„Kariera w finansach”Jak studenci oceniają atrakcyjność pracy

w branży finansowej i w jaki sposób planują swoją karierę ?

Prezentacja wyników ogólnopolskiego badania studentów

Warszawa, 3 lutego 2011 roku

Marcin Diakonowicz

Tomasz Sołtys

Barbara Czarnecka

© 2010 Deloitte Polska2

Agenda

• O badaniu

• Nauka poprzez doświadczenie

• Wybór zawodu: najważniejsze czynniki, najnowsze trendy

• Pierwsza praca – kiedy i za ile ?

• Wnioski i rekomendacje

© 2010 Deloitte Polska3

Tematyka i cel badania

Celem badania było poznanie opinii studentów dotyczących:

sposobów i źródeł zdobywania wiedzy i doświadczenia,

oceny atrakcyjności zawodów oraz dostępności pracy w sektorze finansowym,

czynników, które determinują wybór zawodu oraz przyszłego pracodawcy,

oczekiwań związanych z pierwszą pracą.

© 2010 Deloitte Polska4

O badaniu

• ogólnopolskie badanie Deloitte

• rozbudowana ankieta internetowa (26 pytań) na bezpiecznej platformie Deloitte Dex

• odpowiedzi zbierane w okresie 1-22 grudnia 2010 roku

• 1.413 respondentów, w tym 62% kobiet i 38 % mężczyzn

• studenci oraz absolwenci (do roku od ukończenia studiów)

• studenci studiów dziennych (92%); w trybie zaocznym - 6%,

wieczorowym - 2% badanych

• 97% respondentów to studenci uczelni publicznych

• 69% studentów kierunków ekonomicznych, 14% prawniczych, 5% humanistycznych,

informatycznych 3% a także studenci kierunków matematycznych, technicznych,

przyrodniczych i medycznych

• najliczniejszą grupą byli studenci studiujący w Warszawie (29%), w dalszej kolejności

Kraków, Poznań i Wrocław (odpowiednio 15%, 12%, 11% próby)

• dla ułatwienia analizy miejsce studiów respondentów sklasyfikowano na 6 regionów

(zgodnie ze standardem NTS stosowanym w statystyce europejskiej)

© 2010 Deloitte Polska5

Nauka poprzez doświadczenie

© 2010 Deloitte Polska6

Preferowane sposoby zdobywania wiedzy i doświadczenia

zawodowego

Rozpoczynając pracę studenci i absolwenci pragną zdobywać wiedzę i umiejętności poprzez praktykę

albo uczestniczenie w warsztatach i studiach przypadków.

„Które formy przyswajania wiedzy uważasz za najskuteczniejsze w procesie poszerzenia swoich kwalifikacji ?”

11%

17%

21%

74%

78%

96%

0% 50% 100% 150%

E-learning (internet, e-booki, webcasty, podcasty, video, wikis)

Wykłady i konferencje

Samodzielne zdobywanie wiedzy (z książek, artykułów, opracowań)

Indywidualne szkolenie z osobą szkolącą

Praktyczne seminaria i warsztaty typu case studies

Nauka przez zdobywanie doświadczenia

Wyniki te pokazują potrzebę praktycznego zdobywania wiedzy i doświadczeń, ćwiczenia zadań,

z którymi faktycznie studenci zetkną się w przyszłym życiu zawodowym.

© 2010 Deloitte Polska7

Aktywność studentów doceniana i oczekiwana przez pracodawców

Studenci i absolwenci są bardzo aktywni na polu zdobywania wiedzy

i doświadczeń zawodowych:

• niemal 3/5 badanych korzystało już z dodatkowych programów edukacyjnych

oferowanych przez pracodawców,

• niemal połowa badanych uczestniczyła w pracach studenckich kół naukowych, a co

piąty odbył stypendium naukowe,

• koła naukowe i wolontariat są domeną kobiet,

• badani są dość aktywni społecznie – co trzeci pracował jako wolontariusz,

w większym stopniu studenci kierunków prawniczych i humanistycznych niż

kierunków ekonomicznych,

• 2/5 zadeklarowało przynależność do organizacji studenckich, w tym co drugi

student związany z kierunkami prawniczymi.

© 2010 Deloitte Polska8

Praca i praktyki – w kraju w swojej branży, za granicą w innej

• 75% ankietowanych zadeklarowało odbycie prac lub praktyk związanych z kierunkiem studiów

• jeśli praca i praktyki odbywały się za granicą, były raczej niezwiązane z kierunkiem studiów -

spośród osób, które pracowały za granicą jedynie co trzeci pracował w branży związanej ze

studiowanym kierunkiem,

• 2/3 badanych wykonywało krótkie prace dorywcze lub sezonowe, a nieco ponad 5% prowadzi

własną działalność gospodarczą (mężczyźni trzykrotnie częściej niż ż kobiety, absolwenci

częściej niż studenci)

„Czy w czasie swoich studiów zdobyłeś/-aś któreś z niżej wymienionych doświadczeń? (Zaznacz wszystkie, które Ciebie

dotyczą):”

3%

6%

8%

16%

21%

35%

38%

41%

46%

57%

66%

75%

0% 20% 40% 60% 80%

inne

własna działalność gospodarczą

praca/praktyki za granicą związane z kierunkiem Twoich studiów

praca/praktyki za granicą nie związane z kierunkiem Twoich studiów

stypendium wyjazdowe

wolontariat

praca/ praktyki w Polsce nie związane z kierunkiem Twoich studiów

organizacja studencka

studenckie koło naukowe

dodatkowe programy edukacyjne oferowane przez pracodawców

krótkie prace dorywcze lub sezonowe

praca/ praktyki w Polsce związane z kierunkiem Twoich studiów

© 2010 Deloitte Polska9

Wybór zawodu

© 2010 Deloitte Polska10

Podejmowanie decyzji – wybór zawodu

• studenci mają dość dobrze sprecyzowane plany zawodowe (ponad połowa wybrała już zawód),

jednak jak pokazują wyniki wciąż istnieje potrzeba rozwoju poradnictwa zawodowego w szkołach

wyższych,

• jedynie 5% badanych nie zastanawiało się nad wyborem zawodu lub stwierdziło, że wybór zawodu

nie zależy od ich decyzji.

Czy wybrałeś/-aś już zawód,

w którym zamierzasz pracować?

Nie, jeszcze się nad tym nie

zastanawiałem/-am2% Nie, to nie zależy ode

mnie, lecz od warunków na rynku

pracy3%

Mam ogólną koncepcję dziedziny,

branży, w której chciałbym/chciałabym

pracować, lecz nie mam jeszcze

konkretnych planów39%

Tak, wybrałem/-am już zawód, lecz

jestem otwarty/-a na zmianę planów

33%

Tak, wybrałem/-am już zawód, w którym

chcę pracować, i będę się starał/-a osiągnąć ten cel

23%

© 2010 Deloitte Polska11

Wybór zawodu

• oceniając czynniki wpływające na wybór zawodu wymieniają raczej wewnętrzne właściwości, takie jak posiadane

umiejętności i kompetencje, kierunek wykształcenia oraz zainteresowania i hobby

• w dalszej kolejności pojawiają się dostępność ofert pracy (częściej wskazywane przez kobiety niż mężczyzn) czy trendy

na rynku pracy, prestiż zawodu czy znajomości

• „wynagrodzenie” pojawiało się najczęściej pośród 3 najważniejszych czynników branych pod uwagę przy wyborze

zawodu, ale na 1 miejscu spośród wszystkich czynników najczęściej wskazywana była „możliwość realizacji swoich pasji

oraz zainteresowań”

„Co przede wszystkim bierzesz (lub sądzisz, że będziesz brał/-a) pod uwagę przy decyzji o wyborze zawodu? (Z poniższej listy wybierz trzy

najważniejsze czynniki, oznaczając najważniejszy z nich „1”, kolejno drugi i trzeci.)”

0,00% 5,00% 10,00% 15,00% 20,00% 25,00%

Możliwość zdobycia wpływu na otaczające nas środowisko/władze

Możliwość pomagania innym

Możliwość podróżowania

Niezależność w pracy / wolny zawód

Prestiż

Możliwość tworzenia nowych rozwiązań, pomysłów

Perspektywy osiągnięcia wysokiego statusu ekonomicznego

Stabilność zatrudnienia

Możliwość zachowania równowagi między pracą a życiem prywatnym

Możliwość realizacji swoich pasji, zainteresowań

Możliwość rozwoju kariery, osiągnięcia wysokich stanowisk

Wynagrodzenie

wybór 3

wybór 2

wybór 1

© 2010 Deloitte Polska12

Gdzie poszukują informacji o zawodach

‒ Poszukując informacji o zawodach badani najwyżej oceniają:

• instytucje targów pracy i informacje od znajomych,

• strony rekrutacyjne firm,

• wyszukiwarki internetowe,

• warsztaty typu case study,

‒ ponownie obserwujemy więc wagę

praktycznych aspektów nauki,

która nie tylko rozwija umiejętności

ale pomaga też podejmować decyzje,

‒ mniej niż co trzeci badany

umieścił biura karier

na liście pięciu z dwunastu

najważniejszych źródeł informacji,

co wskazuje na potrzebę rozwoju

tej dziedziny wsparcia studentów,

- portale społecznościowe znalazły się

dopiero na 12 miejscu wśród najbardziej

popularnych miejsc poszukiwania

informacji o zawodach.

23%

29%

30%

35%

38%

41%

44%

46%

56%

58%

0% 20% 40% 60% 80%

Fora internetowe

Portale rekrutacyjne

Biura karier

Dni otwarte w firmach

Wykłady i ścieżki edukacyjne pracodawcy …

Warsztaty typu case study

Wyszukiwarki internetowe

Strony rekrutacyjne firmy

Znajomi

Targi Pracy

© 2010 Deloitte Polska13

Zawody z przyszłością – IT i finanse

‒ Jako najbardziej przyszłościową pod względem szans zatrudnienia branże

studenci uznali IT i finanse

„Które z wymienionych branż uważasz za najbardziej przyszłościowe pod względem możliwości zatrudnienia

(tzn. przyszłej liczby dostępnych w nich ofert pracy)? (proszę wybrać nie więcej niż 3)”

0%

3%

5%

6%

9%

10%

11%

14%

16%

18%

23%

26%

55%

67%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80%

Kultura i sztuka

Turystyka/sport

Administracja państwowa

Media

Farmacja

Prawo

Służba zdrowia/ weterynaria

Logistyka/spedycja

Marketing/reklama

Sprzedaż

Budownictwo

Biotechnologia

Finanse

IT

© 2010 Deloitte Polska14

Ocena zawodów w branży finansowej

W opinii studentów najciekawszymi zawodami w branży finansowej są zawody:

dyrektora finansowego, maklera giełdowego, analityka finansowego oraz audytora

0,0%

10,0%

20,0%

30,0%

40,0%

50,0%

60,0%

70,0%

80,0%

90,0%

100,0%

bardzo ciekawy

raczej ciekawy

ani ciekawy, ani nieciekawy

raczej nieciekawy

zupełnie nieciekawy

© 2010 Deloitte Polska15

Zawód audytora – to start do kariery finansisty

Prawie połowa badanych rozważa rozpoczęcie kariery w zawodzie audytora i traktuje jako start do

dalszej kariery finansach

„Skoro chciałbyś/chciałabyś zostać audytorem, jak wyobrażasz sobie swoją ewentualną karierę w tym zawodzie?”

• praca w audycie kojarzy się studentom z odpowiedzialnością, pracą z liczbami, częstymi wyjazdami oraz

wysokimi zarobkami a także jako praca z ludźmi,

• za najbardziej przydatne certyfikaty i kursy w rozwoju kariery w audycie studenci uznali: uprawniania biegłego

rewidenta oraz certyfikaty: ACCA, CIA, CFA oraz kurs na głównego księgowego

Planuję pracować jako audytor przez

wiele lat24%

Planuję zdobyć pierwsze

doświadczenie w audycie, jako start

do dalszej kariery w finansach

54%

Planuję zdobyć doświadczenie w

audycie, by później założyć własną

praktykę audytorską8%

Planuję zdobyć doświadczenie w

audycie, by później założyć własną

firmę (nie audytorską)

8%

Nie wiem6%

© 2010 Deloitte Polska16 Footer

Zawód audytora – korporacja czy lokalna firma?

• dla studentów ważne jest w jakiej firmie zdobywa się pierwsze doświadczenie zawodowe - jedynie

10% uważa, że nie jest ważne to, w jakiej firmie rozpocznie się pracę audytora,

• wśród osób zainteresowanych pracą w audycie, ¾ gdyby miało taką możliwość, rozpoczęłoby

pracę międzynarodowej korporacji,

• osoby, które chciałyby pracować w korporacji wśród trzech najważniejszych powodów 2/3 osób

wskazało współpracę z wysokiej klasy specjalistami, a 58% prestiż pracodawcy.

2%

2%

11%

20%

22%

38%

39%

39%

58%

66%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70%

Dobry pakiet socjalny

Stabilność zatrudnienia

Możliwość szybkiego awansu

Międzynarodowe środowisko

Wysokie wynagrodzenie

Możliwość pracy z prestiżowymi klientami

Dostęp do globalnej wiedzy

Bogata oferta szkoleń

Prestiżowy pracodawca

Współpraca z wysokiej klasy specjalistami

© 2010 Deloitte Polska17

Pierwsza praca

© 2010 Deloitte Polska18

Pierwsza praca – kiedy i za ile ?

Preferowany czas rozpoczęcia pracy wydaje się być zgodny z rytmem studiów:

• jedynie co dwunasty badany chciałby rozpocząć pracę na etat wcześniej niż na czwartym roku studiów i dotyczy

to przede wszystkim studentów zaocznych,

• co piąty badany chciałby rozpocząć pracę na czwartym, co trzeci na piątym a nieco ponad 30% dopiero po

uzyskaniu dyplomu.

Pierwsza płaca równa średniej krajowej:

‒ studenci pytani o oczekiwane zarobki netto średnio deklarowali 2.475 zł netto– co odpowiada

opodatkowanemu przeciętnemu wynagrodzeniu w sektorze przedsiębiorstw w 2010 roku.

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

45%

do 1000 netto 1001 - 1500 netto

1501 - 2000 netto

2001 - 2500 netto

2501 - 3000 netto

3001 - 4000 netto

powyżej 4000 netto

Oczekiwane

Szacowane

© 2010 Deloitte Polska19

Wybór pracodawcy

• przy wyborze pracodawcy studenci będą kierowali się przede wszystkim prestiżem firmy oraz

możliwością pracy przy ciekawych, rozwijających projektach,

• studenci chcą też uczyć się od najlepszych – przy wyborze pracodawcy będą kierować się również

atmosferą w pracy oraz możliwością współpracy z wysokiej klasy specjalistami.

„Z poniższej listy wybierz trzy aspekty, które są Twoim zdaniem najważniejsze i decydują o wyborze pierwszego pracodawcy”

0%

2%

3%

5%

7%

8%

12%

15%

23%

31%

33%

37%

39%

41%

41%

0% 10% 20% 30% 40% 50%

Firma realizuje działania CSR

Lokalizacja / prestiżowy budynek

Dobry pakiet socjalny

Poczucie bezpieczeństwa

Samodzielność w działaniu

Możliwość wyjazdów zagranicznych

Międzynarodowe środowisko pracy

Równowaga miedzy pracą a życiem prywatnym

Szybki awans

Współpraca z wysokiej klasy specjalistami

Dobra atmosfera pracy

Bogata oferta szkoleń

Wysokie wynagrodzenie

Ciekawe, rozwijające projekty

Prestiżowy pracodawca / Brand

© 2010 Deloitte Polska20

Wnioski

Studenci są coraz bardziej świadomi swoich planów zawodowych, nie potrafią ich

jednak w pełni sprecyzować

Aktywność dodatkowa studentów przestaje być wyróżnikiem – staje się obowiązującym

trendem

Pracodawcy muszą wypracować nowy mix benefitów materialnych jak i tych „miękkich”,

aby zachęcić swoją ofertą młodych pracowników

Prestiż firmy i kontakt z wysokiej klasy specjalistami przyciągają studentów do dużych

korporacji.

Warto robić karierę w finansach - jest to wymagająca praca, ale opłacalny start.

© 2010 Deloitte Polska21

Rekomendacje

Studenci, powinni:

‒ dalej aktywnie zbierać doświadczenia związane z dziedziną studiów,

‒ wykazywać wyższą aktywność w samodzielnym zdobywaniu informacji o zawodach oraz

potencjalnych pracodawcach,

‒ jak najwcześniej oswajać się z procesem rekrutacji (udział w testach, rozmowach),

‒ patrzeć i działać szeroko – sprawdzać swoje mocne i słabe strony, zdobywać doświadczenie,

poznawać zawody

Uczelnie, powinny:

‒ poszerzyć ofertę praktycznych zajęć, najlepiej we współpracy z przedsiębiorcami (zajęcia

prowadzone przez praktyków biznesu),

‒ poszerzyć ofertę biur karier nie tylko w obszarze pośrednictwa w znalezieniu pracy; powinny

przyciągać studentów ofertą informacji i wsparcia w wyborze zawodu

Pracodawcy, powinni:

‒ rozwijać współpracę z uczelniami w organizacji praktycznych zajęć dla studentów,

‒ edukować studentów w zakresie informacji o zawodach,

‒ rozważyć kwestie wizerunkowe, weryfikując i ewentualnie zmieniając stereotypowe wyobrażenia

o zawodach w branży finansowej.

© 2010 Deloitte Polska22

Kontakt

Marcin Diakonowicz

Dyrektor w dziale Audytu Deloitte

e:mail: mdiakonowicz@deloittece.com

Tel. +48 (22) 5110123

Barbara Czarnecka

Starszy Koordynator w dziale Audytu Deloitte

e-mail: bczarnecka@deloittece.com

Tel. +48 (22) 5110146

Tomasz Sołtys

Menedżer w dziale Audytu Deloitte

e-mail: esoltys@deloittece.com

Tel. +48 (22) 5110433

Deloitte

Al. Jana Pawła II 19

Warszawa

www.deloitte.com/pl

© 2010 Deloitte Polska

Deloitte refers to one or more of Deloitte Touche Tohmatsu Limited, a UK private

company limited by guarantee, and its network of member firms, each of which is

a legally separate and independent entity. Please see www.deloitte.com/pl/about

for a detailed description of the legal structure of Deloitte Touche Tohmatsu Limited

and its member firms.