Upload
kasian-tejapira
View
794
Download
1
Embed Size (px)
Citation preview
รายงานการวจย
เรอง
เศรษฐกจโลกถดถอยครงใหญ: ความรงเรองและลมจมของเสรนยมใหม/โลกาภวตน
เสนอตอ
คณะกรรมการวจย คณะรฐศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร
โดย
รองศาสตราจารย ดร. เกษยร เตชะพระ
คณะรฐศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร
ธนวาคม พ.ศ. ๒๕๕๓
สารบญ
หนา
-ค าน าเสนอ i
-บทคดยอ ๑
ภาค ๑ วกฤตซบไพรม
-จากวกฤตซบไพรมสวกฤตเศรษฐกจโลก ๒
-ก าเนดวกฤตซบไพรม: ภาพจลภาค ๑๔
-อวสาน ๕ ยกษวาณชธนกจอเมรกน ๒๒
-กลมชนชนน าทางอ านาจแหงภาคการเงนอเมรกน ๒๗
-จากบอเงนยกษของโลกถงฟองสบการเคหะอเมรกน ๓๖
-ตราสารอนพนธ (Derivatives) - อาวธมหาวนาศทางการเงนกบนกคานอกคอก ๔๓
- CDSs กบ AIG ๔๙
ภาค ๒ ระเบยบการเงนโลกเบรตตน วดสหลงสงครามโลกครงทสอง -วกฤตการเงนโลก-วกฤตทนนยมตลาดเสร ๕๖
-ฉนทมตเคนเชยน ๕๙
-ขอตกลงเบรตตน วดสในระเบยบโลกภายใตอเมรกา ๖๐
ภาค ๓ ระเบยบการเงนโลกาภวตน/เสรนยมใหม ค.ศ. ๑๙๗๕ – ๒๐๐๘
-เสรนยมใหม/โลกาภวตน: นยาม ๖๘
-ภมหลงทางแนวคดของเสรนยมใหม ๖๙
-ลทธชอก: ยทธศาสตรยทธวธของเสรนยมใหม ๗๔
-กรณตวอยางลทธชอก: ชล ๗๖
-จากอดมการณเสรนยมใหมสเมนนโยบายฉนทมตวอชงตน: ประเมนวเคราะหวจารณ ๘๕ สรป
ภาคผนวก: คมอซบไพรม ๑๑๓
i
ค ำน ำเสนอ
โดย เกษยร เตชะพระ
เมอสบกวาปกอน ระหวางววาทะเรองวกฤตตมย ากงทางอเมลกนอยางดเดอด เพอนอาจารยชาวไทยท
ไปสอนประจ าอยในมหาวทยาลยอเมรกนแหงหนงไดเขยนถงผวจยวา “เอาเขาจรง คณกบผมตางกไมร
เศรษฐศาสตรเหมอนกน”
ค าพดประโยคนนเปนแรงบนดาลใจใหผวจยพยายามใฝหาความรเรองเศรษฐกจทนนยมโลกแบบ DIY
(Do it yourself) จากครพกลกจ าสบตอจากนนเรอยมา และงานวจยชนนกเปนผลพวงอยางหนงของกระบวน-
การดงกลาว
รายงานการวจยเรอง “เศรษฐกจโลกถดถอยครงใหญ: ความรงเรองและลมจมของเสรนยมใหม/โลกา-
ภวตน” น ผวจยมงหมายจะใชจงหวะของวกฤตเศรษฐกจทนนยมโลกครงใหญและรายแรงทสดนบแตเศรษฐกจ
โลกตกต าครงใหญหรอ The Great Depression เมอชวงป ค.ศ. ๑๙๒๙ – ตนครสตทศวรรษท ๑๙๔๐ เปนตน
มา – อนเกดจากวกฤตซบไพรมหรอหนจ านองบานดอยคณภาพในอเมรกาทสงผลกระทบใหเศรษฐกจถดถอย
ใหญไปทวโลกหรอ The Great Recession ในระหวางป ค.ศ. ๒๐๐๘ – ๒๐๐๙ – เปนโอกาสศกษาคนควาเชง
วเคราะหวจารณเกยวกบลทธเสรนยมใหม/โลกาภวตน (neoliberalism/globalization) ทงในแงประวตความ
เปนมา, ทมาทางแนวคดทฤษฎ, หลกนโยบาย, ประสบการณและผลลพธของการน าไปใชเชงปฏบตของประเทศ
ตาง ๆ โดยสงเขป
เนอหาการเดนเรองเรมจากบรรยายตวเลขขอมลสภาวะวกฤตซบไพรมและเศรษฐกจโลกถดถอยใหญ
เชอมโยงไปส กลไกกระบวนการทางเศรษฐกจจลภาคของธรกจการเงนการธนาคารสหรฐฯในตลาดหน
จ านองบานซบไพรม, ตลาดหลกทรพยและตราสารอนพนธ ประวตความเปนมาของระเบยบการเงนโลก
เบรตตน วดสหลงสงครามโลกครงทสอง ก าเนดและการคลคลายขยายตวทางแนวคด, หลกนโยบายและ
ประสบการณการน าไปใชของระเบยบการเงนโลกาภวตน/เสรนยมใหมนบแต ค.ศ. ๑๙๗๕ เปนตนมา
บทสรปเชงวเคราะหวจารณเกยวกบลทธเสรนยมใหม/โลกาภวตนในตอนทาย
ii
ทงนกเพอเปนการสรปประมวลขอมลและเกบรบบทเรยนทงในทางภมปญญาและแนวนโยบาย
เศรษฐกจการเมองทมนยส าคญส าหรบวงวชาการและสาธารณชนไทย ในฐานะทรฐบาลไทยและกลมประเทศ
เอเชยตะวนออกอน ๆ เคยถกไอเอมเอฟตงเงอนไขกดดนกะเกณฑใหตองหนไปด าเนนนโยบายเสรนยมใหม/
โลกาภวตนแลกกบเงนกชวยเหลอเมอครงเกดวกฤตอตราแลกเปลยนและเศรษฐกจการเงนป ค.ศ. ๑๙๙๗ อน
สงผลกระหน าซ าเตมใหเศรษฐกจการคาการผลตยงตกต ารายแรง ธรกจปดตวกวางขวาง ผคนตกยากเดอดรอน
ลมละลายในประเทศและภมภาคนานตอมาหลายป
ในฐานะทผวจยเปนนกรฐศาสตรโดยอาชวปฏญาณ ไมไดฝกฝนระเบยบวธการศกษาวจยทาง
เศรษฐศาสตรมาโดยตรง กรอบการวเคราะหของผวจยในงานชนนจงประยกตผสมผสานระหวางแนวการศกษา
หลากหลายแนว ทงแนวประวตศาสตรสถาบน, ประวตศาสตรความคด, และเศรษฐกจการเมอง รวมทงผนวกเอา
เครองมอเครองไมสอโสตทศนปกรณตาง ๆ (ทอาจไมจดเปน “วชาการ” นก เชน การตน) มาชวยท าความเขาใจ
ประเดนเศรษฐกจอนซบซอนเปนส าคญ ซงอาจจะเรยกวาเปนแนวการศกษาแบบลทธแก-จบฉาย (eclectic
revisionism) ไปพลาง ๆ กอนกได นอกจากนผวจยกมงรวบรวม, จดระบบระเบยบและเสรมเตมขอมลตวเลข
สถตและเอกสารต าราอางองทางเศรษฐกจทเกยวของมารองรบขอถกเถยง/ขอเสนอแตละตอนแตละประเดนของ
ผวจยอยางแนนหนาและหนกแนนทสดเทาทท าได โดยหวงวาจะเปนพนฐานอ านวยประโยชนแกนกศกษา,
คณาจารยและผสนใจใฝรทานอน ๆ ในการศกษาคนควาเพมเตมตอไป
1
รายงานการวจยเรอง
เศรษฐกจโลกถดถอยครงใหญ: ความรงเรองและลมจมของเสรนยมใหม/โลกาภวตน
(The World’s Great Recession: The Rise and Fall of Neoliberalism/Globalization)
โดย ร.ศ. ดร. เกษยร เตชะพระ
คณะรฐศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร
๑๔ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๕๓
บทคดยอ
วกฤตเงนกจานองบานซบไพรมทปะทขนกอนในอเมรกาเมอเดอนสงหาคม ค.ศ. ๒๐๐๗ เปนตนมาไดแผขยายลกลามไปเปน “เศรษฐกจถดถอยครงใหญ” แลวในปจจบน (“The Great Recession” คาเรยกขานของ Dominique Strauss‐Kahn ผอานวยการบรหารกองทนการเงนระหวางประเทศ) กอนอนในรปวกฤตธนาคารและสนเชอในกลมประเทศทนนยมพฒนาตะวนตกและญปน (ถอเปน “คลนลกทหนง” หรอ “The First Wave” ของวกฤตตามการวเคราะหของธนาคารโลก) แลวกลายสภาพเปนวกฤตภาคเศรษฐกจจรงในรปเศรษฐกจถดถอยและภาวะเศรษฐกจชะงกงนพรอมเงนฝด (stag‐deflation) ในลาดบตอมา ซงสงผลกระทบสบเนองตอเศรษฐกจของกลมประเทศตลาดเกดใหม (emerging‐market countries) ผานอปสงคของกลมประเทศทนนยมพฒนาตอสนคาออกจากประเทศเหลาน ทลดฮวบลง พลอยทาใหภาคอตสาหกรรมสงออกทเปนพลวตขบเคลอนผลกดนใหเศรษฐกจกลมประเทศตลาดเกดใหมเตบโตอยางรวดเรวตองสะดดชะงกและถดถอยไปดวย (นบเปน “คลนลกทสอง” หรอ “The Second Wave” ของวกฤต) และลาสดวกฤตนกไดแผกระจายไปกระทบบรรดาประเทศกาลงพฒนา/ยากจนของโลกโดยเฉพาะในแอฟรกา, ลาตนอเมรกาและทอน ๆ (ถอเปน “คลนลกทสาม” หรอ “The Third Wave” ของวกฤต) กอปญหาการสงออก, การลงทน สนเชอและความชวยเหลอจากตางชาต, และเงนสงกลบประเทศจากแรงงานอพยพไปตางแดนในประเทศเหลานนพากนตกฮวบฮาบ สงผลใหขาดดลบญชเดนสะพด คาเงนตก ลกลามเปนวกฤตการเงนการธนาคารอยางหนก จนสะเทอนถงความมนคงทางสงคมและการเมองตามมา
นกเศรษฐศาสตรการเมองชนนาไดประเมนวกฤตครงนตรงกนวาหนกหนวงรายแรงทสดนบแตเศรษฐกจตกตาใหญทวโลก (The Great Depression) ชวงครสตทศวรรษ ๑๙๓๐ ตามหลงตลาดหนนวยอรกลมเมอป ค.ศ. ๑๙๒๙ เปนตนมา ยงกวานน หลายคนยงเหนพองตองกนวามนเปนอาการบอกอวสานทางอดมการณการเมองและเศรษฐกจของยทธศาสตรเศรษฐกจและกระแสความเปลยนแปลงแบบเสรนยมใหม/โลกาภวตน (neoliberalism/globalization) ทเรมขนเมอราวตนครสตทศวรรษท ๑๙๘๐ ซงนาจะสงผล
2
กระทบอยางลกซงกวางไกลตอระบบเศรษฐกจการเมองของประเทศตาง ๆ รวมทงสถานการณภมรฐศาสตร-เศรษฐศาสตรของโลก
ภาค ๑ วกฤตซบไพรม
จากวกฤตซบไพรมสวกฤตเศรษฐกจโลก
ในคาปราศรยในงานเลยงอาหารเยนประจาปของสโมสรนกเศรษฐศาสตรแหงชาต (National
Economists Club) ของสหรฐอเมรกาเมอวนท ๑๗ พฤศจกายน ค.ศ. ๒๐๐๘ มารตน เฟลดสไตน (Martin
Feldstein) ศาสตราจารยเศรษฐศาสตรมหาวทยาลยฮารวารด อดตหวหนาทปรกษาเศรษฐกจสมย
ประธานาธบดเรแกน (ค.ศ. ๑๙๘๑ – ๘๙) และหวหนาสานกวจยเศรษฐกจแหงชาตอเมรกา (National
Bureau of Economic Research อนเปนหนวยงานรบผดชอบทาหนาทประกาศวาเศรษฐกจอเมรกนเรม
และเลกถดถอยเมอใดอยางเปนทางการ) นานถง ๒ ทศวรรษ ไดกลาววาตอนนนมบาน ๑๒ ลานหลงใน
สหรฐฯทมอตราหนสนตอมลคากวา ๑๐๐% นนเทากบทก ๑ ใน ๔ หลงของบานตดจานองทวประเทศ มลคา
มวลรวมของบานเหลานตกราว ๒ ลานลานดอลลารสหรฐฯ หากดคามธยฐานของอตราสวนหนสนตอมลคา
ในบรรดาบานตดจานองจมหน (underwater mortgages) หรอนยหนงบานทมมลคาตดลบ ๑๒ ลานหลง
นน มนจะอยท ๑๒๐% เขาสรปวาทระดบเหลานน มนกยากทจะมองออกวาใครสกกคนจะยนดผอนบานตด
จานองตอ 1
ตามกฎหมายของมลรฐตาง ๆ ในอเมรกาซงตางจากกฎหมายไทย ลกหนจานองบานกบธนาคาร
สามารถเดนปลกตวหน (walk away) ทงบานตดจานองใหธนาคารเจาหนยดไป โดยไมมภาระหนสนผก
พนหรอสามารถหลกเลยงการชาระหนคงเหลอทตดคางกบธนาคารตอได ดงนนสภาวะบานตดจานองจมหน
ทวมทนลนพนมลคาบานทตกตาลง (underwater mortgages) ดงกลาวจงทาใหคนชนกลางอเมรกน
จานวนมากตดสนใจหนไปเปนผผดนดชาระหนเชงยทธศาสตร (strategic defaulters) แทน คอทงบานท
จานองกบธนาคารไวใหธนาคารเจาหนยดไปเลย โดยไมยนยอมผอนชาระตอเพราะคดเบดเสรจแลวมนไม
1 Kevin G. Hall, “Housing is bad enough, but wait — it'll get worse”, McClatchy Newspapers Website,
created 23 November 2008, www.mcclatchydc.com/2008/11/23/56241/housing‐is‐bad‐enough‐but‐wait.html; และ Martin Feldstein, “How to Help People Whose Home Values Are Underwater”, The Wall Street Journal,
created 18 November 2008, online.wsj.com/article/SB122697004441035727.html; ขอมลลาสดเรองนปรากฏใน Shahien Nasiripour, “JPMorgan Chase Warns Investors About Underwater Homeowners Walking Away”, Huffington Post, created 11 May 2010, www.huffingtonpost.com/2010/05/11/jpmorgan‐chase‐warns‐inve_n_571103.html?view=print.
คมมลคา
ประมาณ
ทงหมดใ
สหรฐฯก
Morgan
(Mortga
เงนกป
สถานะเมคางชาระธนาคารย
NewsHou
าบานทจะไดม
ณ ๗ ป นกเศร
ในอเมรกาเปน
กกาลงทาเชน
n Stanley, บ
age Bankers
๑) แผนภมแมลรฐ/เมSubprim
ประเภทตาง ๆ
มอ ก.ค. ๒๐๐ะ ๖๐ วนขนไยด/บงคบจาน
2 Paul Solmo
ur, created 20
มาซงตกตาลง
ษฐศาสตรปร
นกรณผดนดช
เดยวกนกบอ
รษทพฒนาอ
s Associatio
แสดงสดสวนมองใหญตาง ๆme ตามลาดบ
ๆ เส
๐๙ ๔ป นอง
n, “'Strategic 0 April 2010, w
งกวาตอนทาส
ระมาณวาราว
ชาระหนเชงย
าคารสานกงา
สงหารมทรพ
on) เอง 2 ดงส
นบานตดจานอๆ (ก.ค. ๒๐๐บ)
Prime สยงนอยทสด๐,๙๑๗,๓๑๓๖.๐% ๒.๒%
Defaulters' Skwww.pbs.org/
3
สญญาจานอง
๑ ใน ๓ ของ
ยทธศาสตรทว
านหรออาคาร
พย Tishman
สถตลาสดเรอ
องทถกธนาค๙ - แถบสฟา
ด ๓
kip Mortgage /newshour/bb
เปนอนมาก แ
งการบงคบเอา
วาน ขอทนาส
รหองชดมลค
Speyer, หร
องหนจานองบ
ารยด/บงคบจ-เหลอง-แดง
Alt‐A เสยงมากกว๒,๔๕๖,๙๑๒๕.๕%๑๔.๓%
Payments as b/business/jan
แลกกบการเส
าบานจานองห
สนใจยงกคอบ
าตกตาของตน
อแมแตสมาค
บานอเมรกนท
จานองในภาพ = แยกหนจาน
วา ๗
Home Valuesn‐june10/mor
สยประวตเครด
หลด (foreclo
บรษทธรกจให
น ไมวาธนาค
คมธนาคารรบ
ทเปนปญหา:
พรวมและจาแนอง Prime‐
Subprimเสยงทส
๒,๗๐๓,๖๓๙.๗%๑๘.๒%
s Tumble”, PBSrtgage_04‐20.
ดตไป
osures)
หญ ๆ ใน
คาร
บจานอง
‐
แนกตามAlt‐A‐
me สด ๖๗๑ % %
S .html.
(อางจากmcclatc
“แพรกร
กวางขวา
ซบไพรม
เศรษฐกจ
May 201
“America’s
chydc.com/
ผลกระทบขอ
ระจายไปทวโ
าง” สมดงนย
มอเมรกนจงล
จการเงนขนต
3 ศนยสารสนเท
0, rirs3.royin.g
s troubled m
static/data/
องวกฤตซบไพ
โลก.....ประชา
ามคาวา “โล
ลกลามกลายเป
ตนวา: ‐
ทศ ราชบณฑตยสgo.th/dictiona
mortgages”,
/mtg/mUS.
พรมในยคเศร
าคมโลกไมวา
กาภวตน” ขอ
ปนวกฤตการเ
สถาน, “โลกาภวตary.asp.
4
, McClatchy
htm)
รษฐกจโลกาภ
าอย ณ จดใด..
องพจนานกร
เงนการธนาค
ตน”, พจนานกร
y, accessed
ภวตนจะจากด
..รบผลกระท
มฉบบราชบณ
คารโลกอยางร
มฉบบราชบณฑ
22 May 201
ดอยเฉพาะอเม
บจากสงทเกด
ณฑตยสถาน
รวดเรว ดงปร
ตยสถาน พ.ศ. ๒
10, www.
มรกากหาไม
ดขนไดอยางร
พ.ศ. ๒๕๔๒
รากฏความเสย
๒๕๔๒, accesse
หาก
รวดเรว
๒ 3 วกฤต
ยหายทาง
ed 14
2009), ppnews.bbc
-รฐบาลทวโลลานดอลลาร
-ธนาคารทวโ
-หากรวมควาราว ๔ ลานล
-มลคาหนบรดอลลารสหรสหรฐฯ ถคดเปนกงหนของทงโลกต
-รวมความเส๑/๔ ของยอด
เราอาจพจารณ
๒) ทรพยสน
4 ประมวลจาก P
p. 53 – 54; Stec.co.uk/go/pr
ลกตองใชงบปสหรฐฯ
โลกคงตองแท
ามเสยหายขอานดอลลารส
รษทในตลาดหรฐฯ (นบจากเถงเดอนพฤศจนงของยอดมลอป (ท ๖๔ ล
สยหายทางเศรดสนทรพยกา
ณาดแผนภมส
นในตลาดหน
Paul Mason, Meve Schifferes,r/fr/‐/2/hi/bus
ประมาณเผอโ
ทงหนสญในท
งสถาบนการหรฐฯ
หน ๕๔ แหงทดอนตลาคม คจกายน ค.ศ. ๒ลคาผลตภณฑานลานดอลล
รษฐกจการเงนรเงนของโลก
สถตตวเลขดง
นตกตาลง ๔๐
Meltdown: Th, “Meltdown lsiness/800973
5
โอบอมธนาค
ทสดราว ๒.๗
รเงน, ธรกจปร
ทวโลกเสยหาค.ศ. ๒๐๐๗ ๒๐๐๘ มลคาหฑมวลรวมในปลารสหรฐฯ)
นทวโลกทงสกซงอยท ๑๙๖
งตอไปนประ
– ๖๐% เมอค
e End of the Alosses of '$4 tr34.stm.
ารเอกชนในป
๗ ลานลานดอ
ระกนภยและ
ายไปกงหนงคซงมลคาหนโหนตกลงเหลอประเทศ (GD
นราว ๕๐ ลา๖ ลานลานดอ
กอบ ไดแก: -
คดมลคาเปนด
Age of Greed rillion'”, BBC N
ประเทศตนรว
ลลารสหรฐฯ
กองทนบานา
คดเปนมลคารโดยรวมอยท ๖อ ๓๑ ลานลาP – Gross D
นลานดอลลาลลารสหรฐฯ
-
ดอลลารสหรฐ
(London and NNews, created
วม ๑๒ – ๑๕
ฯ
าญดวย ทงหม
ราว ๓๒ ลาน๖๓ ลานลานานดอลลารสDomestic Pro
ารสหรฐฯ คดฯในป ค.ศ. ๒
ฐฯ
New York: Ved 22 April 200
๕ ลาน
มดจะตก
นลาน ดอลลารหรฐฯ) oduct)
ดเปน ๐๐๗4
rso, 9,
6
(อางจาก World Bank, Global Development Finance: Charting a Global Recovery, I: Review,
Analysis, and Outlook (Washington D.C.: World Bank, 2009), p. 11)
จากน การคาดการณความเตบโตของเศรษฐกจโลกสาหรบป ค.ศ. ๒๐๐๙ โดยหนวยงานตาง ๆ จงม
แนวโนมเลงการณเลวรายลงตามลาดบ ดงตารางสรปขางลางน: ‐
๓) ตารางความเตบโตของเศรษฐกจโลก: คาดการณเลวรายลงตามลาดบสาหรบป ค.ศ. ๒๐๐๙ IMF UN‐WESP World Bank
ตลาคม ๒๐๐๘ ๓.๐%
มกราคม ๒๐๐๙ ๐.๕% -๐.๕%
เมษายน ๒๐๐๙ -๑.๓%
พฤษภาคม ๒๐๐๙ -๒.๖%
มถนายน ๒๐๐๙ -๒.๙% กรกฎาคม ๒๐๐๙ -๑.๔%
(ประมวลจาก: IMF, World Economic Outlook October 2008: Financial Stress, Downturns, and Recoveries, 2008, p. 2; IMF, World Economic Outlook April 2009: Crisis and Recovery, 2009, p. 10; IMF, “World Economic Outlook Update: Recession Loosens Grip But Weak Recovery Ahead”, IMF Survey Online, created 8 July 2009, www.imf.org/external/pubs/ft/survey/so/ 2009/RES070809A.htm; “UN: World economy to shrink further”, Aljazeera.net, 27 May 2009; World Bank, Global Development Finance, 2009, p. 9; UN‐WESP คอรายงาน World
Economic Situation and Prospects ทออกมาเปนประจาของ United Nations)
หากพจารณาผลกระทบของวกฤตซบไพรมอเมรกนตอเศรษฐกจโลกกพบวา: ‐
-เกดเศรษฐกจโลกถดถอยใหญ (The World’s Great Recession) ครงแรกนบแตหลงสงครามโลก
ครงทสองเปนตนมา 5
-ธนาคารโลกระบวาป ค.ศ. ๒๐๐๙ ผลตภณฑมวลรวมทกประเทศในโลกตดลบหรอหดตว
-๒.๒% 6
5 โดมนค เสตรา-คาหน ผอานวยการกองทนการเงนระหวางประเทศ (IMF) เปนคนแรก ๆ ทระบผานสอสาธารณะวาเศรษฐกจ
โลกกาลงตกอยในภาวะ “ถดถอยครงใหญ” (great recession) ในวกฤตรอบลาสดน ด “'Great recession' could spark civil unrest, IMF chief tells FRANCE 24”, France 24, created 10 March 2009, www.france24.com/en/print/4544113.
6 ขอมลเศรษฐกจโลกตอไปนมาจาก World Bank, Global Economic Prospects 2010: Crisis, Finance, and
Growth (Washington D.C.: World Bank, 2010), p.3, 17.
(อางจาก
ไทย, เครอง
-กลมประเทศ
ตอกน ๒ ไตร
อาศยแรงกระ
* กลม
ประกอบดวย
-๓.๓%, สหร
* กลม
เหลอหดตว -
* เศรษ
กลมประเทศ
เราสามารถพ
๔) แผนภมกเกดใหมแรายไตรม
IMF, World
7
ขณะทธนาคารงชภาวะเศรษฐกจ
ศพฒนาแลวเข
รมาส) ในลก
ะตนผลกดนจ
ม OECD (Org
ยประเทศอตส
รฐอเมรกา: ‐๒
มประเทศกาล
-๒.๒%, เศรษ
ษฐกจโลกนาจ
ศกาลงพฒนาแ
พจารณาแผนภ
การเตบโตขอและกาลงพฒมาสและตอป
d Economic
รแหงประเทศไทจทสาคญ (กรงเท
ขาสภาวะเศรษ
ษณะมงสภาว
จากกนและกน
ganization f
สาหกรรมทมง
๒.๕%, ญปน
ลงพฒนาเตบโ
ษฐกจไทยหด
จะกลบมาฟน
และตลาดเกด
ภมตอไปนปร
องผลตภณฑมฒนา, กลมประ
)
Outlook Up
ยระบผลผลตรวมพฯ: สานกสถต
7
ษฐกจถดถอย
วะตกตาพรอม
นใหฟนตวได
for Economi
งคง ๓๐ ประ
น: ‐๕.๔%, สห
โตทางเศรษฐ
ตว: -๒.๗%,
นตวแผว ๆ รา
ใหม
ระกอบเชนกน
มวลรวมในประเทศเศรษฐกจ
pdate, 8 Jul
มภายในประเทศ ฝายบรหารขอมล
ย (economic
มกน (synchr
ดยาก โดยหดต
ic Cooperat
เทศ คดเปนส
หภาพยโรป: ‐
กจเพยง ๑.๒7 ปรมาณการ
ว ๒.๗ % ใน
น ไดแก: ‐
ระเทศเปรยบเจกาวหนา, แล
ly 2009, p. 1
ป ค.ศ. ๒๐๐๙ ขอล ธนาคารแหงปร
c recession ห
ronized slum
ตวดงน: -
tion and Dev
สดสวน ๖๐%
‐๓.๙%
%, ถาตดจนแ
รคาโลกหดตว
นป ค.ศ. ๒๐๑
เทยบระหวางละของโลกโด
1)
องไทยไวท -๒.๓ระเทศไทย, ๓๐ เม
หมายถง GDP
mp) ทาใหหว
velopment
ของเศรษฐก
และอนเดยออ
ว -๑๔.๔%
๐ ดวยแรงฉด
งกลมประเทศดยรวม (รอยล
๓% ด ธนาคารแหมษายน ๒๕๕๓)
P หดตว
วงจะ
–
จโลก):
อก สวนท
ดของ
ศตลาดละ; เทยบ
หงประเทศ), น. ๕.
(แหลงขอLimitatichatham
(อางจาก
๕) แผนภมก
อมล IMF อาion”, Chathmhouse.org
๖) แผนภม ตาง ๆ ในสถานกา
Vanessa Ro
การเตบโตขอ
งจาก Vanesam House Bg.uk )
IMF ทานายกนอดต (ซาย) ารณเศรษฐกจ
ossi, “Synch
องผลตภณฑม
sa Rossi, “S
Briefing Pap
การเตบโตขอและ IMF ทาถดถอยตาง ๆ
hronized Dri
8
มวลรวมในปร
Synchronized
per, created
องกลมประเทนายการเตบโๆ ในอดต (ขว
ive into Rec
ระเทศของกล
d Drive into
d October 20
ศ OECD เทยโตของประเทวา)
cession”, p. 4
ม OECD มงส
o Recession:
008, p. 3, w
บกบสถานกาศนอกกลม O
4)
สภาวะตกตาพ
: Focus on D
www.
ารณเศรษฐกจOECD เทยบก
พรอมกน
Damage
จถดถอยบ
9
และกดงทโดมนค เสตรา-คาหน ผอานวยการ IMF ใหสมภาษณไววาภาวะเศรษฐกจโลกถดถอย
ใหญในครงนอาจจดชนวนความปนปวนวนวายของผคนพลเมองในประเทศตาง ๆ ขนมาไดผานวกฤต-
การณทางสงคมในโลกทเปนผลกระทบตามมา8 อาทเชน: ‐
• คนตกงานทวโลก
• ILO (International Labour Organizaton – องคการแรงงานระหวางประเทศในสงกด
สหประชาชาต) คาดวาสนป ค.ศ. ๒๐๐๙ จะมคนตกงานเพมขนทวโลกเทยบกบป ค.ศ. ๒๐๐๗
(กอนเกดวกฤต) อก ๓๙ - ๕๙ ลานคน รวมเปน ๒๑๐ - ๒๓๙ ลานคน = ๖.๕ – ๗.๔% ของแรงงาน
ทวโลก 9
• ตวเลขวางงาน ค.ศ. ๒๐๐๘ ๒๐๐๙ 10
สหรฐฯ ๕.๘% ๙.๓% ของกาลงแรงงาน
ญปน ๔.๐% ๕.๑% ของกาลงแรงงาน
เขตยโร ๗.๖% ๙.๔% ของกาลงแรงงาน
• คนมงานทาแตยากจน (the working poor) เพราะไดคาแรงตาไมพอประทงชวตทวโลกกเพมขน
มากเชนกน
• ในสถานการณทแยทสด (scenario 3) 11
‐ถานบทรายได US$๑.๒๕/วน: the working poor = ๘๕๗ ลานคนหรอ ๒๘.๒ % ของคนงาน
ทวโลก
‐ถานบทรายได US$๒.๐๐/วน: the working poor = กวา ๑.๓ พนลานคนหรอ ๔๖.๘% ของคน
งานทวโลก
ILO ไดจดทาแผนภมประกอบการคาดการณภาวะวางงานป ค.ศ. ๒๐๐๙ ดงน: ‐
8 “'Great recession' could spark civil unrest, IMF chief tells FRANCE 24”, อางแลว.
9 ILO, Global Employment Trends Update, May 2009 (Geneva: ILO, 2009), pp. 9 – 10.
10 ธนาคารแหงประเทศไทย, เครองชภาวะเศรษฐกจทสาคญ (๓๐ เมษายน ๒๕๕๓), น. ๒.
11 ILO, Global Employment Trends Update, May 2009 , p. 16, 17.
(อางจาก
(อางจาก
๗) แผนภมภ
ILO, Globa
๘) แผนภมภ
ILO, Globa
ภาวะวางงานท
l Employme
ภาวะยากจนท
l Employme
ทวโลกใน ๓
ent Trends U
ทงทมงานทาท
ent Trends U
10
สถานการณท
Update, Ma
ทรายได US$
Update, Ma
ทเปนไปได
ay 2009 , p. 1
๑.๒๕/วนใน
ay 2009 , p. 1
10)
น ๓ สถานการ
16)
รณทเปนไปไ
ได
(อางจาก
ระหวางป
(ไดแก ส
โรงงานผ
(ราว ๓ –
อตสาหก
บาทหรอ
วางงาน
ไดจากแผ
สงออกโดยระหวางปรรองเทา”, โ
๙) แผนภมภ
ILO, Globa
สาหรบปญห
ประเทศ มหา
สหรฐฯ, ญปน
ผลตสนคาสง
– กวา ๖% ขอ
กรรมสงออกข
อประมาณ ๑๔
๑.๕% ของแ
เราอาจเหนบ
ผนภมและตา
12
“หอการคาจ13
ประมวลจากยรวมขนตนของประเทศ มหาวทยาลโคราชรายวน, ๑๒
ภาวะยากจนท
l Employme
หาทวาวกฤตซ
วทยาลยหอก
น, เขตยโร) จะ
ออกทจะตอง
องแรงงานในป
ของไทยในป
๔.๓% แลว ข
แรงงานในปร
รบทของกลไ
ารางขางลางน
บยามสามตา สง
กธนาคารแหงประป ค.ศ. ๒๐๐๙ กคลยหอการคาไทย๒ ม.ค. ๒๕๕๓,
ทงทมงานทาท
ent Trends U
ซบไพรมจะสง
การคาไทยคาด
ะหดลง -๕.๑
งปดตวเพราะข
ประเทศไทย)
ค.ศ. ๒๐๐๙
ณะทผวางงาน
ะเทศ 13
ไกเศรษฐกจก
น: ‐
ออกไทยเจอพษศ
ะเทศไทย, เครองคอนขางใกลเคยง โปรดดประกอบwww. koratd
11
ทรายได US$
Update, Ma
งผลกระทบเศ
ดวาในป ค.ศ.
๑% ทาใหรายไ
ขายนอกไมไ
) 12 อยางไรก
กมมลคาลดต
นในป ค.ศ. ๒
การคาทสงทอ
ศก.โลก”, มตชน
งชภาวะเศรษฐกจกบสนคาอตสาหบ“ชคาเงนบาทปdaily.com/4/30
๒.๐๐/วนใน
ay 2009 , p. 1
ศรษฐกจไทยอ
. ๒๐๐๙ การส
ไดสงออกลด
ดจะทาใหคน
กตาม ตอมาพ
ตาลงกวาป ค.
๒๐๐๙ มเพยง
อดผลกระทบจ
รายวน, ๑๙ พ.ย.
จทสาคญ (๓๐ เมษหกรรมสงออกหาจจยเสยงสงออก032.html.
๓ สถานการ
17)
อยางไรบางน
สงออกของไท
ไป ๑๑๒,๕๖
นตกงานราว ๙
บวาในทางเป
ศ. ๒๐๐๘ ถง
๕.๗ แสนคน
จากวกฤตซบ
๒๕๕๑, น. ๑.
ษายน ๒๕๕๓), นกองตามการประไทย เวยดนามแย
รณทเปนไปไ
นน ศนยศกษา
ทยไป ๓ ตลา
๖๒ ลานบาท
๙ แสน ถง ๒
ปนจรงเฉพาะ
ง ๗๗๒,๑๘๘
น คดเปนอตร
ไพรมถงประ
น. ๘, ๑๙, ๔๒. ตะเมนของศนยศกยงตลาดขาว-เสอผ
ด
การคา
ดหลก
ปญหา
ลานคน
สนคา
๘ ลาน
ราการ
ะเทศไทย
ตวเลขการษาการคาผา-
(อางจากthe GloMiniste2009, p
(อางจาก
๑๐) แผนภมกรอยละทตลาคม-
World Banbal Crisis, Bers and Centp. 5)
๑๑) แผนภมกเปลยนไปชานาญก
World Ban
การเตบโตขอทเปลยนไปจา พฤศจกายน
nk, SwimminBackground tral Bank Go
การผลตทางอปของการผลตการผลตสนคา
nk, Global D
องสนคาเขาทแกปกอน) และค.ศ. ๒๐๐๘ (
ng against tPaper prepovernors M
อตสาหกรรมตตอตสาหกรราทนและสนค
evelopmen
12
แทจรงในกลมะสนคานาเขา(ขวา – หนวย
he Tide: Hopared by WoMeeting, Hor
ตกฮวบ สะทอรมเทยบ ม.ค. คาคงทน, แทง
nt Finance: C
มประเทศ OEสหรฐอเมรกยพนลานUS$
ow Developiorld Bank Strsham, Unit
อนการออมเผ ๒๐๐๙ กบ กงโปรงแสดงป
Charting a G
ECD (ซาย – เฉาจากบรรดาปและรอยละท
ing Countrietaff for the ted Kingdom
ผอเหลอเผอข.ค. ๒๐๐๘; แประเทศขาดด
Global Reco
ฉลยรายไตรมประเทศกาลงทเปลยนไปจา
es Are CopiG20 Financm on March
าดเพมขน (รแทงทบแสดงดลบญชเดนส
overy, p. 13)
มาส – พฒนา ากปกอน)
ng with ce h 13‐14,
อยละทประเทศะพดสง)
)
(อางจาก
๑๒) แผนอสาหกร
World Ban
๑๓) แผนการสงออกาวหนารายไตรม
นภมกาลงผลตรรมของบางป
nk, Global D
นภมดชนการผอกสนคา (ซา, และกลมปรมาสเทยบกบไ
ตอตสาหกรรมประเทศ แสดง
evelopmen
ผลตอตสาหกายลาง), ดชนกระเทศตลาดเกไตรมาสกอน
13
มถกใชประโงเปนรอยละจ
nt Finance: C
กรรม (ซายบนการคาปลก (ขกดใหม แสดงเปนรอยละต
ยชนนอยเกนจากการสงเกต
Charting a G
น), ดชนฝายจขวาลาง) ของงความเปลยนอป จาก ค.ศ.
ไปทวโลก (อตการณลาสด)
Global Reco
ดซออตสาหกโลก, กลมปรแปลงของตว ๒๐๐๕ – เม.
อตราการใชก)
overy, 2009,
กรรม (ขวาบนระเทศอตสาหวเลขเคลอนไห.ย./พ.ค. ๒๐๐
าลงผลต
p. 12)
น), ดชนหกรรมหวเฉลย๐๙
(อางจาก
กาเนดวก
ยาแยหน
พนฐานว
(subprim
กนกวาง
PPP) อยทCIA (Centlibrary/p
IMF, World
กฤตซบไพรม
คาถามคอเศร
นกหนวงทสด
ในการตอบค
วากลไกอนสล
me mortgag
ขนในลาดบต
14
GDP ของสห ๑๔.๒๖ ลานลานtral Intelligencublications/th
d Economic
ม: ภาพจลภาค
รษฐกจของสห
หลงสงคราม
คาถามน เราคว
ลบซบซอนข
ges) เปนอยา
ตอไป
หรฐอเมรกาในปนดอลลารสหรฐฯce Agency), “Uhe‐world‐factb
Outlook Up
ค
หรฐอเมรกาอ
โลกครงทสอ
วรดภาพธรกร
องการเกดวก
างไร? แลวคอ
ค.ศ. ๒๐๐๙ คานฯ เปนอนดบสองUnited States”book/geos/us
14
pdate, 8 Jul
อนเปนประเท
องเนองจากวก
รรมเศรษฐกจ
กฤตซบไพรม
อยดภาพระบบ
นวณตามภาวะเสมงของโลกรองจาก”, The World s.html.
ly 2009, p. 3
ทศใหญโตมงค
กฤตซบไพรม
จระดบจลภาค
หรอวกฤตเงน
บเศรษฐกจระ
มอภาคของอานากสหภาพยโรปท Factbook, cre
3)
คงทสดในโล
ไดอยางไร?1
ค (micro) กอ
นกจานองบาน
ดบมหภาค (m
าจซอ (Purchasi๑๔.๕๑ ลานลานated 3 May 20
กประสบภาว14
อน เพอปควา
นดอยคณภาพ
macro) ทเชอ
ing Power Par
นดอลลารสหรฐฯ010, www.cia
วะตกตา
มเขาใจ
พ
อมโยง
rity –
ฯ เทานน ด a.gov/
15
ในการน มเครองมอชวยทาความเขาใจกลไกวกฤตซบไพรมงาย ๆ หลายแบบ ตงแตบทอธบาย
เบองตน,15 ภาพยนตรสารคด,16 สารคดวทย,17 โปสเตอรแผนภม,18 การตน19 เปนตน ในทนผวจยจะขอ
ใชการตนชด “The Subprime Primer”20 เนองจากอธบายไดชดเจนแจมแจงเรยบงายมชวตชวาและครอบ
คลมตวละครสาคญทเกยวของทงทเปนบคคลและสถาบนไวคอนขางครบถวน โดยแปลบทสนทนาเปนไทย
และแสดงไวทภาคผนวกทายรายงานวจย (โปรดอานการตน “คมอซบไพรม” ประกอบ)
ตวละครและแนวคดสาคญในการตนเรอง “คมอซบไพรม” ไดแก: ‐
• Ace Mortgage Brokers บรษทนายหนารบจานองมอเอก = นายหนาปลอยกจานองบานและ
ตวกลางระหวางผกยมกบธนาคารผปลอยก
• Liar’s loan เงนกขฮก = การปลอยกชนดทใหผกยมรบรองการงานอาชพและรายไดของตวเอง ซงผ
กยมหรอผปลอยกโนมเอยงทจะแสดงขอมลเขาขางผกยมเกนจรงเพอใหคาขอกไดรบอนมต; เงนก
อกชนดหนงทใกลเคยงกนแตหละหลวมกวาคอ Ninja loans หรอ เงนกนนจา มาจากอกษรตวแรก
ของวล No income, no job, no asset loans หมายถงเงนกทปลอยใหแกผกยมโดยไมเรยกรอง
ใหผกยมตองมรายได, การงานอาชพ, หรอสนทรพยใด ๆ เลย21 การปลอยกใหแกผกยมทไมม
หลกฐานหรอหลกประกนนาเชอถออยางใดเลยนคอฐานทมาของเงนกจานองบานดอยคณภาพหรอ
15
เชน Arun Gupta, “Financial Meltdown 101”, AlterNet, created 13 October 2008, www.alternet.org/ story/102672/.
16 เชน Paul Solman, “Risky Subprime Market Sends Ripples Through Financial World,” PBS NewsHour,
aired 30 August 2007, www.pbs.org/newshour/bb/business/july‐dec07/subprime_08‐30.html. หรอคนอนเทอรเนตไดภายใตชอรายการวา “Paul Solman’s Subprime Primer Part 1 & 2”
17 เชน Ira Glass, “The Giant Pool of Money”, This American Life, aired 9 May 2008, www.
thisamericanlife.org/radio‐archives/episode/355/the‐giant‐pool‐of‐money. 18
เชน “Poster Presentation ‐ Anatomy of a Global Crisis”, The University of Iowa Center for International Finance and Development, accessed 16 May 2010, www.uiowa.edu/ifdebook/issues/ financial_crisis/posters.shtml.
19 เชน “SubPrime Credit Crisis Explained In A Funny Cartoon”, YouTube, accessed 16 May 2010,
www.youtube.com/watch?v=EsA9lR2XB3A. 20
เปดชมและดาวนโหลดไดท “The SubPrime Crisis Primer”, slideshare, accessed 16 May 2010,
www.slideshare.net/roguemonk/the‐subprime‐crisis‐primer. การตนชดนเรมเผยแพรออกมาทางอนเทอรเนตราวป ค.ศ. ๒๐๐๗ และจากนนกกระจายออกไปอยางกวางขวาง
21 Kathleen Day, “Enter the NINJA: A Subprime Glossary”, Washington Post, created 1 June 2008, p.
B04, www.washingtonpost.com/wp‐dyn/content/article/2008/05/30/AR2008053002554.html.
16
ซบไพรมกบเงนกจานองบาน Alt‐A และสะทอนอาการโลภอยากไดคานายหนาและคาขาย
หลกทรพยซดโอจนขาดความรบผดชอบของระบบการเงนเสรสดโตงอเมรกน ซงนาไปสความ
ลมเหลวพงพนาศทางเศรษฐกจการเงนในทสด
• First Bank of England, Inc. ธนาคารเอกธนาเทศ = ธนาคารพาณชยรบฝากเงน-ปลอยกแบบปกต
ดงเดม
• RSG Investment Bank of Wall Street ธนาคารวาณชธนกจพหสแหงวอลล สตรท = ธนาคาร
วาณชธนกจหรอธนาคารเพอการลงทนไมไดรบฝากเงนและปลอยกแกบคคลหรอบรษทอยาง
ธนาคารพาณชยธรรมดา หากทาหนาทจดหาการเงนใหแกบรษท โดยเฉพาะอยางยงดวยการซอหน
และหลกทรพยแลวแบงขายใหแกสาธารณะในหนวยทเลกลง ธนาคารวาณชธนกจยงใหคาแนะนา
เรองการครอบงาและควบรวมกจการบรษท รวมทงการระดมทนในตลาดดวย 22
• the insurers = บรษทรบประกนความเสยงในการลงทนดวยการจาหนายตราสารประเภท CDS –
Credit Default Swap หรอสญญาสวอปความเสยงในการผดนดชาระหน จะกลาวถงขางหนา
• the Rating Agencies = บรษทจดอนดบความนาเชอถอในการลงทน
• SEC – US Securities and Exchange Commission = คณะกรรมการกากบหลกทรพยและตลาด
หลกทรพยของสหรฐอเมรกา ทาหนาทคลาย ก.ล.ต. ในเมองไทย
• SPV – Special Purpose Vehicle นตบคคลเฉพาะกจ = บรษทไสกลวงทธนาคารวาณชธนกจ
ตงขนมาเพอโอนหนเนาไปใสไว จะไดตบแตงงบดลของธนาคารเองใหดด เปนสวนหนงของระบบ
ธนาคารในเงามด (the Shadow Banking System) ทพฒนาขนมาในชวงตลาดการเงนเสรสดโตง
หลงครสตทศวรรษท ๑๙๘๐ 23
22
“investment bank”, Oxford Dictionary of Business English for Learners of English (Oxford: Oxford University Press, 1994), p. 209.
งานววาทะเกยวกบกจการวาณชธนกจและทนนยมการเงนทนาสนใจระหวางนายทนผบรหารธรกจกบวาณชธนากรปรากฏใน ธนาธร จงรงเรองกจ, “ราชาแหงทนนยม”, ฟาเดยวกน, ๔: ๔(ตลาคม-ธนวาคม ๒๕๔๙), ๑๑๐ – ๑๓๒; สฤณ อาชวานนทกล, “โสเภณแหงทนนยม”, ฟาเดยวกน, ๕: ๑(มกราคม-มนาคม ๒๕๕๐), ๑๘ – ๒๗; ธนาธร จงรงเรองกจ, “ววาทะวาดวยบทบาทของวาณชธนกจและทนนยมการเงน”, ฟาเดยวกน, ๕: ๓(กรกฎาคม-กนยายน ๒๕๕๐), ๑๖ – ๒๕.
23 ดรายงานละเอยดเรองระบบธนาคารในเงามดใน Nicholas Hildyard, A (Crumbling) Wall of Money
Financial Bricolage, Derivatives and Power, Briefing 39 (Dorset: The Corner House, 2008).
17
• Office of the Czar of Accounting สานกหวหนาผตรวจสอบบญช = หนวยงานทางการกากบ
ดแลบญชงบดลสถาบนการเงน
• Norwegian Village Pension Fund กองทนบานาญหมบานในนอรเวย = กองทนขององคกร
ปกครองทองถนในประเทศตาง ๆ ทวโลกทนาเงนสารองของตนไปลงทนหากาไรดวยการซอตรา
สารซดโอจากธนาคารวาณชธนกจตาง ๆ 24
เราอาจสรปกระบวนการแปลงเงนกจานองบานดอยคณภาพหรอซบไพรมเปนหลกทรพย
(securitization) ได ๕ ขนตอนดงน 25: ‐
๑) ธนาคารวาณชธนกจเองหรอบรษทรบวาจางดาเนนการสรางหนก (bonds) ซงใหดอกเบยตอบแทนตามระดบความเสยงแกนกลงทนขนมาจากเงนกจานองบาน, หนเครดต การด, เงนกยม
เรยน, หนเชาซอรถ ฯลฯ ทนามามดรวมกน
๒) คลกเคลาผสมผสานหนกตาง ๆ ขนมาเปนหบหอใหญ โดยจดแบงชนตามระดบความเสยงท
ตางกนกลายเปน CDOs – collateralized debt obligations ตราสารหนทมหลกทรพยคา
ประกน
๓) ก. ไปตลาดตราสารอนพนธแลวซอประกนความเสยง CDSs – credit default swaps หรอนย
หนงสญญาสวอปความเสยงในการผดนดชาระหน - ใหกบ CDOs เพอเฉลย-ลด-ขยบยายความ
เสยงออกไปจากงบดลบรษทของตนเอง; ข. จากนนกให credit rating agencies หรอบรษท
จดอนดบความนาเชอถอ มาจดรบรองเรตตง CDOs ของตน
๔) ตดแบง CDOs เปนทอน ๆ ตาม [คณภาพ-ราคา-ความเสยง-ผลตอบแทน] แลวขายออกไป
๕) นกลงทนผมาซอ CDOs ไดแกธนาคารวาณชธนกจอน, กองทนบานาญ, กองทนรวม, องคกร
ปกครองทองถน, สมาคมกอสราง (building societies),26 เฮดจ ฟนด (hedge funds)27ฯลฯ
24
ดตวอยางกรณทานองนทเกดขนจรงกบสภาทองถนตาง ๆ ในนอรเวยและออสเตรเลยไดท Mark Landler, “U.S. Credit Crisis Adds to Gloom in Norway”, The New York Times, created 2 December 2007, www.nytimes.com/ 2007/12/02/world/europe/02norway.html?pagewanted=1&_r=1; “AAA ratings on rate”, ABC Radio National ‐ Background Briefing, created 9 September 2007, www.abc.net.au/rn/backgroundbriefing/stories/2007/ 2024379.htm.
25 เรยบเรยงจาก Mason, Meltdown, pp. 91 – 92.
26 Building society เปนองคการในองกฤษทดาเนนงานคลายธนาคารอาคารสงเคราะหโดยรบฝากเงนออมใหดอกเบยแก
ประชาชนทวไปและปลอยเงนกรบจานองใหแกผตองการซอบานหรอแฟลต ด “building society”, Oxford Dictionary of Business English, p. 67.
18
แนวคดสาคญในกระบวนการแปลงเงนกจานองบานดอยคณภาพหรอซบไพรมเปนหลกทรพย
ไดแก securitization หรอการแปลงสนทรพยใหเปนหลกทรพยนนเอง ซงควรใชเวลาทาความเขาใจมนสก
เลกนอย
Securitization หมายถงการสรางหลกทรพย (securities) ขนโดยเอาสนทรพยตาง ๆ (assets)
รวมทงหนสนทลกคากยมไปนบพน ๆ รายมากองรวมจดหบหอเขาดวยกนเปนตราสาร (instrument) แลว
ตดแบงตามชนคณภาพเปนทอน ๆ รวม ๑๐ ทอน (tranches)
-หลกเกณฑทวไปในการแบงทอนคอทอน “หวย” จะมลกษณะ [คณภาพตา-ราคาตา-ความเสยงสง-
ผลตอบแทนสง] และกลบกนทอน “ด” จะมลกษณะ [คณภาพสง-ราคาสง-ความเสยงตา-ผลตอบแทนตา]
-จากนนกนาหลกทรพยดงกลาวไปขายทอดตลาดใหนกลงทนทวโลกมาซอเพอเกบรบรายได
ดอกเบยผลประโยชนทจะงอกเงยขนมาจากสนทรพยเหลานน
-สวนธนาคารพาณชยผปลอยกจานองบานกสามารถนาเงนทไดจากการขายหลกทรพยแกนกลงทน
ผานธนาคารวาณชธนกจ กลบไปปลอยกขยายสนเชอแกลกหนเพมเตมตอไปอก
กระบวนการสรางหลกทรพยขนจากเงนกจานองบานดอยคณภาพ (Securitization of subprime
mortgage loans) ดงบรรยายมานนาไปสการเปลยนแปลงครงใหญในอตสาหกรรมสนเชอทอยอาศยของ
อเมรกา จาก: ‐
27
Hedge fund กองทนเพอการลงทนทเปดรบเฉพาะเศรษฐ แตกมกองทนบานาญเขาไปลงทนดวยมากขนเรอย ๆ เพอใหไดดอกผลจากการลงทนสง ผจดการเฮดจ ฟนดไดเงนจากคาธรรมเนยม สวนนกลงทนกไดเงนจากการลงทนทมความเสยงสงซงพวกเขาอนมตใหผจดการเฮดจ ฟนดไปดาเนนการให ปกตแลวเฮด ฟนดจะเดนยทธศาสตรทอาศยความรลกเกยวกบตลาด, ทกษะคณตศาสตรหรอทกษะการคาขายลงทนของตวผจดการเอง เฮดจ ฟนดยงมสทธลอคนกลงทนไวไมใหถอนทนหนในยามยาก เฮดจ ฟนดหลายแหงใชวธกยมเงนจากแหลงอนสงกวาทนของตวเองหลายเทาตวมาเสยงลงทนเพอเพมนาหนกการลงทนของตน (leverage) จงนาไปสขอถกเถยงทวาถงแมเฮดจ ฟนดจะใชเงนตวเองเกงกาไร แตกกอใหเกดความเสยงทวทงระบบ (systemic risk) ตอเงนทนของผอน ด Mason, Meltdown, p. 190.
ดบทรายงานเจาะลกแนะนา Hedge funds ไดใน Donald MacKenzie, “An Address in Mayfair”, London Review
of Books, 30: 23 (4 December 2008), 9 – 12. นอกจากน Justin Rowlatt ผสอขาวรายการ Newsnight ของ BBC ยงไดทา สารคดสนเกยวกบกจวตรการทางานและความคดของผจดการ Hedge fund รายหนงชอ Hugh Hendry แหง Eclectica Asset Management ซงมเงนลงทนทงของตนเองและลกคาในการดแลจดการ ๔๐๐ ลานดอลลารสหรฐฯ ดไดท Justin Rowlatt, “A day in the life of a financial speculator”, BBC News ‐ Newsnight, created 9 March 2010, http://news.bbc.co.uk/2/hi/ programmes/newsnight/8565245.stm.
19
‐[the originate‐to‐own model] หรอนยหนงตวแบบเดมทธนาคารหรอสถาบนการเงนอยางอน
เปนตวการตนตอปลอยกสนเชอจานองบานแกลกหนและถอครองสทธเหนอหนจานองบานกอนนนไวเอง
เพอรบผลตอบแทนในรปดอกเบยและเงนตนจากลกหนจนกวาหนจะถกผอนชาระคนหมด ไปเปน
‐[the originate‐to‐distribute model] หรอตวแบบใหมทธนาคารหรอสถาบนการเงนอยางอน
เปนตวการตนตอปลอยกสนเชอจานองบานแกลกหน แตแลวแทนทจะถอครองไวเอง กลบขายสทธ
ประโยชนตาง ๆ เหนอหนจานองบานกอนนนกระจายตอไปใหบคคลทสาม-ส-หา...ถอครองในรป
หลกทรพยทดดแปลงสรางขนจากหนกอนดงกลาว เพอใหบคคลเหลานนรบผลตอบแทนในรปดอกเบยและ
เงนตนจากลกหนแทนจนกวาหนจะถกผอนชาระคนหมด 28
แกนแทของความแตกตางระหวางธรกรรมสนเชอทอยอาศยในตวแบบเดม [the originate‐to‐
own model] กบตวแบบใหม [the originate‐to‐distribute model] อยตรงความสมพนธระหวางผ
ปลอยกกบผกยมทเคยมในแบบเดมถกหกรานไป ทาใหเกดภาวะสารสนเทศไมสมบรณ (imperfect
information) ในตวแบบใหม หรอนยหนงเจาหนปลายทางตวจรง (นกลงทนผซอหลกทรพยตราสารหน)
อยหางไกล ไมรจกหนาคาตาหวนอนปลายตน จงยอมกมสภาพลกหนจานองบานไมได อปมาเสมอนหนง
ตวแบบเดมเปนธรกจคลงเกบของ (the storage business) สวนตวแบบใหมเปนธรกจขนยายของ (the
moving business) นนเอง 29 โปรดสงเกตความแตกตางของตวแบบทงสองตามแผนภมดานลางน:
28
Gupta, “Financial Meltdown 101”, pp. 2 – 4. 29
Joseph E. Stiglitz, Freefall: Free Markets and the Sinking of the Global Economy (New York: Penguin Group, 2010), p. 14.
(อางจากnews.b
พาณชยแ
ซบไพรม
และอตส
พองใหญ
ตนป ค.ศ
จากแผน
๑๔) แผน
“The US subc.co.uk/2/
ผลสบเนองจ
แตเดมทขนอย
มเพมปรมาณอ
สาหกรรมกอส
ญโตมโหฬารใ
ศ. ๒๐๐๕ แล
ภมขางลางน
นภมตวแบบธ
ub‐prime cri/hi/business
ากกระบวนก
ยกบยอดปรม
อยางรวดเรว
สราง เกดส
ในระบบเศรษ
วเรมตกตาลง
รกรรมสนเช
isis in graphs/7073131.s
การทวานจงเป
มาณเงนฝากขอ
นาไปสก
สภาพเศรษฐก
ษฐกจอเมรกา
งในป ค.ศ. ๒
20
อทอยอาศยแ
hics”, BBC Nstm)
ปนการขามพน
องธนาคารออ
ารเพมกาลงซ
กจฟองสบขอ
า ซงเรมปราก
๐๐๖ จนถงป
บบเดม (ซาย
News, create
นทะลเพดานจ
อกไป ทาใหย
ซอและอปสงค
องราคาบานท
ฏเดนชดตงแ
จจบนยงไมฟ
) กบแบบซบ
ed 21 Novem
จากดการปลอ
ยอดหนสนโด
คในตลาดซอ
อยอาศย (ho
ตป ค.ศ. ๒๐๐
ฟนตวชดเจน โ
ไพรม (ขวา)
mber 2007,
อยกของธนาค
ดยเฉพาะเงนก
ขายบานทอย
using bubb
๐๑ ขนถงจดส
โดยอาจพจาร
,
คาร
กจานอง
ยอาศย
le) โปง
สดยอด
รณาได
(อางจาก
เปลยนบ
หนงธนา
“โลกแบ
CapitalismChronolo
Burnham
Farrar, St
๑๕) แผนกระทรว
Robert Shi
ประวตของเท
รรดาเงนกทล
าคารวาณชธน
บน” แหงโลกา
30
Kevin Philm (New York:ogy of Risk Ma
ค.ศ. ๑๙๗๐ MB
ค.ศ. ๑๙๘๓ CMค.ศ. ๑๙๘๕ ABSค.ศ. ๑๙๘๗ CD
m และพฒนาไปมตนครสตทศวรร31
Thomas L.traus & Giroux
นภมดชนราคางการคลงอเม
ller, Irration
ทคนคการเงน
ลกคากยมจาก
นกจอเมรกนท
าภวตน31 หน
lips, Bad Mon Viking Penguanagement Te
BSs – Mortgag
MO – Collatera
S – Asset‐back
O – Collateral
มากในครสตทศวรษท ๑๙๙๐ CDSs
. Friedman, Thx, 2005).
าบาน, จานวนมรกากาหนดช
nal Exubera
นแบบ Securi
กธนาคารไปเป
ทงหลายกาลง
นสนเหลานกอ
ey: Reckless F
uin, 2008), “Figechniques”, p.
e‐backed secu
lized mortgag
ked security ถized debt obl
รรษท ๑๙๙๐ s – Credit defa
he World Is Fla
21
นประชากร, ดชาระ ๑๐ ปจา
ance (Prince
itization นก
ปนหนกปลอ
งเลนเกม “สง
อาจถกพวกเข
Finance, Failegure 2.3 The E. 35. ดงปรากฏหurities เกดในตลge obligation ถถกพฒนาขนโดยบigation ถกประ
ault swaps เรม
at: A Brief His
ดชนคากอสรก ค.ศ. ๑๘๙๐
eton: Prince
กาเนดขนเมอค
ยขายแกนกล
ตอหอระเบด
ขากวานซอวน
d Politics, andEvolution of Cหลกหมายกาเนดหลาดรอง ถกนาเสนอเปนคบรษทการเงน Spดษฐขนโดยบรษ
มปรากฏใชกน แต
story of the Tw
าง, และผลตอ๐ – ๒๐๐๕ (ป
ton Univers
ครสตทศวรรษ
งทนแทน อป
” อยางรวดเร
นน แลวสงไป
d the Global CCritical Derivatหลกทรพยสาคญ
รงแรกโดยบรรษperry Leasing F
ษทวาณชธนกจวอ
ตมาแพรหลายใน
wenty‐first Ce
อบแทนจากพปรบคาเงนเฟ
sity Press, 2
ษท ๑๙๗๐30
ปมาอปไมยเห
รว ยงเมอถงยค
ปจดหบหอขา
Crisis of Ameritives, 1972‐20ญตอไปนคอ: ‐
ษท Fannie Mae
Finance
อลล สตรท Drex
นครสตทศวรรษท
entury (New Y
พนธบตรอแลว)
2005))
0 โดย
หมอน
คตานาน
ามคนใน
can 005: A
e
xel
ท ๒๐๐๐
ork:
22
อนเดย กอนจะขายตอใหนกลงทนสถาบนในวนพรง ยงขายตอไดเรวเทาไหร กยงทาใหรายงานประเมน
ความเสยงของธนาคารดดขนเทานน ทวาถงป ค.ศ. ๒๐๐๖ อปทานของหลกทรพยดงกลาวกลนเกนอปสงค
ไปแลว32
อวสาน ๕ ยกษวาณชธนกจอเมรกน
กอนวกฤตซบไพรม สหรฐอเมรกามธนาคารวาณชธนกจยกษใหญชนนาของโลก ๕ แหง ตงอยใน
ยานวอลล สตรท มหานครนวยอรค โดยเรยงลาดบความใหญโตของเงนทนจากมากไปหานอยไดดงน: ‐
๑) Goldman Sachs
๒) Morgan Stanley
๓) Merrill Lynch
๔) Lehman Brothers
๕) Bear Stearns
ทง ๕ ธนาคารตางกเลนเกมซบไพรมกนเตมตว ตามการประเมนของผเชยวชาญตลาดสนเชอจานอง
บานเมอกลางป ค.ศ. ๒๐๐๘ พบวาเงนกจานองซบไพรมในตลาดทงสนมมลคาสทธ ๒.๕๑ ลานลาน
ดอลลารสหรฐฯ ขณะทเงนกจานอง Alt‐A (liar’s loan หรอเงนกขฮกซงเกรดดกวาซบไพรม แตแยกวา
ไพรม) มมลคาสทธ ๒.๒๑๒ ลานลานดอลลารสหรฐฯ33 เงนกทง ๒ ประเภทตางมสดสวนตกประมาณ
ประเภทละ ๒๐% ของยอดหนจานองบานครอบครวเดยวอเมรกนทมมลคากวา ๑๐ ลานลานดอลลาร
สหรฐฯ34 หากมองในแงตลาดหนกทมหนจานองบานเปนหลกทรพยประกน สดสวนเงนกซบไพรมกจะ
ใกลเคยงกนดงแผนภมดานลางน: ‐
32
Robin Blackburn, “The Subprime Crisis”, New Left Review, II/50 (March/April 2008), 77. 33
Edward Pinto ทปรกษาอตสาหกรรมการเงนดานการจานองบานและอดตหวหนาเจาหนาทฝายสนเชอของบรรษท Fannie Mae ในครสตทศวรรษท ๑๙๘๐ เปนผเขยนบนทกชวยจาประเมนตวเลขดงกลาวใหแก The American Enterprise
Institute for Public Policy Research ด Edward Pinto, “Memorandum: Sizing Total Exposure to Subprime and Alt‐A Loans in U.S. First Mortgage Market as of 6.30.08”, The American Enterprise Institute for Public Policy Research, created 30 June 2008, www.aei.org/docLib/Pinto‐Sizing‐Total‐Exposure.pdf.
34 “Investor Presentation: Freddie Mac Update May 2010”, Freddie Mac, accessed 20 May 2010,
www.freddiemac.com/investors/pdffiles/investor‐presentation.pdf, p. 14.
(อางองจnews.b
ธนกจทง
๑๖) แผนภมแหลกทรพ
จาก “The US bc.co.uk/2/
เมอฟองสบซ
งหลายกประส
๑๗) แผนเปลยนไป
แสดงสดสวนพยประกนขอ
sub‐prime /hi/business
ซบไพรมเรมแ
สบภาวะหนต
นภมฐานะตกตปจาก ๑๓ ม.ค
นเงนกจานองบองสหรฐอเมร
crisis in gras/7073131.s
แตกนบแตเดอ
ตก-หนทวมอย
ตาของบรรดาค. ๒๐๐๗ – ๑
23
บานประเภทตกา (ไตรมาสท
aphics”, BBCstm)
อนสงหาคม ค
ยางหนก ดงเห
าธนาคารวาณ๑๒ ม.ค. ๒๐๐
ตาง ๆ ในตลาท ๒ ของป ค
C News, acc
ค.ศ. ๒๐๐๗ เป
หนไดจากแผน
ณชธนกจชวงว๐๘ (ซาย); ห
าดหนกทมหน.ศ. ๒๐๐๗)
cessed 18 Ja
ปนตนไป บร
นภมดานลาง
วกฤตซบไพรนสญรายใหญ
นจานองบาน
anuary 2008
รรดาธนาคารว
น: ‐
รม: ราคาหนทญ พ.ค. ๒๐๐๘
เปน
8,
วาณช-
ท๘ (ขวา)
24
(ประมวลจาก “Timeline: Sub‐prime losses”, BBC News, created 19 May 2008, news.bbc.co.uk/
go/pr/fr/‐/2/hi/business/7096845.stm. และแหลงอน ๆ)
ในทสดยกษใหญวาณชธนกจอเมรกนทง ๕ แหงกถงกาลอวสานตามลาดบทามกลางการปะทระเบด
ของวกฤตการเงนการธนาคารครงใหญและรายแรงทสดหลงสงครามโลกครงทสองของสหรฐฯ กลาวคอ: ‐
-๑๗ มนาคม ค.ศ. ๒๐๐๘ Bear Stearns ถกธนาคาร J.P. Morgan Chase ซอควบรวมกจการโดยการสนบสนนทางการเงนของธนาคารกลางสหรฐฯ
-๗ กนยายน ค.ศ. ๒๐๐๘ รฐบาลสหรฐฯเขาควบคมกจการ (หรอโอนเปนของรฐในทางปฏบต) Fannie Mae และ Freddie Mac (The Federal National Mortgage Association และ The Federal Home Loan Mortgage Corporation) ๒ บรรษทปลอยกจานองบานยกษใหญซงเปนเจาหนจานองบานคางชาระเกอบกงหนงและคาประกน ๓ ใน ๔ ของเงนกจานองบานรายใหมในตลาดอเมรกน เนองจากทง ๒ บรรษทมหนสนคงคางสงถง ๕.๔ ลานลานดอลลารสหรฐฯ จนใกลลมละลายและกลายเปนความเสยงตอเสถยรภาพทางการเงนทงระบบ ประมาณการณวารฐบาลสหรฐฯจะตองใชเงน ๒ แสนลานดอลลารสหรฐฯเพอกอบกบรรษททง ๒
-๑๕ กนยายน ค.ศ. ๒๐๐๘ Lehman Brothers ลมละลายปดกจการ
-๑๕ กนยายน ค.ศ. ๒๐๐๘ Merrill Lynch เซนสญญาตกลงให Bank of America เขาซอควบรวมกจการ
-๑๖ กนยายน ค.ศ. ๒๐๐๘ รฐบาลและธนาคารกลางสหรฐฯกอบกบรรษท AIG (American
International Group) อนเปนบรรษทประกนภยใหญทสดของโลกจากภาวะลมละลายเนองจากตราสาร CDS ท AIG ออก โดยซอหนของบรรษท ๗๙.๙% ในราคา ๘.๕ หมนลานดอลลารสหรฐฯในลกษณะเขาครอบงากจการ35
-๑๖ กนยายน ค.ศ. ๒๐๐๘ ตลาดเงนอเมรกนแขงตวเปนอมพาตและหยดทางาน ทาใหธรกรรมเงนตราของบรษทธรกจอเมรกนพากนชะงกงนหมด เพราะกองทนรวมตลาดเงน ๒ แหงไดแก Reserve Management Corporation และ Reserve Primary Fund ได “broken the buck” หมายถงมลคาสนทรพยสทธของกองทนตกลงตากวาเกณฑปกตท ๑ ดอลลารสหรฐฯ/หนเหลอเพยง ๙๗ เซนต เนองจากผลกระทบทตองขาดทนและแทงหนสญจากการลมละลายของ Lehman Brothers เหตการณคบขนรอแร
35
ภาพยนตรสารคดทบรรยายวเคราะหเหตการณวกฤตการเงนการธนาคารชวงนไดดเยยมคอ “Breaking the Bank”, PBS – Frontline, created 16 June 2009, www.pbs.org/wgbh/pages/frontline/breakingthebank/.
25
ชวงนถงกบถกประเมนวาเปน “วนทตลาดตาย” (The Day the Market Died) และ “สปดาหทเศรษฐกจของอเมรกาเกอบสนใจ” (The Week America’s Economy Almost Died) 36
-๑๙ กนยายน ค.ศ. ๒๐๐๘ เพอตานทานภยคกคามทตลาดการเงนทวโลกจะลมสลายหมด Henry Paulson รมว. คลงและ Ben Bernanke ประธานธนาคารกลางสหรฐฯ ขอใหสภาคองเกรสอนมตงบประมาณเรงดวนฉกเฉน ๗ แสนลานดอลลารสหรฐฯ สาหรบนาไปรบซอ “สนทรพยเปนพษ” ทบรรดาธนาคารอเมรกนถอไว อนเปนการชวยกกจการธนาคารเหลานนไมใหลมละลายไป 37
-๒๒ กนยายน ค.ศ. ๒๐๐๘ Goldman Sachs และ Morgan Stanley ขอเปลยนสถานะจากธนาคารวาณชธนกจไปเปนบรษทธนาคารแมทถอหนใหญในธนาคารพาณชยอน (bank holding companies) รวมทงวงเตนหาผลงทนหนาใหมเขามาซอหนเพมทน การเปลยนสถานะดงกลาวทาใหทงสองธนาคารตองขนตอการกากบควบคมทเขมงวดรดกมขนของธนาคารกลางสหรฐฯ 38
ภมทศนการเงนการธนาคารอเมรกนทเปลยนไปเพราะวกฤตซบไพรมทาให Citigroup,
J.P. Morgan Chase, Bank of America และ Wells Fargo กลายเปน ๔ ยกษใหญทขนมาครอบงาวงการ
ธนาคารอเมรกนแทน โดยกมเงนฝากไวเกอบ ๔๐% ของประเทศ และตางกเปน universal banks หรอ
ธนาคารททาธรกจการเงนครบวงจร (full financial services) ทงรบฝากเงนออมกบปลอยกแบบธนาคาร
พาณชย (commercial bank) และกใหบรการนายหนาการลงทนแบบวาณชธนกจ (investment banking)
ทวาถกรฐกากบควบคมเขมงวดกวาธนาคารวาณชธนกจอยางเดยว 39 (ดแผนภมดานลางประกอบ)
36
ดรายละเอยดในรปรายงานขาว, สารคด ฯลฯ Adam Davidson and Alex Blumberg, “The Week America's Economy Almost Died”, NPR – Planet Money, created 27 September 2008, www.npr.org/templates/story/ story.php?storyId=95099470; Ira Glass, “Another Frightening Show About the Economy”, This American Life, aired 3 October 2008, www.thisamericanlife.org/radio‐archives/episode/365/Another‐Frightening‐Show‐About‐the‐Economy?bypass=true; “Money market fund 'breaks the buck' on Lehman IOUs”, Los Angeles Times, created 16 September 2008, latimesblogs.latimes.com/money_co/2008/09/the‐credit‐cris.html.
37 ภาพยนตรสารคดทบรรยายวเคราะหความพยายามของรฐบาลและธนาคารกลางอเมรกนในการรบมอแกไขวกฤตการเงน
การธนาคารชวงนไดดเยยมคอ “Inside the Meltdown”, PBS – Frontline, created 17 February 2009, www.pbs.org/ wgbh/pages/frontline/meltdown/view/.
38 เคาโครงลาดบเหตการณขางตนประมวลจาก “Timeline: Credit crunch to downturn”, BBC News, created 3
April 2009, news.bbc.co.uk/ 2/hi/ business/7521250.stm; Jason Cox and Laurie Glapa, “Credit Crisis Timeline”, The University of Iowa Center for International Finance & Development, created 1 July 2009, www.uiowa.edu/ ifdebook/timeline/ Financial_Crisis_Timeline .pdf; “Chronologie: Internet et “subprime”, La chute”, Manière de voir: Le krach du libéralsime, 102 (Décembre 2008 – Janvier 2009), 77, 80.
39 Rolfe Winkler, “Break up the big banks”, Capital Zoo, created 15 September 2009, blogs.reuters.
com/rolfe‐winkler/2009/09/15/break‐up‐the‐big‐banks/.
(อางจาก
วาณชธน
ภายหลง
กฎหมาย
แยกประ
กวา) เพอ
ธนาคารว
นกการเง
สหรฐฯท
Act of 1
ธนาคารท
ธนกจคว
facto fin
Universit
Novembe
๑๘) แผนค.ศ. ๒๐
Rolfe Wink
เดมทกจการธ
นกจ (นายหน
วกฤตเศรษฐก
ย The Bankin
เภทกจการธน
อไมใหธนาคา
วาณชธนกจเป
ทวาตอมาใน
งนการธนาคา
ทเพงออกจาก
1999 หรอทเร
ทเคยทามาตง
วบคกนไปได
nancial libe
40
Eric Rauchty Press, 200841
Robert Weer 2009, www
นภมสวนแบง๐๙
kler, “Break
ธนาคารอเมร
าใหคาปรกษ
กจตกตาครงใ
ng Act of 19
นาคารพาณช
ารเอาเงนออม
ปนนายหนาไ
สมยรฐบาลป
ารวอลล สตรท
กตาแหนงไป
รยกกนวา the
งแตป ค.ศ. ๑๙
อก 41 ผลขอ
ralization) เ
hway, The Gre8), p. 59, 138.
eissman, “Refw.zcommunica
เงนฝากของ ๔
k up the big
กนไมแยกระ
าบรหารจดกา
ใหญ (The Gr
933 หรอทมก
ย (ซงทางการ
มลกคาไปเสย
ไปเสยงลงทน
ประธานาธบด
ท โดยเฉพาะ
สภาคองเกรส
e Gramm‐Le
๙๓๓ และเปด
งกฎหมายฉบ
ปดชองใหระ
eat Depression
flections on Glations.org/zsp
26
๔ ธนาคารให
banks”, 200
ะหวางธนาคาร
ารเงนทนของ
reat Depres
กเรยกกนวา t
รคมเขม) ออก
ยงลงทน หากจ
นแทนใหโดยร
ดบล คลนตน
อยางยง โรเบ
สไดผานกฎห
each‐Bliley
ดชองใหธนา
บบนเทากบกา
ะบบธนาคารใ
n and the New
lass‐Steagall apace/commen
หญสหรฐฯ เท
09)
รพาณชย (รบ
งลกคาไปเสย
ssion) เมอป
he Glass‐St
กจากธนาคาร
จะทากตองเป
รบรวามความ
(ค.ศ. ๑๙๙๓
บรต รบน อดต
มาย The Fin
Act ในป ค.ศ
คารดาเนนกจ
ารเปดเสรทาง
ในเงามดของเ
w Deal: A Very
and Maniacal ntaries/4042.
ทยบสนป ค.ศ
บฝากเงนออม-
งลงทนในกจ
ค.ศ. ๑๙๒๙ ส
eagall Act ใ
วาณชธนกจ (
ปนเรองนกลง
มเสยง 40
– ๒๐๐๑) ดว
ตรฐมนตรวาก
ancial Servi
ศ. ๑๙๙๙ ซงย
จการทงแบบพ
งการเงนในทา
เฮดจ ฟนด, ก
y Short Introd
Deregulation
ศ. ๒๐๐๗ กบ
-ปลอยก) กบ
จการตาง ๆ) จ
สภาคองเกรส
ในป ค.ศ. ๑๙๓
(ซงทางการค
ทนเอาเงนมา
วยแรงผลกดน
การกระทรวง
ices Moder
ยกเลกการแยก
พาณชยและว
างปฏบตจรง
กองทนสวนบ
uction (Oxfor
n”, ZSpace, cre
ม.ย.
บธนาคาร
จน
สจงผาน
๓๓ เพอ
คมนอย
าฝากให
นของ
งการคลง
nization
กประเภท
วาณช-
(de
บคคล
rd: Oxford
eated 13
27
(private equity funds), นตบคคลเฉพาะกจ (Special Purpose Vehicles – SPVs), นายหนารบจานอง,
และบรรดาสถาบนการเงนทฐานะคลมเครออน ๆ ฯลฯ เตบโตไรการกากบควบคม นาไปสวกฤตการเงนใน
ทสด
กลมชนชนนาทางอานาจแหงภาคการเงนอเมรกน
การทกลมทนการเงนวอลล สตรทสามารถผลกดนยกเลกกฎหมาย the Glass‐Steagall Act of
1933 จนผานสภาคองเกรสไดสาเรจเปนสญญาณสะทอนกระบวนการสาคญ ๓ อยางทเกดขนควบคกนไป
ในสงคมอเมรกน ไดแก: ‐
๑) นาหนกของภาคบรการทางการเงนเพมขนจนเหนอภาคอตสาหกรรมการผลตในระบบเศรษฐกจอเมรกน (the Financialization of the American economy)
๒) ฐานความมงคงของชนชนนายทนอเมรกนเปลยนยายไปสภาคการเงนเปนหลก (the Financialization of the American capitalist class)
๓) การครอบงาของกลมทนการเงนเหนอรฐอเมรกน (the Financialization of the American
state)
กลาวโดยสรป ทง ๓ กระบวนการนคอการแสดงออกซงการขนเถลงอานาจของชนชนนาทาง
อานาจแหงภาคการเงนอเมรกน (the Rise of the American financial power elite) นนเอง42 โดยจะขอ
บรรยายผานกระบวนการทง ๓ ไปตามลาดบ
๑) นาหนกของภาคบรการทางการเงนเพมขนจนเหนอภาคอตสาหกรรมการผลตในระบบเศรษฐกจอเมรกน (the Financialization of the American economy)
กระบวนการนเหนไดจากสดสวนทคอย ๆ เปลยนไปจนกลบตาลปตรกนระหวางสวนแบงของ
ภาคอตสาหกรรมการผลต (manufacturing) กบภาคบรการทางการเงน (financial services) ในเศรษฐกจ
อเมรกนนบแตหลงสงครามโลกครงทสองเปนตนมา จากทภาคอตสาหกรรมการผลตเคยครอบงาในตอนตน
กลบกลายมาเปนภาคบรการทางการเงนขนเหนอกวาแทน ดงตารางดานลางน: ‐
42
ประมวลเรยบเรยงจาก Phillips, Bad Money, Chapter 2 Finance: The New Real Economy?, pp. 29 – 68. และ John Bellamy Foster and Hannah Holleman, “The Financial Power Elite”, Monthly Review, 62: 1 (May 2010), accessed 31 May 2010, www.monthlyreview.org/100501foster‐holleman.php.
อตสาหกรร
บรการการเ
(อางจาก
ขนเหนอ
สถานกา
อเมรกน
ทศวรรษ
(อางจากFinancia
อเมรกนใ
๑๙) ตารางภมวลรวม
รมการผลต ๒
เงน
Phillips, Ba
จะเหนไดจาก
อกวาภาคอตส
รณกยงคงเปน
หากดจากสด
ปรากฏวากา
ษท ๑๙๙๐ เชน
๒๐) แผนแดง) กบ
“Financialialization)
สดสวนกาไร
ในประเทศโด
าคอตสาหกรมในประเทศข
๑๙๕๐ ๑๙๖๒๙.๓% ๒๖.
๑๐.๙ ๑๓
ad Money, p
กตารางวาชวง
สาหกรรมการ
นเชนนนสบเ
ดสวนผลกาไร
ไรของภาคกา
นกน ดงแผนภ
นภมเปรยบเทบภาคอตสาหก
ization”, Wi
รของภาคการ
ดยรวมกเปนไ
รมการผลตกองสหรฐอเม
๖๐ ๑๙๗๐๙% ๒๓.๘%
.๖ ๑๔.๐
p. 31)
งหวเลยวหวต
ผลตในเศรษฐ
เนองมาเรอย ๆ
รเปรยบเทยบข
ารเงนกพลกก
ภมขางลางน:
ยบสดสวนกากรรมการผลต
ikipedia, acc
เงน (กาไรขอ
ไปในทานองเ
28
กบภาคบรการรกา, ค.ศ. ๑๙
๑๙๘๐ % ๒๐.๘%
๑๕.๐
ตอของการเป
ฐกจอเมรกนค
ๆ
ของทงสองภ
กลบขนสงกว
‐
าไรตอผลตภณต (เสนสนาเงน
cessed 3 Ju
องบรรษทการ
เดยวกน คอ:
รทางการเงน: ๙๕๐ – ๒๐๐๕
๑๙๙๐ ๒๑๖.๓% ๑๔
๑๘.๐ ๑
ลยนผานผกผ
คอตนครสตท
าคเศรษฐกจต
าภาคอตสาห
ณฑมวลรวมใน) อเมรกน ค
ne 2010, en
รเงนทงหมด)
‐
สวนแบงทเป๕
๒๐๐๐ ๒๐๐๔.๕% ๑๒.๗
๑๙.๗ ๒๐.๕
ผนทภาคบรกา
ทศวรรษท ๑๙
ตอผลตภณฑม
กรรมการผลต
ในประเทศขอค.ศ. ๑๙๕๙ –
n.wikipedia.
ตอกาไรของ
ปลยนไปในผ
๐๓ ๒๐๐๔ ๗% ๑๒.๓% ๕ ๒๐.๖
ารการเงนพล
๙๙๐ หลงจาก
มวลรวมในป
ตในชวงครส
องภาคการเงน ๒๐๐๕
.org/wiki/
งภาคบรรษทเ
ลตภณฑ
๒๐๐๕ ๑๒.๐%
๒๐.๔
กกลบ
นน
ประเทศ
สต
น (เสนส
อกชน
กาไรเพม
โอบอมธ
(อางจาก100501
กบทรพย
-เพมจาก ๑๗
ถงจดสงส
๒๗% (ค
มขนในชวงน
๓๑% (๓
ธรกจภาคการ
๒๑) แผนโดยรวม
Foster and1foster‐holle
๒) ฐานความFinancia
กระบวนการ
ยสนของเศรษ
๗% (ค.ศ. ๑๙๖
สด ๔๔% (ค.ศ
.ศ. ๒๐๐๗) ใ
ดวย แลวกกร
ไตรมาสแรก
เงนการธนาค
นภมสดสวนร
d Holleman,eman.php)
มมงคงของชalization of
รนแสดงออกใ
ษฐอเมรกนทร
๖๐)
ศ. ๒๐๐๒) ก
ในชวงจวนจะ
ระเตองกลบข
กของ ค.ศ. ๒๐
คาร ดงแผนภม
อยละของกาไ
“The Finan
นชนนายทนอthe Americ
ในชดขอมลป
รารวยทสด ๔
29
กอนจะตกลงม
ะเกดวกฤตซบ
ขนไปสงกวาก
๐๐๙) ดวยคณ
มขางลางน: ‐
ไรภาคการเงน
ncial Power
อเมรกนเปลยcan capitalis
ประจาปทนตย
๔๐๐ คนนบแต
มา...
บไพรม สวนห
กอนวกฤตซบ
ณปการของรฐ
‐
นตอกาไรภาค
Elite”, www
ยนยายไปสภาst class)
ยสาร Forbes
ตตนครสตทศ
หนงเพราะภา
บไพรมท...
บาลสหรฐฯท
คบรรษทเอกช
w.monthlyre
าคการเงนเปน
s ของอเมรกา
ศวรรษท ๑๙๘
าคอตสาหกรร
ททมงบประม
ชนในประเทศ
eview.org/
นหลก (the
าเกบรวบรวม
๘๐ เปนตนมา
รมกทา
มาณเขา
ศอเมรกา
ไวเกยว
าถง
ปจจบน
เศรษฐกจ
นายทนผ
ทรพยสน
ลานลาน
“ซเปอรช
(อางจาก100501
ในฐานะทเศร
จอเมรกน ขอ
ผปกครองสงค
ปรากฏวาเมอ
นรวมกนทงส
-๒.๔% ของ
-๗% ของทร
-พอ ๆ กบทรนดอลลารสหร
-สดสวนของ
-หากรวมภาคชนชนนาของ
๒๒) แผน
Foster and1foster‐holle
43
ขอถกเถยงแล
รษฐอเมรกน
มลทรพยสน
คมอเมรกนได
อเรมเกดวกฤต
สน ๑.๕๔ ลาน
งทรพยสนคร
พยสนของชา
รพยสนของปรฐฯ)
งบรรดาเศรษฐ
คอสงหารมทงชนชนนายท
นภมแหลงทม
d Holleman,eman.php)
ละขอมลสวนนม
๔๐๐ รายนจด
ของพวกเขาจ
ดด 43
ตการเงนใหญ
นลานดอลลาร
อบครวอเมรก
าวอเมรกนทร
ระชากรอเมร
ฐ Forbes ๔๐
รพยเขาไปดวทน” อเมรกนท
าหลกของทร
“The Finan
มาจาก Foster an
30
ดเปน “ซเปอ
จงชวยบงชแน
ญในป ค.ศ. ๒
รสหรฐฯ คดเ
กนโดยรวม
รารวยทสด ๑
รกนกงทจนก
๐๐ ทรารวยจา
วย สดสวนกจทเดยว ดงจะ
รพยสนเศรษฐ
ncial Power
nd Holleman,
อรชนชนนาขอ
นวโนมลาหน
๐๐๗ สดยอด
เปน...
% แรกและ
วาทงหมดรา
ากภาคการเงน
จะเพมเปน ๓เหนไดจากแผ
ฐ Forbes ๔๐
Elite”, www
“The Financia
องชนชนนาย
าและทศทางโ
ดเศรษฐอเมรก
ว ๑๕๐ ลานค
นเปนหลกพง
๔% หรอกวาผนภมขางลาง
๐๐ ค.ศ. ๑๙๘๒
w.monthlyre
al Power Elite
ยทน” ในระบ
โดยรวมของช
กนทง ๔๐๐ ค
คนรวมกน (ท
งพรวดขนถง
าหนงในสามขงน: -
๒ – ๒๐๐๗
eview.org/
”, อางแลว.
บบ
ชนชน
คนม
ท ๑.๖
๒๗.๓%
ของ
31
โครงสรางทรพยสนของเศรษฐ Forbes ๔๐๐ ทเปลยนแปลงไปในรอบ ๒๕ ปจาก ค.ศ. ๑๙๘๒ –
๒๐๐๗ บงชวากลมนายทนเกงกาไรนบวนครอบงาชนชนปกครองสหรฐฯมากขนทกท โดยเขาเบยดขบ
แทนทกลมนายทนอตสาหกรรมและปโตรเลยม ในปหลง ๆ น นายทนทมงคงเฟองฟทสดไดแกภาคการเงน
และอสงหารมทรพย ซงสะทอนวาทนนยมสหรฐฯยายฐานไปสธรกจเกงกาไรมากขนและเสยงตอความไร
เสถยรภาพสงขน
ขอมลคาตอบแทนผบรหารภาคการเงนอเมรกนกบงชไปทานองเดยวกน กลาวคอ: ‐
-จากป ค.ศ. ๑๙๔๘ – ๑๙๘๒ คาตอบแทนโดยเฉลยในภาคการเงนอยระหวางรอยละ ๙๙ – ๑๐๘ ของคาตอบแทนโดยเฉลยสาหรบอตสาหกรรมเอกชนในประเทศโดยรวมทงหมด
-ทวาพอถงป ค.ศ. ๑๙๘๓ คาตอบแทนภาคการเงนกเรมพงพรวดขน จนไปถงรอยละ ๑๘๑ ของคาตอบแทนสาหรบอตสาหกรรมเอกชนในประเทศโดยรวมในป ค.ศ. ๒๐๐๗
-ในป ค.ศ. ๑๙๘๘ คาตอบแทนผบรหารสงสดในอเมรกา ๑๐ อนดบแรกไมมหวหนาผบรหารในภาคการเงนรวมอยดวยเลย
-แตพอถงป ค.ศ. ๒๐๐๐ คาตอบแทนผบรหารสงสดในอเมรกา ๒ อนดบแรกกลบเปนหวหนาผบรหารในภาคการเงน
-ถงป ค.ศ. ๒๐๐๗ คาตอบแทนผบรหารสงสดในอเมรกา ๔ ใน ๕ อนดบแรกเปนหวหนาผบรหารในภาคการเงน
๓) การครอบงาของกลมทนการเงนเหนอรฐอเมรกน (the Financialization of the American
state)
เอนจโอไมแสวงกาไรของอเมรกาชอ Center for Responsive Politics (www.opensecrets.
org/) ซงคอยตดตามสารวจแกะรอยการใชเงนสรางอทธพลในวงการเมองผานการบรจาคเงนสนบสนนการ
รณรงคหาเสยงของสมาชกสภาคองเกรสและผสมครประธานาธบดรวมทงผลกระทบเชงนโยบายของมน
พบวากลมทนการเงนมอทธพลอยางสงในระบบการเมองประชาธปไตยอเมรกน ดงขอมลตอไปน: ‐
32
• ภาคการเงน (หมายรวมถงบรษทประกนภย, บรษทหลกทรพยและการลงทน,ธรกจอสงหารมทรพย,
ธนาคารพาณชย, บรษทการเงน/สนเชอ เปนสาคญ) เปนผอดหนนเงนรณรงคหาเสยงแหลงใหญ
ทสดแกบรรดาผสมครรบเลอกตงและพรรคการเมองอเมรกนในระดบประเทศ (federal level)
• ภาคการเงนอดหนนเงนแกการเลอกตงระดบประเทศในอเมรกาจาก ค.ศ. ๑๙๙๐ – ปจจบน =
๒,๓๗๖,๐๘๗,๗๑๔ ดอลลารสหรฐฯโดยพรรคเดโมแครตไดสวนแบง ๔๕% พรรครพบลกนได
๕๕% ของเงนเหลาน
• เฉพาะการเลอกตงระดบประเทศรอบ ค.ศ. ๒๐๐๘ ภาคการเงนอดหนนเงนไป = ๔๗๗,๑๖๓,๐๕๑
ดอลลารสหรฐฯ โดยพรรคเดโมแครตไดสวนแบง ๕๑% พรรครพบลกนได ๔๙% ของเงนเหลาน
• ในป ค.ศ. ๒๐๐๙ มนกวงเตนกวา ๒,๖๘๓ คนคอยลอบบสภาคองเกรสแทนลกคาภาคการเงน
๑,๐๘๔ ราย ดวยทนรวม ๔๖๗,๑๙๖,๖๙๕ ดอลลารสหรฐฯ
• สมาชกสภาคองเกรสทโหวตให the Gramm‐Leach‐Bliley Act of 1999 ไดเงนอดหนนจากภาค
การเงนเปน ๒ เทาของผทไมโหวตให 44
• ในแงบคลากร มการแลกเปลยนหมนเวยนผบรหารระหวางภาคอตสาหกรรมการเงนการธนาคารกบ
ภาครฐโดยเฉพาะในตาแหนงรบผดชอบกากบดแลการเงนการคลงอยางแนบแนนชดเจน ดงจะเหน
ตวอยางไดจากแผนภมขางลางน: ‐
44 ประมวลจาก “Finance/Insurance/Real Estate”, OpenSecrets.org – Center for Responsive Politics,
accessed 21 May 2010, www.opensecrets.org/industries/indus.php?ind=F; และ Kristin Schaaf, “Did Campaign Contributions and Lobbying by the Financial Sector Contribute to the Meltdown on Wall Street?”, OpenSecrets. org – Center for Responsive Politics, accessed 21 May 2010, www.opensecrets.org/news/2008/11/essay‐winner‐campaign‐contribu.html.
(อางจากDecemb
large.pr
ทเกยวกบ
(ค.ศ. ๒๐
๒๓) ตารากบ ภาคร
“Graphic: Gber 2009, m
rod_affiliate
การทมทะลว
บธรกจของตน
๐๐๙ – ปจจบ
างการแลกเปรฐ
Goldman's r
media.mccla
e.91.jpg)
วงของชนชนน
นยงคงดาเนน
น) ดงตารางร
ลยนหมนเวย
revolving do
atchydc.com
นาทางการเงน
นสบตอไปภา
รายละเอยดขา
33
ยนผบรหารแล
oor with go
m/smedia/2
นเขายดกมตา
ยใตคณะผบร
างลางน: ‐
ละบคลากรระ
overnment”,
009/10/29/12
าแหนงสาคญท
รหารชดใหมข
ะหวางธนาคา
, McClatchy
2/20091028_J
ทางยทธศาสต
ของประธานา
าร Goldman
y, created 2
_Jobs_GOLD
ตรในภาครฐอ
าธบดบารค โ
Sachs
9
DMAN.
อเมรกน
โอบามา
(อางจาก100501
๒๔) ตารา
ก Foster and1foster‐holle
างสายสมพน
d Holleman,eman.php)
ธทางบคลาก
, “The Finan
34
รระหวางกลม
ncial Power
มทนการเงนก
r Elite”, www
กบรฐบาลโอบ
w.monthlyr
บามา
review.org/
35
นาไปสขอสรปของ โจเซฟ สตกลทซ – ศาสตราจารยเศรษฐศาสตรชาวอเมรกนแหงมหาวทยาลย
โคลมเบย, อดตประธานสภาทปรกษาเศรษฐกจสมยประธานาธบดคลนตน, อดตรองประธานอาวโสและ
หวหนานกเศรษฐศาสตรแหงธนาคารโลก, ผไดรางวลโนเบลดานเศรษฐศาสตรป ค.ศ. ๒๐๐๑ – เกยวกบ
อทธพลของภาคอตสาหกรรมการเงนตอการเมองอเมรกนวา: ‐
“(ตลาดการเงนทงหลาย) ตโตบรรดาความพยายามทจะกากบควบคมตราสารอนพนธและจากดการปลอยกแบบลาเหยอแตกพายไปหมด พวกเขาครองชยชนะเหนออเมรกาอยางเบดเสรจ ชยชนะแตละครงยงเพมเงนใหพวกเขาใชมาสรางอทธพลตอกระบวนการทางการเมองมากขนไปอก” 45
อทธพลการเมองของธนาคารวาณชธนกจอเมรกนไมจากดเฉพาะระบบการเมองอเมรกน หากยงแผ
ขยายไปถงยโรปโดยอาศยกรงลอนดอนเปนฐาน พวกเขาพยายามกดดนกาหนดเนอหากฎหมายการเงนของ
สหภาพยโรปทออกโดยคณะกรรมาธการยโรป (European Commission) ในกรงบรสเซลส ประเทศ
เบลเยยม46 ดงทงานวจยเรองบทบาทของอตสาหกรรมการเงนในการกาหนดกฎเกณฑขอบงคบของสหภาพ
ยโรปสรปวา:
“.....คณะกรรมาธการ (ยโรป) วางนโยบายการเงนของตนบนพนฐานของคาแนะนาจากอตสาห-กรรมการเงนและบรรดาผทไมสามารถทานายวาจะเกดวกฤต (เศรษฐกจถดถอยใหญ) แทบจะลวนๆ
“.....การวเคราะหองคประกอบของบรรดากลมทเคยใหหรอยงคงใหคาแนะนาแกคณะกรรมาธการฯในประเดนตาง ๆ ทางการเงนแสดงวามนถกครอบงาอยางทวมทนดวยตวแทนจากอตสาหกรรมการเงน นหมายความวาธนาคารเอกชนใหญ, บรษทประกนภยยกษ, และวสาหกจการเงนนานาชนดมตวแทนมากเกนสดสวนมหาศาลและกมอานาจอยางมนยสาคญอยในกระบวนการนตบญญตของสหภาพยโรป – ตงแตการรางไปจนถงการนายทธศาสตรและกฎหมายของสหภาพยโรปไปปฏบต
“ทกวนนมกลมผเชยวชาญทยงคงทางานอยกวา ๑,๐๐๐ กลม ในนม ๑๙ กลมคอยแนะนานโยบายเกยวกบภาคการเงน ในบรรดากลมผเชยวชาญ ๑๙ กลมน – ม ๘ กลมทถกครอบงาโดยอตสาหกรรมการเงน, ๗ กลมถกครอบงาโดยรฐภาคสมาชกสหภาพยโรป, กลมหนงมสมาชกทมาจากเอนจโอกบ
45
Stiglitz, Freefall, pp. 9 – 10. 46
ดวทยานพนธมหาบณฑตของ Adrian Solitander, “States, Markets, the Finance Lobby and the European Union Savings Tax Directive” (unpublished Master’s Thesis, Faculty of Social Science, Department of Political Science, University of Helsinki, September 2005, ethesis.helsinki.fi/julkaisut/val/yleis/pg/solitander/statesma .pdf), p. 2, 68 – 78. ซงเธอระบวาศนยกลางการเงนทเขมแขงทสดอยางนวยอรค, ลอนดอน, สวตเซอรแลนดยงสามารถหลบเลยงกฎเกณฑขอบงคบอนแขงขนของสหภาพยโรปได
36
อตสาหกรรมการเงนเทา ๆ กน, และ ๓ กลมประเมนไมไดเพราะไมยอมเปดเผยสมาชกทงมวลของตน
“ภายในกลมเหลาน ผเชยวชาญจากอตสาหกรรมการเงนมมากกวาตวแทนจากสถาบนวชาการ, กลมผบรโภคและสหภาพแรงงานในอตราสวน ๔ ตอ ๑ ผเชยวชาญจากอตสาหกรรมการเงน ๒๒๙ คนนกระทงยงมากกวาเจาหนาทของคณะกรรมาธการฯทรบผดชอบวางนโยบายการเงนราว ๑๕๐ คน
“หากพนจดนโยบายสาคญของสหภาพยโรปอยางใกลชดขนกจะพบดวยวาบรรดาตวแทนภาคการเงนมสวนเกยวพนอยางแขงขนในการออกแบบนโยบายตาง ๆ ทมสวนกอใหเกดวกฤตการเงนโลก บดนสหภาพยโรปยงกาลงปรกษาหารอกบผเชยวชาญกลมเดยวกนนวาจะวางแผนจดการแกไขวกฤตอยางไร”
“คณะกรรมาธการฯจะคาดหวงวาจะปฏรปภาคการเงนไดอยางไรหากแมนวตถประสงคของบรรดาทปรกษาของตนคอการธารงรกษาสถานะเดมเอาไว?” 47
ฉะนน อวสานของธนาคารวาณชธนกจอเมรกนแมจะชวยเปดทางใหการออกกฎเกณฑมากากบ
ควบคมภาคการเงนใหมเกดขนไดงายเขาในวงการเมองอเมรกน-ยโรป แตกไมแนวาจะปรากฏเปนจรงหาก
ยงอยในกรอบโครงสรางการลอบบแบบเดม
จากบอเงนยกษของโลกถงฟองสบการเคหะอเมรกน
กลาวสาหรบเหยอนกลงทนตางชาตผซอซดโอหรอตราสารหนทมหลกทรพยคาประกนจากธนาคาร
วาณชธนกจอเมรกนซงกระจายไปทวโลกเกอบหนงในสของหนจานองสหรฐฯทงหมด48 ปรากฏวาเหยอ
รายแรก ๆ ของวกฤตซบไพรมนบแตฤดใบไมรวงป ค.ศ. ๒๐๐๗ไดแกเมองเลก ๆ ๘ แหงทางเหนอของ
นอรเวยทบรหารจดการเงนทนของตนโดยเสยงซอหลกทรพยทมเงนกจานองบานดอยคณภาพคาประกนอย
ดวยและตองสญเงนทนไปถง ๖๔ ลานดอลลารสหรฐฯ 49 ยงมสภาเมองทองถนอก ๓๖ แหงของออสเตรเลย
47
อางและแปลจาก Kenneth Haar, et al, “A Captive Commission – the role of the financial industry in shaping EU regulation”, ALTERALTER‐EU Alliance for Lobbying Transparency and Ethics Regulation in the European Union, created October 2009, www.foeeurope.org/.../ALTER‐EU_CaptiveCommission_FINAL_ Nov09.pdf, executive summary pp. 2 – 4.
48 Stiglitz, Freefall, p. 21.
49 Bob Ivry, “Losses mount as unseen risks emerge”, seattlepi, created 28 December 2007, www.
seattlepi.com/business/345187_subprime28.html.
37
ทเอาภาษชาวเมองไปลงทนทานองเดยวกนแหงละหลายลานดอลลารออสเตรเลย 50 รวมทงชาวบานฮองกง
ธรรมดาสามญราว ๔ หมนคนโดยเฉพาะคนชราผอาศยเงนออมทอตสาหตรากตราทางานเกบหอมรอมรบมา
ชวชวตเลยงชพในบนปลาย และคนทพพลภาพและไมรหนงสอนบรอยราย ตางพากนถกนายหนาธนาคาร
ทองถนหลอกขายหนวยลงทนหลกทรพยของ Lehman Brothers ใหไมชานานกอนมนลมละลายใน
อเมรกา จนเงนออมหมดเกลยง โดยไมมใครรบผดชอบ51
นกลงทนเหลานมทมาจากสงทเรยกวา “บอเงนยกษของโลก” (The Global Giant Pool of
Money) Ceyla Pazarbasioglu หวหนาฝายวจยตลาดทนของ IMF ระบวาทวโลกทกวนนมเงนออมในรป
fixed‐income securities 52 อยดงตวเลขตอไปน: ‐
ค.ศ. ๒๐๐๐ = ๓๖ ลานลานดอลลารสหรฐฯ
ค.ศ. ๒๐๐๖ = ประมาณ ๗๐ ลานลานดอลลารสหรฐฯ – เพมขนเกอบเทาตวใน ๖ ป ขนาดของมน
มากกวาเงนทคนทงโลกใชจายในรอบหนงป และแมแตงบประมาณแผนดนของทกประเทศทวโลกรวมกนก
ยงไมถง ๑๕ ลานลานดอลลารสหรฐฯ
ค.ศ. ๒๐๐๗ = เกอบ ๘๐ ลานลานดอลลารสหรฐฯ – พบวาการประเมนปทแลวกยงตาเกนไป
ค.ศ. ๒๐๐๙ = ๘๓ ลานลานดอลลารสหรฐฯ – เพมขนอกเกอบ ๓ ลานลานดอลลารสหรฐฯหลง
วกฤตซบไพรมและเศรษฐกจถดถอยใหญทวโลก เนองจากนกลงทนพากนดงเงนคนจากหน (variable‐
income security) ทกาลงตกมาเกบไวในรป fixed‐income security แทน และรฐบาลนานาประเทศ
ทมเทงบประมาณกอบกโอบอมภาคการเงนการธนาคารและกระตนเศรษฐกจ 53
50
“AAA ratings on rate”, อางแลว. 51
“Officials acknowledge 'vulnerable' people abused by banks”, France 24, created 6 May 2009, www.france24.com/en/20090506‐officials‐acknowledge‐vulnerable‐people‐abused‐banks‐hong‐kong.
52 fixed‐income securities หมายถงหลกทรพยทใหผลตอบแทนคงทเปนวาระประจา และจะไดเงนตนคนในทสดเมอถง
วนกาหนดชาระ เชน พนธบตรรฐบาลมลคา ๑,๐๐๐ บาททมกาหนดชาระ ๑๐ ปและใหอตราดอกเบยคงท ๕% ผถอพนธบตรดงกลาวจะไดผลตอบแทนปละ ๕๐ บาทไปเรอย ๆ จนถงวนกาหนดชาระกจะไดเงนตนทลงทนซอพนธบตร ๑,๐๐๐ บาทคนดวย ด “Fixed‐Income Security”, Investopedia, accessed 22 May 2010, www.investopedia.com/terms/f/fixed‐incomesecurity.asp.
53 ประมวลจาก Ira Glass, “The Giant Pool of Money”, This American Life, aired 9 May 2008, www.
thisamericanlife.org/radio‐archives/episode/355/the‐giant‐pool‐of‐money; และ Ira Glass, “Return to the Giant Pool of Money”, This American Life, aired 25 September 2009, www.thisamericanlife.org/radio‐archives/ episode/390/Return‐To‐The‐Giant‐Pool‐of‐Money.
Greensp
ธนาคารก
๒๐๐๑ –
พนธบตร
คมคา เงน
ซงเสยงก
(อางจากGeoecopublicat
จงหวะน
แตกในฤ
เงนออมกอน
pan Effect”
กลางสหรฐฯ
– ๒๐๐๕ จนเห
รรฐบาลกลาง
นออมโลกจง
กวาแตใหผลต
๒๕) แผนกลางสห
Benn Steil,onomic Studtion/18753
ประจวบเหม
นนอกโสดหน
การลดดอกเบ
ฤดใบไมผลป
ยกษนวงพลา
หรอ “อทธฤ
กดดนลดอตร
หลอแค ๑% ร
งและทองถนส
ถกหนเหไปท
ตอบแทนสงก
นภมอตราดอกหรฐฯค.ศ. ๑๙๙
, “Lessons odies, Counci, p. 6)
าะกบ “อทธฤ
นงดวยพอด
บยตาสดดงกล
ค.ศ. ๒๐๐๐ (
านหาทลงทน
ฤทธกรนสแป
ราดอกเบยธน
ระหวางป ค.ศ
สหรฐฯซงเป
ทมซอซดโอ แ
กวาแทน
กเบยแทจรง (๙๙ – ๒๐๐๙
of the Financil’s Special R
ฤทธกรนสแป
ลาวขางตนสบ
(ความจรงกร
38
นทคมคาไปรอ
ปน” กลาวคอ
นาคารกลางสห
ศ. ๒๐๐๓ – ๐
นแหลงลงทน
และตราสารห
(ปรบคาเงนเฟ (แถบทบแสด
cial Crisis”,Report No.
ปน” กกระตน
บเนองจากฟอ
นสแปนเองน
อบโลก สวนห
อลน กรนสแ
หรฐฯลงตาเป
๐๔ ซงนบวาต
นทปลอดภยก
หนทสรางจาก
ฟอแลว) กบอดงชวงอตราด
Council on 45, March 2
นใหเกดฟองส
องสบหนเทค
นนแหละทปล
หนงเพราะสง
แปน (Alan G
ปนประวตการ
ตาสดในรอบ
กลบกลายเปน
กเงนกจานอง
ตราดอกเบยเปอกเบยตาเปน
Foreign Rel2009, www
สบการเคหะข
โนโลยหรอห
ลอยใหฟองสบ
งทเรยกวา “ T
Greenspan) ป
รณในชวงป ค
๕๐ ป สงผลใ
นใหผลตอบแท
บานประเภท
ปาหมายของนประวตการณ
lations – Ce
w.cfr.org/
ขนในอเมรกา
หนดอทคอมอ
บหนดอทคอ
The
ประธาน
ค.ศ.
ให
ทนตาไม
อน ๆ
ธนาคารณ)
enter for
ณ
อเมรกน
มโปง
39
พองใหญโตขนมาแตแรกเพอชวยประคองการเตบโตทางเศรษฐกจของอเมรกาใหแขมแขงในปลายครสต
ทศวรรษท ๑๙๙๐) ปรากฏวาหนเทคโนโลยตกลงถง ๗๘% ระหวางเดอนมนาคม ค.ศ. ๒๐๐๐ – ตลาคม ค.ศ.
๒๐๐๒ สงผลใหเศรษฐกจอเมรกนเขาสภาวะถดถอยในเดอนมนาคม ค.ศ. ๒๐๐๑54
ประธานาธบดจอรจ บชผลกทเพงเขารบตาแหนง (ตอกนสองสมยจาก ค.ศ. ๒๐๐๑ – ๒๐๐๙) ฉวย
โอกาสอางเหตวกฤตเศรษฐกจถดถอยผลกดนนโยบายการคลงแบบเสรนยมใหมทลดภาษใหคนรวย แต
นโยบายดงกลาวกไมสงผลกระตนเศรษฐกจเทาใดนก ภาระจงตกหนกอยกบนโยบายการเงน กรนสแปนใน
ฐานะประธานธนาคารกลางฯจงขานรบดวยการลดอตราดอกเบยและปลอยสภาพคลองเขาทวมตลาด ทวา
เนองจากกาลงผลตอตสาหกรรมลนเกนในระบบเศรษฐกจอเมรกนอยแลว อตราดอกเบยทตาลงจงไมนาไปส
การลงทนสรางโรงงานและเครองจกรกลเพมขน หากกลบกอใหเกดฟองสบการเคหะโปงพองขนมากระตน
เศรษฐกจแทนทฟองสบหนเทคโนโลย ดวยกลไกดงตอไปนคอ:
[อตราดอกเบยตา ฟองสบการเคหะ อสงหารมทรพยเฟองฟ การบรโภคเฟองฟ]
และแนนอน ฟองสบการเคหะและธรกจอสงหารมทรพยทเฟองฟของอเมรกากเปนทมาแหงการ
เตบโตอยางรวดเรวของเงนกจานองบานดอยคณภาพ, ซดโอและหลกทรพยตราสารหนทางการเงนท
เกยวของอน ๆ อนกลายเปนแหลงลงทนใหมลอใจเงนออมทวโลกเพราะแมจะเสยงสงกวาแตผลตอบแทนก
สงกวาดวยนนเอง
ผลจากนโยบายลดดอกเบยของกรนสแปนจงทาให: ‐
-ในชวง ๖ ปจาก ค.ศ. ๒๐๐๑ – ๒๐๐๗ ราคาบานสรางใหมโดยเฉลยในอเมรกาถบตวสงขนเกอบ
๕๐% จาก ๒๑๓,๒๐๐ ดอลลารสหรฐฯ เปน ๓๑๓,๖๐๐ ดอลลารสหรฐฯ 55
-อตราสวนมลคาบานโดยรวมตอ GDP อเมรกนเพมจาก ๑๒๓% (๑๓.๒๐ ลานลานดอลลาร
สหรฐฯ : ๑๐ ลานลานดอลลารสหรฐฯ) ในป ค.ศ. ๒๐๐๑ เปน ๑๕๖% (๒๒ ลานลานดอลลารสหรฐฯ :
๑๓ ลานลานดอลลารสหรฐฯ) ในป ค.ศ. ๒๐๐๖56 ดงแผนภมดานลางน: ‐
54
เรองราวชวงนเรยบเรยงจาก Stiglitz, Freefall, p. 4. และ Dean Baker, “The Housing Bubble and the Financial Crisis”, real‐world economics review, issue no. 46, 20 May 2008, pp. 73‐81, www.paecon.net/ PAEReview/issue46/Baker46.pdf.
55 “Median and Average Sales Prices of New Homes Sold in United States”, US Census Bureau,
accessed 26 May 2010, www.census.gov/const/uspriceann.pdf.
(อางจาก
/หลง ทว
๓๐๐,๐๐
equity (
บานกลา
July 2009Data360,
May 201
๒๖) แผนภม
อเมรกา (หนว
“Is the Hou
-ชาวอเมรกน
วาถงป ค.ศ. ๒
๐๐ ดอลลารสห
มลคาสนทรพ
(หนบาน) นถ
ายเปนตเอทเอ
56
คานวณจากข9, www.housi, accessed 26 57
ประเมนจาก0, www.econ
มมลคาบานโด
วยลานลานด
using Bubbl
นราว ๒ ใน ๓
๒๐๐๗ ราคาบ
หรฐฯ/หลง57
พยทจ ๆ กงอ
ถกเจาของบาน
อมใหเจาของก
ขอมลใน “Is thengbubblebustMay 2010, ww
ขอมลดบใน “USomagic.com/e
ดยรวม (แทงส
อลลารสหรฐ
e Fuelling G
๓ ซอบานกอน
บานประเมนใ7
กเงยขนมากร
นใชเปนหลกท
กดเบกเงนมาจ
e Housing Bub
t.com/Fed/GDww.data360.o
S: Average Priem‐cgi/data.e
40
สแดง) ตอผลต
ฐฯ) จาก ค.ศ. ๑
GDP Growth
นป ค.ศ. ๑๙๗
หมของพวกเ
ระทนหนเหม
ทรพยไปวางค
จบจายใชสอย
bble Fuelling G
DPvsHSG.htmlorg/dataset.a
ice of Houses exe/cenc25/c2
ตภณฑมวลร
๑๙๔๕ – ไตร
h?”, Housing
๐ ณ ราคาเฉล
เขากถบตวสง
อนถกหวยซง
คาประกนเงน
ยอยางสะดวก
GDP Growth?”
l; และ “GDP‐Respx?Data_Set
Actually Sold”25q07.
วมประชาชาต
รมาสแรก ค.ศ
g Bubble Bu
ลยไมถง ๒๕,
งขนเกอบ ๑๒
งเรยกกนในว
นกกอนใหมจ
กสบาย
”, Housing Bub
eal (Adjusted)t_Id=354.
”, Economagic
ต (แทงสฟา)
ศ. ๒๐๐๙
ust)
,๐๐๐ ดอลลา
๒ เทาเปนประ
วงการเงนวา h
ากธนาคาร เห
bble Bust, upd
) United State
c.com, access
ของ
รสหรฐฯ
ะมาณ
home
หมอน
dated 8
es”,
ed 26
สถาบนก
เขาแบงส
ไพรม)
(อางจากcripple com/mg
ป ๒๐๐๘
เพยงชว ๖ ป
การเงนแลวกเ
สนปนสวนจบ
-ใชหนผบรโ
-ใชซอมแซม
‐ใชบรโภค ๒
-ใชลงทนซอ
๒๗) แผนภมเกาบนฐานหการใชจายมล
Martin N. B
the recovergi/reports/
ยอดหนภาคค
๘ (GDP ของส
จาก ค.ศ. ๒๐
เงนมาหมนเว
บจายใชสอยไ
โภคตดคางทไ
มปรบปรงบาน
๒๐%
อสนทรพยตาง
มเงนสดทเกดนบาน (หนวยลคาหนบานท
Baily, Susan
ry?”, McKinspdfs/us_co
ครวเรอนอเมร
สหรฐฯในป ค
๐๐๓ – ๐๘ ชา
วยนจบจายใช
ไปในดานตาง
ไมเกยวกบการ
น ๑๙%
ง ๆ เชนหน ๔
จากการดงมลยพนลานดอลดงออกมาไป
n Lund, and
sey Global Insumers/M
รกนจงพงจาก
ค.ศ. ๒๐๐๘
41
าวอเมรกนนา
ชสอยถง ๒.๓
ง ๆ (ตามฐาน
รจานองบาน
๔๔% (ซงสญ
ลคาหนบานอลลารสหรฐฯ)ปในดานตาง ๆ
Charles Atk
Institute, crMGI_US_con
ก ๗๑% ของ
= ๑๔.๖๑ ลา
าหนบานดงกล
ลานลานดอล
ขอมลโดยเฉล
๑๗%
ไปเกอบหมด
ออกมาดวยกา) จาก ค.ศ. ๒๐ๆ(ขวา)
kins, “Will U
reated Marcnsumers_fu
GDP ในป ค.
นลานดอลลา
ลาวไปคาประ
ลลารสหรฐฯ
ลยจากป ค.ศ.
ดเมอตลาดหน
รกเงนหรอกเ๐๐๑ – ๒๐๐๘
US consume
ch 2009, wwll_report.pd
ศ. ๒๐๐๑
ารสหรฐฯ), ก
ะกนกบธนาค
หนกอนยกษ
. ๒๐๐๑ – ๐๘
นลมชวงวกฤต
เงนใหมเพอช๘ (ซาย) และส
er debt redu
ww.mckinsedf, p.3)
๙๗% ของ G
การบรโภคระ
คารและ
ษน พวก
๘) ดงน: -
ตซบ
ชาระหนสดสวน
uction
ey.
GDP ใน
เบด
เถดเทงข
สดสวนถ
๗๐% ขอ
(อางจากcripple
reductionreports/p“AmericaTIE_Su09
Fred MagโดยเฉพาะบMorgan SStephen‐Backgrou
ของชาวอเมรก
ถง ๗๗.๓% ข
อง GDP อเมร
๒๘) แผนภมประเทศอเมร
ก Martin N.
the recover
58
ประมวลขอมn cripple the rpdfs/us_consuan Hangover”,9_BailyLund.pสาหรบขอถกเถยgdoff, The Greบท “The HousStanley, creat‐Roach‐Morgaund Paper, cre
กนซงเพมขนอ
ของการเตบโ
รกาโดยรวมใ
มสดสวนการใรกา (หนวยรอ
Baily, Susan
ry?”, p. 2)
มลหลก ๆ จาก Mrecovery?”, Mumers/MGI_U, The Internatdf. ยงเชงแนวคดทฤษeat Financial Csehold Debt Buted 1 August 2an‐Stanley; แลeated January
อยางสาคญเน
ตทางเศรษฐก
นชวงเดยวกน
ใชจายของผบอยละ) จากชว
n Lund, and
Martin N. BailycKinsey GlobaUS_consumerstional Econom
ษฎ, บทวเคราะหCrisis: Causes ubble”, pp. 272008, www.scละ “Housing Wy 2007, www.c
42
นองจากเงนกท
กจของอเมรก
นนนดวย 58
บรโภคในการวงป ค.ศ. ๑๙๗
d Charles At
y, Susan Lund,al Institute, crs_full_report.my, created Su
หและรายงานทางand Consequ7 – 38; Stephecribd.com/docWealth and Cocbo.gov/ftpdo
ทเอาหนบาน
าจากป ค.ศ. ๒
รเตบโตทแทจ๗๕ – ๘๐ ถง
tkins, “Will U
, and Charles eated March pdf; และ Martummer 2009, w
รฐบาลทสาคญใences (New Yen S. Roach, “Pc/5351746/Pitnsumer Spendocs/77xx/doc7
ไปวางคาประ
๒๐๐๐ – ๒๐๐
จรงของผลตภ ๒๐๐๐ – ๐๗
US consume
Atkins, “Will U2009, www.mtin N. Baily anwww.internat
นเรองนไดแก Joork: Monthly Pitfalls in a Potfalls‐in‐a‐Postding”, Congres7719 /01‐05‐H
ะกนดงกลาวค
๐๗, มนยงคด
ภณฑมวลรวม๗
er debt redu
US consumer mckinsey.com/nd Susan Lundtional‐econom
ohn Bellamy FReview Pressost‐Bubble WostBubble‐Worssional BudgeHousing.pdf.
คดเปน
ดเปนราว
มใน
uction
debt /mgi/ , my.com/
oster and s, 2009), orld”, ld‐et Office
(อางจากcreated
ตราสารอ
ผ
๒๙) แผนภม(หนวยเปนรอ
Stephen S.d November
อนพนธ (De
“เกอบจะแนการณบางอยไมพบวธการผล ในความเแมตอนนจะย
59
อางจาก Ma
มสดสวนรายจอยละ) จาก ค
. Roach, “Pi
r 2008, www
rivatives) ‐
ใจไดเลยวาตางทาใหพษภรใดทจะควบคหนของผม ตยงแฝงเรนอยแ
เศรษฐอเม
ason, Meltdow
จายการบรโภค.ศ. ๑๙๕๐ – ๒
tfalls in a Po
w.difc.ae/ind
อาวธมหาวน
ราสารเหลานภยของมนปราคมหรอแมแตราสารอนพนแตกมศกยภา
Wa
มรกนผรวยทส
wn, p. 66.
43
คของบคคลใ๒๐๐๘
ost‐Bubble
dex.php/do
นาศทางการเง
นจะเพมทวตรากฏชด เทาทผเฝาสงเกตควนธเปนอาวธมาพทจะทาใหถ
arren Buffet
สดในโลกใน
ในผลตภณฑม
World ‐ pre
ownload_fil
นกบนกคานอ
รคณทงความหผานมาธนาคาามเสยงทสญมหาวนาศทางถงตายได”
tt, CEO บรษ
ป ค.ศ. ๒๐๐๘
กลาวตอผถอ
มวลรวมในปร
esentation”,
e/‐/view/37
อกคอก
หลากหลายแลารกลางและรฐญาเหลานกอการเงน กอป
ทลงทน Berk
๘ถง ๖๒,๐๐๐
หนบรษทขอ
ระเทศสหรฐอ
, Morgan St
73/)
ละจานวนจนรฐบาลทงหลาขนอยางมปรปรไปดวยภยน
kshire Hath
๐ ลานดอลลา
องตนในป ค.ศ
อเมรกา
tanley,
เหต-ายแหล ระสทธ-นตรายท
away 59
ารสหรฐฯ
ศ. ๒๐๐๒
44
ในบรรดาสนคาการเงนทเงนออมโลกเหลานวงเขาไปลงทนใส ทสาคญไดแกตราสารอนพนธหรอ
financial derivatives ซงกคอสนคากระดาษทไมมมลคาในตวเอง หากองอาศยมลคาอนาคตของสงอนใน
ลกษณะเกงกาไร – เหมอนลอตเตอรหรอหวยด ๆ นเอง
ตราสารอนพนธพนฐานม ๓ ประเภท ไดแก 60: -
๑) Futures สญญาซอขายลวงหนา คอขอตกลงผกมดซงเอาไปคาตอได ในอนทจะซอหรอขายสนทรพยอางอง (underlying assets) เฉพาะชนดหนง ณ ราคาและวนทกาหนดไวแนนอนหนง ๆ ในอนาคต
๒) Options ตราสารสทธเลอก คอขอตกลงทใหสทธ – แตไมผกมด – ในอนทจะซอ (สทธในการซอ – Call options) หรอขาย (สทธในการขาย – Put options) สนทรพยอางองชนดหนงในอนาคต ณ ราคาทตกลงกนไว โดยแลกกบการจายเงนดาวนทเรยกวา “คาพรเมยม” จานวนหนง
๓) Swaps สญญาสวอป คอขอตกลงทจะแลกเปลยนสนทรพยกน อาทแลกเปลยนเงนตราตางสกลกน ณ อตราราคาแลกเปลยนทตกลงกนไว ในวนทกาหนดแนนอนลวงหนาในอนาคต
จะเหนไดวามลคาของตราสารอนพนธทง ๓ ประเภทขนอยกบราคาในอนาคตของสนทรพยอางอง
ทจะแลกเปลยนกน เมอนกลงทนซอ-ขายตราสารอนพนธ พวกเขาจงกาลงพนนเสยงทายทศทางในอนาคต
ของตลาดสนทรพยอางองเฉพาะหนง ๆ ซงกคอเกงกาไรวาราคาของมนจะขนหรอลง? โดยไมไดถอครอง
สนทรพยดงกลาวจรง ๆ ในขณะนน
ปรากฏรายงานขาวในหนงสอพมพ The Financial Times ขององกฤษวาเมอตนครสตทศวรรษท
๒๐๐๐ นายกรฐมนตรจหรงจของจน (ดารงตาแหนงระหวาง ค.ศ. ๑๙๙๘ – ๒๐๐๓) ไดเรยกนกวชาการ
อาวโสและเจาหนาทการเงนมาตวเขมเรงรดใหทประชมลบแกนนาพรรคคอมมวนสตจนในฐานทจนกาลง
เปดประเทศเผชญระบบการเงนโลกวาตราสารอนพนธคออะไร? คาตอบทดทสดวนนนไดแก:
60
นยามและคาอธบายตราสารอนพนธตอไปนเรยบเรยงจาก Mason, Meltdown, pp. 65 – 66; นอกจากนโปรดดElizabeth Dunn Schmitt, “Chapter 9: Derivatives: Futures, Options and Swaps”, SUNY Oswego ‐ Eco 340 Lecture Notes, accessed 26 May 2010, www.oswego. edu/~edunne/340ch9.htm; และ Christopher Hayes and Bart Chilton, “The Breakdown: What Are Derivatives?”, The Nation, created 14 May 2010, www.thenation.com/ audio/breakdown‐what‐are‐derivatives?rel=email Nation.
สาหรบคาอธบายเบองตนเรองนในภาษาไทย ดไดท กฤษฎา เสกตระกล, “รจกตราสารอนพนธ”, Thailand Securities Institute, created 26 November 2008, edu.tsi‐thailand.org/index.php?option=com_content&task=view&id =783&Itemid =204; และ สาธต ศรเกษมวงศ, “ความเสยงจากการลงทนในตราสารหน”. Thailand Securities Institute, created 17 October 2008, edu.tsi‐thailand.org/index.php?option=com_content&task=view&id=735&Itemid=233.
45
“ตราสารอนพนธกเหมอนเอากระจกบานหนงวางไวหนากระจกอกบาน เพอใหภาพของวตถชนหนงถกสะทอนกลบไปกลบมาไมมทสนสด” 61
รายงานของธนาคารเพอการชาระหนระหวางประเทศ (Bank for International Settlements ทา
หนาทเหมอนธนาคารกลางของธนาคารกลางนานาประเทศทวโลก อยทสวตเซอรแลนด) ชวาตราสาร
อนพนธคงคางอยทวโลก (global outstanding derivatives) ในป ค.ศ. ๒๐๐๗ มมลคารวมกน = ๑,๑๔๔
ลานลานดอลลารสหรฐฯ (1.14 quadrillion US$) แบงออกเปนตราสารอนพนธสนเชอในตลาดจด
ทะเบยน (listed credit derivatives) = ๕๔๘ ลานลานดอลลารสหรฐฯ และตราสารอนพนธตามสญญา
ลวงหนา/นอกตลาดทางการ (notional/OTC derivatives) อก = ๕๙๖ ลานลานดอลลารสหรฐฯ รวมกน
แลวเทากบผลผลตทวโลกนาน ๑๗ ปครง (GDP ทวโลกป ค.ศ. ๒๐๐๗ = ๖๕ ลานลานดอลลารสหรฐฯ)62
ความใหญโตมโหฬารของมลคาตราสารอนพนธซงสวนใหญอยนอกเหนอการกากบควบคมของรฐ
หรอองคการโลกบาลทางการเงนเศรษฐกจใด ๆ เปนภยคกคามสนคลอนเสถยรภาพของระบบการเงนโลก
อยางรายแรง63 ประเทศไทยกถกเลนงานโดยตราสารอนพนธดวยสวนหนงในวกฤตคาเงนบาทเมอป ค.ศ.
๑๙๙๗ ผตกเปนเหยอของตราสารอนพนธทรจกกนดในประเทศไทยไดแก นายเรงชย มะระกานนท ผวาการ
ธนาคารแหงประเทศไทยสมยนน (๑๓ ก.ค. ๑๙๙๖ – ๒๘ ก.ค. ๑๙๙๗) เนองจากธนาคารแหงประเทศไทย
(ธปท.) ใตการกากบวาการของเขาไดทมเงนตราตางประเทศสารองทาสญญาสวอปเงนบาทกบดอลลาร
สหรฐฯ (currency swap) เพอปกปองคาเงนบาท แตลมเหลวและขาดทนยอยยบ สงผลใหเงนตราตาง
ประเทศสารองของ ธปท. แทบหมดเกลยง ในทสดรฐบาลนายกฯพลเอกชวลต ยงใจยทธตองประกาศลด
คาเงนบาท กอใหเกดวกฤตการเงนและเศรษฐกจในประเทศไทยและลกลามไปทวภมภาคเอเชยตะวนออก
ในเดอนกรกฎาคม ค.ศ.๑๙๙๗ 64 ตอมาในป ค.ศ. ๒๐๐๕ เรงชยถกศาลแพงพพากษาในคดท ธปท.และทน
รกษาระดบอตราแลกเปลยนเงนตราตางประเทศเปนโจทกยนฟองใหชดใชคาเสยหายรวมทงสน
61
Jamil Anderlini, “Prudence guides China’s outlook”, The Financial Times, created 24 September 2008, www.ft.com/cms/s/0/9daaeb2a-89ca-11dd-8371-0000779fd18c.html.
62 อางถงใน Ed Murphy, “Global Derivatives Market Now Valued at $1.14 Quadrillion!”, Jutia Group,
created 24 July 2008, jutiagroup.com/2008/07/24/global‐derivatives‐market‐now‐valued‐at‐114‐quadrillion/. และดประกอบกบ Mason, Meltdown, p.66.
63 Gabriel Kolko, “Weapons of mass financial destruction”, Le Monde diplomatique (English edition),
October 2006, pp. 1 – 3; และ Frédéric Lordon, Donald Hounam, trans., “High finance – a game of risk”, Le Monde diplomatique (English edition), September 2007, pp. 1 – 3.
64 ดรายละเอยดใน คณะกรรมการศกษาและเสนอแนะมาตรการเพมประสทธภาพการบรหารจดการระบบการเงนของประเทศ
(ศ.ป.ร.), ศ.ป.ร. รายงานผลการวเคราะหและวนจฉยขอเทจจรงเกยวกบสถานการณวกฤตทางเศรษฐกจ (กรงเทพฯ: [ม.ป.พ.], ๒๕๔๑).
46
๑๘๖,๐๑๕,๘๓๐,๗๒๐บาทบวกดอกเบย ๗.๕ ตอปนบตงแตป ค.ศ. ๑๙๙๘ จนกวาจะชาระหนเสรจ 65 ทา
ใหเขากลายเปนผมหนสนมากทสดในประวตศาสตรประเทศไทย หากยงทางานเปนผวาธปท. กตองทาถง ๒
หมนปจงจะชดใชหมด อยางไรกตาม คณเรงชยไดยนกรานไมยอมรบคาวนจฉยเชนนมาแตตนแลว 66
ลกษณะอนาธปไตยไรระเบยบกากบควบคมขนทกทของระบบการเงนโลกเปนชองใหเกด “นกคา
นอกคอก” (rogue traders) ทเกงกาไรกบหลกทรพยโดยเฉพาะตราสารอนพนธในทานอง “จดการงาน
นอกสง” ของนายจางเพมขนเรอย ๆ ดงนยามของ “นกคานอกคอก” โดยแหลงอางองตาง ๆ ตอไปน: ‐
-นกคาหลกทรพยทคาขายโดยไมไดรบอนญาตใหทา, นกคาทเปนลกจางของบรษทนายหนาผ
คาขายหลกทรพยโดยไมไดรบอนญาต (Encarta English Dictionary)67
-นกคาผดาเนนการอสระจากคนอนและมแบบฉบบบาระหาไมยงคดเปนปกตจนเปนภยตอทงลกคา
และสถาบนทวาจางเขาหรอเธอ สวนใหญแลวการคาประเภทนจะเสยงสงและอาจขาดทนมหาศาล
(Investopedia)68
‐ลกจางผมอานาจหนาทโดยชอบทวากลบทาการคาในนามนายจางโดยไมไดรบอนญาต มกใชกบ
การคาทางการเงน ดงนนจงมงบรรยายบคคลทเปนนกคามออาชพผประกอบธรกรรมทางการเงน
โดยไมไดรบความเหนชอบ กจกรรมเชนนลกลนคลมเครอวาผดกฎหมายแพงหรออาญาเนองจาก
ผกระทาเปนลกจาง (Wikipedia) 69
Wikipedia ไดประมวลขอมลเกยวกบนกคานอกคอกผทาใหบรษท/สถาบนนายจางขาดทนเสยหาย
ใหญหลวงทสดทวโลกไวดงน: ‐
65
"เรงชย" อวมศาลใหชดใช 1.86 แสนลาน เลนเลอรายแรงปองคาบาท” และ “เปดคาพพากษา"เรงชย" สงชดใช1.86แสนลาน วบากกรรมปองคาบาท”, มตชนรายวน, ๑ ม.ย. ๒๕๔๘, น. ๑, ๒๐.
66 ปณฑพ ตงศรวงศ, “กรณเรงชย มะระกานนท กรณศกษาการตดสนใจเพอชาต”, นตยสารผจดการ, มกราคม ๒๕๔๕,
accessed 27 May 2010, www.gotomanager.com/news/printnews/aspx?id=2440. 67
“rogue trader”, Microsoft® Encarta® 2009 [DVD] (Redmond, WA: Microsoft Corporation, 2008). 68
“Rogue Trader”, Investopedia, accessed 29 May 2010, www.investopedia.com/terms/r/ roguetrader.asp.
69 “Rogue trader”, Wikipedia, accessed 29 May 2010, en.wikipedia.org/wiki/Rogue_trader.
(อางจาก
สมเดจพ
ลสน นา
๘๘๘๘๘
พลาดเพร
ตองขาดท
ทาใหธน
คมขง เข
ลกอก ๑
๓๐) ตารางก
“Rogue tra
ขอยกตวอยา
๑) กรณ Nicตนป ค.ศ. ๑๙
ระราชนนาถ
ยหนานกคาต
๘ ทาการคาส
ราะเกดเหตแ
ทน ๑,๓๐๐ ล
นาคาร Bearin
ลสน เผนหน
าปวยเปนโรค
คน, หนงสอ
ารขาดทนราย
ader”, Wikip
งนกคานอกค
ck Leeson แ
๙๙๕ Bearing
เอลซาเบธทส
ตราสารอนพน
ญญาซอขายล
ผนดนไหวคร
ลานดอลลารส
ngs ลมละลาย
ไปมาเลเซย,
คมะเรงลาไส
Rogue Trad
ยใหญทสดทน
pedia, en.w
คอกออฉาวรา
แหง Bearings
gs Bank ธนา
สองแหงสหรา
นธประจาตลา
ลวงหนา (fut
รงใหญทโกเบ
สหรฐหรอ ๘๒
ย
ไทย, เยอรมน
ใหญและภรย
der บอกเลาป
47
นกคานอกคอ
ikipedia.org
ยใหญบางรา
s Bank
าคารวาณชธน
าชอาณาจกรท
าดสงคโปรขอ
ures) เพอเกง
บโดยไมคาดห
๒๗ ลานปอน
น แตถกจบไป
ยาขอหยา หล
ประสบการณ
อกกอใหเกดข
g/wiki/Rogu
ยมาโดยสงเข
นกจเกาแกทส
ทรงเคยใชบร
องธนาคารแอ
งดชนตลาดห
หมายเมอวนท
นด คดเปนสอ
ปตดสนจาคก
งพนโทษเขาร
ณนกคานอกคอ
น
ue_trader)
ปดงน: ‐
สดถง ๒๓๓ ป
การเปนการส
อบเปดบญชผ
หนนคเคอของ
ท ๑๗ มกราคม
องเทาของเงน
ทสงคโปรนา
รกษาตวจนห
อกทเขาเขยน
ปขององกฤษ
สวนพระองค
ดพลาดลบหม
งญปน แตลส
ม ค.ศ. ๑๙๙๕
นทนการคาทธ
าน ๓ ป ระหว
หาย แตงงานใ
ระหวางตดค
ซง
ถกนค
มายเลข
นเกง
๕ จนเขา
ธนาคารม
วางถก
หมและม
กขายดบ
48
ขายดและถกนาไปสรางเปนภาพยนตรชอเดยวกนในป ค.ศ. ๑๙๙๙, ปจจบนเขาทางานเปนผจดการทวไป
ของสโมสรฟตบอลไอรช Galway United FC. และรบเชญไปบรรยายเรองการบรหารจดการความเสยงจาก
ประสบการณพสดารของเขาตามงานตาง ๆ 70และมเวบไซตสวนตวท www.nickleeson.com/index.html.
๒) กรณ Jerome Kerviel แหง Société générale
เดอนมกราคม ค.ศ. ๒๐๐๘ Société générale ธนาคารใหญอนดบ ๒ ของฝรงเศสขาดทน ๗,๒๐๐
ลานดอลลารสหรฐฯหรอ ๔,๙๐๐ ลานยโรจากการซอขายในตลาดตราสารอนพนธ ดวยฝมอ เฌอโรม
แครเวยล นกคาระดบกลางของธนาคารวย ๓๒ ปผทาหนาทเกงคาดชนตลาดหนยโรป ปรากฏวาแทนทเขา
จะเกงวาดชนจะทงขนและลงเพอหกกลบลบความเสยงไมใหขาดทนมากตามหนาททรบมอบหมาย
แครเวยลกลบเกงวาดชนตลาดหนยโรปจะขนถายเดยวและทมทนแทงสงถง ๗๓,๐๐๐ ลานดอลลารสหรฐฯ
นบเปนการขาดทนจากการคาเงนโดยนกคารายเดยวใหญทสดเปนประวตการณของธนาคารทวโลก
อยางไรกตาม แครเวยลใหการกบตารวจวาเขาทาเชนนมาตงแตป ค.ศ. ๒๐๐๕ และเจานายของเขาท
ธนาคารกรบรสงทเขาทาเปนอยางด 71
๓) กรณ Bernard L. Madoff แหง Madoff Investment Securities LLC
เบอรนารด แมดอฟ วย ๗๑ ป (เมอเรองแดงขนมาในเดอนธนวาคม ค.ศ. ๒๐๐๘) เปนนกคา
หลกทรพยอาวโสของวอลล สตรท และอดตประธานตลาดหนเทคโลโลย Nasdaq ของอเมรกา แมดอฟได
ใชเครดตฐานะตาแหนงชอเสยงสงสงนาเชอถอในวงการเงนวอลล สตรทของตนชกชวนเศรษฐผมอนจะกน,
บรษทเงนทนและมลนธรายใหญ ๆ ในอเมรกาและทวโลกใหเอาเงนออมมาฝากใหบรษทนายหนาของตน
ลงทนแทนโดยเสนออตราผลตอบแทนสงลบลวกวาตลาดทวไป จงมเศรษฐทมเงนมาฝากบรษทของแมดอฟ
ใหลงทนมากมาย แตปรากฏวาเอาเขาจรงสงทแมดอฟทาเปนเพยงการหลอกลวงนาเงนคนเหลานนมาลงใน
แชรลกโซยกษ (fraud in a giant Ponzi scheme) เทานนเองโดยไมเคยลงทนซอหลกทรพยใด ๆ จรง ๆ
เลยแลวตวเองกบครอบครวกใชเงนลกคาเสพสขสาราญหรหราฟมเฟอย
70
เรยบเรยงจากขอมลในเวบไซตสวนตวของ นค ลสน เองท “Biography”, Nick Leeson, accessed 29 May 2010, www.nickleeson.com/index.html.
71 Gérard Davet, “Jérôme Kerviel, mauvais joueur”, Le Monde, created 14 February 2009, www.
lemonde.fr/web/imprimer_element/0,40‐0@2‐1101386,50‐1155424,0.html.
49
จนกระทงเมอเกดวกฤตซบไพรมและภาวะบบรดตวทางสนเชอขนานใหญในป ค.ศ. ๒๐๐๘ ก
เหลอวสยทแมดอฟจะหมนเงนทนอกตอไปและเอยปากสารภาพออกมาเองเมอเดอนธนวาคม ค.ศ. ๒๐๐๘
เรองจงแดงขน ปรากฏวามเงนขาดหายและกาไรปนแตงในบญชลกคาของแมดอฟรวมกนถงราว ๖๕,๐๐๐
ลานดอลลารสหรฐฯ ลกคาเหลานกระจายออกไปทวโลกทงในอเมรกา, องกฤษ, สวตเซอรแลนด, อตาล,
สเปน, ฝรงเศส, ญปน, เกาหลใต เปนตน จากยอดตวเลขและวงกวางไพศาลของความเสยหาย นบวาแมดอฟ
เปน “นกคานอกคอกผยงใหญทสดตลอดกาล” อยางแทจรง
ในทสด เมอวนท ๒๙ มถนายน ค.ศ. ๒๐๐๙ แมดอฟถกศาลชนตนอเมรกนตดสนจาคก ๑๕๐ ปฐาน
ฉอโกงและฟอกเงน และยงถกยดทรพยสวนตวและครอบครวมาเฉลยใชเจาหนทงหลายดวย 72
CDSs กบ AIG
สาหรบตราสารอนพนธทรายกาจและมบทบาทสาคญในการกอใหเกดเศรษฐกจโลกถดถอยใหญ
ครงนคอ Credit Default Swaps (CDSs) หรอสญญาสวอปความเสยงในการผดนดชาระหน หมายถงตรา
สารอนพนธหรอสญญาทคาประกนแกผซอวาจะไดรบเงนชดเชยจากผขายประกนตามราคาพารหรอราคาท
ตราไวของหนกในกรณผออกหนกผดนดชาระดอกเบยหรอผดนดไถถอนหนก 73 CDSs เรมใชกนตอนตน
ครสตทศวรรษท ๑๙๙๐ และแพรหลายลกลามไปทวแวดวงธรกจการเงนการธนาคารชวงครสตทศวรรษท
๒๐๐๐ 74
ความแตกตางสาคญระหวาง CDSs กบสญญาประกนของบรษทประกนภยทวไปอยตรงบรษท
ประกนภยถกกากบควบคมโดยรฐบาลใหมเงนสารองทกาหนด, อยใตขอจากดทางกฎหมายตาง ๆ, และถก
เจาหนาทเขาตรวจสอบบญชเปนประจาเพอใหมนใจวาบรษทมเงนพอจายคาสนไหมทดแทนทอาจถกผเอา
ประกนเรยกรองได ทวา CDSs มลกษณะเปนธรกรรมในตลาดตอรอง (Over‐the‐counter) คอมผซอกบ
ผขายสองฝายตอรองตกลงทาสญญากนเองเหมอนการพนนเสยงแทงสวนบคคล ไมใชตลาดเปด ไมมราคา
มาตรฐาน ทผานมาจงไมอยใตการกากบควบคมของรฐ นนหมายความวาไมมการกากบควบคมตรวจสอบ
โดยอสระจากบคคลหรอหนวยงานภายนอกวาผขาย CDSs มสนทรพยเงนทนในบญชเพยงพอทจะชดเชยผ
72 ประมวลโดยตรวจสอบประกอบกบรายงานขาวตามสอมวลชนตาง ๆ จาก “Bernard Madoff”, Wikipedia, accessed
29 May 2010, en.wikipedia.org/wiki/Bernard_Madoff. ดสารคดทลาดบเรองราวประวตและพฤตกรรมของเบอรนารด แมดอฟไดชดเจนเปนระบบท “The Madoff Affair”, PBS – Frontline, created 12 May 2009, www.pbs.org/wgbh/pages/ frontline/madoff/.
73 “Credit Default Swap (CDS)”, Investopedia, accessed 30 May 2020, www.investopedia.com/terms/
c/creditdefaultswap.asp. 74
Phillips, Bad Money, p. 35.
50
ซอ CDSs ครอบคลมครบถวนหรอไมในกรณผออกหนกเกดผดนดชาระดอกเบยหรอผดนดไถถอนหนก
พรอม ๆ กนขนมาจานวนมาก 75 ซงกคอสงทไดเกดขนในชวงวกฤตซบไพรมเปนตนมานนเอง
แมเดมท CDSs จะมเปาหมายเพอจดการความเสยงของผซอในการลงทนซอหนกของบรษทตาง ๆ
โดยซอการคมครองประกนเผอไวในกรณบรษทประสบปญหากจการเสอมทรดจนบดพลวผดนดชาระดอก
ผลตอบแทนแกหนก อนเปนการชวยกระจายความเสยงในหนทผซอไดไปลงทนซอมา 76 แตแลวมนกคอย
กลายสภาพเปนการพนนเกงกาไรลวน ๆ กลาวคอผซอ CDSs จานวนมากขนเรอย ๆ ไมไดลงทนซอหรอถอ
ครองหนกจรง แตคาดเกงฐานะกจการของบรษทหนง ๆ วาจะดขนหรอแยลง แลวซอ CDSs ในลกษณะแทง
สงหรอแทงตาวาบรษทจะสามารถชาระดอกผลแกหนกทตนออกหรอไม? ราคาหนบรษทจะตกหรอไม
อยางไร?
เหลานสงผลใหตลาด CDSs ขยายเตบใหญหลายเทาตวในเวลาอนรวดเรวยงกวาตลาดการเงนอน ๆ
จากมลคาประมาณ ๙ แสนลานดอลลารสหรฐฯในป ค.ศ. ๒๐๐๐ เปนกวา ๔๕.๕ ลานลานดอลลาร
สหรฐฯในป ค.ศ. ๒๐๐๗ คดเปน
-ราว ๒ เทาของขนาดตลาดหนอเมรกนทงหมด (ท ๒๑.๙ ลานลานดอลลารสหรฐฯ)
-กวา ๓ เทาของผลตภณฑมวลรวมประชาชาตสหรฐฯ (ท ๑๔.๕๕ ลานลานดอลลารสหรฐฯ)
-กวา ๖ เทาของตลาดหลกทรพยสนเชอจานองบานอเมรกน (ท ๗.๑ ลานลานดอลลารสหรฐฯ) และ
-กวา ๑๐ เทาของตลาดพนธบตรสหรฐฯ (ท ๔.๔ ลานลานดอลลารสหรฐฯ) ในปเดยวกน 77
ดงเหนไดจากแผนภมดานลางน: ‐
75 Ellen Brown, “Credit Default Swaps: Evolving Financial Meltdown and Derivative Disaster Du Jour”,
Global Research, created 11 April 2008, www.globalresearch.ca/index.php?context=va&aid=8634; และ ฝายวจยและพฒนา ศนยซอขายตราสารหนไทย, “เกรดความร: ตราสารหนและการซอขายแบบ OTC”, ThaiBMA, accessed 30 May 2010, www.thaibma.or.th/bond_tutor/pdf/OTC.pdf.
76 สายชล ลสวสด, “Credit Default Swap”, ThaiBMA, accessed 30 May 2010, www.thaibma.or.th/Doc/
research/article/CDS.pdf. 77
ขอมลเกยวกบ CDSs สวนนและดานลางเรยบเรยงจาก Gretchen Morgenson, “Arcane Market Is Next to Face Big Credit Test”, The New York Times, accessed 30 May 2010, www.nytimes.com/2008/02/17/business/ 17swap.html.
(อางจากhtml)
บรษทผข
แบบควบ
เหมอนก
มาจายตา
ไปไดเรอ
สนคามร
D, E, ฯล
๓๑) แผนภมตลาดหลกทร
www.nytim
ในสภาพทตล
ขายประกนมอ
บขนาน เชน:
-สมมตบรษท-เสรจแลวบรกน เพอเปนกา
-ถาเกดกจกาามสญญาประ-ขณะเดยวกนอย ๆ ไมมทส ยงกวานน พอ
ราคาขนมา ใค
ลฯ เรยกคนกล
ดงแผนภมดา
ตลาดประกนรพยสนเชอจา
mes.com/im
ลาด CDSs ไม
อยจรงไปมาก
‐
ท A ขาย CDSรษท A เองกไารประกนเผอร XXX ทรดขะกน CDSs ทตนบรษท Y กอสนสด ฯลฯลฯ
อกจการบรษท
ครๆ กอยากซ
ลมหลงนวาคส
านลางไดสรป
นความเสยงในานองบาน, แล
magepages/
มมการกากบค
ก นอกจากนย
Ss ใหนาย B ผปซอ CDSs จอเหนยวไว นมาจรง ๆ บตนไดขายใหแอาจทาเหมอนฯลฯ
ท XXX เรมทา
อไวทากาไร
สญญา หรอ c
ปจดสาคญเดน
51
นการผดนดชละตลาดพนธ
/2008/02/17/b
ควบคม นกลง
ยงมพฤตกรรม
ผคาดเกงวากจจากบรษท Y อ
บรษท A กจะไแกนาย B บรษท A คอไ
าทาทรด CDS
นาย B สามาร
counterpart
น ๆ ของธรกร
าระหนอเมรกบตร จากป ค
business/20
งทนจงเลนกน
มการลงทนท
จการ XXX จะอกตอหนง โด
ไดเอา CDSs ข
ไปซอ CDSs
Ss ของนาย B
รถเอา CDSs ด
ties
รรม CDSs ไว
กนเปรยบเทยค.ศ. ๒๐๐๐ –
0080217_SW
นมอเตบเกนต
เรยกวา Nett
ทรดและผดนดยคาดเกงวาก
ของตนไปขน
จากบรษท Z
ทซอจากบรษ
ดงกลาวไปปล
วดงน: ‐
ยบกบขนาดต ๒๐๐๗
WAP_2_GRA
ตว เกนทนเรอ
ting คอซอขา
นดชาระดอกผกจการ XXX จ
นเงนจากบรษ
อกตอหนงส
ษท A กจะกล
ลอยขายตอให
ลาดหน,
PHIC.
อนหนท
าย CDSs
ผลหนก จะทรด
ท Y เอา
บเนอง
ลายเปน
ห นาย C,
(อางจากhtml)
เรองคสญ
ทอดตอก
ออกหนก
ลมระเนน
เปนแคบ
จากอนด
Financia
ตราสารอ
ลารสหร
ดอลลาร
๒๐๐๘ (
ใหญ ๆ ข
๓๒) แผนภม
www.nytim
ความทตลาด
ญญาเหลาน ไ
กทอดบาง ลก
กทเปนเปาหม
นระนาดตาม
กรณบรรษท
American In
บรษทประกนภ
ดบความนาเชอ
al Products
อนพนธ CDS
พอวกฤตซบ
ฐฯ ในจานวน
สหรฐฯ สภาพ
(เฉพาะไตรมา
ของ AIG ทยอ
มการทาสญญ
mes.com/im
ด CDSs เปนต
ไมมผใดรแนว
กษณะทกระจ
มายถกเกงแตแ
กนเปนทวแถ
AIG
nternationa
ภยอนแขงแก
อถอ AAA ขอ
Corporatio
Ss อนเราใจโต
ไพรมปะท A
นนเปนหนทร
พเชนนทาให
าสท ๔ ของป
อยเสอมทรดห
ญาประกนควา
magepages/
ลาดตอรอง (O
วาใครตอใคร
ายกวาง แตมด
แรกเกดลมละ
ถวเหมอนโดม
al Group (AI
กรงมนคงเพรา
องตนในชวงฟ
on (AIGFP) ใ
ตไวกาไรสง
AIG พบวาตวเอ
รบประกนซง
AIG ขาดทน
ปนนขาดทนถ
หรอลมละลาย
52
ามเสยงในการ
/2008/02/17/b
Over‐the‐co
บรษทไหนเป
ดทบลกลบเห
ะลาย เรองแด
มโนส จนพงท
IG) ซงเปนบร
าะบรหารรอบ
ฟองสบการเค
ในกรงลอนดอ
องแบกภาระป
งถกกระทบจา
นมหาศาลถง ๙
ถง ๖๑,๗๐๐ ล
ยไมหยดในป
รผดนดชาระห
business/20
ounter) ไมไ
ปน counterp
หมอนมะเรงล
ดงขนมา กสาย
ทลายไปทงระ
รรษทแมของ
บคอบรดกมด
คหะอเมรกน อ
อน ประเทศอ
ประกน CDS
ากตลาดบานอ
๙๙,๓๐๐ ลาน
ลานดอลลารส
ป ค.ศ. ๒๐๐๘
หนหรอ Cred
0080217_SW
ไดเปดเผย จงข
parties ตอกน
กลามของ CD
ยเกนแก เพรา
ะบบ เชน กรณ
AIA Thailan
ดเชนทผานมา
อาศยสาขาขอ
งกฤษ โจนเข
s มลคารวม ๕
อเมรกนตกตา
นดอลลารสหร
สหรฐฯ) ในสภ
ไมวา Lehm
dit Default S
WAP_1_GRA
ขาดขอมลสาธ
นนงนงนวเน
DSs ทาใหพอ
าะบรษทตาง ๆ
ณบรรษท AIG
nd ไมพงพอใ
า จงฉวยใชปร
องบรษทยอย
ขาสธรกจขาย
๕๑๓,๐๐๐ ลา
าอย ๗๘,๐๐๐
รฐฯ ตลอดป
ภาพทคสญญ
man Brother
Swap
PHIC.
ธารณะ
นยไปก
อบรษทผ
ๆ ทยอย
G เปนตน
ใจทจะ
ระโยชน
AIG
ประกน
านดอล
๐ ลาน
ค.ศ.
ญา CDSs
s,
Fannie
ความหม
(อางจาก
AIG โดย
นกวเครา
อเมรกนไ
ตอนตนเ
งานวจยช
ค.ศ. ๒๐
บาทป ค
ผลจากก
นนเอง ด
created 2a House o28noceraMonde, c0.html.
Mae, Fredd
มายของ AIG ก
๓๓) แผนภม
www.nytim
สดทายเมอวน
ยซอหนของบ
าะหคาดวากว
ไปทงสนถง ๒
สาหรบผลกร
เกยวกบผลผล
ชนน) แลว กม
๐๙ วาประเท
.ศ. ๑๙๙๗ โด
ารปรบปรงโค
ดงตารางขางล
78
Gretchen 27 Septemberof Cards”, Thea.html; Sylvaincreated 3 Mar
die Mac, etc
กจะพลอยลาก
มลาดบความล
mes.com/im
นท ๑๖ กนยา
บรรษท ๗๙.๙
วาบรษท AIG
๒๕๐,๐๐๐ ล
ระทบของเศร
ลตเศรษฐกจก
มการประเมน
ศไทยอยในฐ
ดยเฉพาะในด
ครงสรางการ
ลางน: ‐
Morgenson, “r 2008, www.ne New York Tin Cypel, “Comrch 2009, www
c. AIG เองจงท
กโดมโนสบร
ลมจมของกจก
magepages/
ายน ค.ศ. ๒๐
% ในราคา ๘
จะกลบมามน
านดอลลารส
รษฐกจโลกถด
กบการสงออก
นของคณกอบ
ฐานะทดทจะร
านฐานะการเ
เงนครงใหญ
“Behind Insurenytimes.com/mes, created
mment l'assurew.lemonde.fr
53
ทาทาจะลมละ
รษทการเงนต
การ AIG
/2008/09/27/b
๐๘ รฐบาลแล
๘.๕ หมนลาน
นคงได คงจะ
สหรฐฯ78
ดถอยครงใหญ
กไทยหดตวล
บศกด ภตระก
รบผลกระทบ
เงนของประเท
ของภาครฐแล
er’s Crisis, Blin/2008/09/28/7 Februay 20eur AIG a perdr/web/imprim
ะลายตามไปด
ตวอนลมทงระ
business/20
ละธนาคารกล
นดอลลารสหร
กนเงนโอบอ
ญตอประเทศไ
ง คนตกงานเ
ล ผบรหารสถ
บครงนเมอเปร
ทศทงภาครฐ
ละภาคเอกชน
nd Eye to a Webusiness/28m09, www.nytidu plus que tomer_element/0
ดวยและถา A
ะบบ
0080928_ME
ลางสหรฐฯจง
รฐฯในลกษณ
มอดหนนขอ
ไทย นอกเหน
พมขน (ทหน
ถาบนวจยเพอ
รยบเทยบกบเ
และภาคเอกช
นไทยหลงวกฤ
eb of Risk”, Thmelt.html; Joe mes.com/200utes les banqu0,40‐0@2‐110
AIG ลม CDSs
ELT_GRAPH
งเขากอบกบร
ณะเขาครอบงา
องภาครฐจากภ
นอจากทกลาว
นา ๗, ๑๑ – ๑๔
อตลาดทน เม
เมอครงวกฤต
ชน ซงสวนห
ฤตป ค.ศ. ๑๙
he New York TNocera, “Prop09/02/28/busues d'affaires01386,50‐116
ทหมด
IC.html)
รรษท
ากจการ
ภาษชาว
วไว
๔ ของ
อตนป
ตคาเงน
นงเปน
๙๙๗
Times, pping Up iness/ ”, Le 62472,
(อางจากcreated
09-pres
บางแหง
ประเทศข
เพราะมก
กรงไทย
ประเทศใ
อเมรกนต
ของหนธ
ไดรบผล
18 April 2
๓๔) ตารางเปพ.ศ. ๒๕๕๑
กอบศกด ภตd January 20
entation?fr
อยางไรกตาม
กลาวคอ นาย
ของบรษท Fi
กจะอาศยตลา
, ธนาคารกรง
ในไตรมาสแร
ตอธนาคารท
ธนาคาร 79
นอกจากน ผ
ลกระทบจากว
79
Parista Yu2008, www.ba
ปรยบเทยบฐา (ค.ศ. ๑๙๙๗
ตระกล, “วกฤ009, www.srom=ss_em
ม ปรากฏรายง
ย James Mc
itch Ratings
าดในประเทศ
งเทพ, และธน
รกของป ค.ศ
ง ๓ แหงคงจ
บรหารธนาค
วกฤตซบไพร
thamanop, “Langkokpost.co
านะการเงนก๗ กบ ค.ศ. ๒๐
ฤตการเงนโลกlideshare.n
bed)
งานขาวเกยวก
cCormack ผอ
s ระบวาถงแม
ศมากกวา แตค
นาคารกรงศรอ
. ๒๐๐๘ กระ
ะจากด เนองจ
ารกรงเทพซง
มอเมรกนใน
Local banks mom.
54
ารคลงของภา๐๐๘)
ก: ทมาและผet/sarinee/
กบผลกระทบ
อานวยการอา
มธนาคารไทย
คาดวาธนาคาร
อยธยา จะบน
ะนนกตาม ผล
จากมลคาของ
งเปนธนาคาร
วงเงนประมา
mostly safe from
าครฐและภาค
ผลกระทบตอป/global‐crisi
บของวกฤตซบ
าวโสและหวห
ยสวนใหญมส
รพาณชยของ
นทกขาดทนจา
ลกระทบของต
งสวนทเสยงต
พาณชยใหญ
าณ ๕,๒๕๐ ล
m sub‐prime t
คเอกชนไทยป
ประเทศไทย”s‐and‐impa
บไพรมตอธน
หนาฝายจดอน
สวนทเสยงตอ
ไทย ๓ แหง ไ
ากการลงทนใ
ตลาดเงนกจาน
ตอซดโอทงห
ทสดของไทย
ลานบาท ดงน
troubles”, Ban
ป พ.ศ. ๒๕๔
”, slideshareact‐on‐thaila
นาคารพาณชย
นดบความนา
อตลาดสนเชอ
ไดแก ธนาคา
ในตราสารซด
นองบานซบไ
หมดรวมกนไม
ยเปดเผยวาธน
น: ‐
ngkok Post, ac
๐ กบ
e.net,
and‐jan‐
ยของไทย
เชอถอ
อโลกนอย
าร
ดโอนอก
ไพรม
มถง ๖%
นาคาร
ccessed
55
นายชาตศร โสภณพนช กรรมการผจดการใหญ ธนาคารกรงเทพ จากด (มหาชน) เปดเผยวา ฐานะของธนาคารมความแขงแกรง ปจจบนมเงนกองทนตอสนทรพยเสยง (บไอเอส) สงถง ๑๔.๕% ถอวาสงมากหากเทยบกบธนาคารขนาดใหญดวยกน สาหรบการลงทนในตราสารหนซดโอนนธนาคารไดลงทนประมาณ ๕๐ ลานเหรยญสหรฐฯ หรอประมาณ ๑,๗๕๐ ลานบาท ธนาคารไดเรมตงสารองหนตงแตปลายป ๕๐ และตงสารองเกอบเตมวงเงนเมอตนป ๕๑ ทผานมา สวนการลงทนตราสารหนของบรษทเลหแมนบราเธอรสนนธนาคารไดลงทนในวงเงน ๓,๕๐๐ ลานบาท ไดมการตงสารองตงแตตนป และสารองเตมวงเงนเมอเดอน ก.ย.ทผานมา..... 80
80
ไทยรฐ, ๒๗ พ.ย. ๒๕๕๑.
56
ภาค ๒ ระเบยบการเงนโลกเบรตตน วดสหลงสงครามโลกครงทสอง
วกฤตการเงนโลก-วกฤตทนนยมตลาดเสร
“บทเรยนยนนานบทหนงของภาวะเศรษฐกจตกตาครงใหญ (ค.ศ. ๑๙๒๙ – ๔๑ – ผแปล) กคอลทธคมครองการคาโลกเปนหนทางสความพนาศทางเศรษฐกจของโลก เราจงไมยอมรบลทธคมครองการคาในครสตศตวรรษท ๒๑ ชาตของเราทงหลายจกตองธารงความเชอมนในพลงของตลาดเสร จรงอยระบบตลาดเสรไมสมบรณแบบ มนอาจมการทาอะไรเกนเลยและฉวยใชไปในทางมชอบได แตกระนนมนกสาคญยงทชาตตาง ๆ ตองตอตานทดทานแรงเยายวนทจะปรบแกจนเกนเหตโดยยดเยยดการกากบควบคมทอาจไปกดทบการรเรมสงใหมและบบคนการเตบโตจนหมดไป ทายทสดทนนยมจะไดรบการพสจนวาถกตองและยคใหมแหงความเจรญรงเรองกจะมาถง”
ประธานาธบดจอรจ ดบเบลย บช ผลก81 คาปราศรยประชมสดยอด APEC ทเปร, ๒๒ พ.ย. ค.ศ. ๒๐๐๘
“ผมยอมรบวาสหรฐอเมรกาไดวางนโยบายการเงนผดพลาดมหนตและธนาคารกลางสหรฐฯไดบบบงคบชาวอเมรกนใหเขารวมงานอภมหาบรโภคสดเหวยงอยางไมบนยะบนยง”
Stephen Roach ประธาน Morgan Stanley Asia82
ทประชม World Economic Forum เมองเทยนจน, ๒๗ ก.ย. ค.ศ. ๒๐๐๘
“เรากาลงอยใจกลางคลนสนะมสนเชอทรอยปมหน ธนาคารกลางและรฐบาลตาง ๆ ถกเรยกรองใหจาตองดาเนนมาตรการทไมเคยทามากอน.....ผมไดพบขอบกพรอง (ในอดมการณเศรษฐกจตลาดแขงขนเสรของผม) ผมไมรวามนสาคญหรอถาวรแคไหน แตผมกลดกลมใจเพราะความจรงขอนนมาก.....คณพบวาทรรศนะตอโลกของคณ อดมการณของคณ ไมถกตอง – มนไมทางาน...นนแหละครบเปนเหตผลทผมชอคเพราะผมไดดาเนนงานเรอยมาตลอด ๔๐ ปหรอกวานนดวยหลกฐาน รองรบมากพอควรวามนทางานไดดยง สาหรบพวกเราทคาดหมายวาความเหนแกประโยชนสวนตนของสถาบนปลอยสนเชอจะเปนตวปกปองมลคาหนของผถอหน – โดยเฉพาะอยางยงคอตวผมเองนน – เราลวนตกอยในภาวะชอคและเหลอเชอ...ผมผดพลาดไปททกทกวาผลประโยชนสวนตว
81
Patrick J. McDonnell, “Bush promotes free trade at Asia‐Pacific summit in Peru”, Boston.com, created 23 November 2008, www.boston.com/news/world/asia/articles/2008/11/23/bush_promotes_free_ trade_at_asia_pacific_summit_in_peru/.
82 Martine Bulard, “Financial realities after the dollar”, Le Monde diplomatique (English edition),
(November 2008), p. 1, 4 – 5.
57
ของธนาคารและสถาบนอน ๆ นนแหละจะทาใหพวกเขามสมรรถภาพดทสดในการปกปองผถอหนของพวกเขาเอง”
Alan Greenspan อดตประธานธนาคารกลางสหรฐฯ ค.ศ. ๑๙๘๗ – ๒๐๐๖83 คาใหการตอสภาคองเกรสเกยวกบบทบาทของเจาหนาทกากบดแลของรฐบาล
ในวกฤตการเงนปจจบน, ๒๓ ต.ค. ๒๐๐๘
“ความคดบางอยางเกยวกบโลกาภวตนสนสดลงพรอมกบอวสานของทนนยมการเงนซงไดยดเยยดตรรกะของมนใหกบเศรษฐกจทงหมดและมสวนทาใหเศรษฐกจผดเพยนไป ความคดทวามหทธา- นภาพของตลาดจกตองไมถกขดฝนดวยกฎระเบยบหรอการแทรกแซงทางการเมองใด ๆ เปนความ คดทบา ความคดทวาตลาดถกตองเสมอกเปนความคดทบา.....วกฤตทเปนจรงควรตองกระตนเราใหวางรากฐานทนนยมเสยใหมบนจรยธรรมของความมานะพยายามและการทางาน ใหแสวงหาสมดลใหมระหวางเสรภาพกบกฎระเบยบ ระหวางความรบผดชอบรวมหมกบความรบผดชอบของปจเจกบคคล จะตองสรางสมดลใหมระหวางรฐกบตลาดขนมา เพอทวาทกหนแหงในโลก อานาจสาธารณะจะมพนธะผกมดใหเขาแทรกแซงเพอกอบกระบบธนาคารไวจากความลมสลาย การปลอยให (ภาคเอกชน) กากบดแลตวเองในอนทจะกากบดแลปญหาทงหมดมนเอวงลงแลว หลก- การทวาใครใครทาอะไรกทามนเอวงลงแลว ตลาดทถกตองเสมอไปกเอวงลงแลวเชนกน”
นโกลาส ซารโคซ ประธานาธบดฝรงเศส 84 คาปราศรยตอทประชมผนาธรกจฝรงเศสทเมองตลอง, ๒๓ ก.ย. พ.ศ. ๒๐๐๘
“เมอเราเหนเจาหนาทกากบควบคมสหรฐฯลดเงนดาวนบานเหลอศนย หรอสรางสงทเรยกวาหนจานองบานกลบตาลปตรขนมา เรากราพงกบตวเองวานนมนชางนาหวเราะเยาะเสยนกระไร ภาระหนอเมรกนไดขนไปถงระดบทอนตรายและรบไมไหวแลว เศรษฐกจจรงของทงโลกจะตองประสบผลกระทบมหาศาล แลวมนจะไปถงจดไหนกน? นนคงจะขนอยกบสมดลระหวาง “อาหารแดกดวน” กบ “การเคยวตนจนเปอย” แบบจน หน ๗ แสนลานดอลลารนนมนเปนการทาอะไรแบบรวด เรวเหมอน “อาหารแดกดวน” แตไมแนวามนจะดสาหรบกระเพาะของคณเสมอไปหรอกนะ
83
Alan Greenspan, “Testimony of Dr. Alan Greenspan, Committee of Government Oversight and Reform, October 23, 2008”, Clips & Comment, accessed 20 June 2010, clipsandcomment.com/wp‐content/ uploads/2008/10/greenspan‐testimony‐20081023.pdf; “Greenspan Admits 'Flaw' to Congress, Predicts More Economic Problems”, PBS Newshour, created 23 October 2008, www.pbs.org/newshour/bb/business/july‐dec08/crisishearing_10‐23.html; และ อางใน Mason, Meltdown, pp. 118 – 19.
84 Nicolas Sarkozy, “Discours de Toulon – Texte intégral”, [email protected], created 25
September 2008, www.sarkozynicolas.com/nicolas‐sarkozy‐discours‐de‐toulon‐texte‐integral/.
58
ทายทสดแลว เราไดเขาใจวาหลายตอหลายอยางทเราเรยนรจากอาจารย (ทนนยม) ของเราแตกอนนนมนผด บางทประสบการณของเรากอาจประยกตใชไดในประเทศพฒนาแลวอน ๆ เหมอนกน”
หลวหมงกง ประธานคณะกรรมาธการกากบควบคมกจการธนาคารจน85 ทประชม World Economic Forum เมองเทยนจน, ๒๗ ก.ย. ๒๐๐๘
“กาไรของทนการเงนตงอยบนการเปนหนเปนสนและการสรางหนอยางไรขดจากดทงในระดบบรษท, ครวเรอนและรฐบาล จนหนเตบโตดวยความเรวสงกวาผลตภณฑมวลรวมประชาชาตหรอการคาของทงโลกรวมกน ในสภาพเชนน จะไปคาดหวงใหบรรลเสถยรภาพของระเบยบการเงนระหวางประเทศหรอประสทธภาพของระบบนไดอยางไร? การจดระเบยบการเงนระหวางประเทศใหมจะไปกนไดกบบรรดากลมผลประโยชนผมสวนไดเสยและการเปดเศรษฐกจเสรสดลมทมประตละหรอ?”
เฟรเดอรค แคลรมองต 86 นกวเคราะหการเงนการตลาดระหวางประเทศชาวแคนาดาสงกด UNCTAD, ค.ศ. ๑๙๙๔
นบแตหลงสงครามโลกครงทสองมา ระบบการเงนโลกอยภายใตการจดระเบยบตาง ๆ กนมา ๓
แบบจนถงปจจบน ดงตารางขางลางน: ‐
๓๕) ระเบยบการเงนโลกหลงสงครามโลกครงทสองเปนตนมา ๓ แบบ
ชวงเวลา ระเบยบการเงน ฉนทมตรองรบ ๑๙๔๕ – ๗๕
สหรฐฯเลกใชมาตรฐานทองคาป ๑๙๗๑ ระเบยบการเงนเบรตตน วดส ฉนทมตเคนเชยน
๑๙๗๕ – ๒๐๐๘ วกฤตเศรษฐกจโลกถดถอยครงใหญป ๒๐๐๘
ระเบยบการเงนโลกาภวตน/เสรนยมใหม ฉนทมตวอชงตน
๒๐๐๘ – ? ระเบยบการเงนเบรตตน วดส ๒? ฉนทมต?
ผวจยขอเรมอธบายจากระเบยบการเงนเบรตตน วดส (ค.ศ. ๑๙๔๕ – ๗๕) ซงตงอยบนฐานฉนทมต
เคนเชยน (Keynesian consensus) เปนอนดบแรก
85
“Quand Pékin donne des leçons de capitalisme à l’Amérique”, Les Echos, created 29 September
2008, www.cawa.fr/IMG/pdf/4777977.pdf. 86
Frédéric F. Clairmont, “Cinquante ans après, la faillite du système de Bretton Woods”, Archives 1973 – 2008: Le Monde diplomatique [CD‐ROM] (Paris: Le Monde diplomatique, 2009).
59
ฉนทมตเคนเชยน
ลอรด จอหน เมยนารด เคนส (Lord John Maynard Keynes – ค.ศ. ๑๘๘๓ – ๑๙๔๖) ชาวองกฤษ
ไดรบยกยองจากวงการเศรษฐศาสตรบางสวนวาเปนนกเศรษฐศาสตรผยงใหญทสดแหงครสตศตวรรษท
๒๐ 87 ประสบการณฐานคดของเขาไดแกภาวะเศรษฐกจตกตาใหญทวโลกระหวางป ค.ศ. ๑๙๒๙ – ๔๑,
ความทกขยากขดแยงวนวายทางสงคมและการเมองทตามมา, การขนเถลงอานาจเผดจการเบดเสรจของ
ขบวนการนาซ-ฟาสซสตในเยอรมนและอตาล, อานาจมหาศาลของบรรษทเอกชน, สงครามระหวาง
ประเทศทางเศรษฐกจการคา, และสงครามโลกครงทสอง
เคนสคดคานการปลอยใหทาเศรษฐกจโดยเสร (laissez‐faire) เหนวารฐชาตเปนหนวยการเมอง
สงสด ตองไมขนตอพลงเศรษฐกจเหนอการควบคม โดยเฉพาะนโยบายการเงนตองอยใตอานาจอธปไตย
ของรฐชาต เขาสนบสนนแนวทาง Embedded Liberalism หรอ New Liberalism หรอ Social
Liberalism (เสรนยมแบบฝงตวหรอเสรนยมใหมหรอเสรนยมสงคม) กลาวคอถอวาตลาดเสรโดยตวมนเอง
มปญหา อาจกอวกฤตเศรษฐกจการเงนจากการเกงกาไร รฐตองมบทบาทแทรกแซงกากบควบคม ใชจาย
งบประมาณขาดดลไปกระตนอปสงคมวลรวม สงเสรมการจางงาน เพอใหทนนยมอยรอด ผคนมงานทาและ
สวสดการตามสมควร นนหมายความวาตลาดยงคงมบทบาทจดสรรทรพยากรเศรษฐกจมากโข แตจากด
ขอบเขตของมนไวโดยใหกระบวนการการเมองกาหนด 88
เกยวกบเรองน เคนสเคยอธบายจดยนตวเองไวในบทความชอ “ผมเปนเสรนยมหรอเปลา?” (Am I
a Liberal?, ค.ศ. ๑๙๒๕) วา: ‐
87
ตามผลการลงคะแนนของวงสมมนานกเศรษฐศาสตรราว ๑๕๐ คนในการประชมประจาปของ American Economic
Association ทมหานครนวยอรกในเดอนสงหาคม ค.ศ. ๑๙๙๙ และการลงคะแนนของสมาชกวารสารออนไลน post‐autistic economics review จานวน ๑,๒๔๙ คนในป ค.ศ. ๒๐๐๖ ด Mark Skousen, “Who Is the Greatest Economist of the 20th Century?”, Forecasts & Strategies, created 1 September 1999, www.markskousen.com/article.php?id=1135; และ “Results of the post‐autistic economics review’s Greatest Twentieth‐Century Economists Poll”, post‐autistic economics review, 36 (24 February 2006), www.paecon.net/PAEReview/issue36/greatest20thcentury economists.htm.
อนง เนอหาสวนนเรยบเรยงจาก Robert Skidelsky, Keynes (Oxford: Oxford University Press, 1996). 88
Robert Wade, “Financial Regime Change?”, New Left Review, II/53 (September/October 2008), 5 – 6; Catherine Audard, “Le « nouveau » liberalisme”, laviedesidees.fr, created 28 April 2009, www. laviedesidees.fr/IMG/pdf/20090428_audard.pdf; และ Stephen D. Tansey, Politics: The Basics (London and New York: Routledge, 2004), pp. 89 – 91. Tansey จาแนกวา Social Liberalism หรอเสรนยมสงคมเปนขนตอนท ๓ ในการพฒนาของแนวคดเสรนยมทางการเมองในโลกตะวนตก
60
“การเปลยนผานจากอนาธปไตยทางเศรษฐกจไปสระบอบทจงใจมงหมายจะควบคมและชนาเหลาพลงทางเศรษฐกจเพอประโยชนแกความยตธรรมและเสถยรภาพทางสงคมนนนบวายากลาบากมหาศาลทงทางเทคนคและการเมองพรอมกนไป อยางไรกตามผมใครเสนอแนะวาภารกจทแทจรงของเสรนยมใหมกคอหาทางแกไขความยากลาบากดงกลาวน” 89
เขายงเขยนจม.ถง Sir Percival Liesching แหงคณะกรรมาธการการคาองกฤษเมอ ค.ศ. ๑๙๔๓ วา:
“ดงททานยอมทราบดอย ในฐานทผมเปนคนขสงสยแกไมหาย ผมจงกลวการหวนกลบไปส laissez‐faire แหงครสตศตวรรษท ๑๙ ซงดเหมอนทานและกระทรวงการตางประเทศสหรฐฯจะหวนหาอาลย
“สวนตวผมเองคดวาอนาคตจะอยในรป ๑) การคาสนคากนในระดบรฐ ๒) การรวมกลมระหวางประเทศเพอผกขาดครอบงาอตสาหกรรมตาง ๆ ทจาเปน ๓) จากดปรมาณสนคาเขาประเภทผลตภณฑอตสาหกรรมทไมจาเปนเอาไว
แตเครองมอในอนาคตดงกลาวเหลานทงหมดทมไวรบใชชวตเศรษฐกจทเปนระบบระเบยบในภายภาคหนานน ทานกลบหาทางจะทาใหมนกลายเปนของนอกกฎหมายเสย.....” 90
ขอตกลงเบรตตน วดสในระเบยบโลกภายใตอเมรกา
การประชมเบรตตน วดส (Bretton Woods Conference) หรอนยหนงการประชมวาดวยเงนตรา
และการเงนแหงสหประชาชาต (the United Nations Monetary and Financial Conference) จดขน
ระหวางวนท ๑ – ๒๒ กรกฎาคม ค.ศ. ๑๙๔๔ ณ ทพกตากอากาศ Bretton Woods ในมลรฐนวแฮมปเชยร
สหรฐอเมรกา มตวแทน ๔๔ ชาตเขารวมประชม ผลการประชมนาไปสขอตกลงใหกอตงกองทนการเงน
ระหวางประเทศ (International Monetary Fund) และธนาคารระหวางประเทศเพอการบรณะและพฒนา
หรอนยหนงธนาคารโลก (International Bank for Reconstruction and Development or World
Bank) ขนในทสด 91
89
John Maynard Keynes, « Suis‐je un libéral ? » อางใน Audard, “Le « nouveau » liberalisme”. 90
อางใน James J. Martin, Revisionist Viewpoints: Essays in a Dissident Historical Tradition (Colorado Springs: Ralph Myles Publisher, Inc., 1971), pp. 198 – 99n**.
91 "Bretton Woods Conference," Microsoft® Encarta® 2009 [DVD] (Redmond, WA: Microsoft
Corporation, 2008).
61
ขอตกลงเบรตตน วดสมเปาหมาย ๒ ประการและวางเสาหลกของระเบยบการเงนโลกไว ๓
ประการ ไดแก: ‐ 92
• ๒ เปาหลก: เปดเสรทางการคา และ กากบควบคมการเงน
• ๓ เสาหลกของระเบยบการเงนโลกเบรตตน วดส
๑) อตราแลกเปลยนเงนตราคงท (fixed exchange rates)
๒) กาหนดใหเงนตราสกลดอลลารสหรฐฯซงหนนโดยทองคา เปนสอซอขายแลกเปลยนและเกบ
รกษามลคากลางของโลก ธนบตรอเมรกนจงมคาเทยบเทาทองคา สามารถแลกเปลยนไดท ๓๕ ดอลลาร
สหรฐฯ ตอทอง ๑ ออนซทวโลก
๓) จากดการเคลอนยายเงนทนขามพรมแดน (closed capital accounts)
ขอดของระเบยบการเงนเบรตตน วดสทสรางขนปรากฏชดในระยะหลงสงครามโลกครงทสอง
ตอมาคอมนชวยสงเสรมการพฒนาและเสถยรภาพของเศรษฐกจโลก โดยระงบยบยงภาวะเสยดลการคา
เรอรงของประเทศตาง ๆ ผานกลไกผลกระทบของการโอนยายทองคาและเงนดอลลารสหรฐฯตอระดบราคา
ในประเทศนน ๆ ทาใหในทสดการคาของประเทศทเกยวของกกลบสภาวะสมดลอก,93 นอกจากนในชวง
หลงสงครามโลกครงทสอง กระแสเงนทนไหลเวยนระหวางประเทศของภาคเอกชนกเลกกวาภาครฐมาก,
ตวแปรเสรมหลก ๆ ทางเศรษฐกจอยในระดบคงทสมาเสมอ ไมวาอตราแลกเปลยนเงนตรา ดชนตลาดหน
อตราดอกเบย ระดบราคา, สงผลใหอตราเตบโตเศรษฐกจของโลกสงและมนคง กลมประเทศกาลงพฒนา
เตบโตคอนขางเรว
ขอยอนกลบไปกลาวถงการเมองเรองอานาจระดบโลกในการประชมเบรตตน วดสเอง ทประชม
ประกอบดวยผแทน ๗๓๐ คนจาก ๔๔ ประเทศ จดขนใตการอานวยการขององคการสหประชาชาต เพอ
92
ขอมลชวงนเรยบเรยงจาก Robert Wade, “Choking the South”, New Left Review, II/38 (March/April 2006), 115 – 27.
93 กลาวโดยคราว ๆ กลไกเศรษฐกจการเงนทสงผลดงกลาวเปนเชนนคอ [รายไดจากสนคาออกไหลเขาประเทศในรปเงนตรา
ตางประเทศ แลกเปนเงนสกลในประเทศหมนเวยนเพมปรมาณขนในระบบเศรษฐกจ กอแนวโนมเงนเฟอของแพงตนทนผลตสนคาเพม สนคาออกแพงขนเมอคดราคาเปนเงนตราสกลตางประเทศ ความสามารถในการแขงขนของสนคาออกลดลง ดลการคาคอยปรบสภาวะสมดลอก]
62
พยายามฟนฟและจดวางระเบยบเงนตราและการเงนโลกขนใหมหลงสงคราม แตในสภาพทเปนจรง การ
ประชมไมเปนประชาธปไตย หากถกครอบงาโดยคณาธปไตยของ ๒ มหาอานาจจกรวรรดนยม ไดแก: ‐94
-สหรฐอเมรกาทกาลงมงคงรงเรองทสดในโลก การผลตแหงชาตของสหรฐฯเพมขนเกอบเทาตว
ระหวางสงครามโลกครงทสอง เมอสนสงคราม สหรฐฯเปนผผลต ๔๕% ของผลผลตทวโลก, มกองทพ
ใหญมหมาถง ๑๒.๓ ลานคนโดยกาลงพล ๗.๖ ลานคนประจาการอยนอกประเทศ, ทงยงมระเบดปรมาณ
-สหราชอาณาจกรทกาลงรวงโรยทรดโทรมจากภยสงครามและจกรวรรดเสอมสลายในทก ๆ ดาน
มหาอานาจทงคตางกมงหวงขยายสวนแบงของตนในตลาดโลก การประชมจงสะทอนเคาโครง
รปลกษณใหมของพลงอานาจเศรษฐกจระดบโลกออกมา ปรากฏวา: ‐
• เอาเขาจรง สหรฐอเมรกาไมไดจะแสวงหาพนธมตรเสมอภาค หากตองการรฐบรวารตางหาก
• สหราชอาณาจกรทดทานสหรฐฯไมอย จงตองสละแนวทางการทตทมงสรางสมดลระหวาง
มหาอานาจซงตนเตรยมมา และหนไปสมยอมรวมมอกบสหรฐฯแทน
ในแงนขอตกลงและระเบยบการเงนเบรตตน วดสจงเปนองคประกอบหนงของ “ระเบยบโลก
ภายใตอเมรกา” (Pax Americana) หลงสงครามโลกครงทสอง ซงมเปาหมายหลกทางยทธศาสตร ๒
ประการ ไดแก: - 95
๑) ทาใหโลกปลอดจากภยลทธคอมมวนสตสาหรบทนนยม
-ปดลอมสหภาพโซเวยต หยดกระแสการปฏวตไมใหแพรขยายพนพรมแดนโซเวยตออกมา
-ขจดรฐโซเวยตใหสญสนไป
๒) ประกนใหอเมรกาเปนมหาอานาจอนดบหนงไรเทยมทานในโลกทนนยม
-ใหองกฤษตองพงพาอเมรกาทางเศรษฐกจ
94
เนอหาสวนนเรยบเรยงจาก Clairmont, “Cinquante ans après, la faillite du système de Bretton Woods”;
และ James Buchan, “When Keynes went to America”, New Statesman, created 6 November 2008, www. newstatesman.com/print/200811060015.
95 Perry Anderson, “Editorial: Force and Consent”, New Left Review, II/17 (September/October 2002),
5 – 30.
63
-ตงกองทหารประจาไวกากบควบคมเยอรมนตะวนตกและญปน
-แบงปนดอกผลจากเศรษฐกจอเมรกนบมสมยสงครามไปใหเหลาพนธมตรและประเทศแพสงคราม
ไดรวมรบประโยชนเพอผกใจภกดไว ไมใหเอนเอยงไปทางคายคอมมวนสต
ในกรอบยทธศาสตรดงกลาวน ระเบยบการเงนเบรตตน วดสจงแสดงบทบาทกาหนดความเปนไป
ของเศรษฐกจนานาประเทศหลงสงครามรวมกบกลมทนการเงนอเมรกน, รบรองและสถาปนาฐานะครอบงา
ทางการเงนของสหรฐฯขนในโลก อนประกอบไปดวยองคประกอบสาคญไดแก: ‐ 96
-ดอลลารสหรฐฯเปนสอกลางเงนตราของโลกแทนปอนดสเตอรลงค (เคนสพยายามเสนอใหใช
เงนตรากลางสกล bancor แทนดอลลาร แตแพแรงกดดนของสหรฐฯ)
-สรางสถาบนโลกาภบาลทางเศรษฐกจ ไดแกธนาคารโลกสาหรบปลอยกระยะยาวเพอการพฒนา,
และ IMF สาหรบปลอยกระยะสนเพอแกวกฤตขาดดลการชาระเงนของประเทศตาง ๆ
-แผนการมารแชล (The Marshall Plan, ค.ศ. ๑๙๔๗ – ตงตามชอรฐมนตรวาการกระทรวงการ
ตางประเทศสหรฐฯสมยนนคอนาย George Catlett Marshall)97 ซงรฐบาลอเมรกาทมเงน ๑๖,๐๐๐ ลาน
ดอลลารสหรฐฯชวยฟนฟพฒนายโรป และแผนการดอดจ (The Dodge Plan, ค.ศ. ๑๙๔๙ – ตงตามชอ
ประธานธนาคารดทรอยต ในสหรฐอเมรกา นาย Joseph Morrell Dodge ผรบเปนเอกอครรฐทตพเศษและ
ทปรกษาโครงการสรางเสถยรภาพเศรษฐกจในญปนหลงสงครามโลกครงทสอง) 98 สาหรบญปน ยงเสรม
บทบาทแขงแกรงของเงนสกลดอลลารสหรฐฯ, ประกนโอกาสของผผลตอเมรกน, และสรางกลม
นกการเมองรนใหมในยโรปและญปนทขนสอานาจโดยอาศยความไดเปรยบจากโครงการชวยเหลอเหลาน
ภายใตระเบยบการเงน Bretton Woods เศรษฐกจทนนยมโลกใตการครอบงาของอเมรกาบมใหญ
หลงสงคราม เหตปจจยสาคญไดแก: อานาจซอมหาศาลทเขตอเมรกาเหนอสะสมไวระหวางสงครามโลก
ครงทสอง, ตลาดใหญโตมโหฬารเพอการฟนฟบรณะนานาประเทศหลงสงครามโลกฯ, การซอหาอาวธกน
96
ประมวลจาก Clairmont, “Cinquante ans après, la faillite du système de Bretton Woods”; และ Martine Bulard, Donald Hounam, trans., “Financial realities after the dollar”, Le Monde diplomatique (English edition), (November 2008), p. 1, 4 – 5.
97 Hugh Wilford, “Should we say thank you?”, London Review of Books, 31: 8 (30 April 2009), 22 – 23.
98 Susan Cockerill & Colin Sparks, “Japan in Crisis”, International Socialism, 72 (September 1996),
pubs.socialistreviewindex.org.uk/isj72/japan.htm.
64
ขนานใหญยคสงครามเยน-ตอตานคอมมวนสต (๒ กนยายน ค.ศ. ๑๙๔๕ – ๒๖ ธนวาคม ค.ศ. ๑๙๙๑)99 ,
สงครามเกาหล (ค.ศ. ๑๙๕๐ – ๑๙๕๓) ซงกระตนเศรษฐกจญปนใหบม, และสงครามอนโดจน (ค.ศ. ๑๙๕๙
– ๑๙๗๕) ซงกระตนเศรษฐกจเกาหลใตและไทยใหบม
แตไมถง ๓๐ ปใหหลง ปลายครสตทศวรรษ ๑๙๖๐ วกฤตกมาเยอน อาศยทดอลลารสหรฐฯเปน
เงนตรากลางสกลหลกของโลก รฐบาลสหรฐฯตงแตสมยประธานาธบดลนดอน บ. จอหนสน (ค.ศ. ๑๙๖๓ –
๑๙๖๙) เปนตนมาจงพมพดอลลารออกใชทาสงครามอนโดจนและสรางสวสดการแกพลเมองในประเทศ
โดยไมคานงวามทองคาสารองไมเพยงพอ สงผลใหเงนเฟอสงและขาดดลงบประมาณหนก Pax
Americana เรมปรราว มาตรฐานอตราแลกเปลยนเงนดอลลารสหรฐฯกบทองคาเรมออนยวบลง คคานานา
ประเทศชกระแวงแคลงใจ เชน ฝรงเศสสมยประธานาธบดเดอโกลลถงแกตดสนใจขนธนบตรดอลลาร
สหรฐฯลงเรอรบขามมหาสมทรแอตแลนตกมาขนฝงขอแลกทองคาจากอเมรกา ขางองกฤษเหนเชนนนกเอา
บางโดยเรยกรองทองคามลคา ๓ พนลานดอลลารสหรฐฯจากฟอรต นอกซ อนเปนคลงเกบทองคาของ
อเมรกา เปนตน100 บรรยากาศขนเคองราวฉานตอนนนถงแกนายวาเลร จสการด เดสแตง รฐมนตร
เศรษฐกจและการเงนฝรงเศส (ค.ศ. ๑๙๖๙ – ๑๙๗๔, ตอมาเขาไดรบเลอกตงเปนประธานาธบดฝรงเศส
ระหวาง ค.ศ. ๑๙๗๔ – ๑๙๘๑) บนอทธรณเมอป ค.ศ. ๑๙๗๑ วา: “สหรฐอเมรกามอภสทธลนเหลอเหนอ
เหตผล โดยเปนมหาอานาจดวยเงนของคนอน” ทวานาย จอหน คอนแนลล รฐมนตรคลงสหรฐฯ (ค.ศ.
99
หากองตามการกาหนดของสหรฐอเมรกาผชนะสงครามเยน ดงปรากฏวา ในมาตราท ๑๐๘๔ ของรฐบญญต National Defense Authorization Act ประจาปงบประมาณ ค.ศ. ๑๙๙๘ สภาคองเกรสสหรฐฯไดมอบหมายใหรฐมนตรกลาโหมสหรฐฯมอานาจมอบ the Cold War Recognition Certificate หรอ “เกยรตบตรสงครามเยน” แกเจาหนาทกองทพและเจาหนาทพลเรอนของรฐบาลกลางสหรฐฯผมคณสมบตครบทไดรบใชประเทศชาตอยางซอสตยและทรงเกยรต ณ เวลาใดเวลาหนงระหวางยคสงครามเยนพรอมทงระบชวงเวลาดงกลาวไว (ด Rod Powers, “Cold War Recognition Certificates”, About.com: US Military, accessed 5
October 2010, usmilitary.about.com/od/ medalsanddecs/a/coldwar.htm; ตวอยางเกยรตบตรทระบชวงเวลายคสงครามเยนไวชดเจน ดไดท “Cold War Recognition Certificate”, Wikipedia, accessed 5 October 2010, en.wikipedia.org/ wiki/Cold_War_Recognition_Certificate)
สาหรบทมาของการกาหนดวนทงสองนนเปนดงนคอ ๒ กนยายน ค.ศ. ๑๙๔๕ เปนวนลงนามสนธสญญายอมจานนของคณะผแทนรฐบาลญปนตอคณะผแทนฝายสมพนธมตรบนเรอรบมสซรในอาวโตเกยว อนเปนการสนสดสงครามโลกครงทสองอยางเปนทางการ, สวน ๒๖ ธนวาคม ค.ศ. ๑๙๙๑ เปนวนทสภาโซเวยตผานมตสดทายของตนทแสดงการยอมรบวาสหภาพโซเวยตสลายตวลงแลว จงถอเปนการสนสดสงครามเยน ด “World War II” & “Union of Soviet Socialist Republics," Microsoft® Encarta® 2009 [DVD] (Redmond, WA: Microsoft Corporation, 2008).
100
ประมวลจาก Clairmont, “Cinquante ans après, la faillite du système de Bretton Woods”; และ Ngaire Woods, “The Dollar and Dominance”, BBC‐Current Affairs, created 23 October 2008, news.bbc.co.uk/nol/…/ 23_10_08.txt.
65
๑๙๗๑ – ๑๙๗๒) กลบกลาวตอบคณะผแทนยโรปทมาบนปญหาคาเงนดอลลารสหรฐฯผนผวนเมอเขา
เดนทางไปเยอนกรงลอนดอนในปเดยวกนวา: “มนเปนเงนตราสกลของอว แตมนเปนปญหาของลอวะ”101
ยามจนตรอกจวนตว ประธานาธบดรชารด นกสน (ค.ศ. ๑๙๖๙ – ๑๙๗๔) จงตดสนใจประกาศระงบ
การรบแลกเปลยนเงนดอลลารสหรฐฯเปนทองคาเมอวนท ๑๕ สงหาคม ค.ศ. ๑๙๗๑ และขนภาษสนคาเขา
เปนพเศษ ตอมาเดอนมนาคม ค.ศ. ๑๙๗๓ รฐบาลสหรฐฯลดคาเงนดอลลารตดกน ๒ ครงและเปลยนใหม
หนไปทดลองใชระบบอตราแลกเปลยนลอยตว (floating exchange rates) อยางสบสนอลหมานแทน
หลงจากโอเปค (OPEC – Organization of Petroleum Exporting Countries) ขนราคานามนพงพรวด ๔
เทาปลายป ค.ศ. ๑๙๗๓ รฐบาลสหรฐฯกตกลงใจยกเลกระเบยบวนยการเงนโลกตามขอตกลง Bretton
Woods ฝายเดยวโดยพลการ ถงแกนายฟามวนดง นายกรฐมนตรเวยดนาม(เหนอ)สมยนน (ดารงตาแหนง
ค.ศ. ๑๙๕๕ – ๑๙๘๗) เมอทราบขาวประธานาธบดนกสนถอนเงนดอลลารสหรฐฯจากมาตรฐานทองคา ก
กลาววา “ความพนาศทางการเงนของอเมรกาเกดจากฝมอประชาชนอนโดจนมากทเดยว”102
ปจจบน เงนดอลลารสหรฐฯยงดารงฐานะเปนสอกลางการคาและเงนตราสารองหลกของโลก กลาว
คอมนถกใชใน ๖๐% ของการคาขามพรมแดน, มนคดเปน ๖๒.๔% ของเงนตราตางประเทศสารองในคลง
ธนาคารกลางนานาชาต (ประมาณ ๒.๗๓ ลานลานดอลลารสหรฐฯ ณ เดอนมนาคม ค.ศ. ๒๐๐๘), มนถกใช
ใน ๖๕% ของธรกรรมในตลาดแลกเปลยนเงนตรา, และมนเปนเงนตราสกลทถกปลอมมากทสดในโลกดวย
มลคาถงราว ๑๐๐ ลานดอลลารสหรฐฯ103
บทบาทของเงนดอลลารสหรฐฯในโลกสะทอนความจรงทวาฐานะเศรษฐกจของสหรฐฯเปน
ประเทศอนดบหนงในโลก (ดจากตวเลขผลตภณฑมวลรวมในประเทศหรอ GDP ทงโดยรวมและตอหว)
รฐบาลสหรฐฯจงเสมอนปราศจากขอจากดเหนยวรงใด ๆ ในการพมพธนบตรใชเอง (ในรป US Treasury
Securities หรอพนธบตรกระทรวงการคลงสหรฐฯแบบตาง ๆ ทรฐบาลสหรฐฯนาออกขายใหนกลงทน
อเมรกนและตางชาตถอครองเพอกนดอกผลอยางมนคง ทงนเพอททางการสหรฐฯจะนาเงนรายไดจากการ
ขายพนธบตรมาจบจายใชสอยเสรมงบประมาณทขาดดล เสมอนหนงกยมเงนจากทวโลกมาใชโดยเสย
ดอกเบยให) อยากผลตดอลลารออกมามากเทาไรกไดตามใจชอบ สามารถปลอยเงนดอลลารออกมาทวมโลก
101
อางจาก Woods, “The Dollar and Dominance”. ขอความภาษาองกฤษท John Connally กลาวคอ “It’s our currency but it’s your problem.”
102 อางจาก Clairmont, “Cinquante ans après, la faillite du système de Bretton Woods”.
103 อางจาก Bulard, “Financial realities after the dollar”, p.4.
66
เพราะถอนตวจากมาตรฐานทองคาแลว ใครจะเอาเงนดอลลารสหรฐฯมาแลกกลบเปนทองคากบทางการ
สหรฐฯไมได การผลตเงนในสหรฐฯจงไมขนกบปรมาณทองคาทธนาคารกลางสหรฐฯถอไวตอไป สหรฐฯ
ยอมไดเปรยบประเทศอน เพราะประเทศอนไมเพยงถอเงนดอลลารเปนเงนตราตางประเทศสารองสวนใหญ
แตเวลาตดตอคาขายกบสหรฐฯกตองใชเงนดอลลารดวย104
ปจจบนสหรฐอเมรกาเปนประเทศลกหนรายใหญทสดของโลก105 โดยขาดดลบญชเดนสะพด
ตดตอกนมา ๒๐ ปแลว เหมอนเซนเชคซอของทไมเคยมคนเอาไปขนเงน จงมอเตบสามารถใชเงนเกนตวได
ตลอดเวลา อาททาสงครามเวยดนาม, สงครามอรก ฯลฯ และยงกหนยมสนชาวโลกตอไปในเงนสกล
ดอลลารไมหยด โดยออกพนธบตรกระทรวงการคลงสหรฐฯรปแบบตาง ๆ มาขาย 106
กลาวเฉพาะหนสาธารณะทสหรฐอเมรกาตดคางตางชาตในรปพนธบตรกระทรวงการคลง ณ เดอน
กรกฎาคม ค.ศ. ๒๐๑๐ มมลคารวม = ๔,๐๖๕.๘ พนลานดอลลารสหรฐฯ โดยมประเทศตาง ๆ ทถอครอง
มากทสดลดหลนไปตามลาดบดงน: - 107
๑) จน ๘๔๖.๗ พนลานดอลลารสหรฐฯ คดเปน ๒๐.๘๒% ของพนธบตรกระทรวงการคลงสหรฐฯทตางชาตถอครองทงหมด
๒) ญปน ๘๒๑ พนลานดอลลารสหรฐฯ คดเปน ๒๐.๑๙% ของทงหมด ๓) สหราชอาณาจกร ๓๗๔.๓ พนลานดอลลารสหรฐฯ คดเปน ๙.๒๐% ของทงหมด ๔) บรรดาประเทศผสงออกนามน ๒๒๓.๘ พนลานดอลลารสหรฐฯ คดเปน ๕.๕๐% ของทงหมด ๕) บราซล ๑๖๒.๒ พนลานดอลลารสหรฐฯ คดเปน ๓.๙๘% ของทงหมด (โปรดดตารางรายละเอยดทงหมดในหนาถดไป) ทงนกระทรวงการคลงสหรฐฯยงดาเนนมาตรการชกนาคาเงนดอลลารสหรฐฯใหแขง/ออนตามแต
ผลประโยชนเฉพาะหนาของตนดวย
104
ประมวลจาก Woods, “The Dollar and Dominance”. 105
ยอดหนตางประเทศสหรฐฯเพมจาก ๒๓๐ พนลานดอลลารสหรฐฯในปค.ศ. ๑๙๗๗ ๓๔๐ พนลานดอลลารในป ๑๙๘๗ ประมาณ ๖๒๐ พนลานดอลลารสหรฐฯสนป ๑๙๙๔ ๑๖,๐๐๐ พนลานดอลลารสนป ๒๐๐๖ อางจาก Frédéric F. Clairmont, “Bretton Woods, histoire d’une faillite”, Manière de voir, 102 (Décembre 2008 – Janvier 2009), 15n14.
106 รายงานขาวทใหภาพการทางานของ Bureau of the Public Debt อนเปนหนวยงานราชการอเมรกนซงทาหนาทจด
จาหนายและเปดประมลพนธบตรกระทรวงการคลงสหรฐฯไดดไดแก Robert Pear, “The Man Who Sells America’s I.O.U.’s”, The New York Times, published 23 August 2009, www.nytimes.com/2009/08/24/business/economy/ 24debt.html.
107 อางจาก “Major Foreign Holders of Treasury Securities”, U.S. Department of the Treasury, accessed
5 October 2010, www.ustreas.gov/tic/mfh.txt.
–
(อางจากaccesse
๓๖) ตางชาต
– กรกฎาคม ค
“Major Fored 5 Octobe
รายใหญทถอ
ค.ศ. ๒๐๑๐ (
reign Holdeer 2010, ww
อครองพนธบ
(หนวยพนลาน
ers of Treasuww.ustreas.g
67
ตรกระทรวง
นดอลลารสห
ury Securitiegov/tic/mfh
การคลงสหร
หรฐฯ)
es”, U.S. Deh.txt)
ฐฯจากเดอนก
partment o
กรกฎาคม ค.ศ
of the Treas
ศ. ๒๐๐๙
ury,
68
ภาค ๓ ระเบยบการเงนโลกาภวตน/เสรนยมใหม ค.ศ. ๑๙๗๕ – ๒๐๐๘
เสรนยมใหม/โลกาภวตน: นยาม
มองจากมมวชาความสมพนธระหวางประเทศและเศรษฐศาสตรการเมอง Peter Gowan (ค.ศ.
๑๙๔๖ – ๒๐๐๙) ศาสตราจารยดานความสมพนธระหวางประเทศแหง London Metropolitan University
และสมาชกกองบรรณาธการวารสาร New Left Review ผลวงลบ 108 ไดเสนอแนวนยามวา เสรนยมใหม/
โลกาภวตน (Neo‐liberalism/Globalisation) เปนยทธศาสตรใหมของสหรฐอเมรกาในการครองโลกยค
หลงสงครามเยน มนเปน ๒ ดานของเหรยญเดยวกน กลาวคอ: -
-Neo‐liberalism มงตอความสมพนธภายในประเทศตาง ๆ
-Globalisation มงตอความสมพนธระหวางประเทศ
Gowan ขยายความวา Neo‐liberalism หรอเสรนยมใหมมงเปลยนความสมพนธทางสงคมและ
สมพนธภาพเชงอานาจภายในของรฐตาง ๆไปในทศทางเกอกลอดหนนนายทนเงนกและกลมทนการเงน ทา
ใหภาคการผลตตกเปนเบยลางภาคการเงน (หรอภาคเศรษฐกจจรงตกเปนเบยลางภาคฟองสบ/ภาคเสมอน
จรง) ถายโอนทรพยสน อานาจและความมนคงในชวตไปจากประชาชนคนงานสวนใหญ
สวนดาน Globalisation หรอโลกาภวตนนนมงเปดเศรษฐกจการเมองของแตละประเทศใหอา
กวางออกรบผลตภณฑสนคา บรษท กระแสการเงนและนกการเงนจากกลมประเทศทนนยมศนยกลาง ทาให
นโยบายของรฐเหลานขนตอกระแสการตดสนใจในวอชงตนดซ มหานครนวยอรก ลอนดอนและศนยกลาง
ทนนยมโลกแหงอน ๆ
โดยทงสองดานของยทธศาสตรนตางปอนเลยงอมชซงกนและกนในความหมายทวา การเปลยน
สมพนธภาพเชงอานาจภายในประเทศตาง ๆ ตามแนวเสรนยมใหมจะไปเสรมกลมพลงตาง ๆ ทปลม
โลกาภวตนในแตละประเทศใหเขมแขง, และในทางกลบกนกลมพลงปลมโลกาภวตนเหลานกจะผลกดน
กระแสเสรนยมใหมใหไปไกลหนกขอขนอก
108
เขาไดรบยกยองวา “นาจะเปนผเชยวชาญดานความสมพนธระหวางประเทศแนวมารกซสตชนนาทเขยนงานภาษาองกฤษอยในตอนน” โปรดด Phil Hearse, “Peter Gowan – an appreciation”, International Viewpoint Online magazine: IV413 ‐ June 2009, accessed 6 October 2010, www.internationalviewpoint.org/spip.php?article1679; Misha Glenny, “Peter Gowan”, The Guardian, 17 June 2009, www.guardian.co.uk/politics/2009/jun/17/peter‐gowan‐obituary; และ Tariq Ali, “Death of a Comrade: Peter Gowan: 1946–2009”, New Left Review, II/59 (September – October 2009), 39 – 48.
69
เปาหมายหลกของยทธศาสตรเสรนยมใหม/โลกาภวตนของสหรฐอเมรกาหลงสงครามเยนนกเพอ
สะกดใหทงโลกมาขนตอสงท Gowan เรยกวา “the Dollar‐Wall Street Regime” หรอระบอบดอลลาร-
วอลล สตรทนนเอง
รฐไหนสงคมใดรอานตอตานขดขนเสรนยมใหม/โลกาภวตนกจะถกกดกนจากตลาดสหรฐฯและ
ยโรป ตกเปนเปาเลนงานดวยอกศโลบายเศรษฐกจของมหาอานาจ สาขาการผลตในประเทศเหลานสวนทม
ศกยภาพเชงแขงขนในเวทระหวางประเทศสง กจะถกกดดนหวานลอมชกจงใหหนมาสนบสนนเสรนยม
ใหม/โลกาภวตน ดวยความกลววาจะถกกดกนออกจากตลาดหลกดงกลาว
หวหมทะลวงฟนของอเมรกาตามยทธศาสตรนไดแกองคการโลกาภบาลทางเศรษฐกจอยาง WTO,
IMF, World Bank, OECD, เปนตน109
ภมหลงทางแนวคดของเสรนยมใหม
Milton Friedman (มลตน ฟรดแมน, ค.ศ. ๑๙๑๒ – ๒๐๐๖) ศาสตราจารยเศรษฐศาสตรแหง
มหาวทยาลยชคาโก สหรฐอเมรกา ผไดรางวลโนเบลสาขาเศรษฐศาสตรปค.ศ. ๑๙๗๖ ไดรบยกยองนบถอ
กนทวไปวาเปนปรมาจารยเศรษฐศาสตรเสรนยมใหมแหงสานกชคาโก เขาเปนเจาทฤษฎ monetarism ผ
ตความเผยแพร supply‐side economics, ยดมนแนวคด market fundamentalism (สรปรวบยอดไดวา
“รฐเลว ตลาดด”) แบบเศรษฐศาสตรเสรนโอคลาสสก, วพากษตอตานลทธเคนส, แนวนโยบายสงคม
ประชาธปไตย, และแนวทางการพฒนาของประเทศกาลงพฒนาในละตนอเมรกาหลงสงครามโลกครงทสอง
(Keynesianism, Social Democracy & developmentalism), และทรงอทธพลทางนโยบายตอรฐบาล
หลายประเทศและสถาบนเศรษฐกจหลกของโลก เชน ชล, อเมรกา, องกฤษ, IMF, World Bank, WTO เปน
ตน 110
109
Peter Gowan, The Global Gamble: Washington’s Faustian Bid for World Dominance (London and New York: Verso, 1999), Preface & Introduction pp. vii – 7.
110 "Milton Friedman," Microsoft® Encarta® 2009 [DVD] (Redmond, WA: Microsoft Corporation,
2008); “Nobel economist Milton Friedman dead at 94”, CNNMoney.com, created 16 November 2006, money.cnn.com/2006/11/16/news/newsmakers/friedman. สาหรบความเกยวพนระหวาง Milton Friedman กบสานกเศรษฐศาสตรชคาโก โปรดด Robert Van Horn and Philip Mirowski, “Neoliberalism and Chicago”, in Ross B. Emmett,
ed., The Elgar Companion to the Chicago School of Economics (Northampton, MA: Edward Elgar, 2010), pp. 196 – 206.
70
บคคลผมอทธพลทางปรชญาอยางสาคญตอมลตน ฟรดแมนและนกเศรษฐศาสตรเสรนยมใหม
อเมรกนคนอน ๆ ไดแก Ayn Rand (เอน แรนด, ค.ศ. ๑๙๐๕ – ๑๙๘๒) นกเขยนนยายและนกปรชญาหญง
ชาวรสเซยผอพยพลภยคอมมวนสตมาอยอเมรกาใน ค.ศ. ๑๙๒๖ เธอเปนเจาลทธปจเจกนยมเหนแกตว
สดโตงผถอคาขวญวา “ฉนจะไมมวนมชวตอยเพอคนอนและจะไมมวนขอใหคนอนมชวตอยเพอฉน” ใน
ทรรศนะของแรนด สงคมอดมคตคอยโทเปยแหงความโลภ, ระบบทนนยมตลาดเสรไมเพยงแตม
ประสทธภาพและสอด คลองกบการปฏบต หากยงชอบดวยศลธรรมอกตางหาก, แนวคดทวาตวใครตวมน
นนถกแลว ไมตองสนใจคนทถกทงไวขางหลง, ในฉากจบนยายเลมสดทายของเธอเรอง Atlas Shrugged
(ค.ศ. ๑๙๕๗) นน เธอใหตวเอกกรดมอเปนรปสญลกษณเงนดอลลารสหรฐฯ $ กลางอากาศเหมอน
บาทหลวงกรดรปกางเขนทเดยว
หนงในหมเพอนรนหลงทไดอทธพลทางความคดจากเอน แรนด อยางลกซง อกทงถกเธอผลกดน
ใหเขาไปเปนทปรกษาเศรษฐกจของประธานาธบดรชารด นกสนแหงพรรครพบลกน (ดารงตาแหนง ค.ศ.
๑๙๖๙ – ๑๙๗๔) คอนาย อลน กรนสแปน ผตอมาไดครองตาแหนงประธานธนาคารกลางสหรฐฯยาวนาน
เกอบสองทศวรรษ (ค.ศ. ๑๙๘๗ – ๒๐๐๖) และนาหลกความเชอทเขาไดจากแรนด ไปประยกตใชบรหาร
จดการเศรษฐกจการเงนการธนาคารอเมรกนในภาคปฏบต จนปพนเพาะเชอใหเกดวกฤตซบไพรมในทสด
อนไดแกความนยมยกยองระบบทนนยมเสร, สงเสรมเหตผลอนตงอยบนความเหนแกตว, และถอวาคนเรา
ควรดารงชวตอยดวยเหตผลเพอประโยชนสวนตน 111
สวนแงเศรษฐศาสตร อทธพลความคดสาคญตอฟรดแมนมาจาก Friedrich August von Hayek
(ฟรดรช ออกสต วอน ฮาเยค, ค.ศ. ๑๘๙๙ – ๑๙๙๒) นกเศรษฐศาสตรชาวออสเตรยผไดรางวลโนเบลสาขา
111
Ayn Rand, Atlas Shrugged (New York: Random, 1957). สาหรบบทวเคราะหวจารณภมหลงสวนตวและอทธพลของแนวคดและนยายของ Ayn Rand โปรดด Mason, Meltdown, pp. 118 – 24; Jenny Turner, “As Astonishing as Elvis”, London Review of Books, 27: 23 (1 December 2005), 13 – 16; François Flahault, George Miller, trans., “Ayn Rand’s Promethean myth”, Le Monde diplomatique, January 2009, 14 – 15; Thomas F. Bertonneau, “Ayn Rand’s Atlas Shrugged: From Romantic Fallacy to Holocaustic Imagination”, Modern Age: A Quarterly Review, 46: 4 (Fall 2004), 296 – 306.
ปจจบน The Ayn Rand Institute ทแคลฟอรเนย สหรฐอเมรกา ซงกอตงโดย Leonard Peikoff เพอนและทายาทของเธอเมอป ค.ศ. ๑๙๘๕ ยงเผยแพรสบทอดแนวคดปรชญาของ Rand ตอไปผานสอตาง ๆ เชน จดหมายขาว, ศนยวชาการ, เปดสอนวชาระดบปรญญาตร เปนตน ดเวบไซตของสถาบนนไดท www.aynrand.org/site/PageServer?pagename=index อนง อทธพลความคดของ Rand กาลงกลบมาเฟองฟและหนงสอของเธอขายดบขายดในหมชาวอเมรกนอนรกษนยมทรวมตวกนเปน tea parties ตอตานรฐบาลของประธานาธบดบารค โอบามา อยในขณะน ด Adam Kirsch, “Ayn Rand’s Revenge”, The New York Times, 29 October 2009, www.nytimes.com/2009/11/01/books/review/Kirsch‐t.html?_r=2&nl=books&emc=.
71
เศรษฐศาสตร ค.ศ. ๑๙๗๔ Hayek ยดมนหลกเศรษฐศาสตรตลาดเสรและคดคานวจารณจอหน เมยนารด
เคนสอยางตอเนองยาวนาน งานเขยนเลมเดนของเขาคอ The Road to Serfdom (ค.ศ. ๑๙๔๔) ฮาเยคเคยมา
สอนทมหาวทยาลยชคาโกชวงครสตทศวรรษท ๑๙๕๐ และเปนทงครและกลยาณมตรสวนตวของฟรดแมน
เขาเหนวารฐบาลไมควรแทรกแซงเศรษฐกจเพอควบคมเงนเฟอหรอการอนเพราะจะพาสงคมตามทางไปส
ความเปนไพรทาส การทาเชนนนไมเพยงผดพลาด หากยงชวราย 112
ขอยอนกลบมากลาวถงปรชญาทางเศรษฐศาสตรของมลตน ฟรดแมน ฐานคตของเขาคอลทธ
market fundamentalism หรอการยดมนถอมนหลกตลาดเสรขนมลฐาน เหนวารฐบาลยงเลกยงด ตลาด
ยงเสรยงเยยม, ปจเจกบคคลผมเสรทจะเลอกเองเปนสดยอดปรารถนา, พลงตลาดเสรจะสงผลใหเศรษฐกจ
เตบโตอยางสมดลโดยเงนไมเฟอไดดทสด – หาใชการปลอยใหรฐบาลแทรกแซงเพมขนไม, การปรบลด
ภาษเพอใหเอกชนมเงนเหลอเพมไปลงทนในตลาดเอง จงเขาทากวาภาครฐเกบภาษไปตงเปนงบประมาณ
รายจายเพอการลงทนหรอจางงาน – ซงเปนการแทรกแซงตลาด ดอยประสทธภาพและทาใหเงนเฟอ 113
แนวคดทฤษฎทางเศรษฐศาสตรทขนชอลอชาของฟรดแมน ไดแก monetarism (แนวคดในเรอง
ปรมาณเงน) และ supply‐side Economics (เศรษฐศาสตรดานอปทาน) ซงเขาตความเผยแพรในแบบฉบบ
ของตน เขาเสนอวาเศรษฐกจและระดบราคาจะมเสถยรภาพหากธนาคารกลางกากบควบคมปรมาณเงน
(money supply) ทไหลเวยนในระบบเศรษฐกจอยางรดกมดวยนโยบายอตราดอกเบย ใหมนคอย ๆ เพมขน
ในอตราคอนขางแนนอนตายตว ปญหาเงนเฟออาจชะลอไดโดยธนาคารกลางหดลดปรมาณเงนในระบบ
เศรษฐกจลง ทสาคญรฐบาลจกตองไมทมเงนมหาศาลไปกระตนอปสงค (demand) ทางเศรษฐกจ, แทรก
แซงตลาด, สรางงาน, และพยายามคมวฏจกรขนลงทางธรกจแบบทเคนส ทาเดดขาด เพราะนนนอกจากทา
112
“Friedrich August von Hayek”, Microsoft® Encarta® 2009 [DVD] (Redmond, WA: Microsoft Corporation, 2008); Friedrich A. Hayek, The Road to Serfdom (The condensed version of The Road to Serfdom by F. A. Hayek as it appeared in the April 1945 edition of Reader’s Digest) (London: The Institute of Economic Affairs, 2001).
สาหรบบทบาททางความคดและการจดตงของ Hayek ในการปฏปกษปฏวตเสรนยมใหมทางเศรษฐศาสตร ด Daniel Yergin and Joseph Stanislaw, The Commanding Heights: The Battle for the World Economy (New York and London: Touchstone, 2002); และ Richard Cockett, Thinking the Unthinkable: Think‐Tanks and the Economic Counter‐
Revolution, 1931 – 1983 (London: Fontana Press, 1995). บทวจารณแนวคดเสรนยมใหมของ Hayek ทลองานเขยนหลกของเขาไดแก Basem Ado, “The Neoliberal Road to Serfdom: The Hayekian Moral Paradigm”, Dissident Voice, created
1 December 2008, dissidentvoice.org/2008/12/the‐neoliberal‐road‐to‐serfdom/. 113
“Milton Friedman Saw Free Markets as a Tool for 'Human Freedom'”, VOANews.com, broadcast 30 November 2006, www.voanews.com/learningenglish/home/a‐23‐2006‐11‐30‐voa1‐83130462.html? renderforprint=1.
72
ใหเงนเฟอแลว ยงไปขดขวางการแขงขนคดกรองโดยธรรมชาตของตลาดเสร บนทอนประสทธภาพการ
ผลตและลดคณภาพโดยรวมของอปทาน (supply) เศรษฐกจลง สดทายกลบทาใหการจางงานไมเตบโต 114
เราอาจเปรยบเทยบแนวคดของเคนสกบฟรดแมน และพวก supply‐siders (นกเศรษฐศาสตรดาน
อปทาน) เพอเขาใจรปรอยความคดเศรษฐศาสตรของฟรดแมน ชดเจนขน กอนอนปมหวใจคอมลตน
ฟรดแมนเปน market fundamentalist ผยดถอวารฐสงผลเสยตอเสรภาพของปจเจกบคคลและดอย
ประสทธภาพทางเศรษฐกจ สวนตลาดเปนผลดตอเสรภาพของปจเจกบคคลและมประสทธภาพทาง
เศรษฐกจ 115จดตางของเขากบเคนสคอในภาวะเศรษฐกจตกตา เคนสใหใชทงนโยบายการเงน (ลดดอกเบย
อดฉดเงนเขาตลาด) และนโยบายการคลง (ทมงบประมาณอยางยอมขาดดลไปแทรกแซงตลาด ตงโครงการ
สรางงาน) เพอเพมอปสงคมวลรวมแทจรง (real aggregate demand) ไปกระตนเศรษฐกจ ขณะท
ฟรดแมนระแวงรฐ ไมตองการใหรฐแทรกแซงตลาด-สรางงาน ไมใหรฐใชงบประมาณแบบขาดดล ใหใชแต
นโยบายการเงนทเนนควบคมปรมาณเงน (money supply) เปนพอ
สวนจดตางสาคญของ supply‐side economics กบเคนสคอเคนสเนนบรหารจดการอปสงคหรอ
demand ในระบบเศรษฐกจ ทวา supply‐side economics เหนวาเคนสละเลยดาน supply หรออปทาน
ควรหาทางเปดตลาดกวาง เพมขยายปรมาณและยกระดบคณภาพ supply และ suppliers ในตลาดจะดกวา
ในทางกลบกน ฟรดแมนมจดรวมกบ supply‐side economics ตรงเนนการลดภาษเพอนาไปส
ความเตบโตทางเศรษฐกจ (tax cuts economic growth) แตจดตางอยตรง: -
๑) ฟรดแมนตองการทงการลดภาษและตดทอนงบประมาณรายจายของรฐบาล [tax cuts +
spending cuts] ขณะ supply‐siders ไมสนใจการตดทอนงบประมาณรายจายของรฐบาล เอาแตการลด
ภาษอยางเดยวกเชอวาพอแลว เรองอนไมสาคญ
๒) ฟรดแมนชนโยบายการเงนแบบคมปรมาณเงน สวน supply‐siders ชนโยบายการเงนแบบตง
เปาคาเงนทพงประสงคเปนสาคญ (inflation targeting) ไมสนใจปรมาณเงน
114
“Monetarism”, Wikipedia, accessed 11 October 2010, en.wikipedia.org/wiki/Monetarism; ประกอบกบ "Business Cycle”, Microsoft® Encarta® 2009 [DVD] (Redmond, WA: Microsoft Corporation, 2008).
115 Milton Friedman, "Economic Freedom, Human Freedom, Political Freedom", California State
University East Bay ‐ The Smith Center for Private Enterprise Studies, delivered 1 November 1991, www.cbe. csueastbay.edu/~sbesc/frlect.html.
73
สวนเคนสนนเหนวาทสาคญตองมอปสงค (demand) ในระบบเศรษฐกจเพยงพอมารองรบปรมาณ
เงน (money supply) ทมอย จงบอกวา “Money doesn’t matter.” (“เงนไมใชสงสาคญ”) 116
หนงสอยอดนยมเรอง Capitalism and Freedom (ค.ศ. ๑๙๖๒) ของมลตน ฟรดแมนซงภรรยา
ของเขานาง Rose D. Friedman ชวยเขยนดวยนน 117 เสมอนหนงคาประกาศหลกการพนฐานของลทธ
เสรนยมใหม โดยประมวลกฎเกณฑตลาดเสรโลกและนาเสนอระเบยบวาระเศรษฐกจของขบวนการอนรกษ
นยมใหม นาหนกความสาคญของมนนนถงขนาดทอดตประธานาธบดโรนลด เรแกนของสหรฐ-อเมรกาผ
ลวงลบ (ค.ศ. ๑๙๑๑ – ๒๐๐๔ ดารงตาแหนงประธานาธบดตอกนสองสมยระหวาง ค.ศ. ๑๙๘๑ – ๑๙๘๙)
พกหนงสอเลมนตดมอตอนหาเสยงเปนประธานาธบด 118
Capitalism and Freedom เสนอวาพระรตนตรยของเสรนยมใหมไดแก Deregulation,
Privatization และ Cutbacks in Social Spending (การลดกฎเกณฑ, การโอนกจการของรฐเปนของ
เอกชน และการตดทอนงบประมาณรายจายทางสงคม) 119 กลาวคอ
๑) การลดกฎเกณฑ: รฐบาลตองขจดกฎเกณฑกตกาทงปวงทขดขวางการสะสมกาไรของ
ภาคเอกชน
116
ประเดนความแตกตางระหวาง supply‐side economics กบความคดเศรษฐศาสตรของ John Maynard Keynes และ Milton Friedman ประมวลเรยบเรยงจาก “Supply‐side economics”, Wikipedia, accessed 8 August 2010,
en.wikipedia.org/wiki/Supply‐side_economics; ประกอบกบ Steve Kangas, “The Rise of Supply‐Side Economics”, LIBERALISM RESURGENT: A Response to the Right, accessed 8 August 2010, www.huppi.com/kangaroo/ 23More.htm; “รทน การเงน:เศรษฐศาสตรดานอปทาน (Supply‐side Economics)”, ผจดการรายวน, ๔ กรกฎาคม ๒๕๕๑, www.boybdream.com/manager‐news‐content.php?newid=71725; วรากรณ สามโกเศศ, “เจาของ supply‐side economics ผจากไป”, มตชนราย วน, ๒๙ กนยายน ๒๕๔๘, www.nidambe11.net/ekonomiz/2005q3/article 2005sep29p1.htm.
117 Milton Friedman, Capitalism and Freedom (Chicago: University of Chicago Press, 1962).
หนงสอเลมนมยอดขายรวมนบถงปจจบนประมาณหนงลานเลม, ไดรบการกลาวขวญจาก The Times Literary
Supplement วาเปน “หนงสอททรงอทธพลสงสดเลมหนงซงถกตพมพออกมาหลงสงคราม (โลกครงทสอง)”, ไดรบยกยองจาก Intercollegiate Studies Institute ของอเมรกาวาเปนหนงในหนงสอดทสด ๕๐ เลมของครสตศตวรรษท ๒๐ , และตดอนดบท ๑๐ ในรายชอหนงสอทไมใชนยายทดทสด ๑๐๐ เลมของครสตศตวรรษท ๒๐ ตามการประเมนของนตยสาร National Review ฝายอนรกษนยมในอเมรกา ด “Capitalism and Freedom”, Wikipedia, accessed 12 October 2010, en.wikipedia.org/wiki/ Capitalism_and_Freedom.
118 Naomi Klein, The Shock Doctrine: The Rise of Disaster Capitalism (London: Penguin Books, 2007),
p. 18. 119
Klein, The Shock Doctrine, pp. 56 – 57. เนอหาสวนนประมวลจากงานเลมนเปนหลก
74
๒) การโอนกจการของรฐเปนของเอกชน: รฐบาลตองขายเลหลงสนทรพยใด ๆ ของตนทบรรษท
เอกชนเอาไปบรหารจดการทากาไรได
๓) การตดทอนงบประมาณรายจายทางสงคม: รฐบาลตองตดลดงบประมาณโครงการสงคม
สงเคราะหหรอสวสดการสงคมตาง ๆ ใหหดเหยน
สตรนโยบายเศรษฐกจทอนวตรตามหลกรตนตรยเสรนยมใหมขางตนจะประกอบไปดวย
องคประกอบหลกดงนคอ: ‐
-ภาษถาตองเกบกใหตาเขาไว และจะเปนคนรวยหรอคนจนกใหจายอตราเดยวกน
-บรรษทเอกชนควรขายผลตผลของตนทไหนในโลกกไดอยางเสร รฐบาลนานาประเทศตองไม
พยายามปกปองอตสาหกรรมหรอกรรมสทธทองถน
-ราคาของทกอยางรวมทงคาจางควรเปนไปตามกลไกตลาด รฐบาลไมควรกาหนดอตราคาจางขนตา
-กจการของรฐทควรโอนเปนของเอกชนไดแกการแพทยและสาธารณสข, ไปรษณย, การศกษา,
กองทนบานาญ, อทยานแหงชาต เปนตน
สรปคอฟรดแมนมงหกลางโคนลมรฐสวสดการ/สวสดการสงคมทกรปแบบ คนทกอยางใหกลบ
เปนของเอกชนอยางเบดเสรจ
ปรากฏวาลกคาคนสาคญลาดบแรก ๆ ผซอหานโยบายเสรนยมใหมของฟรดแมนไปดาเนนการ
ไดแกพลเอกออกสโต ปโนเชตของชล (ครองอานาจรฐระหวางค.ศ. ๑๙๗๓ – ๑๙๙๐), นายกรฐมนตรนางมา
กาเรต แธตเชอรขององกฤษ (ค.ศ. ๑๙๗๙ – ๑๙๙๐) และประธานาธบดโรนลด เรแกน (ค.ศ. ๑๙๘๑ – ๑๙๘๙)
ลทธชอก: ยทธศาสตรยทธวธของเสรนยมใหม
ในการน Naomi Klein นกเขยน นกหนงสอพมพและนกกจกรรมหญงชอดงผตอตานโลกาภวตน
แบบเสรนยมใหมชาวแคนาดาไดวเคราะหไวในหนงสอขายดเรอง The Shock Doctrine: The Rise of
Disaster Capitalism (ค.ศ. ๒๐๐๗) วาหลกการของมลตน ฟรดแมนในการทาการตลาดแนวคดเศรษฐกจ
เสรนยมใหมในแวดวงการเมองไดแก the Shock Doctrine หรอลทธชอก หมายถงการฉวยใชวกฤตผลก
75
ดนนโยบายทเออประโยชนแกบรรษทเอกชนแตประชาชนไมนยมใหผานออกมาเพอรฐบาลนาไปใชในทาง
ปฏบต วกฤตนนอาจเปนทางเศรษฐกจ, การเมอง, สงคราม, ภยธรรมชาต ฯลฯ
การทเธอเรยกมนวา “ลทธชอก” เพราะปกตมนจะประกอบไปดวยอาการทประชาชนถกชอก ๓
ขนตอน 120 ไดแก ๑) ประชาชนถกชอกดวยวกฤต ๒) ประชาชนถกชอกดวยนโยบายเสรนยมใหมท
ผลกดนผานออกมา ๓) ในความเปนจรง ประชาชนผตอตานคดคานนโยบายดงกลาวยงมกจะถกรฐบาล
กวาดลางจบกมไปทรมานดวยวธการตาง ๆ นานาโดยเฉพาะการชอกดวยไฟฟา 121 ดงทมลตน ฟรดแมน
เองสาธยายแนวทรรศนะ “ลทธชอก” ดงกลาวไวในงานเขยนชนตาง ๆ ของเขาวา: ‐122
“มแตวกฤตเทานน – ไมวาวกฤตจรงหรอถกเหนเปนวกฤตกตามท – ทจะสรางการเปลยนแปลงทแทจรงได
“เมอวกฤตทวานนเกดขน ปฏบตการทคนเรากระทาจะขนกบความคดทเรยงรายลอมรอบอย
“ผมเชอวานนแหละคอหนาทพนฐานของเรากลาวคอ: พฒนาทางเลอกตางหากไปจากนโยบายทดารงอย ประคบประคองมนใหยนยงเผอไวจนกวาสงทเปนไปไมไดทางการเมองกลายเปนสงทไมอาจหลกเลยงไดทางการเมอง”
(คานา, Capitalism and Freedom, ค.ศ. ๑๙๘๒)
“รฐบาลใหมมเวลาราว ๖ – ๙ เดอนเพอบรรลการเปลยนแปลงขนานใหญ
“ถารฐบาลไมชวงชงโอกาสกระทาการอยางเดดขาดในชวงทวานน กจะไมมโอกาสอยางนนอกเลย”
(Tyranny of the Status Quo, ค.ศ. ๑๙๘๔)
กลาวโดยสรป มลตน ฟรดแมนเสนอวาพลนทเกดวกฤต ผนาทสมาทานแนวนโยบายเสรนยมใหม
จาตองกระทาการอยางเดดขาดฉบไว ยดเยยดการเปลยนแปลงทรวดเรวและมอาจเปลยนกลบคนไดลงไป
กอนทสงคมซงยอยยบจากวกฤตจะลนไถลกลบส “ทรราชแหงสถานะเดม” อก
120
พจนานกรมราชบณฑตยสถาน พ.ศ. ๒๕๔๒ นยามคาวา “ชอก” วา “...ถกกระทบจตใจอยางรนแรงหรอถกกระแสไฟฟาไหลผาน เปนตน จนทาใหเปนลมหรอหมดสตในทนท (อ. shock)”
121 Klein, The Shock Doctrine, pp. 7 – 9, 15 – 17.
122 อางจาก Klein, The Shock Doctrine, pp. 6 – 7, 140.
76
นาโอม ไคลน ไดประมวลกรณการฉวยใชวกฤตททาใหประชาชนอยในอาการชอกมาผลกดนยด
เยยดแนวนโยบายเศรษฐกจเสรนยมใหมในประเทศตาง ๆ ไว พอจะเรยบเรยงเปนตารางไดขางลางน
๓๗) กรณตวอยางการใชลทธชอกมายดเยยดแนวนโยบายเสรนยมใหมทางเศรษฐกจ
ประเทศ/ทวป/พนท อาการชอกจากวกฤต ชล รฐประหาร ค.ศ. ๑๙๗๓
อารเจนตนา เผดจการทหารนกอมครสตทศวรรษท ๑๙๗๐ ละตนอเมรกาและแอฟรกา วกฤตหนครสตทศวรรษท ๑๙๘๐
องกฤษ สงครามฟอลกแลนด ๑๙๘๒ จน กรณนองเลอดเทยนอนเหมน ค.ศ. ๑๙๘๙
รสเซย กรณรฐบาลเยลตซนบกโจมตรฐสภา ค.ศ. ๑๙๙๓เอเชยตะวนออก-ไทย วกฤตตมยากง ค.ศ. ๑๙๙๗ – ๑๙๙๘ อดตยโกสลาเวย องคการนาโตโจมตกรงเบลเกรด ค.ศ. ๑๙๙๙
เอเชยตะวนออกเฉยงใต-เอเชยใต ธรณพบตภยสนะม ค.ศ. ๒๐๐๔ กลมทนเขาแยงยดทชายหาดของชาวบาน
เมองนวออรลนส มลรฐลยเซยนา พายเฮอรรเคนแคทรนา ค.ศ. ๒๐๐๕ โอนบานจดสรรและโรงเรยนของรฐเปนของเอกชน
(ประมวลเรยบเรยงจาก Klein, The Shock Doctrine)
ในทางกลบกน หากสงคมไมอยในภาวะชอก ถงแมผนารฐบาลจะพยายามผลกดนยดเยยดแนว
นโยบายเสรนยมใหมทเออประโยชนแกบรรษทเอกชนแตประชาชนไมนยมมาให กมกไมสาเรจเตมทตาม
เปาหมาย อาท ในสหรฐอเมรกา เมอโรนลด เรแกนชนะเลอกตงประธานาธบดป ค.ศ. ๑๙๘๑ หรอในฝรงเศส
เมอนโกลาส ซารโคซ ชนะเลอกตงประธานาธบดป ค.ศ. ๒๐๐๗ ปรากฏวาแนวนโยบายเสรนยมใหมของทง
สองเจอแรงตอตานจากประชาชนจนตองผอนเพลาลง 123
กรณตวอยางลทธชอก: ชล
หลงสงครามโลกครงทสอง กระแสชาตนยมโลกทสาม, ลทธคมครองทางการคา, และลทธการ
พฒนา (Third World nationalism, protectionism, developmentalism) ขนสงในละตนอเมรกาตอน
ใตบางสวน ไดแกประเทศชล, อารเจนตนา, อรกวย, และบราซล ศนยกลางของแนวคดเหลานคอคณะ
123
Klein, The Shock Doctrine, pp. 10 – 11.
77
กรรมาธการเศรษฐกจสาหรบละตนอเมรกาแหงสหประชาชาต (UN Economic Commission for Latin
America – ชอยอวา ECLA หรอ CEPAL) ซงตงอยในซนตอาโก เมองหลวงของชล และม Raúl Prebisch
(ราอล พรบช ค.ศ. ๑๙๐๑ – ๑๙๘๖) เปนหวหนา 124ศนยดงกลาวไดฝกอบรมทฤษฎการพฒนาใหทมนก
เศรษฐศาสตรไปเปนทปรกษานโยบายของรฐบาลตาง ๆ ทวละตนอเมรกา โดยเสนอยทธศาสตรการพฒนา
แบบสรางอตสาหกรรมทดแทนการนาเขา (import‐substitution industrialization) ซงไมไดซายจดอยาง
คอมมวนสต แตกไมใชทนนยมตลาดเสร, หากเดนสายกลางแบบคอนขางเอยงไปทางซาย 125
ปรากฏวาแนวทาง [ชาตนยม-คมครองการคา-การพฒนาอตสาหกรรมทดแทนการนาเขา] ดงกลาว
ประสบผลสาเรจด เศรษฐกจของประเทศเหลานเจรญเตบโต กรรมกรจดตงสหภาพแรงงานตอรองคาจาง รฐ
สนองการศกษาและสวสดการ สรางโครงสรางพนฐานและอตสาหกรรมหนก-เบา อดหนนธรกจทองถน ตง
กาแพงภาษกดกนสนคาเขา คนชนกลางเตบใหญ ชองวางระหวางคนจนกบคนรวยหดแคบลง ถงขนทชลม
ระบบการศกษาและการแพทยสาธารณสขดทสดในทวปละตนอเมรกา, อารเจนตนามคนชนกลางมากทสด
ในทวป และพลเมองอรกวยรหนงสอสงถง ๙๕% และไดบรการการแพทยและสาธารณสขฟร
124
ราอล พรบช นกเศรษฐศาสตรชาวอารเจนตนาเชอสายเยอรมน เปนผกอตงและเลขาธการคนแรกขององคการ UNCTAD (United Nations Conference on Trade and Development – องคการทประชมวาดวยการคาและการพฒนาแหงสหประชาชาต ซงกอตงขนในป ค.ศ. ๑๙๖๔) เขานาเสนอทฤษฎพงพา (Dependency Theory) ทอธบายอาการทพพฒนา (maldevelopment or
bad development) ของประเทศกาลงพฒนาทงหลายซงมฐานะเสมอนอยชายขอบหรอ periphery ของเศรษฐกจโลกวาเกดจากประเทศเหลานเดนแนวทางมงสงออกสนคาเกษตรและวตถดบหรอพลงงานขนปฐม (export orientation) ไปยงประเทศอตสาหกรรมทพฒนาแลวอนเปนเสมอนศนยกลางหรอ center ของเศรษฐกจโลก, และนาเขาสนคาอตสาหกรรมทมมลคาเพมสงจากประเทศทพฒนาแลวซงตนเองผลตไมได อนเปนการแลกเปลยนอยางไมเทาเทยม (unequal exchange) โดยฝายตนเสยเปรยบ, ทาใหเศรษฐกจของประเทศกาลงพฒนาเหลานขาดความหลากหลาย เตบโตเฉพาะดานเฉพาะแนวอยางไมสมดล (unbalanced growth), จงตกหลมจมปลกอยในภาวะตองพงพาประเทศอตสาหกรรมทพฒนาแลวทางเศรษฐกจและการคาเรอยไปโดยไมสามารถพฒนาตนหลดพนจากความสมพนธแบบพงพาระหวางชายขอบกบศนยกลางของเศรษฐกจโลกดงกลาวได ทงนพรบชสรปทฤษฎนขนมาจากประสบการณของอารเจนตนาและประเทศละตนอเมรกาอน ๆ ในชวงเศรษฐกจโลกตกตาครงใหญ ค.ศ. ๑๙๒๙ – ครสตทศวรรษ ๑๙๓๐ นนเอง
ด "Latin America, history of," Encyclopædia Britannica from Encyclopædia Britannica 2006 Ultimate Reference Suite DVD, accessed 13 October 2010; Vijay Prashad, “The Great Heretic”, counterpunch, created 5 November 2009, www.counterpunch.org/prashad11052009.html; Fayza Aboulnaga, Gamani Corea, and Javad Zarif, “Tribute to Raul Prebisch – the 11th Raul Prebisch Lecture”, UNCTAD, delivered 11 October 2001, www. unctad.org/en/docs/prebisch11th_aboulnaga_en.pdf; และ Raul Prebisch, “The Crisis of Capitalism and the Periphery – the 1st Raul Prebisch Lecture”, UNCTAD, delivered 6 July 1982, www.unctad.org/en/docs/ prebisch1st_prebisch_en.pdf.
125 เนอหาสวนนเรยบเรยงจาก Klein, The Shock Doctrine, Chapter 2 The Other Doctor Shock: Milton
Friedman and the Search for a Laissez‐Faire Laboratory โดยเฉพาะหนา 55 – 71.
78
อยางไรกตาม การปฏรปเปลยนแปลงโครงสรางเศรษฐกจในประเทศและระหวางประเทศท
ยทธศาสตรการพฒนาแบบ [ชาตนยม-คมครองการคา-อตสาหกรรมทดแทนการนาเขา] ขางตนนามาทง
โดยนยและการปฏบตยอมกระทบกระเทอนผลประโยชนหยงลกของกลมทนบรรษทขามชาตและบรรดาเจา
ทดนไรสวนเกษตรขนาดใหญในประเทศแถบละตนอเมรกา (ทเรยกวา latifundios หรอ haciendas)
ดงนน [นกรณรงคสงครามเยนชาวอเมรกน + บรรษทขามชาตตะวนตก + นกวชาการอนรกษนยม + เจา
ทดนทองถนในละตนอเมรกา] จงรวมกนปลกระดมกระแสแอนตคอมมวนสต ปายสตอตานยทธศาสตรการ
พฒนาดงกลาววาเปนกาวแรกทนาไปสลทธคอมมวนสต จาตองตอตานยบยง126
กระบวนการแผอทธพลทางความคดและแทรกแซงทางการเมองของอเมรกาเพอตอตานยทธศาสตร
การพฒนาแบบชาตนยมในละตนอเมรกาเหนไดชดจากกรณโครงการชล (The Chile Project) ทเลอกคณะ
เศรษฐศาสตร มหาวทยาลยชคาโก – อนเปนศนยกลางแนวคดเศรษฐศาสตรเสรนยมใหมในอเมรกาสมยนน
– ใหเปนแหลงฝกอบรมนกศกษาชาวชล กลาวคอในครสตทศวรรษท ๑๙๕๐ นาย Albion Patterson
ผอานวยการโครงการบรหารความรวมมอระหวางประเทศของสหรฐฯ (ทตอมาจะกลายเปน USAID) ประจา
ชลตอนนนกบนาย Theodore W. Schultz ประธานคณะเศรษฐศาสตร มหาวทยาลยชคาโกไดรวมกนวาง
โครงการชลเพอตอตานอทธพลลทธการพฒนาของพวกทเขาเรยกหาวา “นกเศรษฐศาสตรสชมพ” (หรอนย
หนงมารกซสตแอบจต) ในละตนอเมรกา โดยรฐบาลอเมรกนจะใหทนนกศกษาชลมาเรยนเศรษฐศาสตรท
มหาวทยาลยชคาโกและใหทนคณาจารยเศรษฐศาสตร มหาวทยาลยชคาโกไปชลเพอวจยเศรษฐกจรวมทง
ฝกอบรมนกศกษาและอาจารยชาวชลดวย
เมอฝายสหรฐฯลองตดตอทาบทามอธการบด University of Chile อนเปนมหาวทยาลยเอกของ
ประเทศนนเพอเสนอใหทนตงโครงการดงกลาว ปรากฏวาอธการบดมหาวทยาลยแหงชลไมเอาดวยเพราะ
มองวาเงอนไขของโครงการเทากบอเมรกามงแทรกแซงกจการภายในของชลอยางโจงแจง เวนเสยแตจะยอม
ปรบเปลยนเงอนไขโดยใหสทธฝายชลรวมพจารณาวาจะสงนกศกษาชลไปเรยนตอทสถาบนไหนกบใครใน
อเมรกา เหนดงนนฝายสหรฐฯจงหนไปตดตอ Catholic University ของชลซงดอยคณภาพกวาและอนรกษ
นยมกวา อกทงยงไมมคณะเศรษฐศาสตรแทน ผลคออธการบดของมหาวทยาลยแหงนนตอบรบทนท
126
ดขอมลและบทวเคราะหภมหลงเรองนโดยพสดารใน Noam Chomsky, “Power in the Global Arena”, New
Left Review, I/230 (July‐August 1998), 3 – 8.
79
ป ค.ศ. ๑๙๕๖ โครงการชลกเรมดาเนนการ ระหวางป ค.ศ. ๑๙๕๗ – ๑๙๗๐ มนกศกษาชล ๑๐๐ คน
รบทนมาเรยนตอระดบปรญญาโทและเอกทมหาวทยาลยชคาโกโดยรฐบาลและมลนธอเมรกนออกคาเลา
เรยนและกนอยใหหมด ในป ค.ศ. ๑๙๖๕ Ford Foundation ใหทนอดหนนขยายโครงการชลไปครอบคลม
ละตนอเมรกาทงทวป และไดนกศกษาจากอารเจนตนา บราซล เมกซโกมาเขารวมโครงการมากเปนพเศษ
ในทสดกนาไปสการกอตง Center for Latin American Economic Studies ขนทมหาวทยาลยชคาโก ม
นกศกษาละตนอเมรกนราว ๔๐ – ๕๐ คนเรยนเศรษฐศาสตรระดบปรญญาโท-เอกอยทนโดยตลอด คดเปน
ราวหนงในสามของนกศกษาคณะเศรษฐศาสตร มหาวทยาลยชคาโกทงหมดทกระดบชน และนบเปนแหลง
รวมนกศกษาเศรษฐศาสตรจากละตนอเมรกาทใหญทสดในสหรฐฯ
ทงนสงผลใหมหาวทยาลยชคาโกกลายเปนศนยวพากษแนวทางพฒนาเศรษฐกจชลโดยมองจากมม
เสรนยมใหมมมเดยวอยางคบแคบทางอดมการณ บรรดามหาบณฑตและดษฎบณฑตเศรษฐศาสตรชาว
ละตนอเมรกนทจบจากทนซงมกเรยกกนวา los Chicago Boys กลายเปนเสมอนหมอสอนศาสนาเสรนยม
ใหมทคลงลทธฟรดแมนยงกวาเจาลทธเองเสยอก พวกเขาเหลานกลบไปเปนอาจารยประจาถง ๑๒ คนจาก
ทงหมด ๑๓ คนของคณะเศรษฐศาสตรแหง Catholic University ในชล และทาใหทนนกลายเปน little
Chicago School หรอสานกชคาโกยอยกลางซนตอาโก ทงในแงหลกสตร ตาราและอดมการณ โดยมนาย
Sergio de Castro ศษยเกาสานกเศรษฐศาสตรชคาโกเปนคณบด นอกจากนนแลวคณะเศรษฐศาสตรแหง
Catholic University ของชลยงพยายามเผยแพรเปดฟรานไชสสานกชคาโกไปทวทวปละตนอเมรกาดวย
ผลของการนทาใหตอมาภายหลงนาย Juan Gabriel Valdés รฐมนตรวาการกระทรวงตางประเทศชลใน
ครสตทศวรรษท ๑๙๙๐ ไดพดถงการฝกอบรมนกเศรษฐศาสตรชลหลายรอนคนในโครงการชลวา: “(มน
เปน) ตวอยางอนนาตนตาตนใจของการถายเทอดมการณอยางมการจดตงจากสหรฐฯไปยงประเทศในเขต
อทธพลโดยตรงของตน…การศกษาของชาวชลเหลานมทมาจากโครงการเฉพาะทออกแบบเพอสงอทธพล
ตอการพฒนาแนวคดเศรษฐกจของชลในครสตทศวรรษท ๑๙๕๐” 127
อยางไรกตาม เอาเขาจรงผลลพธดานอทธพลความคดของ los Chicago Boys ในสงคมการเมอง
ประชาธปไตยชลเองมไมมาก เรยกวานาผดหวงและอาจนบเปนโครงการจกรวรรดนยมทางปญญาทลม
เหลว เหนไดจากววาทะหลกเกยวกบแนวทางเศรษฐกจในชลไมใชเรองระหวางพวกทนนยมเสร กบ พวก
ยดถอการพฒนาแบบชาตนยม, แตกลบเปนระหวางพวกมารกซสต กบ พวกเดนสายกลาง ในประเดนทวาจะ
เดนแนวนโยบายเอยงซายแคไหน? จะยดกจการเอกชนเปนของรฐและปฏรปทดนเลยหรอไม? ตางหาก ใน
127 อางจาก Klein, The Shock Doctrine, p. 62.
80
การเลอกตงประธานาธบดป ค.ศ. ๑๙๗๐ ทง ๓ พรรคการเมองใหญในชลลวนสนบสนนการยดเหมองทอง
แดง – อนเปนแหลงรายไดหลกของชลภายใตการควบคมของบรรษทเหมองแรยกษใหญอเมรกน – มาเปน
ของรฐ ไมมพรรคไหนทลงแขงขนเลอกตงในชลเสนอนโยบายเสรนยมใหมตามอยาง los Chicago Boys
เลย และในทสด นาย Salvador Allende (ค.ศ. ๑๙๐๘ – ๑๙๗๓) นกสงคมนยมประชาธปไตย ผนาพรรค
Popular Unity กชนะเลอกตงขนเปนประธานาธบดชล (ครองตาแหนงระหวาง ค.ศ. ๑๙๗๐ – ๑๙๗๓) และ
ประกาศนโยบายยดกจการเอกชนตางชาตและนายทนทองถนใหญ ๆ มาเปนของรฐ
เมอไดขาวซลวาดอร อลเยนเดไดรบเลอกตงเปนประธานาธบดชล ประธานาธบดนกสนของ
สหรฐฯ (ดารงตาแหนง ค.ศ. ๑๙๖๙ – ๑๙๗๔) กสงนาย Richard Helms ผอานวยการ CIA ให “Make the
economy scream.” (บบเศรษฐกจของมนใหรองจากเลย)128 ปฏกรยารนแรงของนกสนมฐานทมาทาง
เศรษฐกจอยกลาวคอถงป ค.ศ. ๑๙๖๘ เงนลงทนตางชาตทวโลกของอเมรกนราว ๒๐% อยในละตนอเมรกา
บรษทขามชาตอเมรกนมสาขายอย ๕,๔๓๖ แหงในภมภาคน บรรดาบรษทเหมองแรอเมรกนไดลงทนใน
อตสาหกรรมเหมองแรทองแดงของชล – ซงใหญทสดในโลก – ไป ๑,๐๐๐ ลานดอลลารสหรฐฯในรอบ ๕๐
ป และสามารถสงกาไรกลบอเมรกาถง ๗๒,๐๐๐ ลานดอลลารสหรฐฯหรอนยหนงไดผลตอบแทนราว ๗๒
เทาตว บรษทอเมรกนอนทมผลประโยชนในชลไดแก ITT (International Telephone and Telegraph
Company) ซงถอหน ๗๐% ในบรษทโทรศพทซงกาลงจะถกโอนกจการเปนของรฐในชล, บรษทอาหาร
สตว Purina, Bank of America, บรษทยา Pfizer Chemical เปนตน
กลมธรกจอเมรกนเหลานรวมตวเปน Ad Hoc Committee on Chile (คณะกรรมการเฉพาะกจวา
ดวยชล) มงบบคนบงคบใหประธานาธบดอลเยนเดเลกรานโยบายยดกจการเอกชนเปนของรฐเสย มฉะนน
จะถลมเศรษฐกจชลใหพงทลาย พวกเขาไดรวมกบองคการ CIA, และกระทรวงการตางประเทศสหรฐฯ
กดดนกลนแกลงชลทางเศรษฐกจ, ทมเงน ๘ ลานดอลลารสหรฐฯหนนหลงฝายคาน, สมาคมธรกจ, นก
เศรษฐศาสตร los Chicago Boys และทหารชลบางกลมใหตอตาน บอนทาลายและโคนลมอลเยนเด ใน
ทสดวนท ๑๑ กนยายน ค.ศ. ๑๙๗๓ พลเอกออกสโต ปโนเชต ผบญชาการทหารบกชลกนาคณะทหารกอ
128
อางจาก Klein, The Shock Doctrine, p. 64.
81
รฐประหารและบกยดทาเนยบประธานาธบด สงผลใหประธานาธบดอลเยนเดถงแกความตายและระบอบ
ประชาธปไตยชลอาย ๔๖ ปมอนสนสดลง 129
ชวง ๓๐ วนแรกหลงยดอานาจ คณะทหารกาจดกวาดลางปรปกษทางการเมองโดยเฉพาะฝายซาย
ตายไปราว ๒,๐๐๐ คน การปราบปราม จบกมคมขง ทรมาน อมหาย ลอบสงหาร ฯลฯ ผตองสงสยวาเปน
ฝายซายโดยเจาหนาทรฐยงดาเนนตอไปภายใตการปกครองของทหาร ตวพลเอกปโนเชตเองคอย ๆ แสดง
อาการลมหลงอานาจ ทาตวเสมอนพระราชา ใสเครองแบบเตมยศ เดนทางดวยขบวนรถเบนซสทองกน
กระสน ในไมชาเขากโคนผนาคณะทหารอก ๓ คนลง แลวตงตวเองเปนตาแหนงใหมทเรยกวา “หวหนา
สงสดแหงชาต” (Supreme Chief of the Nation) และประธานาธบด (ค.ศ. ๑๙๗๓ – ๑๙๙๐) เพยงผ
เดยว 130
หนสวนอานาจระหวางกองทพกบนกเศรษศาสตรเสรนยมใหมศษยเกาชคาโกเรมกอรางขนตงแต
กอนรฐประหาร ๑๑ กนยายน ค.ศ. ๑๙๗๓ แลว ดงปรากฏวากลมนกเศรษฐศาสตร los Chicago Boys นา
โดย Sergio de Castro ไดรบเงนสนบสนนจากองคการ CIA ของอเมรกา ผานประธานสมาคมอตสาห-
กรรมชลมาตงสานกวจยและรางนโยบายเศรษฐกจเสรนยมใหมรอรบการยดอานาจของคณะทหาร พวกเขา
เสนอบทคดยอหลกนโยบาย ๕ หนาตอฝายทหาร พอพลเรอเอกผรบผดชอบอนมตตามนน พวกเขากขยาย
เปนคมภรนโยบายอยางละเอยดพสดารยาว ๕๐๐ หนาเรยกวา “The Brick”(กอนอฐ) โดยในจานวนผราง
นโยบายตวหลก ๑๐ คนนน ๘ คนเรยนจบเศรษฐศาสตรจากมหาวทยาลยชคาโก
ประธานาธบดพลเอกปโนเชตประกาศหลงยดอานาจไมนานวา: “เราไมใชเครองดดฝนทมากวาด
ลางลทธมารกซออกไปเพยงเพอคนอานาจใหนกการเมองพวกนน” 131 ฉะนน แทนทเขาจะรบคนอานาจ
ประชาธปไตยใหประชาชนและรอฟนแนวนโยบายเศรษฐกจกอนสมยรฐบาลอลเยนเดกลบคนมาอยางท
คณะทหารบางสวนตองการ ปโนเชตกลบสนบสนนการปฏปกษปฏวตทางเศรษฐกจตามแนวทางเสรนยม
ใหมของ los Chicago Boys หรอทเขาชอบเรยกวา “the technos” หรอชางเทคนค กลาวคอ: -
129
ดรายละเอยดเกยวกบการเลอกตงป ค.ศ. ๑๙๗๐, การขดแยงตอสทางการเมองและความปนปวนวนวายทางเศรษฐกจสงคม รวมทงรฐประหาร ๙/๑๑ ของชลชวงนใน Alan Angell, “Chile since 1958”, in Leslie Bethell, ed., Chile Since Independence (Cambridge: Cambridge University Press, 1998), pp. 155 – 77.
130 เนอหาสวนนและตอนตอไปเรยบเรยงจาก Klein, The Shock Doctrine, Chapter 3 States of Shock: The
Bloody Birth of the Counterrevolution โดยเฉพาะหนา 77 – 87. และ Angell, “Chile since 1958”, pp. 177 – 202. ภายใตหวขอเรอง Pinochet’s Chile: Laissez‐Faire Economy and Authoritarian State
131 อางจาก Klein, The Shock Doctrine, p. 79.
82
-แปรรฐวสาหกจและธนาคารบางแหงเปนของเอกชน
-อนญาตใหเกงกาไรทางการเงนแบบใหม ๆ
-เปดพรมแดนรบสนคาเขาตางชาต ยกเลกภาษศลกากรทคมครองอตสาหกรรมทองถน
-ตดงบประมาณแผนดนลง ๑๐% แตเพมงบประมาณทหารขนมาก
-ขจดการควบคมราคาสนคารวมทงของจาเปนอยางขนมปง นามนปรงอาหาร ฯลฯ
ผลลพธทางเศรษฐกจของการทดลองเสรนยมใหมชว ๑ ปถดมากคอเงนเฟอในชลถง ๓๗๕% ในป
ค.ศ. ๑๙๗๔ จดวาสงทสดในโลกตอนนนและสงเกอบสองเทาของเงนเฟอสงสดสมยรฐบาลอลเยนเด ราคา
ของจาเปนเชนขนมปงพงพรวด คนชลตกงานมากเปนประวตการณเนองจากนโยบายคาเสรเปดใหสนคา
ราคาถกจากตางชาตเขามาทวมตลาดในประเทศ เบยดขบสนคาทองถน ธรกจพากนปดกจการเพราะแขงสไม
ไหว คนจงตกงานเกลอนกลาด สวนพวกทไดประโยชนมแตบรษทตางชาตกบนกเกงกาไรการเงนทเรยกกน
วาพวก“ปรนญา” (ปลาทองถนในทวปอเมรกาใต ตวเลกกนเนอฟนคมกรามแขงแรง มกโจมตเหยอเปนฝง)
เทานน
ทวาทามกลางเสยงรองทกขคดคานของประชาชนคนงานรวมทงนกอตสาหกรรมทองถน บรรดานก
เศรษฐศาสตร los Chicago Boys กลบแนะปโนเชตใหเรงตดงบประมาณและโอนกจการของรฐไปเปนของ
เอกชนเรวขนอก และเพอกลอมปโนเชตใหอยหมด ในป ค.ศ. ๑๙๗๕ พวก los Chicago Boys จงคบคดกบ
“ปรนญา” อญเชญปรมาจารยฟรดแมนจากชคาโกมาเยอนชลเพอปาวรองโฆษณานโยบายเสรนยมใหมและ
เขาพบปะสนทนาเปนการสวนตวกบปโนเชตรวมทงเขยนจดหมายกาชบตามหลงถงทานนายพลอกฉบบ ดง
มสาระสาคญตอไปน: ‐
ทผานมาทานนายพลตดสนใจไดเฉลยวฉลาดยง แตตอไปทานควรตดงบประมาณทงแผงอก ๒๕% ใน ๖ เดอน, ดาเนนชดนโยบายสนบสนนธรกจเพอมงสการคาเสรสมบรณ คนงานภาครฐนบ แสน ๆ ทถกปลดจะหางานไดใหมอยางรวดเรวในภาคเอกชนทกาลงจะบมเมออปสรรคขดขวางตลาดเอกชนถกขจดไปมากทสดเทาทมากได หากทานทาตามนจะเกดปาฏหารยเศรษฐกจ ปญหาเงนเฟอและคนตกงานจะหมดไปในชวไมกเดอน เศรษฐกจจะฟนตวอยางรวดเรว แตทงนทานตองดาเนนการอยางเฉยบพลนเหมอนรกษาโรคดวยการชอก (shock treatment ฟรดแมนยาคาวาชอกในจดหมายถง ๓ ครง – ผเขยน) การคอยทาคอยไปนนไมนาจะทาได
83
มลตน ฟรดแมน, ๑๙๗๕ 132
จอมเผดจการทหารปโนเชตตอบจดหมายเจาสานกเศรษฐศาสตรเสรนยมใหมกลบไปวา: ‐
ขาพเจามความเคารพนบถอทานศาสตราจารยอยางสงสด วางใจเถดวาตอนนกาลงดาเนนตามแผนการอยางเตมท
ออกสโต ปโนเชต ๑๙๗๕ 133
ประธานาธบดปโนเชตจงดาเนนการปฏปกษปฏวตเสรนยมใหมระลอก ๒ ตามคาชแนะของ
ฟรดแมนทนท โดยปลดรฐมนตรเศรษฐกจคนเกา แลวตง Sergio de Castro หวหนา los Chicago Boys
ขนเปนแทน และยงเลอนเขาขนเปนรฐมนตรคลงในเวลาตอมา ยงม los Chicago Boys รายอนไดรบแตงตง
แนนขนดคณะรฐมนตร รวมทงใหเปนผวาการธนาคารชาตชลดวย
ในป ค.ศ. ๑๙๗๕ มการตดงบประมาณรายจายรฐบาลทเดยว ๒๗% และตดตอจนถงป ค.ศ. ๑๙๘๐
จนงบประมาณฯเหลอครงเดยวของสมยรฐบาลอลเยนเด โดยเฉพาะงบประมาณดานสาธารณสขและการ
ศกษาโดนตดหนกทสด รฐมนตร Sergio De Castro ยงไดโอนกจการธนาคารและรฐวสาหกจเกอบ ๕๐๐
แหง โรงเรยนอนบาล ระบบประกนสงคมและแมกระทงสสานไปเปนของเอกชน, ลดอปสรรคการคาตาง
ประเทศลงอก, ระบบโรงเรยนรฐบาลถกแทนทดวยระบบคปอง-โรงเรยนจดทะเบยน, ระบบการแพทยและ
สาธารณสขเปลยนเปนใหผปวยจายตามจรง ฯลฯ 134
ผลลพธทางเศรษฐกจของการทดลองเสรนยมใหมระลอก ๒ ในชลเปนดงนคอ:
132
อางจาก Klein, The Shock Doctrine, p. 81. 133
เพงอาง. 134
Klein, The Shock Doctrine, pp. 82 – 84. อนง ระบบคปอง (vouchers) และโรงเรยนจดทะเบยน (charter schools) เปนมาตรการเปลยนแปลงระบบโรงเรยนของรฐ
ตามแนวทางเสรนยมใหมทเสนอโดยมลตน ฟรดแมน ระบบคปองเปดโอกาสใหนกเรยนผมภมลาเนาอยในเขตการศกษาทโรงเรยนรฐบาลดาเนนงานลมเหลว มสมรรถนะทางการเงนทจะเขาโรงเรยนราษฎรได สวนโรงเรยนจดทะเบยนหมายถงโรงเรยนทรฐบาลออกเงนงบประมาณใหแตบรหารอยางอสระโดยเอกชน (เอกชนทวาไดแกผปกครองนกเรยน, นกการศกษา, บรษทเอกชน) จงเปดชองใหนกเรยนเลอกเขาเรยนไดตามความสนใจเฉพาะของตน มาตรการเหลานเปนทถกเถยงโตแยงกนมากเพราะวามนสงผลลดทอนจานวนรวมของนกเรยนในโรงเรยนรฐบาลลงและทาใหโรงเรยนรฐบาลออนแอ ด Rachel Cooper, “What are Vouchers and Charter Schools?”, Rachel's Washington, DC Blog, created 16 October 2008, dc.about.com/b/2008/10/16/charter‐schools‐in‐washington‐dc.htm.
84
-จากป ค.ศ. ๑๙๗๓ – ๑๙๘๓ ตาแหนงงานภาคอตสาหกรรมหายไป ๑๗๗,๐๐๐ ตาแหนง, ถงกลาง
ครสตทศวรรษท ๑๙๘๐ สดสวนของภาคอตสาหกรรมในระบบเศรษฐกจชลกตกตาลงเทยบเทาสมย
สงครามโลกครงทสอง
-ชวปแรกของการใชลทธชอกระลอก ๒ ตามคาแนะนาของฟรดแมนใน ค.ศ. ๑๙๗๖ เศรษฐกจชล
โดยรวมหดตวลง ๑๕% คนตกงาน ๒๐% (เทยบกบคนตกงานแค ๓% สมยรฐบาลอลเยนเด)
-ในทสดป ค.ศ. ๑๙๘๒ เศรษฐกจชลกมอนลมจม คนตกงานขนสงถง ๓๐% (มากกวาสมยรฐบาล
อลเยนเด ๑๐ เทา) เงนเฟอไฮเปอร หนระเบดเถดเทงเพราะพวกปรนญายมเงนก ๑๔,๐๐๐ ลานดอลลาร
สหรฐฯ มาซอสนทรพยของประเทศไวเกงกาไรแลวขาดทนยอยยบ
ประธานาธบดปโนเชตจาตองยดกจการบรษทการเงนเหลานพรอมหนสนมาเปนของรฐแลวปลด
บรรดา los Chicago Boys และหวหนา Sergio de Castro ออกจากตาแหนงในรฐบาลหมด ถง ค.ศ.
๑๙๘๘ ปลายสมยรฐบาลเผดจการปโนเชต เศรษฐกจชลจงไดเรมกลบมามเสถยรภาพและเตบโตใหมอยาง
รวดเรว แตถงตอนนนปรากฏวาประชากร ๔๕% กตกลงไปอยใตเสนยากจนแลว ขณะทคนรวยทสด ๑๐%
ของประเทศมรายไดเพมขน ๘๓% แมกระทงถงป ค.ศ. ๒๐๐๗ ชลกยงเปนสงคมทเหลอมลาทสดแหงหนง
ของโลกและถกจดเปนประเทศทไมเสมอภาคทสดอนดบท ๘ ในจานวน ๑๒๓ ประเทศตามการสารวจของ
องคการสหประชาชาต 135
นาโอม ไคลน ไดสรปรวบยอดกลมอาการทางเศรษฐกจสงคมอนเปนผลลพธของการผนวก [การ
ปกครองในระบอบเผดจการ/ประชาธปไตยภายใต “การเมองพเศษ” + เศรษฐกจแบบเสรนยมใหม] เขา
ดวยกนตามประสบการณของชลและประเทศอน ๆ ดง นคอ: ‐
‐เกดการดดสบโภคทรพยจากคนชนลางขนไปใหกลมมงคงสดยอด
‐คนชนกลางถกชอกทางเศรษฐกจจนพลดตกจากฐานะชนชนเดมไปเปนจานวนมาก
135
Klein, The Shock Doctrine, pp. 83 – 86. สาหรบรายละเอยดเกยวกบการคลคลายเปลยนแปลงของเศรษฐกจชลในชวงเสรนยมใหม ด Lois Hecht Oppenheim, Politics in Chile: Democracy, Authoritarianism, and the Search for
Development (Boulder, Colorado: Westview Press, 1999), Part 3 Chile Under Military Rule, 1973 – 1989
โดยเฉพาะหนา 111 – 61. และ Marcus J. Kurtz, “Chile's Neo‐Liberal Revolution: Incremental Decisions and Structural Transformation, 1973‐89”, Journal of Latin American Studies, 31 (1999), 399 – 427.
85
-ในเขตเมองศนยกลาง เกดฟองสบสนทรพยตาง ๆ จากการเกงกาไรอยางบาคลง กาไรมหาศาลพงพรวดผานการทาบญชทตกตก และพฤตการณบรโภคนยมแบบไมบนยะบนยง
-ดานนอกเขตเมองศนยกลางออกไปจะรายรอบดวยโรงงานทงรางและโครงสรางพนฐานผโทรมทตกคางมาจากการพฒนาในอดต
-ประชากรราวกงหนงถกเบยดขบกดกนออกจากระบบเศรษฐกจ
-คอรรปชนและการเลนพรรคพวกเสนสายอกอาจลกลามรายแรงเหนอการควบคม
-ธรกจ SMEs ของคนในชาตลมจมเปนทวแถว
-ในทสดจะเกดการโยกยายโภคทรพยขนานใหญจากภาคสาธารณะไปสมอเอกชน ตามมาดวยการถายโอนหนเอกชนมหาศาลกลบมาใหภาคสาธารณะแบกรบแทน 136
จากอดมการณเสรนยมใหมสเมนนโยบายฉนทมตวอชงตน: ประเมนวเคราะหวจารณ
เราอาจสรปอดมการณลทธเสรนยมใหมโดยสงเขปได ๕ ประการดงน: - 137
๑) หลกเหตผลบนฐานผลประโยชนสวนตวถกยกขนแทนทกฎเกณฑกากบควบคมและรฐ, ความ เหนแกตวถอเปนคณธรรมอยางหนง
๒) ศรทธาวาตลาดเปนหลกประกนเดยวของความเจรญรงเรองและประชาธปไตย ๓) การแทรกแซงของรฐเพอใหเกดความยตธรรมทางสงคมรงแตเหลวเปลา ๔) ควรปลอยใหบรรดาสถาบนและชมชนทผคนรกหวงแหนถกทาลายไปอยางสรางสรรคทาม
กลางการแขงขนปรบตวทางเศรษฐกจตามหลกตลาด ๕) รฐควรหดเลกทสด ทาหนาทแคพทกษทรพยสนเอกชนและบงคบใชสญญาเทานนพอ
และบนพนฐานประสบการณในการประยกตใชลทธเสรนยมใหมของสานกชคาโก-ฟรดแมนเขา
กบประเทศตาง ๆ ในทวปละตนอเมรกาในครสตทศวรรษท ๑๙๘๐ มนกตกผลกกลายเปนเมนนโยบายทถก
นาเสนอตอวงการเศรษฐศาสตรอยางเปนระบบภายใตชอ the Washington Consensus หรอฉนทมต
วอชงตนในบทความ "What Washington Means by Policy Reform“ (ค.ศ. ๑๙๙๐) ของ John
136
Klein, The Shock Doctrine, pp. 86 – 87, 181. 137
Paul Mason, “A last chance”, New Statesman, published 6 November 2008, www.newstatesman. com/print/200811060014.
86
Williamson นกเศรษฐศาสตรผคราหวอดวงการพฒนาและการเงนระหวางประเทศ สงกด Peterson
Institute for International Economics 138
วลเลยมสนอางวาชดนโยบาย ๙ ประการนผคนในองคกรตาง ๆ ในกรงวอชงตนดซ สหรฐอเมรกา
(อาทธนาคารโลกและกองทนการเงนระหวางประเทศหรอ IMF ซงตงสานกงานใหญอยทนน) แสดงฉนท-
มตเหนพองตองกนวาจะกอประโยชนปฏรปเศรษฐกจและแกปญหาหนสาธารณะของละตนอเมรกาตอนนน
ได ชดนโยบายทวาไดแก: -139
๑) รฐบาลตงงบประมาณสมดล ๒) เลกเงนอดหนนจากภาครฐ ๓) เกบภาษคนจนหนกขน เกบคนรวยนอยลง ๔) ปลอยอตราดอกเบยใหเปนไปตามตลาด ๕) ปลอยอตราแลกเปลยนเงนตราใหเปนไปตามตลาด ๖) พงทลายกาแพงกดกนการคา ๗) พงทลายกาแพงกดกนการลงทนตางชาต ๘) แปรรปรฐวสาหกจเปนของเอกชน ๙) ยกเลกกฎเกณฑกากบเศรษฐกจใหเหลอนอยทสด ๑๐) ออกกฎหมายคาประกนกรรมสทธในทรพยสนเอกชน ตอมาคาวา “ฉนทมตวอชงตน” นถกใชในความหมายกวางออกไปมาก ครอบคลมการลดกฎเกณฑ
กากบควบคมธรกรรมการเงน, เปดใหเงนทนเคลอนยายเสร, ใหตางชาตเขาซอกจการบรษททองถนไดไม
จากด, ใหบรรษทตางชาตตงสาขาในประเทศตาง ๆ ไดไมจากด เปนตน จนตววลเลยมสนเองกรบไมได140
นบแตนนมา เมนนโยบายทมาในนาม “ฉนทมตวอชงตน” ไดถกนาไปประยกตใชในประเทศ
ตาง ๆ ทวโลก ผานการใหคาปรกษา ปาวรองสนบสนน ผลกดน ตงเงอนไขกากบขององคการโลกบาลทาง
138
John Williamson, “What Washington Means by Policy Reform”, Peterson Institute for International Economics, accessed 15 October 2010, www.piie.com/publications/papers/paper. cfm?ResearchID=486. เดมทบทความอนเปนหลกหมายสาคญของแนวนโยบายฉนทมตวอชงตนนตพมพเปน Chapter 2 ใน John Williamson, ed., Latin American Adjustment: How Much Has Happened? (Washington, D.C.: Peterson Institute for International Economics, 1990).
139 สรปประเดนจาก เพงอาง.
140 ดบทวเคราะหวจารณเปรยบเทยบโดยพสดารใน รงสรรค ธนะพรพนธ, ฉนทมตวอชงตน (กรงเทพฯ: โครงการจดพมพ
คบไฟ, ๒๕๔๘), ภาคทสอง Washington Consensus หนา ๔๙ – ๘๖.
87
เศรษฐกจอยางธนาคารโลก, กองทนการเงนระหวางประเทศ, องคการการคาโลก (WTO – World Trade
Organization กอตง ค.ศ. ๑๙๙๔), ประเทศมหาอานาจเศรษฐกจตะวนตกโดย เฉพาะสหรฐอเมรกาและ
องกฤษ, องคการเอกชน (เชน World Economic Forum)141 สอมวลชนและสถาบนวจย-วชาการระหวาง
ประเทศกระแสหลกตาง ๆ อยางแพรหลาย ผลลพธทเกดขนจากการดาเนนนโยบายตามกรอบฉนทมต
วอชงตนในรอบ ๒๐ ป กอทงผลดและผลเสย มทงผไดประโยชนและผเสยประโยชนในแตละประเทศท
นาไปใช กลาวในแงบวกคอ: -
-กลมประเทศ OECD 142และอกบางประเทศทมเงอนไขไดเปรยบเชงสงออกและการเกษตร เชน
ไทย จน ฯลฯ มเสถยรภาพและความเตบโตทางเศรษฐกจ แมโดยเฉลยจะตากวาชวงระเบยบการเงน
Bretton Woods กตาม
-ป ๑๙๘๒-๒๐๐๒ ความยากจนโดยสมบรณ (absolute poverty หมายถงยากไรขดสนจนเปน
อนตรายตอชวตสขภาพ) ลดตาลงอยางเหนไดชด ผมรายไดตากวาวนละ ๒ ดอลลารสหรฐฯใน
เอเชยลดลง ๕๒%, ในละตนอเมรกาลดลง ๓๐%, แตในแอฟรกากลบเพมขน ๓% 143
-ผคนมหาศาลยายจากทองนาทองไรไปสโรงงาน (คนสวนมากของโลกเลกยงชพดวยเกษตรกรรม
ไปตงแตชวงป ค.ศ. ๑๙๕๐ – ๗๕ แลว) 144
-คนอก ๒๐๐ ลานคนอพยพจากประเทศยากจนไปประเทศรารวย
-ระเบยบการเงนเสรทาใหสภาพคลองในโลกเพมพน ครอบครวผมรายไดนอยไดเปนเจาของบาน
ตวเองและเขาถงสนเชอมากขน
141
World Economic Forum (WEF) พฒนามาจาก European Management Forum ซงกอตงโดย Klaus Schwab ศาสตราจารยดานธรกจชาวสวส เมอป ค.ศ. ๑๙๗๑ มสมาชกเปนบรษทใหญระหวางประเทศกวาพนแหง โดยจดประชมทกปทเมอง Davos แหลงทองเทยวเลนสกในสวตเซอรแลนด ด Mark Rupert and M. Scott Solomon, Globalization and International Political Economy (Lanham: Rowman & Littlefield Publishers, Inc., 2006), pp. 57 – 61.
142 หมายถง Organisation for Economic Co‐operation and Development เปนองคการรวมประเทศอตสาหกรรม
ชนนาของโลกเพอปรกษาหารอประสานนโยบายและรวมมอกนทางเศรษฐกจและการพฒนา กอตงป ค.ศ. ๑๙๖๑ ปจจบนมสมาชก ๓๓ ประเทศ ดรายละเอยดทเวบไซตขององคการน www.oecd.org/pages/0,3417,en_36734052_36734103_1_1_1_1_1,00.html.
143 เนอหาสวนนประมวลเรยบเรยงจาก Mason, “A last chance”.
144 ด Eric Habsbawm, Age of Extremes: The Short Twentieth Century 1914 – 1991 (London: Abacus,
1996), pp. 9, 289 – 93.
88
-เหลาสถาบนและวฒนธรรมทเคยกดขหวงหามคนหนมสาวแตกอนคอยสญสลายไป ระบบอปถมภ
และอานาจพอแมในสงคมลดทอนลงในขณะททกสงทกอยางซอขายไดกลายเปนสนคามากขน
ทวาในดานกลบ กเกดผลลพธเชงลบรายแรงเปนเอนกประการ ไดแก: ‐ 145
๑) ความไมเสมอภาคเพมขนทงในระดบประเทศและระดบโลก ๒) ภาวะหนสงเขาแทนทคาจางสง ๓) ภาคการเงนเขาครอบงาเศรษฐกจ (Financialization)
๔) ชวตมนษยถกแปรเปนสนคาไมหยดหยอนทกมตและรปแบบ ๕) ผลกระทบทางสงคม ๖) เศรษฐกจโลกไรเสถยรภาพ
จะขอทยอยบรรยายและยกขอมลประกอบไปทละประการดงน
๑) ความไมเสมอภาคเพมขนทงในระดบประเทศและระดบโลก
-ระหวางป ค.ศ. ๑๙๔๗ – ๑๙๗๓ ซงอยภายใตระเบยบการเงน Bretton Woods ครวเรอนอเมรกน
ทยากจนทสด ๒๐% มรายไดเพมขน ๑๑๖% นบเปนอตราเพมสงกวากลมอนใดในสงคมอเมรกน
ชวงเดยวกน
-ปรากฏวาระหวางป ค.ศ. ๑๙๗๔ – ๒๐๐๔ ซงอยภายใตระเบยบการเงนโลกาภวตน/เสรนยมใหม
ครวเรอนอเมรกนทยากจนทสด ๒๐% มรายไดเพมขนเพยง ๒.๘%
-สงผลใหถงป ค.ศ. ๒๐๐๙ คนอเมรกนทรวยทสด ๑% ถอครองสนทรพยถง ๓๗.๑% ของประเทศ
ซงเพมขน ๓.๗% จาก ๘ ปกอน ขณะคนอเมรกนผมรายไดตากวา ๘๐% จากลางสดขนมา ถอครอง
สนทรพยรวมกนเพยง ๑๒.๓% ของประเทศเทานน ซงลดลง ๓.๓% จาก ๘ ปกอน (ดแผนภม
ประกอบดานลาง)
-สวนแบงในรายไดประชาชาตของคนองกฤษทจนทสด ๑๐% ลดลงจาก ๔.๒% ในป ค.ศ. ๑๙๗๙
เหลอเพยง ๒.๗% ในป ค.ศ. ๒๐๐๒
145
ประมวลเรยบเรยงจาก Mason, “A last chance”. เชนกน
(ขอมลขhtml )
ทศวรรษ
วอชงตน
๓๘) ความเหทสด ๑% กบ(หนวยเปนรอ
อง Levy Inst
ขอมลเกยวกบ
ษภายใตระเบย
น (โปรดดแผน
หลอมลาในกาบกลมรายไดตอยละ)
titute อางจา
บความเหลอม
ยบการเงนโลก
นภมดานลางป
ารถอครองสนาทสดขนมา ๘
าก www.spie
มลาทางรายได
กาภวตน/เสร
ประกอบ)
89
นทรพยของป๘๐% , การเป
egel.de/inte
ดระดบโลกก
นยมใหมและ
ระชากรอเมรปลยนแปลงใน
ernational/w
กโนมไปในท
ะอทธพลครอ
รกนเปรยบ เทนป ค.ศ. ๒๐๐
world/bild‐
ศทางเดยวกน
บงาของเมนน
ทยบระหวางก๐๙ จากป ค.ศ
‐712496‐122
นในชวงเวลาก
นโยบายฉนท
กลมรวยศ. ๒๐๐๑
2272.
กวา ๓
ทมต
(อางจากOctobe
(อางจาก
๓๙) สดสวนรายไดเฉลยใ
Robert War 2008), 18)
๔๐) สดสวนพฒนาในซก
Wade, “Fin
รอยละของรานกลมประเท
ade, “Financ)
รอยละของผโลกใตเทยบก
nancial Reg
ายไดเฉลยในศทนนยมกาว
cial Regime
ลตภณฑมวลกบของกลมป
ime Change
90
นภมภาคตาง ๆวหนาในซกโ
Change?”,
ลรวมในประเทประเทศทนนย
e?”, 18)
ๆ ของโลกแลโลกเหนอ, ค.ศ
New Left R
ทศเฉลยตอหยมกาวหนา, ค
ะโลกกาลงพศ. ๑๙๕๐ – ๒
Review, II/53
วประชากรขอค.ศ. ๑๙๖๐ –
ฒนาโดยรวม๒๐๐๐
3 (Septemb
องกลมประเท ๒๐๐๕
มเทยบกบ
ber –
ทศกาลง
๒)
(อางจาก
การเปลย
ทศวรรษ
ประธาน
Hodges, accessed
ภาวะหนสงเข
-คาจางแทจร
เมอป ค.ศ. ๑๙
-ตงแตกอนเก
ลานลานดอล
-แบงเปนหน
ภาคเอกชน ๓
ภาคผบรโภค
-ยอดหนดงก
เพมขนถง ๗
๔๑) หนสนขโดยรวม, หน
Wade, “Fin
สาหรบภาวะ
ยนแปลงของม
ษท ๑๙๘๐ รฐบ
นาธบดจมม ค 146
ประมวลจา“America’s Tod 16 October 2
ขาแทนทคาจ
ง (ปรบอตรา
๙๗๙ และยงใ
กดวกฤตซบไ
ลลารสหรฐฯแ
ภาครฐ (ของร
๓๗ ลานลานด
ค อาท หนเคร
ลาวคดเปน ๓
๐๐% เมอเทย
ของสหรฐอเมนภาคครวเรอน
nancial Regi
ะคาจางสงในส
มนไดในระย
บาลอมรกนก
ารเตอร (ค.ศ. าก Mason, “A otal Debt Repo2010, www.fin
างสง: กรณส
เงนเฟอออก)
ในกลมคนจน
พรมในป ค.ศ
แลว
รฐบาลระดบ
ดอลลารสหรฐ
ดตการด หน
๓๔๐% หรอเก
ยบกบยอดหน
มรกาคดเปนรน, และหนภา
ime Change
สหรฐอเมรกา
ะ ๓๐ ปหลง
กหนไปดาเนน
๑๙๗๗ – ๑๙ last chance”; ort – Update 2nancialsensea
91
สหรฐอเมรกา
) โดยเฉลยขอ
นทสด ๒๐%
ศ. ๒๐๐๗ ฟอ
ชาต+มลรฐ+
ฐฯ ไมวาจะเป
จานองบาน เ
กอบ ๓ เทาคร
นสนตนครสต
อยละของผลคการเงน, เป
e?”, 12)
าหลงสงคราม
นบแตหมดย
นนโยบายเศร
๙๘๑) ยกเลกข
Wade, “Finan2007 $48 Trillarchive.com/e
146
องคนงานชายอ
แลว กยงตาก
องสบหนสนอ
ทองถน) ๑๑
ปนหนภาคธร
ปนตน
รงของผลตภณ
ตทศวรรษท ๑
ตภณฑมวลรรยบเทยบ ค.ศ
มโลกครงทสอ
ยคระเบยบการ
ษฐกจเสรนย
ขอจากดหวงห
ncial Regime Cion – and Soaeditorials/hodg
อเมรกนในป
วามาก
อเมรกนกใหญ
ลานลานดอล
รกจการเงน, ภ
ณฑมวลรวมใ
๙๘๐ (ดแผน
วมในประเทศ. ๑๙๘๐ กบ
องเปนตนมาน
รเงน Bretto
มใหมแทน เร
หามเกยวกบเส
Change?”, 11 –ring”, Financiges/2007/031
ค.ศ. ๒๐๐๘
ญโตมโหฬาร
ลลารสหรฐฯแ
ภาคบรรษทธ
ในประเทศ, แ
ภมดานลาง)
ศ – แสดงยอ ๒๐๐๗
นน เราสามาร
n Woods ตน
รมตนจากรฐบ
สนทางบนขอ
– 12; และ Micial Sense Edito15.html.
ตากวา
ถง ๔๘
และหน
รกจ,
และ
ดหน
รถเหน
นครสต-
บาลของ
องสาย
hael W. orials,
การบนเป
บรการก
เศรษฐกจ
(อางจาก York: Th
๑๕๐,๐๐
ผมรายได
กวาดอล
ของพวก
Penguin
ปนอนดบแรก
ารเงน ฯลฯ ใ
จอนทเกยวเน
๔๒) แผนภมรายไดสงสด ๘๐% ทเหลอเปนมลคาป ค
Alex Bakerhe Century
จะเหนวาขณ
๐๐ กวา ๒๕
ดสง ๑๕% ถด
ลารสหรฐฯ/ป
กเขาเกอบจะค
147
John CasBooks, 2010),
ก กอนจะขยา
ในสมยรฐบาล
นอง จะดไดจา
มแสดงรายได ๕% แรก (เสอซงมรายไดตค.ศ. ๒๐๐๑)
r, Life and DFoundation
ะกลมเศรษฐ
๕๐,๐๐๐ ดอล
ดมากลบมราย
ปโดยประมาณ
คงทไมขยบขน
sidy, How Ma, p. 7.
ยไปสภาคสว
ลชดตอ ๆ มา1
ากชดขอมลท
เฉลยของประสนสเขยว), กลากวา (เสนสม
Debt: Why An Press, 200
อเมรกนรวยท
ลลารสหรฐฯ/
ยไดเพมขนใน
ณ สวนกลมป
นเลยตลอดชว
arkets Fail: The
92
วนเศรษฐกจอ147 การเปลย
สอดรบกนดง
ะชากรอเมรกลมทมรายไดสมวง), ค.ศ. ๑๙
American Fa04), p. 11)
ทสด ๕% แรก
/ปในชวง ๒๒
นชวงเดยวกน
ประชากรทเห
วงเวลาดงกลา
e Logic of Eco
อน เชน การส
ยนแปลงของภ
งตอไปน: ‐
กนทมรายไดลสงถดลงมา ๑๙๗๙ – ๒๐๐๑
amilies Are B
กมรายไดเฉล
๒ ปจาก ค.ศ.
นไมมากนกจา
ลออก ๘๐%
าว
onomic Calam
อสารโทรคม
ภาวะคาจางสง
ลดหลนกน ๓๕% (เสนสเห๑ (หนวยเปน
Borrowing t
ยเพมขนเรอย
๑๙๗๙ – ๒๐
ากราว ๘๐,๐๐
ซงเปนผมราย
ities (London
มนาคม, สอมว
งและปจจยท
๓ กลม ไดแก กหลอง), และกนดอลลารสหร
to the Hilt (
ย ๆ จากราว
๐๐๑, กลมชาว
๐๐ กวา ๑
ยไดตากวานน
and New York
วลชน,
าง
กลมทมกลม รฐฯคด
New
วอเมรกน
๐๐,๐๐๐
น รายได
k:
(อางจาก
๗๐% ขอ
ของหนค
ค.ศ. ๑๙๘
รายไดปร
(อางจาก
๔๓) แผนภมเหลอง), และ๑๙๘๐ – ๒๐
Baker, Life
เหนไดชดวาค
องรายไดในป
ครวเรอนอเมร
๘๐ ไปเปน
ในทางกลบก
ระชาชาตเมอ
๔๔) แผนภม๑๙๘๐ – ๒๐
Baker, Life
มแสดงสดสวนะสดสวนหนค๐๒ (หนวยเป
and Debt,
ครวเรอนอเม
ป ค.ศ. ๑๙๘๐
รกนตอผลตภ
ประมาณ ๘
กนอตราการอ
ป ค.ศ. ๑๙๘๐
มแสดงอตราก๐๓ (หนวยเป
and Debt,
นหนคางชาระคางชาระของคปนรอยละ)
p. 2)
รกนตดหนส
เกอบ ๑๑
ภณฑมวลรวม
๘๐% ของ GD
อมทรพยสวน
๐ เหลอเพยง
การออมสวนบปนรอยละ)
p. 3)
93
ะตอรายไดทพครวเรอนตอผ
สนคางชาระเท
๐% ของรายไ
มในประเทศก
DP ในป ค.ศ.
นบคคลของช
๒% ในป ค.ศ
บคคลของชาว
พงจายได (หลผลตภณฑมวล
ทยบกบรายได
ไดในป ค.ศ. ๒
กเพมขนจากร
๒๐๐๒
ชาวอเมรกนก
ศ. ๒๐๐๓
วอเมรกนเทย
ลงหกภาษ) ขลรวมในประเ
ดทพงจายไดโ
๒๐๐๒ ในทา
าว ๔๗ – ๔๘
ตกลงฮวบฮา
บกบรายไดป
ของครวเรอน เทศ (เสนสแด
โดยเฉลยสงขน
านองเดยวกน
๘% ของ GDP
บจากราว ๑๐
ประชาชาต, ค
(เสนสดง), ค.ศ.
นจากราว
สดสวน
P ในป
๐% ของ
.ศ.
ดานลางน
รวมในป
ยมสนเพ
(อางจาก accesse
เราอาจเหนภ
นซงใหขอมล
ประเทศในป ค
พมขน, และยง
๔๕) แผนภม(สฟา), หนสนสดสวนรอยล
“Charts: Coed 27 July 20
าพเปรยบเทย
ลการบรโภค,
ค.ศ. ๒๐๐๐ ก
งอดออมนอยล
มการบรโภค, นครวเรอน (สละของผลตภณ
onsumers a010, www.a
ยบเศรษฐกจอ
หนสน, และ
กบ ๒๐๐๘ ซง
ลงจากทตาอย
การออม, แลสแดง), และเงณฑมวลรวมใ
nd Economamerica.gov
94
อเมรกนทครอ
เงนออมของช
งสะทอนวาใน
ยแลว
ะหนสนของงนออมสวนตในประเทศ, ค
ic Growth –v/consumer
อบคลมและทน
ชาวอเมรกนเท
นรอบ ๘ ป ค
สหรฐอเมรกาตวสทธ (สเขยค.ศ. ๒๐๐๐ ก
– U.S. Consur.html)
นสมยใกลปจ
ทยบเปนสดส
นอเมรกนบร
า: แสดงคาใชยว) ของชาวอบ ๒๐๐๘
umer Snapsh
จจบนขนจาก
สวนกบผลตภ
รโภคสงลวขน
ชจายบรโภคสอเมรกนเทยบ
hot”, Amer
แผนภม
ภณฑมวล
น, กหน
สวนตว เปน
ica.gov,
เมอนามน
ดานลางน
(อางจาก accesse
โดยเฉพา
ความหมายน
นไปเปรยบเท
น ซงบงชชดว
๔๖) แผนภมสาคญของโล
“Charts: Coed 27 July 20
ในจานวนหน
าะในกลมผม
นยของตวเลขข
ทยบกบตวเลข
วาสหรฐอเมร
เปรยบเทยบสลก คดเปนรอย
onsumers a010, www.a
นสนทเพมสง
รายไดตา (ยง
ขางตนในแงฐ
ขประเภทเดยว
รกาบรโภคเป
สดสวนการออยละของผลตภ
nd Economamerica.gov
งขนของชาวอ
งยากจน ยงตด
95
ฐานะและอาก
วกนของประ
นสดสวนมาก
อม (สฟา) แลภณฑมวลรวม
ic Growth –v/consumer
อเมรกนในระ
ดหนจานองบ
การทางเศรษฐ
เทศเศรษฐกจ
กกวาแตออม
ละการบรโภคมในประเทศข
– Spending vr.html)
ยะ ๒๐ ปหล
านเพมขนมา
ฐกจของสหรฐ
จสาคญอน ๆ
นอยกวาเพอน
ค (สแดง) ของของแตละปร
vs. Savings”
ง เปนหนจาน
ก) ดงตารางต
ฐฯจะเปนทเล
ของโลกดงแ
น
งประเทศเศรษะเทศ, ค.ศ. ๒
”, America.g
นองบานมากพ
ตอไปน: ‐
ลงเหนได
ผนภม
ษฐกจ๒๐๐๗
gov,
พอควร
(อางจาก
ใหชาวอ
แลว กยง
ฟองสบ
เพมขนเป
อาจเปนเ
เรยกวธก
เกอบ ๗๐
en.wikipe
๔๗) มลคาเฉกบ ๒๐๐๑ (ค
Baker, Life
ผลของฟองส
เมรกนโดยเฉ
งทาใหเจาของ
พลอยกหนยม
-cash‐out re
ปนเงนสดมาใ
-second mo
เพราะราคาปร
การนวา hom
เหลานสงผล
๐% เมอป ค.ศ
148
“Timelineedia.org/wiki/
ฉลยของหนจาคดเปนมลคาด
and Debt,
สบเคหสถาน
ฉพาะคนจน-ค
งบานแตเดมผ
มสนมาจบจา
efinancing ห
ใชจาย ซงคลา
ortgage หรอ
ระเมนบานเพ
me equity loa
ใหสวนทเปน
ศ. ๑๙๘๐ เหล
e of the Unite/Timeline_of_
านองบานขอดอลลารสหรฐ
p. 4)
(ฟองสบบาน
คนชนกลางกห
ผจ ๆ กพบวาร
ยใชสอยในล
หรอกอหนจา
ายกบการจดโ
อเอาบานทตด
พมขนอยางรว
an หรอกเงน
นของเจาของบ
อเพยง ปร
d States hous_the_United_S
96
งคนอเมรกนฐฯในป ค.ศ.
น) อเมรกนระ
หนยมสนมาจ
ราคาประเมน
ลกษณะ: ‐
านองบานใหม
โครงสรางหน
ดจานองอยแล
วดเรว – ไปจา
โดยเอาหนบ
บานในมลคาบ
ระมาณ ๕๕%
sing bubble”, WStates_housin
จาแนกตามก๒๐๐๑ และแ
ะหวางป ค.ศ.
จานองซอบาน
บานของตนโ
มมาใชหนจาน
นใหม (debt
ลว แตยงมมลค
านองซารอบส
านไปคาประ
บานของชาวอ
% ในป ค.ศ. ๒
Wikipedia, accng_bubble.
ลมรายไดเปรแสดงรอยละท
๒๐๐๑ – ๒๐
นใหมเพออยอ
โปงพองขนพ
นองบานเกา แ
restructurin
คาบานในสวน
สอง เพอเอาเง
กน
อเมรกนโดยท
๒๐๐๓ ดงแผน
cessed 21 Oct
รยบเทยบ ค.ศทเปลยนไป)
๐๐๕ 148 นอก
อาศยหรอเกง
พรวดพราดตา
แลวยงไดมลค
ng) และ
นของเจาของ
งนมาใชจาย บ
ทวไปลดตาลง
นภมดานลาง
tober 2010,
ศ. ๑๙๘๙
กจากทา
กาไร
มกระแส
คาบานท
งอย – ซง
บางท
งจากราว
น: ‐
(อางจาก
ตนครสต
๒๐๐๐ แ
ชาระหน
income
โปรดดแ
๔๘) สดสวน
Baker, Life
เมอหนสงขน
ตทศวรรษท ๑
แตกระนน เนอ
นจานองบาน)
) ของครอบค
แผนภม: ‐
นรอยละทเปน
and Debt,
นเชนน แมคร
๑๙๗๐ จะออก
องจากคาใชจ
กลบทาใหรา
ครวลดตาลงเล
นของเจาของช
p. 6)
อบครวอเมรก
กไปทางานหา
จายคงทดานต
ายไดสวนทเห
ลกนอยในชว
97
ชาวอเมรกนใ
กนโดยทวไป
ารายไดกนสอ
ตาง ๆ ของครอ
หลอใหใชจาย
ง ๓๐ ป ทง ๆ
นมลคาอสงห
ปทสามเคยทา
องคนทงสาม
อบครวสงขน
ยไดคลองมอต
ๆ ทมผชวยกน
หารมทรพย, ค
งานหารายได
-ภรรยาในตน
นราวหนงเทาค
ตามดลพนจ (
นทางานหารา
ค.ศ. ๑๙๘๐ –
ดเขาบานคนเด
นครสตทศวร
ครง (รวมทงค
discretiona
ยไดเขาบานถ
๒๐๐๓
ดยวใน
รษท
คาผอน
ry
ถง ๒ คน
(อางจาก
ครวเรอน
ค.ศ. ๒๐
๔๙) สวนแบเดยวตนครสตลารสหรฐฯตดลพนจ, แทงประกนสขภา
Baker, Life
ในทานองเดย
นอเมรกนกพง
๐๔ ดงแผนภ
งของคาใชจาตทศวรรษท ๑ตามมลคาในปงสนาเงนแสดาพ, คาใชจาย
and Debt,
ยวกน สดสวน
งสงขนจากรา
ภม: ‐
ายคงทในราย๑๙๗๐ กบครป ค.ศ. ๒๐๐๑ดงคาใชจายคงเกยวกบรถยน
p. 9)
นของคาผอน
าว ๑๐ – ๑๑%
98
ไดตอปของครอบครวรายได, แทงสเขยวแงทของครอบนต, ภาษ เปน
ชาระหน (de
% ตอนตนครส
ครอบครว เปรดคตนครสตทแสดงรายไดทครว เชน ผอนตน)
ebt service)
สตทศวรรษท
รยบเทยบระหทศวรรษท ๒๐ทเหลอใหครอนหนจานองบ
ในรายไดหล
๑๙๘๐ เปน
หวางครอบคร๐๐๐ (หนวยเอบครวใชจายบาน, คาดแลเด
ลงหกภาษของ
กวา ๑๓%
รวรายไดปนดอลไดตามดก, คา
ง
% ในป
(อางจาก
เรอย ๆ เป
คนในป
๕๐) สดสวน๒๐๐๔
Baker, Life
ผลโดยตรงข
ปน ๕ เทาใน
ค.ศ. ๒๐๐๒
รอยละของค
and Debt,
องภาระหนส
รอบ ๒๐ ป จ
(ดแผนภม)
าผอนชาระห
p. 8)
สนคาใชจายเพ
จากราว ๑๐๐ ก
99
หนในรายไดห
พมทวดงกลาว
กวาคน/แสน
หลงหกภาษขอ
วกทาใหคนอ
คนในป ค.ศ.
องครวเรอนอ
เมรกนพากน
๑๙๘๐ เปน
อเมรกน, ค.ศ.
นลมละลายเพม
กวา ๕๐๐
๑๙๘๐ –
มขน
คน/แสน
(อางจาก
๕๑) กรณลมบคคล)
Baker, Life
ภาวะหนสงเข
-รายไดแทจร
กวาสมยเศรษ
กกลบตกตาล
-สดสวนหนภ
ปกอน ๘๐
149
Mason, “
ละลายสวนบ
and Debt,
ขาแทนทคาจ
รงของครวเรอ
ษฐกจบมหลง
ลง
ภาคครวเรอน
๐% ในป ค.ศ
“A last chance
บคคลตอประช
p. 10)
างสง: กรณอ
อนองกฤษเพม
สงครามโลก
นของชาวองกฤ
ศ. ๒๐๐๘
e”.
100
ชากรอเมรกน
งกฤษ 149
มขนจรงในชว
ครงทสอง แล
ฤษเพมจาก ๒
นแสนคน, จาก
วงป ค.ศ. ๑๙๗
ละนบแตตนค
๒๐% ของผลต
ก ค.ศ. ๑๙๘๐
๗๙ - ๒๐๐๐
ครสตทศวรรษ
ตภณฑมวลรว
๐ – ๒๐๐๒ (ห
แตเพมในอต
ษท ๒๐๐๐ เป
วมในประเทศ
หนวยเปน
ราทตา
ปนตนมา
ศเมอ ๓๐
101
๓) ภาคการเงนเขาครอบงาเศรษฐกจ (Financialization)
ความหมายของ Financialization ของระบบเศรษฐกจกคอ: ‐ 150
-สดสวนของสนทรพยทางการเงนตอสนทรพยภาคเศรษฐกจจรงเพมขน
‐อานาจทางการเมองของกลมผลประโยชนภาคการเงนเพมขนโดยสมพทธกบกลมผลประโยชน
ภาคเศรษฐกจจรง
‐กาไรกระจายจากบรษททไมไดทาธรกจการเงนไปสภาคการเงน
กลาวในระดบโลก ยอดรวมสนทรพยทางการเงนของโลกทเคยมมลคาพอ ๆ กบผลตภณฑมวลรวม
ในประเทศทวโลกเมอป ค.ศ. ๑๙๘๐ ไดเพมขนเปน ๓ เทาของผลตภณฑมวลรวมในประเทศทวโลกในป
ค.ศ. ๒๐๐๗ แลว กลาวคอ ยอดรวมสนทรพยทางการเงนของโลก = ๑๙๖ ลานลานดอลลารสหรฐฯ ขณะท
ผลตภณฑมวลรวมในประเทศทวโลก = ๖๔ ลานลานดอลลารสหรฐฯ151
ตวอยางของ Financializaion ในสหรฐอเมรกาไดแก: ‐ 152
-ปจจบนผลตภณฑมวลรวมในประเทศของอเมรกาคดเปนสดสวนภาคการเงนสงสดท ๒๐ – ๒๑%
ขณะทสดสวนภาคการผลตอตสาหกรรมลดลงเหลอ ๑๒ – ๑๓% (ตามตวเลขระหวางป ค.ศ. ๒๐๐๓
– ๒๐๐๕)
-ชวงทสดสวนของภาคการเงนแซงหนาขนนาสดสวนของภาคอตสาหกรรมในผลตภณฑมวลรวม
ในประเทศคอราวตนครสตทศวรรษท ๑๙๙๐
-ราวป ค.ศ. ๑๙๘๘ รฐบาลอเมรกนไดเลอกภาคการเงนเปนภาคยทธศาสตรสาคญทางเศรษฐกจท
จะตองทมเทปกปองสงเสรมไวมใหลมเหลวเพอเปนแกนนาในการขยายอทธพลเศรษฐกจการเงน
ของตนไปครอบโลก
-ในครสตทศวรรษท ๑๙๕๐ บรษทการเงนอเมรกนทากาไรเปนสดสวนประมาณ ๑๐% ของกาไร
บรษทเอกชนอเมรกนทงหมด สดสวนนเพมเปน กวา ๔๐% ในป ค.ศ. ๒๐๐๔; ในชวงเวลา
เดยวกน สดสวนกาไรของบรษทหตถอตสาหกรรมอเมรกนลดถดถอยจากเกอบ ๖๐% เหลอแค
ประมาณ ๕% เทานน
150
ประมวลจาก Wade, “Choking the South”, p. 117; และ Foster and Magdoff, The Great Financial Crisis,
โดยเฉพาะ Chapter 4 The Financialization of Capitalism และ Chapter 5 The Financialization of Capital and the Crisis; และ Foster and Holleman, “The Financial Power Elite”.
151 Mason, “A last chance”.
152 ประมวลจาก Phillips, Bad Money, Chapter 2 Finance: The New Real Economy? โดยเฉพาะ pp. 31, 49,
54 – 61.
102
สาหรบผลกระทบสาคญของ Financialization ตอระบบเศรษฐกจอเมรกนและตอเนองไปยง
เศรษฐกจโลกคอเกดฟองสบโปงพองแลวแตกตอเนองไดแกฟองสบหนบรษทไฮเทค, เคหสถาน, สนคา
ผลตภณฑตาง ๆ (dotcom, housing, commodity bubbles) เปนตน 153 ทนเกงกาไรชพจรลงเทาเขาซอ
หนควบรวมแยงยดกจการบรษท, อตสาหกรรม, กระทงประเทศทงประเทศ เหมอนฝงแรงลงขยาทงศพ
จากนนกตดสนทรพยของบรษททแยงยดไดมาเอาไปขายทงทากาไร จนบรษทดงกลาวเหลอแตซาก แลวก
ออกบนลาเหยอรายตอไป เชนทเกดกบประเทศไทยและอนโดนเซยตอนวกฤตตมยากง ค.ศ. ๑๙๙๗,154
หรอไอซแลนด 155และเศรษฐกจกลม “PIIGS” ในยโรป ๕ ประเทศในปจจบน (มาจากตวยอนาหนาชอ
ประเทศโปรตเกส - Portugal, อตาล - Italy, ไอรแลนด ‐ Ireland, กรซ ‐ Greece, และสเปน - Spain)156
๔) ชวตมนษยถกแปรเปนสนคาไมหยดหยอนทกมตและรปแบบ 157
ตวอยางเชน: ‐
-กรณการแปรกจการนาประปาของรฐไปเปนของเอกชนตางชาตคอบรษทวศวกรรมขามชาต
อเมรกน Bechtel ในโบลเวย ทาใหเกดจลาจลประทวงในเมองโคชาบมบาทเรยกกนวา “สงครามนา” หรอ
“Water Wars” ขนเมอป ค.ศ. ๒๐๐๐158
-กรณทหารรบจาง ๑๘๐,๐๐๐ คนของบรษทเอกชนอเมรกนทาสญญารบเหมาชวงมาปฏบตหนาท
ตาง ๆ ในสงครามอรกโดยไมตองรบผดตอกฎหมายระหวางประเทศ ทาใหสงครามอรกนบเปนสงครามครง
แรกทถกแปรเปนของเอกชนอยางกวางขวาง (the first extensively‐privatized war ) 159
153
Mason, “A last chance”. และดบทวเคราะหวจารณกรณฟองสบเหลานในกรอบภาพรวมของเศรษฐกจอเมรกนโดยกวางขวางพสดารใน Robert Brenner, “What Is Good for Goldman Sachs Is Good for America: The Origins of the Current Crisis”, eScholarship University of California, accesed 13 May 2010, escholarship.org/ uc/item/0sg0782h.
154 Kavaljit Singh, The Globalisation of Finance: A Citizen’s Guide (London and New York: Zed Books,
1999), Chapter 6 – 8 โดยเฉพาะ pp. 110 – 12. และ Kasian Tejapira, “Post‐Crisis Economic Impasse and Political
Recovery in Thailand: The Resurgence of Economic Nationalism,” Critical Asian Studies, 34: 3 (September 2002), 323 – 56.
155 Silla Sigurgeirsdóttir and Robert Wade, “Lessons from Iceland”, New Left Review, II/65
(September – October 2010), 5 – 29. 156
สรนนท เวชชาชวะ, “PIGGS”, สยามรฐ, ตพมพ ๒๘ พ.ค. ๒๕๕๓, suranandlive.bangkokvoice.com/ soi_sawasdee. php?id=507&title=PIIGS.
157 Mason, “A last chance”.
158 เกษยร เตชะพระ, “กบฏนา”, มตชนรายวน, ๒๙ เม.ย. ๒๕๔๓, น. ๖; Jim Shultz, “Dignity and Defiance: Stories
from Bolivia’s Challenge to Globalization”, Democracy Now!, created 19 April 2010, www.democracynow.org/ 2010/4/19/jim_shultz_on_dignity_and_defiance.
103
-สาหรบกรณใกลตวกอยางเชนกะเหรยงคอยาว, การคาเดกและคามนษย, ผหญงและแรงงาน
ตางชาตเถอนในประเทศไทย รวมทงโครงการทเรยกวา The Kingdom of Thailand Modernization
Framework ซงนายกรฐมนตร พ.ต.ท. ดร. ทกษณ ชนวตร (ค.ศ. ๒๐๐๑ – ๒๐๐๖) ไดประกาศตอทประชม
ตวแทนสถานทตและเอกชนตางชาต ณ ทาเนยบรฐบาลเมอตนป ค.ศ. ๒๐๐๖ เชญชวนบรษทตางชาตมาลง
ทนเปนหนสวนกบรฐเพอพฒนาประเทศไทยในเมกะโปรเจคตสาขาตาง ๆ ดงตอไปน: -
๑) การกอสรางและสาธารณปโภค ๒) ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ๓) เทคโนโลยสอสารและสารสนเทศ ๔) ความมนคงแหงชาต ๕) เกษตรกรรม วทยาศาสตร เทคโนโลย วฒนธรรมและบรการสาธารณสข
โดยนายกฯทกษณใหสญญาวารฐบาลจะแกไขกฎกตกาตาง ๆ ไมใหเปนอปสรรคตอความเปนหนสวน 160
แตยงไมทนดาเนนการกเกดวกฤตการเคลอนไหวมวลชนประทวงตอตานรฐบาลในนาม “ปรากฏการณสนธ
ลมทองกล” “พนธมตรประชาชนเพอประชาธปไตย” เสยกอน จนกระทงแกนนา ๓ เหลาทพในนาม
“คณะปฏรปการปกครองในระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข” (คปค. – นบเปน
ชอของคณะรฐประหารทยาวทสดในประวตศาสตรการเมองไทยสมยใหมถง ๒๗ พยางค) ทารฐประหาร
โคนรฐบาลทกษณในทสดเมอวนท ๑๙ กนยายน ศกเดยวกน161
เหลานสงผลใหในทสดแลวประชาชนผเสยภาษตองแบกรบภาระความเสยหายทางการเงน,
ผบรโภคประสบอนตรายตอชวตสขภาพรางกาย, และหลกความพรอมรบผดในระบอบประชาธปไตยมลาย
หายสญไป
๕) ผลกระทบทางสงคม 162
-ความไมมนคงหรอความเสยงมากขนทงทางการเงนและชวตสวนบคคล (ตามแนวคด “สงคมแหง
ความเสยง” หรอ risk society ของนกสงคมวทยาชาวเยอรมน Ulrich Beck)163
159
Klein, The Shock Doctrine, pp. 12 – 14, 379, 381. 160
ทกษณ ชนวตร, “ทกษณเปดทาเนยบดงตางชาตปนเมกะโปรเจคตปลกฝนอนาคตไทย”, มตชนรายวน, ๒๗ ม.ค. ๒๕๔๙, น. ๒.
161 ดรายละเอยดใน เกษยร เตชะพระ, “รฐประหาร ๑๙ กนยายน พ.ศ. ๒๕๔๙ กบการเมองไทย”, รฐศาสตรสาร, ๒๙: ๓
(กนยายน – ธนวาคม ๒๕๕๑), ๑ – ๘๓. 162
Mason, “A last chance”.
104
-ทนทางสงคมถกทาลาย164
-อาชญากรรมสงขนและเชอมโยงแผกวางออกไป 165 ทงนยงมพกตองกลาวถงขอวเคราะหวจารณ
ทวาการดาเนนแนวนโยบายเสรนยมใหมนนเองอาจถอเปนอาชญากรรมแบบหนงไดเพราะกอใหเกดภย
สงคม (social harm) ซงสงผลเสมอนหนงอาชญากรรม (criminogenic effects) 166
๖) เศรษฐกจโลกไรเสถยรภาพ 167
ภายใตระบอบการเงนเสรนยมใหม/โลกาภวตน เศรษฐกจการเงนโลกกยงพลกไหวปนปวนผนผวน
ไมวาจะในแงอตราแลกเปลยนเงนตรา, ดชนตลาดหน, และอตราดอกเบย, อกทงวกฤตการเงนกเพมจานวน
ถขนมาก ดงแผนภมขางลางน (โปรดสงเกตความเปลยนแปลงหลงป ค.ศ. ๑๙๗๑) : -
163
ด Ulrich Beck, “Living In The World Risk Society”, Economy and Society, 35: 3 (August 2006), 329 – 45.
164 ดขอถกเถยงเชงแนวคดทฤษฎโดยนกสงคมวทยาชนนาชาวฝรงเศสวานโยบายเสรนยมใหมมงบอนทาลายองคกรรวมหม
และทนทางสงคมทงปวงไดใน Pierre Bourdieu, Richard Nice, trans., “Neo‐liberalism, the Utopia (Becoming a Reality) of Unlimited Exploitation”, Acts of Resistance: Against the Tyranny of the Market (New York: The New Press, 1998), pp. 94 – 105.
165 ในระดบประเทศ ดบทความของศาสตราจารยดานอาชญาวทยาแหง London School of Economics and Political
Science เกยวกบองกฤษในประเดนนไดท Robert Reiner, “Be tough on a crucial cause of crime – neoliberalism”, The
Guardian, 24 November 2005, www.guardian.co.uk/ politics/2005/nov/24/ukcrime.uk/print; ในระดบภมภาค ดบทบรรณาธการเกยวกบอเมรกากลางในประเดนนไดท “Globalization is destroying society”, Processo 675, 30 August 1995, www.hartford‐hwp.com/archives/ 28/033.html . ในระดบโลก ดรายงานการศกษาของสหประชาชาตลาสดท United Nations Office on Drugs and Crime, The Globalization of Crime: A Transnational Organized Crime Threat Assessment (Vienna: United Nations Office on Drugs and Crime, 2010).
166 Ifeanyi Ezeonu, “Crimes of Globalization: Health Care, HIV and the Poverty of Neoliberalism in
Sub‐Saharan Africa”, International Journal of Social Inquiry, 1: 2 (2008), 113 – 34. 167
เนอหาสวนนประมวลจาก Wade, “Choking the South”.
เสนทบ Dเสนไขปเสนประ อตราสว(อางจาก
๕๒) แผนภมตอหนงดอลล
DM/US$ = คลา 100Yen/ Euro/US$ =นทโนมตาลง Wade, “Ch
มตลาดเงนตรลารสหรฐฯ, ค
คาเงนมารคเย/US$ = คาเงน= คาเงนยโรตงบงบอกวาคาhoking the S
า แสดงแนวโครสตทศวรรษ
ยอรมนตอหนนเยนญปนนบตอหนงดอลลาาเงนดอลลารลSouth”, p. 11
105
โนมอตราสวนษท ๑๙๖๐ –
นงดอลลารสหบเปนหนวยรอารสหรฐฯ ลดลงเมอเทย19)
นของอตราแล๒๐๐๐
หรฐฯ อยตอหนงดอ
บกบเงนสกล
ลกเปลยนเงน
อลลารสหรฐฯ
ลตาง ๆ
นตราสกลหลก
ฯ
กตาง ๆ
เสนประ
(อางจาก
๕๓) แผนภม๑๙๗๐ – ๒๐
= ดชนตลาด
Wade, “Ch
มตลาดหน แส๐๕ (กาหนด
ดหนญปน, เส
hoking the S
สดงแนวโนมใหดชนตลาด
นไขปลา = ด
South”, p. 11
106
มดชนตลาดหนดหนป ค.ศ. ๑
ดชนตลาดหน
19)
นในญปน, เย๙๙๕ มคา = ๑
เยอรมน, เสน
ยอรมน, และส๑๐๐)
นทบ = ดชนต
สหรฐอเมรกา
ตลาดหนอเมร
า ค.ศ.
รกน
๑๔ ประแอฟรกาแซมเบย(อางจาก
๕๔) แผนภมประเทศรายไ
เทศรายไดตากลาง, ชาด, ส, ซมบบเว Wade, “Ch
มอตราดอกเบไดตา ครสตท
าซงเลอกจากปสาธารณรฐคอ
hoking the S
ย แสดงอตราศวรรษ ๑๙๘
ประเทศทมฐาองโก, แกมเบ
South”, p. 12
107
าดอกเบยทแท๐ – ๒๐๐๐ (ห
านขอมลไดแบย, อนเดย, เค
20)
ทจรงในญปนหนวยเปนรอ
ก บงคลาเทศนยา, เลโซโท
น, เยอรมน, สยละ)
ศ, แคเมอรน, สท, มาลาว, ไน
สหรฐอเมรกา,
สาธารณรฐนจเรย, เซยรรา
, และ ๑๔
าลโอน,
Banking
ธนาคารกแทงกราฟแทงกราฟประเทศ (อางจาก
๕๕) แผนภมสดทายแสดง
g crises = วกกบอตราแลกฟ ๔ กลมแรกฟกลมท ๕ รว Wade, “Ch
มความถของวง ๒ กลมประ
กฤตธนาคาร, เปลยนเงนตรกแสดงวกฤตใวมเอาขอมลเพ
hoking the S
วกฤต แสดงรอเทศ)
Currency cรา, All crisesในประเทศอตพมเตมจากปร
South”, p. 12
108
อยละของโอก
rises = วกฤตs = รวมวกฤตตสาหกรรมกระเทศกาลงพ
20)
กาสทจะเกดว
ตเงนตรา, Twตทงหมด าวหนาและปพฒนา ๓๕ ปร
วกฤต/ป ใน ๔
win crises = ว
ประเทศตลาดเระเทศเขามาด
๔ ชวงระยะเว
วกฤตฝาแฝดข
เกดใหม ๒๑ ดวยเปนทงสน
วลา (ชวง
ของ
ประเทศ น ๕๖
109
สรป
ถงแมวกฤตซบไพรมในสหรฐอเมรกาทปะทขนเมอสงหาคม ค.ศ. ๒๐๐๗ และเศรษฐกจโลกถด
ถอยใหญในป ค.ศ. ๒๐๐๙ 168 จะทาลายอานาจนาและความชอบธรรมของแนวนโยบายเสรนยมใหม/
โลกาภวตนลงและนาไปสฉนทมตอนกวางขวางวาลทธเสรนยมใหมลมละลายแลวทางภมปญญา 169 แต
กระนนกใชวาเสรนยมใหมทงในแงลทธอดมการณและแนวนโยบายเศรษฐกจจะปลาสนาการไปสนในชว
เวลาอนสน ตรงกนขาม ทง ๆ ทเหน ๆ กนอยวาระเบยบเศรษฐกจการเงนโลกาภวตน/เสรนยมใหมเปนยกษ
ตนเลนทเหลวไหลและอนตรายรายแรงเพยงไหน สามารถนาไปสอะไร ทวานกเศรษฐศาสตร170
สถาบนวจยคลงสมอง171 รฐบาล 172และองคกรโลกบาลทางเศรษฐกจตาง ๆ 173จานวนไมนอยทวโลกก
ยงยนกรานทองบนเทศนาและดาเนนรอยตามแนวคดและนโยบายดงกลาวแบบใดแบบหนงอยางดอดง
168
World Bank, Global Economic Prospects 2010, Table O.1 A modest recovery, p. 3.
ขอมลทางการลาสดทประกาศโดย National Bureau of Economic Research คอภาวะเศรษฐกจถดถอยของอเมรกาอนเปนผลกระทบจากวกฤตซบไพรมครงนยาวนาน ๑๘ เดอนจากมกราคม ค.ศ. ๒๐๐๘ ถงมถนายน ค.ศ. ๒๐๐๙ ด “15 Months Out of Recession, but Not Feeling Like It,” VOA Special English, broadcast 24 September 2010, www.voanews.com/ learningenglish/home/15‐Months‐Out‐of‐Recession‐but‐Not‐Feeling‐Like‐It‐‐103690954.html
169 อาทเชนนกเศรษฐศาสตรรางวลโนเบลอยาง Paul Krugman, “How Did Economists Get It So Wrong?”, The
New York Times Magazine, published 2 September 2009,www.nytimes. com/2009/09/06/magazine/ 06Economic‐t.html?_r=2&em=&pagewant; และ Joseph Stiglitz, “Chapter 9 Reforming Economics”, Freefall
(New York: Allen Lane, 2010), pp. 238 – 74. นกปรชญาการเมองอยาง John Gray, “The end of a dream”, New
Statesman, published 10 December 2009, www.newstatesman.com/print/200912100029; นกเขยนนกหนงสอพมพอยาง Mason, “Chapter 7 Helping Is Futile: The Life and Death of Neoliberal Ideology”, Meltdown, pp. 118 ‐ 42; Cassidy, How Markets Fail; Adam Curtis, “The Economists’ New Clothes”, The Medium and the Message, created 23 February 2010, www.bbc.co.uk/blogs/adamcurtis/2010/02/the_economists_new_clothes.html; และ Naomi Klein, “Wall St. Crisis Should Be for Neoliberalism What Fall of Berlin Wall Was for Communism”, Democracy Now!, created 6 October 2008, www.democracynow.org/2008/10/6/ naomi_klein.
170 เชนบรรดานกเศรษฐศาสตรอเมรกนทรวมกอตงและทางานแวดลอมสถาบนวจย Milton Friedman Institute ณ
มหาวทยาลยชคาโกในป ค.ศ. ๒๐๐๙ ดเวบไซตของสถาบนไดท mfi.uchicago.edu/index.shtml; หรอกลมนกเศรษฐศาสตรอนรกษนยมองกฤษทเรยกรองใหรฐบาลทจะไดรบเลอกตงเขามาใหมตดลดงบประมาณลงทามกลางการฟนตวทางเศรษฐกจทยงเปราะบาง Tim Besley, et al, “UK economy cries out for credible rescue plan”, The Sunday Times, published 14 February 2010, www.timesonline.co.uk/tol/comment/letters/article7026234.ece.
171 อาท Ludwig von Mises Institute mises.org/, The Cato Institute www.cato.org/, The Heritage
Foundation www.heritage.org/, The American Enterprise Institute for Public Policy Research www.aei.org/ home, เปนตน ขอเสนอในปจจบนกเชนใหรฐตดลดงบประมาณกระตนเศรษฐกจลงโดยดวน, รฐไมควรเขาไปยงเกยวแทรกแซงระบบประกนสขภาพและอตสาหกรรมการแพทยและสาธารณสขของเอกชน, ปกปองสงเสรมระบบคปอง-โรงเรยนจดทะเบยนแทนระบบโรงเรยนรฐบาล, เนนหนกคณคาเรองเสรภาพทางเศรษฐกจและการจากดอานาจหนาทรฐบาลอยางคอนขางเอนเอยงดานเดยว เปนตน
172 เชน รฐบาลกรซ, สเปน, องกฤษ, ฝรงเศสตางมงมนดาเนนนโยบายรดเขมขดทางการคลง (fiscal austerity) ดวยการตด
ทอนจากดการขาดดลงบประมาณและปรบลดสวสดการบานาญลงทงทเศรษฐกจตกตา แทนทจะใชจายงบประมาณรฐบาลกระตนเศรษฐกจและการบรโภคของประชาชนตอไป ด Tariq Ali and Mark Weisbrot, “The People of Greece Are Fighting for the
110
ในความเหนของผวจย ทเปนเชนนกเพราะมลเหตอยางนอย ๓ ประการ ไดแก: ‐
๑) ความเฉอยทางสถาบนและ/หรอภมปญญา (institutional/intellectual iniertia) กลาวคอ
แบบแผนการปฏบต, กฎกตกา (หรอการลดเลกกฎกตกา) และหนวยงานทกอตงขนภายใต
ระเบยบเศรษฐกจการเงนเสรนยมใหม/โลกาภวตนยงคงดาเนนงานของมนตอไปเชนเดมแม
ระเบยบดงกลาวจะทาใหเศรษฐกจพงทลายและพสจนตวมนเองแลววาใชการไมไดแถมยงกอ
เภทภย,174 สวนนกวชาการ, นกการเมอง/เจาหนาทผวางนโยบาย, และเทคโนแครตทไดลงทน
ทงความคดจตใจและการปฏบตใหลทธเสรนยมใหมไปสดตว ฝงใจศรทธาเชอถอมนอยางหว
ปกหวปามาโดยตลอด กระทงอาจไตเตาไดดบไดดเปนใหญเปนโตในการงานอาชพขนมากดวย
เปนปากเสยงรางทรงใหลทธน ยอมไมงายทจะฟนฝาเอาชนะอาการยดมนถอมนแรงกลาขน
เรอย ๆ ในทางจตวทยา (escalating commitment) เพอเปลยนกระบวนทศนได, 175 ยงไม
พดถงกรณทบคคล, สถาบน, กลมทเกยวของอาจมผลประโยชนไดเสยผกพน (vested
interest) ในแนวนโยบายหรอลทธความเชอดงกลาว 176
Whole of Europe”, Democracy Now!, broadcast 11 May 2010, www.democracynow.org/2010/5/11/ the_people_of_greece_are_fighting; Mark Weisbrot and Juan Montecino, “Alternatives to Fiscal Austerity in Spain”, Center for Economic and Policy Research, accessed 24 July 2010, www.cepr.net/documents/ publications/spain‐2010‐07.pdf; Carsten Volkery, “Cameron's Risky Shock Therapy”, Spiegel Online, created 20 October 2010, www.spiegel.de/international/business/ 0,1518,724275,00.html; Diana Johnstone, “French Fury in the EU Cage”, CounterPunch, created 21 October 2010, counterpunch.org/johnstone10212010.html.
173 เชน กองทนการเงนระหวางประเทศและสหภาพยโรป ด Mark Weisbrot, “The E.U.’s Dangerous Game”, New
York Times, published 12 May 2010, www.nytimes.com/2010/05/13/opinion/13iht‐edweisbrot.html; Mark Weisbrot and Juan Montecino, “The IMF and Economic Recovery: Is Fund Policy Contributing to Downside Risks?”, Center for Economic and Policy Research, accessed 22 October 2010, http://www.cepr.net/ documents/publications/imf‐and‐economic‐recovery‐2010‐10.pdf.
174 กรณเชนนมตงแตระดบกองทนการเงนระหวางประเทศ, ธนาคารกลางยโรป, ไปจนถงหนวยดบเพลงทองถนประจาเทศ
มณฑลโอบออนในมลรฐเทนเนสซ สหรฐอเมรกา ซงยนดดายปลอยใหบานหลงหนงถกไฟเผาวอดทงหลงไมเขาไปชวยดบเพราะเจาบานไมไดชาระคาธรรมเนยมปองกนอคคภยปละ ๗๕ ดอลลารสหรฐฯใหทางการเทศมณฑล ตามหลกลดภาษ-ลดอานาจหนาทรฐ-ปจเจกบคคลดแลรบผดชอบตวเองของเสรนยมใหม ด Mark Weisbrot, et al, “IMF‐Supported Macroeconomic Policies and the World Recession: A Look at Forty‐One Borrowing Countries”, Center for Economic and Policy Research, accessed 24 October 2010, www.cepr.net/documents/publications/imf‐2009‐10.pdf; Mark Weisbrot, “Eurozone crisis is self‐inflicted”, The Guardian, created 26 May 2010, www.guardian.co.uk/commentisfree/ cifamerica/2010/may/26/eurozone‐crisis‐austerity‐euro; และ Bret Matthew, “Book of Matthew: Protect your local government from conservative insanity”, The Brandeis Hoot, created 8 October 2010, thebrandeishoot. com/articles/8559/print/ .
175 Stiglitz, Freefall, pp. 47 – 48.
176 ดหวขอ “การครอบงาของกลมทนการเงนเหนอรฐอเมรกน (the Financialization of the American state)” หนา
๓๑ – ๓๖ ของรายงานวจยฉบบน
111
๒) การเปลยนยายกระบวนทศนทางลทธความเชอและแนวนโยบายใหพนออกไปจากเสรนยมใหมเกดขนคอนขางยากในภาวะทปราศจากชดลทธความเชอและแนวนโยบายใหมตางหากเปน
วสยทศนทางเลอกคอยตอกรทาทาย นบแตการลมสลายของคายคอมมวนสตและสนสด
สงครามเยนเมอป ค.ศ. ๑๙๙๑ เปนตนมา ลทธมารกซสต-คอมมวนสตและแนวนโยบายสงคม
นยมกออนดอยพลงลง ไมไดอยในฐานะตวเลอก-ทางเลอกคปรบของระบบทนนยมอยางทมน
เคยเปนภายหลงการปฏวตสงคมนยมรสเซยป ค.ศ. ๑๙๑๗ อกตอไป177 สภาพเสยดลเอยง
กระเทเรทางอดมการณและนโยบายเศรษฐกจการเมองระดบโลกดงกลาวเปดชองใหลทธเสร
นยมใหม/โลกาภวตนทสนบสนนระบบทนนยมตลาดเสรสดโตงผงาดขนครองอานาจนาปกแผ
ไปทวโลกโดยปราศจากคตอสทาทายทพอฟดพอเหวยงกนคอยทดทานถวงดล แมจนเมอเกด
การเคลอนไหวของมวลชนนานาประเทศขนตอสทาทายมนอยางกวางขวางนบแตกลางครสต
ทศวรรษท ๑๙๙๐ เปนตนมากแลว178 เกดวกฤตซบไพรมและเศรษฐกจถดถอยใหญทวโลกใน
ปจจบนกแลว ทวากยงไมอาจขามพน (transcend) เสรนยมใหมในทางอดมการณและ
แนวนโยบายได กลายเปนวาเสรนยมใหมทอาจจะผานการปรงแตงเพมกฎเกณฑกากบเขาไป
เลกนอยจะคงทนครอบงาอยสบไปโดยปรยาย (by default) ไมใชเพราะมนประสบความ
สาเรจอยางงดงามเบดเสรจหรอเหนอกวาอยางสนสงสย แตหากเพราะไมมวสยทศนทางเลอก
อน – ไมวาภายในกรอบระบบทนนยมหรอนอกเหนอออกไป – มาทดแทนตางหาก 179
177
จนปญญาชนอนรกษนยมใหมอยาง Francis Fukuyama บงอาจประกาศอยางโดงดงอหงการวาประวตววฒนาการทางอดมการณของมนษยชาตไดอวสานลงดวยระบอบเสรประชาธปไตยและระบบทนนยมตลาดเสรแบบตะวนตกแลว ด Francis Fukuyama, The End of History and the Last Man (New York: Penguin Books, 1992).
178 ด Tom Mertes, ed., A Movement of Movements: Is Another World Really Possible? (London and
New York: Verso, 2004). 179
Stiglitz, Freefall, pp. 35 – 37; Walden Bello, “Neoliberalism: A survivor by default”, BusinessMirror, created 18 November 2009, www.businessmirror.com.ph/home/opinion/18706‐neoliberalism‐a‐survivor‐by‐default.html; Susan Watkins, “Editorial: Shifting Sands”, New Left Review, II/61 (January – February 2010), 5 – 27.
อยางไรกตาม ใชวาความพยายามนาเสนอวสยทศนทางเลอกทงในและนอกระบบทนนยมดงกลาวจะไมมเสยเลย ทนาสนใจจบตาไดแก 1) Joseph Stiglitz, et al, “Recommendations by the Commission of Experts of the President of the General Assembly on reforms of the international monetary and financial system”, United Nations, created 19 March 2009, www.un.org/ga/president/63/letters/recommendationExperts200309.pdf; 2) Joseph Stiglitz, Amartya Sen, and Jean‐Paul Fitoussi, “Report by the Commission on the Measurement of Economic Performance and Social Progress Presented to the President of the French Republic”, accessed 20 September
2009, www.stiglitz‐sen‐fitoussi.fr; 3) “Ten Theses on New Developmentalism”, Institut d’ études internationales de Montréal, accessed 24 October 2010, www.ieim.uqam.ca/IMG/pdf/guillen‐strategies‐2010.pdf; 4) John Cavanagh, and Jerry Mander, et al, Alternatives to Economic Globalization: A Better World Is Possible; A
112
๓) นอกจากแรงเฉอยถวงทานขดขวางทงทางสถาบน บคคล จตวทยาและกลมผลประโยชน-
ชนชน, ปญหาการยงไมปรากฏวสยทศนทางเลอกอนในและนอกระบบทนนยมแลว, สดทายก
คอการไมมขบวนการจดตงทางการเมองของมวลชนเปนกลมกอนทงในระดบประเทศและขาม
ชาตเปนฐานพลงผลกดนใหวสยทศนและแนวนโยบายทางเลอกอนทตอตานเสรนยมใหม/
โลกาภวตนถกนาไปปฏบตดาเนนการจรงดวยอานาจรฐ/อานาจสาธารณะรปใดรปหนง ใน
ลกษณะทานองเดยวกบทลทธมารกซสต-คอมมวนสตเคยมพรรคคอมมวนสตในประเทศตาง ๆ
และองคการโคมนเทอรนระดบสากลนนเอง ซงในระยะอนใกลน กยงไมเหนความเปนไปได
ดงกลาวชดเจน180 อยางไรกตาม การรวมกลมประเทศละตนอเมรกาทมรฐบาลของ
ประธานาธบดฮวโก ชาเวซแหงเวเนซเอลาเปนแกนนาดวยทาทประชานยม-ชาตนยมเอยงซาย
และตอตานอเมรกน-ตอตานเสรนยมใหม/โลกาภวตน เปนแนวโนมสาคญทางการเมองภมภาค
และโลกทนาจบตาสงเกตตดตามตอไป 181
Report of The International Forum on Globalization (San Francisco: Berrett‐Koehler Publishers, Inc., 2002); และ 5) Michael Albert, Parecon: Life after Capitalism (London and New York: Verso, 2003).
180 Perry Anderson, “Editorial: Jottings on the Conjuncture”, New Left Review, II/48 (November‐
December 2007), 5 – 37. การเคลอนไหวทใกลเคยงกบขบวนการตอตานเสรนยมใหม/โลกาภวตนระดบโลกทสดในปจจบนคอ World Social Forum แตกมจดออนทยงกาหนดบทบาทตวเองไมถนดชดเจน ด Walden Bello, “At a crossroads”, Frontline, 24: 18 (21 September 2007), www.flonnet.com/fl2418/stories/20070921505306330.htm.
181 Tariq Ali, Pirates of the Caribbean: Axis of Hope (London and New York: Verso, 2006); และ Marta
Harnecker, “Latin America & Twenty‐First Century Socialism: Inventing to Avoid Mistakes”, Monthly Review, 62:3 (July‐August 2010) www.monthlyreview.org/100701harneckerIntro.php.
ภาคผนวกรายงานการวจยเศรษฐกจโลกถดถอยครงใหญ
“คมอซบไพรม”
โดย
ร.ศ. ดร. เกษยร เตชะพระ
มถนายน พ.ศ. ๒๕๕๓
ภาคผนวก: คมอซบไพรม 125/10/53
คมอซบไพรม
25/10/53 ภาคผนวก: คมอซบไพรม 2
ทบรษทนายหนารบจานองบาน.....
25/10/53 ภาคผนวก: คมอซบไพรม 3
บรษทนายหนารบจานองมอเอก
“เราทาฝนของคณใหเปนจรง”
-งา..ผมอยากซอบานแตไมไดออมเงนเปนคาดาวนบานไวเลยและผมไมคดวาจะมปญญาจายคาผอนบานราย
เดอนดวย คณจะชวยผมไดไหมครบ?
-แนนอนครบ! ในเมอมลคาบานคณมแตจะยงสงขนเรอย ๆ เราไมตองเรยกเงนดาวนอกตอไปแลว!
25/10/53 ภาคผนวก: คมอซบไพรม 4
บรษทนายหนารบจานองมอเอก
“เราทาฝนของคณใหเปนจรง”
-แถมเรายงคดอตราดอกเบยคณตามาก ๆ ในสองสามปแรกดวย แลวคอยขนดอกเบยทหลง โอเคไหมครบ?
-ไดแนครบ ไมมปญหา อมมม มอกเรองครบ...คอนายจางผมมนแสบจรง ๆ และอาจไมยอมรบรองวามนจางงานผม นนจะเปนปญหาไหมครบ?
-ไมครบ เราจด “เงนกขฮก” แบบพเศษใหคณได แลวคณกสามารถรบรองการงานและรายไดของคณเองเลย!
25/10/53 ภาคผนวก: คมอซบไพรม 5
บรษทนายหนารบจานองมอเอก
“เราทาฝนของคณใหเปนจรง”
-พวกคณนยอดจรง ๆ! คณเตมใจจะทางานกบคนอยางผม-เอาเขาจรงไมใชเราหรอกครบทปลอยกใหกบคณ – ธนาคารตางหากทปลอย – ดงนนจรง ๆ แลวเรากไมแครวาคณจะจายหนคนหรอไม เพราะถงไงเรากยงไดคานายหนาของเรา
-โอโฮ! งนเรามาเรมกนเลยดกวา!
25/10/53 ภาคผนวก: คมอซบไพรม 6
ไมกสปดาหตอมา, ทธนาคาร......
25/10/53 ภาคผนวก: คมอซบไพรม 7
ธนาคารเอกธนาเทศ
“เปดบญชครสตมาสคลบของคณเสยวนน”
-แฟมจานองบานใหม
-เหนทาจะตองกาจดหนจานองบานเนา ๆพวกนทงดกวา มนชกจะสงกลนต ๆ ตลบออฟฟศอวหมดแลว โชคดท
ไอพวกหวใสในนวยอรกจะซอมนไปปลกเสกดวยมนตวเศษทางการเงน! วาแลวกโทรฯหามนซะเดยวนเลย!
25/10/53 ภาคผนวก: คมอซบไพรม 8
มาดทรวาไอพวกหวใสกาลงทาอะไรกนอย...
25/10/53 ภาคผนวก: คมอซบไพรม 9
ธนาคารวาณชธนกจพหสแหงวอลล สตรท
“จงไวใจพวกหวใสอยางเราใหดแลการลงทนทงหมดของคณ”
-ออหอ!!! รบกาจดหนจานองขหมาพวกนทงกอนแมลงวนจะมาตอมดกวา
25/10/53 ภาคผนวก: คมอซบไพรม 10
ธนาคารวาณชธนกจพหสแหงวอลล สตรท
“จงไวใจพวกหวใสอยางเราใหดแลการลงทนทงหมดของคณ”
-แตใครจะซอของเนา ๆ พวกนละครบนาย?
25/10/53 ภาคผนวก: คมอซบไพรม 11
ธนาคารวาณชธนกจพหสแหงวอลล สตรท
“จงไวใจพวกหวใสอยางเราใหดแลการลงทนทงหมดของคณ”
-เฮยอวรวธ! กอนอนเราจะสรางหลกทรพยตวใหมแลวใชหนจานองเนาๆ พวกนเปนหลกคาประกน เราจะเรยกมนวาซดโอ (หรอซเอมโอกได) แลวเรากขายซดโอนนใหพวกนกลงทนและสญญาวาจะจายคนพวกมนเมอมการชาระหนจานอง
(CDO = ตราสารหนทมหลกทรพยคาประกน; CMO = ตราสารหนจานองทมหลกทรพยคาประกน)
25/10/53 ภาคผนวก: คมอซบไพรม 12
ธนาคารวาณชธนกจพหสแหงวอลล สตรท
“จงไวใจพวกหวใสอยางเราใหดแลการลงทนทงหมดของคณ”
-แตของเนามนกตองเนาวนยงคาไมใชหรอครบนาย? ผมไมเขาใจ
25/10/53 ภาคผนวก: คมอซบไพรม 13
ธนาคารวาณชธนกจพหสแหงวอลล สตรท
“จงไวใจพวกหวใสอยางเราใหดแลการลงทนทงหมดของคณ”
-กแหงละวะ หนพวกนถาดเปนราย ๆ มนกคอนขางเนาแหละ แตถาเราเอามนมากองรวมกน กจะมแคบางราย
เทานนทกลายเปนหนเสย – ไมมทางทมนจะเสยไปทงหมด และในเมอราคาบานมแตขนกบขน เอาเขาจรงเรากมเรองใหกงวลนอยมาก
25/10/53 ภาคผนวก: คมอซบไพรม 14
ธนาคารวาณชธนกจพหสแหงวอลล สตรท
“จงไวใจพวกหวใสอยางเราใหดแลการลงทนทงหมดของคณ”
-ผมกยงไมเขาใจอยด
25/10/53 ภาคผนวก: คมอซบไพรม 15
ธนาคารวาณชธนกจพหสแหงวอลล สตรท
“จงไวใจพวกหวใสอยางเราใหดแลการลงทนทงหมดของคณ”
-ซดโอใหมมนจะทางานอยางนนะ มนจะประกอบไปดวย ๓ สวน (หรอ “ทอน”) เราจะเรยกมนวา “ของด”, “ของ
ไมคอยด” และ “ของหวย”
25/10/53 ภาคผนวก: คมอซบไพรม 16
ธนาคารวาณชธนกจพหสแหงวอลล สตรท
“จงไวใจพวกหวใสอยางเราใหดแลการลงทนทงหมดของคณ”
-ถาหนจานองบางรายกลายเปนหนเสยซงกคงมอยบางแหละนะ เรากสญญาวาจะจายนกลงทนทถอทอน “ด”
กอนเพอน จากนนเราจะจายนกลงทนทถอทอน “ไมคอยด” เปนอบดบสอง และจายนกลงทนทถอทอน “หวย” ท
หลงสด
25/10/53 ภาคผนวก: คมอซบไพรม 17
ธนาคารวาณชธนกจพหสแหงวอลล สตรท
“จงไวใจพวกหวใสอยางเราใหดแลการลงทนทงหมดของคณ”
-ผมชกเขาใจแลวละครบ และเนองจากนกลงทนทอน “ด” เสยงนอยทสด เรากจะจายดอกเบยใหเขาในอตราตา
กวาคนอนใชไหมครบ? พวกนกลงทนทอน “ไมคอยด” กจะไดดอกเบยในอตราดขนและพวกลงทนทอน “หวย” ก
จะไดดอกเบยเยอะในอตราอยางงามเลยทเดยว
25/10/53 ภาคผนวก: คมอซบไพรม 18
ธนาคารวาณชธนกจพหสแหงวอลล สตรท
“จงไวใจพวกหวใสอยางเราใหดแลการลงทนทงหมดของคณ”
-ใชเลย แตรอกอน ยงมดกวานอก เราจะซอประกนหนกใหกบทอน “ด” ถาเราทาแบบนนละก สถาบนจดอนดบความนาเชอถอในการลงทนจะจดอนดบยอดเยยมระหวาง AAA ถง A ใหมนเลยทเดยว สถาบนพวกนนนาจะจดอนดบทอน “ไมคอยด” ระหวาง BBB ถง B ซงกยงนบวาคอนขางด สวนทอน “หวย” นน เราจะไมแมแตเอยปากขอใหสถาบนพวกนนจดอนดบมนดวยซาไป
25/10/53 ภาคผนวก: คมอซบไพรม 19
ธนาคารวาณชธนกจพหสแหงวอลล สตรท
“จงไวใจพวกหวใสอยางเราใหดแลการลงทนทงหมดของคณ”
-เปนอนวาเจานายสามารถสรางหลกทรพยระดบ AAA และ BBB ขนมาจากกองหนจานองเหมนเนาความเสยงสงพวกน นายครบ นายนอจฉรยะจรง ๆ
-เออ ขาร
25/10/53 ภาคผนวก: คมอซบไพรม 20
ธนาคารวาณชธนกจพหสแหงวอลล สตรท
“จงไวใจพวกหวใสอยางเราใหดแลการลงทนทงหมดของคณ”
-แลวเราจะเอาไอหลกทรพย ๓ ทอนนไปขายใครละครบนาย?
25/10/53 ภาคผนวก: คมอซบไพรม 21
ธนาคารวาณชธนกจพหสแหงวอลล สตรท
“จงไวใจพวกหวใสอยางเราใหดแลการลงทนทงหมดของคณ”
-ไอพวกบดซบทก.ล.ต.มนไมยอมใหเราขายของพวกนใหแมมายกบเดกกาพราวะ ดงนนเรากเลยจะขายมนให
ลกคาสถาบนผเปรองปราดรอบรของเรา
25/10/53 ภาคผนวก: คมอซบไพรม 22
ธนาคารวาณชธนกจพหสแหงวอลล สตรท
“จงไวใจพวกหวใสอยางเราใหดแลการลงทนทงหมดของคณ”
-อยางบรษทประกนภยเอย ธนาคารเอย เมองเลก ๆ ในนอรเวยเอย คณะกรรมการโรงเรยนในมลรฐแคนซสเอย -
สรปคอใครกไดทกาลงมองหาการลงทนคณภาพสงทปลอดภยอย
25/10/53 ภาคผนวก: คมอซบไพรม 23
ธนาคารวาณชธนกจพหสแหงวอลล สตรท
“จงไวใจพวกหวใสอยางเราใหดแลการลงทนทงหมดของคณ”
-แตคงไมมใครยอมซอหลกทรพยทอน “หวย” ใชไหมครบ?
-ไมมหรอก – ไมมใครหนาโงขนาดนน เราจะเกบมนไวแลวคดดอกเบยอตราอยางงามเขากระเปาเราเองสบายใจเฉบ
25/10/53 ภาคผนวก: คมอซบไพรม 24
ธนาคารวาณชธนกจพหสแหงวอลล สตรท
“จงไวใจพวกหวใสอยางเราใหดแลการลงทนทงหมดของคณ”
-เจงมากครบ แตวาเนองจากเราแคใชหนจานองกลนต ๆ มาคาประกนหลกทรพยใหมเอยมออง เอาเขาจรงเราก
ไมไดกาจดมนทงอยด อยางงเรามตองแสดงมนไวในรายการงบดลของเราหรอครบ?
25/10/53 ภาคผนวก: คมอซบไพรม 25
ธนาคารวาณชธนกจพหสแหงวอลล สตรท
“จงไวใจพวกหวใสอยางเราใหดแลการลงทนทงหมดของคณ”
-ไมตองหรอกวะ ไอหมอทวางกฏระเบยบการทาบญชมนยอมใหเราตงบรษทกามะลอในหมเกาะเคยแมนมาถอ
ครองหนจานองพวกน ของเนากองนกจะไปอยในงบดลบรษทพวกนน ไมใชบรษทเรา ชอวลศมาหราของมนกคอ
“นตบคคลเฉพาะกจ” หรอ นฉก.
25/10/53 ภาคผนวก: คมอซบไพรม 26
ธนาคารวาณชธนกจพหสแหงวอลล สตรท
“จงไวใจพวกหวใสอยางเราใหดแลการลงทนทงหมดของคณ”
-ยอดเลยครบ แตไหงพวกมนปลอยใหเราทาอยางงนละครบ เรากแคยายของเนาของเราไปเรอย ๆ ไมใชหรอครบ?
-ใช แตเรากลอมใหพวกนนเชอวามนสาคญตอสขภาพระบบการเงนสหรฐฯยงทพวกนกลงทนจะตองไมรเรองธรกรรม
ซบซอนเหลานรวมทงเบองหลงของมน
25/10/53 ภาคผนวก: คมอซบไพรม 27
ไปแวะเยยมผตรวจสอบบญชกนหนอยนะครบ.....
25/10/53 ภาคผนวก: คมอซบไพรม 28
สานกหวหนาผตรวจสอบบญช
“ไมมไขเหาทไหนเลกเกนกวาเราจะตามไปแคะ”
-ทานขอรบ ในฐานะนกลงทนและพลเมองผหวงใย ผมขอเรยกรองใหทานบงคบสถาบนการเงนของเราใหแสดง
ความโปรงใสและเปดเผยมากกวานในรายงานการเงนของพวกเขา!
25/10/53 ภาคผนวก: คมอซบไพรม 29
สานกหวหนาผตรวจสอบบญช
“ไมมไขเหาทไหนเลกเกนกวาเราจะตามไปแคะ”
-ไอหาเอย
25/10/53 ภาคผนวก: คมอซบไพรม 30
แหม, เราคาดไมถงเลยวามนจะเกดขน.....
25/10/53 ภาคผนวก: คมอซบไพรม 31
กองทนบานาญหมบานในนอรเวย/ธนาคารวาณชธนกจพหส
-เฮยคณ เกดอะไรขนวะ? ทาไมเราถงไมไดรบคาตอบแทนรายเดอนของเรา
25/10/53 ภาคผนวก: คมอซบไพรม 32
กองทนบานาญหมบานในนอรเวย/ธนาคารวาณชธนกจพหส
-ครบ ผมตงใจวาจะโทรฯหาคณอยแตเผอญทนมนยงเปนบาเลย ดเหมอนวาไอพวกบดซบทกหนโดยเอาบานมา
จานองคาประกนซดโอของคณนะ มนไมมปญญาจายหนคนครบ
25/10/53 ภาคผนวก: คมอซบไพรม 33
กองทนบานาญหมบานในนอรเวย/ธนาคารวาณชธนกจพหส
-อาว เดยวกอน! เราซอทอน “ด” AAA ของซดโอนะ คณรหรอเปลา? ไอทวาปลอดภยนะ เราควรตองไดชาระคนกอนเพอนซ
25/10/53 ภาคผนวก: คมอซบไพรม 34
กองทนบานาญหมบานในนอรเวย/ธนาคารวาณชธนกจพหส
-แหมโชครายครบทหนพวกนมนเนากวาทเราคดตอนแรกเยอะและมเงนสดเขามานอยมาก พดตรง ๆ นะครบ เรา
รบรองกบคณไดวาเรากผดหวงพอ ๆ กบคณนนแหละ
25/10/53 ภาคผนวก: คมอซบไพรม 35
กองทนบานาญหมบานในนอรเวย/ธนาคารวาณชธนกจพหส
-แตคณบอกผมวาราคาบานมแตขนกบขนและลกหนของคณกสามารถกอหนใหมชดใชหนจานองเกาไดเสมอน
นา
25/10/53 ภาคผนวก: คมอซบไพรม 36
กองทนบานาญหมบานในนอรเวย/ธนาคารวาณชธนกจพหส
-ใชครบ แตนนมนเปนการสนนษฐานผด เราพลาดไปแลว โทษท
25/10/53 ภาคผนวก: คมอซบไพรม 37
กองทนบานาญหมบานในนอรเวย/ธนาคารวาณชธนกจพหส
-สนนษฐานผด ฉบหายเอย! แลวไอ AAA ทสถาบนจดอนดบจดใหละวาไง?
25/10/53 ภาคผนวก: คมอซบไพรม 38
กองทนบานาญหมบานในนอรเวย/ธนาคารวาณชธนกจพหส
-พวกนนกพลาดเหมอนกน
25/10/53 ภาคผนวก: คมอซบไพรม 39
กองทนบานาญหมบานในนอรเวย/ธนาคารวาณชธนกจพหส
-แตหลกทรพยนมประกนนหวา! แลวบรษทรบประกนละ?
25/10/53 ภาคผนวก: คมอซบไพรม 40
กองทนบานาญหมบานในนอรเวย/ธนาคารวาณชธนกจพหส
-คณลอเลนหรอเปลา? ไมมทางทพวกนนจะกนเงนสารองไวพอจายขยะทงหมดนหรอก พวกมนกพลาด
เหมอนกน
25/10/53 ภาคผนวก: คมอซบไพรม 41
กองทนบานาญหมบานในนอรเวย/ธนาคารวาณชธนกจพหส
-ยอดมาก ไอบดซบเอย! แลวจะใหผมบอกลกบานผมวาไงหอ?
25/10/53 ภาคผนวก: คมอซบไพรม 42
กองทนบานาญหมบานในนอรเวย/ธนาคารวาณชธนกจพหส
-กบอกเขาวาคณพลาดซครบ
25/10/53 ภาคผนวก: คมอซบไพรม 43
กองทนบานาญหมบานในนอรเวย/ธนาคารวาณชธนกจพหส
-เอดแออง
25/10/53 ภาคผนวก: คมอซบไพรม 44
กองทนบานาญหมบานในนอรเวย/ธนาคารวาณชธนกจพหส
-เอดแอองซวะ
25/10/53 ภาคผนวก: คมอซบไพรม 45
อวสาน
25/10/53 ภาคผนวก: คมอซบไพรม 46