1

สารบญ

หนา

จดหมายนำาสง (1)หนาอนมตรายงาน (2)บทคดยอ (3)กตตกรรมประกาศ (5)บทท 1 บทนำา

1ความสำาคญของปญหา

1วตถประสงคของการวจย

4ขอบเขตของการวจย

4ผลทคาดวาจะไดรบ

4บทท2 แนวคด ทฤษฏและงานวจยทเกยวของ

5

2

ทฤษฏและแนวความคดในการแกไขปญหา5

ทฤษฏเกยวกบบทบาท11

บทท 3 วธการดำาเนนการวจย

วธการศกษา17ประชากรและกลมตวอยาง17เครองมอทใชในการศกษา17ระยะเวลาการเกบขอมล18การเกบรวบรวมขอมล 18

หนา

บทท 4 ผลการวเคราะหขอมล19

การวเคราะหสาเหตและเงอนไขของปญหา20

ขอมลทวไปของกลมตวอยาง23

3

บทบาทในการแกไขปญหาจงหวดชายแดนภาคใต23

บทบาทดานการปฏบตการจตวทยามวลชนเพอแกไขปญหาการกอความไมสงบ 25

ประมวลผลกจกรรมโครงการในการแกไขปญหาจงหวดชายแดนภาคใต 29

บทท 5 สรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ33

บทสรปและอภปรายผล 33

ขอเสนอแนะเพอการนำาไปปฏบต34

สภาพพนฐานของปญหาและขอเสนอแนะ35

บทท 6 สรปผลการปฏบตงานสหกจศกษา44

ผลการปฏบตงานสหกจศกษา44

วตถประสงคของการปฏบตงาน44

สงทคาดหวง 47

4

การปฏบตงานในสำานกพฒนาบคลากร45

ประโยชนทไดรบจากการปฏบต46

การวเคราะหจดเดน จดดอย โอกาส อปสรรค47

ประสบการณทประทบใจ48ปญหาและขอเสนอแนะ49

บรรณานกรม51

ภาคผนวก52แบบสอบถามทใชในการสมภาษณ53

5

รายงานการวจย

เรอง บทบาทสำานกพฒนาบคลากรในการแกไขปญหาจงหวดชายแดนภาคใต

นางสาวองสนา เจะโซะ 5220710083

รายงานการวจยนเปนสวนหนงของรายวชาสหกจศกษาทางรฐศาสตร (196-429)

( Cooperative Education in Political Science )

6

สาขาการปกครองทองถนจงหวดชายแดนภาคใต คณะรฐศาสตร

มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน ปการศกษา 2555

7 มนาคม 2555

เรอง ขอสงรายงานการปฏบตงานสหกจศกษา

เรยน อาจารยทปรกษาสหกจศกษา สาขาวชาการปกครองทองถนจงหวดชายแดนภาคใต

อาจารยเอกรนทร ตวนศร

ตามทขาพเจา นางสาว องสนา เจะโซะ นกศกษาสาขาวชา การปกครองทองถนจงหวดชายแดนภาคใตคณะรฐศาสตร มหาวทยาลย สงขลานครนทร ได ปฏ บต งานสหกจศกษา ระหวางวนท 1 เด อน พฤศจกายน พ.ศ. 2555 ถง วนท 28 กมภาพนธ ในตำาแหนงนกศกษาปฏบตสหกจศกษาประจำาสำานกพฒนาบคลากร ณ ศนยอำานวยการบรหารจงหวดชายแดนภาคใตและไดรบมอบหมายจากพนกงานทปรกษาใหศกษาและทำารายงานเรองบทบาทสำานกพฒนาบคลากรกบการพฒนาและแกไขปญหาจงหวดชายแดนภาคใต

7

บดน การปฏบต สหกจศกษาไดส นสดลงแลว ขาพเจาจงขอสงรายงานดงกลาวมาพรอมกนน จำานวน ๑ เลม เพอขอรบคำาปรกษาตอไป

ขอแสดงความนบถอ

(นางสาวองสนา เจะโซะ)

ชอรายงานการปฏบตงานสหกจ บทบาทสำานกพฒนาบคลากรกบการพฒนาและแกไขปญหาจงหวดชายแดนภาคใต

ผรายงาน นางสาวองสนา เจะโซะ รหสนกศกษา 5220710083

คณะ รฐศาสตร

สาขา การปกครองทองถนจงหวดชายแดนภาคใต

………………………………….. (อาจารยเอกรนทร ตวนศร)

8

อาจารยทปรกษาสหกจศกษา

………………………………….. ( นาย สมมาตร บารา )

พนกงานทปรกษา

คณะรฐศาสตรมหาวทยาลยสงขลานครนทร อนมตใหนบรายงานการปฏบตงานสหกจศกษาฉบบน เปนสวนหนงของการศกษา ตามหลกสตร รฐศาสตรบณฑต สาขาวชา การปกครองทองถนจงหวดชายแดนภาคใต

…………………………………..... (ผชวยศาสตราจารยชดชนก ราฮมมลา)

คณบดคณะรฐศาสตร

ชอรายงานบทบาทสำานกพฒนาบคลากรกบการพฒนาและแกไขปญหาจงหวดชายแดนภาคใต

ชอนกศกษา นางสาวองสนา เจะโซะรหสนกศกษา 5220710083

สาขาวชา การปกครองทองถนจงหวดชายแดนภาคใต

อาจารยทปรกษา อาจารยดษดาวณ เลศพพฒน

ปการศกษา 2555

บทคดยอ

(Abstract)

9

การศกษาคนควาของงานวจยในครงน มวตถประสงค เพอศกษาบทบาทบคลากรสำานกพฒนาบคลากรทปฏบตงานอยในศนยอำานวยการบรหารจงหวดชายแดนภาคใต ในการแกไขปญหาความไมสงบเรยบรอยในจงหวดชายแดนภาคใตอยางไร เนองจากบทบาทหนาทของสำานกพฒนาบคลากรคอนขางกวางผศกษาจงไดจำากดบทบาทในสองดานคอ บทบาทดานการปฏบตการจตวทยามวลชนและบทบาทในฐานะผประสานงานในการแกไขปญหาการกอความไมสงบในพนท เพราะภายใตสถานการณปจจบน กลมกอความไมสงบ ไดแสดงใหเหนอยางชดเจน ถงการดำารงความมงหมายทจะแบงแยกดนแดนอนเปนทตงของจงหวดยะลา ปตตาน นราธวาส และบางสวนของจงหวดสงขลาในปจจบน มาจดตงเปนรฐอสระ โดยนำาประเดนทละเอยดออนในเรองเชอชาต ศาสนา มาตภม ประวตศาสตร สทธเสรภาพ และพยายามสรางความแตกแยกระหวางประชาชนตางวฒนธรรมซงเกดความยงยากและสลบซบซอน

จากการศกษา พบวา สำานกพฒนาบคลากร ใน สถานการณ“ ” “ปจจบนไดมความพยายามทจะกาวใหพน จากความคดทยดตดอยกบ ชอ“สำานก แนวความคดและหลกนยมในการบรหารจดการ หรอพฒนา”ทรพยากรมนษยทใชอยทวไป รวมทง ขอบขายอำานาจหนาทซงตความตาม ลายลกษณอกษร อยางเครงครด และความเคยชนไมไดยดมนอยกบ“ ”

โครงการกจกรรมเดม ๆ ดวยความภาคภมใจวาไดสรางชอเสยง ความสำาเรจใหแกองคกรมาแลวในอดต ในทางตรงขาม สำานกพฒนาบคลากรจะตองปรบวธคด วธทำางาน กำาหนดแผนงาน/โครงการ มาตรการตาง ๆ ทสอดคลองกบสถานการณ นโยบาย ยทธศาสตร ยทธวธ และภารกจทไดรบมอบหมายและใชทรพยากรทางการบรหาร และทกกระบวนการขนตอนของการดำาเนนงาน ซงไดรบความรวมมออยางดยงจากขาราชการและบคลากร

10

ของสำานกพฒนาบคลากร ในการสมภาษณทงจากการตอบแบบสอบถามและอธบายใหนกศกษาฟงจงขอขอบคณเปนอยางสงมา ณ โอกาสน

กตตกรรมประกาศ

(Ackknowledgment)

การทขาพเจาไดมาปฏบตงานสหกจศกษา ณ ศนยอำานวยการบรหารจงหวดชายแดนภาคใต ตงแตวนท 1 เดอน พฤศจกายน พ.ศ. 2555 สงผลใหขาพเจาไดรบความรและประสบการณตางๆ ทมคณคามากมาย สำาหรบรายงานวชาสหกจศกษาฉบบน ใหสามารถสำาเรจลงไดดวยดทงนเนองจากไดรบความรวมมอและสนบสนนจากหลายฝาย ดงน

1. นาย สมมาตร บารา ตำาแหนง นกทรพยากรบคคลชำานาญการพเศษ

2. นายศรพงศ หมดศร ตำาแหนงนกทรพยากรบคคลชำานาญการพเศษ

3.นายสกร พะพเนง ตำาแหนงเจาหนาทธรการ

4 นางสาวธนตา ป นสงคราม ตำาแหนงเจาหนาทธรการ

5.นายบรณะอาษาวมลกจ ตำาแหนงนกทรพยากรบคคลชำานาญการพเศษ

6. อาจารยเอกรนทร ตวนศร อาจารยทปรกษาสหกจศกษา

11

และบคคลทานอนๆทไมไดกลาวนามทกทานทไดใหคำาแนะนำาชวยเหลอในการจดทำารายงาน

ขาพเจาใครขอขอบพระคณผทมสวนเกยวของทกทาน ทมสวนรวมในการใหขอมล ใหการดแลเปนทปรกษาในการทำารายงานฉบบนจนเสรจสมบรณ ตลอดจนใหความเขาใจเกยวกบชวตของการทำางานจรง ขาพเจาขอขอบคณ ไว ณ ทน

นางสาวองสนา เจะโซะ ผจดทำา

โครงงาน

28 มนาคม 2556

บทท1

บทนำา

ความสำาคญของปญหา

สถานการณความรนแรงในพนทจงหวดชายแดนภาคใต เปนปญหาทสงสมมายาวนานมความละเอยดออน ซบซอน และเชอมโยงกนในหลายๆมต ทงความไมเขาใจ ในวฒนธรรม การดำาเนนนโยบายบางประการของรฐทไมสอดคลองกบอตลกษณในพนท ไดกอใหเกดปญหาทงระดบวฒนธรรม ซงเปนเรองของจตใจหรออดมการณ และปญหาระดบโครงสราง ทเปนพนฐานของจงหวดชายแดนภาคใต ทงเศรษฐกจ สงคม วฒนธรรม รวมทง

12

ปญหาระดบผวหนา อนเปนอาการทแสดงออกในรปแบบตางๆ โดยเฉพาะการกอเหตรายรายวนเรมบานปลายขนหลง พ.ศ. 2547 สงผลใหชวตความเปนอยของคนในพนทเกดความเปลยนแปลงไปในทางทแยลง สภาพสงคมโดยทวไปกไมเกดการพฒนาดวยเหตนหลายฝายทงภาครฐเอง หรอภาคประชาสงคมกดตางใหความสำาคญกบการแกไขปญหาเพอใหเหตการณตางๆคลคลายลง และเพอใหสภาพชวตและสงคมเกดการพฒนาไปในทางทดขน ในการแกไขปญหาและพฒนาจงหวดชายแดนภาคใตทผานมาหลายฝายไดเขามามสวนรวมในการเสรมสรางสนตสขในพนทดวยวธทหลากหลายบนฐานความคดความเชอมแนวคด แนวทางปฏบตและอดมการณทมลกษณะเฉพาะของหนวยงานหรอองคกรนน โดยศนยอำานวยการบรหารจงหวดชายแดนภาคใต (ศอ.บต.)ซงจดตงขนตามพ.ร.บ.การบรหารราชการจงหวดชายแดนภาคใต พ.ศ. 2553 กำาหนดให ศอ.บต.เปนสวนราชการรปแบบเฉพาะทไมสงกดสำานกนายกรฐมนตร กระทรวงหรอทบวงมฐานะเปนนตบคคลขนตรงตอนายกรฐมนตรศอ.บต.เปนองคกรหลกในการบรณาการและประสานการปฏบตงานของเจาหนาท ของรฐฝายพลเรอนเพอสงเสรมการมสวนรวมของประชาชนทกภาคสวนในการพฒนา และแกไขปญหาในจงหวดชายแดนภาคใต ตามคำาสงสำานกนายกรฐมนตร ท 207/2549 เรอง การบรหารราชการในพนทจงหวดชายแดนภาคใต ไดกำาหนดใหศนยอำานวยการบรหารจงหวดชายแดนภาคใต (ศอ.บต.) มอำานาจหนาทดำาเนนการใหเปนไปตามนโยบายเสรมสรางสนตสขในพนทจงหวดชายแดนภาคใต 7 ประการ คอ

1) กำากบ เรงรด การปฏบตของฝายพลเรอน ตามนโยบายเสรมสรางสนตสขในพนทจงหวดชายแดนภาคใต โดยเฉพาะการพฒนาการศกษา การสรางความเปนธรรม การแกไขปญหาความเดอดรอน และการ

13

สรางความเขาใจในพนท โดยประสานการปฏบตกบกองบญชาการผสมพลเรอน ตำารวจ ทหาร (พตท.) ในการปองกนและแกไขการกอความไมสงบในพนท

2) รวบรวม กลนกรอง บรณาการ และเสนอแนะการจดทำาแผนงานโครงการและการจดตงงบประมาณของสวนราชการและหนวยงานของรฐ และจดทำาเปนแผนการดำาเนนงานเสนอตอ กอ.รมน. เพอขอรบการสนบสนนงบประมาณ ตามขนตอน ตลอดจนการประสานงาน ตดตาม และประเมนผล ใหการดำาเนนงานดงกลาวเปนไปอยางมประสทธภาพ

3) อำานวยการ และประสานการปฏบตในการบรหารงานยตธรรม คมครองสทธและเสรภาพ การอำานวยความเปนธรรม โดยการรบเรองราวรองทกข การเยยวยาและการพฒนากระบวนการยตธรรม เพอขจดเงอนไขความไมเปนธรรม รวมทงการตรวจสอบและแกไขปญหาพฤตกรรมทไมเหมาะสมของเจาหนาท

4) พฒนาขาราชการและเจาหนาทของรฐทปฏบตงานในพนทจงหวดชายแดนภาคใต ใหปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพ และสอดคลองกบสภาพทางสงคม เศรษฐกจ วฒนธรรม และวถชวตของคนในพนท

5) สงเสรมการมสวนรวมของทกภาคสวน ในการพฒนาและแกไขปญหาความไมสงบในพนท

6) แตงตงคณะกรรมการเพอชวยเหลอการปฏบตไดตามความจำาเปน

7) ปฏบตงานอนใด ตามท ผอ.รมน.ภาค 4 มอบหมาย

สำานกพฒนาบคลากร

14

สำานกพฒนาบคลากรไดจดตงขนพรอมกบศนยอำานวยการบรหารจงหวดชายแดนภาคใต ในป พ.ศ. ๒๕๒๔ ตามรฐประศาสโนบายของลนเกลาฯ รชกาลท ๖ ขอท ๕ ขาราชการทแตงตงออกไปประจำาตำาแหนงใน“มณฑลปตตาน พงเลอกเฟนแตคนทมนสยซอสตย สจรต สงบเสงยมเยอกเยน ไมใชสกแตวาสงไปบรรจใหเตมตำาแหนงหรอสงไปเปนการลงโทษเพราะเลว ศอ” .บต.จงไดจดตงสำานกพฒนาบคลากร เพอพฒนาขาราชการ พลเรอน และกลมเปาหมายทเกยวของใหเขาใจและรถงขนบธรรมเนยม วฒนธรรม ประเพณ ตลอดจนปทสถานของสงคมทเปนอย และตองปรบตวใหสอดคลองกบวถชวตของสงคม เพอไมใหเกดผลเสยหายถงจตใจ ถงความรสกตอคนในพนท

หากพจารณาโดยผวเผน แยกสวน หรอพยายามจำากดขอบเขตความรบผดชอบของงานใหแคบ เพองายตอการปฏบต กรอบภารกจของ สำานกพฒนาบคลากร กนาจะจำากดอยเฉพาะการพฒนาขาราชการและ“ ”

เจาหนาทของรฐฯ ตามอำานาจหนาทของ ศอ.บต. ในการพฒนาขาราชการและเจาหนาทของรฐทปฏบตงานในพนทจงหวดชายแดนภาคใต ใหปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพ และสอดคลองกบสภาพทางสงคม เศรษฐกจ วฒนธรรม และวถชวตของคนในพนท โดยมโครงการปฐมนเทศขาราชการ พนกงานสวนทองถนและพนกงานรฐวสาหกจ ทไดรบการบรรจ แตงตง โยกยายหรอโอนมาปฏบตงานในจงหวดชายแดนภาคใต เปน งานหลก “ ”ดงทกองพฒนาบคลากร ของ ศอ.บต. ใน ยคกอน ไดรบชวงจากศนย“ ”ประสานงานปกครองจงหวดชายแดนภาคใต (ศปต.) มาดำาเนนการอยางตอเนอง

แตภายใตสถานการณปจจบน ซงความยงยากและสลบซบซอนยงขน โดยกลมกอความไมสงบ ไดแสดงใหเหนอยางชดเจน ถงการดำารงความมง

15

หมายทจะแบงแยกดนแดนอนเปนทตงของจงหวดยะลา ปตตาน นราธวาส และบางสวนของจงหวดสงขลาในปจจบน มาจดตงเปนรฐอสระ โดยนำาประเดนทละเอยดออนในเรองเชอชาต ศาสนา มาตภม ประวตศาสตร สทธเสรภาพ โอกาส ความเทาเทยมเปนธรรม รวมทงสภาพแวดลอมภายนอกทกระทบตอโลกมสลม มาเปนเงอนไขในการโฆษณาชวนเชอ ปลกระดม จดตง แยงชงมวลชน กอเหตรายรายวน สรางอาณาจกรของความหวาดกลว ทำาลายความเชอถอตออำานาจรฐไทย สรางอำานาจรฐซอน ตามหลก สงครามประชาชน และพยายามสรางความแตกแยกระหวางประชาชน“ ”

ตางวฒนธรรม เพอใหความขดแยง รนแรง ลกลามกลายเปน สงคราม“ศาสนา และยกระดบปญหาสระดบ สากล ดงตางชาตและองคกร” “ ”ระหวางประเทศใหเขามาแทรกแซง ตามยทธศาสตรทกำาหนดไว นน

สำานกพฒนาบคลากร ยคใหมใน สถานการณปจจบน จะตองกาวใหพน ความคด ทแขงตวยดตดอยกบ ชอสำานก แนวความคดและหลกนยม”ในการบรหารจดการ หรอพฒนาทรพยากรมนษยทใชอยทวไป รวมทง ขอบขายอำานาจหนาทซงตความตาม ลายลกษณอกษร อยางเครงครด “ ”และความเคยชน ยดมนอยกบโครงการกจกรรมเดม ๆ ดวยความภาคภมใจวาไดสรางชอเสยง ความสำาเรจใหแกองคกรมาแลวในอดต

ในทางตรงขามสำานกพฒนาบคลากรยคใหม จะตองปรบวธคด วธทำางาน กำาหนดแผนงาน/โครงการ มาตรการตาง ๆ ซงไมเพยงแตตองสอดคลองกบสถานการณ นโยบาย ยทธศาสตร ยทธวธ และภารกจทไดรบมอบหมายเทานน แตจะตองใชทรพยากรทางการบรหาร และทกกระบวนการขนตอนของการดำาเนนงาน รวมทงศกยภาพทมอยทงหมดใหเกดประโยชนสงสดตอ การรกทางการเมอง โดยเฉพาะการ เอาชนะจต“ ” “และใจประชาชน ” (Winning Hearts and minds) ในสงครามมวลชน

16

ซงเปน หวใจ และ เงอนไขความสำาเรจ ทแทจรงของการตอสเพอ“ ” “ ”เอาชนะการกอความไมสงบ (Defeating Insurgency) ในจงหวดชายแดนภาคใต อยางยงยนเพอสรางสนตสขถาวรใหเกดขน

จากพนฐานแนวความคดเกยวกบการปฏบตงานของ ศอ.บต.ยคใหม เมอพจารณาควบคไปกบอำานาจหนาทของ ศอ.บต. ตามคำาสงสำานกนายกรฐมนตร 207/2549 วตถประสงคและสาระสำาคญของนโยบายเสรมสรางสนตสขในพนทจงหวดชายแดนภาคใต ตามคำาสงสำานกนายกรฐมนตร ท 206/2549 แผนยทธศาสตรการพฒนาการแกไขปญหาความมนคงในพนทจงหวดชายแดนภาคใต (ป 2550 – 2554) ของกองอำานวยการรกษาความมนคงภายใน และกลยทธในการปฏบตงานของศอ.บต. ซงใหความสำาคญตอการแยงชงคน แยงชงพนท แยงชงเวลา แยงชงมวลชน การเปลยนพฤตกรรม และการอำานวยการยตธรรม

วตถประสงคของการวจย

1.เพอศกษาถงบทบาทของขาราชการสำานกพฒนาบคลากรในการแกไขปญหาจงหวดชายแดนภาคใต

2.เพอศกษาถงปญหาและขอเสนอแนะในการแกไขพฒนาจงหวดชายแดนภาคใต

ขอบเขตของการวจย

การศกษาในครงน มขนเพอศกษาบทบาทของสมาชกสำานกพฒนาบคลากรในการพฒนาจงหวดชายแดนภาคใต ซงในการนไดสมภาษณสมาชกสำานกพฒนาบคลากร ศนยอำานวยการบรหารจงหวดชายแดนภาคใต ทงหมดจำานวน 8 คน ซงประกอบดวย 2 ฝายไดแก หวหนาฝายยทธศาสตร จำานวน 1 คน หวหนาฝายพฒนาผนำารนใหม1 คน ขาราชการ

17

ฝายยทธศาสตร 1 คน ขาราชการฝาย พฒนาผนำารนใหม2 คนพนกงานลกจางสำานกพฒนาบคลากร จำานวน 3 คน

หวงเวลาตงแต ประมาณวนท 1 พฤศจกายน 2555 จนถงวนท 28 กมภาพนธ 2556

ผลทคาดวาจะไดรบ

1.ไดทราบบทบาทของสมาชกสำานกพฒนาบคคลากรในการแกไขปญหา ในทศนะของผกระทำาบทบาท(สมาชกสำานกพฒนาบคลากร)

2.ไดทราบความสมพนธระหวางปจจยสวนบคคลของสมาชกสำานกพฒนาบคลากรทางสงคม วฒนธรรมของชมชนกบบทบาทของสมาชกในการพฒนาแกไขปญหาจงหวดชายแดนภาคใต

3.ไดทราบปญหาอปสรรคขอเสนอแนะในการพฒนา/แกไขปญหาจงหวดชายแดนภาคใตของสมาชกสำานกพฒนาบคลากรอนจะเปนประโยชนตอการปรบปรงแกไขใหดยงขน

18

บทท 2

แนวคด ทฤษฏและงานวจยทเกยวของ

ในการทำาวจยเรอง บทบาทสำานกพฒนาบคลากรในการแกไขปญหาสามจงหวดชายแดนภาคใตผวจยไดใชกรอบทฤษฏและแนวความคดเปนแนวทางในการศกษา ดงน

1.ทฤษฏและแนวความคดในการแกไขปญหา

2.ทฤษฏเกยวกบบทบาท

ทฤษฏและแนวความคดในการแกไขปญหา

ทฤษฎการแกปญหา          ทฤษฎการแกปญหาสวนใหญไดรบอทธพลจากผลงานเรองนกแกปญหาทวไป (general problem solver) ของ Ernest & Newell (1969) และ Newell & Simon (1972) ซงเปนทฤษฎการแกปญหา

19

ของมนษย (human problem solving) ในรปแบบของโปรแกรมทเปนสถานการณจำาลอง  ผลงานนชวยวางรากฐานกระบวนทศนเกยวกบการประมวลสารสนเทศสำาหรบศกษาเรองการแกปญหา หลกการของทฤษฎนคอ พฤตกรรมการแกปญหาประกอบดวย วธการ“ -ปลายทาง-วเคราะห ซงเปนการนำาปญหามาแตกออกเปนองคประกอบหรอเปาหมาย”ยอยๆ   แลวจงจดการแกไขเปาหมายยอยๆ เหลานนทละเรอง   แนวคดนตรงกนขามกบ Wertheimer (1959) นกจตวทยาในกลมทฤษฎเกสตอลตซงทำาการวจยเรองการแกปญหาและใหความสำาคญดานความเขาใจเรองโครงสรางของปญหา  โดยเชอวาพฤตกรรมการแกปญหาทประสบผลสำาเรจเปนเพราะบคคลผนนสามารถมองเหนโครงสรางโดยรวมทงหมดของปญหาหลกการของทฤษฎนคอผเรยนจะตองไดรบการสนบสนนใหเกดการคนพบธรรมชาตของปญหาหรอประเดนหวขอทตองการแกไข  สงทเปนชองวาง  ความไมลงรอยกน หรอสงรบกวนตางๆเปนสงเราทสำาคญตอการเรยนร การเรยนการสอนจะตองอยบนพนฐานของกฎองคกรประกอบดวย ความใกลเคยง การปกปด ความคลายคลง และความเรยบงาย          DeBono (1971 และ 1991) เสนอแนวคดในการแกปญหาโดยประยกตใชวธการคดแบบนอกกรอบโดยเชอวาปญหาสวนใหญตองการมมมองทแตกตางจงจะแกไขไดสำาเรจวธการทจะทำาใหไดมมมองทแตกตางเกยวกบปญหาคอ การแยกปญหาเปนสวนๆแลวนำากลบมารวมกลมเขาดวยกนในลกษณะทแตกตางไปจากเดมหรอสมบางสวนมารวมกน  หลกการนเสนอองคประกอบ ในการแกปญหา 4 ประการคอ

1.คนหาความคดเดนๆทเปนหลกในทำาความเขาใจกบปญหา

2.คนหาวธการทแตกตางออกไปในการมองปญหา

20

3.ปลอยวางการคดแบบยดตด

4.ใหโอกาสตนเองในการเปดรบความคดอนๆ           แนวปฏบตพนฐานในการแกปญหา          McNamara (1999) กลาววาวธการแกปญหามหลากหลายวธไมมวธการแกปญหาใดทจะสามารถแกปญหาทกเรองไดแตมแนวปฏบตพนฐานทสามารถนำาไปใชในการแกปญหาไดโดยตองมการฝกใชเสยกอนเพอใหเกดความคนเคยจนสามารถปฏบตไดอยางเปนธรรมชาต  ขนตอนตางๆมดงน          1.  ระบปญหา  ขนนเปนขนทคนสวนใหญมกจะสบสนกลาวคอ จะเรมดวยการคดวาสงนนเปนปญหาแทนทจะทำาความเขาใจใหถองแทเสยกอนวาทำาไมจงคดวาสงนนเปนปญหาการระบปญหาตองอาศยขอมลจากตนเองและผอน ซงไดมาโดยใชวธการตงคำาถามอาท อะไรคอสงทเหนวาเปนสาเหตททำาใหคดวามปญหาเกดขน  ปญหาทวานนเกดขนทไหน  เกดขนอยางไร เกดขนเมอใดกำาลงเกดขนกบใคร และทำาไมจงเกดขนจากนนใหเขยนอธบายวาสงทกำาลงเกดในขณะนน โดยแทจรงควรจะเปนอยางไรตองพยายามอธบายใหมากทสดเทาทจะทำาได เขยนอยางเจาะจงและครอบคลมประเดนวา อะไร ทไหน อยางไร กบใคร และทำาไม              1.1 เมอถงจดน  หากปญหายงดเหมอนวาเปนเรองทมความซบซอน  ควรระบปญหาใหกระจายออกมาแบบยอยๆ ลงไปอก  โดยตงคำาถามซำาอยางเดมจนกวาจะไดคำาอธบายสำาหรบปญหาตางๆ ทเกยวของมากพอ                1.2 ทำาการตรวจสอบวาความเขาใจทมตอปญหาตางๆ นน มความถกตองเพยงใดโดยการหารอกบสมาชกในกลมหรอบคคลอน

21

               1.3 นำาปญหาตางๆมาจดความสำาคญ  หากพบวามปญหาตางๆ ทเกยวของกนจำานวนหลายปญหาใหพจารณาวาปญหาใดควรจดการกอนปญหาใดจดการทหลงทงนตองแยกใหชดเจนระหวางปญหาทมความสำาคญกบปญหาทเปนเรองฉกเฉนเพราะปญหาทมความสำาคญเปนปญหาทตองจดการกอน               1.4 ทำาความเขาใจกบบทบาทของตนเองในปญหานนใหถกตอง  เพราะเปนสงทมอทธพลตอการรบรบทบาทของผอน ตวอยางเชนเมอตนเองเครยดกอาจมองวาผอนเครยดเชนเดยวกนซงความจรงอาจไมเปนเชนนน          2.  มองหาสาเหตทแทจรงของปญหาในขนนจำาเปนอยางยงทจะตองไดรบขอมลนำาเขาจากบคคลอนซงรบรปญหาและจากผทไดรบผลกระทบจากปญหาการเกบขอมลควรทำาเปนรายบคคลจะไดขอมลมากกวา  ใหจดบนทกสงทเปนความคดเหนของตนเองและสงทไดยนมาจากผอนจากนนเขยนอธบายสาเหตของปญหาในลกษณะทวา  อะไรกำาลงเกดขน  เกดขนทไหน เมอใด อยางไร กบใคร และทำาไม          3.  แจกแจงทางเลอกตางๆ สำาหรบวธการทจะใชแกปญหาในขนนควรใหบคคลอนเขามามสวนรวม  ยกเวนในกรณทปญหาดงกลาวเปนเรองสวนตว  ใหระดมสมองเพอหาทางแกไขปญหาเพอใหไดทางเลอกหลายๆ ทาง  แลวนำามาคดกรองเพอหาแนวคดทดทสด  การไดมาซงความคดทหลากหลายนนตองระวงทจะไมตดสนวาความคดเหลานนดหรอไมด   ใหจดบนทกตามทไดยนมาเทานนทกษะทเหมาะสมทสดในการจำาแนกสาเหตของปญหาคอการคดเชงระบบ (systems thinking)          4. เลอกวธการแกปญหา  ในการคดเลอกวธทดทสดในการแกปญหา ควรพจารณาดงน               4.1 วธการใดทสามารถแกปญหาไดในระยะยาว

22

               4.2 วธการใดทมความเปนจรงมากทสดในการแกปญหาไดสำาเรจในขณะนมทรพยากรสำาหรบการแกปญหาหรอไม  จะจดหามาใชไดหรอไม  มเวลาเพยงพอทจะใชวธการนหรอไม               4.3 อะไรคอความเสยงของทางเลอกแตละวธ          5. วางแผนนำาทางเลอกในการแกปญหาทเปนวธทดทสดไปปฏบต    หรอจดทำาแผนปฏบตการ ซงในขนนมสงทตองพจารณาคอ               5.1  สถานการณจะเปนอยางไรเมอปญหาไดรบการแกไขแลว               5.2 มขนตอนอะไรทจะตองทำาในการนำาทางเลอกทดทสดไปแกปญหามระบบหรอกระบวนการอะไรทจะตองเปลยนแปลงบาง               5.3 จะรไดอยางไรวาขนตอนตางๆ มการปฏบต  ซงเปนตวบงชความสำาเรจของแผน               5.4 ทรพยากรอะไรบางทตองการ ในประเดนของบคลากร เงนและสงอำานวยความสะดวก               5.5 ตองใชเวลานานเทาใดในการนำาวธการแกปญหาไปปฏบต  ใหเขยนตารางทแสดงเวลาตงแตเรมตนจนสนสดและเวลาทคาดหวงวาจะเหนตวบงชความสำาเรจปรากฏขน               5.6 ใครคอผรบผดชอบในการควบคมดแลการปฏบตตามแผน               5.7 เขยนคำาตอบสำาหรบคำาถามทกลาวมาแลวและใหถอวานคอแผนปฏบตการ               5.8 สอสารทำาความเขาใจแผนนกบบคคลทเกยวของในการนำาแผนไปปฏบตปจจยสำาคญของขนตอนนคอการสงเกตและการใหขอมลยอนกลบอยางตอเนอง          6. ดแลควบคมการปฏบตตามแผน  โดยพจารณาจากตวบงชความสำาเรจซงไดแก

23

               6.1 เหนสงทคาดหวงวาจะเกดขนตามตวบงชหรอไม               6.2 แผนมการดำาเนนงานตามตารางทกำาหนดไวหรอไม               6.3 ถาแผนไมไดดำาเนนไปตามทคาดหวงไว ใหพจารณาวาแผนมความเปนไปไดจรงหรอไม  มทรพยากรเพยงพอทจะทำาใหแผนสำาเรจตามกำาหนดการหรอไมควรมสงอนทตองทำากอนสงทกำาหนดไวแตเดมในแผนหรอไม  ควรเปลยนแผนหรอไม          7. ตรวจสอบวาปญหาไดรบการแกไขเรยบรอยแลวหรอไม   ในขนนวธหนงทดทสดในการตรวจสอบวาปญหาไดรบการแกไขเรยบรอยแลวหรอไมคอการกลบคนสการปฏบตงามตามปกต แลวสงเกตสถานการณ  นอกจากนนมประเดนทควรพจารณาเพมเตมดงน                7.1 ควรมการเปลยนแปลงอะไรบางเพอไมใหเกดปญหาเชนนขนอก               7.2 อะไรคอบทเรยนทไดจากการแกปญหาครงน ในเชงความร ความเขาใจและ/หรอทกษะ               7.3 ควรมการเขยนบนทกสนๆ ถงเหตการณเดนทเปนความสำาเรจในการพยายามแกปญหา และสงทเปนผลลพธทไดเรยนร  แลวนำามาแลกเปลยนเรยนรกบผเกยวของ

แนวความคดในการแกไขปญหาจงหวดชายแดนภาคใต

สมยตนกรงรตนโกสนทร ในภาคใตมปญหาคอนขางมากโดยเฉพาะอยางยงเมองปตตาน สยามจงแกปญหาโดยการปรบโครงสรางการปกครองหวเมองใหม เมอป พ.ศ. 2351 พระบาทสมเดจพระพทธยอดฟาจฬาโลกไดมพระบรมราโชบายโปรดเกลาฯใหแบงเมองปตตานออกเปน ๗ หวเมอง คอ

24

เมองปตตาน

เมองยะลา

เมองยะหรง

เมองระแงะ

เมองรามนห

เมองสายบร

เมองหนองจก

การปกครอง ๗ หวเมอง เมองใดประชาชนสวนใหญนบถอศาสนาพทธกใหผทนบถอศาสนาพทธเปนผปกครอง เมองใดประชาชนสวนใหญนบถอศาสนาอสลามกใหผทนบถอศาสนาอสลามหรอมสลมเปนผปกครอง

สมยสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว รชกาลท 5 ไดทรงยกเลกระบบการปกครองเดมและใชระบบมณฆลเทศาภบาลแทน โดยเมอวนท 10 ธนวาคม พ.ศ.2444 กระทรวงมหาดไทยไดออกขอบงคบการปกครองหวเมองตางๆ โดยใหเจาเมองเดมไดปกครองตอไป และโปรดเกลาฯใหบตร“เจาเมองรบราชการอยเปนเจาเมองตอไป โดยทง๗หวเมองขนตอขาหลวงใหญมณฑลนครศรธรรมราช

สมยพระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว รชกาลท6 ไดทรงแบงการปกครองหวเมองภาคใตใหม โดยปรบ 7 หวเมองใหเหลอ 4 หวเมองไดแก

เมองปตตานประกอบดวยเมองยะหรงและหนองจกเดม

เมองยะลาประกอบดวยเมองยะลาและหนองจกเดม

25

เมองสายบร

เมองระแงะ

ในการแบงการปกครองในขณะนนพระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว ทรงมความเขาใจถงสภาพปญหาเปนอยางยง โดยใชหลกรฐศาสโนบายสำาหรบปฏบตราชการในมณฑลปตตาน โดยพระราชหตเลขาท 3/78 ลงวนท 6 กรกฎาคม 2466 ดงน

ขาราชการทจะแตงตงออกไปประจำาตำาแหนงในมณฑลปตตาน พงเลอกเฟนคนทมนสยซอสตยสจรต สงบเสงยม เยอกเยน ไมใชสกแตวาสงไปบรรจใหเตมตำาแหนงหรอสงไปเปนการลงโทษ เพราะเลวการกดขบบคนของเจาพนกงานของรฐ เนองแตการใชอำานาจในทางทผดมเปนธรรมดากด เนองแตการดแคลนพลเมองกด เนองแตการหนวงเหนยวชกชาในกจกรรมตามหนาท เปนสาเหตใหราษฎรเสยความสะดวกในการทำาเลยงชพกด พงตองแกไขและระมดระวงมใหมขน เมอเกดขนแลวใหรองรบผลตามความผดโดยยตธรรม ไมใชสกแตจดการกลบเกลอนใหเงยบไปเสย เพอจะไดไวหนาสงวนศกดของขาราชการ

แมวาทางราชการไดพยายามแกไขปญหาในพนทดงกลาวนตอเนองมาตงแตตนกรงรตนโกสนทร แตปญหากมไดหมดไป โดยหลงสงครามโลกครงท 2 กไดมการตงขบวนการเพอแบงแยกดนแดนรฐปตตานจากรฐไทย โดยมขบวนการแบงแยกดนแดนและขบวนการกอการรายทเคลอนไหวอยในจงหวดชายแดนภาคใตของไทย ดงตอไปน

ขบวนการประชาชาตมลายในปตตาน หรอ GAMPAR (GaboganMelayuPattani Raya) มศนยกลางอยทโกตาบาร และมเครอขายในกลนตน เคดะห สงคโปร และปนง สวนทปตตานมการ

26

เคลอนไหวของประชาชนชาวปตตาน กอตงเมอวนท 5 มนาคม พ.ศ. 2491 ภายหลงจากฮายสหลง ถกจบกมไดไมนาน

ขบวนการแนวหนาแหงชาตเพอปลดปลอยปตตาน หรอ BNPP (Barisan National PembebasanPattani) ขบวนการนเกดขนจาก ผทมความคดจะแบงแยกดนแดนหวรนแรงใตดนไดรวมกนกอตง นบวาเปนกลมทเกาแกกลมหนง ในจำานวนกลมแบงแยกดนแดนทงหลาย ขบวนการนจดตงขนโดย Tengku Mahmud Mahyideen ในป พ.ศ. 2502

ขวนการปฏวตแหงชาตหรอ BRN (BarisanRevolusion National) มการเคลอนไหวมาอยางตอเนองบรเวณเขตรอยตอชายแดนไทย-มาเลเซยแถบจงหวดยะลา และสงขลา กอตงขนครงแรกเมอวนท 13 มนาคม พ.ศ. 2506

ขบวนการปลดแอกสาธารณรฐปตตาน หรอ PULO (Pattani United Liberation Organization) ไดกอตงเมอวนท 22 มกราคม พ.ศ.2511

ขบวนการมจาฮดนปตตานGMIP (GerakanMujahideen Islam Pattani) กอตงขนในป 2538

ขบวนการแนวรวมเพอเอกราชปตตาน (United Front for the Independence of Pattani) หรอ BERSATU กอตงขนเมอวนท 31 สงหาคม 2532 เพอรวบรวมองคการตางๆ ทตอตานอำานาจรฐไทย และตอสเพอแบงแยกดนแดน

ปจจบน (พ.ศ. 2544-ปจจบน) เปนการกอเหตรายในพนททรนแรงอยางตอเนองซงจากแหลงขาวและจากการสอบสวนปากคำาผทแสดงตน

27

รวมเสรมสรางสนตสข ยอมรบวาเปนการบงการของขบวนการ B.R.N Co-ordinate ซงแยกตวออกมาจากกลมขบวนการ B.R.N เดม โดยในยคแรกเปนการนำาของฮจยอามน โตะมนา (เสยชวตแลว) และปจจบนมหวหนาขบวนการคนใหมทคอยบงการตอเนองกนมา

ทฤษฎเกยวกบบทบาท

ทฤษฎบทบาทเปนทฤษฎทกลาวถงการแสดงพฤตกรรมของมนษยในสงคมจงสามารถนำาทฤษฎบทบาทมาอธบายพฤตกรรมของสำานกพฒนาบคลากรตามบทบาทหนาททแตละบคคลไดรบและถกกำาหนดโดยระเบยบของทางราชการซงจำาเปนตองทำาความเขาใจเกยวกบบทบาทดงกลาวเปนเบองตนนยามของคำาวาบทบาทมนกวชาการใหคำานยามไวดงตอไปน

ความหมายของบทบาท

ความสำาเรจขององคการ(Organization)ในการปฏบตหนาทตามเจตนารมณในการจดตงองคการจะประสบความสำาเรจมากนอยแคไหน ปจจยทสำาคญประการหนงกคอ บทบาท (Role)ของสมาชกในองคการนนวา

(1) สมาชกขององคการมความร ความเขาใจในบทบาทและตำาแหนงทตนถอครองอยมากนอยแคไหน

(2) สมาชกทดำารงตำาแหนงตามสถานภาพ(Status)นนๆไดมการปฏบตหนาทตามบทบาทหนาทนนหรอไม ปจจยดานความร ความเขาใจและปจจยดานการกระทำาบทบาทของสมาชกในองคการจงมความสำาคญตอความสำาเรจหรอลมเหลวตามวตถประสงคในการจดตงองคการนน

28

คำาวา บทบาท ของสมาชกในองคการนน หากพจารณาตามราก” ”ศพท บทบาท “ ” (role) หมายถง ทำาทาตามบท, รำาตามบท(พจนานกรมราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2525) บทบาทตามความหมายนจงหมายถงการกระทำาหรอการแสดงตามสถานภาพ ( status)ทตนถอครองอย ซงคำาวาบทบาท นอกจาจะมความหมายตามรากศพทดงกลาวแลว นกวชาการตางๆไดใหคำาจำากดความของคำาวา บทบาท ” ” Role)ไวดงน

นกทฤษฎบทบาทจำาแนกแนวคดทฤษฎบทบาทออกเปน 2 แนวคดดงนคอ

1. แนวคดเชงโครงสรางมองวาบทบาทกอรปขนจากความเชอมโยงระหวางชดของความคาดหวงสทธและหนาทเชงบรรทดฐานกบตำาแหนงหรอสถานภาพตางๆในโครงสรางทางสงคมดงนนพฤตกรรมตามบทบาททเกดขนในแงมมหนงกคอการสนองตอบโดยตรงจากความคาดหวงตางๆทางบทบาทและในอกแงมมหนงกคอเปนผลทางออมของกระบวนการซมซบของบรรทดฐานของบทบาทซง Parson ไดนำาแนวคดการกระทำาทางสงคมวเคราะหการกระทำาระหวางกนขององคประกอบยอยของระบบสงคมอธบายการกระทำาทางสงคมวาประกอบไปดวยการกระทำาระหวางกนระหวางผกระทำาสถานการณจดมงหมายวธการและแนวคดของผกระทำา

ผกระทำาหมายถงบคคลทมประสบการณและรจกควบคมสถานการณมวธการตางๆเพอไปสจดมงหมายทตงไวและจะกระทำาระหวางกนภายใตสถานการณตางๆ

สถานการณหมายถงเงอนไขตางๆทผกระทำารจกและมอทธพลตอการเลอกจดหมายและการดำาเนนการตางๆไปสจดมงหมายนนๆ

จดมงหมายหมายถงเปาหมายทผกระทำามงประสงค

29

วธการหมายถงวธการตางๆทผกระทำาจะเลอกใชเพอบรรลเปาหมายซงไดรบอทธพลมาจากโครงสรางทางสงคม

แนวคดของผกระทำาหมายถงคานยมบรรทดฐานและความคดอนๆทผกระทำาไดรบอทธพลซงเปนแนวทางทผกระทำาดำาเนนการตางๆไปสจดมงหมายภายใตสถานการณนนซงทงหมดน Parson เรยกวา Unit Act สามารถแสดงแผนภมไดดงน (Turner, อางถงในประทมมาพลภกด, 2535) สงคมจะประกอบดวย Unit Act แตละอนแตถากระทำาจนเปนแบบแผนสบทอดกนเปนแนวปฏบตของสมาชกในสงคมจะเรยกวาสถาบนซงในเรองของบทบาท Parson กลาววาการทบคคลมบทบาทหรอแสดงบทบาทตางๆนนเนองมาจากบรรทดฐานทเกดจากการปรบตวของผกระทำาตอคนอนและบรรทดฐานเหลานถกจำากดภายใตแบบแผนวฒนธรรม

นอกจากนยงมคานยมและความเชอทางวฒนธรรมซงแทรกซมอยภายในบคลกภาพของบคคลทเกดขนอยางสมำาเสมอและเปนระยะเวลานานพอสมควรทเรยกวา Unit Act ดงนนตามแนวคดของ Parson การกระทำาของบคคลในสงคมจะตองมลกษณะสมครใจซงผกระทำาจะตองมความเชอคานยมทเปนแนวทางไปสเปาหมายนนนอกจากนเงอนไขของสถานการณตางๆยงเปนตวชใหเหนพฤตกรรมบทบาทและสถานภาพของบคคลตางๆทกระทำาตอกน

2. แนวคดเชงปฏสมพนธสญลกษณซงมลกษณะตรงขามกบแนวคดเชงโครงสรางคอพจารณาวาบทบาทเปนผลมาจากการมประสบการณรวมกบผอนหรอจากจากการปฏสมพนธระหวางบคคลในสงคมบทบาทตามแนวนจงมลกษณะไมตายตวหรอถกกำาหนดไวกอนจากโครงสรางทางสงคมแตบทบาทจะถกพจารณาวาเปนเครองมอสำาหรบการจดรปองคกรหรอการกอโครงสรางของสถานการณทางสงคมนอกจากนความหมายของบทบาท

30

หนงจะเกดขนกตอเมอไดผานกระบวนการของการตความภายใตสถานการณแหงการปฏสมพนธ

ปจจยทกำาหนดการแสดงบทบาทของบคคลนนไดมนกวชาการหลายทานไดเสนอแนวความคดไวดงตอไปน

Bruce (1968, อางถงในวรางคณาวงศมหาชย, 2535) ไดอธบายวาการทสงคมไดกำาหนดเฉพาะเจาะจงใหเราปฏบตหนาทตามบทบาทบางคนจะไมไดประพฤตปฏบตตามบทบาททคาดหวงโดยผอนเรากยงคงยอมรบวาบคคลจะตองปฏบตตามบทบาททสงคมกำาหนดใหสวนบทบาททปฏบตจรง (Enacted role) เปนวธการทบคคลไดแสดงหรอปฏบตออกมาจรงตามตำาแหนงของเขาความไมตรงกนของบทบาททถกกำาหนดกบบทบาททปฏบตจรงนนอาจมสาเหตจากบคคลขาดความเขาใจสวนของบทบาททตองการความไมเหนดวยหรอไมลงรอยกบบทบาททถกกำาหนดและบคคลไมมความสามารถทจะแสดงบทบาทนนไดอยางมประสทธผล

ชดาจตพทกษ (2528) ไดกลาวถงการศกษาบทบาทเพอใหเขาใจถงความขดแยงทางบรรทดฐานของสงคมและสามารถมองเหนความสมพนธทางสงคมโดยศกษาบทบาทใน 3 แงมมคอความคาดหมายในบทบาทแสดงใหเหนถงโครงสรางของความรความเขาใจ 2 ประการประการแรกดานการเราจากการตดตอเกยวของของบคคลกบพฤตกรรมปกตของบคคลอนประการทสองในดานการตอบสนองจากแนวโนมของการแสดงออกของบคคลนนกบลกษณะของการแสดงออกตามตำาแหนงเฉพาะในสงคมการรบรในบทบาทแตละบทบาทมความสมพนธกนในระบบสงคมการกระทำาตามบทบาทนนขนอยกบความเขาใจของปจเจกบคคลการแปลความหมายรวมทงคณสมบตสวนตวของบคคลสงเหลานกำาหนดใหบคคลรบรหรอแสดงบทบาทแตกตางกนไปตามลกษณะอปนสยความคดความรความสามารถ

31

มลเหตจงใจประสบการณเดมการอบรมฝกฝนความพงพอใจตลอดจนรวมถงสภาพทางกายและจตใจของบคคลทดำาเนนตามบทบาทนนและการขดแยงในบทบาทบคคลทมสถานภาพมากกวาหนงสถานภาพในสถานการณหนงๆบทบาทของเขาทจะตองกระทำาจงมมากกวาหนงบทบาทซงอาจกอใหเกดความยงยากสำาหรบเขาไดโดยเฉพาะอยางยงบทบาททงหลายนนขดแยงกน

กรองแกวอยสข (2537) ใหความหมายบทบาทวาบทบาทคอแบบอยางของพฤตกรรมทคาดหวงวาบคคลจะแสดงออกในกจกรรมททำารวมกบผอนบทบาทสะทอนใหเหนถงตำาแหนงในสงคมรวมไปถงหนาทสทธความรบผดชอบและอทธพลของแตละบคคล

พทยาสายห (2534) ไดกลาววาบทบาทหนาทคอสงททำาใหเกดความเปนบคคลและเปรยบเสมอนบทของตวละครทกำาหนดใหผแสดงในละครเรองนนๆเปนอะไรมบทบาททจะตองแสดงอยางไรถาแสดงผดบทหรอไมสมบทกอาจถกเปลยนตวไมใหแสดงไปเลยดงนนบทบาทกคอการกระทำาตางๆท บท กำาหนดไวใหผแสดงตองทำาตราบใดทยงอยใน บท นน“ ” “ ”

จากนยามความหมายของบทบาทดงกลาวขางตนสามารถสรปไดวาบทบาทหมายถงแบบแผนของพฤตกรรมหรอการกระทำาทบคคลแสดงออกภายใตขอกำาหนดของสงคมและเปนไปตามสถานภาพสทธหนาททบคคลนนครองอย

Merill ไดใหคำาจำากดความของคำาวา บทบาท แบบแผนของ“ ”พฤตกรรมทคาดหวง ซงผกพนอยกบตำาแหนงในสงคม(Merill, E. Francis,Society and Culture.(EnglewoodCliffs,New Jersey : Prentice-Hall,Inc., 1957) 183

32

บลมและเซลนค(Bloom and Selgnigk,) 1963 : 34-35 อางในศลปะชย รามณย)ไดกำาหนดบทบาทไวดงน

1. บทบาททสงคมกำาหนด หรอบทบาทตามอดมคตเปนบทบาททกำาหนดสทธและหนาททางสงคม

2.บทบาททควรกระทำา(The Perceived Role)เปนบทบาททแตละบคคลเชอวาการกระทำาในตำาแหนงหนาทนนๆ ซงอาจจะแตกตางกนไปในแตละบคคล

3.บทบาททกระทำาจรง(The Performance Role)เปนบทบาททบคคลไดกระทำาจรงตามความเชอ ความคาดหวง และโอกาสทจะกระทำาในสงคม

กมล ทองธรรมชาต และคณะ (2522: 34) กลาววา บทบาทคอ แบบแผนความตองการ ความเชอ ความรสก ทศนคต คานยม และการกระทำาทสมาชกของสงคมคาดหวง ควรจะเปนไปตามลกษณะของตำาแหนงทมอย

ภญโญ สาธร (2516 : 304)กลาววา บทบาทหนาท หมายถง ความมงหวงทบคคลอนคาดวา บคคลในตำาแหนงหนงตำาแหนงใด ควรกระทำา หรอแสดงพฤตกรรมอยางใดอยางหนง หรอแสดงพฤตกรรมอยางหนงออกมาในสถานการณอยางใดอยางหนง บทบาทหนาทมควบคกบตำาแหนงทดำารงอยเสมอ

สพตรา สภาพ ( 2516 : 34 )กลาวถง คำาวาบทบาทเปนการปฏบตตามสทธและและตำาแหนงหนาทของมนษยแตละบคคล ซงจะมบทบาททหลากหลายบทบาท โดยแตละตำาแหนงจะมบทบาททแตกตางกนไป ยงสงคมซบซอนมากเทาไร บทบาทกจะแตกตางมากขนเทานน เพราะบางบทบาทนนคนธรรมดาสามญกสามารถปฏบตได แตบางบทบาทกตอง

33

อาศยผทมความชำานาญเปนพเศษซงมบคคลไมมากนกทจะทำาได เชนเดยวกบมอรแกน ( MORGAN, 1951 - 395 )ไดกลาวไววา บทบาทเปนรปแบบของพฤตกรรม ซงบคคลทอยในตำาแหนงทางสงคมจะปฏบต

อทย หรญโต( 2526 : 197 )กลาววาบทบาทคอหนาท( Function )หรอพฤตกรรมอนพงคาดหมาย( Expected Behavior )ของบคคลแตละบคคลในกลม หรอสงคมหนงๆหนาทหรอพฤตกรรมดงกลาวโดยปกตแลวเปนสงทกลมหรอสงคม หรอวฒนธรรมนนๆกำาหนดขนเพอความเปนระเบยบของสงคม

สชา จนทรเอม และสรางค จนทรเอม ( 2526 : 46 )ไดอธบายคำาวาบทบาทไววา บทบาทมความหมายใกลเคยงกบหนาทมาก บทบาท เปนสงทบคคลในสถานภาพตางๆ พงกระทำานนคอ เมอสงคมกำาหนดสทธและหนาทในสถานภาพใดอยางไรแลวบคคลในสถานภาพนนๆจะตองประพฤตหรอปฏบตตามหนาททกำาหนดไว

มย สขเอยม( 2542 : 95 ) กลาววา บทบาทคอการปฏบตตามหนาทของสถานภาพหรอตามฐานะตำาแหนงทบคคลมอย เชน มฐานะเปนพอเปนแมกคอเลยงดบตร มนษยแตละคนจะมบทบาทสดแลวแตจะอยในสถานภาพใด บางคนอยทบานกมบทบาทเปนพอแม เมอไปทำางานกมบทบาทเปนหวหนาหรอลกนอง เปนตน บทบาทของมนษยจะสะทอนใหเหนถงวธในการอยรวมกนในสงคม ซงจะชวยใหมนษยอยรวมกนไดอยางสนตและชวยใหสงคมเปนปกแผน

งานวจยทเกยวของ

อาคม ใจแกว (2533) ไดศกษาวจยเรอง การนำานโยบายไปปฏบต“ในพนทจงหวดชายแดนภาคใต : กรณศกษา ปจจยทสงผลกระทบตอความ

34

สำาเรจ อางในดาวฒ ซา พบวาการนำานโยบายไปปฏบตในพนทจงหวด”ชายแดนภาคใต เพอใหบรรลความสำาเรจไดนนจะตองใหความสำาคญตอปจจย 3 ประกร คอ ปจจยดานชมชนทเนนการยดมนในวฒนธรรม ปจจยดานนโยบายละปจจยดานขาราชการระดบลาง โดยเฉพาะขาราชการระดบลางเปนปจจยทสำาคญทสดเพราะเปนผเชอมโยงนโยบายระดบนามธรรมสการปฏบตในพนททเปนรปธรรม หากขาราชการขาดความตงใจ จรงใจในการปฏบตงานในพนทแลว ถงแมนโยบายจะมความชดเจน สอดคลองกบสภาพปญหาและวฒนธรรมของพนทเพยงใด กอาจจะทำาใหนโยบายลมเหลวไดในทสด

เถลงศกด พฒโน (2536) ไดศกษาเรอง การรกษาและพฒนา“ทรพยากรมนษยในองคกร : เฉพาะกรณจงหวดชายแดนภาคใต สรปได”วา สภาพปญหาของจงหวดชายแดนภาคใตในปจจบนลวนเปนปญหาทเกดจากมนษยเปนสำาคญ ทงภาครฐ ภาคเอกชนและภาคผนำาศาสนา เชน ปญหาความหวาดระแวงระหวางประชาชนทมตอราชการ การแสวงหาผลประโยชน ความไมปลอดภยในชวตและทรพยสน และทสำาคญผบงคบบญชาในสวนกลางสงผใตบงคบบญชาลงไปปฏบตงานเพอหวงใหไดพจารณาบำาเหนจ 2 ขนกรณพเศษ ในทางกลบกนกสงผทถกลงโทษไปปฏบตงานในพนทจงหวดชายแดนภาคใต

ศภณฐ สรนทวเนต (2552) ไดศกษาเรองบทบาทขาราชการฝายปกครองในการแกไขปญหาความไมสงบในสามจงหวดชายแดนภาคใต : กรณศกษาจงหวดยะลา สรปไดวา ขาราชการฝายปกครองมบทบาทในการแกไขปญหาจงหวดชายแดนภาคใตมาโดยตอเนองตงแตอดตจนถงปจจบน ทเหนไดชดคอ คณะรฐมนตรมมต เมอป พ.ศ. 2507 ใหกระทรวงมหาดไทย โดยกรมการปกครองจดตงสวนราชการในจงหวดยะลาขน

35

วาการแกไขปญหาทางราชการกไดรบการพฒนาโดยลำาดบจนสถานการณทวไปดขน โครงการตางๆพฒนาตามมาไดศกษาบทบาทในสามดาน คอ บทบาทดานการพฒนา บทบาทดานการปฏบตการจตวทยามวลชน และ บทบาทดานในฐานะผประสานงานในการแกไขปญหาการกอความไมสงบ

บทบาทและอำานาจหนาทของสำานกพฒนาบคลากร

สำานกพฒนาบคลากร มหนาทรบผดชอบในการชนำา สรางเอกภาพทางความคด วางแผนกลยทธและบรหารจดการ เพอใหการดำาเนนงานขององคกร เกดประโยชนสงสดตอการแกไขปญหาจงหวดชายแดนภาคใต โดยเฉพาะการพฒนาประสทธภาพเจาหนาทของรฐ ขจดเงอนไขทางสงคม ประชาสมพนธ สรางความเขาใจ ปรบความคดความเชอ พฒนาสมพนธ เอาชนะจตใจประชาชน สรางเครอขายมวลชน รวมทงการสนบสนนงานดานการขาว การอำานวยความเปนธรรม การตดตามประเมนผล การสงเสรมการมสวนรวม การพฒนานโยบาย และการสรางภาพลกษณของ ศอ.บต. โดยมการบรณาการกบหนวยงานทงภายในและภายนอกอยางใกลชด เปนเอกภาพ”

บทท 3

วธการศกษา

วธการศกษา

การศกษา บทบาทสำานกพฒนาบคลากรในการแกไขปญหาจงหวดชายแดนภาคใต ความคดเหน และขอเสนอแนะของประชาชนในการแกไข

36

ปญหาและพฒนาจงหวดชายแดนภาคใต ผศกษาใชวธศกษาเชงคณภาพ (Qualitative Research)เปนเครองมอในการศกษาดงน

แหลงขอมล

ผวจยไดแบงแหลงขอมลออกเปน 2 สวน คอ

1.แหลงขอมลปฐมภม (Primary Source) โดยผศกษาไดจดเกบดวยตนเอง โดยการสมภาษณตามแบบทกำาหนด เพอจะไดทราบถงขอมลสวนบคคลของผใหขอมล โดยวธการสมภาษณ(Interview Guide) ทงการตอบแบบสอบถาม และสมภาษณปากเปลาเพอใหไดขอมลทครบถวนครอบคลมทกประเดนทตองการศกษาและหาขอมล โดยการสงเกต ในฐานะทผจดทำาเปนผศกษาปฏบตงานในสำานกพฒนาบคลากรมาตงแตวนท 1 พฤศจกายน พ.ศ.2555 เปนตนมาทำาใหผศกษาไดคลกคลและมโอกาสพดคยแลกเปลยนขอคดเหนในระหวางปฏบตงานอยกบสมาชกคณะทำางานของสำานกพฒนาบคลากรอยพอสมควร

2.แหลงขอมลทตยภม (Secondary Source) เปนขอมลทไดจากหนงสอและเอกสารทเกยวของกบการแกไขปญหาจงหวดชายแดนภาคใตและแผนโครงการการจดเวทสานเสวนา เพอรบฟงความคดเหน และขอเสนอแนะของประชาชนในการแกไขปญหาและพฒนาจงหวดชายแดนภาคใต

ประชากรและกลมตวอยางทใชในการศกษา

กลมเปาหมายทใชในการศกษา คอ ขาราชการและพนกงานลกจางทปฏบตงานในสำานกพฒนาบคลากรจำานวน 8 คน

เครองมอทใชในการศกษา

37

เครองมอทใชในการศกษาครงนเปนแนว การสมภาษณ (Interview Guide) ซงกำาหนดขนตามวตถประสงคและแนวคดทฤษฎทกำาหนด ซงแบบสมภาษณมอย 2 สวน คอ

1. ขอมลพนฐานของผใหขอมลทสำาคญ ซงประกอบดวย ชอ เพศ อาย ศาสนา ตำาแหนง อายการปฏบตหนาท ระยะเวลาการปฏบตงานในสำานกพฒนาบคลากรและระดบการศกษาของผใหสมภาษณ

2.บทบาทหนาทความรบผดชอบ ในตำาแหนงทดำารงอยในโดยแบงออกเปนบทบาทดานการพฒนา บทบาทดานปฏบตการโครงการ และบทบาทดานการประสานการสนบสนนยทธการ รวมทงแนวทางการแกไขปญหาและขอเสนอแนะ

การเกบรวบรวมขอมล

ผศกษาจะเกบรวบรวมขอมลจากขาราชการละพนกงานลกจางของสำานกพฒนาบคลากร โดยการสมภาษณดวยตนเอง

การวเคราะหขอมล

1.ขอมลพนฐานของผใหขอมล ประกอบดวย ชอ เพศ อาย ศาสนา อาย ระยะเวลาการดำารงตำาแหนง ระดบการศกษา ซงวเคราะหโดยใชรอยละ (Percentage)2.ขอมลเกยวกบบทบาทหนาท จะใชหลกการวเคราะหเชงเหตผลและผลเทยบเคยงกบแนวคด ทฤษฏและนโยบายทเกยวของ

38

บทท 4

ผลการวเคราะหขอมล

ในการแกไขปญหาและพฒนาจงหวดชายแดนภาคใต ทผานมาพบวาสำานกพฒนาบคลากรไดพยายามอยางมากในการแกไขปญหา หลายฝายไดเขามามสวนรวมในการเสรมสรางสนตสขในพนทดวยวธทหลากหลายบนฐานความคดความเชอและอดมการณทมลกษณะเฉพาะของตนหรอองคกรนน เมอแตละบคคลมแนวคดและแนวทางปฏบตทไมตรงกนบางครงอาจถกมองวาสวนทางกนและขดขวางการทำางานของกนและกน จงทำาใหเกดความไมเขาใจกน เชน การมองสาเหตหรอตนตอของปญหา บางคนมองวาปญหาเกดจากความตองการแบงแยกดนแดน แตบางคนกมองวาเกดจากการถกกระทำาทไมเปนธรรมจากฝายรฐ คอ การทบคคลของฝายขบวนการถกฝายรฐกระทำาทงกดขขมเหงเขนฆาไมไดรบความชอบธรรม แตฝายรฐกลบยนนงเฉยไมพยายามนำาตวคนผดมาลงโทษทำาใหคนรนหลงหนมารวมตวกนเพอเรยกรองความเปนธรรม จงจำาเปนตองมการบรณาการรวมกนในการแกปญหาอยางเปนระบบเพอใหกลไกอำานาจรฐเปนทพงใหแกประชาชนไดอยางเตมท โดยจะตองมการผนกกำาลงทงทางความคดและการปฏบตงานทสอดคลองตองกนอยางเปนรปธรรม ดงนน เพอใหการบ

39

รณาการ การปฏบตงานเพอเสรมสรางสนตสขในจงหวดชายแดนภาคใตเปนไปอยางมประสทธภาพและประสทธผล นอกจากนสำานกพฒนาบคลากรยงไดจดกจกรรม/โครงการตางๆมากมาย เพอรบฟงความคดเหน และขอเสนอแนะของประชาชนในการแกไขปญหาและพฒนาจงหวดชายแดนภาคใต ขนจงทำาใหเหนถงความตงใจในความพยายามแกไขปญหาสถานการณความรนแรงทเกดขนแมกระทงขณะรบประทานอาหารรวมกนประเดนทพดหรอถกกนกจะเปนเกยวกบการแลกเปลยนและแสดงทศนคตในการแกไขปญหาสถานการณความรนแรง

ปญหาความมนคงจงหวดชายแดนภาคใตเปนปญหาทมความสำาคญเรงดวนสงสดของชาตยงกวาปญหาใดในปจจบนและแมสถานการณทเปนอยขณะนจะยงขดวงอยเพยง 3-4 จงหวดชายแดนแตกมผลกระทบตอความมนคงในวงกวางในทกมตรวมทงศรทธาและความเชอมนตอรฐบาล และหากปญหาไมไดรบการแกไขอยางถกตองทนการณ และม ประสทธภาพ อาจนำาไปสผลกระทบทกวางขวางยงขนรวมทงสรางความแตกแยกในสงคมไทย ดานเชอชาต ศาสนา บรณภาพแหงดนแดนและอาจลกลามเปนความขดแยงระหวางประเทศดวยความสำาคญดงกลาวปญหานจงควรเปนวาระแหงชาตและตองถอเปนเรองทคนไทยทกคนจะตองรวมกนชวยแกไขมใชเฉพาะเพยงรฐบาลเทานนขณะเดยวกนรฐบาลในฐานะผกำาหนดนโยบายและบรหารประเทศกไมอาจอางความผดหรอความบกพรองไปใหแกบคคลหรอกลมบคคลอนไดควรสรางความเขาใจและรบฟงขอคดเหนของสาธารณชนในวงกวางเพอประโยชนสงสดของชาตในขณะทฝายคานกไมควรหยบยกประเดนปญหามาแสวงหาประโยชนหรอสรางเงอนไขทางการเมองอนอาจสงผลใหเกดความออนแอและสรางความแตกแยกภายในชาตมากยงขน

40

สภาพของปญหาจงหวดชายแดนภาคใตเปราะบาง ลกซง และยดเยอสถานการณความไมสงบเกดขนตอเนองและจะเคลอนตวมากขนหรอนอยลงขนอยกบปจจยและเงอนไขภายในและภายนอกประเทศและเชอไดวาปญหานจะยงดำารงอยตอไปอกนานดวยเงอนไขใดกตามสถานการณจะลกโพลงขน เนองจากรากเหงาแหงปญหาฝงลกเกยวของกบประวตศาสตรอดมการณและแนวคดการแบงแยกดนแดนทสบทอดกนมาและยงดำารงอยในกลมคนบางกลมปจจบนนอกจากนนกมปจจยทสำาคญยงคอ จดออนดานนโยบาย การบรหารและพฤตกรรมของภาครฐซงกอใหเกดความรสกแตกแยกและความอยตธรรมแกประชาชนสวนใหญในทองถนความแตกตางทางศาสนา วฒนธรรมของคนในพนท จดออนดานนโยบายและการบรหารสงผลใหความยงยากและความรนแรงของปญหาเพมมากขน

ในชวงหลายปทผานมา โดยเฉพาะระยะ 2-3 ปกอนหนานความตอเนอง ความเอาใจใสอยางจรงจงและประสทธภาพในการแกปญหาในจงหวดชายแดนภาคใตลดลงทงระดบรฐบาลและเจาหนาทผปฏบตรวมทงมจดออนดำาเนนการชวงการปรบเปลยนองคกรและการบรหาร (การยบเลก ศอ.บต.และ พตท.43) เปนเหตใหกลมกอความไมสงบสามารถขยายผลดำาเนนการดานอดมการณมวลชน และกองกำาลงไดอยางกวางขวาง มอทธพลครอบงำาทางความคดไดเขมขนการชนำาแนวคดการเครงครดศาสนาในทางทผดสามารถสรางพลงความเขมแขงทางจตใจซมลกในระดบเยาวชน โดยมจดออนดานตาง ๆของเจาหนาทรฐเปนปจจยผลกดนหรอเหมอนเชอเพลงขยายผลดำาเนนการกอใหเกดการปฏบตการทรนแรง ยดเยอและทาทายอำานาจรฐอยางทไมเคยเปนมากอน

การวเคราะหสาเหตและเงอนไขของปญหาสาเหตของปญหา

41

รากเหงาสำาคญทเปนเหตแหงปญหาคอความเปนมาทางประวตศาสตร การเมอง ความฝงใจในอดตแหงรฐปตตานและการตอสของคนบางกลมเพอใหไดมาซงการปกครอง ตนเองหรอการกลบมาสบทอดความเปนอสระของรฐปตตาน ทงนแนวคดและอดมการณดงกลาวมฐานรากลก และไดนำามาใชอางองในกลมคนบางกลมในปจจบนเชอมโยงกบศรทธาและความเชอถอของคนสวนใหญในพนทตอผนำาศาสนาและผนำาชมชนในทองถนซงมอยสงมากรวมทงมการถายทอดความรความเขาใจดานศาสนาอยางไมถกตองแกคนบางกลมโดยเฉพาะเยาวชน และมการใหคำามนสญญาทสงผลใหรวบรวมพลงใจและการปฏบตการไดเหนยวแนน

นอกจากความฝงใจทางประวตศาสตรและแนวคดในการแบงแยกดนแดนดงกลาวมเงอนไขทสำาคญยงเปนสงททำาใหปญหารนแรงและกวางขวางยงขน โดยกลมผกอความไมสงบนำาไปใชประโยชน ทงเงอนไขภายในและภายนอกประเทศ กลาวคอเงอนไขภายใน 1) ความยากจน ความดอยโอกาสและปญหาดานการศกษาของประชาชนสวนใหญในพนทประชาชนทวไปมคณภาพชวตระดบคอนขางตำา และไดรบการศกษานอยสงผลกระทบตอความรอบร แนวความคด การดำารงชวต การมงานทำา และการประกอบอาชพรวมทงทำาใหถกปลกระดมชกจงใหคลอยตามแนวคดกอความไมสงบไดงาย

2)ความบกพรองและจดออนในการกำาหนดนโยบาย และยทธศาสตรเนองจากขาดความเขาใจทชดเจนถงรากเหงาและเงอนไขทแทจรงแหงปญหาของผกำาหนดนโยบายและผปฏบตและมไดมการศกษาวจย

42

ทางวชาการทด เพอผลในการพฒนานโยบายใหสอดคลองกบสถานการณอยางแทจรง นอกจากนนในดานการบรหารยงขาดเอกภาพและประสทธภาพทงทางดานความคด และการบรหารจดการนโยบายและยทธศาสตร องคกร และบคลากร 3)ระยะเวลาทผานมารฐบาลและทางราชการมไดใหความสำาคญกบปญหานมากเทาทควรจะเปนจงมความไมตอเนองและจดออนในการบรหารนโยบายและการดำาเนนการทงทเปนปญหาสำาคญยงของชาต 4)ความออนแอดานขดความสามารถและสมรรถภาพขององคกรและบคลากรทมหนาทเกยวของและรบผดชอบในการจดการแกไขปญหาในพนท 5) พฤตกรรมไมถกตองเหมาะสมของเจาหนาทผปฏบต นกการเมองและขาราชการ ทงสวนกลางและทองถนโดยเฉพาะการสรางความไมเปนธรรมความอยตธรรม การกดขขมเหงประชาชนการปฏบตรนแรงละเมดกฎหมายและขดกบความรสกของประชาชน การเขาไมถงประชาชนความไมเขาใจในวฒนธรรม ศาสนา วถชวต แนวคด และภาษาของคนในทองถนทำาใหคนสวนใหญในทองถนเกดความรสกแปลกแยก นอยเนอตำาใจและรสกวาไดรบการปฏบตเสมอนไมใชคนไทย

การใชอทธพล ความขดแยง และการแสวงหาผลประโยชนทไมชอบดวยกฎหมายของหลายกลมหลายกรณในพนท เชน เรองอบายมข ยาเสพตดและสนคาผดกฎหมาย ฯลฯ ซงกรณเหลานมทงขาราชการ นกการเมองและผมอทธพลเกยวของนอกจากนนยงมความขดแยงทางการเมองระหวางกลมการเมองทเปนฝายตรงขามและกลมการเมองเหลานนาจะทราบความตนลกของสถานการณ แตไมไดรวมแกไขปญหาอยางจรงจงเพราะเกรงจะเสยความนยมหรอผลประโยชนอนใดในพนทสถานการณเหลา

43

นจงเพมความรนแรงของปญหาและสญเสยความเชอมนจากประชาชนมากยงขนตามประวตศาสตร ไทยยดครองรฐปตตานมาตงแตรชกาลท 1 และปกครองแบบประเทศราชมเจาผครองนครของเขาเอง จนถงรชกาลท 5 เมอ 2445 ไดมการปฏรปการปกครองทองถนเปนระบบเทศาภบาลแตงตงขาหลวงจากสวนกลางไปปกครองแทนเจาผครองนครซงเปนคนทองถนซงเกดความไมพอใจนบแตนนมา สาเหตดงกลาวไดนำาไปสความไมเชอมนศรทธา การขาดความไววางใจขาดความรวมมอ และนำาไปสการรวมกบกลมกอความไมสงบนอกจากนนมหลายกรณตดตอกนทเกดขน กระทบตอความเชอมนศรทธาเพมมากขนอาท กรณหายตวของทนาย สมชายฯ การสญหายหรอเสยชวตของประชาชนทงกอนและหลงเหตการณ 4 มกราคม 2547 รวมทงกรณการปราบปรามยาเสพตดและกรณการเสยชวตในมสยดกรอเซะ

เงอนไขภายนอก

1.การดำาเนนการของรฐบาลตอเหตการณในตางประเทศบางกรณอาจเปนเงอนไขผลกดนใหรบการสนบสนนจากภายนอกประเทศ อาทกรณการสงทหารไปรวมกองกำาลงนานาชาตทมปญหาเกยวของกบการกอการรายและชนชาวมสลมทมทศนคตทเปนปฏปกษตอสหรฐและชาตพนธมตร (กรณตมอรตะวนออก อาฟกานสถาน และอรค)การใหความชวยเหลอดานเครองมอหรออาวธแกรฐบาลบางประเทศอยางแจงชดในการปราบปรามผกอการราย (กรณฟลปนส) และการจบกมผกอการรายคนสำาคญ (กรณจบนายฮมบาล)

2. ววฒนาการของเหตการณในประเทศตางๆโดยเฉพาะความพยายามทจะ

44

แยกตวเปนอสระ หรอปกครองตนเองของกลมชนในหลายประเทศเชน กรณอาเจหใน อนโดนเซย กรณMNLF ในภาคใตของฟลปปนส กรณเชสเนยในรสเซยเครดในอาฟกานสถานและปาเลสไตน รวมทงการเปลยนแปลงของโลกอสลามในปจจบนความขดแยงระหวางนกาย-ชอะหและสหนตลอดจนความนยมใชความรนแรงในการแกปญหาของคนมสลมหลายกลมศาสนาอสลามเปนการสรางแรงจงใจ และขวญกำาลงใจใหกลมบคคลเหลานนปฏบตงานเกยวกบปญหาภาคใตไมมากกนอย

3. นบแตเกดเหตการณขบวนการกอการรายสากลในตะวนออกกลาง 10 - 20 ปทผานมาและมเหตการณสะเทอนขวญเมอ 11 ก.ย. 2001 กลมอลไดดาทไดขยายเครอขายออกไปทวโลกในเอเชยตะวนออกเฉยงใตมขบวนการเจไอและดภาพขยายเปนแกนหลกพฤตกรรมการกอการรายปจจบนแตกตางจากลกษณะเดมอยางชดเจนเปนการเลยนแบบตะวนออกกลางของกลมกอการรายทเครงคมภรศาสนาอสลามยดมนในอดมการณ กระทำาไดแมแตการฆาพอแม ตอสกบปนของทหารของตำารวจไดการแทรกซมของกลมเครงอดมการณอาจแทรกซมผานกลมเจไอหรอเขาถงเดกหนมทไปศกษาศาสนาในปากสถานและบางคนอาจไปฝกในคายปากสถานเปาหมายมใชเพอตงรฐปตตานอสระแตตองการสรางสหพนธรฐอสลามทวภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตทปกครองดวยกฎหมายอสลามอยางเครงครดแบบตาลบน

จากการศกษาบทบาทของสำานกพฒนาบคลากรในการแกไขปญหาการกอความไมสงบในจงหวดชายแดนภาคใต ผศกษาจงขอเสนอขอมลดงน

45

1.ขอมลพนฐานของกลมตวอยาง

2.บทบาทหนาทในการแกไขปญหาการกอความไมสงบในพนทจงหวดชายแดนภาคใต

3.แนวทางการแกไขปญหาและขอเสนอแนะ

ขอมลทวไปของกลมตวอยาง

ขอมลทวไปของประชากรททำาการศกษา ซงเปนขาราชการและพนกงานลกจางของสำานกพฒนาบคลากร จำานวน 8 คน จำาแนกไดดงน

อายของบคลากรสำานกพฒนาบคลากรททำาการศกษา ปรากฏวาอายมากทสดคออายระหวาง 46-59 ป จำานวน 5 คนซงเปนทงหมดขาราชการ และนอยทสดคอ อายไมเกน 30 ป ซงเปนลกจาง 3 คน

อายราชการของบคลากรสำานกพฒนาบคลากรในการดำารงตำาแหนงทสำานกพฒนาบคลากรททำาการศกษา ปรากฏวาอายมากทสดคออายราชการตงแต10-15 ปและรองลงมาคอ อายราชการระหวาง 5-10 ป

บทบาทหนาทในการแกไขปญหาการกอความไมสงบในพนทจงหวดชายแดนภาคใต

จากการสมภาษณถงบทบาทดานการแกไขปญหาการกอความไมสงบในพนทจงหวดชายแดนภาคใตสามารถแบงออกไดดงน

บทบาทในการแกไขปญหาจงหวดชายแดนภาคใต

สำานกพฒนาบคลากร ศอ.บต.ยคใหม แตกตางจากสำานกพฒนาบคลากร ยคแรกซงจดตงขนบนพนฐานของแนวความคดเรองการพฒนากำาลงคน หรอการพฒนาทรพยากรมนษย โดยจะมบทบาทและการดำาเนน

46

งานในเชงรก ทสอดคลอง สนบสนน และเออประโยชนตอการแกไขปญหาความมนคงจงหวดชายแดนภาคใตอยางมนยสำาคญและเปนรปธรรม คอ

บทบาทในการ ตดอาวธทางความคด ใหแกกลไกรฐทมาปฏบต“ ”งานในภมภาคน เพอปองกนมใหสรางเงอนไขทางสงคม มขวญกำาลงใจทด ไดรบความไววางใจ เชอถอ ศรทธาจากประชาชน และมสวนรวมในการตอสเพอเอาชนะการกอความไมสงบ ตามบทบาท ภารกจของตนเอง อกทงสามารถบรณาการการปฏบตงานกบหนวยงานอน ๆ ทเกยวของ ไดอยางเปนเอกภาพ มประสทธภาพและประสทธผล

บทบาทในการ ปรบความคดความเชอ สรางความเขาใจทถกตอง“ ”ใหแกกลมเปาหมายตาง ๆ โดยเฉพาะในประเดนเชอชาต คำาสอนศาสนา ประวตศาสตร สทธเสรภาพ ความเสมอภาคโอกาส ความเปนธรรมและความเปนไทย ซงถกหยบยกมาเปนเงอนไขในการตอสของกลมกอความไมสงบ ไดอยางชดเจน

บทบาทในการประชาสมพนธ และปฏบตการจตวทยาสนบสนนการดำาเนนงานของหนวยงานทรบผดชอบโดยตรง ผาน สอบคคล ทม“ ”คณภาพและประสทธภาพ การสรางเครอขายมวลชน จดตงแหลงขาว รวมทงการประมวลขอมลขาวสาร รบทราบปญหา ความตองการของประชาชน และตดตาม ประเมนผล การดำาเนนงานแกไขปญหาความมนคง ในเชงลก ไดอยางตรงเปา บทบาทในการพฒนาสมพนธและเปนชองทาง/เวทในการสงเสรมการมสวนรวมของทกภาคสวน ในการแกไขปญหาจงหวดชายแดนภาคใต และพฒนานโยบาย ไดอยางกวางขวาง

บทบาทในการชนำา สรางเอกภาพทางความคด วางแผนกลยทธและบรหารจดการ เพอใหการดำาเนนงานขององคกร เกดประโยชนสงสดตอ

47

การแกไขปญหาจงหวดชายแดนภาคใต โดยเฉพาะการพฒนาประสทธภาพเจาหนาทของรฐ ขจดเงอนไขทางสงคม ประชาสมพนธ สรางความเขาใจ ปรบความคดความเชอ พฒนาสมพนธ เอาชนะจตใจประชาชน สรางเครอขายมวลชน รวมทงการสนบสนนงานดานการขาว การอำานวยความเปนธรรม การตดตามประเมนผล การสงเสรมการมสวนรวม การพฒนานโยบาย และการสรางภาพลกษณของ ศอ.บต. โดยมการบรณาการกบหนวยงานทงภายในและภายนอกอยางใกลชด เปนเอกภาพ

โดยมจดเนนและแนวทางปฏบตคอ

1. การพฒนาตนเองและทมงานทมาจากหลายสงกดอยางตอเนอง ทงในเรองวฒนธรรมองคกร องคความร การตดตามขอมล ขาวสาร การแสวงหากลยทธการจดการสมยใหม การปรบวธคด วธทำางาน การสรางเอกภาพ ขวญกำาลงใจ และพลงขบเคลอนในปฏบตงานรวมกน

2. การใชการจดการเชงยทธศาสตร (Strategic Management) เปนเครองมอสำาคญ โดยการกำาหนดวตถประสงค เปาหมาย ยทธศาสตร และกรอบเวลาในการดำาเนนงานทชดเจน รวมทงการวางระบบตดตามประเมนผลและการจดการสารสนเทศ เพอเปนฐานขอมลสนบสนน และขยายผลการปฏบตงาน อยางมประสทธภาพ

3. ใชชอและสญลกษณ โรงเรยนสนตภาพ ในการจดฝกอบรม “ ”สมมนาตาง ๆ เพอสะทอนถงจดมงหมายสงสดในการดำาเนนงานและสรางภาพลกษณขององคกร อกทงรวมกนกำาหนดกรอบแนวความคดเชงยทธศาสตร ของสำานกฯ ในลกษณะของคำาขวญ เพอใหงายตอการจดจำา ยดกมเปาหมาย และเปนทศทางในการปฏบตงาน คอ พฒนาสมพนธ “สรางความเขาใจ เสรมความรใหมเตมขวญกำาลงใจ ขจดเงอนไข ไดขอมล สรางเครอขาย ขยายผล เพมมวลชน รวมสรางสนตสข”

48

นอกจากนทางสำานกพฒนาบคลากรยงมการพฒนาความสมพนธโดย มงสรางความสมพนธอนดระหวาง ศอ.บต. กบหนวยงาน องคกรตาง ๆ รวมทง ผนำาศาสนา ผนำาทองถน นกวชาการ สอมวลชน ปญญาชนมสลม และคณะกรรมการทปรกษาเสรมสรางสนตสข โดยเชญประชมปรกษาหารอ จดทำาหลกสตร เปนวทยากรในการฝกอบรมสมมนา และรวมกจกรรมตาง ๆ ของสำานกตามความเหมาะสมและ สรางความสมพนธอนดระหวาง ศอ.บต. กบผเขารบการฝกอบรม เขารวมโครงการ/กจกรรมตาง ๆ รวมทงสรางความสมพนธระหวางฝายพลเรอน ตำารวจ ทหาร และเจาหนาทตางสงกด ตางพนท โดยการใชกจกรรมสมพนธ และรปแบบทไมเปนทางการในลกษณะ ตวถงตว ใจถงใจอกทงสงเสรมบทบาทของผเขารวมกจกรรมตาง ๆ เปน สะพานเชอมไปยงกลมเปาหมายสวนใหญ

รวมทงมการสรางความเขาใจ ในสวนเจาหนาทของรฐจะเนนหนกการสรางความเขาใจโครงสรางทางสงคม วถชวต วฒนธรรมทองถน และขอควรปฏบต ไมควรปฏบตในพนท ซงมลกษณะเฉพาะ รวมทงขอเทจจรงเกยวกบสถานการณ ยทธศาสตร ยทธวธของกลมกอความไมสงบ และนโยบาย ยทธศาสตร ยทธวธของรฐ เพอให รเขา รเรา อกทงเขาใจบทบาท “ ”ภารกจของหนวยงานตาง ๆ ทเกยวของและบทบาทของตนเองในฐานะกลไกรฐวาจะตองมสวนรวมในการแกไขปญหาดงกลาวอยางไร

บทบาทดานการปฏบตการจตวทยามวลชนเพอแกไขปญหาการกอความไมสงบ

งานกจการมวลชนถอเปนงานทมความสำาคญไมแพดานยทธการ ถาแกปญหาการกอความไมสงบโดยการปดลอมตรวจคน เชญตวจบกม ดำาเนนคดเพยงดานเดยว ผใหขอมลยอมรบวาไมสามารถแกปญหาไดอยางเบดเสรจ แตถามงานกจการมวลชนเขาไปเสรมหรอทำางานอยางคขนาน

49

ระหวางยทธการกบการปฏบตการจตวทยามวลชน สถานการณมวลชน สถานการณกอาจจะดขนจากการสมภาษณสามารถประมวลผลไดดงน

วธการ

จากการสมภาษณแลวสวนมากเหนวาควรแสดงบทบาททางดานการเมองหรอการปฏบตการจตวทยามากกวาการแสดงบทบาทดานยทธการ เพราะจะสามารถทำาความเขาใจในสถานการณตางๆในหมราษฎร นำาไปสการลดความหวาดระแวงระหวางราษฎรทนบถอศาสนาพทธและนบถอศาสนาอสลาม ลดความหวาดระแวงระหวางราษฎรกบเจาหนาททปฏบตงานอยในพนท แลวนำาไปสการพฒนา ตามยทธศาสตรพระราชทานของพระบาทสมเดจพระเจาอยหวฯ วา เขาใจ เขาถง พฒนา “ ”

รองลงมาผใหสมภาษณ เหนวาจะตองเรงทำาความเขาใจในหลกการศาสนาอสลามทถกตอง เพราะกลมผกอความไมสงบมงบดเบอนหลกคำาสอนของศาสนาอสลามในหมเยาวชนใหรงเกยจคนตางศาสนาใหมองวาคนซแยคอสยามหรอคนไทยเปนศตรฆาไดไมบาป

กลมเปาหมาย

จากการสมภาษณแลวสวนใหญเหนวากลมเปาหมายทจะตองเขาไปดำาเนนทำาความเขาใจโดยเรงดวน คอกลมเยาวชน นกเรยนทเรยนอยในโรงเรยนตาดกา (ศนยจรยธรรมประจำามสยด) ซงกลมนมอายแค 5-10 ป ทตองไปเรยนศาสนาในวนเสาร-อาทตย โดยมอสตาซ (ครผชาย) และอสตาซะห (ครผหญง) เปนคนสอนศาสนาเบองตน เพราะเยาวชนเหลานคอผาขาวทสะอาด หากรบรในสงทผดๆ กจะตดตวไปตลอดชวต หากอสตาซสอนใหเกลยดเจาหนาทเมอเขาเหนเจาหนาทกจะแสดงออกตอตานทนท เชน ไมพดดวยหรอถาแรงไปกวานนเขาจะวงหลบหนแลวเอามอทำาเปนยงปนใสเจา

50

หนาท ในกลมนเหนวาถาทำาสำาเรจกจะสามารถปองกนไมใหเยาวชนไปยงเกยวกบการกอความไมสงบได

รองลงมา เหนวา ควรมงเนนไปทเยาวชนนอกโรงเรยนและประชาชนทวไป เพราะเชอวาเยาวชนกลมนถาหากวางงาน หรอราษฎรทมฐานะยากจนอาจถกชกนำาไดงายจงควรเรงทำาความเขาใจเปนการลดสมาชกในกลมผกอความไมสงบไมใหเพมขน คอการทำาใหราษฎรทอยเฉยๆ ใหมาอยกบฝายบานเมอง

สำาหรบในสวนของประชาชน โดยเฉพาะเยาวชน จะตองเนนหนกการสรางความเขาใจ และทศนคตเชงบวกในประเดนคำาสอนศาสนา ประวตศาสตร และชาตพนธ ทถกตความ หรอหยบยกมาเปนเงอนไขในลกษณะบดเบอน โดยอาศยผรในดานดงกลาวทไดรบการยอมรบอยางแทจรงในสวนของประชาชน โดยเฉพาะเปาหมายทเปนกลมเสยง จะตองสรางความรสกวารฐไววางใจ ใหความเสมอภาค เปนธรรม ยอมรบความแตกตาง หลากหลายทางวฒนธรรมและชาตพนธ ใหความสำาคญตอความรสกนกคดและความตองการของประชาชน ใหเกยรตตอประวตศาสตรทองถนและบรรพบรษของชนกลมนอย เปดโอกาสใหแสดงความคดเหนอยางตรงไปตรงมา พรอมทจะรบผดและปรบปรงแกไขในสงทไมถกตอง ทงนเพอลดความรสกกดดน ทำาใหเยาวชนมความรสกวาตนเองมทยน มโอกาส มอนาคต มความหวง มทางเลอกและทางออกในสงคมไทย อกทงมของทางทจะผลกดนใหเกดการเปลยนแปลงตาง ๆ ตามตองการ ภายใตการปกครองในระบบประชาธปไตย และโดยสนตวธ ซงจะเปนการขจดเงอนไข ในการใชความรนแรง อยางยงยน

เรองทจะตองใหความสำาคญเปนพเศษ ไดแก การปฏบตการขอมลขาวสาร การประชาสมพนธ ปฏบตการจตวทยาและตอบโตขาวลอ การ

51

พฒนาดานการขาวและงานมวลชน การพฒนางานบรการเพอเอาชนะจตใจประชาชน การเผชญเหต เจรจาตอรองและปองกนแกไขปญหาการชมนมประทวง การจดการความขดแยงโดยสนตวธ และแกไขปญหาความหวาดระแวง แตกแยกระหวางประชาชนตางวฒนธรรมดวยกระบวนการสานเสวนา การสรางความเขมแขงใหชมชน การทำาหนาทวทยากรเสรมสรางสนตสข เปนตน

สำาหรบในสวนของผนำาทองท ผนำาทองถน ผนำาเยาวชน และกลมองคกรตาง ๆ โดยเฉพาะผทนบถอศาสนาอสลาม นอกจากจะตองสรางความเขาใจทถกตองในประเดนคำาสอนทางศาสนา ประวตศาสตร ชาตพนธ การรกษาอตลกษณ สทธเสรภาพ ความเปนไทยและความเปนธรรม เพอใหมความรสกสบายใจ และมนใจวาการปฏบตหนาทในฐานะสวนหนงของกลไกรฐ หรอใหความรวมมอกบทางราชการ มใหเปนการทรยศตอพวกเดยวกน หรอขดแยงกบคำาสอนทางศาสนาแลว ยงจะตองสรางความเชอมนวาแมกลมกอความไมสงบจะสามารถกอเหตรายได แตไมมศกยภาพเพยงพอทจะแบงแยกดนแดนไดสำาเรจ จงควรเลอกอยขางผชนะ คอ รฐ“ไทย ซงพรอมทจะดแลทงดานสวสดการ สวสดภาพ ใหเกยรตยกยอง ให”ความสำาคญ และใหการสนบสนนอยางเตมท

ในสวนเจาหนาทของรฐ จะตองเนนยำามใหมอคตตอประชาชนตางวฒนธรรม ไมเลอกปฏบต และไมแสดงออก ประพฤตปฏบตไปในทศทางททำาใหประชาชนเกดความรสกวารฐไทย หรอกลไกรฐดหมน ดแคลน กดขขมเหง ไมใหความเปนธรรม หรอขดขวาง เปนอปสรรคตอการรกษาอตลกษณของประชาชนในพนท ในขณะเดยวกนจะตองไมสรางเงอนไขทางสงคม ตก กบดก หรอ หลมพราง ของกลมกอความไมสงบ โดยเฉพาะ“ ” “ ” กสน เหมารวม วาชาวไทยมสลมสวนใหญสนบสนนการแบงแยกดนแดน“ ”

52

หรอการ เลอกขาง สงเสรม สนบสนนใหมการใชความรนแรง โดยวธการ“ ”นอกแบบในการตอบโต ลางแคน ระหวางเจาหนาทของรฐกบประชาชน และระหวางประชาชนตางวฒนธรรม

จะตองใชโครงการ/กจกรรมตาง ๆ ใหเกดประโยชนสงสดตอการคนหา และตรวจสอบขอมลเชงลกในพนทหมบาน/ชมชน รวมทงความรสกนกคด และความตองการทแทจรง ของกลมเปาหมาย โดยใชเทคนค/วธการตาง ๆ อาท การใชแบบสอบถามทไมตองระบชอผตอบ การเปดเวทใหมการแสดงความคดเหนโดยอสระ การจดสานเสวนา (Dialog) การใชวธการรบฟงอยางลกซง การใชเทคนคการฝกอบรมแบบมสวนรวม การใชกระบวนการทางจตวทยา การแบงความรบผดชอบเจาหนาทโครงการในการพฒนาสมพนธกลมเปาหมายแบบเฉพาะเจาะจง ในสดสวน 1:10 หรอ 1:15 โดยใชรปแบบทไมเปนทางการ เพอแสวงหาขอมลเชงลก รวมทงการ เลอกเปา จดตงเปน แหลงขาว ทมคณภาพ“ ” “ ”

จะตองจดระบบ ประมวล วเคราะหขอมลเชงลกตาง ๆ ทไดรบ และนำาไปใชประโยชนทงในการแกไขปญหา รกษาความสงบเรยบรอย ตอบสนองความตองการทแทจรงของชมชน/ประชาชน ตดตามประเมนผลการดำาเนนงานของหนวยงานตาง ๆ และของ ศอ.บต. เอง รวมทงการปรบแนวทาง/ยทธศาสตร ยทธวธในการปฏบต และพฒนานโยบายเสรมสรางสนตสข อยางจรงจง

ตองสรางเครอขาย ขยายผลโดยจะตองใชประโยชนจากโครงการ/กจกรรมทงหมดในการสรางเครอขาย การปฏบตงานรวมกบทกภาคสวน โดยเฉพาะสถาบนการศกษา องคกรสนตวธ สอมวลชน นกวชาการ ปญญาชนมสลม ผนำาศาสนา/นกการศาสนาสายกลาง องคกรพฒนาภาคเอกชน องคกรนสตนกศกษาและเยาวชน รวมทงราษฎรอาสา

53

สมคร ผนำาทองถน ผนำาชมชน และพลงประชาชนตาง ๆ ทงนโดยใชวธการทเหมาะสม สอดคลองกบลกษณะเฉพาะและความตองการของแตละกลมเปาหมาย อาท การจดตงเปนองคกรอาสาสมครเพอสนตภาพ ยวทตสนตภาพ นกสนตวธรนเยาว ชมรมวทยากรเสรมสรางสนตสข เครอขายผนำารนใหม พลงนกศกษา ตนกลาสนตภาพ เครอขาย ผนำาทองทมฤทธ “ ”เครอขาย เยาวชนพทกษอสลาม เปนตน “ ”

จะตองมการ พฒนาสมพนธ และ ขยายผล การดำาเนนงาน“ ” “ ”อยางตอเนอง โดยอาศยรปแบบ และวธการทหลากหลาย อาท การจดทำาฐานขอมลสมาชกเครอขายกลมตาง ๆ และมอบบตรสมาชกพรอมสทธพเศษดานตาง ๆ ในลกษณะเดยวกบ การใหบรการหลงการขาย การจด“ ”สงนตยสาร อามานดามย หนงสอ สนตภาพแดนใต และจลสาร “ ” “ ”โรงเรยนสนตภาพ ไปใหตามความเหมาะสมของแตละกลม การเปด“ ”

โอกาสใหองคกรเครอขายทจดตงขน จดทำาโครงการ/กจกรรมทสอดคลองกบนโยบายฯ ขอรบการสนบสนนงบประมาณจาก ศอ.บต. การสนบสนนใหหนวยงานตาง ๆ จดทำายทธศาสตร และหลกสตรการพฒนาบคลากรของหนวยตนเองทสอดคลองกบนโยบายฯ โดย ศอ.บต. สนบสนนวทยากร และสอตาง ๆ รวมทงฝกอบรม วทยากรแมไก การจดทมงานออกไป“ ”พบปะ เยยมเยยน รบฟงปญหาความตองการ และจดกจกรรมขยายผล เปนตน

เพมมวลชน รวมสรางสนตสข โดยการนำาหลกการทำางานมวลชน คอ ปรบทกข ผกมตร ปกหลก ชกชวน จดตง สงใช มาปรบใชเพอใหผเขา“ ”

รวมโครงการ/กจกรรมตาง ๆ ของสำานกสามารถทำาหนาท สอบคคล ทม“ ”คณภาพและเปน นกจดตง ทมประสทธภาพ โดย ศอ“ ” .บต. ใหการสนบสนนทรพยากรตาง ๆ ตามความจำาเปน

54

จะตองใชโครงการ/กจกรรมตาง ๆ ใหเกดประโยชนในการสรางความตระหนกถงความจำาเปนทประชาชนชาวไทยทกหมเหลาจะตองเขามามสวนรวมใน สงครามมวลชน เพอเอาชนะการกอความไมสงบจงหวด“ ”ชายแดนภาคใต ตามบทบาท ภารกจ ศกยภาพทแตละบคคล กลมองคกร มอย เพอใหเกด พลง ในการแกไขปญหาดงกลาวตามแนวทางท“ ”สอดคลองกบนโยบายของรฐ

กจกรรมหรอโครงการทสำานกพฒนาบคลากรดำาเนนการในการแกไขปญหาการกอความไมสงบในพนทจงหวดชายแดนภาคใตสามารถประมวลผลไดดงน

การจดเวทสานเสวนาเพอรบฟงความคดเหนของประชาชนในการแกไขปญหาและพฒนาจงหวดชายแดนภาคใต

โดย สำานกพฒนาบคลากร ศนยอำานวยการบรหารจงหวดชายแดนภาคใต (ศอ.บต.) รวมกบ สถาบนอสลาม มหาวทยาลยอสลามยะลา

ดวย สวนพฒนาผนำารนใหมและเครอขายภาคประชาชน สำานกพฒนาบคลากร ศอ.บต. รวมกบ สถาบนอสลาม มหาวทยาลยอสลามยะลาไดจดเวทสานเสวนาแบบมสวนรวม เพอรบฟงความคดเหนของประชาชนในการแกไขปญหาและพฒนาจงหวดชายแดนภาคใต วตถประสงค เพอเปนเวทสาธารณะของเครอขายภาคประชาชน และปญญาชนในการเสนอแนะแนวทางในการแกไขปญหาและพฒนาจงหวดชายแดนภาคใต อยางสรางสรรค อกทงเพอเปนเวทในการกระชบความสมพนธอนดระหวาง ศอ.บต. กบประชาชนในการรวมมอกนพฒนาพนทใหเกดสนตสข โดยในปงบประมาณ 2555 ไดดำาเนนการจดเวทสานเสวนา จำานวนทงสน 7 ครง มผเขารวมทงสน 552 คน ดงน

55

ครงท 1 เวทสานเสวนา ประสานพลง สรางความเปนธรรม นำาสนตสขส“ชายแดนใต เมอวนท ” 14-15 มนาคม 2555 ณ โรงแรมเซาทเทรนวว อำาเภอเมองปตตาน จงหวดปตตาน มผเขารวม 115 คน

ครงท 2 เวทสานเสวนา สภาผนำารนใหมจงหวดชายแดนภาคใต เมอวนท“ ” 21 มนาคม 2555 ณ หองประชมเทศบาลนครยะลา อำาเภอเมองยะลา จงหวดยะลา มผเขารวม 80 คน

ครงท 3 เวทสานเสวนา เครอขายอควานา คดและทำาเพอชายแดนภาคใต“ ” เมอวนท 28 มนาคม 2555 ณ หองประชมเทศบาลนครยะลา อำาเภอเมองยะลา จงหวดยะลา มผเขารวม 80 คน

ครงท 4 เวทสานเสวนา พบกนยามบาย เมอวนท “ ” 8 กนยายน 2555 ณ หองประชมชน 1 ศนยอำานวยการบรหารจงหวดชายแดนภาคใต (ศอ.บต.) อำาเภอเมองยะลา จงหวดยะลา มผเขารวม 50 คน

ครงท 5 เวทสานเสวนา องคการบรหารนกศกษาจงหวดชายแดนใต เมอ“ ”วนท 16-17 กนยายน 2555 ณ โรงแรมเซาทเทรนวว อำาเภอเมองปตตาน จงหวดปตตาน มผเขารวม 80 คน

ครงท เวทสานเสวนา คณะกรรมการชมรมนกศกษามสลมจงหวด“ชายแดนใต เมอวนท ” 19-20 กนยายน 2555 ณ โรงแรมเซาทเทรนวว อำาเภอเมองปตตาน จงหวดปตตาน มผเขารวม 80 คน

ครงท 7 เวทสานเสวนา กลมผถกหมาย พ“ .ร.ก.” เมอวนท 26-27 กนยายน 2555 ณ โรงแรมเซาทเทรนวว อำาเภอเมองปตตาน จงหวดปตตาน มผเขารวม 67 คน

56

ในการจดเวทสานเสวนาดงกลาว มการนำาประเดนการสานเสวนา ทอยในความสนใจของประชาชนในพนท มาพดคยแลกเปลยนใน 5 ประเดนหลก ประกอบดวย

การแกไขปญหาความไมปลอดภยในชวตและทรพยสนของประชาชน

การแกไขปญหาคณภาพการศกษาของภาครฐและเอกชน

ขอเสนอแนะแนวทางสนตวธเพอแกไขปญหาความขดแยงและความรนแรงในพนท

ปญหาและขอเสนอแนะ

ขอเสนอแนะแนวทางสรางความเปนธรรมใหกบประชาชนในพนท

ขอเสนอแนะแนวทางการเยยวยาทเปนประโยชนกบประชาชน ซงทง 5 ประเดนของการสานเสวนา มขอสรปจากการสานเสวนา ทง 7 ครงดงน

1.การแกไขปญหาความไมปลอดภยในชวตและทรพยสนของประชาชน

สภาพพนฐานของปญหา เหนวา ประชาชนโดยรวมในพนทยงคงมความรสกไมปลอดภยในชวตและทรพยสน โดยเฉพาะอยางยงความรนแรงของสถานการณ ทเกดจากความขดแยงระหวางรฐกบฝายขบวนการ (ผมอดมการณตางจากรฐ) เปนปจจยหลก แตกยงมปจจยเสรม ททำาใหประชาชนรสกไมปลอดภย เชน นกเลงอนธพาล อทธพลอำานาจมด พวกคายาเสพตด กลมผลประโยชนในพนท การเมองทองถน และอทธพลของสอ เปนตน กลาวโดยสรปแลวความรสกไมปลอดภยในชวตและทรพยสนของประชาชนในพนทนน เกดจากปจจยหลกๆ อย ๖ ฝายซงประกอบดวย

1..เจาหนาทรฐ ซงมลกษณะปญหาดงน

57

พบวาเจาหนาทรฐเกดความหวาดระแวงตอประชาชน และประชาชนเองกมความหวาดระแวงตอเจาหนาทรฐ

ปญหาการบงคบใช พระราชกำาหนดฉกเฉน (พ.ร.ก. ฉกเฉน) ในพนท

ปญหาการเปนพยานในคดความมนคง

ปญหาการใชอทธพลของหนวยงานทางปกครองทไมเปนธรรม

ปญหาเจาหนาทรฐ (ทหาร ตำารวจ ฝายปกครอง) ใชอำานาจเกนกวาเหต

ปญหากระบวนการยตธรรมของรฐทลมเหลว

ปญหาภาครฐเลอกปฏบตตอประชาชน

ปญหาการทำาลายวฒนธรรมและประเพณทองถนในพนทโดยเจาหนาทรฐทเปนบคคลนอกพนท

ปญหากระบวนการสำารวจขอมลของทางราชการตอการจบกมประชาชนทไมเปนไปตามความเปนจรง

ปญหาการเลงอาวธของทหารในทชมชน

ปญหาการไมแสดงตนของเจาหนาทโดนเฉพาะปายทะเบยนพาหนะ

ปญหาการสรางหลกฐานเทจของเจาหนาทในเหตการณทเกดขน

2. อทธพลนกเลง อาท นกการเมองทองถน นกเลงอนธพาล ทขดแยงกนเอง และทำาใหเกดการแบงฝกแบงฝาย ทำาใหประชาชนเกดความรสกไมปลอดภย

3.อทธพลอำานาจมด เชน การคกคามของขบวนการคายาเสพตด ผลประโยชนผดกฎหมา p

58

4.ผทมความคดเหนตางจากรฐ (ฝายขบวนการ) ทำาใหประชาชนอยตรงกลาง มความยากลำาบากในการวางตว และเกรงกลวตออำานาจนอกกฎหมาย

5. สอมวลชน มลกษณะปญหาดงน

การนำาเสนอของสอทบดเบอนจากขอเทจจรง

การไมเสนอความคบหนาของคดตามสถานการณ

การบดเบอนภาพลกษณมสลมในสอโดยเฉพาะคำาวา โจรใต “ ”

6.กลมผลประโยชนทหาประโยชนบนสถานการณความไมสงบจนเกดความขดแยงและเกดผลกระทบตอประชาชน

59

บทท 5

บทสรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ

บทสรปและอภปรายผล

จากขอมลทไดจากการสมภาษณและการสงเกตจากกระบวนการทำางานแลวสามารถสรปและอธบายผลไดดงน คอ

ในการแกไขปญหาการกอความไมสงบในจงหวดชายแดนภาคใตในขณะนไมใชเรองงายทจะทำาใหทกอยางกลบสสภาวะทปกตดงททกคนวาดหวง คอการททกหมบานหรอตำาบลเกดความสนตสขทวกน เพราะถาหากยอนดในอดตเมอป พ.ศ. 2522 -2523 เหตการณความรนแรงกเคยเกดขน เชนกรณอำาเภอมายอ จงหวดปตตาน กลมโจรไดบกเขาไปในโรงเรยนขณะทนกเรยนกำาลงเขาแถวเคารพธงชาตโดยไดแยกครทนบถอศาสนาพทธออกจากครทนบถอศาสนาอสลามออกไปแลวใชอาวธสงครามกราดยงเสยชวตตอหนาเดกนกเรยนและมเหตการณรนแรงบานปลายหลายเหตการณ จนนำาไปสการทคณะรฐมนตรสมยพลเอกเปรม ตณสลานนท เปนนายกรฐมนตร ไดมมตใหกระทรวงกลาโหม จดตงกองบญชาการผสมพลเรอนตำารวจทหารท43 ทจงหวดปตตาน เพอทำาหนาทดานยทธการทงหมด และใหกระทรวงมหาดไทย จดตงศนยอำานวยการบรหารจงหวด

60

ชายแดนภาคใต ขนทจงหวดยะลา เพอทำาหนาทพฒนาและปฏบตการจตวทยา ตานโยบายการเมองนำาการทหาร

จากทนกศกษาไดเรยนรคลกคลและสมภาษณจากเจาหนาทสำานกพฒนาบคลากร กพบวาดานบคลากร สวนมากเหนวาบคลากรสำานกพฒนาบคลากร เปนผทตงใจปฏบตหนาทและมความคนชนกบสถานการณทเกดขน สวนใหญเปนเจาหนาท ทเปนคนในพนท ซงรพนท รคน รภาษา ร ขนบธรรมเนยมประเพณดอยแลว กสามารถปฏบตหนาทไดดอยแลว กสามารถปฏบตหนาทไดโดยตอเนอง ยงคงสามารถปฏบตหนาทไดอยางดแตกมปญหาดานขวญและกำาลงใจเพราะตองปฏบตงานอยในพนทเสยง

ดานการปฏบตงาน การปฏบตงานในพนท จงหวดชายแดนภาคใต เมอตองออกพนทการปฏบตงานในตำาบลหมบานบางแหงยงคงมปญหาการกอความไมสงบ ทำาใหเมอจำาเปนตองทำางานตามนโยบายหรอคำาสงของผบงคบบญชา เชน การเยยมเยยนประชาชน ผไดรบผลกระทบ การจดกจกรรม รวมทงการรวบรวมขอมลตางๆ หรอบางหมบานประชาชนกลวโจรมากกวาเจาหนาททำาใหการปฏบตงานมปญหาอปสรรคกอใหเกดความลาชาและถกตำาหนจากผบงคบบญชา

ขอเสนอแนะเพอการนำาไปปฏบต

จากการสมภาษณผใหขอมลมขอเสนอแนะดงน

ผตอบแบบสมภาษณมขอเสนอแนะแนวทางเพอทจะสงเสรมสนตวธและลดความขดแยงและความรนแรงโดยมความคดเหนวา รฐควรตองดำาเนนการสรางความยตธรรมใหกบชมชน เจาหนาทรฐไมควรเลอกปฏบต

61

ในการแกไขปญหาและลงโทษผกระทำาผดอยางจรงจง รวมทงควรอบรมเจาหนาทดานความมนคงใหปฏบตตอประชาชนอยางออนโยนและเขาใจโดยเฉพาะประชาชนผทบรสทธ เพอลดอคต ความเกลยดชง และเจาหนาทจะตองไมใชความรนแรงเสยเอง ควรมการจดกจกรรมแลกเปลยนทางวฒนธรรมในจงหวดชายแดนภาคใตเพอสรางความเขาใจใหกบคนในพนท หลอมรวมเปนหนงเดยว และเขาใจซงกนและกน

รฐควรจดทำาหลกสตรการเรยนประวตศาสตร รวมกบปราชญทองถน ทเปนทยอมรบของคนในพนท เพอใชเปนตำาราในการเรยนการสอนของนกศกษาทงของภาครฐและภาคเอกชน และควรผลกดน ใหมการใชกฎหมายอสลาม(ชารอะห) ในพนท จงหวดชายแดนภาคใตควรใหมการเปดโตะเจรจาระหวางคขดแยง (รฐกบขบวนการ) อยางเรงดวนใหยกเลกการประกาศใชกฎหมายพเศษในพนท จงหวดชายแดนภาคใต(ถาจะมควรคงไวในพนทสำาคญๆเทานน) และใสทหารไวเทาทจำาเปนตองคำานงถงความมนคงของมนษยมากกวาความมนคงของรฐรฐควรฟงเสยงเรยกรองของประชาชนในดานขอเสนอแนวทางยตความรนแรงอยางสนตใหมากกวาทเปนอย และนำาไปกำาหนดเปนนโยบายใหเปนรปธรรมควรเปดโอกาสใหประชาชน จงหวดชายแดนภาคใตมสทธอยางเตมทในการแสดงความคดเหนหรอชมนมทางการเมองอยางสงบและสนต

ควรใหรฐกำาหนดหลกสตรการศกษาทตรงกบลกษณะของวฒนธรรมของคนในพนทชายแดนภาคใตเพอรกษาอตลกษณของพนท รวมถงหลกสตรสนตวธตามหลกการของศาสนาเพอการอยรวมกนของคนในสงคมทหลากหลาย และใหเหนผลรายของการสรางความรนแรง รวมถงการนำาเอาหลกการอสลามทบรสทธมาเปนเนอหาสาระในการเรยนการสอน

62

ควรเปดโอกาสใหคนในพนทเขามามสวนรวมในการแกปญหา (รวมมอรวมใจกนในการแกปญหา) เพอใหตรงตามความตองการของประชาชนมการแกปญหาอยางตอเนอง มเวทพดคยระหวางผทเหนตางเพอใหเกดผลในการแกปญหาอยางชดเจนและถกตองตรงกน

ควรมการสรางเวทศนยรวมของชมชนและการใชแนวทางอสลาม (ศาสนาแหงสนต) มาใชในการแกปญหา การใหมสยดเปนศนยบรการขอมลขาวสารใหกบประชาชน (การศกษาสนตวธ) ใชขอมลเกยวกบศาสนามาชวยในการขดเกลาคนในชมชนใหมความรกสามคค ยดมนในความถกตอง ดำารงตนตามแนวทางของความด รวมถงการพฒนาผนำารนใหมใหเปนผนำาชมชนทเขมแขง สามารถเปนทพงของประชาชนไดทกเมอ อกทงจดใหมหองสมดของชมชนบรการหนงสอทเปนประโยชน สงเสรมการรกการอานของคนในชมชน เพราะการอานนนเปนรากฐานสำาคญททำาใหคนเปนคนมากยงขนโดยเปดโอกาสใหเยาวชนไดรบการศกษามากขนโดยใหทนการศกษากบเดกดอยโอกาส อกทงสรางงาน สรางอาชพ ใหเยาวชนมากขน เชนโครงการหนงตำาบลหนงแหลงงานเยาวชน เพอลดปญหาทางสงคมของเยาวชน และลดโอกาสผไมหวงดทใชเยาวชนเปนเครองมอในการสรางความรนแรง

ควรปรบปรงกฎหมายใหสอดคลองกบประชาชนในพนท เชน สรางกฎกตกาทเกดจากชมชน (ฮกมปากต) โดยการขบเคลอนของผนำาชมชนและคนในชมชนดวยกนเอง และควรใหสอนำาเสนอขาวหรอขอมลทตรงกบความเปนจรง โดยนำาผสอขาวทเปนคนในพนทนำาเสนอดวยภาษาทองถน ภาษาไทย ภาษาองกฤษ ใหคนในพนทและสงคมโดยรวมไดรบทราบ และเปดโอกาสใหเยาวชนมสวนรวมในการนำาเสนอขาวทสรางสรรคของชายแดนใตดวย

63

คนหาแนวทางรวมกนระหวางรฐกบประชาชนในการจดการปกครองรปแบบพเศษภายใตกฎหมายรฐธรรมนญเพอกระจายอำานาจใหกบคนในพนท และรวมกนปลกฝงจตสำานกใหกบบคคลในครอบครวรวมถงประชาชนในสงคม ใหมความเทยงธรรม สจรต มคณธรรมจรยธรรม ไมกาวราวรนแรง รวมทงควรจดพนท และสรางเครอขายภาคประชาชน ผไมนยมความรนแรง ทงในระดบชมชน และสอออนไลน

สภาพพนฐานของปญหาและขอเสนอแนะ

จากการสมภาษณบคลากรของสำานกพฒนาบคลากรในการจดกจกรรม/โครงการตางๆขนเพอแกไขปญหาจงหวดชายแดนภาคใตกพบถงสภาพพนฐานของปญหาททำาใหประชาชนรสกไมไดรบความเปนธรรมและขอเสนอแนะแนวทางสรางความเปนธรรมใหกบประชาชนซงสามารถสรปไดดงน

สภาพของปญหา

ปญหาการจบกมประชาชน ของเจาหนาทรฐโดยไมมหลกฐานยงมอย(จบแพะ) มดานตรวจมากเกนไป และเลอกปฏบต

ความเทาเทยมกนในเรองการศกษา โดยเฉพาะคนทจบดานศาสนา ยงไมไดรบการดแลจากรฐเทาทควรผทจบการศกษาตางประเทศ ยงคงถกรฐมองอยางหวาดระแวง กอใหเกดความไมเปนธรรมในความรสก และยงมการสรางวาทกรรมจากฝายความมนคงวาปอเนาะเปนแหลงบมเพาะผกอการราย

กระบวนการยตธรรม การใชกฎหมาย ยงไมเปนธรรม ประชาชนยงไมเขาถงความเปนธรรม

64

ปญหาระบบเสนสายในการเขารบราชการยงคงมอย ทำาใหคนจนขาดโอกาสในการเขาทำางาน

ผทแตงกายตามหลกศาสนาอสลาม ผกกดกนในการเขาทำางานกบภาคเอกชนบางหนวยงาน และหนวยงานของรฐบางหนวยงานมเจาหนาทแตงตวไมเหมาะสมกบวฒนธรรมของพนท

ปญหายาเสพตด เปนภยคกคามทสรางความเสยหายใหกบพนทจงหวดชายแดนภาคใต

ปญหาการใชภาษาลาย เปนภาษาท 2 ในสถานทราชการในจงหวดชายแดนภาคใตยงไมไดรบการแกไขอตลกษณดานภาษามลายยงถกกดทบ ปายสถานทราชการ ปายชอหมบาน ยงไมมภาษามลายควบค

อตราของคนในพนทตอคนทเขารบราชการในพนทจงหวดชายแดนภาคใต ยงมสดสวนทนอยมากเมอเทยบจำานวนคนทงหมด

ผถกหมาย พ.ร.ก. ถกมองวาเปนผกอการรายและมกจะออกหมายผดตว และบคคลกลมนไดถกแยกออกจากสงคมพ.ร.ก. และหมาย ป.วอาญา ถกเปนเครองมอกลนแกลงทางการเมอง การละเมดสทธการใชกฎหมายดงกลาว เหตการณยงไมลดลง และมงเปาไปยงคนชาตพนธมลายเปนหลก

การประกนตว ทำาไดยาก และรฐไมมแนวทางชวยเหลอประชาชนในการสคด

กระบวนการจดสรรทดนทำากนของรฐ เชนการออกเอกสารสทธ เปนไปอยางลาชา ขนตอนมากและคนจนขาดโอกาส

ขอเสนอแนวทางสรางความเปนธรรมใหกบประชาชนในพนท

65

พบวาสงทประชาชนตองการใหรฐตองดำาเนนการคอ ควรเปดโอกาสใหประชาชนเขาถงกระบวนการยตธรรม เชน การจบกม การตงดานตรวจ การประกนตว การออกหมายจบ ใหกระทำาโดยมหลกฐาน และมการตรวจสอบจากหลายๆฝาย (ไมมการจบแพะ)

รฐควรใหหลกประกนแกคนในพนท ทจบการศกษาสายศาสนา เพอใชวฒการศกษาในการทำางาน หรอรบราชการ มรายไดพอแกการเลยงชพรฐตองไมสรางวาทกรรมเกยวกบปอเนาะในดานลบ แตควรหาแนวทางในการพฒนาปอเนาะอยางสรางสรรค รวมถงนกศกษาทจบตางประเทศใหใชศกยภาพของนกศกษาทจบตางประเทศ มาใชประโยชนกบทางรฐและหาแนวทางพฒนาอยางสรางสรรครฐควรจดสวสดการของโรงเรยนตาดกา ปอเนาะ และโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม ในสดสวนทเทาเทยม หรอใกลเคยงกบโรงเรยนของรฐ

รฐควรมนโยบาย และแนวทางทชดเจนในการแกไขปญหาการรบเงนใตโตะ และจะตองยกเลกระบบเสนสายใหหมดไปจดใหมมาตรการควบคมเจาหนาท ทประพฤตตวไมเหมาะสมออกจากพนทและใหจดการเปนวาระเรงดวน และศอ.บต. ควรมนโยบายในการรบบคคลในพนท จชต. เขารบราชการเพอรบใชพนท ในสดสวนทเหมาะสม เปนธรรม

ควรหาทางชวยเหลอ ผตองหาทถกหมายคดความมนคง หากศาลยกฟองแลว ใหแจงยกเลกหมายใหกบผเสยหายโดยเรว เพอใหเกดผลกระทบกบเกยรตยศ และวถการดำาเนนชวตของผเสยหายใหนอยทสดให ศอ.บต. จดตงกองทนยตธรรม เพอเปนหลกทรพยในการประกนตวของผตองหาใหรฐเพมวงเงนชวยเหลอประชาชนผถกหมาย พ.ร.ก. เพอเปนคาใชจายในการเดนทางไปขนศาลใหรฐจดระเบยบในการดแลผตองขงมสลมใหสามารถปฏบตตนอยในครรลองและวถศาสนารฐตองใหความคมครอง

66

แกผถกหมาย พ.ร.ก.อยางประชาชนผบรสทธไมกระทบตอวถการดำาเนนชวตตามปกต

จดใหมการใชภาษามลายเปนภาษาท 2 ในสถานทราชการ รวมทง การจดทำา. การจดทำาปายสถานทราชการตางๆปายหมบานมภาษามลาย หรอภาษาองกฤษควบคกบภาษาไทยสรางโอกาสใหความรดานสทธทางกฎหมายแกประชาชนโดยรวมมอกบศนยทนายความมสลม หรอนกสทธมนษยชน ใหรฐหามาตรการเรงดวนในการจดการปญหายาเสพตด และมการตดตามประเมนผลในเรองนอยางอยางเขมขน

รฐและประชาชน ควรประชาสมพนธ ทำาความเขาใจใหองคกรเอกชน เขาใจถงการแตงกายทถกตองตามหลกการอสลาม และไมกดกนในการเขาทำางาน รวมถงการประชาสมพนธ ใหเจาหนาทในหนวยงานของรฐ แตงตวมดชด เคารพวฒนธรรมของคนในพนท

ประชาชนควรศกษาสทธของตนเองในเรองตางๆและควรมการสรางเครอขายประชาชนในการชวยเหลอทางกฎหมาย

ขอเสนอแนวทางการเยยวยาทเปนประโยชนกบประชาชน

สภาพพนฐานของปญหา

งานเยยวยายงไมครอบคลมและเปนธรรมตอกลมเปาหมาย มาตรฐานการเยยวยาแตละรายไมเหมอนกน

ประชาชนยงมความหวาดระแวงตอการกระทำาของเจาหนาทรฐการเยยวยาใหกบประชาชนลาชา และกรอบระยะเวลาไมชดเจนขอมลขาวสารงานเยยวยา ยงไมทวถง ทำาใหผไดรบผลกระทบไมทราบหลกเกณฑ และเขาใจแนวทางการเยยวยา

67

ขอมลงานเยยวยา ยงไมบรณาการในระดบหนวยงานทรบผดชอบงานเยยวยาทงภาครฐและเอกชน

รฐไมควรเอาเงนเปนตวตงแตควรใหความสำาคญกบการเยยวยาดานจตใจการเขามาหาผลประโยชนของกลมอทธพลในพนทจากเงนเยยวยา

ขอเสนอแนะเกยวกบแนวทางการเยยวยา

รฐตองดำาเนนการควรใหการเยยวยากบผไดรบผลกระทบอยางเปนธรรม ทวถงและครอบคลมถงกลมผถกหมาย พ.ร.ก. ดวยควรใหการเยยวยาประชาชนอยางทนทวงท และมกรอบระยะเวลาทชดเจน และชวยเหลอใหถงทสด

ใหสงเสรมการศกษาใหกบบตรหลานผไดรบผลกระทบ จนจบการศกษา เทาทตองการ

ใหปฏบตตอผตองสงสย อยางมศกดศรของความเปนมนษย ไมซอมและขมข (การเยยยาดานจใจกรณผถกหมาย พ.ร.ก.)

ควรใหการเยยวยาในทกๆดานไมวาการศกษา อาชพ สาธารณสข โดยเฉพาะควรใหความสำาคญดานจตใจมากกวาใหเงน และมการเยยมเยยนผไดรบผลกระทบอยางสมำาเสมอ อยางนอยเดอนละ ๑ ครง ควรจดใหมการแจงขาวสารการเยยวยา แกประชาชนอยางทวถง ทงในเรองแนวทาง หลกเกณฑ โดยใหบณฑตอาสา ผนำาชมชน เปนผแจงขาวสารในระดบพนทใหมการเยยวยาระดบชมชน โดยใหคณะกรรมการของชมชนเปนผบรหารกองทนรวมกบชมชน จดประชมสรางความเขาใจเกยวกบเงนเยยวยาใหกบผไดรบผลกระทบเพอแนะนำาการบรหารเงน รวมถงกจกรรมเยยวยาอนๆในระดบพนท ควรจดตงหนวยเฉพาะกจทศนยเยยวยาประจำาชมชน เพอตดตามดแลผไดรบผลกระทบเปนการเฉพาะ โดยใหรฐกบองคกรประชาชน

68

รวมกนรบผดชอบ เชน คณะกรรมการมสยด คณะกรรมการหมบาน หรอสภาซรอควรมการบรณาการดานขอมล รวมกนระหวางหนวยงานภาครฐและเอกชนใหเปนขอมลชดเดยวกนควรมเวทแลกเปลยน และสรปการทำางานรวมกนระหวางผทำางานเยยวยาในทกองคกรเพอตดตาม ประเมนผลการทำางาน

ควรใหผนำาในชมชน จดตงเครอขายการทำางานเพอเยยมเยยนผไดรบผลกระทบ รวมถงมการระดมทนในชมชนเพอชวยเหลอเยยวยาดวยหลกการศาสนา (ดะอวะหตบลฆ) ดวยคนในชมชน

ตองแสวงหาชองทางในการแจงขอมลดานเยยวยาแกเจาหนาทรฐทประชาชนไววางใจจดกจกรรมคายอาสา เพอเยยวยาผไดรบผลกระทบ และจดทมลงเยยมเยยนในระดบครวเรอน ควรเกบขอมลการวจย เรองการเยยวยา และเสนอตอภาครฐเพอดำาเนนการแกไขบนพนฐานขอมลทางวชาการ

ตลอดระยะเวลา ทผานมาไดเกดเหตการณกอความไมสงบรนแรงมาตงแตป พ.ศ. 2547 สงผลใหบคลากรหลายฝาย ไมวาจะเปนบคลากรฝายปกครอง ทหาร ตำารวจ คร เจาหนาทอาสารกษารกษาดนแดน ประชาชนผบรสทธ ฯลฯ ตองจบชวตลง ดงนน ทกคนทใหขอมลเหนวากระทรวง มหาดไทยควรหาแนวทางทจะกำาหนดกฎระเบยบปฏบตวาดวยขวญกำาลงใจใหแกขาราชการทปฏบตงานในพนท 3 จงหวดชายแดนภาคใต

แนวทางการแกไขปญหาความไมปลอดภยในชวตและทรพยสนของประชาชน

สงทรฐตองดำาเนนการ

69

ใหรฐประกาศรปแบบและชองทางการแจงเบาะแสใหทวถงและชดเจน

ใหพฒนากฎเกณฑการคดเลอกเจาหนาททหารทจะลงมาประจำาการในพนท โดยคำานงถงความเหมาะสมและความเขาใจเกยวกบพนทเปนหลกและพฒนาไปสการถอนกำาลงทหารออกจากพนท และใหประชาชนชวยกนดแลความปลอดภยกนเอง

ใหมการกวดขนระเบยบวนยและพฤตกรรมของเจาหนาทรฐ โดยเฉพาะปญหายาเสพตด ปญหาชสาว และการพนน ไมใหเกดขนในพนทอยางเดดขาด

ใหมกระบวนการลงโทษเจาหนาท ผมอทธพลซงกระทำาความผดอยางตรงไปตรงมาโดยยดหลกความยตธรรมโดยลงโทษผกระทำาผดทางอาญาขนสงสด

เหนควรใหยกเลก พระราชกำาหนดฉกเฉน ในพนททไมมเหตการณความรนแรง และคงไวในพนททมความเขมขนของสถานการณเทานน

สงทรฐกบประชาชนตองรวมมอกน

พฒนาระบบและรปแบบกระบวนการสภาซรอ ใหอยในโครงสรางองคกรปกครองสวนทองถน โดยมองคประกอบหลกจากผนำาศาสนา ผนำาทองท และปราชญชมชน

ควรมการทำาความเขาใจกบสอใหเสนอขาวอยางเทยงตรง ไมมอคต และเสนอพนทขาวดานบวก และสรางสรรค โดยเฉพาะควรลบคำาวา โจร“ใต ออกจากพนทสอ”

สงทประชาชนตองดำาเนนการเอง

70

ชมชนจะรวมสรางความตระหนกและความสำานกใหประชาชนเลอกผนำาทมจตสำานกในศาสนา มคณธรรม จรยธรรม ผานกระบวนการอบรม สรางผนำารนใหมทมคณธรรม และคดเลอกคนดเขามาเปนผนำาชมชน

พฒนาระบบยตธรรมชมชนโดยการใชหลกการ ฮกมปากต “ ” (กฎ จารต หรอกฎเกณฑทางสงคม)มาเปนบทลงโทษ และเปนมาตรการทางสงคม

2.การแกไขปญหาคณภาพการศกษาของภาครฐและเอกชน

สภาพพนฐานของปญหา

ผใหสมภาษณเหนวา คณภาพทางการศกษาในจงหวดชายแดนภาคใตของทงภาครฐและเอกชน ยงมคณภาพการศกษาตำา เยาวชนในสถานศกษาตดยาเสพตด(ประสบปญหามาก) การจดการศกษายงไมตอบสนองตอความเปนจรงในพนท ทงดานศาสนา ภาษา อตลกษณ โรงเรยนตาดกา ซงเปนสถานศกษาของชมชนยงขาดการดแล โรงเรยนสอนเอกชนสอนศาสนาอสลาม หรอสถาบนปอเนาะบางแหงทอยในบญชดำาของรฐ (ฝายความมนคง) ทำาใหเกดความหวาดระแวง คณภาพของครผสอนยงตำา ไมทมเทใหกบการเรยนการสอน ขาดแรงจงใจในการทำางานซงปจจยตางๆ เหลาน สงผลกระทบตอคณภาพทางการศกษาของจงหวดชายแดนภาคใต ทงสน เวทสานเสวนายงเหนเพมเตมวา การแกไขปญหานน ทกภาคสวนทเกยวของกบการศกษาไมวาจะเปนสถาบนการศกษาทงของรฐหรอเอกชน สถาบนปอเนาะ โรงเรยนตาดกา จะตองปรบตวเองไปพรอมๆกน (ไมโทษฝายใดฝายหนง)

แนวทางในการแกไขปญหาคณภาพการศกษาฯ สามารถสรปไดดงน

สงทรฐตองดำาเนนการ

71

ใหองคกรปกครองสวนทองถนมสวนรวมในการพฒนาระบบสาธารณปโภคขนพนฐานใหกบสถาบนการศกษาทอยในพนท ทงของรฐ เอกชนและตาดกา

ใหมหาวทยาลยในพนทสนบสนนดานวชาการใหกบโรงเรยนตาดกาโรงเรยนสอนเอกชนสอนศาสนาอสลาม และสถาบนปอเนาะ

ใหกระทรวงศกษาธการพฒนาระบบสวสดการบคลากรทางการศกษาใหครอบคลมทงในระบบปอเนาะ ตาดกา และครโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาดวย

โตะครทจะเปดปอเนาะ หรอโรงเรยนใหผานการตรวจสอบคณสมบตโดยคณะกรรมการหรอสมาคมผรของทองถน โดยไมตองใชมาตรการของวฒปรญญาตร เพราะโตะครไมไดผานการศกษาดวยระบบของรฐมากอน

ควรมการบรณาการหลกสตรสามญกบศาสนาในสถาบนการศกษาทกๆ ระดบ

ควรมการบรรจวนสำาคญทางศาสนาอสลามไวในวนหยดของทางราชการ

ใหมการแกไขปญหายาเสพตดในสถานศกษาอยางเรงดวน

ควรมมาตรการในการเพมครของรฐไวในสถานศกษาของโรงเรยนเอกชนละสถาบนปอเนาะ

สถาบนการศกษาตองมนโยบายทเขมงวดในเรองความสมพนธดานชสาวของนกศกษา และใหแตงกายมดชดตามหลกการอสลาม

72

จดหากองทนกยมเพอการศกษาแกนกศกษาทจะเรยนตอดานศาสนาในตางประเทศ พรอมจดหาแหลงงานมารองรบเมอจบการศกษา

รฐควรสนบสนนคาตอบแทนครตาดกา ครสอนอสลามแบบเขม ครปอเนาะ และครสอนอลกรอาน ตามสมควร

สงทรฐกบประชาชนตองทำารวมกน

สถานศกษา/ผนำาศาสนา หรอนกการศกษาในพนทตองรวมมอกบเจาหนาทผรบผดชอบออกแบบและกำาหนดหลกสตรอสลามศกษาและหลกสตรสามญบรณาการอสลามเพอใชในโรงเรยน

ควรใหโรงเรยนตาดการบผดชอบดานบคลากรครอสลามศกษาในโรงเรยนของรฐ

ลดความหวาดระแวงดานการจดการศกษาของโรงเรยนปอเนาะ และตาดกาทวาเปนแหลงบมเพาะแนวความคดความรนแรง แตหนมารวมมอกนจดการศกษาเพอการอยรวมกนอยางสนต

รวมมอกนทงรฐ สถานศกษา และชมชน แกไขปญหายาเสพตดในสถานศกษาอยางเรงดวนโดใชหลกศาสนาบำาบด

รฐกบคณะกรรการอสลามประจำาจงหวด ควรจดใหมการฝกอบรมครตาดกา ใหมความสามารถตอการเรยนการสอนในทกๆ ดาน

สงทประชาชนตองดำาเนนการเอง

ใหสมาคมโรงเรยนเอกชนมบทบาทในการพฒนาคณภาพครในดานเทคโนโลยการสอนและสอการสอน โดยการลงมอพฒนาคณภาพครอยางจรงจงและประเมนผลทกระยะ

73

ใหโรงเรยนมระบบการสอบและประเมนคณภาพนกเรยนตามมาตรฐานของหลกสตรในสายวชาศาสนาดวย

ขอเสนอแนะตอการแกไขปญหาความขดแยงและความรนแรงตอแนวทางสนตวธ

สภาพปญหาความขดแยงและความรนแรงโดยรวมเหนวาความขดแยงและความรนแรงใน จงหวดชายแดนภาคใต ๘ ปเศษ ยงคงไมลดลง สาเหตสำาคญของความขดแยงและความรนแรงนนเกดจากปญหา การตองการปกครองตนเองของบคคลบางกลมในพนท (ฝายขบวนการ) ทไมพงพอใจในระบอบการบรหารประเทศของรฐ การไดรบการปฏบตอยางไมเปนธรรม (เลอกปฏบต) ความแตกตางดานภาษา อตลกษณ ชาตพนธ การปลกระดมของกลมนกวชาการศาสนาแนวคดสดโตงบางกลม ผลประโยชนของกลมอทธพลในพนท ทงในสวนของเจาหนาทรฐ และอทธพลทองถน ความมอคตของผปกครองตอประชาชน ปญหาความขดแยงดานยาเสพตด ประชาชนในพนทขาดการศกษาทด การเขาใจผดเรองศาสนาและประวตศาสตร สอตางๆ โดยเฉพาะสอกระแสหลกยงคงกระพอขาวดานความรนแรงอยางตอเนอง ปญหาการละเมดสทธ การใสรายปายส ยงคงมอยรวมถงการทเจาหนาทรฐ (ทหาร) กระทำากบเยาวชนในพนทดานชสาว เปนตน ปจจยตางๆเหลาน เวทสานเสวนาเหนวา เปนปจจยหลอเลยงททำาใหเกดความขดแยงและความรนแรงในพนทตลอดมา

จงหวดชายแดนภาคใต ใหเกดสนตสข เพราะเหนวาปญหาจงหวดชายแดนภาคใตหากปลอยใหฝายหนงฝายใด ดำาเนนการเพยงฝายเดยว อาจจะไมประสบความสำาเรจ และเวทสานเสวนาในแตละรนไดคดเลอกตวแทนของแตละกลมเปาหมายเขามามสวนรวมในการเสนอแนะ และรวมใหขอคดเหนกบการขบเคลอนยทธศาสตรการทำางานของ ศอ.บต. ในเวท

74

พบกนยามบาย ตามบญชาของ เลขาธการ ศอ.บต. ซงจะมการพบปะพดคยกน 2 เดอน ตอครง

สำานกพฒนาบคลากรมความเชอมนวาหากมการดำาเนนการตามกรอบแนวความคดดงกลาวอยางจรงจง และมประสทธภาพ ภายใตการมสวนรวมและสนบสนนของทกฝาย โดยใหความสำาคญตอเนอหา ผลสมฤทธของงานมากกวารปแบบ พธการ หรอธรรมเนยมปฏบต และมระบบการตรวจสอบ ตดตามประเมนผล อยางใกลชด อกทงมความยดหยนในการปรบตวใหสอดคลองกบการเปลยนแปลงของสถานการณ และยทธศาสตร ยทธวธทงในสวนของภาครฐ และกลมกอความไมสงบอยางฉบไวแลว กนาจะสงผลใหการดำาเนนงานของสำานกพฒนาบคลากร ศอ.บต. “ยคใหม มสวนสนบสนนการสรางความมนคงใหกบพนท ตาม”นโยบายเสรมสรางสนตสขในจงหวดชายแดนภาคใต ไดอยางมนยสำาคญ กวางขวาง และเปนรปธรรม

บทท 6

รายงานการปฏบตงาน

ผลการปฏบตงานสหกจศกษา

การปฏบตงานสหหกจศกษานนเปนการฝกใหนกศกษามความพรอมทจะปฏบตงานจรงในอนาคต หลงจากการไดไปฝกสหกจแลว เพราะการท

75

นกศกษาไปปฏบตสหกจศกษานนนกศกษาจะมการฝกปฏบตงานจรงในงานทนกศกษามความสนใจ การฝกปฏบตสหกจศกษาจะเกดประโยชนสงสดถาหากทงนกศกษาเอง มความกระตอรอรนทจะเรยนรงานอยางจรงจง หมนถามในเรองทไมรหรอไมมความสามารถ ใชระยะเวลาทอยชวงสหกจเรยนรงานใหมากทสด เมอเกดขอผดพลาดกควรกลาทจะถามหรอบอกเพอให และไดเจาหนาทหรอพนกงานทปรกษาทเขาใจระบบสหกจศกษาอยางแทจรง กลาวคอไมหวงทจะใหความรแกนกศกษาใหไดเรยนร เขาใจและมการปฏบตงานจรง โดยสอนสงทมการปฏบตอยภายในสำานกงานอยางเตมท เวลานกศกษามขอสงสยเกยวกบงานตางๆกไมแสดงอาการรำาคาญ หรอไมยนดทจะตอบเปนตน เหลาน จงจะสามารถทำาใหนกศกษาไดรบประโยชนและมความพรอมเมอถงเวลาการทำางานจรง และสามารถนำาสงทดและขอทควรนำาไปปรบปรงเพอพฒนาการปฏบตสหกจศกษาไปแนะนำาใหแกรนนองทจะมการฝกสหกจศกษาในรนถดไปไดอยางสมบรณมากยงขน เพอเปนแนวทางในการฝกสหกจศกษาในคราวตอไป

วตถประสงคของการปฏบตงาน

1.เพอเปนการฝกใหนกศกษาเตรยมความพรอมทจะปฏบตงานจรงในอนาคต ความพรอมกอนการทำางาน

เพอหาประสบการณจรงในการทำางานในอนาคต

2.เพอเรยนรระบบการทำางานทนกศกษาสนใจทจะทำาในอนาคตเมอนกศกษาจบหลกสตรปรญญา

3.เพอทดสอบและฝก ความสามารถ ความอดทน ทกษะในสงทไดรบมอบหมาย

76

4.เพอฝกใหตนเองมความเปนระเบยบในการทำางานฝกการอยรวมกนในสงคมของการทำางาน

5.เพอเปนใบเบกทางทจะมโอกาสไดทำางานทนกศกษาฝกสหกจอยหากสถานทแหงนนประทบใจหรอพงพอใจในความสามารถ มากกวาผทยงไมเคยมโอกาสแสดงผลงานมากอน

สงทคาดหวง

1.นกศกษามความเขาใจถงระบบการทำางานภายในสำานกหรอหนวยงานทนกศกษาฝกสหกจอย

2.นกศกษาสามารถเรยนรและปรบตวใหเขากบสงคมททำางาน เปนผประสานงานในดานตางๆได

3.นกศกษาสามารถปฏบตงานอยางมความอดทน มทกษะในสงทไดรบมอบหมายและทำาสำาเรจภายในระยะเวลาทกำาหนดไดโดยด

การปฏบตงานในสำานกพฒนาบคลากร

• ถายเอกสาร

• รบโทรศพท

• รบ-สงโทรสาร

• ชวยประสานงานโครงการเสรมสรางประสทธภาพขาราชการจงหวดชายแดนภาคใต ไดแก โทรเชคและอธบายรายละเอยดขอปฏบต ขาราชการทมสทธเขารวม เชคจำานวนคนวาสามารถเดนทางไปไดหรอไม รบแบบฟอรมยนยนการเดนทาง เรยบเรยงเอกสารประกอบการเดนทาง เยบมมเอกสารหลกฐานเขากบแบบฟอรมยนยน

77

• พมพเอกสารตางๆ

• ลงรบหนงสอ

• ออกเลขสงหนงสอ

• เวยนหนงสอ

• เวยนแฟมเอกสารตางๆ

• เสนอ - รบแฟม

• ประสานโครงการอบรมภาษามลายกลาง แจงและสอบถามความประสงคเขารบการอบรมแกทกสำานก ประสานอาจารยผสอน แลวนำาไป พมพจดทำาเปนฟวเจอรบอรด

• ออกชวยปฏบตงานนอกพนท ทสถาบนราชภฎยะลา เกยวกบ โครงการ วทยภาษามลาย รบลงทะเบยน มอบเงนเปนคาพาหนะเดนทางเปนจงหวด แจกขนม ขาว นำาใหแกผเขารวม

ประโยชนทไดรบจากการปฏบต

ประโยชนตอตนเอง

1.ทำาใหนกศกษาเกดความเขาใจถงระบบการทำางานภายในสำานกงานทนกศกษาไดเปนอยางด

2.มความร ความเขาใจการทำางานในระบบราชการ ทำาใหเราสามารถพฒนาศกยภาพทมอยใหเปนไปในทางทดขน และพรอมทจะทำางานจรงในอนาคตอนใกลไดอยางมประสทธภาพและประสทธผล

78

3.สามารถนำาขอตเตยน ขอบกพรอง เปนบทเรยนในการทำางานจรงในอนาคต

ประโยชนตอสถานประกอบการ

1.สถานประกอบการสามารถลดหยอนงานทหนกใหลดลงได

2.สถานประกอบการสามารถเผยแพรวฒนธรรมการทำางานแกนกศกษาไดโดยทไมตองเปลองงบประมาณเพราะนกศกษาทำาไดโดยการสงเกตจากเจาหนาทและคอยๆซมซบ

3.หากมนกศกษามความสามารถหรอเปนทพอใจสถานประกอบการสามารถพจารณารบใหนกศกษาเขามาปฏบตงานโดยไมตองมการสอบเพราะไดเหนความสามารถโดยตรงจากตวนกศกษาเองซงดกวาทรบลกจางใหมทยงไมเคยผานประสบการณทำางานแหงนนทตองเสยเวลาสอนและอธบายงาน

ประโยชนตอมหาวทยาลย

1.เมอนกศกษาปฏบตงานไดดหรอเปนทพอใจของททำางานกจะเปนหนาเปนตาแกทางมหาวทยาลยไดทสามารถสรางนกศกษาทมคณภาพ

2.สามารถนำาสงทไดรบจากการฝกสหกจศกษาไปถายทอดประสบการณจากพสนอง

การวเคราะหจดเดน จดดอย โอกาส อปสรรค

79

จดเดน

จากการทนกศกษาผานการฝกสหกจศกษา กไดรบคำาตชมจากเจาหนาทวานกศกษามอธยาศยด มความอดทน คอเวลาทนกศกษาโดนด หรอตะคอกจากบคลากรบางทานไมวาจะถกใชคำาทรนแรงหรอไมเหมาะสมกตาม นกศกษากจะมรอยยมตอบกลบเสมอโดยไมแสดงอาการโกรธหรอตอปากตอคำาจนผทดดาตวนกศกษาเองกกลาวแกนกศกษาวายมทำาไมวาอะไรกยมตลอด จนไดรบฉายาวา ยมสยาม

นกศกษามมารยาทดคอ จะเคารพผใหญเวลาเจอผใหญกจะทกทายตามมารยาท มการสานไมตรแกผคนทกคนอยเสมอ เวลามผตกเตอนหรอสงสอนกจะแสดงความยนดในการรบฟงอยเสมอไมทวงตงเวลาทเจาหนาทกลาวหาวานกศกษาทำาผดแมวาเจาหนาททำาผดเองแตจะใชวาจาทสภาพแทน เวลาทเจาหนาททำาผดนกศกษาจะใชวธการถามเพอใหเขารตว มากกวาทจะบอกวาเจาหนาทกำาลงปฏบตงานผด

มความรบผดชอบตองานคอเวลาทไดรบคำาสงใหปฏบตงานอะไรกจะทำาอยางสดความสามารถ เมอมขอสงสยอะไรกจะซกถามถาไมทนกจะขอใหเจาหนาททวนใหมอยางสภาพ

จดดอย

เนองจากนกศกษาไมคอยมความรความเขาใจเกยวกบ Microsoft Excel ทำาใหเวลาทศกษาไดรบมอบหมายใหทำาเกดความลาชากวาทกำาหนด

โอกาส

1.การฝกสหกจศกษาทผานมาทำาใหนกศกษาไดเรยนร ทดลองงานใหมๆ ทไมเคยเรยนรทสามารถนำามาตอยอดความรใหม

80

2.ฝกฝน และพฒนาอาชพกอนการปฏบตงานจรง สามารถเปนแนวทางประกอบอาชพในอนาคต

3.ทราบถงปญหาและแนวทางการแกไขปญหาของหนวยงานทนกศกษาปฏบตงานอยางถกตองอยางเปนระบบ

อปสรรค

1. การเขาฝกปฏบตงานสหกจชวงสปดาหแรกๆ ยงไมมความเขาใจเกยวกบงานมากนกจงทำาใหเกดความผดพลาดในการทำางาน

2. ในการทำางานบางอยางยงไมกลาตดสนใจดวยตนเอง เนองจากกลวงานจะผดพลาด จงตองซกถามพนกงานทปรกษาบอยครง

3. นกศกษาไมมความชำานาญในดานทกษะการใชคอมพวเตอรในสำานกงานและงานดานธรการ พมพชา

4. บางทเวลาโทรเชค โครงการกถกตำาหนทางโทรศพท เชนหาวานกศกษาไมเตมใจทจะพดดวย ละตดสายทง ปดโทรศพททงๆทยงประสานงานไมเสรจ จนตองหาวธตดตอทางอนทำาใหบางท ทำาใหเราเหนอยและทอ เพราะวนหนงนกศกษาตองโทรเชคหรอประสานงานไมตำากวา 100 คนตอวน

5.เนองจากศนยอำานวยการบรหารจงหวดชายแดนภาคใต (ศอ.บต.) เปนหนวยงานใหญจงมสำานกหรอหนวยงานยอยมาก นกศกษาจงตองใชเวลาทจะจดจำาตำาแหนง ของสำานกตางๆ เมอตองมการประสานงานและบางครงกไมเขาใจในการสอสาร

81

ประสบการณทประทบใจ

สงทนกศกษาประทบใจ ประกอบดวย ดงน

ความประทบใจตอสถานประกอบการ

นกศกษารสกประทบใจตอพๆ เจาหนาท ทสอนและถายทอดความรแกนกศกษา คอยหวงใยนกศกษายามนกศกษามปญหาหรอทกขใจ เชน มชวงหนง บดาของนกศกษาปวยและตองผาตด พๆ จาหนาทกจะคอยถามดวยความหวงใย

ถงแมวานกศกษาจะพนสภาพการเปนนกศกษาฝกสหกจแลวแตพๆ เจาหนาทกยงคงมการตดตอ โทรหาอยบอยๆ หมนชวนใหนกศกษาไปเยยมเยยน เวลานกศกษาไปกจะ ตอนรบอยางอบอน

ความประทบใจในดานการทำางาน

นกศกษารสกภาคภมใจทมโอกาสไดทำางานชวยเหลอผอน ทประทบใจมากทสดคอ วนหนงมคณยายซงนบถอ ศาสนาพทธโทรมา ดวยเสยงสนเครอ แกบอกวามคนแจงแกประมาณวาทางสำานกกลาวหาวาแกจะฟองรองทางสำานก ทงๆทแกไมรเรองอะไรเลย นกศกษากปลอบใจแก และบอกวาจะพยายามชวยแกใหดทสด เพราะตอนนนเจาหนาทดงกลาวไมอย แกกดใจมากและแสดงความขอบคณอยางสดซงทำาใหนกศกษารสกดทไดชวยเหลอคนอน

ในดานอนๆ

เนองจากนกศกษาฝกสหกจ ทศนยอำานวยการบรหารจงหวดชายแดนภาคใต (ศอ.บต.) ซงมเพอนๆ ไปดวยหลายคน ทงหมด 9 คน ใน

82

จนวนนเปนผหญง 4 คน ทำาใหเวลาทนกศกษามเรองไมสบายใจ กมเพอนคอยเปนกำาลงใจ ปลอบใจ และแลกเปลยนทกขสขทไดรบ ทำาใหทกขตางๆเหลานนคลายลงได

ปญหาและขอเสนอแนะ

จากทนกศกษาไดผานการสหกจศกษาทผานมาทำาใหนกศกษาพบปญหาและขอบกพรองดงน

สถานประกอบการ

ปญหา

เจาหนาทบางคนมอบหมายงานนกศกษาหนกหรอซำาซอน สองงานในเวลาเดยวกนโดยไมคำานงเหตผลกลาวคอ บางทนกศกษากำาลงทำางานอยแลวใหนกศกษาไปทำางานอกอยางหนงซงนกศกษากตดสนใจไมเดดขาดวาจะเลอกงานไหนทำาใหบางครงแทนทงานจะเสรจตามเวลากเปนอนชากวากำาหนด

เจาหนาทบางคนใชวาจาทไมสภาพและพดดวยนำาเสยงตะโกนอยางทนกศกษาไมเคยเจอมากอนทำาใหนกศกษาปรบตวไมทน รสกใจเสย หลายครงทนกศกษาแอบรองให แตกยงดทนกศกษามบรรดาเพอนๆ ทสหกจทเดยวกนคอยปลอบโยน

ขอเสนอแนะ

เจาหนาทควรหลกเลยงมอบหมายงานนกศกษาควรหลกเลยงการใชวาจาไมสภาพแกนกศกษา

มหาวทยาลย

83

ควรจดอาจารยทปรกษาสหกจเฉพาะพเศษทมเวลาวางทพรอมจะใหนกศกษาปรกษาอยเสมอและควรเปนอาจารยทเปนเพศเดยวกบนกศกษาเพราะเวลานกศกษามปญหาทงเรองรายงานเรองงาน เรองสวนตว จะไดสะดวกทจะปรกษาโดยไมเคอะเขน

ปญหา

เวลานกศกษามขอสงสยเรองวจยคนทนกศกษาอยากปรกษาทสดกคออาจารย แตนกศกษากมความเกรงใจอาจารยทจะโทรปรกษาอาจารยบอยๆเกรงวาจะรบกวนและการโทรจะไมเหนภาพเหมอนการไดดตวรายงานจรง เพราะอาจารยเองกมงานยงทงจะตองสอนนกศกษาทมหาวทยาลยและงานอนๆอก พอฝกสหกจเสรจอาจารยกกำาหนดสงรายงานโดยไมไดคยเรองรายงานเปนการสวนตวกบอาจารยในเรองทนกศกษามขอสงสยครนจะปรกษาพนกงานทปรกษาคนเดยว กไมแนใจนกวาผลลพธของตวรายงานทอาจารยตองการควรอยในรปแบบใด บางครงนกศกษาสอบถามและศกษาขอมลไดกไมแนใจวาควรใสขอมลดงกลาวไวสวนไหน ควรเสรมอะไรบางเพราะอาจารยแตละคนกจะมแนวทางทตางกน

ขอเสนอแนะ

จดใหมการฝกอบรมหลกสตรสหกจศกษาโดยเพมระยะเวลาการฝกมากขน โดยเฉพาะความรดานการใชคอมพวเตอรในสำานกงานและความรเกยวกบงานสารบรรณ

84

บรรณานกรม

ขวญชย วงศนตกร.รายการวจยนโยบายและแนวทางการแกไขปญหาความไมสงบในสามจงหวดชายแดนภาคใตดวยสนตวธ.(เอกสารรายงานตอสถาบนวทยาลยปองกนราชอาณาจกร).2549

ศภณฐ สรนทวเนต. บทบาทของขาราชการฝายปกครองในการแกไขปญหาความไมสงบในสามจงหวดชายแดนภาคใต : กรณศกษาจงหวดยะลา. 2552

พระพงษ มานะกจ. “การแกปญหา 4 จงหวดชายแดนภาคใต: กรณบรณาการมตการพฒนาและมตความมนคง”.2549

สจตต วงษเทศ.ประวตศาสตร ปกปด ของ “ ” 3 จงหวดชายแดนภาคใต รฐปตตานใน ศรวชย เกาแกกวารฐสโขทยในประวตศาสตร” ” .พมพครงแรก.กรงเทพมหานครฯ : พฆเนศพรนตงเซนเตอรจำากด,2547

ชดชนก ราฮมมลา การแกปญหาโดยสนตวธ “ : กรณศกษาขบวนการแบงแยกดนแดนและการกอการรายในจงหวดชายแดนภาคใตของไทย” , สงขลานครนทร ปท 10 ฉบบท 1 (ม.ค.-เม.ย.2547)

สภาทปรกษาเสรมสรางสนตสขจงหวดชายแดนภาคใต.สภาพปญหาและแนวทางแกไขปญหาสถานการณความไมสงบในจงหวดชายแดนภาคใต.พมพครงท 1. ยะลา : ยะลาการพมพ,2551

85

หนวยเฉพาะกจยะลา แผนปฏบตการแกไขปญหาความมนคงในพนท“จงหวดชายแดนภาคใตประจำาป 2551”.(ลบมาก). พฤศจกายน 2550อารฟน บนจ, อ.ลออแมน, ซฮยมย อสมาแอล. ปาตาน ประวตศาสตรและการเมองในโลกมลาย.หาดใหญ : มลนธวฒนธรรมอสลามภาคใต,พฤศจกายน 2550

สชา จนทรเอมและสรางค จนทรเอม, จตวทยาสงคม. กรงเทพ : แพรวทยา,2520

ภาษาองกฤษ

86

ภาคผนวก

87

แบบสอบถามทใชในการสมภาษณ

รายงานการศกษาสวนบคคลเรอง บทบาทสำานกพฒนาบคลากรในการ

แกไขปญหาจงหวดชายแดนใต

ผศกษา นางสาวองสนา เจะโซะ

คณะรฐศาสตร สาขาวชา การปกครองทองถนจงหวดชายแดนใต

มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน

ตอนท 1 ขอมลทวไปของผใหสมภาษณ

ชอ สกล– ........................................................................เพศ................อาย...............ป ศาสนา......................

ตำาแหนง ........................................................................สำานก/กอง.................................................................

ระดบการศกษา .............................................................................................................................................

88

ภมลำาเนา........................................................................................................................................................ระยะเวลาในการดำารงตำาแหนงในสำานกพฒนาบคลากร

........................................................................................

.................................................................ตอนท 2 จงตอบคำาถามตอไปนตามความคดเหนของทาน

ในฐานะททานเปนสมาชกสำานกพฒนาบคลากรมบทบาทสำาคญตอการบรหารงานเพอการพฒนาจงหวดชายแดนภาคใต ทานมบทบาทการกระทำาดงตอไปนมากนอยเพยงใด

คำาชแจง แบบสอบถามเพอวดบทบาทของสมาชกสำานกพฒนาบคลากรในการพฒนาจงหวดชายแดนภาคใต

1. ในสำานกพฒนาบคลากรของทานมการแบงเปนหลายกลม/ทมหรอไม

( ) มกลม/ทมเดยว คอ.......................................................................................................................................

( ) มมากกวาหนงกลม/ทม คอ

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….………………………………………………………………………..…………………………………….………………………………………………………………………..

89

2. ปจจบนทานดำารงตำาแหนงใดในสำานกพฒนาบคลากร …………………………………………………………………………………………………………………………………………………….………………………………………………………………………..3. ขอใหทานระบหนาทหลกๆ ของการดำารงตำาแหนงของทานวามอะไรบาง

.…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….………………………………………………………………………………………………………………….…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….………………………………………………………………………..……………………………………….……………………………………………………………………..……………………………………….……………………………………………………………………..……………………………………….……………………………………………………………………..……………………………………….……………………………………………………………………..……………………………………….……………………………………………………………………..

90

4. ทานทราบปญหาความตองการของพนองประชาชนในการเสรมสรางสนตสขหรอไมอยางไรโปรดระบทสำาคญ

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….………………………………………………………………………..……………………………………….……………………………………………………………………..……………………………………….……………………………………………………………………..……………………………………….……………………………………………………………………..……………………………………….……………………………………………………………………..……………………………………….……………………………………………………………………..

5. ทานทราบหรอไมวาในสำานกของทาน มโครงการอะไรบางทเกยวของกบการพฒนา/แกไขปญหาจงหวดชายแดนภาคใต หากทราบโปรดระบ ชอโครงการ/แผนงานททานทราบอยางนอยหนงโครงการ

……………………………………………………………………………………………………………….…………………………………….………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..……………………………………….

91

………………………………………………………………………….………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………….…………………………………………………………………….………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………….…………………………………………………………………….

6. หากทานมโอกาสเสนอแนวทางเพอแกไขปญหาไดทานอยากเสนออะไรททานคดวาจะสงผลไปในทางทดขนเพอสวนรวม

ตอบ…………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

92

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………7. ทานคดวาการจดโครงการหรอกจกรรมเพอพฒนา/แกไขปญหาไดมการคำานงถงปญหาความตองการ/ขอเสนอแนะของประชาชนทเสนอผานสมาชกมากนอยแคไหน

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

93

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………8.ทานคดวาสำานกของทานมบทบาทในฐานะทเปนตวแทนของประชาชนเพอเปนปากเสยงแทนประชาชนในการบรหารงานพฒนาจงหวดชายแดนภาคใต การเยยมเยยนประชาชนเพอสอบถามปญหา ความตองการจากประชาชนและใหความชวยเหลอตอบสนองตอความตองการเพอแกไขปญหาความเดอดรอนใหกบประชาชนในพนทหรอไมเพยงใด

ตอบ…………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

94

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….9. เพอใหการปฏบตงานของสมาชกสำานกพฒนาบคลากรในการพฒนา/แกไขปญหาจงหวดชายแดนภาคใตมประสทธภาพมากยงขน ทานคดวาควรมการปรบปรงแกไขกฎหมาย ระเบยบ และขอบงคบของราชการในเรองใดบาง

ตอบ…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

95

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………ขอขอบคณททานกรณาใหความรวมมอในการตอบแบบสอบถา