KOPENHAG KRITERLERIAVRUPA KONSEYi VE AVRUPA BiRL|GI'NIN ORTAK PAYDASI

C R I T E R E S D E C O P E N H A G U EDENol,l llATEllRS Col,lilulls DEf UNIOI{ TUROPTEIINE ET DU COI1STIL DE f TLJROPE?

O F C O P E N H A G E NC R I T E R I AcoLtMo

DtNoM[1aT0R5 0f THE EURoPtI

l]lll0fl Al{D THE Cout{clL 0F lllRoPt?

/ E D I E U R / E D I T O R

P R O F . D R , I E R A H I M d . K A B O 6 L U

ISTANBUL BAROSUINSAN HAKL.ARI MERKEZI

Mupav.A,d'kbr''d!o.Jp!r':-

3n lns.n Harr vecokkoturtijL.r sebln olarar

frto|hUfu|iohEdndo|ndreufuhBn

Aiayasa Mrhrem.5r v. avrup. lns.n

orc h dE dmrlds dais . ]!'Lptodei(€ d

MMtitr RWb h tu juisqttdzr.i at ttucoa4 ot HMa Pbh6 Ehthq the ̂ stu

czttsofl! --- --zx5

Azn 'k H.klaa ve onrer Devrel, Franst: oh.6i ahih kdrl

,.8 tr otsrfi nitenrd y: da s vas, EronomL| cHlk naBiomasFnuo Estlrdr 6t dib --Les sittes pofl'adh6s on,IUnon L

Avrupa siniiiir uyum sur.ciide Ai:yasar 0ncelikler thrl,.st,

Lrkei..nh onrenmesi v. kade 6zqin0i0 rit4r rd:

awup. kin Hirqr P*4ektir 4? ri,re &,e, ..

n H a k l a r li l k B e l g e s iB a r r t A n t l

Bkila u

i r i n s aI t i i r c i i ls a n n e

O l a r aa 9 m a s l

k1 9

eo kL

Dt inyada ann lk hak an koousunda be l i ba5 | i k l t eme lpo i t ka uyq ! l an

D r . B a s k r

Doqa 0ltrak bu ydnrem devrerin d$ bask artnda 0rduqun! diis0idijrruk iikedetepk yaranr. oiqer yandai, henazin q'qoEunu0a heder qdnre.ek hem az'n 'q' b r tiir maneyiqettoya iapatarak, hem de az nlda biran 'kq rll b Inc a$layarak 0 rlede €nteqrasyonu zor 35t nr.

trrsndaki ulusrararas rorumtu uq

2)Cotkil t0rcii iik poitikas uyqu amakr Bu po it ka ya n zca be r b r azrk mentup anna de6 | 0Lkedekibur0trvatandasLara kendiarr.kimrk er tuide hakkr tantr. Bufada vurqu, demokatik br anayasaldiizen iizernde

9aqdal dijnya. n 9ds buylsndedn.

r ) u rusarar3e qara^ t ahnda az i r r ha ar tanmak:aanlkqrubu mensuplar na be rlDozitif hak aatan ntrve buarara! b r belqen n yada rurununqarants atrna konur.

rii* ye ik n. tiirden br 0ke deqidAnta5masnm (bundar sonra :Lausanne) Bd i im , Ke5 imI i in tn "Azn '

nn Korunmas basrErn tatryan3T 45madderer (bundans0nra Kesim)denry e b r n.i tljle qtd d kabur edr eqe mi5lir.

a raras qarant imdddesd ' 37 . madde ise bu har la rn h i !bn b ! ihde

dan kald'. amayacad,nmaddes o duf u ( n konuhuzla i qisndir.

cene rke kend s nden du.madan sbz edi en met n eritr faz a bi rnediEa i bn id I Bu dn tasma ve b t h l i rm ' r

d P i T i j r k i e d e ! D k 5 k b a h s P d

oysa qarsEk ef san lan ar q b deiird r

auqLin, bu Az n rk ann Ko'unmar

deE, , ya l ^ ra konu lmam n ba : ! ya l o i i o lm re o rem i$vd 0 m i k i s nden

yah jz ra qav r m is rm e r i r i ^e adq

berrtkoerm\tn. Bu doiiruduf, !0trkil oiinva savas' erte5nde "Baslca

i ; (BMaD) k in ! ! l ke l4 r l mzara l t rq t rusa ia

r .n az n l k ko ruma a i l 35md!a . n i

a rn rk a r An t l a5ma5 n ,n (23 uaz ran re re ) Yo doav5va d i e r an l ra5ma a '

n i nnes inde soy te rnL qe lm5se (k i b ! ^d i a

adeedea b ! t e rm La !5an iedd "qav r

miisrm er' te,im y e d.!i5tnim + r;. Eirnr0 Kurttr u5 sava5 ndan qa rp !

rai yei, rLiriie bu cdesn Mu$efik ere kabul elftm $ r!

4 i d n r k e Y d o d d i r l d M a m a

(esmn ba5 lb n in Azn Ia r i Ko 'unmas oduounda i ka l kk rak buada

manlirsa olack yarn zca qayrimiln m efe har qet fld 0 soDUr na var

mk tad . 5 le l r ! ya i r5 t r k i bak mdad : s i r i n r i s i bu haka r t L jm qav rmur

rm4e deo r p ,a i k re yan .a Rum

dt r Amabunonabuq i j n r l konumuzd5 idad r k inc i s i qe t r knhara rva

n&d qayrlmitr imhte qet I dem 5t. Eunui d 5 nda daha uE qruba d{_a'e

. sdz i j n i j e . j ( eq m k i . van : k l udu . Azn ' k Mkarnn po? t r h^ t s

r o dloundan kau raGk La6amedak Poz lir hak ar n va n'z.a qav|lmls

l imere tan ndLqL san ,mdk tad r f oysa i n .eene .ek o ru6a La r i i r pda

b rs ra g r !pa rada pd : l i t ha la f qe t r im( i r i amaS! fa rN ld k bunarqav r

m i r rm Mkar q ib uus l i i a ras qa rau t a l na k0nu mBm' lLa rd t r

S imd bu r i nok lay tek4 tek . ree a a rh

Bon bu ko iu lmmda Lau ian ie n l knc t l de i vo rumanmas L i ze rndE

| - La 6ann e'�da yalnrcd gayrh osllm le re delit, d6rt ayn q ruba hakta r ge,

Bu kesmin b6yh br n te I tand 'q rnn la rkna, r99a yaz ayarnda b t rmetn idkra te in (eerken vardm Ge(e l ten , bu maddearde br de0 i , ramdortqruba haN ar qetiri yordu. Suddrt qrup en raz a hak sah bio andan da.ha az rrak sahibi o ana ddEru 56y e s ralanabi i.:

A) Gay r m0r rm r i j * uy ruk { ;

c) Tiirkceden ba!ka bir d rkonu:an Tijrk uyruktar iD ) r i j i yede o lu fanher res

B ! dd f t 9 rubu l a re r t e ie f ee a i6ak , bun ra r^ ya ra randka f l ba5 l

A) Miin0man.oLnayan Iijrkuyrukan'.- D0la5,m ve qdq etne konusurda birtirn Tdrk uyruklarna uyqu anan

v 0 . r 0 d d , _ , " r a ' r t ' i ' o , . r d d d - r r . / a r a r a d d r , rma h6kkr (39/r).. c der arini 6deyeErl her rrnLj kurum (vak I oku vb)mar , ydnetmek ve denetemek ve bda larda kend id i te rn i kur inaynern yapmak ko iu annda e5 l hak ar (Md.40)

pab rme eri !in, lel t b0(e erden (devret, be ediye vd ) hakk3n yetapay a ma rrakkr. (Md. 4v r ve 2)

Areve k t s ta tu rer ikonusrnda qernanqlarna aykr davranlla bu!imaya ve rrarta tati ide

ne'i nras ta h nde Cumal resmlt om eriyer ne qetnmeye zorl

Bu qrubun hak m, d0E3r 0 afak, ayr ca dl0er 0! qrubu^k kr de

- Din rnanc y3 da mezbep rarrmrn ay I m. lrda yo a!mama!

D) Tirrk yo d. otuGn rrerkes .o maksz n Ya!am ve drg0r 0k hakk,.

nan .na , d inneya da meTheb ne i anS lmamas (Md .33 /2 )

0nde e j i t i k ha l k . (Md .39 /2 )

'rerek dze qerekse t.afet i 5klernde

B! qrubun hakldr , do0a o arak, ayr ca c

c) -riirr(odon lra5kd bir d rronu5.n

B! q rubun harar doaa oara | 3ve

koyan br metinden ibaret o du0unu

ora13k ku ranha hakh (Md.39/5)

D q ruD d rn n r i n ide !e rmek ted r .

yaln rca a, i rk ar i hak ar i of

3u d0rl qrubui ve lrak ar i'n ii.e e

da bn mn harbr mern 0rd0o! nkmaktad.:Lau5anne bu d6r( qrdba rark ' rarrr , ama 37 madde qereq h(bnih ebr

qremeqer al iamay{ak bakrar qetnnijln, Gayr mib mlerb!nlari !inde.ca md 44lr hukmirrJere0nce yantrca

i - ! 1 a i _ c r . c 1 i e , 1 b L / c

ca br tanesidir. Kesim, qdrLid0q0 qlb -TLjm Tij.r vatanda!an na ve

la Tirrk ye de oturan he*es'e b ehemdebr ituan hak an metni o du

3u,!nu.a tiraz edecel !e Lausanne'i

e \ /a r 5 ! no r la l ; ra daY3^ ib l r i

r he" ,mn ban0 tun Azdr rnKt rmms Dduq! :

Birkere BaSLca Mbtterikva ortak Devletler esasamal oarak L D0nvaiedende i b r 0 lan 0 . ta ve doq! avruF az i r r

sofun ann ha retmefi i!ln yola !'km'5 ardtr(d 0efneden, cnperva istler ara

s !a rsmaard t r ) . Ama, l ru a rada bu i i l keerdek i !odunru0a ve (b ! i i rac rdc

tr.aiet yapmakta oJn rlendi vatanda:lar nr da rorumak iclnr) bu ijrearde

otucn lie*ese de hakla. qet rm s e.d r.i kn .s ve qor dar ra dnemis i , " i5a t r hakrar " te rm 1739 a b I i k te d tn

ya s yasotbi mi itectiiriin€ yerletmir o mak a bnlrle va irzca u usara an

dsnt r r karm: t Bu to r im urus a fa fa r s r jnegmeve beqeeFan.ak DonBMAnta:manyLa qnm6tir Dii^Ya sa

va5re esinde krsinikle 5dz Nonus! deiidir. Do!avurvla Kesjmin adida

2) La!ranne t!lanak annda, az n rk

rereqet .k iq de 5kn sdzefva fd r :c€(ekten, Azi kar At Komisyouu sa5ka Montaqnai'tr Birn. r(o'

msyon 3a5kan, Lord cu to^asundu0uT 0 tak l923 Ia r i r ' cp0rdavazd(

rar s ve cuEon 'n 9 0.ak 1923 tar

oysa hen met inagr o lduquzaman hdzr 'k caDmalarnave r {a i^ka

.a qdhd:hem de a:a!'dar dipnot e vE l0 daki sozre.de^ kaer LG 3fa-

d'r. Ddnem i az i 'k hark' anhv s b0d!f

Montaona vecurdn 'nsd le rn i bdy e an a t mas gnek i r '

Kad ' k , bu k iBa l l d ioomatn bu sdzer i Md.3914ve 5 h0k0mle . qd ,

dnutrde turuduiunda, qerqed ya^ntmaktan da !,aktr 5lmdi b' Md 1eu

ln.eknem zin ye. qelmD bu unuyof

rr LausaniedapozitilhaklaryalnEcaqay m0sllmiereIetirimhdelidir'

A .b i .e Md.39/5 inceeye lm Fkan n lam metn i l6vkdr''De -c|in tesni dt, bulunnaeraft4nen, fihk|e d.n batt a bn ditkanu'

tan rij uytuktanna, nahkemetede kendi drttetini sdztit atarak kuttanabit

r?tetibak)nhdan uyqun dUten raEvltht etJknxakttr '

"Iiirk{sden &:kabr di kon!5an lermive, Tijrkqe bimevei konul+

mayan lar i kanedimEd d a! kttr,!iiik0 u usltatas ant a5mararda en ra,

a dnem ta5 van rrusus, meln i ac kveselik b e mdska emE a rdmatd ' Eu'

Burada ,,Tnrtle der b.ba tka ayr .a ba5ka d ik roru, da ba5ka dl bireate,/mas na y0racacar( bdrre byeceqi(vevaritmemEs qer

eufada kastedten, qor

Ii, qe o/anrann) .ahi! o hu5terik, Devretinresmi

sat'0/ qlb bu hal, resmidi

na i remele |de l ]a 'n tamherhdeirlaymfianhr!nr /srya ba5ka bn diryerine bi)

Eu rrkra konusunda ij! dnBirin.isi, nkfa, birriii riidl

i dai.el,ar dr:rndak hefhair

da kulran m nr sraranrs d!u6a bu / sredo bu unmaydnk nc s , bufada k!t an, ai "

r tLjrrij yayrior!,, b! afada

iu eEahak !in tarar ar qerer 6e ayir rirmcoda ayn s6&ijqii ya& tEr mi

defaa(a kulanmaklan kal imazar. Ciinkii amat edebi b I yap,l orlaya

koymakde0 ko ay anlas la.ai veyor!na mijniii^ ok!qu kadr qefek duytrrhay3.arl lrr metn trctmektr. rirrkte bimeyenrer

e ! fada "T i j r ke€d .n ba tka d rkonuSan te rmye tab i r i " I u rk led . t r

lra5ka ayrca ba5ka direr bienltr de kasted lmemekled r. Anadiilii|k!e

oiup da ba5ka d bhnorln, mahke

mania y0ia!a.ar bdyle bir hakk k!lanmaina qereksiz yere izn ver h.ye.eqi(v€ verimemes qerektio) a( frr

(ok a { rk b i ! imde Anadr T i j r r !eden ba5ka b i f d losnar d . . Bu Dedene r ld 3e ls 'n qe t i rd i l i hdk , co i junu iun (anad i i

iij*(e oran arn) sahip o madLq' bif hak, yanibirpozitif aznhk hakkEr.rjstErik "Devhtrn fosmi diri buluimsma cqmM" dflh6inin de add

stt !r q b, br har, rermidaire erde rcsmi d rden (rLifk(e denr ba5ka bn dist sna, h! k!5kusuz,

mahNemeerde hakkn lam savunabrmenn!ok dnem odu iunun d i l5unumes inden iaymrranm4t / r . Anad l b r i sann en ly ikurand4 d id i r ddray f

eyia ba5ra bir diryefrne bluzat burum8 a( sndan (0, dnemridtr.

3) Md. 39/4 e oer n.e. Bu rkani tam hetni Sdyledn:"Hehan'ti br rijtk ortodunun, qetek izet qetekse ticatet it4kitedrde,bastn F da he4etit yafln korui.nrta airk topErtttanntta dred)qt bn

kuttanhasrna |alsr h)cbn kaiiana3u I r ra ron ! \unda ! ! onem norhyade lnme! mumrun.6rn . s t l1 ra , b i j t i j n I t * yur l ta ta rna ls ted r le r herhan ' r b rd i , resdaneef d5ndak herhanq bn yerd. ve herhanqi bir zaman kuranma

n vermertedn. qLjn!rir madde,yazldE re2, tarrrindedi n b inm herru anmn qraam'5 durumdadt r ve resm,_dafee f d5arda tu t !h .akb! r5tede burunmayan brdi etk n r!i dijsLjnmek zofdur.

' r . , ' b o o L ' . L i

r l r , , , , 0 b ' " " r , o ' " q i , . a d . o . o % r 6 v ? r o d l q ' 1 d "

a imas q t rek r . c i j nk i r yuka r da r i 0a iaq13r la da ben th iq q ib ,madde

r iEme lbsa lb r ap rye d i j zmrenm5t r ve o l a h te d i i zen fadyo

yayr Avrupa da b I imEhekledn, le ev zyoi ise kavfam o afak b re mey{ul

Uc i i i ( i s i l ve te r i de en oneo i s , I k r . i , n hak s r r i b i k d i , k 5 le rhemei,drr birlui rLirk yurus$r isede 0ratkte bu hiikijh eras oafak anadi

rt yicrandra!ar b. hak qetifmekted f.

C lnk t dz0 l k le r922 y Inda , rd rk i ! e ' d0 anad l T6* (e o an a i , i dze l ve t

Grii irki eI ide Tijrkle d 5 nda b r dr ku Mma d4"q tok zay ft r Doraylb i J po r i l . can l k l ' akk qd na .d r

une iN ,3914 i r i qay r im i j s imh .e bu xesdder en onem i poz i r f az n r Iha r r i , 1 ' . . . he r t un t hay ' f i u run at oku rafre buM bsr. doret m ve e6it m kutum af rurmak ydnerherl vE

dene tenek ve bu faa ,da kend d l e , n i se |bes tce ku anmak . . ) ve ren a0 .

maddeder bre kr oduiu ef sLjfu ebi n, tirnkt bu 40. madded. s6zLi ed

sa39 /4 ' � r ek id i se ha r&envs .yd !yab i j r i i n i i key kapsamar tad r . {Faka r ,

t ab i qay fmus m hakLarnn ayn i zamanda bu ha rh da !e rdq unu tuma

B0mdasdyredirre.me tnaz eden qdrtner de rkacktrr. ornedri bu13t i k y€ de I K0 r l vb . ra rk / anadrkon !5an

qtu!lara hak qelnnekohad i v€ bu kon!da da tu(anak ara ba5vurmak qe

Bir k.r.. ede. re22 y Indar( ri,rr yrd bu dzerqna ln& orranmm da DrmadE an a5 r r Lausnnedaki rud(h€yet tun, jmparatorrukta her tt.Li d rn konu5uLmaetun (haua 3!gdatiaarap !a d rek !e ve r ldes i i i ) ndmar5aykq ' b i f dev i rde M i i s i iman e tn i kq.up afa dise hak ar vemeitetr(eknmed k err anrat maktad I

Diqs yan&n bu ko^uda k6aflne trtsnakannda bir dayaaak noitar

arama( bo5una tabad r, tiiiiii xonrerantta bu konuda tart tma o mam,5lr.zna, Poronya Az nr rrar Ant a5rus A n 7/3 ve 7/4 madderer iden aynei arc

ta r ma oan rausa rne Md 39un a . ve 5 . tN ra$ me tn l

maddes n n 4 ves .pa raq ra ta rya [e imEs ke ]n8 i eayn ,d r r Ya i lMd 39ayn zanan& T i i r k heye rn i de te tL r i d r .

KLirthr (!e aiadiiTijrkee 0rmayai b3t

G Musr0nan TLjrk yu(t!e aynen drqer Mrs irmafar q!veice rr,nda bur

ae s n&n prat rr soiu.u 5

drnrkha i ra .veheNren

oysa rilrtiyeninaB,y{e,eme ra5 d terrqttasryisdzu ed hE odn Cokkiilt

3u Doi a, baga da l

4d -9onr |lj valandatri],portikad r. Lausdnne, btrqi

I bi, iisan hakrar veqo|ktrF G d n e m b u n c i i i

k ye n/n ruru.u an|a5masmam5 bu dnemr Kesm bL

Fem I i t rk yehrn yen u ,d00uraca0r q0crij{ orrddan

beu de heps nden dnemrr3trqrn riirriye deki.n i

anadi ini ku ranabilfrek o diB! i5e,7ijrI ye nii rutu(u ayrp bu oana4 yarntr Rum. rr-Are ve b0riin Titrr vatanda:

Bufada anat lanLarn k iq i ind ! r devam e tmekt0 0an sempozyumumuzac s ndai prat k s0nu.u :udur:

Tiirkiye, qayrrm0s merd$ndarLEr€ !ludararas qirven.e ait ia ar^m 5af^ 'k rrdrrlar ve.mekten qelit i nEden erdei dtiirij ve epey rrakl olarak, !ok

ndaki kes n kafan dniinde . dd bn l6

kezome k5 n te id i t35yan budurumrn a l te rna t i r , l rub d r n in ba t nda da

sdz0 edrmF oran cokk0 t0.c0lilktijr D5 zofrahayla deqi, ( dLjzenemeve

Bu portik3, ba$a da berrtldi4i qibi, lluedevet ijrkijlen uusararas

ari'k rrakan poll k3en n aksine, intan hakla. ve demokrasiYe davandDr( i i "qdn0 L i va tandas l6" (ve doaysya l l ken i bndn)o i r rendnen br

oo tikadtr. Lau5anne buqijne kadatoruna mode io arak yorumlaiaqe m 5t r Oy5a, bu bid r den de qa'rii diiiii

oibi, nsan hak a. ve !oNkLj tilr.iiliik de 9etirmekled '

ra Mirsilman T(ifk yurtts5lar) Lausanneda azn k hakk !ahib deqid I efye ayned d iba r Mrs rL jmandrqb o i l a . i da sahpo lduk ra r l r aka fu lus ra ra

ras qijven.. a t nda bulunmanaltad r,.

Lau$nne ' �nbun i l ,a r6 i r0 rk iYedekeyed in ,kabu ed rvesonuqta l i i ryenn ku tu .uanta5mas sayLa i Lausanne 'n5ndve kadar Gm uvq!an-m'5 bu dnem ixesimibu espdy e uyo0ran6a bu ij ke loN !0v kazai r.

HemTLjrkiye'nn yeniuuslararas sdzetmeler kabrl ed p uvqu am:r n I

u racb qr ! r i j ko adankakar heml0rk iye in Bat nandar tanna ! a t

' dns ndai !oI prat I ve dnem ib I

' . L r ' d . - \ o i d q r b d " , o t i b 0 A " b i i

€uqirn Iijrklyedeki en a.i ve ijneml demokrasisotunlain'n basrnda,

di ini ku ranabi mek, o di de yayin yaphak, o di i direnmek qe nektedtr(e,Tii*iye nin kuru.uanta:mas oanLausaiie uvquLamaktan ba5la-

bu o ana i ya ln z Rum, Ermen, ve Musev le re de i lb i i l i i n qavr im0s lm

vo biitiin T0rk vatandaSdnna bu yo av.rmek bdyiik kohyLk saqaya

e b r * a r n * , e s h / i @ ( { { r l !

Fr %bft4 ' i i erN FN bmi{i tu{i

anlr 05ndr hFob uilosm s*

w 3 d 6 t n c r d f t l r q * i d i h r i

ftd Mr nG! tr srurt.IAB iiez b

dr o*i ehu d{rihihtrd 6$.L

aa 'r!rNldrt H4drn in!r! tu:

i l d h q f r r r r i i : h n i M 5 l r d i u r i

3 ! r d 4 r r r ! , n r , t ! 4 ! m i ! h

n j r r G l r : r d , i , r . r r j 4 ! b i :

&!' trk*id meni bi hr4q i&d s haf Bti*bi r

InFEbr!!(d 1434ki e ulrirm*G

'ii brum4ad rnr 'mFEbruil iF

i rmd I i &lf ! trdr I o did h? inm r Ye!t-4n n r ot r k i! 3: n I d ! 10im

n r n F E b , l l r r ( s h e r f r f { n

b t 4 r * e s { e l N i + n r 4 b