KALAALLIT NUNAANNI EQQARTUUSSIVIMMI

EQQARTUUSSUTIP

ALLASSIMAFFIATA ASSILINEQARNERA

Ulloq 5. december 2013 Kalaallit Nunaanni Eqqartuussivimmit suliami

sul.nr. RIG-NUU-CS 0128-2012

A

akerleralugu

Nakorsaq,

aamma

Dr. Ingridip Napaprsimmavissua,

aamma

Peqqissutsimut Attaveqarnermullu Naalak-

kersuisoqarfik

oqaatigineqarpoq imaattoq

EQQARTUUSSUTIP ILAA:

Suliami matumani, Nuummi Eqqartuussivimmi ulloq 24. marts 2011-mi suliassiissutigi-

neqartumi Kalaallit Nunaannilu Eqqartuussivimmut ulloq 26. august 2012-imi innersuus-

sutigineqartumi, pineqarpoq iviangikkut kræfternermut Danmarkimi katsorsartinnissamut

periarfissat pillugit paasissutissiinngitsoornermut Dr. Ingridip Napparsimmavissuani nakor-

saaneq katsorsaasuusoq aammalu Peqqissutsimut Attaveqarnermullu Naalakkersuisoqarfik

akisussaatitaasussaanersut.

Eqqartuussutissamik isumaqatigiinniuteqarneq taamaallaat pisuuneq pillugu apeqqummut

tunngavoq.

Suliassiisoq, A, piumasaqaateqarpoq suliassanngortitat Nakorsaq, Dronning Ingridip Nap-

parsimmavissua aamma Peqqissutsimut Attaveqarnermullu Naalakkersuisoqarfik akuer-

sisussanngortinneqassasut iviangeq atatiinnarlugu pilattartissinnaaneq pillugu paasissutissi-

inngitsooramik inatsisinut akerliusumik iliuuseqarsimasut.

Aammattaaq inuussutissarsiorsinnaanerminik annaaqasarnermut, ataavartumik kinguner-

luuteqalernerminut aamma ajoquserneqarnikkut anniartitaanerminut suliassanngortitat

taarsiisussanngortinneqassapput.

2

Suliassanngortitat, Nakorsaq, Dr. Ingridip Napparsimmavissua (matuma kingorna

taagorneqassaaq naapparsimmavissuaq) aamma Peqqissutsimut Attaveqarnermullu Naalak-

kersuisoqarfik (matuma kingorna taagorneqassaaq naalakkersuisoqarfik), piumasaqaateqar-

put pinngitsuutitsisoqassasoq.

Suliami paasissutissat

A iviangimini talerperlermi kræftimik tinunermik peersitsivoq ulloq 28. november 2005.

Ulloq 7. december 2005 talerperlermik iviangeersippoq kiisalu qinersit 17-it talimi talerper-

liup ataaniittut peersippai, kræftip siaruaassimannginnera qulakkeerniarlugu.

Illuatungeriit isumaqatigiissutigaat A pilattartinnernut taaneqartunut atatillugu paasissutis-

sinneqareernikkut isumaqataalluni akuersisarneq pillugu peqqussummut ilaasoq. Aammat-

taaq isumaqatigiissutaavoq A iviangeq atatiinnarlugu pilatsissinnaanermut periarfissaqar-

nermik ilisimatinneqarsimanngitsoq, aamma Danmarkimi napparsimmavissuarni namminer-

sortuni naleqquttumik misissorteqqaarnissaq, pilatsinnissaq kingornatigullu katsorsartinnis-

saq nammineq akiliinikkut taamanikkut ajornarsimanngitsoq, kisianni katsorsartinnissaq

Nunatsinni misissorteqqaarnissaq, pilatsinnissaq imaluunniit kingornatigut katsorsartinnis-

saq periarfissaasimanngitsoq.

Isumaqatigiinngissut pingaarneq tassaavoq akuersineq siumoortumik paasissutissiinissamut

tunngatilugu inatsimmi piumasaqaammik eqqortitsisimanersoq.

A-ip katsorsartissimanini Napparsimasut Sullinneqarneranni Malaaruteqartarfiannut

maalaarutigaa. Maalaaruteqartarfiup maalaarummik suliaqarneranut atatillugu nakorsaaneq

V1 ilisimasalittut atorneqarpoq. Taassuma tunngavilersuuteqarnissamut siunnersuutaanit 30.

november 2008-meersumit ersersinneqarpoq,

”Nakorsaanerup Nakorsaq-p pilatsissinnaaneq pillugu A-mut saqqummiussamini iviangikkut

kræfteqarnermi katsorsaanissamut danskit najoqqutassaat atuuttut malissimanngilai. Pilatsin-

nissaq sioqqullugu siunnersuinissamut piumasaqaataavoq naammattumik nassuiaateqarsima-

nissaq (qulaaniittut takukkit). Nakorsaaneq Nakorsaq taamatut nassuiaateqarsimagaluarpat

ilimanartorujussuuvoq nassaartoqarsimassagaluartoq, iviangeq atatiinnarlugu pilatsinnissamik

A-mut neqeroorfigineqarsinnaalersitsisunik, qinerseq ataaseq ikittunnguilluunniit peerlugit

(skildvagtlymfeknuden – sentinel node).

Ilisimatitsissutigineqarsinnaavoq, iviangikkut kræfteqarnermi najoqqutassani nuna tamakker-

lugu atuuttuni aalajangersarneqarsimasoq aallarniutitut nassuiaat tunngavigalugu pisuni

ataasiakkaani naliliisoqartassasoq iviangeq atatiinnarlugu pilattaasoqarsinnaanersoq, imaluun-

niit iviangip peernissaa periarfissatuaanersoq (mastektomi). Taamatuttaaq nalilerneqassaaq

skildvagtlymfeknude-metode atorlugu paasineqarsinnaanersoq unimi qinersinut kræfti siaru-

aassimanersoq, imaluunniit unimi qinersinik piiaanissaq pisariaqarnersoq. Taamatut nalili-

3

inernut tunngaviusussaq tassaanerusarpoq qinnguartaalluni misissuinerit, tassa mammografi

aamma ultralydsscanning, taakkua atortinnagit taamatut naliliisoqarsinnaanngilaq. Ullumikkut

danskit iviangimikkut kræftertut 50 %-iisa miss. iviangeertinngikkaluarlutik pilattartittarput,

60 %-tillu miss. sentinel node biopsi atorneqartarpoq.”

Napparsimasut Sullinneqarneranni Malaaruteqartarfiup allakkat tusarniaassutit aalajangii-

nissamut missingersuutitallit A-mut nassiuppai ulloq 18. februar 2009. Taakkunannga

ilaatigut ersersinneqarpoq:

”Tappiorarnartumik misissuinerup takutippaa nappaat tassaasoq kræftimik tinuneq 18 mm-

imik diameterilik.

Peersivigineqarnerani misissukkamut akissummit takutinneqarpoq, tinuneq tamarmi peerne-

qarsimasoq aamma kræfti qinersinut 17-inut, peerneqarsimasunut, siaruaassimanngitsoq (me-

tastaser). Taamaattumik A katsorsarteqqissanngilaq, kisianni ukiuni tulliuttuni qulini misissor-

tikkiartortassaaq.

…….

Journalimik misissuataarineq tunngavigalugu maalaaruteqartarfik naliliivoq, naammattumik

paasiniaasoqarsimagaluarpat nassaartoqarsimassagaluartoq, iviangeq atatiinnarlugu pilatsin-

nissamik Aimut neqerooruteqartitsisinnaalersitsisunik, qinerseq ataaseq ikittunnguilluunniit

peerlugit.

Maalaaruteqartarfiup ilisimatitsissutigisinnaavaa, iviangikkut kræfteqarnermi najoqqutassani

nuna tamakkerlugu atuuttuni aalajangersarneqarsimasoq aallarniutitut nassuiaat tunngavi-

galugu pisuni ataasiakkaani naliliisoqartassasoq iviangeq atatiinnarlugu pilattaasoqarsinnaa-

nersoq, imaluunniit iviangip peernissaa periarfissatuaanersoq.”

Napparsimasut Sullinneqarneranni Malaaruteqartarfik ulloq 16. december 2009 aalajan-

giivoq, nakorsaaneq Nakorsaq ulloq 13. september 2005-imi Aimik katsorsaanermini nakor-

sanut inatsisip atuutsinneqalernissaa pillugu Kalaallit Nunaannut peqqussummi § 6, imm. 1-

imik unioqqutitsisimanngitsoq. Aammattaaq ulloq 12. december 2005-imi pilatttanermut

atatillugu paasissutissiinermigut Aimiit isumaqataalluni akuersititsinermigut napparsimasut

inatsisitigut inissisimanerat pillugu inatsisartut peqqutaanni § 6-imik, ilanng. § 7, unioqquti-

tsisimanngitsoq. Aalajangiinermi ilaatigut tunngavilersuutigineqarpoq, pilatsinnerup kingu-

neranik talip pullattarnera qileqqullu sukasimasarnera iviangip tamarmiusup peerneqarnera-

nut naleqqiullugu iviangip atatiinnarlugu suliarineqarnerani sunniutaasartunit annikinnerus-

artut. Kisiannili iviangeq atatiinnarlugu pilattaanerup kingorna ivingip tamarmiusup

peerneranut naleqqiullugu nangeqqissinnaaneq imaluunniit kræfteqqaqqilersinnaaneq ulori-

anarnerusartoq. Maalaaruteqartarfik naapertorlugu iviangimik atatitsiinnarluni pilatt-

aanissamut arlalinnik pissutissaqarpoq.

1. Iviangip 2/5-ianik annerusoq peerneqartariaqanngilaq. Annerusoq peerneqarpat isikkua

naammaginassanngilaq.

2. Kræftimik tinunerup eqqaa minnerpaamik 5 mm (resektionsrand) ajoquteqanngitsumik

sinaakkuteqartariaqarpoq, kræftip tamarmi peerneqarsimanera qulakkeerniarlugu.

4

3. Tinuneq mulip ataaniippat imaluunniit mulimut qanittumiippat iviangeq atatiinnarlugu

pilattaanissaq toqqarneqartariaqanngilaq.

4. Iviangimi arlalinnik kræftimik tinuneqartoqassanngilaq.

5. Pilatsinnerup kingorna qinnguartaalluni katsorsartittoqassaaq.

6. Pilattaanerup nalaani, pissutsinik taamaaliortariaqalernermut paasisaqartoqarpat, iviangip

tamarmiusup peernissaanut akuersissuteqartoqassaaq.

7. Mammografi atorlugu nangeqqissinnaanermut/kræfteqaqqilersinnaanermut misissui-

nissamut periarfissaqassaaq.

8. Unimi qinersinik tamatigut naliliisoqartassaaq, kræfti siaruaassimanersoq paasiniarlugu,

taamaalilluni nappaatip killiffianik immikkoortiterisoqarsinnaaqqullugu, kingornatigut

katsorsaaqqittoqassanersoq paasiniarlugu. Taamaaliortoqarsinnaavoq sentinel node proce-

dure atorlugu, tassani misissueriaaseq radioaktiviusoq iluaqutigalugu qinerseq, kræftimit

tinunermiit seerinermik kuuffigineqaqqaartoq, nassaarineqarniassammat. Qinerseq taanna

misissorneruneqartussanngorlugu peerneqassaaq, kræftimillu nassaarfigineqarpat qinersit

unimiittut sinneri peerneqassapput, pilattaanerup ingerlareersup ingerlanerani imaluunniit

kingusinnerusukkut. Periaaseq iluaqutaanngippat aamma sentinel node nassaarineqar-

sinnaanngippat unimi qinersit, iviangimut atasut, tamarmik peerneqassapput. Sentinel node

neqeroorutogineqanngippat unimi qinersit tamarmik peerneqassapput.

Nunatsinni mammografi atorlugu misissuisoqartanngimmat maalaaruteqartarfik naliliivoq,

A-p katsorsartissimaneranut atatillugu immikkoortoq 4 aamma 7 qulaani taaneqartut naam-

massineqarsinnaasimanngitsut. Taamaalilluni kingornatigut qularnaatsumik misissuisoqar-

sinnaasimanngilaq, iviangeq pilattarneqarsimasoq kræfteqaqqilersimanersoq siusissukkut

paasisaqarnissaq qularnaarniarlugu.

Maalaaruteqartarfik naliliivoq, A pilatseqqinnialerami Nunatsinniunngitsoq allani iviangi-

minik tamarmiusumik peersitsivigineqarnissaminik neqeroorfigineqarsimassagaluartoq,

aamma taamatut pilatsinnerup kinguneranik iviangip ilaa annertuallaartoq peerneqarsimas-

sagaluartoq.

V2 akissutimini 6. februar 2006-imeersumi ilaatigut oqaaseqarpoq, peqqinnissaqarfiup arnat

misissueriaatsinik nappaatillu suussusersinnissaanut periarfissanik ilisimatittarai, soorlu

nammineq misissuinissamik nakorsamullu saaffiginninnissamut, misissortinnissaq naliliivi-

gineqarnissarlu siunertaralugu. Pisarnertut misissuisoqartarpoq katsorsaasoqartarlunilu.

Arnaq nammineerluni nakorsarluunniit nassaarpat tinunermik, iviangikkut kræftiuneranik

patsisaanneqartumik, taava nakorsap tinuneq piissava Rigshospitalimullu misissugassann-

gortillugu nassiutissavaa. Kræfteqarnermut arlaannik takussutissaqanngippat arnaq qaam-

matialunni sivisunerusumiluunniit nakkutigineqassaaq, kisianni mikroskopikkut misissui-

nernit takutinneqarpat tinuneq kræftiusoq, taava katsorsaariaaseq Danmarkimi aamma atuut-

5

toq malinneqassaaq. Iviangeq unimilu qinersit peerneqassapput, kræftillu annertussusaa

uteqqissinnaaneratalu navianaateqarnerata annertussusaa apeqqutaatillugu katsorsartin-

nissamut iliuusissatut pilersaarut DIH-ip nakorsartinnermut immikkoortortaqarfiani sanane-

qassaaq, danskit najoqqutassiaat malillugit. DIH-imi pisariaqartumik katsorsaasoqassaaq

paaqqinnittoqarlunilu, aamma kemoterapi atorlugu katsorsaasoqarluni, qinnguartaallunili

katsorsaaneq Rigshospitalimi ingerlanneqassaaq. Iviangikkut kræftimut katsorsartinnerup

kingorna kræfteqaqqilertarneq annertoorujussuummat DIH-imi kræftertunik katsorsaaviup

kalaallit ukiut kingulliit qulit iluini iviangimikkut kræteqarsimasut kinaassusersiniarsimavai,

malinnaavigineqarnissaat katsorsartariaqarpatalu katsorsarneqarnissaat siunertaralugu.

Iviangikkut kræftimik katsorsaanermi danskit najoqqutassaat nunanilu tamalaani

najoqqutassat malinneqartarput. Kræftertunut iliuusissatut pilersaarummik ataatsimoortumik

sanasoqarnissaanut aallarnisaasoqalereersimavoq, tassa kræfteqariaatsit atuunnerpaanut

pitsaaliuinissamut, nappaatip suussusersinissaanut katsorsaanissamullu anguniagassalior-

toqarluni iliuusissatullu periarfissarsiortoqarluni. Assersuutigalugu inuit, iviangimikkut in-

aluarsuarmikkullu kræftikkajuttunik ilaqutallit, DHI-imi misissorneqartarput.

A suliassiinermini nammineq aningaasartuutiginngisamik suliassiisinnaatitaanermik naluna-

arfigineqarpoq.

Nassuiaatit

A nassuiaavoq, …. ukioqarluni. ….. ilinniarnikuuvoq. Napparsimalerami ….. taamanikkut

atuuttumi sulivoq. Taamatut sulinerminut atatillugu Nunarput tamaat angalaffigisarpaa in-

nuttaasunillu ataatsimiitsitsisarluni, taamaallu isigalugu saqqumilaartorujussuusarpoq. …..

aalajangiinerinut suna siunertaanersoq paasissutissiissutigisartussaavaa. Suliffini nuannare-

qaa, soqutiginartorujussuummat.

Taamaalluni ullaakkut iterpoq takullugulu iviangini pissusissamisorpiaq isikkoqanngitsoq.

Iviangimi talerperliup avammut sammisortaani takusaqarpoq, ingerlaannarlu pasitsaappaa

tassaniittussaanngitsoq. Siullermik eqqissisimaqqaarpoq, suliassani suliaralugit, suliffini

sivisulaartumik isumagisinnaassanngikkaluaruniuk akornutitaqanngitsumik inger-

lasinnaaqqullugu, tamatumalu kingorna nakorsamut piffissamik inniminniivoq. Missor-

teqqaarpoq ulloq 13. september 2005. Taakku iviangeq takuaat aamma taanna, tinunertut

isikkoqarsorisani. Taamanikkut allamik pisoqaqqinngilaq, taamaallaat aggersarneqaqqit-

tussaavoq, tigusiffigineqarsinnaassagami. Immannguaq paasissutissinneqarpoq. Taamaallaat

paasitinneqarpoq misissugassamik tigusisariaqartut, sunaanersoq paasiniarlugu. Mi-

sissugassamik tigusinissaq kinguartinneqarpoq, piffissami siullermi ornigunnissaminut peri-

arfissaqannginnami. Misissorneqarpoq ulloq 28. november 2005. Sinitsillugu misissorne-

qarpoq. Iviangia ammaneqartussaavoq, misissugassamik tigusiniassammata. Suna amman-

6

neqartussaasoq naluaat, allamik paasitinneqanngilaq, kisianni aamma annertunerusumik

oqaaseqarsinnaanngillat. Aamma nammineq apersornerusorinngilaq, nalungilaami sunaa-

nersoq paasinngikkunikku paasitinnerusinnaanngikkaanni.

Kingusinnerusukkut 7. december 2005-imut aggeqqusissummik tigusaqarpoq. Aggernissaa

minutsinik 20-nik sioqqullugu sianerput oqarlutik, ajornanngippat qanigisani tapersersorti-

gisinnaasani ilagalugu aggissasoq. Aperivoq taama ajortiginersoq, aamma siusinnerusukkut

kalerrinneqarusussimassagaluarluni. Piffissaq taama sivikitsigimmat ilassaminik nassaar-

sinnaannginnami kisimiilluni takanunnarpoq. Misissukkap inerneranik ilisimatinneqarpoq,

tassa kræfti tassaasoq navianartoq. Nakorsap ingerlaannaq oqaluttuuppaa, pitsaanerpaaq

iliuuserisinnaasartik tassaasoq napparsimavissuarmut unitsinneqassasoq iviangerlu noqar-

tillu 17-it peerneqassasut. Tamatuma kingorna angerlarteqqinneqarpoq. Nakorsap inger-

laannaq ilisimatippaa, sap. akunerani tulliuttumi unitsinneqassasoq. Periarfissat allat pillugit

paasitinneqanngilaq. Taamanikkut ilisimaneqanngilaq kræfti sorliunersoq imaluunniit siaru-

aateqqissimanersoq. Akueraa tamanna tunngavigalugu pilatsissalluni. Annannissaq kisiat

eqqarsaatigaa, nakorsallu siunnersuutaa upperaa. Pilatsippoq ulloq 13. december. Eqqaa-

masai malillugit allamik paasissutissinneqanngilaq taamaallaat iviangeq unianilu talerper-

lermi qinersit 17-it maanna peerneqassasut. Eqqarsaatimigut piareersarnissani kisiat eqqar-

saatigaa. Ilisimatinneqarpoq pilatsinneq ajunngitsumik ingerlasimasoq. Nakorsaq aqaguani

naasaavoq qilerorlu takullugu. Taassumannga oqaluttuunneqarpoq ilanngullugit peerneqar-

simasut suli misissoqqitassanngorlugit Danmarkimut nassiunneqassasut, aamma suna

tamarmi ajunngitsumik ingerlappat ullut pingasut qaangiuppata napparsimmavimmiit anger-

larsinnaasoq. Oqaloqateqarnissaminut aggersarneqartussaagaluarpoq, misissuinerunerunerit

inerneri pillugit ilisimatinneqassalluni. Sap. akunnerpaaluisa ingerlanissaat ilimagisaqa-

riaqarpaa. Misissuinerup inernera allakkatigut takkutissannginnerarpaat.

Tamanna suli nalliutinngitsoq nakorsaanermit sianerfigineqarpoq ulloq 22. december, taas-

sumalu oqarfigaa tusagsasaq nuannersoq ingerlaannaq tusartittariaqarsorigamiuk sianerluni,

tassa ajorunnaarsimasoq aamma kræfti allamut siaruaassimanngitsoq. Tamanna iviangimi

sinneruttumi qinersinilu 17-ini takusinnaasimavaat. Taanna aamma oqarpoq, qinnguartar-

tilluni katsorsartittariaqaranilu, kemortittariaqanngitsoq imaluunniit allatut kingornatigut

katsorsartittariaqanngitsoq, taamaallaat imminut paarissasoq taqarsuanilu eqqaarsaartittas-

sagaa.

2006-imi februaarimi tusagassiuutini takuaa arnat bornholmimiut Rigshospitaliliartinne-

qarnermikkut iviangiminnik atatitsiinnartumik pilattartinissamik neqeroorfigineqartann-

ginnertik pillugu malaaruteqarsimasut. Eqqarsarpoq aamma nammineq allamik neqeroorfi-

gineqarnikuunani. Nakorsamit paasitinneqarnikuunngilaq Nunatta avataani allanik periar-

fissaqartoq. Inatsisit misissorpai, naalakkersuisuusimasullu Nunatsinni arnanut iviangimik-

7

kut kræftertunut neqeroorutit pillugit akissutaa nassaaraa. Allaqqavoq danskit peqqin-

nissaqarnermut aqutsisoqarfiata unnersuussutaa malinneqartartoq. Unnersuussutit taakku

nanivai, tassanilu allassimavoq misissueriaaseq tripple atorlugu paasineqarsinnaasoq qanoq

kræfti siaruaassimatiginersoq, aamma qinersinit 17-iusunit qinersit 1-3 peerneqartartut

paasiniarlugu qanoq kræfti siaruaatsigisimanersoq. Maalaarsinnaatitaaneq misissuiffigaa,

Nakorsaaneqarfimmullu saaffiginneqqaarpoq. Taakku maalaarut suliarisinnaanerlugu qula-

rutigaat. Naggataatigut innersuuppaat danskit Napparsimasut Sullinneqarneranni Malaaru-

teqartarfiannut maalaaruteqassasoq. Tamatuma kingorna suliaq tamarmi aallartippoq. Jour-

nalini tiguaa, atuaramiullu paasivaa iviangeq qinersillu ajoquteqarsimanngitsut iluamillu

ingerlasimasut. Tamanna tupassutigingaatsiarpaa. Tamatumanngami paasitinneqarnikuunn-

gilaq, aamma nakorsami mississortikkiartoqqikkami naamik. Aatsaat tassani paasisinnaaler-

paa kingornatigut katsorsarteqqissanani. Aamma paasivaa kræfti arriitsuararsuarmik ajor-

tikkiartortartoq nappaatigisimallugu. Allaqqavortaaq 12-inik ukioqarluni ajoqusernikuusoq,

tamannalumi ilumoorpoq – håndbolderluni ajoqusernikuuvoq.

Naatsorsuutigisimavaa nakorsaq suliarisartakkami tungaatigut qanoq pisoqarnersoq ilisi-

masaqartuarnissaminik sapinngisaminik iliuuseqartartoq. Taamaattumik ilimagisimagaluar-

paa pitsaanerpaamik neqeroorfigitissalluni, aamma nammineq akilikkamik qanoq iliuuse-

qarsinnaanini pillugu. Atuaramiuk iviangini qinersillu ajoquteqarsimanngitsut peerneqarsi-

masut, Napparsimasut Sullinneqarneranni Malaaruteqartarfiannut allappoq, oqarluni

maalaarutini sakkortusisariaqarlugu, taamaalilluni suliaq tassaannaajunnaarluni paasissutis-

siinngitsoorneq. Iviangia scannerneqartariaqarsimagaluarpoq, kræfteerussimanersoq paasi-

niarlugu.

Pilatsinnini tarnikkut sunnertissutigaa. Ataasiarluni kræftersimagaanni annilaanganeq timi-

miittuartarpoq. Nappaateqarnerani pissutsit, tassani kingornatigut paasisimallugu iviangeq

qinersillu ajoquteqanngitsut peerneqarsimasut, assorsuaq sunnertissutigisimavai. Tamanna

arnaassusaanut sunniuteqarsimavoq. Iviangiusaq pisariuvoq, puallaraangallu sanigoraanga-

lluunniit tamatigut naammaguttanngilaq. Tamatuma saniatigut imiusartalinnik pullanne-

qartarpoq. Siornatigutulli annertutigisumik assiliivimmik assingusinillu suliaqarsinnaann-

gilaq, tamanna pullattoornernik kinguneqarsinnaammat. Pullannerit imerpalasortallit

taamaallat pinaveersaartinneqarsinnaapput, peerneqarsinnaanatik. Taamaattumik ulloqartar-

poq 100%-imik sulisinnanngiffimminik. Nammineq mamitsitsiniarsinnaanera sivi-

suneruvoq, immaqa qinerseqannginnera aamma aap qaqortortaliorsinnaannginnera

pissutaalluni. Tusagassiortutut atorfiit aalajangersimasut qinnuteqarfigissallugit tunuar-

simaarpoq, siornatigutut pinertutiginnginnami. Oqimaattunik kivitsiniaruni allanik ikiorne-

qarnissani pinngitsoorsinnaanngilaa. Taamaattumik inuuniutigisani allanngortinnikuuaa,

ullumikkullu tunuarsimaarnerulluni inuuneqarpoq. Torrutiinnarlugu oqaluttaalluni

inuuinnarnikuuvoq, taamaaliornermi timeq atorneqartariaqanngilaq. Arnaassutsimi ilaa

8

amigaatigaa. Iviangiusaqarluni kiakkertarnerujussuaq ajortorujussuuvoq. Iviangilertin-

nissamik periarfissaq pillugu misissortinneqarnikuuvoq, kisianni suli aalajanginngilaq.

Nuannaartorujussuusimassagaluarpoq nakorsap allanik periarfissaqarnera eqqaasimagaluar-

pagu. Taava tusarsimassagaluarpaa peqqinnissaqarfiup arlaannik neqeroorfigisinnaaneraani.

Taava misissorsimassagaluarpaa Danmarkip avataani suut periarfissaanersut. Mammografi

atorlugu misissortikkuni kr. 5.800-nik akiliisimassagaluarpoq, tassanilu takuneqarsimassa-

galuarpoq iviangip ajoquteqanngitsup qinersillu peerneqarnissaat pisariaqanngitsoq. Tama-

tuma ajunnginnerusunik periarfississagaluarpaa aamma aalajangiinissaanut pitsaanerusumik

tunngavississagaluarpaa. Mammografi atorlugu misissuinerup takutissimasuuppagu kr.

60.000-inik akiliinikkut iviangeq atatiinnarlugu pilattaasoqarsinnaasoq, taava tamanna i-

sumaliutigisimassagaluarpaa. Taamanikkut allaffimmi pisortaavoq akissarsiagissaarlunilu.

Aammattaaq sulisitsisuata ikiuunnissani ammaffigaa. Peqqissutsip tungaatigut sillimasii-

nissamut periarfissat misissorsimassagaluarpai. Naggataatigut aningaasat taarsigassarsiari-

nissaanut qularnanngitsumik periarfissaqarsimassagaluarpoq. Tamanit uumitsaatiginerusaa

tassaavoq kingusinnerusukkut paasineqarmat kræftip 18 mm-isut angissusillip peerneqarne-

ratigut kræfti tamarmi peerneqarsimasoq.

Misiginngilaq kræftimik nappaateqarnerminut atatillugu eqqortunik aalajangiinissaminut

naammattumik paasissutissinneqarsimalluni. Tatigininnera innarlerneqarpoq.

Sulisitsisuata ingerlaannaq ikiorumallugu neqeroorfigaa. Aammattaaq ilaqutaqarpoq ikinn-

gutigilluagaqarlunilu, ikiusinnaasimagaluartunik. Imminut isumagisinnaasimassagaluarpoq.

Ajortoq tassaavoq paasillugu kræftilersimalluni, nalullugulu kræfti qanoq siaruaatipiloor-

sinnaatigisoq pineqarnersoq.

Paasitinneqanngilaq tinuneq ingerlaannaq peerneqarsimasoq, taamaallaat paasitinneqarpoq

misissugassamik tigusisimasut. Sunaaffa kræfti ima poortoqqatigisimammat tamarmi inger-

laannaq peerneqarsinnaasimavoq. Aatsaat tamanna paasivaa maalaaruteqarnerup nalaani.

Ullumikkut peqqissuuvoq, eqqarsartaaseq eqqaassanngikkaanni. Qinersit peerneqarsimaneri

pissutigalugit ajoquserneqarsimavoq. Napparsimaqqilernikuunngilaq.

V1 nassuiaavoq, ivianngikkut kræfteqartunik pilattaasartuulluni aamma Aarhus Universi-

tetshospitalimi nakorsaanertut …. sulisarluni. Tamatuma saniatigut Napparsimasut Sul-

linneqarneranni Malaaruteqartarfimmi aamma Napparsimasut Sillimmasiisarfianni ilisima-

sortaavoq. Den Danske Brystkræftgruppe-mi siulittaasuuvoq, taannalu tassaavoq Danmark-

imi iviangikkut kræftertunik katsorsaasartut tamarmik kattuffiat.

9

Suliami oqaaseqarnikuuvoq, ilisimasat A-p katsorneqarnerata nalaani ilisimasani tunngavi-

galugit. Innersuussutigineqartut nalinginnaasut malinneqarsimanersut pillugit oqaase-

qaqquneqarpoq. Danmarkimi atuuttut nunanilu tamalaani najoqqutassat malillugit taamaat-

toqarsimasimasorinngilaa.

A iviangimigut tinuneqarami misissorneqarpoq. Misissueriaaseq tripple atorlugu misissor-

neqarnissaminik neqeroorfigineqartussaagaluarpoq. Taamaaliornermi inuk misissorne-

qartarpoq, mammagrafi atorlugu assilineqartarluni ultralydimillu scannerneqartarluni

aamma misissugassanik tigusiffigineqartarpoq. Iviangimi tinunermik nassaartoqartillugu

taamatut nalinginnaasumik misissuisoqartarpoq. Misissuinerni tamakkunani nappaat

sussusersineqartarpoq, tassa kræftiunersoq imaluunniit kræftiunnginnersoq, aamma kræf-

tiuppat katsorsaariaaseq suna neqeroorutigineqassanersoq. Katsorsaariaatsit marluupput.

Katsorsaariaaseq ullumikkut atukulaneqarnerpaaq tassaavoq iviangimik atatitsiinnarluni

pilaattaaneq, tassani iviangip ilaa tinunertalik peerneqartarpoq. Tinunerup eqqaani tinuneq

kaajallallugu peersisoqartarpoq, taamanikkut ½ cm miss. ilanngullugu peerneqartarluni,

tamatumalu saniatigut uneq pilanneqartarpoq, qinerseq ataaseq arlallilluunniit peerneqartar-

lutik, kræfti siaruaassimanersoq nalilerniarlugu.

Periuseq alla taassaavoq iviangimik peersilluni pilattaaneq. Periuseq taanna siullermik ator-

neqarnerusarpoq, kisianni 2005-imi pilatsittut affaasa miss. iviangeq atatiinnarlugu pilat-

sittarput; ullumikkut 70 % missaanniipput. A-imik iluamik misissuisoqarsimagaluarpat, nas-

saarineqartullu nassaarineqarlutik taava qularnanngitsumik iviangeq ataatiinnarlugu pilat-

sinnissamik neqeroorfigineqarsimassagaluarpoq. Taamatut inerniliivoq piviusut pigineqartut

isiginerisigut. Sentinel node biopsi atorneqarsimassagaluarpoq.

A iviangiminik atatitsiinnartumik pilatsinnissaminut periarfissaqassagaluarpoq, aamma mi-

sissugassanik tigusinerup, kræftimik tinunermik peersiffiusup, kingorna. Taamaattoqar-

simagaluarpat pilattaasoqaqqissimassagaluarpoq, suut tamarmik peersimanerat qulakkerni-

arlugu, aamma kingusinnerusukkut qinnguartaanikkut katsorsaasoqarsimassagaluarpoq,

tamannalu pinngitsuugassaanngilaq. Iviangip peerneqarsimanngittortaa qinnguartarne-

qartarpoq. Kræftimut aallarniutaasunik misissueqqaarnerni takuneqarsinaanngitsunik

peqartarpoq. Taamaattumik qinnguartaanngikkaanni kræfteqqilernissaq aarlerinartoqar-

torujussuuvoq. Nunat tamalaat akornanni misissuinerit assigiinngitsut tunngavigalugit

nalunngilaat iviangimik atatitsiinnarluni pilattaaneq iviangimik peersinertulli ani-

guissutaasinnaasartigisoq, tamannalu nakorsartittunut ilisimatitsissutigineqartarpoq. Qinn-

guartartilluni katsorsartinneq sap. ak. 5-6-inik sivisussuseqartarpoq. Sap. akunneranut ulluni

5-ini qinnguartaasoqartarpoq.

10

Taamaalilluni naliliinera naapertorlugu A iviangiminik atatitsiinnarluni pilanneqarnissami-

nut periarfissaqarsimavoq, misissugassamik tigusiffigineqarnermi siorna kingornaluunniit

Danmarkimukaraluaruniluunniit.

Nakorsanit danskinit, tamakkuninnga suliaqartartunit, tamakkuninnga periarfissaqarnera

nalinginnaasumik ilisimaneqarpoq. Aammattaaq nunat tamalaat ilitsersuutaannut qanittua-

rarsuummata tamanit ilisimaneqarput.

Akissuteqarpoq danskit unnersuussutaat tunngavigalugit. Taakkunani suussuserseeriaatsit

katsorsaariaatsillu ajornannginnissaat aalajangiisuuvoq. Suussusersiinerup katsorsaanerullu

piaartumik pisarnissaat pingaartinneqarpoq. Pissutsit taamaatsillugit sap. akunnialuit iluanni

pilattaasoqarnissaa innersuussutigineqassaaq. Danmarkimi katsorsaanerup ingerlanissaanut

pingaarnernik najoqqutassaqartoqarpoq. Aamma malitseqartitsinissamut unnersuussutinik

peqartoqarpoq, iviangeq ataatiinnarlugu imaluunniit iviangeq peerlugu pilattaasoqar-

simagaluarpalluunniit. Iviangikkut kræftersimagaanni iviangip aappaatigut imaluunniit ivi-

angikkut suliarineqarsimasukkut kræfteqaqqilernissaq ilimanarnerulersarpoq. Malitseqar-

titsinermut ilaatigut ilaapput mammografi atorlugu aamma ultralyd atorlugu misissuinerit.

Napparsimasimasoq ukiuni qulini malittarineqartarpoq mammografi atorlugu misissuinik-

kut, Aitut ukiullit ukioq allortarlugu misissortittarput. Iviangeq atatiinnarlugu pilatsinnermi

kræfteqaqqilersinnaaneq iviangeersinnermut naleqqiullugu ilimanarnerusarpoq, kisianni

piffissaq ungasissoq isigalugu inuuinnarnissamut periarfissalussinermik kinguneqartarani.

Napparsimaleqqinneq tinunerup taasumarpiaap naaqqinneranut ersiutaasinnaavoq, kisianni

aamma tinunerusinnaavoq nutaaq. Napparsimaleqqittoqarnermi tamanna iviangip tamarmi

peerneqarneranik nalinginnaasumik kinguneqartarpoq.

Napparsimasup angalanissaanut imannak akornutissaqanngilaq, kisianni sillimaasiisarneq

pillugu maleruagassat qiviaraanni, nappaat ilakutaqalerpat aallarnissaq mianersuutigine-

qartariaqarpoq. Angalanissaq akornutaasinnaasunik nakorsaatit tungaatigut arlaannik takus-

sutissaqanngilaq.

Napparsimasut Sullinneqarneranni Malaaruteqartarfiup aalajangiinera isumaqatiginngilaa.

Suliap misissoqquneqarnerani ilisimatinneqarpoq maleruagassat Danmarkimi malerua-

gassaniit allaanerit Kalaallit Nunaanni atuuttut. Oqarnikuuvoq, tunngavigisassat Danmark-

imi atuuttuniit allaanerusut, isumaalu naapertorlugu atuuttariaqartut, atuutsillugit suliaq su-

liarisinnaanagu. Naliliineq aalajangiinermut tunngaviusoq isumaqatiginngilaa. Isum-

aqataavoq A katsorsartissimasoq, ajunngitsumik, kisianni allatut katsorsartissi-

masinnaagaluarpoq isikkuanut pitsaanerusumik aamma inuuneranik pitsaanerutitsine-

rusinnaasumik. Inerniliinermut arlaannik uparuagassaqartoqanngilaq. Nalilersinnaanngilaa

teknikkikkut ajunngitsumik kinguneqartitsisoqarsimanersoq. Isumaqarpoq aallarnisaalluni

11

misissuisimaneq amigaateqartoq. A-p nappaataata suussusersineqarsimanera ajunngilaq,

qanorluunniit isigigaluaraanni. Tinuneq angisuujusimanngilaq, aamma nalinginnaasumik

iviangeq atatiinnarlugu pilattaalluni peerneqarsinnaasimagaluarpoq. Periarfissat taamaatsil-

lugit taamaaliornissaq katsorsaanerusimassagaluarpoq eqqortoq. Ilisimasai naapertorlugit

napparsimasut ilaat Kalaallit Nunaata avataanut katsorsartikkiartortinneqartarput.

Danmarkimi katsorsartinnissamut periarfissaqanngippat nunanili allani periarfissaqarluni,

assersuutigalugu misileraasoqarnikuuvoq periarfissanik nutaanik isumallualersitsisunik,

imaassinnaavoq nammineq isumaa naapertorlugu napparsimasoq periarfissamik paasitillug-

u, kisianni taamaattumik eqqaasaqarsinnaanngilaq, aamma nalinginnaasumik tamanna peri-

arfissaanngilaq, tassami Danmarki tamatuma tungaatigut nalinginnaasumik malinnaalluar-

mat.

Naggataarutaasumik tunngavilersuuteqarneq

A piumasaqaateqarnermi atuutsinniarpaa, iviangimigut kræfteqarnerminut atatillugu katsor-

saartinnissamut periarfissanik illersorneqarsinnaasunik, allatut ittunik ilisimatitsinissaminut

Nakorsaq pisussaaffeqartoq.

Napparsimmavissuarmi nakorsat, ilanngullugu Nakorsaq, ilisimatitsisussaanermik tama-

tuminnga suliassaminnillu allanik, aamma Danske Lov 3-19-2-p kinguneranik, naammas-

sinninnissaat napparsimmavissuup naalakkersuisoqarfiullu immikkut pisussaaffigalugu

qulakkeertussaavaat.

Ilisimatitsisussaanermut ilaapput napparsimasup katsorsartinnissaminut periarfissai

pingaarutilliit suulluunniit, aamma iviangikkut kræfteqarnermik katsorsaanermut tunngatil-

lugu pisussaaffimmut ilaapput pilatsinnissamik, iviangeq tamaat peerlugu, paasissutissiineq

aamma iviangeq atatiinnalrugu pilatsinnissamik paasissutissiineq – aamma kingulliullugu

taaneqartoq taamaallaat Danmarkimiinnaq, Nunatsinniunngitsorlu, neqeroorutigineqaralu-

arpalluunniit.

Kalaallit ikinngitsut peqqinnissamut sillimateqarput, tassami Nunatsinni peqqinnissaqarfik

Danmarkimisulli nunaniluunniit allani pitsaassusilinnik katsorsaanissamut tamatigut neqer-

ooruteqartanngilaq, taamaattoqarneratalu peqqinnissaqarfiup Nunatta avataani

katsorsaariaatsit pillugit ilisimatitsisussaatitaaneranut piumasaqaatit sakkortusarpai.

Nunatsinni Naalakkersuisut ilisimatitsissutiginikuuaat, iviangikkut kræfternermi Nunatsinni

katsorsaanermi danskit nunallu tamalaat najoqqutaassaat malinneqartartut, aamma iviangik-

12

kut kræfternermi katsorsartinnermi katsorsaaneq, Danmarkimi atuuttortaaq, malinneqartart-

oq.

Tunngavissaqartumik ilimasussimavoq katsorsaariaatsit, danskit katsorsaariaasiitut pit-

saatigisut, pillugit paasissutissinneqarumaarluni.

Katsorsaanerup pitsaassusissaasa, Inatsisartunit aalajangersarneqarsimasut, malinneqarnis-

saat Naalakkersuisoqarfiup akisussaaffigaa.

Nakorsaq-mit iviangeq atatiinnarlugu pilattartissinnaaneq pillugu paasitinneqarsimasari-

aqaraluarpoq, aamma misissueriaatsit tripple-diagnostik aamma sentibel node-procedure

pillugit, tassami iviangeq atatiinnarlugu pilatsinneq iviangikkut kræfteqarnermik

katsorsaatitut allatulli sunniuteqarluarsinnaagaluarpoq aamma pisumi imminerminut

tunngasumi periarfissaalluarsimavoq.

Nakorsaq-p allatut katsorsartissinnaanermik ilisimatitsisussaatitaanini taamaalilluni sumi-

ginnarpaa.

Pilatsinneq, ilaatigut iviangiata ajoquteqanngitsup qinersillu 17-it ajoquteqanngitsut peer-

neqarnerannik kinguneqartoq, pinngitsoortinneqarsinnaagaluarpoq, iviangeq ataatiinnarlugu

pilattartittarneq pillugu paasissutissanik naammattunik tunineqarsimagaluaruni, tassami qu-

larnanngitsumik iviangeq atatiinnarlugu pilatsissimassagaluarpoq, tulluartumik taamatut

paasissutissinneqarsimagaluaruni.

Suliassanngortitat kingunipiluutinut, inuussutissarsiorsinnaanermik annaasaqarnermut kiisa-

lu ajoquserneqarnikkut anniartitaanermut, pisoqarnerata kinguneranik atortariaqalersimas-

saanut akisussaasuupput.

Taarsiinissamut akisussaatinneqarnissamut piumasaqaatit nalinginnaasut tamarmik eqqor-

tinneqarput.

A eqqartuussutissamik isumaqatigiinniuteqarnermi qulaani eqqaaneqartunik itisiliivoq,

oqaatigaalugu suliaq tunngavimmigut pingaaruteqartoq. Napparsimasunut paasissutissiinis-

samik piumasaqaat pingaaruteqarpoq, taarsiivigineqanissamik piumasaqaateqartoqanngitsoq

kingusinnerusukkut paasineqaraluarpalluunniit.

Suliami pineqanngilaq nunat tamalaat piumasaqaataat malillugit misissortinnissaminik pilat-

tartinnissaminiluunniit neqeroorfigineqartariaqaraluarsimanera. Pilattaanerit ajunngitsumik

ingerlanneqarsimapput pitsaassutsit taamanikkut atuuttut malillugit. Ilisimatinneqartari-

13

aqarsimagaluarporli Nunatta avataani allanik periarfissaqartoqartoq, annikinnerusumik sun-

niuteqartitsisinnaasunik.

Napparsimasut paasissutissinneqareernermikkut isumaqataallutik akuersisarnerannut pi-

umasaqaatit napparsimasut inatsisitigut inissisimanerat pillugu Inatsisartut peqqussutaanni-

ipput, tak. §§ 6 aamma 7. Ilaatigut allassimavoq katsorsartinneq aallartinneqassanngitsoq

ingerlateqqinneqaraniluunniit napparsimasoq paasissutissinneqareernermigut isumaqataal-

luni akuersiteqqaartinnagu, tamanna sukimiisumik paasissutissiineq tunngavigalugu pissaaq.

Paasissutissiinermut ilaassapput paasissutissat pinaveersaartitsinermut, katsorsartinnissamut

periarfissanut attuumassuteqartut kiisalu katsorsartinnissaq aallartinneqanngippat kingunis-

sai pillugit paasissutissat. Inatsisip nassuiaatitaanit ersersinneqarpoq, napparsimasoq pisin-

naatitaasoq tamakkiisumik paasissutissinneqarnissaminut. Tamanna ima paasineqassaaq

taassaasut napparsimasumut katsorsartissinnaanermut periarfissat tulluartut tamarmik. Nap-

parsimasup paasissutissiineq tunngavigalugu akuersisinnaannginnera naammattumik paasis-

sutissiinngitsoonerup kinguneraa. Katsorsaaneq tamatuma kingorna akisussaatinneqaataalis-

saaq, tak. § 12. Apeqquttaalerpoq suliami matumani paasissutissiineq naammattumik

tamakkiisuusimanersoq.

Napparsimasup periarfissai aallaaviusussaapput, napparsimmavissuarmi pineqartumi periar-

fissat pinnatik. Suliassanngortinneqartut akuerinikuuaat, iviangeq atatiinnarlugu pilatsinnis-

saq taamanikkut Danmarkimi nalinginnaasumik ajornanngitsoq. Nunatsinni allanik arnaqar-

poq, Danmarkimi taamatut pilatsissallutik toqqaasimasunik. Danmarkimi nunanilu tamalaa-

ni nalinginnaasumik suleriaatsit aalajangersimasut pineqarput. Naalakkersuisut oqaatigi-

nikuuaat iviangikkut kræfteqarnermi katsorsaanermi malitassat, Danmarkimi atuuttut, ator-

neqartassasut. Tamanna periarfissaq pillugu paasitinneqarnissamik tunngavissaqartumik

ilimasuuteqarnermik kinguneqartaríaqarpoq. Pilatsinnissat tulluartuusinnaapput, naak nap-

parsimmavissuarmi pineqartumi ingerlanneqarsinnaanngikkaluarlutik, tamannalu Nappar-

simasut Sullinneqarneranni Malaaruteqartarfiata aalajangiineranit takutinneqarpoq.

Napparsimasut katsorsartinnissamik toqqaasinnaanerat imaluunniit toqqaanngitsoorsinnaa-

nerat maleruagassanit qulakkeerneqassaaq. Kalaallit peqqinnissaqarfiata nunani tamalaani

pitsaassuseq nalinginnaasoq tamanna neqeroorutigisinnaanngippagu, tamanna paasissutis-

siissutigineqartariaqaraluarpoq. Paasissutissiisussaatitaaneq taamaalilluni eqqortinneqarsi-

manngilaq.

Nakorsap paasissutissiisussaatitaanini eqqortinnginnamiuk innarligaassanngissusia nammi-

nerlu aalajangiisinnaanera ataqqinngilaa, tamannalu unioqqutitsinermik kinguneqarpoq, tak.

§ 12.

14

Napparsimmavissuup sulisut katsorsaanissamik periarfissanik atuuttunik naleqquttunillu,

Danmarkimi Nunatsinnilu, paasissutissinneqarnissaat immikkut akisussaaffigaa, aamma

sulisut inatsisinik nalinginnaasunik malinninnissaat immikkut akisussaaffigaa, aamma

peqqussummik taaneqartumik. Nakorsap pisussaaffimminik eqqortitsinissaa napparsim-

mavissuup qulakkiinnginnamiuk napparsimmavissuup nakkutilliisussaatitaanini eqqor-

tinngilaa, tamannalu taarsiisussaanerup tungaatigut akisussaalissutaavoq.

Naalakkersuisoqarfik napparsimmavissuup paasissutissiinissaanut tunngatillugu pingaar-

nermik akisussaasuuvoq. Suliassanngortitat tamarmik immikkut akisussaassuseqarput. Suli-

assanngortitat akisussaaqatigiillutik taarsiivigineqarnissamik piumasaqaammut akisus-

saasuupput. Napparsimmavissuaq naalakkersuisoqarfillu qanoq ikkaluarpalluunniit Danske

Lov 3-19-2 malillugu akiliisussaapput.

Annaasanik naatsorsuusiornissamut Sulisilluni Ajoqusernerit pillugit Sullissivimmiit

oqaaseqarnissaq utaqqineqarpoq. Pissutaasut ataqatigiinnerannut tunngatillugu akueri-

neqarpoq iviangeq atatiinnarlugu pilatsinneq aamma sakkortusimassagaluartoq. Sunniutaas-

ulli annikinnerujussuusimassagaluarput, tamannalu Napparsimasut Sullinneqarneranni Ma-

laaruteqartarfiata aalajangiineranit takutinneqarpoq. Inuussutissarsiorsinnaajunnaarnera kin-

gunipilutsitsineratalu sakkortussusaa annikinnerusimassagaluarput, iviangini peertinnagu

iviangeq atatiinnarlugu pilatsisimagaluaruni.

V1-ip ilimagineruaa iviangeq atatiinnarlugu pilatsinnissaminik neqeroorfigineqarsimassa-

galuartoq. Napparsimasut Sullinneqarneranni Malaaruteqartarfik isumaqataanngilaq.

Maalaaruteqartarfiup oqaaseqaataani ilanngullugu tunngavissaatinneqarpoq tinunerup

peersimareernissaa aamma tamatuma kingorna aatsaat iviangimik atatitsiinnarluni pilatt-

aasoqarsimanissaa. Siullermik misissugassamik tigusisoqartinnagu naleqquttumik paasissu-

tissiisoqartoqareersimassaaq. Taamaalilluni Danmarkimi tamarmiusumik misissortinnissa-

mik pilattartinnissamillu neqeroorfigineqarnissaminut periarfissaqassaaq. Aappaattut mi-

sissugassamik misissuinermit takutinneqarpoq kræfti siaruaassimanngitsoq, aamma ivi-

angeq qinersillu peerneqarsimasut ajoquteqarsimanngitsut. Taamaattumik Napparsimasut

Sullinneqarneranni Malaaruteqartarfiup aalajangiinerminni tunngavissaatitat eqqortut ilaa-

tissimanngilaat, eqqartuussisullu maalaaruteqartarfiup aalajangiineranit qanorluunniit pitut-

torneqanngillat.

Iviangini qinersinilu piinngitsoortinniarlugit ilungersornermini annertuumik iliuuseqarsi-

massagaluarpoq. Aningaasaqarniarnera taamanikkut ajunngilaq aamma misissuinerit pisa-

riaqartut tamaasa aallarnisarsimassagaluarpai. Taamaattumik tunngaviutinneqassaaq mi-

sissuinernik sunilluunniit pisariaqartunik aallartitsinissaminut periarfissaqarsimasoq, aamma

15

taamaaliorsimassagaluartoq, eqqortunik paasissutissinneqarsimagaluaruni. Innarligaasutut

qularneq imminerminut iluaqutaatinneqartariaqarpoq.

Nakorsaq piumasaqaatimini atuutsinniarpaa, iviangeq atatiinnarlugu Kalaallit Nunaata

avataani katsorsartinnissamut periarfissaqarneq pillugu paasissutiiimannginnermigut in-

atsisinut akerliusumik iliuuseqarsimanani, tassami A katsorsartinnissamut periarfissanik

Kalaallit Nunaata avataaniittunik ilisimatissallugu pisussaaffiginngilaa, tamakku Kalaallit

Nunaanni missuiffigineqarsinnaanngimmata aamma kingornatigut nakorsatinnissaq pisa-

riaqartoq Kalaallit Nunaanni neqeroorutigineqarsinnaanngimmat. Iviangeq atatiinnarlugu

Kalaallit Nunaata avataani katsorsartinnissamik periarfissat pillugit paasissutissiinngitsoor-

nerup Aimik katsorsaanermi paasissutissiinikkut akuersititsinngitsoornermik kinguneqann-

gilaq.

Paasissutissiinikkut akuersititsinngitsoorsinnaaneq aamma katsorsartinnermik eqqortumik

kinguneqartanngilaq, tak. Napparsimasut Sullinneqarneranni Malaaruteqartarfiup aalajangi-

inera 16. december 2009-meersoq, A-imik akisussaasuutitsisoq.

A-ip katsorsartinnerminik timikkut tarnikkullu kingunerluutigisinnaasai paasissutissiinikkut

akuersititsinngitsoornerusinnaanermik naatsorsuutiginneqassanatillugu pissuteqanngillat.

A-ip uppernarsartussaavaa allatut katsorsaartinnissamut periarfissat – aamma iviangeq peer-

nagu katsorsartinneq – imminerminut tunngatilugu ajornarsimanngitsut, taamaaliorsimann-

gilarlu.

Allatut katsorsaartinnissamut periarfissat – aamma iviangeq peernagu katsorsartinneq –

qanoq ikkaluarpalluunniit timikkut tarnikkullu kingunipilutsitsinernik annertuumik

ilaqassapput, aamma napparsimaleqqissinnaaneq annertuumik navianaateqalerluni.

Suliaq aappassaannik pilatsinnermut taamaallaat tunnganngilaq. Pisussaaffik katsorsaaner-

mut tamarmiusumut tunngavoq, taamaalilluni misissugassamik tigusinermi kingornatigullu

pilatsinnermi akuersissummik piniartoqartussaasimassalluni.

Dr. Ingridip Napparsimmavissua aamma Peqqissutsimut Attaveqarnermullu Naalak-

kersuisoqarfik piumasaqaatigisaminni atuutsinniarpaat Nakorsaq-p akisussaatinneqann-

gitsoornerata kinguneranik napparsimmavissuaq aamma/imaluunniit naalakkersuisoqarfik

Danske Lov 3-9-12 imaluunniit inatsisip assinga malillugu tunngaviusumik akisussaann-

gitsut.

16

Napparsimmavissuup naalakkersuisoqarfiullu ksatorsatinnissamut periarfissat, Nunatsinni

neqeroorutigineqarsinnaanngitsut misissuiffigineqarsinnaanngitsullu aamma kingornatigut

katsorsaanermik pisariaqartumik Nunatsinni neqerooruteqarfiunngitsut, pillugit paasissutis-

sinissartik immikkut akisussaaffiginngilaat.

Qulaaniittut atuuttariaqarput, A nammineq akiliilluni imaluunniit sillimmasiisarfimmit aki-

lerneqartumik Nunatta avataani katsorsartinnissaminut periarfissaqrsimagaluarpalluunniit.

Naalakkersuisunut ilaasortaniit oqaaseqaatit saqitsaannerit pillugit inatsisitigut taar-

siisussaatitaanermut inatsisitigut tunngavissiisinnaanngillat/ tunngavigineqarsinnaanngillat.

Nakorsaq, Dr. Ingridip Napparsimmavissua aamma Peqqissutsimut Attaveqarnermullu

Naalakkersuisoqarfik eqqartuussutissamik isumaqatigiinniuteqarnermi qulaani eqqaaneqar-

tunik itisiliipput, oqaatigalugulu suliaq iviangip peerneqarnissaanut akuersinermut tunn-

gasuusoq, misissuigassamik peersinermuunngitsoq, tak. suliassanngortitsissut, tassannga

ersersinneqarluni ulloq 7. december 2005-imi ataatsimiittoqarnerani paasissutissanik tuni-

sisoqarsimanngitsoq.

Paasissutissiinngitsoorneq inatsinut akerliunngilaq. Peqqinnissaqarfimmi sulisut paasissutis-

siinikkut akuersissummik piniarnissaminut pisussaaffiligaapput. Tamatumunnga ilaavoq

periarfissat, nakorsartinnerup tungaatigut illersorneqarsinnaasut, allat pillugit paasissutis-

siisussaaneq. Iviangeq peernagu pilatsinnissaq Kalaallit Nunaanni periarfissaasimanngilaq,

aamma napparsimasut Danmarkimi katsorsagassanngorlugit misisoorneqarsinnaasimanngil-

lat imaluunniit kingornatigut katsorsaasoqarsinnaasimanngilaq. Tamanna pissutigiinnarlug-

uluunniit nakorsaq iviangeq peernagu pilatsinnissamik periarfissat pillugit paasissutissii-

nissmainut pisussaaffeqarsimanngilaq. Taamaattumik suliaq sulianit allanit allaaneruvoq,

tassami Danmarkimi iviangeq peernagu pilatsinnissaq ajornanngimmat. Paasissutissiinissa-

mut nunarsuarmi allani katsorsatinissat ilanngunneqassappata nakorsaq periarfissat allat

tamaasa pillugit paasissutissanik ilisimasaqartassaaq, kisiannili tamatumunnga ilutigitillugu

pilersaarusiornermut aningaasalersuinermullu tunngasut tamaasa napparsimasumut aalajan-

gigassanngortittassavai, tamannalu naammaginarnavianngilaq. V1 nassuiaavoq, uumatut

ittumik pisoqartillugu sap. akunnialui taamaallaat ingerlaneranni katsarsaanerup ingerla-

teqqinneqarnera aallartittartoq. Ilisimannittoq Danmarkip avataani katsorsartinnissamut pe-

riarfissanik paasissutissiisoqarsimaneranik aalajangersimasunik assersuutissaqanngilaq.

Paasissutissiisussaatitaanermut Kalaallit Nunaata avataani katsorsaariaatsit ilanngunneqass-

appata, aamma napparsimasoq periarfissanik allanik toqqaassappat, tamanna nakorsamut

napparsimasumullu naleqqutinngitsumik inissisimaffeqalersitsissaaq.

17

Tunngaviutinneqarsinnaavoq nakorsaq iviangeq peernagu pilatsisinnaaneq pillugu paasissu-

tissiisimanngitsoq, aamma A-imik marloriarluni kukkuneqanngitsumik pilattaasimasoq.

Taamaallilluni sinaakkutissat iluanni iliuusissaminik iliuuseqarsimavoq, tamannalu A-imik

narrunarsarneqarneranik kinguneqarsimanngilaq. Tamanna Napparsimasut Sullinne-

qarneranni Malaaruteqartarfiata aalajangiineranit ersersinneqarportaaq, tassani isumatigine-

qarpoq nakorsaq katsorsaariaatsit allat, Kalaallit Nunaanni ingerlanneqarsinnaanngitsut,

pillugit paasissutissiinissmainut pisussaaffeqanngitsoq. Inatsisinut akerliusumik iliuuseqar-

toqarsimanngimmat suliassiisut arlaannaalluunniit taarsiinissaminut akisussaanngilaq.

Eqqartuussisut tunngaviutissappassuk Kalaallit Nunaata avataani periarfissaq pillugit

paasissutissiisoqartariaqarsimasoq, taava culpa pillugu isiginnittaatsit nalinginnaasut naap-

ertrolugit akisussaatitsisinnaasumik iliuuseqartoqarsimanngilaq, tassami eqqortumik katsor-

saasoqarsimavoq. Nakorsaq-p katsorsaasimanera isornartoqartinneqarsimanngilaq, tak.

Napparsimasut Sullinneqarneranni Malaaruteqartarfiup aalajangiinera ilisimannittullu nas-

suiaataa. Aalajangiinermi qupperneq 5-imi maalaaaruteqartarfik isumaqatigiillutik isum-

aqarput, Nakorsaq aallarniisuusumik misissuinermini imaluunniit ulloq 12. december pilatt-

aanissaq sioqqullugu najoqqutassaniit ajornerusumik iliuuseqarsimanngitsoq. Aammattaaq

tunngaviutinneqartariaqarpoq, Aimut allatut katsorsartinnissamik neqerooruteqartoqar-

sinnaasimanngitsoq.

Naastorsuutiginnississaanermut pissutittullu ilimaginnissinananermut tunngatillugu A up-

pernarsaasussaatitaavoq piumasaqaat eqqortinneqarsimasoq. Uppernarsarneqassaaq

paasissutinneqarsimagaluaruni tamanna katsorsaanerup tulluartuuneranik kinguneqarsimas-

sagaluartoq, pissutsit aalajangersiamsut taakku atuutsillugit katsorsartissimassagaluarluni,

katsorsaaneq taamatorpiaq inerneqarsimassagaluartoq – tassa peqqissineranik, aamma

ingammik napparsimaqqilersimassanngikkaluarluni, iviangip peertariaqarneranik kingune-

qartumik – nappaatip kingunipiluutai qanoq ikkaluarpalluunniit sakkukinnerusimassagaluar-

tut, aamma katsorsaaneq akissaqartissimassagaluarlugu. Kingulliullugu eqqaaneqartoq

imaassinnaavoq uppernarsarneqarsimasoq, kisianni uppernarsarneqanngilaq immikkoortut

siulliit eqqortinneqarsimasut. Iviangeq peernagu pilattaaneq tulluartuunersoq qularnar-

torujussuartut isigineqartariaqarpoq, tak. Napparsimasut Sullinneqarneranni Malaaru-

teqartarfiata aalajangiinera, tamatuma kingorna napparsimaqqilernissap navianartoqarnera

annertusisimassalluni. Napparsimaqqilernermi iviangip peerneqarsinnaanera ilimanarneru-

lissaaq. A-ip naammattumik qularnaarlugu uppernarsanngilaa immikkoortut pineqartut

tamarmik eqqortinneqarsimasut, taamaattumillu taarsiinissamut piumasaqaatit nalin-

ginnaasut aamma eqqortinneqanngillat.

Napparsimmavissuaq naalakkersuisoqarfillu Danske Lov 3-19-2 naapertorlugu immikkut

akisussaanngillat, taarsiinissamummi piumasaqaatit Nakorsaq-mut tunngatillugu eqqortin-

18

neqanngillat. Allamittaaq tunngaveqarluni immikkut akisussaasoqanngilaq. Paasissutis-

siisussaanermut neqeroorutit, Kalaallit Nunaanni neqeroorutigineqarsinnaanngitsut,

ilaanissaat siunertaasoq inatsimmi piareersaatiniluunniit sumilluunniit taperserneqanngilaq.

Paasissutissiinissamik qularnaarinissaq pisussaaffiginngilaat. Taamaattoqaraluarpat ersarin-

nerusumik nalimmassarneqarsimassagaluarpoq. Tunngaviutinneqassappat nappar-

simmavissuaq imaluunniit naalakkersuisoqarfik Kalaallit Nunaata avataani periarfissat pill-

lugit paasissutissiinissamut immikkut akisussaaffeqassasoq, taamaakkaluartoq a-

kisussaasuusoqassanngilaq, tassami naatsorsuutiginnissinnaassuseqartoqanngilaq

pissutaasumullu ataassuteqarani.

Naalakkersuisunut ilaasortaasimasup oqaaseqaataa saqitsaannermi inatsisitigut a-

kisussaasoqarnersoq pillugu naliliinermut atorneqarsinnaanngilaq.

Eqqartuussisut oqaaseqaataat

Uppernarsaatinik saqqummiussisoqareernerata kingorna tunngaviutinneqarpoq, Kalaallit

Nunaanni 2005-imi ukiakkut neqeroorutigineqarsinnaasimanngitsoq misissueriaaseq tripple

atorlugu misissuinissaq imaluunniit iviangeq peernagu pilatsinnissaq, mammografi qinngu-

artartinnerluunniit atorlugit piumasarineqartut kingornatigut katsorsaasoqarsinnaasimann-

gitsoq imaluunniit napparsimasoq Danmarkimi taamatut katsorsartinnissamik innersuunne-

qarsinnaasimanngitsoq.

Tunngaviutinneqarpottaaq A 2005-imi ukiakkut qaqugukkulluunniit paasitinneqarsimann-

gitsoq Danmarkimi nammineq akilikkaminik qulaani eqqaaneqartutut misissortissinnaasoq,

iviangeq peernagu pilatsisinnaasoq pisariaqartumillu kingornatigut katsorsartissinnaasoq.

Naggataatigut tunngaviutinneqarpoq, misissortinnissaq qulaani eqqaaneqartoq 2005-imi

ukiuakkut Danmarkimi iviangimikkut kræftertunut katsorsaanerusoq nalinginnaasumik

atorneqartartussaq, aamma iviangeq peernagu pilattaaneq pisariaqartumik kingornatigut

katsorsaanertalik iviangimikkut kræftertut 50%-inut atorneqarsimasoq, katsorsaanerlu

nalinginnaasumik atorneqartartussaq nunat tamalaani ilitsersuutinut naapertuuttuusoq.

Napparsimasut inatsisitigut inissisimanerat pillugu inatsisartut peqqussutaanni nr. 6-imi 31.

maj 2001-imeersumi § 7-imit ersersinneqarpoq, napparsimasoq peqqissutsi pillugu aammalu

katsorsartinnissamut periarfissaasinnaasut pillugit paasissutissinneqarnissaminut pi-

sinnaatitaasoq, tamatumani nappaatip ilakutaatut kingunerluutigissinnaasaatullu ulorianar-

sinnaasut ilanngullugitatet. Paasissutissiineq ingerlaavartumik pisassaaq aammalu nappaat,

misissortinneq katsorsaanissamullu iliuusissatut eqqarsaatigineqartoq paasiuminartumik

saqqummiunneqassapput. Paasissutissiinermut ilaassapput paasissutissat pinaveersaartitsi-

19

nermut, katsorsartinnissamut paaqqutarineqarnissamullu periarfissanut attuumassuteqartut,

tamatumani ilanngullugit nakorsanit illersorneqarsinnaasumik katsorsartissinnaanermut pe-

riarfissanik paasissutissat allat kiisalu katsorsartinnissaq aallartinneqanngippat kingunissai

pillugit paasissutissat. Paasissutissiineq annertunerusassaaq katsorsartinnissaq nappaatip

ilakutaanik kingunerluutissaanillu imaannaanngitsunik nassataqarsinnaanera ulorianaateqar-

sinnaagaangat. Ilimagineqarpat napparsimasoq pissutsinik napparsimasup isummernissaanut

pingaaruteqartunik ilisimasaqanngitsoq, peqqissaanermik suliaqartoq tamanna pillugu im-

mikkut paasissutissiissaaq.

Misissuineq iviangerlu peernagu pilattaasarnerup Danmarkimi atugaassusiaq pillugit

paasissutissat kiisalu nunani tamalaani ilitsersuutit pillugit paasisstissat tunngavigalugit,

eqqartuussisut paasisinnaavaat Kalaallit Nunaanni napparsimasut namminneq akilikkamik

Danmarkimi allatut katsorsartinnissat npillugit paasissutissinneqarnissaminik ilimasussi-

masinnaasut, naak katsorsaaneq taamaattoq Kalaallit Nunaanni neqeroorutigineqar-

sinnaanngikkaluartoq.

Pinaveersaartitsineq, katsorsartinnissaq paaqqutarineqarnissarlu Kalaallit Nunaanni ne-

qeroorutigineqarsinnaasut, imaluunniit Kalaallit Nunaanni peqqinnissaqarfimmi sulisunit

Danmarkimut innersuussutigineqarsinnaasut, pillugit paasissutissiinissamiit annertune-

rusumik napparsimasunik paasissutissiinissaq pillugu inatsimmi pisussaaffiliisoqarsi-

maneranik isumaqarnissaq inatsimmut piareersaanermi imaluunniit sulisaatsimi tunnga-

vissaqartinneqanngitsoq isumaqartoqarpoq, taamaattumillu nakorsaaneq Nakorsaq tamanna

pissutigalugu akisussaatitaalissutaasinnaasumik iliuuseqarsimasorineqanngilaq.

Peqqinnissamut sillimmasiissutit privatit annertuumik siammarsimanerat – Kalaallit

Nunaanni taamaattoqarnera allatigut uppernarsaatinik saqqummiussinertaqanngitsumik

tunngaviutinneqarpat – isumaqartoqanngilaq tamanna nammineq nakorsat annertusisaminik

paasissutissiisussaanerannik kinguneqarsinnaasoq.

Naalakkersuisunut ilaasortaniit oqaaseqaatit paasissutissiisussaaffeqarnermik paasin-

nittaatsimut pingaaruteqartinneqarsinnaasorineqanngillat, tak. oqaaseqaat pissusiviusunut

aamma naapertuuttuusimanngitsoq, katsorsaanerup tamatuma Danmarkimi neqeroorutigine-

qartartup neqeroorutigineqarsinnaasimanngimmat, taamatuttaaq napparsimasut tamatu-

munnga unnerssuunissaannut periarfissaqanngimmattaaq.

Taamaalilluni nakorsaaneq Nakorsaq katsorsaanerminut atatillugu a-

kisussaatitaalissutaasinnaasumik iliuuseqarsimasorineqanngimmat, ilanngullugu Aimik

paasissutissiilluni akuersisitsimaneq, pinngitsuutinneqarpoq.

20

Nakorsaanerup Nakorsaq-p akisussaatitaannginnerata kingunerisaanik, Dr. Ingridip Nappar-

simmavissua aamma Peqqissutsimut Attaveqarnermullu Naalakkersuisoqarfik pingaarner-

mik akisussaanngillat, taamaattumillu taakku aamma pinngitsuutinneqarput.

Suliamut aningaasartuutinik aalajangersaanermi pingaartinneqarput suliap inernera qanorli

ittuunera, piareersarnerup annertussusaa aamma suliassanngortitat advokatimik ataatsimik

atuisimanerat.

TAAMAATTUMIK EQQORTUUTINNEQARPOQ:

Suliassanngortitat, nakorsaaneq Nakorsaq, Dr. Ingridsip Napparsimmavissuaq aamma

Peqqissutsimut Attaveqarnermullu Naalakkersuisoqarfik, pinngitsuutinneqarput.

Naalagaaffiup kardsiata suliamut aningaasartuutit 45.000 kr. suliassnangortitanut ataatsimut

akilissavai sap. akunneri sisamat qaangiutsinnagit.

Naja Munk-Petersen

NUNATTA EQQARTUUSSISUUNEQARFIANI

EQQARTUUSSUTIP

ALLASSIMAFFIATA ASSILINEQARNERA

Ulloq 8. december 2014 Nunatta Eqqartuussisuuneqarfianit suliami

sul.nr. C 001/14

(K.N. Eqqartuussiviup sul.nr.

RIG-NUU-CS-0128-2012) A

(advokat Finn Meinel, j.nr. 10786)

akerleralugu

1. Nakorsaq,

2. Dronning Ingridip Napparsimmavissua

aamma

3. Naalakkersuisut, Peqqissutsimut Attaveqar-

nermullu Naalakkersuisoqarfik (advokat Je-

sper Müller s/ advokat Anita Strauss

Sørensen, j.nr. 2110176)

21

oqaatigineqarpoq imaattoq

E Q Q A R T U U S S U T:

Eqqartuussivimmi siullermeeriffiusumi eqqartuussut

Siullermeeriffiusumi eqqartuussuteqartuuvoq Kalaallit Nunaanni Eqartuussivik ulloq 5. de-

cember 2013. Eqqartuussummi tamatumani sulissanngortinneqartut, Nakorsaq, Dronning

Ingridip Napparsimmavissua aamma Naalakkersuisut, Peqqissutsimut Attaveqarnermullu

Naalakkersuisoqarfik, ingerlateqqitassanngortitsisupA-ip suliap suliarineqarnerani pi-

umasaqaataanut pinngitsuutinneqarput.

Suliareqqitassanngortitsineq

Eqqartuussut A-imit nunatta eqqartuussisuuneqarfianut suliareqqitassanngortinneqarpoq.

A nunatta eqqartuussisuuneqarfiani nammineq aningaasartuutiginngisaminik suliassiisin-

naatitaavoq.

Piumasaqaatit

A nunatta eqqartuussisuuneqarfiani inaarutaasumik piumasaqaateqarpoq, suliassanngortitat

Nakorsaq, Dronning Ingridip Napparsimmavissua aamma Naalakkersuisut, Peqqissutsimut

Attaveqarnermullu Naalakkersuisoqarfik akuersissasut A Danmarkimi allatut katsorsartis-

sinnaanerminik (mammografi) periarfissaqarsimasoq aamma iviangeq piinngikkaluarlugu

pilattartissinnaaneq pillugu ilisimatitsinngitsooramik inatsisinut akerliusumik iliuuseqarsi-

masut.

A-p inuussutissarsiorsinnaanerminik annaasaqarnerminut, ataavartumik ajoquteqalernermi-

nut aamma ajoquserneqarnikkut anniartitaanerminut suliassanngortitat taarsiinissaat pillugu

piumasaqaatini piumasaqaatigeqqippaa.

Suliassanngortinneqartut piumasaqaateqarput eqqartuussut atuuttussanngortinneqassasoq.

Piffissaq suliap suliarineqarneranut atorneqartoq

Nunatta Eqqartuussisuuneqarfiani suliaq kinguartinneqarsimavoq Naalagaaffiup Sinniisuata

A-p nammineq aningaasartuutiginngisaminik suliassiisinnaaneq pillugu qinnuteqaataannik

22

suliaqareernissaanut. Nammineq aningaasartuutiginngisamik suliassiisinnaaneq nalunaaru-

tigineqarpoq akuersissutikkut 12. juni 2014-imeersukkut. Tamatuma kingorna suliaq nunatta

eqqartuussisuuneqarfiani eqqartuussutissanngortinneqassalluni piareersarneqarpoq.

Eqqartuussutissamik isumaqatigiinniuteqartoqarpoq ulloq 26. november 2014.

Inatsisitigut tunngavissaq

Napparsimasut inatsisitigut inissisimanerat pillugu Inatsisartut peqqussutaanni nr. 6-imi 31.

maj 2001-imeersumi §§ 6 aamma 7 napparsimasut paasissutissinneqareernermikkut isu-

maqataallutik akuersisarnerat pillugu aalajangersakkani imaattunik allassimasoqarpoq:

§ 6. Katsorsartinneq aallartinneqassanngilaq ingerlateqqinneqaraniluunniit napparsimasoq paasissutissin-

neqareernermigut isumaqataalluni akuersiteqqaartinnagu, tamanna inatsisini imaluunniit §§ 8-10-mi immik-

kut aalajangersaavigineqarsimanngippat.

Imm. 2. Napparsimasup imm. 1 malillugu isumaqataalluni akuersinini sukkulluunniit atorunnaarsissinnaavaa.

Imm. 3. Paasissutissinneqareernikkut isumaqataalluni akuersineq peqqussummi matumani tassaavoq

peqqissaanermik suliaqartup tungaaniit paasissutissinneqareerneq sukumiisoq tunngavigalugu akuersineq,

tak. § 7.

Imm. 4. Kapitali manna malillugu paasissutissinneqareernikkut isumaqataalluni akuersineq pisinnaavoq al-

lakkatigut, oqaasiinnakkut imaluunniit pissutsit apeqqutaatillugit oqanngikkaluarluni akuersineq.

Imm. 5. Naalakkersuisut akuersinerup ilusissaa imassaalu pillugit erseqqinnerusunik malittarisassat aalajan-

gersarsinnaavaat.

§ 7. Napparsimasoq peqqissutsi pillugu aammalu katsorsartinnissamut periarfissaasinnaasut pillugit paasissu-

tissinneqarnissaminut pisinnaatitaavoq, tamatumani nappaatip ilakutaatut kingunerluutigissinnaasaatullu

ulorianarsinnaasut ilanngullugit.

Imm. 2. Napparsimasoq imm. 1 malillugu paasissutissinneqannginnissaminut qinnuteqarnissamut pisinnaati-

taavoq.

Imm. 3. Paasissutissiineq ingerlaavartumik pisassaaq aammalu nappaat, misissortinneq katsorsaanissamullu

iliuusissatut eqqarsaatigineqartoq paasiuminartumik saqqummiunneqassapput. Paasissutissiineq qajassuussi-

sumik pisassaaq aammalu paasissutissinneqartussap inuttut tunngavigisaanut qanoq ukioqassusia mia-

neralugu, inerisimassusianut, misilittagaanut il.il. naleqqussagaassalluni.

Imm. 4. Paasissutissiinermut ilaassapput paasissutissat pinaveersaartitsinermut, katsorsartinnissamut paaqqu-

tarineqarnissamullu periarfissanut attuumassuteqartut, tamatumani ilanngullugit nakorsanit illersorneqarsin-

naasumik katsorsartissinnaanermut periarfissanik paasissutissat allat kiisalu katsorsartinnissaq aallartin-

neqanngippat kingunissai pillugit paasissutissat. Paasissutissiineq annertunerusassaaq katsorsartinnissaq

nappaatip ilakutaanik kingunerluutissaanillu imaannaanngitsunik nassataqarsinnaanera ulorianaateqarsin-

naagaangat.

Imm. 5. Ilimagineqarpat napparsimasoq pissutsinik napparsimasup isummernissaanut pingaaruteqartunik

ilisimasaqanngitsoq, tak. § 6, peqqissaanermik suliaqartoq tamanna pillugu immikkut paasissutissiissaaq,

napparsimasoq paasissutissinneqannginnissaminik kissaateqarsimanngippat, tak. imm. 2.

Imm. 6. Naalakkersuisut paasissutissiinerup ilusissaa imassaalu pillugit erseqqinnerusunik malittarisassat

aalajangersarsinnaavaat.

23

Peqqussutip § 6-iani aalajangersakkap nassuiaatitaani ilaatigut ersersinneqarpoq imaattoq:

”Paasissutissiineq nammineq piumassutsimik aammalu pissusissamisoortumik akuersinermut tunngaviusus-

saq nappaatip suussusianik, katsorsartinnissamut periarfissaasinnaasunik, sillimaffigisariaqakkanik nappaa-

tillu kingunerluutigisinnaasaanik il.il. paasissutissanik, napparsimasup katsorsartinnissaminik apeqqutinut

isummerfigisassaanik annertuunik imaqartariaqarpoq. Tamanna aalajangersakkami oqaatigineqarpoq, tassa

paasissutissiineq sukumiisuussasoq. Paasissutissattaaq suliassaqarfimmi sulisunik taamatut pisoqarnerani

paasisimasaqarluartunik sulisoqartitsinikkut pisussaasariaqarput. Paasissutissat peqqissaanermik suli-

aqartumiit napparsimasumullu isumaqatigiinniutigineqarnerat inummut tunngatillugit naleqquttunngorsaga-

assapput, taamaalillutik napparsimasut ataasiakkaat pissutsinik il.il. sapinngisamik paasinnissinnaaqqullugit.

Aalajangiisuusussaq tassaavoq napparsimasoq nammineq piumassutsiminik akuersinissaanut tunngavissanik

taamaattunik tunissallugu, tassalu sumilluunniit pinngitsaaliissutaanngitsumik akuersisissallugu.”

Peqqussutip § 7-ip nassuiaatitaani ilaatigut allassimavoq:

”Imm. 1 naapertorlugu napparsimasoq kinaluunniit pisinnaatitaavoq peqqissutsiminik aammalu katsorsar-

tinnissaminut periarfissaasinnaasunik naammattumik paasissutissinneqarnissaminut. Oqaatsit peqqissuseq

aammalu katsorsartinnissamut periarfissaasinnaasut tassaaput napparsimasumut paasissutissat suliassamut

tunngassuteqartut tamarmik, soorlu ajorunnaarnissaq, nappaat, misissueriaatsit, pinaveersaartitsinissamut

katsorsartinnissamullu periarfissat, nappaatit suussusersiornerat, ajutooriataarsinnaanerit, kinguner-

lutsitsinerit, nappaatip ilakutai, paaqqutarineqarnissamut periarfissaq il.il. Napparsimasoq katsorsartinnis-

samik neqeroorummut isumaliutersuuteqartillugu nappaatip ilakutarisinnaasaanut kingunerluutigisin-

naasaanullu pisoqariataarsinnaanera amerlanertigut immikkoortutut pingaartuummata, pissutsit taakkua

peqqussutip oqaasertaani immikkut oqaatigineqarput.”

Illuatungerit ilassutitut nassuiaataat

A ilaatigut nassuiaavoq, isumaqarluni Nunatsinni arnat siullermik Danmarkiliartinne-

qartartut ivianngikkut kræfternermut katsorsartikkiartorlutik. Nalunngisaa naapertorlugu

nammineq katsorsartinnissaa sioqqullugu arnat iviangimikkut kræftertut Danmarkiliartinne-

qartarnerat nalinginnaasuuvoq.

Isumaa naapertorlugu pitsaanerpaamik ingerlasoqarsimassagaluarpoq ilisimatinneqarsi-

masuuguni allani katsorsartinnissaminik qinnuteqarsinnaalluni. Allatut katsorsartinnissaq

pillugu paasitinneqarusussinnaagaluarpor. Tripple-mik misissortinnissaq isumaliutigill-

uarsinnaasimagaluarpaa. Danmarkimi allatut katsorsartinnissaminut akiliisimasinnaagaluar-

poq. Immaqa pensionernissaminut aaqqiissuteqarfigisimasaminit sulisitsisuminillu an-

ingaasatigut ikiorserneqarsinnaasimagaluarpoq. Iviangia atatiinnarnagu iviangiusamik il.il.

inuunera tamaat ikkussineq peqqinnissaqarfimmut akisunerujussuuvoq. Iviangeq ajoqute-

qanngitsoq qinersillu 17-it peerneqarnikuupput. Timiata nappaammut akiuussutissa as-

sorsuaq ajornerulersimavoq. Puallaallannerit saniguallannerillu tamaasa nutaamik iviangi-

24

usartaartassaaq. Ukiut tamarluinnangajaasa nutaamik iviangiusartaartarpoq. Iviangilerte-

qqinnissaminik neqeroorfigineqarnikuuvoq, Naluaa allatut pilattartissimasuuguni qanoq ip-

pigusuuteqarsimassagaluarnerluni.

Isumaqarpoq tamatuma ingerlanera sakkortusimasoq aamma tamanna tarninigut sunnertis-

sutigaa. Ulluinnarni inuuneranut sunniuteqarpoq. Aseruuttooraangami sivisunerusumik

peqqissiniartarpoq. Misigisimavoq arnaassutsimi ilarujussua annaasimallugu. Kræfti

arriitsuararsuarmik naajartortartoq nappaatigilersimavaa.

Illuatungeriit isumaat

Illuatungeriit Kalaallit Nunaanni Eqqartuussivimmut tunngavilersuutigisimasatik pingaarn-

ertigut uteqqippaat, tamatumunngalu naapertuuttumik naggataarutaasumik tunngavil-

ersuuteqarput.

Nunatta Eqqartuussisuuneqarfiata tunngavilersuutaa inerniliineralu

Kalaallit Nunaanni Eqqartuussiviup tunngavilersuutigisimasaa inerniliineralu nunatta

eqqartuussisuuneqarfianit isumaqatigineqarput. Taamaattumik nunatta eqqartuussisuune-

qarfiata eqqartuussut atuuttussanngortippaa.

Suliap inernera annertussusaalu naapertorlugu A nunatta eqqartuussisuuneqarfiani suliamut

aningaasartuutinik kr. 10.000-inik suliassanngortitanut tamanut immikkut akiliissaaq, taak-

ku advokatimut aningaasartuutaannut matussutissatut. Aningaasat naalagaaffiup karsianit

akilerneqassapput.

TAAMAATTUMIK EQQORTUUTINNEQARPOQ:

Kalaallit Nunaanni Eqqartuussiviup eqqartuussutaa atuuttussanngortinneqarpoq.

Nalagaaffiup karsia suliassanngortitanut, Nakorsaq-mut, Dronning Ingridip Napparsimma-

vissuanut aamma Naalakkersuisunut, Peqqissutsimut Attaveqarnermullu Naalakker-

suisoqarfimmut, tamanut immikkut suliamut aningaasartuutinik kr. 10.000-inik akiliissaaq.

Søren Søndergård Hansen Hans Chr. Thomsen Bjerg Hansen