K lut khng nc mt - Cch dy con khng dng bo lc (y )by Nui Con
(Notes) on Monday, 24 June 2013 at 16:20 (Su tm t bi vit ca Me Cu
Bon. Trch t bi ging ca thc s Trn Th i Lin)Ly v d v con voi b xch
trong vn th Th L. V sao 1 con voi hon ton c sc mnh ph tung si xch
mng manh v thot ra ngoi m n li khng lm nh vy?Ti sao ? Ti v con voi
t b n b xch nh vy, mi ln n ph xch hay c nh ph xch l c ngi nh n. C
nh vy cho n lc dn dn n khng cn dm ngh n vic ph si xch na, n mt ht
bn nng v vic . N khng bit dng sc mnh ca mnh cu ly mnh.Vy cc b m nh
mnh c mun con chng ta cng tr ln ging nh con voi khng?Dy con bng bo
lc l quan im phong kin (ging nh ng b ta vn hay c cu: thng cho roi,
cho vt), ngy nay chng ta cn dy con bng l l.B m no c quan im hay vn
no hay v ch ny th cng chia s
nh........................................................................................................................................................Ci
m chng ta hng ti l mt x hi bnh ng, ch c vai tr khc bit ch khng c s
khc bit v quyn lc.Ti nh mi c mt bc hnh chp Tng thng Obama bt tay
ngi quyt rc, v ng c ni " Trong cng vic chng ta c vai tr khc nhau
nhng ngoi cng vic chng ta u l nhng ngi n ng bnh thng"Chng ta vn
thng quen l: trong cng ty sp l vua, trong lp hc thy c l vua, trong
gia nh b m l vua. Xin tha rng l mt x hi phong kin. Cho d chng ta c
ni y l mt nc Vit Nam dn ch CH hay CHXHCNVN nhng thc ra ngi Vit chng
ta cha bao gi c sng trong mt x hi gi l dn ch chng ta vn sng trong x
hi bn cht l phong kin. Do , cho n khi no chng ta vn cn sng trong x
hi phong kin th chng ta vn cn tin vo bo lc. Quyn lc ca x hi phong
kin l da trn bo lc cn quyn lc ca x hi ch ngha l da trn l l.Hm nay,
ti mun gii thiu ti cc bn mt li sng mi, mt mi trng mi, khng bo lc. y
l s tin ha t nhin ca nhn loi ch khng phi do ai vit ra mt ch thuyt,
khng phi ai a ra l tng cao p. Mi con ngi u c nhu cu c yu thng v nhu
cu c tn trng, con ci chng ta cng rt cn nhu cu .V ti xin gii thiu: k
lut khng nc mtTi s gii thiu 2 cch pht con vi 2 li tui khc nhau m
khng cn n roiTh nht l: Dng cho tr t 3-6 tuiTh 2 l: Dng cho tr t trn
6 tuiC nhiu ngi s hi: Th b di 3 tui th sao?Di 3 tui tr em cha bit l
l. C nhiu b 2 tui ri bt u nhng trung bnh l 3 tui. tui ny ci cn ca
chng ta l dy cho con c ch theo ui ci tt v trnh xa ci xu ca ring n
ch khng phi n lm v b m.Do , trc 3 tui ng c gng dy d, lc mc ch l gip
cho b pht trin ht kh nng, pht trin ht tim nng hc hi ca n.C mt bn hi
cu hi sau:Ch A: Em ngh tr di 3 tui l n hiu c l l v bit s khi em pht
n. nh, em cm b khng s tay vo in, cm nhiu ln nhng n vn s vo v em pht
n. Ln sau n s vo in th n nhn em, thy thi ca em l n khng s na.Ch
Lin: , th l b nh ch n u c s in m l s ch.V ci ch dy cho n l s chDi 3
tui mc ch ca b l khm ph, tm hiu, hc hi theo cch ring ca n. Khi n
chng i cha m th l ang tm hiu kh nng nh hng ca n ti mi trng nh th
no, v mi trng trong c cha m. Do thay v pht con v con s vo in th M
ngi ta che hoc bt li ht in. Ngi ta bc nhng ni nguy him tr em t do
tm hiu mi trng xung quanh n ch khng to ra bin gii v hnh xung quanh
a tr, n s lm cho a tr ln ln tr thnh ngi hay s hi, khng t tin, khng
dm vt qua kh nng lm nhng vic kh khn. Hy to ra mi trng an ton cho
con mnh tha sc khm ph mi trng xung quanh n.Chng ta nh thng hay cm b
cn , mt tay nhng chng ta qun rng cch tt nht n tm hiu mi trng, l Cn.
Chng ta phi hiu c nhu cu chnh ng ca a tr lm sao cho con chng ta pht
trin c ht tim
nng......................................................................................................................................................Trc
khi i vo phn cch pht con th chng ta cng ni khi nim v qui tc thng
pht sau y. l ch thng pht trn ci mun, khng thng pht trn ci cn. Vy
mun l g, cn l g?Chng ta ai cng c phn con v phn ngi. Phn con, cn: n,
ung, ng, th, v sinh, an ton, hot ng. Phn ngi, cn: yu thng, hc hnh,
lng nghe, tn trng, pht trin, cm thong, pht biu, suy ngh. Trn y tm
gi l 1 nhu cu cn bn ca mt con ngi, l nhng ci gi l ci cnChng ta c
ngh rng chng ta c y nhng ci quyn trn ny hay khng???T b n gi chng ta
c bao gi nghe thy nhng cu ny cha?con nt bit g im iA: thy i cho em
hiThy: Ti l thy hay em l thy?con m khng nghe li m l m khng cho n
tiM i con mun hc n.M: khng, cn phi hc chVy, pht trn ci mun l sao:n:
n dinh dng, an ton l ri -> ci ny l ci cnKhng con mun n KFC c
-> y l ci munMc: mc m, che thn, thoi mi l c ri -> ci ny l ci
cnKhng con mun n mc thi trang c -> ci l ci munTr em c quyn hc
hi, thng tin, nn mt ngy n cn 0.5h TV, internet -> ci l cnTrn thi
gian l munDo , nu tr em n khng nghe li th chng ta s ly i ci n mun
ch khng c ly i ci n cn.Tun ny con s c i n KFC nu con i ng ng giTun
ny con s c ung pepsi nu con hc bi ng gi"Tun ny thay v con c i n KFC
th con s phi n ti nh v con nh bn""Tun ny thay v c mt lon Pepsi
trong t th khng c lon pepsi no c v con khng chu cho hi mi
ngi".....................................................................................................................................................Quay
tr li, vi tr di 6 tui, nu a tr khng nghe li th chng ta s cho n
timeout.Chng ta t mt ci gh mt gc an ton trong nh v ci gh khng c ri
ch khc. K bn ngh khng gn bt k ci g khc. V cho n ngi vo .C mt cu rt
ni ting i vi tr em di 6 tui th: mi lc u l gi chi, mi ni u l ch chi,
mi vic u l tr chi, mi th u l chi v mi ngi u l bn chi.Do chng ta
khng bt k ci g gn ci gh v n s nghch. Vy thi gian timeout l bao lu?
Theo nghin cu ca nhi khoa vin hn lm Hoa K th mi 1 tui th thi gian
timeout l 1 pht. C ngha l b 3 tui th timeout trong 3 pht. V mt ngy
khng qu 20 ln timeout.Chi A: Em ngh 3 pht l qu t.Ch Lin: Chng ta
quen suy ngh ca x hi phong kin trung c, trng pht c ngha l hnh h,
nhng thi hin i trng pht ch c ngha l nhc nh. Cho nn khng cn phi lm
cho n au kh.Vy khi chng ta ku b ngi m b khng ngi th mnh cn phi lm
g? Khng l mnh n xung, ct n li ?Khng, nh th th cn bo lc hn na.Nu b
khng ngi th chng t s ly dn i cc ci n mun: khng ngi th cui tun khng
n KFC, khng ngi na th khng c pepsi trong t lnh, khng ngi na th s
thay v 1h xem TV, ch cn 0.5h xem TV,.. c nh vy.N s hc c mt bi hc l
Hu qu ng nhin.Ch A: Nu n khng mun g c th sao ?Ch Lin: Tr em n l con
ngi, l ng vt nn n c rt nhiu ham mun. Khng c mt tr em no m khng c mt
ham mun no c.Cha m lun bit con thch ci g, mun ci g, ght ci g, s ci
g.Mc ch ca Timeout l cho a b n lng xung, cho n calm down n c kh nng
qun l cm xc, tnh cm ca n. Sau ny t n c th iu khin c cm xc ca mnh.C
mt cu chuyn cng rt hay sau y, Lin xin c chia s.Nu my nhn thy mt ng
ngi rt xung sng th my s cu ai trc.Ai ngh mnh s cu ngi xa l trc, ai
ngh l mnh s cu ngi thn mnh trc??Ngi Vit chng ta l Mt trm ci l khng
bng mt t ci tnh nn chc chn l chng ta s tr li Ti s cu ngi thn mnh
trc, ng khng ?Nhng ngi Nht th h s tr li sao? Khng, ti s cu ngi khng
bit bi trcChnh v th m Nht Bn mi tr thnh cng quc th 2 th gii t ci ng
tro tn ca Hiroshima v Nagasaki.Ci m chng ta mun dy cho con chng ta
l dy con c kh nng qun l cm xc ch khng phi l n l ca cm xc. Nn khi b
ngi vo ci ngh ny th chnh l lc b tm cch qun l cm xc ca mnh.B trn 6
tui th kh nng qun l cm xc ln hn ri nn chng ta khng s dng phng php
timeout na m chng ta s s dng Bng im.(Phn 2)Vi b trn 6 tui th kh nng
qun l cm xc cao hn ri nn mnh s dng Bng im.Trn bng im ghi rt r cc
vic lm c cng im v cc vic lm b tr im.n cm trong 30 pht, gp ngi ln
cho hi, hc bi ng gi,..V chng ta s tng kt cui mi tun. 1 im s l phn
thng nh, 2 im phn thng to hn,..Ti sao li nh vy? Chng ta khng nn p
dng l 10 im th c thng cn khng c 10 im th khng c g, nh vy s dy cho
b: hoc l c tt c hoc l khng c g c. Nh vy ln ln n s: nu con qu v thuc
hng mnh m n s ln t ngi khc, nu yu ui n s chp nhn ngi khc ln t n.Nu
tng im m m th chng ta s ly bt i nhng ci mun ca n. Xin tha l n c hng
triu ci mun, n gin v n l con ngi.Bng im ny khng ch dnh cho con, m s
dnh cho c gia nh v c ai khng bao gi lm sai khng, c ai lun lun ng
khng? Cho nn trong x hi hin i mi ngi u c quyn bnh ng nh nhau. Nn ci
bng im ny s c cho b, m mi ngi mt ct na.C rt nhiu b m thc hnh bng im
th mi ngi u phn nh l rt vui, con ci rt l hng th v hp tc.Theo t tng
ca h phong kin th cha m mun con Nghe Li, cn h t tng ca h dn ch l
cha m mun con Hp Tc.Do cha m mun con hp tc th cn thng lng vi con,
tha thun vi con. Cha m khng mun con nh bn th cha m khng c nh con.
NH l xu th cha m NH cng xu, con NH cng xu, ng tri NH cng xu.C mt ph
huynh tham gia k cu chuyn sau v bng im:"Em th khng phn i vic s dng
bng im th nhng m c cu chuyn l nh em cng c mt ci bng im.Nu con lm c
vic tt th s cho 1 sao, mi mt sao th c 20 nghn. Nu con c im 10 th s
c 1 sao.Con lc no i hc cng c gng c im 10, nhng c gio gi in li v bo
vi b m m do ny con rt nht nht, s b sai, s b im khng phi 10.Lc v
chng em rt lo lng, c l ti ci bng im m con mnh tr nn nht nht nh
vy."Ch Lin", ci l ti v sao? l ti v ch o c trn kt qu ch khng o c trn
s c gng. Khng th no m tt c mi ngi u 10 im, khng th no m tt c mi ngi
u hng nht, khng th no m tt c mi ngi u hc i hc, ai qut rc, ai bn v
s?Chng ta vn trong x hi phong kin cho nn vn cn Cao th hay m Thp th
d.Cn trong x hi vn minh th tt c mi ngi ch c vai tr khc nhau, cn tt
c cc vai tr u quan trng nh nhau.V mt ci inh thiu cng c th lm nguyn
1 ci nh.Do , thay v ch cho con ch 1 sao nu con c im 10 th ch cho
con 1 sao nu con hc bi ng gi. Nh th th con ch khng b sao c."Ngi Vit
mnh c 1 cu rt hay: tn nhn lc chi thin mnh. C ngha l chng ta c gng
ht sc thi, cn kt qu ra sao th cn ph thuc vo nhiu yu t ngoi tm kim
sot ca mnh."Do Lin lun mun ni vi ph huynh l g: ng i hi con mnh phi
hng nht, ng i hi con mnh phi 10 im, v sao?V n khng c 10 im L do ci
ngi cho n ci gen khng c 10 imDo , hy khuyn khch s c gng, ng khuyn
khch kt
qu.------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Ct
li ca K LUT KHNG NC MT l ch t mnh mun theo ui ci tt v trnh xa ci
xu, ch khng v s hi bo lc hay thm thung quyn li.C vn Vit Nam c cu
"Ngi qun t gia ni thanh vng vn gi l" v ngi qun t bit rng gi l l tt
ch khng phi v cn ai khen hay s ai ch.Nhiu cha m th nhn tng t nhiu
nh mng con bi h mun dy con nn ngi, hoc bt lc trong dy con, thiu ngh
thut giao tip vi con tr , gin c chm tht , Theo Thc s Trn Th i Lin,
ngi sng lp v cng l Gim c iu hnh Bn ca b, tr b cha m nh mng thng c
tm l chng i, c bit d pht trin lch lc v a bo lc khi trng thnh. V vy,
pht con hiu qu m khng cn n roi, cha m cn nh nguyn tc ca k lut khng
nc mt :Khng nt n, nh p: B nh khng khin tr bit cch c x ng hn, hc lm
ch hnh vi tt hn m s dy tr bit cch n trnh, li, bin minh hoc tm cch
khng b tm khi mc sai lm. c bit, tr con dng nh nh s trng pht hn l l
do m n b pht. N s c x v s hi thay v mun hnh ng ng. Phi c quy tc ng
x, cha m phi lm gng v cn nh nguyn tc khen tt hn ch. Cng hnh vi nh
em, nu cha m ni Con h qu! khin tr ngh mnh h nn h lun, cn nu ni Em
li b nh na ri! th tr thy trch nhim ca mnh. V vy, theo b Lin, cha m
ch nn ch hnh ng v khng nn ch con ngi. Khi hnh x nh th th cha m cng
phe vi con chng li hnh vi xu, t m ra cch i x chng ta s khng ch b nh
na nh!.Trong trng hp, cha m gi nhng tr khng c phn ng g. Khng phi l
con tr mun l bn i, khng chu nghe li m mi tr mt tnh. C tr nhanh, c
tr chm, nghe cha m gi hay ni g th mi t t c phn ng li, do , cha m hy
kin nhn v cho tr thm thi gian phn ng. Khi t mnh vo v th ca con tr,
bn s hiu tr mun g. Mt s ph huynh hay dng chiu thng d d, mua chuc tr
ngoan hn. Thng cho tr khng c g l xu, nhng dng phn thng hi l s khin
tr sinh h. C nhiu tnh hung, cha m c th a ra phn thng trc tr c tinh
thn c gng. Nhng phn thng khng c qu ln hn so vi thnh tch ca tr. V d,
trong tun con c c 3 im 10, con s c thng mt mn qu A, 4 im 10 con c
thng mn qu B Khi thng cho tr, khng nn rp khun, cng nhc Ngoi ra, cn
c lut chi trong gia nh. Thc s i Lin khuyn: Lut chi trc ht l thi
gian biu, tr c th m lm, khng c g bn ci. Chng hn, mi ngy tr c chi
game 30 pht th tr khng c quyn ngi l trc mn hnh vi tnh m qun ht cc
vic khc. Cha m nn cho tr tham gia son tho lut, t t gic thc hin.
Nhng lut tht s i vo cuc sng trong gia nh, chnh cha m phi tun th. Tr
lm theo nhng g cha m lm ch khng phi li cha m
ni.------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Khng
t nhin sinh con ra i l mnh thnh cha m tt, cng nh bit bi khng c ngha
l bit cu ngi cht ui. Sanh con l bn nng t nhin ca con ngi, nhng nui
dy con trong thi hin i ny th phi hc hi v rn luyn.- Mun con ngoan th
phi hc cch dy con, - Mun con khe th phi hc cch nui con, - Mun con
thnh cng th phi hc cch hng dn v ng hnh cng con, - Mun con gn gi gn
b vi mnh, th phi hc cch lng nghe v chia s cng con.- ng buc con phi
ln ln nh kiu cy Bonsai - ng con phi ln ln nh cy diHy to iu kin cho
con ln ln nh cy trong vn quc gia. T nhin pht trin ht tim nng ca
mnh, v c che ch trnh nhng e da ca mi trngCha m chng ta sinh ra v ln
ln trong bo lc nn h hc cch gii quyt vn bng bo lc.Chng ta khng cn bt
chc h, li cng khng nn trch h.Hy tha th cho hnh ng bo lc sai tri ca
cha m, v thng cm v h tht s mun tt cho chng ta nhng khng bit lm sao
khc
hn.------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Khen & Ch l hai cc ca vn lm sao khuyn khch hnh vi tch cc ca
tr.- Hy quan st lin tc v tranh th khen con sut trong ngy v trong
tun.- Hy lm gng cho con bng cch khuyn khch con khen mnh khi mnh lm
ngNgi bit khen l ngi bit cho mt cch hu hiu, khng tn km v nhn hnh
phc ngay lp
tc------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Hy
dy tr . . .- NHN RA CM XC CA MNH v cm xc khng c g l xu c-Hy NI RA
CM XC CA MNH gip b hiu rng cch tt nht th hin tnh cm l li ni, khng b
u ut chng cht,- KHNG DNG BO LC TH HIN CM XC khng hi ai, khng phi hi
hn, v khng v quan
h.------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------(Phn
3)CHI CNG CONHy cng tn hng thi gian tuyt vi khi chi cng con no!i vi
ngi ln, n- ung- ng- lm vic- ngh ngi l nghim tc th i vi tr em, CHI A
l NGHIM TC.V vy, vi tr em:- Gi no cng l gi chi.- Ch no cng l ch
chi.- Ci g cng l chi.- Ai cng l bn chi.Mc ch chnh ca chi a l: VUI,
n sau mi l "hc".V vy, khi chi vi con, chng ta hy chi bng 5 gic quan
(m thanh nh la ht, , , i, ai d nng qu, cha cha lnh qu...) Khi dy
con, chng ta phi dy ng, v vy, nu c g mnh cha chc chn c ng ko th ng
dy vi, hy ni vi con rng, ci ny m/ b cha bit r, b/ m tm hiu ri s cho
con bit sau nh. Cn khi chi vi con, nu con c ni g sai, b m ng chnh
sa g c, ch ci thi. Ti sao li th?Ti v: nu chng ta chnh sa sai st ca
con ngay lp tc, l chng ta t mc ch hc ln trn mc ch chi vui ca con,
con s cm thy my hng. C nhiu ln nh th, con tr s dn mt i s t tin, t
nhin, s bn khon ko bit mnh chi th c ng ko? mnh ni th c ng
ko?...Khng chnh sa khi con chi, ko c ngha l con sai mnh mc con. Mnh
s ko trc tip ch cho con ch sai m l gin tip gip con nhn ra ch sai ca
mnh v con s t sa. V d: 1. C 5 anh em siu nhn, con m 1, 2, 3 ,4, 5
nhng khi hi con c my ch siu nhn, con li ni l 3 th hy ng chnh con l
"c 5 ch ch". Thay v ni nh vy, mnh c th ni vi con l: , con ch cn 3
ch siu nhn thi h, vy con ly 3 ch, cn b/ m ly 2 ch nh. Ri m li 1, 2,
3, 4, 5 n, ca con 3 ch n 1, 2, 3, cn ca b/ m 2 ch (1, 2). Nh vy,
chng ta ko ch ra rng con sai, m l mnh ang dy con 3 + 2 = 5. 2.Khi
con bit phn bit mu sc ri, nu con cm 1 ch siu nhn mu xanh m ni l mu
trng. B/ m cng ko nn sa li l "mu xanh ch con" m ch ci thi, ri a ch
siu nhn mu trng ra cho con v hi con ch ny mu g. Lc , con s t nhn ra
ch ny mu trng v ch kia mu xanh...3. Khi con c chi mi, b m ng vi hng
dn con cch chi. Hy con t mnh khm ph chi v cho con t chi theo tr tng
tng ca con. VD: B chi c nga ko phi ch c cch chi bnh thng nh mnh vn
hay chi. i vi tr con, con c th tng tng ra nhiu th khc v chi theo
cch ca con, hy cho tr c t do tng tng v m mng. TNG TNG V M MNG l ci
NI ca cc pht minh v i.Ch khi con my m mi m cha bit cch chi, con cn
b m gip, th b m ch hng dn con thi, ri hoc con t chi hoc mnh chi cng
con. Nu thy con lm sai th cng ng nhc nh g c. VD nh tr chi ghp
tranh, mnh ch hng dn con cch ghp (gip con nhn bit ming ghp no vng
ngoi, ghp t ngoi vo trong), sau c nhn con chi hoc b m lm vic khc, k
cho con chi mt mnh ri thnh thong ng xem con ghp c cha, nu ghp c 1
vi ming ghp th li khch l con "i, con gii th, con ghp c my ming ri
n, con ghp tip i nh, khi no xong th gi b/ m nh, Dz!". Nhiu khi b m
hay st rut, thy con ghp mt ming ghp vo sai ch l li bo con xoay li i
hoc con ghp ming khc i... nh vy, con s tr thnh con ri trong tay b
m, chi theo s ch o ca b m th cn vui c ko?4. Khi chi/ c truyn cho
con, b m hy ko ngng hi con cc cu hi m (5W- 1H) What, When, Who,
Why, Where & How.Hy khuyn khch con hi b m khm ph th gii v nh
rng: THERE IS NO STUPID QUESTION (Khng c cu hi no l ng ngn). Nu cu
hi ca con l cu hi mi, b m s tr li tht chi tit, y nht c th ging kin
thc cho con, vi nhng cu hi m b m ngh con c th t tr li c, th b m s
hi li con, dn dt con t a ra cu tr
li.------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Cch
c truyn/ k chuyn C-A-R-E:Combine: tng hp (sau khi c xong, b m hi li
con xem trong truyn c bao nhiu con vt/ ngi,... (c th dng cu hi m
5W- 1H).Act: Din t (b m nn c/ k truyn vi ging c tht ly k, cun ht v
cn c th din t bng hnh ng, s dng c ngn ng c th tng phn hng th, hp dn
cho con)Role play: ng vai (b m nn hi con con t phn vai cho con v
cho b m).Expand: M rng (sau khi c xong truyn, b m c th hi con rng
mnh c th thay cc nhn vt trong truyn thnh cc con vt/ ng khc... gip
con ng no v t duy ra khi khun kh ca cu truyn va ri. Ci ng ta gi l
"Thinking outside of the box".ng phi i cu hi ca tr con m thnh tht
ni l mnh khng bit nu nh mnh tht s khng bit. THERE IS NO STUPID
QUESTION. KHNG C CU HI NGU NGC, ch c ngi ngu ngc mi dn nhn ngu ngc
cho cu hi m thi
------------------------------------------------------------------------------------------------------------M
I . . . XIN NGKHNG GIT chi hay bt c vt g ra khi tay tr--> ly mt
th an ton i ly vt nguy him b ang cm--> Nu qu gp gi tay b li, ni
chuyn trong khi ch ngi nh ly vt an ton i--> Hoc ch mt vt g b ch
v qun vt trn tay ri mi ly KHNG NG ni chuyn cao hn tm ca b--> Ngi
xung ngang tm hoc thp hn, ri mi ni hay a gin KHNG NI, KHUYN BO, DN
D khi b ang chy chi a gin hoc xem tivi--> ngh b ng li --> Ngi
xung ngang tm cng b --> ngh b nhn thng vo mt mnh v tp
trung--> Khi b tp trung ri mi ni KHNG KHUYN BO khi b ang khc hoc
rt gin d v mt bnh tnh--> Ni vi b l bn s ch khi b ht khc ri s tho
lun--> ch b ht khc, hi b sn sng cha--> Khi b tr li sn sng, bn
bt u khuyn bo KHNG SO SNH b vi tr hng xm, bn cng lp--> So snh b
vi chnh b ngy hm qua, tun trc, thng trc, nm ngoi KHNG khuyn bo
trong khi Time-out--> b c tnh lng, tinh thn trm xung--> b c c
hi suy ngh v t tm ra bi hc kinh nghim cho tng lai KHNG c gng dy d
trc khi b hiu c quy lut nhn qu--> hy cho b c tha thch khm ph th
gii ca b--> Ro chn nhng ni nguy him nh phng bp, nh tm b khng vo
c--> Trong khu vc ca b, bc li nhng gc cnh bn nhn, bc cm in, kha
ca t, nhng vt nguy him xa tm tay b KHNG b b ra ch khc mi khi b va c
gng n mt ni no v s nguy him cho b--> hy cho b c tha thch khm ph
th gii ca b--> Ro chn nhng ni nguy him nh phng bp, nh tm b khng
vo c--> Trong khu vc ca b, bc li nhng gc cnh bn nhn, bc cm in,
kha ca t, nhng vt nguy him xa tm tay
b-------------------------------------------------------------------------------------------------------NGH
THUT KHEN/CH KHEN:Trung thc, chn thnh, & CHI TIT--> c sao ni
vy, v ch ni ci chi tit nh ng khen, khng cn phi ni n ci tng th khng
khen cCH: Lm sao KHNG TN THNG m ch xy dng.V vy, - CH NG l hnh ng,
li ni, hay s vic, ng bao gi l con ngi ngi b ch khng cm thy b tn
cng.Hn na ch c hnh ng th c xu tt, con ngi th trung tnh khi khng c
hnh ng- NI TN HNH NG R RNG, ng dng t chung chung v mang tnh phn xt
nh H, L, PH, QUY, NGU NGC, D HI, MT DY . . .- GII THCH, ti sao hnh
ng ny l nn/khng nn. N c hi g cho ai - CHO PHP ngi b ch c PHN BUA, v
bit u mnh hiu sai ng c, hay chi tit trong vic lm ca h.Hy hi "TI SAO
LM NH VY" v "MC CH CA HNH NG/LI NI NY L G?B Nguyn Th Hng Ngt, nh
th, bin kch in nh, tng l ph cc trng cc in nh c pht ngn "Con khng ch
cha m kh, ch khng ch ch ngho" y l cu ni ca t duy phong kin c ti.
Trong x hi vn minh, con hay bt ai c ton quyn ch bai bt c ai, trong
c cha m, thy c gio . . . v ng nhin l c chnh quyn.Ch mt cch l php, c
cn c v vi tinh thn xy dng th l quyn c pht biu ca mi con ngi. V ngi
"c" ch hy cm n ngi "ch" v nh h m mnh bit im no mnh cn hon thin v sa
cha.Ch v li, quy kt, phn xt, dn nhn, khng cn c th khng c ai c quyn
ch nh vy vi ai c, lun c tr con, thm ch l vi ch. TI SAO, v l bo lc
tinh thn. TRONG X HI, VN MINH, KHNG AI C QUYN BO LC VI AI
C-------------------------------------------------------------------------------------------------------Phn
cui: Cch bo v con khi nhng k bin thiNgi mc bnh u dm (c ham mun tnh
dc v c hnh ng tnh dc vi tr nh) c th xut hin khp mi ni, bt k nc no,
di bt k hnh thi x hi no v bt k a im no.Tuy nhin, nhng ngi ny c th
che giu s bnh hon ca mnh bng nhiu cch, trong c khng t k th hin bn
ngoi l ngi ng hong, ng tin cy, vui v, yu thng tr nh.Cn thn vi nhng
ngi no t ra yu thng thi qu con bn, tng con bn rt nhiu qu. Ch cn ngi
ln mt pht l ng, a tr c th ri vo vng nguy him v nhng k bnh hon nh
vy. Nhng cng ch cn ngi ln xung quanh mt cht th s nhanh chng pht hin
ra k bnh hon .Trn trang web chuyn a ra nhng li khuyn gip cha m bo v
an ton cho con ci trc nhng k u dm
(www.child-safety-for-parents.com), cc chuyn gia tm l v ti phm c kt
mt s li khuyn cho cc bc cha m nh sau:- Cha m nn nghi ng bt k ai
thch dnh thi gian vi con bn nhiu hn vi bn. Kiu ngi ny thng ngh c
chm sc con bn, hoc dnh thi gian chi ring vi con bn. Hy cn thn vi
nhng ngi no t ra yu thng thi qu con bn, tng con bn rt nhiu qu. Nhng
k bin thi thng c tm cch ly lng con tr bng nhiu cch, lng nghe v chia
s bit im yu v im mnh ca con bn d b li dng.- Cha m hy tht kh tnh khi
chn ngi nh chm con lc bn lm vic khc.- Cha m hy xem thi ca con bn vi
ngi th no, c s st, lo lng khng.- Cha m hy ch bo cho con nhng b phn
no trn c th l tuyt i khng ngi khc s vo, v d nhng phn m chic o tm
che li. Nu c, con ci phi ni ngay vi cha m, v cha m hy tin con mnh
trong nhng trng hp em bo b lm dng, v thng tr con khng bit ba t nhng
iu nh vy.- Hy ni vi con ri ngay nhng a im gy cm gic s hi hay lo
lng.- Cha m hy gip con hiu rng trong gia nh khng c g gi l b mt gia
b m v con ci. Nhng k u dm thng da nt, thuyt phc, p con bn gi b mt v
nhng hnh vi chng thc hin.- Khng cho con i vo nh v sinh cng cng mt
mnh v lun bit con mnh ang u, vi ai.- Nu con bn c bt k thi khc l no
nh kh ng, gp c mng, v hnh lin quan ti tnh dc hay c nhng hnh ng tnh
dc khc vi nhng a tr khc, s hi a im hay ngi m trc y em khng s th bn
cn phi nghi ng v tm hiu.- Hy nhng im bt thng trn c th con bn nh i
li kh, b bm tm b phn sinh dc- Hy cho con ci n mc kn o.Cch tt nht bo
v con bn l khin con bn tr thnh mc tiu kh tip cn vi nhng k bnh hon.
Cc chuyn gia tm l cho bit phn ln nhng k bin thi s b cuc nu tnh hnh
khng thun li. Tuy nhin, pht hin ra k bin thi l mt chuyn, nhng nu
cha m hoc ngi ln xung quanh khng hiu phi lm g ngn chn nhng k th hu
qu vn c th xy ra.iu ng bun l nhng bc cha m bit con mnh ang gp nguy
him nhng li qu nh tay i vi nhng k , nh la mng v ngn cm nh trong
trng hp ca b N. huyn Hc Mn (Tui Tr ngy 22-10-2012) ri hi hn cng mun
mng. Nhng au n th xc v di chng i vi tm l con tr s cn theo cc em rt
lu di. Trc khi cng an c th gip, bn hy ch ng t gip con mnh vi vic
thu li bng chng.DY CON TNH T GIC: BC U LM CH BN THNC l bt k ai
trong chng ta, u tng vi ln chm m trong ci m ng hn n v kt xe ngoi ng
ph. Ngoi nhng l do khch quan m ai cng bit, th mt yu t cng khng km
phn quan trng gp phn lm cho tnh trng ny tr nn ri rm hn, l khi ngi
tham gia giao thng khng c thc t gic chp hnh chuyn ni ui nhau v khng
vt qua bn tri ng.y ch l mt trong rt nhiu tnh trng cha tt trong x hi
chng ta, do vic mi ngi cha c c thc v vic phi gn gi mi trng mt cch t
gic, m ch chp hnh i khi rt min cng, nu c s gim st ca gii hu trch.
iu cho thy, thc t gic khng th t nhin hnh thnh m phi tri qua mt qu
trnh gio dc lu di.Gieo hnh ng, gt thi quen Gieo thi quen, gt tnh
cch Gieo mt tnh cch, gt s phny l iu m hu nh ai cng bit. Nhng trong
vic gio dc con, i khi chng ta khng gieo m ch thch gt, hay c khi li
mun nh ngi khc gieo h cho mnh hoc ch bit h ming ch sung! Trong khi
s pht trin nhn thc hnh thnh nhn cch ca tr th li khng bit ch, m li
cn sn sng tip nhn nhng mm mng khng tt y ry xung quanh tr gieo vo tm
hn tr nhng thi quen xu!V th vic tp cho tr c nhng hnh ng t gic ngay
t nh, bt u t nhng vic n gin nht, chnh l bin php tt nht gieo vo tm
hn cc em thc t ch trong mi hnh vi ng x sau ny.KHI NO TH C TH DY TR
THC T GIC? Chng ta bit l thc v bn thn c hnh thnh t khi tr i nhng bc
chp chng tng bc khm ph th gii chung quanh lc trn 1 tui. Nhng s nhn
thc v ci Ti phn bit c bn thn, bit r v s c th th ch khi n 3 tui, tr
mi c c s nhn bit r rt nht Tr mi bit ni khng, thm ch cn hi bnhiu khi
ci g cngkhng, d sau nu m ct i khng cho th likhc!V vy, c s tip nhn
tt nht nhng hng dn nhm gip tr hnh ng v thc v tnh t gic, th cc bc
cha m nn bt u trong giai on xung quanh 3 tui. Trong giai on ny, tr
bt dn tnh i k, l tnh ch bit c mnh v suy ngh ci g trong tay ta l ca
ta. Tr bt u m rng mi quan h vi nhng tr khc, bit quan tm n nhng ngi
v s kin xung quanh mnh, bit chi chung vi bn b. V vy vic cho tr i hc
l cn thit. y cng l thi im thch hp gip tr c c nhng thc v t gic v bt
u c s pht trin v tr tu cm xc (EQ) cng nh v t duy logic.DY TR S T
GIC BNG CCH NO?Khi ng trc mt trang giy trng, ai cng c ci cm gic l
mun vit hay mun v mt ci g ln . a tr tng t nh mt t giy trng, chng ta
cng rt thch tc ng ln . Chng ta c th v ln nhng hnh nh p, v cng c th
bi bn n bng nhng nt nguych ngoc v thc. V vy, khi mun dy cho tr thc
t gic, chng ta phi bit dng cch no, cng c no v ln t giy nhng hnh nh
hu ch, nu khng th chnh chng ta ang bi bn tm hn a tr! dy tr th phi
chng l chng ta s i din, v ni vi b l con phi ngoan, con phi bit t i
nh rng mi bui sng, t ly qun o ra mc, bui ti phi t bit ly v ra chp
bi khng th m s pht 3 roi?iu ng, nhng ch ng vi chng ta, ng vi ci suy
ngh logic ca ngi ln ch khng phi vi s nhn thc v t duy ca mt tr ln 3!
Tr cng c th lm nhng thng ch lm c khi chng ta phi nhc nh nhiu ln hay
di s gim st ca ngi ln hoc sau rt nhiu ci 3 roi! Ni cch khc, yu cu
th hon tt nhng thc t gic vn l con s 0, thm ch cn hnh thnh tnh chng
i, khng bt buc th s khng lm!Th th phi dy bng cch no? Chng ta hy bin
nhng hot ng mang tnh bn phn thnh nhng tr chi m i vi tr em, th tr
chi chnh l cc hot ng rt nghim tc! V th khi chng ta chi tr mo con ra
mt hay th mc qun o nhanh hoc xem ai nhanh hn .v.v. l chng ta ang lm
vic vi tr hay ang dy tr mt cch nghim tc y!DY TR NH TH NO?Khng phi
ch bin vic dy tr thnh tr chi l xong, ri tr mun chi sao th chi. M
vic gip tr hnh thnh thc t gic vn i hi mt s nhng nguyn tc. Trc ht, l
chng ta cho tr quyn chn la, khng phi l chn la gia ci khng v ci c m
l chn la gia vic thc hin nh th ny, hay thc hin nh th kia. Sau trong
giai on u, chng ta cng cn bit cch tp hun cho tr theo tng bc, hng dn
cho tr lm nhng ng tc c bn nht.Khi tr lm c th c hai iu m ph huynh cn
lu : Hy cho tr t lm, thm ch c th c nhng sai st v c nh th, tr mi bit
rt kinh nghim v cho d thi gian c di gp i nhng chng ta cng nht quyt
l khng nn can thip vo. y chnh l nguyn nhn khin cho vic dy tr tht
bi, v cha m thng khng chu ni s chm chp v vng v ca tr, ri ra tay hon
tt cng vic trong tch tc, thay v phi chng kin s r r ca tr.Mt yu t cn
thit na, l tnh nht qun Tr khng th hnh thnh s t gic, nu cc hot ng
thng xuyn thay i v thi gian v cch thc. V vy, hy c thi kha biu sinh
hot trong ngy cho tr, v c nh phi tn trng v tun th thi kha biu ny
cng vi tr.Mt trong nhng bin php nng cao k nng l cho tr tng bc tham
gia vo cc hot ng trong gia nh, nh trong vic dn dp, lm bp, lau nh,
git qun o..v.v. Chng ta c th nh b lm mt s vic lt vt, va lm va hng
dn thm cho b. D nhin iu s lm cho chng ta mt th gi hn, mt hn Nhng c
hot ng hun luyn no m khng mt th gi v cng sc khng?DY TR TRONG BAO
LU?Chc hn l chng ta s t nh, chuyn dy tr nhng vic nh nh rng, ra mt,
xp qun o, gi bn hc gn gng ..v.v. l nhng chuyn nh, dy qua vi lt l tr
phi nh ch. iu ny ng, nhng cha v trc ht, c nhng b nhy bn, tip thu
nhanh Thng minh vn sn tnh tri nhng cng c nhng b chm chp, r r hay v
t, dy trc qun sau. V th, vic tp cho tr cng phi ty theo kh nng ca
tng em m nhanh chng hay phi ko di. Nhng d sao th vic dy tr cng phi
mang tnh thng xuyn, tng bc mt v lun lun cn c ng vin, nhc nh.Mt iu
quan trng l tr rt thch c khen, m thc ra th ai ch th? V th, trong qu
trnh thc hin, chng ta nn c nhng li ni c cnh, nhng cng phi hp l v
chng mc ch khng phi g cng khen! Cn nu nh tr lm sai, lm hng th chng
ta li khng nn ch bai m thay vo l nhng s khuyn khch: M bit l con c
th lm tt hn! Con lm nh th l khng c, nhng m tin l con s lm c m!Nh
th, hnh thnh mt tnh cch, chc chn khng th l nhng tc ng kiu m n lin m
l mt qu trnh gio dc tim tin, i t nhng chuyn nh, ko di t nm ny qua
nm khc. Ni nh th khng c ngha l chng ta c phi k k theo tr, hng dn
cho tr ht chuyn ny sang chuyn khc, m trong cc nm thng tip theo ch l
s quan tm mang tnh gim st, h tr v ng hnh cng tr.S n mt thi im m
trong mt s hot ng, chng ta nn cho tr t xoay s, t lm v t chu trch
nhim v nhng g mnh lm. Vic cho tr tham gia cc i nhm hot ng theo s
thch hay theo cc k nng cng l mt cch gip tr t gio dc mnh thng qua cc
tr khc. iu quan trng l khi tr c c nhng kh nng c bn, nhng kin thc v
kinh nghim ti thiu, th chng ta phi bit tin vo tr. Chnh s tin tng vo
kh nng ca tr s l mt ng c tch cc gip tr pht huy c thc t gic mt cch
rt t gic!TNH T GIC CN THIT CHO TR NH TH NO?C l ai trong chng ta u
nhn thy rng, mt s khng nh cc tr em, thm ch l thiu nin, thanh nin v
c ngi ln, khng c kh nng t ch trong cuc sng, thng ch c th lm tt nu c
cm tay ch vic thm ch l ch ri m vn lm sai v khng c s t tin v phi c s
kim sot lin tc mi c th hon thnh cng vic ca mnh. iu ny thng do thiu
mt ch T trong qu trnh thnh nhn.Ngay t b, nu cc em khng c tp cho tnh
t gic, th thiu kh nng t gic s a n s thiu t tin, khi khng tin vo mnh
th khng th c Kh nng t ch trong cng vic, t chuyn hc cho n chuyn lm.
V khi khng c s t ch th chc kh m c th c Tinh thn t lp cho cuc i ca
mnh!Trong cuc i con ngi, c ba iu quan trng l Lp ngn, lp ch v lp
nghip m mun c c cc iu ny th khng th ch bit da vo s chm sc h tr ca
cha m, v ca nhng ngi xung quanh m phi bng s T lp. Chnh v th, thc t
gic m chng ta gip cho con hnh thnh trong ma xun ca cuc i, chnh l bc
u cho qu trnh thnh ngi. Mt con ngi c th bc i trong cuc i bng bn chn
v khi c ca mnh cng nh t tin vo chnh mnh. iu , chng ta gi l Hnh
Phc!
