IZMJENE I DOPUNE DETALJNOG URBANISTI KOG PLANA … planska... · Na terenu je sprovedena detaljna anketa, kojom je konstatovano stanje građevinskog fonda, namjena objekata i površina,

IZMJENE I DOPUNE DETALJNOG URBANISTIČKOG PLANA „RISAN“ KOTOR

1

Sadržaj: I UVODNI DIO..................................................................................................................................................................................................................................... 2

1. PRAVNI OSNOV I CILJ IZRADE IZMJENA I DOPUNA DUP-A RISAN ........................................................................................................................................ 2

2. PLANSKI OSNOV ZA IZRADU IZMJENA I DOPUNA DUP-A RISAN........................................................................................................................................... 3

3. OPIS GRANICE I POVRŠINA PROSTORA KOJI SE OBRAĐUJE PLANSKIM DOKUMENTOM.................................................................................................. 3

4. PROGRAMSKI ZADATAK - IZVOD................................................................................................................................................................................................ 3

II ANALITIČKI DIO.............................................................................................................................................................................................................................. 5

1. PRIRODNE KARAKTERISTIKE PLANSKOG PODRUČJA ........................................................................................................................................................... 5

2. NAMJENA I KAPACITETI-POSTOJEĆE STANJE......................................................................................................................................................................... 6

2.1.NACIN KORIŠĆENJA ZEMLJISTA.................................................................................................................................................................................................... 6 3. PODACI O IZGRAĐENIM OBJEKTIMA ......................................................................................................................................................................................... 7

4. EKONOMSKO-DEMOGRAFSKA ANALIZA................................................................................................................................................................................... 9

5. ANALIZA POSTOJEĆE PLANSKE I OSTALE DOKUMENTACIJE ............................................................................................................................................. 10

5.1. PROSTORNI PLAN CRNE GORE DO 2020.GOD............................................................................................................................................................................ 10 5.2. PROSTORNI PLAN OPŠTINE KOTOR IZ 1995.GOD........................................................................................................................................................................ 12 5.3. PROSTORNI PLAN PODRUČJA POSEBNE NAMJENE ZA MORSKO DOBRO ........................................................................................................................................ 15 5.4. URBANISTIČKI PLAN NASELJA RISAN ......................................................................................................................................................................................... 25 5.5.STUDIJA „GRADITELJSKO NASLJEĐE RISNA“ ............................................................................................................................................................................... 25

6. ZAŠTIĆENA PODRUČJA............................................................................................................................................................................................................. 28

7.OBAVEZE PREUZETE MEĐUNARODNIM UGOVORIMA ............................................................................................................................................................ 29

8.OCJENE ISKAZANIH ZAHTJEVA I POTREBA KORISNIKA PROSTORA................................................................................................................................... 29

9. SINTEZNI PRIKAZ POSTOJEĆEG STANJA ............................................................................................................................................................................... 32

9.1.DOSADAŠNJI PLANSKI DOKUMENTI ZA RAZVOJ ............................................................................................................................................................................ 32 9.2.ANALIZA KONTAKTNIH ZONA I UZAJAMNIH UTICAJA....................................................................................................................................................................... 32

III OPŠTI I POSEBNI CILJEVI .......................................................................................................................................................................................................... 34

IV PLANSKO RJEŠENJE................................................................................................................................................................................................................. 35

1.KONCEPT ORGANIZACIJE PROSTORA..................................................................................................................................................................................... 35

2.KONCEPCIJA KORIŠĆENJA , UREĐENJA I ZAŠTITE PLANSKOG PODRUČJA...................................................................................................................... 37

3.EKONOMSKO-TRŽIŠNA I DEMOGRAFSKA PROJEKCIJA ........................................................................................................................................................ 38

4.FAZE REALIZACIJE...................................................................................................................................................................................................................... 41

5.MREŽE I OBJEKTI SUPRA I INFRASTRUKTURE........................................................................................................................................................................ 42

5.1. PEJZAŽNA ARHITEKTURA.......................................................................................................................................................................................................... 42 5.2. SAOBRAĆAJ............................................................................................................................................................................................................................ 55 5.3. ELEKTROENERGETIKA ............................................................................................................................................................................................................. 62 5.4. HIDROTEHNIČKA INFRASTRUKTURA........................................................................................................................................................................................... 74 5.5. TELEKOMUNIKACIONA INFRASTRUKTURA................................................................................................................................................................................... 78

6.UPOREDNI PODACI POSTOJEĆIH I PLANSKIH BILANSA POVRŠINA.................................................................................................................................... 81

7.USLOVI U POGLEDU PLANIRANIH NAMJENA........................................................................................................................................................................... 83

V SMJERNICE ZA SPROVOĐENJE PLANSKOG DOKUMENTA.................................................................................................................................................... 92

1.SMJERNICE ZA DALJU PLANSKU RAZRADU ........................................................................................................................................................................... 92

2.SMJERNICE ZA FAZNU REALIZACIJU PLANA .......................................................................................................................................................................... 92

3.SMJERNICE ZA ZAŠTITU ŽIVOTNE SREDINE, PRIRODNIH I PEJZAŽNIH VRIJEDNOSTI I KULTURNE BAŠTINE ............................................................. 92

3.1.MJERE ZAŠTITE KULTURNOG I ISTORIJSKOG NASLJEĐA................................................................................................................................................................ 92 3.2.ZAŠTITA ŽIVOTNE SREDINE........................................................................................................................................................................................................ 92

4.SMJERNICE ZA ZAŠTITU OD INTERESA ZA ODBRANU ZEMLJE, SPREČAVANJE I ZAŠTITU OD PRIRODNIH I TEHNIČKO-TEHNOLOŠKIH NESREĆA 93

5.SMJERNICE ZA POVEĆANJE ENERGETSKE EFIKASNOSTI I KORIŠĆENJE OBNOVLJIVIH IZVORA ENERGIJE ................................................................ 94

6.URBANISTIČKO TEHNIČKI USLOVI I SMJERNICE ZA IZGRADNJU OBJEKATA..................................................................................................................... 94

7.POSEBNI USLOVI I KAPACITETI PO PLANSKIM JEDINICAMA ................................................................................................................................................ 96

8. SMJERNICE ZA TRETMAN NEFORMALNIH OBJEKATA I NASELJA..................................................................................................................................... 113

VI PRILOG.................................................................................................................................................................................................................................... 114


2

I UVODNI DIO 1. Pravni osnov i cilj izrade Izmjena i dopuna DUP-a Risan Pravni osnov za donošenje Odluke o izradi izmjena i dopuna Detaljnog urbanističkog plana Risan, sadržan je u članu 31. Zakona o planiranju i uređenju prostora ("Sl.list RCG" br. 28/05) kojim je propisano da "izradi planskog dokumenta pristupa se na osnovu odluke o izradi koju donosi Vlada, odnosno izvršni organ jedinice lokalne samouprave. Odlukom o izradi planskog dokumenta određuje se narošito: vrsta planskog dokumenta, teritorija, odnosno područje za koje se izrađuje, način finansiranja, vrijeme za koje se donosi, rokovi izrade, potreba za javnim konkursom iz člana 30 ovog zakona, osnovne smjernice iz planskih dokumenata širih teritorijalnih jedinica i dr." U članu 54 istog Zakona propisano je "Izmjene i dopune planskog dokumenta vrše se na način i po postupku utvrđenom ovim zakonom za izradu i donošenje planskog dokumenta. Odluku o Izradi izmjena i dopuna Detaljnog urbanističkog plana Risan (u daljem tekstu Plana), na osnovu člana 31. i 34. Zakona o planiranju i uređenju prostora ("Sl.list RCG" br. 28/05) i čl 50 Statuta opštine Kotor (Sl.list RCG-opštinski propisi br.3/04 ) donio je predsjednik Opštine Kotor 28.09.2007.god. (Odluka br.01-7931/07). Prostornim planom opštine Kotor (Sl.list RCG –opštinski propisi br.19/87;26/95), prostor koji je predmet detaljne razrade pripada obalnom pojasu unutrašnjeg zaliva.Ova makrocjelina obuhvata priobalje sa zaleđem i deo unutrašnjeg mora kao integralni deo obalskog pojasa,to je prostor koji je proglašen za Svjetsku baštinu i baštinu u opasnosti sa pravcima razvoja visokog turizma,zaštita kulturne i prirodne baštine i aktiviranje morskog dobra. Prema PPPPNMD prostor koji je predmet detaljne razrade definisan je kao sektor br 10 Spila-Risan-rt Banja. Osnovni cilj izrade Izmjena i dopuna DUP-a Risan je da u skladu sa zahtjevima vremena i razvojnim programima opštine Kotor, kao i stvorenim legalnim i nelegalnim uslovima, preispita postojeće planske smjernice za ovaj prostor i da ocijeni realne mogućnosti daljeg razvoja naselja. Izradi Plana prethodila je detaljna analiza postojeće planske dokumentacije, postojećeg stanja i formiranje dokumentacione osnove. Na terenu je sprovedena detaljna anketa, kojom je konstatovano stanje građevinskog fonda, namjena objekata i površina, potrebe korisnika i dr. Prostorni koncept zasnovan je na međusobnoj usaglašenosti tri osnovna faktora prirodnih, stvorenih uslova i planerskog stava . Plan sačinjavaju potrebna obrazloženja planskih rješenja i preporuka,kao tekstualni dio, i odgovarajući grafički prilozi, odnosno djelovi dokumentacije koji saglasno Zakonu o planiranju i uređenju prostora ("Sl.list RCG" br. 28/05) sačinjavaju Elaborat DUP-a. Tekstualni dio kao obrazloženje Planom definisanih rješenja, predstavlja sintezni prikaz obavljenih analiza i izvedenih rezultata, definišući sve bitne elemente uslova potrebnih u postupku sprovođenja Plana. Tekstualni dio Plana je praćen odgovarajućim grafičkim prilozima na kojima su grafički prezentirana usvojena rješenja. Formiran je na osnovu podataka dobijenih od Naručioca, nadležnih organa Opštine, snimanja izvršenih na terenu i podataka dobijenih od komunalnih i drugih Preduzeća. Ukupan Elaborat nacrta Plana je formiran kao zbir funkcionalnih radova prezentiranih tekstualnim i grafičkim prilozima. Ovim Planom stvara se legalni instrument u daljem planiranju prostora u predmetnom zahvatu.


3

2. Planski osnov za izradu Izmjena i dopuna DUP-a Risan Planski osnov za izradu Izmjena i dopuna DUP-a Risan, predstavlja PPR CG, Prostorni plan opštine Kotor, PPPPNMD i važeći Urbanistički plan naselja Risan iz 2004.god. Sprovođenjem postojećeg planskog dokumenta utvrđeno je da je realizovan u visokom procentu, što je nametnulo potrebu razmatranja dopuna planskih rješenja ,kao i proširenja zahvata Plana. Važećim PPO-om, PPPPNMD i UPN-a Risan, prostor, koji je predmet planske razrade, po namjeni je opredjeljen za stanovanje kao osnovnu namjenu, razvoj visokog turizma, i zaštitu vrijednih ambijetalnih cjelina i objekata. Definisan je kao naselje individualnog stanovanja. 3. Opis granice i površina prostora koji se obrađuje planskim dokumentom Granica zahvata određena je Programskim zadatkom kao sastavnim dijelom Odluke o izradi Izmjena i dopuna DUP-a Risan od 28.09.2007.god. br.01-7931/07. Prikaz orijentacione granice dat je u grafičkom prilogu Programskog zadatka, a orijentaciona površina zahvata Izmjena i dopuna DUP-a je cca 250 ha. U toku izrade Nacrta planskog dokumenta na katastarsko-topografskim podlogama koje su u digitalnoj formi,utvrđeno je da površina zahvata Izmjena i dopuna DUP-a Risan nije u saglasnosti sa površinom datom Programskim zadatkom niti sa površinom važećeg UPN. Pretpostavka je da se radi o razlici koja je nastala obračunom površina u različitim formama podloge. Granica definisana Programskim zadatkom obuhvata teritoriju koja obuhvata katastarsku opštinu Risan I i dio katastarske opštine Risan II. Površina zahvata Izmjena i dopuna Risan u elektronskoj formi iznosi cca 175 ha. Definisanjem planskog rješenja i tehnologije kroz izradu Predloga plana, definisana je i precizna granica zahvata planskog dokumenta u površini od 1.752.155 m2. Granica je prikazana u grafičkom prilogu Topografsko katastarska podloga sa prikazom granice zahvata plana i određena je analitičko – geodetskim elementima. 4. Programski zadatak - izvod Programski zahjtevi definisani su u Programskom zadatku za izradu Izmjena i dopuna DUP-a Risan,kroz koji su iskazani ekspanzivne invenstitorske aktivnosti u posledjih par godina,rezultirale su sprovođenjem postojećeg planskog dokumenta u visokom procentu I neodložno nametnule potrebu razmatranja dopuna planskih rješenja Plana . Ocijenjeno je da važeća planska dokumentacija ne daje mogućnost razvoja u oblasti visokog turizma,tretman vrijednih ambijentalnih cjelina i objekata i njihovo uključivanje u raznorodnu turističku ponudu,kvalitetno infrastrukturno opremanje, niti zadovoljava potrebe naselja za centralnim sadržajima proporcionalno narastajućoj potrebi za povećanom gustinom stanovanja. Postupak sprovođenja Plana nametnuo je takođe potrebu preispitivanja i analiziranja obuhvata Plana, u smislu proširenja zahvata Plana,kroz Izmjene i dopune Planskog dokumenta.


4

U skladu sa tim,potrebno je obezbijediti planski osnov za preraspodjelu planiranih sadržaja pri čemu treba imati u vidu zahtijeve i potrebe građana koji žive na predmetnom prostoru,kao i inicijative potencijalnih investitora za izgradnju objekata,što bi stvorilo finansijsku osnovu kvalitetnu realizaciju predmetnog prostora. Cilj izrade izmjena i dopuna DUP-a je provjera mogućnosti prostora i analiza problema zbog kojih nisu realizovani određeni planirani sadržaji.Izmjenama Plana ponudila bi se rješenja kojim bi se išlo u susret novim potrebama korišćenja prostora,odnosno stvorili preduslovi za gradnju poslovno-turističkih objekata I pratećih sadržaja. Kao bitan cilj istaknuto je i stvaranje preduslova za kvalitetno infrastrukturno opremanje naselja Risan i regulisanje nivoa i načina uređenja prostora. METODOLOGIJA U postupku izrade izmjena i dopuna Dup-a Risan treba obezbijediti sledeći planski pristup:

◦ Sagledavanje ulaznih podataka iz planova višeg reda,Prostorni plan Opštine Kotor (PPO); ◦ Sagledavanje ulaznih podataka iz važećeg Plana ( UPN Risan ); ◦ Analiza uticaja kontaktnih zona na ovaj prostor i obrnuto ; ◦ Analiza programskih opredjeljenja koje treba provjeriti i dopuniti anketom korisnika

prostora,odnosno vlasnika zemljišta i objekata.

SADRŽAJ DOKUMENTACIJE Sadržaj,obim i nivo obrade plana treba dati tako da se u potpunosti primjene odredbe Zakona o uređenju prostora i izgradnji objekata ( „Službeni list RCG”,br.51/08). Obrađivač će određeni sadržaj prezentovati po metodologiji za koju se sam opredjeli,sa mogućnošću objedinjavanja sadržaja,s tim da svaki prilog ima jasnu čitljivost svih podataka.


5

II ANALITIČKI DIO 1. Prirodne karakteristike planskog područja Položaj Risna Na jugo-istočnom dijelu jadranske obale nalazi se jedinstven Bokokotorski zaliv,sa četri manja zaliva, Topaljski, Tivatski,Kotorski i Risanski zaliv. Risan zauzima krajnje sjevernu poziciju u zalivu Boke Kotorske.Naselje je formirano duž obale Risanskog zaliva na jugu ,zaštićeno sa sjevera visokim strmim obroncima dinarskog masiva koji se uzdižu u neposrednom zaleđu mjesta. Jedno od najstarijih naselja na Mediteranu,osnovali su ga ilirska plemena koja su doživela najveći napredak pod vođstvom kraljice Teute koja je vladala na teritoriji današnjeg Risna.Tokom vekova Risan su osvajali različiti osvajači,posle ilira došli su Rimljani,Venecijanska republika i Osmansko carstvo,i upravo zbog toga Risan danas predstavlja jedan od značajnijih istorijskih centara u Crnoj Gori. Za ovaj dio elaborata korišćene su podloge seizmo-geološke i seizmička mikro rejonizacija, radjene za Prostorni plan Opštine Kotor 1995 godine. Osnovne geoseizmičke karakteristike prostora: Morfologija i morfometrija:Prostor koji se obradjuje je dijelom ravan,dijelom nagnut i dijelom izrazito nagnut. sa velikim visinskim razlikama . Klima: Blaga mediteranska klima je odlika naselja Risan i ako se klimatski uslovi u priobalnom pojasu i kraškom zaleđu znatno razlikuju. Temperatura vazduha : Srednja godišnja temperatura vazduha je 15,8 C.Januar je mjesec sa najnižom srednjom mjesenom temperaturom,dok je avgust najtopliji.Svega je 4,3 dana sa temperaturom ispod 0 C,više od 40 dana možemo nazvati tropskim,sa temperaturom od preko 30 C.Visoke ljetnje temperature u Risnu su posljedica zagrijevanja golih krečnjačkih stijena iz okruženja dok visoko zaleđe štiti područje od prodora hladnog vazduha. Oblačnost : Srednja mjesečna i godišnja oblačnost u 1/10 pokrivenog neba u Risnu iznosi 5,3/10 ,što je najviše u Bokokotorskom zalivu.Najviše oblačnih dana ima u novembru,a najmanje u avgustu.Ukupani godišnji broj oblačnih dana je u Risnu najveći i iznosi 117 ili 32,05%godišnje.Vedrih dana ima 76,9 ili 21,06% godišnje. Padavine: Na cijelom terenu Boke padavine su velike ,a srednja godišnja količina taloga u Risnu je 3429 mm/m2.Srednji godišnji trend padavina ukazuje na maksimum u novembru i minimum u julu. Vjetrovi: Tokom hladnijeg dijela godine,zavisno od distribucije vazdušnog pritiska,dominira hladan i suv sjeverni vjetar i vlažan južni-jugo,dok u toplijem periodu godine periodično puše maestral-sjeverozapadni vjetar koji djeluje osvježavajuće.Najčešće je vrijeme bez vjetra, 36% godišnje tišine. Hidrografija: Na području Boke još je aktivan erozioni proces zbog čega svi vodeni tokovi imaju erozioni karakter.Pored bočatnih izvora koji se javljaju pored mora i preko kojih se prazni karstno zaleđe pojavljuju se i „vrulje“ispod morske površine.Sopot je jedna od karakterističnih vrulja sa otvorenim prelivom visoko iznad mora,sa izdašnom količinom vode u kišnim periodima.Od površinskih recipijenata u risnu bitni su Veliki potok i Spila.


6

Maritimni uslovi: Risanski zaliv je na ulazu dubok 39 metara,a prema kopnu se postepeno smanjuje dubina,tako da u neposrednoj blizini Risna iznosi 13 metara.Prosječna slanost Jadranskog mora od 38,22% u blizini Risna se smanjuje do 2,8% zahvaljujući prisustvu podzemnih izvora slatke vode. Vjetrovi naročito bura i i jugo stvaraju struje koje prate pravac jugoistok-sjeverozapad duž obale i imaju neznatan uticaj na Providnost mora zavisi od padavina i jačine vjetra.Maksimalna providnost je u ljetnom periodu i dostiže 25m. 2. Namjena i kapaciteti-postojeće stanje

2.1.Način korišćenja zemljišta Izgrađene površine Granica zahvata Izmjena i dopuna DUP-a ,izmjenjena je u odnosu na važeći Plan i obuhvata širu zonu zahvata UPN-a Risan. Najveći dio prostora se koristi za individualno stanovanje i porodično stanovanje sa stanovima za turiste,odnosno određen broj objekata se koristi povremeno, za sezonsko stanovanje. Određeni broj objekata ima kolski pristup strmim kolskim saobraćajnicama i garaže u terenu u koje se ulazi direktno sa saobraćajnice,a ostali pristupi su pješačke staze i stepeništa. Neizgrađene površine U okviru prostora koji je predmet izrade ovog Plana neizgrađene površine su zastupljene i u prostoru prepoznate kao slobodne uređene i neuređene zelene površine,koje se koriste ili ne koriste. Kao uređena zelena površina može se izdvojiti park između jadranske magistrale i grobljanskog kompleksa sa crkvom Sv.Petra i Pavla,kao dobro očuvanu cjelinu.

Tabela 1. Bilans namjena površina – postojeće stanje

NAMJENA POVRŠINA

Postojeće stanje(ha)

Stanovanje manje gustine SMG 27,63 Stanovanje srednje gustine SS 28,17

Stanovanje

Stanovanje veće gustine SV 3,44 Obrazovanje i dječija zaštita 1,75

Bolnica i socijalna zaštita 3,65 Arheološki lokalitet (Rimska vila i Carine) 2,20

Djelatnosti (Expobilje,BP,TS,ostalo) 1,18 Groblje i crkve 1,16 Morsko dobro 7,53

Staro jezgro Gabela 1,98 Centralne djelatnosti 0,87

Park 0,58 Poljoprivredne površine 14,74

Zaštitne šume 40,97 Ostale prirodne površine 39,15

Površinske vode 0,21 UKUPNA POVRŠINA ZAHVATA 175,21


7

3. Podaci o izgrađenim objektima Stanovanje U vrijeme rada na terenu i anketiranja korisnika prostora i objekata,naselje Risan je imalo oko 710 objekata: kolektivni stambeni objekt ( 20 ), individualni stambeni objekti ( 534 ), poslovni objekti i objekti komunalne infrastrukture , određeni broj objekata u izgradnji ( oko 20 ),a ostalo su stari napušteni objekti,pomoćni objekti ,garaže. Najveći dio prostora se koristi za individualno stanovanje,odnosno nije moguće definisati ih kao objekte sa isključivo jednom namjenom,jer osim stanova za stalne stanovnike imaju i stanove za turiste,odnosno određen broj objekata se koristi povremeno, za sezonsko stanovanje. Ova namjena zauzima prostor od cca 55ha .U okviru ove površine su tri objekta poslovanja, pet objekata stanovanje sa djelatnostima,dva objekta kolektivnog stanovanja površine 1000m2,stanovi za turiste površine cca 6000 m2 ( u izgradnji),zgrada Doma kulture koji nije u funkciji. Pored individualnog stanovanja u naselju Risan egzistiraju i objekti kolektivnog stanovanja.Ovi objekti obuhvataju prostor površine cca 3ha . U međuvremenu (do izrade Predloga Plana )na terenu su se gradili objekti,a od strane Opštine su dostavljeni podaci o izdatim UTU,Građevinskim dozvolama i Upotrebnim dozvolama u tom periodu. Turizam Osim hotela „Teuta „ ( u zahvatu Morskog dobra),turistički sadržaji u naselju Risan ostvareni su uglavnom kroz stanovanje,izgradnjom stanova i apartmana za turiste (Vila Favorit ),a u izgradnji je turističko naselje . Zdravstvena zaštita Od objekata zdravstvene zaštite u Risnu je specijalizovana bolnica za ortopediju,neurologiju i neurohirurgiju „Vaso Ćurković“ i ovaj prostor zauzima 2,2 ha. Socijalna zaštita Od Republičkog značaja je Dom za zaštitu starih lica „Grabovac“ i obuhvata prostor 1,3ha. Kulturno-istorijsko nasljeđe

• Vjerski objekti

◦ Crkva Sv.Luke-Smokovac,sakralna arhitektura - II kategorije ◦ Zadužbina Ljubatovića sa crkvom Sv.Dimitrija,profana arhit. – III kategorij ◦ Kompleks crkve Sv.Petra i Pavla,sakralna arhitektura – II kategorija,ovaj kompleks se

nalazi na južnoj strani naselja,sastoji se od dvije crkve u prostranoj porti i groblja iza nje, na terasasto uzvišenom platou.

Crkva Sv. Jovana – III kategorija Manastir Banja – II kategorija

• Arheološki lokaliteti Značajnu površinu obuhvata ( cca 2 ha ) čini lokalitet Carine, spomenik kulture II kategorije ,Ostaci antičke vile sa rimskim mozaicima- I kategorije, kao i prostor lijevo od ulaza u kompleks bolnice. Zaštićeni arheološki lokalitet je i Podmorje između Rta strpačkog i Rta Murovo- III kategorije.


8

• Zaštićene cjeline Urbano jezgro Risna , spomenik kulture II kategorija, sa pojedinačnim spomenicima II kategorije:

- Ulica Gabela, sa stambenim zgradama D5,D6,D7, D8, D17,D18,D19, D20, D24, D25, D31, D37,D41, D45, D16, D26,D27, D28,D29, D30, D33, D34, D35, D36, D38, D39, D40, D42, D43, D44,D46,

- Palata Ivelić

Trg 21.novembar- II kategorije, sa stambenim objektima:D4, D1, D11, D12, D13, D14, D15, D48, D2,

Napomena: oznake objekata su preuzete iz Studije “ Graditeljsko nasljeđe Risna” ( Opštinski zavod za zaštitu spomenika kulture Kotor) april,1982. Obrazovanje i dječija zaštita U naselju Risan je matična osnovna škola „Veljko Drobnjaković“ i dječiji vrtić koji zauzimaju prostor površine 1,4 ha. Komercijalne djelatnosti Ove funkcije su zastupljene na pojedinačnim lokacijama i to kao sadržaji prateći stanovanju.Prepoznati su kao funkcije bez posebnog značaja i kvaliteta,sa namjenom koju je prostor iznudio prije svega kao privremenu.U naselju funkcionišu prostorije Mjesne zajednice,banka,prodavnice i to u objektima stanovanja. Komunalne djelatnosti Kao objekti komunalnih funkcija na ovom prostoru evidentirane su trafo stanice,rezervoari za vodu i groblje. Na groblju postoji veći broj starih nadgrobnih ploča sa reljefnom dekoracijom i uklesanim natpisima. Veliki broj objekata snabdijeva se vodom,kaptiranjem izvora vode koji postoje na tom području. Sanabdijevanje stanovništva vodom,električnom energijom kao i funkcionisanje kanalizacije nije na zadovoljavajućem nivou. Saobraćajne površine Duž morske obale,zapadnim dijelom naselja Risan, prolazi Jadranska magistrala sa dosta sporednih priključaka.Istočnim dijelom naselja prolazi saobraćajnica Risan-Grahovo, koja je priključena na Jadransku magistralu i predstavlja vezu sa zaleđem Risna ( sa područjem Krivošija).U samom naselju saobraćaj se odvija po putevima-ulicama čije tehničke karakteristike nisu zadovoljavajuće.Od centralnog gradskog trga prema istoku,u dužini od 450 m, pruža se najinteresantnija ulica „ Gabella “.To je stara ulica turskog tipa,kaldrmisana na vrlo interesantan način,izveden je zastor od krupnog riječnog oblutka podijeljenog dijagonalama u više polja.


9

4. Ekonomsko-demografska analiza Stanovništvo

Prema postavkama Prostornog plana opštine Kotor,Risan ima izuzetno značajan položaj u mreži naselja kao sekundarni(subopštinski) cenatr za priobalno podučje Risanskog zaliva,te Krivošija i Ledenica.Prostorni plan opštine je prognozirao da će u Risnu 2001.god.živjeti do 3.000 stanovnika,ali će istovremeno pokrivati i potrebe stanovnika gravitirajućeg područja,tako da je preporučeno da sve usluge i objekti društvenog standarda budu kapacitirani za broj od 4.000 stanovnika.Takođe se planira nastavak porasta broja domaćinstva sa smanjenjem broja članova,pa je planirana veličina domaćinstva 3,1 član. Prema popisu stanovništva (preliminarni rezultati obavljeni u mjesecu novembru 2003. godine) na području Risna živjelo je ukupno 2.083 stanovnika u 589 domaćinstva sa prosečnim brojem članova po domaćinstvu 3,03. Od 1948.god.do 2003.god. broj stanovnika je porastao od 969 na 2083.Punoljetnih stanovnika (prema popisu ) je 1692,prosječna starost 42,4 godine.Stanovništvo u ovom naselju veoma je heterogeno. Sljedeća tabele ukazuje na broj stanovnika po poslednjem popisu (Prvi rezultati popisa stanovništva, 2003, RZS Crne Gore, Podgorica 2004.).

Tabela br. 2. Uporedni pregled broja stanovnika Po metodologiji ranijih popisa Po metodologiji

popisa 2003.g

1948 1953 1961 1971 1981 1991 2003 1991 2003 Opština 14124 15436 16642 18917 20455 22410 23541 22137 22947 Risan 969 1038 1227 1461 1766 2047 2117 2009 2083 U tabeli br.3 prikazani su podaci o broju domaćinstava prema popisima od 1948 - 2003. godine za Opštinu Kotor i naselje Risan.

Tabela br. 3 Po metodologiji ranijih popisa Po metodologiji

popisa 2003.g

1948 1953 1961 1971 1981 1991 2003 2003 Opština 3940 4147 4566 5317 6299 6783 7328 7290 Risan 330 331 369 398 718 540 591 589 Nastavljanje trenda lociranja stanovnika u uskom priobalnom pojasu jača trend suburbanizacije čime se mjenjaju tipološke i ekološko-prostorne karakteristike naselja. Jača trend linearnog rasta u priobalnom pojasu čime se u prvi plan ističe specifično pitanje organizacije saobraćaja i saobraćajno rješavanje komunikacija u prostoru. Zone stanovanja su bez pratećih urbanih funkcija što kreira dodatna putovanja u centar opštine ili punktove njihovih koncentracija. Zapažena je transfromacija uskog pojasa uz obalu u plaže i namjene za potrebe turizma. Većina radnih mesta je izvan ovih zona stanovanja što potencira rast putovanja na posao. Dnevne migracije u području Risna a posebno u njegovom linerano formiranom urbanom pojasu su intenzivne u pogledu kretanja stanovništva od mjesta stanovanja do mjesta rada. Ovim migracijama obuhvaćeni su i učenici,studenti.


10

Zbog izuzetnih prirodnih i ambijentalnih vrijednosti okruženja,te visokih vrijednosti kulturno-istorijske baštine za područje Risna pored stanovanja prioritet je dat turizmu,kulturi i nauci. Prostornim planom Opštine predviđeno je da naselje Risan do 2001.god ima 3.000 stanovnika i 1.400 turista ,uz preporuku da se pri izradi Plana uskladi demografski trend sa najnovijim podacima o broju stanovnika i potrebama smještaja turista. 5. Analiza postojeće planske i ostale dokumentacije

5.1. Prostorni plan Crne Gore do 2020.god. U PPCG definisana su tri regiona,koji se izdvajaju po prirodnim karakteristikama,načinu korišćenja I uređenja prostora,privrednim aktivnostima I različitim komparativnim prednostima za razvoj: 1. Primorski region ( Opštine Herceg Novi,Kotor ,Tivat, Budva,Bar I Ulcinj ); 2. Središnji region ( opštine Podgorica,Danilovgrad, Nikšić I Cetinje ); 3. Sjeverni region ( opštine Plužine,Šavnik,Žabljak,Pljevlja,Mojkovac,Kolašin, Bijelo Polje,Berane,Andrijevica,plav I Rožaje ). 1. Primorski region podeljen je na razvojne zone:

◦ Boko Kotorska (ova zona je homogena sa geografskog,ambijentalnog i kulturno-istorijskog stanovišta i obuhvata podzone : Herceg Novi, Kotor, Tivat);

◦ Budvansko-Petrovačko primorje (uzani pojas u središnjem dijelu Crnogorskog primorja između obale

i primorsko planinskog lanca u zaleđu) i

◦ Barsko-Ulcinjsko primorje (pojas najjužnijeg dijela Crnogorskog primorja sa Barskim I prostranim Ulcinjskim poljem i čine ga dvije podzone Bar I Ulcinj ).

Podzona Kotor obuhvata : A - unutrašnji dio Zaliva,sa gradom Kotorom i drugim naseljima( Perast,Risan,Prčanj i dr. ) B – Grbaljsko i Mrčevo polje C – priobalje opštine uz otvoreno more sa naseljima ( Trsteno,Žukovica i Bigovo ). A Kotor,Perast, Risan, Prčanj Resursi i potencijali : Veliki broj kulturno-istorijskih spomenika,grad Kotor sa statusom kulturnog dobra svjetskog značaja i kapaciteti specijalizovanih zdravstvenih institucija,tehnički građevinski kamen;formiranje proizvodne i društvene funkcije,servisi I opremljenost područja,uključujući lučke kapacitete I dobru povezanost sa aerodromom u Tivtu. Prioriteti razvoja: Turizam,uključujući specifičan vid zdravstvenog turizma u području Prčnja;funkcije kulturnog I akademskog centra šireg značaja,kao I uslužnog centra;pomorstvo I pomorska privreda sa tehnološkim unapređenjem luka Risan (putnički,turistički I ograničeni robin saobraćaj),Kotor (putnički I turistički)I njihovom specijalizacijom. Ograničenja : Stambene,turističke I druge izgradnje koja ugrožava prepoznate vrijednosti kulturno-istorijskog nasljeđa I vrijednosti;ograničavanje razvoja industrije I drugih prerađivačkih funkcija sem lokalnih zanatskih pogona-mala privreda;ograničavanje razvoja luka Risan I Kotor na djelatnosti koje ne ugrožavaju elemente životne sredine.


11

Konflikti: U čitavoj podzoni postoji opšti konflikt između potreba razvoja,s jedne,I zaštite sredine I prirodnog I kulturnog pejzaža Boke Kotorske,s druge strane.Konflikt između potreba saobraćaja I ograničenja izgradnje glavnih veza,s jedne ,I pejzažnih vrijednosti Boke Kotorske s druge strane. Konflikt između intimnosti istorijskih urbanih ansambala I potreba tranzitnog saobraćaja;između jedinstvene mješavine prirodnih I kroz istoriju stvorenih pejzaža I modernih obrazaca razvoja I arhitektonskih oblika,između zaštite kulturno-istorijskih vrijednsti I modernih funkcionalnih zahtijeva,između interesa naglašenih želja privatnih vlasnika objekata I zemljišta I širih društvenih interesa u smislu pravilnog upravljanja I održavanja istorijskih obilježja,između oskudne količine zemljišta I potreba razvoja. Pragovi: Modernizacija I ekspanzija čitavog urbanog sistema I razvoj prioritetnih funkcija,zavisi od izgradnje kompleksnog sistema vodosnabdijevanja I kanalizacije –koji usmjerava otpadne vode u otvoreno more.Opšti prag za prostorni I funkcionalni razvoj svih sistema u Boki Kotorskoj,ogleda se u kapacitetu postojeće saobraćajne mreže. Taj,veoma ograničeni kapacitet,povećava seizmičku povredljivost svih primorskih funkcionalnih I privrednih sistema.Operativne potrebe aerodrome,nameću pragove u odnosu na prošitenje I obrasce razvoja industrijske zone. Zahtijevi okruženja: zaštita morske vode od zagađivanja,zaštita tla od kontaminacije otpadom,smanjenje nivoa buke I zaštita prirodnog I kulturnog pejzaža. Kontrola seizmičkog rizika,tehničkih akcidenata i elementarnih nepogoda: Primjena svih mjera preporučenih za podzonu Herceg Novi I mjere formulisanih od UNESCO-a za Stari grad Kotor I njegovu neposrednu okolinu. Preduslovi: izrada programa jedinstvene politike prostornog razvoja čitave zone,obuhvatajući područja sve tri podzone,rješenje pitanja prelaza Boke Kotorske drumskom saobraćajnicom,kao I saobraćajnog otvaranja Donjeg Grblja. Smjernice za izradu planova područja od posebnog značaja Obalno područje crnogorskog Jadrana pripada prostorno razvojnoj cjelini države i području Mediterana. Osiguranjem jedinstvenog planskog zahvata treba uspostaviti sistem integralnog upravljanja obalnim područjem koje je zasnovano na Prostornom planu posebne namjene Morskog dobra,opštinskim planovima primorskih opština,a u skladu sa međunarodnim aktivnostima I konvencijama za mediteran.Uređenje prostora obalnog područja treba da se zasniva na osnovnim smjernicama:

◦ izgradnja i uređenje prostora planirati i sprovoditi na način da se zaštite prirodne,kulturne i tradicionalne vrijednosti obalnog i priobalnog pejzaža,te da se sprovedu mjere za sanaciju i revitalizaciju ugroženih i vrijednih područja prirodne i graditeljske baštine;

◦ kada je potrebno povećati,tj.,proširiti građevinska područja gradova i naselja smještenih u obalnom području,uz morsku obalu,to treba činiti po pravilu na prostorima udaljenijim od obala,izuzetno uz obalu i to tako da se izbjegne stvaranje neprekinute zone građenja;

◦ treba osigurati pristup obali i javni interes za korišćenje tog prostora,kao i mogućnost prioritetnog korišćenja za rekreaciju i pomorske djelatnosti,te naročito uvesti odgovarajuće režime očuvanja i korišćenja prirodnih plaža;

◦ određenja jedinstvene cjeline uređenja i zaštite obalnog pojasa te granice Morskog dobra na kopnu,mora da se zasniva na funkcionalnim kriterijumima i prirodnim uslovima na način da se osigura cjelovitost planskog zahvata i režima korišćenja prostora morfoloških jedinica;

◦ zaštita “zelenih koridora” koji povezuju planinsko zaleđe sa obalom od gradnje i intezivnog korišćenja zemljišta.


12

5.2. Prostorni plan opštine Kotor iz 1995.god. Opština Kotor je dio primorske regije Republike Crne Gore .Svojom teritorijom obuhvata pojas od otvorenog mora preko unutrašnjeg zaliva Boke do planinskih djelova Krivošija. Prostor unutrašnjeg ( Kotorsko-Risansko-Morinjskog) zaliva sa okolnim prostorom, zbog bogatstva prirodnih i kulturno-istorijskih vrijednosti uvršten je na UNESCO-ovu Listu svjetske baštine,što mu daje izuzetni nacionalni i međunarodni značaj Kotor predstavlja značajni centar pomorske privrede i industrije sa zdravstvenim, socijalnim i edukativnim institucijama od republičkog značaja. Gradska naselja Gradsko naselje Risan, koji pripada priobalnom području oko Risanjsko-morinjskog zaliva i Krivošija, za koji je pored stanovanja prioritet dat turizmu,kulturi i zdravstveno- specijalizovanim funkcijama. Strategija razvoja opštine Kotor Prostorni plan Republike je definisao globalnu strategiju dugoročnog prostornog razvoja Republike Crne Gore sa usmjeravanjima razvoja pojedinih funkcija i pojedinih prostornih cjelina. Opština Kotor u sistemu regiona pripada Primorskom regionu,odnosno subregionu zone 4 (Herceg Novi,Kotor,Tivat,Budva). U sistemu naselja Kotor ima i dalje kategoriju opštinskog centra,dok su kao sekundarni /subopštinski centri Risan i Radanovići. Opšti pravci razvoja opštine Kotor su :turizam (posebno zdravstveni),industrija locirana izvan turistički najatraktivnijih prostora i poljoprivreda. Projekcija razvoja stanovništva U skladu sa koncepcijom prostorne organizacije Crne Gore, Kotor bi trebalo da se razvija kao središte subregije Boke i Budvanskog područja, gdje bi živjelo 85.000 stanovnika. Za Kotor kao primarno gradsko sjedište koji je i upravni, obrazovni, kulturni, zdravstveni i uslužni centar opštine u proširenom gradskom području ( Kotor-Stari grad,Dobrota,Škaljari i Muo), predviđa se 15.000 stanovnika. Projekcija razvoja turizma PPO-om Kotor definisani su pravci razvoja turizma sa ciljem da se kompletna ponuda, u kojoj su sazdane velike raznolikosti s posebnim naglaskom na visoki turizam. Na osnovu vrednovanja lokacija te motivacije dolazaka turista moguće je pored standardnog smeštajnog turizma razlikovati i: ◦ nautički turizam (sa sistemom od više marina i privezišta, nautičkim sportskim centrima za sportove na

vodi) ◦ sportsko - rekreativni turizam (na sportskim terenima i kompleksima u sklopu turističkih naselja, trim

stazama, na golf igralištima, centrima za jahanje, biciklističkim stazama) ◦ naučni, istorijski i kulturno - obrazovni turizam (muzeji i spomenici, arheološka nalazišta, naročito u

zalivu) ◦ izletnički turizam (naročito u planinskim delovima) ◦ planinski turizam (planinaremje, sportsko penjanje u steni, alpinizam u zimskim uslovima i u suvoj steni,

speleologija, brdski biciklizam) ◦ zdravstveno - estetski turizam U cilju linearne interpolacije kapaciteta turizma u Opštini Kotor predviđeno je etapno podizanje odnosno aktiviranje pojedinih zona i turističkih objekata ( ukupno 17.130 ležaja ).


13

Planirani hoteli su visoke ("A" i "Lux") kategorije i u svom sklopu mogu imati bazene, prateće sportske i ostale sadržaje, koji odgovaraju standardima. Hoteli se mogu arhitektonski organizovati u jednom objektu ili sa depadansima, zavisno od konkretnih uslova lokacije. Posebnu kategoriju čine vile, koje u zalivu podrazumevaju aktivirane i adaptirane kapetanske palate i spomenički vredne objekte. Na taj način je moguće sprovesti njihovu aktivnu zaštitu u funkciji turizma. Privatni smeštaj obuhvata standardnu domaću radinost i privatne pansione, kojima treba davati sve veći značaj kako bi se aktivirali naročito objekti u zalivu (u proseku 10-20 ležaja). Težnja je da se postigne što viši nivo usluge. Prostornim određenjem područje opštine može da zadovolji sve osnovne nautičke i prateće aktivnosti. Zbog prirodnih i organizacionih osobenosti moguće je izdvojiti dva sektora: Kotorsko - Risansko - Morinjski zaliv i obalu otvorenog mora. Koncepcija namjene površina, uređivanja i korišćenja prostora Teritorija opštine se dijeli globalno na :

o urbanu zonu o ruralnu zonu o prirodno okruženje

Urbana zona obuhvata obalni pojas zaliva sa gradom Kotorom kao i nekadašnjim pomorskim opštinama (Perast, Dobrota, Risan, Prčanj i Stoliv) i manjim naseljima (Muo, Orahovac, Kostanjica i Morinj). Ruralna zona sadrži stara naselja na padinama iznad obalnog pojasa, područje Krivoćija i Ledenica, kao i Grbalj kao najveće ruralno područje opštine. Treća zona obuhvata prirodno okruženje koje čine ogranci planinskih masiva Lovćena i Orjena kao i masiv Vrmca sa šumskim pojasevima, makijama i golim hridima. Osnovna podela prostora opštine je izvršena na:

• izgrađene površine • poljoprivrdne površine • šumske površine • saobraćajne površine • vodene površine • krš

Izgrađene površine Izgrađene površine obuhvataju prostore za izgradnju stambenih i svih ostalih vrsta objekata. Dele se na:

◦ naselja ◦ turistička naselja ◦ sportsko rekreativne zone ◦ industrijsku zonu ◦ komunalne površine

Naselja Površine naselja su namenjene za izgradnju stambenih, društvenih i privrednih sadržaja koji ne proizvode negativne efekte na okolinu kao i za saobraćajnice te razne oblike urbanog zelenila.


14

Širenje gradskog područja treba kontrolisati i makslimalno iskoristiti mogućnosti koje pruža prazno, zapušteno ili nedovoljno iskorišćeno zemljište unutar postojećih naselja, preko postupaka pažljive interpolacije. Koncepcija razvoja opštine Kotor zahteva razvoj i poboljšanje uslova stanovanja, obzirom da je postojeći stambeni fond u dosta lošem stanju zbog starosti, posledica potresa i lošeg održavanja. U cilju stvaranja ravnomernijeg razvoja, stanovanje treba usmeravati policentrično odnosno u zone koje su zadovoljavajuće u odnosu na: seizmiku, prirodne uslove, blizinu radnih mesta (u cilju smanjenja dnevnih migracija), mogućnost komunalnog opremanja, očuvanje poljoprivrednih površina. Na seoskim područjima treba forsirati individualnu stambenu izgradnju u cilju smanjivanja pritisaka na ionako zaposednuti prostor užeg područja zaliva. Saobraćajne površine Putna mreža PPO predviđa a kroz dalju plansku razradu potrebno je stvorti prostorne uslove za sledeće puteve: "Jadranski autoput" (Debeli Brijeg - padine iznad Herceg Novog - zona Krivošije - Čevo - Podgorica) i Brza saobraćajnica duž celog Crnogorskog primorja (Ulcinj - zaleđe Bara - zaleđe Budve - zaleđe Tivta - prelaz preko Veriga - priključak na Jadranski autoput u reoni Herceg Novog). Takođe ovim planom predviđa se i obilaznica oko Kotora koja bi grad rasteretila tranzitnog saobraćaja. Pomorski saobrćaj Od objekata namenjenih pomorskom saobraćaju izdvajaju se:

◦ luke i lučki terminali ◦ objekti nautičkog turizma

Luka u Kotoru planirana je za putnički saobraćaj i locirana je na postojećoj lokaciji ispred Starog grada. Za lokalnu linijsku plovidbu je potrebno urediti privezišta u Risnu, Dobroti, Mulu, Prčnju, Perastu, Stolivu i drugim obalnim mestima za potrebe stanovnika i turista. Morske površine Morske površine na području opštine se dele na vode unutrašnjeg zaliva i vode otvorenog mora. Prosečna dubina vode u zalivu (30-40m) omogućava dobre uslove za plovidbu. Preporučuje se oživljavanje lokalnog vodenog saobraćaja kako bi se mogla povezati sva naselja, gde već postoji izgrađena operativna obala. Posebno određene zone za kupanje nisu predviđene, već se plaže formiraju na neizgrađenim delovima obale koji su pri tom dovoljno osunčani i pristupačni. Obzirom na umjeren režim saobraćaja u zalivu, za kupanje se mogu koristiti i svi mandraći i ponte kao i danas. Smernice i mere za zaštitu prirode i čovekove okoline Kotor i okolina su proglašeni za Prirodno i kulturno istorijsko područje i nalaze se na Listi svjetske baštine. Takva klasifikacija postavlja posebne uslove planiranja, rekonstrukcije i revitalizacije kao i intervencije u ovom području, pridržavajući se regulative iz domena planiranja, gradnje i zaštite. Zone sa posebnim režimom zaštite prirodne kulturne i graditeljske baštine definisane su u neposrednom zaleđu kotorsko - risanskog zaliva i Donjem Grblju i predstavljaju celovite prostore na kojima se intervencije mogu vršiti samo pod kontrolom nadležnih opštinskih stručnih službi i u saradnji sa Zavodom za zaštitu spomenika kulture.


15

Obzirom da se u delu PPO koji se bavi planiranim namjenama definišu prostori koji su dozvoljeni za gradnju odnosno druge vidove intervencija u prostoru, jedan vid zaštite je već sproveden. Ono na čemu se insistira definisanjem ovih specifičnih zona je značaj koji one imaju kao celine i posebno njihovi delovi.

5.3. Prostorni plan područja posebne namjene za Morsko dobro Prostoni plan Morskog Dobra Crne Gore pokriva morsku akvatoriju (oko 2540km2), celokupnu obalu u dužini od oko 310km kao i uzani dio kopna, definisan prema Zakonu o morskom dobru (površine oko 58km2). Oslanjajući se na važeći koncept organizacije i uređenja prostora Republike, a u okviru izdvojene tri makro funkcionalne, definisane su ključne zone prostornog razvoja na Crnogorskom primorju. Zona BOKA KOTORSKA Ova zona, homogena sa geografskog i ambijentalnog gledišta, podeljena je iz funkcionalnih razloga u dve podzone Herceg Novi i Kotor - Tivat. KOTOR - TIVAT, sa područjima specifične problematike; unutrašnji deo Zaliva sa gradom Kotorom, Tivat sa susednim naseljima, Tivatsko i Grbaljsko polje, Donji Grbalj. Resursi i potencijali: veliki broj kulturno - istorijskih spomenika, grad Kotor sa statusom kulturnog dobra svetskog značaja i kapaciteta specijalizovanih zdravstvenih institucija; obale unutar Zaliva i na otvorenom moru pogodne za kupališne, ostale nautičke aktivnosti i razvoj marikultura i aerodrom Tivat; formirane proizvodne i društvene funkcije, servisi i opremljenost područja, kompleksi plodnog poljoprivrednog zemljišta i raspoloživi prostor za industrijsku zonu, koja je u formiranju u Grbaljskom polju; veliki slobodni prostori iznad stenovite obale otvorenog mora sa pojavom uvala, mahom pristupačnih sa mora, specifična sredozemna vegetacija. Prioriteti razvoja: turizam (uključujući specifične vidove zdravstvenog turizma u području Prčnja, sportsko - rekreativnog i manifestacionog u naseljima duž zaliva) funkcije kulturnog i akademskog centra šireg značaja kao i funkcije uslužnog centra; pomorstvo i pomorska privreda; turizam; tehnološki visoko specijalizovana i neškodljiva industrija, poljoprivredna proizvodnja s orijentacijom na izvoz (koristeći blizinu aerodroma ) i šire turističko tržište; specijalizovana turistička naselja sa revitalizovanim selima u zaleđu. Zahtevi okrženja: zaštita morske vode od zagađenja, zaštita tla od kontaminacije industrijskim otpacima, smanjenje nivoa buke i zaštita pejzaža - u njegovom sveobuhvatnom obimu. Kontorla seizmičkog rizika: primena svih mera preporučenih za podzonu Herceg Novi i mera formulisanih od UNESCO-a, za Stari grad Kotor i njegovu neposrednu okolinu. Preduslovi: izrada prostornog plana zone u celini (kao prioritetni zadatak) i rešenje pitanja prelaza Boke Kotorske drumskom saobraćajnicom kao i infrstrukturno opremanje perifernih prostora. Namena prostora morskog dobra Na osnovu projekcija osnovnih delatnosti i aktivnosti na primorju, a uvažavajući principe racionalnog korišćenja prostora, koji treba da svedu na minimum konfliktne situacije, ovim planom se predlažu sledeće kategorije namene površina i korišćenja prostora morskog dobra:


16

o kupališta o funkcionalno zaleđe kupališta o neizgrađena obala o urban izgrađena obala o lučko - operativna obala o marine o lučki kompleksi o brodogradilište i remont brodova o skladišta nafte o naseljska struktura o turistički objekti i kompleksi o mešovita namena o kombinovani sadržaji o komunalno - servisna zona o sportski i rekreativni objekti o zone zaštićene za podvodne aktivnosti o veštački grebeni o uzgajališta školjki / riba (marikultura) o solila o močvare o vegetacija dina o vegetacija na slabim tlima o šume o maslinjaci o saobraćajni objekti i površine.

U skladu sa podelom koja je definisana PPPPN MDCG Risan se nalazi u zoni Boka Kotorska - opština Kotor - Kotorski zaliv - sektor 10 ( Spila-Risan-rt Banja).

Broj sektora:10 Spila-Risan-rt Banja Osnovne namjene Neizgrađena-stjenovita obala

Zone pogodne za marikulturu i podvodne aktivnosti Naseljska struktura Vitoglava Naseljska struktura i hotelski kompleks Carine Izgađena obala u Risnu Teretna luka,pristanište I komercijalno privezište Naseljska struktura Risna Turistički kompleks Rtac (nekadašnji dom slijepih) Stjenovita obala

smjernice za kupalište Javna-urađena i djelimično uređena kupališta (lungo mare) Hotelska-uređena kupališta ( “Teuta” i Rtac )

Smjernice za zaštitu Prostor na listi Svjetske prirodne I kulturne baštine Prirodni rezervat Sopot Registrovani podvodni arheološki lokalitet između rta Str i Murova

Smjernice za sprovođenje

Važeći DUP ili studije lokacije Uslovi PPPPNMD za kupališta,šetališta,marikulturu (direktno sprovođenje)


17

Uslovi za uređena kupališta Uređeno kupalište je izdvojena organizaciona celina koja u funkcionalnom, estetskom i ekološkom smislu omogućava boravak kupača. Javna kupališta moraju imati slobodan pristup, bez naplate ulaza. Hotelaska kupališta mogu da ograniče pristup samo svojim gostima ili da naplaćuju ulaz. Optimalan raspored funkcija na uređenom kupalištu je sledeći:

◦ na samom ulazu u kupalište treba rasporediti ugostiteljske, zabavne, sportske, sanitarno - higijenske i ostale neophodne sadržaje;

◦ centralna zona plaže sa definisanim prostorom za postavljanje suncobrana i ležaljki; ◦ zona neposredno uz more (min 5m) treba da bude slobodna za kretanje, ulazak i izlazak kupača iz

mora. Preporučuje se da uređena kupališta plaže imaju organizovana pristaništa za pristajanje čamaca i turističkih brodića, kolski ili pešački prilaz, označen zahvat na kopnu i moru, definisane ulaze na plažu i po mogućnosti organizovan parking prostor. Sva uređena kupališta se moraju redovno održavati. U kapacitiranju prostora i sadržaja koristiti normativ od 4-8m2 po kupaču, a u zavisnosti od nivoa usluga na kupalištu. Kod hotela taj normativ može biti veći. Na 1000m2 površine ili 100m dužine uređenog kupališta treba postaviti minimum dva sanitarna čvora, dva tuša i kabine za presvlačenje. Sanitarni objekti mogu biti: čvrsti i mobilni. Čvrsti sanitarni objekat se gradi na lokacijama gde postoje uslovi za priključenje na javni kanalizacioni sistem, ili septičku vodonepropusnu jamu, koja se može redovno prazniti. Mobilni sanitarni objekat se postavlja na lokacijama gde ne postoji javni kanalizacioni sistem. Na uređenim kupalištima mora biti organizovana spasilačka služba (određeni broj stručno osposobljenih lica primeren kapacitetu kupališta), određen broj čamaca za spasavanje i ostala spasilačka oprema prema međunarodnim ILS standardima. Sa vodene strane kupališta, prostor uređenog i izgrađenog kupališta mora biti vidno ograđen na udaljenosti od 100m bovama koje su međusobno povezane. U ograđenim prostorima kupališta i na udaljenosti od 200m od obale, zabranjeno je prilaziti gliserima a na udaljenosti od 150m od obale, zabranjeno je prilaziti čamcima, jedrilicama, daskama za jedrenje, skuterima i sl. Izuzetno se čamcima i svim drugim plovnim objektima na motorni pogon dozvoljava pristup na uređena kupališta, samo na mestima koja moraju biti na odgovarajući naćin obeležena, oznaćena i ograđena, a brzim čamcima (skuterima , gliserima, čamcima koji vuku skije, banane i sl) dozvoljena je plovidba u prostorima koji su za tu namenu određeni i koji su na odgovarajući način obeleženi , označeni i ograđeni uz saglasnost nadležnog ministarstva. Pristupanje plovnih objekata se ne sme obavljati nasukavanjem već na pristaništima, koja mogu biti stalna i sezonska. Preporuka je da se dokovi montiraju na šipovima od drveta, metala ili betona. Dubina gaza mora biti takva, da plovni objekti dok su privezani budu u plutajućem stanju.


18

Mesta za pristajanje plovnih objekata sa vodene strane moraju biti obeležena, ograđena i označena međusobno povezanim bovama, koje formiraju levak od obale ka otvorenom moru. Na delu kupališta (poželjno na njihovim krajevima), kao zasebne celine moguće je organizovati ostale sportske aktivnosti (tobogani, skijanje na vodi, banane, panoramsko letenje, skuteri, gliseri) koje isključuje kupanje na tom prostoru. Ovi delovi moraju biti adekvatno obeleženi bovama. Platforme za pristajanje skutera su montažno - demontažne plutajuće konstrukcije za isplovljavanje skutera, koje se postavljaju na udaljenosti od 50m od obale. Na kopnenom delu, pristup levku i platformi za skutere treba da bude oslobođen od drugih plažnih rekvizita sa vidno istaknutim znakovima obaveštenja i upozorenja. Prostornu organizaciju svakog uređenog kupališta (prostor na kome se mogu postavljati suncobrani i ležaljke, prolazi i komunikacije, položaj sanitarnih objekata, tuševa i kabina za presvlačenje, prostori za zabavu i rekreaciju, drugi plažni mobilijar te pristaništa) treba definisati godišnjim planom privremenih objekata i kupališta, kojim će se odrediti i njihov režim korišćenja. Uređenja i proširenja postojećih te eventualna izgradnja novih kupališta odvijala bi se uklanjanjem sadržaja i objekata koji nisu neophodni i mogu se organizovati na drugim prostorima, nasipanjem autohtonim peskom ili šljunkom, izgradnjom inženjerskih objekata zaštite plaža (npr. naperi) izgradnjom ili montažom pontona ili mola (naročito u Boki) te pažljivim modeliranjem postojećeg stenovitog ili kamenitog prostora i njihovim prilagođavanjem za kupače. Ovakvi radovi nisu predviđeni na zaštićenim objektima, a moraju biti provereni na osnovu procene uticaja pojedinih radova na morske struje i na ambijentalne vrednosti. Na pojedinim kupalištima, a naročito u njihovim funkcionalnim zaleđima moguće je formirati zabavne akva parkove, koji bi upotpunili ponudu i povećali prostor za kupanje. Poželjno je da koriste morsku vodu. Uslovi za delimično uređena kupališta Delimično uređena kupališta su ona koja u potpunosti ispunjavaju organizacione i higijenske uslove propisane za uređena kupališta (svlačionice, kante za otpatke i redovno održavanje) a delimično infrastrukturne i bezbedonosne uslove. Uslovi za šetališta uz more Imajući u vidu karakter (otvorenog mora i Zaliva, prirodnog pejzaža ili izgrađenog okruženja) i namenu prostora morskog dobra a sa ciljem uspostavljanja prepoznatih potencijala, posebno ističući raznovrsnost tj. osobenost svake mikoro lokacije Crnogorskog primorja, planiraju se intervencije na formiranju uređenju i korišćenju šetališta uz more. šetnice se mogu planirati na prostorima čije su namjene određene za: javana kupališta, urbano izgrađenu obalu; specifičan oblik uređenja obale Kotorsko - Risanskog zaliva (sa postama, mandraćima i privezištima); naseljske strukture; turističke objekte i komplekse; sportske objekte; travnate površine i šume. Šetnice se ne mogu planirati na slobodnom delu obale (istaknuta je potreba za očuvanjem karaktera prostora - prirodni pejzaž i neizgrađen deo među linijski urbanizovanim priobalnim naseljema, posebno izraženo u Bokokotorskom zalivu), uz hotelske i specijalne plaže, na prostorima koji su namenjeni privređivanju ili posebnoj nameni.


19

Osnovni elementi prostornog i organizacionog definisanja šetališta uz more po pravilu su sledeća: ◦ isključuje se mogućnost formiranja šetališta neposredno uz i na saobraćajnim površinama tj. mreži

magistralnih i regionalnih puteva; ◦ u procesu provođenja transformacije naseljskih saobraćajnica u kategoriju "šetnice uz more"

saobraćaj treba regulisati tj. definisati uslove korišćenja (održavanje, snabdevanje, stalno stanovništvo, povremno stanovništvo, posjetioci);

◦ svim planiranim intervencijama na formiranju, uređenju i korišćenju šetališta uz more neophodno je očuvati površinu mora tj. isključuje se mogućnost nasipanja mora;

◦ uspostaviti propusne veze pešačkih komunikacija unutar mesta i šetališta; ◦ šetalište je neophodno jasno definisati a pravac njegovog pružanja propratiti adekvatnom

signalizacijom; ◦ obezbediti neophodnu infrastrukturnu opremljenost šetališta; ◦ sa vodene strane obavezan zid koji ima funkciju zaštite korisnika; ◦ u urbanim jezgrima, a gde do sada nisu postojale, mogu se planirati veštačke šetne staze; ◦ u cilju uspostavljanja kontinuiteta šetnice i formiranja odmorišta na pločasto stenovitim terenima

mogu se predvideti minimalna pokrivanja gornjih površina stena betoniranjem; ◦ završnu obradu hodnih staza potrebno je predvideti u skladu sa ambijentalnim karakteristikama

lokacije (kamene ploče, kaldrma i dr.) ili od montažnih elemenata (betonske prefabrikovane ploče, drvena oplata i izuzetno beton);

◦ omogućiti neometan pristip svim zainteresovanim korisnicima bez ograničenja; ◦ omogućiti neometan pristup hendikepiranim licima na njima prilagođenim, prostorima šetališta; ◦ na pojedinim delovima, a u skladu sa prostornim mogućnostima, predvideti i staze za bicikliste; ◦ šetališnim redom regulisati održavanje čistoće i način korišćenja (unošenje kućnih ljubimaca i sl.) ◦ da bi se zaštitili šetači neophodno je definisati granice šetališnih područja u kojima se nesmeju voziti

bicikle, motori i druga vozila; ◦ sanitarne, servisne i uslužne sadržaje na šetalištu po pravilu treba smestiti u postojećoj strukturi ili

kao privremene (sezonske) objekte na za to predviđenim punktovima; ◦ svi privremeni objekti uz šetalište treba da budu mobilni da bi se na kraju sezone lako uklonili.

Uslovi za stambene i pomoćne objekte Na postojećim stambenim objektima u zoni Morskog dobra mogu se odobravati svi građevinsko-zanatski radovi u cilju njihovog redovnog održavanja i korišćenja.Ovakve objekte je moguće dograđivati i nadgrađivati,ukoliko je to predviđeno važećim DUP-ovima,ili studijama lokacije koje su budu radile za one dijelove naselja koji se nalaze u zoni Morskog dobra. Prenamjenu zatečenih objekata u zoni Morskog dobra moguće je raditi uz prethodnu konsultaciju svih drugih zakona i normativa iz oblasti zaštite prostora,a nove djelatnosti smiju biti odobrene samo ako su ispunjeni svi komunalni preduslovi,a nova djelatnost nije opasna po čistoću mora i njegovog eposrednog zaleđa i ako sama namjena nije neprimjerna lokaciji. Za objekte koji imaju istorijsko ambijentalnu vrijednost ili su objekti tradicionalne gradnje,prije bilo kakvih radova,neophdno je pribaviti saglasnost i mišljenje nadležnog zavoda za zaštitu spomenika kulture. Neophodno je ustanoviti i usvojiti mjere „kamufiliranja“ okolnih objekata kako bi se što manje nametali prostoru,posebno ako su u neposrednoj blizini vrijednih graditeljskih ili/i ambijentalnih cjelina. Predviđa se ozelenjavanje pripadajućih parcela i zajedničkih javnih površina autohtonim biljnim vrstama kako bi se „umekšao“pejzaž i sakrile zatečene arhitektonsko-urbanističke greške koje se građevinskim zahvatima ne mogu popraviti.


20

Posebnu pažnju posvetiti mjerama zaštite mora i tla,organizovano sakupljati i odvoziti otpad,kanalizacionim sistemom riješiti odvođenje otpadnih voda. Nova gradnja ovih objekata predviđa se u okviru postojećih (zatečenih) naseljskih struktura u vidu ograničenog pogušćavanja,uz poštovanje normativa utvrđenih naknadnim razradama,uzimajući u obzir da se obezbijede slobodne i zelene površine,te da se ne zagrade pristupi moru. U sklopu zona kombinovane namjene,moguća je gradnja luksuznih apartmana uz turističke i prateće sadržaje planiranih marina. Ovim planom nije predviđena gradnja vikend objekata. Uslovi za hotelske / turističke komplekse Postojeće hotelske komplekse je dozvoljeno dograđivati i na njima građevinski intervenisati u cilju podizanja njihovog komfora,poboljšanja usluga,prilagođavanja ukupnom ambijentu ukoliko njihov izvorni arhitektonski izraz nije bio u skladu sa njima. Dozvoljene su i intervencije na njihovom okolnom prostoru u skladu sa sledećim uslovima: prirodni pejzaž neizgrađene otvorene obale treba čuvati u najvećoj mogućoj mjeri u izvornom obliku. treba čuvati biljni fond i morfološke karakteristike predjela kao autentični pejzaž. tam gdje se interveniše u pejzažu,primenjivati autohtone materijale (podzide raditi kamenom u suhozidu ili sa upuštenim spojnicama;nije dozvljeno kamen primenjivati kao masku lijepljenjem kamenih ploča i jednakom slogu na horizontalnim i vertikalnim površinama;usjeke u predio raditi izuzetno,u što manjim površinama i tada ih podzidati kamenom ili zasaditi odgovarajućim biljkama koje će pokriti „ožiljke“ u predjelu). Za ozelenjavanje koristiti autohtoni biljni fond primorski bor,rogač,maslinu,bagrem,akacije,čemprese...) Novi turistički kapaciteti se smiju graditi samo u skladu sa važećim urbanističkim planovima i na lokacijama predvđenim ovim planom. Ovim planom su date zone koje predstavljaju procjenu terena na kojima će biti gradnja turističkih kapaciteta u sklopu širih cjelina,dok su granice date orjentaciono i podrazumijevaju diferencijaciju izgrađenih i slobodnih površina.Predložene granice su obuhvatile i prostore do mora kako bi se ovim planovima uredio i priobalni prostor kome gravitiraju,kao i neizgrađene zone pod zelenilom. Procjenjeno je da maksimalno opterećenje terena na konkretnim mikro lokacijama treba da bude do 150 ležaja / ha za koncentrisane hotelske komplekse ,dok je minimalno 80 ležaja / ha za zone vila i pansiona.Ovi normativi računaju se bruto,odnosno sa svim pripadajućim sadržajima u turističkoj ponudi (centri,usluge,sportski tereni,uređene zelene površine...).U predlaganju ovih normativa vođeno je računa o dopuštenoj spratnosti i konfiguraciji terena. Precizniji numerički pokazatelji mogu se izvesti tek iz detaljnih podloga i rješenja konkretnih naselja i lokacija.U planiranju i razmeštanju novih turističkih sadržaja voditi računa o uslovima koje diktira topografija terena,postojeća vegetacija i stvorena struktura okolnih naselja te naznaka njihovog daljeg širenja. Preporuka ovog plana je da se kapaciteti maksimalno prilagode konfiguraciji terena i slobodnim vizurama ka moru.Objekte je potrebno uklapati u okruženje ,kako izgrađeno tako i prirodno.To znači da se u zavisnosti od specifičnih uslova lokacije moraju tražiti adekvatna konkretna rješenja, koja ne smiju konkurisati izuzetno vrednim prirodnim ili istorijskim cjelinama.U arhitekturi turističkih objekata tražiti rješenja koja se: naslanjaju na iskustva i forme tradicionalne,autohtene arhitekture,ili predstavljeju znak savremenog doba kako u formi tako i u materijalima. Opšti uslovi za izgradnju turističkih objekata dati su prema konfiguraciji i tipu izgradnje.


21

Turističke komplekse u većim uvalama planirati kao hotelska naselja sa centralnim objektom u samoj uvali i depandansima u „ tepih-sistemu“ adekvatno lepezasto postavljenim u zaleđu.Depandansi ne treba da budu veći od P+1, dok je centralni objekat sa recepcijom i pratećim sadržajima moguće graditi i sa većim brojem etaža. Turističke komplekse na rtovima treba organizovati tako da se centralni sadržaji sa recepcijom planiraju na najvišim kotama sa vizurama na uvale ili more,dok se smeštajni kapaciteti spuštaju u manjim jedinicama ka obali. Pri formiranju uslova za gradnju posebnu pažnju posvetiti uklapanju pojedinačnih manjih objekata u prirodnu sredinu tako da ona ostane dominantna. Objekte ne treba postavljati uz samu obalu ili na ivice rta. Nova turistička naselja treba formirati na pristupačnim terenima pogodnim za gradnju,na visokim kotama iznad obale otvorenog mora ili drugim neizgrađenim lokacijama koje nisu prirodno,istorijski ili na drugi način valorizovane kao vrijedne. Formiranjem uređenog naselja sa regulisanim saobraćajnicama i parcelama postoji mogućnost da se današnja disperzna i neadekvatna gradnja sanira i uklopi u kompaktnu urbanu strukturu. U planirani građevinski reon trebalo bi ugraditi površine koje su privatno vlasništvo i već se usitnjavaju, te bi se kroz detaljnu urbanističku razradu sankcionisala buduća nekontrolisana individualna gradnja. Ovo svakako podrazumijeva da se na prostorima izuzetnih prirodnih ili ambijentalnih karakteristika imati mnogo strožije uslove od ovih opštih koji se svode na sledeće:

◦ parcele za gradnju vila su površine od 400-800m2 sa objektima slobodnijeg arhitektonskog izraza i uređenim predbaštama i baštama.Objekti ne bi trebalo da budu viši od P+1 odnosno P+Pk odnosno u gabaritima do 120 m2. Moguće je u okviru parcela graditi manje bazene,dok je obavezno obizbijediti smeštaj vozila u garaži ili parkingu.

◦ moguće je dio kapaciteta smjestiti u hotel ( oko 150 ležaja ) koji sa vilama treba da bude u okviru nove zajedničke turističke ponude. Hotelski kompleks je moguće graditi kao kompaktan objekat ili centralni sa depandansima. Obavezno je uz hotelsku ponudu obizbijediti prateće sve sadržaje kompatibilne kategoriji turističkog naselja.

◦ centralna zona naselja podrazumijeva standardnu opremu naselja prostorima uprave,administracije i snadbijevanja , kao i informativne punktove za korisnike prostora naselja i cijele turističke zone; može biti organizovana uz put koji spaja dva dijela naselja sa obaveznim uređenim slobodnim prostorima i pjacetom.

◦ slobodne, rekreativne i zelene površine adekvatno urediti i povezati sa plažom, kao najbližim punktom za rekreaciju na vodi.

U okviru detaljnih razrada treba tretirati zonu između obale i naselja i urediti je,definisati vezu naselja sa obalom i plažom i usloviti uređenje zaštitne zelene zone. Granicom tih planova treba obuhvatiti terene od obale do granice građevinskog područja i u okviru njih obezbijediti uslove za korišćenje mora,plaže,kao i zelenih površina do naselja. Definisati komunikaciju između naselja i plaže, omogućiti kolski pristup kao i pješačku komunikaciju, a kad je neophodno liftove ili druge vidove javnog prevoza. Ostali uslovi za uređenje turističkih zona: Obavezno je uređenje zelenih,slobodnih,sportskih i rekreativnih površina.Standardi zavise od kategorije ( 60 m2 po ležaju sa 3* DO 100 m2 po ležaju sa 5* ). Predvidjeti sistem pješačkih ruta do najatraktivnijih lokacija i vidikovaca.Vezu zona ostvariti preko sistema pristupnih i lokalnih puteva.


22

Zabranjena je svaka gradnja na kupalištima,osim pratećih sadržaja za potrebe rekreacije,zabave i usluga u vidu sezonskih objekata. Predviđati adekvatna pristaništa za izletničke brodove i eventualno privezište jahte,prilagođeno maritimnim uslovima. Konkretne uslove za gradnju treba da daju planski akti nižeg reda, a u načelu se oni odnose na:

◦ lociranje konkretnih turističkih i uslužnih sadržaja ; ◦ strogu regulaciju površina što omogućava pravilno i trajno gazdovanje odnosno brigu o prostoru,bez

zona koje su „ opšte dobro“ a za koje niko nije zadužen; ◦ limite u izgrađenosti i iskorištenju zemljišta do kojih budući investitor treba i može da troši prostor i

opterećuje ga infra i suprastrukturom; ◦ način izgradnje, odnosno preporuke i obligacije u projektovanju i gradnji tako da se sukcesivno gradi

i čuva identitet lokacij ili naselja; ◦ upustva za uređenje specifičnih zona (turistički punktovi,rekreatvni centri,ambijetalne cjeline, nautički

centri,turistička sela....). Uslovi za lokacije marikulture Uzimajući u obzir da su zadovoljeni svi preduslovi u datoj zoni za određivanje lokacije za marikulturu potrebno je ispuniti sledeće uslove: Fizičke,hemijske i biološke karakteristike:Otvorenost (zaštićenost ) lokacije,Dubina , Struje ( brzina,pravac ), Vjetar ( zalet,brzina i pravac ), Talasi , Topografija terena ( nagib,podvodne barijere ), Struktura sedimenata, Suspendovane materije ( mutnoća ), Kvalitet vode, Količina vode u odnosu na biomasu koja se uzgaja, Trofički status (oligotrofnost,eutrofnost), Fitobentos i Zoobentos, Okolna autohtona intiofauna, Predatori (ribe,ptice,sisari). Prateća infrastruktura: Raspoloživost prostora na kopnu,Pristup s kopna i mora, Udaljenost od plovnih puteva, Dostupnost struje, Proizvodnja hrane za uzgoj, Neškodljiva obrada uginulih organizama,Uređaji za odlaganje i reciklažu otpada,Sanitarns i veterinarska inspekcija, Savjetodavne službe, Servisi za održavanje i popravku. Predhodna mišljenja, saglasnosti i dozvole: mišljenje nadležne naučne institucije, nadležne Lučk kapetanije, vodoprivredne inspekcije, republičkog organa uprave nadležnog za poslove uređenja prostora, sanitarne inspekcije, Zavoda za zaštitu prirode, republičkog organa uprave nadležnog za poslove morskog ribarstva o ispunjenju uslova za marikulturu kao i vodoprivredni uslovi, saglasnost i dozvola. Projektna dokumentacija se sastoji od: Skice lokacije sa ucrtanim granicama prostora za marikuluturu. Kod lokacija na moru, potrebno je uzgajalište ili plantažu postaviti na udaljenosti od 50 m od kopna i adekvatnoj udaljenosti od plovnih puteva, i na udaljenosti ne manjoj od 10 m od pristaništa u blizini. Zaštitni pojas od po 10 m sa svake strane uzgajališta ili plantaže, posebno obilježiti i spojiti sa lokacijom na kopnu na kojoj će se nalaziti pomoćni objekat. Opisa tehnologije i vrste organizama. Izbor tehnologije i vrste organizama koji se planiraju uzgajati na određenoj lokaciji treba odrediti shodno Pravilniku o klasifikaciji i kategorizaciji vode.


23

Biznis plana Ovom ekonomskom studijom izvodljivosti treba predvidjeti fazno razvijanje marikulture na datoj lokaciji i definisati sledeće: zakonodavne i sanitarne norme, trajanje prvog uzgojnog ciklusa, investicije na izabranom lokalitetu,izvor sredstava do završetka prvog uzgojnog ciklusa,stručna sprema radne snage,plasman uzgojenih organizama na tržištu, distributivni kanali,planirana cijena proizvoda i druge karakteristike marikulutrne djelatnosti. Elaborata nosećeg kapaciteta sredine i procjene uticaja na životnu sredinu Radi određivanja intenziviteta i kapaciteta marikulture na datoj lokaciji u moru potrebno je uzeti iniciijalno stanje fizičkih,hemijskih i bioloških parametara na osnovu kojih će se odrediti noseći kapacitet sredine. S obzirom da marikultura intezivnija od nosećeg kapaciteta može da bude ozbiljan izvor zagađenja neophodno je uraditi Elaborat procjene uticaja na životnu sredinu , u okviru kojeg će se predvidjeti obavezan monitoring program. Uslovi za postavljanje vještačkih grebena Pri izboru lokacije za postavljanje vještačkih grebena ( zakloni za morske organizme,ronilački parkovi ili barijere za koče) treba uzeti u obzir prirodne karakteristike sredine,te postojanje fizičko-hemijskih i bioloških preduslova za razvoj tipičnog ekosistema grebena. Vještačke grebene treba postavljati na ogoljelom morskom dnu, na kojem bi se i prirodno stvorio tipičan ekosistem grebena. Izbor materijala za vještački greben kao i konfiguracija grebena takođe moraju biti adekvatni.Kao materijali često se koriste olupine starih brodova ili automobila, gume povezane žicom i sl., međutim ovakvi materijali često sadrže i toksične supstance ( kiseline iz akumulatoar, CFC iz starih frižidera isl.), te ako se ostaje pri ovom izboru, neophodno je odstraniti sve djelove koji sadrže potencijalne izvore zagađenja. Mnogo bolji izbor materijala je beton,od kog se prave blokovi, lamele ili drugi oblici koji se spajaju u agregate potrebne veličine. Kod konfiguracije grebena neophodno je ostaviti prostore kroz koji se može omogućiti strujanje vode,te udubljenja za stanište organizama. Smjernice za primjenu Plana Prostorni plan za područje posebne namjene Morskog dobra primenjivaće se adekvatnom razradom na nižim nivoima ili direktnom primjenom odredbi ovog plana. Kako je ovaj plan anticipirao većinu kvalitetnih rješenja u urbanističkim planovima koji još uvijek važe, to se njegova realizacija može odvijati prema njima.Prilikom analize tih planova uzeta je u obzir i aktivnost koja je planirana u neposrednom zaleđu Morskog dobra, kako bi one imale logičan izlaz na obalu i more. U onim slučajevima gdje se namjene ne poklapaju,važe rješenja ovog plana kao planskog akta višeg reda. U slučaju da je ovim planom predložena neka nova namjena ili aktivnosti u prostoru,za „ zaokružene „ cjeline kao što su turistički kompleksi, lučki kompleksi, nautički sadržaji, sportsko-rekreativni sadržaji isl., treba raditi dalje razrade ( studije lokacije), koje sadrže širu provjeru urbanizacije prostora na nivou generalnog koncepta namjene površina i infrastrukturnih sistema. Njima se utvrđuju uslovi za izgradnju, odnosno rekonstrukciju objekata i izvođenje radova. One predstavljaju osnov za izdavanje lokacije. Ukoliko je zona morskog dobra sastavni dio naseljske strukture ili funkcionalnog zaleđa kupališta, za nju je potrebna dalja razrada ( studija lokacije), s tim da bi ona trebalo da ima i provjeru namjena i infrastrukturnih sistema u odnosu na kontaktnu zonu. Time bi se postiglo integralno upravljanje priobalnim prostorom.


24

Kako je ovo vrsta plana koji usvaja Skupština Republike, to je njegovo sprovođenje u nadležnosti resornog republičkog ministarstva,pa će to imati za posljedicu izdavanje svih rješenja o lokacijama od strane ovog organa. Dio takvih slučajeva se može riješiti direktnom primjenom urbanističko tehničkih uslova za uređenje i korišćenje prostora Morskog dobra u pojedinim zonama i za pojedine objekte i to:

o uslovi za kupališta o uslovi za objekte pomorskog saobraćaja o uslovi za šetnice pored mora o uslovi za sezonske objekte o uslovi za lokacije mirikulture o uslovi za vještačke grebene

Moguća je direktana primjena ovog plana na području koje je pokriveno detaljnim razradama i generalnim konceptima za sedam zona / lokacija koje su sastavni dio ovog plana. Detaljna razrada uz tekstualne i grafičke priloge daje dovoljno elemenata za izdavanje lokacija. Smjernice i preporuke po zonama i sektorima Utvrđena podjela na ključne zone na nivou Republike,bila je osnova za dalje zoniranje prostora Crnogorskog primorja,a uvažavajući pri tom i sve specifičnosti jedinica lokalne samouprave. Tako je na osnovu prostornih karakteristika,viđenih potencijala i ograničenja, razvojnih pravaca,definisane mreže naselja i centara, predložena podjela prostora na sektore-manje jedinice ( koje imaju dužinu po nekoliko kilometara), u kojoj završni, a pri tom i bazični nivo, predstavlja prostor Morskog dobra kako na kopnu tako i u akvatoriju. Ovako koncipirane zone i sektori predstavljaju značajne za sprovođenje plana odnosno razradu sa šireg,republičkog i regionalnog na lokalni nivo. Prilikom izrade ovih preporuka u najvećoj mjeri su poštovani postojeći planovi,odnosno njihova rješenja ukoliko nisu bila u suprotnosti sa osnovnim postavkama ovog plana, usvojenim preporukama za održivo korišćenje prostora, zaštitu biodiverziteta i predjela. Na taj način se postiže njihova fleksibilnost, sprovodivost i olakšano praćenje svih predloženih rješenja datih važećim planovima, brojnim studijama i istraživanjima,zvanično usvojenim strategijama, tako da se ove kratke preporuke mogu smatrati sublimatom svih korišćenih izvora. Za svaki od 68 sektora je dat: pregled osnovnih namjena prostora sa smjernicama i napomenama, smjernice za tipove kupališta kao i smjernice zaštite i smjernice za sprovođenje ovog plana Radi bolje preglednosti, za primjenu ovih smjernica koristi se i posebna grafička mapa sa 48 listova u razmjeri 1 : 10.000. U ovoj mapi grafičkih priloga u razmjeri 1 : 10.000 na nivou 68 sektora prikazane se planirane aktivnosti i namjene prostora u zoni Morskog dobra, a prema utvrđenoj podjeli koja je data u tekstualnom dijelu Plana. Za sva kupališta su definisano je 5 tipova prema podjeli koja je utvrđena ovim Planom. Na pojedinim dionicama dolazi do kombinovanja tipova kupališta, a u skladu sa raznim namjenama koje su neposredno uz kupališni prostor ili bližem zaleđu. U takvim slučajevima moguće je primenjivati utvrđene uslove za razne tipove kupalište na cijelom prostoru ili na pojedinim dijelovima. Prikazani su i vidovi sprovođenja ovog Plana – kroz direktnu primjenu utvrđenih UTU u ovom Planu ( 1), prema urađenim generalnim konceptima ( 2 ) i detaljnim razradama (3) u okviru ovog Plana, prema važećem DUP-u ili UP-u ( 4 ) ili prema naknadnoj razradi – studiji lokacije ( 5 ).


25

Na pojedinim sektorima moguće je primenjivati važeći urbanistički plan, za koji je utvrđeno da nije u suprotnosti sa ovim Planom, ili se može uraditi nova razrada,ukoliko se žele postići drugačija rješenja i kapacitete u odnosu na važeći plan a da se pri tom uklapa u osnovni koncept i namjenu ovog Plana. U zoni Morskog dobra prikazani su i zaštićeni prostori i pojedinačni objekti prirode i kulture i njihov status.

5.4. Urbanistički plan naselja Risan Važećim planom UPN Risan obuhvaćena je površina 196,50 ha, odnosno prostor koji pripada prema PPO Kotor, makrocjelina - obalnom pojasu unutrašnjeg zaliva Boke. Urbanistički plan naselja Risan obuhvata prostor Risanskog zaliva na jugu ,zaštićeno sa sjevera visokim strmim obroncima dinarskog masiva. Generalni koncept važećeg planskog rješenja je u suštini izgradnja novih stambenih objekata,prilaza saobraćajnicama i opremanje naselja infrastrukturnim funkcijama , zaštita ambijentalnih cjelina,uređenje obale,plaža,mandraća. Definisana su tri moguća vida stambene izgradnje na preostalim slobodnim prostorima-individualni stambeni objekti,dvojni stambeni objekti ili objekti u nizu po zadatim parametrima,kao i rekonstrukcija,dogradnja i nadgradnja postojećih objekata. U vrijeme izrade važećeg plana (2004.god.) u naselju je bilo cca 2500 stanovnika, izgrađeno 511objekata od čega je najveći broj 433 objekata individualnog stanovanja,spratnosti do tri etaže,prosječne neto površine cca 150 m2,sa znatnim rasponima u pojedinim slučajevima.a planirano još 148 novih lokacija,540 sa prosečnim brojem članova 3,1. Planirani broj stanovnika je 3000 sa procjenom da se sve funkcije u naselju proračunaju za kapacitet od 4000 stanovnika računajući na određeni broj koji gravitiraju ovom naselju. Planirana GBP objekata je 104 600 m2 za individualno stanovanje,a za sve objekti cca 181- 194 000m2 sa dozvoljenim odstupanjima )

5.5.Studija „Graditeljsko nasljeđe Risna“ (Opštinski zavod za zaštitu spomenika kulture Kotor) april 1982.god. Za područje Risna rađena je studija “ Graditeljsko nasljeđe Risna” ( Opštinski zavod za zaštitu spomenika kulture Kotor) april,1982.god.U uslovima koji su pribavljeni od Regionalnog zavoda za zaštitu spomenika kulture Kotor,pribavljenim za potrebe izrade ovog Plana,navedeno je da se izrada Izmjena i dopuna DUP-a Risan bazira na navedenoj Studiji. I pored činjenice da Studija rađena prije 26 godina,te da je situacija na terenu izmijenjena ,maksimalno su ispoštovane konzervatorske smjernice. Izvod iz Studije “Graditeljsko nasljeđe Risna” (Opštinski zavod za zaštitu spomenika kulture Kotor) april,1982. Prostor unutrašnjeg (Kotorsko-risansko-morinjskog) zaliva sa okolnim prostorom,zbog bogatstva kulturno-spomeničkih I izuzetnih ambijentalnih vrijednosti proglašen je za “ Svjetsku kulturnu baštinu”, što mu daje izuzetno republičko i šire značenje.U tom cilju ekipa Opštinskog zavoda za zaštitu spomenika kulture Kotor izvršila je terenska istraživanja centralnog područja naselja između obale mora,rječice Spile,brda Gorica,kompleksa bolnice i javnog parka. O srednjovekovnom Risnu dosada nisu ustanovljeni nikakvi pouzadani podaci na terenu po kojima bi se mogao ustanoviti položaj,opseg i karakter naselja.Na osnovu pisanih izvora o Risnu se zna tek od 10.vijeka kada ga pominje Konstantin Porfirogenti. Više se zna o Risnu pod Turcima kojin su ga osvojili 1482.god.da bi im služio,kao i u srednjem vijeku,za tranzit,snadbijevanje posada,razmenu dobara između prekomorskih krajeva i kopnenih oblasti.


26

Turci su formirali skelu-pristanište,varoš i podigli tvrđavu na vrhu Gradine.Nakon Turaka osvajaju ga Mlečani i drže ga pod svojom upravom .Iz tog razdoblja sačuvano je više objekata u centralnom području naselja,o topografiji naselja iz ovog perioda postoji u Veneciji sačuvan dokument,Marciana COD IT VII 2oo. Osvajanjem Risna od strane Mlečana nastupile su promne koje s prije svega odnose na gašenje starog i formiranje novog centra sa trgom na početku Gabele. Stilsko hronološke analize gradnje kuća duž Gabele pokazuju da najstariji objekti mogu poticati iz perioda baroka,tj.iz 17.vijeka I vjerovatno 18.vijeka. Tokom 19.vijeka do I svetskog rata Risan je pod upravom Austrije, u njemu postoji nekoliko poslovnih organizacija I više poznatih trgovačkih familija I zanatskih radnji.Iz toga vremena potiču brojne gradnje u obalnom pojasu.Važan izvor za proučavanje jeste katastarski plan iz 19.vijeka.Na planu je prikazan centralni dio naselja koji se graniči morskom obalom,koritom Spile,crkvenim kompleksom i dijelom ulice Gabela koji je do tada bio izgrađen. Zoniranje Dio naselja prema moru s obzirom na svoj položaj i organizaciju prostora blokova imao je pretežno prometno trgovinsku namjenu.Snabdijevanje manjim plovnim jedinicama (mula,madraći),smještaj robe u magacinima oko prostranih dvorišta.Prodaja robe u dućanima prema ulici,stanovanje trgovaca-zanatlija u gornjim prostorijama jednospratnih kuća. Ulica Gabela orijentisana prema kopnu trasirana je i kaldrmisana za prenos robe na konjima iz luke prema kopnu i obratno sa kopna.U prizemljima mnogih kuća su otvori magaza,konoba I radnji zatvoreni gvozdenim rešetkama.Pred nekim kućama čija je regulaciona linija povučena nalaze se popločani platoi sa zidanim bancima za sedenje,ali i sa manipulativnom ulogom. Na spoju dva prethodna potesa,ili na prelazu iz jednog u drugi formiran je trg. Zona oko mosta,obuhvata samo nekoliko manjih ansambala.Teren uz lijevu obalu Spile je močvaran,a blizu ušća postojala je mreža kabala koji su na katastru prikazani sa pravilnim regulisanim obalama. Operativna obala sa velikim isturenim opštinskim mulom za veće brodove i zaštićenim mandraćima.Široka operativna obala za otvorena skladišta i manipulisanje robom koja je mogla biti ovde prekrcavana.Ovaj molo bio je komunikaciono povezan sa kolskim putevima duž obale I prema Nikšiću. Kultni kompleks,dvije crkve,prostrana porta,groblje graniči se sa gradskim parkom prema moru. Vrtovi, bašte U zaleđu gusto izgrađenih blokova duž Gabele prostiru se okućnice sa vrtovima,voćnjacima I baštama. U zavisnosti od nagiba I kofiguracije terena ove parcele su jednodelne ili terasirane,omeđee kamenim potpornim I ogradnim zidovima.Rješenja su često kombinovana : na maloj okućnici ima mjesta za dekorativni vrt,povrtnjak I po nekoliko stabala voćaka.Manji vrtovi nalaze se u okviru pojedinih dvorišta između kuća,ima pojedinih zgrada koje su okružene sa velikim zelenim površinama I nalaze se na rubu naselja. Dvorišta Među postojećim dvorištima može se izdvojiti nekoliko,koja pripadaju raznim tipovima s obzirom na svoju namjenu I prostorno rješenje.Ekonomsko dvorište ,prilagođeno je bilo potrebama porodice koja je obrađivala zemlju I bavila se stočarstvom.U prizemlju glavnog objekta je konoba,a u pratećim zgradama staje,ostave,prostori za rad. Oko pojedinih kuća postoje i dva dvorišta,ispred stambeno sa stablima pergolom,pokriveno kamenim pločama I ograđeno visokim kamenim zidom,a bočno je ekonomsko dvorište Karateristično je dvorište ograđeno visokim zidom,gdje glavnu zgradu i pomoćnu povezuje terasa nad prostranom cisternom.U izgrađenim kompleksima duž Gabele ističe se rješenjem i prostranstvom dvorište palate Ivelić.


27

Blokovi Grupisanje zgrada u blokove ima nekoliko oblika.Duž Gabele osobito na desnoj strani ove ulice dominira izgradnja u nizu međusobno povezanih kuća.Jednotraktni blokovi graniče se na suprotnoj strani sa dvorištima i vrtovima.Na levoj strani blokovi imaju poprečne dvorišne traktove,tako da je dobijen poluzatvoren ili potpuno zatvoren oblik oko zajedničkih slobodnih prostora. Na području između morske obale I ulice od trga prema mostu karakteristični su upravni dvorišni traktovi.Van centralnog područja sa ulicama – koridorima podizane su zgrade-blokovi,koje su pripadale pojedinim familijama zemljoradnika.Stambene zgrade sa pratećim ekonomskim objektima,cisternama dvorištima,bila su ograđivane visokim kamenim zidovima,ovakvih kuća-blokova najviše ima u zaleđu risanskog naselja. Prostorna rješenja Tradicionalni raspored prostora u porodičnim stambenim zgradama je: prizemlje je korišćeno za konobu,ostavu,radionicu.U zgradama prema glavnim ulicama u prizemnim prostorijama bile su zanatske radnje,trgovine,magaze,takva prizemlja imaju veće prozore za osvetljavanje prostorije,dok su na konobama bili mali otvori za ventilaciju I minimalno svetlo.Često na prozorima su gvozdene rešetke. Na prvom spratu bile su prostorije za boravak porodice, I prijem gostiju u centralnom dijelu I za spavanje oko glavne prostorije.Ulaz za spratove je poseban,veza je često preko spoljašnjeg kamenog stepeništa koje je smešteno u dvorište.Kod razvijenih rješenja na dva sprata među kojima se ističe palata Ivelić u ovoj etaži bile su sobe za noćni boravak. Potkrovlja sa viđencama rađena su da bi se u njih smjestile kuhinje I ponekad sanitarni čvor,kasnije se one spuštaju u prizemlja,često u dograđene dvorišne anekse. Etažnost U pogledu etažnosti sve obrađivane zgrade mogu se svrstati u raspon od prizemnih do trospratnih. Prizemni su mahom pomoćni objekti podignuti u dvorištima uz glavne zgrade ili kao samostalni. Jednospratnih kuća ima oko trideset od toga broja deset kuća ima i stambeno potkrovlje sa viđenicama,uglavnom su skoncentrisane oko trga i duž ulice koje iz njega izlaze.Dvospratnih kuća ima dvadesetčetiri,a od toga je deset sa potkrovljem,veći dio podignut je uz Gabelu,a ostale u okolnim ulicama.Najmanje je trospratnih,svega pet,mahom duž Gabele. Krovovi Nad samostalnim zgradama jednostavne pravougaone osnove krovovi su često dvoslivnog oblika,ponekad na četri vode.Na kućama sa stambenim potkrovljem česte su viđenice.Stare kamene kuće pokrivene su najčešće kanalicom. U postupku obnove objekata u Risnu,jedan od opštih uslova treba da bude zadržavanje i obnova starog pokrivača od kanalica (alterativni pokrivač mogao bi da bude mediteran crijep). Fasade Od šesdeset ispitivanih kuća, četrdeset ima fasade obrađene u kamenu,dok su pročelja dvadeset ostalih u potpunosti ili djelimično pokrivene malterom .Fasade su rađene brižljivo klesanim kamenom ravnih površina sa uskim fugama.Rustična rješenja imaju priklesan,dotjeran i lomljen kamen,glavna fasada po pravilu je znatno brižljivije rađena od ostalih strana.Na nekoliko kuća oko prozora su konzole, takođe postoje drveni kapci sa punim tablama-škure ili pomoćnim lajsnama-grilje.Njih treba obavezno zadržati uz istovremenu obnovu dotrajalih komada.


28

6. Zaštićena područja Prostor naselja Risan zbog bogatstva kulturno-spomeničkih i izuzetnih ambijentalnih vrijednosti, obuhvaćen je granicama svjetske graditeljske baštine,što zahtijeva odgovarajući tretman pri određivanju smjernica oblikovanja prostora ( upisan je u UNESCO-vu Listu Svjetske prirodne i kulturne baštine 1979.godine). U zahvatu ovog plana evidentirani su zaštićeni spomenici kulture.. Kulturno-istorijsko nasljeđe

• Vjerski objekti

◦ Crkva Sv.Luke-Smokovac,sakralna arhitektura - II kategorije ◦ Zadužbina Ljubatovića sa crkvom Sv.Dimitrija,profana arhit. – III kategorij ◦ Kompleks crkve Sv.Petra i Pavla,sakralna arhitektura – II kategorija,ovaj kompleks se

nalazi na južnoj strani naselja,sastoji se od dvije crkve u prostranoj porti i groblja iza nje, na terasasto uzvišenom platou.

Crkva Sv. Jovana – III kategorija

• Arheološki lokaliteti Značajnu površinu obuhvata ( cca 2,5 ha ) čini lokalitet Carine, spomenik kulture II kategorije ,Ostaci antičke vile sa rimskim mozaicima- I kategorije, kao i prostor lijevo od ulaza u kompleks bolnice. Zaštićeni arheološki lokalitet je i Podmorje između Rta strpačkog i Rta Murovo- III kategorije.

• Zaštićene cjeline Urbano jezgro Risna , spomenik kulture II kategorija, sa pojedinačnim spomenicima II kategorije: - Ulica Gabela, sa stambenim zgradama D5,D6,D7, D8, D17,D18,D19, D20, D24, D25, D31, D37,D41, D45, D16, D26,D27, D28,D29, D30, D33, D34, D35, D36, D38, D39, D40, D42, D43, D44,D46, - Palata Ivelić Trg 21.novembar- II kategorije, sa stambenim objektima:D4, D1, D11, D12, D13, D14, D15, D48, D2, Panoramske vizure od kojih je najatraktivnija Gradina na koti 207m/n.v. Napomena: oznake objekata su preuzete iz Studije “ Graditeljsko nasljeđe Risna” ( Opštinski zavod za zaštitu spomenika kulture Kotor) april,1982. Pri sprovođenju ovog plana ukoliko se pojave bilo kakve arheološke naznake neophodno je izvršiti detaljna arheološka ispitivanja, a prije pristupanja većim zahvatima eventualno izvršiti i preliminarna arheološka ispitivanja.


29

7.Obaveze preuzete međunarodnim ugovorima Prilikom definisanja prostorne organizacije,uvaženi su principi Bečke deklaracije, čiji je Crna Gora potpisnik, o pretvaranju neformalnih naselja u formalna i to u slučaju da se objekti ne nalaze na trasama infrastrukturnih koridora, ne ugrožavaju kulturnu i prirodnu baštinu područja i ukoliko za svoje funkcionisanje ne zahtijevaju realizaciju obimnije infrastrukture. 8.Ocjene iskazanih zahtjeva i potreba korisnika prostora Anketni pokazatelji Na osnovu sprovedene ankete na terenu ,među svim stalnim korisnicima predmetnog prostora i među poznatim povremenim korisnicima,kao i sa zatečenim investitorima objekata čija je izgradnja u toku, može se zaključiti da su korisnici objekata i prostora u okviru ove zone zainteresovani za:

◦ stvaranje mogućnosti za legalizaciju postojećeg objekta, ◦ povećanje horizontalnog i vertikalnog gabarita postojećeg objekta, ◦ rekonstrukciju u smislu poboljšanja kvaliteta stanovanja, ◦ preparcelaciju u cilju stvaranja mogućnosti za gradnju novog objekta, ◦ dopunu funkcije stanovanja pratećim djelatnostima na prostorima gdje za tim postoji potreba, ◦ izgradnju objekata turizma ◦ izgradnja objekata sa sadržajima trgovine,kulture ◦ izgradnja sportskih terena... ◦ za rekonstrukciju i adaptaciju starih objekata koji imaju status zaštićenih spomenika kulture u cilju

njihove revitalizacije odnosno nove funkcije, ◦ opremanje naselja infrastrukturom i njeno funkcionisanje.

Srednjoročni program uređenja građevinskog zemljišta za period 2007-2011.godinu-Izvod OPŠTE ODREDBE Uređivanje gradjevinskog zemljišta spada u djelatnosti od neposrednog i zajedničkog interesa za lokalmno stanovništvo.Uređivanje građevinskog zemljišta vrši se prema srednjoročnim i godišnjim programima uređivanja,koje donosi jedinica lokalne samouprave. Srednjoročni program uređivanja građevinskog zemljišta za područje Opštine Kotor,donosi se za naredni petogodišnji period,a realizuje se etapno,godišnjim programom prema utvrđenoj dinamici iz Programa. Program se zasniva na programima društvenih planova i razvojnih programa,shodno prostornim i urbanističkim planovima,kao i propisima koji se regulišu odnosi u oblasti uređivanja i korišćenja građevinskog zemljišta. CILJEVI I ZADACI PROGRAMA Ciljevi Programa su:

◦ Blagovremeno i kvalitetno opremanje komunalnom infrastrukturom lokaciju za stambenu,poslovnu i drugu izgradnju u skladu sa urbanističkim planovima,odnosno sprovođenje urbanističkih planova radi privođenja namjeni građevinskog zemljišta.

◦ Racionalno korišćenje građevinskog zemljišta i bolje iskorišćavanje postojećih kapaciteta infrastrukturnih sistema.


30

◦ Efikasnost i ekonomičnost u realizaciji planiranih radova kroz usklađivanje prostornog položaja,dinamike i drugih uslova izgradnje pojedinih objekata.

◦ Posticanje izrade planske i tehničke dokumentacije za prostore i objekte čija je realizacija izvjesna i nužna u narednim godinama.

◦ Potsticanje i razvoj privrednih grana (turizam,trgovina i sl.) na bazi kvalitetne opremljenosti opštine komunalnom infrastrukturom.

◦ Formiranje realne i neposredne osnove za utvrđivanje visine naknade za uređivanje građevinskog zemljišta koju izmiruju investitori nove izgradnje i rekonstrukcije postojećih objekata kao i naknade za korišćenje građevinskog zemljišta.

◦ Utvrđivanje izvora finansiranja planiranih radova na uređivanju zemljišta u cjelini i po pojedinim područijima izgradnje i vrstama radova.

◦ Blagovremeno preduzimanje svih mjera radi realizacije radova predviđenih programom. Zadatak Programa je definisanje aktivnosti na uređivanju građevinskog zemljišta za teritoriju Opštine Kotor. Prostorni plan opštine Kotor pokriva cjelokupnu teritoriju Opštine Kotor i zahvata prostor od 33.500 ha. Obuhvat GUP-a Kotor 1.808 ha,od čega je građevinsko područje 405,16 ha , a bioekološki okvir grada 1.402,84 ha. PROCJENA POTREBE IZRADE NOVIH,ODNOSNO IZMJENA I DOPUNE POSTOJEĆIH PLANSKIH DOKUMENATA Praćenjem sanja i uređenja prostora,utvrđen je najvažniji zadatak u narednom planskom periodu,izmjena i dopuna planova višeg reda,odnosno PPO i GUP-a Kotora koji su donijeti 1987 godine. Izrada izmjena i dopuna ovih planova stvoriće planske osnove za preispitivanje i izradu novih planova,kao i izmjenu i dopunu postojećih planova. Do donošenja Izmjena i dopuna PPO i GUP-a Kotora,u narednih pet godina potrebno je izvršiti sve poslove vezane planiranje prostora koji su započeti u prethodnom periodu,čija je izrada u toku,koji su ugovoreni ili je donijeta Odluka o izradi.U ovom Petogodišnjem programu navodimo potrebu za donošenjem Plana izmjena i dopuna sada važećeg PPO i GUP-a,u dijelu koji će dati mogućnosti izrade lokalne studije lokacije,kao lokalnog planskog dokumenta,koji kao nova kategorija plana predviđen novim Zakonom o planiranju i uređenju prostora,za područja koja se utvrdi potreba za donošenjem tog planskog akta. Takođe je potrebno izvršiti usklađivanje PPO Kotor sa novim Zakonom o planiranju i uređenju prostotora,u dijelu koji predviđa donošenje određene vrste planskog dokumenta za utvrđena područja.Naime PPO Kotor predviđena je izrada urbanističkog plana naselja,koji je bio predviđen kao kategorija plana sada nevažećeg Zakona o planiranju i uređenju prostora.kako novim Zakonom,ova vrsta plana nije predviđena to će se izvršiti usklađivanje tekstualnog dijela PPO sa važećim Zakonom. 1. Planove koje treba donijeti ili izmijeniti i dopuniti u narednih pet godina:

◦ Izmjene i dopune PPO Kotor; ◦ Izmjene i dopune GUP-a Kotor za lokacije; ◦ Izrada izmjena važećih urbanističkih planova.

2. Izrada novih planskih dokumenata:

◦ Izrada PPO Kotor ◦ Izrada GUP-a Kotor ◦ Izrada detaljnih urbanističkih planova

Izradi planova treba pristupiti na način što će se kroz jednogodišnje programe planiranja i uređenja prostora dati prioriteti započetim postupcima,odnosno planovima čija je izrada u toku,planovima koji su ugovoreni,kao i planovima za koje su donijete odluke o izradi u prethodnom periodu.


31

MJERE OD ZNAČAJA ZA IZRADU I DONOŠENJE PLANOVA Za pravovremeno obavljanje pripremnih poslova za izradu planske dokumentacije i formiranja dokumentacione osnove svakog plana pojedinačno,potrebno je ažuriranjesvih podataka od značaja za prostor,njegovih analiza i studija koji čine jedinstvenu dokumentacionu osnovu o prostoru.

◦ Pribavljanje ažurnih geodetsko-katastarskih,topografskih,morfoloških,seizmizičkih,klimatskih i drugih podataka;

◦ Pribavljanje podataka o vlasništvu ostalih katastarskih podataka za zahvat Plana; ◦ Pribavljanje katastarskih podataka o podzemnim i nadzemnim instalacijama infrastruktura; ◦ Ocjena stanja prostornog uređenja i ocjenu stanja životne sredine; ◦ Analizu sprovođenja dokumenta uređenja prostora,evidenciju podataka o objektima koji su izgrađeni

planskom dokumentu i dr. Nakon utvrđivanja bližeg sadržaja i načina vođenja dokumentacione osnove o prostoru i vođenja jedinstvenog informacionog sistema mogu se detaljnije definisati obaveze nadležnog organa i preduzimati dodatne mjere. Ovim programom omogućava se prostorno i vremensko usklađivanje svih aktivnosti na razvoju i izgradnji grada,kako međusobno,tako i sa mogućnostima i ciljevima ukupnog razvoja,utvrđenim kroz razvojne prostorne i urbanističke planove,projekte i razvojne projekte u pojedinim oblastima privrednih i društvenih djelatnosti. Opredeljenja i ciljevi Programa su:

◦ Racionalno korišćenje građevinskog zemljišta i bolje iskorišćavanje postojećih kapaciteta infrastrukturnih sistema;

◦ Efikasnost i ekonomičnost u realizaciji planiranih radova kroz usklađivanje prostornog položaja,dinamike i drugih uslova izgradnje pojedinih objekata;

◦ Sagledavanje ukupnog obima,strukture,vrijednosti,dinamike i uslova izvršavanja radova na uređivanju građevinskog zemljišta u programskom periodu;

◦ Podsticanje izrade planske i tehničke dokumentacije za prostor i objekte čija je realizacija izvjesna i nužna u narednim godinama;

◦ Formiranje realne i neposredne osnove za uređivanje građevinskog zemljišta koju izmiruju investitori nove izgradnje i rekonstrukcije postojećih objekata kao i naknade za korišćenje građevinskog zemljišta;

◦ Utvrđivanje izvora finansiranja planiranih radova na uređivanju zemljišta u cjelini i po pojedinim područjima izgradnje i vrstama radova;

◦ Podsticanje veće poslovne motivisanosti investitora kroz uslove obaveza primjerenih realnom ekonomskom okruženju;

◦ Blagovremeno preduzimanje svih organizacionih,pravnih i drugih mjera potrebnih za efikasno izvršenje predviđenih radova.

Troškovi komunalnog opremanja obuhvataju izgradnju novih i pripadajući dio postojećih izgrađenih objekata i uređaja infrastrukture. Izrada planske dokumentacije Zbog naslijeđene planske dokumentacije koja je najvećim dijelom prevaziđena I čije sprovođenje se i dalje negativno odražava na prostor, pristupilo se izradi novih planova, a u skladu sa današnjim potrebama i zahtjevima korisnika i planovima višeg reda. Tako su Izrada i donošenje novih planskih dokumenata svakako najzačajnije mjere u pogledu upravljanja prostorom.


32

9. Sintezni prikaz postojećeg stanja

9.1.Dosadašnji planski dokumenti za razvoj Poštujući stečene obaveze proizašle iz važećeg PPO Kotor (Sl.list RCG –opštinski propisi br.19/87,26/95), Urbanistički plan naselja Risan (Sl.list RCG -opštinski propisi br.27/05),PPPPNMD kao i smjernice PPCG planiran je dalji razvoj naselja. Pod stečenim obavezama podrazumijeva se i sva raspoloživa dokumentacija koja se odnosi na objekte, a koja je izdata na osnovu važećeg Plana , te smjernice planova višeg reda,koje treba analizirati i ukoliko je moguće ugraditi u Plan. Analizom prostora i načina njegovog korišćenja, može se zaključiti da se prostor koristi za stanovanje i prateće sadržaje.U odnosu na planirano važećim UPN Risan,evidentno je da je došlo do određene degradacije prostora,odnosno da je izražena konfliktna situacija između narastajuće potrebe za povećanom gustinom stanovanja i potrebe da se nađe adekvatno funkcionalno rješenje kulturne baštine koji ne narušavaju sklad izgrađenog i prirodnog okruženja. Prostornim planom Opštine predviđeno je da naselje Risan do 2001.god ima 3.000 stanovnika i 1.400 turista ,uz preporuku da se pri izradi Plana uskladi demografski trend sa najnovijim podacima o broju stanovnika i potrebama smještaja turista(prema popisu iz 2003.god.Risan je imao 2083 stanovnika,589 domaćinstava-prosječan broj članova domaćinstva 3,03). Generalni koncept važećih planskih rješenja je u suštini izgradnja novih stambenih objekata,prilaza saobraćajnicama i opremanje naselja infrastrukturnim funkcijama, zaštita ambijentalnih cjelina,uređenje obale,plaža,mandraća. Definisana su tri moguća vida stambene izgradnje na preostalim slobodnim prostorima-individualni stambeni objekti,dvojni stambeni objekti ili po zadatim parametrima,kao i rekonstrukcija ,dogradnja i nadgradnja postojećih objekata.

9.2.Analiza kontaktnih zona i uzajamnih uticaja Prostor koji je predmet detaljne razrade obuhvata površinu od cca 175 ha. To je prostor koji se u cjelosti nalazi u katastarskoj opštini Risan 1 i Risan 2 .Veliki dio prostora je izgrađen, a.dio prostora na kojem se grade objekti predviđen je PPO-om Kotor i za druge namjene kao što su zelenilo,kulturno-istorijska baština, što znači da se ti objekti grade nelegalno. Od izuzetnog značaja za plansko rješenje su kontaktne zone,kako planirane tako i one koje su već formirane. U neposrednom okruženju-kontakt zoni nalaze se: ▪ Spomenik prirode-botanički rezervat lovora i oleandera iznad Sopota.Smatra se da je Risan

postojbina oleandara. ▪ Nacinalni park u osnivanju Orijen, ▪ Nacionalni park Lovćen, ▪ Manastirski kompleks-Banja. S obzirom da su kontaktne zone naselja Risan sa istočne strane područje manastirskog kompleksa Banja,sa zapadne strane PUN Strp i Lipici i područje Vitoglava .U okviru UPN-a Risan dato je rješenje i za naselje Vitoglav koje je obrađeno kao poseban element plana.


33

Prema PPO-u Kotor slobodne površine pripada makrocjelini planinsko-brdski prostor gdje je predloženo kao glavni pravac razvoja ekopoljoprivreda-planinski turizam-nacionalni park „Orjen“. Manastir Banja,sakralna arhitektura iz 12.vijeka,manastirski kompleks je kaskadno oblikovan sa terasama,zgradama konaka,isturenim kasno renesansnim vidikovcem,ograđenim grobljem i crkvom, - ovaj kompleks spada u II kategorija spomenika kulture. Kotorsko-risansko-morinjski zaliv sa okolnim prostorom, zbog prirodnih i kulturno-istorijskih vrijednosti uvršten je na UNESCO-ovu Listu svjetske baštine . Realizacije dosadašnje planske dokumentacije Osnovne smjernice iz planskih dokumenata širih teritorijalnih jedinica su :razrada stambene izgradnje i ostalih funkcija u skladu sa smjernicama iz PPO-a Kotor,obezbjeđenje funkcionisanja naselja planiranjem odgovarajuće mreže saobraćajne i ostale tehničke infrastrukture,kao i odgovarajućih sadržaja u stambenim objektima ili izgradnjom samostalnih objekata za zadovoljavanje zajedničkih potreba stanovništva (trgovina,usluge,sport,rekreacija). Analizom dosadašnje planske dokumentacije kojom je razrađivan predmetni prostor i analizom postojećeg načina korišćenja predmetnog zemljišta može se konstatovati da u prostoru nisu u potpunosti sprovedena planska rješenja. S obzirom da je zahvat Izmjena i dopuna DUP-a Risan proširen,u odnosu na važeće granice UPN Risan ,ovaj prostor je definisan za naselje kao i prostor planiran za druge namjene na kojima se grade objekti,što ukazuje na činjenicu spontanog razvoja i novih potreba. Nijesu realizovani sadržaji kulture (započeti Dom kulture),apartmansko naselje,sportski tereni,kao i prelazno rješenje za kompleks “Exporbilje” ,kao ni trgovački centar.U okviru ovog prostora nije došlo do većih neplanskih zauzeća,ona su parcijalno prepoznata u zonama individualnog stanovanja kroz intervencije na postojećim objektima i izgradnju novih objekata za stanovanje stalnih stanovnika i turista.Planirane i postojeće zelene površine zauzete su u manjoj mjeri,ali nijesu uređene u skladu sa Planom. Za područje Risna rađena je studija “ Graditeljsko nasljeđe Risna” ( Opštinski zavod za zaštitu spomenika kulture Kotor) april,1982.god.U uslovima koji su pribavljeni od Regionalnog zavoda za zaštitu spomenika kulture Kotor,pribavljenim za potrebe izrade ovog Plana,navedeno je da se izrada Izmjena i dopuna DUP-a Risan bazira na navedenoj Studiji. I pored činjenice da Studija rađena prije 26 godina,te da je situacija na terenu izmijenjena, maksimalno su ispoštovane konzervatorske smjernice.


34

III OPŠTI I POSEBNI CILJEVI Opšti cilj Svrha i cilj izrade ovog planskog dokumenta jeste evidentno nezadovoljavajuće stanje izgrađenosti objekata i stanje infrastrukturne izgrađenosti i opremljenosti, te potrebu da se ovaj prostor objedini kvalitetnim funkcionalnim rješenjem i jedinstvenim infrastrukturnim sistemom,te da se namjena prostora uskladi sa namjenom definisanom PPO-om.PPO-om Kotor , predmetni prostor po namjeni površina predviđen je za izgradnju naselja za individualno stanovanje sa potrebnim sadržajima.Za područje Risna donijet je UPN (2004god.),koji je u visokom procentu realizovan,ali takođe nametnulo potrebu za razmatranjem novih planskih rješenja.Ovim izmjenama treba da se ponude rješenja kojim bi se išlo u susret novim potrebama korišćenja prostora,odnosno stvorili uslovi za razvoj visokog turizma,individualna i kolektivna izgradnja,tretman vrijednih ambijentalnih cjelina i objekata ,kao i njihovo aktiviranje u turističku ponudu,kvalitetno infrastrukturno opremanje,odnos prema neplanskoj i nelegalnoj gradnji. Analizom zahtjeva i potreba korisnika prostora može se ocijeniti da su u poslednjih nekoliko godina narasli interesi za gradnju poslovno turističkih objekata i pratećih sadržaja,kako na prostoru u zahvatu Plana pa i šire,tako i u obuhvatu Morskog dobra. Analizom postojećeg stanja konstatovano je da je na predmetnom prostoru nijesu realizovana dosadašnja planska rješenja u dijelu najvažnijih sadržaja naselja,da izgradnja infrastrukture nije pratila izgradnju objekata, da je prostor u većoj mjeri izgrađen i da postoje prostorne mogućnosti za prilagođavanje novonastalim potrebama.

Posebni ciljevi Cilj izrade ovog planskog dokumenta je: ◦ popunjavanje započete stambene strukture ◦ stvaranje uslova za rekonstrukciju postojeće stambene zone ◦ valorizacija postojećih zapuštenih i degradiranih neizgrđenih površina,stvaranjem mogućnosti za

gradnju gdje će se kroz uređenje slobodnih površina težiti njihovom planskom uređenju ozelenjavanju ◦ stvaranje uslova za infrastrukturno opremanje prostora i izgradnju saobraćajnica ◦ obezbjeđenje sadržaja centralnih djelatnosti ◦ uređenje prostora uz saobraćajnice- proširenja,autobuskih stajališta,parkirališta ◦ izgradnja turističkih kapaciteta i usluga ◦ izgradnja terena za sport i rekreaciju ◦ zgradnja uređenih zelenih površina ◦ revitalizacija i rekonstrukcija zaštićenih ambijentalnih cjelina i objekata

Uzimajući u obzir sve naprijed navedene elemente i analize uz sagledavanje kontaktnih zona i uticaja predmetnog prostora definisana je nova prostorna organizacija . Prilikom definisanja zona,podzona,blokova,lokacija i urbanističkih parcela,u najvećoj mogućoj mjeri je vođeno računa o vlasništvu i usklađivanju katastarskih i urbanističkih parcela. U slučajevima kada granica urbanističke parcele neznatno odstupa od granice katastarske parcele organ uprave nadležan za poslove uređenja prostora prilikom izdavanja dokumentacije za građenje, može izvršiti usklađivanje urbanističke parcele sa katastarskim stanjem. Osnov za parcelaciju i praparcelaciju je grafički prilog br.10 i 10a Parcelacija, regulacija i nivelacija.


35

IV PLANSKO RJEŠENJE Prostor, koji je predmet planske razrade, po namjeni je zona mješovitih namjena u okviru koje je pretežna namjena stanovanje:individualno stanovanje i kolektivno stanovanje,a ostale namjene su :turizam,površine za pejzažno uređenje naselja i površine za prateće urbane funkcije. 1.Koncept organizacije prostora Osnovne namjene površina na prostoru ovog plana su:

o Površine za stanovanje(SMG-stanovanje manje gustine;SS-stanovanje srednje gustine; SV-stanovanje veće gustine;), o Površine za školstvo i socijalnu zaštitu ( ŠS), o Površine za zdravstvo( Z ), o Površine za centralne djelatnosti ( CD ), o Površine za turizam ( T1- hoteli;T2- turistička naselja), o Površine za vjerske objekte ( VO ) i groblja (GP), o Površine za sport i rekereaciju (SR), o zaštitno i urbano zelenilo ( ŠZ- zaštitne šume,PU-površine za pejzažno uređenje), o površine ostale i komunalne infrastrukture( IOE-elektroenergetske,IOH-hidrotehničke), o saobraćajne površine.

U zahvatu plana razlikuje se nekoliko cjelina,odnosno zona.Osnovna namjena prostora je stanovanje ,sa svim potrebnim sadržajima koji su kompatibilni sa stanovanjem.


36

U cilju definisanja urbanističkih kriterijuma i parametara,a u skladu sa namjenom prostora i objekata formirane su tri zone:

◦ Zona A sa Podzonama A1,A2, , ◦ Zona B sa Podzonama B1,B2,B3,B4,B5 i ◦ Zona C sa Podzonama C1,C2 i C3.

Tabela 4 - Bilans površina-plan NAMJENA

Oznaka Zone,Podzone

površina m2

Stanovanje većih gustina – SV B3,B5 15.261 Stanovanje srednje gustine – SS B,C 132.192 Stanovanje manje gustine – SMG A,B,C 345.923 Školstvo i socijalna zaštita – ŠS A1,B3,B4 25.593 Zdravstvo - Z B3 15.484 Hotel – T1 B5 15.156 Turističko naselje – T2 B2,B4,B5,C2 127.832 Centralne djelatnosti - CD B3,B5 4.458 Vjerski objekti - VO B3,C2,C3 7.388 Groblja - GP B3,B4 4.072 Sport i rekreacija - SR A1 7.051 Područje spomenika kulture B3 18.542 Zaštitno i urbano zelenilo ( ŠZ,PU) A,B,C 424.492 Ostale prirodne površine i poljoprivreda (OP,P) A,B,C 299.273 Arheološko područje A1,B3,B4 26.845 Morsko dobro (MD) 62.979 Saobraćajne površine i ostalo A,B,C 219.614 UKUPNO 1.752.155

U okviru ovih zona, osim pretežne namjene-stanovanje, planirane su i moguće sljedeće namjene: ▫ smještaj turista - stanovi u stambenim objektima stalnih stanovnika, ▫ zaštitno i urbano zelenilo, ▫ poslovanje kompatibilno sa stanovanjem, ▫ komunalne djelatnosti.


37

Prostorna organizacija Prostor Izmjena i dopuna DUP-a Risan planski karakteriše: ◦ popunjavanje započete stambene strukture; ◦ stvaranje uslova za rekonstrukciju postojeće stambene zone; ◦ valorizacija postojećih zapuštenih i degradiranih neizgrđenih površina,stvaranjem mogućnosti za

gradnju gdje će se kroz uređenje slobodnih površina težiti njihovom planskom uređenju ozelenjavanju; ◦ stvaranje uslova za infrastrukturno opremanje prostora i izgradnju saobraćajnica; ◦ obezbjeđenje sadržaja centralnih djelatnosti; ◦ uređenje prostora uz saobraćajnice- proširenja,autobuskih stajališta,parkirališta; ◦ izgradnja turističkih kapaciteta i usluga; ◦ izgradnja terena za sport i rekreaciju; ◦ zgradnja uređenih zelenih površina; ◦ revitalizacija i rekonstrukcija zaštićenih ambijentalnih cjelina i objekata;

U zoni stanovanja , planirane su nove površine za ovu namjenu koje se razvijaju uz postojeće i nove saobraćajnice, po već započetom principu. U okviru osnovne namjene – stanovanje,moguće je organizovati i samo porodično stanovanje sa stanovima za turiste (odnosno zadržati postojeće), graditi nove objekte i formirati poslovne prostore (djelatnosti), graditi objekte za privatni smještaj turista,sportske terene, pri čemu poštovati uslove i pravila za građenje objekata. Zapadnim dijelom naselja Risan,duž morske obale,prolazi Jadranska magistrala,dvosmjerna saobraćajnica sa dvije trake i sa dosta sporednih priključaka,koja sada ima karakter gradske saobraćajnice.Istočnim dijelom naselja prolazi saobraćajnica Risan-Grahovo,koja je priključena na Jadransku magistralu.Saobraćajnica je izgrađena na izrazito strmom terenu i predstavlja jedinu vezu sa zaleđem Risna,odnosno sa područjem Krivošija. Oko centralnog gradskog trga prema istoku, u dužini od 450 m,pruža se najinteresantnija ulica “Gabela”,stara ulica kaldrmisana na vrlo interesantan način. Danas se kroz Gabelu odvija kolski saobraćaj. 2.Koncepcija korišćenja , uređenja i zaštite planskog područja Primarni opšti cilj ovog planskog dokumenta je da se propiše, omogući i postiče: a) prostorni razvoj zasnovan na demografskom razvoju, koji se temelji na prirodnom priraštaju stanovništva, doseljavanju i povratku stanovništva, te uspostavljanju ravnoteže između takvog demografskog razvoja i prostornog razvoja Opštine; b) zaštita i neophodna sanacija vrijednih područja, ugroženih djelova prirode, arheoloških i spomeničkih zona i lokaliteta, te vrijednih ambijentalnih cjelina; c) ekonomski razvoj zasnovan na turizmu sa komplementarnim djelatnostima, kao i poslovnim i upravnim funkcijama, trgovini, ograničenoj proizvodnji zdrave hrane, čistim tehnilogijama, odnosno proizvodnim pogonima manjeg kapaciteta (mala i srednja preduzeća) kao i servisne djelatnosti; d) osiguranje prostora i lokacija za infrastrukturne i ostale objekte i sadržaje državnog i lokalnog značaja u skladu sa realnim potrebama. Ovim planom date su smjernice u vidu pravila uređenja i pravila gradnje, što će biti polazna osnova za izradu planskih dokumenata nižeg reda za ostvarenje primarnog cilja razvoja stambene izgradnje. Pored rješavanja ovog primarnog cilja, planirana stambena izgradnja mora da se odvija tako da se budućim stanovnicima, osim zadovoljenja potreba za elementarnim stambenim prostorom, obezbjedi i odgovarajuće vanstambeno okruženje koje podrazumijeva planiranje primjerenih pratećih vanstambenih sadržaja, kao i odgovarajuću saobraćajnu i komunalnu infrastrukturnu opremljenost ovih gradskih prostora.


38

3.Ekonomsko-tržišna i demografska projekcija Društveni uticaji Planirani broj stanovnika,vikend stanovnika i turista za period za koji se radi Plan je 6094 što predstavlja maksimalne moguće kapacitete koji bi se mogli desiti u slučaju da su svi objekti izgrađeni do maksimalnih mogućih parametara (zauzetost,izgrađenost,spratnost) te da su istovremeno popunjeni svi kapaciteti. Procjena je da će u naselju .živjeti 3656 stalnih stanovnika i u sezoni boraviti 2438 povremenih-vikend stanovnika i turista. Ekonomsko-finansijska analiza i ocjena projekta Aproksimativna procjena troškova na komunalnom i infrastrukturnom opremanju lokacije:

APROKSIMATIVNA VRIJEDNOST NA PEJZAŽNOM UREĐENJU JAVNIH POVRŠINA I POVRŠINA OD JAVNOG INTERESA Red. br.

Opis Jed. mjere

površina jed.cijena€ Ukupna cijena/€

Površine javne namjene-PUJ 1 Zelenilo uz saobraćajnice

(drvoredi, razdjelan ostrva-trake, kružni tokovi i td.)

m2 6.736 20 134.720

2. Park m2 24.008 15 360.120 3. Skver m2 8.130 15 121.950 4. Trg m2 1.030 20 20.600 Površine ograničenog korišćenja-PUO 5. Sportsko rekreativne površine m2 7.051 40 282.040 Površine specijalne namjene-PUS 2 Zaštitni pojas m2 1.569 10 15.690 Ukupno za PU m2 47.720 935.120 ZAŠTITNO ZELENILO-ŠZ,OP 1. Zaštitne šume i ostale prirodne

površine m2 547.296 1 547.296

Ukupno 1.482.416


39

Investiciona vrijednost elektroenergetskih objekata na prostoru DUP-a (gruba procjena) R.br. Objekat j.mj. Kol. Cijena˙(€) Iznos(€)

A Trafostanice 10/0,4 kV 1 MBTS 10/0,4 kV, 1x630 kVA kom 14 x 35.000,00 490.000,00 2 MBTS 10/0,4kV, 2x630 kVA kom 2 x 65.000,00 130.000,00 3 Trafostanica 10/0,4kV rekonstrukcija kom 5 x 20.000,00 100.000,00 4 Trafostanica 35/10kV rekonstrukcija kom 1 x 40.000,00 40.000,00 Ukupno trafostanice 760.000,00

B VN mreža 1 Mreža 35 kV u zoni DUP-a Izgradnja podzemne 10kV mreža

kablom 3x (XHE 49 A 1x240 mm2, 20/35 kV ) m 1140 x 120 136.800,00

2 Mreža 10 kV u zoni DUP-a Izgradnja podzemne 10 kV mreže

kablom 3x (XHE 49 A 1x240 mm2, 6/10 kV ) m 5666 x 110 623.260,00

Ukupno VN mreža 760.060,00 C Javna rasvjeta 1 Obračun po metru dužnom

saobraćajnice m 13180 x 40 527.200,00

D Učešće u izgradnji objekata višeg naponskog nivoa

Prema radnom materijalu EPCG Metodologija pravedne participacije u priključku potrošača, zbog angažovane snage na naponu 10 kV biće potrebno uložiti u povećanje kapaciteta objekata na višem naponskom nivou, 100 €/1kW

kW

9651,33

x

100

965.133,00

SVEGA (A+B+C+D) 3.012.393,00


40

Troškovi izgradnje i rekonstrukcije saobraćajne infrastrukture u zahvatu plana: m2 Cijena € Ukupno € Jadranska magistrala(rekonstrukcija) Kolovoz 10 089.00 70.00 706 230.00 Trotoar 3 459.00 30.00 103 770.00 Ulica B Kolovoz 12 566.50 60.00 753 990.00 Trotoar 2 067.00 30.00 62 010.00 Parkinzi 89.00 40.00 3 560.00 Ulica Kolovoz 42 602.50 50.00 2 130 125.00 Trotoari 4 859.50 30.00 145 785.00 Parkinzi 3 174.00 40.00 126 960.00 Ukupno troškovi izgradnje i rekonstrukcije saobraćajne infrastrukture

4 032 430.00

U troškove izgradnje i rekontrukcije saobraćajne infrastrukture su računati samo djelovi ulica, trotoara i parkinga koji pripadaju zahvatu plana. Za rekonstrukciju Jadranske magistrale nije uračunata površina ulice koja se nalazi van zahvata plana kao i pripadajući planirani trotoar sa druge strane koji je takođe van zahvat plana. U troškove takođe nijesu računati kolsko-pješački prilazi (površine 23 243.00m²), pješački staze (površine 5 105.00m²) i stepenište kod bolnice Vaso Ćuković (površine 385.50m²). Troškovi izgradnje hidrotehničke infrastrukture u zahvatu plana: A - troškovi izgradnje vodovoda: cijevi DCI prečnika φ110mm 750 m x 120.00 90 000 cijevi DCI prečnika φ160mm 1380 m x 140.00 193 200 cijevi DCI prečnika φ200mm 880 m x 160.00 140 800 UKUPNO 424 000 B- troškovi izgradnje kanalizacije za otpadne vode: cijevi prečnika φ200mm 1350m x 200.00 270 000 cijevi prečnika φ250mm 1450m x 215.00 311 750 cijevi prečnika φ500mm 1500m x 240.00 360 000 UKUPNO 941 750

C - troškovi izgradnje kanalizacije za atmosferske vode: cijevi prečnika φ200mm 900m x 200.00 180 000 cijevi prečnika φ250mm 550m x 210.00 115 500 cijevi prečnika φ300mm 500m x 220.00 110 000 cijevi prečnika φ350mm 520m x 230.00 119 600 cijevi prečnika φ400mm 350m x 240.00 84 000 UKUPNO 609 100 UKUPNO troškovi hidrotehničke infrastrukture : A+B+C = 1 974 850,00€


41

Sistem za izgradnju telekomunikacione infrastrukture: A / Materijal jm kol jed.cijena € ukupna cijena

(€) 1.Isporuka PVC cijevi 110mm/6m kom 7500 12,00 90.000,00 2. Isporuka lakih tf poklopaca sa ramom kom 237 120,00 28.440,00 Ukupno A 118.440,00 B / Građevinski i montažni radovi Izrada tk kanalizacije sa 6 PVC cijevi met (iskop rova dim. 0,95x0,60 u zemljištu IV kategorije , komplet rad i materijal )

m 240 25,00 6.000,00

Izrada tk kanalizacije sa 3 PVC cijevi met (iskop rova dim. 0,81x0,60 u zemljištu IV kategorije , komplet rad i materijal )

10000 15,00 150.000,00

Izrada tk kanalizacije sa 2 PVC cijevi met (iskop rova dim. 0,81x0,60 u zemljištu IV kategorije , komplet rad i materijal )

m 6500 10,00 65.000,00

Izrada tk okna un.dim. 1,80x1,50x1,90 kom sa lakim poklopcem sa ramom (iskop rupe dim. 2,20x1,90x2,30 u zemljištu III/IV kategorije , komplet rad i materijal)

kom 237 700,00 165.900,00

Ukupno B 386.900,00 UKUPNO A+B 505.340,00 € REKAPITULACIJA: Saobraćajna infrastruktura .............................................................. 4.032.430,00€ Hidrotehnička infrastruktura ............................................................ 1.974.850,00€ Elektroenergetske instalacije .......................................................... 3.012.393,00€ Pejzažno uređenje javnih površina ................................................ 1.482.416,00€ Telekomunikaciona instalacija ........................................................ 505.340,00€ U K U P N O : 11.007.429,00€ 4.Faze realizacije I faza

o izgradnja planiranih saobraćajnica Ulica „X”,”NJ”,”H „i „I” ; o izgradnja infrastrukture- rekonstrukcija i proširenje kapaciteta rezervoara R2 u skladu sa uslovima iz

poglavlja Hidrotehnička infrastruktura i rekonstrukcija postojeće ili izgradnja nove Trafo stanice (na lokaciji IE)u skladu sa uslovima iz poglavlja Elektroenergetika ;

o sprovođenje arheoloških istraživanja,posebno na lokaciji Carine ; o rekonstrukcija Doma kulture(ili sprovođenje javnog konkursa za lokaciju područja spomenika kulture

u skladu sa potrebama Opštine). II faza

o izgradnja objekata na planiranim urbanističkim parcelama; o izgradnja preostale infrastrukture i saobraćajnica u skladu sa Programom Opštine za realizaciju i

sprovođenje planskog dokumenta.


42

5.Mreže i objekti supra i infrastrukture

5.1. Pejzažna arhitektura Postojeće stanje Risan zauzima krajnje sjevernu poziciju Bokokotorskog zaliva. Oivičen je sa juga Risanskim zalivom, a sa ostalih strana strmim krečnjačkim padinama, obroncima, karakterističnim u geomorfološkom smislu za čitav Dinarski sistem . Bokokotorski zaliv nalazi se u Zoni Primorja u podzoni Bokokotorskog zaliva, a na osnovu klasifikacije pejzažnih jedinica pripada pejzažnoj jedinici-Bokokotorski zaliv. Prostor se odlikuje izrazitim, jasno uočljivim strukturnim elementima koji mu daju posoben pejzažni identitet. Specifične i raznolike prirodne vrijednosti (orografske, hidrološke, geo-morfološke, biocenološke karakteristike) i vrijedno graditeljsko naslijeđe međusobno se prožimaju i uz obilje detalja čine jedinstvenu harmoničnu cjelinu. Specifičan identitet pejzažu daju naselja duž same obale sa bogatim graditeljskim naslijeđem, predstavljenim baroknim palatama, skladnim ribarskim kućama,ostacima srednjevjekovnih kula i zidina, karakterističnim pristaništima na obali - “ponte” i“mandraći”. Uz postojeće ruralne ansamble protkani su maslinjaci, zasadi agruma i mali porodični vrtovi ”đardini”. Egzotična flora naselja, skladno uklopljena u ambijent, upotpunjuje pejzažni izraz Kotorsko-Risanskogzaliva koji zrači neodoljivom ljepotom, sigurnošću I savršenom dovršenošću (PPMDCG-2007.god.). Zbog izuzetnih prirodnih, kulturnih I pejzažnih vrijednosti univerzalnog karaktera upisan je 1979. god. u UNESCO-vu Listu Svjetske prirodne I kulturne baštine. Kao jedna od od najstarijih naseobina u Boki, današnji Risan se sastoji od dva dijela; prvi se razvio na obali ispred pristaništa, a drugi oko puta koji vodi u zaleđe. Prvi dio je jače grupisan, sa malim trgom blizu pristaništa. Osim ovog gradskog, Risan ima i seoski dio, kojeg čine kuće raširene po krečnjačkoj padini. U Risnu je raskrsnica kolskih puteva, od kojih se jedan penje u krševito zaleđe, prelazi prevoj visok 565 metara i produžuje udolinom Ledenice-Dragalj-Grahovo. Na razvoj vegetacije, značajno utiče klima, što se na risanskom području, zbog njegovog reljefa, morfoloskih procesa i neposredne blizine mora, posebno odražava. Pošto se prostire izmedju Jadranskog mora i kraškog zaledja, ovo područje se nalazi pod uticajima sredozemne i planinske klime, koji se susreću i uzajamno mješaju, tako da ima prelaza sa uticajem i jedne i druge klime, pa se može govoriti o posebnoj zoni sa tzv. submediteriskom klimom. Uticaj mora na klimatske prilike od vanrednog je značaja. Na području od Donjeg Orahovca do Risna, razvile rijetke i niske šikare u kojima preovlađuju drač , šipak i primorska kleka. Zbog velikog antropogenog uticaja, autohtone šumske zajednice su znatno prorijeđene posebno na nižim pozicijama u blizini naselja. To su niske i prorijeđene zimzelene, a manjim dijelom i listopadne šikare, sastavljene uglavnom od heliofilnih elemenata, pretežno grmova i polugrmova. U biljnogeografskom pogledu na području Risna razlikuju se dva pojasa; polusredozemni (submediteranski) i sredozemni (eumediteranski). Osnovna obilježja polusredozemnog pojasa su fenomeni krša, maritimni klimat, jaki antropogeni utjecaji i degradiran vegetacijski pokrov. Krške listopadne panjače, različito sklopljene šikare i šibljaci u mozaiku s livadama, pašnjacima i prostranim submediteranskim kamenjarama, niske su proizvodne vrijednosti i zahtijevaju rekonstrukcije i pošumljavanje.Na ovom području isdiferencirane su :

o submediteranske šume hrasta medunca i bjelograbića sa lovorom (Rusco-Carpinetum orientalis lauretosum) i šume hrasta-Qurcetum lanuginosa

o submediteranski listopadni šibljaci (Paliuretum adriaticum-Carpinetosum orientalis) , o mediteranske vazdazelene garige (Cisto-Ericion).


43

Usljed pošumljavanja na padinama ispod Struge javljaju se monokulturne sastojine čempresa (Cupressus sempervirens) u vidu enklava, a u neposrednoj blizini Risna, iznad vrela Sopot javlja se klimatogena zajednica lovora I oleandera –botanički rezervat uveden u kategoriju Spomenika prirode.

Autohtona vegetacija i primjer pošumljavanja –čempresijade

Niz je karakteristika koje ovaj prostor, a i širu okolinu čini izuzetno vrijednim: o reljefni oblici i geomorfološka građa terena, o biljno-geografska raščlanjenost - od osiromašenih, skoro golih krečnjackih površina u zaledju, od

listopadne - pa do vazda zelene vegetacije na priobalnom pojasu, o okućnice sa vrtovima, voćnjacima I baštama, u okviru manjih dvorišta ali I na većim površinama, bilo na

jednodjelnim ili terasiranim parcelama, omedjene su kamenim potpornim I ogradnim zidovima I čine visoko kvalitetnu osobenost Risna,

o panoramske vizure, najatraktivnija kota je na 207 m/n .v. - Gradina sa izuzetnim vizurama na zaliv i okolinu ,

o urbano nasleđe- izuzetno vrijedni ostaci urbanih građevina, ambijentalna cjelina- Gabela, palate, aerheološko nalazište, vjerski I sakralni objekti.

o javlja se niz hidrografskih oblika, vrulje sa otvorenim prelivom visoko iznad mora sa izdašnim količinama vode u kišnim periodima, izvori -Spilje, potoci-Veliki potok i veći broj manjih vodotoka, bujičnog karaktera koji presjecaju naselja i ulivaju se u more ,

o akvarorijum, o drvored palmi (Phenih canariensis).

Drvoredi- Phenix canariensis i Nerium oleander


44

U neposrednom okruženju-kontakt zoni nalaze se: o Spomenik prirode-botanički rezervat lovora i oleandera iznad Sopota.Smatra se da je Risan postojbina

oleandara. o Nacinalni park u osnivanju Orijen, o Nacionalni park Lovćen, o Manastirski kompleks-Banjska, Zahvat DUP-a Risan i pored navedenih prirodnih i kulturnih vrijednosti nije adekvatno valorizovan I vredovan. Naime, cijeli prostor urbanog I vannaseljskog tkiva predstavlja jednu haotičnu I zapuštenu cjelinu. Naime, urbano gradsko jezgro je ruinirano, bez jasnih definicija urbano-rurarlno. Zapuštene pješačke komunikacije, nepostojanje sadržaja I komunikacija do prirodnih i kulturnih osobenosti grada- utvrđenje-Gradina I bližeg okruženja. Vrtovi, bašte I druge prirodne I anteropogene površine, koje su sastavni dio slike Bokokotorskih naselja, su zapuštene ili napuštene i u najvećem broju su obrasle šumarcina I šibljacima. Posječeni su i zapušteni maslinjaci I voćnjaci I pretvoreni u livade ili u gradjevinsko zemljište. Šumske površine degradirane, raskrčene, usljed neplanske gradnje i pretvarane u građevinsko zemljište ili uništavane usljed požara. Nisu iskorišćeni drugi oblici turizma, sem kupališnog.

-Maslinjaci Planirano stanje Izmjenom i dopunom DUP-a je predviđeno:

Maksimalno očuvanje autentičnih pejzažno-ambijentalnih vrijednosti predione cjeline (vegetacijske, orografske, geomorfološke,hidrološke i td.);

Maksimalno očuvanje i uklapanje postojećeg vitalnog i funkcionalnog zelenila,šumske vegetacije i egzota;

Mjere sanacije i biološke rekultivacije degradiranih i postojećih šumskih površina i klizišta,odnosno pošumljavanje svih terena na nagibima iznad 20%, klizišta, plitkih erodiranih I degradiranih zemljišta;

Funkcionalno zoniranje slobodnih površina; Uspostavljanje optimalnog odnosa između izgrađenih i slobodnih zelenih površina; Usklađivanje kompozicionog rješenja zelenila sa namjenom (kategorijom) zelenila;


45

Usklađivanje ukupne količine zelenih I slobodnih površina sa brojem korisnika-za turističke objekte sa 3*-5*, planirati 60 m2-100m2 zelenih i slobodnih površina po ležaju;

Uvođenje u jedinstven sistem zelenila; Postavljanje zaštitnih pojaseva, uz saobraćajnice, izvorišta voda ili postojećih potoka, radi zaštite

pojedinih lokaliteta-kulturnih i prirodnih i kod funkcionalnog zoniranja; Povezivanje sa kontakt zonama- prirodnim i kulturnim spomenicima ; Korišćenje vrsta otpornih na ekološke uslove sredine i usklađivanje sa kompozicionim i funkcionalnim

rješenjima; Očuvanje, obnavljanje, uređenje i proširenje maslinjaka, uz poseban tretman sa stanovišta pejzažnih

vrijednosti prostora-Zakon o Maslinarstvu;

Sa aspekta uređenja prijedela neophodno je da se prostorno oblikovnim izrazom upotpune sadržaji u naselju, a sve u službi turističkog razvoja Jedan od osnovnih potencijala razvoja turizma je očuvanje vrijednog prirodnog potencijala( orografija, geo-morfologija, vegetacija I td.). U okviru očuvanja i unapređenja prostora, a u cilju planiranja stanovanje i turizam, sa pratećim sadržajima izvršena je podjela na : Površine za pejzažno uredjenje-PU Zaštitno zelenilo- ŠZ, OP, P. Površine za pejzažno uredjenje obuhvata urbano-naseljsko zelenilo, odnosno površine na kojima su uz maksimalno očuvanje prirodnih I kulturnih karakteristika predjela, dozvoljene djelimične ili značajnije izmjene u prostoru.. Zaštitno zelenilo podrazumjeva šumske površine, stijenovite površine I druge prirodne površine ali I poljoprivredne površine (voćnjaci, maslinjaci). Očekivani Nivo ozelenjenosti zahvata Plana iznosi 56%. Stepen ozelenjenosti zahvata plana iznosi 156m2/stanovniku-korisniku, za planiranih 6.094 stanovnika. POVRŠINE ZA PEJZAŽNO UREDJENJE-PU I Objekti pejzažne arhitekture javne namjene-PUJ

o Zelenilo uz saobraćajnice-ZUS , o Park-P, o Skver-S, o Trg-T,

II Objekti pejzažne arhitekture ograničene namjene-PUO o Zelenilo individulnih stambenih objekata-okućnice, u okviru SMG i SS stanovanja-ZO, o Zelenilo u okviru objekata SV stanovanja-stanovanja veće gustine-ZSO, o Zelenilo za turizam-Hotela-ZTH, o Zelenilo turističkkih naselja-ZTN, o Zelenilo poslovnih objekata-ZPO, o Zelenilo onjekata prosvjete i socijalne zaštite (škola, vrtić, dom za stare)-ZOP, o Zelenilo zdravstvenih objekata-ZOZ, o Sportsko-rekreativne površine-SRP, o Zelenilo vjerskih objekata i zaštićenih kulturnih cjelinaZVO,

III Objekti pejzažne arhitekture specijalne namjene-PUS

o Zaštitni pojasevi i koridori, o Zelene i slobodne površine groblja, o Zelenilo infrastrukturnih i servisnih objekata (trafostanice, benzinske pumpe i td.).


46

ZAŠTITNO ZELENILO o Zaštitne šume-ŠZ o Ostale prirodne površine(površine stjenovitih planinskih padina,šikare, gariga, makija i td.)-OP o Površine za poljoprivredu-P.

Smjernice za uređenje zelenih i slobodnih površina Zelenilo uz saobraćajnice- ZUS -Primjer kvalitetnog drvoreda nalazi se upravo u Risnu-drvored palmi -Phenix canariensis, koji je djelom i u zoni Morskog dobra i koje treba staviti pod posebnim režimom zaštite. Na ovaj drvored odlično se naslanja drvored Nerium oleandera koji je jednim dijelom u okviru okućnica-bašti i predstavlja sa palmama primjer “uvođenje zelenila u jedinstven sistem” . Predložene mjere za postojeći drvored je, pored stroge zaštite je I dopuna istim vrstama (Phenix canariensis, Nerium oleandera ), duž cijele saobraćajnice. Naime, linearna sadnja se predviđa uz saobraćajnice, na pločnicima, na razdjelnim trakama, na pješačkim i parking prostorima. U kompozicionom smislu, ovo zelenilo se rješava tako da predstavlja ''kičmeni stub'' zelenih površina.Ova kategorija zelenila pored estetske funkcije utiče na poboljšanje sanitarno-higijenskih i mikroklimatskih uslova. Kao jedan od važnijih urbanih elemenata naselja drvoredi se planiraju na svim saobraćajnicama-trotoarima, zelenim trakama i gdje profili saobraćajnica to dozvoljavaju (na trotoarima širim od min. 2.5m), na parkinzima i na platoima. Medjutim, obavezno unutar urbanističkih parcela, izmedju regulacione i gradjevinske linije, izvrši tzv. linearnu dogradnju, gdje visinska razlika terena to dozvoljava.Kod ulica sa malim profilom (širina ulice do 5m), predvidjeti drvored samo sa jedne, osunčane strane saobraćajnice. Prilikom projektovanja drvoreda izvršiti inventarizaciju biljnog fonda uz obaveznu taksaciju. Sačuvati postojeća stabla i ansamble autohtone i alohtone I kulturne vegetacije, odnosno izvršiti uklapanje drvoreda u postojeći biljni fond. Izbor vrsta u drvoredu zavisi prevashodno od njegove namjene u okviru planiranih kategorija zelenila, profila ulica, ekspozicije I td.

o pored parking prostora, pješačkih i drugih saobraćajnica drvored mora da ispuni funkciju zasjene (visoke drveće , široke krošnje).

o rastojanje između drvorednih sadica od 5-10m, o rastojanje drveća na parking prostoru 2-3 parking mjesta, o min. visina sadnice 2,5-3m, o min. visina stabla do krošnje, bez grana, 2-2,2m, o obezbjediti održavanje i njegovanje navedenih površina.

Parterno ozelenjavanje-planirano je u okviru saobraćajnih objekata, na raskrsnicama saobraćajnica, kružni tokovi i td. Osnovna uloga mu je estetska, glavni uslov je da ne ometa saobraćajne vizure. Za ozelenjavanje ovih površina koristiti ukrasno šiblje, živicu, perene, sukulente, soliternu drvorednu sadnju, odnosno vrste koje nemaju posebne zahtjeve prema uslovima sredine . Posebnu pažnju obratiti na vizure prema moru i značajim arhitektonskim i prirodnim objektima. Na mjestima sa interesantim vizurama predvidjeti platoe, vidikovce za kraći odmor. Prostornim planom su date dvije lokacije za žičare kojima bi se omogućio prilaz do dva prirodna vidikovca Knezlaz i Sveti Ilija I koje bi bilo poželjno valorizovati. Podržati postojeće pješačke staze. Neophodno je omogućiti rekonstrukciju navedenih staza, uz saglasnost Regionalnog zavoda za zaštitu spomenika kulture. Za materijalizaciju pješačkih komunikacija (staza, trotoara, skalina) koristiti prirodne-autohtone materijale (prirodno lomljeni, klesani kamen, kamene kocke ili oblutke).Ovo treba da važi i za kolsko pješačku saobraćajnicu koja je nastavak Gabele, od ulice D, ali i za sve saobraćajnice koje gravitiraju starom gradskom jezgru ali I drugim značajnim prirodnim ili arhitektonskim objektima (kroz jezgo Carine, prema Spili, prema Gradini, sakralnim objektima I td.).


47

Zelenilo uz saobraćajnicu u zahvatu DUP-a nalazi se u površini od 6.736m2.Uredjenje ovih površina mora da prati izgradnju saobraćajnica. Park-P-Postojeća parkovska površina od 5.728m2 predstavlja primjer-Spomenika pejzažne arhitekture, koji se nalazi između Jadranske magistrale i oslanja se na kompleks groblja i crkvu Sv. Petra i Pavla i sa njima predstavlja kulturni pejzaž. Ova površina je oivičena drvoredom palmi, a u okviru parka nalaze se reprezentativna stabla magnolia, lipa, platana, pitospore,čempresa. Međutim, slika zapuštenog prostora nastala je usljed ne primjenjivanja mjera održavanja. Naime, neophodno je :

o obezbjediti gazdovanje ovom površinom uz redovno održavanje, o rekonstrukciju postojećih staza i platoa, o rekonstrukciju ,zamjenu urbanog mobilijara, o revitalizaciju travnih površina, o za zastore i urbani mobilijar koristiti prirodne materijale, kamen, drvo, kovano gvožđe i td.

park pored crkve Sv.Petra i Pavla

Novoplanirane parkovske površine (18.360m2) planirane su u Zoni B. Prva u površini od 10.771m2 nalazi se na tzv. lokaciji Džamija neposredno uz rijeku Spilu. Druga je na lokaciji Bujevina (7.589m2), između zone stanovanja i prirodnih površina-zaštitnih šuma I stjenovitih padina. Naime, ove lokacije su komunalno zapuštene I Planim se predvidja da se tzv.gradske šume prevedu u tzv. urbano zelenilo. Za formiranje parkovskih površina obavezan uslov je:

o maksimalno očuvanje postojećeg biljnog fonda,odnosno, svo postojeće vitalno I funkcionalno zelenilo uklopiti u projektno riješenje,

o 70% površine treba da čini zelenilo, a ostetlo platoi I staze, o predvidjeti vodene površine( bazene, fontane ili potoci I td) o zastori za izradu staza I platoa moraju biti od prirodnih materijala-prevashodno kamen, o moguće je ograđivanje parkovskih površina kamenim niskim ogradama, o urbani mobilijar mora biti od prirodnih materijala, kamen, drvo,savremenog dizajna, o predvidjeti rasvjetu i sisteme za zalivanje novoformiranih zelenih površina, o koristiti pored autohtonih vrsta I alohtone vrste visoke dekorativnosti, o planirati sadnju u grupama i soliternu, o planirati veće travne površine, kao mjesto za igru djece, o biljni materijal mora biti zdrav i rasadnički odnjegovan, o sadnice drveća koje se koriste za ozelenjavanje moraju biti min. visine od 2,50-3,00m i obima stabla,

na visini od 1m, min. 10-15cm, o ove zelene površine tretirati kao zelenilo najviše kategorije održavanja i njege tj. zelenilo sa najvećim

stepenom održavanja. Ukupno planiranih površina za Park u zahvatu DUP-a iznosi 24.008m2 .


48

Skver-graski sad-S- Predstavlja manje parkovske površine koje treba urediti slobodnim-prirodnim stilom.Funkcija skvera je sanitarno higijenska i estetska. Naime, ove površine treba da predstavljaju zelene enklave, nastale usljed regulacijom saobraćaja i parcelacijom. Planom su predvidjene 4 lokacije, za formiranje novih parkovskih površina tipa Skvera, u površini od 8.130m2. Planirani su skverovi tzv. poluotvorenog tipa-kombinacija otvorenog parternog tipa sa visokim drvenasto zbunastim vrstama.. Na većim površinama ove kategorije moguće je organizovati i površine za predah-miran odmor i prostor za igru djece. Na lokaciji Majdana predlaže se vidikovac u zelenilu-miran odmor. Na lokaciji Grabova.predlaže se formiranje skvera poluotvorenog tipa-sa površinama za kratki odmor, jer preko navedene lokacije prolazi trasa dalekovoda. Naime, na planiranim površinama neophodno je:

o skverove riješiti, u kompozicionom smislu, parkovski, prirodnim stilom, bez pretpavanja , o površina pod zelenilom mora biti 60-65%, 35% pod stazama, platoima, a 0,5% može biti pod

pomoćnim objektima ( inftastrukturni, ugostiteljski, trgovački objekat), o izvršiti taksaciju postojećeg biljnog fonda sa mjerama zaštite i njege, o postojeće kvalitetno i odraslo zelenilo maksimalno sačuvati i uklopiti i u nova projektna riješenja, o sadnju vršiti u grupama i u vidu solitera u kombinaciji sa parternim grupacijama, o koristiti reprezentativne, visokodekorativne autohtone biljne vrste, rasadnički odnjegovane, o karakteristike sadnica drveća za ozelenjavanje:

min. visina sadnice od 2,50-3,00m, min. obim stabla na visini od 1m, od 10-15cm ,

o staze i platoe projektovati od prirodnih materijala (kamen, riječni obluci, rizla i td.), o u okviru platoa moguće je postaviti skulpture, česme, fontane i td., o urbani mobilijar (klupe, korpe, svetiljke i td.) mora biti od prirodnih materijala (kamen, drvo, kovano

željezo i td.), o prostor za igru djece predvidjeti na većim sverovima i locirati dalje od saobraćajnica, o predvidjeti osvetljenje zelene površine, o predvidjeti hidrantsku mrežu, o predvidjeti održavanje zelene površine.

Trg- T-Površine namijenjene za formiranje trgova kao javnih površina iznosi 1.030m2. Planirana su dva trga-tipa pjaceta unutar tona stanovanja-Zona B.Osnovna uloga trga kao prostorno planske kategorije je estetska. Naime, javne površine za okupljanje i odmor korisnika prostora predstavlja kvalitet urbanog razvoja naselja.Trg u konkretnom slučaju treba da ima sve karakteristike Mediteranske pjacete. Popločani trg, zelenilo na pločniku ili u manjim rondelama ili žardinjerama, urbani mobilijar, rasvjetu. Moguće je postaviti skulpture, fontane,česme i td. Na ovim površinama je moguće postaviti ugostiteljske i manje trgovačke objekte.Materijali koji se koriste za zastiranje moraju biti prirodni. Urbani mobilijar i vrtno-arhitektonski elementi moraju biti savremeno dizajnirani, od prirodnih materijala. Izbor biljnog materijala svesti na izrazito dekorativne alohtone ili autohtone vrste. Za sadnju na pločnicima osnovni uslov je da biljni materijal ima sljedeće karakteristike:

o sadni materijal mora biti zdrav i rasadnički odnjegovan, o sadnice drveća koje se koriste za ozelenjavanje moraju biti min. visine od 2,50-3,00m i obima

stabla, na visini od 1m, min. 10-15cm, o otvori na pločnicima za sadna mjesta min. 1,0x1,0m (za sadnju na pločnicima) o obezbjediti zaštitne ograde za sadnice u drvoredu(za sadnju na pločnicima, trotoarima), o obezbjediti održavanje slobodnih i zelenih površina,

Zelenilo individulnih stambenih objekata-okućnice, u okviru SMG i SS stanovanja-ZO- U cilju unapređenja i formiranja atraktivnog naselja u službi turizma neophodno je sprovesti i rekonstrukciju postojećih zelenih površina u okviru stambenih objekata. Iako je Bokokotorski zaliv prepoznat po kultu bašti


49

„đardina“ slika današnjeg Risna odaje malo toga iz vremena njegovanja tog kulturnog nasljeđa. Naime, veliki dio okućnica je napušten i zapušten. Postojeći biljni fond je usljed neodržavanja prerastao u svoju suprotnost. Mali je broj uređenih okućnica i okućnica sa uređenjem u tzv. Primorskom stilu. Na visočijim kotama, gdje su okućnice u okviru poljoprivrednog zemljišta, u ruralnom dijelu naselja, došlo je zapostavljanja i okućnica i voćnjaka. Naime, predlaže se uvođenje ovih površina u jedinstven sistem zelenila Risna kroz linearno ozelenjavanje obodom parcela, korišćenjem istih vrsta u drvoredu za jedinstvene ulične nizove i sadnju živice na kamenim ogradnim zidinama. Popravljanje slike okućnica moguće je uvođenjem pergola sa dekorativnim puzavica u predbašta, a u zadnjim djelovima bašti mogući su voćnjaci- maslina, agruma, smokvi ili povrtnjaci. Novoplanirani objekti predviđaju ambijentalnu izgradnju i treba da sadrže min. 50% zelenih površina (hortikulturno zelenilo + površine za poljoprivredu) za SMG stanovanje i min. 40% zelenila za SS stanovanje, ostalo čine saobraćajne površine.

o u toku izrade projektne dokumenacije izvršiti potpunu inventarizaciju postojećeg biljnog fonda i kompozicionih ansambala;

o izvršiti taksaciju biljnog materijala, vrijednovanje zdravstveno i dekorativno, sa predloženim mjerama njege,

o maksimalno sačuvati i uklopiti zdravo i funkcionalno zelenilo, posebno stara, reprezentativna stabla,

o postojeće masline maksimalno sačuvati, ali na mjestima gdje nije moguće njihovo uklapanje i zadržavanje planira se njihovo presađivanje, u okviru iste parcele,

o u zadnjoj bašti, na parcelama je moguće formirati voćnjake i povrtnjake .Voćnjake formirati za gajenje maslina, agruma, smokvi, loze, duda-murve,trešnji i td,

o maksimalno očuvati postojeće masline i voćnjake uz njihovu obnovu i revitalizaciju i tretirati ih kao posebnu vrijednost Primorskog pejzaža.

o bašte formirati na kaskadnim, terasastim vrtovima sa kamenim podzidama, o postojeće podzide I međe obavezno sačuvati uz mogućnost sanacije , a nove uraditi u istom

maniru-suvozid, od grubo priklesanog ili pločastog kamena. Ekološki efekat ovih konstrukcija je dosta srodan efektu živice (protok hranljivih materija, protok vode i prolaz životinja).Suvomeđe ne treba da se zamenjuju zidanim ili betonskim potpornim zidovima.

o podzide I međe uraditi u suvozidu, od grubo priklesanog ili pločastog kamena,a postojeće medje sanirati,

o ograde mogu biti od biljnog materijala (žive ograde) ili od čvrstog materijala (kamen, metal) u kombinaciji sa odgovarajućom vegetacijom kao što su puzavice i žbunaste vrste,

o granicom parcele, prema saobraćajnicama, preporučuje se i drvored .Planiranom drvorednom sadnjom i u okviru ovih objekat postići jedinstvo cijelog naselja. Predlaže se drvored od Laurus nobilis,Quercus ilex, Olea europea,Quercus pubescens, Laurus nobilis, itd.,

o izbjegavati betonske fabrikate, o fasade i terase objekata ozelenjeti puzavicama, o zastrte površine (staze, stepenice, platoe, terase) popločati kamenim pločama sa pravilnim

spojnicama , o u predbašti formirati terase sa kamenim klupama-“pižuo”, česmama, o maksimalno sačuvati postojeće drveće na parceli, posebno stara, reprezentativna stabla, o obodom, granicom parcela formirati zaštitne pojaseve prema saobraćajnicama, potocima, rijeci

Spilji, ispod dalekovoda( prema uslovima datim pod Zaštitni pojasevi –koridori), o u okviru slobodnih površina mogući su bazeni,bunari, bistjerne-savremeno dizajnirani u kamenoj

obradi.

Zelenilo u okviru objekata SV stanovanja-stanovanja veće gustine-ZSO- Postojeće površine oko tzv.kolektivnih stambenih objekata nisu reprezentativna. Planom nisu predvidjene nove površine SV stanovanja. Ne postojanje slobodnih površina oko objekata i zagušenje prostora automobilima odaju sliku


50

zagušenog prostora. Izmještanjem saobraćaja iz dvorišnog dijela stanovanja i uvođenjem predbašti i linearnim ozelenjavanjem duž saobraćajnica poravila bi se slika i uspostavio humaniji način života.

Zelenilo za turizam-hotela-ZTH i zelenilo turističkih naselja (apartmani, renta vila i td.)-ZTN-Na površinama planiranim za turizam neophodno je najprije: U toku izrade projektne dokumenacije izvršiti potpunu inventarizaciju postojećeg biljnog fonda i

kompozicionih ansambala; Izvršiti taksaciju biljnog materijala, vrednovanje zdravstveno i dekorativno, sa predloženim mjerama

njege; Sačuvati i uklopiti zdravo i funkcionalno zelenilo; Svaki objekat, urbanistička parcela, pored urbanističkog i arhitektonskog, treba da ima i pejzažno

uređenje. Uređenje podrazumjeva:

o najmanje 40% urb. parcele mora da zauzimaju zelene i slobodne površine, o za turističke objekte od 3*- min. 60m2 zelenih I slobodnih površina po ležaju, za objekte sa 4*-min.

80m2 zelenih I slobodnih površina po ležaju i za objekte sa 5* mora biti min. 100m2 zelenih I slobodnih površina po ležaju u objektima,

o kompoziciono rješenje zelenih površina stilski uskladiti sa prirodnim pejzažom i tradicijom vrtne arhitekture Primorja-za vile ,

o kod objekata apartmanskog i hotelskog tipa neophodno je da se predvidi prostor za igru djece i miran odmor parkovskog tipa,

o maksimalno sačuvati postojeće voćnjake I maslinjake kao dio mediteranske poljoprivrede, koja ima značajnu ulogu za razvoj ekoturizma, odnosno, vrhunske turističke ponude. Na mjestima gdje nije moguće njihovo uklapanje i zadržavanje planira se njihovo presađivanje, u okviru iste parcele,

o prilikom nivelacije terena pratiti prirodnu konfiguraciju ili formirati terase-međe, od suhozida-prirodno lomljenog kamena-na strmim terenima,

o glavno obilježje pejzaža Primorja su terase, prirodne i antropogene, koje je neophodno sačuvati uz mogućnost rekonstrukcije,

o suvomeđe koje čine terase treba u građevinskom pogledu održavati kao "mekane" konstrukcije. Ekološki efekat ovih konstrukcija je dosta srodan efektu živice (protok hranljivih materija, protok vode i prolaz životinja).Suvomeđe ne treba da se zamenjuju zidanim ili betonskim potpornim zidovima.

o izbjegavati upotrebu betonskih fabrikata, o obodom, granicom parcele naročito prema saobraćajnicama preporučuje se tampon zelenilo i

drvoredi (preuzeti uslove iz Linearno zelenilo), o planiranom drvorednom sadnjom i u okviru ovih objekat postići jedinstvo cijelog naselja, o planirati pješačke staze, trgove, skaline –stepeništa koje će povezati predmetni prostor sa

okruženjem, o u pravcu pružanja stepeništa, staza planirati pergole ili kolonade, sa visokodekorativnim

puzavicama. Pergole ili kolonade moraju biti izgrađene u skladu sa materijalima korišćenim za izgradnju objekata-kamen i drvo,

o ulaze u objekte, poslovnog karaktera, riješiti partenom sadnjom korišćenjem cvijetnica, perena,sukulenti, palmi i td.,

o korišćenje visokodekorativnog sadnog materijala (autohtonog, alohtonog, egzota), o za ozelenjavanje objekata –vila, apartmana, hotela preporučuje se krovno i vertikalno

ozelenjavanje. o Krovno zelenilo-podrazumjeva ozelenjavanje betonskih ploča na krovovima objekata, terase i td.

Za ovaj tip ozelenjavanja nephodno je planirati tzv. kade dubine min. 50cm, hidroizolaciju, navodnjavanje, odvode za površinske vode, a humusni sloj mora biti min. 35-40cm. Predlaže se


51

intezivni krovni vrt, što znači na ravnom krovu-terasi može biti formiran park są zelenilom, stazama, vodenim površinama, dječije igralište, pergole, mini golf i td.

o Vertikalnim ozelenjavanjem dopunjava se i obogaćuje arhitektonski izgled objekta i povezuje zelenilo enterijera sa vegetacijom slobodnih površina.Predlaže se da objekat garaže ima žardinjere cijelom površinom, namjenene vertikalnom ozelenjavanju. Vrste koje se ovom prilikom koriste su najvećim dijelom puzavice.Vertikalnim zelenilom može se naglasiti i neki elementi u konstrukciji objekta.

o posebnu pažnju posvetiti formiranu travnjaka. Na jako strmim i skeletnim terenima koristiti prekrivače tla i puzavice,

o predvidjeti hidransku mrežu radi zalivanja zelenih površina, o biljni materijal mora biti zdrav i rasadnički njegovan, o sadnice drveća koje se koriste za ozelenjavanje moraju biti min. visine od 2,50-3,00m i obima stabla,

na visini od 1m, min. 12-15cm, o u okviru slobodnih površina od pomoćnih i pratećih objekta, mogući su bazeni , pergole , kolonade,

sportski tereni i td., o ove zelene površine tretirati kao zelenilo najviše kategorije održavanja i njege tj. zelenilo sa najvećim

stepenom održavanja. Zelenilo poslovnih objekata (administrativnih, ugostiteljskih, trgovačkih)-ZPO- Uređenje slobodnih površina oko poslovnih objekata odaje sliku naselja. Prostor treba urediti izrazito dekorativno, popločavanjem kvalitetnim materijalima sa zelenim ostrvima. Ulazi u objekte rešavaju se parterno. Nedostatak prostora za zelenilo moguće je rešiti žardinjerama većih profila.Površine ne pretrpavati vrstama i ne usitnjavati površine namjenjene za ozelenjavanje.Sadnju drveća vršiti u manjim grupama ili soliternao. Na parkinzima i pristupnim saobraćajnicama predvideti drvorednu sadnju (uslove za drvorednu sadnju preuzeti iz kategorije Zelenilo uz saobraćajnice)

o biljni materijal mora biti zdrav i rasadnički njegovan, o sadnice drveća koje se koriste za ozelenjavanje moraju biti min. visine od 2,50-3,00m i obima stabla,

na visini od 1m, min. 12-15cm, o steze,platoi I trgovi moraju biti od prirodnih materijala, prirodno lomljen ili u skladu sa fasadom

objekata, o kao dopuna ozelenjavanja koristiti vertikalno zelenilo.

Zelenilo objekata prosvete i socijalne zaštite (škola, vrtić, Dom za stare)-ZOP- Postojeći obekat škole, nalazi se na strmom terenu . Uređenje dvorišta škole podrazumjeva formiranje školskog dvorišta u prednjem dijelu škole i staze oko škole Deniveleciju terena rešiti podzidama, terasato.Terasato uređenje dvorišta imaće prevashodno zaštitni ali i estetki karakter. Na strmom terenu moguće je formiranje amfiteatra ili ljetnje učionice. Prilaz školi urediti ozelenjavanjem dekorativnim autohtonim ili alohtonim biljnim vrstama,a površinu iza objekta škole pošumljavanjem. Zelene površine se obično postavljaju obodno za izolaciju kompleksa i ovaj tampon treba da bude dovoljno širok i gust, da bi obezbijedio povoljne mikroklimatske uslove i smanjio uticaj buke i zadržao izduvne gasove. Pri izboru biljnih vrsta voditi računa da nisu otrovne, da nemaju bodlje i da odgovaraju uslovima staništa. Na platou školskog dvorišta poželjno je ostavljati prostore za sadnju visokog drveća, za stvaranje sjenke. Za aktivnu rekreaciju đaka planira se korišćenje sportkih terena u neposrednoj blizini. Objekat vrtića nalazi se užem jezgru naselja iza starog groblja. Mjere uređenja podrazumjevaju formiranje biološkog zida prema groblju i saobraćajnici od visoke živice-tampon zelenilo. Vrste koje treba da se koriste moraju biti bez otrovnih sokova i bodlji. Vrtić u Risnu se nalazi iznad groblja i crkve Sv. Petra i Pavla. To je definisana površina koja se koristi kao predškolska ustanova. Medjutim, neophodno je pejzažna rekonstrukcija površine. To podrazumjeva formiranje tampon zelenila prema groblju, vrtno-arhitektonsko opremanje i rekonstrukcija partera.Unošenje sprava za igru djece i urbanog mobilijara mora da prate atesti za upotrebu.


52

Slobodne i zelene površine oko Doma za stare „Grabovac“ su u najvećoj mjeri definisane.Iako su procentualno malo zastupljeno za ovakvu vrstu objekta i njegovu namjenu neophodno je radi popravljanja cjelokupnog ambijenta izvršiti dopuni zelenila, odnosno linearnu dogradnju kakao bi se stvorio tampon oko navedenog objekta. Unošenjem vrtno arhitektonskih elemenata mogao bi se ovaj prostor oplemeniti. Zelenilo objekata zdravstva (bolnički kompleks)-ZOZ-Uređenje podrazumjeva rekonstrukciju postojećih slobodnih i zelenih površina. I pored kvalitetno osmišljenog prostora i reprezentativnih biljnih vrsta površine oko bolničkog kompleksa su ruinirane i zapuštene. Veći dio površine je pod pomoćnim i drugim objektima, obrasla samoniklim šibljacima i dračom. Neophodna je rekonstrukcija pješačkih i kolskih saobraćajnica, unošenje u prostor novih sadržaja koji bi omogućilo lakši i brži oporavak.To podrazumjeva formiranje parkovske površine oko cijelog kompleksa bolnice sa vrtno-arhitektonskim sadržajima. Rekonstrukcija zelenih površina podrazumjeva primjenu sanitarno-higijenskih uzgojnih mjera. Sportsko rekreativne površine-SRP-Formiranje tzv. sportskog parka podrazumjeva izgradnju otvorenih sportskih terena i parkovske površine. Površina namjenjena za sport i rekreaciju iznosi 7.051m2. Pod zelenilom u okviru ove namjene mora biti min. 60% površine. Zelenilo predvidjeti i kao tampon-biološki zid, cijelim obodom parcele u širini od min. 5m. Planirani vidovi sporta i rekreacije ne treba da su masovnijeg karaktera, već da su u funkciji odmora i fizičke pripreme (mali fudbal, košarka,odbojka, tenis, mini golf, boćanje, i td. Staze predvidjeti oko cijelog kompleksa. Kompozicija zelenila treba da stvari prijatne mikroklimatske uslove za boravak na sportskim terenima- stvarajući efekte svjetlosti i sjenke i formirati biološke i fizičke barijere prema saobraćajnim koridorima i stambenim objektima. Maksimalno sačuvati postojeće drveće i biljne ansamble na parceli, posebno stara, reprezentativna stabla (palme i drugo).Planirani vidovi sporta i rekreacije ne smeju da prouzrokuju velike gradjevinske zahvate jer jse navedena površina nalazi u arheološkoj zoni. Zelenilo vjerskih objekata i zaštićenih kulturnih cjelina-ZVO-podrazumjeva uređenje zaštićene ambijentalne cjeline Ulica Gabela, površine oko sakralnih objekata i arheoloških nalazišta. Smjernice za uređenje navedenih površina izdaje Zavod za zaštitu spomenika kulture Kotor. Zaštitni pojasevi i koridori-ZP-Sanitarno-higijenski pojasevi postavljaju se prema izvoru buke, aero zagađivačima, dominantnim vjetrovima, pored vodotokova i služe za sanaciju prostora i sprečavanje erozije. U najvećoj mjeri ovi pojasevi su Planom previdjeni u okviru površina za pejzažno uredjenje PU, zaštitnih šuma I ostalih prirodnih površina i nisu prikazani kao posebni pojasevi. Zaštini pojas obuhvata prostor :

o uz rijeku Spilju u koridoru min. 10m , sa obe strane korita, o uz novoplaniranu saobraćanicu-zaobilaznica planiran je zaštitni pojas-koridor u širini od 25m, o ispod visokonaponskih dalekovoda u širini od 7-15m.

Na ovim površinama planira se rekultivacija i regeneracija postojećeg šumskog-biljnog fonda, kako kroz pošumljavanje, ozelenjavanje ili formiranje voćnjaka I drugih poljoprivrednih površina. Neophodna je primjena sanitarnih, uzgojnih mjera. Na površinama gdje je došlo ili će doći do uništavanja prirodnog ambijenta usljed gradjevinskih I drugih radova, neophodno je podići novi zaštitni pojas (pojas uz ulicu “G”, pored potoka u površini od 1.569m2 i uz trasu buduće zaobilaznice put Risan-Grahovo). Kroz ove površine je moguće jedino trasiranje pješačkih staza (zemljane ili od prirodno lomljenog kamena) sa lociranjem, eventualnih pejzažnih terasa, za kraće zadržavanje i uređenje korita potoka. Ovi sanitarno-higijenski pojasevi imaju i estetsku funkciju jer stvaraju zelene prstenove oko infrastrukturnih I prirodnih objekata .


53

Zelene i slobodne površine groblja-GR-Postojeće staro gradsko groblje kao sastavni dio kompleksa crkve Sv. Petar i Pale predstavlja kulturno nasljeđe Risna i kao takvo ga i treba tretirati i urediti po uslovima Zavoda za zaštitu spomenika kultura Kotor i uvrstiti u turistički sadržaj grada.Groblje koje se aktivno koristi , a nalazi se u Zoni B i u zapuštenom je stanju. Naime, neophodno je njegovo uredjenje. Koncept uređenja može biti dvojak i predstavlja odnos površina za sahranjivanje i ostalih površina. Izrazito arhitektonska koncepcija predviđa odnos izgrađenih površina prema slobodnim-zelenim 60:40, dok naglašeno pejzažni tip predviđa odnos izgrađenih prema slobodnim-zelenim 40:60.U navedenom slučaju predlaže se arhitektonski koncept uredjenja, jer se površina nalazi u izgradjenom jezgru naselja, gdje susjedne parcele treba da budu u funkciji zaštitnih zelenih površina-tampon zelenilo. Ovaj tip uredjenja podrazumjeva: -60% površine namjenjene grobnim mjestima, -40% zaštitni zeleni pojas i parkovsko oblikovani prost; -16% površine pod saobraćajnicama -3% trg za ispraćaj-komemorativni trg i -1% ostali sadržaji Pri izboru biljnih vrsta voditi računa o veličini biljnog materijala kako ne bi smetalo objektima na groblju.Treba izbjegavati preterano zasjenčenje. Zelenilo infrastrukturnih-ZIK i servisno skladišnih objekata(trafostanica, benzinska pumpa i td.)-ZSS-Zelenilo u okviru infrastrukturnih objekata podrazumjeva travni ili neki drugi biljni pokrivač. Osnovni uslov je da zelenilo svojim korenovim sistemom ili krošnjom ne ometa normalno funkcionisanje navedenih infrastrukturnih objekata (oko trafo i crpnih stanica). Zelenilo oko navedenih objekata ima i ulogu da „kamuflira“ infrastrukturne i servisno skladišne objekte. Osnovna ograničenja za objekte navedenih namjena su u funkciji zaštite životne sredine i kompatabilnosti sa susjednim djelatnostima.Naime, osnovni uslov je : o stvaranje povoljnog mikroklimata, odnosno zaštitu od visokih temperatura, dominantnih vjetrova, o zelenilo je dobra protivpožarna prepreka, o zelenilo u estetskom smislu artikuliše, naglašava značaj objekta ali i ublažava negatine elemente

izgrađenih objekata i njihovih namjena. Uredjenje površina bazira se najpre na formiranju tampon zona obodom parcela (benzinska pumpa) gdje je učešće zelenilana na urb. parceli min. 20%. Prilikom projektovanja izbjegavati šarenilo vrsta i oblika, bez pretrpavanja površina. Izbjegavati vrste iz drugog areala, naročito tzv. patuljaste četinare. Koristiti vrste koje stvaraju hlad, široke krošnje. Predvidjeti hidrantsku mrežu za zalivanje zelenih površina I kao protivpožarno sredstvo. Zaštitne šume(ŠZ) i ostale prirodne površine(OP)- Obuhvataju prostor duž magistrlnog pravca Risan-Grahovo I na obroncima iznad Spilje i Gradine. Ove površine su u vidu mozaika ili enklava prošarane autohtonom i alohtonom vegetaviom, ali naveći dio predstavlja krš sa vegetacijom na slabim tlima, kao dinarsko –kraški oblik predjela ili je nastao usljed degradacije navedenih površina. U cilju unapređenja prostora Risna I njegovog zaleđa, a u cilju smanjenja negativnih posljedica razvoja neophodno je izvršiti pošumljavanje navedenih površina, prevashodno autohtonom vegetacijom. Rekultivacija se predlaže i introdukcijom drugih flornih elemenata (borovi, čempresi). U okviru ovih zajednica treba sačuvati travne i livadske površine. Jedna od mjera zaštite je primjena uzgojnih mjera koju treba sprovesti radi očuvanja ovih površina. To podrazumjeva zdravstvenu doznaku uz sprovođenje mjera njege (sanitarne sječe, prorede,orezivanje, potkresivanje, krčenje i td.).Naime, neophodno je obezbjediti gazdovanje , odnosno održavanje ovih površina.Intervencije na ovim površinama podrazumjevaju trasiranje staza i rekonstrukciju postojećih koja mogu biti i šetne i protivpožarne, formiranje vidikovaca ili pejzažnih terasa. Na Gradini se predlaže formiranje vidikovca i rekonstrukcija ruiniranog utvrđenja kao jedne od najinteresantnih tačaka sa panoranskim vrijednostima pejzaža. Na površini prepoznatoj kao vidikovac-


54

Gradina planirati žičaru ali moguće je i unošenje urbanog mobilijar, ( informativne table, nastrešnice, table upozorenja, korpe za otpatke, klupe).Mobilijar mora biti od prirodnih materijala, prevashodno kamen. Ove šumske površine imaju zaštitni karakter i veliki značaj u likovnoj slici predjela. Površine determinisane kao zaštitne šume i ostale prirodne površine u zahvatu Plana nalaze se na površini od 54ha (547.296m2). Poljoprivredne površine-P-U zahvatu DUP-a su u najvećoj mjeri fragmentisane i zapuštene. Najviše ovih površina nalazi se u okviru stambenih objekata i ono što ukazuje da su se koristile kao bašte i voćnjaci je postojanje antropgenih terasa.Ove površine na autentičnim terasastim terenima neophodno je zadržati u okviru urb. parcela i planom je predvidjena njihova rekultivacija i rekonstrukcija. Površine koje se isključivo koriste kao poljoprivredne-voćnjaci i bašte, u zahvatu Plana, su zastuplene u površini od 881m2. Predlog biljnih vrsta Pored autohtonih biljnih vrsta, prilikom izbora biljnog materijala mogu se koristiti i introdukovane vrste,koje su pored svoje dekorativnosti na ovom području pokazale dobre rezultate. a/Autohtona vegetacija Quercus ilex, Quercus lanuginosa, Fraxinus ornus,Laurus nobilis, Ostrya carpinifolia, Olea eurpaea, Quercus pubescens, Paliurus aculeatus,Ficus carnea, Ceratonia siliqua, Carpinus orientalis, Acer campestre, Acer monspessulanum, Nerium oleander, Ulmus carpinifolia, Celtis australis, Tamarix africana, Arbutus unedo, Crategus monogyna, Spartium junceum, Juniperus oxycedrus, Juniperus phoenicea, Petteria ramentacea, Colutea arborescens, Mirtus communis, Rosa sempervirens, Rosa canina,Agrumi i td. b/Alohtona vegetacija Pinus pinea, Pinus maritima, Cupressus sempervirens,Cedrus deodara, Magnolia sp., Cercis siliqastrum, , Lagerstroemia indica, Melia azedarach, Feijoa selloviana, Ligustrum japonica, Aucuba arborescens, Cinnamomum camphora, Eucaliptus sp., Chamaerops exelsa, Chamaerops humilis, Phoenix canariensis, Washingtonia filifera, Bougainvilea spectabilis, Camelia sp., Hibiscus syriacus, Buxus sempervirens, Pittosporum tobira, Wisteria sinensis, Viburnum tinus,Tecoma radicans, Agava americana, Cycas revoluta,Cordylina sp., Yucca sp. Hydrangea hortensis, Agapantus africanus, Lavandula off, Rosmarinus off, i td.


55

5.2. Saobraćaj Postojeće stanje Područje zahvata DUP−a “Risan” obuhvata površinu od 175.00ha i zauzima krajnju sjevernu poziciju u zalivu Boke Kotorske. Prilaznost Risnu, prema sadašnjem stanju, omogućen je postojećom Jadranskom magistralom i postojećim putem Risan-Grahovo i dalje. Jadranskom magistralom Risan je povezan sa priobalnim naseljima, a putem prema Grahovu sa zaleđem i šire sa većim republičkim centrima. Osim pomenutih ulica prilaznost lokalitetima u samom gradu postiže se mrežom gradskih ulica. Jadranska magistrala ima komforne elemente situacionog i nivelacionog plana. Ova saobraćajnica će izgradnjom obilaznice Risan-Vilusi, prerasti u gradsku saobraćajnicu i pretrpiće izvjesne izmjene. One se ogledaju najprije u uvođenje treće trake u zonama raskrsnica, oblikovanje spoljašnjih ivica raskrsnica i izgradnji trotoara sa obje strane saobraćajnice. Postojeće stanje karakteriše nedovoljna povezanost saobraćajnica i nekompletnost ulične mreže. Postojeći put Risan-Grahovo i ostale transverzalne saobraćajnice koje gravitiraju ka zaleđu veoma su oskudnih elemenata situacionog plana sa velikim nagibima i čestim prelomima nivelete. Elementi situacionog plana ovih saobraćajnica ne zadovoljavaju ni najminimalnije tehničke kriterijume, tako da iste treba korigovati ako je to moguće, a u suprotnom biće zadržani kao kolsko pješačke komunikacije. Uličnu mrežu treba kompletirati tako da se dobiju sistemi međusobno povezanih prstenova, koji će omogućiti prilaznost svim lokacijama bez nepotrebnih obilaženja i osavremeneti postojeće saobraćajnice. Postojeće parking površine su apsolutno nedovoljne. Parkiranje se obavlja uz postojeće saobraćajnice ili na neregulisanim parking prostorima u centru grada. Stoga je potrebno planirati uređenje parkinga u centralnim gradskim zonama i uz glavne gradske saobraćajnice(postojeće i planirane). Pješačke komunikacije se odvijaju uglavnom uz postojeće saobraćajnice. Nepostojanje trotoara uz saobraćajnicu ugrožava i onemogućava bezbjedno kretanje pješaka. Zbog toga treba planirati izgradnju trotoara jednostrano ili obostrano uz saobraćajnice gdje god je to moguće. Sve linije lokalnog i međugradskog autobuskog saobraćaja, koje prolaze Jadranskom magistralom, omogućavaju povezivanje Risna sa ostalim djelovima i naseljima urbanog područja opštine Kotor kao i susjednim opštinskim centrima. Plan Mreža saobraćajnica planirana DUP-om „Risan“se bazira na sledećim osnovama: ▪ uklapanje u rješenje saobraćajnica iz PP-a opštine Kotor ▪ uklapanje u rješenje trasa i profila saobraćajnica iz prethodnog plana DUP “Risan” ▪ poštovanje trasa i profila saobraćajnica iz susjednih zona ▪ maksimalno poštovanje postojećeg građevinskog fonda, postojeće parcelacije i vlasničke strukture

zemljišta. ▪ razdvajanje saobraćajnih tokova na primarne i sekundarne ▪ uklapanje postojećih saobraćajnica u mrežu.


56

Najvažniju ulogu u saobraćajnoj mreži naselja ima postojeći Jadranska magistrala, dvosmjerna saobraćajnica, koja dobija karakter gradske magistrale. Na dijelu Jadranske magistarle u zoni zahvata je planirana izgradnja trećih traka na pojedinim djelovima, proširenje raskrsnica uvođenjem traka za lijeva skretanja i izgradnja obostranog trotoara na dijelu zahvata plana. Iako je van zahvata, važno mjesto ima i novoizgrađeni putni pravac magistralni put Risan-Grahovo čiji se jedan krak spušta u Lipce i tamo spaja sa Jadranskom magistralom. Od puta Risan-Grahovo u području Vitoglava se odvaja planirani drugi krak koji ide iznad naselja Risna pa se spušta i veže na Jadransku magistralu poslije manastira Banja prema Perastu. Na taj način putni pravac Risan-Grahovo se odvaja od Jadranske magistrale prije Risna ponovo spaja sa njom nakon izlaska iz Risna, tako da ta dva kraka predstavljaju ujedno i obilaznicu oko Risna. Trasa drugog kraka je u grafičkom prilogu Plana samo naznačena koridorom,odnosno u tom koridoru nije planirana izgradnja objekata niti su na tu saobraćajnicu povezane ostale saobraćajnice i objekti. Imajući u vidu značaj budućih odluka koje se odnose na koncept saobraćaja u cijelom Zalivu,ovim planskim dokumentom su omogućeni prostorni uslovi za sagledavanje potrebe realizacije i daljeg planiranja ove saobraćajnice,iako je ona planirana važećim PPO Kotor. Preispitivanje ove saobraćajnice je moguće kroz Prostorno urbanistički plan Kotora, koji je u izradi,na način da se maksimalno uvaže standardi zaštite kulturne i prirodne baštine UNESCO-a i pronađe mjera,kompromis i intervencija u prostoru koja će uvažiti obaveze prema pejzažu i kulturnoj baštini. Stari put Risan – Grahovo, do spoja sa novoplanirinim putem Risan – Vilusi, biće rekonstruisan i dobija karakter gradske saobraćajnice. On je u ovom saobraćajnom rješenju obilježen kao ulica „B“, širine kolovoza je 6,0m i planiran je jednostran trotoar širine 1,5m. Od magistrale se odvaja i krak ulice „D“ koji siječe staru ulicu Gabela i završava se parkingom sa okretnicom čime se omogućava prilaz vrtiću u cilju snabdijevanja i pristupa interventnih vozila u skladu sa propisima koji se odnosre na objekte ove namjene.Za ovaj dio Od ulice „B“ se odvaja ulica „F“, a od nje kasnije ulica“G“ koja se završava okretnicom. Na ovaj način je dobijen jedan koncentričan put unutar obilaznice. Ulicom „C“ koja se odvaja od ulice B i njenim spojem „X“ sa ulicama „V“ i „D“ dobijen je treći manji koncentrični prsten unutar pomenuta dva. Ostale ulice u saobraćajnoj mreži omogućavaju prelaz sa jednog prstena na drugi i efikasno odvijanje saobraćaja između pojedinih lokacija bez nepotrebnog obilaženja. To su pristupne ulice čiji se poprečni profili sastoje od kolovozne širine od 3.0, 4.0, 5.0 m i 5.5m. bez trotoara, koje omogućavaju kolski pristup većini postojećih i novih objekata i rasterećuju postojeće lokalne saobraćajnice. Za zonu B podzona B5-hotel) koji su predmet idejnog rješenja ili idejnog projekta, dati su prilazi do zona, dok će se saobraćajna mreža unutar zone razrađivati tim dokumentom. Prilikom postavljanja ovakve saobraćajne mreže u maksimalno mogućoj vezi nove saobraćajnice su se poklopile sa već postojećim putevima. Odstupanje od ovog principa je učinjeno kod novoplanirane ulice „X“, ulice“NJ“, ulice“I“ i na jednom dijelu ulice“H“. Saobraćajnica P predstavlja vezu podzemne garaže ispod turističkog kompleksa(hotela) sa postojećom Jadranskom magistralom. Elementi situacionog plana novoprojektovanog puta Risan-Vilusi, postojećeg Jadranskog puta su veoma komforni, predviđeni su za računsku brzinu Vr=55-65km/h.


57

Radijusi horizontalnih krivina na ostalim saobraćajnicama su znatno skromniji i odgovaraju računskoj brzini Vr=30km/h. Na pojedinim mjestima elementi situacionog plana nisu određeni iz vozno dinamičkih uslova, već prevashodno iz uslova prohodnosti vozila, uz minimalno korišćenje prostora. Taj uslov je korišten u svim krivinama radijusa manjeg od Rg<25m. U tim krivinama neophodno je koristiti krivu tragova, odnosnu zamjenjujuću trocentričnu krivinu. Krivu tragova treba koristiti za oblikovanje vanjskih ivica saobraćajnica u svim raskrsnicama. U svim krivinama radijusa R=25-200m treba izvesti proširenja kolovoza prema propisima. Širine saobraćajnica određenu su prema računskoj brzini. Širina jedne saobraćajne trake iznosi ts=2.50-3.25m. Širina trotoara je 1.50m i 2.0m. Jadranska magistrala i novoprojektovana saobraćajnica Risan-Vilusi imaju nagibe nivelete i vertikalna zaobljenja u propisanim granicama.Jadranska magistrala ima minimalne nagibe nivelete i može se javiti problem otežanog odvodnjavanja. Treba nastojati, pri izgradnjui Glavnih projekata, da minimalni nagibi niveleta budu imin>0.30%. Za postojeće saobraćajnice nisu vađeni uzdužni profili jer neće biti bitnih promjena nagiba nivelete u odnosu na postojeće stanje. Nagib stare saobraćajnice Gabela prelazi dozvoljene vrijednosti, ali ta saobraćajnica nije predviđena za stalni saobraćaj motornih vozila, pa će ona ostati nepromijenjene i u situacionom i u nivelacionom planu. Ulice „C“ i „G“ imaju na pojedinim dionicama nagibe veće od dozvoljenih in=12.0%, ali su oni uslovljeni situacionim rješenjem i trasiranjem novih saobraćajnica po postojećim putevima. Takođe neke druge transverzalne ulice imaju nagibe veće od in=12.0%. Obzirom da se radi o ograničenim dionicama sa takvim nagibima koji nisu mogli biti izbjegnuti, isti se mogu prihvatiti. Na osnovu podataka iz DUP-a raditi glavne projekte saobraćajnica. Za svaku saobraćajnicu se daje mogućnost faznog projektovanja i fazne izgradnje. Prilikom izrade glavnih projekata potrebno je izvršiti geodetsko snimanje u razmjeri 1:250 ili 1:500 radi dobivanja preciznih podataka za izradu nivelacionog plana. Trase novih saobraćajnica u situacionom i nivelacionom planu su prilagođene postojećim saobraćajnicama i terenu, a priključci kotama izvedenih saobraćajnica. Na grafičkim prilozima dati su analitičko-geodetski elementi za obilježavanje kao što su koordinate ukrsnih tačaka osovina raskrsnica, koordinate tjemena krivina, elementi za iskolčavanje krivina, radijusi na raskrsnicama i karakteristični poprečni profili. Koordinate presjeka osovina saobraćajnica, koordinate tjemena definisane su u apsolutnom koordinatnom sistemu XOYZ, a orjentaciono su date visinske kote raskrsnica i pojedinih saobraćajnica. Saobraćajnice treba da bude opremljene rasvjetom i odgovarajućom saobraćajnom signalizacijom. Prije izvođenja saobraćajnica izvesti sve potrebne ulične instalacije koje su predviđene planom, a nalaze se u poprečnom profilu. Glavni projekti uličnih instalacija su posebni elaborati i rade se na osnovu uslova od JKP i ovog plana. Saobraćajnice treba da bude opremljene rasvjetom i odgovarajućom saobraćajnom signalizacijom. Prilikom izrade glavnih projekata sastavni dio je i projekat saobraćajno - tehničke opreme.. Odvodnjavanje rješavati slobodnim padom površinskih voda u sistem kišne kanalizacije ili razlivanjem u okolni teren. Za pristupne ulice bez trotoara gdje nije predviđena kišna kanalizacija oivičenje projektovati u nivou kolovoza što bi omogućilo odvodnjavanje površinskih voda u okolni teren.


58

Duž ovih saobraćajnica se mogu predvidjeti zelene ograde (ograda od živice) kako bi površinske vode mogle da se prelivaju u zelene površine. U zoni raskrsnice nije dozvoljeno podizanje ograda, zidova i zasada koji smanjuju vidno polje vozača i time ugrožavaju sigurnost u saobraćaju. Kolovoznu konstrukciju za sve saobraćajnice sračunati na osnovu ranga saobraćajnice, odnosno pretpostavljenog saobraćajnog opterećenja za period od 20 godina, strukturi vozila koja će se po njoj kretati i geološko-geomehaničkog elaborata iz kojeg se vidi nosivost posteljice prirodnog terena, a prema metodi JUS.U.C.012. Na djelovima saobraćajnica sa većim nagibom gornji habajući sloj treba raditi od mikroasfalta ili od agregata eruptivnih svojstava kako bi se izbjeglo klizanje i proklizavanje pneumatika vozila pri nepovoljnim vremenskim uslovima ili pri neprilagođenoj brzini. Na ulicama se predviđa fleksibilna kolovozna konstrukcija od asfalt betona, a na kolsko-pješačkim kolovoz može biti i betonski. Izuzetak je ulica koja je nastavak Ulice Gabela, ali i ulice koje gravitiraju prema navedenoj ulici, gdje je neophodno predvidjeti konstrukciju od prirodnih materijala-kamena. Oivičenje kolovoza raditi od betonskih ivičnjaka. Na ulazima u dvorišta i na pešačkim prelazima oivičenja raditi od upuštenih (oborenih) ivičnjaka I sa rampama po propisima za lica sa posebnim potrebama. Na svim djelovima puta gdje razlozi bezbjednosti zahtijevaju potrebno je postaviti odbojne grede Prilikom izrade Glavnih projekata moguća su manja odstupanja od trase u smislu uskladjivanja trase sa postojećim stanjem i pristupima objektima, odnosno pojedinim parcelama. Sabirne ulice projektovati za računsku brzinu Vr= 40km/h, a pristupne ulice za računsku brzinu Vr=30km/h, a ako tehnički elementi dozvoljavaju i za veće brzine. Kote niveleta saobraćajnica su u planu date orijentaciono. Poželjno je da se za novoplanirane saobraćajnice gdje duž njih nema izgrađenih objekata, prvo uraditi Glavne projekte ulica, i tačno odrediti kote nivelete tako da po mogućnosti ne prelazi maksimalni podužni nagib (sabirne ulice projektovati sa maksimalnim podužnim nagibom i=10(12)% a pristupne sa i=12(14)%). Poprečni magib kolovoza u pravcu ip=2.5%, u krivini maksimalni poprečni nagib ip=6%. Vitoperenje kolovoza se vrši oko osovine. Vertikalna zaobljenja nivelete izvesti u zavisnosti od ranga saobraćajnice, odnosno računske brzine. Projektna dokumentacija za svaki novi objekat obavezno mora sadržati i projekat saobraćajnog rješenja kojim će se definisati operativne površine vozila za snabdijevanje, prilaz na javnu saobraćajnicu, način funkcionisanja interventnih vozila u slučaju potrebe, rješenje mirujućeg saobraćaja, kretanje invalidnih lica itd. Ukupna površina pod kolovozom iznosi 65 258.00m², a pod kolsko-pješačkim saobraćajnicama 23 243.00m². PARKIRANJE Parkiranje u granicama DUP-a rješavano je u funkciji planiranih namjena na tom prostoru, a koju čine konbinacija stalnog stanovanja, turističkih kapaciteta i centralnih djelatnosti. Veliki dio plana zauzima stanovanje koje i u postojećem stanju rješava parkiranje vozila na svojim parcelama što je osnovni polaz i za planirano stanje. U planu se predviđa da se mjesta za stacioniranje vozila obezbijede u dvorištima objekata i/ili u garažama u objektima u suterenskom i/ili podrumskom dijelu i na pakiralištima koja su formirana uz sabirne i stambeno pristupne ulice. Ovim izmjenama i dopunama DUP-a je predviđeno da svaki novi objekat koji se gradi, dograđuje i nadograđuje treba da zadovolji svoje potrebe za stacioniranjem vozila na urbanističkoj parceli na kojoj se objekat gradi (ispod i/ili pored objekta) po normativima iz PP-a .


59

Uslov za izgradnju objekta je obezbjeđivanje potrebnog broja parking mjesta. Tačan broj potrebnih parking mjesta za svaki objekat biće određen nakon dostavljanja projektne dokumentacije, a uz poštovanje navedenih normativa. Planirane kapacitete za parkiranje projektovati na bazi sledećih normativa:

SADRŽAJ Potreban broj PM STANOVANJE-individualno 1PM/1 stan STANOVANJE-kolektivno 1PM/1.2 stan

TURIZAM - apartmani 1PM/1 smješt. jed. TURIZAM - hoteli 50PM/100soba

UGOSTITELJSTVO 25PM/1000m² korisne površine ili 1PM/3-4stolice

DJELATNOSTI 30PM/1000m² korisne površine Prema navedenim kriterijumima u zoni zahvata plana obezbijeđeni su javni parkinzi i to: ▫ parking mjesta za putničke automobile uz gradske saobraćajnice ; ▫ parking mjesta na organizovanim parking površinama u okviru zona centra, bolnice, dječijeg vrtića,

hotela, dom za zaštitu starih lica, zona stanovanja itd. Kod formiranja otvorenih parking prostora koristiti sistem upravnog (izuzetno kosog) parkiranja, tako da veličina jednog parking mjesta bude 2.50(2.30)X5.0m Obrada otvorenih parkinga treba da je takva da omogući maksimalno ozeljenjavanje. Koristiti po mogućnosti zastor od prefabrikovanih elemenata (beton-trava), a ako ima mogućnosti poželjno je u sklopu parkinga obezbijediti prostor za visoko zelenilo, kontejnere i osvetljenje. Parkinge raditi sa poprečnim nagibom 2%-4%. Ukoliko se u nekom objektu ili na lokaciji planira garaža obavezno iskoristiti nagibe i denivelaciju terena kao povoljnost. Garaže raditi u suterenskoj i/ili podrumskoj etaži i mogu biti jednoetažne ili višeetažne (podzemne). Garaže se mogu izvesti kao klasične ili mehaničke. Rampa za ulazak u garažu mora početi od građevinske linije. Ukoliko postoji mogućnost i potreba za projektovanjem klasičnih podzemnih garaža poštovati sledeće elemente:

• širina prave rampe min. 3,75m za jednosmjerne, a 6,50m za dvosmjerne prave rampe; • širina kružne rampe min. 4,70m za jednosmjerne, a 8,10m za dvosmjerne kružne rampe; • širina prolaza min 5.5m, a dimenzije parking mesta min. 2,5 x 5.0 m;. • slobodna visina garaže min. 2,3 m; • podužni nagib rampi u zavisnosti od veličine garaže:

◦ kružne rampe bez obzira na veličinu garaže maks. 12% za otkrivene i 15% za pokrivene, ◦ prave rampe za garaže do 1500m² mogu imati nagib 18% za pokrivene i 15% za otkrivene ◦ za veće garaže od 1500m² prave rampe maks. 12% za otkrivene i 15% za pokrivene;

Prilikom projektovanja i izgradnje garaže pridržavati se pravilnika o tehničkim zahtjevima za zaštitu garaža za putničke automobile od požara i eksplozija. Gabarit podzemne garaže može biti veci od gabarita objekta, ukoliko ne postoje neka druga tehnicka ogranicenja kojima bi se ugrozila bezbednost susednih objekata. Prilikom izrade Tehnicke dokumentacije za izgradnju podzemnih garaža neophodno je predvideti mere obezbedenja postojecih objekata u neposrednoj blizini planiranih podzemnih garaža


60

Ne dozvoljava se postavljanje pojedinacnih garaža za jedno ili manji broj vozila izvedenih od lima ili na drugi vizuelno neprihvatljiv nacin. NIje dozvoljeno pretvaranje garaža u druge namjene (proodavnice, auto radionice, servisi I slicno). Planirano je ukupno 260 javnihparking mjesta sa upravnim ili podužnim parkinzima. Površina pod parkinzima iznosi 3263.00m² . BICIKLISTIČKI SAOBRAĆAJ U širem okruženju važećom planskom dokumentacijom nisu predviđene posebne staze za bicikliste. Biciklistički saobraćaj se može dozvoliti na saobraćajnicama sekundarne mreže, trotoarima i stazama u skladu sa pravilima ZOBS-a. Uz sve objekte koji su predmet interesovanja biciklista (javni ugostiteljski i turistički sadržaji,plaža) mogu se obezbijediti odgovarajući otvoreni prostori za ostavljanje i čuvanje bicikla. PJEŠAČKI SAOBRAĆAJ Površine rezervisane za kretanje pješaka su planirane na pravcima koji prihvataju najveće pješačke tokove. Za bezbjedno kretanje pješaka je predviđena izgradnja sistema pješačkih komunikacija koja se sastoje od trotoara i pješačkih staza koji su planirani u zavisnosti od potreba i mogućnosti. Širine trotoara uz Jadransku magistralu su 1.5m i 2.0m, dok su uz ostale ulice 1.5m. Položaj trotoara dimenzije i prateća oprema treba da omogući punu fizičku zaštitu pješaka od mehanizovanog saobraćaja. Pješačke staze i trotoari omogućavaju prilaz do svih objekata i sadržaja u zoni zahvata. Površine rezervisane za kretanje pješaka su planirane i postojećom trasom starog puta postojećim serpentinama, uz koje će se nakon rekonstrukcije formirati odmorišta , vidikovci itd. Prostornim planom su date dvije lokacije za žičare kojima bi se omogućio prilaz do dva prirodna vidikovca Knezlaz i Sveti Ilija. Tačna lokacija trase će se odrediti nakon detaljne analize svih faktora koji utiču na izbor mjesta za žičaru. Za siguran prelaz pješaka preko Jadranske magistrale poželjna je izgradnja pješačke pasarele gdje to uslovi terena dozvoljavaju na primjer na dijelu ulaza u Risan kod rt-a. Planirana mreža pješačkih komunikacija (staza, trotoara, stepeništa i sl) garantuje zadovoljenje potreba turista i stanovnika za ovim vidom kretanja i čini jedan od osnovnih faktora integracije obale i prostora u zaleđu koje je bogato sa prirodnim vrijednostima. Na svim djelovima staza gdje može doći do padanja pješaka niz veće padine potrebno je postaviti zaštitne ograde. Zaštitne ograde predvidjeti od prirodnih materijala (kamen, drvo, željezo, živica, ili njihova kombinacija). Odvodnjavanje sa pješačkih površina-trotoara ostvariti prirodnim padom poprečnim nagibom trotoara ip=2% prema kolovozu. Trotoare se mogu raditi od montažnih betonskih elemenata(behaton ploča) ili od betona liveni na licu mjesta. Medjutim, za pješački saobraćaj koji gravitira prema starom gradskom jezgru (trotoari, staze, skaline I td.), ali I drugim značajnim prirodnim ili arhitektonskim objektima, prevashodno koristiti prirodne-autohtone materjale za njihovu finalnu obradu ( kamen, obluci I td.) . Površina trotoara uz ulice iznosi 10771.00m², a staza 5105.00 m².


61

JAVNI MASOVNI PREVOZ PUTNIKA Autobuska stanica je riješna kao protočna sa dva naspramna stajališta na putnom pravcu Kotor-Kamenari, tako da linije lokalnog i međugradskog autobuskog saobraćaja, koje prolaze Jadranskom magistralom, omogućavaju povezivanje Risna sa ostalim djelovima i naseljima urbanog područja opštine Kotor kao i susjednim opštinskim centrima. Stajališta javnog prevoza su postavljena u zasebnoj niši širine 3,0 m. Kolovoz stajališta obilježiti horizontalnom signalizacijom. Na staničnim frontovima postaviti prateću opremu u vidu uniformnih oznaka stajališta i nadsteršnice. TAKSI SAOBRAĆAJ Lokacije taksi stanica na području DUP-a može odrediti opštinski sekretarijat za saobraćaj u skladu sa zahtjevima zainteresovanih učesnika u saobraćaju. Taksi stanice treba da budu obilježene po normama JUS-a i poželjno je da budu zasnovane po principu prvi ušao - prvi izašao. POMORSKI SAOBRAĆAJ Planom se ne predviđa povećanje kapaciteta luke, već da ona ostane u sadašnjim gabaritima sa mobilnim objektima, da ima privremeni karakter tranzitne luke za prihvat isključivo paletizirane robe, a nikako rasutog tereta. U budućnosti bi trebalo da Risanski mulo funkcioniše kao pristanište u funkciji razvoja putničkog saobraćaja, lokalnog, turističkog i lakog teretnog sabraćaja koji bi se mogao sprovesti manjim i srednjim plovilima. Potrebno je da se u narednom periodu obezbijede veća ulaganja u priobalnu plovidbu kako bi se ista mogla iskoristiti u toku turističke sezone, za javni prevoz putnika u akvatoriju Kotorskog zaliva. U tom cilju je potrebno rekonstruisati i opremiti postojeća manja pristaništa duž obale koja mogu prihvatiti manje brodiće u priobalnoj plovidbi. Sa ciljem rasterecenja ulične i putne mreže, moguće je, naročito u vršnim satima u turistickoj sezoni, organizovati javni prevoz putnika morem. USLOVI ZA KRETANJE INVALIDNIH LICA Zbog dosta nepovoljnih nivelacionih elemenata saobraćajnica zona zahvata je nepovoljna za samostalno kretanje lica sa smanjenom pokreetljivosti. Pri projektovanju i građenju saobraćajnih površina potrebno je pridržavati se standarda i propisa koji karakterišu ovu oblast (Pravilnik o bližim uslovima i načinu prilagođavanja objekata za pristup i kretanje lica smanjene pokretljivosti,Sl.list CG br.10/09.). Osnovni elementi saobraćajnica dati su u odgovarajućem grafičkom prilogu ( Plan saobraćaja).


62

5.3. Elektroenergetika Postojeće stanje Područje zahvata plana napaja se iz TS 35/10 kV „Risan“ 2x4MVA. Postojeća trafostanica 35/10 kV „Risan“ napaja se iz pravca Kotora nadzemnim vodom „Kotor-Risan“, 35 kV (AlFe 3x95mm2+Fe35). Osnovna tačka napajanja ovog područja je trafostanica 110/35 kV „Mrčevac“ koja se nalazi na teritoriji opštine Tivat. Ona je izvor napajanja elektroenergetskih objekata na području opština Tivat, Kotor i dijela Opštine Herceg Novi. Trafostanica 110/35 kV "Kotor" je još uvijek u planu, ali je njena gradnja izvjesna. Gradnja je predviđena na lokalitetu sadašnje TS 35/10 kV "Škaljari" i njena izgradnja je neophodna da bi se obezbijedilo redovno i bezbjedno snabdijevanje električnom energijom. Iz postrojenja trafostanice 35/10kV »Risan« napojene su trafostanice 10/0,4kV na području Risna i okoline. Trafostanice su stubne, montažne ili su izgrađene u skolopu objekata i napojene kablovski i vezane u prsten radi sigurnosti napajanja. Iz postrojenja 35/10kV«Risan« 2x4 MVA izlaze dva 10 kV-na nadzemna voda. Jedan dalekovod ide prema Kotoru i na ovaj dalekovod su vezane trafostanice sa područja Perasta, Dražinog vrta i Orahovca kao i trafostanica MBTS 10/0,4kV za Novo naselje Risan. Drugi dalekovod, AlFe 50/8mm2, ide prema Smokovcu i zajedno sa ovim vodom na istim željezno-rešetkastim stubovima postavljen je 35 kV-ni vod koji povezuje trafostanice TS«Risan« 35/10 kV i TS 35/10 kV »Morinj« (AlFe 3x95mm2+Fe35). Ovaj dupli dalekovod ide do stuba kod crkve u Smokovcu gdje je izvedeno razdvajanje tako što 10 kV-ni vod ide do MBTS 10/0,4kV »Smokovac« 160 kVA odakle nastavlja nadzemnim vodom za Krivošije. 35 kV-ni vod ide dalje do TS 35/10 kV »Morinj« 2x8MVA. Trase dalekovoda u grafičkom prilogu postojećeg stanja elektroenergetske mreže približno određuju trase dalekovoda s obzirom da nisu bile ucrtane na geodetskoj podlozi a preuzete su sa skeniranih priloga plana PPN »Risan«. Trafostanice 10/0,4kV Na području obuhvaćenom planom nalaze se sledeće TS 10/0,4kV:

Naziv kVA STS „Bujevina“ 250 TS „Novo naselje Risan“ 1000 TS „Kula“ 630 BTS „Export bilje 1“ 630 BTS „Starački dom“ 400 BTS „Pješčina“ 250 TS „Škola“ 630 MBTS „Bolnički stanovi“ 630 MBTS „Dom kulture“ 250 MBTS Export bilje 2“ 250 TS „Bolnica“ 630 MBTS „Smokovac“ 160 STS „Manastir Banja“ 50 MBTS „Nova“ 2x630

Tabela 1.


63

Za NN mrežu Risna može se reći da je u prilično lošem stanju. Dijelom je nadzemna urađena golim provodnicima ili samonosivim kablovskim snopovima na drvenim ili betonskim stubovima. Dio niskonaponske mreže je kabliran i odnosi se uglavnom na objekte koji su kasnije priključeni. Javna rasvjeta postoji samo u dijelu uz Jadransku magistralu koja je kablirana i izvedena na stubovima javne rasvjete sa živinim sijalicama . Ostali dio javne rasvjete je samo improvizacija koja ne zadovoljava ni minimum svjetlotehničkih parametara javne rasvjete saobraćajnica. Napomena: S obzirom da od nadležnih organa nisu dostavljeni podaci o postojećem stanju elektroenergetskih objekata na području ovog DUP-a kao ni kontaktnim zonama to su preuzeti podaci iz PPO Kotor i važećeg PPN Risan.

PLAN Za izradu plana potrebnih elektroenergetskih objekata u funkciji planiranih stambenih i drugih objekata na području DUP-a »Risan«, analizirani su i uzeti u obzir sledeći podaci i činjenice:

▫ potrebe u snazi postojećih i planiranih objekata; ▫ dispozicija postojećih i planiranih objekata; ▫ planovi višeg reda; ▫ postojeće stanje i dispozicija elektroenergetskih objekata; ▫ potreban kvalitet i sigurnost u snabdijevanju objekata električnom energijom, ▫ savremena tehnička rješenja i oprema; ▫ važeći standardi, propisi i preporuke.

POTREBE U ELEKTRIČNOJ SNAZI Potrebe kompleksa, obuhvaćenog DUP-om "Risan", za električnom snagom, a u zavisnosti od strukture i namjene objekata određene su proračunom vršnog opterećenja. Vršno opterećenje se sastoji se od vršnog opterećenja:

▫ stambenih jedinica (stanovi i apartmani), ▫ tercijalnih djelatnosti (poslovni sadržaji, škole, dečji vrtić, bolnica, dom kulture, hotel i sl.) ▫ javnog osvetljenja.

Vršna opterećenja određena su analitičkom metodom koja je bazirana na standardu elektrificiranosti stanova, kao i preporukama za vršna opterećenja tercijalnih djelatnosti i javnog osvjetljenja i računa se za postojeće i planirane objekte.


64

Vršno opterećenje stanovanja Na planom zahvaćenom području planirano je individualno i kolektivno stanovanje, turistički kompleksi sa pratećim sadržajima kao i centralne djelatnosti. Proračun vršnog opterećenja rađen je za planirane i postojeće objekte i slučaj maksimalnih kapaciteta i prikazani su u sledećim tabelama. Zona A

Vrsta Potrosača BGP(m2) Pv (kW/m2)

Br.st.jed. n kn Pv(kW) J.rasv.(kW)

Stambene jedinice 28 0.34 156.05

Škola, 9403 0,08 752.24

Sportski tereni 7051 0.01 35.26

UKUPNO

943.55

47.18

Sv=975.08 kVA

Snaga postojećih trafostanica sa rekonstrukcijom Spost=630kVA

Planirane trafostanice u zoni

(1x630)kVA

˚ U proračunima korišćeni sledeći parametri: ˚ Vršna snaga jedne stambene jedinice Pv1sj=16.4kW; ˚ Faktor jednovremenosti jedne stambene jedinice k1=0,186; ˚ Gubici i rezerva u TS: 10%; ˚ Cosφ=0,95; ˚ Učešće javne rasvjete u vršnom opterećenju zone: 5%; ˚ Faktor jednovremenosti između pojedinih portšača na nivou zone:

kz=0,85

Opterećenost TS : k=0.77 Tabela 2.


65

Zona B Vrsta

Potrosača BGP(m2)

pv (kW/m2)

Br.stam.jed. n kn Pv(kW) Pj.rasv.

(kW) Stambene

jedinice 1072 0.21 3707.11

Bolnica 13935 0.1 1393.5 Dječji vrtić 2378 0.08 190.24

Hotel 9094 0,13 1182.22 Škola 11250 0,08 900.00

Vjerski objekti 1220 0,004 48.8 Dom kulture 2637 0.05 131.85

UKUPNO 7553.72 379.22

Sv=7025.57kVA

Snaga postojećih trafostanica sa rekonstrukcijom

Spost= 6670kVA

. U proračunima korišćeni sledeći parametri:

. Vršna snaga jedne stambene jedinice Pv1sj=16.4kW;

. Faktor jednovremenosti jedne stambene jedinice k1=0,186;

. Gubici i rezerva u TS: 10%;

. Cosφ=0,95;

. Učešće javne rasvjete u vršnom opterećenju zone: 5%;

. Faktor jednovremenosti između pojedinih portšača na nivou zone: kz=0,8

Planirane trafostanice u zoni

5x(1x630) + 1x(2x630))= 4410kVA

Opterećenost TS:k=0.63 Tabela 3.

Zona C

Vrsta Potrosača BGP(m2) pv (kW/m2)

Br.st.jed. n kn Pv(kW) j.rasv.(kW)

stanovi, apartmani 931 0,19 2880.66 Centralne djelat.

1080 0.08 86.40

Vjerski objekti 2451 0.04 98.04 UKUPNO 3065.1 153.25

Sv= 3353.86 kVA

Snaga postojećih trafostanica sa

rekonstrukcijom: Spost= 1890kVA

. U proračunima korišćeni sledeći parametri:

. Vršna snaga jedne stambene jedinice Pv1sj=16,4kW;

. Faktor jednovremenosti jedne stambene jedinice k1=0,186;

. Gubici i rezerva u TS: 10%;

. Cosφ=0,95;

. Učešće javne rasvjete u vršnom opterećenju zone: 2,5%;

. Faktor jednovremenosti između pojedinih portšača na nivou zone: kz=0,9;

Planirane TS: 7 x (1x630) + 1x(2x630) = 5670kVA

Opterećenost TS:k=0.44 Tabela 4.


66

Vršno opterećenje stanovanja Poznata i često primjenjivana metoda za utvrđivanje vršnog opterećenja je obrazac:

Pvs = Pv1s x n x kn ( W ) , gdje je:

◦ Pv1s - vršno opterećenje jednog stana (W); ◦ n - broj stanova (prikazan u tabelama za pojedine zone),; ◦ kn - faktor jednovremenosti grupe stanova (prikazan u tabelama za pojedine zone).

Za utvrđivanje vršnog opterećenja jedne stambene jedinice, kao osnovni element prognoze, uzima se standard elektrificiranosti stana (apartmana), a kao prosječni stan uzet je stan bruto površine 150 m2 sa visokim standardom elektrificiranosti. Vršno opterećenje jednog stana dobijeno je na osnovu instalisanog opterećenja i faktora jednovremenosti (dijagram1). Instalisano opterećenje navedenog prosječnog stana za visoki standard stanovanja sa korišćenjem električne energije za grijanje i hlađenje iznosi:

Pi1s = 41 000 W. Vršno opterećenje po stanu uz faktor jednovremenosti fp = 0,42 (sa dijagrama izrađenog na osnovu analize određivanja faktora potražnje u visoko razvijenim zemljama) iznosi:

Pv1s= fp x Pi1s = 0,42 x 41000 = 16 400 W. Faktor jednovremenosti grupe stanova kn određuje se relacijom:

kn = k1 + (1 – k1) x n –0,5

gdje je:

- k1 = 0,186 – faktor jednovremenosti zavisan od vrijednosti vršnog opterećenja stana (dijagram 2). Vršno opterećenje tercijalnih djelatnosti Od objekata tercijalne djelatnosti na području obuhvaćenim ovim DUP-om nalaze se ili se planiraju sledeći objekti: osnovne škole, dječiji vrtić, bolnica, crkva, hotel, otvoreni sportski tereni i sl. Za proračun vršnog opterećenja koje potiče od ovih djelatnosti usvaja se specifično vršno opterećenje pv (W/m2 )za pojedine djelatnosti. Na osnovu navedenih podataka i relacije

PVTD1 = STD x pVTD

dobija se vršno optrećenje koje potiče od tercijalnih djelatnosti , gdje je: STD - građevinska bruto površina (m²); pVTD - specifično vršno opterećenje (W/m²); Dobijene vrijednosti su prikazane u tabelama 2,3, i 4.


67

Vršno opterećenje javnog osvjetljenja Vršno opterećenje javne rasvjete (Pvjo) u ukupnom vrsnom opterećenju zone, kreće se po preporukama od 2,5% do 5%. S obzirom da su značajne dužine ulica usvojen je procenat opterećenja od 5%. Dakle, imamo:

PvJO = 0,05 x Pvu (W) gdje je: Pvu (kW) – zbir vršnih opterećenja od stambenih jedinica i trecijalnih djelatnosti. Ukupno vršno opterećenje zone Vršno opterećenje potrošača na području pojedinih zona, predstavlja zbir vršnih optererećenja od stambenih jedinica, tercijalnih djelatnosti i vršnog operećenja javnog osvjetljenja zone i ono, uz cosϕ = 0,95, gubitke i rezervu od 10% i koeficjent jednovremenosti između potrošača zone kz iznosi:

Svz = 1,1 x kz x ( Pvs + PVTD + PvJO) / 0,95 (kVA) Ukupno vršno opterećenje DUP-a Ukupno vršno opterećenje DUP-a iznosi:

SV = k x ( SVA + SVB + SVC). Sv = 0.85 x (975,08 + 7025,57 + 3353,86 9)

SV = 9651,33kVA

PLANIRANI ELEKTROENERGETSKI OBJEKTI Planom su predviđeni sledeći elektroenergetski objekti i instalacije: ◦ Trafostanice 10/0,4 kV; ◦ Trafostanica 35/10kV; ◦ Mreža 35 kV ; ◦ Mreža 10 kV; ◦ Niskonaponska mreža; ◦ Javno osvjetljenje ;


68

Trafostanice 10/0,4 kV Ovim planom je predvidjena rekonstrukcija postojećih i izgradnja novih trafostanica 10/0,4 kV kao što je prikazano u sledećoj tabeli. Postojeće srubne trafostanice zamjeniti novim MBTS.

Ovim planom je predviđeno da budu postavljene nove trafostanice 10/0,4 kV, snage 1x630 ili 2x630 kVA, u područjima gdje je predviđena izgradnja novih objekata u skladu sa namjenom površina prikazanih u grafičkom prilogu »Plan namjene«.

Postojeće TS

(kVA) Nove TS Novo TS (kVA)

Zona

STS„Bujevina“ 250 MBTS 630 C Izgradnja nove TS „Novo naselje Risan“ 1000 1000 B Zadržava se TS„Kula“ 630 630 B Zadržava se BTS„Export bilje 1“ 630 630 B Zadržava se BTS„Starački dom“ 400 630 B Rekonstrukcija BTS„Pješčina“ 250 630 C Rekonstrukcija TS„Škola“ 630 630 A Zadržava se MBTS„Bolnički stanovi“ 630 630 B Zadržava se MBTS„Dom kulture“ 250 630 B Rekonstrukcija MBTS Export bilje 2“ 250 630 B Rekonstrukcija TS„Bolnica“ 630 630 B Zadržava se MBTS„Smokovac“ 160 630 C Rekonstrukcija STS„Manastir Banja“ 50 MBTS 2x630 B Izgradnja nove MBTS„Nova“ 2x630 2x630 B Zadržava se MBTS„1“ 630 B Izgradnja nove MBTS„2“ 630 C Izgradnja nove MBTS„3“ 630 B Izgradnja nove MBTS„4“ 630 C Izgradnja nove MBTS„5“ 630 B Izgradnja nove MBTS„6“ 630 A Izgradnja nove MBTS„7“ 630 C Izgradnja nove MBTS„8“ 2x630 C Izgradnja nove MBTS„9“ 630 B Izgradnja nove MBTS„10“ 630 C Izgradnja nove MBTS„11“ 630 B Izgradnja nove MBTS„12“ 630 C Izgradnja nove MBTS„13“ 630 C Izgradnja nove MBTS“14“ 630 C Izgradnja nove


69

Planom predviđene trafostanice 10/0,4kV su tipske montazno betonske kućice (MBTS) urađene u skladu sa Tehničkom preporukom EPCG TP-1b . Kućice trebaju biti sa spoljašnjom ili unutrašnjom poslugom, a svojim oblikom, bojom fasade i adekvatnim arhitektonskim rješenjem, moraju biti prilagođene okolini. U kućice se ugrađuje tipizirana oprema, koju čine 10 kV-no postrojenje, jednan ili dva transformatora snage 630 kVA i 0,4 kV-no postrojenje. Srednje noponsko - 10 kV postrojenje je tip RMU (Ring Main Unit) za snagu kratkog spoja 250 kVA na sabirnicama 10 kV. Postrojenje se sastoji od najmanje dvije vodne i jedne trafo ćelije. Broj vodnih ćelija zavisi od pozicije trafostanice u 10 kV mreži, odnosno od broja predviđenih 10 kV kablova, koji se povezuju na trafostanicu. Transformatori su trofazni uljni, ispitani prema važećim JUS.N.H1.005, sa ili bez konzervatora, sa mogućnošću termičkog širenja ulja, bez trajne deformacije suda. Niskonaponski razvodni blok se izvodi i oprema u skladu sa TP- 1b i savremenim tehičkim rješenjima. Trafostanica 35/10kV Imajući u vidu izračunatu vršnu snagu novih potrošača na području ovog DUP-a kao i snagu već postojećih potrošača koji se napajaju sa TS 35/10kV »Risan« to je neophodno rekonstruisati postojeću TS 35/10kV »Risan« na 2x8 MVA. Izračunata vršna snaga, dobijena je na osnovu proračuna maksimalnih kapaciteta koji mogu biti izgrađeni na području zahvata plana u određenom periodu, kroz realizaciju plana.

Mreža 35kV S obzirom da se radi o značajnoj električnoj snazi koju je potrebno prenijeti dalekovodom 35kV »Kotor- Risan« i imajući u vidu ostale potrošače koji se napajaju preko ovog dalekovoda, kao i izgradnju nove trafostanice 110/35kV u Kotoru, to se do konačne realizacije ovog plana predlaže izvođenje dvostrukog kablovskog 35 kV-voda, odgovarajuće prenosne moći, kojim bi se zamijenio postojeći dalekovod od Kotora do Risna. U prvoj fazi realizacije plana, sve dok zadovoljava svojom prenosnom moći, koristio bi se postojeći dalekovod »Kotor – Risan«. Dionica dvostrukog voda Dionica dvostrukog nadzemnog voda od TS 35/10 kV "Risan" do krajnjeg stuba u mjestu Smokovac, na osnovu ovog plana, biće izmještena i kablirana u kompletnoj dužini voda. Za izvođenje kablovskih dionica predlažu se jednožilni kablovi

XHE- 49-A 1x240mm2, 20/35 kV i XHE- 49-A 1x240mm2, 6/10kV.

Odabrani presjek kabla 35 kV, svojom prenosnom moći odgovara moći nadzemne dionice voda sa provodnikom AlFe 95/15mm2 koja iznosi 350 A, a za odabrani kabal položen u zemlju 355(335)A zavisno od načina polaganja. Predviđeno je polaganje još jedne rezervne žile kabla. Presjek kabla za 10kV-nu dionicu je u pogledu prenosne moći znatno veći od prenosne moći nadzemne dionice voda radi povezivanja novih trafostanica u zoni trase kabla po sistemu ulaz-izlaz. Kao mjesto priključka zadržavaju se postojeće vodne ćelije 35kV i 10 kV sa kojih su izvedeni nadzemni priključci a trasa novog kablovskog dvostrukog voda kompletnom dužinom prati lokalne saobraćajnice. Kao krajnja tačka kablovske dionice 35kV zadržava se lokacija krajnjeg stuba dvostrukog voda s tim što je predviđena zamjena novim stubom ( za jednostruki vod) koji bi kao krajnji prihvatio sa jedne strane provodnike dionice nadzemnog jednostrukog voda a sa druge strane kablovski priključak 35kV. Predviđen je čelično-rešetkasti stub tipa »C3« primjenjivan kao krajnji kod nadzemnih vodova sa elementima koji odgovaraju elementima postojećeg voda a sa kojim je izgrađena i postojeća dionica jednostrukog voda »Risan-Lipci (Morinj)«. Krajnja tačka kablovske dionice 10kV-nog voda je postojeća MBTS 10/0,4kV »Smokovac« sa koje bi se izveo priključak na postojeći betonski stub dalekovoda 10 kV za Krivošije.


70

Izmještanje pomenute dionice dvostrukog voda opravdano je iz razloga što trasa postojećeg dalekovoda prolazi područjem povoljnim za izgradnju turističkih i drugih kapaciteta u Risnu pa se na ovaj način valorizuju značajne površine zemljišta a izborom planirane kablovske trase izbjegnuto je otežano rješavanje imovinsko-pravnih odnosa. Predviđeno je polaganje kablova u zajedničkom rovu. Predmetni kablovski vodovi će se pretežnom dužinom polagati slobodno u zemljanom rovu, osim na prelazima ispod saobraćajnog kolovoza, gdje će kablovi biti položeni kroz PVC kablovicu, Ø150mm ili uz primjenu mjera mehaničke zaštite. Prije kopanja rova obilježiti trasu voda i uporediti je sa dobijenim katastrima podzemnih instalacija kako bi se utvrdila mjesta ukrštanja ili paralelnog vođenja projektovanog kabla sa postojećim podzemnim instalacijama. Na tim mjestima rov kopati ručno, bez upotrebe mehanizacije i uz maksimalnu pažnju i kontrolu. Polaganje kablova 35kV je predviđeno u rovu dubine 1,1m a 10kV u rovu dubine 0,8m. Kod polaganja, dno rova treba da bude ravno. Pri slobodnom polaganju kabla u rov, prvo se po dnu razastire sloj pijeska debljine 10 cm, a onda polaže kabal. Na mjestima prelaza ispod lokalnih saobraćajnica kabal će se postaviti kroz kablovsku kanalizaciju. Kablovska kanalizacija se izrađuje od plastičnih cijevi odgovarajućeg prečnika Ø(110)150mm. Završetak kablova u vodne ćelije 35kV i 10 kV u TS 35/10kV i MBTS 10/0,4kV kao i na stubu 35kV i 10kV voda izvesti odgovarajućim kablovskim završnicama. Pri polaganju kablova voditi računa da sva eventualna ukrštanja, približavanja ili paralelna vođenja kablova sa drugim podzemnim instalacijama budu izvedena u skladu sa propisima i preporukama.

Mreža 10 kV Novim planskim rješenjem predviđa se podzemna kablovska 10kV-na mreža. Sa novog kablovskog 10kV-nog voda od TS 35/10kV »Risan« do TS 10/0,4kV«Smokovac« predviđa se napajanje više trafostanica 10/0,4 kV koje su planirane duž trase voda po sistemu ulaz-izlaz. Takođe, po istom principu, povezuju se nove trafostanice sa novog kablovskog voda koji ide od TS 35/10kV «Risan« prema Perastu uz trasu pješačke staze. Ovim se stiču uslovi za uklanjanje postojećih dalekovoda 10kV čime se oslobađaju postojeći koridori i valorizuju značajne površine zemljišta. Međutim, do konačne realizacije plana tj. uklanjanja postojećih dalekovoda, zaštitni koridori, prikazani u grafičkom prilogu«Elektroenergetika- Plan«, ostaju na snazi. Planirane trafostanice se povezuju međusobno kao i sa postojećim trafostanicama 10/0,4 kV obrazujući složenu 10kV-nu mrežu. Planirana 10kV-na mreža na podrucja DUP-a izvodi se podzemno kablovima XHE-49 3x(1x240mm2, 6/10kV). Eventualni izbor drugog tipa kabla treba usaglasiti sa "Elektrodistribucijom" Kotor. Planirani 10kV–ni vod »Risan-Perast«, radi veće pouzdanosti u napajanu, izvesti kablom XHE-49 4x(1x240mm2, 6/10 kV), koji ima funkciju dvostrukog voda. Međusobno minimalno rastojanje izmedju kablova treba da bude najmanje 7 cm, zbog povećanja korekcionog faktora. Polaganje svih kablova izvesti prema važećim tehničkim uslovima za ovu vrstu djelatnosti. Na mjestima gjde se energetski kablovi vode paralelno ili ukrštaju sa drugim vrstama instalacija voditi računa o minimalnom rastojanju koje mora biti sledeće za razne vrste instalacija: ▫ Pri paralelnom vođenju energetskih i telekomunikacionih kablova najmanji horizontalni razmak je

0,5m za kablove 1kV i 10kV, odnosno 1m, za kablove 35kV. Ukrštanje energetskog i telekomunikacionog kabla vrši se na razmaku od 0,5m. Energetski kabal se polaže na većoj dubini od telekomunikacionog . Ukoliko se razmaci ne mogu postići energetske kablove na tim mjestima provesti kroz cijev. Pri ukrštanju energetskih kablova sa telekomunikacionim kablovima potrebno je


71

da ugao bude što bliži pravom uglu. Ugao ukrštanja treba da bude najmanje 45 stepeni. Pri ukrštanju kablova za napone 250V vertikalno rastojanje mora da iznosi najmanje 0,3 a za veće kablove 0,5m.

▫ Pri horizontalnom vođenju energetskog kabla sa vodovodnom ili kanalizacionom infrastrukturnom (cijevi) najmanji razmak iznosi 0,4m. Energetski kabal se pri ukrštanju polaže iznad vodovodne ili kanalizacione cijevi na najmanjem rastojanju od 0,3m. Ukoliko se ovi razmaci ne mogu postići na tim mjestima energetski kabal položiti kroz zaštitnu cijev.

▫ Pri paralelnom vođenju kablova i toplovoda najmanje rastojanje između kablova i spoljašnje ivice toplovoda mora da iznosi 0,7m za 10kV-ni kabal. Nije dozvoljeno polaganje kablova iznad toplovoda. Pri ukštanju energetskih kablova sa kanalima toplovoda minimalno vertikalno rastojanje mora da iznosi 0,6m. Energetske kablove pri ukrštanju položiti iznad toplovoda. Na ovim mjestima obezbjediti toplotnu izolaciju od izolacionog materijala (pjenušavi beton) debljine 0,2m. Pri paralelnom vođenju i ukrštanju energetskog kabla za javno osvjetljenje i toplovoda najmanji razmak je 0,1m.

Nakon polaganja, a prije zatrpavanja kabla, investitor je dužan obezbjediti katastarsko snimanje tačnog položaja kabla u skladu sa zakonskim odredbama. Na tom snimljenom grafičkom prilogu trase kabla, treba označiti tip i presjek kabla, tačnu dužinu trase i samog kabla, mjesto njegovog ukrštanja, približavanja ili paralelnog vođenja sa drugim podzemnim instalacijama, mjesta položene kablovske kanalizacije sa brojem korišćenih i rezervnih cijevi. Ukoliko to zahtjevaju tehnički uslovi stručne službe Elektrodistribucije Kotor, zajedno sa kablom na oko 0,4m dubine u rov položiti i traku za uzemljenje, FeZn 25x4mm. Duž trase kablova ugraditi standardne oznake koje označavaju kabl u rovu, mjesta kablovskih spojnica, početak i kraj kablovske kanalizacije, ukrštanje, približavanje ili paralelno vođenje kabla sa drugim kablovima i ostalim podzemnim instalacijama i sl. Eventualna izmještanja postojećih kablova, zbog novih urbanističkih rješenja, vršiti uz obavezno prisustvo predstavnika nadležne Elektrodistribucije i pod njihovom kontrolom. U tim slučajevima, otkopavanje kabla mora biti ručno, a sam kabal mora biti u beznaponskom stanju. Pri izvođenju radova preduzeti sve potrebne mjere zaštite radnika, građana i vozila, a zaštitnim mjerama omogućiti odvajanje pješačkog i motornog saobraćaja. Na mjestima gjde je, radi polaganje kablova, izvršeno isjecanje regulisanih površina, iste dovesti u prvobitno stanje. Investitori su dužni da obezbjede projektnu dokumentaciju za izvođenje kablovskih 10kV-nih vodova, kao i da obezbjede tehničku kontrolu tih projekata. Investitori su dužni da obezbjede potrebnu dokumentaciju za izdavanje građevinske dozvole kao i stručni nadzor nad izvođenjem radova. Nakon završetka radova, investitor je dužan zahtjevati vršenje tehničkog pregleda i nakon njega podnijeti zahjtev za izdavanje upotrebne dozvole.

Niskonaponska mreža Od novih trafostanica 10/0,4kV se polažu niskonaponski kablovi za napajanje električnom energijom potrošača kao i za osvjetljenje ulica (saobraćajnica). Presjek kablova niskonaponskih potrošača kao i ulične rasvjete biće određen uslovima nadležne elektrodistributivne organizacije u glavnim projektima objekata na osnovu stvarnih jednovremenih snaga objekata. Priključenje novih potrošača na niskonaponsku mrežu vršiće se polaganjem podzemnih kablova do kablovskih priključnih ormara postavljenih na fasadi objekata. Kablovski priključni ormar kao i napojni kabal biće definisani u glavnim projektima elektroinstalacija novih objekta a uvod kablova u objekte mora se obezbjediti polaganjem PVC cijevi prečnika 110mm. Za izvođenje niskonaponskih vodova, priimenjuju se uslovi već navedeni ranije u tekstu.


72

Javno osvjetljenje Duž saobraćajnica, prilaza i trotoara, pješačkih komunikacija, parking prostora potrebno je izvesti javnu rasvjetu. Planom nije definisan sistem javne rasvjete, već će se isto riješiti u sklopu rješenja uređenja kompleksa. Ovim planom se samo postavlja uslov da prilikom izrade projekata instalacija javne rasvjete budu ispoštovani svjetlotehnički kriterijumi dati u preporukama CIE (Publikation CIE 115, 1995. god.). Planom se dijelom definiše javno osvjetljenje kao sastavni dio urbanističke cjeline tako da ga treba i izgraditi u skladu sa urbanističkim i saobraćajno-tehničkim zahtjevima, a težeći da instalacija osvjetljenja postane integralni element urbane sredine. Pri planiranju osvjetljenja saobraćajnica i ostalih površina mora se osigurati minimalni osvjetljaj koji će obezbjediti kretanje uz što veću sigurnost i konfor svih učesnika u noćnom saobraćaju, kao i u tome da instalacija osvjetljenja ima i svoju dekorativnu funkciju. Zato se pri rješavanju uličnog osvjetljenja mora voditi računa o sva četiri osnovna mjerila kvaliteta osvjetljenja:

▫ nivo sjajnosti kolovoza, ▫ podužna i opšta ravnomjernost sjajnosti, ▫ ograničavanje zasljepljivanja (smanjenje psihološkog blještanja), ▫ vizuelno vođenje saobraćaja.

Napajanje instalacije javne rasvjete predviđeno je sa NN polja u trafostanicama, kao i upravljanje istom sa fotorelejom ili uklopnim satom. Zaštitne mjere Zastita niskog napona Mrežu niskog napona treba štititi od struje kratkog spoja sa NN visokoučinskim osiguračima, ugrađenim u NN polju pripadajuće TS 10/0,4 kV. U priključnim kablovskim ormarićima zaštititi ogranke za objekte odgovarajućim osiguračima. Zaštita TS 10/0,4 kV U TS 10/0,4 kV za zaštitu transformatora snage 630 kVA predviđen je Buholcov relej. Za zaštitu od kvarova između 10kV i 0,4 kV služe primarni prekostrujni releji, kao i NN prekidači sa termičkom i prekostrujnom zaštitom. Zastita od visokog napona dodira Uzemljenje instalacija svih objekata povezaće se na zaštitno uzemljenje trafostanica i javne rasvjete, tako da se dobije sistem zajedničkog uzemljivača i da se pri tom postigne jedan od sistema zastite (TN - C-S, TN – S ili TT), a uz saglasnost nadlezne Elektrodistribucije. Radi postizanja uslova iz tehničkih propisa i izjednačenja potencijala sva uzemljenja ovih TS 10/0,4kV, objekata i javne rasvjete medjusobno povezati. Zaštita mreže visokog napona Pitanje zaštite mreže VN treba riješiti u sklopu čitave mreže 10kV na području TS 35/10kV "Risan". Prilog1. Dijagrami:


73

Mjere energetske efikasnosti Pod pojmom energetske efikasnosti podrazumjeva se skup mjera koje se preduzimaju u cilju smanjenja potrošnje energije, a koje pri tome ne narušavaju uslove rada i življenja. Dakle, cilj je svesti potrošnju energije na minimum, a zadržati ili povećati nivo udobnosti i komfora. Ovdje je bitno napraviti razliku između energetske efikasnosti i štednje energije. Naime, štednja energije uvijek podrazumijeva određena odricanja, dok efikasna upotreba energije vodi ka povećanju kvaliteta života. Pojam energetske efikasnosti se u današnje vrijeme često veže za energetski efikasne uređaje tj. uređaje koji imaju male gubitke prilikom transformacije jednog vida energije u drugi. Isto tako, oblasti energetske efikasnosti pripadaju i obnovljivi izvori na strani potrošnje, odnosno obnovljivi izvori koji se koriste ,prije svega, za sisteme grijanja i hlađenja prostora kao i zagrijavanje sanitarne vode. Poboljšanje energetske efikasnosti posebno se odnosi na ugradnju ili primjenu : niskoenergetskih zgrada, unaprjeđenje uređaja za klimatizaciju i pripremu tople vode, unaprjeđenje rasvjete, koncepta inteligentnih zgrada (upravljanje potrošnjom energije glavnih potrošaca s jednog centralnog mjesta). Sve nabrojane mogućnosti se u određenoj mjeri mogu koristiti pri izgradnji objekata na području ovog DUP-a. Posebno, od nabrojanih mjera, treba naglasiti potencijalnu primjenu energije direktnog sunčevog zračenja. Kako trenutno na teritoriji Crne Gore nema dovoljno kvalitetnih podataka o prostornoj i sezonskoj raspodjeli sunčevog zračenja, može se samo izvršiti procjena na osnovu podatka o prosječnom broju sunčanih dana godišnje. Ovo područje spada u red područja sa vrlo povoljnim osnovnim parametrima za značajnije korišćenje energije neposrednog sunčevog zračenja. Na ovom području postoje mogućnosti za oba načina korišćenja sunčeve energije – za grijanje vode (klasični solarni kolektori) i za proizvodnju električne energije (fotonaponske ćelije). Korišćenje solarnih kolektora se može preporučiti kao mogućnost određene uštede u potrošnji električne energije, pri čemu se mora povesti računa da ne budu u koliziji sa karakterističnom tradicionalnom arhitekturom. Za proizvodnju električne energije pomoću fotonaponskih elemenata, potrebno je uraditi prethodnu sveobuhvatnu analizu tehničkih, ekonomskih i ekoloških parametara. Sunčeva energija kao izvor toplote Imajući u vidu položaj i veličinu predmetnog DUP-a, veliki broj sunčanih dana u godini kao i povoljnosti koje sunčeva energija ima, preporučujemo korišćenje ovog vida energije za grijanje sanitarne vode. Energija sunca je stalna, teoretski se koristi 365 dana u godini. Ekološki je čista i besplatna. Troškovi ugradnje sistema su mali u odnosu na vijek eksploatacije. Energija sunca štedi druge energente. Solarnim kolektorskim grijanjem grije se sanitarna voda tokom godine, a primjenjuje se i na instalacijama podnog grijanja u zimskom periodu. U dugogodišnjem radu na solarnim sistemima primjenjenim za grijanje sanitarne vode i na osnovu praćenja stanja u praksi, došlo se do sledećih podataka koji se odnose na područje Srbije. Solarni kolektor po jednom metru kvadratnom uštedjeće godišnje 750kWh energije. Sistem u ljetnjem periodu zadovoljava potrebe tople vode 90-100%, u prelaznom periodu zadovoljava potrebe tople vode 50-70%, dok u zimskom periodu sistem zadovoljava potrebe tople vode 10-25%. Ovo znači da se u prelaznom periodu voda mora dogrijavati, ali i pored toga ušteda električne energije je evidentna.


74

5.4. Hidrotehnička infrastruktura Prema postavkama Prostornog plana opštine, Risan ima izuzetno značajan položaj u mreži naselja kao sekundarni centar za priobalno područje Risanskog zaliva, te Krivošija i Ledenica. Naselje Risan leži u sjevernom dijelu Bokokotorskog zaliva. Sa južne strane je Risanski zaliv, a sa ostalih strana uzdižu se strme padine - obronci Dinarskog sistema. Postojeće stanje Vodovod Vodosnabdijevanje svih većih naselja u Opštini Kotor vrši se javnim vodovodnim sistemom. Snabdijevanje Risna vodom obezbijeđeno je iz kotorskog vodovoda i lokalnog izvorišta "Spila" iz gradskog vodovoda preko cjevovoda Ø250mm iz pravca Morinja i Ø150mm iz pravca Perasta. Iizvor "Spila" zaslanjuje i da nije upotrebljiv u ljetnjem periodu, a zimi se povremeno potapa, tako da je određen period van upotrebe. Dakle, vodosnabdijevanje Risna je podijeljeno u dva režima – ljetnji i zimski. Zimski režim vodosnabdijevanja (novembar-jun) odlikuje se velikim količinama vode u izvorištima, ali i manjom potrebom za vodom Ljetnji režim (jul-oktobar) odlikuje se nedovoljnim količinama vode u izvorištima (usled smanjene izdašnosti ili zaslanjenja vode u izvorištu) i velikim potrebama za za vodom zbog turističke sezone. Pošto izvorište Spila ima velike oscilacije u toku godine, odnosno u ljetnjem periodu dolazi do zaslanjenja vode, to je neophodno dopremati vodu tranzitnim cjevovodima iz Kotora, odnosno Orahovca. U tu svrhu se koriste dva cjevovoda: cjevovod Verige-Risan Ø250 PVC i cjevovod Orahovac-Risan Ø160 PVC. Zbog nedovoljnog kapaciteta, u pripremi je zamjena tranzitnog cjevovoda Orahovac – Risan cjevovodom DN250 PE. Vodovodna mreža u Risnu funkcioniše sa vezom preko sistema snabdijevanja iz rezervoara "Škaljari" - preko crpne stanice "Tabačina" do rezervoara "Dobrota 1". Od ovog rezervoara postavljen je cjevovod prečnika 150mm, koji snabdijeva naselja Ljuta, Orahovac, Perast i Risan. Pored toga je skoro započeta gradnja paralelnog sistema, koji treba da poveže rezervoar "Dobrota 2 i 3" sa cjevovodom prečnika 300mm i rezervoar "Orahovac" i "Risan", koji će dopuniti rad u postoježem stanju vodosnabdijevanja. Sa time bi se rasteretio postojeći dovod Ø150mmi obezbijedila dovoljna količina vode za postojeću crpnu stanicu "Spila" odbosno postojeće rezervoare. Pored toga je iz pravca Risna do Veriga postavljen vodovod prečnika 250mm. Na Verigama je sa podmorskim cjevovodom povezan vodovodni sistem sa obje strane zaliva. Sa time je formiran veliki cjevovodni prsten, koji pokriva kompletnu zonu istočnog dijela Bokokotorskog zaliva. U samom Risnu izgrađeno je nekoliko rezervoara na različitim visinskim kotama, tako da je vodovodni sistem regulisan u dvije visinske zone. Prvi rezervoar R I ima kapacitet V=2x500m³ na KT 50,00mnm. Za nisku vodovodnu zonu. U tom rezervoaru izgrađena je pumpna stanica za podmirenje potreba vodosnabdijevanja za visoku zonu. Godine 1998. oba rezervoara su povezana u zajednički sistem. Pored toga vodosnabdijevanje iznad kote 30mnm. Reguliše i crpna stanica "Spila". Drugu visociju zonu porkiva rezervoar R II ima kapacitet 120m3 i KT 100mnm. On se puni potisnim cjevovodom iz R I. Rezervoar je star i datira iz 40.tih godina prošlog vijeka. Što se rezervoarskog prostora tiče, potrebno je predvidjeti izgradnju jednog rezervoara umjesto postojećeg, koji se nalazi na koti cca 100mnm, kapaciteta 120m3. Zbog planirane izgradnje objekta na kotama višim od kote postojećeg rezervoara, novi rezervoar bi trebalo postaviti na visočijoj koti, kako bi se što veći broj rezervoara snabdijevao gravitaciono iz rezervoara.


75

Možemo zaključiti, da je vodovodna mreža za sanitarnu vodu riješena na odgovarajući način. Veći problem je hidrantska mreža, koja je izvedena samo na nekim manjim lokacijama. Rješavanju ovog problema je potrebno posvetiti posebnu pažnju. Specifična potrošnja za snabdijevanje vodom Crnogorskog primorja (prema Masters planu - 2002.god i PPO Kotor ), određena je na bazi postojećih cifri o potrošnji u našoj zemlji, uzimajući u obzir nivo potrošnje i trendove u drugim zemljama sa sličnim životnim standardom i klimom. Specifičma potrošnja iznosi: - stalni stanovnici 200 lit/st/dan Turizam: - hoteli "A" kategorije de lux 650 lit/st/dan - hoteli "B" kategorije 450 lit/st/dan - ostale kategorije 350 lit/st/dan Koeficijent dnevne neravnomjernosti (u odnosu na mjesečnu potrošnju) za jedan dan sa max.potrošnjom iznosi 1.25, a koeficijent časovne neravnomjernosti usvaja se 2.0. Postojeći cjevovodi su izvedeni od PVC materijala, čeličnih pocinčanih cijevi, a cjevovod u pravcu Morinj je od čeličnih cijevi. Svi novoplanirani cjevovdi su planirani od PVC i PEHD odgovarajućih profila sa izradom okana na mjestu priključaka odn.povezivanja cjevovoda. Kanalizacija U Risnu postoji organizovani odvod kanalizacije. Sistem kanalizacije je izgrađen za samo za nekoliko starijih zgrada, bolnicu i doma starih. Potrebno je predvidjeti izgradnju novog kanalizacionog sistema za sve objekte. Zbog konfiguracije terena najvećim dijelom će to biti gravitacioni sistem cjevovoda, osim u priobalnom području, gdje će biti potrebne pumne stanice. Kod starijih objekata fekalne vode odvode se iz kuća i upuštaju u neposrednoj blizini u zemljište, dok ipak većina kuća koristi septičke jame. Hotel "Teuta" ima svoj sistem od tri prelivne septičke jame, od kojih fekalne i upotrebljene vode odlaze cjevovdom pravcem sjever-jug, te podmorskim ispustom u more, u dužini 30m, Ø200mm. Prelivne spetičke jame sa ispustom u more imaju još stambeni objekat u blizini hotela "Teuta" u dužini oko 50m, dok stare kuće uz more imaju ispust svega do 2m od obale. Nezavisno od ispusta za fekalnu vodu, urađen je prihvatni kolektor za kišnicu duž zapadne, moru okrenute strane, u koju se ulijeva voda iz bazena. Ovaj ispust nije urađen do mora, već betonska cijev do početka šljunčane plaže, na sjevernoj strani od objekta, kojom voda ističe u more, što je anomalija. Tako je primijećeno da dolazi do ubacivanja pijeska i šljunka u cijev, usled vjetrova i valova. Zbog navedenog, postoji problem zatrpavanja svijetlog profila izlazne cijevi. Master planom iz 2002. godine za odvođenje otpadnih voda za primorski region, za Risan i Perast se preporučuje izgradnja lokalnog uređaja za tretman otpadnih voda. Zbog velike udaljenosti od naselja koja će biti obuhvaćena kanalizacionim sistemom Kotora (npr.Stoliv) DUP-om je potrebno predvidjeti lokaciju za izgradnju postrojenja za prečišćavanje otpadnih voda.


76

Planirano stanje Vodovod Planirani koncept vodosnabdijevanja Risna oslanja se na temeljima postojećeg stanja vodovodne mreže Risna, sa određenim izmjenama. Izmjene se odnose na rezervoarski prostor. Naime, Rezervoar R II jednokomorni kapaciteta 120m3 i kd 100mnm, i datira iz 40.-tih godina proslog vijeka te je planirano zamijeniti ga novim većeg kapaciteta, a ukoliko je moguće postaviti ga na visočiju kotu (preporuka 110mnm). Novoplanirani R II je planiran sa znatno proširenim kapacitetom (2x 500m3) Rezervoar RII se puni iz postojećeg rezervoara RI (2x500m3) a ovaj postojeceg vodoizvorista Spila u zimskom rezimu (novembar-jun) dok u ljetnjem rezimu (jul-oktobar) dolazi do zaslanjenja izora ali i do povećanja potreba za vodom zbog turističke sezone. U budućem periodu (tokom 2010 godine) očekuje se finalizacija projekta Regionalnog vodovoda te je planirano oslanjanje na kapacitete Regionalnog vodovoda. U daljoj fazi realizacije vodovoda planirana je izgradnja rezervoara RIII V=2x 200m3 Kt=163mnm i RIV V=200m3 i Kt=199mnm. Rezervoar RIII je planiran za snabdijevanje istočnog dijela zahvata plana a puni se iz RII. Rezervoar RIV je planiran za najvisočiju zonu plana te kao neophodna protivpožarna rezerva. Rezervoar RIV se puni iz RIII. Predviđa se da će u Risnu živjeti oko 6094 stanovnika i turista, tako da sve usluge i objekti društvnog standarda treba da budu predviđeni za broj od oko 4000 korisnika. Za planirani broj od N=6094 korisnika, specifičnu potrošnju od q=400lit/dan/st. i koeficijente dnevne i časovne neravnomjernosti k1 = 1.5 i k2 = 2.0 potrebno je obezbijediti Qmax.čas = 55.60 lit/sec. sanitarne vode. Vodovodna mreža je planirana duž trotoara ili neposredno uz ivicu saobraćajnica ukoliko nema trotoara. Srednja dnevna Qsr = 4000 * 400 / 86.400 = 18.52 lit/sec Max dnevna Qmax.dn = Qsr * 1,5 = 18.52 * 1,5 = 27.8 lit/sec Max čas Qmax.čas = Qmax.dn * 2,0 = 27,8 * 2,0 = 55.60 lit/sec. Protivpožarna mreža Poštujući uslove protivpožarne zaštite, planirani cjevovodi dimenzionisani su tako, da odgovaraju i zahtijevima za hidrantsku mrežu. Svi novi cjevovodi, koji su položeni uz ivicu saobraćajnica, su od cijevi DCI DN 110mm, što odgovara zahtijevu pravilnika za protivpožarnu zaštitu, da minimalni profili cijevi ne smiju biti manji od 110mm. Na svim postojećim cjevovodima profila 110mm i na svim novim cjevovdima predviđena je ugradnja nadzemnih hidranata PH DN80mm, na razmaku 80-100m. Na mjestima gdje smetaju prometu ili slično, mogu se ugraditi i podzemni hidranti. Protivpožarna mreža je planirana u obliku prstena, tako da se omogući opskrba za hidrante iz dva smjera i da se poboljša ukupna distribucija pritiska u mreži. Kanalizacija Nova fekalna kanalizacija je planirana tako, da se kompletna mreža sa predmetnog plana priključi na novoplanirani kanalizacioni kolektor, koji je planiran uz Jadransku magistralu a onda pumpama podigne do Postrojenja za prečišcavanje otpadne vode (PPOV) čija je lokacija planirana u slobodnoj zoni DUP-a Risan II na oko 120mnm uz granicu predmetnog plana, sa istočne strane. Prečišcenu vodu iz PPOV je planirano gravitacionim vodom DN500 PEHD odvesti do obale pa potom dubokim ispustom odvesti u more. Kolektor je predviđen je od PEHD cijevi DN 500, a ostala sekundarna mreza od manjih profila istog materijala.


77

Sa ovako planiranim konceptom kanalizacione mreže stvaraju se povoljni uslovi za priključenje svih postojećih i budućih objekata i njihovo distribuiranje, prečišcavanje, te ispustanje prečišcene vode u more, a samim tim i poboljšanje kvaliteta morske vode u odnosu na sadasnje i očuvanje podmorja. Mreža u naselju je planirana tako da nesmetano gravitaciono otiče medjutim glavni kolektor u trupu Jadranske magistrale ce morati da se prepumpava na dva mjesta, što je graficki prikazano. Na mjestima velikih denivelacija potrebno je raditi kaskade, a na mjestima priključaka i na rastojanju od 50 m planirana je izgradnja revizionih okana sa liveno-gvozdenim poklopcima i propisnim penjalicama Minimalni prećnik uličnih kanala je DN 200 PEHD. Voditi računa o minimalnim padovima. Postojeće ispuste u more je neophodno ukinuti. Fekalna kanalizacija je planirana osovinom saobraćajnica. Količina otpadnih voda po stanovniku iznosi 0.0118 l/s/stanovniku i služi za dimenzionisanje ulične mreže fekalne kanalizacije. Atmosferska kanalizacija U zahvatu predmetnog plana planirana je atmosferska kanalizacija koja se može izvoditi fazno prema potrebama. Planirana su dva kolektora DN350 PVC i DN400 PVC koji se ispuštaju u prirodni recipijent - more, a u visočijim djelovima plana planirano je da se atmosferska kanalizacija uliva u postojeće potoke. Planirani su i vodovi atmosferske kanalizacije DN200 PVC , DN250 PVC i DN300 PVC koji se spuštaju gravitaciono i ulivaju u dva primarna kolektora. Prije ispuštanja atmosferske vode u potoke obavezno je postaviti taložnik. Postojeći potoci su ključni za prihvat i odvod oborinskih voda u naselju pa ih stoga treba dovesti u potpuno funkcionalno stanje formiranjem hidraulički adekvatnih profila kanala. Pošto je teren u nagibu i velikim denivelacijama, atmosfersku kanalizaciju treba projektovati sa posebnom pažnjom. Na mjestima velikih nagiba predvidjeti kaskade. Atmosferska kanalizacija je planirana da otiče gravitaciono i nema prepumpavanja. Cijevi prate poprečni nagib saobraćajnice. Posebnu pažnju obratiti na ukrštanje hidrotehničkih instalacija. Predviđeni prečnici vodovoda fekalne i atmosferske kanalizacije su aproksomativni, a konačni prečnici dobiće se prilikom izrade glavnih projekata.


78

5.5. Telekomunikaciona infrastruktura Postojeće stanje U posmatranoj zoni DUP , naselju Risan u Kotoru , dominantni operater fiksne telefonije , Crnogorski Telekom, je prije nekoliko godina (2002.godine) , u skladu sa svojim razvojnim planovima , montirao novi telekomunikacioni čvor RSS Risan , sa kojeg se telekomunikacionim servisima napajaju pretplatnici sa ovog područja, a u okviru glavnog telekomunikacionog čvora Kotor . Telekomunikacioni čvor RSS Risan , povezan je optičkim kablom sa glavnim telekomunikacionim čvorom Kotor. Telekomunikacioni čvor RSS Risan , iako nije idealno lociran ( ne nalazi se u strogom centru naselja ) , uzimajući u obzir dužinu pretplatničke petlje – rastojanje od telekomunikacionog čvora do pretplatnika , u odnosu na nove standarde u pružanju savremenih telekomunikacionih servisa , kakvi su : ADSL , ADSL 2+ , VDSL , IPTV i dr. , može da snadbijeva navedenim servisima . Cjelokupna telekomunikaciona mreža u naselju Risan vezana je na navedeni telekomunikacioni čvor , izgradjena je tokom 2002.godine , i to isključivo kablovima tipa TK 59GM , provučernim kroz pE i PVC cijevi u telekomunikacionoj kanalizaciji , tako da karakteristike i kapaciteti izgradjene mreže zadovoljavaju trenutne potrebe stanovnika ovog naselja za novim priključcima i novim telekomunikacionim servisima . Telekomunikaciona kanalizacija je radjena manjim dijelom sa 3 PVC , a većim dijelom sa 2 PVC cijevi 110mm u primarnom dijelu tk kanalizacije i sa 2 pE cijevi 40mm prema spoljašnjim i unutrašnjim izvodnim ormarićima. Dominantan tip izvoda čine spoljašnji izvodi – stubići , dok je jedan manji dio izvoda unutrašnji – ormarići . Posebno treba imati u vidu da su kroz telekomunikacionu kanalizaciju koja je postavljena dijelom uz trup , a dijelom u trup saobraćajnice Kotor – Herceg Novi , provučeni optički kapaciteti između Kotora i Herceg Novog , tako da se o njima mora strogo voditi računa prilikom planiranja nove ili rekonstrukcije postojeće telekomunikacione kanalizacije . Stanje postojeće fiksne telekomunikacione mreže u naselju Risan je , generalno govoreći , zadovoljavajuće U naselju Risan prisutan je i mobilni signal sva tri mobilna operatera u Crnoj Gori : Promonte , T-Mobile i M-tel . Kvalitet signala mobilnih operatera je zadovoljavajući . U naselju je prisutan i signal bežičnog operatera TV signala , Broadband Montenegra . Planirano stanje Kako je rečeno u opisu postojećeg stanja , u posmatranoj zoni DUP Risan postoji relativno nova telekomunikaciona kanalizacija i relativno nova pristupna telekomunikaciona mreža , postavljena u telekomunikacionoj kanalizaciji ( gradjenoj PVC i pE cijevima ) , koja je vezana na relativno novi telekomunikacioni čvor RSS Risan , sve u vlasništvu dominantnog operatera fiksne telefonije , Crnogorskog Telekoma . Kapacitet i kvalitet primarne i sekundarne telekomunikacione mreže zadovoljava potrebe sadašnjih korisnika unutar zone za dodjelom novih priključaka i novih servisa , jer postoje odredjene kablovske rezerve u njoj . Medjutim , postojeća tk mreža ne može zadovoljiti potrebe svih planiranih sadržaja u zoni obuhvata DUP Risan . Dodjela novih priključaka i savremenih servisa biće moguća ukoliko se određeni djelovi postojeće telekomunikacione infrastrukture prošire , određeni djelovi zbog izgradnje novih saobraćajnica i njihovog


79

položaja u odnosu na nove trase će se u potpunosti napustiti , dok će se u najvećem dijelu naselja izgraditi nova telekomunikaciona kanalizacija i nova telekomunikaciona mreža . Realizacija savremenih telekomunikacionih servisa sa postojećeg telekomunikacionog čvora RSS Risan na taj način će biti ostvarljiva , iako će rastojanje od postojećeg RSS Risan do dijela novih pretplatnika na sjevernoj strani zone DUP-a , u najvećem broju slučajeva biti relativno veliko . Prilikom planiranja broja PVC cijevi i rasporeda telekomunikacionih okana u novoj telekomunikacionoj kanalizaciji , moraju se u obzir uzeti podaci o planiranim gradjevinskim površinama , površinama namijenjenim stambenim , poslovnim i uslužnim djelatnostima , broju stanovnika unutar zone i dr . Zbog toga je , u skladu sa naprijed iznijetim činjenicama , uz podatke o postojećoj telekomunikacionoj kanalizaciji na ovom terenu , dobijene iz Telekomunikacionog Centra Kotor , predvidjena rekonstrukcija postojeće ili pak izgradnja nove telekomunikacione kanalizacije na svim potezima unutar zone DUP Risan , gdje se to pokazalo kao neophodno . Rekonstrukcija postojeće telekomunikacione kanalizacije planirano je sa 6 . 4 , 3 i 2 PVC cijevi 110mm , dok je izgradnja nove telekomunikacione kanalizacije planirana sa 3 i 2 PVC cijevi 110mm . U zoni DUP Risan , predvidjena je izgradnja telekomunikacione kanalizacije i telekomunikacionih okana : sa 6 PVC cijevi 110 mm u ukupnoj duzini od oko 240 metara , sa 3 PVC cijevi 110 mm u ukupnoj duzini od oko 10000 metara , sa 2 PVC cijevi 110 mm u ukupnoj duzini od oko 6500 metara , novih tk okana sa lakim poklopcem – komada 237 . Planiranim rješenjima u dijelu telekomunikacione kanalizacije , ona se logično povezuje sa postojećom telekomunikacionom kanalizacijom u naselju Risan , tako da objedinjene čine cjelinu telekomunikacione kanalizacije u ovom naselju koja je potpuno povezana sa postojećim telekomunikacionim čvorom RSS Risan. Posebno povesti računa o izgradnji nove telekomunikacione kanalizacije i proširenju postojeće telekomunikacione kanalizacije uz saobraćajnicu Kotor – Herceg Novi , jer se u njoj nalaze optički kapaciteti između Kotora i Herceg Novog . Treba izbjeći bilo kakva oštećenja PVC cijevi i optičkih kablova u njima i o istima strogo voditi računa . Jedan dio postojećih trasa , realizacijom saobraćajnih rješenja iz ovog DUP-a , biće napušten , ali projektant nije pokušavao da unaprijed odredi poteze koji će biti napušteni djelimično ili u potpunosti , već je dogovor o tome potrebno da usaglase investitori objekata ili saobraćajnica i vlasnik telekomunikacione infrastrukture , Crnogorski Telekom. Trase planirane telekomunikacione kanalizacije potrebno je , gdje god je to moguće , uklopiti u trase trotoara ili zelenih površina , jer bi se u slučaju da se telekomunikaciona okna rade u trasi saobraćajnice ili parking prostora , morali ugraditi teški poklopci sa ramom i u skladu sa tim uraditi i ojačanje okana , što bi bilo neekonomično. Telekomunikacionu kanalizaciju koja je planirana u okviru ovog DUP-a , kao i telekomunikaciona okna , izvoditi u svemu prema važećim propisima Crne Gore , preporukama iz planova višeg reda i preporukama ZJ PTT iz ove oblasti. Jedna PVC cijev o 110 mm na svim potezima , planirana je isključivo za potrebe KDS operatera i provlačenja njihove kablovske i optičke infrastrukture. Od postojećih i DUP-om planiranih telekomunikacionih okana , projektima za pojedine objekte u zoni obuhvata , potrebno je definisati plan i način priključenja svakog pojedinačnog objekta .


80

Telekomunikacionu kanalizaciju sa PVC i pE cijevima , pojedinačnim projektima treba predvidjeti do samih objekata. Kućnu telekomunikacionu instalaciju u kolektivnim stambenim objektima , treba izvoditi u tipskim telekomunikacionim ormarićima , lociranim u ulazu u objekte na propisanoj visini ili u tehničkim prostorijama objekata , ukoliko takvih prostora ima . Na isti način izvesti i ormariće za koncentraciju instalacije za potrebe kablovske distribucije TV signala . Kućnu telekomunikacionu instalaciju u svim prostorijama izvoditi kablovima tipa IySty ili drugim kablovima sličnih karakteristika , provlačiti ih kroz PVC i pE cijevi , sa ugradnjom odgovarajućeg broja kutija , vodeći računa o tome da u svakom poslovnom prostoru treba predvidjeti minimalno po 4 telekomunikaciona priključka , a u stambenim jedinicama minimalno po 2 telekomunikaciona priključka. U slučaju da se trase telekomunikacione kanalizacije poklapaju sa trasama vodovodne kanalizacije ili sa trasom elektro vodova , potrebno je poštovati propisana rastojanja, a dinamiku izgradnje vremenski uskladiti U objektima funkcionalne namjene kakvi su : škol , vrtići, restorani, hoteli, tržni centri i dr., predvidjeti mogućnost montaže javnih telefonskih govornica.


81

6.Uporedni podaci postojećih i planskih bilansa površina

Bilans površina-postojeće stanje

NAMJENA POVRŠINA Postojeće stanje(ha)

Stanovanje veće gustine SV 3,44 Stanovanje srednje gustine SS 28.17 Stanovanje Stanovanje manje gustine SMG 27,63

Školstvo i socijalna zaštita 1,31 Zdravstvo 2,80

Centralne djelatnosti 0,87 Djelatnosti (Expobilje,BP,TS,ostalo) 1,18

Vjerski objekti 0,74 Groblje 0,41

Arheološki lokalitet (Rimska vila i Carine)-područje spomenika kulture 2,20

Staro jezgro Gabela 1,98 Zaštitne šume,park, 41,55

Ostale prirodne i poljoprivredne površine 48,93 Morsko dobro 6,3

Saobraćajne površine i ostalo 7,7 UKUPNA POVRŠINA ZAHVATA 175,21

Bilans površina-plan NAMJENA Oznaka Zone,Podzone Površina ha

Stanovanje većih gustina – SV B3,B5 1,52 Stanovanje srednje gustine – SS A,B,C 13,21 Stanovanje manje gustine – SMG A,B,C 34,59 Školstvo i socijalna zaštita – ŠS A1,B3,B4 2,55 Zdravstvo - Z B3 1,54 Hotel – T1 B5 1,52 Turističko naselje – T2 B2,B4,B5,C2 12,78 Centralne djelatnosti - CD B3,B5 0,44 Vjerski objekti - VO B3,C2,C3 0,74 Groblja - GP B3,B4 0,41 Sport i rekreacija - SR A1 0,71 Područje spomenika kulture B3 1,86 Zaštitno i urbano zelenilo ( ŠZ,PU) A,B,C 42,45 Ostale prirodne površine i poljoprivreda (OP,P) A,B,C 29,93 Arheološko područje A1,B3,B4 2,69 Morsko dobro (MD) 6,30 Saobraćajne površine i ostalo A,B,C 21,96 UKUPNO 175,21


82

Tabela sa novoformiranim urbanističkim parcelama na nivou Plana;

Podzone Broj novih UP

Površina u m2 Površina pod objektima

GBP Etaže max.

A1 4 3.056 611 1.833 3 bez obzira na nomenklaturu

Zona A ukupno 4 3.056 611 1.833 B1 17 16.102 3.841 11.519 B2 10 19.118 4.778 11.471 B3 11 11.921 3.409 10.232 B4 32 35.148 9.884 28.163 B5 19 32.131 7.551 18.840 Zona B ukupno 89 114.420 29.463 80.225 C1 51 53.075 10.615 31.845 C2 59 136.270 32.162 84.778 Zona C ukupno 110 189.345 42.777 116.623 Ukupno A+B+C 203 306.821 72.851 198.681

U vrijeme izrade važećeg plana UPN-DUP Risan (2004.god.) u naselju je bilo cca 2500 stanovnika, izgrađeno 511objekata od čega je najveći broj 433 objekata individualnog stanovanja,spratnosti do tri etaže,prosječne neto površine cca 150 m2,sa znatnim rasponima u pojedinim slučajevima.a planirano još 148 novih lokacija., planirani broj domaćinstava 540 sa prosečnim brojem članova 3,1, planirani broj stanovnika 3000. Planirana GBP je 104 600, individualno stanovanje,svi objekti cca 181- 194 000m2, uz dozvoljena odstupanja iznosi cca 160 000 m2.


83

7.Uslovi u pogledu planiranih namjena Prostor plana je podijeljen na zone ,podzone,blokove, lokacije i urbanističke parcele sa jasno definisanom namjenom, numeracijom i površinom. Stanovanje je osnovna namjena u okviru zona A, B i C,a podzone su definisane prema drugim sadržajima koji su planirani kao kompatibilni stanovanju,odnosno propisanim urbanističkim parametrima. Svaka zona,podzona je označena,a urbanističke parcele su numerisane i definisana im je namjena i površina (grafički prilog broj 11.i 11a Uslovi za sprovođenje plana). tako da je cio prostor podijeljen po funkcijama koje se na njemu odvijaju. Osnovne namjene površina na prostoru ovog plana su:

o Površine za stanovanje(SMG-stanovanje manje gustine;SS-stanovanje srednje gustine; SV-stanovanje veće gustine;), o Površine za školstvo i socijalnu zaštitu ( ŠS), o Površine za zdravstvo( Z ), o Površine za centralne djelatnosti ( CD ), o Površine za turizam ( T1- hoteli;T2- turistička naselja), o Površine za vjerske objekte ( VO ) i groblja (GP), o Površine za sport i rekereaciju (SR), o zaštitno i urbano zelenilo ( ŠZ- zaštitne šume,PU-površine za pejzažno uređenje), o površine ostale i komunalne infrastruktur ( IOE-elektroenergetske,IOH-hidrotehničke) o saobraćajne površine.

OPŠTI USLOVI Stanovanje Kompleksi postojećeg individualnog stanovanja ,duž Jadranske magistrale,oko trga i Gabele(stari dio naselja) i novi dio od bolnice prema kolektivnim zgradama ,čine jezgro naselja Risna. U okviru ove zone prepoznati su objekti koji poseduju karakterističnu arhitektonsku formu ovog prostora i koji se kao takvi zadržavaju uz mogućnost rekonstrukcije ( Studija graditeljskog nasleđa Risna) koja se mora sprovoditi uz strogu kontrolu Zavoda za zaštitu spomenika kulture (Uprava za zaštitu kulturnih dobara). Većina postojećih objekata pored stalnog stanovanja ima i stanove za turiste,manji broj stanova za turiste su organizovani u posebnim objektima ( vila Favorit) u okviru ove zone.Planom je predviđeno njihovo zadržavanje,a planirana je gradnja novih ,kao popunjavanje i oblikovanje već započetih pravaca i grupacija. Na višim kotama organizovano je stanovanje manje i srednje gustine,odnosno popunjavanje već postojećeg i započetog stanovanja uz jasno definisane uslove gradnje. Kao kompatibilnu funkciju stanovanju kao pretežnoj namjeni,na prostorima gdje to nije posebno naglašeno moguće je organizovati djelatnosti (trgovina,usluge,ugostiteljstvo i sl.) u okviru stambenog objekta. U zoni stanovanja, za centar Risna-Gabela,kao karakterističan primjer ambijentalnog primorskog naselja,čija urbana struktura,položaj i orijentacija odražavaju tradiciju življenja,kako bi se očuvale tradicionalne vrijednosti urbanog sklopa dati su posebni uslovi. Postojeći objekti kolektivnog stanovanja se zadržavaju i na ovim objektima se ne planira intervencija osim tekućeg održavanja odnosno rekonstrukcije u postojećem gabaritu.


84

Stanovanje manje gustine - SMG Ovaj tip stanovanja je zastupljen u sve tri Zone A,B i C (oko Spile ,duž jadranske magistrale u zaleđu na višim kotama).Za ovaj tip stanovanja ii= 0,6 (indeks izgrađenosti); iz=0,2 (indeks zauzetosti), a maksimalna spratnost je tri etaže bez obzira na njihovu nomenklaturu.Ovi indeksi su definisani u odnosu na urbanističke parcele i njihovu površinu. Planirani (novi) objekti su slobodnostojeći.Gradnju do maksimalne spratnosti moguće je izvoditi fazno zavisno od trenutne potrebe investitora.Potkrovna etaža podrazumijeva visinu nadzitka od 1,20m. Minimalna udaljenost novoplaniranog objekta od susjedne parcele je 1,5m.Ukoliko postoji međusobna usaglašenost susjeda objekti se mogu postaviti i na granicu parcele i organizovati kao dvojni ili kao niz. Građevinska linija se odnosi na postavljanje objekta. Zbog konfiguracije terena podzide i stepeništa mogu se postavljati i do granice urbanističke parcele koja se poklapa sa regulacionom linijom. Ukoliko konfiguracija odnosno nagib terena dozvljava da se u okviru podzide koja leži na granici urbanističčke parcele formira suterenska etaža ista se može graditi s tim da je isključivo planirana za garažu kojoj se pristupa direktno sa saobraćajnice. Nad ovako postavljenom garažom nema ukrovljavanja niti postavljanja nadstrešnica, pergola i sl., može se koristiti isključivo kao otvorena terasa ili ozelenjeni ravni krov. U okviru objekata moguće je organizovati djelatnosti i to u prizemnim etažama ili suterenima.Pod djelatno-stima se podrazumijevaju djelatnosti koje su kompatibilne sa stanovanjem,usluge,trgovina,ugostiteljstvo, mala privreda sa ćistom proizvodnjom koja ne ugrožava životnu sredinu i funkciju stanovanja. U okviru parcele pored stambenog objekta moguće je izgraditi prizemni pomoćni objekat ili garažu, ali da se pri tome ne prekorače zadati maksimalni urbanistički parametri za parcelu. Udaljenost pomoćnog objekta od susjedne parcele je min.1,5 m,a od stambenog objekta min.2,5 m. Parkiranje automobila obezbijediti na urbanističkoj parceli , u objektu ili u podzemnim etažama. Krovovi objekata su kosi sa maksimalnim nagibom 30 %, pokriveni kanalicom ili mediteran crijepom, sa elementima terase,balkona,pergole. U okviru prostora opredjeljenog za stanovanje moguće je organizovati stalno stanovanje, sobe za izdavanje ili stanove za turiste. Za planirane objekte dozvoljen je maksimalni horizontalni gabarit 150 m2. Stanovanje srednje gustine - SS Ovaj tip stanovanja planiran je u zoni postojećeg individualnog stanovanja kao i stanovanja u kojima su stanovi za turiste i sada organizovani. Realizacija ove namjene moguća je kroz rekonstrukciju postojećeih objekata ili izgradnju novih u vidu popunjavanja započetih pravaca i prostornih grupacija. Razvija se lijevo i desno od kompleksa bolnice i u zaleđu koje je organizovano u prvom nizu objekata uz put Risan- Grahovo. Planirane (nove) objekte postavljati kao slobodnostojeće . Maksimalna planirana spratnost u okviru ovog tipa stanovanja je tri etaže bez obzira na njihovu nomenklaturu ,gradnju do maksimalne spratnosti moguće je izvoditi fazno, zavisno od trenutne potrebe investitora. Objekat postaviti u skladu sa konfiguracijom terena . Potkrovna etaža podrazumijeva visinu nadzitka od 1,20m.. Ispod objekta moguća je organizacija podzemnih etaža. Maksimalni indeks zauzetosti parcele za novoplanirane objekte je 0,3. Maksimalni indeks izgrađenosti 0,9. Maksimalni horizontalni gabarit objekta je 150 m2. Minimalna udaljenost novoplaniranog objekta od susjedne parcele je 1,5m.Ukoliko postoji međusobna usaglašenost susjeda objekti se mogu postaviti i na granicu parcele i organizovati kao dvojni.


85

Građevinska linija se odnosi na postavljanje objekta. Zbog konfiguracije terena podzide i stepeništa mogu se postavljati i do granice urbanističke parcele koja se poklapa sa regulacionom linijom. Ukoliko konfiguracija odnosno nagib terena dozvljava da se u okviru podzide koja leži na granici urbanističke parcele formira suterenska etaža ista se može graditi s tim da je isključivo planirana za garažu kojoj se pristupa direktno sa saobraćajnice. Nad ovako postavljenom garažom nema ukrovljavanja niti postavljanja nadstrešnica, pergola i sl., može se koristiti isključivo kao otvorena terasa ili ozelenjeni ravni krov. U okviru objekata moguće je organizovati djelatnosti i to u prizemnim etažama ili suterenima.Pod djelatno-stima se podrazumijevaju djelatnosti koje su kompatibilne sa stanovanjem,usluge,trgovina,ugostiteljstvo, mala privreda sa ćistom proizvodnjom koja ne ugrožava životnu sredinu i funkciju stanovanja. U okviru parcele pored stambenog objekta moguće je izgraditi prizemni pomoćni objekat ili garažu, ali da se pri tome ne prekorače zadati maksimalni urbanistički parametri za parcelu. Udaljenost pomoćnog objekta od susjedne parcele je min.1,5 m,a od stambenog objekta min.2,5 m. Parkiranje automobila obezbijediti na urbanistićkoj parceli , u objektu ili u podzemnim etažama. Krovovi objekata su kosi sa maksimalnim nagibom 30 %, pokriveni kanalicom ili mediteran crijepom, sa elementima terase,balkona,pergole. U okviru prostora opredjeljenog za stanovanje moguće je organizovati stalno stanovanje, sobe za izdavanja ili stanove za turiste. Stanovanje veće gustine - SV Ovaj tip stanovanja zastupljen je na postojećim lokacijama na kojima su objekti u potpunosti definisani i izgrađeni. Ovi objekti se zadržavaju u svom horizontalnom i vertikalnom gabaritu .Na postojećim objektima dozvoljene su intervencije u smislu tekućeg održavanja . Za potrebe poboljšanja uslova na ovim lokacijama planirano je parkiranje u skladu sa prostornim mogućnostima. Maksimalna spratnost postojećih objekata je P+4+Pk. U okviru ove namjene kao pretežne namjene mogu se organizovati i djelatnosti u kombinaciji sa stanovanjem.Djelatnosti se mogu organizovati isključivo u prizemlju objekta i to da ne zauzimaju više od 30% bruto površine objekta.Djelatnosti koje su u kombinaciji sa stanovanjem moraju biti kompatibilne sa istim odnosno da ne ugrožavaju funkciju stanovanja i životne sredine. Parkiranje je planirano u okviru parcele,a garažiranje isključivo u okviru objekta. Za objekte u kojima se obavljaju djelatnosti u okviru urbanističke parcele obezbijediti parkiranje po normativu 1PM / 25m2 poslovnog prostora, a ukoliko se u objektu obavljaju ugostiteljske djelatnosti (po normativu 1PM na/4 stolice). Površine za hotele – T1 Lokacija planirana za ovu namjenu je stara kuća Đurkovića.Rekonstrukcijom starog objekta obezbjeđuje se hotelski smještaj.Kompleks se sastoji od više arhitektonsko-građevinskih djelova i predstavlja cjelinu od nekoliko stambenih objekata sa dvorištem.Za ovu lokaciju izdati su UTU od Ministarstva za ekonomski razvoj i Regionalnog zavoda za zaštitu spomenika kulture Kotor. U izgrađenim kompleksima duž Gabele posebno mjesto zauzima palata Ivelić, po svome prostranstvu,stilskoj obradi fasada i enterijerima i velikim ograđenim dvorištem (Studija graditljskog nasleđa Risna),predviđena je rekonstrukcija palate sa naučno- istraživačkom funkcijom (međunarodni arheološki centar) . Aktiviranje palate se mora sprovesti uz strogo poštovanje uslova nadležnog Regionalnog zavoda za zaštitu spomenika kulture Kotor (Uprava za zaštitu kulturnih dobara).


86

Na padini iznad Jadranske magistrale planirana je urbanistička parcela (UP 327) za hotel .Važeći plan je za ovu lokaciju predvidio apartmansko naselje ,s obzirom da nije realizovano, planiran je hotel,a zbog specifičnosti lokacije propisana je izrada Idejnog rješenja. Kroz Idejno rješenje i tehničku dokumentaciju projektovati jedan objekat ili centralni objekat sa depandansima ( kompleks sa više objekata) , riješiti saobraćaj kroz kompleks, parkiranje za sve objekte u kompleksu i pješački saobraćaj,staze.Preporučuju se objekti u nizu, objekti u prekinutom nizu, terasasto postavljeni na terenu,maksimalni indeksi na nivou urbanističke parcele su ii= 0,5 i iz= 0,25 Maksimalna planirana spratnost je tri etaže bez obzira na njihovu nomenklaturu. Minimalna udaljenost novoplaniranog objekta od susjedne parcele je 1,5m. Slobodne površine objekata turizma rješavaće se na način što će se u ambijent uređenog parkovskog zelenila inkorporirati sadržaji namijenjeni sportu,rekreaciji,zabavi i druženju. Obavezno primijeniti uslove iz poglavlja –Pejzažna arhitektura. Na parceli se mogu graditi bazeni i ostali sadržaji koji su prateći turističkoj namjeni. U izgradnji objekta treba koristiti prirodne materijale i elemente tradicionalne arhitekture podneblja oblikovane i komponovane na savremen način. Krovovi objekata se rešavaju kao kosi krovovi uz mogućnost kombinovanja sa ravnim ozelenjenim krovovima na etažama koje su postavljene na terenu stepenasto. Tehničkom dokumentacijom (Idejnim ili Glavnim projektom )će biti predviđena i definisana fazna izgradnja objekata, obaveznih pješačkih saobraćajnica i stepeništa te pristupnih i snabdjevačkih saobraćajnica ili izgradnja sportskih i drugih potrebnih sadržaja na ovoj urbanističkoj parceli(sve u skladu sa Pravilnikom o klasifikaciji ,minimalnim uslovima i kategorizaciji ugostiteljskih objekata (Sl.list RCG 23/05). Turističko naselje – T2 Turističko naselje podrazumijeva objekte namjenski građene za smještaj turista i za pružanje usluga ishrane i pića, odnosno komplekse na pojedinačnim urbanisitčkim parcelama sa jednim objektom ili sa više objekata i mogućnost udruživanja manjih UP u cilju izgradnje ovakvih kompleksa i naselja.Na ovim površinama ne mogu se planirati sadržaji povremene ili stalne stambene namjene(apartmani,turističko stanovanje i sl.). Za ove objekte zadati su maksimalni indeksi u odnosu na površinu urbanističke parcele ii=0,6 ; iz=0,25 ukoliko se urbanističke parcele udružuju u lokacije,isti indeksi važe i na nivou lokacije. Arhitektura objekata može imati slobodnu formu ,mora biti reprezentativna,uklopljena u prirodni ambijent sa elementima tradicionalne arhitekture i sa primjenom tradicionalnih materijala i elemenata na savremen način. Komplekse sa (depandansima ) apartmanima tretirati kao kompozicione cjeline(vezane objekte) prekinuti niz objekata terasastog tipa uklopljene u bogatu vegetaciju,sa zasebnim smještajnim jedinicama, koje se terasasto spuštaju i povlače po terenu, ka centralnim sadržajima i prostorima. Na ravnim djelovima terena preporučuju se lamele u prekinutom nizu. Krovovi objekata turizma mogu biti kosi u skladu sa uslovima za objekte stanovanja ili ravni ozelenjeni krovovi ukoliko su objekti tererasasto povučeni po terenu ( na strmom terenu). Slobodne površine objekata turizma rješavaće se na način što će se u ambijent uređenog parkovskog zelenila inkorporirati sadržaji namijenjeni sportu,rekreaciji,zabavi i druženju. Obavezno primijeniti uslove iz poglavlja –Pejzažna arhitektura.


87

Za svaki kompleks može se kroz projektnu dokumentaciju definisati fazna izgradnja objekata, obaveznih pješačkih saobraćajnica i stepeništa te pristupnih i snabdjevačkih saobraćajnica ili izgradnja sportskih i drugih potrebnih sadržaja za kompleks . Za planirane objekte maksimalni horizontalni gabarit je 150 m2,a maksimalna spratnost tri etaže bez obzira na nomenklaturu. Minimalna udaljenost novoplaniranog objekta od susjedne parcele je 1,5m. Izuzetno,objekti u kojima su zajednički sadržaji potrebni za kompleks,mogu imati horizontalni gabarit max.200 m2. Površine za školstvo i socijalnu zaštitu U skladu sa Posebnim uslovima. U okviru zahvata Plana zadržavaju se na lokaciji,gdje i sada egzistiraju,OŠ “Veljko Drobnjaković” i dječiji vrtić koji zadovoljavaju svojim kapacitetima. U okviru ovih lokacija moguće su intervencije na postojećim objektima u smislu tekućeg održavanja odnosno rekonstrukcije u postojećem gabaritu. Objekati socijalne zaštite od republičkog značaja - Dom za zaštitu starih lica „Grabovac“ ,koji se zadržavaju na lokaciji gdje i sada egzistiraju.Postojeće stanje zadovoljava potrebe,s obzirom da je gravitaciono područje šire,za ove ustanove predviđa se proširenje kapaciteta u okviru lokacija,što je i prethodnim Planom i PPO Kotorom predviđeno. Proširenje kapaciteta centra za zaštitu i zbrinjavanje starih lica već se realizuje po prethodnom Planu. Površine za zdravstvo Od objekata zdravstvene zaštite u Risnu je specijalizovana bolnica za ortopediju,neurologiju i neurohirurgiju „Vaso Ćurković“ . Za bolnicu „Vaso Ćuković“ predviđeno je proširenje kapaciteta i novi stambeni objekti za potrebe bolničkog osoblja (umjesto dosadašnjih prizemnih objekata).Realizacija je moguća fazno u skladu sa potrebama planiranih sadržaja. U okviru bolničkog kompleksa su postojeće kolektivne zgrade za potrebe osoblja,spratnosti od P do P+3. Planom je predviđeno da se ruše prizemni objekti u okviru bolničkog kompleksa, i na njihovim mjestima izgrade novi objekti za potrebe stanovanja i proširenja kapaciteta bolnice,( indeks izgrađenosti je 1,2 a indeks zauzetosti 0,4). Površine za vjerske objekte i groblja Vjerski objekti zadržavaju se na postojećim lokacijama. U okviru ovih lokacija moguće su intervencije na postojećim objektima u smislu tekućeg održavanja odnosno rekonstrukcije u postojećem gabaritu. Površine za sport i rekreaciju Površine za sport i rekreaciju su površine koje su namjenjene razvoju sportsko-rekreativnih sadržaja. Planirane površine za izgradnju sadržaja sporta i rekreacije su u okviru posebne zone na lokalitetu Carine, u skladu sa rezultatima prethodnih arheoloških istraživanja ,na lokaciji koja je za tu namjenu i prethodnim planom opredeljena.Sadržaji sporta i rekreacije organizovaće se u vidu manjih otvorenih sportskih terena uz uspostavljanje pješačkih komunikacija ,a prema uslovima Regionalnog zavoda za zaštitu spomenika kulture (Uprava za zaštitu kulturnih dobara) u Kotoru. Sportski tereni i bazeni se mogu graditi i na parcelama koje svojom površinom imaju tu mogućnost u okviru uređenja parcele- primjeniti uslove iz poglavlja Pejzažna arhitektura


88

Površine za centralne djelatnosti Sadržaji kulture,biblioteke,pozorišta,bioskopi,administracije,sl.planirani su na lokaciji koja je prethodnim planom opredeljena za te sadržaje,a koja nije realizovana (Dom kulture).U neposrednoj blizini turističkog naselja planiran je manji trgovački centar ,što je i prethodnim planom predviđeno. Minimalna udaljenost novoplaniranog objekta od susjedne parcele je 1,5m. Zaštitno i urbano zelenilo U okviru ovih površina imamo :

zaštitno šume - ŠZ površine za pejzažno uređenje - PU

U cilju unapređenja cijelog Risna i njegovog zaleđa, neophodno je izvršiti pošumljavanje navedenih površina, prevashodno autohtonom vegetacijom. U okviru ovih površina planirano je trasiranje staza i rekonstrukciju postojećih koja mogu biti i šetne i protivpožarne, formiranje vidikovaca ili pejzažnih terasa. Na Gradini se predlaže formiranje vidikovca i rekonstrukcija ruiniranog utvrđenja kao jedne od najinteresantnih tačaka sa panoranskim vrijednostima pejzaža. Površine za pejzažno uređenje (PU) - zelenilo u okviru stanovanja,turizma,površina za školstvo i socijalnu zaštitu,zdravstvo,centralne djelatnosti ,sporta i rekreacije,vjerskih objekata i groblja.U okviru površina za pejzažno uređenje (PU) su i parkovske površine.Pored postojećeg parka uz kompleks crkve Sv.Petra i Pavla,planirane su još dvije lokacije za park,i to: lokacija uz rijeku Spilu, naspram arheološkog lokaliteta,iznad kolektivnih zgrada i apartmanskog naselja na tkz.Bujovini. Pored većih parkovskih površina planirane su i druge manje parkovske površine-skver na mjestu nekadašnjeg majdana i na lokaciji Grabova. Na ovim površinama oblikovno i prostorno treba riješiti da parkovske površine dobiju namjenu mirnog odmora ili odmor i pasivna rekreacija. -šetne staze,platoi za odmor, prostor za igru djece, vodene površine (fontana, česma, potočići i td.) Osnovni cilj ovog Plana je prevođenje čitavog prostora u viši stepen funkcionalne i dekorativne vrijednosti, uz maksimalno očuvanje prirodnih karakteristika ambijenta. U okviru izrade UPN-a Risan dato je rješenje i za naselje Vitoglav,koje je obrađeno kao poseban segment plana.Naselje Vitoglav se nalazi na zapadnoj strani Risna,na padini u neposrednoj blizini izvorišta Sopot.Jadranska magistrala dijeli naselje na dio iznad magistrale I na dio ispod magistrale,gdje su objekti starog arhitektonskog stila sa kamenim fasadama.Dio ispod magistrale pripada zoni Morskog dobra sektor 10 Spila-Risan-rt Banja.Na prostoru iznad magistralnog puta izgrađene su nove kuće ,svi su objekti namjenjeni stanovanju,stalnom ili sezonskom.Zbog blizine Risna drugih sadržaja nema.Naselje Vitoglav u potpunosti je realizovan po važećem planskom dokumentu.Sobzirom da nije bilo zahtijeva sadržajima i potrebama stanovnika ovog naselja ,ovim Izmjenama i dopunama DUP-a nije tretirana ova cjelina,odnosno Odlukom o izradi izmjena i dopuna DUP-a Risan i Programskim zadatkom, nije tretirano područje naselja Vitoglav. - primjeniti uslove iz poglavlja Pejzažna arhitektura Saobraćajne površine - primjeniti uslove iz poglavlja Saobraćaj Pravilo za kose terene S obzirom da se u zahvatu Plana nalaze kosi tereni na kojima je planirana izgradnja objekata ,izgradnja se vrši uz posebne uslove koji će se definisati separatom o urbanističko tehničkim uslovima.,odnosno obavezna


89

je izrada Elaborata geotehničkih i seizmičkih ispitivanja karakteristika terena,kojim se opravdava (dokazuje ) izgradnja na toj lokaciji i definišu uslovi za takvu izgradnju na osnovu rezultata Elaborata,odnosno dokazuje da na predmetnom zemljištu zbog njegovog položaja nije ekonomično komunalno opremanje niti izgradnja objekata.Predlaže se intezivni krovni vrt, što znači na ravnom krovu-terasi može biti formiran park są zelenilom, stazama, vodenim površinama, dječije igralište, pergole, mini golf i td. Za izuzetno strme terene, nagiba preko 20 % obavezno je dodatno geomehaničko i seizmičko ispitivanje terena.Prilikom utvrđivanja odnosa stanovanja i poslovanja u objektima voditi računa da se na UP mogu obezbijediti dovoljan broj parking mjesta. Oblikovanje prostora i materijalizacija Arhitektura novih objekata mora biti reprezentativna,uklopljena u prirodni ambijent sa korišćenjem transponovanih i proučenih elementima tradicionalne arhitekture i sa primjenom tradicionalnih materija. Objekte postaviti u skladu sa konfiguracijom terena,predvidjeti dovoljne razmake objekata po izohipsi da bi se izbjegao utisak gomilanja.Ispod objekta moguća je organizacija podzemne etaže-podrumske etaže. Podrumska etaža je u potpunosti ukopani dio objekta čiji se prostor nalazi ispod poda prizemlja, odnosno suterena.Maksimalna kota prizemlja kod objekata koji imaju podrumsku etažu iznosi 1,0m. Namjena podruma može biti isključivo za garažiranje, tehničke prostorije i pomoćne prostorije-ostave. Maksimalna dozvoljena svijetla visina podruma iznosi 2,4m. Površine podrumskih etaža ne ulaze u obračun indeksa zauzetosti i izgrađenosti. Unapređenjem arhitektonskih i likovnih vrijednosti objekata prilikom njihovog projektovanja i realizacije stvoriće se ukupna dobra slika naselja. Fasade novih objekata kao i većine postojećih objekata treba da budu obrađene u kamenu (klesani kamen ravnih površina sa uskim fugama) ili brižljivo obrađene malterom koji u završnoj obradi ima svijetle boje. Krovni pokrivači predviđeni su od kvalitetnog i trajnog materijala .Obrada prozorskih otvora i vrata radi se drvetom ili bravarijom,u skladu sa arhitekturom i materijalizacijom objekta. Poslovni prostori u objektima moraju biti obrađeni u skladu sa objektom u kome se nalaze. Ograde oko parcele i uređenje dvorišta treba uskladiti sa opštom slikom objekta i okoline.Preporučuju se zelene ograde odnosno ozelenjavanje podzida na strmom terenu. Sve priključke raditi prema uslovima javnih preduzeća i uslovima iz Plana. S obzirom da se u zahvatu Plana nalaze i tereni sa znatnim ograničenjima (veliki nagibi) za izgradnju objekata,voditi računa da su primjenjeni svi propisi za građenje u seizmičkim područjima i usloviti geomehaničko ispitivanje terena za svaki objekat. Urbana oprema mora biti projektovana i birana sa velikom pažnjom.U postupku izrade Urbanističko-tehničkih uslova i izdavanja odobrenja za građenje obavezno usloviti projektovanje uređenja parcele. Etapnost građenja je moguća i treba je predvidjeti projektnom dokumentacijom. Uređenje urbanističkih parcela- okućnica prilagoditi terenskim karakteristikama i drugim elementima koji čine sklop okućnice,a u duhu su tradicionalne primorske kuće. U okviru uređenje parcele mogu se planirati bazeni,dječja igrališta,sportski tereni. Uređenje parcela Uređenje urbanističkih parcela- okućnica prilagoditi terenskim karakteristikama i drugim elementima koji čine sklop okućnice,a u duhu su tradicionalne primorske kuće. U okviru uređenje parcele mogu se planirati bazeni.Otvoreni (nenatkriveni) bazen, teren ulazi u obračun BGP sa 50% svoje površine,prilikom obračuna propisanog indeksa izgrađenosti (ii), a u potpunosti u obračun indeksa zauzetosti (iz). Svi drugi pomoćni, ekonomski objekti i natkrivene terase vezane za bazen, prema posebnom propisu, uračunavaju se u propisane indekse.


90

U okviru parcele definisati kolski pristup i način parkiranja na parceli, u objektu, u aneksu objekta ili u podzemnim etažama, ukoliko karakteristike terena to dozvoljavaju. Dozvoljena je izgradnja podrumske lii suterenske prostorije za potrebe parkiranja ili druge djelatnosti iz sadržaja i potreba objekta proizašlih iz te namjene. Arhitektura objekata može imati slobodnu formu ,mora biti reprezentativna,uklopljena u prirodni ambijent sa elementima tradicionalne arhitekture i sa primjenom tradicionalnih materijala i elemenata na savremen način. Slobodne površine objekata rješavaće se na način što će se u ambijent uređenog parkovskog zelenila inkorporirati sadržaji namijenjeni sportu,rekreaciji,zabavi i druženju. Obavezno primijeniti uslove iz poglavlja –Pejzažna arhitektura.. Osnovni objekat po pravilu se na urbanističkoj parceli podstavlja prema ulici, a pomoćni i ekonomski objekti postavljaju se u pozadini. Može se dozvoliti i drugačiji smještaj objekata na parceli ukoliko oblik terena i oblik parcele, kao i tradicionalni način izgradnje dozvoljava izuzetak. U uređenju parcele treba primjenjivati autohtono rastinje. Odnos prema savremenom razvoju arhitektonskog oblikovanja Sledeći savremeni razvoj arhitektonske i urbanističke misli, uz odgovarajući kritički pristup, dozvoljena su i arhitektonska rješenja u kojima se polazeći od izvornih vrijednosti graditeljske baštine sredine, ne preuzimajući direktno oblike starih estetika, ostvaruju nove vrijednosti koje predstavljaju logičan kontinuitet u istorijskom razvoju arhitekture, interpretirajući tradicionalne elemente savremenim oblikovnim izrazom. Etapnost građenja je moguća i treba je predvidjeti projektnom dokumentacijom. Uslovi za nesmetano kretanje invalidnih lica Neophodno je obezbijediti prilaze javnim objektima i površinama u nivou bez stepenika.Sve denivelisane površine u parteru koje se normalno savladavaju stepenicama moraju imati i rampe propisanog nagiba. Nivelacije pješačkih staza i prolaza ,tamo gdje je moguće,raditi u skladu sa važećim propisima o kretanju invalidnih lica. Tretman postojećih objekata koji su izgrađeni sa građevinskom dozvolom, objekata tradicionalne i ruralne arhitekture i sakralnih objekata Postojeći stambeni objekti za koje nije formirana urbanistička parcela (gdje nije dozvoljena izgradnja novih objekata),zadržavaju u svojim gabaritima i katastarskim parcelama, ,na njima su planirane intervencije tekućeg održavanja, a mogu da se rekonstruišu u postojećem gabaritu,ukoliko su stari ili neuslovni za život. U tim objektima ne može se vršiti izmjena namjene. Postojeći objekti tradicionalne i ruralne arhitekture kao i sakralni objekti (objekti koji su markirani u grafičkim prilozima Plana) ne mogu se rušiti, zadržavaju se u svojim gabaritima,na njima su planirane intervencije tekućeg održavanja i rekonstrukcije u postojećem gabaritu, u skladu sa detaljnim uslovima Regionalnog zavoda za zaštitu spomenika kulture (Uprava za zaštitu kulturnih dobara) u Kotoru,uz poseban uslov očuvanja postojećih formiranih tradicionalnih okućnica i vegetacije ili njihovog unapređenja. Na urbanističkim parcelama ,na kojima su postojeći objekti, dozvoljene su intervencije tekućeg održavanja,rekonstrukcije,dogradnje,nadgradnje do zadatih maksimuma horizontalne i vertikalne regulacije, ili rušenje starog objekta i izgradnja novog objekta ,u skladu sa uslovima Plana datim u Posebnim uslovima za Zone i Podzone. Na urbanističkim parcelama na kojima nisu moguće intervencije na postojećim objektima prema datim uslovima,a formirane su urbanističke parcele,UP su formirane u cilju uređenje terena .


91

Za objekte koji su izgrađeni u skladu sa prethodno izdatom građevinskom dozvolom mogu se dozvoliti intervencije dogradnje i nadgradnje,ako je to moguće u okviru maksimalnih indeksa i ostalih uslova Plana. Rekonstrukcija postojećih objekata vrši se po principu vraćanja osnovnih elemenata urbanističke matrice (parcelacija, ulična regulacija, namjena) uz maksimalno uvođenje arhitekturne tipologije (horizontalni i vertikalni gabarit, arhitektonska podjela fasade, upotreba prirodnih materijala). Za objekte koji nisu u skladu sa ambijentom, osim rekonstrukcije po utvrdjenim principima, predlaže se adaptacija i vizuelna sanacija u cilju vraćanja kulturnog identiteta čitavom prostoru. U pogledu materijalizacije, preporučuje se tipizacija upotrebe materijala za pojedine dijelove objekata (npr. krov, fasada, ograda i sl.) uz preporuku korišćenja prirodnih materijala. Svi postojeći objekti koji nisu zaštičeni spomenici kulture kao i objekti koji nemaju elemente tradicionalnog graditeljstva,a nalaze se u zonama i podzonama u kojima je moguća gradnja, mogu pretrpjeti totalnu rekonstrukciju (mogu se porušiti) odnosno mogu se zamjeniti novim i tada važe uslovi za planirane (nove) objekte. U slučaju kada je postojeći objekat dotrajao, ili kada Investitor odluči da ga ruši, objekat se može srušiti po prethodno pribavljenom odobrenju nadležnog organa i na parceli izgraditi novi, prema uslovima ovog Plana za izgradnju planiranih objekata Budući da je cijelo područje Risna bogato arheološkim nalazima, te da predstavlja potencijalnu arheološku zonu, neophodno je prijaviti Službi zaštite početak većih zemljanih radova, kako bi se obezbjedilo prisustvo arheologa, odnosno utvrdila potreba zaštitnih arheoloških istraživanja. U slučajevima pronalaženja arheoloških nalaza izvršiće se sistematska istraživanja.


92

V SMJERNICE ZA SPROVOĐENJE PLANSKOG DOKUMENTA 1.Smjernice za dalju plansku razradu Ovaj plan je plan detaljne razrade i predstavlja pravni i planski osnov za izdavanje građevinske dozvole za izgradnju i rekonstrukciju objekata u zahvatu. 2.Smjernice za faznu realizaciju plana Realizacija Plana definisana je Odlukom o izradi Plana ,to je period od pet (5) godina.. I faza

▫ izgradnja planiranih saobraćajnica Ulica „X”,”NJ”,”H „i „I” ; ▫ izgradnja infrastrukture- rekonstrukcija i proširenje kapaciteta rezervoara R2 u skladu sa uslovima iz

poglavlja Hidrotehnička infrastruktura i rekonstrukcija postojeće ili izgradnja nove Trafo stanice (na lokaciji IE)u skladu sa uslovima iz poglavlja Elektroenergetika ;

▫ sprovođenje arheoloških istraživanja,posebno na lokaciji Carine ; ▫ rekonstrukcija Doma kulture ( ili sprovođenje javnog konkursa za lokaciju područja spomenika

kulture u skladu sa potrebama Opštine). II faza

▫ izgradnja objekata na planiranim urbanističkim parcelama; ▫ izgradnja preostale infrastrukture i saobraćajnica u skladu sa Plogramom Opštine za realizaciju i

sprovođenje planskog dokumenta. 3.Smjernice za zaštitu životne sredine, prirodnih i pejzažnih vrijednosti i kulturne baštine

3.1.Mjere zaštite kulturnog i istorijskog nasljeđa Imajući u vidu da je naselje Risan dio Prirodnog i kulturno- istorijskog područja Kotora, koje se nalazi na Listi svjetske baštine, to je neophodno posebnu pažnju posvetiti zaštiti, očuvanju i unaprijeđenju kulturnog I prirodnog nasljeđa, a naročito starog urbanog jezgra Risna, ulice Gabela, arheoloških lokaliteta Carina i rimskih mozaika , starog puta sa serpentinama za Ledenice, padine Gradine, sa izuzetnim vizurama na zaliv i okolinu i sa izuzetno vrijednim ostacima tvrđave, kao i prostore sa karakteristikama kulturnog pejzaža. Za staro jezgro i Gabelu ,definisana je njena zaštitna zona ( područje spomenika kulture) kao karakterističan primjer ambijentalnog primorskog naselja,čija urbana struktura,položaj i orijentacija odražavaju tradiciju življenja,kako bi se očuvale tradicionalne vrijednosti urbanog sklopa. Budući da je cijelo područje Risna bogato arheološkim nalazima, te da predstavlja potencijalnu arheološku zonu, neophodno je prijaviti Službi zaštite početak većih zemljanih radova, kako bi se obezbjedilo prisustvo arheologa, odnosno utvrdila potreba zaštitnih arheoloških istraživanja. U slučajevima pronalaženja arheoloških nalaza izvršiće se sistematska istraživanja.

3.2.Zaštita životne sredine Prostorno rješenje Plana rađeno je na osnovu principa očuvanja životne sredine. Uvođenjem adekvatne infrastrukture- voda,zemljište i vazduh su lišeni svakog zagađenja. Aktivnosti u prostoru ne ugrožavaju životnu sredinu. Postignut je optimalan odnos između izgrađenog i slobodnog prostora. Osim uređenog zelenila velike površine pod šumama u okruženju su optimalna zaštita vazduha.


93

U skladu sa mogućnostima raspoloživog prostora zaštićen je koridor postojećih saobraćajnica. Na području Boke,pa i naselja Risna,još uvijek je aktivan erozini proces zbog čega svi vodeni tokovi imaju erozini karakter.Od površinskih recipijenata u Risnu bitni su veliki potok i Spila. Iz ovoga proizilazi da terene oko potoka treba novim zasadima zelenila;neregulisane djelove potoka treba regulisati kao i redovno održavanje i čišćenje,sanacija tih tokova. Neplanskom urbanizacijom izvjesni zagađivači su se našli i u samom naselju(kanalizacija) te ih je neophodno riješiti. Otpadne vode iz naselja koje se sakupljaju u septičkim jamama, kao i atmosferse vode koje se gravitaciono prikupljaju , odvode se na propisan način, kako je to definisano Planom. Za sve objekte koji po svojoj prirodi, odnosno tehnologiji mogu negativno uticati na životnu sredinu, u skladu sa članom 17. Zakona o životnoj sredini ( sl.list RCG broj 12/96), predviđena je obaveza izrade Procjene uticaja objekata na životnu sredinu. Dnevni i noćni nivoi buke u naseljenim mestima precizirani su zakonskim propisima i Jugoslovenskim standardom JUS U.J. 6.205. koji se odnosi na Zakonom dozvoljene nivoe komunalne buke, što se mora primjeniti prilikom projektovanja objekata. 4.Smjernice za zaštitu od interesa za odbranu zemlje, sprečavanje i zaštitu od prirodnih i tehničko-tehnoloških nesreća Mjere zaštite od elementarnih i drugih većih nepogoda U cilju zaštite od elementarnih nepogoda postupiti u skladu sa Zakonom o zaštiti od elementarnih nepogoda i Pravilnikom o mjerama zaštite od elementarnih nepogoda. Mjere zaštite od požara U cilju zaštite od požara posebnu pažnju treba obratiti na :

◦ podzemne garaže ◦ komplekse –turistička naselja ◦ javne saobraćajnice ◦ uske komunikacije

Saobraćajnim rješenjem,dispozicijom objekata na urbanističkim parcelama i pravilima o njihovoj međusobnoj udaljenosti, omogućen je pristup vatrogasnim kolima. Propisanom maksimalnom spratnošću planiranih objekata i rješenjem hidrotehničke infrastrukture planirane su i ostale mjere


94

5.Smjernice za povećanje energetske efikasnosti i korišćenje obnovljivih izvora energije Održivoj potrošnji energije treba dati prioritet racionalnim planiranjem potrošnje, te implementacijom mjera energetske efikasnosti u sve segmente energetskog sistema. Održiva gradnja je svakako jedan od značajnijih segmenata održivog razvoja koji uključuje:

▫ Upotrebu građevinskih materijala koji nisu štetni po životnu sredinu; ▫ Energetsku efikasnost zgrada;

Cilj sveobuhvatne uštede energije, a time i zaštite životne sredine je povećanje obavezne toplotne zaštite novih objekata. Nedovoljna toplotna izolacija dovodi do povećanih toplotnih gubitaka zimi, hladnih spoljnih konstrukcija, oštećenja nastalih vlagom (kondenzacijom) kao i pregrijavanja prostorija ljeti. Kod gradnje novih objekata važno je već u fazi idejnog rješenja u saradnji sa projektantom predvidjeti sve što je potrebno da se dobije kvalitetna i optimalna energetski efikasna zgrada. Zato je potrebno:

▫ U cilju racionalnog korišćenja energije treba iskoristiti sve mogućnosti smanjenja korišćenja energije u objektima. Pri izgradnji objekata koristiti savremene termoizolacione materijale, kako bi se smanjila potrošnja toplotne energije;

▫ Niskoenergetske tehnologije za grijanje i hlađenje se trebaju uzeti u obzir gdje god je to moguće; ▫ Kad god je to moguće, višak toplote iz određenih procesa će se koristiti za predgrijavanje tople vode

za potrebe objekata;

6.Urbanističko tehnički uslovi i smjernice za izgradnju objekata Nova parcelacija je predstavljena u grafičkom prilog br. 10a i 10 b.Parcelacija, regulacija i nivelacija. Nove urbanističke parcele su geodetski definisane,označene su brojem i data je njihova površina. U slučajevima kada granica urbanističke parcele neznatno odstupa od granice katastarske parcele organ uprave nadležan za poslove uređenja prostora prilikom izdavanja dokumentacije za građenje, može izvršiti usklađivanje urbanističke parcele sa katastarskim stanjem. Elementi urbanističke regulacije U grafičkim prilozima planskog dokumenta utvrđen je oblik,veličina i namjena svake urbanističke parcele. Takođe su definisane Građevinske linije u odnosu na magistralni put i primarne i sekundarne saobraćajnice kao i Regulacione linije. U posebnim uslovima po urbanističkim cjelinama definisane su međusobne udaljenosti planiranih objekata. U ovom dijelu definisani su ostali opšti elementi urbanističke regulacije : o Građevinska linija,maksimalni indeks zauzetosti,maksimalni indeks izgrađenosti i maksimalna

spratnost su instrumenti za definisanje osnovnog sistema regulacije. o Visinska regulacija definisana je zadatom maksimalnom spratnošću planiranih objekata na nivou

Plana (tri etaže bez obzira na njihovu nomenklaturu osim izuzetaka iz Posebnih uslova).

Spratnost objekata zavisi od izabranog indeksa zauzetosti i indeksa izgrađenosti, tako da svi objekti ne mogu da imaju maksimalnu spratnost,odnosno ne mogu se na svakoj urbanističkoj parceli ostvariti svi maksimalni urbanistički parametri. Kod postojećih individualnih stambenih objekata ova spratnost se može postići samo u slučajevima kada nije postignut indeks izgrađenosti,odnosno kada horizontalni gabarit nije prešao zadati indeks zauzetosti ili ukoliko objekat ne prelazi definisanu građevinsku liniju.


95

Postojeći objekti kolektivnog stanovanja imaju veliku spratnost te se na tim objektima ne planiraju intervencije osim ukrovljavanja ravnih krovova (izgradnja kosih krovova u cilju sanacije ravnih ). Planiranjem novih saobraćajnica sa odgovarajućim profilima i uređenjem postojećih saobraćajnica, koliko to dozvoljavaju karakteristike terena, omogućen je pristup urbanističkim parcelama i objektima . U slučajevima gdje ima veći broj objekata na urbanističkoj parceli,a zbog nagiba terena nije moguće obezbijediti direktan kolski pristup svakom pojedinačnom objektu, planirati hidrantsku mrežu u okviru kompleksa,a u cilju protivpožarne zaštite. Građevinska linija je zadata u odnosu na planirane saobraćajnice i potoke,a regulaciona linija se poklapa sa granicom urbanističke parcele. U grafičkom prilogu Uslovi za sprovođenje plana dati su grafički i numerički podaci. Svi novoplanirani objekti mogu se postaviti na ili iza građevinske linije u dubini parcele, a u skladu sa konfiguracijom terena, oblikom i funkcionalnom organizacijom parcele. Dozvoljena je izgradnja podrumskih i suterenskih prostorija za potrebe parkiranja ili druge djelatnosti iz sadržaja i potreba objekta proizašlih iz te namjene. U obračun ukupne GBP objekata ne ulaze podzemne etaže kao i suterenske ,ukoliko se u njima organizuje garažiranje, ostave ili drugi sadžaji koji su u pomoćnoj funkciji osnovne namjene. Indeks zauzetosti zemljišta je parameter koji pokazuje zauzetost građevinskog zemljišta na nivou urbanističke parcele ili bloka. Indeks zauzetosti zemljišta je količnik izgrađene površine pod objektima i ukupne površine urbanističke parcele ili bloka. U površinu pod objektom podrazumijeva se površina ograničena spoljnim zidovima i stubovima gradnje u visini ploče prizemlja bez spoljnjih terasa, stepeništa, rampi, staza i dr. Indeks izgrađenosti je parameter koji pokazuje intenzitet izgrađenosti građevinskog zemljišta na nivou urbanističke parcele ili bloka. Indeks izgrađenosti zemljišta predstavlja odnos između bruto razvijene izgrađene površine, odnosno zbira bruto površina svih izgrađenih etaža i ukupne površine građevinskog zemljišta-urbanističke parcele ili bloka. Operišući samo sa ova dva parametra moguće je simulirati i ostale, pomoćne (dodatne), parametre za svaku parcelu, kao što su: Slobodne površine na parceli koje sadrže: - zelene površine, - pješačke staze i površine, kao i - saobraćajne površine za stacioniranje vozila. Ove poslednje (površine za vozila) ne moraju obavezno da budu na tlu, tj. na slobodnom dijelu parcele, već se kod većih objekata mogu javiti u podzemnim etažama. Parametri se odnose na pojedinačne urbanističke parcele i ne obuhvataju kolske saobraćajnice i zelenilo. U svim slučajevima treba poštovati i ostale uslove koji važe za postavljanje objekata na parceli, kao što su: odnos prema susjedu,insolacija stambenih objekata i prostorija, zaklanjanje pogleda i sl. Opšta pravila za parkiranje i garažiranje Parkiranje je planirano da bude realizovano na organizovanim parkinzima, na pojedinačnim individualnim parkinzima, garažama u zgradama ili dvorištima. Zahtjev PPO-a su da se zadovoljenje potreba za parkiranje vozila mora rješavati na svojoj urbanističkoj parceli, u podzemnim etažama objekta ili na slobodnoj površini parcele, što je osnovni polaz za planirano stanje. Prilikom nove izgradnje zajedničko pravilo za sve zone je da se parkiranje i garažiranje zadovolje na parceli na kojoj se gradnja vrši.


96

DUP-om je predviđeno da svaki objekat koji treba da se gradi, dograđuje ili nadograđuje mora da zadovolji svoje potrebe za stacioniranjem vozila na urbanističkoj parceli na kojoj se objekat gradi, dograđuje ili nadograđuje u dvorištima objekata i/ili u garažama u objektima u suterenskom i/ili podrumskom dijelu po normativima iz PPO-a. U okviru Plana obezbijeđeno je 260 parking mjesta, i to na organizovanim parking površinama u dijelu kolektivnog stanovanja za potrebe stalnog stanovništva, kao i za posjetioce. Uslov za izgradnju objekta je obezbjeđivanje potrebnog broja parking mjesta. Uslovi za priključenje objekata na komunalnu i ostalu infrastrukturu Priključenje na mrežu komunalne infrastrukture vrši se prema postojećim, odnosno planiranim tehničkim mogućnostima mreže, na način kako je predviđeno urbanističkim planom i tehničkom dokumentacijom, a na osnovu propisa i uslova i saglasnosti javnih preduzeća. 7.Posebni uslovi i kapaciteti po planskim jedinicama

ZONA A – P = 308.122 m2 Pretežna namjena Zone A je stanovanje manje gustine (SMG) i ostale površine (OP). Zona A formirana je na osnovu Arheološke karte ( za zaštitu spomenika kulture Kotor 2009.god.- Praistorijska zona i Zona antičkog urbanog jezgra Carine). U okviru ove zone izdvajaju se dvije podzone : A1 i A2.

Podzona A1 - P=73.692 m2 Namjena podzone A1 je :

◦ stanovanje manje gustine (SMG) ; ◦ površine za školstvo (ŠS); ◦ arheološki lokalitet „Carine“; ◦ ostale prirodne površine (OP); ◦ površine za hidrotehničku infrastrukturu (IOH); ◦ sport i rekreacija (SR). ◦

U ovoj podzoni su izgrađeni stambeni objekti (individualno stanovanje ,a većina postojećih objekata pored stalnog stanovanja ima i stanove za turiste) i jedan turistički objekat( vila Favorit) . Na katastarskim parcelama 462/1,462/2,462/3 odnosno UP 18 su objekti koji poseduju karakterističnu arhitektonsku formu ovog prostora i koji se kao takvi zadržavaju uz mogućnost rekonstrukcije u postojećem gabaritu. ( Studija graditeljskog nasljeđa Risna) koja se mora sprovoditi uz uslove i strogu kontrolu Regionalnog zavoda za zaštitu spomenika kulture (Uprava za zaštitu kulturnih dobara) Kotor i prethodno izvršena neophodna arheološka istraživanja. U okviru ove zone je i arheološko nalazište Carine (spomenik kulture), na kojem će nakon završenih istraživanja , biti sproveden konzervatorski tretman, njegovo uređenje i opremanje za prezentaciju, odnosno osposobljavanje za posjetioce i uključivanje u turističku ponudu Risna, ali i šireg područja.


97

Na dijelu ovog lokaliteta koji je ranije istražen i pokriven, moguće je formirati manji sportski teren i površine za rekreaciju na otvorenom, prema uslovima Službe zaštite. U podzoni se nalazi i OŠ „ Veljko Drobnjaković“ koja se zadržava u postojećem stanju i moguće je samo tekuće održavanje i rekonstrukcija u postojećem gabaritu. U ovoj podzoni, izuzetno, planirana je nova kolsko - pješačka saobraćajnica,koja bi omogućila propisan pristup za interventna vozila i normalno korišćenje škole,vodoizvorišta i arheološkog nalazišta, s obzirom na njihov značaj kao javnih objekata i sa aspekta zaštite od požara. Realizacija saobraćajnice zavisi od rezultata istraživanja arheološkog nalazišta Carine.U cilju uklapanja u ambijent profil saobraćajnice može se kroz projektnu dokumentaciju smanjiti na 3,5 m i detaljno trasirati saobraćajnica u skladu sa detaljnim snimkom terena i rezultatima istraživanja ,za šta su u Planu ostavljene prostorne mogućnosti.Materijalizaciji saobraćajnice i pejzažnom uređenju kroz Projekat dati posebnu pažnju. (Uslovi iz poglavlja Saobraćaj i Pejzažna arhitektura ). Vodoizvorište i crpna stanica Spila kao i dva kamena mosta na rijeci Spili su u postojećem gabaritu,moguće su intervencije tekućeg održavanja i rekonstrukcije u skladu sa opštima uslovima za zaštićene objekte. Za objekte koji se nalaze na katastarskim parcelama 457 i 458 nisu formirane urbanističke parcele jer nije moguće obezbijediti pristup parcelama i pristupa se parcelama na način kako sada funkcioniše.Na ovim objektima su dozvoljene intervencije tekućeg održavanja i rekonstrukcija u postojećem gabaritu (u postupku rekonstrukcije u postojećem gabaritu tretira se katastarska parcela ) jer nije planirana izgradnja novih objekata. Uokviru ove podzone formirane su četiri ( 4 ) nove UP ,odnosno popunjavanje već započete izgradnje uz Jadransku magistralu ( realizacija po važećem UPN Risan).

Br.UP Površina UP m2

Namjena UP iz ii P pod objektom m2 GBP objekta m2

1 1302 SMG 0,2 0,6 260 781 2 516 SMG 0,2 0,6 103 310 3 424 SMG 0,2 0,6 85 254 9 814 SMG 0,2 0,6 163 488

Ukupno

3056

611

1833

Maksimalna spratnost - tri nadzemne etaže. Stanovanje manje gustine (SMG) ..................................P= 18.310m2 Arheološki lokalitet „Carine“............................................P= 22.503m2 Površine za školstvo (ŠS)..............................................P= 10.448m2 Objekti hidrotehničke infrastrukture (IOH).......................P= 323m2 Na dijelu ovog lokaliteta planiran je manji sportski teren i površine za sport i rekreaciju na otvorenom........P= 7.051m2 Ostale prirodne površine (OP- površine stjenovitih planinskih padina, šikare,garige,makija,...) ................................................P= 14.540 m2 Površine za pejzažno uređenje (PU).............................P= 113m2 Planirano je otvoreno parkiranje ukupno 9 parking mjesta.


98

Pozona A2 - P=231.471 m2 U ovoj podzoni nije planirana izgradnja novih objekata i ima namjenu- ostale prirodne površine (OP- površine stjenovitih planinskih padina,šikare,garige,makija,...) i zaštitne šume (ŠZ). Na katastarskim parcelama 280 i 284 u okviru podzone su izgrađeni objekti koji poseduju karakterističnu arhitektonsku formu ovog prostora i koji se kao takvi zadržavaju. Na njima mogu da se vrše intervencije tekućeg održavanja, uz mogućnost rekonstrukcije u postojećem gabaritu ( Studija graditeljskog nasleđa Risna) koja se mora sprovoditi uz uslove i strogu kontrolu Regionalnog Zavoda za zaštitu spomenika kulture (Uprava za zaštitu kulturnih dobara) Kotor i prethodno izvršena neophodna arheološka istraživanja. Za ove objekte nisu formirane urbanističke parcele (u postupku rekonstrukcije u postojećem gabaritu tretira se katastarska parcela ). U ovoj podzoni nalazi se Gradina na koti 207 m n.v.sa izuzetnim vizurama na zaliv i okolinu i izuzetno vrijednim ostacima urbanih građevina. Ostale prirodne površine (OP- površine stjenovitih planinskih padina, šikare,garige,makija,...) ...................................................... P= 187.603 m2 Zaštitne šume (ŠZ).............................................................. P= 32.843 m2

ZONA B – P= 513.267 m2 Pretežna namjena je stanovanje manje gustine ( SMG ) i srednje gustine (SS) Zona B je zona u kojoj je planirana nova izgradnja kao i intervencije na postojećim objektima do dozvoljenih parametara za tu namjenu,a formirana je na osnovu Arheološke karte ( za zaštitu spomenika kulture Kotor – Antička zona ). U okviru zone B izdvaja se pet podzona,B1,B2,B3,B4 i B5 . Podzona B1 - P= 118.339 m2 Namjena podzone B1 je stanovanje manje gustine (SMG) i srednje gustine (SS) –primjenjuju se parametri iz Opštih uslova SMG i SS. Zaštitne šume ( ŠZ) i površine za pejzažno uređenje (PU) – uslovi iz poglavlja Pejzažna arhitektura. Postojeći objekti Na UP 23 i UP 24 prepoznate su stare kamene kuće sa kamenim terasama i vrtovima karakteristične forme,na ovim UP objekti se zadržavaju uz mogućnost rekonstrukcije (Studija graditeljskog nasljeđa Risna) uz prethodno pribavljene uslove Regionalnog zavoda za zaštitu kulture (Uprava za zaštitu kulturnih dobara) Kotor. Ovo se odnosi i na kompleks duž ulice Gabele (objekti koji su označeni kao “ambijetalne vrijednosti” u grafičkom prilogu-stanovanje srednje gustine –SS gdje su objekti prepoznati sa karakterističnom arhitektonskom formom ,na UP 73,91,92,93,94).Ovi objekti se potpuno zadržavaju u svom horizontalnom i vertikalnom gabaritu i sa definisanom arhitektonskom formom.Na njima su dozvoljene intervencije u smislu tekućeg održavanja ,revitalizacije i rekonstrukcije. Bašte i vrtovi koji pripadaju ovim objektima se zadržavaju i za njihovo uređenje dati su posebni uslovi u okviru poglavlja Pejzažna arhitektura,kao i uslovi Regionalnog zavoda za zaštitu spomenika kulture (Uprava za zaštitu kulturnih dobara) Kotor.


99

U ovoj podzoni na katastarskim parcelama br 442 i 443 za postojeći objekat nije definisana UP iz razloga što parceli nije moguće obezbijediti pristup sa gradske saobraćajnice ili javnog puta, katastarskoj parceli se pristupa sa pješačke saobraćajnice(na način kako se sad koristi). Stanovanje manje gustine (SMG) ..................................P= 26.740 m2 Stanovanje srednje gustine (SS) ....................................P= 41.151 m2 Površine za pejzažno uređenje (PU)...............................P= 11.478 m2 Zaštitne šume (ŠZ)..........................................................P= 23.590 m2 Planiran je Park na lokaciji „ Džamija „ (površine cca 10,.771 m2) – uređenje prema uslovima iz poglavlja Pejzažna arhitektura. Planirano je otvoreno parkiranje sa ukupno 38 parking mjesta. U ovoj podzoni formirano je sedamnaest ( 17 ) novih urbanističkih parcela.

Br.UP Površina UP

m2 Namjena UP iz ii P pod objektom m2 GBP objekta m2

18 492 SMG 0,2 0,6 98 295 30 469 SMG 0,2 0,6 94 281 35 1625 SMG 0,2 0,6 325 975 36 1695 SMG 0,2 0,6 339 1017 38 1958 SMG 0,2 0,6 392 1175 39 2194 SMG 0,2 0,6 439 1316 40 1464 SMG 0,2 0,6 293 878 44 237 SS 0,3 0,9 71 213 45 939 SS 0,3 0,9 282 845 46 640 SS 0,3 0,9 192 576 50 1306 SS 0,3 0,9 392 1175 51 426 SS 0,3 0,9 128 383 52 481 SS 0,3 0,9 144 433 53 956 SS 0,3 0,9 287 860 62 415 SS 0,3 0,9 124 373 64 187 SS 0,3 0,9 56 168 66 618 SS 0,3 0,9 185 556

Ukupno 16.102 3.841 11.519 Maksimalna spratnost-tri nadzemne etaže bez obzira na njihovu nomenkalaturu. iz = indeks zauzetosti ii = indeks izgrađenosti.


100

Podzona B2 - P=25.707 m2 Postojeći objekti U okviru ove podzone postojeći objekti ( analizom utvrđeno da u ovoj podzoni nema spomenika kulture,niti starih objekata koji imaju elemente tradicionalnog graditeljstva,ukoliko postoje drugačija saznanja ili dokazi kroz postupak odobrenja i tehničku dokumentaciju postupiti u skladu sa Opštim uslovima ) se zadržavaju u svojim gabaritima,na njima su planirane intervencije tekućeg održavanja a mogu da se rekonstruišu ukoliko su stari. Ukoliko se utvrdi da su u potpunosti ruševni te da se ne mogu rekonstruisati, na lokaciji može da se gradi novi objekat, u skladu sa uslovima za planirane objekte u ovoj podzoni. Takođe,u skladu sa Opštim uslovima Plana mogu da se dograđuju i nadgrađuju postojeći objekti do zadatih maksimuma horizontalne i vertikalne regulacije. Za objekte bez građevinske dozvole važe Smjernice za neformalne objekte(poglavlje 8) Planirani objekti Planirane urbanističke parcele sa namjenom turističko naselje (T2),ukupno deset (10) formiranih UP. Ovaj vid stanovanja planiran je u funkciji turizma i organizovan je na većim urbanističkim parcelama u okviru ove namjene mogu se graditi objekti i sadržaji poslovnih,komercijalnih i uslužnih djelatnosti,sporta i rekreacije.Na ovim parcelama namjene turističko naselje (T2) ne ,mogu se graditi sadržaji povremene ili stalne stambene namjene (apartmani,turističko stanovanje i sl.).



96 3004 T2 0,25 0,6 751 1802 97 2973 T2 0,25 0,6 743 1784 98 1912 T2 0,25 0,6 478 1147 101 3657 T2 0,25 0,6 914 2194 102 665 T2 0,25 0,6 166 399 103 1993 T2 0,25 0,6 498 1196 104 307 T2 0,25 0,6 77 184 105 603 T2 0,25 0,6 151 362 109 3506 T2 0,25 0,6 876 2104 604 498 T2 0,25 0,6 124 299 Ukupno 19.118 4.778 11.471

Maksimalna spratnost – tri nadzemne etaže bez obzira na njihovu nomenklaturu (Suteren se u ovom smislu smatra nadzemnom etažom ). iz = indeks zauzetosti ii = indeks izgrađenosti.


101

Podzona B3 - P=118.339 m2 Pretežna namjena podzone B3 je stanovanje srednje gustine (SS) ,manje gustine (SMG) i stanovanje veće gustine (SV) –primjenjuju se parametri iz Opštih uslova SMG ,SS i SV. Pored stanovanja kao pretežne namjene u ovoj podzoni su i površine za školstvo i socijalnu zaštitu ( ŠS),površine za zdravstvo( Z ),površine za centralne djelatnosti ( CD ), površine za vjerske objekte ( VO ) i groblja (GP),površine za pejzažno uređenje (PU) – uslovi iz poglavlja Pejzažna arhitektura,područje spomenika kulture ( lokacija Gabela ) i arheološki lokalitet na ulazu u kompleks bonice „Vaso Ćurković”. Postojeći objekti U ovoj podzoni nalaze se postojeći objekti kolektivnog stanovanja ( SV-stanovanje većih gustina) koji se zadržavaju i na ovim objektima se ne planira intervencija ,moguće je samo tekuće održavanje.Pored objekata kolektivnog stanovanja uz Jadransku magistralu (SS-stanovanje srednje gustine) i ambijentalne cjeline oko Gabele, prepoznati su stari objekti (Studija graditeljskog nasleđa Risna) koji se zadržavaju uz mogućnost rekonstrukcije uz prethodno pribavljanje uslova Regionalnog zavoda za zaštitu kulture (Uprava za zaštitu kulturnih dobara) Kotor ( UP 134,137,138,140,160,168,169,170,171,172,173,174 i 175). Duž ulice Gabele prepoznati su objekti karakteristične arhitektonske forme (Studija graditeljskog nasleđa Risna). Ovi objekti se potpuno zadržavaju u svom horizontalnom i vertikalnom gabaritu i sa definisanom arhitektonskom formom.Na njima su dozvoljene intervencije u smislu tekućeg održavanja ,revitalizacije i rekonstrukcije. Bašte i vrtovi koji pripadaju ovim objektima se zadržavaju i za njihovo uređenje dati su posebni uslovi u okviru poglavlja Pejzažna arhitektura,kao i uslove Regionalnog zavoda za zaštitu spomenika kulture (Uprava za zaštitu kulturnih dobara) Kotor. Namjena objekata je stanovanje u kojima se može organizovati poslovanje u prizemnim etažama ugostiteljstvo,trgovina ,mala privreda i turizam-smještajni kapaciteti i prateći sadržaji . U okviru granice spomeničke cjeline oko Gabele, nijesu formirane urbanističke parcele već u postupku rekonstrukcije u postojećem gabaritu tretiraće se katastarska parcela. Na donjem potezu Ulice Gabela , trajno sačuvati zastor od krupnog riječnog oblutka podijeljenog dijagonalama u više polja,a na trotoarima sačuvati klesane ploče krečnjaka. U okviru uređenja trga sačuvati plato od oblutka,a koristiti isključivo prirodne materijale koji će se uklopiti u okruženje i afirmisati ambijentalnu vrijednost cjeline. U skladu sa potrebama Opštine, za ovu cjelinu, može se sprovesti javni konkurs za urbanističko-arhitektonsko rješenje.Izabrano konkursno rješenje je sastavni dio Plana Na Up 147 je objekat socijalne zaštite Dječiji vrtić koji se zadržava u postojećem gabaritu i planirane su intervencije tekućeg održavanja. Dječiji vrtić se zadržava u postojećem gabaritu ,planirano je parkiralište u funkciji ovog objekta. Crkve, kao zaštićeni spomenici kulture međunarodnog značaja –svjetska baština i Groblje predstavljaju kulturne i ambijentalne vrijednosti, zadržavaju se u postojećim gabaritima. Svaka intervencija na ovim objektima mora se raditi prema uslovima Regionalnog zavoda za zaštitu spomenika kulture (Uprava za zaštitu kulturnih dobara) Kotor. Kompleks specijalizovane bolnice za ortopediju,neurologiju i neurohirurgiju Vaso Ćurković se zadržava na istoj lokaciji uz proširenje kapaciteta za potrebe bolnice, kao i objekti za stanovanje za potrebe osoblja bolnice.Za objekte stanovanja u okviru kompleksa max.indeksi su: ii=1,2 ; iz=0,4 i max.spratnost četiri etaže. Objekti koji su neophodni kao prateći u funkciji stanovanja ,a to su trgovina,usluge,administracija planirani su u objektima stanovanja-u prizemnim etažama.


102

Objekat kulture je planiran na mjestu sadašnjeg započetog Doma kulture. Formirana je UP 153 u cilju rekonstrukcije ili izgradnje novog objekta. Rekonstrukcija objekta se vrši u skladu sa izabranom namjenom u postojećem horizontalnom gabaritu,maksimalna spratnost tri etaže. Izgradnja novog objekta u skladu sa uslovima Plana za definisanu namjenu –Centralne djelatnosti,iz=0,3;ii=0,9,max.spratnost tri etaže. Ukoliko se prema potrebama Opštine bude radilo konkursno rješenje za spomeničku cjelinu Gabela,zbog svog položaja u odnosu na ovu cjelinu,u okviru konkursnog rješenja može se tretirati i UP 153. Površine za pejzažno uređenje (PU) u okviru koga se nalazi i park uređuju se prema uslovima iz poglavlja Pejzažna arhitektura. Planirani objekti U ovoj podzoni formirano je deset( 11) novih urbanističkih parcela.



110 1658 SMG 0,2 0,6 332 995 114 2336 SS 0,3 0,9 701 2102 116 521 SS 0,3 0,9 156 470 135 1138 SS 0,3 0,9 341 1024 136 983 SS 0,3 0,9 295 885 141 1735 SS 0,3 0,9 520 1561 146 774 SS 0,3 0,9 232 697 149 808 SS 0,3 0,9 242 727 159 848 SS 0,3 0,9 254 763 162 687 SS 0,3 0,9 206 618 337 433 SS 0,3 0,9 130 390

Ukupno 11.921 3.409 10.232 Maksimalna spratnost-tri etaže bez obzira na njihovu nomenklaturu iz = indeks zauzetosti ii = indeks izgrađenosti. Zapadni dio lokacije sadašnjeg ulaza u bolnicu Vaso Ćurković je pod zaštitom kao arheološki lokalitet na kojem je moguća izgradnja objekta ( SS-satanovanje srednje gustine) i parking uz prethodno izvšena arheološka istraživanja. Stanovanje srednje gustine (SS).......................................................... 37.371 m2 Manje gustine (SMG)............................................................................ 4.777 m2 Stanovanje veće gustine (SV).............................................................. 4.462 m2 Površine za školstvo i socijalnu zaštitu ( ŠS-dječiji vrtić)...................... 2.645 m2 Površine za zdravstvo( Z-bolnica)........................................................ 15.405 m2 Površine za centralne djelatnosti ( CD-dom kulture) ........................... 2.930 m2 Površine za vjerske objekte ( VO ) ...................................................... 2.985 m2 Groblja (GP)......................................................................................... 1.743 m2 Područje spomenika kulture ( lokacija Gabela )................................... 18.542 m2 Arheološki lokalitet na ulazu u kompleks bonice „Vaso Ćurković”....... 2.137 m2 Površine za pejzažno uređenje (PU) u okviru koga se nalazi i park (6534 m2)................................................ 7.924 m2 Planirano je otvoreno parkiranje ukupno 72 parking mjesta.


103

Podzona B4 - P= 110.027 m2 Pretežna namjena je stanovanje (srednje gustine SS,stanovanje manje gustine SMG).Pored stanovanja u ovoj podzoni imamo površine za školstvo i socijalnu zaštitu ( ŠS),turističko naselje (T2),površine za groblje (GP),površine za elektroenergetsku infrastrukturu (IOE),površine komunalne infrastrukture i objekat benzinska pumpa (IOG), arheološki lokalitet Rimski mozaici,površine za pejzažno uređenje (PU). Postojeći objekti U ovoj podzoni su izgrađeni objekti:Centar za zaštitu i zbrinjavanje starih lica,objekat elektrodistribucije (IOE),arheološko nalazište-mozaici,benzinska pumpa,groblje GP,stanovanje SMG, SS. U okviru ove podzone postojeći objekti se zadržavaju u svojim gabaritima,na njima su planirane intervencije tekućeg održavanja ,a mogu da se rekonstruišu ukoliko su stari - Opšti uslovi ili Smjernice za neformalne objekte. U ovoj podzoni na katastarskoj parceli br 891 za postojeći objekat nije definisana UP iz razloga što parceli nije moguće obezbijediti pristup sa gradske saobraćajnice ili javnog puta. Katastarskoj parceli se pristupa sa pješačke saobraćajnice(na način kako se sad koristi). Na katastarskim parcelama 663/1 i 664 nijesu formirane UP.Na ovim parcelama objekti se zadržavaju u postojećem stanju i planirane su intervencije tekućeg održavanja. Na UP 262 je postojeća benzinska pumpa koja se zadržava,nisu planirane intervencije osim tekućeg održavanja . U ovoj podzoni nalazi se objekat socijalne zaštite od republičkog značaja,a to je Dom za zaštitu starih lica „Grabovac“ ,koji se zadržava na lokaciji gdje i sada egzistira ( UP 176). Za ovu ustanovu predviđa se proširenje kapaciteta u skladu sa urbanističkim parametrima Podzone- sa namjenom stanovanje sa parametrima stanovanja srednje gustine (SS – iz=0,3 ; ii=0,9) . Groblje GP - planirano uređenje prema uslovima iz poglavlja Pejzažna arhitektura. Urbanistička parcela br UP 179 sa namjenom elektroenergetska infrastruktura (IOE) – rekonstrukcija postojeće ili izgradnja nove trafo stanice u skladu sa uslovima iz poglavlja Elektroenergetika. Rimski mozaici, arheološki spomenik kulture na UP 230 Predviđa se realizacije II faze projekta “ Zaštita, očuvanje i prezentacija ostataka antičke vile sa rimskim mozaicima”, koja podrazumjeva podizanje sprata u zadnjem dijelu objekta, gdje se planira smještanje arheološkog muzeja, radionica starih zanata i sl. Maksimalna spratnost-tri etaže bez obzira na njihovu nomenklaturu iz = indeks zauzetosti ii = indeks izgrađenosti.


104

Novoplanirane urbanističke parcele ,ukupno 32.



178 2543 SS 0,3 0,9 763 2289 180 599 SS 0,3 0,9 180 539 181 1136 SS 0,3 0,9 341 1022 182 541 SS 0,3 0,9 162 487 183 460 SS 0,3 0,9 138 414 184 1084 SS 0,3 0,9 325 976 185 567 SS 0,3 0,9 170 510 186 357 SS 0,3 0,9 107 321 187 320 SS 0,3 0,9 96 288 188 836 SS 0,3 0,9 251 752 191 3397 SS 0,3 0,9 1019 3057 194 1003 SS 0,3 0,9 301 903 195 800 SS 0,3 0,9 240 720 196 865 SS 0,3 0,9 259 778 197 454 SS 0,3 0,9 136 409 198 705 SS 0,3 0,9 211 634 199 753 SS 0,3 0,9 226 678 200 2137 SS 0,3 0,9 641 1923 201 472 SS 0,3 0,9 142 425 202 678 SS 0,3 0,9 203 610 203 629 SS 0,3 0,9 189 566 204 506 SS 0,3 0,9 152 455 208 801 SS 0,3 0,9 240 721 209 370 SS 0,3 0,9 111 333 210 290 SS 0,3 0,9 87 261 217 448 SS 0,3 0,9 134 403 220 520 SS 0,3 0,9 156 468 229 318 SS 0,3 0,9 95 286 240 933 SMG 0,2 0,6 187 560 243 699 SMG 0,2 0,6 140 419 260 5581 T2 0,25 0,6 1395 3349 261 4346 T2 0,25 0,6 1087 2608

Ukupno 35.148 9.884 28.163 Stanovanje srednje gustine (SS).......................................................... 35.244 m2 Manje gustine (SMG)............................................................................ 27.902 m2 Površine za školstvo i socijalnu zaštitu ( ŠS-Grabovac)....................... 12.500 m2 Groblja (GP)......................................................................................... 2.329 m2 Arheološki lokalitet Mozaici.................................................................. 2.205 m2 Površine za pejzažno uređenje (PU) ..................................................... 2.545 m2 Površine za elektroenergetsku infrastrukturu(IOE) ............................... 1.093 m2 Benzinska pumpa (IOG) ....................................................................... 877 m2 Turističko naselje (T2) .......................................................................... 9.928 m2 Planirano je otvoreno parkiranje ukupno 31 parking mjesta.


105

Podzona B5 - P= 144.554 m2 Pretežna namjena podzone B5 je stanovanje ( stanovanje srednje gustine (SS) ,manje gustine (SMG)i stanovanje veće gustine (SV) –primjenjuju se parametri iz Opštih uslova SMG ,SS i SV. Pored stanovanja kao pretežne namjene u ovoj podzoni su i površine za hotel (T1), površine za turistička naselja (T2), površine za centralne djelatnosti ( CD ), površine za pejzažno uređenje (PU) i ostale prirodne površine (OP) – uslovi iz poglavlja Pejzažna arhitektura. Postojeći objekti U okviru ove podzone na postojećim objektima su planirane intervencije tekućeg održavanja , mogu da se rekonstruišu u svojim gabaritima ukoliko su stari ili neuslovni, u skladu sa Opštim uslovima (ukoliko namju građevinsku dozvolu primjeniti uslove za neformalne objekte). Za objekat koji se nalazi na katastarskoj parceli br 1033 nije formirana urbanistička parcela , iz razloga što se parceli nije mogao obezbijediti direktni pristup sa gradske saobraćajnice ili javnog puta. Katastarskoj parceli prilazi se na način kako se sad koristi. Na UP 283 su izgrađeni objekti. Pošto se radi o velikom kompleksu sa više izgrađenih objekata i velikoj površini urbanističke parcele sa neriješenim pristupima objektima,preporučuje se izrada Idejnog rješenja (Investitor)kroz koje će se u okviru uređenja terena riješiti pristupi izgrađenim objektima i parkiranje na urbanističkoj parceli . U ovoj podzoni prepoznati su stari objekat na UP 288,289,308,309,313 i 314 (Studija graditeljskog nasleđa Risna) koja se zadržava uz mogućnost rekonstrukcije uz prethodno pribavljanje uslova Regionalnog zavoda za zaštitu spomenika kulture (Uprava za zaštitu kulturnih dobara) Kotor. Postojeći objekti kolektivnog stanovanja ( SV- stanovanje većih gustina), u podzoni B5 ,se zadržavaju i nijesu planirane intervencije osim tekućeg održavanja. Na UP 316 je stara kuća Đurkovića.Kompleks se sastoji od više arhitektonsko-građevinskih dijelova i predstavlja cjelinu od nekoliko stambenih objekata sa dvorištem.Ova lokacija dobila je Rješenje za rekonstrukciju objekata 1,2,3,4 na katastarskoj parceli 1039/5 od Ministarstva za ekonomski razvoj ,a namjena je hotel,renta vila ekskluzivnog tipa. Važećim planskim dokumentom UPN „Risan” predmetna parcela je dio lokacije određena za hotelski smještaj kapaciteta 150 ležajeva. S obzirom da UP 316 svojom veličinom i oblikom ne može da obezbijedi uslove za ekskluzivnost hotela ili renta vila u skladu sa Pravilnikom o klasifikaciji ,minimalnim uslovima i kategorizaciji ugostiteljskih objekata(Sl.list RCG 23/05), preporučuje se udruživanje sa UP 317 sa istom namjenom, kako bi se stvorili uslovi za izgradnju objekata i pratećih sadržaja u službi objekta hotela(vile)odnosno doprinjeli njegovoj ekskluzivnosti. Zbog izuzetnih ambijentalnih vrijednosti,za ovu lokaciju potrebna je izrada Idejnog rješenja na osnovu predloženih smjernica i urbanističko – tehničkih uslova koje izdaje nadležni organ.Na izrađeno Idejno rješenje za ovu lokaciju potrebno je mišljenje Regionalnog zavoda za zaštitu spomenika kulture Kotor (Uprave). Urbanistički parametri za UP 317 dati su u tabeli za novoformirane parcele - Podzona B5 ( strana 106),gdje je max.indeks zauzetosti 0,3, max.indeks izgrađenosti 0,9 i max.spratnost tri etaže. U okviru površina za pejzažno uređenje ( PU ) planiran je park na Bujevini , između zona stanovanja i oslanja se na šumsku površinu.Ova parkovska površina je podeljena saobraćajnicom u dva dijela- uslovi iz poglavlja Pejzažna arhitektura.


106

Novoplanirane urbanističke parcele ,ukupno 19.



276 503 SMG 0,2 0,6 101 302 286 407 SMG 0,2 0,6 81 244 287 405 SMG 0,2 0,6 81 243 292 1450 SMG 0,2 0,6 290 870 293 910 SMG 0,2 0,6 182 546 294 1449 SMG 0,2 0,6 290 869 296 2454 SMG 0,2 0,6 491 1472 301 323 SMG 0,2 0,6 65 194 303 542 SMG 0,2 0,6 108 325 306 301 SMG 0,2 0,6 60 181 312 642 SMG 0,2 0,6 128 385 317 1194 T1 0,3 0,9 358 1075 320 1348 SMG 0,2 0,6 270 809 321 539 SMG 0,2 0,6 108 323 323 2915 SMG 0,2 0,6 583 1749 326 1550 CD 0,3 0,6 465 930 327 13393 T1 0,25 0,5 3348 6697 332 925 SS 0,3 0,9 278 833 333 881 SS 0,3 0,9 264 793

Ukupno 32.131 7551 18840 Maksimalna spratnost-tri etaže bez obzira na njihovu nomenklaturu iz = indeks zauzetosti ii = indeks izgrađenosti Stanovanje srednje gustine (SS).......................................................... 6.760 m2 Stanovanje manje gustine (SMG).......................................................... 34.009 m2 Stanovanje većih gustina ( SV )............................................................ 10.790 m2 Površine za hotel ( T1) ........................................................................ 15.156 m2 Površine za turistička naselja (T2)........................................................ 7.065 m2 Površine za centralne djelatnosti (CD)................... .............................. 1.542 m2 Površine za pejzažno uređenje (PU) .................................................... 10.436 m2 Ostale prirodne površin (OP – površine stjenovitih planinskih padina, Šikare,garige,makija,...)... ..................................................................... 33.689 m2 Poljoprivredne površine (P) .................................................................. 600 m2 Planirano je otvoreno parkiranje ukupno 82 parking mjesta.


107

ZONA C - P= 867.551 m2 Pretežna namjena zone C je stanovanje manje gustine ( SMG ) i srednje gustine (SS),zaštitne šume (ŠZ). Zona C je zona u kojoj je planirana nova izgradnja kao i intervencije na postojećim objektima do dozvoljenih parametara za tu namjenu,a formirana je na osnovu Arheološke karte ( za zaštitu spomenika kulture Kotor – Arheološko-istorijski predio). U okviru zone izdvaja se tri podzone ,C1,C2 i C3. Podzona C1 - P= 234.090 m2 Pretežna namjena podzone C1 je stanovanje manje gustine (SMG) –primjenjuju se parametri iz Opštih uslova SMG, ostale prirodne površine (OP – površine stjenovitih planinskih padina ,šikare,garige,makija,...) – uslovi iz poglavlja Pejzažna arhitektura. Postojeći objekti U ovoj podzoni na katastarskim parcelama br 988/2, i 997/2 za postojeće objekte nijesu definisane UP-e iz razloga što parcelama nije moguće obezbijediti pristup sa gradske saobraćajnice ili javnog puta,katastarskim parcelama se pristupa sa pješačke saobraćajnice(na način kako se sad koristi). Za ostale izgrađene objekte primjeniti Opšte uslove ili Smjernice za neformalne objekte (Poglavlje 8).

Formirano je pedesetjedna ( 51) nova urbanistička parcela.



351 513 SMG 0,2 0,6 103 308 354 301 SMG 0,2 0,6 60 181 356 480 SMG 0,2 0,6 96 288 357 473 SMG 0,2 0,6 95 284 359 401 SMG 0,2 0,6 80 241 361 1123 SMG 0,2 0,6 225 674 370 1565 SMG 0,2 0,6 313 939 378 384 SMG 0,2 0,6 77 230 387 1427 SMG 0,2 0,6 285 856 391 1866 SMG 0,2 0,6 373 1120 396 2064 SMG 0,2 0,6 413 1238 400 1019 SMG 0,2 0,6 204 611 401 619 SMG 0,2 0,6 124 371 402 2176 SMG 0,2 0,6 435 1306 407 2767 SMG 0,2 0,6 553 1660 409 225 SMG 0,2 0,6 45 135 410 473 SMG 0,2 0,6 95 284 412 2239 SMG 0,2 0,6 448 1343 413 550 SMG 0,2 0,6 110 330 416 294 SMG 0,2 0,6 59 176 419 514 SMG 0,2 0,6 103 308 422 211 SMG 0,2 0,6 42 127


108

426 950 SMG 0,2 0,6 190 570 427 1161 SMG 0,2 0,6 232 697 428 705 SMG 0,2 0,6 141 423 429 1205 SMG 0,2 0,6 241 723 430 1039 SMG 0,2 0,6 208 623 431 1215 SMG 0,2 0,6 243 729 432 1248 SMG 0,2 0,6 250 749 436 894 SMG 0,2 0,6 179 536 439 4263 SMG 0,2 0,6 853 2558 440 1459 SMG 0,2 0,6 292 875 441 1302 SMG 0,2 0,6 260 781 442 405 SMG 0,2 0,6 81 243 444 2440 SMG 0,2 0,6 488 1464 448 425 SMG 0,2 0,6 85 255 450 1087 SMG 0,2 0,6 217 652 451 821 SMG 0,2 0,6 164 493 452 775 SMG 0,2 0,6 155 465 453 615 SMG 0,2 0,6 123 369 454 453 SMG 0,2 0,6 91 272 455 629 SMG 0,2 0,6 126 377 456 1994 SMG 0,2 0,6 399 1196 457 2066 SMG 0,2 0,6 413 1240 459 580 SMG 0,2 0,6 116 348 462 341 SMG 0,2 0,6 68 205 469 331 SMG 0,2 0,6 66 199 481 334 SMG 0,2 0,6 67 200 486 607 SMG 0,2 0,6 121 364 502 1287 SMG 0,2 0,6 257 772 508 760 SMG 0,2 0,6 152 456

Ukupno 53075 10615 31845 Maksimalna spratnost-tri etaže bez obzira na njihovu nomenklaturu iz = indeks zauzetosti ii = indeks izgrađenosti Stanovanje manje gustine (SMG).........................................................137.267 m2 Površine za pejzažno uređenje (PU) .................................................... 1.255 m2 Poljoprivredne površine (P) .................................................................. 201 m2 Ostale prirodne površine (OP- površine stjenovitih planinskih padina, Šikare,garige,makija,...) ............................................................... 53.307 m2 Podzona C2 - P= 287.944 m2 Pretežna namjena podzone C2 je stanovanje (stanovanje manje gustine (SMG), stanovanje srednje gustine (SS) –primjenjuju se parametri iz Opštih uslova SMG i SS ,površine za turistička naselja (T2)-primenjuju se parametri iz Opštih uslova T2,površine za pejzažno uređenje (PU) i zaštitne šume ( ŠZ) – uslovi iz poglavlja Pejzažna arhitektura.


109

Postojeći objekti Na UP 344 nalazi se crkva sv.Jovana i Maali koja se zadržava u postojećem stanju i moguća je intervencija samo u postojećem gabaritu i to u cilju zaštite i očuvanja, uz obavezne uslove Regionalnog zavoda za zaštitu spomenika kulture (Uprava za zaštitu kulturnih dobara) Kotor,prilaz ovoj urbanističkoj parceli se zadržava na način kako se sad koristi. - u ovoj podzoni prepoznat je i stari objekat na UP 599 (Studija graditeljskog nasljeđa Risna) koja se zadržava uz mogućnost rekonstrukcije uz prethodno pribavljanje uslova Regionalnog zavoda za zaštitu spomenika kulture (Uprava za zaštitu kulturnih dobara) Kotor. - stari kameni most preko potoka iznad UP 344 ( crkva sv.Jovana i Maali) kao i regulacija potoka obavezna je rekonstrukcija uz pribavljene uslove Regionalnog zavoda za zaštitu spomenika kulture (Uprava za zaštitu kulturnih dobara) Kotor. Planirani objekti Formirano je pedesetosam ( 59) novih urbanističkih parcela.



512 615 SMG 0,2 0,6 123 369 513 623 SMG 0,2 0,6 125 374 514 764 SMG 0,2 0,6 153 458 515 808 SMG 0,2 0,6 162 485 516 1370 SMG 0,2 0,6 274 822 518 1000 SMG 0,2 0,6 200 600 530 574 SMG 0,2 0,6 115 344 532 4659 T2 0,25 0,6 1165 2795 533 4388 T2 0,25 0,6 1097 2633 534 3385 T2 0,25 0,6 846 2031 535 4858 T2 0,25 0,6 1215 2915 536 1147 SS 0,3 0,9 344 1032 539 1026 SS 0,3 0,9 308 923 541 3855 T2 0,25 0,6 964 2313 542 3229 T2 0,25 0,6 807 1937 543 1028 SMG 0,2 0,6 206 617 547 3157 SS 0,3 0,9 947 2841 551 1682 SMG 0,2 0,6 336 1009 553 2043 SMG 0,2 0,6 409 1226 555 1131 SMG 0,2 0,6 226 679 556 571 SMG 0,2 0,6 114 343 557 835 SMG 0,2 0,6 167 501 558 2433 SS 0,3 0,9 730 2190 559 2293 SS 0,3 0,9 688 2064 560 5366 T2 0,25 0,6 1342 3220 561 2712 T2 0,25 0,6 678 1627 562 3225 T2 0,25 0,6 806 1935 563 3377 T2 0,25 0,6 844 2026 564 1206 T2 0,25 0,6 302 724 565 1373 T2 0,25 0,6 343 824 566 633 SMG 0,2 0,6 127 380


110

567 1247 SMG 0,2 0,6 249 748 568 1656 SMG 0,2 0,6 331 994 569 2710 SMG 0,2 0,6 542 1626 571 5439 SMG 0,2 0,6 1088 3263 572 2276 T2 0,25 0,6 569 1366 573 2372 T2 0,25 0,6 593 1423 575 2138 T2 0,25 0,6 535 1283 576 5184 T2 0,25 0,6 1296 3110 577 2701 T2 0,25 0,6 675 1621 578 3488 T2 0,25 0,6 872 2093 579 2167 T2 0,25 0,6 542 1300 580 2966 T2 0,25 0,6 742 1780 581 2670 T2 0,25 0,6 668 1602 585 469 SMG 0,2 0,6 94 281 586 1368 SMG 0,2 0,6 274 821 587 1122 SMG 0,2 0,6 224 673 593 1012 SMG 0,2 0,6 202 607 594 1296 SMG 0,2 0,6 259 778 595 5166 SMG 0,2 0,6 1033 3100 596 1079 SMG 0,2 0,6 216 647 598 4174 SMG 0,2 0,6 835 2504 600 7162 SMG 0,2 0,6 1432 4297 338 3929 T2 0,25 0,6 982 2357 340 1769 T2 0,25 0,6 442 1061 341 1136 T2 0,25 0,6 284 682 342 1346 T2 0,25 0,6 337 808 343 2217 T2 0,25 0,6 554 1330 345 645 SMG 0,2 0,6 129 387

Ukupno 136.270 32.162 84.778 Maksimalna spratnost-tri etaže bez obzira na njihovu nomenklaturu iz = indeks zauzetosti ii = indeks izgrađenosti. Stanovanje srednje gustine (SS).......................................................... 13.419 m2 Manje gustine (SMG)............................................................................ 97.346 m2 Površine za turistička naselja ( T2)........................................................ 87.985 m2 Površine za vjerske objekte ( VO ) ...................................................... 3.502 m2 Površine za pejzažno uređenje (PU) u okviru koga se nalazi i park (5.595 m2)................................................ 8.108 m2 Zaštitne šume (ŠZ).......... ..................................................................... 39.489 m2 Poljoprivredne površine ( P ) ................................................................ 281 m2 Planirano je otvoreno parkiranje ukupno 27 parking mjesta.


111

Podzona C3 – P = 340.079 m2 Osnovna namjena podzone C3 je zaštitne šume (ŠZ)- uslovi iz poglavlja Pejzažne arhitekture.U ovoj podzoni nije planirana izgradnja novih objekata. Postojeći objekti se zadržavaju i moguće je samo tekuće održavanje i rekonstrukcija u postojećem gabaritu,te za njih nisu formirane urbanističke parcele. Zaštićeni objekat kulture je crkva Sv.Luke na katastarskoj parceli br 78 koja je zadržana u postojećim gabaritima. U podzoni C3 na katastarskoj parceli 295 je objekat pod zaštitom,Intervencije na objektu se mogu vršiti u skladu sa Opštim uslovima za zaštićene objekte. U ovoj podzoni prepoznata su i stara kućišta koja mogu da se rekonstruišu.Svaka intervencija na ovim objektima mora se raditi u skladu uslovima Regionalnog zavoda za zaštitu spomenika kulture (Uprava za zaštitu kulturnih dobara) Kotor. Za izgrađene objekte primjeniti Opšte uslove. Koridor potencijalne zaobilaznice U zoni C,na grafičkim prilozima označen je koridor potencijalne zaobilaznice koja je planirana važećim PPO Kotor,a koju je potrebno preispitati i provjeriti kroz izradu PUP Kotor. Ovim planskim dokumentom nije planirana izgradnja novih objekata u cilju zaštite prostora do donošenja PUP-a u kojem će biti riješen saobraćaj na nivou Opštine. Kapaciteti na nivou Plana Tabela sa novoformiranim urbanističkim parcelama na nivou Plana

Podzone Broj novih UP

Površina u m2 Površina pod objektima

GBP Etaže max.

A1 4 3.056 611 1.833 3 bez obzira na nomenklaturu

Zona A ukupno 4 3.056 611 1.833 B1 17 16.102 3.841 11.519 B2 10 19.118 4.778 11.471 B3 11 11.921 3.409 10.232 B4 32 35.148 9.884 28.163 B5 19 32.131 7.551 18.840 Zona B ukupno 89 114.420 29.463 80.225 C1 51 53.075 10.615 31.845 C2 59 136.270 32.162 84.778 Zona C ukupno 110 189.345 42.777 116.623 Ukupno A+B+C 203 306.821 72.851 198.681

Broj neizgrađenih (novih) urbanističkih parcela je 203.Najveći broj novih parcela su u Zoni C (110UP),a ostale urbanističke parcele su nerealizovane iz važećeg Plana u Zoni A i B. Površina urbanističkih parcela na nivou Plana (nove) ....................... 306.821 m2 Površina pod objektima na nivou Plana ........................ 72.851 m2 Građevinska bruto površina objekata na nivou Plana ........................ 198.681m2


112

Zaštitne šume ( ŠZ ).......................................................... P= 382.560 m2 Površine za pejzažno uređenje (PU) ................................ P= 42.736 m2 Ukupno zelenilo (ŠZ+PU) ................................................. P= 425.296 m2 Ostale prirodne površine (OP- površine stjenovitih planinskih padina, Šikare,garige,makija,...) ........................................... P= 298.392 m2 Indeks zauzetosti na nivou Plana 0.14 Indeks izgrađenosti na nivou Plana 0.42 U tabelama su dati maksimalni kapaciteti za neizgrađeni dio građevinskog područja,na novim urbanističkim parcelama.Na osnovu maksimalnih kapaciteta izvršena je procjena broja novih 1.325 stanova-apartmana,te na taj način i procjena 4.015 nova stanovnika-turista. Za obračun su korišćeni sljedeći parametri: - veličina stana/apartmana 150 m2 (bruto P) - jedan stan - jedno domaćinstvo 3,03 član - jedan apartman 3 kreveta Gustina stanovanja na nivou zahvata Plana je 36st/ha,a na nivou zone za građenje 89st./ha. Procjena kapaciteta u okviru izgrađenih urbanističkih parcela izvršena je na osnovu ukupne površine urbanističkih parcela (394 573 m2) po Zonama i prosječnog indeksa izgrađenosti ,što iznosi cca 160 000 m2. Procjena ukupnog broja korisnika je 6094 prema podacima iz popisa 2003.god.- 2083stanovnika i procjena planiranih korisnika za maksimalne kapacitet - 4015 ). Treba napomenuti da je proračun infrastrukture izvršen za maksimalne kapacitete. Maksimalni kapaciteti zasnovani su na maksimalnim indeksima izgrađenosti u okviru zona,uzimajući u obzir podatke o postojećem stanju i planiranoj izgradnji. Od ukupnog broja korisnika prostora(stanovnika i turista) 6094,procjena je da 40% kapaciteta-stanova i apartmana koriste povremeni-vikend stanovnici i turisti (2438)i to u sezoni,tako da je stalni broj stanovnika 3656. Imajući u vidu da se na svakoj urbanističkoj parceli ne mogu realizovati maksimalni dozvoljeni indeksi definisani planom (na 20% UP) jer zavise od ispunjenja svih drugih uslova(pristupni put,parkiranje na parceli,zelenilo),a proračun kapaciteta je izvršen na osnovu maksimalnih parametara i maksimalnog broja korisnika prostora koji se može desiti u sezoni,može se zaključiti da broj stalnih stanovnika neće preći 3000. Napomena: Prostornim planom Opštine predviđeno je da naselje Risan do 2001.god ima 3.000 stanovnika i 1.400 turista ,uz preporuku da se pri izradi Plana uskladi demografski trend sa najnovijim podacima o broju stanovnika i potrebama smještaja turista. Ukupan planirani broj domaćinstava po važećem planu bi bio 1129 (cca 3500 stanovnika)+1400 turista. Procjena zasnovana na PPO Kotor i važećem Planu je da 20% stanova koristi za povremeno stanovanje. Koristeći ove podatke i uvažavajući vremenski period od planske projekcije važećih planova,formirano je plansko rješenje i projekcija broja korisnika prostora.


113

8. Smjernice za tretman neformalnih objekata i naselja Postojeći objekti Postojećim objektom smatra se objekat koji je izgrađen ili je njegova izgradnja u toku,sa ili bez odobrenja za građenje. Postojeći objekti označeni su na grafičkim prilozima postojećeg stanja i na topografsko- katastarskim kartama. S obzirom da na terenu egzistira određen broj objekata za koje nije prethodno pribavljena građevinska dozvola, stvoren je planski osnov,odnosno mogućnost naknadnog pribavljanja građevinske dozvole, ukoliko ispunjavaju uslove iz Plana . Ukoliko objekti ne ispunjavaju uslove iz Plana, imaju zatečeni status i predmet su pravne procedure u skladu sa Zakonom o uređenju prostora i izgradnji objekata. Građevinska dozvola za postojeće objekte može se izdati : - za objekte koji ispunjavaju uslove za izgradnju planiranih ( novih ) objekata - za objekte ,za koje je formirana urbanistička parcela, koji su prekoračili maksimalne indekse (indeks zauzetosti,indeks izgrađenosti),maksimalnu spratnost, za koje su ispunjeni uslovi parkiranja,a koji nisu prešli definisanu građevinsku liniju prema susjednim parcelama niti regulacionu liniju prema saobraćajnici – u postojećem gabaritu - za objekte,za koje je formirana urbanistička parcela, koji su prekoračili maksimalne indekse (indeks zauzetosti,indeks izgrađenosti),maksimalnu spratnost, definisanu građevinsku liniju prema susjednim parcelama,a koji ispunjavaju uslove parkiranja i nisu prešli definisanu regulacionu liniju prema saobraćajnici – u postojećem gabaritu uz pismenu saglasnost susjeda. Za objekte koji su izgrađeni samo temelji primjeniti uslove za planirane objekte. Napomena: Prilikom izdavanja UTU izvršiti provjeru i uskladiti sa zvaničnim katastarskim podacima. Kroz urbanističko tehničke uslove se definišu oblici intervencija (rekonstrukcija postojećih objekata po principu vraćanja osnovnih elemenata urbanističke matrice u smislu rušenja dijelova objekta kao što su stepeništa ,terase,dijelovi objekta koji prelaze regulacionu liniju uz maksimalno uvođenje arhitekturne tipologije horizontalni i vertikalni gabarit, arhitektonska podjela fasade, upotreba prirodnih materijala, adaptacija i vizuelna sanacija u cilju vraćanja kulturnog identiteta čitavom prostoru u cilju maksimalnog usklađivanja sa ambijentom.


114

VI PRILOG

Documents

IZMJENE I DOPUNE DETALJNOG URBANISTI KOG PLANA … planska... · Na terenu je sprovedena detaljna anketa, kojom je konstatovano stanje građevinskog fonda, namjena objekata i površina,