Ky Yeu Ht Giai Phap Nang Cao Hieu Qua Quan Ly Gddh (Tt)

BAN LIN LC CC TRNG I HC V CAO NG VIT NAM

188

NN GIO DC M V MT S VN

GI M CHO GIO DC I HC VIT NAM L Hong Vit Lm*

L mt quc gia rng ln, bao quanh l Canada, i Ty Dng, Mexico v Thi

Bnh Dng, M bao gm 50 bang vi din tch khong 9.629.047km2, t nc c

coi l pht trin nht trn th gii v mi mt: kinh t, gio dc, cng ngh khoa hc...

Trong qu trnh xy dng v pht trin ca mnh, M c bit quan tm n vic u t

cho gio dc. Do c th a dng v linh hot ca mnh, do c nhng chin lc ng

n cho gio dc v o to, i ng cc nh tr thc c o to c bn cng vi s

pht trin vt bc i trc ca khoa hc cng ngh, h thng gio dc ca M c

nhng bc tin di v t c nhiu thnh tu rt cao, quy m ln vi gn 7.000

trng sau trung hc, tng cng hn 17 triu sinh vin. Vi lch s ca nc M v

nhn dn M, t nhiu ngun gc, nhiu nhu cu, kht vng khc nhau, thc t gio dc

M lun nhy cm vi nhng im yu v nhn thc c nhng im mnh ca mnh

c th pht trin mt tng lai tt p. Nh gio dc hc ni ting Gunnar Myrdal

tng ni: Trong sut chiu di lch s ca nc M, gio dc lun l nim hy vng ln

lao ci bin tng c nhn v x hi. Phn ln cc nh s hc u nht tr rng rt

nhiu tin b v kinh t, chnh tr, khoa hc v vn ha ca M t c trong lch s

kh ngn ngi ca mnh l nh vo s pht trin ca gio dc1.

1. H thng gio dc i hc v sau i hc M

M, ch gio dc l bt buc v min ph cho n 16 hoc 18 tui. Mi

bang t t chc ly cc trng hc, gi l trng cng (public schools); chung c nc

c Vn phng Gio dc lin bang (Federal Office of Education) Washington D.C.

Khp ni u c:

- Trng mu gio (nursery schools) v nh tr (kin-dergarten) cho tr em t 2

n 6 tui.

- Trng tiu hc (primary schools) vi 6 hoc 8 nm cho tui t 6 n 12,

hoc 14. * Ging vin - Trng i hc An ninh Nhn dn Tp.HCM

1 bi vit ny, trong khun kh ca mt bi Hi tho, chng ti ch i su tm hiu h thng gio dc

ca M bc i hc v sau i hc.

HI THO KHOA HC: GII PHP NNG CAO HIU QU QUN L GIO DC I HC V CAO NG VIT NAM

189

- Trng trung hc (high schools) vi 4 nm/lp cho tui t 12 n 18 tui.

- Cc trng i hc (colleges) v tng hp (universi-ties).

i vi cc trng i hc, sinh vin phi hc 4 nm, cui kha sinh vin tt

nghip c cp bng c nhn (B.A.-Bachelor of Art, hoc B.S.-Bachelor of Science)

hoc kim c hai (cum laude) nu kt qu thi tt. Tip tc nghin cu chuyn hai nm

na, nghin cu sinh c th ly bng Thc s (MS-Master of Sciences hoc MA-Master

of Art, hoc MBA-master of Businness Ad-ministratinon). Chng ch thc s l mt loi

bng 2 nm phc v cho vic o to chuyn su vo mt lnh vc c th no . Cc

sinh vin c th c nhn vo cc chng trnh o to thc s nu h c bng i

hc trong lnh vc . Tuy nhin, c rt nhiu trng hp ngoi l, v d nh bng MBA

(thc s qun tr kinh doanh) khng cn sinh vin phi tt nghip vi bng i hc v

qun tr kinh doanh. Bng thc s ca M ch yu yu cu hc sinh cao hc hon thnh

cc kha hc trong 2 nm. Khng ging nh hc sinh i hc, sinh vin cao hc s phi

hon thnh cc mn hc tp trung vo chuyn ngnh chnh ca mnh. Do sinh vin

i hc thng phi quyt nh nn chn chuyn ngnh g trc khi ng k vo hc cc

chng trnh thc s.

C bng M.A, M.S hoc M.B.A, cc sinh vin c th tip tc nng cao kin thc

v nghin cu chuyn su v mt ngnh hp no (2 n 3 nm) c th tham gia

chng trnh o to v thi ly bng Tin s (Ph.D-Doctor of Phi-losophy). bc tin

s, chng trnh hc v nghin cu s tp trung su hn bc thc s. Mt s sinh vin

thng c trc bng thc s trc khi ng k vo chng trnh tin s, nhng iu

khng phi l bt buc. Vic hon thnh mt chng trnh tin s s ph thuc vo:

1. Kin thc nn ca sinh vin t trc (sinh vin c bng thc s thng

kt thc chng trnh tin s sm hn sinh vin cha c bng thc s nu cng mt

chuyn ngnh c th no )

2. Ngnh hc

3. Kh nng, ch v s chm ch ca ng vin

4. phc tp ca ti m th sinh chn cho lun n tin s

Thng thng lun n tin s l mt cun nghin cu rt di, su rng, tng hp

v mi m v mt lnh vc c th v hp. Nhiu ngi nht tr rng cc bc o to


190

cao nh Thc s, Tin s, nghin cu v o to chuyn mn th cc trng i hc

M l mt trong nhng ni tt nht th gii.

L t nc c nn gio dc pht trin mnh m v mang tnh thc tin cao, vi

mt h thng cc trng i hc tt nht trn th gii, vi chnh sch tri thm

mi gi sinh vin nc ngoi mong mun du hc M trong nhng nm gn y, s

lng du hc sinh nc ngoi M khng ngng tng ln v lun dn u trn ton

th gii. Theo Bo co Open Doors ca Vin Gio dc Quc t Hoa K (IIE), trong nin

kha 1954-1955, s sinh vin quc t M l 34.000 sinh vin th n nin kho 2003

2004 l hn 572.000 sinh vin v nin kho 2006 2007 l 583.000 sinh vin ang hc

tp, nghin cu M2.

V sao cc trng i hc ca M li c tnh thu ht nh vy? C th l gii trn

c s xem xt cc c th sau y ca nn i hc M:

- M c mt nn i hc a dng, phong ph, mm do, c tnh thch nghi cao v

gn cht vi thc tin sn xut v x hi.

- Gio dc i hc M chu nh hng ca th trng lao ng nhiu hn l

vic lp k hoch. Nn i hc ca M chu nhiu nh hng ca cc trng i hc

Anh v cc ngnh hc nhn vn v ca cc trng i hc c v vic nghin cu, o

to sau i hc v o to chuyn ngnh.

- c im ca gio dc i hc M l trong chng trnh o to bao gm phn

gio dc i cng, cc mn t chn, cc mn hc bt buc v h thng tn ch xuyn

sut trong h thng o to. Vic p dng h thng tn ch trong o to l mt sng kin

quan trng cho php sinh vin c th ch ng v linh hot trong cc chng trnh v c

s o to.

- i hc ca M c 2 loi trng: University v College, c 2 loi trng ny

u c ngha ting Vit l i hc v cp bng Bachelor.

C th nghin cu nhng nt ni bt trong h thng gio dc-o to ca M 5

gc sau y:

2 www.vietnamnet.com.vn


191

Mt l, h thng gio dc i hc v sau i hc ca M mang tnh cnh tranh rt

cao:

Y tng ca ngi M v gio dc i chng cho tt c mi ngi i cng vi

nhn thc rng nc M cng cn cc chuyn gia c trnh cao. Do , trong h thng

gio dc i hc v c bit l cc trng o to sau i hc c mt h thng chn lc

cao v ht sc cnh tranh. Mi trng u c nhng quy nh v tiu chun tip nhn

sinh vin ring ca mnh, nn cc trng i hc tt nht cng l nhng trng kh c

th tip nhn vo hc nht. Mt s trng i hc tuyn chn rt cn thn ngay c cc

lp h i hc hay lp bt u. Nm 1991, trng i hc California ch tip nhn 40%

tng s nhng ngi xin hc c tiu chun, i vi trng Harvard con s ny ch l

17,2%.

Hai l, thc hin tt vic kim sot gio dc:

C hai nh hng quan trng i vi gio dc M to nn c im ca n hin

nay, l quy m v tnh a dng cao ti mi cp ca gio dc. nh hng th nht

l nh hng v vn lut php hay chnh ph. nh hng th hai l thuc v vn ha.

Hp chng quc Hoa K khng c mt h thng gio dc ton quc, Hin php

khng quy nh trch nhim gio dc ca chnh ph lin bang nn tt c cc vn gio

dc u thuc v tng bang. Cho d c mt B gio dc ca lin bang nhng ch c cc

chc nng: thu thp thng tin, c vn v gip ti chnh cho cc chng trnh gio dc

nht nh.

Hin php tng bang li cho php cc cng ng a phng kim sot thc s v

mt hnh chnh i vi cc trng cng. C khong 15.300 khu vc trng hc trong 50

bang. Cc Ban gim hiu gm cc cng dn c bu ln t mi cng ng gim st cc

trng hc mi khu vc, v chnh h, ch khng phi l bang, ra chnh sch ca

trng hc v quyt nh thc s s dy nhng ni dung g.

Nhng ngi qun l trng hc phi th hin nhng mong mun ca a

phng v nhng quan tm v gio dc khi h c cng ng bu ra. Tt c cc trng

ph thng hay cc trng i hc u c cc nhm t qun l, cc hip hi hay ban b

tn nhim v u kh t do trong vic quyt nh nhng tiu chun, tip nhn hc sinh

v nhng yu cu v tt nghip ring ca mnh. Kt qu ch yu ca tnh hnh khc

thng ny l s a dng v rt linh hat trong h thng gio dc i hc v sau i hc

trong c nc.


192

Hng nm, c hng trm cng trnh nghin cu kim tra kht khe cc trng hc

trn ton quc c cng b. mi trng li c cc khoa nghin cu v nh gi v

gio dc. Trong nhng giai on nht nh vic kim tra nh gi ny li c phn kht

khe hn. Nhng cuc tranh lun ca cng chng v cht lng, ni dung v cc mc

tiu gio dc lun din ra rng ln cng khai trn ton nc M.

Ba l, gio dc M ra cc mc tiu rt c th:

- V c bn, ngi M lun hng ti c hi gio dc bnh ng, bt k tng lp

x hi, ngun gc dn tc, chng tc hay sc tc no. Nhng nh hng v vn ha i

vi gio dc ca M cng quan trng khng km, nhng kh c th xc nh hn. Trnh

gio dc tng th cao lun lun c xem nh l mt s tt yu trong h thng gio

dc M.

- Gio dc ti M cng c truyn thng nhm phc v mc tiu tp hp mi

ngi li vi nhau, tc l mc tiu M ha. Cc trng hc M phc v mc tiu

tp hp li hng trm nhm vn ha, ngn ng, tn gio ngun gc v x hi v chnh tr

i din cho hng triu triu ngi nhp c khc nhau.

- Gio dc gp phn ci to x hi - lm gim bt nhng khc bit v ngun gc

x hi cng nh v sc tc hay chng tc v ang c nhiu ngi chp nhn. Phn

ln cc trng i hc cng cng nh t u rt tch cc ng h mc tiu a dng dn

ch ny v th hin iu trong vic la chn cc sinh vin ca mnh.

- Mc tiu ln ca gio dc l mt cch lm cho bn thn tr nn tt hn, hay

vn ln trn th gii ny, n nh l mt phn cn bn ca Gic m M. Hng triu

ngi nhp c ti M thng gn lin nhng hy vng ca h mong mun c c mt

cuc sng tt p hn vi mt nn gio dc tt cho chnh bn thn h v quan trng nht

cho con ci h. Bc khi u cho d mc tiu cui cng l tin ti, danh vng, quyn

lc hay ch n gin l kin thc thng bt u t ngng ca ca trng i hc.

Bn l, ch trng vic nh gi cht lng ging dy v cao trch nhim ca GV

Cui hc k, trc k thi ht mn, mi sinh vin c pht mt mu nh gi

ging dy. Sinh vin c nhn xt v nhng iu b ch hay cha b ch ca mn hc,

u im v nhc im ca mn hc, u im v nhc im ca ngi ging dy.

Gio s khng c can thip vo nh gi ny.


193

y l mt hnh thc x stress m cc i hc M dnh cho sinh vin. i hc

cng c th, trong mt chng mc nht nh, da trn nhng nh gi ca sinh vin

thay i mt phn ni dung mn hc, khin cho n d c thu nhn hn. Mt s i

hc thng bo li cho gio s bn tng hp nhng nh gi ca sinh vin i vi bi

ging ca gio s ny.

Vic cao trch nhim ca gio vin c xc nh nh sau:

- Mi gio vin u c quyn tham gia qu trnh o to gio vin ban u v cc

hot ng o to lin tc nhm pht trin chuyn mn, qua gio vin s c cung

cp kin thc v cc k nng cn thit cho vic dy d mt dn s hc sinh ngy cng

a dng vi nhng nhu cu gio dc, x hi v sc khe khc nhau.

- Mi gio vin u c nhng c hi lin tc tip thu kin thc cng cc k nng

b sung cn thit c th ging dy tt nhng ni dung ca tng mn hc.

- Mi tiu bang v cp qun huyn phi kin to c cc chin lc tch hp

nhm thu ht, tuyn chn, chun b, ti o to v h tr vic pht trin chuyn mn cho

cc gio vin, cc nh qun l gio dc cng cc nh gio dc khc, hnh thnh mt

ngun nhn lc gm nh gio chuyn nghip ht sc ti gii c th ging dy nhng

ni dung y thch .

- Thit lp cc mi hp tc, bt c lc no c th c, gia cc c quan gio dc

a phng, hc vin gio dc cao cp, ph huynh hc sinh, gii lao ng, kinh doanh

cng cc hip hi ngh nghip a phng, nhm cung cp v hu thun cc chng

trnh pht trin chuyn mn cho cc nh gio.

Theo B Gio dc M, mt trong nhng tiu chun mi c nhn mnh trong

vn o to gio vin chnh l kh nng ngi thy c th to nn nhng bc t

ph ko cng ng n gn lp hc hn, t nng cao cht lng ging dy nh s

h tr ca cng ng.

Bi l, vic nng cao cht lng gio dc quc gia, nh ti liu hng dn dnh

cho gio vin ca B Gio dc M khng nh r l khng c trng hc no, thy c

no hay bt c mt ai khc c th lm iu ny mt mnh. Ngay t nm 1994, cu b

trng gio dc M Richard W. Riley n lc hp tc vi hn 400 gia nh, t chc

gio dc, khoa hc, cng ng, tn gio v cc doanh nghip pht trin mt d n

nng cao cht lng hc tp ca hc sinh mang tn Strong families, strong schools


194

(Gia nh vng mnh, nh trng vng mnh). M hnh nh trng - thn thin - gia

nh, nh trng - thn thin - cng ng l mt bc tin ln, i hi ngi dn bt tay

vo vic hc v t hc - khng ch v con em mnh, m cn v bn thn.

Nm 1997, ln u tin trong lch s tiu bang, S Gio dc Alaska3 xc nhn

v cng b tm tiu chun c th v k nng v kh nng dnh cho gio vin v nhng

ai cng tc trong ngnh gio dc nng cao cht lng ging dy, bao gm:

1. Ngi thy phi m t c trit l gio dc ca nh s phm v nhn mnh

c s lin quan ca trit l vi tc v dy hc ca mnh.

2. Ngi thy phi thng hiu cch thc m qua hc sinh hc hi v pht trin,

cng nh p dng nhng iu ny trong tc v dy hc ca mnh.

3. Ngi thy phi dy cho hc sinh bit cch tn trng cc c tnh c nhn v

vn ha ca ring h.

4. Ngi thy phi nm r lnh vc ni dung dy hc ca mnh cng nh cc

phng php ging dy ni dung ny.

5. Ngi thy phi to c hi, gim st v nh gi qu trnh hc ca hc sinh.

6. Ngi thy phi kin to v duy tr mt mi trng hc tp m trong tt c

hc sinh v ngun lc x hi tham gia ng gp tch cc.

7. Ngi thy phi thc hin tc v ca mnh vi t cch mt ngi cng tc vi

cha m, gia nh v cng ng.

8. Ngi thy phi tham gia ng gp vo s nghip gio dc ca nh trng, a

phng, t nc.

Nm l, ch trng cng tc kim nh gio dc:

Nt ni bt trong chin lc pht trin gio dc-o to M chnh l vic h rt

ch trng n cng tc kim nh cht lng gio dc i hc v sau i hc. Do c

th a dng v linh hot ca mnh cng vi s pht trin vt bc i trc ca khoa hc

cng ngh, h thng gio dc ca M c nh gi l c cht lng kim nh rt cao.

M, vic c php hot ng (state approved/licensed) l do nh trng p ng cc

3 Theo: www.eed.state.ak.us/standards/pdf/ teacher.pdf


195

yu cu v thnh lp trng theo quy nh tng tiu bang nh c s vt cht, tnh an

ton, tin k qu, thu... Cn vic kim nh (accreditation) li lin quan n cht lng

ca cc chng trnh o to (academic quality). c thnh lp khng c ngha l t

kim nh. Chnh v l , M c s phn bit rt r rng gia cc trng c kim

nh (accredited universities) v cc l sn xut bng cp (degree/diploma mills).

M, c hai c quan cng nhn (accrediting agencies) cc t chc kim nh l

B Gio dc lin bang (USDE) v CHEA, trong USDE l c quan nh nc v

CHEA l c quan c lp c cc trng v cc t chc kim nh tha nhn. Nh

vy, hai c quan ny khng trc tip kim nh cc trng m cc trng c kim

nh thng qua cc t chc kim nh.

Uy tn nht l 8 t chc kim nh su vng a l nh vng ng bc, vng

pha nam, vng pha ty; ri n 11 t chc cp quc gia nh Hi ng kim nh gio

dc v o to t xa, Hi ng kim nh cc trng cao ng v trung hc dy ngh; v

66 t chc chuyn mn ngh nghip nh Hi ng kim nh v iu dng i hc,

Hi ng kim nh v o to gio vin, y ban Kim nh nha khoa M. Cc t chc

ny c hoc USDE, CHEA hay c hai c quan ny ng cng nhn. Tnh n thi

im ny, c hai c quan ny u xy dng c s d liu v cc trng sau trung hc

(khong 60% l i hc) c kim nh vi khong 7.000 trng v 18.000 chng

trnh o to (v c c danh sch cc l sn xut bng cp).

Ngoi ra, trn cc trang web u c thng bo v cc du hiu nhn bit v cc l

sn xut bng cp, thm ch c c danh sch cc trng b a ra ta do vi phm lut

(nh khng m bo cc yu cu theo quy nh, la o, hay khng thng bo cng khai

cho mi ngi bit v vic khng c kim nh).

c kim nh di mt cng chng c ngha l cht lng c m bo, c

th tip cn vi ngn sch chnh ph (h tr ti chnh v d n nghin cu), sinh vin

trong cc trng c kim nh c th chuyn i ln nhau, v to c nim tin ni

cc nh tuyn dng. Nh vy, trng khng c kim nh s khng lin thng vi cc

trng c kim nh v sinh vin t cc trng khng c kim nh s khng c li

th khi tm vic. Sp ti cc t chc kim nh M s tp trung vo vic nng cao thc

ca cng chng v cc l sn xut bng cp, sit cht cc quy nh k c vic thng qua

c quan lp php tr thnh lut, v tng cng vic hp tc vi cc nc nhm

hn ch cc tc hi pht sinh t cc l bng cp ny.


196

2. Mt s kin ngh, xut cho nn gio dc Vit Nam

T vic nghin cu nhng nt c trng c bn v mt tch cc ca h thng gio

dc i hc v sau i hc ca M, chng ta c th rt ra mt s kin ngh, xut cho

s pht trin ca nn gio dc Vit Nam, c th l:

Th nht, tng cng cng tc thanh tra v kim tra cht ch

Vi mc ch chn hng nn gio dc nc nh, ngy 8/9/2006 Th tng Chnh

ph ban hnh Ch th s 33/2006/CT-TTg v Chng tiu cc trong thi c v khc

phc bnh thnh tch trong gio dc. Ngy 31.7.2006, B trng B GD v T cng

gim c s GD v T ca 64 tnh thnh trong c nc cng k cam kt thc hin

cuc vn ng Ni khng vi tiu cc trong thi c v bnh thnh tch trong gio dc.

Tip , B GD v T pht ng cuc vn ng Ni khng vi o to khng t

chun v khng p ng nhu cu x hi, v a li nhng kt qu rt ng khch l.

Tuy nhin, thi gian qua, cht lng gio dc v o to nhn chung cn thp,

cn nhiu yu km, bt cp, cha p ng c nhu cu ngy cng cao trong cng cuc

i mi v hi nhp kinh t quc t, c bit l tnh trng tiu cc trong thi c v cn

bnh thnh tch trong gio dc m minh chng r rng nht chnh l nhng v vic in

hnh xy ra trong thi gian qua, gy bc xc trong ton x hi, lm mt i hnh nh

ca nn gio dc nc nh. in hnh l v chy im trong k thi hc phn ti

trng i hc M thnh ph H Ch Minh (trung bnh mi mn t 5 n 13 triu

ng); v vic nng im trong k thi tuyn sinh cao hc ti trng i hc Hu (17 th

sinh cao hc ca i hc Hu t im rt "bin" thnh im , trong c th sinh 2

im c nng ln thnh... 50 im)..., m c bit l nhng tiu cc ti trng i hc

Kinh t thnh ph H Ch Minh. Qua thanh tra, B GD-T pht hin im nhiu bi thi

mn ny b sa theo hng nng ln. Nghim trng hn, cc gim kho sa im s

ngay c i vi phn chm ca gim kho khc. on thanh tra cn pht hin thi c

mt s ni dung nm ngoi chng trnh n tp chung m trng ph bin cho tt c th

sinh nhng li nm trong ni dung ca mt lp "ph o" ring. iu ny gy thit thi

cho nhng th sinh khng tham gia lp "ph o". Ngoi ra, quy trnh chm thi trn bi

thi v phiu thi cng khng c bo m...

Theo bo co ca thanh tra B GD&T, nm 2008, c 23 trng tuyn sinh vt

ch tiu, trong nhiu nht l i hc Hng Vng v i hc M TP HCM. D c

giao tuyn 1.200 ch tiu nhng H Hng Vng tuyn ti hn 3.200 sinh vin, vt


197

270%. Tng t, ch tiu h Cao ng ca i hc M TP HCM l 500 sinh vin nhng

trng ny tuyn ti gn 1.200 em, vt 230%. Cng theo kt lun thanh tra, do vn

dng sai iu 33 Quy ch Tuyn sinh nn mt s trng ly im trng tuyn qu

thp, nh i hc M TP HCM, i hc Yersin c im trng tuyn vo h i hc 3

mn vn ha l 5 im, i hc Dn lp Cu Long ly im NV1 l 6,5, i hc Dn

lp Bnh Dng ly im trng tuyn NV1, NV2 l 7 im... Ngoi ra, mt s ngnh

hc nh Cng ngh thng tin i hi k nng Ton cao nhng th sinh trng tuyn ch

t 0,5-1 im Ton...

Thc t cho thy, cng tc thanh tra, kim tra, gim st gio dc i hc v

sau i hc nc ta cn yu, cha c quan tm ng mc, nu khng gii quyt kp

thi s li nhng h ly khng lng trc c.

Chnh v l , nng cao cht lng gio dc i hc v sau i hc, vic tng

cng cng tc thanh tra v kim tra l rt cn thit v cp bch. Cn trnh xu hng t

chc hot ng thanh tra nhng li c thng bo trc hoc thanh tra mt cch qua loa,

i khi. Khi pht hin nhng sai phm cn kin quyt v nhanh chng x l, khng

ko di, thm ch l rt giy php hot ng hoc x l hnh s nu c du hiu phm

ti. C nh th mi c tc dng rn e v m bo c cht lng trong cng tc gio

dc.

Th hai, thc hin chng trnh gio dc theo h thng tn ch

o to theo tn ch l phng thc o to bc i hc c p dng t lu

M v nhiu nc trn th gii. Trong qu trnh hi nhp v hp tc quc t hin

nay, gio dc i hc Vit Nam cng ang chuyn dn sang phng thc o to theo

tn ch.

T nm 1993, nhiu trng i hc Vit Nam bt u th nghim h thng

tn ch, bao gm i hc Cn Th, i hc Lt, i hc Bch khoa... Tuy vy, cc

trng i hc Vit Nam vn cha xem h thng tn ch nh mt phng tin y

mnh vic thc hin nhng quan nim gio dc c c thng qua qu trnh tranh lun,

t vn v lnh o. Thay vo , h thng tn ch ang c dng nh mt th bng dn

nhm xoa du nhng ch trch hin ti, m khng tc ng tht s n vic ci cch

chng trnh, nn vic s dng vn cn nhiu bt cp, hn ch. Vic thc hin h thng

tn ch Vit Nam rt ging vi nhng th nghim Trung Quc mc d vi t tham

vng hn. Nu mun thnh cng trong vic dng h thng tn ch nh mt cng c


198

ci cch gio dc, trc ht cn c nhiu hn nhng cng trnh nghin cu v nhng vn

qun l ang t ra cho c ch hin ti ca h thng i hc Vit Nam, ng thi cc

nh qun l gio dc, ging vin v nhng ngi lm chnh sch cn phi t mnh sng

to mt tm nhn, mt quan nim, cng nh mc tiu gio dc cha ng trong nhng

quan nim y.

Mt khc, khi chuyn sang phng thc o to theo tn ch, i hi cc trng

cn phi tng cng vic kim tra, nh gi. Hot ng ny phi c tin hnh lin tc,

nhanh chng, khch quan, cng bng v chnh xc. Cc kt qu thu c qua kim tra,

nh gi phi phn nh ng nng lc, mc nm vng kin thc, k nng t hc, t

nghin cu v kh nng ng dng ca sinh vin, ng thi phi phn nh ng hiu qu

ca qu trnh ging dy v hng dn sinh vin t hc ca gio vin. Nhng tc kt qu

phi c tc dng phn hi rt nhanh chng ti vic hc ca tr, vic dy ca thy,

vic iu chnh ni dung, phng php dy hc, chng trnh o to v hp l ha qu

trnh gio dc chung ca tng trng i hc.

Th ba, t chc nh k hot ng nh gi cht lng ging dy ca gio vin

Khi t chc nh gi cht lng ging dy ca gio vin, cn nh gi lng kin

thc v nhng k nng cn thit m sinh vin hp th c qua bi ging , vi nhng

tiu ch c th l:

- Ni dung bi ging phi lm tng thm s hiu bit v kh nng p dng l

thuyt vo thc t ca sinh vin.

- Nng cao k nng phn tch v lp lun ca sinh vin.

- Pht trin tnh sng to v khuyn khch s i mi sinh vin.

- To iu kin cho cc sinh vin hc hi, trao i kinh nghim.

- Pht trin cc k nng ng x, tinh thn tp th, tnh trch nhim, kin nhn,

bit lng nghe v t khng nh.

- Thay i thi ca hc vin trc mt vn c th.

- Lun t sinh vin vo trng thi suy ngh, phi hnh ng nn to hng th,

tp trung s ch trong hc tp, gp phn pht huy cao tnh tch cc, c lp v t

duy sng to ca sinh vin.


199

- Kt qu ca qu trnh dy hc, sinh vin chng nhng nm c tri thc m cn

bit vn dng tri thc vo thc t.

c bit, cn ch trng vic nh gi cht lng ging dy ca gio vin t sinh

vin, thng qua cc bng hi hoc tin hnh iu tra x hi hc.

Th t, tng cng hp tc trn lnh vc gio dc o to vi Hoa K

Trong nhng nm qua, B Gio dc v o to, cc nh lm cng tc qun l

gio dc thng xuyn ch trng n vic giao lu, hp tc vi cc nn gio dc,

trng i hc c uy tn trn th gii. c bit, trong thi gian gn y, nhiu ni dung

quan trng c bn tho trong cc chuyn thm ca cc nguyn th quc gia th

hin s quan tm su sc n s nghip gio dc ca nc nh. Mt trong nhng thnh

cng quan trng nht trong chuyn thm M hi thng 6/200... va qua ca Th tng

Nguyn Tn Dng chnh l vic thc y mnh m hp tc gio dc v o to mt cch

hiu qu vi M, mt t nc c nn gio dc tin tin bc nht trn th gii. Trong

thi gian M, Th tng Nguyn Tn Dng v phi on Vit Nam dnh nhiu thi

gian cho cc hot ng gio dc. Nhiu din n, to m v gio dc c hai nc

t chc c th Washington DC v thnh ph Houston. Mt trong nhng kt qu c

th v hp tc gio dc m hai nc t c trong chuyn thm ca Th tng Nguyn

Tn Dng chnh l vic B Gio dc & o to Vit Nam v B Ngoi giao M k

kt tho thun thnh lp Nhm chuyn trch gio dc cng nghin cu, xut vi

chnh ph hai nc cc bin php thc y hp tc gio dc song phng. Theo phc

trnh v du hc sinh nm 2007 ca Vin Gio dc Quc t (Insitute of International

Education-IIE) M ln u tin, Vit Nam c xp vo "top 20" nhng quc gia c

nhiu du hc sinh nht v mc tng mnh nht. S lng sinh vin Vit Nam du hc ti

cc trng i hc M tng t 4.597 ln n 6.036 ngi.

Trong thi gian ti theo ti Vit Nam cn xc tin hp tc v gio dc vi M

trn cc mt c bn sau:

- Tng cng quan h hp tc gia cc trng i hc, cao ng Vit Nam vi

cc trng i hc v cao ng ca M, trong c vic tin ti xy dng cc trng

i hc hp tc Vit-M ti Vit Nam.

- Tng cng cc ngun hc bng nhm tng s lng sinh vin Vit Nam, c

bit l sinh vin sau i hc gm thc s v tin s ti cc trng i hc ca M.


200

- Thc y xy dng cc chng trnh o to gip sinh vin Vit Nam c c

cc k nng cn thit phc v cng cuc cng nghip ho v hin i ho t nc.

- Nghin cu, cht lc nhng nt mi, tch cc, ph hp vi tnh hnh Vit Nam

ca nn gio dc M p dng th im vo Vit Nam (chn mt s trng lm th

im).

Vn kin i hi i biu ton quc ln th X khng nh: Gio dc v o

to cng vi khoa hc v cng ngh l quc sch hng u, l nn tng v ng lc

thc y cng nghip ha, hin i ha t nc4. Ti Chin lc pht trin gio dc

2001-2010, Th tng Chnh ph xc nh mc tiu chung ca pht trin gio dc

Vit Nam n nm 2010 l: To bc chuyn bin c bn v cht lng gio dc theo

hng tip cn vi trnh tin tin ca th gii, ph hp vi thc tin Vit Nam, phc

v thit thc cho s pht trin ca t nc5. Trong sut qu trnh xy dng t nc,

ng v Nh nc ta lun kin tr mc tiu gio dc l pht trin con ngi v ngun

nhn lc v l mt yu t thc y nn kinh t t nc i ln, l mc tiu chung ca

ton x hi. chnh l nhn t quyt nh pht huy tim nng, tr tu v nng lc

sng to ca con ngi Vit Nam v cng ng dn tc Vit Nam, l ng lc quan

trng y mnh s nghip cng nghip ho hin i ho t nc, a nc ta tin

nhanh, mnh v bn vng, ch ng hi nhp kinh t quc t.

Ti liu tham kho

1. ng Cng sn Vit Nam, Vn kin i hi i biu ton quc ln th X, NXB

CTQG, HN 2006.

2. L Quang Huy: i iu cn bit v nc M, Nxb Tp.H Ch Minh, 2000.

3. L Minh c/Nguyn Ngh: Lch s nc M t thi lp quc n thi hin i,

Nxb Vn ha - thng tin, HN 1994.

4. V Quang Tun: Nm ngy trn t M: Thin k s v chuyn thm Hoa K ca

Ch tch nc Nguyn Minh Trit, Nxb Chnh tr quc gia, HN 2007.

4 ng Cng sn Vit Nam, Vn kin i hi i biu ton quc ln th X, NXB CTQG, HN 2006,

trang 94 - 95 5 Trch theo: Bo co nhim v v gii php pht trin gio dc v o to nm 2007 v k hoch n

nm 2010, B Gio dc v o to, s 3150/BC BGDT, ngy 10-4-2007.


201

5. Phi Bng: 20 nm tham quan nc M, Nxb Tr, TP. H Ch Minh 1999.

6. Bo co nhim v v gii php pht trin gio dc v o to nm 2007 v k

hoch n nm 2010, B Gio dc v o to, s 3150/BC BGDT, ngy 10-4-2007.

7. Cc website: - www.tuoitre.com.vn

- www.thanhnien.com.vn

- www.vnexpress.net

- www.eed.state.ak.us/standards/pdf/ teacher.pdf


202

NH GI CHT LNG

V HIU QU O TO I HC Nguyn Thin Tng1

Tm tt: i hc khng ch l trung tm cht lng cao m cn phi hiu qu

kinh t na. i hc phi c nhng chng trnh o to cht lng tt vi chi ph phi

chng, v phi lm tha mn khch hng ca i hc. Nghin cu mt s trng hp

tiu biu cho phong tro nng cao tinh thn trch nhim ca gio dc i hc trn th

gii cho thy cc chnh quyn Anh, M, Chu u v nhiu ni khc tm cch nh

lng ha thnh qu v cht lng ca i hc nh gi v so snh mc hiu qu

ca vic u t ngn sch cho trng i hc. Chnh cc trng i hc hoc hi lin

hip cc trng i hc cng tham gia vic xy dng h thng cc ch bo nh lng

ha thnh qu v nh gi cht lng cng hiu qu o to i hc. Bng cch s dng

h thng v cc ch bo cht lng v thnh qu hot ng, chnh quyn t ra mt s

i hi i vi cc i hc l phi lm tha mn khch hng ca i hc nh cc

sinh vin, ph huynh, ngi tuyn dng sinh vin tt nghip, cc thnh vin trong cng

ng a phng, v cc c quan ti tr Cc cuc kho st v mc tha mn ca

khch hng cng l mt s ch bo v cht lng v hiu qu o to i hc.

1. Gii thiu

i hc khng ch l trung tm cht lng cao m cn phi hiu qu kinh t na.

Cht lng v hiu qu tht ra rt kh xc nh, v chng thuc phm tr nhn thc ca

ngi s dng. Chng c th gy lch lc v to ra nhng tranh ci khng dt. Tuy

nhin cc i hc thng c cng chng hay cc chuyn gia nh gi l o to c

cht lng v hiu qu hay khng. Ni mt cch n gin th ngi ta i hi i hc

phi c nhng chng trnh o to cht lng tt vi chi ph phi chng, v phi lm

tha mn khch hng ca i hc nh cc sinh vin, ph huynh, ngi tuyn dng

sinh vin tt nghip, cc thnh vin trong cng ng a phng, v cc c quan ti

tr Mi loi khch hng c nhn thc khc nhau v hiu qu ca trng i hc, tuy

nhin c th da vo h thng cc ch bo tm mt nh gi chung v vn ny ca

cc nhm khch hng.

1 PGS.TS - Ph Hiu trng Trng i hc Cu Long


203

Trong lnh vc kinh doanh, hiu sut kinh t l t l o lng li ch u ra so

vi chi ph u vo. Trong gio dc i hc, hiu sut lin quan n vic nh gi li ch

u ra ca vic ging dy, nghin cu, dch v bao gm s gi dy, s bng cp pht

hay s sinh vin tt nghip, v s tin nghin cu v dch v em li. Mt khc hiu qu

gio dc i hc cn ty vo s mng nh trng v mc tiu o to.

ti u ha hiu qu vi ngun lc gii hn, trng i hc phi s dng

ngun lc mt cch khn ngoan nht v hiu qu nht. Khi c thm ngun lc mi,

trng i hc phi bit s dng chng t li ch ln nht tng ng vi s mng

ca trng i hc v ging dy, nghin cu v phc v cng ng. Vic ti u ha hiu

qu ny i hi trng i hc phi c thc v th t u tin trong vic chn la gia

cc mc tiu phn b ngun lc c c.

Xt theo quan im kinh doanh th cc i hc phi c tinh thn trch nhim v

sn phm v dch v ca mnh i vi khch hng. Gio dc i hc cn c tnh

ngoi tc i vi x hi cho nn nh nc khng th mc cho th trng gii

quyt m phi can thip thng qua chnh sch ti tr gio dc i hc.

tng tinh thn trch nhim ca h thng gio dc i hc, chnh quyn nhiu

ni trn th gii p dng mt m hnh ti tr trn c s thnh qu hot ng v xy dng

mt c ch nh gi hiu qu v cht lng ca i hc, qua chnh quyn y thc

cho cc i hc v gii lnh o i hc nhng s mng gio dc nhm p ng nhng

nhu cu cn thit ca nn kinh t quc gia trong th trng cnh tranh ca th gii (1).

2. Gio dc i hc trong chin lc u t pht trin kinh t

Thi i ngy nay, vic to ra ca ci cng ngy cng t ty thuc vo nh my,

t ai v thit b, trong khi kin thc, k nng, v s khn ngoan ca con ngi cng

ngy cng tr nn v cng quan trng cho nn kinh t th gii. Khi kin thc cng tr

nn quan trng th gio dc i hc cng th. Cc quc gia cn o to nhiu hn na

cc cng dn tr ca mnh n trnh i hc hay cao hn v mt trnh i hc l

i hi c bn cn c cho nhng cng vic k nng cao. Cht lng v s lng nhn

lc trnh cao m cc i hc ca mt nc c th cung cp cho cc lnh vc rng ri

ca nn kinh t cng ngy cng tr nn quan trng cho sc cnh tranh ca nc trn

th trng quc t. Vn nhn lc cht lng cao c pht trin t cc h thng gio dc

cht lng cao, m gio dc i hc cung cp nhng ngi c k nng cao nht lnh

o sn xut thi i ngy nay (2).


204

Gio dc ni chung, v c bit l gio dc i hc tr thnh mt thnh phn

ch yu ca chin lc u t pht trin kinh t quc gia. Trong mi trng kinh t ton

cu ha mang tnh cnh tranh mnh lit, u t cho gio dc i hc c c mt lc

lng lao ng k nng cao v nng sut cao l mt thnh phn ch yu cho tng trng

kinh t tng lai. Nu khng c s u t v coi trng gio dc, c bit l gio dc i

hc trong cc nn kinh t cng nghip, sc cnh tranh ca mt quc gia s suy thoi rt

ng k trong nhng nm ti (3).

ng c pht trin kinh t quc gia cng ngy cng to p lc i hi cc i hc

phi ng vai tr ch lc trong vic bin i cu trc kinh t t tnh trng nng sut lao

ng thp n nn kinh t tr thc c cng ngh cao nng sut cao. Trong hai thp nin

va qua, cc i hc cng ngy cng phi tr nn hiu qu hn, chu trch nhim vi x

hi hn, v c nng sut cao hn trong vic s dng cc ngun lc ca nh nc v ca

dn chng (4).

Trong khi ngn sch hn ch ngun lc u t ca nh nc cho gio dc i

hc, nhng nhu cu sinh vin ngy cng gia tng, cc phng php qun l gio dc i

hc cng phi i mi ti u ha hiu sut kinh t trong gio dc i hc.

3. Quyn t tr i hc v vai tr chnh quyn

Lch s pht trin gio dc i hc trn th gii cho thy rng cc trng i hc

thng gp kh khn trong vic p ng k vng v yu cu ca x hi. Cc tranh lun

v quyn t tr i hc v s can thip cn thit ca chnh quyn c t lu nh chnh

cc trng i hc vy. Mc du gio dc i hc c nhng thnh tch ng gp to

ln v khoa hc v kinh t trong ba thp nin qua, cng lun bt mn v gio dc i hc

tip tc xut hin mnh m trn bo ch, trong cc phin hp ca quc hi Nhng ph

bnh ny thc y cc trng i hc xem xt xc nh li s mng gio dc ca mnh

v tm thm nhng ngun ti tr khc.

Vn trng tm m gii chc chnh quyn cc nc thng ph phn l gio

dc i hc khng p ng nhu cu kinh t x hi ca quc gia. Ph phn xy ra

c cc nc tin tin trn th gii cng nh cc nc ang pht trin. Quc hi Anh v

M tip tc ph phn vic gio dc i hc ng ca trong thp ng v ch min

cng iu chnh cht t theo nhu cu pht trin kinh t ca quc gia v th gii. S tch

bit gia gio dc i hc v cng ng x hi bn ngoi ang gia tng khi nhu cu i


205

hi cht lng gio dc i hc cao hn vi s lng ln hn v nng sut kinh t tt

hn (5).

4. nh hng ca gio dc i hc i tr

Trong ba mi nm qua, hai s kin quan trng v rt cn bn xy ra v phi

hp nhau lm thc y s quan tm ca nh nc v ca cng chng i vi thnh qu

hot ng v cht lng ca gio dc i hc, l s pht trin gio dc i hc i tr

v s hn ch v ngn sch nh nc cho gio dc i hc.

nhiu nc gio dc trung hc pht trin nhanh chng n mc khin cho trnh

gio dc ph cp ln n ht bc trung hc, v th p lc v nhu cu hc ln mt

mc no ca bc i hc l rt ln. S m rng ca h thng gio dc i hc

Ty u v cc nc cng nghip pht trin khc trong mi lm nm qua c th c

xem nh l s pht trin quan trng nht ca gio dc i hc trong th k 20. Khp Ty

u, t i chng ha (massification) c dng ni ln s gia tng nhanh chng s

lng sinh vin i hc. Trong tng lai khng xa, tt c mi sinh vin cc nc pht

trin u c c hi hc ln di mt dng no mt mc no ca bc i hc.

Gio dc i hc ngy cng tr thnh i chng ha v trnh gio dc ph cp mt

s nc l nm th 2 bc i hc.

L do ng sau s quan tm ca chnh quyn trong hng thc y vic i

chng ha v ph cp ha gio dc i hc l l thuyt kinh t mi v u t vn nhn

lc v pht trin kinh t. Cc i hc, mt thi l ni o to vn ha cao cho gii tinh

hoa, tr thnh ni u t chnh ca chnh quyn v pht trin nhn lc. u th cnh

tranh ton cu xut hin nhanh chng cc nc m vic u t rng ri cho gio dc,

c bit l gio dc i hc, tr thnh nhng u tin ca quc gia. Trong hon cnh

ny, gio dc i hc c xem nh l mt phng tin gia tng ngun vn nhn lc

nhm to ra sc cnh canh hiu qu hn trn th trng th gii. V th chnh quyn

cng nhn thy i hc c vai tr qu quan trng cho nn khng th tip tc mc cho

chnh cc gii chc i hc t qun tr v iu hnh nh trc y.

Khuynh hng ny hnh thnh M t 1970 khi t l sinh vin trong tui tng

trn mc 70%, m kt qu l nhiu i hc mi vi c cu qun tr tp trung, v thnh

phn sinh vin cng thay i a dng hn, c nhiu sinh vin ln tui hc bn thi gian.

Hu ht nhng nc pht trin u M nh Php, Anh, Hy Lp cng c t l sinh


206

vin tng trn mc 70% k t 1985, m hu ht nhng sinh vin ny tn dng chnh sch

m rng ca i hc vi chi ph va phi ca cc i hc do nh nc ti tr (1, 6).

5. Hn ch ca kinh ph nh nc

Tranh ci cng thng xut hin gia nhng ngi ch trng i chng ha gio

dc i hc vi nhng ngi bo v h thng gio dc tinh hoa kiu c vi cht lng

cao v s lng t. iu quan tm chnh ca h l vi ngun ti chnh hn ch ca nh

nc th hu qu ca vic m rng s lng s l nguy c cht lng gim st. Khi qui

m lp hc ln ln, s quan tm i vi tng sinh vin v tng tc gia sinh vin vi

ging vin s gim xung, v cui cng th ng nhin l cht lng hc tp s gim

st.

Mc du nhn nhn kh nng cht lng gim, chnh sch u t cho gio dc i

hc vn pht trin theo chiu hng tng s lng sinh vin m khng tng c ngn

sch nh nc tng ng.

Trong khong hai thp nin 1980 v 1990, mt s iu kin kinh t v m c

tc dng khng tt cho gio dc i hc lm gim ngn sch cho gio dc, trong khi u

tin hn cho y t v phc li x hi. Gio dc ni chung khng c u tin, v gio

dc i hc li cng khng c u tin so vi gio dc tiu hc v trung hc.

cc i hc M trong thp nin 1980 v u thp nin 1990, do ngun thu t

ngn sch b gim, hc ph tng ln rt nhiu t 13% n 19% b vo khon thiu

ht (1, 6). Tnh hnh cn tr nn nghim trng hn khi s lng hc sinh tt nghip

trung hc gia tng nhanh lm tng s lng sinh vin vo i hc, ngn sch ti tr cho

i hc tnh trn mi sinh vin cng b gim v do hc ph trn mi sinh vin li phi

tng na duy tr mc chi ph trn mi sinh vin khng i nhm gi vng cht lng

o to. cc nc Ty u cng th, bnh qun ngn sch ti tr cho i hc tnh trn

mi sinh vin cng b gim, chng hn Anh t 1985 n 1993 l 22% (1).

Tnh hnh cng phc tp hn khi chi ph ca cc i hc gia tng nhanh hn mc

lm pht khin cho cc i hc b ph bnh l khng kim sot c vic chi tiu ca

mnh v lng ph ngun lc m khng phc v hiu qu li ch x hi. V th nhng

ngi ph bnh ny ch trng ct gim ngn sch gio dc i hc v cho rng vic ct

gim ngn sch s khin cho cc i hc hot ng c hiu qu hn v chu trch

nhim vi chnh quyn nhiu hn.


207

Khng may thay vic gim ngn sch gio dc i hc li xy ra vo giai on

m chnh quyn li ch trng i chng ha gio dc i hc. Theo Ngn Hng Th

Gii (2) tnh hnh ny dn n vic nhiu i hc hot ng trong iu kin c s vt

cht suy i, lc lng ging dy thiu ht, th vin ngho nn, phng tin th nghim

v thc tp khng y

Cc i hc khng cn cch no khc l xin php chnh quyn tng thu hc ph

cho dch v gio dc h cung cp nhm bo m cht lng gio dc tng ng vi s

sinh vin gia tng. p li th chnh quyn cng i hi cc i hc phi tha mn nhng

bin php nghim ngt trong vic chu trch nhim vi chnh quyn v vi x hi v

hot ng ca mnh.

Di cc p lc , cc i hc cc nc M, Anh, Php, c, B, H Lan, an

Mch, Na Uy, Thy in phi p dng nhng chin lc qun l mi hiu qu hn

(7).

6. Phng php nh gi nng sut v hiu qu o to ca cc i hc u M

Trng hp cng lc vi p lc quc gia v pht trin gio dc i hc l vic xy

dng v ci tin h thng nh gi theo di v thm nh nng sut v hiu qu ca

cc trng i hc u M. Nhng bin php ca chnh quyn to ra mt phong

tro ci tin mt cch h thng vic qun l v vic ti tr cc trng cao ng v i

hc.

Pht trin phng php o lng u ra v thnh qu hot ng nh gi v

theo di cht lng cng hiu qu ca cc i hc chnh l c s cho vic i hi v s

chu trch nhim cao hn ca cc i hc i vi chnh quyn v x hi (8).

gc chnh quyn, vic chu trch nhim trn c s thnh qu hot ng ca

cc i hc c thc hin bng cch xy dng cc mc tiu ca i hc v nh gi

tin hng n cc mc tiu ny. Cng ngy h thng nh gi thnh qu hot ng

ca cc i hc cng c kt hp vi ch u tin v phn b ngn sch trong khung

qun l mi nhm thc y cc i hc tr nn hiu qu kinh t hn trong khi thc hin

nhng mc tiu xc nh trc, nu khng th b ct gim ngn sch. Vic lp k hoch

v ti tr trn c s thnh qu hot ng cng tr thnh mt phng tin thun li

chnh quyn so snh v sp hng nng sut v hiu qu ca cc i hc vi nhau. Cc

bng phn loi theo nhm, cc bng xp hng ton quc, cc phiu im nh gi (score


208

cards), v cc phiu bo co (report cards) l mt s cc phng tin m chnh quyn

xy dng o lng v so snh thnh qu hot ng ca cc i hc (1).

Di s quan tm cng khai v vic ci thin thnh qu hot ng ca cc i

hc, cc ch bo nh gi u ra xut hin nh l c s hp l cho cng c kinh t

c thit k nng cao hiu sut v hiu qu ca cc i hc. Trong hai thp nin qua,

cc chnh sch u tin da vo thnh qu hot ng xut hin r rng thnh m hnh

cho cch chn la phn b ngun lc cho cc i hc Bc M v Chu u.

6.1. Cc ch bo v cht lng v hiu qu o to ca cc i hc M

Cc vn c cp nhiu nht trong cc tranh lun v chnh sch gio dc

i hc M trong nhng nm gn y l vic o lng cht lng, so snh cc i hc,

nh gi thnh qu, kim im khi lng ging dy, gim bt thi gian hc t bng

cp, v cc chin lc ti phn b ngun lc. Nm 1978 bang Tennessee bt u pht

trin phng php ti tr da vo thnh qu hot ng v thnh qu o lng c

cp kinh ph cho cc i hc ty theo mc p ng cc mc tiu u tin m chnh

quyn xc nh trc (1). nh gi cc i hc, bang South Carolina nay s dng

37 ch bo trong 9 loi thnh qu hot ng khc bit, bao gm nh hng trng tm s

mng, cht lng ging vin, cht lng ging dy, tinh thn hp tc, hiu qu qun l,

cht lng sinh vin u vo, thnh qu sinh vin tt nghip, tinh thn thn thin v kinh

ph nghin cu m i hc ginh c (1).

Bn cnh vic ti tr trn c s thnh qu hot ng, nhiu chnh quyn cn xy

dng thm mt lot nhng c ch trn c s thnh qu u ra cung cp nhng d liu

so snh cc i hc. Do quan tm n nng sut ging dy, chnh quyn iu chnh

cc chnh sch v khi lng ging dy vi nhng thng tin v khi lng nghin cu,

v ton th nhng hot ng khc ca ging vin. Kt hp vi nhng d liu c khc,

chnh quyn c th o lng v so snh thnh qu hot ng v nng sut ca i hc v

ca lc lng ging vin.

Mt mc tiu mi v thnh qu hot ng ca i hc m chnh quyn ngy cng

mong mun l vic gim bt thi gian sinh vin phi hc t mt bng cp. Chnh

quyn nhiu ni xy dng chnh sch lin quan n thi gian hc t mt bng cp,

t l ging vin trn sinh vin cho mt bng cp thc y cc i hc tng s lng

sinh vin ng thi gim thi gian hc xung trong khi vn bo m cht lng cho nhu

cu s dng ca x hi.


209

Cht lng c th duy tr hay nng cao trong khi thi gian hc cho mt bng cp

c th gim xung bng cch b bt nhng mn hc khng cn thit v thay th nhng

ni dung t b ch bng ni dung hu ch hn trong cc mn hc cn thit.

T l ging vin trn sinh vin n thun d c cao cng cha l mt yu t nh

hng tt n cht lng v nu s gi dy bnh qun ca ging vin thp, th s s bnh

qun ca lp hc li cao, v cht lng ging dy v hc tp do c th thp.

tng tinh thn trch nhim ca h thng gio dc i hc, chnh quyn nhiu

ni p dng mt lot cc bin php o lng thnh qu hot ng lin quan n gi tr

cc ngun lc. C th k n bn loi bin php thng dng o lng gi tr khai

thc s dng cc ngun lc (9). Th nht l o lng gi tr gia tng i vi sinh vin tt

nghip di dng ca nhp lng, qui trnh, v thnh qu. Th hai l o lng hiu sut

nh gi vic s dng ngun lc, chng hn lc lng ging vin, phng hc, thit b

th nghim, th vin Th ba l o lng nhu cu v li ch u t xc nh nng

sut v hiu qu ca i hc. Th t l o lng tc ng ca gio dc i hc i vi

vic p ng nhu cu c nhn ca cc sinh vin v nhu cu chung ca x hi.

6.2. Cc ch bo v hiu qu o to ca cc i hc Anh

Anh, sau nhiu thp nin tranh chp gia truyn thng t tr i hc v quyn

can thip kim sot ca chnh quyn, s thnh lp Hi ng Ti Tr Gio Dc i Hc

ca Anh (10) nm 1992 to ra quyn lc tp trung ca nh nc i vi gio dc i

hc. S mng ca Hi ng Ti Tr Gio Dc i Hc ca Anh l nhm nng cao cht

lng v pht trin s lng v o to v nghin cu ca cc i hc mt cch hiu qu

kinh t v trn c s p ng nhu cu t nc. Chnh quyn cng ban hnh nhng

qui nh hng dn cho quan h ang thay i gia chnh quyn v h thng gio dc

i hc. Th nht, nhng qui nh ny i hi Hi ng Ti Tr Gio Dc i Hc ca

Anh xy dng nhng phng php phn b ngn sch v o to v nghin cu cho ton

khp lnh vc gio dc i hc. Th hai, Hi ng Ti Tr phi xc nh r rng nhng

iu g cc i hc cn thc hin trong o to v nghin cu tng ng vi ngn sch

cp bo m hiu qu kinh t cao khi s lng sinh vin gia tng. Th ba, nhng qui

nh cng nu r nhu cu duy tr v nng cao cht lng gio dc i hc bng cch lin

kt gia vic ti tr v vic nh gi ca Hi ng v thnh qu hot ng o to v

nghin cu ca cc i hc.


210

Anh quc, thng qua Hi ng Ti Tr Gio Dc i Hc, B Gio Dc v

Lao ng xy dng v p dng mt h thng ti tr trn c s nhng tiu chun

thnh qu hot ng v o lng cht lng o to v nghin cu. Bng cch s dng

h thng v cc ch bo cht lng v thnh qu hot ng, cc ngun lc c phn b

theo nhng hng dn ca chnh quyn, trong mt s ch bo phn nh nhng nhu

cu gia tng ca nn kinh t v nhn lc k thut v doanh nghip trnh cao. Chnh

quyn t ra mt s i hi i vi cc i hc l phi lm tha mn khch hng

ca i hc nh sinh vin, ngi tuyn dng sinh vin tt nghip, c s hp ng t

hng i hc nghin cu, v cc thnh vin cng ng. Cc cuc kho st v mc

tha mn ca khch hng cng l mt s ch bo v thnh qu hot ng ca cc i

hc.

6.3. Cc ch bo v hiu qu o to ca cc i hc Chu u v Bc M

Gio dc i hc khp Chu u lc a ang tri qua mt giai on ci t v tinh

thn trch nhim trn c s thnh qu hot ng tng t nh Anh M. Chng hn

Phn Lan, t nm 1997, mt phn ngn sch gio dc i hc c phn b trn c s

thnh qu hot ng ca cc trng i hc (11) vi nm ch bo o lng hiu qu v

hiu sut o to. Th nht l ch bo o lng kh nng ca i hc trong vic thu ht

ngun ti tr trong nc v quc t. Th hai l ch bo o lng v tr tng i ca i

hc trong bng xp hng v trao i sinh vin v ging vin vi cc i hc quc t. Th

ba l ch bo o lng hiu qu ca hot ng gio dc ngi ln. Th t l ch bo o

lng kh nng tm c vic lm ca sinh vin tt nghip trn th trng lao ng. Th

nm l ch bo o lng thnh cng ca i hc v cht lng o to v nghin cu.

Canada gn y cng chp nhn m hnh ti tr trn c s thnh qu hot ng

nh l mt c ch nh gi hiu qu v cht lng ca i hc. Ontario, B Gio

Dc v o To s thc hin mt k hoch ti tr thm hng nm mt phn ngn sch

theo ba ch bo o lng: (i) t l sinh vin tt nghip, (ii) t l sinh vin c tuyn

dng sau khi tt nghip, v (iii) mc va lng ca sinh vin, ngi tuyn dng, v

cu sinh vin v nh trng. Nhng i hc xp hng trong nhm th nht c nhn

thm phn ti tr gp i nhng i hc xp hng trong nhm th hai, cn nhng i

hc xp hng trong nhm cui th khng c nhn thm ti tr g c (12).


211

7. Kt lun

Trn y l mt s trng hp tiu biu cho phong tro nng cao tinh thn trch

nhim ca gio dc i hc trn th gii m qua cc chnh quyn y thc cho cc i

hc v gii lnh o i hc nhng s mng gio dc c xy dng nhm p ng

nhng nhu cu cn thit ca nn kinh t quc gia trn th trng cnh tranh ca th gii.

Trn quan im thc dng da vo li ch kinh t quc gia, chnh quyn tm cch nh

lng ha thnh qu v cht lng ca i hc nh gi v so snh mc hiu qu

ca vic u t ngn sch cho trng i hc. Chnh cc trng i hc hoc hi lin

hip cc trng i hc cng tham gia vic xy dng h thng cc ch bo nh lng

ha thnh qu v nh gi cht lng cng hiu qu o to i hc.

Khi nh gi cht lng v hiu qu chung, cc ch bo lin quan n cc i

lng o lng c th c trng s khc nhau phn bit tm quan trng khc nhau ca

chng. Chng hn i vi cc i hc nghin cu th ch bo v nghin cu c trng s

cao hn ch bo v ging dy. i vi i hc cng ng th ch bo v t l sinh vin

tt nghip c vic lm li rt quan trng nn thng c trng s cao nht. Cc cuc kho

st v mc tha mn ca cc loi khch hng ca i hc cn c tin hnh

thng xuyn v rng ri tch ly cc d liu ny trong h thng cc ch bo v thnh

qu hot ng ca cc i hc.

So snh cht lng v hiu qu o to chung tt c cc trng i hc vi nhau

th khng cng bng, v cc trng c th rt khc nhau v s mng. So snh cc i hc

cng ng vi nhau, cc i hc chuyn nghip vi nhau, v cc i hc nghin cu vi

nhau th va cng bng va thc y s cnh tranh v uy tn cht lng v hiu qu

kinh t gia cc i hc cng loi, gp phn xy dng vic phn tng h thng cc i

hc.

So snh cht lng v hiu qu o to ca tng i hc mt qua nhiu nm khc

nhau cng cn c cc c quan qun l v chnh cc i hc thc hin nh gi

s tin b v thnh qu cht lng v hiu qu o to. Chnh quyn cng cn c ch

phn phi ngn sch nhm khen thng cc i hc c nhiu tin b.


212

Ti liu tham kho

1. Alexander, F. K., The Changing Face of Accountability, The Journal of Higher

Education, Columbus, Jul/Aug 2000.

2. The Task Force on Higher Education and Society, Higher Education in Developing

Countries, Peril and Promise, World Bank, 2000.

3. Marshall, R., The Global Job Crisis. Foreign Policy: The U.N. in Crisis. Washington,

DC: The Carnegie Endowment for International Peace. 1995.

4. Leveille, D. E., Accountability in higher Education: A Public Agenda for Trust and

Cultural Change, Center for Studies in Higher Education, University of California,

Berkeley, December 2006.

5. Karabell, Z., Whats College for? New York: Basic Books, 1998

6. Douglass, J. A., Keeling, R., The Big Curve: Trends in University Fees and

Financing in the EU and US, Center for Studies in Higher Education, University of

California, Berkeley, 2008.

7. Eicher, J. C., The Costs and Financing of Higher Education in Europe. European

Journal of Education, 33, 31-33, 1998.

8. Layzell, D. T., Faculty Workload and Productivity: Recurrent Issues with New

Imperatives. Review of Higher Education, 19, 267-281, 1998.

9. Ewell, P. T., & Jones, D. P.; Poiting the Way: Indicators as Policy Tools in Higher

Education. In Charting Higher Education Accountability: A Source Book on State-

Level Performance Indicators. Denver, Colorado: Education Commission of the

States. 1994.

10. Higher Education Funding Council of England, www.hefce.ac.uk/

11. Hamalainen, K., & Moitus, S.; High Quality Education as the Criteria for University

Funding in Finland. Quality in Education, 5(1), 51-60, 1999.

12. Barnetson, R.; A Review of Albertas Performance-based Funding Mechanism.

Quality in Higher Education, 5(1), 37-50, 1999.


213

KINH NGHIM V GII PHP NNG CAO

HIU QU QUN L GIO DC I HC

TI TRNG I HC Y THI BNH Lng Xun Hin1

Trng i hc Y Thi Bnh (HYTB) c thnh lp thng 7/1968 c nhim

v o to ngun nhn lc y t cho cc tnh ng bng sng Hng, Bc Trung b v Ty

Bc, l c s chnh ca Vit Nam o to bc s cho hai nc Cng ha Dn ch nhn

dn Lo v Vng quc Campuchia, tham gia nghin cu khoa hc v pht trin cng

ngh v lnh vc y sinh hc ca khu vc. Cc hot ng nghin cu khoa hc v pht

trin cng ngh ca Trng tp trung ch yu phc v cho vic d bo, d phng v

iu tr cc bnh ph bin, c th ca khu vc. Trng cng l n v khm cha bnh,

gp phn phc v chm sc sc khe nhn dn cho tnh Thi Bnh v cc tnh trong khu

vc vi cng ngh v k thut cao.

Qua 42 nm xy dng v pht trin, Nh trng c nhng ng gp ng k

vo s nghip gio dc, o to v s nghip bo v, chm sc sc khe cho nhn dn.

Trng o to c 14 nghn bc s cho Vit Nam, 500 bc s cho hai nc Cng

ha dn ch nhn dn Lo v Vng quc Campuchia, trn 2 nghn hc vin h sau i

hc v hon thnh trn mt nghn ti nghin cu khoa hc cc cp. Vi thnh tch v

qu trnh ng gp cho cng tc o to ngun nhn lc y t, Trng HYTB vinh d

c Ch tch Nc Cng ha X hi ch ngha Vit Nam tng thng 01 Hun chng

c lp Hng Nh, 01 Hun chng c lp hng Ba, 01 Hun chng Lao ng hng

Nht, 01 Hun chng Lao ng hng Nh, 02 Hun chng Lao ng hng Ba; Nh

nc Cng ha dn ch nhn dn Lo tng thng Hun chng Lao ng hng Nht v

Hun chng T do; Chnh ph Hong gia Campuchia tng Hun chng Vng xy

dng t nc v Hun chng Hu ngh; Chnh ph Vit Nam tng c thi ua v nhiu

phn thng cao qu khc.

Nhiu nm qua, c s quan tm ch o ca B Y t, B Gio dc v o to,

s quan tm gip ca Tnh y, Hi ng nhn dn, y ban nhn dn tnh Thi Bnh;

s lnh o, ch o st sao, c hiu qu, s nng ng, sng to ca ng y, Ban Gim

1 NGT.PGS.TS B th ng y, Hiu trng Trng i hc Y Thi Bnh


214

hiu Nh trng; s on kt, ng tm hip lc khc phc mi kh khn ca thy v

tr a Nh trng c nhng bc pht trin vt bc trn tt c cc mt cng tc.

Cht lng o to c gi vng v ngy cng c nng cao; hu ht cc sinh vin tt

nghip ra trng u c vic lm v c x hi nh gi tt. Trn khp mi min ca

T quc ni no cng c bc s tt nghip ti Trng HYTB, trong c nhiu bc s

gi nhng chc v, trng trch quan trng trong ngnh y t, c bit l khu vc Tnh

Thi Bnh. Mc d l mt trng i hc trc thuc B Y t ng ti a phng, nhng

Nh trng c nhng ng gp ngun nhn lc y t ng k cho tnh Thi Bnh, phc

v cho cng tc chm sc v bo v sc khe cho nhn dn trong tnh v cc tnh ln

cn.

Mt trong nhng yu t quyt nh thnh tu t c ca Trng HYTB trong

thi gian qua l Nh trng khng ngng nng cao hiu qu cht lng gio dc

i hc nhm p ng ngy cng tt hn nhu cu x hi.

Cht lng mt vn quan trng nht ca tt c cc trng i hc v vic phn

u nng cao cht lng qun l gio dc i hc bao gi cng c xem l nhim quan

trng nht ca bt k trng i hc no. i vi cc trng i hc o to cn b

ngnh Y, l ngnh lin quan trc tip n sc khe v sinh mng con ngi, th vn

cht lng gio dc cng tr nn c bit coi trng. m bo cht lng gio dc i

hc l ton b cc ch trng, chnh sch, mc tiu, c ch qun l, cc hot ng, iu

kin ngun lc, cng nhng bin php khc duy tr, nng cao cht lng gio dc

nhm p ng mc tiu ra. Nh vy m bo cht lng l s n lc trong mi Nh

trng nhm khai thc mi tim nng to mi trng gio dc tt nht trong kh

nng cho php. Trong nhiu nm qua, Trng HYTB lun xc nh vic nng cao cht

lng gio dc i hc l nhim v hng u v c nhiu gii php nhm nng cao

cht lng gio dc. Trc ht l i mi ton din v cng tc o to, nng cao trnh

ca i ng ging vin, tng cng c s vt cht, nng cao cht lng nghin cu

khoa hc phc v cho cng tc ging dy...

Cng vi qu trnh i mi ca h thng cc trng i hc trong ton quc,

Trng HYTB sm tin hnh i mi ton din cc mt hot ng trong c i

mi v cng tc o to. i mi trc ht l i mi ni dung, chng trnh ging dy

m bo yu cu o to ton din dy ngi, dy ngh, t to ngun cn b c

phm cht chnh tr, o c tt, c sc khe, c nng lc thc hnh ngh nghip, c

kh nng t nghin cu v pht trin. Nh trng ch nng cao trnh ngoi ng,

tin hc v gio dc y c cho ngi hc.


215

Tin hnh i mi ni dung, chng trnh theo s i mi khung chng trnh

khung v theo hng a dng ha, chun ha, hin i ha. Hng nm Trng t chc

nh gi cc chng trnh o to ca cc ngnh, chuyn ngnh, mn hc tip thu

nhng thnh tu mi v kp thi c nhng iu chnh cn thit. Coi trng vic hc gn

lin vi thc tp, vi nghin cu khoa hc, nng cao k nng ngh nghip. B tr thi

lng thch hp trong chng trnh o to cho sinh vin, hc vin hc tp k nng,

thc hnh ti cc c s iu tr v cng ng. M rng hot ng ca Trung tm o to

k nng y khoa, tng bc phc v tt nhu cu hc tp k nng ca sinh vin, hc vin.

n nay, Trung tm o to k nng Y khoa ca Nh trng c trn 400 m hnh cc

loi, nhiu a CD lu d cc hnh nh, thao tc lm sng... phc v cho hc tp ca sinh

vin.

i mi phng php ging dy v hc tp ca Trng l ni dung u tin hng

u trong i mi cng tc o to. i mi phng php o to theo 3 tiu ch: trang

b cch hc, pht huy tnh ch ng ca ngi hc; s dng cng ngh thng tin v

truyn thng trong hot ng dy v hc. Khai thc tt cc ngun t liu gio dc m v

ngun t liu trn mng Internet. Dy hc gn lin vi thc hnh, to ra khng kh hc

tp mi, phong cch hc hin i, ngi hc c th i thoi, hi thoi, thy hng dn

tr hc tp v thc hnh.

Hng nm, Nh trng b tr ngun kinh ph hp l nng cp phng hc,

phng th nghim, phng thc hnh, th vin, th vin in t...; nng cao k nng

ging dy tch cc cho i ng cn b p ng nhu cu i mi phng php o to;

trung bnh mi nm Nh trng t chc t 2-3 lp tp hun (khong 100 cn b ging

tham gia) v phng php ging dy tch cc, c bit ch trng n i ng ging vin

tr.

Nh trng thc hin hnh thc tuyn sinh mi theo hng p dng cng ngh

o lng gio dc hin i. im tuyn vo Trng HYTB trong nhiu nm nay u

nm trong tp nhng trng c im tuyn cao nht. Duy tr v m rng cc h o to

chnh quy tp trung, h lin thng, ti chc cc ngnh, chuyn ngnh. Pht trin o

to ngun nhn lc y t theo hnh thc c tuyn, o to theo a ch cho khu vc Ty

Bc v cc vng kh khn khc. T chc cc loi hnh o to ti trng, o to ti

cng ng v kt hp vi cc a phng. Trin khai cc hot ng lin kt o to vi

cc trng Y - Dc trong nc v nc ngoi, nh Trng i hc Y H Ni, i hc

Dc H Ni, Hc vin Qun Y, Trng i hc Greifswald (CHLB c), Pecs


216

(Hungary), Chulalongkorn, Mahildol (Thi lan), Parkway (Singapore), Osaka (Nht

Bn)...

Hon chnh h thng nh gi kt qu hc tp v rn luyn ca sinh vin, tin

hnh test ha v chun ha cc test lng gi sinh vin, thc hin sng lc mnh trong

qu trnh o to. Trin khai hnh thc thi trc nghim khch quan trn my vi tnh. Hin

nay, Trng c mt ngn hng test vi trn 40 vn cu hi t cc B mn v c mt

phng thi gm 75 my vi tnh vi h thng phn mm tr li im thi ngay sau khi sinh

vin hon thnh bi thi. Cng tc gim st, thanh tra, kim tra thi c thc hin thng

xuyn. Ch ng phng nga v ngn chn khng xy ra tnh trng o to k nng,

k xo lm bi, hc gian thi ln, bng tht hc gi. X l nghim minh nhng trng

hp vi phm quy ch thi, kim tra k c ngi hc v ngi dy. Cng khai ton b kt

qu hc tp v rn luyn ca sinh vin trn mng gip cho sinh vin d theo di v c

hng phn u.

nh k t chc nh gi cht lng o to v mc tiu chng trnh, phng

php v sn phm o to khng ngng nng cao thng hiu ca Trng.

Mt iu kin cng khng km phn quan trng quyt nh n nng cao cht

lng gio dc l i ng cn b, ging vin. Nh trng xc nh i mi cng

tc o to phi gn lin vi vic xy dng i ng cn b, ging vin m bo v s

lng, ng b v c cu, c phm cht o c v c lng tm ngh nghip, c trnh

chuyn mn cao, c phong cch ging dy v qun l tin tin. Trn c s iu kin

ngun lc thc t, Trng HYTB tp trung mi bin php nhm nng cao cht

lng ca i ng cn b nh c chnh sch h tr cho cc cn b i hc sau i hc (h

tr cn b i nghin cu sinh l 28 triu ng; hc cao hc 10 triu ng; BSCKII l 12

triu ng; cn b bo v thnh cng lun n Tin s c thng 15 triu ng), c

chnh sch thu ht nhn ti v cng tc ti trng (Tin s v cng tc ti trng c h

tr 40 triu ng, Thc s l 10 triu ng), to iu kin ti a cn b c th tham

gia cc kha hc nng cao trnh ngoi ng, tin hc; c bit l i ng cn b tr.

Hin nay, Nh trng c 430 cn b, trong cn b ging trn 300, trnh sau i

hc chim 86%; c 10 Ph gio s, 22 tin s (ngoi ra cn c 19 Thc s ang hc

nghin cu sinh trong v ngoi nc), 24 Bc s chuyn khoa cp II, 142 Thc s, 82

ging vin chnh, 12 Nh gio u t v 8 Thy thuc u t.

V tuyn dng cn b, Nh trng lun i mi phng thc tuyn dng theo

hng khch quan, cng bng v c yu t cnh tranh.


217

Kt hp cht ch cng tc o to vi cng tc nghin cu khoa hc v pht trin

cng ngh, hng hot ng nghin cu khoa hc vo mc tiu nng cao cht lng o

to. Gn cc ti nghin cu vi cc ti lun vn thc s, tin s, c trn 25 lun

n tin s, 60 lun n bc s chuyn khoa cp II v lun vn thc s c bo v thnh

cng t nhng ti trn. Khuyn khch sinh vin, hc vin tch cc tham gia nghin

cu khoa hc, trung bnh mi nm c khong 30 ti nghin cu ca sinh vin.

i mi cng tc qun l sinh vin, hc vin. ng dng chng trnh qun l

sinh vin, hc vin trn mng.

Tng cng c s vt cht, trang thit b phc v cng tc o to. M rng v

nng cao cht lng cc c s thc hnh cho sinh vin c 4 khu vc ging ng,

labo, bnh vin v cng ng. Hin nay, a bn hc tp ca sinh vin Nh trng khng

ch khu vc Thi Bnh m cn m rng sang c cc tnh ln cn nh Nam nh, H

Nam, Ninh Bnh, Hng Yn, Hi Dng v Qung Ninh.

Tng bc thc hin quyn t ch v t chu trch nhim x hi ca Nh trng

theo phn cp mi ca Nh nc v cc mt t chc, nhn s, ti chnh, o to, nghin

cu khoa hc v hp tc quc t. Thc hin c hiu qu Ngh nh s 43/N-CP ca

Chnh ph quy nh quyn t ch, t chu trch nhim v thc hin nhim v, t chc b

my, bin ch v ti chnh i vi n v s nghip cng lp. n nay, thu nhp ngoi

lng ca cn b vin chc Nh trng tng ln r rt, trung bnh thu nhp thm ca cn

b l 1,0 ln lng.

Trng HYTB l mt trong nhng trng i u trong vic xy dng m hnh

bnh vin trong trng i hc. Bnh vin HYTB c thnh lp t nm 2003 theo

loi hnh hot ng bn cng, nm 2006 chuyn sang loi hnh bnh vin cng lp t

m bo chi ph. Bnh vin trung bnh mi nm khm v iu tr cho trn 200.000 lt

ngi, trong trn 60% s ngi c th bo him y t. Doanh thu t bnh vin mi

nm t trn 30 t ng, gp phn ci thin ng k i sng cn b, vin chc. Bnh

vin cn l c s o to, nghin cu khoa hc ca Nh trng, nht l o to bc sau

i hc. S lng sinh vin, hc vin thc tp ti Bnh vin Trng ln n hng nghn

em mi nm.

m bo v nng cao cht lng qun l gio dc l mc tiu phn u khng

ngng trong sut qu trnh xy dng v trng thnh ca Trng HYTB. Vi truyn

thng on kt, vt mi kh khn th thch, cng vi s n lc ca thy v tr chc

chn cht lng gio dc ca Nh trng s ngy cng c nng cao, xng ng l mt

Trung tm Y hc mnh vng ng bng Bc B v Bc Trung B.


218

S DNG ISO TRONG QUN L GIO DC

( Kinh nghim trng i hc dn lp Hi Phng)

Trn Hu Ngh1 - Trn Th Mai2

Chng ta u bit, cht lng o to ph thuc vo hng lot yu t nh c s

vt cht, trnh ging vin, phng php ging dy, cht lng u vo ca sinh

vin, nhng mt trong nhng yu t nh hng ngc li tt c cc yu t v mang

tnh quyt nh l qun l o to.

Trong ch thi 296/CT-TTg ca Th tng chnh ph ngy 27/2/2010 do Th

tng Nguyn Tn Dng k v i mi qun l gio dc i hc giai on 2010-

2012, sau khi phn tch cc yu km trong gio dc i hc nhng nm va qua ch

r: C nhiu nguyn nhn dn n tnh hnh , nhng nguyn nhn cn bn chnh

l s yu km trong qun l nh nc v gio dc i hc v s yu km trong qun

l ca bn thn cc trng.

l mt nhn nh ht sc ng n, lm bt ra nguyn nhn c bn nht ca s

yu km nhm t cng tm gii php khc phc. Ch hi tho ca chng ta ln

ny tm bin php khc phc tnh trng . Trong phm vi bi bo ny, chng ti

mun trao i v vic tm nhng bin php qun l gio dc ph hp, hiu qu.

Chng ti quan nim rng, sn phm ca gio dc l sn phm c bit, nhng d

c c bit n u th n cng l sn phm do con ngi lm ra.Vy to ra mt sn

phm l c mt qu trnh gm nhiu giai on. V mi giai on c thc hin theo

mt quy trnh. Nu chng ta c nhng quy trnh ph hp nhng cht ch, ng thi s

kim sot khng phi ch khu cui m trong tng giai on u c kim sot cht

ch th cui cng chng ta phi c c sn phm nh chng ta k vng.

Trong bi ng hnh trn con ng i mi gio dc i hc ng trn bo

Gio dc v thi i ngy 12/3/2010, GS. Phm V Lun (lc l th trng thng

trc B GD&T) vit: Kin quyt chm dt tnh trng khng kim sot c cht

lng o to. l quyt tm ca B, cng l mt li ku gi trc thc trng

1 GS.TS Hiu trng, Trng i hc Dn lp Hi Phng

2 TS Trng phng o to, Trng i hc Dn lp Hi Phng


219

ng bun hin nay. Nhng nu cc c s khng thay i, khng mn m vi vic kim

sot cht lng th chc chn gio dc ca chng ta khng th i mi.

Ra i trong thi im h thng gio dc ngoi cng lp mi hnh thnh, cn rt

nhiu bt cp, chng ti nhn thy cht lng o to l yu t then cht cho s tn

ti ca nh trng. Nu vi cc trng cng lp, uy tn l s vinh quang, cht lng l

s ngng m ca x hi, v vy nu khng c uy tn cc trng y cng khng cht,

cn i vi cc trng ngoi cng lp uy tn quyt nh s tn ti, uy tn quyt nh s

sng cn. Khu hiu: Cht lng o to l s sng cn ca nh trng, chnh l

iu khng nh im mu cht, vn ct li quan trng nht y, v vy, ai trng

dn lp cng phi quan tm.

Nhng lm sao kim sot c cht lng?

Nh trn trnh by, cht lng o to ph thuc vo hng lot yu t v sn

phm cui cng c t cht lng hay khng ph thuc vo tng giai on lm nn sn

phm . Nu mi giai on u t yu cu th chc chn sn phm phi t yu cu.

Nh vy chng ta phi kim sot c tng giai on lm nn sn phm. Nhng mun

gim st c th phi c cng c thc hin. Cng c no s gip chng ta gim st

hot ng rt phc tp ny.

Sau rt nhiu thi gian trn tr, tho lun, chng ti thy cc tiu chun qun l

cht lng quc t ISO c th gip nh trng gii quyt c vn ny.

Vi trit l: mi hot ng u hng ti khch hng theo t tng: xem xt s

vt trn phng din h thng v lm ng ngay t u th s khng c li u ra. T

h thng qun l a ra nhng nguyn tc c bn:

1. Cht lng l trn ht, khng t mc tiu bng mi gi.

2. i tng c phc v hi lng trn tng cng on

3. Ton din: Mi khu, mi cng on u phi t cht lng.

4. ng b: Mc tiu, chnh sch, bin php, nhim v thc hin mt cch ng b,

h thng, tng tc v h tr ln nhau.

5. Vn bn ho: Chnh tc ho vn bn, lu ho giai on, h s ho qu trnh,

d liu ho s vn hnh ca h thng.


220

6. Kim tra- kim sot: t t kim sot ln v tr hng u mi cng on, mi

quy trnh, v ch khi sn phm mi c kim sot hon ton

p dng c t tng trn vo thc t l mt vic nhiu c s sn xut

lm v lm thnh cng. Tuy nhin p dng vo mt trng hc vi nhng c tnh

rt khc bit vi vic to mt sn phm vt cht c th l mt vic khng n gin.

Chng ti phi bt tay t u tm hiu mt cch k cng t nhng khi nim

n gin nht: Cht lng l g? Trong thc t c nhng sinh vin hc lun c im

cao, nhng ra trng khng lm vic c hoc c nhng sinh vin hc rt gii, nhng

lun lun cm ght ni mnh hc? Nh vy c phi l cht lng khng?

Gio dc c khch hng khng? Nu c th khch hng ca nh trng l ai? Ti

thi im chng ta rt hay ni n cu: 1. Khch hng l thng . 2. Nu khch

hng sai, xin c li iu mt. Vy nu khch hng l sinh vin, chng ta c c trch

pht, c tho mn mi yu cu ca sinh vin khng? Nh vy s gio dc sinh vin khi

no v nh th no? Vy nu khch hng khng phi l sinh vin th khch hng l ai?

T nh trng m rng khi nim khch hng: Khch hng l sinh vin, l b m

sinh vin, l cc x nghip, cng ty trong v ngoi nc, cc c quan cng quyn s

dng sinh vin, l cng ng x hi. Cn i tng gio dc ca nh trng l ai: L

sinh vin. Nh vy sinh vin va l i tng gio dc va l khch hng ca nh

trng.

Chng ti cho rng quan nim nh vy l ng, bi v chng ta mi ch thy sinh

vin l i tng gio dc, do nhiu ngi t cho mnh ci quyn mt st, qut mng,

khng cho cc em quyn t do t tng, khng cho cc em nhn xt nh gi, mi iu

thy c ni u phi coi l ng, d c cm thy khng n cng khng bao gi c by

t quan im thi . Nhng nu coi sinh vin ch l khch hng, th c ng khng?

Cng khng ng, bi v sinh vin mi nh mt ci phi, phi gia cng, phi gt gia,

phi mi, phi doa mi tr thnh mt trc vt c gi tr. Qu trnh gia cng cng k, cng

tinh t, gi tr s dng cng cao.

T tt c nhng suy ngh , chng ti tm n vi ISO, v ISO gip chng ti

gii bi ton v i mi qun l.

Chng ti xy dng mt b ti liu trn 500 trang vi 13 vn bn quy nh, 16

vn bn hng dn quy trnh thc hin cho mi hot ng ca nh trng, cho tng

cng vic, tng b phn c th, th d: Quy nh Thit k chng trnh o to, Quy


221

nh Lp v trin khai k hoch o to, Quy nh Quan h vi khch hng, Quy nh

Qun l ging vin thnh gingK c cng tc Phc v c s vt cht cng c vn bn

hng dn ring v c a vo h thng qun l o to, v chng ti cho rng nu h

thng khng ng b, ton b dy chuyn s b nh tr, nhiu khi ch v nhng li rt

nh.

Trong thc t p dng ISO, khng phi ni no cng thnh cng, mc d xy

dng c h thng ti liu quy trnh, hng dn mi hot ng. Chnh v vy c ngi

cho rng, lm ISO ch tn giy. iu cng khng sai, nu lnh o khng cam kt,

hoc cam kt nhng khng ch o thc hin mt cch trit , kin quyt, khng kim

tra n c s khng mang li hiu qu. Cng c ngi cho rng, qun l theo tiu

chun ISO cng nhc, coi cc quy trnh l ng tuyt i, khng th thay i. iu

cng khng ng. Qu trnh p dng ISO l qu trnh ci tin lin tc. Xut pht t iu

kin thc t m c cc quy trnh ph hp m bo cho cht lng sn phm. Quy

trnh no khng ph hp c th thay i bng mt quy trnh ph hp hn, tin tin hn.

Nh vy qun l theo tiu chun quc t ISO cho php chng ta tip cn mt

cch khoa hc i tng qun l, t xy dng mt h thng qun l bng cc quy

trnh, kim tra gim st v ci tin. Chnh v th, ISO lun sng ng, nhanh nhy nh

s pht hin li ca h thng v nhng bin php khc phc kp thi.

thc s i mi trong qun l, lnh o trng i hc dn lp Hi phng

cam kt: Duy tr hiu qu h thng qun l cht lng, thng xuyn ci tin, pht

trin, m bo tun th mi yu cu ca tiu chun ISO.

T cam kt ca lnh o, nh trng thnh lp Ban ISO v hin nay l Ban

ISO v kim nh cht lng trin khai hot ng nhm duy tr hot ng ca h

thng thng qua vic thc hin nghim chu trnh PDCA:

B

A C

D

P: Plan - Lp k hoch


222

D: Do - Thc hin

C: Check - Theo di, kim tra

A: Act - Chnh sa, ci tin

Sau 5 nm i mi qun l cht lng theo tiu chun ISO em li hiu qu

thit thc v cht lng o to tng bc c nng ln. Cho n nay, tuy im u

vo ca sinh vin khng cao nh cc trng cng lp, nhng cht lng u ra khng

thua km cc trng cng lp. Theo thng bo ca D n Mkng ca B Gio dc v

o to v vic iu tra tnh hnh vic lm ca sinh vin sau khi ra trng, i hc dn

lp Hi phng l 1/25 trng dn u v t l sinh vin c vic lm cao. T l sinh vin

vi phm quy ch thi nhng nm u tin 25% gim xung cn 0,19%. V c bit khi

hi cc cu sinh vin: n tng nht i vi em khi hc trng th 98,3% tr li n

tng nht l: Thi nghim tc.

Sau 2 nm nghin cu, xy dng v p dng th, thng 11.2005 nh trng c

cp chng ch ISO 9001: 2000, ngy 20.1.2009, trng i hc dn lp Hi Phng l

mt trong nhng n v u tin trn ton quc c cp chng ch ISO 9001:2008

phin bn ISO mi nht cho mi hot ng ca mnh. Vi hiu qu ca vic p dng

tiu chun quc t ISO i mi qun l o to, nh trng c B Khoa hc v

cng ngh tng cp vng ISO 3 nm lin.

V cng chnh nh i mi qun l theo tiu chun quc t ISO, trng i hc

dn lp Hi Phng l mt trong 20 trng u tin trong ton quc c cng nhn t

chun cht lng gio dc.

.


223

GII PHP NNG CAO HIU QU QUN L GIO DC

I HC VIT NAM THI HI NHP T GC NHN

CA TRNG CAO NG A PHNG L Thnh Cng

1 - Phm Vn Lun2

Hi nhp v ton cu ha tr thnh mt xu th ca th gii, bi cnh

t gio dc i hc Vit Nam ng trc ba yu cu mang tnh thi i: phi tp trung

cao cho i chng ha gio dc i hc; thc hin Cng bng, bnh ng trong gio

dc i hc v y mnh ng dng Cng ngh thng tin trong gio dc i hc. Theo

chng ti, t gc nhn gio dc i hc cao ng (H C) cp a phng (bao

gm cc trng H, C thuc y ban nhn dn tnh, thnh ph hoc S Gio dc &

o to qun l), ba yu cu nu trn va l mc tiu, va l ng lc quan trng gip

nng cao hiu qu qun l gio dc H Vit Nam trong bi cnh hi nhp v ton cu

ho hin nay.

Trong tham lun ny, chng ti xin khi qut li vi nt c bn ca gio dc H

C cp a phng Vit Nam nh mt hng tip cn tm ra gii php nng cao

hiu qu qun l gio dc H Vit Nam. Gio dc H - C a phng chng ti

cp y xut pht t c th Vit Nam thi hi nhp. Chng ta u bit, do ngun lc

hn ch tuy khng phn nh chnh thc, trong cch nhn ca chng ti v a s nhng

ngi quan tm n gio dc H - C, khi cc H quc gia, H vng v ngay c cc

trng H ln thuc B, ngnh qun l, c s tch tp to ra s khc bit trong qu

trnh trin khai nhim v gio dc, o to v nghin cu khoa hc, hp tc quc t.

Khi cc trng H C cp a phng thuc UBND tnh, s GD & T qun l

nm tp sau trn lnh vc nng ng ny). Gio dc H - C a phng c cp

trong bi vit ny th hin gc nhn cn cnh mt vng sng nc c th - gio dc

H C ng bng Sng Cu Long (BSCL), ni thc hin Quyt nh ca Th

tng Chnh ph s 20/2006/Q-TTg vi cc mc tiu pht trin v mt h thng gii

php ng b to ra s chuyn ng, pht trin theo hng rt ngn dn khong cch so

vi trnh pht trin chung ca c nc, t c b phng hi nhp vo tro lu hp

tc quc t v ton cu ha v gio dc.

1 ThS Hiu trng Trng C Bn Tre

2 ThS Ph Trng phng NCKH&HTQT, Trng C Bn Tre


224

Hn ai ht, cn b qun l gio dc H C, nhng ngi quan tm n gio

dc H C cp a phng khu vc ny cm nhn mt cch y v su sc

s chuyn mnh ca gio dc H C a phng c ngha ht sc quan trng m

tnh cht v qui m ca qu trnh hi nhp, hp tc quc t trn lnh vc gio dc H

C chnh l thc o thuyt phc nht khi ni v tnh hiu qu trong qun l gio dc

H Vit Nam vi y tnh thc tin ca n.

1. Cc trng H C a phng Vit Nam trong bi cnh hi nhp

Theo tm hiu ca chng ti, nhn nh nhn c s ng thun cao nht ti cc

hi ngh chuyn v gio dc o to BSCL gn y u cho rng BSCL l vng

c trnh dn tr v ngun nhn lc thp nht c nc. S lng trng i hc bnh

qun trn dn s ca vng cng mc thp nht. Mt trng H vng BSCL ch

bng 1/10 ng bng sng Hng v bng khong 1/3 bnh qun c nc ( vng BSCL

3.370.000 ngi dn mi c 1 trng H; trong khi con s ny ng bng sng

Hng l 327.000 ngi ngi dn/1 trng H). Vi xut pht im thp nh vy, gio

dc H BSCL (bao gm H v C) trong iu kin ca bc vo sn chi hi nhp

v hp tc quc t v gio dc vi nhng kh khn, th thch khng nh.

Trc yu cu hi nhp ngy cng su rng trn lnh vc gio dc H, hu ht

cc trng H C khu vc BSCL hnh thnh phng chc nng qun l hot ng

quan h, hp tc quc t (QH, HTQT) v thng ghp chung b phn qun l khoa hc

ca cc trng vi m hnh ph bin l phng Qun l khoa hc v hp tc quc t,

qui m phng ln nht l 12- 15 cn b, ph bin t 3 - 5 cn b , c ni ch 2 - 3 cn

b. y l n v c chc nng tham mu cho Ban Gin hiu nh trng trong:

. Qun l v iu phi hot ng hp tc quc t

Hon thnh th tc v qun l on ra, on vo.

iu phi thc hin v qun l cc chng trnh, d n hp tc vi nc

ngoi.

Qun l h s du hc nc ngoi.

L knh lin lc gia Ban Gim hiu trng vi cc t chc quc t.

Dch thut cc ti liu phc v cho hc tp, ging dy v NCKH ca trng.

Chng ti c cuc kho st nh vi lnh o v nhn vin cc phng Qun l

khoa hc & Quan h/Hp tc quc t mt s trng H ln nh Cn Th, An Giang,


225

ng Thp, Tr Vinh, Tin Giang ln cc trng CSP v C cng ng, C a ngnh

cc tnh Bn Tre, Vnh Long, C Mau, Kin Giang, Hu Giang Mt thc trng

chung chng ti nhn thy rt r l hu ht cc trng bm st chc nng, nhim v

theo qui nh; nhng trn thc t vic trin khai hot ng QH, HTQT cc trng din

ra kh n iu: - mi nm u c k hoch hot ng (nm trong k hoch nm hc

chung ca ca trng) nhng k hoch ny l thuc rt nhiu v ngun kinh ph, s quan

tm ca lnh o cp trn v b chi phi bi i tc nc ngoi th l hot ng QH,

HTQT ca cc n v ch trng vo mi vic tranh th ngun hc bng du hc, lo h s

th tc cho ging vin, cn b hoc sinh vin ca trng i hi tho, hi ngh v du hc

nc ngoi Hot ng HTQT ca cc trng v vy cn th ng, lng tng v rt m

nht, gn nh ch mang tnh hnh thc theo kiu rp khun nng v mt hnh chnh,

cha c nhng m hnh nng ng p ng yu cu ton cu ha v hi nhp ngy cng

su rng v gio dc & o to. Trong khi , cc trng, k c trng C a

phng tim nng hot ng HTQT khng phi l nh, ngay nh C Bn Tre, t nm

2006 c nhiu hot ng tip cn vi cc D n pht trin cng ng do Ngn hng

Th gii (WB) ti Vit Nam, Qu FORD t chc theo hng gia tng nng lc hi nhp

ca ging vin trong khun kh hot ng Ngy sng to Vit Nam (Vietnam

Innovation Day) vi ngun vn khng ln t gii thng VID nhng gi tr ln hn

nhiu l kinh nghim thc tin trn ng hi nhp ca gio dc H - C a phng.

Chnh v vy, cho n nay rt kh c th nhn din c mt m hnh thch hp, p

ng yu cu nhim v v tnh hnh mi ca GD H - C cp a phng, hay ni

cch khc l cc m hnh hot ng QH, HTQT ca cc H - C khu vc ny cn

nng v hnh thc, c cu mang tnh b khung hn l a ra nhng m hnh hot ng

thc tin! y l nhng bi ton nan gii m cc nh qun l gio dc H Vit Nam

phi i mt.

C bit c mt vi trng hot ng QH, HTQT kh nhn nhp v hiu qu,

nhng m hnh ny xem ra kh nhn rng v da vo nh hng ca mt vi c nhn; V

d nh H An Giang, nhng nm qua nh vo uy tn i ngoi ca GS.TS V Tng

Xun, Trng H An Giang k ghi nh hp tc vi H Darmstadt - ni xut pht

cng ngh truyn thng Telecom ca c v l mt trong nhng trng H thc hnh

ca c, kt hp cc mn hc truyn thng v hin i, hp tc a ngnh trong tng

mn hc. Vi m hnh hp tc ny, H An Giang v H Darmstadt t chc trao i

sinh vin v ging vin trn lnh vc hc thut hai ngnh khoa hc my tnh v kinh t

qun tr kinh doanh. Cn b ging dy ca H An Giang v sinh vin cao hc c

tuyn chn theo ng tiu chun sang H Darmstadt hc ly bng thc s hoc tin s tin


226

hc truyn thng. Sinh vin H An Giang c dp d cc bui ging ca gio s H

Darmstadt qua cu truyn hnh Darmstadt - An Giang. Chi ph cho hot ng hp tc

trong giai on u do hai trng t trang tri v t ngun qu hc bng nh nc v

C quan h tr gio dc quc t ca tiu bang Hessen. Ngoi ra, lnh vc kinh t qun

tr kinh doanh, khoa Kinh t ca H Darmstadt cng phi hp vi H An Giang m lp

ngn hn v "Bi dng gim c doanh nghip" v lp thc s "Qun tr kinh doanh"

ti An Giang. Gio s ca Darmstadt sang H An Giang trc tip ging dy bng ting

Anh.

Trng H Cn Th Trung tm ca gio dc H khu vc BSCL th c u

tin t trn xung trong vic thc hin cc nhim v QH, HTQT; o to ngun

nhn lc c trnh cao cho ton vng, thng qua thc hin Chng trnh Mekong

1000. y cng l mt knh kh hiu qu trin khai cc hot ng QH, HTQT ca

H Cn Th m nhiu kin cho rng nh vo uy tn ca GS.TS V Tng Xun mt

thi lm Hiu trng trng ny.

Cc trng H Tr Vinh, H Tin Giang tuy cn non tr nhng c cc m hnh

Trung tm Hp tc o to Quc t (CiCet), m hnh Khng gian Php ng ban u t

ra l nhng m hnh hot ng m ra nhp cu khai thc hot ng QHQT. Trc tip

tham gia mt cuc sinh hot ca CiCet trong khun kh lp tp hun Phng php

Nghin cu khoa hc (phi hp vi GSTS Brian Dick H Vancouver Island

Canada) t chc vo thng 6 nm 2009, chng ti rt ra nhiu bi hc qu trn hnh trnh

tm ti, xc lp mt m hnh mi cho hot ng QH, HTQT cc trng H - C a

phng.

Nhng nt chm ph trn y cha th phn nh bc tranh ton cnh v hot

ng QH, HTQT cc trng H C khu vc BSCL; tuy nhin mt gc nhn hp

cho thy qun l gio dc H cp a phng Vit Nam ang gp nhiu kh khn,

thc trng ny th hin r nt trn lnh vc QH, HTQT, nguyn nhn chnh, theo chng

ti l:

Chng ta cha c chin lc u t, pht trin hot ng QH, HTQT thi hi

nhp trin khai t B Gio dc & o to n a phng; Chng ta c cm gic hin

nay, B gn nh th ni, a phng no, a phng y lo.


227

Ch o pht trin hot ng quan h quc t trn lnh vc gio dc cn dn tri,

cha to ra ng lc mnh sc nng cao tm hot ng xc tin quan h, hp tc

quc t trn lnh vc gio dc H.

Qun l lnh vc QH, HTQT ca cc trng nht l cc trng a phng cn

bt cp, phn ln do c ch phi hp thiu ng b; c mt cha hp l va trng lp,

va chng cho li va khng cht ch. Ni dung hot ng cha c s nh hng

mang tnh php quy ca nh nc m ty thuc vo s thng lng, tha thun vi

tng i tc trong tng giai on c th, thiu cn c iu ny lm mt i nhiu c

hi qu cho cc trng khi t vn xc tin quan h, hp tc quc t.

Ngun lc u t cho cc hot ng quan h, hp tc quc t trn lnh vc gio

dc qu t i, cha sc to ra bc t ph.

Chng ta u bit, ch trng ca B Gio dc v o to n nm 2010 trnh

dn tr v cc ch s v pht trin ngun nhn lc ca vng BSCL phi ngang bng vi

bnh qun chung ca c nc v n 2015 s bng vi ng bng sng Hng; mt trong

nhng tiu ch khng nh ch trng trn y thnh hin thc l kh nng thch ng

v hi nhp gio dc H ca vng tt. Kinh t BSCL ang dch chuyn nhanh theo

hng cng nghip v dch v, s pht trin nhanh ca du lch sinh thi, khi kinh t t

nhn, doanh nghip va v nh, i hi ngun nhn lc cht lng cao rt ln v a

dng. Chnh v vy, mt yu cu cp bch hin nay t ra cho cng tc qun l gio dc

H khu vc BSCL l phi u t, xy dng, nng cao hiu qu hot ng HTQT cc

trng H C cp a phng; hot ng QH, HTQT c v tr rt quan trng, n

khng ch lm c s nn tng pht trin QH HTQT v gio dc m cn l n by cho

cc hot ng giao lu vn ha, xc tin trao i kinh t, ku gi u t a phng.

Do , hot ng QH, HTQT phi l bc i u tin trong qu trnh y mnh i mi

nhm nng cao hiu qu qun l gio dc H C cc trng H C trong vng,

to ra nhng bc tin vng chc v nhy vt trn ng hi nhp, c nh vy cc

trng H y mi thc s l nhng trung tm o to ngun nhn lc cht lng cao

cho ton vng.

2. Hp tc quc t - Thi c v thch thc trong tin trnh nng cao hiu qu

qun l gio dc H Vit Nam Gc nhn t cc trng H C a phng

Hot ng HTQT ca cc trng H C a phng tm v m c

c lut ha bi c s lnh o ng n trn quan im giao lu, hi nhp v ton


228

cu ha ca ng v ch trng thc hin trin khai theo tng nm hc ca B Gio dc

& o to.

Thc tin GD H C a phng hin tng bc c s u t thch hp p

ng cc yu cu nh: tng cng cht lng, qun l v cung cp ti chnh cho hot

ng hp tc quc t. S lng v cht lng i ng ging vin c bc chuyn bin

thch ng. Sinh vin i du hc, lu hc sinh Vit Nam cc nc tng nhanh c hai

khi: Khi du hc bng ngn sch nh nc v khi du hc t tc.

Tuy nhin, yu t cn bn theo chng ti to nn thi c thc y hot ng

HTQT ca cc trng H C a phng xut pht t Quyt nh s 14/2005/NQ-CP

v vic i mi c bn v ton din gio dc i hc Vt Nam giai on 2006-2020.

Ni dung Quyt nh ny xc nh quan im ch o, mc tiu, nhim v, gii php

i mi v pht trin gio dc H Vit Nam nhm ui kp cc nc tin tin trong khu

vc v th gii trong nhng thp k u th k XXI.

Mc tiu chnh c ch ra trong Quyt nh cn c khng nh l gio dc

i hc phi c bc chuyn c bn v cht lng v quy m; nng lc cnh tranh ca

tng trng v ca ton h thng c nng cao; thch ng v hot ng c hiu qu

trong c ch th trng nh hng x hi ch ngha; trn c s , thc hin tt s

mnh o to ngun nhn lc c trnh cao, c phm cht o c, nng lc chuyn

mn v hot ng x hi p ng yu cu ca s nghip pht trin kinh t - x hi v

nhu cu hc tp ca nhn dn, gp phn nng cao tim nng tr tu ca dn tc, nng

cao sc cnh tranh ca ngun nhn lc v ca nn kinh t t nc; xy dng mt s

trng i hc t ng cp quc t.

Thc hin mc tiu trn, gio dc H C a phng Vit Nam s c c hi

ct cnh, mt khi gio dc H Vit Nam c nhng trng H C ng cp quc t;

trin khai thc hin chng trnh tin tin; vic trin khai xy dng chin lc hi nhp

quc t cho gio dc H nc ta trong bi cnh thc hin cam kt quc t v gia nhp

cc t chc thng mi, gio dc quc t cng m ra thi c ln cho gio dc H. Ngoi

ra, ch trng dy v hc bng ting nc ngoi, tp trung ch yu vo ting Anh. Vic

xy dng cc c ch trao i ging vin v sinh vin, lin kt o to v nghin cu hp

tc vi H C nc ngoi. Vic tip tc dnh ngn sch v u tin gi ging vin v

sinh vin i hc nc ngoi i vi nhng lnh vc trng im, xy dng cc trung tm

du hc ti ch (trong nc, trong khu vc) mi chuyn gia quc t o to cht lng

cao, hoc o to an xen gim tht thot cht xm... y l nhng n by thc y


229

hp tc quc t trong tin trnh hi nhp sc to nn mt tro lu mi cho gio dc

H Vit Nam.

Gio dc H C a phng v vy phi hi nhp quc t pht trin l xu th

tt yu, th nhng s pht trin khng ng u trong h thng H C a phng

dn n nhng kh khn, vng mc tr thnh nhng thch thc ln m mun vt qua,

gio dc H C a phng phi c nhn nhn v t trong tng quan pht trin

chung ca gio dc H c nc, tc l cc H ln, H quc gia phi c trch nhim

trin khai hot ng HTQT ca mnh trong mt l trnh c s tham gia ca gio dc H

C a phng, cc H ln cn ch ng hi nhp; nhng trc ht l phi thng trn

sn nh mi ni n chuyn em chung i nh x ngi; mt H lin kt, lin

thng o to trong khu vc, trong nc cha xong th khng th ni n chuyn i trao

i hc gi, xut khu gio dc ra nc ngoi!

Mt khc, trong bi cnh hin nay cc trng H C a phng pht trin

nhanh v yu cu ngy cng cao ca hot ng giao lu, hp tc quc t buc cc trng

H - C a phng phi nhp cuc trong iu kin ni lc cn non yu, trng no

cng rp khun cho ra i phng/ban/b phn hp tc quc t (thng ghp vi mt

chc nng khc) nhng thc cht khng bit lm g ngoi vic hng nm lo qun l hnh

chnh, s v h s, th tc du hc theo din ngn sch nh nc.

Cc hot ng xc tin hp tc quc t (trao i, giao lu ging vin, SV m ch

yu l du hc v c cc b lnh o i tham quan ngoi nc, vic m ra cc sn chi

quc t v khoa hc cng ngh vi cc din n, hi tho, hi ngh quc t, cc cng

trnh c cng b cc tp ch khoa hc quc t uy tn, cc sn phm ng k pht

minh quc t) c tin hnh nhng nh git v l thuc hon tan vo s phn b

ca B Gio dc & o to v ngun lc khim tn ca cc trng. n khi m rng

ca c nhng n a cn b, ging vin i hc ngoi nc th trng H C a

phng cng khng c hng li v ngun lc ging vin va yu (c n 99,2 % cn

b c trnh tin s v tin s khoa hc ca t nc tp trung H Ni v thnh ph

H Ch Minh), c bit nng lc ngoi ng ca ng vin khng p ng, ging vin H

C khu vc BSCL cn thp hn nhiu vi mc bnh qun c nc v bng cp

ngai ng (66,1 % trnh C tr ln, 25,7 % trnh C v c n 6,7 % trnh A); kh

nng giao tip v vy rt hn ch, y cng l mt ro cn ln ca hot ng hp tc

quc t v gio dc.


230

Mt vn t nh khng km phn quan trng l s quan tm ca chnh quyn

a phng v cc ngnh chc nng cn hn ch, nhiu th tc, c ch to iu kin hot

ng giao lu, hp tc quc t rm r, phc tpiu ny lm nn lng ngi trong

cuc ln i tc!

Do , tu theo v th ca mnh, cc trng H C a phng cn nng ng,

sng to tm ra gii php nng cao hiu qu qun l theo hng tranh th thi c, khai

thc tt cc mi quan h pht trin nhanh hn theo phng chm tranh th ngoi lc

pht huy ni lc. L trnh cc trng H C pht trin khc nhau, s khc nhau ny

s gip cc trng tr lc ln nhau v cng phn u thc hin nhim v hi nhp vi

th gii v gio dc H. Hin nay, khu vc BSCL nhiu trng H a phng mi

thnh lp, nhng nhng trng ny c nhng bc pht trin nhanh, khng thua km g

cc trng bc n anh, nu chng ta c chin lc tt trong cng tc hp tc quc t v

gio dc H. Gio dc H C a phng nn hi nhp vi cc trng trong khu vc

trc, sau mi tin dn ra c nc v vn ra ngoi nc... phi l bc i t

nhng cng on c tnh ni cng nh xy dng k hoch chng trnh, phi chun b

ni lc: c s vt cht, chng trnh, i ng ging vin mnh v c bit l tm ra i

tc theo quan im chn mt gi vng hp tc v hi nhp.

Cn lu rng, chuyn thch thc, kh khn thnh thi c, chuyn bi thnh

thng, cc trng H C a phng phi t i mi trong cng tc qun l gio dc

H, chun b c th v lc hi nhp trn tinh thn ch ng, sng to pht trin

bn vng; khng phi van ni, cu xin; m hi nhp trn th t tin, sng phng, c i

c li, da trn nng lc, cht lng uy tn ca nh trng. c t th hi nhp ny,

cc trng H C a phng phi c xy dng mnh, pht trin vi mt chnh

th on kt v ting ni c trng lng, c uy tn, c thng hiu thc s lm ch c

qu trnh hi nhp. Cc trng H C a phng nn gia nhp cc Hip hi, tham gia

cc Ban lin lc, Cu lc b cc trng H - C to ra s ng thun da vo nhau

pht trin v hi nhp, trc ht l hi nhp trong vng, trong nc, trong khu vc

ASEAN v ton cu.

3. Gii php nng cao hiu qu qun l gio dc H thi hi nhp cc trng

H cp a phng

T bc tranh ton cnh gio dc H C a phng Vit Nam thi hi nhp,

hp tc quc t v pht trin; xc nh thi c v thch thc trn lnh vc cng tc

QH/HTQT; chng ti xin xut mt s gii php nng cao hiu qu qun l gio dc

H Vit Nam;


231

3.1 Nhm gii php v c ch, chnh sch, chin lc pht trin hp tc quc t

v gio dc

- B Gio dc & o to cn sm t chc mt cuc kho st chnh thc v qui

m ton quc nh gi thc trng t chc, hot ng hp tc quc t ti cc trng H

C a phng, t nghin cu xy dng chin lc pht trin hp tc quc t v

gio dc cho cc trng vi mt h thng c ch, chnh sch mm do, linh hot gia

tng tnh ch ng hi nhp ca cc trng H C a phng.

c bit va qua, V Hp tc quc t, B GD & T tng kt 5 nm cng tc

hp tc quc t, bi dng ging vin c trnh cao giai on 2004 2009 khi cc

trng s phm ton quc, nn chng cn nhn rng hot ng ny ra tt c cc trng

v s dng s liu bo co t hi ngh ny nh mt c liu quan trng hach nh hot

ng hp tc quc t v gio dc nhng nm ti theo mt l trn

Documents

Ky Yeu Ht Giai Phap Nang Cao Hieu Qua Quan Ly Gddh (Tt)