Społeczna Wyższa SzkołaPrzedsiębiorczości i Zarządzania w ŁodziWydział Zarządzania i Informatyki w Ostrowie Wielkopolskim Tadeusz Sarnowski

Istota czasu i jego rola w aspekcie jakości życia

Ostrów Wielkopolski, 17 listopad 2009

Mało ludzi ma wystarczającodużo czasu, a przecież każdyma prawie cały czas, który istnieje (Paradoks czasu)

1. Pojęcie czasu.

2. Koncepcje czasu.

3. Złote myśli o czasie.

4. Strzałka czasu.

5. Zmiany w aspekcie czasu.

6. Znaczenie czasu w procesach gospodarczych.

7. Gospodarowanie czasem w życiu człowieka.

8. Zakończenie.

CZAS

Czas – jedno z podstawowych pojęć filozoficznych, skalarna wielkość fizyczna określająca kolejność zdarzeńoraz odstępy między zdarzeniami.

Czas może być rozumiany jako: Chwila, punkt czasowy, Odcinek czasu, Trwanie, Czwarta współrzędna czasoprzestrzeni w teorii

względności.

KONCEPCJE CZASU

Św. Augustyn – czas jest bezcenny, nierozłączny ze zmianą (ruchem), stanowi pewien wymiarświata materialnego i wiąże się z przemijalnością. Teraźniejszość (to, co istnieje materialnie)jest dla niego czasem zauważonym (choć nieuchwytnym), przeszłość (to, co istniało)– pamiętanym, a przyszłość (to, co będzie istniało) – oczekiwanym; Z całą pewnością stwierdza,że Czas stworzył Bóg, który znajduje się poza nim.

Newton – istnieje tylko jeden, uniwersalny i wszechobejmujący czas – płynie on wjednostajnym tempie i nic nie wywiera na niego wpływu. Jest więc absolutny i obiektywniejednakowy w całym wszechświecie.

Leibniz – czas jest porządkiem następstwa zdarzeń zachodzących w świecie – bez świata(zdarzeń) nie może być mowy o żadnym czasie.

Einstein – upływ czasu zależny jest od prędkości układu odniesienia, w którym się go mierzy. W teorii względności Einstein uwzględnia związek czasu z polem grawitacyjnym.Czas nie płynie odrębnie, lecz jest związany jako czwarty wymiar w pojęciu czasoprzestrzeni. Zgodnie z podstawowym założeniem ogólnej teorii względności, grawitacja powodujezakrzywienia czasoprzestrzeni.

Kant – czas to subtelne odczucie człowieka. Dzieli się na przeszłość, teraźniejszość i przyszłość.Przeszłość, to coś czego już nie ma, jest tylko w naszej pamięci, przyszłość to plany i wyobrażenia, a więc także nie jest czasem. Teraźniejszość to nieskończenie krótki przedział czasu pomiędzyprzeszłością a przyszłością, więc praktycznie nie istnieje.

Tempora mutantur et nos mutamur in illis – czasy się zmieniają

i my się zmieniamy wraz z nimi.

Tempus fugit – czas ucieka.

Temporis filia veritas – prawda jest córą czasu.

Tempus est optimus magister vitae – czas to najlepszy

nauczyciel życia.

O tempora! O mores! – o czasy, o obyczaje.

Czas jest zawsze aktualnyAutor: Sławomir Mrożek

Czas robi swoje. A ty człowieku?Autor: Stanisław Jerzy Lec

Jeżeli kochasz, czas znajdziesz, nie mając ani jednej chwili.Autor; Jan Twardowski

Nie bądź pewny, że masz czas bo pewność niepewna.Autor: Jan Twardowski

Nie szczędź czasu, żeby być szczęśliwym.Autor: Phil Bosmans

Nawet gdy zegar się zatrzyma, czas biegnie dalej.Autor; Emilia Tesz

Poszukiwanie straconego czasu pomnaża tylko stracony czas.Autor: Kazimierz Chyła

Znane są tysiące sposobów zabijania czasu, ale nikt nie wie, jak go wskrzesić.Autor: Albert Einstein

Czas – jedyne, co można komuś ukraść, a nie można sobie tego przywłaszczyć.Autor: Urszula Zybura

Czas korzystnie ulokowany procentuje dla człowieka.Autor; Grażyna Ponicka

Czas to najlepsza cenzura, a cierpliwość najdoskonalszy nauczyciel.Autor: Fryderyk Chopin

Czas strąca liście i z laurowych wieńców.Autor; Krystyna Sylwestrzak

Źródło: Wielka Księga Myśli Polskiej, Wikipedia

STRZAŁKA CZASU

Strzałka czasu (ang. Arrow of time) – oznacza kierunek upływu czasu. Pojecie

wprowadzone i spopularyzowane przez brytyjskiego astrofizyka Arthura Eddingtona.

Czas upływa zawsze w kierunku od przeszłości do przyszłości, a nigdy odwrotnie, czyli

jest jednokierunkowy, asymetryczny i nieodwracalny. Czas można podzielić na

przeszły, teraźniejszy i przyszły.

Strzałka czasu

przeszłość teraźniejszość przyszłość

RODZAJE STRZAŁEK CZASU

Wyróżnia się następujące rodzaje strzałek czasu:

kosmologiczną, termodynamiczną, radiacyjną, kwantową, przyczynową, psychologiczną, biologiczną, socjologiczną.

PRZYCZYNOWA STRZAŁKA CZASU

Przyczynowa strzałka czasu wskazuje, że przyczyny

poprzedzają efekty, czyli że przyczyny tkwią zawsze

w przeszłości, a dopiero potem następują skutki, których

jesteśmy świadkami.

Przyczynowa strzałka czasu

przyczyny skutki

PSYCHOLOGICZNA STRZAŁKA CZASU

Psychologiczna strzałka czasu tkwi w każdym człowieku i ma postać pamięci.

Pamięć rejestruje, przechowuje i przywołuje informacje z przeszłości, a więc

porządkuje zdarzenia w życiu człowieka oraz wyznacza przedziały czasowe między

nimi, a także kieruje świadomością. Ludzka pamięć nie ma zdolności rejestrowania

tego, co dopiero ma się wydarzyć w przyszłości jako faktów. Percepcja czasu jest

jednokierunkowa. Realna jest teraźniejszość czyli obecna chwila.

Proces zapamiętywania polega na tworzeniu porządku, czyli zmniejszaniu entropii

mózgu kosztem wzrostu entropii otoczenia. Przeszłość każdego człowieka jest

jednoznacznie określona, natomiast jego przyszłość rozgałęzia się na wiele

możliwości.

Psychologiczna strzałka czasu

pamięć obecna chwila możliwości

BIOLOGICZNA STRZAŁKA CZASU

Biologiczna strzałka czasu ilustruje ewolucję żywych organizmów

zachodzących wraz z upływem czasu: od prostych organizmów

jednokomórkowych do złożonych, wysoko zorganizowanych

organizmów wielokomórkowych.

Biologiczna strzałka czasu

proste formy ewolucja złożone formy

SOCJOLOGICZNA STRZAŁKA CZASU

Socjologiczna strzałka czasu odnosi się do niepowtarzalności

ludzkiego działania, unikalności wydarzeń, formowania obyczajów

w zależności od czasu i ciągłego zmierzania ludzkości ku nowemu.

W związku z powyższym powrót ludzkości na aktualnym etapie

rozwoju do epoki kamienia łupanego jest niemożliwy.

Socjologiczna strzałka czasu

historia aktualność przyszłość

CZAS W PROCESACH FIRMY

U podstaw strategii czasowych leży „kompresja czasu”

(Time Compression). Kompresja czasu to redukcja czasu

konsumowanego przez procesy w biznesie osiągana

poprzez eliminację czasu nie tworzącego wartości dodanej.

Kompresja czasu jest ściśle powiązana z analizą procesów

przedsiębiorstwa i oceną ich przydatności z punktu widzenia

efektywności firmy.

ISTOTA I ZNACZENIE STRATEGII KONKUROWANIA CZASEM

Dziś konkurowanie jakością i ceną nie wystarcza już często dozdobycia przewagi rynkowej. Czas jest wyjątkowym i niezwyklecennym zasobem, którym dysponuje przedsiębiorstwo.

Osiągnięcie trwałej przewagi dzięki strategii konkurowania czasemwymaga gruntownych i głębokich zmian w funkcjonowaniuprzedsiębiorstwa.

Stosowanie technik czasooszczędnych zmierza do tego aby: szybko reagować na zmieniające się oczekiwania klientów,

nowinki technologiczne i ruchy konkurencji, nie występowały opóźnienia w realizacji procesów, eliminować błędy i marnotrawstwo, niepotrzebne procesy.

MODEL PROSTEGO PROCESU PRODUKCYJNEGO/USŁUGOWEGO

KLIENCI KLIENCI OBSŁUŻENI

WYROBY WYROBY GOTOWE

CZYNNOŚCI CZYNNOŚCI WYKONANIE

Stanowisko - lekarz- obrabiarka- urząd- baza rozładunkowa- kasa

Kolejka - pacjenci- detale do obróbki- pisma czekające na rozpatrzenie- ciężarówki- klienci oczekujący na realizacje płatności

KOLEJKA

STANOWISKO PRODUKCYJNO

/USŁUGOWE

POJĘCIE ZMIANY

Aby przedstawić zagadnienia świadomej działalności człowiekaw kierunku zmiany należy uzmysłowić sobie, co to jest pojęciezmiany.

Według Słownika współczesnego języka polskiego: zmiana występuje wtedy, gdy coś staje się inne niż było przedtem, następuje zastąpienie czegoś czymś innym, następuje wymiana kogoś na kogoś innego.

Mamy tu trzy aspekty: czynnościowy, rzeczowy, personalny.

Daje się wyodrębnić również działanie: jako proces zmieniający stan istniejący, rezultat działania – nowa rzecz, nowy człowiek.

Okres preagrarny – charakteryzujący się całkowitym brakiem technologii i opierający się wyłącznie na rybołówstwie, myślistwie i zbieractwie.

Rewolucja agrarna, początki datuje się na 7000 lat p.n.e. Często w literaturzeokres ten nosi nazwę tzw. „pierwszej fali”, a jego cechy charakterystyczne toprzejście do osiadłego trybu życia, zapoczątkowanie rolnictwa, wynalazki (brąz,koło, dźwignia, żelazo).

Okres industrialny, zapoczątkowany w XVIII w. i zwany „drugą falą”, gdynasilenie wynalazczości i odkryć doprowadziło do powstania przemysłu. Ten z kolei zapoczątkował produkcje na masową skalę. Zasady właściwe dlaindustrializmu to: ujednolicenie (procedur, produktów), specjalizacja (podziałpracy), synchronizacja, koncentracja (ludzi w miastach, kapitału, produkcji),maksymalizacja (gigantomania – „duże jest piękne”), centralizacja (informacjii władzy).

Okres postindustrialny, który dopiero co powstaje i nie koncentruje się już nawielkim przemyśle, ale na technologiach informatycznych, jest okresem głównie usług, a największym zasobem jest wiedza (a nie kapitał, jak było to w okresieindustrialnym, czy też ziemia i praca jak w erze agrarnej).

OKRESY ROZWOJU EKONOMICZNEGO I PRZEMIAN SPOŁECZNYCH

Co dalej na widnokręgu przyszłości?

Oblicze świata zmieniać się będzie nieustannie. Wraz z czasem

posuwamy się do przodu, każdego dnia widać coś nowego, coś

innego.

Podstawowe obszary, które będą wpływały na dalsze zmiany: tempo wzrostu gospodarczego, ewolucja wartości i ich kulturowe implikacje dla procesów

rozwojowych, pogłębiająca się globalizacja, środowisko przyrodnicze i konkurencja o wyczerpujące się

zasoby naturalne, procesy demograficzne i migracje ludności, nierówności społeczne, postęp naukowo-techniczny, ewolucja sieci i jej gospodarcze konsekwencje, konflikty i bezpieczeństwo.

GOSPODAROWANIE CZASEM W ŻYCIU CZŁOWIEKA

„Dbaj o minuty, a godziny

same o siebie zadbają”

Życie możemy opisać jako czas przydzielony nam tu na ziemi. Naszym najważniejszym życiowym zadaniem jest zrobić z tego czasu jaknajlepszy użytek.

Czas jest wartościowym kapitałem: czas jest najcenniejszym dobrem jaki posiadamy, czas nie jest na sprzedaż, czas nie daje się zaoszczędzić ani zmagazynować, czas nie daje się rozmnożyć, czas ucieka stale i nieodwracalnie, czas to życie.

Zastanów się! Jaką wartość ma dla Ciebie godzina życia? Czy obchodzisz się ze swoim czasem tak samo rozważnie jak z pieniędzmi?

GOSPODAROWANIE CZASEM

Gospodarowanie czasem oznacza panowanie nad własnym czasem

poprzez świadome i efektywne jego kształtowanie.

Jeśli życie jako całość ma się udać, musi za nim stać przemyślana

koncepcja czasu lub życia. Czas, którym dysponujemy, musimy

świadomie wykorzystywać do osiągania celów zawodowych i osobistych.

Tylko w ten sposób możemy bezpośrednio połączyć rozwiązanie

codziennych zadań i działań z jednej strony z osobistym zadowoleniem

i własnym rozwojem z drugiej.

Stopień wykorzystania ludzkiego potencjału ocenia się na zaledwie 30 do

40%. Większość energii i czasu ulega marnotrawstwu, ponieważ brak jest

jasnych celów, planowania, priorytetów i rozeznania.

ZNAJDŹ CZAS

Znajdź czas na pracę, to cena sukcesu. Znajdź czas na myślenie, to źródło siły. Znajdź czas na zabawę, to tajemnica młodości. Znajdź czas na czytanie, to podstawa wiedzy. Znajdź czas na uprzejmość, to brama do szczęścia. Znajdź czas na marzenia, to droga do gwiazd. Znajdź czas na miłość, to prawdziwa uroda życia. Znajdź czas na radość, to muzyka duszy.

źródło: irlandzkie

PLANOWANIE CZASU

Im lepiej podzielimy (zaplanujemy) czas, tym lepiej będziemy mogli go

wykorzystać do realizacji celów osobistych. Planowanie to przygotowanie

do realizacji celów.

Największa korzyść z planowania pracy:

Czas na planowanie Czas konieczny na wykonanie

Czas na planowanie

Czas konieczny na wykonanie

Zysk na czasie

całkowity nakład czasu

PLANOWANIE CZASU NA PIŚMIE

Najważniejszą zasadą jest PLANOWANIE NA PIŚMIE

Plany, które ma się tylko „w głowie”, nie pozwalają na właściwe rozeznanie

(„co z oczu – to z głowy”) i łatwo ulegają całkowitej zmianie.

Plany na piśmie stanowią odciążenie pamięci.

Plan sformułowany na piśmie daje psychologiczny efekt samomotywacji

do pracy. Twoje zajęcia ukierunkowane na wykonanie zadań w danym dniu

stają się bardziej celowe i nastawione na ścisłe trzymanie się założonego

planu dnia.

Dzięki temu rzadziej coś odwraca twoją uwagę (koncentracja) i łatwiej ci

jest wykonać zaplanowane zadania niż wówczas, gdy nie trzymasz się

ściśle założonego planu dnia.

Kontrolując wyniki dnia nie zapominasz o tym, czego nie udało ci się

załatwić (przenosisz na następny dzień).

STOSUJ PLANY DNIA

Dzień jest najmniejszą, przejrzystą jednostką systematycznego

planowania dnia.

Każdego dnia możesz zacząć od nowa, jeśli jakiś dzień ci się nie udał.

Ten, kto nie potrafi zapanować na przebiegiem dnia, nie potrafi też

zrealizować planów długookresowych, np. miesięcznych czy rocznych.

OKREŚL RAMY CZASOWE WYKONYWANYCH DZIAŁAŃ

Dlatego oceń – z grubsza – czas, jaki zabierze ci wykonanie

zaplanowanego działania.

Na wykonanie jakiejś pracy poświęca się tylko tyle czasu, ile się go ma.

Jeśli ściśle określisz czas konieczny na wykonanie pracy, potrafisz się

zmusić do nieprzekraczania limitu, podobnie jak w przypadku budżetu

finansowego.

Jeśli założysz sobie, że daną pracę wykonasz w określonym czasie, to

pracujesz w znacznie większym skupieniu i z większa konsekwencją

eliminujesz, co zakłóca tę pracę.

Podstawowa reguła planowania czasu: zaplanuj tylko 60%.

Zdarzenia nieprzewidziane, zakłócenia, złodzieje czasu i potrzeby osobiste

nie pozwalają zaplanować czasu bez reszty.

GOSPODAROWANIE CZASEM – ZALETY

I KORZYŚCICo można osiągnąć przez konsekwentne gospodarowanie czasem. uporządkować przebieg dnia, skończyć z zapominaniem, skoncentrować się na sprawach istotnych, mniej rozpraszać się na sprawach błahych, zrealizować cele dnia, zachować samodyscyplinę w załatwianiu spraw, zmniejszyć stres i nie szarpać sobie nerwów, szanować czas bliźnich, zwiększyć zadowolenie i motywację, a PRZEDE WSZYSTKIM: zyskać na czasie dzięki metodycznemu

sposobowi pracy.

ZNAJDŹ CZASCodziennie słyszy się: „Nie mam czasu”.Jeszcze nigdy nie było tylu zagonionych ludzi.Wszyscy mamy straszliwie dużo do zrobienia.Jeszcze nigdy nie było tylu ludzi nie mających czasu,a także nie było takiej samotności.Ojcowie i matki czekają często bezskutecznieNa odwiedziny swoich dzieci: Te nie mają czasu.Chorzy i starzy widzą zdrowych i młodychMijających ich w pędzie: Ci się spieszą.Małżonkowie staja się dla siebie obcy:Nie maja dla siebie nawzajem czasu.

Dlaczego mamy tak mało czasu?Wciąż myślimy o tym, co chcemy jeszcze mieć,co powinniśmy jeszcze zrobić, czego dokonać.W ten sposób nasze życie jest w pełni zaplanowane.Dlatego proponuję: Uwolnij się od tej presji.Zrób sobie przerwę, weź wolne.Raz świadomie nie rób nic! Uspokój się, wycisz.

Z ciszy wyrastają drobne gesty sympatii,które wymagają o wiele mniej czasu, niż myślimy:dobre słowo, słuchanie pełnego zrozumienia,pocałunek wdzięczności, drobny prezent, gest.Usuń ze swego życia zabójcze „Nie mam czasu”.Przerwij mordercze tempo.Znajdź czas, aby być dobrym człowiekiemdla swych bliźnich. Autor: Phil Bosmans

Czy kochasz życie?Nie marnuj więc czasu,

bo życie właśnie z niego się składa.

Benjamin Franklin