JOOMLA EĞİTİMDE İNTERNET UYGULAMALARI

Recep ÖZ | 2017

SAYFA 1

İçindekiler İÇERİK YÖNETİMİ SİSTEMLERİ ............................................................................................... 3

Statik ve Dinamik WEB Sayfaları ........................................................................................ 4

İçerik Yönetim Sistemlerinin Yapısı .................................................................................... 4

İçerik Yönetim Sistemlerinin Seçimi .............................................................................. 5

Ne çeşit bir siteye sahip olmak gereklidir? ................................................................. 5

Ne tür araçlara ihtiyaç var? ......................................................................................... 5

Sitenin tasarımı nasıl olmalıdır? ................................................................................. 5

Sitede ne tip içerikler yer almalıdır? ........................................................................... 5

Bakım ve yenileme nasıl yapılır? ................................................................................. 5

Başka bir İYS’ye data kaybına yol açmadan nasıl geçilir? .......................................... 5

Yeni sürüm çıktığında ne yapılmalıdır?...................................................................... 6

Kullanım Kolaylığı nasıl anlaşılır? .............................................................................. 6

En yaygın kullanılan içerik yönetim sistemleri .............................................................. 6

Joomla KURULUMU ........................................................................................................... 9

1. Adım - Ana Yapılandırma ............................................................................................ 9

2. Adım - Veritabanı Yapılandırması ............................................................................. 10

3. Adım - Genel Görünüm .............................................................................................. 11

4. Adım - Kurulum Gerçekleştiriliyor ............................................................................ 12

5. Adım - Kurulum Klasörünü Kaldırın ......................................................................... 13

Yönetim paneline Türkçe dil paketinin kurulumu ................................................... 14

JOOMLA GENEL BÖLÜMLERİ ......................................................................................... 16

1. Denetim Masası ........................................................................................................... 16

Genel Yapılandırma .................................................................................................... 18

Site .............................................................................................................................. 18

2. Sistem .......................................................................................................................... 21

3. Sunucu ....................................................................................................................... 22

4. İzinler ......................................................................................................................... 23

5. Metin Süzgeci Ayarları .............................................................................................. 23

JOOMLA İÇERİK EKLEME ............................................................................................... 24

Kategori ve Alt Kategori Oluşturma ............................................................................. 25

Yeni Makale Ekleme ve Makale Yöneticisi ................................................................... 27

Resimler ..................................................................................................................... 30

Bağlantılar .................................................................................................................. 30

Ortam Yöneticisi: .......................................................................................................... 32

SAYFA 2

MENÜ YÖNETİCİSİ ...................................................................................................... 33

KULLANICILAR ............................................................................................................ 38

Kullanıcı Yöneticisi .................................................................................................... 38

Gruplar ....................................................................................................................... 39

Erişim Seviyeleri ........................................................................................................ 39

Yığın Posta Kullanıcıları ............................................................................................ 40

ŞABLON YÖNETİCİSİ................................................................................................... 40

EKLENTİ YÖNETİCİSİ .................................................................................................. 42

Webden Kur .............................................................................................................. 42

Dosya Paketi Yükle .................................................................................................... 44

Klasörden Kurulum ................................................................................................... 45

Bağlantıdan Kurulum ................................................................................................ 45

EKLENTİ AYARLARI ..................................................................................................... 46

Modül (Modul) .......................................................................................................... 47

Bileşen (Component) ................................................................................................. 51

Uyumlu Ek (Plugin).................................................................................................... 51

SAYFA 3

İÇERİK YÖNETİMİ SİSTEMLERİ

Web dünyasının gelişmesinde içerik yönetim sistemlerinin etkisi çok önemlidir. İnternet

hayatımıza girdikçe, birçok iş uygulaması ve sistem de hayatımıza girmiş oldu. Bu sistemlerin

en başında web sitelerinin yönetildiği içerik yönetim sistemi (İYS, CMS – Content Management

System) gelmektedir. Kod bilgisi olmayan kişilerin işlevsel ve dinamik siteler kurarak, kolayca

yönetebilmelerini sağlayan içerik yönetim sistemleri, internet dünyasında birçok sitenin yer

almasını sağladı.

İçerik yönetim sisteminin öncelikli amacı web sitesi makalelerin oluşturulmasını, kullanıcı

yönetimini, fotoğrafların, videoların, bannerların, reklam alanlarının, iletişim, raporlama,

analiz ve web sitesi genel ayarlarının yönetilmesini anlık olarak sağlamaktır. Bunun yanı sıra

özel bir web tasarımınız var veya oluşturmak istiyorsanız, içerik yönetim sisteminin de

tasarıma göre şekillendirilmesi, tasarımınızın her yerine ulaşabilmeniz ve yönetebilmeniz

gerekmektedir.

Eğer kod diline hakim olunsaydı bile, içerik yönetim sistemleri söz konusu olmadan birçok

içerik ve haberlerin yer aldığı siteleri hazırlamak çok zor olabilirdi. Bu zorluk profesyonel

yazılımcıların içerik yönetim sistemleri geliştirerek, daha işlevsel bir site yönetimini sağlayacak

yazılımların ortaya çıkmasını sağladı.

İçerik yönetim sistemi nasıl çalışır?

İçerik yönetim sistemine sadece site yöneticileri ve alt yöneticileri erişebilir.

Rol tabanlı yönetime sahip bir alt yapı kullanılır. (İçerik yöneticiler, onaylayanlar gibi.)

Site yöneticisi yetkileri kaldırabilir veya sınırlandırabilir.

Kullanım istatistiklerine ve iletişim formlarına panelden ulaşılabilir.

Ziyaretçiler web sitesine masaüstü, tablet ve mobil cihazlardan ulaşabilir.

İçerik yönetim sistemi tercih edilirken dikkat edilmesi gerekenler;

İçerik yönetim sistemi sonradan eklenebilecek tüm yazılım özelliklerine uyum

sağlamalıdır

SAYFA 4

Güvenlikli ve hızlı çalışmalıdır.

Kullanıcı ara yüzünde değişiklikler yapmaya elverişli olmalıdır.

Kullanımı kolay olmalıdır.

Çoklu dil özelliği olmalıdır.

Yedekleme özelliği bulunmalıdır.

İstenilen raporlar oluşturulabilmelidir.

STATİK VE DİNAMİK WEB SAYFALARI

HTML dilinde kodlanmış ve herhangi bir içerik yönetim sistemiyle yönetilemeyen web

sayfalarına “statik” web sayfaları denir. Statik web sayfalarında sayfaların içeriği ve tasarımı

(sunumu) bir aradadır. İYS’ler ise “dinamik” web sayfalardan oluşur. Dinamik web sayfalarında

içerik ve tasarım birbirinden ayrıdır. İçerik kısımları genellikle bir veritabanında saklanır. İYS,

veritabanından bu bilgileri çekerek tasarım şablonuyla birleştirir ve en sonunda nihai sayfayı

oluşturur. Böylece bir web sayfasını oluşturma işlemi, kişiler arasında dağıtılabilir. Bu sistemde

bir kişi sitenin tasarımını (şablonunu) hazırlarken başka bir kişi siteye içerik girme görevi alabilir

oysa statik sitelerde genellikle siteyi tasarlayan kişi, içeriği de sayfalara yerleştirmek

zorundadır.

İÇERİK YÖNETİM SİSTEMLERİNİN YAPISI

İçerik yönetim sistemleri genelde aşağıda verilen 4 ayrı bölümden oluşur.

Bunlar;

İçerik Oluşturulması

İçerik Yönetimi

İçerik Yayımlanması

Sunum

İçerik Oluşturulması: İçerik yönetim yazılımlarında yer alan yazım bölümü, Microsoft Word

gibi tasarlandığından içeriği oluşturmak için hiçbir HTML bilgisine gerek duyulmadan makale

yazılabilir. Ayrıca istenirse Microsoft Word içerisinden kes-yapıştır yöntemiyle de bilgiler bu

bölüm içerisine alınabilir.

İçerik Yönetimi: İçerikler oluşturulduktan sonra, İYS veri tabanında saklanır. İçeriğin

yönetilmesi ise bir onaylama ve yetki denetiminden sonra sağlanır. Çalışanlar, sadece girmeye

ve değiştirmeye izni olan alanlar içerisinde değişlik yapabilir. Ancak yapılan değişikliğin geçerli

olabilmesi için değişikliği yapan kullanıcıdan daha yetkili bir kullanıcının onay vermesi

gerekmektedir. iYS, her aşamada içeriğin hangi durumda ve kimler tarafından yürütüldüğünün

bilgilerini tutar.

SAYFA 5

İçerik Yayımlamak: İçerik, en son haline karar verildikten sonra ağ içerisinde ya da sitede

yayımlanabilir. İçeriğin, bütün onay ve denetim işlemlerinden geçtikten sonra yayımlanması

için tek tuşa basılması yeterlidir.

Sunum: İYS, site haritası sayesinde ziyaretçiye sitenin neresinde veya bulunduğu yerin sitenin

hangi bölümüne ait olduğu konusunda bilgi verir.

İÇERİK YÖNETİM SİSTEMLERİNİN SEÇİMİ

Hangi İYS’nin yararlı ya da uygun olacağının kararını vermek aşağıdaki sorulara olumlu yanıt

vermekle sağlanabilir. Bunlar:

Ne çeşit bir siteye sahip olmak gereklidir?

İhtiyaç duyulan site, bir portal mı, kişisel bir blog mu yoksa bir oyuna ait form mu, siteyi

kurmadan önce karar vermek gerekir.

Ne tür araçlara ihtiyaç var?

Tasarlanan web sitesinde Takvime, Upload/Download (Yükleme/İndirme) alanına, Resim

galerisine, Dil özelliklerine, Forum, Anket özelliklerine ihtiyaç duyulacak mı? Bütün bu

özelliklere ihtiyaç duyulup duyulmayacağı, firmanın belirleyeceği ihtiyaçlarla beraber

düzenlenmelidir. Bu tür özellikler daha sonra eklentilerle de sağlanabilir.

Sitenin tasarımı nasıl olmalıdır?

Sitenin tasarımı, en az içerik kısmı kadar önemli bir konudur. Tasarım tamamiyle firmanın

kurumsal kimliğini yansıtır. İYS, her ne kadar çaşitli tasarımların uygulanmasına izin verse de

bunların devamlı olarak değiştirilmesi, sitenin kullanımını zorlaştırdığından tavsiye edilmez.

Sitede ne tip içerikler yer almalıdır?

Sitenin içerdiği bilgiler, ziyaretçilerin sitede kalma süresiyle doğru orantılıdır. Ziyaretçilerin

siteye bağlı kalma süresini artırmak için sitedeki bilgilerin kısa aralıklarla güncellenmesi

gereklidir.

Bakım ve yenileme nasıl yapılır?

Sitelerin yayında kalma süresi ilerledikçe ve yeni içerikler eklendikçe, siteye bakım da

gereklidir. Eski içerikler, yenileri eklendikçe sürekli yedeklenmelidir. Siteye yapılan saldırılar,

internet arızaları veya benzeri durumlarda sitenin yayını durdurularak, siteye bakım yapmak

gerekir. Her İYS, bu tip durumlarda kendi geliştirdiği özel çözümleri kullanılır.

Başka bir İYS’ye data kaybına yol açmadan nasıl geçilir?

Bu işlem için İYS’nin içinde bulunan bütün verlerin tekrar kullanılabilir olduğundan emin

olunması gerekir. Maalesef, çoğu sistem bu koşulu yerine getiremeyecek şekilde

tasarlanmıştır. Bu durumda en kötü durum göz önünde bulundurularak değerlendirme

yapılmalıdır.

SAYFA 6

Yeni sürüm çıktığında ne yapılmalıdır?

Alınacak sistemin yeni bir versiyonu çıktığında neler değişeceğine ve bununla ilgili nasıl bir

strateji takip edileceğine karar verilmelidir. İYS’ler yenilendikçe bu yenilikler her zaman

firmaya yarar sağlamayabilir. Güncellemeler sonrası önceki sürümde yer alan özellikler devre

dışı kalabileceği gibi bazı veri kayıplarının yaşanması da olasıdır. Bu nedenle güncelleme öncesi

tüm yazılımın ve veri tabanının güvenli bir şekilde yedeklendiğinden emin olunmalıdır.

Yazılımlar yenilendikçe, nadiren de olsa donanım alt yapısınında yenilenmesini gerektirir.

Kullanım Kolaylığı nasıl anlaşılır?

Web ortamında çalışmak, bilgisayar becerisiyle birlikte teknik bilgi de gerektirir. Kullanım

kolaylığı, teknik anlamda yetenekli olmayan insanların bile İYS’nin yönetimine katılabilir hâle

getirmesini sağlar.

EN YAYGIN KULLANILAN İÇERİK YÖNETİM SİSTEMLERİ

Özgür yazılım veya Açık kaynak kodlu yazılım, hiçbir kısıtlama olmadan kullanılabilen,

incelenebilen ve değiştirilebilen yazılımlardır. Kaynak kodları değiştirilerek kullanılabilir veya

dağıtılabilir. Açık kaynak kodlu yazılımlar genelde ücretsiz dağıtılır nadiren de olsa açık kaynak

kodlu yazılımlar özgür olmayabilir. Açık kaynak kodlu içerik yönetim sistemi pazarında üç

büyükler olarak ifade edebileceğimiz içerik yönetim sistemleri Joomla, WordPress ve

Drupal’dır. Her üç yazılımın da web ortamında farklı site örnekleri mevcuttur.

Açık kaynak kodlu İYS’lerin dışında parayla veya projelerle hazırlatılmış kuruluşa özel İçerik

Yönetim Sistemleri de vardır. Özellikle Üniversiteler ve devlet kurumları, kurumsal kimlikleri

dolayısıyla (joomla, wordpress, Plone, Pivotx,Typo3 vb. gibi ) açık kaynak İYS lerini kullanmayı

tercih etmezler. Kullanılan hazır yazılımlar, bu tip kurumlardaki birimlerin ihtiyaçlarını

karşılayacak yapı ve esneklikte değildir. Ayrıca bu sistemlerin zaman içerisinde ortaya çıkartmış

olduğu güvenlik açıklarından dolayı, kendileri için özel olarak geliştirdikleri içerik yönetim

sistemini kullanırlar. Bunlardan bazıları; TÜBİTAK Ulusal Araştırma Altyapısı Bilgi Sistemi

(TARABİS), ODTÜ Merkezi İçerik Yönetim Sistemi (MİYS) ‘dir.

Joomla: Dünya genelindeki birçok yarışmada ödül almış, güçlü ve aktif web siteleri

hazırlayabilen bir İYS dir. Türkiyede ve dünyada web tasarım şirketlerinin en çok kullandığı

CMS’lerin başında gelir. Son dönemde Türkiyede üretilen web sistemlerinin çoğunda

wordpress İYS sistemi, daha fazla tercih edilir olmuştur. Bu İYS’yi indirip kurmak için Şekil

1.1’de gösterilen http://www.joomlatr.org web adresinden faydalanılabilir.

SAYFA 7

Şekil 1.1. Joomla İYS sistemini indirmekte kullanılan web sitesi

WordPress: WordPress, dünyanın en yaygın içerik yönetim sistemlerinden (CMS) biridir.

Yaygın olarak kullanılmasının temelinde açık kaynak kodlu yapısı, kolay kurulumu, kullanıcılar

tarafından üretilen tema ve eklenti desteği bulunmaktadır. WordPress'i kurmak, genişletmek

ya da kullanmak için yazılım uzmanı olmanız gerekmez. Sadece bir kaç tıklama ile kolay kurulup

hemen kullanılmaya başlanabilir.

Bu İYS’yi indirip kurmak için Şekil 1.2’de gösterilen https://tr.wordpress.org web adresinden

faydalanılabilir.

Şekil 1.2. Wordpress İYS sistemini indirmekte kullanılan web sitesi

SAYFA 8

Drupal: Drupal, gelişmiş ve ücretsiz yapısıyla kullanıcılara çeşitli web alanlarında değişiklik

yapma imkânı sağlar. Kullanıcılar istedikleri şeyleri kolayca yayınlayıp yönetebilir ve

düzenleyebilirler. Bu İYS’yi indirip kurmak için Şekil 1.3’de gösterilen http://drupalturkiye.org

web adresinden faydalanılabilir.

Şekil 1.3. Drupal İYS sistemini indirmekte kullanılan web sitesi

SAYFA 9

Joomla KURULUMU

Web siteleri, Web Browserlar yardımıyla görüntülenen uygulamalardır. Web siteleri sabit

içerikli olabileceği gibi kullanıcılarla etkileşime giren dinamik içerikli de olabilir. Statik

sitelerde genellikle HTML (Hyper Text Markup Language) teknolojisi ile geliştirilirken,

dinamik içerikli sitelerde ise HTML ile birlikte ASP, PHP gibi programlama dillerinden

faydalanılarak geliştirilmektedir. Bu geliştirilen siteler iki farklı sistemde çalışabilmektedir.

İstemci Tabanlı Çalışma: Bu çalışma sisteminde sayfalar sunucuda herhangi bir işlem

yapılmadan istemciye gönderilir. İstemci gelen bilgileri yorumlayarak tarayıcı yazılımı

vasıtasıyla sayfayı görüntüler.

Sunucu Tabanlı Çalışma: Bu çalışma sisteminde istemci sunucudan bir istekte bulunduğu

zaman kodlar, sunucu üzerinde çalıştırılır ve işlemin sonucunu içeren bir sayfa üretilerek

istemciye iletilir. İstemci gelen bilgileri tarayıcı yazılımı vasıtasıyla görüntüler.

İçerik yönetim sistemleri genelde php kodlarını destekleyen Sunucu Tabanlı yazılımlardır. Bu

sebeple Joomla İçerik Yönetim Sistemini (İYS) kurup çalıştırmak için ilk önce bir php tabanlı

bir sunucu sisteminin bulundurulması gerekmektedir.

1. ADIM - ANA YAPILANDIRMA

Joomla 3.x.x’nın kurulumunun ilk aşamasını gerçekleştireceğimiz bu sayfada sırası ile önce

kurulumu yapacağımız dili seçiniz.

SAYFA 10

1.Site İsmi bölümüne: Sitemiz için kullanacağımız site ismini “Konu ADI” yazın.

2. Site Açıklaması bölümüne: 20 kelimeyi geçmeyecek şekilde (JOOMLA İYS Sisteminin

Tanıtımı) şeklinde bir açıklama yazısı yazın veya açıklamayı daha sonra yazmayı düşünüyorsak

boş bırakabilirsiniz.

3.Site Çevrimdışı bölümünde: Kurulum tamamlandığında sitemizin çevrimdışı görünüp

görünmemesi belirlenir. Site yapım aşamasında bu bölüm “Evet” olmalıdır.

4.E-Postanız bölümüne: Email adresinizi yazın.

5.Yönetici Kullanıcı Adı bölümüne: Kendimiz için belirlediğimiz kullanıcı adınızı “admin” yazın.

6.Yönetici Parolası bölümüne: Belirlediğimiz güvenli bir parolayı buraya yazın.

7.Yönetici Parolası Doğrulama bölümüne: Yukarıda yazdığınız parolayı bu alana bir daha

yazın.

2. ADIM - VERİTABANI YAPILANDIRMASI

1.Veritabanı Türü bölümü: Veritabanımızın türünü belirtilir.

2.Sunucu Adı bölümü: Alan sağlayıcımız tarafından bize bildirilen veritabanı sunucusunun adı

(localhost) yazılır.

3.Kullanıcı Adı bölümü: Oluşturduğumuz veritabanı kullanıcısının adı yazılır.

SAYFA 11

4.Parola bölümü: Oluşturduğumuz veritabanı kullanıcısı için belirlediğimiz parolayı yazıyoruz.

Bu bölüm parola vermediyseniz boş bırakabilirsiniz.

5.Veritabanı Adı bölümü: Oluşturduğumuz veritabanının adı yazılır.

6.Tablo Ön Eki bölümü: Rastgele üretilen ön ek yerine kendi okul numaramızdan oluşan bir

ön ek de yazabilirsiniz, burada unutulmaması gereken özellik ön ekin alt çizgi karakteri ile

bitecek olmasıdır.

7.Eski Veritabanı İşlemi bölümü: Aynı veritabanına daha önce joomla kurulumu yapmış isek o

kuruluma ait olan tabloların yedeklenmesini ve kaldırılmasını belirtiriz.

3. ADIM - GENEL GÖRÜNÜM

1.Örnek Veriyi Kur bölümü: Kurulumun örnek veri yüklenmeden veya örnek veri yüklenerek

yapılmasına karar vererek buna göre bir seçim yapıyoruz. Yeni başlayanlar için herhangi bir

örnek veriyi seçerek kurulum yapmak joomla’yı daha kolay anlamak açısından önerilmektedir.

2.Email Configuration bölümü: Email adresinizi doğru yazdıysanız herhangi bir şey yapmanıza

gerek yoktur.

3.Ana Yapılandırma bölümü: Kurulumun ilk aşamasında yazdığınız bilgileri görüyorsunuz,

herhangi bir yanlışlık varsa geri dönüp düzeltebilirsiniz.

SAYFA 12

4.Veritabanı Yapılandırması bölümü: Kurulumun ikinci aşamasında yazdığınız bilgileri

görüyorsunuz, herhangi bir yanlışlık varsa geri dönüp düzeltebilirsiniz.

Bu aşamadaki işlemlerin ve sunucu ayarlarının doğru olduğuna eminsek sağ üst köşede

bulunan Sonraki butonuna tıklayarak kurulum başlatılır.

4. ADIM - KURULUM GERÇEKLEŞTİRİLİYOR

Bu aşamada önceden belirlediğimiz seçeneklere göre Joomla 3.3.6 kurulumu adım adım

gerçekleştirilir.

1. Eski veritabanı yedekleniyor.

2. Yeni veritabanı tabloları oluşturuluyor.

3. Örnek veri yükleniyor.

4. configuration. php dosyası oluşturuluyor.

Bu işlemler problemsiz olarak tamamlandığında “Tebrikler! Joomla! Şimdi kuruldu.” Şeklindeki

mesaj görüntülenir.

SAYFA 13

5. ADIM - KURULUM KLASÖRÜNÜ KALDIRIN

Artık Joomla 3.x.x sürümü kurulumu tamamlanmış olup geriye yapılması gereken tek bir şey

kalmıştır, o da kurulum klasörünü kaldırmak. Bunun için Şekilde gösterilen “Kurulum

klasörünü kaldır” butonuna tıklayın.

Daha sonra sitemizin yönetim paneline girmek için Yönetici butonuna tıklıyoruz. Joomla 3.x.x

yönetici giriş paneli yeni görüntüsü aşağıdaki şekilde gösterilmektedir.

Yönetici adımızı ve şifremizi yazarak giriş butonuna tıklıyoruz. Şimdiye kadar alışılagelmiş olan

joomla yönetim panellerinden çok farklı bir yönetim paneli ile karşılaşıyoruz. Artık Joomla 3.x.x

sürümü ile oluşturduğumuz sitemizi yönetmeye başlayabiliriz. Aşağıdaki şekilde gösterilen

joomla yönetim paneli incelendiğinde İngilizce olduğu görülecektir. Kurulumu yapılan

Joomla’nın Türkçe dil desteği mevcuttur. Bu işlem aşağıdaki bölümde anlatılmaktadır.

SAYFA 14

Yönetim paneline Türkçe dil paketinin kurulumu

Joomla içerisinde yer alan Türkçe dil paketinin etkinleştirilmesi için önce “Language Manager”

yönetim paneline girin.

“Install Language” butonuna tıklayarak bir sonraki şekilde gösterilen ekrandan ya Search

bölümüne Turkish yazarak arattırılır ya da alt bölümde yer alan 1.2.3 sekmelerinden Turkish

dil paketi seçilerek Install butonuna tıklanmalıdır.

SAYFA 15

Yönetim panelinden “Logout” komutu vererek hesaptan çıkılmalıdır.

Joomla yönetim paneline yeniden girildiğinde varsayılan dil bölümde gösterildiği gibi

Türkçe(Türkiye) seçilmelidir.

Yönetim paneli açıldığında Türkçeleştiği görülecektir. Yönetim ve Site panellerinin seçim

yapmadan kalıcı olarak Türkçeleştirilmesi joomla’nın yönetim panelinin anlatıldığı ünitede

daha ayrıntılı olarak ele alınacaktır.

SAYFA 16

JOOMLA GENEL BÖLÜMLERİ

Sunucu üzerine joomla kurulmuş bir sitenin yönetim paneline girmek için önce internet

tarayıcısının adres bölümüne “http://161205xxx.erzincanbote.com/administrator/” yazılarak

erişilebilir.

1. DENETİM MASASI

1.İçerik: İçerik yönetimi, Joomla’yı yönetirken kullanılan en önemli yönetim araçlarından

biridir. Makale Yöneticisi, Kategori Yöneticisi ve Ortam Yöneticisi olmak üzere 3 bölümden

oluşur. Yeni Makale Ekle seçeneği, Makale Yöneticisinin içerisinde yer alan, Siteye yeni makale

ve içerik eklemede kullanılan araçlardan biridir. Eklenen makalelerin yayınlanması, silinmesi,

arşivlenmesi ve yayından kaldırılması Makale Yöneticisi tarafından yapılır.

Makalelerin bir düzen içerisinde tutulması, kategori yöneticisi tarafından oluşturulan bölüm

ve kategoriler ile sağlanır.

SAYFA 17

Bir makaleye grafik, resim ve animasyon türünde bir içerik eklenebilmesi için önce ortam

yöneticisine yüklemek gerekmektedir. Ortam Yöneticisi, her türlü medyayı yönetmek için

kullanılır.

2.Yapı: Sitenin bileşenlerinin nerede ve ne şekilde görünmesi gerektiğini ayarlar. Menü ve

Modül Yöneticisi olmak üzere iki bölümden oluşur. Joomla'da bir menü, bir kategori gibi içinde

menü ögeleri barındıran özel bir ögedir. Ancak menülerin görünümleri, o menüye bağlı bir

modül tarafından ayarlanır. Yeni bir menü oluşturduğunuzda, o menüye bağlı bir modül

otomatik olarak oluşturulur. Modül Yöneticisi'ni açtığınızda karşınıza sistemde aktif durumda

olan tüm modüllerin listesi gelir. Bir modülün ismine tıkladığınızda, modülün yapılandırma

ekranı karşınıza gelir. Çoğu modülün yapılandırma ayarları birbirinden farklıdır. Modüller,

genellikle şablonda önceden belirlenmiş konumlarda görünürler.

3.Kullanıcılar: Site üzerindeki sayfaları gezen ve makaleleri okuyan kişilere kullanıcı adı verilir.

Kullanıcılar siteye kayıt olduklarında makale yazmak, yorum yapmak veya siteyi yönetmek gibi

çeşitli ayrıcalıklara sahip olurlar. Site üzerindeki kayıtlı kullanıcıları yönetmek için kullanıcı

yöneticisinden yararlanılır. Yönetici özelliğine sahip kullanıcılar, Kullanıcı Yöneticisi'ni

kullanarak sitelerine kaydolmuş her kullanıcının adını ya da şifresini değiştirebilirler. Engelle

ayarını kullanarak, o kullanıcının sitedeki fonksiyonları kullanabilmesini de engelleyebilirler.

4.Yapılandırma: Site üzerinde etkili olan her türlü ayar ve seçeneğin düzenlenmesinde

kullanılır. Genel Yapılandırma, Sablon Yöneticisi ve Dil Yöneticisi olmak üzere üç kısıma ayrılır.

Genel Yapılandırma Yöneticisi sitenizin genel ayarlarını barındırır. Bu ayarlar, site ayarlarından

FTP giriş bilgilerine kadar her şeyi ayarlamanızı sağlar. Bu ünitede Genel yapılandırma

yöneticisi, ayrıntılı olarak anlatılacaktır. Şablon yöneticisi, hem sitenizin varsayılan şablonunu

seçmenizi hem de şablonunuzun indeks dosyasını ve stil dosyasını düzenlemenizi sağlar.

Farenizi bir şablonun üzerine götürerek o şablonun ön izlemesini görebilirsiniz. Bir şablonun

adına tıklarsanız o şablonun yapılandırma sayfası açılır. Bu sayfada şablonun isim ve kısa

açıklamasını görebilir, sağ taraftan şablonun ayarlanabilir özelliklerini değiştirebilirsiniz. Bu

sayede sitenizin değişik bölümleri için farklı tasarımlar uygulayabilirsiniz. Dil Yöneticisi,

Joomla’da yüklü bulunan dilleri yönetmenizi sağlar. Joomla 40'ın üzerinde dil için arabirim

desteği sunmaktadır. Dil yöneticisi kullanılarak hem ön uç hemde arka uç için varsayılan bir dil

belirlenebilir.

5.Eklentiler: Site üzerinde yer alan ve sonradan eklenmek istenen her türlü bileşen bu bölüm

tarafından yönetilir. Eklenti Kur seçeneği, yeni eklentiler yükleyebileceğiniz ya da yüklü

eklentileri yönetip kaldırabileceğiniz merkezî bir yöneticidir. Bu yöneticiyi kullanarak

bileşenler, modüller, uyumlu ekler, diller ve şablonlar yönetilebilir.

Joomla'nın kurulum ögelerine ulaşıp kurulum yapabileceği üç seçenek vardır:

Dosya Paketi Yükle: En çok kullanılan bu seçeneği kullanarak bilgisayarınızdaki herhangi

bir Joomla eklentisini seçip otomatik olarak yükleyebilirsiniz.

Klasörden Kurulum: Joomla, sıkıştırılmış arşivinden çıkarılmış dosyaları yerel bir

klasörden okuyarak da kurulum yapabilir.

Bağlantıdan Kurulum: Bir bileşenin ya da şablonun tam adresini biliyorsanız, bu alana

girerek Joomla’nın eklentiyi otomatik olarak indirip kurmasını sağlayabilirsiniz.

SAYFA 18

6.Kullanıcılarda Günlüğe Kaydedilen: Bu bölüm, bir ayar seçeneği olmaktan çok bilgi içeren

rapor gibidir. Sitenin ön ve arka uç bölümlerinde o anda yer alan kullanıcıların bilgisini gösterir.

7. Güncel Makaleler: Bu bölüm siteyi ziyaret eden kullanıcıların, hangi makaleleri okuduğunu

gösterir. Bu sayede ilgi çekmeyen makaleler yeniden gözden geçirilebilir.

8.Site Bilgileri: Bu bölüm, sitede kullanılan veritabanı ve programlama dilinin versiyonunu,

Sistem saatini, sitede yer alan Makale sayısını, sitede o an gezinti yapan Kullanıcıların sayısını

gösterir.

Menü çubuğu üzerinde yer alan Kullanıcılar, Menüler gibi öğeleri denetim masasında kısaca

gösterdikten sonra şimdi de site üzerinde her türlü ayar ve seçeneğin kontrol edildiği Genel

yapılandırmayı anlatalım.

Genel Yapılandırma

Joomla ile oluşturulan sitelerin arama motorları tarafından indekslenebilmesi, sitenin doğru

tanımlanmasına ve siteyi kullanırken ihtiyaç duyulan özelliklerin Genel Yapılandırma

sayfasından iyi ayarlanmasına bağlıdır. Bu ayarları yapabilmek için Joomla yönetim panelinde

bulunan ve şekilde gösterilen Sistem menüsünden Genel Yapılandırma linki tıklanır.

Site

Bu bölümde yapılan ayarlar “Kaydet” butonuna basıldıktan sonra geçerli olacaktır. Bu

bölümde yer alan seçenekler aşağıdaki şekilde gösterilmektedir.

Bu gösterilen ayarlar, kurulumda girilen bilgilerin sonucunda oluşturulmuştur.

1.Site Adı: Bu bölüme siteye vermek istenen ad yazılır.

2.Site Çevrimdışı: Bu bölüm sitenin ziyarete kapalı veya açık olma durumunu belirtir. Evet

seçilirse site erişime kapanmış olur. Hayır işaretlendiğinde ise site erişime açık hâle gelir.

3.Çevrimdışı Mesajı: Bir üstte bulunan site kapalı bölümünde “evet” işaretlenip site erişime

kapatıldığında, siteye erişmeye çalışan kullanıcılara sitenin kapalı olduğunu bildiren bir mesaj

ileten bölümdür. Gizle seçeneği seçildiğinde hiçbir mesaj görüntülenmezken, Özel Mesaj

Kullan seçeneği seçildiğinde belirlemiş olan bir mesaj görüntülenir. Varsayılan mesajı kullan

seçeneği ise çok dilli sitelerde kullanılabilecek bir özelliktir.

SAYFA 19

4.Çevrimdışı Mesajı Yazısı: Bir üstteki bölümde özel mesaj kullan seçeneği seçildiği takdirde,

sitenin kapalı olduğunu ziyaretçilere bildireceğimiz mesajın yazıldığı bölümdür. Site kapalı

olduğunda buraya yazılan mesaj, ziyaretçiler tarafından görülecektir.

5.Çevrimdışı Resmi: Bu bölümde istenirse site çevrimdışı iken çevrimdışı mesajı ile birlikte

görüntülenecek bir resimde seçilebilir. İstemezse herhangi bir resim seçimi yapılmasına gerek

yoktur.

6.Fare üzerinde düzenleme simgeleri: Site içerisine yönetim yetkisine sahip bir kullanıcı girip

Modüller ve menü ögelerinin üzerine fare ile geldiğinde düzenleme simgelerinin çıkmasını

sağlar. Sadece Modüller seçeneği, modül üzerine gelindiğinde düzenleme simgelerinin

çıkmasını sağlarken Hiçbiri seçeneği, bu simgelerin kapatılmasını sağlar. Bu seçeneklerin

etkisini gösterebilmesi için siteye kurulan şablonların bu özelliği desteklemesi gerekmektedir.

SAYFA 20

7. Varsayılan Yazım Düzenleyici: Bu bölümde sitede kullanılacak olan yazı editörünün seçimi

yapılır. Herhangi bir yüklenmiş editör seçilebileceği gibi editöre ihtiyaç yoksa Hiçbiri seçeneği

de kullanılabilir.

8.Varsayılan Güvenlik Modu: Bu bölümde siteye üye olunurken veya diğer benzer işlemlerde

ReCaptcha güvenlik özelliğinin kullanılıp kullanılmayacağının tercihi yapılır. Bu özelliği

kullanmak için ReCaptcha web sitesine üye olup bir anahtar (key) alması gerekmektedir.

9.Varsayılan Erişim Seviyesi: Siteyi görüntüleyebilecek kullanıcı erişim seviyelerinin

belirlendiği bölümdür. Site herhangi bir özel grubun erişimi için kurulmadı ise buradaki seçim

public (genel) olmalıdır.

10.Varsayılan Liste Sınırı: Buraya girilecek değer, sitenin arka yüzünde içeriklerin,

kategorilerin vb. liste şeklinde görüntülenmesi durumunda bir sayfada gösterilecek miktarı

belirler. Örneğin: 10 seçilmesi durumunda içerikleri listelemek istediğimizde bir sayfada 10

içerik listelenecektir.

11.Varsayılan Besleme Sınırı: Gösterilecek haber beslemesi sayısının belirlendiği bölümdür.

12.Besleme e postası: Besleme yazarının veya sitenin mail adresinin görüntüleneceğinin

belirlendiği bölümdür.

13.Arama Motoru Uyumluluğu Ayarları: Bu seçeneklerde yapılan seçimlerle arama

motorunun sitenizi daha etkili bir şekilde indekslenebilmesi sağlanabilir. Bunlar;

Arama Motoru Dostu Bağlantılar (url): Sitenin menülerinde bulunan linklerini

php’nin karmaşık adreslemesinden kurtarıp basit ve anlaşılır html adreslerine

çevirmeye yarayan seçenektir. Evet seçildiğinde sitenin ana dizininde bulunan

htaccsess. txt dosyasının adının. htaccess şeklinde değiştirilmesi gereklidir.

Apache mod_rewrite’ı kullan: Bu seçeneği evet olarak işaretleyebilmek için

sunucunuzda mod_rewrite özelliğinin açık olması gerekir. Görevi ise

siteadi.org/index.php/makale.html şeklindeki adresi siteadi.org/makale.html

şekline dönüştürmesidir. Adresteki /index. php bölümünü kaldırır.

Adreslere Sonek Ekle: Bu özellik evet olarak işaretlendiğinde, siteadi.com/deneme

şeklinde olan adres siteadi.com/deneme.html şekline dönüşür. Görevi ise adreslerin

sonuna . html eki ilave etmesidir.

Evrensel Kod Takma Adları: Bu seçenek Evet olarak seçildiğinde içerik oluştururken

Türkçe karakterler ile adres belirlenebilir. Fakat içerik görüntülendiğinde adres

satırında ş,ç,ö gibi karakterler bulunacağından yabancı sitelere( twitter, facebook

vb.) içeriklerinizin linklerini eklemeye kalktığınızda problem yaşanabilir.

Sayfa Başlıklarına Site İsmini Ekle: Bu bölümde hayır seçildiğinde sayfanız arama

motorları tarafından sadece içerik başlığı ile indekslenecektir. Önce seçildiğinde

Önce site adı, sonra sayfa başlığı şeklinde indekslenir. Sonra seçildiğinde ise Önce

sayfa başlığı, sonra site adı şeklinde indekslenir.

14. Çerez Ayarları: Siteyi ziyaret eden kullanıcıların web site tercihlerini veya kişisel bilgileri

saklayan dosyaların düzenlenmesinde kullanılır. Başlangıç aşamasında bu bölümde herhangi

bir şey yapılmasına gerek yoktur ve genelde boş bırakılır.

SAYFA 21

15. Tanımlayıcı Bilgisi Ayarları: Arama motorları tarafından Joomla sürümü, yazar, etiketler

veya içerik açıklamaları gibi site hakkında bilgilerin toplamasını sağlar.

Açıklama: Sitenin arama motorları tarafında görüntülenecek açıklamasıdır. Siteyi

tanıtan açıklamalar bu bölüme yazılır.

Anahtar Kelimeler: Sitenin arama motorlarında hangi kelimeler arandığında

görüntülenmesi gerekiyorsa ilgili kelimeler bu alana yazılır.

Robotlar: Bu bölüm arama motorları tarafından sitede yer alan içeriklerin güncel olup

olmadığının kontrol edilmesini sağlar. İndeksle, Takip et olarak bırakılır.

Güncellenemeyen sitelerde indeksle, Takip etme olarak bırakılmalıdır.

İçerik Hakları: Sitede bulunan içerikler için içerik haklarının kime ait olduğunun

yazılmasını sağlar. Burada Site tasarımcısının bilgileri yer alabileceği gibi boş da

bırakılabilir.

Yazar (Meta Etiketini Göster): Bir içerik görüntülendiğinde meta etiketleri içinde yazar

meta etiketinin olup olmayacağının tercihinin yapıldığı bölümdür. Hayır seçildiğinde

yazar meta etiketi görünmeyecektir. “Evet” seçildiğinde ise sayfanın kaynak kodları

içinde bulunan meta etiketlerine <meta name="author" content="Super User" /> gibi

bir etiket daha eklenecektir.

Joomla Sürümünü Göster: Bu bölümde site için kullanılan joomla sürümünün site

meta etiketleri içinde gösterilip gösterilmeyeceğini belirler. “Evet” seçildiğinde joomla

sürümü görüntülenir. “Hayır” seçildiğinde görüntülenmez.

2. SİSTEM

Bu bölümde yer alan seçenekler aşağıdaki şekilde gösterilmektedir. Bu gösterilen ayarlar,

kurulumda genel olarak yapılmıştır.

1.Sistem Ayarları: Sistem tarafından tutulan kayıtların klasör yolunu, Yardım dosyalarının

hangi dilde ve sistemden alınacağı ayarlarını tutar.

SAYFA 22

2.Hata Ayıklama Ayarları: Bu bölümde Sistem ve Dilden kaynaklanan hatalarda hataların son

kullanıcıya gösterilip gösterilmeyeceğinin ayarlanması sağlanır.

3. Önbellek Ayarları: Bu bölüm sitenin tarayıcı tarafından ne kadar sürelik dilimlerde hafızada

tutulacağını belirler. Site üzerindeki yeni değişikliklerin anlık olarak görülebilmesi tarayıcıya ait

önbellek kayıtlarının silinmesini gerektirir.

4.Oturum ayarları: Sitenin kayıtlı kullanıcılar tarafından kullanılmadığı durumlarda ne kadarlık

bir zaman diliminde oturumların sonlandırılacağını ayarlar. Burada yazan değeri artırdığınızda

güvenlik boşlukları oluşabilir.

3. SUNUCU

Bu bölümde yer alan seçenekler aşağıdaki şekilde gösterilmektedir. Bu gösterilen ayarlar,

kurulumda genel olarak yapılmıştır.

1.Sunucu Ayarları: Sitenin kurulu olduğu sunucu üzerinde geçici dosyaların tutulduğu, sayfa

sıkıştırma ve hata raporlarının ne şekilde verileceği gibi ayarların yapılmasını sağlar.

2.Konum Ayarları: Sitenin kurulu olduğu sunucunun yerleşim yerinin ve zaman farkının

ayarlandığı bölümdür.

3.FTP Ayarları: Site üzerinden dosya paylaşımı sağlandığında FTP özelliğinin

etkinleştirilmesinde kullanılan bölümdür.

4.Proxy Ayarları: Joomla’nın kurulu olduğu sunucuda yer alan Proxy yetkilerinin site üzerinde

etkili olabilmesini sağlar.

SAYFA 23

5.Veritabanı Ayarları: Joomla’yı kurarken yapılan veritabanı ayarlarının değiştirilmesi

gerektiğinde kullanılan bölümdür.

6.Posta Ayarları: Site üzerinden kullanıcılara toplu e-posta gönderilmesi gerektiğinde gereken

ayarların yapıldığı bölümdür.

4. İZİNLER

Bu bölümde yer alan seçenekler aşağıdaki şekilde gösterilmektedir. Bu gösterilen ayarlar,

kurulumda genel olarak yapılmıştır.

İzin Ayarları: Sistemde kayıtlı olan kullanıcıların hangi yetkilere sahip olması gerektiğini

ayarlayan bölümdür. Bu bölümde yönetim yetkisi vermek veya engellemek mümkündür.

5. METİN SÜZGECİ AYARLARI

Bu metin süzgeci ayarları seçili gruplardaki kullanıcılar tarafından girilen tüm metin giriş

alanlarına uygulanır.

Beyaz Liste, Özel Kara Liste, Varsayılan Kara Liste ve Süzgeç Yok seçenekleri kullanılarak siteye

giren kullanıcıların Makale, Yorum gibi içerikler eklemesi denetlenebilir. Süzgeç etiketleri

bölümünde “e-posta”, “telefon”, “intikam” gibi kelimeler yazarak listeler genişletilebilir.

SAYFA 24

Süzgeç öznitelikleri alanına ise aralarında virgül ya da boşluk kullanarak ek etiket ve öznitelik

dâhil edilebilir.

JOOMLA İÇERİK EKLEME

Joomla ile yönetilen web sistelerine içerik eklemeden önce Joomla’nın içeriği nasıl organize

ettiğini anlamak gereklidir. Joomla’nın sınırsız seviyede kategoriler (klasör içinde klasör gibi)

oluşturabilen açık bir yapısı yoktur. Onun yerine hiyerarşi iki seviyeyle kısıtlanmıştır. Ancak

“bölüm” ve “kategori” adını alan bu hiyerarşik seviyelerin çok büyük siteler dışında hemen

hemen her türlü site için yeterli olacağı söylenebilir. Joomla ayrıca statik içerikler için

“kategorize edilmemiş” içerik oluşturmaya da izin vermektedir. Statik içerik, site hiyerarşisine

uymayan bazı makaleleri içerir ve bu makaleler diğer benzer içeriklerle birlikte sınıflandırılmaz.

Kategorize edilmemiş içerik, bir makalenin istenen konumu henüz belirlenmemişse geçici

olarak kaydetmek üzere de kullanılır.

Joomla gelişmiş bir içerik yönetim sistemidir. Bu nedenle makaleleriniz web sunucusunda

klasörler hâlinde barındırılmaz. Bunun yerine her makale bir veritabanı tablosunda saklanır ve

hiyerarşi içindeki konumu da veritabanına kaydedilir. Bu yöntem, içeriği yeniden organize

etmenizi kolaylaştırır. Çünkü bir makalenin konumunu değiştirmek için dosyaları bir klasörden

başka bir klasöre taşımak yerine Joomla’da tek bir ayarı değiştirmeniz yeterli olur.

Bir Joomla web sitesindeki tüm içerikler, iki seviyelidir. Bir hiyerarşi içinde organize edilir. Üst

seviyeye “bölüm”, alt seviyeye de “kategori” denir. Joomla ile yönetilen web sistelerine çeşitli

içerikler eklemekte kullanılan araçlar, İçerik Menüsünde yer alır. Bu Menü yardımıyla siteye

Makaleler, Katagoriler, Resim veya videolar kolayca eklenebilir.

SAYFA 25

KATEGORİ VE ALT KATEGORİ OLUŞTURMA

Joomla ile Site yapılandırma işlemlerinin başında kategori oluşturmak gelir. Çünkü kategori

oluşturmadan içerik ekleyebilmek pek mümkün değildir. Sınıflandıracağınız nitelikteki

içerikleri eklemek için kategori, menü ögeleri ekleyebilmek için de kategori ve içerik ögelerini

birlikte eklemek gerekmektedir.

Joomla’da kategori ve alt kategorileri eklemek için Şekil ‘de Denetim Masası’nda yer alan ok

işaretiyle gösterilen İçerik yönetim panelini açın ve burada 1 no’lu alan ile gösterilen Kategori

Yöneticisi linkini tıklayın. Bu durumda aşağıdaki şekilde gösterilen kategori yöneticisi

açılacaktır. Joomla kurulumunu örnek veri yüklemeden yaptığımız için sayfada sadece

kurulumla gelen okla gösterilen Uncategorised adlı bölüm vardır.

Yeni bir kategori oluşturmak için üst menüde bulunan Yeni butonuna tıklayınız.

Bu durumda ekrana şekilde gösterilen yeni kategori ekleme sayfası gelir. Bu ekrandan

“İşlemci” adında yeni bir kategorinin nasıl oluşturulacağı aşağıdaki şekilde gösterilmektedir.

1.Başlık: Bu bölüme oluşturmak istediğimiz kategorinin adı yazılır (İşlemci).

2.Takma Ad: Bu bölüme kategorimizin sistem tarafından url’lerde kullanılacak olan adı yazılır.

3.Açıklama: Bu bölüme oluşturacağımız kategori ile ilgili bir açıklama yazabileceğimiz gibi boş

da bırakabiliriz.

4.Üst: Bu bölümde oluşturacağımız kategorinin bir ana kategori olmasını istersek, “Üstyok”

seçeneğini kullanmak gerekir. Sitemizi yapılandırma aşamasında herhangi bir kategoriye alt

kategori eklemek istediğimizde, seçimimizi alt kategori eklemek istediğimiz kategori olarak

ayarlarız.

5.Etiketler: Bu bölümde kategoriyi temsilde kullanılan kısa kodlar verilir.

SAYFA 26

6.Durum: Bu bölümde kategorinin yayınlanma durumu belirlenir. Yayınlanmışı seçtiğimizde,

kategori kaydedildiği anda yayınlanmaya başlar.

7.Erişim: Bu bölümde ekleyeceğimiz kategoriye erişebilecek kullanıcı seviyesini belirleriz.

Public herkesin erişebileceği anlamını taşır.

8.Site Dili: Kategori için özel bir dil belirlenmeyecek ise tümü seçili olarak bırakılır.

9.Not: Bu bölümde oluşturacağımız kategoriye tanıtıcı bilgi yazabileceğimiz gibi boş da

bırakabiliriz.

10.Sürüm Notu: Bu bölümde kategoriyi oluşturan joomla’nın versiyon numarası yazılabileceği

gibi boş da bırakabilir.

• Gerekli alanları doldurduğumuza göre artık “kaydet & Kapat” butonuna tıklayabiliriz.

İşlemci kategorisine alt kategori olarak “i7 İşlemciler” kategorisini eklemek için Başlık ve Takma

ad bölümlerine ” i7 İşlemciler” yazarız. Üst bölümünün yanındaki seçim butonunu tıklayarak

açılan bölümünden İşlemcileri seçeriz. Böylece “i7 İşlemciler” kategorisinin, “İşlemci”

kategorisinin bir alt kategorisi olacağını belirleriz. Diğer özellikler yukarıda anlatılan şekilde

düzenlenip yeniden “Kaydet & Kapat” butonuna tıklanır.

SAYFA 27

“i7 İşlemciler” kategorisine alt kategori olarak “4.Nesil” kategorisi eklenir. Bunun için Başlık

ve takma ad bölümlerine “4.Nesil” yazılır. Üst bölümünün yanındaki seçim butonunu

tıklayarak açılan seçim bölümünden “i7 İşlemciler”i seçin. Böylece “4.Nesil” kategorisinin “i7

İşlemciler” kategorisinin bir alt kategorisi olacağı belirlenir. Şekilde gösterildiği gibi düzenleyip

“Kaydet & Kapat” butonuna tıklayın.

Butona tıkladıktan sonra şekilde gösterilen kategori yöneticisi sayfası açılır. İlk oluşturduğumuz

İşlemci kategorisine bağlı bir alt kategori olan “i7 İşlemciler” kategorisi ile “i7 İşlemciler” in alt

kategorisi olan “4.Nesil” kategorisi gösterilmektedir. Artık oluşturulan bu kategorilere içerik

eklenebilir.

YENİ MAKALE EKLEME VE MAKALE YÖNETİCİSİ

Joomla ’ya içerik ekleyebilmek için önce kategori oluşturulması gerektiğini, Kategori ve Alt

Kategori oluşturma işlemini bir önceki bölümde görmüştük. Şimdi kategoriler oluşturulduğuna

göre bu kategorilere içerik nasıl eklenir görelim.

SAYFA 28

Sitemize henüz içerik eklemediğimiz için makale yöneticisinde sadece “Getting Started” isimli

bir içeriğin “Uncategorised” kategorisinde yer aldığı şekilde görülmektedir. Bu makaleyi, yeni

makale ekledikten sonra çöp butonu kullanarak siliniz.

İlk içeriğimizi eklemek için yeni butonuna tıklayın. Bu durumda ekrana aşağıdaki şekilde

gösterilen Yeni Makale Ekleme sayfası gelir.

Şimdi bu sayfadaki ifadeleri anlatmaya çalışalım.

1.Başlık: Makalenin başlığı bu bölüme yazılır.(Örneğimizdeki başlık “İşlemci”)

2.Takma Ad: Bu bölüm internet adresinde görülecek olan kısmı ayarlar. Genel olarak bu bölüm

boş bırakılır.

SAYFA 29

3.Kategori: İçeriğin hangi kategoride yayınlanması isteniyorsa o kategori seçilir.

(Örneğimizdeki kategori “i7 İşlemciler”)

4.Etiket: Makaleyi en iyi açıklayan anahtar sözcükler ve cümlecikler bu alana girilir. Anahtar

sözcükler virgülle ayrılır ve cümlecikler tek tırnakla gruplanır.

5.Durum: İçeriğin yayınlanma durumunu belirtir.

6.Öne Çıkan: Makalenin ön sayfada gösterilip gösterilmeyeceğini seçmekte kullanılır.

7.Erişim: İçeriğimizi görüntüleyebilecek kullanıcı erişim seviyesini belirlememize olanak

sağlıyor. Public herkesin görüntüleyebileceği anlamını taşırken Registered sadece üyelerimizin

görüntüleyebileceği anlamını taşır.

8.Site Dili: İçeriğin hangi site dilinde yayınlanacağını belirlemekte kullanılır. Herhangi bir dil

tercihi yapmıyorsak " tümü " şeklinde bırakılır.

9.Sürüm Notu: Bu bölümde Makaleyi oluşturan joomla’nın sürüm numarası yazılabileceği gibi

boş da bırakabilir.

10.Metin Editörü: Bu bölüm yazı ve resimler de dâhil içeriklerin eklendiği alandır. Bu alanda

Microsoft Word gibi metinsel düzenlemeler yapılabilir. İstenirse kopyala/yapıştır ile başka

metinler de bu alana taşınabilir.

11.Makale: Makale içerisinde daha önce eklemiş olduğumuz makalelerden birinin linkini

vermek gerektiğinde kullanır.

12.Resim: İçeriğimize resim eklemek için kullanılır.

13.Sayfa Sonu: Çok uzun olan makaleleri sayfa sayfa şeklinde bölmeye yarar.

14.Devamını Oku: Genellikle anasayfada yayınladığımız yazılara giriş metni oluşturmak için

kullanılır.

15.Düzenleyiciyi Değiştir: Yazım editörümüzü kapatmak ve HTML versiyon ile içerik

eklememize imkân sağlar.

Bu bölümdeki işlemlerden sonra Resimler ve Bağlantılar Seçenekleri tıklanır.

Resimler ve bağlantılar

SAYFA 30

Resimler

1.Giriş Metni Resmi: Burada seç butonuna tıklanarak makalenin giriş bölümüne (makale için

bir giriş metni oluşturulacaksa) resim ekleyebilir ve hemen altındaki bölümlerden resim

özellikleri belirlenebilir.

2.Tam Makale Resmi: Burada seç butonuna tıklayarak makalenin içine resim ekleyebilir ve

hemen altındaki bölümlerden resim özellikleri belirtilebilir.

Bağlantılar

Joomla’ da bağlantılar özelliği ile kendi sitemizin içine dilersek başka bir siteye bağlantılar

ekleyebiliriz. Bağlantının nasıl ekleneceğini kısaca açıklayalım.

A Bağlantısı: Bu bölüme görüntülemek istediğimiz sayfanın web adresi(url) adresi yazılır.

(http.//www.erzincan.edu.tr gibi).

A Bağlantısı Metni: Bu bölüme bağlantının görünecek adı yazılır (Erzincan Üniversitesinin

sayfası gibi).

Bağlantı Hedef Penceresi: Burada bağlantının nasıl açılacağı belirlenir (yeni pencerede açılsın

gibi).

“i7 İşlemciler” kategorisinde yer alan “4.Nesil” makalesinin genel görünümü şekilde

gösterilmektedir. Bu bölümdeki işlemleri tamamladıktan sonra Yayınlama Seçenekleri

tıklandığında aşağıdaki şekilde gösterilen yayınlama seçenekleri ekrana gelir. Bu seçeneklerin

ne anlama geldiği aşağıda anlatılmaktadır.

1.Yayınlamayı Başlat: Makalenin yayınlanma tarihinin seçiminin yapılabileceği bu bölüm

genellikle makalenin ileri bir tarihte otomatik yayınlanması düşünüldüğünde kullanılır. Diğer

durumlarda seçim yapmaya gerek yoktur.

SAYFA 31

2.Yayınlamayı Bitir: Makalenin belirli bir tarihte otomatik olarak yayından kaldırılması

düşünülüyor ise bu bölümde yayından kalkacağı tarih belirlenebilir. Herhangi bir seçim

yapılmadığında makale sürekli yayında kalır.

3.Oluşturulma Tarihi: Burada makalenin oluşturulma tarihini seçebileceğimiz gibi herhangi bir

seçim de yapmayabiliriz. Seçim yapılmaması hâlinde tarih sistem tarafından otomatik olarak

oluşturulur.

4.Oluşturan: Bu bölümde Kullanıcı Seçim linkine tıklayarak bir kullanıcı seçileceği gibi herhangi

bir seçim de yapılmayabilir. Seçim yapılmaması halinde otomatik olarak Super User olacaktır.

5.Oluşturan Takma Adı: Bu bölüme makaleyi oluşturan için bir takma ad yazılabileceği gibi

genellikle boş bırakılır.

6. Site Açıklaması: Bu bölüme makaleyi özetleyen kısa bir açıklama yazısı yazılır. Bu yazı arama

motorları tarafından görüntüleneceği için düzgün bir şekilde yazılmalıdır.

7.Site Anahtar Sözcükleri: Bu bölüme makale arama motorlarında hangi kelimeler

arandığında görüntülenmesi isteniyorsa o kelimeler virgül ile ayrılarak yazılır.

8.Robotlar: Bu bölümde makalenin arama motoru robotları tarafından indekslenip

indekslenmeyeceği belirlenir.

9.Yazar: Bu makaleye katkı sağlayan kullanıcılar bu bölümde eklenir.

10.İçerik Hakları: İçerik hakları ile ilgili bir yazı yazılabileceği gibi bu alanlar boş da bırakılabilir.

Seçenekler, Düzenleme Ekranını Yapılandır ve Makale İzinleri bölümlerinin ayarları genel

olarak Makale Yöneticisinde bulunan Seçenekler sayfasından yapılır. Bu bölümlerdeki ayarlar,

varsayılan olarak Genel Ayarları kullanır. Bu üç bölüm genelde özel durumlarda kullanılır.

Makale için özel bir durum söz konusu değilse bu bölümleri kullanmaya gerek yoktur.

SAYFA 32

Gereken tüm işlemleri yaptığımıza göre artık makalemizi yayınlayabiliriz. Bunun için kaydet &

Kapat butonu tıklanır. Bu durumda tekrar makale yöneticisi sayfası gelir. Burada makalenin

eklendiği mesajı belirtilir ve “i7 İşlemciler” kategorisine eklediğimiz “4.Nesil” başlıklı ilk makale

aşağıdaki şekildeki gibi makale yöneticisinde görülür.

1.Yeni: Yeni makale eklemek amacıyla kullanılır.

2.Düzenle: Makale yöneticisi içerisinde yer alan önceden oluşturulmuş makalelerin

düzenlenmesinde kullanılır.

3.Yayınla: Önceden hazırlanmış fakat yayınlanmamış makalenin yayınlanmasında kullanılır.

4.Yayından kaldır: Önceden yayınlanmış makalelerin yayından kaldırılması amacıyla kullanılır.

5.Öne çıkan: Makale yöneticisinde yer alan birden fazla makale içerisinden seçilmiş olanların

en önde yer alması amacıyla kullanılır.

6. Arşiv: Makale yöneticisi içerisinde yer alan makaleler yayından kaldırıldığında dosya

kirliliğini önlemek amacıyla bu buton sayesinde depolanır.

7.Denetle: Bu bölüm seçilmiş makalelerin yazım ve üzerindeki resimlerin link bilgilerinin

denetlenmesi amacıyla kullanılır.

8.Çöp: Makale yöneticisi içerisinde yer alan ve yayından kaldırılmış fakat arşivlenmesine gerek

duyulmayan dosya ve klasörlerin çöp kutusuna gönderilmesi için kullanılır.

9.Toplu: Bu bölüm makale yöneticisindeki yer alan makalelerin tamamı üzerinde dil, erişim

seviyesi ve kopyalama işlemleri yapmak amacıyla kullanılmaktadır.

10.Seçenekler: Makale yöneticisinden seçilmiş bir makalenin, makale oluşturulurken girilen

bilgilerin web sitesinde görülüp görülmemesini belirler.

ORTAM YÖNETİCİSİ:

Ortam Yöneticisi her türlü medyayı yönetmek için kullanılır. Ortam Yöneticisi'ne pek çok dosya

formatı yüklenebilir. Ortam yöneticisi tarafından desteklenen dosya uzantıları şunlardır: .bmp,

.csv, .docx, xlsx .gif, .ico, .jpg, .pdf,.png, .ppt,.txt, ve. .swf. Yüklenebilecek uzantılar, Genel

Yapılandırma'nın Sistem sekmesindeki İzin Verilen Uzantılar alanından değiştirilebilir. Ortam

yöneticisinin genel görünümü Şekil 4.12’de gösterilmektedir. Varsayılan olarak yeni

yüklediğiniz dosyalar images klasörüne yüklenir. Satranç makalesi oluşturulurken kullanılan

SAYFA 33

resimler, önceden ortam yöneticisine yüklenmiştir. Ortam yöneticisinde olmayan ögeler

makale içerisinde kullanılamaz.

1.Ortam Yöneticisine klasör, Dosya yükleme ve Silme: Makaleye eklenmek istenen her türlü

dosya bu bölüm kullanılarak ortam yöneticisine yüklenir. Yükle butonu tıklandığında 3 nolu

alanla gelen dosya yükleme bölümünü açar. Yeni Klasör butonu, ortam yöneticisine klasör

eklerken Sil butonu seçilmiş dosya ve klasörlerin yöneticiden kaldırılmasını sağlar.

2.Görünüm: Bu bölüm ortam yöneticisinde yer alan dosya ve klasörlerin gösterim şeklini

ayarlar. Küçük resim, her dosya ve klasörü ikon olarak gösterirken Ayrıntılı Görünüm seçeneği

dosyaların isim, boyut gibi ayrıntılarıyla listelenmesini sağlar.

3. Dosya Yükleyici: Bu bölüm ortam yöneticisinde yeni butonuna basıldığında açılır. En fazla

10 MB’lık dosyalar Gözat seçeneği ile bilgisayar ortamından yolu seçilerek Yüklemeye başla

butonuna basıldığında Joomla ortamına kopyalanır.

4. Gezinti Bölmesi: Bu bölüm ortam yöneticisinde yer alan dosya ve klasörlerin disk üzerindeki

hiyerarşik yerleşimini gösterir. Bu sayede hangi dosyanın hangi alt klasör içerisinde yer aldığı

takip edilebilir.

5. Gösterim Alanı: Bu alan Görünüm bölümünde yer alan seçeneklere göre dosya ve

klasörlerin görüntülenme şeklini belirler.

Dosya Yükle bölümünü kullanarak sisteme yüklediğiniz dosyaların tümünü makalelerinize

ekleyebilirsiniz. Bunun için makale düzenleme kutusunun altındaki Resim düğmesi kullanılır.

MENÜ YÖNETİCİSİ

Sistemimizde bulunan menüleri oluşturmak, düzenlemek, silmek ve önceden oluşturulmuş bir

menüye yeni sekme eklemek için menü yöneticisi kullanılır. Menü yöneticisi için “Menüler”-

>”Menü Yöneticisi” yolu takip edilir.

SAYFA 34

Bu sayfa da menüler ile ilgili çeşitli işlemleri gerçekleştirebilmek mümkün. Sayfada sadece

kurulum aşamasında oluşturulan Main Menu ( Ana Menü ) görünüyor. Amacımız yeni bir menü

oluşturmak olduğundan resimde ok işareti ile belirtilmiş olan Yeni butonuna tıklıyoruz.

Karşımıza yeni menümüzü oluşturacağımız yeni menü sayfası geliyor.

Başlık : Bu bölüme menüye vermek istediğimiz ismi yazıyoruz. ( Örneğimizde : Haberler )

Menü türü : Bu bölüm menünün sistem adını yazacağımız bölüm. Bu bölümde Türkçe karakter

kullanmamak yararınıza olacaktır. ( Örneğimizde : haberler)

Açıklama : Bu bölümüne menü için bir açıklama yazılabileceği gibi boş da bırakılabilir.

Daha sonra Kaydet & Kapat butonunu tıklıyoruz.

SAYFA 35

Ve Menü Yöneticisi sayfası tekrar önümüze geliyor. Burada menünün başarı ile

oluşturulduğunu belirten bir mesaj görüntüleniyor ve Haberler adlı menü menüler listesine

eklenmiş bulunuyor.Menümüzü oluşturduk ve şimdi bu menüye yeni bir menü öğesi

ekleyeceğiz. Bunun için sol bölümde bulunan Menü Öğeleri linkini tıklıyoruz.

Not : Joomla 1.5.x sürümlerinde menü oluştururken aynı anda bu menüye ait olan modül de

otomatik olarak oluşturuluyordu. Joomla 3.0 sürümünde ise böyle bir durum söz konusu değil

ve isteğe bırakılmış durumda. Bunun nedeni menü için farklı bir modülü kullanılabilecek

olmasıdır.

Ve önümüze Menü Yöneticisi Menü Öğesi sayfası geliyor. Süzgeç bölümünde yeni menü

öğesini ekleyeceğimiz menünün seçimini yapıyoruz. Biz Haberler Menüsüne yeni bir menü

öğesi ekleyeceğiz. Seçimimizi Haberler olarak yapıp menü öğesi oluşturmak için Yeni butonunu

tıklıyoruz.

SAYFA 36

Linki tıkladığımızda karşımıza Yeni Menü Öğesi sayfası geliyor. Bu sayfada ilk yapılması gereken

işlem Menü öğesi türünün belirlenmesi olacaktır. Bunun için resimde okla işaretlenmiş

bulunan Seç butonuna tıklıyoruz.

Butonu tıkladığımızda karşımıza Menü Öğesi türünün seçimini yapacağımız açılır - kapanır (

accordion ) bir menünün bulunduğu sayfa geliyor. Bu sayfada menü öğesi türünün ne olmasını

istiyorsak o yönde bir seçim yapıyoruz. Biz örnek olarak daha önce oluşturduğumuz Spor

Haberleri adındaki kategoriye bağlantı ekleyeceğiz. Bunun için resimde okla işaretlenmiş olan

Makale yazısının üzerine tıklıyoruz. ( Diğer bağlantı türlerinin açıklamalarına şimdilik

girmiyoruz. Siz neler olduğunu kontrol edebilirsiniz. )

SAYFA 37

Menü açılıyor ve makale ( içerik ) için oluşturabileceğimiz menü öğesi türleri görüntüleniyor.

Biz Spor Haberleri ve bu kategorinin altında bulunan diğer alt kategorilerin ( futbol haberleri,

basketbol haberleri v.b ) listelenmesini istediğimiz bir menü öğesi oluşturacağımızdan Tüm

Kategorileri Listele seçeneğini tıklıyoruz.

Ve menü öğesi türü seçilmiş olarak Yeni Menü Öğesi sayfasına dönüş yapıyoruz.

Durum : Bu bölümde menü öğesin durumunu belirleyebiliyoruz.

Bir En Üst Seviye Kategori Seçiniz : Bu bölümde alt kategorileri ile birlikte listelenmesini

istediğimiz kategorinin seçimini yapıyoruz. Bizim kategorimiz Spor Haberleri idi ve onu seçtik.

Menü Başlığı : Bu bölüme menü öğesi için belirlediğimiz ismi yazıyoruz. ( Örneğimizde : Spor

Haberleri )

Takma Ad : Bu bölüm menü öğesinin arama motorları tarafından indeksleneceği ismi

olduğundan menü öğesi adını Türkçe karakter içermeyen bir şekilde bu bölüme yazıyoruz. (

Örneğimizde : spor haberleri )

Menü Konumu : Bu bölümünde menü öğesinin hangi menüye bağlanmasını istiyorsak o

menünün seçimini yapıyoruz. Bizim menü öğesi ekleyeceğimiz menü Haberler idi ve onu

seçtik.

Erişim : Bu bölümde menü öğesine erişebilecek kullanıcı grubunun seçimini yapıyoruz. Menü

öğesini özel bir kullanıcı grubunun erişimi için oluşturmuyorsak Public ( genel ) olarak

bırakıyoruz.

Varsayılan Sayfa : Bu bölümde menü öğesinin varsayılan olarak seçilmesi, sitenin ana

sayfasının bu menü öğesinin bağlandığı sayfa olması anlamına gelir. Seçim genellikle Hayır

olarak bırakılır.

SAYFA 38

Hedef Pencere : Bu bölümde bağlantı tıklandığı zaman yeni bir tarayıcı penceresinde açılıp

açılmama durumunu belirliyoruz.

Şablon Biçemi : Bu bölümde menü öğesi tıklandığında sayfanın istediğimiz farklı bir biçem (

şablon ) ile açılmasının seçimi yapabiliriz.

Site Dili : Bu bölümde bağlantının farklı bir site dili ile açılmasını sağlayabiliriz. Genel kullanım

tümü şeklindedir.

Not : Bu bölümde menü öğesi için bir not yazılabileceği gibi boş da bırakılabilir.

Üst tab da bulunan Gelişmiş seçenekler ve Modül ataması fazla ayrıntılı ve tercihe bağlı

olduğundan temel bilgi aşamasına bu bölümlere girmeye gerek görmüyoruz.

Ayarlarımız yaptığımıza emin olduktan sonra artık menü öğemizi kaydedebiliriz. Bunun için

Kaydet & Kapat butonuna tıklıyoruz.

Ve Menü Yöneticisi Menü Öğesi sayfası önümüze geliyor. Burada Menü Öğesinin başarı ile

kaydedildiğini belirten bir mesaj beliriyor ve Haberler menüsüne eklediğimiz Spor Haberleri

adındaki Menü Öğesi, Menü Öğeleri listesindeki yerini alıyor. Joomla 3.0 sürümünde Menü ve

Menü Öğesi oluşturmak temel olarak bu şekilde gerçekleştiriliyor.

KULLANICILAR

Sistemimizde yüklü kullanıcıları ve kullanıcı grupları “Kullanıcılar” menüsü sayesinde yapılır.

Kullanıcı Yöneticisi

Kullanıcı yöneticisi sistemimize yeni kullanıcı eklemek, eklenen kullanıcıları listelemek,

düzenlemek gibi işlemler için kullanılır. Kullanıcı yöneticisine erişmek için “Kullanıcılar”-

>”Kullanıcı Yöneticisi” yolu takip edilir.

SAYFA 39

Gruplar

Joomla’da gruplar kullanıcılara toplu işlemler yapmak için kullanılır. Sistemimizde var olan

grupları listelemek, düzenlemek ve yeni gruplar oluşturmak için grup yöneticisi kullanılır. Grup

yöneticisine ulaşmak için “Kullanıcılar”- >”Gruplar” yolu takip edilir.

Erişim Seviyeleri

Sistemimize yeni erişim seviyesi eklemek için “Erişim Seviyeleri” sekmesi kullanılır. Erişim

seviyeleri siteyi görüntüleyebilecek kullanıcı seviyelerini belirlemek gibi genel site ayarlarında

kullanılır. Erişim seviyeleri yönetmek için “Kullanıcılar”->”Erişim Seviyeleri” yolu takip edilir.

SAYFA 40

Yığın Posta Kullanıcıları

Sistemimizde kaydı bulunan kullanıcı gruplarına toplu olarak e-posta göndermek için toplu

posta kullanılır. Toplu postaya ulaşmak için “Kullanıcılar”->”Yığın Posta kullanıcıları” yolu takip

edilir.

Toplu e posta göndermek için formda gerekli alanlar (Konu, mesaj gibi) doldurulduktan sonra

kullanıcı grubu seçilerek “e-Posta Gönder” butonuna tıklanır.

ŞABLON YÖNETİCİSİ

Şablon yöneticisi sitemizin görüntüsünde değişiklikler yapmak için kullanılır. Şablon yöneticisi

sadece kullanıcıların gördüğü arayüzün değil aynı zamanda yönetici panelinin görüntüsü de

değiştirilebilir. Şablon yöneticisine girmek için “Eklentiler”->”Şablon Yöneticisi” yolu takip

edilir.

SAYFA 41

Şablon yöneticisinde yüklü olan şablonları görebilir, sitenin veya site yönetim panelinin

kullandığı şablon değiştirilebilir, şablonların ayarları ve kaynak kodları değiştirilebilir.

1. Biçim kolonunun altındaki şablonun adına tıkladığımızda şablon için görsel ayarlar yapılır.

2. Kullanılan şablonu değiştirmek için değiştirilmek istenen şablonun hizasında “Varsayılan”

kolonun altındaki yıldız şeklindeki butona tıklanır.

3. Konum kolonunda şablonun site için yoksa yönetici panelinin mi olduğu belirtilir.

4. Şablon kolonu yüklü olan şablonların kaynak kodlarına erişmek için kullanılır.

Joomla ’da şablon yükleme, şablon yöneticisinden değil “Eklenti Yöneticisi” menüsünden

yapılır.

Joomla ‘da şablon yüklemek için “Eklentiler”->”Eklenti” menüsüne tıklanır. “Dosya Paketi

Yükle” sekmesi seçildikten sonra “Dosya Seç” butonuna tıklanarak daha önceden indirmiş

olduğumuz şablon dosyası seçilir ve “Yükle & Kur” butonuna tıklanır.

SAYFA 42

EKLENTİ YÖNETİCİSİ

Eklenti kurmak için yönetici olarak giriş yaptıktan sonra üst menüden "Eklentiler" -> "Eklenti

Yöneticisi" tıklanmalıdır.

Eklenti yöneticisi sayesinde eklentileri yükleyebilir, silebilir ve eklentinin ayarlamalarını

yapabiliriz. Joomla’da eklenti kurmak için dört yöntem vardır. Bunlar; “Webden Kur”, “Dosya

Paketi Yükle”, “Klasörden Kurulum”, “Bağlantıdan Kurulum”. Bu yöntemlerin açıklamaları

aşağıda verilmiştir.

Webden Kur

"Webden Kur" seçeneği otomatik olarak yüklü değildir. Bu seçeneği bizim yüklememiz gerekir.

Bunun için "Eklenti Yöneticisi" ilk gelişimizde yukarıdaki resimde görülen "Webden Kur"

sekmesini ekle butonuna tıklıyoruz.

"Webden Kur" sekmesinin en büyük dezavantajı bu sayfanın İngilizce olmasıdır.

SAYFA 43

"Webden Kur" sekmesine tıkladığımızda yukarıdaki resimdeki ekran gözükmektedir.

Numaralandırılan kısımların açıklamaları aşağıda verilmiştir.

1. Bu kısım aradığımız eklentiyi daha kolay bulmamız için anahtar kelime veya kelimeler

yazarak arama yapabilmemizi sağlar. Burada arama yaparken İngilizce kelimeler kullanırsak

daha iyi sonuçlar alabiliriz.

2. Bu kısım ise listelenen eklentilerin sıralamasını seçmemizi sağlar.

Aşağıdaki tabloda listede bulunan seçenekler ve bu seçeneklerin açıklamaları verilmiştir.

1. Bu kısımda Joomla eklentileri belirli kategorilere bölmüş. Herhangi bir kategoriyi

seçtiğimizde o kategorideki eklentiler listeleniyor.

2. Bu kısım eklentilerin listelendiği kısımdır. Diğer kısımlardaki filtrelemeleri yaptığımızda bu

kısım yeniden şekillenir.

Şimdi ana sayfada seçtiğimiz resimlerin sürekli döndüğü bir slide eklentisi yükleyelim. Bunun

için "Webden Kur" sekmesinde arama kısmına "slide" kelimesini yazalım ve DJ-ImageSlider

eklentisine tıklayalım.

SAYFA 44

DJ-ImageSlider eklentisine tıkladığımızda bu eklenti hakkında bazı bilgiler ekrana gelmektedir.

Bu bilgiler bizim eklenti tercihlerimizde önemli bir yer kaplamaktadır. Eklenti yüklemeden

önce bu bilgileri göz önünde bulundurmamız bizim için avantajlı olacaktır. Bu bilgiler ve

açıklamaları aşağıda verilmiştir.

1. Bu kısımda kullanıcılar tarafından verilen oylar ve görüşler gösterilmektedir. Bu oylamalar

bizim için çok önemlidir. Eklentiyi kullanmak veya kullanmamak için bu veriyi kullanabiliriz.

Örneğin bu eklenti için 41 oy verilmiş ve hepsi 5 üzerinden 5 vermiş. Ayrıca bu eklenti için 148

görüş bildirilmiş. Eğer isterseniz bu görüşleri "148 Reviews" yazısının üzerine tıklayarak

görebilirsiniz. Tabi genellikle bu görüşler İngilizce olur.

2. Bu kısımda eklentinin sürüm bilgisi bulunmaktadır. Bu kısma bakarak eklentinin güncel olup

olmadığını en son güncellemesinin ne zaman yapıldığını öğrenebiliriz. Bu bilgi de bizim için

önemlidir çünkü bazı yazılan eklentiler her ne kadar kullanışlı olsa da yazılımcı tarafından hiç

güncellenmediği için yazılımsal açıklara sebep olabilir.

3. Bu kısımda da eklentinin lisans durumunu yani ücretli, kısmen ücretli veya ücretsiz olup

olmadığı belirtilir. Örneğin bu eklentide "Free" yazması ücretsiz olduğu anlamına gelmektedir.

4. Bu kısımda eklentinin ilk defa ne zaman oluşturulduğu belirtilmektedir.

5. Bu butona tıklayarak eklentiyi yükleyebiliriz.

6. Bu butona tıkladığımızda bizi eklentinin Joomla sayfasına yönlendirir. Bu sayfada eklentinin

örnek görüntüsünü (demosunu), dosya içeriklerini veya dokümantasyonunu görebiliriz.

7. Bu butona tıkladığımızda ise eklentinin geliştiricisinin sitesini ziyaret edebilir ve hakkında

bilgi edinebiliriz.

Dosya Paketi Yükle

Bu eklenti yükleme türünde eklenti bilgisayarımızda zip dosyası olarak varsa bu dosyayı upload

ederek kurabiliriz. Bu tür eklenti yükleme genellikle Joomla haricinde başka sitelerden eklenti

yüklemek için veya kendi yazdığımız eklentiyi yüklemek için kullanılır.

SAYFA 45

Yüklemek istediğimiz eklenti dosyasını bilgisayarımıza zip olarak indirdikten sonra "Dosya Seç"

butonuna tıklıyoruz ardından eklenti dosyasını seçiyoruz ve son olarak "Yükle & Kur" butonuna

tıklayarak eklentiyi yüklüyoruz.

Klasörden Kurulum

Bu eklenti kurulum türü eklenti .zip dosyası olarak ftp veya başka bir yolla sunucuya

aktarıldıktan sonra eklentinin sunucu üzerinden yüklenmesi için kullanılır.

Daha önceden ftp veya başka bir yolla sunucuya yüklediğimiz zip dosyasının yolunu "Kurulum

Klasörü" girişine yazdıktan sonra "Kur" butonuna tıklayarak eklentiyi yüklüyoruz.

Bağlantıdan Kurulum

Bu eklenti yükleme yöntemi ise "Dosya Paketi Yükle" yöntemine benzer bir yöntemdir.

Aralarındaki tek fark eklenti dosyasını bilgisayarımıza indirmemize gerek kalmadan eklentinin

url adresini yazarak eklentiyi yükleyebiliriz.

SAYFA 46

İnternette var olan zip eklenti dosyasının url adresini "Kurulum Bağlantısı" inputuna yazdıktan

sonra "Kur" butonuna tıklayarak eklentiyi yüklüyoruz.

EKLENTİ AYARLARI

Yukarıda eklenti kurmanın birkaç yöntemini anlattık. Eklentilerin birkaç türü bulunmaktadır.

Bunlar; bileşen (component), modül (modul), uyumlu ek (plugin)’tir. Bu parçalar (uyumlu ek,

bileşen, modül) birbirlerine benzedikleri için çoğu zaman karıştırılırlar. Hatta çoğu zaman aynı

şey olduğu düşünülür ancak aralarında bazı farklar vardır.

Peki bir eklentinin bileşen mi, modül mü yoksa uyumlu ek mi olduğunu nasıl anlarız?

“Eklentiler” -> “Eklenti Yöneticisi” yolunu takip ettikten sonra sol tarafta bulunan menüden

“Yönet” sekmesine tıkladıktan sonra sistemimizde yüklü olan bütün eklentiler

listelenmektedir. Bu listede yüklü eklentilerin türleri görülebilir, eklentiler etkinleştirebilir veya

etkisiz hâle getirilebilir.

Webden yükle seçeneği ile yüklenen eklentilerin türü, eklentiyi seçtikten sonra eklenti

açıklamalarında da görüntülenir. Bir eklenti sadece bileşen, modül veya uyumlu ek olmak

SAYFA 47

zorunda değildir. Bir eklentinin aynı anda hem modülü hem bileşeni hem de uyumlu eki

olabilir.

Modül (Modul)

Modüller üzerinde değişiklik yapmak ve yüklü modülleri sitemize eklemek için “Eklentiler” ->

“Modül Yöneticisi” tıklanır.

Bu parçalar her ne kadar Joomla’nın bir parçası olarak görünse de aslında başlı başına bir

program gibi çalışırlar. Modüller için sayfamızda bir yer belirleriz ve o yerde sistemden

bağımsız olarak çalışırlar. Modülde değiştirilen ayarlar sistemin genel yapısında veya

ayarlarında herhangi bir değişiklik meydana getirmez sadece modül için geçerlidir. Örneğin bir

takvim eklentisi ele alalım. Takvim eklentisini yükledikten sonra takvimin nerede gözükeceğini

seçiyoruz, takvim sitemizin o kısmına ekleniyor. Takvim eklentisinin sayfanın geri kalan kısmı

ile hiçbir alakası olmuyor. Sitemize modül eklediğimizde genellikle görsel bir sonuç elde ederiz.

Yukardaki resimde modül yöneticisinin bir görüntüsü bulunmaktadır. Şimdi adım adım modül

yöneticisinden yapılabilecek işlemleri görelim.

SAYFA 48

1. Bu kısım sayesinde yeni modül ekleyebilir, var olan modüller düzenleyebilir, çoğaltabilir

(kopyalayabilir), yayınlayabilir veya yayından kaldırabilir, modülde bir hata olup olmadığını

denetleyebilir, modülü silebilir ve toplu olarak işlem yapabiliriz.

2. Buradan “Site” seçeneği tıklandığında site ziyaretçileri için kullanılabilecek modüller

listelenir, “Yönetici” seçeneği tıklandığında ise yönetici paneli için kullanılabilecek modüller

listelenir.

3. Buradan listelenen modüller arasında arama ve sıralama yapılabilir veya listelenecek

modüllerin sayısını belirtebiliriz.

4. Bu kısımda sayfalarımıza eklenen modüller listelenmekte ve bu modüller hakkında kısa

bilgiler bulunmaktadır. Aşağıdaki listede tablo kolonlarının açıklaması verilmiştir.

Bu kısımda ise listelenen modüller arasında süzme işlemi yaparak aradığımız modülü daha kısa

zamanda bulmamızı sağlar. Şimdi sitemiz yeni bir modül ekleyelim. Yeni modül eklemek için

aşağıdaki resimde gözüken yeni butonuna tıklanır.

“Eklentiler” -> “Modül Yöneticisi” tıkladıktan sonra yukardaki resimde gözüken “Yeni”

butonuna tıkladığımızda aşağıdaki sistemimizde kayıtlı olan bütün modüllerin listesi

gelmektedir.

Sitemize eklemek istediğimiz modülü listeden seçip ekleyebiliriz. Biz örnek olarak “Akıllı Arama

Modülü” nü seçtik. Modül ayarları sekme halindedir. Bu sekmeler: “Modül”, “Menü Atama”,

“Modül İzinleri”, “Gelişmiş” tir. İlk olarak Modül sekmesini inceleyelim.

SAYFA 49

1. Bu kısımda modül listesinde gözükecek modül adı yazılır.

2. Bu kısımda bulunan ayarlar her modül için kendine has özellikler taşır.

3. Buradan ise modülün sayfanın hangi kısmında gözükeceği, yayınlanıp yayınlanmayacağı

(sayfada gözüküp gözükmeyeceği), hangi tarihler arasında yayınlanacağı, hangi kullanıcılar

SAYFA 50

tarafından gözükeceği, aynı konumda başka bir modül var ise hangisinin üste olacağı, hangi

dillerde gözükeceği ve modül hakkında kısa bir not yazabiliriz.

Şimdi ise ikinci sekme olan “Menü Atama” sekmesini inceleyelim.

Bu sekmede modülün hangi sayfada veya sayfalarda gözükeceği ayarı “Menü Atama”

sekmesinden yapılır. Eğer bu seçenekler arasından “Sayfada yok” seçilirse modül aktif dahi

olsa sayfada gözükmeyecektir.

Bu sekmede sol tarafta listelenen kullanıcı gruplarından seçilen grubun bu modülü silme,

düzenleme veya durumu düzenleme (modülün yayınlanıp yayınlanmayacağı) izinleri verilip

alınabilir.

Bu sekmede modüle has gelişmiş özellikler ayarlanabilir. Buradaki ayarlar her modül için

farklıdır.

SAYFA 51

Bileşen (Component)

Joomla’da en karmaşık yapıya sahip eklenti türü bileşenlerdir. Bileşenler çoğu zaman veri

tabanı ile iletişime geçerler. Bileşenler modüllere benzerler ancak aralarındaki en büyük fark

modüller sayfanın belirli bir kısmında gösterilir, bileşenler ise sayfanın odak noktası olurlar

yani sayfanın tamamını kaplarlar. Bileşenler modüllerle beraber de kullanılabilirler. Yani

modüllerin arka plan işlemlerini bileşenler gerçekleştirebilirler. Örneğin bir albüm eklentisi

yüklediniz. Bu albüm eklentisine resimler veya klasörler ekliyorsunuz bu işlemi bileşenler

(component) sayesinde yapabilirsiniz. Bu eklentinin sayfanın neresinde, hangi sayfalarda veya

hangi büyüklükte olduğunu gibi ayarları ise modüller sayesinde yapabilirsiniz. Bileşenler

modüllerle beraber kullanımı zorunlu değildir.

Bileşenleri yönetmek için “Bileşenler” menüsünden yönetilmek istenen bileşen seçilir. Her

bileşenin kendine has ayarları bulunmaktadır.

Uyumlu Ek (Plugin)

Bu tür eklentiler sistemle beraber çalışırlar. Yani Joomla’nın bir kendi parçası gibidir. Örneğin

Joomla ‘da bir blog oluşturdunuz ve bu blog da makaleler yayınladınız. Kullanıcılarınızın bu

makaleleri çıktı alabilmesi için her sayfaya yazdır butonu koyuyorsunuz. Bunu yapmak yerine

bu işleme uygun uyumlu ek yükleye bilirsiniz. Uyumlu ek hem sistem yöneticisine hem de site

ziyaretçisine yönelik olabilir.

SAYFA 52

Örneğin Joomla ‘da içerik eklerken sayfayı daha rahat tasarlamak için yukarıdaki nesneyi

kullanırız. Yukardaki nesne aslında Joomla ile yüklü gelen bir uyumlu ektir adı da TinyMCE dir.

Joomla ‘da uyumlu ekleri yönetmek için “Eklentiler”->”Uyumlu Ek Yöneticisi” yolu takip edilir.

Buradan sistemde yüklü olan uyumlu ekler etkinleştirilebilir, etkisizleştirilebilir veya

düzenlenebilir.