Veprimtari Praktike.

LËVIZJET STUDENTORE TË VITIT 1968 NË EUROPË

Shkëndijat e para të lëvizjeve studentore

Studentë të universitetit të 1968 përqafuan politikën e re të majtë. Prirjet e tyre socialiste dhe mosbesimi në autoritetin e kohës çoi në shumë prej konflikteve të 1968. Ngjarjet dramatike të vitit treguan edhe popullaritetin dhe kufizimet e reja ideologjike të majta. Protestat janë mbajtur në Beograd, Hungari, Poloni, Gjermani, por edhe Itali, Spanjë, Cekosllovaki e vende të tjera. Protestat që shpërthyen gjatë gjithë 1968 përfshinë një numër të madh të studentëve. Në mbarë botën, kampuset u bënë bazat e betejës për ndryshim social. Ndërkohë kundërshtimi i Luftës së Vietnamit dominonte në protesta, ata gjithashtu protestuan për liritë civile, kundër racizmit, për feminizmin, dhe në fillimet e lëvizjes ekologjike mund të gjurmohen në protestat kundër armëve biologjike dhe bërthamore gjatë këtij vit. .Televizioni aq me ndikim në formimin e identitetit politik të këtij brezi u bë mjet i zgjedhur për revolucionarët. Ata luftuan betejat e tyre jo vetëm në universitete, por edhe në ekranin e televizionit nga ballafaqohet me mbulimin nga media.

Lëvizjet studentore në vendet e tjera (Spanjë, Cekosllovaki e Itali)

Studentët në Universitetin e Madridit i nisën protestat e tyrë duke dalë hapur kundër regjimit të diktatorit Franko. Protestat e tyre u shtypën me dhunë nga forcat e policisë e të ushtrisë. Për këtë arsye revolta u bë më e madhe kur me studentët u bashkuan edhe përfaqësues të sindikateve të punëtorëve. Gjendja u ashpërsua edhe më shumë e Franko u detyrua të bënte disa lëshime.

Në atë që u bë e njohur si Pranvera e Pragës, e para e Çekosllovakisë sekretari Alexander Dubček filloi një periudhë reformash, e cila i dha rrugën për të protestuar të drejta të plota civile, vetëm duke i dhënë fund kur Bashkimi Sovjetik pushtoi vendin në gusht.

Më 1 mars, një përplasje të njohur si beteja e Valle Giulia u zhvillua në mes të nxënësve dhe policisë në fakultetin e arkitekturës në Universitetin Sapienza të Romës.

Lëvizjet studentore në Poloni

Demonstratat e studentëve në Universitetin e Varshavës shpërthyen në mars 1968 kur qeveria ndaloi realizimin e një dramë nga Adam Mickieëicz (Dziady, shkruar në 1824) në Teatrin polak në Varshavë, me arsyetimin se ajo përmbante "referenca anti-sovjetike ". Më 8 mars, 1968 kriza politike në Poloni filloi me studentët e Universitetit të Varshavës të cilët marshuan për të drejtat e studentëve dhe u rrahën nga policia. Ditën tjetër mbi dy mijë studentë marshuan në shenjë proteste të përfshirjes së policisë në kampus dhe arrestuan përsëri. Më 11 mars, masa të publikut të gjerë u bashkuan me protestën në konfrontime të dhunshme me nxënësve dhe policisë në rrugë. Qeveria filloi një fushatë propagandistike kundër protestuesve, etiketimin e tyre Zionists. Njëzet ditët e protestës përfunduan kur shteti i mbylli të gjitha universitetet dhe uarrestuan më shumë se një mijë studentë.Shumica e hebrenjve polake u larguan nga vendi për të shmangur persekutimin nga qeveria.

Lëvizjet studentore në Gjermani

Lëvizja e studentëve në Gjermani nisi një vit përpara 1968. Shkëndija e parë e protestës së studentëve u dha qershorin e 1967-ës, kur studenti pacifist Benno Ohnesorg u qëllua për vdekje nga një polic gjatë një demonstrate në Berlin. Kjo ngjarje konsiderohet në Gjermani si shkëndija për krijimin e opozitës jashtëparlamentare të emërtuar shkurt "APO". Figura qendrore e lëvizjes studentore u bë studenti 27-vjeçar i sociologjisë Rudi Dutschke (Duçk Studentët në 108 universitetet gjermane protestuan për njohjen e Gjermanisë Lindore, heqjen e zyrtarëve të qeverisë me të kaluar të naziste dhe për të drejtat e studentëve.e). Dutschke mori pjesë aktive në pothuajse të gjitha protestat e mëdha të grupimit studentor APO. Edhe në kongresin e Berlinit kundër Luftës së Vietnamit, në shkurt 1967 Dutschke ishtë në krye të aksionit. Protestat drejtoheshin jo vetëm kundër SHBA por kundër kapitalizmit në përgjithësi

Dutschke në një deklaratë të tij tha: "Revolucionarizimi i revolucionarëve është kushti vendimtar për revolucionarizmin e masave. Rroftë revolucioni botëror dhe shoqëria e krijuar prej tij, një shoqëri e lirë e individëve kjo dhe jo vetëm e një fshati."

Lëvizjet studentore në Jugosllavi

Pas protestave të shumta që ishin zhvilluar nga të rinjtë në Beograd, mbrëmjen e 2 korrikut 1968 studentët e Universitetit të Beogradit u futën në një grevë 7-ditore. Policia ndaloi grevën dhe të gjitha tubimet publike. Studentët u mblodhën pastaj në Fakultetin e Filozofisë, duke mbajtur debate dhe fjalime duke mbështetur drejtësinë sociale e duke shpërndarë kopje të revistës “Studenti” e ndaluar nga regjimi.Studentët protestuan edhe kundër reformave ekonomike, të cilat çuan në papunësi të lartë dhe punëtorët u detyruan të largohen nga vendi i punës dhe të gjejnë punë diku tjetër. r. Presidenti Josip Broz Tito gradualisht i ndaloi protestat duke plotësuar disa prej kërkesave që studentët kishin edhe duke cilësuar kërkesat e tyre si të drejta gjatë në deklarate publike që dha. Por në vitet e ardhshme, ai u mor personalisht me shkarkimin e liderve të protestave nga postet që mbanin edhe burgosjen e tyre . Protestat janë mbështetur nga personalitete të shquara publike, përfshirë drejtorin Makavejev të filmit Dushan, aktorin Stevo fazë Zigon, poetin Desanka Maksimoviq dhe profesorë universiteti, karriera e të cilit u zhvillua me probleme për shkak të lidhjeve të tyre me protestat. Protestat shpërthyen edhe në kryeqytetet e tjera të Jugosllavisë - Sarajevë, Zagreb dhe Lubjanë - por ata ishin më të vogla dhe më të shkurtra se në Beograd.

Punoi : Anisa Ramadani

Klasa : 11-2