Internet Istorijat

Arhitektura

Protokoli

Adresiranje

Počeci razvoja interneta

Vezuju se za pojavu novih teorija o mogućnostima prenosa podataka na MIT univerzitetu (1961.god. Leonard Klienrock i teorija paketnog prenosa)

J.C.R. Licklider takođe sa MIT Univerziteta, 1962. godine je prvi opisao koncept globalne računarske mreže i uveo pojam online komunikacije

Agencija za istraživanja i razvoj Ministarstva odbrane SAD - ARPA (Advanced Research Projects Agency) 1966.god odlučuje da primijeni ove teorije u praksi i izgradi računarsku mrežu ARPANET koja bi trebala da poveže naučno-istraživačke centre i vojne centre

80-tih godina ARPANET postaje sve više mreža akademskih institucija a iz nje se izdvaja dio koji povezuje vojne institucije - MILNET

ARPANET preuzima NSF (National Science Foundation) i mreža dobija ime NSFNET (1986)

Pojava ISP i INTERNET-a u sadašnjem

obliku

Krajem 80-tih godina pojavljuju se specijalizovane firme koje danas zovemo Internet posrednici, davaoci internet usluga, Internet provajderi (ISP – Internet Service Provider)

Internet provajderi uslugu povezivanja na postojeću mrežu nude svim zainteresovanim korisnicima

Pojava ISP dovela je do naglog proširenja NSFNet-a i povezivanja sa sličnim mrežama koje su se uporedo razvijale u Evropi

Gašenjem NSFNet-a 1995.godine globalna mreža dobija naziv INTERNET

Internet arhitektura

Posmatrano u cjelini, Internet funkcioniše kao jedinstvena globalna mreža.

Internet je decentralizovani sistem više autonomnih lokalnih i široko rasprostranjenih mreža meĎusobno povezanih na osnovu istog skupa protokola.

Decentralizovana organizacija mreže doprinosi njenoj otpornosti na otkaze - otkaz bilo kog dela mreže ne utiče na ostatak mreže.

Današnja arhitektura Interneta može se opisati kao skup meĎusobno povezanih logičkih celina, koju čine mreže pojedinih provajdera i njihovih korisnika.

Šema internet arhitekture

Internet arhitektura

lako je arhitekturu globalne mreže teško sagledati u cjelini, njena struktura se danas

može grubo podijeliti na tri nivoa:

korisnički nivo (user level) –

korisnički računari

pristupni nivo (access level) –

tačke pristupa koje čine odreĎeni

ureĎaji Internet Provajdera

nivo jezgra (core level) – brze

telekomunikacione linije za prenos velikih količina

podataka, serveri

Internet protokoli

Da bi računari povezani u mrežu mogli međusobno da komuniciraju, neophodno je da se usvoje pravila za komunikaciju, zajednička za sve koji žele da pristupe mreži.

Skup pravila i normi koji opisuje postupke koji se primenjuju u računarskim komunikacijama nazivaju se protokolima.

TCP/IP predstavlja skup više protokola (protocol suite), od kojih svaki ima specificnu ulogu, dok je sam naziv zapravo akronim dva najvažnija protokola iz skupa - transportnog TCP protokola (Transmission Control Protocol) i mrežnog IP protokola (Internet Protocol). IP (Internet Protocol) - obavlja zadatke vezane za usmeravanje (rutiranje) paketa u mreži, u zavisnosti od polazne i odredišne Internet (IP) adrese.

Ostali internet protokoli

FTP (File Transfer Protocol) definiše protokol vezan za prenos datoteka;

SMTP (Simple Mail Transfer Protocol) definiše proceduru razmene elektronske pošte izmeĎu dva sistema priključena na Internet;

HTTP (Hyper-Text Transfer Protocol) je protokol kojim se prenose elementi (tekstovi, slike, zvučni zapisi) koji čine WWW prezentaciju itd.

TELNET je protokol koji omogućava prijavljivanje na udaljenom računaru (remote login).

Adresiranje na internetu

Da bi Internet funkcionisao kao

jedinstvena mreža, neophodno

je usvojiti jednoznačan

sistem adresiranja računara, koji su u mrežu povezani.

Dvojni sistem adresiranja:

Numeričke (IP) adrese

npr.147.91.130.3

alfanumeričke (simboličke) adrese

npr. rc1.pmf.ac.me

IP i simboličke adrese

IP adrese Simboličke adrese IP adrese su brojčane adrese koje se dodjeljuju svakom računaru. Sastoje se od četiri grupe cifara. Svaka grupa cifara je odvojena tačkom. Prve dvije grupe označavaju zonu i državu. Druge dvije grupe se odnose na instituciju i računar u LAN (Local Area Network) mreži te institucije.

IP adrese mogu biti statičke i dinamičke. Statičke adrese se jednom dodijele i one se ne menjaju. Služe za lako pronalaženje računara na mreži. Dinamičke adrese se dodeljuju krajnjim korisnicima koji komuniciraju sa Internetom preko provajdera. Dinamička adresa može biti bilo koja adresa u rasponu koji odredi provajder.

Simboličke adrese se sastoje iz više djelova i podjela se vrši na sledeći način: Ime_računara._ime_lokalne_mreže._ime_domena._ime_osnovnog_domena.

U primjeru rc1.pmf.ac.me: rc1 predstavlja ime računara u lokalnoj mreži, pmf predstavlja lokalnu mrežu u okviru sistema akademskih mreža, ac označava akademske mreže u CG, i me je domen države. Ovom adresom je jasno rečeno da je adresirani računar računar koji se zove rc1 i pripada mreži pmf-a koja je dio akademske mreže Crne Gore.

Domeni

Često korišćeni osnovni (generički, top-level) domeni, osim domena država, su:

• .com –za komercijalne prezentacije

• .edu – za prezentacije obrazovnih institucija

• .gov – za prezentaciju država

• .org – za prezentacije neprofitnih organizacija

• .mil – za przentacije vojnih institucija

• .info – domen namijenjen za informativne sadržaje

• .net – za prezentacije organizacija koje se bave mrežnim tehnologijama (mrežni operateri)

• .mobi – domen za mobilne ureĎaje

• .biz – biznis prezentacije, alternativa .com domenu

• .int – za prezentacije meĎunarodnih organizacija

DNS (Domain Name System) je bazni Internet servis koji služi za prevoĎenje internet domena u IP adrese, i obrnuto, jer su simboličke adrese (predstavljene

alfanumeričkim znacima) razumljivije i lakše za pamćenje nego brojčane.

URL

Na primer, URL adresa je:

http://147.91.130.3:8080/fajlovi/raspored.doc

ili

http://rc1.pmf.ac.me:8080/skripte/ors.pdf

URL (Universal Resource Locator – Univerzalni Lokator Resursa) adresa odreĎuje bližu poziciju odreĎenog dokumenta na

nekoj Internet adresi. URL adresa se sastoji od:

protokola adrese

računara

porta (predstavljen

brojem)

imena direktorijuma

imena datoteke

koju tražimo

Pitanja za provjeru znanja

1. Kako se zvala vojna računarska mreža – preteča današnjeg interneta?

2. Šta je dovelo do masovnog priključivanja pojedinačnih personalnih računara na postojeću globalnu mrežu?

3. Da li internet ima svog vlasnika?

4. Iz čega se sastoji internet?

5. Objasni strukturu interneta po nivoima.

6. Čemu služe internet protokoli?

7. Nabroj i objasni pojedine internet protokole.

8. Zašto je važno adresiranje na internetu?

9. Šta je IP adresa?

10. Objasni djelove IP adrese.

11. Šta je simbolička adresa? Objasni djelove.

12. Nabroj i objasni najčešće korišćene internet domene.

13. Šta je URL?