JAARVERSLAG 2015

1

Jaarverslag2015

Koop een Petpakket en bezorg kinderen met kanker een mega vakantiekamp! www.depetoptegenkanker.be #depetop

8€ Petpakket

© K

etn

et &

Ko

m o

p te

ge

n K

anke

r 2

015

Zet je Pet op tegen Kanker!

Trouwe partnerIn samenwerking met

+ +Textieltattoo

Te koop bij:

v.u

.: M

arc

Mic

hils

, Ko

nin

gss

tra

at

217

, 12

10 B

russ

el

Jaarverslag 2015

2

Voorwoord 4

Interview met Marc Michils 6

Fondsenwerving 10

Iedereen tegen Kanker brengt Vlaanderen samen 1 1

De Pet op tegen Kanker 14

De 1000 km: wat een sfeer, wat een engagement 16

21ste editie Plantjesweekend scheert hoge toppen 18

Giften en acties zijn twee belangrijke bronnen van inkomsten

voor Kom op tegen Kanker 20

Onderzoek 22

10 miljoen euro naar patiëntgericht kankeronderzoek 23

Psychosociaal onderzoek over de taalgrens heen 25

Zorg 26

‘ Solidariteit ook buiten ziekenhuismuren zichtbaar’ 27

Eigen initiatieven 29

Meer aandacht voor ‘implementatie’ 34

Beleidsbeïnvloeding 36

Het Kankermeldpunt als basis voor beleidsbeïnvloeding 37

Steeds minder kinderen dagelijks thuis in de rook 39

De leden van de Nationale Coalitie tegen Tabak (NCTT) vragen

stevig antitabaksbeleid 41

Inhoudstafel

ColofonTekst: Bart Cattaert, Frederika Hostens, Bart Lombaerts, Carla Rosseels, Wouter Temmerman en Danielle Van Horenbeek.Foto’s/illustraties: Yves Coussement, Gil Plaquet, Lieven Van Assche, shutterstock.com en istockphoto.comLay-out: Hugo Gielen (Kokoz)Verantwoordelijke uitgever: Marc Michils, Koningsstraat 217, 1210 BrusselUitgave: mei 2016

3

Voorwoord 4

Interview met Marc Michils 6

Fondsenwerving 10

Iedereen tegen Kanker brengt Vlaanderen samen 1 1

De Pet op tegen Kanker 14

De 1000 km: wat een sfeer, wat een engagement 16

21ste editie Plantjesweekend scheert hoge toppen 18

Giften en acties zijn twee belangrijke bronnen van inkomsten

voor Kom op tegen Kanker 20

Onderzoek 22

10 miljoen euro naar patiëntgericht kankeronderzoek 23

Psychosociaal onderzoek over de taalgrens heen 25

Zorg 26

‘ Solidariteit ook buiten ziekenhuismuren zichtbaar’ 27

Eigen initiatieven 29

Meer aandacht voor ‘implementatie’ 34

Beleidsbeïnvloeding 36

Het Kankermeldpunt als basis voor beleidsbeïnvloeding 37

Steeds minder kinderen dagelijks thuis in de rook 39

De leden van de Nationale Coalitie tegen Tabak (NCTT) vragen

stevig antitabaksbeleid 41

#dieselgate: Europa laat uitstootnormen overschrijden

ondanks hevig protest 42

Neen tegen hormoonverstorende stoffen 42

Veilige zonnebanken bestaan niet 43

Verbod op glyfosaat gevraagd 43

Kanker duwt wie het financieel moeilijk heeft de armoede in 44

Afschaffing hoge patiëntenbijdrage voor borstreconstructie

dichterbij 44

Centralisatie operaties pancreaskanker broodnodig 44

Schuldsaldoverzekering beter toegankelijk voor

(ex-)kankerpatiënten 45

Vraag om omstandigheidskrediet uit te breiden 45

Informatie en preventie 46

Stap verder in professionalisering patiënt- en publieksinformatie 47

...online en offline 49

Financieel verslag 50

Een uitzonderlijk jaar 51

Jaarverslag 2015

4

27 november 2014 staat gegrift in de annalen van Kom op tegen Kanker. Die dag vierden we niet alleen de 25ste verjaardag, maar voegden we ook twee merken (Vlaamse Liga tegen Kanker en Kom op tegen Kanker) samen.De samensmelting betekende ook het actualiseren van de kernwaarden die alle medewerkers en betrokkenen bij de organisatie drijven. Er werd gekozen voor een nieuwe geest en een nieuwe filosofie, gekenmerkt door openheid, transparantie en samenwerking. En dat met de bedoeling om diegenen waarvoor we het doen – de kankerpatiënt en zijn naasten – nog beter te kunnen helpen.

In het kader van deze nieuwe wind was de renovatie van de kantoorgebouwen in Brussel – die het hele jaar liep – een belangrijke verwezenlijking. Het moet de medewerkers immers toelaten om in alle transparantie te werken, vlot te communiceren en dat in een omgeving die licht en lucht uitstraalt.

Niet enkel qua symboliek staan deze waarden bij Kom op tegen Kanker centraal. Ook in de dagelijkse werking

Nieuwe waarden worden zichtbaar

Kernwaarden leiden een organisatie. Bij Kom op tegen Kanker worden ze gesymboliseerd door de manier waarop het vernieuwde kantoor is opgevat: open, transparant en uitnodigend tot vlot communiceren en goed samenwerken. Maar ook de dagelijkse werking raakt er steeds meer door doordrongen.

Voorwoord

5

Terug naar inhoudstafel

Nieuwe waarden worden zichtbaar

worden ze steeds zichtbaarder. De organi-satie is zeer tevreden over de toetreding van patiënten, vrijwilligers en actievoer-ders in de beleidsorganen en zal die ‘bot-tom-up’-handelswijze doortrekken naar een patiëntencommissie die zich – net als de commissie van biomedici – buigt over de voorstellen voor projectfinanciering.

De samenwerking met andere organisa-ties werd in 2015 stevig uitgebreid. Een werkgroep rond huidkanker, de Nationale Coalitie tegen Tabak, samenwerking met het Zorgbedrijf A of met de borstkliniek in Palestina… De projecten zijn talrijk. En het beste voorbeeld van transparantie, dat vindt u allicht op het einde van dit jaar-verslag waar we u door het financiële jaar loodsen.

U merkt het, deze waarden hebben als

doel om ervoor te zorgen dat we de strijd teken kanker met nog meer inzet en ver-trouwen kunnen voeren ten dienste van alle kankerpatiënten. De stijgende inkom-sten uit fondsenwerving helpen ons om ook de komende jaren onze rol nog beter te vervullen.

Em. prof. Jean-Jacques CassimanVoorzitter Kom op tegen Kanker

Jaarverslag 2015

6

In 2014 veranderde er heel wat voor Kom op tegen Kanker – zelfs de naam. Hoe verliep 2015?2015 was een zeer positief jaar voor Kom op tegen Kanker, zowel wat betreft de inkomsten die we haalden uit fond-senwerving als het geld dat we konden besteden. Het totaal van onze bestedin-gen is met meer dan 20% gestegen. Het betekent dat Vlaanderen Kom op tegen Kanker graag ziet, maar ook dat we een

nog grotere mentale plicht hebben om ons in te zetten tegen kanker. Mensen geven ons niet alleen geld, maar in feite ook een mandaat dat ons verplicht om onze onafhankelijke rol naar de overheid en de medische en wetenschappelijke wereld te blijven spelen en oplossingen te zoeken. Daarnaast hebben we vorig jaar hard gewerkt om al onze stakehol-ders goed te informeren over wat we allemaal doen en waar het geld naartoe

gaat. Een derde speerpunt in 2015 bestond erin om te vernieuwen waar het nodig was, zowel in de fondsenwer-vingsacties als in psychosociale model-len en onderzoek. We lieten het innova-tieve aspect erg zwaar doorwegen bij de keuze van onze bestedingen.

Waren in 2015 de eerste resultaten zichtbaar na de naamsverandering?Bovenop de goede financiële resultaten merken we dat het merk Kom op tegen Kanker duidelijker, herkenbaarder en transparanter in de markt staat. Vroeger hadden we een merk voor de inkomsten (Vlaamse Liga tegen Kanker, nvdr.) en de uitgaven (Kom op tegen Kanker, nvdr.). Door alles onder een noemer te brengen, begrijpt iedereen veel beter waar we voor staan. Het heeft hoe dan ook meer

Kom op tegen Kanker staat duidelijker, herkenbaarder en transparanter in de markt

Voor Kom op tegen Kanker was 2015 het jaar waarin de in 2014 doorgevoerde verandering naar een eenduidige merknaam de eerste vruchten afwierp en dat op tal van domeinen. Algemeen directeur Marc Michils blikt terug op de realisaties.

Interview


7

aandacht gecreëerd rond ons merk, niet alleen als fondsenwervingsorgaan, maar ook als een menselijke organisatie die dat geld besteedt aan onderzoek, psy-chosociaal werk, preventie en beleids-werking. De donateur komt ons merk nu niet alleen maar tegen als hij een mailing krijgt, maar ook als Martine Tanghe het in Het Journaal heeft over ons beleidsvoor-stel over roken in de auto in het bijzijn van kinderen of ons vakantiekamp voor kinderen met kanker.

Heeft de groeiende transparantie binnen de organisatie ook als gevolg dat jullie meer met andere partijen samenwerken?We zijn inderdaad nog extraverter gewor-den en leggen een grotere openheid aan de dag. Bij elk dossier bekijken we of we

kunnen samenwerken met partners uit de bedrijfswereld en uit de gezondheids-sector. Zo hadden we bijvoorbeeld al een nationale coalitie tegen tabak en brach-ten we verschillende gezondheidsorgani-saties die strijden tegen fijn stof samen in een groep. Het is beter om, met res-pect voor ieders eigenheid, partnerships te smeden en zo onze doelstellingen na te streven. Door samen te werken, kunnen we meer dingen realiseren.

Ook de banden met het Cédric Hèle Instituut (CHi) werden vorig jaar aangehaald.Het CHi is eind jaren ‘90 opgericht door Kom op tegen Kanker, maar is dan zijn eigen koers gaan varen. Het werkt rond opleidingen voor professionele zorgverle-ners. Een van onze huidige doelstellingen

Jaarverslag 2015

8

is net om de psychosociale zorg te ver-beteren en dat willen we doen door het opzetten van platformen voor professio-nele zorgverleners. We konden dus beter samenwerken. Het CHi maakt sinds vorig jaar dan ook deel uit van Kom op tegen Kanker, maar behoudt zijn eigen werking. Ze kunnen wel beroep doen op onze kennis en infrastructuur en wij op die van hen.

In 2015 liep het strategisch vijfjarenplan van KotK af. Hoe evalueert u dat en wat mogen we van het volgende vijfjaren-plan verwachten?Onze missie en identiteit veranderen niet. Die missie is dat we uiteindelijk een samenleving zonder kanker beogen en dat we initiatieven nemen om kanker te vermijden, bestrijden en verzachten. Dat doen we op het vlak van preventie en informatie, psychosociale zorg, onder-zoek en beleidsbeïnvloeding. We bekijken voor het volgende plan waar we andere accenten en vernieuwingen op die ver-schillende domeinen moeten doorvoe-ren. Er zijn zaken en tendensen die er vijf

jaren geleden niet waren en waarover we een standpunt moeten innemen. Zo is er de trend van de doe-het-zelfge-neeskunde en al die apps waarmee je je eigen gezondheid kunt volgen. Een ander voorbeeld is het feit dat mensen alsmaar

korter in ziekenhuizen verblijven. Welke gevolgen heeft dat op het vlak van thuis-zorg, op werken na kanker, mantelzor-gers, enz.

Aan fondsenwervende kant was 2015 een uitstekend jaar met als climax het recordbedrag dat begin 2016 werd bekendgemaakt voor de periode 2014-2015. Hoe kijkt u erop terug?We haalden met onze giften en acties

een recordbedrag van 23,6 miljoen euro binnen voor de periode 2014-2015, een hele prestatie in een competitieve fund- raising markt. Ik leid hieruit af dat er veel solidariteit is in Vlaanderen en dat we acties lanceren die de solidariteit

in werking zetten. De 1000 km (zie p. 16, nvdr.) en het Plantjesweekend (zie p. 18, nvdr.) zijn klassiekers en blijven groeien, omdat we ze vernieuwen en aantrek-kelijk houden. We vullen ze aan met nieuwe initiatieven zoals De Pet op tegen Kanker dat we in 2015 samen met Ketnet hebben opgestart (zie p. 14, nvdr.). Ik ben ook zeer tevreden over Iedereen tegen Kanker dat we met de VRT hebben opge-zet (zie p. 11, nvdr.). Het communitygevoel

“Ik hoop dat er ooit een moment komt dat Kom op tegen Kanker niet meer moet bestaan.”

9


was daar enorm. Ook op de sociale media stak Kom op tegen Kanker een tandje bij.

Naast onze vernieuwde aanpak wat betreft de mailings, is onze aanwezigheid en populariteit op Facebook en Twitter inderdaad enorm gegroeid. Dat vind ik een van de doorbraken in 2015. We zijn actiever geworden op die socialemedia-kanalen en zullen op dit elan verdergaan. Die community helpt ons onder meer om zwaarder te wegen op het beleid rond bepaalde zaken.

Wat vindt u persoonlijk de mooiste rea-lisatie op het vlak van beleidsbeïnvloe-ding in 2015? Ik zou onze successen wat betreft de tabaksbestrijding er willen uitpikken (zie p. 39, nvdr.). We hebben de federale regering ervan kunnen overtuigen om de accijnzen op roltabak te verhogen waar-door de prijs van een pakje roltabak met 43% zal stijgen over de periode 2016-2018. Naast onze focus op preventie en het aansporen om te stoppen met roken,

zijn we ook meer aandacht gaan beste-den aan de schadelijke gevolgen van het meeroken, al dan niet in het bijzijn van kinderen. Ik denk aan rookvrije stadi-ons en pretparken. Kom op tegen Kanker heeft een enorme bijdrage geleverd om het maatschappelijk draagvlak tegen roken zeer groot te maken. Het is een strijd van David (wij) tegen Goliath (de tabakslobby), maar ik maak me sterk dat we in de nabije toekomst nog meer poli-tieke en maatschappelijke maatregelen tegen tabak kunnen afdwingen.

Intussen krijgen meer mensen kanker, maar alsmaar meer mensen overleven ook de ziekte. Is Kom op tegen Kanker

nog relevant binnenkort?Ik hoop dat er ooit een moment komt dat Kom op tegen Kanker niet meer moet bestaan, want dat zou beteke-nen dat we het punt bereikt hebben van een samenleving zonder kanker, en dat is onze droom, maar we staan helaas nog niet zo ver. Een op drie mensen die kanker krijgt, sterft eraan en voor diege-nen die kanker overleven, moet er nog veel gebeuren om de levenskwaliteit na de ziekte te verbeteren. Er is nog veel werk aan de winkel, zowel wat betreft onderzoek als psychosociale zorg. Het zal dus nog een paar vijfjarenplannen duren vooraleer kanker de wereld uit is.

Marc Michils in gesprek met Marcel Vanthilt tijdens de VRT-liveshow van Iedereen tegen Kanker (26 april 2015).

10

Koop een Petpakket en bezorg kinderen met kanker een mega vakantiekamp! www.depetoptegenkanker.be #depetop

8€ Petpakket

© K

etn

et &

Ko

m o

p te

ge

n K

anke

r 2

015

Zet je Pet op tegen Kanker!

Trouwe partnerIn samenwerking met

+ +Textieltattoo

Te koop bij:

v.u

.: M

arc

Mic

hils

, Ko

nin

gss

tra

at

217

, 12

10 B

russ

el

Fondsenwerving

(pagina 14)


11

Iedereen tegen Kanker brengt Vlaanderen samen

In 2015 stond de tweejaarlijkse campagne in samenwerking met de Vlaamse openbare omroep op het programma. Met Iedereen tegen Kanker bundelden Kom op tegen Kanker en de VRT de krachten gedurende de hele campagnemaand. De mix van engagement, creativiteit en een intense aanwezigheid in de media en op het terrein loonde. Een eindresultaat van ruim 2,3 miljoen euro was de kers op de taart.

Het uitgangspunt voor Iedereen tegen Kanker was dat veel mensen te maken krijgen met de ziekte. In Vlaanderen alleen al krijgen jaarlijks 41.000 mensen de diagnose van kanker te horen. Aangezien niemand dus echt veilig is, mikten de VRT en Kom op tegen Kanker met deze gezamenlijke campagne ‘ieder-een’ op om mee de strijd aan te binden. “Vroeg of laat komen we allemaal van ver of van dichtbij in aanraking met kanker. Daarom kozen we ervoor om in deze campagne iedereen te mobiliseren”, zegt algemeen directeur Marc Michils. “Het hele jaar rond zijn er tal van acties

voor Kom op tegen Kanker. Dat is een goede zaak, maar het is ook belangrijk om af en toe alle krachten te bundelen zodat we nog meer aandacht naar ons toe trekken. Daarom riepen we ieder-een op om op zo veel mogelijk plaatsen zoveel mogelijk geldinzamelingsacties te organiseren”, vervolgt Marina Van den Nouweland, campagnemanager bij Kom op tegen Kanker.

Kick-off in Iedereen BeroemdHet Eén-programma Iedereen Beroemd gaf het startschot voor de cam-pagne. De thema-aflevering bevatte

onder andere drie filmpjes waarin tel-kens twee bekende Vlamingen een uitdaging voorstelden aan tv-kijkend Vlaanderen. Zo introduceerden actrice Marleen Merckx en presentatrice Linde Merckpoel de ‘Rossen tegen Kanker’, een actie waarbij ze in een maand tijd een contai-ner probeerden te vullen met zoveel mogelijk rosse cent-jes. Hun uitdaging was een-voudig: zoek een glazen pot, haal een Rospotsticker bij Lidl, KBC of de lokale kran-tenwinkel, zet de pot op een

FondsenwervingFondsenwerving


Jaarverslag 2015

12

opvallend plekje thuis, in de winkel of op kantoor en breng je ‘Rospot’ voor het einde van de campagne binnen in een KBC-filiaal. Meer was er niet nodig om een berg rosse centjes in te zamelen. Bartel Van Riet en Peter Van de Veire wilden dan weer jeugd- en andere ver-enigingen aan het klussen krijgen met hun ‘Kwartier tegen kanker’. Iedereen kon tegen een vergoeding naar keuze de verenigingen inhuren voor aller-lei klusjes. Tot slot kwamen Tom Waes en Pascal Braeckman op de proppen met een openluchtrestaurant met maar

liefst 1.000 couverts op de Kouter in Gent onder de noemer ‘Koken tegen Kanker’.

Scoren tegen kankerIn totaal zetten een rist bekende Vlamingen hun schouders onder Iedereen tegen Kanker. Johan Boskamp, Karl Vannieuwkerke, Bart Peeters, Siska Schoeters, Thomas Vanderveken en Eva Mouton kwamen in actie voor ‘Tombola tegen Kanker’. De BV’s zamelden prij-zen in bij bekende figuren uit de sport-, kunst- en entertainmentwereld waarna die elke week voorgesteld en verloot

werden in het Eén-programma Café Corsari. Het engagement van de BV’s werkte aanstekelijk, niet in het minst op de voetbalwereld. De Pro League, die de zestien Belgische eersteklassers in het voetbal verenigt, schonk 2.500 euro per gescoord doelpunt tijdens de derde speeldag van de play-offs. De actie ‘Scoren tegen Kanker’ kreeg met Timmy Simons en Dennis Praet de gedroomde uithangborden. Ook de Koninklijke Belgische Voetbalbond deed mee via zijn Football + Foundation en riep alle clubs op om geld te storten voor alle gescoorde doelpunten dat week-end. Verder deden de radio- en televisie-netten van de VRT hun duit in het zakje gedurende de campagnemaand. Zo waren er hoogstaande reportages, docu-mentaires en films over de strijd tegen kanker te zien op Eén, Canvas en Ketnet. Op Radio 1, Radio 2, Studio Brussel en MNM konden de luisteraars uitvoerig de acties volgen van zowel lokale als bekende actievoerders.

Hefboom voor lokale actievoerdersDe initiatieven van de BV’s maakten het brede publiek warm om zelf in actie te


13

schieten. De lokale actievoerders konden de voorbeelden van de BV’s volgen of zich laten inspireren om nieuwe initia-tieven op te starten. De campagneweb-site registreerde de vele ideeën voor een geldinzamelingsactie: ‘pannenkoeken tegen kanker’, ‘carwash tegen kanker’, ‘joggen tegen kanker’… Elk initiatief telde om de doelstelling waar te maken: heel Vlaanderen mobiliseren tegen kanker. Op de website, sociale media of tijdens de slotshow kwamen de origineelste acties aan bod met een filmpje.

Iedereen van de wereldOm de campagne nog meer spankracht te geven, kozen Kom op tegen Kanker en de VRT er overigens voor om ze op te luisteren met een toepasselijk cam-pagnelied. ‘Iedereen van de wereld’, een nummer van de Nederlandse band The Scene uit 1990, werd opnieuw opgeno-men in een unieke benefietversie met maar liefst 35 artiesten die het nummer meezongen. Frontman Thé Lau die in 2014 te horen kreeg dat zijn keelkan-ker niet meer te behandelen viel - en in juni vorig jaar helaas het gevecht verloor - zong zelf de eerste regel in, waarna het kruim van de Belgische

muziekscène waaronder bands en artiesten als Clouseau, 2 Fabiola, Jan Leyers en Natalia het van hem overna-men. De primeur van de single en bijho-rende videoclip was weggelegd voor de thema-aflevering in Iedereen Beroemd op 30 maart. De daaropvolgende maand passeerde het nummer vaak de revue op de VRT-radiozenders. Daarnaast ver-spreidde Dag Allemaal de single en was hij te koop via iTunes en een aantal specifieke verkooppunten. “Het nummer van Thé Lau heeft het communityge-voel dat deze campagne kenmerkte nog versterkt”, zegt Marc Michils. “Iedereen tegen Kanker was succesvol omdat iedereen in Vlaanderen het gevoel kreeg dat hij eraan meegewerkt had. Dat is de verdienste van onze uitstekende samen-werking met de openbare omroep. Onze teams en die van de VRT, waaronder de BV’s, hebben de koppen bij elkaar gestoken en creatieve acties bedacht. Daarnaast hebben we de acties van de lokale actievoerders uitvoerig in beeld gebracht”, legt de algemeen directeur uit. Die vernieuwde benadering werkte. De grote liveshow op Eén op 26 april, gepre-senteerd door Marcel Vanthilt – samen met Frank Deboosere het boegbeeld van

Iedereen tegen Kanker – sloot de cam-pagne af. Na een intense campagne-maand wees de teller 2.335.354 euro aan, ruim een half miljoen meer dan bij Steek je tong uit tegen Kanker, de in 2013 gevoerde campagne in samenwerking met de VRT. De nieuwe aanpak voor de tweejaarlijkse campagne in samenwer-king met de openbare omroep was voor iedereen die betrokken was positief en wordt de komende jaren verdergezet.

Jaarverslag 2015

14

‘De Pet op tegen Kanker’ is de opvolger van ‘Kom op Appels’, een campagne die 22 jaar liep in samenwerking met lagere scholen. “Uit evaluatie bleek dat de actie logistiek te zwaar was voor vele scho-len én dat er in de scholen een duide-lijke behoefte was aan een educatief luik om kanker bespreekbaar te maken bij kinderen. Kanker is immers alomte-genwoordig en kinderen worden er in hun omgeving vaak mee geconfronteerd”, zegt campagnemanager Marina Van den Nouweland. “Samen met onze part-ner Ketnet zijn we vervolgens op zoek

gegaan naar een nieuw actiemodel dat op beide verzuchtingen een antwoord kon bieden, met als resultaat: ‘De Pet op tegen Kanker’.” PetnetHet symbool van deze nieuwe campagne was een groen petje met het logo van Kom op tegen Kanker. Onder het motto ‘Zet je Pet op tegen Kanker’ werden Petpakketten verkocht via Standaard Boekhandel, Colruyt, Dreamland en Okay. Een Petpakket kostte 8 euro en bevatte de coole groene pet, een Ketnet-textieltattoo en stiften. Het voorste deel van de pet was blanco, zodat iedereen zijn eigen pet zelf kon versieren. “We kozen voor een pet als symbool,” zegt projectcoördinator Anke Berckmans, “omdat je een pet opzet als je je haar verliest door chemoptherapie.” Ketnet werkte zeer intensief mee aan de actie en zette boegbeel-den Sien, Thomas en Maureen van de KetnetBand in om kinde-ren te inspireren bij het ‘pimpen’ of versieren van hun pet. De

KetnetBand zong het campagnelied De pet op! en maakte een fantastische videoclip, waarin ook patiëntjes figureren die mee zijn geweest op vakantiekamp. Van eind september tot eind oktober besteedde Ketnet continu aandacht aan de actie en werden dagelijks petten ver-loot die door BV’s waren gepimpt. Aan de jonge kijkers werd gevraagd ook een pet te pimpen, een Pet-selfie te maken en die te verspreiden op social media met de hashtag #depetop. Als sluitstuk van de actie werd Ketnet op 21 oktober omgedoopt tot ‘Petnet’. Kinderen werden aangespoord om die dag naar school te gaan met hun gepimpte pet en in de Ketnet- studio probeerden de wrappers een wereldrecord te breken door zoveel mogelijk petten op te zetten, en natuur-lijk ontbrak ook de KetnetBand niet.

De Pet op tegen KankerKom op tegen Kanker pakte in 2015 uit met ‘De Pet op tegen Kanker’, een leuke, creatieve campagne in samenwerking met Ketnet. Daarmee zamelde het niet alleen geld in voor het jaarlijkse kinderkamp, maar maakte het kanker ook bespreekbaar bij kinderen, thuis én op school.

Fondsenwerving


15

Positieve balansBehalve Ketnetstudio en uitgeverij Averbode (zie kader), maakte ook Manneken-Pis deel uit van de campagne: het beroemde Manneken droeg voor deze campagne vijf dagen lang het groene petje. “We hebben Manneken-Pis gebruikt omdat het stand-beeld zeer bekend is en ook een kind is”, zegt projectcoördinator Anke Berckmans. “De campagne is zeer positief onthaald en de resultaten overtroffen op alle vlakken de verwachtingen”, maakt campagnemanager Marina van den Nouweland de balans op. “Er was een goed evenwicht tussen ‘fun’ en ‘content’ en de visibiliteit op social media was erg hoog.”

Er zijn 57.332 Petpakketten verkocht. De opbrengst ervan wordt gebruikt om het jaar-lijkse vakantiekamp te organiseren voor kinderen met kanker. In 2016 trekt Kom op tegen Kanker van 2 tot 8 juli naar Domein Corsendonk Sol Cress in Spa en zonder twijfel wordt dat voor een hele bende kinderen weer een ongelofelijke ervaring (zie ook p. 32)!

Kanker op school: prentenboekje en lessenpakketOmdat er ook in elke klas wel een leerling is die kanker van dichtbij meemaakt, werkte Kom op in samen-werking met Uitgeverij Averbode een verhalend pren-tenboekje ‘De Pet op tegen Kanker!’ en een bijhorend lessenpakket uit voor alle leerkrachten en leerlingen van de tweede graad lager onderwijs. Het verhaal van het prentenboekje - geschreven door Emy Geyskens en Kolet Janssen en met illustraties van Emilie Timmermans - wordt verteld vanuit het standpunt van Wout, een jongen die op twee manieren te maken krijgt met kanker: zijn opa vecht, maar verliest de strijd tegen kanker en een juf op school wordt vervangen door een andere juf omdat ze in behandeling is tegen borstkan-ker. De verschillende reacties op dit vreselijke nieuws worden mooi uitge-licht. Het verhaal en het lessenpakket spelen op elkaar in, maar kunnen ook apart worden gebruikt.

Het lessenpakket probeert leerkrachten te helpen door vragen te beant-woorden waar kinderen mee zitten. De auteurs gingen te rade bij oncopsy-chologen en oncologen en vertaalden de opgedane kennis en expertise in leerstof die past binnen de eindtermen en voor iedereen interessant is.

In de loop van de volgende jaren wordt het project uitgebreid naar andere leeftijden en graden. In 2016 is de eerste graad van de lagere school aan de beurt.

www.depetoptegenkanker.be

Jaarverslag 2015

16Traditiegetrouw vond de 1000 km plaats tijdens het hemelvaartweekend, met Mechelen voor de vijfde keer als dage-lijkse starten aankomstplaats. De peters en de meters waren al meteen na hun eerste rit van Mechelen naar Dilbeek diep onder de indruk. “Voor her-haling vatbaar”, klonk het bij Tomas Van Den Spiegel, Jelle Cleymans, An Swartenbroekx en Tina Maerevoet.

Ook campagneleider Frank Deboosere blikt “met een goed gevoel” terug op de zesde editie. “Het weer was in 2015 misschien wel niet perfect, toch heb ik onder de fietsers, vrijwilligers,

medewerkers en supporters vooral veel zonnetjes gezien.” Groot enthousiasme ook bij de 3.485 fietsers. “De 1000 km is echt schitterend georganiseerd”, zegt An Op de Beeck van team SAVA. “De sfeer is heel speciaal. Echt letterlijk en figuur-lijk rijd je in groep.” “Er worden verhalen verteld, en dat doet je nadenken tij-dens de rit”, vult Patsy Maegerman van

Gent-Wevelgem Cycling Team aan. “Dat is ook de sterkte van dit concept, name-lijk dat je even stilstaat bij het leven, bij de toekomst …”

1000 gezichtenSchrijver Daniel Billiet bracht het groeps-gevoel treffend onder woorden in ‘Samen klimmen tegen de wind in’. Tijdens het huldemoment voor het Dilbeekse gemeentehuis luisterden fietsers, sym-pathisanten, wegkapiteins, seingevers en andere helpers ontroerd naar zijn tekst die de hele 1000 km-gedachte en -familie symboliseert. ‘We rijden niet als coureurs tegen elkaar, maar samen; we

De 1000 km: wat een sfeer, wat een engagement

Fondsenwerving

Met deze tweet omschreef ex-basketballer Tomas Van Den Spiegel de zesde 1000 km voor Kom op tegen Kanker. 598 fietsteams zamelden 2,99 miljoen euro in voor kankeronderzoek. Een prachtprestatie en alweer een prachtevenement!

“We vonden het een eer om aanwezig te zijn. Hop, hop, snel naar volgend jaar!”Franky Van Bogaert, team Svenja’s wens

17


krommen samen één gigantische rug. Samen leggen we één groot uitroepte-ken van hoop en kracht op de wegen en in de harten van hen die ons zorgen baren.’

Het gedicht van Daniel Billiet werd voorgelezen door deelnemer Marc Van Campenhout. Marc heeft de ziekte van Kahler, een kanker die ontstaat in het beenmerg. Hij was een van de zes boeg-beelden van de ‘1000 gezichten’, een nieuw campagne-element van de 1000 km. Iedereen heeft zijn of haar reden of verhaal om deel te nemen aan de 1000 km: als fietser, als supporter, als vrijwilliger ... Kom op tegen Kanker riep 1000 mensen op om zich te laten foto-graferen en hun verhaal te delen via de sociale media, met als climax de ont-hulling van een reusachtige fotocollage

(zie foto) aan de muur van het Mechelse stadhuis.

Lang, mooi, kromMeter Tina Marevoet kon door omstan-digheden niet meefietsen, maar trok wel naar elke middagstad. Ze kreeg dan ook de eer toebedeeld om in de slotshow op zondagavond bekend te maken in welke gemeente de deurwaarders de meeste supporters hadden geteld. Vorselaar (foto hiernaast) haalde het met 2.286 toeschouwers van Dilbeek, Wevelgem en Heers. Burgemeester Lieven Janssens kreeg uit handen van wegkapitein Koen Beeckman de Trofee voor de Langste Erehaag. Het was trouwens niet alleen een lange erehaag, maar vooral ook een heel mooie. De nadarhekken waren getooid met 4.000 bloemen en 1.000 vlin-ders, met veel overgave gemaakt door

scholen en verenigingen van Vorselaar.Wist u trouwens dat er in 2015 ook een kromste erehaag was? Het team De Kromme Gedong deed zijn naam alle eer aan door bij de doortocht op donder-dag in de Congobergstraat in Vollezele (Galmaarden) ‘De Kromste Erehaag’ te vormen. Het werd een van de vele sfeervolle hoogtepunten van de zesde 1000 km.

www.1000km.be

2010 2015

Teams 152 598

Fietsers ± 600 3.485

Pelotons 3 5

Opbrengst (euro) 760.000 2.990.000

1000 km in cijfers

1000 km, 1000 gezichten, 1000 verhalen

18

Algemeen directeur Marc Michils blikt tevreden terug op de editie van 2015. “Het Plantjesweekend is een klassieker bij Kom op tegen Kanker. Op meer dan 300 locaties kon je vorig jaar azalea’s

kopen, dankzij duizenden vrijwilligers die gedurende drie dagen in de weer waren. Het resultaat was weer verbluffend.”

Het succesrecept van het Plantjes-weekend is na al die jaren wel bekend: in het derde weekend van september verkopen vrijwilligers gedurende drie dagen Gentse azalea’s van deur tot deur, in de straten en op andere publieke plaatsen. “We mikten in 2015 op groei door te zorgen voor meer actiecomités”, zegt Yves Braeckman, manager lokale fondsenwerving. “We zijn daar ook in

geslaagd. Vorig jaar klokten we af op 298 comités en 8559 vrijwilligers.”

Verder ging Kom op tegen Kanker op het elan van de jubileumeditie van 2014 voort. Een promotiecampagne onder de noemer ‘Samen maken we een vuist tegen kanker’ via televisie, radio en affi-ches zorgde voor de nodige visibiliteit. De actiecomités, vrijwilligers en andere medewerkers deden vervolgens de rest in de aanloop naar, maar vooral tijdens het driedaagse verkoopweekend.

Fondsenwerving

Kom op tegen Kanker bewees in 2015 dat er nog geen sleet zit op zijn vaste waarde Plantjesweekend. De 21ste editie van de actie was vorig jaar opnieuw goed voor een record met 288.875 verkochte azaleaplantjes.

21ste editie Plantjesweekend scheert hoge toppen

Jaarverslag 2015

Bilzen

De Haan


19

Het eindresultaat van de 21ste editie van het Plantjesweekend was positief. De opbrengst van ruim twee miljoen euro wordt gebruikt om de volledige psy-chosociale werking van Kom op tegen Kanker te ondersteunen. Een ruime waaier aan projecten – gaande van pal-liatieve zorg en lotgenotengroepen over zorgvrijwilligers tot speciale activiteiten voor kinderen en jongeren met kanker – blijft op die manier actief.

Roeselare

Tielt

Hulshout

Laarne

Meerhout

Jaarverslag 2015

20

Mensen storten een gift, bijvoorbeeld ter gelegenheid van een mailing tijdens het jaar, tijdens de liveshow op Eén of ondersteunen met een gift een team van de 1000 km.

Enerzijds zijn er de acties die Kom op tegen Kanker zelf organiseert • 1000 km voor Kom op tegen Kanker (pg 16)• Plantjesweekend (pg 18)• De Pet op tegen Kanker (pg 14)

Giften en acties zijn twee belangrijke bronnen van inkomsten voor Kom op tegen Kanker

Fondsenwerving

Giften Acties

Mailings krijgen positieve toonMet de mailings die regelmatig naar dona-teurs worden gestuurd, werd in 2015 een andere weg ingeslagen. Vroeger werd het medeleven met kankerpatiënten aange-sproken. Nu klinkt de boodschap vooral positief: de hoopvolle gedachte dat we vechten voor een wereld zonder kanker!

9de familiedagOp 25 april 2015 organiseerde De Watergroep een familiedag in Ninove ten voordele van Iedereen tegen Kanker! Deze 9de editie was opnieuw een schot in de roos, met talloze optredens van Vlaamse artiesten, demonstraties van brandweer en politie, leuke kinderanimatie ... De actie bracht in totaal 45.000 euro op voor Iedereen tegen Kanker.

21


Anderzijds zijn er de spontane, creatieve acties van enthousiaste actievoerders. Zij organiseren een actie zoals een eetfestijn, een sportactiviteit, een verkoop … en brengen zo geld in het laatje van Kom op tegen Kanker.

Het kookteam van Kortemark Tijdens de diverse acties van het Kom op tegen Kanker-comité in Kortemark zorgen deze dames ervoor dat niemand honger heeft. Joke, Rita, Ingrid, Magda en Sabine vormden samen het kookteam dat ook op post was tijdens het laatste weekend van juni. Want dan vond de Toogmarathon plaats, de afsluiter van een heel jaar campagne.

Carwash in Aartselaar Een energieke carwash in Aartselaar ten voordele van Iedereen tegen Kanker, bracht 1233,88 euro in het laatje.

Afzien voor Kom op De IronFlandriens Didier Janssens, Tom Van de Wiele en Nick Heuring (samen op de foto) hebben op 19 juli de Ironman van Zurich overwonnen. Maandenlang hadden ze hiervoor getraind: 3,8 km zwemmen, 180 km fietsen en 42,2 km lopen. Het was een dagje afzien, maar met een mooi resultaat: de actie bracht 5479 euro in het laatje van Kom op tegen Kanker.

22

Onderzoek

Uitreiking van de onderzoekstoelagen, 25 november 2015 in Technopolis


23

De 10.080.741 euro steun aan biomedisch onderzoek is voor Kom op tegen Kanker een absoluut recordbedrag. Ter verge-lijking: in 2014 bedroeg de totale steun nog 4,4 miljoen euro. Met die verdubbe-ling wil Kom op tegen Kanker de ambi-tie van een wereld zonder kanker zeer expliciet onderlijnen. De stijging van de onderzoekstoelagen betekent ook dat heel wat meer projecten en beurzen van de steun kunnen genieten. De oproep naar onderzoeksprojecten was gekop-peld aan twee thema’s: de oorzaken en aanpak van therapeutisch falen en de ontwikkeling van innovatieve technieken. In totaal krijgen 48 projecten een toe-lage, in 2014 waren dat er nog 31. De duur van de onderzoeken varieert van zes

maanden tot vier jaar. De onderzoekers ontvangen voor hun project een bedrag dat schommelt tussen 21.576 euro en 650.000 euro. Het exacte bedrag hangt af van de looptijd van het project en van het aantal onderzoekers dat eraan mee-werkt. De beoordeling is in handen van de biomedische commissie, die projec-ten voorstelt aan de raad van bestuur. In de commissie zetelen vijftien specialis-ten in het kankeronderzoek van verschil-lende Vlaamse en niet-Vlaamse univer-siteiten. Voor elk ontvankelijk verklaard project betrekt de commissie buiten-landse specialisten bij de beoordeling. Onderzoekers krijgen de kans om die buitenlandse evaluaties te reageren. Dit verhoogt de transparantie en krijgt ook

veel waardering bij de onderzoekers in kwestie.

Meer patiëntgerichtWat opvalt in de lijst van beurzen en projecten is het sterke accent op pati-entgericht biomedisch onderzoek. “Een bewust beleidskeuze”, zegt Erwin Lauwers, verantwoordelijke projectfi-nanciering biomedisch onderzoek. “Bij de beoordeling is de kwaliteit van het onderzoek altijd en nu nog steeds een van de doorslaggevende criteria, maar daarnaast leggen we de klemtoon ster-ker op de patiëntgerichtheid van het onderzoek. Dat betekent concreet dat onderzoekers met patiënten bekijken wat de beste behandeling is of wat de

10 miljoen euro naar patiëntgericht kankeronderzoekEind november 2015 reikte Kom op tegen Kanker haar biomedische onderzoekstoelagen uit. In totaal krijgen 48 beurzen en projecten samen iets meer dan 10 miljoen euro steun. Daarbij legt Kom op tegen Kanker zeer uitgesproken het accent op patiëntgericht onderzoek.

OnderzoekOnderzoek

Jaarverslag 2015

24

minste toxiciteit oplevert. Het gaat niet enkel om het verhogen van de overle-vingskansen, maar ook om het verbete-ren van de levenskwaliteit.”

Beurzen en projectenKom op tegen Kanker steunt verschil-lende vormen van innovatief kankeron-derzoek waarvoor onvoldoende financi-ele steun beschikbaar is via de overheid of de farmaceutische industrie. Het gaat om onderzoeksprojecten en onder-zoeksbeurzen, maar ook klinische

proeven binnen de kinderon-cologie van de universi-taire zieken-huizen (Gent, Leuven, Brussel en

Antwerpen). Ook de

European Organisation

for Research and Treatment of Cancer

(EORTC) krijgt steun. De gesteunde onderzoeksprojecten ver-talen inzichten uit fundamenteel of kli-nisch onderzoek naar de klinische prak-tijk. Zo willen zij de behandeling en de levenskwaliteit van de kankerpatiënten verbeteren. De beurzen ‘Emmanuel van der Schueren’ van hun kant gaan naar getalenteerde wetenschappers die zeer gespecialiseerd kankeronderzoek uit-voeren, maar niet kunnen reken op een overheidsbeurs. Op deze manier steunt Kom op tegen Kanker zowel fundamen-teel als toegepast onderzoek om de diagnose of behandeling te verbeteren.

In totaal reikt Kom op tegen Kanker drie soorten beurzen uit.

Starters-, afwerkers- en postdocbeurzenDe startersbeurzen zijn weggelegd voor jonge beloftevolle onderzoekers die een doctoraat willen starten. De startersbeurs (voor één jaar) geeft hen de kans om zich verder te bekwamen in het kankeronder-zoek. Dat doet vervolgens hun kansen stijgen om overheidssteun te ontvangen waarmee ze de volledige looptijd van hun doctoraat kunnen bekostigen. De afwer-kersbeurzen (zes maanden of een jaar) helpen wetenschappers bij het afwerken van hun doctoraatsonderzoek en bij het behalen van hun doctoraatstitel. Dat de resultaten van het doctoraatsonderzoek gepubliceerd raken, helpt ook deze onder-zoekers bij het vinden van verdere finan-ciering. Wie reeds over een doctoraat beschikt, kan eveneens op steun rekenen bij het opbouwen van een zelfstandige onderzoekslijn. In dat geval ontvangen de onderzoekers, clinici of niet-clinici, een postdocbeurs (drie jaar) of een halftijds klinisch mandaat (vijf jaar).

25


In 2015 kregen innovatieve psychosoci-ale onderzoeksprojecten de kans om te reageren op een gemeenschappelijke oproep van Kom op tegen Kanker en de Koning Boudewijnstichting (via het Fonds Duchesne). De oproep richtte zich op vernieuwende projecten, maar met een specifiek accent. Het was de bedoeling om zeker één groot multicentrisch project te steunen om zo onderzoekers over de taalgrens heen samen te brengen. “Door

er een federale oproep van te maken, sti-muleer je kruisbestuiving”, verklaart Inge Pelemans, verantwoordelijke projectfinan-ciering. “Het zorglandschap in het noor-den en het zuiden is verschillend, maar we hebben veel te leren van elkaar.”

Vier projecten kregen steun van Kom op tegen Kanker en de KBS. Het grote mul-ticentrische project komt van profes-sor Barbara Gabriel (UCL). Zij leidt een

interuniversitair team met onderzoekers van de UGent, de VUB en de universiteiten van Zurich en Genève bij het uitwerken van een vorm van psychosociale onder-steuning voor mannen met prostaatkan-ker. Het onderzoek krijgt ongeveer 300.000 euro, waarvan de helft via Kom op tegen Kanker. Voor de vier goedgekeurde projec-ten samen maakt Kom op tegen Kanker 507.372,5 euro vrij.

Psychosociaal onderzoek over de taalgrens heen

Om de zorg aan (ex-)kankerpatiënten en hun directe omgeving te helpen verbeteren, steunt Kom op tegen Kanker innoverend psychosociaal onderzoek. Na een gezamenlijke oproep met de Koning Boudewijnstichting verleende Kom op tegen Kanker vier projecten samen een half miljoen euro steun.

Onderzoek

Jaarverslag 2015

2626

Zorg

Frank Deboosere op de Dag tegen Kanker (pagina 27)

27


Honderden vrijwilligers in Vlaamse en Brusselse ziekenhuizen speldden op de Dag tegen Kanker bezoekers het intussen bekende en vertrouwde gele lintje op. Ook de personeelsleden van die ziekenhuizen droegen op 15 oktober het gele lintje. Een krachtig gebaar van solidariteit en ver-bondenheid dat heel wat weerklank kreeg in de pers en de sociale media.Nieuw in 2015 was dat 89 Vlaamse gemeenten en OCMW’s enthousiast

ingingen op de uitnodiging om deel te nemen en hun personeelsleden aanmoe-digden om het gele lintje te dragen als steun aan mensen met kanker en hun naasten. “Het is fantastisch dat de soli-dariteit meer en meer ook buiten de zie-kenhuismuren zichtbaar is”, vertelt Tom Van Schandevyl, verantwoordelijk voor de regionale werking van Kom op tegen Kanker. “Ook de samenwerking met onder meer het Wit-Gele Kruis, Familiehulp en Landelijke Thuiszorg is voor Kom op tegen Kanker heel betekenisvol en moedigt ons aan om in de toekomst nog meer orga-nisaties te betrekken bij de Dag tegen Kanker.”

Hartverwarmende activiteiten“Net zoals de voorbije jaren spanden

ziekenhuizen, huizenvandeMens (demens.nu, de Unie van Vrijzinnige Verenigingen, red.) en lokale dienstencentra en woon-zorgcentra (o.a. Zorgbedrijf Antwerpen) zich in om voor hun patiënten en cliënten op de Dag tegen Kanker deugddoende activiteiten te organiseren”, vervolgt Tom Van Schandevyl. “Er waren workshops rond stijladvies, voeding, relaxatie, mind-fulness, muziek, smoothies … en op heel wat plaatsen konden patiënten zich laten masseren of hun gezicht, handen of voeten laten verzorgen. Culinaire verwen-nerijen waren er ook, onder andere cake, gebak en sapjes.”

Tal van BV’s en prominenten droegen hun steentje bij: Dana Winner in Jessa Hasselt, Barbara Dex en Margriet Hermans in AZ

“ Solidariteit ook buiten ziekenhuismuren zichtbaar”

Met het gele lintje en tal van verwenactiviteiten vraagt Kom op tegen Kanker op de jaarlijkse Dag tegen Kanker uitdrukkelijk de aandacht voor mensen met kanker. De 16e editie vond plaats op donderdag 15 oktober 2015. Meer dan 150 organisaties werkten eraan mee, een record!

Jaarverslag 2015

28

Turnhout, Jacques Vermeire in Imelda Bonheiden, minis-ter De Block in UZ Brussel … En de aanwezigheid van

campagneleider Frank Deboosere, voorzitter

Jean-Jacques Cassiman en algemeen directeur Marc

Michils werd geapprecieerd door patiënten, bezoekers, professi-onele zorgverleners en vrijwilligers.

Hartverwarmende wensenDoor aan de Dag tegen Kanker 2015 een interactieve publiekscampagne te koppelen, bereikte het evene-ment meer Vlamingen dan ooit. Frank Deboosere sprak een radio-spot in waarin hij de luisteraars

opriep om een kaartje met een per-soonlijke boodschap te sturen naar een familielid, vriend, collega of buur met kanker: “Op 15 oktober willen we solidair zijn met àlle kankerpatiën-ten. Ga naar www.dagtegenkanker.be, stuur een gratis kaartje en laat hen zien dat ze er niet alleen voor staan.”De oproep van Kom op tegen Kanker vermenigvuldigde zich eveneens op de sociale media en deed heel wat mensen in de pen klimmen. Tom Van Schandevyl: “In een aantal ziekenhuizen kregen de kaartjes een plaatsje in een wensboom. In sommige konden bezoekers ook nog ter plaatse kaartjes schrijven en ophangen. Zo werd de Dag tegen Kanker 2015 ook een dag vol hart-verwarmende wensen.”

Dag tegen Kanker 2015 in cijfers• Bijna alle Vlaamse en Brusselse

ziekenhuizen werkten mee.

• 89 Vlaamse gemeenten en OCMW’s betuigden hun steun.

• Tientallen zorgorganisaties en lotgeno-tengroepen toonden zich solidair.

• In totaal werden zo’n 150.000 gele lintjes opgespeld.

• Er werden 2.562 wenskaarten naar de ziekenhuizen gestuurd.

• Op Facebook telde het solidariteitsbericht van de Dag tegen Kanker 98.200 views.

• Op de Dag tegen Kanker werden de tweets 30.906 keer weergegeven en telde de solidariteitstweet 10.374 views (en 103 interacties).

“Een mooi initiatief dat net omwille van de eenvoud en de boodschap gedragen wordt. Het geeft heel veel positieve reacties en is inderdaad een ‘verbindende’ actie.”Een personeelslid van een Vlaams-Brabantse gemeente

Minister De Block bezocht tijdens de Dag tegen Kanker het UZ Brussel.


29


Eigen initiatieven Zorg

Kom op tegen Kanker heeft heel wat eigen zorginitiatieven. De klassiekers zijn de zorgvrijwilligers in de ziekenhuizen, de Kankerlijn, het Kankerfonds, de vakanties voor kinderen, de steun aan lotgenotengroepen… Maar de organisatie vernieuwt haar zorgaanbod ook voortdurend.

Zorgbedrijf AWegens de toenemende nood aan ondersteuning van kwetsbare senioren zoekt Kom op tegen Kanker partners om mee vorm te geven aan die zorg. Na een geslaagd proefproject en een samenwerking op de Dag tegen Kanker 2014 werd het Zorgbedrijf Antwerpen in 2015 een van die partners. Het aanbod van het Zorgbedrijf vult de dienstverlening van Kom op tegen Kanker goed aan met infosessies, maar ook met cre-atieve workshops, praatcafés en culturele activiteiten zoals film, theater, tentoonstellingen enz.

Look good feel better for men

Onder het motto ‘wie er goed uitziet, voelt zich meestal ook beter’ zijn de sessies Look good feel better voor vrouwen al vele jaren een succes. Ze worden gegeven in de ziekenhuizen onder leiding van een schoonheidsconsulente. Tijdens het ziek-zijn krijgt het lichaam het hard te verduren. Tijdens de sessies leren de deelnemers hoe de huid te verzorgen en hoe patiënten er ondanks de onaan-gename nevenwerkingen goed kunnen uitzien. Omdat er vraag naar was, startte Kom op tegen Kanker in 2015 met sessies specifiek voor mannen. Voor hen werd een aparte brochure gemaakt. NIEUW

NIEUW

1

Brochure over verzorging voor kankerpatiënten.

Look good,Feel better

LGFB voor Mannen.indd 1 07/12/15 10:34

Jaarverslag 2015

30

Borstkliniek Palestina Eind april 2015 nam Naziha Maher, coördinator Diversiteit van Kom op tegen Kanker, deel aan een uitwisselingsproject met de Borstkankerkliniek van Palestina. Ze stelde haar eigen werking voor op vlak van borstkankerpreventie en psychosociale ondersteuning bij Marokkaanse vrouwen.

De delegatie uit Palestina bezocht Kom op tegen Kanker in Antwerpen tijdens een lotgenotencontact van Marokkaanse vrou-wen. Er was veel belangstelling voor Naziha’s manier van werken en er zal in de toekomst dan ook zeker samengewerkt worden op vlak van vormingen, lotgenotencon-tacten en zelfhulpgroepen.

Naziha Maher: ‘Het was een geslaagde uitwisseling, zeker omdat ze zich herkenden in de doelgroep en zagen dat de methodiek aanslaat bij de Palestijnse, Arabische cultuur.’

De allochtonenwerking veranderde in 2015 van naam en is nu ‘werking diversiteit’.• Er werden 296 patiënten begeleid door

9 vrijwilligers,• er waren 1184 gesprekken met patiënten,• er waren 174 aanwezigen tijdens 20 bijeenkom-

sten in Antwerpen: koffiemomenten, infomo-menten over borstreconstructies, massages, powersmoothies enz.

NIEUW

Naziha Maher (rechts op de foto) samen met haar bezoek uit Palestina.

Terug naar inhoudstafelTerug naar inhoudstafel

31

Dank u, zorgvrijwilligers! Op 7 maart werden de zorgvrijwilligers van Kom op tegen Kanker ver-wacht in de KBC-hoofdzetel in Brussel. Ze werden er een hele dag in de bloemetjes gezet. Het programma ging al van start om 9.30u met een keuze uit vijf boeiende lezingen.

Vervolgens ontvingen vrijwilligers die al vijf jaar actief zijn als zorg-vrijwilliger, hun ‘gouden krab’ uit de handen van erevoorzitter Vic Anciaux.

Een receptie werd gevolgd door een feestelijke warme maaltijd. In de namiddag genoten de zorgvrijwilligers van een optreden van Trio Cassiman en werden enkele vrijwilligers van de lotgenotengroepen in de bloemetjes gezet.

Lotgenotengroepen41 oncologische lotgenotengroepen in Vlaanderen ontvingen een structurele betoelaging van Kom op tegen Kanker.

• De Vrijwilligersschool van Kom op tegen Kanker: bijna 200 mensen volgden een basisopleiding van Kom op tegen Kanker. Via opleidingen, navormingen en intervisies werden honderden eigen zorgvrijwilligers en die van andere organi-saties geschoold en begeleid.

• In totaal waren er eind 2015 zo’n 350 actieve zorgvrij-willigers van Kom op tegen Kanker.

• In 37 ziekenhuizen waren ziekhuispermanenties door zorgvrijwilligers.

Kankerlijn en Kankerfonds: emotionele en financiële steun Kom op tegen Kanker wil een luisterend oor zijn, naar problemen luisteren van de kankerpatiënt. Het wil ook een financieel duwtje in de rug geven aan kankerpatiënten die door hun ziekte de eindjes moeilijk (of niet) aan mekaar kunnen knopen.

• Kankerlijn: zowel telefonisch als via e-mail konden kankerpatiënten en hun naasten hun vraag stellen.

• Kankerfonds Het Kankerfonds is er voor mensen die financieel uit de boot vallen. In 2015 werden 1119 dossiers uitbetaald, goed voor 565.555 euro.

32

Initiatieven voor kinderen, jongeren, broers en zussen en het hele gezin.Kom op tegen Kanker heeft een stevige traditie van activiteiten voor kinderen (met o.a. het kamp), brus-senwerking en jongerenactiviteiten. Daarnaast zag in 2015 een familiedag voor gezinnen met een kankerpa-tiëntje het daglicht!

Kinderkamp

Eind juni organiseerde Kom op tegen Kanker voor de 27ste keer een vakantiekamp voor kinderen met kanker. Deze keer in Blankenberge in het domein Corsendonk Duinse Polders. 74 kinderen brachten er samen een fijne tijd door samen met hun monitoren en 16 verpleegkundigen.

Iris Denayer ging mee als monitrice en vertelt over haar mooiste kampmoment: “Een meisje van 8 jaar zit vanuit haar rolstoel te kijken naar de kinderen die uitgelaten spelen op het springkasteel. Zelf kan ze niet mee sprin-gen maar als alle kinderen naar binnen worden geroe-pen om te eten, komt haar verpleegster naar ons toe en vraagt me of ik er even wil op letten dat er niemand op het springkasteel klimt. Zittend schuifelt het meisje voor-zichtig naar de glijbaan van het springkasteel. Ik hoor haar giechelen en lachen van plezier. Ze zwaait vrolijk en trots naar mij. Met een stralende glimlach glijdt ze tussen de benen van haar verpleegster de glijbaan af. Voor mij een ongelooflijk mooi kampmoment.” Gezinsdag

Op zaterdag 2 mei vond de eerste gezinsdag van Kom op tegen Kanker plaats. 50 gezinnen met een kankerpatiëntje jonger dan 6 jaar genoten van een onbezorgde dag in het Boudewijnpark in Brugge.

Wat viel er te beleven? Heel wat! Een dolfijnen- en zeeleeuwenshow, een ballonnengoochelaar, leuke attracties, een schattenjacht … en als aandenken een gezinsfoto met de dolfijnen!

NIEUW!


33

JongerenKom op tegen Kanker wil een aanspreekpunt zijn voor jongeren en jongvolwassenen die tijdens of na hun ziekte op zoek zijn naar een luisterend oor en naar een antwoord op de problemen waarmee zij geconfronteerd worden.

Het lotgenotencontact geeft steun. De herkenning en erkenning die jongeren bij elkaar vinden, is erg waardevol. Maar er is zeker ook plaats voor humor en ontspanning.

• Er waren in 2015 vijf ontmoetingsdagen: op stap in Leuven, een segwaytour in Brugge, een boottocht en barbecue in Lokeren, een workshop improvisatiethe-ater in Antwerpen en een ontmoetingsdag samen met ouders, partners, broers en zussen.

• Eind oktober gingen de jongeren op vakantieweek in Oostende (zie foto’s).

• 17 jongeren met kanker hadden in 2015 een eigen buddy die de jongere vriendschap en ondersteu-ning geeft. De buddy zorgt ook voor een extra duwtje om na de ziekte verder te gaan met het leven en de sociale contacten te onderhouden.

Brussen… zijn broers en zussen van een kind met kanker. Kom op tegen Kanker organiseert elk jaar een brussendag voor brussen tussen 6 en 12 jaar en een brussenweekend voor brussen van 12 tot 18 jaar.

* brussendag: 60 kinderen gingen samen naar de Kampenhoeve in Kampenhout. Op het programma: ezels verzorgen, een woning voor de ezels bouwen in het bos, een schilderij maken voor de woning van de ezels…en ’s middags een lekkere barbecue.

* brussenweekend: 45 kinderen genoten samen van een weekendje in ‘het Laathof’ in Hingene

De Brussendag is een organisatie van Kom op tegen Kankerv.u.:

Mar

c M

ichi

ls, K

onin

gsst

raat

217,

1210

Bru

ssel

, vor

mge

ving

: ww

w.k

alm

an.b

e ©

201

5 Ko

m o

p te

gen

Kank

er

Koningsstraat 217 - 1210 Brussel www.komoptegenkanker.betel 02 227 69 73mail [email protected]

schrijf je nu in!

Vraag aan je ouders dat ze de in-

schrijvingsstrook bij de brief (die

ze van het ziekenhuis gekregen

hebben of daar kunnen krijgen)

NU METEEN invullen. Geef hem af

in het ziekenhuis of stuur hem

op per post.

ouder dan 12 jaar? Geen nood, jouw Brussentijd komt nog: in het najaar organi-seert Kom op tegen

Kanker een weekend voor de Brussen van

12 tot 18 jaar.

hup

*voor alle BRoers en zUSSEN (6-12 jaar) van kinderen met kanker

met dieBrussen*!

Zaterdag 18 april 2015De Kampenhoeve in Berg

Jaarverslag 2015

34

Ook in 2015 bood Kom op tegen Kanker financiële steun voor innoverende zorg-projecten in Vlaanderen die een nieuw zorgaanbod voor kankerpatiënten en hun omgeving realiseren. Het gaat om pro-jecten die een aanvulling bieden op het bestaande aanbod of een substantiële kwaliteitsverbetering inhouden van de bestaande psychosociale zorg. Het kan ook gaan om psychosociaal onderzoek waarvan de resultaten direct bijdra-gen tot een verbetering van de kwaliteit van het bestaande zorgaanbod of tot

de ontwikkeling van nieuwe vormen van zorg voor kankerpatiënten. Uit een evaluatie van deze externe pro-jectfinanciering bleek echter dat te veel onderzoeksprojecten eindigen in een onderzoeksrapport met aanbeve-lingen dat vervolgens onder het stof blijft liggen. Of zorgprojecten worden op een plek uitgeprobeerd en blijken succesvol maar vloeien toch niet door naar andere zorgsettings. Vandaar dat Kom op tegen Kanker in de afgelopen jaren meer nadruk is beginnen leggen

op ‘implementatie’: het wil meer brug-gen slaan tussen de onderzoeks- en de zorgwereld en meer projecten van de ene naar de andere organisatie laten doorvloeien.

Bruggen slaanKom op tegen Kanker biedt daarom sinds enkele jaren extra rugsteun voor ‘implementatieprojecten’. Implementatieprojecten focussen op toepassing in de zorgpraktijk: ofwel heeft zo’n project de ambitie om prak-tijkgerichte onderzoeksresultaten ook effectief te gaan toepassen in de zorg-praktijk, ofwel bestaat een ‘goede zorg-praktijk’ al en heeft het implementa-tieproject de ambitie om die goede zorgpraktijk uit te breiden naar verschil-lende zorgorganisaties.

Ondanks het feit dat Kom op tegen Kanker deze implementatieprojecten als financierbare projecten heeft inge-schreven in de reglementering, lopen er

Steun voor vernieuwende externe projectenMeer aandacht voor ‘implementatie’

Kom op tegen Kanker steunt sinds jaar en dag vernieuwende projecten in Vlaanderen op het vlak van de zorg voor kankerpatiënten en hun omgeving. Om te voorkomen dat onderzoeksrapporten onder het stof blijven liggen of dat goede zorgexperimenten niet doordringen tot de hele sector zet het bij de financiering van deze externe projecten steeds vaker in op ‘implementatie’.

Zorg

35


niet altijd veel aanvra-gen voor binnen. Dit soort projecten vraagt immers om een nieuwe manier van denken waarbij men over de omheining moet durven kijken. Toch blijft Kom op tegen Kanker hier volop op inzetten. Zo heeft het in 2015 een implementatieproject gefinancierd rond thera-pietrouw (zie kader), dat loopt via een samen-werkingsverband van UZ Leuven en UZ Gent. Het mikt op een ruime verspreiding in diverse ziekenhuizen over heel Vlaanderen van een zorgpad met betrekking tot therapietrouw en een roadmap voor de implementatie van dat zorgpad.

Implementatieproject 2015: TherapietrouwDoelstelling en conceptKULeuven en UGent engageren zich om in samen-werking met Kom op tegen Kanker een project uit te voeren dat tot doel heeft een zorgpad voor patiënten met kanker, die orale antikankerge-neesmiddelen krijgen voorgeschreven, te imple-menteren in vijf ziekenhuizen, en een roadmap (inclusief e-learning pakket) voor de implemen-tatie van dergelijk zorgpad, dat breed toepasbaar is in ziekenhuizen over heel Vlaanderen, op te stellen. Het zorgpad heeft tot doel adequaat zelf-management bij deze patiënten te verhogen, de kwaliteit van de farmacotherapie te garanderen en de communicatie tussen de betrokken zorg-verleners, zowel in de eerste als tweede lijn, te versterken.

Methodologie In een eerste fase worden per deelnemend zie-kenhuis de huidige praktijk, barrières en facili-tatoren in de zorg voor deze patiënten in kaart gebracht. Vervolgens wordt op maat van het ziekenhuis een zorgpad ontwikkeld en geïmple-menteerd. Coaching en training van de betrokken

zorgverleners maakt daar integraal deel van uit. Zowel voor, tijdens en na implementatie van het zorgpad zullen evaluaties gebeuren op niveau van de patiënt, de zorgverleners en de organisatie om het effect van het zorgpad na te gaan, en de kwaliteit ervan te verzekeren. Ten slotte wordt, op basis van de ervaringen in de vijf deelnemende ziekenhuizen, een roadmap voor de implementa-tie van een dergelijk zorgpad, dat breed toepas-baar is, opgesteld. Een belangrijk onderdeel daar-van is het ontwikkelen van een e-learning pakket voor zorgverleners.

MeerwaardeDe roadmap voor implementatie van het zorg-pad zal alle ziekenhuizen in Vlaanderen, die hier wensen op in te zetten, de mogelijkheid bieden om op basis van de verworven inzichten en erva-ringen in dit project, met beperkte inspanningen een evidence-based zorgpad te implementeren. Dat zou het zelfmanagement van patiënten die orale antikankergeneesmiddelen krijgen voorge-schreven, verhogen en de communicatie tussen de betrokken zorgverleners versterken.

36

Beleidsbeïnvloeding

37


In 2015 ontving het Kankermeldpunt 522 oproepen en de helft daarvan volg-den op een campagne om positieve en negatieve ervaringen van kankerpati-enten met de zorg voor pijn in kaart te brengen. Kom op tegen Kanker riep in deze campagne de patiënten op om hun ervaringen te melden en een (ano-nieme) vragenlijst in te vullen. Uit de 260 antwoorden bleek dat heel wat kanker-patiënten niet de beste zorg krijgen voor hun pijn: zowel de aandacht voor pijn als de informatie over pijn en pijnbehande-lingen zijn onvoldoende. Kom op tegen Kanker legt de resultaten voor aan een expertpanel met oncologen, pijnartsen en verpleegkundigen. Het rapport met beleidsvoorstellen volgt in het voorjaar van 2016.

Van melding tot beleidsvoorstelDe resultaten van de campagne man-telzorg uit 2014 vonden in 2015 hun weg

naar het onderzoeksrapport ‘Onzichtbaar maar onmisbaar’. Dat geeft inzicht in de knelpunten die mantelzorgers erva-ren. Kom op tegen Kanker vindt dat ook mantelzorgers recht hebben op een goede ondersteuning en formuleerde een reeks aanbevelingen: een systema-tische screening van de noden en pro-blemen van mantelzorgers, een betere voorbereiding op de rol van informele zorgverlener, een investering in trans-muraal overleg en zorgbegeleiding, een uitbreiding van de verlofregeling van beroepsactieve mantelzorgers en een

BeleidsbeïnvloedingHet Kankermeldpunt als basis voor beleidsbeïnvloeding

Dankzij het Kankermeldpunt kan Kom op tegen Kanker patiënten advies op maat geven, maar ook knelpunten in de zorg, behandeling en re-integratie blootleggen. De campagnes bij het meldpunt vormen een stevige basis voor de belangenbehartiging van patiënten.


ONZICHTBAAR MAAR ONMISBAARWelke knelpunten ervaren mantelzorgers van kankerpatiënten?Oktober 2015

komoptegenkanker.be

Jaarverslag 2015

38

hervorming en uitbreiding van de Vlaamse zorg-verzekering. Vervolgens bepleitte Kom op tegen Kanker de uitvoering van deze aanbevelingen bij Jo Vandeurzen, Vlaams minister van Welzijn, Gezondheidszorg en Gezin en bij Kris Peeters, federaal minister van Werk.

In november 2015 voerde het Kankermeldpunt een campagne om preciezer in kaart te brengen welke behandelingen en welke types zorg hoge kosten met zich meebrengen. Tot eind 2015 liepen 120 meldingen binnen, maar dankzij aan-dacht in de media zal dit aantal begin 2016 nog verder aandikken. Op basis van deze reacties zal Kom op tegen Kanker in de loop van 2016 een analyse bekendmaken en tegelijk concrete beleidsvoorstellen formuleren om behandelings- en zorgkosten te beperken.

Concrete vooruitgangNaaste de campagnes hebben individuele probleemmeldingen bij het Kankermeldpunt in 2015 eveneens tot zeer concrete stappen vooruit geleid. Drie goede voorbeelden:

• Kankerpatiëntes die voor een behandeling stonden, wezen ons op de hoge prijs van het invriezen van eicellen. Een terugbetaling is niet beschikbaar en dat remt veel vrouwen af om over te gaan tot vitrificatie. Samen met de vruchtbaarheidscentra maakte Kom op tegen Kanker een dossier op voor minister De Block. Die laat weten dat eind 2016 een oplossing uit de bus zou komen waarbij een vruchtbaarheidsbehandeling bij oncologische patiënten geen kosten meer met zich meebrengt voor de patiënt.

• Een kankerpatiënte die haar doctoraatsbursaal onderbrak, wou deeltijds haar onderzoekswerk hervatten. Haar beurs is vier jaar fiscaal vrijgesteld, maar volgens de HR-dienst van de universi-teit stelt de fiscus een jaar halftijds onderzoek in dat kader gelijk aan een voltijds jaar (waardoor de onderzoeker bij halftijds werk een half jaar zou verliezen om aan haar doctoraat te werken). Kom op tegen Kanker contacteerde minister van Financiën Johan Van Overtveldt en ontving een positief antwoord van de alge-mene administratie fiscaliteit. Een doctorandus die op advies van een geneesheer halftijds het werk hervat, kan dat nu zonder tijdsverlies.

• Na een tussenkomst van Kom op tegen Kanker paste een zieken-huis het beleid voor de toediening van Neulasta aan. Dit genees-middel helpt na chemotherapie infecties te voorkomen, maar wordt best 24 uur na de behandeling toegediend. Kom op tegen Kanker drong er bij het College voor Oncologie ook op aan om alle coördinatoren van de zorgprogramma’s in België hiervan op de hoogte te brengen.

1

JAARVERSLAG KANKERMELDPUNT2015

39


Dat 68.000 kinderen dagelijks thuis in de tabaksrook zitten, brengt belangrijke gevaren met zich mee. Het immuunsys-teem van kinderen staat nog niet op punt en longblaasjes ontwikkelen zich tot het zevende levensjaar. Bij kinde-ren die vaak in tabaksrook zitten, is de kans op wiegendood dubbel zo hoog, het risico op astma is drie keer hoger. Ook chronische bronchitis, middenoor-, long- en hersenvliesontstekingen komen vaker voor. Eens volwassen is de kans op een kleiner longvolume reëel, net als het risico op harten vaatziekten en kanker. Bovendien verdubbelt de kans dat deze kinderen later zelf gaan roken. TNS stelt echter wel een daling vast sinds 2008, toen ging het nog om 115.000 kinderen. Dat is zeker een gevolg van de sensibi-liseringscampagnes van Kom op tegen Kanker. Het onderzoek toont echter ook aan dat het rookverbod in de horeca, dat Kom op tegen Kanker in 2011 realiseerde

via een procedure bij het Grondwettelijk Hof, een positief effect heeft. Een vijfde van de rokende ouders geeft aan niet meer te roken in het bijzijn van hun kin-deren sinds het rookverbod van kracht werd. Een kwart van de respondenten geeft aan dit minder te doen. 58% van de rokende ouders is zelfs voorstander van een wettelijk verbod op roken in de buurt van kinderen. In 2008 was dat nog 43%.

Sociale kloof groeitHet onderzoek van TNS stelde echter ook vast dat de sociale kloof groeit. De resultaten tonen aan dat roken in het bijzijn van kinderen het sterkst afneemt bij hoger opgeleiden. Het probleem blijft het grootst bij sociaal kwetsbare groe-pen, zoals gezinnen met een laag inko-men. “Om verder vooruitgang te boeken moeten we onze acties dus goed afstemmen op deze doelgroep”, zegt

Steeds minder kinderen dagelijks thuis in de rook

Uit een enquête van TNS Dimarso voor Kom op tegen Kanker blijkt dat 68.000 kinderen in Vlaanderen thuis dagelijks in tabaksrook zitten. Dat is bijna een halvering in vergelijking met 2008. Om dat cijfer nog verder te doen dalen, ontwikkelde Kom op tegen Kanker in 2016 een campagne die rokende ouders moet helpen hun gedrag aan te passen. Het zocht ook de steun van zorgverleners die vaak in contact komen met deze ouders.


Jaarverslag 2015

40

Hedwig Verhaegen, directeur Kennis en Beleid. “Daarom heeft TNS focusgroe-pen met rokende ouders georganiseerd. Dat heeft ons veel bijgeleerd over wie onze doelgroep precies is, welke bood-schap zou aanslaan en wat de ideale toon is om in onze campagnes te han-teren. Zo bleek dat er bij deze ouders

nog veel misverstanden over meeroken bestaan, zoals ‘roken onder de dampkap is wel oké’. Verder leerden we dat het belerende vingertje niet werkt, maar dat deze ouders wel erg bekommerd zijn om de gezondheid van hun kinderen.” Een en ander mondde begin 2016 uit in de sensibiliseringscampagne “Binnen roken is nooit oké” met tv-spotjes waarin een speelgoedfiguurtje het opneemt voor het kind en vraagt om buiten te gaan roken. De website nooitbinnenroken.be weerlegt misverstanden en draagt concrete tips aan om het huis rookvrij te houden.

Samen met de zorgverlenersKom op tegen Kanker spitste zijn inspan-ningen in opvolging van de TNS-studie echter niet enkel toe op de ouders. In samenspraak met VIGeZ sprak het ook zeer gericht de zorgverleners aan die vaak met rokende ouders in contact komen, zoals huisartsen, kinderartsen, apothekers, medewerkers van Kind en Gezin en de Wijkgezondheidscentra. “Deze mensen hebben een autoriteit

bij de ouders die we willen aanspre-ken”, verklaart Hedwig Verhaegen. “Het is goed om die autoriteit te benutten, maar de relatie is ook delicaat. Voor de zorgverleners zijn de betrokken ouders ook klanten en het is niet altijd evi-dent voor hen om een gesprek op te starten over de gevolgen van roken in huis voor kinderen.” Om te begrijpen wat de belangrijkste belemmeringen zijn, organiseerde TNS een blog waar zorgverleners met elkaar in discussie konden gaan en brachten Kom op tegen Kanker en VIGeZ hun vertegenwoordi-gers samen. “We vroegen de zorgver-leners hoe wij hen kunnen helpen en wat zij nodig hebben om het probleem gemakkelijker bespreekbaar te maken”, aldus Verhaegen. Op basis van de ronde tafel en de informatie die uit de blog kwam, ontwikkelde VIGeZ een web-site voor zorgverleners, passiefroken.be, met wetenschappelijke informatie en bruikbaar advies om zorgverleners het gesprek te helpen aangaan.

4 goede redenen om buiten te roken

v.u.

: Mar

c M

ichi

ls, K

onin

gsst

raat

217

, 121

0 B

russ

el

6 tips om makkelijker buiten te roken1. Rook wanneer je toch naar buiten moet, bijvoorbeeld als je de vuilnisbakken buitenzet of boodschappen doet.2. Kun je je kinderen niet alleen laten? Vraag een vriend, vriendin of buur om op hen te passen terwijl jij buiten rookt.3. Slecht weer? Hang een jas of paraplu bij de deur.4. Kun je écht niet naar buiten en weet je dat je straks echt zin gaat krijgen in een sigaret? Gebruik dan een nicotinekauwgum of andere nicotinevervanger, zo verdwijnt die goesting weer.5. Vind je buiten roken ongezellig? Maak dan iets moois van je vaste plekje buiten.6. Je rookt niet graag in je eentje buiten? Spreek een tijdstip af met een vriend, vriendin of buur.

Waarom je beter nooit in je auto rookt

Je auto is een kleine ruimte. In 60 seconden stapelen de giftige stoffen zich gevaarlijk hoog op.

De rook in je auto is nóg schadelijker dan de rook in je huis. Er zitten 27 keer meer kankerverwekkende deeltjes in.

Raampje openen?Helpt niet! De giftige stoffen vliegen rond. Ze kruipen in de zetels en de vloerbekleding. Ze kleven aan het plafond en de deurhendels. Je kinderen krijgen ze binnen.

Daarom:

Rook nooit in je auto, ook niet als de kinderen er niet bij zijn.

Vertel je passagiers dat je auto een ‘rookvrije zone’ is.

Ontdek meer tips op nooitbinnenroken.be

Rook buiten Doe het voor je kinderen

#nooitbinnenroken nooitbinnenroken.be

Binnen roken is nooit oké Ook niet aan het open raam

Raampje openen? Helpt niet!

1 Je kinderen worden minder snel ziek.

2 Je maakt je huis veel prettiger om in te wonen.

3 Je gaat je er zelf veel beter door voelen.4 Je kinderen zullen je eeuwig dankbaar zijn.

Rook dus nooit meer binnen. Doe het voor je kinderen. Meer informatie en tips vind je in deze folder en op nooitbinnenroken.be

#nooitbinnenroken nooitbinnenroken.be

Heb je geen tuin, terras of balkon? Ben je altijd alleen met je kinderen? Krijg je vaak rokers op bezoek? Hoe pak je het dan aan?

41



In oktober 2015 besliste de regering om de prijs van een pakje roltabak met 70 eurocent te verhogen in 2016. Over de periode 2016-2018 komt er een globale verhoging met bijna 3 euro (+43%). De prijs van een pakje sigaretten zal in 2016 slechts met 13 eurocent stijgen en tegen 2018 in het totaal met ongeveer 30 cent (+5,5%).

De leden van de Nationale Coalitie, waar-onder Kom op tegen Kanker, verwach-ten geen effect van deze maatregel op de verkoop van sigaretten, die te goed-koop blijven in ons land, maar wél op de verkoop van roltabak. Ze verwelkomen daarom de hogere taksen op roltabak. In 2018 zal het weliswaar nog steeds goed-koper zijn dan gewone sigaretten, maar voor de eerste maal zal de kloof tussen

de prijs van sigaretten en roltabak klei-ner worden en evolueert de fiscaliteit op tabaksproducten in de goede richting.

De leden van de Nationale Coalitie tegen Tabak vroegen de federale regering om nu ook werk te maken van een globaal actieplan tegen roken, met maatregelen zoals:

• een accijnzenbeleid dat ook de con-sumptie van gewone sigaretten ontmoedigt,

• een volledig verbod van tabaksreclame op de verkoopplaats,

• een verbod op het zichtbaar presente-ren en uitstallen van tabaksproducten op de verkoopplaats,

• de invoering van neutrale verpakkingen voor tabaksproducten (zonder logo’s of

aantrekkelijke kleuren),• het goedkoper ter beschikking stellen

van rookstopmedicatie voor de meest kwetsbare groepen rokers.

De NCTT ijvert verder voor een wettelijk verbod om te roken in de auto als er kin-deren (minderjarigen) meerijden. Kom op tegen Kanker heeft intussen de mogelijkheden voor een betere bescher-ming tegen meeroken in een actieplan gegoten (maart 2016): van voorstellen voor de wetgever, over informatiever-strekking, sensibilisering en campagnes, tot het promoten van goede voorbeelden van pioniers in de strijd voor een rook-vrije omgeving.

De leden van de Nationale Coalitie tegen Tabak (NCTT) vragen stevig antitabaksbeleid

Jaarverslag 2015

42


#dieselgate: Europa laat uitstootnormen over-schrijden ondanks hevig protestOndanks gesjoemel met de resultaten van de NOx-uitstoot (stik-stofoxiden) door autobouwers als Volkswagen heeft het Europees Parlement de kans laten liggen om overschrijdende uitstootnormen een halt toe te roepen. De hevige protestacties van een coalitie van consumenten-, milieu-, gezondheids- en mobiliteitsorganisa-ties waaronder Kom op tegen Kanker leken er in 2015 toe te leiden dat een akkoord met de autobouwers hierover zou worden verwor-pen. Begin 2016 keurde het Europees Parlement het evenwel goed, waardoor autoconstructeurs de emissienormen in reële omstan-digheden nog met 110% mogen overschrijden tussen 2017 en 2020 en met 50% vanaf 2021. De stikstofoxiden zijn een bron van fijn stof, die de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) classificeert als kankerverwekkend. In België sterven jaarlijks bijna 12.000 mensen vroegtijdig door luchtvervuiling.

Neen tegen hormoonverstorende stoffenBegin 2015 hield de Europese Commissie een publieke consultatie waarin iedereen die dat wilde, kon aange-ven hoe we het best omgaan met hormoonverstorende stoffen. Kom op tegen Kanker, Gezinsbond, Bond Beter Leefmilieu en Allergienet riepen iedereen op de enquête in te vullen en zo een sterk signaal te sturen naar de Europese Commissie en in het belang van het milieu en de volksgezondheid NEE te zeggen tegen hormoonver-storende chemische stoffen. Childproof, een interdis-ciplinair forum van wetenschappers en maatschappe-lijke organisaties, waaronder Kom op tegen Kanker, greep later in het jaar een reportage van Panorama op Canvas (VRT) aan om het thema opnieuw in de kijker te plaatsen. Hormoonverstorende chemische stoffen (endocrine dis-rupting chemicals of EDC’s) zijn stoffen die de werking van natuurlijke hormonen en het hormonaal evenwicht in ons lichaam kunnen ontregelen. Uit recent onderzoek blijkt dat elke Europese burger EDC’s in zijn lichaam heeft. Veel producten die we dagelijks gebruiken, bevatten dergelijke stoffen: voedselverpakkingen met plasticfolie en blik, ver-zorgingsproducten zoals deodorants en cosmetica, lucht-verversers, elektronische producten (zoals laptops) en schoonmaak- en ontsmettingsproducten.


43

Verbod op glyfosaat gevraagdEind april 2015 eiste Kom op tegen Kanker, samen met ver-schillende belangen- en milieuorganisaties, in een brief aan minister van Volksgezondheid Maggie De Block en minister van landbouw Willy Borsu een verbod op het gebruik van gly-fosaathoudende producten voor particulieren. Tegelijk kregen winkelketens een brief met de vraag om de verkoop van glyfosaathoudende bestrijdingsmiddelen stop te zetten en de klanten te informeren over de risico’s van de chemische bestrijdingsmiddelen en alternatieven aan te bieden. Het Internationaal Agentschap voor Kankeronderzoek (IARC) van de Wereldgezondheidsorganisatie heeft in 2015 de classifi-catie van glyfosaat herzien. Door de rol die deze stof speelt in de ontwikkeling van onder andere non-Hodgkinlymfoom, voornamelijk bij landbouwers, en op basis van laboratorium- onderzoeken op muizen en menselijke cellen, is na onder-zoek door 17 experts geconcludeerd dat deze actieve stof ‘waarschijnlijk kankerverwekkend’ is voor de mens. Daarom vroegen de organisaties dat glyfosaat wordt geschrapt van de lijst met actieve stoffen die toegestaan zijn voor gebruik met een hoog blootstellingsrisico. Het betreft producten voor gebruik buiten de landbouw in tuinen, terrassen en opritten.

Veilige zonnebanken bestaan nietOmdat zonnebanken het risico op huidkanker verhogen, stel-den een aantal gezondheidsorganisaties, waaronder Kom op tegen Kanker, Test-Aankoop, de Stichting tegen Kanker en de mutualiteiten - die de krachten bundelden in de werkgroep Zonnebanken van de Alliantie voor Huidkankerpreventie - een aantal maatregelen voor om de consument beter te informe-ren en te beschermen. Enkele voorbeelden? Een verbod op gezondheidsclaims voor het gebruik van de zonnebank, een verplichte waarschuwing over het kankerverwekkende effect van de zonnebank op alle communicatie verspreid door zonne-bankcentra, evenals op de zonnebanken en zonnelampen zelf en een verplichte registratie van zonnebankcentra. De werk-groep drong ook aan op inspecties en controles door de over-heid, strenge sancties bij inbreuken en het publiek maken van de inspectieresultaten. Hij ging de maatregelen bepleiten bij minister voor Consumentenzaken Kris Peeters en minister voor Volksgezondheid De Block.

Jaarverslag 2014

44


Kanker duwt wie het financieel moeilijk heeft de armoede inVoor mensen die het financieel moeilijk hebben, is kanker de drup-pel die de emmer doet overlopen en hen in de armoede doet belan-den. Dat blijkt uit een analyse in 2015 van de gegevens van het Kankerfonds van Kom op tegen Kanker, dat patiënten met financiële problemen steun biedt. Zo biedt de privéhospitalisatieverzekering voor de kwetsbare doelgroep van het Kankerfonds geen oplossing. In 72 % van de dossiers was er geen terugbetaling van een hospi-talisatieverzekering. Kom op tegen Kanker vindt het ontoelaatbaar dat kanker mensen de armoede in duwt en eiste hogere socia-lezekerheids- en bijstandsuitkeringen en lagere plafonds voor de remgelden. Het lobbyde bij de bevoegde ministers actief voor een betere financiële bescherming van financieel kwetsbare groepen.

Centralisatie operaties pancreaskanker broodnodigKom op tegen Kanker juichte in 2015 toe dat ziekenhuizen op www.zorgkwaliteit.be de resultaten van een aantal kwa-liteitsindicatoren publiceren, waaronder indicatoren voor de behandeling van borstkanker. Patiënten hebben immers recht op kwaliteitsvolle zorg en dat betekent ook dat ze weten waar ze die zorg kunnen krijgen. Toch mag dit slechts een eerste stap zijn. Zo moeten ziekenhuizen die nog geen kwaliteitsindi-catoren meten of die hun resultaten nog niet publiek bekend maken, dit zo snel mogelijk doen. En er moeten ook indicato-ren ontwikkeld en gepubliceerd worden voor de diagnose en behandeling van andere kankertypes dan borstkanker.

Vooral bij complexe behandelingen, zoals bijvoorbeeld bij slokdarm- en pancreaskanker, is deze informatie van levens-belang. Kom op tegen Kanker riep in een opiniestuk in De Standaard daarom minister Maggie De Block op om ope-raties bij slokdarm- en pancreaskanker te concentreren in een beperkt aantal ziekenhuizen met voldoende ervaring. Zij maakte bekend dat ze de ziekenhuiszorg en -financiering zal hervormen en dat ziekenhuizen netwerken zullen moeten vormen met expertisecentra, maar voorziet pas een substan-tiële impact van haar hervorming in 2025. Voor Kom op tegen Kanker moet dit in het geval van complexe kankerchirurgie veel sneller kunnen.

Vraag om omstandigheidskrediet uit te breidenKom op tegen Kanker zette in juni mee de schouders onder het ini-tiatief van de organisaties Rondpunt en Ouders van Verongelukte Kinderen, die zorgen en ijveren voor een goede opvang van verkeer-slachtoffers, om het omstandigheidsverlof na het overlijden van een dierbare uit te breiden met een omstandigheidskrediet van zeven dagen. Het toekennen van een extra omstandigheidskrediet zou een eerste stap zijn op weg naar een cultuur waarin rouwen ruimte krijgt, ook op het werk. Dit gezamenlijk engagement pleit voor een expliciete erkenning van de unieke situatie van verlies.


45

Afschaffing hoge patiëntenbijdrage voor borstreconstructie dichterbijHet Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg (KCE) publiceerde in 2015 – mede onder impuls van Kom op tegen Kanker - een rapport over de kosten van een borstreconstructie met eigen weefsel voor de zorgverstrekkers. Dit vormt een objectieve basis voor een her-ziening van de RIZIV-vergoeding voor plastisch chirurgen. Die beweren immers al langer dat de terugbetaling (die sinds 2008 bestaat) niet volstaat. Daarom rekenen zij naast de klas-sieke ereloonsupplementen nog een hoog bijkomend bedrag aan. Kom op tegen Kanker vindt dit onaanvaardbaar en rekent erop dat dit objectief kader het RIZIV en minister De Block zal helpen om snel een akkoord te bereiken over een redelijke artsenvergoeding voor een borst-reconstructie met eigen weefsel en het schrappen van de patiëntenbijdragen.

Schuldsaldoverzekering beter toegankelijk voor (ex-)kankerpatiëntenSinds 2 januari 2015 krijgen ex-kankerpatiënten dankzij een nieuwe wette-lijke regeling een betere toegang tot een schuldsaldoverzekering. Zo moeten verzekeraars een verhoogde premie of een weigering beter motiveren en kan wie niet akkoord gaat met een weigering of een verhoogde premie, een onaf-hankelijke herbeoordeling van zijn dossier bij een opvolgingsbureau vragen. De compensatiekas, die een deel van de medische bijpremie voor zijn reke-ning neemt, maakt de schuldsaldoverzekering beter betaalbaar. Kom op tegen Kanker, dat al jaren een gegarandeerde toegang vraagt tot een basispakket van verzekeringen, juichte dit toe, maar drong aan op een grondige evaluatie. Verzekeraars zijn immers nog altijd niet verplicht een schuldsaldoverzekering aan te bieden. Begin 2016 bleek alvast dat er nog veel ruimte voor verbetering is bij het bureau dat geweigerde schuldsaldoverzekeringen moet opvolgen.

Verzekeraars zijn nog altijd niet verplicht een schuldsaldoverzekering aan te bieden.

46

Informatie en preventie

47


Informatie en preventie

Stap verder in professionalisering patiënt- en publieksinformatie Kom op tegen Kanker lanceerde eind 2014 Allesoverkanker.be, een website die niet alleen mensen met kanker en hun naasten informeert, maar ze ook met elkaar in contact brengt. Hoeveel bezoekers vonden in 2015 hun weg naar de site? Hoe evolueerde de inhoud? We maken een stand van zaken op met redactrice Griet Van de Walle.

Allesoverkanker.be richt zich tot iedereen die vragen heeft over kanker. Dat kunnen kankerpatiënten of hun naasten zijn, maar ook andere mensen die op zoek zijn naar informatie over bv. een bepaalde kanker-soort of behandeling. De website tekende in 2015 mooie bezoekerscijfers op (zie kader). “De pagina’s over de verschillende soorten kanker (www.allesoverkanker.be/soorten-kanker) worden het meest beke-ken”, stipt Griet Van de Walle aan. “Binnen die pagina’s scoren borstkanker en pros-taatkanker het hoogst, wat vrij logisch is aangezien borstkanker de meest voor-komende kanker is bij vrouwen en pros-taatkanker de meest voorkomende bij mannen. Ook de patiëntgetuigenissen

(www.allesoverkanker.be/verhalen) trek-ken veel bezoekers aan.”

Hoe promoot Kom op tegen Kanker Allesoverkanker.be?Griet Van de Walle: “In onze gedrukte communicatie maken we maximaal gebruik van de mogelijkheid om te ver-wijzen naar relevante webpagina’s op Allesoverkanker.be. Dat doen we bij-voorbeeld in onze flyers, brochures, in ons patiëntenblad Leven en op affi-ches. We maken ook gretig gebruik van onze Twitter- en Facebookaccount om bepaalde informatie uit te lichten. Ook in onze maandelijkse elektronische nieuws-brief voor zorgprofessionals richten we de

schijnwerpers op nieuwe of aangepaste onderdelen. En natuurlijk zorgen ook onze 150 zorgpartners en lotgenotengroe-pen, die meewerken aan de website voor goede reclame. Tot slot zorgen we er ook voor dat we via zoekmotoren als Google gemakkelijk gevonden worden.”

Op welke apparaten bekijken de mensen de site?“De helft van de bezoekers raadpleegt de website op een desktop, 30% op een smartphone en ongeveer 20% op een tablet. We werken met ‘responsive design’. Dat betekent dat de site zich aanpast aan het scherm waarop je de site bekijkt: een desktopscherm, laptop, tablet of smartphone: de site ziet er overal even mooi uit.”

Welke aanpassingen hebben jullie in 2015 doorgevoerd?“Een van de opmerkelijkste is de druk bezochte pagina www.allesoverkanker.be/verhalen. Daar ben ik best wel trots op: we hebben de getuigenissen van

Allesoverkanker.be

Jaarverslag 2015

48

mensen met kanker uit ons magazine Leven ook online in een magazineachtige lay-out weten te gieten, met herkenbare quotes en foto’s over wat kanker met hen doet. We laten geregeld ook mantelzor-gers en professionele zorgverleners aan het woord. Om de drie maanden voegen we nieuwe verhalen toe; we volgen min of meer het publicatieritme van Leven waarin we dezelfde verhalen publice-ren. Onder elk verhaal leggen we aan de websitebezoekers uit hoe ze zich kunnen abonneren op Leven. We leggen in onze offline communicatie dus niet alleen linken naar onze online communicatie, maar doen dat ook in de omgekeerde richting.”

Hebben jullie nog aan andere onderdelen gesleuteld?“Ja, bijvoorbeeld die over de soorten kan-

kers. Vroeger openden die pagina’s meteen met de droge medische infor-matie, nu ziet de bezoeker eerst enkele verha-len van mensen die dat soort kanker hebben.

Die verhalen zorgen voor herkenbaarheid bij mensen, ze maken een zware materie menselijk en toegankelijk. Verder hebben we bijvoorbeeld ook de filter op de acti-viteitenpagina (www.allesoverkanker.be/activiteiten) verbeterd. We hebben filters toegevoegd om het gebruiksgemak te verhogen.”

Zijn er ook nieuwe pagina’s bijgekomen?“Nogal wat, ja. De redactie staat in nauw contact met de Kankerlijn. Als er veel vraag is naar informatie die nog niet vind-baar is op de site, dan proberen we die leemte op te vullen. In 2015 hebben we bijvoorbeeld een overzicht toegevoegd van alle ziekenhuizen waar revalidatiepro-gramma’s lopen (www.allesoverkanker.be/oncorevalidatie) en een lijst met prakti-sche tips wat u kunt zeggen of doen als iemand die u kent kanker heeft (www.allesoverkanker.be/hoe-reageren-als-iemand-die-u-kent-kanker-heeft).”

Welke veranderingen mogen we in 2016 verwachten?“We blijven nieuwe thema’s en onder-werpen toevoegen. We proberen ook het zoekgedrag over kanker verder te analy-seren: wat zoeken mensen op het inter-net over kanker en kankerzorg en hoe

kunnen we ze daarin nog beter bedienen met Allesoverkanker.be? En natuurlijk zijn we constant bezig met updaten: de kan-kerzorg en het kankeronderzoek zijn con-tinu in beweging. Het is aan ons om alert te blijven en nieuwe ontwikkelingen zo snel mogelijk te integreren in de informa-tie die we verspreiden.”

Allesoverkanker.be 2015 in cijfers

Sessies: 490.909Gebruikers: 356.663Paginaweergaven: 1.267.66Weergegeven pagina’s per sessie:

2,58Terugkerende bezoekers:

27,8% van de sessiesNieuwe bezoekers:

72,2% van de sessies


49

...online en offline Informatie

Het patiëntenmagazine Leven kent een trimestriële oplage van ongeveer 43.000 exemplaren. In 2015 vertelden o.a. Koen De Graeve, Ivan De Vadder, Natalia (over haar vader) en Wouter Torfs hun herkenbaar verhaal.

Met actievoerders communiceerde Kom op via de trimestriële Kom op-krant.

kom

op!

ok

tob

er-d

ecem

ber

201

5 •

ww

w.k

om

opt

egen

ka

nk

er.b

e

01

onze meters en peters zijn er klaar voor. Ben jij al ingeschreven?

‘Sponsoren is een zeer zinvol idee’, zegt Yves Braeckman, verantwoordelijke lokale fondsenwerving bij Kom op tegen Kanker. Alles wat je kan laten sponsoren is een stap in de goede richting en “alles” kan je heel letterlijk nemen. Sponsors kunnen zaken in natura leveren of hun expertise ter beschikking stellen. ‘Een brouwer kan drank sponsoren, maar je kan met hem ook praten over wat je aanbiedt, nagaan of een koelwagen zin heeft, of afspreken wie het risico neemt voor een onverkochte voorraad’, zegt Yves Braeckman. ‘Als je de praktische kant of een deel ervan kan toevertrouwen aan een sponsor, dan krijg je een sterkere actie met sterkere resultaten.’ Verderop in dit nummer geven we een aantal tips om sponsors te overtuigen.

Krant voor actievoerders oktober-december 2015

Afgiftekantoor 3000 Leuven 1P004880

www.komoptegenkanker.be

Zie pagina 2

Zie pagina 4

Kom op!4 / 2015Nr 60

minder zorgen, meer

opBrengstSponsors kunnen een enorme meerwaarde

betekenen voor je actie. Ze steunen financieel, in natura of met hun ervaring en krijgen zichtbaarheid in ruil. Maar hoe

vind je de juiste sponsors?

De 1000 km voor Kom op tegen Kanker

De website www.komoptegenkanker.be die in 2013 het daglicht zag, werd kritisch geëvalueerd en aangepast aan de nieuwe invulling die het merk eind 2014 kreeg.

Daarnaast verdeelde Kom op tegen Kanker ook in 2015 heel wat brochures die regelmatig een update krijgen. Enkele voorbeelden: Meer weten over (meer dan 20 brochures over een type kanker), brochures over behandelingen, vermoeidheid, financiële tegemoetkomingen, verzorging en make-up …

Digitaal Kom op tegen Kanker communiceerde in 2015 via digitale nieuwsbrieven, zowel met actievoerders, deelnemers aan de 1000 km als met niet-medische zorgverleners

De sociale media, Facebook en Twitter, die in 2014 waren opgestart, werden in 2015 succesvol verder uitgebouwd.

https://www.facebook.com/komoptegenkanker

https://twitter.com/KOTKanker?original_referer=http%3A%2F%2F1000km.be%2F&query=%231000km%20OR%20%231000gezichten%20-RT&tw_i=600917983578435586&tw_p=embeddedtimeline&tw_w=597753540229144578

Jaarverslag 2015

50

De 1000 km bracht in 2014 niet alleen een indrukwekkend aantal fietsers op de been, maar ook heel wat toeschou-wers en supporters. Coverbands zorg-den bij elke aankomst in Mechelen voor een feestelijke toets, met als apotheose een druk bijgewoond slotevenement op zondagavond. Ook de stops in de mid-dagsteden ontpopten zich tot echte publiekstrekkers. ‘De trofee van langste erehaag leidde opnieuw tot een ludieke strijd tussen de middagsteden’, vertelt Kristien Neyens. ‘Dankzij het harde werk en de grote betrokkenheid van heel de lokale gemeenschap — van inwoner tot burgemeester — werden de erehagen langer. De evenementendorpen in de middagsteden bleken ook een goede zet: mensen genoten van optredens, anima-tie en wat lekkers.’

Hoe heeft Kom op tegen Kanker de groei van 459 naar 527 teams opgevangen?Kristien Neyens: ‘We hebben een vijfde peloton toegevoegd en de lussen in twee richtingen gereden. Iedereen voelde dat als een verbetering aan. Hoe meer teams er deelnemen, hoe groter de logistieke operatie is en hoe meer aandacht we moeten besteden aan de

veiligheid van de fietsers en suppor-ters. Door de tomeloze inzet van vrijwil-ligers, seingevers, wegkapiteins, politie, gemeentelijke overheden, comités in de middagsteden, medewerkers van Kom op tegen Kanker en van onze organise-rende en logistieke partners, is alles vlot verlopen. Iedereen die betrokken was bij de organisatie van de vijfde editie, toonde ontzettend veel engagement en een grote bereidheid om te helpen waar mogelijk.’

Wat onthoudt u nog van deze lustrumeditie?‘Het huldemoment in Landen was door de aanwezigheid van koningin Mathilde heel bijzonder. Haar bezoek was tot op de seconde geregisseerd en toch werd het een heel warm bezoek. Vraag dat maar aan de kankerpatiënten met wie de koningin aan tafel zat.’

Een slotbedenking?‘De 1000 km wordt hoe langer hoe meer iets wat mensen verbindt, het hele jaar door. Het hemelvaartweekend is “slechts” de apotheose van (bijna) een heel jaar lang samen actievoeren, geld inzamelen, trainen … Tijdens de fiets-

vierdaagse voel je die verbondenheid aan den lijve. Hoe meer kilometers er gereden worden, hoe meer knuffels er gegeven worden en hoe meer iedereen familie van elkaar wordt.’

50

Financieel verslag


51Inkomsten2015 was een campagnejaar, wat bete-kent dat er een campagne met de VRT – inclusief liveshow – werd opgezet (dit gebeurt tweejaarlijks). Het zorgt er stee-vast voor dat de inkomsten hoger liggen dan in zogenaamde daljaren. Ook dit jaar was dit het geval dankzij ‘Iedereen tegen Kanker’.

Ook wanneer we vergelijken met het vorige campagnejaar (2013) is er een dui-delijke stijging te noteren. De inkomsten liggen maar liefst 37 % hoger en halen het recordbedrag van 29,6 miljoen euro.

• Legaten zijn een belangrijke inkom-stenbron voor Kom op tegen Kanker. Met 12,1 miljoen waren ze goed voor 41 %. Ook dit is een uitzonderlijk hoog bedrag, dat voor een deel is toe te schrijven aan twee uitzonderlijk hoge legaten die werden ontvangen in de loop van 2015.

• De tweede belangrijkste bron van inkom-sten, zijn de giften, goed voor 32 %.

Het grote aantal giften en legaten heeft Kom op tegen Kanker te danken aan zijn sterk imago. Dat kwam onder andere tot stand door succesvolle acties zoals de 1000 km en initiatieven op vlak van beleid en preventie.

Een uitzonderlijk jaar2015 was op financieel vlak een uitzonderlijk jaar voor Kom op tegen Kanker. Aan inkomstenkant werd met 29,6 miljoen een absoluut record opgetekend. Het liet de organisatie toe om heel wat meer middelen te besteden aan de strijd tegen kanker, met vooral een opmerkelijke stijging voor de steun aan onderzoek. Door het positief resultaat zullen in de toekomst nog meer middelen kunnen vrijgemaakt worden voor bestaande en nieuwe initiatieven.

2013 (campagnejaar)

21,6 23,1 29,6

2014 (daljaar)

2015 (campagnejaar)

(miljoen euro)

Jaarverslag 2015

52

• 9,5 miljoen euro komt van periodieke mailings, maar ook van giften naar aanleiding van acties die Kom op tegen Kanker zelf opzet of die door lokale actievoerders georgani-seerd worden.

Alle acties samen zijn goed voor 21 %. Ze komen van acties die worden opgezet door lokale actiecomités, maar ook van eigen acties. De belangrijkste zijn:

• de 1000 km: In 2015 namen 598 teams deel, die elk 5000 euro inzamelden als inschrijvingstoelage. Teneinde de groei van deze actie te onderlijnen: in 2010 namen er 152 teams deel.

• het Plantjesweekend: in 2015 werden er 288.875 plantjes verkocht. Ter vergelijking: in 2006 waren dat nog 229.000 plantjes. Elk plantje wordt aan 7 euro verkocht (in 2006 was dat 5 euro om vanaf 2009 naar 6 euro te gaan en uit-eindelijk 7 euro te worden in 2015).

In de loop van 2015 zagen een aantal nieuwe acties het licht, namelijk :

• De Pet op tegen Kanker verving succesvol Kom op Appels. • Voor lopers werd de infrastructuur opgezet om de actie

te laten uitgroeien tot een succesnummer. In 2016 zou dit opgenomen worden in de actie Loop naar de Maan.

Gerealiseerd Inkomen 2015 : 29,6 miljoen euro

Diverse inkomsten 6%

Acties 21 %

Giften 32%

Legaten 41%

Periodieke mailings

VRT campagne

Sponsoring bedrijven

Pet op tegen Kanker

Plaatselijke Acties

Plantjesweekend

1000 km

0 0,5 1 1,5 2 2,5 3 3,5 4 4,5 5

Acties Giften

(miljoen euro)

Acties en Giften 2015

53


Samenvattend kunnen we stellen dat in 2015 de inkomsten van zowel acties, giften als legaten sterk stegen.

Uitgaven en bestedingenDe uitgaven en bestedingen stegen in 2015 met 63 % (+11,0 miljoen euro) tegenover het jaar ervoor. Dit komt voornamelijk door de verdubbeling van de uitgaven voor wetenschappelijk onderzoek (+6,6 miljoen euro). Daarnaast zijn hiervoor verantwoordelijk: de verhoogde inspanningen voor psychosociale zorg (+1,8 miljoen euro) en de verhoogde uitgaven voor fondsenwerving (+1,6 mil-joen euro) als gevolg van het uitsturen van meer mailings, de kosten verbonden aan de campagne met de VRT en meer kosten bij de dienst legaten.

Uitgaven exclusief allocatie van algemene kosten2013

(campagnejaar)

Acties Giften

2014 (daljaar)

(miljoen euro)

2015 (campagnejaar)

4,9 4 6,28,7 6,5 9,55,9 10,2 12,1

2013 2014 2015

Psychosociale Zorg 4,3 4,9 6,7

Onderzoek 6,5 6,2 12,8

Beleidsbeïnvloeding 0,5 0,6 0,7

Informatie en preventie 0,9 1,4 1,8

Fondsenwerving 3,5 3 4,6

Algemene kosten 1,3 1,4 1,9

Totaal 17 17,5 28,5

(miljoen euro)

Legaten

Jaarverslag 2015

54

Als we de algemene kosten verhoudingsgewijs toekennen aan de posten waarvoor ze bedoeld waren, krijgen we onder-staande tabel.

Uitgaven na allocatie van algemene kosten

Psychosociale zorg 24 %

Onderzoek 45 %

Beleidsbeïnvloeding 2 %

Informatie en preventie 6 %

Fondsenwerving 1 6 %

Algemene kosten 7 %

Uitgaven exclusief allocatie algemene kosten

Uitgaven na allocatie algemene kosten

2015

Psychosociale Zorg 7,2

Onderzoek 13,7

Beleidsbeïnvloeding 0,8

Informatie en preventie 1,9

Fondsenwerving 4,9

Algemene kosten 0,0

Totaal 28,5

(miljoen euro)

Psychosociale zorg 25 %

Beleidsbeïnvloeding ing. 3 %

Fondsenwerving 1 7 %

Informatie en preventie 7 %

Onderzoek 48 %


55

OnderzoekKom op tegen Kanker besteedt traditiegetrouw zowel geld aan biomedisch als aan psychosociaal onderzoek. In 2015 werd 90 % van de uitgaven (12,8 miljoen euro) besteed aan biomedisch onderzoek. Het is ook in dit domein dat de stij-ging van de uitgaven het grootst is.

ZorgPsychosociale zorg valt uiteen in twee blokken: • de eigen zorgprojecten die Kom op tegen Kanker opzet en • de externe projecten die Kom op tegen Kanker steunt. Beide blokken zijn ongeveer even groot.

Psychosociaal onderzoek,

10 %

Biomedisch onderzoek,

90 %

Eigen zorgprojecten

Hulplijnen 8 %

Leven 6 %

Vrijwilligerschool 4 %

Regionale dienstverlening

16 %

Werking kwetsbare groepen 13 %

Kinderwerking 5 %

Sensbilisering reguliere sector

7 %

Lotgenotenwerking 4 %

Kankerfonds 27 %

Patiëntenfolders 3 % Ziekenhuiswerking

7 %

Eigen zorgprojecten

3,2 3,5

Externe zorgprojecten

(miljoen euro)

Jaarverslag 2015

56

De externe zorgprojecten vallen uiteen in vier categorieën: vernieuwende projecten (met 44 % de belangrijkste beste-ding), palliatieve zorg, kinderoncologie en lotgenotengroepen.

Het aandeel van de fondsenwervingskosten stijgt de laatste jaren in nominale cijfers, maar vermindert indien gerelateerd tot de totale uitgaven. Daar waar in 2013 het aandeel van de kosten 21% was, is dit in 2015 slechts 16%.

ResultaatIn 2015 werd de werking van Kom op tegen Kanker op zowat alle vlakken gevoelig uitgebreid. Er werden aanzien-lijke inspanningen geleverd voor de steun aan psychosoci-ale zorgprojecten, het opzetten van eigen zorgprojecten en vooral de steun aan wetenschappelijk onderzoek.

Toch wordt het jaar afgesloten met een positief resultaat van 1,2 miljoen dankzij een zeer sterk groei van alle inkomsten-bronnen. De inkomsten uit legaten zijn sinds 2013 verdub-beld, maar ook de opbrengsten van acties en mailings waren hoger dan ingeschat.

Dit laat de organisatie toe om in 2016 de steun aan weten-schappelijk onderzoek en psychosociale zorgprojecten nog verder op te trekken.

Palliatieve zorg 33 %

Lotgenoten 5 %

Kinderoncologie 18 %

Vernieuwende projecten 44 %

Externe Zorgprojecten 2015

57


milj. euro milj. euro

Inkomsten

Legaten 12,1

Giften 9,5

Actiegeld 6,2

Diversen 1,8

29,6

Uitgaven

Psychosociale Zorg -6,7

Onderzoek -12,8

Beleidsbeïnvloeding -0,7

Informatie en preventie -1,8

Fondsenwerving -4,5

Algemene kosten -1,9

-28,4

Netto resultaat 1,2

Beknopte resultatenrekening 2015

Jaarverslag 2015

58

milj. euro milj. euro

Vaste activa Eigen vermogen

Immateriële vaste activa 0,5 Fondsen (permanent) 0,6

Materiële vaste activa 2,2 Fondsen (voor bestemming)* 46,1

2,7 46,7

Vlottende activa Schulden

Vorderingen < 1 jaar 3,1 Schulden < 1 jaar 19,4

Geldbeleggingen 34,8 Schulden > 1 jaar

Liquide middelen 24,8 Overlopende rekeningen 0,1

Overlopende rekeningen 0,8 19,5

Beleidsbeïnvloeding 63,5

Totaal van de activa 66,2 Totaal van de passiva 66,2

*’Fondsen voor bestemming’ bestaan enerzijds uit een nood-zakelijke buffer om als onderdeel van het eigen vermogen de continuïteit van de organisatie te kunnen garanderen (zodat ze aan haar verplichtingen inzake opbouw sociaal passief, dekking werkingskosten …) kan voldoen. Anderzijds gaat het om bestedingen die al voorzien zijn in de budgetopmaak van de volgende jaren.

• Begin 2016 zijn de verbouwingswerken aan het kan-toor in de Koningsstraat voltooid. De kantoren in Gent en Antwerpen werden verkocht en de kantoren werden gecentraliseerd in de verbouwde kantoren in de Koningsstraat. De werken zullen 1,1 miljoen gekost hebben

en zullen onder de materiële activa afgeschreven worden.• In de loop van 2015 is een omvangrijk ICT-project opgestart

om de versnippering aan software aan te pakken en het delen van informatie – zowel intern als extern –te bevorde-ren. Dit project werd niet volledig voltooid in 2015. Er werd in 2015 0,468 miljoen euro aan dit project besteed.

• Eind 2015 bedroeg het personeelsbestand 59,8 VTE’s (Voltijdse Equivalenten). Hierin zitten zowel vaste perso-neelsleden als tijdelijke medewerkers vervat. Eind 2014 waren er 50 VTE’s. De organisatie is in de loop van het jaar dus aanzienlijk versterkt om de groei van de werking te kunnen realiseren.

Beknopte balans 31 december 2015

59


Jaarverslag 2015

60

Kom op tegen KankerKoningsstraat 2171210 Brussel

Tel. 02 227 69 69Fax 02 223 22 00E-mail: [email protected] Website: www.komoptegenkanker.be en www.allesoverkanker.be

Met dank aan KBC en VRT, trouwe partners van Kom op tegen Kanker

Documents

JAARVERSLAG 2015