Nhu cu nng lng v khu phn n hp lTH BY, 23 THNG 6 2012 09:19 BIN TP VIN S TRUY CP: 13374 1. Nhu cu nng lng1.1. Nhu cu nng lng- Nhu cu nng lng ca mt c th l nng lng do thc n cung cp tng ng vi nng lng tiu hao mt i tng c cu trc c th v hot ng th lc ph hp vi tnh trng sc khe tt, c kh nng lao ng sn xut v hot ng bnh thng- d nh c th tnh nhu cu nng lng trung bnh nh sau+ Ngi ln:50 kcal/kg trng lng c th/ngy+ Tr em: 100 kcal/kg trng lng c th/ngy1.2. Nhu cu cc cht sinh nng lng- Protein:Chc nng ch yu ca protein trong c th l to hnh, ngoi ra cn b thiu t cho ra nng lng khi c th thiu nng lng. Nhu cu protein ty thuc vo la tui, cht lng protein ca thc phm n vo. Tui cng nh nhu cu protein cng cao. Protein ng vt c gi tr sinh vt hc cao hn protein thc vt.

Thp dinh dng cn i- Lipid:L ngun nng lng cao, l thnh phn cu trc ca nhiu t chc trong c th c bit l cu trc mng. Nhu cu Lipit vo khong 15-30% nng lng khu phn. Nu d cht bo trong thc n c th d tr dng TG (triaxylglycerol). Cng nh vi glucid c th ngi c th thch ng vi s thay i ln lng cht bo trong thc n a vo c th. Tuy nhiu nu vi lng rt thp dn n thiu ht cc acid bo cn thit. Nu d tha cht bo trong thc n s lm tng lipip huyt thanh dn n nguy c bnh tim mch, i tho ng v t t.- Glucid:Vai tr chnh l to nng lng. Nu qu nhu cu v nng lng, glucid c d tr dng glucogen v TG d tr. C th ngi c th thch ng vi s thay i ln lng glucid. Glucid nn l 60 -70% nng lng khu phn. Nu qu tha glucid nht l glucid tinh ch thng tng nguy c su rng, i tho ng Do , cc loi glucid ny khng nn n qu 10% nng lng.- Cht x:Hu ht cc kin cho rng cht x khong 30-40g l an ton v c li. Nu qu nhiu s nh hng n hp thu cc cht dinh dng, nu qu t cng khng c li cho c th.- Cht khong:Cht khong i lng c hm lng > 5g trong c th v nhu cu hng ngy khong 100 mg nh Ca, P, Mg. Cht khong vi lng c hm lng < 5g trong c th v nhu cu hng ngy ch cn 15 mg nh st, iod, fluor, km, selen. C th thng thiu cc cht khong vi lng ny v d c biu hin lm sng nh: thiu mu thiu st, thiu iod gy bu c, thiu fluor gy thiu sn men rng.- Vitamin+Cc vitamin tan trong nc: Vitamin B1(thiamin): nhu cu: 0,4mg/1000 kcal. Vitamin B2 (riboflavin): gi vai tr ch yu trong cc phn ng oxy ha trong cc t bo tt c cc m trong c th; nhu cu: 0,55mg/1000 kcal. B2 c nhiu trong cc thc n nh B1. Vitamin PP (niacin): l yu t phng bnh Pellagra gy vim da; nhu cu: 6,6 ng lng niacin/1000 kcal. Vitamin C: khi thiu s gy bnh Scorbut, gy xut huyt, cc vt thng lu lin; c nhiu trong rau qu, ng u l rau ngt, sau l cc loi rau c vn C: ci bp, ci cc, ci xoang, c chua; nhu cu: 30-60 mg/ngy cho cc i tng; nhu cu ny tng ln trong nhng trng hp bnh l nh bng, suy dinh dng+ Cc vitamin tan trong cht bo: Vitamin A: c nhiu chc nng trong c th, c bit trong qu trnh nhn, thiu vitamin A s gy nn bnh qung g v m mt; nhu cu tr em 350 - 600 mcg vitamin A/ngy; ngi ln 500 - 600 mcg vitamin A/ngy. Vitamin D t nhin l cholecalciferol to iu kin cho vic hp th canxi t trng; nhu cu tr em 400 UI (10mcg)/ngy; ngi ln 100 UI/ngy nu sng thiu nh sng. Vitamin E: l cht chng oxy ha t nhin; rt t khi c biu hin lm sng do thiu ht vitamin E v cng rt thay i t loi ng vt ny n loi khc; nhu cu kh xc nh, c tnh c t nht trong cc vitamin tan trong m, tuy nhin vi liu 800 mg/ngy c th gy kh chu, mt mi. Vitamin K: thiu ht vitamin K c th xut hin khi chc nng gan gim thiu; Vitamin K cn thit cho qu trnh ng cm mu.2.Xy dng khu phn n hp l2.1. Ba n hp l da trn nhu cu dinh dng ca c th:nhm p ng c cc yu cu- Cung cp cho c th cc cht dinh dng theo nhu cu, la tui, kh nng lao ng, mi trng, kh hu.- m bo ba n hng ngy cn i, dinh dng pht trin tt th lc v tr lc, c sc khe lao ng- Thc n phi m bo an ton v sinh, khng c l ngun ly bnh- em li cho ngi n s hng th, ph hp vi khu v v chi ph hp l2.2. Nguyn tc xy dng khu phn n- Cung cp nng lng:ph thuc vo tui, gii, tnh trng sinh l, bnh l v hot ng th lc hng ngy- 4 nhm thc phm:Nhm cht ng bt, nhm cht m, nhm cht bo, nhm vitamin v khong cht- m bo tnh cn i gia cc cht dinh dng:Thng thng, tr ln v ngi trng thnh cc ba n trong ngy chia lm 3 ln vi t l nng lng 30:35:35% hoc 25:40:35%. tr em nh cc ba n c chia ty theo tng la tui.- a dng ha thc n:Da vo 4 nhm thc n cn phi hp a dng nhiu loi thc phm xy dng thc n, nn c 4 -5 mn cho mi ba: cm, mn mn, mn xo, canh, trng ming- m bo v sinh an ton thc phm:Chn thc phm ti sch, an ton. Ngm k, ra sch, gt v trc khi dung. n ngay sau khi va nu xong. Che y, bo qun thc n nu chin. Nu li thc n c trc khi s dng. Khng ln thc n v dng chung dng c khi ch bin thc n sng v chn. Ra tay sch trc khi ch bin. Gi sch s v sinh dng c v ni ch bin. Khng dng thc phm i thiu, mc, qu hn, b nhim bn. S dng ngun nc sch ch bin thc n.3. Mi li khuyn v n ung dinh dng hp l ca Vit Nam trong giai on hin nay1. Cho tr b m ngay sau sinh, hon ton trong su thng u. Cho n b sung hp l, cho b tip tc n 18-24 thng.2. Phi hp nhiu loi thc phm v thng xuyn thay i mn.3. n thc n giu m vi t l cn i gia ngun ng vt v thc vt, nn tng cng n c.4. S dng cht bo mc hp l, ch phi hp gia du thc vt v m ng vt.5. S dng sa v cc sn phm sa ph hp vi mi la tui.6. Khng n mn, s dng mui it trong ch bin thc n.7. n nhiu rau, c, qu hng ngy.8. La chn v s dng thc n, ung m bo v sinh an ton. Dng ngun nc sch ch bin thc n.9. Ung nc chn hng ngy, hn ch ru, bia, ngt.10. Thc hin np sng nng ng, hot ng th lc u n, duy tr cn nng mc hp l, khng ht thuc l.Khoa Dinh Dng

NHU CU DINH DNG & NNG LNG THIT YU CA C THThc n cung cp nng lng cho c th di dng gluxit, lipit, protein , t ru v dng ung c ru. Thc n cn cung cp cc axit min, axit bo, vitamin v cc cht cn thit cho c th pht trin v duy tr: cc hot ng ca t bo v t chc. Ngi ta thy rng s thiu hoc tha cc cht dinh dng trn so vi nhu cu u dn n nh hng bt li ti sc khe v c th dn n bnh tt. Chng ta cn bit rng trong thc n khng ch c cc cht dinh dng m cn c cc cht to mu sc, hng v cng nh c th c cc cht c hi i vi c th. Do c ba n hp l, an ton v ngon cn c kin thc v dinh dng v an ton thc phm, k thut ch bin, nu nng...I. NNG LNG1. Tiu hao nng lng.Trong qu trnh sng ca mnh, c th con ngi lun phi thay c i mi v thc hin cc phn ng sinh ha, tng hp xy dng cc t bo, t chc mi i hi cung cp nng lng. Ngun nng lng l t thc n di dng protein, lipit, gluxit.Cc nh khoa hc xc nh v th hin n v nng lng bng n V KILOCALO ( VIT TT L KCAL ). l nhit lng cn thit a 1 lt nc t 150C. Ngy nay cn mt n v nng lng c dng l Jun, n v ny da v cch tnh c nng, 1 Jun c tnh l lc 1(N) chuyn mt vt c trng lng 1 kg di mt khong cch 1m. 1 Kcal = 4,184 Kilojun.

xc nh nng lng cung cp t thc n ngi ta s dng Bom calori (Hnh 1).Qu trnh phn ng sinh nhit t thc n trong Bom calori c biu din di c ch phn ng sau: Gluxit, protein, lipit+O2 = Nhit nng+H2O+CO2Qu trnh ny cng tng t trong c th ngi, qu trnh kh ging c v gan. Trong c th ngi nng lng to ra t cng mt lng thc n so vi BOM CALORI th thp hn. Do trong c th mt lng thc n khng c tiu ha hp thu ht thi ra theo phn, l do th hai l trong c th mt s cht khng c t chy hon ton v thi ra theo nc tiu nh protein, ur, axit uric...Gi tr sinh nhit ca cc chtCht (g)Nng lng sinh ra

Bom calori C TH

ProteinKcaloKcaloKJ

5.65417

Carbohydrate4.1417

Lipit9.45938

Ru7.1729

Xc nh nng lng tiu hao ca c th c hai phng php trc tip v gin tip:- Phng php trc tip tng t cch xc nh nng lng ca thc phm BOM CALORI. phng php ny nng lng tiu hao tng ng vi nng lng lm nhit nc tng ln, thng nhit lng o c kt hp vi vic o lng O2 s dng v CO2 sinh ra trong qu trnh hot ng ca c th & da vo thng s h hp ph thuc vo cht c t chy

(Hnh 2):NU GLUXIT C T CHYRQ = 1,0 , LIPIT RQ- 0,71, protein c t chy thRQ = 0,81.(RESPIRATORY quotient - RQ)

Thng ch n ni chung l hn hp ca c 3 cht do thng s h hp thng tnh trung bnh:0,8-0,85.- Phng php gin tip xc nh tiu hao nng lng qua lng oxy c th s dng. T tnh nng lng c sinh ra lin quan vi 1 lt O2 s dng l:4,82 Kcal.2. Chuyn ha c s.Chuyn ha c s l nng lng c th tiu hao trong iu kin ngh nghi l nng lng cn thit duy tr cc chc phn sng ca c th nh tun hon, h hp, bi tit, tiu ha, duy tr tnh n nh cc thnh phn ca dch th bn trong v bn ngoi t bo.Ngi ta bit rng hot ng ca gan cn n 27% nng lng ca chuyn ho c s, no 19%, tim%, thn 10%, c 18%, v cc b phn cn li ch 18%. Nhiu yu t nh hng n chuyn ha c s: Tnh trng h thng thn kinh trung ng, cng hot ng cc h thng ni tit v men. Chc phn mt s h thng ni tit lm chuyn ha c s tng (v d gip trng) trong khi hot ng mt s tuyn nt tit khc lm gim chuyn ha c s (v d tuyn yn). Chuyn ha c s ca tr em cao hn ngi ln tui, TUI CNG NH CHUYN HO C S CNG CAO. ngi ng tui v ngi gi chuyn ho c s thp dn cng vi hin tng gim khi nac v tng khi m.ngi trng thnh, nng lng cho chuyn ha c s vo khong 1kcal/kg cn nng/1 gi.ngi ph n c thai chuyn ha tng trong thi k mang thai, v cao nht nhng thng cui, trung bnh PH N MANG THAI chuyn ha c s tng 20%. Khi mt ngi b thiu dinh dng hay b i, chuyn ha c s cng gim, hin tng s mt i khi no c th c p ng nhu cu nng lng. Cu trc c th ca mt ngi c nh hng n chuyn ha c s, so snh ngi c cng trng lng, ngi c khi m nhiu chuyn ha c s thp hn so vi ngi c khi nc nhiu.Nhit c th lin quan vi chuyn ha c s, khi c th b st tng ln 10C th chuyn ha c s tng 7%. .Nhit mi trng cng c nh hng ti chuyn ha c s song khng ln lm, thng khi nhit mi trng tng th chuyn ha c s cng tng ln v ngc li nhit mi trng giam chuyn ha c s cng gim.Sau mt ba n chuyn ha c s tng ln t 5% n 30% , ngi ta gi l tc dng ng lc c hiu , trong m tng ti 40%, cht bo 14%, gluxit 6%.C th tnh chuyn ha c s theo bng sau:Bng 1:Cng thc tnh chuyn ha c s theo cn nng ( w ).Nhm tuiChuyn ho c s (Kcalo/ ngy)

(Nm)NamN

0-360,9w-5461,0w-51

3-1022,7w-49422,5w+499

10-1817,5w+65112,2w+746

18-3015,3w+67914,7w+946

30-6011,6w+8798,7w+892

Trn 6013,5w+54710,5w+596

3. Lao ng th lc.Ngoi phn nng lng tiu hao duy tr cc hot ng ca c th, lao ng th lc cng nng th tiu hao cng nhiu nng lng. Nng lng thm vo ngoi chuyn ha c bn ty theo cng lao ng, thi gian lao ng. T lu ngi ta cng bit nhng khc nhau v nng lng tiu hao c th khc nhau kh ln ngay c khi c cng iu kin sng v cng vic a nhng yu t th trng, tui, mi trng v c bit s kho lo v thnh thc cng vic.Nu n ung khng m bo mc tiu hao nng lng ngi ta s ko di thi gian ngh, hoc gim cng lao ng dn ti nng sut lao ng gim.Da vo tnh cht, cng lao ng th lc ngi ta xp cc loi ngh nghip thnh nhm nh:-Lao ng nh:Nhn vin hnh chnh, cc ngh lao ng tr c, ngh t do, ni tr, gio vin.- Lao ng trung bnh:Cng nhn xy dng , nng dn, ngh c, qun nhn, sinh vin.- Lao ng nng.Mt s ngh nng nghip, cng nhn cng nghip nng, ngh m, vn ng vin th thao, qun nhn thi k luyn tp.-Lao ng c bit:Ngh rng, ngh rn.Cch phn loi ny ch c tnh cch hng dn , trong cng mt loi ngh nghip, tiu hao nng lng thay i nhiu ty theo tnh cht cng vic.4. Tnh nhu cu nng lng c ngy. xc nh nhu cu nng lng c ngy, ngi ta cn bit nhu cu cho chuyn ha c s v thi gian, tnh cht cc hot ng th lc trong ngy. Theo T CHCY t th gii (1985) c th tnh nng lng nhu cu trung bnh c ngy cho chuyn ha c s theo cc h s sau:Bng 2:H s tnh nhu cu nng lng c ngy ca ngi trng thnh theo chuyn ha c s.Lao ng nhNamN

Lao ng nh1,551,56

Lao ng va1,781,61

Lao ng nng2,101,82

V d:nhu cu nng lng ca nhm lao ng nam la tui 18-30, cn nng trung bnh 50 kg , loi lao ng va nh sau:- Tra bng 1 ta tnh c nhu cu cho chuyn ha c s l:( 15,3 x 50 )+679 = 1444 Calo.Tra bng 2 ta tm c h s tng ng cho lao ng va NAM L 1,78 V TNH c nhu cu c ngy nh sau:1444 Calo x 1,78 - 2570 Calo.5. DUY TR CN NNG NN C:tr em, tng cn l mt biu hin ca PHT TRIN BNH THNG V DINH DNG HP L.ngi trng thnh qu 25 tui CN NNG THNG DUY TR mc n nh qu bo hay qu gy u khng c li i vi sc khe. Ngi ta thy rng tui th trung bnh ca ngi bo thp hn v t l mc cc bnh tim mch cao hn ngi bnh thng. C nhiu CNG THC tnh cn nng "nn c" hoc cc ch s tng. ng. Mt ch s quan trng c T CHC Yt th gii (1985) khuyn ngh tham chiu l ch s khi c th (BODY MASS INDEX,BMI), TRC Y CN GI L CH S QUETELET:BMI = Chiu cao (m) / Bnh phng ca cn nng (kg)

Trong :W: Cn nng tnh theo KgH: Chiu cao tnh theo (m)Theo TCHC Y T TH GII, CH S BMI ngi bnh thng nn nm trong khong 18,5-25 C NAM V N. THEO KT QU NGHIN CU CA VIN DINH DNG, CH S BMI ngi Vit nam 26-40 tui : Nam l 19,72+2,81, N 19,75+3,41II. NHU CU CC CHT DINH DNG CA C THA.Nhu cu cc cht dinh dng cung cp nng lng1. Nhu cu Protein.Trong qu trnh sng, thng xuyn din ra qu trnh phn hy v sinh tng hp cc cht, qu trnh thay c i mi v thnh phn t bo. m bo qu trnh phn hy v i mi hng ngy cn b xung cht protein vo mu. PROTEIN c th ngi ta ch c th to thnh t protein ca thc phm, cht protein khng th to thnh t cht lipit v gluxit.Nhu cu protein hng ngy ca c th l bao nhiu ? Cu hi vn ang l ti cho cc tranh lun v nghin cu si ni. Gia th k 19 Voi, Rubner v Atwater qua nhiu nghin cu phn tch thng k tnh hnh n ung ca nhiu nc i n kt lun l trung bnh mi ngi mi ngy cn 118g protein.Chittenden trn c s nghin cu cn bng ni t i n kt lun l hng ngy mi ngi ch cn 55-60g Protein ngha l ch cn mt na nhu cu do Voi xut.Bn cht ca nhu cu protein: Nhu cu protein cho d(ly tr qu trnh thay c i mi, b p lng ni t mt theo da, phn, v trong chu k kinh nguyt. Nhu cu protein pht trin c th ang ln, ph n c thai cn protein xy dng t chc mi, ngi m cho con b mi ngy tit 500ml sa c khong 10,5g protein. Nhu cu protein cho qu trnh hi phc sau mt chn thng (m, bng) hay sau khi m khi, c th cn protein d hi phc.Cnhiu phng php xc nh nhu cu protein tuy nhin cha c phng php no tht chnh xc. Ngi ta thng s dng hai phng php: Bilng ni t xc nh lng ni t n vo v ni t thi ra theo phn, nc tiu, ngi ta tm c nhu cu protein bng cch iu chnh lng n vo cho n khi Bilng ni t cn bng. Phng php th hai l phng php tnh tng phn nhu cu cho lng nit mt i khng trnh khi duy tr nhu cu cho pht trin, chng cc kch thch.Ngi ta xc nh c nhng yu t nh hng n nhu cu protein nh: Cc yu t cng kch, thng phi mt cho cc yu t ny ti 10% nhu cu l cc tc ng ca cc stress, phin mun, mt ng, nhim khun nh...Nhit mi trng cng c nh hng ti nhu cu protein, khi MI TRNG NNG LNG ni t mt theo m hi tng ln. Khi b nhim khun c th tng qu trnh ging ha protein, tn thng cc m b nhim khun, st u dn ti nhu CU PROTEIN TNG LN. ngi lao ng nhu cu protein tng ln khng ch do nhu cu nng lng tng m protein cn cn thit cho vic ti to cc th lin kt photphat sinh nng lng i hi c cht l protein.NM 1985 NHM CHUYN VIN HN HP CA TCHC Y T TH GII (OMS) V Tchc nng nghip thc phm ( FAO) xem xt li cc kt qu nghin cu v cn bng ni t i n kt lun l nhu cu protein ca ngi trng thnh c coi l an ton tnh theo protein ca sa b trong mi ngy i vi 1 kg th trng l 0,75g cho c 2 gii.Trong thc t, ngi ta n khu phn n hn hp nhiu loi thc phm v CC NC pht trin nh nc ta thng n nhiu thc phm ngun gc thc vt, protein c gi tr sinh hc thp hn nhiu so vi trng v sa, hn na cng m bo an ton nn nhu cu thc t ca protein nng ln cao hn. Ngi ta thng tnh nhu cu thc t t nhu cu an ton theo cng thc sau:Theo nghin cu ca Vin Dinh dng, h s s dng protein (NPU) trong cc loi khu phn thng gp nc ta l: 60%, nh vy nhu cu protein thc t s l :Cc nh dinh dng v sinh l gn nh thng nht l nhu cu ti thiu v protein l 1g/kg/ngy, nhit lng protein khu phn trung bnh l 12%.NHU CU PROTEIN CAO HN TR EM, ph n c thai v cho con b.Nhu cu protein ca tr em l:0-12 thng : 1,5 - 2,3 g/kg cn nng/ngy.1-3 tui : 1,5 - 2 g1kg cn nng/ngy.2. Nhu cu lipit:Nhu cu v lipit hin nay vn cn ang tip tc nghin cu lm sng t. Ngi ta thy lng lipit n vo ca khu phn n hng ngy CC NC KHC NHAU TRN TH GII CHNH LCH NHAU RT NHIU. cc nc chu u, Bc M trong khu phn n c ti 150 g lipit mt ngy tc l chim khong 50% tng s nng lng ca khu phn, trong khi nhiu nc CHU , chu Phi lng lipit n vo khng qu 15 - 20g/1 ngi/1 ngy. Theo KT QUca cc cng trnh nghin cu cho thy tt c mi ni nu mun nui dng tt lng lipit nn c l 20% trong s nng lng ca khu phn v khng nn vt qu 25-30% tng s nng lng ca khu phn. Ring i vi nhng ngi hot ng th lc nng, nhu cu nng lng cao trn 4000 Kcal/ngy lng lipit tng ln nhng cng ch trong mt thi gian ngn.Tuy nhin nhu cu cht bo cn ph thuc vo tui, tnh cht lao ng, c im dn tc, kh hu. Ngi ta thy nhu cu lipit c th tnh TNG NG VI LNG PROTEIN N VO.ngi cn tr v trung nin t l c th l 1:1 ngha l lng m v lipit ngang nhau trong khu phn. ngi ln tui t l lipit nn gim bt v t l lipit vi protein l 0,7:1. NGI GI lng lipit ch nn bng 1/2 lng protein.Bng 3:Bng nhu cu lipit tnh theo g/kg cn nng.NamN

Ngi cn tr v trung nin-Lao ng tr c + c kh-Lao ng chn tay1.52.01.21.5

Ngi lung tui- Khng lao ng chn tay- C lao ng chn tay0.71.20.50.7

3. Nhu cu gluxit.Nhu cu gluxit t trc ch yu xc nh ph thuc vo tiu hao nng lng v cho rng gluxit n thun l ngun cung cp nng lng. Ngy nay ngi ta thy gluxit c mt s chc nng m cc cht dinh dng khc khng th thay th c. V d hot ng ca t bo no, t bo thn kinh th gic, m thn kinh c bit da vo glucose l ngun nng lng chnh. Gluxit cn ng vai tr quan trng khi lin kt vi nhng cht khc to nn cu trc ca t bo, m v cc c quan. Khng nhng th, ch n m bo gluxit cn cung cp cho c nhng cht cn thit khc.Mt s nghin cu v nhn chng hc v dinh dng MT S B LC NGI ta ch yu n tht ng vt v cht bo, lng gluxit ch di 20% (ngi Eskimos). Cn phn ln mi ngi u n ch hn hp vi lng gluxit c t 56-70% nng lng. Cho n nay nhu cu v gluxit lun da vo vic tha mn nhu cu v nng lng v lin quan vi cc vitamin nhm B C NHIU TRONG NG cc.B. NHU CU CHT KHONGHin nay ngi ta tm thy trong c th con ngi c khong 60 nguyn t trong bng h thng tun hon Menlep trong vai tr ca nhiu nguyn t cha c xc nh. Nhng mi ngi u thy r vai tr ca cht khong, nu trong khu phn nui ng vt th nghim khng c cht khong th ng vt nhanh chng b cht.Cht khong l thnh phn quan trng ca t chc xng c tc dng duy tr p lc thm thu, c nhiu tc dng trong cc chc phn sinh l v chuyn ha ca c th n thiu cht khong sinh nhiu bnh. Thiu it gy bu c.Thiu fluo gy h rng. Thiu canxi s nh hng n hot ng ca c tim, ti chc phn to huyt v ng mu, gy bnh ci xng tr em v xp xng ngi ln v ngi gi.1. St:Trong s cht khong c th cn, ngi ta ch trc ht ti st (Fe). Cth ngi trng thnh c t 3 -4g st trong 2/3 nm hemoglobin l sc t ca hng cu, phn cn li d tr trong GAN. mt phn nh THN, lch v cc c quan khc. Mc d s lng khng nhiu nhng st l mt trong cc thnh phn dinh dng quan trng nht, c tm quan trng c bn i vi s sng. St l thnh phn ca huyt sc t, myoglobin, cc xitrocrom v nhiu enzim nh catalaza v cc peroxidaza. Nh thnh phn ca cc phc cht y v ca cc men kim loi - hu c, st vn chuyn oxy v gi vai tr quan trng trong h hp t bo.i sng ca hng cu khong 120 ngy nhng lng Fe c gii phng khng b o thi m phn ln c dng li ti to huyt sc t. Nhu cu st thay i tu theo iu kin sinh l. Tr s sinh ra i vi mt LNG ST D TR KH LN gan v lch. Trong nhng thng u, a tr sng da vo lng st d tr v trong sa ca ngi m c rt t cht st. l l do ngy nay ngi ta khuyn khch cc b m cho con n sam sm hn t thng th 5 so vi trc y thng l thng th su.nhu cu st tui trng thnh tng ln nhiu do c th pht trin nhiu t chc mi - mi NGY LNG ST MT I NGI TRNG THNH VO KHONG 1 mg NAM V 0,8 mg N NHNG N LI C LNG st mt thm theo kinh nguyt vo khong 2 mg/ ngy.St Tht c hp thu khong 30%, u tng 20%, c 15%, cc thc n thc vt nh ng cc, rau v u (tr u tng) ch hp thu khong 10%. Vitamin C h tr hp thu st, cn phytats & photphat cn tr s hp thu st. Nhu cu ph ca ngi m khi c thai v tit sa xp xi nhu cu ph do kinh nguyt. Do trong thi k c thai v bt u tit sa khng c kinh nguyt nn nhu cu i vi ngi ph n c thai v cho con b cng ging nh ngi ph n trong thi k kinh nguyt.Ngun st trong thc n: st c nhiu trong cc thc n ngun gc ng vt, cc ht h u nht l u tng. Cc loi rau qu cng l ngun st quan trng trong ba n.Cc ch n hn hp thng cha khong 12-15 mg st trong 1mg c hp thu: chng y d cho ngi nam gii trng thnh nhng thiu i vi thiu nin v ph n. Nhu cu cc i tng ny theo cc chuyn vin CA TCHC Y T TH GII (OMS) l 24 - 28 mg. Trong trng hp ny cng nh nhng ni dng nhiu thc n tinh ch cng nghip, ngi ta khuyn nn tng cng cht st vo khu phn.Bnh thiu mu thiu st l mt bnh dinh dng c tm quan trng ln, tuy t khi gy t vong, nhng n lm hng triu ngi trong tnh trng yu ui, sc khe km. Tr em hc km do thiu mu gy bun ng v km do thiu mu gy bun ng v km tp trung. Ngi ln gim kh nng lao ng v chng mt phi ngh lun v ngh ko di. Thiu mu c bit gy nguy him cho ph n thi gian sinh n.2. Canxi.Trong c th canxi chim v tr c bit. Canxi chim 1/3 khi lng cht khong trong c th v 98% CANXI nm xng v rng. Cho nn canxi rt cn thit i vi tr em c b xng ang pht trin v vi ph n c thai, cho con b.Trc y do nghin cu thy lng canxi hp thu thp kh n t ch giu sa, giu canxi chuyn sang ch n nhiu thc phm ngun gc thc vt v ngho canxi, nn cc nh dinh dng c khuynh hng a nhu cu canxi hng ngy ln cao m bo an ton. Nhng cc cng trnh nghin cu gn y cho thy ch khong sau vi tun n khu phn nhiu thc phm ngun gc thc vt v t canxi th c th thch ng, tiu ha hp thu c phytat canxi c nhiu trong thc phm ngun gc thc vt v do nhu cu CANXI c th t ra mc thp hn.NGI LN: 400-500 mg/ngy, PH N C thai trong 3thng cui v cho con b cn: 1000-1200mg/ngy.c hai min Nam, Bc u c canxi ch t khong 400 mg.L do chnh v trong khu phn n ca ta c t sa, cc loi thy sn hon ton b khng n xng, mt t canxi c trong nc ung.Trong 100g sa b c 120 mg canxi, trong 100g lng thc ( go, ng, bt m ) ch c khong 30 mg canxi. Trong tht cc loi ch c t 10-20 mg canxi nhng trong cc loi rau u u c trn 60 mg, c bit u tng c 165 mg v vng 1200 mg. Nhng loi rau c trn 100 mg canxi trong 100 g rau gm rau mung, mng ti rau rn, rau ay, rau ngt. Cc loi thy sn thng c nhiu canxi, xng c cng l mt canxi tt nu n kho nh.Tm li, trong c cu ba n nn c thm u cc loi nht l u tng, c thm vng lc, rau qu , c v thy sn th ngoi vit c thm protein v lipit, chng ta s khng lo thiu canxi.3. It.It l thnh phn dinh dng cn thit cho c th. l thnh phn cu to ca cc ni t ca tuyn gip trng tyroxin, tridotyroxin gi vai tr chuyn ha quan trng. Khu phn it l mt trong cc yu t c nh hng quyt nh n s tit ni t ca tuyn gip trng. Khi thiu it tuyn gip trng tng hot ng, c gng b tr lng thiu v tuyn gip ph i to nn bu c.Bnh bu c a phng c mc khc nhau thng gp mt s i tng nhn dn c khu phn ngho it. It trong thc n c hp thu RUT NON & theo 2 ng chnh, khong 30% c s dng bi tuyn gip trng to hc mn, phn cn li ra theo nc tiu. Nhu cu ngh ca ngi trng thnh l: 0,14 mg/ngy ph n l 0,10 mg/ngy. Nhu cu ngi m cho con B cao hn bnh thng 1,5 ln. Ngun it tt trong thc n l cc sn phm bin v cc loi rau trng trn t nhiu it. Sa, cc loi thc n c sa v trng l nhng ngun It khi cc con vt n thc n nhiu it. Phn ln ng cc, cc ht h u v c c lng it thp. cc vng bnh bu c, phng php chc chn v thc t nht c lng it y l tng cng it cho mui n.4. MUI N.n bao nhiu mui mi ngy l va, l mt cu hi thng c t ra. Benedict nghin cu trn mt ngi nhn n thy rng trong 10 ngy u, c th ngi thi ra 13,9 g mui, 10 ngy sau 3,1 g v 10 ngy tip theo 2,6 g. Nh vy l trong 30 ngy, ngi ny thi ra khong 20% trong s 100 g mui c trong c th.Bunge lm nhng th nghim trn bn thn mnh v thy rng ngi ta c th sng khng cn n thm mui nhng nu c mui th ngi ta c th n nhiu loi thc n. Ta n nhiu mui hn nhu cu cn thit ca c th. Ngi ta phn tch thy rng , trong thc phm hng ngy dng nu n trong thin nhin c sn t 3-5 g mui, trong qu trnh nu nng mn n ngi ta cho thm 5-10 g v trong ba n ngi ta dng thm khong 3-5 g trong nc chm v mui chm.Cho nn trong 1 ngy trung bnh n thm 6-10 g mui l va. Nhu cu mui ng ln nu ngi ta lao ng th lc nng, nu kh hu thi tit nng hoc lm vic ti ch nng. Trong trng hp ny, m hi s ra nhiu v cng vi m hi, c th thi ra nhiu mui. Lng mui ny cn c b sung. Trc y c ngh b sung bng nc mui. Nhng sau ngi ta nhn thy l ung nc mui ring s c cm gic kh chu, bun nn, gn nh trng thi ng c.Nu b sung mui vo ba n, thc n nu mn hn, thm mui vo nc rau hoc n cho vi cc mui th ngi cm thy khe v d chu hn. C TH GII THCH L TRONG TRNG HP NY ION NATRI MUI C CC ION KA LI RAU, go cn bng, khng cn gy c na.Quen n mn, n nhiu mui qu nhu cu khng tt. Thng k cho thy s ngi c thi quen n mn d b huyt p cao. Lng mui n tha vo c th s gi li nc trong c th lm mt tim v phi vn chuyn mt khi lng mu tng ln v lm mt thn lc s mui tha ra. Nu thn km khng lc c nu tim yu khng chuyn c mu v thn lc mui, C TH S GI NC LI, GY PH T NH MU BN CHN, mt n ph BNG. CHO NN, I VI bnh nhn tim v thn ngi ta ht sc hn ch cho n nhiu mui.5. Cc yu t vi lng cn thit khc.Ngoi st v it, cc yu t khc cn thit cho c th cn c fluo. km, ma gi , ng, rm, se len, coban v mohpen. Km l thnh phn thit yu ca cacboanhydraza v nhiu men khc cn thit cho chuyn ha protein v gluxit. Biu hin ca thiu km l ln khng bnh thng v chc phn sinh dc km pht trin. Nhiu tr em n ung km, li n cng c th do thiu km.Nhu cu km ca ngi trng thnh khong 2,2 mg/ngy. Lng km trong khu phn cn c p ng nhu cu thay i theo c cu ca khu phn v lng km c s dng. Mc s dng ch 10% th cn 22 mg p ng nhu cu, Trong thi k ln , c thai v cho con b nhu cu cn cao hn. Thc n ng vt l ngun km tt: tht b, ln c t 2-6 mg/100g, sa t 0,3-0,5 mg, c v hi sn 1,5g/100g, bt ng cc cng c nhng phn ln b mt trong qu trnh xay xt.- TRONG C TH C KHONG 20-25 G MAGI.l yu t cn thit cho hot ng nhiu loi men tham gia vo cc phn ng oxy ha v phosphoryl ha s lng TM THI V NHU CU ngi trng thnh khong 200-300 mg/ngy. Magi c NHIU TRONG THC N THC VT, tht v gia cm cng kh.Mc d vai tr ca nhiu vi yu t khc c chng minh nhng cn thiu c s khoa hc xc nh nhu cu ca chng.C. NHU Cu VITAMINVitamin l nhng cht hu c cn thit vi c th v tuy nhu cu i hi vi s lng t, nhng chng bt buc phi c trong thc n. Tn gi "vitamin", c t nm 1912 do nh khoa hc Ba lan Funk vi ngha l nhng "amin sng". Tuy nhin ngi ta nhanh chng thy r l cc vitamin v ha hc khng cng h vi nhau v ch mt s l cc amin.T lu vitamin c chia thnh hai nhm: cc vitamin tan trong nc v cc vitamin tan trong cht bo. Cc vitamin tan trong nc khi tha u bi xut theo nc tiu nh vy t c e da xy ra tnh trng nhim c vitamin. Ngc li cc vitamin tan trong cht bo khng th o thi theo con ng m cc lng tha u c d tr trong cc m m, gan. Kh nng tch ly cua gan ln nn c th c d tr cho c th trong thi GIAN DI. TUY VY MT LNG QU CAO VITAMINA V Dc th gy ng c.CC TIU BAN CHUYN VIN V DINH DNG CA TCHC Yt th gii ngh v nhu cu ca mt s vitamin quan trng nh sau:1. VITAMINA ( Retinol ).VITAMIN A C nhiu chc phn quan trng trong c th, trc ht l vai tr vi qu trnh nhn. Andehyt ca retinol l thnh phn thit yu ca sc t vng mc Rodopsin. Khi gp nh sng sc t ny mt mu v qu trnh ny kch thch CC T BO QUE vng mc nhn thy nh sng yu.VITAMIN A CN thit gi gn s ton vn lp t bo biu m bao ph b mt v cc KHOANG TRONG C TH. THIU VITAMIN A GY KH DA THNG THY mng tip hp, khi lan ti gic mc th th lc b nh hng v gy mm gic mc. Thiu vitamin cn gy tng sng ha nang lng, b mt da thng ni gai. Thiu vitaminA LM GIM TC TNG trng, gim sc khng ca c th i vi bnh tt v tng t l t VONG TR em.VITAMIN A CH c trong cc thc n ngun gc ng vt, c th c th to thnh vitamin A T CAROTEN L LOI SC t rt ph bin trong thc n ngun gc thc vt, trong b-caroten l quan trng nht.Trong c th c 2mcgb-caroten cho 1 mcg retinol, s HP TH CAROTEN rut non khng hon ton, trung bnh vo khong 1/3. Nh vy cn eo 6 mcg -caroten trong thc n c 1 mcg retinol. Khi tnh hm lng vitamin A TRONG KHU PHN NN tch phn vitamin A, phn caroten v phi s dng h s chuyn i ni trn tnh ra lng retinol thc s.1. N V QUC T (UI) VITAMIN Atng ng 0,3 mcg retinol kt tinh. Nhu cu vitaminA TR EM L 300 MCG V NGI TRNG THNH L 750 MCG. TR EM KHI RA C NGUN VITAMIN Ad tr trong gan sau l ngun vitaminA TRONG SA M DO cn quan tm n ch n ca ngi m khi c thai v cho eon b.2. Vitamin D3 ( Colecanxiferol ).VAI TR CHNH CA VITAMIN Dl to iu kin thun li cho s hp thu canxi T TRNG. L MT CHT RT HOT ng, mt n v quc t (UI) ch bng 0,025 mcg.HIN NAY NGI TA BIT RNG gan, Colecanxiferol s chuyn thnh hydroxy-25 sau chuyn SANG DIHYDROXI 1-25 thn, l nhng dng hot ng hn vitamin D.DU C THU L NGUN VITAMIN Dtt, ngoi ra c k n gan, trng, b. Thc n thc VT HON TON KHNG C VITAMIN D. NGUN VITAMINDquan trng cho c th l s ni tng hp trong da di tc dng ca tia t ngoi nh sng mt tri.NHU CU NGH L 10 MCG tr em tnh ra n v quc t l 400UI. Ngi trng thnh nu iu kin sng thiu nh sng nn c 100 n v quc t mi ngy.3. Vitamin B1 ( Thiamin ).Trong cc m ng v thc vt, thiamin l yu t cn thit s dng GLUXIT. V TH MI THC N U C THIAMIN NHNG lng thp.. Cc loi ht cn d tr thiamin cho qu trnh ny mm cho nn ng cc v cc ht h u l nhng ngun thiamin tt. Nhng thc n thiu tha min l cc loi qua ch bin v d nh go gi trng, cc loi ng cc, du m tinh ch v ru. Thiamin ca cc loi men s dng ln men khng cn trong bia, ru vang cng nh cc loi ru khc.Nhu cu thiamin cn t l 0,40 mg/ 1000Kcalo. Khi lng thp hn 0,25 mg/1000Kcalo, bnh t ph c th xy ra. Nhu cu thiamin s c tha mn, khi lng thc c bn khng xay xt trng qu, ch n c nhiu ht h u, ngc li thiu thiamin s xut hin khi s dng nhiu lng thc xay xt trng, ngngt v ru.4.Vitamin B2 ( Riboflavin ).Rilbonavin gi vai tr ch yu (cng nhm vi axit nicotinic) trong cc phn NG OXY HA T BO TRONG TT C CC M c th.Ribonavin ph bin trong thc n, c nhiu trong thc n ng vt, sa, cc loi rau, tu, bia. Cc ht ng cc ton phn l ngun B2 tt nhng gim i nhiu qua qu trnh xay xt.THEO T CHCY t Th gii (OMS) nhu cu vitamin B2 l 0,55mg/1000 Kcalo.5.Niaxin.Niaxin l yu t phng bnh Pelagr, mt bnh vim da c hiu do dinh dng c m t t nm 1730 v trc y thng lu hnh CC VNG CH YU N NG, NAM M V A TRUNG HI. TRONG CC M NG VT N di dng nicotinamit, cn trong cc M THC VT DI DNG AXIT NICOTINIC. l vitamin bn vng nht i vi nhit, oxy ha v cc cht kim.Niaxin v amit ca n c vai tr ct yu trong cc c ch oxy ha gii phng nng lng ca cc phn t gluxit, lipit, protein. Trong c th Niaxin c th c to thnh t tryptophan.Mt ng lng Niaxin tng ng 1 mg Niaxin hay 60 mg tryptophan. Nhu CU NGH CAOMS l 6,6 ng lng Niaxin/1000 Kcalo.6. VITAMIN C ( Axit aseorbic )Trong s 160 thy th theo Vasco de Gam tm ng sang phng ng, 100 ngi cht v bnh Scobut l v trong khu phn d tr i bin thi y thiu rau qu ti.TRONG C TH VITAMIN Ctham gia vo cc phn ng oxy ha kh. l yu t CN THIT CHO TNG HP COLAGEN L CHT GIAN BO cc thnh mch, m lin kt, xng, rng. Khi thiu , bnh nhn c biu hin xut huyt, cc vt thng lu thnh so. Ngi ta nhn thy khi c th b bng, gy xng, m x hay NHIM KHUN TH LNG VITAMINCtrong dch th v cc m gii xung nhanh.VITAMINC C NHIU TRONG CC QU CHN. RAU XANH C NHIU VITAMIN Cnhng b hao ht nhiu trong qu trnh nu nng. Khoai ty, khoai lang cng l ngun vitaminC TT. LNG VITAMIN C CN THIT HNG NGY cho ngi trng thnh, tr em v thiu nin l 30 mg/ngy.7. Axit Folic.Ngi ta pht hin thy axit folic cn thit cho s pht trin v sinh trng bnh thng ca c th. Khi thiu gy ra loi thiu mu dinh dng I HNG CU, THNG GP ph n c thai. Axit folic v cc loi folat c nhiu trong cc loi rau c l ( folium - l) nhu cu ngh 200 mcg mi ngy NGI TRNG THNH.8. Vitamin B12 ( Xianocobalamin ).Khc vi nhiu vitamin khc cc loi thc vt cao cp khng tng hp c vitamin B2, cht ny ch c trong thc n ng vt m ngun phong ph l gan. Bnh thiu mu c tnh xut hin khi d dy khng tit ra mt cht cn thit (yu t ni) cho s hp th xianocobalamin (yu t ngoi). Trc khi pht hin ra vitamin Bi2, y l mt bnh him ngho gy cht trong vng 2 N 5NM. TNH TRNG THIU VITAMIN BI2 HAY GP NHNG ngi n thc n thc vt l ch yu hoc nhng ngi n chay, nhu cu ngh l 2mcg/ ngyD.TNH C?N I CA KH U PHN1. C cu ba n v m hnh bnh tt.NHNG TI LIU CA Tchc nng nghip thc phm v t chcY T TH GII (FAO/OMS) v c cu khu phn (tnh theo % nng lng) cc nc trn th gii xp theo mc thu nhp quc dn tnh theo u ngi c trnh by HNH SAU:Qua hnh v ny c th c nhn xt sau y:-V protein:t l chung nng lng do protein cua cc loi khu phn khng khc nhau nhiu (chung quanh 12% nhng nng lng do protein ngun gc ng vt tng dn khi thu nhp quc dn cng cao).- V lipit: mc thu nhp cng cao th t l nng lng do lipit (nht l lipit ngun gc ng vt) cng cao.- V gluxit: mc thu nhp cng cao th nng lng do gluxit ni chung v tinh bt ni ring gim dn nhng nng lng do cc loi ng ngt (saccaroza) tng ln.MHNH BNH TT CNG THAY I THEO C CU BA N, cc nc ngho, mc sng cn thp thng gp cc bnh nhim khun, bnh lao v cc bnh thiu dinh dng. Theo s liu ca t chcY T TH GII, MI NGY TRN TH GII c khong 40.000 tr em cht do thiu dinh dng nng, hng nm c khong 250.000 tr em b m do thiu vitamin A. S ngi b thiu mu dinh dng c tnh n 2000 triu ngi v 400 triu ngi khc b bu c do THIU IT.nhiu nc pht trin, nhit lng bnh qun hng ngy t trn 3000 Kcalo/ ngi ( chu u 3000 Kcal, Bc M 3100 KCAL,C 3200 KCAL) LNG cht bo s dng hng ngy trn 100g/ngi ( Bc M 146 g, Ty u 118 g, C 136 G ) CHIM 40% TNG S NHIT LNG N VO. CC nc ny bnh bo ph , va x ng mch, bnh cao huyt p v tim mch, bnh i ng... l nhng vn sc khe x hi quan trng. Theo thng K PHP 15% S DN B BNH HUYT P CAO, 3% B BNH I NG, c trn 20% ngi trng thnh b bnh bo ph, t l ny N CAO HN NAM, NNG THN CAO HN thnh ph.Nh vy mt ch n qu nhiu nhit lng, nhiu tht, nhiu m tri li cng c hi i vi sc khe. Theo hiu bit hin nay, l lun sinh dng cn i l cn c khoa hc xy dng c cu ba n hp l.2. Nhng yu cu v dinh dng cn i.a) Cn i v nng lng:Yu cu u tin v quan trng nht ca dinh dng cn i l xc nh c mi tng quan hp l gia cc thnh phn dinh dng c hot tnh sinh hc ch yu l protein, lipit, gluxit, vitamin v cc cht khong ty theo tui, gii, tnh cht lao ng v. cch sng. T bui u ca.khoa hc dinh dng, cc tc gi kinh in nh Voi, Saternikov cho rng tng quan hp l gia P:L:G trong khu phn nn l 1:1:5 (ngha l 1g protein nn c..1g lipit v 5g gluxit).Cch trnh by nguyn tc cn i nh trn c tip tc mi cho ti nay v c thi k ngi ta cho rng t l l:1:4 l hp l nht. Nhng nghin cu sau ny cho thy cng thc trn ch thch hp cho nhng ngi lao ng th lc hoc c np sng hot ng. Vi cng thc 1:1:4 nng lng do protein vo khong 14% do lipit 30%, do gluxit 56%. Hin nay ngi ta thng th hin tnh cn i gia protein, lipit, gluxit v c cc thnh phn dinh dng khc trong khu phn khng theo n v trng lng (gam) m theo n v nng lng. Cho n nay nhng kin v tnh cn i gia P:L:G trong khu hon ton nht tr.V PROTEIN, QUA IU TRA KHU PHN nhiu ni trn th gii thy rng nng lng do protein thng dao ng chung quanh 12%"1.NC TA, THEO Vin Dinh dng nng lng do protein nn t t 12-14% tng s nng lng.V cht bo, nng lng do lipit so vi tng s nng lng nn vo khong 20-25% ty theo vng kh hu nng, rt v khng nn vt qu 30%. Khi t l ny vt qu 30% hoc thp hn 10% u c nhng nh hng bt li i vi sc khi nh hng ca kh hu cng cn c ch .Ngi ta khuyn nn tng thm 5 % cho nhng vng c kh hu lnh v gim 5 % CHO NHNG VNG C KH HU NNG. ta nng lng do lipit trc mt cn phn u t 10-12 % tng s nng lng v khi c iu kin tng ln 15-18 % v v dn ta x nng khng quen n nhiu cht boCho nn khng nn vt qu 20% tng s nng lng.b) Cn i v protein:Ngoi tng quan vi tng s nng lng nh ni trn, trong thnh phn protein cn c axit amin cn thit t l cn i thch hp.Do cc protein ngun gc ng vt v thc vt khc nhau v cht lng nn ngi ta hay dng t l % protein ngun gc ng vt trn tng s protein nh gi mt cn i ny. Trc y nhiu ti liu cho rng lng protein ngun gc ng vt nn t 50-60% tng s protein v khng nn thp hn 30 %. Gn y nhiu tc gi cho rng i vi ngi trng thnh mt t l protein ng vt vo khong 25-30 % tng s protein l thch hp cn i vi tr em t l ny nn cao hn.c) Cn i v lipitMt mt, t l nng lng do lipit so vi tng s nng lng, mt khc l yu cu cn i gia cc axit bo trong khu phn, trn thc t biu hin bng tng quan gia lipit ngun gc ng vt v thc vt.Trong cc m ng vt c nhiu axit bo no, trong cc du thc vt c nhiu axit bo cha no. Cc axit bo no gy tng cc lipoprotein c t trng thp (Low Density Lipoprotein LDL) vn chuyn cholesterol t mu ti cc t chc V C TH TCH LY cc hnh ng mch. Cc axit bo cha no gy tng cc lipoprotein c t trng cao (High Density Lipoprotein HDL) a cholesterol t cc m n gan thoi ha.Theo nhiu tc gi, trong ch n nn c 20-30% tng s lipit c ngun gc thc vt. V t l gia cc axit bo, trong khu phn nn c 10% l cc axit bo cha no c nhiu ni kp, 30% axit bo no v 60% axit bo cha no c mt ni kp ( axt oleic ).Khuynh hng thay th hon ton m ng vt bng cc du thc vt l khng hp l bi v cc sn phm oxy ha (cc peroxit) ca cc axit bo cha no l nhng cht c hi i vi c th.d) Cn i v gluxitGluxit l thnh phn cung cp nng lng quan trng nht ca khu phn. GLUXIT C VAI TR TIT KIM PROTEIN, khu phn ngho protein, cung cp gluxit th lng ni t ra theo nc tiu s thp nht.Trong cc ht ng cc v ht h u, ngun gluxit thng i km theo mt lng tng ng cc vitamin nhm B, nht l B1 cn thit cho chuyn ha gluxit. Cc loi ng ngt, go bt xay xt qu trng thng thiu B1. Mt khc trong cc loi rau qu, khoai c c nhiu xenluloza c gi tr nht, Y CHNG THNG I km theo nhng cht pectin l nhng cht ch c trong rau qu. Pectin c ch CC HOT NG GY THI rut v nh vy to iu kin thun li cho hot ng cc vi khun c ch. Cn i gia sacaroza v fructoza cng c ngha trong PHNG BNH X M NG MCH. v th khu phn c nhiu sacaroza phi c mt lng qu thch ng.Chng ta cn nh rng cc yu cu cn i ni trn ch c xt n khi khu phn m bo nng lng.e) Cn i v cc vitamin:Vitamin tham gia vo nhiu chc phn chuyn ho quan trng ca c th, v vy nhu cu vitamin ph thuc vo c cu cc thnh phn dinh dng khc trong khu phn. My im sau y ng ch nht:CC VITAMIN NHMB cn thit cho chuyn ha gluxit, do nhu cu ca chung thng tnh THEO MC NHIT LNG CA KHU PHN. T chc Y t Th gii ( FAO/OMS) c 1000 Kcalo ca khu phn cn c 0,4 mg vitamin B1, 0,55 mg B2, 6,6 ng lng naxin. Tnh trng go xt trng qu lm mt nhiu vitamin B1 l mi e da gy ra nhiu BNH T PH nhiu ni hin nay.Ch n c nhiu cht bc lm tng nhu cu v vitamin E (TOEOFEROL) L CHT chng oxy ha ca cc cht bo t nhin, ngn nga hin tng peroxit ha cc lipit. Cc loi du thc vt du ng, du u tng ) c nhiu tocoferol, ngoi ra cc loi ht ny mm (mm ng, mm la m, gi u) cng l ngun tocoferol tt.- Cung cp y , protein l iu kin cn cho hot ng bnh thng ca nhiu Vitamin. i vi VITAMIN Ahm lng protein trong khu phn va phi to iu kin cho TCH LY VITAMINAtrong gan nhng khi tng lng protein ln ti 30-40% th s dng vitamin A tng ln do to iu kin xut hin sm cc biu hin thiu vitamin A. Ngc li, khu phn ngho protein th cc biu hin thiu vitaminA s ko di. v vy khi dng cc thc n giu protein nh sa gy cho tr em suy dinh dng phi cho thm VITAMIN A CNG NH KHI IU TR BNH THIU VITAMIN A PHI KM THEO DNG PROTEIN THCH NG.g) Cn i v cht khong:Cc hot ng chuyn ha trong c th c tin hnh bnh thng l nh tnh n nh ca mi trng bn trong c th. cn bng toan kim DUY TR TNH N NH .cc loi thc n m trong thnh phn c cc yu t kim ( cc cation) nh Ca, Mg, K...chim u th, ngi ta gi l cc thc n GY KIM, ngc li mt s thc n khc, cc yu t TOAN (cc anion) nh Cl, P, S...chim u th ngi ta gi l cc thc n gy toan. Nhn chung, cc thc n ngun gc thc vt (tr ng cc) l thc n gy kim, cc thc n ngun gc ng vt (tr sa) l cc thc n gy toan. Ch n hp l nn c u th kim. Tng quan gia cc cht khong trong khu phn cng cn c ch . Ngi ta thy trong khu phn c hp thu tt khi t l CA/P ln hn 0,5 v c vitamin D. T s Ca/mg trong khu phn nn l 1/0,6. Cc vi yu t gi vai tr quan trng trong bnh sinh nhiu bnh a phng nh bu c, su rng, nhim c fluo... Ngi ta thy mi quan h (tng h hay tng phn) gia cc yu t trong khu phn c vai tr trong bnh sinh cc bnh trn nhng cn thiu c s ra cc yu cu cn i c th.

Intutive Nutrition VN