Islamom i Medicinom do zdravog zivota

8/21/2019 Islamom i Medicinom do zdravog zivota

1/270

Hassan emsi Baa


2/270

n

Faudin SMAILOVI

Rdakura i recenzija:

Mr. s ed d Fadil KRJELJ neuolog

mina BRULI-SADIKOVI psihoog

Letura:

Refk SADI KOVI

Cl P- KaTanor3Lja y y6naHapOAa 66n0ea Cp6e, 5eopa

28-442/-443W XccH 6H c


3/270

ISLAMO l MEDICINOMDO ZDRAVO IVOTA

Dr. Hassan esi BaaKonsultant koronarnih boesi i predsjednik

intenzivne njege u Bolnici kraja Fahda za

ouane snage u Diddi, an Kajevske

akademie a ntenu medicinu

u Britaniji i lan Kajevske akademie

za inteu dcinu u Irskoj

P


4/270

i laa vlosno, alosnovi j rkao

': li j ,j. :0 r > dt pt smo n prtrt; On n vol on

ko prtr ElE af, .

Posveta

- Onima za koje molim Allaha da ih nastani u najviemstenu Denneta, u blizini poslanika, ehida i iskrenih:

ji iji- Mo joj ljotici,Koja me je obasula smirenou ljubavlju i miloujj i- Ukrasima ovosvjetskog ivota,za koje se molim lahu da ima bude zadovoljani da se na njih nikada ne srdi

Rim, Lina, Muhammed 'bdurrahman i MadidNjima poklanjam sevap ovog djela

H


5/270

U m A, Svmoog, Smoood

E SE LH MILE MOMBAB Nije elio d st-dirm medii iti d

se jome bvim. elio je d

bdem trgov popt mogih drgih Kko i e bi?O je bio trgov i jegovot je bio trgov A Allh

je blgoslovio poteogtrgov i vrsto g skp

poslik, Allh odh robov i ehid

Odrsto sm ki kojoj ije bilo ik-kve kjige osim Allhove Kjige Moj d je -

del kom, ivl kjievosti i jim smse dooo imo.

Moj ot ije mrio medii iti ekre, li se pliod rivti hr i rk bolesk koj tj ov

erdo dj.


6/270

Stlo j ovor "Si moj, tko mi Allh, bolj ti

j d rd koliko lir troviom, o d ti bolsiistoti l stv k odvjji pold od jih

Prjtlj mo o j drij mislio Do vrm ss rsprvljli i moj ot j bloslovio moj ibor Doo-o s molio m dovi Vlik Allhov milost j bil to d sm dobio bloslov roditl Svjtjm d to

svki mldi i djvojk stoj dobiti o j jbolji svjt sv rij

* * *

Do sm td rij svom bb d moj dp i ro bolsik. Prolo j v dvdst odi kko s

bvim mdiiom, j moj obj i vjt ism prkr-io Nikd ism od bolsik o i gro Allh smdo vjt d od ljdi ikd kriti k Dok smiv, lim iriti ljdim oo m m j O podio BoijiPoslik j rko: Ko od ljdi bd krio j (k), Sdjm d m biti v d od vtr

U Allhov pomo, idjm kji kjiom, mol-i Allh d mi to primi i dobr djl pi.

* * *

Cijji idv i potov brt j trio d pimkji "Sti ljkr Do sm rmiljo i dvomios kko d pom tj poso.

Hadis bilei Ib Hibba i Hai. Sahh ElamSagir 51

6


7/270

er, kko d piem ljekrske svjete kd mediiiism proveo vie od dvdeset godi. Kko to mog vti "svjetim kd s to se tie mediie i mdrosti, tek poetk pt

Njd, doio sm odlk d poem s pisjem ovekjige. Podijelio sm je etrdeset sebih poglvlj odkojih svko predstvlj svjet. Ndm se d e to pomoi

bolesik d se ilijei, Allhov volj, ili e dvog ijkog ojek odvrtiti od eeg to bi m rvlje mo-glo riti U ovom tretk mog smo itirti pjesikkoji ke

Ler ec peS e e

Je ste Ler e p gze e e...

ijeik je smo posredik kojeg je Allh poslo d lijei ljde, istiski lijeik i isjelitelj e smo Gospodrsvjetov.

U ov kg sm vrstio dijelove mojih rijih kjig,

dodvje ekih ovih tem i sdrj. ko e ov kji-g obvtl krim rtm sve te kjige Kome je potre-bo vie pojediosti, mort e se obrtiti ekoj od jih.

elj je d irim k me ljdim Oi de svim to im vee s ishrom i drvljem, li, lost,

postojee kjige de oskde iormije s mediiskogi og spekt


8/270

ime stremm jeo Allhovom ovoljstv i Nje-govom Deet. Ako spijem tome Njem pripdhvl i slg A ko pogrijeim kriv sm smo j U tomslj molim Allh mi podr gr mtehid. t gri krij.

assan esi Baa1501199.

8


9/270

Israna u oomsoeu za i

proi

HRANA NAE STOEA OKARAKTERISANA E KAO NEDRAA. Pre ooeto ito posjedje ivjet Speije sbe tit SAD, bolesti koje stpj sljed preere i e-redove ishre e se vrh rok srti Aerii

Boest kororih rterij je e je roi-

smrti Godije 1,5 iio Aerik dobij sridr od tog srto vrv pol iio

Isto tko, ishr igr v og ek obiikerogenih obojej, popt rk debelog riev, dojkei prostte

Njoviji ivjetj Niolog drtv poviei

pritisk Aerii govori d je i poviei pritisk eboesti koje ij vee s ishro, tie je pogoeo

9


10/270

85 miio jdi Amerii!

No je potvreno d i ishre igr v o pojvi eer krvi, tvrde stoie, sbjej kostiji boesti b ko, dijbetes pog vie od 11 miioAmerik, od jeg boje vie od 00 miio jdiirom pete. S drge stre, od tvde stoie boje vieod ,5 miio jdi Amerii godije, dok se t boest

rijetko dev Arii.

Ivj s potvrdi d krijes, koji se jee j-vj bog preere potrebe eer, pog vei djeeispod devet godi Ameri Sedmogodije dijete kodjih im jmje osm pokvreih b

t se desio s ishrom ovog vijek? Preei smos potrebom jede vrste hre, smjii potreb dr-ge vrste. Pogedjmo t smo iii s koritejem ekihvrst hre

eer

Stepe komirj eer je dostigo stop od 6 kg.

godije po osobi. edi korist eer je to to je o ivoreergije ovjek O em eposred tij koroerterije, i preer potreb eer dovodi do gojno-sti i povej riik od eee boesti A poto je dpostoji ve ime gojost, eere boesti i povieogpritisk s jede, i kororih boesti s drge stre.

Mormo pooriti d s ri keksovi, okode i stkii jei ivori eer ishri. Istrivi vjerj d

0


11/270

prosj Eg pojd prosjk 10 kg kks godii, o poto d j to ji rok krijs

So

Svrm ispitivj pokj d mi i-mo 100 pt vi soi dvo go to tijo hti-jv. Amrik ii Eropji, prijr, osi 10 0

gr. soi dvo dok j ok potrbo smo 1 grm.bog tog j prijko potrbo mjiti do soi ishri

Prr potrb soi ti i povi krvn pri-tisk. Istrivj s pok d rodi koji komir-j j koii soi rijtko boj od poviog krvogpritisk

I koiko vrst hr kojim s krij so koporit, korvir hr, sir, sos, rib, sho mso,trij, itd .

Njki i d smjimo potrb soi jst d priosimo sofri, i d j smjimo pri kh, trb do i to d s 80 soi koj j potrb v i hrni koj svkodvo kpjmo piji.

Npomijmo d s jdi s sbim srm morj p-it prsoj hr.

I opsnost o neovojne uotree sol?

Ndostk soi mo d iov otkivj mii,ko i osjj opt prorosti Mtim, to s vom

rijtko dog kod rdik pkrm ii topim prdjim pod sm, kd s gbi so sijd prrog


12/270

znojenja. Radi toga koliko konzumrate obilnije koliine

voa i povra vae tijelo e biti nadbjeveno dovojnomkoliinom minerala kljjui odijm i hlor a poznatoje da kijka o nije nita drgo do odijm i hl or.

otnjse ast

raa ovog vijeka e odikuje time to adri mnogo ivotinjkih

mati popt malaca pavlake mati irai mea.

Nema umnje da preerano konzmiranje mati do-vodi do pojave boeti koronarnih arterija zatim zrokujegojaznot i poveava mognot pojave raka dojke. akvaihrana poveava nivo holeterola krvi a hoetero eodnedavno matra jednim od najeih uzroka ranog

dara i zaepljenja koronarnih arterija i to prije 40. godine ivota Tada je profeor ejz dokazao da e a po-veanjem tepena oeterola krvi poveava mounotuavanja arterija. Od tog trentka lijedie tdije izraznih zemaja vijeta koje potvrju da holeterol igravan log boet koronarnh arterja. tdja "MR-F je bijedila milione Amerikanaca u nnot promjene

naina ihrane nakon ega e primjetno manjio procentove boeti AD.

Meunarodne medicinke organizacije e lau okoinjenice da koiina mati koj dnevno neemo orga-nizam ne mije prei 30 kaorija. o znai da dnevno nemijemo unijeti vie od 6080 grama mati. tvarnot uka-

zje da vei dio tanovnika planete moe ivjeti na mnogomanjem od toga (030 gr mati dnevno).


13/270

. l - Vanasta hranaMenarodne tdije potvrj da mi ne noimo

dovoljno vlaknatih tvari koz hran Mi koritimo bijelihljeb, a raani bacamo mee dok je crni ili raani hljeblijek za veliki broj boleti Americi i Evropi.

Zapotavili mo voe i povre, a preerjemo a riom

i meom

Nedavno e ipotavilo da pripadici jedne krankefrakcije Americi, a koji jed hran bogat vlaknatimmaterijama, najmanje bolj od boleti koronah arteri-ja Nanici doli do zakljka da noenje vlaknatihmaterija kroz hran ne pomae amo kod lijeenja boleti

koronarnih arterija, ve pomae kod zatite od raka debelog crijeva rojeni Evropljain ili Amerikanac dne-vno ne noi organizam vie od 030 grama vlaknatihmaterija, dok Afrikanac noi do 10 grama ovih materijadnevno

et pojav raka debelog crijeva, zatim zatvor, ka

men ui Americi i Evropi itraivai pripij labomnoenj vlaknatih materija, znaji da e te boleti vrlorijetko deavaj Africi

Bra ana

U pojednje vrijeme e jako poveala potreba goto-ve a poebno konzervirane hrane U najvie laeva ova

hrana je iromana vlaknima i vitamiima, dok a drgetrane obilje matima i raznim vrtama eera


14/270

Uzmmo kao primer hambrger On je pn mati, a

okda vitaminima. trnjai pojenjj da bi ovjekbilo potrebno 60 hambrgera dnevno da bi tijel obezbije-dio dovoljn koliin vitamina B Zbog toga itraivai a-vjetj to manje konzmirati brz hran o e poebnoodnoi na dje

Dodac jea (adtv}

koro vaka konzervirana ili gotova hrana adri do-datke boj ili kozervane Uprko tome to neki od ovihdodataka ne nanoe nikakv tet, mi previamo eektemnogih od njih Za neke e, pak, mnja da zrokj rakored toga, primijeeno je da neki ljdi dobijaj alergijnakon konzmiranja nekih od ovih dodataka (boja ili kon-

zervanaa koje pravljai hrane dodaj konzerveKahva aj

Dr art, vodee ime nai o ihrai Britaniji,kae: "i dananjem dob troimo ogromne oliinekahve i aja, to zrokje neani kod nekih ljdi, i pove-ava devni nemir i zrjanot

Neki mediinki izvjetaji pokazj da moe potojativeza izme preerane porebe kahve i poveanog hle-terola krvi jekari avetj ljde a bolenim ranimarterijama da manje konzmiraj kahv

Voda za e

oznato je da voda mnogim zemljama vijea adr-i nedozvoljene atojke U Britaniji je primijeen proent

4


15/270

olova ntrata koj je znad grance koj je odobla Menarodna zdravtvena aocjacja.

ovea procet olova vod porava rat djecedok ntrat zrokje pojav ekh oblka raka.

Dr. Ahmed Mdhat Ilam vojoj knjz gnost- problm nnc kae "roblem zagaenja vode nje za-

brjavao ljde prolot U ven gradova redjem v-jek naroto Evrop ljd bacal voje mee fekalje oblnje potoke z kojh to vrjeme zmal vod zape praje Nko od njh to vrjeme nje n pomlo da bm e do th otpadaka mogao vratt tom vodom

Oekje e da e e vremenom poveat opaot odzagaene vode kako e bde poveavao broj taovka

gradovma poveaom potrebom za olobaajem odotpadne vode fekalja Uz to de otpadna voda z fabrkakojh je vakm danom ve ve.

Druven otrov

Ovdje e ml na penje alkohol. Dr Dev jedan

od vjetk poznath trnjaka za hra vojoj knjztlty Dt kae "Zata je tno to m a Zapad volmo te otrove Obn Englez devno tro 67 penja /fte na pa cgarete dok amo jed fnt tro na hra-n. A cgarete alkohol n hrana ve zaana bolet zaovjeka.

Alkohoar pored croze jetre labljeja rca

zapaljenja pankreaa raka zloen nedotatk vtam-na. eldac alkoholara e moe crpt vtamne z hrane

5


16/270

Kd njih je ake smanjen ptazijum magnezijum ka

cijum i srpasnsti alkhla i cigaeta su mngbjne i ne

mg se sve vdje navesti Dvljn je da citiim zaklju-ak ckop Kfoskog nvrztt "lkhl semara drugim uzkm smti pslije cigaeta u meci lkhlizam tam uzkuje smt 00000 ljudi gdi-

nje a alkh je dgvan za vie d pa smtnh slua-jeva u sabajnim neseama u meici

Pema nm t itam u pznatj medicinskj knjizic (izdanje 99.) vidim da je ukupna teta d pblema sa pjnim piima u meici dstiga visinu d 6miliadi daa gdinje

nije nam stan kik je puenje pasn p sceplua i nain ishane

Nakn vga staje nam da se upitam hem lipbati da spznam i ispavim geke u naj isanipije istinskg ulaska u XX vijek?

6


17/270

Nekolikourmi izura

8OI POSLANIK REOE K SAKOA UTRA O

EDE NEKOLIKO SEIH HURM, NEE MU TOA DANA NAUDIOTRO NITI S/HR. (Mtteeqnaejhi)

" ia ka kjj nema hmi gadna je T jepnvi dva ii ti pta (Bjei Msim)

ia ' eka je svme sesti ve Tak miaha sesti mi sm nai ispatiti jeda mlad mjesec pa dgi pa tei ti maaka dva mjeseca a sbama Bijeg Psanka ne bi bia ptpajena vata

d ega ste ivjei pitah

d dvije stvai ee hmi i vde z t Biji P

sanik je ima ssjede esaije kj s nam davai mlijeka d vaca kje s iznajmi na m (Bhai i Msim)


18/270

Kada e osank sa svoim enama mogao iveti pomese i va na hurmama i vodi kaa su prvi muslimaniosvoii eu naseenog svieta za treinu vieka nihova voska esto nie imala mogunosti da im prui nitavie od zdee hurmi i malo vode kada e Aah Mee reporuio odreenu hranu u poroanim bolovima t pmno tbo po t po tb dt v Nemasumne da u hurmama ima mnogo koristiudi me da vidim ue ko i se ae na tvrdu stoiu, ahurme im stoe nadohvat ruke Ako te mui tvrda stoia,poedi nekoliko hurmi izutra esto u amerikim mediin-skim asopsima naazimo reklame koe pozivau na konzumirane kaliforniskih hurmi kako bi se izieio zatvorod koga pati 18 amerikih graana

apanuue e da amerike fabrike hurme stavau umale boe kao liekove i to propisuu kao iek za zatvor

Hurme su bogate vaknastim tvarima Stotinu gramahurmi (to odgovara 101 hurmi) sadri 8,5 g vaknastihtvari Meunarodne zdravstvene organizaie sada prepo-ruuu unoene veikih koiina vakastih tvari, n samo

da bi se zaitilo od tvre stolie ve i zbog mnogih rugihkoristi

Hurme su veoma pogodna ana za lue koi pate odvisokog krvnog pritiska One sadre vro malo sodiuma abogate su potaziumom

Nova nauna istravana pozivau lue koe pate od

visokog krvnog pritiska a se hrane eima sa mao soli (ato e hor sodium) i puno potaziuma

8


19/270

Pord toga, hurme su bogate o ednim voma vanimemenom, a to e magnezium

Ndostatak magnziuma probm koi pogaa vei-ki bro onih koi korist tabete digoksina, ii sredstva koapospuu mokrn, kao i one koi imau probma sa sr-cm Hurma bogata i gvoem Stotinu grama hurmidopunava trein esn potrebe za gvoem. Navie

potrbe za gvoem imau udi u priodu pubrteta, za-tim trudni i udi koi pat od nedostatka gvoa u krviiz drugih razoga

Istinita e izrka koa ka a e hurma madan razniruda

ato, nka hurma bude uvik zastupena hrana u

tvoo kui Uutro mo posti nkoiko hurmi, a naroito onda kada po na posao bz doruka tako imatidovonu koiinu kaoria Diabtiari trba da izbegava-u prerano unon hurmi Nka ti hurm zamiene satkie Uzmi hurmu ii dvi nakon ruka umsto komadaokoade ii parta koaa Istinu e rkao Boi Posanik Gadna kua u koo nma hurmi" (Musm)

9


20/270

Tabela sastojaka 100 g. hurmi. (iz knige mpitin f od izdanje iz 1989).

Kaoja 248

3,9 g

Vaknast ta 87 g

otn 2 gast o maa kolna

Sodj um S mgotasjum 750 mg

Kacjum 8 mg

agnzj um 59 mgFosfo 4 mg

Go 1 , mg.

Baka 0,21 mg

0


21/270

Zaponi dankaikom meda

vEK E D DANINARI0 MED U LEENU

ANIH BLE Upo-trebaai su ga drenigipani, Gri, Rimani,Kinezi i Indii.

Naepi opis meda naazimo u uzieno aetu; t o :

" . \l l t JI & j


22/270

Bagdada se ae

Bo Posan e svaog dana mao oba da pergu meda pomeanog sa vodom Ovo e fasnananprmer uvana zdrava"

Bo Posan nam preporuue Preporuuemvam dva ea med Kuran"

U narodu e rareno verovane da uzgava peave due zdrave od ostah

Hstorar bee da e Pagora o e zreao pozna- stomenu teoremu, vo ve od devedese godnaNegova shrana se sastoaa od heba meda poonose vo ve od stonu godna, hrane se taoer hebom medom

Ne udo o e utemee medne, Hporat, o evo ve od 08 godna, svaodnevno eo med Prrodnmed e bo veoma draga hrana grom pesnu naro-nu, o e vo ve od 5 godna

Na prosav stoog roendana ua Rome, ueCezar ga upta u emu e ana negovog aog eesnog

menanog zdravost u om poznom dobu On ree Medznura, a ue spoa"

Veoma e eo povrd rarenu ezu Med produ-ava vo Door Krof u svoo nz ony & alae Ao bsmo hte da napravmo stravne na

Medcna u ur anu Sunne u str 135

Made Ha u Sahhu Hese dodae da e ova hadserodostoa da su u peosoc pouzda


23/270

t judima kako bismo odgovorii na ovo pianje bio bi namporebno nekoiko generaija da nauno pordimo ovoisraianje a o je nemogue"

Meuim posoji nekoiko naunh sudija sa medomkoje su izvedene posjednih godna Sudija koju je pokre-nuo brianski mediinski asopis BM pokazaa je da sedjea koja bouju od projea eoma brzo osobaaju ih

egoba uz pomo medaPrema israivanju koje je sproeo jedan brianski a-

sopis o hirurgiji 1988 godne o uporebi meda na nfiira-nim ranama i ireima na koje anibioii ne djeuju medse pokazao kao popuno djeovoran ijek

Ausraski mediinski asopis As - - - - Obs

Gynco je u noembru 199. objaio sudiju ausraskih

israivaa u kojoj je med korien kao ijek kod 1 boesnakojima su se rane ovorie nakon poroaja arskim rezom

Ovi israivai su uoii da je nanoenje meda na oo-rene rane bio djeoorno i prijano za boesnie Nije bioporebe za ponovnim ienjem ih rana i podrgaanje no-vim operaijama.

asopis rgry je 1993 godine objavio sudio koju jesproeo dr fen On je ijeio dadese boesnika od gan-grene zane Fournier s Gangrene" uz pomo meda i uzi-manje anibioika oranim puem

Druga isojena grupa ijeena je radiionanim me-odama Israiai su uoii da savjanje meda na gangre

A J ob e Gyrel 1992 32 3814

3


24/270

n pokazuj oitu prdnost nad tradiionanim ijnjmBosnii oio mnogo boj ragovai na md ngo nastari nain ijnja

oznai britanski asopis Lance j 99 g. objavo a-nak kojm s navdn prdnosti mda ijnj ranai rva t kod njg ranspantiran (prsan) ko kodbosnikas

Amriki asopis necion 99 godin objavj st-dij o tiaj mda na baktri koj zrokj zapajnjana ranama posij oprai. okazao s da prirodni mdspijva prigiti ras vin baktria i giva sijd kojihs javjaj zapajnja na tim ranama Izztak s baktrijsdomona i Costridim. Izvrna j spordba izm

prirodnog mda i kontrovanog rnog rastvra kojiima ist hmijsk sastojk kao i md. Mtim, taj rastvornij spio ati ni na jdn vrst baktrija niti gjiva

Istraiti s zakii da j md idaan ijk povzi-vanj (drssing) iiiranih rana nakon hirrkih zahvata.

ostoji jo jdna stdija koja j objavjna skandinav-

skom asopis za bosti varnja. U njoj s nanii spro-vi stdij na mivima ispitui tiaj mda na zatita od zapajnja sjd stan konzmaij akohoa.

Stdia j daa voma pozitivn rztat. Istraivais prdoii da s sin stdij sprovd i na ovj/

ant 1993 341 5

Inton 1992 20 229 anJGatro ntrology 1991 2 2818

4


25/270

Istraiteli su sproveli studiu o utiau prirodog medaa bateriu Heliobater Pyori" oa zroue zapaee

eua. Poazalo se da davae rastvra meda od 0 % do-priosi suzbiau baterie u abaratorisim uslovima.

U Novom eladu e edavo izaa studia o tomeaav utia a baterie ima aboi ovozeadsi eobrai med Naboe rezutate e dao Maua" med

Nema sue da e prirod med boli od vetaogMeutim posebo bismo istai med akaie (bagrema)oi ima velie oristi uz Aahovu pomo.

Mogo e studia oe se srovode irom svieta i oepotvruu ee pozitive osobie meda oe su dosadotrivee

Profesor Kroft u izi Honey Healh ae Kozu-mirae istog meda u aboem suau moe da dovededo izvaredih rezultata Ao eo tvrdi da o ema oristi e moe se rei da trpi iavu tetu Nezata e broea oa postu slie rezultate"Y

TroGatro ntrology 1991 1 : 13943 Kod as je poat ed bez ogja oji se oristi ao je Med saogje je jeoit i red. JParmPamacol 1991 43 1 1 Ko ei vie sazati o oristia eda ea potrai autoovu

Mudiza nadnaravnot lina mdom inni i argumnti u izdajuetebe Suadi iz Didde i Dar EQae iz Daasa

5


26/270


27/270

v

Cinjenice okourekoa (

_I- NiellaSa ia)

ADNIH OD/NA NITA NERIUKLO ANU ISRAITEAKAO UREKOT EREOA.Nek lud su uvere da urekot predstavla lek za svakubolest. Nek eu bo kakvu korst od e, dok su se nekuerl u delotvoost ove blke kod eea ekh boes.

Ista e da e Bo Poslak ekao u hadsu ko b-le Buhara U urekotu e lek od svake boes" Me-utm, to e opt govo kom se ukazue a odreeu po-avu, kao to su rek Ibn Hader drug uena. vomeslo e prpovedae u aa o Adovom er . . .ojivoljom oodara voa ve ri (Ahqaf, 5). Ta veta

e uto ude stata, a e uo brda, eke tSue Mese

7


28/270

Na veku aost, meu udma se toko raro ee-e urekotovm uem da e ostaa eda boest koa seovm e ea

Ovo su skorst ek trgov ko su to ue rodavaa basosove ee bee ogromu aradu, e voderaua o tet ko boes te

Sa druge srae, osto mogo studa koe su u skoreveme obavee, a koe se tu urekota

Meutm, vea th studa su, ustvar, ot, a reutat su b ohrabruu, ko su obave a mevma A,otrebo e ve eksermeata ko e dovest do o-vh reutata ouka

Kao to rekosmo, te sude su obavee a mevmakau a to da e urekot korsta kod baavaa e-kh vdova aerga kod meva Ova studa e obavea993. gode u edom od aoath svetskh asosaAnnal of Allery

rga stda k e oba eaioal oral oPharmacoloy e okaaa kako ekstakt urekota dvoddo smaea eera u krv kod eevaY

U ratm aum asosma e obaveo vestuda o ukovtost ekstrakta urekta a ubae vevrsta baktera u aboratorskm vetma a eksermetam votama nt. J. Pharmacol 199 9 100

8


29/270

Ima pokazatea kako urekot ima antikanerogeniheemenata, kao i da oaava odbrambeni sistem koi tieotiti od bakteria, virusa i dr

Me nima s studie dr ed E Kadia i dr. U sameKindia Sedineim ravama Ove studie s pokazaeda noee ednog grama urekota organizam dvaput nadan dovodi do aktvizaie odbrambeog sistema Meu-

tim, ova studia e sproveden n mao rou udiedno od dosada navaih istraivana a ovom po-

sprovea e istraiteia Rima Enes Mustafa Ezerkana niverzitetu Kig u Londou Ovim istraivanem esteka zvane magistra Ona e sprovea ispitivana na urekotu pod metorstvom britanskih profesora, u abaratori-

ama Londonskog niverzitetaOva studia e otkria da ureko sadri antibakteriske

eemente koi su speni kod veikog broa baktera Istotako, radio se na otkrivanu eemenata protiv zapaena(anti infammatory) u eterino materii urekota, a koa sezove thimokinon

Na Riadskom uiverzitetu e nedavno odbranena vi-soka uverzitetska teza na temu urekota

Rezutati te stdie su bii pozitivni, i oekuemo dase obave

A to se tie onih koi na straniama ovina zagovarauda nema kakve koristi u urekotu, to e przna pria koanema ikakvog naunog utemeena

ancr tt 1992, 63: 4-6.

9


30/270

Na s otkr da rkot sadr dv vrst ua prvo postoano u, ko a ma zaanog fkta.Dgo trno u kom s prps kovto dova

Dr Dabr Sam Musa profsor f katdr za ko-vo b pr Farmatskom faktt Uvrztta KraSaud" u Radu ka: U urkota ko s nud u sa-

dskm prodavaonama ma nkakv kovtu vr-dost" doda: Tgov prozvoa ovog ua prurkot, a zatm gn gov bob Na ta a do-bau postoao u nzatnu kou trnog Uzrokto to tro sparava kod prna boba"

Dr Dabr prporuu da s korst postoao u,

v da s upotbava sam urkot, tako to s samt konzmrat nposrdno nako toga n, takor, prpo-u da s akon mva prav vka pauza, zato totro u, aktv sastoak rkota, sparava nakonmvna rah urkota s mo st sa mdom odmahakon mvna, s mo pomat sa vodom m-ko vo nabo nan konzmraa urkota

Nadnostavn an ona urkota st sd- kak urkota stavamo povrh tara ksog mka prmo ga masnovm m vo nazdrav obrokko momo post za doruak vru

Ens b Mak prnos da osank u sau bostzmao aku rkota nako nga vodu md

aa:lvat

3


31/270

to se tie preporene doze rekota o nema do-

vono nanih dokaza koi bi kazivai na to. Metimstdia koa e obavena Amerii pokaze da e doza -rekota koa e dovea do aktivirana odbrambenog sistemabia edan gram dvapt dnevno

Veoma e veika potreba vrena dodatnih nanihispitivana na rekot kako bi se poznae negove kori

sti i nain deovana Ai do tada rekot e koristan iekkoi di potrebava ve hadama godina

Opirie o reotu govori ig n urotom uid etebe EsSevdi i Didde i Dr Elle iz Ds

31


32/270


33/270

nosie ule(u oranizam)

i maie senime16

Uzvieni Aah se K r' an zaine ma

sinom

" _t _J jJ IJ Tao mi move i maline i Sinaje ore (EtTn, l )

Boii osa nam pepore potre masinovog a edite (masinovo) e maite se nme Onopotie od agosoveno g drveta"

Istraivai s posedne vrieme do do zadiveg otia od stanovnia ostva Kt zaieena e

6 Ova laa o maslii e obavle maga febrar993

33


34/270

namana sopa sraih boesti i raka u svietu. o vie ezaudia ineia da stanovi og ostrva kozumirauue vie od bio koeg drugog naroda, dodue masinovo.Oko 33% kaoria koe dnevno unose poiu od masinovogua Kakve veze ima masinovo ue sa ime? ta misi savremena mediina o o vezi? Kakav utia to ue ima nasre i hoesero?

ta au aadn ljear o maslnovom ulju?

Dr Viiem Kasti, direkor poznae Framinghamstudie, kae Samo e edno ue tokom historie steko re-puaiu kao korisno to e masinovo ue To ue su kon-zumirae oge generaie, odikuui se punim zdravemi veoma rietkim suaevima sranih udara a reputaia,koa obiato govori o koristima masinovog ua, ui va nampotpuno poverene u to ue i negovu deotvornost .

Dr hrins sa nuorkog univerzitea Kofor kae Po-puno nam e asno da e to to stanovnii bazena Sredo-zemnog mora konzumirau masinovo ue kao osnovniizvor masti u ishrani osnovni uzrok rietke poave boestikoronarnih areria kod nih

Dr Kasti ukazue na pozitivne posedie upotrebemasinovog ua u sredozeom bazenu govorei: Iakoudi iz sredozemnog bazena konzumirau neke zasiene(oe) masti zastupene u oviem mesu, kamaku, mastii siru, oni ipak kod kuhana ugavnom koriste masinovo

Iz ig w w y , zda 199.


35/270

ue Rad toga, boet koronarnh artera u eoma retkapoa kd n

On tkoer kae abo nan kuana hrne pra-ana e ete uz pomo manoog u kao ononogredta uz manenu upotrebu kukuruznog unokretoog ua Teu e potrebna eoma maa kona oa daua Manoo ue e bogato nezem mtm

Dr Tran a uorkog unerztet e nbroao ko-rt manoog ua u tud kou e obao u aopuAM 990 godne: "Sarmena traana u potrdakore pekte manoog u u boetma koronahartera . ako e trane bazr prenteno n matu kr, oge naune tude u ukazae na unkotot

mnoog ua kod eerne boet kod ooba a okmkrnm prtkom.

Savremena nauna stravanja

Se do 986 godne mednke knge u goore damanoo ue ne ute n hoetero u kr nt g mnue, n poeaa Meutm, nnoa traana u

pokza da oo ue mnue hoetero u kr. I ne amoto, e d ne ute na manane kornog hoeteroa ukr. auno e dokazano da e a mananem no oeteroa manena opanot od ranog udara

Studa koa e 990 godne oben u poznatomamerkom aopu AM pokazue da u uae po

knjg y , idanje 9939 9063 6889

5


36/270

ienog krnog pritika diabetea i holeterola manenikod oih koi redoito konzumirau malinoo ule Oatudia e proedena na ie od hiladu ludi

Maslnoo ulje oen rn rtsa

Dr Vlam a Stanford unierziteta e proeo itrai-ane na 76 ooba koe ne boluu od nikakih ranih bole-

ti kako bi otkrio utia malinoog ula na krni pritiakDoao e do otkria da e krni pritiak primetno manenkod onih koi uotreblaau malinoo ule u oo a-kodnen ihrani. Smanene krnog pritika e bilo ei-dentno kod onih koi u dneno uzmali 40 graa mali-noog ula

Maslnoo ulje djaetesDiabete ili eerna bolet e ala ured manena ili

pretanka luena inulina iz pankreaa To doodi po po-eana nioa eera u kri

Ameriko druto diabeiara reoruue oim boleniima da primenuu dietu u koo e mati initi 03%kaloria time da zaitne mati poput iotinkih) neprelaze 1 % a da otalo bude malinoo kukuruzno iunokretoo ule

stale orst maslnoog ulja

Pozata faraeutka eniklopeda Martidl naodi

da malinoo ule ia ugodno i blago deloane e da delue proti zatora

36


37/270

Mlnoo ule omek uplene porne n ko, kor e z rzmekne koe rdnue uled ekem l pluk

r Bo Polnk ne eko: Prme mlnom ulem me e nme (Sa Dam Sagr 18) A Uzen Allh z mlnoo dro ke d eblgololeno:

oja u blagolovjm om malovm, om zaam (ENr 35Blgololeno dro koe de blgololeno ule bl-

go onome ko kor e blgod

Pogledaje aoo knjig Man u u n Kuana" idanj Da El-enaa Diddi

37


38/270


39/270

v

Caa jUra

u ralju ibolesi21

Rie se u Kur anuspmine u aetu" _ O rl , , "r) _


40/270

Za j Dt, koj j oba oma koj Allaa boj

- u kom u k o vo utajal k o mljkaomjja ukua, k o va, ata oma kojju, k o ma ocog . . Muhmed, 15)Bo Polank ukazue na prednot mleka la-

tkog): Koga Allah nahran nekm elom, neka kae o-

podaru, da nam bereta u oo hran, nahran nabolom od ne Koga Allah napo mlekom, neka kae:opodaru, da nam bereta u oome, uea nam oublagodat' . Jer, nta ne moe utolt gla ugat e kaomleko Ahmed Ebu Daud)

Da Saa blee kako e Boem Polanku u noIra a bo prneen ud a nom u a mlekom Onpogleda u obe poude, pa odlu da uzme mleko. Dbrl mu ree "Hala Allahu ko t e uado prrodu Da odabrao no, to ummet b zalutao Prenoe Buhara Mulm)

a lb o koem e goor u om aetma hadmalud korte naz alb mleko) Meutm, u mnogmarapkm zemlama re lb e kort za ogurt, kako be lake razlkoalo od latkog mleka alb)

Eidentno je da se oim ajetom od ijej "leben oamijea slatko mlijeko, dok se ta ije saemenom

aapskom koisti a jogt a slatko mijeko se oe "alib

P e4


41/270

ta au nauna staaja o jogutu?Stanonii bazena Sredozenog mora koritii u ki-

elo mlieko ie iekoa kao iek za proe i tegobe urieima.

Saremena itraana pokazuu da kielo mliekopomae uzbianu bakteria koe izaziau troane hra

nom meu koima u naaie almonela pantliaraU itraianima proedenm u Italii i Amerii doka-

zano e da kielo mlieko moe prieiti poau dezterieDana e u Eropi uobiaeno daane kieog mlieka deikoa pate od prolea

Dr ahan a Unierziteta ebraka u Sedinenim

Draama edan od naeih trunaka na pou mieka imlienih proizoda, kae: Kielo mieko ima ai utiaau preentii od proea i dezinterie nego u lieenu tihboleti. Oo mieko nema utia amo na bakterie eitraiana dokazuu da ono poeaa odbrambenu po-obnot eleih elia

Potoe nauni dokai da kieo mieko moe imatipozitino deloane na preenu od raka debelog rieai od raka doke.

U knizi Foo a Nuro e naode ledee koritiogurta:

l Ihrana za one koi natoe maii elenu teinuStotinu grama ogurta ( gr) adri amo 52 kaorie;

knjg F phaa 993


42/270

2 Jogurt e korin hrn z doile u fzi kd poi-nu dvti detetu vrtu hrnu uz mino mieko;

Koritn e u fzi oporvk od boleti;4 Moe e korititi i ko tko nkon el kd e

dod voe poput gode ii bnne

Kieo mlieko e hko vriv. Britnki opiLa t e obvio d e % miek vri nkon ednog tdok 91% ogurt biv vreno z ito vrieme Pored togvein ludi koi ne mogu podnieti lktozu to u oni koipte od nnih gov i proev nkon konzumirnmliek) mogu bez bozni unoiti kielo mlieko.

Kseo jeo starost

unik Mienkov e obvio d ludi koi ive prekototinu godin edu kielo mlieko. Ono dri bkteriekoe tiu do riev i tmo tvru zonu ko prevulzk neeenh bkteri

Jogurt e n Blknu nziv "hrnom dugovenoti

zto to dri viokokvitetne proteinke elemente vei-nom minerlne mterie koe u neophodne tielu.

Jogurt e edn od nvniih element ihrne kodTurk. Priutn e kod vkog obrok. Mod uprvozbog tog uri poeduu ngu i pokretivot i u poznimfzm ivot Bro udi koi doive preko totinu godin

U naim ajima alij i islo mljko i jogt, ali i jdno idgo imaj slian sasta Pim. d

42


43/270

e e od deet na mlon dok e u Amer ta odno deetprema mlon

Kelo mleko pomae tarma ko pate od labot ko-tu padana uba Nema boleg leka u tm tuaama

Mleko e komplea rana a mlade tare Jogrt k-elo mleko) e ubraa u lo arlu rnu koa rekonaleentma olakaa dug proe arena obne hrne

ene korte ogurt kod odraana ene koe

Jogurt dakle predtala ednotanu eftnu hranuOna e kral h ela tokom bolet u tuaama kadatreba begaat manoe To e lamka paa kou AllahUen prua bolenku

Tabela aoaka 100 oraVoda 86 Magej 17 g

roeii 5% Fosfor 140 mg

Masti 1% H or 140 mg

aktoa 64 Vi amA ?mg

Osta eer ,6% Viam 005 g

odjum 6 mg Viam 2 026 mg

otaj 240 g kotiska kisea 02 mg

Kacj 180 g Vai 03 mg

4


44/270


45/270

v

Ceanj bijelo

luka smanjujeoleserol u kri

UOSEDNE REME U EDI

NENIM RAAMA vRoI E OEANA AINTERESOANOST A BEI LUK l ROIODE OD NEA NAKON TO SU NAUNIISONALI NEO BLAOTORAN UA NA SMANENE NIOA HOLESTEROLAU KRI l AITU OD SRANO UDARA

Bolet koronarnh artera nae u uzrok mrt u

Amer Erop Poznato e da poean no holeterolau kr uzrokue oe bolet

Ako znamo da holeterol dote no nego to epreporulo 200 mg l 5,2 ml/l) kod koro polone ta-nonka Amerke Brtane, da l e logno ma propa-t lekoe koe e akodneno uzmat tokom godna?

e poto lenk na etu ko b elo polo-nu drua, pa n etrtnu, pretort u bolenke ko

45


46/270

redono uzmau ekoe.

D. a ma gan urednk aopa Sv cn fanacj u anku obaenom 991 godne o beomuku ke

"Poetkom oamdeeth gona be uk poeo e pr-at panu ekara traaa Poeo e goort o ne-

goom eotom unku mogunot negoog korte-na u ekote rhe Ta eena e ne n zara a beuk e od trane nemake Une apotekara zabran za me-kament 989 gone. onu rane nemak koek euoo be uk kao zann mekament

aop Bt Jounal of Clncal Pactc obao e

apra 993 anak o uoz kou b be uk mogao atu manenu proenta boet koronarnh artera angnepektor romboze

Okobra 993. aop Annal of ntnal cn oba-ue anatku tuu eog broa naunh traanao beom uku mat u kr Dokazano e da uzmaneednog ena na an oo do manena hoeeroa ukr za 3 mg%. To zna da e no hoeteroa manoza 9% oe onone rednot. I ne amo to aremenanauna traana pokazuu da be u ma antbakterko deoane prot ga prema mnogo mane odaremenh anbota

B. f. n Pate 199 44 Ann Inte Me 199 119

46


47/270

a ukanane neugonog mra beog uka nek a-

etuu uane aate, peruna, eena ana nane ube uk oma nakon nega

Upozoraamo neke boenke ko e rane bem u-kom nekm nego prozoom, a otaau ekoeza nene prtka noa oeteroa a e pre takeouke morau aetoat ekaro e me e enat

oza nt prekat uzmane ekoa bez znana ekaraKo beog uka trebau bt pa on ko korte reta za ratarane kr.

4


48/270


49/270

v

eie ribuumjeso mesa

EK E NAO A HRAN/ REDNOST RIBE OTKO E DOAOA EM Pofeo Don Benet kae Riba e uiek

pedtaal dio oekoe ihae tokom hitoie.Meutim moge opke dae a eiku alot napu-tile u ou tadiiu

D Sinke e pimietio da u boleti kooanih ateia eoma ietko zatupne kod Ekima koima ibapdtaa onono eo. Oa pimdba naea e auike u poledne ieme da detae poue ible ule.

edao e u Sedienim Daama okupio trideetet tuaka iz oblat boet a grudi i ki kako biobaii aoie naue pepouke ezano za liekoe koipoaaau likidnot kri i one koi peaau ai uda

Te pepouke obalene u 1992 g. u oktobakombou pozatog ameikog aopia C aaie pe

pouke u iedee

49


50/270

"Jl l Iii preporuuu unoene 3040 g. ribe dne

vno (il dv obrok ribe edmino) u ilu zie r odromze

2 Brone nune udie u uvrdile d rible le m-ne nio iglierid edne od nh krvnih mi) neuui poziivno n holeerol u kri.

3 eki nuni pokzeli govore o ome d edn ili

eik doz konenrinog ribleg ul dovodi do mnen krvnog priik kod ludi povienim priikom Me-uim niedn liek e ne mie uzimi bez konulie lienikom). unii u zkluili d e neophodno izrii dodn prouvn rible mi kko bi e dolo doopimlne doze i kko bi e dokzl nen uinovionekodlio i podnolio od rne bolenik

Jedn od nvniih oblenih udi proeden end 2033 bolenik ko u nedvno preieli rni udrPoloini bolenik dvn u d edmin obrok ri-blom mi okom die godine Drugo polovini nie dn niedn r ribe

Pokzlo e d e proen rtnoi ni z 29 kod

grupe ko e u ihrni il ribu

hst 0374 S)384 S) Lant 8 27576

50


51/270

Boesnc ojma su oronarne arterjeroirene aonom

Prorane koronarn arera pomou balona po-tala e utalena praka u preen angne pektor Oametoda e u 90% luaea upena

Meutm bolen e opet ureu problemom u

aana artera Petnaet godna nakon oe operae arte-re e raau u poetno tane a u 2535% luaea oo edeaa za et mee

Naun prbegaau raznm lekoma kako b zau-tal raane uena Rble ule e edan od lekoa koprla anu naunka

aop irculaio 1992. godne obalue poznatu tu-du Name dr Barat e polon od 205 bolenka daaorble ule tokom tr edme pred operau rena balonomLeene e nataleno et mee nakon rena to e re-zultralo manenem uaana artera a 48% na 30%

Trenutno e re roka traana o oo tem u Ame-

r Kanad drugm zemlama

Rje uje oven rvn rtsa

Kada e u ptanu poen krn prtak mnoge na-une tude potrdle u uta rbleg ula na nene krnog prtka aop Arciv o Iaioal ici

V Baa ak se zattt sranh blest Damask, Daru--kalm rulatn 998595056

51


52/270

objavo je odne studju koja potvuje da nevekedoe blje ulja snavaju kvn ptsak

o uvjek nje ponat mehanam utaja bje uljana kvn ptsak. eka savemena stavanja pokaujuda ekstakt blje ulja umanjuje mounost eklampsjekoa se ponekad javlja kod tudna u adnjem peodutudnoe u vdu poveno kvno ptska oeanja nou

naaenje potena u moka.U duom stavanju navode se povojna djelovanja

blje ulja kod bolesnka od Rejovo sndoma

Sve je ve studja koje svakodnevno otkvaju nekunovu njenu veanu a ovo sono meso koje je Allahdao ljudma kao hanu jud teba da poveaju upotebu

be a smanje upotebu mesa o kojem je Ome b Hattab' ekao: Konte se mesa je se od njea moe b ovsankao o vnu" (Blje Mak) .

Uven Alah nam skee panju na blaodat postojanja be t !0 :lt l . J

O a morm ortt, a z jga vj mojt (Enahl 4)Boj Poslank kae:

"Pva hana stanovnka Deeta e bt oblna dea kta. (Blje Buha) .

3 h n M 1991, 151, 117380 Br J Oste Jnaol 1990,97107779

J Med 1989,8615864

V. Poglavle o vlaknastm tvara u ovoj knj52


53/270

Ne prejeruj skaom i ajem

v

OIA KAHE IL/ AA IE E Ue KOEM UDI UIAU MA DE iELI Svjet konma\ pet bona koama kahvevake odne A kahva ajkoka koa okoada adekoen. Taj jek je vjeova-

tno najaenj na vjet kao to kae btank medn-k aop ato to e kot ovm pma. Bd da je

ovako oko apotanjen o mataj da je kofeneatvno beopaan Metm, d a napadaj bopotojanja vee pema nanm tattkama menjea jedno boja boet. ta je tna tome?

Mnoe tane ke kofena e ape Potojaa tahovanja da ta mateja ma vee a akom pankeaa mokano apaata. atm jo vjek e apavja o ve

me kofena boet koonanh ateja .

5


54/270

U Amr Evrop ljud s danas posal svjsn opa-snos od vlkh dnvnh doa kahv aja. Pma navo-dma knj Foo an Halt 70% Enla plo j kahvu982, dok j 86% plo aj. ov sask poda ovorda j ovaj pron opao u Branj.

F s smaraju najvm pooama kahv na svj Ia njh du van Dan orvan Holanan Am-rkan vajar Kanaan Taljan Ban apan . . .

ta je ofen?

Kon j hmjsko jdnjnj up smulanaa kojs navaju Ml ksann. Kon s u osnov nala kao

o j spomno kahv aju kol kakau. Kahva sadr2%, a lsov aja sadr 4% kona.

To j marja koja smulavno djlj na s mo-ak. Ubrava rad sra pospjuj umnu akvnos -kada dovod do povanja ldanh sokova. Proavarahj u pluma povava lnj mokra.

km ljudma kahva aj donos nsan dok drmno spavaj nakon popjnh vlkh kolna nos.

Kolna kona avs od vrs rna ako rno "Robu-sas od koj s obno pav ba kahva popu nskaf slno sad najv nvo kona. Pon kona s sma-njuj pr snanom mljvnju kahv.

od and Health 99

54


55/270

Korst ahve ajaSavmn mdnsk vo slau s oko oga da ka-

hva pospjuj ovjkovu unkovos ukolko s umau manjm l umjnm kolnama (0200 dnvno)

Kahva na pmj pospjuj amljanj kao o

ka amka nauna Dud Vaman povava g-pkos jla Mum ona mo b ppka u adu kojahjva spnos psju popu uvlanja kona u glusljava sl

Kahva aj mogu popav aspolonj nkm ljudma Ov nos mogu kod nkh djlova andpsvno

Koliina kofeina u 180 ml stimulansa

trana kava 80-30 mgInstant kava (kao neskafe 6000 mgKahva be kofena 6 mgstovi aja 30-80 mgaj veicama 2575 mg

nstant aj 3060 mgKakao 0-50 mg

Drgi stmansi:Kola 360 m 3065 mgae okoade 60 g 20 mgjekov smenje s koeiom 30 mg o komaduRebo Kato okoade 2030 mg

I ji urrnt Mdial iagnoi 1994


56/270

Pretjerano unoenje ahve ajaPeeano je unositi vie od 300 m koeina dnevno

To nai piti 5 oljia instant kahve koa sadi od 60 move tvai.

Pevie koeina unosi i onaj ko pije 10 olia obinoaja (koje sade po 30 m kofeina)

Kahva i aj aliito djeluju na ljude tovie ponekadista osoba aliito eauje na ove napitke

Ona ko peeano onumia ove napitke osjea na-petost nemi adaenost nesaniu . . A eksteno ve-like koliine koeina (peko 500 m dnevno) dovode dousplahienosti i aesivnosti nevoe nesanie osjeaja

umoa a moe doi i do nepavilno ada sa.Kahva hoestero

eki pokaatelji ovoe da peeano konumianjekahve i aja poveava nivo holesteola u kvi Bojne studijeukauju na postojanje vee imeu kahve i holesteola dokdue neiau nihovo postojanje. Ovo e jo uvijek pedmet

aspave meu nauniima Oiledno e to da umjeenotoenje kahve nema pimjetan utiaj na holesteolY

Kahva oest oronarnh arterja

aune studije o vei koeina sa bolestima koona-nih ateija nisu dale odeene eultate. tavie stanovia su esto bila opena eki naunii savjetuju osobe

3 An ln utton 1991, 3:971

56


57/270

skone nakt da ne pj ve od et oje stane kahvena dan

Vano je kaat da pod stanom kahvom poda-mjevamo on koja se pje na Zapad a koja se ppematako to se veka kaka kahve naspe a vode poptneskae s to se te koena aapskoj tskoj kahvon je at shodno nan ppemanja estn mjeve-na na

Kahv aj altacja (luanje srca)

Paptaja je jako bano kanje sa. Kod nekhse ona spojava kao an otkaj sa koje pat peod movanja nakon ea se se vaa nomanom otkaj

esto se ovakv otkaj javjaj kao etat nemjeeno konmanja kahve aja dh stmansa kojsade koen Uok moe bt pjenje akohoa peeano penje U takvm sajevma savjetje se pesta-nak s pjenjem kahve aja pestanak penja Akohose moa ostavt ne samo bo paptaje ve dh

aoa

Kahv trunoa

Bojna mednska stavanja kaj na to da kon-mane kahve vem konama tokom tdnoemoe da dovede do aanja djee s anomajama maetene. to aoa Upava a shan jekove (FSA)

BMJ 1990 00:59

5


58/270

u Sjedjem Davama rudne savjeuje da okom ru-dnoe unose manje kolne kahe.

ada je u panju dojenje ne posoje nauna sananjakoa auju da pjenje kahve u raum granama koddojja ma kakav neeljen uaj na dojene. Ipak jedano ljekara savjeuje rudne dojlje djeu da jegava kahvu makar da ne unose ve od 200 mg kofena

dnevno

Kahva i aj gvoeNovja nauna sravanja okrvau da pjenje jedne

ole srae kahve u hanu dovod do smanjenog rplje-nja gvoa npr. hamburgera a 39% Savjeuje se da sekahva l aj odgode sa l dva nakon jela

U svakom sluaju umjereno konumranje kahe aja ne nos nkakvu eu kod obnh ljud. Naprov o jeu nekm suajevma korsno prhaljvo Meum pre-erano konumranje oh ekuna dovod do odeenhproblema kod odreenh jud

oko Varman sa amerkog nsua Masauseskae:

"P kahvu nakon juarne olje oko dana na neopravdano unoenje dodanh hemjskh jednje-nja u jeo To je kao kada ovjek e da mu auo de obre pa asaje kod svake pumpe da napun reervoar kojje usvar skoro pun benna Ipak pjenje druge olje ka

Martnal harmacea 199.

58


59/270

hve nakon podneva moe da viaiira moak a dodanihes sai

Nije preporueno da aj vri. To dovodi do rpljenjagorkih avarajuih maerija To su neeljena maerjekoje urokuju avor i omeaju proes varenja i apsorpije(upijana.

a i se do jedne mjere uklonle avarajue maeri-je aju rea dodai limun ili mijeko kako i kominaijaproein i ih dodaaka i gorine i aja formirala opljivumaeriju kou je eko apsorovai.

Za vi iformacija o ooj tm obatiti s aoj jiz Kost tete kahe

iaa u izdaju Dau-am iz Damasa i Daui

iz Didd

59


60/270


61/270

laknase arii rane

IA O LAKNAM ARIMA,UARI, NE NOA. Hpo-

kr je u peom vjeku prje nove ere pso: "Crn hjeb (proveden od negrnog brn prov

rjev bro pro kro njh

Ljud su kors hjeb od egrlnog brn sve donjnovje ehnooke revoluje On je omogu d se

gu kor pene u vrdnju d e o bolje . Pojvo se bjehljeb bjelo brno bje eer dr

Meum ve pedeseh godn ovog vjek pojednnun su poe vrd d vknse vr u ne eojek smo od vor ve od brojnh drugh boesOvo je bo predme polemke rsprve sve dok nunonje dokn sprvnos vrdne roje nunk koj su

pol vo prove u Ar sruju sudrju To su

61


62/270

d Buk koj je oko boles koja ja povaa po jemu

"Bukova lmfoma am d Tol d Volke

Peposavlja se da u Af emljama eeg svjealjud devo koumaju meu 50 120 g djealhvlakash va. so vjeme u Ame Evop ljud euose ve od 20 g

Ekspe uologje smaaju da a shae pedsavlja ajvaj uok aeos avoa (aepljeja aZapadu I e samo o jekos boles debelog jeva uu Af mog ppsuju vlakasm vama u sha

Vlakase va su esvae osa blje hae Oese alae u mekjama vou popu jabuke (u ko aa-de lsaom povu popu spaaa kupusa u obom

povu gaku dJaso je da vlakase va poveavaju kolu mea

ubavaju ok hae ko jeva Tako kod Afkaaapeod polaska hae ko ogaam os od 36 do 40sa a kod Amekaaa Euopljaa meu 40 100 sa

Najdjelovoje vlako u bob pov avoa su me-

kje Meum vlakase va uvjek eba mea sahaom oblo p vode. Poebo je apav pla po-sepeog poveaja kole vlakash va koje se uoseokom sedma l ak mjese

Oblo uoeje vlakaa popu pova voa smajuje elesu eu omak se pu eleem popu salae

o svaa osjeaj sos Ove va pomau djabeamakoj a aj a mogu bolje koolsa vo eea u kv

2


63/270

One mogu igrati naajnu ulogu i u preeniji od srednjo-jenog dijaetesa

Naunii su primijetii da judi u drutima koja kon-umiraju laknaste tari rijetko oolijeaju od kamena uui i od raka na deelom rijeu.

Strunjai nutritologije insistiraju na to eem kori-

tenju laknastih tari u ishrani Meutim one kod nekihosoa mogu prourokoati staranje gasoa u stomaku iikrenja Oe pojae ipak ro nestaju.

U knii urr (idanje 994.) stoji

"to se ie prijesnih aknastih tari (poput oh umekinjama) unosi ea je korist po tijeo i poojaa se

unkionisanje deelog rijea.

A konumirane neprijesnih laknastih tari (poputonih u ou i oi) aktino djelue na smanjenje eerau kri kod dijaetiara kao i na smanjenje holesterolau kri

Trentno na tritu postoje proiodi od laknastihtari koje ljekari propisuju kao ijek od atora ii gra udeeom rijeu

Ipak oe proiode ii same mekinje trea unositi udoojne koliine ode ednu au najmanje) kako ne idoo do aepjenja rijea

Vidimo da su aknaste tari u remenu isokih te-hnoogija lahko dostupne jetine i sigurne

6


64/270

Tabela liine vlanastih tvai i alija neimprehrambenim prizvdima

ehben rovod MjeraVaKnaste tva-

Kaorie arre zrnevljeanutak (san grah oa kese 15 20Kuhan asj oa kese g 15Bren sana etvrt kese 57 25

Bren eeni graak etvrt kese 42 40Ogujen reni kromir Osrednj komad 27 05vea argarea Osrednj komad 2 20

Maslinaeset osren

2 50komadarada Osredni komad 2 20

eNeree she datue e komada 90Naranda Mani komad 2,4 0Jabka Manji komad 2 50anana Ma komad 2 120Kuka Ma komad 26 45Mango Jedan komd 20

Hljeb:Doma bje Vekna 265Doma ntegraln Vekna 82 250Fancski ntegraln Jedna krika 2 50Francsk bije Jedna krika 08 65


65/270

Noa oborjaneki iamina

USEDNE REME BAENE SU BRNE STUDE INM DELANU

NEKIH ITAMINA, UT ITAMINA f,BETAKARNA RITAMIN ) l I

TAMINA C KD ATE D ARTERISKLERE BLTI KRNARNIH ARTERAl KD ATE D NEKIH RSTA RAKA Proesor Olver je nedavnonapsao lanak u rtanskom maganu Lan ukaav naohrarujue prelmnarne vjetaje reultate nekh stra

vanja a koj se tu utaja ovh vtamna na attu odolest koronarnh arterja

Ove materje djeluu kao antoksdant to tjelo lavatv sloodnh radkala (ree radals koj su krv a pojavu arteoskleroe

5


66/270

Vtan

E atta oronarnh arterja

Amerk medcs asops NE.J je 20 maja 1993g objavo rezultate dvje medcse studje sprovedeea ve od 120000 ljud ea Ove studje su pokazale davta E pomae u zatt od bolest oroarh arterja smajuje moguost pojave age petors

Prva studja, koju su sprovel strava sa amerkoguverzteta Harvard, pokazuje da se pocet bolest oro-ah arterja smajo za 40% kod ljud koj uzmaju vel-ke doze tama E

Najbolj rezultat su uoe od oh koj uzmaju 100meuarodh jedca a da u toku dvje gode To jeetr puta ve od ooga to ob ovjek uos putem

hrae koja sadr ovaj tam, poput pece, grahorca blh ulja

Nauc veruu da vtam E tt od bolest koroar-h arterja zato to ute e tet hoesterol (LL) taoto zoluje oksdate holesterola, glav razlog ormrajaarteroskleroze

Ne preporuuje se uzmaje veh kola vtama Ebez ljekog adzora

Proesor tberg u vodku asopsa NE.J. u avedeom broju ae U oom treutu e moemo sajetovatpacjete a uzmaj tako ele doze o am je pozatodugotrajo djeloaje Vre se broje sdje o ooj tem, a rezutat e bt pozat te ao etrpet goda

NEfM 1993, 3281487-89


67/270

Ja mog re prje nego to se pojave rezltat thtravaje da mjereo konzmraje hrane bogate ovmvtamnma ne moe prozrokovat nkakve probleme

Atikli bgati vitaminm E

Preambe atik Mg/100 g

Ule peie kce 0

Sojo le 7

Kkzo je 66

Ule aog aaa 3

Scokretovo j 27

Ule kkrk ija 22

Uje od ete bakaara 20

Mjeve kkrk 2

Kke kropia 1

kap 66

Masovo le 3,6

Zeleo povre 2,3

Gahorce 7

Paadaj 1

Meso 06

oe 05


68/270

BetaaotnPaj aka aroto prvla betakaro, tvar

koja se aaz argarep, amozeleom povru poputspaaa, slatkom krompr ekm vrstama voa Betaka-rot je atoksdat To za da o z jela crp hperakt-ve estce kseoka koje mogu bt tet po kselu eljske sr (N), l prote Oteejem N, hperaktveestce dodao zla orgazam kaarakt razm vrstama raka

Ove esce takoer mog elaca holesterola pretvo-rt u opase grudvce koje zaepljju arerje

Nedave aalze zvree a Uverztetu os Ho-pks u Amerc pokazale su da je procet oboljeja odraka plua obrto proporcoala sa poveajem voabetakarota u jelu zdravh ljud

Broje drge aalze pokazju da ova tvar moe gratzaaju ulogu u zatt od kacerogeh oboljeja ust-ma dk

Amerk ac procjejuj da deva kvota ovematerje, koj svako treba os, zos 6 mg, to se ala-z pr u 00 grama argarepe l slakog krompra

Iako se sadra betakarota u jelu pretvara u va A, pak se e savjeuje uoeje ovog vtama umje-so betakaroa Vtam A je atoksdat Poed oga,vee doze ovog vama mogu da dovedu do kotrad

kacja poput glavobolje, povraaja, kouzje jee l tro-vja vamom A

68


69/270

Vtamn

GU posljednje rjeme objavljeno je nekolko straanja oblagotom dejstma tamna e na poeanje noa po-ztnog holesterola (H) Na oaj nan smanjje se opa-snost od bolest koronah arterja aboratorjsk eksperment pokazal s da tamn e ma antoksdane osobekoje spreaaj poja arteroskleroze ranm fazama

Nek dokaz pokazj da vtamn e moe sprjetpoja raka probanog sstema, grla materce, rektuma,dojke pla

Om stdjama jo jek teba dodatna potrda

Postoje naznake da vtamn e moe ttt od grpe,ako to jo nje dokazano

U sakom slaj, sajetje se konzmranje narande, lmna, naroto kod rsnh oboljenja popt grpe prehlade

Rezime: jo vjek nje jasno poeno zattno djeloanje oh tama kod bolest koronah arterja z tograzloga sada oom trentk nanc ne mog dat op-

t sajet o kortenj oh tamna d medkamenata(pogotoo tamna E betakarotna) vem kolnama

Ostaje zlatno pralo da je noene oa pora bo-gath om tamnma najbolj nan da se doe do thtamna

9


70/270


71/270

S jabukom i nereba okor

ENLKA IREKA E 'N ALE A

AY KEES HE DOTOR

AWAY ABU DNENOvA DOKTORA DALEKO. Jabuka e pozata kao kralca voa"Pored toga to e bogata vtamma, eke stude pokazueda ma poztvo destvo a smaee holesterola do 8%od uobaeog voa kod polove lud ko su redovoel abuke

ruge stude pokazuu da su o ko edu abuke sva-

kog daa mae zloe prehladNema sume da e abuka dobra za dabetare o-

kazao e da abuke ve od ostalog voa utu a smae-e voa eera u krv

Jabuka ma poseba mrs, veoma prata O se sa-sto od smese 20 razlth hemskh edea Ta smesa

o dae tako zuzeta mrs

71


72/270

r Gaz varc, presjek Osjeka za uevu zoogju a Jej uverztetu u Amerc kae a mrs jabukesmrujue jeuje a veu ju, to ovo o smajejakvog prtska

Neka je hvaje Oaj koj je jabuc ao te mogobrojehemjske eemete koj e tako evjerovatu zuzetomsu smjesu Oa je ugoa za mrsaje, smruje uu

umruje erveVro je vao jest jabuku sa korom ora je bogata pe-

ktom am sok jabuke sar ma o vakaa pekta stoga se e moe oekvat a moe smajt hoestero

Ukoko jeca bouju o hoog projeva, savjetujese a zbjegavaju sok o jabuke To moe ovest o po-

goraja staja

2


73/270

vSararepa-

ije na an

v

RAREA E ORE SA NAIE OITNIH SASTOAKA

ora e kao aa kao lek ok argarepe ekort u hra odoad a-ko treeg meeca O blagotvoo delue a prolevdece koma e dae teaargarepa kuhaa u vod

argarepa e bogata potazumom; totu grama ar-garepe adr 220 mg potazuma

Oa e takoer veoma bogata karotom, provtamom A; 100 gr ovog povra adr 12000 mg karota, kao broe druge vtame merale

pomeul mo da modea aua travaa uka-

zuu da betakarot moe mat kort u zatt od bolet


74/270

oro arterja, a argarepa se smatra ajbogatjomaotom Taoer, modera stravaja poazuju dauoeje umjereh ola argarepe moe zaustavt ra-zvoj raka plua pareasa

Tako u studj objavljeoj u asopsu Amrca Joualof mology stoj Nauc z vedse potvrdl su daargarepa ctrus maju elemete oj blagotvoro djeluju

a ra pareasa eset svjetskh statsth stravajauazuju a to da su o oj e uose argarepe drugopovre bogato potazjumom ajve zloe rau dojke"

rugo stravaje uazuje da su o koj u rv majuveoma zak vo arota er puta zloe rau plu-a Iz tog razloga se oma oj su ostavl pueje prepo-

ruuje da jedu argarepu Njma to moe ajve pomoda zbjegu oboljeja plua

r Mus tvrd da uoeje jede argarepe devomoe sprjet smrt 15.000 do 20000 ljud od raa plua uSjedjem ravama

r Zgler kae da devo uoeje pola oljce arga

repe, tkve l slatog rompra moe dvostruo majtmogost oboljevaja od pluh bolest

Povre bogato arotom, poput argarepe, e pomaesamo u zatt od pluh bolest Nee studje uazuju ajhovo blagotvoro dejstvo a ra grla, drjela, prostate,moraog mjehura grla materce Vao je apome

ut da do argarepa treba jest uhao, jer se a aj aolaava oslobaaje arota

4


75/270

ude sproedee u edem raama pokazuuda uoee e od 200 agaepa (da po komada) a

da dood do smaea oa holesterola u kr za 11% Uoee ste kole smaue kolu zmeta za 25% tospreaa zator blagotoro delue a debelo creo

Treba se pazt od preeraa sa argarepom Tomoe doest do ula koe (e utce), aroto aka Oo

utlo etae prestakom kozumaa argarepeoolo e uost edude argarepe deo

5


76/270


77/270

Ne jei ok ne0ani a

kaa jee

nemoJ se

preasttt

EMA IANSTENE NITI EE RUKE D AETA: EDITE I PIJT0AL NE PRETJERUJT0 JER N NE VOLI ONE KO PRETJERUJU/(ElE'ra, 31)

Isa abrajuje preervae preasvae pr uo-eju jela Broj Posaov hads zabrajuju prejedaje preervaje u hra jeu

Jeda od jh preos Ib Abbas, : Boj Posa je reao O oj se a ovo svjetu prejedaju, a budue e gadovat

Prenos aeran sa dorm senedom

77


78/270

Od Eea b Malka, se preos da je Boj Poslakj rekao Preeraje je kada jede se oo to poel."

U ljudskom tjelu se alaz potreba za hraom koja gapodste da progua blo koj prehrambe prozod, eode raua o emu, uz elku elu. U tjeu, ako-e, postoj mehazam koj upralja oom porebom zahraom kotrole je, kako o e b zgublo smsao Tajmehazam pomae ojeku da odred ogra kol-u hrae koja mu je potreba, kolu ode koj pje, lkou sol koju uporebljaa Na preczje o oomeema od hadsa Bojeg Poslaka, koj ojeka, dokjede, saeuje da treu osta za hra, reu za pe, atreu za azduh

Pretrpaaje eluca hraom dood do proljea sple-a crjea Tu e pomau sredsta za pospjeeje pro-bae Isto ako, oo moe doest do raaja hrae u grlo,do jakog bola u elucu l do podrgaja kod oh kojpae od adutost eluca

Jeda mudrac je rekao Ako s sladokusac, rauaj das zasa Zaj da zaseost dood do slabe probaelaba probaa dood do bolest Bolest dood do smr.o a oaj a umre, aj je bjedo umro. Oaj ko ubjesebe, bjedj je od ooga ko ubje drugog"

adis prosi Ib Mad Ib bid Duja i ljhqi Haimmatra vjrodostojom ovu prdaju u druoj vriji, a drui j

matraju dobrom El'Iqdu-1-Ferid, 8/18


79/270

Savje shran:

1 Nemo est apeth erava;

2 Uma svo obrok oputeo smreo;

Nemo est do stepea sost;

4 Nemo pt a l kahvu u elo;

5 Pokua da pe meu obroka;6 Zapo obrok salatom;

7 Vod raua o doruku uutro sma veeru;

Pa a kolu eera u hra (Peps, okakola,eve ap sl apc sadre pet kaka eera po a);

9 uva se hrae meu obroka (Rebro okoladeMars", kers" l slo sadr oko 00 kalora);

10 Nemo est a pu stomak To e teka bolest

79


80/270


81/270

Osloboi sejanosi

GOKA INENICA KOE SCENAC SNI ESE ODA SAKI REI OEK NA

OOM SE A O OEANEEESNE EINE. U ave slu-aeva goazost pote odeavotee zmeu kol-e hae kou ovek uos oe koa mu e zasta pote

ba rugm rema, onapote od uoea veke kolne hrae, uz male eleseapoe ko su dovol da se enega z uete hne po-tro Uz to, postoe eke bolest koe uzrokuu goazost,poput otkazvaa ttaste lezde drugh

Isto tako, goazost moe da astp usled zookeskonost udskog tea


82/270

Dje s ste gojaznost

Pra goazost koa pote od ueaaa ela koekuplau mast, al e ueaaa hoog broa. Oa rt goazost ala se kod starh ud relato lahko le

ruga rsta pote od poeaa broa ela koe sku-

plau mast Oa rsta se ala kod dece Bro mash e-la se poeaa s rastom, aroto uz aku a preera-e u elu u prm godama ota Oa rsta goazostse tee le Otkreo e da 8% lud ko su debel u mla-dost, ostau debel kase

Za ekoga kaemo da e poeae elese teeukolko mu e tea ea a 1% od optmale Ako e

tea ea e od % oda takog oeka azamogoazm

Podjea gojaznost rea rasodje ast o tju:

Pra goazost koa pogaa stomak prsa (gor dotela) Oo e opasa rsta goazost.

ruga goazost koa pogaa bedra, to e zastupleokod ea Oa rsta e mae opasa od prethode

Profesor abla mog drug smatrau da e aboleuporedt obm poasa sa obmom bokoa (Wast to Hprato) Prema oome to sto u pozato medcsko kzurret, u zdau od 994. aoa mlea pokazu-u da e mogo opase taloee mast oko poasa ego abokoma ceacama Goaz lud e obm poasa

8


83/270

vei ,0% od muc i 0% od en, vie su io-en detes, oestim oonnih tei i modnomudu. Ov pocent se moe dobiti to to se obim posu centimetim podiei s obimom bed

iunvne optimne teine poteno e pimi-eniti fomuu tv (tein podieeno s visinom n v-dt).

iodni opseg muce e imeu 0 i 5, ene imeu 9 i 4

Ao e ove te 4 g, viso ,3 m, ond e negov tein iti u oviu priodnog opseg, to to epem fomui t+v eutt biti siedei:

4+(,3) = 4 + 3,349 = 4,5A ko i oveov tein bi 96 g, ond bi eutt

io ind piodnog opseg, peo

Sets osiguvu dutv nu d gonostvodi em ivotu i to ibegvu d osiguvupeeno gozne ude

oemi gonosti Gojanost oest oronarnh arterjaonost e post edn od boesti svemenog dob,

io sm po sebi nie dietn uoi boesti oon-nih tei eutim on prti oge drge boesti oeove vode snom udu if. onost e-

sto pti povien vni pitis ee boest, povenmsno kvi i nedostt oisne vste hoesteo

3


84/270

Svi vi inci predstvu gvne uzrnie bestin teri.

Sv pvene teine d vie d 0% d ptimnetee dvdi d pven d 6, ivn mm u rvnmpisu, % mg vie heste u rvi i % mg ee uvi

Sets sttisti pzue d gznst ptie drng db (040 gdin) im snnii utic n nrnerteie d gznsti e nst nn tg perid.

etern gzni udi dbiu pvene sc i te-ne negvg rd, i pvene vng pritis

Hnini nedstt pvetrvn pu dvdi dpdizn pitis u punim rterim, t pvev te-ret n desn upini i n ru dvdi d prien desneupine src.

U tm stdiumu besni pti d nedstt vzdu-h, bzg zmrn i tecn ngu.

ojaznost oven rvn rtsa

z se d su gzni udi ti put vie zenipvienm rvnm pritisu Ist t, pz se d suudi i su se sbdii 5% debine umnii sv vnpritis z 0% Oni i se ivu debine est ne m

ru d iee m pvien rvni pitis, er se t pritisvr n sv prirdni niv


85/270

3 Gojanost eerna oeste moa svai goaan ove oovati od diaete-

sa. Od 0 do 5% goanih oe od te oesti oanost,nai, ne oe ee oest oio tieo nie sonotome

etim, nei dgi inioci dovode do diaetesa od

deeih di Oni oi s gonem die tiea deei, vies ioeni eeno oesti od onih oi s deei donemdie tiea od goanih diaetiaa ne postoi nedostata insina, ve eie tiea pra otpo destv nsina(insin esistance), ime doai do negovog poveanogena (hype insinemia)

A da i insin deovao, eesne eie tea da d

osetive na nega U ovo vsti eene oesti eie posta- mane osetive, tao da paneas nomano i insin,poneada i vie nego nomano, ai e deovane na tieoveoma mao. Ovo deovane nie dovono odnos na e-ee i nihov pote, sied ega doai do poveananivoa eea vi i negovog poavivana moai.

o masnih eia i nihova veiina o s otpoainsin. Zog toga manene tene dovodi do smane-na otpoa eia insin, a ada nestane otpoa, diaetespostae ai i oino tavi oesnici mog da se iee epotee insina.

4 Gojanost aarat a sanjeema smne da goanost pedstava ve teet asce, pa, imeni st, goove .

85


86/270

U telu e loe msi gudom i stomom idu,o oev ul i il vduh i plu. ielo emoe d doie potei iseoi, vie, e moe d seoloodi gsov uglediosid p se olesici le "oeno dise pi poim poslovim

Oeo dise ogiv ee olesi, to do-do uie poveve teie.

Deeli ludi su vie iloei pluom epleu (pul-moy emolism), pi emu se ugu pee i vee uoi i v edu od pluih ei ugovui i ivo pie

d goos dostige viso stup, ove oolie-v od olesti ve "io ii su smpomi opt e-

mo, pove poteu spvem, licu mu se vlcveilo i plvilo, u oee stopl

5 Gojaznost amenje u ume u ui se esto vl od gospo id e-

deset godi, i to oito od goih

9. olesi se li ol u deso sti stom, ispode, oito poslie msog oo.

Gojaznost osteoartrtsoost esto dovodi do popd hsvice, o

ito u gloovim ole, ee pd i glo ice.

Oseotitis u oleim ei e uo epoenosgospo goih e u sedim i poiim godim.

86


87/270

To iiv o oenim oi se moe iiti i n cev-nice

U poet, ov oest iziv oove goovim to-om hodn, tim se povev sve do ne pone oeti i vieme odmo.

Gojaznost oov u ema

omiene penov (diss) v se nee odgonih en oesni se i n o dn e, o semoe poiiti i n edn nog

B Gojaznost ostoojaoven tein oe ostoo, o to pove-

v iseost moi i vi Gojaznost one oestonost tie n o s neoio spet pove-

v tene ime tin, to dovodi do nepeidne pe pom, o to povev mognost pove givinihp ispod doi i n dgim mestim, dovodi i do po-

ienih ven n nogm

Savje gojaznma

1 nogi sevi gonosti nst og tog tonee me pee d hne svoj dec pvih godi-n To dovodi do mnovn msnih ei tie

Te eie s sne sone vevn i prpndodtnih msti

8


88/270

Lieene gonoti, ni, poine u detintvu Deciteb dvt dvu, ipvnu hnu, be peeivn;

. nboli nin mnen teine e potepeno m-vlne, o ne tielo ne bimo iloii boleti;

3 d bi e tielo liio vi mnih tiv, ove mod umni oliinu hne i d pove toene enegie opot;

4 nipoto e ne vetue upoteb lieov olob-ne od gonoti Oni donoe mlo oiti, mnogo tete;

5. edi mne nego to i ne eo

teb e mniti oliin hne o e unoi, no-ito lti, mno i etenin,

veini ludi oi ive lgodnim i udobnim ivotompotebno e dnevno mne od 00 loi,

oni oi de tee polove teb d unoe od do 3hilde loi;

6. ne teb d ontoliemo ono o edemo, ve onoto piemo ou d ibegv gine oove, poputoe, even p i lnih;

7 ibegv mnu hnu

mti du duplo vie oi od lti ili poteinIbegv mno meo i mliene poivode m, m-lc, i i emu, noito ivotinu, domu mt,

pou d toi mlieo mlo ili nimlo mno ineloine mnoe, poput uncoetovog, uuunog


89/270

ii mslinovog ul A gospom emo: uhte e nuuunom ili suncoetovom uu umesto n ivotin-sim mstim (mginu);

ibegv stie, ese ooldu i sl o mienistm, voem i povem emo esti mnogo hljeb;

9. bdi edovn u etnu i fiiim tivnostimbole e bo hodne sto d se ne osln n uto-mobi d se ee gdom

9


90/270


91/270

Klonisem asn oca

ENIH ODINA E ULNI AE/ ROTIKAOLEROLA l MNOCA UMERICI vROI To je moblrl none sopse o oj

em se goor n prednjm semnrmnjen je d se e od erne snonk Amer-

ke Brnje bor s poem noom holeserol u krPoen no holeserol u kr nje je uronk srnog udr.

Holeserol je msn r koj se nl u elesnm e-ljm. On uesuje u grdnj el hljuju njemunsju bojn hormon osnone jelesne merje popukoron mukh enskh hormon l une kselneko pome u psorpj ms rje

Nje s holeserol koj se nl u noj kr poeko

hrne Ve od de rene e merje guje ne

9


92/270

tjelo htjel m to l ne

nos holesterol rne djelove tjel Kd nje-gov koln pee podne mjee to ond pel boest

Postoj ve vrst mst kv eke s tetne nekekosne blgotvorne.

n stvnj s pokl postojnje koisnevste mst To je msn poten vsoke gstne (HDL) tvkosn holesterol to je v nvo ove vste holesteolmnje s nse pojve bolest koronnh tej.

Istrv s potvrdl d smnjenje elesne tenebvljenje sportom pestnk pen dovode do pove-nj ove kosne vste holesteol

Dga vsta mst je tetn. To s msn poten mlegstne (D) Ov vrst mst prenos holesterol jete rne elje tjel On pome tloenj mst po dovm terj to dovod do njhovog svnj Ovo s-vnje dovod do ngne pektos l snog d

vjek tebmo nstojt d smnjmo ov vst m-st noto ko postoj drg ronk bolest koronrnhrtej popt penj povenog kvnog prtsk djbetes l nsljedne sne slbost

Zna nvo oesteroa u svojoj rv'

Svk ovjek teb nt nvo holesterol svojoj krv

Ovo prepoj njve dvstvene orgnje ko-mse Sednenm Dv U Ivjetj nonlnog

9


93/270

eduknog progr Aerke holeserol 993 go-dne soj preporuk d se orju r jerenj noholeserol u kr, be obr d l se rd o droj l bo-lesnoj osob.

Ako e on n od 200 g% (nje od 5,2 l/L) rebns soj nn shrne bjegj puenje snj enu ko s gojn Treb redono uprnj enju.

Ako je no holeserol od 200 g%, or seobr ljenku prdr se djee snjenh s holeserol.

kolko je no holeserol od 240 g%, opsnosod boles koronh rerj je dosruko e nego u lju-d koj ju nje od 00 g% hoeserol u kr

o je no holeserol u kr, e je ogunospoje gne pekors

N drugoj srn, snjenje holeserol jedn pro-cen snjuje ogunos poje boles koronh rer-j d procen Zn, ko snjo no holeserols 50 g% n 200 ( 20% ), ogunos poje boles ko

ronrnh rerj snj e se 40% Meu, ko je holeserol eksremno sok, d je

porebno uporjeb ljek snjenje holesero u fokusrnje n nos djelne shrne, u kojoj e se bje-g ene ms snj en.

el npoenu d ode nun srnj

poruj d snjenje o holeserol u kr dooddo prmenog poboljnj snj suenh rer. Oo

93


94/270

bud ndu od onh ljud s obojem rerjm podseh d ste pod onou soj oleseol. Ijej merog conlnog edunog progrm (onl Eduon Progrm) 1993. godnu nssr n obe smnjenj no enog hoeserol (LDL) od h bolesnn mnje od 100 mg% j nn smnjuje se mogunospoje srnog udr.

Savjet o ravoj sravnoj shran1) Ibjegj sene ms u shrn, popu onj-

sh ms, mljenh pood, jm, pe, ms- onjse bjne ms Zmjen h djelnm m-sm, popu uurunog, snoreoog l mslnoogulj.

Sjese drsene orgnje preporuuju d m-slnoo uje reb snj renu ms oje sodne-no orsmo u srn

2) soj d jede o e hrne boge lnsmrm (por, o r psuj, so dr )

3) Ibjegj unoenje mes domjes o rbom o-

ojm mesom. (soj d m d obro rbe sedmno)4) Jed o mnje jj, s sl.

5) Pouj d t shrn bude rnorsn uusn et o bude sren, umjeso d bude boln egobn.

Za ve omacja obate se aoj jz Masti, holesteol srce

94


95/270

Ba"ie senekom

"rsom fizikeaki"nosi

AREMENI MEDICINSKIAUTORITETI SOII S SEDA OBAANE FI/CK/HEBI OUT BRO HODANA,TRANA, ONE BICIKA ANA, OD DO MINUTA DA I/ TRI UTA SEDMINO,

OMAE U A OD ANINE EKTORIS SRANO UDARA Meiinsisopis BM.J neno je o glnu emu objio lnu ojem je uo nel d upnjnje h nos oisi su s pe spe

Pi smnjenje enog holeseol (LDL) oji je i debjnje i sunje eij Fii nosdoodi i do podinj oisnog holeseol (HDL) oj

95


96/270

st ntloene mst tej. Isttel su dol do eul-tt d je njbolj ljek podnje oe kosne ste ho-lesteol uo spotsk ktnost. to je no oogholesteol u k mnj je mogunost sunj tej, snog ud;

Dug smnjenje tene ounje tlnost tjel

e spotsk ktnost pome u smenju k

nog ptsk kod ljud koj mju poen kn ptskRedono upnjnje fkh ktnost smnjuje knptsk nekolko mlmet. Kd se edon kktnost pdu smnjenju elesne tene, ond bolesnk nem nkke potebe dodtnm ljekom (ooteb d se odj u ndo ljek)

etto: elesn ktnost smnjue potebu puenjem On oboguje tjelo sngom lou slb nkupuenj. Kd poel d pl getu, n kueudhn stog duh, mk n nekoko mnut,

Peto umnjuje kogulu k (tombou), to sm-njuje mogunost tomboe u tejm

Boj Poslnk ns podste n fku ktnost.On se tkmo s sojm shbm s Aom Podu-o je shbe gnju podsto h n jhnje konj.

Ome b Httb je eko: "Podujte sou djeuplnju, gnju jhnju konj.

Db b. Abdullh peos d je Boj Poslnk eko "Se to nje spomnjnje Allh, to je besposl

g. to ne spd etoo gne ojek s sojomsupugom, tennje sog konj, ketnje meu d

96


97/270

odred poduvje plvaju.

Jed vd vos je o m. To je bde All-hu reg jelo.

Selm preos d je Boj Posl reo"Kljje o m To je obj dobrh ljud prje vs. j se olj boles od jel.

Posoj ve vdova ie avos. Od dvia selo ors h vos a o su pods ooj su psl o Poslovoj med. Ib Kajjm e: "Jahje oja gje srjelom hvaje meje spada-ju u fe vos. To olj hroe boles.

je obveo da se a vos vod svaog d

srv su aljul d uprjvje fe vospopu brog hodja rj plvj sl. dv l r puedjeljo moe b dovoljo spujeje lj uolo seredovo vrv.

Ovdje posoj jedo lao prvlo o je d ovje ereba d prela svoju prrodu sgu. Poveaje erea re-b d bude posepeo d e dovede do uple ma

egob pr vosm Jo gore je d se preeruje u rerju sporu dole d se od drvlju. Preervjeu elesm vosm je poueo o preervaje usvm drugm svrm

Hadis blei Nesai Albai ae da je sa V S l-Dm'gr 454 iljee Amed i Haim Hadis odgoaa Mulimoim

riterijima Ib Kajjim, Plnkv medcn.


98/270

I og raloga, umjerenos je garanja uspjeha naroo od sarjh od erdese godna od oh oj nsuprpremljen srenran.

Ovo ne na da sarj ljud reba da se odrenu -h anos. Ovo je popuno pogreno. Ove avnossu orsne a sve urase sve su orsnje o je ovje sa-rj Hodanje odgaa guba mnerala osju umanju-

je mogunos omoa oj se eso deavaju od sarjh.Avnos aloja na saSpavane 65Leane 7Sjedene 00Opueno saanje 05venje 35

Bzo ucane na ompueu 40Blag napo 70Spoo hodanje 5 m/ 00Bavjenje zanaom 40Avn spo 0Te spor 450Cepanje drva 480

Pvane 500Tanje 0 m/h 570Spor veog nenzea 600Hodane 0 m/} 650Penjane uz sepence 1100

Energja oja se ro a sa vremena avnos vorayto txtbook of yology 12)

9


99/270

Nikada ne pus

K"T Ml TAKAM ocA, KADABl D NKG

D AS STAL L KNA LT l KL AM DA

U NMU T A M, DA Ll BSTT L? D l bse se sm orol? e ko m AllhP kko pu mogu pu nju d je u skoj greoro mee p k j oro od og

Kd b pu s nl opsnos puenj ne b po-

pul njednu greu n b joj prbll ru. U je-ju Ejfr Kop merkog mnsr drlj, ke se dbroj r puenj u Sjednjenm Drm nos rsopedese hljd ljud godnje (ko neposrednh r pu-enj) pedese hljd ko re psnog puenj (ljudkoj sjede s pum)

Brnj broj umrlh pu prel sonu hljdgodnje

99


100/270

Iet Setske drstene orgne nod dbroj onh ko umru l e tegobnm, nedrm otompunm ronnh bolest nstlh usljed puen be su-e, prel broj onh koj umru od kuge, kolere, bogn,sue, elentse, trbunog tus tus to kd sese oe bolest sberu

Iet Krljeskog mednskog kultet u Engle-

sko goor d od deset lud toe umr od bolest nstlhused puenj, en ostlh e ptt od bolest koe suene puenje .

Oo je shtlo e od trdeset pet mlon Amerkn koj su ostl puene S druge strne, m, nlost,prmjeujemo d se e bro muslmn muslmnk u

slmskom sjetu u u gretm ko d je to smbolnpretk udnj

Tko m Allh, rstuue me kd m doe mld o-jek u trdesetm godnm s slbm srem, edn kr- to je puene.

Ako s pu, njbolj ndjelotornj nn d soje

sre su od udr jeste d prestne putPuene ne dood smo do slbost sr, e rokuje

rk plu, mtere, pnkres grl mtere. Isto tko,ono dood do modnog udr, ronnog bronhts kojojek stlj n teret porode. Td se osje tjeskob neustlj klj .

Puenje m ee s mpotenjom kod ljud sterlnou kod en.

00


101/270

Bud sgurn brte d korst prestnk puenj ponju s prm dnom d ost duhn A otprlke nkon pet godn od prestnk puenj sno od osobedo osobe mogunost poje bolest koronrnh rterjjedn je s onm oj nkd nsu pul

Vel broj uleme do je fetu o brn puenjMeu njm je rhmetl ejh Abul b B nekdnj

muftj Krljene Sudjske Arbje On je reo "uenjeduhn je hrm ko gjenje trgon njme bog elke tetnost koj se krje u duhnu

Ou fetu do je ejhulAher Ddulhkk AlDdulhkk drug ulem AlAhr tm ejh dr Muhmmed Se'd El But mnog drug lm s sh strn

slmskog sjetNeke tetnsti penja

l Uolo pu 20 gret dneno opsnost od srnh bolest je udostruen;

2 uenje udostruuje broj smrtnost od srnh bo-lest;

3. roent modnog udr od pu e je trput nego kod nepu;

4 roent smrtnost od rk plu e je putnego o nepu;

5 Opsnost od pobj e je kod en koje pue

o opsnost od rnj mrtog l nedooljno rjenog plod;

0


102/270

6. ene koje pue u plodnm godnm rnje ule ukmkerjum od oslh

Ko se e oslobod duhn reb d djeluje snnooduno rso eso nmo n reklme o rnmsredsm jekom koj pomu kod odknj odpuenj. Meum jo nem nkkh nunih dok dsu e rdnje ne Od h ponuenh sreds su g-

re koj nje nprjen od duhn, hpno nkonskk dr Se oo m smo relni uspjeh funkonesmo kod nekh jud

Neke od neposedn kostod odvkavanja od puenja

Pon mednsk knjg Currt d 1994. g go-

or: "Posoj e neposrednh kors od odknj odpuenj:

1 Poboj se mo dsnj

2 Vr se osjej mrs ukus

3 Treb mnje remen d sp

4 Poboj se elesn sng ko d moe e e

5 mnjuje opsnos od psnog puenj po oselnoe oje porode oje srdnke

0

6 Pobolj se lnos rerj en

Smnjuje se broj okuj sr

. Smnjuje se nio ugjenmonoksd u kr

9 Smnjuje se opsnos od por proen

0 edje e seb gubljen no


103/270

v

Cuaj se alkoola!

A

LKHL/AM IKI BLM NA AADU A DNKL ASTUN l KD

NAS ISLAMSKIM DUIMA Nvelku los prmjeo jed se oj prok r u nm

drum dok se n Zpduvod sve j borb prov og

Mednsk enklopedj nvere Klornj (dnje 1991.) ke "Alkohol d-ns predslj drugog ubu nkon puenj u Sjednje-

nm Drm. Pjenje lkohol urok je smr ve od 100000 ljud godnje u oj emj Alkohol je urok polonesobrjnh nesre u Amer (50000 rv godnje).

I ne smo o lkohol je odgoorn srdnje veod po milon ljud u Amer jednu goin Opoj-n sreds odgoorn su elk broj por pdo l

upnj lkoholrnh ljud .

03


104/270

Ov enklpedij nsvlj "Opojn sredsv ne onoe e amo u domnsvu ili po puevim bog sm-njee pdkivnosi i gbik psl usljed pijenj lkoho-l ek pi eu viu od 71 ilijrdu dlr godinjeeem gvrii o neprojenjivoj ei o psihikih poro i drvenh problem Auori u merikim sopi-s i nvinm pelirju d se ne prinsi lkohol prije ve-ee prilikom njihovih proslv i se rebju oueikljuevi pijnm osobm kko se ne bi oveli u smr

Eniklpedij n ugom mjes psje d "Tein dolesen u Amerii konumr khol u mjeri kojsme njihovom ngovnju u koli. Akhol ih dovodi usukb s konom. Vein e omldine pel je korisiilkohl prije rinese goine ivo .

Prof okej predv psihikih blesi n nierie-u Klifrnij i irekor Cenr isrivnj o lkoholi-u ke "Deveese poso ljui u Sjedinjenim Drv-m pije lkohl 4050% mukr rpi egobe od opoj-nih sedsv dk su 10 % mukr 35% en noornilkoholiri .49

Srunji s niverie Klifoij smju d 15milon merikn pije vie od dvije e piv nevnili nekg drugg pi ise jine. Prem merikm i-onlnom insiuu lkhlim sob koj unosi olikukliinu smr se "preernim konumenm lkohol(hevy drinker) Vie od 17% vih ljudi pije vie o 4 e

9 Iz arisonove medicinske knjie, 1991


105/270

piv ili slino pi dnevno Ovoj teoriji prijeti op-snost od visnosti

Ovo se dev u Amerii A t se dev n druojstrni Atlnti u Britniji? Ponti britnsi sopisan nvodi d "Dvije stotine hiljd ljudi odinje umi-re u Britniji od opojnih sredstv Britnsi sopis visnost (British Journl o Addition) nvodi d tete

nstle od drvstvenih posljedi oje ostvlj loholinose 0 unti jednu odinu uupne tete nstleod oumirnj ovo pi inose 2 milrde unti u je-dnoj odini

Ovj sopis nvodi toer d "12% bolesni ojise jvljju u britnse bolnie doe bo problem s

loholomVrtimo se Amerii! Prem nvodim ponte medi-

inse jie Ccl idnje 992 uupn tet odopojnih pi u Amerii dostie inos od 163 milijrde do-lr u jednoj odini Strunji smtrju d etvrtin slu-jev bolesti u merim blnm potie od problems loholom

Pite pite muslimni Ne dovolimo d se meunm proiri ono to bi Zpd elio Filmovi i nemorlnisopisi dnonono poivju ne muslimnse emje nonumirnje opojih pi priujui ponte lume ipjeve o piju ili putem relm i ln

Nei ljudi misle d nije teto ositi mle oliine

opojnih pi To nije istin N opsnost uuje britn-si sopis an U broju i 1987 odie nvodi se "Ned


106/270

no se olo se ein smrnih slje i negonslih slije lohol esi o ji oji mise neoirj mnogo loho o i o onih iji s jerismri oliin oho oj nose nije eli e je ihlji riiji meriih i eosih ru

Meim Boiji Posni je bio sjesn og onom his soji Ono o elioj oliini oij

brnjeno je orisii i moj oliiniNei ljeri smrj ml oiin in moe sm

njii roen smrnosi o srnog r emi broj bri-nsog sois La (i 987. goine) oe reposes oniene. Aor ln e: "Trnj neih ljer oho moe bii orisn mim oliinm presj s l i oor. Zm e "Sij n oj seoslnjj oi lji neoren je i nemri roljeri s ni renijei jim r or ohol jeen rlje .

Zr nm je osije seg oog no o islm -brnjje opojn i? i moj oliini ? Zr Poslniojens ne je Alho blgoslo i mir s njime re-

o "Se o oij je hrm Ao fer (oliin mjer)neog i oij on je i regr og i brnjen

I r Boiji Posni nije brnio sjeee re-om n ojoj se si loho o o o moe oesi oooenj rom Moe oi o nj og i inon og o ohoim. "Boiji Poslni je brnio

j Ebu Davud i Tirizi (Sahih Daiisagir 4552)

06


107/270

sjedenje rpeom kojoj se pije koho - j ! U tom zata oka za ooga ko razm ma li ko la

a rban (Q, 38)

Biljee b Davd i irmii (Shh - 6874 Za vie etalja obratite se naoj knjii Lj Zp upzrjun pjnj lhl idanj Dar-1-kalema Damak i Dar1beir Didi

07


108/270


109/270

Osloboi seneosaka

oa u kri

NDSTATAK GARSTAA NARARN RBLM S /SHRA

NM MRC ! vR Srji smrj prem vodimEikopedije iverie Kiorij, idje 99 d5% Amerikki pi od edosk gvo d poovisovik ekih emj reeg svije pi od og

Kaav je znaaj gvoa?Gvoe je osovi eeme srkri hemoglobi

koji preosi kiseoik do svih eli ie Gvoe li s-sv velikog broj eim je rrodn vo hemoglobje od 4 do 8 g/ d kod mkr i 6 g/ dl kod e

Iz knjige Cuent, izdane 1994

09


110/270

y-1 -ta su posljedice neostatka gvoa?Nedos gvo u jeu dovod do nemje usjed

o do do ponh nov sbe rv onemoosumor pdv Moe do do punj je gvobojenene duevne esobe bjed

Ko je najvie izoen neostatku gvoa?

Njoenj sborvnos su

l Dje doesen. Nun rvnj poujud nedo gvo ue n menne sposobnos dje-e og rog jer svjeuju d se dje dju srup sgvoem u osom ursu

2 ene u mensrunom dobu o o gube krv o-om mensruje en (oom mensrunog us)mjeseno gub oo 0 m rv u prosjeu Kod neh enov on je peosru.

3 Trudne o o djee pen rpe rv. Tru-dnm dojjm je porebno 25 mg gvo dnevnoo nje mogue unje smo puem shrne ve je pore

bno um bee s gvoem.4 Ljud oj su n dje o se mnje orj unos

mnje je gvo u shrn

On oj ne jedu mesne provode

Meum njvnj uro sbe rve jese nedosme rv nroo puem orgn vrenje. To e de

I knjge Currn zdane 994

0


111/270

kod jd koj mj ree u eu kod onh kojredono mju sprn. Sbokrnost treb d potknejekr d struje mjesto jenj kr u orgnm renje u mter kod en.

Kako e znat da ma nzak nvo gvoa u krv?

Ako osjet nek od spomenh smptom toj doktor

moe urdt jednostn test kr kko b spto d ssbokrn. Rett tog tes se mog potrdt kokotjeo potno regje n tbete s goem. Nme en smptom e nestt nekoko dn nkon mnjth tbet

noenje jednjenj go dood do promjene bojemet rn. Nek pjent se e n trdu stou n-kon umnj tbet s goem.

Trudnm dojjm potrebn je e kon go tko d jekr propsj tbete s goem fonuksenu nroto nkon pre trene trdnoe

Ko su zvor gvoa u shran

Njnj or go su dger, bube sremne mhunre Osrednju konu go nmo u sjedem nmrnm mesu b petn por rnom hjebu. reerno kuhnje por dood do smnjenj kone go do 20% Crje obno rpe do 0%go kje se n hrn prkos tome to dnen

55 knjg Currnt idanj 1994 bd


112/270

srn

A

c sdr 101 mg go dneo, tjeo

e moe sobt e od 12 mg tog go

Tabela najvanjh vora gvoa u shranNc Koia gvoa u 1OO g u mligammaMj 5

Kuhaa digeca 25

Kuha bbez 15

Kakao 105

Sojio brano

Perin

Suho voe 5

Sade 46

Crn hjeb 25

Govee meso 9

Hurm e 6

Sremen nun strnj pokuju d konum-rnje j (koj sdr tnn) u jeo dood do smnjenj

go u tjeu, to to tnn spre psorpju go rje. Isto khu.

jekr setuju one koj pju khu j d to unetek st d nkon je

Ljeenje slaokrvnost:

Njboj jek je jo ujek suft go (3 mg tr putn d). To je jboje unost n prn eud Ako to nje

11


113/270

mogue ond se moe unost u hrnu. Obno se nohemogobn r u normlu nkon d mjese ljeenj.Meutm, ljeenje treb trjt 6 mjese nkon tog


114/270


115/270

Voda emem rana a

9ladne i lijeka bolesne

8 ou PosLANK, ZRKA BRN HAD/S K GR RDNST D

ZEMEM. Tko Ibn bbs ' prenosi d je Boiji oslik, reko

"Njboj vod n iu eme je zemzem njoj se krije hrn z gldne i lijek z bolesne

Od ie se prenosi d je koristil vod zeem id ju je Boiji oslnik, koristio ko lijek i pie olijevoje bolesnke njome i npjo ih

Bljee abea b Hbba

8 Biljei rizi, uz apomeu da je hae (V Albi lslthasssahha 883)


116/270

-' bi dijllu n penosi d je Boiji osl-

nk eko "od zemzem slui z ono em se nmi e

Hejse nlze zemze

osljednji deenij obvljeno je nekoliko emijskinliz sstv vode zemzem Godine 197 kompnij

tson obvil je nliz vode iz bn emzem v-dije i jn ubejde

192 g Ministstvo dd i vku KljeviniSdijskoj biji zduilo je konslting kompniju BBd izd studij o steiliziji i pkovnju ove vode u boeTd je ov kompnij izvil bkteiolok i emijskunlizu vode emem

Godine 1400 po Hidi zeti su uzoi s g

Documents

Islamom i Medicinom do zdravog zivota