jagsaalt.docx · Web viewМэдрэл, хоол боловсруулах эрхтэн, зүрх судас, цусны тогтолцооны өөрчлөлтүүд, биологийн

Төсөл

ХҮН АМЫН ХӨГЖИЛ, НИЙГМИЙН ХАМГААЛЛЫН САЙД, ЭРҮҮЛ МЭНД, СПОРТЫН САЙДЫН ХАМТАРСАН ТУШААЛ

2015 оны ... дугаар Дугаар Улаанбаатар сарын ...-ны өдөр хот

Хөдөлмөрийн чадвар алдалтын хувь, хугацаа тогтоох жагсаалтыг шинэчлэн батлах тухай

Нийгмийн даатгалын тухай хуулийн 28-р зүйлийн 2 дахь хэсэг, “Нийгмийн даатгалын сангаас олгох үйлдвэрийн осол, мэргэжлээс шалтгаалсан өвчний тэтгэвэр, тэтгэмж, төлбөрийн тухай хууль”-ийн 3 дугаар зүйлийн 2 дахь заалтуудыг үндэслэн ТУШААХ нь:

1. Хөдөлмөрийн чадвар алдалтын хувь тогтоох, хөдөлмөр зохицуулалт хийх зааврыг нэгдүгээр, Хөдөлмөрийн чадвар алдалтын хувь, хугацаа тогтооход баримтлах Ердийн өвчний жагсаалтыг хоёрдугаар, Мэргэжлээс шалтгаалсан өвчний жагсаалтыг гуравдугаар хавсралтаар баталсугай.

2. Энэ тушаалаар батлагдсан жагсаалтыг хөдөлмөр зохицуулалтын үйл ажиллагаанд мөрдөж ажиллахыг нийт эмнэлэг, хөдөлмөрийн магадлах комисс, эмнэлгийн байгууллагуудын эмнэлэг хяналтын комисс-т тус тус даалгасугай.

3. Тушаалын хэрэгжилтэнд хяналт тавьж ажиллахыг Хүн амын хөгжил, Нийгмийн хамгааллын яамны Нийгмийн хамгааллын бодлогын хэрэгжилтийг зохицуулах газар /Л.Мөнхзул/, Эрүүл мэндийн яамны Хяналт-шинжилгээ, үнэлгээ, дотоод аудитын газрын дарга /Э.Оюунсүрэн/, Эмнэлэг хөдөлмөр магадлах комисс /П.Мөнхтулга/-т нарт даалгасугай.

4. Энэ тушаал гарсантай холбогдуулан Эрүүл мэнд, Нийгмийн хамгааллын сайдын 1997 оны А/250 тоот тушаалын нэгдүгээр хавсралт, Эрүүл мэндийн сайд, Нийгмийн хамгаалал, хөдөлмөрийн сайдын 2008 оны 12 дугаар сарын 17-ны өдрийн “Хөдөлмөрийн чадвар алдалтын хувь, хугацаа тогтоох жагсаалтыг шинэчлэн батлах тухай” 274/137 тоот тушаалыг тус тус хүчингүй болсонд тооцсугай.

ХҮН АМЫН ХӨГЖИЛ, НИЙГМИЙН ЭРҮҮЛ МЭНД, СПОРТЫН САЙД ХАМГААЛЛЫН САЙД

С.ЭРДЭНЭ Г.ШИЙЛЭГДАМБА

Хүн амын хөгжил, Нийгмийн хамгааллын сайд,Эрүүл мэнд, спортын сайдын 2015 оны ... дугаар

... сарын ... -ны өдрийн ... тоот хамтарсан тушаалын нэгдүгээр хавсралт

НЭГ. ЕРДИЙН ӨВЧНИЙ ЖАГСААЛТ

Өвчний нэр, үе шатХөдөлмөрийн чадвар алдалтын хувь,хэмжээ

Эмчлэн эрүүлжүүлж хөдөлмөрийн чадварыг нөхөн сэргээх хугацаа

Нэг. Халдварт өвчин

1.1

Амьсгал, бусад эрхтэний сүрьеэгийн шинэ болон давтан тохиолдлын хүнд, хүндэвтэр хэлбэр 1-4

70-80

70-79

Эхний 2 жил

1.2Сүрьеэгийн мэнэн, тархмал сүрьеэ1-2

70-100

70-90

Эхний 2 жил

1.3Нуруу ясны сүрьеэ, тулгуур эрхтэний сүрьеэ, бөөрний сүрьеэ

80-90

70-90

Эхний 2 жил

1.4Уушги болон бусад эрхтэнд сүрьеэ өвчний улмаас мэс засал хийлгэсэн

70-80

70-90 Эхний 2 жил

1.5

Амьсгалын ба бусад эрхтэний эмэнд тэсвэртэй сүрьеэ /ЭТС/ -гийн улмаас эмчлэгдэж байгаа болон эмчилгээний дараах үе


1.6

Сорвит хөндийт сүрьеэтэй, сэдрэлийн үе, архаг хордлого, хоёр уушги хамарсан зүрх судасны дутагдлын II, III үе

80-90

70-90

Эхний 5жил

1.7

Үе мөч нь саажсан, хараагүй болсон, ухаан мэдрэлийн гажиг бүхий үлдэц өөрчлөлттэй, өрөөсөн бөөрөндөө мэс засал хийлгэж авахуулсан, нөгөө бөөрөнд нь сүрьеэ болон бусад өвчний өөрчлөлттэй, бөөрний үйл ажиллагааны архаг дутагдалтай, сүрьеэгийн улмаас тухайн эрхтэн тогтолцооны үйл ажиллагаа сэргээгдэхгүйгээр бүрэн алдагдсан тохиолдол

70-100

80-100

1.8

Амьсгалын болон бусад эрхтэний маш олон эмэнд тэсвэртэй сүрьеэгийн

/МОЭТС/ бүх тохиолдол

100

1.9ДОХ 60-90

80-100

1.10 Бруцеллёз Тэнцвэр хагас алдсан: 50-69 Эхний 1-2 жил

1.11Тэнцвэр бүтэн алдсан хэлбэр:

60-90

80-90

1.12

Хачигт энцефалит

Хачигт энцефалитын тэнэгрэл, сэтгэцийн эмгэг, эрхтэн тогтолцооны саажилт

80-90 Нэмсэн

1.13Хачигт боррелиоз

Хачигт боррелиозын тэнэгрэл, эрхтэн тогтолцооны саажилт

80-90 Нэмсэн

Хоёр. Сэтгэцийн эмгэг

Сэтгэцийн органик шинж тэмдгийн эмгэг:

а/Тэнэгрэл (Альцгеймер (F00), Судасны шалтгаант (F01), Пик (F02), Гентингтон (F02.2), (F02.3), Халдварын шалтгаант (F02.8), Тархины гэмтэл (F02.8), Эпилепси өвчний үе (F02.8) - ийн тэнэгрэл

2.1Хэсэгчилсэн тэнэгрэлд орж бусдын асрамж шаардлагатай бол

70-80

70-79

2.2Бүрэн тэнэгрэлд орж бусдын байнгын асрамж шаардлагатай бол

70-100

80-100Хугацаагүй

б) Тархины өвчин,гэмтэл ба үйлийн хямрал, бие махбодийн өвчний шалтгаант сэтгэцийн ба зан үйлийн бусад эмгэг: (F06.0, F06.1, F06.2, F06.3), (F07.0, F07.8)

2.3Хий үзэгдэл дэмийрэл, кататони, сэтгэл хөдлөлийн хам шинжүүд тод илэрсэн, дахилттай

80-100

70-79

2.4Зан төрхийн мэдэгдэхүйц болон гүнзгий өөрчлөлттэй сэтгэц органик хам шинжтэй бол

70-80

60-69

2.5Зан төрхийн мэдэгдэхүйц өөрчлөлттэй, эмэнд дарагддаг уналт таталттай

70-79

2.6 Зан төрхийн гүнзгий өөрчлөлттэй, 80-90

эмэнд дарагддаггүй уналт таталттай, уналтын үргэлжилсэн таталтад дахин давтан ордог

Сэтгэц идэвхит эм бодисын шалтгаант зан үйлийн эмгэг:

Архины болон сэтгэц идэвхт (наркотик) бодисын шалтгаант сэтгэцийн болон зан үйлийн эмгэгүүд

2.6

Архи болон сэтгэц идэвхт (наркотик) бодисын шалтгаант сэтгэцийн эмгэгийн тэнэгрэл илэрсэн эсвэл солиорол /паранойд/ хоорондоо богино хугацааны давтамжтай тохиолдолд

50-60

70-80

Шизофрени, шизофренийн хэв шинжит ба дэмийрэх эмгэг:

(Шизофренийн хий үзэгдэл дэмийрлийн(F20.0), хүүхдэрхэг(F20.1),катaтоник(F20.2), үл ялгагдах(F20.3),шизофренийн дараах сэтгэл гутрал (F20.4), үлдэц шизофрени(F20.5),энгийн(F20.6), хэлбэрүүд, бусадшизофрени (F20.8),Шизофренийн хэв шинжит эмгэг(F21),Байнга дэмийрэх эмгэгүүд(F22),

2.9 а/ Солиорлын шинжүүд тод, бие хүний шинж төрхийн өөрчлөлт илэрч, шинэ нөхцөлд дасан зохицох чадвар буурсан тохиолдолд

70-80

60-69

2.10

б/ Солиорлын шинжүүд тогтовортой буюу бие хүний шинж төрхийн бууралтад орж байгаа боловч засрал сайжралд ордог тохиолдолд

70-80

60-69

2.11

в/ Бие хүний шезопренийн өөрчлөлт гүнзгийрч, солиорлын шинж тэмдгүүд хавсран илэрч байгаа боловч засрал сайжралд орохгүй байгаа тохиолдолд

80-90

80-89

2.12

г/ Өвчний төгсгөлийн үе буюу бие хүний шезопренийн гүнзгий өөрчлөлт илэрч, бие даан амьдрах чадваргүй, бусдын асрамж шаардсан байдалд шилжсэн тохиолдолд

90-100 Хугацаагүй

б) Шизоаффектив эмгэгийн сэтгэл хөөрөх, гутрах, холимог хэлбэрүүд: (F25.0) (F25.1) (F25.2)

2.13 Шизоаффектив эмгэгийн солиорол бүхий сэтгэл хөөрөх, гутрах шинжүүд хоорондоо богино хугацааны

60-69

завсарлагатай дахин давтагдан илэрч буй тохиолдол

2.14 Шизоаффектив эмгэгийн солиорол бүхий сэтгэл хөөрөх, гутрах шинжүүд хоорондоо богино хугацааны завсарлагатай дахиж олон жилээр үргэлжилж буй тохиодолд

70-80

70-90

Сэтгэл цочирдлын эмгэг: Хоёр туйлт сэтгэл цочирдлын эмгэг (F31.2, F31.5, F31.6), Сэтгэл гутрах тохиол (F32.2, F32.3), Сэтгэл гутрах дахилтат (үечилсэн) эмгэг (F33.1, F33.2, F33.3)2.15 Сэтгэл цочирдлын хоёр туйлт (сэтгэл

хөөрөл, сэтгэл гутрал) эмгэг 2 сараас дээш хугацааны завсартай дахиж буй тохиолдолд

70-80

60-69

2.16 Сэтгэл цочирдлын хоёр туйлт (сэтгэл хөөрөл, сэтгэл гутрал) эмгэг нь хоорондоо богино хугацааны завсартай дахиж, олон жилээр үргэлжилж буй тохиолдолд

80-90

70-80

Стресстэй холбоотой неврозын болон биеийн хэлбэрийн эмгэг:Айдаст сэтгэл түгших эмгэг (F40), Улигт албадмал эмгэг (F42), Дасан зохицохуйн эмгэг (F43), Диссоциатив эмгэг (F44), Биеийн хэлбэрийн эмгэг (F45), Мэдрэл сульдах эмгэг (F48.0)2.17 Эмчилгээний үр дүнд сайжрал авдаг

боловч мэргэжлийн ажлаа хийх боломжгүй болсон тохиолдолд

Хөдөлмөрийн нөхцөл солих

2.18 Эмчилгээний үр дүнд сайжрал авахгүй, 2 жилээс дээш хугацаагаар үргэлжилсэн, ужиг явцтай тохиолдолд

50-60

Бие хүний эмгэг:(F60), (F61),

2.19 Бие хүний эмгэгүүд, ээнэгшил алдагдалт 4-6 сар үргэлжилсэн тохиолдолд

50-60

Оюуны хомсдол: (F70), (F71), (F72), (F73)

2.20 Oюуны хөнгөн хомсдол (IQ-50-69)/Насанд хүрсэн хүний сэтгэл зүйн нас 9-12 насны хүүхдийнхтэй ижил түвшний хөгжилтэй/, зан төрхийн өөрчлөлт, шинж тэмдгийн уналт, бие эрхтний хавсарсан эмгэгтэй бол

50-60

60-79

2.21 Oюуны хүндэвтэр хомсдол (IQ 35-49) /Насанд хүрсэн хүний сэтгэл зүйн

70-90

нас 6-9 насны хүүхдийнхтэй ижил түвшний хөгжилтэй/

80-89

2.22 Oюуны хүнд хомсдол (IQ 20-34) /Насанд хүрсэн хүний сэтгэл зүйн нас 3-6 насны хүүхдийнхтэй ижил түвшний хөгжилтэй/

90-100


2.23 Oюуны маш хүнд хомсдол (IQ 20 хүртэл) /Насанд хүрсэн хүний сэтгэл зүйн нас 3 наснаас бага хүүхдийнхтэй ижил түвшний хөгжилтэй/, байнгын гардан асаргаа шаардлагатай тохиолдолд

100 Хугацаагүй

Гурав. Дотрын өвчнүүд

Зүрхний үйл ажиллагааны дутмагшил:

3.1 Насанд хүрэгсдийн зүрхний төрөлхийн гажиг( таславчийн цоорхой)

Q21

а/ Зүрхний архаг дутагдлын “С” үе шат, уушгины гипертензи (PASP=45-59мм.муб)

50-69

70-80

б/ Зүрхний архаг дутагдлын “D” үе шат, уушгины гипертензи (PASP≥ 60 мм.муб)

70-100

80-100

в/ Мэс заслын эмчилгээний дараа (PASP<45 мм.муб)

50-69

3.2 Зүрхний олдмол хавсарсан гажиг

( I06, I08 )

а/Зүрхний архаг дутагдлын “С” үе шат

50-69

б/Зүрхний архаг дутагдлын “D” үе шат

70-100

80-100

в/ Хиймэл хавхлага суулгах мэс заслын эмчилгээний дараа


3.3 Митрал хавхлагын нарийсал

( I05 )

а/Зүрхний архаг дутагдлын “С” үе шат, уушгины гипертензи (PASP=45-59мм.муб)

70-79

б/Зүрхний архаг дутагдлын “D” үе шат,

80-100

нэмсэн уушгины гипертензи (PASP≥ 60 мм.муб)

в/ Хиймэл хавхлага суулгах мэс заслын эмчилгээний дараа (PASP<45 мм.муб)


3.4

Анхдагч артерийн гипертензи II үе шат ( I10 )

Эрсдлийн зэрэг IV, криз олон дахин давтагдах

50-69

3.5

Анхдагч артерийн гипертензи III үе шат (I11, I12, I13)

Хоруу явцтай, зүрхний, бөөрний, титэм судасны, тархины цусан хангамжийн архаг дутагдал илэрсэн байх

50-69

70-80

ЗҮРХНИЙ ИШЕМИ ӨВЧИН (ЗИӨ)

3.6

Тогтвортой явцтай стенокарди

( I20 )

Үйл ажиллагааны бүлэг III (хүндэвтэр хэлбэр)

50-69

Үйл ажиллагааны бүлэг IV (хүнд хэлбэр)

70-100

70-80

3.7

Зүрхний цочмог шигдээс

( I21, I23 )

Хүндрэлгүй, эрсдлийн зэрэг дунд зэрэг

50-69

Хүндрэл илэрсэн, эрсдлийн зэрэг өндөр байх

70-100

70-90

3.8 Зүрхний архаг ишеми өвчний бусад хэлбэр (Шигдээсийн дараах зүрхний хатуурал, Ишемийн кардиомиопати (I25)

а/ Зүрхний архаг дутагдлын “С” үе шат (ЭХОКГ-д EF=36-45%)

50-69

б/ Зүрхний архаг дутагдлын “D” үе шат (ЭХОКГ-д EF <36 %) 70-100

70-80

3.9 Титэм судсаны дотуурх эмчилгээний дараах ЗИӨ

Титэм судас дахин нарийсах, зүрхний бахын үйл ажиллагааны бүлэг III, зүрхний архаг дутагдлын “C” үе шат

50-69

Зүрхний бахын үйл ажиллагааны бүлэг IV, зүрхний архаг дутагдлын D үе шат

70-100

70-80

Зүрхний хэм алдагдалт:

3.10 Тодорхой шалтгаангүй пароксизмал тахикарди, Синусын сулралын хамшинж (I47, I49.5)

Эмийн эмчилгээнд үр дүнгүй байх

50-69

70-80

3.11 Пейсмакер суулгасны дараах байдал 50-69 Эхний 1-2 жил

Зүрхний үрэвсэлт өвчнүүд:

3.12

Шүүдэст ба наалдаст архаг перикардит

( I09, I31)


50-69

б/ Зүрхний архаг дутагдлын “D” үе шат (ЭХОКГ-д EF <36 %)

70-100

70-80

3.13 Миокардит

( I09, I40)


50-69

б/ Зүрхний архаг дутагдлын “D” үе шат (ЭХОКГ-д EF < 36 %)

70-100

70-80

3.14 Халдварт эндокардит

( I33)

Хүндрэл илэрсэн байх, зүрхний архаг дутагдлын “С-D” үе шат

70-80

Кардиомиопати:

3.15 Тэлэгдлийн а/ Зүрхний архаг дутагдлын “С” үе шат

50-69

Кардиомиопати

( I42.0)

(ЭХОКГ-д EF=30-45%) 70-79

б/Зүрхний архаг дутагдлын “D” үе шат (ЭХОКГ-д EF <30 %)

70-100

80-100

3.16 Зузааралтын ба констриктив Кардиомиопати( I42.1, I42.5)

а / Зүрхний архаг дутагдлын “С” үе шат (ЭХОКГ-д EF=36-48%)

50-69

б/ Зүрхний архаг дутагдлын “D” үе шат (ЭХОКГ-д EF <36 %)

70-100

70-80

Ревматологын өвчнүүд:

3.17 Эрхтэн тогтолтол-цооны чонон яр

а/ Өндөр идэвхижилтэй, түгмэлээр олон эрхтэн тогтолцоог гэмтээсэн боловч үйл ажиллагааны дутагдал илрээгүй

50-69

б/ Өндөр идэвхижилтэй, түгмэлээр олон эрхтэн тогтолцоог гэмтээсэн ба үйл ажиллагааны дутагдал илэрсэн байх

70-100


3.18

Ревматоид артрит

а\ Өндөр идэвхижилтэй, олон үений үйл ажиллагаа алдагдсан, хөдөлгөөний үйл ажиллагааны алдагдал III зэрэг

50-69

б\ Өндөр идэвхижилтэй, хөдөлгөөний үйл ажиллагааны алдагдал IV зэрэг эсвэл түгмэлээр эрхтэн тогтолцоог гэмтээсэн ба үйл ажиллагааны дутагдал илэрсэн

70-100

70-80

3.19 Васкулит

а\ Өндөр идэвхижилтэй, түгмэлээр эрхтэн тогтолцоог гэмтээсэн боловч үйл ажиллагааны дутагдал илрээгүй

50-69

б\ Өндөр идэвхижилтэй, 70-100

түгмэлээр эрхтэн тогтолцоог гэмтээсэн ба үйл ажиллагааны дутагдал илэрсэн байх

70-80

3.20 Түгмэл хатуурал


50-69

б\ Өндөр идэвхижилтэй, түгмэлээр эрхтэн тогтолцоог гэмтээсэн ба үйл ажиллагааны дутагдал илэрсэн байх

70-100

70-80

3.21 Дерматомиозит, полимиозит


50-69

б\ Өндөр идэвхижилтэй, түгмэлээр эрхтэн тогтолцоог гэмтээсэн ба үйл ажиллагааны дутагдал илэрсэн байх

70-100

70-80

3.22 Үений хэлбэр алдагдах

a) хөдөлгөөний үйл ажиллагааны алдагдал III зэрэг 50-69

б) хөдөлгөөний үйл ажиллагааны алдагдал IV зэрэг

70-80

3.23 Ясны төрөлхийн болон олдмол эмгэгүүд

а) хөдөлгөөний үйл ажиллагааны алдагдал III зэрэг 50-69


70-80

3.24 Нурууны эмгэгүүд


б) хөдөлгөөний үйл ажиллагааны алдагдал IV

70-80

зэрэг

3.25 Мөгөөрсний эмгэгүүд



70-80

3.26 Булчин, шөрмөс, зөөлөн эдийн өвчин



70-80

Амьсгалын эрхтний эмгэгүүд

3.27 Багтраа өвчин

а/ Хүнд хэлбэрийн багтраа

50-60 Эхний 6-12 сар

б/ Маш хүнд хэлбэрийн багтраа /Амьсгалын дутагдлын 2 зэрэг, Зүрхний архаг дутагдалын С үе/

60-80

60-69Эхний 6-12 сар

в/ Маш хүнд хэлбэрийн багтраа /Амьсгалын дутагдлын 3 зэрэг, Зүрхний архаг дутагдалын D үе/

70-90

70-80

3.28 Уушигны паренхимийн тархмал эмгэгүүд(уушигны завсрын эдийн эмгэгүүд)-ийн улмаас үүссэн фиброз

а / Уушгины фиброз: зөгийн үүрийн шинж, амьсгалын архаг дутагдлын III зэрэг, зүрхний архаг дутагдлын “С” үе шат

60-69 НЭМСЭН

б/ Уушгины фиброз: зөгийн үүрийн шинж, амьсгалын архаг дутагдлын III зэрэг, зүрхний архаг дутагдлын “D” үе шат

80-100

70-80

3.29 Гуурсан хоолой тэлэгдэх өвчин, Уушигны

а/Амьсгалын дутагдлын III зэрэг, зүрхний архаг дутагдлын “С” үе шатын аль нэг

50-70

60-69

б/Амьсгалын дутагдлын III 70-80 НЭМСЭН

архаг бөглөрөлт өвчин, Амьсгалын эрхтний гаж, дутуу хөгжил, нурууны деформаци,фибротораксын улмаас үүссэн амьсгалын архаг дутагдал

зэрэг, зүрхний архаг дутагдлын “D” үе шат

Хоол боловсруулах эрхтний өвчин эмгэг

3.30 Улаан хоолойн сорвижилт нарийсал, 50-69 Эхний 2-3 жил

нэмсэн

3.31 Нарийн бүдүүн гэдэсний эмгэг

а/Кроны өвчний хүнд хэлбэр

70-89

50-69Эхний 5 жил

б/Бүдүүн гэдэсний шархлаат үрэвслийн хүнд хэлбэр

50-69

Эхний 5 жил нэмсэн

НЭМСЭН

3.32 Нойр булчирхайн архаг үрэвслийн дахилтат, өвдөлтөт хэлбэр

Хөдөлмөрийн нөхцөл солих 50

50-69

Эхний 6-12 сар

3.33 Элэгний эмгэг

а/ Элэгний HBV, HCV, HDV вирүсийн шалтгаант архаг үрэвсэл /Интерферон эмчилгээнд орсон үед/


б/Элэгний циррозЧайльд-Пьюгийн ангиллаар “В” зэрэг

50-69

в/Элэгний циррозЧайльд-Пьюгийн ангиллаар “С” зэрэг

70-100

70-80

г/ Чайльд-Пьюгийн ангиллаар “А”, “В” үе шатанд циррозын


интерферон эмчилгээ хийх хугацаанд

д/ Элэгний анхдагч билиар циррозын ээнэгшил алдагдлын үе

70-80

е/ Порфирины хожуу үеийн арьс, элэгний хэлбэр

50-69

ё/ Элэг шилжүүлэн суулгасны дараа


ж/ Элгэнд шарлага, судас бөглөлт хийсний дараа

50-69 Эхний 1-2 жил

з/ Элэгний мэс засал хийлгэсний дараах хүндрэл (уураг–тэжээл дутал, элэгний дутагдал, элэг ховхролт )


Бөөрний өвчнүүд

3.34 Бөөрний түүдгэнцэрийн өвчин

а/Архаг гломерулонефрит нефроз, даралттай, холимог хэлбэр

70-80

б/Архаг гломерулонефрит цустай шээх хэлбэр

50

3.35 Бөөрний судасны эмгэг

Бөөрний судасны олдмол гаж хөгжил болон судас дарагдлаас болсон артерийн даралт ихдэлт


3.36 Бөөрний трансплантацын дараахь хүндрэл

1/Бөөр шилжүүлэн суулгасны дараа


2/Давшингуй явцтай архаг ховхролт / отторжение

70-80

3/ Бөөрөнд дахин трансплантаци хийлгэсний дараа


3.37 Бөөрний 1/Цочмог дутагдлын дараа 50-69 Эхний 1 жил

дутагдал 2/Бөөрний архаг дутагдал 1, 2а үе /сийвэнгийн креатинин 200-599 мкмоль/л/

60-69

70-80

3/Бөөрний архаг дутагдал 2б, 3 үе /сийвэнгийн креатинин 600 мкмоль/л ба түүнээс дээш/ 70-100

90-100

Дотоод шүүрлийн өвчнүүд:

3.38 а/ ЧШӨ Хэвшинж 2, хүнд зэргийн ээнэгшил алдагдалтай

50-60

б/ ЧШӨ Хэвшинж 1, архаг ээнэгшил алдагдалтай, өсөлтийн хоцрогдолтой

70-80

в/ Чихрийн шижин өвчний хожуу үеийн аль нэг хүндрэлтэй

1. Том судасны хүндрэл зүрхний шигдээс, тархины цус харвалт, захын судасны эмгэг

70-80

2. Жижиг судасны хүндрэл (ретинопати, нефропати, невропати)

60-80

70-80

3. Том ба жижиг судасны хүндрэлийн улмаас хараа бүрэн алдсан, гемодиализад ордог эсвэл бөөр шилжүүлэн суулгах мэс засал хийлгэсэн, Шаркогийни хөл үүссэн.

90-100

3.39 Тархмал хордлогот бахуу

а/ Бамбайн хордлогын дунд зэрэг, ээнэгшлийн бус үе


б/ Бамбайн хордлогын хүнд зэрэг, ээнэгшлийн бус үе /мэс засал болон радио идэвхт эмчилгээний үр дүнд эутиреод орох хүртэл/

50-60

в/ Нүд (хүнд хэлбэрийн офтальмопати) ба зүрхний (тогтвортой хэм алдагдал, цусны эргэлтийн дутагдал)

70-80

г/ Мэс заслын дараах хүндрэлтэй (кальцийн

60-80

дутагдал-гипопаратиреоз, N.recurrens саа)

70-80

3.40

Гипотиреоз

а/ Хүнд хэлбэр буюу микседемийн хаван, перикардит

50-60

Ээнэгшилд орох хүртэл

б/ Төрөлхийн хэлбэр оюуны болон биеийн хөгжлийн илэрхий

70-80

3.41 Чихрийн бус шижин төвийн гаралтай 70-80

3.42 Өнчин тархины ба бусад шалтгаантай өсөлтийн дааврын дутагдал

а/ Биеийн өндөр 131-140 см бол

50-69 нэмсэн

б/ биеийн өндөр 130 см буюу түүнээс дүүш бол

70-80

3.43 Адреногениталь хам шинж

а/ Энгийн эрших хэлбэр 50-60

б/ Давс хаях хэлбэр 70-80

3.44 Бөөрний дээд булчирхайн архаг дутагдлын хүнд хэлбэр

60-80

50-60

3.45Иценко-Кушингийн өвчин ба хэм шинж

50-69

70-80

3.46 Таргалалт өвчин, 3-р зэрэг, бусад эрхтэн тогтолцооны хүндрэл илэрсэн (Пиквикийн хам шинжтэй, цус эргэлтийн дутагдалтай)

50-60

3.47 Пангипопитиутаризм, гиперпаратиреодизм, феохромоцитома, гипералдостеронизм зэрэг ховор тохиолддог дотоод шүүрлийн эмгэгүүдийн хүнд хэлбэр

70-80

Цусны өвчин:

3.48Аплазийн цус багадалт

60-70

50-69

Эхний 2 жил

3.49 Цус задралын цус багадалт/шөнийн шээсэнд гемоглобин гарах эмгэг, удамшлын микросфероцитоз, аутоиммун цус задрал/

50

50-69

3.50 Гошегийн өвчин 70-80 Эхний 2 жил

3.51 Коагулопатия /Виллебрандын өвчин, Гемофили А ба В/

100

60-70

3.52 Дархлалын шалтгаант ялтас цөөрөх эмгэг (Иммун тромбоцитопени)

90-100

70-80

3.53 Цочмог лейкеми 100

80-90

3.54 Архаг миелолейкеми 80-100

70-80

3.55 Архаг лимфолейкеми 80-100

70-80

3.56 Түгмэл миелома 70-100

70-80

3.57 Жинхэнэ полицитеми (Эритреми) 50-69

3.58 Лимфопролифератив өвчнүүд: /Ходжкины бус лимфом, Ходжкины лимфом, Лимфогрануломатоз/

70-90

3.58 Ясны чөмөг, цусны үүдэл эс шилжүүлэн суулгасны дараах үе

70-80 нэмсэн

Дөрөв. Мэдрэлийн өвчнүүд

Тархи, нугасны судасны өвчин

4.1

Тархины харвалтын (инсульт) уршиг үлдэц байдал

а. Хөдөлгөөн-мэдрэхүйн хөнгөн зэргийн талласан саа

60-69

50-59

Эхний 2 жил

б. Хөдөлгөөн-мэдрэхүйн дунд зэргийн талласан саа, хэл ярианы хөнгөн өөрчлөлт

70-100

60-69

Эхний 2-4 жил

в. Хөдөлгөөн-мэдрэхүйн гүнзгий


талласан саажил, хэлгүйдэл

нэмсэн

г. Хоёр талын хөшүүн саажил, хэл яриа, дуу хоолой, залгихуйн өөрчлөлт, танин мэдэхүйн бууралт, тэнэгрэл

70-100

90-100

Хугацаагүй

4.2 Нугасны харвалтын (миелоишеми, гематомиели) үлдэц байдал

а. Доод мөчний хөдөлгөөн- мэдрэхүйн хөнгөн хос саа


б. Доод мөчний дунд зэргийн хөдөлгөөн-мэдрэхүйн хос саа

70-79

в. Доод мөчний хүнд зэргийн хөдөлгөөн-мэдрэхүйн хос саажил, аарцгийн эрхтний хямрал


г. Дөрвөлсөн хөшүүн саа, хөнгөн зэргийн


д.Хөдөлгөөн-мэдрэхүйн дөрвөлсөн саажил, аарцгийн эрхтний хямрал


Мэдрэлийн системын халдварын шалтгаант өвчнүүд, Мэдрэлийн миелингүйжих эмгэгүүд

4.3

Тархины бүрхэвч, тархины эдийн үрэвслийн урхаг үлдэц (менингит, энцефалит, менингоэнцефалит)

а. Толгойн архаг өвдөлт, үе үе сэдрэх явцтай, мэдрэлийн бичил тархмал шинжтэй

50-69


б. Тархины мэдрүүлийн саа, уналт таталт, тэнцвэрийн өөрчлөлт

70-79Эхний 3-4 жил

в. Тархи усжилт, тэнцвэргүйдэл, тэнэгрэл, шээс задгайрал


Нугасны үрэвсэл

а/ Полиомиелитын үлдэц


4.4 (миелит), мэнэнт-нугасны үрэвсэл (менингомиелит), нугасны саа ,урхаг үлдэц

50

б/ Доод мөчний хөдөлгөөн мэдрэхүйн хөнгөн саа


в/ Доод мөчний дунд зэргийн хөдөлгөөн мэдрэхүйн хос саа


г/ Доод мөчний хөнгөн зэргийн хөдөлгөөн мэдрэхүйн хос саа


д/Доод мөчний хүнд зэргийн хөдөлгөөн мэдрэхүйн хос саажил, аарцгийн эрхтний хямрал


е/ Дөрвөлсөн хөшүүн саа

70-79 Эхний 2-4

ё/дөрвөлсөн саажил,аарцгийн эрхтний хямрал


4.5 Тархмал хатуурал, түүнтэй төст эмгэг

а. Сэдрэх явцтай, дунд зэргийн саа, тэнцвэрийн өөрчлөлт

50-60

70-79


б. Хараа, хэл ярианы өөрчлөлт, хавсарсан саажил, тэнцвэрийн өөрчлөлт, аарцгийн эрхтний хямрал

70-100

80-90


4.6 Тархи-нугасны тархмал үрэвслийн (энцефаломиелит) урхаг

а. Тархины мэдрүүлийн саа, мөчдийн хөнгөн зэргийн хөдөлгөөн-мэдрэхүйн саа


нэмсэн

б. Залгиур хоолойн саажил, мөчдийн дөрвөлсөн хөдөлгөөн- мэдрэхүйн саажил, татангир, аарцгийн эрхтний хямрал


нэмсэн

4.7 Тэмбүүгийн шалтгаант нугасны

а. Тэнцвэрийн өөрчлөлт


нэмсэн

хатангир (табес)

б. Хараа, тэнцвэрийн өөрчлөлт, аарцгийн эрхтний хямрал


нэмсэн

Мэдрэл-булчингийн өвчин4.8 Булчин

даамжрах сөнөрөл (миодистрофи, миотони)

а. Хөдөлгөөний хязгаарагдал, булчингийн хатангирал


б. Хөдөлгөөн үлэмж хязгаарлагдаж, булчин хатангиртсан, татангир, явж чадахгүй, суугаа байрлалтай


4.9 Нугас-булчин хатангирал (спинал амиотрофи), мэдрэл-нугас хатангирал (неврал амиотрофи)

а. Хөдөлгөөний хязгаарлагдал, булчингийн хатангирал


б. Хөдөлгөөн үлэмж хязгаарлагдаж, булчин хатангирсан, татангир


4.10 Хатангиралт хатуурал

а. Дээд, доод мөчний хатангирт саа, эхлэл үе


б. Тагнай, залгиур хоолойн саа, мөчдийн хатангирт саажил


4.11 Булчин сулрал (миастени)

а. Хэсэг газрын байршмал сулрал, сэлгэх явцтай: нүдний алим, нүүр, залгиурын саа


б. Булчингийн тархмал сулрал, булчин сулрах криз


Хөдөлгөөний тогтолцооны өвчин4.12 Паркинсоны

өвчин, паркинсонизм

а. Өвчний эхлэл үе, салганалтай


50-69


б. Хөдөлгөөн хомс, салга


в. Даамжирч, хөдөлгөөн үлэмж


хомсдсон

4.13 Эмгэг хөдөлгөөнтөл (гиперкинез)

а. Мушгирах хөдөлгөөнтөл (торсион дистони)


б. Бүжил төст хөдөлгөөнтөл (хореа)

70-79 Эхний 4жил

в. Нүүр-ам-эрүүний хөдөлгөөнтөл


г. Толгой, хүзүү, гар, хөлийн эмгэг хөдөлгөөнт гаж байрлал


4.14 Нугас-бага тархины тэнцвэргүйдэл (спиноцеребрал атакси)

а .Тэнцвэрийн өөрчлөлт дунд зэрэг


б. Тэнцвэр, хэл ярианы өөрчлөлт гүнзгий


4.15 Гэр бүлийн хөшүүн хос саа

а. Хөшүүн саагийн даамжрал алгуур


б. Хөшүүн саагийн даамжрал гүнзгийрсэн


Тархи, нугасны гэмтлийн үлдэц эмгэг4.16 Тархи,

нугасны гэмтлийн дараах урхаг байдал

а. Тархи эмгэгшлийн хамшинж, толгойн архаг өвдөлт, тархмал бичил органик шинж



б. Эпилепсийн олон дахилтат уналт, зан төрх, хэл ярианы өөрчлөлт, танин мэдэхүйн бууралт

50-69

в. Тархи, нугасны мэс заслын дараах урхаг эмгэг: тархины мэдрүүл ба мөчдийн саа, саажил, тэнцвэрийн өөрчлөлт, аарцгийн эрхтний хямрал, уналт таталт


Тархи, нугасны хавдар, хавдар-төст эмгэг4.17 Тархи,

нугасны хавдрын мэс заслын дараах үлдэц байдал

а. Мэс заслын дараах үлдэц өөрчлөлт хөнгөн зэргийн


б. Гүнзгий голомтот өөрчлөлт, уналт таталт


Захын мэдрэлийн өвчин4.18 Мөрний

сүлжээний саа (мөрний дээд, доод плексопати)

Мөр-бугалга, гарын нэг талын хатангирт саа


4.19 Дээд мөчний ганц мэдрүүлийн саа (мононевропати)

а. Сарвуу, хурууны саа Хөдөлмөрийн нөхцөл солих

Эхний 2 жил

б. Сарвууны саажил, хатангирал, мэдрэхүйн өөрчлөлттэй, эмчилгээнд засралгүй

50-70

50-69

Эхний 4 жил

4.20 Бүсэлхий-ууцны сүлжээний саа (бүсэлхийн плексопати)

а. Нэг хөлийн саа, дунд зэргийн


б. Хоёр хөлийн гүн саажил


4.21 Доод мөчний ганц мэдрүүлийн саа (мононевропати)

а. Нэг талын тавхайн саа Хөдөлмөрийн нөхцөл солих

б. Хоёр талын тавхай, шилбэний саа

50-69 4 Эхний жил

4.22 Олон мэдрүүлийн саа (полиневропати)

а. Дөрвөн мөчний хөнгөн үлдэц саа


б. Дөрвөн мөчний гүнзгий саа


4.23 Гавал-тархины мэдрүүлийн дан ба

а. Нүдний хөдөлгөөний саа, зовхи буух, нүд хялрах


Эхний 1 жил

б. Нүүрний булчингийн Хөдөлмөрийн Эхний 1 жил

хавсарсан саа (краниал моно-, полиневропати)

саа, хатангир нөхцөл солих

в. Тагнай, залгиур, төвөнхийн саа (гунших, хахаж цацах, хэлгий тультраа, дуугайрал)


4.24 Нурууны спондилёз, спондилостеоартропати болон нугалмын жиийргийн (диск) ивэрхийн шалтгаант хүзүү, сээр, бүсэлхий, ууц, дээд, доод мөчний мэдрэлийн язгуурын өвдөлт, дарагдлын хамшинж (радикулопати)

а. Нугасны язгуур мэдрүүлийн дарагдлын радикулопати хам шинж: өвдөлт, рефлекс, мэдрэхүй, хөдөлгөөний хүрээний өөрчлөлт, булчин чангарал, нуруу муруйлт


б. Нугалмын дискийн ивэрхийн шалтгаант өвдөлт бүхий хөлийн тавхайн юмуу гарын сарвууны саа (мэс заслын дараах байдал буюу сэргэлт өгөөгүй, аарцгийн эрхтний үйл ажиллагааны хямрал(шээс баас задгайрах эсвэл хоригдох))


4.25 Эпилепси а. Уналт цөөн давтамжтай, эмчилгээнд хянагдаж буй тохиолдол



б. Уналт таталтын давтамж хэт олон, зан төрх, ой ухааны өөрчлөлттэй, эпилепсийн үргэлжилсэн таталтад үе үе ордог

70-90

60-80

Мэдрэлийн тогтолцооны хөгжлийн гажиг4.26 Үлдэц бүхий

органик тархи эмгэгшил (энцефалопати)

а. Талласан хөшүүн саа 50-69 Эхний 2-4 жил

б. Доод хөшүүн хос саа 50-69 Эхний 4 жил

в. Мөчний саажил, татангир, хэл яриа, оюун ухааны хомсдол, уналт таталт


4.27 Тархи, нугасны гаж хөгжил, гидроцефали, нугас хөндийтөл (сирингомиели) Арнольд-Киарын гажиг, ивэрхий

Танин мэдэхүй, оюуны хомсдол, мөчний саажил, хатангирал, мэдрэхүйн өөрчлөлт, тагнай, залгиурын саа, шээс задгайрал


Тав. Нүдний өвчин

5.1

Нэг нүд нь зохих эмчилгээ хийгдсэний дараа, таарсан шилтэйгээ /харах чадал 0,3-0,1/Хоёр нүдний харах чадал 0,05 буюу түүнээс доош

50-69

5.2

Хоёр нүдний сайн харж байгаа нүд нь зохих эмчилгээ хийгдсэний дараа, таарсан шилтэй, 006-0,09 боловч хоёр нүдний харааны талбайн алдагдалтай

70-100

70-89

5.3 Хоёр нүдний хараа зохих эмчилгээ хийгдэсний дараа, таарсан шилтэй 0,05 буюу түүгээс доош /2,5 м зайд гарын хуруу тоолох төдий /

70-100


5.4 Төрөлхийн өнгөний гажигтай / нүдний өнгөний хараа шаардагдах бүх төрлийн жолооч, нисгэгч, лаборант, зураач болон бусад/


Зургаа. Чих, хамар, хоолойн өвчин

Сонсгол тэнцвэрийн эрхтэнтэй холбоотой үйл ажиллагааны өөрчлөлт:

6.1 Холимог хэлбэрийн хоёр чихний сонсгол бууралтаар мэдрэл-мэдрэхүйн дунд зэргийн /41-55 дб/ сонсгол бууралттай бол

50-60 нэмсэн

6.2 Хоёр чихний сонсгол бууралтаар дамжуулах ба мэдрэл, мэдрэхүйн хүндэвтэр зэргийн /56-70дб/ сонсгол бууралттай бол

60-70

60-69

6.3 Хоёр чихний сонсгол бууралтаар хүнд зэргийн /71-90дб/ сонсгол бууралттай

60-70

бол

70-80

6.4 Олдмол дүлий үед /2 чихний сонсгол 90дб –ээс дээш / хэлтэй бол

70-100

80-90


6.5 Төрөлхийн таг дүлий /хэлгүй бол/ 70-100

100


6.6 Вестибуляр гаралтай, эмийн эмчилгээнд сайжирдаггүй, олон дахилттай толгой эргэлт, тэнцвэрийн өөрчлөлт, үүнтэй холбоотой огилт бөөлжилт, чих шуугих, сонсгол бууралтын үед

а/Хөнгөн 50 50-80

б/Дунд 60

в/хүнд 70

6.7 Чихний мэс заслын дараах байдал 50-60 Эхний 6 сар -2,5 жил нэмсэн

6.8 Хамрын салстын архаг үрэвсэл

Хамрын салстын архаг хатингарт үрэвсэл, III үе

50

50

Эхний 2 жил

Хамрын салстын архаг хатингарт үрэвсэл, IV үе

70-100

70

6.9 Хамрын ухархайн ба гавлын хөндийн хүндрэлийн мэс заслын дараах байдал

70-80

6.10 Протез хийвч үйл ажиллагаа нь сэргэхгүй болсон эрүү тагнайн гажиг

70-90

100Хугацаагүй

6.11 Төвөнхийн үйл ажиллагааны өөрчлөлт ,хавдрууд

а/ Төвөнхийн хоргүй хавдрууд, хавдар төст үүсгэврүүдийн улмаас үүссэн дууны үйл ажиллагааны алдагдал

50


б/ Дууны хөвчийн хоёр талын саа


в/ Төвөнхийг хэсэгчлэн тайрах хагалгааны дараах байдал


г/ Төвөнхийг бүтнээр нь авах хагалгааны дараах байдал


д/ Чих хамар хоолойн хорт хавдруудын 3,4 –р үе


Долоо. Мэс заслын өвчин

Уушигны идээт өвчнүүд:

7.1 Өвчний I үе буюу ерөнхий хордлоготой, өвчин ойрхон хурцдаж удаан үргэлжлэх тохиолдлууд


7.2

Өвчний III үе буюу биеийн байнгын ерөнхий хордлого илэрхий бөгөөд амьсгалын дутагдал үүссэн бүх биеийн амилойдоз хавсарсан


Гялтангийн идээт архаг үрэвсэл:

7.3 Гялтангийн хөндийд идээт цоорхой үүссэн, биеийн ерөнхий хордлого илэрхий боловч амьсгалын дутагдалгүй


Уушигны хагалгааны дараах байдал:

7.4 Өрөөсөн уушгиа авахуулсан, биеийн ерөнхий байдал хөнгөн, амьсгалын дутагдалгүй


50-60

Эхний 1 жил

7.5 Үрэвсэл, хагалгааны дараа цээжний гялтангийн их наалдац үүссэн, амьсгалын дутагдал илэрсэн

50-60 Эхний 1,5 жил

7.6 Улаан хоолойн өвчин (ахалази, цүлхэн, түлэгдэх, соривжилт, нарийсалт)


Зүрхний мэс заслын дараах үе:

7.7 Зүрхний төрөлхийн гажгийн хагалгааны дараах үе (ээнэгшил, ээнэгшил алдалтын байдлаас)

50-70 Эхний 1-1,5 жил

7.8 Зүрхний олдмол гажигуудын үед хийсэн хагалгааны дараах үе (ээнэгшил алдалтын байдлаас)


7.9 Зүрх судасны зохиомол суулгац хийлгэсэн тохиолдлууд

Хөдөлмөрийн нөхцөл солих 50 50 Эхний 1 жил

7.10 Электростимулятор тавигдсаны дараах үе

50Эхний 1 жил

Тархи, нугасны мэс заслын дараах үе:

7.11

Тархины мэс заслын дараа тал саатай буюу хоёр хөл ба дөрвөн мөчний гүн саатай тохиолдол (нөхөн сэргээх эмчилгээнд засрал авахгүй)


7.12 Тархины мэс заслын дараа тал саажилттай, хэл ярианы өөрчлөлтгүй

50-69

7.13 Нугасны мэс заслын дараа 2 хөл саажилттай аарцгийн эрхтний үйл ажиллагааны хямралтай


7.14 Мэс заслын эмчилгээ хийсэн боловч хавдрыг бүрэн аваагүй

а/ хортой хавдар нь гистологийн шинжилгээгээр батлагдсан


б/ хоргүй хавдар нь гистологийн шинжилгээгээр батлагдсан


7.15 Захын мэдрэлийн мэс засал хийлгэсний дараа сэргээлт муу


7.16 Мэс заслын дараа сэтгэцийн өөрчлөлттэй (энцефалопатия) тохиолдолд

60-69

7.17 Тархи, нугасны мэс заслын дараа хүндрэлгүй

Хөдөлмөрийн нөхцөл солих,


7.18 Тархи нугасны мэс заслын дараа унадаг өвчинтэй болсон (уналтын байдлаас)


7.19 Тархинд байгаа эмгэгийг мэс заслын аргаар эмчлэх боломжгүй (иноперавельный)


Гэдэсний наалдац өвчин:

7.20

Нарийн, бүдүүн гэдсэнд хагалгаа хийлгэсний дараа ямар нэг хэлбэрийн цоорхой үүсгэсэн хүндрэлээс шалтгаалж тураал үүссэн

70-80 Эхний 1-1,5 жил

7.21 Хоёроос дээш удаа гэдэс нь түгжирч хагалгаа хийлгэсэн, үйл ажиллагааны хямралтай

50-69

Хөлийн судас битүүрэх өвчин:

7.22 Хөлийн хуруунд трофик өөрчлөлт илэрхий үүссэн, хурууны үзүүр үхжиж эхлэх үе


7.23 Энэ өвчнөөр хөлийн аль нэг түвшинд тайруулсан


7.24 Хөлийн гүн венийн судсанд эмгэг тогтсон шинж илрэх хөлд байнгын хаван, трофик өөрчлөлт үүссэн


Эхний 1,5 жил

Ходоод, 12 хуруу гэдэсний хагалгааны дараах үе:

7.25 Хагалгааны дараа хоол боловсруулалт муудаж турж, эцэх бусад хүндрэлтэй 50-60

1жил

Эхний 1,5-2 жил

7.26 Ходоодоо бүрэн тайруулж, зондоор хооллодог


Элэг ба нойр булчирхайн өвчнүүд:

7.27 Элэг хатуурах өвчний улмаас дэлүү томорсон, хагалгааны дараах үе (дэлүүний артери бөглөснөөс)


7.28 Элэгний бэтэг хагалгааны дараах идээт хөндий, цоорхой, наалдац үүссэн хүндрэлтэй тохиолдлууд

70-80 Эхний 1,5-2 жил

7.29

Элэгний хавдрын улмаас хийгдсэн хагалгаа элэгний судас бөглөх эмчилгээний дараах байдал (хортой, хоргүй) хүндрэл, хордлого


7.30 Элэг уйланхайтах, өвчний хүнд үеийн 50-60 Эхний 1 жил

мэс заслын дараа

7.31 Нойр булчирхайн мэс заслын дараах байдал


7.32 Элэгний үүдэн вен залгах мэс заслын дараах үе


Ясны архаг идээт үрэвсэл:

7.33

Мэс заслын эмчилгээ хийлгэсэн боловч биеийн ерөнхий хордлого нэмэгдсэн буюу ясанд эмгэг өөрчлөлт үргэлжилсэн

60-70


7.34 Энэ өвчний үед гар, хөл тайрах мэс засал хийгдсэн

60-100


Рейногийн өвчин:

7.35 Гарын хуруунд трофик өөрчлөлт гарч, цусгүйдэл болж, байнгын өвдөлттэй

Хөдөлмөрийн нөхцөл солих50 50

Эхний 1-1,5 жил

7.36 Өвчин даамжирч гарын хуруунуудад их хэмжээний үхжил үүсч тайрах мэс засал хийгдсэний дараах үе


Бөөр, шээс дамжуулах эрхтэний мэс заслын өвчнүүд:

7.37 а/ Хоёроос дээш удаа шээдэг сүвний нарийсалд мэс засал хийсэн боловч сүвний нарийсал дахисан, нөхөн сэргээх боломжгүй цистом гуурстай тохиолдолд


б/ Түрүү булчирхайн хорт хавдар 90-100 Хугацаагүй

в/ Шээс дамжуулах доод замын эмгэгийн улмаас шээсний гаралт саатаж бөөрний дутагдалд орвол

70-90

7.38 а/ Давсаг авах мэс засал хийлгэсэн, хиймэл давсагтай цистомын гуурстай тохиолдолд

90-100

б/ Давсаг, шээлгүүр, шээдэг сүвний хоргүй хавдрын давтан мэс заслын дараах үе

50-60

50-69

7.39 а/ Давсаг үтрээний цоорхой үүссэн шээс задгайрах


б/ Шээлгүүр үтрээний цорго үүссэн шээс задгайрах


7.40 а/ Бөөрний чулуу, бөөр усжих болон шээлгүүрийн дамжуулах үйл ажиллагааны алдагдлын улмаас дэгээ гуурс (стент) тавиулсан, эсвэл гадна гуурс (нефростом) тавиулаад байнга солиулдаг тохиолдолд

65-69

70-80

б/ Бөөр, шээлгүүрт нөхөн сэргээх мэс засал хийсэн боловч өвчин сэдэрсний улмаас байнгын гуурс тавиулсан.

70-80

7.41 Бөөрний дээд булчирхайд хийгдсэн хагалгааны дараах байдал


Шулуун гэдэсний өвчнүүд:

7.42 Бүдүүн, шулуун гэдэс тайрах хагалгааны дараа гэдэсний цоорхой үүссэн


7.43 Бүдүүн гэдэсний өвөрмөц гаралтай шархлаат үрэвслийн дахилттай, хүндрэлтэй хэлбэр


7.44 Парапроктит өвчний улмаас хэд хэдэн удаа хагалгаа хийлгэж байнгын цоорхойтой

50-70 Эхний 1,5-2 жил

Хорт хавдрууд:

7.45

Клиник рентген, цитологи, дуран болон бусад шинжилгээнүүдээр онош нь батлагдсан I,II үеийн хорт хавдрууд хагалгааны дараах үе

50-692 жил Эхний 2-3 жил

7.46 Хол, ойрын эрхтэндээ үсэрхийлж, III,IV үедээ орсон хорт хавдрууд


7.47

Хорт хавдрын улмаас уушиг, ходоод, элэг бөөр, шулуун гэдэс зэрэг эрхтэн тайрсан ба авах хагалгаа хийлгэсний дараах байдал


7.48

Туяа эмчилгээ хийлгэж эдгэрсэн боловч эмчилгээний дараах хүндрэлтэй (индурац, тэжээллэгийн шалтгаант

70-80 2 жил


эдгэхгүй шархлаа, цорго үүсэх)

7.49 Хавдрыг эмчилсний дараа дахилт, үсэрхийлэл өгөөгүй

50 Эхний 1-1,5 жил

Хоргүй хавдрууд:

7.50 Хоргүй хавдрын улмаас уушиг, ходоод, элэг бөөр, шулуун гэдэс зэрэг эрхтэн тайрах хагалгаа хийсний дараах байдал

50-602 жил


7.51 Эрхтэн шилжүүлэн суулгасан хагалгааны дараах үе

60-80

70-80

2 жил


7.52

Хоргүй хавдар, хавдар төст өвчний улмаас орчны эд эрхтэнийг дарсан үйл ажиллагааг алдагдуулсан , өвчтөний биеийн байдал, нас, хавсарсан өвчин, хавдрын байдал зэрэг шалтгаанаас мэс засал хийх боломжгүй тохиолдлууд, тэдгээрийн хүндрэл


Найм. Эх барих, эмэгтэйчүүдийн өвчин

8.1 Төрөх үеийн гэмтэл ба мэс заслын улмаас үтрээ, давсаг, шулуун гэдэсний аль нэгэнд нь цоорхой үүсч өтгөн, шингэнээ барьж чадахгүй гаргах

50-70


8.2

Төрсний болон мэс заслын дараа аарцаг, умай, хөлний гүний хураагуур судсанд тромбофлебит болж хүндэрсэн, явц нь архагшин, хурцдах, хийсэн эмчилгээнд засал авахгүй


50-60

Эхний 1 жил

8.3 Умайг бүхлээр эсвэл үтрээн дээгүүр тайрах мэс засал хийгдсэний дараа шээс задгайрах, байнга савирах

50

50-60

8.4 Байнгын шаналгаатай эмэгтэйчүүдийн бэлэг эрхтэний болон бусад эрхтэний /шулуун гэдэс, элэг, чацархай/ эндометроз өвчин

50-60

50-69

8.5 Хүнд, халуун хортой нөхцөлд ажилладаг зуршсан зулбалт, дутуу төрөлттэй эмэгтэйчүүд


8.6 Мэс засал хийлгэсний дараа умайн урвалт дахисан


Ес. Арьсны өвчин

9.1 Мөөгөн үлд, хавдрын, гүвдрүүт, улайралт үе

50-70

50-696 -12 сар

9.2 Хайрст үлд, олон жил үргэлжилсэн, тархмал, хөрзөнт, улайралт, үе мөчний, шүүдэст хэлбэр

50


9.3 Жинхэнэ цэврүүтэл, арьс, салстыг тархмалаар гэмтээсэн, 6 сараас дээш хугацаагаар үргэлжилж байгаа


9.4

Удамшлын гаралтай арьсны өвчнүүд, хүнд хэлбэр

а/ Төрөлхийн цэврүүт хөрс хайлал

50-60

70-806-12 сар

б/ Загасан хайрстал, тархмал

50-60


в/Нейрофиброматоз 50-60

70-80


г/ Кератодермийн , тархмал ба хязгаарлагдмал

50-70


9.5 Тархмал зангилаат маажуур 50 Эхний 6-12 сар

9.6 Арьсны идээт өвчин, олон дахилтат, ургацагт шархлаат хэлбэр

50-70

70Эхний 3 жил

9.7Мэдрэл харшлын шалтгаант архаг загатнаат арьсны үрэвсэлт өвчнүүд

а/Атопийн үрэвсэл50


б/Тархмал экзем50

50

в/Дисгидроз экзем50


9.8Дюрингийн өвчин

50


9.9 Пемфигойд /цэврүүшил/ 50-69 Эхний 3 жил

9.10 Зээрэнцэг маягийн улаан чонон яр 50-70 6 сар-12 сар

9.11 Арьсны тархмал улайралт 80-100 6 сар-12 сар

9.12 Зангилаат улайрал 50-70 6 сар-12 сар

Арав. Гэмтэл, согогийн өвчин

Атгаал чөмөгний толгойн гаднах ба доторхи хугарал:

10.1 Атгаал чөмөгний толгойн анатомийн хүзүүний хугарал /толгойн үхжил үүссэн бол/

50-69 Хөдөлмөрийн нөхцөл солих Эхний 1жил

10.2

Атгаал чөмөгний гандан хэсгийн хугарлын бороолоогүй, бороололт удааширсан, хуурамч үе үүссэн, яс онгойж дутсан, тэжээлийн ба үйл ажиллагааны алдагдалтай

70-80


Атгаал чөмөгний булууны үе дайрсан хугарал:

10.3

Булуу дайрч Т ба Ү хэлбэрээр хугараад удсан ба буруу байрлалд бороолж үйл ажиллагаа нь алдагдсан тохойн үений хөдөлгөөний хомсдол үүссэн хугарал

50-69


10.4

Толгойт ёврон, товруу хугараад үений завсарт орж хавчигдсан эсвэл дотор талын товруу хугараад богтосны мэдрэлийг дарснаас гарын үйл ажиллагаа алдагдсан

50-60


Шуу, богтосны дээд төгсгөлийн үе дайрсан хугарал:

10.5 Сэлтэрхий нь үений завсарт орж тохой нугарахад саад болсон, титэм сэртэнгийн хугарал


50-60

Эхний 06 сар Эхний 1 жил

10.6 Шуу ясны Монтежда, Галейци зөрүүтэй хугарал


10.7

Шуу ясны толгой ба хүзүүгээр хугарч, бяцарч зөрж үений хөдөлгөөнийг хязгаарласан ба зарим үед түгжих шинж тэмдэгтэй хугарал

50-60

50 Эхний 1 жил

9. 10.8 Шуу ясны хугарамтгай хэсгийн хугарал дангаар буюу богтос чөмөгний доод метафизийн хугаралтай хосолсон тохиолдолд мэдрэл тэжээлийн хямралтай, шуу сарвуу хуруунуудын

50-65 Эхний 06 сар Эхний 2 жил

үеэр хөдөлгөөн хязгаарлагдсан, барих атгах үйл ажиллагаа муудсан

10.9 Шууны тэжээл алдагдлын Фолькманы хомсдол

50

50-60

10.10 а/ Бугуйн жижиг яснуудын (сар ба завь хэлбэрт) хугарал, бороолоогүй , өвдөлттэй, үйл ажиллагааны алдагдалтай


50-60

Эхний 2 жил

б/ 2 шууны ясны (шуу, богть чөмөг) хугарал зөв биш бороолсон, хуурамч үе үүссэн


в/ Шууны болон дундын, богтны мэдрэлийн мэдрэхүй болон хөдөлгөөний гүнзгий өөрчлөлт

50-65

Алганы олон шивнүүр ясны хугарал:

10.11 Бороолоогүй эсвэл зөрөө ихтэй бороолж, сарвууны атгах ажиллагаа алдагдсан

50-60 Хөдөлөмрйин нөхцөл солих 50 Эхний 1жил

10.12 Сарвууны нугалагч, тэнийлгэгч шөрмөсний гэмтлийн үлдэц

50-55Эхний 2жил

Аарцаг сүүжний ясны хугарал:

10.13 Аарцгийн дээд доод цагираг тасарсан хугарал, мултрал зөрөөтэй бороолж эдгэрсэн, аарцагны хэлбэр алдагдсан

50-60Эхний 1 жил Эхний 5 жил

10.14 Аарцгийн цагираг хагас буюу бүрэн тасарсан хугарал (мальгена хэлбэрийн мултрал)

50-65Эхний 1 жил Эхний 2 жил

10.15 Аарцгийн дотоод эрхтэний гэмтэлтэй хавсарсан нийлмэл хугарлууд

60-80


10.16 Сүүжний тогооны ирмэгийн хугарлын үлдэц

50-70


10.17 Сүүжний тогооны цөмөрсөн хугарлын үлдэц

65-85


Дунд чөмөгний хугарал:

10.18 Дунд чөмөгний хүзүүний үе доторхи 50-69 Хөдөлмөрийн

хугарлын бороо удаашралтай эсвэл хугархайнууд нь шигдсэн

нөхцөл солих 50

Эхний 2 жил

10.19 Дунд чөмөгний хүзүү болон гандан хэсгийн хуурамч үе үүсч ясны тэжээл, гишгэх үйл ажиллагаа алдагдсан, мөн эндопротез тавиулсны дараах үе

50-69

10.20 Дунд чөмөг, шилбэний хугарлын улмаас хөлт 3 см-ээс дээш богиноссон, нуруу аарцаг хазайсан


10.21 Дунд чөмөгний гандан хэсгийн хугарал (бороо удааширч хөлийн явах, гишгэх үйл ажиллагаа алдагдсан үед)


10.22 Өвдөгний үе доторх хугарал, хагас ба бүрэн мултрал, урд хойд чагтан холбоос, дотор гадна холбоосуудын ужиг гэмтэл



10.23 Дунд чөмөгний эргүүлэг дайрсан хугарлын үлдэц


Шилбэ, шагай, тавхайн ясны хугарал:

10.24 Шилбэний 2 ясны хүндрэлгүй хугарал 50 Эхний 06 сар Эхний 1 жил

10.25 Шилбэний 2 яс хугарч зөрөө ихтэй бороолсноос богиносож, тахийж хөлийн тулгуур алдагдсан


10.26 Шаант чөмөгний хуурамч үе үүссэн, бороолоогүй, бороо удааширсан хугарал


10.27

Гэмтлийн шалтгаантай шилбэ тавхайн мэдрэл судасны хавсарсан гэмтэлтэй хугарлын үлдэц

50-55


10.28

Шагайн үе дайрсан хугарал, хавчаар яснуудын хугарал,мултрал, шаант тахилзуур ясны үелэмжийн /сендосмоза/ гэмтлийн үлдэц

50-60


10.29

Тавхайн жижиг яснууд улны шивнүүрүүдийн хугарал, мултрал буруу бороолсон үед улны хүрээ өөрчлөгдөж үйл ажиллагаа алдагдаж гишгэхэд их эмзэглэлтэй

50-60Эхний 06 сар

Эхний 1 жил

10.30 Өсгий, шагайн яснуудын зөрөөтэй хугарал буюу мултрал бяцрал (мэдрэл тэжээлийн дутагдал, шархлаатай бол)


10.31 Шилбэний ясны бороо удааширсан ба хуурамч үе үүссэн яс онгойж дутсан

50-60 Эхний 01 жил Эхний 2 жил

10.32 Шагайн 2-3 хавчаарын хугарал үений мултралтай хосолсон

50-60 Эхний 06 сар

Эхний 1 жил

Хавирганы ясны хугарал:10.33 Олон хавирга хугарч зөрөөтэй бороолж

эдгэрэх, цээжний хэлбэр дүрс алдагдаж амьсгалын дутагдалтай бол

50-60

Түлэнхийн өвчин:10.34 III-ын А,Б IV зэргийн түлэгдэл биеийн

гадаргуугийн 15-аас дээш хувийг хамарсан тохиолдол

70-100

70-80

10.35 Түлэнхийн уршгаар зонхилох гарны эрхий, долоовор, дунд хуруунуудын үйл ажиллагаа нөхөн сэргээх мэс засал эмчилгээнд засагдаагүй болон мухар болсон бол

50-70

50-69

10.36 3,4 дүгээр зэргийн түлэнхийн улмаас цоройн суналт багассан, үений хөдөлгөөн хомсдсон, нөхөн сэргээх мэс засал эмчилгээнд засагдаагүй бол

50-70

70-80

10.37 Биеийн гадаргууны 18 хувиас бага талбайтай 3,4 дүгээр зэргийн түлэгдлийн улмаас гар, хөл, хүзүү, толгойн хөдөлгөөнийг эрс хязгаарласан нөхөн сэргээх мэс засал эмчилгээнд засагдаагүй бол

50-70

50-69

Том үений хөдөлгөөн алдагдалт:10.38 Нуруу гулсалтын хүнд хэлбэрийн үед

нуруу 0.5 мм-ээс дээш гулссан байвал50-70

50-69

10.39 Том үений хэлбэр, хөдөлгөөн алдагдуулах өвчний хүнд хэлбэр


10.40 Том үе буруу байрлалд хөдөлгөөнгүй бороолж үйл ажиллагаа нь их хэмжээгээр алдагдсан 50-70

50.-69


10.41 Дунд чөмөгний хүзүүний өнцөг 50-69 Эхний 5 жил

багасалтын хүнд хэлбэр нуруу хотойлттой хөл богиносолт, өвдөлттэй хавсарвал

Яс, үений түгээмэл өвчин:10.42 Педжетийн өвчин, Реклингхуазений

өвчний хүндэвтэр хэлбэр50-69

10.43 Яс, ясны чөмөгний үрэвсэл (гэмтлээс) хатуурал, хөндий үүссэн, яс сийрэгжилт бүхий хүнд хэлбэр

50-69

10.44 Түнхний төрөлхийн мултрал үений хэлбэр хөдөлгөөн алдагдах өвчний шинж тэмдэгтэй, нуруу, аарцагт өөрчлөлт орсон

50-69

10.45 Нуруу мурийх, бөгтийж мурийх өвчний 3,4 дүгээр үе (нуруу ба цээжний хэлбэр алдагдсан дотоод эрхтнүүдийн байрлал өөрчлөгдсөн

50-70

50-69

10.46 Ясны тэжээл алдагдлын үхжлүүд /остеохондропатия/

50-69

10.47 Ясны фиброз, дисплазийн бусад өвчнүүд/ фиброзная дисплазия/

50-69

10.48 Ясны төрөлхийн хугаралттай эмгэг /несовершенный остеогенез/

50-69

10.49 Ясны системийн мөгөөрсжилт эмгэг/ хондродистрофия/

50-69

ТайралтуудХөлний тайралтууд:10.50 Шилбэ аль нэг түвшинд

мухар1тал 70-90


2 тал 70-80 Хугацаагүй

10.51 Гуя аль нэг түвшинд мухар бол 70-90


10.52 Гэмтлийн улмаас 2 хөлийн хуруунууд тайрагдсан тулах эрхтний үйл ажиллагаа хүндээр алдагдсан

70-80


10.53 Түнхний үеэр тайрагдсан 70-100


10.54 Шпорын үеэр тайралт хийгээд мухар тавхай нь согогтой болсон, нөгөө хөлийн тавхайн хуруунууд (1-5) тайрагдсан бол, 2 талын лисфранкын үеэр мухар

70-90


Гарын тайралтууд:10.55 Нэг гар аль нэг түвшинд мухар 50-69 Хугацаагүй

10.56 Хоёр гар аль нэг түвшинд мухар 70-100 Хугацаагүй

10.57 Нэг гар аль нэг түвшинд мухар, нөгөө гарын үйл ажиллагаа хязгаарлагдсан


10.58 Зонхилох талын эрхий, долоовор, дунд хуруунууд гурвуулаа алга шивнүүрийн болон хуруу хоорондын дунд үеэр тайруулсан

50-60


10.59 Зонхилох талын эрхий, долоовор хуруунууд хоёулаа алга шивнүүрийн үеэр тайруулсан


10.60 Мөр тохой, өвдөгний дурангийн хагалгааны дараах үе

50-601 жил

------------------//-----------------

Хүн амын хөгжил, Нийгмийн хамгааллын сайд,Эрүүл мэнд, спортын сайдын 2015 оны ... дугаар

... сарын ... -ны өдрийн ... тоот хамтарсан тушаалын хоёрдугаар хавсралт

МЭРГЭЖЛЭЭС ШАЛТГААЛСАН ӨВЧНИЙ ЖАГСААЛТ

Д/д Өвчний нэр, үе шат Хөдөлмөрийн чадвар алдалтын хувь, хэмжээ

1.Мэргэжлээс шалтгаалсан уушгины өвчнүүд

Уушги тоосжих өвчин

1.1

Уушги тоосжих өвчний 1-р үе Хөдөлмөрийн

нөхцөл солих, 40

1.2Уушги тоосжих өвчний 1-р үе, амьсгалын дутагдлын 1-р үе, уушгин зүрхний хам шинж 1-р үе

\45-60\

1.3Уушги тоосжих өвчний 1-р үе, амьсгалын дутагдлын 2-р үе, уушгин зүрхний хам шинж 1-2 р үе, уушги тэлэгдэлт, сүрьеэ

65-70

1.4Уушги тоосжих өвчний 2-р үе, амьсгалын дутагдлын 2-3 р үе, уушгин зүрхний хам шинж 2-р үе, уушги тэлэгдэлт, (сүрьеэ, гялтангийн наалдац, гялтангийн зузаарал, уушгины

75-80

1.5Уушги тоосжих өвчний 3-р үе, амьсгалын дутагдлын 3-р үе, уушги зүрхний хавсарсан дутагдал, уушги тэлэгдэлт, (сүрьеэ, гялтангийн наалдац, гялтангийн зузаарал,

85-90

Тоосжилтын болон хордлогын шалтгаант гуурсан хоолойн архаг үрэвсэл

1.6 Тоосжилтын болон хордлогын шалтгаант гуурсан хоолойн архаг үрэвсэл, амьсгалын дутагдлын 1-р үе

Хөдөлмөрийн

нөхцөл

солих, 40

1.7Тоосжилтын болон хордлогын шалтгаант гуурсан хоолойн архаг үрэвсэл, амьсгалын дутагдлын 1-р үе, уушгин зүрхний хам шинж 1-р үе

45-55

1.8

Тоосжилтын болон хордлогын шалтгаант гуурсан хоолойн архаг үрэвсэл, амьсгалын дутагдлын 2-р үе, уушги тэлэгдэлт, уушгин зүрхний хам шинж 2-р үе 60-65

1.9

Тоосжилтын болон хордлогын шалтгаант гуурсан хоолойн архаг үрэвсэл

а\ Амьсгалын дутагдлын 2-3-р үе, уушги тэлэгдэлт, уушгин зүрхний хам шинж 3-р үе, сүрьеэ, гялтангийн наалдац, гялтангийн зузаарал, зүрхний архаг дутагдлын С үеб\ Амьсгалын дутагдлын 2-3-р үе, уушги тэлэгдэлт, уушгин зүрхний хам шинж 3-р үе, сүрьеэ, гялтангийн наалдац, гялтангийн зузаарал, зүрхний архаг дутагдлын Д үе

а\ 7 0-75

б\ 80-85

Тоосжилт, харшил, хордлогын шалтгаант багтраа

1.10Тоосжилт, харшил, хордлогын шалтгаант багтраа өвчний хөнгөн хэлбэр Хөдөлмө

рийн нөхцөл

солих, 40

1.11Тоосжилт, харшил, хорд-логын шалтгаант багтраа өвчний дунд хэлбэр

а\ уушги зүрхний дутагдлын 1-2-р үеб\ уушги зүрхний дутагдлын 2-р үе зүрхний архаг дутагдал С үе

б\ 60-65

1.12Тоосжилт, харшил, хордлогын шалтгаант багтраа өвчний хүнд хэлбэр, уушги, зүрхний үйл ажиллагааны дутагдлын 2-3-р үе зүрхний архаг дутагдал Д үе

70-75

2.Химийн бодисын архаг хордлогын улмаас үүсэх эмгэг

2.1 Металлын хордлого (T 56)

Хар тугалга, мөнгөн ус,

хром,кадми, зэс, цайр,

цагаан тугалга, берилли,

тэдгээрийн нэгдэлүүд,

бусад металлууд

Хөнгөн

Буйл хөөж хөхөвтөр болох,амны хөндий шархлах,,цээж хорсох, аманд металл амтагдах,_шүлс гоожих шинжилгээнд ретикулоцитоз 25% хүртэл ихсэх шээсэнд 1г креатининд ноогдох дэльта-амино левулинийн хүчил 15мг хүртэл ихсэх ,копропорфирин 300мг хүртэл ихсэх мөнгөнус 0,02-0,05мг\л



Дунд a) мэдрэл сульдалын хам шинж, цус багадалт, хордлогын шалтгаант элэг, ходоод, бөөр, уушгины үрэвсэл, арьс салстын загатнаа, шархлалт, нөсөөжилт шүд сулрах, сэтгэлээр унах хараа муудах

45-55

б) мэдрэл сульдалын гүнзий хам шинж, хордлогын шалтгаант захын мэдрэлийн өвдөлт болон тархины микроорганик шинж

60-65

тэмдэг буюу энцефалопатийн шинжүүд, элэгний цирроз, ходоодны шарх, зүрх судасны тогтолцооны өөрчлөлт, харааны мэдрэлийн хатангиршил,глауком

шинжилгээнд ретикулоцитоз 40% хүртэл ихсэх шээсэнд 1г креатининд ноогдох дэльта-амино левулинийн хүчил 25мг хүртэлихсэх,копропорфирин 500мг хүртэл ихсэх мөнгөнус 0,02-0,09мг\л

хордлогын шалтгаант энцефалопати, зан төрх өөрчлөгдөх, тэнэгрэлийн шинжүүд,дэмийрэх олон эрхтэн хавсарсан архаг дутагдал, бодисын солилцооны түгээмэл хямрал гэдэс хүчтэй базлалтын эмгэг, шизофрения,глауком,нистагма,гар байнгын чичиргээнтэй, шинжилгээнд ретикулоцитоз 40% дээш ихсэх шээсэнд1г креатининд ноогдох дэльта амино левулинийн хүчил 25мг дээш ихсэх,копропорфирин 500мг дээш ихсэх

70-90

2.2

Идэмхий бодисын хордлого (T 54)

Фенол, фенолын уламжлалууд, бусад идэмхий органик бодисууд, идэмхий хүчил, хүчил төст нэгдлүүд, идэмхий шүлт, шүлт төст нэгдлүүд

ХөнгөнМэдрэл, хоол боловсруулах эрхтэний архаг үрэвсэл, уушги ба гуурсан хоолойн үрэвсэл, зүрх судас, цусны тогтолцооны өөрчлөлтүүд, арьсны загатнаа



Дунд

a)Хордлогын шалтгаант бронхит, арьс салстын архаг өөрчлөлт, мэдрэл сульдалын хам шинж, тураал, шүд суларч буйл үрэвсэх, цус гоожих, ходоод, гэдэсний шархлаа, элэг, бөөрний архаг үрэвсэл

45-55

Хүнд

a) Уушгины пневмосклероз, хордлогын шалтгаант энцефалопати, зан төрхийн өөрчлөлт, депрессийн шинжүүд, элэг, бөөр, зүрх судасны эрхтэн тогтолцооны хямрал 60-65

б)Энцефалопати, олон эрхтэний архаг өөрчлөлт, дутмагшил, бодисын солилцооны түгээмэл хямрал

70-90

Ароматик бодисуудын хордлого

2.3 Хөнгөн Мэдрэл, хоол боловсруулах эрхтэн, Хөдөлмөр

Ханасан ба үнэрт нүүрсустөрөгчийн

галогены уламжлалын

хордлого (T 53)

Тетрахлорт нүүрстөрөгч,хлороформ,трихлорэт

илен, тетрахлорэтилен,

дихлорометан, хлорфторт

нүүрстөрөгч, бусад ханасан

нүүрсустөрөгчийн галогенууд, бусад

үнэрт нүүрсустөрөгчийн

галоген

зүрх судас, цусны тогтолцооны өөрчлөлтүүд, биологийн шингэнд хорт бодисууд илрэх

ийн нөхцөл

солих 40

Дунд

a)Цусны шинжилгээнд өөрчлөлтүүд, мэдрэл сульдалын хам шинж, ходоод, гэдэс, элэг, бөөр, назофарингит, ларингит, уушгины архаг үрэвсэл

45-55

б)Арьсны архаг үрэвсэл, тууралт, цусны системийн өөрчлөлтүүд, анеми, зүрх судас, ходоод, гэдэс, цуллаг эрхтэнүүдийн үйл ажиллагааны архаг дутмагшил, мэдрэл-сэтгэцийн хямрал, миелополиневропати

60-65

Хүнд

а) Элэг, бөөр, зүрх, судасны олон эрхтэн хавсарсан архаг дутагдал,цусны эсүүдийн гүнзгий өөрчлөлт, мэдрэл-сэтгэцийн өөрчлөлт, энцефалопати, уналт, хүнд хэлбэрийн арьсны эмгэгүүд

70-75

б)хордлогын шалтгаант энцефалопати, уналт, зан төрхийн өөрчлөлт, депрессийн шинжүүд, бусад эрхтэний дутмагшил, бодисын солоцооны түгээмэл хямрал

80-90

Цочроогч, боогдуулагч бодисын /хий, уур/ хордлого

2.4

Хий ба ууршимтгай цочроогч,

боогдуулагчбодисуудын


Азотын исэл, хүхрийн давхар

исэл, формальдегид, аммиак нулимс

асгаруулагч хий, хлор, фтор,

фторт устөрөгч, хүхэрт устөрөгч, нүүрстөрөгчийн

давхар исэл, бусад хий, утаа,

ХөнгөнАмьсгалын дээд зам, нүдний салст цочролын шинжүүд, хуурай ханиах, сөөх, хамар залгиур хуурайших, хорсох, биологийн шингэнд хорт бодисууд илрэх



Дунд

а)риноларингофарингит, трахеобронхит, блефароспазм, мэдрэл сульдлын хам шинж, зүрх судасны архаг өвчнүүд, арьсны загатнаа, ходоод гэдэсний үрэвсэл

45-55

б)Хордлогын шалтгаант бронхит, багтраа, пневмосклероз, амьсгалын дутагдал, цусны системийн өөрчлөлтүүд, мэдрэлийн хэсэгчилсэн голомтот шинжүүд, элэг, бөөрний архаг үрэвсэл

60-65

Хүнд а) Хордлогын шалтгаант уушги тэлэгдэлт, уушгиныхаван, энцефалопати

70-75

б)Хордлогын шалтгаант 80-90

уур дисциркулоторний энцефалопати, олон эрхтэний архаг хавсарсан дутмагшил, бодисын солилцооны түгээмэл хямрал

Пестицидийн хордлого

2.5

Пестицидийн хордлого (T 60)

Органик фосфат ба карбамат

агуулсан ш

авьжустгагчууд, гербицид, фунгицид,

родентицид, бусадпестицидү

үд

ХөнгөнАстеновегетатив хам шинжүүд, хоол боловсруулах эрхтэн, зүрх судас, цусны системийн өөрчлөлтүүд, биологийн шингэнд хорт бодисууд илрэх



Дунд

а)Мэдрэл сульдлын хам шинж, микроорганик шинжүүд, хөнгөн сэтгэцийн хямралууд, элэг, бөөрний архаг үрэвсэл арьсны загатнаа

45-55

б)Мэдрэл-сэтгэцийн хам шинж, диэнцефалийн шинжүүд, элэгний хатуурал, дотоод шүүрлийн булчирхайн өөрчлөлтүүд, амьсгалын дутагдал, багтраа, пиодермит, полиневрит

60-65

Хүнд

а)Элэгний хатуурлын декомпенсацийн үешат, бөөрний дутагдал, зүрх судасны дутагдал, хордлогын шалтгаант дисциркуляторийн энцефалопати, зан төрхийн болон депрессийн шинж

70-75

б)Хордлогын шалтгаант энцефалопати, уналт, зан төрхийн өөрчлөлт, депрессийн шинжүүд, зүрх судас, амьсгалын архаг дутагдал хавсарсан үе

80-90

2.6 Бусад органик бус бодисын


Хүнцэл, фосфор, марганц,

тэдгээрийн нэгдлүүд,

устөрөгчийн цианид, бусад

органик бус нэгдлүүд

ХөнгөнМэдрэл сульдалын хам шинж, хоол боловсруулах эрхтэн, зүрх судасны өвчнүүд, биологийн материалд хорт бодисууд илрэх


нөхцөл солих

эсхүл 40

Дунд а,Хордлогын шалтгаант элэгний үрэвсэл, бөөр, уушги, зүрх судасны системийн өөрчлөлт, цусны шинжилгээний өөрчлөлтүүд,анеми

45-55

б)Ходоод, гэдэсний шархлаа, элэгний хатуурал, цусны эсүүдийн гүнзгий өөрчлөлтүүд, бамбай булчирхайн эмгэг, тархины хэсэгчилсэн голомтот шинжүүд, паркинсонизмын шинжүүд

60-65

Хүнд

Паркинсонизмийн хүнд хэлбэр, депресси, бамбай булчирхайн хүндрэл, архаг цус багадалт, бусад эрхтэн систеийн хавсарсан дутмагшил

Хордлогын шалтгаант энцефалопати, уналт, зан төрхийн өөрчлөлт, депресс,ходоод, гэдэснийхавдар, элэгний цирроз декомпенсацийн үед орох, геморрагийн шинж

70-90

2..7

Угаарын хийн хордлого(T 58)

Хөнгөн

Толгой өвдөх , дух шанаагаар,чамархай лугших толгой эргэх, ядрах, тэнцвэр алдагдаж гуйвах, бөөлжих,цусанд карбоксигемоглобин 10 %-с их



40-

Дунд

а \Хөдөлгөөний эвсэл алдагдана. Хөдөлгөөн суларна. Амьсгал давчдаж , судас түргэсч, даралт багасна. Ухаан бүдгэрч, орчны баримжаа алдагдана. Ухаан алдах, унтамхай байдалд орно. Нүүрээр ягаан улаан толбо гарна. Бөөлжих нь нэмэгдэнэ. Нүүр их биеийн булчин жирвэгнэнэ

45- 55

б)дээрх шинжүүд хүндрэх, ухаангүй болох, диэнцефалийн криз өгөх цусанд карбоксигемоглобин 20%иас их

60- 65

Хүнд

а)танин мэдэхүйн гүйцэтгэл буурах, завсрын тархины криз өгөх Амьсгал гүн, жигд бус. Биеийн температур 38-40°хүрнэ.

70-75

б) : Ухаан бүрэн алдаж комд орно. Арьс улаан ягаан өнгөтэй боловч мөчүүд хөхрөнө. Судасны цохилт 100-120 хүрнэ. Булчин хөшиж чангарна. Даралт буурнаТаталт өгч болно. Карбоксигемоглобин 10-50% хүрнэ

80-90

Органик хүчлүүд ба түүний нэгдэлүүд

2.8 Органик уусгагчууд (T 52)

Шатахууны нэгдлүүд, бензин,

Хөнгөн Хоол боловсруулах эрхтэний хөнгөн хямрал, элэг бөөрний архаг хямрал, үрэвсэл, уушги, гуурсан хоолойн үрэвсэл, арьс салстын



бензиний нэгдлүүд,

толоул,ксилол ,нафталингликол,

кетон, бусад органик

уусгагчууд

Дунд

Амьсгалын зам, арьс салстын архаг өөрчлөлт, шархлаа мэдрэл сульдаа, тураал, цусны тогтолцооны өөрчлөлт, ходоод гэдэсний шархлаа, элэг ба бөөрний архаг өвчнүүд

45-55

Хүнд

Тархины хүнд хэлбэрийн өөрчлөлт, ходоод гэдэсний түгжрэл, сорвижилтын эмгэгүүд, тураал, арьс салстын архаг хүндрэлт өвчнүүд 60-65

Химийн түлэгдэлийн үлдэц, сорвижилт, элэг бөөрний архаг дутагдал, тураал, бодисын солилцооны түгээмэл хямрал, олон эрхтэний дутмагшил

70-90

3.Арьсны харшилт өвчин

3.1

Эм, химийн сэдрээгч бодис, будах, тослох материал, металл, нефтийн бүтээгдэхүүнээс үүссэн харшлын гаралтай байнга дахидаг арьсны өвчнүүд



эсхүл 40

3.2 Ажил мэргэжилтэй холбоотой нарны илч, хэт халуун, хүйтэн, цахилгаан соронзон орны нөлөөлөл, цацраг идэвхт туяатай байнга ажилласнаас үүссэн арьсны өвчнүүд



эсхүл 40

3.3 Дээрх арьсны харшилт өвчнүүд хүндэрч архагшсанхүндрэл үүссэн

а) Полиаллергийн хэлбэрт шилжсэн, эмчилгээнд засал авахгүй, эмийн эмчилгээ тохирохгүй болсон, харшилын өвчний дахилт ойрхон өгдөг

45-50

б) Дархлааны тогтолцооны илэрхий өөрчлөлт үүссэн, цусны шинжилгээнд тогтвортой өөрчлөлт орсон, арьсны харшилын байнгын сэдрэлт

55-60

4.Нүдний өвчин

4.1 Мэргэжилтэй холбоотой салстын архаг үрэвсэл

нулимсны хүүдийн архаг үрэвсэл



4.2 Мэргэжлийн холбоотой нүдний болрын хатуурлын эмгэг

а/ Нэг нүдний 40

б/ Хоёр нүдний 45-55

4.3 Мэргэжилтэй холбоотойгоор а/ Нэг нүдний 60-65

Харааны мэдрэлийн хатангиршил

б/ Хоёр нүдний70-90

4.4 Мэргэжлийн холбоотой Нүдний эвэрлэг бүрхүүлийн архаг үрэвсэл болон сөнөрлийн өөрчлөлтүүд

а/ Эвэрлэгийн архаг үрэвсэл Хөдөлмөрийн


б/ Эвэрлэг бүрхүүл цоорох, сорвижих 40-60

4.5 Мэргэжлийн холбоотой нүдний торовчийн эмгэг /

а / Нэг нүдний хараа 0.03хүртэл, зах хараа 10 хүртэл буурах

50-60

б/ Хоёр нүдний хараа муу сайн хардаг нүд нь 0.03-аас доош буурах, захын хараа бүх талаасаа 10-аас дээш нарийсах,харааны мэдрэл хатангирших

70-80

4.6 Мэргэжилтэй холбоотойгоор нүдний дотоод даралт ихсэлт, /шилэнцрийн эмгэг,нүдний хараа муудах \глаукоми ,астенопия,миопи\

\хараа муудах, шилэнцрийн бүдэгшил Хөдөлмөрийн

нөхцөл Солих,

40б\Торлогын хууралт 45-60

1. Бусад өвчнүүд

5.1 Доргионы өвчин

\ \

Хэсгийн,ерөнхий,,хавсарсан

а)I үе Дээд мөчний полиневропати, мэдрэхүй, вегетатив өөрчлөлт, дээд мөчний хялгасан судасны тонусын алдагдал, ачаалалтай ажиллах буюу даарсан үед гар цайрах, шөнийн цагийн өвдөлт илрэх,хүйтний сорил



б)II үе дээд мөчинд өвдөлт мэдрэхүйн шинж байнга болох, срединный мэдрэлийн дарагдалын шинж, Мэдрэхүйн алдагдал тод илэрч, вегетативдистони, астени, см “Паля”, гарын дулаан буурч, жижиг үений хэлбэр алдагдах, булчингийн хатингаршил, нурууны нугаламуудын остеоартроз, остеохондроз, спондилопати үүсч

45-65

в)III үе судасны агчилтын байнгын дахилттай болж, мэдрэхүйн тэжээлийн өөрчлөлт гүнзгий илэрнэ. мэдрэлийн ёзоор цочрол, дарагдлын хам шинж,См. Рейно илрэх, гипоталамусын хямрал, , ангиодистони хямрал тархи болон зүрхний титэм судсанд илэрнэ Хүнд үед дискулапотийнэнцефалопатийн хам шинж, бэлгийн үйл ажиллагаа сулрана ,доргионы мэдрэхүй буурна

70-80

5.2 Цахилгаан соронзон талбай, лазер, радио долгионы нөлөөллөөс үүсэх өвчин

Эхэн үе

Вегетатив мэдрэлийн хямрал ихтэй астени, нойргүйдэл, захын мөчний салгалалт, хэт цочромтгой, зүрх судасны тогтолцооны хямрал


нөхцөлСолих,

40

Дунд үе

Мэдрэлийн системийн голомтот шинжүүд, зүрх судасны дутагдалын хамшинж, энцефалопати, (ой санамж эрс муудах, нүдний болор цайх, арьсны уян хатан чанар алдагдах , дерматит үүсэх, хумс хугарамтгай болох)

45-55

Хүнд үе

Хүнд хэлбэрийн астени, вазопати, диэнцефалийн хямрал, сэтгэл хөдлөл буурч, уналт, бамбай булчирхайн хямралууд илэрсэн, гипохромны анеми

60-65

Чих хамар хоолойн өвчнүүд

5.3

Сонсгол бууралт а/ Сонсгол бууралтын II үе(хоёр чихний сонсгол бууралтаар мэдрэл-мэдрэхүйн дунд зэргийн ) 55-60дб /сонсгол бууралттай бол)


нөхцөлСолих,

40б/ Сонсгол бууралтын III үе(хоёр чихний сонсгол бууралтаар дамжуулах ба мэдрэл, мэдрэхүйн хүндэвтэр зэргийн 65-70дб сонсгол бууралттай бол)

45-65

в/ Сонсгол бууралтын IY үе, (хоёр чихний сонсгол бууралтаар хүнд зэргийн) 75-100дб сонсгол бууралттай, хэл ярианы өөрчлөлттэй бол)

70-75

5.4

Дууны эрхтэний эмгэг

а/ Мэргэжлээс шалтгаалсан, дууны хөвчийн үйл ажиллагааны алдагдалтай


нөхцөлсолих,

40-б\ Дууны хөвчийн нэг талын саатай 45-60

в/ Дууны хөвчийн хоёр талын саатай 65-75

5.5

Хамрын салстын архаг хатингаршсан үрэвсэл

а/ Хамрын салстын архаг хатингарт үрэвсэл II үе Хөдөлмөрийн

нөхцөл солих,

40-

б/ III үе: Хамрын таславчинд цооролт үүссэн /хэмжээ, үйл ажиллагаанаас хамаарч/

45-55

в/ IY үе: Хамрын хэлбэр өөрчлөгдсөн, хамар дайврын хүндрэл өгсөн

60-65

Туяаны өвчин

5.6

А.Радио идэвхт бодисоос үүссэн туяаны өвчин

В. Рентген туяаны өвчин

а/ I үе. Астеновегетатив хам шинжүүд- -диспепси, ходоодны шүүрэл багасах, эрэгтэй хүнд импотенци, эмэгтэй хүнд өндгөвчний үйл ажиллагаа хямрах, захын цусанд-лейкопени 3.0*109/л хүртэл буурах, тромбоцитопени, нейтрофил эс хордлогын мөхлөгтэй, цусархагшилын шинж бага зэрэг илрэх


нөхцөл

солих, 40

б/II үе. Судасны дистони, астеновегетатив хам шинжүүд- үс унах, хумсны өөрчлөлт, диэнцефалийн криз өгөх. Богино хугацаанд ухаан алдах, бүх биеийн гипергидроз, пароксизмал тахикарди, бие чичрэх, цус шүүрэмтгий болох, цусархагшилын шинжүүд, ходоод гэдэсний шүүрэл буурах, хордлогын гепатит, захын цусанд лейкопени 2.5*109 /л хүртэл буурах, нейтропени, лимфоцитопени 3 г/л хүртэл буурах, тромбоцитопени, нейтрофил эс хордлогын мөхлөгтэй, цусны чөмөгний шинжилгээнд бүх эгнээнийгипоплази илэрсэн

45-65

в/ III үе. Цус төлжилт дарангуйлагдсан, мэдрэлийн тогтолцооны хүнд зэргийн өөрчлөлт,их байнгын нойргүйдэл, толгой эргэх, дотор муухайрах, ой тогтоолт буурах, цусархагшилын шинжүүд, салстад шархлаат некрозын өөрчлөлт, үс халцрах, дотоод шүүрлийн булчирхайн үйл ажиллагаа хямрах, захын цусанд лейкопени, 1.0*109/л хүртэл буурах, нейтропени, лимфоцитопени 3 г/л-ээс буурах, тромбоцитопени, гиперхром цус багадалт, сепсис

70-80

Мэс заслын өвчнүүд

5.7

Доод мөч, хэвлий, аарцгийн эрхтэний хөх судасныөргөсөх

а/ I үе -доод мөч, аарцгийн эрхтний судасны мэдэгдэхүйц тэлэгдэлтийн үе-судасны өргөсөлт зангилаа үүссэн


нөхцөл

өвчин солих, 40б/ II үе-өмнөх өөрчлөлтүүд гүний судсанд үечилсэн бөглөрөлт өгч, хэсгийн байдалтай хавагнах, хавлагын дутагдал илэрсэн

45-60

в/ III үе- өмнөх өөрчлөлтүүд мэдэгдэхүйц тромбоз, тромбофлебит хавсарсан хөлд байнгын хаван, трофик өөрчлөлт үүссэн,

65-70

г/ IY үе -өмнөх өөрчлөлтүүд, мэдэгдэхүйц шарх үүсэх зөөлөн эд, ясны идээт үрэвсэл өгөх, судасны үрэвсэл, бөглөрөлт, судасны дотор давхаргын үрэвсэл хавсарсан

75-80

5.8

Мэргэжлээс шалтгаалсан нурууны спондилопати (остеохондроз, спондилёз, спондилоартроз, нугалмын жийргийн ивэрхийн шалтгаант компрессионно-ишемический синдром хүзүү, сээр, бүсэлхий, ууцны хэсгийн радикулопати) дээд, доод мөчний мэдрэлийн язгуурын өвдөлт, дарагдлын хамшинж

а/ Тогтмол биш өвдөх, үе үе хөдөлгөөн хязгаарлагдах, бадайрах, вегетатив өөрчлөлт


нөхцөлсолих, 40

б/ Өвдөлтийн шинж жилд 2-3 дахилттай, булчингийн чангарал, өвдөлт болон вегататив өөрчлөлтүүд байнга байх

45-50

в/ Язгуур мэдрүүлийн дарагдлын шинжтэй, булчингийн зангирал, нурууны муруйлттай, өвдөлт, рефлекс, мэдрэхүйн хүрээний түвшингийн өөрчлөлттэй

55-65

г/ Мэс заслын эмчилгээний дараах язгуур мэдрэлийн гаралтай саатай, бага аарцгийн эрхтний хүнд зэргийн үйл ажиллагааны алдагдалтай 70-80

5.9 Тулгуур эрхтэний үе мөчний хэлбэр, хөдөлгөөн алдагдах өвчин

а) 1-2 үений хөдөлгөөн хязгаарлагдаж, 40 градус болох



б) 2 үений хөдөлгөөн хязгаарлагдаж, 41-90 градус болох, үйл ажиллагааны дутагдал II зэрэг

45-50

в) 3 үений хөдөлгөөн хязгаарлагдаж, 41-90 градус хүртэл хөлөлгөөний үйл ажиллагааны дутагдал III зэрэг

55-65

г) 3 үений хөдөлгөөн 90 градус буюу хөдөлгөөний үйл ажиллагаа хязгаарлагдаж,хүний асрамжинд хөдөлгөөний үйл ажиллагааны алдагдал IV зэрэг

70-80

5.10 Артерийн судасны а)I үе: Томоохон судсууд хэсэгчилсэн байдлаар 45-60

олдмол нарийсал ба бөглөрөл

нарийсах, бөглөрөх

б)II үе: Томоохон судсууд нилэнхүйдээ нарийсах, бөглөрөх, хурууны үзүүр үхжиж эхлэх

65-70

в) I үе: I, II үеийн өөрчлөлтүүд гүнзгийрч, гар болон хөлийн хуруу, шилбээр тайралт хийсэн

75-80

5.11 Дээд мөчний бичил гэмтэл, даарч хөрөх, үрэвслийн гаралтай өвчнүүд /үений хүүдийн үрэвсэл, дал мөрний үений холбоосын өвчин, дээд мөчний мэдрүүлийн саа шөрмөсний ба уутанцрын үрэвсэл

а/ Үений хүүдийн үрэвсэл, дал мөрний үений холбоосын өвчин, дээд мөчний мэдрүүлийн саа шөрмөсний ба уутанцрын үрэвсэл



б/ Мөр-бугалга, гарын хатингарт саа Сарвууны саажил, хатингирал, мэдрэхүйн өөрчлөлттэй

45-55

5.12 Доод мөчний бичил гэмтэл, эмгэг хугарал, ясны үхжил,ургалт, тавхай хавтгайрах,булчин шөрмөсний үрэвсэл

а\Хөлийн шилбэ, тавхай хурууны өвчнүүд булчин ,шөрмөсний чангарал,суналт ,яс ургалт



б\ Дээрх өөрчлөлтөөс гадна хөдөлгөөний үйл ажиллагааны алдагдал III зэрэг, үхжил үүсэх 45-55

Мэргэжлээс шалтгаалсан хавдар

5.13 Хавдарын онош батлагдсан, хүндрэл өгөөгүй 50-60

5.14 Клиник, рентген, цитологи, дуран болон бусад шинжилгээнүүдээр онош нь батлагдсан I,II үеийн хавдарууд, хагалгааны дараах үе

65-70

5.15 Хол, ойрын эрхтэндээ үсэрхийлж, III, үедээ орсон хорт хавдарууд 75-85

5.16 Хорт хавдарын,IV үе,хавдрын улмаас уушги, ходоод, элэг, бөөр, шулуун гэдэс зэрэг эрхтэн тайрсан ба хагалгааны дараах туяа болон химийн эмчилгээ

90-100

Documents

jagsaalt.docx · Web viewМэдрэл, хоол боловсруулах эрхтэн, зүрх судас, цусны тогтолцооны өөрчлөлтүүд, биологийн