127
KH KH O S O S Á Á T SIÊU ÂM T SIÊU ÂM S S N KHOA N KHOA BS. NGUYN QUANG TRNG KHOA CHN ĐOÁN HÌNH NH BNH VIN AN BÌNH-TP.HCM

KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

KHKHẢẢO SO SÁÁT SIÊU ÂM T SIÊU ÂM SSẢẢN KHOAN KHOA

BS. NGUYỄN QUANG TRỌNG

KHOA CHẨN ĐOÁN HÌNH ẢNH

BỆNH VIỆN AN BÌNH-TP.HCM

Page 2: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

NNỘỘI DUNGI DUNGĐĐạại cươngi cương..MMụục tiêu khc tiêu khảảo so sáát trong tam ct trong tam cáá nguynguyệệt I.t I.MMụục tiêu khc tiêu khảảo so sáát trong tam ct trong tam cáá nguynguyệệt II & III.t II & III.TTàài lii liệệu tham khu tham khảảo.o.

Page 3: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

ĐĐẠẠI CƯƠNGI CƯƠNG

Ian Donald vIan Donald vàà ccộộng sng sựự đã đưa siêu âm v đã đưa siêu âm vàào so sảản khoa n khoa ttừừ năm năm 1958.1958.TTừừ đ đóó đ đếến nay, không cn nay, không cóó bbấất ct cứứ bbằằng chng chứứng khoa hng khoa họọc c nnàào cho chứứng tng tỏỏ siêu âm siêu âm ảảnh hưnh hưởởng đng đếến sn sựự phpháát trit triểển cn củủa a thai nhi.thai nhi.Trên 50 triTrên 50 triệệu su sảản phn phụụ đã đư đã đượợc siêu âm vc siêu âm vàà nhinhiềều u nghiên cnghiên cứứu du dịịch tch tễễ đã đư đã đượợc bc bááo co cááo cho tho cho thấấy không y không tăng ttăng tầần sun suấất thai cht thai chếết, thai dt, thai dịị ddạạng, thai chng, thai chậậm phm pháát t tritriểển trong tn trong tửử cung, u cung, u áác tc tíính nh ởở trtrẻẻ em.em.

C.M.Rumack et al. Diagnostic Ultrasound. 3rdEdition. 2005. p1039-1055

Page 4: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

CCũũng không cng không cóó bbằằng chng chứứng cho thng cho thấấy try trẻẻ sinh ra bsinh ra bịị rrốối i loloạạn hn hàành vi, cnh vi, cũũng như không ng như không ảảnh hưnh hưởởng đng đếến khn khảả năng đnăng đọọc, vic, viếết, tot, toáán hn họọcc……ccủủa tra trẻẻ..Cho đCho đếến nay,n nay, ngư ngườời ta cho ri ta cho rằằng sng sảản phn phụụ ccầần đưn đượợc siêu c siêu âm 3 lâm 3 lầần cho mn cho mộột thai kt thai kỳỳ: :

Tam cTam cáá nguynguyệệt I (t I (1111--14 tu14 tuầầnn). ). Tam cTam cáá nguynguyệệt II (t II (1818--22 tu22 tuầầnn).).Tam cTam cáá nguynguyệệt III (t III (3131--33 tu33 tuầầnn).).

C.M.Rumack et al. Diagnostic Ultrasound. 3rdEdition. 2005. p1039-1055

Page 5: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

C.M.Rumack et al. Diagnostic Ultrasound. 3rdEdition. 2005. p1039-1055

Page 6: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

C.M.Rumack et al. Diagnostic Ultrasound. 3rdEdition. 2005. p1039-1055

Page 7: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

MMỤỤC TIÊU KHC TIÊU KHẢẢO SO SÁÁT TRONG TAM CT TRONG TAM CÁÁ NGUYNGUYỆỆT IT I

1. 1. TTúúi thai (gestational sac), ti thai (gestational sac), túúi i noãn honoãn hoààn (yolk sac), phôi n (yolk sac), phôi thai (embryo), hothai (embryo), hoạạt đt độộng tim ng tim thai.thai.

2. 2. SSốố thai (thai (ốối/nhau).i/nhau).3. 3. Đo chiĐo chiềều du dàài đi đầầuu--mông mông

(CRL:crown(CRL:crown--rump length).rump length).4. 4. KhKhảảo so sáát lt lớớp mp mờờ vvùùng gng gááy y

(NT: nuchal translucency).(NT: nuchal translucency).5. 5. KhKhảảo so sáát xương mt xương mũũi (nasal i (nasal

bone) (tubone) (tuầần 11n 11--14 thai k14 thai kỳỳ).).6. 6. KhKhảảo so sáát van 3 lt van 3 láá..7. 7. KhKhảảo so sáát t ốống tng tĩĩnh mnh mạạch.ch.

Page 8: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

MMỤỤC TIÊU KHC TIÊU KHẢẢO SO SÁÁT TRONG TAM CT TRONG TAM CÁÁ NGUYNGUYỆỆT IT ITTÚÚI THAII THAI--TTÚÚI NOÃN HOI NOÃN HOÀÀNN--PHÔI THAIPHÔI THAI--TIM THAITIM THAI

Page 9: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

Lưu ý rằng, khi siêu âm qua ngã âm đạo, một phôi thai có chiều dài đầu-mông (CRL) < 5 mm, có thể chưa thấy được tim thai !

Chỉ được chẩn đoán thai hư sớm (early pregnancy failure) khi CRL ≥ 5 mm mà vẫn không thấy tim thai.

Page 10: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

TVS: CRL > 5mm, không thấy tim thai Thai hư sớm

Page 11: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

MMỤỤC TIÊU KHC TIÊU KHẢẢO SO SÁÁT TRONG TAM CT TRONG TAM CÁÁ NGUYNGUYỆỆT IT ISSỐỐ THAITHAI

Đa thai

N. Perrot et al. Echographie Endovaginale-Doppler couleur en Gynecologie-Obstetrique. 2004

Page 12: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

MMỤỤC TIÊU KHC TIÊU KHẢẢO SO SÁÁT TAM CT TAM CÁÁ NGUYNGUYỆỆT IT IĐO CHIĐO CHIỀỀU DU DÀÀI ĐI ĐẦẦUU--MÔNGMÔNG

C.M.Rumack et al. Diagnostic Ultrasound. 3rdEdition. 2005. p1039-1055

Đo chiều dài đầu-mông (CRL), đo bề dày lớp mờ vùng gáy (NT).

A: cách đo chính xác

B: đo không chính xác

Page 13: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

MMỤỤC TIÊU KHC TIÊU KHẢẢO SO SÁÁT TAM CT TAM CÁÁ NGUYNGUYỆỆT IT IKHKHẢẢO SO SÁÁT LT LỚỚP MP MỜỜ VVÙÙNG GNG GÁÁYY

CÁCH ĐO NT

1. Lấy mặt cắt dọc giữa.

2. Đầu thai nhi ở tư thế trung gian.

3. Phóng đại hình ảnh sao cho đầu vàngực thai nhi chiếm toàn bộ màn hình.

4. Chọn đo ở vị trí lớp mờ lớn nhất.

5. Đo trong-trong (on-to-on).

Lưu ý:

1. Không được lầm bề mặt da gáy với màng ối (vỗ nhẹ lên bụng hoặc yêu cầu thai phụ ho vài tiếng).

2. Dây rốn quấn cổ đôi khi lầm với dày bất thường NT.

NUCHAL TRANSLUCENCY

-Thực hiện từ tuần thứ 11-14 (CRL=45-84mm).

-> 95% trường hợp ta có thể đo được NT trên siêu âm qua ngã bụng, chỉ < 5% phải thực hiện qua ngã âm đạo.

- Bất thường khi ≥ 3mm.

- Ý nghĩa: Nguy cơ cao Trisomy 21, 18, 13.

Page 14: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

NST bình thườngLớp mờvùng gáy

Bất thường NST Thai chết Dị tật lớn

3,5-4,4 mm 21,1% 2,7% 10,0%4,5-5,4 mm 33,3% 3,4% 18,5%5,5-6,4 mm 50,5% 10,1% 24,2%

>6,5 mm 64,5% 19,0% 46,2%

Page 15: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

Tần suất Trisomy 21 tăng:

- Gấp 3 lần khi NT = 3mm.

- Gấp 18 lần khi NT = 4mm.

- Gấp 28 lần khi NT = 5mm.

- Gấp 36 lần khi NT = 6mm.

Page 16: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

MMặặt ct cắắt dt dọọc gic giữữaa

Page 17: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

ĐĐầầu quu quáá ngngửửaa ĐĐầầu u ởở tư th tư thếế trung giantrung gian

Page 18: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

PhPhóóng đng đạại hi hìình nh ảảnhnh

Page 19: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

CRL: 54 mmCRL: 54 mm

1.51.5 2.92.9

ChChọọn vn vịị trtríí llớớp mp mờờ llớớp nhp nhấấtt

Page 20: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

CCáách đo chuch đo chuẩẩn (trongn (trong--trong)trong)

Page 21: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

Đo thiĐo thiếếuu

Đo không chuĐo không chuẩẩnn

Đo thĐo thừừaa

Page 22: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

Không lKhông lầầm mm mààng ng ốối vi vớới da gi da gááy cy củủa thai nhia thai nhi

Peter M. Doubilet et al. Atlas of Ultrasound in Obstetrics and Gynecology. 2003

Page 23: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

Không lầm dây rốn quấn cổ với dày bất thường NT

Page 24: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

Thai 12 tuần, lớp mờ vùng gáy = 3,7mm

TRISOMY 21

Page 25: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

Thai 12 tuần, NT = 8mm: Trisomy 21

Katherine W. Fong et al. Detection of Fetal Structural Abnormalities with US during Early Pregnancy. Radiographics. 2004;24:157-174.

Page 26: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

Thai 12,5 tuần, NT = 4,3mm: Trisomy 21.

Thai 13 tuần, NT = 5 mm, thai phụ42 tuổi: Trisomy 21.

Page 27: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

NT = 5,6 mm: Trisomy 18

Page 28: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

Dày bất thường lớp mờ vùng gáy

TRISOMY 21

Page 29: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

MMỤỤC TIÊU KHC TIÊU KHẢẢO SO SÁÁT TRONG TAM CT TRONG TAM CÁÁ NGUYNGUYỆỆT IT IKHKHẢẢO SO SÁÁT XƯƠNG MT XƯƠNG MŨŨII

Các nghiên cứu chỉ ra rằng 73% thai nhi Trisomy 21 không thấy xương mũi khi siêu âm vào tuần 11-14: EQUAL SIGN (-).Ngược lại, ở thai nhi bình thường, xương mũi thấy được trong 99,5% trường hợp: EQUAL SIGN (+).

Page 30: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

XƯƠNG MŨI (NASAL BONE)

- Khảo sát từ tuần thứ 11.

- Bất sản: không thấy xương mũi.

- Ý nghĩa: Nguy cơ cao Trisomy 21.

CÁCH KHẢO SÁT NASAL BONE

- Lấy mặt cắt dọc giữa mặt thai nhi, cố gắng chỉnh hướng đầu dò sau cho đường trán-cằm tạo với chùm tia siêu âm một góc 450.

- Phóng đại hình ảnh sao cho đầu và ngực thai nhi chiếm toàn bộ màn hình.

- Bình thường ta thấy hai đường hồi âm dày song song (dấu =: equal sign); đường trên làda vùng mũi, đường dưới là xương mũi. Đường thứ 3 ở cao hơn liên tục với da, đó làchóp mũi (tip).

C.M.Rumack et al. Diagnostic Ultrasound. 3rdEdition. 2005. p1039-1055

Page 31: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

Thai 12 tuần, Equal sign (-): Trisomy 21.EQUAL SIGN (-)

Katherine W. Fong et al. Detection of Fetal Structural Abnormalities with US during Early Pregnancy. Radiographics. 2004;24:157-174.

Page 32: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

MMỤỤC TIÊU KHC TIÊU KHẢẢO SO SÁÁT TRONG TAM CT TRONG TAM CÁÁ NGUYNGUYỆỆT IT IKHKHẢẢO SO SÁÁT VAN BA LT VAN BA LÁÁ

Các nghiên cứu chỉ ra rằng hở van 3 lá thấy ở 74% thai nhi Trisomy 21.Ngược lại, ở thai nhi bình thường chỉ thấy hởvan 3 lá trong 7% trường hợp.

Page 33: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

HỞ VAN 3 LÁ (TRICUSPID REGURGITATION)

- Khảo sát từ tuần thứ 11.

- Được xem là phổ hở van 3 lá khi v > 60cm/s

và kéo dài tối thiểu nửa thì tâm thu.

(vì vận tốc ở van ĐMP có thể đạt vmax = 50cm/s).

- Ý nghĩa: Nguy cơ cao Trisomy 21.

CÁCH KHẢO SÁT

- Lấy mặt cắt 4 buồng từ mỏm (apical four chamber view).

- Dùng Doppler để khảo sát.

- Cửa sổ (gate) đặt ở lỗ van 3 lá, bao gồm cả nhĩ vàthất phải, kích thước cửa sổ = 3mm.

- Đường khảo sát tạo với vách liên thất một góc < 300 (góc lý tưởng là 00).

PhPhổổ mmởở van 3 lvan 3 láá

PhPhổổ mmởở van ĐMP van ĐMP ((≤≤ 50cm/s)50cm/s)

Fetal Medicine Foundation - Down Syndrome Screening at 11-14 Weeks

Page 34: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

Phổ mở van ĐMP (≤ 50cm/s)

Phổ hở van 3 lá

Phổ hở 3 lá thoáng qua (< nửa thìtâm thu) không có ý nghĩa bệnh lý.

Page 35: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

HỞ VAN 3 LÁ (TRICUSPID REGURGITATION)

Ngoài ra người ta còn dùng Doppler màu để đánh giá hở van 3 lá dựa vào phổ hở trong thì tâm thu.

Greggory R. DeVore, MD. Fetal Echocardiography. 2005

Page 36: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

MMỤỤC TIÊU KHC TIÊU KHẢẢO SO SÁÁT TRONG TAM CT TRONG TAM CÁÁ NGUYNGUYỆỆT IT IKHKHẢẢO SO SÁÁT T ỐỐNG TNG TĨĨNH MNH MẠẠCHCH

TM rTM rốốn (UV) chn (UV) chạạy vy vàào o gan hgan hợợp vp vớới xoang ti xoang tĩĩnh nh mmạạch cch cửửa (portal sinusa (portal sinus--PS). PS).

Sozos J. Fasouliotis, MD et al. The Human Fetal Venous System Normal Embryologic, Anatomic, and Physiologic Characteristics and Developmental Abnormalities.

J Ultrasound Med 21:1145-1158 • 0278-4297, 2002

Page 37: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

50% 50% lưlượợng mng mááu tu từừ xoang xoang TM cTM cửửa qua gan đa qua gan đểể trtrởở vvềềccáác TM gan (hepatic veinsc TM gan (hepatic veins--HV) rHV) rồồi đi đổổ vvềề TM chTM chủủ dưdướới (inferior vena cavai (inferior vena cava--IVC).IVC).MMááu tu từừ TMCD vTMCD vàà TMCT TMCT (superior vena cava(superior vena cava--SVC) SVC) vvàào nho nhĩĩ (P) v(P) vớới ti tốốc đc độộ ththấấp p (15cm/s).(15cm/s).

15 cm/s15 cm/s

50%50%Ductus venosusDuctus venosus

15 cm/s15 cm/s

Sozos J. Fasouliotis, MD et al. The Human Fetal Venous System Normal Embryologic, Anatomic, and Physiologic Characteristics and Developmental Abnormalities.

J Ultrasound Med 21:1145-1158 • 0278-4297, 2002

Page 38: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

50% m50% mááu giu giààu oxy tu oxy từừ TM TM rrốốn đi vn đi vàào o ốống tng tĩĩnh mnh mạạch ch (ductus venosus(ductus venosus--DV) vDV) vớới ti tốốc c đđộộ cao (60cm/s) (do co bcao (60cm/s) (do co bóóp p ccủủa tha thàành mnh mạạch)ch) đ đểể trtrựực tic tiếếp p đđổổ vvàào TMCD, ro TMCD, rồồi vi vàào nho nhĩĩ(P), qua l(P), qua lỗỗ bbầầu du dụục, tc, tớới nhi nhĩĩ--ththấất (T), tt (T), từừ đ đóó vvàào ĐMC vo ĐMC vààlên nuôi não thai nhi.lên nuôi não thai nhi.

60 cm/s60 cm/s

15 cm/s15 cm/s

50%50%50%50%Ductus venosusDuctus venosus

Sozos J. Fasouliotis, MD et al. The Human Fetal Venous System Normal Embryologic, Anatomic, and Physiologic Characteristics and Developmental Abnormalities.

J Ultrasound Med 21:1145-1158 • 0278-4297, 2002

Page 39: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

CCóó ssựự phân dòngphân dòng trong lòng TMCD: trong lòng TMCD: MMááu tu từừ ccáác TM gan đc TM gan đổổ vvềề TMCD, chTMCD, chạạy dy dọọc theo c theo phphíía saua sau--bên (pobên (posterostero--lateral)lateral) đ đểể vvềề nhnhĩĩ (P) v(P) vớới i vvậận tn tốốc 15cm/s. c 15cm/s. MMááu tu từừ ốống TM đng TM đổổ vvềề TMCD, chTMCD, chạạy dy dọọc theo phc theo phíía a trưtrướớcc--trong (antetrong (anteroro--median)median) đ đểể vvềề nhnhĩĩ (P) v(P) vớới vi vậận n ttốốc 60cm/s.c 60cm/s.

60cm/s60cm/s

15cm/s15cm/s

Page 40: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

MMááu tu từừ nhnhĩĩ (P) xu(P) xuốống thng thấất (t (P), P), qua ĐMP gqua ĐMP gốốc, rc, rồồi qua i qua ốống đng độộng mng mạạch (dch (ductus arteriosus)uctus arteriosus) đ đểể vvàào ĐMC xuo ĐMC xuốống ng nuôi phnuôi phầần dưn dướới ci củủa thai nhi.a thai nhi.

Jerald P.Kuhn. Caffey's Pediatric Diagnostic Imaging. 10th Edition. 2004

Page 41: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

Sau khi sinh:Sau khi sinh:-- TM rTM rốốn teo ln teo lạại tri trởở ththàành dây chnh dây chằằng tròn (ligamentum teres).ng tròn (ligamentum teres).-- ỐỐng tng tĩĩnh mnh mạạch teo lch teo lạại tri trởở ththàành dây chnh dây chằằng tng tĩĩnh mnh mạạch (ligamentum venosum).ch (ligamentum venosum).-- Xoang TM cXoang TM cửửa tra trởở ththàành TM cnh TM cửửa (T).a (T).-- LLỗỗ bbầầu du dụục đc đóóng lng lạại, không còn si, không còn sựự thông thương gi thông thương giữữa nha nhĩĩ (P) v(P) vàà nhnhĩĩ (T).(T).-- ỐỐng đng độộng mng mạạch teo lch teo lạại tri trởở ththàành dây chnh dây chằằng đng độộng mng mạạch (lch (ligament arteriosum).igament arteriosum).-- Hai ĐM r Hai ĐM rốốn,n, đo đoạạn tn từừ ĐM ch ĐM chậậu trong đu trong đếến bn bààng quang trng quang trởở ththàành ĐM bnh ĐM bààng quang ng quang trên,trên, đo đoạạn tn từừ bbààng quang đng quang đếến rn rốốn trn trởở ththàành dây chnh dây chằằng rng rốốn bên (lateral umbilical n bên (lateral umbilical ligament).ligament).

Page 42: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

- Bình thường, S # 50-60cm/s, a > 0.

- Doppler ống TM bất thường khi: a = 0 hoặc âm (nói lên sự chênh lệch áp suất cao ở nhĩ (P)).

- Tam cá nguyệt I (từ tuần 11-14): Doppler ống TM bất thường gặp ở thai nhi bất thường NST và dị tật tim.

- Tam cá nguyệt II & III: Doppler ống TM bất thường gặp ở thai chậm phát triển trong tử cung (IUGR) và thai dị tật tim.

Từ tuần 11-14: Doppler ống tĩnh mạch bất thường gặp ở 5% thai nhi có NST bình thường, và gặp ở 80% thai nhi Trisomy 21.

Phổ bình thường với a > 0.

Phổ Doppler ống tĩnh mạch bao gồm 3 pha:

-S: tâm thu thất, đồng thời ống TM co bóp để máu qua lỗ bầu dục.

-D: tâm trương thất, van 3 lá mở tạo áp lực âm, hút máu về tim.

-a: nhĩ (P) co bóp cuối tâm trương tạo phổ đảo ngược.

Page 43: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

Sau khi dùng Doppler màu để xác định ống tĩnh mạch, ta dùng Doppler xung để đo phổ ở lát cắt dọc cạnh giữa (P) hoặc ở

lát cắt ngang bụng.

Page 44: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

IVC

SD

A

UV

DV

Page 45: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

Bình thường

A=0 A đảo ngược

Page 46: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

KHẢO SÁT ĐẶC BIỆT LƯU Ý TRONG TAM CÁ NGUYỆT I 1. Lớp mờ vùng gáy (nuchal translucency).2. Xương mũi (nasal bone).3. Van 3 lá (tricuspid valve).4. Ống tĩnh mạch (ductus venosus).

Page 47: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

MMỤỤC TIÊU KHC TIÊU KHẢẢO SO SÁÁT TRONG TAM CT TRONG TAM CÁÁ NGUYNGUYỆỆT II&IIIT II&III

SSốố thai.thai.Ngôi thai.Ngôi thai.GiGiảải phi phẫẫu thai nhi:u thai nhi:

ĐĐầầu vu vàà ccổổ..MMặặt. t. NgNgựựcc--bbụụng. ng. GiGiớới ti tíính.nh.CCộột st sốống.ng.TTứứ chi.chi.

Đo đĐo đạạc kc kíích thưch thướớc thai. c thai. ChChỉỉ ssốố ốối (AFI: amniotic fluid index).i (AFI: amniotic fluid index).BBáánh nhau.nh nhau.Dây rDây rốốn.n.TTửử cung vcung vàà phphầần phn phụụ ccủủa sa sảản phn phụụ..

C.M.Rumack et al. Diagnostic Ultrasound. 3rdEdition. 2005. p1039-1055

Page 48: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

MMỤỤC TIÊU KHC TIÊU KHẢẢO SO SÁÁT TRONG TAM CT TRONG TAM CÁÁ NGUYNGUYỆỆT II&IIIT II&IIISSỐỐ THAITHAI

ViViệệc đc đầầu tiên khi lu tiên khi lààm siêu âm thai lm siêu âm thai làà phphảải kii kiểểm tra sm tra sốố thai.thai.Khi thai quKhi thai quáá nhnhỏỏ ccóó ththểể bbỏỏ ssóót nht nhữững trưng trườờng hng hợợp đa thaip đa thai..Khi thai quKhi thai quáá llớớn, nn, nếếu không kiu không kiểểm tra cm tra cẩẩn thn thậận, rn, rấất dt dễễ bbỏỏssóót, vt, vìì vvùùng khng khảảo so sáát ct củủa đa đầầu dò không bao quu dò không bao quáát ht hếết tot toààn n bbọọc thai.c thai.

Thêm nThêm nữữa, ma, mộột st sốố trư trườờng hng hợợp đa thai cp đa thai cóó bibiếến chn chứứng, mng, mộột thai t thai nhnhỏỏ ddíính snh sáát vt vàào tho thàành tnh tửử cung, ncung, nếếu không chu không chúú ý sý sẽẽ bbỏỏ ssóót.t.

C.M.Rumack et al. Diagnostic Ultrasound. 3rdEdition. 2005. p1039-1055

Page 49: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến
Page 50: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

Chết một trong hai thai ở tam cá nguyệt II với hình ảnh chồng khớp sọ (mũi tên).

Page 51: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

MMỤỤC TIÊU KHC TIÊU KHẢẢO SO SÁÁT TRONG TAM CT TRONG TAM CÁÁ NGUYNGUYỆỆT II&IIIT II&IIINGÔI THAINGÔI THAI

HưHướớng cng cắắt ct củủa đa đầầu dò phu dò phảải đi đúúng theo quy ưng theo quy ướớc quc quốốc tc tếế..QuQuéét đt đầầu dò du dò dọọc vc vàà ngang bngang bụụng thai phng thai phụụ gigiúúp đp địịnh vnh vịị ngôi ngôi thai.thai.ỞỞ tam ctam cáá nguynguyệệt II,t II, ngôi thai còn di đ ngôi thai còn di độộng.ng.Qua tam cQua tam cáá nguynguyệệt III,t III, ngôi thai thư ngôi thai thườờng cng cốố đ địịnh. nh. Tuy nhiên vTuy nhiên vẫẫn cn cóó nhnhữững trưng trườờng hng hợợp cp cáá bibiệệt, thai trt, thai trởở đ đầầu vu vàào o nhnhữững tung tuầần cun cuốối ci củủa thai ka thai kỳỳ..

C.M.Rumack et al. Diagnostic Ultrasound. 3rdEdition. 2005. p1039-1055

Page 52: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

THAI NGÔI ĐẦU (cephalic presentation)

C.M.Rumack et al. Diagnostic Ultrasound. 3rdEdition. 2005. p1039-1055

Page 53: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

THAI NGÔI MÔNG ( breech presentation)

C.M.Rumack et al. Diagnostic Ultrasound. 3rdEdition. 2005. p1039-1055

Page 54: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

THAI NGÔI NGANG ( transverse presentation)

C.M.Rumack et al. Diagnostic Ultrasound. 3rdEdition. 2005. p1039-1055

Page 55: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

THAI NGÔI NGANG ( transverse presentation)

C.M.Rumack et al. Diagnostic Ultrasound. 3rdEdition. 2005. p1039-1055

Page 56: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

MMỤỤC TIÊU KHC TIÊU KHẢẢO SO SÁÁT TRONG TAM CT TRONG TAM CÁÁ NGUYNGUYỆỆT II&III T II&III KHKHẢẢO SO SÁÁT ĐT ĐẦẦUU--CCỔỔ

VVàào tho thờờìì đi điểểm nm nàày, ta cy, ta cóó ththểể khkhảảo so sáát ht hầầu hu hếết ct cáác cc cấấu u trtrúúc não trên siêu âm.c não trên siêu âm.Ba mBa mặặt ct cắắt chut chuẩẩn (n (standard views)standard views) đ đóó llàà::

MMặặt ct cắắt đt đồồi thi thịị (thalamic view).(thalamic view).MMặặt ct cắắt não tht não thấất (ventricular view).t (ventricular view).MMặặt ct cắắt tit tiểểu não (cerebellar view). u não (cerebellar view).

C.M.Rumack et al. Diagnostic Ultrasound. 3rdEdition. 2005. p1237-1366

Page 57: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

C.M.Rumack et al. Diagnostic Ultrasound. 3rdEdition. 2005.

p1039-1055

Page 58: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

MMỤỤC TIÊU KHC TIÊU KHẢẢO SO SÁÁT TRONG TAM CT TRONG TAM CÁÁ NGUYNGUYỆỆT II&III T II&III KHKHẢẢO SO SÁÁT ĐT ĐẦẦU U -- ĐO B ĐO BỀỀ DDÀÀY DA GY DA GÁÁYY

Lưu ý rLưu ý rằằng NT (nuchal translucency ng NT (nuchal translucency –– llớớp mp mờờ vvùùng ng ggááy) chy) chỉỉ khkhảảo so sáát tt từừ tutuầần thn thứứ 1111--14 c14 củủa thai ka thai kỳỳ (cu(cuốối i tam ctam cáá nguynguyệệt I).t I).ỞỞ tam ctam cáá nguynguyệệt II,t II, ngư ngườời ta nhi ta nhậận thn thấấy ry rằằng ng ởở thai nhi thai nhi bbịị Trisomy Trisomy 21 t21 thưhườờng cng cóó ssựự dư th dư thừừa la lớớp da vp da vùùng gng gááy. y. CCáác nghiên cc nghiên cứứu cu cũũng chng chỉỉ ra rra rằằng, khi bng, khi bềề ddàày da gy da gááy y ≥≥6 mm, th6 mm, thìì thai nhi cthai nhi cóó nguy cơ cao b nguy cơ cao bịị Trisomy 21.Trisomy 21.

C.M.Rumack et al. Diagnostic Ultrasound. 3rdEdition. 2005. p1237-1366

Page 59: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

BỀ DÀY DA GÁY (NUCHAL FOLD)

-Thực hiện từ tuần thứ 15-20.

- Bất thường khi ≥ 6mm (do các nếp da thừa ở vùng gáy tạo thành).

- Ý nghĩa: Nguy cơ cao Trisomy 21.

CÁCH KHẢO SÁT

Từ lát cắt chuẩn để đo BPD, ta chếch đầu đò về vùng gáy thai nhi, lấy lát cắt qua tiểu não và bể lớn.

Page 60: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

Các nghiên cứu chỉ ra rằng tăng bề dày da gáy thấy ở 33% thai nhi Trisomy 21, trong khi tỷ lệ này ở thai nhi bình thường là 0,6%.

C.M.Rumack et al. Diagnostic Ultrasound. 3rdEdition. 2005. p1039-1055

Page 61: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

NF=8mm. Trisomy 21

C.M.Rumack et al. Diagnostic Ultrasound. 3rdEdition. 2005. p1039-1055

Page 62: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

Ta phải phân biệt lớp mờ vùng gáy (nuchal translucency - NT) và bề dày da gáy (nuchal fold - NF):- Lớp mờ vùng gáy - NT:

+ Thực hiện lát cắt dọc giữa thai nhi. + Đo vào cuối tam cá nguyệt I (tuần 11-14).

+ ≥ 3mm: nguy cơ cao bất thường nhiễm sắc thể (Trisomy 21, Trisomy 18, Trisomy 13).

- Bề dày da gáy - NF:+ Thực hiện lát cắt ngang qua tiểu não.

+ Đo vào đầu tam cá nguyệt II (tuần 15-20).+ ≥ 6mm: nguy cơ cao Trisomy 21.

NTNT NFNF

Page 63: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

24/06/2008 63

http://www.thefetus.net

http://www.jultrasoundmed.org

http://radiographics.rsnajnls.org

Page 64: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

MMỤỤC TIÊU KHC TIÊU KHẢẢO SO SÁÁT TRONG TAM CT TRONG TAM CÁÁ NGUYNGUYỆỆT II&III T II&III KHKHẢẢO SO SÁÁT MT MẶẶTT

C.M.Rumack et al. Diagnostic Ultrasound. 3rdEdition. 2005. p1039-1055

Page 65: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến
Page 66: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

MMỤỤC TIÊU KHC TIÊU KHẢẢO SO SÁÁT TRONG TAM CT TRONG TAM CÁÁ NGUYNGUYỆỆT II&III T II&III KHKHẢẢO SO SÁÁT XƯƠNG MT XƯƠNG MŨŨII

ỞỞ cucuốối tam ci tam cáá nguynguyệệt I (tut I (tuầần 11n 11--14), b14), bấất st sảản xương n xương mmũũi thai nhi li thai nhi làà ddấấu hiu hiệệu nguy cơ Trisomy u nguy cơ Trisomy 21.21.Qua tam cQua tam cáá nguynguyệệt II,t II, ngư ngườời ta tii ta tiếếp tp tụục đi tc đi tììm sm sựự bbấất t ssảản hon hoặặc thic thiểểu su sảản xương mn xương mũũi.i.Tuy nhiên, cTuy nhiên, cầần phn phảải lưu ý ri lưu ý rằằng xương mng xương mũũi ci củủa thai a thai nhi cnhi cũũng như cng như củủa ngưa ngườời thui thuộộc mc mộột st sốố chchủủng tng tộộc da c da mmààu (cu (cóó mmũũi thi thấấp) p) thưthườờng ngng ngắắn hơn chn hơn chủủng tng tộộc da c da trtrắắng.ng.

C.M.Rumack et al. Diagnostic Ultrasound. 3rdEdition. 2005. p1237-1366

Page 67: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

C.M.Rumack et al. Diagnostic Ultrasound. 3rdEdition. 2005. p1039-1055Anthony O. Odibo, MD et al. Evaluating the Efficiency of Using Second-Trimester Nasal Bone

Hypoplasia as a Single or a Combined Marker for Fetal Aneuploidy. J Ultrasound Med 2006 25:437-441

XƯƠNG MŨI (NASAL BONE)

- Khảo sát trong tam cá nguyệt II.

- Bất thường:

+ Bất sản.

+ Thiểu sản: Chiều dài xương mũi < 2,5mm (hoặc BPD/NB > 10).

- Ý nghĩa: Nguy cơ cao Trisomy 21.

Xương mũi bình thường / thai 18 tuần

Bất sản xương mũi: Trisomy 21

Page 68: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

Thai 20 tuần, xương mũi bình thường

Thai 19 tuần, thiểu sản xương mũi Thai 16 tuần, bất sản xương mũi

Page 69: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

Thai 26 tuần, bình thườngWesley Lee, MD et al. Nasal Bone Evaluation in Fetuses With Down Syndrome During the

Second and Third Trimesters of Pregnancy. J Ultrasound Med 2003 22:55-60

Page 70: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

Thai 20 tuần, trisomy 21Wesley Lee, MD et al. Nasal Bone Evaluation in Fetuses With Down Syndrome During the

Second and Third Trimesters of Pregnancy. J Ultrasound Med 2003 22:55-60

Page 71: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

LƯU Ý

- Bất sản có giá trị hơn thiểu sản xương mũi trong đánh giá nguy cơ bất thường NST.

- Các nghiên cứu chỉ ra rằng: xương mũi của thai nhi bình thường thuộc một số chủng tộc da màu có mũi thấp thường ngắn hơn chủng tộc da trắng. Do vậy, cần cẩn thận khi kết luận thiểu sản xương mũi thai nhi ở các chủng tộc này (trong đó có Việt Nam).

Page 72: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

MMỤỤC TIÊU KHC TIÊU KHẢẢO SO SÁÁT TRONG TAM CT TRONG TAM CÁÁ NGUYNGUYỆỆT II&III T II&III KHKHẢẢO SO SÁÁT NGT NGỰỰCC--BBỤỤNGNG

KhKhởởi đi đầầu bu bằằng ving việệc khc khảảo so sáát situs (kit situs (kiểểu hu hìình tương quan cnh tương quan cáác c ttạạng cng củủa thai nhi). a thai nhi). HHầầu hu hếết thai nhi ct thai nhi cóó kikiểểu hu hìình situs solitus:nh situs solitus:MMỏỏm tim bên (m tim bên (T),T), ĐMC xu ĐMC xuốống bên (T), dng bên (T), dạạ ddàày bên (T).y bên (T).TiTiếếp đp đếến đn đáánh ginh giáá 4 bu4 buồồng tim: bng tim: bìình thưnh thườờng 4 bung 4 buồồng tim cân ng tim cân đđốối.i.DDùùng TM mode đng TM mode đểể đo nh đo nhịịp tim thai. Vp tim thai. Vớới nhi nhữững trưng trườờng hng hợợp p thai ra huythai ra huyếết hot hoặặc thai phc thai phụụ không ckhông cảảm nhm nhậận đưn đượợc cc cửử đ độộng cng củủa a thai, ththai, thìì ccầần phn phảải chi chụụp vp vàà lưu h lưu hìình TM mode binh TM mode biểểu diu diễễn nhn nhịịp p tim thai. tim thai.

C.M.Rumack et al. Diagnostic Ultrasound. 3rdEdition. 2005. p1237-1366

Page 73: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

SITUS VÀ TẦN SUẤT BỆNH TIM BẨM SINH

Mỏm tim bên (T), ĐMC xuống bên (T), dạ dày bên (T).

Mỏm tim bên (P), ĐMC xuống bên (P), dạ dày bên (P).

Mỏm tim bên (T), ĐMC xuống bên (T), dạ dày bên (P).

Mỏm tim bên (P), ĐMC xuống bên (P), dạ dày bên (T).

Page 74: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

NGÔI ĐẦU

Tim bên (T), dạ dày bên (T), ĐMC xuống

bên (T)

Page 75: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

NGÔI MÔNG

Tim bên (P)Dạ dày bên (P)

ĐMC xuống bên (P)

Page 76: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

- Trục tim bình thường 450.

- Phần lớn tim nằm bên (T) của lồng ngực, chỉ có nhĩ (P) nằm bên (P) của lồng ngực.

- Nhĩ (T) là cấu trúc nằm gần cột sống nhất.

- Điểm giao nhau của vách liên nhĩ với bờ sau tim (điểm P) nằm ngay bên phải của điểm giữa lồng ngực.

- Diện tích tim ≤ 1/3 diện tích lồng ngực.

- ĐMC ngực nằm bên (T) cột sống, TMCD nằm bên (P) cột sống.

Page 77: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

Tim thai chậm (bradycardia) khi < 100 lần/phút

Tim thai nhanh (tachycardia) khi > 180 lần/phút

Page 78: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến
Page 79: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

Đối với khám siêu âm thai thường quy, việc khảo sát tim thai được xem là đủ khi: thai phụ không có yếu tố nguy cơ, thai nhi situs solitus (hoặc situs inversus), diện tích tim ≤ 1/3 diện tích lồng ngực, 4 buồng

tim cân đối, nhịp tim đều và tần số tim trong giới hạn bình thường.

Page 80: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến
Page 81: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

CCóó 3 c3 cấấu tru trúúc c ởở vvùùng ngng ngựực bc bụụng cng cầần lưu ý tn lưu ý tììm kim kiếếm, m, vvìì nnếếu cu cóó ssẽẽ tăng nguy cơ b tăng nguy cơ bấất thưt thườờng nhing nhiễễm sm sắắc thc thểể::ĐĐốốm hm hồồi âm di âm dàày trong tim.y trong tim.RuRuộột ht hồồi âm di âm dàày.y.Dãn đDãn đààii--bbểể ththậận.n.

C.M.Rumack et al. Diagnostic Ultrasound. 3rdEdition. 2005. p1237-1366

Page 82: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

MMỤỤC TIÊU KHC TIÊU KHẢẢO SO SÁÁT TRONG TAM CT TRONG TAM CÁÁ NGUYNGUYỆỆT II&III T II&III KHKHẢẢO SO SÁÁT ĐT ĐỐỐM HM HỒỒI ÂM DI ÂM DÀÀY TRONG TIMY TRONG TIM

ĐỐM HỒI ÂM DÀY TRONG TIM

- Do vôi hóa trụ cơ.

- Thấy ở mặt cắt 4 buồng tim.

- Thấy ở 25% thai nhi Trisomy 21, trong khi ở thai nhi bình thường tỷ lệnày là 4%.

Đốm hồi âm dày trong hai buồng thất: Trisomy 21

C.M.Rumack et al. Diagnostic Ultrasound. 3rdEdition. 2005. p1039-1055

Page 83: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

MMỤỤC TIÊU KHC TIÊU KHẢẢO SO SÁÁT TRONG TAM CT TRONG TAM CÁÁ NGUYNGUYỆỆT II&III T II&III KHKHẢẢO SO SÁÁT RUT RUỘỘT HT HỒỒI ÂM DI ÂM DÀÀYY

RUỘT HỒI ÂM DÀY

- Có thể thấy ở Trisomy 21, 18 và 13.

- Thấy ở 13% thai nhi Trisomy 21, trong khi ở thai nhi bình thường tỷ lệnày là 0,6%.

Ruột hồi âm dày : Trisomy 21

C.M.Rumack et al. Diagnostic Ultrasound. 3rdEdition. 2005. p1039-1055

Page 84: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

MMỤỤC TIÊU KHC TIÊU KHẢẢO SO SÁÁT TRONG TAM CT TRONG TAM CÁÁ NGUYNGUYỆỆT II&III T II&III KHKHẢẢO SO SÁÁT BT BỂỂ THTHẬẬNN

C.M.Rumack et al. Diagnostic Ultrasound. 3rdEdition. 2005. p1039-1055

DÃN BỂ THẬN

- Gọi là dãn bể thận khi đường kính trước-sau của bể thận:

+ ≥ 5mm: ở tam cá nguyệt II.

+ ≥ 7mm: ở tam cá nguyệt III.

- Dãn bể thận nhẹ thấy ở 18% thai nhi Trisomy 21, trong khi ở thai nhi bình thường tỷ lệ này là 3%.

- Dãn bể thận vừa và nặng thường thấy ở Trisomy 18 và 13.

Dãn bể thận 7mm hai bên: Trisomy 21

Page 85: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

24/06/2008 85

MMỤỤC TIÊU KHC TIÊU KHẢẢO SO SÁÁT TRONG TAM CT TRONG TAM CÁÁ NGUYNGUYỆỆT II&III T II&III KHKHẢẢO SO SÁÁT GIT GIỚỚI TI TÍÍNHNH

LuLuậật pht phááp cp cấấm BS tim BS tiếết lt lộộ gigiớới ti tíính cho thai phnh cho thai phụụ. T. Tuy nhiên uy nhiên điđiềều đu đóó không ckhông cóó nghnghĩĩa la làà BS không cBS không cầần phn phảải khi khảảo so sáát git giớới i ttíính cho thai nhi.nh cho thai nhi.ViViệệc khc khảảo so sáát git giớới ti tíính đnh đặặc bic biệệt ht hữữu u íích ch ởở nhnhữững trưng trườờng hng hợợp đa p đa thai, cha mthai, cha mẹẹ mmắắc bc bệệnh di truynh di truyềền theo nhin theo nhiễễm sm sắắc thc thểể gigiớới ti tíính.nh.NgoNgoàài ra, ta còn ci ra, ta còn cóó ththểể chchẩẩn đon đoáán đưn đượợc mc mộột st sốố thai nhi bthai nhi bệệnh lý nh lý vvớới gii giớới ti tíính mơ hnh mơ hồồ (ambiguous sex).(ambiguous sex).Trong kTrong kếết qut quảả siêu âm, phsiêu âm, phầần gin giớới ti tíính ta nên trnh ta nên trảả llờời li làà ccóó ththấấyy (trong (trong trưtrườờng hng hợợp gip giớới ti tíính bnh bìình thưnh thườờng), ng), không thkhông thấấyy ( (trong trong trưtrườờng hng hợợp không khp không khảảo so sáát đưt đượợc).c).

Page 86: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

24/06/2008 86

Page 87: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

24/06/2008 87

Page 88: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

24/06/2008 88

Page 89: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

24/06/2008 89

Page 90: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

MMỤỤC TIÊU KHC TIÊU KHẢẢO SO SÁÁT TRONG TAM CT TRONG TAM CÁÁ NGUYNGUYỆỆT II&III T II&III KHKHẢẢO SO SÁÁT CT CỘỘT ST SỐỐNGNG

Page 91: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

C.M.Rumack et al. Diagnostic Ultrasound. 3rdEdition. 2005. p1039-1055

Page 92: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

MMỤỤC TIÊU KHC TIÊU KHẢẢO SO SÁÁT TAM TRONG CT TAM TRONG CÁÁ NGUYNGUYỆỆT II&III T II&III KHKHẢẢO SO SÁÁT TT TỨỨ CHICHI

Page 93: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

Polydactyly: Trisomy 18 Clubfoot

C.M.Rumack et al. Diagnostic Ultrasound. 3rdEdition. 2005. p1039-1055

Page 94: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

MMỤỤC TIÊU KHC TIÊU KHẢẢO SO SÁÁT TRONG TAM CT TRONG TAM CÁÁ NGUYNGUYỆỆT II&III T II&III KHKHẢẢO SO SÁÁT XƯƠNG ĐT XƯƠNG ĐÙÙI NGI NGẮẮNN

XƯƠNG ĐÙI NGẮN

- Xương đùi ngắn có thể thấy ởTrisomy 21và 18.

- 41% thai nhi Trisomy 21 có xương đùi ngắn, trong khi tỷ lệ này ở thai nhi bình thường là 5%.

Gọi là xương đùi ngắn khi ≤ 90% so với trị số bình thường, hoặc < 3rd centile

C.M.Rumack et al. Diagnostic Ultrasound. 3rdEdition. 2005. p1039-1055Anthony O. Odibo, MD et al. Evaluating the Efficiency of Using Second-Trimester Nasal Bone Hypoplasia as

a Single or a Combined Marker for Fetal Aneuploidy. J Ultrasound Med 2006 25:437-441

Page 95: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

MMỤỤC TIÊU KHC TIÊU KHẢẢO SO SÁÁT TAM CT TAM CÁÁ NGUYNGUYỆỆT II&III T II&III ĐO ĐƯĐO ĐƯỜỜNG KNG KÍÍNH LƯNH LƯỠỠNG ĐNG ĐỈỈNHNH--CHU VI VÒNG ĐCHU VI VÒNG ĐẦẦUU

Page 96: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

MMỤỤC TIÊU KHC TIÊU KHẢẢO SO SÁÁT TAM CT TAM CÁÁ NGUYNGUYỆỆT II&III T II&III ĐO ĐƯĐO ĐƯỜỜNG KNG KÍÍNH CHINH CHIỀỀU DU DÀÀI XƯI XƯỜỜNG ĐNG ĐÙÙII

Page 97: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến
Page 98: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

MMỤỤC TIÊU KHC TIÊU KHẢẢO SO SÁÁT TAM CT TAM CÁÁ NGUYNGUYỆỆT II&III T II&III KHKHẢẢO SO SÁÁT NƯT NƯỚỚC C ỐỐII

Cho đCho đếến nay vn nay vẫẫn còn nhin còn nhiềều cu cáách đch đáánh ginh giáá nư nướớc c ốối i khkháác nhau.c nhau. Tuy nhiên đ Tuy nhiên đáánh ginh giáá chchỉỉ ssốố ốối (i (amniotic amniotic fluid index fluid index -- AFI AFI) ) đưđượợc xem lc xem làà đ đááng tin cng tin cậậy nhy nhấất.t.AFI đưAFI đượợc đo thưc đo thườờng quy tng quy từừ tam ctam cáá nguynguyệệt III.t III.ĐĐểể kkếết qut quảả không sai lkhông sai lệệch, ta cch, ta cầần phn phảải tuân thi tuân thủủ nhnhữững ng nguyên tnguyên tắắc khi tic khi tiếến hn hàành đo đnh đo đạạc.c.

Page 99: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

- Khoang ối được đo ở vị trí lớn nhất ở mỗi ¼, và tính bằng đơn vị cm.

+ Khoang ối này phải có bề ngang tối thiểu 1cm.

+ Đo theo chiều dọc đứng.

+ Loại trừ các phần nhỏ của thai nhi và dây rốn.

- AFI là tổng của 4 số đo:

+ AFI < 2: Vô ối.

+ AFI < 4 : Thiểu ối nặng

+ AFI < 8 : Thiểu ối

+ AFI > 24 : Đa ối

+ AFI > 32 : Đa ối nặng

Thumb rule: - Gọi là đa ối khi khoang ối lớn nhất có bề dày > 8cm.

- Ối bình thường khi khoang ối lớn nhất có bề dày 2-8cm.

- Gọi là thiểu ối khi khoang ối lớn nhất có bề dày < 2cm.

Mark Deutchman,MD. Obstetric Ultrasound Principles and Techniques.1995.

Page 100: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

Mark Deutchman,MD. Obstetric Ultrasound Principles and Techniques.1995.

Page 101: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

Mark Deutchman,MD. Obstetric Ultrasound Principles and Techniques.1995.

Page 102: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

Mark Deutchman,MD. Obstetric Ultrasound Principles and Techniques.1995.

Page 103: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

Mark Deutchman,MD. Obstetric Ultrasound Principles and Techniques.1995.

Page 104: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

MMỤỤC TIÊU KHC TIÊU KHẢẢO SO SÁÁT TAM CT TAM CÁÁ NGUYNGUYỆỆT II&III T II&III KHKHẢẢO SO SÁÁT BT BÁÁNH NHAUNH NHAU

ĐĐộộ trư trưởởng thng thàành cnh củủa ba báánh nhau ginh nhau giúúp đp đáánh ginh giáá ssựự trưtrưởởng thng thàành phnh phổổi ci củủa thai nhi.a thai nhi. Đi Điềều nu nàày ry rấất quan t quan trtrọọng cho cng cho cáác nhc nhàà ssảản khoa trong vin khoa trong việệc hc hạạn chn chếế đ đếến n mmứức thc thấấp nhp nhấất nht nhữững trưng trườờng hng hợợp trp trẻẻ sinh non msinh non mắắc c bbệệnh mnh mààng trong.ng trong.KhKhảảo so sáát vt vịị trtríí bbáám cm củủa ba báánh nhau ginh nhau giúúp tiên lưp tiên lượợng ng nhau tinhau tiềền đn đạạo.o.

Page 105: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

ĐỘ TRƯỞNG THÀNH CỦA BÁNH NHAU THEO GRANNUM

Độ 0: Hồi âm đồng dạng, bờ nhẵn Độ 1: Hồi âm thô, bờ gồ ghề

Độ 2: Vôi hóa ở đáy và các múi nhau

Độ 3: Vôi hóa nhiều và những vùng hồi âm trống

Page 106: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

ĐỘ TRƯỞNG THÀNH CỦA BÁNH NHAU THEO GRANNUM

Độ 0: Hồi âm đồng dạng, bờ nhẵn Độ 1: Hồi âm thô, bờ gồ ghề

Độ 2: Vôi hóa ở đáy và các múi nhau Độ 3: Vôi hóa nhiều và những vùng hồi âm trống Y. Robert et al. Echographie en practique

Obstetricale. 2003

Page 107: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

TRƯTRƯỚỚC 28 TUC 28 TUẦẦNN(x(xáác đc địịnh vnh vịị trtríí bbáám cm củủa a mméép trênp trên bbáánh nhau)nh nhau)

Nhau mNhau mặặt trưt trướớc:c:-- NhNhóóm Im I: m: méép trên bp trên báánh nhau bnh nhau báám m ởở ¼¼ sausau--trên.trên.-- NhNhóóm IIm II: m: méép trên bp trên báánh nhau bnh nhau báám m ởở ¼¼ trư trướớcc--trên.trên.-- NhNhóóm IIIm III: m: méép trên bp trên báánh nhau bnh nhau báám m ởở ¼¼ trư trướớcc--dưdướới.i.

Nhau mNhau mặặt sau:t sau:-- NhNhóóm Im I: m: méép trên bp trên báánh nhau bnh nhau báám m ởở ¼¼ trư trướớcc--trên.trên.-- NhNhóóm IIm II: m: méép trên bp trên báánh nhau bnh nhau báám m ởở ¼¼ sausau--trên.trên.-- NhNhóóm IIIm III: m: méép trên bp trên báánh nhau bnh nhau báám m ởở ¼¼ sau sau--dưdướới.i.

Page 108: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

TIÊN LƯỢNG NHAU TIỀN ĐẠO DỰA VÀO BỜ TRÊN CỦA BÁNH NHAU THEO DENHEZ

Bờ trên ở nửa trên thân tử cung: nguy cơ nhau tiền

đạo < 10%.

Bờ trên vượt qua điểm giữa đáy tử cung: không có nguy cơ nhau tiền đạo.

Bờ trên ở nửa dưới thân tử cung: nguy cơ cao nhau

tiền đạo.

Y. Robert et al. Echographie en practique Obstetricale. 2003

Page 109: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

SAU 28 TUSAU 28 TUẦẦNN(x(xáác đc địịnh vnh vịị trtríí bbáám cm củủa a mméép dưp dướớii bbáánh nhau)nh nhau)

-- Nhau bNhau báám thm thấấpp: m: méép dưp dướới nhau ci nhau cáách lch lỗỗ trong CTC < 2cm.trong CTC < 2cm.-- Nhau bNhau báám mm méépp: m: méép dưp dướới nhau bi nhau báám sm sáát lt lỗỗ trong CTC.trong CTC.-- Nhau tiNhau tiềền đn đạạoo: m: méép dưp dướới nhau phi nhau phủủ qua lqua lỗỗ trong CTC.trong CTC.

Lưu ý: nhau bám thấp hoặc nhau bám mép ở giữa tam cá nguyệt III có thể trở thành nhau bám bình thường vào cuối thai kỳ.

PHÂN LOẠI NHAU TIỀN ĐẠO THEO NYBERG-CALLEN

Page 110: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

SA qua ngã thành bụng SA qua ngã âm đạo

Marginal placenta previa

Peter M. Doubilet et al. Atlas of Ultrasound in Obstetrics and Gynecology. 2003

Page 111: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

Placenta previa

Peter M. Doubilet et al. Atlas of Ultrasound in Obstetrics and Gynecology. 2003

Page 112: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

MMỤỤC TIÊU KHC TIÊU KHẢẢO SO SÁÁT TAM CT TAM CÁÁ NGUYNGUYỆỆT II&III T II&III KHKHẢẢO SO SÁÁT DÂY RT DÂY RỐỐNN

Doppler mDoppler mààu cu cóó ththểể gigiúúp ta chp ta chẩẩn đon đoáán đưn đượợc cc cáác bc bấất t thưthườờng ng ởở dây rdây rốốn: dây rn: dây rốốn qun quấấn cn cổổ (m(mộột hot hoặặc nhic nhiềều u vòng), hvòng), hìình nh ảảnh trnh trộộn ln lẫẫn cun cuốống rng rốốn trong thai đôi mn trong thai đôi mộột t mmààng đng đệệm/mm/mộột mt mààng ng ốối (MC/MA twins), cui (MC/MA twins), cuốống rng rốốn n ththắắt nt núút (cord knot), cut (cord knot), cuốống rng rốốn cn cóó ssốố lư lượợng mng mạạch mch mááu u bbấất thưt thườờng (2 hong (2 hoặặc 4) vc 4) vàà vasa previa (cuvasa previa (cuốống rng rốốn tin tiềền n đđạạo).o).

Page 113: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến
Page 114: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến
Page 115: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

Hai cuống rốn trộn lẫn MC/MA twins

Peter M. Doubilet et al. Atlas of Ultrasound in Obstetrics and Gynecology. 2003

Page 116: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến
Page 118: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến
Page 119: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

Central insertion (99%)Eccentric insertion

Velamentous insertion (cuVelamentous insertion (cuốống ng rrốốn cn cắắm mm mààng)ng)

Velamentous insertion: tăng nguy cơ thai chậm phát triển trong TC, thai sinh non, dị tật thai, có thai ra huyết, vasa previa.

Page 120: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

Thai 20 tuần ra huyết Eccentric cord insertion

Page 121: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

Thai 32 tuần, IUGR, ĐM rốn có RI cao, NST đồ bình thường.

Chuyển dạ 35 tuần, thai nặng 1700g, bánh nhau rất nhỏ.

Page 122: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

Vasa previa: cuống rốn cắm màng (velamentous insertion), băng qua lỗ trong cổ TC (cuống rốn tiền đạo). Tỷ lệ thai chết rất cao do xuất huyết xảy ra khi mạch máu bị xé rách lúc chuyển dạ hoặc khi vỡ ối.

Page 123: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến
Page 124: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

Xảo ảnh do chuyển động có thểlầm với vasa previa, do vậy cần phải dùng Doppler xung để xác

định phổ mạch máu của cuống rốn chẩn đoán xác định.

Page 125: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến
Page 126: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

KHẢO SÁT ĐẶC BIỆT LƯU Ý TRONG TAM CÁ NGUYỆT II 1. Van 3 lá (tricuspid valve).2. Ống tĩnh mạch (ductus venosus).3. Xương mũi (nasal bone).4. Bề dày da gáy (nuchal fold, nuchal pad).5. Đốm hồi âm dày trong tim (echogenic foci in the fetal heart).6. Ruột hồi âm dày (echogenic bowel).7. Dãn bể thận (pyelectasis).8. Xương đùi ngắn (short femur).

Page 127: KHẢO SÁT SIÊU ÂM SẢN-PHỤ KHOA - Trần Quang Hiền · Từ đó đến nay, không có bất cứbằng chứng khoa học nào chứng tỏsiêu âm ảnh hưởng đến

TTÀÀI LII LIỆỆU THAM KHU THAM KHẢẢOO

C.M.Rumack et al. Diagnostic Ultrasound. 3rdEdition. 2005. p1039-1055N. Perrot et al. Echographie Endovaginale-Doppler couleur en Gynecologie-Obstetrique. 2004Y. Robert et al. Echographie en practique Obstetricale. 2003William Cusick, MD et al. Fetal Nasal Bone Length in Euploid and Aneuploid Fetuses Between 11 and 20 Weeks’ Gestation. J Ultrasound Med 2004. 23:1327-1333 Katherine W. Fong et al. Detection of Fetal Structural Abnormalities with US during Early Pregnancy. Radiographics. 2004;24:157-174. Jodi M. Barboza, MD et al. Prenatal Diagnosis of Congenital Cardiac Anomalies: A Practical Approach Using Two Basic Views. Radiographics. 2002;22:1125-1138. Wesley Lee, MD et al. Nasal Bone Evaluation in Fetuses With Down Syndrome During the Second and Third Trimesters of Pregnancy. J Ultrasound Med 2003 22:55-60Anthony O. Odibo, MD et al. Evaluating the Efficiency of Using Second-Trimester Nasal Bone Hypoplasia as a Single or a Combined Marker for Fetal Aneuploidy. J Ultrasound Med 2006 25:437-441