Księga Tobiasza

8/13/2019 Ksiga Tobiasza

1/22

Ksiega

Tobiaszawedug w. Jana

przekad ks. J. Wujka, wraz z tekstem aciskim Vulgatam Clementinam


2/22

1

CZC 1(1,1-3,23)

DOWIADCZENIE I UFNO W BOGU

1. CNOTY I ZASUGI TOBIASZA

STARSZEGO (1,1-25).

1

1 Tobiasz z pokolenia i z miasta Neftali

(ktre jest na wyszych miejscach Galileinad Naassonem, za drog, ktra wiedzie kuzachodowi, po lewej majc miasto Sefet), 2gdy by pojmany za dni Salmanasara, krlaasyryjskiego, chocia by w pojmaniu, drogi

prawdy jednak nie odstpi, 3 tak iwszystkiego, co mg mie, na kady dzieudziela braciom wesp pojmanym, ktrzy

byli z jego rodu. 4A chocia by najmodszyze wszystkich w pokoleniu Neftalego,

wszake nic dziecinnego w czynach niepokazywa. 5 W kocu, gdy wszyscychodzili do cielcw zotych, ktre sprawiJeroboam, krl izraelski, on sam chroni sitowarzystwa wszystkich, 6 ale chodzi doJeruzalem do kocioa Paskiego i tam si

kania Panu, Bogu Izraelowemu, wszystkiepierwociny swe i dziesiciny swe wiernieofiarowujc, 7 tak i trzeciego rokunowonawrconym i przychodniom wszystkdziesicin dawa. 8 Te rzeczy i inne tym

podobne wedug zakonu Boego,modziecem jeszeze bdc, zachowywa. 9A gdy sta si mem, poj za on Ann z

pokolenia swego i zrodzi z niej syna dajcmu imi swoje. 10 Tego nauczy oddziecistwa ba si Boga i wstrzymywa si

od wszelkiego grzechu. 11A tak gdy przezpojmanie przyszed z on sw i synemswym ze wszystkim pokoleniem swoim do

miasta Niniwy, 12gdy wszyscy poywali zpokarmw pogaskich, on strzeg duszyswej, i nigdy si ich pokarmami niesplugawi. 13 A i pomnia na Pana zewszystkiego serca swego, da mu Bg ask

przed oczyma Salmanasara krla, i da mumono chodzi, 14gdziekolwiekby chcia,i mia wolnoczyni, cokolwiek chcia. 15

Chodzi tedy do wszystkich, ktrzy wpojmaniu byli, i dawa im napomnienia

1

1 Tobias ex tribu et civitate Nephthali (quest in superioribus Galil supra Naasson,

post viam qu ducit ad occidentem, insinistro habens civitatem Sephet) 2 cum

captus esset in diebus Salmanasar regis

Assyriorum, in captivitate tamen positus,

viam veritatis non deseruit, 3 ita ut omnia

qu habere poterat, quotidie concaptivisfratribus, qui erant ex ejus genere, impertiret.

4 Cumque esset junior omnibus in tribu

Nephthali, nihil tamen puerile gessit in opere.

5 Denique, cum irent omnes ad vitulos

aureos quos Jeroboam fecerat rex Isral, hicsolus fugiebat consortia omnium. 6 Sed

pergebat in Jerusalem ad templum Domini, et

ibi adorabat Dominum Deum Isral, omniaprimitiva sua et decimas suas fideliter

offerens, 7 ita ut in tertio anno proselytis etadvenis ministraret omnem decimationem. 8

Hc et his similia secundum legem Deipuerulus observabat. 9Cum vero factus esset

vir, accepit uxorem Annam de tribu sua,

genuitque ex ea filium, nomen suum

imponens ei : 10 quem ab infantia timere

Deum docuit, et abstinere ab omni peccato.

11 Igitur, cum per captivitatem devenisset

cum uxore sua et filio in civitatem Niniven

cum omni tribu sua 12 (cum omnes ederent

ex cibis gentilium), iste custodivit animamsuam, et numquam contaminatus est in escis

eorum. 13Et quoniam memor fuit Domini in

toto corde suo, dedit illi Deus gratiam in

conspectu Salmanasar regis, 14 et dedit illi

potestatem quocumque vellet ire, habens

libertatem qucumque facere voluisset. 15Pergebat ergo ad omnes qui erant in

captivitate, et monita salutis dabat eis. 16

Cum autem venisset in Rages civitatem

Medorum, et ex his quibus honoratus fuerat a

rege, habuisset decem talenta argenti : 17 etcum in multa turba generis sui Gabelum


3/22

2

zbawienne. 16 A gdy przyszed do Rages,miasta Medw, a z tego, czym by uczczony

przez krla, mia dziesi tysicy talentwsrebra, 17 gdy w wielkim zgromadzeniu

narodu swego ujrza, e Gabel, ktry by z

pokolenia jego, by w potrzebie, da mu nazapis wspomnian wag srebra. 18 A poniemaym czasie, po mierci krlaSalmanasara, gdy panowanie obj po nimsyn jego Sennacheryb, ktry na synwizraelskich patrza nienawistnym okiem, 19Tobiasz na kady dzie obchodziwszystkich powinowatych swoich, i

pociesza ich i udziela kademu, ile mg, zmajtnoci swojej: 20 akncych ywi inagim odzienie dawa, a umarym i zabitym

pogrzeb z pilnoci sprawia. 21Na koniec,gdy krl Sennacheryb powrci uciekszy zydowskiej ziemi przed klsk, ktr wokooniego uczyni Bg dla blunierstwa jego, irozgniewany, zabija wielu z synwizraelskich, Tobiasz grzeba ciaa ich. 22Alegdy to oznajmiono krlowi, kaza go zabi izabra wszystk majtno jego. 23 ATobiasz z synem i z on uciekszy zwszystkiego odarty, kry si, bo go wielumiowao. 24 Lecz po czterdziestu piciudniach zabili krla synowie jego; i wrci siTobiasz do domu swego, i oddano mu

wszystk jego majtno.

2. LEPOTA I CIERPLIWO TOBIASZA

(2,1-3,6).

2

1 A potem, gdy byo wito Paskie isprawiono dobry obiad w domu Tobiasza; 2

rzek synowi swemu: "Id i przyprowadkilku z naszego pokolenia, bojcych siBoga, aby ucztowali z nami." 3 A gdy

poszed, wrciwszy si powiedzia mu, ejeden z synw izraelskich zabity ley naulicy. I natychmiast wyskoczy z siedzeniaswego i zostawiajc obiad przybieg na czczodo ciaa, 4a wziwszy je, zanis do domuswego potajemnie, aby po zachodzie soca

ostronie je pochowa. 5A gdy ukry ciao,jad chleb z aoci i ze dreniem,

egentem videret, qui erat ex tribu ejus, sub

chirographo dedit illi memoratum pondus

argenti. 18 Post multum vero temporis,

mortuo Salmanasar rege, cum regnaret

Sennacherib filius ejus pro eo, et filios Isral

exosos haberet in conspectu suo, 19 Tobiasquotidie pergebat per omnem cognationem

suam, et consolabatur eos, dividebatque

unicuique, prout poterat, de facultatibus suis :

20 esurientes alebat, nudisque vestimenta

prbebat, et mortuis atque occisis sepulturamsollicitus exhibebat. 21 Denique cum

reversus esset rex Sennacherib, fugiens a

Juda plagam quam circa eum fecerat Deuspropter blasphemiam suam, et iratus multos

occideret ex filiis Isral, Tobias sepeliebat

corpora eorum. 22At ubi nuntiatum est regi,jussit eum occidi, et tulit omnem substantiam

ejus. 23 Tobias vero cum filio suo et cum

uxore suo fugiens, nudus latuit, quia multi

diligebant eum. 24 Post dies vero

quadraginta quinque occiderunt regem filii

ipsius, 25 et reversus est Tobias in domum

suam, omnisque facultas ejus restituta est ei.

2

1 Post hc vero, cum esset dies festusDomini, et factum esset prandium bonum in

domo Tobi, 2 dixit filio suo : Vade, etadduc aliquos de tribu nostra, timentes

Deum, ut epulentur nobiscum. 3 Cumque

abiisset, reversus nuntiavit ei unum ex filiis

Isral jugulatum jacere in platea. Statimqueexiliens de accubitu suo, relinquens

prandium, jejunus pervenit ad corpus : 4

tollensque illud portavit ad domum suam

occulte, ut dum sol occubuisset, caute

sepeliret eum. 5Cumque occultasset corpus,manducavit panem cum luctu et tremore, 6


4/22

3

wspominajc owe sowa, 6ktre mwi Panprzez proroka Amosa: "wita wasze obrcsi w pacz i w ao." 7 A gdy socezaszo, poszed i pogrzeba go. 8A wszyscy

bliscy upominali go mwic: "Ju dla tej

przyczyny kazano ci zabi i ledwie uszedskazania na mier, a znowu grzebieszumarych?" 9Ale Tobiasz bojc si bardziejBoga nili krla, porywa ciaa zabitych ikry w domu swym, a opnocy je grzeba.10 I trafio si, e jednego dnia zmczony

pogrzebem przyszedszy do domu swegopooy si koo ciany i zasn; a gdy spa, zgniazda jaskczego upad gorcy gnj naoczy jego, i sta si lepym. 12 A todowiadczenie dlatego Bg na przypuci,

eby potomkom dany by przykadcierpliwoci jego jak i witego Joba. 13Poniewa bowiem od modoci swej zawszeBoga si ba i strzeg przykaza jego, niezasmuci si przeciw Bogu, e go plagalepoty spotkaa, 14ale niewzruszenie trwaw bojani Boej dzikujc Bogu przezwszystkie dni ywota swego. 15 Bo jakwitemu Jobowi urgali krlowie, tak itemu powinowaci i krewni jego namiewalisi z ywota jego mwic: 16 "Gdzie jestnadzieja twoja, dla ktrej jamuny i

pogrzeby czynie?" 17 Ale Tobiaszstrofowa ich mwic: "Nie mwcie tak, 18

bo jestemy synami witych i owego ywotaczekamy, ktry Bg da tym, co wiary swejnigdy nie odmieniaj od niego." 19A Anna,ona jego, chodzia co dzie na robot tkacki z pracy rk swoich przynosia ywno,ktr naby moga. 20Zdarzyo si tedy, edostawszy kol z kz, przyniosa je do

domu; 21 a gdy m jej gos beczeniausysza, rzek: "Patrzcie, by snad nie byokradzione; wrcie je panom jego, bo sinam nie godzi ani je co z kradziey, ani sidotyka." 22Na to ona jego rozgniewanaodpowiedziaa: "Oczywicie na marne poszanadzieja twoja i jamuny twoje teraz si

pokazay!" I tymi, i innymi takimi sowyurgaa mu.

memorans illum sermonem, quem dixit

Dominus per Amos prophetam : Dies festi

vestri convertentur in lamentationem et

luctum. 7Cum vero sol occubuisset, abiit, et

sepelivit eum. 8 Arguebant autem eum

omnes proximi ejus, dicentes : Jam hujus reicausa interfici jussus es, et vix effugisti

mortis imperium, et iterum sepelis mortuos ?

9Sed Tobias plus timens Deum quam regem,rapiebat corpora occisorum, et occultabat in

domo sua, et mediis noctibus sepeliebat ea.

10Contigit autem ut quadam die fatigatus a

sepultura, veniens in domum suam, jactasset

se juxta parietem, et obdormisset, 11 et ex

nido hirundinum dormienti illi calida stercora

inciderent super oculos ejus, fieretque ccus.12 Hanc autem tentationem ideo permisitDominus evenire illi, ut posteris daretur

exemplum patienti ejus, sicut et sancti Job.13 Nam cum ab infantia sua semper Deum

timuerit, et mandata ejus custodierit, non est

contristatus contra Deum quod plaga

ccitatis evenerit ei, 14sed immobilis in Deitimore permansit, agens gratias Deo omnibus

diebus vit su. 15 Nam sicut beato Jobinsultabant reges, ita isti parentes et cognati

ejus irridebant vitam ejus, dicentes : 16Ubi

est spes tua, pro qua eleemosynas et

sepulturas faciebas ? 17 Tobias vero

increpabat eos, dicens : Nolite ita loqui : 18

quoniam filii sanctorum sumus, et vitam

illam expectamus, quam Deus daturus est his

qui fidem suam numquam mutant ab eo. 19

Anna vero uxor ejus ibat ad opus textrinum

quotidie, et de labore manuum suarum

victum quem consequi poterat, deferebat. 20

Unde factum est ut hdum caprarum

accipiens detulisset domi : 21 cujus cumvocem balantis vir ejus audisset, dixit :

Videte, ne forte furtivus sit : reddite eum

dominis suis, quia non licet nobis aut edere

ex furto aliquid, aut contingere. 22 Ad hcuxor ejus irata respondit : Manifeste vana

facta est spes tua, et eleemosyn tu modoapparuerunt. 23 Atque his et aliis

hujuscemodi verbis exprobrabat ei.


5/22

4

3

1Westchn tedy Tobiasz i pocz modli siz paczem 2 mwic: "Sprawiedliwy jest,Panie, i wszystkie sdy twoje s

sprawiedliwe, a wszystkie drogi twoje smiosierdziem i prawd i sdem. 3A teraz,Panie, wspomnij na mnie, nie mcij si zagrzechy moje ani pamitaj na wystpki mojealbo rodzicw moich. 4 Poniewa niezachowalimy przykaza twoich, przetowydani jestemy na up i niewol, i namier, i na pomiewisko, i na urganiewszystkim narodom, midzy ktrerozproszye nas. 5 A teraz, Panie, wielkies sdy twoje, poniewa nie postpowalimywedug przykaza twoich i nie chodzilimyszczerze przed tob. 6 Ale ty, Panie uczyze mn wedug woli twojej i rozka w pokojuwzi ducha mego, bo daleko lepiej miumrze nili y."

3. DOWIADCZENIE SARY, CRKIRAGUELA (3,7-23).

7 Tego samego dnia tedy zdarzyo si, e

Sara, crka Raguela w Rages, mieciemedyjskim, take usyszaa urganie odjednej suebnicy ojca swego; 8 byabowiem wydana za siedmiu mw, a czartimieniem Asmodeusz pomordowa ich, skorodo niej weszli. 9 Gdy tedy karciadziewczyn za jej przewinienie,odpowiedziaa jej mwic: "Bodajemywicej me ogldali syna ani crki z ciebie naziemi, morderczyni mw twoich! 10Czy imnie chcesz zabi, jak zabia ju siedmiu

mw?" Na te sowa posza do grnejkomory domu swego i przez trzy dni i trzy

noce nie jada ani pia, 11 ale trwajc namodlitwie, z paczem prosia Boga, aby j odtego urgania wybawi. 12 I stao si dniatrzeciego, e gdy koczya modlitw,

bogosawic Pana rzeka: 13"Bogosawione jest imi twoje, Boe ojcwnaszych, ktry po zagniewaniu miosierdzieczynisz, a czasu utrapienia grzechy

odpuszczasz tym, ktrzy ci wzywaj. 14Do ciebie, Panie, oblicze moje obracam, dociebie podnosz oczy moje. 15 Prosz,

3

1Tunc Tobias ingemuit, et cpit orare cumlacrimis, 2 dicens : Justus es, Domine, et

omnia judicia tua justa sunt, et omnes vi

tu, misericordia, et veritas, et judicium.3Etnunc Domine, memor esto mei, et ne

vindictam sumas de peccatis meis, neque

reminiscaris delicta mea, vel parentum

meorum. 4 Quoniam non obedivimus

prceptis tuis, ideo traditi sumus indireptionem, et captivitatem, et mortem, et

in fabulam, et in improperium omnibus

nationibus in quibus dispersisti nos. 5 Et

nunc Domine, magna judicia tua, quia non

egimus secundum prcepta tua, et nonambulavimus sinceriter coram te. 6 Et nunc

Domine, secundum voluntatem tuam fac

mecum, et prcipe in pace recipi spiritummeum : expedit enim mihi mori magis quam

vivere.

7 Eadem itaque die, contigit ut Sara filia

Raguelis in Rages civitate Medorum et ipsaaudiret improperium ab una ex ancillis patris

sui, 8quoniam tradita fuerat septem viris, et

dmonium nomine Asmodus occiderat eos,mox ut ingressi fuissent ad eam. 9Ergo cum

pro culpa sua increparet puellam, respondit

ei, dicens : Amplius ex te non videamus

filium aut filiam super terram, interfectrix

virorum tuorum. 10Numquid et occidere me

vis, sicut jam occidisti septem viros ? Ad

hanc vocem perrexit in superius cubiculum

domus su : et tribus diebus, et tribusnoctibus non manducavit, neque bibit : 11

sed in oratione persistens cum lacrimis

deprecabatur Deum, ut ab isto improperio

liberaret eam. 12Factum est autem die tertia,

dum compleret orationem, benedicens

Dominum 13 dixit : Benedictum est nomen

tuum, Deus patrum nostrorum : qui cum

iratus fueris, misericordiam facies, et in

tempore tribulationis peccata dimittis his qui

invocant te. 14Ad te, Domine, faciem meam

converto ; ad te oculos meos dirigo. 15Peto,Domine, ut de vinculo improperii hujus


6/22

5

Panie, aby mi od wizw tego urganiawybawi albo te wyrwa mi z ziemi. 16Tywiesz, Panie, em nigdy nie podaa ma iczyst zachowaam dusz moj od wszelakiej

podliwoci. 17Nigdy nie czyam si z

igrajcymi ani nie obcowaam z tymi, ktrzylekkomylnie postpuj. 18 A ma zbojani twoj, a nie dla podliwoci mojejzgodziam si poj. 19 I albom ja ichniegodna bya albo oni moe mnie byliniegodni, poniewa moe dla innego mamnie zachowae. 20 Bo nie jest w mocyczowieczej rada twoja. 21Lecz to za rzecz

pewn ma kady, ktry ci chwali, i ywotjego, jeliby by w dowiadczeniu,ukoronowany bdzie, a jeliby by w

utrapieniu, wybawiony bdzie, a jeliby byw karaniu, ku miosierdziu twemu przyjmu wolno bdzie. 22 Nie kochasz si

bowiem w naszym zatraceniu; bo po

niepogodzie pogod czynisz, a po paczu iaobie pociech wlewasz. Niechaje imitwoje, Boe izraelski, bdzie bogosawionena wieki."

CZ 2

(3,24-12,22)

DZIAANIE OPATRZNOCI BOEJ WLOSACH TOBIASZA I SARY

1. TRE O GLNA: MODLITWYOBOJGA ZOSTAJ WYSUCHANE(3,24-25).

24Tego czasu modlitwy obojga wysuchane

zostay przed oczyma chway Boganajwyszego; 25 i posany zosta wityanio Paski Rafa, aby uzdrowi ich oboje,ktrych modlitwy jednego czasu przedoczyma Paskimi byy przedoone.

absolvas me, aut certe desuper terram eripias

me. 16 Tu scis, Domine, quia numquam

concupivi virum, et mundam servavi animam

meam ab omni concupiscentia. 17Numquam

cum ludentibus miscui me, neque cum his

qui in levitate ambulant, participem meprbui. 18Virum autem cum timore tuo, noncum libidine mea, consensi suscipere. 19Et,

aut ego indigna fui illis, aut illi forsitan menon fuerunt digni, quia forsitan viro alii

conservasti me. 20Non est enim in hominis

potestate consilium tuum. 21Hoc autem pro

certo habet omnis qui te colit : quod vita ejus,

si in probatione fuerit, coronabitur ; si autem

in tribulatione fuerit, liberabitur ; et si in

correptione fuerit, ad misericordiam tuam

venire licebit. 22 Non enim delectaris inperditionibus nostris : quia post tempestatem

tranquillum facis, et post lacrimationem et

fletum, exultationem infundis. 23Sit nomen

tuum, Deus Isral, benedictum in scula.

24 In illo tempore exaudit sunt preces

amborum in conspectu glori summi Dei :25 et missus est angelus Domini sanctusRaphal ut curaret eos ambos, quorum unotempore sunt orationes in conspectu Domini

recitat.


7/22

6

2. TOBIASZ STARSZY DAJE

POUCZENIE SWOJEMU SYNOWI I

WYSYA GO DO GABELA (4,123).

4

1 Gdy tedy Tobiasz mniema, e zostaawysuchana modlitwa jego, eby umrzemg, wezwa do siebie Tobiasza, synaswego, 2 i rzek mu: "Suchaj, synu mj,sw ust moich, a za je jak fundament wsercu twoim. 3 Gdy Bg wemie duszmoj, pogrzeb ciao moje; a miej w czcimatk twoj po wszystkie dni ywota jej; 4

bo pamita masz, jakie i jak wielkieniebezpieczestwa zniosa dla ciebie wswym ywocie. 5 A gdy ona wypeni czasywota swego, pogrzeb j obok mnie. 6 A

przez wszystkie dni ycia twego miej napamici Boga, i strze si, aby kiedy nagrzech nie przyzwoli i nie przestpi

przykazaPana, Boga naszego. 7 Czyjamun z majtnoci twoich i nie odwracajoblicza twego od adnego ubogiego; bo taksi stanie, e i od ciebie nie odwrci sioblicze Paskie. 8 Jak bdziesz mg, tak

bd miosierny. 9Jeli bdziesz mia wiele,hojnie dawaj; jeli mao bdziesz mia, starajsi i mao chtnie udziela. 10Tak bowiemskarbisz sobie zapat dobr na dzie

potrzeby; 11bo jamuna od wszelkiegogrzechu i od mierci wybawia, a nie dopuciduszy i do ciemnoci. 12Jamuna wielkufno daje przed najwyszym Bogiemwszystkim, ktrzy j czyni. 13 Strze si

pilnie, synu mj, wszelkiego porubstwa ipoprzestajc na onie swej nigdy o grzechu

nie wiedz. 14 Pysze nigdy w myli twojejani w sowie twoim panowa nie dopuszczaj,bo od niej pocztek wzio wszystkozatracenie. 15Ktokolwiek bdzie cico robi,natychmiast oddaj mu zapat, a zarobeknajemnika twego niech u ciebie adn miarnie zostaje. 16Czegoby nie chcia, aby cikto inny czyni, patrz, aby kiedy i tydrugiemu nie czyni. 17 Chleb twj zakncymi i z ubogimi poywaj, a szatamitwymi nagich przyodziewaj. 18Chleb twj iwino twoje stawiaj na pogrzebiesprawiedliwego, a nie jedz go ani nie pij z

4

1 Igitur cum Tobias putaret orationem suam

exaudiri ut mori potuisset, vocavit ad se

Tobiam filium suum, 2dixitque ei : Audi, fili

mi, verba oris mei, et ea in corde tuo quasi

fundamentum construe. 3 Cum acceperit

Deus animam meam, corpus meum sepeli : et

honorem habebis matri tu omnibus diebusvit ejus : 4memor enim esse debes, qu etquanta pericula passa sit propter te in utero

suo. 5Cum autem et ipsa compleverit tempus

vit su, sepelias eam circa me. 6Omnibusautem diebus vit tu in mente habetoDeum : et cave ne aliquando peccato

consentias, et prtermittas prcepta DominiDei nostri. 7 Ex substantia tua fac

eleemosynam, et noli avertere faciem tuam

ab ullo paupere : ita enim fiet ut nec a te

avertatur facies Domini. 8 Quomodo

potueris, ita esto misericors. 9Si multum tibi

fuerit, abundanter tribue : si exiguum tibi

fuerit, etiam exiguum libenter impertiristude. 10 Prmium enim bonum tibithesaurizas in die necessitatis : 11 quoniam

eleemosyna ab omni peccato et a morte

liberat, et non patietur animam ire in

tenebras. 12 Fiducia magna erit coram

summo Deo, eleemosyna omnibus

facientibus eam. 13 Attende tibi, fili mi, ab

omni fornicatione, et prter uxorem tuamnumquam patiaris crimen scire. 14

Superbiam numquam in tuo sensu aut in tuo

verbo dominari permittas : in ipsa eniminitium sumpsit omnis perditio. 15

Quicumque tibi aliquid operatus fuerit, statim

ei mercedem restitue, et merces mercenarii

tui apud te omnino non remaneat. 16 Quod

ab alio oderis fieri tibi, vide ne tu aliquando

alteri facias. 17 Panem tuum cum

esurientibus et egenis comede, et de

vestimentis tuis nudos tege. 18Panem tuum

et vinum tuum super sepulturam justi

constitue, et noli ex eo manducare et bibere

cum peccatoribus. 19 Consilium semper asapiente perquire. 20Omni tempore benedic


8/22

7

grzesznikami 19 Rady zawsze u mdregoszukaj. Bogosaw Boga na kady czas, a

pro go, aby drogi twoje prostowa i abywszystkie rady twoje w nim przebyway. 21Oznajmuj ci te, synu mj, em da dziesi

talentw srebra, gdy jeszcze bydziecitkiem, Gabelowi w Rages, mieciemedyjskim, i zapis jego mam u siebie; 22a

przeto dopytaj si, jakby mg do niego sidosta i wzi od niego wspomnian wagsrebra, a wrci mu zapis jego. 23Nie bjsi, synu mj! ubogi wprawdzie ywotwiedziemy, ale wiele dbr mie bdziemy,

jeli bdziemy ba si Boga, a odstpimy odwszelkiego grzechu i bdziemy dobreczyni."

3. ANIO RAFA, PRZEWODNIKIEMMODEGO TOBIASZA (5,1-28).

5

1 Odpowiedzia tedy Tobiasz ojcu swemu irzek: "Wszystko, co mi rozkaza, ojcze,uczyni. Ale nie wiem, jak mam dochodzitych pienidzy: on mnie nie zna ani ja jego;

c mu za znak dam? 2Ale ani drogi, ktrtam chodz, nigdy nie widziaem" 3Odpowiedzia mu wtedy ojciec jego i rzek:"Mam u siebie zapis jego; skoro mu go

ukaesz, natychmiast odda. 4Ale id teraz iposzukaj sobie jakiego czowieka wiernego,ktry by za zapat poszed z tob, aby, pki

jeszcze yj, odebra je" 5 Wyszedszywtedy Tobiasz znalaz modziecaokazaego, ktry sta przepasany i jakbygotowy do drogi. 6A nie wiedzc, e to by

anio Boy, pozdrowi go i rzek: "Skdjeste, dobry modziecze?" 7 A onodpowiedzia: "Z synw izraelskich " I rzekmu Tobiasz: "A znasz drog, ktra wiedziedo krainy medyjskiej?" 8Odpowiedzia mu:"Znam i czsto chodziem po wszystkich jejdrogach, i mieszkaem u Gabela, bratanaszego, ktry przebywa w Rages, mieciemedyjskim, ktre ley na grze Ekbatany." 9Rzek mu Tobiasz: "Prosz, poczekaj namnie, a to samo powiem ojcu memu." 10

Wtedy Tobiasz wszedszy oznajmi towszystko ojcu swemu. Zdziwiony tym ojciec

Deum : et pete ab eo ut vias tuas dirigat, et

omnia consilia tua in ipso permaneant. 21

Indico etiam tibi, fili mi, dedisse me decem

talenta argenti, dum adhuc infantulus esses,

Gabelo, in Rages civitate Medorum, et

chirographum ejus apud me habeo : 22 etideo perquire quomodo ad eum pervenias, et

recipias ab eo supra memoratum pondus

argenti, et restituas ei chirographum suum.

23 Noli timere, fili mi : pauperem quidem

vitam gerimus, sed multa bona habebimus si

timuerimus Deum, et recesserimus ab omni

peccato, et fecerimus bene.

5

1Tunc respondit Tobias patri suo, et dixit :

Omnia qucumque prcepisti mihi faciam,pater. 2 Quomodo autem pecuniam hanc

requiram, ignoro : ille me nescit, et ego eum

ignoro : quod signum dabo ei ? sed nequeviam per quam pergatur illuc aliquando

cognovi. 3Tunc pater suus respondit illi, et

dixit : Chirographum quidem illius penes me

habeo : quod dum illi ostenderis, statim

restituet. 4 Sed perge nunc, et inquire tibi

aliquem fidelem virum, qui eat tecum salva

mercede sua, ut dum adhuc vivo, recipias

eam. 5 Tunc egressus Tobias, invenit

juvenem splendidum stantem prcinctum, etquasi paratum ad ambulandum. 6Et ignorans

quod angelus Dei esset, salutavit eum, etdixit : Unde te habemus, bone juvenis ? 7At

ille respondit : Ex filiis Isral. Et Tobias dixitei : Nosti viam qu ducit in regionemMedorum ? 8Cui respondit : Novi : et omnia

itinera ejus frequenter ambulavi, et mansi

apud Gabelum fratrem nostrum, qui moratur

in Rages civitate Medorum, qu posita est inmonte Ecbatanis. 9 Cui Tobias ait : Sustine

me obsecro, donec hc ipsa nuntiem patrimeo. 10 Tunc ingressus Tobias, indicavit

universa hc patri suo. Super qu admiratuspater, rogavit ut introiret ad eum. 11


9/22

8

poprosi, aby wszed do mego. 11 A takwszedszy pozdrowi go i rzek: "Niechzawsze bdzie ci wesele!" 12 I rzek muTobiasz: "Co za wesele mi bdzie, ktry wciemnoci siedz, a wiatoci niebieskiej nie

widz?" 13 Rzek mu modzieniec: "Bdmnego serca; wnet bdziesz od Bogauzdrowiony." 14 Rzek mu tedy Tobiasz:"Czy moesz zaprowadzi syna mego doGabela w Rages, miecie medyjskim? A gdysi wrcisz, oddam ci tw zapat." 15 Irzek mu anio: "Ja go zawiod i z powrotem

przywiod do ciebie." 16Odpowiedzia muTobiasz: "Prosz ci, powiedz mi, z ktregoty domu albo pokolenia." 17Rzek mu anioRafa: "Pytasz si o rd najemnika czy o

najemnika samego, ktry ma pj z synemtwoim? 18 Ale abym ci nie frasowa, ja

jestem Azanasz, syn Ananiasza wielkiego."

19 Odpowiedzia Tobiasz: "Z wielkiego tyrodu. Ale prosz, nie gniewaj si, em chciasi dowiedzie rodu twego." 20A anio murzek: "Ja syna twego zdrowo zawiod izdrowo znw przyprowadz " 21A Tobiaszodpowiadajc, rzek: "Idcie szczliwie, aBg niechaj bdzie w drodze waszej i anio

jego niechaj z wami idzie!" 22 Wtedy

przygotowawszy wszystko, co mieli nie wdrodze, poegna Tobiasz ojca swego i matkswoj, i poszli obaj razem. 23A gdy odeszli,

pocza matka jego paka i mwi:"Podpor staroci naszej odje i odesaeod nas. 24 Bodajby nigdy nie byo tych

pienidzy, po ktre go posae! 25Bo dosynam byo na ubstwie naszym, tak emy tosobie mogli za bogactwo poczyta, emy

patrzyli na syna naszego." 26 I rzek jej

Tobiasz: "Nie pacz! zdrw dojdzie syn naszi zdrw wrci si do nas, i oglda go bdoczy twoje; 27 wierz bowiem, e anioBoy dobry poprowadzi go i dobrze sprawiwszystko, co koo niego si dzieje, tak i zradoci wrci si do nas." 28Na te sowa

przestaa matka paka i umilka.

Ingressus itaque salutavit eum, et dixit :

Gaudium tibi sit semper. 12 Et ait Tobias :

Quale gaudium mihi erit, qui in tenebris

sedeo, et lumen cli non video ? 13Cui aitjuvenis : Forti animo esto : in proximo est ut

a Deo cureris. 14 Dixit itaque illi Tobias :Numquid poteris perducere filium meum ad

Gabelum in Rages civitatem Medorum ? et

cum redieris, restituam tibi mercedem tuam.

15 Et dixit ei angelus : Ego ducam, et

reducam eum ad te. 16Cui Tobias respondit :

Rogo te, indica mihi de qua domo aut de qua

tribu es tu. 17 Cui Raphal angelus dixit :Genus quris mercenarii, an ipsummercenarium qui cum filio tuo eat ? 18 sed

ne forte sollicitum te reddam, ego sum

Azarias Anani magni filius. 19 Et Tobiasrespondit : Ex magno genere es tu. Sed peto

ne irascaris quod voluerim cognoscere genus

tuum. 20 Dixit autem illi angelus : Ego

sanum ducam, et sanum tibi reducam filium

tuum. 21 Respondens autem Tobias, ait :

Bene ambuletis, et sit Deus in itinere vestro,

et angelus ejus comitetur vobiscum. 22Tunc

paratis omnibus qu erant in via portanda,fecit Tobias vale patri suo et matri su, etambulaverunt ambo simul. 23 Cumque

profecti essent, cpit mater ejus flere, etdicere : Baculum senectutis nostr tulisti, ettransmisisti a nobis. 24 Numquam fuisset

ipsa pecunia, pro qua misisti eum : 25

sufficiebat enim nobis paupertas nostra, ut

divitias computaremus hoc, quod videbamus

filium nostrum. 26Dixitque ei Tobias : Noli

flere : salvus perveniet filius noster, et salvus

revertetur ad nos, et oculi tui videbunt illum.

27 Credo enim quod angelus Dei bonus

comitetur ei, et bene disponat omnia qucirca eum geruntur, ita ut cum gaudiorevertatur ad nos. 28Ad hanc vocem cessavit

mater ejus flere, et tacuit.


10/22

9

4. POSTJ NAD BRZEGIEM TYGRYSU ISCHWYTANIE RYBY (6,1-9).

6

1A Tobiasz poszed i pies za nim pobieg, ana pierwszy nocleg zosta przy rzece Tygrys.2 I wyszed, aby umy nogi swoje, a otookrutna ryba wysza, aby go pore. 3Ulkszy si jej Tobiasz krzykn wielkimgosem, mwic: "Panie, rzuca si na mnie!"4 I rzek mu anio: "Uchwy j za skrzel i

pocignij do siebie!" Gdy to uczyni,wycign j na such ziemi, i zacza sitrzepota przed nogami jego. 5 Wtedy murzek anio: "Rozpataj t ryb, a serce jej i i wtrob schowaj sobie, bo te rzeczy s

potrzebne do poytecznych lekarstw." 6Gdyto uczyni, upiek miso jej, i wzili z sobna drog; reszt na solili, aby im starczyo,aby przyszli do Rages, miasta medyjskiego.7 Spyta tedy Tobiasz anioa, i rzek mu:"Prosz ci, bracie Azariaszu, eby mi

powiedzia, do jakiego lekarstwa bdsuyy te rzeczy, ktre z ryby zachowakaza." 8 A odpowiadajc anio rzek mu:

"Jeli czstk jej serca pooysz na wgle,dym jego odpdza wszelakie czarty czy odma, czy od niewiasty, tak i wicej do nichnie przystpi. 9 A dobra jest na

pomazanie oczu, dotknitych bielmem, ibd uzdrowione."

5. RAFA RADZI TOBIASZOWI, ABYPOPROSI O RK SARY (6,10-22).

10 I rzek mu Tobiasz: "Gdzie chcesz,

abymy stanli?" 11A odpowiadajc anio,rzek: "Jest tu m imieniem Raguel,powinowaty z pokolenia twego, a ten ma

crk imieniem Sara, a oprcz tej nie ma anisyna ani adnej innej crki. 12 Twoja ma

by wszystka jej majtno i ty masz j pojza on. 13A takpro o ni ojca jej, a da jtobie za on " 14 Odpowiedzia tedyTobiasz, i rzek: "Sysz, e bya wydana zasiedmiu mw i e pomarli; ale i tosyszaem, e ich czart pomordowa. 15Ot

boj si, by snad i mnie si to nieprzydarzyo, a poniewa jestem jedynakiem

6

1Profectus est autem Tobias, et canis secutusest eum, et mansit prima mansione juxta

fluvium Tigris. 2 Et exivit ut lavaret pedes

suos, et ecce piscis immanis exivit ad

devorandum eum. 3 Quem expavescens

Tobias clamavit voce magna, dicens :

Domine, invadit me. 4 Et dixit ei angelus :

Apprehende branchiam ejus, et trahe eum ad

te. Quod cum fecisset, attraxit eum in

siccum, et palpitare cpitante pedes ejus. 5Tunc dixit ei angelus : Exentera hunc piscem,

et cor ejus, et fel, et jecur repone tibi : sunt

enim hc necessaria ad medicamenta utiliter.6 Quod cum fecisset, assavit carnes ejus, et

secum tulerunt in via : cetera salierunt, qusufficerent eis, quousque pervenirent in

Rages civitatem Medorum. 7 Tunc

interrogavit Tobias angelum, et dixit ei :

Obsecro te, Azaria frater, ut dicas mihi quod

remedium habebunt ista, qu de pisceservare jussisti ? 8 Et respondens angelus,

dixit ei : Cordis ejus particulam si supercarbones ponas, fumus ejus extricat omne

genus dmoniorum sive a viro, sive amuliere, ita ut ultra non accedat ad eos. 9Et

fel valet ad ungendos oculos in quibus fuerit

albugo, et sanabuntur.

10Et dixit ei Tobias : Ubi vis ut maneamus ?

11 Respondensque angelus, ait : Est hicRaguel nomine, vir propinquus de tribu tua,

et hic habet filiam nomine Saram, sed neque

masculum neque feminam ullam habet aliam

prter eam. 12Tibi debetur omnis substantiaejus, et oportet eam te accipere conjugem. 13

Pete ergo eam a patre ejus, et dabit tibi eam

in uxorem. 14Tunc respondit Tobias, et dixit

: Audio quia tradita est septem viris, et

mortui sunt : sed et hoc audivi, quia

dmonium occidit illos. 15 Timeo ergo, ne

forte et mihi hc eveniant : et cum simunicus parentibus meis, deponam senectutem


11/22

10

rodzicw moich, abym nie doprowadzistaroci ich z aoci do otchani." 16Rzekmu tedy anio Rafa: "Posuchaj mi, a

poka ci, jacy s ci, nad ktrymi czartprzemc moe. 17 Ci bowiem, ktrzy w

maestwo tak wstpuj, e Boga odsiebie ize serca swego wyrzucaj, a swej luboci takzado czyni, jak ko i mu, ktre rozumunie maj, nad tymi czart ma moc. 18Ale ty,gdy j pojmiesz, wszedszy do onicywstrzymaj si od niej przez trzy dni, aniczym innym nie bdziesz si z nizajmowa jeno modlitw. 19 I teje nocyzapal wtrob rybi, a bdzie odpdzonyczart. 20 Drugiej za nocy do zczenia zewitymi patriarchami przypuszczony

bdziesz. 21 A trzeciej nocybogosawiestwa do stpisz, aby si z wassynowie zdrowi rodzili. 22Lecz po trzeciej

nocy wemiesz pann z bojani Pask,bardziej przejty pragnieniem dziatek nililuboci, eby w potomstwieAbrahamowym dostpi bogosawiestwa wsynach."

6. TOBIASZ U RAGUELA; OTRZYMUJE

RK SARY (7,1-20).

7

1I weszli do Raguela, i przyj ich Raguel zradoci. 2 I przypatrujc si RaguelTobiaszowi rzek Annie, onie swej: "Jaki

podobny jest ten modzieniec do ciotecznegobrata mego!" 3A gdy to powiedzia, zapyta:"Skdecie, modziecy, bracia nasi?" A onirzekli: "Jestemy z pokolenia Neftalego, z

pojmanych w Niniwie." 4I rzek im Raguel:"Znacie Tobiasza brata mego?" Oni rzekli:

"Znamy." 5 A gdy wiele dobrego o nim

mwi, rzek anio do Raguela: "Tobiasz oktrego pytasz, jest ojcem tego." 6 I rzucisi Raguel, i pocaowa go z paczem, aszlochajc nad szyj jego rzek: 7 "Miej

bogosawiestwo, synu mj, bo jest synemdobrego i cnotliwego ma." 8A Anna, ona

jego, i Sara, crka ich, pakay. 9A gdy sirozmwili, rozkaza Raguel zabi barana inagotowa uczt. A gdy ich prosi, aby siedlido obiadu, rzek Tobiasz: 10"Ja tu dzi je

illorum cum tristitia ad inferos. 16 Tunc

angelus Raphal dixit ei : Audi me, etostendam tibi qui sunt, quibus prvalere

potest dmonium. 17 Hi namque quiconjugium ita suscipiunt, ut Deum a se et a

sua mente excludant, et su libidini itavacent sicut equus et mulus quibus non est

intellectus : habet potestatem dmoniumsuper eos. 18Tu autem cum acceperis eam,ingressus cubiculum, per tres dies continens

esto ab ea, et nihil aliud nisi orationibus

vacabis cum ea. 19Ipsa autem nocte, incenso

jecore piscis, fugabitur dmonium. 20Secunda vero nocte in copulatione sanctorum

patriarcharum admitteris. 21 Tertia autem

nocte, benedictionem consequeris, ut filii ex

vobis procreentur incolumes. 22 Transactaautem tertia nocte, accipies virginem cum

timore Domini, amore filiorum magis quam

libidine ductus, ut in semine Abrahbenedictionem in filiis consequaris.

7

1 Ingressi sunt autem ad Raguelem, et

suscepit eos Raguel cum gaudio. 2

Intuensque Tobiam Raguel, dixit Ann uxorisu : Quam similis est juvenis isteconsobrino meo ! 3Et cum hc dixisset, ait :Unde estis juvenes fratres nostri ? At illi

dixerunt : Ex tribu Nephthali sumus, ex

captivitate Ninive. 4 Dixitque illis Raguel :Nostis Tobiam fratrem meum ? Qui dixerunt

: Novimus. 5Cumque multa bona loqueretur

de eo, dixit angelus ad Raguelem : Tobias, de

quo interrogas, pater istius est. 6Et misit se

Raguel, et cum lacrimis osculatus est eum, et

plorans supra collum ejus 7dixit : Benedictio

sit tibi, fili mi, quia boni et optimi viri filius

es. 8Et Anna uxor ejus, et Sara ipsorum filia,

lacrimat sunt. 9 Postquam autem locutisunt, prcepit Raguel occidi arietem, et

parari convivium. Cumque hortaretur eosdiscumbere ad prandium, 10 Tobias dixit :


12/22

11

ani pi nie bd, a pierwej przyzwolisz naprob moj, a obiecasz da mi za on Sar,crk twoj." 11 Raguel usyszawszy tosowo zlk si wiedzc, co przydarzyo siowym siedmiu mom, ktrzy byli weszli do

niej, i pocz si ba, by si temupodobnienie stao; a gdy si ociga i adnejodpowiedzi nie dawa proszcemu, rzek muanio: 12 "Nie bj si da jej za tego, botemu, bojcemu si Boga, ma si dosta zaon crka twoja, i dlatego jej inny mie niemg" 13Rzek tedy Raguel: "Nie wtpi, eBg modlitwy i zy moje przed oczy swedopuci. 14I wierz, e dlatego sprawi to,ecie przyszli do mnie, eby si ta zczyaz rodem swym wedug zakonu

Mojeszowego; a teraz nie wtp, e j damtobie." 15I ujwszy praw rk crki swej,

poda j w praw rk Tobiaszowi mwic:"Bg Abrahama i Bg Izaaka i Bg Jakubaniech bdzie z wami, i niechaj on was zczy,i niech wypeni bogosawiestwo swoje nadwami " 16 I wziwszy kart, uczynili zapismaestwa. 17 A potem ucztowali,

bogosawic Boga. 18I przyzwa Raguel dosiebie Ann, on sw, i rozkaza jej, aby

przygotowaa drug komor. 19 I wwiodado niej Sar, crk, swoj, i zapakaa. 20 Irzeka jej: "Bd mnego serca, crko moja!Pan nieba niech ci da wesele za przykro,ktr wycierpiaa."

7. TOBIASZ U SARY (8,1-24).

8

1 A gdy zjedli wieczerz, wprowadzili do

niej modzieca. 2A Tobiasz, pamitajc nasowa anioa, wyj z torby swej czwtroby i woy j na wgle arzce. 3Wtedy anio Rafa pojma czarta i zwiza gona puszczy grnego Egiptu. 4Tobiasz tedyupomnia pann i rzek jej: "Wsta, Saro, amdlmy si do Boga dzi i jutro i pojutrze,

bo przez te trzy noce z Bogiem si czymy,a po trzeciej nocy wejdziemy w maestwonasze; 5bomy synowie witych, a niemoemy tak si czy jak narody, ktre nie

znaj Boga." 6 I wstawszy po spou, pilniesi oboje razem modlili, aby im zdrowie byo

Hic ego hodie non manducabo neque bibam,

nisi prius petitionem meam confirmes, et

promittas mihi dare Saram filiam tuam. 11

Quo audito verbo Raguel expavit, sciens quid

evenerit illis septem viris qui ingressi sunt ad

eam : et timere cpit ne forte et huncsimiliter contingeret. Et cum nutaret, et non

daret petenti ullum responsum, 12 dixit ei

angelus : Noli timere dare eam isti, quoniamhuic timenti Deum debetur conjux filia tua :

propterea alius non potuit habere illam. 13

Tunc dixit Raguel : Non dubito quod Deus

preces et lacrimas meas in conspectu suo

admiserit. 14Et credo quoniam ideo fecit vos

venire ad me, ut ista conjungeretur

cognationi su secundum legem Moysi : et

nunc noli dubium gerere quod tibi eamtradam. 15 Et apprehendens dexteram filisu, dexter Tobi tradidit, dicens : DeusAbraham, et Deus Isaac, et Deus Jacob

vobiscum sit, et ipse conjungat vos,

impleatque benedictionem suam in vobis. 16

Et accepta carta, fecerunt conscriptionem

conjugii. 17 Et post hc epulati sunt,benedicentes Deum. 18 Vocavitque Raguel

ad se Annam uxorem suam, et prcepit ei utprpararet alterum cubiculum. 19 Etintroduxit illuc Saram filiam suam, et

lacrimata est. 20 Dixitque ei : Forti animo

esto, filia mea : Dominus cli det tibigaudium pro tdio quod perpessa es.

8

1 Postquam vero cnaverunt, introduxerunt

juvenem ad eam. 2Recordatus itaque Tobiassermonum angeli, protulit de cassidili suo

partem jecoris, posuitque eam super carbones

vivos. 3 Tunc Raphal angelus apprehenditdmonium, et religavit illud in desertosuperioris gypti. 4 Tunc hortatus estvirginem Tobias, dixitque ei : Sara, exsurge,

et deprecemur Deum hodie, et cras, et

secundum cras : quia his tribus noctibus Deo

jungimur ; tertia autem transacta nocte, in

nostro erimus conjugio. 5 Filii quippe

sanctorum sumus, et non possumus itaconjungi sicut gentes qu ignorant Deum. 6


13/22

12

dane. 7I rzek Tobiasz: "Panie, Boe ojcwnaszych, niech ci bogosawi niebiosa iziemie, i morze, i rda, i rzeki, i wszystkiestworzenia twoje, ktre w nich s. 8 Tystworzy Adama z muu ziemi i dae mu na

pomoc Ew. 9A teraz, Panie, ty wiesz, enie dla lubienoci bior siostr moj zaon, ale tylko dla mioci potomstwa, wktrym by byo bogosawione imi twoje nawieki wiekw." 10Sara te mwia: "Zmiujsi nad nami, i niech si oboje wespzestarzejemy w zdrowiu." 11 I stao siokoo piania kogutw, kaza Raguel zawoasug swoich, i poszli z nim razem grbwykopa. 12 Bo mwi: "By mu si snad

podobnie nie przydarzyo, jak i owym innym

siedmiu mom, ktrzy weszli do niej" 13Agdy d zgotowali, wrciwszy si Raguel doony swej rzek jej: 14 "Polij jedn zesuebnic twoich, a niech zobaczy, czyumar, abym go pogrzeba zanim rozednieje."15A ona posaa jedn ze suebnic swoich,ktra wszedszy do komory znalaza ichywych i zdrowych, picych razem oboksiebie. 16I wrciwszy si powiedziaa dobrnowin, i bogosawili Pana, to jest Raguel iAnna, ona jego, i rzekli: 17"Bogosawimyci, Panie, Boe izraelski, e si nie stao, jakmniemalimy. 18 Bo uczyni nad namimiosierdzie twoje, i wygnae od nasnieprzyjaciela, ktry nas. przeladowa, azmiowae si nad dwojgiem jedynakw. 19Daje im, Panie, aby ci jeszcze peniej

bogosawili, i ofiar chway twej i zdrowiaswego tobie zoyli, aby poznay wszystkienarody, e ty jest sam Bogiem na wszystkiejziemi." 20 I zaraz rozkaza sugom swym

Raguel, eby zasypali d, ktry uczynili,zanim rozedniao. 21 A onie swej rzek,aby nagotowaa uczt i przyrzdziawszystko, czego trzeba byo na straw dla

podrnych. 22 Kaza te zabi dwiejaowice tuste i cztery barany, i sprawiwesele dla wszystkich swoich ssiadw i dlawszystkich przyjaci. 23 I zaprzysigRaguel Tobiasza, eby dwa tygodniezamieszka u niego.

Surgentes autem pariter, instanter orabant

ambo simul, ut sanitas daretur eis. 7Dixitque

Tobias : Domine Deus patrum nostrorum,

benedicant te cli et terr, mareque etfontes, et flumina, et omnes creatur tu

qu in eis sunt. 8 Tu fecisti Adam de limoterr, dedistique ei adjutorium Hevam. 9Etnunc Domine, tu scis quia non luxuri causaaccipio sororem meam conjugem, sed sola

posteritatis dilectione, in qua benedicatur

nomen tuum in scula sculorum. 10 Dixitquoque Sara : Miserere nobis Domine,

miserere nobis, et consenescamus ambo

pariter sani. 11Et factum est circa pullorum

cantum, accersiri jussit Raguel servos suos,

et abierunt cum eo pariter ut foderent

sepulchrum. 12 Dicebat enim : Ne fortesimili modo evenerit ei, quo et ceteris illis

septem viris qui sunt ingressi ad eam. 13

Cumque parassent fossam, reversus Raguel

ad uxorem suam, dixit ei : 14Mitte unam de

ancillis tuis, et videat si mortuus est, ut

sepeliam eum antequam illucescat dies. 15

At illa misit unam ex ancillis suis. Quingressa cubiculum, reperit eos salvos et

incolumes, secum pariter dormientes. 16 Et

reversa nuntiavit bonum nuntium : et

benedixerunt Dominum, Raguel videlicet et

Anna uxor ejus, 17et dixerunt : Benedicimus

te, Domine Deus Isral, quia non contigitquemadmodum putabamus. 18 Fecisti enim

nobiscum misericordiam tuam, et exclusisti a

nobis inimicum persequentem nos. 19

Misertus es autem duobus unicis. Fac eos,

Domine, plenius benedicere te, et sacrificium

tibi laudis tu et su sanitatis offerre, utcognoscat universitas gentium quia tu es

Deus solus in universa terra. 20 Statimqueprcepit servis suis Raguel ut replerentfossam quam fecerant priusquam elucesceret.

21 Uxori autem su dixit ut instrueretconvivium, et prpararet omnia qu in ciboserant iter agentibus necessaria. 22 Duas

quoque pingues vaccas, et quatuor arietes,

occidi fecit, et parari epulas omnibus vicinis

suis, cunctisque amicis. 23 Et adjuravit

Raguel Tobiam ut duas hebdomadas

moraretur apud se.


14/22

13

24A ze wszystkiego, co posiada, da Raguelpoow Tobiaszowi, i uczyni zapis, ebypoowa, ktra zostawaa, po ich mierci naTobiasza spada.

8. RAFA UDAJE SI DO GABELA DLAODEBRANIA PIENIDZY TOBIASZA

(9,1-12).

9

1 Wezwa tedy Tobiasz do siebie anioa,ktrego mia za czowieka, i rzek mu:"Bracie Azariaszu, prosz, aby posuchasw moich. 2Gdybym sam odda ci si zasug, nie odpacibym ci dostatecznieopatrznoci twojej. 3 Wszake prosz ci,eby wzi sobie bydlta albo sugi i poszeddo Gabela do Rages, miasta medyjskiego, i

odda mu zapis, a odebra od niego pienidzei prosi go, aby przyby na wesele moje. 4Bo sam wiesz, e ojciec mj dni liczy, a jelispni si o jeden dzie, zafrasuje si dusza

jego. 5 A pewnie te widzisz, jak

zaprzysig mnie Raguel, i ezaprzysieniem jego wzgardzi nie mog."6 Rafa tedy wziwszy czterech sugRaguelowych i dwa wielbdy, poszed doRages, miasta medyjskiego, a znalazszyGabela, odda mu zapis jego i odebra odniego wszystkie pienidze. 7 I oznajmi muo Tobiaszu, synu Tobiasza, wszystko, co sistao, i przywid go z sob na wesele. 8Agdy wszed do domu Raguela, znalazTobiasza siedzcego za stoem, i

przyskoczywszy, pocaowali si nawzajem; ipaka Gabel, a bogosawi Pana Boga, 9 irzek: "Niech ci bogosawi Bg izraelski,

bo jest synem bardzo dobrego,sprawiedliwego, bogobojnego i jamunyczynicego ma. 10 I niech bdziewymwione bogosawiestwo nad ontwoj i nad rodzicami waszymi; 11 iogldajcie synw waszych i synw synwwaszych a do trzeciego i czwartego

pokolenia; i potomstwo wasze niech bdzie

bogosawione od Boga izraelskiego, ktrykrluje na wieki wiekw!"

24 De omnibus autem qu possidebatRaguel, dimidiam partem dedit Tobi, etfecit scripturam, ut pars dimidia qusupererat, post obitum eorum Tobi dominiodeveniret.

9

1Tunc vocavit Tobias angelum ad se, quem

quidem hominem existimabat, dixitque ei :

Azaria frater, peto ut auscultes verba mea. 2

Si meipsum tradam tibi servum, non ero

condignus providenti tu : 3tamen obsecrote ut assumas tibi animalia sive servitia, et

vadas ad Gabelum in Rages civitatem

Medorum, reddasque ei chirographum suum,

et recipias ab eo pecuniam, et roges eum

venire ad nuptias meas. 4 Scis enim ipse

quoniam numerat pater meus dies, et si

tardavero una die plus, contristatur anima

ejus. 5Et certe vides quomodo adjuravit me

Raguel, cujus adjuramentum spernere nonpossum. 6 Tunc Raphal assumens quatuorex servis Raguelis, et duos camelos, in Rages

civitatem Medorum perrexit : et inveniens

Gabelum, reddidit ei chirographum suum, et

recepit ab eo omnem pecuniam. 7

Indicavitque ei de Tobia filio Tobi omniaqu gesta sunt, fecitque eum secum veniread nuptias. 8Cumque ingressus esset domum

Raguelis, invenit Tobiam discumbentem : et

exiliens, osculati sunt se invicem : et flevit

Gabelus, benedixitque Deum, 9 et dixit :Benedicat te Deus Isral, quia filius es optimiviri et justi, et timentis Deum, et

eleemosynas facientis : 10 et dicatur

benedictio super uxorem tuam, et super

parentes vestros, 11et videatis filios vestros,

et filios filiorum vestrorum, usque in tertiam

et quartam generationem : et sit semen

vestrum benedictum a Deo Isral, qui regnatin scula sculorum.


15/22

14

12 A gdy wszyscy rzekli: "Amen," zasiedli

do uczty; ale i wesele maeskie z bojaniBo odprawiali.

9. TOBIASZ PUSZCZA SI W DROG

(10,1-13).

10

1 A gdy dugo zabawia si Tobiasz dlawesela, frasowa si ojciec jego Tobiaszmwic: "Co mniemasz, czemu ociga sisyn mj? albo czemu go tam zatrzymano? 2Co mniemasz, moe Gabel umar i nikt munie odda pienidzy? 3 I zacz si bardzotroska, on i ona jego z nim; i poczli obojespoem paka, przeto i syn ich na dzienaznaczony do nich nie wrci. Pakaa tedymatka jego nieutulonymi zami i mwia: 4"Ach, ach, synu mj! na co ci posalimy wcudzy kraj, wiato oczu naszych, podporstaroci naszej, pociech ywota naszego,nadziej potomstwa naszego? 5 Majc wtobie samym wszystko wesp, nie

powinnimy byli puszcza ci od siebie." 6

A Tobiasz jej mwi: "Nie mw i nie troskajsi, zdrw jest syn nasz; dosy wierny jestw m, z ktrym go posalimy." 7 Leczona adn miar nie daa si pocieszy, ale wkady dzie wybiegajc wygldaa, iobchodzia wszystkie drogi, przez ktrenadzieja by moga, e si wrci, aby go,

jeliby si udao, przychodzcego z dalekazobaczy. 8 Raguel za mwi do ziciaswego: "Zosta tu, a ja pol posaca ozdrowiu twoim do Tobiasza, ojca twego."

Lecz Tobiasz mu rzek: 9 "Ja wiem, eojciec mj i matka moja dni teraz licz i duchich trapi si w nich" 10A gdy Raguel wielusowami prosi Tobiasza, a on go adnymsposobem sucha nie chcia, da mu Sar i

poow wszystkiej majtnoci swojej wsugach, w suebnicach, w bydle, wwielbdach, w krowach, i pienidzy bardzowiele, i puci go od siebie zdrowego iwesoego mwic: 11"Anio Paski wityniechaj bdzie na drodze waszej i niech waszdrowo doprowadzi, i znajdcie wszystkodobrze okoo rodzicw waszych, a niech

12 Cumque omnes dixissent : Amen :

accesserunt ad convivium : sed et cum timore

Domini nuptiarum convivium exercebant.

10

1 Cum vero moras faceret Tobias, causa

nuptiarum, sollicitus erat pater ejus Tobias,

dicens : Putas quare moratur filius meus, aut

quare detentus est ibi ? 2 Putasne Gabelus

mortuus est, et nemo reddet illi pecuniam ? 3

Cpit autem contristari nimis ipse, et Annauxor ejus cum eo : et cperunt ambo simulflere, eo quod die statuto minime reverteretur

filius eorum ad eos. 4Flebat igitur mater ejus

irremediabilibus lacrimis, atque dicebat :

Heu, heu me, fili mi ! ut quid te misimus

peregrinari, lumen oculorum nostrorum,

baculum senectutis nostr, solatium vitnostr, spem posteritatis nostr ? 5 omniasimul in te uno habentes, te non debuimus

dimittere a nobis. 6 Cui dicebat Tobias :

Tace, et noli turbari : sanus est filius noster :satis fidelis est vir ille, cum quo misimus

eum. 7 Illa autem nullo modo consolari

poterat, sed quotidie exiliens

circumspiciebat, et circuibat vias omnes per

quas spes remeandi videbatur, ut procul

videret eum, si fieri posset, venientem. 8At

vero Raguel dicebat ad generum suum :

Mane hic, et ego mittam nuntium salutis de

te ad Tobiam patrem tuum. 9Cui Tobias ait :

Ego novi quia pater meus et mater mea modo

dies computant, et cruciatur spiritus eorum inipsis. 10 Cumque verbis multis rogaret

Raguel Tobiam, et ille eum nulla ratione

vellet audire, tradidit ei Saram, et dimidiam

partem omnis substanti su in pueris, inpuellis, in pecudibus, in camelis, et in vaccis,

et in pecunia multa : et salvum atque

gaudentem dimisit eum a se, 11 dicens :

Angelus Domini sanctus sit in itinere vestro,

perducatque vos incolumes, et inveniatis

omnia recte circa parentes vestros, et videant

oculi mei filios vestros priusquam moriar. 12Et apprehendentes parentes filiam suam,


16/22

15

ogldaj oczy moje synw waszych pierwejnili umr." 12 A ujwszy rodzice crksw, pocaowali j i pucili w drogupominajc j, 13 aby czcia wiekr,miowaa ma, rzdzia czeladzi, domem

kierowaa, a sama si zachowaa bezprzygany.

10. POWRT TOBIASZA DO DOMU

(11,1-21).

11

1 A gdy si wracali, przyszli jedenastegodnia do Charanu, ktry jest w poowie drogido Niniwy. I rzek anio: 2 "BracieTobiaszu! wiesz jak zostawie ojca swego.A tak jeli ci si podoba, pjdmy naprzd, aza nami niech powoli czelad idzie razem zon twoj i z dobytkiem." 3 A gdy si tospodobao, eby szli, rzek Rafa doTobiasza: "Wemij z sob ci rybiej, bo

bdzie potrzebna." Wzi tedy Tobiasz z tejci i poszli. 5A Anna siadaa przy drodzew kady dzie na wierzchu gry, skd moga

patrze daleko. 6 A gdy z tego miejscawygldaa przyjcia jego, ujrzaa z daleka inatychmiast poznaa nadchodzcego synaswego, i pobiegszy powiedziaa mowiswemu mwic: "Oto syn twj idzie!" 7 Irzek Rafa do Tobiasza: "Ale skorownijdziesz do domu swego, natychmiast

poko si Panu, Bogu twemu, apodzikowawszy mu przystp do ojca twegoi pocauj go. 8 I wnet poma oczy jego tcirybi, ktr z sob niesiesz, bo wiedz,

i natychmiast otworz si oczy jego i ujrzyojciec twj wiato niebiesk, i uraduje si,gdy ci ujrzy." 9 Wtedy przybieg naprzd

pies, ktry by z nim w drodze, i jakby poseprzyszedszy cieszy si krcc ogonemswoim. 10 I powstawszy lepy ojciec jego,zacz potykajc si biegn, a podawszyrk sudze wybieg naprzeciw syna swego;11 i objwszy, pocaowa go z on swoj, i

poczli oboje paka z radoci. 12 Apokoniwszy si Bogu i podzikowawszy mu

usiedli. Wtedy Tobiasz, wziwszy cirybiej, pomaza oczy ojca swego. 14 I

osculati sunt eam : et dimiserunt ire, 13

monentes eam honorare soceros, diligere

maritum, regere familiam, gubernare

domum, et seipsam irreprehensibilem

exhibere.

11

1 Cumque reverterentur, pervenerunt ad

Charan, qu est in medio itinere contraNiniven, undecimo die. 2Dixitque angelus :

Tobia frater, scis quemadmodum reliquisti

patrem tuum. 3 Si placet itaque tibi,

prcedamus, et lento gradu sequantur iternostrum famili, simul cum conjuge tua, etcum animalibus. 4Cumque hoc placuisset ut

irent, dixit Raphal ad Tobiam : Tolle tecumex felle piscis : erit enim necessarium. Tulit

itaque Tobias ex felle illo, et abierunt. 5

Anna autem sedebat secus viam quotidie in

supercilio montis, unde respicere poterat delonginquo. 6 Et dum ex eodem loco

specularetur adventum ejus, vidit a longe, et

illico agnovit venientem filium suum :

currensque nuntiavit viro suo, dicens : Ecce

venit filius tuus. 7 Dixitque Raphal adTobiam : At ubi introieris domum tuam,

statim adora Dominum Deum tuum : et

gratias agens ei, accede ad patrem tuum, et

osculare eum. 8 Statimque lini super oculos

ejus ex felle isto piscis, quod portas tecum :

scias enim quoniam mox aperientur oculiejus, et videbit pater tuus lumen cli, et inaspectu tuo gaudebit. 9 Tunc prcucurritcanis, qui simul fuerat in via : et quasi

nuntius adveniens, blandimento su caudgaudebat. 10Et consurgens ccus pater ejus,cpit offendens pedibus currere : et datamanu puero, occurrit obviam filio suo. 11Et

suscipiens osculatus est eum cum uxore sua,

et cperunt ambo flere pr gaudio. 12Cumque adorassent Deum, et gratias

egissent, consederunt. 13 Tunc sumensTobias de felle piscis, linivit oculos patris


17/22

16

poczeka okoo p godziny, i poczo bielmoz oczu jego schodzi jak bonka jaja. 15 ATobiasz ujwszy j cign z oczu jego, inatychmiast wzrok odzyska. 16 I chwaliliBoga, to jest on i ona jego i wszyscy, ktrzy

go znali. 17I mwi Tobiasz: "Bogosawici, Panie, Boe izraelski, ie ty mi skara ity mi uzdrowi, a oto ja widz Tobiasza,syna mego." 18 Wesza te po siedmiudniach Sara, ona jego, i wszystka czeladzdrowo, i bydo, i wielbdy, i pienidzyony wiele, a nadto i te pienidze, ktreodebra od Gabela. 19 I opowiedziarodzicom swym wszystkie dobrodziejstwa,

ktre mu Bg uczyni przez czowieka, ktrygo prowadzi. 20A Achior i Nabat, cioteczni

bracia Tobiaszowi, przyszli do Tobiasza,weselc si i radujc si z nim dlawszystkiego dobra, ktre mu Bg okaza. 21I przez siedem dni ucztujc, weselili siwszyscy z radoci wielk.

11. ANIO RAFA DAJE SI POZNA

( 12,1-22).

12

1 Wtedy wezwa do siebie Tobiasz synaswego i rzek mu: "Co moemy da mowitemu wite mu, ktry z tob przyszed?" 2Odpowiadajc Tobiasz rzek ojcu swemu:"Ojcze, co mu za zapat damy, albo co moe

by godnym dobrodziejstw jego? 3 Mnieprowadzi i odprowadzi zdrowego,pienidze od Gabela on odebra, on on mi

zjedna i czarta od niej on zahamowa, radorodzicom jej uczyni, mnie samego odpoarcia przez ryb wybawi, tobie teuczyni, e widzisz wiato niebiesk, iwszelkim dobrem jeste my przez niegonapenieni. C mu za to moemy dasusznego? 4 Ale prosz ci, ojcze mj,eby go prosi, czyby nie raczy poowywszystkiego, co przyniesiono, wzi sobie." I

przyzwawszy go, to jest ojciec z synem,

odwiedli go na stron i poczli prosi, eby

raczy przyj poow wszystkiego, coprzynieli. 6 Wtedy im powiedzia

sui. 14 Et sustinuit quasi dimidiam fere

horam : et cpit albugo ex oculis ejus, quasimembrana ovi, egredi. 15 Quam

apprehendens Tobias, traxit ab oculis ejus :

statimque visum recepit. 16 Et glorificabant

Deum, ipse videlicet et uxor ejus, et omnesqui sciebant eum. 17 Dicebatque Tobias :

Benedico te, Domine Deus Isral, quia tucastigasti me, et tu salvasti me : et ecce egovideo Tobiam filium meum. 18 Ingressa est

etiam post septem dies Sara uxor filii ejus et

omnis familia sana, et pecora, et cameli, et

pecunia multa uxoris ; sed et illa pecunia,

quam receperat a Gabelo. 19 Et narravit

parentibus suis omnia beneficia Dei, qufecisset circa eum per hominem qui eum

duxerat. 20 Veneruntque Achior et Nabathconsobrini Tobi gaudentes ad Tobiam, etcongratulantes ei de omnibus bonis qu circaillum ostenderat Deus. 21Et per septem dies

epulantes, omnes cum gaudio magno gavisi

sunt.

12

1 Tunc vocavit ad se Tobias filium suum,

dixitque ei : Quid possumus dare viro isti

sancto, qui venit tecum ? 2 Respondens

Tobias, dixit patri suo : Pater, quam

mercedem dabimus ei ? aut quid dignum

poterit esse beneficiis ejus ? 3 Me duxit et

reduxit sanum, pecuniam a Gabelo ipse

recepit, uxorem ipse me habere fecit, et

dmonium ab ea ipse compescuit : gaudiumparentibus ejus fecit, meipsum a devoratione

piscis eripuit, te quoque videre fecit lumen

cli, et bonis omnibus per eum repletisumus. Quid illi ad hc poterimus dignumdare ? 4Sed peto te, pater mi, ut roges eum,

si forte dignabitur medietatem de omnibus

qu allata sunt, sibi assumere. 5Et vocanteseum, pater scilicet et filius, tulerunt eum in

partem : et rogare cperunt ut dignareturdimidiam partem omnium qu attulerantacceptam habere. 6 Tunc dixit eis occulte :Benedicite Deum cli, et coram omnibus


18/22

17

potajemnie: "Bogosawcie Boganiebieskiego, a przed wszystkimi yjcymiwysawiajcie go, bo uczyni nad wamimiosierdzie swoje. 7 Albowiem tajemnickrlewsk dobrze jest tai; ale sprawyBoskie

objawia i wyznawa chwalebn jest rzecz.8Dobra jest modlitwa z postem, a jamunawicej znaczy, nili chowanie skarbw zota,9 albowiem jamuna od mierci wybawia,ona oczyszcza grzechy i czyni, e siznajduje miosierdzie i ywot wieczny. 10Aci, ktrzy czyni grzech i nieprawo, snieprzyjacimi duszy swojej. 11Objawiamwam tedy prawd i nie zataj przed wamitajemnej mowy. 12 Gdy si modli z

paczem i grzebae umarych, i zostawiae

obiad twj, a krye umarych przez dzie wdomu twoim, a w nocy ich grzebae, jaofiarowaem modlitw twoj Panu. 13 A

poniewa bye przyjemny Bogu, potrzebabyo, aby ci pokusa dowiadczya. 14 Ateraz posa mi Pan, abym ci uzdrowi iSar, on syna twego, od czarta wybawi.15 Jam jest bowiem anio Rafa, jeden zsiedmiu, ktrzy stoimy przed Panem." 16Agdy to usyszeli, strwoyli si i drc padli naziemi na oblicze swoje. 17I rzek im anio:"Pokj wam, nie bjcie si! 18 Albowiemgdy byem z wami, byem z woli Boga; jego

bogosawcie i piewajcie mu! 19 Zdawaosi wprawdzie, e z wami jadem i piem, aleuywam pokarmu niewidzialnego i napoju,ktry od ludzi ogldany by nie moe. 20Atak czas jest, ebym si wrci do tego, ktrymi posa; a wy bogosawcie Boga iopowiadajcie wszystkie dziwy jego!" 21 A

gdy to wymwi, znikn z oczu ich i wicej

go widzie nie mogli. 22Wtedy upadszy naoblicze, przez trzy godziny bogosawiliBoga, a powstawszy opowiadali wszystkie

dziwy jego.

viventibus confitemini ei, quia fecit

vobiscum misericordiam suam. 7 Etenim

sacramentum regis abscondere bonum est :

opera autem Dei revelare et confiteri

honorificum est. 8 Bona est oratio cum

jejunio, et eleemosyna magis quam thesaurosauri recondere : 9 quoniam eleemosyna a

morte liberat, et ipsa est qu purgat peccata,et facit invenire misericordiam et viam

ternam. 10 Qui autem faciunt peccatum etiniquitatem, hostes sunt anim su. 11Manifesto ergo vobis veritatem, et non

abscondam a vobis occultum sermonem. 12

Quando orabas cum lacrimis, et sepeliebas

mortuos, et derelinquebas prandium tuum, et

mortuos abscondebas per diem in domo tua,

et nocte sepeliebas eos, ego obtuli orationemtuam Domino. 13Et quia acceptus eras Deo,

necesse fuit ut tentatio probaret te. 14 Et

nunc misit me Dominus ut curarem te, et

Saram uxorem filii tui a dmonio liberarem.15Ego enim sum Raphal angelus, unus exseptem qui adstamus ante Dominum. 16

Cumque hc audissent, turbati sunt, ettrementes ceciderunt super terram in faciem

suam. 17Dixitque eis angelus : Pax vobis :

nolite timere. 18 Etenim cum essem

vobiscum, per voluntatem Dei eram : ipsum

benedicite, et cantate illi. 19Videbar quidem

vobiscum manducare et bibere : sed ego cibo

invisibili, et potu qui ab hominibus videri

non potest, utor. 20 Tempus est ergo ut

revertar ad eum qui me misit : vos autem

benedicite Deum, et narrate omnia mirabilia

ejus. 21 Et cum hc dixisset, ab aspectueorum ablatus est, et ultra eum videre non

potuerunt. 22Tunc prostrati per horas tres in

faciem, benedixerunt Deum : et exsurgentesnarraverunt omnia mirabilia ejus.


19/22

18

Zakoczenie.

(13,1-14,17)

1. PIE STARSZEGO TOBIASZA

(13,1-23).

13

1A starszy Tobiasz, otworzywszy usta swe,

bogosawi Pana i rzek. "Wielki jest, Panie,na wieki, i na wszystkie wieki krlestwotwoje; 2 albowiem ty karcisz i zbawiasz,

przywodzisz do otchani i znowu wywodzisz,a nie masz kto by uszed rki twojej. 3Wysawiajcie Pana, synowie Izraela, i woczach narodw chwalcie go; 4 albowiemdlatego was rozproszy midzy narody, ktrego nie znaj, abycie wy opowiadali dziwy

jego i przywiedli je do poznania, e nie maszinnego Boga wszechmocnego oprcz niego.5On nas pokara dla nieprawoci naszych, ion nas zbawi dla miosierdzia swego. 6Patrzcie tedy, co z nami uczyni, a z

bojani i ze dreniem wysawiajcie go, i

Krla wiekw wywyszajcie w uczynkachwaszych. 7 A ja w ziemi niewoli mojejwysawia go bd, i ukaza majestat swjnad grzesznym ludem. 8Nawrcie si tedy,grzesznicy, i czycie sprawiedliwo przedBogiem wierzc, e uczyni nad wamimiosierdzie swoje. 9 A ja i dusza moja

bdziemy si w nim weseli. 10Bogosawcie Pana, wszyscy wybrani jego,obchodcie dni wesela i bogosawcie mu!11 Jeruzalem, miasto Boe! skara ci Pan

dla uczynkw rk twoich. 12 WysawiajPana w dobrach twoich i bogosaw Bogawiekw, eby znw zbudowa w tobie

przybytek swj i przyzwa znw do ciebiewszystkich winiw, i eby si weselio nawszystkie wieki wiekw. 13 Bdziesz siwieci jasn wiatoci i wszystkie kraceziemi bd si tobie kania. 14 Narody zdaleka przyjd do ciebie, i dary przynoszc

bd si w tobie kania Panu, a ziemi twojza powicon mie bd; 15 albowiem

imienia wielkiego bd w tobie wzywa. 16Przeklci bd, ktrzy by tob wzgardzili, i

13

1 Aperiens autem Tobias senior os suum,

benedixit Dominum, et dixit : Magnus es,

Domine, in ternum, et in omnia scularegnum tuum : 2 quoniam tu flagellas, et

salvas ; deducis ad inferos, et reducis : et

non est qui effugiat manum tuam. 3

Confitemini Domino, filii Isral, et inconspectu gentium laudate eum : 4quoniam

ideo dispersit vos inter gentes qu ignoranteum, ut vos enarretis mirabilia ejus, et

faciatis scire eos quia non est alius deus

omnipotens prter eum.5Ipse castigavit nospropter iniquitates nostras, et ipse salvabit

nos propter misericordiam suam. 6 Aspicite

ergo qu fecit nobiscum, et cum timore ettremore confitemini illi : regemque

sculorum exaltate in operibus vestris.7Egoautem in terra captivitatis me confitebor illi: quoniam ostendit majestatem suam in

gentem peccatricem. 8 Convertimini itaque

peccatores, et facite justitiam coram Deo,

credentes quod faciat vobiscum

misericordiam suam. 9 Ego autem et anima

mea in eo ltabimur. 10 BenediciteDominum omnes electi ejus : agite dies

ltiti, et confitemini illi. 11 Jerusalemcivitas Dei, castigavit te Dominus in

operibus manuum tuarum. 12 ConfitereDomino in bonis tuis, et benedic Deum

sculorum : ut redificet in te tabernaculumsuum, et revocet ad te omnes captivos, et

gaudeas in omnia scula sculorum. 13Luce splendida fulgebis, et omnes fines

terr adorabunt te. 14Nationes ex longinquoad te venient, et munera deferentes

adorabunt in te Dominum, et terram tuam in

sanctificationem habebunt : 15 nomen enim

magnum invocabunt in te. 16Maledicti erunt

qui contempserint te, et condemnati eruntomnes qui blasphemaverint te : benedictique


20/22

19

potpieni bd wszyscy, ktrzy by tobieblunili, a bogosawieni bd, ktrzy cizbuduj. 17 A ty weseli si bdziesz zsynw twoich, bo wszyscy bd

bogosawieni i bd do Pana zgromadzeni.

18Bogosawieni wszyscy, ktrzy ci miuj,i ktrzy si wesel z pokoju twego! 19Duszo moja, bogosaw Pana, albowiemwybawi Jeruzalem, miasto swe, odwszystkich uciskw jego Pan, Bg nasz. 20Bogosawiony bd, jeli bdzie szcztek

potomstwa mego, aby patrze na wietnomiasta Jeruzalem. 21Bramy jerozolimskie z

szafiru i szmaragdu bd zbudowane, i zkamienia drogiego wszystek okrg murw

jego. 22 Kamieniem biaym i czystym

wszystkie ulice jego bd wyoone, a poulicach jego bd piewa Alleluja. 23Bogosawiony Pan, ktry je wywyszy, aniech bdzie krlestwo jego na wieki wiekwnad nim. Amen."

2. RESZTA YCIA TOBIASZASTARSZEGO I MODSZEGO (14,1-17).

14

1I skoczyy si sowa Tobiasza. A Tobiaszpo przywrceniu wzroku y czterdziecidwa lata, i widzia synw wnukw swoich. 2Wypeniwszy tedy sto dwa lata pogrzebanyzosta ze czci w Niniwie. 3 Pidziesit

bowiem i sze lat majc, wzrok straci, amajc lat szedziesit, z powrotem gootrzyma. 4 A reszta ywota jego bya wweselu, i z dobrym pomnoeniem bojaniBoej rs w pokoju. 5A w godzin mierci

swej przyzwa do siebie Tobiasza, synaswego, i siedmiu modych synw jego, awnukw swoich, 6 i rzek im: "Blisko jestzagada Niniwy, bo nie upado sowoPaskie; a bracia nasi, ktrzy s rozproszeniz ziemi izraelskiej, wrc si do niej. 7 Iwszystkie jej pustkowia napeni si, a domBoy, ktry w niej spalono, znowuzbudowany bdzie, i tam si wrc wszyscy,ktrzy Boga si boj. 8 I opuszcz poganie

bawany swoje, i przyjd do Jeruzalem, i

bd w nim mieszka, 9 i bd si w nimweseli wszyscy krlowie ziemi kaniajc si

erunt qui dificaverint te. 17 Tu autemltaberis in filiis tuis, quoniam omnes

benedicentur, et congregabuntur ad

Dominum. 18Beati omnes qui diligunt te, et

qui gaudent super pace tua. 19 Anima mea,

benedic Dominum, quoniam liberavitJerusalem civitatem suam a cunctis

tribulationibus ejus Dominus Deus noster.

20Beatus ero si fuerint reliqui seminis meiad videndam claritatem Jerusalem. 21PortJerusalem ex sapphiro et smaragdo

dificabuntur, et ex lapide pretioso omniscircuitus murorum ejus. 22Ex lapide candido

et mundo omnes plate ejus sternentur, etper vicos ejus alleluja cantabitur. 23

Benedictus Dominus, qui exaltavit eam, et

sit regnum ejus in scula sculorum supeream. Amen.

14

1 Et consummati sunt sermones Tobi. Etpostquam illuminatus est Tobias, vixit annis

quadraginta duobus, et vidit filios nepotum

suorum. 2 Completis itaque annis centum

duobus, sepultus est honorifice in Ninive. 3

Quinquaginta namque et sex annorum lumen

oculorum amisit, sexagenarius vero recepit. 4

Reliquum vero vit su in gaudio fuit, etcum bono profectu timoris Dei perrexit in

pace. 5In hora autem mortis su vocavit ad

se Tobiam filium suum, et septem juvenesfilios ejus nepotes suos, dixitque eis : 6Prope

erit interitus Ninive : non enim excidit

verbum Domini : et fratres nostri, qui

dispersi sunt a terra Isral, revertentur adeam. 7 Omnis autem deserta terra ejus

replebitur, et domus Dei, qu in ea incensaest, iterum redificabitur : ibique revertenturomnes timentes Deum, 8et relinquent gentes

idola sua, et venient in Jerusalem, et

inhabitabunt in ea : 9 et gaudebunt in ea

omnes reges terr, adorantes regem Isral.10 Audite ergo, filii mei, patrem vestrum :


21/22

20

krlowi izraelskiemu. 10 Suchajcie tedy,synowie moi, ojca waszego: Sucie Panu w

prawdzie, a starajcie si, ebycie to czynili,co mu si podoba; 11 i synom waszym

przykacie, aby czynili sprawiedliwoci i

jamuny, eby pamitali na Boga ibogosawili go na kady czas w prawdzie ize wszystkiej siy swojej. 12 Teraz tedy,synowie, suchajcie mi, a nie mieszkajcie tu,ale od dnia, w ktrym pogrzebiecie matkwasz w jednym grobie przy mnie, kierujciekroki wasze, abycie std wyszli; 13 bowidz, e nieprawo miasta sprowadzi mukoniec." 14 I stao si, e po mierci matkiswej wyszed Tobiasz z Niniwy z on sw iz synami, i z synami synw, i wrci si do

teciw swoich, 15i znalaz ich zdrowych wstaroci dobrej; i mia piecz o nich, i onzawar oczy ich, i on wzi wszystkodziedzictwo domu Raguelowego, i oglda

pite pokolenie synw synw swoich. 16Agdy wypeni dziewidziesit dziewi lat w

bojani Paskiej z weselem, pogrzebano go.17A wszystek rd jego i wszystko pokolenie

jego trwao w witym ywocie i w witymobcowaniu, tak i byli przyjemni tak Bogu

jak i ludziom, i wszystkim mieszkajcym naziemi.

servite Domino in veritate, et inquirite ut

faciatis qu placita sunt illi : 11 et filiisvestris mandate ut faciant justitias et

eleemosynas, ut sint memores Dei, et

benedicant eum in omni tempore in veritate,

et in tota virtute sua. 12 Nunc ergo filii,audite me, et nolite manere hic : sed

quacumque die sepelieritis matrem vestram

circa me in uno sepulchro, ex eo dirigitegressus vestros ut exeatis hinc : 13 video

enim quia iniquitas ejus finem dabit ei. 14

Factum est autem post obitum matris su,Tobias abscessit ex Ninive cum uxore sua, et

filiis, et filiorum filiis, et reversus est ad

soceros suos : 15invenitque eos incolumes in

senectute bona : et curam eorum gessit, et

ipse clausit oculos eorum : et omnemhreditatem domus Raguelis ipse percepit :viditque quintam generationem, filios

filiorum suorum. 16 Et completis annis

nonaginta novem in timore Domini, cum

gaudio sepelierunt eum. 17 Omnis autem

cognatio ejus et omnis generatio ejus in bona

vita et in sancta conversatione permansit, ita

ut accepti essent tam Deo quam hominibus,

et cunctis habitantibus in terra.


22/22

21

Documents

Księga Tobiasza