KENT BİLGİ SİSTEMLERİ STANDARTLARININ BELİRLENMESİ … Çalıştayı/I. Proje Çalıştayı... · 2. KBS amaçlı Kavramsal Veri Modeli Tasarımının Yapılması, Coğrafi

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Coğrafi Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğü

KENT BİLGİ SİSTEMLERİ STANDARTLARININ

BELİRLENMESİ PROJESİ

Süleyman S. BİRHAN

Uygulama ve Koordinasyon Daire Başkanı Vekili


SUNUM İÇERİĞİ

1.  KENT BİLGİ SİSTEMİ

2.  GENEL DURUM

3.  TEMEL PROBLEMLER

4.  PROJENİN AMAÇLARI

5.  PROJE PAYDAŞLARI VE YÖNETİM MEKANİZMASI

6.  PROJE İŞ PAKETLERİ


KENT BİLGİ SİSTEMİ

TANIM

Kent Bilgi Sistemi, kentsel faaliyetlerin yerine getirilmesinde optimum karar verebilmek için ihtiyaç duyulan planlama, altyapı, mühendislik, temel hizmetler ve yönetimsel bilgileri hızlı ve sağlıklı bir şekilde irdelemek amacıyla oluşturulan, coğrafi bilgi sistemlerinin kent bazında bir uygulaması olan, konumsal ve konumsal olmayan bilgilerin belirli bir teknikle bilgisayar ortamında depolandığı, işlendiği, analiz edildiği ve bunun sonucuna göre yönetimlerce karar verildiği ve uygulandığı bir sistemdir.


GENEL DURUM (KBS İşle5m Durumu)

Büyükşehir Belediyeleri İl Belediyeleri İlçe Belediyeleri a, b ve c toplamı

(a) (b) (c) (d)


GENEL DURUM (Temel Problemler)

•  Kent Bilgi Sistemleri ile ilgili

standartların belirlendiği teknik bir

mevzuatın bulunmaması

•  Veri formatı, yeterliliği ve kalitesi

sorunları

•  Ayrışık sistem mimarileri

•  Münferit uygulamalarla ortak

tecrübenin oluşmaması

•  Atıl yatırımlar


GENEL DURUM (Temel Problemler)

• Yapılan Anket sonucu tespit edilen Problemler;

0

5

10

15

20

25

30


PROJE AMAÇLARI BELEDİYELERE GETİRECEĞİ KAZANIMLAR

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

GÜNCEL BİLGİYE HIZLI ULAŞMA VE

SORGULAMA

HİZMETLERİN HIZLI SAĞLANMASI

GELİR TAKİBİNİNDE KOLAYLIK

HIZLI VE DOĞRU KARAR VERME

ZANMAN VE MALİYET

KAZANIMLARI

ARŞİV OLUŞTURULMASI

SORUNLARIN TESPİT EDİLMESİNDE

KOLAYLIK

ORGANİZE VE PLANLI ÇALIŞMA

• Yapılan Anket sonucuna göre Belediyelere Getireceği Kazanımlar;


PROJE YÖNETİM MEKANİZMASI VE PAYDAŞLARI

COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

TÜRKSAT A.Ş.

İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ İLLER BANKASI A.Ş.

YEREL YÖNETİMLER (BELEDİYE-ÖZEL İDARE)

ALTYAPI KURUMLARI (İSKİ –İGDAŞ VB.)

MAHALLİ İDARELER GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

TÜRKİYE BELEDİYELER

BİRLİĞİ TAPU VE KADASTRO GENEL MÜDÜRLÜĞÜ


PROJE İŞ PAKETLERİ VE ÇIKTILARI

HAZİRAN TEMMUZ AĞUSTOS EYLÜL EKİM KASIM

Mevzuat Analizi Mevzuat Analizi Raporu

Kurumsal Analizler Kurumsal Analiz Raporu

Veri/Kullanıcı Gereksinim Analizi

İş Süreci Analizi Raporu

Veri/Kullanıcı Gereksinim Analizi Raporu

Mevcut Veri Analizi Raporu

Uluslararası Standartların Analizi Altlık Temel Standartlar Dokümanı

Gelişmiş Ülkelerde KBS Uygulamaları Raporu

Kavramsal Veri Model Tasarımı

KBS Kavramsal Model Bileşenleri

KBS Metaveri Uygulama Esasları

KBS Uygulama Şeması ve Veri Kataloglama Kuralları

Mekansal Veri Standartlarının Belirlenmesi

KBS veri Grupları Tanımlayıcı Dokümanı

KBS Veri Grupları UML Uygulama Şemaları

KBS Veri Grupları Detay Katalogları

KBS Veri Grupları Detay Sözlüğü ve Kayıtları

KBS Veri Değişim Formatının Geliştirilmesi KBS.gml

İdari ve Mali Modellemenin Yapılması ve Taslak Mevzuatın Hazırlanması

KBS Strateji Planı

KBS İdari ve Mali Modelleme Raporu

KBS Kurulum ve İşletim Tip Teknik Şartnameleri

KBS Taslak Mevzuatı

Raporlama/ Yaygınlaştırma Faaliyetleri

web Sayfası

Raporlama ve Dokümantasyon

Çalıştay

Z


MEVZUAT ANALİZİ

AMAÇ • Yerel yönetimlerce sunulan hizmetlerden mekânsal veri ile ilgili olanların dayandıkları/ilişkili oldukları mevzuat incelenecektir. 1.  Mekânsal veri üretimini gerektiren hükümleri belirlemek, 2.  KBS amaçlı Kavramsal Veri Modeli Tasarımının Yapılması, Coğrafi Veri

Standartlarının Belirlenmesi ve Veri Değişim Formatının Geliştirilmesine konu olacak mevzuat gereksinimlerini belirlemek,

3.  Kent Bilgi Sistemi ile yönetilecek iş süreçlerine ait sisteme yönelik uygulama esaslarını belirlemek,

4.  İP10 da tanımlanan mevzuat çalışmalarına altlık teşkil etmek.

•  Analizi yapılan mevzuatın mekânsal veri üretimi ile ilgili gereksinimi karşılayıp karşılamadığı İP2 ve İP3 kapsamında yapılacak olan alan çalışması ve anket uygulamasında sorgulanarak mevzuat ihtiyaç analizi yapılacaktır.

ÇIKTI Mevzuat Analizi Raporu


MEVZUAT ANALİZİ RAPORU-‐KAPSAM

No Mevzuat Adı

1 Yer Altı Suları Hakkında Kanun

2 Özel Çevre Koruma Başkanlığı Kurulmasına Dair Kanun Hükmünde Kararname

3 Köy Kanunu

4 Kat Mülkiyeti Kanunu

5 Çevre ve Şehircilik Bakanlığının Teşkılat ve Görevlerı Hakkında Kanun Hükmünde Kararname

6 Harita Genel Komutanlığı Kanunu

7 Gecekondu Kanunu

8 Sular Hakkında Kanun

9 Arsa Üretimi ve Değerlendirilmesi Hakkında Kanun

10 Emlak Vergisi Kanunu

11 Tapu Kayıtlarından Hukuki Kıymetlerini Kaybetmiş Olanların Tasfiyesine Dair Kanun

12 Umumi Hıfzıssıhha Kanunu

13 Menkul ve Gayrimenkul Emval İle Bunların İntifa Haklarının ve Daimi Vergilerin Mektumlarını Haber Verenlere Verilecek İkramiye Hakkında Kanun

14 Tabii Afetlerden Zarar Gören Çiftçilere Yapılacak Yardımlar Hakkında Kanun

15 Askeri Yasak Bölgeler ve Güvenlik Bölgeleri Kanunu

16 Turizmi Teşvik Kanunu

17 Tapu Kanunu

18 Türkiye Cumhuriyeti Anayasası

19 Fındık Üretiminin Planlanması ve Dikim Alanlarının Belirlenmesi Hakkında Kanun

20 Tapulma ve Kadastro Paftalarının Yenilenmesi Hakkında Kanun

21 Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu

22 Çevre Kanunu

95 Mevzuat dokümanı Kent Bilgi Sistemleri gereksinimleri bakımından gözden geçirilerek irdelenmiştir. Söz konusu mevzuat; Anayasa (1 adet), Kanunlar (64 adet), Yönetmelikler (26 adet), Tüzük (2 adet) ve KHK (2 adet) kapsamaktadır.


MEVZUAT ANALİZİ RAPORU

No Mevzuat Adı

23 Milli Parklar Kanunu

24 Karayolları Trafik Kanunu

25 Kamulaştırma Kanunu

26 Boğaziçi Kanunu

27 İmar ve Gecekondu Mevzuatına Aykırı Yapılara Uygulanacak Bazı İşlemler ve 6785 Sayılı İmar Kanununun Bir Maddesinin Değiştirilmesi

Hakkında Kanun

28 Toplu Konut Kanunu

29 Sulama Alanlarında Arazi Düzenlemesine Dair Tarım Reformu Kanunu

30 Taşınmaz Mal Zilyedliğine Yapılan Tecavüzlerin Önlenmesi Hakkında Kanun

31 İmar Kanunu

32 Maden Kanunu

33 Serbest Bölgeler Kanunu

34 Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun

35 Türk Arama ve Kurtarma Yönetmeliği

36 Taşkömürü Havzasındaki Taşınmaz Malların İktisabına Dair Kanun

37 Ulaştırma Bakanlığının Teşkilat ve Görevlerı Hakkında Kanun

38 Küçük Sanayi Bölgeleri İçinde Devletçe İnşa Edilmiş Örnek Sanayi Sitesi İş Yerlerinin Mülkiyetinin Devredilmesi Hakkında Kanun

39 Kadastro Kanunu

40 Kıyı Kanunu

41 Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü Adına Tescil Edilecek Taşınmaz Mallar Hakkında Kanun

42 Hazineye Ait Tarım Arazilerinin Satışı Hakkında Kanun

43 Milli Ağaçlandırma Ve Erozyon Kontrolü Seferberlik Kanunu

44 Tabii Afet Nedeniyle Meydana Gelen Hasar ve Tahribata İlişkin Hızmetlerin Yürütülmesine Dair Kanun


MEVZUAT ANALİZİ RAPORU

No Mevzuat Adı

45 Mera Kanunu

46 Belediye Arsaları Üzerinde Toplu Konut ve Kentsel Çevre Üretimi ve Kredilendirilmesine Dair Yönetmelik

47 Taşkın Sulara ve Su Baskınlarına Karşı Korunma Kanunu

48 Doğal Aferlere Karşı Alınacak Önlemler ve Doğal Afetler Nedeniyle Doğan Zararların Giderilmesi için Yapılacak Düzenlemeler Hakkında Yetki

Kanunu

49 Organize Sanayi Bölgeleri Kanunu

50 Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu

51 Hazineye Ait Taşınmaz Malların Değerlendirilmesi ve Katma Değer Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun

52 Yapı Denetimi Hakkında Kanun

53 Türk Medeni Kanunu

54 Endüstri Bölgeleri Kanunu

55 Acil Sağlık Hizmetleri Yönetmeliği

56 İmar Kanununun 18 İnci Maddesi Uyarınca Yapılacak Arazi ve Arsa Düzenlenmesi ile İlgili Esaslar Hakkında Yönetmelik

57 Plan Yapımına Ait Esaslara Dair Yönetmelik

58 Sığınak Yönetmeliği

59 Kuzey Ankara Girişi Kentsel Dönüşüm Projesi Kanunu

60 Büyükşehir Belediyesi Kanunu

61 Radyasyon Güvenliği Yönetmeliği

62 İl Özel İdaresi Kanunu

63 Özürlüler ve Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun

64 Belediye Kanunu

65 Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği

66 Toprak Koruma ve Arazi Kullanım Kanunu


MEVZUAT ANALİZİ RAPORU No Mevzuat Adı

67 Türkiye İstatistik Kanunu

68 İl İdare Kanunu

69 Kalkınma Ajanslarının Kuruluşu, Koordinasyonu Ve Görevleri Hakkında Kanun

70 İskân Kanunu

71 Tapu Sicil Tüzüğü

72 Harita Ve Harita Bilgilerini Temin Ve Kullanma Yönetmeliği

73 Afet Ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığının Teşkilat Ve Görevleri Hakkında Kanun

74 İller Bankası Anonim Şırketi Hakkında Kanun

75 Petrol Kanunu

76 Orman Kanunu

77 Sivil Savunma Kanunu

78 Umumi Hayata Müessır Afetler Dolayısıyla Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanun

79 Tarım Arazilerinin Korunması Ve Kullanılmasına Dair Yönetmelik

80 Büyük Ölçekli Harita Ve Harita Bilgileri Üretim Yönetmeliği

81 Belediyelerin Arsa, Konut Ve İşyeri Üretimi, Tahsisi, Kıralaması Ve Satışına Dair Genel Yönetmelik

82 Sivil Hava Meydanları, Limanlar Ve Sınır Kapı Güvenliğin Sağlanması, Görev Ve Hizmetle Yürütülmesı Hakkında Yönetmelik

83 Büyükşehir Belediyeleri Koordinasyon Merkezleri Yönetmeliği

84 Adres Ve Numaralamaya İlişkin Yönetmelik

85 Adres Kayıt Sistemi Yönetmeliği

86 Çevre Düzeni Planlarına Dair Yönetmelik

87 Afetlere İlişkin Acil Yardım Teşkilatı Ve Planlama Esaslarına Dair Yönetmelik

88 Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik

89 Mezarlık Yerlerinin İnşaası İle Cenaze Nakil Ve Defin İşlemleri Hakkında Yönetmelik

90 Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik

91 Sit Alanlarında Kalan Taşınmazların Hazine Taşınmazları İle Değiştirilmesi Hakkında Yönetmelik

92 Aile Hekimliği Uygulama Yönetmeliği

93 Tarım Arazilerinin Korunması, Kullanılması, Ve Arazi Toplulaştırmasına İlişkin Tüzük

94 Sağlık Hizmetlerinin Sosyalleştirildiği Bölgelerde Hizmetin Yürütülmesi Hakkında Yönetmelik

95 Orman Yangınlarının Önlenmesi Ve Söndürülmesinde Görevlilerin Görecekleri İşler Hakkında Yönetmelik


MEVZUAT ANALİZİ RAPORU-‐YÖNTEM KBİSS Projesinin ileri iş adımlarında ve nihayetinde Türkiye için KBS standartlarının belirlenmesine

yönelik girdi veri/bilgilerinin tespitine yardımcı olacak, mevzuat beklentilerini ortaya koymak amacıyla Aşağıda belirtilen bilgilerin toplanması hedeflenmiştir.

No Sorgu Item Açıklaması

1 MEVZUAT ADI Kent bilgi sistemi veya yerel yönetimleri ilgilendiren ilgili mevzuatın tam adı yazılacak

2 KANUN NO İlgili mevzuatın Kanun numarası

3 RG YAYIM TARİHİ İlgili mevzuatın Resmi Gazetede yayınlanma tarihi

4 RM SAYISI Mevzuatın yayınlandığı Resmi Gazete Sayı/Numarası

5 BAĞLI MEVZUAT NO (Mevcut ise) yönetmelik, vb. ilgili mevzuatın bağlı olduğu veya dayanak mevzuat numarası

6 AMAÇ İlgili mevzuatta belirtilen yasal amaç ifade edilecektir. Amaç çok detaylı ise CBS/KBS ile ilgili yönleri ön plana çıkarılarak özetlenebilir.

7 KAPSAM Kapsadığı ilgi alan ve ilgili uygulama alanları ifade edilir.

8 İŞ/FONKSİYON ADI Mevzuatta tanımlanan, harita verisine -coğrafi veriye- ihtiyaç duyulan iş, fonksiyon veya ilgili uygulama tanımlanacaktır. Tanımlanan iş, üretilecek bir

harita olabileceği gibi, bir rapor üretilmesinde kullanılacak harita veya internet tabanlı harita servisi de olabilir.

9 UYGULAYICI KURUMLAR Mevzuatta tanımlanmışsa ilgili işin uygulayıcı kurumu ifade edilmelidir.

10 İŞİN TANIMI VE ÖZELLİĞİ İşin mevzuatta ifade edilen yasal tanımı ve özelliği belirtilir.

11 TÜRÜ İşin türü; imar planı gibi harita, kent atlası gibi internet harita servisi, çevre etki değerlendirme gibi rapor, vb. olabilir.

12 İHTİYAÇ DUYULAN VERİ /

ÖZELLİĞİ

Söz konusu işi gerçekleştirmek üzere mevzuatla tanımlanan ihtiyaç duyulan veriler. Örneğin; kadastro parseli, mahalle sınırı, nüfus bilgisi vb. Veri

seti olarak veya katmanlarda ifade edilecek türden konumsal veridir.

İhtiyaç duyulan verinin öznitelik, ilişkileri, vb. Mevzuatta tanımlanan özellikleri

13 SAĞLAYICI KURUM Mevzuatta tanımlanmış ise bu veri/bilgiyi sağlayıcı kurum belirlenmelidir.

14 KURALLAR/KISITLAYICILAR Söz konusu işi gerçekleştirmek üzere veriye uygulanacak konumsal sorgu, analiz vb. gerektiren kurallar ve kısıtlamalar tanımlanacaktır. Örneğin

min. parsel cephesi, yol genişliği sınırları, max. bina yüksekliği vb.

15 ÜRETİLEN VERİ /ÖZELLİĞİ Söz konusu iş süreci neticesinde üretilen veri varsa tanımlanacaktır. Örneğin; üretilecek veya değiştirilecek veriler kadastro parseli, mahalle sınırı,

kat adeti vb.. Üretilen verinin öznitelik, ilişkileri, vb. Mevzuatta tanımlanan özellikleri

16 VERİ GRUBU İhtiyaç Duyulan / Üretilen Verinin tanımlandığı Coğrafi Veri Grubu /Nosu

17 VERİ ALT GRUBU İhtiyaç Duyulan / Üretilen Verinin tanımlandığı ilgili Alt Coğrafi Veri Grubu / Nosu

18 VERİNİN UYGULAMA

ESASLARI Verinin uygulamada kullanımı, işin metodolojisini belirleyen uygulama esasları


MEVZUAT ANALİZİ RAPORU-‐YÖNTEM

KBS İş Süreçlerine Yönelik Uygulama Esaslarının Belirlenmesi Mevzuatlarda tanımlanmış coğrafi veriye ihtiyaç duyan veya coğrafi veri üreten iş fonksiyonları KBS uygulamalarının iş adımlarını oluşturmaktadır. Bu kapsamda KBS iş süreçlerinin belirlenmesine yönelik olarak mevzuata dayalı KBS uygulama konuları belirlenmiştir. Söz konusu KBS uygulama konuları “İş Fonksiyon Grupları” olarak tanımlanmıştır. İş fonksiyon gruplarının veri modellemesi ve uygulama açısından anlaşılabilirliği için hiyerarşik tanımlı alt ve üst gruplar şeklinde bir sınıflama yapılmıştır. “İş Fonksiyon Üst Grupları” KBS uygulama konularını, “İş Fonksiyon Alt Grupları” ise uygulama konularının ana iş bileşenlerini oluşturmaktadır.


MEVZUAT ANALİZİ RAPORU-‐YÖNTEM ÜST İŞ FONKSİYON GRUPLARI ALT İŞ FONKSİYON GRUPLARI

1-ÜST ÖLÇEKLİ PLANLAMA

1-ÇEVRE DÜZENİ PLANLARI

2-MEKANSAL STRATEJİ PLANLARI

3-COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ

4-SEKTÖREL PLANLAMA

5-YERLEŞİM YERİ PLANLAMA

6-YERALTI KAYNAKLARI PLANLAMA

7-ALTYAPI PLANLAMA

8-SOSYAL PLANLAMA

9-TESİS YÖNETİMİ

10-YAPI YÖNETİMİ

2-ALT ÖLÇEKLİ PLANLAMA

1-İMAR PLANLARI

2-ARSA VE ARAZİ DÜZENLEME

3-KIRSAL ALAN DÜZENLEMESİ

4-KENTSEL DÖNÜŞÜM PROJELERİ

5-KENTSEL TASARIM PROJESİ

6-KENT BİLGİ SİSTEMLERİ

7-KÖY YERLEŞİM YERİ PLANLAMA

8-DURUM PLANLARI

9-HİZMET PLANLARI

10-YAPI YÖNETİMİ

11-TESİS YÖNETİMİ

3-TAPU-KADASTRO

4-İDARİ BİRİM YÖNETİMİ

5-ADRES YÖNETİMİ

6-ALAN YÖNETİMİ

7-KORUMA ALANLARI YÖNETİMİ

8-ALTYAPI YÖNETİMİ

9-YERALTI KAYNAKLARI YÖNETİMİ

10-ULAŞIM AĞLARI YÖNETİMİ

11-SAĞLIK VE GÜVENLİK HİZMETLERİ

12-RİSK YÖNETİMİ

13-TARIMSAL VE AVCILIK HİZMETLERİ



MEVZUAT ADI KANUN

NO İŞ/FONKSİYON ADI (MEKANSAL VERİ ÜRETİMİNİ

GEREKTİREN HÜKÜMLER)

İŞ/

FONK.

ÜST

GRUBU

İŞ/

FONK.

ALT

GRUBU

İŞİN TÜRÜ

H S R

İMAR KANUNU 3194

1-NAZIM İMAR PLANI 2 2.1 X X X

2-UYGULAMA İMAR PLANI 2 2.1 X X X

3-MEVZİ İMAR PLANI 2 2.1 X X X

4-HALİHAZIR HARİTA YAPIMI 2 2.1 X

5-İMAR PROGRAMLARI 2 2.1 X X X

6-KAMUYA AİT GAYRİMENKULLER TERKİ 3 3.2 X

7-İRTİFAK HAKKI 3 3.4 X

8-YAPI RUHSATININ VERİLMESİ 2 2.1 X

Mevzuatta tanımlı iş fonksiyonları ve bu iş fonksiyonlarının bağlı olduğu uygulama grupları İş Fonksiyon Alt ve Üst grupları kodlarıyla gösterilmiştir. Ayrıca söz konusu işin “Türü” de dikkate alınarak, iş fonksiyonunun bir “Harita, Servis veya Rapor” biçiminde olup-olmama hususu da aynı tabloda değerlendirilmiştir.



Mevzuat analizine bağlı olarak üretilen diğer bir husus; uygulama esaslarını oluşturan iş/fonksiyon üst gruplarına, KBS iş süreci kapsamında hangi mevzuattan erişilebileceğini gösteren “Mevzuat/ İş Fonksiyon Matrisi” oluşturulmuştur.

KANUN/İŞ

Üst

Ölç

ekli

Plan

lam

a

Alt

Ölç

ekli

Plan

lam

a

Tapu

-Kad

astr

o

İdar

i Biri

m Y

önet

imi

Adr

es Y

önet

imi

Ala

n Yö

netim

i

Kor

uma

Ala

nlar

ı

Yöne

timi

Alty

apı Y

önet

imi

Yera

ltı K

ayna

klar

ı

Yöne

timi

Ulaşı

m Ağl

arı Y

önet

imi

Sağl

ık v

e G

üven

lik

Hiz

met

leri

Ris

k Yö

netim

i

Tarım

sal v

e A

vcılı

k

Hiz

met

leri

167 X X X

383 X X X X X X X X X X X

442 X X X

634 X X

644 X X X X X X X X

3194 X X


MEVZUAT ANALİZİ RAPORU-‐YÖNTEM KBS Uygulama İhtiyaçlarının Belirlenmesi

KBS uygulama adımlarını oluşturan İş/Fonksiyonlarının gerçekleştirilebilmesi için ihtiyaç duyulan coğrafi veri KBS uygulama ihtiyacı kapsamında TÜRKSAT A.Ş. tarafından 2010 yılında TUCBS-Altyapı Fizibilite Raporunda belirtilen ve INSPIRE esaslı, temel “Veri Temaları” baz alınarak,hangi mevzuatta hangi coğrafi veri teması hakkında tanımlama bulunabileceğini gösteren “Mevzuat / Veri Matrisi” oluşturulmuştur. Üretilen bu matrisin temel amacı irdelenen mevzuat bilgileri kapsamında, hangi veri setinin ihtiyaca yönelik olarak (K)-Kullanıldığı veya (Ü)-Üretildiği hususlarının belirlenmesidir.

KANUN /

VERİ KO

OR

.REF

.SİS

TEM

.

COĞ

. GRİD

SİS

TEMİ

COĞ

. YER

İSİM

LERİ

İDA

Rİ BİRİM

LER

AD

RES

LER

KA

DA

STR

O

ULAŞI

M AĞ

LAR

I

HİD

RO

GR

AFY

A

KO

RU

MA

ALA

NLA

RI

YÜK

SEK

LİK

AR

AZİ

ÖR

TÜSÜ

OR

TO G

ÖR

ÜN

TÜ

JEO

LOJİ

İSTA

TİSTİK

Î BİRİM

LER

BİN

ALA

R

TOPR

AK

AR

AZİ

KU

LLA

NIM

I

İNSA

N S

AĞ

LIĞ

I VE

GÜ

VEN

LİK

ALT

YAPI

HİZ

MET

LERİ

ÇEV

RES

EL İZ

LEM

E

ÜR

ETİM

VE

END

ÜST

RİY

EL

TAR

IMSA

L VE

BA

LIK

ÇIL

IK

NU

FUS

DAĞ

ILIM

I

ALA

N Y

ÖN

ETİMİ/D

ÜZE

NLE

ME

DOĞ

AL

RİS

K A

LAN

LAR

I

ATM

OSF

ORİK

KOŞU

LLA

R

MET

EOR

OLO

JİK

OĞ

.BİL

GİL

ER

OŞİ

NO

GR

AFİ

K C

OĞ

RA

Fİ

DENİZ

BÖ

LGEL

ERİ

BİO

-COĞ

RA

FİK

BÖ

LGEL

ER

HA

BİT

AT V

E BİY

OTO

P

TÜR

LERİN

DAĞ

ILIM

I

ENER

Jİ K

AYN

AK

LAR

I

MA

DEN

KAY

NA

KLA

RI

167 K/Ü Ü

383 K K/Ü K/Ü K K/Ü K K/Ü K K/Ü K K/Ü K K/Ü Ü Ü

442 K/Ü K/Ü K K K/Ü

634 K/Ü K

644 K/Ü K K/Ü K/Ü K/Ü K/Ü K/Ü K/Ü K/Ü K/Ü K/Ü Ü Ü Ü Ü

3194 K/Ü K K/Ü K K


MEVZUAT ANALİZİ RAPORU-‐YÖNTEM İncelenen mevzuatlarda tanımlı İş/Fonksiyonları için belirlenen kullanılan ve üretilen coğrafi

veri temalarına göre İş/Fonksiyonlarının oluşturduğu KBS uygulamaları kapsamında irdelenmiştir . Böylece KBS uygulamaları için mevzuata dayalı coğrafi veri ihtiyacı belirlenmiş ve “Veri / İş-Fonksiyon Matrisi” ile oluşturulmuştur.

ÜST İŞ-FONKSİYON GRUBU/

VERİ TEMALARI Ü

st Ö

lçek

li

Plan

lam

a

Alt

Ölç

ekli

Plan

lam

a

Tapu

-Kad

astr

o

İdar

i Biri

m

Yöne

timi

Adr

es Y

önet

imi

Ala

n Yö

netim

i

Kor

uma

Ala

nlar

ı

Yöne

timi

Alty

apı Y

önet

imi

Yera

ltı K

ayna

klar

ı

Yöne

timi

Ulaşı

m Ağl

arı

Yöne

timi

Sağl

ık v

e G

üven

lik

Hiz

met

leri

Ris

k Yö

netim

i

Tarım

sal v

e A

vcılı

k

Hiz

met

leri

Koor.Ref.Sistem. Ü K K

Coğ. Grid Sistemi Ü

Coğ. Yer İsimleri Ü K K

İdari Birimler K/Ü K/Ü K/Ü K/Ü Ü K K K K/Ü K K

Adresler K K/Ü K/Ü K

Kadastro Ü K/Ü K/Ü K/Ü K K K K K K

Ulaşım Ağları K/Ü K K K/Ü K K

Hidrografya K/Ü K K K K/Ü K

Koruma Alanları K/Ü K/Ü K/Ü K K K/Ü K

Yükseklik K K K K K K

Arazi Örtüsü K/Ü K/Ü K/Ü K Ü K K

Orto Görüntü Ü K/Ü K K K

Jeoloji Ü K K

İstatistikî Birimler K Ü Ü K K

Binalar K/Ü K/Ü K/Ü K/Ü Ü K/Ü K K/Ü

Toprak Ü K K K/Ü K K/Ü K

Arazi Kullanımı K/Ü K/Ü K/Ü Ü K/Ü K K K K K/Ü K

İnsan Sağlığı Ve Güvenlik K/Ü K/Ü K/Ü

Altyapı Hizmetleri K/Ü K/Ü K/Ü K K/Ü K/Ü K/Ü


MEVZUAT ANALİZİ RAPORU-‐SONUÇ

Sonuç olarak; etkin kent bilgi yönetimi için; kurumların ve birimlerin koordineli çalışmasını sağlayacak görev ve yetki tanımları ve uygulama sürecinin bir bütün olarak yönetilmesini sağlayacak iş ve iş gereksinimleri birlikte düşünülerek uygulanabilir mevzuat altyapısı oluşturulmalıdır. Tüm bu analizler neticesinde görülmüştür ki, mekansal veri/bilgi kullanımı açısından dağınıklılık, tekrarlılık ve çeşitlilik gösteren mevcut yasal hükümlerin iyileştirilmesi gereği, Türkiye için bütüncül anlamda bir “Coğrafi Bilgi Sistemi Yasası” ve buna bağlı “Kent Bilgi Sistemleri Yönetmeliği” düzenlenmesi ihtiyacı vardır.


KURUMSAL ANALİZLER

AMAÇ •  Farklı kentsel karakteristiğe sahip ve farklı idari düzeydeki yerel yönetim

birimlerinden seçilen, hâlihazırda KBS işleten belediye ve özel idareleri ile altyapı kurumu/kuruluşlarında KBS kurulumu ve işletimi ile ilgili analizler yapılacaktır. 1.  Veri altyapısı kurmak için gerekli idari yapı ve politikaların değerlendirildiği

yönetişim yapısı 2.  Mekansal veriyi ve KBS uygulamalarını yönetmek için gerekli personel ve

insan kaynağı 3.  Veri kullanımı ve paylaşımı için sağlanan erişim mekanizmaları 4.  Kullanılabilir veri ve içeriği 5.  Mekansal verinin üretim ve yönetiminde kullanılan yazılım altyapısı 6.  Donanım altyapısı ve halihazırda işletilen KBS'nin sistem mimarileri ve bilgiye

erişimi ve paylaşım sağlayan telekomünikasyon altyapısı ÇIKTI Kurumsal Analizi Raporu


Büyükşehir Belediyesi İl Belediyesi İlçe Belediyesi İl Özel İdaresi Altyapı Kurumu/Kuruluşu

İstanbul Büyükşehir Belediyesi Fa5h Belediyesi Pendik Belediyesi

İstanbul Su Kanalizasyon İdaresi İstanbul Gaz DağıVm Anonim Şirke5

Konya Büyükşehir Belediyesi Konya Özel İdaresi

Denizli Belediyesi Denizli Özel İdaresi

Maraş Belediyesi

Alanya Belediyesi

E5mesgut Belediyesi

YEREL YÖNETİM SEÇİM KRİTERLERİ; Uygulama Çeşitliliği (Farklı kentsel karakteristiğe sahip belediyeler)

Uygulama Bütünlüğü (Aynı kentte farklı kademedeki belediyeleri) Yerel Yönetim Bütünlüğü (Aynı kentteki belediye ve özel idarelerin)

KURUMSAL ANALİZ RAPORU-‐KAPSAM


KURUMSAL ANALİZ RAPORU-‐YÖNTEM Alan çalışması kapsamında yerel idarelerin

kurumsal niteliklerinin analizi için izlenen yöntem olarak yerel yönetimlerde KBS kurulması sürecinde kurumsal kapasitenin belirlenmesine yönelik - Bilgi Altyapısı yaklaşımıyla “Gökkuşağı Metaforu” temel yöntem olarak belirlenmiştir. Bu yaklaşım temel alınarak Konumsal Veri Altyapısı (KVA)’nın değerlendirmesine yönelik uluslar arası düzeyde kabul görmüş yaklaşımlar belirlenerek, ülkemize en uygun mevcut yöntem geliştirilmiştir. Gökkuşağı metaforuna göre sosyo-teknolojik bileşenler belirtilen yedi bölümde detaylandırılmıştır. Bu kapsamda kurumsal paydaşlara uygulanmak üzere, “Harita Üreten/Kullanan Kurum ve Kuruluşlarda, Veri/Bilgi Paylaşımında Mevcut Durumun İncelenmesi” konu başlığında, 63 soru, mevcut veri ve uygulama/veri ihtiyaç analizi tablolarından oluşan anket çalışması hazırlanmıştır.


KURUMSAL ANALİZ RAPORU-‐YÖNTEM 1-‐YÖNETİŞİM

Veri Altyapısı kurmak için gerekli idari

yapı ve politikalar

Kurumunuzun niteliği ve düzeyi

Kurumuzun coğra<i veri ilişkili

aktiviteleri nedir

Coğra<i veri üreticisi veya kullanıcısı

olarak yasal durum

Ürün veya uygulama geliştirmede diğer

kurumlarla ilişkisi

Veriye erişim politikaları

Veriye erişim <iyatlandırma politikası

Mevcut verinin <iyatı ve bedelleşmesi

Kabul edilmiş standart veya yasal

durum

2-‐ İNSAN KAYNAKLARI

Coğra<i veriyi ve CBS uygulamalarını

yönetmek için gerekli personel

CBS kullanan personelin oranı

Hangi kurum bilgi sağlar ve iletişim

şekli

Personelin uzmanlığı

KVA kavramı hakkında bilinçlilik

3-‐ERİŞİM SAĞLAMA

3)Erişim Sağlama: Veri kullanıcılarının ve

vatandaşların veri kullanımı ve paylaşımı için

sağlanan mekanizmalar

Kurumunuzda mevcut site var mı?

Güncellenme sıklığı

İnternet tabanlı ulaşılabilen bilgiler ve

fonksiyonlar

İnternet tabanlı gerçekleştirilen işlemler ve

kullanma sıklığı

Kurumunuzda internetten bilgiye ve verilere

ulaşma ihtiyacı duyan kullanıcılar

CBS ilişkili harita servisleri mevcut mu?

Varsa nedir?

İnternet tabanlı veri işleme olanağı

Veri işlemede iletişim olanaklarınız, ne

formatta alıyorsunuz ve ortalama veri temini

süresi

Konumsal Veriyi düzenlemek için günde kaç

saat harcıyorsunuz

Veri paylaşımını engelleyen sebepler

Kullanıcınıza sağladığınız konumsal veri

ilişkili ürün nedir?

Kullanıcılarınız verilerinize nasıl erişiyor

4-‐VERİ-‐BİLGİ

4)Veri-‐Bilgi: Kullanılabilir veri ve içerik

Hangi kurum hangi konumsal veriyi

üretmekte ve kullanmakta, Hangi kurum

ulusal ve bölgesel düzeyde hangi CBS

projesine sahip, Veri modelleri

Veri dijital ya da analog mu?

Mevcut üretilen ve kullanılan veri

Konumsal veri ne sıklıkta güncelleniyor

Kullanılan CBS veri tipleri ve formatları

Diğer kurumlardan ihtiyaç duyulan veri

Uygulamanızda hangi veri setleri gerekli

veya kullanımdadır

Verinin metaverisi mevcut mu?

Metaveri ne sıklıkta güncellenir

Kabul edilen konumsal veri standartları

5-‐YAZILIM

Donanımları çalıştıran ve harita bilgisini

yönetimi sağlayan yazılımlar

Kullanılan CBS yazılımı ve standartları

Kullanılan İşletim Sistemi

Kullanılan VTYS

Web programları

6-‐DONANIM

Verileri işleyen yazılımların

kullanıldığı BİT aygıtları

İnternet kullanım, telefon ve mobil

kullanım, bilgisayar ve donanım

ürünleri

Bilgi paylaşımı için kullanılan

donanım aygıtları

Veri depolama donanımları

Veri kataloglama sistemi

Veriye erişimde kullanılan

donanım

7-‐TAŞIMA ALTYAPISI

Bilgiye erişimi ve paylaşım

sağlayan telekomünikasyon

altyapısı ve politikaları

Kurumunuzdaki intranet olanağı

(LAN, WAN)

İnternet erişimi

Bilgiye erişim ve paylaşımı

destekleyici politikalar


KURUMSAL ANALİZ RAPORU-‐YÖNTEM

SWOT ANALİZİ SWOT analizi tekniğin, sürecin veya mevcut durumun güçlü ve zayıf yönlerini belirlemekte, dış çevreden kaynaklanan fırsat ve tehditleri saptamakta sıkça kullanılan bir tekniktir. Kurumun iç analiz unsurları; sistemin kaynak ve yeteneklerinin incelenerek güçlü ve zayıf yönlerin belirlenmesi ve kıyaslama gerektiren unsurları içerir. Dış Analiz unsurları; çevre etkenlerinin belirlenerek fırsat ve tehditlerin saptanması, genellikle kontrol dışında olan politik, ekonomik, sosyokültürel ve teknolojik kavramlar olarak sıralanabilir



BOSTON MATRİS ANALİZİ BOMAT, 2 eksende ve 4 bölgeye ayrılmıştır. Boston Matrisi yapısı, birçok yönden coğrafi bilgi teknolojileri kullanımının planlamasını destekleyebilir niteliktedir. Gerçekleştirilebilecek KVA uygulaması için kurumların kapasiteleri, KVA kurulumunda alacağı yer ve potansiyel niceliksel olarak belirlenebilir. Bu anlamda; kurumun veri paylaşımına “İLGİ”si ve yapabileceği etkiyi ifade eden “GÜÇ”, kurumların “CBS-Teknoloji Kapasitesi” ve “CB-İhtiyaç Düzeyi” belirlenebilir.

0

20

40

60

80

100

0 20 40 60 80 100

İlgi-‐Güç Düzeyi

Güç

İlgi



FAYDA/MALİYET ANALİZİ Maliyet/Fayda (ing: C/B: Cost/Benefit) analizi, sadece CBS projelerinde değil diğer birçok yatırım projelerinde de dikkate alınan önemli bir iktisadi analiz yöntemidir. Proje bazında her hangi bir yatırımın getiri-götürüsü dikkate alınarak, yapılacak maliyete göre yatırımdan sağlanacak faydanın ne olacağı irdelenir. Eğer fayda F, maliyet M ile ifade edilir ise; F > M veya (F > M) > 1 ise yatırım projesi avantajlı/karlı denilebilir. Faydanın bugünkü değeri, maliyetin bugünkü değerinden küçükse, F < M (F< M) < 1 ise yatırım projesi avantajsız/karsız sonucu çıkarılabilir.



• KONUMSAL VERİ ALTYAPISI FİZİBİLİTE MODELİ (SDI READİNESS MODEL)

• KVA PERFORMANS GÖSTERGELERİNİN BELİRLENMESİ

• KVA DEĞERLENDİRMESİNDE KURUMSAL YAKLAŞIM

• DÜNYA BANKASI KVA DEĞERLENDİRME YAKLAŞIMI

• ESDI-NET+ PROJESİ

• INSPIRE DEĞERLENDİRME METODOLOJİSİ

• KVA DEĞERLENDİRMESİ İÇİN DEĞİŞEN TALEPLER: HOLLANDA ÖRNEĞİ

• DANİMARKA BELEDİYELERİNE YÖNELİK KVA DEĞERLENDİRME METODOLOJİSİ

incelenmiştir.

DÜNYADA COĞRAFİ VERİ ÜRETEN VE KULLANAN KURULUŞLARIN KURUMSAL ANALİZ YÖNTEMLERİ



DEĞERLENDİRME YAKLAŞIMININ BELİRLENMESİ Yapılan analiz çalışmaları sonuçlarına göre geliştirilen Gökkuşağı Metaforu’nun değerlendirmesi için SWOT Analizi, BOSTON Matrisi ve Fayda-Maliyet Analizi belirlenmiştir. Yönetişim, İnsan Kaynakları, Erişim sağlama, Veri-içerik, Donanım, Yazılım ve Altyapı bileşenleriyle belirlenen sorular puanlanmıştır. Değerlendirme ağırlıklarının belirlenmesinde;

• Uluslar arası çalışmalarda kullanılan kriter ve ağırlıklar temel alınarak her sorunun muhtemel puanı üretilmiştir. • Kurumsal analiz çalışmasındaki soruların muhtemel cevapları, 1 (başarısız), 3 (yetersiz), 5 (iyi) ve 10 (çok iyi) olarak puanlandırılmıştır. • Her bir soru İLGİ, GÜÇ, Veri Potansiyeli veya Teknoloji Düzeyi bileşenleri kapsamında gruplandırılmıştır. • Puanlama sonuçlarına göre her bir yerel yönetimin İLGİ-GÜÇ ve Veri Potansiyeli-Teknoloji Düzeyi matrislerindeki puanları belirlenerek, her bir yerel yönetim her bir matriste 4 ayrı bölgede yorumlanmıştır. • Gökkuşağı Metaforu’nun her bir bileşeninde tanımlanan sorular kendi içinde puanlandırılarak, yerel yönetimin her biri için Yönetişim, İnsan Kaynakları, Erişim sağlama, Veri-içerik, Donanım, Yazılım ve Altyapı düzeyinde “7 katmanlı” olarak değerlendirme yapılmıştır. • Her bir yerel yönetim için belirlenen kurumsal Analiz bileşenlerine ait puanlamalar RADAR analizi ile değerlendirilmiştir. • Fayda-maliyet analizinde, RADAR değerlendirme sonucu fayda ve kurumsal yatırım ise maliyet olarak değerlendirilmiştir.


KURUMSAL ANALİZ RAPORU-‐SONUÇ

YÖNETİŞİM

İdari yapıların ve politikaların veri altyapısı oluşturma konusundaki çalışmalarının incelendiği yönetişim bölümünde; kurumlara KBS çalışmalarının hangi aşamada olduğu, mevcut KBS birimleri, KBS kurma nedenleri, veri paylaşım politikaları, hedefleri, sorunları ve KBS sistemlerine ayırdıkları bütçe sorulmuştur. On üç kurum tarafından doldurulan anketler ve bahsedilen bu anketlere göre yapılmış olan analizler yardımıyla kurumlar değerlendirilmiştir.

Kurum Adı Yönetişim

Konya Büyükşehir Belediyesi 7,25

istanbul Büyükşehir Belediyesi 6,58

Pendik Belediyesi 6,17

Kocaeli Büyükşehir Belediyesi 5,92

İSKİ 5,75

Denizli İl Özel İdaresi 5,50

Kahramanmaraş Belediyesi 5,50

Fatih Belediyesi 5,33

Denizli Belediyesi 5,17

Etimesgut Belediyesi 4,58

Alanya Belediyesi 4,42

İGDAŞ 4,25

Konya İl Özel İdaresi 3,83



İNSAN KAYNAKLARI

Coğrafi veriyi ve CBS uygulamalarını yönetmek için gerekli personelin niteliğini inceleyen insan kaynakları bileşeninde; kurumlara müdürlüklerinde çalışan mühendis sayıları, teknik personel sayıları, uzman personel sayıları, KBS ile ilgili bir eğitim verilip verilmediği, verildiyse kim tarafından verildiği ve personelin karşılaştığı sorunlar gibi sorular sorularak, kurum değerlendirilmeleri yapılmıştır.

Kurum Adı İnsan Kaynakları



İGDAŞ 8,00




İSKİ 7,17









ERİŞİM SAĞLAMA

Veri kullanımı ve paylaşımı için sağlanan mekanizmaları inceleyen erişim sağlama bileşeninde; kurumlara veriye hangi yönteme eriştiği, coğrafi veriyi paylaşım için hangi yöntemlerin kullandığı, hangi formatta veri alışverişi yapıldığı, internet tabanlı hizmetlerin hangi düzeyde olduğu ve veri paylaşımını engelleyen nedenler sorulmuştur.

Kurum Adı Erişim Sağlama




İSKİ 6,56



İGDAŞ 5,78









VERİ-İÇERİK

Kullanılabilir veri ve bu verinin içeriği Veri – İçerik bileşeninde; verilerin kim tarafından üretildiği, veri yedeklemesinin nasıl yapıldığı, kurumun kullandığı veri standartları, KBS’ye altlık olarak kullanılan verilerin hangi yöntemlerle toplandığı, mevcut verilerin denetiminin nasıl yapıldığı ve coğrafi verilerde ne tür sorunlarla karşılaşıldığı gibi sorularla incelenmiştir.

Kurum Adı Veri-‐İçerik



İSKİ 6,57






İGDAŞ 5,43







YAZILIM

Harita bilgisi ve metaverisi yönetimini sağlayan yazılım bileşeni, kurumda kullanılan lisanslı CBS yazılımları, veritabanı yazılımları, görüntü işleme yazılımları, web sunucusu yazılımları, kurumun KBS sunucusu olarak hangi işletim sistemlerini kullandığı, yazılımlar için versiyon yükseltme olanağı, yazılım seçerken nelere dikkat edildiği, yazılım sorunları ve toplam yazılım maliyeti sorularak denetlenmiştir.

Kurum Adı Yazılım



İSKİ 9,38






İGDAŞ 8,25







DONANIM

Verileri inceleyen yazılımların kullanıldığı aygıtları inceleyen donanım bileşeni, donanım türü, markası, cinsi, sayısı, maliyeti, donanım konusunda bakım, kullanım eğitimi verilip verilmediği ve donanımla ilgili sorunları sorularla incelenmiştir.

Kurum Adı Donanım


İGDAŞ 10,00

İSKİ 10,00













VERİ TAŞIMA

Bilgiye erişimi ve paylaşımı sağlayan telekomünikasyon altyapısını ve politikalarını inceleyen veri taşıma bileşeni, kurumun intranet kapasitesi, internet çıkış hızı ve internet bağlantı türü sorularıyla denetlenmiştir.

Kurum Adı Veri Taşıma









İSKİ 7,67

İGDAŞ 7,00






İLGİ-GÜÇ ANALİZİ

Değerlendirmeye giren kurumlara İlgi- Güç analizi yapılarak KBS çalışmalarına verdiği önem araştırılmıştır. İlgi – Güç analizinin ilgi kısmında kurumların KBS uygulamalarına, eğitimine, hizmetlerine ve girişimlerine gösterdiği alaka; güç kısmında ise, kurumların KBS yatırımlarına, politikasına, mevzuat incelemesine ve insan kaynaklarına verdiği önemi ayrıntılı olarak incelenmiştir.



VERİ-TEKNOLOJİ POTANSİYELİ

Veri – Teknoloji Potansiyeli analizinin, teknoloji potansiyeli kısmında kurumların, KBS’ de kullandığı yazılım, donanım, iletişim ağı ve altyapı kapasitesi; veri potansiyeli kısmında ise, üretilen ve kullanılan kalitesi ve veri paylaşımındaki yaklaşımları incelenmiştir.



Yapılan kurumsal analizler neticesinde; Türkiye’de kent/coğrafi bilgi sistem avantajlarını emsallerine göre daha etkin kullandığı varsayılarak belirlenen yerel kurumların, KBS yaklaşımlarında bir paralellik taşımadığı, KBS’nin potansiyel bileşenlerinde yapısal farklılıklar gösterdiği, teknolojiye olan olumlu ilgi yanında, bilgi yönetiminde henüz nitelikli güç’e erişilemediği dolayısıyla KBS organizasyonu ve uygulama esaslarında kent bilgisinin etkin kullanım ve paylaşımı için idari, politik ve teknolojik boyutlarıyla, çok yönlü, güçlü, bütüncül bir ulusal kent bilgi sistemleri standart birliğinin tesisine gereksinim olduğu saptanmıştır.


VERİ/KULLANICI GEREKSİNİMİ ANALİZİ

AMAÇ

•  KBS odaklı iş süreci analizine dayalı olarak KBS ile yönetilen/yönetilmesi gereken girdi, ara ve çıktı verilerin analizinin yapılacağı ve kurumsal/bireysel kullanım ihtiyaçlarının belirleneceği iş paketidir.

İş Süreci Analizi

Bu aşamada birimlerin Organizasyon Şeması, farklı iş ve eylemleri bir araya toplayan Süreç Diyagramları (imar süreci ve bu sürecin altında ruhsat verme süreci gibi), İş Akış Diyagramları (ruhsat verme sürecinin tüm aşamaları) ve Veri Akış Diyagramları (bir iş sürecinin çıktısı olup diğer bir iş sürecinde girdi olarak kullanılan veri ve iş süreçleri) hazırlanacaktır.



Veri/Fonksiyon Matrisinin Hazırlanması Kullanıcı Gereksinim Analizi aşamasında, yerel yönetimlerin mekânsal veriye ihtiyaç duyduğu uygulamalar Veri/Fonksiyon Matrisinde tanımlanacaktır. Veri/Fonksiyon Matrisindeki uygulama gereksinimlerine göre ihtiyaç duyulan mekânsal veri gruplarında ifade edilebilecek detay sınıfları için •  İhtiyaç duyulan veri içeriği (detay sınıfı, geometrisi, muhtemel öznitelikleri), •  Verinin düzeyi (kullanım ölçeği veya çözünürlük), •  Öznitelik ve topolojik ilişkileri, tutarlılık ve güncelliği, •  Detay sınıflarını temsil eden verilerin üretim yöntemleri belirlenecektir. Kullanıcı Senaryosu ve Aktivite Diyagramlarının Hazırlanması ISO/IEC 19501’e uyumlu olarak Birleşik Modelleme Dili (Unified Modelling Language-UML) Kullanıcı Senaryosu ve Aktivite Diyagramları ile mekânsal veri ilişkili uygulamaların iş akışı ve sorumlu kullanıcıları tanımlanacaktır.



Veri Bütünleştirme ve Birlikte Çalışabilirlik Analizleri • Büyük Ölçekli Harita ve Harita Bilgileri Üretim Yönetmeliği, Türkiye Afet Bilgi Sistemi Katalogu vb mekansal veri standartları, detay katalogları ve coğrafi veri yönetiminde örnek projeler incelenecektir. Kullanılan coğrafi veri ve teknik altyapı analiz edilecektir.

• Veri gruplarının INSPIRE, EuroRoadS, EuroRegionalMap, The Seamless Administrative Boundaries of Europe (SABE) vb. projeler kapsamındaki veri ihtiyaçları ile bütünleştirilmesi için belirtilen projelerin veri standartları incelenecektir.

• Tapu ve Kadastro Bilgi Sistemi, İl Koordinasyon ve İzleme Sistemi, Ulusal Adres Veri Tabanı, Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi ve İllerde İl Envanterlerinin ve Kırsal Altyapı Hizmetlerinin Uygulama ve İzlenmesinde Modernizasyon Projesi gibi yerel düzeyde faaliyet gösteren ulusal projeler, KBS ile bu sistemlerin birlikte çalışabilirliğini sağlamak amacıyla teknik ve veri altyapısı bakımından incelenecektir. Çıktı İş Süreci Analizi Raporu, Veri/Kullanıcı Gereksinim Analizi Raporu ve Veri Analizi Raporu


VERİ/KULLANICI GEREKSİNİMİ ANALİZİ-‐YÖNTEM

YÖNTEM

Belirlenen kullanıcı/veri analiz formları oluşturulmuş, ilgili belediyelerde temas kurulacak kişiler belirlenmiş, toplanan verilere ve bilgilere göre ilgili kurumların gerekli analizleri yapılmıştır. Belirlenen 13 kurumun KBS kullanan müdürlükleri ve birimleri incelenmiş, uygulama/fonksiyon tabloları ve kullanıcı gereksinim analizleri çıkarılmıştır.


VERİ/KULLANICI GEREKSİNİMİ ANALİZİ-‐KURUM ÖRNEĞİ(ALANYA) Uygulama / Fonksiyon Tablosu

No Uygulama/ Fonk. Adı

1 18. Madde uygulaması

2 Yola Terk

3 İhdas

4 Tevhit

5 İfraz

6 İmar Plan Tadilatı

7 İmar Durum Belgesi Hazırlama

8 Drenaj yapılması

9 Kaldırım, Parke, Menfez, İstinat duvarı, Otopark vb. yapımı

10 Yeni Yolların açılması

11 Güncelleme

12 Numarataj Güncelleme

13 Park, yeşil alan vb. proje çizme

14 Bakım-‐onarım ihalesi yapma

15 İçme suyu hattı döşeme

16 Kanalizasyon hattı döşeme


VERİ/KULLANICI GEREKSİNİMİ ANALİZİ-‐KURUM ÖRNEĞİ(ALANYA) Kullanıcı Gereksinim Tablosu

Katman Veri Tipi Öznitelik

Parsel Poligon

Adi numarası Ada Parsel tip Tapu yüzölçümü Nitelik Pafta adı Parsel İmar Ada no Mahalle

Meri imar Poligon

Adı numarası Kullanım turu Kat adedi Ön bahçe Yan bahçe Kaks Emsal Açıklama Yapı Yükseklik Mahalle Arka bahçe Yapılaşma Min parsel cephesi Min parsel alanı Zorunlu koşul Meclis karar Taks


ULUSLARARASI STANDARTLARIN ANALİZİ

AMAÇ

• Gelişmiş ülkelerdeki iyi örneklerin uygulama şemaları, detay katalogları ve veri değişim formatları incelenecektir. ÇIKTI

KBS için Altlık Temel Standartlar Dokümanı ve Gelişmiş Ülkelerdeki KBS Uygulamaları Raporu


ULUSLARARASI STANDARTLARIN ANALİZİ-‐KAPSAM

KAPSAM

Proje kapsamında çeşitli fizibilite çalışmalarında başarılı görülmüş gelişmiş ülkelerdeki KVA ve KBS çalışmaları irdelenmiştir. Örnek ülke olarak, ABD; Avrupa’dan Almanya, İtalya, Hollanda ve İspanya; Avustralya belirlenmiştir. Avrupa ülkelerinden belirlenen örnekler, eSDI-NET+ (URL-1) ve JRC INSPIRE (4) analizlerinde başarılı bulunan çalışmalardan seçilmiştir. Analizi yapılan ülkeler ve bölgeler

Almanya-Kuzey Ren-Westfalya

İtalya-Lombardy ve Piedmond

İspanya- Katalonya ve Navarra

Hollanda

ABD- Massachusetts ve Minneapolis-St.Paul

Avustralya- Victoria


ULUSLARARASI STANDARTLARIN ANALİZİ-‐YÖNTEM

YÖNTEM

Proje kapsamında hedeflenen, tüm yerel yönetimlerin coğrafi veri yönetimine yönelik ortak kullanabileceği standartlar, stratejiler ve politikaları belirlemektir. Böylelikle yerel düzeyde başarılı KBS/KVA uygulamaları dikkate alınarak, bu ülkelerdeki ulusaldan yerel düzeye kabul görmüş coğrafi veri politikaları ve KVA gelişim süreci irdelenmiştir. Belirlenen başarılı örneklerde, coğrafi veri katalogları, uygulama şemaları ve veri değişim modellerine ait öne çıkan özellikler incelenmiştir.


ULUSLARARASI STANDARTLARIN ANALİZİ-‐ Almanya-‐Kuzey Ren-‐Wesaalya

KONUMU

ORGANİZASYON YAPISI

http://www.geoportal.bund.de http://www.portalU.de

VERİ DEĞİŞİM STANDARDININ ÇIKARIMI

UYGULAMA ŞEMASI MODELİ (PARSEL ÖRNEĞİ)

http://www.tim-online.nrw.de/etim-online/nutzung/index.html


ULUSLARARASI STANDARTLARIN ANALİZİ-‐ ÖRNEKLER Almanya’da bütünleşik veri yönetimi yaklaşımına örnek olarak, AAA veri modeli

belirlenmiştir. Bu model, “Kadastro Bilgi Sistemi” (ALKIS- Cadastre Information System), “Topografik ve Kartografik Bilgi Sistemi” (ATKIS- Topographic and Cartographic Information System) ve “Jeodezik kontrol istasyonu bilgi sistemi” (AFIS- Geodetic Control Station Information System) bileşenleriyle büyük ölçekli veri yönetimi için örnek GDI NRW bölgesel uygulamasıyla incelenmiştir. Ortak veri modeli kullanımı ve nesne kataloglarının semantik uyumu ile farklı tematik alanlardaki uygulamalar arasında yüksek düzeyde entegrasyon sağlamaktadır. Ayrıca plan verisinin etkin yönetimi için platform bağımsız standartlar sağlayan Xplanung projesi belirlenmiştir.

İtalya’da AB’nin RELIT projesi desteğiyle gerçekleştirilen KVA çalışmalarının paralelinde, Lombardia bölgesinde yerelde büyük ölçekli topografik veritabanı uygulaması olan ISAC projesi ve Piedmont bölgesindeki SITAD projesi dikkate alınması gereken çalışmalardandır. Bu çalışmalarda, veri standartlarının oluşturulması için ISO/TC211 uluslararası standartlarının kavramsal yaklaşımları temel alınmış ve verilerin servis edilmesinde OGC web servisleri kullanılmıştır.


ULUSLARARASI STANDARTLARIN ANALİZİ-‐ ÖRNEKLER ABD’deki Ulusal Veri Değişim Modeli (NIEM), farklı nesne tanımlamaları ile

örnek bir veri değişim modeli olarak kabul edilebilir. Yerel anlamda MassGIS ve MetroGIS gelişmiş KBS uygulamaları olarak belirlenmiştir. MassGIS, gelişmiş veritabanı, ulusal KVA çalışmalarının parçası olması ve büyük ölçekte coğrafi veri kullanımına yönelik uygulamalarıyla dikkate alınmıştır. Minnesota eyaletinde geliştirilen MetroGIS veri katalogları, veri kalitesi bilgisi ile tanımlanmış metaverisi ve web harita servisi uygulamalarıyla başarılı çalışmadır. Anlaşıldığı üzere, ABD’deki KBS uygulamaları kent düzeyinde bölgeden bölgeye değişiklik göstermektedir. Ancak FGDC kapsamında, federal düzeydeki standartlar temel alınarak NIEM formatına göre veri değişimi sağlanmakta ve ulusal geoportaldan metaveri araması ile coğrafi veri setlerine erişilebilmektedir.

Avustralya’da ANZLIC kuruluşu ulusal düzeyde KVA çalışmalarında yönlendirici rol almıştır. Bölgesel düzeyde eyaletler arasında farklılıklar söz konusudur. Yerel/bölgesel düzeyde başarılı örnek olarak seçilen Victoria KVA irdelendiğinde, farklı tematik uygulamalarda kullanılabilir nitelikte VicMap veri standandartları oluşturulmuş ve büyük ölçekli topografik verilere bu kapsamda ulaşılabilmektedir. Bu kapsamda VicMap, detay katalogu standardı, metaveri yönetimi ve servisleri ile KBS çalışmalarında örnek alınabilir niteliktedir.


ULUSLARARASI STANDARTLARIN ANALİZİ-‐ ÖRNEKLER

Hollanda’da GeoNovum kuruluşu ülkedeki KVA çalışmalarında yönlendirici rol almıştır. E-devlet projelerinin kapsamında uygulanan Temel Kayıt Sistemi, kamu bilgisinin KBS ortamında birlikte çalışabilirliğine yönelik örnek bir çalışmadır. GeoNovum’un belirlediği veri yönetimi yaklaşımına göre, ulusal düzeydeki temel veri modeli NEN3610 ve bu veri modeliyle birlikte çalışabilir nitelikte sektörel veri modelleri tanımlanmıştır. Hollanda’da bugüne kadar gerçekleştirilen KBS çalışmaları incelendiğinde, ilgili belediyenin önceliklerine göre kullanılan coğrafi veri standartları farklılıklar göstermektedir. GeoNovum çalışmaları ile plan, su, kadastro ve acil durum gibi sektörlere yönelik geliştirilen coğrafi veri modellerinin birlikte çalışabilir nitelikte olması öngörülmektedir. Bu veri modellerinden, büyük ölçekli coğrafi veri modeli olarak IMGeo, GBKN ve BKG; plan veri modeli olarak IMRO ve acil duruma yönelik coğrafi veri modeli IMOOV öncelikli olarak analiz edilmiştir.


ULUSLARARASI STANDARTLARIN ANALİZİ-‐ STANDARTLAR

Standardizasyon Kuruluşları

Standartların Sınıflandırılması


ULUSLARARASI STANDARTLARIN ANALİZİ-‐ STANDARTLAR ISO/TC211 standartlarından ISO19108, ISO19109, ISO19110, ISO19111, ISO19113, ISO115, ISO19118, ISO19131, ISO19136 ve ISO19139 OGC standartlarından WMS, WFS, EFS-T, SE, SFS, SLD, SFA, GML ve CityGML INSPIRE çalışmaları kapsamında belirlenen 34 farklı coğrafi veri temasına yönelik standartlar geliştirilmektedir. Her bir veri temasına ait standartlar tüm Avrupa ülkelerinin tecrübelerinden yararlanarak geliştirilmektedir. KBS projelerinde öncelikli olarak incelenmesi öngörülen INSPIRE veri temaları; Bina, Adres, Arazi Kullanımı, Kadastro Parseli, Ulaşım Ağları ve Kamusal Hizmetler projede kullanılacak standartlar olarak belirlenmiştir.

Standartları Tanımlayan 3 Boyutlu Matris


ULUSLARARASI STANDARTLARIN ANALİZİ-‐ SONUÇ Yerel yönetimlere yönelik KBS standartlarının belirlenmesi projesi kapsamında, verilerin birlikte çalışabilirliği öngörülüyorsa ve belediye hizmetlerinin tutarlılığı bekleniyorsa ISO/TC211 ve OGC standartlarının kullanılması kaçınılmazdır. ISO/TC211, soyut ve kavramsal standartlar olarak, KBS'ye yönelik coğrafi veri modelinin uygulama şemaları ve detay katalogları ile sağlanmasında temel dokümanlardır. KBS projesi kapsamında kullanımı değerlendirilecek olursa; ISO 19109 Uygulama Şeması Kuralları ve ISO 19110 Detay Kataloglama prensiplerine göre KBS coğrafi veri modeli geliştirilecektir. ISO 19113 Kalite İlkeleri, ISO 19115 Metaveri ve INSPIRE Metaveri standartlarına göre de ulusal düzeyde kabul edilebilir KBS standardı belirlenecektir. Metaverinin kodlanmasında ISO 19139 Metaveri-XML Şema Uygulaması kullanılacaktır. ISO 19118 Kodlama ve ISP 19136 GML Coğrafi Veri İşaretleme dili standartları temel alınarak KBS coğrafi veri değişim formatı belirlenecektir. INSPIRE coğrafi veri temalarına ait geliştirilmekte olan uygulama şemaları ve detay kataloglarından yararlanılacaktır. Bu kapsamda; öncelikli olarak INSPIRE Bina, Adres, Kadastro Parseli, Arazi Kullanım, Ulaşım Ağları ve Kamusal Hizmetler temalarında belirlenen kavramsal yaklaşımlar, uygulama şemaları ve detay kataloglarına uyum sağlanacaktır. OGC GML, CityGML veri değişim formatı olarak temel alınacaktır, geliştirilen KBS formatları bu ikili üzerine kurgulanacaktır. Özellikle servis tabanlı uygulama tanımlarında WMS, WFS, WCS tabanlı kurgulama yapılacaktır. Semboloji standartlarının belirlenmesi ile ilgili çalışmalarda ise SE, SLD temelinden yola çıkılacaktır.


KAVRAMSAL VERİ MODELİ TASARIMI

AMAÇ • Yerel düzeyde mekansal veri yönetimini ve KBS uygulamalarını destekleyen ve mekansal veri gruplarına yönelik veri standardı üretilmesini ve verilerin birlikte çalışabilirliğini sağlayan Jenerik Kavramsal Model Bileşenleri belirlenecektir. • KBS Kavramsal Model Bileşenleri'nin belirlenmesinde Uluslararası Standartların Analizi iş paketi kapsamında ele alınan standartlar ile uluslararası düzeyde kabul görmüş Hollanda NEN 3610, Almanya AAA, Amerika Birleşik Devletleri DHS vb. mekânsal veri modellerinin karakteristikleri; genel yapı, ISO ve OGC standartları kullanım düzeyi, veri modeli bileşenleri, veri sınıflandırma, karmaşık nesneler ve arasındaki ilişki, veri sunumu, veri modelleme araçları gibi bileşenlere göre irdelenecektir.

• Yapılan alan çalışması kapsamındaki değerlendirmelere göre mekansal veri gruplarını temsil eden standartların belirlenmesi ve coğrafi verilerin birlikte çalışabilirliği için Kavramsal Model Bileşenleri belirlenecektir. Bu bileşenler, Standart Hiyerarşi, Ölçek-Çözünürlük, Referans Model, Geometri, Semboloji ve Topoloji gibi başlıklarda tanımlanacaktır.

ÇIKTI KBS Kapsam ve Uygulama Alanı Kavramsal Model Bileşenleri, KBS Teknik Kavramsal Model Bileşenleri, KBS Uygulama Şeması ve Veri Kataloglama Kuralları


MEKANSAL VERİ STANDARTLARININ BELİRLENMESİ

AMAÇ • İP5'de tanımlanan kurallara ve İP3'de belirlenen gereksinimlere göre belirlenecek olan veri gruplarının, çalışma konusu bu verilerin üretimi olan disiplinlerden kişi yada kişilerin katıldığı bir çalışma grubunca irdelenmesi neticesinde KBS Veri Grupları Tanımlayıcı Dokümanı hazırlanacaktır. • Coğrafi veri gruplarına ait coğrafi veri modeli için standart uygulama şemaları tanımlanacaktır. Uygulama Şeması Kuralları, ISO 19103 Veri Modelleme, ISO 19109 Uygulama Şeması ve ISO 19110 Veri Kataloglama standartları ve ilgili diğer ISO/TC 211 standart bileşenleri temel alınarak tasarlanacaktır.

• Kavramsal veri modeline dayalı olarak ve coğrafi veri standartlarına dayalı olarak mantıksal veri modeli tasarlanacaktır. ÇIKTI KBS Veri Grupları Tanımlayıcı Dokümanı, KBS Veri Grupları UML Uygulama Şemaları, KBS Veri Grupları Detay Katalogları


KBS VERİ DEĞİŞİM FORMATININ GELİŞTİRİLMESİ

AMAÇ • KBS coğrafi veri gruplarına yönelik tanımlanan ve düzenlenen UML uygulama şemaları, ISO 19136 standartları temel alınarak, coğrafi verinin özellikleri ve tanımlamalarını içeren ve veri paylaşımını mümkün kılan XSD veri tanımlama şemalarına dönüştürülecektir.

• Her bir veri grubu için XSD tanımlama şemaları kullanılarak .gml formatı hazırlanacaktır. ÇIKTI XSD Tanımlama Şemaları, KBS Veri Değişim Formatı


PLANLAMA DETAY KATALOGU

ULAŞIM VERİ SETİ … ARAZİ KULLANIMI ARAZİ ÖRTÜSÜ …

Ulaşım … Konut Yerleşme Alanı Açık ve Yeşil Alan …

LEJANT


GEOMETRİ TİPİ ÖZNİTELİKLER


RENK KULLANIMI PLANLARIN RENKLİ OLARAK ÜRETİLMESİ HEDEFLENMEKTE VE SİYAH-‐BEYAZ ÇIKTILARDA DA TARAMA YERİNE GRİ SKALA KULLANIMI ÖNERİLMEKTEDİR. MEVCUTTA KULLANILMAKTA OLAN RENKLERDE DEĞİŞİKLİK YAPILMAMIŞ, BİRLİKTELİĞİN SAĞLANABİLMESİ AMACIYLA RGB KODLARI VERİLMİŞTİR.

GÖSTERİM TASARIMLARININ BELİRLENMESİNDEKİ TEMEL İLKELER 140/84/26 KONUT

181/127/0 KONUT

227/186/69 KONUT

102/153/205 İDARİ

224/0/33 TİCARİ

170/102/205 SANAYİ

255/115/0 TURİZM-‐

KONAKLAMA

255/173/0 TURİZM

GÜNÜBİRLİK

0/143/255 EĞİTİM

255/229/207 YAYA BÖLGESİ

MEYDAN-‐KUMSAL

99/186/82 AĞAÇLANDIRMA

MEZARLIK

235/166/191 1.DERECE SİT HASSAS ALAN

KONUT KONUT KONUT

İDARİ TİCARİ SANAYİ

TURİZM-‐KONAKLAMA

TURİZM GÜNÜBİRLİK EĞİTİM

YAYA BÖLGESİ MEYDAN-‐KUMSAL

AĞAÇLANDIRMA MEZARLIK

1.DERECE SİT HASSAS ALAN


SEMBOL KULLANIMI GENEL KABUL GÖRMÜŞ VE HERKES TARAFINDAN KOLAY ANLAŞILABİLİR SEMBOL SEÇİMİ YAPILMIŞTIR.

GÖSTERİM TASARIMLARININ BELİRLENMESİNDEKİ TEMEL İLKELER


GÖSTERİM TASARIMLARININ BELİRLENMESİNDEKİ TEMEL İLKELER

ÖZNİTELİKLER

PLAN YAPILIRKEN KULLANILAN MADDELERE İLİŞKİN SÖZEL VERİLER (ÖZNİTELİK BİLGİLERİ) BELİRLENMİŞTİR.


İDARİ ve MALİ MODELLEMENİN YAPILMASI ve TASLAK MEVZUATIN HAZIRLANMASI

AMAÇ • İP2 kapsamında yapılan analizlere dayanarak KBS ile ilgili sorunların ve çözümlerin tanımlandığı bir raporlama çalışması yapılacaktır.

• KBS’nin yerel yönetimlerce sürdürülebilir bir şekilde kurulumu ve yaygınlaştırılması ile ilgili gerekli idari ve kurumsal düzenlemelerin neler olması gerektiği; kapasite artırımı için nelere ihtiyaç duyulduğu ve KBS ile ilgili nasıl bir bütçe yönetim modeli olması gerektiği konuları incelenecektir.

• Farklı düzeydeki yerel yönetim birimlerinin KBS kurulumu ve işletimi için yapacakları ihalelerde kullanmak üzere tip teknik şartnameler hazırlanacaktır.

• Farklı düzeydeki yerel yönetim birimlerinin KBS kurulumu ve işletimi ile ilgili ilke ve esasların belirlendiği taslak mevzuat hazırlanacak ve ilgili mevzuatta yapılması gereken değişiklikler incelenecektir.

ÇIKTI KBS İdari ve Mali Modelleme Raporu, KBS Kurulum ve İşletim Tip Teknik Şartnameleri ve KBS Mevzuat Raporu


RAPORLAMA/YAYGINLAŞTIRMA FAALİYETLERİ

Web Sayfası Hazırlanması • Projenin amacı, süreci ve partnerlerine ilişkin bilgilerin paylaşılması, proje çıktılarının yayımlanması, proje kapsamında yapılacak toplantı, çalıştay vb organizasyonların duyurulması, KBS ile ilgili temel bilgilendirmenin yapılması, proje kapsamında yapılacak elektronik anket vb.nin uygulanması ve elektronik forum oluşturulması gibi amaçlara hizmet etmek üzere bir web sayfası hazırlanacaktır.

Raporlama ve Dokümantasyon

• İdareyi bilgilendirmek amacıyla her bir iş paketi için hazırlık, izleme ve değerlendirme ile sonuç raporları hazırlanacak ve bunlar, aylık izleme değerlendirme toplantılarında brifingler şeklinde sunulacaktır. • Toplantı, çalıştaylar vb. de katılımcılara sunulmak için bilgilendirme dokümanları hazırlanacaktır. Bu dokümanlar, dağıtılmadan idarenin onayına sunulacaktır. • Belediyeler ve yerel yönetimler için KBS, KBS Standardizasyonu ve projenin kapsamı konularında multimedya tanıtım materyalleri ve kitapçıklar hazırlanacaktır.


RAPORLAMA/YAYGINLAŞTIRMA FAALİYETLERİ

Çalıştay • Projenin tanıtımının yapılması; yapılacak analizlerin sunulması ve geniş katılımlı değerlendirilmesi ve KBS ile ilgili bir farkındalık oluşturulması amacıyla büyükşehir, il ve ilçe belediyeleri; özel idareler, ilgili kurum ve kuruluşlar, sivil toplum kuruluşları, üniversiteler ve özel sektör ile Bayındırlık ve İskan Bakanlığı’ndan temsilciler ve diğer davetlilerin katılımı ile bir çalıştay düzenlenecektir.


Arz Ederim

Documents

KENT BİLGİ SİSTEMLERİ STANDARTLARININ BELİRLENMESİ … Çalıştayı/I. Proje Çalıştayı... · 2. KBS amaçlı Kavramsal Veri Modeli Tasarımının Yapılması, Coğrafi