Upload
ngobao
View
221
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Jeotermal
Cilt: 56Sayı: 668Mühendis ve Makina 21
* YıldızTeknikÜ[email protected]
Bu çalışmada, yenilenebilir enerji kaynaklarından biri olan Jeotermal Enerji Santrallerindeki Jeotermal Akışkanla ilgili viskozite hesaplamaları yapılmış, “Pipe Flow Expert” programı ile akış kararlılığı karşılaştırılmıştır. Jeotermal akışkanın (brine water) kimyasal özelliklerinin deniz suyuna benzemesinden dolayı El Doussky ve J. Sündermann’ın çalışmaları baz alınmıştır. Ayrıca çelik çekme ve dikişli borulardaki akışın hareket fonksiyonu incelenmiş ve bu çalışmalar baz alınarak mekanik ve kimyasal korozyonla ilgili Elektrokimyasal korozyonu önleyici katodik koruma ve galvanik anod uygulaması ile hesaplamalar yapılarak birçok konuyu kapsayan teorik ve pratik bilgileri içeren bir çalışma sunulmuştur.
Jeotermal Enerji Santrallerinde Akışkan Viskozite Hesaplamaları ve Elektrokimyasal Korozyon Önlemleri
Ahmet Öven*
1. GİRİŞ
Son 10 yıldır ülkemizdeki yenilene-bilirenerjikaynaklarınaolan yatırım-ların revaçta olması akademisyenlerinbu alanda çalışmayapmalarına olanaktanımıştır. Jeotermal akışkanla ilgi-li viskozite, yoğunluk, akış kararlılığı
gibi birçok konuya bu makalede yerverilmiş, enerji santrallerinde kullanı-lan boru hatlarıyla ilgili akış hesapla-maları“PipeFlowExpert”programıiledesteklenmiş,buhesaplamalardanyolaçıkılarakelektrokimyasalkorozyonön-lemleriyleilgiliçalışmalarortayakon-muştur.
2. JEOTERMAL AKIŞKANIN TANIMI
Yer altındaki magma faaliyet-lerinin sonucunda, sıcak kaya-ların üstünde biriken yükseksıcaklıktaki ve mineral bakı-mındanzenginolansu“Jeoter-malAkışkan”olarakadlandırıl-maktadır. Su, tuzluluk oranınabağlıkalmaksuretiyledörtgru-baayrılmaktadır.
• Freshwater(içmesuyu)
• Brackishwater (hafif tuzlusu,gölvenehirsuları)
• Seawater(denizsuyu)
• Brinewater(mineralveözel-likle tuz bakımından zenginsu,jeotermalsu)
2.1 Su Tuzluluk Oranı (Salinity)
OransalifadelerTablo1’debelirtilmek-tedir. Şekil 1’de ise gruplandırdığımızsuyaaitppt(tuzluluk)oranıgörselola-raksunulmuştur.
Freshwater (içme suyu)0-0.5 ppt
Brackishwater(hafif tuzlu su, göl ve
nehir suları)0.5-30 ppt
Seawater (deniz suyu)30-50 ppt
Brine water (mineral ve özellikle tuz
bakımdan zengin su, jeotermal su) + 50 ppt
İçme suyu -0.1 ppt
Tarımsal sula-ma -2 ppt
Baltık denizi -8 ppt
Karadeniz -18 ppt
Ortalama deniz suyu
34.7 ppt
Kızıldeniz -40 ppt
Akdeniz -38 ppt
Şekil 1. Tuzluluk Değerleri
Cilt: 56 Sayı: 668
Cilt: 56Sayı: 668Mühendis ve Makina Mühendis ve Makina22 23
mekteveTablo2’degösterilmektedir.
5. JEOTERMAL AKIŞKAN (BRINE WATER) YOĞUNLUK, VİSKOZİTE VE TERMAL İLETKENLİK HESAPLAMALARI
Şekil1’deifadeedildiğigibi,jeotermalakışkan,denizsuyununkimyasalözel-liklerine yakın olduğundan dolayı 50pptveüstündekituzlulukoranınıalarakdinamik ve kinematik viskoziteyi he-saplamakmümkündür.
Viskozite hesaplamaları, deniz suyuüzerinearaştırmalaryapanElDousskyve J. Sündermann’ın logaritmik ve lnifadelere dayalı formüllerinden, tablove eğri grafiklerinden yola çıkılarakyapılacaktır[3].JeotermalAkışkanSı-caklığımızınyaklaşık150°Colmasıvesutuzlulukoranının50ppt’ninüstündeolması sebebiyle aşağıdaki formülas-yonlarıkullanacağız.
3. AKIŞKAN VİSKOZİTESİAkışkanın akmaya karşı gösterdiği direnç olarak tanımlan-maktadır.Akışkanın akma veya akmazlık potansiyeli, kim-yasal testlerin sonucunda belirlenebilmekte, hidro-dinamiksistemlerdebüyükbiretkenoluşturmaktadır.
Şekil2’dedegösterildiğigibi,harekethalindekisıvıtabaka-ları arasında oluşan kayma gerilmeleri NewtonKuramı’nagöre,laminerveparalelbirakışta,tabakalararasındakiyüzeygerilimi(τ= F
A)butabakalaradikyöndekihızgradyeni(dv/
dy) ile orantılıdır. τ=dvdy
µ . Buradaki μ sabiti, akmazlıkdeğişmezi, akmazlık, veya durağan akmazlık olarak bilinir.NewtonYasası’nauyansuvegazlarınçoğu,Newtonyenakış-kanlarolarakadlandırılır.
3.1 Dinamik Viskozite
CGS(Centimeter-Gram-SecondUnit)sisteminegöre,birimipoise“P”olarakadlandırılır.
1P=0.1Pa.s=0.1kg.m−1.s−1
1cP=1mPa.s=0.001Pa.s=0.001N.s.m−2=0.001kg.m−1.s−1.
3.2 Kinematik Viskozite
SIbirimsisteminegörem2/s’dir.CGSvestokes“St”olarakadlandırılır.
1St=1cm2.s−1=10−4m2.s−1
1cSt=1mm2.s−1=10−6m2.s−1
υ= µρ :“υ”kinematikviskozite, dinamikviskoziteve“ρ”
akışkanyoğunluğuolarakadlandırılmaktadır.
4. AKIŞKAN KARARLILIĞI4.1 Laminer AkışAkışkantabakalarıbirbirininüzerindekayarakhareketeder.
4.2 Türbülanslı AkışAkışkanınharekethalindekidüzensizliğiolaraktanımlanmak-tadır.
4.3 Akışkan Kararlılığının BelirlenmesiReynold sayısı baz alınarak akışkan kararlılığı belirlenebil-
Kısaltma İngilizcesi Türkçesi
pph Parts per hundred Yüzde bir
ppt Parts per thousand Binde bir (mili)
ppm Parts per million Milyonda bir (mikro)
ppb Parts per billion Milyarda bir (nano)
ppt Parts per trillion Trilyonda bir (piko)
ppq Parts per quadrillion Katrilyonda bir (femto)
Tablo 1. Derişim Birimi Kısatmaları [1]
Şekil 2. Sıvı Tabakaları Arasında Oluşan Kayma Gerilimleri [2]
Grafik 1. Yoğunluk-Sıcaklık-PPT[3]
Grafik 2. Kinematik Viskozite-Sıcaklık -PPT[3]
Akışkan Yoğunluğu ile İlgili Hesaplamalar:
(A,B,G,F=sbt.X=50pptT=150°C)
31 1 2 2 3 3 4 410 ( )A F A F A F A Fρ = + +
( )( )2( 150) / 1501000
XB = −
G1=0.5G2=BG3=2B
2-1
1 1 24.032219 0.115313 3.26A G G= + +
+3.26x10-4 G3
3 42 1 20.108199 1.571 1 0 4.23 1 0A G x G x− −= − + − G3
Şekil 3. Laminer Akış
Şekil 4. Türbülanslı Akış
Şekil 5. Akış Farkının Gösterimi
Türbülanslı Akış
Laminer Akış
Re Reynold sayısı
v Akış hızı
DN Boru çapı
υ Kinematik viskozite
DNRe=vxõυ
Tablo 2. Laminer Akış Re<2320, Türbülanslı Akış Re ≥2320
Cilt: 56 Sayı: 668
Cilt: 56Sayı: 668Mühendis ve Makina Mühendis ve Makina24 25
7.1 Çelik Çekme Boru
St37,St44,St52’denüretilmektedir.
Çelik çekme borudaki akış, kararlılıkgöstermektedir.Borununiçyüzeyinde,dikişli borudaki gibi kaynak dikişleriolmamasından dolayı kararlı hareketetmekte; akış cinsi laminer (kararlı),türbülanslı ise borunun fiziki özelliğiakışın cinsine ve hareket kabiliyetineetkietmemektedir(Şekil8,Şekil9).
7.2 Dikişli Boru
Öncedendelinerekhazırlanmışolansacşerit,borubiçimindekıvrıldıktansonra,dikişyeriçeşitlikaynakyöntemleriilebirleştirilir.Dikişyeri,genellikleuzun-lamasınavedüzdikişşeklindeolmak-labirlikte, spiraldikişli borularda, sacşeridin helisel olarak sarılıp otomatikkaynakyöntemleriilekaynakedilmesişeklindededüzenlenebilmektedir.
Dikişliborularda,akışvektörelkuvvet-lerinindikişsizborudaki(çelikçekme)gibipürüzsüzbiryüzeydedeğildedi-
rektolarakkaynakdikişlerineçarpma-sının sonucunda, “ateşli silahlardakimermininyiviçersindedönüşhareketi-nikazanması”gibigirdapetkisiyleakışkuvvetleri ilerlemekte, dikişlere etkieden kuvvet ve girdap etkisi borununömrünü kısaltmakta, daha çok yıpran-masına sebebiyet vermektedir. Ayrıcaçelikçekmeyegöredahafazlakorozyo-nauğramaktadır.
8. ELEKTRO KİMYASAL KOROZYON OLUŞUMU
Korozyon,metal veyametal alaşımla-rının oksitlenme veya diğer kimyasaletkilerle aşınma durumudur. Demirinpaslanması,alüminyumunoksitlenmesikorozyonaörnekolarakverilebilir.
Metalvealaşımlarınkararlıhalleriolanbileşikhalinedönmeeğilimleriyüksek-tir.Bununsonucuolarakmetaller,için-debulunduklarıortamınelemanları iletepkimeyegirerek,önceiyonikhaleveoradandaortamdakibaşkaelementlerlebirleşerekbileşikhalinedönmeyeçalı-
şırlar,yanikimyasaldeğişimeuğrarlarvebozulurlar.Sonuçta,metalveyaala-şımınfiziksel,kimyasal,mekanikveyaelektrikselözelliğiistenmeyendeğişik-liklere(zarara)uğrar.
Korozyon,metalikmalzemeleriniçindebulundukları ortamla reaksiyona gir-melerisonucu,dışardanenerjivermeyegerek olmadan, doğal olarakmeydanagelenolaydır.
Elektro-kimyasalkorozyonesasenanotrolündeki maddenin çözünmesidir.Elektrokimyasal korozyon, ister mik-roölçekte istermakroölçekteoluşsunkorozyon hücresi ile modellenebilir.Korozyonhücresi; anot,katod, iletkenortam (elektrolit)veanot-katot arasın-daki iletken bağlantıdan oluşur. Budört bileşenden biri dahi olmasa ko-rozyon oluşmaz. Korozyon oluşumu,anotrolünüüstlenenmaddedemeydanagelir (Şekil 11).Maddelerin korozyonhücresindeki rollerini belirleyen çeşit-li faktörler vardır. Örneğin çözünmepotansiyeli yüksek birmetal (Sn), çö-
3 63 1 20.012247 1.74 1 0 9 1 0A G x G x− −= − + − G3
4 5 54 26.92 1 0 8.7 1 0 5.3 1 0A x x G x− − −= − − G3
( )( )( 2 200) / 160A T= −
2 31 2 3 40.5, 2 1, 4 3=A,F F F A F A A= = − = −
Hesaplamaların sonucunda yoğunluk,ρ = 955,866 kg/m3’tür. Grafik 1’de,150°Cve50pptdeğerleri içindehe-saplananyoğunlukdeğeriileörtüşmek-tedir.
Kinematik ve Dinamik Viskozite ile İlgili Hesaplamalar:
Aşağıdakiformülasyonlarhesaplandığıtakdirdedinamikviskozite,µ=0,209x10-3kg/ms’dir.Kinematikviskoziteiseυ=µ/ρ0,209x10-3/955,866=0.2186x10-6m2/s’dir.
-3w Rµ=µ xµ x10
2Rµ =1+As+Bs
3 5 8 21.474 1 0 1.5 1 0 3.927 10 A x x T x T− − −−+=
5 5 8 21.0734 1 0 1.5 1 0 3.927 10 B x x T x T− − −−+=
Hesaplanankinematikviskozitedeğeri,Grafik2’de,150°Cve50pptdeğerleriiçinhesaplanandeğerleörtüşmektedir.
Termal İletkenlikle İlgili Hesaplamalar:
BirimikW/m°Colup,fizikselvekim-yasal özelliklere bağlı olarak ısıl ilet-kenlikkapasitesiniifadeetmektedir.
10 10
1/3
log ( ) log (240 ) 0.434
343.5 273.152.3 * 1273.15 647.3
k As
Bs TT C s
= + +
+ + − − + +
4 2 22 10 3.7 1 0 3 1 0 50
150 A x B x C x sppt T C k termal iletkenlik
− − −= = = == ° =
0.676
kWkm C°
=
6. “PIPE FLOW EXPERT” PROGRAMI İLE AKIŞ HESAPLAMALARI
Hesaplananyoğunlukveviskozite de-ğerleri baz alınmak suretiyle, 2000mDN 600’lük bir boru hattı için “Pipe
Flow Expert” programı ile akış cinsi(laminar,türbülanslı)basınçkaybıgibihesaplamalaryapılmıştır.
6.1 Teorik Hesaplama Metoduyla Karşılaştırılması
Grafik1,2veTablo3ve4’tekideğerlerbazalınarak;
2600 π x 0.381Q=Aν =ν x 3600 4
v=1.4618m/s’dir.
-6
vxDN 1.4618x0.381Re= Re= 2543131>2300υ 0,219 x 10
türbülanslıdır.
Yapılanteorikhesaplamalar“PipeFlowExpert”programı ile karşılaştırıldığın-da sonuçlar birbirini teyit etmektedir.2000 m’lik boru hattındaki bu akışhesaplamaları, mekanik ve kimyasalkorozyonların yorumlanmasına ilişkinsayısalniteliklertaşımaktadır.
7. ÇELİK ÇEKME VE DİKİŞLİ BORUDAKİ AKIŞ HAREKETİ VE AKIŞI ETKİLEYEN FONKSİYONLARIN TESPİTİ
Enerji santrallerinde su, buhar ve gazhatlarında kullanılan çelik çekme vedikişli borular aşağıdaki konu başlık-larınaistinadenincelenmişveborununfizikselözelliğininakışınhareketkabi-liyetineolanetkisiaçıklanmıştır.
Program Girdileri Değerleri
Boru Hattı Uzunluğu 2000 m
Boru Çapı DN 400 (16’’)
Debi 600 m3/h
Giriş Basıncı 3,0 bar
Dinamik Viskozite 0,209 cP
Dış Ortam Basıncı 1 atm
Tablo 3. (Pipe Flow Giriş Parametreleri)
Şekil 6. Hesaplama Öncesi
Şekil 7. Hesaplama Sonrası
Hesaplama Sonrasında Program Çıktıları Değerleri
Çıkış Basıncı 2.2929 bar
Akış Hızı 1.462 m/s
Reynold Sayısı 2547327
Akış Cinsi Türbülanslı (Re>2300)
Sürtünme Akış Kaybı 7,435 m.hd
Kinematik Viskozite 0,219 cSt
Tablo 4. Pipe Flow Sonuç Değerleri
Akış vektörel kuvvetleri
Şekil 8. Çelik Çekme Boru ve Oluşan Akış Vektörel Kuvvetleri
Kaynakdikişleri Akış vektörel kuvvetleri
Şekil 9. Dikişli Boru ve Oluşan Akış Vektörel Kuvvetleri
( ) 604.1293.79418139.8wLn µ T= − + +
Cilt: 56 Sayı: 668
Cilt: 56Sayı: 668Mühendis ve Makina Mühendis ve Makina26 27
yüzeyindeyürümekteolananodikreak-siyonlarındurdurulmasıdır.
Katodik korumada amaç, korunacakolanmetalinpotansiyelinianodunaçıkdevre potansiyeline kadar polarize et-mektir.Bunusağlamakiçinmetaleka-todikyöndebirdışakımuygulanır.
8.3 Galvanik Anod Uygulaması
Metallerinbirçoğusuveyahava ile te-
mas ettiğinde korozyona uğrar. Bu,özellikle suyun içindeki veya toprağınaltındaki metal borular için büyük birrisktirvebuborularınyapıldığımetalinkorozyonauğramamasıiçinbirçokkoru-ma yöntemi geliştirilmiştir. Korozyonu
önlemek için bu boruların yanına, on-larlatemasedecekşekilde,dahaaktifbirmetalinyerleştirildiğikorumametodunaisegalvanikusulkatodikkorumadenir.
Şekil12’de,galvanikanodmontajıgör-
selolaraksunulmuşolup,borudışyü-zeyindekiborumontajbağlantıyerleridegörülmektedir.
9. JEOTERMAL BORULARDAKİ ELEKTROKİMYASAL KOROZYON HESAPLAMALARI
9.1 Anod
Anod, oksidasyon (Yükseltgenme) re-aksiyonunun yürüdüğü elektrodudur.Anod’dadoğruakım,metaldenelektro-litegeçer.
9.2 Galvanik Anod
Standartelektrotpotansiyeli,demirdendahanegatifolanmagnezyumveçinkovb.anodlardır.Boruyayeterlimiktardagalvanikanodbağlanarakkatodikko-rumasağlanmaktadır(Şekil13).
9.3 Katodik Koruma
Zemin içine gömülü veya su altındabulunan borunun katod haline getiril-mesidir.
Tablo5veTablo6’daki değerlerkul-lanılmak suretiyle, TS 8591 standart-larına göre, 2000m’lik jeotermal birboruhattıiçkorumaiçinaşağıdakihe-saplamalar yapılmış, viskozite hesap-lamalarındajeotermalsuyunkimyasalözelliklerinin deniz suyuna benzeme-sindendolayıdeniz suyunungrafikleribazalınmış,aynışekildeDeniziçi-Çe-likveDiğerMetalYapılarlailgilidebustandartkullanılmıştır.
Standartta, Gemilerin ve deniz için-dehareketedenaraçlarınsuiletemaseden kaplamalı yüzeyleri için uygula-nacakakımmiktarı10mA/m2-100mA/m2 olarak ifade edilmektedir. Tablo8’de ortalama değer olarak 50mA/m2 alınmıştır.
Tablo 9’daki hesaplamalar, Tablo6’daki TS5141 standartındaki “Ortakorozif” için tanımlanan değerler bazalınarakyapılmış,akımyoğunluğuola-rak0.5mA/m2değeribelirlenmiştir.
Şekil 11. Elektro Kimyasal Korozyon [5]
Şekil 12. Jeotermal Boru Kaynak Noktasındaki Galvanik Anod Uygulaması
Anod cinsi Magnezyum Aluminyum Çinko
Verimi (%) 50 90 90
Teorik Akım Kapasitesi (A.S./Kg) 2200 2965 820
Gerçek Akım Kapasitesi (A.S./Kg) 1100 2668 768
Teorik Yıpranma (Kg./A.Yıl) 8 3,5 11
Tablo 5. Anod Cinsine Göre Verim-Kapasite-Yıpranma Değerleri
Zemin Cinsi Zemin Elektrik Özgül Direnci(ohm.com)
Borunun Ortalama Akım İhtiyacı I (mA/m2)
Çok korozif < 1000 20 < i
Korozif 1000-3000 20 > i > 5
Orta korozif 3000-10000 5 > i > 0,1
Az korozif 10000 < İ < 0,1
Tablo 6. Çıplak Çelik Boruların Farklı Zeminler İçindeki Akım İhtiyaçları
Kaplama Cinsi Akım İhtiyacı (mA/m2)
Sıcak bitüm kaplama 0,5 – 2,0
Bitüm emdirilmiş tek kat sargılı kaplama 0,2 – 0,5
Bitüm emdirilmiş tek kat cam elyaf sargılı kaplama 0,05 – 0,2
Bitüm emdirilmiş çift kat cam elyaf sargılı kaplama 0,005 – 0,05
Polietilen veya plastik kaplamalar 0,005
Tablo 7. Çeşitli Koruyucu Kaplama Yapılmış Boruların Ortalama Akım İhtiyaçları
Şekil 13. Katodik Koruma Amaçlı Galvanik Anod Bağlantısı
Şekil 10. Korozyon Oluşumu [4]
SUANA METAL
ELEKTROLİTELEKTRİK AKIMI
Demir Karbid (Fe3C)
Demir (Fe)
zünme potansiyeli düşük bir metalle(Fe) temas halinde çözeltiye konacakolursa, anot rolünü üstlenecek ve çö-zünecektir. Elektrolit olarak bir çatlakiçindeki buğu kalınlığında bir rutubet,filmtabakasıveyasuartığı,hattaelteribileyeterlidir.
8.1 Korozyona Etki Eden Faktörler
Ortam etkisi-Sıcaklık etkisi-Malzemeseçimi-Sistemdizaynı-Sisteminbulun-
duğu ortamın oksijen konsantrasyonu-Zeminin elektriksel özgül direncininetkisiolaraktanımlanabilir.
8.2 Katodik Koruma
Katodikkoruma,bir türmetalkorumametodur. Gemilerin yüzeylerinin pas-lanmasını önlemek için de kullanılır.Katodik koruma, korunacakmetal ya-pıyı oluşturulacak bir elektrokimyasalhücreninkatoduhalinegetirerekmetal
Cilt: 56 Sayı: 668 Mühendis ve Makina 28
Eskime faktörü: 0.85, Tüm yıl saat(365x24):8760,Akımkapasitesi:738
10. SONUÇ
50ppt150°Cjeotermalakışkan(brinewater)değerlerini,DN4002000m’likbirboruhattı içinuyguladık,viskoziteyoğunluk termal iletkenlik gibi hesap-lamaları yapıp, “Pipe Flow Expert”
programı ile karşılaştırarak basınç ka-yıpları,akışkanhızıveakışkankararlı-lığıileilgilibilgileredinmişolduk.Bubilgilerışığında,çelikçekmevedikişliborulardaki akışkanın vektörel hızları-nı inceleyip,mekanikvekimyasalko-rozyona ilişkin tespitlerde bulunduk.Logaritmikvelnifadeleredayalıteorikhesaplarla, grafiklerde bulunan sonuç-lar teyit edilmiştir.St37boru malze-
Boru Hattı İç Koruma (Çinko)
Boru çapı (m) DN 400
Boru boyu (m) 2000
Koruma akım yoğunluğu (mA/m2) 50
Akım yoğunluğu (A)(Boru çapı x π x Boru boyu x Akım yoğunluğu) / 1000
119,634
20 yıl ömre göre toplam kütle (kg)
(Akım yoğunluğu x 20 x 8760)/ (738 x 0.85)24140,77951
1 m boru için koruma anot miktarı (kg)(Toplam kütle/ Toplam boru boyu)
12,070
Tablo 8. Boru Hattı İç Koruma [6]
Boru Hattı Dış Yüzey Koruma (çinko)
Boru çapı (m) DN 400
Boru boyu (m) 2000
Koruma akım yoğunluğu (mA/m2) 0,5
Akım yoğunluğu (A)
(Boru çapı x π x Boru boyu x Akım yoğunluğu) / 10001,27484
20 yıl ömre göre toplam kütle (kg)
(Akım yoğunluğu x 20 x 8760)/ (738 x 0.85)
257,248
1 m boru için koruma anot miktarı (kg)(Toplam kütle/ Toplam boru boyu)
0,1286
Tablo 9. Boru Hattı Dış Yüzey Koruma [7]
mesininözelliklerinesahip2000m’likboruhattınınanamaddesitoprakvemi-nerallerdir, çelik boru toprağa gömül-düğündeanamaddesiolantoprağaka-rışmakve dönmek istediği için toprakveboruarasındakorozyonönleyicibirkoruma sağlanmaktadır. Bu boru hattıdeğerleri baz alınarak elektrokimyasalkorozyonakarşıgalvanikanod(katodikkoruma)uygulaması tasarlanmış, ilgilitasarım parametreleri ve standartlarısunulmuştur. Ayrıca “Spirax Sarco’’firmasınınsuvebuhartablolarındandafaydalanılarakakışlailgilibirçokpara-metreyeulaşmakmümkündür.
KAYNAKÇA
1. 2015. “Ppm,” http://tr.wikipedia.org/wiki/Ppm,sonerişimtarihi:26.05.2015.
2. Schröder, V. 2015. “Viskositat,” http://de.wikipedia.org/wiki/Viskositaet, sonerişimtarihi:20.08.2015.
3. El-Dessouky, H. T., Ettouney, H. M. 2002.FundamentalsofSaltWaterDesa-lination,ISBN:0-444-50810-4,ElsevierScience,Amsterdam,Nederland.
4. 2008. “KorozyonTeorisi,” http://www.aydinay.com.tr/genelbilgi/Korozyon-Olusum-Teorisi.html, son erişim tarihi:01.02.2015.
5. 2015. “Cathodic Protection,” http://www.cathodicanodes.com.au/cathodic-protection,sonerişimtarihi:04.06.2015.
6. Odabasoğlu, M. 2015.“TS8591,”http://arkatodikkoruma.com/images/stories/standartlar/ts8591.pdf,sonerişimtarihi:16.03.2015
7. Odabasoğlu, M.2015.“TS5141,”http://arkatodikkoruma.com/images/stories/standartlar/ts5141.pdf,sonerişimtarihi:16.03.2015.