xuat nhap khau viet nam

7/28/2019 xuat nhap khau viet nam

1/58

Hv tn: Bi Thanh Tng

L p:PT01-K35

MSSV:31091022431

KHA LUN TT NGHIP

ti: Nh p siu Vit Nam: Thc tr ng Nguyn nhn Gii php

GVHD: Th.S Nguyn Ngc H Trn


2/58

KHA LU N TT NGHIP

i

Mc lc

LI M U ----------------------------------------------------------------------------CH NG I: CSL THUYT --------------------------------------------------- 1

1. KHI NIM VNHP SIU TRONG N N KINH T: ------------------- 11.1. Nh p siu: ------------------------------Error! Bookmark not defined.1.2. Cc khi nim khc lin quan: -------Error! Bookmark not defined.

2. CC YU T NH H NG N NHP SIU: -------------------------- 12.1. Cc yu t nh h ng t i xut nh p khu khu: ------------------------ 12.2. Cc yu t nh h ng t i nh p siu: -------------------------------------- 4

3. tc ng ca nh p siu: ----------------------------------------------------------- 6

3.1. Tch cc: ---------------------------------------------------------------------- 3.2. Tiu cc: ----------------------------------------------------------------------

CH NG II: TH C TR NG NHP SIU T NM 1986 N NAY ------- 91. TH C TR NG NHP SIU 1986-2005: ------------------------------------- 9

1.1. Xut nh p khu giaion t1986n 2005: ---------------------------- 91.2. Thc tr ng nh p siu giaion 1986-2005: --------------------------- 171.3. Nguyn nhn gy ra nh p siu trong giaion 1986-2005: --------- 19

2. TH C TR NG NHP SIU T NM 2006-2012: ---------------------- 192.1. Thc tr ng xut nh p khu tnm 2006-2012: ----------------------- 20

3. NH GI TNH HNH NHP SIU T 2006-NAY: ------------------ 343.1. Cc nguyn nhn gy nh p siu trong giaion t2006n 3/2012353.2. Quanim ca Chnh phvnh p siu hin nay: -------------------- 373.3. Cc bin php c chnh phthc hin: -------------------------- 37

CH NG III: GII PHP GIM NHP SIU TRONG CC NM 2013. 391. BI C NH KINH TTHGII NM 2013: ----------------------------- 392. BI C NH TRONG NC: ------------------------------------------------- 39

3. NH N NH CA CHNH PHTRONG NM 2013: ------------------ 404. CC GII PHP H N CHNHP SIU: -------------------------------- 41


3/58

KHA LU N TT NGHIP

ii

4.1. Cc chnh sch di hn: --------------------------------------------------- 41

4.2. Gii php di hn: --------------------------------------------------------- 43

K T LU N ------------------------------------------------------------------------------


4/58

KHA LU N TT NGHIP

iii

Mc lc biu

Biu 1: Kim ngch xut khu Vit Nam 1986-2005 (VT: Triu USD) ...... 11Biu 3: Kim ngch nh p khu 1986-2005 (VT:triu USD) ........................ 15Biu 5: Kim ngch xut nh p khu v nh p siu trong giaion 1986-2005(triu USD) ................................................................................................Biu 6: 8 mt hng xut khu trn 2 tUSD ca nm 2007 v 2008 (VT:t USD) .................................................................................................................Biu 9: C cu hng xut khu nm 2012 ..................................................... 25Biu 11: C cu mt hng nh p khu khu theo nhm (trung bnh) giaion1999 - 2010. ......................................................................................................Biu 13: Tnh hnh nh p siu t2006n 2012( n v: tUSD) ................ 32


5/58

KHA LU N TT NGHIP

iv

Trang ny saotr ng vy em?


6/58

KHA LU N TT NGHIP

v

L I M U

Xut nh p khu Vit Nam t tr c n nay tr i qua hai giaion chnh, ltnm 1986- 2006 sau khi thc hin ci cchi m i v tnm 2007n nay khi m

chng ta m i gia nh p vo WTO.Trong giaion 1986-2005 c nhiu chin l c ci cch kinh t. i hi VI

ca ng (12-1986)nh du mt b c ngot r t c bn trong snghi p xy dng ch ngh a n c ta, v i vic a ra ng li i m i ton din t n c t i m i t duy n i m i t chc, cn b, cng tc hnh chnh. Vic i m i vo nm 1986nh du b c chuyn i tnn kinh tk hoch ha t p trung sang nn kinh tth tr ng va mt lot thayi khc vx hi, chnh tr v kinh t Vit Nam.i m i t duy sn xut kinh doanh c th xem l khut ph tng thca cgiai on 1986

n nay. Khon 100, khon 10 trong nng nghi p, p dng c chgi th tr ngtrong kinh thoc Vit Nam mun lm bn v i tt ccc quc gia v dn tc trn th gi i trong chnh schi ngoi. Vit Nam tng b c thit l p v m r ng ng k th tr ng xut nh p khu v i tc th ng mi theo ph ng chma ph ng haquan hkinh t i ngoi.

Trong giaion 2007n nay, b c ngot l vo ngy 7-11-2006, ti Gi -ne-v (Thy S ) din ra Lk ngh nh th vvic Vit Nam chnh thc gia nh pTchc th ng mi thgi i (WTO). Skin ny m r ng th tr ng xut khu caVit Nam , chng ta c ththy iu ny qua s liu sau: trong 5 nm 2007-2011, kimngch xut khu nhn chung, din bin theo xu h ng nm sau cao h n nm tr c: nm2006t 39.8 tUSD tng 22,7%; nm 2007t 48,57 tUSD tng 23%; nm 2008t62,7 t USD tng 29,5%; nm 2009t 57 t USD; nm 2010t 71,6 t USD, tng25,5%( g p 3 ln mc tiu ra) v nm 2011t 85 ti USD, tng 21% so v i nm2010. Tuy nhin, bn cnh cc thnh tu t c, vn cn nhng mt hn ch, l:tnh bn vng ca tng tr ng cha cao, nng sut laong cn th p, cht l ng hngha v dch vhn ch, tnh cnh tranh cn th p v quan tr ng nht l hin t ngnh p siu. T lnh p siu so v i kim ngch xut khu hng nm cn cao, nm 2009 l

10,12%, nm 2010 l 8,8%,nm 2011 l 11%.im chung nht cho chai giaion l tnh tr ng nh p siu lun mc cao.

Nh p siu hin nayang l vn bc bi trong nn kinh tn c ta hin nay. Nh psiu cao c thgy ra nhiu hly kinh t, c bit l tnh tr ng nh tr sn xut, ccdoanh nghi p trong n c sn xut hng khng bn c hng, ngoi ra cn lm mtcni cn cn th ng mi, cn cn thanh ton to sc p ln tgi ng tin n c ta.


7/58

KHA LU N TT NGHIP

vi

Nu tnh tr ng ny vn cn ti p din th ng xuyn v dai dng, sgy ra hu quvcng nghim tr ng

C nhiu kin cho r ng nh p siu l v chng ta m i m ca, ang giaionu ca spht trin kinh t, ang tch cc tham gia vo shi nh p ca nn kinh t thgi i, v thnh p siu l khngng ngi, khng c g phi lo. Tuy nhin, v i h n20 nm pht trin, nh p siu ngy cng tr m tr ng, khng c du hiu khquan nocho thy Vit Nam c ththot khi tnh tr ng ny trong mt vi nm na. iu nychng tnh p siu Vit Nam khng bnh th ng, tri quy lut c thdn n mtkhnng thanh ton cng nhkm hm s tng tr ng ca GDP,nh h ng tiu ccn tng tr ng ca kinh t.

Thng quati ny, em hy vng c thgip cho ng i c hiu r h n vtnhhnh nh p siu Vit Nam, cc nguyn nhn dn n nh p siu v cui cng l kin

ngh gii php.Trong qu trnh thc t p ti Vit Nghin Cu Pht Trin Tp. HCh Minh,

vn nh p siuang l vn m cc nghin cu vin v cng quan tm, y emcn c ti p cn v i mt sti liu quan tr ng cng nhcc sliu lin quann vnny, v vy em xin chn ti Nh p siu Vit Nam: Thc Tr ng-Nguyn nhn Gii php.

Bi nghin cu ny t p trung vo tnh hnh xut nh p khu ca n c ta tnm2000n 10 thng nm 2012 t c thbao qut c tnh hnh nh p siu ca n cta, cc yu t no nh h ng n xut nh p khu, phn tchnh gi cc chnh schca chnh ph a ra kim chnh p siu, v t a ra gii phpkim ch nh p siu trong th i gian t i. Bi nghin cu gm 3 ch ng.

Ch ng 1: C s l thuyt vnh p siu

Ch ng 2: Thc tr ng nh p siu Vit Nam t1986n 2012.

Ch ng 3: Gii php gim nh p siu trong nm 2013.

Bi nghin cu sdng ph ng php thng k m t. Cc sliu c thu th p

c tnhiu ngun nh tng cc thng k, bcng th ng v bngoi giao


8/58

KHA LU N TT NGHIP

vii

Trang ny saotr ng vy em?


9/58

KHA LU N TT NGHIP

1

CH NG I: C S L THUYT

1. KHI NIM VNHP SIU TRONG NN KINH T: nh gi cn cn xut nh p khu ca mt quc gia, ng i ta ch cn lm mt

bi ton n gin: ly tng kim ngch xut khu tr i tng kim ngch nh p khu theocng thc:

= X - M

Trong:

+ X l tng kim ngch xut khu hng ha (Du th, than, dt may);

+ M l tng kim ngch nh p khu hng ha (Ho cht, phn bn, xe h i, stthp)

Nu hiu s l mt sd ng, quc gia c coi l xut siu. Nu hiu s lm th quc gia nh p siu, cn nu hiu sbng khng th cn cn ngoi th ng l cn bng.

Nh v y nh p siu l tnh tr ng mt qu c gia c gi tr nh p kh u nhi u h n gi tr xu t kh u.

2. CC YU T NH H NG N NHP SIU:V nh p siu c tnh bng gi tr xut khu tr i gi tr nh p khu nn cc

nhn t nh h ng t i nh p khu v xut khu cng chnh l nhng nhn t nh h ng

t i nh p siu.2.1. Cc yu t nh h ng t i xut nhp khu:

2.1.1. T gi h i oi:Trongiu kin kinh t th tr ng hin nay, khi thc hin thanh ton gia cc

n c v i nhau, cn thit phi sdng ng tin n c ny hay n c khc, ni chung l phi sdng n ngoi tcng nhcc ph ng tin c ththay cho ngoi t.

Tgi hi oi l sso snh mi t ng quan gi tr gia haing tin v i nhau.

Hoc ng i ta c thni tgi hi oi l gi cca mt n v tin tn c ny th hin bng s l ng n v tin tn c khc. Khi gi ca ng tin mt quc gia tngln th gi cca mt hng ha nh p khu tr nn sr h n trong khi gi hng xutkhu tr nn t h n i v i ng i n c ngoi. V thvic tgi tng sgy thit chocc nh xut khu v thun l i cho cc nh nh p khu, dn n vic gim xut khurng. Ng c li, khi tgi tng ln, gi hng xut khu gim xung v gi hng nh pkhu tng ln, xut khu sg p bt l i v xut khu rng tng ln.


10/58

KHA LU N TT NGHIP

2

2.1.2. Lm pht:Lm pht tc l vic tng gi ca cc hng ha trong n c. Khi mt n c c

t llm pht cao, sc muang ni tgim, v i tgi hi oi khngi, hng hadch vtrong n c t h n trn th tr ng n c ngoi trong khi hng ha dch vn cngoi r h n trn th tr ng trong n c. Theo quy lut cung cu, cdn trong n c s chuyn sang dng hng ngoi nhiu h n v gi r h n, nh p khu tng. T ng t vtng gi, cdn n c ngoi sdng t hng nh p khu h n, hot ng xut khu gim.

2.1.3. Chnh sch b o hmu d ch qu c t :Chnh sch bo hmu dch quc tl chnh sch m Chnh Phsdng bo

vnn sn xut trong n c, hn chnh p khu tng c ng xut khu. C r t nhiuchnh sch mu dch nh: thuquan, quota, bn ph gi, tr c p xut khu nhngtiu biu nht l thuquan v quota

Thuquan l mt loi thu nh vo mi n v hng xut khu hay nh p khuca mt quc gia. Nh vy, thuquan bao gm thunh p khu v thuxut khu.Thunh p khu l loi thu nh trn hng ha nh p khu, cn thuxut khu l thu nh trn hng ha xut khu. Trong, thunh p khu l quan tr ng h n v c pdng phbin h n trn thgi i.nhiu n c trn thgi i khng c thuxut khu,nn khi ni thuquan tc l ng nht v i thunh p khu. Tuy nhin, thuxut khuvn c p dng cc n c ang pht trin,c bit nh vo cc sn phm truynthng nhm thu c gi cao h n v tng l i tc cho quc gia. Trong khi, ccn c pht trin, h nh thunh p khu v p dng cc hnh thc khcbo vmtvi ngnh trong n c, cn mun nng l i tc quc gia, tng phc l i dn c th ng ita sdng ngun thu chyu tnhng khon thukhc. Ngy nay, nhiu n c ang pht trin thuquan vn cn chim t tr ng r t cao trong phn thu ngn sch ca Chnh ph. Khng nhng th, thuquan cnng vai tr quan tr ng trong vic bo h ccngnh cng nghi p non tr trong n c, cha sc cnh tranh trn th tr ng thgi i.1

Quota hay cn gi l hn ngch bt u c sdng nhiu t sau chin tranh

thgi i ln th 2. y l hnh thc bo hmu dch quan tr ng. Quotan nh mcnh p khu hay xut khu cao nht ca mt sn phm trong mt th i k nht nh,thng qua hnh thc c p giy php xut nh p khu. Ging thuquan, hnh thc chyuca quota l quota nh p khu. Quota nh p khu l mt trong nhng bin phpu tin c c p n trong cc cuc m phn th ng mi, nht l khi cn thit phi c mt

1 Theo gio trnh Kinh TQuc T i Hc Kinh T Tp.HCh Minh


11/58

KHA LU N TT NGHIP

3

quyt nh m vnm bo tnh hiu qu. Vic vn dng quota nh p khu cng t ngi n gin v ddng h n v nhng quynh kh r rng vl ng hng v th i gian.

Hin nay, v i vic gia nh p WTO hay cc t chc th ng mi khc, cc hnhthc nh thuNK, quota b cm sdng, vi vy, cc n c bt u chuyn sangsdng cc bin php phi thuquan nhcc hng ro k thut, chng bn ph gi

2.1.4. H th ng php lu t- cc y u t chnh tr trong n c v qu c t :Hot ng th ng mi din ra trn th trong n c v quc tr t phc t p. Hot

ng ny, c thlmnh h ng xu n quc giav cng c thlm cho quc gia giuc thm. Nhng bt k mt quc gia no cng phi m bo l i ch cho mnh.Cho nn phi c hthng lut php iu chnh hot ng ny mt cch c hiu qu.

Hot ng nh p khu cng vy, iu b chi phi b i lut php quc gia v quct. Lut php l cng ckhng ththiu c ca quc gia .Hot ng nh p khu nunh tc ng xu n quc gia, thiu c cc quc gia nht qun vhot ngny.Lut php c th nghim cm cc loi hng ho mnh h ng xu n qucgia,khi cc quc gia xut khu sang quc gia mnh.Lut php c th iu chnh chth tham gia hot ng nh p khu, nu nhcc chthkhng tun thlut php ca qucgia.

Bn cnh lut php quc tcn tcng mnh h n lut php quc gia.Lut php quc gia l nhng thng lt p qun chung hay nhng quynhm cc quc giathng nht tr thnh nhng iu c chung,buc cc quc gia phi tun th vmihot ng trong c hot ng thong mi .Hin nay, c nhng iu c c thto cho cc quc xc tin hot ng nh p khu chng hn nh iu c vhi phn.Bn cnh lut php quc tcn nghim cm cc quc gia nh p khu nhng mthng cnh h ng xu t i cng ng nh thuc phn, vkh ht nhn

Tuy nhin, nhn tchnh tr tc ng mnh n hot ng nh p khu .Nu nh mt quc gia tnh hnh chnh tr khngn nh th hotng nh p khu hn chv ccnh xut khu s r i ro.

T trn cho thy lut php quc gia v lut php quc ttc ng mnh m nhot ng nh p khu r t su sc.

2.1.5. Khng ho ng kinh t th gi i:y c thl mt trong cc yu tquan tr ng nht gy ra tnh tr ng nh p siu

n c ta. Trong th i bui thgi i ngy cng tr nn phng h n, cc quc giau c


12/58

KHA LU N TT NGHIP

4

quan hv i nhau. Khi mt hay mt s nn kinh tb khng hong, t nhiu s nhh ng t i cc nn kinh tkhc.

Trong qu kh, n c ta chu hai cuc khng hong ti chnh nghim tr ng l khng hong ti chnh nm 1997 v khng hong kinh tnm 2008.th i imny, nh p siu Vit Nam lun tng cao.

2.2. Cc yu t nh h ng t i nhp siu: Nh p siu l hquca xut khu v nh p khu trong mt giaion nht nh,

v vy, ngoi cc yu ttc ng t i xut nh p khu, nh p siu cn chu nh h ng b icc yu tkhc nhsau:

2.2.1. Chu k kinh t :Tt ccc nn kinh t trn thgi i u hot ng theo mt trnh t, l suy

thoi, phc hi v hng thnh, y gi l chu k kinh t. Chu k kinh tl nhng binng khng mang tnh quy lut. Khng c hai chu k kinh tno hon ton ging nhauv cng cha c cng thc hay ph ng php no dbo chnh xc th i gian,a imca cc chu k kinh t. Chnh v vy chu k kinh t, c bit l lc suy thoi skhincho ckhu vc cng cng ln khu vc tnhn g p nhiu kh khn. Khi c suy thoi,sn l ng gim st, t ltht nghi p tng cao, cc th tr ng thng ha dch vchon th tr ng vn thu h p dn n nhng hu qutiu cc vkinh t, x hi trong c nh p siu.

nhng quc gia ang trong qu trnh hng thnh, s thin vxut khu, cncn th ng mi s tng ln, l do l quc gia ny xut khu nhiu sn phm h n lnh p khu. Ng c li, v i nhng quc gia ang trong qu trnh suy thoi v c kh nng giai on phc hi, sxut hin nh p siu, l do l v trong giaion ny, snl ng ca nn kinh tb gim st, thiu nguyn nhin liu sn xut phi nh p khutn c ngoi.

2.2.2. T gi h i oi: Nh ni trn, t gi hi oi l mt trong nhng nhn tc tm nh h ng

quan tr ng t i xut nh p khu ca mt quc gia. Trong c chtgi thni, mt mttgi ph thuc vo cn cn th ng mi tr c (v cc dng ngoi tkhc nhvnu tn c ngoi, cc khon vay v vin tr n c ngoi, kiu hi, du lch, cc khonu t/chuyn ra n c ngoi, s thay i qu d tr ngoi hi quc gia) nhng mtkhc bn thn tgi li l yu t iu chnh cn cn th ng mi trong t ng lai tr v tr ng thi cn bng trong mi quan h tng thv i cc dng vn khc. Gis mtth i im no, nhu cu nh p khu tng cao khin nhu cu ngoi ttrong n c tng


13/58

KHA LU N TT NGHIP

5

ln t ngng. Nu tgi c thni, gi ngoi tstng mt cch t ng i so v igi bn t. S tng gi ngoi tkhin cho nh p khu tr nn t , ng th i xutkhu li c l i. Nh c chny khin cho nhu cu nh p khu gim, xut khu cl i dn n cung ngoi tstng. K t qul khng nhng nh p siu gim m gi ngoi

tcng gim tr li. Ccn cn th ng mi v tgi tr vtr ng thi cn bng.C thni theo quanim truyn thng, t gi l nguyn nhn chnh ca tnh

tr ng nh p siu. Tuy nhin, gn y, r t nhiu cc bi nghin cu ca cc hc gitrnthgi i chng minh, thc cht, tgi khng c hoc c r t t mi lin hv i thmht th ng mi hay nh p siu trong thc t.

2.2.3. S m t cn i gi a t ng u t v ti t kimThm ht ti khon vng lai (chyu l nh p siu) theo mt snghin cu cng

c xem l chnh lch gia tit kim vu t trong n c, b i v thm ht ti khonvng lai v chnh lch tit kim - u t (S-I) vnguyn tc u c b p bngkhon vay n rng trn th tr ng vn quc t. Smt cni gia tng u tv titkim dn n nh p siu b i cc l do nh:

Thnht, v i m hnh tng tr ng da vou t (investment-led growth) ph bin cc n c ang pht trin th t mc tiu tng tr ng ra, u t lun mc r t cao trong th i gian di trong khi tit kim ni a tng khng p ngnhu cu u t.

Thhai, nh p siu hay tit kim th p h n u tcn do hiu qukinh tca cckhon u t c bit l u t cng th p thhin qua hs ICOR lun mc cao.Hiu quth pnh h ng tr c ti p n mc tit kim vduy tr tng tr ng cao davou t ng nhin quc gia nh p siu phi i vay.

Thba, mt trong nhng nguyn nhn chnh lm cho mc tit kim trong n cth p l thm ht ngn sch cao v ko di nhiu nm. Thm ht ngn sch cao v kodi khng ch lm tr m tr ng thm vn nn nh p siu m cn lm tng lm pht k vng, tcng xu t i n nh kinh tv m ni chung.

Ba nguyn nhn trn dn n s thiu ht gia nhu cu u t v l ng titkim trong n c. L ng thiu ht chyu c b p bng dng vn t bn ngoinhFDI, ODA v vn u t gin ti p. Khi nhng dng vn ny c a vo mtn c th chng c ng k l nh p khu, v thlm gia tng tnh tr ng nh p siu.


14/58

KHA LU N TT NGHIP

6

2.2.4. Tc ng ca vic thay i thu nh p n c xu t kh u v n cnh p kh u:

Trong quan hmu dch gia hai quc gia, nu mt quc gia c s tng ln v tng thu nh p, nhu cu vnh p khu hng ha ca n c stng h n. Cc hng ha

ny s c xut khu b i cc n c khc, t slm tng ln kim ngch xut khu n c xut khu. Ng c li, nu thu nh p ca quc gia b gim st, xut khu sangcc n c ny cng gim, t lm tng nh p siu n c xut khu.

2.2.5. Tc ng ca hi m ha nh sng th n, ng t, l l t:Cc him ha, thin tai l mt phn ca cuc sng, y l tcng ca thin

nhin, con ng i khng thno loi b c tcng ny. Sng thn,ng t hay l lt xy ra, slm nh tr sn xut ca n c , v dnh thm ha kp Nht Bnnm 2011, lm cho cc x nghi p sn xut ca quc gia ny ngng sn xut trong

mt th i gian, t slm gim ht mt hng xut khu. Nhvy, tc ng ca thintai slm cho sn xut trong n c b ngng tr , gim kim ngch xut khu, tng kimngch nh p khu, dn n nh p siu tng.

3. TC NG CA NHP SIU:

3.1. Tch c c:Khi ni vnh p siu, thng th ng ng i ta ch cho r ng y l hin t ng

khng tt cho nn kinh t. Tuy nhin, mt s nh kinh tnhn nh r ng nh p siucng mang li mt sl i ch.

Cc nh kinh tny khng nh nh p siu dch chuyn sn xut ca thgi i nnhng n i c nng sut cao nht, v n cho php quc gia gimc tiu dng nh c trong khi vn gia tng u t trong sut chu k kinh t. Theo quanim ny, cn cnth ng mi b thm ht dn n nh p siu khi nhng doanh nghi p hay chnh phcamt n c u t nhiu vo ngun vn vt cht. Vic u tny sm r ng c s h tng, tng thm cng sut khai thc ngun lc t nhin vng dng cc cng ngh m i. L ng tin cn chou tb thiu ht c b p bng cch vay m n trn th tr ng ti chnh quc t. Nh th, vic vay m n quc tsgip cho mt quc gia cth u t thm m khng gy nh h ng n l ng tiu thhin ti. Khi nhng khonvay m n ny c hon tr trong t ng lai, cn cn th ng mi s c ci thin vtin n mc thng d. Nhvy, nh p siu c thl mt du hiu ca mt nn kinh t thnh v ng ang trn pht trin.

C th, theo kin ca tin s Nguyn Ngc Bo (Ngn hng Nh n c Vit Nam), xt vmt cni tng thca nn kinh t, nh p siu chnh l mt biu hin ca


15/58

KHA LU N TT NGHIP

7

huyng ngun lc bn ngoi vo tng tr ng v pht trin kinh t. Thc tpht trinkinh tquc tcho thy cc n c, nht l cc n c ang pht trin, trong th i k u pht trin u phi huy ng vn u t bn ngoih tr pht trin kinh t trongiu kin ngun vn trong n c hn ch.

Vtrnh pht trin ca hng ha nh p khu, nh p siu c thl mt knh h tr vic to nng lc m i v hin i ha nn kinh t. to ra sn phm c cht l ngcao, c khnng cnh tranh, cc doanh nghi p phi c trang b my mc, thit b ph h p. Tuy nhin, giai on u pht trin, my mc, thit b sn xut trong n cth ng cha png c yu cu sn xut hng ha c cht l ng, c khnng cnhtranh. Nh p khu my mc, thit b l cch thc gip cc doanh nghi p c thnhanhchng to dng nng lc sn xut hin i trongiu kin trnhcng ngh trongn c cha p ng c yu cu. Vic nh p khu cc thit b dt, may hin i v

cng nghvin thng l nhng v dvtc ng tch cc ca nh p khu t i to ra nnglc sn xut m i, c khnng sn xut ra sn phm c cht l ng cao.

V i t ng nh p khu, nh p siu l hnh thc th hin ca qu trnh hnhthnh c s sn xut ca cc dn c vn u t tr c ti p n c ngoi. Thu ht vn ut tr c ti p n c ngoi liu cc n c ang pht trin th ng thc hin v i mongmun c thm ngun vn cho tng tr ng kinh t, ti p thu cng nghhin i, k nngqun l, tc phong cng nghi p v ti p cn th tr ng xut khu. u t tr c ti p n cngoi tng mnh v c nhng ng gp tch cc vo pht trin kinh tn c ta trongnhng nm qua.

Nhvy nh p siu khng phi lc no cng xu, vai tr ca nh p siu trong giaion tng tr ng v pht trin kinh tca cc n c ang pht trin nhVit Nam lkh quan tr ng.

3.2. Tiu c c: Nh p siu mt mc va phi skch thch tng tr ng kinh t, tuy nhin,

nu nh p siu lu di mc cao sgy ra nhng hu quxu.

Thnht, nu trong c cu cc mt hng nh p khu, t lhng tiu dng chim phn nhiu scho thy t t ng thch tiu dng hng ngoi ca ng i dn trongn c. Thay v t p trung nh p khu cc loi my mc trang thit b phuc v cho snxut, vic nh p khu cc mt hng tiu dng tn c ngoi lm gim l ng tiu dnghng ha v dch vni ia, t s lm gim GDP ca quc gia. Tm l snh hngngoi s y cc doanh nghi p trong n c vo thcnh tranh gay gt v kh khn h n,c bit li v i doanh nghi p cc n c ang pht trin.


16/58

KHA LU N TT NGHIP

8

Th hai, nh p siu lu di s lm cn kit ngun ngoi t d tr , khin chochnh phphi pht hnh tri phiu lm cho n cng tng cao. Trong mt th i gian di,nh p siu skhin con sn cng ca mt n c ngy cng tng v suy cho cng ccn c u phi da vo xut khu tr n v li. Vic khng cngoi t chi tr

cho cc khon nh p khu ca mnh s y cc quc gia vo th l thuc v b nhh ng nhiu h n trong cc quan hcvkinh tln chnh tr trn tr ng quc t.

Th ba, nh p siu khin cho n c ta ph thuc vo ngun hng ha ca n cngoi cng nhgi cthgi i, khin cho cc doanh nghi p trong n c lun phi lo s tr c mt c shock no, nhkhng hong kinh t.

Th t, cc chnh sch tin tca chnh ph smt hiu lc, v khi nh p siuqu lu, khin cho ngun d tr ngoi tb cn kit, lm cho chnh phkhng cn sc iu chnh tgi cng nh t llm pht trong n c.

Th nm, nh p siu gy bt n t i cn cn thanh ton tng th, to p lc lncung cu ngoi tv t gi,c bit li v i cc n c c c cht gi c nh.

Th su, nh p siu lm cng tc kim sot, d bo tin t, tn dng g p khkhn h n. Nh p siu lm gim ti sn c n c ngoi rng ca Ngn hng Nh n c do phi sdng d tr ngoi hi can thi p trn th tr ng ngoi t. Vl thuyt, tng ph ng tin thanh ton tng ln do ti sn c n c ngoi rng v/hoc ti sn c trongn c rng ca ton bhthng ngn hng tng ln. Tuy nhin, thc tmt snm likhng hon ton din ra nhvy. V d,i v i n c ta, trong nm 2009, tng ph ngtin thanh ton tng 28%, nhng ti sn c n c ngoi rng ca Ngn hng Nh n cli gim 35%. V i nhng bin ng tri chiu nhvy, vic dbo tng ph ng tinthanh ton t ti sn c n c ngoi rng skh khn h n.

V cui cng nh p siu gy bin ng l n trong chi tiu ngoi tv cni vnca cc ngn hng th ng mi.


17/58

KHA LU N TT NGHIP

9

CH NG II: TH C TR NG NHP SIU T NM 1986N 2012

Ch ng ny s c chia ra lm hai giaion chnh, l nh p siu trong giaion t1986n ht nm 2005 l giaion m Vit Nam va m i ci cch nn kinh t tr i qua 20 nm giaioan pht trin v giaion t2006n ht nm 2012 l giaionm Vit Nam bt u hi nh p su r ng v i thgi i.

1. TH C TR NG NHP SIU 1986-2005:

1.1. Xut nhp khu giaion t 1986n 2005:Tkhi i m i c chth tr ng, nn kinh tca n c ta c s chuyn i

su sc v ton din c bit l trong l nh vc xut nh p khu. Tr c y, ngoith ng Vit Nam do Nh N c c quyn qun l v iu hnh v chyu c thchin vic traoi hng ha theo ngh nh thgia cc Chnh phdo m hot ng

th ng mi tr nn km pht trin.Bng 1: Kim ngch XNK ca Vit Nam th i k 1986n 2005

Nm TngKNXNK

(triuUSD)

M c tng kim ngchXNK

KNXK M c tng gim kimngch XK

KNNK M c tng gim kimngch NK

Gi tr (triuUSD)

Tc tng(%)

Gitr(triuUSD)

Tc tng (%)

Gi tr (triuUSD)

Tc tng(%)

1986 2.944 789 2.155

1987 3.309 365 12,4 854 65 8,23 2.455 300 13,92

1988 3.795 486 14,68 1.038 184 2154 2.757 302 12,3

1989 4.512 717 18,89 1.946 908 87,47 2.566 -191 -6,92

1990 5.156 644 14,27 2.404 458 23,53 2.752 186 7,24

1991 4.425 -731 -14,17 2.087 -317 -13,18 2.338 -414 -15,04

1992 5.121 696 15,73 2.581 494 23,67 2.541 203 8,68

1993 6.909 1.788 34,91 2.985 404 15,65 3.924 1.383 54,42

1994 9.880 2.971 43 4.054 1.069 35,81 5.826 1.902 48,47

1995 13.604 3.724 37,69 5.449 1.395 34,41 8.155 2.329 39,97

1996 18.400 4.796 35,25 7.256 1.807 33,16 11.144 2.989 36,65

1997 20.777 2.377 12,91 9.185 1.929 26,58 11.592 448 4,02

1998 20.860 83 0,399 9.360 175 1,9 11.500 -92 -0,79


18/58

KHA LU N TT NGHIP

10

1999 23.283 2.423 11,61 11.541 2.181 23,3 11.742 242 2,104

2000 30.120 6.837 29,364 14.483 2.942 25,49 15.637 3.895 33,17

2001 31.247 1.127 3,74 15.029 546 3,769 16.218 581 3,7155

2002 36.451 5.204 16,654 16.706 1.677 11,15 19.745 3.527 21,74

2003 45.405 8.954 24,564 20.149 3.443 20,6 25.256 5.511 27,91

2004 58.458 13.053 28,747 26.504 6.355 31,54 31.954 6.698 26,52

2005 69.420 10.962 18,751 32.442 5.938 22,4 36.978 5.024 15,72

(ngun: tng cc thng k)

Da vo bng thng k trn, chng ta c thddng nhn thy r ng, Kim ngchxut nh p khu tng nhanh. V i kim ngch nm 1986 l 2944 triu USD nm 2005tng ln gn 24 ln v i. Schuyn i nn kinh t thcy ngoi th ng Vit Nam

pht trin mnh mcvnh p khu v xut khu. Tuy nhin, tc tng tr ng xutnh p khu khngn nh. Nm 1987, tc tng kim ngch xut nh p khu 12,4%nhng n nm 1991 li b gim xung -14,17% do s s p ca Lin X, cn trongcc nm 1996-1999 tc tng tr ng gim st l do cuc khng hong ti chnh tint trong khu vc, nhng b c sang nm 2000 tc tng tr li. Mc d kim ngchxut nh p khu ca n c ta tng khngu qua cc nm song cng thhin phn nospht trin kinh tca n c ta.

1.1.1. Xu t kh u:

Bng 2: Xut khu v GDP1986-1990 1991-1995 1996-2000 2001-2005

Xut khu bnh qun(triu USD) 1.406 3.431 10.365 25.087

T trng xut khu so v i GDP(%) 20,5 25,2 37,4 54

Xut khu bnh qunu ng i(USD) 19,1 43,6 129,9 290

(ngun: tng cc thng k) Ngh quyt i hi ng c c thha bng nhiu chnh sch kinh tv

m nhm t mc tiu thcy xut khu. Mt trong nhng thnh tu quan tr ng nhtca chnh schi m i l tc tng tr ng xut khu bnh qun hng nm th i k 1986-2005 l 20,5% cao g p gn 2 ln tng tr ng GDP. Nu xut khu bnh qun 1nm giaion tr c i m i l 1,4 tUSD, th giaion 2001-2006 tng ln 22,2


19/58

KHA LU N TT NGHIP

11

tUSD (g p 16 ln). V i mc tiu pht trin xut khu cao lmng lc thcy tngtr ng GDP, t tr ng xut khu chim trong GDP v xut khu bnh qunu ng ingy cng tng thhin qua cc th i k t1986-2006.

Biu 1: Kim ngch xut khu Vit Nam 1986-2005 (VT: Triu USD)


Xut khu ca Vit Nam v t qua ng ng 10 tUSD vo nm 1999, trong khi Hn Quc v i Loan vo nm 1978; Malaysia, Inonexia v Thi Lan l Nm1980. Hin nay, trong khi ASEAN chng tang th5, kim ngch chim 0,5% so v ithgi i.

Nhng thayi trong chnh sch qun l kinh tca Nh n c cng dn tao th ch ng trongiu hnh sn xut kinh doanh ca cc n v kinh t. Vic tham giatr c ti p ca ng i sn xut vo qu trnh tiu thsn phm th tr ng trong n c vngoi n c gn b cht chsn xut v i tiu dng, cht l ng sn phm nng ln rr t, ci thin sc cnh tranh ca hng ha Vit Nam trn th tr ng quc t.

o Cc m t hng xu t kh u:C cu hng xut khu thayi theo h ng tng sn phm chbin su v tinh,

gim t tr ng hng th hay m i s ch. Tuy hng th hay m i s ch cn kh caonhng c thni xu h ng tng t tr ng hng chbin l r nt. Qua cc giaion pht trin 5 nm: t tr ng hng th tng ln vo giaion 1990-1995 mc 74,6%, phn nh vic Vit Nam ti p cn v i th tr ng thgi i v i sc pht trin v cngmnh m, cc sn phm ca chng ta khngsc cnh tranh, ch chyu t p trung

0

5000

10000

15000

20000

25000

30000

35000

1 9 8 6

1 9 8 7

1 9 8 8

1 9 8 9

1 9 9 0

1 9 9 1

1 9 9 2

1 9 9 3

1 9 9 4

1 9 9 5

1 9 9 6

1 9 9 7

1 9 9 8

1 9 9 9

2 0 0 0

2 0 0 1

2 0 0 2

2 0 0 3

2 0 0 4

2 0 0 5

Kim ngach XNK


20/58

KHA LU N TT NGHIP

12

vo cung c p cc nhu cu vnguyn, nhin vt liu dng th ca cc n c trn th gi i.

Tuy nhin b c chuyn mnh r nt vo cc giaion 5 nm sau, t tr ng sov i tng kim ngch xut khu gim xung mc 54,8% 1996-2000 v giaion 2001-2005 l 45,3%.

Bng 3: C cu hng xut khu theo m c chbin.( VT:%)

1986-1990 1991-1995 1996-2000 2001-2005T tr ng hng th hay m i s ch 70,1 74,6 54,8 45,3T tr ng hng chbin hay tinhch 28,9 25,4 45,2 54,7

(ngun: tng cc thng k)Khng nhng ng gp tch cc vo tc tng tr ng kinh t, xut khu cn

to ra nhng thayi quan tr ng i v i sn xut trong n c. Xem xt c cu hngxut khu theo phn ngnh kinh tquc dn, c thnhn thy nhng k t quthhinnh h ng cng nghi p ha, hin i ha nn kinh t: trong tng tr gi xut khu, sn phm nng lm nghi p chim t tr ng cao nht l giaion u 1986-1990 l 35,7%sau gim lin tc vo dng mc 15,3% th i k 2001-2005, cng nghi p khaithc tng t16% 1986-1990n 33,1% giaion 2001-2005, cng nghi p chbin

giai on hin nay chim 40,4% tng gn g p 1.5 ln th i k u 1986-1990.iung ch l tc tng tr ng bnh qun hng nm t1986-2005,ng u l nhmcng nghi p khai thc (29,4%), ti p n l sn phm cng nghi p chbin (22,2%),hng thy sn(19,1%).y l h ng i ngn, c bit trong bi cnh cn c nhngh tr tch cc ca sn xut cng nghi p cho sn xut nng, lm, thy sn, to u racho sn phm, cngn vic lm cho lc l ng laong r t di do ca x hi, tng thunh p cho ng i laong, gp phn gim tltht nghi p.

Nu nh nm 1986 chng ta cha c mt hng xut khu no trn 200 triuUSD thn nay con sny l x p x 15 mt hng. Trong c 4 mt hng v tqua mc 1 tUSD vo nm 2000 vn 2005 c 7 mt hng l du th,in tv linhkin in t, hng may mc, giy dp, thy sn, go, v sn phm g; ring du thv t mc 2 tUSD vo nm 1999,n nm 2005 l 7.4 tUSD. Tr gi xut khu ca7 mt hng ny chim t i 68% tng gi tr xut khu nm 2005.


21/58

KHA LU N TT NGHIP

13

Bng 4: Tc tng (VT:%) v tr gi bnh qun cc mt hng xut khutheo k hoch 5 nm

1986-1990

1991-1995

1996-2000

2001-2005

Tr gi BQnm(triuUSD)

Du th 17,1 27,7 16,1 2.216,4Hng dt, may 31,2 28,6 17,4 20,7 1.391,8Hng thy sn 35 21,1 18,9 13,1 951,7Giy dp cc loi 20,8 83,1 37,8 15,6 870,8Go 93,6 11,7 4,7 16,1 574,7Linh kin in tv Tivi; mytnh 12,6 775,9C Ph 37,2 45,3 -3,5 8 337,1Cao su 17,7 23,1 -2,4 37,1 191,1Ht iu nhn 42,9 13,5 24,6 124,5Than -2 22,2 1,1 48,1 121,7Rau qut i v chbin 6,9 1,4 30,6 2 105Ht tiu 32,4 23 30,2 0,6 62,1Ch cc loi 11,9 0,5 22,4 6,9 43Lc nhn 26,8 11,4 -10,1 -4,3 43,1Thic 18,5 8,5 -3,4 -4,9 12,8Qu 16,4 5 -5 7,4 5,9



22/58

KHA LU N TT NGHIP

14

o Cc th tr ng xu t kh u chy uBiu 2: cc th tr ng xut khu chyu t nm 2001-2005 (VT:%)

Ngun: Tnh ton tsliu tng cc thng k

Th tr ng xut khu c thayi ng k : xut khu sang Chu u giaion1986-1990ng u vt tr ng v i 51,7%, giaion 2001-2005 ch con 20,7%. Thayvo t tr ng ca Chu v Chu M tng kh nhanh. Cc th tr ng xut khuquan tr ng ca Vit Nam theo th t l: M, EU, ASEAN, Nht Bn, Trung Quc vAustralia. Xut khu vo M tng h n 285 ln, vo EU tng 6,3 ln.ng ch yl xut khu sang th tr ng M, c c k t quny l nh Hi p inh th ng miVit Mk k t vo nm 2000 v c hiu lc vo cui nm 2001.

inh h ng xut khu ca Vit Nam la dng ha th tr ng, gia tng xutkhu sang cc n c Chu u, Chu Mv gim xut khu sang cc n c Chu .

1.1.2. Nh p kh u:Cng v i tng tr ng kinh tv xut khu, nh p khu v i ngh a l mt trong

nhng nhn t quan tr ng thcy sn xut, tiu dng cng tng kh cao. Th i k 1986-2000 tc tng bnh qun l 15,5%. T l nh p khu/GDP trong 20 nm l50,9%, trong th i k 2001-2006 t tr ng ln t i 63,4%. Nh p khu ca khu vc cvn u t tr c ti p n c ngoi 1994-2006 tng bnh qun 32,8% chin t tr ng27,7%, khu vc trong n c tng 13,4% chin t tr ng 72,3% tng gi tr nh p khu

50.90%

20.70%

18.91%

1.42%8.07%

Chu

Chu u

Chu M

Chu Phi

Chu i Dng


23/58

KHA LU N TT NGHIP

15

Biu 3: Kim ngch nhp khu 1986-2005 (VT:triu USD)

Ngun: Tng cc thng k.

o Nh ng mt tch c c ca ho t ng nh p kh u th i k 1986-2005 th hintrn mt s nt:

H ng vo mc tiu chyu l phc vchin l c pht trin xut khu v png yu cu thit yu ca sn xut, tiu dng trong n c

C cu hng nh p khu thayi theo h ng tng nh p khu t liu sn xut,gim nh p khu hng tiu dng

Th tr ng nh p khu m r ng, cht l ng hng nh p khu c nng cao, gp phn i m i trang thit b k thut v quy trnh sn xut tin tin, nng cao sc cnhtranh ca hng Vit Nam.

Chnh sch v ph ng thc qun l kinh tm i lm thayi cch suy ngh v iu hnh hot ng nh p khu. Tr c y, nh p khu ca cc n v chuyn doanhngoi th ng thc cht l a hng vv phn phi cho ng i sdng theo k hochnh n c m khng da trn yu cu sdng v tm hiu th tr ng. Th i k m ca,cng tciu hnh nh p khu ca nh n c da trn nhu cu thc tca sn xut vtiu dng trong n c.

T quan im , c cu hng nh p khu c kim sot theo h ng u tin phc vsn xut xut khu vpng nhu cu tiu dng trong n c.

0

5000

10000

15000

20000

2500030000

35000

40000

1 9 8 6

1 9 8 7

1 9 8 8

1 9 8 9

1 9 9 0

1 9 9 1

1 9 9 2

1 9 9 3

1 9 9 4

1 9 9 5

1 9 9 6

1 9 9 7

1 9 9 8

1 9 9 9

2 0 0 0

2 0 0 1

2 0 0 2

2 0 0 3

2 0 0 4

2 0 0 5


24/58

KHA LU N TT NGHIP

16

Bng 5: C cu hng nhp khu theo k hoch nh n c (VT:%)

1986-1990

1990-1995

1996-2000

2001-2005

I. T liu sn xut 87,3 85 91,1 96,6-My mc thit b 33,3 25,4 29,8 28,5-Nguyn nhin vt

liu 54,1 59,6 61,3 64,9II. Vt phm tiu

dng 12,7 15 8,9 6,4(ngun: tng cc thng k)

C th thy s thay i c cu hng nh p khu, c bit trong th i k 1996-

2005 theo h ng tng t tr ng t liu sn xut v kim sot cht chnh p khu hngtiu dng mc 12,7% trong giaion 1986-1990 xung mc 8,9% giaion 1996-2000 v trong giaion 6,4% giaion 2001-2005. Trong nh p khu t liu sn xut,my mc thit b chim trn 30% v nguyn nhin vt liu l trn 70%. Nhm i m itrang thit b lc hu, nh nuc ch t ng hn chnh p khu thit b c, m r ng th tr ng sang cc n c c trnhk thut tin tin.

o Cc m t hng nh p kh u:Biu 4: Tr gi bnh qun 5 nm t 1986-2005 (VT: triu USD)

Ngun: tng cc thng k.

0 200 400 600 800 1000 1200 1400 1600

xng duNguyn ph liu may

St thpVi

Phn bnCht do

Xe my t cc loi

Tn dcT, x, si dt cc loai

Thuc tr suBng x


25/58

KHA LU N TT NGHIP

17

So v i th i k 1986-1995, mc nh p khu cc nguyn liu, hng ha chyuth i k 1996-2005 ( khong 45-50% tr gi nh p khu) phn no thhin spht trinnhanh chng ca sn xut v tiu dng x hi. V i nhng hng ha thit yu phc v nhu cu ca sn xut nng nghi p, cng nghi p nh xng du, st thp, phn bn,

thuc tr su, nguyn liu cho ngnh dt, may, nhn chng cng tciu hnhpngnhu cu trong n c. Trong scc mt hng trn, tc tng cao nht thuc v t, stthp, vi, cht do, xng du..

o Cc th tr ng nh p kh u:Trong th i gian ny, hng ha n c ta c nh p khu tkhong trn 200 n c.

So v i th tr ng nh p khu tr c khi m ca, t tr ng nh p khu t chu tngnhanh chng, trong Nht Bn v Hn Quc, cc n c ASEAN lun chim v trquan tr ng. Ngoi ngh a m r ng giao lu bun bn, c cu th tr ng phn no cng

thhin s tnh ton hiu qunh p khu ph h p v i c im tiu dng v khnngu t, nng lc vn ti cn hn chca sn xut v tiu dng n c ta.

Bng 6: Nhp khu v i cc chu lc:

1986-1990 1990-1995 1996-2000 2001-2005Tng s(triu USD) 12.685 22.784 61.613,5 130.151,3Chu (triu USD) 1.981,6 16.052,5 48.912,9 103.426,8T tr ng (%) 15,6 70.5 79,4 79,5

Chu u (triu USD) 9.235,6 3.916 8.288,3 17.356,7T tr ng(%) 72,8 17,2 13,5 13,3Chu M(triu USD) 47,3 307,7 1.893,4 5.877,5T tr ng(%) 0,4 1,4 3,1 4,5Chu Phi(triu USD) 5,3 18,3 138,8 684,8T tr ng(%) 0 0,1 0,2 0,5i D ng(triuUSD) 45,2 236,9 1.301,2 2.362,5T tr ng(%) 0,4 1 2,1 1,8


1.2. Th c trng nhp siu giaion 1986-2005:T l nh p siu trung bnh trong 20 nm qua l 21,6%, nhng ang theo xu

h ng tch cc qua tng giaion. T lnh p siu th i k 2001-2005 mc 17,4%,


26/58

KHA LU N TT NGHIP

18

th p h n nhiu so v i th i k 1986-1989 (80,4%). Trong cc giaion khc nhau, ccc yu tkhc nhaunh h ng n t lnh p siu, thc tnhng nm 1994n 1997l nhng nm c mc nh p siu cao phn nhiu , khi m qui m xut khu ca tacn nhb v s gia tng nhanh chng nh p khu ca cc d n u t tr c ti p ca

n c ngoi bt u giaion trin khai. S liu vcc dn u tn c ngoi cc p giy php t1988n nay cho thy vn ng k ca 4 nm 1994-1997 chim 61%tng svn ng k , trung bnh mt nm l 5.861 triu USD, g p 3,6 ln tr gi bnhqun ca nhng nm cn li.

Bng 7: M c nhp siu v t lnhp siu giaion 5 nm

1986-1990

1990-1995

1996-2000

2001-2005

Mc nh p siu (triuUSD) 5.653,3 5.627,8 9.789,5 19.321T tr ng so v i XK(%) 80,4 32,8 18,9 17,4


T lnh p siu qua cc giaion t 1986-2005 so v i xut khu c xu h nggim t i mc trn 17% phn nh ng mc pht trin kinh t ca n c ta angtrong giaion u tc s htng, i m i thit b, tng nng lc sn xut. Mc dnh p siu tng chyu do nh p khu thit bmy mc, nguyn nhin vt liu tng cao,mt phn do gi nh p tng, tuy nhin vn c mt svn ng lu :

Mt l: mc nh p siu nh thl r t cao, v t xa so v i nm tr c v cao g ph n hai ln so v i k hoch, c nhng l nh vc khng thcoi l h p l hay cn thit, b i c nhiu loi m trong n c c thsn xut c.

Hai l: do hiu quv sc cnh tranh ca sn xut trong n c, nn nhiu mthng thua ngay trong ni a.

Ba l trong khi xut siu v i M, EUnhng li nh p siu l n i v i cc n ctrong khu vc, nht l Trung Quc, Hn Quc, Thi Lan

Trong giaion 2001-2005, mc d kim ngch xut khu tng mnh, nhnghng ha thuc loi hnh gia cng vn cn l n, hm l ng nguyn liu phi nh p khuscao. ng th i t mc tiu n 2020a n c ta tr thnh n c c nn cngnghi p tin tin trong khu vc th nhu cu nh p khu my mc thit b hin i vntng, mt khc nhu cu chou t xy dng c bn ca cc d n u tm i sti p


27/58

KHA LU N TT NGHIP

19

tc pht trin, v vy vic kim chv h th p t lnh p siu tuy l nhng mc tiu phn u nhng trong trong nhng nm sau cn cha ph h p v kh thc hin.

1.3. Nguyn nhn gy ra nhp siu trong giaion 1986-2005:Thnht, do ta nh p khu nhng thnh phm c sn xut n c ngoi, c

gi tr cao nh: xng du, xe my, my mc, thit b in t. Cn xut khu, a phnl xut khu cc nguyn liu th s nhdu th, than c gi tr th p.

Thhai, n c ta va m i ginh c c l p, nn kinh tcn non tr , cc doanhnghi p chyu l doanh nghi p nh n c. Sn phm lm ra c sc cnh tranh khngcao, do nng sut th p dn t i chi ph cao, sn phm lm ra gi cao h n so v i hngnh p khu.

Thba, do nn kinh tm i m ca, hi nh p quc t, Chnh phcn thiu kinhnghim, cc chnh sch qun l xut nh p khu cn lng lo.

Th t, l do s s p ca Lin X nm 1991 v khng hong ti chnh nm1997, lm th tr ng xut khu ca n c ta thu h p, trong khi nh p khu vn tng.

Biu 5: Kim ngch xut nhp khu v nhp siu trong giaion 1986-2005(triu USD)

Ngun: Tnh ton tsliu ca tng cc thng k.

2. TH C TR NG NHP SIU T NM 2006-2012: Nm 2006, Vit Namang trong qu trnh cui cng ca vic gia nh p WTO, v

vy, trong phn ny, chng ta scng xt xem nh p siu ca Vit Nam nh thno saokhi gia nh p WTO.

-10000

-5000

0

5000

10000

15000

20000

2500030000

35000

40000

1986 1988 1990 1992 1994 1996 1998 2000 2002 2004

Xut khu

Nhp khu

Nhp siu


28/58

KHA LU N TT NGHIP

20

2.1. Th c trng xut nhp khu t nm 2006-2012:

2.1.1. Xu t kh u:Bng 9: Kim ngch xut khu t nm 2006-2012

NmKim ngchXK Mc tng xut khu

(TUSD) Gi tr (T USD) Tc tng (%)

2006 402007 48,5 8,5 21,252008 62,68 14,18 29,242009 56,5 -6,18 -9,86

2010 72,2 15,7 27,782011 96,9 26,1 36,862012 114,5 17,6 18,16

(ngun: Tng Cc Thng k)

Ta c th thy r trn bng, kim ngch xut khu nm 2012 tng ln gn 3ln so v i nm 2005, mc tng bnh qun mi nm l 19,54%,y l hiu quca vicgia nh p WTO khi m th tr ng xut khu c m r ng v c h ng quy ch

MFN viu kin, theo hng Vit Nam s c cnh tranh bnhng v i cc ithkhc, khng cn v ng nhiu ro cn vthuv hn ngch.

Nm 2009, tnh hnh xut nh p khu ca Vit Nam g p nhiu kh khn dokhng hong kinh t ton cu dn n s nh tr sn xut v hn ch tiu dng nhng n c vn l th tr ng xut khu l n ca Vit Nam nhM, Nht Bn, EU...Tng kim ngch xut khu nm 2009 c t khong 56,5 tUSD, gim 9,9% so v inm 2008.

Tnh hnh xut khu nh vy khngn ni qu xu nu chng ta nhn vo

nguyn nhn ca n. Kim ngch xut khu gim l do gi cthgi i gim - mt yu t ngoi tm kim sot ca chng ta; trong khi khi l ng hng ho xut khu c s tng ng k gip chng ta gim thiu c ng k n tc tng kim ngch xutkhu v xa h n l gim thiu c tc ng tiu cc n vic lm v thu nh p cang i lao ng. Vn tn ti l n nht ca xut khu bc l trong nhiu nm qua lvic vn ph thuc nhiu vo cc mt hng khong sn, nng, lm, thu, hi sn. Cc


29/58

KHA LU N TT NGHIP

21

mt hng cng nghi p chbin vn mang tnh cht gia cng. Nhvy, xut khu ch yu vn da vo khai thc l i thso snh sn c m cha xy dng c cc ngnhcng nghi p c mi lin k t cht chv i nhauhnh thnh chui gi tr gia tng xutkhu. Trong th i gian t i, xut khu ca Vit Nam schu thch thc l n h n, nht l

trong bi cnh tc ng ca khng hong nhng ro cn th ng mi m i ngy cngnhiu v i cc hnh vi bo h th ng mi tinh vi ti cc th tr ng l n sdnh cho ccmt hng xut khu, nht l cc mt hng chlc ca Vit Nam nhkhong sn, nng,lm, hi sn.

Nm 2010, xut nh p khu khu ca Vit Nam c nh p tng tr ng ngkhch l trong bi cnh kinh tca nhng n c vn l th tr ng xut khu l n caVit Nam nhM, Nht Bn, EU vn phc hi chm ch p. Tng kim ngch xutkhu nm 2010t 72,1 tUSD, tng 27,7% so v i nm 2009. Xut khu tng l do s

ng gp l n ca nhng mt hng cng nghi p chbin cng v i sphc hi ca kinht thgi i lm cho xut khu hng nng, lm, thy sn c l i vgi. Cng nh nhng nm tr c vn tn ti l n nht ca xut khu bc l trong nhiu nm qual vic vn phthuc nhiu vo cc mt hng khong sn, nng, lm, thu, hi sn, dtmay, da giy... H n na, cc mt hng cng nghi p chbin vn mang tnh cht giacng. Nh vy, xut khu ch yu vn da vo khai thc l i thso snh sn c mcha xy dng c cc ngnh cng nghi p c mi lin k t cht chv i nhauhnhthnh chui gi tr gia tng xut khu l n.

Nm 2011, kim ngch xut khu t 96,91 tUSD v thc hin v t mc k hoch ca cnm 2011 22%.. C thni, nm 2011 c nhiu im sng trong bi cnhkinh t t n c cng nh thgi i cn nhiu kh khn. Tc tng xut khu tng36,8%, cao nht k tnm 1986.

Nm 2012 l nm c nhiu bin ng kinh ttrn thgi i, khng hong n cng Chu u, kinh tM, Nht Bn khng my khquan, nhng, kim ngch xut khuv t mc 100 tUSDt 114,5 tUSD, tng 18,2% so v i nm 2011.

o Cc m t hng xu t kh u chy u giai on ny:

Trong giaion ny,t tr ng hng chbin su v nhm hng cng nghi p tng,t tr ng sn phm th gim v Vit Nam ngy cng c nhiu sn phm t tr gi kimngch xut khu trn 1 t USD (nhdu th, hng dt may, giy dp, thy sn, g,hng linh kin in t, c ph, go, cao su, dyin v cpin). Nhiu mt hng xutkhu t c th hng cao so v i cc mt hng ca nhng n c khc, cnhh ng n th tr ng thgi i nhgo, c ph, cao su, ht tiu, ht iu v ch.


30/58

KHA LU N TT NGHIP

22

Trong tng kim ngch hng ho xut khu nm 2008, nhm hng cng nghi pnng v khong sn chim t tr ng 31%, nhm hng nng sn chim 16,3%. Nhnchung, kim ngch xut khu nm 2008 ca cc loi hng hou tng so v i nm2007, chyu do gi trn th tr ng thgi i tng.

Biu 6: 8 mt hng xut khu trn 2 tUSD ca nm 2007 v 2008(VT:tUSD)

(ngun: tnh ton da trn sliu ca tng cc thng k)

Nhng mt hng t kim ngch xut khu trn 1 tUSD nhng nm tr cti p tc duy tr mc cao nhdu th (10,5 tUSD), dt may (9,1 t, giy dp (4,7 t USD), thy sn (4,51 tUSD), go (2,9 tUSD), sn phm g (2,83 tUSD), c ph(2.11 tUSD), cao su (1,6 tUSD), than (1,44 tUSD).c bit trong nm nay cthm mt hng dyin v cpin t kim ngch xut khu trn 1 tUSD ( c t1,04 t).

Nm 2009 v nm 2010: c cu mt hng xut khu c khc so v i nm 2008 vnm 2007. Nm 2009 c thm mt smt hng m i xut khu nh sn v cc sn phm t sn, bnh k o v cc sn phm tng cc, c bit l cc mt hng cngnghi p k thut cao nh :tu thuyn cc loi v phtng t, xng du cc loi.

Trong nm 2010, c 18 mt hngt kim ngch xut khu trn 1 t USD (Nm2009 c 12 mt hng), trong kim ngch xut khu ca nhiu mt hng ch lc tngcao so v i nm 2009 nh: Hng dt mayt 11,2 tUSD, tng 23,2%; giy dpt 5,1t USD, tng 24,9%; thy sn 4,9 t USD, tng 16,5%; hngin tmy tnh 3,6 t USD, tng 28,8%; gv sn phm g3,4 tUSD, tng 31,2%; go t 3,2 tUSD, tng

.0 2.0 4.0 6.0 8.0 10.0 12.0

c ph

in t my nh

sn phm ggo

Hng hi sn

giy dp

dt may

du th

2008

2007


31/58

KHA LU N TT NGHIP

23

20,6; my mc, thit b, dng cphtng 3 t USD, tng 48%; cao su 2,4 t USD, tng93,7%.

Nhn chung xut khu hng ha nm nay c nhiu thun l i do n gi nhiumt hng trn th tr ng th gi i tng cao, trong gi sn v sn phm sn tng90,7%; cao su tng 81%; ht tiu tng 39,7%; ht iu tng 22,4%; than tng 52,9%;du th tng 33,7%). Nu loi tr yu t tng gi th kim ngch hng ha xut khunm 2010 c tnht 64,5 tUSD, tng 13,4% so v i nm 2009.

Biu 7: Cc mt hng xut khu chnh nm 2009 v 2010 ( n v: ngnUSD)


Nhiu mt hng trong nm 2010 tng mnh vs l ng xut khu, gip duy tngtr ng xut khu v thhin c quy m m r ng sn xut. L ng hng cng nghi ptng ln gp phn b p cho l ng hng khon sn, du th gim mnh (du th vthan gim 3,8 tUSD). C cu hng ha xut khu c xu h ng tng ngnh cng

nghi p chto v hng ha c hm l ng cht xm cao. T tr ng hng ha ngnh cngnghi p chbin so v i 2009 tng mnh t63,4% ln 67,9%, nhm khong sn gim t 15,2% xung 11,1%,

C cu kim ngch hng ha xut khu nm nay c s thay i mt snhmhng so v i nm tr c, trong nhm hng cng nghi p nhv tiu thcng nghi ptng t 42,8% ln 46%; nhm hng cng nghi p nng v khong sn gim t 29,4%

.0 4000000.0 8000000.0 12000000.0Hng hi sn

Cc sn phm nng nghip khcGo

Du thThan

G v sn phm gPhng qn vn ti v ph tng

Xng du cc loiMy vi nh, sn phm in t & linh kin

St thp cc loiHng dt may

C ph u, kim loi u v sn phm

My mc thit b dng c ph tng khc

2010

2009


32/58

KHA LU N TT NGHIP

24

xung 27,2%; nhm hng thy sn gim t 7,4% xung 6,9%; vng v cc sn phmvng gim t4,6% xung 4%.

Nm 2011:Trong nm 2011, c 14 mt hngt kim ngch xut khu trn 2 t USD l: Dt may 14 tUSD, tng 25,1% so v i nm 2010; du th 7,2 tUSD, tng45,9%;in thoi cc loi v linh kin 6,9 tUSD, tng 197,3%; giy dp 6,5 tUSD,tng 27,3%; thy sn 6,1 t USD, tng 21,7%;in t my tnh 4,2 t USD, tng16,9%; my mc thit b, dng cph tng 4,1 tUSD, tng 34,5%; gv sn phmg3,9 tUSD, tng 13,7%; go 3,6 tUSD, tng 12,2%; cao su 3,2 tUSD, tng 35%;c ph 2,7 tUSD, tng 48,1%; qu, kim loi qu v sn phm gn 2,7 tUSD,gim 5,2%; ph ng tin vn ti v ph tng 2,4 tUSD, tng 51,3%; xng du 2,1 t USD, tng 53,6%.

Biu 8: C cu hng xut khu nm 2011


Nm 2012: Mt smt hng ch lc t kim ngch xut khu tng cao so v inm 2011 l:in thoi cc loi v linh kin: t 12,7 tUSD, tng 101,6%;in t,my tnh v linh kin t 7,9 tUSD, tng 67,1%; my mc thit b, dng cphtng

8%

5%

10%

2%

5%

3%

3%6%

2%

20%

4%

4%

6%

10%

11%

Hng hi sn

Go

Du th

Than

G v sn phm g

Phng qn vn ti v

Xng du cc loi

My vi nh, sn phmlinh lin

St thp cc loi


33/58

KHA LU N TT NGHIP

25

t 5,5 tUSD, tng 29,8%; ph ng tin vn ti v ph tng t 4,4 tUSD, tng31%; c pht 3,6 tUSD, tng 37,1%.

Mt smt hng xut khu c kim ngch tng kh l: du tht 9,5 tUSD,tng 15%; giy dpt 7,0 tUSD, tng 11%; gv sn phm g t 4,6 tUSD, tng18,3%; sn phm cht do t 1,6 tUSD, tng 18%; ti xch, v, va-li, m, , dt1,6 tUSD, tng 17,9%. Rau qu tng 26%, sn v sn phm t sn tng 38%. Thysn t 6,1 tUSD, tng 2%. Ch tng 14%. L ng go xut khu t 7,7 triu tn,kim ngch t 3,7 tUSD; than t 1,1 tUSD, gim 27,2% vkim ngch v gim16,1% vl ng.

im ng quan tm trong xut khu nm 2012 l smt hng xut khu ttrn 5 tUSD ln t i 7 mt hng, tng 4 mt hng so v i nm 2011, trong c 2mt hngt trn 10 tUSD, tng g p 2 ln nm 2011 l dt may (gn 15 tUSD) v

in thoi v linh kin (12,7 tUSD).Biu 9: C cu hng xut khu nm 2012


7.15%4.31%

9.66%1.45%

5.47%

5.37%

2.14%9.20%

1.93%

17.71%

4.31%

0.64%

6.50%

14.92%

9.23%

Hng hi sn

Go

Du th

Than

G v sn phm g

Phng qn vn ti v phtng

Xng du cc loi

My vi nh, sn phm in t

& linh linSt thp cc loi


34/58

KHA LU N TT NGHIP

26

o Th tr ng xu t kh u:Trong nm 2012, EU vn l th tr ng xut khu l n nht ca n c ta v i kim

ngch c tnht 20 tUSD, tng 21,3% so v i nm 2011. Ti p n l th tr ng M t 19 tUSD, tng 17%; ASEANt 17,8 tUSD, tng 28%; Nht Bn t 13,9 t

USD, tng 23,3%; Trung Quc t 14,2 tUSD, tng 11,1%; Hn Quc t 7 tUSD,tng 16,3%.

Biu 10: Th tr ng xut khu chyu ca Vit Nam 2012 (ngn USD)


Nhvy, sau 5 nm k tkhi gia nh p tchc WTO, xut khu n c ta cnhng chuyn bin tch cc, l tc tng kim ngch hng nm t trn 20%, tr nm 2009, ring nm 2011t trn 30%; thm vo, xut khu khng ch tng v l ng m cn c cu mt hng cng c nhng kh i sc theo h ng tin b, tuy m i ch l b c u. Bn cnh cc mt hng xut khu chlc nhdu th, dt may, giy dp,cc mt hng my tnh,in t, in lnh, hng thcng m ngh, ba l ti xch, g, dyin v cpin cng c xu h ng tng dn vgi tr v ttr ng.

Tuy nhin, Vit Nam cng g p v skh khn trong 5 nm va qua. V vicm ca cng nhiu, Vit Nam cng chu nh h ng b i nn kinh tthgi i. in hnhl khng hong ti chnh nm 2008 tc ng nng nnn kinh tni chung cngnh xut khu Vit Nam. Ngoi ra chng ta cn g p phi ro cn k thut, cc bin php chng bn ph gi ca cc n c nh p khu bo vcc doanh nghi p trongn c ca h. in hnh l vM p dng thuchng ph gi cho mt hng tm ca

21.70%

18.50%

21.02%

13.96%

5.96%

3.46%13.24%

1.90% 0.24%EU

ASEAN

M

Nht Bn

Hn Quc

-xtry-li-a

CHND Trung Hoa

n

U-crai-na


35/58

KHA LU N TT NGHIP

27

Vit Nam vo th tr ng Mkhin cho Vit Nam mt l i thso v i cc n c khc nh n , Ecuador.. trn th tr ng ny.

2.1.2. Nh p kh u:Kim ngch hng ha nh p khu tng mnh trong th i k 2006-2012,c bit

trong 2 nm u khi Vit Nam tr thnh thnh vin ca WTO. Kim ngch hng hanh p khu t bnh qun 68,5 tUSD/nm trong th i k ny, bng 2,95 ln th i k 5nm tr c v tng bnh qun 18%/nm. ng ch l nh p khu ca khu vc FDI tngcao, chim t tr ng ngy cng l n trong tng kim ngch nh p khu, th ng chim trn34%.

Bng 11: Kim ngch nhp khu 2006-2010

Nm

Kimngch NK Mc tng nh p khu

(TUSD) Gi tr (T USD)Tc tng

(%)2006 44,412007 62,68 18,27 41,142008 80,71 18,03 28,762009 69,95 -10,76 -13,332010 84,80 14,85 21,22

2011 106,75 21,95 25,882012 113,80 7,05 6,60


Trong giaion ny, tc tng trung bnh ca kim ngch nh p khu l 16,9%.

Kim ngch nh p khu nm 2008t 80,71 t USD, tng 28,7% so nm 2007. Nhn chung, kim ngch nh p khu nm 2008 ca hu ht cc mt hng phc v snxut v tiu dng trong n c u tng so v i cng k nm tr c, chyu do gi nh p

kh u t ng Tng kim ngch nh p khu nm 2009 c t 69,95 tUSD, gim 163,33% so

v i nm 2008.iu ny phn nh nhng kh khn ca sn xut trong n c do suygim kinh t. Tuy nhin, trong cc thng cui nm, nhu cu nh p khu c thtng lnkhi cc bin php htr sn xut pht huy tc dng.


36/58

KHA LU N TT NGHIP

28

Nm 2010 v 2011, tng u v i tc tng trn 20%. Nguyn nhn chnh lnn kinh tc sphc hi lm gia tng nh p khu nguyn liu phc vsn xut

Nm 2012, Vit Nam chu nh h ng b i n cng Chu u, tc tng nh pkhu c gim t 6.6%,

Nhvy, k tkhi gia nh p WTO, kim ngch nh p khu ca n c ta tng gn 2ln, t62.68 tUSD nm 2007n 113 tUSD nm 2012.

o Cc m t hng nh p kh u chy uT s liu thng k ca GSO, giaion 1999 - 2010, tng gi tr nh p khu

ngy cng gia tng v nh p khu thuc nhm hng t liu sn xut chim t tr ng r tl n, trung bnh khong 92% tng gi tr nh p khu, 8% cn li chyu l hng tiudng.

Trong nhm hng t liu sn xut th nhm hng my mc thit b chimkhong 29% tng gi tr nh p khu; nhm hng nguyn nhin, vt liu chim khong63,5% tng gi tr nh p khu.

C nhiu nguyn nhn dn n nh p khu hng t liu sn xut cao. Nh c p trong phn trn, nhiu mt hng sn xut trong n c phi nh p khu my mc thit b v nguyn vt liu, cng v i l qu trnh cng nghi p hoang din ra mnh m nn nhu cu thay ththit b lc hu bng cch nh p khu cng nghtcc n c phttrin gp phn lm gia tng nhu cu nh p khu chung.

Ngoi ra, ltrnh tdo ho th ng mi ca Vit Nam nht l k tnm 2007 - nmVit Nam tr thnh thnh vin WTO thu ht mt ngun vn FDI kh l n hng nm vkm theo l nhu cu nh p khu trang thit b, dy chuyn sn xut phc v u t. Ngoi nhng nguyn nhn lm gia tng vic nh p khu nh nu trn, nguyn nhnnh p khu tng cao cn phi k n:- T lnh p khu trong sn phm xut khu mckh cao dn t i thc tl nu xut khu mun tng ln th nht thit nh p khu stng;

- Thu nh p Vit Nam tng ln sto thm nhu cu i v i hng tiu dng vxa x phm;

- Sbin ng trong gi hng ho thgi i dn t i hot ng u c hng ho,nn nhiu hng ho c nh p khu tch tr tr c khi gi tng.


37/58

KHA LU N TT NGHIP

29

Biu 11: C cu mt hng nhp khu khu theo nhm (trung bnh)giaion 1999 - 2010.

Ngun: Tnh ton da trn sliu GSO N m 2010: Mt smt hng c kim ngch nh p khu tng cao l: La m tng

70,4%; kim loi th ng khc tng 57,7%; nguyn ph liu dt may, giy dp tng

36%; cht do tng 33,9%;in tmy tnh v linh kin tng 30,7%; vi tng 27,2%;thc n gia sc v nguyn ph liu tng 22,4%; st thp tng 15%. Nh p khu tnguyn chic gim 24,4% vkim ngch v gim 34,1% vl ng so v i nm 2009.

T ng txut khu, n gi mt smt hng trn th tr ng thgi i tng cao lmt trong nhng nguyn nhn chyu lm tng kim ngch hng ha nh p khu nmnay, trong gi cao su tng h p tng 64,2%; bng tng 45,2%; kim loi th ng tng32,2%; st thp tng 27,6%; kht ho lng tng 32,3%.

C cu kim ngch hng ha nh p khu nm nay khng c s thay i l n sov i nm tr c, trong nhm t liu sn xut vn chim t trongu cao nht so v i90,2%; nhm hng vt phm tiu dng gim t 9,3% xung 8,6%; nhm vng v ccsn phm vng tng t0,5% ln 1,2%.

N m 2011 : Kim ngch nh p khu ca nhiu mt hng nm 2011 tng so v inm tr c, chyu vn l nhm hng my mc thit b v nguyn liu phc v snxut trong n c, trong my mc, thit b, dng cph tng t 15,2 tUSD, tng


38/58

KHA LU N TT NGHIP

30

12%; xng, du t 9,9 tUSD, tng 62,2%; vi t 6,8 tUSD, tng 26,1%; cht dot 4,7 tUSD, tng 25,7%; nguyn phliu dt may, giy dp 2,9 tUSD, tng 12%;ha cht t 2,7 tUSD, tng 25,7%; sn phm ha cht t 2,4 tUSD, tng 16,3%;thc n gia sc v nguyn phliu t 2,3 tUSD, tng 7,2%.

N m 2012 : Mt smt hng nh p khu chyu c kim ngch tng so v i nmtr c l: my mc thit b, dng cphtngt 16,6 tUSD, tng 3,4%;in t, mytnh v linh kin t 13,1 tUSD, tng 74,4%; vi t 7,0 tUSD, tng 3,7%;inthoi cc loi v linh kin t 4,9 tUSD, tng 82,4%; cht do t 4,7 tUSD, tng0,6%; nguyn ph liu dt, may giy, dpt 3,2 tUSD, tng 5,5%; ha cht t 2,9tUSD, tng 3,8%; thc n gia sc v nguyn phliu t 2,3 tUSD, tng 9,2%; sn phm ha cht t 2,6 tUSD, tng 3,1%; sn phm cht do t 2,2 tUSD, tng23,2%; tn d c t 1,8 tUSD, tng 20,8%; ph ng tin vn ti v ph tngt 1,6

tUSD, tng 22,5%. Nh vy, trong giaion ny, n c ta vn ch yu l nh p nguyn nhin vt

liu v my mc, thit b, phtng.iu ny h p l v Vit Namang trong qu trnhcng nghi p ha hin i ha. Tuy nhin, theo GS.David O.Dapice ca i hc Tuftsnu ra trong bi nghin cu Thnh cng v tht bi:la chn ng n cho s tngtr ng da vo xut khu th chnh sch cng nghi p ha ca Vit Namang thin v vic thay thnh p khu v i chi ph cao. Nhng chnh sch ny c xu h ng mu thunv i cc chnh sch ngoi th ng. Mu thun slm chm tc tng tr ng khi nhiudoanh nghi p hin hu phi ct gim sn l ng v hc cch cnh tranh sau khi quenv i nhng mc gi cao.

o Th tr ng nh p kh u: Nm 2012:Trung Quc vn l th tr ng nh p khu l n nht v i kim ngch c

tnh t 29,2 tUSD, tng 17,3% so v i nm 2011. Ti p l th tr ng cc n cASEAN,t 22,3 tUSD, gim 0,5%; Hn Quc t 16,2 tUSD, tng 18,4%; NhtBn t 13,7 tUSD, tng 13,8%; EUt 10 tUSD, tng 14,6%; M t 6,3 tUSD,tng 5,6%.

Sau khi Hi p nh th ng mi t do (FTA) ASEAN -n c hiu lc vonm 2010, kim ngch xut nh p khu gia Vit Nam vn lin ti p tng cao, ch yu nh khi doanh nghi p c vn FDI. Nm 2012, vxut khu, nhiu mt hng caVit Nam c h ng thu t 0 - 7% khi vo th tr ng n , nh in thoi ccloi, my mc, thit b, dng c, phtng, cao su, st thp, my vi tnh, sn phm int, ho cht, gv sn phm g.


39/58

KHA LU N TT NGHIP

31

Cc doanh nghi p Vit Nam nh p khu kh nhiu sn phm ca n , ch yu l nhng nguyn liu u vo cho sn xut, nhmc sng, vi, bng, thc n giasc v nguyn liu, da, s i,

Biu 12: C cu th tr ng nhp khu chnh ca Vit Nam nm 2012

(Ngun: tng cc thng k)

Nh vy, nhn chung th tr ng nh p khu Vit Nam khng c nhiu thayitrong gianon ny, chng ta chyu vn nh p khu tcc n c Chu v chyu

l tTrung Quc. iu ny h p l, ti v Trung Quc l quc gia pht trin chyuda vo xut khu, hng ha Trung Quc c gi r h n cc quc gia khc do chi phth p h n, nhng vic nh p khu hng ha ca Trung Quc qu nhiu lm cho chng ta lthuc qu nhiu vo h,v vy gii quyt bi ton nh p siu, n c ta cn phigii c bi ton nh p khu qu nhiu hng ha ca Trung Quc

9.32%

22.01%

5.12%12.30%16.47%1.88%

30.52%

2.29% 0.10%EU

ASEAN

M

Nht Bn

Hn Quc

-xtry-li-a

CHND Trung Hoan

U-crai-na


40/58

KHA LU N TT NGHIP

32

2.1.3. Th c tr ng nh p siu t 2006 n cui n m 2012:Biu 13: Tnh hnh nhp siu t 2006n 2012( n v: tUSD)

Ngun: Tnh ton tsliu tng cc thng k.

Da vo biu , ta c ththy r ng tnm 2006n nm 2008, tnh hnh nh psiu lin tc tng cao, vt nh nm 2008 v i kim ngch t c l 18,03 tUSD,tng 24,1 % so v i nm 2007, bng 27,8% tng kim ngch xut khu.Nguyn nhnchnh l v nm 2008 khng hong ti chnh ton cu, th tr ng xut khu ca n c ta b thu h p, kim ngch xut khu tng khng bng kim ngch nh p khu, lm cho nh psiu tng. Tuy nh p siu gim nhiu so v i dbo nhng thng tr c nhng mcnh p siu nm nay vn kh cao, trong chu c mc nh p siu l n nht, ng ul th tr ng Trung Quc v i 16,8 tUSD, cao h n 1,7 tUSD.

c bit, vo nm 2012, da vo s liu tnh ton ly c t tng cc thngk, Vit Nam xut siu 0,7 tUSD.y chnh lim sng trong nn kinh tn cta nm 2012, nm m c coi l c nhiu bin ng phc t p, kh khn thch thcnhiu, tng tr ng ton cu th p. Theo ThTr ng BCng Th ng, c c iuny l nh c sphi h p cht chgia cc B, ngnh, Hi p hi ngnh hng thchin mt sbin php nhm tng xut khu v gim nh p khu.

Tuy nhin, theo mt schuyn gia kinh t, nh p siu gim mnh khng phi lmt tnh hiu ng mng, theo b Phm Chi Lan - chuyn gia kinh t- cng cho r ng,vic nh p siu st gim mnh ang l mt ni lo. Theo b, nh p siu gim mnh chngtsn xut trong n c suy gim dn n nhu cu nguyn nhin, phliu sn xut cng

-5

0

5

10

15

20

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

nhp siu


41/58

KHA LU N TT NGHIP

33

gim. iu ny phn nh mi lo ngi vtnh hnh khng my sng sa cho sn xuttrong n c trong th i gian t i.

o Cc m t hng nh p siu: . Theo thng k, nm 2012, nhiu mt hng thit yu phc vsn xut c kim

ngch nh p khu gim so v i cng k nm tr c. l xng du gim 9,3% (919 triuUSD); vi cho ngnh dt may gim 6,7%; my mc, thit b, dng cph tng gim0,8%...

Ng c li, nm 2012 , mt smt hng nh p khu chyu c kim ngch tngso v i cng k l in t, my tnh v linh kin t 5.13 tUSD (tng 65%), ha cht949 triu USD (13,9%)...

chiu xut khu, mt smt hng ghi nhn kim ngch tng mnh l dt mayt 15.09 tUSD tng 7% so v i cng k nm 2011; my mc thit b, dng cph tngt 12,71 tUSD, tng 33.08%%.

Thng k cho thy, cc mt hng khng thuc nhm hng xut khu chlc tmc tng cao trongu nm nay lin thoi cc loi v linh kin t 12,71 tUSD,tng 84,69% so v i cng k nm tr c; ph ng tin vn ti v phtngt 1,4 tUSD(95,2%); my mc thit b, dng cphtngt 4,58 tUSD (tng 94,56%)...

Cng, mt smt hng nng ct ti p tc khng nh v th, nhgiy dptgn 7,26 tUSD (tng 10,83%);

Trong c cu nh p siu ca Vit Nam, gi tr nh p khu nguyn, nhin vt liucho sn xut v my mc, thit b, ph tng cho cc d n u t vn chim t tr ngl n nht. Tuy nhin, c cu nh p siu thhin mt s bt h p l, l t tr ng canhm my mc, thit b, cng ngh(yu thngu tng nng lc sn xut v sccnh tranh ca hng ha) li c xu h ng gim. Trong khi, kim ngch nh p khunhm hng tiu dng (cn hn chnh p) nh in tdn dng, -t, xe my, nguynliu thuc l li tng, cn nhm hng cn thit phc van sinh x hi cng ch tng mc va phi. iu hin nay lm nhiu ng i lo ngi khng ch l nh p khu t liusn xut gim, m vn cn l chnu vic kim sot trin khai thc hin gi kchcu ca Chnh phkhng tt th li tr thnh kch cu hng tiu dng nh p khu, cnchng ta li khng tn dng c c hi trong khng khong l tranh thnh p mymc thit b khi gi trn th tr ng thgi i ang r , c bit l khi thi quen nh p khucng ngh, thit b lc hu t cc n c khng phi cng nghngun vn khng c gthayi i v i cc doanh nghi p.


42/58

KHA LU N TT NGHIP

34

o Th tr ng nh p siu:Vit Nam nh p siu chyu t khu vc chu - Thi Bnh D ng (khu vc

ny chim khong 80% kim ngch nh p khu ca Vit Nam), ti p l chu u, chuPhi, Ty v Nam , khu vc chu M ch c 2 th tr ng nh p siu l Bra-xin v

c-hen-ti-na.c bit, Vit Nam nh p siu r t l n hng ca Trung Quc v con s nh p siu t th tr ng nyang ngy mt tng. Nu nm 2001, mc nh p siui v ith tr ng Trung Quc m i ch l 211 nghn USD, th nhng nm ti p theo con s tng ln nhanh chng vc bit cao vo nm 2006, 2007. Cthl 1,7 triu USD(nm 2004); 2,1 t USD (nm 2005); 4,3 t USD (nm 2006); 9,1 t USD (nm 2007). Nm 2008 Trung Quc v t c i Loan v Hn Quc tr thnh th tr ng m Vit Nam c mc nh p siu l n nht - 11,11 tUSD, tng 21%.

S liu thng k hng ha nh p khu 2012 cho thy Trung Quc ti p tc l th

tr ng l n nht ca VN v i tng kim ngch t 28,9 tUSD, tng 17,6% so v i nm2011 v chim 25,3% tng kim ngch hng ha nh p khu. Ti p n l ASEANt 21tUSD, tng 0,3% v chim 18,3%. Hn Quc t 15,6 tUSD, tng 18,4% v chim13,6%. Nht Bn t 11,7 tUSD, tng 12,2% v chim 10,2%. EUt 8,8 tUSD,tng 13,3% v chim 7,7%. Hoa K t 4,7 tUSD, tng 4,7% v chim 4,1%.

Nm 2012 KNXK ca VN sang Trung Quc l 12,2 tUSD, trong khi KNNK tTrung Quc vo VN ln t i 28,9 tUSD. Thc tcho thy, gi tr nh p siu lnn16,7 tUSD tTrung Quc phn l n t p trung vo cc mt hng nguyn phliu, linhkin l p rp, gia cng vcc my mc thit b phc vxut khu. Nhvy, vbn chtVN ang ng vai tr cu ni xut khu (v i chi ph th p) cho cc ngnh hng th mnh ca Trung Quc. Din bin nyy nn kinh tVN ln ngy cng su vo th phthuc vo Trung Quc v ch ng vai tr gia cng v i chi ph th p. Trong khi xuthty chay hng Trung Quc ang lan r ng trn ton cu, Vit Nam chc chn sb v ly nu c ti p tc vai tr gip hng ho Trung Quc m n ng thm nh p th tr ng thgi i nhhin nay.

3. NH GI TNH HNH NHP SIU T 2006-NAY:Tnm 1986n nay, Vit Nam lun nh p siu (ngoi tr nm 1992, xut siu

36 triu USD v nm 2012 700 triu USD). Trong nhng nm gn y, nh p siu c xuh ng gia tng.c bit nm 2008, t lnh p siu lnn 29%, mc cao nht tnm1997n nay.


43/58

KHA LU N TT NGHIP

35

3.1. Cc nguyn nhn gy nhp siu trong giaion t 2006n 2012

3.1.1. T gi h i oi: Nm 2007, chnh phthc hin chnh sch tgi theo h ng khuyn khch xut

khu, kim sot nh p khu. So v i nm 2007, tgi USD/VND nm 2013 tng h n30%. Mc tng v t tr i nyy chi ph nh p khu, chi ph sn xut kinh doanh canhng ngnh hng cu vo l n tnguyn liu nh p khu, chi ph vay ngoi ttngcao.

Tuy nhin, qua sliu xut nh p khu trong giaion nay, khi tgi USD/VNDtng khng nhng xut khu tng m nh p khu cng tng, ng ch mc tng canh p khu tng mnh hon mc tng ca xut khu (khong 2,64%), ngh a l cn cnth ng mi vn thm ht. l do Vit Nam c s ph thuc qu nhiu ca xutkhu vo nh p khu nn khi tgi tng xut khu tng th nh p khu cng tng theo vtng nhiu h n mc tng ca xut khu, iu ny l gii ti sao nh p siu vn gia tng(tr nm 2012) mc d kim ngch xut khu tng khi VND gim gi.

3.1.2. Lm pht:Tnh trung bnh, t l lm pht ca Vit Nam trong 7 nm qua l 11,8%. Cao

h n so v i mc trung bnh trn ton thgi i l . T llm pht cao khin cho hng ha Vit Nam mc h n so v i hng ha n c ngoi, khin cho nh p khu Vit Namtng cao trong giaion ny. V th, c thkim sot c nh p siu, cn phi kimsot c tllm pht.

3.1.3. T doanh nghi p

o Thiu tnh c nh tranh:Chuyn gia kinh t- TS Lng Doanh nhn xt vxut siu nm 2012 ca

Vit Nam chyu n tkhu vc FDI v i cc ngnh cng nghi p cng nghcao nh in t, my tnh,in thoi Nhn k sthy cc doanh nghi p ny chyu lm giacng cho t p on m n c ngoi.

Nhiu chuyn gia kinh tcho rang do doanh nghi p trong n c khng gn k t

trong chui gi tr thgi i. Do, xut khu ca n c ta cha tht sbn vng m cthg p kh khn trong nm 2013 khi th tr ng ton cu cn gim st2.

Thch thc m cc doanh nghi p Vit Namang g p phi l, thiu thng tin th tr ng, khng bit nhiu vgi cv xu h ng th tr ng m i; nhiu doanh nghi p

2 Theo bo Nguoilaodong


44/58

KHA LU N TT NGHIP

36

ca c tm nhn v t khi cng ty ca mnh. Vic thiu thng tin v tm nhn hn ch dn n khnng ti p cn th tr ng hn ch, sn phm lm ra khng c tiu th r ng ri nhiu khi ch tng phm vi mt ngnh, mt a ph ng, khng c ccdoanh nghi p khc trong n c bit t i - li cng kh xut khu ra n c ngoi.

Chng no cc doanh nghi p trong n c cn cha ci thin cng nghv trnhqunl ca mnh th hslung b hng nh p khu ln t.

o Thi u tnh lin k t, lm n manh mnTrong bi Thiu lin k t, doanh nghi p khng vng ng trn boin t

VOVnews, tc gi ch ra vic thiu tnh lin k t v h p tc ca cc doanh nghi ptrong n c l mt im yu l n ca doanh nghi p Vit Nam. Nhiu doanh nghi p Nhn c vn duy tr phong cch lmn t cung t c p. Cc doanh nghi p nh th thiutnh h p tc, lun c t t ng ch p git, trit tiu ln nhau cng nhchn p bn hng

ginhu th trn th tr ng. iu ny khng nhng lm gim hiu qu sn xutkinh doanh m connh h ng n khnng tn ti ca doanh nghi p

Hin nay, trong tnh hnh hi nh p kinh t, doanh nghi p trong n c ang v p phi nhiu i thtn c ngoi, cnh tranh din ra mc gay gt lm cho vic link t, h p tc gia cc nhng doanh nghi p tr nn c p thit. S lin k t, h p tc giacc doanh nghi p nui v chbin c basa, tm, cc doanh nghi p tr ng v chbinch, caf, trong vic pht trin th tr ng, gii quyt tranh cht quc tnhng nmqua l minh chng r nht vnhu cu ny.

3.1.4. T ng i dn:o Tm l thch dng hng ngo i:

Ng i tiu dng Vit Nam c tm l thch hng ngoi liu dthy nn kinhtVit Nam. Nguyn nhn l do cc mt hng sn xut b i doanh nghi p Vit Namkhngpng c yu cu ca ng i tiu dng,c bit l nhng ng i c thu nh pkh. Sn phm ca n c ngoi a dng vkiu dng, mu m p mt, th ng xuyn c qung co trn cc ph ng tin thng tini chng. Ngoi ra, theo tin s Lng Doanh, hng Vit Nam cha c bo vmt cchch ng, chnh nhng loi

hng gi, hng nhi trong n c lm hi cc nh sn xut.o Thch dng hng hi u

Tm l thch dng hng hiu l mt thi quen kh b ca ng i Vit Nam.Thng ku nm 2011 cho thy trong s10 t USD nh p hng xa x, c t i 9 t USDl nh p r u ngoi, thuc l, trang sc, in thoi. Theo TS Nguyn Minh Phong,nu so snh v i mc nh p siu 12,6 t USD, th con s10 t USD ng i dn bra tiu


45/58

KHA LU N TT NGHIP

37

xi hng ngoi v cngng lo ngi. Hng xa x ang khin nh p siu tng cao vkhng mang li gi tr gia tng cho nn kinh tcng nh lm hao tn ngun lc ngoitca t n c.

Tm l thch dng hng hiu, hng mc tin khng ch nh h ng n cn cnthanh ton ca quc gia m cnnh h ng n chnh ng i tiu dng. Do nhu cu th hin bn thn cao dn n nhu cu vhng hiu cao, gi ca cc mt hng ny cngtng. Gi cao qu mc tc ng xu n chnh ng i mua. Tuy nhin do tm lcho r ng hng hiu phi mc, cng mc m i l hng hiu, doanh thu cc mt hngkhng nhng khng b nh h ng m cn tng nhanh.

Vn l ta khng thcm ng i dn khng mua hng hiu v l nhu cu cnhn. Cc bin php hin nay nhhn chc p ngoi t nh p khu hng xa x, tngthu tiu th c bit, s dng hng ro k thut... cng ch dng mc hn ch

ngun cung v cu.Nhng nu c thgii quyt c vn tm l ny, vn nh psiu ca ta c th c ci thin.

3.2. Quan im ca Chnh phvnhp siu hin nay:Ti Ngh quyt s 11/NQ-CP ngy 24 thng 2 nm 2011,Chnh phyu cu -

BCng Th ng chtr, phi h p v i cc c quan lin quan ch o p dng cc bin php khuyn khch,y mnh xut khu, kim sot v hn chnh p khu, nht l ccmt hng tiu dng xa x, khng thit yu, bo m nh p siu khng qu 16% tngkim ngch xut khu; phi h p v i BNng nghi p v Pht trin nng thn, BTi

chnhiu hnh xut khu l ng thc theo h ng khai thc tt th tr ng, bo mquyn l i ng i sn xut v gi n nh gi c l ng thc trong n c; ch o bom ngun xng, du cung c p cho nhu cu sn xut v tiu dng trong n c;kim sot cht ch k hoch cungng in nm 2011 cho sn xut v i sng,h ng dn trin khai vic xy dng ch ng trnh tit kim in, phn u tit kim10% sdng in;

3.3. Cc bin php c chnh ph th c hin:tho g kh khn cho doanh nghi p, gp phn y mnh hot ng sn xut

kinh doanh v xut khu, BCng Th ng phi h p v i cc B, ngnh, Hi p hingnh hng t p trung thc hin cc gii php cthsau:

Ch ng xut v i BTi chnh trong vic iu chnh chnh sch thuphh p nhm tho g kh khn cho doanh nghi p sn xut, xut khu, ngh y nhanhvic hon thunh p khu nguyn liu, thugi tr gia tng, c bit l i v i ccdoanh nghi p nhv va nhanh chng to ngun vn quay vng cho sn xut kinh


46/58

KHA LU N TT NGHIP

38

doanh;ngh xem xtiu chnh thusut h p l i v i cc my mc, thit b, vtt, nguyn liu thuc Danh mc trong n c sn xut c khuyn khch tiu thsn phm sn xut trong n c.

xut Ngn hng Nh n c Vit Nam to iu kin cho cc doanh nghi p ti pcn c ngun vn tn dng ca ngn hng, trong u tin tn dng i v i doanhnghi p trong cc l nh vc nng nghi p, nng thn, sn xut hng xut khu, cngnghi p h tr , cng nghi p c kh, doanh nghi p nh v va, doanh nghi p s dngnhiu laong.

i m i v nng cao hiu quhot ng xc tin th ng mi theo h ng t ptrung pht trin sn phm xut khu m i c l i thcnh tranh, khng b hn chvth tr ng xut khu v sn xut cc mt hngpng nhu cu trong n c.

Tng c ng v nng cao hiu quhot ng ca hthng th ng vtrong cngtc dbo th tr ng, th ng xuyn c p nht, phbin k p th i thng tin vth tr ngthgi i, nht l nhng th tr ng v mt hng xut khu tr ng im, nhng thayi v chnh sch, vic p dng cc bin php bo hca n c ngoi; cnh bo s m nguy c hng xut khu ca Vit Nam b kin chng ph gi, chng tr c p, tv ch ngi ph, ngn chn.

Tng c ng hiu qu cng tc qun l nh n c trong vic c p Giy chngnhn xut xhng ha nhm tn dngu i thuquan tcc Hi p nh Th ng mitdo (FTAs) mt cch hiu qu, y mnh ci cch th tc hnh chnh, thun l i havic c p Giy chng nhn xut xnhm gp phn tng khnng cnh tranh ca doanhnghi p sn xut hng xut khu.


47/58

KHA LU N TT NGHIP

39

CH NG III: GII PHP GIM NHP SIU TRONG CC NM 2013.

1. BI CNH KINH T THGI I NM 2013:3 Nm 2012 l th i im m nn kinh tthgi i r i vo tnh tr ng "u m nht" k

t nm 2009n nay; tuy nhin, nm 2013, nht l t na cui nm, s m dn xuh ng c sci thin nhv s c ti p ni b i v i nhng im nhn ni bt.

o Th nh t, tr ng tm u tin kinh t ca th gi i nm 2013 v n l gi i quy t cuc khng ho ng t i Eurozone, duy tr ni m tin vo ng euro, c ng c vkhai thc ti m nng i m i, ph i h p v t qua kh ng ho ng ca m in c v trn ton c u.

o Th hai, xu h ng th t nghi p v n cng cao s cn ti p di n

o Th ba, xu h ng n i l ng ti chnh-ti n t v p l c l m pht s ti p t c

o Th t , xu h ng m phn FTA v ho t ng M&A v s c t ng c ng h n

2. BI CNH TRONG N C:K t thc nm 2012, nn kinh tquc dn vn tng tr ng, tuy khng cao. Tc

tng GDPt 5,03%, lm pht nm 2012t 6,81%, xut siu t h n 700 triuUSD. Tuy nhin, theo cc chuyn gia, nn kinh tVit Namang tr ng thi ht scnguy him v chng ng nm 2013 khng hddng h n chng ng m Vit Nam qua trong nm 2012.

o Doanh nghi p ti p t c phi gim n Theo Tin s Nguyn Xun Thnh thuc tr ng Kinh tFulbright, t ln trn

vn chs hu ca 647 doanh nghi p nim yt khng thuc l nh vc ti chnh ngnhng ca Vit Nam l 1,53 tnh trn sliu ti chnh ca Qu 2 2012. Trong nm 2013,xu h ng gim n scn ko tng tr ng dn tn dng mc th p, tr tr ng h p NHNN cho php vayu tvo bt ng sn ba bi tr li.

o N x u cao

Nm 2012 l nm chng kin hng lot vb bi Ngn hng, m c thl n xu tng cao. Sc p tnh n c i v i hthng ngn hng l th p, v vy xu h ngdu n xu cn phbin. Bng ccho n , dn n , ra hn n , v b m thm tin cu con n , cc ngn hng th ng mi ang lm mi chuyn ti tthm

3 Theo voatiengviet.com.


48/58

KHA LU N TT NGHIP

40

c nhiu bin php gii quyt n xu c bnn, tuy nhin vn cha c bt c ng thi chnh sch no c thc hin tr vic NHNN yu cu cc NHTMkhng c chia c tc nu khng trch l p dphng r i ro n xu. V th y vnsl tmim chnh sch v l bi ton hc ba ca NHNN trong nm 2013.

o Mi tr ng kinh doanh r i ro h n Tt ccc hngnh gi tn nhim quc gia v doanh nghi p u nh tt hng

Vit Nam lin ti p trong nhiu nm tr li y. Tn nhim quc gia ca Vit Nam c x p vo nhm th p nht thgi i. V iu ny c c s . Cc thch thc l n cann kinh tvn cha c phc iu tr khin cho ng i lm kinh doanhng tr cthc tr ng l r t kh d on t ng lai v m. Viu nyn l t n lm tng r i rokinh doanh.

Cc xu h ng ny vn sti p din trong nm 2013, d mun hay khng. N ch c th o ng c vdi hn khi cc thch thc c bn nu trn ca nn kinh t cgii quyt.

o D a chnh sch khng cn nhi u Mc d lm pht Vit Nam trong nm 2012 c kim ch d i mc 2 con

snhng l trong bi cnh tng tr ng tn dng hu nh khngng k . Nu nhn c thc thi chnh sch tin tn i lng, khnng r t cao l lm pht sbng ln ngaymc 2 con s. V thr rng l cho chnh sch tin tkhng cn qu nhiu khng gian hot ng. Trong nm 2013, v nhiu kh nng c nm 2014 na, d mun

hay khng th Vit Nam vn phi gc li tham vng tng tr ng nhanht p trung voxl cc vn nn tng.

3. NHN NH CA CHNH PHTRONG NM 2013:4Theo ThTr ng BCng Th ng Tr n Tun Anh, trong bi cnh tnh hnh

thgi i c nhiu bin ng phc t p v kh l ng, , trong n c th tnh hnh kinh t cn nhiu kh khn, li sut tuy gim nhng vn cn mc cao, n xu v hng tnkho ti p tc c cho l haiim nghn cn t p trung gii quyt ca nn kinh ttrongnm 2013.iu ny tcng khng nh n tng tr ng xut khu ca cc doanh

nghi p trong n c, c bit l cc doanh nghi p nhv va.Trong bi cnh , BCng Th ng s t p trung trin khai cc nhim v

thcy xut khu, gp phn thc hin thng l i cc mc tiu c Quc hi thngqua nhsau:

4 Theo BCng Th ng Vit Nam.


49/58

KHA LU N TT NGHIP

41

Mt l, y mnh trin khai c hiu qucc gii php pht trin xut nh p khuhng ha theo Chin l c pht trin xut nh p khu hng ha giaion 2011-2020, d bon nm 2030.

Hai l,y mnh trin khai cc gii php pht trin th tr ng, tng c ng cchot ng xc tin th ng mi, ti p tc c gii php h tr ph h p i v i cc ngnhhng xut khu chlc, c l i th, c th tr ng v c khnng cnh tranh; tng c ngv nng cao hiu qu cng tc d bo th tr ng, cnh bo s m nguy c hng xutkhu ca Vit Nam b kin chng ph gi, chng tr c p, t v ch ng i ph,ngn chn; ch tr ng pht trin th tr ng trong n c.

Ba l, ti p tc tng c ng phi h p v i cc B, ngnh t p trung trin khai cc bin php tho g kh khn cho doanh nghi p trong sn xut, kinh doanh, xut khu,u tin vn tn dng phc vpht trin sn xut kinh doanh, nng nghi p, xut khu,

cng nghi p h tr , doanh nghi p nhv va; y nhanh tin thc thi n gin hathtc hnh chnh; tng c ng phi h p v i cc Hi p hi ngnh hngk p th i nm bt tnh hnh v phi h p v i cc B ngnh lin quan gii quyt nhng kh khn,v ng mc ca doanh nghi p, gp phn to thun l i cho doanh nghi p n nh snxut, kinh doanh, xut khu.

4. CC GII PHP HN CHNHP SIU:

4.1. Cc chnh sch di hn:i v i Vit Nam, gii bi ton nh p siu hin nay l phi gii quyt c mi

t ng quan gia xut khu v nh p khu sao cho hn chnh p khu nhng khng gytr ngi cho xut khu, ng th i cc bin php hn chphi ph h p v i nhng thnglbun bn quc t theo quynh ca T chc Th ng mi quc tWTO v nhngtha thun song ph ng.

Tkinh nghim ca cc n c v thc tca Vit Nam ,cc chnh sch chung hn chnh p siu trong di hn ca Vit Nam nn h ng t i l :

4.1.1. Chnh sch th ng mi:

Tng c ng xut khu, hn ch nh p khu v pht trin cc ngnh sn xuttrong n c. Chnh schng ni tyu v thcy xut khu l mt trong nhng bin php tr ng tm trong chnh sch pht trin kinh t.

Chnh Ph u tin, khuyn khch, cng cv pht trin chnh schy mnhsn xut v tng c ng h tr cc doanh nhi p nhv va .Sn xut hng trong n cthay thhng nh p khu, tng b c n i lng cc hn chvti chnh, lin tc gim li


50/58


51/58

KHA LU N TT NGHIP

43

ny . Ngoi ra tng c ng xut khu la go, cc hng nng sn v cc mt hng c th mnh ca mnh sang cc n c khcgim b t hin t ng nh p siu.

4.1.4. Chnh sch ti chnh: Khi phc vic qun l ngoi hi, buc cc nh xut khu phi bn ngoi

ttrong n c v hn chvic vn b tun ra n c ngoi. Qun l thuxut nh p khu, gp phn to ra cni ngn sch , Chnh sch tin tlinh hot, Chnh sch hi oi thng qua scan thi p ca Ngn hng Trung ng, Gi vng gi c cc mt hng quan tr ng ca nn kinh t, ng v i

nhng chi ph sn xut (x nghi p) ca chng v trong mi t ng quanv i mc l ng thc t.

4.2.

Gii php di hn:Thc y tng tr ng xut khu cn bng cn cn thanh ton c coi l gii php chyu, lu dihn chnh p siu.y mnh sn xut v xut khu cc mthng c l i thcnh tranh,ng th i tch cc pht trin cc mt hng khc c timnng thnh nhng mt hng xut khu chlc m i, theo h ng nng cao hiu quxutkhu.

Nng cao cht l ng nh p khu, u tin v tng t tr ng nh p khu my mc,thit b tin tin tcc th tr ng cng nghngun h ng vo phc vcc ngnh snxut trong n c v xut khu thc svlu di l bin php nng cao sc cnh tranhca sn phm, tng xut khu v gim nh p siu.

Pht trin sn xut cc sn phm c l i thcnh tranh, cng nghi p h tr thaythhng nh p khu.

Cn c tnh hnh nh p khu giaion va qua, nhu cu trong th i gian t i vkhnng sn xut trong n c, cc nhm hng sn xut thay thhng nh p khu giaion t i sl: du kh v sn phm ha du; sn phm thp, sn phm c kh chtov cc nguyn phliu cho cng nghi p chbin.

N lc nng cao sc cnh tranh quc tca hng ha Vit Nam l bin php c bn, bn vng y mnh xut khu v kim chnh p siu.lm c iu ny r tcn xy dng chin l c pht trin nhng ngnh kinh tmi nhn da trn l i thcnhtranhtrong mt th i gian nht nh to ra c nhng sn phm c khnng cnhtranh cao, chim v th trong chui gi tr ton cu. C th b c u l pht trinnhng ngnh kinh tcn s dng nhiu lao ng, sau tng b c xy dng, pht


52/58

KHA LU N TT NGHIP

44

trin nhng ngnh kinh tda trn cng nghcao v tri thc. Cn ti c cu li nnkinh tnhBK hoch vu t xut, ht sc thn tr ng trong vic la chncc dn u t, nht l u tvo nhng ngnh km hiu qu. Tr c mt, r sot licc ngnh t p trung nhiu vn thuc cc doanh nghi p nh n c. Tm cch dch

chuyn u tsang nhng ngnh sn xut cc sn phm chlc, c gi tr gia tng caoxut khu. ng th i, khng nn qu bo hcho sn xut phc v th tr ng trongn c trnh tnh tr ng thin lch gy bt l i cho xut khu, thm ch cn kch thchnh p khu nhiu h n, nh bo h bng cchnh thu cao -t nh p khu, th ccdoanh nghi p l p rp -t s c l i, trong lc h nh p phn l n linh kin t bnngoi. Hoch nh chin l c pht trin cng nghi p phtr trn c s khai thc nhngl i thca t n c v t trong yu cu tham gia vo chui gi tr ton cu ca mingnh hng. Trn c s ny, thc thi cc chnh sch thu htu t trong v ngoi n cvo pht trin cng nghi p phtr .

4.2.1. Nghin c u xy d ng cc bi n php, cc ro c n k thut.S m hon thin hoc ban hnh m i cc tiu chun k thut i v i hng ha lu

thng trn th tr ng ni chung cng nh i v i hng ha nh p khu, tr c mt lnhng mt hng c kim ngch nh p khu l n, cnh h ng tr c ti p n sn xut, tiudng, sc khe cng ng v bo vmi tr ng, ph h p v i tiu chun v thng l quc t lm cn ccho vic k k t h p ng nh p khu ca doanh nghi p v kimtra ca c quan hi quan.

Cn y mnh cc ch ng trnh xc tin th ng mi ngay trn th tr ng trongn c qung b hng ha sn xut trong n c i v i ng i tiu dng v nh snxut, a dng ha ph ng thc tuyn truyn gio dc ng i Vit Nam dng hng Vit Nam.

Xy dng cc tiu chun hng ro k thut vmi tr ng, vsinh an ton thc phm, xem xt nhng quynh, tiu chun cha ph h p iu chnh k p th i, b sung cc hng ha v danh mc kim tra cht l ng; ng th i y nhanh tin hiha tiu chun Vit Nam v i cc tiu chun quc t, khu vc hn chnh p khuhng ha cht l ng khng tt. Theo h ng ny chng ta hin m i c quynh vcc bin php qun l cht l ng v i hng ha cn tng c ng qun l nh n c tr c khia ra lu thng trn th tr ng theo Thng t s 19/2009/BKHCN ban hnh ngy30-6-2009 ca BKhoa hc v Cng ngh. y l mt c s php l cho cc b,ngnh c gii php qun l thch h p i v i cc mt hng nh p khu.


53/58

KHA LU N TT NGHIP

45

4.2.2. i u ti t t gi h i oi, l m pht T gi hi oi c tc dng hai mt tch cc hoc hn chhot ng xut nh p

khu. Tr ng h p mt gi ng Vit Nam so v i ngoi tskhuyn khch xut khu,hn chnh p khu nhng li nh h ng xu n vic thu ht vn n c ngoi. Do,

phi iu tit t gi h p l va thu ht c vn n c ngoi, va khuyn khchutcho xut khu, hn chnh p khu, kim sot c lm pht mc h p l.

Mt khc, cc bin php htr nhnng cao hiu qu u tsn xut, nng caocht l ng hng ha xut khu cn c quan tm thc hin ng b, png nhu cunh p khu ca bn hngxut khu c thtng ln khi tng khnng cnh tranh cahng xut khu thng qua tng t gi.

T kinh nghim ca n c ngoi, chng ta cng nn ch t i bin phpiuhnh tgi linh hot theo h ng htr xut khu v kim sot cht chnh p khu. V,

nhm trnh tcng bt l i ca tgi i v i xut khu, cc doanh nghi p xut khucn gim sphthuc vo vic thanh ton bng ng USD bng ccha dng ha ccloi tin sdng trong thanh ton quc t.

m bo va hn ch c nh p siu ,va kim ch c lm pht, khng quch tm vo hn chnh p siu my tnh tr ng lm pht ln cao.

Chng lng ph trongu txy dng c bn, trong tiu dng v sdng h p l ngun ti nguyn trong n c.

Trong u t xy dng c bn, trong sn xut dng hng nh p khu cn thchin tt quy hoch, k hoch, cn khthi st v i yu cu, tiu chun vnh mc,i i v i vic gim st cht chqu trnh thc hin.

Vic sdng h p l vt t, ti nguyn trong n c cng cn c tng c ng gim nh p siu.

Pht trin xut khu dch vv cc dch vh tr kinh doanh trn th tr ngtrong n c, tr c ht l cc dch v logistics (chui cc hot ng th ng mi tvnti, kho bi, th tc xut nh p cng, phn phi, lu thng hng ha, vn ti a ph ng

thc, ti chnh, ngn hng... nhm va h tr cho hot ng xut khu, va gp phn b p cn cn th ng mi.

Tng c ng hot ng xc tin th ng mi c p nh n c, ch tr ng cc hotng ngoi giao kinh t t c nhng tha thun song ph ng vcn cn th ngmi, tr c ht nhng th tr ng ang nh p siu cao.


54/58

KHA LU N TT NGHIP

46

qun l nh p khu c hiu qucn r sot li danh mc cc mt hng nh pkhu, c bit kim chtc gia tng nh p khu hng tiu dng, hng xa x nh-t,xe my, r u... theo h ng hn chquyn ti p cn ngoi t, nng thusut nh p khut i tr n trong khung thunh p khu cam k t (i v i nhng sn phm trong n c

sn xut c)...C thc tl khi chng ta xut khu cng nhiu nh p khu cng tng ln. Vy

cc ngnh cng nghi p ph tr cng cn c khuyn khch pht trin hn chb tnh p khu. Chnh ph cn ban hnh ngh nh vquy hoch, pht trin cng nghi p phtr ch ng vnguyn phliu

y l vn mu cht, tc l phi lm ra linh kin ca mnh nhng phi nh lchng ta khng th lm tt c. Lm linh kin phi xem qui m th tr ng, th tr ngl n m i c iu kin m r ng qui m, chuyn mn ha trit , nng cao nng sut.

Qui m th tr ng Vit Nam nh cho nn chng ta phi la chn, khng nn c t t ng ci g cng lm ht m phi tm c linh kin, phkin sn xut c hiu qu. Trn th c tc t p on qu c tchuyn v nng l ng r t mun nh p khu ph kinlinh ki n ca cc doanh nghi p Vi t Nam. N u chng ta khng p ng c sr t d

b mt th phn.

Trin khai hng lot gii php htr xut khu, ch o doanh nghi p y mnhxut khu, tng c ng x l hng nh p lu qua bin gi i .Thc hin xut khu theo giCIF ,nh p khu theo gi FOB .Phi c ch tr ng, chnh sch cng nghi p ha r r t

t p trung lm mt ngnh hng ngnh hng s l x ng sng ca nn kinht.Khuyn khch doanh nghi p nng cao nng sut lao ng, ci tin cng ngh chng ha cht l ng, gi r phc vng i tiu dng.

Chnh phcng phi thayi mc thu u i nh p khu cho ph h p trnh tnhtr ng cng sut trong n c d tha nhng nh p khu vn t nh : ngnh giy, ha cht,thp, bphn iu khin ca nh my nhiu in, my bin p dng trong cc nh myin,.. Nhng vic tng thucng ch p dng i v i mt smt hng ph h p v i ccquy nh ca WTO ,khng nn p dng i v i mt smt hng m dnh thucao

doanh nghi p vn phi n p.4.2.3. i v i v n nh p siu t Trung Qu c th c n mt gii php

ng b:Bin php hn chnh p siui v i hng gi r Trung Quc l :ng quu

tin vo cc ngnh cng nghi p nng m phi ch tr ng u tmt cchngn chongnh cng nghi p tiu dng.iu khin cho cc nh my, x nghi p ca ta c s


55/58

KHA LU N TT NGHIP

47

vn l n khnng i m i cng nghcho k p v i cc loi siu cng ngh snxut hng gi r ca Trung Quc.Phi kch thch sn xut hng trong n c phc vtiudng v i gi cng cnh tranh khng km g hng Trung Quc th khi ng i tiudng Vit Namt xtmua hng Vit m thi.

Ngoi vic nh p hng tiu dng gi r Trung Quc th Vit Nam cn nh p nhiumy mc, thit b tn c ny.Nn phn b u nh p khu cho cc th tr ng,ng qut p trung nh p khu hng Trung Quc v c bit phi nh p khu cng nghngun,k nghm i.Mt khc ,c cc chnh schu t thchng sn xut hng c kh,my mc, thit b thay thhng nh p khu.

Xy dng v tham gia vo cc chui cungng l mt trong nhng gii phpquan tr ng gip hot ng xut nh p khu n c ra pht trin bn vng, hiu qu.Trung Quc hin l n c xut khu l n nht trn thgi i, sl iu khng t ng nu

Vit Nam ra sc i u v i ln sng hng ha thm nh p t Trung Quc. Kinhnghim t cc quc giang Nam lng ging nhThi Lan, Malaysia, Phillipines,Indonesia cho thy, nu Vit Nam mun xoay chuyn tnh th t nh p siu sang xutsiu v i Trung Quc, th gii php ti u l h p tc v i Trung Quc trong cc chuicungng ton cu.

Vit Nam c thh p tc, tham gia vo cc chui cungng ny thng qua 2cch: nhn outsource mt scngon/sn phm t cc cng ty Trung Quc, hocti p nhn cc doanh nghi p ang dn thoi vn khi Trung Quc do sgia tng chi ph

u vo,in hnh nhcc doanh nghi p trong ngnh dt may.Tm li ,Cn, khng phi chmt m mt lot gii phpng b: y mnh xc

tin th ng mi, tng c ng xut khu sang Trung Quc; chuyn h ng th tr ngnh p khu (c bit l my mc, cng ngh) sang cc th tr ng khc, nht l cc th tr ng c cng nghcao nhNht Bn, EU, Hoa K ; hn chnh p khu nhng mthng Vit Nam sn xut c v c chnh sch tch cc y mnh sn xut cc mthng thay thhng nh p khu tTrung Quc; tng c ng kim sot cht l ng hngho, an ton thc phm i v i hng nh p tTrung Quc, chng nh p lu, bun lu ti

cc vng bin, ca khu gip v i Trung Quc4.2.4. H n ch nh p siu hng xa x

Nhm kim chnh p siu, BTi chnh xut skim chnh p khu ccmt hng cha phi thit yu v hng xa x nhm cni li cn cn th ng mi nh:in thoi ding, t, xe my, mphm...


56/58

KHA LU N TT NGHIP

48

Cng lc, Tng cc Hi quan ban hnh danh mc sa i b sung gi mt s mt hng nm trong din qun l r i ro vgi. Theo, cc sn phm v dnh inthoi di ng nh p khu vVN s c tnh thucn cvo biu gi ca c quan hiquan.

Biu gi ny sl c s c quan hi quan so snh gi tr khai bo tdoanhnghi p tin hnh tham vn khi pht hin doanh nghi p khai cha ng gi thc t.


57/58


58/58

KHA LU N TT NGHIP

TI LIU THAM KHO

1. Tr n Ngc Thanh Huyn, Nguyn Bch Ngc, HXun Vi, 2011, Nh p siu:Th c tr ng, nguyn nhn v gi i php

2. Tr n Vinh D,2011. Kinh t Vit Nam 2013:Khi ti c tn? . Available at:http://www.voatiengviet.com/content/kinh-te-vietnam-2013-khi-tien-da-tan/1559965.html.

3. Tng cc thng k: Xu t nh p kh u hng ha Vi t Nam 20 n m i m i 1986-2005

4. T ng tr ng xu t kh u v ki m sot nh p siu thnh cng hai i m sng c an n kinh t . Bcng th ng Vit Nam.

5. David O. Dapice,2005: Thnh cng v th t bi: l a ch n ng i ng ncho s t ng tr ng d a vo xu t kh u

6. Gio Trnh Kinh TQuc T i hc Kinh T Thnh phHCh Minh

7.

Thi Ph ng,2013: Xu t siu vui m t n ahttp://nld.com.vn/2012122

Documents

xuat nhap khau viet nam