İşletme Becerileri Grup Çalışması

Yrd. Doç. Dr. Abdullah KARAKAYA

SUNU PLANI1. Temel Kavramlar2. Yönetimde Problem Çözme3. Yönetimde Karar Verme ve Bilgi Sistemleri4. İletişim5. Takım Çalışması6. Motivasyon7. Stres Yönetimi8. Liderlik9. Sosyal Sorumluluk ve İş Ahlakı10.Kişisel Gelişim

Temel Kavramlar

MATEMATİKDurumun ciddiyetini anlamak

•Batı ülkelerinden birinde, matematikten sürekli zayıf notlar alan çocuğu, ailesi, bir faydası olur düşüncesiyle Katolik okuluna gönderir.

•Bakarlar ki çocuk hep tam not almakta...•Sebebini çok merak edip sene sonunda

çocuğa sorarlar:•Ne değişti de bu başarıyı yakaladın? •Çocuk cevap verir:•Okulun ilk gününde artı işaretine çivilenmiş

adamı görünce durumun ciddiyetini anladım."

•Tanrı kaybolmuş …..

•GARÇİYA’ YA BİR HABER

•Motivasyonda temel unsur başarı onurdur.

•Dersi geç, stresten kurtul.

•Birleşik Amerika ile İspanya arasında savaş çıktığında, asilerin başkomutanı General Garçiya ile derhal temas etmek gerekiyordu.

•Garçiya Küba’nın sarp dağları arasında bir yerde idi. Tam nerede olduğunu kimse bilmiyordu.

•Kendisine telgrafla ya da posta ile de haber göndermeye imkân yoktu.

•Hâlbuki Amerika Başkanı mutlaka onu buldurup, kendisi ile işbirliği yapmak istiyordu. Ne yapmalı idi.

•Birisi Başkana dedi ki: Garçiya’nın yerini bulacak bir tek adam tanıyorum, o da Rowan’dır.

•Rowan’ ı derhal çağırttılar ve Garçiya’ya verilecek mektubu kendisine teslim ettiler.

•Rowan mektubu nasıl aldı, deriden bir zarf içine koyup kalbinin üstüne nasıl bağladı,

•Dört gün sonra nasıl Küba sahiline kayığını yanaştırıp oradan,

•Nasıl balta girmemiş ormanlara daldı ve üç hafta sonra bütün Küba’yı nasıl yaya olarak geçip,

•Mektubu Garçiya’ya teslim ettikten sonra Amerika ya döndü?

•Bunların hiçbirini şimdi etraflı şekilde anlatacak değilim.

•Bilhassa göz önüne koymak istediğim nokta şudur.

•Başkan, Garçiya ya teslim edilecek bir mektubu Rowan’a verdi.

•Rowan mektubu aldı ve hiçbir soru sormadan işine gitti.

•İnsanların çok bilgili olup olmamalarından öte;

•dürüst, •güvenilir, •hemen işe sarılan, •enerjisini işine yoğunlaştıran, •ele aldığı işi gerçekten başaran kişiler

olmaları ve Garçiya’ya haber götürebilmeleri oldukça önemlidir.

•General Garçiya çoktan ölmüştür fakat başka Garçiyalar çoktur.

•Bir işi yapmak üzere o işe girişen kimseler arasında,

•zihnini ve gayretini o iş üzerinde toplayamayan veya

•iş yapmaya razı olmayanları, • işe direnenleri görmek oldukça üzücüdür.

•Baştan savma iş görme, iş ahlakına uymamak, dikkatsizlik ve gönülsüz çalışma bu gibi insanların başlıca prensibidir.

•Hâlbuki bunlar hayatta başarılı olamazlar. •Meğerki tehdit ederek veya rüşvet vererek

başkalarının yardımını alsınlar veya Allah mucize olarak onlara yardımcı bir melek göndersin.

•Etrafınızdakilerden birisine, Correggio’nun hayatı ile ilgili ansiklopediden kısa bilgi getirmesini söyleyiniz.

•Bu kişinin, peki efendim diyerek ricanızı yerine getirmeye gideceğini mi sanıyorsunuz.

•Ne münasebet. •Önce yüzünüze şakın şaşkın bakacak ve

şunlara benzer sorular soracaktır.

•Correggio kimdir? •Hangi ansiklopedide? •Ansiklopedi nerede? •Bu benim görevim mi? •Acaba Bismark’mı demek istediniz? •Bu işi Filan kişiye yaptırsanız nasıl olur?

•Bu işi acele yapmamı mı istiyorsunuz? •Size kitabı getirsem de kendiniz baksanız

daha kolay olmaz mı? •Bu bilgiyi niçin istiyorsunuz? •Vb. …

•Siz bütün bu sorulara cevap yetiştirip ve açıklamaları bitirdikten sonra, görev verdiğiniz kişi, büyük olasılıkla konuyu bir arkadaşına soracak ve gelip size ansiklopedide böyle bir kişi olmadığını söyleyecektir.

•Böyle bir durumu önceden kestirebilirseniz, gereksiz sorulara cevap vermek yerine, zararı yok siz işinize bakın der ve kendiniz araştırmayı yaparsınız.

•İnsanlarda bu ahlaki çöküntü, irade zaafı, işi severek yapıp üstesinden gelmeyi istememek, başarıyı erteleyen ve uzaklaştıran şeylerdir.

•Gerçekten gayretli ve çalışmaya istekli insanlar nispeten azdır.

•İşinden çıkarılmaktan korkan çok az çalışan var.

•Örneğin yazıcılık işi için bir ilan verin. Başvuranların çoğu doğru dürüst hece ve noktalama kurallarını bilmez, bunu öğrenmeye lüzum da görmez. Böyle bir kimse Garçiya’ya mektup götürebilir mi? Benim en cana yakın bulduğum kişi, patron/amir yokken de işini dürüstçe yapan kişidir.

•Eline Garçiya’ya gönderilecek bir mektup verilince; gereksiz sorular sormayan, işi başkasına yüklemeye kalkmayan, görevini yerine getirmeden içi rahat etmeyen insanlara bayılıyorum.

•Medeniyet böyle kimseleri şiddetle aramaktadır. Garçiya’ya haber götürebilecek yetenekte insanlara ihtiyaç çoktur.

•GİDİP BAKAYIM EFENDİM

Bir gün odama gelen bir memur bana:- Efendim siz birlikte çalıştığım arkadaşlardan birini bir derece terfi ettirdiniz. Yaş ve öğrenim durumumuz aynı.- Sokakta bir takım gürültüler var, nedir?- Gidip sorayım efendim.

- Bir arabaymış efendim.- Yükü neymiş?- Gidip sorayım efendim.- Bir sürü çuval efendim.- Çuvallarda ne varmış?- Gidip bakayım efendim.- Çimento varmış efendim.

- Araba nereye gidiyormuş?- Gidip bakayım efendim.- X şirketinin merkez şantiyesine

gidiyormuş.- Çok güzel. Şimdi bana haksız yere terfi

eden arkadaşını çağır. - Sokakta gürültüler var nedir acaba?- Gidip bakayım efendim.

- Kırk çuval P çimento yüklü bir kamyon - Çimentoların menşei New Orleans- X inşaat şirketinin merkez şantiyesine

gidiyormuş- Y şirketine ait bir kamyon çimentoları

istasyondan almış - Çuvallardan bazıları yolda patladığı için

onun yerini değiştirmeye çalışıyorlarmış

YÖNETİMDE PROBLEM YÖNETİMDE PROBLEM ÇÖZMEÇÖZME

28

•Çok çalışmak (7/24) ve Utanmayı bilme

•Bir bakıma gökler uyanık, yer uyanıktır,•Dünya uyanıkken uyumak maskaralıktır!

•Şark’a bakmaz, Garb’ı bilmez,•Görgüden yok vayesi; •Bir kızarmaz yüz, yaşarmaz göz •Bütün sermayesi.!

• (Vaye:nasip,kısmet) M. Akif Ersoy

29

•SUNU PLANI•Yönetim•Problem Çözme Süreci•Problem Çöme ile İlgili Yöntem ve Öneriler

30

YÖNETİMİN TANIMIGELENEKSEL ANLAMDA •Başta insan olmak üzere, tüm örgütsel

kaynakların, örgütsel amaçlar doğrultusunda iş birliği ve uyum içerisinde çalıştırılmasıdır.

•Örgütsel kaynakların, örgütsel amaçlar için sistematik örgütlenmesidir.

31

İNSANCIL ANLAMDA •İnsanın, •İnsan tarafından, •İnsani amaçlar için, •İnsanca yönlendirilmesidir.

32

STRATEJİK ANLAMDA •Geleceği beklemek yerine; geleceği şekillendirmek, geleceği yönetmektir.

Kısaca FÜTZ + RakiplerF =Fırsatlar Ü = ÜstünlüklerT =TehditlerZ = Zayıflıklar (Gelişmeye açık yönlerimiz)

33

Yönetim Beşeri bir süreçtir. •Başkaları vasıtasıyla amaçlara ulaşma •Başkalarına iş gördürme becerisidir.

34

Yönetimin Kapsamı•Yönetim;•En küçüğünden, Aile – İşletme gibi,•En büyüğüne kadar, •Devlet – Uluslararası örgütler gibi,•Tüm örgütlerde geçerli ve gerekli bir işlevdir.

•Kamu ve özel sektör ayırımı çok anlamlı değildir.

35

Yönetimin Düzeyleri•Üst (Stratejik) Düzey •(Tepe Yönetim) •Orta (Yönetsel) Düzey •(Fonksiyonel Yönetim) •Alt (Eylemsel) Düzey •(Birinci Kademe Yönetim)

36

YÖNETİMİN ÖNEMİMikro Ölçekte Önemi•“Burada hepimiz denizci erleriz” dedi, genç Temel.•“Yani yelken açmak için el ele mi verelim” diye cevap verdi, Dursun.•“Yelken açabiliriz, fakat rotayı kim tayin edecek?”

37

Yönetimin Özü Karar Verme ile ilgilidir.

Yönetimim tüm düzeylerinde ve işlevlerinde karar verme vardır.

38

Bu durum Makro Ölçekte de Önemlidir•Uygarlık düzeyi ile yönetim anlayış ve uygulamaları arasında doğrusal bir ilişki vardır.

•İyi yönetilen toplumlarda•Kalkınma (refah düzeyi), özgürlükler ve barış daha çoktur.

39

•Makro ve mikro boyut birbirini etkiler•Makro-Mikro ilişkiler•Herkes ya da her kurum kendi ölçeğinde elinden gelenin en iyisini yapmaya çalışmalı ve bunu da coşku ile (iç ve dış müşteri memnuniyeti) yapmalı

•Tabancanın menziline göre atış yapmak.

40

YÖNETİMİN GÖREVİ•İnsanların sorunlarına çözüm üretmek•İnsanların mutlu olmalarına yarımcı olmak

•Mükemmel sistemler oluşturarak, •İnsanın mükemmelliğini sağlamaktır.

41

•Problem Çözme Süreci •Yönetim, problemleri çözmek için genel kabul görmüş şu süreci izleyebilir.

•Sürecin uygulaması; •Sorunun yapısına •Kurumun yapısına •Yönetim anlayışına •Durumun gerekliliklerine vb. faktörlere göre değişebilir.

42

1. Problem belirleme2. Bilgi toplama3. Analiz - Sentez4. Çözüm alternatifleri/Seçenekler Üretme

5. En uygun seçeneğin bulunması6. Bu seçeneğin uygulanması7. Geri bildirim yapılması

43

1- PROBLEM BELİRLEME•Problemlerin önem, öncelik ve imkan sırasının belirlenmesi

•Problem belirtilerinin esas problemden ayrılması ve gerçek problemin saptanması

•Stratejik hatalar taktik önlemlerle düzeltilemez

44

•Önem, Öncelik ve İmkan Sırası •ÖNEM: Bir şeyin nitelik veya nicelik bakımından değeri olma durumu, ehemmiyet

•ÖNCELİK: Bir şeyin öbüründen önce olması durumu, takaddüm

•İMKAN: Uygun şart veya durumun varlığı. Olabilirlik, mümkün olmak, olacak halde bulunmak

45

•Gerçek problemin saptanması•Temel psikologa gider, yatınca karyolanın altından birisi çıkıp beni boğacakmış gibi geliyor bana der. Psikolog bunun uzun süreli bir terapi gerektirdiğini ve maliyetinin de yüksek olduğunu söyler.

46

•Bunun üzerine Temel karar vermek için süre ister. Sokakta gezerken Dursun’a rastlar ve durumu anlatır. Dursun’un cevabı çok açıktır.

•Karyolanın ayaklarını kes sorunu çözersin

47

•Üretimde kalite sorunu•Finansmanla ilgili olabilir…

48

2- BİLGİ TOPLAMA•Bilgi, olayları;•Anlama,•Yönlendirme ve •Denetlemede önemli bir araçtır.•Formel ve İnformel yollarla elde edilebilir.

49

•Çeşitli Bilgi Sistemleri •Bilgi Bankaları•Erken Uyarı Sistemi kurulabilir!•BİLGİ DEĞERLEME VE ÇÖZÜM ALTERNATİFLERİ

50

3- ANALİZ VE SENTEZ Durumsallık ve Sistem

4- ALTERNATİFLER ÜRETME VE BU ALTERNATİFLERİ DEĞERLENDİRME

51

5- EN İYİ !? SEÇENEĞİN BULUNMASI – KARAR VERME

•(Kısıtlı Optimizasyon)•Hitler’in en iyi çözümü Titanik ..•Papağanın çözümü ..anlarsın ya!•Küfür edememe sorununu, böyle çözüyor.

•Batık kredi sorunu, piyasaya bize olan borcunuzu ödediğinizi söylerim!

52

6- BU SEÇENEĞİN UYGULANMASI•Uygulamanın başarısı öncelikle; emek/çaba, zaman, kaynak/para ve deneyim gerektirir.

•Gönülden çalışmak ve şanslı/kısmetli olmak da önemli

53

•Ayrıca taraflar ve ortam da son derece önemlidir.

•.. Problemden uzaklaşmak ..•Problem çözme sürecinde ZAMAN KAZANMA

•Padişah, köylüler ve eşek•Sistem geliştirme ve Sistem tasarımı !!

54

7- GERİ BİLDİRİM YAPILMASI •Sürekli etkileşim sonucu oluşan olumlu ya da olumsuz tepkilerin değerlendirilmesi.

•Manavın çırağı,•Aksi halde KAOS oluşabilir •Kaos ise ENTROPİYE neden olabilir.

55

•ENTROPİ: Niteliği ve büyüklüğü ne olursa olsun tüm sistemlerde zaman içinde; bozulma, dağılma ve yok olma yönünde oluşan eğilimlerdir.

•Bu durumda sistemin sürekliliği açısından geri bildirim zorunludur denilebilir.

56

•KAOS: Biçim ve kurallardan yoksun, uyumsuz ve karışık durum, Kargaşa, Belirsizlik

57

•PROBLEM ÖNLEME VE ÇÖZMEDE KULLANILABİLECEK ÇEŞİTLİ YÖNTEMLER VE ÖNERİLER

58

•Problem çözmede •Sihirli değnek yoktur.•Problem çözmede başarı,•İyi eğitilmiş, •Yetenekli ve uzman kadroyla desteklenmiş,

•Kaliteli yöneticilerin uygulamadaki becerisinden oldukça etkilenir.

59

•Problemi gerçekten çözmeyi istemek•Problemi kabullenmek•Problem oluşmadan önleyebilmek•Problemi görmemezlikten gelmemek•Problemi hafife almamak•Hesaplı ve Temkinli olmak

60

•KARADENİZLİNİN PROBLEM ÇÖZME YAKLAŞIMI (İlgili Slayt)

•Karadenizlilerle Çin’lilerin savaşı (İlgili fıkra)

61

•insan ve insanlar arası işbirliğinin stratejik önemi artmıştır.

•iç huzur (anarşi, terör, vb•Dış huzur •Küresel (Amerika, Fransa, ……)•Bölgesel (Özellikle komşu ülkelerdeki

huzursuzluklarla uğraşmak zorunda kalıyoruz)

62

•Bu unsurlar birbiri ile çok yönlü ve karmaşık ilişkiler içindedirler.

•Bunlardaki gelişmeler herhangi bir birey ya da örgütü etkileyerek sorun oluşturabilir.

•Huzur zenginlik budur!

63

•Birbirimizle (iyi) geçinemiyoruz. •Belki de kendimizi kişisel olarak güçlü

gördüğümüzden dayanışmayı gerekli görmüyoruz.

•Aslanlar tek gezer.

64

•İhtilaf-ü tefrika endişesi,•Kuşe-i kabrimde hatta bikarar eyler beni; •İttihatken savlet-i a’dayı def’e çaremiz,•İttihad etmezse millet, dağıdar eyler beni...

Yavuz Sultan Selim

65

•Problem çözmenin önemli bir konusu da insanlardaki (yöneten – yönetilen) anlayıştır.

•Çözüm için, asgari müşterekleri sağlayan bir anlayış birliği sağlanabilmelidir.

•Bu ise zaman alıcı bir olaydır.

66

•SOSYAL UZLAŞI •MAKRO VE MİKRO ÖLÇEKTE ÖNEMLİDİR

•GERÇEK ANNE ÖRNEĞİ .....

DOĞRU VE ETKİLİ KARAR VERME

SUNU PLANI•Karar Vermenin Tanımı•Karar vermenin Önemi•Etkin Karar Verme•Karar Verme Süreci•Yönetimde Karar verme•Karar Vermede Bilgi•Bilgi Sistemleri•Bilişim Teknolojileri

KARAR VERMENİN TANIMI•Karar verme veya Karar alma•Mevcut duruma göre oluşabilecek çeşitli

hareket biçimlerinden amaca en uygun olanını seçmektir.

•İki veya daha faza seçenek yoksa karar vermeden söz edilemez.

•Tek davranış seçeneği varsa seçim yoktur, dolayısıyla karar verme işlemi söz konusu değildir.

•Karar verme, akıl ve duygularımızın etkisindedir.

•Zaman önemli bir kısıtlayıcı faktördür•Mevcut kaynak bileşimi önemli bir faktördür

•En iyi olarak seçilen seçenek gerçekte en iyi olmayabilir.

•Aslında karar verme OLASI EN UYGUN hareket biçimini seçmektir.

KARAR VERMENİN ÖNEMİ•Günlük hayatta sürekli yenilenen değişik sorunları çözebilmek, karar vermeyi zorunlu kılar

•Karar verme günlük yaşantımızın vazgeçilmez bir parçasıdır

•Gün boyunca basit ya da karmaşık bir çok karar veririz.

ETKİN KARAR VERME (KARAR VERMEDE ETKİNLİK) • Etkinlik herhangi bir faaliyetin amaca Etkinlik herhangi bir faaliyetin amaca

ulaşma derecesini ifade eder.ulaşma derecesini ifade eder.•Bu tanım içerisinde aynı zamanda doğru

amaç belirlemiş olma gerekliliği de vardır.•Etkinliği somut olarak ölçebilmek oldukça

zordur. Ancak bazı kriterler fikir verebilir.

•Sorun çözücü olmalıdır. Her zaman seçeneklerden biri de hiçbir şey yapmamaktır.

•Akılcı olmalıdır. Fayda/maliyet veya Nimet/Külfet dengesi olmalı.

•Akılcılık karar vermede bilinen (daha doğrusu bilimsel) yöntemlerin kullanılması ile de ilgilidir. (İnsanlığın ortak birikimi-bilimin genel tanımı ve amacı gibi kavramlarla bana göre böyle’nin kıyaslanması ?)

•Zamanında verilmelidir. Bazı kararların aynı anda verilmesi, bazı kararlarında birbirini izler şekilde (ardışık) verilmesi gerekebilir.

•Uygun maliyetli çözüm gerektirmelidir

•KARAR VERME SÜRECİ•Süreç, belli bir sona (amaca) ulaştıran bir

dizi sistemli faaliyet ve çalışmalardır.•Sorunun farkına varma/belirleme•Veri ve bilgi toplama•Alternatifler geliştirme•Alternatiflerin etkilerini değerleme •(Durum Muhakemesi- Durumlar, Sonuçlar, )

•Olası en uygun alternatifi belirleme•Uygulama•Uygulama sonuçlarının değerlendirilmesi• Objektif Ölçütler (parasal ve diğer

ölçülebilir değerler)• Kişisel ölçütler •…… yeni sorunlar ve süreçler

YÖNETİMDE KARAR VERME•Karar verme yönetimin tüm işlevlerinde ve düzeylerinde bulunmaktadır.

•Yönetim = Karar Verme •Yönetici = Karar Verici olarak söylenebilir.

•Yöneticinin karşılaşabileceği karar durumları•Bilgiye göre•Belirlilik durumunda karar verme•Risk durumunda karar verme •Belirsizlik durumunda karar verme•Yapıya göre•Programlanabilir kararlar (Yapısal kararlar)•Programlanamayan kararlar (yapısal

olmayan)•Rekabet kararları (Rakipleri hesaba katarak)

•Yönetim Düzeyine Göre•Stratejik kararlar (Üst düzey kararlar)•Yönetsel kararlar (Orta düzey kararlar)•Eylemsel kararlar (Alt düzey kararlar)•Kapsamına Göre•Amaçları belirlemeye yönelik kararlar•Araçları belirlemeye yönelik kararlar•Uygulamaya yönelik (gündelik) kararlar•İstisnai kararlar

•Zaman ufkuna göre•Uzun süreli•Orta süreli•Kısa süreli•Diğer •Bireysel ve Grup kararları•Açıklanan ve Açıklanmayan kararlar•Birincil kararlar, İkincil kararlar vb.

•KARAR VERMEDE BİLGİ•Bilgi, karar verme sürecindeki yöneticiye

yardımcı olmak amacıyla düzenlenmiş verilerdir.

•Yöneticinin ihtiyacını karşıladığı sürece anlamlıdır.

•Bilgi, verilerin amaca göre işlenmesi, düzenlenmesi sonucu oluşur.

•Üst bilgi (yoğun bilgi), özel bir amaca yönelik olarak düzenlenmiş bilgilerden oluşur.

•Bilginin özelikleri•Doğruluk•Tarafsızlık•Kısalık•Zamanlılık•İlgililik (Yerindelik)•Anlaşılabilirlik•Geçerlilik•Güvenilirlik•Ekonomiklik

BİLGİ SİSTEMLERİ (Yönetim Bilgi Sistemleri)•Bilgi sistemleri, yöneticilerin gereksinim

duydukları ve belli özellikleri taşıyan her türlü bilgiyi, istenen yer ve zamanda, isteyen yöneticilere sistemli, sürekli ve disiplinli bir şekilde ulaştırabilecek bilgi ağıdır denilebilir.

•Bilgi sistemleri, örgütsel yapıya, yönetim anlayışına, kararın niteliğine vb. faktörlere göre değişik biçimlerde olabilir.

Örneğin,•İlkel bilgi sistemleri•Ofis otomasyon sistemleri•Yönetim bilgi sistemleri•Karar destek sistemleri•Stratejik bilgi sistemleri•Geleceğin bilgi sistemleri•Formel ve İnformel bilgi sistemleri

Ayrıca işletme fonksiyonlarına göre;

•İşletme Bilgi Sistemi•Yönetim Bilgi Sistemi•Pazarlama Bilgi Sistemi•Üretim Bilgi Sistemi•İnsan Kaynakları Bilgi Sistemi•Muhasebe Bilgi Sistemi vb.

BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ•Değerlendirilecek bilgi nitelik ve nicelik

olarak çoğaldıkça insan yeteneklerini zorlamaktadır.

•Bilgi sistemlerinin tasarım ve uygulamalarında bilgisayar ve iletişim teknolojilerinden yararlanılmasını ifade eder.

•Bilişim teknolojileri ile desteklenmiş bilgi sistemleri, yöneticilerin etkin karar vermelerine önemli katkılar sağlar.

•Ancak hiçbir bilgi sistemi yönetici adına karar veremez.

•Özetle,•Yönetici = Karar Verici (Kişisel, örgütsel ve • toplumsal sorunlara yönelik)•Karar Verme Risk ve Belirsizlik içermekte•R ve B Azaltma Karar alanı ile ilgili bilgi düzeyini yükseltmeyi gerektirir.•Bilgi Düzeyini Yükseltmek Etkin Bilgi Sistemlerini gerektirir.•Bilgi sistemlerinin etkinliğinde Bilişim Teknolojileri önemli rol oynamaktadır.

•Böylece kişisel, örgütsel ve toplumsal refah artabilecektir.

•Kalkınma yolunda önemli adımlar atılabilir.

İLETİŞİM

İLETİŞİMİN TANIMI

•İNSANLARI BİRBİRİNE BAĞLAYAN, ONLARIN SOSYAL BİR GRUP HALİNDE ve UYUMLU BİR ŞEKİLDE ÇALIŞMALARINI SAĞLAYAN BİR BAĞDIR.

•BU BAĞ İNSANLARI; BAZEN YAKINLAŞTIRIR. BAZEN UZAKLAŞTIRIR.

• ANLAŞILABİLİR MESAJLARIN ALINMASI VE YOLLANMASI SANATIDIR.

• İLETİŞİM KISACA BİLGİ ALIŞ VERİŞİDİR. • BU ANLAMDA İLETİŞİM;1) ÇALIŞANLARIN ÖRGÜTTE OLUP

BİTENLERDEN HABERDAR OLMASINA;2) ŞİKAYET, İSTEK VE ÖNERİLERİNİ,

YÖNETİME BİLDİRMELERİNE HİZMET EDER.

•BU NEDENLE 1) TÜM ÜYELER ÖRGÜTSEL GELİŞMELERLE İLGİLİ OLARAK; •DÜZEY-YETKİ•YETENEK VE •İLGİ DERECELERİNE GÖRE BİLGİLENDİRİLMELİDİR.

•ÖRGÜTSEL FAALİYETLER VE GELECEKLE İLGİLİ BEKLENTİLERE AİT BU BİLGİLER

•ABARTILI BİÇİMDE•AŞIRI İYİMSER VEYA•AŞIRI KÖTÜMSER OLMAMALIDIR.•MÜMKÜN OLDUĞUNCA GERÇEKÇİ

OLMALI. (BALON OLMAMALI)

2) YÖNETİM EN UYGUN KARAR VE ÖNLEMLERİ ALABİLMEK İÇİN GEREKLİ BİLGİLERİ ÖRGÜT İÇİ İLETİŞİM YOLUYLA TOPLAR VE DEĞERLENDİRİR

BÖYLECE ŞEFFAFLIK VE KATILIMCILIK GERÇEKLEŞİR, ÇALIŞMA ORTAMININ KALİTESİ ARTAR.

ÖRGÜTSEL İLETİŞİM•İLETİŞİM ÖRGÜTSEL FAALİYETLERİN

TEMELİNİ OLUŞTURUR.•BİR ÖRGÜTÜN GÜCÜ, ONUN

ÖRGÜTLENME BİÇİMİ VE İLETİŞİM BECERİSİ İLE DOĞRU ORANTILIDIR.

•İLETİŞİMİ GEREĞİ GİBİ YÖNLENDİREMEYEN ÖRGÜTLER VARLIKLARINI SÜRDÜRMEDE ZORLANIRLAR

•Muhaberesiz, muharebe olmaz.

İLETİŞİM VE YÖNETİM•ETKİN YÖNETİM ANCAK ETKİN

İLETİŞİMLE OLABİLİR.•ETKİN İLETİŞİM, YÖNETİCİLER İLE

ÇALIŞANLARIN ORTAK AMAÇLARA SAHİP OLMALARINI SAĞLAYARAK, İŞBİRLİĞİ VE UYUM İÇERİSİNDE ÖRGÜTSEL AMAÇLARA YÖNLENMELERİNE YARDIMCI OLUR.

İLETİŞİM VE ÇATIŞMA YÖNETİMİ•İLETİŞİM İŞBİRLİĞİ VE UYUMU

ARTIRARAK KİŞİLER ARASI ÇATIŞMAYI AZALTIR. İnsanlar konuşa konuşa anlaşır

•ÖRGÜTLERDE ÇATIŞMA ÇOĞU ZAMAN KAÇINILMAZDIR.

•ÇÜNKÜ SÜREKLİ VE HIZLI DEĞİŞEN KOŞULLAR KARŞISINDA İNSANLAR UYUM SAĞLAMADA ZORLANIRLAR.

•DEĞİŞEN MALZEMELER•DEĞİŞEN İŞ YÖNTEMLERİ•DEĞİŞEN İNSANLAR•ÇALIŞMA YÖNTEMLERİNDE,• ALIŞKANLIKLARDA VE •İLİŞKİLERDE DEĞİŞİKLİĞİ GEREKTİRİR.•İNSANLAR DEĞİŞİKLİĞİ KOLAY

KABULLENEMEZLER. Eski köye yeni adet

•YÖNETİMİN EN ÖNEMLİ GÖREVİ KARAR VERMEKTİR. KARAR SÜRECİ RİSK VE BELİRSİZLİK İÇERDİĞİNDEN, BİLGİ ÖNEMLİDİR.

•KARAR SÜRECİNDEKİ RİSK VE BELİRSİZLİĞİ AZALTARAK KARARIN ETKİNLİĞİNİ ARTIRAN BİLGİ KUVVETTİR, ÖRGÜTÜN OKSİJENİDİR.

İLETİŞİM SÜRECİ

•MESAJI; •KİM - KAYNAK/GÖNDERİCİ•NE İLE - KANAL/ARAÇLAR•KİME - ALICI•NE DERECE ETKİLİ – GERİ BESLEME

İLETİŞİMDE ENGELLER•ALGILAMA → Demografik özellikler

(eğitim, yaş, deneyim, dünya görüşü, kültür vb.) farklı algılamalara neden olur. (Beni asın…)

•DİL → Sözcük seçimi (Baban var mı? Artık … var …)

Muhataba göre farklı konuşma biçimleri (Eczacı kalfası)

•VARSAYIMLAR → Doğru veya yanlış (Her ihtimale karşı)

•STATÜ → sevmediği makamların mesajını kasıtlı olarak karıştırma

İLETİŞİM ŞEKİLLERİ

•YÜZYÜZE→ Yüksek•ÇEŞİTLİ ARAÇLARLA → Orta (Missouri)•RESMİ YAZIŞMALARLA → Düşük•BEDEN DİLİ → Bazı durumlarda çok önemli (Herkesin içinde arasına koyamadım)(Bazı beden hareketleri ve yüz ifadeleri)

MISSOURI

•Amerikan Deniz Kuvvetleri’ne ait ünlü savaş gemisi Missouri’nin görevlileriyle, Newfoundland’de görevli Kanada’lı yetkililer arasında 1995 yılında gerçekten yaşanmış olan ve aynı yıl Amerikan Deniz Kuvvetleri tarafından açıklanmış olan bir telsiz görüşmesi:

•Amerikan Gemisi: Çarpışmayı önlemek için lütfen rotanızı 15 derece kuzeye çevirin. Tamam.

•Kanada’lı Yetkili: Çarpışmayı önlemek için biz sizin rotanızı 15 derece güneye çevirmenizi öneriyoruz. Tamam.

•Amerikan Deniz Kuvvetleri gemisinin kaptanı konuşuyor. Tekrar ediyorum, rotanızı değiştirin. Tamam.

•Kanada’lı Yetkilinin yanıtı: Hayır, biz rotamızı değiştiremeyiz. Tekrar ediyorum, siz rotanızı değiştirin. Tamam.

•Amerikan Gemisi: Burası Amerikan uçak gemisi Missouri. Adımızı duymamış olanlara anımsatıyoruz; Amerikan Deniz Kuvvetlerinin en büyük uçak gemisi Missouri’ yiz.

•Lütfen şakanızdan ya da inadınızdan vazgeçin, derhal rotanızı değiştirin. Hem de hemen şimdi. Tamam

•Kanada’lı Yetkili: Peki biz de size kendimizi tanıtalım Missouri… Burası Newfoundland’ deki deniz feneri. Tamam…

İLETİŞİM KANALLARI

•BİÇİMSEL(FORMEL) KANALLAR - Dikey - Yatay - Çapraz - Örgüt Dışı İletişim

BİÇİMSEL OLMAYAN KANALLAR - Dedikodu - Söylenti - Grup Zinciri - Personelin arasına karışma - İnformel görüşmeler - Yöneticilerle İlişkisi ?

İLETİŞİM ARAÇLARI

•YAZILI İLETİŞİM ARAÇLARI - Duvar gazetesi, dergi, bülten - Broşür ve el kitapları - İlan tahtası - Yazılı talimatlar ve raporlar - Öneri sistemi - Bilgisayara dayalı sistemler – İnternet, İntranet

•SÖZLÜ İLETİŞİM ARAÇLARI - Konferans ve seminerler - Karşılıklı görüşmeler - Toplantılar

•GÖRSEL-İŞİTSEL İLETİŞİM ARAÇLARI

ETKİN İLETİŞİM ÖNERİLERİ

•KONUŞURKEN KELİMELERİ DOĞRU SEÇMEK KADAR, SES TONUMUZU DA AYARLAMALIYIZ.

•KONUŞTUĞUMUZDAN ÇOK DİNLEMELİYİZ.

•AKTİF DİNLEME → Can kulağıyla dinleme ve hazmetme. Anlamış gibi yapmama.

•“N” İLE BAŞLAYAN SORULAR → Açık olmayan ya da yanlış anlaşılmaya uygun sözler üzerinde tartışmak yerine, olayı çözümleyici açık uçlu sorular sormak yerinde olur. Niçin, Ne şekilde, Ne amaçla, Nasıl vb.

•SÖYLEDİM → DUYDU anlamına gelmez.•DUYDU → ANLADI anlamına gelmez.•ANLADI → HAK VERDİ anlamına gelmez.•HAK VERDİ → BENİMSEDİ “ “ •BENİMSEDİ → UYGULADI “ “•UYGULADI → SÜRDÜRECEK “ “

•İNSANLAR;•DUYDUKLARININ → % 20’ sini•GÖRDÜKLERİNİN → % 30’ unu•HEM DUYUP HEM GÖRDÜKLERİNİN → % 50’

sini•KENDİ SÖYLEDİKLERİNİN → % 70’ ini•KENDİ YAPTIKLARININ → % 90’ ını

AKILLARINDA TUTABİLMEKTEDİRLER

•BUNA GÖRE İLETİŞİMDE BAŞARIYI ARTIRMAK İÇİN;

•İNSANLARA BİLDİKLERİNİ VEYA ÖĞRENDİKLERİNİ İFADE ETME VE YAPMA (UYGULAMA) FIRSATI VERİLMELİDİR.

•GERİBESLEME → olumlu/olumsuz hareketlerin değerlendirilmesi

•OLUMLU HAREKETLER → İfade edilmemesi heves kırıcı olabilir.

•OLUMSUZ HAREKETLER → Kişi kendini yenilemeli, düzeltmeli veya bu doğrultuda yönlendirilmelidir. (Manav çırağı)

•Bazen dolaylı anlatım iyidir. (Süpürme ….)

•BU AMAÇLA; - Durum uygun bir şekilde belirtilmeli - Kişiden çok konu üzerinde durulmalı - Gelecekte daha iyi olmanın yolları sürekli araştırılmalıdır. - Kendini yenileme, geliştirme ve iyi

insan/ sorunsuz insan olma azminde bulunmalıyız. (Gerçek anne ….)

•Başkalarından üstün olmamız önemli değildir. Önemli olan, dünkü halimizden üstün olmamızdır.

•Fenerle insan arama.•En baştaki 1 kişiliktir.

KİŞİLİK YOKSA ÖBÜRLERİ HİÇTİR.•1 → KİŞİLİK•0 → BAŞARI, Başarılı kişi 1’ i 10 yapar•0 →TECRÜBE, 10 iken 100 olursunuz•0 → YETENEK•0 → DİSİPLİN•0 → SEVGİ ….•HEPSİ EN BAŞTAKİ “1” E BAĞLI

•ŞEFFAFLIK → İletişim sürecinde oluşacak belirsizliği azaltabilmek için, mümkün olduğunca açık ve şeffaf olmak

•→ Özellikle olağan/rutin işlerde sürekli kimin ne yapacağını tartışmak, aksaklıklara sorumlu aramak gibi gereksiz enerji ve zaman kaybını azaltır.

İLETİŞİMİN ÖRGÜTE KATKILARI

•HATALI İŞLEMLER VE ÇATIŞMA AZALIR•GENEL DURUMDA İYİYE GİDİŞ

HIZLANIR•DEĞİŞİME UYUM SAĞLAMA

KOLAYLAŞIR•MUKAVEMET GÜCÜNDE ARTIŞ•İŞBİRLİĞİNİN GELİŞMESİ SONUCU

EKİP ÇALIŞMASININ ETKİNLEŞMESİ

SON OLARAK

•ŞAİRİN DEDİĞİ GİBİ;•Delikli demirin vurmazı olmaz, •Ardına geçib de göz uydurmalı;•Şu insanoğlunun kanmazı olmaz,•Özünü bilip de söz uydurmalı.•KONUŞMA TARZI (USLUP) ÇOK ÖNEMLİ

İYİ İLETİŞİMİN ON KURALI (AYB’ce ÖNERİLEN 10 EMİR)•İletişime başlamadan önce fikirleri

netleştirme•İletişimin esas amacını belirleyin.•Fiziksel ve insani tüm çevreyi dikkate alın•İletişimi planlarken başkalarından tavsiye

alın•Mesajın içeriği kadar tonlanmasına da

dikkat edin.

•Yararlı mesajlar verin. İnsanların dikkatini çekecek ve onların yararına olacak mesajlar.

•İletişimi takip edin, geribildirim alın.•Geleceği de düşünerek iletişim kurun.•Yaptıklarınızla sözlerinize destek verin.•İyi bir dinleyici olun.

128

TAKIM ÇALIŞMASI

129

SUNU PLANI

TAKIM KAVRAMITAKIM OLUŞMASITAKIM ÇALIŞMASININ ÖNEMİTAKIM TİPLERİTAKIM ÖZELLİKLERİTAKIM BAŞARISI

130

TAKIM (EKİP-GRUP)•Belli bir amacın yerine getirilmesi için

bir araya gelmiş/getirilmiş, •Ortak çıkarları olan, •Ortak değerlere ve •Ortak beklentilere sahip •İnsan topluluğudur/grubudur.

131

TAKIMOrtak norm ve davranış ilkelerini paylaşan,Tecrübe, yaş, uzmanlık, güç, yetki vb.

Değerlere bağlı olarak, aralarında çeşitli rol farklılaşması gerçekleştiren,

Ortak bir amacı paylaşan,

Norm: Kural, ilke veya kanuna uygun durum

132

TAKIM•Bu amaç doğrultusunda birbirleri ile

iletişim içinde olan, •Karşılıklı olarak birbirlerini etkileyen •İki veya daha fazla kişinin bir araya

gelmesi ile oluşan•Sosyal bir olgudur.

133

KAZMANINTAKIM ÇANTASI

OLMAZ!

134

TAKIM ÖRNEKLERİ•Örgütün (kurumun) kendisi bir

takımdır/gruptur. •Ancak her örgüt içinde çeşitli nedenlerle

ortaya çıkan/çıkarılan; •Büyük-küçük, etkili-etkisiz, istenen-

istenmeyen•Çeşitli alt takımlar/gruplar bulunur.

135

TAKIM ÖRNEKLERİÖrgütün bölümleri/birimleri,

Kurullar,

Komisyonlar,

Komiteler,

Toplantılar,

Özel çalışma ekipleri vb.

Birer takımdır.

136

TAKIM OLUŞMASI

•Takım oluşması çeşitli görüşlere göre değişik biçimlerde olmaktadır.

•Örneğin;•Algılamaya ağırlık veren tanıma göre:•Kişilerin kendilerini belirli bir takıma-gruba

mensup olarak algılamaları ile takım oluşur.

137

TAKIM OLUŞMASI•Grup yapısına ağırlık veren tanıma göre:•Kişilerin belirli bir fonksiyon (işlev) görmek

üzere karşılıklı bağımlı/etkileşimli olarak bir araya gelmesi,

•Üyelere göre belli rollerin olması•Rollerin oynanmasını düzenleyen belli

normların geliştirilmesiyle oluşur.•Özetle: bir araya gelme, rol paylaşımı ve

kuralların belirlenmesi ile oluşur

138

TAKIM OLUŞMASI

•Motivasyona ağırlık veren tanıma göre:•Bir araya gelmekle, çeşitli açılardan motive

olan kişilerin oluşturduğu bir topluluktur.

139

TAKIM OLUŞMASI

Önce takımın üyeleri belirlenmelidir.

Eleman - El aman

Bunun için de öncelikle liderin ve potansiyel

üyelerin; yetenekleri, davranışları,

beklentileri vb. özellikleri iyi bilinmelidir.

140

TAKIM OLUŞMASI

•İnsanı anlamak, insana ve insani değerlere önem vermek gerekir.

•Çeşitli araştırmalar insancıl yaklaşımların yararlı olduğunu ortaya koymakta

•Sıdk-u sadakat, bizde çalışanı ...

141

TAKIM OLUŞMA SÜRECİ

•Ortak misyon, vizyon, değerler ve (stratejik) amaçlar doğrultusunda Takım Ruhunun oluşması

•Örneğin mandacılar ve Bağımsızlık yanlıları•Görev yetki ve sorumlulukların belirlenmesi•İlke ve normların belirlenmesi•İşleyiş sürecine geçiş (Uygulama-Eylem)•Kontrol ve geri bildirim

142

TAKIM BAZEN DE•Sosyo-ekonomik dengesizliklerin bir ürünü

olarak, •Bu dengesizlikten zarar görenler; çalışanlar,

suçlular, öğrenciler, küçük sanatkarlar, tarımsal üreticiler ve diğer sosyal sınıflar tarafından,

•Bireysel yetersizlik ve güçsüzlüklerini aşmak amacıyla,

•İşbirliği imkanları arayışından oluşur.

143

•Bu durumda bu takımları örgüt/kamu yararına yönetmek ya da yönlendirmek önemli olmaktadır.

144

ÖNEMLİ

Takım çok az bir sürede, örneğin bir dakikada bile kurulabilir.

Ancak başarı göstergesi yüksek bir takım oluşturmak ve sürdürmek, oldukça fazla zaman gerektirir.

145

TAKIM ÇALIŞMASIÖrgütteki tüm çalışanların, en alt

kademeden en üst kademeye kadar, takımlar şeklinde (formel-informel) örgütlenerek;

Yetkili, ilgili ve bilgili kişilerin de katılımıylaSorunların önlenmesi ve çözülmesi ileDaha etkin, verimli ve sorunsuz çalışan

örgüt hedefleyen bir çalışma sistemidir.

146

•Ancak takımların görevleri öneri üretmekle sınırlıdır.

•Bu öneri ile ilgili karar vermek ve uygulamak yönetimin yetkisindedir.

•Yönetim sunulan önerileri değerlendirerek; kabul edip uygulamaya koyabilir, gerekçesiyle birlikte öneri bekletilebilir veya öneri ret edilebilir.

147

TAKIM ÇALIŞMASININ ÖNEMİ-GEREKLİLİĞİ

İnsan sosyal bir varlık olduğundan tüm ihtiyaçlarını kendi çabalarıyla gideremez.

Bu nedenle ihtiyacının türü ve şiddeti ile orantılı olarak, sürekli başkalarıyla işbirliği ve dayanışma içinde olmayı ister, ihtiyaç duyar.

148

Örgütler için de durum aynıdır. Başarı bir bütündür ve başarı bir çok unsurun bir araya getirilmesi ile oluşur.

Bir örgüt/insan tüm unsurları bir araya getiremez. Tüm işlerden anlamaz.

Bu nedenle başkalarının yardımına ihtiyaç duyar.

149

BU ANLAMDA TAKIM ÇALIŞMASI

•Tek başına yapılamayanı, birlikte yapılabilir hale getirmek.

•İmece - işbirliği – ittifak ile sinerjik etki oluşturmak

•Türk’lerde zebaniye gerek yok. Çünkü ...

150

SİNERJİ•Bağımsız öğelerin ortak çabaları sonucu verdikleri ürünün,

•Bunların bağımsız girişimleri sonucu oluşturdukları toplam üründen daha çok olması.

•Bütün parçalarının toplamından daha fazla bir değere sahiptir. (Aristoteles)

151

SİNERJİ•Sinerji özellikle kullanılan girdilerden (örgütsel kaynaklardan) daha çok çıktı üretmek (mal ve hizmet sunmak) açısından önemlidir.

•Aksi halde örgüt yaşamını sürdüremez. •Veya kamuya yük olarak yaşamını sürdürür.

152

BAZI SÖZLER•Hayat yardımlaşmadan ibarettir.

Mücadeleden değil.•Yalnız taş, duvar olmaz.•Bir elin nesi var, iki elin sesi var•Birlikten kuvvet doğar•Nerde birlik, orda dirlik.•Nerde çokluk, orada .... • (birlik olmayan çoklukla amaca ulaşılmaz)•Çatal kazık yere batmaz!

153

MAKUS TALİH•Hep iç savaşla huzursuzlukla uğraşmak zorunda kalıyoruz

•Bu nedenle makro ve mikro boyutta sinerji oluşturmakta yetersiz kalıyoruz.

•Bu durum hayatın her aşamasına yansıyor.

154

TAKIM TİPLERİTAKIMLAR YASAL YAPILARINA,

İŞİN NİTELİĞİNE VE

TAKIMIN ÖZELLİĞİNE GÖRE ÇEŞİTLİ TÜRLERDE OLABİLİRLER.

155

TAKIM TİPLERİYasal yapıya göre:

Formel ve informel

İşin niteliğine göre:

Oyun oynayan çocuklar, tamir takımı, montaj takımı, bomba ekibi, vb.

156

TAKIM TİPLERİGrubun özelliğine göre: Kendi kendini yöneten takımlar,

Çapraz takımlar (farklı alanlardan gelmiş kişilerden oluşan takım) vb.

157

TAKIM ÖZELLİKLERİYAPI

ROL İLİŞKİLERİ

İLKE VE NORMLAR

İÇ DAYANIŞMA

LİDERLİK

ÇATIŞMA

158

YAPITakım üyelerini birbirinden farklılaştıran ve

aynı zamanda birbirine bağlayan değerler.

Tecrübe, yaş, uzmanlık, güç, yetki vb. Değerlere bağlı olarak üyeler arası farklılaşma olur.

Buna göre üye, grupta bir yer alır ve bu yere göre kendinden beklenen davranışı yani rolü oluşur.

159

ROL İLİŞKİLERİ

İşe yönelik olanlar

Hayırcılar- evetciler

Kişiselciler (insancıl)

Kayıtsızlar

Aşırı ilgililer

160

Ayrılıkçılar

Yapıcılar

Eskiler

Yeniler,

Düzenliler

İzole olanlar vb.

161

162

İLKE VE NORMLAR

İlke ve normlar zaman içerisinde tekemmül eder.

Takım üyeliğinin ve takımdaki etkinliğin devamı için ilke ve normlara uymak şarttır.

Bütün üyelere aynı şekilde uygulanmayabilir.

163

İlke ve normlar

Açık seçik belirtilmeyebilir.

Özellikle üst düzeylerde, ilke ve normların hissedilmesi, tahmin edilmesi gerekir.

164

İÇ DAYANIŞMAYüksek iç dayanışma,

Kararlı bir grubu,

Düşük iç dayanışma,

Gevşek bir grubu

Anlatır.

165

İÇ DAYANIŞMA

Kararlı bir grup ile yönetim politikaları arasında çelişki varsa,

Yönetimin işi oldukça zor demektir.

166

ÇATIŞMA

Grup içi ve gruplar arası çatışmalar olacağı ve bunların örgüt açısından ve gruplar açısından yönetilmesi gerektiği bilinmelidir.

Kaynaklar sınırlı, ihtiyaçlar sınırsız olduğundan ve insanlarda ihtirasları, beklentileri, toleransları farklı olduğundan, çatışma çoğu kez kaçınılmazdır.

167

TAKIM BAŞARISI İLE İLGİLİ BAZI KONULAR

Takımın her üyesi önemlidir

Takım bir dişlinin çarkları gibidir. Bir çarkın görev yapmaması/yapamaması diğerlerini de etkiler.

Her üye elinden gelenin en iyisini yapmaya çalışmalı ve bunu coşku ile yapmalıdır.

168

Sadece fikir çatışmalarına yer verilmelidir.

Ahenk ve uyum içinde çalışılmalıdır.

Küçük kemancı örneği

Gerçek anne örneği

Yokya kaptan mesela deduk

169

Üyeler ve liderler bir birlerine inanmalı ve güvenmelidir.

Üyeler ve liderler birbirlerini kimin ne yapıp ne yapamayacağı yönünde çok iyi tanımalıdır.

170

•Üyeler ve lider bir birleri ile kaynaşmalıdır (ülfet)

•Ülfet = hoşgörü, diyalog, empati, uzlaşı vb.•Ülfet = alışma, alışkanlık, ünsiyet, ahbablık,

dostluk, görüşme, konuşma (sözlükte)

171

Takımın hedefleri gerçekçi ve çekici olmalıdır.

Hayalcilik/maceracılık çoğu kez hüsranla sonuçlanır

172

Bilgi paylaşıldıkça çoğalır. Bilgi paylaşımı yapılmalıdır.

Yönetim takım çalışmalarını değerlendirmeli ve olumlu olumsuz tepkileri objektif olarak ortaya koymalıdır.

Objektif başarı değerleme kriterleri ile ceza ve mükafat

Paşanın çantası …Yüksek fırın patlaması ...

173

TAKIM ÇALIŞMASINA YATKINLIK

EMPATİ YAPMA

SİNERJİ OLUŞTURMA

MOTİVASYONU YÜKSELTME

KATILIMCI OLMA

İYİ İLETİŞİM KURMA

174

TAKIM ÇALIŞMASINA YATKINLIK

TAKIMIN MİSYON, VİZYON VE AMAÇLARINI BENİMSEME

EKİP BAŞARISINI, KİŞİSEL BAŞARIDAN ÖNEMLİ TUTMA

ÜRETKEN OLMA

175

TAKIM ÇALIŞMASINA YATKINLIK

KENDİSİ VE ÇEVRESİ İLE BARIŞIK OLMA

TAKIMINI YÜCELTME

POZİTİF DÜŞÜNME (İYİMSER VE MANTIKLI)

176

YATKIN OLMAMA

BEN MERKEZCİ (BİREYSEL) OLMA

SADECE KENDİ GÜCÜNE İNANMA

MOTİVASYONU DÜŞÜK OLMA

BİREYSEL DÜŞÜNME VE ÇALIŞMA

İLETİŞİME KAPALI OLMA

BENİ ASIN…

177

YATKIN OLMAMA

TAKIMIN MİSYON VE VİZYONUNU BENİMSEMEME

BİREYSEL BAŞARIYI ÖN PLANDA TUTMA

ÜRETKEN OLMAMA

BİLGİYİ SAKLAMA/PAYLAŞMAMA

178

YATKIN OLMAMA

KÜSKÜN, ALINGAN VE KAVGACI OLMA

TAKIMI SABOTE EDEBİLME

GENELDE OLUMSUZ (NEGATİF) DÜŞÜNME

179

DİĞER ÖNEMLİ KONULAR

•Örgütsel•Yönetsel•Kişisel ve•Çevresel şartlar •Takım çalışmasında başarı ya da başarısızlığı önemli ölçüde etkiler

180

DİĞER ÖNEMLİ KONULAR

•Öğrenen örgütler•Ahilik/lonca kültürü•Katılımcı yönetim anlayışı•Öneri sistemi•Kaizen (sürekli gelişme)•Yönetim geliştirmenin sürekliliği

181

YALIN YÖNTEMLERLE ÇALIŞMA

•Basit yalın ve karmaşık olmayan sistemler önemlidir.

•Kişiyi sudan çıkarma – suyu kişiden çıkarma•İnsanları organize etme (takım oluşturma)-

organizasyonu (takımları) insanlar için çalıştırma

•Ne organizasyon !

182

TAKIM ÇALIŞMASINDA ÖNEMLİ SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNERİSİ

•İHTİLAF, •CEHALET VE •YOKSULLUK/FAKİRLİK/GERİ KALMIŞLIK•(BUNLAR BİRBİRİYLE İLİŞKİLİDİR) •BUNLARIN OLDUĞU YERDE •TAKIM RUHUNUN OLUŞMASI VE

GELİŞMESİ ÇOK ZORDUR.

183

BAZI SÖZLER

•CEHALETİ AŞMAK GEREK•SIRTI SIRTA ÇATMAK GEREK SÜMER EZGÜ•CAHİLLE ÇIKMA YOLA•BAŞINA GELİR TÜRLÜ BELA ANONİM

184

•VER ELİNİ (AL ELİMİ),•KARLI DAĞLAR AŞALIM,•BAYRAMLAŞALIM.• Anonim

185

BU NEDENLE•DAYANIŞMA,•EĞİTİM-BİLGİ VE •ZENGİNLİK-KALKINMA •(BUNLAR DA BİRBİRLERİYLE

İLİŞKİLİDİR)•ÇÖZÜM İÇİN ZORUNLUDUR. •BURADAKİ KISIR DÖNGÜYÜ AŞMAK

GEREKLİ.

186

ÖZETLE

•TAKIMIN ANLAMI•TAKIMIN NASIL OLUŞTUĞU•TAKIM ÇALIŞMASININ ÖNEMİ •TAKIM TİPLERİ•TAKIMLARIN ÖZELLİKLERİ VE •TAKIM BAŞARISI•GİBİ KONULAR ÜZERİNDE DURULDU

MOTİVASYON

•SUNU PLANI•Giriş•Motivasyonun Tanımı ve Önemi•Motivasyonu Artırıcı Unsurlar•Motivasyon Süreci•Motivasyon Teorileri•Motivasyonu Etkileyen Önemli Faktörler

- Örgütsel - Bireysel•Sonuç

GİRİŞ

•İşletmelerin başarısı büyük oranda, insan unsurunun çok yönlü ve karmaşık yapısının iyi anlaşılmasına ve bu yapıya uygun çalışma ortamının oluşturulmasına bağlıdır.

•Motivasyon çalışanların örgütsel amaçlar doğrultusunda isteyerek çalışması ve verimli olması için gerekli şartların araştırılması ve oluşturulması şeklinde ifade edilebilir.

•Motivasyon özellikle yetenekli, bilgili ve inisiyatif kullanabilen çalışanları istihdam edebilmek, onların bilgi ve becerilerini daha üst düzeylere çekebilmek açısından son derece önemlidir.

•MOTİVASYONUN TANIMI•Türkçe’de güdülenme, isteklendirme, özendirme ve işe geçme anlamlarına gelmekte olan motivasyon, değişik biçimlerde tanımlanabilmektedir.

•Bu tanımlardan bazıları şöyledir.

•Motivasyon, kişilerin belirli bir amacı gerçekleştirmek üzere kendi arzu ve istekleriyle davranmaları ve çaba göstermeleridir.

•Motivasyon, dış teşvikin rolü tartışılmakla birlikte, bireyin iş yapma isteğine sahip olmasını anlatmaktadır.

•Motivasyon bir ihtiyacı gidermek için gerekli davranışları başlatan bir kuvvettir.

•Motivasyon, davranış için harekete geçiren iç faktörleri ve bireyi davranışa teşvik eden dış faktörleri ifade etmektedir.

•Motivasyon kelimesi Latince “movere”, yani “hareket etme, hareketlendirme” kelimesinden gelir.

•Motivasyon, kişilerin belirli bir amacı gerçekleştirmek için kendi arzu ve istekleriyle davranmalarıdır.

Kısaca, Gütme ve Güdülme• Güdüleme Güdülenme•Motivasyonun temelini üç ana faktör

oluşturur:•İnsanın bir davranışta bulunmasını

sağlama/tetikleme•Bu davranışı yönlendirme ve sürdürme,•Bu davranışı yapmadan dolayı bir haz

duymak ve davranışı sürdürme.•Motivasyonun iki temel seviyesi, hayatta

kalmak ve başarı sağlamaktır.

•MOTİVASYONUN ÖNEMİ•İş hayatında motivasyon; •Çalışanları farklı şekillerde davranmaya sevk

eden faktörlerin belirlenmesi,•Bu faktörlerin çalışanların davranışlarını

neden ve nasıl yönlendirdiğinin anlaşılması, •Olumlu davranışları sürdürmelerinin nasıl

sağlanabileceğinin araştırılması ile ilgilidir.

•Bir örgütte ne kadar nitelikli personel bulunursa bulunsun, çalışanların çalışma isteği, yönetim tarafından harekete geçirilmedikçe örgüte yeterli ya da gerekli faydayı sağlayamazlar.

•Çünkü örgütün sahip olduğu tüm varlıklar, ancak çalışanları aracılığıyla örgütün amaçlarına hizmet edebilmektedir.

•Motivasyonun nasıl sağlanabileceğinde temel unsur, çalışanların gönüllü çalışmaya yönelmeleri ile ilgilidir.

•Gönüllü çalışma isteği, çalışanların arkadaşları ve örgütü için duyduğu endişeyle etkileşimlidir.

•Gönüllü çalışma isteği, bu endişeyle etkileşimli olarak değişmekte ve gelişmektedir.

•Çalışanların istekliliğini sağlayarak, onların motivasyonunu dolayısıyla da başarısını en üst düzeyde tutabilmekte yönetimin desteği önemlidir.

•Yönetimin desteği ile güçlendirilen çalışanların, problemleri çözmede ve başarıya odaklanmakta daha istekli olacakları kabul edilmektedir.

•Yönetimle uyum sağlayan ve örgütün değerlerini destekleyen çalışanların motivasyonu ve başarısı yükselir.

•MOTİVASYONU ARTIRICI MOTİVASYONU ARTIRICI UNSURLARUNSURLAR

•Amaç Belirlemek•Kendine

Güvenmek•Başarıya

Odaklanmak•Yapıcı Rekabet•Geri Bildirim•Ödüllendirme•Dostluk•Çalışmada

Bağımsızlık •Yönetim Anlayışı•Öneri Sistemi•Yükselme

Olanakları•Eğitim düzeyi

• Özel Yaşama Saygı

• Fiziki koşullar

• Olumlu Rekabet

• Değer ve Statü

• Yetki Devri

• Karara Katma

• İletişim

• Disiplin

• Ekonomik Faktörler

MOTİVASYON SÜRECİ

İhtiyaçlar Ve

Arzular

İhtiyaçların Saiki

UyarılmaDavranış Amaç

Doyum

Yeni İhtiyaçlar ve Arzularİhtiyaç ve Arzulardaki Değişiklikler

MOTİVASYON TEORİLERİ•Motivasyon teorilerini içerdikleri faktörlere

göre iki grupta incelenebilir.•Birinci grupta Kapsam Teorileri olarak

isimlendirilen ve içsel faktörlere ağırlık veren teoriler bulunmaktadır. Bunlar; İhtiyaçlar Hiyerarşisi teorisi, Çift Faktör Teorisi, Başarma İhtiyacı Teorisi ve ERG(VIG) Teorisidir.

•ikinci grupta ise Süreç teorileri olarak isimlendirilen ve dışsal faktörlere ağırlık veren teoriler bulunmaktadır. Bunlar; Sonuçsal Şartlandırma Teorisi, Bekleyiş Teorisi, Eşitlik Teorisi ve Amaç Teorisidir.

İhtiyaçlar Hiyerarşisi Teorisi•Kişiler belirli bir sıralama gösteren ihtiyaçlara

sahiptir ve onları tatmin edecek şekilde davranır.

•Bir ihtiyacın tatmini, bir diğer ihtiyacı ortaya çıkarmaktadır.

•Yönetici; fizyolojik, güvenlik, sosyal ve kişisel ihtiyaçların giderilmesi sonucu ortaya çıkan tatmin edilmiş insanlar ile örgütsel başarılara ulaşılabileceğini bilmelidir.

Çift Faktör Teorisi teorisi•İhtiyaçlar temel motivasyon faktörüdür.

Ancak bazı faktörler motive etmez fakat motivasyonun varlığı için gereklidir.

•Bu nedenle yönetici, yüksek düzeydeki ihtiyaçları tatmin edici, motive edici faktörleri devreye sokmak için örgütte tatminsizlik yaratan durumları ortadan kaldırmalıdır.

Başarma İhtiyacı Teorisi•Bir kişinin performansı büyük ölçüde sahip

olduğu başarı gösterme ihtiyacı ile açıklanabilir.

•Yönetici kişilerin farklı başarı beklentilerine göre farklı motivasyon yöntemleri kullanılması gerektiğini bilmelidir.

ERG (VIG) Teorisi•Kişiler kademe kademe ihtiyaçlarını tatmin

etmek üzere çalışırlar. •Burada ihtiyaç sıralaması, ihtiyaçlar

hiyerarşisi yaklaşımındakine göre daha basittir.

•Bu ihtiyaçlar; var olma (Existance) , sosyal bir grupla ilişkili olma-ait olma (Relatedness) ve gelişme (Growt) ihtiyaçlarıdır.

•Yöneticiler, çalışanlara kendini gerçekleştirme ve büyüme ihtiyaçlarının tatmini için fırsatlar sunarak daha iyi motivasyon sağlayabilirler

Sonuçsal Şartlandırma Teorisi•Belirli ödül ve ceza uygulaması ile arzu

edilen davranışlar kuvvetlendirilir, arzu edilmeyen davranışlar zayıflatılabilir.

•Yönetici adil bir sistem çerçevesinde ödül ve cezayı kullanarak motivasyonu artırabilir.

Bekleyiş Teorisi•Kişiler iş ile ilgili ödüllere belirli bir değer

biçer. Ayrıca sarf edecekleri gayret ile iş başarma ve ödülü elde etme arasındaki ilişkiler konusunda belirli bekleyişlere sahiptir.

•Yöneticiler, çalışanların davranış seçimleri ve buna etki eden faktörlere göre motivasyonu artırabilirler.

Eşitlik Teorisi•Kişiler kendi sarf ettikleri gayret ve elde

ettikleri sonuçları başkalarınınki ile karşılaştırır.

•Eşitsizlik algılanan durumda kişi bu eşitsizliği giderici davranışa yönelecektir.

•Yöneticiler olabildiğince eşitsizlikten kaçınarak motivasyonu artırabilirler.

Amaç Teorisi•Sahip olunan amaçların ulaşılabilirlik

derecesi ile kişilerin gösterecekleri performans ve motivasyon arasında ilişki vardır.

•Motivasyonu artırmada yönetimin öngördüğü amaçlar ile kişinin belirleyeceği amaçlar arasında uygunluk önemlidir.

MOTİVASYONU ETKİLEYEN ÖNEMLİ FAKTÖRLER

•Birbirleriyle ve başka bir çok unsurla etkileşimli olan ve etken durumsal değişkenlere göre farklılık gösterebilen bir çok motivasyon faktörü bulunmaktadır.

•Motivasyon faktörleri, bu sununun kapsamına göre örgütsel, bireysel ve çevresel faktörler olmak üzere üç başlık altında gruplandırılmış

ÖRGÜTSEL FAKTÖRLER1- Yapılan işin takdir edilmesi 2- Karara katılma ve inisiyatif kullanma 3- Kişiye önem verilmesi 4- Çağdaş disiplin anlayışı 5- Yönetimle iletişim kurabilme 6- Fiziki çalışma ortamının uygunluğu 7- İşin tekdüze olmaması 8- Çalışma saatlerinin uygunluğu 9- İş yükünün aşırı olmaması 10- Sosyal imkanların yeterliliği

BİREYSEL FAKTÖRLER1- Meslekte geçirilen süreler 2- İşte yeni beceriler kazanabilme 3- Kurumun amaçlarını benimseme 4- Beklentilere ulaşabilme 5- Mesleğin severek yapılması 6- Parasal ödüllerin önemli bulunması 7-Çalıştığım iş için bilgim yeterlidir. 8- Kurum için önemli olan işi yapmak 9- Sorunlu iş arkadaşları olduğuna inanma 10- İş arkadaşlarıyla uyumlu çalışma

ÖRNEK OLAY10 yaşındaki bir Japon çocuğun en büyük

hedefi, dünyaca ünlü bir judocu olmakmış. Ama beklenmedik bir trafik kazası tüm

hayallerini yok etmiş; sol kolunu tam omuz hizasından kaybetmiş.

Bütün hayalleri yıkılmış “tek kolla nasıl judocu olunur ki?” demiş. Yine de ailesi onu Japonya’nın en ünlü judo hocalarından birinin yanına vermiş.

Hocası, çocuğa tek kolla yapabileceği bir fırlatma hareketi göstermiş ve üzerinde çalışmaya başlamışlar.

Çocuk iki haftada hareketi ezberlemiş; zamanla şimşek hızıyla yapmaya başlamış.

Daha sonra hocasına “bu hareketi çok iyi öğrendim, başka bir harekete geçebiliriz.” demiş.

Hocası bu hareketin ona yeteceğini ve bu hareket konusunda onun en iyisi olacağını söylemiş.

Çalışmalar bir yıl sürmüş. Günün birinde hoca, öğrencisine turnuvalara katılma zamanın geldiğini söylemiş.

Turnuva başlamış… Çocuk ilk turları büyük bir hız ve kolaylıkla geçip finale gelmiş.

Finalde karşısına yörenin en büyük judocusu çıkmış.

Tek kollu çocuk turnuvayı kazanmış. Kucağında kupası, mutluluk içinde evine

dönerken dayanamamış ve sormuş: “Hocam, ben bunların hepsini nasıl yendim.”

Hocası gülümsemiş… “Zaferin üç sırrı var oğlum…•Birincisi, aklına bir hedef koydun;•İkincisi, judonun en zor fırlatma hareketini mükemmel öğrendin;

•Üçüncüsü, bu öğrendiğin harekete karşı bir tek savunma hareketi vardır…

Hareketi yapanın sol kolunu tutmak!..”

Özetle,•Motivasyonun tanımı, önemi ve

faktörlerinden söz edildi. •Sonuç olarak;•Motivasyon konusunun, birbiriyle çok yönlü

ve karmaşık ilişkiler içinde bulunan bir çok faktörün etkisi altında olduğu unutulmamalıdır.

•Bu nedenle konu sistem yaklaşımı çerçevesinde bütünlük ve etkileşim içinde değerlendirilmesi yararlı olacaktır.

Ayrıca her bireyin ve kurumun •Yapısı, • İşleyişi ve •Etken durumsal değişkenleri farklıdır•İnsanın doğasından ve iş hayatının

dinamiklerinden kaynaklanan karmaşık yapısı ve bu yapıya uygun beklenti ve ihtiyaçlarının olması,

•Konunun durumsallık yaklaşımı çerçevesinde değerlendirilmesi gereği de unutulmamalıdır.

•Motivasyonla ilgili süreç;•İnsansal, •Örgütsel ve •Toplumsal sistemlerle ilgili olduğundan, •Motivasyon çalışmalarında olumlu sonuçlar

alabilmek uzun süreli çalışmaları gerektirir. •Bu nedenle motivasyonla ilgili iyileştirme

çalışmalarında kısa sürede önemli değişiklikler yapılması zordur ve böyle bir beklentiye girmek de yanlış olabilir.

•Bu süreçte iki kesimin de birbirleriyle etkileşim içerisinde,

•Motivasyonu bir yaşam biçimi olarak kabullenmesi,

•Sürece sabırla katkılar sağlaması, •Sonuca götürücü çabaları desteklemesi ve •Uygun olanları hayata geçirmesi, •Motivasyondan beklenen faydayı optimum

kılabilecektir.

•Böylece insanlar daha etkin ve verimli çalışacaklarından, kişisel ve örgütsel başarı artacaktır.

•Bu durum insanların yaşam kalitesi üzerinde olumlu etkiler yapacaktır.

STRES YÖNETİMİ VE PROBLEMLERİN ÇÖZÜMÜ

SUNU PLANI•Stresin Tanımı•Stresin Nedenleri•Stresin Türleri•Stresin Evreleri•Stresin Sonuçları•Stresi Azaltıcı Kişisel Öneriler

STRESİN TANIMI

•OLMASI GEREKENLERİN OLMAMASI, GERÇEKLEŞMEMESİDİR.

•Veya•OLMAMASI GEREKENLERİN OLMASI,

GERÇEKLEŞMESİDİR.•ANORMAL/OLAĞANÜSTÜ HALLERDİR.

BEKLENMEYENLERDİR.

•KİŞİLERE FİZİKSEL/RUHSAL OLARAK UYGULANAN BASKI, GÜÇ VE ZORLAMAYI İFADE EDER.

•ÇEVRENİN MEVCUT VE POTANSİYEL TEHDİTLERİNE KARŞI, FİZİKSEL VE DUYGUSAL TEPKİDİR.

•BİREY VE ÇEVRE (İŞ ÇEVRESİ VE GENEL ÇEVRE) UYUMUNUN YETERSİZLİĞİDİR.

•KİŞİNİN (ORGANIZMANIN) ÇEVREYE UYUM İÇİN ÖDEMEK ZORUNDA OLDUĞU BEDELDİR.

•STRES, KİŞİNİN BEDENSEL VE RUHSAL SINIRLARININ, ÇEVRESEL ETMENLERCE TEHDİT EDİLMESİ VE ZORLANMASI SONUCU ORTAYA ÇIKAN, BİR SIRA DIŞI TEPKİ DURUMUDUR.

•BU DURUMDA KİŞİNİN ÖNÜNDE İKİ SEÇENEK VARDIR.

•1) TEHDİT VEYA ZORLAMALAR KARŞISINDA MÜCADELE EDEREK, STRESLE BAŞA ÇIKMAYA ÇALIŞMAK.

•2) STRESTEN KAÇMA DAVRANIŞI SERGİLEMEK

•HER İKİ DURUMDA DA KİŞİDE STRES OLUŞABİLECEK, FİZİKSEL YAPIDA VE/VEYA PSİKOLOJİK DENGEDE BOZULMALAR OLUŞABİLECEKTİR.

STRESİN NEDENLERİ

•STRESİN ORTAYA ÇIKMASINDA İKİ TEMEL NEDEN (FAKTÖR) VARDIR.

•1) GELECEĞİN BELİRSİZLİĞİ•2) GELECEĞİN KİŞİ İÇİN ÖNEMLİ OLMASI•BU İKİ TEMEL NEDENE BAĞLI ALT

NEDENLERDEN DE SÖZ EDİLEBİLİR.

ALT NEDENLER

•KİŞİNİN İŞ ÇEVRESİYLE İLGİLİ FAKTÖRELER

•(Örneğin iş arkadaşlarıyla uyumu, yaptığı işin niteliği, yönetim yapısı vb.)

•KİŞİNİN İÇİNDE YAŞADIĞI GENEL ÇEVREYLE İLGİLİ FAKTÖRLER

•(Örneğin ailesi, arkadaş çevresi, ekonomik yapı, siyasi yapı, alt/üst yapı imkanları vb.)

•BİREYİN KENDİSİYLE İLGİLİ FAKTÖRLER (Örneğin, kişilik yapısı -A Tipi ve B Tipi kişilikler* - , yaşam tarzı, inançları vb.)

•Ben bir ufak içerim moralim düzelir…

•(*) A ve B tipi kişilikler hakkında daha sonra bilgi verilecektir.

STRESİN TÜRLERİ

•KISA SÜRELİ → BİR GÜNDEN AZ ÖRNEĞİN, TRAFİK SIKIŞIKLIĞI

•ORTA SÜRELİ → BİRKAÇ GÜN ÖRNEĞİN, AİLE UYUŞMAZLIĞI

•UZUN SÜRELİ → HAFTALARCA VEYA AYLARCA

ÖRNEĞİN; İFLAS/İŞİNİ YİTİRME, BİR SEVDİĞİNİ YİTİRME

STRESİN EVRELERİ

•ALARM EVRESİ → •Kişinin psikolojik bir zorlanma içinde olduğunun

farkına varmasıdır. Yani kişi kendi kendine, şu an bir stres içindeyim, bunu atlatabilmem gerekir diyebilmelidir.

•Kişinin stresi algılayabilmesi; kültürüne, hayat felsefesine ve yetişme şekline bağlıdır.

•DİRENİŞ EVRESİ → •Bilinçli bir şekilde, bilinç altına talimatlar

verilmelidir. Yani; sakin ol, telaşa gerek yok, her şey kontrol altında gibi düşüncelerle strese karşı direnç göstermelidir.

1. Ölen adam olsun can sağlığı olsun 2. Sakin ol seni kurtaracağım sözünü, kendisi

için düşünmeli 3. Üç Laz öldü can kaybı yok

TÜKETME VEYA TÜKENME EVRESİ•Geçmişte bundan daha zor olayları atlattığını

veya çok zor işleri başardığını düşünerek strese son darbeyi vurmaya çalışmalıdır.

•Stresten kaçmak yerine onunla mücadele ederek, kendini korumaya çalışmak.

•Aksi halde stres bizi yenecektir.

STRESİN SONUÇLARI

•OPTİMAL (EN UYGUN) DÜZEYİ AŞAN STRES, FİZYOLOJİK VE PSİKOLOJİK HASTALIKLARA YOL AÇAR.

•STRES OPTİMAL DÜZEYİ AŞMADIĞI VE UZUN SÜRE DEVAM ETMEDİĞİ SÜRECE, BİR HASTALIK OLARAK GÖRÜLMEMELİDİR.

•AKSİNE OPTİMAL STRES BAŞARI İÇİN GEREKLİ BİR UNSURDUR. Ben zaten yan gelip yatıyorum.

OPTİMAL DÜZEYİ AŞAN STRES

•BİREYİN •SAĞLIĞINI•MUTLULUĞUNU•ETKİNLİĞİNİ•VERİMLİLİĞİNİ AZALTIR.•BUNA BAĞLI OLARAK ÇALIŞTIĞI

ÖRGÜTÜN DE ETKİNLİK VE VERİMLİLİĞİ AZALIR.

STRESİN SONUÇLARI İLE İLGİLİ EK AÇIKLAMALAR

•STRES, SEN HER ŞEYE KADİRSİN!•STRESİN ÖRGÜTE MALİYETİ OLDUKÇA

YÜKSEKTİR. (Öldürme yarala ...) • İşe devam ve verimlilik, Sağlık ve mutluluk

ile doğru ilişkilidir.•YÖNETİCİ VE ÇALIŞANLARIN YIPRANMASI.•YANGIN ÖRNEĞİ …

•BÜYÜK BİR BİNADA YANGIN ALARMININ BOZUKLUĞU NEDENİYLE, YANGIN SÖNDÜRME SİSTEMİNİN HER KAT VE ODADA OTOMATİK OLARAK DEVREYE GİRMESİ VE BUNUN GÜNDE BİRKAÇ KEZ OLMAK ÜZERE AYLAR/YILLAR SÜRMESİ BİNANIYI HARAB EDER.

•HALILAR KISA SÜREDE ISLANACAK, BOZULMAYA VE KÜFLENMEYE BAŞLAYACAKTIR.

•DUVARLAR DİRENÇLERİNİ KAYBEDECEK VE ARTIK TAVANA DESTEK OLAMAYACAKTIR.

•ZEMİN ZAYIFLAMAYA VE BİNA İÇTEN İÇE KENDİNİ GERÇEKTEN TAHRİP EDECEKTİR

•YUKARIDAKİ ÖRNEKTE OLDUĞU GİBİ;

•STRESİN ETKİSİ İLE, ÇOK SIK VE YOĞUN OLARAK HAREKETE GEÇİRİLEN İNSAN VÜCUDUNDA DA AYNI DURUM OLUŞUR.

STRESİN NEDEN OLDUĞU BEDENSEL RAHATSIZLIKLAR

•AŞIRI İŞTAH VEYA İŞTAHSIZLIK•KRONİK YORGUNLUK VE HALSİZLİK•ADALE AĞRILARI•CİNSEL İSTEKSİZLİK•UYKUSUZLUK VEYA SIK SIK UYUMA•BULANTI, İSHAL VE KABIZLIK•NEFES DARLIĞI, TİTREME

STRESİN NEDEN OLDUĞU DUYGUSAL VE DAVRANIŞSAL RAHATSIZLIKLAR •ALINGANLIK VE SİNİRLİLİK•TATİLDEN KAÇMA VEYA ANLAMSIZ

BULMA•TEPKİSİZLİK VEYA AŞIRI TEPKİ•YALNIZLIKTAN YAKINMA•ÖLÜMDEN VE KAZALARDAN AŞIRI

DERECEDE KORKMA

•HAYATTAN ZEVK ALAMAMA, HER ŞEYİ BOŞ GÖRME

•HASTALIK HASTASI OLMA•ODAKLAŞMA BOZUKLUĞU VE BELLEK

ZAYIFLIĞI•KAPALI YERDEN, YALNIZLIKTAN,

SAVAŞTAN, DEPREMDEN, GÖK GÜTRÜLTÜSÜNDEN VB. KORKARAK PANİKLEME

STRESİN NEDEN OLDUĞU BAZI HASTALIKLAR

•KANSER OLUŞUMUNDA % 50 ETKİLİ•KALP VE DAMAR HASTALIKLARI•YÜKSEK TANSİYON•İÇ HASTALIKLARI (ÜLSER VB.)•KISMİ VEYA TAM FELÇ•RUH HASTALIKLARI

STRES AZALTICI KİŞİSEL ÖNERİLER•HEDEFE YÖNELİK ÇALIŞMA* (İŞ BİTİRİCİ

OLMAK)•KİŞİLİKLİ OLMAK*•İLETİŞİMİ ETKİN KILMAK*•ZAMANI İYİ YÖNETMEK* •DÜRÜST, GÜVENİLİR VE ADALETLİ OLMAK •SORUMLULUK SAHİBİ OLMAK•AÇIK VE MANTIKLI OLMAK•VB.

TIRTIL BÖCEĞİ

HEDEFE YÖNELİK ÇALIŞMA•Tırtıl böcekleri ağaçların gövdeleri, dalları ve

yaprakları üzerinde uzun bir sıra boyunca hareket etmekte ve sırayı bozmamaktadırlar. Bu durum bilim adamlarının dikkatini çeker. Böcekleri içinde çiçek bulunan bir saksının kenarı etrafında sıralarlar.

•Böcekler saksının kenarı üzerinde dönerken, çiçeğe ulaşma imkanını kullanamadılar yani halkayı bozmadan dönmeye devam ettiler ve sonunda açlıktan öldüler.

•FAALİYET ile BAŞARI aynı şeyler değiller.

KİŞİLİKLİ OLMAK

•1 → KİŞİLİK•0 → BAŞARI, Başarılı kişi 1’ i 10 yapar•0 →TECRÜBE, 10 iken 100 olursunuz•0 → YETENEK, 100 iken 1 000 olursunuz•0 → DİSİPLİN, 1 000 iken 10 000 •0 → SEVGİ …. •HEPSİ EN BAŞTAKİ “1” E BAĞLI

İETİŞİMİ ETKİN KILMAK

•İtiraf etmeliyim ki, bu konuda hatalı davranDIM.

•Bana yardım edebilir misiniz?•Bu işteki başarınızı takdir ediyorum.

(Göstermiş olduğunuz şiddeti alaka her türlü takdirin fevkindedir.)

•Bu konuda ne düşünüyorsunuz?

•Şunu yapabilir misiniz?•Yardımınıza ihtiyacım var.•Biz bir aileyiz.•Çalışmalarınızdan çok memnunum.

•Özür dilerim.•Teşekkür ederim.•Rica ederim.•Size güveniyorum.•Sizi anlıyorum.•Kolay gelsin.•Afiyet olsun. •Tebrik ederiz.

•Biz•Lütfen•Evet•Nasılsınız•Haklısınız•Vs.

ZAMAN YÖNETİMİ

•ZAMANI ETKİN VE VERİMLİ KULLANMA•ZAMAN YÖNETİMİ İLE İLGİLİ İKİ GERÇEK

ÖRNEK AŞAĞIDA SUNULMUŞTUR.•1. gerçek hikaye, Northwestern Üniversitesi

Kellog Business School’da Zaman yönetimi dersinde, öğrenciler ve hoca arasında geçmiştir.

KAVANOZ DOLDURMA OLAYI

•Hoca kürsüye kocaman bir kavanoz ve yumruk büyüklüğünde bir çok taş ile gelir.

•Taşları büyük bir dikkat ile kavanoza yerleştirir ve daha başka taş konulamayacak duruma gelince, bu kavanoz doldu mu diye sorar.

•Öğrenciler hep birlikte doldu diye cevap verirler.

•Hoca kürsünün altından bir kova mıcır çıkarttı ve mıcırı yavaş yavaş kavanozun içine döktü. Sonra kavanozu sallayarak mıcırın taşların arasına yerleştirdi.

•Sonra bir kez daha kavanoz doldu mu diye sordu.

•Bir öğrenci dolmadı herhalde diye cevap verdi.

•Doğru dedi hoca ve yine kürsünün altından bir kova kum aldı ve yavaş yavaş doldurdu. Tekrar kavanoz doldu mu diye sordu.

•Tüm sınıf hayır diye bağırdı.•Güzel dedi hoca ve kürsünün altından bir

sürahi su alarak, kavanoz ağzına dek doluncaya kadar boşalttı.

BU DERSİN AMACI NEYDİ?

•Büyük taşları baştan yerleştirmezseniz, küçüklerden sonra hiçbir zaman koyamazsınız.

•Büyük taşlar kişiye göre değişmekle birlikte; çocuklarınız, eşiniz, sevdikleriniz, arkadaşlarınız, eğitiminiz, hayalleriniz, sağlığınız, eser vermek, başkalarına faydalı olmak vb. şeklinde söylenebilir.

•Önce büyük taşları belirlemek gerekli.

GERÇEKÇİ OLMAYAN ZAMAN TAHMİNİ

•… Her zamankinden biraz daha geç çıkarak bir taksiye atladım ve şoföre saat 15:00’e kadar X havaalanına yetişip yetişemeyeceğimizi sordum.

•Şoför iki elini direksiyona koyarak, 10. Caddeyi görmüyor musunuz? diye sordu. 10. Caddeyi boş ver sen bana havaalanından haber ver dedim.

•Şoför, trafiği görmüyor musunuz? Bayım. Noe’le bir hafta kaldığını bilmiyor musunuz? Bu trafikte caddeyi 15 dakikada geçebilirsek şans sayılır. Yılın bu günlerinde neden daha erken yola çıkmadınız?

•Taksi şoförü bana zaman yönetimi konusunda iyi bir ders vermişti.

•Gülmeye başladığımı görünce nedenini sordu.

•Seyahatimin nedeninin üst düzey yöneticilerine, zaman yönetimi konusunda bir konferans vermek olduğunu öğrenince şoför de güldü.

•Bazı yöneticiler zamanlarının % 25’ini acil durumlara yani beklenilmeyeni beklemeye ayırmaktadırlar.

STRESİ AZALTICI DİĞER KİŞİSEL ÖNLEMLER

•FİZİKSEL EGZERSİZ•DENGELİ VE DOĞRU BESLENME•GEVŞEME VE EĞLENME•STRESLİ İNSANLARDAN VEYA

ORTAMLARDAN UZAK DURMAYA ÇALIŞMAK

•ÖFKEYİ YENMEYE ÇALIŞMAK, En büyük pehlivan

•A TİPİ KİŞİLİĞİ TERK ETMEYE ÇALIŞMAK

A TİPİ KİŞİLİĞİN ÖZELLİKLERİ

•ATILIMCI, İHTİRASLI, YARIŞMAYI SEVEN•SABIRSIZ, BEKLEMEKTEN NEFRET EDEN

VE İŞİ PLANLADIĞI GİBİ YAPMA KONUSUNDA ISRARCI

•AYNI ANDA BİRDEN FAZLA İŞLE UĞRAŞMAK (ZİHİNSEL VE FİİLİ)

•BAŞARIYI SÜREKLİ RAKAMSAL OLARAK ÖLÇME

B TİPİ KİŞİLİĞİN ÖZELLİKLERİ

•ACELECİLİK, SABIRSIZLIKTAN UZAK VE ESNEK

•OYUNU YARIŞMA İÇİN DEĞİL HOŞÇA ZAMAN GEÇİRME İÇİN SEVEN

•SUÇLULUK DUYMADAN DİNLENMESİNİ BİLEN

•GÖSTERİ MERAKLISI OLMAYAN

ESNEK VE PRATİK OL 100’E KADAR YAŞA

•TIME’A GÖRE ASIRLIK YAŞA ULAŞMAK VE SAĞLIKLI YAŞAM;

•İDEALİST, SİNİRLİ VE KATI OLMAK YERİNE

•PRATİK, RAHAT VE ESNEK BİR YAŞAM TARZINI BENİMSEMEYE BAĞLI.

•(Kalıtım ve dengeli beslenmeye ek olarak)•ABD, KANADA, İTALYA VE JAPONYA’DA

YAPILMIŞ BİR ARAŞTIRMA 2004/AĞUST

•Daha uzun ve sağlıklı yaşama mümkün

STRES AZALTICI ÖRGÜTSEL ÖNERİLER

•FİZİKSEL ŞARTLARIN İYİLEŞTİRİLMESİ•İŞ TANIMLARININ YAPILMASI•EĞİTİMİN SIK SIK TEKRARLANMASI•ADİL BAŞARI DEĞERLEME•ADİL ÜCRET POLİTİKASI•KATILIMCI YÖNETİM (ÖNERİ SİSTEMİ)•KARİYER GELİŞTİRME İMKANI

SON OLARAK

•STRES ATMA YERİNE, STRESE NEDEN OLAN OLAYI ÇÖZME

•TEVEKKÜL OLMA, Hikmet Hoca, Kadere inanan kederden emin olur. Varsa kaderde

•Düzeltemeyeceğimiz işlerle uğraşmama•SABIRLI OLMA, •İLETİŞİM KURMA (İçine atma iletişim kur)•(Borcumu ödemeyeceğim)

•SEVGİ VE HOŞGÖRÜ SAHİBİ OLMAK, Konfüçyüs, Mevlana, Yunus, Hacı Bektaş Veli daha bir çok düşünür….

•Kendimizle barışık olmak•İçinde bulunulan anı yaşamak•Aşırı kaygılı olmama•Kendini geliştirme

•Düşüncenin çığ etkisinden yararlanma. İyi ya da kötü bir kanaat peş peşe düşünceler oluşturur.

•Sahip olduklarımızın farkında olmak.•Mevcutlara kanaat•Doğa yürüyüşü – Toprak, strese neden olan

vücuttaki elektriği çekmekte ve kişiyi deşarj etmektedir. Sürekli elektronik eşyalarla hayat geçirmemek gerekir.

•GÜZEL GÖREN GÜZEL DÜŞÜNÜR, kötümserlik değil iyimserlik yaymak

•KÜÇÜK ŞEYLERLE MUTLU OLABİLMEK AMA KÜÇÜK ŞEYLERE TAKILMAMAK

•BOZUK SES ÇIKARMAMAK•GERÇEK ANNE GİBİ DAVRANMA•İNSANLARI BİR BİRİNE DÜŞÜRMEME,

BÖYLE ŞEYLERE SEBEP OLMAMA YA DA SEYRETMEME, 99’du 100 olsun

•İNİSİYATİF KULLANMA, yasa ve yönetmeliklere saygılı olma ama işin niteliğine göre esneklik gösterebilme.

•AHLAKLI OLMA, Kişisel/Toplumsal, Mesleki ve Küresel ahlak ilkelerine uyabilme. Örneğin; rüşvet almama, özenle çalışma ve işini iyi bilme, çevre dostu olmak.

•GERÇEKÇİ PLANLAR YAPMAK, yetenekleri ve imkanları aşan işlere yeltenmemek.

•YOLCULUK YAPMAK•KISA VADELİ HEDEFLERE ÖNCELİK

VERMEK•KISA YÜRÜYÜŞLER YAPMAK•RAHATLATICI BİR ŞEYLER DİNLEMEK•GÜLÜMSEYİN – BULAŞICIDIR.

•ÇOK KONUŞMAMAK•SÖZ GÜMÜŞSE SÜKUT ALTINDIR.•KONUŞTUM SIKINTI ÇEKTİM,•SUSTUM RAHAT ETTİM.• LOKMAN HEKİM•AŞIRI SEVGİDEN KAÇINMAK.•ŞİDDETLİ SEVGİ, SEVGİLİ İÇİN YÜKTÜR.

•ÖFKEYE KAPILMAMAK•UYMA KÖR ŞEYTANIN SÖZÜNE,•DÖN GEL GİDELİM MUHAMMEDİN İZİNE• PİR SULTAN ABDAL

LİDERLİK

SUNU PLANI

•Temel kavramlar•Lider (Önder) ve Örgüt Açısından Önemi•Liderin Özellikleri•Liderlik Türleri•Liderlerin Temel Sorumlulukları•Etkin Liderlikle İlgili Konular

•ÖRGÜT Bir grubun belli amaçları gerçekleştirmek için oluşturduğu sistemli faaliyetler bütünüdür.

•Örgütler insanlar içindir•ÖRGÜTSEL AMAÇLAR Her örgütün amaçları

farklıdır. Ancak her ne pahasına olursa olsun amaçlara ulaşmak gibi bir anlayış kabul edilemez.

•Bu nedenle amaçlara;•Optimum kaynak kullanımı ile ulaşmak gerekir.•Kaynakların etkin kullanımı•Yani örgütler etkin ve verimli çalışmalar

sonucu amaçlarına ulaşmalıdır.

•Örgütsel yapı ve bu yapı içerisindeki ast-üst ilişkisi, iletişimin etkinliği, örgüt kültürü, liderlik tipi vb. konularda YÖNETİM belirleyici rol oynamaktadır.

•Bu nedenle yönetimin, örgütsel başarıda en önemli unsurlardan birisi olduğunu söyleyebiliriz.

•Yani her örgüt veya grupta düzeni sağlayacak, sorunları giderecek bir yöneticinin (veya liderin) olması gereklidir.

•Geleneksel anlamda yönetici, başta insan olmak üzere tüm örgütsel kaynakları amaçlar doğrultusunda işbirliği ve uyum içerisinde çalıştırabilen kişidir.

•İnsancıl anlamda yönetici; insanları, insani amaçlar için, insanca yönlendirebilen kimsedir.

•Bu anlamda örgütlerin amaçlarını etkin ve verimli şekilde gerçekleştirebilmeleri, büyük oranda insan kaynaklarına bağlıdır.

•Bir örgütteki insanlar ve insanlar arası ilişkilerinin kalitesi stratejik öneme sahiptir.

•Çalışanlarını tatmin ederek örgütün etkin ve verimli biçimde amaçlarına ulaşmasını (Başarılı olmasını) sağlamak yönetimin sorumluluğundadır.

•Ayrıca çalışanları güçlendirerek astların da kararlara katılmalarını sağlayan katılımcı yönetim anlayışının uygulanması, yetki göçermenin, inisiyatif kullanmanın ve örgüt esnekliğinin sağlanması yararlı olacaktır

•Öncelikle çalışanlarda güven ve mutluluğu artırarak, onların istekli olarak örgüte katkıda bulunmalarını teşvik edici şartlar oluşturmayı sağlayacak liderlik tipi oldukça önemlidir

•Günümüzde, bilgi teknolojilerindeki gelişmeler, demokratikleşme sürecinin hız kazanması ile insanların daha çok istemde bulunması olmak üzere, bir çok faktöre bağlı olarak insan ihtiyaçları artmaktadır.

•Halk, çalışanlar ve yöneticiler için çeşitlilik ve süreklilik gösteren ihtiyaçlardaki bu artışın karşılanabilmesindeki başarı, yönetim geliştirmeye bağlıdır.

•Bu süreçte, liderlik niteliklerine sahip yöneticilerin varlığı önemlidir.

•Lider (Önder): •Bir grup insanı belirli amaçlar etrafında

toplayabilme ve bu amaçları gerçekleştirebilmek için onları harekete geçiren bilgili ve yetenekli kişidir.

•Liderlik, sosyal gruplarda ortaklaşa bir vizyon, başarı duygusu, başarma gücü, anlamlı hedefler ve üstün başarı sağlayan, sosyal ve bireysel kalitedir.

•Liderin (Lider yöneticinin) vizyonu, paylaşılan vizyon olmadığı sürece, etkili olası zordur ve çalışanları harekete geçirmede gönüllü katılımı sağlayamaz.

•(…. hayırsız evlat) •Liderin vizyonu aşağıya yansımadığı veya

yansıdığı halde benimsenmediğinde, liderin güçlü bir vizyona sahip olması yeterli olmamaktadır.

Lider ve Yönetici Ayırımı

•Bu nedenle bütün çalışanların ortaklaşa geliştirdiği veya gerçekleştirmeye çalıştığı bir vizyona ihtiyaç duyar.

•Paylaşılan vizyon sayesinde insanlar zorlamayla değil kendi istedikleri ve gerçekten inandıkları için fedakarca çalışabilirler.

LİDERİN ROLÜ•Geleneksel örgütlerde, Liderin rolü

organizasyonun vizyonunu tayin etmek, uygun bir şekilde ödül ve ceza vermek ve iş gören faaliyetleri başta olmak üzere, tüm örgütsel faaliyetlere ilişkin ayrıntılı kontrolü sürdürmektir.

•Çağdaş Örgütlerde, Liderin rolü paylaşılmış bir vizyon inşa etmek, katılımı teşvik etmek, yetki devri ve karizmatik liderlikten yararlanarak örgütün her düzeyinde etkin karar vermeyi teşvik etmektir.

LİDERİN ÖZELLİKLERİ•Örgüt ve üyeleriyle bütünleşmesi ve çevreye uyum sağlaması önemlidir.

•Örgütünü ve üyelerini iyi tanımalıdır.•Örneğin, kaynakları, tehditleri, üyelerin kaygı,

korku, cesaret vb. yönlerini iyi bilmelidir.•Hedeflere ulaşmada her üyenin yeni düşünce ve

yöntem oluşturacağına inanmalı ve buna uygun ortam oluşturmalıdır.

•Değişime açık olmalıdır•Değişimi oluşturan/başlatan•Değişime uyum için gerekli çalışmalara

destek sağlamalıdır

•Günlük işler ve kısa vadeli hedeflerden çok Stratejik hedeflere yönelmelidir

•Ancak Hayalci Değil, Gerçekçi Olunmalıdır !•(Sokollu Mehmet Paşa ?)•(Enver Paşa?)

•Şeffaflık ve katılımcılığı sağlayabilmek için çalışanları (örgüt üyelerini) bilgilendirici ve güçlendirici uygulamalara yer vermelidir.

•Demokratik (Katılımcı) ve durumsal liderlik önemlidir.

•LİDERLİK TÜRLERİ•Baskıcı Lider•Demokratik (Katılımcı) Lider•Serbestiyetçi Lider•Durumsal Lider•Değişimci ve Reformist Lider•İş bitirici Lider vb.

•Lider ve Grupta, etkin liderlik uygulamalarına olanak sağlayacak bilgi, beceri ve deneyim potansiyelleri önemlidir.

•Demokratik - Katılımcı, Reformist, Durumsal ve İş bitirici liderlik önem kazanmıştır

•İnsanlara öncülük etmek için, yanlarında yürü çünkü en iyi liderler varlıkları hissedilmeyenlerdir.

•Daha az iyisi insanların hayran olup övdükleridir.

•Daha da az iyisi insanların korktukları ve kötü insanların bile nefret ettikleridir.

•En iyi liderlerin işi tamam olduğunda insanların diyecekleri şey şudur

•“Bunu biz yaptık”. Lao-Tsu

•Milletin evlatları bir sürü gibi değil,

•Şanlı ve şerefli insanlar olarak •Şan ve şerefe yöneltilebilir. K. ATATÜRK

LİDERLERİN TEMEL SORUMLULUKLARI

•Ekonomik Sorumluluk•Ahlaki Sorumluluk•Toplumsal Sorumluluk

EKONOMİK SORUMLULUKLAR•Gerçekleştirilen faaliyetler ekonomik

etkilerini dikkate almak•Toplumun ihtiyacı olan mal ve hizmetlerin üretilmesi•İş olanaklarının artırılması ve istihdam sağlama•Sürekli gelişme •Çalışanlara yüksek ücret ve iyi iş koşulları (Sosyal imkanlar) sağlama vb.

AHLAKİ SORUMLULUK•Kötü işler yamaktan kaçınmayı ifade eder.•Zimmet (alma ve kayıtsız kalma)•Rüşvet (verme ve alma)•Ürünleri yanlış tanıtma•Müşterileri (vatandaşları veya diğer ilgilileri)

kandırma•Kişisel sorumluluk sahibi olma ve örnek olma•vb.

• İŞ HAYATININ VE TOPLUMSAL DÜZENİN KURALLARINA UYMAK

•GÜVEN VERMEK, KÖTÜ ÖRNEK OLMAMAK, ÖRNEĞİN ,YOLSUZLUK YAPMAMAK GİBİ

• İŞBİRLİĞİ VE BERABERLİK ZORUNLU İKEN BUNU BECEREMEMEK;

•EKONOMİK, TOPLUMSAL SİYASAL VB. SORUNLARIN TEMELİDİR. (Kemal TOSUN)

•ALACAĞINA ŞAHİN, BORCUNA KARGA OLMAMAK

•FAKİRLİĞİN ÖNLENMESİ VE HERKESE ASGARİ YAŞAM DÜZEYİNİN SAĞLANMASINA ÇALIŞMAK

TOPLUMSAL SORUMLULUK•Toplumun refahını geliştirme veya refaha

zarar vermeme•Çevresel değerlere duyarlı olma•Kültürel değerlere duyarlı olma •Kaynakları olabildiğince en iyi kullanma•Sosyal ve kültürel etkinlikler •Aşırı etkinlik, verimlilik ve kar isteğinden

kaçınma vb.

ETKİN LİDERLİKLE İLGİLİ KONULAR

• İnsanlar, birbirlerinden önemli ölçüde farklıdır.

•Dünya görüşleri, yaşam tarzları, fiziksel yapı, beklentiler vb...

•Hastalık yoktur, hasta vardır. •Bu farklılıklar, çok çeşitli ve karmaşık

sorunlar (toplumsal, örgütsel ve kişisel) oluşturur.

•Bu nedenle, her insana, örgüte ve topluma uygun liderlik ve yönetim şeklinin belirlenmesi ve ihtiyaca göre yenilenmesi gerekir.

•Yoksa uzun vadede başarılı olunamaz.

ÖRGÜTÜ ETKİLEYEN VE PEŞİNDEN SÜRÜKLEYEN KİŞİNİN – YÖNETİCİNİN/LİDERİN TARZI ÖNEMLİDİR.

LİDER; HERHANGİ BİR AYRICALIK VE ÜSTÜNLÜK TALEP ETMEYEN, FAKAT ÇEVRESİNDE FARKLILIĞI, ETKİNLİĞİ HİSSEDİLEBİLEN KİŞİDİR.

FATİH, RUM MİMAR VE KADI

•Beşeri (İnsansal) Beceriler: Uyumlu çalışma, astları motive etme, onlara liderlik etme vb. Her kademede gerekli

•İYİ–KALİTELİ LİDERLİK•Baskıcılara, Üstlere, Kuvvetlilere•DALKAVUKLUK ETMEMELİ •Halka, Astlara, Zayıflara, •BASKI VE KİBİR YAPMAMALI•ZORBA OLMAMALI•BAŞKASININ HAKLARI İLE ALAY ETMEMELİDİR

•LİYAKAT•BİLGİ, GÜÇ VE İKTİDAR KÖTÜ KARAKTERLİ LİDERLERİN ELİNDE, İHTİLAF, KAVGA VE FİTNE OLUR.

MEVLANA•İŞLERİ EHLİNE VERMEK GEREKİR.•BEKRİ MUSTAFA ...

•Stratejik yönetimde•Uygun örgütsel yapı + uygun kaynak dağılımı yapmak önemlidir.

•Stratejilerin uygulanmasında örgüt kültürü, strateji ve liderlik önemlidir.

•Ayrıca Güç, yetki, sorumluluk da önemlidir.

•ETKİN LİDERLİKLE İLGİLİ KONULAR•Aşağıya yaptırım gücü ve yukarıya ikna

yeteneği önemlidir•Grubun normlarına uymalıdır•Öncülük yapabilmelidir•Uygun yer ve zamanda yaptırım gücünü

kullanmalıdır•Çağdaş disiplin anlayışını sağlayabilmelidir.•İyi bir dinleyici, gözlemci ve analist

olmalıdır

•Ekibine güvenmeli, onlara yetki ve sorumluluk verebilmelidir

•Geniş ufuklu olmalı (müzmin yol kazıları …)

•Stratejist olmalı•Şartlar ne olursa olsun soğukkanlı

olabilmelidir•Risk alalıdır, sorumsuzca değil hesaplı riske

girmelidir•Analiz ve sentez yeteneği olmalıdır. •Bütünü görmeli, ayrıntılara takılmamalıdır

•Objektif bir hakem gibi olmalıdır•Doğrudan emir vermek yerine önerilerde

bulunmalıdır•Katalizör olmalıdır•İşler yokuşa sürülse bile iyimser olabilmek•Örgütünü temsil edebilmelidir•Motivasyona olumlu etki edebilecek şekilde

ilham verebilmelidir•İyi çalışmaları takdir etmelidir•Eğitime önem vermelidir•Sosyo-psikolojik ihtiyaçlara önem vermelidir

İŞ AHLAKI SOSYAL SORUMLULUK –ETİK - İFFET

317

•Güle guş ettiremez yok yere bülbül inler

•Varak-ı mühr-ü vefayı kim okur kim dinler

Mehmet Kami

Ölümü 1545VEFA: sevgiyi sürdürme, sevgi bağlılığı       

318

İş ahlakıSiyasetin kanı: servet, hayatı: satvettirZebun-kuş Avrupa bir hak tanır ki kuvvettir. M. Akif Ersoy

Satvet: Ezici kuvvet, hışım ve şiddetle saldırıp almak.Zebun-kuş: Düşkünleri ezen, zalim, gaddarSözde Soykırım yasasına karşılık fransa parlamentosuna ithaf olunur. (12.10.06)

319

YÖNETİCİLERİN SORUMLULUKLARI

•Ekonomik Sorumluluk•Ahlaki Sorumluluk•Toplumsal Sorumluluk

320

EKONOMİK SORUMLULUKLAR•Yararlı ekonomik faaliyetler gerçekleştirmeye

odaklanmaktır. * Toplumun ihtiyacı olan mal ve hizmetlerin üretilmesi * İş olanaklarının artırılması ve istihdam sağlama * Sürekli gelişme

* Çalışanlara yüksek ücret ve iyi iş koşulları (Sosyal imkanlar) sağlama

* vb.

321

AHLAKİ SORUMLULUK•Kötü işler yamaktan kaçınmayı ifade eder. * Zimmet

* Rüşvet verme ve alma* Fiyat anlaşmalarına girme (Kartel vb.

organizasyonlardan kaçınma)* Ürünleri yanlış tanıtma* Müşterileri kandırma* Kişisel sorumluluk ve örnek olma* vb.

322

TOPLUMSAL SORUMLULUK•Toplumun refahını geliştirme veya refaha

zarar vermeme▫Çevreye duyarlı olma▫Optimum kaynak kullanımı▫Aşırı kar isteğinden kaçınma▫Sosyal ve kültürel etkinlikler vb.

323

• İŞ HAYATININ VE TOPLUMSAL DÜZENİN KURALLARINA UYMAK

•GÜVEN VERMEK, KÖTÜ ÖRNEK OLMAMAK, ÖRNEĞİN ,YOLSUZLUK YAPMAMAK GİBİ

• İŞBİRLİĞİ VE BERABERLİK ZORUNLU İKEN BUNU BECEREMEMEK;

•EKONOMİK, TOPLUMSAL SİYASAL VB. SORUNLARIN TEMELİDİR. (Kemal TOSUN)

•ALACAĞINA ŞAHİN, BORCUNA KARGA OLMAMAK

•FAKİRLİĞİN ÖNLENMESİ VE HERKESE ASGARİ YAŞAM DÜZEYİNİN SAĞLANMASINA ÇALIŞMAK

324

•YÖK eski başkanı eski rektör Ankara-kamu görevlileri etik kurulu başkanı Prof. Dr. Mehmet Sağlam,

•Türkiye’de sadece siyasetin değil, diğer toplumsal kurumların da etik kurallara ihtiyacı olduğunu söyledi.

•Türk kadınları Kültür Derneği’nin, 41. kuruluş yıl dönümü kutlama etkinlikleri çerçevesinde Milli Kütüphane Konferans Salonunda düzenlenen “Siyaset ve Etik” sempozyumunda konuşan Sağlam, ahlaki değerler açısından “özel alanda farklı, kamuda farklı değerlerine gözlendiğine” dikkat çekti.

•Kamu, özel, sivil, asker, yargı, yasama, bunlarla birlikte birtakım şartlar yerine getirilmedikçe sosyal hayatın etik hale dönemeyeceği açıktır.

•Sadece siyasetin değil diğer toplumsal kurumların da etik kurallara ihtiyacı vardır.”

•Edibe Sözen, konuşmasında etik ve ahlak arasındaki farkı ortaya koymuştur.Ahlakı, “İç muhasebe, Yaratanla aramızda ilişki, modern dünyaya meydan okuyan bir düzenek” olarak tanımlayan Sözen, etiğin modern dünyanın olgusu olduğunu söyleyerek, “Etik, toplum ve insan arasındaki düzeni oluşturur, yenilikçi tarafı daha fazladır” dedi.

•Sözen, etik ve ahlak belirleyicilerinin özneler olduğunu belirterek,” Bugünün özneleri de sermayedarlar ve medya sahipleridir dedi.Dünya, eylemleriyle sermayedarlar ve medya sahiplerinin üzerinden gidiyor” dedi.

•Bir siyasi hareketin toplumsal olaylara eğildiği ölçüde siyasal etiğe sahip olduğunu vurgulayan Sözen, insan hakları, değerler, demokrasi gibi meselelerin de siyasal etiğin zorlamasıyla ortaya çıktığını ve kendine yer bulduğunu ifade etti.

•Sözen, siyasal etiğin bazen başkaldırıya dönüştüğünü ve yenilikçi olduğunu, bazen de olguları normalleştirebileceğini dile getirerek, “Bir toplumda sadece egemen güçleri egemen görmek de siyasal etikte sorun olduğunu gösterir” dedi.

•“Sadece siyaset ve siyaset adamlarının etik kurallara uyması mı toplumu düzene sokacak? “diye soran Sağlam, sözlerini şöyle sürdürdü;

•“Bugün sadece kamu görevlilerinin mi Etik kuralara ihtiyacı var?Bugün bunların dışında bu toplumun, yargının etik kurallara ihtiyacı yok mu? Bugün yargıda etik kurallara uyuluyor diyebilir miyiz?

•Özerk kurumlar, üniversiteler, silahlı kuvvetlerin etik kurallara ihtiyacı yok mu?Vakıfların, sivil toplum kuruluşlarının, özel sektörün, ihracatçının ihtiyacı yok mu?

332

•ODTÜ Fen Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümü Başkanı Prof. Dr. Ahmet İnam ise toplumun ahlakını belirleme sorumluluğu alan siyasal erkin önemine dikkat çekerek, “Bizim adımıza karar alanlar toplumun ahlaki karakterini belirliyor demektir” dedi.

•Demokratik sürecin nasıl işlediğine ve işlemesi gerektiğine değinen İnam, temsiliyet, katılım, denetleme ve iletişim unsurlarının demokratik süreçteki önemini vurguladı.

•Ahlakı “hiç rüşvet yemedi, verdiği sözleri tuttu” gibi dar anlamda anlamamak gerektiğini belirten İnam şunları kaydetti:

•“Çoğumuzun göremediği ahlaksızlıklar vardır. Bilgi toplumun gelişmesi için gerekliyse ve siz kullanamıyorsanız ahlaksızsınız. Tomlumdaki hayatın canlanmasını engelleyen her şey ahlaksızlıktır. Yeni oluşumları, buluşları engelliyorsanız o da ahlaksızlıktır. Gizli, görünmeyen, kripto ahlaksızlar var toplumda.”

334

•Topkapı Müzesi Müdürü prof. Dr. İlber•Ortaylı da tarihte objektivite değil, etik

ve ahlak olduğunu söyledi.•Tarih yazımında farklı değerler

bulunduğunu belirten Ortaylı, tarihçi etiğinin tek şartının yazılan tarihe konu olan insanlarla ilişki kurmak olduğunu söyledi.

•Tarihçilikte en önemli noktanın, karşı tarafı dinlemek olduğunu belirten Ortaylı, “Bu, bugün Türk düşüncesinde yok dedi.

•Ortaylı,Türkçe’de “etik” yerine “iffet” kelimesinin kullanılmasını da önerdi.

KİŞİSEL GELİŞİMKİŞİSEL GELİŞİM

SUNU PLANIKişisel Farkındalık ve Kişisel Gelişim

YolculuğuKişisel İmaj ve Kişisel KaliteÖğrenmeyi ÖğrenmePozitif Düşünce İle Hayata BakışKişisel Zaman Yönetimi

KİŞİSEL FARKINDALIK VEKİŞİSEL FARKINDALIK VEKİŞİSEL GELİŞİM YOLCULUĞUKİŞİSEL GELİŞİM YOLCULUĞU

•Farkındalık: Çevreyi algılama veya algılamaya çabalama ile çevreye yönelik uygun tepkilerde bulunmadır.

Maçı okuyabilme•Kişisel Farkındalık: Çevre içindeki

yerimizi ve rolümüzü algılamaktır. •Kendi farkındalığımız, öz farkındalık,

öz gözlemleme

Kişisel Farkındalık KısacaKişisel Farkındalık Kısaca

•Kendini tanıma erdemi ve •Sorumluluk alma özverisidir

Kendini Tanıma ErdemiKendini Tanıma Erdemi

İlim ilim bilmektir İlim kendin bilmektirSen kendini bilmezsinYa nice okumaktır

Yunus Emre

Ludwig Von BertalanffyLudwig Von Bertalanffy

•Amerikalı biyoloji profesörü Bertalanffy 1920’li yıllarda ortaya koyduğu Genel Sistem Teorisi ile, farkındalık kavramının bütünü görmekle ilgili olduğunu vurgulamıştır.

•Buna göre kişisel farkındalık, öncelikle yaratıcının farkına varmak, onu tanımakla ilgilidir ve ancak bu şekilde insan erdemli olur, sorumluluk bilincine ulaşır.

•Çünkü tüm sistem insana yöneliktir…

Sorumluluk Alma ÖzverisiSorumluluk Alma Özverisi•Üst sistemin ve çevrenin, hızlı ve

sürekli değişim içinde bulunduğunu •Sektördeki kurumların ve rakiplerin

değişen koşullara uymak için değişim çabası içinde olduğunu

•Bu nedenle kişilerin de kendini değiştirmesi ve geliştirmesi gerektiğini anlamasıdır

•Bu konularda kafa yormasını, fikirler üretmesini ve çalışmalar yapmasını ifade etmektedir

•Dünyayı değiştirmek istedim,

ama sonunda fark ettim ki

değiştirmeye gücümün tek

yettiği şey kendimdim.

Aldous Huxley

Durumun Ciddiyeti- FıkraDurumun Ciddiyeti- Fıkra•Batı ülkelerinden birinde, matematikten

sürekli zayıf notlar alan çocuğu, ailesi, bir faydası olur düşüncesiyle Katolik okuluna gönderir.

•Bakarlar ki çocuk hep tam not almakta...•Sebebini çok merak edip sene sonunda

çocuğa sorarlar:•Ne değişti de bu başarıyı yakaladın? •Çocuk cevap verir:•Okulun ilk gününde artı işaretine çivilenmiş

adamı görünce durumun ciddiyetini anladım."

Durumun Ciddiyeti- Fıkra Durumun Ciddiyeti- Fıkra 22

•İki yaramaz kardeş, …

Değişmezsek Ne Olur?Değişmezsek Ne Olur?

SonuçSonuç

Eski hal muhal Eski hal muhal Ya yeni hal Ya yeni hal Ya izmihlalYa izmihlal

"Ebediyen sana yok, ırkıma "Ebediyen sana yok, ırkıma yok izmihlal”yok izmihlal”

M. A. ErsoyM. A. Ersoy

KİŞİSEL İMAJ VE KİŞİSEL KALİTE• Kişisel İmaj:Kişisel İmaj: Başkaları üzerinde bırakılan

izlenimlerdir. • Yetenekler, beceriler ve diğer tüm özellikleri etkili

şekilde taşımak ve sunmak için gerekli olan araçtır.

• Kişisel imaj; üç öğenin birleşimi sonucunda ortaya çıkar. Bunlar:

• Öz İmaj:Öz İmaj: Kendimizi nasıl gördüğümüzdür. • Algılanan İmaj:Algılanan İmaj: Çevremizde nasıl bir etki

bıraktığımızdır. Dışarıdan nasıl görüldüğümüzdür.• İstenilen İmaj:İstenilen İmaj: Kendimizi başkalarına nasıl

göstermek istediğimizi anlatır.

Kişisel İmajı Etkileyen Kişisel İmajı Etkileyen FaktörlerFaktörler

• Kişisel İmaj; düşünce yapımız, birikimlerimiz, karizmamız, özgüvenimiz, özsaygımız, gelişime verdiğimiz önem, potansiyelimiz vb. bir çok faktöre bağlı olarak oluşur.

• Bunlardan önemli görülenleri iki ana başlıkta ele alınmaktadır.

• İlk İzlenim• İletişim Becerisi

İlk İzlenimİlk İzlenim

•Ön bilgiler•Karşılıklı etkileşim•Ön yargılar ve genellemeler•Genel görünüş•Davranışlar ve nezaket kuralları•Empatik bağ

İletişim Becerisiİletişim Becerisi

•Konuşma Şekli• Jest ve Mimikler•Beden Dili•Etkili dinleme

Olumsuz DavranışlarOlumsuz Davranışlar• Sahte ve taklit imajları benimsemek• Geribildirim almaya kapalı olmak• Gelişimi ve değişimi reddetmek• Önyargılı olmak• Doğalım kisvesi altında, kaba olmak• Tutarsız söylemler, tutarsız davranışlar sergilemek• Sert, olumsuz vücut dili kullanmak ve

gülümsemeyi bilmemek • Ben diliyle konuşmak, ben merkezli olmak• İnsan ilişkilerini önemsememek• Öz imaj - algılanan imaj karşılaştırmasını

yapamamak

Kişisel KaliteKişisel Kalite

•Kalite; bir şeyin iyi olma veya kötü olma özelliği olarak tanımlanmaktadır.

•Daha çok müşterinin veya diğer insanların algılaması ile ilgilidir.

•Her çalışanın kişisel kalitesini artırması, örgütün (veya toplumun) toplam kalitesini artıracaktır.

Kişisel Kalitenin Kişisel Kalitenin GöstergeleriGöstergeleri

• İnsanları sevmek• Kurumu temsil ettiğinin bilincinde olmak• İşini severek yapmak• Fiziki görünüşüne özen göstermek• Zamanı kullanma yeteneği• Organizasyon yeteneği• Kendini geliştirmeyi ihmal etmemek • Güven vermek ve Güvenmek• Etik değerlere sahip olmak• Teke tek ilişkileri önemsemek• Açık iletişim stratejisi/becerisi• Karakter/Kişilik

GüvenGüven•Güven, insan ilişkilerini bir arada tutan

önemli bir yapıştırıcıdır. •Güven, uzun bir sürede kazanılır, ama

bir anlık düşüncesizlikle kaybedilebilir.•Bu nedenle güveni sürdürmek için

azami gayret gerekir•Güven iki bölümden oluşur:•Başkalarına inanabilmek/güvenmek ve •Güvenilir bir kişi olmak

Etik• EtikEtik; insan ilişkilerinde veya

davranışlarında; neyin doğru neyin yanlış olduğu hakkında kanaat belirten, inançlara dayalı ilkeler ve kurallardır.

•Etik beş kısımda incelenebilir: •Kişisel etik •Ailesel etik•Örgütsel etik •Toplumsal etik•Evrensel etik

Bazı Etik Değerler•Dürüstlük, Güvenilirlik ve Tarafsızlık•Sorumluluk ve Duyarlılık •Mesleki Özen ve Titizlik•Mesleki Yeterlilik•Sır Saklama•Meslek Onuru ile Bağdaşmayan Hallerden

Kaçınma vb...

Teke Tek İlişkiTeke Tek İlişki

•Hayatta her şey teke tek ilişkilidir. •Her şeyin özü insanlarla iyi ilişkiler

kurabilmek ve sürdürebilmektir. •İnsanlar sizi bir yerlerden tanırlar veya

sizi tanıyan birini tanırlar. •Bu bireye daha fazla saygı gösterilmesini

ve bireyin daha saygın davranmasını gerektirir.

İlişkilerin Önemini Bilmekİlişkilerin Önemini Bilmek• İnsanları dinleme, duygularını sezebilme/

paylaşma ve onlarla iyi ilişkiler kurma oldukça önemlidir.

•Bu konularda bilinçli ve özenli olmalıyız. • İyi ilişkiler kurmanın ne kadar güç

olduğunu, bozmanın ise ne kadar kolay olduğunun farkında olmak

•Belki de en önemlisi başkalarına ve kendisine kulak vermenin, insani bir iş olduğunu kavramak.

İlişkilerde Önemli Etmenlerİlişkilerde Önemli Etmenler • İnsanların arasında dolaşmak• İnsanlara selam vermek, Hal hatır sormak• İnsanları önemsemek •Gülümsemek ve onlarla konuşmak • İhtiyaçlarının karşılanmasına çalışmak•Bu şekliyle katılım süreci etkileşimi

gerektirir ve süreklilik gösterir•Bütün insanlar hoş karşılanma ve ilgiden

hoşlanırlar

Açık İletişim StratejisiAçık İletişim Stratejisi

• İş hayatında başarı, insanların derin, dürüst ve sorgulayıcı nitelikte açık iletişim kurabilmelerine bağlıdır.

•Bu etkin bir açık iletişim stratejisidir.•Yararlı olduğuna inanmak koşuluyla

doğruları özgürce söyleyebilmek gerekir. Ancak her doğruyu söylemek doğru olmaz.

Açık İletişim Açık ÇayAçık İletişim Açık Çay

•Pastaneye giren müşteri, fincanda açık çay istediğini söylüyor.

•Garson iki üç dakika sonra çayı getiriyor…•Ama çay benim değil çünkü açık değil,

diyor müşteri..•Sonra çayın gitmesi, değişmesi, gelmesi

vs.

Demek ki sadece çayın açık olmasını istemek yetmiyor, iletişim kanallarının da açık olması gerekiyor…

•Sağlıklı bir iletişim ile çözülemeyecek problem yoktur ve müşteri ilişkilerinin temelinde de bu anlayış olmalıdır…

Açık İletişimle İlgili Açık İletişimle İlgili HatırlatmalarHatırlatmalar

• İtiraf etmeliyim ki, bu konuda hatalı davranDIM.

•Bana yardım edebilir misiniz?•Bu işteki başarınızı takdir ediyorum.

Göstermiş olduğunuz şiddeti alaka …•Bu konuda ne düşünüyorsunuz?•Şunu yapabilir misiniz?•Yardımınıza ihtiyacım var.•Biz bir aileyiz.•Çalışmalarınızdan çok memnunum.

•Özür dilerim•Teşekkür ederim•Rica ederim•Size güveniyorum•Sizi anlıyorum•Kolay gelsin•Afiyet olsun •Tebrik ederiz

BizLütfenEvetNasılsınızHaklısınızvs.

KişilikKişilik1 → Kişilik0 → Başarı Başarılı Kişi 1’ i 10 yapar0 → Tecrübe 10 iken 100 olursunuz0 → Yetenek 100 iken 1.000 0lursun0 → Disiplin 1.000 İken 10.000 0lursun0 → Sevgi ….

Hepsi En Baştaki “1” e bağlıdır

İnsanda Sıfat Olmalı

•YE KİŞİSEL İMAJIM YE!!

•YE KİŞİSEL KALİTEM YE!!

•Kişisel Kaliteye ÖrneklerKişisel Kaliteye Örnekler• Garçiya’ ya Bir HaberGarçiya’ ya Bir Haber

• Gidip Bakayım EfendimGidip Bakayım Efendim

•Birleşik Amerika ile İspanya arasında savaş çıktığında, asilerin başkomutanı General Garçiya ile derhal temas etmek gerekiyordu.

•Garçiya Küba’nın sarp dağları arasında bir yerde idi. Tam nerede olduğunu kimse bilmiyordu.

•Kendisine telgrafla ya da posta ile de haber göndermeye imkân yoktu.

Garçiya’ ya Bir HaberGarçiya’ ya Bir Haber

•Hâlbuki Amerika Başkanı mutlaka onu buldurup, kendisi ile işbirliği yapmak istiyordu. Ne yapmalı idi.

•Birisi Başkana dedi ki: Garçiya’nın yerini bulacak bir tek adam tanıyorum, o da Rowan’dır.

•Rowan’ ı derhal çağırttılar ve Garçiya’ya verilecek mektubu kendisine teslim ettiler.

•Rowan mektubu nasıl aldı, deriden bir zarf içine koyup kalbinin üstüne nasıl bağladı,

•Dört gün sonra nasıl Küba sahiline kayığını yanaştırıp oradan,

•Nasıl balta girmemiş ormanlara daldı ve üç hafta sonra bütün Küba’yı nasıl yaya olarak geçip,

•Mektubu Garçiya’ya teslim ettikten sonra Amerika ya döndü?

•Bunların hiçbirini şimdi etraflı şekilde anlatacak değilim.

•Bilhassa göz önüne koymak istediğim nokta şudur.

•Başkan, Garçiya ya teslim edilecek bir mektubu Rowan’a verdi.

•Rowan mektubu aldı ve hiçbir soru sormadan işine gitti.

•İnsanların çok bilgili olup olmamalarından öte;

•Dürüst, •Güvenilir, •Hemen işe sarılan, •Enerjisini işine yoğunlaştıran, •Ele aldığı işi gerçekten başaran kişiler olmaları ve

•Garçiya’ya haber götürebilmeleri oldukça önemlidir.

•General Garçiya çoktan ölmüştür fakat başka Garçiyalar çoktur.

•Bir işi yapmak üzere o işe girişen kimseler arasında,

•zihnini ve gayretini o iş üzerinde toplayamayan veya

•iş yapmaya razı olmayanları, •işe direnenleri görmek oldukça üzücüdür.

•Baştan savma iş görme, iş ahlakına uymamak, dikkatsizlik ve gönülsüz çalışma bu gibi insanların başlıca prensibidir.

•Hâlbuki bunlar hayatta başarılı olamazlar.

•Meğerki tehdit ederek veya rüşvet vererek başkalarının yardımını alsınlar veya Allah mucize olarak onlara yardımcı bir melek göndersin.

•Etrafınızdakilerden birisine, Correggio’nun hayatı ile ilgili ansiklopediden kısa bilgi getirmesini söyleyiniz.

•Bu kişinin, peki efendim diyerek ricanızı yerine getirmeye gideceğini mi sanıyorsunuz.

•Ne münasebet. •Önce yüzünüze şakın şaşkın bakacak ve

şunlara benzer sorular soracaktır.

•Correggio kimdir? •Hangi ansiklopedide? •Ansiklopedi nerede? •Bu benim görevim mi? •Acaba Bismark’mı demek istediniz? •Bu işi Filan kişiye yaptırsanız nasıl olur?

•Bu işi acele yapmamı mı istiyorsunuz?

•Size kitabı getirsem de kendiniz baksanız daha kolay olmaz mı?

•Bu bilgiyi niçin istiyorsunuz? •vb. …

•Siz bütün bu sorulara cevap yetiştirip ve açıklamaları bitirdikten sonra, görev verdiğiniz kişi, büyük olasılıkla konuyu bir arkadaşına soracak ve gelip size ansiklopedide böyle bir kişi olmadığını söyleyecektir.

•Böyle bir durumu önceden kestirebilirseniz, gereksiz sorulara cevap vermek yerine, zararı yok siz işinize bakın der ve kendiniz araştırmayı yaparsınız.

•İnsanlarda bu ahlaki çöküntü, irade zaafı, işi severek yapıp üstesinden gelmeyi istememek, başarıyı erteleyen ve uzaklaştıran şeylerdir.

•Gerçekten gayretli ve çalışmaya istekli insanlar nispeten azdır.

•İşinden çıkarılmaktan korkan çok az çalışan var.

•Örneğin yazıcılık işi için bir ilan verin. Başvuranların çoğu doğru dürüst hece ve noktalama kurallarını bilmez, bunu öğrenmeye lüzum da görmez. Böyle bir kimse Garçiya’ya mektup götürebilir mi? Benim en cana yakın bulduğum kişi, patron/amir yokken de işini dürüstçe yapan kişidir.

•Eline Garçiya’ya gönderilecek bir mektup verilince; gereksiz sorular sormayan, işi başkasına yüklemeye kalkmayan, görevini yerine getirmeden içi rahat etmeyen insanlara bayılıyorum.

•Medeniyet böyle kimseleri şiddetle aramaktadır. Garçiya’ya haber götürebilecek yetenekte insanlara ihtiyaç çoktur.

Bir gün odama gelen bir memur bana:

- Efendim siz birlikte çalıştığım arkadaşlardan birini bir derece terfi ettirdiniz. Yaş ve öğrenim durumumuz aynı.

- Sokakta bir takım gürültüler var, nedir?

- Gidip sorayım efendim.

Gidip Bakayım EfendimGidip Bakayım Efendim

- Bir arabaymış efendim.- Yükü neymiş?- Gidip sorayım efendim.- Bir sürü çuval efendim.- Çuvallarda ne varmış?- Gidip bakayım efendim.- Çimento varmış efendim.

- Araba nereye gidiyormuş?- Gidip bakayım efendim.- X şitketinin merkez şantiyesine

gidiyormuş.- Çok güzel. Şimdi bana haksız yere terfi

eden arkadaşını çağır. - Sokakta gürültüler var nedir acaba?- Gidip bakayım efendim.

- Kırk çuval P çimento yüklü bir kamyon - Çimentoların menşei New Orleans- X inşaat şirketinin merkez şantiyesine

gidiyormuş- Y şirketine ait bir kamyon çimentoları

istasyondan almış - Çuvallardan bazıları yolda patladığı için

onun yerini değiştirmeye çalışıyorlarmış

ÖĞRENMEYİ ÖĞRENME

•Öğrenme, bireylerin davranışlarında

kalıcı değişiklik oluşturma sürecidir.

•Bireylerin öğrenmeleri, öğretme-

öğrenme sürecinin etkili bir biçimde

düzenlenmesi ile olanaklıdır.

•Bilgi çağında yaşayan bireylerin, bilgiye erişme yollarını bilmeleri ve bu bilgileri kullanabilmeleri gereklidir.

•Bu nedenle bilgi çağı insanının, öğrenmenin nasıl olduğu, başka bir deyişle Öğrenmeyi Öğrenme ile ilgili bilgiye sahip olması gerekir.

Öğrenmeyi ÖğrenmeÖğrenmeyi Öğrenme

•Öğrenmede yararlanılan teknikleri kapsayan Öğrenme Stratejisi ve

•Öğrenme özelliklerini kapsayan Öğrenme Stili kavramları ile ilgilidir

•Bilişim bilgisi yeterince gelişmiş birey neyi, nasıl, hangi hızla öğrenebileceğini doğru olarak kestirebilir ve kendisi için en uygun öğrenme stratejilerini seçip işe koşabilir.

Öğrenme StratejileriÖğrenme Stratejileri•Tekrar Stratejileri•Anlamlandırma Stratejileri•Örgütleme/Gruplama Stratejileri

•Öğrenmeyi İzleme Stratejileri•Duyuşsal Stratejiler

Tekrar StratejileriTekrar Stratejileri

•Yeni bilgileri zihinsel tekrar ile önce kısa süreli bellekte, gerektiğinde uzun süreli bellekte tutulmaya yönelik çabalardır.

•Belirli bir bilginin seçilmesi ve edinilmesi esastır.

•Not alma, sesli tekrar, önemli yerleri işaretleme vb. bu kapsamdadır.

•Kısa süreli hatırlatmalar ve ezber gerektiren bazı görevler için önemlidir.

Anlamlandırma StratejileriAnlamlandırma Stratejileri

•Yeni bilginin, daha önce öğrenilmiş olan bilgilerle bütünleştirerek, öğrenilmesidir.

•Anlamlandırma, yeni bilginin daha anlamlı duruma gelmesi için ayrıntı ekleme ve bütünleştirme sürecidir.

•Konuyu kendi sözcükleriyle anlatma, özetleme, benzetim yapma, not alma, soru yanıtlama gibi stratejiler bu gruba girmektedir.

Örgütleme StratejileriÖrgütleme Stratejileri

•Yeni gelen bilgilerin bir araya getirilerek kendi önbilgilerine göre yeniden düzenlenmesi esasına dayalıdır.

•Anlamlandırma stratejisiyle ilişkilidir.•Konunun ana hatlarını çıkarma, birbiriyle

ilişkili bilgileri aynı grupta toplayan bilgi şemaları oluşturma, çizelgeler kullanma vb. çalışmalar örnek verilebilir

Öğrenmeyi İzleme Öğrenmeyi İzleme StratejileriStratejileri

•Öğrenme etkinliklerin denetlenmesi ile ilgilidir.

•Bireyin herhangi bir öğrenme etkinliği için öğrenme amaçları oluşturmasını, bu amaçlara ulaşma düzeyini değerlendirmesini kapsamaktadır.

•Bu stratejiler bireyin kendi öğrenme özelliklerini belirleyip düzenlemesine, yürütmesine ve denetlemesine yardımcı olur.

Duyuşsal Stratejiler•Öğrenmede ortaya çıkan güdüsel ve

duyusal engelleri kaldırmaya yardım eden stratejilerdir.

•Başarısız olma korkusunu gidermek üzere kendi kendine olumlu pekiştirmede bulunmaya dayanır.

•Dışarıdan gelen ve öğrenmeyi engelleme olasılığı bulunan uyarıcılara karşı uyanık olmayı ve karşı önlemler geliştirmeyi ifade eder.

Öğrenme StiliÖğrenme Stili

•Öğrenme stili, bireyin fiziksel ve duygusal ihtiyaçlarını etkileyen, çevresel ve algısal tercihlerinin oluşturduğu bir bütündür.

•Öğrenme sürecindeki tercihlerin tümü olarak tanımlanabilir.

•Nasıl her bireyin kişilik özellikleri, ihtiyaçları birbirinden farklı ve kişiye özgü ise öğrenme stilleri de kişiye özgüdür

Öğrenme StilleriÖğrenme Stilleri•Çalışma ortamının sesli/sessiz olması•Ortamdaki ışığın parlak/loş olması•Serin/sıcak bir çevre•Düzenli/düzensiz çalışma ortamı•Kendi kendine öğrenmeyi tercih etme/bir

akranla öğrenmeyi tercih etme•Yetişkinle öğrenmeyi tercih etme/etmeme•Yiyecek ve içecek eşliğinde çalışma/ bunlara gereksinim duymama•Hareket gereksinimi/sürekli oturma•Sabahın erken saatleri/öğleye doğru/ öğleden sonra/akşam saatlerinde çalışma

İnsanlarİnsanlar

Öğrenme StiliÖğrenme Stili Öğrenme Öğrenme YüzdesiYüzdesi

Duyduklarının (İşitsel) 20

Gördüklerinin (Görsel) 30

Hem duyup hem gördüklerinin 50

Kendi Söylediklerinin 70

Kendi Yaptıklarının (Uygulayarak) 90

Öğrenmeyi ÖğrenmekÖğrenmeyi Öğrenmek•Hedefleri belirlemek/Liste yapmak•Zamanı etkin kullanmak•Esnek planlama yapmak•Uygun çalışma alışkanlıkları•Konsantrasyon•Hatırlamak•Proje yapmak •Son dakikaya sıkışmamak•Etkin çalışma sistemi •Tenkitçi okuma •Hızlı okuma

Öğrenmeyi Öğrenmenin Yolu

•Kişinin;•Kendisini •Öğrenme kapasitesini •Uygun Öğrenme Stratejilerini (Başarı ile

kullanabileceğin yöntemleri)•Uygun Öğrenme Stillerini •Konuya ilişkin ilginin ve bilgi gereksiniminin

bilinmesini gerektirir

Öğrenmeyi öğrenmekÖğrenmeyi öğrenmek

•Bir yaşama tarzıdır

•Bir yaşam biçimidir

•Bir hayat tarzıdır

• İnsanın gelişme çabasında büyük bir

mücadelesidir

•Yeni bilgiler önceden yapılanmış

bilgilerin üzerine bina edilir.

•Öğrenmeyi öğrenme,

•Var olanlarla yeni olan öğrenmeler

arasında bağ kurma ve

•Her yeni bilgiyi var olanlarla

bütünleştirme sürecidir.

POZİTİF DÜŞÜNCE İLE HAYATA BAKIŞ

•Pozitif düşünce; daha iyi, daha nitelikli ve daha üretken/verimli bir yaşam için insanlara ve olaylara daha olumlu açıdan bakabilmeyi ifade eder.

•Daha olumlu bir bakış açısının, olumsuz durumlarla daha kolay baş etmeyi sağlayacağını, sonuç olarak insanların daha mutlu, daha üretken bir yaşam sürdürebileceğini anlatır.        

•Bir çoğumuzda olmayan, olması için de çaba göstermediğimiz düşünce.

•Zihnimizdeki olumlu düşünceler, bedenimizde olumlu sonuçlar yaratır.

•Pozitif düşünce olumsuzluklara razı olmamak, her koşulda yapılabilecek bir şeyin olduğuna inanarak hareket etmektir.

•Hiçbir işi imkansız diyerek bırakma, ertesi gün başkalarının o işi başarırken çıkardığı gürültüyle uyanırsın.

•Kardeşim sen düşünceden ibaretsin,•Geriye kalan et ve kemiksin,•Gül düşünürsün gülistan olursun,•Diken düşünürsün dikenlik olursun• Hz. Mevlana•Güzel gören, güzel düşünür. Güzel düşünen, hayatından lezzet alır.

Pozitif HaberPozitif Haber•Adam, kısa bir süre önce ayrıldığı evine

telefon açar, bahçıvana sorar: - Nasıl her şey yolunda mı?

•Bahçıvan hemen soruyu cevaplar. -Yolunda. Yalnız, küreğin sapı kırıldı onu tamir etmeye çalışıyorum. - Neden kırıldı? - Köpeğinize mezar kazarken, zorlamışım, bu yüzden kırıldı. - Nee! Köpeğim öldü mü? - Havuza düştü öldü.

• - Benim köpeğim çok iyi yüzerdi; nasıl havuzda ölür?

- Ama havuzun suyu boşalmıştı, betona çakıldı; bu yüzden hayatını kaybetti. - Daha havuzu yeni doldurtmuştum. Neden boşalttınız? - Biz değil itfaiyeciler boşalttı. Çünkü evdeki yangını söndürmek için ilave suya ihtiyaç duydular. - Evde yangın mı çıktı? - Evet efendim. Annenizin vefatı dolayısıyla çok sayıda insan geldi.

•Bir sigara izmaritinden kağıtlar, ardından da perde tutuşmuş. O kalabalıkta farkına varamadık.  - Annem nasıl öldü? Sapasağlamdı. - Haklısınız. Biz de şaşırdık ama sizin yatak odanıza bir şey bakmaya girmiş. Yatakta karınızla en yakın arkadaşınızı görünce kalbine inmiş. - Yahu hiç pozitif bir haber yok mu? Bunaldım. - Olmaz olur mu? Var. Gecen gün siz AIDS testi yaptırmıştınız ya.  - İste onun neticesi pozitif çıktı.

KİŞİSEL ZAMAN YÖNETİMİKİŞİSEL ZAMAN YÖNETİMİ

•Zaman; soyut, deneyim ve eylemlerimize

göre anlamları farklılık gösteren bir

kavramdır.

•Zaman; Yerine konması, geri

döndürülmesi, yenilenmesi, depolanması,

satın alınması mümkün olmayan bir

kaynaktır.

•Zaman en kıt kaynaktır. Eğer o doğru yönetilmiyorsa, hiçbir şey doğru yönetilmiş sayılmaz.

Peter Drucker

•Zaman hayattaki en acımasız, en katı elementtir.

•Yapılacak her iş için bir zaman gereklidir.•Zaman pahalıdır. Vakit Nakittir.

•Zamanın akışı denetimimiz dışında olduğundan, aslında zamanı yönetemeyiz.

•Sorun ne kadar zamanımız olduğu değil, sahip olduğumuz zaman süresi içinde neler yapabildiğimizdir.

•Hepimizin eşit olarak sahip olduğu nadir şeylerden birisi de zamandır.

•Gün 24 saat, maç 90 dakikadır.•Bu durumda sorun zamanda değil,

bizdedir.

•Zamanımızın belli bir kısmını (% 25’ini) acil durumlara yani beklenilmeyeni beklemeye ayırmakta yarar vardır.

•Kişisel zaman yönetiminde etkinlik, çoğu kez iyi dengelenmiş bir yaşam biçimine bağlıdır.

•Bunu açıklayan güzel bir örnek!

Kavanoz Doldurma OlayıKavanoz Doldurma Olayı

•Northwestern Üniversitesi Kellog Business School’da Zaman yönetimi dersinde, öğrenciler ve hoca arasında geçmiştir.

•Hoca kürsüye kocaman bir kavanoz ve yumruk büyüklüğünde bir çok taş ile gelir.

•Taşları büyük bir dikkat ile kavanoza yerleştirir ve daha başka taş konulamayacak duruma gelince, bu kavanoz doldu mu diye sorar.

•Öğrenciler hep birlikte doldu diye cevap verirler.

•Hoca kürsünün altından bir kova mıcır çıkartır ve mıcırı yavaş yavaş kavanozun içine döker. Sonra kavanozu sallayarak mıcırın taşların arasına yerleşmesini sağlar.

•Sonra bir kez daha kavanoz doldu mu diye sorar.

•Bir öğrenci dolmadı herhalde diye cevap verir.

•Doğru der hoca ve yine kürsünün altından bir kova kum alır ve yavaş yavaş doldurur.

•Tekrar kavanoz doldu mu diye sorar.•Tüm sınıf hayır diye bağırır.•Güzel der hoca ve kürsünün altından bir

sürahi su alarak, kavanoz ağzına dek doluncaya kadar boşaltır.

AmaçAmaç•Büyük taşları baştan yerleştirmezseniz,

küçüklerden sonra hiçbir zaman koyamazsınız.

•Büyük taşlar kişiye göre değişmekle birlikte; çocuklarınız, eşiniz, sevdikleriniz, arkadaşlarınız, eğitiminiz, hayalleriniz, sağlığınız, işiniz, başkalarına faydalı olmanız vb. şeklinde söylenebilir.

•Önce büyük taşları belirlemek ve yerleştirmek gerekli.

Gerçekçi Olmayan Zaman Gerçekçi Olmayan Zaman TahminleriTahminleri

•… Her zamankinden biraz daha geç çıkarak bir taksiye atladım ve şoföre saat 15:00’e kadar X havaalanına yetişip yetişemeyeceğimizi sordum.

•Şoför iki elini direksiyona koyarak, 10. Caddeyi görmüyor musunuz? diye sordu.

•10. Caddeyi boş ver sen bana havaalanından haber ver dedim.

•Şoför, trafiği görmüyor musunuz? Bayım. Noe’le bir hafta kaldığını bilmiyor musunuz?

•Bu trafikte caddeyi 15 dakikada geçebilirsek şans sayılır. Yılın bu günlerinde neden daha erken yola çıkmadınız?

•Taksi şoförü bana zaman yönetimi konusunda iyi bir ders vermişti.

•Gülmeye başladığımı görünce nedenini sordu.

•Seyahatimin nedeninin üst düzey yöneticilerine, zaman yönetimi konusunda bir konferans vermek olduğunu öğrenince şoför de güldü.

TEŞEKKÜRLER…