IZVJEŠTAJ O RADU KOMISIJE ZA KONCESIJE REPUBLIKE SRPSKE€¦ · Novi Zakon o koncesijama objavljen je 15.07.2013. godine u „Službenom glasniku Republike Srpske“, a stupio je

REPUBLIKA SRPSKA KOMISIJA ZA KONCESIJE

Save Mrkalja broj 16, tel: 051/490-890, faks: 051/490-481, E-mail: [email protected]

IZVJEŠTAJ

O RADU KOMISIJE ZA KONCESIJE REPUBLIKE SRPSKE ZA PERIOD 01.01.2013. - 31.12.2013. godine

Banja Luka, April 2014. godine

2

SADRŽAJ 1. UVOD............................................................................................................................... 4

2. PRAVNI OKVIR KONCESIJA U REPUBLICI SRPSKOJ........................................ 5 2.1. Zakon o koncesijama........................................................................................................... 5 2.2. Podzakonska akta................................................................................................................ 6 2.3. Dokument o politici dodjele koncesija............................................................................... 6 2.4. Koncesije u odredbama drugih komplementarnih zakona .................................................. 7

3. OSNOVNE AKTIVNOSTI KOMISIJE ZA KONCESIJE REPUBLIKE SRPSKE.... 7

3.1. Provjera rada Koncesionara................................................................................................ 8 3.2. Aktivnosti Komisije iz oblasti izgradnje i korištenja energetskih objekata............................. 8 3.2.1. Rješenja Komisije................................................................................................................. 8 3.2.2. Provjera rada Koncesionara................................................................................................. 13 3.2.3. Koncesija za RITE Stanari..................................................................................................... 14 3.2.3.1. Radovi na izgradnji Termoelektrane Stanari ....................................................................... 14 3.2.4. HE „Ulog“............................................................................................................................ 14 3.2.5. HE „Dabar“.......................................................................................................................... 16 3.2.6. HE „Mrsovo“....................................................................................................................... 17 3.2.7. „Gas-Res“ d.o.o................................................................................................................... 17 3.2.8. Realizacija ugovora za izgradnju i korišdenje malih hidroelektrana...................................... 18 3.2.9. Pregled aktivnosti na realizaciji Ugovora o koncesiji za MHE- u 2013. godini........................ 20 3.2.10 Zaključci......................................................................................................................... ...... 20 3.3. Aktivnosti Komisije iz oblasti mineralnih resursa................................................................. 21 3.3.1. Rješenja Komisije................................................................................................................ 21 3.3.2. Pregled zaključenih Ugovora prema vrsti mineralne sirovine............................................... 27 3.3.3. Provjera rada Koncesionara................................................................................................. 28 3.3.4. Pregled aktuelnih problema koji su prisutni kod realizacije ugovora o koncesiji................... 32 3.3.5. Pregled aktivnosti na realizaciji ugovora o koncesiji iz oblasti mineralnih resursa.................. 35 3.3.6. Pregled isteklih i raskinutih ugovora iz oblasti mineralnih resursa......................................... 35 3.3.7. Zaključci....................................................................................................................................... 35

3.4. Aktivnosti Komisije iz oblasti trgovine i turizma................................................................... 36 3.4.1. Rješenja Komisije.................................................................................................................. 36 3.5. Aktivnosti Komisije iz oblasti priređivanja igara na sredu ...................................................... 39 3.5.1. Rješenja Komisije.................................................................................................................. 39 3.6. Aktivnosti Komisije iz oblasti korištenja poljoprivrednog zemljišta i vodnih dobara................ 40 3.6.1. Rješenja Komisije........................................................................................................... ...... 40 3.6.2. Provjera rada Koncesionara.................................................................................................. 42 3.6.3. Pregled aktivnosti na realizaciji ugovora o koncesiji iz oblasti korištenja poljoprivrednog

zemljišta i vodnih dobara u 2013. godini....... ........................................................................ 43 3.6.4. Zaključci................................................................................................................................ 44

4. KONCESIONA NAKNADA..................................................................................... ....... 44 5. BUDŽET .......................................................................................................................... 46 5.1. Finansijski prihodi, troškovi i rashodi Komisije za koncesije Republike Srpske...................... 46 5.1.1. Stalna sredstva Komisije za koncesije................................................................................... 55 5.1.2.. Troškovi plata i naknada zaposlenih..................................................................................... 46 5.1.3. Troškovi materijala i usluga.................................................................................................. 47 5.2.2. Godišnji Izvještaj o izvršenju budžeta.................................................................................... 47

3

6. OSTALE AKTIVNOSTI KOMISIJE ZA KONCESIJE REPUBLIKE SRPSKE............................................................................................................................... 46 6.1. Odnos Komisije sa drugim organima u Republici Srpskoj ....................................................... 48 6.2. Saradnja sa drugim domadim i stranim institucijama.............................................................. 49

7. ZAKLJUČAK....................................................................................................................... 49

4

1. UVOD Izvještaj o radu Komisije za koncesije Republike Srpske (u daljem tekstu Komisija),podnosi se na osnovu člana 60. Zakona o koncesijama Republike Srpske („Službeni glasnik Republike Srpske“, broj: 59/13), kojim je propisano da Komisija podnosi Izvještaj o svom radu u prethodnoj godini i finansijski izvještaj za prethodnu godinu Narodnoj skupštini Republike Srpske, najkasnije do 30. aprila tekude godine. Prema odredbama Zakona o koncesijama, Izvještaj o radu Komisije sadrži podatke o podnesenim zahtjevima, rješenjima Komisije, broj i vrstu predmeta koje je Komisija razmatrala. Izvještaj sadrži i sve druge informacije u vezi sa radom Komisije, bilo da Komisija postupa po službenoj dužnosti, po zahtjevu nadležnog organa ili zainteresovanog lica. Izvještaj o radu Komisije obuhvata period Januar – Decembar 2013. godine i ima za cilj da informiše Narodnu skupštinu Republike Srpske, ali i javnost, o radu Komisije i aktivnostima na provođenju zakonskih i drugih propisa iz oblasti dodjele koncesija i realizacija ugovora o koncesiji. U toku 2013. godine, Komisija je provodila aktivnosti u skladu sa Zakonom o koncesijama i osnovnim načelima postupka dodjele koncesija, čime se obezbjeđuje:

- Domadim i stranim privrednim društvima da pod jednakim uslovima dobiju pravo korištenja prirodnog bogatstva, dobra u opštoj upotrebi i/ili pravo izgradnje objekata radi obavljanja djelatnosti koje su zakonom utvrđene kao djelatnosti od opšteg interesa;

- Isti pravni položaj domadih i stranih privrednih društava za svo vrijeme izgradnje objekta ili izvođenja drugih radova i u obavljanju djelatnosti koja je predmet koncesije;

- Jednakost uslova za raskid ugovora i pravnih posljedica u tom slučaju; - Zaštita javnog interesa u postupku ocjene opravdanosti za dodjelu koncesije i u periodu njenog trajanja; - Isključivo pravo Republike Srpske da dodjeljuje koncesije, kada se predmet koncesije realizuje na njenoj

teritoriji; - Ograničeno trajanje koncesije čiji je maksimalan rok utvrđen Zakonom i ugovorom o koncesiji; - Predaja svih objekata, uređaja i postrojenja po prestanku koncesije u svojinu Republike Srpske; - Obavljanje svih proceduralnih poslova vezanih za dodjele koncesija i poslova provjere rada koncesionara.

Rad Komisije zasniva se na odredbama Zakona o koncesijama („Službeni glasnik Republike Srpske“, broj: 59/13), podzakonskim aktima i Dokumenta o politici dodjele koncesije („Službeni glasnik Republike Srpske“, broj: 31/06). U Dokumentu o politici dodjele koncesija definisani su prioritetni ciljevi, kojih se Komisija u svom radu pridržava. Jedan od osnovnih ciljeva je oživljavanje privrednih aktivnosti putem ulaganja domadeg i stranog kapitala, što sve skupa treba da ostvari povoljnije ekonomske efekte po Republiku Srpsku. Rad Komisije u 2013. godini obilježen je brojnim aktivnostima u vezi sa razmatranjem zahtjeva za davanje saglasnosti za zaključenje ugovora o koncesiji, zahtjeva za davanje saglasnosti na Studije ekonomske opravdanosti, saglasnosti na Javni poziv, prijedloga Vladi Republike Srpske za dodjelu koncesije, otvaranje i vrednovanje ponuda za dodjelu koncesije po javnom pozivu, donošenje rješenja kojim se Koncedentu predlaže izbor najpovoljnijeg ponuđača, kao i odgovore na razne upite, mišljenja i sl. Pored toga, Komisija je u skladu sa Zakonom o koncesijama vršila provjeru rada koncesionara i realizaciju zaključenih Ugovora o koncesiji po svim oblastima.

5

2. PRAVNI OKVIR KONCESIJA U REPUBLICI SRPSKOJ

2.1. Zakon o koncesijama Zakonom o koncesijama ("Službeni glasnik Republike Srpske", broj: 59/13), uređuju se predmet, postupak i uslovi pod kojima se mogu dodjeljivati koncesije u Republici Srpskoj, nadležnost Komisije za koncesije i druga pitanja u vezi sa Komisijom, sadržaj ugovora o koncesiji, prestanak ugovora o koncesiji, prava i obaveze koncesionara, rješavanje sporova i druga pitanja od značaja za dodjelu koncesija na teritoriji Republike Srpske. Cilj zakona je da stvori javan, nediskriminatoran i jasan pravni okvir za utvrđivanje uslova pod kojima se domadim i stranim privredno-pravnim subjektima mogu dodjeljivati koncesije radi privlačenja domadih i stranih investitora i stvaranja ambijenta za snažniji privredni razvoj, te odgovornog upravljanja prirodnim bogatstvima i javnim dobrima u Republici Srpskoj. Novi Zakon o koncesijama objavljen je 15.07.2013. godine u „Službenom glasniku Republike Srpske“, a stupio je na snagu 23.07.2013. godine. U dosadašnjoj primjeni Zakona, Komisija za koncesije je uočila određene nedostatke koji se odnose na konzistentnost samog Zakona, ili njegove kolizije sa drugim zakonskim aktima. Osnovna primjedba na novi Zakon odnosi se na institut „Javnog interesa“. Komisija smatra, kao što smo iznijeli i u primjedbama na Nacrt zakona, da javni interes kao pravni institut treba da ima ključnu ulogu u sistemu dodjele koncesija, imajudi u vidu predmete koncesionog prava, kao i ciljeve uspostave koncesionih odnosa u Republici Srpskoj. U sadašnjem Zakonu o koncesijama predviđeno je da se javni interes procjenjuje samo prilikom donošenja odluke o pokretanju postupka dodjele koncesije na osnovu inicijative zainteresovanog lica. Javni interes treba da predstavlja baznu činjenicu za uspostavljanje koncesionih odnosa bez obzira o kom modalitetu dodjele koncesija je riječ. Zbog toga smatramo da javni interes mora da ima konstitutivni karakter i da se aktom nadležnog organa utvrđuje za svaki pojedinačni slučaj dodjele koncesije, bez obzira da li se postupak dodjele koncesije pokrede od strane nadležnog organa, po inicijativi zainteresovanog lica, ili u pregovaračkom postupku. Pored toga u članu 20. Zakona definisano je da Komisija za koncesije vrši otvaranje i vrednovanje ponuda. Komisija smatra da je po ovom pitanju došlo do zamjena teza i da Komisija ne može da vrši otvaranje i vrednovanje ponuda za dodjelu koncesije, jer time gubi karakter regulatora. Ponude bi morale otvarati komisije iz resornih Ministarstava, a Komisija za koncesije bi trebala da izvrši kontrolu procedure i kvaliteta ponuda. Nadalje, Komisija smatra da je član 40. Zakona, kojim se definiše ustupanje ugovora o koncesiji tredem licu ili finansijskoj organizaciji, u dijelu koji se odnosi na ustupanje ugovora finansijskim organizacijama, u koliziji sa zakonima koji regulišu ovu oblast (Zakon o bankama, Zakon o mikrokreditnim organizacijama, Zakon o štedno-kreditnim organizacijama i sl.). Navedenim zakonima regulišu se djelatnosti finansijskih organizacija koje su isključivo finansijske prirode. Zakonom o koncesijama reguliše se pravo koncesija kao pravo obavljanja privrednih djelatnosti korištenjem javnih dobara, prirodnih bogatstava i drugih dobara od opšteg interesa, kao i pravo obavljanja djelatnosti od opšteg interesa. Zbog toga što finansijske organizacije ne mogu obavljati djelatnosti koje su predmet koncesija ne mogu biti ni titulari ugovora o koncesiji. Radi zaštite pravnog interesa finansijskih organizacija po osnovu ugovora o kreditiranju smatramo da se zakonom treba omoguditi da finansijske organizacije imaju pravo aktivne legitimacije da podnesu zahtjev za

6

ustupanje ugovora na tredi privredno – pravni subjekt. U tom smislu mogude je izvršiti redefinisanje odredbe člana 40. Zakona o koncesijama. Iz navedenog, Komisija smatra da u narednom periodu treba pristupiti izmjenama i dopunama Zakona u cilju stvaranja pretpostavki za vedu konzistentnost i primjenu Zakona u praksi.

2.2. Podzakonska akta U skladu sa članom 59. i članom 68. Zakona o koncesijama, Komisija je pripremila Prijedlog novih podzakonskih akata koji de biti usvojeni nakon dobijanja saglasnosti od Vlade Republike Srpske, i to:

- Uputstvo o procjeni javnog interesa; - Pravilnik o postupku ustupanja ugovora o koncesiji i promjeni vlasničke strukture koncesionara; - Pravilnik o sadržaju i načinu vođenja registra ugovora o koncesiji.

Donošenje navedenih podzakonskih akata je obavezujude zbog činjenice da je u međuvremenu stupio na snagu novi Zakon o koncesijama. Pored navedenih, Komisija u svom radu primjenjuje i druga podzakonska akta kojima se uređuje organizacija, djelokrug rada Komisije, vođenje postupaka, postupanja Komisije u predmetima iz njene nadležnosti, kao što su:

1. Pravilnik o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji radnih mjesta u Komisiji za koncesije Republike Srpske;

2. Pravilnik o platama i naknadama zaposlenih u Komisiji za koncesije Republike Srpske; 3. Poslovnik o radu Komisije za koncesije Republike Srpske; 4. Pravilnik o uslovima i načinu korištenja službenih vozila; 5. Etički kodeks za članove i zaposlene u Komisiji za koncesije Republike Srpske.

2.3. Dokument o politici dodjele koncesija Komisija za koncesije je uz saglasnost Narodne skupštine Republike Srpske, donijela Dokument o politici dodjele koncesija („Službeni glasnik Republike Srpske“, broj: 31/06). Dokumentom o politici dodjele koncesija, daje se opis privrednih sektora u kojima se putem koncesija mogu ustupiti na korišdenje: prirodni resursi, dobra u opštoj upotrebi ili obavljati djelatnosti od opšteg interesa. Dokument o politici dodjele koncesija daje sveobuhvatan i perspektivan pogled na raspoložive resurse i privredne kapacitete, s ciljem njihovog održivog korišdenja u komercijalne svrhe. Najznačajniji ciljevi koji se žele postidi Zakonom o koncesijama i Dokumentom o politici dodjele koncesija su: plasman domadeg ili stranog kapitala u investicione projekte, povedanje kvantiteta i kvaliteta proizvoda i usluga, angažovanje domadih proizvodnih i uslužnih kapaciteta, povedanje izvoza, povedanje fiskalnih prihoda, unapređenje standarda poslovanja po svjetskim i evropskim kriterijumima, transfer tehnologije i sl. Imajudi u vidu da je donešen novi Zakon o koncesijama, Komisija de pripremiti novi Dokument o politici dodjele koncesija, kako bi se aktuelizirala politika dodjele koncesija i uskladila sa novim Zakonom o koncesijama. Rok za pripremu ovog Dokumenta je godinu dana od dana stupanja na snagu Zakona.

7

2.4. Koncesije u odredbama drugih komplementarnih zakona Komisija je analizirala zakonska i podzakonska akta prema potencijalnim predmetima koncesije i uočila da postoje određene neusklađenosti pozitivnih zakonskih propisa i Zakona o koncesijama, a koji stvaraju određene probleme u postupku dodjele koncesija, odnosno realizaciji koncesionih ugovora. Sa resornim ministarstvima je postignut visok stepen saglasnosti, da je potrebno pristupiti harmonizaciji pozitivno-pravnih propisa, kako bi se prevazišla kolizija u samoj zakonodavnoj materiji, koja pravno reguliše pitanje korištenja prirodnih resursa i dobara u javnoj upotrebi, kako bi njihovo korištenje postalo racionalnije i ekonomičnije za Republiku Srpsku. Smatramo da se određenim zakonskim aktima daje pravo, ili ovlaštenje korištenja prirodnog resursa čije korištenje, odnosno eksploatacija, je isključivo zakonodavna materija Zakona o koncesijama. Primjer za navedeno je vađenje šljunka, pijeska i kamena iz korita vodotoka na osnovu izdatih vodnih akata. Navedenim vodnim aktima se daje odobrenje za uređenje korita vodotoka u skladu sa usvojenim Programima uređenja istih, što predstavlja zakonodavnu materiju Zakona o vodama. Vađenje materijala iz vodotoka (šljunka,pijeska, kamena) prema programu uređenja vodotoka je koncesiono pravo utvrđeno Zakonom o koncesijama. Zbog toga što je vađenje materijala iz vodotoka, u svrhu eksploatacije, pravo koje se stiče na osnovu Zakona o koncesijama i ne može se sticati na osnovu Zakona o vodama (osim u slučaju uređenja korita vodotoka bez prava na eksploataciju) potrebno je pristupiti usklađivanju navedenih zakonskih akata kako bi se izbjegla nelegalna eksploatacija. Postoji potreba, i u drugim oblastima, usklađivanja pozitivno-pravnih propisa sa propisima koji regulišu koncesiono pravo i osnovna načela politike dodjele koncesija u Republici Srpskoj. Harmonizacija pravne regulative treba da osigura pravnu sigurnost u pogledu dodjele koncesija, kao važnu komponentu u sprovođenju politike dodjele koncesija. Aktivnosti oko harmonizacije propisa u 2013. godini su na određen način zastale, jer se u ovom periodu očekivalo donošenje novog Zakona o koncesijama. Imajudi u vidu navedeno, Komisija smatra da je potrebno ovo pitanje aktuelizirati nakon donošenja novog Zakona o koncesijama.

3. OSNOVNE AKTIVNOSTI KOMISIJE ZA KONCESIJE REPUBLIKE SRPSKE U dosadašnjem radu, Komisija je ukupno održala 461 (četiristotine šezdeset jednu) sjednicu, od čega je u 2013. godini, održala 51 (pedeset jednu) sjednicu. Aktivnosti Komisije na sjednicama su bile usmjerene na rješavanje zahtjeva za davanje saglasnosti za zaključenje ugovora o koncesiji, davanje saglasnosti na Studije ekonomske opravdanosti, davanje saglasnosti na javni poziv, davanje saglasnosti na prenos ugovora o koncesiji i prenos vlasničkih prava u skladu sa Zakonom i Pravilnikom, kao i davanje mišljenja, koja su prema Komisiji, u skladu sa propisanim procedurama, uputila resorna ministarstva, koncesionari, druge institucije, te pravna i fizička lica, razmatranje izvještaja izvršenih provjera rada koncesionara, izrada opštih akata Komisije u skladu sa novim Zakonom o koncesijama. U 2013. godini od strane resornih ministarstava, Vlade Republike Srpske, koncesionara, te značajnog broja pravnih i fizičkih lica, upudeno je 391 (tristotine devedeset jedan) zahtjev i nakon njihove analize i razmatranja, Komisija je donijela:

- 19 Rješenja o davanju saglasnosti za zaključenje ugovora o koncesiji, - 9 Mišljenja koja su tražena od strane ministarstava, pravnih i fizičkih lica, - 13 Rješenje o odobravanju Studija ekonomske opravdanosti, - 12 Rješenja o davanju saglasnosti na prenos ugovora o koncesiji ili prenos vlasničkih

prava koncesionara, - 24 Rješenja o davanju saglasnosti na anekse ugovora o koncesiji, - 18 Rješenja o odobrenju Javnog poziva za dodjelu koncesije,

8

- 5 Nepotpunih predmeta je vradeno na dopunu i doradu, - 1 Zaključak Komisije kojim je vradena na dopunu i doradu Studija ekonomske

opravdanosti, - 1 Rješenje kojim se odbacuje ponuda na Javni poziv; - 1 Zaključak Komisije kojima se vrada ponuda resornom ministarstvu, zbog

nezadovoljavanja uslova iz javnog poziva, - 11 Prijedloga rješenja Vladi Republike Srpske za dodjelu koncesije, - 1 Rješenje o vođenju pregovora sa ponuđačem , - 40 Odgovora na razne upite od strane resornih ministarstava, pravnih i fizičkih lica, - 36 Rješenja Komisije o stavljanju van snage prethodnih rješenja, - 14 Internih Odluka Komisije za koncesije, - 186 Zapisnika o provjeri rada i nadzoru koncesionara po izvršenju kontrola koncesionara

Komisija je u 2013. godini razmatrala sljededa dokumenta:

- Pravilnik o postupku ustupanja ugovora o koncesiji i promjenu vlasničke strukture koncesionara; - Pravilnik o sadržaju i načinu vođenja Registra ugovora o koncesijama i - Uputstvo o procjeni Javnog interesa.

3.1. Provjera rada koncesionara Komisija za koncesije je obavila vedi broj provjera rada koncesionara iz oblasti energetike mineralnih resursa, poljoprivrede, te kontrolu jednog ugovora zaključenog iz oblasti igara na sredu. U vezi s tim, izvršena je provjera rada koncesionara ili su dostavljeni izvještaji koncesionara o realizaciji koncesionih projekata i to:

- 46 koncesionara i 98 ugovora iz oblasti energetike, - 77 koncesionara i 80 ugovora iz oblasti mineralnih resursa, - 54 koncesionara i 67 ugovora iz oblasti poljoprivrede i - 1 koncesionar i 1 ugovor iz oblasti igara na sredu.

Nakon svih obavljenih provjera sačinjeni su zapisnici, te dostavljeni izvještaji nadležnim ministarstvima. O obavljenim provjerama rada koncesionara više de biti riječi u dijelu izvještaja koji se odnosi na analizu stanja u pojedinim sektorima.

3.2. Aktivnosti Komisije iz oblasti izgradnje i korištenja energetskih objekata 3.2.1. RJEŠENJA KOMISIJE U toku 2013. godine, Ministarstvo industrije, energetike i rudarstva uputilo je 31 (trideset jedan) zahtjev, koji su se odnosili na rješavanje predmeta iz oblasti izgradnje i korišdenja energetskih objekata, a Komisija je donijela i uputila Ministarstvu industrije, energetike i rudarstva:

- 1 Rješenje za odobravanje Studije ekonomske opravdanosti; - 5 Rješenja za odobravanje Javnog poziva; - 2 Rješenja o davanju saglasnosti za zaključenje ugovora o koncesijama; - 2 Prijedloga rješenja za dodjelu koncesija; - 7 Rješenja o prenosu ugovora o koncesiji ili prenosu vlasničkih prava Koncesionara; - 14 Rješenja o davanju saglasnosti za zaključenje Aneksa ugovora o koncesiji.

Ministarstvo industrije, energetike i rudarstva je dostavilo 2 (dva) zaključena ugovora o koncesiji iz oblasti izgradnje i korišdenja energetskih objekata u 2013. godini. U tabelama 1., 2., 3., 4., 5., 6. i 7. dat je pregled zaključenih ugovora, rješenja i zaključaka Komisije u 2013. godini iz oblasti izgradnje i korišdenja energetskih objekata.

9

Tabela 1. - Pregled zaključenih ugovora o koncesiji iz oblasti izgradnje i korištenja energetskih objekata u 2013. godini:

r/b

Koncesionar

Predmet

Br. Ugovora

Datum zaključenja

Ugovora

1

REV d.o.o Foča

Izgradnja i korištenje MHE „Luke“, snage 4,85MW, MHE „Falovidi“, snage 9,262MW i MHE „Godijeno“, snage 3,649MW, na donjem toku rijeke Dehotine

05.05/020-741/13

25.02.2013.

2.

PIONIR ENERGY RS d.o.o Višegrad

Izgradnja i koritdenje MHE „Podgaj“, snage 0,68 MW i

izgradnju MHE „Ušde“, snage 0,56 MW na rijeci Rakitnici

05.05/020-2231/13

16.09.2013.

Ukupno su zaključena 2 (dva) ugovora o koncesiji iz oblasti izgradnje i korištenja energetskih objekata. Tabela 2. - Rješenja Komisije za odobravanje Studije ekonomske opravdanosti iz oblasti izgradnje i

korištenja energetskih objekata u 2013. godini:

r/b

Predmet

Status

Lokacija

Datum donošenja Rješenja

1.

Studija ek. opravdanosti za izgradnju MHE „Ilomska“

Odobrena Studija

Na rijeci Ilomskoj

17.12.2013.

Ukupno je data 1 (jedna) saglasnost na Studiju ekonomske opravdanosti iz oblasti izgradnje i korištenja energetskih objekata. Tabela 3. - Rješenja Komisije za odobravanje Javnog poziva iz oblasti izgradnje i korištenja energetskih

objekata u 2013. godini:

r/b

Predmet

Status

Lokacija


1.

Javni poziv za zgradnja i korištenje MHE „Podgaj“,

snage 0,68 MW i izgradnju MHE „Ušde“, snage 0,56 MW

Odobren Javni poziv Na rijeci Rakitnici 04.04.2013.

2.

Javni poziv za dodjelu koncesije za izgradnju i korištenje

termoelektrane

Odobren Javni poziv

„Ugljevik 3“, opština Ugljevik

31.07.2013.

3.

Javni poziv za dodjelu koncesije za izgradnju MHE „Štedrid“, snage 0,301 MW

Odobren Javni poziv

Na rijeci Štedrid, opština Milidi

31.07.2013.

4.

Javni poziv za dodjelu koncesije za izgradnju MHE „Podivič“, snage 1,35 MW ,MHE „Samar“, snage 0,95 MW i MHE „Slap“ snage 0,925 MW

Odobren Javni poziv

Na Kasindolskoj

rijeci, opština Trnovo

12.12.2013.

10

5.

Javni poziv za dodjelu koncesije za izgradnju MHE „ Željeznice 1“, snage 0,75 MW i MHE „Željeznice 2“, snage 0,75 MW

Odobren Javni poziv

Na rijeci Željeznici, grad I.Sarajevo

12.12.2013.

Ukupno je dato 5 (pet ) saglasnosti na Javni poziv iz oblasti izgradnje i korištenja energetskih objekata. Tabela 4. - Rješenja Komisije o davanju saglasnosti za zaključenje ugovora o koncesiji iz oblasti

izgradnje i korištenja energetskih objekata u 2013. godini:

r/b

Koncesionar

Predmet

Status

Datum donošenja rješenja

1.


Izgradnja i korištenje MHE „Podgaj“, snage 0,68 MW i

izgradnju MHE „Ušde“, snage 0,56 MW

Saglasnost za zaključenje ugovora

12.06.2013.

2.

ZEMX d.o.o Srebrenica

Izgradnja i korištenje izgradnju MHE „Štedrid“, snage 0,301 MW


14.10.2013.

Ukupno su date 2 (dvije ) saglasnosti za zaključenje ugovora o koncesiji iz oblasti izgradnje i korištenja energetskih objekata.

Tabela 5. - Prijedlozi rješenja o dodjeli koncesija iz oblasti izgradnje i korištenja energetskih objekata u 2013. godini:

r/b

Koncesionar

Predmet

Status


1.


Izgradnja i korištenje MHE „Podgaj“, snage 0,68 MW i

izgradnju MHE „Ušde“, snage 0,56 MW


12.06.2013.

2.

ZEMX d.o.o Srebrenica

Izgradnja i korištenje iizgradnju MHE „Štedrid“, snage 0,301 MW


14.10.2013.

Ukupno su data 2 (dva ) prijedloga rješenja za dodjelu koncesije iz oblasti izgradnje i korištenja energetskih objekata. Tabela 6. - Rješenja Komisije za koncesije o prenosu ugovora o koncesiji ili prenosu vl. prava

koncesionara iz oblasti izgradnje i korištenja energetskih objekata u 2013. godini:

r/b

Koncesionar

Predmet

Status


1.

„Bobar Taubinger Elektrik“d.o.o. Foča

Prenos vlasničkih prava sa BOBAR d.o.o Bijeljina na novog suvlasnika Duvnjak Tanju iz Bijeljine

Data je saglasnost na prenos

06.02.2013.

11

2.

„Comsar Energy Trading“ d.o.o. Banja Luka

Prenos ugovora o koncesiji na „Comsar Energy Hydro “ d.o.o. Banja Luka


22.03.2013.

3.

HE“ ULOG “ d.o.o. Kalinovik

Prenos 100% vl. prava sa dosadašnjeg vl.ENERGY FINANCING , Switcherland na EFT International Holding Limited , English


04.04.2013.

4.

„Mega Elektrik “ AD Banja Luka

Prenos vlasničkih prava sa Jerinid Dragana na novog sticaoca Petrovid Danila


23.04.2013.

5.

„TECHNORENERGY AS“ Norveška

Prenos ugovora o konc. na „TECHNOR HYDRO 2 AS“ Norveška


21.08.2013.

6.

„Siming Trade “ d.o.o. Foča

Prenos ugovora o koncesiji na novoosnovano koncesiono preduzede „Oteša “ d.o.o. Foča


13.09.2013.

7.

„Eling Inžinjering “ d.o.o. Teslid

Prenos prava na koncesiju na novo koncesiono preduzede „Eling male hidroelektrane“ d.o.o. Teslid


16.09.2013.

Ukupno je dato 7 ( sedam ) rješenja o prenosu ugovora o koncesiji ili prenosu vlasničkih prava koncesionara iz oblasti izgradnje i korištenja energetskih objekata. Tabela 7. - Rješenja Komisije za koncesije o davanju saglasnosti za zaključenje aneksa ugovora o

koncesiji iz oblasti izgradnje i korištenja energetskih objekata u 2013. godini:

r/b

Koncesionar

Predmet

Status


1.

„ Elektros “ d.o.o. Banja Luka

Izgradnja MHE „Govza B-G-1-Jeleč“ na rijeci Govzi

Saglasnost za zaključenje aneksa ugovora

22.01.2013.

2.

„Bijeljina gas“d.o.o. Bijeljina

Projektovanje, izgradnja, korištenje i održavanje distributivnog sistema sa priključkom na gasovod kod Gornjeg Šepka , za snabdijevanje opštine Bijeljina prirodnim gasom

Saglasnost za zaključenje Aneksa ugovora

31.01.2013.

3.

„Hidroenergy “d.o.o. Gacko

Izgradnja MHE „Jabušnica S-J-3“ na rijeci Jabušnici

Saglasnost za zaključenje Aneksa II ugovora

05.03.2013.

4.

„HE Bistrica“d.o.o. Foča

Izgradnja MHE „Janjina J-1“ na rijeci Janjini

Saglasnost za zaključenje Aneksa V ugovora

22.03.2013.

12

5.

„ ETA“ d.o.o. Zvornik

Izgradnja MHE „Ispod Kušlata “ na rijeci Drinjači


16.05.2013.

6.

„BBB“ d.o.o. Šipovo

Izgradnja MHE „Glavica“ na rijeci Plivi


16.05.2013.

7.

„EHE“ d.o.o. Banja Luka

Izgradnja MHE „Zapede “ na rijeci Ugar

Saglasnost za zaključenje Aneksa III ugovora

31.05.2013.

8

„Oteša“ male hidroelektrane d.o.o. Foča

Izgradnja MHE „Oteša B-O-2“ na rijeci Oteši


13.09.2013.

9.

„Eling Inžinjering “ d.o.o. Teslid

Izgradnja MHE „Studena“ na rijeci Studenoj


16.09.2013.

10.

EFT –Rudnik i termoelektrana d.o.o. Stanari

Izgradnja i korištenje TE „ Stanari „ d.o.o. Stanari

Saglasnost za zaključenje Aneksa V ugovora

16.09.2013.

11.

„BBB“ d.o.o. Šipovo

Izgradnja MHE „Glavica“ na rijeci Plivi


13.09.2013.

12.

o.o.o. TEPLOGAZSERVISPROJEKT OVERSIZ“ LIMITED Liability Company, Russan Federation

Izgradnja sistema za autonomno snadbijevanje tečnim naftnim gasom /TNG-om na teritoriji grada Banja Luka


15.10.2013.

13.

„Eling male hidroelektrane “ d.o.o. Teslid

Izgradnja MHE „ Govza B-G-3 Palež“ na rijeci Govzi


17.12.2013.

14.

„Eling male hidroelektrane “ d.o.o. Teslid

Izgradnja MHE „Ilomska“ na rijeci Ilomskoj


17.12.2013.

Ukupno je dato 14 (četrnaest ) saglasnosti za zaključenje aneksa ugovora o koncesiji iz oblasti izgradnje i korištenja energetskih objekata.

3.2.2. PROVJERA RADA KONCESIONARA U toku 2013. godine Komisija je u skladu sa zakonskim ovlaštenjima vršila provjeru rada koncesionara na realizaciji koncesionih ugovora iz oblasti energetike. S tim u vezi, može se konstatovati da su i dalje prisutni neki od problema, koji su bili uočeni i u prethodnim izvještajnim periodima, a koji se u najvedoj mjeri odnose na:

- Nepovoljne kreditne linije banaka; - Sporost administracije oko izdavanja dozvola i saglasnosti; - Nedostatak odgovarajudih stručnih ustanova i projektnih kuda; - Nizak nivo postojede dokumentacije (projektne i planske); - Loše baze podataka vezano za prethodna istraživanja i mjerenja i dr.

Predstavnici Komisije su izvršili provjeru rada koncesionara i realizacije ugovora, pri čemu smo posebno vodili računa o:

- Nivou prikupljene dokumentacije; - Rokovima iz osnovnog ugovora i aneksa;

13

- Problemima i uzrocima tih problema, koji usporavaju realizaciju zaključenih ugovora; - Obezbjeđenju sredstava za finansiranje projekta; - Rješavanju imovinsko – pravnih odnosa na parcelama, koje su definisane koncesionim ugovorom; - Pribavljanju raznih dozvola, saglasnosti, odobrenja, bankarskih garancija, a sve u skladu sa ugovorom; - Stepenu realizacije ukupnog projekta.

U prethodnim izvještajima, kao jedan od osnovnih razloga slabe realizacije ugovora o koncesiji za izgradnju MHE, navodio se problem noveliranja vodoprivredne osnove sliva rijeke Vrbas, na kome je dodijeljen značajan broj koncesija. Stoga su Ministarstvo industrije, energetike i rudarstva i Ministarstvo poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede u proteklom periodu bili angažovani na rješavanju ovoga problema. Kao rezultat te aktivnosti Konsultant „COWI AS Norway“ je zaključio ugovor sa Svjetskom bankom o ažuriranju vodoprivredne osnove sliva rijeke Vrbas. Glavni cilj projekta je bio prijedlog usklađenog upravljanja vodnim resursima sliva rijeke Vrbas, sa radom postojedih i bududih hidroelektrana, uz maksimalnu mogudu zaštitu životne sredine. Nakon provedene analize primjedbi i prijedloga, ključni problem koji je bio potenciran od strane koncesionara je taj, što Studija (pogotovo Modul 3), nije stvorio mogudnosti za izgradnju malih hidroelektrana na lokalitetima velikih višenamjenskih akumulacija, čija je najbitnija uloga vodosnabdijevanje potrošača u slivu (uglavnom za potrebe navodnjavanja i druge namjene) i umanjenje posljedica od poplava, a ne elektroenergetika.

3.2.3. KONCESIJA ZA RiTE STANARI

U februaru 2008. godine, EFT „Rudnik i Termoelektrana Stanari“ d.o.o. Stanari je sa Vladom Republike Srpske potpisala koncesioni ugovor za izgradnju i korištenje Termoelektrane Stanari snage 410 MW. Koncesioni period obuhvata 24 mjeseca pripremnog perioda i 30 godina za izgradnju i korištenje termoelektrane. Nakon potpisa aneksa ugovora, korigovana je dužina pripremnog perioda na 5 (pet) godina, a potpisom aneksa II u julu 2010. godine, promjenjena je prvobitno projektovana snaga sa 410 MW na 300 MW, jer se odustalo od bloka vede snage zbog visoke cijene opreme izvođenja radova, dugih rokova isporuke opreme i otežanog zatvaranja finansijske konstrukcije. Sa kineskom kompanijom DEC (Dongfang Electric Corporation) je, 05.05.2010. godine u zgradi Vlade Republike Srpske u Banja Luci, potpisan je ugovor o izgradnji Termoelektrane Stanari instalisane snage od 300 MW, po sistemu „ključ u ruke“, po ugovoru , početak komercijalnog rada termoelektrane je 45 mjeseci od zatvaranja finansijske konstrukcije, odnosno polovinom 2016. godine. Uplatom avansa ERS ugovor je stupio na snagu 21.12.2012. godine, od kada teče rok od 45 mjeseci. U 2013. godini pribavljeno je i Rješenje o obnavljanju Ekološke dozvole, aprila mjeseca. U 2013. godini započete su sljedede aktivnosti na izgradnji TE:

- Uplata avansa i početak izgradnje razvodnog postrojenja TS 400/110 KV za potrebe priključenja TE Stanari na elektroenergetski sistem BiH;

- Uplata avansa, projektovanje i početak proizvodnje opreme sistema za primarno drobljenje uglja, od rudnika do TE Stanari;

- Izrada i revizija izvođačkih projekata za objekte TE; - Početak izgradnje objekata TE; - Početak proizvodnje i isporuka opreme.

3.2.3.1. Radovi na izgradnji Termoelektrane Stanari Dana 16.04.2013. godine počeli su građevinski radovi od strane DEC-a sa domadim podizvođačima, širokim iskopima za Glavni pogonski objekat TE. U toku 2013. godine vođene su sljedede aktivnosti:

- Urađeni su svi zemljani radovi tj. iskopi na glavnom pogonskom objektu TE i dijelu pomodnih objekata, cca 120 000 m3;

- Izvršena je zamjena i nabijanje podtla sa kamenom-tucanikom debljine 100 do 150 cm;

14

- Uzrađeni su armirano - betonski temelji u potpunosti na: kotlovskom dijelu, turbogeneratorskom dijelu, objektu glavne komandne zgrade, dimnjaku, rezervoaru sirove vode i dijelu pomodnih objekata, ukupno je ugrađeno oko 28 000 m3 betona i oko 2 800 t betonske armature;

- Izvršena je montaža dijela čelične konstrukcije, oko 3 500 t na kotlovskom i turbogeneratorskom dijelu;

- Na vedini pomodnih objekata završena je izgradnja nosedih konstrukcija objekta; - Započeta je montaža tehnološke opreme na kotlu, zagrijač vazduha; - Izgrađen je rezervoar sirove vode, zapremine 5 000 m3.

Građevinske radove izvode, uglavnom, domade građevinske firme. Na gradilištu je bilo angažovano oko 450 radnika. Za kontrolu ugrađenih materijala angažovan je Institut za ispitivanje materijala i konstrukcija Republike Srpske, Banja Luka. Zaključno sa 2013. godinom u izgradnji Termoelektrane je uloženo oko 300 miliona KM. Pored navedenih radova u toku je izgradnja razvodnog postrojenja sa priključnim dalekovodima, koje izvodi konzorcij domadih firmi na čelu sa preduzedem „Elnos“ d.o.o. Banja Luka, a sve u skladu sa planiranom i ugovorenom dinamikom.

3.2.4. HE „ULOG“ Nakon izvršene provjere rada koncesionara i realizacije ugovora o koncesiji i aneksa ugovora o koncesiji, zaključenog između Ministarstva industrije, energetike i rudarstva kao Koncendenta i kompanije EFT „Rudnik i Termoelektrana Stanari“ d.o.o. Stanari kao Koncesionara, konstatovane su sljedede aktivnosti, vezane za izgradnju HE „Ulog“ na rijeci Neretvi:

- Dana 23.04.2013. godine pribavljeno je Odobrenje za gradnju HE „Ulog“ za gradnju glavnih objekata, koji čine HE „Ulog“, izdato od strane Ministarstva za prostorno uređenje, građevinarstvo i ekologiju Republike Srpske. Izdavanju odobrenja za gradnju su prethodile brojne aktivnosti: istraživanja, ispitivanja i prethodna dokumentacija;

- Izgradnja pristupnih puteva i platoa od regionalnog puta R 433 Kalinovik - Nevesinje do brane Nedavid i od brane do mašinske zgrade u ukupnoj dužini od 7,5 km;

- Izgradnja lokalnog seoskog puta za povezivanje naselja na lijevoj obali Neretve sa regionalnim putem u dužini od 5 km;

- Sistem za snabdijevanje gradilišta električnom energijom koji se sastoji od dalekovoda DV35 KV Kalinovik- Nedavid u dužini od 16 km sa trafostanicom, gradilišnim razvodom (6 km) i pet gradilišnih trafostanica;

- Izvode se istražni radovi na lokaciji brane i mašinske zgrade-konačna faza istraživanja;

- Saglasno rezultatima dopunskih geoloških istraživanja vrši se prilagođavanje projektnih rješenja realnim terenskim uslovima;

- Eksproprijacija zemljišta se nastavlja na prostoru bududeg akumulacionog jezera. Ostalo zemljište na kome se odvija izgradnja je otkupljeno ili eksproprisano;

- Dana 13.05.2013. godine je saglasno koncesionom ugovoru i njegovim aneksima, istekao pripremni period i nastupio je period izgradnje. Međutim, u pripremnom periodu i aktivnostima na projektu pojavile su se okolnosti koje nisu mogle biti predviđene unaprijed, niti su mogle biti poznate u momentu zaključenja koncesionog ugovora;

- U periodu otkupa zemljišta za glavne objekte hidroelektrane i pristupne puteve, za koje je izdato Odobrenje za gradnju bilo je više nepredvidljivih problema, kao što je potreba za asistencijom policije u dužem vremenskom periodu što je usporilo ulazak u posjed. Okolnost da gradilište direktno kontaktira sa minskim poljem, kao i da ga projektovano odlagalište iskopanog materijala djelimično zahvata, takođe dodatno usporava radove;

- Ekstremno složena geološka građa terena na prostoru koji obuhvata predmetni projekat, nije mogla da bude procjenjena kroz prethodne Studije, prije svega zbog nepristupačnosti terena. Pristupni putevi ni poslije tri i po godine gradnje, još nisu završeni iako su angažovani stručni izvođači. Pojava

15

klizišta i odrona na više mjesta u trasi pristupnih puteva imaju teške posljedice po gradnju i učesnike u njoj;

- Navedene okolnosti bitno utiču na smanjenje rentabilnosti projekta;

- Neizvjesnost povezivanja budude HE „Ulog“ na elektroprenosnu mrežu je jedan od problema. Koncesionar je dobio saglasnost na priključak HE „Ulog“ na dalekovod Nevesinje - Gacko. To je nepostojedi dalekovod, koji je godinama u razvojnim planovima izgradnje Elektroprenosa;

- Zatvaranje finansijske konstrukcije zbog gore navedenog nije završeno, tako da ni poslije godinu dana od potpisivanja ugovora o izgradnji, koncesionar nije u mogudnosti da da nalog za rad glavnom izvođaču i faktički otpočne gradnju.

3.2.5. HE „DABAR“ Vlada Republike Srpske je 19. aprila 2011. godine donijela Odluku o početku realizacije projekta HE „Dabar“. U početnoj fazi predviđeno je da se obave pripremni radovi na:

- Izgradnji kanala i kompenzacionog bazena u Fatničkom polju sa eksproprijacijom zemljišta; - Izgradnji betonske obloge dijela dovodnog tunela Fatničko polje - akumulacija Bileda; - Izgradnji pristupnih puteva u funkciji pripreme izgradnje objekata HE „Dabar“; - Izvođenju istražnih radova i izradi projektne dokumentacije na nivou Glavnog projekta i Studije

procjene uticaja na životnu sredinu.

Rješenjem Vlade Republike Srpske dodijeljena je koncesija za izgradnju i korišdenje HE „Dabar“, privrednom društvu MH „Elektroprivreda Republike Srpske“, Matično preduzede a.d. Trebinje i MH ERS –ZP „Hidroelektrane na Trebišnjici“ a.d. Trebinje, koji su dana 19.04.2011. godine potpisali ugovor o osnivanju koncesionog društva „Hidroelektrane Dabar“ d.o.o. Trebinje. Nakon izvršene provjere rada koncesionara i realizacije ugovora o koncesiji konstatovane su sljedede aktivnosti koncesionara u 2013. godini: Odabrani su izvođači i potpisani Ugovori sa najpovoljnijim ponuđačima za sve pristupne puteve:

- Pristupni put P1 (pristup desnom boku brane) - radovi su u toku; - Pristupni put P2 (pristup lijevom boku brane) - radovi su obustavljeni, čeka se da Geodetska uprava

RS Nevesinje i Pravobranilaštvo Republike Srpske dostave Rješenja o naknadi zemljišta i po istim isplate sredstva;

- Pristupni put od P2 do puta ka ulaznoj građevini - radovi su obustavljeni, čeka se da Geodetska uprava RS Nevesinje i Pravobranilaštvo Republike Srpske dostave Rješenja o naknadi zemljišta i po istim isplate sredstva;

- Pristupni put ka zahvatnoj građevini - radovi su obustavljeni, čeka se da Geodetska uprava RS Nevesinje i Pravobranilaštvo Republike Srpske dostave Rješenja o naknadi zemljišta i po istim isplate sredstva;

- Pristupni put ka tunelu „Straževica“ - radovi de početi, čeka se da Geodetska uprava RS Nevesinje i Pravobranilaštvo Republike Srpske dostave Rješenja o naknadi zemljišta i po istim isplate sredstva;

- Pristupni put „Bezđeđe - Zovi Do“ - radovi su u toku; - Pristupni put Raskrsnica vodostan - Bezđeđe - radovi su završeni u decembru 2013. godine; - Izgradnja: transportnih krakova vodovoda, primarnih objekata sistema vodovoda, 20 KV

dalekovoda i trafostanica za napajanje gradilišta - radovi su u toku.

3.2.6. HE „MRSOVO “ Vlada Republike Srpske je donijela Rješenje broj: 04/1-012-2-2475/12 od 18.10.2012. godine o dodjeli koncesije za izgradnju i korišdenje HE „Mrsovo“ na rijeci Lim, na osnovu kojeg je Vlada Republike Srpske, ugovorom o koncesiji za izgradnju i korišdenje HE „Mrsovo“ na rijeci Lim, Opština Rudo, potpisanim 29.11.2012. godine sa koncesionarom „COMSAR ENERGY TRADING“, obavezala istog da finansira, projektuje, izgradi, instalira, pusti u rad, osigura, koristi i održava navedenu hidroelektranu. Koncesionar je osnovao koncesiono preduzede „COMSAR ENERGY HIDRO“ d.o.o. Banja Luka, na koje je prenio koncesiono pravo i obaveze da izvrši koncesioni Ugovor u pogledu gradnje, korišdenja i prenosa hidroelektrane na Koncedenta.

16

Od radova iz pripremne faze, čije je krajnji cilj dobijanje građevinske dozvole završeno je ili je u toku:

- Izrada prostorno-planske dokumentacije. Urađeno je stručno mišljenje i Urbanističko-tehnički uslovi za izgradnju HE „Mrsovo“ na području opštine Rudo, na osnovu kojih je Ministarstvo za prostorno uređenje, građevinarstvo i ekologiju izdalo lokacijske uslove;

- Izrada Studije uticaja na životnu sredinu. Pokrenuta je procedura procjene uticaja na životnu sredinu. Nakon provedenih proceduralnih radnji u toku je otklanjanje primjedbi sa javnog uvida u cilju podnošenja Zahtjeva za izdavanja ekološke dozvole za izgradnju HE „Mrsovo“. Ova procedura bi trebalo biti završena početkom maja 2014. godine;

- Izrada Elaborata eksproprijacije zemljišta. Na osnovu Plana parcelacije i Urbanističko-tehničkih uslova izvršilo se premjeravanje na terenu i markiranje linije eksproprijacije. U toku je priprema Zahtjeva za proglašenje opšteg interesa za izgradnju HE „Mrsovo“, nakon čega slijedi faza otkupa zemljišta od vlasnika;

- Izrada tehničke dokumentacije je povjerena kineskoj kompaniji CPECC (China Power Engineering Consulting Group Corporation);

- Izrada Elaborata tehničkog rješenja priključka - za izrađivača Elaborata je odabrana kompanija EKC (Elektroenergetski koordinacioni centar) iz Beograda.

Od radova predviđenih u prvoj fazi izgradnje obavljani su poslovi na:

- Izgradnji pristupnih puteva na lokaciji brane i lokaciji planiranog mosta nizvodno od brane (na desnoj obali Lima izvršeno je probijanje puta do lokacije brane i na lijevoj obali iz pravca Starog Rudog probijeno je oko 4 km puta);

- Sprovedena su detaljna geološka istraživanja na lokaciji HE „Mrsovo“ za potrebe izrade Glavnog projekta. Ukupna dužina bušenja mašinskom garniturom za potrebe brane iznosi 1633 m od čega je 1421 m na lokaciji pregradnog mjesta, a 211 m na lokaciji planiranog mosta. Na lokaciji klizišta izbušeno je dodatnih 183,7 m;

- Razlog za dugotrajne procedure za dobijanje Ekološke dozvole su komplikovani imovinsko-pravni odnosi i nepostojanje ažurnog katastra. Ovo je uslovilo da su izgradnja pristupnih puteva i geološka istraživanja trajala punih 5 mjeseci.

3.2.7. „GAS-RES“ d.o.o. Nakon usvajanja izvještaja radne grupe, Vlada Republike Srpske je donijela odluku o osnivanju Društva sa ograničenom odgovornošdu „Gas-Res“, preduzeda za gasne projekte, Banja Luka. U daljem toku aktivnosti Vlada Republike Srpske je izvršila uplatu osnivačkog kapitala, imenovala vršioce dužnosti Predsjednika i članova Nadzornog odbora, kao i vršioca dužnosti direktora. Nakon provedene registracije „Gas-Res“ d.o.o. preduzede za gasne projekte otpočelo je sa radom 01.08.2012. godine. Osnovni zadaci Društva su izgradnja gasovodnog sistema „Južni tok“ na teritoriji Republike Srpske, isporuke prirodnog gasa na dugoročnom osnovu, gasifikacija naselja i učešde u izgradnji novih termoenergetskih objekata i prelaska postojedih toplana na prirodni gas. Na zajedničkoj sjednici Vlade Republike Srpske i Vlade Republike Srbije utvrđena je obaveza tehničke saradnje kompanija „Srbijagas“ i „Gas-Res“. U toku 2013. godine Društvo je radilo na realizaciji sljededih osnovnih aktivnosti:

- Pripremi dokumentacije vezane za odnose sa strateškim partnerom OAD „Gazprom“; - Razmjeni informacija sa preduzedem „Srbija gas“ u cilju definisanja obaveza vezanih za realizaciju

energetskih projekata na području Republike Srpske u okviru projekta „Južni tok“; - Aktivnom učešdu u definisanju Mape puta za realizaciju energetskih projekata na području

Republike Srpske u okviru projekta „Južni tok“; - Realizaciji obaveza utvrđenih u Mapi puta; - Izradi Modela organizacije sektora prirodnog gasa u Republici Srpskoj; - Izradi Idejnog rješenja trase gasovoda „Južni tok“ kroz Republiku Srpsku;

17

- Pripremi informacija za sastanke Radne grupe formirane i vođene od strane Predsjednika Republike Srpske;

- Realizaciji obaveza utvrđenih na sastanku Radne grupe.

Potrebno je napomenuti da je za planirane aktivnosti Društva od izuzetnog značaja rješavanje obaveza regulisanja duga za gas i Međuvladinog sporazuma Mape puta, kao i rješavanje pitanja načina spajanja postojedih gasnih privrednih društava u Republici Srpskoj i zaključivanje trojnog Sporazuma: Ministrastvo industrije, energetike i rudarstva – „Bijeljina Gas“ d.o.o. Bijeljina – „Gas - Res“ d.o.o. Banja Luka. Cilj zaključivanja ovog sporazuma je definisanje bududih odnosa između: preduzeda „Gas – Res“ d.o.o. Banja Luka, čiji je osnivač Vlada Republike Srpske i koje je nosilac realizacije gasnog projekta priključenja Republike Srpske na gasovod „Južni tok“ i gasifikacije Republike Srpske, preduzeda „Bijeljina Gas“ d.o.o. Bijeljina, koncesionara i nosioca realizacije projekta gasifikacije Grada Bijeljina, te izgradnje priključnog gasovoda visokog pritiska Gornji Šepak – Bijeljina i Vlade Republike Srpske – Ministarstva industrije, energetike i rudarstva Republike Srpske, kao Koncedenta navedenog projekta gasifikacije Grada Bijeljina.

3.2.8. REALIZACIJA UGOVORA ZA IZGRADNJU I KORIŠTENJE MALIH HIDROELEKTRANA U realizaciji ugovora o koncesijama iz oblasti malih hidroelektrana došlo je do izvjesnog napretka, što se prije svega ogleda u činjenici da:

- Koncesionar „ERS male hidroelektrane“ d.o.o. Banja Luka (Energy Zotter Bau) ima izgrađena dva proizvodna elektroenergetska objekta na rijeci Sudeski i to: MHE „Sudeska R-S-1“, snage 1,70 MW igodišnje proizvodnje 8,70 GWh i MHE „Sudeska R-S-2“, snage 0,74 MW i godišnje proizvodnje 3,363 GWh.

- Koncesionar „Bobar Taubinger Elektrik“ d.o.o. Bijeljina(Kompanija Bobar Bijeljina) ima izgrađen jedan proizvodni elektroenergetski objekat u opštini Foča, MHE „Bistrica B-5A“, snage 3,8 MW i godišnje proizvodnje 11,0 GWh.

- Koncesionar „Eling Inžinjering MHE“ d.o.o. Teslid (Eling Inžinjering d.o.o. Teslid)ima izgrađen jedan proizvodni elektroenergetski objekat MHE „Divič“ na rijeci Vrbanji, snage 3,8 MW i godišnje proizvodnje 12,8 GWh.

- Koncesionar „EHE“ d.o.o. Banja Luka (Eling Inžinjering MHE d.o.o. Teslid)ima izgrađen jedan proizvodni elektroenergetski objekat na rijeci Ugar, MHE „Novakovidi“, snage 2,5 MW i godišnje proizvodnje 9,5 GWh.

- Koncesionar „Elektro Doboj“ a.d. Doboj ima izgrađen jedan proizvodni elektroenergetski objekat MHE „Paklenica“ na rijeci Paklenici, snage 0,2 MW i godišnje proizvodnje 1,8 GWh.

- Koncesionar „Mega Elektrik“ d.o.o. Banja Luka ima izgrađena dva proizvodna elektroenergetska objekata i to: MHE „Žiraja“, snage 0,09 MW i godišnje proizvodnje 0,52 GWh i MHE „Velika Jasenica“, snage 0,068 MW i godišnje proizvodnje 0,04 GWh.

- Koncesionar „Eling Inžinjering MHE“ d.o.o. Teslid ima izgrađen jedan proizvodni elektroenergetski objekat MHE „Ilomska“, snage 0,22 MW i godišnje proizvodnje 0,67 GWh.

- Koncesionar „Siming Trade“ d.o.o. Foča ima izgrađen jedan proizvodni elektroenergetski objekat MHE „Oteša B-O-2“, snage 1,6 MW i godišnje proizvodnje 5,6 GWh.

- Koncesionar „BB - PROMET“ d.o.o. Gradiška ima izgrađen jedan elektroenergetski objekat MHE „Grabovica“ na Grabovičkoj rijeci, pritoka Vrbanje, snage 0,5 MW i godišnje proizvodnje 2,7 GWh.

Značajno je istadi da je Zakon o obnovljivim izvorima energije i efikasnoj kogeneraciji usvojen u 2013. godini („Službeni glasnik Republike Srpske“, broj: 39/13), kao i amandman na Zakon o obnovljivim izvorima energije i efikasnoj kogeneraciji („Službeni glasnik Republike Srpske“, broj: 108/13). Ovi akti primarnog zakonodavstva imali su direktan uticaj na aktivnosti u nadležnosti RERS-a, u okviru obnovljivih izvora energije i efikasnoj kogeneraciji, odnosno RERS je u toku 2013. godine, uz saglasnost Vlade Republike Srpske, usvojio:

- Pravilnik o podsticanju proizvodnje električne energije iz obnovljivih izvora energije i efikasnoj kogeneraciji („Službeni glasnik Republike Srpske“ broj: 114/13);

- Pravilnik o izdavanju sertifikata za proizvodno postrojenje koje proizvodi električnu energiju koristedi obnovljive izvore energije i u efikasnoj kogeneraciji („Službeni glasnik Republike Srpske“, broj: 112/13);

18

- Pravilnik o izdavanju garancija o porijeklu električne energije („Službeni glasnik Republike Srpske“, broj: 1/14);

- Odluku o visini garantovanih otkupnih cijena i premija za električnu energiju proizvedenu iz obnovljivih izvora i u efikasnoj kogeneraciji, novembar 2013. godine („Službeni glasnik Republike Srpske“, broj: 116/13);

- Odluku o visini naknade za podsticanje proizvodnje električne energije iz obnovljivih izvora i u efikasnoj kogeneraciji, novembar 2013. godine („Službeni glasnik Republike Srpske“, broj: 116/13);

- Pravilnik o izmjenama i dopunama pravilnika o izdavanju dozvola („Službeni glasnik Republike Srpske“, broj: 65/13).

Donošenjem ovih akata stvorili su se realni preduslovi da vedi broj, dosad dodijeljenih malih hidroelektrana bude ekonomski isplativ. Time je otklonjena jedna od najvedih prepreka u realizaciji ugovora o koncesiji za izgradnju MHE, jer smo analizom dostavljenih studija utvrdili da je značajan broj projekata malih hidroelektrana neisplativ, ili se nalazio na samoj ivici rentabilnosti, vezano za nivo cijena, koji je trenutno važio na tržištu. Pored ovoga, potrebno je naglasiti da je Zaključak Vlade Republike Srpske broj: 04/1-012-2-2313/10 od 11.11.2010. godine napravio dosta pozitivnih efekata u oblasti izgradnje malih hidroelektrana, što se najviše odrazilo na stepen, odnosno nivo prikupljene dokumentacije. Pored 11 (jedanaest) izgrađenih malih hidroelektrana,14(četrnaest) malih hidroelektrana nalazi se u fazi gradnje ili su otpočeli pripremni radovi na izgradnji prilaznih puteva ili zemljani radovi za pripremu lokacije za gradnju:

- „Elektro Jovana“ d.o.o. Milidi (MHE „Jovana“ na Zelenom Jadru); - Hidroelektrane Bistrica d.o.o. Foča (MHE „Bistrica B-1“, MHE „Bistrica B-2A“ i MHE „Bistrica B-3“); - „Hydroenergy“ d.o.o. Gacko (MHE „Jabušnica S-J-3“ na rijeci Jabušnici); - „EHE“ d.o.o. Banja Luka (MHE „Zapede“ na rijeci Ugru); - „Eling Inžinjering MHE“ d.o.o. Teslid ( MHE „Govza B-G-2 + Govza B-G-3 na rijeci Govzi, MHE

„Studena“); - „ETA“ d.o.o. Zvornik (MHE „Ispod Kušlata“ na rijeci Drinjači); - „Hidroinvest“ d.o.o. Rogatica (MHE „Dub“ na rijeci Prači, MHE „Ustiprača“ na rijeci Prači); - „Mega Elektrik“ d.o.o. Banja Luka (MHE „Žeželja“); - HE „Dabar“ d.o.o. Trebinje; - HE „Ulog“ d.o.o. Kalinovik.

Jedan broj koncesionara je došao do dozvole za građenje, ili neposredno pred dobijanje dozvole za građenje, kao npr.: „Hidroelektrane Bistrica“ d.o.o. Foča (MHE „Janjina J-1“);„Hydroenergy“ d.o.o.Gacko (MHE „Jabušnica S-J-3“ i MHE „Jabušnica S-3“); „Interenergo“ d.o.o. Ljubljana (MHE „Medna“ na rijeci Sani); „Korona“ d.o.o. Vlasenica (MHE „Gornji Zalukovik 2“); „ABN“ d.o.o. Bijeljina (MHE „Gradac“ na ušdu Majevačkog kanala i MHE „ATC“ na Obodnom kanalu); „Inving“ d.o.o. Vlasenica (MHE „Skakavac“ na Grabovičkoj rijeci i MHE „Grabovička rijeka“ na Grabovičkoj rijeci); „Strajko“ d.o.o. Trebinje (MHE „Do“ na rijeci Bregavi); „Ekovat“ d.o.o. Mrkonjid Grad (MHE „Sokočnica“ na rijeci Sokočnici i MHE „Medna Sklop“ na rijeci Medijanci). Pomenutim Zaključkom, Ministarstvo industrije energetike i rudarstva je zaduženo da u roku ne dužem od 6 (šest) mjeseci zaključi anekse ugovora o koncesiji sa Koncesionarima, gdje je izvjesna izgradnja malih hidroelektrana, kojim de se:

- Produžiti koncesioni period za 5 (pet) godina; - Odrediti rokovi izgradnje; - Definisati instalisane snage MHE u skladu sa projektnom dokumentacijom; - Propisati obaveze Koncesionarima da obezbijede i dostave Koncendentu bankarske garancije za

izvođenje i bankarske garancije za održavanje i prenos; - Brisati garancije za funkcionalnost; - Pojednostaviti uslovi za prenos prava i obaveza iz ugovora (prenos ugovora o koncesiji) u smislu da se

prenos uslovi pribavljanjem odobrenja za građenje.

19

Aktivnosti ministarstva na aneksiranju ugovora su vidljive iz dostavljenih tabela. Pored ovoga, Zaključkom je zaduženo ministarstvo da se izvrši sporazumni raskid ugovora o koncesiji u slučajevima, gdje za to postoje uslovi, kao i jednostrani raskidi ugovora u slučajevima grubog kršenja ugovornih obaveza, odnosno slučajevima gdje ved duži vremenski period nema nikakvih aktivnosti. Tako je sporazumno raskinuto 15 (petnaest) ugovora, a za 6 (šest) ugovora je pokrenut jednostrani raskid. Zaključkom je naloženo lokalnim zajednicama da u cilju realizacije ved potpisanih ugovora prioritetno rješavaju započete postupke za izdavanje urbanističke saglasnosti, odnosno odobrenja za građenje. Rezultati ovoga su vidljivi u tabelarnom pregledu malih hidroelektrana. Pored ovih zaduženja Vlada je preporučila distributivnim preduzedima MHE ERS da za objekte za koje je dodijeljena koncesija predlože optimalna tehnička rješenja njihovog priključenja na mrežu, a u slučaju da tehničko rješenje priključenja, zbog neizgrađenosti distributivne mreže, dovodi u pitanje ekonomsku opravdanost izgradnje objekta, razmotre mogudnost da u dogovoru sa koncesionarom, učestvuju u rješavanju ovog problema. Ovim je kod velikog broja koncesionara ako ne otklonjen, onda bar ublažen problem priključka na mrežu, koga u početnoj fazi Koncesionari nisu tehnički dobro sagledali ili dovoljno obratili pažnju na troškove.

3.2.9. PREGLED AKTIVNOSTI NA REALIZACIJI UGOVORA O KONCESIJI ZA MHE – U 2013. godini

U prilogu 1.-Izvještaja o radu Komisije za koncesije Republike Srpske za 2013. godinu, dat je tabelarni pregled aktivnosti na realizaciji Ugovora o koncesiji za MHE - u 2013. godini.

3.2.10. ZAKLJUČCI

1. Smatramo da su Zaključcima Vlade Republike Srpske, vezanim za dodijeljene koncesije za izgradnju malih hidroelektrana ( Zaključci broj: 04/1-012-2-2313/10 od 11.11.2011. godine i 04/1-012-2-2109/11 od 07.09.2011. godine) i Odlukom o visini garantovanih cijena električne energije iz obnovljivih izvora od 30. novembra 2013. godine itd., stvoreni povoljniji uslovi za realizaciju ugovora o koncesiji za izgradnju malih hidroelektrana, što je vidljivo iz priloga 1. Izvještaja - Pregled aktivnosti na realizaciju ugovora o koncesiji za MHE.

2. Vlada Republike Srpske kao Koncendent je raskinula, ili pokrenula proceduru jednostranog raskida 21 (dvadesetjedan) ugovora o koncesiji. Petnaest (15) ugovora je raskinuto ugovorom o sporazumnom raskidu, a Vlada Republike Srpske je na 104. (stočetvrtoj) sjednici, održanoj 27.02.2013. godine, donijela odluke o raskidu za 6 (šest) ugovora o koncesiji. Smatramo da je potrebno analizirati sve preostale ugovore o koncesiji za izgradnju malih hidroelektrana, te pokrenuti postupke raskida svih ugovora o koncesiji kod kojih su izostale ugovorom predviđene aktivnosti, odnosno, kod kojih je izvjesno da nede dodi do realizacije istih.

3. Koncesionarima koji su u realizaciji ugovora o koncesiji za izgradnju malih hidroelektrana pribavili odobrenje za građenje, ili su pred samim dobijanjem odobrenja za građenje, Koncedent bi trebao da pomogne u smislu potpisivanja aneksa ugovora o koncesiji, kojima bi se preciznije definisao koncesioni period, odredili rokovi, dinamika realizacije projekta, garancije, uslovi i načini predaje objekta u vlasništvo Republike Srpske, nakon isteka koncesionog perioda i sl.

4. Koncedent i Komisija za koncesije u skladu sa važedim zakonskim i podzakonskim aktima treba da obrate veliku pažnju na procedure promjene strukture vlasništva u koncesionom preduzedu, odnosno prenos ugovora o koncesiji sa starog na novog Koncesionara kako bi se na efikasan način spriječio pokušaj „prodaje“ koncesija, koji je primjeden kod pojedinih Koncesionara.

5. Potrebno je pooštriti kriterije u smislu dodjele ugovora o koncesiji za izgradnju malih

hidroelektrana, da se dosljednije poštuju uslovi iz postojede planske dokumentacije, da se izrada odgovarajudih Studija ekonomske opravdanosti povjeri licenciranim kudama, kao i kod odabira novih Koncesionara, gdje se treba povesti više računa o njihovoj finansijskoj sposobnosti, profitnoj stabilnosti, likvidnosti, zaduženosti, referensama, te stručnoj i tehničkoj opremljenosti.

20

6. Resorno Ministarstvo u skladu sa usvojenim Zakonom o koncesijama je dužno donijeti novi Pravilnik o kriterijuma za utvrđivanje visine koncesione naknade i bankarske garancije, ali napominjemo da se mora obratiti velika pažnja na određivanje samog karaktera koncesione naknade, kao i na veličinu koncesione naknade, kako bi se izbjegla opasnost da se zbog preklapanja obaveza i naknada koje se moraju platiti, koncesioni projekat ne dovede u pitanje, zbog neisplativosti.

3.3. Aktivnosti Komisije iz oblasti mineralnih resursa 3.3.1. RJEŠENJA KOMISIJE U toku 2013. godine, Ministarstvo industrije, energetike i rudarstva uputilo je 48 zahtjeva, koji su se odnosili na rješavanje predmeta iz oblasti mineralnih resursa, a Komisija je donijela i uputila Ministarstvu industrije, energetike i rudarstva:

- 10 Rješenje za odobravanje Studije ekonomske opravdanosti; - 11 Rješenja za odobravanje Javnog poziva; - 1 Rješenje kojim se odbacuje ponuda pristigla na Javni poziv; - 11 Saglasnosti za zaključenje ugovora o koncesiji; - 9 Prijedloga rješenja za dodjelu koncesija; - 3 Saglasnosti o prenosu ugovora o koncesiji i/ili prenosu vlasničkih prava koncesionara; - 3 Rješenja o davanju saglasnosti za zaključenje aneksa ugovora o koncesiji.

Ministarstvo industrije, energetike i rudarstva je dostavilo 8 (osam) zaključenih ugovora o koncesiji iz oblasti mineralnih resursa u 2013. godini. U tabelama 8., 9., 10., 11., 12., 13., 14. i 15. dat je pregled zaključenih ugovora, rješenja i zaključaka Komisije u 2013. godini iz oblasti mineralnih resursa. Tabela 8. - Pregled zaključenih ugovora o koncesiji iz oblasti mineralnih resursa u 2013. godini:

r/b

Koncesionar

Predmet

Br. Ugovora

Datum zaključenja

Ugovora

1.

WESTERN MINING d.o.o. Banja Luka

Istraživanje olova, cinka, bakra i pratedih metala (lokalitet Čelebid), opština Foča

05.07/310-169/13

21.03.2103.

2.

MG MIND d.o.o. Mrkonjid Grad

Istraživanje tehničkog građevinskog kamena – peridotita (lokalitet Ljubid), opština Prnjavor

05.07/020-1283/13

29.05.2013.

3. COMSAR ENERGY REPUBLIKA SRPSKA d.o.o. Banja Luka

Eksploatacija uglja (lokalitet Ugljevik Istok 2), opština Ugljevik

05.07/310-235-6/13

30.07.2013.

4.

NISKOGRADNjA d.o.o. Laktaši

Istraživanje kvarcnog šljunka (lokalitet Milosavci), opština Laktaši

05.07/020-1981-1/13

02.08.2013.

5.

RITE a.d. Ugljevik

eksploatacija uglja (lokalitet Ugljevik Istok i Bogutovo Selo), opština Ugljevik

05.07/018-549/13

13.09.2013.

6. COMSAR ENERGY REPUBLIKA SRPSKA d.o.o. Banja Luka

Istraživanje krečnjaka (lokalitet Baljak), opština Ugljevik

05.07/020-2903/13

28.11.2013.

21

7.

MINECO LIMITED Ltd London

Istraživanje i eksploatacija antimona (lokaliteti Potkozara, Podhomara i Kordidi), opština Novo Goražde

05.07/020-3223/13

26.12.2013.

8.

VODOVOD a.d. Doboj

Istraživanje vode (lokalitet područje grada Doboja), grad Doboj

05.07/310-124/13

27.12.2013.

Ukupno je zaključeno 8 (osam) ugovora o koncesiji iz oblasti mineralnih resursa.

Tabela 9. - Rješenja Komisije za koncesije za odobravanje Studije ekonomske opravdanosti iz oblasti

mineralnih resursa u 2013. godini:

r/b

Predmet

Status

Lokacija


1.

Studija ekonom. opravdanosti za dodjelu koncesije za istraživanje arhitektonskog građevinskog kamena -krečnjaka

Odobrena Studija

„Straževica“, opština Nevesinja

24.04.2013.

2.

Studija ekonom. opravdanosti za dodjelu koncesije za istraživanje i eksploataciju kvarcita

Odobrena Studija

„Zelinje“, opština Zvornik

24.04.2013.

3.

Studija ekonom. opravdanosti za dodjelu koncesije za istraživanje arhitektonskog građevinskog kamena -krečnjaka

Odobrena Studija

„Potkom“, opština Berkovidi

24.04.2013.

4.

Studija ekonom. opravdanosti za dodjelu koncesije za eksploataciju izvorske vode

Odobrena Studija

„Pribituv“, opština Berkovidi

24.04.2013.

5.

Studija ekonomske opravdanosti za istraž. teh. građ. kamena - krečnjaka

Odobrena Studija

„Baljak“, opština Ugljevik

11.06.2013.

6.

Studija ekonom. opravd. za dodjelu koncesije za istraživanje šljunka

Odobrena Studija

„Donja Tramošnica“, opština Pelagidevo

02.07.2013.

7.

Studija ekonomske oprav. za istraživanje i eksploataciju antimona

Odobrena Studija

„Podkozara“, „Podhomara“, „Kordidi“, opština Novo Goražde

09.07.2013.

8.

Studija ekonom. opravd. za istraživanje tehničkog građ. kamena – dijabaza

Odobrena Studija

„Potkondžilo“, opština Teslid

21.08.2013.

9.

Studija ekonom. opravd. za eksploat. teh. građ. kamena -peridotita

Odobrena Studija

„Ljubid“, opština Prnjavor

04.09.2013.

10.

Studija ekonom. opravd. za eksploat. teh. građ. kamena –krečnjaka

Odobrena Studija

„Hreša“, opština Istočni Stari Grad

31.10.2013.

Ukupno je dato 10 (deset) saglasnosti na Studije ekonomske opravdanosti iz oblasti mineralnih resursa.

22

Tabela 10. - Rješenja Komisije za koncesije za odobravanje Javnog poziva iz oblasti mineralnih resursa u

2013. godini:

r/b

Predmet

Status

Lokacija


1.

Javni poziv za dodjelu koncesije za eksploataciju arhitekt. građ. kamena – serpentinita

Odobren Javni poziv

„Kremna“, opština Prnjavor

25.03.2013.

2.

Javni poziv za dodjelu koncesije za eksploataciju uglja

Odobren Javni poziv

„Ugljevik Istok 2“, opština Ugljevik

25.04.2013.

3.

Javni poziv za dodjelu koncesije za istraživanje i eksploataciju teh. građ. kamena – krečnjaka

Odobren Javni poziv

„Ljubogošta“, opština Pale

19.07.2013.

4.

Javni poziv za dodjelu koncesije za istraživanje teh. građ. kamena - krečnjaka

Odobren Javni poziv


19.07.2013.

5.

Javni poziv za dodjelu koncesije za istraživanje i eksploataciju kvarcita

Odobren Javni poziv


13.08.2013.

6.

Javni poziv za dodjelu koncesije za istraživanje i eksploataciju antimona

Odobren Javni poziv

„Podkozara“, „Podhomara“ i „Kordidi“, opština Novo Goražde

13.08.2013.

7.

Javni poziv za dodjelu koncesije za eksploataciju teh. građ. kamena – peridotita

Odobren Javni poziv

„Ljubid“, opština Prnjavor

22.10.2013.

8.

Javni poziv za dodjelu koncesije za eksploataciju teh. građ. kamena - krečnjaka

Odobren Javni poziv

„Potkom“, opština Berkovidi

22.10.2013.

9.

Javni poziv za dodjelu koncesije za istraživanje arhit. građ. kamena - dijabaza

Odobren Javni poziv

„Potkondžilo“, opština Teslid

31.10.2013.

10.

Javni poziv za dodjelu koncesije za eksploataciju izvorske vode

Odobren Javni poziv

„Pribituv“, opština Berkovidi

22.10.2013.

11.

Javni poziv za dodjelu koncesije za istraživanje šljunka

Odobren Javni poziv

„Donja Tramošnica“, opština Pelagidevo

26.11.2013.

Ukupno je dato 11 (jedanaest) saglasnosti na Javni poziv iz oblasti mineralnih resursa.

23

Tabela 11.- Rješenja Komisije za koncesije kojima se odbacuju ponude pristigle na Javni poziv iz oblasti mineralnih resursa u 2013. godini:

r/b

Predmet

Status

Lokacija


1.

Ponuda na raspisani Javni poziv za dodjelu koncesije za eksploataciju tehničkog građevinskog kamena –serpentinita (ležište „Kremna“), opština Prnjavor

Odbacuje se ponuda

ponuđača „Geoprojekt“ a.d Banja Luka , zbog neblagovremenosti

„Kremna“, opština

Prnjavor

01.02.2013.

Ukupno je doneseno 1 (jedno) Rješenje kojim se odbacuje ponuda pristigla na javni poziv iz oblasti mineralnih resursa. Tabela 12. - Rješenja Komisije o davanju saglasnosti za zaključenje ugovora o koncesiji iz oblasti

mineralnih resursa u 2013. godini:

r/b

Koncesionar

Predmet

Status


1.

COMSAR ENERGY REPUBLIKA SRPSKA d.o.o. Banja Luka

Istraživanje krečnjaka (lokalitet Baljak), opština Ugljevik

Saglasnost za

zaključenje ugovora

26.09.2013.

2.

MG MIND d.o.o Mrkonjid Grad

Eksploatacija tehničkog građevinskog kamena - peridotita (lokalitet Ljubid), opština Prnjavor

Saglasnost za


26.12.2013.

3.

RITE a.d. Ugljevik

Eksploatacija uglja (lokaliteti Ugljevik Istok i Bogutovo Selo), opština Ugljevik

Saglasnost za


21.08.2013.

4.


Eksploatacija uglja (ležište Ugljevik Istok 2), opština Ugljevik


27.06.2013.

5.

GRANIT a.d. Skoplje, Makedonija

Eksploatacija teh. građ. kamena - serpentinita (ležište Kremna), opština Prnjavor

Saglasnost za


15.11.2013.

6.

MAJNEX d.o.o. Pale

Eksploatacija teh. građ. kamena - krečnjaka (ležište Ljubogošta), opština Pale

Saglasnost za


26.09.2013.

7.


Istraživanje tehničkog građevinskog kamena – peridotita (lokalitet Ljubid),opština Prnjavor

Saglasnost za


29.04.2013.

8.


Istraživanje kvarcnog šljunka (lokalitet Milosavci), opština Laktaši

Saglasnost za


16.05.2013.

24

9.


Istraživanje i eksploatacija antimona – (lokalitet Potkozara, Podhomara i Kordidi), opština Novo Goražde

Saglasnost za


15.10.2013.

10.

RUDNIK d.o.o. Bijeljina

Istraživanje kamena kvarcita (ležište Zelinje), opština Zvornik

Saglasnost za


07.11.2013

11.

WESTERN MINING d.o.o. Banja Luka

Istraž. olova, cinka, bakra i pratedih metala (lokalitet Čelebid), opština Foča

Saglasnost za


05.03.2013

Ukupno je doneseno 11 (jedanaest) Saglasnosti za zaključenje ugovora o koncesiji iz oblasti mineralnih resursa u 2013. godini.

Tabela 13. - Prijedlozi rješenja za dodjelu koncesije iz oblasti mineralnih resursa u 2013. godini:

r/b

Koncesionar

Predmet

Lokacija

Datum donošenja Prijedloga rješenja

1.


Prijedlog Rješenja o dodjeli koncesije za istraživanje kvarcnog šljunka

„Milosavci“, opština Laktaši

16.05.2013.

2.


Prijedlog Rješenja o dodjeli koncesije za eksploataciju uglja

„Ugljevik Istok 2“, opština Ugljevik

27.06.2013.

3.

MAJNEX d.o.o. Pale

Prijedlog rješenja o dodjeli koncesije za eksploat. teh. građ. kamena - krečnjaka

„Ljubogošta“, opština Pale

27.09.2013.

4.


Prijedlog Rješenja o dodjeli koncesije za istraživanje krečnjaka


26.09.2013.

6.


Prijedlog Rješenja o dodjeli koncesije za istraživanje antimona

„Podkozara“, „Kordidi“, i „Podhomara“ kod Novog Grada

15.10.2013.

7.

RUDNIK d.o.o. Bijeljina

Prijedlog rješenja o dodjeli koncesije za istraživanje kamena –kvarcita


07.11.2013

8.

GRANIT a.d. Skoplje, Makedonija

Prijedlog rješenja o dodjeli koncesije za eksploataciju teh. građ. kamena - serpentinita

„Kremna “, opština Prnjavor

15.11.2013.

9.


Prijedlog rješenja o dodjeli koncesije za istraživanje tehničkog građevinskog kamena - peridotita

„ Ljubidi“ opština Prnjavor

26.12.2013.

Ukupno je dato 9 (devet) prijedloga rješenja za dodjelu koncesije iz oblasti mineralnih resursa.

25

Tabela 14. - Rješenja Komisije za koncesije o prenosu ugovora o koncesiji ili vlasničkih prava iz oblasti mineralnih resursa u 2013. godini:

r/b

Koncesionar

Predmet

Status


1.

INTEGRAL CARMEUSSE a.d. Doboj

Prenos vl. prava sa „Integral inžinjering“ a.d. Laktaši na novog sticaoca „Carmeusse Eastern Europe„ Holland

Data saglasnost na prenos

20.02.2013.

2.

BRC ŠEHER d.o.o. Banja Luka

Prenos ugovora o koncesiji na JU Zavod za fizikalnu medicinu i rehabilitaciju „Dr. Miroslav Zotovid“ Banja Luka


25.03.2013.

3.

SARP d.o.o. Kozarska Dubica

Prenos 100 % vl. prava u koncesionaru Sarp d.o.o. Kozarska Dubica, sa vlasnika Trkulja Milje na Privredno društvo „ Šumil „ d.o.o Kozarska Dubica


26.07.2013.

Ukupno su date 3 (tri) saglasnosti o prenosu ugovora o koncesiji ili vlasničkih prava iz oblasti mineralnih resursa. Tabela 15. - Rješenja Komisije za koncesije o davanju saglasnosti za zaključenje aneksa ugovora o

koncesiji iz oblasti mineralnih resursa u 2013. godini:

r/b

Koncesionar

Predmet

Status

Datum donošenja

rješenja

1.

ZP RUDNIK I TERMOELEKTRANA GACKO a.d. Gacko

Eksploatacija krečnjaka (ležište Ponikve), opština Gacko


05.03.2013.

2.

BENTONIT a.d. Šipovo

Eksploatacija bentonita (ležište Greda), opština Šipovo


12.12.2013.

3.

BENTONIT a.d. Šipovo

Eksploatacija bentonita (ležište Sokolac), opština Šipovo


12.12.2013.

Ukupno su date 3 (tri) saglasnosti za zaključenje aneksa ugovora o koncesiji iz oblasti mineralnih resursa.

3.3.2. PREGLED ZAKLJUČENIH UGOVORA PREMA VRSTI MINERALNE SIROVINE U kalendarskoj 2013. godini aktivno je bilo 96 (devedeset šest) ugovora o koncesiji zaključenih sa 81 (osamdeset jednim) pravnim licem. Ugovori su zaključeni za sljedede mineralne sirovine:

- Krečnjak i dolomit - istraživanje i/ili eksploatacija tehničkog građevinskog kamena - 34 (trideset četiri) ugovora;

- Geotermalne, termomineralne i mineralne vode - istraživanje i/ili eksploatacija – 13 (trinaest) ugovora;

- Pitke vode - istraživanje i/ili eksploatacija – 7 (sedam) ugovora;

26

- Magmatske i metamorfne stijene (dijabaz, metadijabaz, peridotit, gabro, serpentinit, dacit) - istraživanje i/ili eksploatacija tehničkog građevinskog kamena – 9 (devet) ugovora;

- Ugalj - istraživanje i/ili eksploatacija uglja – 10 (deset) ugovora; - Gline - istraživanje i/ili eksploatacija – 5 (pet) ugovora; - Krečnjak - istraživanje i/ili eksploatacija arhitektonsko-građevinskog kamena – 4 (četiri) ugovora; - Šljunak i pijesak - istraživanje i/ili eksploatacija – 3 (tri) ugovora; - Boksit - eksploatacija – 2 (dva) ugovora; - Olovo i cink – istraživanje, eksploatacija i prerada rude – 2 (dva) ugovora; - CO₂ gas – eksploatacija - 1 (jedan) ugovor; - Kreda - eksploatacija – 1 (jedan) ugovor; - Kvarcni pijesak i šljunak – istraživanje ili eksploatacija – 2 (dva) ugovora; - Ugljovodonici, sirova nafta i gas - istraživanje i korišdenje – 1 (jedan) ugovor; - Bor, litijum, natrijum, stroncijum, kalijum i prateda asocijacija elemenata – istraživanje – 1 (jedan)

ugovor; - Antimon – istraživanje i eksploatacija – 1 (jedan) ugovor.

Kod nekoliko zaključenih ugovora, koncesija je dodjeljena za dvije ili više različitih mineralnih sirovina (osnovna i prateda mineralna sirovina), kao što su: ugalj i kreda, polimineralna glina i kvarcni pijesak, ugalj i bentonit i drugo. Od ukupnog broja aktivnih ugovora u 2013. godini, 11 (jedanaest) ugovora je tokom godine isteklo ili raskinuto, i to 5 (pet) ugovora je jednostrano raskinuto od strane Ministarstva industrije, energetike i rudarstva, 1 (jedan) ugovor je sporazumno raskinut, dok je 5 (pet) ugovora isteklo, od kojih su 2 (dva) ugovora za istraživanje realizovana, a 3 (tri) ugovora za istraživanje nisu realizovana zbog problema sa obezbjeđenjem finansijskih sredstava za realizaciju koncesionog projekta ili odustajanja na osnovu preliminarnih rezultata istraživanja. Na kraju ovog izvještaja nalazi se prilog br. 4 – Pregled isteklih i raskinutih ugovora o koncesiji iz oblasti mineralnih resursa sa prikazom podataka o koncesionarima i komentarima u vezi realizacije ugovora. Na osnovu predhodno navedenog može se redi da je od ukupnog broja aktivnih ugovora zaključno sa 31.12.2013. godine prestalo da važi 11 (jedanaest) ugovora, tj. nastavljeno je da se realizuje 85 (osamdeset pet) ugovora. Na kraju ovog izvještaja nalazi se prilog br. 3 – Pregled aktivnosti na realizaciji ugovora o koncesiji iz oblasti mineralnih resursa sa tabelarnim prikazom podataka o koncesionarima i komentarima u vezi realizacije ugovora.

3.3.3. PROVJERA RADA KONCESIONARA Za izvještajnu 2013. godinu, u skladu sa zakonskim ovlaštenjima Komisija za koncesije je izvršila provjeru rada koncesionara, što predstavlja nastavak kontinuiranog procesa pradenja rada koncesionara i realizacije ugovora o koncesiji. Provjera je prije svega bila usmjerena na pradenje otklanjanja nedostataka uočenih tokom predhodnih provjera rada koncesionara, kao i evidentiranje novih problema i nedostataka nastalih u izvještajnom periodu. Potrebno je istadi da je provjerama posmatran cijelokupan period rada koncesionara (od zaključenja ugovora do momenta provjere rada koncesionara). Provjera rada koncesionara je između ostalog obuhvatila provjeru realizacije ugovornih obaveza i realizacije planiranih aktivnosti definisanih Studijom ekonomske opravanosti, a koji se odnose na sljedede:

- podatke o privrednim društvima (rješenja o registraciji); - obavezu pladanja koncesione naknade; - obavezu upisa koncesionog prava, odnosno prava korišdenja predmeta koncesije, u zemljišne knjige

i druge evidencije o nekretninama;

27

- podatke o broju i kvalifikacionoj strukturi zaposlenih (ostvareni broj zaposlenih u odnosu na planirano zapošljavanje);

- obavezu optimalnosti korištenja mineralne sirovine i realizaciju planirane proizvodnje prema Studiji ekonomske opravdanosti;

- obavezu pribavljanja saglasnosti, odobrenja i dozvola (lokacijski uslovi, odobrenje za građenje, vodna dozvola, ekološka dozvola, upotrebna dozvola za izgrađene rudarske i druge objekte i dr.);

- obavezu osiguranja objekata i postrojenja, kao i osiguranja zaposlenih radnika angažovanih na predmetu koncesije;

- proizvodnju (planirana i ostvarena proizvodnja); - rješavanje imovinsko – pravnih odnosa na parcelama koje su predmet koncesije; - obavezu izrade tehničke dokumentacije potrebne za realizaciju ugovora o koncesiji; - obavezu kontrole stanja otkopanih masa; - obavezu rekultivacije; - obavezu provođenja mjera zaštite na radu, zaštite životne sredine, zdravlja ljudi i materijalnih

dobara

Komisija za koncesije je u izvještajnom periodu izvršila provjeru rada koncesionara obilaskom na lica mjesta, razgovorom sa predstavnicima koncesionara i uvidom u traženu dokumentaciju na osnovu čega su sačinjeni zapisnici. Takođe, Komisija je bila u stalnom kontaktu sa predstavnicima koncesionara, prikupljala je i analizirala izvještaje i dokumentaciju o realizaciji koncesionog posla, kako bi stekla što bolji uvid u vezi sa realizacijom ugovora o koncesiji. Pažljivom analizom došlo se do sljededih zaključaka:

- U vezi sa podacima o koncesionim preduzedima Komisija je na osnovu uvida u rješenja o registraciji i aktuelne izvode iz sudskih registara evidentirala sve promjene izvršene kod registracionih sudova u rješenjima o registraciji privrednih društava i vršila provjeru njihove usklađenosti sa Zakonom o koncesijama i Zakonom o privrednim društvima.

- Koncesiona naknada za korištenje mineralnih sirovina je određena (ugovorena) na osnovu

Pravilnika o utvrđivanju kriterijuma za određivanje visine koncesione naknade („Službeni glasnik Republike Srpske, broj: 45/07) i Pravilnika o načinu utvrđivanja visine koncesione naknade za korištenje mineralnih sirovina („Službeni glasnik Republike Srpske, broj: 5/03), i uglavnom iznosi 3,4 – 4,0 procenta od ukupnog godišnjeg bruto prihoda ostvarenog korištenjem mineralnog resursa. Ona direktno zavisi od vrijednosti i vrste mineralne sirovine, te drugih faktora koji su definisani Studijom ekonomske opravdanosti. Bitno je istadi da postoje i ugovori starijeg datuma kod kojih se koncesiona naknada ne obračunava na ukupan prihod, ved se određuje prema jedinici mjere. Pradenje ukupno upladenog iznosa koncesione naknade za korištenje mineralnih resursa, po godinama realizacije zaključenih ugovora je složen posao, koji podrazumjeva čvrstu saradnju vedeg broja republičkih institucija. Obavezu pladanja koncesione naknade vedi broj privrednih društava uglavnom izvršava redovno, kako je i određeno ugovorom o koncesiji. Provjerama je takođe, utvrđeno da postoje privredna društva koja ne upladuju koncesionu naknadu na vrijeme, ili je uopšte ne upladuju. Tu se prije svega misli na koncesiona preduzeda kod kojih postoji ozbiljan zaostatak u realizaciji potpisanih ugovora i preduzeda koja nisu otpočela sa komercijalnim radom u rokovima definisanim ugovorom. Tokom provjera rada koncesionara Komisija je uočila da su u izvještajnom periodu bile pojačane kontrole od strane Poreske uprave Republike Srpske, koja je između ostalog kontrolisala način obračuna i uplate koncesione naknade. Komisija je mišljenja da ove kontrole imaju pun efekat samo u slučaju sagledavanja veze između načina obračuna koncesione naknade, cijene mineralne sirovine koja predstavlja osnovicu za obračun koncesione naknade i količine eksploatisane mineralne sirovine. Podaci kojima Komisija raspolaže govore u prilog činjenici da su efekti realizacije koncesionih poslova na eksploataciji mineralne sirovine, pored svih problema koji postoje izraženi u vidu porasta prihoda u Budžet Republike Srpske, te očekivati je da bi se ovaj trend trebao nastaviti i u slijededim godinama, kroz realizaciju potpisanih ugovora. Ovom prihodu treba dodati i indirektne efekte zaključenih ugovora o koncesiji i rada koncesionih preduzeda koji se ogledaju u zapošljavanju radnika, prihodima od plata i doprinosa, zatim direktnim i indirektnim prihodima od poreza koje pladaju koncesiona preduzeda.

28

- U skladu sa zakonom o izmjenama i dopunama zakona o održavanju premjera i katastra zemljišta

(„Službeni glasnik Republike Srpske“, broj: 15/10) Koncesionari su vršili upis prava korišdenja nekretnina iz ugovora o koncesiji u katastar nepokretnosti. Može se konstatovati da je u poređenju sa predhodnim izvještajnim periodom došlo do pozitivnog pomaka u vezi izvršavanja ove ugovorne obaveze. Takođe, treba istadi da i dalje postoji određen broj Koncesionara koji nije preduzimao aktivnosti na knjiženju prava iz ugovora o koncesiji u zemljišne knjige i druge registre nekretnina.

- Na osnovu sistematizovanja podataka o broju zaposlenih radnika na realizaciji poslova vezanih za predmet koncesije može se zaključiti da je kod privrednih društava koja rade u skladu sa planiranim obimom proizvodnje broj radnika ostao na dostignutom nivou, ili je došlo do blagog povedanja broja izvršilaca, dok je kod preduzeda koja bilježe pad poslovnih aktivnosti došlo do smanjenja broja radnika. Uočeno je takođe, da godinama postoje preduzeda kod kojih ne dolazi do promjena broja zaposlenih, tj. preduzeda imaju zaposlenog jednog radnika ili nemaju zaposlenih radnika, a nosioci su ugovora o koncesiji. Komisija smatra da je kod takvih preduzeda potrebno preispitati ugovorni odnos i sagledati njihove mogudnosti u vezi realizacije koncesionog posla.

- Kao i dosada Komisija je i u ovom izvještajnom periodu vršila provjeru optimalnosti korištenja mineralne sirovine. Treba istadi da vedi broj ugovora sadrži odredbu optimalnosti korištenja mineralne sirovine, koja praktično definiše minimalnu godišnju proizvodnju koncesionog preduzeda (proizvodnja iznad praga rentabilnosti definisanog Studijom ekonomske opravdanosti). Provjerom je utvrđeno da određeni broj preduzeda ispunjava ugovornu obavezu koja se odnosi na optimalnost korišdenja mineralne sirovine, odnosno obim proizvodnje je iznad procenta definisanog ugovorom. Pod uticajem ekonomske krize koja traje ved nekoliko godina i koja je zahvatila prostore Republike Srpske uočeno je kod nekih preduzeda koja su uspješno poslovala da je došlo do pada poslovnih aktivnosti, što je uticalo na značajan pad obima proizvodnje, i stvorilo probleme u poslovanju istih („Hercegovinaputevi“ a.d. Trebinje, G.P. „Put“ Istočno Sarajevo, Kameni agregati“ a.d. Banja Luka, „Rudnik kaolina Motajica“ a.d. Kobaši, opština Srbac i dr.). Takođe, potrebno je redi da određen broj preduzeda od početka komercijalnog rada nije dostigao proizvodnju iznad procenta kojim je određena optimalnost korištenja mineralne sirovine. Sveobuhvatnom analizom rada ovih koncesionih preduzeda utvrdila bi se opravdanost postojanja zaključenih ugovora. Ukoliko se utvrdi da takvi ugovori nemaju opravdanost postojanja, Komisija je mišljenja da treba pristupiti raskidanju istih kako bi se javna dobra oslobodila potencijalnim koncesionarima.

- Može se konstatovati na osnovu prikupljenih podataka da i dalje neki koncesionari ne posjeduju

dozvole, odobrenja i saglasnosti koje su im neophodne za početak komercijalnog rada u skladu sa važedom zakonskom regulativom. Takva preduzeda se nalaze u komercijalnom radu, a nemaju upotrebnu dozvolu ili neko drugo odobrenje. Potrebno je istadi da vedina koncesionara posjeduje važede vodne i ekološke dozvole, ili su u postupku dobijanja istih. Komisija konstatuje da je intenzivnijim radom inspekcijskih organa u 2013. godini napravljen pozitivan pomak u vezi ispunjavanja ovih ugovornih obaveza. Treba uzeti u obzir i objektivne probleme sa kojima se koncesionari susredu, a oni se odnose na sporost u izdavanju dozvola, saglasnosti i odobrenja od strane nadležnih institucija, te je ubudude potrebno raditi na maksimalnom skradenju vremena za izdavanje istih, a sve u cilju obezbjeđenja povoljnijih uslova za privređivanje.

- Obavezu osiguranja zaposlenih radnika izvršavaju gotovo svi koncesionari, dok obavezu osiguranja objekata, postrojenja i mehanizacije izbjegava veliki broj Koncesionara („Aco trade“d.o.o. Kotor Varoš, G.P. „Jedinstvo“ a.d. Gradiška, „Geokop“ d.o.o. Derventa i dr.). Koncesionari izbjegavanje obaveze osiguranja pravdaju visokim premijama osiguranja, starom opremom koju osiguravajude kude ne žele da osiguraju, kao i velikim troškom u otežanim uslovima poslovanja. Komisija je mišljenja da pored problema sa kojima se susredu Koncesionari treba uzeti u obzir da neizvršavanje ove ugovorne obaveze može predstavljati ozbiljan rizik u realizaciji koncesionog posla.

29

- Komisija kontinuirano prati podatke o planiranim, proizvedenim i otpremljenim količinama mineralne sirovine, kao i stanje zaliha i vrši upoređivanje sa planiranim iz Studije ekonomske opravdanosti. Može se konstatovati da određeni broj privrednih društava pored otežanih uslova poslovanja održavaju dostignuti nivo proizvodnje i prodaje, neki bilježe rast, dok je kod drugih primjetan pad nastao usljed smanjenja potražnje, kao i drugih faktora. Komisija de i u narednom periodu nastaviti pratiti ove podatke i pažljivo ih analizirati.

- Kod koncesionih preduzeda koja uredno izvršavaju ugovorene obaveze može se konstatovati da su imovinsko - pravni odnosi uglavnom rješeni, ili se rješavaju u fazama predhodedi proširenju radova na eksploatciji. Ovo se prije svega odnosi na otkup zemljišta od fizičkih i pravnih lica koji su vlasnici tog zemljišta, ili regulisanje korištenja zemljišta putem ugovora o zakupu. Provjerama je utvrđeno da na zemljištu koje je u svojini Republike Srpske, i koje je dato na korištenje pravnim licima putem ugovora o koncesiji postoje određeni problemi koji se odnose na isknjižavanja predhodnih korisnika i uknjižavanja novih, prvenstveno kad je riječ o šumskom zemljištu i kršu na kojem je kao korisnik upisano JP „Šume Srpske“ a.d. Sokolac, odnosno njihova šumska gazdinstva. Još uvijek postoje koncesiona preduzeda koja nisu rješila imovinsko – pravne odnosa, a nalaze se u komercijalnom radu („Bijele vode Kamenolom“ d.o.o. Trnovo, „Dijabaz“ d.o.o. Kostajnica i dr.). U nekim slučajevima postoje i objektivni razlozi nastali usljed nemogudnosti ulaska u posjed predmeta koncesije („Argentum 09“ d.o.o. Srebrenica), problema sa zemljištem koje se vodi kao nepokretnost Ministarstva odbrane Bosne i Hercegovine („Kamenolom Dobrnja“ d.o.o. Banja Luka) što onemogudava koncesionare da pribave potrebne saglasnosti, odobrenja i dozvole, koje su neophodne za odobravanje izvođenja radova prema izrađenoj tehničkoj dokumentaciji. Preduzeda kod kojih je evidentan zastoj u realizaciji koncesionog posla uglavnom nisu preduzimala aktivnosti za rješavanju imovinsko - pravnih odnosa.

- Predstavnici Komisije su tokom provjera rada koncesionara pažnju obratili i na dostignuti nivo

izrađene tehničke dokumentacije. Može se konstatovati da postoji određen pomaka u odnosu na predhodni izvještajni period. Kod koncesionih preduzeda koja poslovne aktivnosti izvršavaju u ugovorenim rokovima, radovi na eksploataciji se izvode prema odobrenim (od strane nadležnog Ministarstva) glavnim i dopunskim rudarskim projektima. Takođe, ova privredna društva posjeduju Elaborate o rezervama, kao i drugu tehničku dokumentaciju. Uočeno je da postoji određen broj koncesionih preduzeda koja izvode radove na eksploataciji mineralne sirovine bez odobrene tehničke dokumentacije, ili na osnovu uprošdenih rudarskih projekata po kojima su izvođeni radovi na istraživanju. U nekim slučajevima sporost izdavanja dozvola, saglasnosti i odobrenja od strane nadležnih institucija direktno utiče na ovu problematiku, što koncesionare opredjeljuje da otpočnu sa izvođenjem radova na eksploatciji bez odobrene tehničke dokumentacije. Komisija je provjerama na terenu i uvidom u zapisnike i rješenja Republičke uprave za inspekcijske poslove (rudarskog i geološkog inspektora) uvidjela da se preduzimaju aktivnosti koje bi trebale dati pozitivne rezultate u vezi rješavanja ovih problema.

- Komisija je tokom provjera utvrdila da se ne vrši kontrola stanja otkopanih masa na godišnjem

nivou od strane verifikovane stručne ustanove koju je ovlastio koncedent, a kako je definisano ugovorom o koncesiji. Komisija, dalje smatra da vođenje knjige rezervi i geodetsko snimanje stanja radova na eksploatciji nije izvršavanje gore pomenute ugovorne obaveze. Neophodno je preduzeti korake kako bi verifikovana stručna ustanova koju je ovlasti koncedent vršila kontrolu stanja otkopanih masa. Takođe, uvidom na licu mjesta utvrđeno je da određeni broj koncesionara nema ugrađenu mjernu opremu za mjerenje otpremljenih količina materijala, ved to vrši slobodnom procjenom materijala u kašici utovarnog sredstva. Kod ugovora zaključenog za eksploataciju termalne vode uočeno je da se mjerno mjesto nalazi na krakovima cjevovoda u objektima gdje se voda koristi, a ne neposredno na izlazu iz eksploatacione bušotine kako je to definisano ugovorom. (JU „Banja Dvorovi“ Bjeljina).

- Za period nakon završetka eksploatacije mineralne sirovine izuzetnu važnost ima rekultivacija degradiranog zemljišta. Eksploatacijom mineralnih sirovina vrši se trajna degradacija zemljišta koje ukoliko se ne izvrši rekultivacija (oblikovanje i prenamjena prostora) u bududnosti može da ima

30

veoma negativne uticaje po životnu sredinu. U pogledu projektne dokumentacije može se konstatovati da koncesiona preduzeda koja su dostigla određeni nivo izrađene projektne dokumentacije prema kojoj izvode radove na eksploatciji mineralne sirovine su izradila i projekat rekultivacije, dok ima i koncesionih preduzeda koja nemaju izrađenu tehničku dokumentaciju za rekultivaciju. Provjerama na lokalitetima gdje je eksploatacija djelimično ili u potpunosti završena, predstavnici Komisije nisu uočili da se provode značajnije aktivnosti na rekultivaciji degradiranog zemljišta, ili ne u mjeri kako je to predviđeno projektom rekultivacije. Iz tih razloga Komisija izražava bojazan da ugovoreno obezbjeđenje rekultivacije u iznosu 5% od godišnjeg bruto prihoda ostvarenog u poslijednje tri poslovne godine ne daje dovoljnu garanciju da de rekultivacija biti izvršena. Na primjer, ukoliko bi došlo do značajnog smanjenja poslovnih aktivnosti koncesionog preduzeda u poslijednje tri godine poslovanja, to bi proizvelo i značajno smanjenje ukupnog bruto prihoda, što svakako nije dovoljna garancija ukoliko se rekultivacija ne izvrši, da de se modi izvršiti iz sredstava obezbjeđenih aktiviranjem bankarske garancije. Komisija je u više navrata kao mogude rješenje ovog problema predlagala izdvajanje sredstava na godišnjem nivou u iznosu koji je planiran projektom rekultivacije, čime bi se, nakon završetka eksploatacije osiguralo da se izvrši rekultivacija i saniraju velike degradirane površine koje predstavljaju ozbiljnu prijetnju za životnu sredinu.

- U izvještajnoj godini je napravljen određeni napredak u vezi provođenja mjera zaštite životne

sredine, zdravlja ljudi i materijalnih dobara. Predstavnici Komisije su uvidom u datu dokumentaciju uočili da postoji određen broj koncesionih preduzeda koja vrše kontinuirani monitoring uticaja eksploatacije na životnu sredinu i prema nalazu monitoringa, ukoliko se utvrdi povedanje izmjerenih parametara iznad graničnih vrijednosti preduzimaju mjere zaštite. Uočeno je da određen broj kamenoloma koji posjeduju postrojenja za drobljenje i klasiranje kamena imaju instalisana postrojenja za otprašivanje što značajno sprječava negativan uticaj prerade mineralne sirovine na životnu sredinu i zdravlje ljudi. Pored navedenog, treba redi da to još uvijek nije dovoljno i da postoje primjeri gdje se ne provode mjere zaštite životne sredine i zdravlja ljudi („Herc gradnja“ d.o.o. Bileda i dr.). Intenzivnijim radom inspekcijskih organa očekuje se pomak u provođenju ovih mjera.

3.3.4. PREGLED AKTUELNIH PROBLEMA, KOJI SU PRISUTNI KOD REALIZACIJE UGOVORA O KONCESIJI Koncesiona politika u oblasti mineralnih resursa u proteklom periodu sigurno je doprinijela privrednom razvoju Republike Srpske, što se ogleda u pokretanju proizvodnje u ovom sektoru, zapošljavanju i drugom. Efekti ustupanja javnih dobara u oblasti mineralnih resursa, ved se mogu sagledati, ali najbolje de se sagledati u bududnosti kada dođe do potpune stabilizacije privredne i ekonomske situacije i u tom smislu se popravi ukupan privredni ambijent. Kako bi se obezbijedilo stabilno poslovanje koncesionih preduzeda, potrebno je raditi na otklanjanju uočenih slabosti i problema, identifikovanih analizom realizacije zaključeni ugovora, kao i ostalih segmenata koji utiču na njihov rad, a koji su dobrim dijelom identifikovani i u proteklim izvještajnim periodima i odnose se na sljedede:

- Važedim Zakonom o vodama reguliše se da je dislokacija i vađenje materijala u koritima i vodnom

zemljištu, dozvoljena u obimu i na način kojim se uređuje korito i vodno zemljište, ili ako služi sprovođenju mjera zaštite, na osnovu izdatih vodopravnih akata. Veoma često se u proteklom vremenu dešavalo da pravna ili fizička lica bez ikakvih odobrenja, ili na osnovu rješenja za vađenje materijala izdatih na njihovo ime u svrhu održavanja korita i korišdenje vodnog zemljišta vrše nelegalnu eksploataciju šljunka, pijeska i kamena. Stupanjem na snagu novog Zakona o koncesijama („Službeni glasnik Republike Srpske“, broj: 59/13) kao predmet koncesije određeno je vađenje materijala iz vodotoka (šljunka, pijeska, kamena) prema Programu uređenja vodotoka i korištenje vodnog zemljišta za realizaciju neke od privrednih djelatnosti ili za realizaciju drugih predmeta koncesije u skladu sa Zakonom o koncesijama. Nadležno Ministarstvo je stupanjem na snagu novog Zakona o koncesijama stavilo van snage Pravilnik kojim je bilo regulisano vađenje materijala u koritima u svrhu uređenja korita. Od tada nisu preduzimane značajne aktivnosti u pravcu uvođenja ovog predmeta koncesije u koncesione okvire, tako da je rezultat svega toga da i dalje nemamo

31

zaključenih ugovora o koncesiji u ovoj oblasti. Komisija je kao i u predhodnim godinama ostala na istom stanovištu da je neophodno sa jedne strane preduzeti snažnije aktivnosti u cilju što skorijeg uvođenja ove oblasti u koncesije, a sa druge strane maksimalno pojačati rad inspekcijskih organa kako bi se sprječile dosadašnje zloupotrebe i nanošenja ogromne štete životnoj sredini, kao i Budžetu Republike Srpske. Komisija je u prethodnim izvještajima isticala da u zemljama okruženja postoji zaključen veliki broj ugovora iz ove oblasti, dok u Republici Srpskoj i dalje nema niti jednog zaključenog ugovora i pored intenzivne i vedim dijelom neplanske eksploatacije, te je neophodno preduzeti odgovarajude korake od strane nadležnih institucija.

- Komisija je izvršavajudi zakonsku obavezu provjere rada koncesionara na terenu prikupila podatke

na osnovu kojih se može konstatovati da je i dalje izražen problem nelegalne eksploatacije mineralnih resursa, a koji je u suprotnosti sa važedom zakonskom regulativom. Nelegalna eksploatacija se odnosi na eksploataciju šljunka i pijeska, tehničkog – građevinskog kamena, kvarcnog pijeska, arhitektonskog–građevinskog kamena, raznih vrsta glina, eksploataciju geotermalnih voda za potrebe banjskog liječenja i drugo. Na ovaj način se koncesiona preduzeda dovode u neravnopravan položaj, jer su izložena nelojalnoj konkurenciji, koja direktno utiče na otežano poslovanje istih. Tokom proteklih godina Komisija je u više navrata skretala pažnju na ovaj problem, isticala potrebu vedeg angažmana inspekcijskih organa na terenu, kao i jaču institucionalnu, zakonsku i svaku drugu podršku kako bi se ovaj problem rješio, ali značajnih pomaka u pravcu njegovog rješavanja nije bilo.

- Na osnovu podataka sa kojima Komisija raspolaže može se zaključiti da se i dalje jedan broj

privrednih društava ved dugi niz godina nalazi u pojedinim fazama dodjele koncesije, a da se ti postupci ne završavaju („Japra“ a.d. Novi Grad, „Arcelor Mittal“ d.o.o. Prijedor, „Kozaraputevi“ a.d. Banja Luka, „Prijedorputevi“ a.d. Prijedor i dr.). Komisija je mišljenja da je nakon toliko proteklog vremena veoma teško na zakonit način nastaviti i okončati ove postupke zaključenjem ugovora sa ponuđačima. Nadležno Ministarstvo u saradnji sa Komisijom bi trebalo utvrditi na koji način, i sa kojim ponuđačima je mogude okončati postupke dodjele koncesija, kao i koje postupke nije mogude završiti, sve u cilju rješavanja ovog dugogodišnjeg problema.

- Komisija je u svojim predhodnim izvještajima u više navrata napominjala da se određene eksploatacije mineralnih sirovina odvijaju na osnovu odobrenja za eksploataciju izdatih u skladu sa zakonskom regulativom iz tog vremena. Stupanjem na snagu novog Zakona o rudarstvu („Službeni glasnik Republike Srpske“, broj: 59/12) privredna društva koja su vršila eksploataciju po osnovu ovih odobrenja bila su dužna u roku od 6 (šest) mjeseci od dana stupanja na snagu ovog Zakona pokrenuti postupak za dodjelu koncesija u skladu sa Zakonom o koncesijama. Novim Zakonom o koncesijama („Službeni glasnik Republike Srpske“, broj: 59/13) u prelaznim i završnim odredbama definisano je da privredna društva koja u obavljanju djelatnosti koriste javna dobra, prirodna bogatstva i druga dobra od opšteg interesa, a nemaju zaključen ugovor o koncesiji dužna su da podnesu ponudu za dodjelu koncesije nadležnom organu u roku od 6 (šest) mjeseci od dana stupanja na snagu ovog zakona radi dodjele koncesije. Dalje je rečeno da je nadležni organ dužan da postupak dodjele koncesije okonča u roku godinu dana od dana podnošenja ponude. Komisija smatra da sva odobrenja za eksploataciju mineralnih sirovina treba staviti van snage, postupke dodjele koncesije kod takvih privrednih društva okončati u što kradem roku, odnosno da treba postupiti u skladu sa Dokumentom o politici dodjele koncesija („Službeni glasnik Republike Srpske“, broj: 31/06), odredbama Zakona o rudarstvu („Službeni glasnik Republike Srpske“, broj: 59/12) i Zakona o koncesijama („Službeni glasnik Republike Srpske“, broj: 59/13). Ovim bi se konačno stvorili uslovi za ravnopravaniji položaj svih privrednih subjekata u ovoj oblasti privređivanja.

- Građevinska preduzeda koja imaju zaključene ugovore o koncesiji, a čija je poslovna aktivnost usmjerena na izvođenje radova u oblasti građevinarstva (niskogradnja i visokogradnja), uglavnom eksploatisanu mineralnu sirovinu koriste za vlastite potrebe. U više slučajeva predstavnici Komisije su uočili da je jedinična cijena pojedinih proizvoda (frakcija) koja se uzima kao osnovica za obračun koncesione naknade ispod stvarne tržišne cijene, što utiče na smanjenje osnovice za obračun

32

koncesione naknade. Komisija je mišljenja da bi koncesionu naknadu u ovakvim slučajevima trebalo obračunavati prema jedinici mjere.

- Efekti koncesionih ulaganja po osnovu kvaliteta, kvantiteta i plasmana mineralnih sirovina ukazuju da proizvodnja tehničkog građevinskog kamena u velikoj mjeri omogudava primjenu ove vrste mineralne sirovine u asfaltnim i betonskim mješavinama, kod izgradnje puteva kao tampon, zatim imamo sirovine koje se koriste kao energetska mineralna sirovina za rad termoelektrana i toplana, voda za pide se flašira, geotermalna voda se koristi za zagrijavanje prostorija putem toplotno – izmjenjivačkih stanica, termalna voda za banjsko liječenje, mineralne sirovine koje imaju primjenu u keramičkoj industriji, proizvodnji aluminijuma i drugo. Najvedi broj sirovina koje se eksploatišu plasira se na tržištu Bosne i Hercegovine i regionalnom tržištu (Srbije, Hrvatske i Crne Gore). Preduzeda u malim količinama izvoze mineralne sirovine i proizvode na evropsko tržište, osim Gross d.o.o. Gradiška, bududi da su olovo i cink berzanski proizvodi.

- U dosadašnjoj dodjeli koncesija u oblasti mineralnih resursa može se primjetiti da je u pojedinim regijama izražena koncentracija koncesionih projekata koji se odnose na eksplataciju iste vrste mineralne sirovine, što je dovelo do predimenzionisanja kapaciteta za preradu mineralne sirovine (regija grada Doboja). Rezultat toga je zatvaranje kamenoloma ili značajan pad proizvodnje („Nexe-kamen“ d.o.o. Doboj, „Tatid“ d.o.o. Osječani i dr.). Politikom dodjele koncesija resorno Ministarstvo, i Komisija za koncesije ubudude trebaju obratiti posebnu pažnju kod dodjele novih koncesija u pojedinim regijama.

- Pozitivnih pomaka u vezi sa korišdenjem voda u protekloj izvještajnoj godini nije bilo, te je neophodno preduzeti aktivnosti od strane nadležnih organa kako bi se pokušali stvoriti odgovarajudi uslovi čime bi se odblokirala realizacija ugovora kod kojih postoji evidentan zastoj. Potrebno je istadi da koncesiona preduzeda kod kojih se koncesioni ugovori realizuju takođe, bilježe smanjenje prihoda u kalendarskoj 2013. godini. Duže vrijeme nema pozitivnih pomaka kod dva koncesiona preduzeda koja imaju izgrađene objekte i instalisana postrojenja za flaširanje vode, ali nisu u komercijalnom radu („Visokoalkalne vode - AQUA ALCA“ d.o.o. Derventa i „AQUA LIFE“ d.o.o. Sokolac). Druga dva koncesiona preduzeda rade povremeno sa minimalnim kapacitetom („Kruna voda“ d.o.o. Mrkonjid Grad i „Instel“ d.o.o. Čajniče). Razlog za takvo stanja između ostalog predstavlja nelojalna konkurencija iz zemalja okruženja, kao i Federacije Bosne i Hercegovine, nedostatak obrtnih sredstava, predimenzionisanost kapaciteta postrojenja za punjenje u odnosu na tržišni udio i drugo.

- Bez predhodno pribavljene saglasnosti Komisije i odobrenja koncedenta u smislu člana 33. stav 2. Zakona o koncesijama („Službeni glasnik Republike Srpske“, broj: 25/02, 91/06 i 92/09), kao i odredaba Pravilnika o postupku prenosa ugovora o koncesiji i prenosa vlasničkih prava koncesionara („Službeni glasnik Republike Srpske“, broj: 60/11), vršene su promjene vlasničke strukture u procentu vedem od 30%. Komisija je o ovome upoznala nadležno Ministarstvo, Notarsku komoru Republike Srpske i Okružne privredne sudove u Republici Srpskoj radi spriječavanja posljedica koje ubudude mogu da nastanu provođenjem ovog pravnog posla („Planinski studenac“ d.o.o. Caparde - Osmaci, GP „Jedinstvo“ a.d. Gradiška, „Alpine rudnik krečnjaka Lapišnica“ d.o.o. I. Sarajevo). Novim Zakonom o koncesijama došlo je do promjene procenta sa 30% na 50%, tako da je kod promjene vlasničke strukture u koncesionom preduzedu iznad 50% potrebno pribaviti predhodnu saglasnost Komisije za koncesije.

- Postupkom provjere je utvrđeno da se jedno koncesiono preduzede nalazi u postupku stečaja („Cer“ a.d. Prnjavor), a druga koncesiona preduzeda imaju blokirane žiro – račune u periodu dužem od šest mjeseci („Mermer“ a.d. Čelinac i „Prijedor Cement Company“ d.o.o. Prijedor) što predstavlja osnov za raskid ugovora o koncesiji.

33

3.3.5. PREGLED AKTIVNOSTI NA REALIZACIJI UGOVORA O KONCESIJI IZ OBLASTI MINERALNIH RESURSA

U prilogu br. 3. - Izvještaja o radu Komisije za koncesije Republike Srpske za 2013. godinu, dat je tabelarni pregled aktivnosti na realizaciji ugovora o koncesiji iz oblasti mineralnih resursa u 2013.godini.

3.3.6. PREGLED ISTEKLIH I RASKINUTIH UGOVORTA IZ OBLASTI MINERALNIH RESURSA

U prilogu br. 4. - Izvještaja o radu Komisije za koncesije Republike Srpske za 2013. godinu, dat je tabelarni pregled isteklih i raskinutih ugovora u 2013. godini.

3.3.7. ZAKLJUČCI

1. Da bi se obezbjedio bududi rast i razvoj koncesionih preduzeda i otklonile slabosti koje su uočene, potrebno im je pružiti sistemsku podršku, koja se u prvom redu odnosi na:

- pokretanje vedih građevinskih radova (putevi, izgradnja – stanogradnja, energetski objekti, ostala infrastruktura, rekonstrukcija i dr.) u kojima bi domada preduzeda koristila domade sirovine;

- rješavanje problema plasmana mineralnih sirovina i gotovih proizvoda na druga, regionalna i evropska tržišta;

- rješavanje problema nelojalne konkurencije nastale eksploatacijom mineralnih sirovina u Federaciji Bosne i Hercegovine i nelegalne eksploatacije u Republici Srpskoj;

- obezbjeđenje vedih razvojnih sredstava za oživljavanje investicionih aktivnosti u koncesionim preduzedima, zamjenu zastarjele opreme i povedanje zapošljavanja;

- stvaranje pozitivne klime u društvu za svaku ozbiljnu investiciju koja treba da dovede do pozitivnog ishoda kod realizacije koncesionih projekata.

2. Sagledavanjem veze između načina obračuna koncesione naknade, utvrđene jedinične cijene mineralne sirovine koja predstavlja osnovicu za obračun koncesione naknade i stvarne količine eksploatisane mineralne sirovine je jedini način pravilnog utvrđivanja obaveza koncesionih preduzeda po osnovu korištenje prirodnih bogatstava. Pradenje ukupno upladenih iznosa koncesione naknade po godinama realizacije koncesionog projekta zahtjeva saradnju vedeg broja republičkih institucija. Nadležno Ministarstvo je u postupku donošenja Pravilnika o kriterijumu za određivanje visine koncesione naknade i visine garancija, koji bi trebao uzeti u obzir naročito karakter koncesione naknade i njenu visinu, kako bi se izbjeglo pladanje naknade po dva različita osnova.

3. Zakonom o koncesijama („Službeni glasnik Republike Srpske“, broj: 59/13) kao predmet koncesije određeno je vađenje materijala iz vodotoka (šljunka, pijeska, kamena) prema Programu uređenja vodotoka i korištenje vodnog zemljišta za realizaciju neke od privrednih djelatnosti ili za realizaciju drugih predmeta koncesije u skladu sa Zakonom o koncesijama. Nadležno Ministarstvo je stupanjem na snagu novog Zakona o koncesijama stavilo van snage Pravilnik kojim je bilo regulisano vađenje materijala u koritima u svrhu uređenja korita. Na osnovu gore navedenog neophodno je preduzeti aktivnosti u cilju uvođenja ove oblasti u predmet koncesija, kako bi se spriječile dosadašnje zloupotrebe koje su proizvele ogromnu štetu kako po životnu sredinu, tako i po Budžet Republike Srpske.

4. Uvidom u dokumentaciju kojom raspolaže Komisija i žalbe od strane tredih lica, došli smo do zaključka da se jedan broj privrednih društava ved duži vremenski period nalazi u nekoj od faza postupka dodjele koncesije, te da ovi postupci do sada nisu okončani. Neophodno je da nadležno ministarstvo, u saradnji sa Komisijom, završi započete postupke dodjele koncesije. Sva odobrenja na osnovu kojih privredna društva vrše eksploataciju mineralnih sirovina treba staviti van snage, i u što kradem zakonskom roku potrebno je provesti postupke dodjele koncesije, kako bi se postupilo u skladu sa Dokumentom o politici dodjele koncesija („Službeni glasnik Republike Srpske“, broj: 31/06), Zakonom o rudarstvu („Službeni glasnik Republike Srpske“, broj: 59/12) i Zakonom o koncesijama („Službeni glasnik Republike Srpske“, broj: 59/13).

34

5. Kod koncesionih preduzeda koja eksploatisanu mineralnu sirovinu (tehnički - građevinski kamen) koriste za obavljanje poslova u oblasti građevinarstva, odnosno za obavljanje osnovne djelatnosti, ustanovljeno je da prikazuju nižu vrijednost materijala od tržišne, što direktno utiče na obračunati iznos koncesione naknde. Komisija smatra da je potrebno od strane koncedenta pokrenuti inicijativu za izmjenu člana ugovora koji definiše način obračuna koncesione naknade sa procenta na ukupan bruto prihod, na obračun po jedinici mjere. Kontrola stanja otkopanih masa na godišnjem nivou trebalo bi da se vrši od strane verifikovane stručne ustanove koju je ovlastio Koncedent, a kako je definisano ugovorom o koncesiji. To predstavlja jedini ispravan način kontrole i utvrđivanja stvarnih količina eksploatisane mineralne sirovine.

6. Komisija ima rezervu oko ugovorenog obezbjeđenje rekultivacije u iznosu 5% od godišnjeg bruto

prihoda ostvarenog u poslednje tri poslovne godine, jer to ne daje dovoljnu garanciju da de rekultivacija biti izvršena. Značajnijim smanjenjem poslovnih aktivnosti koncesionog preduzeda u posljednje tri poslovne godine, ukoliko koncesionar ne izvrši rekultivaciju, sredstvima od bankarske garancije nebi bilo mogude izvršiti istu. Mogude rješenje ovog problema predstavlja izdvajanje sredstava na godišnjem nivou u iznosu koji je planiran projektom rekultivacije.

3.4. Aktivnosti Komisije iz oblasti trgovine i turizma 3.4.1. RJEŠENJA KOMISIJE U toku 2013. godine, Ministarstvo trgovine i turizma uputilo je 8 (osam) zahtjeva, koji su se odnosili na rješavanje predmeta iz oblasti trgovine i turizma. U toku 2013. godine, iz oblasti trgovine i turizma, Komisija je donijela i uputila Ministarstvu trgovine i turizma:

- 2 Rješenja za odobravanje Studije ekonomske opravdanosti; - 2 Rješenja za odobravanje Javnog poziva; - 1 Rješenje za vođenje pregovora sa ponuđačima iz oblasti trgovine i turizma; - 1 Rješenje za zaključenje ugovora o koncesiji iz oblasti trgovine i turizma; - 1 Rješenje o davanju saglasnosti za zaključenje aneksa ugovora o koncesijama i - 1 Zaključak kojim se ponuda pristigla na Javni poziv vrada resornom ministarstvu .

Ministarstvo trgovine i turizma dostavilo je Komisiji 1 (jedan) zaključen ugovor o koncesijama iz oblasti turizma u 2013. godini.

U tabelama 16., 17., 18., 19., 20., 21., i 22. dat je pregled rješenja i zaključaka Komisije u 2013. godini iz oblasti trgovine i turizma; Tabela 16. - Pregled zaključenih ugovora o koncesiji iz oblasti trgovine i turizma u 2013. godini:

r/b

Koncesionar

Predmet

Br. Ugovora

Datum zaključenja

Ugovora

1.

GB IMMO d.o.o. Banja Luka

Korištenje zemljišta radi izgradnja Turističkog centra „Klekovača“

14-01-3813-26/13

01.07.2013

Ukupno je zaključen 1 (jedan ) ugovora o koncesiji iz oblasti trgovine i turizma objekata.

35

Tabela 17. - Rješenja Komisije za koncesije za odobravanje Studije ekonomske opravdanosti iz oblasti trgovine i turizma u 2013. godini:

r/b

Predmet

Status

Lokacija


1.

Studija ekonom. opravdanosti

za dodjelu koncesije za korištenje zemljišta radi

izgradnje turističkog centra

Odobrena Studija

„Klekovača“ ,

opština Petrovac

15.02.2013.

2.

Studija ekonom. opravdanosti

za dodjelu koncesije za korištenje Biledkog jezera radi izgradnje turističko-sportsko-

rekreativnog komplesa

Odobrena Studija

Biledko jezero, područje opštine

Bileda

28.05.2013.

Ukupno su date 2 (dvije) saglasnosti na Studiju ekonomske opravdanosti iz oblasti trgovine i turizma. Tabela 18. - Rješenja Komisije za koncesije za odobravanje Javnog poziva iz oblasti trgovine i turizma u

2013. godini:

r/b

Predmet

Status

Lokacija


1.

Javni poziv za dodjelu koncesije za korištenje zemljišta za

izgradnju turističkog centra

Odobren Javni poziv

Planina „Klekovača“ ,

opština Petrovac

29.03.2013.

2.

Javni poziv za dodjelu koncesije za korištenje Biledkog jezera

radi izgradnje turističko –sportsko-rekreativnog komplesa

Odobren Javni poziv

Biledko jezero,

područje opštine Bileda

29.03.2013.

Ukupno su date 2 (dvije) saglasnosti na Javni poziv iz oblasti trgovine i turizma. Tabela 19. - Rješenja Komisije za koncesije za vođenje pregovora sa ponuđačima iz oblasti trgovine i

turizma u 2013. godini:

r/b

Predmet

Status

Lokacija


1.

Ponuda na raspisani Javni poziv

za dodjelu koncesije za korištenje zemljišta radi

izgradnja Turističkog centra „Klekovača“

Saglasnost za vođenje

pregovora

Planina Klekovača, opština Petrovac

03.06.2013.

Ukupno je doneseno 1 (jedno) Rješenje kojim se daje ovlaštenje za vođenje pregovora sa ponuđačem iz oblasti trgovine i turizma

36

Tabela 20. - Rješenja Komisije o davanju saglasnosti za zaključenje ugovora o koncesiji iz oblasti trgovine i turizma u 2013. godini:

r/b

Koncesionar

Predmet

Status


1.


Korištenje zemljišta radi izgradnja turističkog centra „Klekovača“

Saglasnost za


06.06.2013.

Ukupno je dato 1 (jedno) Rješenje za zaključenje ugovora o koncesiji iz oblasti trgovine i turizma Tabela 21. - Rješenje Komisije za koncesije o davanju saglasnosti za zaključenje aneksa ugovora o

koncesiji iz trgovine i turizma u 2013. godini :

r/b

Koncesionar

Predmet

Status


1.


Korištenje zemljišta radi izgradnje Turističkog centra „ Klekovača“ , opština Petrovac


13.09.2013.

Ukupno je data 1 (jedna) saglasnost za zaključenje aneksa ugovora o koncesiji iz oblasti trgovine i turizma. Tabela 22. - Rješenja Komisije za koncesije kojima se vradaju ponude pristigle na Javni poziv iz oblasti

trgovine i turizma u 2013. godini:

r/b

Predmet

Status

Lokacija


1.

Ponuda na raspisani Javni poziv za dodjelu koncesije za korištenje Biledkog jezera radi izgradnje turističko-sportsko-rekreativnog komplesa

Ponuda ponuđača „DOMINO RESORT“ d.o.o

Bileda ne zadovoljava tražene uslove iz Javnog

poziva te se ista vrada ministarstvu

Biledko jezero,

područje opštine Bileda

07.11.2013.

Ukupno je doneseno 1 (jedno) Rješenje kojim se vrada ponuda pristigla na javni poziv iz oblasti trgovine i turizma.

3.5. Aktivnosti Komisije iz oblasti priređivanja igara na sreću 3.5.1. RJEŠENJA KOMISIJE U toku 2013. godine, Ministarstvo finansija uputilo je 1 (jedan) zahtjev, koji se odnosio na rješavanje predmeta iz oblasti priređivanja igara na sredu. U toku 2013. godine, iz oblasti priređivanja igara na sredu Komisija je donijela i uputila Ministarstvu finansija:

- 1 Rješenje o davanju saglasnosti za zaključenje aneksa II ugovora o koncesiji iz oblasti igara na sredu.

37

Tabela 23. - Rješenje Komisije za koncesije o davanju saglasnosti za zaključenje aneksa ugovora o koncesiji iz oblasti igara na sredu u 2013. godini:

r/b

Koncesionar

Predmet

Status


1.

„GRAND“ L.t.d. d.o.o. Banja Luka

Privređivanje igara na sredu u kazinu

Saglasnost za zaključenje aneksa II ugovora

04.04.2013.

Ukupno je data 1 (jedna) saglasnost za zaključenje aneksa ugovora o koncesiji iz oblasti igara na sredu u 2013. godini.

3.6. Aktivnosti Komisije iz oblasti korišćenja poljoprivrednog zemljišta i vodnih

dobara 3.6.1. RJEŠENJA KOMISIJE U toku 2013. godine, Ministarstvo poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede je uputilo 11 zahtjeva, koji su se odnosili na rješavanje predmeta iz oblasti korišdenja poljoprivrednog zemljišta i vodnih dobara u Republici Srpskoj. Ministarstvo poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede je Komisiji dostavilo 1 (jedan) zaključen ugovor o koncesijama iz oblasti korišdenja poljoprivrednog zemljišta. U toku 2013. godine, iz oblasti korišdenja poljoprivrednog zemljišta, zemljišta i vodnih dobara, Komisija je donijela i uputila Ministarstvu poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede:

- 4 Rješenja o davanju saglasnosti za zaključenje ugovora o koncesijama; - 2 Rješenja o prenosu ugovora o koncesiji ili prenosu vlasničkih prava koncesionara; - 5 Rješenja o davanju saglasnosti za zaključenje aneksa ugovora o koncesiji.

U tabelama 24., 25. i 26 , dat je pregled rješenja Komisije u 2013. godini iz oblasti korištenja poljoprivrednog zemljišta i vodnog dobra; Tabela 24. - Pregled zaključenih ugovora o koncesiji iz oblasti korištenja zemljišta u 2013. godini:

r/b

Koncesionar

Predmet

Br. Ugovora

Datum

zaključenja

Ugovora

1.

GOLD MG d.o.o. Donji Žabar

Korišdenje poljoprivrednog zemljišta (površina 68,4821 ha)

12.03.5-5248-2/13

31.05.2013.

Ukupno je zaključen 1 (jedan ) ugovor o koncesiji iz oblasti korištenja poljoprivrednog zemljišta i vodnog dobra.

38

Tabela 25. - Rješenja Komisije o davanju saglasnosti za zaključenje ugovora o koncesiji iz oblasti korištenja poljoprivrednog zemljišta i korištenja vodnog dobra u 2013. godini:

r/b

Koncesionar

Predmet

Status

Datum

donošenja

Rješenja

3.

„Gold MG “ d.o.o. Donji Žabar

Korišdenje poljoprivrednog zemljišta (površina 68,4821 ha )


26.04.2013.

2.

„Kusid putevi “ d.o.o. Prnjavor



16.05.2013.

1.

„AGROUNIJA “ d.o.o. Srbac



15.10.2013.

4.

„Butreh-Ribarstvo “ d.o.o. Trebinje

Korišdenje dijela vodotoka rijeke Drine za izgradnju kaveznog ribnjaka


15.11.2013.

Ukupno je dato 4 (četiri) saglasnosti za zaključenje ugovora o koncesiji iz oblasti korištenja poljoprivrednog zemljišta i korištenja vodnog dobra. Tabela 26. - Rješenja Komisije za koncesije o prenosu ugovora o koncesiji ili prenosu vl. prava

koncesionara iz oblasti poljoprivrede u 2013. godini:

r/b

Koncesionar

Predmet

Status

Datum

donošenja

rješenja

1.

„KREATOR “ d.o.o.Sokolac

Prenos ugovora o konc. na „AQUA LIFE “ d.o.o. Sokolac


27.06.2013.

2.

„LALAKO “ d.o.o Prijedor

Prenos vlasničkih prava sa „Blizanci“ d.o.o. Banja Luka na Tihomira Trifunovida i Željka Đekida


07.11.2013.

Ukupno su data 2 (dva) Rješenja o prenosu ugovora o koncesiji i/ili prenosu vlasničkih prava iz oblasti korištenja poljoprivrednog zemljišta u 2013. godini . Tabela 27. - Rješenja Komisije za koncesije o davanju saglasnosti za zaključenje aneksa ugovora o koncesiji iz oblasti korištenja poljoprivrednog zemljišta i korištenja zemljišta u 2013. godini:

r/b

Koncesionar

Predmet

Status

Datum

donošenja

rješenja

1.

„ Vodar Komerc“ d.o.o. Gradiška

Korišdenje poljoprivrednog zemljišta opština Kozarska Dubica (163,8974 ha)


05.03.2013.

2.

„Darko Komerc“ d.o.o. Kosjerevo

Korišdenje zemljišta (površina 256,0713 ha)


11.06.2013.

39

3.

„VIV Agro“ d.o.o.Srbac

Korišdenje poljop zemlj. (površina 442,7111 ha)


11.06.2013.

4.

„Maljčid“ d.o.o. Gradiška

Korišdenje poljoprivrednog zemljišta (površina 112,3255 ha), u opštini Gradiška


11.06.2013.

5.

„Andridgrad“ d.o.o. Višegrad

Korišdenje zemljišta za izgradnju naselja Andridgrad (površina 30059m2), u opštini Višegrad

Saglasnost za zaključenje aneksa III ugovora

14.06.2013.

Ukupno je dato 5 (pet) saglasnosti za zaključenje aneksa ugovora o koncesiji iz oblasti korištenja poljoprivrednog zemljišta u 2013. godini.

3.6.2. PROVJERA RADA KONCESIONARA Komisija za koncesije je u skladu sa članom 58. Zakona o koncesijama obavila 67 (šezdeset sedam) provjera rada koncesionara u skladu sa zaključenim ugovorima i aneksima ugovora o koncesiji. Provjera je izvršena obilaskom Koncesionara, razgovorima sa ovlaštenim predstavnicima i uvidom u relevantnu dokumentaciju, te sačinjavanjem zapisnika o svakoj pojedinačnoj izvršenoj provjeri. Na osnovu provjere rada Koncesionara može se iskazati činjenica, da je veliki procenat Koncesionara koji uredno i na vrijeme izvršavaju ugovorne obaveze, u skladu sa zaključenim ugovorom. U izvještajnom periodu predstavnici Komisije za koncesije su izvršili provjeru rada obilaskom Koncesionara direktnim kontaktom sa Koncesionarima na terenu, prikupljanjem i analiziranjem izvještaja o realizaciji koncesionog projekta kao i analizom dostavljene dokumentacije od strane koncesionara, a sve u cilju što boljeg sagledavanja stepena i dinamike realizacije koncesionog ugovora. Kao što smo i u prethodnim izvještajima navodili i u ovom izvještajnom periodu jedan dio ugovora o koncesiji za korišdenje poljoprivrednog zemljišta aneksiran je u smislu početka i načina pladanja koncesione naknade. Navedenim aneksima ugovora predviđeno je pladanje koncesione naknade od momenta uvođenja u posjed i srazmjerno površini na koju je Koncesionar uveden u posjed. Prilikom provjere rada Koncesionara utvrđeno je da neki Koncesionari imaju sa Ministarstvom poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede usaglašeno stanje svojih dugovanja po osnovu koncesione naknade, a u skladu sa zaključenim aneksom ugovora, koji reguliše uplatu koncesione naknade proporcionalno površini koja se koristi i od momenta kada je koncesionar uveden u posjed (ZZ „Livač“, „Darko Komerc“ d.o.o., „Zelen Gaj“ d.o.o. i dr.). Komisija skrede pažnju na neusaglašenost stavova po ovom pitanju od strane Ministarstva poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede i Poreske uprave. S tim u vezi, navodimo primjer ZZ „Livač“, koji je sa Ministarstvom poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede postigao dogovor oko pladanja koncesione naknade u skladu sa aneksiranim odredbama ugovora, a Poreska uprava je prilikom kontrole pladanja poreskih i drugih neporeskih obaveza utvrdila iznos koncesione naknade u skladu sa osnovnim ugovorom, odnosno od momenta zaključenja ugovora na cjelokupnu koncesionu površinu, te zbog nepladanja navedene obaveze pokrenula postupak prinudnog izvršenja prema poreskom obvezniku. Mišljenja smo da je Poreska uprava ovlaštena da vrši kontrolu i utvrđivanje obaveze pladanja koncesione naknade za korišdenje poljoprivrednog zemljišta u skladu sa koncesionim odnosom ugovornih strana, ali da nije ovlaštena da uspostavlja ili mijenja koncesiono - pravni odnos, zašto je nadležno Ministarstvo poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede, kao ugovorna strana, odnosno koncendent. U vezi s tim, Komisija za koncesije smatra da sva prava i obaveze proističu iz ugovornog odnosa, od momenta kada konkretan pravni posao stupi na snagu. Što se tiče pravne prirode koncesione naknade, ista predstavlja novčani ekvivalent za korišdenje koncesionog dobra i obavezni elemenat ugovora o koncesiji. Zakon o koncesijama takođe reguliše da svaki koncesioni ugovor, koji ne sadrži odredbu o pladanju koncesione naknade je ništavan. Iz navedenog proizilazi, da je obaveza Koncesionara da plati koncesionu naknadu za površinu koju je faktički koristio, od momenta zaključenja ugovora. Takođe, smatramo da ugovorne strane, odnosno Koncedent i Koncesionari trebaju u narednom periodu izvršiti poravnanje uplata, kako bi se stvorila realna slika o pladanju koncesione naknade, po osnovu korišdenja poljoprivrednog zemljišta.

40

Uvidom u finansijske kartice Koncesionara, utvrđeno je da postoji jedan broj Koncesionara koji ne pladaju, ili neredovno pladaju koncesionu naknadu u skladu sa ugovorom o koncesiji i nemaju uplata u 2013. godini na ime koncesione naknade, kao što su: „Kujan“ d.o.o. Mostar; „Klaonica i prerada mesa“ d.o.o. Sokolac, „Farmland“ d.o.o. Nova Topola, „Domatra“ d.o.o. Trnjaci; „Tamaris Company“ d.o.o. Banja Luka; „Poljotemik“ d.o.o. Srbac, „San“ d.o.o. Bijeljina, PD „Semberija“ a.d. Bijeljina, „Vodar-Komerc“ d.o.o. Gradiška, „Maljčid“ d.o.o. Gradiška, „Vodar - Bistrica“ d.o.o. Gradiška, „Kruška - DK“ d.o.o. Srbac, „Sjemeprom“ d.o.o. Doboj, EU „Farma Naturprodukt“ d.d. Prnjavor i „Ribnjaci Donji Žabar“ d.o.o. Donji Žabar. Nepladanje koncesione naknade predstavlja težu povredu ugovorne obaveze i razlog za pokretanje postupka raskida ugovora. Jedan broj Koncesionara je duži vremenski period u stanju nesolventnosti, zbog čega im je od strane Poreske uprave blokiran žiro - račun. (ZZ „Domatra“ Trnjaci-Bijeljina, „Miloševid - Promet“ d.o.o. Amajlije –Bijeljina i „Poljotemik“ d.o.o. Srbac). Napominjemo, da stanje nelikvidnosti Koncesionara duže od 6 (šest) mjeseci prema koncesionom ugovoru predstavlja jedan od raskidnih uslova ugovora. Komisija za koncesije u kontrolisanim koncesionim društvima u 2013. godini nije konstatovala nijedan slučaj izdavanja zemljišta u zakup, što se može s jedne strane smatrati unapređenjem koncesionih odnosa, a s druge strane zainteresovanošdu koncesionara za korišdenje poljoprivrednog zemljišta, a time i opravdanost postojanja sistema koncesija u oblasti korišdenja poljoprivrednog zemljišta. Posebno moramo naglasiti kao i u prethodnim izvještajima, da postoji značajan broj uzurpacije poljoprivrednog zemljišta od strane bespravnih korisnika („Farmland“ d.o.o. Nova Topola, „Zelen Gaj“ d.o.o. Gradiška, „Terra Nova“ d.o.o. Gradiška i „Argoeksport Kompani“ d.o.o. nova Topola). Ministarstvo poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede je predložilo raskid ugovora o koncesiji za korištenje poljoprivrednog zemljišta za sledede koncesionare: „Kujan“ d.o.o. Mostar, „San“ d.o.o. Bijeljina, „Castellina Srpska“ d.o.o. Modriča (ugovor za zemljište u Šamcu), „Sjemeprom“ d.o.o. Doboj, „Sangrija“ d.o.o. Mostar, „EU Farma naturprodukt“ d.d. Prnjavor i „Poljotemik“ d.o.o. Srbac. 3.6.3. PREGLED AKTIVNOSTI NA REALIZACIJI UGOVORA O KONCESIJI IZ OBLASTI KORIŠTENJA

POLJOPRIVREDNOG ZEMLJIŠTA I VODNIH DOBARA U 2013. GODINE U prilogu br. 2. - Izvještaja o radu Komisije za koncesije Republike Srpske za 2013. godinu, dat je tabelarni pregled aktivnosti na realizaciji ugovora o koncesiji iz oblasti korištenja poljoprivrednog zemljišta i vodnih dobara u 2013. godini. 3.6.4. ZAKLJUČCI

1. Prilikom zaključenja ugovora o koncesiji za korišdenje poljoprivrednog zemljišta ugovorne strane

moraju voditi računa o samom predmetu koncesije, odnosno da predmet koncesije bude podoban za korišdenje, tj. da na istom ne postoji neriješenih imovinsko-pravnih odnosa, uzurpacija, ili da je isto pristupačno i pogodno za poljoprivrednu proizvodnju. U vezi s tim, neriješeni imovinsko - pravni odnosi na predmetu koncesije nerijetko prave ozbiljne probleme pri realizaciji koncesionih ugovora. Ugovorne odredbe kojima se obaveza rješavanja imovinsko-pravnih odnosa prenosi na koncesionara nakon potpisivanja ugovora o koncesiji, nisu dale pozitivne efekte, jer Koncesionari najčešde nisu u stanju da ove odnose riješe sami. Nerijetko zbog složenosti samih svojinsko - pravnih odnosa i drugih prava na zemljištu, rješavanje istih nije mogude bez vođenja sudskog postupka.

2. Komisija konstatuje da su podaci o poljoprivrednom zemljištu u zemljišnim knjigama i drugim javnim evidencijama o nepokrtetnostima neažurni i da otežavaju Vladi Republike Srpske da pravilno i zakonito raspolaže istima, putem dodjele koncesija, čime su prouzrokovani brojni sudski sporovi kojima se nanosi šteta Budžetu Republike Srpske, pa smo mišljenja da se koncesije ubudude mogu dodjeljivati samo na onim nepokretnostima za koje su podaci u javnim evidencijama ažurni i pouzdani, a imovinsko pravni odnosi jasni.

3. Kod ugovora o koncesiji za korišdenje poljoprivrednog zemljišta očigledno je da određeni broj koncesionara nedovoljno izvršava ugovorne obaveze, ili ih ne izvršava u skladu sa zaključenim ugovorom, na što smo upozoravali i u ranijim izvještajima.

41

Komisija predlaže da se u narednom periodu tačno utvrdi obim izvršenja koncesionih ugovora, odnosno stepen realizacije ugovornih obaveza sa koncesionarima, koji upotpunosti ne izvršavaju svoja prava i obaveze. Potrebno je ovom pitanju pristupiti oprezno, kako bi bile sagledane sve činjenice i okolnosti koje utiču na realizaciju ugovora, a zatim po potrebi pristupiti redefinisanju određenih odredbi ugovora, uz davanje primjerenih rokova koncesionarima u kojima bi objektivno mogli da izvrše sanaciju neizvršenih obaveza.

4. Kod jednog broja ugovora o koncesiji za korišdenje poljoprivrednog zemljišta utvrđeno je da

koncesionar ne izvršava ugovorne obaveze, ili ih ne izvršava u skladu sa zaključenim ugovorom, što je konstatovano prilikom provjere rada koncesionara, a evidentirano je i prilikom inspekcijskih pregleda Republičke uprave za inspekcijske poslove, pa Vlada Republike Srpske može staviti van snage te Odluke o dodjeli koncesije za korištenje poljoprivrednog zemljišta i da putem Pravobranilaštva Republike Srpske pristupi raskidu ugovora o koncesiji.

5. Visina koncesione naknade u oblasti korištenja poljoprivrednog zemljišta na

prošlogodišnjem nivou iznosi 742.411, 21 KM. Razlog ovolike uplate koncesione naknade je što je u 2013. godini zaključen samo jedan ugovor o koncesiji za korištenje poljoprivrednog zemljišta, kao i značajan broj Aneksa ugovora o koncesiji kijim je korigovana (smanjena) dodjeljena zemljišna površina.

4. KONCESIONA NAKNADA

Prema evidenciji o uplatama koncesione naknade koja se vodi u Ministarstvu finansija-Resor za fiskalni sistem, a koje su dobijene iz evidencije Poreske uprave Republike Srpske, u toku 2013. godine upladeno je ukupno 30.427.024,51 KM na ime jednokratne koncesione naknade za pravo korišdenja i koncesione naknade za korišdenje prirodnih resursa ili pružanje usluga. (šifra vrste prihoda: VP 721112, VP 722424, VP 722445, VP 722468, VP 722491 i VP 722448). Ukupna uplata koncesione naknade u 2013. godini veda je u odnosu na 2012. godinu za iznos od 6.850.651,71 KM.

Upladena koncesiona naknada po određenim oblastima iznosi kako slijedi:

- *Oblast energetike 175.416.61 KM

- Oblast mineralnih resursa 29.211.238,23 KM

- Oblast poljoprivrede 742.411,21 KM

- Priređivanje igara na sredu 147.486,46 KM

- Oblast trgovine i turizma 150.472,00 KM

*Iz oblasti energetike navedene su samo uplate za izgradnju i korištenje malih hidroelektrana , ali ne i uplate energetskih objekata velikih hidroelektrana (HE Višegrad, HE Trebinje, HE Bočac i dr.). Pojedine lokalne zajednice ( Gacko, Milidi, Trebinje, Višegrad , Banja Luka i dr. ), na čijoj teritoriji se nalaze energetski objekti (velike hidroelektrane ), rasporedom iz Budžeta Republike Srpske dobijaju višemilionske iznose, a iz dijela naknada koje imaju karakter koncesione naknade, tako da se iznos uplata iz oblasti energetike mogu smatrati vedim za više miliona konvertibilnih maraka iako iste nisu vođene na vrsti prihoda na kojoj se vode koncesione naknade . Povedanje uplate koncesione naknade je najvede u oblasti mineralnih resursa. U ovoj oblasti je u 2013. godini zaključen znatan broj ugovora o koncesiji, što je dovelo do povedanja uplate jednokratne koncesione naknade za korišdenje prirodnih resursa u Republici Srpskoj, a uočeno je i znatno povedanje uplate u Budžet Republike Srpske na šifru prihoda od korišdenja mineralnih sirovina tj. koncesione naknade od strane preduzeda „ARCELOR MITTAL“ d.o.o. Prijedor – povedanje uplate za 635.180,01 KM. (sa 6.457.309,57 na 7.092.489,58KM). Kod određenog broja Koncesionara. Takođe, iz oblasti mineralnih resursa, je došlo do

42

povedanja obima proizvodnje odnosno eksploatacije, a što je impliciralo vedu uplatu koncesione naknade u Budžet Republike Srpske. Koncesionar „Comsar Energy RS“ d.o.o Banja Luka i koncesionar „Comsar Energy Trading“„ d.o.o Banja Luka su imali 4 (četiri) nova zaključena ugovora u 2013. godini, na području opštine Ugljevik, kao i koncesionar RiTE „Ugljevik“ za eksploataciju uglja na lokalitetima „Bogutovo Selo“ i „Ugljevik Istok“, opština Ugljevik i urednu uplatu koncesione naknade za prethodno zaključene ugovore, tako da su u zbiru jednokratna naknada i koncesiona naknada predmetnog Koncesionara uvedali iznos uplate ukupnih koncesionih naknada u 2013. godini u Budžet Republike Srpske.

U oblasti korišdenja poljoprivrednog zemljišta visina uplate koncesione naknade u Budžet Republike Srpske je na nivou prethodne godine a razlog se može vidjeti u znatnom broju aneksa ugovora o koncesiji za korišdenje poljoprivrednog zemljišta, gdje je korigovana (smanjena) dodijeljena površina a zaključen je samo 1 (jedan) ugovor iz oblasti poljoprivrede u 2013.godini.

Do povedanja ukupnog iznosa uplate koncesione naknade za oblast energetike je došlo iz razloga što su u poslovnoj 2013. godini, zaključeni ugovori za izgradnju i korišdenje hidroelektrana vede snage, pa je po samom zaključenju navedenih ugovora izvršena uplata jednokratne koncesione naknade za pravo korišdenja prirodnog resursa.

Nakon izvršenih kontrola od strane Komisije i Poreske uprave primjeduje se povedanje uplata koncesione naknade u oblasti priređivanja igara na sredu, pošto je koncesionar uplate vršio na tačnu vrstu prihoda, koncesiona naknada za priređivanje igara na sredu, a ne kao pri zaključenju ugovora za 2011. godinu na vrstu prihoda po Zakonu o igrama na sredu , a i predmetni Koncesionar je aneksom 2 povedao broj stolova i aparata za priređivanje igara na sredu, te je i time došlo do povedanja uplate koncesione naknade za pravo korištenja.

Neophodno je spomenuti i zaključeni ugovor sa Koncesionarom „GB IMMO“ d.o.o. Banja Luka koji je sa resornim ministarstvom zaključio ugovor za izgradnju turističko –sportskog centra „Klekovača“, sa velikom planiranom investicijom i značajnom koncesionom naknadom na godišnjem nivou.

5. BUDŽET 5.1. Finansijski prihodi, troškovi i rashodi Komisije za koncesije Republike Srpske Članom 56. Zakona o koncesijama, utvrđeno je da se sredstva za rad Komisije planiraju i obezbjeđuju u budžetu Republike Srpske. Sredstva za rad Komisije za 2013. godinu kao i prethodnih godina su obezbjeđena u budžetu Generalnog sekretarijata Vlade Republike Srpske, posredstvom pozicije 482100-transfer Komisiji za koncesije Republike Srpske. Ukupna sredstva Komisije za koncesije u 2013. godini su iznosila 750.000,00 KM, a doznačavana su Komisiji u vidu jednakih mjesečnih tranši u iznosu od 62.500,00 KM. U 2013. godini iz odobrenih budžetskih sredstava Komisija je isplatila neto plate, poreze i doprinose, platila

materijalne troškove i nabavku jednog dijela opreme. 5.1.1. STALNA SREDSTVA KOMISIJE ZA KONCESIJE Stalna sredstva Komisije su knjigovodstveno evidentirana na osnovu odredbi Pravilnika o računovodstvenoj politici za korisnike prihoda budžeta Republike Srpske. Evidentiranje se vršilo po nabavnoj vrijednosti, a obračunski otpis primjenom linearne metode po godišnjim stopama i to za: -Kancelarijski namještaj 12,50% (8 godina) -Kompjutersku opremu 20,00% (5 godina) -Opremu za prenos podataka i glasa 10,00% (10 godina) -Motorna vozila 15,50% (6 godina)

43

-Kopir aparat 14,30% (7 godina) -Ugrađenu opremu 16,50% (6 godina) -Telefonsku opremu 10,00% (10 godina) -Radio i tv opremu 12,50% (8 godina) -Opremu za grijanje 12,50% (8 godina) -Opremu za ventilaciju 16,50% (6 godina) Nabavna vrijednost stalne imovine na dan 31.12.2013. godine je iznosila: 172.287,87 KM - ispravka vrijednosti 139.950,53 KM - sadašnja (neotpisana vrijednost) 32.337,34 KM Redovnim godišnjim popisom izvršen je popis stalne imovine o čemu je sačinjen zapisnik, a izvršeno je rashodovanje i izknjižavanje iz evidencije klima uređaja (ostali u prethodnom prostoru-staroj zgradi Vlade) u iznosu od 1769,28 KM (neotpisane) vrijednosti.

5.1.2. TROŠKOVI PLATA I NAKNADA ZAPOSLENIH Troškovi plata i naknada za 12 (dvanaest) zaposlenih u 2013. godini, obračunati su na osnovu Pravilnika o platama i naknadama zaposlenih u Komisiji za koncesije Republike Srpske, na koji je Vlada Republike Srpske dala saglasnost, a ukupno su iznosili 531.089,00 KM i manji su za 2.629,00 KM u odnosu na 2012.godinu, kada su iznosili 533.718,00 KM, a manji su i u odnosu na 2011. godinu kada su iznosili 541.357,95 KM , i to za 11 (jedanaest) radnika. Struktura po osnovu plata je bila sljededa:

- Rashodi za plate 312.348,36 KM - Rashodi za poreze na plate 34.705,45 KM - Rashodi za doprinose za PIO 95.828,15 KM - Rashodi za doprinose za zdravstveno osiguranje 62.158,89 KM - Rashodi za doprinose za dječiju zaštitu 7.769,92 KM - Rashodi za doprinose za osiguranje nezaposlenih 5.179,91 KM - Rashodi za naknade za prevoz, otpremninu i težu bolest, smrt 13.089,69 KM

Ukupni rashodi za lična primanja 531.080,37 KM

Ukupna izdvajanja za neto plate u 2013. godini su bila manja nego u 2012. godini, a što je u kontinuitetu smanjenja neto plata poslednjih nekoliko godina. 5.1.3. TROŠKOVI MATERIJALA I USLUGA Troškovi materijala i usluga, odnosno rashodi po osnovu korišdenja roba i usluga u 2013. godini iznosili su 236.430,98 KM, a vedi su u odnosu na prethodnu godinu za 63.299,02 KM, jer je Komisija imala dodatne troškove (grijanje, električna energija, čišdenje, obezbjeđenje i druge komunalne naknade), a koje nije imala kada je bila smještena u staroj zgradi Vlade. Rashodi materijala i usluga odnose se na troškove održavanja vozila, kancelarijski materijal, dnevnice, smještaj, troškove goriva, struje, komunikaciono-telefonske troškove, grijanja, obezbjeđenja zgrade, i drugi. Struktura troškova materijala i usluga u 2013. godini je bila sljededa:

- Troškovi kancelarijskog materijala 12.574,01 KM - Troškovi održavanja 66.708,14 KM - Troškovi goriva 40.533,21 KM - Troškovi smještaja 24.780,35 KM - Putni troškovi 26.615,75 KM - Troškovi reprezentacije 9.636,16 KM - Troškovi platnog prometa, osiguranja vozila,

štampanja, održavanja računara 6.507,41 KM - Poštansko-telefonski troškovi,

struja, grijanje, i sl. 15.586,76 KM

44

- Ugovorene-ostale usluge 7.468,01 KM - Rashodi za bruto naknade 15.132,93 KM - Troškovi zakupa 10.888,25 KM

Ukupno: 236.430,98KM

5.2. Godišnji Izvještaj o izvršenju budžeta U skladu sa članom 60. Zakona o koncesijama Republike Srpske, Komisija priprema godišnji finansijski izvještaj i uključuje ga u Izvještaj o radu u prethodnoj fiskalnoj godini. Finansijski izvještaj Komisije se sastavlja u skladu sa Zakonom o računovodstvu i reviziji Republike Srpske, Pravilnikom o budžetskim klasifikacijama, sadržini računa i primjeni kontnog plana za korisnike prihoda budžeta Republike, opština, gradova i fondova, Pravilnikom o finansijskom izvještavanju za korisnike prihoda budžeta i međunarodnim računovodstvenim standardima za javni sektor. Takođe, pored navedenih se primjenjuju propisi iz oblasti poreske regulative, Zakona o javnim nabavkama BiH i razni pravilnici i uputstva koji uređuju ovu oblast. Ukupna budžetska sredstva za finansiranje Komisije za koncesije Republike Srpske u 2013. godini su iznosila 750.000, 00 KM, a isti iznos sredstava je predviđen i u 2014. godini u budžetu Republike Srpske za finansiranje Komisije. Napominjemo da je ovaj iznos nepromijenjen za posljednjih 5 (pet) godina. Plate Predsjednika, zamjenika Predsjednika, članova i ostalih zaposlenih u Komisiji za koncesije Republike Srpske ispladuju se u skladu sa Pravilnikom o platama i naknadama članova i zaposlenih u Komisiji („Službeni glasnik Republike Srpske“, broj: 83/08), na koji je Vlada Republike Srpske dala saglasnost. Komisija za koncesije je ispoštovala preporuke o umanjenju plata za 2012. godinu i za 2013. godinu, a isto de postupiti i u 2014. godini. Finansijski Izvještaj Komisije za koncesije Republike Srpske se sačinjava sa pratedim obrascima:

- Obrazac 3.b. - Pregled prihoda, primitaka, rashoda i izdataka iskazanih van GKT na računovodstvenim fondovima od 01-05; - Obrazac 4.b. - Funkcionalna klasifikacija rashoda i neto izdataka za nefinansijsku

nefinansijsku imovinu iskazanih van GKT; - Obrazac 5.b.- Pregled imovine, obaveza i izvora iskazanih van GKT; - Obrazac 6. - Pregled novčanih tokova; - Obrazac 7. - Izvještaj o broju i strukturi zaposlenih i obrazloženja uz finansijske

Izvještaje; - Note - Obrazloženje uz finansijske izvještaje.

Finansijski izvještaj, kao i potrebna obrazloženja uz isti su dostavljeni u zakonskom roku nadležnim organima Republike Srpske.

6. OSTALE AKTIVNOSTI KOMISIJE ZA KONCESIJE REPUBLIKE SRPSKE

6.1. Odnos Komisije sa drugim organima u Republici Srpskoj Komisija je osnovana kao stalno, samostalno i nezavisno tijelo sa regulatornom funkcijom u oblasti koncesija. U vršenju zakonom definisanih funkcija Komisija ostvaruje intezivnu saradnju sa drugim organima vlasti, kako na republičkom, tako i na lokalnom nivou.

1. Odnos Komisije prema Narodnoj skupštini Republike Srpske ogleda se u podnošenju Izvještaja o svom radu i cjelokupnoj koncesionoj djelatnosti za prethodnu godinu. U skladu sa novim Zakonom o koncesijama godišnji Izvještaj se podnosi direktno Narodnoj skupštini na razmatranje i usvajanje za razliku od dosadašnjeg zakona po kome se Izvještaj o radu podnosio putem Vlade Republike Srpske.

45

Ovakva prerogativa daje Komisiji vedi stepen samostalnosti u njenom radu što smatramo dobrim za sprovođenje ukupne koncesione politike.

2. Odnos prema Vladi Republike Srpske ogleda se u izvještavanju Vlade o pojedinačnim predmetima dodjele koncesija ili pojedinim radnjama u postupku dodjele koncesija. Važno je naglasiti da postoji intezivni odnos usaglašavanja i koordinacije o osnovnim pitanjima dodjele koncesija između Vlade Republike Srpske i Komisije za koncesije.

3. Odnos Komisije sa resornim ministarstvima zasniva se uglavnom na funkcionalnoj nadležnosti resornih ministarstava kao Koncedenta sa jedne strane i Komisije za koncesije kao regulatora sa druge strane. U vezi stim, Komisija najčešde postupa i donosi pojedinačne odluke po zahtjevu nadležnih ministarstava, a rjeđe po službenoj dužnosti ili po vlastitoj inicijativi.

4. Sličan odnos Komisija ima i sa jedinicama lokalne samouprave u slučajevima kada se one pojavljuju u funkciji Koncedenta. Poseban vid saradnje ogleda se u javnim i stručnim raspravama sa predstavnicima vlasti na lokalnom nivou kada je u pitanju realizacija određenog koncesionog projekta na području lokalne zajednice, a posebno ekonomski, sociološki i ekološki aspekti tog projekta i njegova refleksija na razvoj jedinica lokalne samouprave.

6.2. Saradnja sa drugim domaćim i stranim institucijama 1. Komisija za koncesije Republike Srpske je pored redovnih poslova iz svoje nadležnosti imala i niz drugih

aktivnosti koji se ogledaju učešdem predstavnika Komisije na raznim sastancima, seminarima i simpozijumima. U 2013. godini organizovana su dva zajednička sastanka Komisije za koncesije Republike Srpske, Bosne i Hercegovine i Federacije Bosne i Hercegovine. Sastanci su imali radno-konsultativni karakter na kojima su razmijenjena dosadašnja iskustva komisija u primjeni Zakona o koncesijama i drugih propisa koje se odnose na ovu oblast, te koncesije i javno-privatno partnerstvo u pravnom sistemu Bosne i Hercegovine.

2. Predstavnici Komisije za koncesije su imali aktivno učešde na sastancima sa međunarodnim i domadim

organizacijama na kojima se raspravljalo o zadatim temam, kao što su: - Misija OECD/SIGMA – na temu upravljanje javnim finansijama i reforma javne uprave sa posebnim

osvrtom na koncesije, javno-privatno partnerstvo i javne nabavke. - Demokratska inicijativa za Evropu i Nacionalni demokratski institut – na temu zakonski okvir borbe

protiv korupcije u javnoj upravi. - Društvo za GEOTEHNIKU Bosne i Hercegovine na naučno-stručnu temu slijeganje terena, rudarske

štete i reupotreba degradiranog prostora.

3. Takođe je važno naglasiti učešde Komisije u izradi zakonskih i drugih akata, kao što su: - Učešde predstavnika Komisije u radnoj grupi za izradu Zakona o koncesijama; - Učešde Komisije kroz primjedbe i komentare prilikom izrade Zakona o geološkim istraživanjima; - Učešde Komisije kroz davanje mišljenja na izmjene i dopune Prostornog plana Republike Srpske.

4. U primjeni Zakona o koncesijama, kao i rješavanju pojedinačnih predmeta iz ove oblasti, predstavnici

Komisije su sa predstavnicima pojedinih Ministarstava imali stalnu komunikaciju ili zajedničke sastanke na kojima se razgovaralo o svim aktuelnim pitanjima iz oblasti dodjele koncesija, ili rješavanju pojedinačnih predmeta. Posebna komunikacija je ostvarena sa Ministarstvom industrije, energetike i rudarstva, Ministarstvom poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede, Ministarstvom saobradaja i veza, te Ministarstvom trgovine i turizma imajudi u vidu ulogu ovih ministarstava u postupku dodjele koncesija i primjeni Zakona o koncesijama.

46

7. ZAKLJUČAK Sumirajudi podatke iz izvještaja, a u cilju unapređenja koncesione politike u Republici Srpskoj i stvaranju pretpostavki za nova koncesiona ulaganja, Komisija je usvojila sljedede zaključke:

1. Visina koncesione naknade kao i uslovi i način provjere koncesione naknade određuju se Pravilnikom o utvrđivanju krtiterijuma za određivanje visine koncesione naknade, koji, na bazi relevantnih parametara, kao što su predmet koncesije, procjena vrijednosti planiranih investicija, dužina trajanja koncesionog perioda, očekivana korist od dodjeljnih koncesija i drugi ekonomski, sociološki, ekološki, regionalni, tehnički i drugi parametri za predmetnu koncesionu oblast, donose resorna nadležna ministarstva za odnosne koncesije, a kako je regulisano članom 31. Zakona o koncesijama („Službeni glasnik Republike Srpske“ broj: 59/13), u roku od šest mjeseci od datuma stupanja na snagu gore navedenog novog zakona. Na osnovu ovog napominjemo da je neophodno navedeni zakonski rok ispoštovati, vodedi računa da se Vlada Republike Srpske, kao Koncedent izjasni o karakteru i suštini načina obračuna koncesione naknade, odnosno o tome na šta se konkretna naknada odnosi, kako bi se izbjegla situacija da investitori koncesionu naknadu pladaju po dva različita osnova, čime bi se postigla veda isplativost projekta.

2. Imajudi u vidu da su novim Zakonom o koncesijama („Službeni glasnik Republike Srpske“ broj: 59/13) u članu 6. definisani predmeti koncesije, Komisija smatra da je neophodno dosadašnje područje koncesionih odnosa proširiti i na ostale predmete koncesija iz razloga što sva dobra u opštoj upotrebi treba da imaju isti ili sličan tretman. Koncesije predstavljaju najbolji i najsigurniji način regulisanja davanja dobara od opšteg interesa na višegodišnji zakup a što se pokazalo i kao najbolja praksa u zemljama Evropske Unije.

3. Komisija konstatuje da su podaci o poljoprivrednom zemljištu u zemljišnim knjigama i drugim

javnim evidencijama o nepokrtetnostima neažurni i da otežavaju Vladi Republike Srpske da pravilno i zakonito raspolaže istima, putem dodjele koncesija, čime su prouzrokovani brojni sudski sporovi kojima se nanosi šteta Budžetu Republike Srpske, pa smo mišljenja da se koncesije ubudude mogu dodjeljivati samo na onim nepokretnostima za koje su podaci u javnim evidencijama ažurni i pouzdani, a imovinsko pravni odnosi jasni.

4. Vlada Republike Srpske kao koncendent je raskinula, ili pokrenula proceduru jednostranog raskida 24 (dvadesetčetiri) ugovora o koncesiji. 18 (osamnaest) ugovora je raskinuto ugovorom o sporazumnom raskidu, a Vlada Republike Srpske je donijela odluke o raskidu za još 6 (šest) ugovora o koncesiji. Smatramo da je potrebno analizirati sve preostale ugovore o koncesiji za izgradnju malih hidroelektrana, te pokrenuti postupke raskida svih ugovora o koncesiji kod kojih su izostale ugovorom predviđene aktivnosti, odnosno, kod kojih je izvjesno da nede dodi do realizacije istih.

5. Da bi se obezbjedio bududi rast i razvoj koncesionih preduzeda i otklonile slabosti koje su

uočene, potrebno im je pružiti sistemsku podršku, koja se u prvom redu odnosi na: - pokretanje vedih građevinskih radova (putevi, izgradnja – stanogradnja, energetski objekti, ostala infrastruktura, rekonstrukcija i dr.) u kojima bi domada preduzeda koristila domade sirovine; - rješavanje problema plasmana mineralnih sirovina i gotovih proizvoda na druga, regionalna i evropska tržišta; - rješavanje problema nelojalne konkurencije nastale eksploatacijom mineralnih sirovina u Federaciji Bosne i Hercegovine i nelegalne eksploatacije u Republici Srpskoj; - obezbjeđenje vedih razvojnih sredstava za oživljavanje investicionih aktivnosti u koncesionim preduzedima, zamjenu zastarjele opreme i povedanje zapošljavanja; - stvaranje pozitivne klime u društvu za svaku ozbiljnu investiciju koja treba da dovede do pozitivnog ishoda kod realizacije koncesionih projekata.

47

6. Komisija smatra da je potrebno vede angažovanje Republičke uprave za inspekcijske poslove, odnosno nadležnih inspekcija u cilju sprečavanja nelegalne eksploatacije predmeta koncesije, zloupotrebe zakona i zaključenih ugovora o koncesijama. (rudarske inspekcije, vodne inspekcije, poljoprivredne inspekcije, urbanističko-građevinsko-ekološke inspekcije i dr.), što bi dovelo do potpisivanja vedeg broja novih koncesionih ugovora, a time i uplate vede koncesione naknade.

Aktivnosti Komisije iskazane u Izvještaju o radu za 2013. godinu u potpunosti afirmišu rad Komisije i njenu ulogu u složenom sistemu dodjele koncesija, a naročito u sprovođenju Zakona o koncesijama i Dokumenta o politici dodjele koncesija. Komisija smatra da de u saradnji sa Vladom Republike Srpske i Narodnom skupštinom Republike Srpske rad u oblasti koncesionarstva u narednom periodu biti unaprijeđen, te Komisija predlaže Narodnoj Skupštini Republike Srpske da usvoji Izvještaj o radu Komisije za koncesije Republike Srpske koji se odnosi na period 01.01.2013. do 31.12.2013. godine.

Predsjednik Komisije

Predrag Aškrabić Broj: 01-339/14 Datum: 29.04.2014. godine

Documents

IZVJEŠTAJ O RADU KOMISIJE ZA KONCESIJE REPUBLIKE SRPSKE€¦ · Novi Zakon o koncesijama objavljen je 15.07.2013. godine u „Službenom glasniku Republike Srpske“, a stupio je