70
TÜRK STANDARDI TS EN 13445-5 Ocak 2010 TS EN 13445-5: 2002, TS EN 13445-5:2007yerine ICS 23.020.30 Basınçlı kaplar - Ateşle temas etmeyen - Bölüm 5: Muayene ve deney Unfired pressure vessels - Part 5: Inspection and testing Récipients sous pression non soumis à la flamme - Partie 5: Inspection et contrôles Unbefeuerte Druckbehälter - Teil 5: Inspektion und Prüfung EN 13445-5:2009 Standardının Türkçe Tercümesidir. TÜRK STANDARDLARI ENSTİTÜSÜ Necatibey Caddesi No.112 Bakanlıklar/ANKARA

Katalogs-1343-TS en 13445 5 Basınçlı Kaplar

Embed Size (px)

DESCRIPTION

Katalogs-1343-TS en 13445 5 Basınçlı Kaplar

Citation preview

  • ICS 23.020.30 TRK STANDARDI TS EN 13445-5:2010-01 EN 13445-5:2009

    TRK STANDARDI

    TS EN 13445-5 Ocak 2010

    TS EN 13445-5: 2002, TS EN 13445-5:2007yerine

    ICS 23.020.30

    Basnl kaplar - Atele temas etmeyen - Blm 5: Muayene ve deney

    Unfired pressure vessels - Part 5: Inspection and testing

    Rcipients sous pression non soumis la flamme - Partie 5: Inspection et contrles

    Unbefeuerte Druckbehlter - Teil 5: Inspektion und Prfung

    EN 13445-5:2009 Standardnn Trke Tercmesidir.

    TRK STANDARDLARI ENSTTS Necatibey Caddesi No.112 Bakanlklar/ANKARA

  • ICS 23.020.30 TRK STANDARDI TS EN 13445-5:2010-01 EN 13445-5:2009

    Milli n sz

    Bu standard; CEN tarafndan onaylanan ve Ocak 2010da TS EN 13445-5:2010 numaral Trk standard olarak kabul edilen EN 13445:2009 standard esas alnarak, Trk Standardlar Enstits Makina htisas Kuruluna bal TK22 Basnl Kaplar Teknik Komitesi marifetiyle Trkeye tercme edilmi TSE Teknik Kurulunun 16 Nisan 2014 tarihli toplantsnda kabul edilerek yaymna karar verilmitir.

    Bu standard yaynlandnda TS EN 13445-5: 2002,TS EN 13445-5:2007 nun yerini alr.

    CEN resmi dillerinde yaynlanan dier standard metinleri ile ayn haklara sahiptir.

    Bu standardda kullanlan baz kelime ve/veya ifadeler patent haklarna konu olabilir. Byle bir patent hakknn belirlenmesi durumunda TSE sorumlu tutulamaz.

    Bu standardda atf yaplan standardlarn milli karlklar aada verilmitir.

    EN, ISO, IEC vb. No

    Ad (ngilizce)

    TS No Ad

    (Trke) EN 287-1:2011 Approval testing of weldersFusion

    weldingPart 1: Steels TS EN 287-1 Kaynaklarn Yeterlilik Snav Ergitme Kayna Blm 1: elikler

    EN 583-4:12002 Non-destructive testing Ultrasonic examination Part 4: Examination for discontinuities perpendicular to the surface

    TS EN 583-4 Tahribatsz muayene Ultrasonik muayene Ksm 4: Yzeye dik kusurlarn muayenesi

    CEN/TS 764-6: 2004

    Pressure equipment - Part 6: Structure and content of operating instructions

    - -

    EN 895:1995 Destructive tests on welds in metallic materials Transverse tensile test

    TS 287 EN 895 Metalik malzemeler-Kaynaklar zerinde tahribatl deneyler-Enine ekme deneyi

    EN 1418:1997 Welding personnel Approval testing of welding operators for fusion welding and resistance weld setters for fully mechanized and automatic welding of metallic material

    TS EN 1418 Kaynak personeliMetalik malzemelerin tam mekanize ve otomatik ergitme kayna iin kaynak operatrlerinin ve diren kaynak ayarclarnn yeterlilik snav

    EN 1779:1999 Non-destructive testing Leak testing Criteria for method and technique selection

    TS EN 1779 Tahribatsz muayene Szdrmazlk deneyi Metot ve teknik seim iin kriterler

    EN 13445-1:2009 Unfired pressure vessels Part 1: General

    - -

    EN 134452:2009 Unfired pressure vessels Part 2: Materials

    TS EN 13445-2 Basnl kaplar Atele temas etmeyen Blm 2: Malzemeler

    EN 134453:2009 Unfired pressure vessels Part 3: Design

    TS EN 13445-3*

    Basnl kaplar Atele temas etmeyen Blm 3: Tasarm

    EN 134454:2009 Unfired pressure vessels Part 4: Fabrication

    TS EN 13445-4 Basnl kaplar Atele temas etmeyen Blm 4: malat

    EN ISO 4063: 2010

    Welding and allied processes Nomenclature of processes and reference numbers (ISO 4063:2009, Corrected version 2010-03-01)

    TS 7307 EN ISO 4063

    Kaynak ve kaynakla ilgili ilemler - lemlerin adlandrlmas ve referans numaralar

    EN ISO 5817: 2007

    Welding Fusionwelded joints in steel, nickel, titanium and their alloys (beam welding excluded) Quality levels for imperfections (ISO 5817:2003)

    - -

  • ICS 23.020.30 TRK STANDARDI TS EN 13445-5:2010-01 EN 13445-5:2009

    EN, ISO, IEC vb. No

    Ad (ngilizce)

    TS No Ad

    (Trke) EN ISO 65201: 2007

    Welding and allied processes Classification of geometric imperfections in metallic materials Part 1: Fusion welding (ISO 65201: 20078)

    - -

    EN ISO 9712: 2012

    Non-destructive testing - Qualification and certification of NDT personnel (ISO 9712:2012)

    EN ISO 17635: 2010

    Non-destructive testing of welds General rules for metallic materials (ISO 17635:2010)

    TS EN 13445-5: 2010 standard, EN 13445: 2009 standard ile birebir ayn olup, Avrupa Standardizasyon Komitesinin (Avenue Marnix 17 B-1000 Brussels) izniyle baslmtr. Avrupa Standardlarnn herhangi bir ekilde ve herhangi bir yolla tm kullanm haklar Avrupa Standardizasyon Komitesi (CEN) ve ye lkelerine aittir. TSE kanalyla CENden yazl izin alnmakszn oaltlamaz.

  • AVRUPA STANDARDI EUROPEAN STANDARD NORME EUROPENNE EUROPISCHE NORM TS EN 13445-5:2010-01

    EN 13445-5:2009

    ICS 23.020.20

    2009 CEN Dnya genelinde herhangi bir ekilde ve herhangi bir yolla tm kullanm haklar CEN ulusal yelerine aittir.

    Ref. No. EN 13445-5:2009: E

    Basnl kaplar - Atele temas etmeyen - Blm 5: Muayene ve deney

    Unfired pressure vessels - Part 5: Inspection and testing

    Rcipients sous pression non soumis la flamme -

    Partie 5: inspection et contrles Unbefeuerte Druckbehlter - Teil 5: Inspektion und

    Prfung

    Bu Avrupa standard CEN tarafndan 30 Haziran 2009 tarihinde onaylanmtr. CEN yeleri, bu Avrupa Standardna hibir deiiklik yapmakszn ulusal standard stats veren koullar ngren CEN/CENELEC Tzne uymak zorundadrlar. Bu tr ulusal standardlarla ilgili gncel listeler ve bibliyografik atflar, CEN Ynetim Merkezine veya herhangi bir CEN yesine bavurarak elde edilebilir. Bu Avrupa Standard, resmi dilde (ngilizce, Franszca, Almanca) yaynlanmtr. Baka herhangi bir dile tercmesi, CEN yesinin sorumluluundadr ve resmi srmleri ile ayn statde olduu CEN Ynetim Merkezine bildirilir. CEN yeleri srasyla, Almanya, Avusturya, Belika, Birleik Krallk, Bulgaristan, ek Cumhuriyeti, Danimarka, Estonya, Finlandiya, Fransa, Hollanda, rlanda, spanya, sve, svire, talya, zlanda, Kbrs (Gney Kbrs Rum Ynetimi), Letonya, Litvanya, Lksemburg, Macaristan, Malta, Norve, Polonya, Portekiz, Romanya, Slovakya, Slovenya ve Yunanistann milli standard kurululardr.

    AVRUPA STANDARDZASYON KOMTES

    EUROPEAN COMMITTEE FOR STANDARDIZATION COMIT EUROPEN DE NORMALISATION

    EUROPISCHES KOMITEE FR NORMUNG

    Ynetim Merkezi: Avenue Marnix 17, B-1000 Brussels

  • ICS 23.020.30 TS EN 13445-5:2010-01 EN 13445-5:2009

    2

    indekiler Sayfa

    n sz ............................................................................................................................................................... 4

    1 Kapsam ........................................................................................................................................................ 5

    2 Atf yaplan standard ve/veya dokmanlar .............................................................................................. 5

    3 Terimler ve tarifler ...................................................................................................................................... 6

    4 Muayene ve deneylerin yapl ................................................................................................................. 7

    4.1 Genel .................................................................................................................................................. 7 4.2 Muayene ............................................................................................................................................. 7 4.3 Tahribatsz muayene (NDT) ............................................................................................................... 7

    5 Teknik dokmantasyon .............................................................................................................................. 8

    5.1 Genel .................................................................................................................................................. 8 5.2 Teknik dokmanlarda bulunacak bilgiler ............................................................................................ 8

    5.2.1 Genel ................................................................................................................................................. 8 5.2.2 Basnl kabn genel aklamas ........................................................................................................ 8 5.2.3 Tasarm ve imalt resimleri ............................................................................................................... 8 5.2.4 Teknik resimlerin ve emalarn anlalmas ve basnl kabn almas ile ilgili tanmlamalar ve aklamalar ................................................................................................................................................. 8 5.2.5 Yaplan tasarm hesaplamalar ve incelemelerinin sonular ............................................................ 8 5.2.6 Deney raporlar .................................................................................................................................. 9 5.2.7 Teknik/imalat emas ....................................................................................................................... 10

    5.3 Tasarmn gzden geirilmesi .......................................................................................................... 10 5.3.1 Genel ............................................................................................................................................... 10 5.3.2 Tasarmn gzden geirilmesi ......................................................................................................... 10

    6 malat sresince muayene ve deney ...................................................................................................... 11

    6.1 Genel ................................................................................................................................................ 11 6.2 malat ilemleri ve yapl resimleri .................................................................................................. 11 6.3 Malzemenin izlenebilirlii ................................................................................................................. 11

    6.3.1 Genel ............................................................................................................................................... 11 6.3.2 zel artlar malzeme iaretlemesi ............................................................................................... 11

    6.4 malat ilemleri iin hazrlk .............................................................................................................. 11 6.4.1 Genel ............................................................................................................................................... 11 6.4.2 Birletirme hazrlk deneyi ............................................................................................................... 11 6.4.3 Kap takviyelerinin muayenesi .......................................................................................................... 11 6.4.4 ekillendirme ile ilgili muayene ....................................................................................................... 12 6.4.5 nemli kalnlk ekme gerilmesine maruz kalan alanlarn muayenesi ........................................... 12

    6.5 Kaynak ............................................................................................................................................. 12 6.5.1 Genel ............................................................................................................................................... 12 6.5.2 Kaynaknn, kaynak operatrnn ve ilemlerin yeterliinin dorulanmas ................................. 12 6.5.3 Tamiratlarn muayenesi ................................................................................................................... 12

    6.6 Kaynakl birletirmeler iin tahribatsz muayene .............................................................................. 12 6.6.1 Tahribatsz muayenenin kapsam ................................................................................................... 12 6.6.2 Tahribatsz muayene kapsamnn belirlenmesi ............................................................................... 15 6.6.3 Tahribatsz muayenenin yapl ..................................................................................................... 22 6.6.4 Kusurlarn tanm ve kabul seviyesi ................................................................................................. 22 6.6.5 Performans aamas ....................................................................................................................... 23 6.6.6 Tahribatsz yeniden muayene iin ilem ......................................................................................... 23 6.6.7 Tahribatsz muayenenin yazl hale getirilmesi ............................................................................... 25

    6.7 Tahribatl muayene ........................................................................................................................... 25 6.7.1 Tahribatl muayenenin kapsam ...................................................................................................... 25 6.7.2 Tahribatl muayene program .......................................................................................................... 25 6.7.3 Tahribatl muayenelerin dorulanmas ............................................................................................ 25 6.7.4 Kaytlar ............................................................................................................................................ 25

    6.8 Isl ilem ........................................................................................................................................... 25

    7 Taerona verilen hususlar ....................................................................................................................... 25

    7.1 Genel ................................................................................................................................................ 25

  • ICS 23.020.30 TS EN 13445-5:2010-01 EN 13445-5:2009

    3

    7.2 Taerona verilen kaynakla ilgili faaliyetler ........................................................................................ 26 7.3 Taerona verilen tahribatsz muayene faaliyetleri ............................................................................ 26

    7.3.1 Kap imalatsnn i yerinde anlamal NDT personeli kullanmas ................................................. 26 7.3.2 NDTnin bir taeron i yerinde taerona verilmesi .......................................................................... 26

    8 Muhtelif deneyler ...................................................................................................................................... 26

    9 Kalibrasyon ............................................................................................................................................... 26

    9.1 Genel ................................................................................................................................................ 26 9.2 Kalibrasyon ilemi ............................................................................................................................ 27

    9.2.1 Genel ............................................................................................................................................... 27 9.2.2 Kalibrasyon ...................................................................................................................................... 27 9.2.3 Sklk ................................................................................................................................................ 27

    9.3 Tanmlama ....................................................................................................................................... 27 9.4 Kayt ................................................................................................................................................. 27

    10 Son deerlendirme ................................................................................................................................... 28

    10.1 Genel ................................................................................................................................................ 28 10.2 Son deerlendirmenin kapsam ....................................................................................................... 28

    10.2.1 Gzle muayene ve boyut muayenesi ............................................................................................ 28 10.2.2 Belgelendirmenin yeniden gzden geirilmesi .............................................................................. 29 10.2.3 Deneme deneyi ............................................................................................................................. 29

    11 Standarda uygunluun iaretlenmesi ve beyan ................................................................................... 37

    11.1 Genel ................................................................................................................................................ 37 11.2 aretleme yntemi ........................................................................................................................... 37

    11.2.1 Genel ............................................................................................................................................. 37 11.2.2 Dorudan damgalama ................................................................................................................... 38 11.2.3 sim plakas ................................................................................................................................... 38

    11.3 aretleme birimleri ........................................................................................................................... 38 11.4 aretleme ierii .............................................................................................................................. 38 11.5 Standarda uygunluk beyan ............................................................................................................. 39

    12 Dokmanlar ............................................................................................................................................... 39

    12.1 Dokman tipleri ................................................................................................................................ 39 12.2 Dokmanlarn kontrol ve eriimi ..................................................................................................... 39 12.3 Dokmanlarn muhafaza edilmesi .................................................................................................... 39

    Ek A Seri olarak imal edilen basnl kaplarn muayenesi ve denenmesi ................................................ 40

    Ek B Basnl kaplar iin ayrntl boyutsal zellikler ................................................................................. 45

    Ek C Giri ve muayene aklklar, kapatma mekanizmalar ve zel kilitleme elemanlar ...................... 46

    Ek D (Bilgi iin) Sznt deneyi ...................................................................................................................... 56

    Ek E (Bilgi iin) Akustik yaynm .................................................................................................................. 57

    Ek F Snmeye maruz kalan basnl kaplarn veya paralarnn muayenesi ve deneyi ......................... 58

    Ek G Periyodik yklere maruz kalan basnl kaplarn muayenesi ve deneyi ......................................... 61

    Ek H (Bilgi iin) Bu standarda uygunluun beyan .................................................................................... 62

    Ek I (Bilgi iin) alr durumda muayeneye yardmc olmak amacyla imalat srasndaki belirli deneyler .......................................................................................................................................................... 64

    Ek Y (Bilgi iin) EN 13445-5in geliim aamalar ....................................................................................... 65

    Ek ZA (Bilgi iin) Bu standardn temel emniyet gereklilikleri veya Pressure Equipment Directive 97/23/ECnin dier hkmleri ile ilgili maddeleri ........................................................................................ 66

    Kaynaklar ........................................................................................................................................................ 67

  • ICS 23.020.30 tst EN 13445-5:2010-01 EN 13445-5:2009

    4

    n sz Bu dokman (EN 13445-5:2009) sekretaryas BSI tarafndan yrtlen CEN/TC 54 "Atele temas etmeyen basnl kaplar " Teknik Komitesi tarafndan hazrlanmtr. Bu Avrupa Standardna en ge Aralk 2009 tarihine kadar ayn metni yaynlayarak ya da onay duyurusu yaynlayarak ulusal standard stats verilmeli ve elien ulusal standardlar en ge Aralk 2009 tarihine kadar yrrlkten kaldrlmaldr. Bu standardn baz unsurlar patent haklarna konu olabilir. Byle bir patent hakknn belirlenmesi durumunda CEN [ve/veya CENELEC] sorumlu tutulamaz.

    Bu standard, Avrupa Komisyonu ve Avrupa Serbest Ticaret Birlii tarafndan CENe verilen talimatla hazrlanmtr ve AB Direktifinin/Direktiflerinin temel gereklerini destekler. AB Direktifi/Direktifleri ile ilikisi bakmndan bu standardn tamamlayc bir ksm olan Ek ZA (bilgi iin)e baklmaldr. Bu standard, aadaki blmlerden olumaktadr: Blm 1: Genel Blm 2: Malzemeler Blm 3: Tasarm Blm 4: malt Blm 5: Muayene ve deney Blm 6: Kresel grafitli dkme demirden yaplan basnl kaplarn ve basnl paralarn tasarm ve

    imalat iin zellikler CR 13445-7, Atele temas etmeyen basnl kaplar Blm 7: Uygunluk deerlendirme ilemlerinin

    uygulanmas konusunda klavuz Blm 8: Alminyum ve alminyum alamlarndan yaplan basnl kaplar iin ilave kurallar CEN/TR 13445-9, Atele temas etmeyen basnl kaplar Blm 9: EN 13445 serisinin ISO 16528e

    uygunluu Bu standard, EN 13445-5:2002nin yerini alr. Bu yeni bask, CEN yeleri tarafndan daha nce onaylanan deiiklikleri ve 36. basksna kadar yaplan dzeltmeleri ilave bir teknik deiiklik olmakszn birletirmitir. EN 13445-1deki Ek Y ve bu blmdeki Ek Y, bu standard ile nceki basks arasndaki nemli teknik deiiklikleri ayrntl olarak vermektedir. Bu yeni baskda yaplacak deiiklikler zaman zaman yaynlanabilir ve burada belirtilen kurallara alternatif olarak hemen kullanlabilir. Bu deiiklikleri birletirecek ve belirtilen dzeltmeleri kapsayacak ekilde her yl EN 13445:2009un yeni bir basksnn yaynlanmas amalanmtr. Beinci bask (2013-07), EN 13445-5/A4:2013 deiikliini de birletirmi ve Ek Yde liste halinde verilen dzeltilmi sayfalar da kapsamaktadr. CEN/CENELEC Tzklerine gre bu Avrupa Standardnn ulusal standard olarak uygulamaya alnmasndan sorumlu ulusal standart kurulularnn lkeleri srasyla; Almanya, Avusturya, Belika, Birleik Krallk, Bulgaristan, ek Cumhuriyeti, Danimarka, Estonya, Finlandiya, Fransa, Hollanda, rlanda, spanya, sve, svire, talya, zlanda, Kbrs, Letonya, Litvanya, Lksemburg, Macaristan, Malta, Norve, Polonya, Portekiz, Romanya, Slovakya, Slovenya, Trkiye ve Yunanistandr.

  • ICS 23.020.30 TS EN 13445-5:2010-01 EN 13445-5:2009

    5

    1 Kapsam Bu standard, EN 13445-2:2009a uygun eliklerden mnferit ve seri olarak imal edilen basnl kaplarn muayene ve deneylerini kapsar. evrimli alma iin zel hkmler, bu standard Ek Gde verilmitir. Snme aralnda alan kaplar veya kaplarn paralar iin zel hkmler, bu standardn Ek F ve Ek Ida verilmitir. Not - Uygunluk deerlendirme ilemlerindeki taraflarn sorumluluklar, 97/23/EC1) Direktifinde verilmektedir.

    Bu konu hakknda klavuz bilgi CR 13445-7de bulunabilir.

    2 Atf yaplan standard ve/veya dokmanlar Aadaki atf dokmanlar, bu dokmann uygulanmas iin zaruridir. Tarih belirtilen atflarda, belirtilmi olan bask geerlidir. Tarih belirtilmemi atflarda, atf yaplan dokmann en son basks (tadiller dahil) kullanlr. EN 287-1:2011, Qualification test of welders - Fusion welding - Part 1: Steels (Kaynaklarn yeterlilik snav Ergitme kayna Blm 1: elikler) EN 583-4:2002, EN 583-4:2002/A1:2003, Non-destructive testing - Ultrasonic examination - Part 4: Examination for discontinuities perpendicular to the surface (Tahribatsz muayene Ultrasonik muayene Blm 4: Yzeye dik kusurlarn muayenesi) CEN/TS 7646:2004, Pressure equipment Part 6: Structure and content of operating instructions (Basnl donanm Blm 6: letme talimatlarnn yaps ve muhtevas) EN 895:1995, Destructive tests on welds in metallic materials Transverse tensile test (Metalik malzemeler - Kaynaklar zerinde tahribatl deneyler - Enine ekme deneyi) EN 1418:1997, Welding personnel - Approval testing of welding operators for fusion welding and resistance weld setters for fully mechanized and automatic welding of metallic materials (Kaynak personeli - Metalik malzemelerin tam mekanize ve otomatik ergitme kayna iin kaynak operatrlerinin ve diren kaynak ayarclarnn yeterlilik snav) EN 1779:1999, EN 1779:1999/A1:2003, Non-destructive testing - Leak testing - Criteria for method and technique selection (Tahribatsz muayene - Szdrmazlk deneyi - Metot ve teknik seim iin kriterler) EN 13445-1:2009, Unfired pressure vessels - Part 1: General (Basnl kaplar - Atele temas etmeyen Blm 1: Genel) EN 13445-2:2009, Unfired pressure vessels - Part 2: Materials (Basnl kaplar - Atele temas etmeyen - Blm 2: Malzemeler)

    EN 13445-3:2009, Unfired pressure vessels - Part 3: Design (Basnl kaplar Atele temas etmeyen Blm 3: Tasarm) EN 13445-4:2009, Unfired pressure vessels - Part 4: Fabrication (Basnl kaplar Atele temas etmeyen Blm 4: malat) EN ISO 4063:2010, Welding and allied processes Nomenclature of processes and reference numbers (ISO 4063:2009, Corrected version 2010-03-01) (Kaynak ve kaynakla ilgili ilemler - lemlerin adlandrlmas ve referans numaralar)

    1) TSE Notu: 97/23/EC Basnl Ekipmanlar Ynetmelii Sanayi ve Ticaret Bakanl tarafndan 10.04.2002

    /24722 (Deiiklik:19.03.2003/25053) tarih ve say ile Resmi Gazetede yaymlanmtr. 01.07.2003 (Deiiklik ile geici madde eklenmi ve zorunlu uygulama iin 01.01.2004 tarihine kadar gei dnemi ngrlmtr).

  • ICS 23.020.30 TS EN 13445-5:2010-01 EN 13445-5:2009

    6

    EN ISO 5817:2007, Welding - Fusion-welded joints in steel, nickel, titanium and their alloys (beam welding excluded) - Quality levels for imperfections (ISO 5817:2003) (eliklerde ark kaynakl birletirmeler - Kusurlar iin kalite seviyeleri klavuzu) EN ISO 6520-1:2007, Welding and allied processes - Classification of geometric imperfections in metallic materials - Part 1: Fusion welding (ISO 6520-1:2007) (Kaynak ve ilgili ilemler - Metalik malzemelerde geometrik kusurlarn snflandrlmas - Blm 1: Ergitme kaynak) EN ISO 9712:2012, Non-destructive testing - Qualification and certification of NDT personnel (ISO 9712:2012) EN ISO 17635:2010, Non-destructive testing of welds General rules for metallic materials (ISO 17635:2010)

    3 Terimler ve tarifler Bu standardn amac bakmndan aadaki terimler ve tarifler uygulanr.

    3.1 Tasarmn gzden geirilmesi Tasarmn bu standardn gereklerini karladn belirlemek ve beyan etmek iin bir imalat tarafndan yaplan ilem.

    3.2 Tasarm onay Tasarmn bu standardn gereklerini karladn belirlemekten sorumlu bir kurulu tarafndan yaplan ilem.

    3.3 Deney grubu Kaynakl bir birletirme zerindeki tahribatsz muayenenin (NDT) uygunluk seviyesini belirleyen gruplama. Not - Drt deney grubu vardr.

    3.4 Muayene Basnl kabn, teknik artnameye uygunluunu deerlendirmek amacyla yaplan inceleme faaliyeti. Not - Muayene; donanmn tasarm, imalat ve deneyi srasnda ounlukla imalat tarafndan stlenilen

    nemli bir faaliyettir. Dier taraflarn muayenesiyle tamamlanabilir. Muayene, deney faaliyetlerini deerlendirmeyi ihtiva etmektedir.

    3.5 Deneyler Basnl kabn bu standardn teknik zelliklerine uygunluunu bir veya daha fazla deneyle dorulamak iin kullanlan ilem.

    3.6 Teknik artname Bir mamul veya bir ilem iin zellikleri belirten dokman.

    3.7 Tamir Bu standarda uygunluu salamak amacyla ana malzeme veya kaynaktaki bir durumu yeniden dzeltme ilemi veya ilemler serisi.

    3.8 Seri imalat Srekli bir imalat ilemini ihtiva eden ayn imalat ilemini uygulanarak tam bir kab oluturmak iin mteakiben birletirilen ve onayl bir tek modele gre imal edilen ayn kaplarn veya paralarn imalat. Not 1 - Madde 3.8 ila Madde 3.13te verilen tarifler, Ek Ada akland gibi seri olarak imal edilen basnl

    kaplarla ilgilidir.

    3.9 Srekli imalat ilemi Kaynak makinasnn ve/veya NDT donanmnn yeniden ayarlamasn gerektiren duraklamalar veya bozulmalarn olmad, ana balantlarn ve branman yerlerinin esasen srekli olarak kaynak yaplmas ilemi. Not 1 - Kaynak ilemi snrlandrmalar ierisinde kaynak makinasna yaplan ayarlamalar, kaynak

    makinasnn yeniden ayarlanmas olarak nitelendirilmez.

  • ICS 23.020.30 TS EN 13445-5:2010-01 EN 13445-5:2009

    7

    Not 2 - Madde 3.8 ila Madde 3.13te verilen tarifler, Ek Ada akland gibi seri olarak imal edilen basnl kaplarla ilgilidir.

    3.10 Model kabul Tasarm, imalat ve deneyler gz nne alndnda imalat temsil eden bir numunenin (bir prototip kap/para) bu standardn kurallarn karladn belirleyen ilem. Not 1 - Model kabul, imalat veya seilen uygunluk deerlendirme modlne bal olarak imalat veya

    sorumlu kurulu tarafndan gerekletirilir. Not 2 - Madde 3.8 ila Madde 3.13te verilen tarifler, Ek Ada akland gibi seri olarak imal edilen basnl

    kaplarla ilgilidir.

    3.11 Prototip kap/para Bir tek model kabul ile rapor edilen basnl kaplarn/paralarn bir serisinin ilki veya temsili numunesi. Not 1 - Madde 3.8 ila Madde 3.13te verilen tarifler, Ek Ada akland gibi seri olarak imal edilen basnl

    kaplarla ilgilidir.

    3.12 Kaplarn partisi Ana kaynak birletirmelerinin ve branman kaynaklarnn esasen srekli olarak ayn kaynak ilemleri ile yapld bir serilik blm. Not 1 - Madde 3.8 ila Madde 3.13te verilen tarifler, Ek Ada akland gibi seri olarak imal edilen basnl

    kaplarla ilgilidir.

    3.13 Vardiya Kaynaklarn veya operatrlerinin deimeden kald bir gndeki belirli zaman dilimi. Not 1 - Madde 3.8 ila Madde 3.13te verilen tarifler, Ek Ada akland gibi seri olarak imal edilen basnl

    kaplarla ilgilidir.

    3.14 Birletirme partisi Tek bir kaynak ilem artnamesi uygulanarak ayn kaynak veya kaynak operatr tarafndan yaplan birden fazla birletirmeler.

    4 Muayene ve deneylerin yapl

    4.1 Genel Her bir mnferit kap, imalat srasnda ve tamamlandnda muayene edilmelidir. Muayeneler, bu standardn kurallarna uygun olarak btn tasarm, malzemeler, imalat ve deneylerle ilgili tm hususlar salamak amacyla yaplmaldr. Bu kuraln yerine getirildiini dorulamak iin belgelenmi kantlar hazrlanmaldr.

    4.2 Muayene Muayene, bu standardn tm kurallarnn karlandn dorulamak iin imalat tarafndan yaplmaldr. Tahribatsz muayene (NDT) seviyesi, Madde 4.3te tanmland gibi deney grubuna baldr. Tm muayeneler, nitelikli personel tarafndan gerekletirilmelidir.

    4.3 Tahribatsz muayene (NDT) Bir basnl kabn tahribatsz muayene tipi ve kapsam, deney gruplarna veya Madde 6.6.1.2de msaade edildiinde (bk. izelge 6.6.1-1: elik basnl kaplar iin deney gruplar ve izelge 6.6.21: Tahribatsz muayenenin kapsam) deney gruplarnn kombinasyonuna baldr.

  • ICS 23.020.30 TS EN 13445-5:2010-01 EN 13445-5:2009

    8

    5 Teknik dokmantasyon

    5.1 Genel Kap imalats, imalata balamadan nce Madde 5.3e uygun olarak yeniden gzden geirmesi gereken Madde 5.2de liste halinde verilen konular yazl belge haline getirmelidir. malat, hangi kaplarn ayn tasarm kapsamnda olduunu belirtmelidir.

    5.2 Teknik dokmanlarda bulunacak bilgiler

    5.2.1 Genel Bu standardn amalar bakmndan aadaki dokman tipleri, gerekli teknik dokmanlar olarak dikkate alnmaldr.

    5.2.2 Basnl kabn genel aklamas a) Kap imalatlarnn ve taeronlarnn ad (uygulanabildiinde), b) Kap imalatlarnn ve taeronlarn adresi/adresleri (uygulanabildiinde), c) Aadakileri ihtiva eden tasarm bilgisi ve zel hususlar tanmlayan dokman:

    1) Her bir blme iin bar olarak; en byk ve en kk msaade edilebilir basnlar, tasarm basnlar ve deney basnlar (eksi iaretli vakum),

    2) Her bir blmenin litre olarak kapasitesi, 3) En byk ve en kk tasarm scaklklar, 4) Basnl kabn tr ve iaretleme yeri, isim plakas veya mhr, 5) Akkan grubu, 6) Kap, evrimli alma iin tasarmlanmsa, toplam yorulma hasar indeksi D (EN 13445-3:2009, Madde

    17 ve Madde 18de tanmland gibi) 0,8den byk olduu evrim ve konumlandrmalar srasnda ilem aral. Msaade edilebilir en fazla tepe deeri de verilmelidir.

    7) Kap, snme aralnda alyor ise, aada belirtilen ilave bilgiler verilmelidir: Her bir ykleme durumu iin tasarm mr (rnein, 100000 h) ve beklenen mr, Snmeye maruz kalan kap paralar, Snmeye maruz her bir kaynak birletirmesi iin kullanlm olan kaynak dayanm azaltma

    faktrnn deeri, EN 13445-3:2009, Madde 19da tanmland gibi mr sresi ile ilgili izlemenin uygulanp

    uygulanmad.

    5.2.3 Tasarm ve imalt resimleri lem dikkate alnarak (EN 13445-3:2009, Madde 5.3.1de tanmland gibi) basnl kaba uygulama yapldnda tehlikelerle ilgili imalat analizi, yazl hale getirilmeli ve yeterince ayrntl olmaldr. Kabul edilen tasarm yntemlerini, performans kriterlerini ve imalat resimlerini ihtiva eden tasarmla ilgili ayrntl bilgiler verilmelidir. Salanmas gereken ayrntl boyutsal bilgilerle ilgili klavuz, Ek Bde salanmaldr. Tasarmla ilgili ilem emalar, alt montajlar veya dier bilgiler de muhafaza edilmelidir.

    5.2.4 Teknik resimlerin ve emalarn anlalmas ve basnl kabn almas ile ilgili tanmlamalar ve aklamalar a) altrma talimatlar, b) Yaplmas gereken zel kontroller (rnein; kapanma, krkler, sktrma cvatalar vb. iin planlanan

    deneyler), c) Gvenlik deerlendirmesi bakmndan nemli ise altrma konumu.

    5.2.5 Yaplan tasarm hesaplamalar ve incelemelerinin sonular

    5.2.5.1 Bu standarda uygunluu gstermek amacyla gerekli kapsam aralndaki tasarm hesaplamalar kap imalats tarafndan salanmaldr.

  • ICS 23.020.30 TS EN 13445-5:2010-01 EN 13445-5:2009

    9

    Katkda bulunan ayrntl teknik resimler, iaretlenen tm boyutsal gsterililerle birlikte hazrlanmaldr. En azndan basnl kap genel dzenleme teknik resmi zerinde, deney grubu/gruplar aka tanmlanmaldr.

    5.2.5.2 Bu standarda uygunluu salamak amacyla hesaplamalar bir bilgisayar yardmyla yaplm ise, en azndan aadaki bilgiler verilmelidir: a) Gsterililerin aklamas, b) Girdi deerleri, c) Yayn tarihini ihtiva eden standardn kaynak numaras ve eitlik numaras, d) Ara eitliklerin sonular, e) Hesaplanan ilavesiz en az kalnlk veya hesaplanan gerilme ve bu gerilmenin msaade edilebilir gerilmeye

    oran, f) Ypranma (korozyon) pay, g) Kalnlk tolerans (negatif kalnlk tolerans), h) Seilen kalnlk.

    5.2.5.3 Gerilme analizi sonlu eleman yntemi veya dier e deer tasarm yntemleri ile yapld takdirde, bunlar aadaki gibi yazl hale getirilmelidir: a) Girdi verileri, b) Aadakileri gsteren grafik ktlar:

    1) Eleman alt blm (zgara boyutu), 2) Gerilmeler (rnein, izgi veya ok ekilleri veya eit gerilme erileri, yzeylerin gerilme erileri biiminde), 3) Yer deitirmeler

    c) Snr artlar, d) En kritik alanlardaki gerilmeler, e) Uygun olduunda, gerilmeleri, farkl gerilme kategorilerine ayrma ve snflandrma, f) Gerilme iddetinin ve msaade edilebilir gerilme deerlerinin karlatrlmas.

    5.2.5.4 Belirli durumlarda, aadaki bilgiler verilmelidir: a) Kaynak sonras sl ilem tipi ve gerekli olduunda, sz konusu malzeme deneylerinin tipi ve kapsam, b) Deneylerin birden fazla admda yaplmas gerekli ise, imalat sras emas, c) Kaplarn tasarm iin gerekli ise, akkan/akkanlar ve bunlarn zgl ktlesi, d) Balang ve periyodik basn deneylerinin su dndaki bir maddeyle yaplmas gerekli ise, basn deney

    maddesi, imalat deneyleri iin en dk deney metali scakl (hidrostatik ve pnmatik), e) Gvenlik deerlendirmesi bakmndan nemli ise, basn deneylerindeki kabn konumu (rnein, yatay

    veya dey), f) Gvenlik deerlendirmesi bakmndan gerekli ise, en yksek ve en dk sv seviyeleri, g) lve sabit kuvvetler (rnein; tama kuvvetleri, rzgr ve kar ykleri). lve kuvvetler, esasen basnl

    kabn tasarmn etkileyecekse, ilave bir hesaplama yaplmaldr, h) Depremsel yklemeyi ihtiva eden evrimsel ve dinamik ykleme (uygulanabilirse), i) Dier teknik dzenlemelere dayal olarak ilave kurallar, j) Bu standardn kurallarna ilave olarak kabn altrma artlarna dayal mteri artlar, k) zellikle atlaklarda gz nnde bulundurulmas gereken muhtemel korozyon etkisi, l) Birletirme katsays.

    5.2.6 Deney raporlar Deney raporlar en azndan aadaki bilgileri ihtiva etmelidir: a) Kaynak ilemi yeterlik kaytlar, kaynak personelinin yeterlik belgesi, b) Malzeme belgeleri, c) evrimsel yklere maruz kalan kaplar iin tepe deerlerinin llmesi dhil imalat kaytlarnn ierii.

  • ICS 23.020.30 TS EN 13445-5:2010-01 EN 13445-5:2009

    10

    5.2.7 Teknik/imalat emas Bu ema aadaki bilgileri ihtiva etmelidir: a) Basnca maruz paralar iin kullanlacak kaynak ilemleri ve herhangi bir geici veya basnca maruz

    paralara yaplan dier ilave kaynaklar. Deneyler iin aadaki bilgiler gereklidir:

    1) Kaynan yeri, ekli ve hazrl ve gerekli ise katmanlarn doldurulmas ve kaynaklarn iyiletirilmesi, 2) Kaynak ilemi (birden fazla ilem olmas durumunda, kaynakl birletirmeye karlk gelen ilemin

    tanmlanmas), 3) Kaynakta kullanlan sarf malzemeleri (ilgili Avrupa Standardlar veya ticari markalara gre

    snflandrma), 4) malat deneyi tipi ve kapsam, deney levhalarnn says, tahribatsz muayeneler.

    nceden listelenen bilgilerden bir ksm, tasarmn yeniden incelenmesi iin mevcut deilse, imalat sonlandrmadan nce bunlar tamamlanmaldr. b) Yaplacak zel kontroller (rnein; kapanmalar, krkler, sktrma cvatalar iin planlanan deneyler) c) Kap tasarmyla ilgili herhangi bir ilgili ayrnt ve belirli durumlarda gereken bilgiler:

    1) Mteri tarafndan talep edildii takdirde, ilave et kalnl, 2) Gvenlik deerlendirmesi bakmndan nemli ise, altrma konumu, 3) Ek Cye gre muayene ve giri aklklar ve kapatma mekanizmalar ile zel kilitleme elemanlarnn

    da konumu ve boyutu, 4) Basnl kaba giri iin zel donanm (rnein; spiral merdiven, trmanma demirleri), 5) Gvenlik deerlendirmesi bakmndan nemli ise, astarlar (rnein, scaa dayankl ve ilave

    edilenler), 6) malat sahasnda yaplacak kaynaklarn iaretlenmesi, 7) Gvenlik ile ilgili neriler, 8) Drenaj gibi ilem kurallar hakkndaki neriler.

    5.3 Tasarmn gzden geirilmesi

    5.3.1 Genel Tasarmn yeniden gzden geirilmesi ve yazl belgelerin kabul, tm durumlar iin yaplmaldr. Bu gzden geirme, standardlardaki deiikliklere atfla birlikte uygulanan standardn bask yl ve saysn da kapsamaldr. Yeniden gzden geirme zellikle imalatnn tehlike analizlerine katkda bulunan bilgiler gz nnde tutularak bu standardn kurallarna gre tasarm hesaplamalarn ve ngrlen bakmlarla ilgili olarak teknik/imalat emasn ihtiva etmelidir. Tasarmn ardndan basnl kap, onaylanm imalat resimlerine uygun olarak imal edilmelidir.

    5.3.2 Tasarmn gzden geirilmesi Tasarmn yeniden gzden geirilmesi, aadaki, ancak onlarla snrlandrlmayan, alanlardan olumaldr: a) ngrlen kullanm iin malzemelerin uygunluu, b) Kaynak ilemleri ve sarf malzemeleri, c) nerilen kap imalat geometrisine bal muayene ve deneylerin gerekli seviyelerini gerekletirmek iin

    giriler, d) Bu standardda Ek Cnin kurallarn karlayan aklklar ve kapaklarn uygunluu, e) Basnl sistem veya tertibat grubu ierisinde yer alan mnferit basnl kaplar veya cihazlar iin bu

    standardn kurallaryla balantl gvenlik donanmlarnn tedariki ve uygunluu. Alternatif olarak, gvenlik donanmlarnn tedarikinden sorumlu taraflar tanmlanmaldr.

    f) Bu standardn tasarm kurallarnca istenilen tasarm artlar iin nerilen basn tutma snrnn yeterlilii (kalnlk, kap geometrisi, kaynakl birletirme geometrisi vb.),

    g) Madde 5.2.5.3e gre gerilme analizi metodunun yeterlilii, h) malat ve deney ilemleri.

  • ICS 23.020.30 TS EN 13445-5:2010-01 EN 13445-5:2009

    11

    6 malat sresince muayene ve deney

    6.1 Genel Bu maddede aklanan imalat srasndaki muayene ve deney faaliyetlerinden imalat sorumludur ve tm basnl kaplar iin eksiksiz olarak yerine getirilmelidir.

    Not - Uygunluk deerlendirme ilemlerinin uygulanmas konusunda klavuz iin CEN/TR 13445-7ye baklmaldr.

    6.2 malat ilemleri ve yapl resimleri malat, tm yapl resimleri ile birlikte Madde 5teki tasarm aamasnda yeniden gzden geirilmi ve onaylanm imalat ilemlerinin uygun alma alannda kullanlabilir olmasn ve imalatta eksiksiz yerine getirilmesini salamaldr. Muayene kaytlar, doru ve uygun ilemlerin ve/veya yaplan muayene annda gzden geirilip dzeltilen hususlar ihtiva eden resimlerin kullanmn yazl halde belirtmelidir.

    6.3 Malzemenin izlenebilirlii

    6.3.1 Genel Kap imalats, basn sebebiyle gerilmeye maruz kalan ve tamamlanm kaba kaynaklanan btn malzemelerin menei asndan izlenebilir olmas amacyla, imalatta kullanlan malzemeler iin bir tanmlama sistemine sahip olmal ve srdrmelidir. Bu husus, kaynak sarf malzemesinin kullanmn da kapsamaldr. Kullanlan tanmlama sistemi, EN 13445-4:2009un kurallarn karlamaldr. aretlemelerin transferini de kapsayan malzeme izlenebilirlii salayan ilemler, imalat boyunca yaplmal ve kaytlar, EN 13445-4:2009da msaade edilenlerden kullanlan yntemi yazl hale getirmek iin srdrlmelidir (rnein, tamamlanm kap zerinde grlebilen dorudan iaretlemeler, kap zerine dorudan kodlanm bir iaretleme veya cetvel halinde koyma/yaplan taslaklar olarak). Son kaytlar, bu standard tarafndan istenilen btn malzeme belgelerini (sertifikalarn) ihtiva etmelidir.

    6.3.2 zel artlar - malzeme iaretlemesi alma artlar malzeme tanmlamas iin damgalamay yasakladnda (bk. EN 13445-4:2009) ve mteri sipariinde aka belirtildiinde; ana malzemelerin imalats, teslim srasnda muayene esnasnda mutlak tanmlamay salayacak ekilde gerekli bilgiyi malzemelerin zerine iaretlemelidir. Malzeme ile ilgili her bir hususun tamamlanm kaptaki konumunda (rnein, malzeme/konum listesi) kesin olarak tanmlanmas iin iaretlemeler kaydedilmeli ve son kaytlarn bir ksmn oluturulmaldr.

    6.4 malat ilemleri iin hazrlk

    6.4.1 Genel Kenar hazrlamas, kaynak ve ekillendirme ncesi biimlendirilecek paralar iin kap takviyeleri gibi imalat ilemleri iin yaplan hazrlklar, bu tr faaliyetlerin tamamlanm kaba zararl olmamasn salamak iin kontrol edilmeli ve muayene edilmelidir.

    6.4.2 Birletirme hazrlk deneyi Deney ncesinde dzeltilen kenarlarn uzunluu EN 13445-4:2009a uygun olmaldr. Tm birletirme hazrlklar, her kaynak ilemi ncesinde gzle muayeneye tabi tutulmaldr. Katmanlamalar, atlaklar ve cruf kalntlar gibi kusurlar kaynak ncesinde giderilmelidir. Kusurlarda muhtemel bir art olmas veya kusurlarn bulunmas halinde; gzle muayene, ilave tahribatsz muayeneyle desteklenmelidir.

    Birletirme hazrlk deneyinin sonular NDT muayene izelgesine kaydedilmelidir.

    6.4.3 Kap takviyelerinin muayenesi Kap paralarnn kenarlarn tutmak ve/veya kaynak destei salamak iin kullanlan ubuklar, bacaklar, kelepeler veya dier uygun aralarla birletirilen btn punta kaynaklar muayene edilmelidir.

    Basnca maruz paralara, kalc paralarn kaynaklar, izelge 6.6.2-1 (satr 21)de tanmlanan aralkta incelenmelidir.

    Geici ilavelerin kaynaklar, yerinden karma sonrasnda yzey atlaklar iin izelge 6.6.2-1 (satr 22)de tanmlanan aralkta incelenmelidir.

    Geici ilavelerin yerinden karlmasndan sonra gerekli her tamir, Madde 6.5.3te tanmland gibi muayeneye tabi tutulmaldr.

  • ICS 23.020.30 TS EN 13445-5:2010-01 EN 13445-5:2009

    12

    6.4.4 ekillendirme ile ilgili muayene Herhangi bir ekillendirme ncesinde ekillendirilecek malzeme, gzle muayeneye ve EN 13445-4:2009un kurallarna uygun olarak kalnlk lmne tabi tutulmaldr. Muayene sonucu, NDT muayene izelgesine kaydedilmelidir.

    6.4.5 nemli kalnlk ekme gerilmesine maruz kalan alanlarn muayenesi Kaynak ileminin sebep olduu nemli kalnlk ekme gerilmesine maruz kalan alanlarda i hasardaki muhtemel bir art durumunda, kaynak ncesinde bu alanlar i kusurlar bakmndan incelenmelidir. Muayene sonucu, yazl olarak kaydedilmelidir.

    6.5 Kaynak

    6.5.1 Genel Kalc srt eridi ve gemeli birletirmeler, ayn tipteki tahribatsz muayeneye ve tek tarafl bir aln kayna gibi kabul kriterine tabi tutulmaldr. zellikle izelge 6.6.1.2-1 altnda NDTye tabi tutulmalar gerekmeyen Deney Grubu 3 veya Deney Grubu 4 kaynaklar ve ilem esnasnda muayenelere tabi tutulmas gereken tm muayene gruplarndaki kaynaklar, uygun duruma getirme ve salam metalin ikinci tarafndan kalntlarn alnmas aamalarnda zel olarak gzle muayeneye tabi tutulmaldr. Btn tamamlanm kaynaklar, gzle muayeneye tabi tutulmaldr. Ayrca, deney grubuna bal olarak, tamamlanm kaynaklar, kaynak tipi iin izelge 6.6.11 ve izelge 6.6.21e uygun olarak NDTye tabi tutulmaldr.

    6.5.2 Kaynaknn, kaynak operatrnn ve ilemlerin yeterliinin dorulanmas Kap imalats, kaynaklarn sadece EN 287-1:2011 ve EN 1418:1997nin gereklerine gre onaylanm kaynak ve operatrler tarafndan yapldn dorulamaldr. Kaynak ilemleri, EN 13445-4:2009a gre yeterli olmaldr. Kaynak ve kaynak operatr tanmlamas EN 13445-4:2009a uygun olarak kontrol edilmelidir. Kaynak ve kaynak operatrnn izlenebilirlii, basnl kabn imalat boyunca muayeneyle denetlenmeli ve son deerlendirmede dorulanmaldr (bk. Madde 10.2.2).

    6.5.3 Tamiratlarn muayenesi Tm kaynak yaplm tamiratlar, kusur olarak tespit edilenler gibi ayn tahribatsz muayene kurallarna tabi tutulmaldr. Bu husus, ayn kabul kriterini de ihtiva etmelidir. Bu tr tamiratlar, onayl kaynak ilemleri ve onayl kaynak ve kaynak operatrleri kullanlarak yaplmaldr. Tamiratlarn muayene ileminin kapsam, izelge 6.6.21e gre olmal ve onarlan alann % 100n kapsamaldr. Tamirat alannn izelge 6.6.21e gre NDTye tabi tutulmas ve kabul edilmeyen kusurlarn olmamas artyla, yzey ileme yoluyla yaplan kaynaksz tamiratlara msaade edilir (bk. yeniden muayene kurallar iin Madde 6.6.5). Malzeme grubu 1.1 ve malzeme grubu 8.1 iin, sadece gzle muayene gereklidir. Ana malzemeyi dzeltmek iin ilave yaplan kaynak metali, Manyetik Parack Deneyi (MT) veya Nfuziyet Deneyi (PT) kullanlarak ilgili tm yzey alan iin tahribatsz muayeneye tabi tutulmaldr.

    6.6 Kaynakl birletirmeler iin tahribatsz muayene

    6.6.1 Tahribatsz muayenenin kapsam

    6.6.1.1 Genel Tahribatsz muayene iin gerekli kapsam, deney grubu ve kaynakl birletirmelerin her ikisine de baldr. Gerekli deney kapsamnn belirlenmesi iin klavuz aadaki maddelerde verilmitir. Seri olarak imal edilen basnl kaplar iin alternatif bir yol Ek Ada verilmitir. Bu ek, EN 13445-3:2009un Ek B (dorudan gidilecek yol) analiz ile tasarma gre veya EN 13445-3:2009, Madde 6.3e gre tasarmlanm kaplara veya kap paralarna uygulanmaz. Bu ek, snme aralnda alan kaplara veya kap paralarna uygulanmaz.

  • ICS 23.020.30 TS EN 13445-5:2010-01 EN 13445-5:2009

    13

    6.6.1.2 Deney gruplarnn kullanm

    6.6.1.2.1 Genel Son kabul amalar bakmndan kaynakl birletirmelerin tahribatsz muayene kapsam, sz konusu kaynakl birletirmenin muayene grubuna veya alt gruplarna bal olmaldr.

    izelge 6.6.11de Deney Grubu 1, Deney Grubu 2, Deney Grubu 3 ve Deney Grubu 4, snme aralnn altnda uygulanr. Deney Gruplar 1, 2 ve 3, malzemenin atlak duyarlln gstermek amacyla 1a, 1b, 2a, 2b, 3a, 3b eklinde alt gruplara ayrlmtr. Ek F, izelge F.2-1de, 1 c ve 3c alt muayene gruplar snme durumuna uygulanr.

    Not 1 - Muayene gruplar veya alt gruplarda; farkl elik gruplar, en byk kalnlk, kaynak ilemi, iletim scaklk aral ve balant katsays ile ilgili imalat zorluklarn dikkate alnmaktadr. Muayene gruplarndan herhangi birinin, izelge 6.6.1-1 ve izelge F.2-1de belirtilen snrlamalar ierisinde tipik uygulamalar iin yeterli btnl salamas amalanmtr.

    Not 2 - Kaynak birletirme katsays, hesaplama olmadan uygulama yntemi ile yaplan tasarmda kullanlmamaktadr.

    Not 3 - EN 13445-3:2009un Ek B (dorudan gidilecek yol) analiz ile tasarma veya EN 13445-3:2009un Madde 6.3ne gre tasarmlanan kaplar (veya kap paralar) iin, sadece muayene grubu 1e msaade edilmitir.

    Not 4 - lave snrlamalar, EN 13445-3:2009un Ek Ada verilmitir.

    Snme aralnda alan kaplar (veya kap paralar) iin, sadece Muayene Grubu 1c ve muayene grubu 3cye msaade edilmitir. NDT kapsam; Ek F, izelge F.2-1de verilmitir. Muayene Gruplar 1 ve 2 ve 3, snmeye maruz kalmayan her kaynakl birletirme iin uygulanabilir.

    6.6.1.2.2 Muayene Grubu 1, 2 ve 3 Bir tek muayene grubunun tm kaba uygulanmas amalanmtr.

    Bir basnl kap birden fazla paradan (dzenlemeden) yaplmsa, izelge 6.6.1-1deki kurallarn karlanmas artyla, Deney Gruplar 1 ve 2 ve 3n bileimine msaade edilebilir.

    Farkl yntemlere gre tasarmlanm birden fazla paradan yaplm bir kap iin deney gruplarnn birleimi gerekli ise (rnein, bir para DBFye ve dier bir para DBAya gre alternatif yol veya snme aral), aadakiler uygulanr: a) Kabn her blgesinde (alannda), kaynakl birletirmeleri dzenleyen, gvdenin muayene grubu (varsa),

    nozul kaynaklarn ihtiva eden tm kaynaklar iin en az muayene grubunu belirlemelidir. b) Farkl muayene gruplarnn iki kaynakl blge arasndaki kaynan muayene grubu, iki muayene grubunun

    daha balayc seviyedeki olmaldr. c) Kaynakl bir bileen ile dikisiz (kaynak edilmemi) bir bileen arasndaki veya iki kaynaksz eleman

    arasndaki kaynaklarn en az muayene grubu (rnein, en alt seviyeli NDT ile ayn), kaynaktaki kullanlabilir kalnlkla belirlenmelidir (rnein, gerek kalnlktan toleranslarn ve korozyon paynn kartld kalnlk). Kullanlabilir kalnlk, en az kalnln 1,17 katndan (1/0,85ine e deerdir) daha byk olursa; kaynan muayene grubu, asgari bir kural olarak 3 olmaldr. Aksi takdirde, izelge 6.6.1-1e gre Muayene Grubu 1 veya Muayene Grubu 2 olmaldr.

    6.6.1.2.3 Muayene Grubu 4 Muayene Grubu 4, tm kap iin bir tek grup olarak kullanlmal ve herhangi bir dier muayene grubuyla birlikte kullanlmamaldr.

    6.6.1.2.4 Muayene Grubu 2 iin yeterli deneyimin gsterilmesi Yeterli deneyim aada verildii gibi; baarl bir ekilde imal edilen ve kaynak ilemi uygunluk deneyinin kapsamna/parametrelerine gre deneye tabi tutulan kaynaklarn veya kaplarn asgari bir miktar olmaldr:

    Grup 1.1, Grup 1.2 ve Grup 8.1 malzemeler durumunda, baarl imalat, ardk 25 basnl kap veya gerekletirilen 50 metre ardk kaynakl birletirmedir.

    Dier grup malzemeler durumunda, baarl imalat, ardk 50 basnl kap veya gerekletirilen 100 metre ardk kaynakl birletirmedir.

    Malzeme Grubu 3.1deki deneyim; Malzeme grubu 1.1, Malzeme grubu 1.2 ve Malzeme grubu 1.3teki deneyimi ihtiva etmektedir.

  • ICS 23.020.30 TS EN 13445-5:2010-01 EN 13445-5:2009

    14

    Malzeme Grubu 1.3teki deneyim, Malzeme grubu 1.1 ve Malzeme grubu 1.2deki deneyimi ihtiva etmektedir. Deneyim, ok kritik veya en azndan karlatrlabilir bir malzeme iin geerli bir kaynak ilem yeterlii

    (WPQR) olduu srece kabul edilir.

    Deneyimin gsterim ilemi sresince kaynak ile tamirat gerektiren herhangi bir kusur, imalatnn btn gsterim ilemini tekrar balatmasn gerektirmelidir.

    Daha sonra, (deneyimin gsteriminden sonra) mnferit kusurlar, Madde 6.5.3e gre elden geirilmeli ve deneyim gsterimini etkilememelidir.

    Bununla birlikte, oklu, sistematik veya ilem kusurlar aratrlmal, dzeltilmeli ve btn deneyim gsterim i tekrarlanmaldr. Bu tr kusurlar, tekrarlayan ve benzer yapda olma eilimindedir. Bunlar, yeterli olmayan kaynak parametreleri (rnein, arzal donanmdan, olduka byk parametre aralndan, yeterlilik aral ierisindeki parametrelerin yanl kullanmndan kaynaklanan) veya operatr hatalarnn sonucu olabilir. Yetersiz parametreler durumunda, Kaynak lemi artnamesi (WPS) iin yeniden nitelendirme yaplmaldr.

    Deneyim gsterimi ileminin belgeli kantlar, imalat tarafndan muhafaza edilmelidir.

    izelge 6.6.1-1 - elik basnl kaplar iin muayene gruplar

    Kurallar

    Muayene Grubu a

    1 2 3 4

    1a 1b 2a 2b 3a 3b b, j

    Msaade edilen malzemeler g

    1 ila 10 1.1, 1.2

    8.1 8.2, 9.1,

    9.2, 9.3, 10 1.1, 1.2,

    8.1 8.2, 9.1, 9.2, 10

    1.1, 1.2, 8.1

    1.1, 8.1

    Dzenleyici kaynakl birletirmeler iin NDTnin kapsam e, h

    % 100 % 100 % 100 -%10d % 100 -%10d % 25 % 10 % 0 k

    Dier kaynaklar iin NDT

    izelge 6.6.21de her bir kaynak tipi iin tanmlanmtr

    Balant katsays 1 1 1 1 0,85 0,85 0,7

    Msaade edilen malzemeler iin en byk kalnlk

    Snrsz f Snrsz f

    Grup 9.1, 9.2 iin 30

    mm

    Grup 9.3, 8.2 i , 10 iin

    16 mm

    Grup 1.1, 8.1 iin 50 mm

    Grup 1.2 iin

    35 mm

    Grup 9.2, 9.1 iin 30

    mm

    Grup 8.2, 10 iin 16

    mm

    Grup 1.1, 8.1 iin 50 mm

    Grup 1.2 iin

    30 mm

    Grup 1.1, 8.1 iin 16 mm

    Kaynak ilemi Snrsz f Snrsz f Sadece tamamen mekanik

    kaynaklama c Snrsz f Snrsz f Snrsz f

    letim scaklk aral Snrsz f Snrsz f Snrsz f Snrsz f Snrsz f Snrsz f

    Grup 1.1 iin (-10 ila +300) Ca kadar snrlanan

    Grup 8.1 iin

    (-105 ila +300) Ca kadar snrlanan

    a Btn muayene gruplar, % 100 gzle muayenesi gerekmektedir. b Muayene Grubu 4, sadece aadakiler iin uygulanabilir olmaldr:

    Grup 2 akkanlar ve Ps 20 bar ve

    100 Cun stnde Ps V 20000 barL veya scaklk 100 Ca eit veya daha kk ise PsV 50000

    barL,

    500den kk en yksek tam basn evrimi says. Deney grubu 4 seilmise, daha sonra en yksek basn deneyi (Madde 10) ve dk seviyeli anma tasarm gerilmesi (EN

    13445-3:2009) kullanlmaldr. c Tamamen makineletirilmi ve/veya otomatik kaynak ilemi (bk. EN 1418:1997), d Birinci hal: Balang, kinci hal: Yeterli deneyimden sonra. Yeterli deneyim tanm iin Madde 6.6.1.2.4e baklmaldr. e Muayene ayrntlar izelge 6.6.21de verilmitir. f Snrsz, muayene sebebiyle hibir ilave snrlamann olmad anlamndadr. izelge bahsedilen snrlamalar, muayenenin

    ngrd snrlamalardr. Standardn eitli maddelerinde verilen dier snrlamalar da (tasarm veya malzeme snrlamalar gibi) dikkate alnmaldr.

    g Msaade edilen malzemeler iin EN 134452:2009a baklmaldr. h Yzde, her bir mnferit kabn kaynak yzdesiyle ilgilidir. i Kapak pasosuna kadar (kapak pasosu iermeyen) doldurma iin delta ferrit ihtiva eden kaynak sarf malzemeleri kullanlmsa,

    Grup 8.2 malzeme iin 30 mmye msaade edilir. j Tek blmeli kaplar ve tek malzeme grubuyla snrl, k MT veya PTnin % 100 olmas gerektii, boumsuz silindirik gvdeye (koninin byk u ksm) konik gvdenin montaj hari.

  • ICS 23.020.30 TS EN 13445-5:2010-01 EN 13445-5:2009

    15

    6.6.2 Tahribatsz muayene kapsamnn belirlenmesi

    6.6.2.1 Genel Genel bir kural olarak, yzde bir deer olarak verilen tahribatsz muayenenin kapsam, sadece EN 13445-4: 2009da liste halinde verilen ilemleri kapsayan izelge 6.6.21e uygun olmaldr. Bu yzde deer, kaynakl birletirmenin veya her bir birletirme partisinin toplam uzunluu iin tahribatsz muayene kapsamn ifade etmekte ve deney grubu ile deney tipini dikkate almaktadr. Deneyim yntemleri ile tasarmlanan kaplarda, kaynakl birletirmelerin gerekli tahribatsz muayene kapsam, izelge 6.6.2-1de verilen kurallara gre belirlenmelidir. Kaynakl birletirmenin; kabn kompleks biimi ve/veya birletirmenin zel konumu sebebiyle dzenlenmi olup olmad ak deilse, mantkl bir kabul yaplmaldr (rnein, kaynakl birletirme, dzenlenmi bir kaynakl birletirme ve ona gre muayene edilmi olarak dikkate alnmaldr). Not - Dzenlenmi kaynakl birletirmenin tarifi iin, EN 13445-3:2009, tarif 3.13e baklmaldr. Dzenlenmi

    kaynakl birletirmelerin rnekleri iin, EN 13445-3:2009 Madde 5.6ya baklmaldr. Kapta veya kap parasnda hibir kaynak yoksa Muayene Grubu 1 kabul edilmelidir.

    6.6.2.2 izelge 6.6.2-1in ihtiva ettii kaynakl birletirmeler Tm birletirmeler iin Madde 6.6.2.3te aklananlar hari, izelge 6.6.2-1 uygulanr.

    6.6.2.3 Dier kaynakl birletirmeler

    6.6.2.3.1 Genel Aada belirtilenler gibi baz hususlarda ortaya kan zel problemler, izelge 6.6.21in kapsamnda deildir ve aln kaynakl birletirmeler zellikle boylamasna ynde/dzenleyici birletirmeler iin gz nnde bulundurulmaldr:

    Tek kademeli tek tarafl dzenleyici kaynaklar,

    Farkl malzemeler veya farkl sarf malzemeleri arasndaki birletirmeler.

    6.6.2.3.2 El ile yaplan tek kademeli (pasolu) dzenleyici kaynaklar Tek kademelerin volmetrik NDTsi iin aada verilen iki seenekten birisi kullanlmaldr: a) NDT kapsam, tepe deerin ve ar kaynan kontrol ile birlikte Madde 10.2.3.3.1, izelge 10.2.3.3.1-

    1de belirtildii gibi daha yksek bir deney basncnda hidro deneyin yaplmas artna bal olarak izelge 6.6.21de tavsiye edildii gibi olmaldr.

    b) izelge 6.6.21de tavsiye edilen NDT kapsam, % 100 amayacak ancak boylamasna yn iin % 25 ve evresel yn iin % 10dan az olmayacak ekilde 2 ile arplmaldr. Kaynak ileminin performansn etkileyebilecek bir deiiklik (rnein, bakr ubuk veya gazn deitirilmesinden nce, tel veya tozun ve imalat deney numunelerinin deitirilmesinden sonra, bakr ubuun veya gazn deitirilmesinden nce ve telin deitirilmesinden sonra) olduunda, ilave NDT, bu kaynak dikilerinin balangcnda yaplmaldr.

    6.6.2.3.3 Farkl malzemeler veya farkl sarf malzemeleri arasndaki birletirmelerin tahribatsz muayenesi Bu birletirmeler zerindeki NDT, sonularn yorumuna ilave dikkat gstererek zel olarak yazl bir prosedre gre yaplmaldr.

    6.6.2.3.4 Destekleyici yaplardaki kaynakl birletirmelerin tahribatsz deneyi ekme gerilmesine tabi tutulan aln birletirmelerinde (tam veya ksmi nfuziyet) % 10 NDT,

    ekme veya kesmeye maruz dolgu kaynaklarnda % 10 NDT (PT veya MT) (boum kalnl, 12 mmden fazla ise).

  • ICS 23.020.30 TS EN 13445-5:2010-01 EN 13445-5:2009

    16

    6.6.2.4 Muayene Grubu 2 Muayene grubu 2 iin, izelge 6.6.21de verilen NDT yzdesindeki azalma, iki ekilde belirlenir (rnein, % 100 - % 10 aras). lk deer, ikinci dk deer uygulandnda yeterli deneyim (bk. Madde 6.6.1.2.4) elde edilinceye kadar gerekli NDTnin balang kapsamna iaret etmektedir.

    6.6.2.5 izelge 6.6.11deki muayene grubu seilerek NDTnin %100den az gerekli hale getirilmesi Muayene % 100den az gerekli olduunda, tahribatsz muayenenin kapsam ve konumu, aadaki kriterlere gre belirlenmelidir. Seilen birletirmeler, basnl kap zerindeki tm kaynaklar temsil etmelidir. a) Gvdeler, biimlendirilmi balar, balantl blmeler ve ceket hazneler iin:

    1) Tahribatsz muayene, boylamasna tm kesiimlerde ve evresel aln birletirmelerde yaplmaldr. Muayene tabi tutulacak asgari uzunluk 200 mm olmaldr. Btn kesiimlerin ilavesi izelge 6.6.21de verilen yzdeyi aarsa, daha yksek olan deer uygulanacaktr.

    2) izelge 6.6.21deki yzdeye erimek gerekli ise, aln kaynakl birletirme ve birletirme partisi zerindeki rasgele seilen ilave konumlar, tahribatsz muayeneye tabi tutulmaldr.

    3) Ana kaynaklardaki (boylamasna veya evresel) veya ana kaynaklardan 12 mmlik mesafedeki aklklar, aklklarn her bir kenarndan 200 mmlik bir uzunlukta veya EN 13445-3:2009, Madde 9da tanmlanan takviye uzunluunda (Iso) (hangisi kkse) incelenmelidir. Bu aklklar, izelge 6.6.21deki yzdeye ilave olarak dhil edilmelidir (uygulanabilirse).

    b) Alndan birletirilen nozullar ve branmanlar (ekil 6.6.2-3te Tip 1, Tip 3a, Tip 3b ve Tip 4). Tahribatsz muayenenin kapsamn belirlemek iin, tam nfuziyetli aln kaynakl nozul ve branmanlarn toplam says aadaki gibi her bir kaynak tipi iin gruplandrlmaldr:

    1) % 100lk tahribatsz muayene iin: Grup boyutu 1 (rnein, her bir mnferit nozul ve branman), 2) % 25lik tahribatsz muayene iin: Grup boyutu 4 (rnein, her bir 4lk grup iin asgari bir

    tamamlanm nozul veya branman), 3) % 10luk tahribatsz muayene iin: Grup boyutu 10 (rnein, her bir 10luk grup iin asgari bir

    tamamlanm nozul veya branman), Daha sonra, her bir grup veya ksmi gruptaki en az bir nozul veya branmann tamamlanm evresel ve boylamasna aln birletirmeleri muayeneye tabi tutulmaldr. evresel ve boylamasna aln birletirmelerin tamamnn says dhil edildiinde izelge 6.6.21deki yzdeyi atnda, daha yksek olan deer uygulanacaktr.

  • ICS 23.020.30 TS EN 13445-5:2010-01 EN 13445-5:2009

    17

    izelge 6.6.2-1 - Tahribatsz muayenenin kapsam

    KAYNAK TP a, p MUAYENE b

    MUAYENE GURUBU N KAPSAM o

    1a 1b 2a i 2b i 3a 3b

    ANA MALZEMELER N KAPSAM l,m,n 1den 10a

    kadar

    1.1, 1.2, 8.1

    8.2, 9.1, 9.2, 9.3, 10

    1.1, 1.2, 8.1

    8.2, 9.1, 9.2, 10

    1.1, 1.2, 8.1

    Tam nfuziyetli aln kayna

    1 Boylamasna birletirmeler RT veya UT MT veya PT

    %100 %10

    %100 %10

    d

    % (10010) %10

    %(10010) 0

    %25 0

    %10 0

    2a Gvde ile yarm kresel olmayan ba arasndaki evresel birletirmeler dahil bir gvde zerindeki evresel birletirmeler

    RT veya UT MT veya PT

    % 25 %10

    % 10 %10

    d

    % (2510) %10

    % (105) 0

    %10 0

    % 5 c 0

    2b Gvde ile yarm kresel olmayan ba arasndaki evresel birletirmeler dahil srt eritli bir gvde zerindeki evresel birletirmeler k

    RT veya UT MT veya PT

    NP NP

    NA %100

    NP NP

    NA %100

    NP NP

    NA %100

    2c Gvde ile yarm kresel olmayan ba arasndaki evresel birletirmeler dahil evresel gemeli balant k

    RT veya UT MT veya PT

    NP NP

    NA %100

    NP NP

    NA %100

    NP NP

    NA %100

    3a di 150 mm nozul ve e 16 mm iin evresel birletirmeler

    RT veya UT MT veya PT

    % 25 %10

    % 10 %10

    d

    % (2510) %10

    %(105) %10 d

    %10 %10

    %5 c %10 d

    3b di 150 mm nozul ve e 16 mm iin srt eritli evresel birletirmeler k

    RT veya UT MT veya PT

    NP NP

    NA %100

    NP NP

    NA %10

    NA %100

    NA %100

    4 di 150 mm nozul veya e 16 mm iin bir nozul zerindeki evresel birletirmeler

    RT veya UT MT veya PT

    % 0 % 25

    % 0 %10

    %0 % (2510)

    %0 % (10-5)

    % 0 % 10

    % 0 % 5

    5 Gvdeye kaynaklanan kre, balklar ve yarm kre eklindeki balklardaki tm kaynaklar

    RT veya UT MT veya PT

    %100 %10

    %100 %10

    d

    % (10010) %10

    %(10010) 0

    %25 0

    %10 0

    6 Bir boumu (koninin geni ucu) q,r olmayan silindirik gvdeli konik bir gvde montaj

    RT veya UT MT veya PT

    %100 %100

    %25 %100

    % (10010) %100

    %(2510) %100

    %10 %100

    %10 %100

    7 Bir boumu (koninin kk ucu) olmayan silindirik gvdeli konik bir gvde montaj

    RT veya UT MT veya PT

    %100 %10

    % 25 %10

    d

    % (10010) %10

    %(2510) %10 d

    %10 %10

    %10 %10 d

    evresel bindirmeli birletirmeler k

    8a Gvdeden bala kadar genel uygulama RT veya UT MT veya PT

    NP NP

    NP NP

    NP NP

    NP NP

    NP NP

    NP NP

    8b e 8 mm iin krklerden gvdeye kadar MT veya PT RT veya UT

    % 0 %100

    % 0 %100

    % 0 %100

    % 0 % 25

    % 0 % 25

    % 0 % 10

  • ICS 23.020.30 TS EN 13445-5:2010-01 EN 13445-5:2009

    18

    izelge 6.6.2-1 - Tahribatsz muayenenin kapsam (devam)

    KAYNAK TP a MUAYENE b

    MUAYENE GURUBU N KAPSAM o

    1a 1b 2a i 2b i 3a 3b

    ANA MALZEMELER N KAPSAM l,m,n 1den 10a

    kadar

    1.1, 1.2, 8.1

    8.2, 9.1, 9.2, 9.3,

    10

    1.1, 1.2, 8.1

    8.2, 9.1, 9.2, 10

    1.1, 1.2, 8.1

    Silindirik gvdeli dz balk veya boru sac montaj Flan veya yakann gvde montaj

    9 Tam nfuziyetli RT veya UT MT veya PT

    % 25 %10

    %10 %10 d

    % ( 2510)

    %10

    %(105) %10 d

    % 10 %10

    % 5 %10 d

    10 a 16 mm ise ksmi nfuziyetli ( a, ekil 6.6.21de tanmlanmtr) j

    RT veya UT MT veya PT

    NP NP

    NA %100

    NA %100

    NA %100

    NA %100

    NA %10

    11 a 16 mm ise ksmi nfuziyetli ( a, ekil 6.6.21de tanmlanmtr) j

    RT veya UT MT veya PT

    NP NP

    NA %100

    NA %100

    NA %100

    NA %10

    NA %10

    Flan veya nozullu bir halka (yaka) montaj

    12 Tam nfuziyetli

    RT veya UT MT veya PT

    % 25 %10

    %10 %10 d

    % ( 2510)

    %10

    %(105) %10 d

    % 10 %10

    % 5 %10 d

    13 Ksmi nfuziyetli j

    RT veya UT MT veya PT

    NP NP

    NA %100

    NA %100

    NA %10

    NA %100

    NA %10

    14 Tam veya ksmi nfuziyetli di 150 mm ve e 16 mm j

    RT veya UT MT veya PT

    % 0 %10

    % 0 %10 d

    % 0 %10

    % 0 %10 d

    % 0 %10

    % 0 %10

    Nozul veya branman e 15 Tam nfuziyetli

    di 150 mm ve e 16 mm

    RT veya UT MT veya PT

    % 25 %10

    %10 %10 d

    % ( 2510)

    %10

    %(105) %10 d

    % 10 %10

    % 5 %10 d

    16 Tam nfuziyetli di 150 mm ve e 16 mm

    RT veya UT MT veya PT

    % 0 %100

    % 0 %10

    % 0 % (100

    10)

    % 0 %10

    % 0 %10

    % 0 %10

    17 Herhangi bir di iin ksmi nfuziyetli

    a 16 mm (bk. ekil 6.6.22) RT veya UT MT veya PT j

    NA %100

    NA %10

    NA % (100

    10)

    NA %10 d

    NA %10

    NA %10 d

    18 Ksmi nfuziyetli di 150 mm a 16 mm (bk. ekil 6.6.22)

    RT veya UT MT veya PT j

    NP NP

    NP NP

    NP NP

    NP NP

    0 %10

    0 %10

    19 Ksmi nfuziyetli di 150 mm

    a 16 mm (bk. ekil 6.6.22) RT veya UT MT veya PT j

    % 0 %100

    % 0 %10

    % 0 % (100

    10)

    % 0 %10

    % 0 %10

    % 0 %10

    19i Takviye levhal MT veya PT % 25 % 10 % 10 % 10 % 10 % 5 19j

    Takviye levhasnda kaynakl birletirme RT veya UT MT veya PT

    % 100 % 100

    % 100 % 10

    % (100-10)

    % 10 d

    % (100-10) % 10

    % 25 0

    % 10 0

    Boru sac ierisindeki boru ular

    20 MT veya PT %100 %100 %100 %100 %25 %10

    Kalc ilaveler f 21 Tam veya ksmi nfuziyetli MT veya PT % 10 % 10 % 100 % 10 % 10 %10 d

  • ICS 23.020.30 TS EN 13445-5:2010-01 EN 13445-5:2009

    19

    izelge 6.6.2-1 - Tahribatsz muayenenin kapsam (devam)

    KAYNAK TP a, p MUAYENE b

    MUAYENE GURUBU N KAPSAM o

    1a 1b 2a i 2b i 3a 3b

    ANA MALZEMELER N KAPSAM l,m,n 1den

    10a kadar 1.1, 1.2,

    8.1 8.2, 9.1,

    9.2, 9.3, 10 1.1, 1.2,

    8.1 8.2, 9.1, 9.2, 10

    1.1, 1.2, 8.1

    Geici ilavelerin kaldrlmasndan sonraki basn tutma alanlar

    22 MT veya PT %1 00 %100 % 100 %100 %100 %100

    Kaynakla kaplama h 23 MT veya PT %100 %100 %100 %100 %100 %100

    Tamiratlar 24 RT veya UT MT veya PT

    %100 %100

    %100 %100

    %100 %100

    %100 %100

    %100 %100

    %100 %100

    a ekil 6.6.23e baklmaldr. b RT=Radyografik muayene, UT=Ultrasonik muayene, MT=Manyetik parack deneyi, PT=Nfuziyet muayenesi c elik gruplar 1.1 ve elik gruplar 8.1 iin, e 35 mm ve WPS boyuna yndeki gibi ayn ise % 2 d e 35 mm ise %10, e 35 mm ise % 0 e Bir grup nozul daki tm nozul balantlarnn toplam kaynak uzunluuna karlk gelen izelgedeki yzde (bk. ekil 6.6.1.2b) f Kaynak boaz kalnl 16 mm iin RT veya UT gerekli deil g elik grubu 8.2, elik grubu 9.1, elik grubu 9.2, elik grubu 9.3 ve elik grubu 10 iin %10 h Risklere veya atlaklara ana malzeme veya sl ilem sebep oluyorsa, hacimsel deney i Deney Grubu 2de NDTdeki azalmann aklanmas iin Madde 6.6.1.2ye baklmaldr. j stisnai durumlarda veya birletirme zerindeki tasarm veya yk tamas kritik ise, her iki teknii (rnein, RT&UT, MT&PT) de kullanmak gerekli olabilir.

    Her iki tekniin kullanm iin dier durumlar hakknda izelge 6.6.31e baklmaldr. k Uygulama snrlamalar iin EN 134453:2009, Madde 5.7.3.2ye baklmaldr. l Her iki i ve d yzey zerindeki kaynak uzunluklarnn yzdesine karlk gelen yzey incelemesinin yzdesi m MT ve PT yzey deneyleri iken RT ve UT hacimseldir. Bu izelgeye bavurulduunda; hacimsel ve yzey, boyutun gsterimi iin gereklidir. n NA, uygulanamaz , NP, birletirme tipine msaade edilmez anlamna gelir (bk. EN 13445-3:2009, Ek A). o evrimsel ykleme durumunda Madde G.2ye baklmaldr. p EN 13445-3:2009, Ek A, kaynaklardaki tasarm snrlamalarn vermektedir. q Tasarmda kaynak kalnl 1,4 ejyi gemedike (bk. EN 13445-3:2009, Madde 7.6.6). Buna bal olarak, 2a satrndaki NDT kullanlr. r Boumlu balantlar iin, satr 2a uygulanr. s Gvdenin kendisi destek olarak kullanlrsa, sadece MT veya PT uygulanabilir.

  • ICS 23.020.30 TS EN 13445-5:2010-01 EN 13445-5:2009

    20

    ekil 6.6.2-1 - Kaynak tipleri 10 ve 11 iin a tanm

    ekil 6.6.22 - Kaynak tipleri 17, 18 ve 19 iin a tanm

  • ICS 23.020.30 TS EN 13445-5:2010-01 EN 13445-5:2009

    21

    ekil 6.6.2-3 - Kaynak tipleri

  • ICS 23.020.30 TS EN 13445-5:2010-01 EN 13445-5:2009

    22

    6.6.3 Tahribatsz muayenenin yapl

    6.6.3.1 Genel Btn kaynaklar gzle muayene edilmeli ve rapor edilmelidir. Son kabul amalar bakmndan kaynakl birletirmelerin tahribatsz muayenesi, birletirmenin deney grubuna bal olmaldr.

    6.6.3.2 Kalite seviyesi Kalite seviyesi, baz kusurlar iin aada belirtilen ilave kurallarla birlikte EN ISO 5817:2007ye uygun olarak Kalite Seviyesi C olmaldr:

    Dank ark (601) hibir kusur oluturmamak iin ayrmaya ilaveten % 100 MT veya PT,

    Srama (602) kaynak sramas, btn basnca maruz paralardan ve yk tayan ilave kaynaklardan kaldrlmaldr. Grup 1 malzemelerden yaplan elemanlar zerinde sistematik olmayan mnferit sramaya msaade edilir.

    Dzgn bir gei salamak iin yrtlm yzey (603), talama iareti (604), tala kaldrma izleri (605) dzeltilmelidir.

    kntya (606) msaade edilmemelidir. Herhangi bir ksmi knt, tasarm zellikleriyle ilgili olmaldr (hesaplanan kalnlk + korozyon pay).

    Periyodik olarak yklenen kaplar iin Ek Gye ve snmeye maruz kaplar veya paralar iin Ek Fye baklmaldr.

    6.6.3.3 kusurlar (tam ve ksmi nfuziyet) iin tahribatsz muayene yntemlerinin seimi Yntemler, EN ISO 17635:2010, izelge 3e gre seilmelidir. Muayene teknikleri; EN ISO 17635:2010, izelge A.5 (RT-F) ve Madde A.8 (UT)ye uygun olmaldr. EN ISO 17635te verilen dier NDT teknikleri; Madde 6.6.3.2, Ek F veya Ek Gde belirtilen gerekli kalite seviyesinin salanmas kaydyla kullanlabilir.

    6.6.3.4 Yzey kusurlar iin tahribatsz muayene yntemlerinin seimi Ferritik elikler iin manyetik parack muayenesi (MT) kullanlmaldr. stenitik ve stenitik-ferritik paslanmaz elikler iin sv nfuziyet (PT) muayenesi uygulanmaldr. Malzeme grubu 8 ve Malzeme grubu 10 iin, nfuziyet deneyi kullanlmaldr.

    6.6.3.5 Tahribatsz muayene iin yzey durumu ve hazrlk Btn NDTleri yapmak iin gerekli yzey durumu, EN ISO 17635:2010, Ek Ada belirtildii gibi karlk gelen muayene teknii ile ilgili standarda uygun olmaldr. Dzensizlikler uygulama ve/veya aklamayla engellenmedike kaynak yaplm yzeyleri dzeltmeye gerek yoktur. Periyodik yklemeye maruz kalan kaplar iin zel dikkat gsterilmelidir. lgili kriter Ek Gde verilmitir.

    6.6.3.6 Tahribatsz muayene iin program Her bir kap iin yaplan tahribatsz muayenedeki imalat aamalarn, yntemin seimini, kullanlacak ilemi, kabul kriterini ve yaplacak kaytlar tanmlayan tahribatsz muayene kurallarn ihtiva eden kapsaml bir program hazrlanmaldr.

    6.6.3.7 Tahribatsz muayene iin yeterlilik Tahribatsz muayene personeli, EN ISO 9712:2012ye gre yeterli olmal ve belgelenmelidir; ancak, gzle muayene iin personel yeterli olmal ve muayene belgelendirmesine gerek yoktur. Tahribatsz muayene personeli, uygun bir yeterlik belgesine sahip olmaldr (rnein, tahribatsz Muayene Seviyesi 1, 2 veya uygun olduunda 3 iin personel sertifikas).

    6.6.4 Kusurlarn tanm ve kabul seviyesi Kusuru tanmlamak iin kullanlan terminoloji, EN ISO 6520-1:2007ye uygun olmaldr.

    Madde 6.6.3.2, Ek F ve Ek Gde belirtilen kalite seviyelerine bal olarak, muayene teknikleri ve kabul seviyeleri, EN ISO 17635:2010, Ek Aya gre seilmelidir.

  • ICS 23.020.30 TS EN 13445-5:2010-01 EN 13445-5:2009

    23

    6.6.5 Performans aamas Tahribatsz muayene, kaynak sonras sl ilemin (PWHT) tamamlanmasndan sonra, ancak btn deney gruplarndaki deneme deneyinden nce yaplmaldr. Bir malzeme PWHT atlamasna duyarl deilse (rnein, Malzeme Gruplar 1.1 ve 8.1); NDT, PWHTden nce yaplabilir. Btn kaplar, tamamlanm kaynaklarn kalitesini salamak amacyla imalat ilemi srasnda ve sonrasnda muayene edilmelidir. Bu tr muayeneler; birletirme geometrisi, boyutsal kontrol, hizalama vb.ni ihtiva etmektedir. zellikle Deney Grubu 4 kaplar, ilk montajda ve ift kaynak dikilerinde ikinci taraftan birletirmenin hazrlanmasndan sonra imalat srasnda muayene edilmelidir.

    6.6.6 Tahribatsz yeniden muayene iin ilem Madde 6.6.2.5 a) ve b) bentleri iin seilen konumlarn, muayene edilen kaynaklar temsil ettii ngrlmelidir (kaynakl birletirme veya birletirme partisi). evresel diki zerinde belirlenen bir kusur, tm evresel birletirme veya birletirme partisinin durumunu temsil ediyor olarak gz nne alnmaldr. Boylamasna birletirme zerinde belirlenen bir kusur, tm boylamasna birletirme veya birletirme partisinin durumunu temsil ediyor olarak gz nne alnmaldr. Bir nozul veya branman zerinde belirlenen bir kusur, nozul veya branman gruplarnn durumunu temsil ediyor olarak gz nne alnmaldr. Kusur tipine gre, aadaki gibi yeniden muayene yaplmaldr: Numune, kabul kriterinde msaade edilenden daha fazla kusurlar ihtiva ediyorsa, bu durumda rastgele ilave iki numune tahribatsz olarak muayene edilmeli, sonular orijinal kritere gre deerlendirilmelidir. lve numunelerin her biri, en azndan orijinali ile ayn uzunlukta olmaldr. Bu iki ilave numune kabul edilebilir ise, orijinal numune, ayn tahribatsz muayene teknii kullanlarak tamir edilmeli ve yeniden deerlendirilmelidir. lve numunelerin biri veya her ikisi beklenen sonucu vermez ise, bu durumda kaynakl birletirmelerin % 100 muayeneye tabi tutulmaldr.

  • ICS 23.020.30 TS EN 13445-5:2010-01 EN 13445-5:2009

    24

    BO SAYFA

  • ICS 23.020.30 TS EN 13445-5:2010-01 EN 13445-5:2009

    25

    6.6.7 Tahribatsz muayenenin yazl hle getirilmesi Tm NDT, yazl ilemlere uygun olarak ve Madde 6.6.3.7de belirtildii gibi yetkili personel tarafndan yaplmaldr. NDT faaliyetlerini destekleyen yazl deney raporlar, EN ISO 17635:2010da belirtilen standardlara uygun olarak hazrlanmaldr. Yukarda tanmlanan, uygulanan NDTnin kapsamn dorulamak iin yeterli yazl belgeler, Madde 12de tanmlanan dokmanlarn bir ksmn oluturmaldr.

    6.7 Tahribatl muayene

    6.7.1 Tahribatl muayenenin kapsam Tahribatl muayenelerin seviyesi EN 134452:2009 ve EN 134454:2009a uygun olmaldr.

    6.7.2 Tahribatl muayene program Kap imalats, her bir kap veya kap serileri iin tahribatl muayenenin yaplaca imalat aamalarn, muayenelerin seimini, kullanlacak muayene ilemini, kabul kriterini ve yaplmas gerekli kaytlar tanmlayan tahribatl muayene kurallarn ihtiva eden kapsaml bir programn hazrlanmasndan sorumlu olmaldr.

    6.7.3 Tahribatl muayenelerin dorulanmas Aadaki faaliyetler dorulanmaldr:

    Deney numunelerinin tanmlanmas/onaylanmas,

    Mekanik muayeneler,

    Deney raporlarnn hazrlanmas veya belgelenmesi.

    6.7.4 Kaytlar Bu standarda uygun olarak tahribatl muayeneyle ilgili btn dokmanlar, Madde 12ye gre son belgelendirme blmn oluturmal ve kolaylkla elde edilebilir olmaldr.

    6.8 Isl ilem Isl ilemler, yazl ilemlere gre yaplmal ve muayene ile dorulanmaldr. Bu tr ilemler, sl ilem iin kritik parametreleri tanmlamaldr. lemler, sl ileme bal uygunluk kriterini kapsamaldr. Bu ilemler, uygun olduunda en az aadakileri ihtiva etmelidir: a) Istma hz, b) Tutma veya suda brakma sresi ve scakl, c) Soutma hz, d) Istma ortam ve frn tipi, e) Scaklk lm cihazlarnn tipi ve says, f) Donanm destei (uygulanabilir ise), g) htiva edilen bilgilerin kaytlar ve kapsam.

    7 Taeronla ilgili hususlar

    7.1 Genel Bir kabn tamamlanm olan veya parasndaki herhangi bir ii tamamlayan kap imalats, dierleri tarafndan yaplan herhangi bir iin bu standardn kurallarna uygun olduunu beyan etmelidir. Not - Kap imalats tarafndan taerona verilebilen ve dier kurulular tarafndan yaplabilen baz tip iler

    aadakileri ihtiva edebilir: a) Tasarm, b) Malzemelerin satn alnmas, c) Kesme, d) ekillendirme, e) Kaynak alan faaliyetleri, f) Isl ilem, g) Tahribatsz muayene.

  • ICS 23.020.30 TS EN 13445-5:2010-01 EN 13445-5:2009

    26

    Taeron formunun bir rnei iin EN 13445-4:2009, Ek Bye baklmaldr.

    7.2 Taerona verilen kaynakla ilgili faaliyetler Taerona verilen kaynakla ilgili faaliyetler, EN 13445-4:2009a uygun olmaldr.

    7.3 Taerona verilen tahribatsz muayene faaliyetleri

    7.3.1 Kap imalatsnn i yerinde anlamal NDT personeli kullanmas Kap imalats, imalatnn tam zamanl olmayarak istihdam ettii, eitim verdii, EN ISO 9712:2012ye gre yetkilendirilen ve belgelendirilen NDT personelinin sigortalanmasndan sorumlu olmaldr. Personelin yeterliklerini dorulayabilecek ekilde yeterince yazl belge kaytlar salanmal ve bu tr kaytlar, muhafaza edilmeli ve kolaylkla elde edilebilir olmaldr. Tm NDTler, yazl ilemlere ve kap imalatsnn NDT kurallarna gre belgeledii ve tuttuu sonulara gre yaplmaldr. Kap imalats, bu tr tm ilemlerin tamamen yerine getirilmesinden sorumlu olmaldr. Kap imalats, stlendii faaliyetler iin taeron olarak kullanlan personel iin kaytlarn korunmasn salamal ve takdir yetkisindeki NDT personelinin atama ve iten kartlmasnda yetki sahibi olmaldr. Kap imalats, Madde 12ye gre taeron olarak kullanlan personel tarafndan stlenilen btn i kaytlarnn tutulmasndan sorumlu olmaldr.

    7.3.2 NDTnin bir taeron i yerinde taerona verilmesi Taeronlarn i yerinde yaplan herhangi bir NDT, kap imalatsnn sorumluluu altnda yaplmaldr. Kullanlan tm personel, EN ISO 9712:2012ye gre eitilmeli, yeterli ve onayl olmal ve yeterliliklerini destekleyecek uygun kaytlar, kap imalats tarafndan saklanmaldr. Tm ilemler belgelenmeli, tm muayene sonular eriilebilir olmal ve btn kopyalar, kap imalats tarafndan saklanmaldr. Not - Kap imalats, Uygunluk Deerlendirme lemleri altnda sorumluklar olan taraflarn grev ve

    ykmllklerini yerine getirmeleri iin gerekli olan taraflara ilgili kapsama gre serbest eriim imkn verilmelidir.

    8 Muhtelif deneyler Sznt deneyi ile ilgili klavuz bilgi iin Ek Dye baklmaldr.

    9 Kalibrasyon

    9.1 Genel Kaplarn son kabul iin kullanlan btn lme ve deney donanm, Madde 9.2 ila Madde 9.4e ve yazl ilemlere gre kalibre edilmelidir. Bu madde iinde kullanldnda; kalibrasyon, donanmn doruluunu belirlemek iin ilemlerin kullanmn ve muayene donanmn ihtiva eden her eyi iine alan bir terimdir. Bir kez balangta kalibre edildikten sonra, donanmn belirli tipleri geerli olabilir. Geerli olan donanm rnekleri younluk lerler ve kaynak donanmdr. Not - Kalibre edilecek donanm aadakileri ihtiva etmeli ancak bunlarla snrl olmamaldr: a) ekme deneyi makinalar, b) Darbe deneyi makinalar, c) Sertlik ler, d) Younluk ler ve standart karlatrma filmlerini ihtiva eden tahribatsz muayene donanm, e) Basn gstergeleri, f) Frn ve temas sl iftleri, g) Sre/scaklk kaydediciler, h) Boyut lme donanm, i) Kaynak donanm (bk. EN ISO 17662).

  • ICS 23.020.30 TS EN 13445-5:2010-01 EN 13445-5:2009

    27

    9.2 Kalibrasyon ilemi

    9.2.1 Genel Her bir donanm iin aadaki ilemler hazrlanmaldr: a) Faaliyetlerin kapsam ve kalibrasyonun yaplmasndan sorumlu olanlar, b) Avrupa Standardlarna veya Mill Standardlara atf (ikincil standardlar/lmeler mevcut deilse,

    kullanlmsa), c) Kalibrasyon skl, d) Kabul kriteri. artlar elverdiince Avrupa Standardlar veya Mill Standardlar kullanlmaldr. Bunlar mevcut deil ise, kalibrasyon metodu, ilemlerde belirtildii gibi onaylanmaldr.

    9.2.2 Kalibrasyon Son kabul iin basnl kaplarda kullanlan lme cihaznn, muayene ve deney donanmnn kalibrasyonu daima kap imalatsnn sorumluluunda olmaldr. izelge 9.2.21de belirtilen zel donanmn dnda, kap imalats, kalibrasyonu kendisi yapmal veya ulusal olarak akredite alm bir deney laboratuvarna (NATL) yaptrlmaldr. NATL, kalibrasyonun onaylanm kaytlarnn salamal ve doruluu Avrupa/Milli Standardlarca izlenilebilir olan uygun referans standardlara sahip olmaldr. izelge 9.2.2-1 - zel donanm - Kalibrasyon skl ve yapl

    Donanm Skl Yapl

    ekme deney makinalar ve ilgili donanm

    1 yl Ulusal akredite alm bir deney

    laboratuvar (NATL) Charpy darbe makinas ve ilgili lme aparat

    1 yl NATL

    Sertlik ler 1 yl NATL Ana basn lerler 1 yl NATL

    9.2.3 Sklk Bir donanmn kalibrasyon skl, izelge 9.2.2-1e gre veya uygulanabilir bir Avrupa/Milli standarda uygun olmal veya byle bir standard mevcut deil ve izelge 9.2.21i kapsamyor ise, lme donanmnn imalats tarafndan verilen tavsiyelere gre olmaldr.

    9.3 Tanmlama Tm lme muayene ve deney donanm, para iaretlemesiyle veya bir tek tanmlama seri numaras olan taycsyla/kutusuyla tanmlanmaldr. Tanmlama numarasna ilave olarak, donanmn konumuna gre gzle tanmlama salayan bir kalibrasyon etiketi olmaldr.

    9.4 Kayt

    9.4.1 Kalibrasyon sistemindeki btn donanmlar, asgari olarak aadaki bilgileri gstermesi gereken bir liste zerinde belgelenmelidir: a) Kalibrasyon, blm, birey, taeron olarak sorumlu kii, b) Paralarn tanmlama seri numaralar, c) Para konumu, d) Kalibrasyon ilemi numaras.

  • ICS 23.020.30 TS EN 13445-5:2010-01 EN 13445-5:2009

    28

    9.4.2 Mnferit paralar iin aadaki bilgileri ieren kaytlar tutulmaldr: a) Kalibrasyon tarihi, b) Mevcut durumu veya gerek lme durumu, c) Kullanlan standard veya esas lme cihaznn tanmlamas. Kalibrasyonla ilgili btn kaytlar eriilebilir olmaldr.

    10 Son deerlendirme

    10.1 Genel Bu standarda gre tasarmlanan ve imal edilen tamamlanm her bir basnl kap, onaylanm imalat resimleri ve bu standardn gereklerine uygunluk bakmndan bir son deerlendirmeye tabi tutulmaldr. Dhili elemanlar (rnein; boru demetleri, tablalar vb.) sebebiyle basnl kabn tamamlanmasndan sonra dhili inceleme mmkn deilse; kap imalats, bu elemanlarn montaj ncesinde basnl kabn son incelemeye tabi tutulmasn salamaldr. Son deerlendirme aada belirtilenlerden olumaldr:

    Kabn gzle ve boyut muayenesinden,

    Belgelerin incelenmesinden,

    Bir deneme deneyinden,

    Deneme deneyi sonras bir incelemeden,

    Emniyet donanmlarnn incelenmesinden. Yaplan bu son deerlendirme, incelenmekte olan basnl kapla ilgili Madde 12deki belirtildii gibi dosyalarn/kaytlarn tamamna erime imkn vermelidir.

    10.2 Son deerlendirmenin kapsam

    10.2.1 Gzle muayene ve boyut muayenesi Gzle muayene ve boyut muayenesi, btn kaynak faaliyetlerinin ve kaynak sonras sl ilemlerin tamamlanmasndan sonra ancak tipine baklmakszn herhangi bir kaplamadan nce ve deneme deneyi ncesinde yaplmaldr. Basnl kap, ksmen veya tamamen yerinde monte edilecekse, kap imalats, yapm yerine sevk etmeden nce koruyucu kaplamalar alabilen elemanlar belirtmelidir. Bu incelemeyi yrtmek iin basnl kabn btn alanlarna emniyetli girii salayan hazrlklar yaplmaldr. Bu incelemenin yaplmasn salamak amacyla aydnlatma, kalibre edilen lme donanm ve takviyeler iin yeterli hazrlk salamaldr. Gzle muayene ve boyut muayenesinin kapsam sadece aadakilerle snrl olmayan bilgileri de ihtiva etmelidir:

    Resimlerde ve bu standardda belirtilen toleranslara gre boyut kurallarn ihtiva eden onaylanm kap imalat resimlerine gre yapl uygunluunun kontrol. Ek Bde dikkat edilmesi gereken ksmlarn bir listesi verilmitir. Boyut muayenesi sonular (yapm art olarak) boyut rapor belgesi ile belgelendirilmelidir.

    Tamamlanm kaynakl birletirmelere ve kaynak profiline gre nozul birletirmelerine ve ilave paralara ve onaylanm imalat resimleri ve bu standarda uygun en u noktadaki lme ve genel kaynak geometrisine zel nem gsterilerek tamamlanm basnl bir kabn durum kontrol.

    Belgelenmi kaytlara gre malzeme izlenebilirlii iin malzeme iaretlerinin kontrol. Kaynaklarn ve belgelere gre kap zerindeki NDT tanmlamasnn kontrol (uygulanabilirse). Bu muayeneden kaynaklanan dzeltici herhangi bir ilem; deneme deneyi ncesinde tamamlanmal, yeniden incelenmeli ve temizlenmelidir.

  • ICS 23.020.30 TS EN 13445-5:2010-01 EN 13445-5:2009

    29

    10.2.2 Belgelendirmenin yeniden gzden geirilmesi Belgelendirme incelemesinin kapsam, belgelerin (rnein; kaynak ilemleri yeterlii iin muayene belgeleri, kaynaklarn yeterlii iin belgeler, NDT personeli belgeleri, imalat muayene raporlar, NDT raporlar, kaynak sonras sl ilem raporlar, boyut muayenesi kaytlar vb. iin belgeler) kontroln ancak bunlarla snrl olamayacak ekilde ihtiva etmelidir. Yeniden gzden geirilmenin kapsam ve btn sapmalar rapor edilmelidir. Bu muayeneden kaynaklanan dzeltici her bir ilem deneme deneyi ncesinde tamamlanmal, yeniden incelenmeli ve temizlenmelidir.

    10.2.3 Deneme deneyi

    10.2.3.1 Genel Tm kaplar, bitirilmi mamuln btnln gstermek amacyla deneme deneyine tabi tutulmaldr. Bununla birlikte, istatistiksel esasl basn deneyleri, aadaki artlar karlandnda yaplabilir:

    Kaplar; Madde 3.8, Madde 3.9 ve Madde 3.12de tanmland gibi seri olarak imal edilmeli ve birbirini takip eden gnden daha fazla kap imalatndaki durdurma, yeni bir partinin tanmlanmasn gerektirmelidir,

    97/23/EC Direktifine gre kap kategorisi, Idan daha byk olmamaldr, Kaplarn en az % 2si olacak ekilde her bir imalat partisinden en az iki kap deneye tabi tutulmaldr. Kaplar,

    rastgele seilmelidir. Bir veya daha fazla kap basn deneyinden gemezse, ayn partideki tm kaplar basn deneyine tabi

    tutulmaldr. Bu partideki dier kaplar basn deneyinden geemezse, hemen nceki ve sonraki partilerin tamam basn deneyine tabi tutulmaldr.

    Not - Seri olarak imal edilen kaplarla ilgili dier muayene ve deney hkmleri, Ek Ada verilmitir. Deneme deneyi, son deerlendirmenin bir parasdr. Hidrostatik basn deneyi, standart deneme deneyi olmaldr. Bunun uygulanabilir olmamas halinde bu durumda hidrostatik basn deneyi yerine aadakilerden biri tercih edilebilir: a) Pnmatik deney: Pnmatik deney, potansiyel olarak hidrostatik deneyden ok daha tehlikelidir. Bu yzden

    sadece aadaki artlarda yaplmasna msaade edilir:

    Sv ile doldurulmalar uygulanabilir olmayan bir tasarm ve yapla sahip kaplar iin,

    En kk sv izlerine bile msaade edilmeyen ilemlerde kullanlan kaplar iin, Tasarm aamasndaki ilk bavuru ardndan.

    b) Birletirilmi hidrostatik/pnmatik deney: Baz durumlarda, kabn svyla ksmen doldurulmas hlinde

    deneye tabi tutulmas ngrlebilir. Bu deney de pnmatik deney kadar tehlikelidir.

    10.2.3.2 Temel kurallar

    10.2.3.2.1 Deneme deneyi, uygun emniyet nlemleri ve donanmyla birlikte kontroll artlar altnda ve deneyden sorumlu personelin btn basnca maruz paralarn muayenesini gerekletirebilecei durumda yaplmaldr.

    10.2.3.2.2 Uygulanabilir ise, imalat tamamlanm kap, imalatn tamamlanmas ve btn muayenelerin yaplmasndan sonra deneme deneyine tabi tutulmaldr. Bununla birlikte, basnl kabn muayenesini etkileyen rnein; boyama, yaltm, tula ii, lastik deme, kurun kaplama, galvanizleme, srlama vb. gibi ilemler deneme deneyinin yeterli bir ekilde tamamlanmasndan sonra yaplmaldr. Not - Bir kabn, basn deneyleri srasnda zarar grebilecek bir ilemler astarlanmas veya kaplanmas

    halinde; standart deneme deneyinin astarlamadan nce uygulanmas artyla astarlamann tamamlanmasndan sonra deneme deney basncnn en yksek msaade edilebilir azami basncn (Ps) 1,1 katndan az olmayacak ekilde azaltlmasna msaade edilir.

  • ICS 23.020.30 TS EN 13445-5:2010-01 EN 13445-5:2009

    30

    Astarlama ileminden sonra ilave kaplamalar olan (ancak astarlanan kaba dorudan kaynaklanmayan) kapl veya astarl kaplar iin kaplama, 1,25Pslik bir deneme deneyine tabi tutulmaldr.

    10.2.3.2.3 Basnl donanm, en azndan deneme deneyinin ve son deneme deneyinin yapld esnada belirli sayda basnlandrlm blmelerin olmas halinde tavsiye edilen iaretlemeyle (rnein, ad levhas) donatlmaldr.

    10.2.3.2.4 malt boyutu ve biimi sebebiyle uygulanabilir deil ise; tamamlanm bir kaba deneme deneyi uygulamak iin izlenilecek deney ilemi tasarm aamasnda onaylanmaldr.

    10.2.3.2.5 Deney svs olarak su kullanlm ise; kullanlan suyun kalitesi, korozyonu engelleyecek ekilde olmaldr. Not - Dier svlar kullanldnda, svnn yapsna bal olarak ilave tedbirler gerekli olabilir.

    10.2.3.2.6 Btn geici borular ve balantlar ve boaltma ekipmanlar, deney basncna dayanacak ekilde tasarmlanmal ve kapla birlikte salanan bir para olmamaldr. Deneme deneyinden sonra btn borular ve balantlar ve boaltma ekipmanlar, bir defada kartlmal veya yanl kullanlmay engellemek amacyla tam olarak iaretlenmelidir. Cvatal balantlar durumunda, temin edilen cvatalar kullanlmal ve skl dzgn ve gerekli szdrmazlk amalar iin gerekenden