1

(Not 1: Word ara ubuundaki Grnm mensnde bulunan Belge Balantlarm dmesine tkladnz takdirde, solda alacak kk pencerede btn surelerin balklarn grebilir ve zerine tkladnz sureye sratle giderek meal iinde rahata dolaabilirsiniz.) (Not 2: Mealde geen koyu renkli (bold) kelimeler ayet metinlerini, ak italik kelimeler ise tefsir ve aklamalar ifade etmektedir.) (Not 3: Bu mealden bir nebze istifade ederseniz, ltfen onu hazrlayan ve bizim yetimemizde de byk emei bulunan hocamza dualarnz eksik etmeyiniz.)

1. FATHA SURES Fatiha; giri, a, balang demektir. Bir bitki tohumu nasl o bitkinin dallarn, yapraklarn, meyvelerini ve dier zelliklerini znde barndran bir ekirdek program ise, Fatiha da Kuran- Kerimin z ve zetidir. Peygamberliin ilk yllarnda indirilmitir. Btn olarak gnderilen ilk sure olup, yedi ayetten olumaktadr. Fatiha, Yce Yaratc huzurunda kulun, en iten kran ve minnettarlk duygularyla Ona ynelii, Onun snrsz kudreti ve merhameti nnde saygyla boyun eiidir. Fatiha, Allah ile kulu arasnda ezel ve ebedi, erefli bir kulluk antlamasdr. Rahman ve Rahim olan Allahn Adyla! Beni yoktan var edip stn yeteneklerle donatan ve kulluk greviyle yeryzne gnderen sonsuz efkat ve merhamet sahibi yce Rabbimin adyla, Onun verdii g ve yetkiye dayanarak ve yalnzca Onun adna okuyor, sylyorum: 1. Hamd, lemlerin Rabbi Allaha. Her trl vg ve teekkre lyk olan sadece Odur. Gerek anlamda vlmek Onun hakkdr ve yalnzca Ona yarar. nk kinat yoktan var eden, tm canllar besleyen, terbiye eden, yneten ve ynlendiren gerek efendiniz, sahibiniz, yneticiniz Odur. Her varl kendi yaratlndaki hikmete uygun niteliklerle donatan, onlar daima iyiye ve gzele ynlendirerek her eye hedefini ve yolunu gsteren; kulaa duymay, gze grmeyi, gnee k vermeyi, kelebee umay, iee amay, aaca meyve vermeyi rettii gibi, gnderdii mesajlarla kullarna doru yolu gsteren Odur. O hlde, btn iyiliklerin, gzelliklerin kayna olan Rabbinizi tm kalbinizle verek yceltmeli, en derin sayg ve kran duygularyla Onun hkmlerine boyun emeli ve yalnzca Ona kul olmalsnz. 2. O Rahmandr, Rahimdir. Rahmandr; ok efkatli, ok merhametlidir. Sizi sizden ok sever, size sizden daha yakndr. Onun sonsuz rahmet ve efkati, bu dnyada mmin kfir ayrm yapmakszn herkesi kuatmtr. Rahimdir; rahmetini tamamlamak zere bu Kitab gndermi ve onun nda yryen bahtiyarlara, hiret hayatnda sonsuz mutluluk ve kurtulu mjdesini vermitir. O ok efkatli, ok merhametli olmakla birlikte, hikmetli ve adaletlidir de: 3. Din Gnnn mlikidir. Gerekleeceinde asla phe olmayan Yarg Gnnn mutlak hkimidir. O gn tm insanlar yapp ettiklerinden hesaba ekilecek ve hibir iyilik mkfatsz, hibir ktlk cezasz kalmayacaktr. O gn, size dnyada emanet olarak verilmi olan gcnz, iradeniz ve tercih hakknz elinizden alnacak ve ilah hkmranlk tm dehet ve ihtiamyla tecelli edecektir. O hlde ey Rabbimiz, sana tm itenliimizle sz veriyoruz: 4. Sadece sana kulluk eder ve ancak senden yardm dileriz. Yalnzca sana ibadet eder, btn emirlerine kaytsz artsz boyun eeriz. yiyi kty, gzeli irkini, doruyu eriyi belirlemede kendimize yalnzca ilh lleri rehber ediniriz. Senin buyruklarna aykr hkmler veren hibir gce kim olursa olsun asla boyun emeyiz. Sadece senden yardm dileriz. Her trl iyiliin, gzelliin senin elinde olduunu bilir, iznin ve onayn olmadka hibir dilein gereklemeyeceine yrekten inanrz. Dertlerimize devay, hastalmza ifay, skntlarmza areyi ancak sende arar, senden baka hi kimseden, hibir varlktan medet ummayz. 5. Ey Rabbimiz! Bizi dosdoru yola, insann doal yapsyla, duygular, eilimleri ve ihtiyalaryla birebir rten, varlk kanunlaryla tam bir uyum ve ahenk iinde olan o apaydnlk yola, insanl hem dnyada hem hirette mutluluuna ulatran slm yoluna ilet. 6. Nimet verdiin kimselerin, insanlk tarihi boyunca tevhid sancan elden ele tayan Peygamberlerin ve onlarn izinden yryen limlerin, ehitlerin, salihlerin yoluna...

2

7. Gazaba uramlarn ve sapmlarn yoluna deil ya Rab! Yahudiler rneinde olduu gibi, hakikati pekl bildikleri hlde dnyaya ve dnya nimetlerine tutkuyla ballklar yznden ilh iradeye ba kaldrarak senin gazabna mstahak olan azgnlarn ve Hristiyanlar rneinde olduu gibi, batl dnceleri ve hurafeleri Allahn dinine ekleyerek hak yoldan sapan, hireti kazanma adna dnyay ve dnya nimetlerini inkr eden aknlarn yoluna bizi iletme! Onlara benzemekten, onlar gibi yaamaktan bizi koru Allahm Allahn Elisi (s) bu surenin sonunda min! yani Duamz kabul eyle, ya Rab! derdi. 2. BAKARA SURES Adn, 6771. ayetlerde geen ve bir inein (bakara) kurban ediliini anlatan ilgin ve ibret verici bir kssadan almtr. Surenin byk blm Peygamberin (s) Medineye hicretinden sonraki ilk iki ylda nazil olmutur. Ancak 281. ayet Kurann en son nazil olan ayetidir. Medinede oluan yeni slm toplumunun karlat sorunlarn zmne ynelik ok sayda hukuk dzenlemeye yer veren sure, 286 ayetten ibarettir. Rahman ve Rahim olan Allahn Adyla! Beni yoktan var edip stn yeteneklerle donatan ve kulluk greviyle yeryzne gnderen sonsuz efkat ve merhamet sahibi yce Rabbimin adyla, Onun verdii g ve yetkiye dayanarak ve yalnzca Onun adna okuyor, sylyorum: 1. Elif, Lm, Mm. Ey insanlar! Pek iyi tandnz ve gnlk hayatta kullandnz u harflere bir bakn; ilh kudret bu sradan harfleri nasl mkemmel bir uyumla yan yana dizerek olaanst gzellii karsnda en usta airlerin, limlerin, filozoflarn ister istemez secdeye kapand, bir tek suresinin dahi benzerini yapmakta beeriyetin acze dt esiz bir kitap ortaya koydu: 2. te u kitap, toplumun ve bireyin temel hayat prensiplerini izen bu ilh yazg var ya, kendisinde hi phe yoktur. nsan akln pheye drebilecek hibir eliki, erilik ve tutarszlk yoktur onda. yleyse, gnln a ve onu itenlikle oku. Okuduka greceksin ki, bu szler yce Yaratcdan gelen hakikatin ta kendisidir. Fakat bu kitap, ktl, irkinlii tercih eden kimseler iin deil, fenalklardan saknan, doruya ve gzellie ulamay arzu eden o takva sahipleri iin bir klavuz, bir yol gsterici, bir hidayettir. u hlde, tm insanla doru yolu gsteren bu kitap, ancak takva sahiplerini hedefe ulatracaktr. Peki, kimdir bu takva sahipleri? 3. Onlar, duyu organlaryla alglanamayan; ancak ilh vahiy sayesinde kavranabilecek gereklikler lemi olan gayba inanrlar. Hakikatin sadece gzle grlenlerden ibaret olmadn bilir; Allah, cennet, cehennem, melek, kyamet, hiret gibi ulvi hakikatleri imanlar sayesinde hissedebilir, kavrayabilirler. Ayrca, Mslmanln vazgeilmez art olan namaz gereken dikkat ve zeni gstererek, dosdoru ve aksatmadan klar, Yaratcyla aralarndaki irtibat gnde en az be kere huzurunda durarak srekli canl tutarlar ve kendilerine verdiimiz rzktan, yani o gzel nimetlerden bir ksmn toplum yararna fedakrca paylaarak Allah iin yoksullara harcarlar. 4. Yine onlar, o takva sahipleri, hem sana gnderilen bu son ilh vahye, hem de senden nceki elilere gnderilen Tevrat, Zebur, ncil gibi kitaplara ve dier btn ilh vahiylere tahrif edilmi ksmlarn Kurann hakemliinde dzelterek inanrlar. Btn Peygamberlerin ve ilh kitaplarn ayn inan ve ahlk ilkelerini getirdiini, hepsinin ayn kaynaktan geldiini bilirler. hiretin varlna da tm kalpleriyle iman ederler. Dnya hayatnn geici olduuna, Allahn amaz adaleti gereince tm insanlar yeniden diriltilerek iyilikleri dllendirip ktlkleri cezalandracana itenlikle inanr ve bu inanca uygun davranlar gsterirler. 5. te, Rablerinin gsterdii dosdoru yolda yryenler onlardr, dnya ve hirette kurtulua erecek olanlar da sadece onlardr. 6. Allahtan gelen bu mesaj rtbas ederek, hakikati bile bile inkr edenlere gelince, sen onlar uyarsan da uyarmasan da onlar iin birdir, inanmazlar. nk kibir, ihtiras, bencillik, inatlk gibi psikolojik saplantlar, kendileriyle hakikat arasnda almaz bir engel olmutur. Bunun sonucu olarak da:

3

7. Allah, onlarn kalplerini ve kulaklarn mhrlemitir. Gzlerinde de, hakk grmelerine engel bir perde bulunmaktadr. Allahn koyduu yasalar gereince, bilerek ve isteyerek inkr tercih ettikleri iin, doutan sahip olduklar hakikati kefetme yetenekleri zamanla krelmi ve ilevini gremez hle gelmitir. te onlara, dnyada da hirette de byk bir azap vardr. Kurann rehberliinden yz eviren toplumlar, dnyada ahlk kntler, ruhsal bunalmlar, toplumsal alkantlar gibi felketlerle yz yze gelecek ve nihayet hirette, ebed azaba mahkm edilecektir. Kfirlerden daha tehlikeli olan mnafklara gelince: 8. nsanlardan yleleri de var ki, gerekte inanmadklar hlde, Biz de Allaha ve hiret gnne inanyoruz! derler. 9. Bylece, Allah ve inananlar gya kandrmaya alrlar. Oysa yalnzca kendilerini kandrrlar, ama bunun farknda deiller. 10. nk kalplerinde, kibir, inat, nankrlk, bencillik, ahlkszlk gibi sebeplerle meydana gelen ve onlar gerek imana ulamaktan alkoyan bir hastalk vardr. Allah da kt niyetlerinden dolay, hastalklarn iyice artrmtr. Doru bir inan ve gzel davranlarla tedavi etmedikleri bu hastalk, ilh yasalara gre zamanla mzminleerek onlar feci akbetle yz yze getirir: Srekli yalan syledikleri iin, onlara can yakc bir azap vardr. kiyzlleri, u zelliklerinden tanyabilirsiniz: 11. Onlara, Yeryznde bozgunculuk yapmayn, bireysel ve toplumsal hayatnz menfaat ve kazan llerine gre deil, Kurann belirledii adalet, doruluk ve erdemlilik esaslarna gre dzenleyin! denildii zaman, ellerindeki deer lleri bozuk olduundan Hayr, biz ancak dzeltici, slah edici kimseleriz, iyilikten ve gzellikten baka bir amacmz yoktur! derler. 12. yi bilin ki, onlar bozguncularn ta kendileridir, fakat bunun farknda deiller. nk ilh vahyin yol gstericiliinden yz eviren bir toplumda, iyi-kt, doru-yanl, gzel-irkin, faydal-zararl gibi llerin ters yz olarak insan ve ahlk deer yarglarnn yozlamas kanlmazdr. 13. Yine onlara, Gelin u ikiyzllkten vazgein ve mmin insanlarn inand gibi siz de hak dine gereince iman edin! denildii zaman, Ne yani, u aklszlarn inand gibi mi inanalm? Snrsz zevk ve elence iinde hayat doyasya yaamak varken; doruluk, erdemlilik, fedakrlk gibi safsatalarla ne diye keyfimizi bozalm? Hem o dar kafal, yobaz insanlarla ayn inanc paylamak bizim gibi stn kiiliklere yakr m? derler. yi bilin ki, asl kendileridir aklsz olanlar; ne var ki, bunun bilincinde deiller. 14. nananlarla karlatklar zaman, Biz de inanyoruz! derler. Fakat eytanlaryla, yani onlar perde arkasndan ynlendiren liderleri ve akl hocalaryla ba baa kalnca da, Aslnda biz sizin yannzdayz, bakmayn Mslmanlktan dem vurduumuza. Byle yapmakla, onlarla sadece alay ediyoruz! derler. 15. Oysa asl Allah onlarla alay etmekte, hak ve hakikat karsnda takndklar bu kstaha tavrlarndan dolay, yreklerindeki son iman kalntlarn da yok ederek onlar azgnlklar iinde bocalar bir hlde brakmaktadr. 16. te bunlar, dosdoru cennete ulatran doru yolu terk ederek cehenneme giden yolu, sapkl tercih eden kimselerdir. Fakat bu dei tokutan dnyev bir kazan elde edemedikleri gibi, hidayete ermekten de mahrum kalmlardr. Kuran ndan yz eviren bu mnafklarn durumunu, bakn u misl ne gzel anlatyor: 17. Onlarn durumu, tpk ate yakp etraf aydnlatmaya alan bir adamn evresinde toplanp atein aydnlndan istifade eden insanlarn hline benzer. Bu rnekte ate yakan kii Peygamber (s), yakt ate de parlak mesajyla zihinleri ve gnlleri aydnlatan Kurandr: Ate alev alev yanp etrafn aydnlatmaya balaynca, herkes gibi gren mnafklar, kibir, ihtiras, kskanlk, karclk gibi sebeplerle ilh mesaja kar dmanca tavr taknr ve a kar amansz bir sava balatrlar. Bunun zerine, Allahn insan iin var ettii yaratl kanunlar devreye girer: Allah, bu nankrlerin gzlerinin nurunu ve hakikati grme

4

yeteneklerini ellerinden geri alarak, onlar karanlklar iinde brakr ve bylece, k kaynann yan banda kopkoyu inkr karanlna gmlrler. yle ki, artk en apak delilleri, en ak mucizeleri bile grmezler. 18. nk onlar aklen ve vicdanen sardrlar, geree kulak vermezler, dilsizdirler, doruyu itiraf etmekten ekinirler, krdrler, apak hakikati grmezlikten gelirler. Bu yzden inkrclk ve ikiyzllkten vazgemez, bir zamanlar terk ettikleri imana artk dnmezler. 17 ve 18. ayetlerde, tamamen inkra saplanm ikiyzller anlatld. 19 ve 20. ayetlerde ise, henz inkrda karar klmayan, fakat birtakm kar kayglaryla inan ile inanszlk arasnda bocalayp duran bir baka mnafk tipi ele alnyor: 19. Yahut onlar; gklerin grledii, imeklerin akt zifiri karanlk bir gecede, gkten boanan iddetli yamura tutulmu kimselere benzerler: lm korkusunun verdii dehetle, yldrmlara kar gya korunabilmek iin parmaklarn kulaklarna tkarlar. Oysa ne yaparlarsa nafile, nk Allah, inkrclar epeevre sarp kuatmtr. 20. imek neredeyse gzlerini kr edecek: nlerini her aydnlattnda, onun nda yrrler; zerlerine karanlk knce de, olduklar yere aklp kalrlar! Allah dileseydi, teki azgn mnafklara yapt gibi bunlarn da iitme ve grme yeteneklerini tamamen yok edebilirdi. yle ya, Allahn her eye gc yeter. Bu tip mnafk, bilgisizlik ve inkrclk karanlnda bocalarken slm davetiyle yz yze geliyor. nsanlara adaleti ve mutluluu sunan bu din, ayn zamanda birok tehlikelere gs germeyi de emretmekte, dahas, bu emre uymayanlar ilh azapla tehdit etmektedir. Mnafk, yolunu aydnlatan bu uyarlardan yararlanmak yerine, gya kendini korumak iin bunlar duymazlktan, grmezlikten gelir. Bu arada, slmn sunduu gzellikleri grdke, ona sempati ile bakmaktan da kendini alamaz. Fakat doruluun ve adaletin egemen olmas iin mcadele edip fedakrlk gstermek gerekince, derhl yz evirir. te, inkr ve ikiyzllk bata olmak zere, btn ktlklerden kurtulmak iin: 21. Ey insanlar! Sizi ve sizden ncekileri yaratan Rabbinize kulluk edin ki, insan hem dnyada, hem de hirette perian eden ktlklerden saknp korunabilesiniz. 22. O Allah ki, sizin iin yeryzn rahata yaayabileceiniz bir dek, g de koruyucu bir kubbe yapt. Ayrca gkten saanak saanak su indirdi ve onun sayesinde, size rzk olmak zere yeryznde eitli rnler yetitirdi. O hlde, btn bunlar bile bile Allaha e komayn! Sadece Ona kul kle olun, Ondan baka hibir otoritenin hkmne boyun emeyin! Birtakm sahte ilhlar itaat edilecek mutlak otorite kabul ederek veya geici dnya deerlerini hayatn biricik ls hline getirerek Allaha ortak komayn! 23. Eer kulumuza, Peygamber olmadan nce okuma yazmas bile olmayan elimiz Muhammede indirdiimiz Kuran hakknda bir pheniz varsa, yani Aslnda inanmak istiyoruz, ama iimizdeki kukulara engel olamyoruz! diyorsanz, haydi onun ayarnda bir tek sure meydana getirin. Gzellik ve dorulukta Kurana denk, onunla boy lebilecek bir tek sure yazn! Buna tek bamza g yetiremeyiz. diyorsanz, Allahtan baka btn ahitlerinizi de yardma arn. Becerisine gvendiiniz btn edebiyat ustalarn, ilim adamlarn, filozoflar toplayn ve aranzda yardmlaarak, Kurandakilere benzer bir tek sure oluturun; eer iddianzda samim iseniz! yle ya, madem Kurann insan rn bir kitap olduunu iddia ediyorsunuz, yleyse siz de ona benzer bir kitap meydana getirsenize! 24. ayet bunu yapamazsanz ki hibir zaman yapamayacaksnz o hlde, yakt insanlar ve talar olan, yani zalimleri, taptklar tatan, tuntan putlarla birlikte yakp kavuracak derecede mthi scakl olan ve inkrclar iin hazrlanan o ateten saknn! slm davasn yok etmek iin her yolu deneyen mrikler, bu meydan okuma karsnda sessiz kaldlar, cevap veremediler. Oysa Kuran ayarnda bir kitap, hi deilse bir tek sure yazabilselerdi, Peygamberi susturup iddiasn rtecek, bylece canlarn, mallarn ve evltlarn feda ettikleri uzun ve meakkatli bir mcadeleye katlanmak zorunda kalmayacaklard. stelik aralarnda mehur airler, hatipler, edipler bulunuyordu. Buna ramen Kurana nazire

5

yapmaya teebbs dahi edemediler. nk onun insanst bir kaynaktan geldiini biliyor, ama kibir ve inatlarndan dolay hakikati inkr ediyorlard. Eer Kurann benzerini meydana getirmeye gleri yetseydi, elbette bunu yaparlard. Fakat yapamadlar ve asla yapamayacaklar! Ey insanlar! Bu meydan okuma karsndaki acizliiniz, Kurann bir insan veya topluluk tarafndan uydurulmu olduuna dair phelerinizi gidermeli ve onun Allahtan gelen hak bir kitap olduuna iman etmelisiniz. Bylece, inkrclar iin hazrlanm olan o korkun cehennem ateinden kurtulmakla kalmayacak, u ilh mjdeyi de hak etmi olacaksnz: 25. man edip gzel davran gsterenlere mjdele; onlar iin, yemyeil aalarnn altndan rmaklar aldayan cennet baheleri vardr. Onlara ne zaman rzk olarak oradan bir meyve sunulsa, Biz bunu daha nce de tatmtk! diyecekler. nk onlara, hep birbirine benzer nimetler verilmitir. hiret nimetleri, ok daha stn ve lezzetli olmakla birlikte dnyadakilere benzeyecek ve her tadldnda bambaka bir tat ve lezzette olacaktr. Ayrca, onlar iin orada tertemiz eler vardr ve onlar sonsuza dek orada yaayacaklardr. Allah, insana hak ve hakikati bildirmek zere Kuranda eitli misaller verir. Gerektiinde sivrisinekten, karncadan, rmcekten, ardan sz eder. Fakat inkrclar, bu misallerin znde yatan gerekler zerinde kafa yoracaklar yerde, srf itiraz etmi olmak iin, Allahn byle basit ve deersiz varlklardan bahsetmesini bir eksiklik ve ayp olarak niteliyor, iinde byle rnekler bulunan bir kitabn ilh kaynakl olamayacan ne sryorlar. 26. Oysa Allah, insanlara yol gstermek iin bir sivrisinei de, kklk bakmndan onun zerinde olan bir eyi de rnek vermekten ekinmez. nananlar, bunun Rablerinden gelen gerein ta kendisi olduunu bilirler. nkr edenler ise: Allah bu rnekle ne demek istemi acaba? Byle sinek, rmcek, karnca, ar gibi deersiz eylerden bahsetmek ve hayatmzdaki bu kadar basit ayrntlarla uramak Allahn hikmetine ve anna yarar m? Allah bizi yaratm ve serbest brakmtr, ne diye hayatmza karsn ki? derler. te Allah, bu rneklerle birok kimseyi saptrr, biroklarn da doru yola iletir. Fakat bunlarla, bile bile ktlk ve irkinlii tercih ederek sapkl hak eden o fasklardan bakasn saptrmaz. man sahipleri, bu hikmet dolu ayetleri dnp ibret alarak doru yolu bulurlar. nyargl ve kt niyetli insanlar ise, srf itiraz edebilmek iin bu misallere taklp kalr, kk ve nemsiz grdkleri bu rneklerde nice dersler ve ibretler olduunu kavrayamazlar. Peki, kimdir bu fsklar? 27. Onlar, Allah ile yaptklar antlamay hem de onu yeminlerle pekitirmelerine ramen bozarlar. Allah tarafndan i dnyalarna yerletirilen doruluk ve iyilie aran sesi duymazlktan gelir, bile bile ktl tercih ederler. Allahn adyla yemin ederek verdikleri szlerden cayar, hibir ahit ve antlama tanmazlar. Bir de, Allahn gelitirilmesini emrettii ilikileri kesip atarlar. Akraba, komu, yoksul, yetim ve yardma muhta kimselere gereken ilgi ve yaknl gstermek gibi, gerek ailevi, gerek toplumsal bar ve dayanmay salamaya ynelik balantlar, ilikileri kesmeye alrlar. Ayrca, insan ile vahiy arasndaki ilgiyi, ba ve btnl keserek insan kksz, temelsiz, babozuk bir varlk haline getirmeye alrlar. Ve bylece, yeryznde yozlamaya, rmeye sebep olarak bozgunculuk karrlar. te, dnyada da hirette de kaybedenler bunlardr. 28. Ey gafiller! Nasl olur da Allah inkr edersiniz? Hangi yzle Allaha kar nankrlk eder, sz ve davranlarnzla Onun ayetlerini yalanlamaya kalkarsnz? Oysa siz l idiniz de, O size hayat verdi. Cansz, ruhsuz bir topraktan, u canl bedeninizi yaratt. Sonra sizi ldrecek, sonra yeniden diriltecek ve sonunda, yaptklarnzn hesabn vermek zere Ona dndrleceksiniz. Evet, nasl olur da Allah inkr edersiniz? 29. O Allah ki, yeryznde ne varsa hepsini sizin iin yaratt; sonra emir ve iradesini gklere yneltti ve onlar i ie yedi tabakadan oluan yedi kat gk eklinde mkemmel bir lyle dzenledi. Hi kukusuz O, her eyi en iyi bilendir.

6

Yeryznn yaamaya elverili klnmasndan sonra, insanln yaratlna gelince: 30. Hani Rabbin meleklere: Ben yeryznde bir halife yaratacam ve benim emirlerimi uygulamas iin onu bir temsilci olarak yeryznde grevlendireceim! demiti. rade sahibi bir varla verilen bu byk yetkinin, onun ktye kullanlma riskini de beraberinde tadn dnen melekler: Yeryznde bozgunculuk yapacak, kan dkecek kimseler mi yaratacaksn? Oysa bizler seni daima vgyle anp yceltmekte, her trl kusurdan tenzih ederek kutsamaktayz. Byleyken, insan denen varl yaratmandaki hikmet ve sebebi kavrayamadk, ya Rab! dediler. Allah: Kukusuz ben, sizin bilmediklerinizi bilirim! Halifelik grevinin insana verilmesi konusunda benim bildiim, fakat sizin bilmediiniz ok ey var! dedi. 31. Ve Allah, deme btn isimleri retti. Ona, varlklar ile semboller arasnda zihinsel ba kurma yeteneini balad. Varlklarn niteliklerini, ilevlerini aratrp renme, eyay kullanma ve bylece varlklar zerinde tasarruf edebilme gc verdi. Sonra onlar, yani bu isimlerin karl olan varlklar meleklere gstererek: Eer sznzde hakl iseniz, haydi bu varlklarn isimlerini ve zelliklerini bana syleyin! dedi. 32. Melekler: H! dediler, Seni her trl eksiklikten, noksanlktan tenzih ederiz! Biz, senin bize rettiklerinden baka hibir ey bilemeyiz. Her eyi bilen sonsuz ilim ve hikmet sahibi ancak sensin! 33. Bunun zerine Allah: Ey dem, u varlklarn isimlerini meleklere bildir! dedi. dem, onlarn isimlerini meleklere bildirince, Allah meleklere: Ben size, Gklerin ve yerin srlarn yalnzca ben bilirim ve dilediime, dilediim kadar retirim; hem aa vurduunuz, hem de gizlediiniz her eyi yine ben bilirim! dememi miydim? dedi. te burada, insann ba dman blis ortaya kyor: 34. Hani meleklere, Karsnda saygyla eilmek suretiyle deme secde edin! demitik. Bunun zerine, melekler Allahn emrine boyun eerek secde ettiler; ancak meleklerin arasnda yaayan ve aslen bir cin olan blis emrimize kar geldi, kendisini demden stn grerek kibre kapld ve bu nankrlnn sonucunda, ilh emre ba kaldran kfirlerden biri oldu! 35. Daha sonra dedik ki: Ey dem, sen ve ein cennete yerlein. Oradaki nimetlerden dilediiniz kadar, serbeste yiyin. Fakat snrsz bir zgrle sahip olmadnz, size bu nimetleri baheden Allaha muhta birer kul olduunuzu asla unutmayn. Bunun iin, iman ve itaatinizi snamak zere imdilik size meyvesini yasakladm u aaca yani cinsellik aacna sakn yaklamayn, yoksa byk bir gnah ileyerek kendinize zulmetmi olursunuz! 36. Derken eytan, birbirlerine kapal olan mahrem yerlerini ap kendilerine gstermek ve bylece ehvet duygularn kamlayp onlar gnaha srklemek iin dem ile Havvann kalbine vesvese vererek dedi ki: Rabbiniz size bu meyveyi ancak, tanrsal glere sahip birer melek veya sonsuz hayat sahibi olmamanz iin yasaklamtr. Allah ahittir ki, bunlar srf sizin iyiliiniz iin sylyorum (7. Arf, 20, 21)! Bylece, onlar aldatarak yasak aatan yemelerine, bunun sonucunda da cennetten kmalarna sebep oldu. Biz de onlara ve blise seslenerek, Birbirinize dman olarak inin oradan. Artk yeryzne yerleecek ve belli bir sreye kadar orada yaayacaksnz! dedik. 37. Bunun zerine, dem pimanlk duyarak Rabbine yneldi ve Onun sonsuz merhametine snd. blis gibi kibre kaplp gnahnda diretmedi. Bylece, nasl tvbe edeceini kendisine reten Rabbinden hikmetli szler alp rendi ve Ey Rabbimiz, biz kendimize zulmettik. Eer bizi balamaz, bize merhamet etmezsen, mutlaka kaybedenlerden olacaz (7. Arf: 23)! diyerek Ona yalvard. Allah da onu balad. nk O tvbeleri kabul edendir, pek merhametlidir.

7

Daha sonra dem ile Havva, asl yaratl gayeleri olan halifelik grevini yerine getirmek ve eytanla yapacaklar mcadele ile imtihan olunmak zere, cennetten karlp yeryzne gnderildiler: 38. dem, Havva ve blise seslenerek dedik ki: Hepiniz oradan inin. Eliler ve kitaplar gndererek sizlere ve sizden sonraki nesillere doru yolu gstereceim. Artk benden size bir yol gsterici gelince, gerek insan gerek cin olsun, kimler benim gsterdiim yolda yrrse, ite onlar Hesap Gnnde ne korkuya kaplacak, ne de zleceklerdir! 39. Ayetlerimi yalan sayp inkra saplananlara gelince, onlar da iinde ebed kalmak zere atee mahkm edileceklerdir. dem (as)dan bu yana, bu mesaj insanla tebli eden bir ok Eli ve Kitap gnderildi. te ilh davetin son temsilcisi: Hz. Muhammed (s) ve Kuran- Kerim! Ve bu mesaj sadece Araplara deil, Allahn iradesine boyun ediini ne sren srail Oullar bata olmak zere, tm insanla seslenmektedir: 40. Ey srail Oullar, size bahettiim nimetlerimi hatrlayn. Siz bana verdiiniz sz tutun ki, ben de size verdiim sz tutaym. Size dnya ve hirette mutluluk bahetmemi istiyorsanz, gnderdiim tm Elilere iman edin! Ve bakasndan deil, benden, sadece benden korkun! 41. Yannzda bulunan Tevratn tahrif edilmemi ksmlarn onaylayc olarak indirdiimiz bu son vahye iman edin ve onu inkr edenlerin ilki ve ncleri siz olmayn! Benim ayetlerimi servet, makam, an, hret gibi basit menfaatlerle deimeyin ve bakasndan deil, sadece bendenyani emirlerime kar gelmekten ve benim rzam, sevgimi kaybedip azabma uramaktan saknn! 42. Hakk batl ile bulandrmayn ve bile bile gerei gizlemeyin! Hibir dayana olmayan yorum ve iddialarnz Kuran- Kerime kartrarak gerekleri arptmayn ve her ne pahasna olursa olsun, kitapta yer alan hakikati insanlardan gizlemeyin. 43. Namaz dikkat ve zenle kln, zekt verin ve Allahn hkmlerine boyun een mminlerle birlikte, siz de boyun ein! 44. Siz bakalarna iyilii tler de, kendinizi unutur musunuz? Oysa Allahn gnderdii kitab okuyup duruyorsunuz, hi aklnz kullanmyor musunuz? 45. Ey mminler! Adalet ve doruluu egemen klma urunda verdiiniz mcadelede, sabrla ve namazla Rabbinizden yardm dileyin. Zorluklar karsnda asla ylgnla kaplmadan, umudunuzu ve direncinizi kaybetmeden hedefe doru adm adm ilerleyin! Hi kukusuz bu grev, Allaha saygyla balananlardan bakasna elbette ar gelecektir. 46. O saygl kimseler ki, Rablerine kavuacaklarn; eninde sonunda Ona dneceklerini bilir ve hayatlarn buna gre ekillendirirler. 47. Ey srail Oullar, size verdiim nimetlerimi ve ilh yasalara itaat ettiiniz srece sizi tm insanlara nasl stn kldm hatrlayn. 48. Ve yle bir Gnden saknn ki, o gn hi kimse bir bakas adna bedel deyemeyecek, hi kimsenin bakasnn kurtuluu iin araclk ve efaat etmesine izin verilmeyecek, Allah katnda sz getii varsaylan hibir varlk, zalimleri hak ettikleri cezadan kurtaramayacak, hi kimseden kurtulu fidyesi kabul edilmeyecek ve ilh yardm hak etmeyen hi kimseye yardm edilmeyecektir. efaat, bir sulunun cezadan kurtarlmas iin araclk etmektir. Kuran, ancak Allahn diledii kimselerin (10. Ynus: 3, 20. Th: 109, 34. Sebe: 23, 53. Necm: 26), yine ancak Onun izin verdii kimselere (21. Enbiy: 28) efaat edebileceini bildirmitir. Bu yzden, araclar memnun etmek iin deil, Allahn rzasn kazanmak iin aba gsterilmeli ve efaat yalnzca Ondan istenmelidir. 49. Ey srail Oullar! Sizi Firavun ve ordusundan nasl kurtardmz da hatrlayn: Hani size en ac ikenceleri ektiriyorlard; nfusunuzun artmasn engellemek iin oullarnz boazlyor, kadnlarnz utan verici ilerde kullanmak zere sa brakyorlard.

8

te btn bunlarla, Rabbiniz sizi eitip olgunlatrmak ve bylece insanl doru yola ileten rnek ve nc bir toplum yapmak zere etin bir snavdan geirmekteydi. 50. Hani sizin iin Kzldenizi yarp sizleri kurtarm, Firavun ve adamlarn da gzlerinizin nnde bomutuk. 51. Hani Musa ile, huzurumuza kp ilk ilh emirleri almak zere Sina dana gelmesi ve orada krk gn krk gece boyunca bu byk bulumaya ruhen hazrlanmas iin szlemitik. Fakat daha o yannzdan ayrlr ayrlmaz, buza heykeline taparak kendinize zulmetmitiniz. 52. Fakat tm bunlara ramen, kredesiniz diye sizi yine de balamtk. 53. Ve hani dosdoru yolda yrmeniz iin Musaya, daha sonraki alarda Tevrat adyla anlacak kitab ve doru ile eriyi, iyi ile kty, hak ile batl birbirinden ayrt etme yetenei olan furkan bahetmitik. 54. Hani Musa kavmine, Ey kavmim! demiti, Siz o buzaya tapnmakla kendinize gerekten zulmettiniz! O hlde, yaratcnza ynelerek tvbe edin ve iinizden puta tapanlar cezalandrmak zere birbirinizi ldrn! Ayrca, iinizdeki kt eilimlerinizi, bencil duygularnz ldrerek ruhunuzu terbiye edin. Bu, yaratcnz katnda sizin iin en iyisidir. Bunun zerine, tvbe edip yeniden hakka yneldiniz ve Rabbiniz de sizleri balad. nk O ok balayc, ok merhametlidir. 55. Ey srail Oullar! Yine bir zamanlar siz, birok mucizeye bizzat ahit olduunuz hlde, Ey Musa; biz Allah apak bir ekilde karmzda grmedike, sana asla inanmayacaz! demitiniz. Bunun zerine, gzlerinizin nnde akan ve hepinizi cansz bir hlde yere seren korkun bir yldrm sizi yakalayvermiti. 56. Sonra da kredesiniz diye, sizi lmnzn ardndan mucizev bir ekilde yeniden diriltmitik. Bu mucize, ayn zamanda, ahlk deerler ve toplumsal dinamikler bakmndan len bir toplumun, ancak ilh vahyin yol gstericilii sayesinde yeniden hayata kavuabileceini gsteren arpc bir rnek olmutu. Nitekim: 57. llerin kavurucu scandan sizi korumak iin bulutlar zerinize glgelik yapm ve Size verdiimiz gzel nimetlerden yiyin! diyerek size kudret helvas ve bldrcn gndermitik. Gkten i damlas gibi dklen, yerden mantar gibi biten tatl bir gda ve bldrcn etleriyle sizi beslemitik. Ama bunca nimetlere karlk nankrlk ettiler. Ancak onlar byle yapmakla bize deil, yalnzca kendilerine ktlk ediyorlard. 58. Hani bir zamanlar srail Oullarna demitik ki: Halk zalim olan u ehre girip oray fethedin ve orada bulunan nimetlerden dilediiniz gibi, serbeste yiyip iin; fakat ehri ele geirdiinizde kapsndan kibir ve almla deil, Bala bizi, ey Rabbimiz! diyerek alak gnlllkle ve saygyla eilerek girin ki, biz de sizin gnahlarnz balayalm. Unutmayn; iyilik yapanlar, hak ettiklerinden ok daha fazlasyla dllendireceiz. 59. Ama ilerindeki zalimler, kendilerine sylenenleri baka szlerle deitirdiler. Allahn ayetlerini ya reddettiler, ya da ilerini boaltp keyiflerince yorumlayarak kendi arzu ve heveslerine uydurdular. Biz de isyankrlklarndan dolay, o zalimlerin zerine gkten korkun bir azap indirdik. 60. Hani Musa, lde susuz kalan halk iin Allaha yalvarp su istemiti. Biz de ona: Asanla u kayaya vur! demitik. Musa, asasyla kayaya vurur vurmaz, derhl oradan on iki pnar fkrm ve srail Oullarn meydana getiren on iki boydan her biri, dierinin hakkna saldrmakszn, kendi su iecei yeri kolayca renmiti. O zaman buyurmutuk ki: Allahn nimetlerinden yiyin, iin. Sakn yeryznde bozgunculuk yaparak fitne ve kargaa karmayn! 61. Ey srail Oullar! Hani siz, Ey Musa! Biz tek bir eit yemee artk dayanamayacaz. Her gn ayn yemei yemekten bkp usandk! Artk o gkten gelen ilh nimetleri de istemiyoruz. Bizim iin Rabbine dua et de, bize Msrda olduu gibi toprakta

9

yetien sebze, salatalk, sarmsak, mercimek, soan gibi eitli yiyecekler karsn. Bylece, biraz da keyfimize gre, lks ve refah ierisinde yaayalm! demitiniz. Bunun zerine Musa: Siz bu stn nimeti, deersiz bir eyle mi deitirmek istiyorsunuz? Allah yolunda zgrce ve onurlu bir ekilde mcadele edip cenneti kazanmak yerine, Msrda kleyken elde ettiiniz o lks, fakat onursuzca hayat m tercih edeceksiniz? O hlde, haydi Msra dnn, istedikleriniz orada var, orada bol bol sebze meyve yersiniz, fakat belanz da bulursunuz! dedi. Bylece o zalimler, Allahn gazabna urayarak aalk ve perianla mahkm edildiler. nk Allahn ayetlerini szleri ve davranlaryla inkr ediyor, haksz yere Peygamberleri ldryorlard. Kendilerini ilh hkmlere aran Peygamberlere ve onlarn izinden giden davetilere hayat hakk tanmyor, onlarn toplumdaki saygnlk ve etkinliklerini yok etmeye alyorlard. Bunun da sebebi, isyan etmeleri ve azgnlkta pek ar gitmeleriydi. Btn bu ktlklerden korunup hirette kurtulua ermenin yolu ise udur: 62. Gerek u ki, ister Mslman, ister Yahudi, ister Hristiyan, ister yldzlara tapan Sbi, ister ateperest Mecus ve isterse bunlarn dndaki baka bir dine mensup olsun, her kim Allaha ve hiret gnne Kur'anda belirtildii ekilde inanr ve slmn ortaya koyduu prensipler dorultusunda gzel iler yaparsa, ite onlar, Rablerinin katnda dllerini mutlaka alacaklar ve Hesap Gn ne korku duyacak, ne de zleceklerdir. Hi kimse, u veya bu dine inandn ne srmekle veya herhangi bir rka, snfa, cemaate mensup olmakla kurtulua eremez. Cennete girebilmenin tek yolu, Allaha ve hiret gnne gereince inanarak ilh prensiplerin ortaya koyduu biimde yararl ve gzel davranlar ortaya koymaktr. Nitekim: 63. Ey srail Oullar, hatrlayn: Hani Allaha verdiiniz szn nemini iyice idrak etmeniz ve bu antlamay bozduunuz takdirde doabilecek vahim sonular belleklerinizde hep canl tutabilmeniz iin, Sina dan yerinden skp tpk bulut glgesi gibi tepenize ykselterek sizden u sz almtk: Size bahettiimiz ilh vahye smsk sarln ve iindeki temel hayat prensiplerini srekli aklnzda ve gndeminizde tutun ki, yeryznde adalet, bar ve huzuru salayarak ktlklerden saknp korunabilesiniz. 64. Ama btn bunlardan sonra, yine sznzden caydnz. Eer Allah size ltfedip acmasayd, gerekten zarara urayp perian olacaktnz. te, Yahudilerin dnekliinizi gsteren arpc bir rnek daha: Bir zamanlar srail Oullarna, cumartesi gn hibir ile megul olmayp dinlenmeleri ve o gn ibadetle geirmeleri emredilmiti. Fakat pek oklar, agzllkleri yznden eitli hilelere bavurarak bu yasa inediler. Bu yzden de, fiziksel veya ahlk ynden maymuna dntler: 65. Sizden cumartesi yasan ineyenleri pekl bilirsiniz. Biz de, agzllklerinin cezas olarak onlara: htiraslar uruna tm insan deerleri ayaklar altna alan onursuz ve kiiliksiz varlklara dnerek aalk maymunlar olun! demitik. 66. te bu cezay, hem o ada yaayanlara, hem de sonradan geleceklere ibret verici bir ders ve ktlkten saknanlar iin t alnacak bir rnek kldk. 67. Bir zamanlar Musa, srail Oullar arasnda iyice yaygnlaan batl inanlar ykmak ve bir cinayet olayn aydnlatmak zere kavmine: Allah size, bir zamanlar efendileriniz olan Msrllarn inanlarna gre kutsal saylan bir inek kurban etmenizi emrediyor! demiti. Onlar ise: Byle kutsal bir inei nasl kesebiliriz? Sen bizimle alay m ediyorsun? dediler. Musa: Ben, ilh buyruklar konusunda gayri cidd davranarak cahillik etmekten Allaha snrm! dedi. 68. Onlar, ii yokua srerek:

10

Bizim iin Rabbine dua et de, bari onun nasl bir inek olduunu bize aklasn! dediler. Fakat her itiraz edilerinde i biraz daha zorlayor, ykmllkleri her seferinde biraz daha artyordu: Musa, Allah onun ne tamamen kocam, ne de ok gen; ikisi arasnda orta yal bir inek olduunu sylyor, haydi size verilen emri yerine getirin! dedi. 69. Onlar yine: Bizim iin Rabbine dua et de, bize onun rengini bildirsin! dediler. Musa: Allah onun, grenlere hayranlk veren sapsar, parlak renkli bir inek olduunu sylyor! dedi. 70. Onlar yine: Bizim iin Rabbine dua et de, onun nasl bir inek olduunu bize iyice aklasn. nk bu inek kurban etme meselesi kafamz kartrd, hem bu nitelikleri tayan pek ok inek var ve hepsi de birbirine benziyor. Ama Allah dilerse, herhlde doruya ularz! dediler. 71. Musa: Allah onun, henz boyunduruk altna alnmam, toprak srmeyen, ekin sulamayan, her yerde serbeste dolaan, alacasz ve beneksiz, ksacas tam da Msrllarca kutsal saylan zellikleri tayan bir inek olduunu sylyor! deyince, onlar nihayet, daha fazla itirazn kendilerini helake srkleyeceini anlayarak: te imdi gerei syledin! dediler ve istemeyerek de olsa inei boazladlar; fakat az kalsn bunu yapmayacaklard. Aslnda bu i iin herhangi bir inein kesilmesi yeterli olacakt. Fakat onlar basit bir inek kesme emrini bile o kadar kurcaladlar ki, sonunda kendileri de iin iinden kamaz hle geldiler. yleyse, size emredilenleri gcnz yettiince yapmal, olmadk yorumlara dalp gereksiz ykmllkler icat ederek, dini karmakark hkmler yuma hline getirmekten kanmalsnz. Bu inein kurban ediliinin asl hikmetine gelince: 72. Hani siz bir cana kymtnz da, suu birbirinizin zerine atarak bu konuda anlamazla dmtnz. Oysa Allah, gizlediklerinizi ortaya karacakt. Bunun iin de: 73. Bunun bir parasyla ona vurun! dedik. Bylece Musa, kurban edilen inein bir parasn alp onu ldrlen kiinin cesedine vurdu. l mucizev bir ekilde dirildi ve kendisini kimin ldrdn syledikten sonra tekrar eski hline dnd. te Allah, lleri byle kolayca diriltir ve aklnz kullanasnz diye size mucizelerini byle gsterir. 74. Ama btn bunlardan sonra, kalpleriniz yine kaskat kesilip ta gibi oldu, hatta daha da sert! Talar, kayalar bile, sizin u duyarsz kalplerinizin yannda yumuack kalr. nk yle kayalar vardr ki, ierisinden rmaklar kaynar. yleleri de var ki, atlayp yarlr da, barndan pnarlar fkrr. Yine yle kayalar da vardr ki, Allaha saygdan dolay ilh yasalarna itaat ederek yukardan aaya yuvarlanp der. O hlde, ey inkrclar! Aklsz, uursuz dediiniz u talar, aalar, kular bile yce yaratcnn kanunlarna kaytsz artsz boyun eerken, akl ve irade sahibi olan sizler, sonsuz merhamet ve efkatiyle sizi yoktan var eden ve yaratlmlar iinde en erefli makama ycelten Rabbinize kar nasl olur da nankrlk eder, emirlerine ba kaldrrsnz? Unutmayn; Allah, yaptklarnzdan hi de habersiz deildir. 75. imdi ey Mslmanlar, bu inat kfirlerin durumu ortada iken, hl onlarn size inanacaklarn m umuyorsunuz? Oysa onlardan yleleri var ki, Allahn szlerini dinleyip onun doruluuna iyice kanaat getirdikten sonra, onu bile bile deitirip arptyorlar. yle ki: 76. nananlarla karlatklar zaman: Biz de inanyoruz, nk Hz. Muhammedin (s) tad niteliklere sahip bir Peygamberin gelecei, bize Tevratta zaten mjdelenmiti! derler. Fakat birbirleriyle ba baa kalnca, liderleri, bu sz syleyenleri knayarak: Siz ne yaptnz sanyorsunuz? Muhammedin Peygamberliine dair Allahn size bildirdii bilgileri, Mslmanlarla Rabbinizin huzurunda yapacanz tartmada size kar

11

delil olarak kullansnlar da bylece halkn desteini kazansnlar diye mi onlara anlatyorsunuz? Ne diye ellerine koz veriyorsunuz? Byle yapmakla, sahip olduunuz makamn, servetin ve itibarn elinizden gideceini hi dnmyor musunuz? derler. 77. Peki onlar, gizledikleri ve akladklar her eyi Allahn zaten bildiini ve bunlar Elisine, inananlara ve tm insanla bildireceini bilmiyorlar m? 78. lerinden bir de kara cahil mmiler var ki, bunlar kitab bilmezler. Dini temel kaynaklarndan aratrp renmezler. Onlarn tm bildikleri, kulaktan duyma hurafe ve kuruntulardan ibaret olup, sadece zanna dayanrlar. Onlar asl ynlendirenler ise, hakikati pekl bildikleri hlde, basit karlar uruna Allahn kitabndaki baz hkmleri gizleyen veya deitiren din simsarlardr: 79. Kitab kendi elleriyle yazp da, onunla servet, makam, hret ve benzeri basit karlar elde etmek iin, Bunlar Allahtan gelmitir! diyen kimselerin vay hline! Ellerinin yazdndan tr vay hline onlarn ve btn o kazandklarndan dolay, vay hline onlarn! 80. Yahudiler, lediimiz gnahlarn karlnda cehennemde geireceimiz sayl birka gn dnda, bize asla ate dokunmayacaktr! nk biz Allahn ayrcalkl kullaryz, en byk gnahlar ilesek bile, sonunda cennete gireceiz! dediler. Onlara de ki: Bu konuda Allahtan bir gvence mi aldnz ki Allah asla sznden caymaz yoksa Allah adna bilgisizce szler mi sylyorsunuz? 81. Hayr, yle deil! Dorusu u ki; hangi rka, hangi dine, hangi cemaate mensup olursa olsun, her kim ktlk yapar da iledii gnahlar kendisini epeevre sarp kuatr ve bylece zulm, hakszl, isyankrl bir yaam biimine dntrr ise, ite onlar cehennem halkdrlar ve sonsuza dek orada kalacaklardr! 82. Gnderdiim mesaja yrekten iman eden ve bu imana yarar gzel ve yararl iler yapanlara gelince, onlar da cennet halkdrlar ve orada sonsuza dek kalacaklardr. Oysa biz, bu hakikati onlara defalarca bildirmitik: 83. Hani srail Oullarndan yle sz almtk: Sadece Allaha boyun ein. Ana babaya, dier yaknlara, yetimlere ve yoksullara iyi davrann. nsanlara kar tatl dilli, gler yzl olun. Namaz kln, zekt verin. Ama btn bunlardan sonra, iinizden pek aznz hari sznzden caydnz. imdi de Kuran inkr ederek hl yz evirip duruyorsunuz. Bylece, daha nce isyankrlk eden atalarnzdan hi de farkl olmadnz ortaya koyuyorsunuz: 84. Yine bir zamanlar, Birbirinizin kann dkmeyeceksiniz, kardelerinizi yurtlarndan srp karmayacaksnz! diye sizden kesin bir sz almtk. Siz de ahitlik ederek bunlar onaylamtnz. 85. Ama ite siz, yine birbirinizi ldryor, kendi halknzdan bir ksmn yurtlarndan srp karyorsunuz. Gnah ve dmanlkta, onlara kar mriklerle birlik olup yardmlayorsunuz. Hem Allahn emirlerini ineyip onlar srgn ediyorsunuz, hem de esir olarak elinize dtklerinde, gya Tevratn hkmlerini uygulayarak, size deyecekleri fidye karlnda onlar serbest brakyorsunuz. Oysa ayn Tevrata gre, onlar yurtlarnzdan karmanz size yasaklanm idi. Yoksa siz Kitabn bir ksmna inanp bir ksmn iinize gelmedii iin grmezlikten gelerek inkr m ediyorsunuz? inizden byle davrananlarn cezas, dnya hayatnda rezil olmaktan baka nedir ki? Dirili Gnnde de onlar, en iddetli azaba urayacaklar! Allah, yaptklarnzdan hi de habersiz deildir. 86. te onlar, hiret karlnda dnya hayatn satn alan ve basit karlar uruna hiret hayatn feda eden kimselerdir. Bu yzden, onlarn cehennemdeki azaplar hafifletilmeyecek ve kendilerine asla yardm edilmeyecektir! 87. Gerekten biz Musaya, sonradan Tevrat adyla anlan Kitab verdik ve ondan sonra da insanl doru yola iletmek iin birbiri ardnca Peygamberler gnderdik.

12

Meryem olu saya da apak mucizeler verdik ve onu Kutsal Ruh Cebrailin vahiy ve ilham gc ile destekledik. Ama ne zaman size bir Peygamber hounuza gitmeyecek bir emir getirdiyse, her defasnda byklk taslayp kafa tutmadnz m? Sonra da kimilerini yalanlayp, kimilerini ldrmediniz mi? 88. Ve ite imdi de inananlarla gya alay ederek, Bize bir eyler anlatmak iin bouna nefes tketmeyin. Size ve sylediklerinize kar kalplerimiz kapaldr. nk bizim inancmz tam ve salamdr, sizin yol gstericiliinize ihtiyacmz yoktur! diyorlar. Hayr, yle deil! Bilakis Allah, apak hakikati inkr ettikleri iin onlar lnetlemitir. Bu yzden, ne kadar da zayf bir imana sahipler! 89. Onlara Allah tarafndan, yanlarndaki Tevratn deitirilmemi blmlerini onaylayan bir kitap gelince ki teden beri putperest kfirlere kar onun sayesinde zafer kazanacaklar midiyle Son Elinin gelmesini bekleyip duruyorlard ite o tandklar ve bekledikleri Eli onlara gelince, kendi rklarndan deil diye onu inkr ettiler. O hlde, Allahn lneti inkrclarn zerine olsun! 90. Allahn, kullarndan lyk grdne sonsuz ltfundan bahetmesini, yani Araplardan bir yetime kitap ve Peygamberlik vermesini ekemeyerek Onun indirdii Kuran ayetlerini inkr etmekle, benliklerini ne alak bir ey karlnda sattlar da, gazap stne gazaba uradlar! nkr edenler iin, alaltc bir azap vardr! 91. Onlara: Allahn gnderdii mesajlarn tmne inann! denilince: Biz ancak bize indirilene inanrz! der, tesini inkr ederler. Oysa gayet iyi bilirler ki, bu Kuran, yanlarndaki Tevratn tahrif edilmemi blmlerini onaylayan ve mutlak gerei, doruyu ortaya koyan hak bir kitaptr. Gerek iman ehli olduklarn iddia eden bu inkrclara de ki: Madem bu kadar inanlydnz da, daha nce neden Allahn Peygamberlerini ldryordunuz? Son Eliye yapmaya altnz zulmleri, bir zamanlar Zekeriyaya, Yahyaya, saya ve daha nceki nice Peygamberlere yapmadnz m? Aslnda siz, kendi kitabnza da inanmyorsunuz. Aksi hlde, size Tevratta mjdelenen Son Peygamberi yalanlamaz, bylece gemite baz Peygamberleri ldren atalarnzn iledii sua ortak olmazdnz. 92. Gerek u ki, Musa da size ikna edici deliller ve apak mucizeler getirmiti. Fakat o Sina dana kmak iin aranzdan ayrlr ayrlmaz, hemen buzaya tapnmaya balamtnz. te siz, byle nankr ve zalim kimselersiniz! 93. Hani bir zamanlar, Sina dan zerinize yklacakm gibi kaldrm ve: Size bahettiimiz ilh prensiplere smsk sarln ve ondaki emir ve tavsiyelere kulak verin! diye sizden kesin bir sz almtk. Ama onlar: ittik, ama isyan ettik! diye karlk verdiler. Bunun zerine, inkr etmeleri sebebiyle kalplerine buza sevgisi iirildi. Azgnlklarnn doal bir sonucu olarak, buzaya tapma arzusu tm benliklerini kaplayarak gnllerine sindi, deta iliklerine kadar iledi ve btn duygu, dnce ve davranlarna damgasn vuran en nemli etken oldu. Ey Peygamber! Sadece nceki kitaplara inanmakla mmin olacaklarn zanneden bu gafillere de ki: Eer iddia ettiiniz gibi gerekten inanyorsanz, u szde imannz size ne kt eyler emrediyor! Bu ne tuhaf bir imandr ki, sahibini gnaha, isyankrla ve Allahn ayetlerini inkra sevk ediyor! 94. Ayrcalkl millet saplants iinde bulunan o Yahudilere de ki: Eer Allah katnda hiret yurdu ve cennet nimetleri, iddia ettiiniz gibi hi kimsenin deil de, sadece sizin olacaksa ve bunda gerekten samimi iseniz, o zaman lm arzu etsenize! Madem Allah katnda ayrcalkl bir yere sahip olduunuzu iddia ediyorsunuz, o hlde

13

neden lm denilince dnz kopuyor? Hlbuki Allah katnda bu kadar deerli olduklarn iddia edenler, lmden bu derece rkmemelidirler. 95. Fakat elleriyle yaptklar kt ilerden dolay hirette azap ekeceklerini ok iyi bildiklerinden, lm asla arzu etmezler. Allah da zalimleri ok iyi biliyor. Oysa gerek mminler, Allah adna sz syleme cretinde bulunmaz, ilh nimetlerin srf kendilerine zg olduu iddia etmezler. Evet, cennete girmeyi kuvvetle mit ederler, fakat bunun gerei olan drstlk ve samimiyeti ortaya koymaktan da geri kalmazlar. lm arzu etmezler, fakat gerektiinde seve seve lme komasn bilirler. Yahudilere gelince: 96. Sen onlarn, lm arzu etmek yle dursun, insanlar ierisinde hayata en dkn kimseler, hatta hirete inanmayan u mriklerden bile daha tutkun olduklarn greceksin. Hepsi de ister ki, bin yl mr srsnler. Oysa uzun sre yaamalar, onlar azaptan kurtaracak deildir. Hi kukusuz Allah, yaptklar her eyi grmektedir ve cezasn da kesinlikle verecektir. 97. Ey Muhammed! Son ilh vahyi kendi rklarndan olmayan birine indirdi diye vahiy melei hakknda kt szler syleyen o Yahudilere de ki: Her kim, kendisinden nceki ilh vahiyleri onaylayc, inananlara da yol gsterici ve mjde olmak zere onu yani Kuran Allahn izniyle senin kalbine indirdi diye Cebraile dmanlk beslerse, 98. Daha akas; her kim Allaha, Onun meleklerine, elilerine, hele Cebraile ve Mikaile dmanlk beslerse unu iyi bilsin ki, Allah da inkrclarn dmandr! 99. Ey anl Eli! Gerek u ki, biz sana apak ayetler indirdik; ktle saplanm olanlardan bakas bunlar inkr etmez. 100. Zaten onlar ne zaman bir antlama yaptlarsa, ilerinden bir grup her defasnda onu bozup bir kenara atmad m? Aslnda onlarn ou, kendi kitaplarna dahi inanmyor! yle ki: 101. Allah tarafndan onlara, yanlarnda bulunan Tevrat onaylayan bir Eli gelince, kendilerine daha nce Kitap verilmi olan bu insanlardan bazlar, sanki hakikati hi bilmiyorlarm gibi Allahn kitabn kaldrp arkalarna atverdiler! Allahn kitabn atnca da, onun yerini hurafe ve masallarla doldurdular: 102. Yahudiler, bir zamanlar Sleyman Peygamberin egemenlii altnda esaret hayat yaayan kt cinlerin ve insanlarn, yani eytanlarn, Sleymann Peygamberlik ve hkmranl aleyhinde uydurduklar aslsz iddialarn peine dtler. Nitekim o eytanlarn telkiniyle Yahudilerin uydurup Tevrata ekledikleri iddialara gre Sleyman (as) gya putlar adna mabetler yaptrm ve kendisi de o putlara taparak h kfir olmutur. Onlara gre Sleyman bir Peygamber deil, btn kudret ve saltanatn sihir yoluyla elde eden bir gnahkrd. Oysa Sleyman ne sihirle megul olmu, ne de putlara tapmt; yani asla kfir olmamt. Fakat asl o eytanlar Allaha ve Peygamberlerine kar gelerek kfir olmulard. te bu eytanlar insanlara hem bycl, hem de Babildeki Hrt ve Mrt adndaki iki melek aracl ile indirilen vahye dayal bilgi ve becerileri retiyorlard. Sleyman Peygamberden sonra srail Oullar Babil ehrine srgn edildiklerinde, Hrt ve Mrt adndaki iki melek araclyla onlara birtakm bilgi ve beceriler retilmiti. Fakat inkrclar, kendilerini esaretten kurtarmak zere gnderilen bu bilgileri sihir malzemesi hline getirerek onu kt emellerine alet ediyorlard. Bylece bycle dini bir grnt vererek onu kutsallatryor, itirazlar engellemek, yaptklar ie saygnlk ve dokunulmazlk kazandrmak iin bunun vahye dayandn iddia ediyorlard. Hlbuki Hrt ve Mrt, onlara bu bilgileri aktarrken: Ey mmin! Sana rettiimiz bu bilgiler keskin bir kl gibidir, iyilikte de kullanlabilir ktlkte de! O hlde dikkat et, biz ancak bir imtihan aracyz, sakn rendiklerini ktlk amacyla kullanp da kfir olma! demedike hi kimseye bir ey retmezlerdi. Ama onlar bu ikisinden, erkekle karsnn arasn ayracak trden bylere malzeme yapabilecekleri

14

eyleri reniyorlard. Oysa bu bilgiler, ancak zalimlere kar kendilerini savunmalar iin onlara retiliyordu. Geri onlar, Allahn izni olmadka bu gibi eytan taktiklerle hi kimseye zarar verecek deillerdi. Bu yzden, Allahn nurunu sndrmek iin yaptklar almalar bounadr ve bakasna deil, ancak kendilerine zarar vermektedir. Nitekim onlar, meleklerin rettii bu gzel bilgilerden kendilerine fayda verecek olanlar deil, zarar verecek olanlar reniyorlard. Yani bu bilgileri iyilik amacyla deil, ktlk amacyla kullanyorlard. Dorusu, byle bir kar alveriinde bulunarak, imanlarn kaybetme pahasna sihirle uraanlarn, zellikle de, slma ve Mslmanlara kar eytani taktiklerle, ykc propagandalarla sava aanlarn, hiretten yana bir nasiplerinin olmadn gayet iyi biliyorlard. Vicdanlarn ne kt bir ey karlnda sattlar, neler kaybettiklerini bir bilselerdi! 103. Gerek Sleymana ba kaldran nceki inkrclar, gerekse Son Eliye kar amansz bir muhalefet yrten Medineli Yahudiler, gerekse kyamete kadar slma kar mcadele bayra aacak olan kfirler, ayet Allaha, hiret gnne ve gnderdii ayetlere iman edip inkrclktan, zulmden, byclkten, cincilikten, saknm olsalard, Allah tarafndan verilecek dl, kendileri iin bu dnyada kazandklarndan ok daha iyi olacakt; bir bilselerdi! Sleyman Peygambere iftira atmaktan ekinmeyen Yahudiler, Son Eliye kar da ayn inkrc tutumu sergilediler. yle ki; mminler Hz. Peygambere (s) hitap ederken, Rin! yani, Bizi koru, bizi gzet! diye seslenirlerdi. Fakat Yahudiler, Peygamberi alaya almak maksadyla bu kelimeyi Ey bizim oban! anlamna gelen Rn! eklinde sylemeye baladlar. Bunun zerine, aadaki ayet nazil oldu: 104. Ey iman edenler! Peygambere seslenirken, Rin (Bizi koru, srsn gden oban gibi bizi ynlendir!) demeyin! Kt niyetli kimseler tarafndan kirletilmi, ii boaltlm kelime ve kavramlar kullanmayn. Bunun yerine, meramnz daha net ve gzel biimde ifade edecek, hibir suistimale meydan vermeyecek kelime ve kavramlar kullann. rnein, Unzurn (Bize bak, bizi gzet ve adil bir hakem, bir ynetici olarak aramzda hkmet!) deyin ve size sylenenleri iyi dinleyin! Zalimleri uyar: nkrclar iin, can yakc bir azap var! O inkrclarn size kin beslemesinin asl sebebi udur: 105. Gerek Allaha ve hiret gnne inandklarn iddia eden Kitap Ehli, gerekse lm tesi hayat, Peygamberlii ve kutsal kitaplar kkten inkr eden mrikler olsun; hibir kfir, size Rabbinizden bir iyiliin indirilmesini, yani ilh mesajn size emanet edilmesini istemezler. Oysa Allah, elilik ve nderlik grevini yalnzca onu hak edenlere vererek, ltuf ve rahmetini dilediine baheder. Hi kukusuz Allah, sonsuz ltuf sahibidir. Kald ki, Son Elinin getirdii eriat, zaten ncekilerin z, esas ve zirvesidir: 106. Biz, nceki mmetlere gnderdiimiz kutsal kitaplardaki baz geici toplumsal-hukuk dzenlemeleri ieren herhangi bir ayeti deien artlara uygun olarak yrrlkten kaldrr veya unutturur isek, mutlaka ondan daha iyisini veya en azndan bir benzerini gndeririz. Nitekim nceki kutsal kitaplar aynen onaylayan bu Kuran, hem bu kitaplarda yaplan tahrifat dzelterek, hem de deitirilmesi gereken hkmleri deitirerek, kyamete kadar geerli olacak en son ve en mkemmel hayat sistemini ortaya koymutur. yle ya, Allah kendi mesajn korumayacak m sanyordun? Allahn her eye kadir olduunu bilmez misin? 107. Yine bilmez misin ki, gklerin ve yerin mutlak egemenlii sadece Allahndr ve sizin Allahtan baka hibir dost ve yardmcnz yoktur? Ve bilmez misin ki, mlk Onun olduu iin yasay koymak veya yrrlkten kaldrmak, yani mlknde diledii gibi tasarruf etmek de Onun hakkdr?

15

108. Yoksa ey insanlar, siz de Peygamberinizden, tpk daha nce Musadan istendii gibi isteklerde mi bulunacaksnz? Ehli-i Kitabn Musaya, Bize Allah aka gster! (4. Nisa: 153) dedikleri gibi, siz de ayn eyleri Son Eliden mi isteyeceksiniz? unu iyi bilin ki: Her kim iman inkr ile deitirirse, yani ilh mesaja inanmak yerine onu inkr etmeyi tercih ederse, dosdoru yoldan sapm demektir. Sanma ki Yahudi ve Hristiyanlar, yeterince ikna olamadklar iin hakk inkr ediyorlar. Tam aksine: 109. Kitap Ehlinden biroklar, gerei tm berraklyla grmelerine ramen srf ilerindeki kskanlktan tr sizi imannzdan vazgeirip inkra dndrmek isterler. Buna karlk siz, iinde bulunduunuz artlar deiip de Allah size yeni k yollar aarak bir sonraki emrini gnderinceye kadar onlar balayn, densizliklerine sabredin ve incitici szlerine aldrmayn. Hi kuku yok ki, Allahn her eye gc yeter. 110. Namaz dosdoru kln, zekt verin. Kendiniz iin yapp gnderdiiniz her iyilii, Maher Gn Allahn huzurunda mutlaka greceksiniz. Unutmayn ki, Allah yaptnz her eyi grmektedir. 111. nceki kutsal kitaplara inandklarn ne srenler, Yahudi veya Hristiyan olanlardan bakas cennete giremeyecektir! diyorlar. Yani Yahudiler de, Hristiyanlar da, din adna uydurduklar batl iddialar kabul etmeyen ve gelenek hline getirdikleri birtakm din formaliteleri yerine getirmeyen kimselerin iman ve erdem sahibi olsalar bile Allahn honutluunu kazanamayacan sylyorlar. Bu iddia, onlarn kendi kuruntu ve bo hayallerinden baka ey deildir. Onlara de ki: Eer doru sylyorsanz, kutsal kitaptaki bilgi ve delilinizi ortaya koyun bakalm! 112. Hayr, cennete girmede l udur: Her kim ki, tm ruhu ve benliiyle yalnzca Allahn buyruklarna teslim olur ve bu teslimiyetin canl ahidi olarak gzel ve yararl davranlar ortaya koyarsa, mkfatn Rabbinin huzurunda mutlaka grecektir ve Hesap Gn ne korku duyacak, ne de zlecektir! 113. Yahudiler: Hristiyanlarn hibir temel dayanaklar yoktur! dediler. Buna karlk, onlara kzan baz Hristiyanlar da: Yahudilerin hibir temel dayanaklar yoktur!dediler. Oysa hepsi de gya Kitab okuyorlar. Allahtan baka ilhlara tapnan ve Peygamberlik, kitap ve hiret hakknda hibir bilgisi olmayan mrik Araplar da tpk onlarn dediklerine benzer iddialarda bulunmulard. Bylece Yahudi ve Hristiyanlar, ilh vahyin bir ksmn yok saymakla, onu btnyle reddeden mriklerle ayn konuma geliyorlar. Maher Gnnde Allah, anlamazla dtkleri her konuda aralarndaki hkmn verecektir. 114. Allahn mescitlerinde Onun adnn anlmasna ve hkmnn zgrce ifade edilmesine engel olan ve iki, kumar, fuhu gibi trl ahlkszlklar yaygnlatrarak camiye giden yollar tkayan, buralarn toplumsal etkinlikten yoksun, cemaatsiz ve harap olmas iin aba harcayanlardan daha zalim kim olabilir? stelik bu zalimler, mminleri kandrmak iin zaman zaman mescitlere gidip orada boy gsteriyorlar. Aslnda onlarn, buralara ancak korku ierisinde girmeleri gerekir. Onlar iin bu dnyada alaklk, hirette ise etin bir azap vardr! Gerekte hibir engel, Mslman ibadetten alkoyamaz, nk: 115. Dou da Allahndr, bat da. Mslman iin yeryz btnyle mescittir. Dolaysyla, ibadete elverili her yerde ve her durumda, hatta kble ynn tayin edemediiniz takdirde oraya ynelmeden dahi namaznz klabilirsiniz. nk hangi tarafa ynelirseniz ynelin, Allahn yz, yani honutluu ve sevgisi oradadr. Hi kuku yok ki, Allahn kudret ve efkati snrszdr ve O, her eyi en iyi bilendir. 116. Allah hakkyla tanyamayan o inkrclar, Allah ocuk edinmitir! diyorlar. Asla; ocuk edinmek eksiklikten, acizlikten kaynaklanr, oysa O her trl kusur ve noksanlktan

16

uzaktr, ycedir! yle ki, gklerde ve yerde var olan her ey Onundur ve hepsi Ona boyun emektedir. 117. Gkleri ve yeri yoktan var eden Odur. Bir eyi yaratmak isteyince, szgelimi Hz. sa rneinde olduu gibi, bir ocuun babasz domasn isteyince, ona sadece Ol! der, o da hemen oluverir. 118. lh hikmeti ve imtihan gereini kavrayamam baz bilgisiz kimseler: Allah mademki inanmamz istiyor, yleyse bizzat kendisi bizimle konusa veya bize, hibir ekilde itiraz edemeyeceimiz bir mucize gnderse ya! diyorlar. Kendilerinden nceki alarda yaam kfirler de tpk bunlarn dediklerine benzer szler sylemilerdi. nkr ve inatlkta, kalpleri ne kadar da birbirine benzemi! Aslnda biz, yersiz nyarglarndan ve bencillik, haset, kibir prangalarndan kendisini kurtararak itenlikle inanmak isteyenler iin, onlara fazlasyla yetecek mucizeleri aka ortaya koymuuzdur. Evet, akln kullananlar iin tm evren, yce yaratcnn ilim, kudret ve merhametini gzler nne seren saysz mucizelerle doludur. Bunlarn da tesinde: 119. Dorusu ey Muhammed, biz seni, iman edenleri cennet ile mjdeleyen ve inkrclar cehennem ile uyaran bir Eli olarak gnderdik. Tm uyarlara ramen haktan yz evirecek olurlarsa zlme; nk sen, kendi isteiyle cehennemlik olanlardan sorumlu deilsin. yleyse, onlar kazanma uruna bile olsa, bu inkrclara yaranmaya alma, nk: 120. Yahudiler de, Hristiyanlar da, kendi dinlerine uymadn srece, senden asla honut olmayacaklardr. Siz slm terk edip onlarn sahip olduu inan ve hayat tarzn benimsemediiniz srece, onlar sizi hibir zaman sevmeyecek, asla gerek bir dost ve mttefik olarak grmeyeceklerdir. Uydurduklar hurafelerle Allah'n dinini tannmaz hle getiren bu zalimlere de ki: Asl doru yol, sizin kuruntu ve iddialarnz deil, Allahn gsterdii yoldur! Gerek u ki, sana bu Kuran araclyla gerek ilim geldikten sonra, yine de onlarn arzu ve heveslerine uyacak olursan, kendini Allahn gazabndan kurtaracak ne bir dost bulabilirsin, ne de bir yardmc! O hlde, son ilh mesaj olan Kurana iman etmedike, hi kimse kurtulua ereceini sanmasn! Fakat bu iman, yalnzca kuru bir iddiadan ibaret de kalmamaldr: 121. Kendilerine verdiimiz Kitab ona yarar biimde, yani manasn anlayp idrak ederek okuyan ve onu kendilerine bir hayat program yapanlar var ya, ite ona gerekten inananlar bunlardr. Allahn kitabn aka reddederek veya onunla ilgisini tamamen kopararak onu inkr edenlere gelince, bunlar da zarara urayanlarn ta kendileridir. te bu feci akbete uramamak iin: 122. Ey srail Oullar! Size bahetmi olduum nimetleri ve emirlerime uyduunuz srece sizi tm insanlara nasl stn kldm hatrlayn. 123. Ve kendinizi yle bir Gne hazrlayn ki; o gn hi kimse bakasnn cezasn ekmeyecek, hi kimseden kurtulu fidyesi kabul edilmeyecek, Allahn izni olmadka hi kimseye efaat fayda vermeyecek ve ilh yardm hak etmeyen hi kimseye yardm edilmeyecektir. Demek ki, Allahn kitabna uymadnz srece, u veya bu soydan gelmi olmanz hibir ey ifade etmeyecektir. Nitekim Allah, atanz brahime yle sz vermiti: 124. Hani bir zamanlar Rabbi, brahimi birtakm emir ve yasaklar ieren szlerle imtihan etmiti. brahim, tam bir teslimiyetle Allahn emirlerini yerine getirerek hepsini baaryla tamamlaynca, Allah: Seni insanlara nder yapacam! demiti. brahim: Soyumdan da nderler kar, ya Rab! deyince, Allah: Hayr! nderlik liyakat ve ehliyet gerektiren bir itir, hibir rk veya snfn imtiyaznda olamaz. Dolaysyla bu verdiim sz, sadece nderlie lyk olanlar kapsar, zalimler iin geerli deildir. buyurdu.

17

O hlde, brahimin takipisi olduunu iddia edenler, unu hatrlasnlar: 125. Hani biz, brahimden bu yana inananlarn kblesi olan u Evi, yani Kbeyi, insanlarn her taraftan gelip toplanacaklar gvenli bir snak yapmtk. nsanl toplumsal, siyas, ekonomik, ahlk, kltrel yozlamadan korumak ve zulm, hakszl engelleyerek gven ve huzur ortamn salamak zere, yalnzca Allaha kulluk esasna dayanan inan sistemini tebli ve tatbik edecei ve dnyann her yerinden gelen mminlerin, sorunlarn grmek ve aralarndaki balar glendirmek zere her yl toplanacaklar uluslararas bir merkez olarak, brahime Kbeyi ina etmesini emretmitik. yleyse, ey mminler! Siz de brahimin takipileri olduunuzun gstergesi olarak, onun Kbede namaza durduu yerden, yani makam- brahimden kendinize bir namazgh edinin! Onu kendinize rnek bir imam ve klavuz edinerek, size emanet etmi olduu tevhid sancan yeryznde dalgalandrmak iin var gcnzle mcadele edin. Hani biz brahime ve smaile: Kbenin etrafnda tavaf edenler, orada ibadete kapananlar, rk ve secde edenler iin Evimi maddi ve manevi btn kirlerden arndrarak tertemiz tutun! diye emretmitik. 126. O vakit brahim: Ey Rabbim, buray gvenli bir ehir kl ve burann halkndan Allaha ve hiret gnne inananlar eitli rnlerle rzklandr! diye dua etmiti. Bunun zerine, Allah yle buyurmutu: Evet, inananlara dnya ve hiret nimetlerini vereceim. Ancak her kim ayetlerimi inkr ederse, onu dnyadaki geici nimetlerden azck faydalandracam; fakat sonunda, onu cehennem azabna srkleyeceim, ne fena bir dn! 127. Hani brahim ve olu smail, Allaha ibadet amacyla ina edecekleri Evin, yani Kbenin temellerini birlikte ykseltirlerken Rablerine yle yalvaryorlard: Ey Rabbimiz, senin honutluun iin yaptmz iyilikleri ve dualarmz bizden kabul eyle! Dorusu sen btn dualar iitir, her eyi bilirsin. 128. Ey Rabbimiz! Bizleri, sadece sana boyun een dosdoru mminler eyle! Soyumuzdan da, ancak sana boyun eecek mmin bir topluluk kar! badetlerimizi nerede ve nasl yapacamz bizlere ret, gnahlarmz bala. Zira sen ok balayc, ok merhametlisin. 129. Ey Rabbimiz! Onlara kendi ilerinden, senin ayetlerini okuyacak, kitab ve kitaptaki hkmlerin pratik hayata uygulanmas olan hikmeti retecek ve onlar her trl irk ve gnah kirlerinden arndrp tertemiz klacak bir Eli gnder. Hi kukusuz sen, sonsuz kudret ve hikmet sahibisin. 130. Salkl ve dengeli dnme yeteneini kaybetmi olanlardan baka kim, brahimin dininden yz evirmek ister? Gerekten biz onu dnyada seip yceltmitik. Elbette o, hirette de drst ve erdemli kimseler arasndadr. 131. Vaktiyle Rabbi ona: Emirlerime boyun eerek sadece bana teslim ol! dediinde, o derhl: Ba stne, tm benliimle lemlerin Rabbine teslim oldum ve btn emirlerine kaytsz artsz boyun edim! demiti. 132. te hem brahim, hem de torunu Yakup, bunu oullarna yle vasiyet etmilerdi: Oullarm; Allah size slm, insann doasyla birebir rten bu mkemmel inan sistemini bahetti. yleyse, ancak Ona yrekten boyun een birer Mslman olarak can verin! Son nefesinize kadar Allaha boyun ein, hibir zaman Ona teslimiyetten ayrlmayn! imdi ey Yahudiler! Yakup Peygamberin lm deinde iken size Yahudi olmanz tavsiye ettiini nasl syleyebilirsiniz? 133. Yoksa Yakupa lm gelip attnda, siz orada mydnz? Hani Yakup, oullarna: Benden sonra kime kulluk edeceksiniz? Ben lnce Allaha kulluu terk etmeyeceksiniz, deil mi? diye sormutu. Onlar da:

18

Elbette hak dinden ayrlmayacaz! Bizler, senin ilhna, atalarn brahim, smail ve shakn ilh olan tek bir lha, lemlerin Rabbi Allaha kulluk edecek ve yalnzca Ona boyun eeceiz! demilerdi. Onlar imtihan sahnesindeki rollerini oynadktan sonra gp gittiler. imdi imtihan sras sizdedir. Gemie destanlar dizerek, atlar yakarak oyalanmak yerine, ncekilerin gzelliklerinden rnek, yanllklarndan da ibret alarak grevinizi en iyi ekilde yapmaya bakn. Zira: 134. Onlar bir mmetti, gelip geti. Onlarn kazandklar kendilerine, sizin kazandklarnz da size aittir. Ve siz, onlarn yaptklarndan hesaba ekilecek deilsiniz. Gemi Peygamberlerle vndkleri hlde, onlarn yolunu terk eden gnmz inkrclarna gelince: 135. Peygamberlerin getirmi olduu hak dini zamanla bozup deitirerek Yahudilik, Hristiyanlk ad altnda batl inan sistemleri oluturanlar, Yahudi veya Hristiyan olun ki, doru yolu bulasnz! dediler. Yani Yahudiler Yahudiliin, Hristiyanlar da Hristiyanln doru yol olduunu ve kendilerinin sahip olduu inan sistemini kabul etmedike, hi kimsenin cennete giremeyeceini iddia ettiler. Ne var ki, Yahudilik dedikleri, Hz. Musann tebli ettii dinin zamanla bozulup deitirilmi eklinden baka bir ey deil. Hristiyanlk da Hz. sann getirdii ekliyle kalmam, yzlerce hurafe eklenerek znden uzaklatrlm ve tannmaz hle getirilmitir. Dolaysyla Yahudiler de, Hristiyanlar da, insanlar gerekte Allahn dinine deil, kendi uydurduklar bidat ve hurafelere davet ediyorlar. Ey Mslman, onlara de ki: Hayr! Biz, uydurmu olduunuz hurafeler ynna deil, sizin de rnek ve nder kabul ettiiniz brahim Peygamber bata olmak zere, btn Peygamberlerin insanla bir sancak gibi elden ele tadklar ve yalnzca Allaha kulluk esasna dayanan o mkemmel inan sistemine, hanif dinine uyarz! Eer brahimin izinden yrdnz iddia ediyorsanz, siz de hak dine boyun emeli, irkten ve inkrdan uzak durmalsnz. nk brahim, hibir zaman Allaha ortak komamt. Yani o, sizin bugn dinin temel esaslar saydnz batl inanlar asla benimsememiti. rnein, Allaha oul isnat etmemi, Peygamberleri ve azizleri tanrlatrmam, Allahn herhangi bir kitabn veya elisini de asla inkr etmemiti. 136. O hlde, ey slm davetileri! u evrensel hakikati tm insanla ilan ederek deyin ki: Bizler Allaha, yani Onun varlna ve birliine iman ettiimiz gibi, bize gnderilen Kuran ayetlerine; brahim, smail, shak, Yakup ve sonraki nesillere gnderilen vahiylere, ayrca Musaya ve saya verilen Kitap ve mucizelere; ksacas, Rableri tarafndan Peygamberlere gnderilen btn vahiylere inanr, aralarnda hibir ayrm gzetmeyiz. Hepsinin ayn kaynaktan geldiini ve ayn mesaj tadn bilir, ilerinden hibirini inkr etmeyiz. nk biz, yalnzca Allaha kulluk eden ve Onun btn emirlerine boyun een kimseler, yani Mslmanlarz. 137. Ey mminler! Eer Yahudiler, Hristiyanlar ve dierleri bu arya olumlu cevap verir ve sizin inandnz gibi Allahn kitaplar ve elileri arasnda hibir ayrm gzetmeden ilh mesaja tmyle inanrlarsa, ite o zaman doru yolu bulmu olurlar. Fakat yz evirirlerse, derin bir kmaza saplanmlar ve srf kskanlk ve inatlklar yznden size kar koyuyorlar demektir. Ama sen zlme, onlara kar Allah sana yeter! Unutma ki, O her eyi iitendir, bilendir. Ey mminler! dem Peygamberin iledii gnah yznden, onun soyundan gelen tm insanlarn gnahkr doduunu iddia eden, bu yzden ocuklarn kutsanm suya batrp vaftiz ederek onlar temizlediklerini ne sren Hristiyanlar bata olmak zere, ftrat dinini deitirip yozlatran tm insanlara seslenerek deyin ki: 138. Bizler, Allahn verdii renklerle boyandk. Yani Allah tarafndan gnderilen ve insann yaratl zelliklerine en uygun olan o doal ve tertemiz inan sistemine iman ederek, hayatmzn her alann bu inanca gre ekillendirdik. Zaten kinatta her ey Allahn verdii renklerle boyanmtr. Bu yzden Allahn dini, insann kendi rengi kadar doaldr, irkin ve ireti durmaz,

19

silinip yok olmaz. yle ya, kimin boyas Allahn boyasndan daha gzel olabilir? te bu yzden biz, ancak Ona kulluk ederiz. 139. Bu hakikati inkr eden Hristiyanlara ve Allahn tm insanl kucaklayan evrensel mesajn deitirerek onu bir rkn dini hline getiren Yahudilere de ki: Allah bizim de Rabbimiz, sizin de Rabbiniz olduu hlde, gnderdii Son Eliyi inkr ederek Onun hakknda bizimle tartmaya m gireceksiniz? O sadece sizin Rabbiniz midir ki, yalnzca sizin rknzdan Peygamber gndersin ve size ayrcalkl davransn? Hayr, Allah katnda her toplum eit ekilde sorumludur: Bizim yaptklarmz bize, sizin yaptklarnz da size aittir. yi bilin ki, Biz Ona yrekten balanm kimseleriz. Zaten btn Peygamberler, hep bu gerei dile getirmilerdi. 140. Yoksa ey Yahudi ve Hristiyanlar, siz brahimin, smailin, shakn, Yakupun ve onlarn soyundan gelen Peygamberlerin Yahudi veya Hristiyan olduklarn m iddia ediyorsunuz? Oysa Yahudilik de, Hristiyanlk da, slm dininin zamanla bozulup deitirilmi halidir. Dolaysyla, Hz. Musa ve Hz. sa da dhil, hibir Peygamber Yahudi veya Hristiyan deildi ve olamazd. Aksine btn Peygamberler, Yalnzca Allaha kulluk etmek ve Ondan gelen btn emirlere tam bir teslimiyetle itaat etmek anlamna gelen slm inancna bal birer Mslman idiler. Btn bunlara ramen, hl iddialarnda diretirlerse, onlara de ki: Siz mi daha iyi bilirsiniz, yoksa Allah m? Elbette Allah bilir ve ite, hakikati size bildiriyor. Hl byleyken, Allah tarafndan kendisine ulam bir tankl bile bile gizleyenden daha zalim kim olabilir? Hz. Muhammedin Peygamberlii kutsal kitaplarda kendisine mjdelendii hlde, karlarna ters dt iin geree ahitlik etmek yerine onu gizleyenden daha bedbaht kim olabilir? Allah, yaptklarnzdan habersiz deildir. 141. Onlar bir mmetti, gelip geti. Onlarn kazandklar kendilerine, sizin kazandklarnz da size aittir. Ve siz, onlarn yaptklarndan hesaba ekilecek deilsiniz. Mslmanlar, nceleri Kudsteki Mescid-i Aksaya ynelerek namaz klyorlard. Hicretten bir buuk yl sonra, artk Mekkedeki Mescid-i Harama, yani Kbeye ynelme emri geldi. lhi mesaj omuzlayarak insanla nderlik etme grevinin, son eliye ba kaldran Yahudi ve Hristiyanlardan alnp yeni Mslman topluma verildiini sembolize eden bu deiiklik zerine, Yahudilerden itiraz sesleri ykselmeye balad: 142. nsanlar arasndan, sekin ve ayrcalkl toplum olma saplantsndan bir trl kurtulamam baz dncesizler: u Mslmanlar, teden beri ynelmekte olduklar kblelerinden eviren sebep nedir? diyecekler. Onlara cevaben de ki: Dou da Allahndr, bat da. Aslnda herhangi bir ynn dierine stnl sz konusu deildir. nemli olan douya veya batya ynelmek deil, Allahn emrini yerine getirmek, gnderdii dini hayata egemen klmaktr. Ve Onun dini, hibir rkn veya snfn imtiyaz altnda deildir. Zira O, hangi rktan, hangi toplumdan olursa olsun, hidayete lyk grdn dosdoru yola iletir. 143. Ey mminler! te bylece sizi, her trl arlktan uzak duran, adil, dengeli, ll davranan ve Allahn emirlerine itaat eden hayrl bir mmet yaptk ki, tm insanla kar hakikate ahitlik eden gzel rnekler ve adil ahitler olasnz ve bu Peygamber de size kar gzel bir rnek ve ahit olsun. Ey Muhammed! Senin daha nceleri Mekkede iken ynelmi olduun kbleyi, yani Mescidi Haram imdi size kble yaptk ki, Peygamberin izinden gidenleri, gerisin geriye dnecek olanlardan ayrp aka ortaya koyalm. Bu imtihan sonucunda, iman iddiasyla ortaya kan insanlar, iki gruba ayrlacaktr: 1-Allahn emirlerine kaytsz artsz boyun een samimi mminler, 2-karlarna uygun olduu srece slmn hkmlerini kabul eden, fakat arzu ve beklentilerine aykr dt anda ilh emirleri reddeden mnafklar. Dorusu bu imtihan, Allahn yol gsterdii kimselerden bakasna ar gelecektir. Nitekim daha nce Peygamberi

20

tasdik eden baz Yahudiler, binlerce yl kble edindikleri Kudse ynelmekten vazgeip Mekkeye ynelmelerini emreden ayetler gelince, bunu gururlarna yediremeyip Allahn emrini reddederek yeniden inkra saplanmlard. Bu arada Allah, daha nceleri Mescid-i Aksaya ynelerek klm olduunuz namazlar elbette kabul edecek, ihls ve samimiyetle Ona balandnz srece, sizin imannz asla boa karmayacaktr. Hi kukusuz Allah, insanlara kar ok efkatli, ok merhametlidir. Kblenin deitirilmesi konusunda ilk nazil olan ayetlere gelince: Allahn elisi, slmn ilk ylarnda Mekkede namaz klarken Mescid-i Haram ile Mescid-i Aksay ayn hizaya getirerek iki kbleye birden yneliyordu. Fakat Mekke ile Kuds arasnda kalan Medineye hicret ettikten sonra, iki kbleden birini tercih etmek durumunda kald. Bu konuda Allahtan henz bir hkm gelmedii iin, kendisinden nceki eriata uyarak Kudse, Mescid-i Aksaya ynelmeye balad. Fakat gnlnde yatan, brahim Peygamberden bu yana mminlerin kblesi olan Beytullaha ynelmekti. Bu yzden Rabbine yalvararak kblenin deitirilmesini niyaz ediyor, mitle vahyin gelmesini bekliyordu. Nihayet, bu konudaki ilk emir geldi: 144. Ey Muhammed! Biz senin, yzn sk sk ge evirip durduunu gryoruz. Elbette seni honut olacan kbleye ynelteceiz: Artk namaz klarken, yzn Mekke tarafna, Mescid-i Haram ynne evir! Siz de ey inananlar, her nerede olursanz olun, yurtlarnzn farkllna, ynlerinizin deiikliine; rklarnzn, dillerinizin ve renklerinizin bakalna ramen, ayn hedefe ynelen, ayn hayat dzeninin egemenliini gerekletirmeye alan bir tek mmet olma bilinciyle, yznz o yne evirin! Kendilerine kitap verilen Hristiyan ve Yahudiler, bunun Rablerinden gelen bir gerek olduunu pekl bilirler. Onlar, tm inananlarn ortak atas olan Hz. brahim tarafndan yaplan Kbeye ynelmenin, yce Allahn emrine dayal, tartma gtrmez kesin bir gerek olduunu gayet iyi bilirler, fakat dnyevi karlarna ters dt iin, bunu kabullenmeye yanamazlar. Allah, onlarn yaptklarndan habersiz deildir. 145. Ey Muhammed! Geri sen, kitap verilenlere btn delilleri ve mucizeleri gstermi olsan bile, yine de inkrda diretir, senin kblene ynelmezler. O hlde, batlda direnen bu inkrclar karsnda, sen de hak yolda azimle sebat gsterecek, onlarn kblesine asla ynelmeyeceksin. Zaten onlar da, birbirlerinin kblesine ynelmezler. Zira her birinin kblesi, aslnda kendi karlarndan, arzu ve ihtiraslarndan baka bir ey deildir. Ey Peygamber! Sana bu Kuran araclyla gerek ilim geldikten sonra, yine de onlarn arzu ve heveslerine uyacak olursan, yemin olsun ki, o takdirde sen de zalimlerden olursun! Ve bu durumda, kendini Allahn gazabndan kurtaracak ne bir dost bulabilirsin, ne de bir yardmc! Onlarn, ikna edici deliller gremedikleri iin son eliyi inkr ettiklerini sanma: 146. Kendilerine kitap verdiklerimiz, yani Yahudi ve Hristiyan bilginleri, kblenin deitirilmesine ynelik emrin Allahtan geldiini ve bu emre muhatap olan Muhammed (s)in hak Peygamber olduunu pekl bilir, onu kendi z evlatlarn tandklar gibi tanrlar. Fakat yine de ilerinden bir ksm, kskanlk ve bencillikleri yznden gerei bile bile gizlerler. 147. Oysa gerek, sizden veya onlardan kaynaklanan kuruntu ve iddialar deil, Rabbinden gelendir. Ve Rabbinden sana, hakikatin ta kendisi olan bu Kuran gelmitir. O hlde, sakn pheye kaplanlardan olma! 148. Her toplumun hayatna yn veren, deer yarglarn oluturan bir inan sistemi, yneldii bir kblesi vardr. O hlde, Allaha kulluk noktasnda yapabildiinizin en iyisini, en gzelini ortaya koymaya alarak hayrl ilerde birbirinizle yarn! Unutmayn; her nerede olursanz olun, Allah hepinizi Hesap Gnnde toplayp bir araya getirecektir. Gerek u ki, Allahn her eye gc yeter. 149. Her nereden yola karsan k, namaz klarken yzn Mescid-i Haram ynne evir. Kukusuz bu emir, Rabbinden gelen gerein ta kendisidir.

21

Allah, yaptklarnzdan habersiz deildir. Kblenin deimesi, ayn zamanda ilh mesaj tama grevinin el deitirmesi anlamna geldiinden, yersiz tartma ve itirazlara meydan vermemek iin bakn tekrar tekrar diyoruz ki: 150. Her nereden yola karsan k, namaz klarken yzn Mescid-i Haram ynne evir! Ey inananlar! Siz de nerede ve ne hlde olursanz olun yznz o yne evirin ki, insanlarn size kar kullanabilecekleri bir delilleri, ne srebilecekleri bir bahaneleri kalmasn. Bunun iin, sz ve davranlarnzn birbiriyle uyumlu olmas gerekir. nk byle bir tutarszlk, slma ardnz insanlara itiraz hakk verir. Ancak onlardan zulme saplanm olanlar hari. yleleri, herhangi bir ilh delil ve gerekeye dayanmadan hakikati inatla reddeder, sizi zorbalkla sindirmeye alrlar. Onlardan da korkmayn; fakat benden, yani emirlerime kar gelip azabma uramaktan korkun ki, ben de size verdiim nimetleri tamamlayaym ve bylece doru yolu bulabilesiniz. Tpk, atanz brahimin duasnda olduu (2. Bakara: 129) gibi: 151. Nitekim size kendi iinizden yle bir Peygamber gnderdik ki; size ayetlerimizi okuyup tebli ediyor, sizi her trl irk ve gnah kirlerinden arndrp tertemiz yapyor, size kitab ve kitaptaki hkmlerin sebep ve amalarn kavrayarak onlar hayata uygulama anlamna gelen hikmeti retiyor ve daha bilmediiniz nice eyleri retecek. 152. yleyse, benimle gnl banz hep canl tutarak ve ayetlerimi srekli gndeme getirerek beni ann ki, ben de dnya ve hirette iyilikler bahederek sizi anaym. Hem kalbinizle, hem de sz ve davranlarnzla bana kredin, sakn bana kar nankrlk yapmayn! 153. Ey inananlar! Allah yolunda verdiiniz mcadelede, sabrla ve namazla Ondan yardm dileyin. Zorluklar karsnda ylmadan, umudunuzu ve direncinizi kaybetmeden hedefe doru adm adm ilerleyin. Bu arada, Yaratcnzla aranzdaki irtibat namazla, duayla, zikirle srekli canl tutmaya aln. Unutmayn ki, Allah sabredenlerle beraberdir. 154. Allah yolunda can verenlere l demeyin! Hayr; aslnda onlar sizin bilmediiniz bir biimde, sonsuz nimetler iinde yayorlar, fakat siz farknda deilsiniz. 155. Gerek u ki, sizi bazen etin korkularla, bazen alk ve yoksullukla, bazen de servetinizi, salnz ve rnlerinizi elinizden alarak imtihan edeceim. Sabredenleri mjdele! 156. O sabrl mminler ki, bu imtihann neticesi olarak balarna bir musibet geldii zaman: Bizler zaten Allaha aidiz ve sonunda hepimiz Ona dneceiz. Sahip olduumuz her ey bize Allahn emanetidir ve istedii zaman emanetini elbette geri alacaktr! derler. 157. te, Rablerinin rahmet, nimet ve bereketleri hep onlarla birliktedir; doru yolda olanlar da ancak onlardr. imdi de, en etin imtihanlar karsnda ylmadan, yklmadan sabretmesini bilen bir mmin hanmn ibret verici kssasna kulak verin: Allahn emri gereince Hz. brahim, ei Haceri ssz Mekke vadisine brakp gitmiti. Kzgn lde tek bana kalan Hacer, yavrusu smaile su bulabilmek amacyla Safa ile Merve tepeleri arasnda defalarca kouturup durdu. Sonunda Allah, yerden tatl bir su kayna kararak ona yardm etti. te, Allaha olan gven ve umudunu yitirmeden, sabrla mcadele etmenin sembol olan bu fedakr annenin ansna, Saf ile Merve arasnda sayetmek, yani hzl admlarla yedi defa gidip gelmek, brahim (as)dan kalan bir hac ibadeti olarak o gn hl uygulanmaktayd. Fakat zamanla mrikler, buna birtakm irk unsurlar katmlard. Bu yzden, yaptklar her iin mutlaka Kuran ve Snnet kaynakl olmasna zen gsteren Mslmanlar, bu ibadeti yapp yapmamakta tereddde dmlerdi. Bunun zerine, aadaki ayetler nazil oldu: 158. Kukusuz Saf ile Merve, Allahn emirlerine itaati simgeleyen alametlerindendir. O hlde, Hac veya Umre iin Kbeyi ziyaret edenlerin, bunlar arasnda say etmesinin hibir sakncas yoktur. Bilakis bu, farz olmamakla beraber haccn nemli unsurlarndandr.

22

Mriklerin yanl uygulamalar, sizi yanltarak bu ibadetten alkoymasn. Zira her kim yapmakla ykml olmad hlde fazladan bir iyilik yaparsa, bunun mkfatn elbette grecektir. nk Allah, btn iyiliklerin karln verendir, her eyi en ince ayrntsyla bilendir. 159. Gndermi olduumuz apak belgeleri ve dosdoru yola ulatran hidayeti, Biz onlar kitapta tm insanlara aka bildirmemize ramen basit dnyevi karlar uruna gizleyenler var ya; ite hem Allah lnet eder onlara, hem de insan, cin ve melek gibi lnet etme zelliine sahip btn varlklar! 160. Ancak tvbe edip kendilerini dzelten ve gizlemi olduklar gerekleri aklayanlar bunun dndadr. te onlarn tvbesini kabul edeceim. nk ben ok balayc, ok merhametliyim. 161. Ayetlerimi inkr eden ve tvbe etmeden, kfir olarak lenlere gelince; hem Allahn, hem meleklerin ve hem de btn insanlarn lneti onlarn zerinedir! 162. Sonsuza dek o lnetin iinde kalacaklar ve ne azaplar hafifletilecek, ne de yzlerine baklacak! O hlde, ey insanlar! u evrensel arya kulak verin: 163. Hepinizin ilh, bir tek lh olan Allahtr. Ondan baka ilh yoktur. O ok efkatli, pek merhametlidir. Yeryznde, bu hakikati gzler nne nice deliller, nice mucizeler var: 164. phesiz gklerin ve yerin o muhteem yaratlnda, Gece ile gndzn mkemmel bir uyum ve ahenk ile birbirini takip etmesinde, nsanlara faydal yklerle gllerde, nehirlerde ve denizlerde szlp giden gemilerde, Allahn, gkten indirdii yamurlarla l topraa hayat vererek yeryznde rengrenk, eit eit canllar retip yaymasnda, Gk ile yer arasnda grevlendirilmi rzgrlarn ve bulutlarn, belli gzerghlarda dzenli olarak hareket etmesinde, te btn bunlarda, akln kullanan bir toplum iin Allahn varln, birliini, sonsuz ilmini, kudretini, adaletini, merhametini gzler nne seren nice ibretler, nice mucizeler ve ayetler vardr. Ama btn bu delillere ramen: 165. nsanlardan yleleri vardr ki, en byk tanr kabul ettikleri Allah ile birlikte, Onun katnda sznn getiine inandklar, her emrine kaytsz artsz boyun edikleri ve tpk Allah sever gibi sevdikleri birtakm tanrlar edinirler. nananlarn Allah sevgisi ise, btn sevgilerin zerindedir. O zalimler, cehennemde kendilerini bekleyen azab grdklerinde, onlara geici olarak verilmi olan servet ve saltanatn ellerinden alnarak btn g ve kudretin yalnzca Allaha ait olacan ve o gn Allahn azabnn ok etin olacan bir bilselerdi, bu gnahlar ilemezlerdi. Nitekim Dirili Gnnde: 166. Vaktiyle peinden gidilen o zalim nderler, kendilerini izleyenlerden o gn uzak duracaklar. te o zaman, cehennem azabn tm dehetiyle karlarnda grecekler ve aralarndaki btn balar kopacaktr. 167. O nderlerin izinden gidenler: Ah ne olurdu, keke dnyaya geri dnebilseydik de, imdi onlarn bizden uzak durduklar gibi biz de onlardan uzak dursaydk! diyecekler. Bylece Allah onlara, yaptklar o irkin ileri kendileri hakknda derin bir znt, pimanlk ve hayal krkl olarak gsterecektir. Ve onlar, cehennem ateinden hibir zaman kamayacaklar! u hlde; 168. Ey insanlar! Yeryzndeki hell ve temiz yiyeceklerden yiyin ve sakn eytann admlarn izlemeyin! nk o, sizin apak dmannzdr.

23

169. O size ancak ktl, ahlkszl ve Allah adna bilgisizce szler syleyerek asl olmayan farzlar ve haramlar icat etmenizi emreder. 170. Onlara, eytann izini takip eden o kfirlere: Allahn gnderdii Kitabn hkmlerine uyun! denilince: Hayr, biz atalarmz zerinde bulduumuz yola, onlarn bize braktklar tre, gelenek ve ideolojilere uyarz! derler. Peki, ya atalar akllarn hi kullanmayan ve doru yolu bulamayan kimseler ise, yine de onlarn izinden mi gidecekler? 171. O inkrclarn durumu, tpk obann arsn iittii hlde, bu szleri anlamsz bir ses ve grlt olarak alglayan srnn durumuna benzer: Sardrlar, dilsizdirler, krdrler. nk akllarn kullanmyorlar. Bylece, kr krne atalarnn izinden giderek haram hell, helli haram yapyorlar. O hlde: 172. Ey iman edenler! Eer gerekten bir tek Allaha kulluk ediyorsanz, size bahettiimiz hell ve temiz yiyeceklerden ekinmeden yiyin iin ve yalnzca Ona kredin! Ve sakn o temiz yiyecekleri kendinize haram klmayn! Unutmayn ki: 173. O size ancak lei, kan, domuz etini ve Allahtan bakas adna kesilenleri haram klmtr. Le: slm usullere gre boazlanmadan lm olan hayvandr. Ancak ekirge gibi bcek cinsinden kk canllar ve devaml suda yaayan hayvanlar boazlanmadan lm olsalar bile le kapsamna girmezler. Kan: Haram olan, akc kandr. Ete, dalaa, ciere sinmi olan kan ise helldir. Domuz eti: Domuzun sadece eti deil, ya, kemii, ilii vb. dier btn uzuvlar da haramdr. Allahtan bakas adna kesilenler: Allahtan baka bir varlk adna kurban edilen hayvann eti yenmez. Ayn ekilde, Allahn ad kasten terk edilerek yahut Onun adyla olsa bile putlarn ve kendisine tapnlan dier varlklarn nnde kesilenleri yemek de haramdr. Fakat her kim yiyecek baka bir ey bulamama veya bakasnn zorlamas gibi sebeplerle bunlardan yemeye mecbur kalrsa, bakalarnn hakkna saldrmamak ve yemek zorunda kald ly amamak artyla, ona bir gnah yoktur. nk Allah ok balaycdr, pek merhametlidir. Asl haram yiyenler kimlerdir, bilir misiniz? 174. Allahn indirdii kitabn herhangi bir hkmn gizleyen ve onu, hiret nimetlerine gre pek kk bir kazan olan servet, makam, an, hret gibi dnyalk karlarla deienler var ya, ite onlar, midelerine ateten baka bir ey doldurmuyorlar! Dirili Gn Allah onlarla rahmet lisanyla konumayacak ve onlar gnah kirlerinden arndrmayacaktr. Onlar iin, can yakc bir azap vardr! 175. te onlar, hidayet yerine sapkl, balanma yerine de azab tercih eden kimselerdir. Bunlar atee kar ne kadar da dayanklym! 176. te byle... Bu azap sebepsiz ve haksz deildir. nk Allah, hakikatin ta kendisi olan bu kitab hak ile, hak ve hakikati ortaya koymak iin indirmitir. Bu yzden, o kitabn hkmlerini gizleyerek hakikati rtbas edenlerin hakk da cehennem azabdr. Dorusu, Allahn emrine kar gelerek kitap hakknda ayrla denler, derin bir isyankrln penesinde, haktan uzak ok boyutlu bir ayrlk iindedirler. te yandan, doruya ulamak amacyla Allahn Kitabn okuyup anlamaya alan, fakat kltrleri, akli yetenekleri, birikimleri farkl olduu iin farkl sonulara ulaan, farkl grler ortaya koyan kimseler byle deildir. Bu tr bir ihtilaf, kiiyi dinin znden saptrmad ve mminler arasnda kin ve dmanla yol amad srece bir zenginlik, bir rahmettir. 177. Ey insanlar! Yznz douya veya batya evirmeniz, bizatihi bir iyilik ve erdemlilik deildir. badetlerde yznz Kbeye veya baka bir yne evirmeniz yahut birtakm dini formalite ve trenleri yerine getirmeniz sizi iyiliklere, gzelliklere ulatrmad takdirde ne erdemli olmanz salar, ne de size Allah katnda bir deer kazandrr. Asl iyi kii odur ki; Allaha, hiret gnne, meleklere, kitaplara ve Peygamberlere tm kalbiyle inanr.

24

Yreinde dnya malna kar sevgi duymasna karn, srf Allahn honutluunu kazanmak iin malnn bir ksmn yaknlara, yetimlere, yoksullara, yolda kalmlara, yardm isteyenlere ve klelerin zgrletirilmesi urunda harcar. Namazn gzelce klar, zektn verir. Bir de, sz verdii zaman sznde duranlar; hele o sknt, hastalk ve sava zamanlarnda zorluklara kar kahramanca gs gererek sabreden fedakr mminler yok mu... te doru szl olanlar onlardr; ktlklerden titizlikle saknp korunan gerek erdem sahibi kullar da yine onlardr. Ama kiisel ahlk ve erdemlilik, hukuk kurallar eklinde toplumsal hayata egemen olmadka, gerek anlamda huzur ve mutlulua ulaamazsnz. Bunun iindir ki: 178. Ey iman edenler! ldrlen kimseler hakknda ksas, yani susuz bir insan kastl olarak ldren kiinin iledii sua denk bir ceza olarak ldrlmesi, yetkili merciler tarafndan yerine getirilmesi gereken bir yasa olarak size farz klnmtr. Hre karlk hr, kleye karlk kle, kadna karlk kadn... Yani cinayeti kim ilemise, cezasn da yalnzca o ekmelidir, bakas deil. Katil hr bir insan ise sadece o hr, kle ise sadece o kle, kadn ise yine sadece o kadn cezalandrlmaldr. Katilin mahkeme tarafndan cezalandrlmasn yeterli grmeyip onun akrabalarndan, kabilesinden, ailesinden intikam almaya kalklmamaldr. Ve bu su sabit olduunda, sulu kadn da olsa, kle de olsa, efendi de olsa mutlaka cezalandrlmaldr. 178. Ancak katil, insanlk ve din ynyle kardei saylan maktuln yakn akrabalarndan tamam veya biri tarafndan herhangi bir ekilde affedilirse, o zaman ksas cezas uygulanmaz. Bu durumda, taraflarn slma aykr olmayan gelenek ve rfe uyarak aralarnda anlap diyet miktarn belirlemeleri ve katilin, kendisini balayan bu insanlar bir nebze teselli etmek zere onlara kan bedelini gzellikle demesi gerekir. Bu balama yetkisinin verilmesi, Rabbiniz tarafndan sizlere bahedilmi bir hafifletme ve rahmettir. Fakat bu yetki, sadece maktuln yakn akrabalarna tannm bir haktr; yoksa yetkili merciler de dhil, bir bakasnn katilleri affetme yetkisi yoktur. Ama her kim, btn bunlara ramen yine de saldrganlk etmeye kalkrsa, szgelimi katil yerine bakasn ldrrse, ya da devletin katili ldrmesiyle yetinmeyip onun akrabalarna da saldrrsa, ite onun iin de can yakc bir azap vardr! Aslnda katil bile olsa, insan ldrmek ktdr. Fakat bir katilin ldrlmesi, yzlerce masum insann hayatn kurtaracaksa, o zaman bu bir ldrme deil, hayat kurtarmadr. Yani: 179. Ksasta sizin iin hayat vardr, ey akl sahipleri! Ancak bu ekilde toplumsal gven ve huzuru salayabilir, ktlk ve gnahlardan korunabilirsiniz. Yani ilk bakta bir cana kyma eklinde alglanan ksas, caydrc bir ceza olarak birok muhtemel cinayetleri nlediinden, aslnda bir hayat kaynadr. Ayrca, devletin ksas uygulamas veya ldrlen kiinin akrabalarna affetme yetkisi verilmesiyle intikam atelerinin sndrlmesi salanm ve ou zaman nesiller boyu sregelen ve onlarca masum insann lmne yol aan kan davalar da nlenmi olacaktr. 180. Ey iman edenler! inizden birine lm yaklatnda, eer geride brakaca kayda deer miktarda mal varsa ve brakaca mirasn adil olarak taksim edilmeyeceinden endie ediyorsa, ana babaya ve dier yakn akrabalara uygun biimde vasiyet etmeniz ve bunun iin gerekli nlemleri almanz size farz klnmtr. Bu, hakszlk etmekten zenle saknp korunanlar iin mutlaka yerine getirilmesi gereken bir grevdir. Daha sonra inen miras ayetleriyle (4. Nis, 11,12) buradaki vasiyet zorunluluu kaldrlm ve vasiyetin kapsam daraltlmtr. Peygamberin uygulamalarnda da grld zere, vasiyetin art vardr: 1. Vasiyet edilen miktar, mirasn te birini amamaldr. 2. Mirastan pay alan akrabalar iin vasiyet yaplamaz.

25

3. slma gre meru kabul edilmeyen kii ve kurumlara yaplan vasiyet geersizdir. Bununla birlikte, gn gelir yeniden mirasn adil bir ekilde taksim edilmeme ihtimali ortaya karsa, bu ayet tekrar devreye girer ve yakn akrabaya vasiyet etmek farz olur. 181. Her kim vasiyeti iittikten sonra onu deitirirse, bunun gnah onu deitirenlerin boynunadr. yi bilin ki, Allah her eyi iitendir, her eyi bilendir. 182. Fakat her kim vasiyet eden kiinin yanlm veya adaletsizlik edip gnaha girmi olduundan endie eder de, bu durumu miraslara gzelce izah ederek veya vasiyette gizlice dzeltmeler yaparak aralarnda uzlama salarsa, ona da bir gnah yoktur. nk Allah ok balayc, ok merhametlidir. 183. Ey inananlar! Sizden ncekilere farz klnd gibi, gnah ve ktlklerden korunabilmeniz iin oru size de farz klnmtr. 184. Oru, belirli ve sayl gnlerdedir. Bu da Ramazan aynn tamamdr. inizden her kim hasta veya yolcu olur da orucunu tutamazsa, Ramazandan sonraki dier gnlerde tutmaldr. htiyarl, bnyesinin zayfl, iyileme midi olmayan hastal gibi sebeplerle oru tutmakta zorlanan ve bu yzden ancak glkle oru tutabilen kimselere gelince, onlar tutamadklar her gn iin bir yoksulu doyurarak fidye vermelidirler. Fakat her kim gerekenden fazla fidye vererek gnlden bir iyilik yaparsa, bu kendisi iin elbette daha hayrldr. Bununla birlikte, tm zorluuna ramen oru tutmanz, eer orucun size kazandraca yararlar biliyorsanz sizin iin fidye vermekten daha iyidir. Oru tutmalar salk asndan tehlikeli olan kimselerin ise oru tutmayp, maddi imknlar elverdii takdirde tutamadklar her gn iin bir yoksulu doyurmalar gerekir. 185. Oru tutmanz gereken o sayl gnler, ay takvimine gre Ramazan aydr ki, bu Kuran, insanla yol gstermek, hidayetin apak bilgilerini ve doruyu yanltan ayrt etmenin amaz ls olan Furkan ortaya koymak zere, ilk olarak o aydaki Kadir Gecesinde indirilmitir. yleyse, iinizden her kim o aya sa salim eriirse, onu batan sona orulu geirsin. Fakat her kim hasta veya yolcu olursa, tutamad gn saysnca dier gnlerde orucunu kaza etsin. Unutmayn ki; Allah sizin iin kolaylk diler, zorluk ekmenizi istemez. Oru gnleri olarak belirlenen sayy tamamlayasnz, sizi doru yola ilettii iin kendisini saygyla yceltesiniz ve bunca nimetleri karlnda Ona kredesiniz diye size her trl kolayl gsterir. 186. Ey Peygamber! Eer kullarm sana beni sorarlarsa, unu hi unutmasnlar ki, ben insana ah damarndan daha yaknm. O hlde, hibir aracya bavurmadan, dorudan bana yalvarp benden istesinler. nk ben, bana dua edip yalvarann yakarna cevap veririm. Kullarmn dualarn iitir, ya o duay gerekletirerek, ya da mkfatn hirete erteleyerek karln mutlaka veririm. yleyse, onlar da benim arma uyup bana iman etsinler ki, bylelikle doruluk ve olgunlua ulaabilsinler. Allah tarafndan herhangi bir yasaklama getirilmedii hlde baz Mslmanlar oru gecelerinde cinsel ilikinin yasak olduuna inanyor, bununla birlikte zaman zaman kendilerine hkim olamayp bu yasa iniyorlard. te bu yanl anlay dzelterek ve konuya aklk getirmek zere, u ayet nazil oldu: 187. Oru geceleri kadnlarnzla birlikte olmanz size hell klnmtr. Onlar sizin iin bir rt, siz de onlar iin bir rt gibisiniz. Doal olarak einizle ili dl olur, birbirinize sarlp kucaklarsnz. Allah, sizin gereksiz yasaklamalarla bo yere skntlar reterek kendinize hakszlk ettiinizi bildiinden, tvbenizi kabul ederek sizi balamtr. Bundan byle, Ramazan gecelerinde dahi onlara yaklaabilir, Allahn size yazd ve uygun grd cinsel lezzet ve ocuk sahibi olma gibi nimetlerden yararlanabilirsiniz. Bylece, afan siyah iplii beyaz ipliinden sizce ayrlp belirginleinceye, yani tan yeri aarp afak sknceye kadar yiyip iebilir veya dilerseniz einize yaklaabilirsiniz. afak sktkten sonra, yeme-ime ve cinsel ilikiden uzak durarak, akam gne batncaya kadar orucunuzu tamamlayn. Fakat mescitlerde itikf hlindeyken, yani Ramazan aynda camilerde ibadete ekildiiniz geceler kadnlarnza yaklamayn.

26

te bunlar, Allahn belirledii yasalar ve izdii snrlardr. Bu snrlar inemek yle dursun, onlara yaklamayn bile! te Allah, ktlklerden saknp korunabilsinler diye insanlara ayetlerini byle aklyor. 188. Ey iman edenler! Birbirinizin mallarn haksz yollarla yemeyin! Bakalarnn sahip olduu mallardan bir ksmn ele geirmek amacyla hem de bunun gnah olduunu bile bile sakn hkimlere ve dier yneticilere rvet vermeye kalkmayn! 189. Ey Muhammed! Sana hilallerin niin srekli deiip durduunu, yani ayn geirdii evreleri ve bunun hikmetini soruyorlar. De ki: Onlar, doal bir takvim olarak insanlarn yl, ay ve gnleri belirlemesine yarayan ve hem yapacaklar ilerin ve hem de oru ve hac ibadetinin vaktini gsteren llerdir. Baz Arap kabileleri, hac veya umre iin ihrama girdiklerinde, gya dnya ilerinden uzak durma adna, evlerine veya adrlarna kaplarndan girmeyi gnah sayyorlard. Bu yzden bir ihtiyalar olduunda, evlerine arka pencerelerinden giriyor, bunu da bir iyilik, erdemlilik olarak nitelendiriyorlard. Buna karlk Allah, stnlk ve erdemliliin gerek lsn ortaya koyarak buyuruyor ki: Erdemlilik, yle zannedildii gibi evlere arkal