LEKCJA 4 Pisownia bezokoliczników - orpeg.pl. Pisownia... · Język polski Klasa IV SP •Powtórzenie materiału z poprzednich zajęć - co wiemy już o czasowniku i jego formach

LEKCJA 4

Pisownia bezokoliczników

Katarzyna Mączyńska

Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Język polski

Klasa IV SP

• Powtórzenie materiału z poprzednich zajęć - co wiemy już o czasowniku i jego formach.

• Sprawdzenie pracy domowej.

• Pisownia bezokoliczników zakończonych na: „-ść”, „-źć”.

• Praca domowa.

Plan pracy


• Czasownik tworzy zdanie, jest w zdaniu najważniejszym wyrazem!

• Czasownik odpowiadana pytania:

– Co robi?

– Co się z nim dzieje?

• Czasownik oznacza czynności i stany.

• Czasownik to część mowy.

• Czasownik odmienia się przez liczby i osoby.

Co już wiemy o czasowniku i jego formach? Powtórzenie


• Czasownik występuje w formach osobowych

i nieosobowych

• Forma osobowa

wskazuje na osobę, która wykonuje czynność (biegnę– ja, stałaś-ty, śpiewali-oni)

• Forma nieosobowa- BEZOKOLICZNIK

nie wskazuje na wykonawcę czynności, nie da się określić osoby, która wykonuje czynność

( stać, móc, malować, czytać)

• Bezokolicznik ma zakończenia –ć lub -c

Co już wiemy o czasowniku i jego formach? Powtórzenie


Podane bezokoliczniki dopasuj do zdań, zmień na formę osobową podana w nawiasie i dopasuj do zdań.

przywieźć, przewieźć, wieźć, zawieźć, podwieźć, odwieźć

1. Czy chcesz, żebym (1.os.,l.poj.) na targi książki?

2. (1.os.,l.poj.) ci tę książkę, o którą prosiłaś?

3. Chcę, żebyście (2.os.,l.mn.) te książki z hurtowni do sklepu.

4. Zaraz (1.os.,l.mn.) ciocię do księgarni.

5. Kierowcy (3.os.,l.mn.) paczki z książkami.

PRACA DOMOWA


• czytał

czytać

• pracowaliśmy

pracować

• myjesz

myć

• narysował

narysować

• zawieźcie

zawieźć

• zaniósł

zanieść

• zasnął

zasnąć

• wyglądała

wyglądać

• przyjadę

przyjechać

• wziął

wziąć



ZAPAMIĘTAJ!

W zakończeniu bezokolicznika piszemy „–źć”, jeżeli w zakończeniu formy osobowej występuje „–z” lub „–ź” (zi) ,np.:

znaleźć – znalazł, znaleźli

gryźć – gryzę, gryzie

Wieźć – wiozę, wieźliśmy



Utwórz bezokoliczniki.

• idą

iść

• wiozę

wieźć

• wlezie

wleźć

• gnietli

gnieść

• kładę

kłaść

• ugryzłem

ugryźć

• odnalazłeś

odnaleźć

• wiedzie

wieść

• przywieźli

przywieźć

• wynalazły

wynaleźć

• najadł się

najeść się



W podanych zdaniach podkreśl czasowniki. Utwórz od nich bezokoliczniki.

• Poszło jak po maśle.

poszło - pójść

• Co cię znowu ugryzło?

ugryzło - ugryźć

• Zalazł nam za skórę.

zalazł - zaleźć

• Wpadłem jak śliwka w kompot.

wpadłem - wpaść

• Idzie, gdzie oczy poniosą.

idzie - iść

• Znalazł się oko w oko z niebezpieczeństwem.

znalazł - znaleźć




Czasowniki w formie osobowej zamień na bezokoliczniki i wpisz w odpowiednie miejsce.

płynie, wzięli, wiedzie, spadł, piecze, znalazł, wloką, podwiezie, płoną, zaśnie, niesiesz, ugryzłem, odwieźli, biegną, uciekli, jadł

-ść -źć -ąć -c

wieść znaleźć płynąć wlec

spaść podwieźć wziąć piec

nieść ugryźć płonąć biec

jeść uciec zasnąć odwieźć


Za-

Utwórz bezokoliczniki z wyrazem - wrócić.


wrócić

po-

przy-

wy- na-

prze- z-

od-

za-


W czasownikach (informujących o czynności, która miała miejsce w przyszłości) zakończonych w bezokoliczniku na –ąć piszemy ą lub ę, np.:

• wziąć- wzięłam- wziąłem

• krzyknąć- krzyknęłam- krzyknąłem

• ciąć- cięłam- ciąłem

• osiągnąć- osiągnęłam- osiągnąłem



Uzupełnij tekst poprawnymi formami czasowników.

Latem państwo Zielińscy (wynająć) jacht

i wyruszyli cała rodziną na rejs po Wielkich Jeziorach Mazurskich

Wraz z nimi (popłynąć) także ich ulubiony pies Azorek.

Czas wakacji upływał pracowicie. Najstarsza córka Monika (wziąć)

ze sobą aparat fotograficzny

i robiła mnóstwo zdjęć, gdyż (pragnąć) wygrać szkolny konkurs

na najlepsze zdjęcie. Z kolei jej brat Adam (rozpocząć)

kurs na sternika. Pani Zielińska

i najmłodsza córka Ewa (zająć się) opalaniem.


wynajęli

popłynął

wzięła

pragnęła

rozpoczął

zajęły się


Wstaw czasowniki w odpowiednich formach. Pamiętaj, że czynność już się odbyła.

•wziąć- 1. osoba liczby pojedynczej

wzięłam, wziąłem

•dotknąć-2. osoba liczby mnogiej

wzięliście, wzięłyście

•przypiąć- 3. osoba liczby pojedynczej

przypiął, przypięła

•usunąć- 1. osoba liczby mnogiej

usunęliśmy, usunęłyśmy

•zdjąć – 3. osoba liczby mnogiej

zdjęli, zdjęły

•przesunąć- 2. osoba liczby pojedynczej

przesunąłeś, przesunęłaś



A) Zapisz bezokoliczniki utworzone od wyróżnionych czasowników.

• Ta cysterna wiezie benzynę.

• Jak ci się wiedzie?

• Zawiodłem się na nim.

• Zawiozę babci trochę jagód.

• Leżaki wywieziemy na działkę.

• Oni wywiedli nas w pole.

B) Zapisz zdania z czasownikami: odwieść, odwieźć.

PRACA DOMOWA


• M. Nagajowa, Słowo za słowem. Podręcznik do kształcenia literackiego, kulturowego i językowego dla klasy czwartej szkoły podstawowej, WSiP, Warszawa 1994

• M. Nagajowa, Słowo za słowem. Zeszyt ćwiczeń dla klasy czwartej szkoły podstawowej, WSiP, Warszawa 1994

• A. Łuczak, A. Murdzek, Język polski. Między nami. Zeszyt ćwiczeń dla klasy czwartej szkoły podstawowej, GWO, Gdańsk 2001

• D. Chwastniewska, D. Rożek, A. Gorzałczyńska - Mróz, Maciej Szulc, A.Piechnik- Kaszuba, Język polski. Nauka o języku dla klasy czwartej szkoły podstawowej-część 1, GWO, Gdańsk 2000

• A. Kempa, D. Szachnowska, Język polski dla klasy czwartej szkoły podstawowej - kształcenie językowe,Wydawnictwo OPERON, Gdynia 2008

• A. Kania, K. Kwak, J. Majchrzak – Broda, Czarowanie słowem, zeszyt ćwiczeń dla klasy czwartej szkoły podstawowej-część 1,WSiP, Warszawa 2008

• Wykorzystane ilustracje pochodzą z: www.microsoft.com

Bibliografia


http://www.microsoft.com/

Dziękuję za uwagę

Katarzyna Mączyńska


Documents

LEKCJA 4 Pisownia bezokoliczników - orpeg.pl. Pisownia... · Język polski Klasa IV SP •Powtórzenie materiału z poprzednich zajęć - co wiemy już o czasowniku i jego formach