K.K.T.C. TARIM VE ORMAN BAKANLIĞI

Orman Dairesi Müdürlüğü

KIBRISTA YETİŞEN OKALİPTÜS TÜRLERİ:

Kıbrısta Bulunan Okaliptüs Türleri:Kıbrısta ilk dikilen okalüptüs türü Eucalyptus camaldulensis var. Camaldulensis olup, ilk dikim tarihleri 1879 dur.1880 – 1881 de Orman Dairesinin ilk Müdürü olan Fransız ormancı Madon’un Larnaka ve Lefkoşa’da Okalüptüs yetiştirdiği bilinmektedir. İlk kez Lefkoşa surlar altının ağaçlandırmasında ve Lefkoşa’daki yönetim binasının ağaçlandırılmasında kullanıldılar. Şehir çevrelerinde sağlık şartlarının iyileştirilmesi ve bataklık çevrelerinde sıtma ile mücadele amacı ile dikildiler.

2. Dünya savaşından sonra artan odun talebine cevap verebilmek için hızlı büyüyen tür olması nedeniyle plantasyon ve koruluk tesislerinde yoğun olarak kullanıldılar. Yoğun olarak kullanılan türler E.camaldulensis ve E.gomphasephaladır. 1953’ten sonra kafkallakık alanlar ve diğer ekstrem sahalarda kullanılabilecek okaliptüs türlerini belirlemek için değişik yörelerde deneme sahaları kuruldu.

Değirmenlik (Güngör) Ormanındaki dikimler yoğun olarak 1968 – 1974 yılları arasında yapıldı. Buraya dikilen Okalüptüs türleri kuraklığa hafif alkaniteye ve hafif tuzluluğa dayanıklı türlerdir. Fakir toprakların okaliptüslerdir.

Burada başlıca 4 tür gözlenmektedir.a- Eucalyptus sargenti ince yapraklı okaliptüs, okalüptüsler içinde topraktaki

tuzluluğa en fazla dayanan türdür. Kuraklığa dayanıklıdır. Fidanken yangın geçirirse tekrar açılma özelliğine sahiptir. Yangınlardan sonra koşullar uygun olursa (Yağış, çinlenme yastığı) tohumdan arazi şatlarında ürer. Yıllık yağışın 250-300 mm olduğu yörelerde yetişebilir. Büyümesi hızlıdır.

b- Eucalyptus Occidentalis:Kabuk gövdede pürüzlü (siyah – gri) dallarda düzgün ve beyazdır. İki formu vardır. Ağaccık ve ağaç. Ağaç Formu mesaryada kafkallalık alanlarda 20 metreye kadar boylanır. Topraktaki klorite dayanıklıdır. 175 – 300 mm yıllık yağışın olduğu yörelerde yetiştirilebilir. Büyümesi yavaştır.

c- Eucalyptus astringens. Meyvesi çan şeklinde çizgili olan oakliptüs türü. Gövde düzgün beyaz sarımsı gri yazın turuncu, fakir toprakların ağacıdır. Kuraklığa dayanıklıdır. Vatanında occidentalis ile birlikte bulunur. Bataklık okaliptüsleri olarak anılırlar . Yıllık yağışın 250-300 mm olduğu yörede yetiştirilebilir.

d- Eucaliptüs brockwayii: Narin yapılı yuvarlak tepeli okaliptüs, kuraklığa ve alkaliteye dayanıklıdır. Yaklaşık 15 metreye boylanır 250 – 300 mm yağış talep eder. Hızlı büyür. Arazi şartlarında yılda 1 metre sürgün atar. Bu türlerin ortak özellikleri killi balçık topraklarda gelişim göstermesidir. Bu havzada en iyi gelişim yapan tür. E. Sargentidir.

Ülke genelinde tesbit edilen 40’tan fazla okaliptüs türü vardır. Başlıca kullanım alanları aşağıya çıkarılmıştır. (Aşağıda verilen liste bugüne kadar yapıaln gözlemlerden çıkarılan listedir)

Verimli dere Alivyonların (Dere havzaları) da iyi drenajlı hallerde kullanılabilecek Türler:E. camaldulensisE. leucoxylonE .tereticornis

Su baskınına uğrayan alanlar:E. camaldulensis

Derin topraklarda (Tuz içermeyen kil topraklar)E.LeucoxylonE.melliodoraE.wandooE.LongicornisE.salmanıphloia

Kalkarenit üzerinde gelişen derin ve orta derin Terrarosa topraklarda.E. gomphacephalaE. odorataE. salubrisE. salmanophloiaE.longicornis

Kafkallalık düzlüklerde orta derece topraklar üzerinde :E.occidentalisE.cornutax occidentalisE.sargentiE.hemiphloia

Jips yataklar üzerinde gelişen orta derin topraklar :E.gomphacephalaE.brockwayiiE.sargenti

Kalker içeren beyaz renkli killi marnlar.E. gomphacephalaE.sargenti

Kumlu Topraklarda:E.saluprisE.intertexta

Değirmenlik Flish SerisiE.sargentiE.brockwayiiE.astringens

2

Çıplak Kalkerli Sığ Topraklar:E. occidentalisE.cornutax occidentalis

Tuz İçeren Topraklar:E. occidentalisE.cornutax occidentalisE. sargenti

Sahillere Yakın Alanlar:E. gomphacephalaE. cornutaE. cornutax accidentalis

Peyzajda:E. torquataE.WoodwrdiiE.pterocarpa

3