khối lượng hoán đôi lãi suất

5/17/2018 khôi lương hoán đôi lãi suâ t - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/khoi-luong-hoan-doi-lai-suat 1/8

1

XU HƯỚNG HỢP ĐỒNG HOÁN ĐỔI LÃI SUẤT TẠI VIỆT NAM

Đỗ Thu Hằng , Nguyễn Thị Thu Trang

Khoa Ngân hàn g- Học viện Ngân hàng

Thực hiện các cam kết hội nhập quốc tế, Việt Nam đang dần mở cửa thị trường,

áp dụng các luật chơi chung với quốc tế, tiến tới tự do hoá lãi suất, tự do hoá tàikhoản vốn… Khi đó, thị trường sẽ cần sử dụng các công cụ nhằm giảm thiểu các

bất lợi cho hoạt động sản xuất kinh doanh do sự biến động của lãi suất, tỷ giá

gây ra. Phát triển các sản phẩm phái sinh nói chung, trong đó là hoán đổi lãi

suất nói riêng , như là một công cụ hữu hiệu để phòng ngừa rủi ro cho các

doanh nghiệp và cho chính ngân hàng.

1. Hợp đồng hon đổi i ấ

Hoán đổi (swap) iu teo na tn tn trao đổi (excane) ai t vinau v nn t đem ra trao đổi pi ác nau Tron t trn ti cn ,

một hợp đồng hoán đổi thường là một thoả thuận để trao đổi một chuỗi các

dòng tiền tại một thời điểm nhất định trong tương lai (at specified future times)

theo một nguyên tắc nhất định nào đó.

Có 4 oại oán đổi pổ biến oán đổi tiền tệ, oán đổi ãi suất, oán đổi cn

oán v oán đổi n oá Tron đó, hợp đồn oán đổi ãi suất (interest rate

swap- IRS) ny cn trở nên pổ biến v ciếm ti một nửa ợn vốn c tncủa t trn pi cn tc Về nuyên tắc, cơ cế oạt độn của niệp vụ

oán đổi ãi suất á đơn in nn vẫn mi đối vi Việt Nam

Nguồn: Ngân hàng thanh toán quốc tế (BIS)

Một v dụ cụ t: Gi sử một doan niệp in doan xuất np u vay vốn

bằn USD t một nn n đ đu t co d án mi của mn, vi ti ạn 5



2

năm, tr ãi tn năm vi ãi suất đợc quy đn SIBOR (ãi suất iên nn

n Sinapore) +1 y mc ãi suất t nổi, dao độn pụ tuộc vo biến

độn t trn, có t cao ơn oc tấp ơn so vi mc ãi suất vo ti đim

vay vốn (iu quy đn mc ãi suất t nổi ny iện nay đợc niều nn n

áp dụn á pổ biến đối vi vay noại tệ v c vi VND ở nn on vaytrun, di ạn) Do ãi suất biến độn, việc tn toán ci p co đu t vo d

án đó sẽ rất ó ăn co doan niệp, n ởn ti việc xác đn iệu qu

đu t Nếu ãi suất trên t trn có xu n im, ãi suất vay vo ti đim

tr nợ sẽ xuốn tấp, iúp im ci p vốn co doan niệp v ợi nun của

đu t sẽ cao ơn Nn nợc ại, doan niệp sẽ pi đối mt vi rủi ro nếu

ãi suất tăn quá cao, có t dẫn đến tua

trán nn rủi ro n vy v đ xác đn cn xác iệu qu đu t nay tiai đoạn p d án, doan niệp có t sử dụn cn cụ Hoán đổi lãi suất Cụ

t, doan niệp sẽ một ợp đồn oán đổi vi một trun ian ti cn, v

dụ nn n, đ xác đn một mc ãi suất cụ t co d án (cn ạn

co suốt ti ạn vay) Hn đến ti đim tan toán, ai bên sẽ tiến n

oán đổi ãi suất da trên mc vốn ốc ban đu teo nuyên tắc: Doan niệp

sẽ tr co nn n mc ãi suất v nn đợc t nn n mc ãi suất

t nổi, v dụ SIBOR + 0,5%.

Lu rằn, tron ợp đồn oán đổi ny, vốn ốc n cn trao đổi vi nau

Nó cỉ mc vốn dan na iúp ai bên oán đổi pn ãi tr co nau vo

mi ạn tr ãi

N vy, tn qua ợp đồn oán đổi ãi suất ny, doan niệp đã cố đn

Doan niệp A Nn n

on vay ãisuất t nổi

SIBOR + 1%

SIBOR + 0,5%

10%SWAP SWAP



3

đợc mc ci p của mn 9,5 d ãi suất trên t trn biến độn n tế

no căn na

Trên đy v dụ về oại ợp đồn oán đổi ãi suất tn dụn nất - Hợp đồn

oán đổi Pain Vania ay cn i ợp đồn oán đổi ãi suất t nổi- cố

đn Vi oại ợp đồn oán đổi ny, cn ty đồn tr co đối tác một uồntiền bằn mc ãi suất cố đn đợc đn trc trên một mc vốn dan na

tron một số năm đổi ại, cn ty nn mc ãi suất t nổi trên cn mc

vốn dan na co cn ti

Xuất pát t ợp đồn oán đổi Pain Vania đã ra đi một số biến t của oại

ợp đồn ny:

- Hoán đổi tr dn (amortizin swap): L oại oán đổi m vốn ốc im dn

teo pơn páp xác đn trc (có t đợc xác đn tơn n vi s imdn vốn ốc tron on vay).

- Hoán đổi tăn ên (Step- up swap): L oại oán đổi m vốn ốc tăn ên teo

pơn páp xác đn trc

- Hoán đổi ạn ay oán đổi tc iện sau (forwards swap hay deferred

swap): L oại oán đổi m việc trao đổi các dn tiền đợc tc iện vo một

ny tron tơn ai

i i, ợp đồn oán đổi đợc tc iện i m vốn ốc tron on tantoán cố đn ác vi vốn ốc tron on tan toán ãi t nổi

- Hợp đồn oán đổi ti ạn cố đn (a constant maturity swap- CMS swap)

một to tun trao đổi ãi suất Libor vi ãi suất oán đổi (swap rate) V dụ,

ai bên một to tun tron đó một bên trao đổi ãi suất Libor 6 tán trên

một on vốn ốc cố đn đ nn ấy một mc ãi suất oán đổi ti ạn

năm trên cn on vốn ốc, việc oán đổi tc iện c 6 tán một n tron

vn 5 năm- A constant maturity Treasury swap- CMT swap tỏa tun tơn t vi oại

ợp đồn oán đổi trên, tron đó to tun trao đổi mc ãi suất Libor vi ãi

suất trái piếu o bạc (v dụ mc ãi suất trái piếu o bạc năm)

- Hoán đổi cộn dồn (compoundin swap): L oại oán đổi tron đó mc ãi m

một ay c ai bên nn đợc đợc cộn dồn các ạn co đến i ết túc

ợp đồn teo pơn tc đã to tun trc Tron oại oán đổi ny, cỉ có

một dn tan toán đợc tc iện vo ti đim ết túc ợp đồn oán đổi - Libor-in arrears swap: L oại oán đổi m mc ãi suất Libor vo ny tan

toán đợc sử dụn đ tn toán mc tan toán tại ny đó (ác vi ợp đồn



4

oán đổi ãi suất tn tn, ãi suất t nổi Libor/Euribor vo ny tan

toán đợc sử dụn đ tn toán mc tan toán vo ny tan toán tiếp sau đó)

- Hoán đổi tc uỹ (accrua swap): L oại ợp đồn oán đổi tron đó ãi của

một ợp đồn đợc cộn tc ũy đến mc ãi suất t nổi tron một on no

đó.

ợi ích của hợp đồng hoán đổi lãi suất

T nất, iúp doan niệp có t tái cơ cấu dn tiền. y cn cụ u

iệu iúp doan niệp cuyn đổi t ãi suất t nổi san ãi suất cố đn oc

nợc ại m n n ởn đến ợp đồn ốc ban đu của mn

T ai, ợp đồn oán đổi ãi suất iúp doan niệp có t pn na rủi ro

ãi suất iệu qu, đc biệt tron trun di ạn. Nếu ãi suất có ciều n ia

tăn nan (n tron iai đoạn va qua) sẽ rất bất ợi co doan niệp Nn tn qua ợp đồn oán đổi ãi suất, doan niệp cố đn đợc ci p

vốn đu vo của mn, t đó doan niệp xác đn trc đợc ci p, p ế

oạc v củ động trong kinh doanh.

T ba, tron ợp đồn ny số tiền cuyn cỉ pn ãi cên ệc, nên rủi ro

về đối tác n n Việc sử dụn ợp đồn oán đổi ãi suất n m n

ởn niều ti ạn mc tn dụn của doan niệp.

2. Thực rạng hợp đồng hon đổi i ấ ại Việ Nam

Bn Một số iao dc HLS đợc tc iện tại Việt Nam

Ngân hàng Khách hàng Đvị Số nợ gốc theo hợp

đồng

LS nhận LS trả Thời hạn

HĐ

Standard Charted

Hợp đồng 1 SC London GBP 5.114.829,75 5,34% LIBOR 1m 2 năm

HSBC

Hợp đồng 1 Pepsico USD

VND

15.000.000

236.490.000.000

9% 3,4% 3 năm

3 năm

Tokyo-Mitsubishi

Hợp đồng 1

Hợp đồng 2

Vietnam Japan Gas

Kein H. Muramoto

USD

USD

2.000.000

1.372.000

SIBOR + 0,55%

6M SIBOR + 1,5%

5,03%

6,35%

4 năm

4 năm VCB

Hợp đồng 1

Hợp đồng 2

Hợp đồng 3

Hợp đồng 4

SC London

SC London

Citibank N.A, SGP

Citibank N.A, SGP

USD

USD

USD

USD

22.000.000

6.400.000

19.500.000

20.500.000

LIBOR 6m

LIBOR 6m

LIBOR 6m

LIBOR 6m

4,88%

4,88%

4,71%

4,73%

15/1/2015

15/7/2015

15/1/2014

15/7/2014

ABN AMRO

Hợp đồng 1 VNA USD 44.037.650

Citibank

Hợp đồng 1 HOLCIM USD 20.000.000 4,8% LIBOR 6m 5 năm

Mizuho

Hợp đồng 1

Hợp đồng 2

Mizuho Singapore

Mizuho Singapore

USD

USD

700.000

3.000.000

4,48%

4,55%

4,79%

4,77%

5/12/2006

30/9/2006

Nguồn: Ngân hàng Nhà nước- Vụ chính sách Tiền tệ

Một số iao dc oán đổi ãi suất tiêu biu ác n:



5

- Cuối năm 24, HSBC đã tc iện iao dc oán đổi ãi suất n đu tiên

ia USD v VND co một cn ty đa quốc ia vi số vốn ên ti 5 triệu USD

trên t trn Việt Nam Tron iao dc oán đổi ny, HSBC sẽ nn đợc t

ác n đồn USD v đa co ác n VND Giao dc oán đổi cuối

cn đợc d iến diễn ra vo tán 2/27, sẽ bao ồm việc HSBC đa coác n đồn USD v nn ại tiền VND t pa ác n

- Ny 5 /6/ 8, PV Trans v ANZ đã ết ợp đồn oán đổi ãi suất (IRS)

Teo ợp đồn ny, PV Trans sẽ nn đợc on ãi suất cố đn rất cạn

tran co ton bộ ti ạn cn ại của on vay tu du t Hercues đã

trc đy Ti ạn 5 năm rỡi (PV Trans một tron nn n cun cấp

dc vụ vn ti du t n tại Việt Nam vi t pn ên ti 5 tổn sn ợn

xuất u du t). Việc ết ny sẽ iúp co PV Trans biết trc đợc ci p vay nợ, t đó qun đợc rủi ro về biến độn ãi suất.

N vy, có t tấy các iao dc oán đổi ãi suất đợc tc iện tại Việt Nam

u n do các nn n nc noi tc iện vi đồn noại tệ nằm pn

na rủi ro ãi suất co ác n tron ti ian di Tuy vy, số ợn iao

dc v doan số iao dc n vy vẫn cn ạn cế. Vy nuyên nn t đu?

Về các văn bản pháp lý

Tán 1/2003, n đu tiên NHNN co pép tc iện niệp vụ oán đổi ãisuất tn qua Quyết đn số 33/23/Q-NHNN, sau đó đợc tay tế bằn

Quyết đn số 62/26/Q- NHNN ban n Quy cế tc iện iao dc oán

đổi ãi suất ia các nn n Teo đó, việc oán đổi ãi suất sẽ đợc tc

iện ia các nn n tơn mại, nn n iên doan, nn n

vốn nc noi, ci nán nn n nc noi oạt độn tại Việt Nam vi

các doan niệp n pi nn n đợc tn p, oạt độn teo páp

ut Việt Nam v ia các nn n vi nau, ia nn n vi tổ cc tndụn ở nc noi

Hoán đổi ãi suất một tron số t nn cn cụ pái sin đã có văn bn páp

điều cỉn tại Việt Nam Tuy vy ệ tốn băn bn ca tc s trợ iệu

qu co các củ t trên t trn V dụ n tuế co oạt độn ny nói riên

v co các sn pm pái sin nói cun vẫn ca đợc quy đn nên ó xác

đn v ãi suất t nổi cạy iên tục teo tn ny Quy đn về tuế va m

ãm s pát trin dc vụ oán đổi ãi suất, va ó tc iện [1]. Ở các nc

ác, sn pm pái sin n pi đón tuế v đó cn cụ pn cốn



6

rủi ro co doan niệp, c n pi một ên in doan iếm i Hơn

na, Quyết đn 62/26/Q-NHNN cn quy đn tỷ ệ số d ốc tron các

iao dc oán đổi ãi suất vi một doan niệp n đợc vợt quá 3 vốn

t có của doan niệp đó, tỷ ệ ny bao m c oán đổi ãi suất một đồn tiền,

tc tc tế n có oán đổi pn ốc, v vy tỷ ệ ny cỉ ợp vi cácợp đồn oán đổi ãi suất có bao ồm oán đổi ốc n oán đổi tiền tệ céo.

Về phía thị trường

Một tron nn trở nại n nất Việt Nam iện ca có ãi suất tam ciếu

cun co c ãi suất nắn ạn v di ạn- căn c đ xy dn v đn iá ợp

đồn oán đổi ãi suất Ở Việt Nam, các nn n vẫn tn sử dụn Vnibor

m ãi suất tam ciếu, nn ãi suất ny ca tc s pn án cn xác ãi

suất trên t trn iên nn hn Việt Nam ác vi t trn iên nn

n An có Libor, t trn iên nn n Sinapor có Sibor ay t trn

iên nn n Cu Âu có Euribor Về mt ãi suất di ạn, đn con ãi suất

vẫn ca có v d án xy dn đn con ãi suất cun co t trn Việt

Nam do Nn n N nc tc iện vẫn đan tron quá trn trin ai

Tc tế co tấy các nc có t trn tiền tệ n pát trin n Tái Lan

v Hn Quốc đã p rất niều ó ăn tron việc pát trin t trn trái

piếu v t trn pái sin nói cun cũn n pát trin sn pm oán đổi

ãi suất nói riên.

Từ phía chủ thể tham gia

Do oán đổi ãi suất một cn cụ u iệu tron phn na rủi ro ãi suất

nên u ết các tổ cc tn dụn đều sử dụn cn cụ ny nằm t bo im co

các on vay oc đu t đã tc iện vi ác n của mn Các doanniệp cũn đối tợn ác n tiềm năn sử dụn niệp vụ ny, sở d

n vy do oạt độn in doan của doan niệp rất đa dạn, niều doan

niệp tn có iên quan đến các on vay noại tệ số ợn n teo ãi

suất cố đn oc t nổi

Tuy niên tại Việt Nam iện nay, số ợn các doan niệp sử dụn niệp vụ

oán đổi ãi suất cn rất ạn cế Một tron nn nuyên nn củ yếu các

doan niệp ca iu tấu đáo về bn cất niệp vụ v nn tiện c m

niệp vụ ny man ại co doan niệp Niều doan niệp cn có tm



7

“cấp nn rủi ro”, coi rủi ro t pa t trn “tiên tai” nên n có biện

páp pn na T duy sợ cu trác niệm tron doan niệp cũn một

trở nại n, i tc iện ợp đồn oán đổi ãi suất có ãi t doan niệp

ởn, t quy trác niệm cá nn đã m co rất niều doan niệp e nại

i sử dụn niệp vụ nyCắtMột trong những lý do khiến hợp đồng hoán đổi lãi suất chưa được sử dụng

rộng rãi như một công cụ phòng ngừa rủi ro là nhiều doanh nghiệp còn có tâm

lý “chấp nhận rủi ro”, coi rủi ro từ phía thị trường là “thiên tai”…

Một pn do ii tc co việc các doan niệp ca mn m vi việc

pn na rủi ro ãi suất n vy do có t nn ng cú trn pát trin

nn sn pm ny Hiện cỉ có một số nn n n n VCB, BIDV v

nn n nc noi n HSBC, ANZ, áp dụn sn pm v tp trun mạnvo đồn USD, c ca mở rộn ra các noại tệ ác n c biệt oán đổi

có s tam ia của nội tệ mi cỉ có một iao dc ởi xn của HSBC n ở

Bn .

3. X hướng cho ương ai

Teo cam ết đa pơn i ia np WTO, đến 31/12/2018, nền in tế Việt

Nam pi on ton oạt độn teo cơ cế t trn Xu tế tất yếu Việt

Nam đan dn mở cửa t trn, áp dụn các ut cơi cun vi quốc tế, ãisuất đợc t do oá, các uồn vốn đợc t do cy vo v cy ra ỏi Việt

Nam… i đó các biến số của t trn n ãi suất, tỷ iá sẽ iên tục biến

độn y bất ợi co oạt độn sn xuất in doan N vy cn pi pát trin

các sn pm pái sin nói cun v oán đổi ãi suất nói riên n một cn

cụ u iệu đ pn na rủi ro co các doan niệp v co cn nn n

Cụ t:

- Các n p cn sác cn pi xy dn ệ tốn n an páp giaodc các ợp đồn oán đổi ãi suất đồn bộ v cụ t ơn, nất on tiện

cế độ ế toán teo cun mc quốc tế (ISA) tron việc i nn v pn án

các iao dc pái sin T trn ti cn- t trn cơ sở - cn pi đợc

pát trin su ơn na m nền tn vn cắc co việc pát trin t trn

oán đổi ãi suất. Bên cạn đó, cn pi có một ệ tốn tn tin i nn v

d báo ãi suất nan cón, cn xác v cp nt iên tục

- Các doan niệp, nất các doan niệp xuất np u, cn có s nntc su sắc ơn tron việc sử dụn các cn cụ pái sin nằm mục đc trán

nn rủi ro tron oạt độn in doan, n ti pơn tc in doan ổn



8

đn, vn cắc v u di.

- Nn hang, vi t các một doan niệp, sử dụn oán đổi ãi suất n

một dc vụ cun cấp co ách n cũn n sử dụn co cn mn, đi ỏi

pi có đội nũ các n qun , các deaer cuyên niệp đợc đo tạo bi bn

Tron quá trn oạt độn, nn n có t xác đn ạn mc in doan cotn deaer nằm ạn cế rủi ro co oạt độn ny Các deaer cũn cn đợc

tam ia các p nn cao niệp vụ v năn t vấn sử dụn ợp đồn oán

đổi ãi suất co ác n của mn

- Các sn pm oán đổi ãi suất cn đợc pát trin t mc cơ bn n ợp

đồn oán đổi ãi suất t nổi- cố đn trc rồi mi đến các sn pm có

tut iao dc pc tạp ơn n oán đổi tc uỹ, oán đổi cộn dồn, oán đổi

ãi suất tiền tệ céo.. Trán trn ợp một sn pm đợc sử dụn nn cáccủ t tam ia n nắm rõ các tc iao dc, đn iá cũn n rủi ro

tiềm tn m nó có t man ại

Tài iệ ham khảo

- Options, Futures and other Derivatives, John Hull, 2009, 7th edition, Mc Graw

Hill.

- Niên cu về việc sử dụn các cn cụ pái sin tại các doan niệp Việt Nam, PGSTS Nuyễn T Nc Tran, ại c in tế TPHCM, 29.

- Báo cáo n qu của Nn n Tan toán quốc tế BIS.

- http://saga.vn; http://vnexpress.net

http://saga.vn/

http://vnexpress.net/



http://saga.vn/

Documents

khối lượng hoán đôi lãi suất