Kyrkjelydsbladet for Balestrand nr 3-2013

Kyrkjelydsbladet for Balestrand Nr 3 – 2013 Vinter 2013 Årgang 43

* Glimt frå jubileumsfeiring og bispevisitas

* Ny salmebok i Balestrand?

* Balestrand sogelag med eigne sider

Med ynskje om ei god jul og eit velsigna nytt år!

2

INNHALD Andakt av biskop Halvor Nordhaug s.3

Leiar: Fred og forsoning s.4

Glimt frå visitas og jubileumsveke s.5

Visitasføredrag s.9

Balestrand sogelag sine sider s.12

Barneside s.17

Basar i Vetlefjorden s.18

Nytt frå kyrkjetårnet s.19

Ny salmebok i Balestrand? s.21

Julesalme frå Norsk Salmebok 2013 s.22

I glede og sorg s.23

Gudstenesteplan s.24

Kyrkjelydsbladet for BalestrandUtgjeve av Balestrand soknerådNr.3 - 2013, 43. årgang

RedaksjonsutvaletSolbjørg Angelskår, Rune Haugen, Audun Systad (sokneprest) og Jostein Risa (kyrkjeverje)

Abonnement3 utgjevingar i året (vår, sommar, jul)Fulldistribusjon i kommunen i tillegg til ikring 75 utan-bygds abonnentar.Bladpengar: kr.150,- per år (friviljug) til konto: 3805.10.32583.

Trykk / oppsettIngvald Husabø Prenteverk, Leikanger

AnnonserSmå annonser kr.400, store annonser kr.750. Heilside etter avtale.

Framsidefoto:Vi takkar fotografen for eit flott og fredfullt vinterbilete. Biletet er teke frå Dragsvik og vi ser Menes midt på biletet med Vetlefjorden til venstre og Fjærlandsfjorden til høgre. Foto: Erik Hoel.

KONTAKTINFORMASJONBalestrand kyrkjekontorKjerneopningstid:Tysdag-fredag kl. 10 - 14

Sjøtunsvegen 6, 6899 BALESTRANDTelefon: 57 69 15 48E-post: [email protected]: www.balestrand.kyrkja.no

Sokneprest Audun SystadKontortid: Tysdag kl. 10-14(elles etter avtale)Telefon: 57 69 16 80Mobiltelefon: 971 55 237E-post: [email protected]

Kyrkjeverje/dagleg leiarJostein Risa (80 % stilling)Telefon kontor: 57 69 15 48Mobiltelefon: 920 60 832E-post: [email protected]

Organist Diccon Pearce (20% stilling i Balestrand)Mobiltelefon: 974 35 982E-post: [email protected]

Prostidiakon Kjersti Brudvik (20% stilling i Balestrand)Mobiltelefon: 402 47 691E-post: [email protected]

Kyrkjelydspedagog Rut Solveig Nydal Netland (25 % stilling i Balestrand)Mobiltelefon: 906 32 698 (Nytt nummer)E-post: [email protected]

Leiar i Balestrand sokneråd Helge EilifsenTelefon privat: 57 69 16 77Mobiltelefon: 975 42 481E-post: [email protected]

Vakttelefon Indre Sogn: 954 83 374Kvardagar: 17.00-08.00 Helg/høgtid: Frå 08.00I desse tidsromma er ein av prestane i prostiet i beredskap. Vakttelefonen nyttast om ein har bruk for prestetenester som ikkje kan vente (t.d. dødsbod, soknebod for døyande, sjelesorg/støtte i kritiske situasjonar.)

Heimeside: balestrand.kyrkja.noHer finn du oppdatert gudstenesteinformasjon, konfirmantinformasjon, skjema for innmelding av dåp og vigsel, kyrkjegardsføresegner. Vidare kan du søkje etter gravlagde på kyrkjegarden, laste ned årsrapport, dette bladet i pdf-format osb.

DEN NORSKE KYRKJADet aktuelle soknerådet/kyrkjelege fellesrådet

DEN NORSKE KYRKJADet aktuelle soknerådet/kyrkjelege fellesrådetBalestrand sokneråd

3

I 2013 har vi ungdomsår i Bjørg-vin bispedøme. I møta våre med ungdom hentar vi ofte fram dette biletet som står saman med andak-ten. Det passar som hand i hanske med juleevangeliet. Biletet viser Jesus og den egyptiske munken Menas frå ca. år 600. Det blir gjerne kalla «Jesus og vennen hans» og heng i dag i Louvre i Paris. Ofte når Jesus blir skildra i kunsten er han tydeleg større enn menne-ska som omgir han. Men i dette biletet er dei jamlike. Jesus og munken er omtrent like høge, og Jesus legg handa si rundt munken sine skuldrer. Dei er venner og går vegen saman.

Dette er eit bilete om som fell i god jord hos ungdom, fordi det viser venner som bryr seg om kvarandre, der den eine ikkje gjer seg stor på den andre sin kostnad. Jesus vil ikkje vere fjern, men nær. Jesus vil ikkje vere eit uløyst mys-terium, men ein venn som gir seg til kjenne og vil vere den fortrulege følgjesveinen gjennom livet vårt.

Biletet minner oss om Jesu ord i Johannesevangeliet: «Eg kallar dykk ikkje tenarar lenger, for tenaren veit ikkje kva herren hans gjer. Eg kallar dykk vener, for eg har fortalt dykk alt eg har høyrt av Far min». (15,15)Då Jesus blei fødd og lagd i krub-ba, blei noko av Gud sjølv overgitt i hendene våre. I Jesus kom Gud oss så nær som det er mogeleg. Han blei ein av oss, ein bror og ein venn.

Ungdom i dag, som ungdom i går,

er opptekne av vennskap. Mange har nære venner som betyr my-kje for dei, men mange har også opplevt at venner sviktar. Somme veit kanskje ikkje om dei har ein verkeleg venn.

I ungdomsåret 2013 har det vore målet vårt at ungdom, og alle andre, skal få høyre at det her og no finst ein som alltid og under alle forhold vil vere vennen deira, slik han var det for munken Menas for mange hundre år sidan. Jesus er ein venn som ikkje sviktar og som aldri blir klok av skade. Kan du sjå at munken skjeglar litt

med venstre auge? Det er neppe ein glipp frå målaren si side. Med eitt auge ser han mot Jesus og med eitt auge ser han på vegen som ligg framfor. Slik fortel biletet noko om kva det er å vere ein kristen.Speler Gud ei rolle i livet ditt? Betyr Jesus noko for deg? Viss ikkje, er det bra at du les dette og får sjå biletet av Jesus og vennen hans. Jesus er vennen som aldri gir oss opp, heller ikkje når vi går bort. Ville det ikkje vore fint å vere vennen hans?

Halvor NordhaugBiskop i Bjørgvin

Andakt

Venner for livet

Kristus og abbed Mena. (C) RMN-Grand Palais (musée du Louvre)/ Hervé Lewandowski

4

I skrivande stund er heile verda sine auge retta mot Sør-Afrika. Fredag 6.desember flagga statlege bygg i Noreg etter at Sør-Afrikas tidlegare president Nelson Mandela gjekk bort den 5.desember.Med Nelson Mandela har den kanskje største leiaren i vår tid forlate oss.Kva er grunnen til at nett han har blitt eit slikt ikon?Det var nok måten han makta å finne ein veg vidare for Sør-Afrika, etter tiår med vald og konfliktar. Han greidde å møte tidlegare fiendar og motstandarar, og slik vart han eit førebilete for ei heil verd. Vald og konfliktar og mangel på demokrati trugar vegen vidare i mange land i verda. Ikkje-valdeleg motstand og dialog har vist seg å vere gode verktøy til å dempe og løyse konfliktar ulike stader.Sjølv om det framleis er spent i Sør-Afrika er dei aller fleste samde om at Nelson Mandela viste ein veg som det er viktig at dei som no fylgjer etter kunne late seg inspirere seg av.Sjølv synst eg at me har mykje å lære av den audmjuke haldninga Mandela synte. Det er mange gullkorn av sitat etter han. Eit av dei lyder. ”Den største ære i å leve ligger ikke i å aldri falle, men å komme seg opp igjen hver gang vi faller.”Eit anna fint trekk var dette at han såg menneske rundt seg og gav dei verdi. Det kunne vere kjøkkenpersonale, dørvakta eller dei som sytte for sikringstiltaka.Alt dette gjer at orda fred og forsoning er sentrale når me nemner Nelson Mandela. Så står me no framfor ei stor kristen høgtid, og nett dei same orda gjev meining og er sentrale i den kristne bodskapen: ”Ære vere Gud i det høgste og fred på jorda, blant menneske som Gud har glede i” (Luk.2,14). Det song englane på Betle-hemsmarkene første julenatt.Seinare har ei heil verd feira at eit lite menneskebarn kom til jorda; fattig, sårbar og naken. Han var menne-ske fullt og heilt, nett slik som oss.Samstundes så var det noko med dette barnet som gjekk utover det menneskelege, som gjer at Nelson Mandela og alle oss andre likevel blir små i forhold til den Jesus var.Hans veg gjekk frå krybba til krossen, og då kjem ordet forsoning inn. I Kolossarbrevet 1,19 står det: ”For i han ville Gud la heile sin fylde bu, og ved han ville Gud forsona alt med seg, det som er i himmelen, og det som er på jorda, då han skapte fred ved hans blod på krossen”Dette er i ein sum det kristen tru byggjer på. Teologisk har det vorte tømra saman i ei vedkjenning som er heilt sentral i den kristne kyrkja: Jesus er 100% men-neske og 100% Gud. Og me har sunge i adventstida:

”Utan synd han boren er som all synd for verdi ber. Han er både Gud og mann alle folk han frelsa kan.”Så trur og veit me at nett denne bodskapen har inspir-ert Nelson Mandela, slik han òg har inspirert andre menneskerettsforkjemparar. Me kan berre tenke på Martin Luther King.Så skal me snart gå inn i 2014, med dei utfordringar me då vert møtt av, både i vår lokale samanhang og i verda vår.I dette kyrkjelydsbladet har det blitt skrive mykje om den jubileumsfeiringa me har hatt for kyrkja vår; Tjugum kyrkje, no i haust. Biskop Halvor Nordhaug nemnde at den boka som no er skriven til jubileet, er eit stykke historie om det nedslagsfeltet trua har fått her hos oss. For evangeliet må alltid ha eit lokalt nedslagsfelt. I ei slik historie finn me mykje å glede oss over og takke for. Me har fått del i ein god skatt, og me har i lang tid fått leve i eit godt demokrati med viktige fridomsideal.Det har no vore flott å merke den takksemd og dei gode tilbakemeldingar som har komme ut frå det ma-teriale som har blitt samla inn. Samstundes er det alltid utfordringar og ting som kunne vore annleis. Det kan me lære av.Så treng me då vidare inspirasjon og visjonar både som einskildmenneske, kyrkjelyd og samfunn. Fred og for-soning er viktige stikkord og me har no sett kor me kan finne det! Det må vere eit godt program for eit nytt år! Velsigna julehelg og godt nytt år til dykk alle!

Audun Systad

Fred og forsoning

5

Naturleg nok er det jubileumsfeiringa til Tjugum kyrk-je som har prega denne hausten for kyrkjelyden vår. Tidleg tok jubileumsnemnda til å planlegge dei ulike innslaga som skulle vere.Med visitas og jubileumsfeiring same veka var det ei utfordring å sy saman programmet, men det vart ei flott og innhaldsrik veke.

29.oktober 1863 var sjølve vigslingsdagen til kyrkja. Då var heile grunnskulen i Balestrand samla til geburs-dagsfest. Først med gudsteneste i kyrkja, og etterpå kakebord utanfor. Det var spennande med veret. Etter nokre regndråpar kom sola fram bak skyene, og det vart eit flott lys over fjorden.Deltakinga av borna under gudstenesta var veldig god. Ikkje minst av di kyrkjelydspedegog Rut Solveig og organist Diccon på førehand hadde vore rundt på sku-lane og øvd, slik at borna kjente songane. At 7.klasse

og konfirmantar deltok som forsongarar og var med i tekstlesing og bøner gjorde gudstenesta rikare. Prest Audun talte over ordet i 2.Tim.1.14: ”Ta vare på den gode skatten”, verset som ligg til grunn for visjonen til Balestrand kyrkjelyd. Dei gamle kyrkjene våre er skat-tar, samstundes som ordet om Jesus er den viktigaste og eigentlege skatten.Biskop Halvor hadde til sist samtale med borna, og fekk ivrige svar. Han fortalde om biskopen sin kross, og oppgåvene ein biskop har med å lyfte fram krossen og den kristne bodskapen.Representantar frå soknerådet hadde stelt til eit flott kakebord i eit partytelt utanfor kyrkja, og alle såg ut til å trivast, før dei igjen sette seg i bussane. Takk til alle som bidrog med fødselsdagskaker!

Biskopen og hans fylgje drog så til Sagatun skule, der ein møtte lærarane i (K)RLE-faget. Ein fekk ein god

Jubileum og visitas til inspirasjon

6

samtale, der biskopen heldt fram kor viktig det er med kompetanse i religion i dagens samfunn.

Kl.18.00 tysdagskvelden var det ei opa samling på Kvi-knes hotel med føredrag ved professor i kyrkjehistorie Vidar Leif Haanes, som også er rektor ved Menighets-fakultetet. Han peika på korleis Harald Ulrich Sver-drup og etterkommarane hans hadde vore med og prega norsk kyrkje og samfunnsliv. På ein fengande måte engasjerte han den talrike forsamlinga, som var opp mot 100 i løpet av kvelden. Etter fordraget var det boklansering av jubileumsboka: ”Tjugum kyrkje 150 år – Lys over fjord”.Boknemnda fekk takk og påskjøningar for arbeidet av soknerådsleiar Helge Eilifsen og Johs. B. Thue las utdrag frå boka.

Forlagssjef Torkjell Djupedal delte også ut blomar til dei han hadde samarbeidd mest med, og uttrykte at boka kunne vere eit føredøme når det galdt å skrive om jubilerande kyrkjer med ein god miks av stoff om sjølve bygget og arbeidet som spring ut av kyrkjelyden.Også biskopen takka for arbeidet, og trekte fram at dette er eit stykke historie om det nedslagsfeltet trua har fått her hos oss.

Etter fordraget var det opning av jubileumsutstillinga inne i ”privaten” på Kviknes hotel. Olga Jorddal har arbeidd med utstillinga over lang tid og har fått engas-jert mange. Det vart eit flott utstilling, som fekk besøk av totalt 300-400 under visitasdagane. Alt frå gamle dåpskjolar til salmebøker og biblar var utstilt. Eit unikt stykke historie som balestrendingane sette pris på. Fint var det og at barnehagar og skuleklassar heilt opp til vidaregåande var innom. Klassane svarte på ein quiz

som kyrkjelydspedagogen hadde laga til med premier-ing etter tal rette svar.

Onsdag 30. oktober var det Sygna vidaregåande skule som fekk besøk. Det er ei viktig ”bedrift” i Balestrand med sine 43 årsverk og 180 elevar frå heile landet.Her møtte biskopen først personalet, der rektor Joacim Hector informerte om skulen. I biskopen sitt innlegg understreka han kor viktig dei kristne friskulane er for kyrkje og samfunn, og at Sygna er ein viktig ressurs i bygda her.

Etterpå var det klart for spørjetime, der biskopen fekk spørsmål om ungdom, gudstenestefornying, forkynning og samliv.

Møte med kommunen vart det etter denne samlinga. Denne vart halden i samband med lunsj på Kviknes hotel. Ordførar og rådmann var tilstades. Ordføraren fortalde om folketalsnedgang som fører til nedlegging av offentlege tilbod og nedgang i elevtalet i skulen. Kommunen har ei utfordring med å få budsjettet i bal-anse, men har til no skjerma kyrkja frå nedskjeringar, noko biskopen drog fram i sitt visitasføredrag.

Ungdomskuletrinnet på Sagatun fekk så besøk, der det og var spørjetime. Elevane hadde førebudd seg godt, og biskopen svara engasjerande. Det kom mellom anna spørsmål om kva biskopen meiner om konfirmasjonen, kvifor han trur på Gud, om han trur på alt som står i Bibelen og om skilsmål.Ved ein bispevisitas er det alltid viktig med eit sam-rådingsmøte med dei tilsette, sokneråda og medlemer i ymse utval. Onsdag kveld var det eit slikt møte på bedehuset. Biskopen takka for visitasmeldinga som

7

han hadde fått på førehand, som var oversynleg og av eit godt innblikk i stoda lokalt.Desse emna vart drøfta på møtet:- Korleis står kyrkja i bygda?- Ein kyrkjelyd - to soknekyrkjer. Frammøte i Sæle kyrkje, fordeling av gudstenester mellom kyrk-jene, strategi. Biskopen understreka at dette er ei sak som soknerådet må arbeide vidare med. - Diakoni- Trusopplæring- Økonomi

Torsdag 31.oktober var det kontorvisitas med pro-tokollar og bøker. Det var prost Kjetil Netland som føretok den på vegne av biskopen, og dei vart god-kjende.

Etterpå gjekk vegen utover mot Nessane. Ein stansa ved kaien på Kvamsøy. Gerd Jordanger gav ei fin ori-entering til biskopen om kyrkja. Vidare var biskopen innom Sæle kyrkje og fekk orientering om kyrkja. Her var det radiointervju med NRK Sogn og Fjordane.Til ein visitas pleier det også å høyre med omvisning ved bedrifter. Leiarar ved dei tre verksemdene på Nessane: Nesseplast, Nesse Maskin og Kleive Mek. og Industriservice., gav ein fin presentasjon av desse, og biskopen med fylgje gav uttrykk for at dei var impon-erte over at tre bedrifter ligg så tett på ein såpass liten plass.Den diakonale samlinga på Nesse sambrukshus, leia av diakon Kjersti Brudvik, vart eit vellukka tiltak. Mellom anna hadde skulen og barnehagen innslag. Fine bilete frå bygda fekk ein sjå. Biskopen hadde ei helsing. Sam-linga var stelt til i samarbeid med Nesse grendelag som stod for flott matservering. Om lag 60 personar var med på samlinga og responsen var at slike samlingar kunne vore oftare!Når det er visitas vil biskopen og gjerne møte dei andre prestane i prostiet. Først var det ei samling i St. Olafs kyrkje, der Johs. B. Thue fortalte om kyrkja. Etter det var det ei gudstenesteleg samling. På samlinga med prestane oppmoda biskopen til at ein må halde fram med å ha fokus på ungdom over 15 år. Han sa òg at vi må få opp gjevartenesta i kyrkjelydane, slik at ikkje det kyrkjelege arbeidet vert naudlidande i tider med nedskjeringar i kommunale/statlege løyvingar.

Jubileumskonserten i Tjugum kyrkje kom torsdag kveld med duoen Garness m. band. (Dei syng jula inn på NRK 1 seint veslejulaftan, dersom nokon ynskjer å høyre meir til dei.) Nestleiar i soknerådet Erland Fagermoen ynskte velkommen og takka til slutt. Det vart ein konsert verdig eit jubileum, med høg kvalitet

både på song og dei musikalske innslaga. Mange gled-de seg også over dikta frå Haldis Reigstad. 120 fram-møte gjorde at konserten bar seg. Ei flott oppleving for dei som var der!

Søndag 3. november var det visitas- og jubileumsgud-steneste i Tjugum kyrkje. Det var helgemessesøndag, og 240 menneske hadde møtt fram. Balestrand songlag deltok saman med mange medliturgar, og det var stor tilstrøyming til nattverden.Etter gudstenesta heldt biskopen visitasforedraget. Dette er attgjeve på dei neste sidene i bladet. Det kan også høyrast og lastast ned frå heimesida vår.Også denne dagen kom det solglimt fram; lys over fjord. Det vart ei fin jubileumsgudsteneste og ei tanke-vekkande preike ved biskopen. Også preika kan ein laste ned og høyre (mp3-format) frå heimesida vår.Nokre av dei som var konfirmerte for 50 år sidan var tilstades ved gudstenesta, og vart presenterte og interv-jua av soknepresten.Det var middag på Kviknes hotell for inviterte gjester og for påmelde deltakarar frå bygda. Mellom dei som hadde ordet, helsa prost Geir Sørebø frå det no ned-lagde Ytre Sogn prosti. Også ein av etterkommarane til H.U. Sverdrup d.e. , oldebarnet Lauritz Sømme Sverdrup hadde ordet, og takka for invitasjon til jubileet, og for initiativet med at det no førelåg ei bok som han såg fram til å lese. Han og fleire av dei innbedne fekk eit eksemplar av boka.Så vart dette ein visitas og eit jubileum som gav stor inspirasjon til Balestrand kyrkjelyd.Den gav og utfordringar, men dei held fram i neste kapittel – i 2014.

Takk til alle som gjorde sitt til at dagane vart så rike!

8

9

Visitasføredrag ved bispevisitas i Balestrand29.-31.oktober og 3.november 2013

Kjære kyrkjelyd!Gratulerer med kyrkja, gratulerer med jubileet. Det er flott å merka at dette ikkje berre er jubileum for ein bygning, men og for livet i og omkring dette kyrkje-bygget gjennom 150 år. For kyrkja er ikkje først og fremst ein bygning seier Bibelen. Kyrkja er bygd av levande steinar. Difor var det fint å få feira gudsteneste her saman med skuleborna på sjølve jubileumsdagen på tysdag og sjå sola bryta fram midt under gudste-nesta og senda lys over fjorden og lys over alle borna i kyrkja. Det er dei som er kyrkja, dei levande steinane. Tjugum kyrkje er ikkje eit museum, eit minnesmerke over 150 farne år, men ein stad for levande trus- og gudstenesteliv.

Så vil eg få takke for flotte visitasdagar her i Bal-estrand! Eg er imponert over alt det gode arbeidet som eg har sett og fått høyra om, særleg vil eg nemna det flotte barnearbeidet med ulike barnelag, kor og søndagsskular. Det gleder meg å høyra at ein no har eit godt samarbeid mellom kyrkja, Sygna, bedehuset og organisasjonane. Det skjer ikkje av seg sjølv, så takk til dykk som bidrar, bygger tillit og får det til. Det har vore eit godt og mangfaldig jubileums og visitaspro-gram. Særleg kjekt har det vore no i Ungdomsåret i Bjørgvin å få møte ungdom, både på Sygna og på ungdomsskulen. Eg har også møtt kommuneleiinga, lærarar og rektorar til samtale på Sagatun. Vidare har eg vore på bedriftsbesøk på Nessane og vitja Nessa

Etter jubileums- og visitasgudstenesta 3.november 2013 heldt biskop Halvor Nordhaug eit visitasføredrag som oppsummerte inntrykka frå visitasen i Balestrand. (Foto: Jostein Risa)

10

sambrukshus og oppvekstsenter.

Men fyrst og fremst har eg lært å kjenna kyrkja i Bal-estrand gjennom gode samtalar med presten og dei andre tilsette, og i møte med soknerådet og utvala. Det har også vore ei god hjelp å ha hatt ei velskriven og in-formativ visitasmelding. No vil eg oppsummera mine inntrykk i eit visitasforedrag som er blitt til i samarbeid med kyrkjefagsjef Tore Skjæveland, og etter samtale med prost Kjetil Netland.

Eg tar utgangspunkt i Bispedømet sin strategiplan. Den har to satsingsområde. Det fyrste er: Gudstenesta - navet i kyrkjelyden og det andre er: Ungdom - vekst i trua.

GudstenesterDet er i all hovudsak eit godt oppmøte til gudsteneste Balestrand, ca. 70 (7 % av medlemmane) møter i snitt fram kvar søndag. Men det kjem ikkje av seg sjølv; den gode vanen må oppmuntrast. Trua treng gode vanar. Trua må forma oss. Trua må få konsekvensar for vårt liv, koma heilt ned i føtene, også søndags morgon så vi går til gudsteneste. Då aukar vi Guds ære og vert velsigna sjølv.

De har nett gjort eit stort arbeid med å laga lokale gudstenesteordningar og folk merkar at gudstenesta er litt annleis. No må ein ikkje stoppa samtalen om gudstenesta, om kva som fungerar av nye former og melodiar og kva som skaper den gode gjenkjenninga. Difor vil det vere klokt å oppretta eit gudstensteutval som saman med prest og organist kan føra prosessen vidare, og sørge for at fleire vert involverte både før og under gudstenesta.

Sæle kyrkjeNoko bekymrar meg særskilt: Det står dårleg til med gudstenesteoppmøtet i Sæle kyrkje. Det er flott at nokon frå Balestrand tek turen ut dit, men det er sørg-jeleg at så frå få det gamle soknet deltar. Er då dette rett bruk av ressursar i soknet? Her er ei utfordring til soknerådet: Kva kan gjerast for å skapa levande gud-stenester i ei så fin kyrkje som Sæle, slik at dei som bur der ute, og som sikkert bryr seg om kyrkja si, tar del? Kan det vere ein tanke å setja ned eit lokalt kyrkjeutval som kan arbeida med dette og koma med eit svar innan sommaren? I Hyllestad har dei gått drastisk til verks med å ta to kyrkjer med dårleg besøk ut av vanleg gud-stenestebruk og reservert dei til kyrkjelege handlingar som vigsel og gravferd. Tida er ikkje inne no for å gjere

noko tilsvarande i Sæle. Men om ting blir ved som dei er, vil eg måtte sjå på forordninga av gudstenester i Balestrand på nytt. Spørsmålet vil då vere om ein kan komme lenger i å skape levande gudstenester og byggje kyrkjelyd ved å samle gudstenestene der folk, og ikkje minst dei unge, bur?

St. Olafs kyrkje («engelskkyrkja») Denne kyrkja ligg svært sentralt til i Balestrand, og vert i sommarhalvåret nytta til engelskspråklege gudste-nester fleire gonger i veka. Dette er ein rikdom som også nordmenn gjerne kan ta del i. I tillegg trur eg kyrkjelyden med fordel kan halde nokre fleire gud-stenester i eigen regi i denne kyrkja, dersom det er praktisk mogeleg. Det er ikkje alltid like lett for alle å ta seg fram til Tjugum kyrkje, og då kan denne kyrkja i sentrum vere ei god løysing.

Lat meg i denne samanhengen få rette ein stor takk til støttegruppa av engasjerte privatpersonar som både med pengar og frivillig innsats bidreg til å halde denne kyrkja i stand og tilgjengeleg for ålmenta.

TrusopplæringTrusopplæringa går godt med t.d. 100 % oppmøte på utdeling av 4-års- og 6-årsbok, og Bibelen til 11-årin-gane. Det er og mange gode kontinuerlege tilbod til born og eit godt samarbeid mellom skulen og kyrkja. Eg er glad for at Balestrand sokneråd skyt inn midlar for å få ein større stilling som trusopplærar. Sam-stundes er det viktig at trusopplæringa er noko som ein er felles om og som viser seg i gudstenesta slik at nye generasjonar vert glad i kyrkja. Det er viktig med tiltak som når breidda og som gjev pedagogisk opplæring. Her vil eg særleg dra fram Minikonfirmasjon som eit godt tiltak.

Ungdomsarbeidet Bispedømet sitt andre punkt i strategien er: Ungdom - vekst i trua. Når vi no har Ungdomsår i Bjørgvin fokuserer vi særleg på året etter konfirmasjonen. Det er svært høg konfirmasjonsprosent i Balestrand, opp til 100 %, og ungdomane seier at dei har hatt det fint i konfirmasjonstida. Difor er det viktig at det er eit tilbod til dei året etter. Eg veit at det har vore noko som heitte Balestrand ungdomskor, og på Betel har det vore ungdomsklubb, men dette er det no slutt på. Derimot er det liv i KRIK, og det er gledeleg. Og på Ung Messe møtte det opp over 60 sist gong. Vidare må eg nemna at eg på Sygna møtte ungdom som spør

11

etter kyrkja, spør etter gudstenester og forkynning, og som har tankar rundt dette. Difor må de snakka med ungdomen, ta dei med på råd, involvera dei og finna ut kva ein kan gjera for at dei kan veksa i trua. Og når de opprettar eit gudstenesteutval, så få med nokre unge slik at dei kan få vere med og prege gudstenestene.

Vaksenundervisning og diakoni Det er flott å lesa i visitasmeldinga at ein har hatt Al-pha-kurs. For det manglar tilbod til vaksne der ein kan læra om trua og veksa i kristen kunnskap. Difor bør ein sjå om ein kan starte opp eit liknande arbeid.

Det er vidare fint å sjå at diakonien er levande og få høyre om alt diakonen gjer innanfor si vesle stilling på 20 %. Det skjer i det heile mykje flott byggande arbeid her i Balestrand som det ikkje er tid å koma inn på.

GjevartenesteDet er lang tradisjon med å gje til kristenarbeid og misjon her i Balestrand og gjevargleda er til stades, noko som viser seg når det er giro i kyrkjebladet og når kyrkjelyden gjev til sine misjonsprosjekt. Eg vil gje ros til soknerådet som har sagt at berre ein tredjedel av kyrkjeoffera skal gå til eige arbeid, resten skal gå til misjon, naudhjelp og organisasjonar. Men ein levande kyrkjelyd treng og pengar. Difor vil eg utfordra dykk til å skaffa dykk gjevarteneste.

Organiser gjevartenesta slik at folk kan gje målretta og konkret, t.d. til barnearbeid, ungdomsarbeid eller til diakoni eller noko anna dei kan sjå resultatet av. Eg trur at mange foreldre som vanlegvis ikkje er så ofte i kyrkje eller bedehus vil gje til eit barnearbeid, ung-domsarbeid eller eit trusopplæringsarbeid som gjeld deira born.

I våre dagar er det mykje lettare med gjevarteneste gjennom faste trekk i nettbanken, dei fleste vil ikkje merka det, men arbeidet vil merke det.

KyrkjestoveDet er planar om kyrkjestove her ved Tjugum. For om Tjugum kyrkje er aldri så fin, er ho ikkje svært fleksi-bel. Det er eit fint og framtidsretta tiltak å få eit bygg for kyrkjekaffi, samlingar for born under gudstenesta, konfirmant og ungdomsarbeid og minnesamvær. Eg synes og det er framtidsretta når soknerådet opnar for at ein i samarbeid med kommunen her kan få plass til eit livssynsnøytralt seremonirom like ved kyrkje-

garden. Då får ein eit hus for heile bygda.

KommunenEg vil takka kommunen for at de ser kyrkja sin verdi og kyrkja sine behov. Eg vil gjerne sitera ordføraren som i møtet vårt sa: «Kyrkja er viktig for kommunen fordi kyrkja er viktig for folket i Balestrand.» På vegne av kyrkja vil eg svara at kyrkja vil vera med å bygga eit godt lokalsamfunn her i bygda, så dette gode forholdet må vi ta vare på. Takk for at de ser behovet for vedlike-hald i kyrkjene og har bidrege til bevaringa av Kvamsøy kyrkje.

TakkEg vil runde av med å takke soknerådet og dei tilsette: soknepresten, kyrkjeverja, kyrkjelydspedagogen, kyrkjemusikaren og diakonen! De gjer alle ei god og engasjert teneste! Likedan takkar eg alle som arbeidar med å halde kyrkjene og kyrkjegardane i god stand. Eg er takksam for arbeidet de gjer! Takk også til dykk som har bidrege til skrivinga av visitasmeldinga, ho er god og innhaldsrik og visitasen hadde ikkje vore meinings-full utan. Takk også for flott tilrettelegging av visitasen og gode møter og gudstenester, og mye god mat.

Takk til den nye prosten, Kjetil Netland, som har vore med å legga til rette og gjennomføre sin fyrste visitas som prost! Når eg snart dreg herifrå, held han si fort-satt si milde hand over Balestrand, der han jo også bur.

Så vil eg samla utfordringane til dykk, som samlar opp denne visitasen, og be om ei tilbakemelding innan eitt år om korleis dette vert følgt opp: Få på beina eit gud-stenesteutval som kan bidra til at fleire vert trekte inn i både førebuinga og gjennomføringa av gudstenesta! Ta grep for å styrka gudstenestesøkinga i Sæle kyrkje blant dei som bur der, sett gjerne ned eit kyrkjelydsutval av lokale krefter! Ta vare på kontakten med ungdom etter konfirmasjonen og gje dei eit tilbod i kyrkja!

Forkynn fram og legg til rette for ei gjevarteneste der folk kan gje til den delen av kyrkjelydsarbeidet som dei særleg vil støtte!

Og med desse utfordringane takkar eg for gode dagar, eg er glad og imponert over alt som skjer hjå dykk! Eg reiser herifrå med mange gode minner og ynskjer Guds velsigning over alle dykk som er kyrkja i Balestrand.

Bjørgvin bispestol, 3. november 2013

12

Belejubileum: Statua av Kong Bele er 100 år

Balestrand sogelag starta opp med nytt styre i vår og har hatt ansvar for tre arrangement i jubileumsåret 2013. Styret er sett saman av Tore Brudvik (leiar), Lars Kjetil Grinde (skrivar), Roar Grøneng (kasserar), Liv Sande og Oddrun Thorsnes. Styret i sogelaget ynskjer no å presentere litt av verksemda og kjøper plass i kyrkjelydsbladet. Det første arrangementet var i sommar, 31.juli.

Kong Bele og Ingebjørg den Fagre i Anders Thue og Thea Kvikne sine figurar.

Mange folk møtte fram på Belemarkeringa 31.7. Borna var spesielt inviterte til å kle seg ut. Premiering av beste kostyme.

Solveig B Sande song vakre viser og Johs B Thue fortalde om Kong Bele og den tida han levde.

Fødselsdagsfeiring 31. juli med saman med borna

13

Beleseminar 13. oktoberHistorisk djupdykk ved Prof. Torgrim Titlestad: «Sogn, Fritjof den frøkne og Kong Bele, rikssamlaren Harald frå Husabø»Torgrim Titlestad trollbatt deltakarane på Beleseminaret, som samla nær 40 deltakarar frå heile Sogn. Titlestad er kjend for å legge mykje vekt på dei islandske forteljarsogene som pålitelege kjelder om den eldste mellomalder-en, vikingtida.

Johs B Thue leia forsamlinga i ei kulturhistorisk vandring ut til Belehaugane

Johs B Thue fortel om skyttarkongen Lars Ese

Balestrand sogelag 2013

Titlestad:«Harald Hårfagre hadde sine barndomsår inne på Systrond»

«Sogn hadde ei sentral rolle i rikspolitikken på Hårfagre si tid»«Kong Bele er omtalt i soga om Torstein Vikingson og Fritjof !»

14

Fylkesbåtstøtta frå 1911Sogelaget bestemde seg i sommar for å pusse opp denne støtta som var vorten svart, tilgrodd og med nesten uleseleg tekst.

Balestrand bygdeservice v/Jon A.Målsnes og skrifthoggar Knut Mel-by tok på seg arbeidet med å reingjere og måla oppatt bokstavane på støtta. Arbeidet skjedde i september-oktober.

I november arrangerte sogelaget ei markering av den nyoppussa støtta der historikar Hermund Kleppa fortalde levande soga om korleis minnestøtta over dei som skipa fylkesbåtane inneheld politisk kamp og ikkje minst målstrid.

K`en i sokneprest og nn i amtmann istadenfor g og nd førte til ein bitter strid og det var like før prosjektet vart skrinlagd. Omsider vart det gjennomført og støtta kom på plass til heider for bl.a sokneprest

Er du interessert i sogelagsarbeid ? • Vil du verta medlem av sogelaget ?

Ta kontakt med Tore Brudvik tlf 450 48 715.

Hermund Kleppa og Tage Sandvold. Trugne fylkesbåttilhengjarar.

Jon A. Målsnes i aksjon.

Knut Melby målar bokstavarEtter reingjeringa

15

Fyrste gongen eg, Øystein Sande, var på Nessane var i 1946.

Reisa tok 2-3 døgn, medan det i dag tek 7-8 timar utan å stressa. Første stopp på reisa var Fagernes. Der overnatta me på Fagerlund Hotell. Neste dag bar det til Lærdal. Der hadde far min ein lærarkollega som dreiv ungdomsherberge «på si». Me overnatta her , og gjekk om bord i Langruta i 12.00 tida neste dag. Her fekk me lugar, det var stas! Så starta den lange ferda mot Nessane: Lærdal -Amla - Kaupanger - Frøn-ningen – Fimreite? og Sogndal. Her låg me i fire timar. Far min og eg gjekk i land. Det vart prata med kjende, som det tydelegvis var mange av. Han hadde i sin ungdom gått eitt år på Helgheim.

Så gjekk turen vidare til Fardal - Slinde – Fresvik – Hermannsverk – Leikanger – Feios – Vangsnes – Bal-estrand – Vik – Framfjorden – Kvamsøy – Sylvarnes – og Nessane. Denne ferdi tok 24 timar!

På bryggja vart me møtt av onkel Øystein med fjordingen Dalrosa. Så bar det til gards med hest og kjerra. Flagget var heisa som velkomst. Før koffertane var kome på plass og tømt, bar det rett til elvi og Bru-ahølen, med makk og troe! Då vart det kjøe til kvelds! Far min var ustoppeleg på det viset!

Det å ha parafinlampe som lyskjelda var spanande, sidan det var ingen som hadde elektrisk straum på den tid. Den kom først på 50-talet.

Med høysnue snufsa eg meg gjennom dagane. Det var forresten ein fantastisk ferie! Den vara i 3-6 veker, der me deltok i gardsarbeidet, dvs. slåtten. Høgdepunktet var Maurvollen, Øvre Nordalen og Kupa. Ein kan sei eg vart sogning så god som nokon, med sterke røter. Slik er det også med resten av familien vår i Hamar.

Øystein Sande

Siste året det var skule i Lånefjorden var i 1965-66. Då gjekk eg i 1. klasse og budde på hybel hjå Olav Måren. Eg blei då skyssa til og frå i open båt med påhengs i helgane.Frå skuleåret 1966-67 gjekk det då tre elevar frå Lånefjorden i skulen på Nessane . Dei budde på hybel hjå Kari Nesse. Solbjørg Koldingsnes, Randi Lønne og eg vart skyssa med motorbåten til Olav Bolstad inn til Nessane. Heimturen om fredagen gjekk med rutebåten. Me fekk gå litt tidlegare for å nå båten hugsar eg.Etter kvart vart vegen ferdig utover mot Kvist, og eg kunne sykla på pukken innover. Det var slett ikkje behageleg, men då kunne eg bu heime. Dei to jentene gjekk ut av 7.kl. våren 1969, og budde på hybel til då.

Norodd Baug

Feriereise frå Hamar

Norodd frå Kvist fortel frå skuletida

Balestrand sogelag 2013

Små glimt frå Nessane før det kom bilveg

16

Å koma seg til og frå i 1963-64 - då eg; Liv Sande, gjekk på framhaldsskulen i Balestrand.

I dag tek det under 30 minuttar med bil frå Nessane til Balestrand. Før riksvegen vart bygd gjekk det heile dagen med offentleg transportmiddel.

Mjølkebåten gjekk frå bryggja klokka 09:00 – med stopp i Tusvik - Sæle og Kvamsøy undervegs. Båten kom til Vik klokka 10:30, så var det å venta i Vik til kl. 14.30. Det var då Svanøy eller Stavenes , som var mjølkeruta for Balestrand-Fjærland, som kryssa fjorden.

Eg meiner klokka var 16.30 før eg var komen på hybelen til Anna og Bård Thue. Måndagane hadde eg skulefri, så heile dagen gjekk med, for å koma seg attende til Balestrand.

Me utanbygdselevane fekk eta middag laurdag etter skulefri ilag med elevane på Askelund, som var den obligatoriske risengrynsgrauten på Askelund Folke-høgskule. Deretter var det å ta lastebåten «Årdal» frå Balestrand kl.16.00.

«Årdal» hadde god tid… Lastebåten hadde ein time liggjetid i Vik, deretter Kvamsøy , Framfjord, Ar-nafjord, Sylvarnes og så Nessane. Då var klokka vorte 23.30! Då var det mørke natti.

Det hende mange gonger i den lyse årstidi at eg sykla til Kvamsøy og sette att sykkelen under låvebrui til Svein i Kvamme. Deretter gjekk eg heimover på god sti heile vegen. Då var eg heime i 19 tida! Det var kjekke turar!

Ei helg eg hadde ei veninne med meg heim, måtte ho tilbake til Balestrand søndagen. Då følgde eg ho til Nokken, så gjekk ho åleine til Skaret i Kvamsøy. Der venta foreldra på henne med kvar sin sykkel. Ho sat bakpå bagasjebrettet på den ein sykkelen og vart frakta trygt heimatt til Holmen.

Arbeidet på vegen åt seg stadig utover frå Skaret, så på slutten av skuletidi kunne eg leia sykkelen på pukken heilt til Lindane.

Liv Sande

Framhaldsskulen

17

18

Gamlemisjonen hadde basar i gamlebutikken i VetlefjordenSiste søndagen i september var det basar til inntekt for Det Norske Misjonsselskap (NMS) i Vetlefjorden. Basaren vart halden i «Krambui til han Hans» i det som no er huset til Kjersti og Tore Brudvik. Kvin-neforeninga , Gamlemisjonen, stod som arrangør og hadde samla fine premiar.Med-lemmene hadde baka og kjøpt inn god mat - som så dei kjøpte att. Stemninga var god, og praten gjekk.

I alt 22 personar var innom denne ettermiddagen. Nokre som ikkje hadde høve til å kome, hadde sendt gevinstar og pengar med andre. Me song og Kjersti held andakt. Ho fortalde og frå det diakonale- og misjonsarbeidet i Etiopia.Tida gjekk fort, og me tykte me hadde hatt ei kjekk stund ilag.Det kom inn totalt 9.400 kr til misjonen.

19

Nytt frå kyrkjetårnet Jubileumsgåve frå Balestrand kommuneUnder jubileumsmiddagen for Tjugum kyrkje nemn-de ordføraren i si helsing at det kunne kome ei jubi-leumsgåve frå kommunen. Balestrand kommune har sidan gjeve ei gledeleg gåve på kr 20.000 til kyrkje-lyden i samband med kyrkjejubileet. Soknerådet set stor pris på gåva og tilrår att midlane vert nytta til å kjøpe inn den nye salmeboka til kyrkja, sjå s.21.

Gravsteinar på felt A på Sæle kyrkjegard er no ordna i tråd med ny gravplanSæle kyrkjegard var omregulert i 2001/2002 og fekk utarbeidd nye gravkart med godkjende gravmål. Med nye krav til gravmål måtte mange av dei eldre gravminna forskyvast noko slik at dei stemde med dei nye gravkarta, men dette har soknerådet ikkje fått gjort tidlegare. Etter at det eldste feltet vart teke i bruk til nye gravleggingar, vart det svært rotete med ulike rekker for nye og eldre gravsteinar. Kyrkjeverja har gjennom fleire år søkt å finne ansvarlege for dei gamle gravminna og få avklara kva for av dei gamle gravene det var ynske om å feste vidare. Lidal vedlikehold og service AS gjennomførte ryddin-ga av gravfeltet i november 2013. Ein del av dei gamle gravene skulle gå attende til kyrkjegarden. Gravmin-na vart då fjerna og det vert rom for nye graver. Gravminne som skulle festast vidare vart forskyvde slik at dei no høver med nye rekkemerke og gravnum-mer. Gravfeltet er no vesentleg ryddigare og dermed tilsvarande lettare å vedlikehalde.

Orgelhøgtalarar i Sæle kyrkjeVed gudstenesta i Sæle kyrkje 27.10 reagerte både organist og tilhøyrarar på skurring i høgtalarane ved speling på kyrkjeorgelet i Sæle kyrkje. Truleg må bas-selementa i høgtalarkassane skiftast ut med nye.

Julekonserten 15.desemberDen lokale julekonserten i Tjugum vart også i år kom-binert med lysmesseledd der konfirmantane deltok med lysprosesjon, lesingar og lystenning. Det var i år Fred Støyva frå Nessane som sat ved spelepulten. Han er no ferdig med utdanninga frå musikkhøgskulen i Oslo og vil vere organist i Balestrand heile jula. I kon-serten spela han også eit vakkert “snøpreludium” på pi-ano så vi såg for oss snøfnugga danse mot jorda. Marita Øverås som er oppvaksen like ved kyrkja og no er elev på Sygna vgs, song Trygve Hoff sin “Eit lys i mørketida”, til dels tostemt med akkompagnatør Laila Vang.

Songruppa “Damene” er eit prosjektkor leia av Aud Laila Heier der deltakarane kan variere noko frå gong til gong. Denne gongen var det ni damer som impon-erte med to julesongar i flotte arrangement. Jorunn Høines fylte kyrkja med vakker song: To nye, flotte julesongar som ho spela sjølv piano til. Ho er nygift til Balestrand og vil vonleg glede oss med gåvene sine ved fleire høve framover. Til dagleg jobbar ho som lærar på Høyanger skule og er nyvald medlem i Trusopplæringsutvalet.

Vi er glade for å ha både blandakor og korps i bygda og dei presenterte eit variert program med alt frå koret sin “O Helga Natt” til korpset sin versjon av “All I want for Christmas is You” av Mariah Carey (der vi høyrde fleire ungjenter i salen synge med.) Gerda Otterstein som er organist i Høyanger, leier no både Balestrand songlag og Balestrand musikklag med stø hand. Fellesnummeret “Kling no klokka” i flott arrangement var endå eit høgdepunkt denne kvelden.

20

Julekonsert med “Sissel Marie kvintett” onsdag 18.desember kl.20.00I tillegg til julekonserten med lokale krefter var det i år endå eit konserttilbod i jubileumskyrkja: Sissel Marie kvintett spela kjende julesalmar og folketonar i spanande jazz-innpakking. Unge og dyktige musikkarar gav dei over 90 tilhøyrarane ei flott kon-sertoppleving. Kvintetten er på konsertturne på Vestlandet og to av medlemene har no tilknyting til Balestrand som born av Kjetil og Rut Solveig Netland. Det kan dermed verte høve til gjenhøyr med Sissel Marie og medmusikantane.

Status for sal av jubileumsbokaSalet av jubileumsboka går godt! For at soknerådet skulle gå i balanse i bokprosjektet var det budsjettert med sal av 300 bøker lokalt og i skrivande stund har over 270 bøker alt funne plass i heimane - eller ventar på å hamne under eit juletre. Redaksjonsnemnda fortel at boka har vorte svært godt motteken. Over-skrifta over Terje Eggum si bokmelding i Sogn Avis var “Dryssar lys over Tjugum i framifrå bok”. Dersom du ikkje har fått kjøpt boka enno eller treng fleire bøker til å gje bort, er boka for sal i blomsterbu-tikken ”Den grønne butikk” i Holmen og i ”Det gylne huset”. Boka er også for sal frå resepsjonen i Balestrand kommune og sjølvsagt på kyrkjekontoret. Bur du andre stader sender vi deg gjerne boka i posten, men ho kan også tingast hjå alle bokhandlarar i Noreg.Balestrand sokneråd og redaksjonsnemnda er svært takksame til alle dei som har bidrege med bilete, minne og stoff til boka. Vi vil også takke Balestrand

kommune, Balestrand sogelag, privatpersonar og lokale bedrifter som har bidrege med økonomiske gåver til bokprosjektet. Desse er takka på s.271 i boka. Utan desse bidraga hadde det ikkje vorte bok!

Velkommen til kyrkje- og misjonsdag på Alværa Misjonssenter laurdag 11. januarSet av kl.11.00-16.00 på Alværa denne dagen, så får du ein inspirerande dag i møte med andre frå kyrkjely-dane i området. I år skal vi syngje mykje, for temaet er «Song i kyrk-jelyden». Det er kantor Mark Taylor frå Fjaler som er hovudinnleiar. Han har kalla innlegget sitt: «Ny vin i nye skinnsekker, nye salmar i nye gudstenester: misjonssalmar, bibelske salmar og barnesalmar». Sa-man med forsongarar vil vi øve på salmar frå den nye salmeboka. Prost Geir Sørebø vil fortelje om song i Bi-belen. Misjonskonsulent Ingvald Andersen Frøyen har sagt ja til å vere med også i år. Han vil leie gudstenesta som vi avsluttar temadagen med. Arr: Områdeutvalet i NMS. Ein kan melde seg på til Alværa på telefon 489 90 661. Om ettermiddagen blir det eit kort årsmøte for Det Norske Misjonsselskap (NMS) i Ytre Sogn område. Det blir leiarhelg for ungdom frå fredag kveld, og vi håpar at også barnefamiliar har lyst til å vere med i eit triveleg fellesskap denne laurdagen i januar.

Kyrkjelydsfest på Bedehuset Betel 2.marsYtre Sogn prosti finst ikkje lenger. Soknerådet har ynskt å takke tidlegare prost i Ytre Sogn, Geir Sørebø, for eit langt og godt samarbeid og markere overgangen til Indre Sogn prosti og Kjetil Netland som ny prost.Soknerådet inviterer i denne samanheng alle til kyrk-jelydsfest på bedehuset ettermiddagen 2.mars. Geir Sørebø vil tale over eit tema knytt til den spanande framtida for kyrkja og kyrkjelydane. Det vert god mat og høve til samtale.

Soknerådsleiar og nestleiar i 2014Helge Eilifsen vart i desember attvald som leiar og Erland Fagermoen som nestleiar av Balestrand sokneråd for 2014. Dei to utgjer i lag med sokneprest Audun Systad soknerådet sitt arbeidsutval (AU).

Soknerådsmøte og årsmøte våren 2014Soknerådet har vanlegvis eit møte i månaden med unntak av sommarmånadene og har vedteke denne møteplanen, vanlegvis onsdagar:29.januar, 5.mars,29.april (tysdag) og 11.juniÅrsmøte denne våren vert etter gudstenesta i Tjugum kyrkje sundag 9.april kl.11.00. Soknerådet orienterer kyrkjelyden om arbeidet og legg fram årsrapport for 2013.

21

Ny salmebok i Balestrand? Innkalling til soknemøte med saksutgreiing:

Balestrand sokneråd tilrår innkjøpI sitt møte 11.desember gjekk soknerådet samrøystes inn for denne tilrådinga til vedtak i soknemøtet:Soknemøtet i Balestrand sokn går inn for å ta i bruk Norsk Salmebok 2013 i Balestrand kyrkjelyd og tilrår at det vert kjøpt inn 100 eksemplar av salmeboka til Tjugum kyrkje og 30 eksemplar til Sæle kyrkje.

Om den nye salmebokaArbeidet med Norsk salmebok 2013 (N13) starta i 2004 som ein del av gudstenestereforma. Det er 28 år sidan førre salmebok kom ut i 1985. I laupet av førre århundre kom det ut tre salmebøker. Salmebok-framlegget frå 2008 har vore på høyring i mange kyrkjelydar og salmeutvalet har vore handsama på to kyrkjemøte.

Resultatet har blitt ei salmebok med 991 nummer, av desse er 535 salmar vidareførte frå Norsk Salmebok (1985) og 124 salmar er vidareførte frå Salmer 1997. 272 salmar er nye, og blant desse er både mange kjende og fleire nyskrivne salmar. Nokre av nummera innheld fleire versjonar av liturgiske ledd, slik at det reelt er 1003 songar mellom permane.

Det er ei felles utgåve som femner både nynorsk og bokmål. På salmane med to målføre står både bok-måls- og nynorskteksten i og under notebiletet.

Sjangerbreidd og utvalDen nye salmeboka har langt større sjangerbreidd enn tidlegare salmebøker. Her står dei tradisjonelle salmane side om side med gospel, spirituals, meir moderne lovsong, viser, afrikanske, latin-amerikanske og asiatiske salmar.

Medan dei fleste vil gleda seg over eit stort utval av salmar er det nokre som er urolege for dei salmane som ikkje er med i den nye. Men dei som ikkje er med vert sagt å vere salmar som enno etter 27 år med den noverande salmeboka er ukjende for dei fleste og salmar som det viser seg ikkje er i bruk.

Ny salmebok kjem samstundes i fleire utgåver: Prak-tutgåve, kyrkjelydsutgåve, lommeformat, storskriftut-gåve og i elektronisk versjon. Det er også mogeleg å kjøpe ein versjon med besifring – noko som legg til rette for større instrumental breidd i gudstenesta.

Salmeboka har undertittelen “For heim og kyrkje”. Kjøpe gjerne den nye salmeboka og ta henne i bruk i heimen. Integrert i salmeboka er også ei bønebok med ferdig formulerte bøner for mange ulike høve.

InnkjøpSalmeboktillegget Salmer 1997 vart aldri kjøpt inn i Balestrand. Dette er eit argument for å fornye no. Innkjøp av den nye salmeboka vil dessutan redusere behovet for oppkopiering av gudstenesteprogram: Dei fleste av songane som no er i bruk står i den nye salmeboka. Det er planar om å lage eit liturgihefte med gangen i gudstenesta som ligg fast i kyrkja og vert delt ut i lag med salmeboka.

Soknerådet tilrår innkjøp av salmebøker både til Tjug-um kyrkje og Sæle kyrkje, t.d. 100 til Tjugum og 30 til Sæle i fyrste omgang. Det har vore nemnt at nokre stader vert salmebøker frakta mellom kyrkjene. Dette kan gjerast ved enkelte høve, men vert ikkje sett som noka ideell løysing på sikt.

Bøker og / eller prosjektørI drøftingane vart innkjøp av bok også drøfta opp mot innkjøp av elektronisk salmebok og bruk av prosjektør og skjerm. Nokre har gode erfaringar med prosjektør, til dømes Leikanger der alle liturgiledd og salmar kjem på veggen. (Dei har også 100 bøker).

Her i Balestrand er det ein del praktiske utfordringar i høve ei permanent skjermløysing, t.d. søyler og ut-forming av Tjugum kyrkje. Ei lys kyrkje krev dessutan god lysstyrke på prosjektøren som då vert dyr. Instal-lasjon av slikt utstyr i kyrkja må også godkjennast av biskopen.

Skal Balestrand kyrkjelyd ta i bruk den nye salmeboka Norsk Salmebok 2013? Etter kyrkjelova er det soknemøtet som avgjer dette. Alle medlemer i Den norske kyrkja i Balestrand har røysterett på soknemøtet og er med dette innkalla til møte i Tjugum kyrkje etter gudstenesta 26.januar kl 11:00.

22

Tal bøker og finansieringDersom soknemøtet vedtek innføring av den nye salmeboka er det soknerådet som vedtek tal bøker i kvar kyrkje og finansiering. Soknemøtet kan kome med innspel og tilråding til soknerådet om dette.Kyrkjelydsutgåva av salmeboka vert selt i butikkane for 339 kr, medan kyrkjelydar kan kjøpe 10-pakningar og betale 299 per stk. Nokre har reagert på høg pris, men det vert då vist til at det er fleire salmar enn i 1985 og at ikring 90 kroner av kvar bok går til å betale dei som har opphavsrettar (komponistar og tekstfor-fattarar). Denne kostnaden er vesentleg auka samanli-kna med 1985.

Dersom kyrkjelyden vil kjøpe 100 salmebøker til Tjugum kyrkje er det dermed snakk om 30.000 kro-ner.

Etter jubileumsveka har Balestrand sokneråd fått vite at Balestrand kommune har gjeve ei gledeleg gåve i samband med 150-årsjubileet til Tjugum kyrkje på kr.20.000. Soknerådet meiner innkjøp av nye

salmebøker er svært god og høveleg bruk av desse gåvemidlane. Resten av bøkene er tenkt finansiert av gåve- og fondsmidlar.

Biskop Halvor Nordhaug skriv: Som biskop ynskjer eg at ein ser den nye salmeboka som eit høve til å styrka salmesongen og oppdaga skatten i salmetradisjonen, til dømes ved å ha salmekveldar. Lat oss ta i bruk salmeboka og gleda oss over det nye vi har fått.

Tid og stad: Etter gudstenesta i Tjugum kyrkje 26.januar kl.11.00 med kyrkjekaffi.

Sak:Skal Balestrand kyrkjelyd ta i bruk den nye salmeboka Norsk Salmebok 2013?Orientering ved soknerådsleiar og organist Diccon Pearce. Drøfting. Vedtak.

I kong Davids by det hende som profeten hadde sagt.I ein stall og i ei krubbe vart eit barn til kvile lagt.

Barnet var Guds sanne ord. Møy Maria var hans mor.

La oss gå til dette Barnet som er Gud og Herren vår,Han kom ned frå høge himmel, ville dele våre kår.Alt det ringe og det svake vil han nådig til seg tak.

Her på jorda barnet levde. Dag for dag han voks lik oss.Heldt seg saman med det lave. Døden fann han på ein kross.

Fridde seg or dødens makt, og sto fram i guddoms prakt.

Våre auge snart skal sjå han når vi møter han til sist.For det vesle barn i krubba er vår Herre Jesus Krist.Her ifrå han tek oss brått, fører oss dit han har gått.

Ikkje i ei ussel krubbe, bunden under jordisk bandmen i himlen skal vi sjå han, ved Gud Faders høgre hand.

Kringom han i kvitt vi står, alle som fekk barnekår.

Ein av dei engelske Christmas Carols som er mest sunge er Once in royal David’s city. Då BBC tok til med overføringa av Nine Lessons and Carols frå King’s College Chapel i Cambridge i 1928, hadde dei denne som prosesjonssong. Slik vert son-gen brukt mange stader i verda.

Teksten er skriven av Cecil Frances Alexander (1818-95). Ho vart født i Dublin og var bispinne i Derry and Raphoe frå 1867. Ho er ein av pio-nerane når det gjeld å skrive salmar særskilt for born, og boka Hymns for Little Children (1848) kom i ikkje mindre enn 69 opplag!Henry John Gauntlett (1805-76) har skrive meir enn 1000 salmeto-nar. Av desse er denne den absolutt mest sungne. Alt ni år gamal vart han organist i kyrkja i Olney, der far hans var prest. Sett frå Noreg kan det vera verd å merkja seg at han i åra 1827-46 var organist i St. Olave’s Church i Southwark midt i London.

Soknemøte i Balestrand soknKUNNGJERING

I kong Davids by det hende (N13 nr.46)Julesalme frå Norsk Salmebok 2013

23

I GLEDE OG SORG

DødeOdd Lidal f.1933.d.07.11.2013. Gravferd frå Tjugum kyrkje 14.11.2013

Sigurd Farnes f.1923.d.14.12.2013. Bisetjing frå Tjugum kyrkje 20.12.2013

DøypteHerman Fjærestad17.11.2013 i Sæle kyrkje

Annonser

Melbys skrifthugging asMelbys skrifthugging asInskripsjon, oppussing og sikring av gravminne

Tlf/Fax: 57 69 12 38Mob. 952 81 078

Vi takkar annonsørane

vårefor støtta og

ynskjer lesaranevåre ei god påske!

TAXI

mob. 959 86 000

TurbussarVi tilbyr også 10- og 17-setarsbussar med plass til rullestol

samt store turbussar med 49 seter.

Hjelp til alle tenester ved dødsfall

GRAVMONUMENT - SKRIFTHOGGING

Døgnvakt telefon:577 14 700 / 959 86 000

Ytre Sogn gravferdsbyrå A/S

Blomster og gåverHolmen 5, BalestrandTlf. 57 69 12 26E-post: [email protected]

Knut MelbySteinhoggerveien 5

6490 EIDEMob. 482 40 612

Kontaktperson i Balestrand:

Steinar GrønengMob. 482 62 878

Terjes Taxi959 56 113

Terje MelandBalestrand

Pb.14, 6898 BALESTRAND

Frode BueneTlf. 57 69 29 06

Mob. 907 53 579

Kjell GrønliAnna Helen Hamre

Sogn gravferdshjelp, Fossetunet 4, 6856 Sogndal


Tlf/Fax: 57 69 12 38Mob. 952 81 078


vårefor støtta og


TAXI

mob. 959 86 000









6490 EIDEMob. 482 40 612







Mob. 907 53 579



57 69 42 40

TAXI

mob. 959 86 000










Har du hugsabladpengane?

Set gjerne inn kr.150 på Bale-strand sokn sin konto

3805.10.32583Merk "Bladpengar 2012"

Redaksjonen


Tlf/Fax: 57 69 12 38Mob. 952 81 078


vårefor støtta og


TAXI

mob. 959 86 000









6490 EIDEMob. 482 40 612







Mob. 907 53 579




Tlf/Fax: 57 69 12 38Mob. 952 81 078


vårefor støtta og


TAXI

mob. 959 86 000









6490 EIDEMob. 482 40 612







Mob. 907 53 579



Kjøp jubileumsboka:Tjugum kyrkje 150 år

Lys over fjord

Drosje i Balestrand

Ruth Nessem. 959 56 116m. 959 56 825

272 sider, over 300 bilete. Pris kr.400. Boka kan kjøpast frå kyrkjekontoret i Balestrand (57 69 15 48), butikkar i Balestrand eller

tingast i din lokale bokhandel.


Tlf/Fax: 57 69 12 38Mob. 952 81 078


vårefor støtta og


TAXI

mob. 959 86 000









6490 EIDEMob. 482 40 612







Mob. 907 53 579



57 69 42 40

TAXI

mob. 959 86 000













Redaksjonen

57 69 42 40

TAXI

mob. 959 86 000













Redaksjonen

Kyrkjelyds-bladet takkar annonsørane

for støtta

24

Utgjevar/Avsendar:Balestrand soknerådSjøtunsvegen 66899 BALESTRAND

INFORMASJON

Velkomen til gudsteneste22.des, 4.s. i advent FJORDTUN OPPVEKSTSENTER kl.11:00. Gudsteneste ved Audun Systad. Takkoffer til det lokale kyrkjelydsarbeidet. Eige opplegg for borna under preika. Kyrkjekaffi.24.des, Julaftan SÆLE kl.14:00. Julaftansgudsteneste ved Audun Systad.

Takkoffer til Det Norske Misjonsselskap.24.des, Julaftan TJUGUM kl.16:00. Julaftansgudsteneste ved Audun Systad.

Takkoffer til Kirkens Nødhjelp.25.des, Juledag TJUGUM kl.12:00. Høgtidsgudsteneste ved Audun Systad. Takkoffer til Normisjon.29.des, Romjulssønd SÆLE kl.11:00. Gudsteneste ved Audun Systad. Dåp.

Vi minnast dei døde det siste året (Sæle). Takkoffer til Misjonsprosjekt i Romania (DNI).31.des, Nyårsaftan TJUGUM kl.16:00. Gudsteneste ved Audun Systad og Kjersti Brudvik (tale). Dåp.

Vi minnast dei døde det siste året (Tjugum). Takkoffer til Bibelleseringen.12.jan, 2.s. i op.b.tida SYGNA VGS kl.19:30. Gudsteneste ved Audun Systad. Open for alle. Takkoffer til KRIK.19.jan, 3.s. i op.b.tida BEDEHUSET kl.16:00: Søndagssamling med opplegg for borna og litt å bite i etterpå26.jan, 4.s. i op.b.tida TJUGUM KYRKJE kl.11:00. Songgudsteneste ved prost Kjetil Netland. Takkoffer til

lokalt kyrkjelydsarbeid. NB! Soknemøte om ny salmebok etter gudstenesta.2.feb, 5.s. i op.b.tida NESSE SAMBRUKSHUS kl.16:00. Gudsteneste ved Audun Systad og Kjersti Brudvik.

Takkoffer til lokalt kyrkjelydsarbeid. Kyrkjekaffi med enkelt program etter gudstenesta.9.feb, 6.s. i op.b.tida TJUGUM KYRKJE kl.11:00. Gudsteneste ved Audun Systad. Utdeling av Biblar til

11-åringar. Presentasjon av MINIkonfirmantar. Takkoffer til Bibelselskapet.9.feb, 6.s. i op.b.tida BEDEHUSET kl.18:00. Årsmøte for Bedehuset Betel. Andakt. Årsmøtesaker.16.feb, Såmannssønd BEDEHUSET kl.16:00: Søndagssamling med opplegg for borna og litt å bite i etterpå.23.feb, Krisi Forkl.d. TJUGUM KYRKJE kl.11:00. Gudsteneste ved prost Kjetil Netland.

Markering av Grunnlovsjubileet. Takkoffer til Åpne Dører.2.mar, Fastelavnss. SÆLE KYRKJE kl.11:00. Gudsteneste ved Audun Systad. Takkoffer til NKSS “Laget”.2.mar, Fastelavnss. Kyrkjelydsfest på Bedehuset Betel. Tema ved Geir Sørebø. Avskil med han som prost.9.mar, 1.s. i faste TJUGUM KYRKJE kl.11:00. Gudsteneste ved Audun Systad. Kyrkjekaffi.

Takkoffer til lokalt kyrkjelydsarbeid. NB! Årsmøte for kyrkjelyden etter gudstenesta.23.mar, Maria bodsk.d BEDEHUSET kl.16:00: Søndagssamling med opplegg for borna og litt å bite i etterpå.30.mar, 3.s. i faste SÆLE KYRKJE kl.19:30. Ung Messe ved Audun Systad. Vitjing frå Bridgebuilders DNY.

Takkoffer til misjonsprosjektet i Romania som går via Den norske Israelsmisjon.6.apr, 4.s. i faste TJUGUM KYRKJE kl.11:00. Samtalegudsteneste med konfirmantane ved Audun Systad.

Takkoffer til Alværa misjonssenter (NMS).13.apr, Palmesøndag FJORDTUN OPPVEKSTSENTER kl.11:00. Gudsteneste ved prost Kjetil Netland.

Takkoffer til Søndagsskulen i Norge. Kyrkjekaffi.

Oppdatert gudstenesteplan finn du alltid på www.balestrand.kyrkja.no

Documents

Kyrkjelydsbladet for Balestrand nr 3-2013