53
Economics 20 - Prof. Anderson 1 Dbáo sdng mô hình chui thi gian (Time Series Models for Forecasting) Nguyn Ngc Anh Trung tâm Nghiên cu Chính sách và Phát trin Nguyn VitCường Đạihc Kinh tế Quc dân Kim định nghim đơnv: Phương pháp và vn đề Unit Root Tests: Methods and Problems

Kiem Dinh Nghiem Don Vi

Embed Size (px)

DESCRIPTION

Kiem dinh tinh dung cua chuoi thoi gian

Citation preview

  • Economics 20 - Prof. Anderson 1

    D bo s dng m hnh chui thigian(Time Series Models for Forecasting)

    Nguyn Ngc AnhTrung tm Nghin cu Chnh sch v Pht trin

    Nguyn Vit Cngi hc Kinh t Quc dn

    Kim nh nghim n v: Phngphp v vn Unit Root Tests: Methods and Problems

  • Economics 20 - Prof. Anderson 2

    n tp bui trc

    Chui cn bng >< chui khng cn bngHm s (autocorrelation fucntion) v tht tng quan (correlogram)Kim nh Q v kim nh Ljung-BoxHi qui khng gi trXu hng: Xc nh (Deterministic) hay ngu nhin (Stochastic)?Gii thiu qua v ARMA

  • Economics 20 - Prof. Anderson 3

    n nh

    Tnh cht ca cc c lng (VD OLS) sph thuc vo vic dy s c n nh/cnbng hay khngDy s yt l n nh nu hm xc sutkhng ph thuc vo thi gianC ngha l:

    E(yt) khng i theo tVar(yt) khng ph thuc vo t Cov(yt,yt+s) ph thuc vo s v khng vo t

  • Economics 20 - Prof. Anderson 4

    n nh yu

    Cn bng yu nu mt dy s c m-men bc nht v bc 2 khng ph thuc vo t Cn bng yu s l nhng trng hp ta giiquyt v gp phi

  • Economics 20 - Prof. Anderson 5

    Qua trnh ngu nhin gin n nht

    Trong t l nhiu trng (white noise) l binphn phi iid c trung bnh l 0 v phng sai l 2

    Kim tra v thy rng :E(yt)=0Var(yt)= 2

    Cov(yt,yt-s)=0

    Y cng l nhiu trng rt t gp trong cc dys thi gian trong kinh t

    Bui trc Xt = ut ut ~ IID(0, 2 )

    0t ty = +

    White Noise

    -0.6

    -0.4

    -0.2

    0

    0.2

    0.4

    0.6

  • Economics 20 - Prof. Anderson 6

    Dy s t qui bc nht - AR(1)

    0 1 1t t ty y = + +

    ( )1 0 0 1 1,...,t t tE y y y y = +

    Gi tr ca k hin ti ch ph thuc vo k trc

  • Economics 20 - Prof. Anderson 7

    Khi no th dy s AR(1) c tnh n nh (stationary)?

    Ly k vng ton ca biu thc ta c :

    Nu cn bng, ta c th vit nh sau :

    ( ) ( )0 1 1t tE y E y = +

    ( ) ( ) 0111

    t tE y E y

    = =

    Khng ph thuc vo thi gian

  • Economics 20 - Prof. Anderson 8

    Xt ti phng sai

    Nu dy s cn bng th :

    ( ) ( )2 21 1t tVar y Var y = +

    ( )2

    211

    tVar y

    =

    Ch c ngha nu nh |1 |

  • Economics 20 - Prof. Anderson 9

    Dy s t qui ph qut(General Auto-Regressive Processes)

    Dy s t qui bc p AR(p) c dng nh sau :0 1

    pt i t i ti

    y y == + +Dy s ny s n nh, nu nghim ca dy s m bc p nmtrong vng trn nghim n v

    1

    pp p iii

    z z =

    iu kin cn l : (xem phn ly k vng ton ca phng sai trn)

    11 1p ii = <

  • Economics 20 - Prof. Anderson 10

    Dy s trung bnh trt(Moving-Average Processes)

    Mt dy s ht sc ph bin khc l dy s trungbnh trt bc 1 MA(1), c dng sau :

    0 1t t ty = + +

    Dy s trung bnh trt lun l dy s cnbng:

    ( ) 0tE y =

  • Economics 20 - Prof. Anderson 11

    Tnh n nh ca dy s MA

    Mi ng phng sai xa hn u bng khng

    ( ) ( ) ( )2 2 21 1t t tVar y Var Var = + = +

    ( ) ( )( ) ( ) 21 1 1 2 1,t t t t t t tCov y y E Var = + + = =

    ( ) ( )( )2 1 2 3, 0t t t t t tCov y y E = + + =

  • Economics 20 - Prof. Anderson 12

    Dy s MA(q)

    Dy s ny lun cn bngng phng sai gia hai quan st s lzero nu nh khong cch gia hai quan stl ln hn q thi k

    0 1

    qt t i t ii

    y == + +

  • Economics 20 - Prof. Anderson 13

    Quan h gia dy s AR v MA

    Trng hai dy s c v khng quan h, nhng thc ra c quan h gia hai dy sXt dy s AR(1) vi 0=0:

    1 1t t ty y = +Thay yt-1 ta c:

    [ ] 21 1 2 1 1 2 1 1t t t t t t ty y y = + + = + +

  • Economics 20 - Prof. Anderson 14

    Tip tc thay ta c

    Nh vy, dy s AR(1) c th c biu din di dngdy s MA() v c trng s ngy cng gim dnCn c tnh cn bng, m bo rng ton t cui cngs bng 0

    3 21 3 1 1 1 2t t t t ty y = + + +

    1 11i

    t t t iiy y == + +

  • Economics 20 - Prof. Anderson 15

    S dng php ton tr (lag operator) C th b qua

    Php ton tr :1t tLy y =

    st t sL y y =

    C th vit dy s AR(1) nh sau:

    [ ]1 11t t t t ty Ly L y = + =

  • Economics 20 - Prof. Anderson 16

    [ ]11t

    ty L

    =

    ( )111 1

    1 i it t t t ii iy L

    = = = + = +

    Tng t nh vic thay th dn

  • Economics 20 - Prof. Anderson 17

    Vi dy s AR(p) - B qua

    Nu (L) l c th nghich o, ta s c (invertible) :

    ( )0 011p i

    i t t t tiL y L y

    = = + = +

    ( )( )1 0t ty L = +

    Nh vy dy s AR(p) c th c vit didng mt dy s MA() nht nh no

  • Economics 20 - Prof. Anderson 18

    T dy MA thnh dy AR

    S dng php tr ta c th vit dy s MA(q) nh sau:

    ( )t ty L =

    Nu (L) l c th nghch o:

    ( )1 t tL y =

    Nh vy dy s MA(q) c th c biu dinthnh dy s AR() c th no

  • Economics 20 - Prof. Anderson 19

    Chui ARMA

    Cc dy s thi gian c th c c phn AR vphn MA Mt dy s ARMA(p,q) c th c vit nh sau

    0 1 1

    p qt i t i t i t ii i

    y y = == + + +

  • Economics 20 - Prof. Anderson 20

    Kim nh nghim n v

    Lm th no bit mt dy s c cn bng hay khng? Do phn MA lun cn bng, nn s ch tp trungvo phn AR

  • Economics 20 - Prof. Anderson 21

    Xu hng: Xc nh (Deterministic) hay ngu nhin (Stochastic)?

    0 50 100 150 200 250 300 350 400 450 500

    100

    200

    0 50 100 150 200 250 300 350 400 450 500

    100

    200

    0 5 10 15 20 25

    .25

    .5

    .75

    1

    0 5 10 15 20 25

    .25

    .5

    .75

    1

    M hnh 1

    M hnh 2

    Y a Yt t t= + +1 1

    Y a a Y a tt t= + + +1 2 1 3

    (a2 0)

  • Economics 20 - Prof. Anderson 22

    Y a a Y a tt t= + + +1 2 1 3

    Chui s ny c xu hng xc nh nu (if a3 > 0)

    Cc suy din thng k s c gi tr(vi iu kin l a2 < 1).

    Chui ny c th c chuyn sang chui cn bngbng cch loi b xu hng xc nh

    Y a t a a Yt t = + +3 1 2 1

  • Economics 20 - Prof. Anderson 23

    Y a Yt t t= + +1 1

    Chui ny khng cn bng Xu hng l ngu nhin

    Suy din thng k s khng c gi tr

    C th cn bng thng qua ly sai phn (difference stationary)

    Y Y at t t = +1 1

  • Economics 20 - Prof. Anderson 24

    Y b0 Y I

    Y Y Y b0 It t t

    t t t t

    = + +

    = = +

    1

    1

    (1)

    (0)

    Bc ng nht (tch hp) ca mt dy s-Order of Integration of a Series

    Mt dy s sau khi ly sai phn (difference) tr thnh dy s cn bngc gi l dy s c tch hp bc 1 , v k hiu l I(1).

    Ni chung, mt dy s thi gian tr thnh cn bng sau khi csai phn d ln c gi l c bc tch hp d, k hiu l I(d).

    Mt dy s khng cn ly sai phn m vn l dy s cnbng c gi l c tch hp 0, v k hiu l I(0)

  • Economics 20 - Prof. Anderson 25

    Cc xc nh cc chui khng cn bng cch khng chnh thng

    (1) th s liu (a) Trung bnh c thay i?

    (b) Phng sai c thay i ?

    0 50 100 150 200 250 300 350 400 450 500

    -200

    -150

    -100

    -50

    0

    50

    100

    150

    200 var

    0 50 100 150 200 250 300 350 400 450 500

    0

    2

    4

    6

    8

    10

    12RW2

  • Economics 20 - Prof. Anderson 26

    (2) S dung CorrelogramVi dy s cn bng, th tim cn 0 rt nhanh. Chui

    s khng c b nh (no memory)

    0 50 100 150 200 250 300 350 400 450 500

    -0.25

    0.00

    0.25

    0.50whitenoise

    0 5 10

    -0.5

    0.0

    0.5

    1.0ACF-whitenoise

    Cc xc nh cc chui khng cn bng cch khng chnh thng

  • Economics 20 - Prof. Anderson 27

    (2) S dng CorrelogramVi dy s c dng bc ngu nhin, thcorrelogram khng tim cn 0. C tng quan rt caogia cc k (High autocorrelation for large values of k)

    0 50 100 150 200 250 300 350 400 450 500

    0.0

    2.5

    5.0

    7.5

    10.0

    12.5randomwalk

    0 5 10

    0.25

    0.50

    0.75

    1.00ACF-randomwalk

    Cc xc nh cc chui khng cn bng cch khng chnh thng

  • Economics 20 - Prof. Anderson 28

    Kim nh thng k s dung t-test

    Xy dng m hnh AR(1) c trt (b0) Yt = b0 + b1Yt-1 + t t ~ iid(0,2) (1)

    Phng php gin n l c lng phng trnh (1) s dngOLS v xem xt cc con s c lng b1

    S dng t-test vi gi thuyt trng Ho: b1 = 1 (khng cn bng)vi gi thuyt thay th Ha: b1 < 1 (cn bng).

    Kim nh : TS = (b1 1) / (Std. Err.(b1)) Bc b gi thuyt trng khi gi tr t ln v c du m

    gi tr ti hn (critical value) mc - 5% l -1.65

  • Economics 20 - Prof. Anderson 29

    Kim ng thng k chui cn cng: kim nh t

    Kim nh t i vi dy s AR(1) c trt (b0)

    Yt = b0 + b1Yt-1 + t t ~ iid(0,2) (1)

    Mt s vn vi phng php ny(1) Bin tr ph thuc => b1 s b c lng trch xung , c bit l nhng mu nh

    (2) Khi b1 =1, chng ta s c chui khng cn bng, vvic s dng phng php hi qui l khng c gi tr

  • Economics 20 - Prof. Anderson 30

    Kim nh nghim n v - Nhngvn c bn

    Mun kim nh H0:1=1 so vi H1:1

  • Economics 20 - Prof. Anderson 31

    Kim nh Dickey Fuller (DF)

    Dickey v Fuller (1979): Tr Yt-1 t 2 v ca phng trnh

    t ~ iid(0,2) = 1 1 (2)

    Mun kim nh H0:1=0 vi H1: 1

  • Economics 20 - Prof. Anderson 32

    Kim nh Dickey Fuller (DF)

    S dng kim nh t vi gi thuyt trng lHo: 1 = 0 (khng cn bng hay c nghim n

    v - Unit Root) v gi thuyt thay th - Ha: 1 < 0 (cn bng).

    - Khi kim nh c gi tr ln v c du mbc b gi thuyt chui cn bng (reject non-stationarity)

    - y chnh l kim nh nghim n v (unit root test) v phng trnh slide trc Ho: b1 =1.

  • Economics 20 - Prof. Anderson 33

    Mt s dng kim nh DF (Variants of DF test)

    C 3 m hnh hi qui c th s dng kim nh nghim n v

    Y YY b YY b Y b t

    t t

    t t

    t t

    = += + += + + +

    1

    0 1

    0 1 2

    S khc bit gia cc m hnh ny l s hin din ca cc biu thc b0 vb2t. 1 kim nh xem Y c phi l mt bc ngu nhin(Random Walk) hay khng2 kim nh xem Y c phi l mt bc ngu nhin c trt hay khng(Random Walk with Drift)3 kim nh xem Y c phi l mt bc ngu nhin c h s trt vc xu hng hay khng (Random walk with Drift and Deterministic Trend)

  • Economics 20 - Prof. Anderson 34

    Y Yt t= + 1

    M hnh n gin nht (ch thch hp khi ta cho rng khng c ccYu t khc trong m hnh (true regression model))

    S dng kim nh t v so snh vi gi tr ti hn do Dickey vFuller tnh ton. Nu gi tr t nm ngoi khong tin cy, bc bgi thuyt trng l c nghim n v (unit root)

    Statistic

  • Economics 20 - Prof. Anderson 35

    Y b Yt t= + +0 1

    M hnh c trt (drift)

    1

    Kim nh s dng kim nh F xem = b0 = 0 , s dng bng phi chnh thng

    S dng kim nh t xem beta c bng khng khng? =0 , s dng bng phi chnh thng(non-standard tables)

  • Economics 20 - Prof. Anderson 36

    V d

    Dy s c s quan st n = 25 vi mc ngha 5% cho phng trnh

    -critical value = -3.00 t-test critical value = -1.65

    pt-1 = -0.007 - 0.190pt-1 (-1.05) (-1.49)

    = -0.190 = -1.49 > -3.00

    Do khng th bc b H0 c unit root.

  • Economics 20 - Prof. Anderson 37

    Kim nh DF c tnh ti yu t xu hng ca dy s

    i khi dy s thi gian c xu hng i ln hoc i xung (khngcn bng v trung bnh ca dy s - non-stationary mean).

    V th nn ua xu hng vo m hnh v s dng kim nh DF.

    Yt = b0 + Yt-1 + b2 trend + t (4)

    Hon ton c kh nng l dy s Yt s cn bng xung quanh mt xuhng no . Nu khng a yu t xu hng vo m hnh th dys s khng cn bng/n nh ( non-stationary.)

  • Economics 20 - Prof. Anderson 38

    Cc kim nh DF khc nhau Tm tt cc loi kim nh t

    Yt = b0 + Yt-1 + b2 trend + t(a) Ho: = 0 Ha: < 0

    Yt = b0 + Yt-1 + t(b) Ho: = 0 Ha: < 0

    Yt = Yt-1 + t(c) Ho: = 0 Ha: < 0

    Gi tr ti hn c th xem trong cc sch hoc Fuller (1976)

  • Economics 20 - Prof. Anderson 39

    Kim nh DF S dng kim nh loi F (F-type test)

    3 Yt = b0 + Yt-1 + b2 trend + t(a) Ho: = b2 = 0 Ha: 0 v/hoc b2 0

    1 Yt = b0 + Yt-1 + t (b) Ho: = b0 = 0 Ha: 0 v/hoc b0 0

    Cc gi tr ti hn c th xem bi nghin cu ca Dickey v Fuller (1981)

  • Economics 20 - Prof. Anderson 40

    Tm tt Dickey-Fuller Tests

    M hnh Gi thuyt Kim nh

    Gi tr ti hn cho khong tiin cy 95% v 99%

    Y b Y b tt t= + + +0 1 2

    = 0 -3.45 and -4.04 b0 = 0 given = 0 3.11 and 3.78 b2 = 0 given = 0 2.79 and 3.53 = b2 = 0 3 6.49 and 8.73 = b0 = b2 = 0 2 4.88 and 6.50 Y b Yt t= + +0 1 =0 -2.89 and -3.51 b0 = 0 given = 0 2.54 and 3.22 = b0 = 0 1 4.71 and 6.70 Y Yt t= + 1 =0 -1.95 and -2.60 (Gi tr ti hn cho n = 100)

  • Economics 20 - Prof. Anderson 41

    Kim inh Dickey Fuller b xung (Augmented Dickey Fuller) Kim nh Dickey Fuller gi thit rng cc residuals t trong m hnh hi qui DF l khng t tng quan

    Gii php: a cc bin tr ca bin ph thuc vo m hnh

    Vi s liu theo qu, c th tr 4 bc ta cYt = b0 + Yt-1 + 1Yt-1 + 2Yt-2 + 3Yt-3 + 4Yt-4 + t (3)

    Lc ny c vn pht sinh khi cn phn bit cc m hnhS dng phng php t chung ti ring (general to specific) loi b

    cc bin khng c nghaKim tra m hnh cui cng (parsimonious model) xem c t tng

    quan hay khng

    S dng kim nh F-test i vi cc bin c nghaS dng h s thng tin. Cn nhc gia m hnh parsimony vi phng sai caphn d (residual)

  • Economics 20 - Prof. Anderson 42

    Xem xt chui s v Correlogram

    0 50 100 150 200 250 300 350 400 450 500

    100

    200

    Y

    0 5 10 15 20 25 30

    .25

    .5

    .75

    1ACF-Y

    Bin Y ny r rng l c xu hng, v chng ta phi xem xt xem xu hng ny l xc nh(deterministic) hay ngu nghin (stochastic). Sau khi to ra bin sai phn Y ,

    ta c lng m hnh c tr ca Y. S lng tr nhiu n mc ta ngh l ph hp.(trong v d trn, tr ca bin sai phn Y l 4)

  • Economics 20 - Prof. Anderson 43

    Kim nh nghim n v (Unit Root Testing)

    Y b b t Y Yt t t= + + + + 0 2 1 1 1

    Sau khi c lng xong m hnh

    Cc gi thuyt c th kim nh l

    H b b bv

    H b b b

    0 0 2 0

    1 0 2 0

    0 0

    0 0

    : , , , ,

    : , , , ,

    =

    kim nh, s dng F-Test v tham s phi

  • Economics 20 - Prof. Anderson 44

    V d - Real GDP (2000 Prices) Seasonally Adjusted(1) V th theo thi gian khng cn bng

    (trung bnh thay i theo thi gian, v correlogramkhng bng khng)

    1955 1960 1965 1970 1975 1980 1985 1990 1995 2000

    50

    75

    100Y

    0 5 10

    0.25

    0.50

    0.75

    1.00ACF-Y

    k

    Time

    GDP

    r

  • Economics 20 - Prof. Anderson 45

    Kim nh nghim n v(1) Ly sai phn cn bng

    (Trung bnh khng i v correlogram bng khng)

    1955 1960 1965 1970 1975 1980 1985 1990 1995 2000

    -1

    0

    1

    2

    3DY

    0 5 10

    -0.5

    0.0

    0.5

    1.0ACF-DY

    Timer

    k

  • Economics 20 - Prof. Anderson 46

    Kim nh nghim n v(3) Xc nh s bc tr - s dng ADF test

    c lng m hnh chung v kim nh serial correlation

    EQ ( 1) Yt = b0 +b2 trend+ Yt-1 + 1Yt-1 + 2Yt-2 + 3Yt-3 + 4Yt-4 + t

    Coefficient Std.Error t-value t-prob Part.R^2

    Constant 0.538887 0.3597 1.50 0.136 0.0121Trend 0.00701814 0.004836 1.45 0.148 0.0114Y_1 -0.0156708 0.01330 -1.18 0.240 0.0075DY_1 -0.0191048 0.07395 -0.258 0.796 0.0004DY_2 0.137352 0.07297 1.88 0.061 0.0190DY_3 0.188071 0.07354 2.56 0.011 0.0345DY_4 0.0474897 0.07473 0.635 0.526 0.0022

    AR 1-5 test: F(5,178) = 1.7263 [0.1308] Kim nh chp nhn gi thuyt rng khng c tng quanVn tip tc s dng F-test v Schwarz Criteria kim tra m hnh

  • Economics 20 - Prof. Anderson 47

    Kim nh nghim n v(3) Xc nh s bc tr s dng kim nh ADF test

    ModelEQ ( 1) Yt = b0+b2 trend+ Yt-1 + 1Yt-1 + 2Yt-2 + 3Yt-3 + 4Yt-4 + tEQ ( 2) Yt = b0+b2 trend+ Yt-1 + 1Yt-1 + 2Yt-2 + 3Yt-3 + tEQ ( 3) Yt = b0+b2 trend+ Yt-1 + 1Yt-1 + 2Yt-2 + tEQ ( 4) Yt = b0+b2 trend+ Yt-1 + 1Yt-1 + tEQ ( 5) Yt = b0+b2 trend+ Yt-1 + t

    S dng c F-test v Schwarz information Criteria (SC).

    Gim s bc tr (number of lags) khi F-test chp nhn gi thuyt

    Chn m hnh (phng trnh) c SC l nh nhttc l chn m hnh c phng sai ca phn d (residual) v s cc

    tham s nh nht

  • Economics 20 - Prof. Anderson 48

    (3) Xc nh bc tr s dng ADF testProgress to dateModel T p log-likelihood Schwarz Criteria EQ( 1) 190 7 OLS -156.91128 1.8450EQ( 2) 190 6 OLS -157.12068 1.8196EQ( 3) 190 5 OLS -160.37203 1.8262EQ( 4) 190 4 OLS -162.16872 1.8175EQ( 5) 190 3 OLS -162.17130 1.7899

    Tests of model reduction EQ( 1) --> EQ( 2): F(1,183) = 0.40382 [0.5259] Accept model reductionEQ( 1) --> EQ( 3): F(2,183) = 3.3947 [0.0357]* Reject model reductionEQ( 1) --> EQ( 4): F(3,183) = 3.4710 [0.0173]* EQ( 1) --> EQ( 5): F(4,183) = 2.6046 [0.0374]*

    Mt s kt qu mu thun nhau. F-tests cho rng phng trnh (2) tthn phng trnh s (1) v phng trnh (3) th khng tt hn phng trnh (2)

    Kim nh nghim n v

  • Economics 20 - Prof. Anderson 49

    Kim nh nghim n v

    (B) Tin hnh mt cch chnh thc

    Coefficient Std.Error t-value t-prob Part.R^2

    Constant 0.505231 0.3552 1.42 0.157 0.0109Trend 0.00655304 0.004772 1.37 0.171 0.0101Y_1 -0.0141798 0.01307 -1.08 0.279 0.0064DY_1 -0.0119522 0.07297 -0.164 0.870 0.0001DY_2 0.142437 0.07241 1.97 0.051 0.0206DY_3 0.185573 0.07332 2.53 0.012 0.0336

    AR 1-5 test: F(5,179) = 0.68451 [0.6357]

    Vn chnh l kim nh gi thuyt serial correlation assumption. CHng tac chp nhn gi thuyt trng la khng c serial correlation khng? Chngta chp nhn!

  • Economics 20 - Prof. Anderson 50

    Mt s vn i vi kim nhnghim n v

  • Economics 20 - Prof. Anderson 51

    Perron (1989) cho rng cc chui thi gian khng phi l cc chuc nghim n v, m l cc chui cn bng c xu hng v c bini v cu trc (Structural Breaks)

    V d Khng hong nm 1929 Cn sc gi du Thay i cng ngh

    Nhng s kin ny s lm thay i trung bnh (mean) ca cc dyS nh GDP. Nu ta khng nhn ra cc structural break, th sLun tm thy nghim n v cho d khng c nghim

    Khi c bin i v cu trc th mi kim nh nghim n v u b trch.C xu hng khng bc b gi thuyt c nghim n v

    Vn th : Structural Breaks

  • Economics 20 - Prof. Anderson 52

    Vn 2 : Lc kim nh thp (Low Power)

    Lc kim nh ca mt php kim nh l xc sut bc b gi thuyttrng khi gi thuyt ny sai (reject a false Null Hypothesis)

    Kh kim nh gia 2 dy s (1) c nghim n v; (2) gn nghim n v Kh kim nh gia xu hng v trt (Trend and Drift)

    Kim nh nghim n v

    0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100

    -8

    -6

    -4

    -2

    0

    2

    4

    Y1 Z1

    Y l dy s nghim n v

    Z l dy s xp x nghimn v

  • Economics 20 - Prof. Anderson 53

    Kim dnh = 0 trong m hnh Yt = b0 + Yt-1 + t

    Kt qu kim nh da vo sai s chun (standard error) ca - Sai s chun cho bit c lng ca chng ta chnh xc n u- cng nhiu quan st, sai s chun cng nh

    Trong trng hp ny, lc kim nh ca mt kim nh l kh nng bc b githuyt trng v vic dy s khng cn bng khi gi thuyt ny sai. (ni mt cchkhc, l kh nng chp nhn gi thuyt thay th l chui cn bng).

    Lc kim nh thp c ngha l mt dy s c th l cn bng, nhng kim nhDF li cho rng dy s c nghim n vLc kim nh thp s gy ra vn nghim trng khi dy s l cn bng, nhngli xp x dy s c nghim n v. Gii php l tng s quan st ca dy s.