1

Metoda Kërkimi

Prof. Asoc. Dr. Ezmolda Barolli

2

Kapitulli 1

Natyra e Kërkimit në Biznes dhe Menaxhim

3

Objektivat

Të dini të dalloni qëllimin dhe fokusin e kërkimit shkencor në

biznes dhe menaxhim

Të jeni të aftë të zbatoni projektin tuaj të kërkimit shkencor mbi

një bazë të aplikueshme

Të kuptoni fazat të cilat duhet ti plotësoni si pjesë e kërkimit

shkencor

Të njiheni me strukturën e modulit

4

Përmbajtja

1. Hyrje

2. Natyra e kërkimit

3. Natyra e kërkimit në biznes dhe menaxhim

4. Proçesi i kërkimit

5. Qëllimi dhe struktura e librit

6. Përmbledhje

5

1. Hyrje

“Metodat e Kërkimit” do t’ju ofrojnë një guidë të qartë për mënyrën se si të ndërmerni iniciativën për të realizuar kërkimin shkencor

Nuk ka rëndësi nëse jeni një student apo një menaxher

Moduli do t’ju pajisë me njohuritë dhe aftësitë për të gjitha hapat që nga përcaktimi i një tematike kërkimi deri tek shkrimi i punimit

Raport projekti, mikrotezë, disertacion

Do të jeni të aftë që të bëni zgjedhjet e duhura për mënyrat, strategjitë dhe metodat që janë më të përshtatshme për kërkimin tuaj dhe ti justifikoni ato

Nuk ka asnjë mënyrë të vetme, si më e mira, për të ndërmarrë të gjitha kërkimet

Do të mësoni teknikat për mbledhjen dhe analizimin e e të dhënave

Do të kuptoni sa e rëndësishme është Teknologjia e Informacionit në këto proçese

Pavarësisht, ju duhet të lexoni një sërë librash dhe artikujsh të tjerë për të arritur objektivat e kërkimit tuaj

6

Metodat dhe Metodologjia

Pavarësisht se shpesh këto terma mund të shkëmbehen, në këtë modul do të diferencojmë kuptimin e të dyjave:

Metodat – teknikat dhe proçedurat që përdoren për të përfituar dhe analizuar të dhënat.

Strategjitë

Pyetsorët

Observimet

Intervistat

Teknika analizimi sasiore dhe cilësore, etj.

Metodologjia – teoria mbi të cilën bazohet kërkimi shkencor dhe shpjegon se si duhet të ndërrmeret ai. Përfshin filozofitë dhe metodat

Filozofitë

Pozitivizmi, Pragmetizmi, etj.

7

2. Natyra e kërkimit

Çdo ditë ne përballemi me termin “kërkim shkencor” dhe “rezultatet e kërkimit shkencor”

Gazetat publikojnë opinione të njerzve të bazuara mbi “kërkimet”

Politikanët justifikohen se marrin vendime për politika të ndryshme mbi bazën e “kërkimeve”

Kompanitë deklarojnë observime për “kërkime” tregu

Dokumentarët na tregojnë për gjetje të ndryshme nga “kërkimet” dhe reklamojnë produkte duke pohuar se kanë cilësi të ndryshme bazuar në “rezultatet e kërkimeve”

Një gamë e gjerë kuptimesh i jepen termit “kërkim shkencor” në gjuhën e përditëshme

Por jo gjithmonë këto përdorime të këtij termi janë “kërkim shkencor” në kuptimin e vërtetë të fjalës

8

Natyra e kërkimit

Rastet kur termi “kërkim” përdoret gabim:

Mbledhja e fakteve ose informacioneve pa ndonjë qëllim të qartë

Nuk mjafton thjesht mbledhja e informacionit, intervistimi i disa njerzve, etj, kjo është vetëm një pjesë e punës, e cila duhet bërë në mënyrë sistematike dhe me një qëllim të caktuar

Grumbullimi dhe renditja e fakteve ose informacioneve pa i interpretuar ato

Këtë e gjejmë në çdo raport apo listë me informacione nga burime të ndryshme, por nuk mund ta quajmë kërkim

Keni si qëllim që produkti ose idea juaj të evidentohet dhe vlerësohet

Kjo ndodh kur doni ti jepni më shumë rëndësi punës tuaj, dhe kur pyeteni për detajet e proçesit të kërkimit nuk do të jeni i aftë të përgjigjeni

9

Kërkimi

“Kërkimi” i vërtetë ka një sërë karakteristikash:

Të dhënat janë mbledhur sistematikisht

Të dhënat janë interpretuar sistematikisht

Ka një qëllim të qartë për të zbuluar gjërat

Përkufizim:

Kërkimi shkencor është një proçes që e ndërmarrin njerzit, në mënyrë që të zbulojnë gjërat në mënyrë sistematike, duke rritur kështu nivelin e njohurive të tyre.

10

Proçesi i kërkimit

“Kërkim sistematik” – kërkimi bazohet mbi relacione logjike dhe jo thjesht mbi besimin

Duhet të përfshijë shpjegime për:

Metdodat e përdorura për mbledhjen e të dhënave

Pse rezultatet kanë kuptim

Kufizimet e mundëshme

“Të zbulojë gjëra” – mund të ketë një sërë qëllimesh kërkimi

Të cilat mund të jenë:

Përshkrimi

Shpjegimi

Kuptimi

Kritika

Analizimi

Ose të keni përcaktuar një sërë pyetjesh për t’ju përgjigjur

11

3. Natyra e kërkimit në biznes dhe

menaxhim

Kërkimi në biznes dhe menaxhim është ndërmarrja e kërkimit sistematik për të zbuluar gjërat në lidhje me biznesin dhe menaxhimin

Arsyet pse fushat e biznesit dhe menaxhimit janë një fokus i mirë kërkimi:

Menaxherët shfrytëzojnë njohuritë e disiplinave të tjera dhe përdorin njohuri nga një sërë disiplinash

Menaxherët bëjnë kërkime nëse ata shikojnë avantazhe komerciale ose personale

Menaxherët kërkojnë që kërkimi shkencor të ketë disa rrjedhime praktike

Menaxherët kanë tendecë të jenë po aq të shkolluar sa edhe kërkuesit shkencorë

12

Debatet për natyrën e kërkimit

Si mund të përmbushë kërkimi në biznes dhe menaxhim të dyja qëllimet???

Të jetë rigoroz nga ana teorike dhe metodologjike

Të përqafojë botën e praktikës dhe të jetë me vlera për të

Shumica e këtyre debateve përqëndrohen dhe mbështeten tek 2 mënyrat e prodhimit të njohurive (Gibons 1994):

Mënyra 1

Kërkimi në të cilin pyetjet ngrihen dhe zgjidhjen nga interesa akademike, duke theksuar një natyrë fondamentale më shumë sesa të aplikuar, duke pasur pak ose aspak përdorim të kërkimit nga prakticienët

Mënyra 2

Thekson një kontekst të kërkimit të drejtuar nga bota e praktikës, duke theksuar rëndësinë e bashkëpunimit midis prakticienëve, dhe nevojën për prodhimin e njohurive me rëndësi praktike

13

Konkluzionet

Kërkimi në biznes dhe menaxhim jo vetëm që duhet të prodhojë gjetje dhe të zgjerojë njohuritë dhe të kuptuarin, por edhe të fokusohet tek çështje të biznesit dhe probleme praktike menaxheriale

Bazuar në këtë ide sipas Huff and Huff 2001, kemi një mënyrë të 3 të prodhimit të njohurive:

Mënyra 3

Fokusohet në vlerësimin e kushteve humane, si janë dhe si mund të jenë në të ardhmen, qëllimi i tyre është të sigurojë mbijetesën dhe të mirën e përgjithëshme në nivele të ndryshme të grupimeve sociale

Theksohet rëndësia e një zgjerimi të çështjeve me rëndësi për njerzit mbi të cilat bazohet kërkimi

Brenda kufijve kaq të gjerë qëllimi dhe konteksti i kërkimit mund të ndryshojë shumë

14

Shtrirja

Të gjithë projektet kërkimore të biznesit dhe menaxhimit mund ti vendosim në një linjë të vazhduar sipas qëllimit dhe kontekstit

Në njërin ekstrem është kërkimi që bëhet për të kuptuar proçeset e biznesit dhe menaxhimit dhe rezultatet e tyre – nga ana tjetër kërkimi që ka lidhje direkte me menaxherët, i adresohet çështjeve të tyre më të rëndësishme, dhe paraqitet në mënyra që mund të kuptohet lehtë

15

Dyshimet

Ju mund të mendoni që rezultatet e kërkimit tuaj mund të kenë vlera neutrale ose mund të mos kenë vlera fare

Kërkimi nuk duhet të influencohet nga ndjesitë tuaja, por:

Tematika

Mënyra si i mblidhni dhe analizoni të dhënat

Aftësitë tuaja për të zhvilluar kërkimin

16

4. Proçesi i kërkimit

Kërkimi paraqitet si një proçes me shumë faza të cilat duhet të ndiqen për të realizuar të gjithë projektin:

Formulimi dhe qartësimi i temës

Rishikimi i literaturës

Dizenjimi i kërkimit

Mbledhja e të dhënave

Analizimi i të dhënave

Shkrimi i punimit

Hapat duhet të ndiqen njëri pas tjetrit

Duhet ti ktheheni përsëri rezultateve të secilës fazë më shumë se një herë për të rafinuar idetë

17

Çështje që duhen konsideruar

Impakti i ndjesive tuaja personale dhe besimit

Aksesi tek të dhënat

Koha dhe burimet e tjera

Vlefshmëria dhe besueshmëria e të dhënave

Çështje të etikës

18

5. Qëllimi dhe struktura e librit

Qëllimi:

T’ju ndihmojë të ndërmerrni kërkimin duke qenë të qartë për:

Atë që jeni duke bërë

Pse jeni duke e bërë

Implikimet e lidhura me atë që keni ndërmend të bëni

Si lidhen idetë tuaja me kërkimet e mëparëshme në të njëjtën fushë

Si do ti mblidhni dhe analizoni të dhënat

Vlefshmërinë dhe besueshmërinë e të dhënave

Çëshjtet e etikës dhe të aksesit

Përshtatshmërinë e teknikave të analizimit

Shkrimin dhe prezantimin sa më mirë të projektit

19

Struktura

Secili kapitull përmban:

Përmbledhje të pikave kryesore

Pyetje vetë kontrolli – dhe përgjigjet

Pyetje rishikimi dhe diskutimi

Referenca dhe lexime të mëtejshme

Një studim rasti që thekson çështjet reale të kërkimit

20

6. Përmbledhje

Kërkimi në biznes dhe menaxhim

Është ndërdisiplinor

Ndërthuret si me teorinë dhe praktikën

Mund të shrihet në një vazhdimësi nga bazik-tek-i aplikuar

Përfshin ndërmarrjen e një kërkimi sistematik

Duhet të ndërmerret me rigorozitet

Është një proçes shumë fazash

21

Së fundi...

“nuk ka asnjë rrugë që është më e mira për të

ndërmarrë kërkimin”

Saunders et al. (2009)