Korespondencja w sprawach ubezpieczeń społecznych.

System pomocy społecznej

• Nie posiada jeszcze precyzyjnej definicji mimo powszechnego stosowania tego pojęcia.

• Można przyjąć, że oznacza:• - wszelkie stosowane metody oraz

mechanizmy, których celem jest zabezpieczenie uznanych społecznie potrzeb.

• Zakres i formy zabezpieczenia społecznego określają przepisy wewnętrzne każdego państwa.

System zabezpieczenia społecznego

• Powinien:• 1) dostarczać świadczeń zapewniających

pewien standard zaspokojenia potrzeb - problem: minimum socjalne czy egzystencji ?• 2) obejmować wszystkie ryzyka socjalne;• 3) być spójny z innymi elementami polityki

społecznej (ochrona zdrowia, zatrudnienie, mieszkalnictwo, polityka sprawiedliwości);

• 4) traktować tak samo osoby będące w podobnej sytuacji;

• 5) być prosty i zrozumiały zarówno dla klientów jak i dla personelu

- skomplikowane i niejasne przepisy sprzyjają oszustwom i utrudniają dostęp do świadczeń

• 6) być elastyczny i łatwo dostosowywać się do sytuacji klientów oraz oczekiwań większości społeczeństwa

• 7) działać niedyskryminująco

– nie czynić rozróżnień pod względem: płci, rasy, wyznania, orientacji seksualnej, niepełnosprawności itp.

Zabezpieczenie społeczne

Zakres przedmiotowy (przedmiot ochrony) ZS:• 1) opieka lekarska wszelki stan chorobowy,

ciąża, poród, oraz ich skutki• 2) zasiłki chorobowe: niezdolność do pracy

wskutek choroby, powodująca utratę zarobku• 3) świadczenia w razie bezrobocia• 4) świadczenia na starość: przeżycie ponad

ustalony wiek• 5) świadczenia w razie wypadków przy pracy i

chorób zawodowych

• 6) świadczenia rodzinne: odpowiedzialność za utrzymanie dzieci

• 7) świadczenia macierzyńskie: ciąża, poród i ich skutki oraz wynikająca z tego utrata zarobków

• 8) świadczenia w razie inwalidztwa

• 9) świadczenia w razie śmierci żywiciela rodziny: utrata przez wdowę i dzieci środków utrzymania

• Zakres podmiotowy (chronionych osób) ZS:• 1) ustalona grupa pracowników stanowiąca

łącznie co najmniej 50% wszystkich pracowników, lub

• 2) ustalona grupa ludności czynnej zawodowo stanowiąca co najmniej 20% ogółu mieszkańców, lub

• 3) wszyscy mieszkańcy, których zarobki nie przekraczają ustalonej granicy.

Wysokość świadczeń pieniężnych (bezrobocie, zasiłki itp.) - np. świadczenie dla typowego pracownika niewykwalifikowanego płci męskiej, powinno wynosić 40 – 50% tej płacy.

• Zabezpieczenie społeczne nie wskazuje konkretnych źródeł finansowania i nie uznaje, że ubezpieczenie społeczne jest jedynym możliwym sposobem zapewnienia świadczeń społecznych.

• Wskazuje zaś „kto” i „co” powinien dostać i na jakich warunkach.

Ubóstwo

• – brak dostatecznych środków materialnych do życia, bieda, niedostatek;

• - problem odnoszący się do osób, rodzin i grup osób, których środki materialne, kulturalne i socjalne są ograniczone w takim stopniu, że poziom ich życia spada poniżej akceptowanego minimum w kraju zamieszkania.

Kategorie wyznaczające obszar ubóstwa:

• 1) minimum socjalne:• – odzwierciedla wartość koszyka dóbr i usług

uznanych za niezbędne do zaspokojenia podstawowych potrzeb człowieka;

• zawartość koszyka ma umożliwić dostateczne pod względem wartości kalorycznej żywienie, wykonanie pracy zawodowej oraz uczestnictwo w życiu społecznym;

• koszty koszyka określane są na podstawie średnich cen w danym miesiącu;

• 2) minimum egzystencji:

• – stanowi 70% wartości koszyka minimum socjalnego;

• wielkość ta nie zapewnia środków na odtworzenie dóbr trwałych w gospodarstwie domowym;

• osiąganie dochodów nie przekraczających tej granicy przez dłuższy czas może zagrozić normalnej egzystencji człowieka;

• minimum egzystencji na poziomie degradacji biologicznej:

• – oparte na normatywach znacznie niższych od minimum socjalnego;

• dochód na tym poziomie zapewnia jedynie zabezpieczenie przed głodem i biologicznym wyniszczeniem organizmu (50-60% wartości koszyka egzystencji stanowią wydatki na żywność) oraz przed ujemnym wpływem środowiska naturalnego

Pomoc społeczna

• Pomoc społeczną traktuje się współcześnie z reguły jako jeden z elementów zabezpieczenia społecznego pojmowanego jako: system urządzeń i świadczeń służących zaspokojeniu usprawiedliwionych potrzeb obywateli, którzy utracili lub doznali ograniczenia zdolności do pracy, albo zostali obciążeni nadmiernie kosztami utrzymania rodziny.

Pomoc społeczna

• Jest stosowana wobec osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji w sytuacjach, w których osoby te nie nabyły uprawnień z tytułu ubezpieczeń czy zaopatrzenia, bądź gdy świadczenia te są niewystarczające ze względu na stan zdrowia danej osoby, wypadki losowe itp.

Przyczyny udzielania pomocy społecznej:

• ubóstwo, sieroctwo, bezdomność, potrzeba ochrony macierzyństwa, bezrobocie, upośledzenie fizyczne lub umysłowe, długotrwała choroba, bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych, alkoholizm, narkomania, trudności w przystosowaniu do życia po opuszczeniu zakładu karnego lub klęska żywiołowa.

System pomocy społecznej w Polsce:

• a/ na szczeblu wojewódzkim: regionalne ośrodki polityki społecznej, ogólny nadzór i ocena efektywności pomocy społecznej

• b/ na szczeblu powiatowym: powiatowe centra pomocy rodzinie, domy opieki społecznej

• c/ na szczeblu gminnym: gminne i miejskie ośrodki pomocy społecznej, analiza potrzeb i zjawisk wywołujących zapotrzebowanie na pomoc społeczną, zadania własne (obowiązkowe) i zlecone przez administrację rządową

• d/ na szczeblu pozarządowym: organizacje kościelne, charytatywne, instytucje, stowarzyszenia

• e/ specjalne programy pomocy: • - przeciwdziałanie przemocy w rodzinie,• - dożywianie dzieci z rodzin najuboższych,• - organizowanie programów wakacyjnych dla

dzieci z dużych miast i terenów skażonych,• - schroniska dla samotnych matek z dziećmi i

kobiet w ciąży.

Warunki korzystania z pomocy społecznej:

1) wystąpienie trudności życiowych przewidzianych w ustawie (patrz: przyczyny udzielania pomocy społecznej)

2) brak dochodów lub bardzo niski poziom dochodów, uniemożliwiający normalne funkcjonowanie.

Świadczenie pomocy społecznej w Polsce.

1) zasiłek stały – świadczenie skierowane do osób nie podejmujących pracy lub z niej rezygnujących w celu wychowywania dziecka wymagającego stałej opieki i pielęgnacji (również wówczas, gdy ukończyło ono 18 lat, lecz jest niezdolne do samodzielnej egzystencji) przy jednoczesnym spełnieniu kryterium dochodowego;

2) zasiłek stały wyrównawczy – wypłacany osobie całkowicie niezdolnej do pracy z powodu wieku (kobieta: 60 lat, mężczyzna: 65 lat) lub inwalidztwa (I lub II grupa), jeżeli jest to osoba samotna, a jej dochód jest niższy niż kryterium dochodowe lub też jeżeli osoba ta żyje w rodzinie, nie mając własnych środków utrzymania, a dochód na osobę w rodzinie nie przekracza kwoty kryterium dochodowego;

3) dodatek pielęgnacyjny

– przyznawany kobietom w ciąży od 12 tygodnia oraz osobom ciężko i przewlekle chorym jako dodatek do renty socjalnej lub zasiłku stałego;

4) renta socjalna – przeznaczona dla osób, które nie są zdolne do pracy z powodu inwalidztwa, a nie „wypracowały” sobie prawa do świadczenia z ubezpieczenia społecznego;

5) zasiłek okresowy – adresowany do osób, które znalazły się przejściowo w trudnej sytuacji materialnej w związku z:

- długotrwałą chorobą, - niepełnosprawnością, - brakiem możliwości zatrudnienia lub

brakiem uprawnień do innych świadczeń; O wysokości i czasie przyznania decyduje

kierownik ośrodka pomocy społecznej;

Ubezpieczeniom społecznym nie podlegają:

1. obywatele państw obcych, których pobyt na obszarze RP nie ma charakteru stałego

2. obywatele państw obcych, którzy są zatrudnieni w:

- obcych przedstawicielstwach dyplomatycznych,

- urzędach konsularnych,

- misjach,

- misjach specjalnych

- instytucjach międzynarodowych,