19
Klasik Dönem Sanatı M.Ö 500-330

Klasik Devir Heykel-I (1).pptx

Embed Size (px)

Citation preview

Klasik Dnem Sanat

Klasik Dnem SanatM. 500-330

KronolojiKlasik Dnem M. 500-330Erken Klasik M. 500-450Gei slubu M. 500-480 (Arkaik-Erken Klasik)Sert slup M. 480-450Olgun Klasik M. 450-400Parthenon slubu M. 450-430/420Zengin slup M. 430/420-400Ge Klasik M. 400/390-330Klasik (classici):Bu kelimeyi ilk kez Sevius Tullius, en st dzey insanlar iin kullanmtr. Daha sonra cicero bunu en iyi ve st dzey sanat, mzik ve eserler iinde sylemitir.Klasizm: Burada klasik dnemindeki eserleri taklit eden onlar ann akna uyarlayarak yeniden yaratyorlar. Buna klasizm denir.Klasik dnem neden nemlidir?Abusit mezarlarnda bulunan bir papirusta dnyann en iyilerinin yer ald bir metin var. Buna skenderiye Kaytlar ad verilir. Burada dnyann en iyi sanatsnn ismi var. Bunlarn 5i klasik dnem sanatsdr.Klasik dnem sanatlar:Myron, Pheidias, Skopas, Praksiteles, LysipposArkaik dnem sanatlar:Prymokhas

Klasik Dnem HeykeltralBu dnemin sanatlar hem heykeltralkta hem de mimaride ok byk farkllama ve ilerleme kaydediyorlar. Bu dnemde soyut kavramlar somutlatrlr. Bu heykellerde durua bal haraketlilik var. Birde bunlarda slp (ileme tarz) ok nemlidir. Burada oranlama ok nemlidir. rnein ban vcuda oran gibi oran ve orant ok nemlidir. Heykellerin yz ifadesi tam olarak ayarlanyor. Klasik dneme gei tam 5yyda oluyor. Erkek heykellerin genleri sakalsz, yallar sakall oluyor. Bazen istisna olabiliyor. Kadn heykelleri istisnasz giysili. Anne daima hacimli kz daha narin olabiliyor.Heykel ( Yontu):Bu szcn arkeolojideki karl plasik-plasso olarak kullanlyor.

Plastik kendi arasnda e ayrlyor.a)Tam plastik Tam olarak ilenenb)Yar plastik Yars ilenmi olanc)Mimariye bal plastik Friz,metoplar,alnlk heykeltralOrijinal:Tek bir sanat tarafndan ilk kez yaplan esere denir.Kopya:Yine o dnemdeki bir sanat tarafndan orijinal eserin aynsnn yaplmasna denir.Orjinali birebir vermeye bilir.Replik:Orjinale gre farkl yaplm kopyalara replik denir. Bunlarn eitli blgelerde farkl boyutlarda yaplabilir.Antribs:Heykeli tanmamza yardmc olan d zellikleriKabartma (Rlyef):Bir zeminden ykseltilmi anlamna geliyor.

Giysiler:Peplos:Kadn giysisi,uzun,klk giysi.Khiton:Kar giysisi, hem kadn hem erkek giyiyor. nce bir kumatan dar ve geni trleri var. Dikiliyor.Khlaina:Kaln mantoKhlamys:Pelerin gibi manto, biraz daha trensel,yazlkStephane:Ta anlamndaAnadesme:Aln band, kadnlarla ilgiliPortai:Fibula, omuzlarda tutturulan bir eit inePilos:Balk,yndenPetasos:ok geni kenarl apka,deridenPedilon:SandaletEndromis:izme, dize kadarKrepis:izme, ayak bileine kadarBir heykeli incelerken bakmamz gereken;Duruuna bakarz, slubu ilenii, Oranlar sistemiArkaikten Klasike Geite Grlen Farklar (6yy-5yy): Simetri deiir. Ana eksenden itibaren S profili oluur. Duru deiir. Vcut arln tek bacak tamaya balar. Ba saa sola evrilmeye balar. 5.yy.da uzun sa yok. Ksadr. Uzunsa rtl ve baldr. Kanon oran sistemi kullanlr. (1/7 Polykietos) Arkaikte salarda ve giysi kvrmlarnda grlen spiral kvrm, bukle vb. ematize betimler yerini daha realist natralist betimlere brakr, ancak tamamen yok olmaz. Etkileri zaman zaman grlr.

Kuroslar:plak erkek heykelidir. Bunlar simetriktir. Vcut arl iki bacak arasnda oranl olarak dalmtr. Bu heykeller cepheseldir. Kardan grlmek iindir. Sadece bir ayak nde ama dizde krlma yok, kolay yanda, eller yumruk sklm ve biraz ne dorudan.Kritos Genci

Kritios Genci M. 480 ylna tarihlenir. Klasik dnemin balang eseridir. Yapldktan ksa bir sre sonra gmlm. ehrede sert slup vardr. Burada vcut arl tek bir bacak zerindedir. Bu heykel Atina Akropolisinde pers istilasndan sonra bulunuyor. Bilinen ilk tek baca serbest, tek baca tayc olan eserdir. Klasik dnemini yanstan ilk eserdir. Bu eserde simetri yok durutan dolay kala hatlarnda biri yukarda dieri aadadr. Salar ksadr. Gzler encrustedir. Doal bir eserdir. Kalarn ilenii yumuaktr. Vcutta yumuak geiler vardr. Heykel haraketlilik kazanyor, sa ksa, kaln dudaklar, dolgun yanaklar, dar aln, sa biimi benzersiz. Yk: 1,17mSarn Ba

Bu isim zerindeki boyadandr.M. 490-480 Yk:0,25mSol gzde boya var.st dudak ince alt dudak kalndr.Aln dar, burun kelidir.st ve alt gz kapaklar dadnk.Ksa sa. Sa toplanyor ve ban etrafnda band dolanm gibi dolatrlm. Sa tepe noktada taranm radyal biimde.Tiran Katilleri

Demokrasiyi getiren tiran katilleriM. 478/477, Napoli, ykseklik: 1,95mBunlar iki kiiler. Antenor tarafndan yaplmtr.Biri Aristogetion dieri Harmodiostur. Bunlardan biri gen dieri yaldr. Bunlar tiranlar ldrr gibi dururlar. Bir hareket farkll var. Anlk bir hareket var. Tek tek ayr kaideler zerinde ve ne hamle edercesine eik haldedir.Bunlar ne kadar simetrik grnse de arka ayak tam olarak basmaz, arlk n bacan zerindedir.Bu arkaik etkili, natralist bir eserdir.Delphoi Arabacs

M. 478, yk:1,80m, bronzdan,grup heykeliDelphoide bulunmutur. Arabann iinde haraket ann bekleyen bir arabacdr. Gzler encruste, kirpikler yaplmtr. Bu bronz heykellerden 5yyda ok rastlanr.Yz; dolgun ehre, kuvvetli bir ene,kk az, kk kulaklar, dar bir aln, gz baka bir maddeyle ilenmi. Salar bata ortadan taranyor ve baa yapyor kabark deil, favoriler kabank, gzler kahverengi. Gvde uzun, optik yanlmay nlemek iin.Kap Artemision Tanrs

M. 460-450 yllar arasnda tarihleniyor. Poseidon veya Zeus olduu dnlyor. Ykseklik=2,09m. Ykseklii ile kollarnn al eittir. Bir aya tam dieri ise parmak ularna basyor. Kollarn am triendi frlatacak pozisyonundadr. Gvde cepheden sol bacak ise profilden grnyor. Vcutta bir dnme var. Gzler encrustedir. Salar bu dnemde tepe noktasndan her yne doru taranyor.Atina mzesi giriindedir. Her iki ayak tabanyla basmyor. Anlk bir haraket vermekte.Sakalnn ilenii yandan arkaik (uzun ve kntl) ancak cepheden yle alglanmyor.Riace Bronzlar

M. 460-450, Erken klasik eserlerinden.Bunlar Riacede bulunuyorlar.Bunlar ok iyi koruna gelmi ve natralist ilenmitir.Bunlar sakall ama ok yal deiller.Sakal komutanln rtbesini belirliyor.Gzler encruste, diler gm, az ve gsler bronzdan.Damarlarn ilenii, el damarlar ok iyi ilenmi.2 farkl nemli sanatkarn elinden km. Sanaatkarlar bilmiyoruz.Olympia Zeus ile Ganymedes

M. 480 Yk: 1,10mZeus kutsal alannda bulunmu. Bir ocuu karan yal adam. Zeus ve Ganymedes olduu dnlyor.Kk paralar halinde bir araya geliyor. Boyanlyor ve frnlanlyor. Elbise; birbirine paralel zikzaklar biiminde.Sakalda sivrilik var ( Arkaik etkili gei dnemi eseri).Hzl hareket var. Hzl haraket detaylar ocua verilmi.Omphalos Apollonu

M. 470,Apollon AleksikakosBurada uzun salar tepeden her noktadan taranyor. Bandn altnda spiral uzun peremli Bakler kyor ve bakl ortadan ikiye ayrlyor.Porticello ba

M. 430, Yk: 0,40m, Bronz, skit Prensi Anakharsise aittir (barbar). Yal, sakal gr, sa az, bann ekli yal, krklklar var. Az hi grnmyor. Gzler kk yerinde. Burun ok farklMyron Diskobolos

M. 460-450 Yk:1,53 Roma mermer kopyasdr, asl bronz.Anatomi bilgisi artyor. Burda kendi etrafnda dnerek disk atan bir atlet. Bir anlk haraket. Sa bacak bkk ve tayc bacak grevinde. Sol bacak bkk yere srtnyor gibi sadece ucu demekte parmann. Yk vcudun sada. Ana eksen birbirinin iine gemi. 2 ana eksen. Ba cepheden bakldnda profilden ilenmi, gvde yandan. Kollar ve sol bacak bir yay olutururken, dier yandan ba ve sa bacak dier bir yay oluturmakta ve bylelikle zt istikametlerde i ie 2 yay durmakta. Harakette bir yeniliktir. 2 bacan taayc olmamas. Uan haraketler. Bunu yaparken natralizm nplanda. Vcudun ana ekseni 2 yayn iinde yerletirilmi bir haraket. Bir dn var. Anlk haraket dn yanstyor.Myron olabilir ? Athena ve Marsyas grubu

M. 450, Ayakta asil duran sakin, giyimli bir tanra AthenaTamamen haraketli, vahi, plak bir erkek. Biri asil bir tanra dieri vahi bir yaratk. Burada aslnda skunet ve haraketlilii, kadn erkek, ztlklar bir ara getirmi. Myrona ait olabilir.