SIÊU ÂM MÀNG PHỔI...2013/11/04 · SIÊU ÂM MÀNG PHỔI •Đã được ứng dụng từ lâu trong thăm khám từ thành ngực, màng phổi, trung thất đến nhu

SIÊU ÂM MÀNG PHỔI

BS. VU THANH TRUNG

KHOA CĐHA - BV BACH MAI


• Đã được ứng dụng từ lâu trong thăm khám từ

thành ngực, màng phổi, trung thất đến nhu mô

phổi (tổn thương phổi tiếp giáp với thành

ngực.

• Đặc biệt thế mạnh của siêu âm trong chẩn

đoán tràn dịch màng phổi, hướng dẫn chọc dò,

sinh thiết màng phổi để chẩn đoán

• Không thay thế được XQ và CLVT


1. Nguyên lý

2. Ưu điểm, nhược điểm của siêu âm

3. Thiết bị

4. Chỉ định

5. Kỹ thuật thăm khám

6. Hình ảnh bình thường

7. Hình ảnh bệnh lý

8. Thực hành


1. Nguyên lý


2. Ưu điểm

– Không có liều chiếu xạ

– Thiết bị nhỏ gọn

– Có thể thực hiện tại giường bệnh (BN nặng, BN

cấp cứu), lặp lại nhiều lần

– Thời gian thăm khám nhanh

– Giá thành rẻ


Nhược điểm

• Độ phân giải của ảnh phụ thuộc thiết bị

• Hình ảnh không khách quan, phụ thuộc vào

người thực hiện (đào tạo chuyên khoa)

• Khó khăn trong phân tích một số hình ảnh


3. Thiết bị

Máy siêu âm có 2 đầu dò :

Đầu dò cong : tần số 3,5 – 5MHz

Đầu dò phẳng : tần số 5-10MHz


4. Chỉ định

• Phát hiện và đánh giá tràn dịch màng phổi

• Làm rõ bản chất của tổn thương mờ thành ngực hoặc màng phổi (khối u, dịch)

• Chẩn đoán phân biệt TDMP hay dịch khu trú dưới cơ hoành, đánh giá sự di động của cơ hoành

• Phát hiện và đánh giá dày màng phổi, khối u màng phổi, khối u phổi xâm lấn vào thành ngực

• Hướng dẫn chọc dò, dẫn lưu dịch, sinh thiết màng phổi

• Phát hiện tràn khí màng phổi.


5. Kỹ thuật thăm khám:

• Tư thế ngồi : đặt đầu dò ở các khoang liên

sườn ta có thể thăm khám được bệnh lý thành

ngực, màng phổi, tìm TDMP lượng ít

• Tư thế nằm : thăm khám màng phổi ở góc

sườn hoành bên và sau, nhu mô phổi phần

đáy, lấy gan làm cửa sổ siêu âm đánh giá cơ

hoành, màng phổi.


Vị trí đặt đầu dò để thăm khám


Tư thế ngồi


Tư thế nằm


Tư thế nằm







• Dấu hiệu dội lại : sóng âm khi gặp mặt phân

cách giữa màng phổi và không khí trong nhu

mô sẽ bị phản xạ dội lại liên tiếp tạo ra các

đường song song với màng phổi



• Dấu hiện đuôi sao chổi : sóng âm khi gặp môi

trường không khí và các vách phế nang tạo

nên nhiều mặt phản hồi liên tiếp theo nhiều

hướng




• Dấu hiện trượt màng phổi : lá thành và lá tạng

trượt lên nhau, dấu hiệu này mất đi khi có

bệnh lý : TDMP, TKMP, u màng phổi…




• Dấu hiện bờ biển trên siêu âm kiểu TM


6. Hình ảnh bệnh lý

• Bệnh lý thành ngực

• Bệnh lý màng phổi

• Bệnh lý trung thất

• Bệnh lý nhu mô phổi


Bệnh lý thành ngực


Bệnh lý thành ngực


Bệnh lý màng phổi






Bệnh lý màng phổi : dày màng phổi


Bệnh lý màng phổi : mesothelioma


Bệnh lý màng phổi : tràn khí màng phổi

• Mất dấu hiệu “trượt màng phổi” và mất dấu hiệu “bờ

biển”



Bệnh lý màng phổi : tràn khí màng phổi

Xuất hiện dấu hiệu “mã vạch”, dấu hiệu “điểm màng phổi”



Bệnh lý trung thất


Bệnh lý nhu mô : u phổi gây xẹp thùy giữa


Bệnh lý nhu mô : u phổi gây xẹp phổi


Bệnh lý nhu mô : u phổi xâm lấn màng phổi và thành ngực


Bệnh lý nhu mô : đông đặc nhu mô, khối u, áp xe


Hướng dẫn sinh thiết, chọc dò, dẫn lưu

KẾT LUẬN

• Siêu âm có khả năng chẩn đoán tốt bệnh lý thành

ngực : chấn thương, u, viêm…

• Có giá trị cao trong chẩn đoán tràn dịch màng phổi,

dày màng phổi, u màng phổi, giúp định vị và định

hướng chọc dò, sinh thiết, dẫn lưu dịch

• Có thể chẩn đoán TKMP, ứng dụng trong các đơn vị

ICU, trong các trường hợp TKMP số lượng ít

• Nên nắm vững kỹ thuật và áp dụng rộng rãi cho bệnh

nhân có bệnh lý lồng ngực

TÀI LIỆU THAM KHẢO

• Nguyễn Quý Khoáng, Siêu âm phổi, bài giảng hội

nghị điện quang toàn quốc 2011.

• David R. Park, M.D. Chest Ultrasound, University

of Washington

• Tzu-Hsiu Tsai, MD, Pan-Chyr Yang, MD, PhD,

Ultrasound in the Diagnosis and Management of

Pleural Disease, Curr Opin Pulm Med. 2003;9(4)

CẢM ƠN SỰ CHÚ Ý LẮNG NGHE

CỦA QUÝ VỊ

Documents

SIÊU ÂM MÀNG PHỔI...2013/11/04 · SIÊU ÂM MÀNG PHỔI •Đã được ứng dụng từ lâu trong thăm khám từ thành ngực, màng phổi, trung thất đến nhu