47
Televizioni në Europë: Raportet Vijuese 2008 SHQIPËRIA OPEN SOCIETY INSTITUTE EU MONITORING AND ADVOCACY PROGRAM MEDIA PROGRAM

Televizioni në Europë: Raportet vijuese 2008 - Shqipëria · Media Program përpiqet të nxisë median e pavarur, profesionale dhe të qëndrueshme si dhe gazetarinë cilësore,

  • Upload
    others

  • View
    3

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Televizioni në Europë: Raportet vijuese 2008 - Shqipëria · Media Program përpiqet të nxisë median e pavarur, profesionale dhe të qëndrueshme si dhe gazetarinë cilësore,

Televizioni neuml Europeuml

Raportet Vijuese 2008

SHQIPEumlRIA

OPEN SOCIETY INSTITUTEEU MONITORING AND ADVOCACY PROGRAM

MEDIA PROGRAM

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

2

Botuar nga

OPEN SOCIETY INSTITUTE

Oktoacuteber 6 u 12H-1051 Budapest

Hungary

400 West 59th StreetNew York NY 10019

USA

copy OSIEU Monitoring and Advocacy Program 2008

Teuml drejta teuml rezervuara

TM dhe Copyright copy 2008 Instituti i Shoqeumlriseuml seuml Hapur

EU MONITORING AND ADVOCACY PROGRAM

Oktoacuteber 6 u 12H-1051 Budapest

Hungary

Websiteltwwweumaporggt

ltwwwmediapolicyorggt

Design amp Layout Instituti Shqiptar i Medias

3

F A L E N D E R I M E

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

FalenderimeKy raport u peumlrgatit si pjeseuml e njeuml seumlreuml raportesh monitoruese me titullin lsquoTelevizioni neuml Europeuml

Raportet Vijuese 2008rsquo Kjo seri paraqet njeuml rifreskim teuml gjendjes neuml neumlnteuml nga njeumlzet vendet

e origjineumls teuml mbuluara neuml serineuml e raporteve teuml 2005 ldquoTelevizioni neuml Europeuml rregullimi

politikat dhe pavareumlsiardquo Vendet e peumlrfshira neuml serineuml e vitit 2008 janeuml Shqipeumlria Bullgaria

Republika Ccedileke Italia Lituania Maqedonia Polonia Rumania dhe Sllovakia

Teuml dyja seriteuml e raporteve janeuml peumlrgatitur nga Programi peumlr Monitorim dhe Avokaci teuml

BE(EUMAP) i Institutit teuml Shoqeumlriseuml seuml Hapur dhe nga Media Program i Fondacionit peumlr

Shoqeumlri teuml Hapur neuml bashkeumlpunim me eksperteumlt vendas EUMAP dhe Media Program do

teuml donin teuml falenderonin personat e meumlposhteumlm teuml cileumlt pateumln rol kryesor neuml keumlrkimet dhe

hartimin peumlr raportin e keumltij vendi

Peumlrgjegjeumlsia peumlrfundimtare peumlr peumlrmbajtjen e raporteve i mbetet Programit

ldquoTelevizioni neuml Europeuml ndash Raportet Vijuese 2008 Shqipeumlriardquo

RedaktoreumltMarius Dragomir (Media Program) Menaxher Projekti dhe Redaktor

Mark Th ompson (Media Program) Redaktor

Reporter peumlr vendinIlda Londo Instituti Shqiptar i Medias

Ekipi OSI Gordana Janković (Media Program) Drejtore Programi

Biljana Tatomir (Media Program) Zeumlvendeumls Drejtore

Miriam Anati (EUMAP) Avokacia dhe Komunikimi

Andrea Gurubi Watterson (EUMAP) Koordinatore Programi

Csilla Toacuteth (EUMAP) Asistente Programi

Joost van Beek (EUMAP) Manaxher i website

Sergey Shabanov (EUMAP) Ndeumlrtues i website

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

4

H Y R J E

5

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

HyrjeTelevizioni neuml Europeuml Raportet Vijuese 2008 eumlshteuml njeuml projekt monitorimi i EUMAP(Programi i peumlr Monitorim dhe Avokaci teuml BE) neuml Institutin peumlr Shoqeumlri teuml Hapur dhe i Media Program neuml Fondacionin peumlr Shoqeumlri teuml Hapur Projekti freskon dhe bazohet mbi peumlrfundimet e raporteve origjinale teuml monitorimit Televizioni neuml Europeuml rregullimi politikat dhe pavareumlsia teuml lanccediluara neuml tetor 2005 teuml cilat kaneuml mbuluar 20 vende

Raportet e vitit 2005 arriteumln neuml peumlrfundimin se roli i reumlndeumlsisheumlm i televizionit neuml mbeumlshtetje teuml demokraciseuml neuml Europeuml ishte i keumlrceumlnuar Raporti tregoi se transmetuesit publikeuml po detyroheshin teuml ceumlnonin cileumlsineuml peumlr teuml konkurruar me kanalet private dhe se shumeuml prej tyre vareshin nga shteti apo partiteuml politike Peumlr meuml tepeumlr peumlrqendrime gjithnjeuml e meuml teuml meumldha po krijoheshin neuml sektorin privat shpesh me lidhje teuml qarta politike Keumlto zhvillime vinin neuml rrezik pluralizmin dhe diversitetin e transmetimeve sidomos neuml demokraciteuml e reja teuml Europeumls Qendrore dhe Lindore

Projekti fi llestar Televizioni neuml Europeuml dhe veprimtariteuml e tij neuml avokaci peumlrfunduan neuml qershor 2006 Qeuml ateumlhereuml Media Program ka fi nancuar njeuml numeumlr projektesh pasuese teuml zhvilluara nga organizata partnere neuml vendet neuml fjaleuml teuml cilat kishin peumlr qeumlllim teuml promovojneuml dhe teuml bazohen neuml rezultatet dhe peumlrfundimet e raporteve

Neuml shumeuml nga vendet e pasqyruara neuml raportet e 2005 ka pasur zhvillime teuml reumlndeumlsishme neuml shumeuml nga fushat e monitoruara I lanccediluar neuml Londeumlr neuml mars 2008 Televizioni neuml Europeuml Raportet Vijuese 2008 monitoron keumlto zhvillime neuml neumlnteuml nga njeumlzet vendet qeuml u monitoruan neuml fi llim Shqipeumlria Bullgaria Republika Ccedileke Italia Lituania Maqedonia Polonia Rumania dhe Sllovakia Keumlto vende u zgjodheumln peumlr shkak teuml ndryshimeve teuml vazhdueshme dhe teuml reumlndeumlsishme neuml peizazhin e tyre teuml transmetimeve

Televizioni neuml Europeuml Raportet Vijuese 2008 skicon ndryshimet kryesore neuml legjislacionin politikat dhe tregun e transmetimeve gjateuml tre viteve teuml fundit dhe vlereumlson progresin ndash ose mungeseumln e progresit ndash qeuml keumlto vende kaneuml pasur neuml peumlrmireumlsimin e pavareumlsiseuml dhe pluralizmit teuml transmetimeve

Ashtu si me raportet fi llestare teuml vitit 2005 keumlto raporte vijuese u drejtohen politikeumlbeumlreumlsve aktivisteumlve teuml shoqeumlriseuml civile dhe akademikeumlve si njeuml kontribut peumlr teuml sjelleuml ndryshime atje ku ka nevojeuml

Neumlnteuml raportet e keumltyre vendeve u hartuan nga eksperteuml vendas me mbeumlshtetjen e OJQ-ve partnere Teuml gjitha raportet janeuml bazuar neuml teuml njeumljteumln metodologji duke krijuar mundeumlsi peumlr njeuml analizeuml krahasuese OSI dhe OSF mbajneuml peumlrgjegjeumlsineuml peumlrfundimtare peumlr peumlrmbajtjen e tyre

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

6

Mbi EUMAP

EUMAP Programi i peumlr Monitorim dhe Avokaci teuml BE i Institutit peumlr njeuml Shoqeumlri teuml Hapur monitoron zhvillimin e disa ccedileumlshtjeve teuml teuml drejtave teuml njeriut dhe shtetit ligjor si neuml Bashkimin Europian ashtu edhe neuml vendet kandidate apo ato kandidate teuml mundshme

EUMAP punon me eksperteuml vendas dhe me organizata joqeveritare (OJQ) peumlr teuml hartuar raporte qeuml shpeumlrndahen gjereumlsisht neuml Europeuml dhe meuml tej Raportet kaneuml peumlr qeumlllim qeuml teuml nxisin pjeseumlmarrje meuml teuml gjereuml neuml procesin e artikulimit teuml vlerave teuml peumlrbashkeumlta demokratike teuml BE si dhe monitorimin e vazhduesheumlm teuml respektit peumlr standartet e teuml drejtave teuml njeriut neuml Bashkimin Europian

Peumlrveccedil keumltyre raporteve monitorimi peumlr Televizionin neuml Europeuml EUMAP eumlshteuml peumlrqendruar edhe neuml mundeumlsiteuml e romeumlve peumlr arsim dhe neuml gjendjen e myslimaneumlve neuml qytetet e peumlrzgjedhura teuml BE

Raporte teuml meumlparshme teuml EUMAP peumlrfshijneuml serineuml e 2005 Televizioni neuml Europeuml si edhe raporte peumlr mbrojtjen e pakicave teuml drejtat e njereumlzve me intelekt teuml kufi zuar pavareumlsineuml e gjyqeumlsorit kapacitetin e gjyqeumlsorit korrupsioni dhe politikat antikorrupsion dhe mundeumlsiteuml e barabarta peumlr femra dhe meshkuj

Teuml gjitha raportet e EUMAP si dhe informacion i meumltejsheumlm peumlr programin gjendet neuml wwweumaporg

Mbi Media Program

Media Program peumlrpiqet teuml nxiseuml median e pavarur profesionale dhe teuml qeumlndrueshme si dhe gazetarineuml cileumlsore kryesisht neuml vende qeuml po kalojneuml njeuml proces demokratizimi dhe po ndeumlrtojneuml tregje funksionaleuml teuml medias

Media Program mbeumlshtet nisma qeuml kaneuml peumlr qeumlllim teuml ndihmojneuml legjislacionin peumlr median qeuml teuml jeteuml konform standarteve demokratike ndeumlrkombeumltare duke rritur profesionalizmin e gazetareumlve dhe drejtuesve teuml medias duke forcuar shoqatat e profesionisteumlve teuml medias dhe duke krijuar mekanizma teuml veteumlrregullimit neuml media Media Program gjithashtu mbeumlshtet ato media qeuml peumlrkrahin vlerat e njeuml shoqeumlrie teuml hapur si dhe peumlrpjekjet qeuml kaneuml peumlr qeumlllim teuml monitorojneuml dhe kundeumlrshtojneuml shkeljet e liriseuml seuml shtypit dhe qeuml nxisin ndryshime teuml politikeumls seuml medias qeuml sigurojneuml pluralizmin e proneumlsiseuml seuml medias dhe diversitetin e mendimit neuml media

Edhe pse tradicionalisht Media Program eumlshteuml peumlrqendruar neuml Europeumln Qendrore Lindore dhe Juglindore CIS dhe Mongoli gjateuml viteve teuml fundit ajo eumlshteuml zgjeruar neuml Afrikeumln Pereumlndimore dhe Jugore neuml Azineuml Juglindore dhe neuml Amerikeumln Latine

S H Q I P Euml R I A

7

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Televizioni neuml Europeuml

Raportet vijuese 2008

Shqipeumlrianga Ilda Londo

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

8

Peumlrmbajtja

A Peumlrmbledhja e peumlrgjithshme 10

B Rekomandimet 11

1 Rekomandimet fi llestare nga raporti i 2005 11

11 Politikat 12

12 Autoritetet rregullatore (KKRT) 14

13 Transmetuesit publikeuml dhe privateuml 15

14 Transmetuesi publik (RTSH) 17

15 Shoqeumlria civile 18

2 Rekomandimet e reja sipas raportit teuml vitit 2008 18

21 Legjislacioni 18

C Peumlrfundimet kryesore teuml monitorimit vijues 19

1 Ambienti i peumlrgjithsheumlm i transmetimeve 19

11 Zhvillimet kyccedile neuml legjislacion dhe politika 19

12 Masat ligjore teuml BE 19

13 Tregu i transmetimeve 20

2 Rregullimi dhe licensimi i sektorit teuml televizionit 21

21 Autoritetet dhe korniza rregullatore 21

22 Sistemi i licensimit 24

3 Rregullimi dhe menaxhimi i transmetuesit televiziv teuml sheumlrbimit publik 28

31 Legjislacioni dhe politikat peumlr transmetuesin publik 28

32 Struktura qeveriseumlse e transmetuesit publik 28

33 Financimi i transmetuesit publik 31

34 Standartet editoriale 32

4 Transmetuesit privateuml 34

41 Rregullimi dhe menaxhimi 34

42 Proneumlsia e televizioneve dhe proneumlsia e ndeumlrthurur 34

43 Tregu i reklamave 34

44 Standartet dhe pavareumlsia editoriale 37

S H Q I P Euml R I A

9

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

45 Transmetuesit rajonaleuml dhe lokaleuml 38

5 Programacioni 39

51 Programet 39

52 Rregullat e peumlrgjithshme peumlr lajmet 40

53 Udheumlzimet e peumlrgjithshme peumlr prodhimin e programeve 41

54 Kuotat 42

55 Detyrimet peumlr transmetuesin publik 42

56 Detyrimet peumlr transmetuesit privateuml 43

6 Peumlrfundimet 43

ANEKS 1 Legjislacioni i peumlrmendur neuml raport 45

ANEKS 2 Bibliografi a 46

Lista e shkurtimeve

EBU Unioni i Transmetuesve Europianeuml

KESH Korporata Elektroenergjitike Shqiptare

KKRT Keumlshilli Kombeumltar i Radios dhe Televizionit

KLSH Kontrolli i Larteuml i Shtetit

OSCE Organizata peumlr Siguri dhe Bashkeumlpunim neuml Europeuml

RRC-06 Konferenca Rajonale e Radio-komunikacioneve neuml Gjeneveuml 2006

RT Radio Tirana

RTSH Radio Televizioni Shqiptar

TVSH Televizioni Shqiptar

WAZ Westdeutsche Allgemeine Zeitung

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

10

A Peumlrmbledhja e peumlrgjithshmeMedia elektronike peumlrbeumln sektorin meuml teuml reumlndeumlsisheumlm neuml tregun e medias shqiptare Megjitheuml zhvillimin e vazhduesheumlm profesional media elektronike eumlshteuml ende pre e dyshimeve peumlr burimet e fi nancimit dhe ecuriseuml seuml saj ekonomike Mediat elektronike vazhdojneuml teuml mbeten teuml paqeumlndrueshme ekonomikisht dhe teuml varen kryesisht peumlr teuml ardhurat e tyre nga bizneset e tjera teuml pronareumlve Kjo situateuml hedh dyshime serioze mbi pavareumlsineuml e tyre editoriale dhe mbi cileumlsineuml e informacionit qeuml i ofrohet publikut Qeveria eumlshteuml peumlrpjekur ta zgjidheuml ccedileumlshtjen e diskutueshme teuml caktimit teuml reklamave shteteumlrore por ende nuk eumlshteuml e qarteuml neumlse janeuml ccedilrreumlnjosur praktikat e meumlparshme Qeveria vendosi teuml botonte reklamat shteteumlrore veteumlm neuml buletinin zyrtar peumlr ta shkeumlputur median nga vareumlsia e saj nga qeveria Por ligji nuk e peumlrcakton qarteuml reklameumln shteteumlrore duke krijuar mundeumlsi peumlr mbeumlshtetje arbitrare

Qeveria gjithashtu ka fi lluar njeuml seumlreuml amendimesh ligjore teuml diskutueshme neuml lidhje me rregullatoreumlt dhe transmetimet numerike Qeveria pretendoi se keumlto peumlrpjekje kishin peumlr qeumlllim teuml peumlrmireumlsonin pavareumlsineuml e medias por kritikeumlt laneuml teuml kuptohej se arsyeja kryesore ishte teuml viheshin neumln kontroll rregullatoreumlt dhe trsquoi mbyllej goja medias seuml pavarur Mungesa e debatit dhe keumlshillimit publik me paleumlt e interesuara gjateuml peumlrgatitjes seuml ndryshimeve ligjore i forcoi akoma meuml shumeuml keumlto dyshime

Megjitheumlse po kalon njeuml reformeuml dometheumlneumlse Keumlshilli Kombeumltar i Radios dhe Televizionit (KKRT) nuk ka beumlreuml peumlrparime teuml meumldha neuml peumlrmbushjen e misionit teuml tij Vendimet e tij peumlr teuml dheumlneuml licensa transmetimi dhe peumlr teuml hequr antena janeuml kundeumlrshtuar Dheumlnia e licensave numerike neuml teuml ardhmen e afeumlrt do teuml jeteuml testi peumlrfundimtar peumlr autoritetin dhe pavareumlsineuml e KKRT Televizioni numerik ka beumlreuml peumlrparime teuml reumlndeumlsishme qeuml nga lindja e tij neuml njeuml zbrazeumlti ligjore tre vjet meuml voneuml Popullariteti i tij eumlshteuml gjithnjeuml neuml rritje

Zbatimi i duhur i ligjit nevojitet sidomos peumlr fuqizimin e rolit teuml transmetuesit publik Radio Televizionit Shqiptar (RTSH) si dhe peumlr teuml krijuar mundeumlsineuml qeuml ai teuml peumlrmbusheuml misionin e vet Roli i transmetuesit publik ka ardhur neuml zbehje ndeumlrsa stacionet televizive private kaneuml investuar vazhdimisht neuml puneumln e tyre Reforma e RTSH ka mbetur neuml vend akuzat qeuml ai favorizon qeverineuml kaneuml vazhduar Drejtuesit aktualeuml meuml neuml fund kaneuml peumlrpiluar njeuml strategji peumlr ta transformuar institucionin neuml njeuml transmetues publik efi kas Megjithateuml fi nancimi eumlshteuml ende njeuml problem pa zgjidhje sidomos me afrimin e dixhitalizimit

Ende nuk eumlshteuml vendosur njeuml sistem efi kas veteuml-rregullimi megjitheuml disa peumlrpjekje neuml keumlteuml drejtim Duke pasur parasysh mungeseumln e kontratave teuml puneumls peumlr gazetareumlt dhe tregun e puneumls jashteumlzakonisht teuml paqeumlndruesheumlm veteumlcensura eumlshteuml meuml e peumlrhapur sesa veteumlrregullimi Peumlr meuml tepeumlr mungesa e studimeve monitorimeve sondazheve teuml besueshme dhe meumlnyrave teuml tjera peumlr teuml mbledhur teuml dheumlna peumlr median elektronike vazhdon teuml jeteuml pengeseuml peumlr njeuml analizeuml meuml teuml sakteuml teuml tregut teuml medias shqiptare

S H Q I P Euml R I A

11

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

B Rekomandimet

1 REKOMANDIMET FILLESTARE NGA RAPORTI I 20051

Shumeuml nga rekomandimet e raportit fi llestar janeuml peumlrmbushur kryesisht neuml fusheumln e legjislacionit dhe shpeumlrndarjen e reklamave dhe fondeve shteteumlrore Organizatat ndeumlrkombeumltare kaneuml vazhduar mbeumlshtetjen e tyre peumlr keumlrkimet monitorimet dhe ndihmeseumln peumlr legjislacionin Edhe pse transmetuesi i sheumlrbimit publik ka nisur njeuml reformeuml serioze eumlshteuml ende shumeuml hereumlt peumlr teuml vlereumlsuar se si janeuml peumlrmbushur rekomandimet peumlr transmetuesit e sheumlrbimit publik Nuk pati progres peumlr rritjen e transparenceumls seuml proneumlsiseuml seuml transmetuesve dhe neuml zbatimin e Kodit teuml Puneumls neuml sektorin e medias

1 ldquoShqipeumlriardquo neuml Instituti i Shoqeumlriseuml seuml Hapur Televizioni neuml Europeuml rregullimi politikat dhe pavareumlsiaBudapest 2005 (meuml tej OSIShqipeumlria) f 247ndash250

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

12

11 Politikat

Legjislacioni

1 Qeveria duhet teuml ndeumlrmarreuml hapa peumlr teuml ploteumlsuar boshlleumlqet neuml legjislacionin e medias veccedilaneumlrisht neuml lidhje me teknologjiteuml dhe sheumlrbimet e reja teuml transmetimit duke iu referuar instrumenteve ndeumlrkombeumltare mbi konkurrenceumln dhe transmetimin dixhital2 Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare duhet teuml vazhdojneuml asistenceumln peumlr qeverineuml dhe parlamentin si dhe peumlr rregullatorin - Keumlshillin Kombeumltar teuml Radios dhe Televizionit (KKRT) - peumlr hartimin e legjislacionit teuml medias Ata duhet teuml nxisin konsultimet me OJQ qeuml veprojneuml neuml fusheumln e medias seuml lireuml dhe shoqatat e mediave profesioniste si pjeseuml e procesit teuml hartimit teuml ligjit3 Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare duhet teuml vazhdojneuml asistenceumln e tyre peumlr organizmat qeuml merren me zbatimin e ligjit mbi peumlrmireumlsimin e zbatimit teuml legjislacionit teuml medias

Keumlto rekomandime janeuml peumlrmbushur pjeseumlrisht Ligji peumlr Radion dhe Televizionin u ndryshua peumlr teuml mbuluar dixhitalizimin dhe tashmeuml po rishikohet peumlr ta peumlrshtatur me legjislacionin e BE Organizatat ndeumlrkombeumltare e mbeumlshteteumln menjeumlhereuml reformeumln e autoriteteve rregullatore dhe ateuml teuml transmetuesit teuml sheumlrbimit publik si dhe dhaneuml keumlshillat e tyre peumlr legjislacionin Kjo asistenceuml duhet teuml vazhdojeuml Megjithateuml keumlshillimi i qeveriseuml me grupet vendase teuml interesit ka qeneuml sporadik dhe i beumlreuml neumln presion

Debati Publik

4 OJQ lokale qeuml veprojneuml neuml fusheumln e liriseuml seuml shprehjes dhe teuml aksesit neuml informacion si edhe organizatat qeuml merren meuml gjereumlsisht me teuml drejtat civile duhet teuml nxisin njeuml debat publik mbi probleme teuml reumlndeumlsishme qeuml lidhen me zhvillimin e medias neuml njeuml frymeuml teuml hapur dhe teuml paanshme duke rritur ndeumlrgjegjeumlsimin sesi media ndikon mbi qytetareumlt Njeuml iniciativeuml e tilleuml duhet teuml mbeumlshtetet fuqimisht nga institucionet ndeumlrkombeumltare dhe ato europiane teuml tilla si Bashkimi Europian OSBE dhe Keumlshilli i Europeumls

Veteuml media i ka sjelleuml ccedileumlshtjet e lidhura me teuml neuml qendeumlr teuml debatit publik Por ekziston ende nevoja peumlr njeuml debat meuml teuml pasur publik peumlr tema teuml reumlndeumlsishme teuml lidhura me zhvillimin e medias OJQ-teuml lokale janeuml neuml poziteumln meuml teuml peumlrshtatshme peumlr ta realizuar keumlteuml

S H Q I P Euml R I A

13

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Studimet

5 Qeveria duhet teuml nxiseuml analiza teuml holleumlsishme peumlr sektorin e medias duke i kushtuar njeuml veumlmendje teuml veccedilanteuml studimeve mbi audienceumln Peumlr teuml siguruar pavareumlsineuml e njeuml studimi teuml tilleuml qeveria duhet teuml funksionojeuml veteumlm si njeuml bashkeumlfi nancues i puneumls seuml beumlreuml nga institucione akademike teuml vendit ose OJQ teuml huaja apo edhe institucione teuml tjera joshteteumlrore6 Organizatat e shoqeumlriseuml civile duhet teuml nxisin qeverineuml peumlr teuml mbeumlshtetur njeuml studim teuml tilleuml teuml pavarur neuml sektorin e medias

Ky rekomanim nuk eumlshteuml ploteumlsuar Ende nuk ka njeuml studim peumlr shikueshmeumlrineuml keumlshtu qeuml rekomandimi mbetet neuml fuqi

Konsultimet

7Kur ndeumlrmerr hapa qeuml prekin median dhe merr neuml shqyrtim problemet qeuml lidhen me teuml Qeveria duhet teuml konsultohet me pronareumlt e medias OJQ qeuml veprojneuml neuml fusheumln e liriseuml seuml shtypit shoqatat e medias profesionale dhe komunitetin ndeumlrkombeumltar dhe veccedilaneumlrisht Keumlshillin e Europeumls

Ky rekomandim nuk eumlshteuml peumlrmbushur E veumlneuml neumln presion qeveria u keumlshillua me paleumlt e interesuara peumlr ndryshime neuml ligjet e medias Megjithateuml ky keumlshillim u beuml momentin e fundit dhe ishte njeuml peumlrjashtim

Teknologjiteuml e reja

8Qeveria duhet teuml peumlrgatiseuml njeuml strategji afatgjateuml peumlr zhvillimin e medias qeuml mund trsquoi paraprinte evolucionit teuml teknologjive teuml reja duke peumlrfshireuml keumltu internetin dhe transmetimin dixhital9Si njeuml prioritet teuml saj Qeveria duhet trsquoi propozojeuml parlamentit amendime peumlr Ligjin mbi Radion dhe Televizionin duke synuar rregullimin e transmetimit dixhital neuml peumlrputhje me standardet europiane dhe ndeumlrkombeumltare

Rekomandimi i pareuml mbetet ende peumlr trsquou ploteumlsuar KKRT po harton njeuml strategji peumlr dixhitalizimin Rekomandimi i dyteuml eumlshteuml peumlrmbushur Parlamenti e ndryshoi Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin peumlr teuml peumlrfshireuml edhe masat peumlr transmetimin dixhital neuml peumlrputhje me standartet ndeumlrkombeumltare

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

14

12 Autoritetet rregullatore (KKRT)

Pavareumlsia

10 Qeveria dhe parlamenti duhet teuml sigurojneuml zbatimin e ploteuml teuml legjislacionit ekzistues neuml meumlnyreuml qeuml teuml respektohet dhe teuml peumlrforcohet pavareumlsia e autoritetit rregullator Keumlshillit Kombeumltar teuml Radio Televizionit (KKRT) neuml meumlnyreuml teuml veccedilanteuml neuml lidhje me emeumlrimin e aneumltareumlve teuml KKRT dhe peumlrgatitjen e raportit vjetor teuml KKRT

Rekomandimi eumlshteuml ploteumlsuar Edhe pse ngjalli mjaft polemika formula e emeumlrimit teuml aneumltareumlve teuml KKRT u ndryshua Megjitheuml reformeumln e vazhdueshme neuml vitet e fundit qeveria dhe parlamenti duhet ende teuml ndeumlrmarrin ndryshime neuml legjislacion peumlr teuml forcuar pavareumlsineuml e rregullatorit

S H Q I P Euml R I A

15

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

13 Transmetuesit publikeuml dhe privateuml

Shumeumlllojshmeumlria e medias

11Qeveria dhe parlamenti duhet teuml konsolidojneuml transparenceumln e medias neumlpeumlrmjet zbatimit teuml ploteuml teuml legjislacionit teuml medias dhe neumlpeumlrmjet kontrolleve teuml rregullta mbi proneumlsineuml dhe fi nancimin e medias

Nuk ka patur shumeuml progres peumlr teuml hedhur driteuml mbi proneumlsineuml e transmetuesve Qeveria dhe Parlamenti duhet teuml beumljneuml meuml tepeumlr peumlr ta arritur keumlteuml gjeuml Kontrollet e proneumlsiseuml dhe fi nancimit teuml mediave duhen kryer nga agjenci zbatimi meuml teuml fuqishme meuml efi kase dhe meuml teuml pavarura si KKRT apo Policia Tatimore

Peumlr teuml drejtat e gazetareumlve

12 Qeveria duhet teuml marreuml hapa teuml veccedilanteuml qeuml Kodi i Puneumls teuml zbatohet nga organizatat e mediave dhe teuml mbikqyreuml rregullisht zbatimin e tij13 Shoqatat e gazetareumlve me ndihmeumln edhe teuml aktoreumlve teuml tjereuml teuml shoqeumlriseuml civile duhet teuml keumlrkojneuml zbatimin e kodit teuml Puneumls neuml kompaniteuml e mediave dhe neuml meumlnyreuml teuml veccedilanteuml negociatat kolektive14 Organizatat e shoqeumlriseuml civile duhet teuml mbeumlshtesin gazetareumlt edhe individualisht kur teuml drejtat e tyre dhunohen nga pronareumlt e mediave autoritetet shteteumlrore ose paleuml teuml tjera

Keumlto rekomandime nuk janeuml peumlrmbushur Qeveria nuk ka ndeumlrmarreuml hapa peumlr teuml forcuar zbatimin e Kodit teuml Puneumls (Keumlto hapa do teuml peumlrfshinin edhe forcimin e kapaciteteve teuml agjencive teuml zbatimit teuml ligjit si Inspektoriati i Larteuml i Puneumls dhe Policia Tatimore peumlr teuml monitoruar rregullisht zbatimin e Kodit teuml Puneumls neuml teuml gjitha mediat) Neuml teuml njeumljteumln koheuml shoqeumlria civile dhe shoqatat e gazetareumlve kaneuml qeneuml teuml dobeumlta neuml keumlrkeseumln e tyre peumlr zbatimin e Kodit neuml organizatat e mediave

Financimi

15 Qeveria duhet teuml krijojeuml njeuml organizeumlm teuml pavarur qeuml teuml jeteuml peumlrgjegjeumls peumlr transferimin e fondeve qeveritare tek operatoreumlt e mediave neuml peumlrputhje me parimet dhe procedurat e parashtruara nga rekomandimet peumlrkateumlse teuml Keumlshillit teuml Europeumls Procesi i transferimit teuml parave duhet teuml jeteuml i qarteuml dhe transparent

Ky rekomandim eumlshteuml peumlrmbushur Qeveria ka krijuar Agjencineuml e Prokurimeve Publike qeuml boton njeuml buletin javor teuml njoftimeve zyrtare peumlrfshireuml reklamat shteteumlrore dhe njoftimet qeuml meuml peumlrpara botoheshin neuml gazeta Megjithateuml ligji nuk eumlshteuml krejteumlsisht i qarteuml neuml peumlrkufi zimin e reklameumls shteteumlrore dhe peumlr pasojeuml ka nevojeuml peumlr sqarim teuml meumltejsheumlm

Reklamat shteteumlrore

16 Qeveria duhet teuml ndeumlrmarreuml hapa teuml menjeumlhershme peumlr teuml siguruar transferimin e paparagjykuar dhe jopolitik teuml parave nga reklamat shteteumlrore dhe teuml rriseuml transparenceumln mbi transferimin e parave nga kjo reklameuml

Qeveria ka ndeumlrmarreuml hapa peumlr teuml garantuar njeuml shpeumlrndarje objektive teuml reklameumls shteteumlrore Megjithateuml sistemi i shpeumlrndarjes seuml reklameumls shteteumlrore ka ende nevojeuml peumlr peumlrmireumlsim

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

16

Pavareumlsia

17 Qeveria duhet teuml investigojeuml rregullisht pohimet mbi dhunimet e liriseuml dhe teuml pavareumlsiseuml seuml medias

Qeveria nuk ka treguar gatishmeumlri teuml madhe peumlr teuml hetuar dhunimet e liriseuml seuml medias rregullisht Neuml keumlteuml meumlnyreuml ky rekomandim ende qeumlndron

Studime dhe monitorim

18 Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare duhet teuml monitorojneuml dhe teuml raportojneuml publikisht mbi dhunimet e pavareumlsiseuml seuml medias19 Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare duhet teuml asistojneuml me studime dhe monitorim fusha teuml veccedilanta teuml aktivitetit teuml medias teuml tilla si pavareumlsia respektimi i ligjit dhe etika e medias

Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare kaneuml vazhduar ta peumlrmbushin rolin e tyre monitorues Puna e tyre monitoruese dhe keumlrkimore eumlshteuml thelbeumlsore dhe duhet teuml vazhdojeuml

S H Q I P Euml R I A

17

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

14 Transmetuesi publik (RTSH)

Reforma e RTSH

20 Qeveria duhet teuml mbeumlshteseuml transformimin e Radio Televizonit Shqiptar (RTSH) neuml njeuml transmetues teuml veumlrteteuml teuml sheumlrbimit publik duke beumlreuml teuml qarta rolet dhe peumlrgjegjeumlsiteuml dhe duke garantuar transparenceumln e administrimit21 Shoqatat e gazetareumlve dhe organizatat ndeumlrqeveritare duhet teuml ndeumlrmarrin hapat e duhura nga ana e tyre peumlr teuml mbeumlshtetur transformimin e RTSH22 Qeveria dhe OJQ teuml reumlndeumlsishme teuml keumltij sektori duhet teuml peumlrpiqen teuml sjellin teuml gjitheuml aktoreumlt neuml njeuml debat publik mbi teuml ardhmen e RTSH Kjo duhet teuml peumlrfshijeuml gazetareumlt e RTSH drejtoreumlt e meumlparsheumlm dhe ata teuml tanisheumlm autoritetin rregullator (KKRT) OJQ dhe komunitetin e gazetareumlve neuml peumlrgjitheumlsi23 Shoqeumlria civile duhet ta sjelleuml peumlrpara veumlmendjes seuml publikut shqeteumlsimet mbi RTSH dhe teuml keumlrkojeuml zgjidhje nga organet kompetente Neuml lidhje me TVSH keumlto shqeteumlsime peumlrfshijneuml por nuk janeuml teuml kufi zuara me cileumlsineuml e programit transparenceumln e administrimit efi kasitetin e administrimit dhe pavareumlsineuml nga qeveria dhe grupet politike

Menaxhimi i ri i RTSH duket se ka nisur njeuml reformeuml serioze Eumlshteuml ende shumeuml hereumlt peumlr teuml nxjerreuml peumlrfundime peumlr strategjineuml e tij por mund teuml thuhet me siguri se ai do teuml keteuml nevojeuml peumlr asistenceuml fi nanciare dhe teknike dhe do teuml duhet teuml beumljeuml njeuml menaxhim teuml menccedilur dhe efi kas teuml burimevePrandaj rekomandimet nga raporti fi llestar janeuml ende teuml vlefshme Qeveria duhet teuml mbeumlshteseuml reformeumln e RTSH dhe shoqatat e gazetareumlve duhet teuml organizojneuml debate publike dhe teuml ofrojneuml peumlrvojeumln e tyre peumlr teuml ndihmuar keumlteuml reformeuml Cileumlsia e programit transparenca e administrateumls si dhe efi kasiteti i menaxhimit duhet teuml jeneuml ndeumlr temat qeuml shoqeumlria civile duhet teuml keteuml neuml veumlmendje teuml saj

Financimi

24 Qeveria duhet ta njoheuml dhe ta beumljeuml teuml ditur teuml ardhureumln nga tarifat e licensave Kur kjo teuml kryhet ateumlhereuml duhet teuml mendohet peumlr teuml gjetur rrugeumlt peumlr teuml peumlrmireumlsuar nivelin e pageseumls seuml keumlsaj tarife

Ky rekomandim nuk eumlshteuml peumlrmbushur Qeveria duhet ende teuml rriseuml transparenceumln peumlr teuml ardhurat nga taksa e aparatit

Programacioni

25 Administrimi dhe stafi i Radio Televizionit Shqiptar (TVSH) duhet teuml peumlrmireumlsojeuml cileumlsineuml e produksionit dhe teuml peumlrcaktojeuml njeuml struktureuml programi qeuml do teuml rriste interesin publik dhe do ta beumlnte meuml teumlrheqeumls keumlteuml stacion televiziv

Megjitheuml ndryshimet e fundit neuml RTSH menaxhimi dhe stafi i stacionit duhet teuml peumlrmireumlsojneuml programacionin

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

18

15 Shoqeumlria civile

Kodet e etikeumls

26 Shoqatat e gazetareumlve duhet teuml peumlrpilojneuml kodet e etikeumls ose teuml amendojneuml ateuml ekzistues teuml rrisin ndeumlrgjegjeumlsimin peumlr keumlto kode dhe teuml promovojneuml veprimin neuml peumlrputhje me to

Neuml shtator 2006 shoqatat e gazetareumlve miratuan njeuml kod etike peumlr teuml gjitha mediat neuml vend Megjithateuml kodi nuk eumlshteuml miratuar ldquozyrtarishtrdquo nga ndonjeuml media dhe ende nuk ka ndonjeuml mekanizeumlm peumlr ta zbatuar ateuml Gazetareumlt janeuml teuml lireuml teuml vendosin neumlse duan ta respektojneuml ateuml apo jo Njeuml sistem efi kas veteumlrregullimi dhe njeuml ambient i sigurt peumlr gazetareumlt mbeten ende qeumlllime teuml largeumlta

Shoqatat e mediave

27 Shoqatat e mediave duhet teuml forcojneuml neuml meumlnyreuml teuml ndjeshme afteumlsiteuml peumlr debat publik dhe ndeumlrgjegjeumlsimin e organizatave dhe shoqatave teuml mediave neumlpeumlrmjet njeuml bashkeumlpunimi meuml teuml mireuml dhe duke promovuar teuml drejtat e gazetareumlve peumlrballeuml pronareumlve teuml mediave dhe qeveriseuml 28 Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare duhet teuml ofrojneuml eksperienceuml dhe asistenceuml peumlr konsolidimin e shoqatave teuml mediave

Nuk ka pasur shumeuml peumlrparim neuml keumlteuml aspekt Shoqatat e gazetareumlve duhet teuml vazhdojneuml teuml peumlrmireumlsojneuml kapacitetet e tyre Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare teuml cilat kaneuml asistuar procesin deri tani duhet teuml vazhdojneuml mbeumlshtetjen e tyre

2 REKOMANDIMET E REJA SIPAS RAPORTIT TEuml 2008

21 Legjislacioni

Televizioni dixhital

KKRT duhet teuml hartojeuml njeuml Strategji Dixhitalizimi dhe pastaj teuml niseuml procesin e licensimit dixhitalHartimi i Strategjiseuml duhet teuml miratohet pas njeuml debati publik me paleumlt e interesuara Strategjia duhet teuml marreuml parasysh tema teuml tilla si mbrojtjen e konsumatorit investimet neuml platforma dixhitale teuml beumlra tashmeuml neuml vend si dhe pluralizmin dhe konkurrenceumln neuml media

1

2

S H Q I P Euml R I A

19

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

C Peumlrfundimet kryesore teuml monitorimit vijues

1 AMBIENTI I PEumlRGJITHSHEumlM I TRANSMETIMEVE

11 Zhvillimet kyccedile neuml legjislacion dhe politika

Qeuml nga koha e botimit teuml ldquoTelevizioni neuml Europeumlrdquo neuml 2005 peumlrvoja e Shqipeumlriseuml ka qeneuml e pasur neuml aspektin e legjislacionit dhe politikave peumlr median me debate teuml nxehta rreth teuml ardhmes seuml autoriteteve rregullatore transparenceumls seuml fi nancimeve neuml media si dhe transmetimeve numerike Peumlrbeumlrja e autoriteteve rregullatore eumlshteuml ndryshuar me ligj Ndryshime teuml tjera ligjore peumlrpiqen teuml zvogeumllojneuml vareumlsineuml ekonomike teuml medias elektronike nga reklamat shteteumlrore dhe peumlr pasojeuml dhe nga abuzimet e mundshme

Pas debatesh teuml gjata dhe teuml gjalla mes pronareumlve teuml medias deputeteumlve rregullatoreumlve RTSH dhe shoqatave teuml industriseuml Shqipeumlria po peumlrgatitet peumlr teuml legalizuar platformeumln e saj dixhitale sipas Ligjit peumlr Transmetimet Dixhitale2 Transmetimet dixhitale neuml platformat satelitore dhe tokeumlsore janeuml zhvilluar me shpejteumlsi gjateuml tre viteve teuml kaluara duke arritur njeuml depeumlrtim teuml reumlndeumlsisheumlm Pas gati kateumlr vitesh transmetimi platforma televizive dixhitale DigitAlb pretendonte se kishte 120000 abonenteuml neuml fi llim teuml 2006 neuml Shqipeumlri dhe te shqiptareumlt qeuml jetojneuml jashteuml3 Caktimi i ndikimit teuml ligjit te DigitAlb dhe te abonenteumlt e tij do teuml jeteuml njeuml test i meumltejsheumlm peumlr autoritetin rregullator Nga ana tjeteumlr mbetet peumlr trsquou pareuml neumlse transmetuesit e tjereuml sidomos TVSH do teuml jeneuml neuml gjendje teuml investojneuml neuml dixhitalizimin dhe teuml konkurrojneuml me DigitAlb

TVSH vazhdon teuml mos e peumlrmbusheuml misionin e saj Drejtuesit e caktuar neuml fund teuml 2006 peumlrballen me detyreumln e veumlshtireuml e kthimit teuml stacionit neuml njeuml operator me teuml veumlrteteuml publik edhe pse vuan nga njeuml reumlnie e vazhdueshme e popullaritetit ndeumlrkoheuml qeuml audienca e stacioneve private ka ardhur neuml rritje Njeuml hap tejet i vonuar neuml keumlteuml drejtim u mor neuml gusht teuml vitit 2007 me hartimin e peumlrbashkeumlt teuml njeuml strategjie peumlr RTSH neuml ereumln dixhitale nga TVSH dhe Unioni Europian i Transmetimeve (EBU) me keumlshillimin e Divizionit teuml Medias seuml Keumlshillit teuml Europeumls

12 Masat ligjore teuml BE

Shqipeumlria e ka miratuar pjeseumlrisht legjislacionin dhe standartet europiane peumlr median Neuml vitin 1999 vendi fi rmosi dhe ratifi koi Konventeumln e Keumlshillit teuml Europeumls peumlr Televizionin Ndeumlrkufi tar dhe Protokollin e tij Shteseuml Shumeuml nga masat e Ligjit peumlr Radion dhe

2 Ligji nr 9742 i 28 maj 2007 neuml Transmetimet Numerike neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml (meuml tej Ligji peumlr Transmetimet Numerike)3 Sipas teuml dheumlnave nga DigitAlb (gjendet neuml httpwwwdigitalbtvkompania e pareuml neuml 31 korrik 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

20

Televizionin4 vijneuml nga kjo marreumlveshje dhe neuml njeuml meumlnyreuml peumlrmbushin disa nga keumlrkesat e Direktiveumls Televizioni Pa Kufi j (TVWF)5 si masat peumlr sponsorizimet reklamat teuml drejteumln e replikeumls dhe mbrojtjen e teuml miturve

Legjislacioni shqiptar peumlr median nuk ka peumlrfshireuml keumlrkesat e Direktiveumls TVWF peumlr teleshitjet dhe transmetimin e veprave europiane Ligji peumlr Transmetimet Numerike paraqiti keumlrkeseumln qeuml veprat europiane duhet teuml peumlrbeumljneuml 50 teuml programacionit teuml njeuml stacioni duke lejuar qeuml kjo peumlrqindje teuml arrihet neuml meumlnyreuml progresiveMegjithateuml respektimi i keumltyre standarteve duhet ende teuml monitorohet pasi ky ligj eumlshteuml ende mjaft i ri Kishte njeuml ide peumlr teuml caktuar njeuml grup pune teuml peumlrbeumlreuml nga tre eksperteuml teuml pavarur teuml medias teuml cileumlt do teuml rishikonin Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin dhe do teuml propozonin ndryshime qeuml do ta sillnin keumlteuml ligj neuml linjeuml me ligjet e BE Deri tani kjo nuk u realizua Komisioni i Peumlrhersheumlm Parlamentar peumlr Median dhe Mjetet e Informimit Publik (meuml pas Komisioni Parlamentar i Medias) po e kryen keumlteuml detyreuml por ritmi eumlshteuml i ngadalteuml duke pasur parasysh peumlrpareumlsiteuml e ccedileumlshtjeve teuml tjera neuml Parlament meuml sakteumlsisht reformeumln neuml drejteumlsi Megjithateuml ka peumlrpjekje peumlr teuml reformuar legjislacionin e medias Rregullatoreumlt dhe eksperteuml teuml Komisionit Parlamentar teuml Medias kaneuml paraqitur propozimet e tyre peumlr ndryshime ligjore por ende nuk eumlshteuml e qarteuml se cilat do teuml jeneuml hapat neuml vijim6

Edhe pse nuk ka patur njeuml monitorim teuml vazhduesheumlm se si janeuml zbatuar keumlto masa nuk ka patur ndonjeuml problem teuml veccedilanteuml7 Nga ana tjeteumlr zbatimi i masave teuml tjera teuml frymeumlzuara nga legjislacioni i BE peumlr median ka qeneuml jo i keumlnaqsheumlm Si neuml shumeuml sektoreuml teuml tjereuml neuml Shqipeumlri edhe industria e medias ka mungeseuml transparence dhe ligjet qeuml garantojneuml transparenceumln e proneumlsiseuml dhe fi nancimit mbeten teuml veumlshtira peumlr trsquou zbatuar Kjo peumlr shkak teuml mungeseumls seuml peumlrgjithshme teuml transparenceumls neuml treg Njeuml hap peumlrpara ishte njeuml amendim neuml korrik 2006 teuml Ligjit peumlr Radion dhe Televizionin qeuml i ndalonte pronareumlt e mediave teuml merrnin pjeseuml neuml tendera publikeuml8 Megjithateuml seumlrish peumlr shkak teuml mungeseumls seuml peumlrgjithshme teuml transparenceumls dhe dheumlnies seuml uleumlt teuml peumlrgjegjeumlsiseuml si nga ana e medias ashtu edhe nga ana e qeveriseuml kjo maseuml ligjore mund teuml anashkalohet me lehteumlsi

4 Ligji nr 8410 i 30 shtatorit 1998 peumlr Radion dhe Televizionin Publik dhe Privat neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml i ndryshuar me Ligjin nr 8657 i 31 korrikut 2000 Ligji nr 8794 i 10 majit 2001 Ligji nr 9016 i 20 shkurtit 2003 Ligji nr 9124 i 29 korrikut 2003 dhe Ligji nr 9677 i 13 janarit 2007 (meuml tej Ligji i Radios dhe Televizionit)5 Direktiva 9736EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 30 qershor 1997 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin e disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 202 30 korrik 1997 Direktiva 200765EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 11 dhjetor 2007 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 33227 18 dhjetor 20076 Intervisteuml me Vjollca Meccedile keumlshilltare praneuml Kryetares seuml Parlamentit Tiraneuml 17 janar 2008 7 Intervisteuml me Andrea Nathanailin Drejtor Programacioni praneuml KKRT Tiraneuml 6 korrik 2007 8 Ligji i Radios dhe Televizionit neni 20

S H Q I P Euml R I A

21

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

13 Tregu i transmetimeve

Stacionet televizive vazhdojneuml teuml shtohen neuml numeumlr dhe mund teuml argumentohet edhe qeuml cileumlsia ka ardhur neuml rritje por pa patur studime sistematike dhe teuml besueshme peumlr shikueshmeumlrineuml peumlrqindja e veumlrteteuml e tregut peumlr ccedildo stacion mbetet e panjohur Instituti i Sondazheve dhe Opinioneve i cili meuml pareuml ka beumlreuml peumlrpjekje peumlr teuml matur shikueshmeumlrineuml ka nisur njeuml peumlrpjekje teuml re peumlr studim shikueshmeumlrie neuml vitin 2007 Megjithateuml eumlshteuml ende hereumlt peumlr teuml patur rezultate teuml qarta Peumlr shembull Top Channel njeuml stacion qeuml nuk ka patur licenseuml kombeumltare deri neuml janar teuml 2008 mendohet se geumlzon njeuml peumlrqindje mesatare shikueshmeumlrie prej 70 peumlrqind9 Edhe pse nuk ka asnjeuml dyshim qeuml stacioni eumlshteuml shumeuml i ndjekur kjo shifeumlr eumlshteuml njeuml vlereumlsim i peumlrafeumlrt i eksperteumlve dhe veumlzhguesve pa asnjeuml teuml dheumlneuml zyrtare qeuml ta mbeumlshteseuml keumlteuml Stacionet e tjera meuml teuml ndjekura televizive mendohen se janeuml TV Klan Vizion+ TV Koha si dhe stacionet me lajme News24 dhe Alsat Edhe pse TVSH ende ka mbulimin meuml teuml madh teuml territorit ldquocileumlsia programore neuml uljerdquo10 ka sjelleuml humbjen e avantazhit teuml konkurrenceumls

2 RREGULLIMI DHE LICENSIMI I SEKTORIT TEuml TELEVIZIONIT

21 Autoritetet dhe korniza rregullatore

Deri neuml 2006 Ligji peumlr Radion dhe Televizionin thoshte se KKRT ishte njeuml organ i pavarur i peumlrbeumlreuml nga kryetari neumlnkryetari dhe peseuml aneumltareuml teuml zgjedhur neuml bazeuml teuml peumlrvojeumls dhe meritave neuml fushat sociale ligjore teuml arsimit dhe teuml medias Presidenti i Republikeumls propozonte njeuml kandidat ndeumlrsa gjashteuml teuml tjereumlt propozoheshin nga Komisioni Parlamentar i Medias Meuml pas Parlamenti zgjidhte aneumltareumlt dhe kryetarin me votim me shumiceuml teuml thjeshteuml11

Neuml shkurt 2006 qeveria propozoi njeuml ndryshim ligjor qeuml do teuml shkurtonte KKRT neuml peseuml aneumltareuml dhe do teuml ndryshonte formuleumln e emeumlrimit Duke pretenduar se formula e peumlrfaqeumlsimit teuml balancuar neuml organin rregullator ishte e qarteuml qeuml nuk funksiononte qeveria propozoi njeuml peumlrfshirje meuml teuml gjereuml teuml shoqeumlriseuml civile shoqatave teuml medias akademikeumlve dhe organizatave teuml tjera teuml ngjashme neuml procesin e emeumlrimit Propozimi ndezi njeuml debat teuml gjalleuml dhe krijoi njeuml klimeuml dyshimi mes paleumlve teuml interesuar shumica e teuml cileumlve mendonin se qeveria donte teuml vinte KKRT neumln kontroll Ndeumlrkoheuml qeuml teuml gjitheuml binin dakord se ekzistonte njeuml nevojeuml e forteuml peumlr reformeuml shumeuml teuml tjereuml shpreheumln shqeteumlsimin se ky propozim nuk garantonte ndonjeuml peumlrmireumlsim ldquoSi aneumltar i Komisionit Parlamentar teuml Medias besoj se neuml keumlteuml fusheuml duhen beumlreuml ndryshime por ta sjelleumlsh keumlteuml propozim fshehurazi sidomos nga qeveria dhe sidomos kur po fl asim peumlr pushtetin e kateumlrt qeuml eumlshteuml media kjo leuml njeuml shije teuml keqerdquo12

9 A Stefani Teuml pavarurit kali i Trojeumls neuml media Panorama 16 shkurt 2006 f 1710 IREX Media Sustainability Index 2006 ndash Shqipeumlria IREX Washington DC 2007 f 6 Gjendet neuml website e IREX te httpwwwirexorgprogramsMSI_EUR2006albaniaasp (i pareuml neuml 1 gusht 2007) (meuml tej IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria)11 OSIShqipeumlria kapitulli peumlr autoritetin rregullator f 194 19912 N Lesi ldquoA duhet teuml merremi me ligjin peumlr mediat elektronikerdquo Koha Joneuml 10 shkurt 2007 f 3

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

22

Peumlrveccedil shqeteumlsimit peumlr peumlrmbajtjen e amendamentit shumeuml stacione televizive shoqatat e gazetareumlve peumlrfaqeumlsues teuml shoqeumlriseuml civile dhe eksperteuml teuml medias kundeumlrshtuan mungeseumln e debatit dhe keumlshillimit peumlrpara paraqitjes seuml amendamenteve neuml Parlament Peumlr pasojeuml Komisioni Parlamentar i Medias ftoi pronareumlt dhe drejtoreumlt e mediave meuml teuml reumlndeumlsishme si dhe kryetareumlt e shoqatave teuml gazetareumlve juristeuml dhe peumlrfaqeumlsues teuml shoqeumlriseuml civile qeuml teuml paraqisnin propozimet e tyre

Ligji i tanisheumlm u miratua neuml parlament neuml maj 2006 pas njeuml debati teuml nxehteuml Edhe pasi Presidenti vuri veton dhe e ktheu ligjin ai u miratua seumlrish neuml qershor 2006 dhe u beuml i detyruesheumlm Ideja e qeveriseuml peumlr teuml shkurtuar aneumltareumlt e KKRT neuml peseuml aneumltareuml u pranua me kusht qeuml shoqatat dhe grupet e meumlposhtme mund teuml propozojneuml teuml pakteumln kateumlr kandidateuml peumlr secilin aneumltar13

shoqatat dhe grupimet e mediave elektronike

shoqatat e medias seuml shkruar

universitetet dhe shoqatat e inxhinieriseuml elektrike dhe elektronike

shoqatat e juristeumlve fakultetet e Ligjit dhe Dhoma Kombeumltare e Avokateumlve

partiteuml parlamentare

Nga keumlta kandidateuml Komisioni i Medias duhet teuml peumlrzgjedheuml jo meuml shumeuml se dy kandidateuml peumlr ccedildo post dhe ua propozon ato Parlamentit peumlr votimin peumlrfundimtar14 Ligji i ndryshuar thoteuml gjithashtu se kandidateumlt me grada shkencore janeuml teuml parapeumllqyer dhe se keumlto grada janeuml teuml detyruara peumlr kandidateumlt e nominuar nga universitetet dhe nga shoqatat e inxhinieriseuml elektrike dhe elektronike15

Ligji i ndryshuar peumlr Radion dhe Televizionin gjithashtu ngushtoi kriteret peumlr zgjedhje si aneumltar i KKRT Peumlr shembull aneumltareumlt e partive ose shoqatave politike ose personat qeuml kaneuml qeneuml apo kaneuml konkurruar peumlr postin e kryebashkiakut ose peumlr deputet apo qeuml kaneuml qeneuml aneumltareuml teuml Keumlshillit teuml Ministrave apo prefekteuml neuml dy mandatet e fundit nuk mund teuml zgjidhen16 Ky ndryshim beumlnte pjeseuml neuml shndeumlrrimin e KKRT neuml njeuml organ meuml profesional

Debati qeuml pasoi zgjedhjen e aneumltareumlve teuml KKRT sipas formuleumls seuml re ishte akoma meuml i ndezur Aneumltareumlt e rinj u emeumlruan neuml 29 korrik 2006 gjateuml sesionit peumlrfundimtar teuml Parlamentit para pushimeve verore Deputeteumlt e opoziteumls refuzuan teuml votonin Emeumlrimi i aneumltareumlve teuml KKRT seuml bashku me ata teuml Keumlshillit Drejtues teuml TVSH erdhi neuml njeuml koheuml kur kriza midis shumiceumls dhe politikaneumlve teuml opoziteumls kishte arritur kulmin Arsyeja peumlr keumlteuml peumlrplasje ishte mosmarreumlveshja peumlr ndryshimet neuml ligjin e transmetimeve dhe peumlr reformeumln elektorale e cila eumlshteuml ende neuml proces neuml Shqipeumlri Por neuml vereumln e 2006 teuml gjitha keumlto ccedileumlshtje ishin veccedilaneumlrisht

13 Ligji nr 9531 i cili amendon Ligjin e Radios dhe Televizionit me kapitullin Peumlr Radion dhe Televizionin Publik dhe Privat 11 maj 2006 Fletorja Zyrtare nr 65 2006 neni 2 paragrafi 114 Ibid paragrafi 215 Ibid paragrafi 3 dhe 416 Ibid neni 4

bull

bull

bull

bull

bull

S H Q I P Euml R I A

23

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

polemizuese duke pasur parasysh qeuml po afroheshin zgjedhjet lokale teuml shkurtit teuml 2007 Kur paleumlt neuml parlament arriteumln marreumlveshjen neuml 30 korrik 2006 ajo marreumlveshje peumlrfshinte edhe angazhimin peumlr ta kthyer seumlrish numrin e aneumltareumlve teuml KKRT neuml shtateuml dhe se dy aneumltareumlt shteseuml do teuml emeumlroheshin nga deputeteumlt e opoziteumls nga kandidateumlt e shoqeumlriseuml civile17

Megjithateuml neuml vend qeuml teuml rritej aneumltareumlsia e KKRT u ul neuml kateumlr aneumltareuml pas doreumlheqjes seuml kryetarit Ledi Bianku neuml qershor 2007 Derisa vendet bosh u ploteumlsuan neuml shtator 2007 KKRT ka marreuml veteumlm vendime qeuml nuk keumlrkonin njeuml shumiceuml Kjo gjeuml pengoi puneumln e saj

Ndeumlrkoheuml neuml njeuml klimeuml dyshimi dhe kritikash nga politikaneumlt e opoziteumls dhe nga disa stacione televizive qeuml pretendonin se KKRT ishte ende njeuml organ i politizuar rregullatori ka kryer njeuml reformeuml teuml brendshme Neuml dhjetor 2006 parlamenti miratoi njeuml rishikim teuml skemeumls administrative qeuml e rriste stafi n e KKRT nga 32 neuml 4818 si dhe ristrukturonte departamentet e saj duke theksuar peumlrmireumlsimin e monitorimit si teuml pirateriseuml seuml sinjalit dhe teuml mbulimit territorial teuml medias elektronike Gjithashtu skema propozonte teuml krijonte njeuml njeumlsi teuml marreumldheumlnieve publike peumlr teuml peumlrmireumlsuar transparenceumln e rregullatorit Reforma meuml e ndjeshme kishte teuml beumlnte me rritjen e departamentit teuml programacionit nga gjashteuml aneumltareuml neuml 16 peumlr teuml peumlrmireumlsuar peumlrmbajtjen e medias elektronike Kur keumlto ndryshime teuml peumlrfundojneuml departamenti pritet teuml jeteuml neuml gjendje teuml monitorojeuml edicionet informative peumlrditeuml si dhe reklamat problemet etike dhe ccedileumlshtje teuml tjera qeuml KKRT nuk i ka mbuluar meuml pareuml19

Gjithashtu plani propozoi ndryshime neuml keumlshillin e ankesave teuml KKRT njeuml organ keumlshillimor peumlrgjegjeumls peumlr trajtimin e aspekteve morale dhe etike teuml programeve Megjithateuml vendimet e tij nuk kaneuml forceuml ligjore20 Me planet peumlr reformeuml ky organ eumlshteuml ndryshuar neuml Keumlshill Etike I peumlrbeumlreuml nga tre aneumltareuml si meuml pareuml teuml cileumlt janeuml eksperteuml teuml medias teuml emeumlruar nga rregullatori Keumlshilli i Etikeumls eumlshteuml peumlrgjegjeumls peumlr ndeumlrgjegjeumlsimin e publikut peumlr normat etike dhe shkeljet neuml programe ldquoKy vizion lind nga koncepti qeuml institucionet jo veteumlm duhet teuml ndjekin preferencat e publikut neuml lidhje me aspektet etike neuml media me profesionalizeumlm dhe gjykim teuml specializuar ato duhet teuml udheumlheqin shoqeumlrineuml drejt standarteve meuml teuml lartardquo21

Neuml keumlteuml meumlnyreuml Keumlshilli i Etikeumls pritet teuml marreuml njeuml rol meuml aktiv sesa thjesht teuml pranojeuml ankesa nga publiku Megjithateuml eumlshteuml ende hereumlt peumlr teuml vlereumlsuar impaktin e keumltyre ndryshimeve pasi Keumlshilli u krijua neuml qershor 2007 dhe sapo e ka nisur veprimtarineuml e tij Plani i reformeumls eumlshteuml neuml fazeumln peumlrfundimtare teuml zbatimit22

17 Marreumlveshja e 30 korrikut 2006 i peumlrmendur neuml D Ndrenika ldquoArrihet marreumlveshja PDndashPS ploteumlsohenkeumlrkesat e opoziteumlsrdquo Shekulli 31 gusht 2006 f 318 KKRT Relacioni Shpjegues peumlr Parlamentin i marreuml nga KKRT19 Ibid20 OSIShqipeumlria kapitulli peumlr autoritetin rregullator f 194ndash19921 KKRT Raport Vjetor neuml Kuvendin e Shqipeumlriseuml 2006 gjendet neuml httpwwwkkrtgovalimagesstorieskkrtfi lesRaporti-Perfundimtar-2006zip(i pareuml neuml 15 korrik 2007) (meuml tej KKRT Raporti Vjetor 2006)22 Intervisteuml me Elona Kana Drejtoresheuml e Departamentit Juridik dhe teuml Licensave praneuml KKRT Tiraneuml 18 janar 2008

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

24

22 Sistemi i licensimit

Reforma e KKRT nuk pati pasoja peumlr sistemin e dheumlnies seuml licensave teuml transmetimit Ndryshimi i veteumlm ka teuml beumljeuml me fuqineuml peumlr teuml dheumlneuml licensa peumlr transmetime numerike njeuml ligj ky qeuml u miratua neuml qershor 2007 por mbetet ende peumlr trsquou zbatuar23

Peumlrsa i peumlrket licensimeve dy nga vendimet e KKRT kaneuml ngjallur polemika neuml tre vitet e fundit njeuml kishte teuml beumlnte me dheumlnien e njeuml license transmetimi njeuml stacioni televiziv lokal dhe tjetri peumlr heqjen e antenave teuml transmetimit teuml disa stacioneve televizive

Neuml mes teuml prillit 2007 KKRT njoftoi peumlr njeuml inspektim teuml spektrit teuml frekuencave neuml teuml gjitheuml vendin Mediat elektronike qeuml operonin pa licensa u njoftuan se duhej teuml ndeumlrprisnin transmetimet24 Sipas ish-kryetarit teuml KKRT Ledi Bianku ky pastrim i spektrit kishte peumlr qeumlllim teuml mundeumlsonte zbatimin e Planit teuml Frekuencave duke fuqizuar keumlshtu konkurrenceumln midis operatoreumlve ekzistues para fi llimit teuml transmetimeve dixhitale25 Neuml 9 Maj 2007 KKRT vendosi teuml hiqte antenat e paautorizuara teuml transmetimit neuml disa qytete Keumlto antena i peumlrkisnin Top Channel TV Vizion Plus TV Telesport dhe TV Koha teuml cilat e akuzuan rregullatorin se po merrte vendime politike dhe se po i hiqte antenat peumlr shkak teuml qeumlndrimit kritik teuml keumltyre televizioneve kundeumlr qeveriseuml

KKRT u peumlrgjigj se inspektimi ishte lajmeumlruar para shtateuml muajsh neuml peumlrputhje me kriteret ligjore teuml licensimit26 Bianku peumlrseumlriti se rregullatori ishte i detyruar teuml zbatonte planin kombeumltar teuml frekuencave peumlr teuml beumlreuml vend peumlr njeuml transmetues teuml ri kombeumltar dhe peumlr lanccedilimin e transmetimeve numerike27 Neuml fakt njeuml muaj pas keumltij vendimi KKRT njoftoi peumlr njeuml tender peumlr njeuml stacion televiziv teuml kateumlrt kombeumltar28 Top Channel dhe Vizion Plus aplikuan peumlr licenseumln e re kombeumltare dhe neuml 21 janar 2008 Top Channel u beuml stacioni i kateumlrt televiziv privat kombeumltar

23 OSIShqipeumlria kapitulli peumlr autoritetin rregullator f 194ndash19924 KKRT Njoftim peumlr Shtyp ldquoInspektimi i Gjitheuml Spektrit teuml Frekuencave neuml Shqipeumlrirdquo gjendet neumlhttpwwwkkrtgovalcontentview261 (i pareuml neuml 15 qershor 2007)25 Studimi i vitit 2002 i KKRT peumlr planin e frekuencave peumlr televizionin analog u rifreskua neuml 2007 sipas rishpeumlrndarjes seuml frekuencave sipas vendimeve teuml Konferenceumls Rajonale teuml Radiokomunikacioneve neuml 2006 (RRC-06)26 Njoftim peumlr shtyp i KKRT ldquoKKRT do teuml ploteumlsojeuml Planin e Inspektimit teuml Spektritrdquo 10 maj 2007 Gjendet neuml httpwwwkkrtgovalcontentview33 (pareuml neuml 10 qershor 2007) shih gjithashtu Intervisteuml e pabotuar me Ledi Biankun Kryetar i KKRT gjendet neuml httpwwwkkrtgovalcontentview331 (pareuml neuml 10 qershor 2007) (Beumlhet fjaleuml peumlr njeuml intervisteuml qeuml njeuml gazeteuml shqiptare zhvilloi me kryetarin e KKRT dhe meuml voneuml nuk u botua KKRT e botoi intervisteumln neuml faqen e saj teuml Internetit)27 Ibid28 Njoftim peumlr shtyp i KKRT gjendet neuml httpwwwkkrtgovalcontentview311 (pareuml neuml 10 qershor 2007)

S H Q I P Euml R I A

25

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Paralelisht me keumlteuml tender KKRT rinisi fushateumln e heqjes seuml antenave teuml paligjshme neuml tetor 2007 neuml Elbasan dhe Korccedileuml Neuml Gjirokasteumlr KKRT gjithashtu konfi skoi antenat dhe pajisjet e disa kanaleve televizive greke qeuml po transmetonin pa licensa neuml jug teuml vendit29

Saga e antenave televizive u parapri nga njeuml debat tjeteumlr qeuml lidhej me dheumlnien e njeuml license transmetimi njeuml stacioni lajmesh teuml vendosur neuml Tiraneuml KKRT me aneumltareumlsineuml e meumlparshme e kishte ngrireuml procesin e licensimit peumlr Tiraneumln dhe Durreumlsin neuml maj 200330 Neuml 17 qershor 2006 KKRT vendosi teuml ngrinte procesin e licensimit neuml teuml gjitheuml vendin31 Teuml dyja vendimet niseshin nga kaosi qeuml kishte pushtuar spektrin e frekuencave sidomos peumlrreth kryeqytetit si dhe nga mungesa e planit kombeumltar teuml frekuencave32 KKRT e tanishme tha se asnjeuml nga keumlto vendime nuk kishte bazeuml ligjore33 e kundeumlrta ato ishin ldquoabsurderdquo dhe ldquodiskriminueserdquo pasi KKRT e meumlparshme kishte dheumlneuml licensa neuml zona ku veteuml kishte ndaluar licensimin e stacioneve televizive34 Keumlshtu KKRT i dha fund ngrirjes seuml licensave dhe hapi driteumln e gjelbeumlr peumlr licensimin e 21 operatoreumlve teuml rinj ndeumlr teuml cileumlt shtateuml stacione televizive lokale 12 televizione kablloreuml dhe dy radio lokale neuml 2006 dhe neuml fi llim teuml 200735

Vendimi meuml i diskutuesheumlm lidhej me Ora TV njeuml kanal qeuml transmeton veteumlm lajme Disa paleuml peumlrfshireuml edhe stacione teuml tjereuml televiziveuml gazetareuml dhe politikaneuml teuml opoziteumls thaneuml se Ora TV nuk duhej teuml kishte marreuml licenseuml Zeumlri meuml kritik ishte ai i News24 TV stacion lajmesh nga meuml teuml ndjekurit i cili pretendoi se KKRT kishte shkelur ligjin duke licensuar njeuml kompani qeuml nuk e kishte kapitalin e nevojsheumlm peumlr teuml hapur njeuml televizion Kjo sepse Ora shpk kompania qeuml zoteumlron Ora TV pranoi se kishte njeuml kapital prej ALL 100000 (euro8160) ndeumlrsa minimumi i keumlrkuar nga rregullatori ishte njeuml garanci prej ALL 25 milion (euro2040000)36

Peumlr meuml tepeumlr News24 TV aludoi se Ora TV kishte konfl ikt interesi pasi Ilda Prifti pronarja e Ora shpk37 ishte kusheumlrira e Alba Gineumls e cila zoteumlron 40 peumlrqind teuml kompaniseuml qeuml zoteumlron TV Klan televizion kombeumltar sipas artikujve neuml shtyp38 Ligji ndalon pronareumlt e njeuml transmetuesi kombeumltar teuml zoteumlrojneuml aksione drejtpeumlrdrejt ose teumlrthorazi neuml njeuml transmetues tjeteumlr39 Neuml keumlteuml rast nuk kishte shkelje teuml dukshme teuml ligjit pasi pronareumlt ishin individeuml teuml ndrysheumlm Megjithateuml kritikeumlt theksuan faktin qeuml Prifti e cila ishte 18 vjeccedil kur Ora TV mori licenseumln nuk i kishte peumlrvojeumln profesionale dhe kapitalin peumlr teuml krijuar njeuml kanal televiziv dhe

29 Njoftimet peumlr shtyp teuml KKRT tetor 2007 gjenden neuml httpwwwkkrtgovalcontentarchivecategory2007101 (pareuml neuml 24 janar 2008)30 Vendimi nr143 i KKRT cituar neuml Raportin Vjetor teuml KKRT 2006 f631 Vendimi nr 501 i KKRT cituar neuml Raportin Vjetor teuml KKRT 2006 f632 Intervisteuml me ish-kryetarin e KKRT Sefedin Ccedilela ldquoTeuml gjitha gabimet e Biankut dhe Dodeumlspeumlr licenseumln e rerdquo Gazeta Shqiptare 25 dhjetor 2006 f 733 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 734 Ibid f835 Ibid f1536 Ibid37 Informacion i marreuml nga autori prej KKRT Departamenti Juridik dhe i Licensave 13 korrik 200738 Ibid39 OSIShqipeumlria sektori mbi transmetuesit privateuml f 226

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

26

ishte thjesht njeuml kukull qeuml fshihte pronareumlt e veumlrteteuml40 Pas ankesave teuml beumlra nga News24 TV Prokuroria e Peumlrgjithshme nisi njeuml hetim peumlr keumlteuml ccedileumlshtje neuml dhjetor 2006 Duke keumlmbeumlngulur se vendimi i saj ishte neuml peumlrputhje teuml ploteuml me ligjin KKRT pretendoi se ajo ishte keumlshilluar edhe me Autoritetin peumlr Konkurrenceumln dhe Zyreumln e Regjistrit Tregtar41

Sipas ligjit teuml transmetimeve KKRT eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr dheumlnien e licensave peumlr transmetimet numerike Ligji beumln dallimin midis tre lloj licensave peumlr siguruesit e sheumlrbimit peumlr operatoreumlt e rrjetit dhe peumlr siguruesit e peumlrmbajtjes

Licensat peumlr rrjetet numerike tokeumlsore ndahen si meuml poshteuml

kombeumltare (e vlefshme peumlr dhjeteuml vjet) kur mbulojneuml jo meuml pak se 80 peumlrqind teuml vendit

rajonale (e vlefshme peumlr teteuml vjet) kur mbulojneuml deri neuml kateumlr njeumlsi administrative neuml kufi

gjeografi keuml me njeumlra-tjetreumln

lokale (e vlefshme peumlr teteuml vjet) kur mbulojneuml veteumlm njeuml njeumlsi administrative42

KKRT duhet teuml japeuml licensat neuml peumlrputhje teuml ploteuml me Planin e Frekuencave teuml miratuar nga RRC-06 Neumlse njeuml operator dixhital planifi kon teuml ndeumlrtojeuml njeuml rrjet duke peumlrdorur njeuml frekuenceuml qeuml eumlshteuml e zeumlneuml nga njeuml operator analog ateumlhereuml KKRT duhet trsquoi japeuml njeuml frekuenceuml tjeteumlr operatorit analog dhe teuml mbulojeuml shpenzimet e transferteumls Neumlse rregullatori nuk mund trsquoi mbulojeuml keumlto shpenzime kostot duhen mbuluar edhe nga operatori dixhital43

Ligji i detyron operatoreumlt analogeuml teuml vazhdojneuml teuml transmetojneuml derisa peumlrqindja e familjeve qeuml ndjekin transmetimet analoge teuml bjereuml poshteuml 10 peumlrqind teuml teumlreuml zoneumls seuml transmetimit Nga ana tjeteumlr RTSH ka teuml drejteumln teuml peumlrdoreuml dy nga shtateuml frekuencat kombeumltare teuml caktuara nga RRC-06 peumlr peumlrdorim dixhital peumlr Shqipeumlrineuml

KKRT eumlshteuml gjithashtu peumlrgjegjeumlse peumlr licensimin e siguruesve teuml peumlrmbajtjes44 Licensat mund trsquou jepen transmetuesve peumlr teuml transmetuar ose njeuml program televiziv apo radiofonik ose njeuml ldquobuqeteumlrdquo programesh Ccedildo sheumlrbim programi gjithashtu duhet teuml licensohet nga KKRT e cila peumlrcakton kriteret dhe kushtet peumlr programet si dhe teuml drejtat dhe detyrimet e teuml licensuarit Neuml keumlteuml kuadeumlr transmetuesit ekzistues analogeuml mund teuml konsiderohen tashmeuml teuml licensuar si sigurues teuml peumlrmbajtjes derisa sinjali analog teuml fi ket

Ligji gjithashtu vendos disa detyrime peumlr operatoreumlt e rrjeteve numerike Ato duhet teuml ofrojneuml teuml pakteumln 50 peumlrqind teuml sheumlrbimeve teuml tyre falas ndeumlrsa transmetuesi i sheumlrbimit publik nuk mund teuml keumlrkojeuml pageseuml peumlr ndonjeuml program teuml vetin

40 Gazmend Janku ldquoProkuroria nis hetimin peumlr skandalin e licenseumls neuml KKRTrdquo Gazeta Shqiptare 24 dhjetor 2006 f 1041 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 1842 Ligji i Transmetimeve Numerike neni 343 Ibid neni 344 Ibid neni 5

bull

bull

bull

S H Q I P Euml R I A

27

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Edhe pse KKRT ende nuk ka nisur teuml japeuml licensa numerike i ka vendosur tashmeuml kriteret peumlr dheumlnien e licensave peumlr operatoreumlt e rrjetit45 Keumlto kritere keumlrkojneuml njeuml kapital minimal prej ALL 1 bilion (Lek) ose euro817 milioneuml peumlr licenseuml kombeumltare ose ALL 400 milioneuml (euro327 milioneuml) peumlr njeuml licenseuml rajonale si dhe ALL 100 milioneuml (euro817000) peumlr njeuml licenseuml lokale Peumlrveccedil keumlsaj transmetuesit numerikeuml duhet teuml peumlrmbushin disa keumlrkesa teuml tjera peumlrfshireuml keumltu korrekteumlsineuml dhe pavareumlsineuml editoriale neuml sheumlrbimet e tyre teuml lajmeve dhe ato informative

Neuml pamje teuml pareuml kriteret e licensimit duken teuml drejta dhe neuml ndihmeuml teuml publikut sidomos peumlrsa i peumlrket theksit peumlr teuml zgjedhur standarde jo-ekskluzive transparenceumls seuml kostove dhe zgjedhjes seuml larmishme teuml peumlrmbajtjes Rregullatori ka fuqineuml teuml mbikqyreuml kriteret e licensimit dhe teuml zgjedheuml teuml licensuarit Normalisht kjo keumlrkon njeuml autoritet teuml pavarur teuml fuqisheumlm dhe profesional Fatkeqeumlsisht megjitheuml progresin e beumlreuml KKRT ende duhet teuml provojeuml qeuml i meriton ploteumlsisht keumlto epitete

Edhe pse procesi i licensimit dixhital ende duhet teuml fi llojeuml televizioni dixhital ka mbeumlrritur neuml Shqipeumlri kur DigitAlb nisi transmetimet neuml 15 korrik 2004 megjitheuml kundeumlrshtimin e forteuml si nga autoriteti rregullator ashtu edhe nga stacionet e tjera televizive DigitAlb eumlshteuml neuml transmetim peumlr gati kateumlr vjet tashmeuml duke pasur njeuml numeumlr gjithnjeuml neuml rritje abonenteumlsh 120000 neuml fi llim teuml 2006 sipas shifrave meuml teuml fundit qeuml disponohen46 Kompania ka deklaruar qeuml numri i abonenteumlve eumlshteuml rritur qeuml ateumlhereuml Deri neuml 2006 DigitAlb mbulonte me sinjal Shqipeumlrineuml Pereumlndimore nga Shkodra neuml veri deri neuml Vloreuml neuml jug47 Peumlr momentin kompania pretendon se mbulon teuml gjitheuml vendin48 Megjithateuml sipas ligjit peumlr transmetimet numerike veprimtaria e saj mund teuml beumlhej problematike pasi mbulimi me sinjal nga kompania do teuml keumlrkonte kateumlr licensa kombeumltare ndeumlrkoheuml qeuml ligji thoteuml se asnjeuml operator nuk mund teuml marreuml meuml shumeuml se njeuml licenseuml kombeumltare DigitAlb ofron njeuml buqeteuml tokeumlsore me 38 kanale tematike dhe teuml peumlrgjithshme si dhe me dy stacione radiofonike Peumlr teuml qeneuml neuml rregull me ligjin stacioni do teuml duhej teuml shkurtonte neuml meumlnyreuml drastike numrin e kanaleve teuml ofruara Kjo do teuml jeteuml akoma meuml e ndeumlrlikuar pasi tashmeuml DigitAlb ka njeuml numeumlr teuml reumlndeumlsisheumlm klienteumlsh dhe shumeuml pak kompani duket se kaneuml interes peumlr teuml hyreuml neuml keumlteuml sektor teuml ri dhe mjaft teuml kushtuesheumlm

Neuml fakt debatet qeuml paraprineuml miratimin e ligjit u peumlrqendruan neuml pasojat qeuml ai do teuml kishte neuml tregun ekzistues ku DigitAlb eumlshteuml kthyer neuml njeuml lojtar teuml suksessheumlm Peumlrfaqeumlsuesit e DigitAlb keumlmbeumlnguleumln qeuml ata nuk keumlrkonin gjeuml tjeteumlr veccedilse legalizimin e veprimtariseuml seuml tyre pa u dashur trsquoia nisnin nga zeroja49 Qeveria e paraqiti ligjin neuml parlament neuml shkurt 2007 neuml njeuml koheuml kur parlamenti kishte miratuar ndash neuml bashkeumlpunim me Keumlshillin e Europeumls ndash njeuml plan veprimi peumlr teuml rishikuar legjislacionin e medias dhe peumlr teuml hartuar njeuml ligj peumlr transmetimet numerike deri neuml fund teuml vitit Pronareumlt dhe drejtoreumlt e medias protestuan faktin qeuml nuk ishin keumlshilluar peumlr njeuml ligj kaq teuml reumlndeumlsisheumlm Peumlr meuml tepeumlr pas disa seancave deumlgjimore me paleumlt

45 Kriteret e KKRT peumlr licensimin numerik46 Faqja e DigitAlb neuml Internet gjendet neuml httpwwwdigitalbtvkompania (pareuml neuml 12 mars 2008)47 Intervisteuml me Altin Petre Menaxher IT i DigitAlb Tiraneuml 16 maj 200648 Faqja neuml Internet e DigitAlb httpwwwdigitalbalkompaniaphp (pareuml neuml 17 mars 2008)49 Minutat e Mbledhjes seuml Komisionit Parlamentar teuml Medias 20 prill 2007 gjendet neumlhttpwwwparlamentaldokumentiaspid=2351ampkujam=Komisioni (pareuml neuml 18 tetor 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

28

e interesuara dhe pas marrjes seuml komenteve dhe sugjerimeve nga Organizata peumlr Sigurim dhe Bashkeumlpunim neuml Europeuml (OSBE) Keumlshilli i Europeumls dhe Komisioni Europian shumica qeveriseumlse e miratoi ligjin pa miratimin e pakiceumls e cila nuk pranoi teuml votonte Debati peumlr amendamentet e ligjit nuk u peumlrqendrua shumeuml neuml qeumlllimin dhe pasojat e tyre gjeuml qeuml ngre pikeumlpyetje se me sa efi kasitet do teuml zbatohet ky ligj

Ligji nuk specifi kon njeuml dateuml peumlr fi kjen e sinjalit analog edhe pse i detyron transmetuesit qeuml programet e tyre teuml gjenden si neuml sinjalin analog ashtu edhe neuml ateuml numerik derisa sinjali numerik teuml arrijeuml neuml meuml shumeuml se 90 peumlrqind teuml zoneumls seuml licensuar Kjo maseuml mund teuml nxiseuml siguruesit e sheumlrbimit dhe operatoreumlt e rrjetit teuml peumlrshpejtojneuml procesin e dixhitalizimit por nga ana tjeteumlr transmetuesit do teuml keneuml kosto meuml teuml larta gjateuml periudheumls seuml transmetimit simultan Peumlr meuml tepeumlr do teuml jeteuml e veumlshtireuml teuml peumlrshpejtohet procesi i dixhitalizimit pa ndihma nga shteti peumlr dekoderat

Qeuml nga miratimi i ligjit KKRT eumlshteuml keumlshilluar me DigitAlb peumlr kriteret e licensimit KKRT eumlshteuml ndihmuar nga OSBE peumlr teuml hartuar Strategjineuml peumlr Kalimin neuml Transmetime Numerike Procesi i licensimit dixhital mbetet i ngrireuml derisa teuml miratohet Strategjia e cila duhet ende teuml peumlrfundohet dhe teuml botohet Ajo duhet teuml marreuml parasysh edhe rolin e DigitAlb

3 RREGULLIMI DHE MENAXHIMI I TRANSMETUESIT TELEVIZIV TEuml SHEumlRBIMIT PUBLIK

31 Legjislacioni dhe politikat peumlr transmetuesin publik

Amendamentet e 2006 peumlr Ligjin e Radios dhe Televizionit i cili rregullon RTSH pateumln pasoja neuml rregullimin e transmetuesit teuml sheumlrbimit publik Megjithateuml masat kryesore peumlr misionin publik teuml stacionit dhe peumlr peumlrmbajtjen janeuml teuml njeumljtat

Legjislacioni i ri peumlr transmetimin dixhital i jep njeuml rol teuml veccedilanteuml RTSH Dy nga shtateuml freku-encat kombeumltare qeuml i janeuml caktuar Shqipeumlriseuml deri neuml 2015 i rezervohen RTSH KKRT i ka rekomanduar RTSH qeuml kanalin e dyteuml ta transmetojeuml drejtpeumlrdrejt neuml meumlnyreuml dixhitale50 Neuml fakt neuml korrik 2007 TVSH peumlrgatiti njeuml plan reforme neuml bashkeumlpunim me Unionin Europian teuml Transferimit (EBU) i cili peumlrqendrohet neuml kalimin neuml dixhitalizim Eumlshteuml ende hereumlt peumlr teuml para-shikuar neumlse kjo strategji do teuml jeteuml e mundur dhe e suksesshme Eumlshteuml e sigurt qeuml do teuml nevojitet mbeumlshtetje teuml bollshme fi nanciare si dhe njeuml zbatim i rrepteuml dhe energjik nga TVSH

32 Struktura qeveriseumlse e transmetuesit publik

Keumlshilli Drejtues mbetet organi meuml i larteuml i RTSH Deri neuml korrik 2006 ai peumlrbeumlhej nga 15 aneumltareuml teuml caktuar nga parlamenti peumlr njeuml periudheuml peseuml-vjeccedilare me mundeumlsineuml peumlr trsquou

50 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 21

S H Q I P Euml R I A

29

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

rizgjedhur pas njeuml periudhe pushimi tre-vjeccedilar Aneumltareumlt duhej teuml zgjidheshin ndeumlr personalitete teuml njohura nga fushat e kultureumls artit kinemaseuml gazetariseuml ligjit ekonomiseuml medias marreumldheumlnieve publike marreumldheumlnieve ndeumlrkombeumltare universiteteve dhe Akademiseuml seuml Shkencave Me keumlteuml formuleuml aneumltareumlt propozoheshin neuml numeumlr teuml barabarteuml nga shumica qeveriseumlse opozita dhe shoqeumlria civile Opozita e ateumlhershme mendonte se kjo formuleuml ceumlnonte pavareumlsineuml e institucionit duke argumentuar se neuml fakt peumlrfaqeumlsuesit e shoqeumlriseuml civile mbeumlshtesnin shumiceumln parlamentare Eumlshteuml e veumlshtireuml teuml vlereumlsohet neumlse kjo ishte e veumlrteteuml Mbeumlshteteumlsit e keumlsaj formule paraqiteumln argumentin se e kundeumlrta ishte e veumlrteteuml kjo ishte e vetmja meumlnyreuml peumlr teuml garantuar elementin e domosdosheumlm teuml shoqeumlriseuml civile neuml aneumltareumlsineuml e institucionit publik

Shumica e tanishme qeveriseumlse paraqiti njeuml ndryshim teuml ligjit neuml shkurt 2006 qeuml kishte peumlr qeumlllim teuml ndryshonte formuleumln dhe peumlrbeumlrjen si teuml KKRT ashtu edhe teuml Keumlshillit Drejtues teuml RTSH neuml meumlnyreuml qeuml organet qeveriseumlse teuml RTSH trsquoi beumlnin balleuml politizimit Ish-Kryetari i Keumlshillit Drejtues Kiccedilo Blushi shpjegoi ldquoNuk jemi ne ata qeuml vendosin por ata kryetareumlt e partive qeuml duan qeuml drejtoreumlt dhe aneumltareumlt e keumlshillit teuml sillen si kukulla pa dinjitet teuml cileumlt kontrollohen me lehteumlsi neumlpeumlrmjet celulareumlverdquo51 Pas njeuml debati teuml zgjatur dhe teuml nxehteuml amendamentet u miratuan neuml korrik 2006 megjitheuml protestat e opoziteumls

Sipas ligjit teuml ndryshuar aneumltareumlt e Keumlshillit Drejtues u reduktuan nga 15 neuml shtateumlLogjika dhe procedura e emeumlrimit janeuml teuml ngjashme me ato peumlr KKRT Shoqatat dhe grupet e meumlposhtme mund teuml propozojneuml teuml pakteumln kateumlr kandidateuml peumlr secilin aneumltar teuml Keumlshillit Drejtues52

Shoqatat e medias elektronike dhe teuml shkruar

Universiteti i Tiraneumls

Shoqatat e inxhinieriseuml elektrike dhe elektronike

Shoqatat e juristeumlve akademikeumlve teuml ligjit si dhe Dhoma Kombeumltare e Avokateumlve

Grupet parlamentare

OJQ qeuml merren me teuml drejtat e njeriut dhe teuml teuml miturve

borde keumlshillimi teuml Qendreumls Kombeumltare teuml Kinematografi seuml dhe Lidhjes seuml

Shkrimtareumlve

Komisioni Parlamentar i Medias ka detyreumln e peumlrzgjedhjes deri neuml dy kandidateuml peumlr secilin post53 Preferohen kandidateumlt me grada shkencore Grada teuml tilla janeuml teuml detyruara peumlr kandidateumlt e propozuar nga universiteti dhe shoqatat e inxhinieriseuml elektrike dhe elektronike54

Neuml meumlnyreuml qeuml teuml garantohet vazhdimeumlsia kryetari dhe tre aneumltareuml zgjidhen peumlr njeuml mandat peseuml-vjeccedilar ndeumlrsa tre teuml tjereumlt zgjidhen peumlr njeuml mandat tre vjet e gjysmeuml55

51 Kiccedilo Blushi ldquoTelevizioni qeuml ka mbetur peng i partiverdquo Standard 17 mars 2006 f 2352 Ligji nr 9531 11 maj 2006 Fletorja Zyrtare 65 2006 Art 2 paragraf 153 Ibid paragraf 254 Ibid paragrafeumlt 3 amp 455 Ibid neni 9

bull

bull

bull

bull

bull

bull

bull

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

30

Sipas ligjit teuml vjeteumlr deputeteumlt ministrat zyrtareumlt e larteuml teuml qeveriseuml aneumltareumlt e kryesive teuml partive politike punonjeumls teuml RTSH ose punonjeumls dhe pronareuml teuml mediave private nuk lejoheshin teuml beumlheshin aneumltareuml teuml Keumlshillit Drejtues Sipas ligjit teuml ri u shtuan edhe kufi zime teuml tjera Tashmeuml nuk lejohen teuml jeneuml aneumltareuml edhe njereumlz qeuml zoteumlrojneuml aksione ose kaneuml lidhje me pronareuml aksionesh neuml kompani qeuml operojneuml neuml transmetimet audiovizuale reklameuml produksion shtyp telekomunikacione si dhe aneumltareuml dheose punonjeumls teuml strukturave qeveriseumlse teuml keumltyre strukturave Persona qeuml janeuml larguar nga sheumlrbimi civil peumlr arsye disiplinore dhe punonjeumls aktualeuml apo qeuml kaneuml punuar neuml RTSH gjateuml tre vjeteumlve teuml fundit nuk mund teuml zgjidhen

Opozita dhe disa veumlzhgues teuml tjereuml paraqiteumln argumentimin se peumlrbeumlrja e re e Keumlshillit Drejtues teuml RTSH nuk ofronte garanci peumlr pavareumlsineuml editoriale ldquoTeuml ashtuquajturit peumlrfaqeumlsues teuml pavarur deri meuml sot kaneuml qeneuml lsquokali i Trojeumlsrsquo seuml politikeumls neuml keumlto institucione Me qeumlllim qeuml teuml shmangim rrezikun qeuml lsquoteuml pavaruritrsquo trsquoi sheumlrbejneuml pushtetit ose partive politike neuml vend teuml publikut nevojitet qeuml edhe [peumlrfaqeumlsimi i ] teuml pavarurve teuml jeteuml gjithashtu [politikisht] i balancuarrdquo56

Keumlshilli Drejtues u zgjodh nga shumica qeveriseumlse neuml korrik 2006 me formuleumln e re Me-gjithateuml pasi opozita nuk pranoi teuml bashkeumlpunonte neuml reformeumln e procedureumls elektorale para zgjedhjeve lokale teuml 2007 dhe atyre presidenciale koalicioni qeveriseumls ra dakord teuml ndryshonte seumlrish peumlrbeumlrjen e Keumlshillit Sipas marreumlveshjes seuml gushtit 2006 midis deputeteumlve teuml shumiceumls dhe teuml opoziteumls peumlrbeumlrja e Keumlshillit Drejtues do teuml rritej nga shtateuml neuml 11 aneumltareuml dhe kateumlr aneumltareumlt e tjereuml do teuml emeumlroheshin nga aneumltareumlt e opoziteumls neuml Komisionin Parlamentar teuml Medias nga radheumlt e shoqeumlriseuml civile57 Megjithateuml Keumlshilli funksionoi veteumlm me shtateuml aneumltareuml deri neuml shtator 2007 pasi Parlamenti nuk arriti teuml zgjidhte aneumltareumlt e tjereuml si neuml KKRT ashtu edhe neuml Keumlshillin Drejtues peumlr shkak teuml krizeumls seuml vazhdueshme presidenciale dhe vazhdimit teuml puneumls peumlr Ligjin peumlr Transmetimet Numerike Seumlrish mosmarreumlveshjet politike dhe prirja peumlr trsquou pozicionuar dhe jo peumlr trsquou bashkuar peumlr teuml mireumln e peumlrbashkeumlt kaneuml penguar funksionimin normal dhe teuml pavarur teuml organit rregullator teuml stacionit

Neuml Raportin Vjetor teuml 2006 Keumlshilli Drejtues theksoi veumlshtireumlsiteuml me teuml cilat peumlrballej dhe lavdeumlroi peumlrparimin e transmetuesit publik neuml aspektin e pavareumlsiseuml editoriale dhe struktureumls programore Peumlrveccedil keumlsaj ndeumlrsa beumlnte thirrje peumlr asistenceuml meuml teuml madhe teuml qeveriseuml ndaj RTSH Parlamenti angazhohej teuml hartonte dhe miratonte planin e ploteuml peumlr reformeuml teuml RTSH deri neuml fund teuml 2007 Neuml gusht 2007 RTSH hartoi njeuml strategji zhvillimi peumlr periudheumln 2008-2010 teuml cileumln ia paraqiti qeveriseuml Duke qeneuml i zeumlneuml me ligje teuml tjera Parlamenti deri tani nuk ka arritur ta diskutojeuml keumlteuml strategji

Drejtori i Peumlrgjithsheumlm vazhdon teuml geumlzojeuml autoritet teuml konsideruesheumlm duke i raportuar Keumlshillit Drejtues por pa qeneuml i detyruar teuml zbatojeuml urdhrat e tij58 Keumlshilli Drejtues ka peumlr detyreuml teuml emeumlrojeuml dhe ka teuml drejteumln teuml shkarkojeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm Keumlshilli qeuml u emeumlrua neuml 2006 pushoi Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml ateumlhersheumlm Artur Zhejin mbi baza

56 A Stefani ldquorsquoTeuml pavaruritrsquo kali i Trojeumls neuml mediardquo Panorama 16 shkurt 2006 f 1757 Marreumlveshja e 30 korrikut 2006 e cituar neuml Denion Ndrenika ldquoArrihet marreumlveshja PDndashPS ploteumlsohen keumlrkesat e opoziteumlsrdquo Shekulli 31 gusht 2006 f 358 OSIShqipeumlria f 214ndash216

S H Q I P Euml R I A

31

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

keqadministrimi dhe mungeseuml reforme duke pretenduar se vareumlsia politike ishte ende e ndjeshme Neuml njeuml leteumlr publike Mero Baze aneumltar i Keumlshillit Drejtues shkruante se ldquome veteumldijen e ploteuml teuml drejtoreumlve teuml saj RTSH e ka shmangur debatin publik peumlr vite dhe eumlshteuml kthyer neuml njeuml stacion thuajse banal i cili i ka sheumlrbyer veteumlm interesave teuml ngushta teuml drejtoreumlve teuml vet dhe teuml lidhjeve teuml tyre politikerdquo59

Zheji e kundeumlrshtoi kritikeumln dhe tha se shkarkimi i tij ishte kundeumlr parimeve demokratike ldquoEumlshteuml e pamundur teuml niseumlsh reformeumln e RTSH duke shkelur njeuml nga parimet e demokraciseuml seuml medias siccedil eumlshteuml mandati i Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlmrdquo Ai shtoi se shkarkimi i tij ishte njeuml vendim i nxituar i bazuar meuml tepeumlr neuml lidhjet politike sesa neuml arsye pragmatike60 Drejtori i Peumlrgjithsheumlm i tanisheumlm Petrit Beci u zgjodh neuml 10 neumlntor 2006 Beci meuml pareuml ka qeneuml Zeumlvendeumls Drejtor i transmetuesit publik dhe ka njeuml peumlrvojeuml teuml gjereuml si menaxher i njeumlrit prej televizioneve private kombeumltare

Shtresa e treteuml e pushtetit neuml transmetuesin publik eumlshteuml Keumlshilli i Menaxhimit i cili sheumlrben si organ keumlshillimor peumlr Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm duke keumlshilluar Drejtorin peumlr njeuml seumlreuml ccedileumlshtjesh teuml reumlndeumlsishme fi nanciare apo neuml lidhje me pronat Pa pasur asnjeuml rol neuml programacion dheumlnia e peumllqimit teuml Keumlshillit teuml Menaxhimit eumlshteuml i detyruesheumlm neuml disa vendime si transaksionet e pronave kontratat e puneumlsimit dhe bisedime dhe marreumlveshje teuml tjera me stafi n dhe sindikatat

Struktura qeveriseumlse ka peumlr qeumlllim teuml garantojeuml puneumln e balancuar dhe teuml paanshme teuml RTSH si dhe legjitimitetin e tij si institucion publik Fatkeqeumlsisht kjo nuk eumlshteuml arritur Neuml fakt shumeuml veumlzhgues peumlrfshireuml aneumltareuml teuml strukturave qeveriseumlse teuml RTSH ankohen qeuml meumlnyra se si eumlshteuml ndeumlrtuar sistemi eumlshteuml burimi kryesor i problemit Aneumltareumlt e Keumlshillit Drejtues thoneuml se fuqiteuml e tyre peumlrballeuml Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlm janeuml mjaft teuml kufi zuara Disa aneumltareuml thoneuml se vendimet kryesore merren nga Drejtori i Peumlrgjithsheumlm ndeumlrsa roli i tyre neuml vendimmarrje eumlshteuml i pareumlndeumlsisheumlm Peumlr shembull ish-kryetari i Keumlshillit Drejtues Kiccedilo Blushi pretendonte se ldquopeumlr dy vjet Keumlshilli [Drejtues] nuk kishte miratuar struktura programore teuml peumlrshtatshme peumlr shkak teuml neumlnshtrimit politik teuml Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlm i cili emeumlrohet nga ne por nuk zgjidhet nga nerdquo61

33 Financimi i transmetuesit publik

Pagesa e takseumls vjetore peumlr RTSH eumlshteuml ALL 500 (euro41) peumlr familje Kjo takseuml mendohet teuml peumlrbeumljeuml njeuml nga burimet kryesore teuml teuml ardhurave peumlr transmetuesin e sheumlrbimit publik Deri neuml 2006 buxheti i RTSH nuk e detajonte shumeumln totale teuml mbledhur nga taksa e aparatit

Raporti i stacionit peumlr 2006 tregonte njeuml rritje prej 362 peumlrqind neuml teuml ardhurat e takseumls nga aparati nga ALL 19 milion (euro155000) teuml planifi kuara neuml ALL 687 milion (euro563000) teuml realizuara62 Megjitheuml keumlteuml rritje spektakolare llogaritjet deumlshmojneuml se teuml ardhurat peumlrfaqeumlsojneuml takseumln e aparatit teuml paguar nga afeumlrsisht 8600 familje shifeumlr mjaft e uleumlt neuml njeuml vend me

59 Mero Baze ldquoPeumlrse ndryshimi neuml RTSH duhet teuml niseuml nga Drejtori i Peumlrgjithsheumlmrdquo Shqip 26 tetor 2006 f 1160 Artur Zheji ldquoStili vrastar i njeuml shkarkimirdquo Shqip 28 tetor 2006 f 761 Kiccedilo Blushi ldquoTelevizioni qeuml ka mbetur peng i partiverdquo Standard 17 mars 2006 f 2362 RTSH Raporti Vjetor peumlr Veprimtarineuml e RTSH 2006 Keumlshilli Drejtues i RTSH 2007 f 15 (meuml tej Raporti Vjetor i RTSH 2006)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

32

tre milion banoreuml dhe me meuml shumeuml se 500000 shteumlpi me televizor63 Neuml keumlteuml meumlnyreuml njeuml mbledhje meuml efi kase e takseumls seuml aparatit eumlshteuml mjaft e nevojshme pasi kjo mund teuml jeteuml thelbeumlsore neuml arritjen e pavareumlsiseuml seuml TVSH nga buxheti i shtetit

Taksa peumlr aparatin mblidhet neuml janar seuml bashku me fatureumln e energjiseuml elektrike Deri neuml 2006 Korporata Elektro-energjitike Shqiptare (KESH) ia kalonte parateuml e mbledhura nga taksa e aparatit buxhetit teuml shtetit dhe ateumlhereuml Ministria e Financeumls i kalonte fondet neuml RTSH pa beumlreuml teuml ditur sa ishte mbledhur nga KESH Neuml 2006 RTSH fi rmosi njeuml marreumlveshje me KESH dhe Drejtorineuml e Taksave e cila siguronte pageseumln e drejtpeumlrdrejteuml teuml takseumls seuml aparatit te RTSH Megjithateuml peumlr shkak teuml veumlshtireumlsive teuml fundit ekonomike nuk pritet qeuml KESH ta peumlrmireumlsojeuml vjeljen e takseumls seuml aparatit neuml teuml ardhmen e afeumlrt64

Teuml ardhurat e fi tuara nga veteuml stacioni janeuml rritur neuml vitet e fundit duke arritur deri neuml 65 peumlrqind teuml buxhetit total teuml RTSH neuml 200665 Megjithateuml RTSH eumlshteuml ende e ngadalteuml neuml teumlrheqjen e teuml ardhurave teuml reumlndeumlsishme nga reklama Stacioni arriti teuml vilte veteumlm 44 peumlrqind teuml teuml ar-dhurave teuml planifi kuara nga reklama neuml 2006 Ndoshta kjo kishe teuml beumlnte edhe me konkurrenceumln nga stacione private meuml teuml fuqishme Peumlrveccedil keumlsaj edhe fi nancimi nga buxheti i shtetit u ul Neuml 2006 TVSH mori ALL 300 milion (euro246 milion) nga buxheti i shtetit qeuml peumlrbeumln pothuajse gjysmeumln e shumave teuml marra neuml vitet e kaluara66 Financimi nga buxheti i shtetit u rrit neuml meumlnyreuml modeste seumlrish Neuml 2007 ndihma e buxhetit teuml shtetit peumlr RTSH ishte ALL 312 milion (euro252 milion)67 Neuml 2008 shteti i dha ALL 438 milioneuml (euro365 milion) RTSH-seuml68

Njeuml burim i reumlndeumlsisheumlm teuml ardhurash eumlshteuml dheumlnia me qera e antenave teuml transmetimit teuml cilat janeuml monopol ligjor i stacionit Megjithateuml neuml teuml kaluareumln vjelja e keumltyre pagesave ka qeneuml problematike Borxhi i grumbulluar nga ata qeuml peumlrdorin antenat arriti ALL 1941 milion (euro159 milion) neuml fund teuml 200669 Edhe pse ligji e lejon RTSH teuml preseuml sinjalin e antenave peumlr ato kompani qeuml nuk kaneuml beumlreuml pagesat pas paralajmeumlrimeve transmetuesi publik nuk e ka ndjekur kurreuml keumlteuml praktikeuml pasi kjo do teuml niste njeuml seumlreuml veprimesh teuml zgjatura ligjore70 Neuml keumlteuml meumlnyreuml borxhet janeuml grumbulluar duke krijuar njeuml seumlreuml precedenteumlsh ku operatoreumlt peumlrdorin sheumlrbimet e RTSH falas RTSH tashmeuml ka ndeumlrmarreuml nisma ligjore kundeumlr debitoreumlve kryesoreuml71

63 Burimi INSTAT dhe EBU teuml cituara neuml OSIShqipeumlria f 13464 Intervisteuml me Diana Kalaja Zeumlvendeumls Drejtore e Peumlrgjithshme e RTSH Tiraneuml 21 janar 200865 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 1566 OSI Shqipeumlria f 208ndash21267 Ligji nr 9645 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2007rdquo i 27 neumlntor 2006 gjendet neuml httpwwwqpzgovalbotimefl etore_zyrtare2006PDF-2006135-2006pdf (pareuml neuml 15 korrik 2007)68 Ligji nr 9836 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2008rdquo i 26 neumlntor 2007 gjendet neuml httpwwwminfi ngovaldownloadsl-9836doc (pareuml neuml 25 janar 2008)69 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f1670 Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007 gjendet neuml httpwwwklshorgaldoc20070507132319_v_departamenti_i_kontrollit_te_institucioneve_fi nanciare_ndeumlrmarrjeve_dhe_shoqeumlrive_publike_nr1-2007pdf (pareuml neuml 10 korrik 2007)71 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 16

S H Q I P Euml R I A

33

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

34 Standartet editoriale

Ashtu si mediat e tjera RTSH nuk ka njeuml kod teuml brendsheumlm etike dhe as ndonjeuml organ qeuml teuml mbikqyreuml sjelljen sipas standarteve Neuml shtator 2006 shoqatat e gazetareumlve miratuan njeuml kod etike peumlr teuml gjitha mediat neuml Shqipeumlri Procesi u lanccedilua nga njeuml OJQ peumlr mediat e bazuar neuml Tiraneuml Instituti Shqiptar i Medias dhe peumlrfshiu debate me gazetareuml redaktoreuml pronareuml teuml medias menaxhereuml dhe teuml tjereuml72 Megjithateuml kodi nuk eumlshteuml miratuar ldquozyrtarishtrdquo nga ndonjeuml media dhe nuk ka mekanizeumlm peumlr zbatimin e tij Neuml keumlteuml meumlnyreuml respektimi i tij mbetet neuml deumlshireumln e gazetareumlve (Shih gjithashtu seksionin 44)

Gazetareumlt e TVSH nuk geumlzojneuml ndonjeuml mbrojtje meuml teuml madhe neuml puneumln e tyre sesa kolegeumlt e tyre neuml televizione private Mungesa e kontratave teuml puneumls seuml bashku me rrogat relativisht teuml uleumlta nuk peumlrbeumljneuml nxitje qeuml ata teuml zhvillojneuml pavareumlsineuml editoriale apo teuml prodhojneuml programe cileumlsore Stacioni ka peumlrdorur kontrata teuml posaccedilme pune dhe metoda pagese arbitrare Ish-Drejtori i Peumlrgjithsheumlm Artur Zheji pretendoi se keumlto kontrata ishin peumlrdorur peumlr teuml motivuar gazetareumlt dhe peumlr teuml peumlrmireumlsuar profesionalizmin pasi stacioni po i paguante gazetareumlt sipas sasiseuml dhe cileumlsiseuml seuml puneumls Por Kontrolli i Larteuml i Shtetit (KLSH) arriti neuml peumlrfundimin se keumlto kontrata nuk ishin teuml ligjshme dhe i keumlrkoi RTSH teuml ndreqte gjendjen deri neuml kontrollin e ardhsheumlm73 Sindikatat e RTSH vazhdimisht kaneuml aluduar se keumlto kontrata refl ektonin preferencat personale teuml Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlm dhe jo motivim profesional74

Ndryshe nga disa stacione televizive private qeuml duket se kaneuml arritur njeuml shkalleuml meuml teuml larteuml pavareumlsie politike TVSH ende peumlrballet me ndeumlrhyrje politike Ashtu siccedil e thoteuml ish-kryetari i Keumlshillit Drejtues Kiccedilo Blushi

Neuml vend qeuml trsquoi hiqnin duart nga ky institucion dhe ta ndihmonin pavareumlsineuml qeuml i garanton ligji neumlpeumlrmjet deklaratave teuml tyre etiketimit presionit dhe urdhrave qeuml vijneuml nga celulareumlt teuml dyja partiteuml politike dhe lidereumlt e tyre e kaneuml detyruar ekranin publik teuml kthehet nga blu neuml rozeuml dhe e anasjellta sipas shijeve teuml kryetareumlve teuml dy partive kryesore teuml cileumlt e masin lsquocileumlsineumlrsquo dhe pavareumlsineuml e RTSH nga koheumlzgjatja e shfaqjeve teuml tyre neuml stacion75

Ndeumlrhyrja politike eumlshteuml veccedilaneumlrisht e dukshme pas ndeumlrrimeve teuml qeveriseuml Pas zgjedhjeve teuml 2005 koalicioni i partive teuml djathta i udheumlhequr nga Partia Demokratike qeuml mori pushtetin pas teteuml vitesh neuml opoziteuml e ndeumlrroi Keumlshillin Drejtues drejtimin dhe njeuml pjeseuml teuml stafit teuml TVSH Meuml shumeuml se 80 punonjeumls teuml TVSH u pushuan nga puna peumlrfshireuml keumltu 10 gazetareuml qeuml njiheshin si me prirje teuml majta Stacioni mori neuml puneuml njereumlz teuml njohur jo aq peumlr standartet e tyre profesionale sesa peumlr afeumlrsineuml me partineuml neuml pushtet dhe qeverineuml76

72 Autorja e keumltij raporti punon neuml Institutin Shqiptar teuml Medias73 Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007 gjendet neumlhttpwwwklshorgaldoc20070507132319_v_departamenti_i_kontrollit_te_institucioneve_fi nanciare_ndeumlrmarrjeve_dhe_shoqeumlrive_publike_nr1-2007pdf (pareuml neuml 10 korrik 2007)74 Leteumlr e punonjeumlsve teuml RTSH ldquoRTSH ka nevojeuml peumlr ndryshime urgjenterdquo Tema 17 shkurt 2006 f 1175 Kico Blushi ldquoTelevizioni qeuml ka mbetur peng i partiverdquo Standard 17 mars 2006 f 23 76 IREX ldquoShqipeumlriardquo neuml Media Sustainability Index 2006 f 5 gjendet neumlhttpwwwirexorgprogramsMSI_EUR2005MSI05-Albaniapdf (pareuml neuml 20 qershor 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

34

4 TRANSMETUESIT PRIVATEuml

41 Rregullimi dhe menaxhimi

Sektori privat i transmetimit neuml Shqipeumlri eumlshteuml i gjereuml dhe peumlrfshin tre stacione kombeumltare televizive 68 stacione televizive lokale dy satelitore dhe 44 operatoreuml televiziveuml kablloreuml

Megjithateuml mungesa e studimeve profesionale dhe informacionit nga veteuml transmetuesit e veumlshtireumlson krijimin e njeuml pamjeje teuml detajuar peumlr sektorin Burimet e fi nancimit teuml njeuml tregu kaq teuml vogeumll por teuml mbipopulluar mbeten njeuml mister dhe ccedilojneuml neuml pyetje serioze peumlr lidhjen midis burimeve teuml kapitalit teuml stacionit nga njeumlra aneuml dhe neumlpeumlrmjet peumlrmbajtjes dhe pavareumlsiseuml editoriale nga ana tjeteumlr

42 Proneumlsia e televizioneve dhe proneumlsia e ndeumlrthurur

Edhe pse proneumlsia e huaj nuk eumlshteuml e kufi zuar prania e investuesve teuml huaj ka ardhur neuml ulje Tregu i medias vazhdon teuml mbetet joteumlrheqeumls peumlr investuesit e huaj pasi operon neuml njeuml ekonomi teuml vogeumll me infrastruktureuml teuml varfeumlr apo qeuml mungon krejt si dhe leuml vend peumlr konkurrenceuml teuml pandershme Julien Roche njeuml biznesmen francez qeuml jeton neuml Shqipeumlri shiti 33peumlrqind teuml aksioneve teuml tij neuml stacionin televiziv kombeumltar TV Klan ortakeumlve teuml tij shqiptareuml neuml 200577 Neuml janar 2008 grupi gjerman mediatik Westdeutsche Allgemeine Zeitung (WAZ) shprehu interesin peumlr teuml investuar neuml median shqiptare por peumlr momentin ata po studiojneuml ende tregun78

Veteumlm Ligji peumlr Transmetimet Numerike peumlrmban masa peumlr teuml kufi zimin e peumlrqendrimit teuml proneumlsiseuml me qeumlllim qeuml teuml arrihet pluralizmi i medias79 Njeuml njeumlsi nuk mund teuml zoteumlrojeuml meuml shumeuml se njeuml licenseuml peumlr njeuml rrjet tokeumlsor dixhital Gjithashtu ligji ndalon njeumlsiteuml me interesa ekonomike apo pozicion neuml vendimmarrje neuml njeuml kompani qeuml ka licenseuml peumlr transmetim dixhital tokeumlsor teuml keneuml interesa ekonomike apo pozita vendimmarrje neuml njeuml zoteumlrues tjeteumlr license transmetimi dixhitale tokeumlsore

Megjithateuml njeuml operator rrjeti mund teuml peumlrfi tojeuml licenseuml transmetimi peumlr njeuml program televiziv dhe e kundeumlrta Asnjeuml operator nuk mund teuml peumlrfi tojeuml meuml shumeuml se 30 peumlrqind teuml teuml ardhurave kombeumltare nga reklamat televizive Neuml peumlrgjitheumlsi masat ligjore peumlr proneumlsineuml nga ligji i transmetimeve janeuml teuml vlefshme edhe peumlr transmetuesit dixhitaleuml

43 Tregu i reklamave

Mungesa e transparenceumls seuml proneumlsiseuml seuml medias dhe teuml fi nancimit teuml saj mbeten ende probleme teuml pazgjidhura dhe polemizuese Burimet e fi nancimit teuml medias mbeten teuml panjohura peumlr shkak teuml mungeseumls seuml studimeve neuml keumlteuml fusheuml dhe peumlr shkak teuml refuzimit teuml transmetuesve peumlr teuml

77 KKRT Departamenti Juridik dhe i Licensave 13 korrik 200778 Aida Cama ldquoKoncerni gjerman i mediave WAZ do teuml hyjeuml neuml tregun shqiptarrdquo neuml Tema 16 janar 2008 f 279 Ibid Art 13

S H Q I P Euml R I A

35

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

dheumlneuml keumlteuml informacion Burimi i veteumlm zyrtar peumlr keumlteuml treg vazhdon teuml jeteuml deklarimi i bilancit vjetor qeuml operatoreumlt doreumlzojneuml te KKRT Megjithateuml veteumlm njeuml numeumlr i vogeumll transmetuesish e beumljneuml keumlteuml Neuml 2006 veteumlm 39 transmetues nga meuml shumeuml se 100 e doreumlzuan bilancin vjetor Jashteuml Tiraneumls veteumlm 30 peumlrqind teuml operatoreumlve i doreumlzuan bilancet vjetore Edhe dy stacionet televizive private kombeumltare TV Klan dhe TV Arbeumlria nuk i doreumlzuan ato80

Neuml peumlrgjitheumlsi operatoreumlt televiziveuml vazhdojneuml teuml peumlsojneuml humbje Veteumlm pak prej tyre raportojneuml fi tim Peumlr shembull pas njeuml humbjeje prej ALL 33 milioneumlsh (euro270000) neuml 2003 Top Channel TV pati njeuml fi tim prej ALL 45 milioneumlsh (euro37000) dhe ALL 28 milioneumlsh (euro230000) neuml 2004 dhe 2005 respektivisht81 Po keumlshtu pas dy vitesh humbjeje TV Vizion+ pati njeuml fi tim prej ALL 7 milioneumlsh (euro57000) neuml 200582 Megjithateuml KKRT deklaroi se analiza e deklarimeve fi nanciare gjateuml tre viteve teuml fundit deumlshmonte peumlr mospeumlrputhje teuml reumlndeumlsishme gjeuml qeuml e beumlnte rregullatorin teuml dyshonte se disa stacione i falsifi konin shifrat dhe raportet e tyre83

Ccedileumlshtja e transparenceumls seuml kapitalit neuml media u beuml akoma meuml e diskutueshme kur Kryeministri Sali Berisha deklaroi neuml 28 mars 2007 qeuml media neuml Shqipeumlri eumlshteuml e lidhur me grupe mafi oze teuml cilat e peumlrdorin median si njeuml vegeumll peumlr teuml demonizuar pjeseumltareumlt dhe veprimet e qeveriseuml sidomos neuml betejeumln e saj kundeumlr korrupsionit84 Pas keumlsaj deklarate pronareumlt dhe drejtuesit e medias keumlrkuan fakte dhe emra specifi keuml nga Berisha dhe i keumlrkuan teuml doreumlzonte neuml autoritetet e prokuroriseuml teuml gjitheuml informacionin e nevojsheumlm peumlr teuml ngritur padi

Qeveria reagoi duke i peumlrjashtuar pronareumlt e medias nga pjeseumlmarrja neuml tendereumlt publikeuml KKRT ka dheumlneuml teuml kuptojeuml vitet e fundit qeuml gjysma e teuml ardhurave teuml fi tuara nga operatoreumlt mediatikeuml vijneuml nga ldquoburime teuml tjerardquo duke iu referuar bizneseve teuml tjera qeuml drejtohen nga shumica e pronareumlve teuml medias peumlrfshireuml keumltu ndeumlrtimin i cili eumlshteuml biznesi meuml fi timprureumls neuml Shqipeumlri peumlr momentin ose import-eksportin reklameumln apo sheumlrbimet e Internetit85 Qeveria e tanishme meuml tej propozoi qeuml personave apo kompanive qeuml kishin aksione si neuml kompani mediatike ashtu dhe neuml njeuml kompani tjeteumlr trsquou ndalohej pjeseumlmarrja neuml tendera publikeuml Sipas ligjit neuml fuqi aksionereumlt neuml njeuml stacion radiofonik apo televiziveuml nuk mund teuml marrin pjeseuml neuml meumlnyreuml teuml drejtpeumlrdrejteuml apo teuml teumlrthorteuml neuml tendera publikeuml apo neuml privatizimin e proneumls shteteumlrore86

Gjithashtu neuml 2006 qeveria vendosi teuml mos jepte meuml reklama shteteumlrore dhe njoftime shteteumlrore peumlr median dhe trsquoi botonte keumlto neuml Buletinin e Njoftimeve Zyrtare87 Shpeumlrndarja e reklameumls shteteumlrore nuk ka qeneuml kurreuml transparente Peumlrkundrazi pa masa ligjore teuml

80 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 6281 Ibid f 6382 Ibid83 Ibid84 Newsletter e Institutit Shqiptar teuml Medias gjendet neuml httpwwwinstitutemediaorgpagesnews-2007html57 (pareuml neuml 17 qershor 2007)85 OSIAlbania pp 225ndash22886 Ligji i Radios dhe Televizionit paragrafi 787 Vendimi peumlr Botimin e Njoftimeve Zyrtare 29 mars 2006 gjendet neuml httpwwwkeshilliministravealshqipqeveriavendimetbuletini20i20njoftimeveasp (pareuml neuml 29 korrik 2007) (meuml tej Vendimi i Keumlshillit teuml Ministrave peumlr Buletinin)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

36

detajuara peumlr shpeumlrndarjen e reklameumls shteteumlrore qeveria shkeumlmbente reklameumln me pasqyrim teuml favorsheumlm88 Nuk ka teuml dheumlna teuml sakta peumlr shpenzimet e peumlrgjithshme teuml kompanive apo organeve shteteumlrore peumlr reklameumln Burimi i veteumlm publik peumlr njeuml informacion teuml tilleuml ishte njeuml studim eksperimental i kryer nga rregullatori Studimi tregoi se kompania shteteumlrore e energjiseuml KESH kishte shpenzuar US$560000 peumlr reklameumln neuml 2004 e cila ishte njeuml shumeuml tre hereuml meuml e madhe se ajo e shpenzuar para tre vjeteumlsh I njeumljti studim tregoi se Albtelekom kompania shteteumlrore e telefoniseuml fi kse kishte shpenzuar euro320000 peumlr reklameumln neuml 200489 Keumlto ishin teuml vetmet kompani teuml meumldha qeuml beumljneuml reklameuml qeuml dhaneuml informacion peumlr shpenzimet e tyre

Vendimi i qeveriseuml peumlr teuml kaluar reklameumln shteteumlrore neuml buletinin zyrtar ishte njeuml hap i reumlndeumlsisheumlm peumlr teuml zvogeumlluar vareumlsineuml e medias nga shteti ldquoKy eumlshteuml njeuml akt i reumlndeumlsisheumlm dhe pozitiv qofteuml edhe neuml aspektin moral edhe pse ekzistojneuml kontradikta dhe akti nuk zgjidh peumlrfundimisht problemin e tjeteumlrsimit teuml medias soneuml [nga publiku]rdquo90 Dallimi peumlr shembull midis reklameumls shteteumlrore dhe njoftimeve shteteumlrore nuk eumlshteuml teumlreumlsisht i qarteuml dhe krijon hapeumlsireuml peumlr interpretim Sipas vendimit teuml qeveriseuml reklamat peumlr kompaniteuml shteteumlrore dhe organizatat jofi timprureumlse teuml krijuara dhe teuml mbeumlshtetura nga shteti nuk klasifi kohen si njo-ftime publike91 Kjo mund teuml leumlreuml hapeumlsireuml qeuml njeumlsiteuml shteteumlrore teuml vazhdojneuml teuml ccedilojneuml reklamat e tyre neuml media Pa transparenceuml eumlshteuml e veumlshtireuml teuml vlereumlsohet ndikimi i vendimit teuml qeveriseuml neuml sektorin e televizionit

Njeuml editorialist i mireumlnjohur shqiptar shkroi se ldquoshumica e gazetave teuml peumlrditshme neuml vend janeuml neuml koma ndeumlrsa audienca e stacioneve televizive eumlshteuml polarizuar duke i nxjerreuml jashteuml tregu shumiceumln e stacioneve periferikerdquo92 Teuml gjitha teuml dheumlnat peumlr tregun e reklameumls janeuml spekulim i pasteumlr Peumlrpjekja e veteumlm e vlefshme neuml keumlteuml drejtim u beuml nga KKRT e cila monitoroi reklameumln neuml dhjeteuml stacione televizive neuml prill dhe maj 2005 Sipas keumltij monitorimi sasia e reklameumls dhe teleshitjeve peumlrbeumlnte rreth 10 peumlrqind teuml gjitheuml koheumls seuml transmetimit93 Ligji i detyron stacionet televizive teuml mos rezervojneuml meuml shumeuml se 15 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit teuml tyre ditor ose meuml shumeuml se 12 minuta neuml oreuml peumlr reklameumln Ky rregull neuml peumlrgjitheumlsi u respektua nga operatoreumlt televiziveuml Peumlrjashtim peumlrbeumlnte TV Klan i cili transmetoi reklama gjateuml 22 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit94

Studimi tregonte se vlera e peumlrafeumlrt e tregut shqiptar teuml reklameumls televizive shkonte rreth 21 milioneuml95 Duke e krahasuar keumlteuml vlereumlsim me deklarimet fi nanciare vjetore teuml doreumlzuara

nga stacionet televizive monitorimi arriti neuml peumlrfundimin se operatoreumlt televiziveuml raportonin

88 OSIShqipeumlria f 225ndash22889 KKRT Vlereumlsim i Teuml Ardhurave nga Reklama nga Monitorimi prillndashmaj 2005 f 5 (meuml tej Studimi i KKRT peumlr Reklamat)90 ldquoPeumlrpjekjardquo Intervisteuml me Fatos Lubonjeumln Standard 27 maj 2006 f 35 91 Vendimi i Keumlshillit teuml Ministrave peumlr Buletinin92 Mero Baze ldquoPeumlrpjekja e lsquoregjimit mediatikrsquo drejt konkurrenceumlsrdquo Tema f 1 23 prill 200693 Studimi i KKRT peumlr Reklamat f 294 Studimi i KKRT peumlr Reklamat f 395 Ibid f 5

S H Q I P Euml R I A

37

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

veteumlm midis 17 dhe 22 peumlrqind teuml teuml ardhurave nga reklama96 Ky peumlrfundim hodhi dyshime peumlr evazion fi skal97 Autoreumlt e keumltij studimi paralajmeumlruan se duke pasur parasysh mungeseumln e tyre teuml peumlrvojeumls neuml vlereumlsimin e tregut teuml reklameumls shifrat e tyre duheshin marreuml me rezerveuml98

Por policia tatimore e mori studimin seriozisht dhe vendosi njeuml gjobeuml prej euro12 milioneumlsh Top Channel TV neuml korrik 2007 Monitorimi i KKRT u peumlrdor si bazeuml peumlr teuml llogaritur evazionin fi skal peumlr reklamat peumlr vitet 2002ndash2005 Duke u nisur nga ky studim u supozua se Top Channel TV kishte raportuar veteumlm 23 peumlrqind teuml teuml ardhurave teuml tij neuml ato vite99

Kjo gjobeuml u vendos pas kontrolleve teuml peumlrseumlritura teuml policiseuml tatimore ndaj Top Channel TV gjateuml 2007 kur stacioni mori njeuml qeumlndrim mjaft kritik ndaj qeveriseuml Pronari tha se ai e kishte pritur teuml vendosej njeuml gjobeuml por niveli i gjobeumls ishte krejteumlsisht i paarsyesheumlm dhe kishte peumlr qeumlllim teuml heshte njeuml zeuml kritik100 Leumlvizja e policiseuml tatimore shtyu komunitetin e medias teuml dilte me njeuml deklarateuml teuml peumlrbashkeumlt neuml mbeumlshtetje teuml Top Channel TV101 Komisioni Parlamentar i Medias dhe Prokuroria e Peumlrgjithshme gjithashtu niseumln njeuml hetim Pas keumltij presioni u duk se qeveria do e merrte seumlrish neumln shqyrtim gjobeumln Stacioni ende nuk e ka paguar gjobeumln dhe po negocion me autoritetet Top Channel TV eumlshteuml njeuml shembull i qarteuml se si mund teuml abuzohen apo keqpeumlrdoren mungesa e teuml dheumlnave dhe monitorimeve dhe studimeve sistematike peumlr tregun e reklameumls seuml bashku me mungeseumln e transparenceumls nga ana e kompanive qeuml beumljneuml reklameuml medias dhe qeveriseuml

44 Standartet dhe pavareumlsia editoriale

Neuml 2005 Instituti Shqiptar i Medias nisi njeuml rishikim teuml Kodit teuml Etikeumls peumlr gazetareumlt i cili ishte hartuar neuml 1996 Instituti e ndeumlrmori keumlteuml puneuml si njeuml reagim ndaj zbatimit joefi kas teuml Kodit dhe i nisur nga nevoja peumlr ta peumlrshtatur Kodin me ndryshimet qeuml kaneuml ndikuar te media neuml dekadeumln e kaluar Njeuml arsye tjeteumlr ishte qeumlllimi i Institutit peumlr teuml fi lluar njeuml sistem efi kas veteuml-rregullimi neuml media Amendamentet ligjore qeuml kaneuml peumlr qeumlllim teuml dekriminalizojneuml shpifjen dhe fyerjen po diskutohen neuml Parlament dhe ka teuml ngjareuml teuml miratohen neuml teuml ardhmen e afeumlrt

Neuml procesin e rishikimit instituti u peumlrpoq teuml peumlrfshijeuml teuml teumlreuml paleumlt kryesore teuml interesuara peumlrfshireuml pronareumlt drejtuesit kryeredaktoreumlt gazetareumlt aktivisteumlt e shoqeumlriseuml civile deputeteumlt juristeumlt e medias etj Instituti e kompletoi Kodin e ri teuml Etikeumls dhe njeuml statut teuml njeuml organi veteuml-rregullues

96 Ibid f 697 Ibid f 798 Metodologjia e studimit bazohej neuml njeuml formuleuml sipas seuml cileumls vlera e teuml ardhurave nga reklama llogaritej duke shumeumlzuar koheumln e reklameumls me tarifat fi kse qeuml raportoheshin nga stacionet televizive Ajo nuk merrte parasysh dhe nuk mund teuml llogariste zbritjet dhe negociatat peumlr klienteumlt apo koheumlzgjatjen e kontrateumls seuml njeuml stacioni televiziv me njeuml klient (f 1)99 Njoftim peumlr Shtyp i Policiseuml Tatimore gjendet neuml httpwwwtatimegovalfq=infoampmetod=shfaqartampartID=362 (pareuml neuml 25 korrik 2007)100 Dritan Hoxha Koment neuml Tryezeumln e Rrumbullakeumlt teuml Top Channel TV Tiraneuml 14 korrik 2007101Deklarata gjendet neuml httpwwwinstitutemediaorgdocumentaPRESS_DECLARATION_dt[1]13_korrikdoc (pareuml neuml 20 korrik 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

38

Neuml peumlrgjitheumlsi gazetareumlt pronareumlt dhe menaxhereumlt raneuml dakord neuml parim peumlr nevojeumln peumlr teuml veteumlrregulluar keumlteuml sektor Mbetet peumlr trsquou pareuml neumlse ata do teuml bashkohen peumlr ta realizuar keumlteuml gjeuml

Me peumlrjashtim teuml rregullave teuml peumlrgjithshme editoriale teuml vendosura nga kryeredaktoreumlt Nuk ka kode teuml brendshme etike neuml stacionet televizive102 KKRT vazhdimisht ka theksuar neuml raportet e saj se mediat duhet teuml keneuml kodin e vet teuml etikeumls103 Peumlrveccedil keumlsaj gazetaria cileumlsore eumlshteuml veumlshtireuml teuml arrihet neuml rrethana kur veteuml gazetareumlt shpesh privohen nga teuml drejtat e tyre Shumica deumlrrmuese e gazetareumlve punojneuml pa kontrata peumlr shkak teuml zbatimit teuml dobeumlt teuml Kodit teuml Puneumls dhe mungeseumls seuml mbikqyrjes seuml rregullt teuml zbatimit teuml tij Njeuml hap pozitiv neuml keumlteuml aspekt ishte krijimi neuml 2005 i sindikateumls seuml gazetareumlve me mbeumlshtetjen e IREX Unioni ka krijuar degeuml neuml qytetet kryesore dhe ka negociuar kushte meuml teuml mira pune peumlr gazetareumlt me Ministrineuml e Puneumls Dy paleumlt fi rmoseumln njeuml memorandum qeuml do teuml krijonte mundeumlsineuml e krijimit teuml njeuml marreumlveshjeje kolektive neuml keumlteuml sektor

Megjithateuml si unioni ashtu edhe komuniteti i medias janeuml teuml ndeumlrgjegjsheumlm qeuml ky proces do teuml zgjaseuml njeumlfareuml kohe peumlr shkak teuml peumlrhapjes seuml problemit Neuml 2005 rreth 95 peumlrqind e gazetareumlve neuml Shqipeumlri punonin pa kontrata apo sigurime shoqeumlrore104 Shoqatat e tjera teuml gazetareumlve nuk kaneuml dheumlneuml ndonjeuml ndihmeuml neuml keumlteuml fushateuml dhe duket se ekzistojneuml veteumlm neuml leteumlr Kryetari i njeumlreumls prej keumltyre organizatave tha

Edhe pse kemi 15 vjet liri shtypi neuml Shqipeumlri ka veteumlm pak raste kur kolegeumlt e njeuml media ngreneuml zeumlrin apo protestojneuml kundeumlr fatit teuml kolegeumlve teuml tjereuml teuml cileumlt pushohen censurohen apo keumlrceumlnohen pa teuml drejteuml Kjo eumlshteuml njeuml temeuml veteumlm peumlr kafeneteuml ku mblidhen gazetareumlt dhe nuk hapet kurreuml neuml publik duke krijuar njeuml gjendje ku askush nuk fl et peumlr njeuml dukuri qeuml i prek teuml gjitheuml105

Kjo gjendje i leuml gazetareumlt teuml pambrojtur kundrejt deumlshirave dhe tekave teuml pronareumlve ldquoAta janeuml krejteumlsisht teuml pambrojtur kur peumlrballen me vendimet arbitrare teuml pronareumlve teuml cileumlt mund ta pushojneuml stafi n nga puna pa asnjeuml arsyerdquo106 Kjo situateuml nuk ka ndryshuar neuml dy vitet e fundit dhe veumlshtireuml se do teuml peumlrmireumlsohet pa hedhur driteuml mbi proneumlsineuml e medias dhe fi nancimin e saj Numri i madh i gazetave dhe stacioneve televizive neuml Shqipeumlri ia detyron ekzistenceumln kryesisht fi nancimit nga bizneset paralele dhe zbatimit teuml dobeumlt teuml ligjit ldquoNga pikeumlpamja profesionale ky fi nancim paralel i leuml shumeuml media teuml pambrojtura ndaj presionit apo censureumls seuml bizneseve qeuml i mbeumlshtesin ato neuml shkalleuml teuml ndryshmerdquo107

102 OSIShqipeumlria f 238ndash239103 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 55104 Unioni i Gazetareumlve Shqiptareuml ldquoMbrojtja neuml puneuml dhe sigurimi social i punonjeumlsve teuml medias njeuml domosdoshmeumlri peumlr shtypin e lireumlrdquo f 6105 Intervisteuml me Armand Shkullakun ldquoMedia transparence peumlr lajmet brenda sajrdquo Shqip 10 maj 2006 f 12 106 IREX Media Sustainability Index 2005 ndash Shqipeumlria IREX Washington DC 2006 f 14gjendet neuml faqen e Internetit teuml IREX te httpwwwirexorgprogramsMSI_EUR2005asp (pareuml neuml 20 korrik 2007) (meuml tej IREX MSI 2005 ndash Shqipeumlria)107 IREX MSI 2005 ndash Shqipeumlria f12

S H Q I P Euml R I A

39

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

45 Transmetuesit rajonaleuml dhe lokaleuml

Peumlr momentin ka 68 stacione televizive lokale nga teuml cileumlt 20 operojneuml neuml Tiraneuml Shumica e reklameumls shpenzohet neuml stacionet televizive teuml Tiraneumls Keumlto kaneuml njeuml performanceuml ekonomike dhe programim meuml teuml mireuml se stacionet lokale teuml cilat e kaneuml teuml veumlshtireuml teuml mbijetojneuml dhe teuml prodhojneuml programe cileumlsore ldquoMedia e peumlrqendruar neuml Ulteumlsireumln Pereumlndimore ka mundeumlsi meuml teuml meumldha peumlr teuml peumlrfi tuar nga njeuml treg meuml i pasur reklame gjeuml qeuml nuk vlen peumlr mediat e vendosura neuml zona meuml teuml largeumltardquo108

Peumlr shkak teuml veumlshtireumlsive ekonomike stacionet televizive lokale neuml vend e kaneuml teuml veumlshtireuml teuml peumlrshtaten me zhvillimin teknologjik Ndeumlrsa shumica e stacioneve televizive neuml Tiraneuml zoteumlrojneuml pajisje teuml koheumlve teuml fundit stacionet lokale ende punojneuml me pajisje teuml vjetra gjeuml qeuml ndikon neuml cileumlsineuml e produktit teuml tyre

5 PROGRAMACIONI

51 Programet

Pa monitorime teuml pavarura nuk ekzistojneuml statistika peumlr programet vjetore sipas llojit as peumlr transmetuesin publik e as peumlr ata privateuml Monitorimi i fundit i cili u krye nga KKRT gjateuml njeuml muaji neuml 2003 e largeumlt mbulonte programacionin e stacioneve kryesore Edhe pse stacionet private janeuml teuml detyruara me ligj teuml doreumlzojneuml programacionin vjetor te KKRT deri tanimeuml nuk kaneuml arritur teuml respektojneuml keumlteuml keumlrkeseuml apo teuml shpjegojneuml se peumlrse nuk e beumljneuml keumlteuml gjeuml Rregullatori nuk ka marreuml ndonjeuml maseuml ndaj tyre

Teuml vetmet teuml dheumlna vijneuml nga TVSH Rreth 70 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit teuml TVSH nga prilli neuml neumlntor 2006 nuk ishin programe teuml prodhuara veteuml Kuadri i programacionit teuml stacionit nuk ka mundur teuml shmangeuml rutineumln dhe monotonineuml gjeuml qeuml ka ndikuar neuml pozicionin e tij neuml treg109 Me ndryshimin e menaxhimit neuml fund teuml 2006 niseumln teuml transmetoheshin programe teuml njeuml cileumlsie meuml teuml larteuml Me keumlto ndryshime peumlrqindja e programeve teuml prodhuara veteuml pritet teuml arrijeuml deri neuml 70 peumlrqind teuml koheumls totale teuml transmetimit teuml stacionit neuml 2007110 Keumlshilli Drejtues i RTSH gjithashtu premtoi se programe teuml tjera po rishikohen dhe programe teuml reja qeuml pasqyrojneuml tema si ccedileumlshtje sociale balanceumln gjinore kultureumln dhe sheumlndeteumlsineuml do teuml lanccedilohen111

Megjithateuml ndryshimet neuml kuadrin e programacionit janeuml peumlrpjekje qeuml peumlrmbushin veteumlm keumlrkesat minimale teuml transmetuesit publik dhe nuk i japin shtyseuml standarteve teuml transmetuesit publik Raporti vjetor i stacionit pretendonte peumlr arritje teuml tilla qeuml koha e transmetimit ishte rritur nga 17 oreuml neuml 24 oreuml neuml diteuml rikthimin e programeve sportive javore hapjen e njeuml studioje

108 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 5109 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 3110 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 5111 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f5

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

40

teuml re transmetimi peumlrdorimin e studios leumlvizeumlse neuml diteumln e zgjedhjeve etj112 Drejtoresha aktuale e stacionit Mirela Oktrova shkruante ldquoEkzistenca e radios dhe televizionit publik nuk mund teuml justifi kohet as me programet e zbavitjes e as me transmetimin falas teuml programeve teuml EBU e as me organizimin e festivalit dhe bujeumln e pjeseumlmarrjes neuml Eurovizionrdquo113

Neuml njeuml aspekt meuml pozitiv TVSH organizoi debate televizive me kandidateumlt peumlr bashki gjateuml zgjedhjeve teuml 2007 duke i dheumlneuml mundeumlsineuml publikut teuml beumlnte njeuml zgjedhje meuml teuml informuar Nga ana tjeteumlr TVSH nuk ishte neuml gjendje teuml transmetonte njeuml ngjarje teuml reumlndeumlsishme si Kupa Boteumlrore e futbollit neuml 2006 pasi teuml drejtat e transmetimit u bleneuml nga DigitAlb Neuml ateuml koheuml TVSH tha se nuk mund trsquoi peumlrballonte teuml drejtat por KKRT u peumlrgjigj se stacioni mund teuml kishte keumlrkuar ndihmeuml nga shteti114 Neuml meumlnyreuml sarkastike ata shtuan se menaxhimi i TVSH nuk keumlmbeumlnguli shumeuml pasi po negocionte teuml drejtat e ldquoKafazit teuml Arteumlrdquo njeuml programi teuml pro-dhuar neuml vend por qeuml eumlshteuml kopje e formatit teuml programit teuml realitetit ldquoBig Brotherrdquo115

Megjitheuml mungeseumln e teuml dheumlnave teuml qarta peumlr programet mund teuml thuhet me siguri se shumica e stacioneve teuml reumlndeumlsishme si TV Klan Top Channel Vizion+ TV Koha dhe disa kanale lajmesh si News24 apo Alsat kaneuml fi tuar njeuml publik pak a shumeuml besnik Ata prodhojneuml lajme me standarte peumlrgjitheumlsisht teuml keumlnaqshme si dhe programe teuml ndryshme informacioni dhe zbavitjeje Informacioni dhe lajmet janeuml kthyer neuml peumlrpareumlsi si peumlr median e shkruar ashtu edhe peumlr ateuml elektronike sipas veumlzhguesve teuml ndrysheumlm116 Peumlrjashtim peumlrbeumlnte stacioni privat kombeumltar TVA i cili pas disa ndryshimeve neuml proneumlsi neuml 2006 mezi arrinte teuml peumlrmbushte detyrimet e tij si kanal kombeumltar Ky stacion nuk transmetoi fare edicione lajmesh neuml mars dhe prill 2006117 Meqeuml stacioni nuk mundte teuml peumlrmbushte peumlr shumiceumln e 2006 keumlrkesat e programacionit qeuml i impononte kontrata e licenseumls KKRT vendosi teuml reduktonte me njeuml vit licenseumln e TVA dhe ta teumlrhiqte ateuml meuml pas neuml tetor 2007 Stacioni e apeloi keumlteuml vendim dhe teuml dyja paleumlt e ccediluan ccedileumlshtjen neuml gjykateuml118

Disa nga lajmet dhe debatet peumlr tema teuml reumlndeumlsishme shpesh politike mendohet se kaneuml njeuml publik teuml qeumlndruesheumlm dhe janeuml kthyer neuml emblema teuml stacioneve televizive qeuml i transmetojneuml ato Peumlrveccedil buletineve teuml lajmeve disa nga programet meuml teuml njohura janeuml ldquoOpinionrdquo neuml TV Klan ldquoShqiprdquo neuml Top Channel ldquoLogosrdquo neuml Vizion+ dhe ldquo60 minutardquo neuml TV Koha Keumlto janeuml programe javore qeuml kaneuml teuml beumljneuml me intervista apo debate peumlr njeuml temeuml teuml caktuar Njeuml tjeteumlr program mjaft i njohur eumlshteuml ldquoFiks farerdquo njeuml revisteuml satirike e peumlrditshme qeuml bazohet neuml metoda investigative Ka dhe disa programe zbavitjeje dhe lojeumlra qeuml janeuml mjaft teuml njohura Keumltu peumlrfshihet ldquoPortokallirdquo dhe ldquoTop Showrdquo neuml Top Channel ldquoKutia e funditrdquo neuml TV Klan dhe ldquoBypassrdquo neuml Vizion+ Stacionet televizive kaneuml njeuml prirje neuml rritje teuml peumlrqendrohen neuml programe teuml njeuml natyre meuml sociale duke u peumlrpjekur teuml pasqyrojneuml meuml shumeuml kronika nga jeta e peumlrditshme dhe me interes njereumlzor Keumlto programe peumlrfshijneuml ldquoJeteuml neuml keumlrkimrdquo neuml News24 TV ldquoNjereumlz teuml humburrdquo ldquoFemrardquo dhe ldquoSOSrdquo neuml Vizion+

112 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f4113 Mirela Oktrova ldquolsquoLehjarsquo kundeumlr demokraciseuml dhe interesave teuml publikutrdquo Shekulli 4 shtator 2006 f 23114 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 52115 Ibid116 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 9117 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 54118 Vendimi peumlr TVA neuml Raportin Vjetor teuml KKRT 2006 f 25

S H Q I P Euml R I A

41

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

52 Rregullat e peumlrgjithshme peumlr lajmet

Disa rregulla neuml Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin peumlrqendrohen te programimi i peumlr-mbajtjes dhe vlejneuml si peumlr transmetuesit publikeuml ashtu edhe peumlr ata privateuml Ato kaneuml teuml beumljneuml me pavareumlsineuml editoriale censureumln teuml drejteumln e informacionit dhe teuml drejta dhe liri teuml tjera njereumlzore119 Edhe pse parimet themelore teuml informacionit teuml paansheumlm dhe teuml sakteuml janeuml teuml garantuara me ligj nuk ekzistojneuml instrumente apo organe qeuml teuml monitorojneuml zbatimin e tyre KKRT monitoron edicionet kryesore teuml lajmeve teuml stacioneve kombeumltare publike dhe private por kjo peumlrpjekje konsiston veteumlm neuml matje sasiore teuml peumlrqindjes qeuml i kushtohet pasqyrimit teuml partive dhe fi gurave politike

Stacionet televizive kaneuml beumlreuml peumlrparim teuml ndjesheumlm neuml peumlrkufi zimin e vetvetes neumlpeumlrmjet edicioneve teuml lajmeve teuml cilat kaneuml sheumlnuar peumlrmireumlsimin meuml teuml madh neuml programacion te teuml gjitha stacionet televizive120 Megjithateuml informacioni nuk eumlshteuml as i paansheumlm dhe as i drejteuml Pothuajse nuk ekziston ndonjeuml media qeuml teuml mos keteuml interesa teuml fshehura ekonomike apo politike dhe peumlr pasojeuml standartet profesionale aplikohen peumlr aq koheuml sa ua lejojneuml keumlto interesa Axhenda e lajmeve eumlshteuml shumeuml praneuml axhendeumls seuml qeveriseuml apo politikeumls neuml peumlrgjitheumlsi ose praneuml menaxhimit teuml televizioneve121 Edicionet e lajmeve zgjedhin kronika qeuml u shkojneuml peumlr shtat interesave teuml operatorit dhe jo interesit publik122

Edhe Kodi Zgjedhor imponon keumlrkesa peumlr sakteumlsi korrekteumlsi dhe balanceuml peumlr teuml gjitha stacionet televizive123 Transmetuesi i sheumlrbimit publik ka peumlrgjegjeumlsi shteseuml si dheumlnia e koheumls falas peumlr teuml gjitha partiteuml politike qeuml marrin pjeseuml neuml zgjedhje Testi meuml i fundit peumlr respektimin e keumltyre rregullave ishin zgjedhjet lokale neuml shkurt 2007 Stacionet televizive kryesore e kaluan keumlteuml test me sukses TVSH i kushtoi 28 peumlrqind teuml lajmeve Partiseuml Demokratike dhe 29 peumlrqind Partiseuml Socialiste Njeuml pasqyrim i ngjasheumlm u gjend edhe peumlr stacione teuml tjera teuml meumldha si Vizion+ News24 dhe TVA Peumlrjashtim peumlrbeumlnte TV Klan i cili i kushtoi meuml shumeuml koheuml qeveriseuml se ccedildo stacion tjeteumlr Peumlrfaqeumlsuesit e TV Klan pretenduan se ata thjesht po pasqyronin puneumln e zyrtareumlve teuml shtetit Megjithateuml keumlta zyrtareuml ishin pasqyruar teksa beumlnin fushateuml zgjedhore Edhe pse keumlto fushata u konsideruan teuml balancuara dhe teuml drejta neuml aspektin e pasqyrimit teuml partive politike gjateuml periudheumls parazgjedhore teuml gjitha stacionet televizive kishin favorizuar njeuml parti meuml shumeuml se teuml tjerat124

119 OSIShqipeumlria f 234120 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 47121 Monitorimi u krye neuml kuadrin e ldquoMonitorimi i Lajmeve teuml Mbreumlmjes neuml TV ndash monitorim dhe analizeuml e edicioneve teuml lajmeve neuml TV neuml 10 vende teuml Europeumls Juglindorerdquo botuar neuml Media Plan Institute Treguesi i Interesit Publik Sarajevo 2007122 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 54123 Kodi Zgjedhor neni 136 neni 140 gjendet neuml httpwwwosceorgitem14076htmlhtml=1(pareuml neuml 10 korrik 2007)124 Raporti i OSCEODIHR peumlr zgjedhjet e 18 shkurt 2007 gjendet neumlhttpwwwosceorgitem24859htmlhtml=1 (pareuml neuml 12 korrik 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

42

53 Udheumlzimet e peumlrgjithshme peumlr prodhimin e programeve

Ligji peumlr Radion dhe Televizionin vendos disa detyrime teuml peumlrgjithshme peumlr teuml gjitha stacionet televizive Keumlto kaneuml teuml beumljneuml kryesisht me dinjitetin njereumlzor respektin peumlr ligjin dhe teuml drejtat e njeriut125

Megjithateuml keumlto masa janeuml mjaft teuml vakeumlta dhe teuml peumlrgjithshme dhe nuk janeuml shndeumlrruar neuml rregulla meuml teuml detajuara nga KKRT Keumlto parime teuml peumlrgjithshme neuml peumlrgjitheumlsi janeuml respektuar Teuml vetmet probleme kishin teuml beumlnin me pornografi neuml e cila ndalohet krejteumlsisht peumlr trsquou transmetuar Neuml stacionet tokeumlsore analoge nuk transmetohen programe me peumlrmbajtje pornografi ke Megjithateuml DigitAlb transmeton pornografi gjitheuml koheumln neuml njeuml kanal neuml formeuml teuml kriptuar si dhe dy programe pornografi ke neuml mesnateuml

54 Kuotat

Nuk ekzistojneuml kuota teuml posaccedilme peumlr peumlrfaqeumlsim gjuheumlsor apo teuml grupeve teuml minoriteteve Stacioni i transmetimit publik si dhe disa kanale private ndonjeumlhereuml transmetojneuml programe peumlr minoritetet etnike Neuml vitet e fundit Instituti Shqiptar i Medias eumlshteuml angazhuar neuml koordi-nimin e projekteve teuml produksionit teuml programeve radiofonike dhe televizive peumlr pakicat etnike dhe gjuheumlsore neuml vend si dhe peumlr artikuj peumlr keumlto tema teuml botuara neuml median e shkruar

Mediat qeuml fokusohen neuml temat e pakicave luftojneuml peumlr mbijeteseuml Peumlr shembull Radio Prespa e themeluar neuml 2003 neuml zoneumln e kufi rit me Republikeumln e Maqedoniseuml dhe qeuml transmeton maqedonisht nuk funksionon rregullisht peumlr shkak teuml pengesave fi nanciare Stacionet radiofonike peumlr pakiceumln greke neuml jug teuml vendit gjenden neuml njeuml situateuml teuml ngjashme Teuml gjitha keumlto media janeuml nisma individuale shteti nuk jep ndihma peumlr median e minoriteteve Megjithateuml nuk ekzistojneuml pengesa ligjore peumlr dheumlnien e licensave teuml transmetimit peumlr radiot apo televizionet e minoriteteve Neuml fakt KKRT dha njeuml licenseuml peumlr radio dhe televizion radioTV Armonia njeuml projekt peumlr pakiceumln greke qeuml eumlshteuml edhe minoriteti meuml i madh etnik neuml vend Megjithateuml stacioni nuk ka fuqi fi nanciare dhe ka veumlshtireumlsi Peumlr momentin ata nuk transmetojneuml126

Kuotat e vetme neuml lidhje me peumlrmbajtjen qeuml imponon ligji peumlr ata qeuml kaneuml licenseuml lokale eumlshteuml qeuml teuml transmetojneuml programe jokomerciale dhe programe lokale informacioni peumlr teuml pakteumln 15 peumlrqind teuml programacionit javor Ligji nuk e specifi kon termin ldquojokomercialrdquo Sipas ndryshimeve teuml 2003 ata qeuml kaneuml licenseuml kombeumltare duhet trsquoi kushtojneuml teuml pakteumln 15 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit programeve teuml prodhuara veteuml dhe teuml pakteumln 30 peumlrqind programeve teuml prodhuara neuml Shqipeumlri Stacionet televizive neuml peumlrgjitheumlsi i peumlrmbushin keumlto kuota127 Ligji gjithashtu vendos kuota peumlr reklameumln duke mos i lejuar stacionet televizive teuml transmetojneuml reklama peumlr meuml shumeuml se 15 peumlrqind teuml koheumls ditore teuml transmetimit ose meuml shumeuml se 12 minuta peumlr oreuml

125 OSIShqipeumlria f 235ndash236126 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 25127 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 47

S H Q I P Euml R I A

43

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Edhe pse Shqipeumlria si vend qeuml nuk eumlshteuml aneumltar i BE nuk eumlshteuml e detyruar teuml peumlrmbusheuml legjislacionin europian shumeuml nga keumlto kuota lindin nga Konventa Europiane peumlr Televizionin Ndeumlrkufi tar (KETN) dhe Protokollin e saj Shteseuml teuml cileumln Shqipeumlria e ka ratifi kuar neuml 1999 Nga ana tjeteumlr legjislacioni shqiptar nuk u keumlrkon transmetuesve trsquoi kushtojneuml shumiceumln e koheumls seuml transmetimit veprave europiane Ligji peumlr dixhitalizimin thoteuml se stacionet televizive neuml meumlnyreuml progresive duhet teuml peumlrmbushin detyrimin e transmetimit teuml programeve europiane neuml 50 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit

55 Detyrimet peumlr transmetuesin publik

Peumlrveccedil rregullave teuml peumlrgjithshme peumlr prodhimin Ligji peumlr Radion dhe Televizionin i detyron si transmetuesit publikeuml ashtu dhe ata privateuml teuml transmetojneuml programe falas Kjo peumlrfshin programe me interes teuml larteuml peumlr publikun e gjereuml si lajmeumlrimet peumlr sheumlndetin rendin publik apo emergjencat kombeumltare Gjithashtu ligji i keumlrkon RTSH teuml transmetojeuml falas sheumlrbimet fetare teuml mbajtura gjateuml festave fetare zyrtare si dhe seancat e parlamentit Ligji peumlr Radion dhe Televizionin vendos detyrime shteseuml peumlr RTSH Programet e tij duhet teuml jeneuml teuml njeuml cileumlsie teuml larteuml teuml refl ektojneuml larmineuml e jeteumls shqiptare dhe trsquoi sheumlrbejneuml teuml gjitha grupeve shoqeumlrore peumlrfshireuml pakicat kombeumltare

Pasqyrimi i lajmeve nga vendi dhe nga jashteuml duhet teuml jeteuml gjitheumlpeumlrfshireumls dhe i paansheumlmRTSH-seuml i ndalohet transmetimi i propagandeumls politike dhe fetare Megjitheuml keumlto detyrime transmetuesi i sheumlrbimit publik mbetet ende larg peumlrmbushjes seuml misionit teuml tij publik ldquoEumlshteuml paradoksale teuml shoheumlsh se si interesi publik eumlshteuml i pari qeuml lihet pas dore nga njeuml televizion i quajtur lsquopublikrsquo Edicionet e lajmeve fi llojneuml me lajme peumlr aktivitetet e qeveriseuml dhe partive politike duke leumlneuml pas dore problemet qeuml shqeteumlsojneuml qytetareumltrdquo128 Stacioni pretendon se ka beumlreuml progres teuml reumlndeumlsisheumlm dhe se mungesa e konkurrenceumls qeuml pretendohet se ka eumlshteuml njeuml geumlnjeshteumlr e hapur nga rivaleumlt privateuml129 Por mendimi i peumlrgjithsheumlm eumlshteuml se stacionet private mbizoteumlrojneuml ldquoTelevizionet komerciale po e vrasin televizionin publik dhe po thithin teuml gjitheuml audienceumln ashtu si supermarketet po vrasin dyqanet e vogla dhe kioskat e komunizmit duke thithur teuml gjitheuml blereumlsitrdquo130

56 Detyrimet peumlr transmetuesit privateuml

Nuk ka detyrime teuml holleumlsishme programacioni peumlr transmetuesit privateuml Masat e vetme li-gjore kaneuml teuml beumljneuml me koheumlzgjatjen e transmetimit dhe periodicitetin e edicionit teuml lajmeve Stacionet televizive kombeumltare duhet teuml transmetojneuml teuml pakteumln gjashteuml oreuml neuml diteuml kurse stacionet lokale teuml pakteumln kateumlr oreuml neuml diteuml Stacionet televizive kombeumltare duhet teuml transmetojneuml programe origjinale lajmesh ccedildo diteuml Stacionet televizive private janeuml teuml detyruara teuml transmetojneuml mesazhe dhe informacion teuml njeuml interesi teuml madh publik falas sipas rregulloreve teuml hartuara nga KKRT ose me keumlrkeseumln e organeve lokale teuml qeveriseuml Informacione teuml tilla zakonisht peumlrfshijneuml komunikatat e shkurtra me interes teuml posaccedileumlm peumlr publikun sidomos

128 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 10129 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 3130 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 6

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

44

neuml situata emergjence si fatkeqeumlsi natyrore ose neuml tema si sheumlndeti dhe siguria si dhe rendi publik Neuml peumlrgjitheumlsi nuk ka patur probleme me respektimin e keumltij detyrimi

6 PEumlRFUNDIMET

Televizioni ende media me ndikim meuml teuml madh neuml Shqipeumlri ka kaluar njeuml ereuml ndryshimesh Janeuml beumlreuml ndryshime ligjore teuml reumlndeumlsishme edhe pse teuml diskutueshme duke ndryshuar peumlrbeumlrjen e autoriteteve rregullatoreuml Struktura e bazuar neuml njeuml formuleuml peumlrfaqeumlsimi teuml balancuar politik u shndeumlrrua neuml njeuml formuleuml qeuml peumlrfshinte shoqeumlrineuml civile akademikeumlt dhe profesionisteumlt Keumlto leumlvizje zyrtarisht kishin peumlr qeumlllim teuml ulnin ndikimin politik te rregullatori por disa nga veprimet e fundit teuml rregullatorit u konsideruan si teuml motivuara politikisht Peumlr meuml tepeumlr rregullatori pati probleme teuml krijonte aneumltareumlsimin e ploteuml njeuml tregues qeuml mekanizmi i emeumlrimit nuk funksionon pa probleme

Seuml shpejti rregullatori do teuml peumlrballet me njeuml test teuml veumlshtireuml shpeumlrndarjen e licensave dixhitale Ashtu si ligje teuml tjera teuml miratuara gjateuml tre viteve teuml fundit Ligji peumlr Transmetimet Nume-rike u peumlrgatit nga qeveria pa u keumlshilluar me paleumlt e interesuara gjeuml qeuml hodhi mjaft dyshime peumlr qeumlllimet e qeveriseuml dhe pasojat e keumltij ligji neuml transmetime Zbatimi i keumltij ligji ngre pikeumlpyetje teuml reumlndeumlsishme peumlr teuml ardhmen e DigitAlb operatorit teuml platformeumls dixhitale i cili pas tre vjeteumlsh veprimtarie eumlshteuml kthyer neuml njeuml lojtar teuml fuqisheumlm me njeuml bazeuml teuml reumlndeumlsishme klienteumlsh Autoriteti dhe pavareumlsia e KKRT neuml procesin e licensimit si dhe qeumlndrimi i transmetuesit teuml sheumlrbimit publik neuml keumlteuml proces do teuml jeneuml mjaft teuml reumlndeumlsishme

RTSH peumlrballet me detyreumln e veumlshtireuml e sfi deumls ndaj rritjes seuml DigitAlb qeuml nuk do teuml jeteuml e lehteuml sidomos pas performanceumls jo teuml mireuml ekonomike neuml vitet e fundit fi nancimi neuml ulje nga shteti dhe reformeumls seuml papeumlrfunduar Popullariteti i RTSH nuk eumlshteuml peumlrmireumlsuar Menaxhimi jo i mireuml dhe prapambetja neuml krahasim me transmetuesit privateuml seuml bashku me mendimin e peumlrgjithsheumlm qeuml RTSH kontrollohet politikisht janeuml ndeumlr problemet kryesore teuml transmetuesit Stacioni mbetet ende larg peumlrmbushjes seuml misionit teuml tij publik Shpresohet qeuml menaxhimi i ri i stacionit do teuml hartojeuml njeuml strategji koherente dhe teuml fi llojeuml njeuml reformeuml teuml qeumlndrueshme Megjithateuml reforma e RTSH do teuml jeteuml e dhimbshme dhe si e tilleuml stacioni do teuml keteuml nevojeuml peumlr ndihmeseuml teuml reumlndeumlsishme neuml arritjen e misionit teuml tij

Programet profesionale dhe cileumlsore po vijneuml neuml rritje Megjithateuml tregu mbetet i mbipopulluar dhe megjitheuml zhurmeumln peumlr burimet e fi nancimit teuml medias nuk janeuml marreuml masa konkrete neuml keumlteuml drejtim Transparenca e burimeve teuml kapitalit teuml medias nevojiten medoemos neuml njeuml vend ku gazetareumlt teuml cileumlt nuk kaneuml kontrata pune shpesh kaneuml frikeuml teuml rrezikojneuml e teuml provokojneuml pronareumlt duke shkruar neuml meumlnyreuml teuml pavarur Organizatat peumlr median kaneuml beumlreuml peumlrpjekje teuml shumta peumlr teuml rritur ndeumlrgjegjeumlsimin peumlr kodet e etikeumls te gazetareumlt por veteuml-rregullimi efi kas ende nuk ka nisur Mangeumlsia e studimeve teuml tregut ose teuml teuml dheumlnave teuml tjera i pengon mjaft vlereumlsimet peumlr kushtet e medias shqiptare

S H Q I P Euml R I A

45

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

ANEKS1 LEGJISLACIONI I PEumlRMENDUR NEuml RAPORT

Fletorja Zyrtare eumlshteuml gazeta zyrtare e Shqipeumlriseuml

Direktiva 9736EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 30 qershor 1997 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin e disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 202 30 korrik 1997

Direktiva 200765EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 11 dhjetor 2007 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 33227 18 dhjetor 2007

Kodi Zgjedhor neni 136 neni 140 gjendet neuml httpeumleumleumlosceorgitem14076htmlhtml=1 (pareuml neuml 10 korrik 2007)

Ligji peumlr Transmetimet Numerike Ligji nr 9742 neuml 28 maj 2007 peumlr Transmetimet Numerike neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml

Ligji nr 8410 dateuml 30091998 Peumlr radion dhe televizionin publik e privat neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml Fletorja Zyrtare 20 tetor 1998 amenduar me ligjin nr 8657 dateuml 31072000 ligjin nr8794 dateuml 10052001 ligjin nr9016 dateuml 20022003 dhe ligjin nr9124 dateuml 29072003 si dhe Ligji nr 9677 i 13 janarit 2007

Ligji nr 9531 i cili ndryshon Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin me kapitullin ldquoPeumlr Radion dhe Televizionin Publik dhe Privatrdquo 11 maj 2006 Fletorja Zyrtare 65 2006

Ligji nr 9645 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2007rdquo i 27 neumlntorit 2006

Ligji nr 9836 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2008rdquo i 26 neumlntorit 2007

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

46

ANEKS 2 BIBLIOGRAFIA

Neuml anglisht

IREX Media Sustainability Index 2005 ndash Albania IREX Washington DC 2006

IREX Media Sustainability Index 2006 ndash Albania IREX Washington DC 2007

Neuml shqip

KKRT Vlereumlsim i teuml Ardhurave teuml Reklamave nga Monitorimi prillndashmaj 2005

KKRT Raporti Vjetor 2006 neuml Kuvendin e Shqipeumlriseuml

RTSH Raporti Vjetor peumlr Veprimtarineuml e RTSH 2006

Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007

Unioni i Gazetareumlve Shqiptareuml ldquoMbrojtja neuml puneuml dhe sigurimi social i punonjeumlsve teumlmedias njeuml domosdoshmeumlri peumlr shtypin e lireumlrdquo

S H Q I P Euml R I A

47

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Page 2: Televizioni në Europë: Raportet vijuese 2008 - Shqipëria · Media Program përpiqet të nxisë median e pavarur, profesionale dhe të qëndrueshme si dhe gazetarinë cilësore,

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

2

Botuar nga

OPEN SOCIETY INSTITUTE

Oktoacuteber 6 u 12H-1051 Budapest

Hungary

400 West 59th StreetNew York NY 10019

USA

copy OSIEU Monitoring and Advocacy Program 2008

Teuml drejta teuml rezervuara

TM dhe Copyright copy 2008 Instituti i Shoqeumlriseuml seuml Hapur

EU MONITORING AND ADVOCACY PROGRAM

Oktoacuteber 6 u 12H-1051 Budapest

Hungary

Websiteltwwweumaporggt

ltwwwmediapolicyorggt

Design amp Layout Instituti Shqiptar i Medias

3

F A L E N D E R I M E

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

FalenderimeKy raport u peumlrgatit si pjeseuml e njeuml seumlreuml raportesh monitoruese me titullin lsquoTelevizioni neuml Europeuml

Raportet Vijuese 2008rsquo Kjo seri paraqet njeuml rifreskim teuml gjendjes neuml neumlnteuml nga njeumlzet vendet

e origjineumls teuml mbuluara neuml serineuml e raporteve teuml 2005 ldquoTelevizioni neuml Europeuml rregullimi

politikat dhe pavareumlsiardquo Vendet e peumlrfshira neuml serineuml e vitit 2008 janeuml Shqipeumlria Bullgaria

Republika Ccedileke Italia Lituania Maqedonia Polonia Rumania dhe Sllovakia

Teuml dyja seriteuml e raporteve janeuml peumlrgatitur nga Programi peumlr Monitorim dhe Avokaci teuml

BE(EUMAP) i Institutit teuml Shoqeumlriseuml seuml Hapur dhe nga Media Program i Fondacionit peumlr

Shoqeumlri teuml Hapur neuml bashkeumlpunim me eksperteumlt vendas EUMAP dhe Media Program do

teuml donin teuml falenderonin personat e meumlposhteumlm teuml cileumlt pateumln rol kryesor neuml keumlrkimet dhe

hartimin peumlr raportin e keumltij vendi

Peumlrgjegjeumlsia peumlrfundimtare peumlr peumlrmbajtjen e raporteve i mbetet Programit

ldquoTelevizioni neuml Europeuml ndash Raportet Vijuese 2008 Shqipeumlriardquo

RedaktoreumltMarius Dragomir (Media Program) Menaxher Projekti dhe Redaktor

Mark Th ompson (Media Program) Redaktor

Reporter peumlr vendinIlda Londo Instituti Shqiptar i Medias

Ekipi OSI Gordana Janković (Media Program) Drejtore Programi

Biljana Tatomir (Media Program) Zeumlvendeumls Drejtore

Miriam Anati (EUMAP) Avokacia dhe Komunikimi

Andrea Gurubi Watterson (EUMAP) Koordinatore Programi

Csilla Toacuteth (EUMAP) Asistente Programi

Joost van Beek (EUMAP) Manaxher i website

Sergey Shabanov (EUMAP) Ndeumlrtues i website

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

4

H Y R J E

5

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

HyrjeTelevizioni neuml Europeuml Raportet Vijuese 2008 eumlshteuml njeuml projekt monitorimi i EUMAP(Programi i peumlr Monitorim dhe Avokaci teuml BE) neuml Institutin peumlr Shoqeumlri teuml Hapur dhe i Media Program neuml Fondacionin peumlr Shoqeumlri teuml Hapur Projekti freskon dhe bazohet mbi peumlrfundimet e raporteve origjinale teuml monitorimit Televizioni neuml Europeuml rregullimi politikat dhe pavareumlsia teuml lanccediluara neuml tetor 2005 teuml cilat kaneuml mbuluar 20 vende

Raportet e vitit 2005 arriteumln neuml peumlrfundimin se roli i reumlndeumlsisheumlm i televizionit neuml mbeumlshtetje teuml demokraciseuml neuml Europeuml ishte i keumlrceumlnuar Raporti tregoi se transmetuesit publikeuml po detyroheshin teuml ceumlnonin cileumlsineuml peumlr teuml konkurruar me kanalet private dhe se shumeuml prej tyre vareshin nga shteti apo partiteuml politike Peumlr meuml tepeumlr peumlrqendrime gjithnjeuml e meuml teuml meumldha po krijoheshin neuml sektorin privat shpesh me lidhje teuml qarta politike Keumlto zhvillime vinin neuml rrezik pluralizmin dhe diversitetin e transmetimeve sidomos neuml demokraciteuml e reja teuml Europeumls Qendrore dhe Lindore

Projekti fi llestar Televizioni neuml Europeuml dhe veprimtariteuml e tij neuml avokaci peumlrfunduan neuml qershor 2006 Qeuml ateumlhereuml Media Program ka fi nancuar njeuml numeumlr projektesh pasuese teuml zhvilluara nga organizata partnere neuml vendet neuml fjaleuml teuml cilat kishin peumlr qeumlllim teuml promovojneuml dhe teuml bazohen neuml rezultatet dhe peumlrfundimet e raporteve

Neuml shumeuml nga vendet e pasqyruara neuml raportet e 2005 ka pasur zhvillime teuml reumlndeumlsishme neuml shumeuml nga fushat e monitoruara I lanccediluar neuml Londeumlr neuml mars 2008 Televizioni neuml Europeuml Raportet Vijuese 2008 monitoron keumlto zhvillime neuml neumlnteuml nga njeumlzet vendet qeuml u monitoruan neuml fi llim Shqipeumlria Bullgaria Republika Ccedileke Italia Lituania Maqedonia Polonia Rumania dhe Sllovakia Keumlto vende u zgjodheumln peumlr shkak teuml ndryshimeve teuml vazhdueshme dhe teuml reumlndeumlsishme neuml peizazhin e tyre teuml transmetimeve

Televizioni neuml Europeuml Raportet Vijuese 2008 skicon ndryshimet kryesore neuml legjislacionin politikat dhe tregun e transmetimeve gjateuml tre viteve teuml fundit dhe vlereumlson progresin ndash ose mungeseumln e progresit ndash qeuml keumlto vende kaneuml pasur neuml peumlrmireumlsimin e pavareumlsiseuml dhe pluralizmit teuml transmetimeve

Ashtu si me raportet fi llestare teuml vitit 2005 keumlto raporte vijuese u drejtohen politikeumlbeumlreumlsve aktivisteumlve teuml shoqeumlriseuml civile dhe akademikeumlve si njeuml kontribut peumlr teuml sjelleuml ndryshime atje ku ka nevojeuml

Neumlnteuml raportet e keumltyre vendeve u hartuan nga eksperteuml vendas me mbeumlshtetjen e OJQ-ve partnere Teuml gjitha raportet janeuml bazuar neuml teuml njeumljteumln metodologji duke krijuar mundeumlsi peumlr njeuml analizeuml krahasuese OSI dhe OSF mbajneuml peumlrgjegjeumlsineuml peumlrfundimtare peumlr peumlrmbajtjen e tyre

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

6

Mbi EUMAP

EUMAP Programi i peumlr Monitorim dhe Avokaci teuml BE i Institutit peumlr njeuml Shoqeumlri teuml Hapur monitoron zhvillimin e disa ccedileumlshtjeve teuml teuml drejtave teuml njeriut dhe shtetit ligjor si neuml Bashkimin Europian ashtu edhe neuml vendet kandidate apo ato kandidate teuml mundshme

EUMAP punon me eksperteuml vendas dhe me organizata joqeveritare (OJQ) peumlr teuml hartuar raporte qeuml shpeumlrndahen gjereumlsisht neuml Europeuml dhe meuml tej Raportet kaneuml peumlr qeumlllim qeuml teuml nxisin pjeseumlmarrje meuml teuml gjereuml neuml procesin e artikulimit teuml vlerave teuml peumlrbashkeumlta demokratike teuml BE si dhe monitorimin e vazhduesheumlm teuml respektit peumlr standartet e teuml drejtave teuml njeriut neuml Bashkimin Europian

Peumlrveccedil keumltyre raporteve monitorimi peumlr Televizionin neuml Europeuml EUMAP eumlshteuml peumlrqendruar edhe neuml mundeumlsiteuml e romeumlve peumlr arsim dhe neuml gjendjen e myslimaneumlve neuml qytetet e peumlrzgjedhura teuml BE

Raporte teuml meumlparshme teuml EUMAP peumlrfshijneuml serineuml e 2005 Televizioni neuml Europeuml si edhe raporte peumlr mbrojtjen e pakicave teuml drejtat e njereumlzve me intelekt teuml kufi zuar pavareumlsineuml e gjyqeumlsorit kapacitetin e gjyqeumlsorit korrupsioni dhe politikat antikorrupsion dhe mundeumlsiteuml e barabarta peumlr femra dhe meshkuj

Teuml gjitha raportet e EUMAP si dhe informacion i meumltejsheumlm peumlr programin gjendet neuml wwweumaporg

Mbi Media Program

Media Program peumlrpiqet teuml nxiseuml median e pavarur profesionale dhe teuml qeumlndrueshme si dhe gazetarineuml cileumlsore kryesisht neuml vende qeuml po kalojneuml njeuml proces demokratizimi dhe po ndeumlrtojneuml tregje funksionaleuml teuml medias

Media Program mbeumlshtet nisma qeuml kaneuml peumlr qeumlllim teuml ndihmojneuml legjislacionin peumlr median qeuml teuml jeteuml konform standarteve demokratike ndeumlrkombeumltare duke rritur profesionalizmin e gazetareumlve dhe drejtuesve teuml medias duke forcuar shoqatat e profesionisteumlve teuml medias dhe duke krijuar mekanizma teuml veteumlrregullimit neuml media Media Program gjithashtu mbeumlshtet ato media qeuml peumlrkrahin vlerat e njeuml shoqeumlrie teuml hapur si dhe peumlrpjekjet qeuml kaneuml peumlr qeumlllim teuml monitorojneuml dhe kundeumlrshtojneuml shkeljet e liriseuml seuml shtypit dhe qeuml nxisin ndryshime teuml politikeumls seuml medias qeuml sigurojneuml pluralizmin e proneumlsiseuml seuml medias dhe diversitetin e mendimit neuml media

Edhe pse tradicionalisht Media Program eumlshteuml peumlrqendruar neuml Europeumln Qendrore Lindore dhe Juglindore CIS dhe Mongoli gjateuml viteve teuml fundit ajo eumlshteuml zgjeruar neuml Afrikeumln Pereumlndimore dhe Jugore neuml Azineuml Juglindore dhe neuml Amerikeumln Latine

S H Q I P Euml R I A

7

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Televizioni neuml Europeuml

Raportet vijuese 2008

Shqipeumlrianga Ilda Londo

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

8

Peumlrmbajtja

A Peumlrmbledhja e peumlrgjithshme 10

B Rekomandimet 11

1 Rekomandimet fi llestare nga raporti i 2005 11

11 Politikat 12

12 Autoritetet rregullatore (KKRT) 14

13 Transmetuesit publikeuml dhe privateuml 15

14 Transmetuesi publik (RTSH) 17

15 Shoqeumlria civile 18

2 Rekomandimet e reja sipas raportit teuml vitit 2008 18

21 Legjislacioni 18

C Peumlrfundimet kryesore teuml monitorimit vijues 19

1 Ambienti i peumlrgjithsheumlm i transmetimeve 19

11 Zhvillimet kyccedile neuml legjislacion dhe politika 19

12 Masat ligjore teuml BE 19

13 Tregu i transmetimeve 20

2 Rregullimi dhe licensimi i sektorit teuml televizionit 21

21 Autoritetet dhe korniza rregullatore 21

22 Sistemi i licensimit 24

3 Rregullimi dhe menaxhimi i transmetuesit televiziv teuml sheumlrbimit publik 28

31 Legjislacioni dhe politikat peumlr transmetuesin publik 28

32 Struktura qeveriseumlse e transmetuesit publik 28

33 Financimi i transmetuesit publik 31

34 Standartet editoriale 32

4 Transmetuesit privateuml 34

41 Rregullimi dhe menaxhimi 34

42 Proneumlsia e televizioneve dhe proneumlsia e ndeumlrthurur 34

43 Tregu i reklamave 34

44 Standartet dhe pavareumlsia editoriale 37

S H Q I P Euml R I A

9

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

45 Transmetuesit rajonaleuml dhe lokaleuml 38

5 Programacioni 39

51 Programet 39

52 Rregullat e peumlrgjithshme peumlr lajmet 40

53 Udheumlzimet e peumlrgjithshme peumlr prodhimin e programeve 41

54 Kuotat 42

55 Detyrimet peumlr transmetuesin publik 42

56 Detyrimet peumlr transmetuesit privateuml 43

6 Peumlrfundimet 43

ANEKS 1 Legjislacioni i peumlrmendur neuml raport 45

ANEKS 2 Bibliografi a 46

Lista e shkurtimeve

EBU Unioni i Transmetuesve Europianeuml

KESH Korporata Elektroenergjitike Shqiptare

KKRT Keumlshilli Kombeumltar i Radios dhe Televizionit

KLSH Kontrolli i Larteuml i Shtetit

OSCE Organizata peumlr Siguri dhe Bashkeumlpunim neuml Europeuml

RRC-06 Konferenca Rajonale e Radio-komunikacioneve neuml Gjeneveuml 2006

RT Radio Tirana

RTSH Radio Televizioni Shqiptar

TVSH Televizioni Shqiptar

WAZ Westdeutsche Allgemeine Zeitung

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

10

A Peumlrmbledhja e peumlrgjithshmeMedia elektronike peumlrbeumln sektorin meuml teuml reumlndeumlsisheumlm neuml tregun e medias shqiptare Megjitheuml zhvillimin e vazhduesheumlm profesional media elektronike eumlshteuml ende pre e dyshimeve peumlr burimet e fi nancimit dhe ecuriseuml seuml saj ekonomike Mediat elektronike vazhdojneuml teuml mbeten teuml paqeumlndrueshme ekonomikisht dhe teuml varen kryesisht peumlr teuml ardhurat e tyre nga bizneset e tjera teuml pronareumlve Kjo situateuml hedh dyshime serioze mbi pavareumlsineuml e tyre editoriale dhe mbi cileumlsineuml e informacionit qeuml i ofrohet publikut Qeveria eumlshteuml peumlrpjekur ta zgjidheuml ccedileumlshtjen e diskutueshme teuml caktimit teuml reklamave shteteumlrore por ende nuk eumlshteuml e qarteuml neumlse janeuml ccedilrreumlnjosur praktikat e meumlparshme Qeveria vendosi teuml botonte reklamat shteteumlrore veteumlm neuml buletinin zyrtar peumlr ta shkeumlputur median nga vareumlsia e saj nga qeveria Por ligji nuk e peumlrcakton qarteuml reklameumln shteteumlrore duke krijuar mundeumlsi peumlr mbeumlshtetje arbitrare

Qeveria gjithashtu ka fi lluar njeuml seumlreuml amendimesh ligjore teuml diskutueshme neuml lidhje me rregullatoreumlt dhe transmetimet numerike Qeveria pretendoi se keumlto peumlrpjekje kishin peumlr qeumlllim teuml peumlrmireumlsonin pavareumlsineuml e medias por kritikeumlt laneuml teuml kuptohej se arsyeja kryesore ishte teuml viheshin neumln kontroll rregullatoreumlt dhe trsquoi mbyllej goja medias seuml pavarur Mungesa e debatit dhe keumlshillimit publik me paleumlt e interesuara gjateuml peumlrgatitjes seuml ndryshimeve ligjore i forcoi akoma meuml shumeuml keumlto dyshime

Megjitheumlse po kalon njeuml reformeuml dometheumlneumlse Keumlshilli Kombeumltar i Radios dhe Televizionit (KKRT) nuk ka beumlreuml peumlrparime teuml meumldha neuml peumlrmbushjen e misionit teuml tij Vendimet e tij peumlr teuml dheumlneuml licensa transmetimi dhe peumlr teuml hequr antena janeuml kundeumlrshtuar Dheumlnia e licensave numerike neuml teuml ardhmen e afeumlrt do teuml jeteuml testi peumlrfundimtar peumlr autoritetin dhe pavareumlsineuml e KKRT Televizioni numerik ka beumlreuml peumlrparime teuml reumlndeumlsishme qeuml nga lindja e tij neuml njeuml zbrazeumlti ligjore tre vjet meuml voneuml Popullariteti i tij eumlshteuml gjithnjeuml neuml rritje

Zbatimi i duhur i ligjit nevojitet sidomos peumlr fuqizimin e rolit teuml transmetuesit publik Radio Televizionit Shqiptar (RTSH) si dhe peumlr teuml krijuar mundeumlsineuml qeuml ai teuml peumlrmbusheuml misionin e vet Roli i transmetuesit publik ka ardhur neuml zbehje ndeumlrsa stacionet televizive private kaneuml investuar vazhdimisht neuml puneumln e tyre Reforma e RTSH ka mbetur neuml vend akuzat qeuml ai favorizon qeverineuml kaneuml vazhduar Drejtuesit aktualeuml meuml neuml fund kaneuml peumlrpiluar njeuml strategji peumlr ta transformuar institucionin neuml njeuml transmetues publik efi kas Megjithateuml fi nancimi eumlshteuml ende njeuml problem pa zgjidhje sidomos me afrimin e dixhitalizimit

Ende nuk eumlshteuml vendosur njeuml sistem efi kas veteuml-rregullimi megjitheuml disa peumlrpjekje neuml keumlteuml drejtim Duke pasur parasysh mungeseumln e kontratave teuml puneumls peumlr gazetareumlt dhe tregun e puneumls jashteumlzakonisht teuml paqeumlndruesheumlm veteumlcensura eumlshteuml meuml e peumlrhapur sesa veteumlrregullimi Peumlr meuml tepeumlr mungesa e studimeve monitorimeve sondazheve teuml besueshme dhe meumlnyrave teuml tjera peumlr teuml mbledhur teuml dheumlna peumlr median elektronike vazhdon teuml jeteuml pengeseuml peumlr njeuml analizeuml meuml teuml sakteuml teuml tregut teuml medias shqiptare

S H Q I P Euml R I A

11

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

B Rekomandimet

1 REKOMANDIMET FILLESTARE NGA RAPORTI I 20051

Shumeuml nga rekomandimet e raportit fi llestar janeuml peumlrmbushur kryesisht neuml fusheumln e legjislacionit dhe shpeumlrndarjen e reklamave dhe fondeve shteteumlrore Organizatat ndeumlrkombeumltare kaneuml vazhduar mbeumlshtetjen e tyre peumlr keumlrkimet monitorimet dhe ndihmeseumln peumlr legjislacionin Edhe pse transmetuesi i sheumlrbimit publik ka nisur njeuml reformeuml serioze eumlshteuml ende shumeuml hereumlt peumlr teuml vlereumlsuar se si janeuml peumlrmbushur rekomandimet peumlr transmetuesit e sheumlrbimit publik Nuk pati progres peumlr rritjen e transparenceumls seuml proneumlsiseuml seuml transmetuesve dhe neuml zbatimin e Kodit teuml Puneumls neuml sektorin e medias

1 ldquoShqipeumlriardquo neuml Instituti i Shoqeumlriseuml seuml Hapur Televizioni neuml Europeuml rregullimi politikat dhe pavareumlsiaBudapest 2005 (meuml tej OSIShqipeumlria) f 247ndash250

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

12

11 Politikat

Legjislacioni

1 Qeveria duhet teuml ndeumlrmarreuml hapa peumlr teuml ploteumlsuar boshlleumlqet neuml legjislacionin e medias veccedilaneumlrisht neuml lidhje me teknologjiteuml dhe sheumlrbimet e reja teuml transmetimit duke iu referuar instrumenteve ndeumlrkombeumltare mbi konkurrenceumln dhe transmetimin dixhital2 Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare duhet teuml vazhdojneuml asistenceumln peumlr qeverineuml dhe parlamentin si dhe peumlr rregullatorin - Keumlshillin Kombeumltar teuml Radios dhe Televizionit (KKRT) - peumlr hartimin e legjislacionit teuml medias Ata duhet teuml nxisin konsultimet me OJQ qeuml veprojneuml neuml fusheumln e medias seuml lireuml dhe shoqatat e mediave profesioniste si pjeseuml e procesit teuml hartimit teuml ligjit3 Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare duhet teuml vazhdojneuml asistenceumln e tyre peumlr organizmat qeuml merren me zbatimin e ligjit mbi peumlrmireumlsimin e zbatimit teuml legjislacionit teuml medias

Keumlto rekomandime janeuml peumlrmbushur pjeseumlrisht Ligji peumlr Radion dhe Televizionin u ndryshua peumlr teuml mbuluar dixhitalizimin dhe tashmeuml po rishikohet peumlr ta peumlrshtatur me legjislacionin e BE Organizatat ndeumlrkombeumltare e mbeumlshteteumln menjeumlhereuml reformeumln e autoriteteve rregullatore dhe ateuml teuml transmetuesit teuml sheumlrbimit publik si dhe dhaneuml keumlshillat e tyre peumlr legjislacionin Kjo asistenceuml duhet teuml vazhdojeuml Megjithateuml keumlshillimi i qeveriseuml me grupet vendase teuml interesit ka qeneuml sporadik dhe i beumlreuml neumln presion

Debati Publik

4 OJQ lokale qeuml veprojneuml neuml fusheumln e liriseuml seuml shprehjes dhe teuml aksesit neuml informacion si edhe organizatat qeuml merren meuml gjereumlsisht me teuml drejtat civile duhet teuml nxisin njeuml debat publik mbi probleme teuml reumlndeumlsishme qeuml lidhen me zhvillimin e medias neuml njeuml frymeuml teuml hapur dhe teuml paanshme duke rritur ndeumlrgjegjeumlsimin sesi media ndikon mbi qytetareumlt Njeuml iniciativeuml e tilleuml duhet teuml mbeumlshtetet fuqimisht nga institucionet ndeumlrkombeumltare dhe ato europiane teuml tilla si Bashkimi Europian OSBE dhe Keumlshilli i Europeumls

Veteuml media i ka sjelleuml ccedileumlshtjet e lidhura me teuml neuml qendeumlr teuml debatit publik Por ekziston ende nevoja peumlr njeuml debat meuml teuml pasur publik peumlr tema teuml reumlndeumlsishme teuml lidhura me zhvillimin e medias OJQ-teuml lokale janeuml neuml poziteumln meuml teuml peumlrshtatshme peumlr ta realizuar keumlteuml

S H Q I P Euml R I A

13

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Studimet

5 Qeveria duhet teuml nxiseuml analiza teuml holleumlsishme peumlr sektorin e medias duke i kushtuar njeuml veumlmendje teuml veccedilanteuml studimeve mbi audienceumln Peumlr teuml siguruar pavareumlsineuml e njeuml studimi teuml tilleuml qeveria duhet teuml funksionojeuml veteumlm si njeuml bashkeumlfi nancues i puneumls seuml beumlreuml nga institucione akademike teuml vendit ose OJQ teuml huaja apo edhe institucione teuml tjera joshteteumlrore6 Organizatat e shoqeumlriseuml civile duhet teuml nxisin qeverineuml peumlr teuml mbeumlshtetur njeuml studim teuml tilleuml teuml pavarur neuml sektorin e medias

Ky rekomanim nuk eumlshteuml ploteumlsuar Ende nuk ka njeuml studim peumlr shikueshmeumlrineuml keumlshtu qeuml rekomandimi mbetet neuml fuqi

Konsultimet

7Kur ndeumlrmerr hapa qeuml prekin median dhe merr neuml shqyrtim problemet qeuml lidhen me teuml Qeveria duhet teuml konsultohet me pronareumlt e medias OJQ qeuml veprojneuml neuml fusheumln e liriseuml seuml shtypit shoqatat e medias profesionale dhe komunitetin ndeumlrkombeumltar dhe veccedilaneumlrisht Keumlshillin e Europeumls

Ky rekomandim nuk eumlshteuml peumlrmbushur E veumlneuml neumln presion qeveria u keumlshillua me paleumlt e interesuara peumlr ndryshime neuml ligjet e medias Megjithateuml ky keumlshillim u beuml momentin e fundit dhe ishte njeuml peumlrjashtim

Teknologjiteuml e reja

8Qeveria duhet teuml peumlrgatiseuml njeuml strategji afatgjateuml peumlr zhvillimin e medias qeuml mund trsquoi paraprinte evolucionit teuml teknologjive teuml reja duke peumlrfshireuml keumltu internetin dhe transmetimin dixhital9Si njeuml prioritet teuml saj Qeveria duhet trsquoi propozojeuml parlamentit amendime peumlr Ligjin mbi Radion dhe Televizionin duke synuar rregullimin e transmetimit dixhital neuml peumlrputhje me standardet europiane dhe ndeumlrkombeumltare

Rekomandimi i pareuml mbetet ende peumlr trsquou ploteumlsuar KKRT po harton njeuml strategji peumlr dixhitalizimin Rekomandimi i dyteuml eumlshteuml peumlrmbushur Parlamenti e ndryshoi Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin peumlr teuml peumlrfshireuml edhe masat peumlr transmetimin dixhital neuml peumlrputhje me standartet ndeumlrkombeumltare

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

14

12 Autoritetet rregullatore (KKRT)

Pavareumlsia

10 Qeveria dhe parlamenti duhet teuml sigurojneuml zbatimin e ploteuml teuml legjislacionit ekzistues neuml meumlnyreuml qeuml teuml respektohet dhe teuml peumlrforcohet pavareumlsia e autoritetit rregullator Keumlshillit Kombeumltar teuml Radio Televizionit (KKRT) neuml meumlnyreuml teuml veccedilanteuml neuml lidhje me emeumlrimin e aneumltareumlve teuml KKRT dhe peumlrgatitjen e raportit vjetor teuml KKRT

Rekomandimi eumlshteuml ploteumlsuar Edhe pse ngjalli mjaft polemika formula e emeumlrimit teuml aneumltareumlve teuml KKRT u ndryshua Megjitheuml reformeumln e vazhdueshme neuml vitet e fundit qeveria dhe parlamenti duhet ende teuml ndeumlrmarrin ndryshime neuml legjislacion peumlr teuml forcuar pavareumlsineuml e rregullatorit

S H Q I P Euml R I A

15

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

13 Transmetuesit publikeuml dhe privateuml

Shumeumlllojshmeumlria e medias

11Qeveria dhe parlamenti duhet teuml konsolidojneuml transparenceumln e medias neumlpeumlrmjet zbatimit teuml ploteuml teuml legjislacionit teuml medias dhe neumlpeumlrmjet kontrolleve teuml rregullta mbi proneumlsineuml dhe fi nancimin e medias

Nuk ka patur shumeuml progres peumlr teuml hedhur driteuml mbi proneumlsineuml e transmetuesve Qeveria dhe Parlamenti duhet teuml beumljneuml meuml tepeumlr peumlr ta arritur keumlteuml gjeuml Kontrollet e proneumlsiseuml dhe fi nancimit teuml mediave duhen kryer nga agjenci zbatimi meuml teuml fuqishme meuml efi kase dhe meuml teuml pavarura si KKRT apo Policia Tatimore

Peumlr teuml drejtat e gazetareumlve

12 Qeveria duhet teuml marreuml hapa teuml veccedilanteuml qeuml Kodi i Puneumls teuml zbatohet nga organizatat e mediave dhe teuml mbikqyreuml rregullisht zbatimin e tij13 Shoqatat e gazetareumlve me ndihmeumln edhe teuml aktoreumlve teuml tjereuml teuml shoqeumlriseuml civile duhet teuml keumlrkojneuml zbatimin e kodit teuml Puneumls neuml kompaniteuml e mediave dhe neuml meumlnyreuml teuml veccedilanteuml negociatat kolektive14 Organizatat e shoqeumlriseuml civile duhet teuml mbeumlshtesin gazetareumlt edhe individualisht kur teuml drejtat e tyre dhunohen nga pronareumlt e mediave autoritetet shteteumlrore ose paleuml teuml tjera

Keumlto rekomandime nuk janeuml peumlrmbushur Qeveria nuk ka ndeumlrmarreuml hapa peumlr teuml forcuar zbatimin e Kodit teuml Puneumls (Keumlto hapa do teuml peumlrfshinin edhe forcimin e kapaciteteve teuml agjencive teuml zbatimit teuml ligjit si Inspektoriati i Larteuml i Puneumls dhe Policia Tatimore peumlr teuml monitoruar rregullisht zbatimin e Kodit teuml Puneumls neuml teuml gjitha mediat) Neuml teuml njeumljteumln koheuml shoqeumlria civile dhe shoqatat e gazetareumlve kaneuml qeneuml teuml dobeumlta neuml keumlrkeseumln e tyre peumlr zbatimin e Kodit neuml organizatat e mediave

Financimi

15 Qeveria duhet teuml krijojeuml njeuml organizeumlm teuml pavarur qeuml teuml jeteuml peumlrgjegjeumls peumlr transferimin e fondeve qeveritare tek operatoreumlt e mediave neuml peumlrputhje me parimet dhe procedurat e parashtruara nga rekomandimet peumlrkateumlse teuml Keumlshillit teuml Europeumls Procesi i transferimit teuml parave duhet teuml jeteuml i qarteuml dhe transparent

Ky rekomandim eumlshteuml peumlrmbushur Qeveria ka krijuar Agjencineuml e Prokurimeve Publike qeuml boton njeuml buletin javor teuml njoftimeve zyrtare peumlrfshireuml reklamat shteteumlrore dhe njoftimet qeuml meuml peumlrpara botoheshin neuml gazeta Megjithateuml ligji nuk eumlshteuml krejteumlsisht i qarteuml neuml peumlrkufi zimin e reklameumls shteteumlrore dhe peumlr pasojeuml ka nevojeuml peumlr sqarim teuml meumltejsheumlm

Reklamat shteteumlrore

16 Qeveria duhet teuml ndeumlrmarreuml hapa teuml menjeumlhershme peumlr teuml siguruar transferimin e paparagjykuar dhe jopolitik teuml parave nga reklamat shteteumlrore dhe teuml rriseuml transparenceumln mbi transferimin e parave nga kjo reklameuml

Qeveria ka ndeumlrmarreuml hapa peumlr teuml garantuar njeuml shpeumlrndarje objektive teuml reklameumls shteteumlrore Megjithateuml sistemi i shpeumlrndarjes seuml reklameumls shteteumlrore ka ende nevojeuml peumlr peumlrmireumlsim

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

16

Pavareumlsia

17 Qeveria duhet teuml investigojeuml rregullisht pohimet mbi dhunimet e liriseuml dhe teuml pavareumlsiseuml seuml medias

Qeveria nuk ka treguar gatishmeumlri teuml madhe peumlr teuml hetuar dhunimet e liriseuml seuml medias rregullisht Neuml keumlteuml meumlnyreuml ky rekomandim ende qeumlndron

Studime dhe monitorim

18 Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare duhet teuml monitorojneuml dhe teuml raportojneuml publikisht mbi dhunimet e pavareumlsiseuml seuml medias19 Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare duhet teuml asistojneuml me studime dhe monitorim fusha teuml veccedilanta teuml aktivitetit teuml medias teuml tilla si pavareumlsia respektimi i ligjit dhe etika e medias

Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare kaneuml vazhduar ta peumlrmbushin rolin e tyre monitorues Puna e tyre monitoruese dhe keumlrkimore eumlshteuml thelbeumlsore dhe duhet teuml vazhdojeuml

S H Q I P Euml R I A

17

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

14 Transmetuesi publik (RTSH)

Reforma e RTSH

20 Qeveria duhet teuml mbeumlshteseuml transformimin e Radio Televizonit Shqiptar (RTSH) neuml njeuml transmetues teuml veumlrteteuml teuml sheumlrbimit publik duke beumlreuml teuml qarta rolet dhe peumlrgjegjeumlsiteuml dhe duke garantuar transparenceumln e administrimit21 Shoqatat e gazetareumlve dhe organizatat ndeumlrqeveritare duhet teuml ndeumlrmarrin hapat e duhura nga ana e tyre peumlr teuml mbeumlshtetur transformimin e RTSH22 Qeveria dhe OJQ teuml reumlndeumlsishme teuml keumltij sektori duhet teuml peumlrpiqen teuml sjellin teuml gjitheuml aktoreumlt neuml njeuml debat publik mbi teuml ardhmen e RTSH Kjo duhet teuml peumlrfshijeuml gazetareumlt e RTSH drejtoreumlt e meumlparsheumlm dhe ata teuml tanisheumlm autoritetin rregullator (KKRT) OJQ dhe komunitetin e gazetareumlve neuml peumlrgjitheumlsi23 Shoqeumlria civile duhet ta sjelleuml peumlrpara veumlmendjes seuml publikut shqeteumlsimet mbi RTSH dhe teuml keumlrkojeuml zgjidhje nga organet kompetente Neuml lidhje me TVSH keumlto shqeteumlsime peumlrfshijneuml por nuk janeuml teuml kufi zuara me cileumlsineuml e programit transparenceumln e administrimit efi kasitetin e administrimit dhe pavareumlsineuml nga qeveria dhe grupet politike

Menaxhimi i ri i RTSH duket se ka nisur njeuml reformeuml serioze Eumlshteuml ende shumeuml hereumlt peumlr teuml nxjerreuml peumlrfundime peumlr strategjineuml e tij por mund teuml thuhet me siguri se ai do teuml keteuml nevojeuml peumlr asistenceuml fi nanciare dhe teknike dhe do teuml duhet teuml beumljeuml njeuml menaxhim teuml menccedilur dhe efi kas teuml burimevePrandaj rekomandimet nga raporti fi llestar janeuml ende teuml vlefshme Qeveria duhet teuml mbeumlshteseuml reformeumln e RTSH dhe shoqatat e gazetareumlve duhet teuml organizojneuml debate publike dhe teuml ofrojneuml peumlrvojeumln e tyre peumlr teuml ndihmuar keumlteuml reformeuml Cileumlsia e programit transparenca e administrateumls si dhe efi kasiteti i menaxhimit duhet teuml jeneuml ndeumlr temat qeuml shoqeumlria civile duhet teuml keteuml neuml veumlmendje teuml saj

Financimi

24 Qeveria duhet ta njoheuml dhe ta beumljeuml teuml ditur teuml ardhureumln nga tarifat e licensave Kur kjo teuml kryhet ateumlhereuml duhet teuml mendohet peumlr teuml gjetur rrugeumlt peumlr teuml peumlrmireumlsuar nivelin e pageseumls seuml keumlsaj tarife

Ky rekomandim nuk eumlshteuml peumlrmbushur Qeveria duhet ende teuml rriseuml transparenceumln peumlr teuml ardhurat nga taksa e aparatit

Programacioni

25 Administrimi dhe stafi i Radio Televizionit Shqiptar (TVSH) duhet teuml peumlrmireumlsojeuml cileumlsineuml e produksionit dhe teuml peumlrcaktojeuml njeuml struktureuml programi qeuml do teuml rriste interesin publik dhe do ta beumlnte meuml teumlrheqeumls keumlteuml stacion televiziv

Megjitheuml ndryshimet e fundit neuml RTSH menaxhimi dhe stafi i stacionit duhet teuml peumlrmireumlsojneuml programacionin

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

18

15 Shoqeumlria civile

Kodet e etikeumls

26 Shoqatat e gazetareumlve duhet teuml peumlrpilojneuml kodet e etikeumls ose teuml amendojneuml ateuml ekzistues teuml rrisin ndeumlrgjegjeumlsimin peumlr keumlto kode dhe teuml promovojneuml veprimin neuml peumlrputhje me to

Neuml shtator 2006 shoqatat e gazetareumlve miratuan njeuml kod etike peumlr teuml gjitha mediat neuml vend Megjithateuml kodi nuk eumlshteuml miratuar ldquozyrtarishtrdquo nga ndonjeuml media dhe ende nuk ka ndonjeuml mekanizeumlm peumlr ta zbatuar ateuml Gazetareumlt janeuml teuml lireuml teuml vendosin neumlse duan ta respektojneuml ateuml apo jo Njeuml sistem efi kas veteumlrregullimi dhe njeuml ambient i sigurt peumlr gazetareumlt mbeten ende qeumlllime teuml largeumlta

Shoqatat e mediave

27 Shoqatat e mediave duhet teuml forcojneuml neuml meumlnyreuml teuml ndjeshme afteumlsiteuml peumlr debat publik dhe ndeumlrgjegjeumlsimin e organizatave dhe shoqatave teuml mediave neumlpeumlrmjet njeuml bashkeumlpunimi meuml teuml mireuml dhe duke promovuar teuml drejtat e gazetareumlve peumlrballeuml pronareumlve teuml mediave dhe qeveriseuml 28 Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare duhet teuml ofrojneuml eksperienceuml dhe asistenceuml peumlr konsolidimin e shoqatave teuml mediave

Nuk ka pasur shumeuml peumlrparim neuml keumlteuml aspekt Shoqatat e gazetareumlve duhet teuml vazhdojneuml teuml peumlrmireumlsojneuml kapacitetet e tyre Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare teuml cilat kaneuml asistuar procesin deri tani duhet teuml vazhdojneuml mbeumlshtetjen e tyre

2 REKOMANDIMET E REJA SIPAS RAPORTIT TEuml 2008

21 Legjislacioni

Televizioni dixhital

KKRT duhet teuml hartojeuml njeuml Strategji Dixhitalizimi dhe pastaj teuml niseuml procesin e licensimit dixhitalHartimi i Strategjiseuml duhet teuml miratohet pas njeuml debati publik me paleumlt e interesuara Strategjia duhet teuml marreuml parasysh tema teuml tilla si mbrojtjen e konsumatorit investimet neuml platforma dixhitale teuml beumlra tashmeuml neuml vend si dhe pluralizmin dhe konkurrenceumln neuml media

1

2

S H Q I P Euml R I A

19

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

C Peumlrfundimet kryesore teuml monitorimit vijues

1 AMBIENTI I PEumlRGJITHSHEumlM I TRANSMETIMEVE

11 Zhvillimet kyccedile neuml legjislacion dhe politika

Qeuml nga koha e botimit teuml ldquoTelevizioni neuml Europeumlrdquo neuml 2005 peumlrvoja e Shqipeumlriseuml ka qeneuml e pasur neuml aspektin e legjislacionit dhe politikave peumlr median me debate teuml nxehta rreth teuml ardhmes seuml autoriteteve rregullatore transparenceumls seuml fi nancimeve neuml media si dhe transmetimeve numerike Peumlrbeumlrja e autoriteteve rregullatore eumlshteuml ndryshuar me ligj Ndryshime teuml tjera ligjore peumlrpiqen teuml zvogeumllojneuml vareumlsineuml ekonomike teuml medias elektronike nga reklamat shteteumlrore dhe peumlr pasojeuml dhe nga abuzimet e mundshme

Pas debatesh teuml gjata dhe teuml gjalla mes pronareumlve teuml medias deputeteumlve rregullatoreumlve RTSH dhe shoqatave teuml industriseuml Shqipeumlria po peumlrgatitet peumlr teuml legalizuar platformeumln e saj dixhitale sipas Ligjit peumlr Transmetimet Dixhitale2 Transmetimet dixhitale neuml platformat satelitore dhe tokeumlsore janeuml zhvilluar me shpejteumlsi gjateuml tre viteve teuml kaluara duke arritur njeuml depeumlrtim teuml reumlndeumlsisheumlm Pas gati kateumlr vitesh transmetimi platforma televizive dixhitale DigitAlb pretendonte se kishte 120000 abonenteuml neuml fi llim teuml 2006 neuml Shqipeumlri dhe te shqiptareumlt qeuml jetojneuml jashteuml3 Caktimi i ndikimit teuml ligjit te DigitAlb dhe te abonenteumlt e tij do teuml jeteuml njeuml test i meumltejsheumlm peumlr autoritetin rregullator Nga ana tjeteumlr mbetet peumlr trsquou pareuml neumlse transmetuesit e tjereuml sidomos TVSH do teuml jeneuml neuml gjendje teuml investojneuml neuml dixhitalizimin dhe teuml konkurrojneuml me DigitAlb

TVSH vazhdon teuml mos e peumlrmbusheuml misionin e saj Drejtuesit e caktuar neuml fund teuml 2006 peumlrballen me detyreumln e veumlshtireuml e kthimit teuml stacionit neuml njeuml operator me teuml veumlrteteuml publik edhe pse vuan nga njeuml reumlnie e vazhdueshme e popullaritetit ndeumlrkoheuml qeuml audienca e stacioneve private ka ardhur neuml rritje Njeuml hap tejet i vonuar neuml keumlteuml drejtim u mor neuml gusht teuml vitit 2007 me hartimin e peumlrbashkeumlt teuml njeuml strategjie peumlr RTSH neuml ereumln dixhitale nga TVSH dhe Unioni Europian i Transmetimeve (EBU) me keumlshillimin e Divizionit teuml Medias seuml Keumlshillit teuml Europeumls

12 Masat ligjore teuml BE

Shqipeumlria e ka miratuar pjeseumlrisht legjislacionin dhe standartet europiane peumlr median Neuml vitin 1999 vendi fi rmosi dhe ratifi koi Konventeumln e Keumlshillit teuml Europeumls peumlr Televizionin Ndeumlrkufi tar dhe Protokollin e tij Shteseuml Shumeuml nga masat e Ligjit peumlr Radion dhe

2 Ligji nr 9742 i 28 maj 2007 neuml Transmetimet Numerike neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml (meuml tej Ligji peumlr Transmetimet Numerike)3 Sipas teuml dheumlnave nga DigitAlb (gjendet neuml httpwwwdigitalbtvkompania e pareuml neuml 31 korrik 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

20

Televizionin4 vijneuml nga kjo marreumlveshje dhe neuml njeuml meumlnyreuml peumlrmbushin disa nga keumlrkesat e Direktiveumls Televizioni Pa Kufi j (TVWF)5 si masat peumlr sponsorizimet reklamat teuml drejteumln e replikeumls dhe mbrojtjen e teuml miturve

Legjislacioni shqiptar peumlr median nuk ka peumlrfshireuml keumlrkesat e Direktiveumls TVWF peumlr teleshitjet dhe transmetimin e veprave europiane Ligji peumlr Transmetimet Numerike paraqiti keumlrkeseumln qeuml veprat europiane duhet teuml peumlrbeumljneuml 50 teuml programacionit teuml njeuml stacioni duke lejuar qeuml kjo peumlrqindje teuml arrihet neuml meumlnyreuml progresiveMegjithateuml respektimi i keumltyre standarteve duhet ende teuml monitorohet pasi ky ligj eumlshteuml ende mjaft i ri Kishte njeuml ide peumlr teuml caktuar njeuml grup pune teuml peumlrbeumlreuml nga tre eksperteuml teuml pavarur teuml medias teuml cileumlt do teuml rishikonin Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin dhe do teuml propozonin ndryshime qeuml do ta sillnin keumlteuml ligj neuml linjeuml me ligjet e BE Deri tani kjo nuk u realizua Komisioni i Peumlrhersheumlm Parlamentar peumlr Median dhe Mjetet e Informimit Publik (meuml pas Komisioni Parlamentar i Medias) po e kryen keumlteuml detyreuml por ritmi eumlshteuml i ngadalteuml duke pasur parasysh peumlrpareumlsiteuml e ccedileumlshtjeve teuml tjera neuml Parlament meuml sakteumlsisht reformeumln neuml drejteumlsi Megjithateuml ka peumlrpjekje peumlr teuml reformuar legjislacionin e medias Rregullatoreumlt dhe eksperteuml teuml Komisionit Parlamentar teuml Medias kaneuml paraqitur propozimet e tyre peumlr ndryshime ligjore por ende nuk eumlshteuml e qarteuml se cilat do teuml jeneuml hapat neuml vijim6

Edhe pse nuk ka patur njeuml monitorim teuml vazhduesheumlm se si janeuml zbatuar keumlto masa nuk ka patur ndonjeuml problem teuml veccedilanteuml7 Nga ana tjeteumlr zbatimi i masave teuml tjera teuml frymeumlzuara nga legjislacioni i BE peumlr median ka qeneuml jo i keumlnaqsheumlm Si neuml shumeuml sektoreuml teuml tjereuml neuml Shqipeumlri edhe industria e medias ka mungeseuml transparence dhe ligjet qeuml garantojneuml transparenceumln e proneumlsiseuml dhe fi nancimit mbeten teuml veumlshtira peumlr trsquou zbatuar Kjo peumlr shkak teuml mungeseumls seuml peumlrgjithshme teuml transparenceumls neuml treg Njeuml hap peumlrpara ishte njeuml amendim neuml korrik 2006 teuml Ligjit peumlr Radion dhe Televizionin qeuml i ndalonte pronareumlt e mediave teuml merrnin pjeseuml neuml tendera publikeuml8 Megjithateuml seumlrish peumlr shkak teuml mungeseumls seuml peumlrgjithshme teuml transparenceumls dhe dheumlnies seuml uleumlt teuml peumlrgjegjeumlsiseuml si nga ana e medias ashtu edhe nga ana e qeveriseuml kjo maseuml ligjore mund teuml anashkalohet me lehteumlsi

4 Ligji nr 8410 i 30 shtatorit 1998 peumlr Radion dhe Televizionin Publik dhe Privat neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml i ndryshuar me Ligjin nr 8657 i 31 korrikut 2000 Ligji nr 8794 i 10 majit 2001 Ligji nr 9016 i 20 shkurtit 2003 Ligji nr 9124 i 29 korrikut 2003 dhe Ligji nr 9677 i 13 janarit 2007 (meuml tej Ligji i Radios dhe Televizionit)5 Direktiva 9736EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 30 qershor 1997 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin e disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 202 30 korrik 1997 Direktiva 200765EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 11 dhjetor 2007 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 33227 18 dhjetor 20076 Intervisteuml me Vjollca Meccedile keumlshilltare praneuml Kryetares seuml Parlamentit Tiraneuml 17 janar 2008 7 Intervisteuml me Andrea Nathanailin Drejtor Programacioni praneuml KKRT Tiraneuml 6 korrik 2007 8 Ligji i Radios dhe Televizionit neni 20

S H Q I P Euml R I A

21

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

13 Tregu i transmetimeve

Stacionet televizive vazhdojneuml teuml shtohen neuml numeumlr dhe mund teuml argumentohet edhe qeuml cileumlsia ka ardhur neuml rritje por pa patur studime sistematike dhe teuml besueshme peumlr shikueshmeumlrineuml peumlrqindja e veumlrteteuml e tregut peumlr ccedildo stacion mbetet e panjohur Instituti i Sondazheve dhe Opinioneve i cili meuml pareuml ka beumlreuml peumlrpjekje peumlr teuml matur shikueshmeumlrineuml ka nisur njeuml peumlrpjekje teuml re peumlr studim shikueshmeumlrie neuml vitin 2007 Megjithateuml eumlshteuml ende hereumlt peumlr teuml patur rezultate teuml qarta Peumlr shembull Top Channel njeuml stacion qeuml nuk ka patur licenseuml kombeumltare deri neuml janar teuml 2008 mendohet se geumlzon njeuml peumlrqindje mesatare shikueshmeumlrie prej 70 peumlrqind9 Edhe pse nuk ka asnjeuml dyshim qeuml stacioni eumlshteuml shumeuml i ndjekur kjo shifeumlr eumlshteuml njeuml vlereumlsim i peumlrafeumlrt i eksperteumlve dhe veumlzhguesve pa asnjeuml teuml dheumlneuml zyrtare qeuml ta mbeumlshteseuml keumlteuml Stacionet e tjera meuml teuml ndjekura televizive mendohen se janeuml TV Klan Vizion+ TV Koha si dhe stacionet me lajme News24 dhe Alsat Edhe pse TVSH ende ka mbulimin meuml teuml madh teuml territorit ldquocileumlsia programore neuml uljerdquo10 ka sjelleuml humbjen e avantazhit teuml konkurrenceumls

2 RREGULLIMI DHE LICENSIMI I SEKTORIT TEuml TELEVIZIONIT

21 Autoritetet dhe korniza rregullatore

Deri neuml 2006 Ligji peumlr Radion dhe Televizionin thoshte se KKRT ishte njeuml organ i pavarur i peumlrbeumlreuml nga kryetari neumlnkryetari dhe peseuml aneumltareuml teuml zgjedhur neuml bazeuml teuml peumlrvojeumls dhe meritave neuml fushat sociale ligjore teuml arsimit dhe teuml medias Presidenti i Republikeumls propozonte njeuml kandidat ndeumlrsa gjashteuml teuml tjereumlt propozoheshin nga Komisioni Parlamentar i Medias Meuml pas Parlamenti zgjidhte aneumltareumlt dhe kryetarin me votim me shumiceuml teuml thjeshteuml11

Neuml shkurt 2006 qeveria propozoi njeuml ndryshim ligjor qeuml do teuml shkurtonte KKRT neuml peseuml aneumltareuml dhe do teuml ndryshonte formuleumln e emeumlrimit Duke pretenduar se formula e peumlrfaqeumlsimit teuml balancuar neuml organin rregullator ishte e qarteuml qeuml nuk funksiononte qeveria propozoi njeuml peumlrfshirje meuml teuml gjereuml teuml shoqeumlriseuml civile shoqatave teuml medias akademikeumlve dhe organizatave teuml tjera teuml ngjashme neuml procesin e emeumlrimit Propozimi ndezi njeuml debat teuml gjalleuml dhe krijoi njeuml klimeuml dyshimi mes paleumlve teuml interesuar shumica e teuml cileumlve mendonin se qeveria donte teuml vinte KKRT neumln kontroll Ndeumlrkoheuml qeuml teuml gjitheuml binin dakord se ekzistonte njeuml nevojeuml e forteuml peumlr reformeuml shumeuml teuml tjereuml shpreheumln shqeteumlsimin se ky propozim nuk garantonte ndonjeuml peumlrmireumlsim ldquoSi aneumltar i Komisionit Parlamentar teuml Medias besoj se neuml keumlteuml fusheuml duhen beumlreuml ndryshime por ta sjelleumlsh keumlteuml propozim fshehurazi sidomos nga qeveria dhe sidomos kur po fl asim peumlr pushtetin e kateumlrt qeuml eumlshteuml media kjo leuml njeuml shije teuml keqerdquo12

9 A Stefani Teuml pavarurit kali i Trojeumls neuml media Panorama 16 shkurt 2006 f 1710 IREX Media Sustainability Index 2006 ndash Shqipeumlria IREX Washington DC 2007 f 6 Gjendet neuml website e IREX te httpwwwirexorgprogramsMSI_EUR2006albaniaasp (i pareuml neuml 1 gusht 2007) (meuml tej IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria)11 OSIShqipeumlria kapitulli peumlr autoritetin rregullator f 194 19912 N Lesi ldquoA duhet teuml merremi me ligjin peumlr mediat elektronikerdquo Koha Joneuml 10 shkurt 2007 f 3

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

22

Peumlrveccedil shqeteumlsimit peumlr peumlrmbajtjen e amendamentit shumeuml stacione televizive shoqatat e gazetareumlve peumlrfaqeumlsues teuml shoqeumlriseuml civile dhe eksperteuml teuml medias kundeumlrshtuan mungeseumln e debatit dhe keumlshillimit peumlrpara paraqitjes seuml amendamenteve neuml Parlament Peumlr pasojeuml Komisioni Parlamentar i Medias ftoi pronareumlt dhe drejtoreumlt e mediave meuml teuml reumlndeumlsishme si dhe kryetareumlt e shoqatave teuml gazetareumlve juristeuml dhe peumlrfaqeumlsues teuml shoqeumlriseuml civile qeuml teuml paraqisnin propozimet e tyre

Ligji i tanisheumlm u miratua neuml parlament neuml maj 2006 pas njeuml debati teuml nxehteuml Edhe pasi Presidenti vuri veton dhe e ktheu ligjin ai u miratua seumlrish neuml qershor 2006 dhe u beuml i detyruesheumlm Ideja e qeveriseuml peumlr teuml shkurtuar aneumltareumlt e KKRT neuml peseuml aneumltareuml u pranua me kusht qeuml shoqatat dhe grupet e meumlposhtme mund teuml propozojneuml teuml pakteumln kateumlr kandidateuml peumlr secilin aneumltar13

shoqatat dhe grupimet e mediave elektronike

shoqatat e medias seuml shkruar

universitetet dhe shoqatat e inxhinieriseuml elektrike dhe elektronike

shoqatat e juristeumlve fakultetet e Ligjit dhe Dhoma Kombeumltare e Avokateumlve

partiteuml parlamentare

Nga keumlta kandidateuml Komisioni i Medias duhet teuml peumlrzgjedheuml jo meuml shumeuml se dy kandidateuml peumlr ccedildo post dhe ua propozon ato Parlamentit peumlr votimin peumlrfundimtar14 Ligji i ndryshuar thoteuml gjithashtu se kandidateumlt me grada shkencore janeuml teuml parapeumllqyer dhe se keumlto grada janeuml teuml detyruara peumlr kandidateumlt e nominuar nga universitetet dhe nga shoqatat e inxhinieriseuml elektrike dhe elektronike15

Ligji i ndryshuar peumlr Radion dhe Televizionin gjithashtu ngushtoi kriteret peumlr zgjedhje si aneumltar i KKRT Peumlr shembull aneumltareumlt e partive ose shoqatave politike ose personat qeuml kaneuml qeneuml apo kaneuml konkurruar peumlr postin e kryebashkiakut ose peumlr deputet apo qeuml kaneuml qeneuml aneumltareuml teuml Keumlshillit teuml Ministrave apo prefekteuml neuml dy mandatet e fundit nuk mund teuml zgjidhen16 Ky ndryshim beumlnte pjeseuml neuml shndeumlrrimin e KKRT neuml njeuml organ meuml profesional

Debati qeuml pasoi zgjedhjen e aneumltareumlve teuml KKRT sipas formuleumls seuml re ishte akoma meuml i ndezur Aneumltareumlt e rinj u emeumlruan neuml 29 korrik 2006 gjateuml sesionit peumlrfundimtar teuml Parlamentit para pushimeve verore Deputeteumlt e opoziteumls refuzuan teuml votonin Emeumlrimi i aneumltareumlve teuml KKRT seuml bashku me ata teuml Keumlshillit Drejtues teuml TVSH erdhi neuml njeuml koheuml kur kriza midis shumiceumls dhe politikaneumlve teuml opoziteumls kishte arritur kulmin Arsyeja peumlr keumlteuml peumlrplasje ishte mosmarreumlveshja peumlr ndryshimet neuml ligjin e transmetimeve dhe peumlr reformeumln elektorale e cila eumlshteuml ende neuml proces neuml Shqipeumlri Por neuml vereumln e 2006 teuml gjitha keumlto ccedileumlshtje ishin veccedilaneumlrisht

13 Ligji nr 9531 i cili amendon Ligjin e Radios dhe Televizionit me kapitullin Peumlr Radion dhe Televizionin Publik dhe Privat 11 maj 2006 Fletorja Zyrtare nr 65 2006 neni 2 paragrafi 114 Ibid paragrafi 215 Ibid paragrafi 3 dhe 416 Ibid neni 4

bull

bull

bull

bull

bull

S H Q I P Euml R I A

23

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

polemizuese duke pasur parasysh qeuml po afroheshin zgjedhjet lokale teuml shkurtit teuml 2007 Kur paleumlt neuml parlament arriteumln marreumlveshjen neuml 30 korrik 2006 ajo marreumlveshje peumlrfshinte edhe angazhimin peumlr ta kthyer seumlrish numrin e aneumltareumlve teuml KKRT neuml shtateuml dhe se dy aneumltareumlt shteseuml do teuml emeumlroheshin nga deputeteumlt e opoziteumls nga kandidateumlt e shoqeumlriseuml civile17

Megjithateuml neuml vend qeuml teuml rritej aneumltareumlsia e KKRT u ul neuml kateumlr aneumltareuml pas doreumlheqjes seuml kryetarit Ledi Bianku neuml qershor 2007 Derisa vendet bosh u ploteumlsuan neuml shtator 2007 KKRT ka marreuml veteumlm vendime qeuml nuk keumlrkonin njeuml shumiceuml Kjo gjeuml pengoi puneumln e saj

Ndeumlrkoheuml neuml njeuml klimeuml dyshimi dhe kritikash nga politikaneumlt e opoziteumls dhe nga disa stacione televizive qeuml pretendonin se KKRT ishte ende njeuml organ i politizuar rregullatori ka kryer njeuml reformeuml teuml brendshme Neuml dhjetor 2006 parlamenti miratoi njeuml rishikim teuml skemeumls administrative qeuml e rriste stafi n e KKRT nga 32 neuml 4818 si dhe ristrukturonte departamentet e saj duke theksuar peumlrmireumlsimin e monitorimit si teuml pirateriseuml seuml sinjalit dhe teuml mbulimit territorial teuml medias elektronike Gjithashtu skema propozonte teuml krijonte njeuml njeumlsi teuml marreumldheumlnieve publike peumlr teuml peumlrmireumlsuar transparenceumln e rregullatorit Reforma meuml e ndjeshme kishte teuml beumlnte me rritjen e departamentit teuml programacionit nga gjashteuml aneumltareuml neuml 16 peumlr teuml peumlrmireumlsuar peumlrmbajtjen e medias elektronike Kur keumlto ndryshime teuml peumlrfundojneuml departamenti pritet teuml jeteuml neuml gjendje teuml monitorojeuml edicionet informative peumlrditeuml si dhe reklamat problemet etike dhe ccedileumlshtje teuml tjera qeuml KKRT nuk i ka mbuluar meuml pareuml19

Gjithashtu plani propozoi ndryshime neuml keumlshillin e ankesave teuml KKRT njeuml organ keumlshillimor peumlrgjegjeumls peumlr trajtimin e aspekteve morale dhe etike teuml programeve Megjithateuml vendimet e tij nuk kaneuml forceuml ligjore20 Me planet peumlr reformeuml ky organ eumlshteuml ndryshuar neuml Keumlshill Etike I peumlrbeumlreuml nga tre aneumltareuml si meuml pareuml teuml cileumlt janeuml eksperteuml teuml medias teuml emeumlruar nga rregullatori Keumlshilli i Etikeumls eumlshteuml peumlrgjegjeumls peumlr ndeumlrgjegjeumlsimin e publikut peumlr normat etike dhe shkeljet neuml programe ldquoKy vizion lind nga koncepti qeuml institucionet jo veteumlm duhet teuml ndjekin preferencat e publikut neuml lidhje me aspektet etike neuml media me profesionalizeumlm dhe gjykim teuml specializuar ato duhet teuml udheumlheqin shoqeumlrineuml drejt standarteve meuml teuml lartardquo21

Neuml keumlteuml meumlnyreuml Keumlshilli i Etikeumls pritet teuml marreuml njeuml rol meuml aktiv sesa thjesht teuml pranojeuml ankesa nga publiku Megjithateuml eumlshteuml ende hereumlt peumlr teuml vlereumlsuar impaktin e keumltyre ndryshimeve pasi Keumlshilli u krijua neuml qershor 2007 dhe sapo e ka nisur veprimtarineuml e tij Plani i reformeumls eumlshteuml neuml fazeumln peumlrfundimtare teuml zbatimit22

17 Marreumlveshja e 30 korrikut 2006 i peumlrmendur neuml D Ndrenika ldquoArrihet marreumlveshja PDndashPS ploteumlsohenkeumlrkesat e opoziteumlsrdquo Shekulli 31 gusht 2006 f 318 KKRT Relacioni Shpjegues peumlr Parlamentin i marreuml nga KKRT19 Ibid20 OSIShqipeumlria kapitulli peumlr autoritetin rregullator f 194ndash19921 KKRT Raport Vjetor neuml Kuvendin e Shqipeumlriseuml 2006 gjendet neuml httpwwwkkrtgovalimagesstorieskkrtfi lesRaporti-Perfundimtar-2006zip(i pareuml neuml 15 korrik 2007) (meuml tej KKRT Raporti Vjetor 2006)22 Intervisteuml me Elona Kana Drejtoresheuml e Departamentit Juridik dhe teuml Licensave praneuml KKRT Tiraneuml 18 janar 2008

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

24

22 Sistemi i licensimit

Reforma e KKRT nuk pati pasoja peumlr sistemin e dheumlnies seuml licensave teuml transmetimit Ndryshimi i veteumlm ka teuml beumljeuml me fuqineuml peumlr teuml dheumlneuml licensa peumlr transmetime numerike njeuml ligj ky qeuml u miratua neuml qershor 2007 por mbetet ende peumlr trsquou zbatuar23

Peumlrsa i peumlrket licensimeve dy nga vendimet e KKRT kaneuml ngjallur polemika neuml tre vitet e fundit njeuml kishte teuml beumlnte me dheumlnien e njeuml license transmetimi njeuml stacioni televiziv lokal dhe tjetri peumlr heqjen e antenave teuml transmetimit teuml disa stacioneve televizive

Neuml mes teuml prillit 2007 KKRT njoftoi peumlr njeuml inspektim teuml spektrit teuml frekuencave neuml teuml gjitheuml vendin Mediat elektronike qeuml operonin pa licensa u njoftuan se duhej teuml ndeumlrprisnin transmetimet24 Sipas ish-kryetarit teuml KKRT Ledi Bianku ky pastrim i spektrit kishte peumlr qeumlllim teuml mundeumlsonte zbatimin e Planit teuml Frekuencave duke fuqizuar keumlshtu konkurrenceumln midis operatoreumlve ekzistues para fi llimit teuml transmetimeve dixhitale25 Neuml 9 Maj 2007 KKRT vendosi teuml hiqte antenat e paautorizuara teuml transmetimit neuml disa qytete Keumlto antena i peumlrkisnin Top Channel TV Vizion Plus TV Telesport dhe TV Koha teuml cilat e akuzuan rregullatorin se po merrte vendime politike dhe se po i hiqte antenat peumlr shkak teuml qeumlndrimit kritik teuml keumltyre televizioneve kundeumlr qeveriseuml

KKRT u peumlrgjigj se inspektimi ishte lajmeumlruar para shtateuml muajsh neuml peumlrputhje me kriteret ligjore teuml licensimit26 Bianku peumlrseumlriti se rregullatori ishte i detyruar teuml zbatonte planin kombeumltar teuml frekuencave peumlr teuml beumlreuml vend peumlr njeuml transmetues teuml ri kombeumltar dhe peumlr lanccedilimin e transmetimeve numerike27 Neuml fakt njeuml muaj pas keumltij vendimi KKRT njoftoi peumlr njeuml tender peumlr njeuml stacion televiziv teuml kateumlrt kombeumltar28 Top Channel dhe Vizion Plus aplikuan peumlr licenseumln e re kombeumltare dhe neuml 21 janar 2008 Top Channel u beuml stacioni i kateumlrt televiziv privat kombeumltar

23 OSIShqipeumlria kapitulli peumlr autoritetin rregullator f 194ndash19924 KKRT Njoftim peumlr Shtyp ldquoInspektimi i Gjitheuml Spektrit teuml Frekuencave neuml Shqipeumlrirdquo gjendet neumlhttpwwwkkrtgovalcontentview261 (i pareuml neuml 15 qershor 2007)25 Studimi i vitit 2002 i KKRT peumlr planin e frekuencave peumlr televizionin analog u rifreskua neuml 2007 sipas rishpeumlrndarjes seuml frekuencave sipas vendimeve teuml Konferenceumls Rajonale teuml Radiokomunikacioneve neuml 2006 (RRC-06)26 Njoftim peumlr shtyp i KKRT ldquoKKRT do teuml ploteumlsojeuml Planin e Inspektimit teuml Spektritrdquo 10 maj 2007 Gjendet neuml httpwwwkkrtgovalcontentview33 (pareuml neuml 10 qershor 2007) shih gjithashtu Intervisteuml e pabotuar me Ledi Biankun Kryetar i KKRT gjendet neuml httpwwwkkrtgovalcontentview331 (pareuml neuml 10 qershor 2007) (Beumlhet fjaleuml peumlr njeuml intervisteuml qeuml njeuml gazeteuml shqiptare zhvilloi me kryetarin e KKRT dhe meuml voneuml nuk u botua KKRT e botoi intervisteumln neuml faqen e saj teuml Internetit)27 Ibid28 Njoftim peumlr shtyp i KKRT gjendet neuml httpwwwkkrtgovalcontentview311 (pareuml neuml 10 qershor 2007)

S H Q I P Euml R I A

25

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Paralelisht me keumlteuml tender KKRT rinisi fushateumln e heqjes seuml antenave teuml paligjshme neuml tetor 2007 neuml Elbasan dhe Korccedileuml Neuml Gjirokasteumlr KKRT gjithashtu konfi skoi antenat dhe pajisjet e disa kanaleve televizive greke qeuml po transmetonin pa licensa neuml jug teuml vendit29

Saga e antenave televizive u parapri nga njeuml debat tjeteumlr qeuml lidhej me dheumlnien e njeuml license transmetimi njeuml stacioni lajmesh teuml vendosur neuml Tiraneuml KKRT me aneumltareumlsineuml e meumlparshme e kishte ngrireuml procesin e licensimit peumlr Tiraneumln dhe Durreumlsin neuml maj 200330 Neuml 17 qershor 2006 KKRT vendosi teuml ngrinte procesin e licensimit neuml teuml gjitheuml vendin31 Teuml dyja vendimet niseshin nga kaosi qeuml kishte pushtuar spektrin e frekuencave sidomos peumlrreth kryeqytetit si dhe nga mungesa e planit kombeumltar teuml frekuencave32 KKRT e tanishme tha se asnjeuml nga keumlto vendime nuk kishte bazeuml ligjore33 e kundeumlrta ato ishin ldquoabsurderdquo dhe ldquodiskriminueserdquo pasi KKRT e meumlparshme kishte dheumlneuml licensa neuml zona ku veteuml kishte ndaluar licensimin e stacioneve televizive34 Keumlshtu KKRT i dha fund ngrirjes seuml licensave dhe hapi driteumln e gjelbeumlr peumlr licensimin e 21 operatoreumlve teuml rinj ndeumlr teuml cileumlt shtateuml stacione televizive lokale 12 televizione kablloreuml dhe dy radio lokale neuml 2006 dhe neuml fi llim teuml 200735

Vendimi meuml i diskutuesheumlm lidhej me Ora TV njeuml kanal qeuml transmeton veteumlm lajme Disa paleuml peumlrfshireuml edhe stacione teuml tjereuml televiziveuml gazetareuml dhe politikaneuml teuml opoziteumls thaneuml se Ora TV nuk duhej teuml kishte marreuml licenseuml Zeumlri meuml kritik ishte ai i News24 TV stacion lajmesh nga meuml teuml ndjekurit i cili pretendoi se KKRT kishte shkelur ligjin duke licensuar njeuml kompani qeuml nuk e kishte kapitalin e nevojsheumlm peumlr teuml hapur njeuml televizion Kjo sepse Ora shpk kompania qeuml zoteumlron Ora TV pranoi se kishte njeuml kapital prej ALL 100000 (euro8160) ndeumlrsa minimumi i keumlrkuar nga rregullatori ishte njeuml garanci prej ALL 25 milion (euro2040000)36

Peumlr meuml tepeumlr News24 TV aludoi se Ora TV kishte konfl ikt interesi pasi Ilda Prifti pronarja e Ora shpk37 ishte kusheumlrira e Alba Gineumls e cila zoteumlron 40 peumlrqind teuml kompaniseuml qeuml zoteumlron TV Klan televizion kombeumltar sipas artikujve neuml shtyp38 Ligji ndalon pronareumlt e njeuml transmetuesi kombeumltar teuml zoteumlrojneuml aksione drejtpeumlrdrejt ose teumlrthorazi neuml njeuml transmetues tjeteumlr39 Neuml keumlteuml rast nuk kishte shkelje teuml dukshme teuml ligjit pasi pronareumlt ishin individeuml teuml ndrysheumlm Megjithateuml kritikeumlt theksuan faktin qeuml Prifti e cila ishte 18 vjeccedil kur Ora TV mori licenseumln nuk i kishte peumlrvojeumln profesionale dhe kapitalin peumlr teuml krijuar njeuml kanal televiziv dhe

29 Njoftimet peumlr shtyp teuml KKRT tetor 2007 gjenden neuml httpwwwkkrtgovalcontentarchivecategory2007101 (pareuml neuml 24 janar 2008)30 Vendimi nr143 i KKRT cituar neuml Raportin Vjetor teuml KKRT 2006 f631 Vendimi nr 501 i KKRT cituar neuml Raportin Vjetor teuml KKRT 2006 f632 Intervisteuml me ish-kryetarin e KKRT Sefedin Ccedilela ldquoTeuml gjitha gabimet e Biankut dhe Dodeumlspeumlr licenseumln e rerdquo Gazeta Shqiptare 25 dhjetor 2006 f 733 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 734 Ibid f835 Ibid f1536 Ibid37 Informacion i marreuml nga autori prej KKRT Departamenti Juridik dhe i Licensave 13 korrik 200738 Ibid39 OSIShqipeumlria sektori mbi transmetuesit privateuml f 226

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

26

ishte thjesht njeuml kukull qeuml fshihte pronareumlt e veumlrteteuml40 Pas ankesave teuml beumlra nga News24 TV Prokuroria e Peumlrgjithshme nisi njeuml hetim peumlr keumlteuml ccedileumlshtje neuml dhjetor 2006 Duke keumlmbeumlngulur se vendimi i saj ishte neuml peumlrputhje teuml ploteuml me ligjin KKRT pretendoi se ajo ishte keumlshilluar edhe me Autoritetin peumlr Konkurrenceumln dhe Zyreumln e Regjistrit Tregtar41

Sipas ligjit teuml transmetimeve KKRT eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr dheumlnien e licensave peumlr transmetimet numerike Ligji beumln dallimin midis tre lloj licensave peumlr siguruesit e sheumlrbimit peumlr operatoreumlt e rrjetit dhe peumlr siguruesit e peumlrmbajtjes

Licensat peumlr rrjetet numerike tokeumlsore ndahen si meuml poshteuml

kombeumltare (e vlefshme peumlr dhjeteuml vjet) kur mbulojneuml jo meuml pak se 80 peumlrqind teuml vendit

rajonale (e vlefshme peumlr teteuml vjet) kur mbulojneuml deri neuml kateumlr njeumlsi administrative neuml kufi

gjeografi keuml me njeumlra-tjetreumln

lokale (e vlefshme peumlr teteuml vjet) kur mbulojneuml veteumlm njeuml njeumlsi administrative42

KKRT duhet teuml japeuml licensat neuml peumlrputhje teuml ploteuml me Planin e Frekuencave teuml miratuar nga RRC-06 Neumlse njeuml operator dixhital planifi kon teuml ndeumlrtojeuml njeuml rrjet duke peumlrdorur njeuml frekuenceuml qeuml eumlshteuml e zeumlneuml nga njeuml operator analog ateumlhereuml KKRT duhet trsquoi japeuml njeuml frekuenceuml tjeteumlr operatorit analog dhe teuml mbulojeuml shpenzimet e transferteumls Neumlse rregullatori nuk mund trsquoi mbulojeuml keumlto shpenzime kostot duhen mbuluar edhe nga operatori dixhital43

Ligji i detyron operatoreumlt analogeuml teuml vazhdojneuml teuml transmetojneuml derisa peumlrqindja e familjeve qeuml ndjekin transmetimet analoge teuml bjereuml poshteuml 10 peumlrqind teuml teumlreuml zoneumls seuml transmetimit Nga ana tjeteumlr RTSH ka teuml drejteumln teuml peumlrdoreuml dy nga shtateuml frekuencat kombeumltare teuml caktuara nga RRC-06 peumlr peumlrdorim dixhital peumlr Shqipeumlrineuml

KKRT eumlshteuml gjithashtu peumlrgjegjeumlse peumlr licensimin e siguruesve teuml peumlrmbajtjes44 Licensat mund trsquou jepen transmetuesve peumlr teuml transmetuar ose njeuml program televiziv apo radiofonik ose njeuml ldquobuqeteumlrdquo programesh Ccedildo sheumlrbim programi gjithashtu duhet teuml licensohet nga KKRT e cila peumlrcakton kriteret dhe kushtet peumlr programet si dhe teuml drejtat dhe detyrimet e teuml licensuarit Neuml keumlteuml kuadeumlr transmetuesit ekzistues analogeuml mund teuml konsiderohen tashmeuml teuml licensuar si sigurues teuml peumlrmbajtjes derisa sinjali analog teuml fi ket

Ligji gjithashtu vendos disa detyrime peumlr operatoreumlt e rrjeteve numerike Ato duhet teuml ofrojneuml teuml pakteumln 50 peumlrqind teuml sheumlrbimeve teuml tyre falas ndeumlrsa transmetuesi i sheumlrbimit publik nuk mund teuml keumlrkojeuml pageseuml peumlr ndonjeuml program teuml vetin

40 Gazmend Janku ldquoProkuroria nis hetimin peumlr skandalin e licenseumls neuml KKRTrdquo Gazeta Shqiptare 24 dhjetor 2006 f 1041 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 1842 Ligji i Transmetimeve Numerike neni 343 Ibid neni 344 Ibid neni 5

bull

bull

bull

S H Q I P Euml R I A

27

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Edhe pse KKRT ende nuk ka nisur teuml japeuml licensa numerike i ka vendosur tashmeuml kriteret peumlr dheumlnien e licensave peumlr operatoreumlt e rrjetit45 Keumlto kritere keumlrkojneuml njeuml kapital minimal prej ALL 1 bilion (Lek) ose euro817 milioneuml peumlr licenseuml kombeumltare ose ALL 400 milioneuml (euro327 milioneuml) peumlr njeuml licenseuml rajonale si dhe ALL 100 milioneuml (euro817000) peumlr njeuml licenseuml lokale Peumlrveccedil keumlsaj transmetuesit numerikeuml duhet teuml peumlrmbushin disa keumlrkesa teuml tjera peumlrfshireuml keumltu korrekteumlsineuml dhe pavareumlsineuml editoriale neuml sheumlrbimet e tyre teuml lajmeve dhe ato informative

Neuml pamje teuml pareuml kriteret e licensimit duken teuml drejta dhe neuml ndihmeuml teuml publikut sidomos peumlrsa i peumlrket theksit peumlr teuml zgjedhur standarde jo-ekskluzive transparenceumls seuml kostove dhe zgjedhjes seuml larmishme teuml peumlrmbajtjes Rregullatori ka fuqineuml teuml mbikqyreuml kriteret e licensimit dhe teuml zgjedheuml teuml licensuarit Normalisht kjo keumlrkon njeuml autoritet teuml pavarur teuml fuqisheumlm dhe profesional Fatkeqeumlsisht megjitheuml progresin e beumlreuml KKRT ende duhet teuml provojeuml qeuml i meriton ploteumlsisht keumlto epitete

Edhe pse procesi i licensimit dixhital ende duhet teuml fi llojeuml televizioni dixhital ka mbeumlrritur neuml Shqipeumlri kur DigitAlb nisi transmetimet neuml 15 korrik 2004 megjitheuml kundeumlrshtimin e forteuml si nga autoriteti rregullator ashtu edhe nga stacionet e tjera televizive DigitAlb eumlshteuml neuml transmetim peumlr gati kateumlr vjet tashmeuml duke pasur njeuml numeumlr gjithnjeuml neuml rritje abonenteumlsh 120000 neuml fi llim teuml 2006 sipas shifrave meuml teuml fundit qeuml disponohen46 Kompania ka deklaruar qeuml numri i abonenteumlve eumlshteuml rritur qeuml ateumlhereuml Deri neuml 2006 DigitAlb mbulonte me sinjal Shqipeumlrineuml Pereumlndimore nga Shkodra neuml veri deri neuml Vloreuml neuml jug47 Peumlr momentin kompania pretendon se mbulon teuml gjitheuml vendin48 Megjithateuml sipas ligjit peumlr transmetimet numerike veprimtaria e saj mund teuml beumlhej problematike pasi mbulimi me sinjal nga kompania do teuml keumlrkonte kateumlr licensa kombeumltare ndeumlrkoheuml qeuml ligji thoteuml se asnjeuml operator nuk mund teuml marreuml meuml shumeuml se njeuml licenseuml kombeumltare DigitAlb ofron njeuml buqeteuml tokeumlsore me 38 kanale tematike dhe teuml peumlrgjithshme si dhe me dy stacione radiofonike Peumlr teuml qeneuml neuml rregull me ligjin stacioni do teuml duhej teuml shkurtonte neuml meumlnyreuml drastike numrin e kanaleve teuml ofruara Kjo do teuml jeteuml akoma meuml e ndeumlrlikuar pasi tashmeuml DigitAlb ka njeuml numeumlr teuml reumlndeumlsisheumlm klienteumlsh dhe shumeuml pak kompani duket se kaneuml interes peumlr teuml hyreuml neuml keumlteuml sektor teuml ri dhe mjaft teuml kushtuesheumlm

Neuml fakt debatet qeuml paraprineuml miratimin e ligjit u peumlrqendruan neuml pasojat qeuml ai do teuml kishte neuml tregun ekzistues ku DigitAlb eumlshteuml kthyer neuml njeuml lojtar teuml suksessheumlm Peumlrfaqeumlsuesit e DigitAlb keumlmbeumlnguleumln qeuml ata nuk keumlrkonin gjeuml tjeteumlr veccedilse legalizimin e veprimtariseuml seuml tyre pa u dashur trsquoia nisnin nga zeroja49 Qeveria e paraqiti ligjin neuml parlament neuml shkurt 2007 neuml njeuml koheuml kur parlamenti kishte miratuar ndash neuml bashkeumlpunim me Keumlshillin e Europeumls ndash njeuml plan veprimi peumlr teuml rishikuar legjislacionin e medias dhe peumlr teuml hartuar njeuml ligj peumlr transmetimet numerike deri neuml fund teuml vitit Pronareumlt dhe drejtoreumlt e medias protestuan faktin qeuml nuk ishin keumlshilluar peumlr njeuml ligj kaq teuml reumlndeumlsisheumlm Peumlr meuml tepeumlr pas disa seancave deumlgjimore me paleumlt

45 Kriteret e KKRT peumlr licensimin numerik46 Faqja e DigitAlb neuml Internet gjendet neuml httpwwwdigitalbtvkompania (pareuml neuml 12 mars 2008)47 Intervisteuml me Altin Petre Menaxher IT i DigitAlb Tiraneuml 16 maj 200648 Faqja neuml Internet e DigitAlb httpwwwdigitalbalkompaniaphp (pareuml neuml 17 mars 2008)49 Minutat e Mbledhjes seuml Komisionit Parlamentar teuml Medias 20 prill 2007 gjendet neumlhttpwwwparlamentaldokumentiaspid=2351ampkujam=Komisioni (pareuml neuml 18 tetor 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

28

e interesuara dhe pas marrjes seuml komenteve dhe sugjerimeve nga Organizata peumlr Sigurim dhe Bashkeumlpunim neuml Europeuml (OSBE) Keumlshilli i Europeumls dhe Komisioni Europian shumica qeveriseumlse e miratoi ligjin pa miratimin e pakiceumls e cila nuk pranoi teuml votonte Debati peumlr amendamentet e ligjit nuk u peumlrqendrua shumeuml neuml qeumlllimin dhe pasojat e tyre gjeuml qeuml ngre pikeumlpyetje se me sa efi kasitet do teuml zbatohet ky ligj

Ligji nuk specifi kon njeuml dateuml peumlr fi kjen e sinjalit analog edhe pse i detyron transmetuesit qeuml programet e tyre teuml gjenden si neuml sinjalin analog ashtu edhe neuml ateuml numerik derisa sinjali numerik teuml arrijeuml neuml meuml shumeuml se 90 peumlrqind teuml zoneumls seuml licensuar Kjo maseuml mund teuml nxiseuml siguruesit e sheumlrbimit dhe operatoreumlt e rrjetit teuml peumlrshpejtojneuml procesin e dixhitalizimit por nga ana tjeteumlr transmetuesit do teuml keneuml kosto meuml teuml larta gjateuml periudheumls seuml transmetimit simultan Peumlr meuml tepeumlr do teuml jeteuml e veumlshtireuml teuml peumlrshpejtohet procesi i dixhitalizimit pa ndihma nga shteti peumlr dekoderat

Qeuml nga miratimi i ligjit KKRT eumlshteuml keumlshilluar me DigitAlb peumlr kriteret e licensimit KKRT eumlshteuml ndihmuar nga OSBE peumlr teuml hartuar Strategjineuml peumlr Kalimin neuml Transmetime Numerike Procesi i licensimit dixhital mbetet i ngrireuml derisa teuml miratohet Strategjia e cila duhet ende teuml peumlrfundohet dhe teuml botohet Ajo duhet teuml marreuml parasysh edhe rolin e DigitAlb

3 RREGULLIMI DHE MENAXHIMI I TRANSMETUESIT TELEVIZIV TEuml SHEumlRBIMIT PUBLIK

31 Legjislacioni dhe politikat peumlr transmetuesin publik

Amendamentet e 2006 peumlr Ligjin e Radios dhe Televizionit i cili rregullon RTSH pateumln pasoja neuml rregullimin e transmetuesit teuml sheumlrbimit publik Megjithateuml masat kryesore peumlr misionin publik teuml stacionit dhe peumlr peumlrmbajtjen janeuml teuml njeumljtat

Legjislacioni i ri peumlr transmetimin dixhital i jep njeuml rol teuml veccedilanteuml RTSH Dy nga shtateuml freku-encat kombeumltare qeuml i janeuml caktuar Shqipeumlriseuml deri neuml 2015 i rezervohen RTSH KKRT i ka rekomanduar RTSH qeuml kanalin e dyteuml ta transmetojeuml drejtpeumlrdrejt neuml meumlnyreuml dixhitale50 Neuml fakt neuml korrik 2007 TVSH peumlrgatiti njeuml plan reforme neuml bashkeumlpunim me Unionin Europian teuml Transferimit (EBU) i cili peumlrqendrohet neuml kalimin neuml dixhitalizim Eumlshteuml ende hereumlt peumlr teuml para-shikuar neumlse kjo strategji do teuml jeteuml e mundur dhe e suksesshme Eumlshteuml e sigurt qeuml do teuml nevojitet mbeumlshtetje teuml bollshme fi nanciare si dhe njeuml zbatim i rrepteuml dhe energjik nga TVSH

32 Struktura qeveriseumlse e transmetuesit publik

Keumlshilli Drejtues mbetet organi meuml i larteuml i RTSH Deri neuml korrik 2006 ai peumlrbeumlhej nga 15 aneumltareuml teuml caktuar nga parlamenti peumlr njeuml periudheuml peseuml-vjeccedilare me mundeumlsineuml peumlr trsquou

50 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 21

S H Q I P Euml R I A

29

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

rizgjedhur pas njeuml periudhe pushimi tre-vjeccedilar Aneumltareumlt duhej teuml zgjidheshin ndeumlr personalitete teuml njohura nga fushat e kultureumls artit kinemaseuml gazetariseuml ligjit ekonomiseuml medias marreumldheumlnieve publike marreumldheumlnieve ndeumlrkombeumltare universiteteve dhe Akademiseuml seuml Shkencave Me keumlteuml formuleuml aneumltareumlt propozoheshin neuml numeumlr teuml barabarteuml nga shumica qeveriseumlse opozita dhe shoqeumlria civile Opozita e ateumlhershme mendonte se kjo formuleuml ceumlnonte pavareumlsineuml e institucionit duke argumentuar se neuml fakt peumlrfaqeumlsuesit e shoqeumlriseuml civile mbeumlshtesnin shumiceumln parlamentare Eumlshteuml e veumlshtireuml teuml vlereumlsohet neumlse kjo ishte e veumlrteteuml Mbeumlshteteumlsit e keumlsaj formule paraqiteumln argumentin se e kundeumlrta ishte e veumlrteteuml kjo ishte e vetmja meumlnyreuml peumlr teuml garantuar elementin e domosdosheumlm teuml shoqeumlriseuml civile neuml aneumltareumlsineuml e institucionit publik

Shumica e tanishme qeveriseumlse paraqiti njeuml ndryshim teuml ligjit neuml shkurt 2006 qeuml kishte peumlr qeumlllim teuml ndryshonte formuleumln dhe peumlrbeumlrjen si teuml KKRT ashtu edhe teuml Keumlshillit Drejtues teuml RTSH neuml meumlnyreuml qeuml organet qeveriseumlse teuml RTSH trsquoi beumlnin balleuml politizimit Ish-Kryetari i Keumlshillit Drejtues Kiccedilo Blushi shpjegoi ldquoNuk jemi ne ata qeuml vendosin por ata kryetareumlt e partive qeuml duan qeuml drejtoreumlt dhe aneumltareumlt e keumlshillit teuml sillen si kukulla pa dinjitet teuml cileumlt kontrollohen me lehteumlsi neumlpeumlrmjet celulareumlverdquo51 Pas njeuml debati teuml zgjatur dhe teuml nxehteuml amendamentet u miratuan neuml korrik 2006 megjitheuml protestat e opoziteumls

Sipas ligjit teuml ndryshuar aneumltareumlt e Keumlshillit Drejtues u reduktuan nga 15 neuml shtateumlLogjika dhe procedura e emeumlrimit janeuml teuml ngjashme me ato peumlr KKRT Shoqatat dhe grupet e meumlposhtme mund teuml propozojneuml teuml pakteumln kateumlr kandidateuml peumlr secilin aneumltar teuml Keumlshillit Drejtues52

Shoqatat e medias elektronike dhe teuml shkruar

Universiteti i Tiraneumls

Shoqatat e inxhinieriseuml elektrike dhe elektronike

Shoqatat e juristeumlve akademikeumlve teuml ligjit si dhe Dhoma Kombeumltare e Avokateumlve

Grupet parlamentare

OJQ qeuml merren me teuml drejtat e njeriut dhe teuml teuml miturve

borde keumlshillimi teuml Qendreumls Kombeumltare teuml Kinematografi seuml dhe Lidhjes seuml

Shkrimtareumlve

Komisioni Parlamentar i Medias ka detyreumln e peumlrzgjedhjes deri neuml dy kandidateuml peumlr secilin post53 Preferohen kandidateumlt me grada shkencore Grada teuml tilla janeuml teuml detyruara peumlr kandidateumlt e propozuar nga universiteti dhe shoqatat e inxhinieriseuml elektrike dhe elektronike54

Neuml meumlnyreuml qeuml teuml garantohet vazhdimeumlsia kryetari dhe tre aneumltareuml zgjidhen peumlr njeuml mandat peseuml-vjeccedilar ndeumlrsa tre teuml tjereumlt zgjidhen peumlr njeuml mandat tre vjet e gjysmeuml55

51 Kiccedilo Blushi ldquoTelevizioni qeuml ka mbetur peng i partiverdquo Standard 17 mars 2006 f 2352 Ligji nr 9531 11 maj 2006 Fletorja Zyrtare 65 2006 Art 2 paragraf 153 Ibid paragraf 254 Ibid paragrafeumlt 3 amp 455 Ibid neni 9

bull

bull

bull

bull

bull

bull

bull

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

30

Sipas ligjit teuml vjeteumlr deputeteumlt ministrat zyrtareumlt e larteuml teuml qeveriseuml aneumltareumlt e kryesive teuml partive politike punonjeumls teuml RTSH ose punonjeumls dhe pronareuml teuml mediave private nuk lejoheshin teuml beumlheshin aneumltareuml teuml Keumlshillit Drejtues Sipas ligjit teuml ri u shtuan edhe kufi zime teuml tjera Tashmeuml nuk lejohen teuml jeneuml aneumltareuml edhe njereumlz qeuml zoteumlrojneuml aksione ose kaneuml lidhje me pronareuml aksionesh neuml kompani qeuml operojneuml neuml transmetimet audiovizuale reklameuml produksion shtyp telekomunikacione si dhe aneumltareuml dheose punonjeumls teuml strukturave qeveriseumlse teuml keumltyre strukturave Persona qeuml janeuml larguar nga sheumlrbimi civil peumlr arsye disiplinore dhe punonjeumls aktualeuml apo qeuml kaneuml punuar neuml RTSH gjateuml tre vjeteumlve teuml fundit nuk mund teuml zgjidhen

Opozita dhe disa veumlzhgues teuml tjereuml paraqiteumln argumentimin se peumlrbeumlrja e re e Keumlshillit Drejtues teuml RTSH nuk ofronte garanci peumlr pavareumlsineuml editoriale ldquoTeuml ashtuquajturit peumlrfaqeumlsues teuml pavarur deri meuml sot kaneuml qeneuml lsquokali i Trojeumlsrsquo seuml politikeumls neuml keumlto institucione Me qeumlllim qeuml teuml shmangim rrezikun qeuml lsquoteuml pavaruritrsquo trsquoi sheumlrbejneuml pushtetit ose partive politike neuml vend teuml publikut nevojitet qeuml edhe [peumlrfaqeumlsimi i ] teuml pavarurve teuml jeteuml gjithashtu [politikisht] i balancuarrdquo56

Keumlshilli Drejtues u zgjodh nga shumica qeveriseumlse neuml korrik 2006 me formuleumln e re Me-gjithateuml pasi opozita nuk pranoi teuml bashkeumlpunonte neuml reformeumln e procedureumls elektorale para zgjedhjeve lokale teuml 2007 dhe atyre presidenciale koalicioni qeveriseumls ra dakord teuml ndryshonte seumlrish peumlrbeumlrjen e Keumlshillit Sipas marreumlveshjes seuml gushtit 2006 midis deputeteumlve teuml shumiceumls dhe teuml opoziteumls peumlrbeumlrja e Keumlshillit Drejtues do teuml rritej nga shtateuml neuml 11 aneumltareuml dhe kateumlr aneumltareumlt e tjereuml do teuml emeumlroheshin nga aneumltareumlt e opoziteumls neuml Komisionin Parlamentar teuml Medias nga radheumlt e shoqeumlriseuml civile57 Megjithateuml Keumlshilli funksionoi veteumlm me shtateuml aneumltareuml deri neuml shtator 2007 pasi Parlamenti nuk arriti teuml zgjidhte aneumltareumlt e tjereuml si neuml KKRT ashtu edhe neuml Keumlshillin Drejtues peumlr shkak teuml krizeumls seuml vazhdueshme presidenciale dhe vazhdimit teuml puneumls peumlr Ligjin peumlr Transmetimet Numerike Seumlrish mosmarreumlveshjet politike dhe prirja peumlr trsquou pozicionuar dhe jo peumlr trsquou bashkuar peumlr teuml mireumln e peumlrbashkeumlt kaneuml penguar funksionimin normal dhe teuml pavarur teuml organit rregullator teuml stacionit

Neuml Raportin Vjetor teuml 2006 Keumlshilli Drejtues theksoi veumlshtireumlsiteuml me teuml cilat peumlrballej dhe lavdeumlroi peumlrparimin e transmetuesit publik neuml aspektin e pavareumlsiseuml editoriale dhe struktureumls programore Peumlrveccedil keumlsaj ndeumlrsa beumlnte thirrje peumlr asistenceuml meuml teuml madhe teuml qeveriseuml ndaj RTSH Parlamenti angazhohej teuml hartonte dhe miratonte planin e ploteuml peumlr reformeuml teuml RTSH deri neuml fund teuml 2007 Neuml gusht 2007 RTSH hartoi njeuml strategji zhvillimi peumlr periudheumln 2008-2010 teuml cileumln ia paraqiti qeveriseuml Duke qeneuml i zeumlneuml me ligje teuml tjera Parlamenti deri tani nuk ka arritur ta diskutojeuml keumlteuml strategji

Drejtori i Peumlrgjithsheumlm vazhdon teuml geumlzojeuml autoritet teuml konsideruesheumlm duke i raportuar Keumlshillit Drejtues por pa qeneuml i detyruar teuml zbatojeuml urdhrat e tij58 Keumlshilli Drejtues ka peumlr detyreuml teuml emeumlrojeuml dhe ka teuml drejteumln teuml shkarkojeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm Keumlshilli qeuml u emeumlrua neuml 2006 pushoi Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml ateumlhersheumlm Artur Zhejin mbi baza

56 A Stefani ldquorsquoTeuml pavaruritrsquo kali i Trojeumls neuml mediardquo Panorama 16 shkurt 2006 f 1757 Marreumlveshja e 30 korrikut 2006 e cituar neuml Denion Ndrenika ldquoArrihet marreumlveshja PDndashPS ploteumlsohen keumlrkesat e opoziteumlsrdquo Shekulli 31 gusht 2006 f 358 OSIShqipeumlria f 214ndash216

S H Q I P Euml R I A

31

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

keqadministrimi dhe mungeseuml reforme duke pretenduar se vareumlsia politike ishte ende e ndjeshme Neuml njeuml leteumlr publike Mero Baze aneumltar i Keumlshillit Drejtues shkruante se ldquome veteumldijen e ploteuml teuml drejtoreumlve teuml saj RTSH e ka shmangur debatin publik peumlr vite dhe eumlshteuml kthyer neuml njeuml stacion thuajse banal i cili i ka sheumlrbyer veteumlm interesave teuml ngushta teuml drejtoreumlve teuml vet dhe teuml lidhjeve teuml tyre politikerdquo59

Zheji e kundeumlrshtoi kritikeumln dhe tha se shkarkimi i tij ishte kundeumlr parimeve demokratike ldquoEumlshteuml e pamundur teuml niseumlsh reformeumln e RTSH duke shkelur njeuml nga parimet e demokraciseuml seuml medias siccedil eumlshteuml mandati i Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlmrdquo Ai shtoi se shkarkimi i tij ishte njeuml vendim i nxituar i bazuar meuml tepeumlr neuml lidhjet politike sesa neuml arsye pragmatike60 Drejtori i Peumlrgjithsheumlm i tanisheumlm Petrit Beci u zgjodh neuml 10 neumlntor 2006 Beci meuml pareuml ka qeneuml Zeumlvendeumls Drejtor i transmetuesit publik dhe ka njeuml peumlrvojeuml teuml gjereuml si menaxher i njeumlrit prej televizioneve private kombeumltare

Shtresa e treteuml e pushtetit neuml transmetuesin publik eumlshteuml Keumlshilli i Menaxhimit i cili sheumlrben si organ keumlshillimor peumlr Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm duke keumlshilluar Drejtorin peumlr njeuml seumlreuml ccedileumlshtjesh teuml reumlndeumlsishme fi nanciare apo neuml lidhje me pronat Pa pasur asnjeuml rol neuml programacion dheumlnia e peumllqimit teuml Keumlshillit teuml Menaxhimit eumlshteuml i detyruesheumlm neuml disa vendime si transaksionet e pronave kontratat e puneumlsimit dhe bisedime dhe marreumlveshje teuml tjera me stafi n dhe sindikatat

Struktura qeveriseumlse ka peumlr qeumlllim teuml garantojeuml puneumln e balancuar dhe teuml paanshme teuml RTSH si dhe legjitimitetin e tij si institucion publik Fatkeqeumlsisht kjo nuk eumlshteuml arritur Neuml fakt shumeuml veumlzhgues peumlrfshireuml aneumltareuml teuml strukturave qeveriseumlse teuml RTSH ankohen qeuml meumlnyra se si eumlshteuml ndeumlrtuar sistemi eumlshteuml burimi kryesor i problemit Aneumltareumlt e Keumlshillit Drejtues thoneuml se fuqiteuml e tyre peumlrballeuml Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlm janeuml mjaft teuml kufi zuara Disa aneumltareuml thoneuml se vendimet kryesore merren nga Drejtori i Peumlrgjithsheumlm ndeumlrsa roli i tyre neuml vendimmarrje eumlshteuml i pareumlndeumlsisheumlm Peumlr shembull ish-kryetari i Keumlshillit Drejtues Kiccedilo Blushi pretendonte se ldquopeumlr dy vjet Keumlshilli [Drejtues] nuk kishte miratuar struktura programore teuml peumlrshtatshme peumlr shkak teuml neumlnshtrimit politik teuml Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlm i cili emeumlrohet nga ne por nuk zgjidhet nga nerdquo61

33 Financimi i transmetuesit publik

Pagesa e takseumls vjetore peumlr RTSH eumlshteuml ALL 500 (euro41) peumlr familje Kjo takseuml mendohet teuml peumlrbeumljeuml njeuml nga burimet kryesore teuml teuml ardhurave peumlr transmetuesin e sheumlrbimit publik Deri neuml 2006 buxheti i RTSH nuk e detajonte shumeumln totale teuml mbledhur nga taksa e aparatit

Raporti i stacionit peumlr 2006 tregonte njeuml rritje prej 362 peumlrqind neuml teuml ardhurat e takseumls nga aparati nga ALL 19 milion (euro155000) teuml planifi kuara neuml ALL 687 milion (euro563000) teuml realizuara62 Megjitheuml keumlteuml rritje spektakolare llogaritjet deumlshmojneuml se teuml ardhurat peumlrfaqeumlsojneuml takseumln e aparatit teuml paguar nga afeumlrsisht 8600 familje shifeumlr mjaft e uleumlt neuml njeuml vend me

59 Mero Baze ldquoPeumlrse ndryshimi neuml RTSH duhet teuml niseuml nga Drejtori i Peumlrgjithsheumlmrdquo Shqip 26 tetor 2006 f 1160 Artur Zheji ldquoStili vrastar i njeuml shkarkimirdquo Shqip 28 tetor 2006 f 761 Kiccedilo Blushi ldquoTelevizioni qeuml ka mbetur peng i partiverdquo Standard 17 mars 2006 f 2362 RTSH Raporti Vjetor peumlr Veprimtarineuml e RTSH 2006 Keumlshilli Drejtues i RTSH 2007 f 15 (meuml tej Raporti Vjetor i RTSH 2006)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

32

tre milion banoreuml dhe me meuml shumeuml se 500000 shteumlpi me televizor63 Neuml keumlteuml meumlnyreuml njeuml mbledhje meuml efi kase e takseumls seuml aparatit eumlshteuml mjaft e nevojshme pasi kjo mund teuml jeteuml thelbeumlsore neuml arritjen e pavareumlsiseuml seuml TVSH nga buxheti i shtetit

Taksa peumlr aparatin mblidhet neuml janar seuml bashku me fatureumln e energjiseuml elektrike Deri neuml 2006 Korporata Elektro-energjitike Shqiptare (KESH) ia kalonte parateuml e mbledhura nga taksa e aparatit buxhetit teuml shtetit dhe ateumlhereuml Ministria e Financeumls i kalonte fondet neuml RTSH pa beumlreuml teuml ditur sa ishte mbledhur nga KESH Neuml 2006 RTSH fi rmosi njeuml marreumlveshje me KESH dhe Drejtorineuml e Taksave e cila siguronte pageseumln e drejtpeumlrdrejteuml teuml takseumls seuml aparatit te RTSH Megjithateuml peumlr shkak teuml veumlshtireumlsive teuml fundit ekonomike nuk pritet qeuml KESH ta peumlrmireumlsojeuml vjeljen e takseumls seuml aparatit neuml teuml ardhmen e afeumlrt64

Teuml ardhurat e fi tuara nga veteuml stacioni janeuml rritur neuml vitet e fundit duke arritur deri neuml 65 peumlrqind teuml buxhetit total teuml RTSH neuml 200665 Megjithateuml RTSH eumlshteuml ende e ngadalteuml neuml teumlrheqjen e teuml ardhurave teuml reumlndeumlsishme nga reklama Stacioni arriti teuml vilte veteumlm 44 peumlrqind teuml teuml ar-dhurave teuml planifi kuara nga reklama neuml 2006 Ndoshta kjo kishe teuml beumlnte edhe me konkurrenceumln nga stacione private meuml teuml fuqishme Peumlrveccedil keumlsaj edhe fi nancimi nga buxheti i shtetit u ul Neuml 2006 TVSH mori ALL 300 milion (euro246 milion) nga buxheti i shtetit qeuml peumlrbeumln pothuajse gjysmeumln e shumave teuml marra neuml vitet e kaluara66 Financimi nga buxheti i shtetit u rrit neuml meumlnyreuml modeste seumlrish Neuml 2007 ndihma e buxhetit teuml shtetit peumlr RTSH ishte ALL 312 milion (euro252 milion)67 Neuml 2008 shteti i dha ALL 438 milioneuml (euro365 milion) RTSH-seuml68

Njeuml burim i reumlndeumlsisheumlm teuml ardhurash eumlshteuml dheumlnia me qera e antenave teuml transmetimit teuml cilat janeuml monopol ligjor i stacionit Megjithateuml neuml teuml kaluareumln vjelja e keumltyre pagesave ka qeneuml problematike Borxhi i grumbulluar nga ata qeuml peumlrdorin antenat arriti ALL 1941 milion (euro159 milion) neuml fund teuml 200669 Edhe pse ligji e lejon RTSH teuml preseuml sinjalin e antenave peumlr ato kompani qeuml nuk kaneuml beumlreuml pagesat pas paralajmeumlrimeve transmetuesi publik nuk e ka ndjekur kurreuml keumlteuml praktikeuml pasi kjo do teuml niste njeuml seumlreuml veprimesh teuml zgjatura ligjore70 Neuml keumlteuml meumlnyreuml borxhet janeuml grumbulluar duke krijuar njeuml seumlreuml precedenteumlsh ku operatoreumlt peumlrdorin sheumlrbimet e RTSH falas RTSH tashmeuml ka ndeumlrmarreuml nisma ligjore kundeumlr debitoreumlve kryesoreuml71

63 Burimi INSTAT dhe EBU teuml cituara neuml OSIShqipeumlria f 13464 Intervisteuml me Diana Kalaja Zeumlvendeumls Drejtore e Peumlrgjithshme e RTSH Tiraneuml 21 janar 200865 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 1566 OSI Shqipeumlria f 208ndash21267 Ligji nr 9645 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2007rdquo i 27 neumlntor 2006 gjendet neuml httpwwwqpzgovalbotimefl etore_zyrtare2006PDF-2006135-2006pdf (pareuml neuml 15 korrik 2007)68 Ligji nr 9836 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2008rdquo i 26 neumlntor 2007 gjendet neuml httpwwwminfi ngovaldownloadsl-9836doc (pareuml neuml 25 janar 2008)69 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f1670 Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007 gjendet neuml httpwwwklshorgaldoc20070507132319_v_departamenti_i_kontrollit_te_institucioneve_fi nanciare_ndeumlrmarrjeve_dhe_shoqeumlrive_publike_nr1-2007pdf (pareuml neuml 10 korrik 2007)71 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 16

S H Q I P Euml R I A

33

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

34 Standartet editoriale

Ashtu si mediat e tjera RTSH nuk ka njeuml kod teuml brendsheumlm etike dhe as ndonjeuml organ qeuml teuml mbikqyreuml sjelljen sipas standarteve Neuml shtator 2006 shoqatat e gazetareumlve miratuan njeuml kod etike peumlr teuml gjitha mediat neuml Shqipeumlri Procesi u lanccedilua nga njeuml OJQ peumlr mediat e bazuar neuml Tiraneuml Instituti Shqiptar i Medias dhe peumlrfshiu debate me gazetareuml redaktoreuml pronareuml teuml medias menaxhereuml dhe teuml tjereuml72 Megjithateuml kodi nuk eumlshteuml miratuar ldquozyrtarishtrdquo nga ndonjeuml media dhe nuk ka mekanizeumlm peumlr zbatimin e tij Neuml keumlteuml meumlnyreuml respektimi i tij mbetet neuml deumlshireumln e gazetareumlve (Shih gjithashtu seksionin 44)

Gazetareumlt e TVSH nuk geumlzojneuml ndonjeuml mbrojtje meuml teuml madhe neuml puneumln e tyre sesa kolegeumlt e tyre neuml televizione private Mungesa e kontratave teuml puneumls seuml bashku me rrogat relativisht teuml uleumlta nuk peumlrbeumljneuml nxitje qeuml ata teuml zhvillojneuml pavareumlsineuml editoriale apo teuml prodhojneuml programe cileumlsore Stacioni ka peumlrdorur kontrata teuml posaccedilme pune dhe metoda pagese arbitrare Ish-Drejtori i Peumlrgjithsheumlm Artur Zheji pretendoi se keumlto kontrata ishin peumlrdorur peumlr teuml motivuar gazetareumlt dhe peumlr teuml peumlrmireumlsuar profesionalizmin pasi stacioni po i paguante gazetareumlt sipas sasiseuml dhe cileumlsiseuml seuml puneumls Por Kontrolli i Larteuml i Shtetit (KLSH) arriti neuml peumlrfundimin se keumlto kontrata nuk ishin teuml ligjshme dhe i keumlrkoi RTSH teuml ndreqte gjendjen deri neuml kontrollin e ardhsheumlm73 Sindikatat e RTSH vazhdimisht kaneuml aluduar se keumlto kontrata refl ektonin preferencat personale teuml Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlm dhe jo motivim profesional74

Ndryshe nga disa stacione televizive private qeuml duket se kaneuml arritur njeuml shkalleuml meuml teuml larteuml pavareumlsie politike TVSH ende peumlrballet me ndeumlrhyrje politike Ashtu siccedil e thoteuml ish-kryetari i Keumlshillit Drejtues Kiccedilo Blushi

Neuml vend qeuml trsquoi hiqnin duart nga ky institucion dhe ta ndihmonin pavareumlsineuml qeuml i garanton ligji neumlpeumlrmjet deklaratave teuml tyre etiketimit presionit dhe urdhrave qeuml vijneuml nga celulareumlt teuml dyja partiteuml politike dhe lidereumlt e tyre e kaneuml detyruar ekranin publik teuml kthehet nga blu neuml rozeuml dhe e anasjellta sipas shijeve teuml kryetareumlve teuml dy partive kryesore teuml cileumlt e masin lsquocileumlsineumlrsquo dhe pavareumlsineuml e RTSH nga koheumlzgjatja e shfaqjeve teuml tyre neuml stacion75

Ndeumlrhyrja politike eumlshteuml veccedilaneumlrisht e dukshme pas ndeumlrrimeve teuml qeveriseuml Pas zgjedhjeve teuml 2005 koalicioni i partive teuml djathta i udheumlhequr nga Partia Demokratike qeuml mori pushtetin pas teteuml vitesh neuml opoziteuml e ndeumlrroi Keumlshillin Drejtues drejtimin dhe njeuml pjeseuml teuml stafit teuml TVSH Meuml shumeuml se 80 punonjeumls teuml TVSH u pushuan nga puna peumlrfshireuml keumltu 10 gazetareuml qeuml njiheshin si me prirje teuml majta Stacioni mori neuml puneuml njereumlz teuml njohur jo aq peumlr standartet e tyre profesionale sesa peumlr afeumlrsineuml me partineuml neuml pushtet dhe qeverineuml76

72 Autorja e keumltij raporti punon neuml Institutin Shqiptar teuml Medias73 Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007 gjendet neumlhttpwwwklshorgaldoc20070507132319_v_departamenti_i_kontrollit_te_institucioneve_fi nanciare_ndeumlrmarrjeve_dhe_shoqeumlrive_publike_nr1-2007pdf (pareuml neuml 10 korrik 2007)74 Leteumlr e punonjeumlsve teuml RTSH ldquoRTSH ka nevojeuml peumlr ndryshime urgjenterdquo Tema 17 shkurt 2006 f 1175 Kico Blushi ldquoTelevizioni qeuml ka mbetur peng i partiverdquo Standard 17 mars 2006 f 23 76 IREX ldquoShqipeumlriardquo neuml Media Sustainability Index 2006 f 5 gjendet neumlhttpwwwirexorgprogramsMSI_EUR2005MSI05-Albaniapdf (pareuml neuml 20 qershor 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

34

4 TRANSMETUESIT PRIVATEuml

41 Rregullimi dhe menaxhimi

Sektori privat i transmetimit neuml Shqipeumlri eumlshteuml i gjereuml dhe peumlrfshin tre stacione kombeumltare televizive 68 stacione televizive lokale dy satelitore dhe 44 operatoreuml televiziveuml kablloreuml

Megjithateuml mungesa e studimeve profesionale dhe informacionit nga veteuml transmetuesit e veumlshtireumlson krijimin e njeuml pamjeje teuml detajuar peumlr sektorin Burimet e fi nancimit teuml njeuml tregu kaq teuml vogeumll por teuml mbipopulluar mbeten njeuml mister dhe ccedilojneuml neuml pyetje serioze peumlr lidhjen midis burimeve teuml kapitalit teuml stacionit nga njeumlra aneuml dhe neumlpeumlrmjet peumlrmbajtjes dhe pavareumlsiseuml editoriale nga ana tjeteumlr

42 Proneumlsia e televizioneve dhe proneumlsia e ndeumlrthurur

Edhe pse proneumlsia e huaj nuk eumlshteuml e kufi zuar prania e investuesve teuml huaj ka ardhur neuml ulje Tregu i medias vazhdon teuml mbetet joteumlrheqeumls peumlr investuesit e huaj pasi operon neuml njeuml ekonomi teuml vogeumll me infrastruktureuml teuml varfeumlr apo qeuml mungon krejt si dhe leuml vend peumlr konkurrenceuml teuml pandershme Julien Roche njeuml biznesmen francez qeuml jeton neuml Shqipeumlri shiti 33peumlrqind teuml aksioneve teuml tij neuml stacionin televiziv kombeumltar TV Klan ortakeumlve teuml tij shqiptareuml neuml 200577 Neuml janar 2008 grupi gjerman mediatik Westdeutsche Allgemeine Zeitung (WAZ) shprehu interesin peumlr teuml investuar neuml median shqiptare por peumlr momentin ata po studiojneuml ende tregun78

Veteumlm Ligji peumlr Transmetimet Numerike peumlrmban masa peumlr teuml kufi zimin e peumlrqendrimit teuml proneumlsiseuml me qeumlllim qeuml teuml arrihet pluralizmi i medias79 Njeuml njeumlsi nuk mund teuml zoteumlrojeuml meuml shumeuml se njeuml licenseuml peumlr njeuml rrjet tokeumlsor dixhital Gjithashtu ligji ndalon njeumlsiteuml me interesa ekonomike apo pozicion neuml vendimmarrje neuml njeuml kompani qeuml ka licenseuml peumlr transmetim dixhital tokeumlsor teuml keneuml interesa ekonomike apo pozita vendimmarrje neuml njeuml zoteumlrues tjeteumlr license transmetimi dixhitale tokeumlsore

Megjithateuml njeuml operator rrjeti mund teuml peumlrfi tojeuml licenseuml transmetimi peumlr njeuml program televiziv dhe e kundeumlrta Asnjeuml operator nuk mund teuml peumlrfi tojeuml meuml shumeuml se 30 peumlrqind teuml teuml ardhurave kombeumltare nga reklamat televizive Neuml peumlrgjitheumlsi masat ligjore peumlr proneumlsineuml nga ligji i transmetimeve janeuml teuml vlefshme edhe peumlr transmetuesit dixhitaleuml

43 Tregu i reklamave

Mungesa e transparenceumls seuml proneumlsiseuml seuml medias dhe teuml fi nancimit teuml saj mbeten ende probleme teuml pazgjidhura dhe polemizuese Burimet e fi nancimit teuml medias mbeten teuml panjohura peumlr shkak teuml mungeseumls seuml studimeve neuml keumlteuml fusheuml dhe peumlr shkak teuml refuzimit teuml transmetuesve peumlr teuml

77 KKRT Departamenti Juridik dhe i Licensave 13 korrik 200778 Aida Cama ldquoKoncerni gjerman i mediave WAZ do teuml hyjeuml neuml tregun shqiptarrdquo neuml Tema 16 janar 2008 f 279 Ibid Art 13

S H Q I P Euml R I A

35

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

dheumlneuml keumlteuml informacion Burimi i veteumlm zyrtar peumlr keumlteuml treg vazhdon teuml jeteuml deklarimi i bilancit vjetor qeuml operatoreumlt doreumlzojneuml te KKRT Megjithateuml veteumlm njeuml numeumlr i vogeumll transmetuesish e beumljneuml keumlteuml Neuml 2006 veteumlm 39 transmetues nga meuml shumeuml se 100 e doreumlzuan bilancin vjetor Jashteuml Tiraneumls veteumlm 30 peumlrqind teuml operatoreumlve i doreumlzuan bilancet vjetore Edhe dy stacionet televizive private kombeumltare TV Klan dhe TV Arbeumlria nuk i doreumlzuan ato80

Neuml peumlrgjitheumlsi operatoreumlt televiziveuml vazhdojneuml teuml peumlsojneuml humbje Veteumlm pak prej tyre raportojneuml fi tim Peumlr shembull pas njeuml humbjeje prej ALL 33 milioneumlsh (euro270000) neuml 2003 Top Channel TV pati njeuml fi tim prej ALL 45 milioneumlsh (euro37000) dhe ALL 28 milioneumlsh (euro230000) neuml 2004 dhe 2005 respektivisht81 Po keumlshtu pas dy vitesh humbjeje TV Vizion+ pati njeuml fi tim prej ALL 7 milioneumlsh (euro57000) neuml 200582 Megjithateuml KKRT deklaroi se analiza e deklarimeve fi nanciare gjateuml tre viteve teuml fundit deumlshmonte peumlr mospeumlrputhje teuml reumlndeumlsishme gjeuml qeuml e beumlnte rregullatorin teuml dyshonte se disa stacione i falsifi konin shifrat dhe raportet e tyre83

Ccedileumlshtja e transparenceumls seuml kapitalit neuml media u beuml akoma meuml e diskutueshme kur Kryeministri Sali Berisha deklaroi neuml 28 mars 2007 qeuml media neuml Shqipeumlri eumlshteuml e lidhur me grupe mafi oze teuml cilat e peumlrdorin median si njeuml vegeumll peumlr teuml demonizuar pjeseumltareumlt dhe veprimet e qeveriseuml sidomos neuml betejeumln e saj kundeumlr korrupsionit84 Pas keumlsaj deklarate pronareumlt dhe drejtuesit e medias keumlrkuan fakte dhe emra specifi keuml nga Berisha dhe i keumlrkuan teuml doreumlzonte neuml autoritetet e prokuroriseuml teuml gjitheuml informacionin e nevojsheumlm peumlr teuml ngritur padi

Qeveria reagoi duke i peumlrjashtuar pronareumlt e medias nga pjeseumlmarrja neuml tendereumlt publikeuml KKRT ka dheumlneuml teuml kuptojeuml vitet e fundit qeuml gjysma e teuml ardhurave teuml fi tuara nga operatoreumlt mediatikeuml vijneuml nga ldquoburime teuml tjerardquo duke iu referuar bizneseve teuml tjera qeuml drejtohen nga shumica e pronareumlve teuml medias peumlrfshireuml keumltu ndeumlrtimin i cili eumlshteuml biznesi meuml fi timprureumls neuml Shqipeumlri peumlr momentin ose import-eksportin reklameumln apo sheumlrbimet e Internetit85 Qeveria e tanishme meuml tej propozoi qeuml personave apo kompanive qeuml kishin aksione si neuml kompani mediatike ashtu dhe neuml njeuml kompani tjeteumlr trsquou ndalohej pjeseumlmarrja neuml tendera publikeuml Sipas ligjit neuml fuqi aksionereumlt neuml njeuml stacion radiofonik apo televiziveuml nuk mund teuml marrin pjeseuml neuml meumlnyreuml teuml drejtpeumlrdrejteuml apo teuml teumlrthorteuml neuml tendera publikeuml apo neuml privatizimin e proneumls shteteumlrore86

Gjithashtu neuml 2006 qeveria vendosi teuml mos jepte meuml reklama shteteumlrore dhe njoftime shteteumlrore peumlr median dhe trsquoi botonte keumlto neuml Buletinin e Njoftimeve Zyrtare87 Shpeumlrndarja e reklameumls shteteumlrore nuk ka qeneuml kurreuml transparente Peumlrkundrazi pa masa ligjore teuml

80 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 6281 Ibid f 6382 Ibid83 Ibid84 Newsletter e Institutit Shqiptar teuml Medias gjendet neuml httpwwwinstitutemediaorgpagesnews-2007html57 (pareuml neuml 17 qershor 2007)85 OSIAlbania pp 225ndash22886 Ligji i Radios dhe Televizionit paragrafi 787 Vendimi peumlr Botimin e Njoftimeve Zyrtare 29 mars 2006 gjendet neuml httpwwwkeshilliministravealshqipqeveriavendimetbuletini20i20njoftimeveasp (pareuml neuml 29 korrik 2007) (meuml tej Vendimi i Keumlshillit teuml Ministrave peumlr Buletinin)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

36

detajuara peumlr shpeumlrndarjen e reklameumls shteteumlrore qeveria shkeumlmbente reklameumln me pasqyrim teuml favorsheumlm88 Nuk ka teuml dheumlna teuml sakta peumlr shpenzimet e peumlrgjithshme teuml kompanive apo organeve shteteumlrore peumlr reklameumln Burimi i veteumlm publik peumlr njeuml informacion teuml tilleuml ishte njeuml studim eksperimental i kryer nga rregullatori Studimi tregoi se kompania shteteumlrore e energjiseuml KESH kishte shpenzuar US$560000 peumlr reklameumln neuml 2004 e cila ishte njeuml shumeuml tre hereuml meuml e madhe se ajo e shpenzuar para tre vjeteumlsh I njeumljti studim tregoi se Albtelekom kompania shteteumlrore e telefoniseuml fi kse kishte shpenzuar euro320000 peumlr reklameumln neuml 200489 Keumlto ishin teuml vetmet kompani teuml meumldha qeuml beumljneuml reklameuml qeuml dhaneuml informacion peumlr shpenzimet e tyre

Vendimi i qeveriseuml peumlr teuml kaluar reklameumln shteteumlrore neuml buletinin zyrtar ishte njeuml hap i reumlndeumlsisheumlm peumlr teuml zvogeumlluar vareumlsineuml e medias nga shteti ldquoKy eumlshteuml njeuml akt i reumlndeumlsisheumlm dhe pozitiv qofteuml edhe neuml aspektin moral edhe pse ekzistojneuml kontradikta dhe akti nuk zgjidh peumlrfundimisht problemin e tjeteumlrsimit teuml medias soneuml [nga publiku]rdquo90 Dallimi peumlr shembull midis reklameumls shteteumlrore dhe njoftimeve shteteumlrore nuk eumlshteuml teumlreumlsisht i qarteuml dhe krijon hapeumlsireuml peumlr interpretim Sipas vendimit teuml qeveriseuml reklamat peumlr kompaniteuml shteteumlrore dhe organizatat jofi timprureumlse teuml krijuara dhe teuml mbeumlshtetura nga shteti nuk klasifi kohen si njo-ftime publike91 Kjo mund teuml leumlreuml hapeumlsireuml qeuml njeumlsiteuml shteteumlrore teuml vazhdojneuml teuml ccedilojneuml reklamat e tyre neuml media Pa transparenceuml eumlshteuml e veumlshtireuml teuml vlereumlsohet ndikimi i vendimit teuml qeveriseuml neuml sektorin e televizionit

Njeuml editorialist i mireumlnjohur shqiptar shkroi se ldquoshumica e gazetave teuml peumlrditshme neuml vend janeuml neuml koma ndeumlrsa audienca e stacioneve televizive eumlshteuml polarizuar duke i nxjerreuml jashteuml tregu shumiceumln e stacioneve periferikerdquo92 Teuml gjitha teuml dheumlnat peumlr tregun e reklameumls janeuml spekulim i pasteumlr Peumlrpjekja e veteumlm e vlefshme neuml keumlteuml drejtim u beuml nga KKRT e cila monitoroi reklameumln neuml dhjeteuml stacione televizive neuml prill dhe maj 2005 Sipas keumltij monitorimi sasia e reklameumls dhe teleshitjeve peumlrbeumlnte rreth 10 peumlrqind teuml gjitheuml koheumls seuml transmetimit93 Ligji i detyron stacionet televizive teuml mos rezervojneuml meuml shumeuml se 15 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit teuml tyre ditor ose meuml shumeuml se 12 minuta neuml oreuml peumlr reklameumln Ky rregull neuml peumlrgjitheumlsi u respektua nga operatoreumlt televiziveuml Peumlrjashtim peumlrbeumlnte TV Klan i cili transmetoi reklama gjateuml 22 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit94

Studimi tregonte se vlera e peumlrafeumlrt e tregut shqiptar teuml reklameumls televizive shkonte rreth 21 milioneuml95 Duke e krahasuar keumlteuml vlereumlsim me deklarimet fi nanciare vjetore teuml doreumlzuara

nga stacionet televizive monitorimi arriti neuml peumlrfundimin se operatoreumlt televiziveuml raportonin

88 OSIShqipeumlria f 225ndash22889 KKRT Vlereumlsim i Teuml Ardhurave nga Reklama nga Monitorimi prillndashmaj 2005 f 5 (meuml tej Studimi i KKRT peumlr Reklamat)90 ldquoPeumlrpjekjardquo Intervisteuml me Fatos Lubonjeumln Standard 27 maj 2006 f 35 91 Vendimi i Keumlshillit teuml Ministrave peumlr Buletinin92 Mero Baze ldquoPeumlrpjekja e lsquoregjimit mediatikrsquo drejt konkurrenceumlsrdquo Tema f 1 23 prill 200693 Studimi i KKRT peumlr Reklamat f 294 Studimi i KKRT peumlr Reklamat f 395 Ibid f 5

S H Q I P Euml R I A

37

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

veteumlm midis 17 dhe 22 peumlrqind teuml teuml ardhurave nga reklama96 Ky peumlrfundim hodhi dyshime peumlr evazion fi skal97 Autoreumlt e keumltij studimi paralajmeumlruan se duke pasur parasysh mungeseumln e tyre teuml peumlrvojeumls neuml vlereumlsimin e tregut teuml reklameumls shifrat e tyre duheshin marreuml me rezerveuml98

Por policia tatimore e mori studimin seriozisht dhe vendosi njeuml gjobeuml prej euro12 milioneumlsh Top Channel TV neuml korrik 2007 Monitorimi i KKRT u peumlrdor si bazeuml peumlr teuml llogaritur evazionin fi skal peumlr reklamat peumlr vitet 2002ndash2005 Duke u nisur nga ky studim u supozua se Top Channel TV kishte raportuar veteumlm 23 peumlrqind teuml teuml ardhurave teuml tij neuml ato vite99

Kjo gjobeuml u vendos pas kontrolleve teuml peumlrseumlritura teuml policiseuml tatimore ndaj Top Channel TV gjateuml 2007 kur stacioni mori njeuml qeumlndrim mjaft kritik ndaj qeveriseuml Pronari tha se ai e kishte pritur teuml vendosej njeuml gjobeuml por niveli i gjobeumls ishte krejteumlsisht i paarsyesheumlm dhe kishte peumlr qeumlllim teuml heshte njeuml zeuml kritik100 Leumlvizja e policiseuml tatimore shtyu komunitetin e medias teuml dilte me njeuml deklarateuml teuml peumlrbashkeumlt neuml mbeumlshtetje teuml Top Channel TV101 Komisioni Parlamentar i Medias dhe Prokuroria e Peumlrgjithshme gjithashtu niseumln njeuml hetim Pas keumltij presioni u duk se qeveria do e merrte seumlrish neumln shqyrtim gjobeumln Stacioni ende nuk e ka paguar gjobeumln dhe po negocion me autoritetet Top Channel TV eumlshteuml njeuml shembull i qarteuml se si mund teuml abuzohen apo keqpeumlrdoren mungesa e teuml dheumlnave dhe monitorimeve dhe studimeve sistematike peumlr tregun e reklameumls seuml bashku me mungeseumln e transparenceumls nga ana e kompanive qeuml beumljneuml reklameuml medias dhe qeveriseuml

44 Standartet dhe pavareumlsia editoriale

Neuml 2005 Instituti Shqiptar i Medias nisi njeuml rishikim teuml Kodit teuml Etikeumls peumlr gazetareumlt i cili ishte hartuar neuml 1996 Instituti e ndeumlrmori keumlteuml puneuml si njeuml reagim ndaj zbatimit joefi kas teuml Kodit dhe i nisur nga nevoja peumlr ta peumlrshtatur Kodin me ndryshimet qeuml kaneuml ndikuar te media neuml dekadeumln e kaluar Njeuml arsye tjeteumlr ishte qeumlllimi i Institutit peumlr teuml fi lluar njeuml sistem efi kas veteuml-rregullimi neuml media Amendamentet ligjore qeuml kaneuml peumlr qeumlllim teuml dekriminalizojneuml shpifjen dhe fyerjen po diskutohen neuml Parlament dhe ka teuml ngjareuml teuml miratohen neuml teuml ardhmen e afeumlrt

Neuml procesin e rishikimit instituti u peumlrpoq teuml peumlrfshijeuml teuml teumlreuml paleumlt kryesore teuml interesuara peumlrfshireuml pronareumlt drejtuesit kryeredaktoreumlt gazetareumlt aktivisteumlt e shoqeumlriseuml civile deputeteumlt juristeumlt e medias etj Instituti e kompletoi Kodin e ri teuml Etikeumls dhe njeuml statut teuml njeuml organi veteuml-rregullues

96 Ibid f 697 Ibid f 798 Metodologjia e studimit bazohej neuml njeuml formuleuml sipas seuml cileumls vlera e teuml ardhurave nga reklama llogaritej duke shumeumlzuar koheumln e reklameumls me tarifat fi kse qeuml raportoheshin nga stacionet televizive Ajo nuk merrte parasysh dhe nuk mund teuml llogariste zbritjet dhe negociatat peumlr klienteumlt apo koheumlzgjatjen e kontrateumls seuml njeuml stacioni televiziv me njeuml klient (f 1)99 Njoftim peumlr Shtyp i Policiseuml Tatimore gjendet neuml httpwwwtatimegovalfq=infoampmetod=shfaqartampartID=362 (pareuml neuml 25 korrik 2007)100 Dritan Hoxha Koment neuml Tryezeumln e Rrumbullakeumlt teuml Top Channel TV Tiraneuml 14 korrik 2007101Deklarata gjendet neuml httpwwwinstitutemediaorgdocumentaPRESS_DECLARATION_dt[1]13_korrikdoc (pareuml neuml 20 korrik 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

38

Neuml peumlrgjitheumlsi gazetareumlt pronareumlt dhe menaxhereumlt raneuml dakord neuml parim peumlr nevojeumln peumlr teuml veteumlrregulluar keumlteuml sektor Mbetet peumlr trsquou pareuml neumlse ata do teuml bashkohen peumlr ta realizuar keumlteuml gjeuml

Me peumlrjashtim teuml rregullave teuml peumlrgjithshme editoriale teuml vendosura nga kryeredaktoreumlt Nuk ka kode teuml brendshme etike neuml stacionet televizive102 KKRT vazhdimisht ka theksuar neuml raportet e saj se mediat duhet teuml keneuml kodin e vet teuml etikeumls103 Peumlrveccedil keumlsaj gazetaria cileumlsore eumlshteuml veumlshtireuml teuml arrihet neuml rrethana kur veteuml gazetareumlt shpesh privohen nga teuml drejtat e tyre Shumica deumlrrmuese e gazetareumlve punojneuml pa kontrata peumlr shkak teuml zbatimit teuml dobeumlt teuml Kodit teuml Puneumls dhe mungeseumls seuml mbikqyrjes seuml rregullt teuml zbatimit teuml tij Njeuml hap pozitiv neuml keumlteuml aspekt ishte krijimi neuml 2005 i sindikateumls seuml gazetareumlve me mbeumlshtetjen e IREX Unioni ka krijuar degeuml neuml qytetet kryesore dhe ka negociuar kushte meuml teuml mira pune peumlr gazetareumlt me Ministrineuml e Puneumls Dy paleumlt fi rmoseumln njeuml memorandum qeuml do teuml krijonte mundeumlsineuml e krijimit teuml njeuml marreumlveshjeje kolektive neuml keumlteuml sektor

Megjithateuml si unioni ashtu edhe komuniteti i medias janeuml teuml ndeumlrgjegjsheumlm qeuml ky proces do teuml zgjaseuml njeumlfareuml kohe peumlr shkak teuml peumlrhapjes seuml problemit Neuml 2005 rreth 95 peumlrqind e gazetareumlve neuml Shqipeumlri punonin pa kontrata apo sigurime shoqeumlrore104 Shoqatat e tjera teuml gazetareumlve nuk kaneuml dheumlneuml ndonjeuml ndihmeuml neuml keumlteuml fushateuml dhe duket se ekzistojneuml veteumlm neuml leteumlr Kryetari i njeumlreumls prej keumltyre organizatave tha

Edhe pse kemi 15 vjet liri shtypi neuml Shqipeumlri ka veteumlm pak raste kur kolegeumlt e njeuml media ngreneuml zeumlrin apo protestojneuml kundeumlr fatit teuml kolegeumlve teuml tjereuml teuml cileumlt pushohen censurohen apo keumlrceumlnohen pa teuml drejteuml Kjo eumlshteuml njeuml temeuml veteumlm peumlr kafeneteuml ku mblidhen gazetareumlt dhe nuk hapet kurreuml neuml publik duke krijuar njeuml gjendje ku askush nuk fl et peumlr njeuml dukuri qeuml i prek teuml gjitheuml105

Kjo gjendje i leuml gazetareumlt teuml pambrojtur kundrejt deumlshirave dhe tekave teuml pronareumlve ldquoAta janeuml krejteumlsisht teuml pambrojtur kur peumlrballen me vendimet arbitrare teuml pronareumlve teuml cileumlt mund ta pushojneuml stafi n nga puna pa asnjeuml arsyerdquo106 Kjo situateuml nuk ka ndryshuar neuml dy vitet e fundit dhe veumlshtireuml se do teuml peumlrmireumlsohet pa hedhur driteuml mbi proneumlsineuml e medias dhe fi nancimin e saj Numri i madh i gazetave dhe stacioneve televizive neuml Shqipeumlri ia detyron ekzistenceumln kryesisht fi nancimit nga bizneset paralele dhe zbatimit teuml dobeumlt teuml ligjit ldquoNga pikeumlpamja profesionale ky fi nancim paralel i leuml shumeuml media teuml pambrojtura ndaj presionit apo censureumls seuml bizneseve qeuml i mbeumlshtesin ato neuml shkalleuml teuml ndryshmerdquo107

102 OSIShqipeumlria f 238ndash239103 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 55104 Unioni i Gazetareumlve Shqiptareuml ldquoMbrojtja neuml puneuml dhe sigurimi social i punonjeumlsve teuml medias njeuml domosdoshmeumlri peumlr shtypin e lireumlrdquo f 6105 Intervisteuml me Armand Shkullakun ldquoMedia transparence peumlr lajmet brenda sajrdquo Shqip 10 maj 2006 f 12 106 IREX Media Sustainability Index 2005 ndash Shqipeumlria IREX Washington DC 2006 f 14gjendet neuml faqen e Internetit teuml IREX te httpwwwirexorgprogramsMSI_EUR2005asp (pareuml neuml 20 korrik 2007) (meuml tej IREX MSI 2005 ndash Shqipeumlria)107 IREX MSI 2005 ndash Shqipeumlria f12

S H Q I P Euml R I A

39

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

45 Transmetuesit rajonaleuml dhe lokaleuml

Peumlr momentin ka 68 stacione televizive lokale nga teuml cileumlt 20 operojneuml neuml Tiraneuml Shumica e reklameumls shpenzohet neuml stacionet televizive teuml Tiraneumls Keumlto kaneuml njeuml performanceuml ekonomike dhe programim meuml teuml mireuml se stacionet lokale teuml cilat e kaneuml teuml veumlshtireuml teuml mbijetojneuml dhe teuml prodhojneuml programe cileumlsore ldquoMedia e peumlrqendruar neuml Ulteumlsireumln Pereumlndimore ka mundeumlsi meuml teuml meumldha peumlr teuml peumlrfi tuar nga njeuml treg meuml i pasur reklame gjeuml qeuml nuk vlen peumlr mediat e vendosura neuml zona meuml teuml largeumltardquo108

Peumlr shkak teuml veumlshtireumlsive ekonomike stacionet televizive lokale neuml vend e kaneuml teuml veumlshtireuml teuml peumlrshtaten me zhvillimin teknologjik Ndeumlrsa shumica e stacioneve televizive neuml Tiraneuml zoteumlrojneuml pajisje teuml koheumlve teuml fundit stacionet lokale ende punojneuml me pajisje teuml vjetra gjeuml qeuml ndikon neuml cileumlsineuml e produktit teuml tyre

5 PROGRAMACIONI

51 Programet

Pa monitorime teuml pavarura nuk ekzistojneuml statistika peumlr programet vjetore sipas llojit as peumlr transmetuesin publik e as peumlr ata privateuml Monitorimi i fundit i cili u krye nga KKRT gjateuml njeuml muaji neuml 2003 e largeumlt mbulonte programacionin e stacioneve kryesore Edhe pse stacionet private janeuml teuml detyruara me ligj teuml doreumlzojneuml programacionin vjetor te KKRT deri tanimeuml nuk kaneuml arritur teuml respektojneuml keumlteuml keumlrkeseuml apo teuml shpjegojneuml se peumlrse nuk e beumljneuml keumlteuml gjeuml Rregullatori nuk ka marreuml ndonjeuml maseuml ndaj tyre

Teuml vetmet teuml dheumlna vijneuml nga TVSH Rreth 70 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit teuml TVSH nga prilli neuml neumlntor 2006 nuk ishin programe teuml prodhuara veteuml Kuadri i programacionit teuml stacionit nuk ka mundur teuml shmangeuml rutineumln dhe monotonineuml gjeuml qeuml ka ndikuar neuml pozicionin e tij neuml treg109 Me ndryshimin e menaxhimit neuml fund teuml 2006 niseumln teuml transmetoheshin programe teuml njeuml cileumlsie meuml teuml larteuml Me keumlto ndryshime peumlrqindja e programeve teuml prodhuara veteuml pritet teuml arrijeuml deri neuml 70 peumlrqind teuml koheumls totale teuml transmetimit teuml stacionit neuml 2007110 Keumlshilli Drejtues i RTSH gjithashtu premtoi se programe teuml tjera po rishikohen dhe programe teuml reja qeuml pasqyrojneuml tema si ccedileumlshtje sociale balanceumln gjinore kultureumln dhe sheumlndeteumlsineuml do teuml lanccedilohen111

Megjithateuml ndryshimet neuml kuadrin e programacionit janeuml peumlrpjekje qeuml peumlrmbushin veteumlm keumlrkesat minimale teuml transmetuesit publik dhe nuk i japin shtyseuml standarteve teuml transmetuesit publik Raporti vjetor i stacionit pretendonte peumlr arritje teuml tilla qeuml koha e transmetimit ishte rritur nga 17 oreuml neuml 24 oreuml neuml diteuml rikthimin e programeve sportive javore hapjen e njeuml studioje

108 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 5109 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 3110 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 5111 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f5

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

40

teuml re transmetimi peumlrdorimin e studios leumlvizeumlse neuml diteumln e zgjedhjeve etj112 Drejtoresha aktuale e stacionit Mirela Oktrova shkruante ldquoEkzistenca e radios dhe televizionit publik nuk mund teuml justifi kohet as me programet e zbavitjes e as me transmetimin falas teuml programeve teuml EBU e as me organizimin e festivalit dhe bujeumln e pjeseumlmarrjes neuml Eurovizionrdquo113

Neuml njeuml aspekt meuml pozitiv TVSH organizoi debate televizive me kandidateumlt peumlr bashki gjateuml zgjedhjeve teuml 2007 duke i dheumlneuml mundeumlsineuml publikut teuml beumlnte njeuml zgjedhje meuml teuml informuar Nga ana tjeteumlr TVSH nuk ishte neuml gjendje teuml transmetonte njeuml ngjarje teuml reumlndeumlsishme si Kupa Boteumlrore e futbollit neuml 2006 pasi teuml drejtat e transmetimit u bleneuml nga DigitAlb Neuml ateuml koheuml TVSH tha se nuk mund trsquoi peumlrballonte teuml drejtat por KKRT u peumlrgjigj se stacioni mund teuml kishte keumlrkuar ndihmeuml nga shteti114 Neuml meumlnyreuml sarkastike ata shtuan se menaxhimi i TVSH nuk keumlmbeumlnguli shumeuml pasi po negocionte teuml drejtat e ldquoKafazit teuml Arteumlrdquo njeuml programi teuml pro-dhuar neuml vend por qeuml eumlshteuml kopje e formatit teuml programit teuml realitetit ldquoBig Brotherrdquo115

Megjitheuml mungeseumln e teuml dheumlnave teuml qarta peumlr programet mund teuml thuhet me siguri se shumica e stacioneve teuml reumlndeumlsishme si TV Klan Top Channel Vizion+ TV Koha dhe disa kanale lajmesh si News24 apo Alsat kaneuml fi tuar njeuml publik pak a shumeuml besnik Ata prodhojneuml lajme me standarte peumlrgjitheumlsisht teuml keumlnaqshme si dhe programe teuml ndryshme informacioni dhe zbavitjeje Informacioni dhe lajmet janeuml kthyer neuml peumlrpareumlsi si peumlr median e shkruar ashtu edhe peumlr ateuml elektronike sipas veumlzhguesve teuml ndrysheumlm116 Peumlrjashtim peumlrbeumlnte stacioni privat kombeumltar TVA i cili pas disa ndryshimeve neuml proneumlsi neuml 2006 mezi arrinte teuml peumlrmbushte detyrimet e tij si kanal kombeumltar Ky stacion nuk transmetoi fare edicione lajmesh neuml mars dhe prill 2006117 Meqeuml stacioni nuk mundte teuml peumlrmbushte peumlr shumiceumln e 2006 keumlrkesat e programacionit qeuml i impononte kontrata e licenseumls KKRT vendosi teuml reduktonte me njeuml vit licenseumln e TVA dhe ta teumlrhiqte ateuml meuml pas neuml tetor 2007 Stacioni e apeloi keumlteuml vendim dhe teuml dyja paleumlt e ccediluan ccedileumlshtjen neuml gjykateuml118

Disa nga lajmet dhe debatet peumlr tema teuml reumlndeumlsishme shpesh politike mendohet se kaneuml njeuml publik teuml qeumlndruesheumlm dhe janeuml kthyer neuml emblema teuml stacioneve televizive qeuml i transmetojneuml ato Peumlrveccedil buletineve teuml lajmeve disa nga programet meuml teuml njohura janeuml ldquoOpinionrdquo neuml TV Klan ldquoShqiprdquo neuml Top Channel ldquoLogosrdquo neuml Vizion+ dhe ldquo60 minutardquo neuml TV Koha Keumlto janeuml programe javore qeuml kaneuml teuml beumljneuml me intervista apo debate peumlr njeuml temeuml teuml caktuar Njeuml tjeteumlr program mjaft i njohur eumlshteuml ldquoFiks farerdquo njeuml revisteuml satirike e peumlrditshme qeuml bazohet neuml metoda investigative Ka dhe disa programe zbavitjeje dhe lojeumlra qeuml janeuml mjaft teuml njohura Keumltu peumlrfshihet ldquoPortokallirdquo dhe ldquoTop Showrdquo neuml Top Channel ldquoKutia e funditrdquo neuml TV Klan dhe ldquoBypassrdquo neuml Vizion+ Stacionet televizive kaneuml njeuml prirje neuml rritje teuml peumlrqendrohen neuml programe teuml njeuml natyre meuml sociale duke u peumlrpjekur teuml pasqyrojneuml meuml shumeuml kronika nga jeta e peumlrditshme dhe me interes njereumlzor Keumlto programe peumlrfshijneuml ldquoJeteuml neuml keumlrkimrdquo neuml News24 TV ldquoNjereumlz teuml humburrdquo ldquoFemrardquo dhe ldquoSOSrdquo neuml Vizion+

112 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f4113 Mirela Oktrova ldquolsquoLehjarsquo kundeumlr demokraciseuml dhe interesave teuml publikutrdquo Shekulli 4 shtator 2006 f 23114 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 52115 Ibid116 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 9117 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 54118 Vendimi peumlr TVA neuml Raportin Vjetor teuml KKRT 2006 f 25

S H Q I P Euml R I A

41

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

52 Rregullat e peumlrgjithshme peumlr lajmet

Disa rregulla neuml Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin peumlrqendrohen te programimi i peumlr-mbajtjes dhe vlejneuml si peumlr transmetuesit publikeuml ashtu edhe peumlr ata privateuml Ato kaneuml teuml beumljneuml me pavareumlsineuml editoriale censureumln teuml drejteumln e informacionit dhe teuml drejta dhe liri teuml tjera njereumlzore119 Edhe pse parimet themelore teuml informacionit teuml paansheumlm dhe teuml sakteuml janeuml teuml garantuara me ligj nuk ekzistojneuml instrumente apo organe qeuml teuml monitorojneuml zbatimin e tyre KKRT monitoron edicionet kryesore teuml lajmeve teuml stacioneve kombeumltare publike dhe private por kjo peumlrpjekje konsiston veteumlm neuml matje sasiore teuml peumlrqindjes qeuml i kushtohet pasqyrimit teuml partive dhe fi gurave politike

Stacionet televizive kaneuml beumlreuml peumlrparim teuml ndjesheumlm neuml peumlrkufi zimin e vetvetes neumlpeumlrmjet edicioneve teuml lajmeve teuml cilat kaneuml sheumlnuar peumlrmireumlsimin meuml teuml madh neuml programacion te teuml gjitha stacionet televizive120 Megjithateuml informacioni nuk eumlshteuml as i paansheumlm dhe as i drejteuml Pothuajse nuk ekziston ndonjeuml media qeuml teuml mos keteuml interesa teuml fshehura ekonomike apo politike dhe peumlr pasojeuml standartet profesionale aplikohen peumlr aq koheuml sa ua lejojneuml keumlto interesa Axhenda e lajmeve eumlshteuml shumeuml praneuml axhendeumls seuml qeveriseuml apo politikeumls neuml peumlrgjitheumlsi ose praneuml menaxhimit teuml televizioneve121 Edicionet e lajmeve zgjedhin kronika qeuml u shkojneuml peumlr shtat interesave teuml operatorit dhe jo interesit publik122

Edhe Kodi Zgjedhor imponon keumlrkesa peumlr sakteumlsi korrekteumlsi dhe balanceuml peumlr teuml gjitha stacionet televizive123 Transmetuesi i sheumlrbimit publik ka peumlrgjegjeumlsi shteseuml si dheumlnia e koheumls falas peumlr teuml gjitha partiteuml politike qeuml marrin pjeseuml neuml zgjedhje Testi meuml i fundit peumlr respektimin e keumltyre rregullave ishin zgjedhjet lokale neuml shkurt 2007 Stacionet televizive kryesore e kaluan keumlteuml test me sukses TVSH i kushtoi 28 peumlrqind teuml lajmeve Partiseuml Demokratike dhe 29 peumlrqind Partiseuml Socialiste Njeuml pasqyrim i ngjasheumlm u gjend edhe peumlr stacione teuml tjera teuml meumldha si Vizion+ News24 dhe TVA Peumlrjashtim peumlrbeumlnte TV Klan i cili i kushtoi meuml shumeuml koheuml qeveriseuml se ccedildo stacion tjeteumlr Peumlrfaqeumlsuesit e TV Klan pretenduan se ata thjesht po pasqyronin puneumln e zyrtareumlve teuml shtetit Megjithateuml keumlta zyrtareuml ishin pasqyruar teksa beumlnin fushateuml zgjedhore Edhe pse keumlto fushata u konsideruan teuml balancuara dhe teuml drejta neuml aspektin e pasqyrimit teuml partive politike gjateuml periudheumls parazgjedhore teuml gjitha stacionet televizive kishin favorizuar njeuml parti meuml shumeuml se teuml tjerat124

119 OSIShqipeumlria f 234120 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 47121 Monitorimi u krye neuml kuadrin e ldquoMonitorimi i Lajmeve teuml Mbreumlmjes neuml TV ndash monitorim dhe analizeuml e edicioneve teuml lajmeve neuml TV neuml 10 vende teuml Europeumls Juglindorerdquo botuar neuml Media Plan Institute Treguesi i Interesit Publik Sarajevo 2007122 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 54123 Kodi Zgjedhor neni 136 neni 140 gjendet neuml httpwwwosceorgitem14076htmlhtml=1(pareuml neuml 10 korrik 2007)124 Raporti i OSCEODIHR peumlr zgjedhjet e 18 shkurt 2007 gjendet neumlhttpwwwosceorgitem24859htmlhtml=1 (pareuml neuml 12 korrik 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

42

53 Udheumlzimet e peumlrgjithshme peumlr prodhimin e programeve

Ligji peumlr Radion dhe Televizionin vendos disa detyrime teuml peumlrgjithshme peumlr teuml gjitha stacionet televizive Keumlto kaneuml teuml beumljneuml kryesisht me dinjitetin njereumlzor respektin peumlr ligjin dhe teuml drejtat e njeriut125

Megjithateuml keumlto masa janeuml mjaft teuml vakeumlta dhe teuml peumlrgjithshme dhe nuk janeuml shndeumlrruar neuml rregulla meuml teuml detajuara nga KKRT Keumlto parime teuml peumlrgjithshme neuml peumlrgjitheumlsi janeuml respektuar Teuml vetmet probleme kishin teuml beumlnin me pornografi neuml e cila ndalohet krejteumlsisht peumlr trsquou transmetuar Neuml stacionet tokeumlsore analoge nuk transmetohen programe me peumlrmbajtje pornografi ke Megjithateuml DigitAlb transmeton pornografi gjitheuml koheumln neuml njeuml kanal neuml formeuml teuml kriptuar si dhe dy programe pornografi ke neuml mesnateuml

54 Kuotat

Nuk ekzistojneuml kuota teuml posaccedilme peumlr peumlrfaqeumlsim gjuheumlsor apo teuml grupeve teuml minoriteteve Stacioni i transmetimit publik si dhe disa kanale private ndonjeumlhereuml transmetojneuml programe peumlr minoritetet etnike Neuml vitet e fundit Instituti Shqiptar i Medias eumlshteuml angazhuar neuml koordi-nimin e projekteve teuml produksionit teuml programeve radiofonike dhe televizive peumlr pakicat etnike dhe gjuheumlsore neuml vend si dhe peumlr artikuj peumlr keumlto tema teuml botuara neuml median e shkruar

Mediat qeuml fokusohen neuml temat e pakicave luftojneuml peumlr mbijeteseuml Peumlr shembull Radio Prespa e themeluar neuml 2003 neuml zoneumln e kufi rit me Republikeumln e Maqedoniseuml dhe qeuml transmeton maqedonisht nuk funksionon rregullisht peumlr shkak teuml pengesave fi nanciare Stacionet radiofonike peumlr pakiceumln greke neuml jug teuml vendit gjenden neuml njeuml situateuml teuml ngjashme Teuml gjitha keumlto media janeuml nisma individuale shteti nuk jep ndihma peumlr median e minoriteteve Megjithateuml nuk ekzistojneuml pengesa ligjore peumlr dheumlnien e licensave teuml transmetimit peumlr radiot apo televizionet e minoriteteve Neuml fakt KKRT dha njeuml licenseuml peumlr radio dhe televizion radioTV Armonia njeuml projekt peumlr pakiceumln greke qeuml eumlshteuml edhe minoriteti meuml i madh etnik neuml vend Megjithateuml stacioni nuk ka fuqi fi nanciare dhe ka veumlshtireumlsi Peumlr momentin ata nuk transmetojneuml126

Kuotat e vetme neuml lidhje me peumlrmbajtjen qeuml imponon ligji peumlr ata qeuml kaneuml licenseuml lokale eumlshteuml qeuml teuml transmetojneuml programe jokomerciale dhe programe lokale informacioni peumlr teuml pakteumln 15 peumlrqind teuml programacionit javor Ligji nuk e specifi kon termin ldquojokomercialrdquo Sipas ndryshimeve teuml 2003 ata qeuml kaneuml licenseuml kombeumltare duhet trsquoi kushtojneuml teuml pakteumln 15 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit programeve teuml prodhuara veteuml dhe teuml pakteumln 30 peumlrqind programeve teuml prodhuara neuml Shqipeumlri Stacionet televizive neuml peumlrgjitheumlsi i peumlrmbushin keumlto kuota127 Ligji gjithashtu vendos kuota peumlr reklameumln duke mos i lejuar stacionet televizive teuml transmetojneuml reklama peumlr meuml shumeuml se 15 peumlrqind teuml koheumls ditore teuml transmetimit ose meuml shumeuml se 12 minuta peumlr oreuml

125 OSIShqipeumlria f 235ndash236126 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 25127 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 47

S H Q I P Euml R I A

43

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Edhe pse Shqipeumlria si vend qeuml nuk eumlshteuml aneumltar i BE nuk eumlshteuml e detyruar teuml peumlrmbusheuml legjislacionin europian shumeuml nga keumlto kuota lindin nga Konventa Europiane peumlr Televizionin Ndeumlrkufi tar (KETN) dhe Protokollin e saj Shteseuml teuml cileumln Shqipeumlria e ka ratifi kuar neuml 1999 Nga ana tjeteumlr legjislacioni shqiptar nuk u keumlrkon transmetuesve trsquoi kushtojneuml shumiceumln e koheumls seuml transmetimit veprave europiane Ligji peumlr dixhitalizimin thoteuml se stacionet televizive neuml meumlnyreuml progresive duhet teuml peumlrmbushin detyrimin e transmetimit teuml programeve europiane neuml 50 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit

55 Detyrimet peumlr transmetuesin publik

Peumlrveccedil rregullave teuml peumlrgjithshme peumlr prodhimin Ligji peumlr Radion dhe Televizionin i detyron si transmetuesit publikeuml ashtu dhe ata privateuml teuml transmetojneuml programe falas Kjo peumlrfshin programe me interes teuml larteuml peumlr publikun e gjereuml si lajmeumlrimet peumlr sheumlndetin rendin publik apo emergjencat kombeumltare Gjithashtu ligji i keumlrkon RTSH teuml transmetojeuml falas sheumlrbimet fetare teuml mbajtura gjateuml festave fetare zyrtare si dhe seancat e parlamentit Ligji peumlr Radion dhe Televizionin vendos detyrime shteseuml peumlr RTSH Programet e tij duhet teuml jeneuml teuml njeuml cileumlsie teuml larteuml teuml refl ektojneuml larmineuml e jeteumls shqiptare dhe trsquoi sheumlrbejneuml teuml gjitha grupeve shoqeumlrore peumlrfshireuml pakicat kombeumltare

Pasqyrimi i lajmeve nga vendi dhe nga jashteuml duhet teuml jeteuml gjitheumlpeumlrfshireumls dhe i paansheumlmRTSH-seuml i ndalohet transmetimi i propagandeumls politike dhe fetare Megjitheuml keumlto detyrime transmetuesi i sheumlrbimit publik mbetet ende larg peumlrmbushjes seuml misionit teuml tij publik ldquoEumlshteuml paradoksale teuml shoheumlsh se si interesi publik eumlshteuml i pari qeuml lihet pas dore nga njeuml televizion i quajtur lsquopublikrsquo Edicionet e lajmeve fi llojneuml me lajme peumlr aktivitetet e qeveriseuml dhe partive politike duke leumlneuml pas dore problemet qeuml shqeteumlsojneuml qytetareumltrdquo128 Stacioni pretendon se ka beumlreuml progres teuml reumlndeumlsisheumlm dhe se mungesa e konkurrenceumls qeuml pretendohet se ka eumlshteuml njeuml geumlnjeshteumlr e hapur nga rivaleumlt privateuml129 Por mendimi i peumlrgjithsheumlm eumlshteuml se stacionet private mbizoteumlrojneuml ldquoTelevizionet komerciale po e vrasin televizionin publik dhe po thithin teuml gjitheuml audienceumln ashtu si supermarketet po vrasin dyqanet e vogla dhe kioskat e komunizmit duke thithur teuml gjitheuml blereumlsitrdquo130

56 Detyrimet peumlr transmetuesit privateuml

Nuk ka detyrime teuml holleumlsishme programacioni peumlr transmetuesit privateuml Masat e vetme li-gjore kaneuml teuml beumljneuml me koheumlzgjatjen e transmetimit dhe periodicitetin e edicionit teuml lajmeve Stacionet televizive kombeumltare duhet teuml transmetojneuml teuml pakteumln gjashteuml oreuml neuml diteuml kurse stacionet lokale teuml pakteumln kateumlr oreuml neuml diteuml Stacionet televizive kombeumltare duhet teuml transmetojneuml programe origjinale lajmesh ccedildo diteuml Stacionet televizive private janeuml teuml detyruara teuml transmetojneuml mesazhe dhe informacion teuml njeuml interesi teuml madh publik falas sipas rregulloreve teuml hartuara nga KKRT ose me keumlrkeseumln e organeve lokale teuml qeveriseuml Informacione teuml tilla zakonisht peumlrfshijneuml komunikatat e shkurtra me interes teuml posaccedileumlm peumlr publikun sidomos

128 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 10129 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 3130 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 6

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

44

neuml situata emergjence si fatkeqeumlsi natyrore ose neuml tema si sheumlndeti dhe siguria si dhe rendi publik Neuml peumlrgjitheumlsi nuk ka patur probleme me respektimin e keumltij detyrimi

6 PEumlRFUNDIMET

Televizioni ende media me ndikim meuml teuml madh neuml Shqipeumlri ka kaluar njeuml ereuml ndryshimesh Janeuml beumlreuml ndryshime ligjore teuml reumlndeumlsishme edhe pse teuml diskutueshme duke ndryshuar peumlrbeumlrjen e autoriteteve rregullatoreuml Struktura e bazuar neuml njeuml formuleuml peumlrfaqeumlsimi teuml balancuar politik u shndeumlrrua neuml njeuml formuleuml qeuml peumlrfshinte shoqeumlrineuml civile akademikeumlt dhe profesionisteumlt Keumlto leumlvizje zyrtarisht kishin peumlr qeumlllim teuml ulnin ndikimin politik te rregullatori por disa nga veprimet e fundit teuml rregullatorit u konsideruan si teuml motivuara politikisht Peumlr meuml tepeumlr rregullatori pati probleme teuml krijonte aneumltareumlsimin e ploteuml njeuml tregues qeuml mekanizmi i emeumlrimit nuk funksionon pa probleme

Seuml shpejti rregullatori do teuml peumlrballet me njeuml test teuml veumlshtireuml shpeumlrndarjen e licensave dixhitale Ashtu si ligje teuml tjera teuml miratuara gjateuml tre viteve teuml fundit Ligji peumlr Transmetimet Nume-rike u peumlrgatit nga qeveria pa u keumlshilluar me paleumlt e interesuara gjeuml qeuml hodhi mjaft dyshime peumlr qeumlllimet e qeveriseuml dhe pasojat e keumltij ligji neuml transmetime Zbatimi i keumltij ligji ngre pikeumlpyetje teuml reumlndeumlsishme peumlr teuml ardhmen e DigitAlb operatorit teuml platformeumls dixhitale i cili pas tre vjeteumlsh veprimtarie eumlshteuml kthyer neuml njeuml lojtar teuml fuqisheumlm me njeuml bazeuml teuml reumlndeumlsishme klienteumlsh Autoriteti dhe pavareumlsia e KKRT neuml procesin e licensimit si dhe qeumlndrimi i transmetuesit teuml sheumlrbimit publik neuml keumlteuml proces do teuml jeneuml mjaft teuml reumlndeumlsishme

RTSH peumlrballet me detyreumln e veumlshtireuml e sfi deumls ndaj rritjes seuml DigitAlb qeuml nuk do teuml jeteuml e lehteuml sidomos pas performanceumls jo teuml mireuml ekonomike neuml vitet e fundit fi nancimi neuml ulje nga shteti dhe reformeumls seuml papeumlrfunduar Popullariteti i RTSH nuk eumlshteuml peumlrmireumlsuar Menaxhimi jo i mireuml dhe prapambetja neuml krahasim me transmetuesit privateuml seuml bashku me mendimin e peumlrgjithsheumlm qeuml RTSH kontrollohet politikisht janeuml ndeumlr problemet kryesore teuml transmetuesit Stacioni mbetet ende larg peumlrmbushjes seuml misionit teuml tij publik Shpresohet qeuml menaxhimi i ri i stacionit do teuml hartojeuml njeuml strategji koherente dhe teuml fi llojeuml njeuml reformeuml teuml qeumlndrueshme Megjithateuml reforma e RTSH do teuml jeteuml e dhimbshme dhe si e tilleuml stacioni do teuml keteuml nevojeuml peumlr ndihmeseuml teuml reumlndeumlsishme neuml arritjen e misionit teuml tij

Programet profesionale dhe cileumlsore po vijneuml neuml rritje Megjithateuml tregu mbetet i mbipopulluar dhe megjitheuml zhurmeumln peumlr burimet e fi nancimit teuml medias nuk janeuml marreuml masa konkrete neuml keumlteuml drejtim Transparenca e burimeve teuml kapitalit teuml medias nevojiten medoemos neuml njeuml vend ku gazetareumlt teuml cileumlt nuk kaneuml kontrata pune shpesh kaneuml frikeuml teuml rrezikojneuml e teuml provokojneuml pronareumlt duke shkruar neuml meumlnyreuml teuml pavarur Organizatat peumlr median kaneuml beumlreuml peumlrpjekje teuml shumta peumlr teuml rritur ndeumlrgjegjeumlsimin peumlr kodet e etikeumls te gazetareumlt por veteuml-rregullimi efi kas ende nuk ka nisur Mangeumlsia e studimeve teuml tregut ose teuml teuml dheumlnave teuml tjera i pengon mjaft vlereumlsimet peumlr kushtet e medias shqiptare

S H Q I P Euml R I A

45

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

ANEKS1 LEGJISLACIONI I PEumlRMENDUR NEuml RAPORT

Fletorja Zyrtare eumlshteuml gazeta zyrtare e Shqipeumlriseuml

Direktiva 9736EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 30 qershor 1997 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin e disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 202 30 korrik 1997

Direktiva 200765EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 11 dhjetor 2007 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 33227 18 dhjetor 2007

Kodi Zgjedhor neni 136 neni 140 gjendet neuml httpeumleumleumlosceorgitem14076htmlhtml=1 (pareuml neuml 10 korrik 2007)

Ligji peumlr Transmetimet Numerike Ligji nr 9742 neuml 28 maj 2007 peumlr Transmetimet Numerike neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml

Ligji nr 8410 dateuml 30091998 Peumlr radion dhe televizionin publik e privat neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml Fletorja Zyrtare 20 tetor 1998 amenduar me ligjin nr 8657 dateuml 31072000 ligjin nr8794 dateuml 10052001 ligjin nr9016 dateuml 20022003 dhe ligjin nr9124 dateuml 29072003 si dhe Ligji nr 9677 i 13 janarit 2007

Ligji nr 9531 i cili ndryshon Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin me kapitullin ldquoPeumlr Radion dhe Televizionin Publik dhe Privatrdquo 11 maj 2006 Fletorja Zyrtare 65 2006

Ligji nr 9645 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2007rdquo i 27 neumlntorit 2006

Ligji nr 9836 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2008rdquo i 26 neumlntorit 2007

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

46

ANEKS 2 BIBLIOGRAFIA

Neuml anglisht

IREX Media Sustainability Index 2005 ndash Albania IREX Washington DC 2006

IREX Media Sustainability Index 2006 ndash Albania IREX Washington DC 2007

Neuml shqip

KKRT Vlereumlsim i teuml Ardhurave teuml Reklamave nga Monitorimi prillndashmaj 2005

KKRT Raporti Vjetor 2006 neuml Kuvendin e Shqipeumlriseuml

RTSH Raporti Vjetor peumlr Veprimtarineuml e RTSH 2006

Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007

Unioni i Gazetareumlve Shqiptareuml ldquoMbrojtja neuml puneuml dhe sigurimi social i punonjeumlsve teumlmedias njeuml domosdoshmeumlri peumlr shtypin e lireumlrdquo

S H Q I P Euml R I A

47

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Page 3: Televizioni në Europë: Raportet vijuese 2008 - Shqipëria · Media Program përpiqet të nxisë median e pavarur, profesionale dhe të qëndrueshme si dhe gazetarinë cilësore,

3

F A L E N D E R I M E

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

FalenderimeKy raport u peumlrgatit si pjeseuml e njeuml seumlreuml raportesh monitoruese me titullin lsquoTelevizioni neuml Europeuml

Raportet Vijuese 2008rsquo Kjo seri paraqet njeuml rifreskim teuml gjendjes neuml neumlnteuml nga njeumlzet vendet

e origjineumls teuml mbuluara neuml serineuml e raporteve teuml 2005 ldquoTelevizioni neuml Europeuml rregullimi

politikat dhe pavareumlsiardquo Vendet e peumlrfshira neuml serineuml e vitit 2008 janeuml Shqipeumlria Bullgaria

Republika Ccedileke Italia Lituania Maqedonia Polonia Rumania dhe Sllovakia

Teuml dyja seriteuml e raporteve janeuml peumlrgatitur nga Programi peumlr Monitorim dhe Avokaci teuml

BE(EUMAP) i Institutit teuml Shoqeumlriseuml seuml Hapur dhe nga Media Program i Fondacionit peumlr

Shoqeumlri teuml Hapur neuml bashkeumlpunim me eksperteumlt vendas EUMAP dhe Media Program do

teuml donin teuml falenderonin personat e meumlposhteumlm teuml cileumlt pateumln rol kryesor neuml keumlrkimet dhe

hartimin peumlr raportin e keumltij vendi

Peumlrgjegjeumlsia peumlrfundimtare peumlr peumlrmbajtjen e raporteve i mbetet Programit

ldquoTelevizioni neuml Europeuml ndash Raportet Vijuese 2008 Shqipeumlriardquo

RedaktoreumltMarius Dragomir (Media Program) Menaxher Projekti dhe Redaktor

Mark Th ompson (Media Program) Redaktor

Reporter peumlr vendinIlda Londo Instituti Shqiptar i Medias

Ekipi OSI Gordana Janković (Media Program) Drejtore Programi

Biljana Tatomir (Media Program) Zeumlvendeumls Drejtore

Miriam Anati (EUMAP) Avokacia dhe Komunikimi

Andrea Gurubi Watterson (EUMAP) Koordinatore Programi

Csilla Toacuteth (EUMAP) Asistente Programi

Joost van Beek (EUMAP) Manaxher i website

Sergey Shabanov (EUMAP) Ndeumlrtues i website

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

4

H Y R J E

5

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

HyrjeTelevizioni neuml Europeuml Raportet Vijuese 2008 eumlshteuml njeuml projekt monitorimi i EUMAP(Programi i peumlr Monitorim dhe Avokaci teuml BE) neuml Institutin peumlr Shoqeumlri teuml Hapur dhe i Media Program neuml Fondacionin peumlr Shoqeumlri teuml Hapur Projekti freskon dhe bazohet mbi peumlrfundimet e raporteve origjinale teuml monitorimit Televizioni neuml Europeuml rregullimi politikat dhe pavareumlsia teuml lanccediluara neuml tetor 2005 teuml cilat kaneuml mbuluar 20 vende

Raportet e vitit 2005 arriteumln neuml peumlrfundimin se roli i reumlndeumlsisheumlm i televizionit neuml mbeumlshtetje teuml demokraciseuml neuml Europeuml ishte i keumlrceumlnuar Raporti tregoi se transmetuesit publikeuml po detyroheshin teuml ceumlnonin cileumlsineuml peumlr teuml konkurruar me kanalet private dhe se shumeuml prej tyre vareshin nga shteti apo partiteuml politike Peumlr meuml tepeumlr peumlrqendrime gjithnjeuml e meuml teuml meumldha po krijoheshin neuml sektorin privat shpesh me lidhje teuml qarta politike Keumlto zhvillime vinin neuml rrezik pluralizmin dhe diversitetin e transmetimeve sidomos neuml demokraciteuml e reja teuml Europeumls Qendrore dhe Lindore

Projekti fi llestar Televizioni neuml Europeuml dhe veprimtariteuml e tij neuml avokaci peumlrfunduan neuml qershor 2006 Qeuml ateumlhereuml Media Program ka fi nancuar njeuml numeumlr projektesh pasuese teuml zhvilluara nga organizata partnere neuml vendet neuml fjaleuml teuml cilat kishin peumlr qeumlllim teuml promovojneuml dhe teuml bazohen neuml rezultatet dhe peumlrfundimet e raporteve

Neuml shumeuml nga vendet e pasqyruara neuml raportet e 2005 ka pasur zhvillime teuml reumlndeumlsishme neuml shumeuml nga fushat e monitoruara I lanccediluar neuml Londeumlr neuml mars 2008 Televizioni neuml Europeuml Raportet Vijuese 2008 monitoron keumlto zhvillime neuml neumlnteuml nga njeumlzet vendet qeuml u monitoruan neuml fi llim Shqipeumlria Bullgaria Republika Ccedileke Italia Lituania Maqedonia Polonia Rumania dhe Sllovakia Keumlto vende u zgjodheumln peumlr shkak teuml ndryshimeve teuml vazhdueshme dhe teuml reumlndeumlsishme neuml peizazhin e tyre teuml transmetimeve

Televizioni neuml Europeuml Raportet Vijuese 2008 skicon ndryshimet kryesore neuml legjislacionin politikat dhe tregun e transmetimeve gjateuml tre viteve teuml fundit dhe vlereumlson progresin ndash ose mungeseumln e progresit ndash qeuml keumlto vende kaneuml pasur neuml peumlrmireumlsimin e pavareumlsiseuml dhe pluralizmit teuml transmetimeve

Ashtu si me raportet fi llestare teuml vitit 2005 keumlto raporte vijuese u drejtohen politikeumlbeumlreumlsve aktivisteumlve teuml shoqeumlriseuml civile dhe akademikeumlve si njeuml kontribut peumlr teuml sjelleuml ndryshime atje ku ka nevojeuml

Neumlnteuml raportet e keumltyre vendeve u hartuan nga eksperteuml vendas me mbeumlshtetjen e OJQ-ve partnere Teuml gjitha raportet janeuml bazuar neuml teuml njeumljteumln metodologji duke krijuar mundeumlsi peumlr njeuml analizeuml krahasuese OSI dhe OSF mbajneuml peumlrgjegjeumlsineuml peumlrfundimtare peumlr peumlrmbajtjen e tyre

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

6

Mbi EUMAP

EUMAP Programi i peumlr Monitorim dhe Avokaci teuml BE i Institutit peumlr njeuml Shoqeumlri teuml Hapur monitoron zhvillimin e disa ccedileumlshtjeve teuml teuml drejtave teuml njeriut dhe shtetit ligjor si neuml Bashkimin Europian ashtu edhe neuml vendet kandidate apo ato kandidate teuml mundshme

EUMAP punon me eksperteuml vendas dhe me organizata joqeveritare (OJQ) peumlr teuml hartuar raporte qeuml shpeumlrndahen gjereumlsisht neuml Europeuml dhe meuml tej Raportet kaneuml peumlr qeumlllim qeuml teuml nxisin pjeseumlmarrje meuml teuml gjereuml neuml procesin e artikulimit teuml vlerave teuml peumlrbashkeumlta demokratike teuml BE si dhe monitorimin e vazhduesheumlm teuml respektit peumlr standartet e teuml drejtave teuml njeriut neuml Bashkimin Europian

Peumlrveccedil keumltyre raporteve monitorimi peumlr Televizionin neuml Europeuml EUMAP eumlshteuml peumlrqendruar edhe neuml mundeumlsiteuml e romeumlve peumlr arsim dhe neuml gjendjen e myslimaneumlve neuml qytetet e peumlrzgjedhura teuml BE

Raporte teuml meumlparshme teuml EUMAP peumlrfshijneuml serineuml e 2005 Televizioni neuml Europeuml si edhe raporte peumlr mbrojtjen e pakicave teuml drejtat e njereumlzve me intelekt teuml kufi zuar pavareumlsineuml e gjyqeumlsorit kapacitetin e gjyqeumlsorit korrupsioni dhe politikat antikorrupsion dhe mundeumlsiteuml e barabarta peumlr femra dhe meshkuj

Teuml gjitha raportet e EUMAP si dhe informacion i meumltejsheumlm peumlr programin gjendet neuml wwweumaporg

Mbi Media Program

Media Program peumlrpiqet teuml nxiseuml median e pavarur profesionale dhe teuml qeumlndrueshme si dhe gazetarineuml cileumlsore kryesisht neuml vende qeuml po kalojneuml njeuml proces demokratizimi dhe po ndeumlrtojneuml tregje funksionaleuml teuml medias

Media Program mbeumlshtet nisma qeuml kaneuml peumlr qeumlllim teuml ndihmojneuml legjislacionin peumlr median qeuml teuml jeteuml konform standarteve demokratike ndeumlrkombeumltare duke rritur profesionalizmin e gazetareumlve dhe drejtuesve teuml medias duke forcuar shoqatat e profesionisteumlve teuml medias dhe duke krijuar mekanizma teuml veteumlrregullimit neuml media Media Program gjithashtu mbeumlshtet ato media qeuml peumlrkrahin vlerat e njeuml shoqeumlrie teuml hapur si dhe peumlrpjekjet qeuml kaneuml peumlr qeumlllim teuml monitorojneuml dhe kundeumlrshtojneuml shkeljet e liriseuml seuml shtypit dhe qeuml nxisin ndryshime teuml politikeumls seuml medias qeuml sigurojneuml pluralizmin e proneumlsiseuml seuml medias dhe diversitetin e mendimit neuml media

Edhe pse tradicionalisht Media Program eumlshteuml peumlrqendruar neuml Europeumln Qendrore Lindore dhe Juglindore CIS dhe Mongoli gjateuml viteve teuml fundit ajo eumlshteuml zgjeruar neuml Afrikeumln Pereumlndimore dhe Jugore neuml Azineuml Juglindore dhe neuml Amerikeumln Latine

S H Q I P Euml R I A

7

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Televizioni neuml Europeuml

Raportet vijuese 2008

Shqipeumlrianga Ilda Londo

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

8

Peumlrmbajtja

A Peumlrmbledhja e peumlrgjithshme 10

B Rekomandimet 11

1 Rekomandimet fi llestare nga raporti i 2005 11

11 Politikat 12

12 Autoritetet rregullatore (KKRT) 14

13 Transmetuesit publikeuml dhe privateuml 15

14 Transmetuesi publik (RTSH) 17

15 Shoqeumlria civile 18

2 Rekomandimet e reja sipas raportit teuml vitit 2008 18

21 Legjislacioni 18

C Peumlrfundimet kryesore teuml monitorimit vijues 19

1 Ambienti i peumlrgjithsheumlm i transmetimeve 19

11 Zhvillimet kyccedile neuml legjislacion dhe politika 19

12 Masat ligjore teuml BE 19

13 Tregu i transmetimeve 20

2 Rregullimi dhe licensimi i sektorit teuml televizionit 21

21 Autoritetet dhe korniza rregullatore 21

22 Sistemi i licensimit 24

3 Rregullimi dhe menaxhimi i transmetuesit televiziv teuml sheumlrbimit publik 28

31 Legjislacioni dhe politikat peumlr transmetuesin publik 28

32 Struktura qeveriseumlse e transmetuesit publik 28

33 Financimi i transmetuesit publik 31

34 Standartet editoriale 32

4 Transmetuesit privateuml 34

41 Rregullimi dhe menaxhimi 34

42 Proneumlsia e televizioneve dhe proneumlsia e ndeumlrthurur 34

43 Tregu i reklamave 34

44 Standartet dhe pavareumlsia editoriale 37

S H Q I P Euml R I A

9

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

45 Transmetuesit rajonaleuml dhe lokaleuml 38

5 Programacioni 39

51 Programet 39

52 Rregullat e peumlrgjithshme peumlr lajmet 40

53 Udheumlzimet e peumlrgjithshme peumlr prodhimin e programeve 41

54 Kuotat 42

55 Detyrimet peumlr transmetuesin publik 42

56 Detyrimet peumlr transmetuesit privateuml 43

6 Peumlrfundimet 43

ANEKS 1 Legjislacioni i peumlrmendur neuml raport 45

ANEKS 2 Bibliografi a 46

Lista e shkurtimeve

EBU Unioni i Transmetuesve Europianeuml

KESH Korporata Elektroenergjitike Shqiptare

KKRT Keumlshilli Kombeumltar i Radios dhe Televizionit

KLSH Kontrolli i Larteuml i Shtetit

OSCE Organizata peumlr Siguri dhe Bashkeumlpunim neuml Europeuml

RRC-06 Konferenca Rajonale e Radio-komunikacioneve neuml Gjeneveuml 2006

RT Radio Tirana

RTSH Radio Televizioni Shqiptar

TVSH Televizioni Shqiptar

WAZ Westdeutsche Allgemeine Zeitung

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

10

A Peumlrmbledhja e peumlrgjithshmeMedia elektronike peumlrbeumln sektorin meuml teuml reumlndeumlsisheumlm neuml tregun e medias shqiptare Megjitheuml zhvillimin e vazhduesheumlm profesional media elektronike eumlshteuml ende pre e dyshimeve peumlr burimet e fi nancimit dhe ecuriseuml seuml saj ekonomike Mediat elektronike vazhdojneuml teuml mbeten teuml paqeumlndrueshme ekonomikisht dhe teuml varen kryesisht peumlr teuml ardhurat e tyre nga bizneset e tjera teuml pronareumlve Kjo situateuml hedh dyshime serioze mbi pavareumlsineuml e tyre editoriale dhe mbi cileumlsineuml e informacionit qeuml i ofrohet publikut Qeveria eumlshteuml peumlrpjekur ta zgjidheuml ccedileumlshtjen e diskutueshme teuml caktimit teuml reklamave shteteumlrore por ende nuk eumlshteuml e qarteuml neumlse janeuml ccedilrreumlnjosur praktikat e meumlparshme Qeveria vendosi teuml botonte reklamat shteteumlrore veteumlm neuml buletinin zyrtar peumlr ta shkeumlputur median nga vareumlsia e saj nga qeveria Por ligji nuk e peumlrcakton qarteuml reklameumln shteteumlrore duke krijuar mundeumlsi peumlr mbeumlshtetje arbitrare

Qeveria gjithashtu ka fi lluar njeuml seumlreuml amendimesh ligjore teuml diskutueshme neuml lidhje me rregullatoreumlt dhe transmetimet numerike Qeveria pretendoi se keumlto peumlrpjekje kishin peumlr qeumlllim teuml peumlrmireumlsonin pavareumlsineuml e medias por kritikeumlt laneuml teuml kuptohej se arsyeja kryesore ishte teuml viheshin neumln kontroll rregullatoreumlt dhe trsquoi mbyllej goja medias seuml pavarur Mungesa e debatit dhe keumlshillimit publik me paleumlt e interesuara gjateuml peumlrgatitjes seuml ndryshimeve ligjore i forcoi akoma meuml shumeuml keumlto dyshime

Megjitheumlse po kalon njeuml reformeuml dometheumlneumlse Keumlshilli Kombeumltar i Radios dhe Televizionit (KKRT) nuk ka beumlreuml peumlrparime teuml meumldha neuml peumlrmbushjen e misionit teuml tij Vendimet e tij peumlr teuml dheumlneuml licensa transmetimi dhe peumlr teuml hequr antena janeuml kundeumlrshtuar Dheumlnia e licensave numerike neuml teuml ardhmen e afeumlrt do teuml jeteuml testi peumlrfundimtar peumlr autoritetin dhe pavareumlsineuml e KKRT Televizioni numerik ka beumlreuml peumlrparime teuml reumlndeumlsishme qeuml nga lindja e tij neuml njeuml zbrazeumlti ligjore tre vjet meuml voneuml Popullariteti i tij eumlshteuml gjithnjeuml neuml rritje

Zbatimi i duhur i ligjit nevojitet sidomos peumlr fuqizimin e rolit teuml transmetuesit publik Radio Televizionit Shqiptar (RTSH) si dhe peumlr teuml krijuar mundeumlsineuml qeuml ai teuml peumlrmbusheuml misionin e vet Roli i transmetuesit publik ka ardhur neuml zbehje ndeumlrsa stacionet televizive private kaneuml investuar vazhdimisht neuml puneumln e tyre Reforma e RTSH ka mbetur neuml vend akuzat qeuml ai favorizon qeverineuml kaneuml vazhduar Drejtuesit aktualeuml meuml neuml fund kaneuml peumlrpiluar njeuml strategji peumlr ta transformuar institucionin neuml njeuml transmetues publik efi kas Megjithateuml fi nancimi eumlshteuml ende njeuml problem pa zgjidhje sidomos me afrimin e dixhitalizimit

Ende nuk eumlshteuml vendosur njeuml sistem efi kas veteuml-rregullimi megjitheuml disa peumlrpjekje neuml keumlteuml drejtim Duke pasur parasysh mungeseumln e kontratave teuml puneumls peumlr gazetareumlt dhe tregun e puneumls jashteumlzakonisht teuml paqeumlndruesheumlm veteumlcensura eumlshteuml meuml e peumlrhapur sesa veteumlrregullimi Peumlr meuml tepeumlr mungesa e studimeve monitorimeve sondazheve teuml besueshme dhe meumlnyrave teuml tjera peumlr teuml mbledhur teuml dheumlna peumlr median elektronike vazhdon teuml jeteuml pengeseuml peumlr njeuml analizeuml meuml teuml sakteuml teuml tregut teuml medias shqiptare

S H Q I P Euml R I A

11

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

B Rekomandimet

1 REKOMANDIMET FILLESTARE NGA RAPORTI I 20051

Shumeuml nga rekomandimet e raportit fi llestar janeuml peumlrmbushur kryesisht neuml fusheumln e legjislacionit dhe shpeumlrndarjen e reklamave dhe fondeve shteteumlrore Organizatat ndeumlrkombeumltare kaneuml vazhduar mbeumlshtetjen e tyre peumlr keumlrkimet monitorimet dhe ndihmeseumln peumlr legjislacionin Edhe pse transmetuesi i sheumlrbimit publik ka nisur njeuml reformeuml serioze eumlshteuml ende shumeuml hereumlt peumlr teuml vlereumlsuar se si janeuml peumlrmbushur rekomandimet peumlr transmetuesit e sheumlrbimit publik Nuk pati progres peumlr rritjen e transparenceumls seuml proneumlsiseuml seuml transmetuesve dhe neuml zbatimin e Kodit teuml Puneumls neuml sektorin e medias

1 ldquoShqipeumlriardquo neuml Instituti i Shoqeumlriseuml seuml Hapur Televizioni neuml Europeuml rregullimi politikat dhe pavareumlsiaBudapest 2005 (meuml tej OSIShqipeumlria) f 247ndash250

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

12

11 Politikat

Legjislacioni

1 Qeveria duhet teuml ndeumlrmarreuml hapa peumlr teuml ploteumlsuar boshlleumlqet neuml legjislacionin e medias veccedilaneumlrisht neuml lidhje me teknologjiteuml dhe sheumlrbimet e reja teuml transmetimit duke iu referuar instrumenteve ndeumlrkombeumltare mbi konkurrenceumln dhe transmetimin dixhital2 Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare duhet teuml vazhdojneuml asistenceumln peumlr qeverineuml dhe parlamentin si dhe peumlr rregullatorin - Keumlshillin Kombeumltar teuml Radios dhe Televizionit (KKRT) - peumlr hartimin e legjislacionit teuml medias Ata duhet teuml nxisin konsultimet me OJQ qeuml veprojneuml neuml fusheumln e medias seuml lireuml dhe shoqatat e mediave profesioniste si pjeseuml e procesit teuml hartimit teuml ligjit3 Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare duhet teuml vazhdojneuml asistenceumln e tyre peumlr organizmat qeuml merren me zbatimin e ligjit mbi peumlrmireumlsimin e zbatimit teuml legjislacionit teuml medias

Keumlto rekomandime janeuml peumlrmbushur pjeseumlrisht Ligji peumlr Radion dhe Televizionin u ndryshua peumlr teuml mbuluar dixhitalizimin dhe tashmeuml po rishikohet peumlr ta peumlrshtatur me legjislacionin e BE Organizatat ndeumlrkombeumltare e mbeumlshteteumln menjeumlhereuml reformeumln e autoriteteve rregullatore dhe ateuml teuml transmetuesit teuml sheumlrbimit publik si dhe dhaneuml keumlshillat e tyre peumlr legjislacionin Kjo asistenceuml duhet teuml vazhdojeuml Megjithateuml keumlshillimi i qeveriseuml me grupet vendase teuml interesit ka qeneuml sporadik dhe i beumlreuml neumln presion

Debati Publik

4 OJQ lokale qeuml veprojneuml neuml fusheumln e liriseuml seuml shprehjes dhe teuml aksesit neuml informacion si edhe organizatat qeuml merren meuml gjereumlsisht me teuml drejtat civile duhet teuml nxisin njeuml debat publik mbi probleme teuml reumlndeumlsishme qeuml lidhen me zhvillimin e medias neuml njeuml frymeuml teuml hapur dhe teuml paanshme duke rritur ndeumlrgjegjeumlsimin sesi media ndikon mbi qytetareumlt Njeuml iniciativeuml e tilleuml duhet teuml mbeumlshtetet fuqimisht nga institucionet ndeumlrkombeumltare dhe ato europiane teuml tilla si Bashkimi Europian OSBE dhe Keumlshilli i Europeumls

Veteuml media i ka sjelleuml ccedileumlshtjet e lidhura me teuml neuml qendeumlr teuml debatit publik Por ekziston ende nevoja peumlr njeuml debat meuml teuml pasur publik peumlr tema teuml reumlndeumlsishme teuml lidhura me zhvillimin e medias OJQ-teuml lokale janeuml neuml poziteumln meuml teuml peumlrshtatshme peumlr ta realizuar keumlteuml

S H Q I P Euml R I A

13

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Studimet

5 Qeveria duhet teuml nxiseuml analiza teuml holleumlsishme peumlr sektorin e medias duke i kushtuar njeuml veumlmendje teuml veccedilanteuml studimeve mbi audienceumln Peumlr teuml siguruar pavareumlsineuml e njeuml studimi teuml tilleuml qeveria duhet teuml funksionojeuml veteumlm si njeuml bashkeumlfi nancues i puneumls seuml beumlreuml nga institucione akademike teuml vendit ose OJQ teuml huaja apo edhe institucione teuml tjera joshteteumlrore6 Organizatat e shoqeumlriseuml civile duhet teuml nxisin qeverineuml peumlr teuml mbeumlshtetur njeuml studim teuml tilleuml teuml pavarur neuml sektorin e medias

Ky rekomanim nuk eumlshteuml ploteumlsuar Ende nuk ka njeuml studim peumlr shikueshmeumlrineuml keumlshtu qeuml rekomandimi mbetet neuml fuqi

Konsultimet

7Kur ndeumlrmerr hapa qeuml prekin median dhe merr neuml shqyrtim problemet qeuml lidhen me teuml Qeveria duhet teuml konsultohet me pronareumlt e medias OJQ qeuml veprojneuml neuml fusheumln e liriseuml seuml shtypit shoqatat e medias profesionale dhe komunitetin ndeumlrkombeumltar dhe veccedilaneumlrisht Keumlshillin e Europeumls

Ky rekomandim nuk eumlshteuml peumlrmbushur E veumlneuml neumln presion qeveria u keumlshillua me paleumlt e interesuara peumlr ndryshime neuml ligjet e medias Megjithateuml ky keumlshillim u beuml momentin e fundit dhe ishte njeuml peumlrjashtim

Teknologjiteuml e reja

8Qeveria duhet teuml peumlrgatiseuml njeuml strategji afatgjateuml peumlr zhvillimin e medias qeuml mund trsquoi paraprinte evolucionit teuml teknologjive teuml reja duke peumlrfshireuml keumltu internetin dhe transmetimin dixhital9Si njeuml prioritet teuml saj Qeveria duhet trsquoi propozojeuml parlamentit amendime peumlr Ligjin mbi Radion dhe Televizionin duke synuar rregullimin e transmetimit dixhital neuml peumlrputhje me standardet europiane dhe ndeumlrkombeumltare

Rekomandimi i pareuml mbetet ende peumlr trsquou ploteumlsuar KKRT po harton njeuml strategji peumlr dixhitalizimin Rekomandimi i dyteuml eumlshteuml peumlrmbushur Parlamenti e ndryshoi Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin peumlr teuml peumlrfshireuml edhe masat peumlr transmetimin dixhital neuml peumlrputhje me standartet ndeumlrkombeumltare

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

14

12 Autoritetet rregullatore (KKRT)

Pavareumlsia

10 Qeveria dhe parlamenti duhet teuml sigurojneuml zbatimin e ploteuml teuml legjislacionit ekzistues neuml meumlnyreuml qeuml teuml respektohet dhe teuml peumlrforcohet pavareumlsia e autoritetit rregullator Keumlshillit Kombeumltar teuml Radio Televizionit (KKRT) neuml meumlnyreuml teuml veccedilanteuml neuml lidhje me emeumlrimin e aneumltareumlve teuml KKRT dhe peumlrgatitjen e raportit vjetor teuml KKRT

Rekomandimi eumlshteuml ploteumlsuar Edhe pse ngjalli mjaft polemika formula e emeumlrimit teuml aneumltareumlve teuml KKRT u ndryshua Megjitheuml reformeumln e vazhdueshme neuml vitet e fundit qeveria dhe parlamenti duhet ende teuml ndeumlrmarrin ndryshime neuml legjislacion peumlr teuml forcuar pavareumlsineuml e rregullatorit

S H Q I P Euml R I A

15

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

13 Transmetuesit publikeuml dhe privateuml

Shumeumlllojshmeumlria e medias

11Qeveria dhe parlamenti duhet teuml konsolidojneuml transparenceumln e medias neumlpeumlrmjet zbatimit teuml ploteuml teuml legjislacionit teuml medias dhe neumlpeumlrmjet kontrolleve teuml rregullta mbi proneumlsineuml dhe fi nancimin e medias

Nuk ka patur shumeuml progres peumlr teuml hedhur driteuml mbi proneumlsineuml e transmetuesve Qeveria dhe Parlamenti duhet teuml beumljneuml meuml tepeumlr peumlr ta arritur keumlteuml gjeuml Kontrollet e proneumlsiseuml dhe fi nancimit teuml mediave duhen kryer nga agjenci zbatimi meuml teuml fuqishme meuml efi kase dhe meuml teuml pavarura si KKRT apo Policia Tatimore

Peumlr teuml drejtat e gazetareumlve

12 Qeveria duhet teuml marreuml hapa teuml veccedilanteuml qeuml Kodi i Puneumls teuml zbatohet nga organizatat e mediave dhe teuml mbikqyreuml rregullisht zbatimin e tij13 Shoqatat e gazetareumlve me ndihmeumln edhe teuml aktoreumlve teuml tjereuml teuml shoqeumlriseuml civile duhet teuml keumlrkojneuml zbatimin e kodit teuml Puneumls neuml kompaniteuml e mediave dhe neuml meumlnyreuml teuml veccedilanteuml negociatat kolektive14 Organizatat e shoqeumlriseuml civile duhet teuml mbeumlshtesin gazetareumlt edhe individualisht kur teuml drejtat e tyre dhunohen nga pronareumlt e mediave autoritetet shteteumlrore ose paleuml teuml tjera

Keumlto rekomandime nuk janeuml peumlrmbushur Qeveria nuk ka ndeumlrmarreuml hapa peumlr teuml forcuar zbatimin e Kodit teuml Puneumls (Keumlto hapa do teuml peumlrfshinin edhe forcimin e kapaciteteve teuml agjencive teuml zbatimit teuml ligjit si Inspektoriati i Larteuml i Puneumls dhe Policia Tatimore peumlr teuml monitoruar rregullisht zbatimin e Kodit teuml Puneumls neuml teuml gjitha mediat) Neuml teuml njeumljteumln koheuml shoqeumlria civile dhe shoqatat e gazetareumlve kaneuml qeneuml teuml dobeumlta neuml keumlrkeseumln e tyre peumlr zbatimin e Kodit neuml organizatat e mediave

Financimi

15 Qeveria duhet teuml krijojeuml njeuml organizeumlm teuml pavarur qeuml teuml jeteuml peumlrgjegjeumls peumlr transferimin e fondeve qeveritare tek operatoreumlt e mediave neuml peumlrputhje me parimet dhe procedurat e parashtruara nga rekomandimet peumlrkateumlse teuml Keumlshillit teuml Europeumls Procesi i transferimit teuml parave duhet teuml jeteuml i qarteuml dhe transparent

Ky rekomandim eumlshteuml peumlrmbushur Qeveria ka krijuar Agjencineuml e Prokurimeve Publike qeuml boton njeuml buletin javor teuml njoftimeve zyrtare peumlrfshireuml reklamat shteteumlrore dhe njoftimet qeuml meuml peumlrpara botoheshin neuml gazeta Megjithateuml ligji nuk eumlshteuml krejteumlsisht i qarteuml neuml peumlrkufi zimin e reklameumls shteteumlrore dhe peumlr pasojeuml ka nevojeuml peumlr sqarim teuml meumltejsheumlm

Reklamat shteteumlrore

16 Qeveria duhet teuml ndeumlrmarreuml hapa teuml menjeumlhershme peumlr teuml siguruar transferimin e paparagjykuar dhe jopolitik teuml parave nga reklamat shteteumlrore dhe teuml rriseuml transparenceumln mbi transferimin e parave nga kjo reklameuml

Qeveria ka ndeumlrmarreuml hapa peumlr teuml garantuar njeuml shpeumlrndarje objektive teuml reklameumls shteteumlrore Megjithateuml sistemi i shpeumlrndarjes seuml reklameumls shteteumlrore ka ende nevojeuml peumlr peumlrmireumlsim

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

16

Pavareumlsia

17 Qeveria duhet teuml investigojeuml rregullisht pohimet mbi dhunimet e liriseuml dhe teuml pavareumlsiseuml seuml medias

Qeveria nuk ka treguar gatishmeumlri teuml madhe peumlr teuml hetuar dhunimet e liriseuml seuml medias rregullisht Neuml keumlteuml meumlnyreuml ky rekomandim ende qeumlndron

Studime dhe monitorim

18 Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare duhet teuml monitorojneuml dhe teuml raportojneuml publikisht mbi dhunimet e pavareumlsiseuml seuml medias19 Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare duhet teuml asistojneuml me studime dhe monitorim fusha teuml veccedilanta teuml aktivitetit teuml medias teuml tilla si pavareumlsia respektimi i ligjit dhe etika e medias

Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare kaneuml vazhduar ta peumlrmbushin rolin e tyre monitorues Puna e tyre monitoruese dhe keumlrkimore eumlshteuml thelbeumlsore dhe duhet teuml vazhdojeuml

S H Q I P Euml R I A

17

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

14 Transmetuesi publik (RTSH)

Reforma e RTSH

20 Qeveria duhet teuml mbeumlshteseuml transformimin e Radio Televizonit Shqiptar (RTSH) neuml njeuml transmetues teuml veumlrteteuml teuml sheumlrbimit publik duke beumlreuml teuml qarta rolet dhe peumlrgjegjeumlsiteuml dhe duke garantuar transparenceumln e administrimit21 Shoqatat e gazetareumlve dhe organizatat ndeumlrqeveritare duhet teuml ndeumlrmarrin hapat e duhura nga ana e tyre peumlr teuml mbeumlshtetur transformimin e RTSH22 Qeveria dhe OJQ teuml reumlndeumlsishme teuml keumltij sektori duhet teuml peumlrpiqen teuml sjellin teuml gjitheuml aktoreumlt neuml njeuml debat publik mbi teuml ardhmen e RTSH Kjo duhet teuml peumlrfshijeuml gazetareumlt e RTSH drejtoreumlt e meumlparsheumlm dhe ata teuml tanisheumlm autoritetin rregullator (KKRT) OJQ dhe komunitetin e gazetareumlve neuml peumlrgjitheumlsi23 Shoqeumlria civile duhet ta sjelleuml peumlrpara veumlmendjes seuml publikut shqeteumlsimet mbi RTSH dhe teuml keumlrkojeuml zgjidhje nga organet kompetente Neuml lidhje me TVSH keumlto shqeteumlsime peumlrfshijneuml por nuk janeuml teuml kufi zuara me cileumlsineuml e programit transparenceumln e administrimit efi kasitetin e administrimit dhe pavareumlsineuml nga qeveria dhe grupet politike

Menaxhimi i ri i RTSH duket se ka nisur njeuml reformeuml serioze Eumlshteuml ende shumeuml hereumlt peumlr teuml nxjerreuml peumlrfundime peumlr strategjineuml e tij por mund teuml thuhet me siguri se ai do teuml keteuml nevojeuml peumlr asistenceuml fi nanciare dhe teknike dhe do teuml duhet teuml beumljeuml njeuml menaxhim teuml menccedilur dhe efi kas teuml burimevePrandaj rekomandimet nga raporti fi llestar janeuml ende teuml vlefshme Qeveria duhet teuml mbeumlshteseuml reformeumln e RTSH dhe shoqatat e gazetareumlve duhet teuml organizojneuml debate publike dhe teuml ofrojneuml peumlrvojeumln e tyre peumlr teuml ndihmuar keumlteuml reformeuml Cileumlsia e programit transparenca e administrateumls si dhe efi kasiteti i menaxhimit duhet teuml jeneuml ndeumlr temat qeuml shoqeumlria civile duhet teuml keteuml neuml veumlmendje teuml saj

Financimi

24 Qeveria duhet ta njoheuml dhe ta beumljeuml teuml ditur teuml ardhureumln nga tarifat e licensave Kur kjo teuml kryhet ateumlhereuml duhet teuml mendohet peumlr teuml gjetur rrugeumlt peumlr teuml peumlrmireumlsuar nivelin e pageseumls seuml keumlsaj tarife

Ky rekomandim nuk eumlshteuml peumlrmbushur Qeveria duhet ende teuml rriseuml transparenceumln peumlr teuml ardhurat nga taksa e aparatit

Programacioni

25 Administrimi dhe stafi i Radio Televizionit Shqiptar (TVSH) duhet teuml peumlrmireumlsojeuml cileumlsineuml e produksionit dhe teuml peumlrcaktojeuml njeuml struktureuml programi qeuml do teuml rriste interesin publik dhe do ta beumlnte meuml teumlrheqeumls keumlteuml stacion televiziv

Megjitheuml ndryshimet e fundit neuml RTSH menaxhimi dhe stafi i stacionit duhet teuml peumlrmireumlsojneuml programacionin

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

18

15 Shoqeumlria civile

Kodet e etikeumls

26 Shoqatat e gazetareumlve duhet teuml peumlrpilojneuml kodet e etikeumls ose teuml amendojneuml ateuml ekzistues teuml rrisin ndeumlrgjegjeumlsimin peumlr keumlto kode dhe teuml promovojneuml veprimin neuml peumlrputhje me to

Neuml shtator 2006 shoqatat e gazetareumlve miratuan njeuml kod etike peumlr teuml gjitha mediat neuml vend Megjithateuml kodi nuk eumlshteuml miratuar ldquozyrtarishtrdquo nga ndonjeuml media dhe ende nuk ka ndonjeuml mekanizeumlm peumlr ta zbatuar ateuml Gazetareumlt janeuml teuml lireuml teuml vendosin neumlse duan ta respektojneuml ateuml apo jo Njeuml sistem efi kas veteumlrregullimi dhe njeuml ambient i sigurt peumlr gazetareumlt mbeten ende qeumlllime teuml largeumlta

Shoqatat e mediave

27 Shoqatat e mediave duhet teuml forcojneuml neuml meumlnyreuml teuml ndjeshme afteumlsiteuml peumlr debat publik dhe ndeumlrgjegjeumlsimin e organizatave dhe shoqatave teuml mediave neumlpeumlrmjet njeuml bashkeumlpunimi meuml teuml mireuml dhe duke promovuar teuml drejtat e gazetareumlve peumlrballeuml pronareumlve teuml mediave dhe qeveriseuml 28 Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare duhet teuml ofrojneuml eksperienceuml dhe asistenceuml peumlr konsolidimin e shoqatave teuml mediave

Nuk ka pasur shumeuml peumlrparim neuml keumlteuml aspekt Shoqatat e gazetareumlve duhet teuml vazhdojneuml teuml peumlrmireumlsojneuml kapacitetet e tyre Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare teuml cilat kaneuml asistuar procesin deri tani duhet teuml vazhdojneuml mbeumlshtetjen e tyre

2 REKOMANDIMET E REJA SIPAS RAPORTIT TEuml 2008

21 Legjislacioni

Televizioni dixhital

KKRT duhet teuml hartojeuml njeuml Strategji Dixhitalizimi dhe pastaj teuml niseuml procesin e licensimit dixhitalHartimi i Strategjiseuml duhet teuml miratohet pas njeuml debati publik me paleumlt e interesuara Strategjia duhet teuml marreuml parasysh tema teuml tilla si mbrojtjen e konsumatorit investimet neuml platforma dixhitale teuml beumlra tashmeuml neuml vend si dhe pluralizmin dhe konkurrenceumln neuml media

1

2

S H Q I P Euml R I A

19

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

C Peumlrfundimet kryesore teuml monitorimit vijues

1 AMBIENTI I PEumlRGJITHSHEumlM I TRANSMETIMEVE

11 Zhvillimet kyccedile neuml legjislacion dhe politika

Qeuml nga koha e botimit teuml ldquoTelevizioni neuml Europeumlrdquo neuml 2005 peumlrvoja e Shqipeumlriseuml ka qeneuml e pasur neuml aspektin e legjislacionit dhe politikave peumlr median me debate teuml nxehta rreth teuml ardhmes seuml autoriteteve rregullatore transparenceumls seuml fi nancimeve neuml media si dhe transmetimeve numerike Peumlrbeumlrja e autoriteteve rregullatore eumlshteuml ndryshuar me ligj Ndryshime teuml tjera ligjore peumlrpiqen teuml zvogeumllojneuml vareumlsineuml ekonomike teuml medias elektronike nga reklamat shteteumlrore dhe peumlr pasojeuml dhe nga abuzimet e mundshme

Pas debatesh teuml gjata dhe teuml gjalla mes pronareumlve teuml medias deputeteumlve rregullatoreumlve RTSH dhe shoqatave teuml industriseuml Shqipeumlria po peumlrgatitet peumlr teuml legalizuar platformeumln e saj dixhitale sipas Ligjit peumlr Transmetimet Dixhitale2 Transmetimet dixhitale neuml platformat satelitore dhe tokeumlsore janeuml zhvilluar me shpejteumlsi gjateuml tre viteve teuml kaluara duke arritur njeuml depeumlrtim teuml reumlndeumlsisheumlm Pas gati kateumlr vitesh transmetimi platforma televizive dixhitale DigitAlb pretendonte se kishte 120000 abonenteuml neuml fi llim teuml 2006 neuml Shqipeumlri dhe te shqiptareumlt qeuml jetojneuml jashteuml3 Caktimi i ndikimit teuml ligjit te DigitAlb dhe te abonenteumlt e tij do teuml jeteuml njeuml test i meumltejsheumlm peumlr autoritetin rregullator Nga ana tjeteumlr mbetet peumlr trsquou pareuml neumlse transmetuesit e tjereuml sidomos TVSH do teuml jeneuml neuml gjendje teuml investojneuml neuml dixhitalizimin dhe teuml konkurrojneuml me DigitAlb

TVSH vazhdon teuml mos e peumlrmbusheuml misionin e saj Drejtuesit e caktuar neuml fund teuml 2006 peumlrballen me detyreumln e veumlshtireuml e kthimit teuml stacionit neuml njeuml operator me teuml veumlrteteuml publik edhe pse vuan nga njeuml reumlnie e vazhdueshme e popullaritetit ndeumlrkoheuml qeuml audienca e stacioneve private ka ardhur neuml rritje Njeuml hap tejet i vonuar neuml keumlteuml drejtim u mor neuml gusht teuml vitit 2007 me hartimin e peumlrbashkeumlt teuml njeuml strategjie peumlr RTSH neuml ereumln dixhitale nga TVSH dhe Unioni Europian i Transmetimeve (EBU) me keumlshillimin e Divizionit teuml Medias seuml Keumlshillit teuml Europeumls

12 Masat ligjore teuml BE

Shqipeumlria e ka miratuar pjeseumlrisht legjislacionin dhe standartet europiane peumlr median Neuml vitin 1999 vendi fi rmosi dhe ratifi koi Konventeumln e Keumlshillit teuml Europeumls peumlr Televizionin Ndeumlrkufi tar dhe Protokollin e tij Shteseuml Shumeuml nga masat e Ligjit peumlr Radion dhe

2 Ligji nr 9742 i 28 maj 2007 neuml Transmetimet Numerike neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml (meuml tej Ligji peumlr Transmetimet Numerike)3 Sipas teuml dheumlnave nga DigitAlb (gjendet neuml httpwwwdigitalbtvkompania e pareuml neuml 31 korrik 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

20

Televizionin4 vijneuml nga kjo marreumlveshje dhe neuml njeuml meumlnyreuml peumlrmbushin disa nga keumlrkesat e Direktiveumls Televizioni Pa Kufi j (TVWF)5 si masat peumlr sponsorizimet reklamat teuml drejteumln e replikeumls dhe mbrojtjen e teuml miturve

Legjislacioni shqiptar peumlr median nuk ka peumlrfshireuml keumlrkesat e Direktiveumls TVWF peumlr teleshitjet dhe transmetimin e veprave europiane Ligji peumlr Transmetimet Numerike paraqiti keumlrkeseumln qeuml veprat europiane duhet teuml peumlrbeumljneuml 50 teuml programacionit teuml njeuml stacioni duke lejuar qeuml kjo peumlrqindje teuml arrihet neuml meumlnyreuml progresiveMegjithateuml respektimi i keumltyre standarteve duhet ende teuml monitorohet pasi ky ligj eumlshteuml ende mjaft i ri Kishte njeuml ide peumlr teuml caktuar njeuml grup pune teuml peumlrbeumlreuml nga tre eksperteuml teuml pavarur teuml medias teuml cileumlt do teuml rishikonin Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin dhe do teuml propozonin ndryshime qeuml do ta sillnin keumlteuml ligj neuml linjeuml me ligjet e BE Deri tani kjo nuk u realizua Komisioni i Peumlrhersheumlm Parlamentar peumlr Median dhe Mjetet e Informimit Publik (meuml pas Komisioni Parlamentar i Medias) po e kryen keumlteuml detyreuml por ritmi eumlshteuml i ngadalteuml duke pasur parasysh peumlrpareumlsiteuml e ccedileumlshtjeve teuml tjera neuml Parlament meuml sakteumlsisht reformeumln neuml drejteumlsi Megjithateuml ka peumlrpjekje peumlr teuml reformuar legjislacionin e medias Rregullatoreumlt dhe eksperteuml teuml Komisionit Parlamentar teuml Medias kaneuml paraqitur propozimet e tyre peumlr ndryshime ligjore por ende nuk eumlshteuml e qarteuml se cilat do teuml jeneuml hapat neuml vijim6

Edhe pse nuk ka patur njeuml monitorim teuml vazhduesheumlm se si janeuml zbatuar keumlto masa nuk ka patur ndonjeuml problem teuml veccedilanteuml7 Nga ana tjeteumlr zbatimi i masave teuml tjera teuml frymeumlzuara nga legjislacioni i BE peumlr median ka qeneuml jo i keumlnaqsheumlm Si neuml shumeuml sektoreuml teuml tjereuml neuml Shqipeumlri edhe industria e medias ka mungeseuml transparence dhe ligjet qeuml garantojneuml transparenceumln e proneumlsiseuml dhe fi nancimit mbeten teuml veumlshtira peumlr trsquou zbatuar Kjo peumlr shkak teuml mungeseumls seuml peumlrgjithshme teuml transparenceumls neuml treg Njeuml hap peumlrpara ishte njeuml amendim neuml korrik 2006 teuml Ligjit peumlr Radion dhe Televizionin qeuml i ndalonte pronareumlt e mediave teuml merrnin pjeseuml neuml tendera publikeuml8 Megjithateuml seumlrish peumlr shkak teuml mungeseumls seuml peumlrgjithshme teuml transparenceumls dhe dheumlnies seuml uleumlt teuml peumlrgjegjeumlsiseuml si nga ana e medias ashtu edhe nga ana e qeveriseuml kjo maseuml ligjore mund teuml anashkalohet me lehteumlsi

4 Ligji nr 8410 i 30 shtatorit 1998 peumlr Radion dhe Televizionin Publik dhe Privat neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml i ndryshuar me Ligjin nr 8657 i 31 korrikut 2000 Ligji nr 8794 i 10 majit 2001 Ligji nr 9016 i 20 shkurtit 2003 Ligji nr 9124 i 29 korrikut 2003 dhe Ligji nr 9677 i 13 janarit 2007 (meuml tej Ligji i Radios dhe Televizionit)5 Direktiva 9736EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 30 qershor 1997 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin e disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 202 30 korrik 1997 Direktiva 200765EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 11 dhjetor 2007 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 33227 18 dhjetor 20076 Intervisteuml me Vjollca Meccedile keumlshilltare praneuml Kryetares seuml Parlamentit Tiraneuml 17 janar 2008 7 Intervisteuml me Andrea Nathanailin Drejtor Programacioni praneuml KKRT Tiraneuml 6 korrik 2007 8 Ligji i Radios dhe Televizionit neni 20

S H Q I P Euml R I A

21

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

13 Tregu i transmetimeve

Stacionet televizive vazhdojneuml teuml shtohen neuml numeumlr dhe mund teuml argumentohet edhe qeuml cileumlsia ka ardhur neuml rritje por pa patur studime sistematike dhe teuml besueshme peumlr shikueshmeumlrineuml peumlrqindja e veumlrteteuml e tregut peumlr ccedildo stacion mbetet e panjohur Instituti i Sondazheve dhe Opinioneve i cili meuml pareuml ka beumlreuml peumlrpjekje peumlr teuml matur shikueshmeumlrineuml ka nisur njeuml peumlrpjekje teuml re peumlr studim shikueshmeumlrie neuml vitin 2007 Megjithateuml eumlshteuml ende hereumlt peumlr teuml patur rezultate teuml qarta Peumlr shembull Top Channel njeuml stacion qeuml nuk ka patur licenseuml kombeumltare deri neuml janar teuml 2008 mendohet se geumlzon njeuml peumlrqindje mesatare shikueshmeumlrie prej 70 peumlrqind9 Edhe pse nuk ka asnjeuml dyshim qeuml stacioni eumlshteuml shumeuml i ndjekur kjo shifeumlr eumlshteuml njeuml vlereumlsim i peumlrafeumlrt i eksperteumlve dhe veumlzhguesve pa asnjeuml teuml dheumlneuml zyrtare qeuml ta mbeumlshteseuml keumlteuml Stacionet e tjera meuml teuml ndjekura televizive mendohen se janeuml TV Klan Vizion+ TV Koha si dhe stacionet me lajme News24 dhe Alsat Edhe pse TVSH ende ka mbulimin meuml teuml madh teuml territorit ldquocileumlsia programore neuml uljerdquo10 ka sjelleuml humbjen e avantazhit teuml konkurrenceumls

2 RREGULLIMI DHE LICENSIMI I SEKTORIT TEuml TELEVIZIONIT

21 Autoritetet dhe korniza rregullatore

Deri neuml 2006 Ligji peumlr Radion dhe Televizionin thoshte se KKRT ishte njeuml organ i pavarur i peumlrbeumlreuml nga kryetari neumlnkryetari dhe peseuml aneumltareuml teuml zgjedhur neuml bazeuml teuml peumlrvojeumls dhe meritave neuml fushat sociale ligjore teuml arsimit dhe teuml medias Presidenti i Republikeumls propozonte njeuml kandidat ndeumlrsa gjashteuml teuml tjereumlt propozoheshin nga Komisioni Parlamentar i Medias Meuml pas Parlamenti zgjidhte aneumltareumlt dhe kryetarin me votim me shumiceuml teuml thjeshteuml11

Neuml shkurt 2006 qeveria propozoi njeuml ndryshim ligjor qeuml do teuml shkurtonte KKRT neuml peseuml aneumltareuml dhe do teuml ndryshonte formuleumln e emeumlrimit Duke pretenduar se formula e peumlrfaqeumlsimit teuml balancuar neuml organin rregullator ishte e qarteuml qeuml nuk funksiononte qeveria propozoi njeuml peumlrfshirje meuml teuml gjereuml teuml shoqeumlriseuml civile shoqatave teuml medias akademikeumlve dhe organizatave teuml tjera teuml ngjashme neuml procesin e emeumlrimit Propozimi ndezi njeuml debat teuml gjalleuml dhe krijoi njeuml klimeuml dyshimi mes paleumlve teuml interesuar shumica e teuml cileumlve mendonin se qeveria donte teuml vinte KKRT neumln kontroll Ndeumlrkoheuml qeuml teuml gjitheuml binin dakord se ekzistonte njeuml nevojeuml e forteuml peumlr reformeuml shumeuml teuml tjereuml shpreheumln shqeteumlsimin se ky propozim nuk garantonte ndonjeuml peumlrmireumlsim ldquoSi aneumltar i Komisionit Parlamentar teuml Medias besoj se neuml keumlteuml fusheuml duhen beumlreuml ndryshime por ta sjelleumlsh keumlteuml propozim fshehurazi sidomos nga qeveria dhe sidomos kur po fl asim peumlr pushtetin e kateumlrt qeuml eumlshteuml media kjo leuml njeuml shije teuml keqerdquo12

9 A Stefani Teuml pavarurit kali i Trojeumls neuml media Panorama 16 shkurt 2006 f 1710 IREX Media Sustainability Index 2006 ndash Shqipeumlria IREX Washington DC 2007 f 6 Gjendet neuml website e IREX te httpwwwirexorgprogramsMSI_EUR2006albaniaasp (i pareuml neuml 1 gusht 2007) (meuml tej IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria)11 OSIShqipeumlria kapitulli peumlr autoritetin rregullator f 194 19912 N Lesi ldquoA duhet teuml merremi me ligjin peumlr mediat elektronikerdquo Koha Joneuml 10 shkurt 2007 f 3

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

22

Peumlrveccedil shqeteumlsimit peumlr peumlrmbajtjen e amendamentit shumeuml stacione televizive shoqatat e gazetareumlve peumlrfaqeumlsues teuml shoqeumlriseuml civile dhe eksperteuml teuml medias kundeumlrshtuan mungeseumln e debatit dhe keumlshillimit peumlrpara paraqitjes seuml amendamenteve neuml Parlament Peumlr pasojeuml Komisioni Parlamentar i Medias ftoi pronareumlt dhe drejtoreumlt e mediave meuml teuml reumlndeumlsishme si dhe kryetareumlt e shoqatave teuml gazetareumlve juristeuml dhe peumlrfaqeumlsues teuml shoqeumlriseuml civile qeuml teuml paraqisnin propozimet e tyre

Ligji i tanisheumlm u miratua neuml parlament neuml maj 2006 pas njeuml debati teuml nxehteuml Edhe pasi Presidenti vuri veton dhe e ktheu ligjin ai u miratua seumlrish neuml qershor 2006 dhe u beuml i detyruesheumlm Ideja e qeveriseuml peumlr teuml shkurtuar aneumltareumlt e KKRT neuml peseuml aneumltareuml u pranua me kusht qeuml shoqatat dhe grupet e meumlposhtme mund teuml propozojneuml teuml pakteumln kateumlr kandidateuml peumlr secilin aneumltar13

shoqatat dhe grupimet e mediave elektronike

shoqatat e medias seuml shkruar

universitetet dhe shoqatat e inxhinieriseuml elektrike dhe elektronike

shoqatat e juristeumlve fakultetet e Ligjit dhe Dhoma Kombeumltare e Avokateumlve

partiteuml parlamentare

Nga keumlta kandidateuml Komisioni i Medias duhet teuml peumlrzgjedheuml jo meuml shumeuml se dy kandidateuml peumlr ccedildo post dhe ua propozon ato Parlamentit peumlr votimin peumlrfundimtar14 Ligji i ndryshuar thoteuml gjithashtu se kandidateumlt me grada shkencore janeuml teuml parapeumllqyer dhe se keumlto grada janeuml teuml detyruara peumlr kandidateumlt e nominuar nga universitetet dhe nga shoqatat e inxhinieriseuml elektrike dhe elektronike15

Ligji i ndryshuar peumlr Radion dhe Televizionin gjithashtu ngushtoi kriteret peumlr zgjedhje si aneumltar i KKRT Peumlr shembull aneumltareumlt e partive ose shoqatave politike ose personat qeuml kaneuml qeneuml apo kaneuml konkurruar peumlr postin e kryebashkiakut ose peumlr deputet apo qeuml kaneuml qeneuml aneumltareuml teuml Keumlshillit teuml Ministrave apo prefekteuml neuml dy mandatet e fundit nuk mund teuml zgjidhen16 Ky ndryshim beumlnte pjeseuml neuml shndeumlrrimin e KKRT neuml njeuml organ meuml profesional

Debati qeuml pasoi zgjedhjen e aneumltareumlve teuml KKRT sipas formuleumls seuml re ishte akoma meuml i ndezur Aneumltareumlt e rinj u emeumlruan neuml 29 korrik 2006 gjateuml sesionit peumlrfundimtar teuml Parlamentit para pushimeve verore Deputeteumlt e opoziteumls refuzuan teuml votonin Emeumlrimi i aneumltareumlve teuml KKRT seuml bashku me ata teuml Keumlshillit Drejtues teuml TVSH erdhi neuml njeuml koheuml kur kriza midis shumiceumls dhe politikaneumlve teuml opoziteumls kishte arritur kulmin Arsyeja peumlr keumlteuml peumlrplasje ishte mosmarreumlveshja peumlr ndryshimet neuml ligjin e transmetimeve dhe peumlr reformeumln elektorale e cila eumlshteuml ende neuml proces neuml Shqipeumlri Por neuml vereumln e 2006 teuml gjitha keumlto ccedileumlshtje ishin veccedilaneumlrisht

13 Ligji nr 9531 i cili amendon Ligjin e Radios dhe Televizionit me kapitullin Peumlr Radion dhe Televizionin Publik dhe Privat 11 maj 2006 Fletorja Zyrtare nr 65 2006 neni 2 paragrafi 114 Ibid paragrafi 215 Ibid paragrafi 3 dhe 416 Ibid neni 4

bull

bull

bull

bull

bull

S H Q I P Euml R I A

23

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

polemizuese duke pasur parasysh qeuml po afroheshin zgjedhjet lokale teuml shkurtit teuml 2007 Kur paleumlt neuml parlament arriteumln marreumlveshjen neuml 30 korrik 2006 ajo marreumlveshje peumlrfshinte edhe angazhimin peumlr ta kthyer seumlrish numrin e aneumltareumlve teuml KKRT neuml shtateuml dhe se dy aneumltareumlt shteseuml do teuml emeumlroheshin nga deputeteumlt e opoziteumls nga kandidateumlt e shoqeumlriseuml civile17

Megjithateuml neuml vend qeuml teuml rritej aneumltareumlsia e KKRT u ul neuml kateumlr aneumltareuml pas doreumlheqjes seuml kryetarit Ledi Bianku neuml qershor 2007 Derisa vendet bosh u ploteumlsuan neuml shtator 2007 KKRT ka marreuml veteumlm vendime qeuml nuk keumlrkonin njeuml shumiceuml Kjo gjeuml pengoi puneumln e saj

Ndeumlrkoheuml neuml njeuml klimeuml dyshimi dhe kritikash nga politikaneumlt e opoziteumls dhe nga disa stacione televizive qeuml pretendonin se KKRT ishte ende njeuml organ i politizuar rregullatori ka kryer njeuml reformeuml teuml brendshme Neuml dhjetor 2006 parlamenti miratoi njeuml rishikim teuml skemeumls administrative qeuml e rriste stafi n e KKRT nga 32 neuml 4818 si dhe ristrukturonte departamentet e saj duke theksuar peumlrmireumlsimin e monitorimit si teuml pirateriseuml seuml sinjalit dhe teuml mbulimit territorial teuml medias elektronike Gjithashtu skema propozonte teuml krijonte njeuml njeumlsi teuml marreumldheumlnieve publike peumlr teuml peumlrmireumlsuar transparenceumln e rregullatorit Reforma meuml e ndjeshme kishte teuml beumlnte me rritjen e departamentit teuml programacionit nga gjashteuml aneumltareuml neuml 16 peumlr teuml peumlrmireumlsuar peumlrmbajtjen e medias elektronike Kur keumlto ndryshime teuml peumlrfundojneuml departamenti pritet teuml jeteuml neuml gjendje teuml monitorojeuml edicionet informative peumlrditeuml si dhe reklamat problemet etike dhe ccedileumlshtje teuml tjera qeuml KKRT nuk i ka mbuluar meuml pareuml19

Gjithashtu plani propozoi ndryshime neuml keumlshillin e ankesave teuml KKRT njeuml organ keumlshillimor peumlrgjegjeumls peumlr trajtimin e aspekteve morale dhe etike teuml programeve Megjithateuml vendimet e tij nuk kaneuml forceuml ligjore20 Me planet peumlr reformeuml ky organ eumlshteuml ndryshuar neuml Keumlshill Etike I peumlrbeumlreuml nga tre aneumltareuml si meuml pareuml teuml cileumlt janeuml eksperteuml teuml medias teuml emeumlruar nga rregullatori Keumlshilli i Etikeumls eumlshteuml peumlrgjegjeumls peumlr ndeumlrgjegjeumlsimin e publikut peumlr normat etike dhe shkeljet neuml programe ldquoKy vizion lind nga koncepti qeuml institucionet jo veteumlm duhet teuml ndjekin preferencat e publikut neuml lidhje me aspektet etike neuml media me profesionalizeumlm dhe gjykim teuml specializuar ato duhet teuml udheumlheqin shoqeumlrineuml drejt standarteve meuml teuml lartardquo21

Neuml keumlteuml meumlnyreuml Keumlshilli i Etikeumls pritet teuml marreuml njeuml rol meuml aktiv sesa thjesht teuml pranojeuml ankesa nga publiku Megjithateuml eumlshteuml ende hereumlt peumlr teuml vlereumlsuar impaktin e keumltyre ndryshimeve pasi Keumlshilli u krijua neuml qershor 2007 dhe sapo e ka nisur veprimtarineuml e tij Plani i reformeumls eumlshteuml neuml fazeumln peumlrfundimtare teuml zbatimit22

17 Marreumlveshja e 30 korrikut 2006 i peumlrmendur neuml D Ndrenika ldquoArrihet marreumlveshja PDndashPS ploteumlsohenkeumlrkesat e opoziteumlsrdquo Shekulli 31 gusht 2006 f 318 KKRT Relacioni Shpjegues peumlr Parlamentin i marreuml nga KKRT19 Ibid20 OSIShqipeumlria kapitulli peumlr autoritetin rregullator f 194ndash19921 KKRT Raport Vjetor neuml Kuvendin e Shqipeumlriseuml 2006 gjendet neuml httpwwwkkrtgovalimagesstorieskkrtfi lesRaporti-Perfundimtar-2006zip(i pareuml neuml 15 korrik 2007) (meuml tej KKRT Raporti Vjetor 2006)22 Intervisteuml me Elona Kana Drejtoresheuml e Departamentit Juridik dhe teuml Licensave praneuml KKRT Tiraneuml 18 janar 2008

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

24

22 Sistemi i licensimit

Reforma e KKRT nuk pati pasoja peumlr sistemin e dheumlnies seuml licensave teuml transmetimit Ndryshimi i veteumlm ka teuml beumljeuml me fuqineuml peumlr teuml dheumlneuml licensa peumlr transmetime numerike njeuml ligj ky qeuml u miratua neuml qershor 2007 por mbetet ende peumlr trsquou zbatuar23

Peumlrsa i peumlrket licensimeve dy nga vendimet e KKRT kaneuml ngjallur polemika neuml tre vitet e fundit njeuml kishte teuml beumlnte me dheumlnien e njeuml license transmetimi njeuml stacioni televiziv lokal dhe tjetri peumlr heqjen e antenave teuml transmetimit teuml disa stacioneve televizive

Neuml mes teuml prillit 2007 KKRT njoftoi peumlr njeuml inspektim teuml spektrit teuml frekuencave neuml teuml gjitheuml vendin Mediat elektronike qeuml operonin pa licensa u njoftuan se duhej teuml ndeumlrprisnin transmetimet24 Sipas ish-kryetarit teuml KKRT Ledi Bianku ky pastrim i spektrit kishte peumlr qeumlllim teuml mundeumlsonte zbatimin e Planit teuml Frekuencave duke fuqizuar keumlshtu konkurrenceumln midis operatoreumlve ekzistues para fi llimit teuml transmetimeve dixhitale25 Neuml 9 Maj 2007 KKRT vendosi teuml hiqte antenat e paautorizuara teuml transmetimit neuml disa qytete Keumlto antena i peumlrkisnin Top Channel TV Vizion Plus TV Telesport dhe TV Koha teuml cilat e akuzuan rregullatorin se po merrte vendime politike dhe se po i hiqte antenat peumlr shkak teuml qeumlndrimit kritik teuml keumltyre televizioneve kundeumlr qeveriseuml

KKRT u peumlrgjigj se inspektimi ishte lajmeumlruar para shtateuml muajsh neuml peumlrputhje me kriteret ligjore teuml licensimit26 Bianku peumlrseumlriti se rregullatori ishte i detyruar teuml zbatonte planin kombeumltar teuml frekuencave peumlr teuml beumlreuml vend peumlr njeuml transmetues teuml ri kombeumltar dhe peumlr lanccedilimin e transmetimeve numerike27 Neuml fakt njeuml muaj pas keumltij vendimi KKRT njoftoi peumlr njeuml tender peumlr njeuml stacion televiziv teuml kateumlrt kombeumltar28 Top Channel dhe Vizion Plus aplikuan peumlr licenseumln e re kombeumltare dhe neuml 21 janar 2008 Top Channel u beuml stacioni i kateumlrt televiziv privat kombeumltar

23 OSIShqipeumlria kapitulli peumlr autoritetin rregullator f 194ndash19924 KKRT Njoftim peumlr Shtyp ldquoInspektimi i Gjitheuml Spektrit teuml Frekuencave neuml Shqipeumlrirdquo gjendet neumlhttpwwwkkrtgovalcontentview261 (i pareuml neuml 15 qershor 2007)25 Studimi i vitit 2002 i KKRT peumlr planin e frekuencave peumlr televizionin analog u rifreskua neuml 2007 sipas rishpeumlrndarjes seuml frekuencave sipas vendimeve teuml Konferenceumls Rajonale teuml Radiokomunikacioneve neuml 2006 (RRC-06)26 Njoftim peumlr shtyp i KKRT ldquoKKRT do teuml ploteumlsojeuml Planin e Inspektimit teuml Spektritrdquo 10 maj 2007 Gjendet neuml httpwwwkkrtgovalcontentview33 (pareuml neuml 10 qershor 2007) shih gjithashtu Intervisteuml e pabotuar me Ledi Biankun Kryetar i KKRT gjendet neuml httpwwwkkrtgovalcontentview331 (pareuml neuml 10 qershor 2007) (Beumlhet fjaleuml peumlr njeuml intervisteuml qeuml njeuml gazeteuml shqiptare zhvilloi me kryetarin e KKRT dhe meuml voneuml nuk u botua KKRT e botoi intervisteumln neuml faqen e saj teuml Internetit)27 Ibid28 Njoftim peumlr shtyp i KKRT gjendet neuml httpwwwkkrtgovalcontentview311 (pareuml neuml 10 qershor 2007)

S H Q I P Euml R I A

25

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Paralelisht me keumlteuml tender KKRT rinisi fushateumln e heqjes seuml antenave teuml paligjshme neuml tetor 2007 neuml Elbasan dhe Korccedileuml Neuml Gjirokasteumlr KKRT gjithashtu konfi skoi antenat dhe pajisjet e disa kanaleve televizive greke qeuml po transmetonin pa licensa neuml jug teuml vendit29

Saga e antenave televizive u parapri nga njeuml debat tjeteumlr qeuml lidhej me dheumlnien e njeuml license transmetimi njeuml stacioni lajmesh teuml vendosur neuml Tiraneuml KKRT me aneumltareumlsineuml e meumlparshme e kishte ngrireuml procesin e licensimit peumlr Tiraneumln dhe Durreumlsin neuml maj 200330 Neuml 17 qershor 2006 KKRT vendosi teuml ngrinte procesin e licensimit neuml teuml gjitheuml vendin31 Teuml dyja vendimet niseshin nga kaosi qeuml kishte pushtuar spektrin e frekuencave sidomos peumlrreth kryeqytetit si dhe nga mungesa e planit kombeumltar teuml frekuencave32 KKRT e tanishme tha se asnjeuml nga keumlto vendime nuk kishte bazeuml ligjore33 e kundeumlrta ato ishin ldquoabsurderdquo dhe ldquodiskriminueserdquo pasi KKRT e meumlparshme kishte dheumlneuml licensa neuml zona ku veteuml kishte ndaluar licensimin e stacioneve televizive34 Keumlshtu KKRT i dha fund ngrirjes seuml licensave dhe hapi driteumln e gjelbeumlr peumlr licensimin e 21 operatoreumlve teuml rinj ndeumlr teuml cileumlt shtateuml stacione televizive lokale 12 televizione kablloreuml dhe dy radio lokale neuml 2006 dhe neuml fi llim teuml 200735

Vendimi meuml i diskutuesheumlm lidhej me Ora TV njeuml kanal qeuml transmeton veteumlm lajme Disa paleuml peumlrfshireuml edhe stacione teuml tjereuml televiziveuml gazetareuml dhe politikaneuml teuml opoziteumls thaneuml se Ora TV nuk duhej teuml kishte marreuml licenseuml Zeumlri meuml kritik ishte ai i News24 TV stacion lajmesh nga meuml teuml ndjekurit i cili pretendoi se KKRT kishte shkelur ligjin duke licensuar njeuml kompani qeuml nuk e kishte kapitalin e nevojsheumlm peumlr teuml hapur njeuml televizion Kjo sepse Ora shpk kompania qeuml zoteumlron Ora TV pranoi se kishte njeuml kapital prej ALL 100000 (euro8160) ndeumlrsa minimumi i keumlrkuar nga rregullatori ishte njeuml garanci prej ALL 25 milion (euro2040000)36

Peumlr meuml tepeumlr News24 TV aludoi se Ora TV kishte konfl ikt interesi pasi Ilda Prifti pronarja e Ora shpk37 ishte kusheumlrira e Alba Gineumls e cila zoteumlron 40 peumlrqind teuml kompaniseuml qeuml zoteumlron TV Klan televizion kombeumltar sipas artikujve neuml shtyp38 Ligji ndalon pronareumlt e njeuml transmetuesi kombeumltar teuml zoteumlrojneuml aksione drejtpeumlrdrejt ose teumlrthorazi neuml njeuml transmetues tjeteumlr39 Neuml keumlteuml rast nuk kishte shkelje teuml dukshme teuml ligjit pasi pronareumlt ishin individeuml teuml ndrysheumlm Megjithateuml kritikeumlt theksuan faktin qeuml Prifti e cila ishte 18 vjeccedil kur Ora TV mori licenseumln nuk i kishte peumlrvojeumln profesionale dhe kapitalin peumlr teuml krijuar njeuml kanal televiziv dhe

29 Njoftimet peumlr shtyp teuml KKRT tetor 2007 gjenden neuml httpwwwkkrtgovalcontentarchivecategory2007101 (pareuml neuml 24 janar 2008)30 Vendimi nr143 i KKRT cituar neuml Raportin Vjetor teuml KKRT 2006 f631 Vendimi nr 501 i KKRT cituar neuml Raportin Vjetor teuml KKRT 2006 f632 Intervisteuml me ish-kryetarin e KKRT Sefedin Ccedilela ldquoTeuml gjitha gabimet e Biankut dhe Dodeumlspeumlr licenseumln e rerdquo Gazeta Shqiptare 25 dhjetor 2006 f 733 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 734 Ibid f835 Ibid f1536 Ibid37 Informacion i marreuml nga autori prej KKRT Departamenti Juridik dhe i Licensave 13 korrik 200738 Ibid39 OSIShqipeumlria sektori mbi transmetuesit privateuml f 226

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

26

ishte thjesht njeuml kukull qeuml fshihte pronareumlt e veumlrteteuml40 Pas ankesave teuml beumlra nga News24 TV Prokuroria e Peumlrgjithshme nisi njeuml hetim peumlr keumlteuml ccedileumlshtje neuml dhjetor 2006 Duke keumlmbeumlngulur se vendimi i saj ishte neuml peumlrputhje teuml ploteuml me ligjin KKRT pretendoi se ajo ishte keumlshilluar edhe me Autoritetin peumlr Konkurrenceumln dhe Zyreumln e Regjistrit Tregtar41

Sipas ligjit teuml transmetimeve KKRT eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr dheumlnien e licensave peumlr transmetimet numerike Ligji beumln dallimin midis tre lloj licensave peumlr siguruesit e sheumlrbimit peumlr operatoreumlt e rrjetit dhe peumlr siguruesit e peumlrmbajtjes

Licensat peumlr rrjetet numerike tokeumlsore ndahen si meuml poshteuml

kombeumltare (e vlefshme peumlr dhjeteuml vjet) kur mbulojneuml jo meuml pak se 80 peumlrqind teuml vendit

rajonale (e vlefshme peumlr teteuml vjet) kur mbulojneuml deri neuml kateumlr njeumlsi administrative neuml kufi

gjeografi keuml me njeumlra-tjetreumln

lokale (e vlefshme peumlr teteuml vjet) kur mbulojneuml veteumlm njeuml njeumlsi administrative42

KKRT duhet teuml japeuml licensat neuml peumlrputhje teuml ploteuml me Planin e Frekuencave teuml miratuar nga RRC-06 Neumlse njeuml operator dixhital planifi kon teuml ndeumlrtojeuml njeuml rrjet duke peumlrdorur njeuml frekuenceuml qeuml eumlshteuml e zeumlneuml nga njeuml operator analog ateumlhereuml KKRT duhet trsquoi japeuml njeuml frekuenceuml tjeteumlr operatorit analog dhe teuml mbulojeuml shpenzimet e transferteumls Neumlse rregullatori nuk mund trsquoi mbulojeuml keumlto shpenzime kostot duhen mbuluar edhe nga operatori dixhital43

Ligji i detyron operatoreumlt analogeuml teuml vazhdojneuml teuml transmetojneuml derisa peumlrqindja e familjeve qeuml ndjekin transmetimet analoge teuml bjereuml poshteuml 10 peumlrqind teuml teumlreuml zoneumls seuml transmetimit Nga ana tjeteumlr RTSH ka teuml drejteumln teuml peumlrdoreuml dy nga shtateuml frekuencat kombeumltare teuml caktuara nga RRC-06 peumlr peumlrdorim dixhital peumlr Shqipeumlrineuml

KKRT eumlshteuml gjithashtu peumlrgjegjeumlse peumlr licensimin e siguruesve teuml peumlrmbajtjes44 Licensat mund trsquou jepen transmetuesve peumlr teuml transmetuar ose njeuml program televiziv apo radiofonik ose njeuml ldquobuqeteumlrdquo programesh Ccedildo sheumlrbim programi gjithashtu duhet teuml licensohet nga KKRT e cila peumlrcakton kriteret dhe kushtet peumlr programet si dhe teuml drejtat dhe detyrimet e teuml licensuarit Neuml keumlteuml kuadeumlr transmetuesit ekzistues analogeuml mund teuml konsiderohen tashmeuml teuml licensuar si sigurues teuml peumlrmbajtjes derisa sinjali analog teuml fi ket

Ligji gjithashtu vendos disa detyrime peumlr operatoreumlt e rrjeteve numerike Ato duhet teuml ofrojneuml teuml pakteumln 50 peumlrqind teuml sheumlrbimeve teuml tyre falas ndeumlrsa transmetuesi i sheumlrbimit publik nuk mund teuml keumlrkojeuml pageseuml peumlr ndonjeuml program teuml vetin

40 Gazmend Janku ldquoProkuroria nis hetimin peumlr skandalin e licenseumls neuml KKRTrdquo Gazeta Shqiptare 24 dhjetor 2006 f 1041 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 1842 Ligji i Transmetimeve Numerike neni 343 Ibid neni 344 Ibid neni 5

bull

bull

bull

S H Q I P Euml R I A

27

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Edhe pse KKRT ende nuk ka nisur teuml japeuml licensa numerike i ka vendosur tashmeuml kriteret peumlr dheumlnien e licensave peumlr operatoreumlt e rrjetit45 Keumlto kritere keumlrkojneuml njeuml kapital minimal prej ALL 1 bilion (Lek) ose euro817 milioneuml peumlr licenseuml kombeumltare ose ALL 400 milioneuml (euro327 milioneuml) peumlr njeuml licenseuml rajonale si dhe ALL 100 milioneuml (euro817000) peumlr njeuml licenseuml lokale Peumlrveccedil keumlsaj transmetuesit numerikeuml duhet teuml peumlrmbushin disa keumlrkesa teuml tjera peumlrfshireuml keumltu korrekteumlsineuml dhe pavareumlsineuml editoriale neuml sheumlrbimet e tyre teuml lajmeve dhe ato informative

Neuml pamje teuml pareuml kriteret e licensimit duken teuml drejta dhe neuml ndihmeuml teuml publikut sidomos peumlrsa i peumlrket theksit peumlr teuml zgjedhur standarde jo-ekskluzive transparenceumls seuml kostove dhe zgjedhjes seuml larmishme teuml peumlrmbajtjes Rregullatori ka fuqineuml teuml mbikqyreuml kriteret e licensimit dhe teuml zgjedheuml teuml licensuarit Normalisht kjo keumlrkon njeuml autoritet teuml pavarur teuml fuqisheumlm dhe profesional Fatkeqeumlsisht megjitheuml progresin e beumlreuml KKRT ende duhet teuml provojeuml qeuml i meriton ploteumlsisht keumlto epitete

Edhe pse procesi i licensimit dixhital ende duhet teuml fi llojeuml televizioni dixhital ka mbeumlrritur neuml Shqipeumlri kur DigitAlb nisi transmetimet neuml 15 korrik 2004 megjitheuml kundeumlrshtimin e forteuml si nga autoriteti rregullator ashtu edhe nga stacionet e tjera televizive DigitAlb eumlshteuml neuml transmetim peumlr gati kateumlr vjet tashmeuml duke pasur njeuml numeumlr gjithnjeuml neuml rritje abonenteumlsh 120000 neuml fi llim teuml 2006 sipas shifrave meuml teuml fundit qeuml disponohen46 Kompania ka deklaruar qeuml numri i abonenteumlve eumlshteuml rritur qeuml ateumlhereuml Deri neuml 2006 DigitAlb mbulonte me sinjal Shqipeumlrineuml Pereumlndimore nga Shkodra neuml veri deri neuml Vloreuml neuml jug47 Peumlr momentin kompania pretendon se mbulon teuml gjitheuml vendin48 Megjithateuml sipas ligjit peumlr transmetimet numerike veprimtaria e saj mund teuml beumlhej problematike pasi mbulimi me sinjal nga kompania do teuml keumlrkonte kateumlr licensa kombeumltare ndeumlrkoheuml qeuml ligji thoteuml se asnjeuml operator nuk mund teuml marreuml meuml shumeuml se njeuml licenseuml kombeumltare DigitAlb ofron njeuml buqeteuml tokeumlsore me 38 kanale tematike dhe teuml peumlrgjithshme si dhe me dy stacione radiofonike Peumlr teuml qeneuml neuml rregull me ligjin stacioni do teuml duhej teuml shkurtonte neuml meumlnyreuml drastike numrin e kanaleve teuml ofruara Kjo do teuml jeteuml akoma meuml e ndeumlrlikuar pasi tashmeuml DigitAlb ka njeuml numeumlr teuml reumlndeumlsisheumlm klienteumlsh dhe shumeuml pak kompani duket se kaneuml interes peumlr teuml hyreuml neuml keumlteuml sektor teuml ri dhe mjaft teuml kushtuesheumlm

Neuml fakt debatet qeuml paraprineuml miratimin e ligjit u peumlrqendruan neuml pasojat qeuml ai do teuml kishte neuml tregun ekzistues ku DigitAlb eumlshteuml kthyer neuml njeuml lojtar teuml suksessheumlm Peumlrfaqeumlsuesit e DigitAlb keumlmbeumlnguleumln qeuml ata nuk keumlrkonin gjeuml tjeteumlr veccedilse legalizimin e veprimtariseuml seuml tyre pa u dashur trsquoia nisnin nga zeroja49 Qeveria e paraqiti ligjin neuml parlament neuml shkurt 2007 neuml njeuml koheuml kur parlamenti kishte miratuar ndash neuml bashkeumlpunim me Keumlshillin e Europeumls ndash njeuml plan veprimi peumlr teuml rishikuar legjislacionin e medias dhe peumlr teuml hartuar njeuml ligj peumlr transmetimet numerike deri neuml fund teuml vitit Pronareumlt dhe drejtoreumlt e medias protestuan faktin qeuml nuk ishin keumlshilluar peumlr njeuml ligj kaq teuml reumlndeumlsisheumlm Peumlr meuml tepeumlr pas disa seancave deumlgjimore me paleumlt

45 Kriteret e KKRT peumlr licensimin numerik46 Faqja e DigitAlb neuml Internet gjendet neuml httpwwwdigitalbtvkompania (pareuml neuml 12 mars 2008)47 Intervisteuml me Altin Petre Menaxher IT i DigitAlb Tiraneuml 16 maj 200648 Faqja neuml Internet e DigitAlb httpwwwdigitalbalkompaniaphp (pareuml neuml 17 mars 2008)49 Minutat e Mbledhjes seuml Komisionit Parlamentar teuml Medias 20 prill 2007 gjendet neumlhttpwwwparlamentaldokumentiaspid=2351ampkujam=Komisioni (pareuml neuml 18 tetor 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

28

e interesuara dhe pas marrjes seuml komenteve dhe sugjerimeve nga Organizata peumlr Sigurim dhe Bashkeumlpunim neuml Europeuml (OSBE) Keumlshilli i Europeumls dhe Komisioni Europian shumica qeveriseumlse e miratoi ligjin pa miratimin e pakiceumls e cila nuk pranoi teuml votonte Debati peumlr amendamentet e ligjit nuk u peumlrqendrua shumeuml neuml qeumlllimin dhe pasojat e tyre gjeuml qeuml ngre pikeumlpyetje se me sa efi kasitet do teuml zbatohet ky ligj

Ligji nuk specifi kon njeuml dateuml peumlr fi kjen e sinjalit analog edhe pse i detyron transmetuesit qeuml programet e tyre teuml gjenden si neuml sinjalin analog ashtu edhe neuml ateuml numerik derisa sinjali numerik teuml arrijeuml neuml meuml shumeuml se 90 peumlrqind teuml zoneumls seuml licensuar Kjo maseuml mund teuml nxiseuml siguruesit e sheumlrbimit dhe operatoreumlt e rrjetit teuml peumlrshpejtojneuml procesin e dixhitalizimit por nga ana tjeteumlr transmetuesit do teuml keneuml kosto meuml teuml larta gjateuml periudheumls seuml transmetimit simultan Peumlr meuml tepeumlr do teuml jeteuml e veumlshtireuml teuml peumlrshpejtohet procesi i dixhitalizimit pa ndihma nga shteti peumlr dekoderat

Qeuml nga miratimi i ligjit KKRT eumlshteuml keumlshilluar me DigitAlb peumlr kriteret e licensimit KKRT eumlshteuml ndihmuar nga OSBE peumlr teuml hartuar Strategjineuml peumlr Kalimin neuml Transmetime Numerike Procesi i licensimit dixhital mbetet i ngrireuml derisa teuml miratohet Strategjia e cila duhet ende teuml peumlrfundohet dhe teuml botohet Ajo duhet teuml marreuml parasysh edhe rolin e DigitAlb

3 RREGULLIMI DHE MENAXHIMI I TRANSMETUESIT TELEVIZIV TEuml SHEumlRBIMIT PUBLIK

31 Legjislacioni dhe politikat peumlr transmetuesin publik

Amendamentet e 2006 peumlr Ligjin e Radios dhe Televizionit i cili rregullon RTSH pateumln pasoja neuml rregullimin e transmetuesit teuml sheumlrbimit publik Megjithateuml masat kryesore peumlr misionin publik teuml stacionit dhe peumlr peumlrmbajtjen janeuml teuml njeumljtat

Legjislacioni i ri peumlr transmetimin dixhital i jep njeuml rol teuml veccedilanteuml RTSH Dy nga shtateuml freku-encat kombeumltare qeuml i janeuml caktuar Shqipeumlriseuml deri neuml 2015 i rezervohen RTSH KKRT i ka rekomanduar RTSH qeuml kanalin e dyteuml ta transmetojeuml drejtpeumlrdrejt neuml meumlnyreuml dixhitale50 Neuml fakt neuml korrik 2007 TVSH peumlrgatiti njeuml plan reforme neuml bashkeumlpunim me Unionin Europian teuml Transferimit (EBU) i cili peumlrqendrohet neuml kalimin neuml dixhitalizim Eumlshteuml ende hereumlt peumlr teuml para-shikuar neumlse kjo strategji do teuml jeteuml e mundur dhe e suksesshme Eumlshteuml e sigurt qeuml do teuml nevojitet mbeumlshtetje teuml bollshme fi nanciare si dhe njeuml zbatim i rrepteuml dhe energjik nga TVSH

32 Struktura qeveriseumlse e transmetuesit publik

Keumlshilli Drejtues mbetet organi meuml i larteuml i RTSH Deri neuml korrik 2006 ai peumlrbeumlhej nga 15 aneumltareuml teuml caktuar nga parlamenti peumlr njeuml periudheuml peseuml-vjeccedilare me mundeumlsineuml peumlr trsquou

50 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 21

S H Q I P Euml R I A

29

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

rizgjedhur pas njeuml periudhe pushimi tre-vjeccedilar Aneumltareumlt duhej teuml zgjidheshin ndeumlr personalitete teuml njohura nga fushat e kultureumls artit kinemaseuml gazetariseuml ligjit ekonomiseuml medias marreumldheumlnieve publike marreumldheumlnieve ndeumlrkombeumltare universiteteve dhe Akademiseuml seuml Shkencave Me keumlteuml formuleuml aneumltareumlt propozoheshin neuml numeumlr teuml barabarteuml nga shumica qeveriseumlse opozita dhe shoqeumlria civile Opozita e ateumlhershme mendonte se kjo formuleuml ceumlnonte pavareumlsineuml e institucionit duke argumentuar se neuml fakt peumlrfaqeumlsuesit e shoqeumlriseuml civile mbeumlshtesnin shumiceumln parlamentare Eumlshteuml e veumlshtireuml teuml vlereumlsohet neumlse kjo ishte e veumlrteteuml Mbeumlshteteumlsit e keumlsaj formule paraqiteumln argumentin se e kundeumlrta ishte e veumlrteteuml kjo ishte e vetmja meumlnyreuml peumlr teuml garantuar elementin e domosdosheumlm teuml shoqeumlriseuml civile neuml aneumltareumlsineuml e institucionit publik

Shumica e tanishme qeveriseumlse paraqiti njeuml ndryshim teuml ligjit neuml shkurt 2006 qeuml kishte peumlr qeumlllim teuml ndryshonte formuleumln dhe peumlrbeumlrjen si teuml KKRT ashtu edhe teuml Keumlshillit Drejtues teuml RTSH neuml meumlnyreuml qeuml organet qeveriseumlse teuml RTSH trsquoi beumlnin balleuml politizimit Ish-Kryetari i Keumlshillit Drejtues Kiccedilo Blushi shpjegoi ldquoNuk jemi ne ata qeuml vendosin por ata kryetareumlt e partive qeuml duan qeuml drejtoreumlt dhe aneumltareumlt e keumlshillit teuml sillen si kukulla pa dinjitet teuml cileumlt kontrollohen me lehteumlsi neumlpeumlrmjet celulareumlverdquo51 Pas njeuml debati teuml zgjatur dhe teuml nxehteuml amendamentet u miratuan neuml korrik 2006 megjitheuml protestat e opoziteumls

Sipas ligjit teuml ndryshuar aneumltareumlt e Keumlshillit Drejtues u reduktuan nga 15 neuml shtateumlLogjika dhe procedura e emeumlrimit janeuml teuml ngjashme me ato peumlr KKRT Shoqatat dhe grupet e meumlposhtme mund teuml propozojneuml teuml pakteumln kateumlr kandidateuml peumlr secilin aneumltar teuml Keumlshillit Drejtues52

Shoqatat e medias elektronike dhe teuml shkruar

Universiteti i Tiraneumls

Shoqatat e inxhinieriseuml elektrike dhe elektronike

Shoqatat e juristeumlve akademikeumlve teuml ligjit si dhe Dhoma Kombeumltare e Avokateumlve

Grupet parlamentare

OJQ qeuml merren me teuml drejtat e njeriut dhe teuml teuml miturve

borde keumlshillimi teuml Qendreumls Kombeumltare teuml Kinematografi seuml dhe Lidhjes seuml

Shkrimtareumlve

Komisioni Parlamentar i Medias ka detyreumln e peumlrzgjedhjes deri neuml dy kandidateuml peumlr secilin post53 Preferohen kandidateumlt me grada shkencore Grada teuml tilla janeuml teuml detyruara peumlr kandidateumlt e propozuar nga universiteti dhe shoqatat e inxhinieriseuml elektrike dhe elektronike54

Neuml meumlnyreuml qeuml teuml garantohet vazhdimeumlsia kryetari dhe tre aneumltareuml zgjidhen peumlr njeuml mandat peseuml-vjeccedilar ndeumlrsa tre teuml tjereumlt zgjidhen peumlr njeuml mandat tre vjet e gjysmeuml55

51 Kiccedilo Blushi ldquoTelevizioni qeuml ka mbetur peng i partiverdquo Standard 17 mars 2006 f 2352 Ligji nr 9531 11 maj 2006 Fletorja Zyrtare 65 2006 Art 2 paragraf 153 Ibid paragraf 254 Ibid paragrafeumlt 3 amp 455 Ibid neni 9

bull

bull

bull

bull

bull

bull

bull

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

30

Sipas ligjit teuml vjeteumlr deputeteumlt ministrat zyrtareumlt e larteuml teuml qeveriseuml aneumltareumlt e kryesive teuml partive politike punonjeumls teuml RTSH ose punonjeumls dhe pronareuml teuml mediave private nuk lejoheshin teuml beumlheshin aneumltareuml teuml Keumlshillit Drejtues Sipas ligjit teuml ri u shtuan edhe kufi zime teuml tjera Tashmeuml nuk lejohen teuml jeneuml aneumltareuml edhe njereumlz qeuml zoteumlrojneuml aksione ose kaneuml lidhje me pronareuml aksionesh neuml kompani qeuml operojneuml neuml transmetimet audiovizuale reklameuml produksion shtyp telekomunikacione si dhe aneumltareuml dheose punonjeumls teuml strukturave qeveriseumlse teuml keumltyre strukturave Persona qeuml janeuml larguar nga sheumlrbimi civil peumlr arsye disiplinore dhe punonjeumls aktualeuml apo qeuml kaneuml punuar neuml RTSH gjateuml tre vjeteumlve teuml fundit nuk mund teuml zgjidhen

Opozita dhe disa veumlzhgues teuml tjereuml paraqiteumln argumentimin se peumlrbeumlrja e re e Keumlshillit Drejtues teuml RTSH nuk ofronte garanci peumlr pavareumlsineuml editoriale ldquoTeuml ashtuquajturit peumlrfaqeumlsues teuml pavarur deri meuml sot kaneuml qeneuml lsquokali i Trojeumlsrsquo seuml politikeumls neuml keumlto institucione Me qeumlllim qeuml teuml shmangim rrezikun qeuml lsquoteuml pavaruritrsquo trsquoi sheumlrbejneuml pushtetit ose partive politike neuml vend teuml publikut nevojitet qeuml edhe [peumlrfaqeumlsimi i ] teuml pavarurve teuml jeteuml gjithashtu [politikisht] i balancuarrdquo56

Keumlshilli Drejtues u zgjodh nga shumica qeveriseumlse neuml korrik 2006 me formuleumln e re Me-gjithateuml pasi opozita nuk pranoi teuml bashkeumlpunonte neuml reformeumln e procedureumls elektorale para zgjedhjeve lokale teuml 2007 dhe atyre presidenciale koalicioni qeveriseumls ra dakord teuml ndryshonte seumlrish peumlrbeumlrjen e Keumlshillit Sipas marreumlveshjes seuml gushtit 2006 midis deputeteumlve teuml shumiceumls dhe teuml opoziteumls peumlrbeumlrja e Keumlshillit Drejtues do teuml rritej nga shtateuml neuml 11 aneumltareuml dhe kateumlr aneumltareumlt e tjereuml do teuml emeumlroheshin nga aneumltareumlt e opoziteumls neuml Komisionin Parlamentar teuml Medias nga radheumlt e shoqeumlriseuml civile57 Megjithateuml Keumlshilli funksionoi veteumlm me shtateuml aneumltareuml deri neuml shtator 2007 pasi Parlamenti nuk arriti teuml zgjidhte aneumltareumlt e tjereuml si neuml KKRT ashtu edhe neuml Keumlshillin Drejtues peumlr shkak teuml krizeumls seuml vazhdueshme presidenciale dhe vazhdimit teuml puneumls peumlr Ligjin peumlr Transmetimet Numerike Seumlrish mosmarreumlveshjet politike dhe prirja peumlr trsquou pozicionuar dhe jo peumlr trsquou bashkuar peumlr teuml mireumln e peumlrbashkeumlt kaneuml penguar funksionimin normal dhe teuml pavarur teuml organit rregullator teuml stacionit

Neuml Raportin Vjetor teuml 2006 Keumlshilli Drejtues theksoi veumlshtireumlsiteuml me teuml cilat peumlrballej dhe lavdeumlroi peumlrparimin e transmetuesit publik neuml aspektin e pavareumlsiseuml editoriale dhe struktureumls programore Peumlrveccedil keumlsaj ndeumlrsa beumlnte thirrje peumlr asistenceuml meuml teuml madhe teuml qeveriseuml ndaj RTSH Parlamenti angazhohej teuml hartonte dhe miratonte planin e ploteuml peumlr reformeuml teuml RTSH deri neuml fund teuml 2007 Neuml gusht 2007 RTSH hartoi njeuml strategji zhvillimi peumlr periudheumln 2008-2010 teuml cileumln ia paraqiti qeveriseuml Duke qeneuml i zeumlneuml me ligje teuml tjera Parlamenti deri tani nuk ka arritur ta diskutojeuml keumlteuml strategji

Drejtori i Peumlrgjithsheumlm vazhdon teuml geumlzojeuml autoritet teuml konsideruesheumlm duke i raportuar Keumlshillit Drejtues por pa qeneuml i detyruar teuml zbatojeuml urdhrat e tij58 Keumlshilli Drejtues ka peumlr detyreuml teuml emeumlrojeuml dhe ka teuml drejteumln teuml shkarkojeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm Keumlshilli qeuml u emeumlrua neuml 2006 pushoi Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml ateumlhersheumlm Artur Zhejin mbi baza

56 A Stefani ldquorsquoTeuml pavaruritrsquo kali i Trojeumls neuml mediardquo Panorama 16 shkurt 2006 f 1757 Marreumlveshja e 30 korrikut 2006 e cituar neuml Denion Ndrenika ldquoArrihet marreumlveshja PDndashPS ploteumlsohen keumlrkesat e opoziteumlsrdquo Shekulli 31 gusht 2006 f 358 OSIShqipeumlria f 214ndash216

S H Q I P Euml R I A

31

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

keqadministrimi dhe mungeseuml reforme duke pretenduar se vareumlsia politike ishte ende e ndjeshme Neuml njeuml leteumlr publike Mero Baze aneumltar i Keumlshillit Drejtues shkruante se ldquome veteumldijen e ploteuml teuml drejtoreumlve teuml saj RTSH e ka shmangur debatin publik peumlr vite dhe eumlshteuml kthyer neuml njeuml stacion thuajse banal i cili i ka sheumlrbyer veteumlm interesave teuml ngushta teuml drejtoreumlve teuml vet dhe teuml lidhjeve teuml tyre politikerdquo59

Zheji e kundeumlrshtoi kritikeumln dhe tha se shkarkimi i tij ishte kundeumlr parimeve demokratike ldquoEumlshteuml e pamundur teuml niseumlsh reformeumln e RTSH duke shkelur njeuml nga parimet e demokraciseuml seuml medias siccedil eumlshteuml mandati i Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlmrdquo Ai shtoi se shkarkimi i tij ishte njeuml vendim i nxituar i bazuar meuml tepeumlr neuml lidhjet politike sesa neuml arsye pragmatike60 Drejtori i Peumlrgjithsheumlm i tanisheumlm Petrit Beci u zgjodh neuml 10 neumlntor 2006 Beci meuml pareuml ka qeneuml Zeumlvendeumls Drejtor i transmetuesit publik dhe ka njeuml peumlrvojeuml teuml gjereuml si menaxher i njeumlrit prej televizioneve private kombeumltare

Shtresa e treteuml e pushtetit neuml transmetuesin publik eumlshteuml Keumlshilli i Menaxhimit i cili sheumlrben si organ keumlshillimor peumlr Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm duke keumlshilluar Drejtorin peumlr njeuml seumlreuml ccedileumlshtjesh teuml reumlndeumlsishme fi nanciare apo neuml lidhje me pronat Pa pasur asnjeuml rol neuml programacion dheumlnia e peumllqimit teuml Keumlshillit teuml Menaxhimit eumlshteuml i detyruesheumlm neuml disa vendime si transaksionet e pronave kontratat e puneumlsimit dhe bisedime dhe marreumlveshje teuml tjera me stafi n dhe sindikatat

Struktura qeveriseumlse ka peumlr qeumlllim teuml garantojeuml puneumln e balancuar dhe teuml paanshme teuml RTSH si dhe legjitimitetin e tij si institucion publik Fatkeqeumlsisht kjo nuk eumlshteuml arritur Neuml fakt shumeuml veumlzhgues peumlrfshireuml aneumltareuml teuml strukturave qeveriseumlse teuml RTSH ankohen qeuml meumlnyra se si eumlshteuml ndeumlrtuar sistemi eumlshteuml burimi kryesor i problemit Aneumltareumlt e Keumlshillit Drejtues thoneuml se fuqiteuml e tyre peumlrballeuml Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlm janeuml mjaft teuml kufi zuara Disa aneumltareuml thoneuml se vendimet kryesore merren nga Drejtori i Peumlrgjithsheumlm ndeumlrsa roli i tyre neuml vendimmarrje eumlshteuml i pareumlndeumlsisheumlm Peumlr shembull ish-kryetari i Keumlshillit Drejtues Kiccedilo Blushi pretendonte se ldquopeumlr dy vjet Keumlshilli [Drejtues] nuk kishte miratuar struktura programore teuml peumlrshtatshme peumlr shkak teuml neumlnshtrimit politik teuml Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlm i cili emeumlrohet nga ne por nuk zgjidhet nga nerdquo61

33 Financimi i transmetuesit publik

Pagesa e takseumls vjetore peumlr RTSH eumlshteuml ALL 500 (euro41) peumlr familje Kjo takseuml mendohet teuml peumlrbeumljeuml njeuml nga burimet kryesore teuml teuml ardhurave peumlr transmetuesin e sheumlrbimit publik Deri neuml 2006 buxheti i RTSH nuk e detajonte shumeumln totale teuml mbledhur nga taksa e aparatit

Raporti i stacionit peumlr 2006 tregonte njeuml rritje prej 362 peumlrqind neuml teuml ardhurat e takseumls nga aparati nga ALL 19 milion (euro155000) teuml planifi kuara neuml ALL 687 milion (euro563000) teuml realizuara62 Megjitheuml keumlteuml rritje spektakolare llogaritjet deumlshmojneuml se teuml ardhurat peumlrfaqeumlsojneuml takseumln e aparatit teuml paguar nga afeumlrsisht 8600 familje shifeumlr mjaft e uleumlt neuml njeuml vend me

59 Mero Baze ldquoPeumlrse ndryshimi neuml RTSH duhet teuml niseuml nga Drejtori i Peumlrgjithsheumlmrdquo Shqip 26 tetor 2006 f 1160 Artur Zheji ldquoStili vrastar i njeuml shkarkimirdquo Shqip 28 tetor 2006 f 761 Kiccedilo Blushi ldquoTelevizioni qeuml ka mbetur peng i partiverdquo Standard 17 mars 2006 f 2362 RTSH Raporti Vjetor peumlr Veprimtarineuml e RTSH 2006 Keumlshilli Drejtues i RTSH 2007 f 15 (meuml tej Raporti Vjetor i RTSH 2006)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

32

tre milion banoreuml dhe me meuml shumeuml se 500000 shteumlpi me televizor63 Neuml keumlteuml meumlnyreuml njeuml mbledhje meuml efi kase e takseumls seuml aparatit eumlshteuml mjaft e nevojshme pasi kjo mund teuml jeteuml thelbeumlsore neuml arritjen e pavareumlsiseuml seuml TVSH nga buxheti i shtetit

Taksa peumlr aparatin mblidhet neuml janar seuml bashku me fatureumln e energjiseuml elektrike Deri neuml 2006 Korporata Elektro-energjitike Shqiptare (KESH) ia kalonte parateuml e mbledhura nga taksa e aparatit buxhetit teuml shtetit dhe ateumlhereuml Ministria e Financeumls i kalonte fondet neuml RTSH pa beumlreuml teuml ditur sa ishte mbledhur nga KESH Neuml 2006 RTSH fi rmosi njeuml marreumlveshje me KESH dhe Drejtorineuml e Taksave e cila siguronte pageseumln e drejtpeumlrdrejteuml teuml takseumls seuml aparatit te RTSH Megjithateuml peumlr shkak teuml veumlshtireumlsive teuml fundit ekonomike nuk pritet qeuml KESH ta peumlrmireumlsojeuml vjeljen e takseumls seuml aparatit neuml teuml ardhmen e afeumlrt64

Teuml ardhurat e fi tuara nga veteuml stacioni janeuml rritur neuml vitet e fundit duke arritur deri neuml 65 peumlrqind teuml buxhetit total teuml RTSH neuml 200665 Megjithateuml RTSH eumlshteuml ende e ngadalteuml neuml teumlrheqjen e teuml ardhurave teuml reumlndeumlsishme nga reklama Stacioni arriti teuml vilte veteumlm 44 peumlrqind teuml teuml ar-dhurave teuml planifi kuara nga reklama neuml 2006 Ndoshta kjo kishe teuml beumlnte edhe me konkurrenceumln nga stacione private meuml teuml fuqishme Peumlrveccedil keumlsaj edhe fi nancimi nga buxheti i shtetit u ul Neuml 2006 TVSH mori ALL 300 milion (euro246 milion) nga buxheti i shtetit qeuml peumlrbeumln pothuajse gjysmeumln e shumave teuml marra neuml vitet e kaluara66 Financimi nga buxheti i shtetit u rrit neuml meumlnyreuml modeste seumlrish Neuml 2007 ndihma e buxhetit teuml shtetit peumlr RTSH ishte ALL 312 milion (euro252 milion)67 Neuml 2008 shteti i dha ALL 438 milioneuml (euro365 milion) RTSH-seuml68

Njeuml burim i reumlndeumlsisheumlm teuml ardhurash eumlshteuml dheumlnia me qera e antenave teuml transmetimit teuml cilat janeuml monopol ligjor i stacionit Megjithateuml neuml teuml kaluareumln vjelja e keumltyre pagesave ka qeneuml problematike Borxhi i grumbulluar nga ata qeuml peumlrdorin antenat arriti ALL 1941 milion (euro159 milion) neuml fund teuml 200669 Edhe pse ligji e lejon RTSH teuml preseuml sinjalin e antenave peumlr ato kompani qeuml nuk kaneuml beumlreuml pagesat pas paralajmeumlrimeve transmetuesi publik nuk e ka ndjekur kurreuml keumlteuml praktikeuml pasi kjo do teuml niste njeuml seumlreuml veprimesh teuml zgjatura ligjore70 Neuml keumlteuml meumlnyreuml borxhet janeuml grumbulluar duke krijuar njeuml seumlreuml precedenteumlsh ku operatoreumlt peumlrdorin sheumlrbimet e RTSH falas RTSH tashmeuml ka ndeumlrmarreuml nisma ligjore kundeumlr debitoreumlve kryesoreuml71

63 Burimi INSTAT dhe EBU teuml cituara neuml OSIShqipeumlria f 13464 Intervisteuml me Diana Kalaja Zeumlvendeumls Drejtore e Peumlrgjithshme e RTSH Tiraneuml 21 janar 200865 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 1566 OSI Shqipeumlria f 208ndash21267 Ligji nr 9645 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2007rdquo i 27 neumlntor 2006 gjendet neuml httpwwwqpzgovalbotimefl etore_zyrtare2006PDF-2006135-2006pdf (pareuml neuml 15 korrik 2007)68 Ligji nr 9836 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2008rdquo i 26 neumlntor 2007 gjendet neuml httpwwwminfi ngovaldownloadsl-9836doc (pareuml neuml 25 janar 2008)69 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f1670 Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007 gjendet neuml httpwwwklshorgaldoc20070507132319_v_departamenti_i_kontrollit_te_institucioneve_fi nanciare_ndeumlrmarrjeve_dhe_shoqeumlrive_publike_nr1-2007pdf (pareuml neuml 10 korrik 2007)71 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 16

S H Q I P Euml R I A

33

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

34 Standartet editoriale

Ashtu si mediat e tjera RTSH nuk ka njeuml kod teuml brendsheumlm etike dhe as ndonjeuml organ qeuml teuml mbikqyreuml sjelljen sipas standarteve Neuml shtator 2006 shoqatat e gazetareumlve miratuan njeuml kod etike peumlr teuml gjitha mediat neuml Shqipeumlri Procesi u lanccedilua nga njeuml OJQ peumlr mediat e bazuar neuml Tiraneuml Instituti Shqiptar i Medias dhe peumlrfshiu debate me gazetareuml redaktoreuml pronareuml teuml medias menaxhereuml dhe teuml tjereuml72 Megjithateuml kodi nuk eumlshteuml miratuar ldquozyrtarishtrdquo nga ndonjeuml media dhe nuk ka mekanizeumlm peumlr zbatimin e tij Neuml keumlteuml meumlnyreuml respektimi i tij mbetet neuml deumlshireumln e gazetareumlve (Shih gjithashtu seksionin 44)

Gazetareumlt e TVSH nuk geumlzojneuml ndonjeuml mbrojtje meuml teuml madhe neuml puneumln e tyre sesa kolegeumlt e tyre neuml televizione private Mungesa e kontratave teuml puneumls seuml bashku me rrogat relativisht teuml uleumlta nuk peumlrbeumljneuml nxitje qeuml ata teuml zhvillojneuml pavareumlsineuml editoriale apo teuml prodhojneuml programe cileumlsore Stacioni ka peumlrdorur kontrata teuml posaccedilme pune dhe metoda pagese arbitrare Ish-Drejtori i Peumlrgjithsheumlm Artur Zheji pretendoi se keumlto kontrata ishin peumlrdorur peumlr teuml motivuar gazetareumlt dhe peumlr teuml peumlrmireumlsuar profesionalizmin pasi stacioni po i paguante gazetareumlt sipas sasiseuml dhe cileumlsiseuml seuml puneumls Por Kontrolli i Larteuml i Shtetit (KLSH) arriti neuml peumlrfundimin se keumlto kontrata nuk ishin teuml ligjshme dhe i keumlrkoi RTSH teuml ndreqte gjendjen deri neuml kontrollin e ardhsheumlm73 Sindikatat e RTSH vazhdimisht kaneuml aluduar se keumlto kontrata refl ektonin preferencat personale teuml Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlm dhe jo motivim profesional74

Ndryshe nga disa stacione televizive private qeuml duket se kaneuml arritur njeuml shkalleuml meuml teuml larteuml pavareumlsie politike TVSH ende peumlrballet me ndeumlrhyrje politike Ashtu siccedil e thoteuml ish-kryetari i Keumlshillit Drejtues Kiccedilo Blushi

Neuml vend qeuml trsquoi hiqnin duart nga ky institucion dhe ta ndihmonin pavareumlsineuml qeuml i garanton ligji neumlpeumlrmjet deklaratave teuml tyre etiketimit presionit dhe urdhrave qeuml vijneuml nga celulareumlt teuml dyja partiteuml politike dhe lidereumlt e tyre e kaneuml detyruar ekranin publik teuml kthehet nga blu neuml rozeuml dhe e anasjellta sipas shijeve teuml kryetareumlve teuml dy partive kryesore teuml cileumlt e masin lsquocileumlsineumlrsquo dhe pavareumlsineuml e RTSH nga koheumlzgjatja e shfaqjeve teuml tyre neuml stacion75

Ndeumlrhyrja politike eumlshteuml veccedilaneumlrisht e dukshme pas ndeumlrrimeve teuml qeveriseuml Pas zgjedhjeve teuml 2005 koalicioni i partive teuml djathta i udheumlhequr nga Partia Demokratike qeuml mori pushtetin pas teteuml vitesh neuml opoziteuml e ndeumlrroi Keumlshillin Drejtues drejtimin dhe njeuml pjeseuml teuml stafit teuml TVSH Meuml shumeuml se 80 punonjeumls teuml TVSH u pushuan nga puna peumlrfshireuml keumltu 10 gazetareuml qeuml njiheshin si me prirje teuml majta Stacioni mori neuml puneuml njereumlz teuml njohur jo aq peumlr standartet e tyre profesionale sesa peumlr afeumlrsineuml me partineuml neuml pushtet dhe qeverineuml76

72 Autorja e keumltij raporti punon neuml Institutin Shqiptar teuml Medias73 Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007 gjendet neumlhttpwwwklshorgaldoc20070507132319_v_departamenti_i_kontrollit_te_institucioneve_fi nanciare_ndeumlrmarrjeve_dhe_shoqeumlrive_publike_nr1-2007pdf (pareuml neuml 10 korrik 2007)74 Leteumlr e punonjeumlsve teuml RTSH ldquoRTSH ka nevojeuml peumlr ndryshime urgjenterdquo Tema 17 shkurt 2006 f 1175 Kico Blushi ldquoTelevizioni qeuml ka mbetur peng i partiverdquo Standard 17 mars 2006 f 23 76 IREX ldquoShqipeumlriardquo neuml Media Sustainability Index 2006 f 5 gjendet neumlhttpwwwirexorgprogramsMSI_EUR2005MSI05-Albaniapdf (pareuml neuml 20 qershor 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

34

4 TRANSMETUESIT PRIVATEuml

41 Rregullimi dhe menaxhimi

Sektori privat i transmetimit neuml Shqipeumlri eumlshteuml i gjereuml dhe peumlrfshin tre stacione kombeumltare televizive 68 stacione televizive lokale dy satelitore dhe 44 operatoreuml televiziveuml kablloreuml

Megjithateuml mungesa e studimeve profesionale dhe informacionit nga veteuml transmetuesit e veumlshtireumlson krijimin e njeuml pamjeje teuml detajuar peumlr sektorin Burimet e fi nancimit teuml njeuml tregu kaq teuml vogeumll por teuml mbipopulluar mbeten njeuml mister dhe ccedilojneuml neuml pyetje serioze peumlr lidhjen midis burimeve teuml kapitalit teuml stacionit nga njeumlra aneuml dhe neumlpeumlrmjet peumlrmbajtjes dhe pavareumlsiseuml editoriale nga ana tjeteumlr

42 Proneumlsia e televizioneve dhe proneumlsia e ndeumlrthurur

Edhe pse proneumlsia e huaj nuk eumlshteuml e kufi zuar prania e investuesve teuml huaj ka ardhur neuml ulje Tregu i medias vazhdon teuml mbetet joteumlrheqeumls peumlr investuesit e huaj pasi operon neuml njeuml ekonomi teuml vogeumll me infrastruktureuml teuml varfeumlr apo qeuml mungon krejt si dhe leuml vend peumlr konkurrenceuml teuml pandershme Julien Roche njeuml biznesmen francez qeuml jeton neuml Shqipeumlri shiti 33peumlrqind teuml aksioneve teuml tij neuml stacionin televiziv kombeumltar TV Klan ortakeumlve teuml tij shqiptareuml neuml 200577 Neuml janar 2008 grupi gjerman mediatik Westdeutsche Allgemeine Zeitung (WAZ) shprehu interesin peumlr teuml investuar neuml median shqiptare por peumlr momentin ata po studiojneuml ende tregun78

Veteumlm Ligji peumlr Transmetimet Numerike peumlrmban masa peumlr teuml kufi zimin e peumlrqendrimit teuml proneumlsiseuml me qeumlllim qeuml teuml arrihet pluralizmi i medias79 Njeuml njeumlsi nuk mund teuml zoteumlrojeuml meuml shumeuml se njeuml licenseuml peumlr njeuml rrjet tokeumlsor dixhital Gjithashtu ligji ndalon njeumlsiteuml me interesa ekonomike apo pozicion neuml vendimmarrje neuml njeuml kompani qeuml ka licenseuml peumlr transmetim dixhital tokeumlsor teuml keneuml interesa ekonomike apo pozita vendimmarrje neuml njeuml zoteumlrues tjeteumlr license transmetimi dixhitale tokeumlsore

Megjithateuml njeuml operator rrjeti mund teuml peumlrfi tojeuml licenseuml transmetimi peumlr njeuml program televiziv dhe e kundeumlrta Asnjeuml operator nuk mund teuml peumlrfi tojeuml meuml shumeuml se 30 peumlrqind teuml teuml ardhurave kombeumltare nga reklamat televizive Neuml peumlrgjitheumlsi masat ligjore peumlr proneumlsineuml nga ligji i transmetimeve janeuml teuml vlefshme edhe peumlr transmetuesit dixhitaleuml

43 Tregu i reklamave

Mungesa e transparenceumls seuml proneumlsiseuml seuml medias dhe teuml fi nancimit teuml saj mbeten ende probleme teuml pazgjidhura dhe polemizuese Burimet e fi nancimit teuml medias mbeten teuml panjohura peumlr shkak teuml mungeseumls seuml studimeve neuml keumlteuml fusheuml dhe peumlr shkak teuml refuzimit teuml transmetuesve peumlr teuml

77 KKRT Departamenti Juridik dhe i Licensave 13 korrik 200778 Aida Cama ldquoKoncerni gjerman i mediave WAZ do teuml hyjeuml neuml tregun shqiptarrdquo neuml Tema 16 janar 2008 f 279 Ibid Art 13

S H Q I P Euml R I A

35

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

dheumlneuml keumlteuml informacion Burimi i veteumlm zyrtar peumlr keumlteuml treg vazhdon teuml jeteuml deklarimi i bilancit vjetor qeuml operatoreumlt doreumlzojneuml te KKRT Megjithateuml veteumlm njeuml numeumlr i vogeumll transmetuesish e beumljneuml keumlteuml Neuml 2006 veteumlm 39 transmetues nga meuml shumeuml se 100 e doreumlzuan bilancin vjetor Jashteuml Tiraneumls veteumlm 30 peumlrqind teuml operatoreumlve i doreumlzuan bilancet vjetore Edhe dy stacionet televizive private kombeumltare TV Klan dhe TV Arbeumlria nuk i doreumlzuan ato80

Neuml peumlrgjitheumlsi operatoreumlt televiziveuml vazhdojneuml teuml peumlsojneuml humbje Veteumlm pak prej tyre raportojneuml fi tim Peumlr shembull pas njeuml humbjeje prej ALL 33 milioneumlsh (euro270000) neuml 2003 Top Channel TV pati njeuml fi tim prej ALL 45 milioneumlsh (euro37000) dhe ALL 28 milioneumlsh (euro230000) neuml 2004 dhe 2005 respektivisht81 Po keumlshtu pas dy vitesh humbjeje TV Vizion+ pati njeuml fi tim prej ALL 7 milioneumlsh (euro57000) neuml 200582 Megjithateuml KKRT deklaroi se analiza e deklarimeve fi nanciare gjateuml tre viteve teuml fundit deumlshmonte peumlr mospeumlrputhje teuml reumlndeumlsishme gjeuml qeuml e beumlnte rregullatorin teuml dyshonte se disa stacione i falsifi konin shifrat dhe raportet e tyre83

Ccedileumlshtja e transparenceumls seuml kapitalit neuml media u beuml akoma meuml e diskutueshme kur Kryeministri Sali Berisha deklaroi neuml 28 mars 2007 qeuml media neuml Shqipeumlri eumlshteuml e lidhur me grupe mafi oze teuml cilat e peumlrdorin median si njeuml vegeumll peumlr teuml demonizuar pjeseumltareumlt dhe veprimet e qeveriseuml sidomos neuml betejeumln e saj kundeumlr korrupsionit84 Pas keumlsaj deklarate pronareumlt dhe drejtuesit e medias keumlrkuan fakte dhe emra specifi keuml nga Berisha dhe i keumlrkuan teuml doreumlzonte neuml autoritetet e prokuroriseuml teuml gjitheuml informacionin e nevojsheumlm peumlr teuml ngritur padi

Qeveria reagoi duke i peumlrjashtuar pronareumlt e medias nga pjeseumlmarrja neuml tendereumlt publikeuml KKRT ka dheumlneuml teuml kuptojeuml vitet e fundit qeuml gjysma e teuml ardhurave teuml fi tuara nga operatoreumlt mediatikeuml vijneuml nga ldquoburime teuml tjerardquo duke iu referuar bizneseve teuml tjera qeuml drejtohen nga shumica e pronareumlve teuml medias peumlrfshireuml keumltu ndeumlrtimin i cili eumlshteuml biznesi meuml fi timprureumls neuml Shqipeumlri peumlr momentin ose import-eksportin reklameumln apo sheumlrbimet e Internetit85 Qeveria e tanishme meuml tej propozoi qeuml personave apo kompanive qeuml kishin aksione si neuml kompani mediatike ashtu dhe neuml njeuml kompani tjeteumlr trsquou ndalohej pjeseumlmarrja neuml tendera publikeuml Sipas ligjit neuml fuqi aksionereumlt neuml njeuml stacion radiofonik apo televiziveuml nuk mund teuml marrin pjeseuml neuml meumlnyreuml teuml drejtpeumlrdrejteuml apo teuml teumlrthorteuml neuml tendera publikeuml apo neuml privatizimin e proneumls shteteumlrore86

Gjithashtu neuml 2006 qeveria vendosi teuml mos jepte meuml reklama shteteumlrore dhe njoftime shteteumlrore peumlr median dhe trsquoi botonte keumlto neuml Buletinin e Njoftimeve Zyrtare87 Shpeumlrndarja e reklameumls shteteumlrore nuk ka qeneuml kurreuml transparente Peumlrkundrazi pa masa ligjore teuml

80 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 6281 Ibid f 6382 Ibid83 Ibid84 Newsletter e Institutit Shqiptar teuml Medias gjendet neuml httpwwwinstitutemediaorgpagesnews-2007html57 (pareuml neuml 17 qershor 2007)85 OSIAlbania pp 225ndash22886 Ligji i Radios dhe Televizionit paragrafi 787 Vendimi peumlr Botimin e Njoftimeve Zyrtare 29 mars 2006 gjendet neuml httpwwwkeshilliministravealshqipqeveriavendimetbuletini20i20njoftimeveasp (pareuml neuml 29 korrik 2007) (meuml tej Vendimi i Keumlshillit teuml Ministrave peumlr Buletinin)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

36

detajuara peumlr shpeumlrndarjen e reklameumls shteteumlrore qeveria shkeumlmbente reklameumln me pasqyrim teuml favorsheumlm88 Nuk ka teuml dheumlna teuml sakta peumlr shpenzimet e peumlrgjithshme teuml kompanive apo organeve shteteumlrore peumlr reklameumln Burimi i veteumlm publik peumlr njeuml informacion teuml tilleuml ishte njeuml studim eksperimental i kryer nga rregullatori Studimi tregoi se kompania shteteumlrore e energjiseuml KESH kishte shpenzuar US$560000 peumlr reklameumln neuml 2004 e cila ishte njeuml shumeuml tre hereuml meuml e madhe se ajo e shpenzuar para tre vjeteumlsh I njeumljti studim tregoi se Albtelekom kompania shteteumlrore e telefoniseuml fi kse kishte shpenzuar euro320000 peumlr reklameumln neuml 200489 Keumlto ishin teuml vetmet kompani teuml meumldha qeuml beumljneuml reklameuml qeuml dhaneuml informacion peumlr shpenzimet e tyre

Vendimi i qeveriseuml peumlr teuml kaluar reklameumln shteteumlrore neuml buletinin zyrtar ishte njeuml hap i reumlndeumlsisheumlm peumlr teuml zvogeumlluar vareumlsineuml e medias nga shteti ldquoKy eumlshteuml njeuml akt i reumlndeumlsisheumlm dhe pozitiv qofteuml edhe neuml aspektin moral edhe pse ekzistojneuml kontradikta dhe akti nuk zgjidh peumlrfundimisht problemin e tjeteumlrsimit teuml medias soneuml [nga publiku]rdquo90 Dallimi peumlr shembull midis reklameumls shteteumlrore dhe njoftimeve shteteumlrore nuk eumlshteuml teumlreumlsisht i qarteuml dhe krijon hapeumlsireuml peumlr interpretim Sipas vendimit teuml qeveriseuml reklamat peumlr kompaniteuml shteteumlrore dhe organizatat jofi timprureumlse teuml krijuara dhe teuml mbeumlshtetura nga shteti nuk klasifi kohen si njo-ftime publike91 Kjo mund teuml leumlreuml hapeumlsireuml qeuml njeumlsiteuml shteteumlrore teuml vazhdojneuml teuml ccedilojneuml reklamat e tyre neuml media Pa transparenceuml eumlshteuml e veumlshtireuml teuml vlereumlsohet ndikimi i vendimit teuml qeveriseuml neuml sektorin e televizionit

Njeuml editorialist i mireumlnjohur shqiptar shkroi se ldquoshumica e gazetave teuml peumlrditshme neuml vend janeuml neuml koma ndeumlrsa audienca e stacioneve televizive eumlshteuml polarizuar duke i nxjerreuml jashteuml tregu shumiceumln e stacioneve periferikerdquo92 Teuml gjitha teuml dheumlnat peumlr tregun e reklameumls janeuml spekulim i pasteumlr Peumlrpjekja e veteumlm e vlefshme neuml keumlteuml drejtim u beuml nga KKRT e cila monitoroi reklameumln neuml dhjeteuml stacione televizive neuml prill dhe maj 2005 Sipas keumltij monitorimi sasia e reklameumls dhe teleshitjeve peumlrbeumlnte rreth 10 peumlrqind teuml gjitheuml koheumls seuml transmetimit93 Ligji i detyron stacionet televizive teuml mos rezervojneuml meuml shumeuml se 15 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit teuml tyre ditor ose meuml shumeuml se 12 minuta neuml oreuml peumlr reklameumln Ky rregull neuml peumlrgjitheumlsi u respektua nga operatoreumlt televiziveuml Peumlrjashtim peumlrbeumlnte TV Klan i cili transmetoi reklama gjateuml 22 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit94

Studimi tregonte se vlera e peumlrafeumlrt e tregut shqiptar teuml reklameumls televizive shkonte rreth 21 milioneuml95 Duke e krahasuar keumlteuml vlereumlsim me deklarimet fi nanciare vjetore teuml doreumlzuara

nga stacionet televizive monitorimi arriti neuml peumlrfundimin se operatoreumlt televiziveuml raportonin

88 OSIShqipeumlria f 225ndash22889 KKRT Vlereumlsim i Teuml Ardhurave nga Reklama nga Monitorimi prillndashmaj 2005 f 5 (meuml tej Studimi i KKRT peumlr Reklamat)90 ldquoPeumlrpjekjardquo Intervisteuml me Fatos Lubonjeumln Standard 27 maj 2006 f 35 91 Vendimi i Keumlshillit teuml Ministrave peumlr Buletinin92 Mero Baze ldquoPeumlrpjekja e lsquoregjimit mediatikrsquo drejt konkurrenceumlsrdquo Tema f 1 23 prill 200693 Studimi i KKRT peumlr Reklamat f 294 Studimi i KKRT peumlr Reklamat f 395 Ibid f 5

S H Q I P Euml R I A

37

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

veteumlm midis 17 dhe 22 peumlrqind teuml teuml ardhurave nga reklama96 Ky peumlrfundim hodhi dyshime peumlr evazion fi skal97 Autoreumlt e keumltij studimi paralajmeumlruan se duke pasur parasysh mungeseumln e tyre teuml peumlrvojeumls neuml vlereumlsimin e tregut teuml reklameumls shifrat e tyre duheshin marreuml me rezerveuml98

Por policia tatimore e mori studimin seriozisht dhe vendosi njeuml gjobeuml prej euro12 milioneumlsh Top Channel TV neuml korrik 2007 Monitorimi i KKRT u peumlrdor si bazeuml peumlr teuml llogaritur evazionin fi skal peumlr reklamat peumlr vitet 2002ndash2005 Duke u nisur nga ky studim u supozua se Top Channel TV kishte raportuar veteumlm 23 peumlrqind teuml teuml ardhurave teuml tij neuml ato vite99

Kjo gjobeuml u vendos pas kontrolleve teuml peumlrseumlritura teuml policiseuml tatimore ndaj Top Channel TV gjateuml 2007 kur stacioni mori njeuml qeumlndrim mjaft kritik ndaj qeveriseuml Pronari tha se ai e kishte pritur teuml vendosej njeuml gjobeuml por niveli i gjobeumls ishte krejteumlsisht i paarsyesheumlm dhe kishte peumlr qeumlllim teuml heshte njeuml zeuml kritik100 Leumlvizja e policiseuml tatimore shtyu komunitetin e medias teuml dilte me njeuml deklarateuml teuml peumlrbashkeumlt neuml mbeumlshtetje teuml Top Channel TV101 Komisioni Parlamentar i Medias dhe Prokuroria e Peumlrgjithshme gjithashtu niseumln njeuml hetim Pas keumltij presioni u duk se qeveria do e merrte seumlrish neumln shqyrtim gjobeumln Stacioni ende nuk e ka paguar gjobeumln dhe po negocion me autoritetet Top Channel TV eumlshteuml njeuml shembull i qarteuml se si mund teuml abuzohen apo keqpeumlrdoren mungesa e teuml dheumlnave dhe monitorimeve dhe studimeve sistematike peumlr tregun e reklameumls seuml bashku me mungeseumln e transparenceumls nga ana e kompanive qeuml beumljneuml reklameuml medias dhe qeveriseuml

44 Standartet dhe pavareumlsia editoriale

Neuml 2005 Instituti Shqiptar i Medias nisi njeuml rishikim teuml Kodit teuml Etikeumls peumlr gazetareumlt i cili ishte hartuar neuml 1996 Instituti e ndeumlrmori keumlteuml puneuml si njeuml reagim ndaj zbatimit joefi kas teuml Kodit dhe i nisur nga nevoja peumlr ta peumlrshtatur Kodin me ndryshimet qeuml kaneuml ndikuar te media neuml dekadeumln e kaluar Njeuml arsye tjeteumlr ishte qeumlllimi i Institutit peumlr teuml fi lluar njeuml sistem efi kas veteuml-rregullimi neuml media Amendamentet ligjore qeuml kaneuml peumlr qeumlllim teuml dekriminalizojneuml shpifjen dhe fyerjen po diskutohen neuml Parlament dhe ka teuml ngjareuml teuml miratohen neuml teuml ardhmen e afeumlrt

Neuml procesin e rishikimit instituti u peumlrpoq teuml peumlrfshijeuml teuml teumlreuml paleumlt kryesore teuml interesuara peumlrfshireuml pronareumlt drejtuesit kryeredaktoreumlt gazetareumlt aktivisteumlt e shoqeumlriseuml civile deputeteumlt juristeumlt e medias etj Instituti e kompletoi Kodin e ri teuml Etikeumls dhe njeuml statut teuml njeuml organi veteuml-rregullues

96 Ibid f 697 Ibid f 798 Metodologjia e studimit bazohej neuml njeuml formuleuml sipas seuml cileumls vlera e teuml ardhurave nga reklama llogaritej duke shumeumlzuar koheumln e reklameumls me tarifat fi kse qeuml raportoheshin nga stacionet televizive Ajo nuk merrte parasysh dhe nuk mund teuml llogariste zbritjet dhe negociatat peumlr klienteumlt apo koheumlzgjatjen e kontrateumls seuml njeuml stacioni televiziv me njeuml klient (f 1)99 Njoftim peumlr Shtyp i Policiseuml Tatimore gjendet neuml httpwwwtatimegovalfq=infoampmetod=shfaqartampartID=362 (pareuml neuml 25 korrik 2007)100 Dritan Hoxha Koment neuml Tryezeumln e Rrumbullakeumlt teuml Top Channel TV Tiraneuml 14 korrik 2007101Deklarata gjendet neuml httpwwwinstitutemediaorgdocumentaPRESS_DECLARATION_dt[1]13_korrikdoc (pareuml neuml 20 korrik 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

38

Neuml peumlrgjitheumlsi gazetareumlt pronareumlt dhe menaxhereumlt raneuml dakord neuml parim peumlr nevojeumln peumlr teuml veteumlrregulluar keumlteuml sektor Mbetet peumlr trsquou pareuml neumlse ata do teuml bashkohen peumlr ta realizuar keumlteuml gjeuml

Me peumlrjashtim teuml rregullave teuml peumlrgjithshme editoriale teuml vendosura nga kryeredaktoreumlt Nuk ka kode teuml brendshme etike neuml stacionet televizive102 KKRT vazhdimisht ka theksuar neuml raportet e saj se mediat duhet teuml keneuml kodin e vet teuml etikeumls103 Peumlrveccedil keumlsaj gazetaria cileumlsore eumlshteuml veumlshtireuml teuml arrihet neuml rrethana kur veteuml gazetareumlt shpesh privohen nga teuml drejtat e tyre Shumica deumlrrmuese e gazetareumlve punojneuml pa kontrata peumlr shkak teuml zbatimit teuml dobeumlt teuml Kodit teuml Puneumls dhe mungeseumls seuml mbikqyrjes seuml rregullt teuml zbatimit teuml tij Njeuml hap pozitiv neuml keumlteuml aspekt ishte krijimi neuml 2005 i sindikateumls seuml gazetareumlve me mbeumlshtetjen e IREX Unioni ka krijuar degeuml neuml qytetet kryesore dhe ka negociuar kushte meuml teuml mira pune peumlr gazetareumlt me Ministrineuml e Puneumls Dy paleumlt fi rmoseumln njeuml memorandum qeuml do teuml krijonte mundeumlsineuml e krijimit teuml njeuml marreumlveshjeje kolektive neuml keumlteuml sektor

Megjithateuml si unioni ashtu edhe komuniteti i medias janeuml teuml ndeumlrgjegjsheumlm qeuml ky proces do teuml zgjaseuml njeumlfareuml kohe peumlr shkak teuml peumlrhapjes seuml problemit Neuml 2005 rreth 95 peumlrqind e gazetareumlve neuml Shqipeumlri punonin pa kontrata apo sigurime shoqeumlrore104 Shoqatat e tjera teuml gazetareumlve nuk kaneuml dheumlneuml ndonjeuml ndihmeuml neuml keumlteuml fushateuml dhe duket se ekzistojneuml veteumlm neuml leteumlr Kryetari i njeumlreumls prej keumltyre organizatave tha

Edhe pse kemi 15 vjet liri shtypi neuml Shqipeumlri ka veteumlm pak raste kur kolegeumlt e njeuml media ngreneuml zeumlrin apo protestojneuml kundeumlr fatit teuml kolegeumlve teuml tjereuml teuml cileumlt pushohen censurohen apo keumlrceumlnohen pa teuml drejteuml Kjo eumlshteuml njeuml temeuml veteumlm peumlr kafeneteuml ku mblidhen gazetareumlt dhe nuk hapet kurreuml neuml publik duke krijuar njeuml gjendje ku askush nuk fl et peumlr njeuml dukuri qeuml i prek teuml gjitheuml105

Kjo gjendje i leuml gazetareumlt teuml pambrojtur kundrejt deumlshirave dhe tekave teuml pronareumlve ldquoAta janeuml krejteumlsisht teuml pambrojtur kur peumlrballen me vendimet arbitrare teuml pronareumlve teuml cileumlt mund ta pushojneuml stafi n nga puna pa asnjeuml arsyerdquo106 Kjo situateuml nuk ka ndryshuar neuml dy vitet e fundit dhe veumlshtireuml se do teuml peumlrmireumlsohet pa hedhur driteuml mbi proneumlsineuml e medias dhe fi nancimin e saj Numri i madh i gazetave dhe stacioneve televizive neuml Shqipeumlri ia detyron ekzistenceumln kryesisht fi nancimit nga bizneset paralele dhe zbatimit teuml dobeumlt teuml ligjit ldquoNga pikeumlpamja profesionale ky fi nancim paralel i leuml shumeuml media teuml pambrojtura ndaj presionit apo censureumls seuml bizneseve qeuml i mbeumlshtesin ato neuml shkalleuml teuml ndryshmerdquo107

102 OSIShqipeumlria f 238ndash239103 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 55104 Unioni i Gazetareumlve Shqiptareuml ldquoMbrojtja neuml puneuml dhe sigurimi social i punonjeumlsve teuml medias njeuml domosdoshmeumlri peumlr shtypin e lireumlrdquo f 6105 Intervisteuml me Armand Shkullakun ldquoMedia transparence peumlr lajmet brenda sajrdquo Shqip 10 maj 2006 f 12 106 IREX Media Sustainability Index 2005 ndash Shqipeumlria IREX Washington DC 2006 f 14gjendet neuml faqen e Internetit teuml IREX te httpwwwirexorgprogramsMSI_EUR2005asp (pareuml neuml 20 korrik 2007) (meuml tej IREX MSI 2005 ndash Shqipeumlria)107 IREX MSI 2005 ndash Shqipeumlria f12

S H Q I P Euml R I A

39

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

45 Transmetuesit rajonaleuml dhe lokaleuml

Peumlr momentin ka 68 stacione televizive lokale nga teuml cileumlt 20 operojneuml neuml Tiraneuml Shumica e reklameumls shpenzohet neuml stacionet televizive teuml Tiraneumls Keumlto kaneuml njeuml performanceuml ekonomike dhe programim meuml teuml mireuml se stacionet lokale teuml cilat e kaneuml teuml veumlshtireuml teuml mbijetojneuml dhe teuml prodhojneuml programe cileumlsore ldquoMedia e peumlrqendruar neuml Ulteumlsireumln Pereumlndimore ka mundeumlsi meuml teuml meumldha peumlr teuml peumlrfi tuar nga njeuml treg meuml i pasur reklame gjeuml qeuml nuk vlen peumlr mediat e vendosura neuml zona meuml teuml largeumltardquo108

Peumlr shkak teuml veumlshtireumlsive ekonomike stacionet televizive lokale neuml vend e kaneuml teuml veumlshtireuml teuml peumlrshtaten me zhvillimin teknologjik Ndeumlrsa shumica e stacioneve televizive neuml Tiraneuml zoteumlrojneuml pajisje teuml koheumlve teuml fundit stacionet lokale ende punojneuml me pajisje teuml vjetra gjeuml qeuml ndikon neuml cileumlsineuml e produktit teuml tyre

5 PROGRAMACIONI

51 Programet

Pa monitorime teuml pavarura nuk ekzistojneuml statistika peumlr programet vjetore sipas llojit as peumlr transmetuesin publik e as peumlr ata privateuml Monitorimi i fundit i cili u krye nga KKRT gjateuml njeuml muaji neuml 2003 e largeumlt mbulonte programacionin e stacioneve kryesore Edhe pse stacionet private janeuml teuml detyruara me ligj teuml doreumlzojneuml programacionin vjetor te KKRT deri tanimeuml nuk kaneuml arritur teuml respektojneuml keumlteuml keumlrkeseuml apo teuml shpjegojneuml se peumlrse nuk e beumljneuml keumlteuml gjeuml Rregullatori nuk ka marreuml ndonjeuml maseuml ndaj tyre

Teuml vetmet teuml dheumlna vijneuml nga TVSH Rreth 70 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit teuml TVSH nga prilli neuml neumlntor 2006 nuk ishin programe teuml prodhuara veteuml Kuadri i programacionit teuml stacionit nuk ka mundur teuml shmangeuml rutineumln dhe monotonineuml gjeuml qeuml ka ndikuar neuml pozicionin e tij neuml treg109 Me ndryshimin e menaxhimit neuml fund teuml 2006 niseumln teuml transmetoheshin programe teuml njeuml cileumlsie meuml teuml larteuml Me keumlto ndryshime peumlrqindja e programeve teuml prodhuara veteuml pritet teuml arrijeuml deri neuml 70 peumlrqind teuml koheumls totale teuml transmetimit teuml stacionit neuml 2007110 Keumlshilli Drejtues i RTSH gjithashtu premtoi se programe teuml tjera po rishikohen dhe programe teuml reja qeuml pasqyrojneuml tema si ccedileumlshtje sociale balanceumln gjinore kultureumln dhe sheumlndeteumlsineuml do teuml lanccedilohen111

Megjithateuml ndryshimet neuml kuadrin e programacionit janeuml peumlrpjekje qeuml peumlrmbushin veteumlm keumlrkesat minimale teuml transmetuesit publik dhe nuk i japin shtyseuml standarteve teuml transmetuesit publik Raporti vjetor i stacionit pretendonte peumlr arritje teuml tilla qeuml koha e transmetimit ishte rritur nga 17 oreuml neuml 24 oreuml neuml diteuml rikthimin e programeve sportive javore hapjen e njeuml studioje

108 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 5109 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 3110 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 5111 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f5

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

40

teuml re transmetimi peumlrdorimin e studios leumlvizeumlse neuml diteumln e zgjedhjeve etj112 Drejtoresha aktuale e stacionit Mirela Oktrova shkruante ldquoEkzistenca e radios dhe televizionit publik nuk mund teuml justifi kohet as me programet e zbavitjes e as me transmetimin falas teuml programeve teuml EBU e as me organizimin e festivalit dhe bujeumln e pjeseumlmarrjes neuml Eurovizionrdquo113

Neuml njeuml aspekt meuml pozitiv TVSH organizoi debate televizive me kandidateumlt peumlr bashki gjateuml zgjedhjeve teuml 2007 duke i dheumlneuml mundeumlsineuml publikut teuml beumlnte njeuml zgjedhje meuml teuml informuar Nga ana tjeteumlr TVSH nuk ishte neuml gjendje teuml transmetonte njeuml ngjarje teuml reumlndeumlsishme si Kupa Boteumlrore e futbollit neuml 2006 pasi teuml drejtat e transmetimit u bleneuml nga DigitAlb Neuml ateuml koheuml TVSH tha se nuk mund trsquoi peumlrballonte teuml drejtat por KKRT u peumlrgjigj se stacioni mund teuml kishte keumlrkuar ndihmeuml nga shteti114 Neuml meumlnyreuml sarkastike ata shtuan se menaxhimi i TVSH nuk keumlmbeumlnguli shumeuml pasi po negocionte teuml drejtat e ldquoKafazit teuml Arteumlrdquo njeuml programi teuml pro-dhuar neuml vend por qeuml eumlshteuml kopje e formatit teuml programit teuml realitetit ldquoBig Brotherrdquo115

Megjitheuml mungeseumln e teuml dheumlnave teuml qarta peumlr programet mund teuml thuhet me siguri se shumica e stacioneve teuml reumlndeumlsishme si TV Klan Top Channel Vizion+ TV Koha dhe disa kanale lajmesh si News24 apo Alsat kaneuml fi tuar njeuml publik pak a shumeuml besnik Ata prodhojneuml lajme me standarte peumlrgjitheumlsisht teuml keumlnaqshme si dhe programe teuml ndryshme informacioni dhe zbavitjeje Informacioni dhe lajmet janeuml kthyer neuml peumlrpareumlsi si peumlr median e shkruar ashtu edhe peumlr ateuml elektronike sipas veumlzhguesve teuml ndrysheumlm116 Peumlrjashtim peumlrbeumlnte stacioni privat kombeumltar TVA i cili pas disa ndryshimeve neuml proneumlsi neuml 2006 mezi arrinte teuml peumlrmbushte detyrimet e tij si kanal kombeumltar Ky stacion nuk transmetoi fare edicione lajmesh neuml mars dhe prill 2006117 Meqeuml stacioni nuk mundte teuml peumlrmbushte peumlr shumiceumln e 2006 keumlrkesat e programacionit qeuml i impononte kontrata e licenseumls KKRT vendosi teuml reduktonte me njeuml vit licenseumln e TVA dhe ta teumlrhiqte ateuml meuml pas neuml tetor 2007 Stacioni e apeloi keumlteuml vendim dhe teuml dyja paleumlt e ccediluan ccedileumlshtjen neuml gjykateuml118

Disa nga lajmet dhe debatet peumlr tema teuml reumlndeumlsishme shpesh politike mendohet se kaneuml njeuml publik teuml qeumlndruesheumlm dhe janeuml kthyer neuml emblema teuml stacioneve televizive qeuml i transmetojneuml ato Peumlrveccedil buletineve teuml lajmeve disa nga programet meuml teuml njohura janeuml ldquoOpinionrdquo neuml TV Klan ldquoShqiprdquo neuml Top Channel ldquoLogosrdquo neuml Vizion+ dhe ldquo60 minutardquo neuml TV Koha Keumlto janeuml programe javore qeuml kaneuml teuml beumljneuml me intervista apo debate peumlr njeuml temeuml teuml caktuar Njeuml tjeteumlr program mjaft i njohur eumlshteuml ldquoFiks farerdquo njeuml revisteuml satirike e peumlrditshme qeuml bazohet neuml metoda investigative Ka dhe disa programe zbavitjeje dhe lojeumlra qeuml janeuml mjaft teuml njohura Keumltu peumlrfshihet ldquoPortokallirdquo dhe ldquoTop Showrdquo neuml Top Channel ldquoKutia e funditrdquo neuml TV Klan dhe ldquoBypassrdquo neuml Vizion+ Stacionet televizive kaneuml njeuml prirje neuml rritje teuml peumlrqendrohen neuml programe teuml njeuml natyre meuml sociale duke u peumlrpjekur teuml pasqyrojneuml meuml shumeuml kronika nga jeta e peumlrditshme dhe me interes njereumlzor Keumlto programe peumlrfshijneuml ldquoJeteuml neuml keumlrkimrdquo neuml News24 TV ldquoNjereumlz teuml humburrdquo ldquoFemrardquo dhe ldquoSOSrdquo neuml Vizion+

112 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f4113 Mirela Oktrova ldquolsquoLehjarsquo kundeumlr demokraciseuml dhe interesave teuml publikutrdquo Shekulli 4 shtator 2006 f 23114 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 52115 Ibid116 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 9117 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 54118 Vendimi peumlr TVA neuml Raportin Vjetor teuml KKRT 2006 f 25

S H Q I P Euml R I A

41

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

52 Rregullat e peumlrgjithshme peumlr lajmet

Disa rregulla neuml Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin peumlrqendrohen te programimi i peumlr-mbajtjes dhe vlejneuml si peumlr transmetuesit publikeuml ashtu edhe peumlr ata privateuml Ato kaneuml teuml beumljneuml me pavareumlsineuml editoriale censureumln teuml drejteumln e informacionit dhe teuml drejta dhe liri teuml tjera njereumlzore119 Edhe pse parimet themelore teuml informacionit teuml paansheumlm dhe teuml sakteuml janeuml teuml garantuara me ligj nuk ekzistojneuml instrumente apo organe qeuml teuml monitorojneuml zbatimin e tyre KKRT monitoron edicionet kryesore teuml lajmeve teuml stacioneve kombeumltare publike dhe private por kjo peumlrpjekje konsiston veteumlm neuml matje sasiore teuml peumlrqindjes qeuml i kushtohet pasqyrimit teuml partive dhe fi gurave politike

Stacionet televizive kaneuml beumlreuml peumlrparim teuml ndjesheumlm neuml peumlrkufi zimin e vetvetes neumlpeumlrmjet edicioneve teuml lajmeve teuml cilat kaneuml sheumlnuar peumlrmireumlsimin meuml teuml madh neuml programacion te teuml gjitha stacionet televizive120 Megjithateuml informacioni nuk eumlshteuml as i paansheumlm dhe as i drejteuml Pothuajse nuk ekziston ndonjeuml media qeuml teuml mos keteuml interesa teuml fshehura ekonomike apo politike dhe peumlr pasojeuml standartet profesionale aplikohen peumlr aq koheuml sa ua lejojneuml keumlto interesa Axhenda e lajmeve eumlshteuml shumeuml praneuml axhendeumls seuml qeveriseuml apo politikeumls neuml peumlrgjitheumlsi ose praneuml menaxhimit teuml televizioneve121 Edicionet e lajmeve zgjedhin kronika qeuml u shkojneuml peumlr shtat interesave teuml operatorit dhe jo interesit publik122

Edhe Kodi Zgjedhor imponon keumlrkesa peumlr sakteumlsi korrekteumlsi dhe balanceuml peumlr teuml gjitha stacionet televizive123 Transmetuesi i sheumlrbimit publik ka peumlrgjegjeumlsi shteseuml si dheumlnia e koheumls falas peumlr teuml gjitha partiteuml politike qeuml marrin pjeseuml neuml zgjedhje Testi meuml i fundit peumlr respektimin e keumltyre rregullave ishin zgjedhjet lokale neuml shkurt 2007 Stacionet televizive kryesore e kaluan keumlteuml test me sukses TVSH i kushtoi 28 peumlrqind teuml lajmeve Partiseuml Demokratike dhe 29 peumlrqind Partiseuml Socialiste Njeuml pasqyrim i ngjasheumlm u gjend edhe peumlr stacione teuml tjera teuml meumldha si Vizion+ News24 dhe TVA Peumlrjashtim peumlrbeumlnte TV Klan i cili i kushtoi meuml shumeuml koheuml qeveriseuml se ccedildo stacion tjeteumlr Peumlrfaqeumlsuesit e TV Klan pretenduan se ata thjesht po pasqyronin puneumln e zyrtareumlve teuml shtetit Megjithateuml keumlta zyrtareuml ishin pasqyruar teksa beumlnin fushateuml zgjedhore Edhe pse keumlto fushata u konsideruan teuml balancuara dhe teuml drejta neuml aspektin e pasqyrimit teuml partive politike gjateuml periudheumls parazgjedhore teuml gjitha stacionet televizive kishin favorizuar njeuml parti meuml shumeuml se teuml tjerat124

119 OSIShqipeumlria f 234120 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 47121 Monitorimi u krye neuml kuadrin e ldquoMonitorimi i Lajmeve teuml Mbreumlmjes neuml TV ndash monitorim dhe analizeuml e edicioneve teuml lajmeve neuml TV neuml 10 vende teuml Europeumls Juglindorerdquo botuar neuml Media Plan Institute Treguesi i Interesit Publik Sarajevo 2007122 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 54123 Kodi Zgjedhor neni 136 neni 140 gjendet neuml httpwwwosceorgitem14076htmlhtml=1(pareuml neuml 10 korrik 2007)124 Raporti i OSCEODIHR peumlr zgjedhjet e 18 shkurt 2007 gjendet neumlhttpwwwosceorgitem24859htmlhtml=1 (pareuml neuml 12 korrik 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

42

53 Udheumlzimet e peumlrgjithshme peumlr prodhimin e programeve

Ligji peumlr Radion dhe Televizionin vendos disa detyrime teuml peumlrgjithshme peumlr teuml gjitha stacionet televizive Keumlto kaneuml teuml beumljneuml kryesisht me dinjitetin njereumlzor respektin peumlr ligjin dhe teuml drejtat e njeriut125

Megjithateuml keumlto masa janeuml mjaft teuml vakeumlta dhe teuml peumlrgjithshme dhe nuk janeuml shndeumlrruar neuml rregulla meuml teuml detajuara nga KKRT Keumlto parime teuml peumlrgjithshme neuml peumlrgjitheumlsi janeuml respektuar Teuml vetmet probleme kishin teuml beumlnin me pornografi neuml e cila ndalohet krejteumlsisht peumlr trsquou transmetuar Neuml stacionet tokeumlsore analoge nuk transmetohen programe me peumlrmbajtje pornografi ke Megjithateuml DigitAlb transmeton pornografi gjitheuml koheumln neuml njeuml kanal neuml formeuml teuml kriptuar si dhe dy programe pornografi ke neuml mesnateuml

54 Kuotat

Nuk ekzistojneuml kuota teuml posaccedilme peumlr peumlrfaqeumlsim gjuheumlsor apo teuml grupeve teuml minoriteteve Stacioni i transmetimit publik si dhe disa kanale private ndonjeumlhereuml transmetojneuml programe peumlr minoritetet etnike Neuml vitet e fundit Instituti Shqiptar i Medias eumlshteuml angazhuar neuml koordi-nimin e projekteve teuml produksionit teuml programeve radiofonike dhe televizive peumlr pakicat etnike dhe gjuheumlsore neuml vend si dhe peumlr artikuj peumlr keumlto tema teuml botuara neuml median e shkruar

Mediat qeuml fokusohen neuml temat e pakicave luftojneuml peumlr mbijeteseuml Peumlr shembull Radio Prespa e themeluar neuml 2003 neuml zoneumln e kufi rit me Republikeumln e Maqedoniseuml dhe qeuml transmeton maqedonisht nuk funksionon rregullisht peumlr shkak teuml pengesave fi nanciare Stacionet radiofonike peumlr pakiceumln greke neuml jug teuml vendit gjenden neuml njeuml situateuml teuml ngjashme Teuml gjitha keumlto media janeuml nisma individuale shteti nuk jep ndihma peumlr median e minoriteteve Megjithateuml nuk ekzistojneuml pengesa ligjore peumlr dheumlnien e licensave teuml transmetimit peumlr radiot apo televizionet e minoriteteve Neuml fakt KKRT dha njeuml licenseuml peumlr radio dhe televizion radioTV Armonia njeuml projekt peumlr pakiceumln greke qeuml eumlshteuml edhe minoriteti meuml i madh etnik neuml vend Megjithateuml stacioni nuk ka fuqi fi nanciare dhe ka veumlshtireumlsi Peumlr momentin ata nuk transmetojneuml126

Kuotat e vetme neuml lidhje me peumlrmbajtjen qeuml imponon ligji peumlr ata qeuml kaneuml licenseuml lokale eumlshteuml qeuml teuml transmetojneuml programe jokomerciale dhe programe lokale informacioni peumlr teuml pakteumln 15 peumlrqind teuml programacionit javor Ligji nuk e specifi kon termin ldquojokomercialrdquo Sipas ndryshimeve teuml 2003 ata qeuml kaneuml licenseuml kombeumltare duhet trsquoi kushtojneuml teuml pakteumln 15 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit programeve teuml prodhuara veteuml dhe teuml pakteumln 30 peumlrqind programeve teuml prodhuara neuml Shqipeumlri Stacionet televizive neuml peumlrgjitheumlsi i peumlrmbushin keumlto kuota127 Ligji gjithashtu vendos kuota peumlr reklameumln duke mos i lejuar stacionet televizive teuml transmetojneuml reklama peumlr meuml shumeuml se 15 peumlrqind teuml koheumls ditore teuml transmetimit ose meuml shumeuml se 12 minuta peumlr oreuml

125 OSIShqipeumlria f 235ndash236126 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 25127 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 47

S H Q I P Euml R I A

43

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Edhe pse Shqipeumlria si vend qeuml nuk eumlshteuml aneumltar i BE nuk eumlshteuml e detyruar teuml peumlrmbusheuml legjislacionin europian shumeuml nga keumlto kuota lindin nga Konventa Europiane peumlr Televizionin Ndeumlrkufi tar (KETN) dhe Protokollin e saj Shteseuml teuml cileumln Shqipeumlria e ka ratifi kuar neuml 1999 Nga ana tjeteumlr legjislacioni shqiptar nuk u keumlrkon transmetuesve trsquoi kushtojneuml shumiceumln e koheumls seuml transmetimit veprave europiane Ligji peumlr dixhitalizimin thoteuml se stacionet televizive neuml meumlnyreuml progresive duhet teuml peumlrmbushin detyrimin e transmetimit teuml programeve europiane neuml 50 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit

55 Detyrimet peumlr transmetuesin publik

Peumlrveccedil rregullave teuml peumlrgjithshme peumlr prodhimin Ligji peumlr Radion dhe Televizionin i detyron si transmetuesit publikeuml ashtu dhe ata privateuml teuml transmetojneuml programe falas Kjo peumlrfshin programe me interes teuml larteuml peumlr publikun e gjereuml si lajmeumlrimet peumlr sheumlndetin rendin publik apo emergjencat kombeumltare Gjithashtu ligji i keumlrkon RTSH teuml transmetojeuml falas sheumlrbimet fetare teuml mbajtura gjateuml festave fetare zyrtare si dhe seancat e parlamentit Ligji peumlr Radion dhe Televizionin vendos detyrime shteseuml peumlr RTSH Programet e tij duhet teuml jeneuml teuml njeuml cileumlsie teuml larteuml teuml refl ektojneuml larmineuml e jeteumls shqiptare dhe trsquoi sheumlrbejneuml teuml gjitha grupeve shoqeumlrore peumlrfshireuml pakicat kombeumltare

Pasqyrimi i lajmeve nga vendi dhe nga jashteuml duhet teuml jeteuml gjitheumlpeumlrfshireumls dhe i paansheumlmRTSH-seuml i ndalohet transmetimi i propagandeumls politike dhe fetare Megjitheuml keumlto detyrime transmetuesi i sheumlrbimit publik mbetet ende larg peumlrmbushjes seuml misionit teuml tij publik ldquoEumlshteuml paradoksale teuml shoheumlsh se si interesi publik eumlshteuml i pari qeuml lihet pas dore nga njeuml televizion i quajtur lsquopublikrsquo Edicionet e lajmeve fi llojneuml me lajme peumlr aktivitetet e qeveriseuml dhe partive politike duke leumlneuml pas dore problemet qeuml shqeteumlsojneuml qytetareumltrdquo128 Stacioni pretendon se ka beumlreuml progres teuml reumlndeumlsisheumlm dhe se mungesa e konkurrenceumls qeuml pretendohet se ka eumlshteuml njeuml geumlnjeshteumlr e hapur nga rivaleumlt privateuml129 Por mendimi i peumlrgjithsheumlm eumlshteuml se stacionet private mbizoteumlrojneuml ldquoTelevizionet komerciale po e vrasin televizionin publik dhe po thithin teuml gjitheuml audienceumln ashtu si supermarketet po vrasin dyqanet e vogla dhe kioskat e komunizmit duke thithur teuml gjitheuml blereumlsitrdquo130

56 Detyrimet peumlr transmetuesit privateuml

Nuk ka detyrime teuml holleumlsishme programacioni peumlr transmetuesit privateuml Masat e vetme li-gjore kaneuml teuml beumljneuml me koheumlzgjatjen e transmetimit dhe periodicitetin e edicionit teuml lajmeve Stacionet televizive kombeumltare duhet teuml transmetojneuml teuml pakteumln gjashteuml oreuml neuml diteuml kurse stacionet lokale teuml pakteumln kateumlr oreuml neuml diteuml Stacionet televizive kombeumltare duhet teuml transmetojneuml programe origjinale lajmesh ccedildo diteuml Stacionet televizive private janeuml teuml detyruara teuml transmetojneuml mesazhe dhe informacion teuml njeuml interesi teuml madh publik falas sipas rregulloreve teuml hartuara nga KKRT ose me keumlrkeseumln e organeve lokale teuml qeveriseuml Informacione teuml tilla zakonisht peumlrfshijneuml komunikatat e shkurtra me interes teuml posaccedileumlm peumlr publikun sidomos

128 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 10129 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 3130 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 6

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

44

neuml situata emergjence si fatkeqeumlsi natyrore ose neuml tema si sheumlndeti dhe siguria si dhe rendi publik Neuml peumlrgjitheumlsi nuk ka patur probleme me respektimin e keumltij detyrimi

6 PEumlRFUNDIMET

Televizioni ende media me ndikim meuml teuml madh neuml Shqipeumlri ka kaluar njeuml ereuml ndryshimesh Janeuml beumlreuml ndryshime ligjore teuml reumlndeumlsishme edhe pse teuml diskutueshme duke ndryshuar peumlrbeumlrjen e autoriteteve rregullatoreuml Struktura e bazuar neuml njeuml formuleuml peumlrfaqeumlsimi teuml balancuar politik u shndeumlrrua neuml njeuml formuleuml qeuml peumlrfshinte shoqeumlrineuml civile akademikeumlt dhe profesionisteumlt Keumlto leumlvizje zyrtarisht kishin peumlr qeumlllim teuml ulnin ndikimin politik te rregullatori por disa nga veprimet e fundit teuml rregullatorit u konsideruan si teuml motivuara politikisht Peumlr meuml tepeumlr rregullatori pati probleme teuml krijonte aneumltareumlsimin e ploteuml njeuml tregues qeuml mekanizmi i emeumlrimit nuk funksionon pa probleme

Seuml shpejti rregullatori do teuml peumlrballet me njeuml test teuml veumlshtireuml shpeumlrndarjen e licensave dixhitale Ashtu si ligje teuml tjera teuml miratuara gjateuml tre viteve teuml fundit Ligji peumlr Transmetimet Nume-rike u peumlrgatit nga qeveria pa u keumlshilluar me paleumlt e interesuara gjeuml qeuml hodhi mjaft dyshime peumlr qeumlllimet e qeveriseuml dhe pasojat e keumltij ligji neuml transmetime Zbatimi i keumltij ligji ngre pikeumlpyetje teuml reumlndeumlsishme peumlr teuml ardhmen e DigitAlb operatorit teuml platformeumls dixhitale i cili pas tre vjeteumlsh veprimtarie eumlshteuml kthyer neuml njeuml lojtar teuml fuqisheumlm me njeuml bazeuml teuml reumlndeumlsishme klienteumlsh Autoriteti dhe pavareumlsia e KKRT neuml procesin e licensimit si dhe qeumlndrimi i transmetuesit teuml sheumlrbimit publik neuml keumlteuml proces do teuml jeneuml mjaft teuml reumlndeumlsishme

RTSH peumlrballet me detyreumln e veumlshtireuml e sfi deumls ndaj rritjes seuml DigitAlb qeuml nuk do teuml jeteuml e lehteuml sidomos pas performanceumls jo teuml mireuml ekonomike neuml vitet e fundit fi nancimi neuml ulje nga shteti dhe reformeumls seuml papeumlrfunduar Popullariteti i RTSH nuk eumlshteuml peumlrmireumlsuar Menaxhimi jo i mireuml dhe prapambetja neuml krahasim me transmetuesit privateuml seuml bashku me mendimin e peumlrgjithsheumlm qeuml RTSH kontrollohet politikisht janeuml ndeumlr problemet kryesore teuml transmetuesit Stacioni mbetet ende larg peumlrmbushjes seuml misionit teuml tij publik Shpresohet qeuml menaxhimi i ri i stacionit do teuml hartojeuml njeuml strategji koherente dhe teuml fi llojeuml njeuml reformeuml teuml qeumlndrueshme Megjithateuml reforma e RTSH do teuml jeteuml e dhimbshme dhe si e tilleuml stacioni do teuml keteuml nevojeuml peumlr ndihmeseuml teuml reumlndeumlsishme neuml arritjen e misionit teuml tij

Programet profesionale dhe cileumlsore po vijneuml neuml rritje Megjithateuml tregu mbetet i mbipopulluar dhe megjitheuml zhurmeumln peumlr burimet e fi nancimit teuml medias nuk janeuml marreuml masa konkrete neuml keumlteuml drejtim Transparenca e burimeve teuml kapitalit teuml medias nevojiten medoemos neuml njeuml vend ku gazetareumlt teuml cileumlt nuk kaneuml kontrata pune shpesh kaneuml frikeuml teuml rrezikojneuml e teuml provokojneuml pronareumlt duke shkruar neuml meumlnyreuml teuml pavarur Organizatat peumlr median kaneuml beumlreuml peumlrpjekje teuml shumta peumlr teuml rritur ndeumlrgjegjeumlsimin peumlr kodet e etikeumls te gazetareumlt por veteuml-rregullimi efi kas ende nuk ka nisur Mangeumlsia e studimeve teuml tregut ose teuml teuml dheumlnave teuml tjera i pengon mjaft vlereumlsimet peumlr kushtet e medias shqiptare

S H Q I P Euml R I A

45

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

ANEKS1 LEGJISLACIONI I PEumlRMENDUR NEuml RAPORT

Fletorja Zyrtare eumlshteuml gazeta zyrtare e Shqipeumlriseuml

Direktiva 9736EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 30 qershor 1997 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin e disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 202 30 korrik 1997

Direktiva 200765EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 11 dhjetor 2007 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 33227 18 dhjetor 2007

Kodi Zgjedhor neni 136 neni 140 gjendet neuml httpeumleumleumlosceorgitem14076htmlhtml=1 (pareuml neuml 10 korrik 2007)

Ligji peumlr Transmetimet Numerike Ligji nr 9742 neuml 28 maj 2007 peumlr Transmetimet Numerike neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml

Ligji nr 8410 dateuml 30091998 Peumlr radion dhe televizionin publik e privat neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml Fletorja Zyrtare 20 tetor 1998 amenduar me ligjin nr 8657 dateuml 31072000 ligjin nr8794 dateuml 10052001 ligjin nr9016 dateuml 20022003 dhe ligjin nr9124 dateuml 29072003 si dhe Ligji nr 9677 i 13 janarit 2007

Ligji nr 9531 i cili ndryshon Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin me kapitullin ldquoPeumlr Radion dhe Televizionin Publik dhe Privatrdquo 11 maj 2006 Fletorja Zyrtare 65 2006

Ligji nr 9645 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2007rdquo i 27 neumlntorit 2006

Ligji nr 9836 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2008rdquo i 26 neumlntorit 2007

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

46

ANEKS 2 BIBLIOGRAFIA

Neuml anglisht

IREX Media Sustainability Index 2005 ndash Albania IREX Washington DC 2006

IREX Media Sustainability Index 2006 ndash Albania IREX Washington DC 2007

Neuml shqip

KKRT Vlereumlsim i teuml Ardhurave teuml Reklamave nga Monitorimi prillndashmaj 2005

KKRT Raporti Vjetor 2006 neuml Kuvendin e Shqipeumlriseuml

RTSH Raporti Vjetor peumlr Veprimtarineuml e RTSH 2006

Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007

Unioni i Gazetareumlve Shqiptareuml ldquoMbrojtja neuml puneuml dhe sigurimi social i punonjeumlsve teumlmedias njeuml domosdoshmeumlri peumlr shtypin e lireumlrdquo

S H Q I P Euml R I A

47

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Page 4: Televizioni në Europë: Raportet vijuese 2008 - Shqipëria · Media Program përpiqet të nxisë median e pavarur, profesionale dhe të qëndrueshme si dhe gazetarinë cilësore,

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

4

H Y R J E

5

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

HyrjeTelevizioni neuml Europeuml Raportet Vijuese 2008 eumlshteuml njeuml projekt monitorimi i EUMAP(Programi i peumlr Monitorim dhe Avokaci teuml BE) neuml Institutin peumlr Shoqeumlri teuml Hapur dhe i Media Program neuml Fondacionin peumlr Shoqeumlri teuml Hapur Projekti freskon dhe bazohet mbi peumlrfundimet e raporteve origjinale teuml monitorimit Televizioni neuml Europeuml rregullimi politikat dhe pavareumlsia teuml lanccediluara neuml tetor 2005 teuml cilat kaneuml mbuluar 20 vende

Raportet e vitit 2005 arriteumln neuml peumlrfundimin se roli i reumlndeumlsisheumlm i televizionit neuml mbeumlshtetje teuml demokraciseuml neuml Europeuml ishte i keumlrceumlnuar Raporti tregoi se transmetuesit publikeuml po detyroheshin teuml ceumlnonin cileumlsineuml peumlr teuml konkurruar me kanalet private dhe se shumeuml prej tyre vareshin nga shteti apo partiteuml politike Peumlr meuml tepeumlr peumlrqendrime gjithnjeuml e meuml teuml meumldha po krijoheshin neuml sektorin privat shpesh me lidhje teuml qarta politike Keumlto zhvillime vinin neuml rrezik pluralizmin dhe diversitetin e transmetimeve sidomos neuml demokraciteuml e reja teuml Europeumls Qendrore dhe Lindore

Projekti fi llestar Televizioni neuml Europeuml dhe veprimtariteuml e tij neuml avokaci peumlrfunduan neuml qershor 2006 Qeuml ateumlhereuml Media Program ka fi nancuar njeuml numeumlr projektesh pasuese teuml zhvilluara nga organizata partnere neuml vendet neuml fjaleuml teuml cilat kishin peumlr qeumlllim teuml promovojneuml dhe teuml bazohen neuml rezultatet dhe peumlrfundimet e raporteve

Neuml shumeuml nga vendet e pasqyruara neuml raportet e 2005 ka pasur zhvillime teuml reumlndeumlsishme neuml shumeuml nga fushat e monitoruara I lanccediluar neuml Londeumlr neuml mars 2008 Televizioni neuml Europeuml Raportet Vijuese 2008 monitoron keumlto zhvillime neuml neumlnteuml nga njeumlzet vendet qeuml u monitoruan neuml fi llim Shqipeumlria Bullgaria Republika Ccedileke Italia Lituania Maqedonia Polonia Rumania dhe Sllovakia Keumlto vende u zgjodheumln peumlr shkak teuml ndryshimeve teuml vazhdueshme dhe teuml reumlndeumlsishme neuml peizazhin e tyre teuml transmetimeve

Televizioni neuml Europeuml Raportet Vijuese 2008 skicon ndryshimet kryesore neuml legjislacionin politikat dhe tregun e transmetimeve gjateuml tre viteve teuml fundit dhe vlereumlson progresin ndash ose mungeseumln e progresit ndash qeuml keumlto vende kaneuml pasur neuml peumlrmireumlsimin e pavareumlsiseuml dhe pluralizmit teuml transmetimeve

Ashtu si me raportet fi llestare teuml vitit 2005 keumlto raporte vijuese u drejtohen politikeumlbeumlreumlsve aktivisteumlve teuml shoqeumlriseuml civile dhe akademikeumlve si njeuml kontribut peumlr teuml sjelleuml ndryshime atje ku ka nevojeuml

Neumlnteuml raportet e keumltyre vendeve u hartuan nga eksperteuml vendas me mbeumlshtetjen e OJQ-ve partnere Teuml gjitha raportet janeuml bazuar neuml teuml njeumljteumln metodologji duke krijuar mundeumlsi peumlr njeuml analizeuml krahasuese OSI dhe OSF mbajneuml peumlrgjegjeumlsineuml peumlrfundimtare peumlr peumlrmbajtjen e tyre

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

6

Mbi EUMAP

EUMAP Programi i peumlr Monitorim dhe Avokaci teuml BE i Institutit peumlr njeuml Shoqeumlri teuml Hapur monitoron zhvillimin e disa ccedileumlshtjeve teuml teuml drejtave teuml njeriut dhe shtetit ligjor si neuml Bashkimin Europian ashtu edhe neuml vendet kandidate apo ato kandidate teuml mundshme

EUMAP punon me eksperteuml vendas dhe me organizata joqeveritare (OJQ) peumlr teuml hartuar raporte qeuml shpeumlrndahen gjereumlsisht neuml Europeuml dhe meuml tej Raportet kaneuml peumlr qeumlllim qeuml teuml nxisin pjeseumlmarrje meuml teuml gjereuml neuml procesin e artikulimit teuml vlerave teuml peumlrbashkeumlta demokratike teuml BE si dhe monitorimin e vazhduesheumlm teuml respektit peumlr standartet e teuml drejtave teuml njeriut neuml Bashkimin Europian

Peumlrveccedil keumltyre raporteve monitorimi peumlr Televizionin neuml Europeuml EUMAP eumlshteuml peumlrqendruar edhe neuml mundeumlsiteuml e romeumlve peumlr arsim dhe neuml gjendjen e myslimaneumlve neuml qytetet e peumlrzgjedhura teuml BE

Raporte teuml meumlparshme teuml EUMAP peumlrfshijneuml serineuml e 2005 Televizioni neuml Europeuml si edhe raporte peumlr mbrojtjen e pakicave teuml drejtat e njereumlzve me intelekt teuml kufi zuar pavareumlsineuml e gjyqeumlsorit kapacitetin e gjyqeumlsorit korrupsioni dhe politikat antikorrupsion dhe mundeumlsiteuml e barabarta peumlr femra dhe meshkuj

Teuml gjitha raportet e EUMAP si dhe informacion i meumltejsheumlm peumlr programin gjendet neuml wwweumaporg

Mbi Media Program

Media Program peumlrpiqet teuml nxiseuml median e pavarur profesionale dhe teuml qeumlndrueshme si dhe gazetarineuml cileumlsore kryesisht neuml vende qeuml po kalojneuml njeuml proces demokratizimi dhe po ndeumlrtojneuml tregje funksionaleuml teuml medias

Media Program mbeumlshtet nisma qeuml kaneuml peumlr qeumlllim teuml ndihmojneuml legjislacionin peumlr median qeuml teuml jeteuml konform standarteve demokratike ndeumlrkombeumltare duke rritur profesionalizmin e gazetareumlve dhe drejtuesve teuml medias duke forcuar shoqatat e profesionisteumlve teuml medias dhe duke krijuar mekanizma teuml veteumlrregullimit neuml media Media Program gjithashtu mbeumlshtet ato media qeuml peumlrkrahin vlerat e njeuml shoqeumlrie teuml hapur si dhe peumlrpjekjet qeuml kaneuml peumlr qeumlllim teuml monitorojneuml dhe kundeumlrshtojneuml shkeljet e liriseuml seuml shtypit dhe qeuml nxisin ndryshime teuml politikeumls seuml medias qeuml sigurojneuml pluralizmin e proneumlsiseuml seuml medias dhe diversitetin e mendimit neuml media

Edhe pse tradicionalisht Media Program eumlshteuml peumlrqendruar neuml Europeumln Qendrore Lindore dhe Juglindore CIS dhe Mongoli gjateuml viteve teuml fundit ajo eumlshteuml zgjeruar neuml Afrikeumln Pereumlndimore dhe Jugore neuml Azineuml Juglindore dhe neuml Amerikeumln Latine

S H Q I P Euml R I A

7

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Televizioni neuml Europeuml

Raportet vijuese 2008

Shqipeumlrianga Ilda Londo

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

8

Peumlrmbajtja

A Peumlrmbledhja e peumlrgjithshme 10

B Rekomandimet 11

1 Rekomandimet fi llestare nga raporti i 2005 11

11 Politikat 12

12 Autoritetet rregullatore (KKRT) 14

13 Transmetuesit publikeuml dhe privateuml 15

14 Transmetuesi publik (RTSH) 17

15 Shoqeumlria civile 18

2 Rekomandimet e reja sipas raportit teuml vitit 2008 18

21 Legjislacioni 18

C Peumlrfundimet kryesore teuml monitorimit vijues 19

1 Ambienti i peumlrgjithsheumlm i transmetimeve 19

11 Zhvillimet kyccedile neuml legjislacion dhe politika 19

12 Masat ligjore teuml BE 19

13 Tregu i transmetimeve 20

2 Rregullimi dhe licensimi i sektorit teuml televizionit 21

21 Autoritetet dhe korniza rregullatore 21

22 Sistemi i licensimit 24

3 Rregullimi dhe menaxhimi i transmetuesit televiziv teuml sheumlrbimit publik 28

31 Legjislacioni dhe politikat peumlr transmetuesin publik 28

32 Struktura qeveriseumlse e transmetuesit publik 28

33 Financimi i transmetuesit publik 31

34 Standartet editoriale 32

4 Transmetuesit privateuml 34

41 Rregullimi dhe menaxhimi 34

42 Proneumlsia e televizioneve dhe proneumlsia e ndeumlrthurur 34

43 Tregu i reklamave 34

44 Standartet dhe pavareumlsia editoriale 37

S H Q I P Euml R I A

9

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

45 Transmetuesit rajonaleuml dhe lokaleuml 38

5 Programacioni 39

51 Programet 39

52 Rregullat e peumlrgjithshme peumlr lajmet 40

53 Udheumlzimet e peumlrgjithshme peumlr prodhimin e programeve 41

54 Kuotat 42

55 Detyrimet peumlr transmetuesin publik 42

56 Detyrimet peumlr transmetuesit privateuml 43

6 Peumlrfundimet 43

ANEKS 1 Legjislacioni i peumlrmendur neuml raport 45

ANEKS 2 Bibliografi a 46

Lista e shkurtimeve

EBU Unioni i Transmetuesve Europianeuml

KESH Korporata Elektroenergjitike Shqiptare

KKRT Keumlshilli Kombeumltar i Radios dhe Televizionit

KLSH Kontrolli i Larteuml i Shtetit

OSCE Organizata peumlr Siguri dhe Bashkeumlpunim neuml Europeuml

RRC-06 Konferenca Rajonale e Radio-komunikacioneve neuml Gjeneveuml 2006

RT Radio Tirana

RTSH Radio Televizioni Shqiptar

TVSH Televizioni Shqiptar

WAZ Westdeutsche Allgemeine Zeitung

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

10

A Peumlrmbledhja e peumlrgjithshmeMedia elektronike peumlrbeumln sektorin meuml teuml reumlndeumlsisheumlm neuml tregun e medias shqiptare Megjitheuml zhvillimin e vazhduesheumlm profesional media elektronike eumlshteuml ende pre e dyshimeve peumlr burimet e fi nancimit dhe ecuriseuml seuml saj ekonomike Mediat elektronike vazhdojneuml teuml mbeten teuml paqeumlndrueshme ekonomikisht dhe teuml varen kryesisht peumlr teuml ardhurat e tyre nga bizneset e tjera teuml pronareumlve Kjo situateuml hedh dyshime serioze mbi pavareumlsineuml e tyre editoriale dhe mbi cileumlsineuml e informacionit qeuml i ofrohet publikut Qeveria eumlshteuml peumlrpjekur ta zgjidheuml ccedileumlshtjen e diskutueshme teuml caktimit teuml reklamave shteteumlrore por ende nuk eumlshteuml e qarteuml neumlse janeuml ccedilrreumlnjosur praktikat e meumlparshme Qeveria vendosi teuml botonte reklamat shteteumlrore veteumlm neuml buletinin zyrtar peumlr ta shkeumlputur median nga vareumlsia e saj nga qeveria Por ligji nuk e peumlrcakton qarteuml reklameumln shteteumlrore duke krijuar mundeumlsi peumlr mbeumlshtetje arbitrare

Qeveria gjithashtu ka fi lluar njeuml seumlreuml amendimesh ligjore teuml diskutueshme neuml lidhje me rregullatoreumlt dhe transmetimet numerike Qeveria pretendoi se keumlto peumlrpjekje kishin peumlr qeumlllim teuml peumlrmireumlsonin pavareumlsineuml e medias por kritikeumlt laneuml teuml kuptohej se arsyeja kryesore ishte teuml viheshin neumln kontroll rregullatoreumlt dhe trsquoi mbyllej goja medias seuml pavarur Mungesa e debatit dhe keumlshillimit publik me paleumlt e interesuara gjateuml peumlrgatitjes seuml ndryshimeve ligjore i forcoi akoma meuml shumeuml keumlto dyshime

Megjitheumlse po kalon njeuml reformeuml dometheumlneumlse Keumlshilli Kombeumltar i Radios dhe Televizionit (KKRT) nuk ka beumlreuml peumlrparime teuml meumldha neuml peumlrmbushjen e misionit teuml tij Vendimet e tij peumlr teuml dheumlneuml licensa transmetimi dhe peumlr teuml hequr antena janeuml kundeumlrshtuar Dheumlnia e licensave numerike neuml teuml ardhmen e afeumlrt do teuml jeteuml testi peumlrfundimtar peumlr autoritetin dhe pavareumlsineuml e KKRT Televizioni numerik ka beumlreuml peumlrparime teuml reumlndeumlsishme qeuml nga lindja e tij neuml njeuml zbrazeumlti ligjore tre vjet meuml voneuml Popullariteti i tij eumlshteuml gjithnjeuml neuml rritje

Zbatimi i duhur i ligjit nevojitet sidomos peumlr fuqizimin e rolit teuml transmetuesit publik Radio Televizionit Shqiptar (RTSH) si dhe peumlr teuml krijuar mundeumlsineuml qeuml ai teuml peumlrmbusheuml misionin e vet Roli i transmetuesit publik ka ardhur neuml zbehje ndeumlrsa stacionet televizive private kaneuml investuar vazhdimisht neuml puneumln e tyre Reforma e RTSH ka mbetur neuml vend akuzat qeuml ai favorizon qeverineuml kaneuml vazhduar Drejtuesit aktualeuml meuml neuml fund kaneuml peumlrpiluar njeuml strategji peumlr ta transformuar institucionin neuml njeuml transmetues publik efi kas Megjithateuml fi nancimi eumlshteuml ende njeuml problem pa zgjidhje sidomos me afrimin e dixhitalizimit

Ende nuk eumlshteuml vendosur njeuml sistem efi kas veteuml-rregullimi megjitheuml disa peumlrpjekje neuml keumlteuml drejtim Duke pasur parasysh mungeseumln e kontratave teuml puneumls peumlr gazetareumlt dhe tregun e puneumls jashteumlzakonisht teuml paqeumlndruesheumlm veteumlcensura eumlshteuml meuml e peumlrhapur sesa veteumlrregullimi Peumlr meuml tepeumlr mungesa e studimeve monitorimeve sondazheve teuml besueshme dhe meumlnyrave teuml tjera peumlr teuml mbledhur teuml dheumlna peumlr median elektronike vazhdon teuml jeteuml pengeseuml peumlr njeuml analizeuml meuml teuml sakteuml teuml tregut teuml medias shqiptare

S H Q I P Euml R I A

11

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

B Rekomandimet

1 REKOMANDIMET FILLESTARE NGA RAPORTI I 20051

Shumeuml nga rekomandimet e raportit fi llestar janeuml peumlrmbushur kryesisht neuml fusheumln e legjislacionit dhe shpeumlrndarjen e reklamave dhe fondeve shteteumlrore Organizatat ndeumlrkombeumltare kaneuml vazhduar mbeumlshtetjen e tyre peumlr keumlrkimet monitorimet dhe ndihmeseumln peumlr legjislacionin Edhe pse transmetuesi i sheumlrbimit publik ka nisur njeuml reformeuml serioze eumlshteuml ende shumeuml hereumlt peumlr teuml vlereumlsuar se si janeuml peumlrmbushur rekomandimet peumlr transmetuesit e sheumlrbimit publik Nuk pati progres peumlr rritjen e transparenceumls seuml proneumlsiseuml seuml transmetuesve dhe neuml zbatimin e Kodit teuml Puneumls neuml sektorin e medias

1 ldquoShqipeumlriardquo neuml Instituti i Shoqeumlriseuml seuml Hapur Televizioni neuml Europeuml rregullimi politikat dhe pavareumlsiaBudapest 2005 (meuml tej OSIShqipeumlria) f 247ndash250

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

12

11 Politikat

Legjislacioni

1 Qeveria duhet teuml ndeumlrmarreuml hapa peumlr teuml ploteumlsuar boshlleumlqet neuml legjislacionin e medias veccedilaneumlrisht neuml lidhje me teknologjiteuml dhe sheumlrbimet e reja teuml transmetimit duke iu referuar instrumenteve ndeumlrkombeumltare mbi konkurrenceumln dhe transmetimin dixhital2 Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare duhet teuml vazhdojneuml asistenceumln peumlr qeverineuml dhe parlamentin si dhe peumlr rregullatorin - Keumlshillin Kombeumltar teuml Radios dhe Televizionit (KKRT) - peumlr hartimin e legjislacionit teuml medias Ata duhet teuml nxisin konsultimet me OJQ qeuml veprojneuml neuml fusheumln e medias seuml lireuml dhe shoqatat e mediave profesioniste si pjeseuml e procesit teuml hartimit teuml ligjit3 Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare duhet teuml vazhdojneuml asistenceumln e tyre peumlr organizmat qeuml merren me zbatimin e ligjit mbi peumlrmireumlsimin e zbatimit teuml legjislacionit teuml medias

Keumlto rekomandime janeuml peumlrmbushur pjeseumlrisht Ligji peumlr Radion dhe Televizionin u ndryshua peumlr teuml mbuluar dixhitalizimin dhe tashmeuml po rishikohet peumlr ta peumlrshtatur me legjislacionin e BE Organizatat ndeumlrkombeumltare e mbeumlshteteumln menjeumlhereuml reformeumln e autoriteteve rregullatore dhe ateuml teuml transmetuesit teuml sheumlrbimit publik si dhe dhaneuml keumlshillat e tyre peumlr legjislacionin Kjo asistenceuml duhet teuml vazhdojeuml Megjithateuml keumlshillimi i qeveriseuml me grupet vendase teuml interesit ka qeneuml sporadik dhe i beumlreuml neumln presion

Debati Publik

4 OJQ lokale qeuml veprojneuml neuml fusheumln e liriseuml seuml shprehjes dhe teuml aksesit neuml informacion si edhe organizatat qeuml merren meuml gjereumlsisht me teuml drejtat civile duhet teuml nxisin njeuml debat publik mbi probleme teuml reumlndeumlsishme qeuml lidhen me zhvillimin e medias neuml njeuml frymeuml teuml hapur dhe teuml paanshme duke rritur ndeumlrgjegjeumlsimin sesi media ndikon mbi qytetareumlt Njeuml iniciativeuml e tilleuml duhet teuml mbeumlshtetet fuqimisht nga institucionet ndeumlrkombeumltare dhe ato europiane teuml tilla si Bashkimi Europian OSBE dhe Keumlshilli i Europeumls

Veteuml media i ka sjelleuml ccedileumlshtjet e lidhura me teuml neuml qendeumlr teuml debatit publik Por ekziston ende nevoja peumlr njeuml debat meuml teuml pasur publik peumlr tema teuml reumlndeumlsishme teuml lidhura me zhvillimin e medias OJQ-teuml lokale janeuml neuml poziteumln meuml teuml peumlrshtatshme peumlr ta realizuar keumlteuml

S H Q I P Euml R I A

13

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Studimet

5 Qeveria duhet teuml nxiseuml analiza teuml holleumlsishme peumlr sektorin e medias duke i kushtuar njeuml veumlmendje teuml veccedilanteuml studimeve mbi audienceumln Peumlr teuml siguruar pavareumlsineuml e njeuml studimi teuml tilleuml qeveria duhet teuml funksionojeuml veteumlm si njeuml bashkeumlfi nancues i puneumls seuml beumlreuml nga institucione akademike teuml vendit ose OJQ teuml huaja apo edhe institucione teuml tjera joshteteumlrore6 Organizatat e shoqeumlriseuml civile duhet teuml nxisin qeverineuml peumlr teuml mbeumlshtetur njeuml studim teuml tilleuml teuml pavarur neuml sektorin e medias

Ky rekomanim nuk eumlshteuml ploteumlsuar Ende nuk ka njeuml studim peumlr shikueshmeumlrineuml keumlshtu qeuml rekomandimi mbetet neuml fuqi

Konsultimet

7Kur ndeumlrmerr hapa qeuml prekin median dhe merr neuml shqyrtim problemet qeuml lidhen me teuml Qeveria duhet teuml konsultohet me pronareumlt e medias OJQ qeuml veprojneuml neuml fusheumln e liriseuml seuml shtypit shoqatat e medias profesionale dhe komunitetin ndeumlrkombeumltar dhe veccedilaneumlrisht Keumlshillin e Europeumls

Ky rekomandim nuk eumlshteuml peumlrmbushur E veumlneuml neumln presion qeveria u keumlshillua me paleumlt e interesuara peumlr ndryshime neuml ligjet e medias Megjithateuml ky keumlshillim u beuml momentin e fundit dhe ishte njeuml peumlrjashtim

Teknologjiteuml e reja

8Qeveria duhet teuml peumlrgatiseuml njeuml strategji afatgjateuml peumlr zhvillimin e medias qeuml mund trsquoi paraprinte evolucionit teuml teknologjive teuml reja duke peumlrfshireuml keumltu internetin dhe transmetimin dixhital9Si njeuml prioritet teuml saj Qeveria duhet trsquoi propozojeuml parlamentit amendime peumlr Ligjin mbi Radion dhe Televizionin duke synuar rregullimin e transmetimit dixhital neuml peumlrputhje me standardet europiane dhe ndeumlrkombeumltare

Rekomandimi i pareuml mbetet ende peumlr trsquou ploteumlsuar KKRT po harton njeuml strategji peumlr dixhitalizimin Rekomandimi i dyteuml eumlshteuml peumlrmbushur Parlamenti e ndryshoi Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin peumlr teuml peumlrfshireuml edhe masat peumlr transmetimin dixhital neuml peumlrputhje me standartet ndeumlrkombeumltare

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

14

12 Autoritetet rregullatore (KKRT)

Pavareumlsia

10 Qeveria dhe parlamenti duhet teuml sigurojneuml zbatimin e ploteuml teuml legjislacionit ekzistues neuml meumlnyreuml qeuml teuml respektohet dhe teuml peumlrforcohet pavareumlsia e autoritetit rregullator Keumlshillit Kombeumltar teuml Radio Televizionit (KKRT) neuml meumlnyreuml teuml veccedilanteuml neuml lidhje me emeumlrimin e aneumltareumlve teuml KKRT dhe peumlrgatitjen e raportit vjetor teuml KKRT

Rekomandimi eumlshteuml ploteumlsuar Edhe pse ngjalli mjaft polemika formula e emeumlrimit teuml aneumltareumlve teuml KKRT u ndryshua Megjitheuml reformeumln e vazhdueshme neuml vitet e fundit qeveria dhe parlamenti duhet ende teuml ndeumlrmarrin ndryshime neuml legjislacion peumlr teuml forcuar pavareumlsineuml e rregullatorit

S H Q I P Euml R I A

15

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

13 Transmetuesit publikeuml dhe privateuml

Shumeumlllojshmeumlria e medias

11Qeveria dhe parlamenti duhet teuml konsolidojneuml transparenceumln e medias neumlpeumlrmjet zbatimit teuml ploteuml teuml legjislacionit teuml medias dhe neumlpeumlrmjet kontrolleve teuml rregullta mbi proneumlsineuml dhe fi nancimin e medias

Nuk ka patur shumeuml progres peumlr teuml hedhur driteuml mbi proneumlsineuml e transmetuesve Qeveria dhe Parlamenti duhet teuml beumljneuml meuml tepeumlr peumlr ta arritur keumlteuml gjeuml Kontrollet e proneumlsiseuml dhe fi nancimit teuml mediave duhen kryer nga agjenci zbatimi meuml teuml fuqishme meuml efi kase dhe meuml teuml pavarura si KKRT apo Policia Tatimore

Peumlr teuml drejtat e gazetareumlve

12 Qeveria duhet teuml marreuml hapa teuml veccedilanteuml qeuml Kodi i Puneumls teuml zbatohet nga organizatat e mediave dhe teuml mbikqyreuml rregullisht zbatimin e tij13 Shoqatat e gazetareumlve me ndihmeumln edhe teuml aktoreumlve teuml tjereuml teuml shoqeumlriseuml civile duhet teuml keumlrkojneuml zbatimin e kodit teuml Puneumls neuml kompaniteuml e mediave dhe neuml meumlnyreuml teuml veccedilanteuml negociatat kolektive14 Organizatat e shoqeumlriseuml civile duhet teuml mbeumlshtesin gazetareumlt edhe individualisht kur teuml drejtat e tyre dhunohen nga pronareumlt e mediave autoritetet shteteumlrore ose paleuml teuml tjera

Keumlto rekomandime nuk janeuml peumlrmbushur Qeveria nuk ka ndeumlrmarreuml hapa peumlr teuml forcuar zbatimin e Kodit teuml Puneumls (Keumlto hapa do teuml peumlrfshinin edhe forcimin e kapaciteteve teuml agjencive teuml zbatimit teuml ligjit si Inspektoriati i Larteuml i Puneumls dhe Policia Tatimore peumlr teuml monitoruar rregullisht zbatimin e Kodit teuml Puneumls neuml teuml gjitha mediat) Neuml teuml njeumljteumln koheuml shoqeumlria civile dhe shoqatat e gazetareumlve kaneuml qeneuml teuml dobeumlta neuml keumlrkeseumln e tyre peumlr zbatimin e Kodit neuml organizatat e mediave

Financimi

15 Qeveria duhet teuml krijojeuml njeuml organizeumlm teuml pavarur qeuml teuml jeteuml peumlrgjegjeumls peumlr transferimin e fondeve qeveritare tek operatoreumlt e mediave neuml peumlrputhje me parimet dhe procedurat e parashtruara nga rekomandimet peumlrkateumlse teuml Keumlshillit teuml Europeumls Procesi i transferimit teuml parave duhet teuml jeteuml i qarteuml dhe transparent

Ky rekomandim eumlshteuml peumlrmbushur Qeveria ka krijuar Agjencineuml e Prokurimeve Publike qeuml boton njeuml buletin javor teuml njoftimeve zyrtare peumlrfshireuml reklamat shteteumlrore dhe njoftimet qeuml meuml peumlrpara botoheshin neuml gazeta Megjithateuml ligji nuk eumlshteuml krejteumlsisht i qarteuml neuml peumlrkufi zimin e reklameumls shteteumlrore dhe peumlr pasojeuml ka nevojeuml peumlr sqarim teuml meumltejsheumlm

Reklamat shteteumlrore

16 Qeveria duhet teuml ndeumlrmarreuml hapa teuml menjeumlhershme peumlr teuml siguruar transferimin e paparagjykuar dhe jopolitik teuml parave nga reklamat shteteumlrore dhe teuml rriseuml transparenceumln mbi transferimin e parave nga kjo reklameuml

Qeveria ka ndeumlrmarreuml hapa peumlr teuml garantuar njeuml shpeumlrndarje objektive teuml reklameumls shteteumlrore Megjithateuml sistemi i shpeumlrndarjes seuml reklameumls shteteumlrore ka ende nevojeuml peumlr peumlrmireumlsim

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

16

Pavareumlsia

17 Qeveria duhet teuml investigojeuml rregullisht pohimet mbi dhunimet e liriseuml dhe teuml pavareumlsiseuml seuml medias

Qeveria nuk ka treguar gatishmeumlri teuml madhe peumlr teuml hetuar dhunimet e liriseuml seuml medias rregullisht Neuml keumlteuml meumlnyreuml ky rekomandim ende qeumlndron

Studime dhe monitorim

18 Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare duhet teuml monitorojneuml dhe teuml raportojneuml publikisht mbi dhunimet e pavareumlsiseuml seuml medias19 Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare duhet teuml asistojneuml me studime dhe monitorim fusha teuml veccedilanta teuml aktivitetit teuml medias teuml tilla si pavareumlsia respektimi i ligjit dhe etika e medias

Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare kaneuml vazhduar ta peumlrmbushin rolin e tyre monitorues Puna e tyre monitoruese dhe keumlrkimore eumlshteuml thelbeumlsore dhe duhet teuml vazhdojeuml

S H Q I P Euml R I A

17

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

14 Transmetuesi publik (RTSH)

Reforma e RTSH

20 Qeveria duhet teuml mbeumlshteseuml transformimin e Radio Televizonit Shqiptar (RTSH) neuml njeuml transmetues teuml veumlrteteuml teuml sheumlrbimit publik duke beumlreuml teuml qarta rolet dhe peumlrgjegjeumlsiteuml dhe duke garantuar transparenceumln e administrimit21 Shoqatat e gazetareumlve dhe organizatat ndeumlrqeveritare duhet teuml ndeumlrmarrin hapat e duhura nga ana e tyre peumlr teuml mbeumlshtetur transformimin e RTSH22 Qeveria dhe OJQ teuml reumlndeumlsishme teuml keumltij sektori duhet teuml peumlrpiqen teuml sjellin teuml gjitheuml aktoreumlt neuml njeuml debat publik mbi teuml ardhmen e RTSH Kjo duhet teuml peumlrfshijeuml gazetareumlt e RTSH drejtoreumlt e meumlparsheumlm dhe ata teuml tanisheumlm autoritetin rregullator (KKRT) OJQ dhe komunitetin e gazetareumlve neuml peumlrgjitheumlsi23 Shoqeumlria civile duhet ta sjelleuml peumlrpara veumlmendjes seuml publikut shqeteumlsimet mbi RTSH dhe teuml keumlrkojeuml zgjidhje nga organet kompetente Neuml lidhje me TVSH keumlto shqeteumlsime peumlrfshijneuml por nuk janeuml teuml kufi zuara me cileumlsineuml e programit transparenceumln e administrimit efi kasitetin e administrimit dhe pavareumlsineuml nga qeveria dhe grupet politike

Menaxhimi i ri i RTSH duket se ka nisur njeuml reformeuml serioze Eumlshteuml ende shumeuml hereumlt peumlr teuml nxjerreuml peumlrfundime peumlr strategjineuml e tij por mund teuml thuhet me siguri se ai do teuml keteuml nevojeuml peumlr asistenceuml fi nanciare dhe teknike dhe do teuml duhet teuml beumljeuml njeuml menaxhim teuml menccedilur dhe efi kas teuml burimevePrandaj rekomandimet nga raporti fi llestar janeuml ende teuml vlefshme Qeveria duhet teuml mbeumlshteseuml reformeumln e RTSH dhe shoqatat e gazetareumlve duhet teuml organizojneuml debate publike dhe teuml ofrojneuml peumlrvojeumln e tyre peumlr teuml ndihmuar keumlteuml reformeuml Cileumlsia e programit transparenca e administrateumls si dhe efi kasiteti i menaxhimit duhet teuml jeneuml ndeumlr temat qeuml shoqeumlria civile duhet teuml keteuml neuml veumlmendje teuml saj

Financimi

24 Qeveria duhet ta njoheuml dhe ta beumljeuml teuml ditur teuml ardhureumln nga tarifat e licensave Kur kjo teuml kryhet ateumlhereuml duhet teuml mendohet peumlr teuml gjetur rrugeumlt peumlr teuml peumlrmireumlsuar nivelin e pageseumls seuml keumlsaj tarife

Ky rekomandim nuk eumlshteuml peumlrmbushur Qeveria duhet ende teuml rriseuml transparenceumln peumlr teuml ardhurat nga taksa e aparatit

Programacioni

25 Administrimi dhe stafi i Radio Televizionit Shqiptar (TVSH) duhet teuml peumlrmireumlsojeuml cileumlsineuml e produksionit dhe teuml peumlrcaktojeuml njeuml struktureuml programi qeuml do teuml rriste interesin publik dhe do ta beumlnte meuml teumlrheqeumls keumlteuml stacion televiziv

Megjitheuml ndryshimet e fundit neuml RTSH menaxhimi dhe stafi i stacionit duhet teuml peumlrmireumlsojneuml programacionin

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

18

15 Shoqeumlria civile

Kodet e etikeumls

26 Shoqatat e gazetareumlve duhet teuml peumlrpilojneuml kodet e etikeumls ose teuml amendojneuml ateuml ekzistues teuml rrisin ndeumlrgjegjeumlsimin peumlr keumlto kode dhe teuml promovojneuml veprimin neuml peumlrputhje me to

Neuml shtator 2006 shoqatat e gazetareumlve miratuan njeuml kod etike peumlr teuml gjitha mediat neuml vend Megjithateuml kodi nuk eumlshteuml miratuar ldquozyrtarishtrdquo nga ndonjeuml media dhe ende nuk ka ndonjeuml mekanizeumlm peumlr ta zbatuar ateuml Gazetareumlt janeuml teuml lireuml teuml vendosin neumlse duan ta respektojneuml ateuml apo jo Njeuml sistem efi kas veteumlrregullimi dhe njeuml ambient i sigurt peumlr gazetareumlt mbeten ende qeumlllime teuml largeumlta

Shoqatat e mediave

27 Shoqatat e mediave duhet teuml forcojneuml neuml meumlnyreuml teuml ndjeshme afteumlsiteuml peumlr debat publik dhe ndeumlrgjegjeumlsimin e organizatave dhe shoqatave teuml mediave neumlpeumlrmjet njeuml bashkeumlpunimi meuml teuml mireuml dhe duke promovuar teuml drejtat e gazetareumlve peumlrballeuml pronareumlve teuml mediave dhe qeveriseuml 28 Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare duhet teuml ofrojneuml eksperienceuml dhe asistenceuml peumlr konsolidimin e shoqatave teuml mediave

Nuk ka pasur shumeuml peumlrparim neuml keumlteuml aspekt Shoqatat e gazetareumlve duhet teuml vazhdojneuml teuml peumlrmireumlsojneuml kapacitetet e tyre Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare teuml cilat kaneuml asistuar procesin deri tani duhet teuml vazhdojneuml mbeumlshtetjen e tyre

2 REKOMANDIMET E REJA SIPAS RAPORTIT TEuml 2008

21 Legjislacioni

Televizioni dixhital

KKRT duhet teuml hartojeuml njeuml Strategji Dixhitalizimi dhe pastaj teuml niseuml procesin e licensimit dixhitalHartimi i Strategjiseuml duhet teuml miratohet pas njeuml debati publik me paleumlt e interesuara Strategjia duhet teuml marreuml parasysh tema teuml tilla si mbrojtjen e konsumatorit investimet neuml platforma dixhitale teuml beumlra tashmeuml neuml vend si dhe pluralizmin dhe konkurrenceumln neuml media

1

2

S H Q I P Euml R I A

19

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

C Peumlrfundimet kryesore teuml monitorimit vijues

1 AMBIENTI I PEumlRGJITHSHEumlM I TRANSMETIMEVE

11 Zhvillimet kyccedile neuml legjislacion dhe politika

Qeuml nga koha e botimit teuml ldquoTelevizioni neuml Europeumlrdquo neuml 2005 peumlrvoja e Shqipeumlriseuml ka qeneuml e pasur neuml aspektin e legjislacionit dhe politikave peumlr median me debate teuml nxehta rreth teuml ardhmes seuml autoriteteve rregullatore transparenceumls seuml fi nancimeve neuml media si dhe transmetimeve numerike Peumlrbeumlrja e autoriteteve rregullatore eumlshteuml ndryshuar me ligj Ndryshime teuml tjera ligjore peumlrpiqen teuml zvogeumllojneuml vareumlsineuml ekonomike teuml medias elektronike nga reklamat shteteumlrore dhe peumlr pasojeuml dhe nga abuzimet e mundshme

Pas debatesh teuml gjata dhe teuml gjalla mes pronareumlve teuml medias deputeteumlve rregullatoreumlve RTSH dhe shoqatave teuml industriseuml Shqipeumlria po peumlrgatitet peumlr teuml legalizuar platformeumln e saj dixhitale sipas Ligjit peumlr Transmetimet Dixhitale2 Transmetimet dixhitale neuml platformat satelitore dhe tokeumlsore janeuml zhvilluar me shpejteumlsi gjateuml tre viteve teuml kaluara duke arritur njeuml depeumlrtim teuml reumlndeumlsisheumlm Pas gati kateumlr vitesh transmetimi platforma televizive dixhitale DigitAlb pretendonte se kishte 120000 abonenteuml neuml fi llim teuml 2006 neuml Shqipeumlri dhe te shqiptareumlt qeuml jetojneuml jashteuml3 Caktimi i ndikimit teuml ligjit te DigitAlb dhe te abonenteumlt e tij do teuml jeteuml njeuml test i meumltejsheumlm peumlr autoritetin rregullator Nga ana tjeteumlr mbetet peumlr trsquou pareuml neumlse transmetuesit e tjereuml sidomos TVSH do teuml jeneuml neuml gjendje teuml investojneuml neuml dixhitalizimin dhe teuml konkurrojneuml me DigitAlb

TVSH vazhdon teuml mos e peumlrmbusheuml misionin e saj Drejtuesit e caktuar neuml fund teuml 2006 peumlrballen me detyreumln e veumlshtireuml e kthimit teuml stacionit neuml njeuml operator me teuml veumlrteteuml publik edhe pse vuan nga njeuml reumlnie e vazhdueshme e popullaritetit ndeumlrkoheuml qeuml audienca e stacioneve private ka ardhur neuml rritje Njeuml hap tejet i vonuar neuml keumlteuml drejtim u mor neuml gusht teuml vitit 2007 me hartimin e peumlrbashkeumlt teuml njeuml strategjie peumlr RTSH neuml ereumln dixhitale nga TVSH dhe Unioni Europian i Transmetimeve (EBU) me keumlshillimin e Divizionit teuml Medias seuml Keumlshillit teuml Europeumls

12 Masat ligjore teuml BE

Shqipeumlria e ka miratuar pjeseumlrisht legjislacionin dhe standartet europiane peumlr median Neuml vitin 1999 vendi fi rmosi dhe ratifi koi Konventeumln e Keumlshillit teuml Europeumls peumlr Televizionin Ndeumlrkufi tar dhe Protokollin e tij Shteseuml Shumeuml nga masat e Ligjit peumlr Radion dhe

2 Ligji nr 9742 i 28 maj 2007 neuml Transmetimet Numerike neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml (meuml tej Ligji peumlr Transmetimet Numerike)3 Sipas teuml dheumlnave nga DigitAlb (gjendet neuml httpwwwdigitalbtvkompania e pareuml neuml 31 korrik 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

20

Televizionin4 vijneuml nga kjo marreumlveshje dhe neuml njeuml meumlnyreuml peumlrmbushin disa nga keumlrkesat e Direktiveumls Televizioni Pa Kufi j (TVWF)5 si masat peumlr sponsorizimet reklamat teuml drejteumln e replikeumls dhe mbrojtjen e teuml miturve

Legjislacioni shqiptar peumlr median nuk ka peumlrfshireuml keumlrkesat e Direktiveumls TVWF peumlr teleshitjet dhe transmetimin e veprave europiane Ligji peumlr Transmetimet Numerike paraqiti keumlrkeseumln qeuml veprat europiane duhet teuml peumlrbeumljneuml 50 teuml programacionit teuml njeuml stacioni duke lejuar qeuml kjo peumlrqindje teuml arrihet neuml meumlnyreuml progresiveMegjithateuml respektimi i keumltyre standarteve duhet ende teuml monitorohet pasi ky ligj eumlshteuml ende mjaft i ri Kishte njeuml ide peumlr teuml caktuar njeuml grup pune teuml peumlrbeumlreuml nga tre eksperteuml teuml pavarur teuml medias teuml cileumlt do teuml rishikonin Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin dhe do teuml propozonin ndryshime qeuml do ta sillnin keumlteuml ligj neuml linjeuml me ligjet e BE Deri tani kjo nuk u realizua Komisioni i Peumlrhersheumlm Parlamentar peumlr Median dhe Mjetet e Informimit Publik (meuml pas Komisioni Parlamentar i Medias) po e kryen keumlteuml detyreuml por ritmi eumlshteuml i ngadalteuml duke pasur parasysh peumlrpareumlsiteuml e ccedileumlshtjeve teuml tjera neuml Parlament meuml sakteumlsisht reformeumln neuml drejteumlsi Megjithateuml ka peumlrpjekje peumlr teuml reformuar legjislacionin e medias Rregullatoreumlt dhe eksperteuml teuml Komisionit Parlamentar teuml Medias kaneuml paraqitur propozimet e tyre peumlr ndryshime ligjore por ende nuk eumlshteuml e qarteuml se cilat do teuml jeneuml hapat neuml vijim6

Edhe pse nuk ka patur njeuml monitorim teuml vazhduesheumlm se si janeuml zbatuar keumlto masa nuk ka patur ndonjeuml problem teuml veccedilanteuml7 Nga ana tjeteumlr zbatimi i masave teuml tjera teuml frymeumlzuara nga legjislacioni i BE peumlr median ka qeneuml jo i keumlnaqsheumlm Si neuml shumeuml sektoreuml teuml tjereuml neuml Shqipeumlri edhe industria e medias ka mungeseuml transparence dhe ligjet qeuml garantojneuml transparenceumln e proneumlsiseuml dhe fi nancimit mbeten teuml veumlshtira peumlr trsquou zbatuar Kjo peumlr shkak teuml mungeseumls seuml peumlrgjithshme teuml transparenceumls neuml treg Njeuml hap peumlrpara ishte njeuml amendim neuml korrik 2006 teuml Ligjit peumlr Radion dhe Televizionin qeuml i ndalonte pronareumlt e mediave teuml merrnin pjeseuml neuml tendera publikeuml8 Megjithateuml seumlrish peumlr shkak teuml mungeseumls seuml peumlrgjithshme teuml transparenceumls dhe dheumlnies seuml uleumlt teuml peumlrgjegjeumlsiseuml si nga ana e medias ashtu edhe nga ana e qeveriseuml kjo maseuml ligjore mund teuml anashkalohet me lehteumlsi

4 Ligji nr 8410 i 30 shtatorit 1998 peumlr Radion dhe Televizionin Publik dhe Privat neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml i ndryshuar me Ligjin nr 8657 i 31 korrikut 2000 Ligji nr 8794 i 10 majit 2001 Ligji nr 9016 i 20 shkurtit 2003 Ligji nr 9124 i 29 korrikut 2003 dhe Ligji nr 9677 i 13 janarit 2007 (meuml tej Ligji i Radios dhe Televizionit)5 Direktiva 9736EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 30 qershor 1997 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin e disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 202 30 korrik 1997 Direktiva 200765EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 11 dhjetor 2007 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 33227 18 dhjetor 20076 Intervisteuml me Vjollca Meccedile keumlshilltare praneuml Kryetares seuml Parlamentit Tiraneuml 17 janar 2008 7 Intervisteuml me Andrea Nathanailin Drejtor Programacioni praneuml KKRT Tiraneuml 6 korrik 2007 8 Ligji i Radios dhe Televizionit neni 20

S H Q I P Euml R I A

21

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

13 Tregu i transmetimeve

Stacionet televizive vazhdojneuml teuml shtohen neuml numeumlr dhe mund teuml argumentohet edhe qeuml cileumlsia ka ardhur neuml rritje por pa patur studime sistematike dhe teuml besueshme peumlr shikueshmeumlrineuml peumlrqindja e veumlrteteuml e tregut peumlr ccedildo stacion mbetet e panjohur Instituti i Sondazheve dhe Opinioneve i cili meuml pareuml ka beumlreuml peumlrpjekje peumlr teuml matur shikueshmeumlrineuml ka nisur njeuml peumlrpjekje teuml re peumlr studim shikueshmeumlrie neuml vitin 2007 Megjithateuml eumlshteuml ende hereumlt peumlr teuml patur rezultate teuml qarta Peumlr shembull Top Channel njeuml stacion qeuml nuk ka patur licenseuml kombeumltare deri neuml janar teuml 2008 mendohet se geumlzon njeuml peumlrqindje mesatare shikueshmeumlrie prej 70 peumlrqind9 Edhe pse nuk ka asnjeuml dyshim qeuml stacioni eumlshteuml shumeuml i ndjekur kjo shifeumlr eumlshteuml njeuml vlereumlsim i peumlrafeumlrt i eksperteumlve dhe veumlzhguesve pa asnjeuml teuml dheumlneuml zyrtare qeuml ta mbeumlshteseuml keumlteuml Stacionet e tjera meuml teuml ndjekura televizive mendohen se janeuml TV Klan Vizion+ TV Koha si dhe stacionet me lajme News24 dhe Alsat Edhe pse TVSH ende ka mbulimin meuml teuml madh teuml territorit ldquocileumlsia programore neuml uljerdquo10 ka sjelleuml humbjen e avantazhit teuml konkurrenceumls

2 RREGULLIMI DHE LICENSIMI I SEKTORIT TEuml TELEVIZIONIT

21 Autoritetet dhe korniza rregullatore

Deri neuml 2006 Ligji peumlr Radion dhe Televizionin thoshte se KKRT ishte njeuml organ i pavarur i peumlrbeumlreuml nga kryetari neumlnkryetari dhe peseuml aneumltareuml teuml zgjedhur neuml bazeuml teuml peumlrvojeumls dhe meritave neuml fushat sociale ligjore teuml arsimit dhe teuml medias Presidenti i Republikeumls propozonte njeuml kandidat ndeumlrsa gjashteuml teuml tjereumlt propozoheshin nga Komisioni Parlamentar i Medias Meuml pas Parlamenti zgjidhte aneumltareumlt dhe kryetarin me votim me shumiceuml teuml thjeshteuml11

Neuml shkurt 2006 qeveria propozoi njeuml ndryshim ligjor qeuml do teuml shkurtonte KKRT neuml peseuml aneumltareuml dhe do teuml ndryshonte formuleumln e emeumlrimit Duke pretenduar se formula e peumlrfaqeumlsimit teuml balancuar neuml organin rregullator ishte e qarteuml qeuml nuk funksiononte qeveria propozoi njeuml peumlrfshirje meuml teuml gjereuml teuml shoqeumlriseuml civile shoqatave teuml medias akademikeumlve dhe organizatave teuml tjera teuml ngjashme neuml procesin e emeumlrimit Propozimi ndezi njeuml debat teuml gjalleuml dhe krijoi njeuml klimeuml dyshimi mes paleumlve teuml interesuar shumica e teuml cileumlve mendonin se qeveria donte teuml vinte KKRT neumln kontroll Ndeumlrkoheuml qeuml teuml gjitheuml binin dakord se ekzistonte njeuml nevojeuml e forteuml peumlr reformeuml shumeuml teuml tjereuml shpreheumln shqeteumlsimin se ky propozim nuk garantonte ndonjeuml peumlrmireumlsim ldquoSi aneumltar i Komisionit Parlamentar teuml Medias besoj se neuml keumlteuml fusheuml duhen beumlreuml ndryshime por ta sjelleumlsh keumlteuml propozim fshehurazi sidomos nga qeveria dhe sidomos kur po fl asim peumlr pushtetin e kateumlrt qeuml eumlshteuml media kjo leuml njeuml shije teuml keqerdquo12

9 A Stefani Teuml pavarurit kali i Trojeumls neuml media Panorama 16 shkurt 2006 f 1710 IREX Media Sustainability Index 2006 ndash Shqipeumlria IREX Washington DC 2007 f 6 Gjendet neuml website e IREX te httpwwwirexorgprogramsMSI_EUR2006albaniaasp (i pareuml neuml 1 gusht 2007) (meuml tej IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria)11 OSIShqipeumlria kapitulli peumlr autoritetin rregullator f 194 19912 N Lesi ldquoA duhet teuml merremi me ligjin peumlr mediat elektronikerdquo Koha Joneuml 10 shkurt 2007 f 3

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

22

Peumlrveccedil shqeteumlsimit peumlr peumlrmbajtjen e amendamentit shumeuml stacione televizive shoqatat e gazetareumlve peumlrfaqeumlsues teuml shoqeumlriseuml civile dhe eksperteuml teuml medias kundeumlrshtuan mungeseumln e debatit dhe keumlshillimit peumlrpara paraqitjes seuml amendamenteve neuml Parlament Peumlr pasojeuml Komisioni Parlamentar i Medias ftoi pronareumlt dhe drejtoreumlt e mediave meuml teuml reumlndeumlsishme si dhe kryetareumlt e shoqatave teuml gazetareumlve juristeuml dhe peumlrfaqeumlsues teuml shoqeumlriseuml civile qeuml teuml paraqisnin propozimet e tyre

Ligji i tanisheumlm u miratua neuml parlament neuml maj 2006 pas njeuml debati teuml nxehteuml Edhe pasi Presidenti vuri veton dhe e ktheu ligjin ai u miratua seumlrish neuml qershor 2006 dhe u beuml i detyruesheumlm Ideja e qeveriseuml peumlr teuml shkurtuar aneumltareumlt e KKRT neuml peseuml aneumltareuml u pranua me kusht qeuml shoqatat dhe grupet e meumlposhtme mund teuml propozojneuml teuml pakteumln kateumlr kandidateuml peumlr secilin aneumltar13

shoqatat dhe grupimet e mediave elektronike

shoqatat e medias seuml shkruar

universitetet dhe shoqatat e inxhinieriseuml elektrike dhe elektronike

shoqatat e juristeumlve fakultetet e Ligjit dhe Dhoma Kombeumltare e Avokateumlve

partiteuml parlamentare

Nga keumlta kandidateuml Komisioni i Medias duhet teuml peumlrzgjedheuml jo meuml shumeuml se dy kandidateuml peumlr ccedildo post dhe ua propozon ato Parlamentit peumlr votimin peumlrfundimtar14 Ligji i ndryshuar thoteuml gjithashtu se kandidateumlt me grada shkencore janeuml teuml parapeumllqyer dhe se keumlto grada janeuml teuml detyruara peumlr kandidateumlt e nominuar nga universitetet dhe nga shoqatat e inxhinieriseuml elektrike dhe elektronike15

Ligji i ndryshuar peumlr Radion dhe Televizionin gjithashtu ngushtoi kriteret peumlr zgjedhje si aneumltar i KKRT Peumlr shembull aneumltareumlt e partive ose shoqatave politike ose personat qeuml kaneuml qeneuml apo kaneuml konkurruar peumlr postin e kryebashkiakut ose peumlr deputet apo qeuml kaneuml qeneuml aneumltareuml teuml Keumlshillit teuml Ministrave apo prefekteuml neuml dy mandatet e fundit nuk mund teuml zgjidhen16 Ky ndryshim beumlnte pjeseuml neuml shndeumlrrimin e KKRT neuml njeuml organ meuml profesional

Debati qeuml pasoi zgjedhjen e aneumltareumlve teuml KKRT sipas formuleumls seuml re ishte akoma meuml i ndezur Aneumltareumlt e rinj u emeumlruan neuml 29 korrik 2006 gjateuml sesionit peumlrfundimtar teuml Parlamentit para pushimeve verore Deputeteumlt e opoziteumls refuzuan teuml votonin Emeumlrimi i aneumltareumlve teuml KKRT seuml bashku me ata teuml Keumlshillit Drejtues teuml TVSH erdhi neuml njeuml koheuml kur kriza midis shumiceumls dhe politikaneumlve teuml opoziteumls kishte arritur kulmin Arsyeja peumlr keumlteuml peumlrplasje ishte mosmarreumlveshja peumlr ndryshimet neuml ligjin e transmetimeve dhe peumlr reformeumln elektorale e cila eumlshteuml ende neuml proces neuml Shqipeumlri Por neuml vereumln e 2006 teuml gjitha keumlto ccedileumlshtje ishin veccedilaneumlrisht

13 Ligji nr 9531 i cili amendon Ligjin e Radios dhe Televizionit me kapitullin Peumlr Radion dhe Televizionin Publik dhe Privat 11 maj 2006 Fletorja Zyrtare nr 65 2006 neni 2 paragrafi 114 Ibid paragrafi 215 Ibid paragrafi 3 dhe 416 Ibid neni 4

bull

bull

bull

bull

bull

S H Q I P Euml R I A

23

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

polemizuese duke pasur parasysh qeuml po afroheshin zgjedhjet lokale teuml shkurtit teuml 2007 Kur paleumlt neuml parlament arriteumln marreumlveshjen neuml 30 korrik 2006 ajo marreumlveshje peumlrfshinte edhe angazhimin peumlr ta kthyer seumlrish numrin e aneumltareumlve teuml KKRT neuml shtateuml dhe se dy aneumltareumlt shteseuml do teuml emeumlroheshin nga deputeteumlt e opoziteumls nga kandidateumlt e shoqeumlriseuml civile17

Megjithateuml neuml vend qeuml teuml rritej aneumltareumlsia e KKRT u ul neuml kateumlr aneumltareuml pas doreumlheqjes seuml kryetarit Ledi Bianku neuml qershor 2007 Derisa vendet bosh u ploteumlsuan neuml shtator 2007 KKRT ka marreuml veteumlm vendime qeuml nuk keumlrkonin njeuml shumiceuml Kjo gjeuml pengoi puneumln e saj

Ndeumlrkoheuml neuml njeuml klimeuml dyshimi dhe kritikash nga politikaneumlt e opoziteumls dhe nga disa stacione televizive qeuml pretendonin se KKRT ishte ende njeuml organ i politizuar rregullatori ka kryer njeuml reformeuml teuml brendshme Neuml dhjetor 2006 parlamenti miratoi njeuml rishikim teuml skemeumls administrative qeuml e rriste stafi n e KKRT nga 32 neuml 4818 si dhe ristrukturonte departamentet e saj duke theksuar peumlrmireumlsimin e monitorimit si teuml pirateriseuml seuml sinjalit dhe teuml mbulimit territorial teuml medias elektronike Gjithashtu skema propozonte teuml krijonte njeuml njeumlsi teuml marreumldheumlnieve publike peumlr teuml peumlrmireumlsuar transparenceumln e rregullatorit Reforma meuml e ndjeshme kishte teuml beumlnte me rritjen e departamentit teuml programacionit nga gjashteuml aneumltareuml neuml 16 peumlr teuml peumlrmireumlsuar peumlrmbajtjen e medias elektronike Kur keumlto ndryshime teuml peumlrfundojneuml departamenti pritet teuml jeteuml neuml gjendje teuml monitorojeuml edicionet informative peumlrditeuml si dhe reklamat problemet etike dhe ccedileumlshtje teuml tjera qeuml KKRT nuk i ka mbuluar meuml pareuml19

Gjithashtu plani propozoi ndryshime neuml keumlshillin e ankesave teuml KKRT njeuml organ keumlshillimor peumlrgjegjeumls peumlr trajtimin e aspekteve morale dhe etike teuml programeve Megjithateuml vendimet e tij nuk kaneuml forceuml ligjore20 Me planet peumlr reformeuml ky organ eumlshteuml ndryshuar neuml Keumlshill Etike I peumlrbeumlreuml nga tre aneumltareuml si meuml pareuml teuml cileumlt janeuml eksperteuml teuml medias teuml emeumlruar nga rregullatori Keumlshilli i Etikeumls eumlshteuml peumlrgjegjeumls peumlr ndeumlrgjegjeumlsimin e publikut peumlr normat etike dhe shkeljet neuml programe ldquoKy vizion lind nga koncepti qeuml institucionet jo veteumlm duhet teuml ndjekin preferencat e publikut neuml lidhje me aspektet etike neuml media me profesionalizeumlm dhe gjykim teuml specializuar ato duhet teuml udheumlheqin shoqeumlrineuml drejt standarteve meuml teuml lartardquo21

Neuml keumlteuml meumlnyreuml Keumlshilli i Etikeumls pritet teuml marreuml njeuml rol meuml aktiv sesa thjesht teuml pranojeuml ankesa nga publiku Megjithateuml eumlshteuml ende hereumlt peumlr teuml vlereumlsuar impaktin e keumltyre ndryshimeve pasi Keumlshilli u krijua neuml qershor 2007 dhe sapo e ka nisur veprimtarineuml e tij Plani i reformeumls eumlshteuml neuml fazeumln peumlrfundimtare teuml zbatimit22

17 Marreumlveshja e 30 korrikut 2006 i peumlrmendur neuml D Ndrenika ldquoArrihet marreumlveshja PDndashPS ploteumlsohenkeumlrkesat e opoziteumlsrdquo Shekulli 31 gusht 2006 f 318 KKRT Relacioni Shpjegues peumlr Parlamentin i marreuml nga KKRT19 Ibid20 OSIShqipeumlria kapitulli peumlr autoritetin rregullator f 194ndash19921 KKRT Raport Vjetor neuml Kuvendin e Shqipeumlriseuml 2006 gjendet neuml httpwwwkkrtgovalimagesstorieskkrtfi lesRaporti-Perfundimtar-2006zip(i pareuml neuml 15 korrik 2007) (meuml tej KKRT Raporti Vjetor 2006)22 Intervisteuml me Elona Kana Drejtoresheuml e Departamentit Juridik dhe teuml Licensave praneuml KKRT Tiraneuml 18 janar 2008

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

24

22 Sistemi i licensimit

Reforma e KKRT nuk pati pasoja peumlr sistemin e dheumlnies seuml licensave teuml transmetimit Ndryshimi i veteumlm ka teuml beumljeuml me fuqineuml peumlr teuml dheumlneuml licensa peumlr transmetime numerike njeuml ligj ky qeuml u miratua neuml qershor 2007 por mbetet ende peumlr trsquou zbatuar23

Peumlrsa i peumlrket licensimeve dy nga vendimet e KKRT kaneuml ngjallur polemika neuml tre vitet e fundit njeuml kishte teuml beumlnte me dheumlnien e njeuml license transmetimi njeuml stacioni televiziv lokal dhe tjetri peumlr heqjen e antenave teuml transmetimit teuml disa stacioneve televizive

Neuml mes teuml prillit 2007 KKRT njoftoi peumlr njeuml inspektim teuml spektrit teuml frekuencave neuml teuml gjitheuml vendin Mediat elektronike qeuml operonin pa licensa u njoftuan se duhej teuml ndeumlrprisnin transmetimet24 Sipas ish-kryetarit teuml KKRT Ledi Bianku ky pastrim i spektrit kishte peumlr qeumlllim teuml mundeumlsonte zbatimin e Planit teuml Frekuencave duke fuqizuar keumlshtu konkurrenceumln midis operatoreumlve ekzistues para fi llimit teuml transmetimeve dixhitale25 Neuml 9 Maj 2007 KKRT vendosi teuml hiqte antenat e paautorizuara teuml transmetimit neuml disa qytete Keumlto antena i peumlrkisnin Top Channel TV Vizion Plus TV Telesport dhe TV Koha teuml cilat e akuzuan rregullatorin se po merrte vendime politike dhe se po i hiqte antenat peumlr shkak teuml qeumlndrimit kritik teuml keumltyre televizioneve kundeumlr qeveriseuml

KKRT u peumlrgjigj se inspektimi ishte lajmeumlruar para shtateuml muajsh neuml peumlrputhje me kriteret ligjore teuml licensimit26 Bianku peumlrseumlriti se rregullatori ishte i detyruar teuml zbatonte planin kombeumltar teuml frekuencave peumlr teuml beumlreuml vend peumlr njeuml transmetues teuml ri kombeumltar dhe peumlr lanccedilimin e transmetimeve numerike27 Neuml fakt njeuml muaj pas keumltij vendimi KKRT njoftoi peumlr njeuml tender peumlr njeuml stacion televiziv teuml kateumlrt kombeumltar28 Top Channel dhe Vizion Plus aplikuan peumlr licenseumln e re kombeumltare dhe neuml 21 janar 2008 Top Channel u beuml stacioni i kateumlrt televiziv privat kombeumltar

23 OSIShqipeumlria kapitulli peumlr autoritetin rregullator f 194ndash19924 KKRT Njoftim peumlr Shtyp ldquoInspektimi i Gjitheuml Spektrit teuml Frekuencave neuml Shqipeumlrirdquo gjendet neumlhttpwwwkkrtgovalcontentview261 (i pareuml neuml 15 qershor 2007)25 Studimi i vitit 2002 i KKRT peumlr planin e frekuencave peumlr televizionin analog u rifreskua neuml 2007 sipas rishpeumlrndarjes seuml frekuencave sipas vendimeve teuml Konferenceumls Rajonale teuml Radiokomunikacioneve neuml 2006 (RRC-06)26 Njoftim peumlr shtyp i KKRT ldquoKKRT do teuml ploteumlsojeuml Planin e Inspektimit teuml Spektritrdquo 10 maj 2007 Gjendet neuml httpwwwkkrtgovalcontentview33 (pareuml neuml 10 qershor 2007) shih gjithashtu Intervisteuml e pabotuar me Ledi Biankun Kryetar i KKRT gjendet neuml httpwwwkkrtgovalcontentview331 (pareuml neuml 10 qershor 2007) (Beumlhet fjaleuml peumlr njeuml intervisteuml qeuml njeuml gazeteuml shqiptare zhvilloi me kryetarin e KKRT dhe meuml voneuml nuk u botua KKRT e botoi intervisteumln neuml faqen e saj teuml Internetit)27 Ibid28 Njoftim peumlr shtyp i KKRT gjendet neuml httpwwwkkrtgovalcontentview311 (pareuml neuml 10 qershor 2007)

S H Q I P Euml R I A

25

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Paralelisht me keumlteuml tender KKRT rinisi fushateumln e heqjes seuml antenave teuml paligjshme neuml tetor 2007 neuml Elbasan dhe Korccedileuml Neuml Gjirokasteumlr KKRT gjithashtu konfi skoi antenat dhe pajisjet e disa kanaleve televizive greke qeuml po transmetonin pa licensa neuml jug teuml vendit29

Saga e antenave televizive u parapri nga njeuml debat tjeteumlr qeuml lidhej me dheumlnien e njeuml license transmetimi njeuml stacioni lajmesh teuml vendosur neuml Tiraneuml KKRT me aneumltareumlsineuml e meumlparshme e kishte ngrireuml procesin e licensimit peumlr Tiraneumln dhe Durreumlsin neuml maj 200330 Neuml 17 qershor 2006 KKRT vendosi teuml ngrinte procesin e licensimit neuml teuml gjitheuml vendin31 Teuml dyja vendimet niseshin nga kaosi qeuml kishte pushtuar spektrin e frekuencave sidomos peumlrreth kryeqytetit si dhe nga mungesa e planit kombeumltar teuml frekuencave32 KKRT e tanishme tha se asnjeuml nga keumlto vendime nuk kishte bazeuml ligjore33 e kundeumlrta ato ishin ldquoabsurderdquo dhe ldquodiskriminueserdquo pasi KKRT e meumlparshme kishte dheumlneuml licensa neuml zona ku veteuml kishte ndaluar licensimin e stacioneve televizive34 Keumlshtu KKRT i dha fund ngrirjes seuml licensave dhe hapi driteumln e gjelbeumlr peumlr licensimin e 21 operatoreumlve teuml rinj ndeumlr teuml cileumlt shtateuml stacione televizive lokale 12 televizione kablloreuml dhe dy radio lokale neuml 2006 dhe neuml fi llim teuml 200735

Vendimi meuml i diskutuesheumlm lidhej me Ora TV njeuml kanal qeuml transmeton veteumlm lajme Disa paleuml peumlrfshireuml edhe stacione teuml tjereuml televiziveuml gazetareuml dhe politikaneuml teuml opoziteumls thaneuml se Ora TV nuk duhej teuml kishte marreuml licenseuml Zeumlri meuml kritik ishte ai i News24 TV stacion lajmesh nga meuml teuml ndjekurit i cili pretendoi se KKRT kishte shkelur ligjin duke licensuar njeuml kompani qeuml nuk e kishte kapitalin e nevojsheumlm peumlr teuml hapur njeuml televizion Kjo sepse Ora shpk kompania qeuml zoteumlron Ora TV pranoi se kishte njeuml kapital prej ALL 100000 (euro8160) ndeumlrsa minimumi i keumlrkuar nga rregullatori ishte njeuml garanci prej ALL 25 milion (euro2040000)36

Peumlr meuml tepeumlr News24 TV aludoi se Ora TV kishte konfl ikt interesi pasi Ilda Prifti pronarja e Ora shpk37 ishte kusheumlrira e Alba Gineumls e cila zoteumlron 40 peumlrqind teuml kompaniseuml qeuml zoteumlron TV Klan televizion kombeumltar sipas artikujve neuml shtyp38 Ligji ndalon pronareumlt e njeuml transmetuesi kombeumltar teuml zoteumlrojneuml aksione drejtpeumlrdrejt ose teumlrthorazi neuml njeuml transmetues tjeteumlr39 Neuml keumlteuml rast nuk kishte shkelje teuml dukshme teuml ligjit pasi pronareumlt ishin individeuml teuml ndrysheumlm Megjithateuml kritikeumlt theksuan faktin qeuml Prifti e cila ishte 18 vjeccedil kur Ora TV mori licenseumln nuk i kishte peumlrvojeumln profesionale dhe kapitalin peumlr teuml krijuar njeuml kanal televiziv dhe

29 Njoftimet peumlr shtyp teuml KKRT tetor 2007 gjenden neuml httpwwwkkrtgovalcontentarchivecategory2007101 (pareuml neuml 24 janar 2008)30 Vendimi nr143 i KKRT cituar neuml Raportin Vjetor teuml KKRT 2006 f631 Vendimi nr 501 i KKRT cituar neuml Raportin Vjetor teuml KKRT 2006 f632 Intervisteuml me ish-kryetarin e KKRT Sefedin Ccedilela ldquoTeuml gjitha gabimet e Biankut dhe Dodeumlspeumlr licenseumln e rerdquo Gazeta Shqiptare 25 dhjetor 2006 f 733 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 734 Ibid f835 Ibid f1536 Ibid37 Informacion i marreuml nga autori prej KKRT Departamenti Juridik dhe i Licensave 13 korrik 200738 Ibid39 OSIShqipeumlria sektori mbi transmetuesit privateuml f 226

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

26

ishte thjesht njeuml kukull qeuml fshihte pronareumlt e veumlrteteuml40 Pas ankesave teuml beumlra nga News24 TV Prokuroria e Peumlrgjithshme nisi njeuml hetim peumlr keumlteuml ccedileumlshtje neuml dhjetor 2006 Duke keumlmbeumlngulur se vendimi i saj ishte neuml peumlrputhje teuml ploteuml me ligjin KKRT pretendoi se ajo ishte keumlshilluar edhe me Autoritetin peumlr Konkurrenceumln dhe Zyreumln e Regjistrit Tregtar41

Sipas ligjit teuml transmetimeve KKRT eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr dheumlnien e licensave peumlr transmetimet numerike Ligji beumln dallimin midis tre lloj licensave peumlr siguruesit e sheumlrbimit peumlr operatoreumlt e rrjetit dhe peumlr siguruesit e peumlrmbajtjes

Licensat peumlr rrjetet numerike tokeumlsore ndahen si meuml poshteuml

kombeumltare (e vlefshme peumlr dhjeteuml vjet) kur mbulojneuml jo meuml pak se 80 peumlrqind teuml vendit

rajonale (e vlefshme peumlr teteuml vjet) kur mbulojneuml deri neuml kateumlr njeumlsi administrative neuml kufi

gjeografi keuml me njeumlra-tjetreumln

lokale (e vlefshme peumlr teteuml vjet) kur mbulojneuml veteumlm njeuml njeumlsi administrative42

KKRT duhet teuml japeuml licensat neuml peumlrputhje teuml ploteuml me Planin e Frekuencave teuml miratuar nga RRC-06 Neumlse njeuml operator dixhital planifi kon teuml ndeumlrtojeuml njeuml rrjet duke peumlrdorur njeuml frekuenceuml qeuml eumlshteuml e zeumlneuml nga njeuml operator analog ateumlhereuml KKRT duhet trsquoi japeuml njeuml frekuenceuml tjeteumlr operatorit analog dhe teuml mbulojeuml shpenzimet e transferteumls Neumlse rregullatori nuk mund trsquoi mbulojeuml keumlto shpenzime kostot duhen mbuluar edhe nga operatori dixhital43

Ligji i detyron operatoreumlt analogeuml teuml vazhdojneuml teuml transmetojneuml derisa peumlrqindja e familjeve qeuml ndjekin transmetimet analoge teuml bjereuml poshteuml 10 peumlrqind teuml teumlreuml zoneumls seuml transmetimit Nga ana tjeteumlr RTSH ka teuml drejteumln teuml peumlrdoreuml dy nga shtateuml frekuencat kombeumltare teuml caktuara nga RRC-06 peumlr peumlrdorim dixhital peumlr Shqipeumlrineuml

KKRT eumlshteuml gjithashtu peumlrgjegjeumlse peumlr licensimin e siguruesve teuml peumlrmbajtjes44 Licensat mund trsquou jepen transmetuesve peumlr teuml transmetuar ose njeuml program televiziv apo radiofonik ose njeuml ldquobuqeteumlrdquo programesh Ccedildo sheumlrbim programi gjithashtu duhet teuml licensohet nga KKRT e cila peumlrcakton kriteret dhe kushtet peumlr programet si dhe teuml drejtat dhe detyrimet e teuml licensuarit Neuml keumlteuml kuadeumlr transmetuesit ekzistues analogeuml mund teuml konsiderohen tashmeuml teuml licensuar si sigurues teuml peumlrmbajtjes derisa sinjali analog teuml fi ket

Ligji gjithashtu vendos disa detyrime peumlr operatoreumlt e rrjeteve numerike Ato duhet teuml ofrojneuml teuml pakteumln 50 peumlrqind teuml sheumlrbimeve teuml tyre falas ndeumlrsa transmetuesi i sheumlrbimit publik nuk mund teuml keumlrkojeuml pageseuml peumlr ndonjeuml program teuml vetin

40 Gazmend Janku ldquoProkuroria nis hetimin peumlr skandalin e licenseumls neuml KKRTrdquo Gazeta Shqiptare 24 dhjetor 2006 f 1041 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 1842 Ligji i Transmetimeve Numerike neni 343 Ibid neni 344 Ibid neni 5

bull

bull

bull

S H Q I P Euml R I A

27

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Edhe pse KKRT ende nuk ka nisur teuml japeuml licensa numerike i ka vendosur tashmeuml kriteret peumlr dheumlnien e licensave peumlr operatoreumlt e rrjetit45 Keumlto kritere keumlrkojneuml njeuml kapital minimal prej ALL 1 bilion (Lek) ose euro817 milioneuml peumlr licenseuml kombeumltare ose ALL 400 milioneuml (euro327 milioneuml) peumlr njeuml licenseuml rajonale si dhe ALL 100 milioneuml (euro817000) peumlr njeuml licenseuml lokale Peumlrveccedil keumlsaj transmetuesit numerikeuml duhet teuml peumlrmbushin disa keumlrkesa teuml tjera peumlrfshireuml keumltu korrekteumlsineuml dhe pavareumlsineuml editoriale neuml sheumlrbimet e tyre teuml lajmeve dhe ato informative

Neuml pamje teuml pareuml kriteret e licensimit duken teuml drejta dhe neuml ndihmeuml teuml publikut sidomos peumlrsa i peumlrket theksit peumlr teuml zgjedhur standarde jo-ekskluzive transparenceumls seuml kostove dhe zgjedhjes seuml larmishme teuml peumlrmbajtjes Rregullatori ka fuqineuml teuml mbikqyreuml kriteret e licensimit dhe teuml zgjedheuml teuml licensuarit Normalisht kjo keumlrkon njeuml autoritet teuml pavarur teuml fuqisheumlm dhe profesional Fatkeqeumlsisht megjitheuml progresin e beumlreuml KKRT ende duhet teuml provojeuml qeuml i meriton ploteumlsisht keumlto epitete

Edhe pse procesi i licensimit dixhital ende duhet teuml fi llojeuml televizioni dixhital ka mbeumlrritur neuml Shqipeumlri kur DigitAlb nisi transmetimet neuml 15 korrik 2004 megjitheuml kundeumlrshtimin e forteuml si nga autoriteti rregullator ashtu edhe nga stacionet e tjera televizive DigitAlb eumlshteuml neuml transmetim peumlr gati kateumlr vjet tashmeuml duke pasur njeuml numeumlr gjithnjeuml neuml rritje abonenteumlsh 120000 neuml fi llim teuml 2006 sipas shifrave meuml teuml fundit qeuml disponohen46 Kompania ka deklaruar qeuml numri i abonenteumlve eumlshteuml rritur qeuml ateumlhereuml Deri neuml 2006 DigitAlb mbulonte me sinjal Shqipeumlrineuml Pereumlndimore nga Shkodra neuml veri deri neuml Vloreuml neuml jug47 Peumlr momentin kompania pretendon se mbulon teuml gjitheuml vendin48 Megjithateuml sipas ligjit peumlr transmetimet numerike veprimtaria e saj mund teuml beumlhej problematike pasi mbulimi me sinjal nga kompania do teuml keumlrkonte kateumlr licensa kombeumltare ndeumlrkoheuml qeuml ligji thoteuml se asnjeuml operator nuk mund teuml marreuml meuml shumeuml se njeuml licenseuml kombeumltare DigitAlb ofron njeuml buqeteuml tokeumlsore me 38 kanale tematike dhe teuml peumlrgjithshme si dhe me dy stacione radiofonike Peumlr teuml qeneuml neuml rregull me ligjin stacioni do teuml duhej teuml shkurtonte neuml meumlnyreuml drastike numrin e kanaleve teuml ofruara Kjo do teuml jeteuml akoma meuml e ndeumlrlikuar pasi tashmeuml DigitAlb ka njeuml numeumlr teuml reumlndeumlsisheumlm klienteumlsh dhe shumeuml pak kompani duket se kaneuml interes peumlr teuml hyreuml neuml keumlteuml sektor teuml ri dhe mjaft teuml kushtuesheumlm

Neuml fakt debatet qeuml paraprineuml miratimin e ligjit u peumlrqendruan neuml pasojat qeuml ai do teuml kishte neuml tregun ekzistues ku DigitAlb eumlshteuml kthyer neuml njeuml lojtar teuml suksessheumlm Peumlrfaqeumlsuesit e DigitAlb keumlmbeumlnguleumln qeuml ata nuk keumlrkonin gjeuml tjeteumlr veccedilse legalizimin e veprimtariseuml seuml tyre pa u dashur trsquoia nisnin nga zeroja49 Qeveria e paraqiti ligjin neuml parlament neuml shkurt 2007 neuml njeuml koheuml kur parlamenti kishte miratuar ndash neuml bashkeumlpunim me Keumlshillin e Europeumls ndash njeuml plan veprimi peumlr teuml rishikuar legjislacionin e medias dhe peumlr teuml hartuar njeuml ligj peumlr transmetimet numerike deri neuml fund teuml vitit Pronareumlt dhe drejtoreumlt e medias protestuan faktin qeuml nuk ishin keumlshilluar peumlr njeuml ligj kaq teuml reumlndeumlsisheumlm Peumlr meuml tepeumlr pas disa seancave deumlgjimore me paleumlt

45 Kriteret e KKRT peumlr licensimin numerik46 Faqja e DigitAlb neuml Internet gjendet neuml httpwwwdigitalbtvkompania (pareuml neuml 12 mars 2008)47 Intervisteuml me Altin Petre Menaxher IT i DigitAlb Tiraneuml 16 maj 200648 Faqja neuml Internet e DigitAlb httpwwwdigitalbalkompaniaphp (pareuml neuml 17 mars 2008)49 Minutat e Mbledhjes seuml Komisionit Parlamentar teuml Medias 20 prill 2007 gjendet neumlhttpwwwparlamentaldokumentiaspid=2351ampkujam=Komisioni (pareuml neuml 18 tetor 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

28

e interesuara dhe pas marrjes seuml komenteve dhe sugjerimeve nga Organizata peumlr Sigurim dhe Bashkeumlpunim neuml Europeuml (OSBE) Keumlshilli i Europeumls dhe Komisioni Europian shumica qeveriseumlse e miratoi ligjin pa miratimin e pakiceumls e cila nuk pranoi teuml votonte Debati peumlr amendamentet e ligjit nuk u peumlrqendrua shumeuml neuml qeumlllimin dhe pasojat e tyre gjeuml qeuml ngre pikeumlpyetje se me sa efi kasitet do teuml zbatohet ky ligj

Ligji nuk specifi kon njeuml dateuml peumlr fi kjen e sinjalit analog edhe pse i detyron transmetuesit qeuml programet e tyre teuml gjenden si neuml sinjalin analog ashtu edhe neuml ateuml numerik derisa sinjali numerik teuml arrijeuml neuml meuml shumeuml se 90 peumlrqind teuml zoneumls seuml licensuar Kjo maseuml mund teuml nxiseuml siguruesit e sheumlrbimit dhe operatoreumlt e rrjetit teuml peumlrshpejtojneuml procesin e dixhitalizimit por nga ana tjeteumlr transmetuesit do teuml keneuml kosto meuml teuml larta gjateuml periudheumls seuml transmetimit simultan Peumlr meuml tepeumlr do teuml jeteuml e veumlshtireuml teuml peumlrshpejtohet procesi i dixhitalizimit pa ndihma nga shteti peumlr dekoderat

Qeuml nga miratimi i ligjit KKRT eumlshteuml keumlshilluar me DigitAlb peumlr kriteret e licensimit KKRT eumlshteuml ndihmuar nga OSBE peumlr teuml hartuar Strategjineuml peumlr Kalimin neuml Transmetime Numerike Procesi i licensimit dixhital mbetet i ngrireuml derisa teuml miratohet Strategjia e cila duhet ende teuml peumlrfundohet dhe teuml botohet Ajo duhet teuml marreuml parasysh edhe rolin e DigitAlb

3 RREGULLIMI DHE MENAXHIMI I TRANSMETUESIT TELEVIZIV TEuml SHEumlRBIMIT PUBLIK

31 Legjislacioni dhe politikat peumlr transmetuesin publik

Amendamentet e 2006 peumlr Ligjin e Radios dhe Televizionit i cili rregullon RTSH pateumln pasoja neuml rregullimin e transmetuesit teuml sheumlrbimit publik Megjithateuml masat kryesore peumlr misionin publik teuml stacionit dhe peumlr peumlrmbajtjen janeuml teuml njeumljtat

Legjislacioni i ri peumlr transmetimin dixhital i jep njeuml rol teuml veccedilanteuml RTSH Dy nga shtateuml freku-encat kombeumltare qeuml i janeuml caktuar Shqipeumlriseuml deri neuml 2015 i rezervohen RTSH KKRT i ka rekomanduar RTSH qeuml kanalin e dyteuml ta transmetojeuml drejtpeumlrdrejt neuml meumlnyreuml dixhitale50 Neuml fakt neuml korrik 2007 TVSH peumlrgatiti njeuml plan reforme neuml bashkeumlpunim me Unionin Europian teuml Transferimit (EBU) i cili peumlrqendrohet neuml kalimin neuml dixhitalizim Eumlshteuml ende hereumlt peumlr teuml para-shikuar neumlse kjo strategji do teuml jeteuml e mundur dhe e suksesshme Eumlshteuml e sigurt qeuml do teuml nevojitet mbeumlshtetje teuml bollshme fi nanciare si dhe njeuml zbatim i rrepteuml dhe energjik nga TVSH

32 Struktura qeveriseumlse e transmetuesit publik

Keumlshilli Drejtues mbetet organi meuml i larteuml i RTSH Deri neuml korrik 2006 ai peumlrbeumlhej nga 15 aneumltareuml teuml caktuar nga parlamenti peumlr njeuml periudheuml peseuml-vjeccedilare me mundeumlsineuml peumlr trsquou

50 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 21

S H Q I P Euml R I A

29

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

rizgjedhur pas njeuml periudhe pushimi tre-vjeccedilar Aneumltareumlt duhej teuml zgjidheshin ndeumlr personalitete teuml njohura nga fushat e kultureumls artit kinemaseuml gazetariseuml ligjit ekonomiseuml medias marreumldheumlnieve publike marreumldheumlnieve ndeumlrkombeumltare universiteteve dhe Akademiseuml seuml Shkencave Me keumlteuml formuleuml aneumltareumlt propozoheshin neuml numeumlr teuml barabarteuml nga shumica qeveriseumlse opozita dhe shoqeumlria civile Opozita e ateumlhershme mendonte se kjo formuleuml ceumlnonte pavareumlsineuml e institucionit duke argumentuar se neuml fakt peumlrfaqeumlsuesit e shoqeumlriseuml civile mbeumlshtesnin shumiceumln parlamentare Eumlshteuml e veumlshtireuml teuml vlereumlsohet neumlse kjo ishte e veumlrteteuml Mbeumlshteteumlsit e keumlsaj formule paraqiteumln argumentin se e kundeumlrta ishte e veumlrteteuml kjo ishte e vetmja meumlnyreuml peumlr teuml garantuar elementin e domosdosheumlm teuml shoqeumlriseuml civile neuml aneumltareumlsineuml e institucionit publik

Shumica e tanishme qeveriseumlse paraqiti njeuml ndryshim teuml ligjit neuml shkurt 2006 qeuml kishte peumlr qeumlllim teuml ndryshonte formuleumln dhe peumlrbeumlrjen si teuml KKRT ashtu edhe teuml Keumlshillit Drejtues teuml RTSH neuml meumlnyreuml qeuml organet qeveriseumlse teuml RTSH trsquoi beumlnin balleuml politizimit Ish-Kryetari i Keumlshillit Drejtues Kiccedilo Blushi shpjegoi ldquoNuk jemi ne ata qeuml vendosin por ata kryetareumlt e partive qeuml duan qeuml drejtoreumlt dhe aneumltareumlt e keumlshillit teuml sillen si kukulla pa dinjitet teuml cileumlt kontrollohen me lehteumlsi neumlpeumlrmjet celulareumlverdquo51 Pas njeuml debati teuml zgjatur dhe teuml nxehteuml amendamentet u miratuan neuml korrik 2006 megjitheuml protestat e opoziteumls

Sipas ligjit teuml ndryshuar aneumltareumlt e Keumlshillit Drejtues u reduktuan nga 15 neuml shtateumlLogjika dhe procedura e emeumlrimit janeuml teuml ngjashme me ato peumlr KKRT Shoqatat dhe grupet e meumlposhtme mund teuml propozojneuml teuml pakteumln kateumlr kandidateuml peumlr secilin aneumltar teuml Keumlshillit Drejtues52

Shoqatat e medias elektronike dhe teuml shkruar

Universiteti i Tiraneumls

Shoqatat e inxhinieriseuml elektrike dhe elektronike

Shoqatat e juristeumlve akademikeumlve teuml ligjit si dhe Dhoma Kombeumltare e Avokateumlve

Grupet parlamentare

OJQ qeuml merren me teuml drejtat e njeriut dhe teuml teuml miturve

borde keumlshillimi teuml Qendreumls Kombeumltare teuml Kinematografi seuml dhe Lidhjes seuml

Shkrimtareumlve

Komisioni Parlamentar i Medias ka detyreumln e peumlrzgjedhjes deri neuml dy kandidateuml peumlr secilin post53 Preferohen kandidateumlt me grada shkencore Grada teuml tilla janeuml teuml detyruara peumlr kandidateumlt e propozuar nga universiteti dhe shoqatat e inxhinieriseuml elektrike dhe elektronike54

Neuml meumlnyreuml qeuml teuml garantohet vazhdimeumlsia kryetari dhe tre aneumltareuml zgjidhen peumlr njeuml mandat peseuml-vjeccedilar ndeumlrsa tre teuml tjereumlt zgjidhen peumlr njeuml mandat tre vjet e gjysmeuml55

51 Kiccedilo Blushi ldquoTelevizioni qeuml ka mbetur peng i partiverdquo Standard 17 mars 2006 f 2352 Ligji nr 9531 11 maj 2006 Fletorja Zyrtare 65 2006 Art 2 paragraf 153 Ibid paragraf 254 Ibid paragrafeumlt 3 amp 455 Ibid neni 9

bull

bull

bull

bull

bull

bull

bull

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

30

Sipas ligjit teuml vjeteumlr deputeteumlt ministrat zyrtareumlt e larteuml teuml qeveriseuml aneumltareumlt e kryesive teuml partive politike punonjeumls teuml RTSH ose punonjeumls dhe pronareuml teuml mediave private nuk lejoheshin teuml beumlheshin aneumltareuml teuml Keumlshillit Drejtues Sipas ligjit teuml ri u shtuan edhe kufi zime teuml tjera Tashmeuml nuk lejohen teuml jeneuml aneumltareuml edhe njereumlz qeuml zoteumlrojneuml aksione ose kaneuml lidhje me pronareuml aksionesh neuml kompani qeuml operojneuml neuml transmetimet audiovizuale reklameuml produksion shtyp telekomunikacione si dhe aneumltareuml dheose punonjeumls teuml strukturave qeveriseumlse teuml keumltyre strukturave Persona qeuml janeuml larguar nga sheumlrbimi civil peumlr arsye disiplinore dhe punonjeumls aktualeuml apo qeuml kaneuml punuar neuml RTSH gjateuml tre vjeteumlve teuml fundit nuk mund teuml zgjidhen

Opozita dhe disa veumlzhgues teuml tjereuml paraqiteumln argumentimin se peumlrbeumlrja e re e Keumlshillit Drejtues teuml RTSH nuk ofronte garanci peumlr pavareumlsineuml editoriale ldquoTeuml ashtuquajturit peumlrfaqeumlsues teuml pavarur deri meuml sot kaneuml qeneuml lsquokali i Trojeumlsrsquo seuml politikeumls neuml keumlto institucione Me qeumlllim qeuml teuml shmangim rrezikun qeuml lsquoteuml pavaruritrsquo trsquoi sheumlrbejneuml pushtetit ose partive politike neuml vend teuml publikut nevojitet qeuml edhe [peumlrfaqeumlsimi i ] teuml pavarurve teuml jeteuml gjithashtu [politikisht] i balancuarrdquo56

Keumlshilli Drejtues u zgjodh nga shumica qeveriseumlse neuml korrik 2006 me formuleumln e re Me-gjithateuml pasi opozita nuk pranoi teuml bashkeumlpunonte neuml reformeumln e procedureumls elektorale para zgjedhjeve lokale teuml 2007 dhe atyre presidenciale koalicioni qeveriseumls ra dakord teuml ndryshonte seumlrish peumlrbeumlrjen e Keumlshillit Sipas marreumlveshjes seuml gushtit 2006 midis deputeteumlve teuml shumiceumls dhe teuml opoziteumls peumlrbeumlrja e Keumlshillit Drejtues do teuml rritej nga shtateuml neuml 11 aneumltareuml dhe kateumlr aneumltareumlt e tjereuml do teuml emeumlroheshin nga aneumltareumlt e opoziteumls neuml Komisionin Parlamentar teuml Medias nga radheumlt e shoqeumlriseuml civile57 Megjithateuml Keumlshilli funksionoi veteumlm me shtateuml aneumltareuml deri neuml shtator 2007 pasi Parlamenti nuk arriti teuml zgjidhte aneumltareumlt e tjereuml si neuml KKRT ashtu edhe neuml Keumlshillin Drejtues peumlr shkak teuml krizeumls seuml vazhdueshme presidenciale dhe vazhdimit teuml puneumls peumlr Ligjin peumlr Transmetimet Numerike Seumlrish mosmarreumlveshjet politike dhe prirja peumlr trsquou pozicionuar dhe jo peumlr trsquou bashkuar peumlr teuml mireumln e peumlrbashkeumlt kaneuml penguar funksionimin normal dhe teuml pavarur teuml organit rregullator teuml stacionit

Neuml Raportin Vjetor teuml 2006 Keumlshilli Drejtues theksoi veumlshtireumlsiteuml me teuml cilat peumlrballej dhe lavdeumlroi peumlrparimin e transmetuesit publik neuml aspektin e pavareumlsiseuml editoriale dhe struktureumls programore Peumlrveccedil keumlsaj ndeumlrsa beumlnte thirrje peumlr asistenceuml meuml teuml madhe teuml qeveriseuml ndaj RTSH Parlamenti angazhohej teuml hartonte dhe miratonte planin e ploteuml peumlr reformeuml teuml RTSH deri neuml fund teuml 2007 Neuml gusht 2007 RTSH hartoi njeuml strategji zhvillimi peumlr periudheumln 2008-2010 teuml cileumln ia paraqiti qeveriseuml Duke qeneuml i zeumlneuml me ligje teuml tjera Parlamenti deri tani nuk ka arritur ta diskutojeuml keumlteuml strategji

Drejtori i Peumlrgjithsheumlm vazhdon teuml geumlzojeuml autoritet teuml konsideruesheumlm duke i raportuar Keumlshillit Drejtues por pa qeneuml i detyruar teuml zbatojeuml urdhrat e tij58 Keumlshilli Drejtues ka peumlr detyreuml teuml emeumlrojeuml dhe ka teuml drejteumln teuml shkarkojeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm Keumlshilli qeuml u emeumlrua neuml 2006 pushoi Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml ateumlhersheumlm Artur Zhejin mbi baza

56 A Stefani ldquorsquoTeuml pavaruritrsquo kali i Trojeumls neuml mediardquo Panorama 16 shkurt 2006 f 1757 Marreumlveshja e 30 korrikut 2006 e cituar neuml Denion Ndrenika ldquoArrihet marreumlveshja PDndashPS ploteumlsohen keumlrkesat e opoziteumlsrdquo Shekulli 31 gusht 2006 f 358 OSIShqipeumlria f 214ndash216

S H Q I P Euml R I A

31

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

keqadministrimi dhe mungeseuml reforme duke pretenduar se vareumlsia politike ishte ende e ndjeshme Neuml njeuml leteumlr publike Mero Baze aneumltar i Keumlshillit Drejtues shkruante se ldquome veteumldijen e ploteuml teuml drejtoreumlve teuml saj RTSH e ka shmangur debatin publik peumlr vite dhe eumlshteuml kthyer neuml njeuml stacion thuajse banal i cili i ka sheumlrbyer veteumlm interesave teuml ngushta teuml drejtoreumlve teuml vet dhe teuml lidhjeve teuml tyre politikerdquo59

Zheji e kundeumlrshtoi kritikeumln dhe tha se shkarkimi i tij ishte kundeumlr parimeve demokratike ldquoEumlshteuml e pamundur teuml niseumlsh reformeumln e RTSH duke shkelur njeuml nga parimet e demokraciseuml seuml medias siccedil eumlshteuml mandati i Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlmrdquo Ai shtoi se shkarkimi i tij ishte njeuml vendim i nxituar i bazuar meuml tepeumlr neuml lidhjet politike sesa neuml arsye pragmatike60 Drejtori i Peumlrgjithsheumlm i tanisheumlm Petrit Beci u zgjodh neuml 10 neumlntor 2006 Beci meuml pareuml ka qeneuml Zeumlvendeumls Drejtor i transmetuesit publik dhe ka njeuml peumlrvojeuml teuml gjereuml si menaxher i njeumlrit prej televizioneve private kombeumltare

Shtresa e treteuml e pushtetit neuml transmetuesin publik eumlshteuml Keumlshilli i Menaxhimit i cili sheumlrben si organ keumlshillimor peumlr Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm duke keumlshilluar Drejtorin peumlr njeuml seumlreuml ccedileumlshtjesh teuml reumlndeumlsishme fi nanciare apo neuml lidhje me pronat Pa pasur asnjeuml rol neuml programacion dheumlnia e peumllqimit teuml Keumlshillit teuml Menaxhimit eumlshteuml i detyruesheumlm neuml disa vendime si transaksionet e pronave kontratat e puneumlsimit dhe bisedime dhe marreumlveshje teuml tjera me stafi n dhe sindikatat

Struktura qeveriseumlse ka peumlr qeumlllim teuml garantojeuml puneumln e balancuar dhe teuml paanshme teuml RTSH si dhe legjitimitetin e tij si institucion publik Fatkeqeumlsisht kjo nuk eumlshteuml arritur Neuml fakt shumeuml veumlzhgues peumlrfshireuml aneumltareuml teuml strukturave qeveriseumlse teuml RTSH ankohen qeuml meumlnyra se si eumlshteuml ndeumlrtuar sistemi eumlshteuml burimi kryesor i problemit Aneumltareumlt e Keumlshillit Drejtues thoneuml se fuqiteuml e tyre peumlrballeuml Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlm janeuml mjaft teuml kufi zuara Disa aneumltareuml thoneuml se vendimet kryesore merren nga Drejtori i Peumlrgjithsheumlm ndeumlrsa roli i tyre neuml vendimmarrje eumlshteuml i pareumlndeumlsisheumlm Peumlr shembull ish-kryetari i Keumlshillit Drejtues Kiccedilo Blushi pretendonte se ldquopeumlr dy vjet Keumlshilli [Drejtues] nuk kishte miratuar struktura programore teuml peumlrshtatshme peumlr shkak teuml neumlnshtrimit politik teuml Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlm i cili emeumlrohet nga ne por nuk zgjidhet nga nerdquo61

33 Financimi i transmetuesit publik

Pagesa e takseumls vjetore peumlr RTSH eumlshteuml ALL 500 (euro41) peumlr familje Kjo takseuml mendohet teuml peumlrbeumljeuml njeuml nga burimet kryesore teuml teuml ardhurave peumlr transmetuesin e sheumlrbimit publik Deri neuml 2006 buxheti i RTSH nuk e detajonte shumeumln totale teuml mbledhur nga taksa e aparatit

Raporti i stacionit peumlr 2006 tregonte njeuml rritje prej 362 peumlrqind neuml teuml ardhurat e takseumls nga aparati nga ALL 19 milion (euro155000) teuml planifi kuara neuml ALL 687 milion (euro563000) teuml realizuara62 Megjitheuml keumlteuml rritje spektakolare llogaritjet deumlshmojneuml se teuml ardhurat peumlrfaqeumlsojneuml takseumln e aparatit teuml paguar nga afeumlrsisht 8600 familje shifeumlr mjaft e uleumlt neuml njeuml vend me

59 Mero Baze ldquoPeumlrse ndryshimi neuml RTSH duhet teuml niseuml nga Drejtori i Peumlrgjithsheumlmrdquo Shqip 26 tetor 2006 f 1160 Artur Zheji ldquoStili vrastar i njeuml shkarkimirdquo Shqip 28 tetor 2006 f 761 Kiccedilo Blushi ldquoTelevizioni qeuml ka mbetur peng i partiverdquo Standard 17 mars 2006 f 2362 RTSH Raporti Vjetor peumlr Veprimtarineuml e RTSH 2006 Keumlshilli Drejtues i RTSH 2007 f 15 (meuml tej Raporti Vjetor i RTSH 2006)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

32

tre milion banoreuml dhe me meuml shumeuml se 500000 shteumlpi me televizor63 Neuml keumlteuml meumlnyreuml njeuml mbledhje meuml efi kase e takseumls seuml aparatit eumlshteuml mjaft e nevojshme pasi kjo mund teuml jeteuml thelbeumlsore neuml arritjen e pavareumlsiseuml seuml TVSH nga buxheti i shtetit

Taksa peumlr aparatin mblidhet neuml janar seuml bashku me fatureumln e energjiseuml elektrike Deri neuml 2006 Korporata Elektro-energjitike Shqiptare (KESH) ia kalonte parateuml e mbledhura nga taksa e aparatit buxhetit teuml shtetit dhe ateumlhereuml Ministria e Financeumls i kalonte fondet neuml RTSH pa beumlreuml teuml ditur sa ishte mbledhur nga KESH Neuml 2006 RTSH fi rmosi njeuml marreumlveshje me KESH dhe Drejtorineuml e Taksave e cila siguronte pageseumln e drejtpeumlrdrejteuml teuml takseumls seuml aparatit te RTSH Megjithateuml peumlr shkak teuml veumlshtireumlsive teuml fundit ekonomike nuk pritet qeuml KESH ta peumlrmireumlsojeuml vjeljen e takseumls seuml aparatit neuml teuml ardhmen e afeumlrt64

Teuml ardhurat e fi tuara nga veteuml stacioni janeuml rritur neuml vitet e fundit duke arritur deri neuml 65 peumlrqind teuml buxhetit total teuml RTSH neuml 200665 Megjithateuml RTSH eumlshteuml ende e ngadalteuml neuml teumlrheqjen e teuml ardhurave teuml reumlndeumlsishme nga reklama Stacioni arriti teuml vilte veteumlm 44 peumlrqind teuml teuml ar-dhurave teuml planifi kuara nga reklama neuml 2006 Ndoshta kjo kishe teuml beumlnte edhe me konkurrenceumln nga stacione private meuml teuml fuqishme Peumlrveccedil keumlsaj edhe fi nancimi nga buxheti i shtetit u ul Neuml 2006 TVSH mori ALL 300 milion (euro246 milion) nga buxheti i shtetit qeuml peumlrbeumln pothuajse gjysmeumln e shumave teuml marra neuml vitet e kaluara66 Financimi nga buxheti i shtetit u rrit neuml meumlnyreuml modeste seumlrish Neuml 2007 ndihma e buxhetit teuml shtetit peumlr RTSH ishte ALL 312 milion (euro252 milion)67 Neuml 2008 shteti i dha ALL 438 milioneuml (euro365 milion) RTSH-seuml68

Njeuml burim i reumlndeumlsisheumlm teuml ardhurash eumlshteuml dheumlnia me qera e antenave teuml transmetimit teuml cilat janeuml monopol ligjor i stacionit Megjithateuml neuml teuml kaluareumln vjelja e keumltyre pagesave ka qeneuml problematike Borxhi i grumbulluar nga ata qeuml peumlrdorin antenat arriti ALL 1941 milion (euro159 milion) neuml fund teuml 200669 Edhe pse ligji e lejon RTSH teuml preseuml sinjalin e antenave peumlr ato kompani qeuml nuk kaneuml beumlreuml pagesat pas paralajmeumlrimeve transmetuesi publik nuk e ka ndjekur kurreuml keumlteuml praktikeuml pasi kjo do teuml niste njeuml seumlreuml veprimesh teuml zgjatura ligjore70 Neuml keumlteuml meumlnyreuml borxhet janeuml grumbulluar duke krijuar njeuml seumlreuml precedenteumlsh ku operatoreumlt peumlrdorin sheumlrbimet e RTSH falas RTSH tashmeuml ka ndeumlrmarreuml nisma ligjore kundeumlr debitoreumlve kryesoreuml71

63 Burimi INSTAT dhe EBU teuml cituara neuml OSIShqipeumlria f 13464 Intervisteuml me Diana Kalaja Zeumlvendeumls Drejtore e Peumlrgjithshme e RTSH Tiraneuml 21 janar 200865 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 1566 OSI Shqipeumlria f 208ndash21267 Ligji nr 9645 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2007rdquo i 27 neumlntor 2006 gjendet neuml httpwwwqpzgovalbotimefl etore_zyrtare2006PDF-2006135-2006pdf (pareuml neuml 15 korrik 2007)68 Ligji nr 9836 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2008rdquo i 26 neumlntor 2007 gjendet neuml httpwwwminfi ngovaldownloadsl-9836doc (pareuml neuml 25 janar 2008)69 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f1670 Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007 gjendet neuml httpwwwklshorgaldoc20070507132319_v_departamenti_i_kontrollit_te_institucioneve_fi nanciare_ndeumlrmarrjeve_dhe_shoqeumlrive_publike_nr1-2007pdf (pareuml neuml 10 korrik 2007)71 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 16

S H Q I P Euml R I A

33

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

34 Standartet editoriale

Ashtu si mediat e tjera RTSH nuk ka njeuml kod teuml brendsheumlm etike dhe as ndonjeuml organ qeuml teuml mbikqyreuml sjelljen sipas standarteve Neuml shtator 2006 shoqatat e gazetareumlve miratuan njeuml kod etike peumlr teuml gjitha mediat neuml Shqipeumlri Procesi u lanccedilua nga njeuml OJQ peumlr mediat e bazuar neuml Tiraneuml Instituti Shqiptar i Medias dhe peumlrfshiu debate me gazetareuml redaktoreuml pronareuml teuml medias menaxhereuml dhe teuml tjereuml72 Megjithateuml kodi nuk eumlshteuml miratuar ldquozyrtarishtrdquo nga ndonjeuml media dhe nuk ka mekanizeumlm peumlr zbatimin e tij Neuml keumlteuml meumlnyreuml respektimi i tij mbetet neuml deumlshireumln e gazetareumlve (Shih gjithashtu seksionin 44)

Gazetareumlt e TVSH nuk geumlzojneuml ndonjeuml mbrojtje meuml teuml madhe neuml puneumln e tyre sesa kolegeumlt e tyre neuml televizione private Mungesa e kontratave teuml puneumls seuml bashku me rrogat relativisht teuml uleumlta nuk peumlrbeumljneuml nxitje qeuml ata teuml zhvillojneuml pavareumlsineuml editoriale apo teuml prodhojneuml programe cileumlsore Stacioni ka peumlrdorur kontrata teuml posaccedilme pune dhe metoda pagese arbitrare Ish-Drejtori i Peumlrgjithsheumlm Artur Zheji pretendoi se keumlto kontrata ishin peumlrdorur peumlr teuml motivuar gazetareumlt dhe peumlr teuml peumlrmireumlsuar profesionalizmin pasi stacioni po i paguante gazetareumlt sipas sasiseuml dhe cileumlsiseuml seuml puneumls Por Kontrolli i Larteuml i Shtetit (KLSH) arriti neuml peumlrfundimin se keumlto kontrata nuk ishin teuml ligjshme dhe i keumlrkoi RTSH teuml ndreqte gjendjen deri neuml kontrollin e ardhsheumlm73 Sindikatat e RTSH vazhdimisht kaneuml aluduar se keumlto kontrata refl ektonin preferencat personale teuml Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlm dhe jo motivim profesional74

Ndryshe nga disa stacione televizive private qeuml duket se kaneuml arritur njeuml shkalleuml meuml teuml larteuml pavareumlsie politike TVSH ende peumlrballet me ndeumlrhyrje politike Ashtu siccedil e thoteuml ish-kryetari i Keumlshillit Drejtues Kiccedilo Blushi

Neuml vend qeuml trsquoi hiqnin duart nga ky institucion dhe ta ndihmonin pavareumlsineuml qeuml i garanton ligji neumlpeumlrmjet deklaratave teuml tyre etiketimit presionit dhe urdhrave qeuml vijneuml nga celulareumlt teuml dyja partiteuml politike dhe lidereumlt e tyre e kaneuml detyruar ekranin publik teuml kthehet nga blu neuml rozeuml dhe e anasjellta sipas shijeve teuml kryetareumlve teuml dy partive kryesore teuml cileumlt e masin lsquocileumlsineumlrsquo dhe pavareumlsineuml e RTSH nga koheumlzgjatja e shfaqjeve teuml tyre neuml stacion75

Ndeumlrhyrja politike eumlshteuml veccedilaneumlrisht e dukshme pas ndeumlrrimeve teuml qeveriseuml Pas zgjedhjeve teuml 2005 koalicioni i partive teuml djathta i udheumlhequr nga Partia Demokratike qeuml mori pushtetin pas teteuml vitesh neuml opoziteuml e ndeumlrroi Keumlshillin Drejtues drejtimin dhe njeuml pjeseuml teuml stafit teuml TVSH Meuml shumeuml se 80 punonjeumls teuml TVSH u pushuan nga puna peumlrfshireuml keumltu 10 gazetareuml qeuml njiheshin si me prirje teuml majta Stacioni mori neuml puneuml njereumlz teuml njohur jo aq peumlr standartet e tyre profesionale sesa peumlr afeumlrsineuml me partineuml neuml pushtet dhe qeverineuml76

72 Autorja e keumltij raporti punon neuml Institutin Shqiptar teuml Medias73 Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007 gjendet neumlhttpwwwklshorgaldoc20070507132319_v_departamenti_i_kontrollit_te_institucioneve_fi nanciare_ndeumlrmarrjeve_dhe_shoqeumlrive_publike_nr1-2007pdf (pareuml neuml 10 korrik 2007)74 Leteumlr e punonjeumlsve teuml RTSH ldquoRTSH ka nevojeuml peumlr ndryshime urgjenterdquo Tema 17 shkurt 2006 f 1175 Kico Blushi ldquoTelevizioni qeuml ka mbetur peng i partiverdquo Standard 17 mars 2006 f 23 76 IREX ldquoShqipeumlriardquo neuml Media Sustainability Index 2006 f 5 gjendet neumlhttpwwwirexorgprogramsMSI_EUR2005MSI05-Albaniapdf (pareuml neuml 20 qershor 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

34

4 TRANSMETUESIT PRIVATEuml

41 Rregullimi dhe menaxhimi

Sektori privat i transmetimit neuml Shqipeumlri eumlshteuml i gjereuml dhe peumlrfshin tre stacione kombeumltare televizive 68 stacione televizive lokale dy satelitore dhe 44 operatoreuml televiziveuml kablloreuml

Megjithateuml mungesa e studimeve profesionale dhe informacionit nga veteuml transmetuesit e veumlshtireumlson krijimin e njeuml pamjeje teuml detajuar peumlr sektorin Burimet e fi nancimit teuml njeuml tregu kaq teuml vogeumll por teuml mbipopulluar mbeten njeuml mister dhe ccedilojneuml neuml pyetje serioze peumlr lidhjen midis burimeve teuml kapitalit teuml stacionit nga njeumlra aneuml dhe neumlpeumlrmjet peumlrmbajtjes dhe pavareumlsiseuml editoriale nga ana tjeteumlr

42 Proneumlsia e televizioneve dhe proneumlsia e ndeumlrthurur

Edhe pse proneumlsia e huaj nuk eumlshteuml e kufi zuar prania e investuesve teuml huaj ka ardhur neuml ulje Tregu i medias vazhdon teuml mbetet joteumlrheqeumls peumlr investuesit e huaj pasi operon neuml njeuml ekonomi teuml vogeumll me infrastruktureuml teuml varfeumlr apo qeuml mungon krejt si dhe leuml vend peumlr konkurrenceuml teuml pandershme Julien Roche njeuml biznesmen francez qeuml jeton neuml Shqipeumlri shiti 33peumlrqind teuml aksioneve teuml tij neuml stacionin televiziv kombeumltar TV Klan ortakeumlve teuml tij shqiptareuml neuml 200577 Neuml janar 2008 grupi gjerman mediatik Westdeutsche Allgemeine Zeitung (WAZ) shprehu interesin peumlr teuml investuar neuml median shqiptare por peumlr momentin ata po studiojneuml ende tregun78

Veteumlm Ligji peumlr Transmetimet Numerike peumlrmban masa peumlr teuml kufi zimin e peumlrqendrimit teuml proneumlsiseuml me qeumlllim qeuml teuml arrihet pluralizmi i medias79 Njeuml njeumlsi nuk mund teuml zoteumlrojeuml meuml shumeuml se njeuml licenseuml peumlr njeuml rrjet tokeumlsor dixhital Gjithashtu ligji ndalon njeumlsiteuml me interesa ekonomike apo pozicion neuml vendimmarrje neuml njeuml kompani qeuml ka licenseuml peumlr transmetim dixhital tokeumlsor teuml keneuml interesa ekonomike apo pozita vendimmarrje neuml njeuml zoteumlrues tjeteumlr license transmetimi dixhitale tokeumlsore

Megjithateuml njeuml operator rrjeti mund teuml peumlrfi tojeuml licenseuml transmetimi peumlr njeuml program televiziv dhe e kundeumlrta Asnjeuml operator nuk mund teuml peumlrfi tojeuml meuml shumeuml se 30 peumlrqind teuml teuml ardhurave kombeumltare nga reklamat televizive Neuml peumlrgjitheumlsi masat ligjore peumlr proneumlsineuml nga ligji i transmetimeve janeuml teuml vlefshme edhe peumlr transmetuesit dixhitaleuml

43 Tregu i reklamave

Mungesa e transparenceumls seuml proneumlsiseuml seuml medias dhe teuml fi nancimit teuml saj mbeten ende probleme teuml pazgjidhura dhe polemizuese Burimet e fi nancimit teuml medias mbeten teuml panjohura peumlr shkak teuml mungeseumls seuml studimeve neuml keumlteuml fusheuml dhe peumlr shkak teuml refuzimit teuml transmetuesve peumlr teuml

77 KKRT Departamenti Juridik dhe i Licensave 13 korrik 200778 Aida Cama ldquoKoncerni gjerman i mediave WAZ do teuml hyjeuml neuml tregun shqiptarrdquo neuml Tema 16 janar 2008 f 279 Ibid Art 13

S H Q I P Euml R I A

35

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

dheumlneuml keumlteuml informacion Burimi i veteumlm zyrtar peumlr keumlteuml treg vazhdon teuml jeteuml deklarimi i bilancit vjetor qeuml operatoreumlt doreumlzojneuml te KKRT Megjithateuml veteumlm njeuml numeumlr i vogeumll transmetuesish e beumljneuml keumlteuml Neuml 2006 veteumlm 39 transmetues nga meuml shumeuml se 100 e doreumlzuan bilancin vjetor Jashteuml Tiraneumls veteumlm 30 peumlrqind teuml operatoreumlve i doreumlzuan bilancet vjetore Edhe dy stacionet televizive private kombeumltare TV Klan dhe TV Arbeumlria nuk i doreumlzuan ato80

Neuml peumlrgjitheumlsi operatoreumlt televiziveuml vazhdojneuml teuml peumlsojneuml humbje Veteumlm pak prej tyre raportojneuml fi tim Peumlr shembull pas njeuml humbjeje prej ALL 33 milioneumlsh (euro270000) neuml 2003 Top Channel TV pati njeuml fi tim prej ALL 45 milioneumlsh (euro37000) dhe ALL 28 milioneumlsh (euro230000) neuml 2004 dhe 2005 respektivisht81 Po keumlshtu pas dy vitesh humbjeje TV Vizion+ pati njeuml fi tim prej ALL 7 milioneumlsh (euro57000) neuml 200582 Megjithateuml KKRT deklaroi se analiza e deklarimeve fi nanciare gjateuml tre viteve teuml fundit deumlshmonte peumlr mospeumlrputhje teuml reumlndeumlsishme gjeuml qeuml e beumlnte rregullatorin teuml dyshonte se disa stacione i falsifi konin shifrat dhe raportet e tyre83

Ccedileumlshtja e transparenceumls seuml kapitalit neuml media u beuml akoma meuml e diskutueshme kur Kryeministri Sali Berisha deklaroi neuml 28 mars 2007 qeuml media neuml Shqipeumlri eumlshteuml e lidhur me grupe mafi oze teuml cilat e peumlrdorin median si njeuml vegeumll peumlr teuml demonizuar pjeseumltareumlt dhe veprimet e qeveriseuml sidomos neuml betejeumln e saj kundeumlr korrupsionit84 Pas keumlsaj deklarate pronareumlt dhe drejtuesit e medias keumlrkuan fakte dhe emra specifi keuml nga Berisha dhe i keumlrkuan teuml doreumlzonte neuml autoritetet e prokuroriseuml teuml gjitheuml informacionin e nevojsheumlm peumlr teuml ngritur padi

Qeveria reagoi duke i peumlrjashtuar pronareumlt e medias nga pjeseumlmarrja neuml tendereumlt publikeuml KKRT ka dheumlneuml teuml kuptojeuml vitet e fundit qeuml gjysma e teuml ardhurave teuml fi tuara nga operatoreumlt mediatikeuml vijneuml nga ldquoburime teuml tjerardquo duke iu referuar bizneseve teuml tjera qeuml drejtohen nga shumica e pronareumlve teuml medias peumlrfshireuml keumltu ndeumlrtimin i cili eumlshteuml biznesi meuml fi timprureumls neuml Shqipeumlri peumlr momentin ose import-eksportin reklameumln apo sheumlrbimet e Internetit85 Qeveria e tanishme meuml tej propozoi qeuml personave apo kompanive qeuml kishin aksione si neuml kompani mediatike ashtu dhe neuml njeuml kompani tjeteumlr trsquou ndalohej pjeseumlmarrja neuml tendera publikeuml Sipas ligjit neuml fuqi aksionereumlt neuml njeuml stacion radiofonik apo televiziveuml nuk mund teuml marrin pjeseuml neuml meumlnyreuml teuml drejtpeumlrdrejteuml apo teuml teumlrthorteuml neuml tendera publikeuml apo neuml privatizimin e proneumls shteteumlrore86

Gjithashtu neuml 2006 qeveria vendosi teuml mos jepte meuml reklama shteteumlrore dhe njoftime shteteumlrore peumlr median dhe trsquoi botonte keumlto neuml Buletinin e Njoftimeve Zyrtare87 Shpeumlrndarja e reklameumls shteteumlrore nuk ka qeneuml kurreuml transparente Peumlrkundrazi pa masa ligjore teuml

80 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 6281 Ibid f 6382 Ibid83 Ibid84 Newsletter e Institutit Shqiptar teuml Medias gjendet neuml httpwwwinstitutemediaorgpagesnews-2007html57 (pareuml neuml 17 qershor 2007)85 OSIAlbania pp 225ndash22886 Ligji i Radios dhe Televizionit paragrafi 787 Vendimi peumlr Botimin e Njoftimeve Zyrtare 29 mars 2006 gjendet neuml httpwwwkeshilliministravealshqipqeveriavendimetbuletini20i20njoftimeveasp (pareuml neuml 29 korrik 2007) (meuml tej Vendimi i Keumlshillit teuml Ministrave peumlr Buletinin)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

36

detajuara peumlr shpeumlrndarjen e reklameumls shteteumlrore qeveria shkeumlmbente reklameumln me pasqyrim teuml favorsheumlm88 Nuk ka teuml dheumlna teuml sakta peumlr shpenzimet e peumlrgjithshme teuml kompanive apo organeve shteteumlrore peumlr reklameumln Burimi i veteumlm publik peumlr njeuml informacion teuml tilleuml ishte njeuml studim eksperimental i kryer nga rregullatori Studimi tregoi se kompania shteteumlrore e energjiseuml KESH kishte shpenzuar US$560000 peumlr reklameumln neuml 2004 e cila ishte njeuml shumeuml tre hereuml meuml e madhe se ajo e shpenzuar para tre vjeteumlsh I njeumljti studim tregoi se Albtelekom kompania shteteumlrore e telefoniseuml fi kse kishte shpenzuar euro320000 peumlr reklameumln neuml 200489 Keumlto ishin teuml vetmet kompani teuml meumldha qeuml beumljneuml reklameuml qeuml dhaneuml informacion peumlr shpenzimet e tyre

Vendimi i qeveriseuml peumlr teuml kaluar reklameumln shteteumlrore neuml buletinin zyrtar ishte njeuml hap i reumlndeumlsisheumlm peumlr teuml zvogeumlluar vareumlsineuml e medias nga shteti ldquoKy eumlshteuml njeuml akt i reumlndeumlsisheumlm dhe pozitiv qofteuml edhe neuml aspektin moral edhe pse ekzistojneuml kontradikta dhe akti nuk zgjidh peumlrfundimisht problemin e tjeteumlrsimit teuml medias soneuml [nga publiku]rdquo90 Dallimi peumlr shembull midis reklameumls shteteumlrore dhe njoftimeve shteteumlrore nuk eumlshteuml teumlreumlsisht i qarteuml dhe krijon hapeumlsireuml peumlr interpretim Sipas vendimit teuml qeveriseuml reklamat peumlr kompaniteuml shteteumlrore dhe organizatat jofi timprureumlse teuml krijuara dhe teuml mbeumlshtetura nga shteti nuk klasifi kohen si njo-ftime publike91 Kjo mund teuml leumlreuml hapeumlsireuml qeuml njeumlsiteuml shteteumlrore teuml vazhdojneuml teuml ccedilojneuml reklamat e tyre neuml media Pa transparenceuml eumlshteuml e veumlshtireuml teuml vlereumlsohet ndikimi i vendimit teuml qeveriseuml neuml sektorin e televizionit

Njeuml editorialist i mireumlnjohur shqiptar shkroi se ldquoshumica e gazetave teuml peumlrditshme neuml vend janeuml neuml koma ndeumlrsa audienca e stacioneve televizive eumlshteuml polarizuar duke i nxjerreuml jashteuml tregu shumiceumln e stacioneve periferikerdquo92 Teuml gjitha teuml dheumlnat peumlr tregun e reklameumls janeuml spekulim i pasteumlr Peumlrpjekja e veteumlm e vlefshme neuml keumlteuml drejtim u beuml nga KKRT e cila monitoroi reklameumln neuml dhjeteuml stacione televizive neuml prill dhe maj 2005 Sipas keumltij monitorimi sasia e reklameumls dhe teleshitjeve peumlrbeumlnte rreth 10 peumlrqind teuml gjitheuml koheumls seuml transmetimit93 Ligji i detyron stacionet televizive teuml mos rezervojneuml meuml shumeuml se 15 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit teuml tyre ditor ose meuml shumeuml se 12 minuta neuml oreuml peumlr reklameumln Ky rregull neuml peumlrgjitheumlsi u respektua nga operatoreumlt televiziveuml Peumlrjashtim peumlrbeumlnte TV Klan i cili transmetoi reklama gjateuml 22 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit94

Studimi tregonte se vlera e peumlrafeumlrt e tregut shqiptar teuml reklameumls televizive shkonte rreth 21 milioneuml95 Duke e krahasuar keumlteuml vlereumlsim me deklarimet fi nanciare vjetore teuml doreumlzuara

nga stacionet televizive monitorimi arriti neuml peumlrfundimin se operatoreumlt televiziveuml raportonin

88 OSIShqipeumlria f 225ndash22889 KKRT Vlereumlsim i Teuml Ardhurave nga Reklama nga Monitorimi prillndashmaj 2005 f 5 (meuml tej Studimi i KKRT peumlr Reklamat)90 ldquoPeumlrpjekjardquo Intervisteuml me Fatos Lubonjeumln Standard 27 maj 2006 f 35 91 Vendimi i Keumlshillit teuml Ministrave peumlr Buletinin92 Mero Baze ldquoPeumlrpjekja e lsquoregjimit mediatikrsquo drejt konkurrenceumlsrdquo Tema f 1 23 prill 200693 Studimi i KKRT peumlr Reklamat f 294 Studimi i KKRT peumlr Reklamat f 395 Ibid f 5

S H Q I P Euml R I A

37

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

veteumlm midis 17 dhe 22 peumlrqind teuml teuml ardhurave nga reklama96 Ky peumlrfundim hodhi dyshime peumlr evazion fi skal97 Autoreumlt e keumltij studimi paralajmeumlruan se duke pasur parasysh mungeseumln e tyre teuml peumlrvojeumls neuml vlereumlsimin e tregut teuml reklameumls shifrat e tyre duheshin marreuml me rezerveuml98

Por policia tatimore e mori studimin seriozisht dhe vendosi njeuml gjobeuml prej euro12 milioneumlsh Top Channel TV neuml korrik 2007 Monitorimi i KKRT u peumlrdor si bazeuml peumlr teuml llogaritur evazionin fi skal peumlr reklamat peumlr vitet 2002ndash2005 Duke u nisur nga ky studim u supozua se Top Channel TV kishte raportuar veteumlm 23 peumlrqind teuml teuml ardhurave teuml tij neuml ato vite99

Kjo gjobeuml u vendos pas kontrolleve teuml peumlrseumlritura teuml policiseuml tatimore ndaj Top Channel TV gjateuml 2007 kur stacioni mori njeuml qeumlndrim mjaft kritik ndaj qeveriseuml Pronari tha se ai e kishte pritur teuml vendosej njeuml gjobeuml por niveli i gjobeumls ishte krejteumlsisht i paarsyesheumlm dhe kishte peumlr qeumlllim teuml heshte njeuml zeuml kritik100 Leumlvizja e policiseuml tatimore shtyu komunitetin e medias teuml dilte me njeuml deklarateuml teuml peumlrbashkeumlt neuml mbeumlshtetje teuml Top Channel TV101 Komisioni Parlamentar i Medias dhe Prokuroria e Peumlrgjithshme gjithashtu niseumln njeuml hetim Pas keumltij presioni u duk se qeveria do e merrte seumlrish neumln shqyrtim gjobeumln Stacioni ende nuk e ka paguar gjobeumln dhe po negocion me autoritetet Top Channel TV eumlshteuml njeuml shembull i qarteuml se si mund teuml abuzohen apo keqpeumlrdoren mungesa e teuml dheumlnave dhe monitorimeve dhe studimeve sistematike peumlr tregun e reklameumls seuml bashku me mungeseumln e transparenceumls nga ana e kompanive qeuml beumljneuml reklameuml medias dhe qeveriseuml

44 Standartet dhe pavareumlsia editoriale

Neuml 2005 Instituti Shqiptar i Medias nisi njeuml rishikim teuml Kodit teuml Etikeumls peumlr gazetareumlt i cili ishte hartuar neuml 1996 Instituti e ndeumlrmori keumlteuml puneuml si njeuml reagim ndaj zbatimit joefi kas teuml Kodit dhe i nisur nga nevoja peumlr ta peumlrshtatur Kodin me ndryshimet qeuml kaneuml ndikuar te media neuml dekadeumln e kaluar Njeuml arsye tjeteumlr ishte qeumlllimi i Institutit peumlr teuml fi lluar njeuml sistem efi kas veteuml-rregullimi neuml media Amendamentet ligjore qeuml kaneuml peumlr qeumlllim teuml dekriminalizojneuml shpifjen dhe fyerjen po diskutohen neuml Parlament dhe ka teuml ngjareuml teuml miratohen neuml teuml ardhmen e afeumlrt

Neuml procesin e rishikimit instituti u peumlrpoq teuml peumlrfshijeuml teuml teumlreuml paleumlt kryesore teuml interesuara peumlrfshireuml pronareumlt drejtuesit kryeredaktoreumlt gazetareumlt aktivisteumlt e shoqeumlriseuml civile deputeteumlt juristeumlt e medias etj Instituti e kompletoi Kodin e ri teuml Etikeumls dhe njeuml statut teuml njeuml organi veteuml-rregullues

96 Ibid f 697 Ibid f 798 Metodologjia e studimit bazohej neuml njeuml formuleuml sipas seuml cileumls vlera e teuml ardhurave nga reklama llogaritej duke shumeumlzuar koheumln e reklameumls me tarifat fi kse qeuml raportoheshin nga stacionet televizive Ajo nuk merrte parasysh dhe nuk mund teuml llogariste zbritjet dhe negociatat peumlr klienteumlt apo koheumlzgjatjen e kontrateumls seuml njeuml stacioni televiziv me njeuml klient (f 1)99 Njoftim peumlr Shtyp i Policiseuml Tatimore gjendet neuml httpwwwtatimegovalfq=infoampmetod=shfaqartampartID=362 (pareuml neuml 25 korrik 2007)100 Dritan Hoxha Koment neuml Tryezeumln e Rrumbullakeumlt teuml Top Channel TV Tiraneuml 14 korrik 2007101Deklarata gjendet neuml httpwwwinstitutemediaorgdocumentaPRESS_DECLARATION_dt[1]13_korrikdoc (pareuml neuml 20 korrik 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

38

Neuml peumlrgjitheumlsi gazetareumlt pronareumlt dhe menaxhereumlt raneuml dakord neuml parim peumlr nevojeumln peumlr teuml veteumlrregulluar keumlteuml sektor Mbetet peumlr trsquou pareuml neumlse ata do teuml bashkohen peumlr ta realizuar keumlteuml gjeuml

Me peumlrjashtim teuml rregullave teuml peumlrgjithshme editoriale teuml vendosura nga kryeredaktoreumlt Nuk ka kode teuml brendshme etike neuml stacionet televizive102 KKRT vazhdimisht ka theksuar neuml raportet e saj se mediat duhet teuml keneuml kodin e vet teuml etikeumls103 Peumlrveccedil keumlsaj gazetaria cileumlsore eumlshteuml veumlshtireuml teuml arrihet neuml rrethana kur veteuml gazetareumlt shpesh privohen nga teuml drejtat e tyre Shumica deumlrrmuese e gazetareumlve punojneuml pa kontrata peumlr shkak teuml zbatimit teuml dobeumlt teuml Kodit teuml Puneumls dhe mungeseumls seuml mbikqyrjes seuml rregullt teuml zbatimit teuml tij Njeuml hap pozitiv neuml keumlteuml aspekt ishte krijimi neuml 2005 i sindikateumls seuml gazetareumlve me mbeumlshtetjen e IREX Unioni ka krijuar degeuml neuml qytetet kryesore dhe ka negociuar kushte meuml teuml mira pune peumlr gazetareumlt me Ministrineuml e Puneumls Dy paleumlt fi rmoseumln njeuml memorandum qeuml do teuml krijonte mundeumlsineuml e krijimit teuml njeuml marreumlveshjeje kolektive neuml keumlteuml sektor

Megjithateuml si unioni ashtu edhe komuniteti i medias janeuml teuml ndeumlrgjegjsheumlm qeuml ky proces do teuml zgjaseuml njeumlfareuml kohe peumlr shkak teuml peumlrhapjes seuml problemit Neuml 2005 rreth 95 peumlrqind e gazetareumlve neuml Shqipeumlri punonin pa kontrata apo sigurime shoqeumlrore104 Shoqatat e tjera teuml gazetareumlve nuk kaneuml dheumlneuml ndonjeuml ndihmeuml neuml keumlteuml fushateuml dhe duket se ekzistojneuml veteumlm neuml leteumlr Kryetari i njeumlreumls prej keumltyre organizatave tha

Edhe pse kemi 15 vjet liri shtypi neuml Shqipeumlri ka veteumlm pak raste kur kolegeumlt e njeuml media ngreneuml zeumlrin apo protestojneuml kundeumlr fatit teuml kolegeumlve teuml tjereuml teuml cileumlt pushohen censurohen apo keumlrceumlnohen pa teuml drejteuml Kjo eumlshteuml njeuml temeuml veteumlm peumlr kafeneteuml ku mblidhen gazetareumlt dhe nuk hapet kurreuml neuml publik duke krijuar njeuml gjendje ku askush nuk fl et peumlr njeuml dukuri qeuml i prek teuml gjitheuml105

Kjo gjendje i leuml gazetareumlt teuml pambrojtur kundrejt deumlshirave dhe tekave teuml pronareumlve ldquoAta janeuml krejteumlsisht teuml pambrojtur kur peumlrballen me vendimet arbitrare teuml pronareumlve teuml cileumlt mund ta pushojneuml stafi n nga puna pa asnjeuml arsyerdquo106 Kjo situateuml nuk ka ndryshuar neuml dy vitet e fundit dhe veumlshtireuml se do teuml peumlrmireumlsohet pa hedhur driteuml mbi proneumlsineuml e medias dhe fi nancimin e saj Numri i madh i gazetave dhe stacioneve televizive neuml Shqipeumlri ia detyron ekzistenceumln kryesisht fi nancimit nga bizneset paralele dhe zbatimit teuml dobeumlt teuml ligjit ldquoNga pikeumlpamja profesionale ky fi nancim paralel i leuml shumeuml media teuml pambrojtura ndaj presionit apo censureumls seuml bizneseve qeuml i mbeumlshtesin ato neuml shkalleuml teuml ndryshmerdquo107

102 OSIShqipeumlria f 238ndash239103 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 55104 Unioni i Gazetareumlve Shqiptareuml ldquoMbrojtja neuml puneuml dhe sigurimi social i punonjeumlsve teuml medias njeuml domosdoshmeumlri peumlr shtypin e lireumlrdquo f 6105 Intervisteuml me Armand Shkullakun ldquoMedia transparence peumlr lajmet brenda sajrdquo Shqip 10 maj 2006 f 12 106 IREX Media Sustainability Index 2005 ndash Shqipeumlria IREX Washington DC 2006 f 14gjendet neuml faqen e Internetit teuml IREX te httpwwwirexorgprogramsMSI_EUR2005asp (pareuml neuml 20 korrik 2007) (meuml tej IREX MSI 2005 ndash Shqipeumlria)107 IREX MSI 2005 ndash Shqipeumlria f12

S H Q I P Euml R I A

39

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

45 Transmetuesit rajonaleuml dhe lokaleuml

Peumlr momentin ka 68 stacione televizive lokale nga teuml cileumlt 20 operojneuml neuml Tiraneuml Shumica e reklameumls shpenzohet neuml stacionet televizive teuml Tiraneumls Keumlto kaneuml njeuml performanceuml ekonomike dhe programim meuml teuml mireuml se stacionet lokale teuml cilat e kaneuml teuml veumlshtireuml teuml mbijetojneuml dhe teuml prodhojneuml programe cileumlsore ldquoMedia e peumlrqendruar neuml Ulteumlsireumln Pereumlndimore ka mundeumlsi meuml teuml meumldha peumlr teuml peumlrfi tuar nga njeuml treg meuml i pasur reklame gjeuml qeuml nuk vlen peumlr mediat e vendosura neuml zona meuml teuml largeumltardquo108

Peumlr shkak teuml veumlshtireumlsive ekonomike stacionet televizive lokale neuml vend e kaneuml teuml veumlshtireuml teuml peumlrshtaten me zhvillimin teknologjik Ndeumlrsa shumica e stacioneve televizive neuml Tiraneuml zoteumlrojneuml pajisje teuml koheumlve teuml fundit stacionet lokale ende punojneuml me pajisje teuml vjetra gjeuml qeuml ndikon neuml cileumlsineuml e produktit teuml tyre

5 PROGRAMACIONI

51 Programet

Pa monitorime teuml pavarura nuk ekzistojneuml statistika peumlr programet vjetore sipas llojit as peumlr transmetuesin publik e as peumlr ata privateuml Monitorimi i fundit i cili u krye nga KKRT gjateuml njeuml muaji neuml 2003 e largeumlt mbulonte programacionin e stacioneve kryesore Edhe pse stacionet private janeuml teuml detyruara me ligj teuml doreumlzojneuml programacionin vjetor te KKRT deri tanimeuml nuk kaneuml arritur teuml respektojneuml keumlteuml keumlrkeseuml apo teuml shpjegojneuml se peumlrse nuk e beumljneuml keumlteuml gjeuml Rregullatori nuk ka marreuml ndonjeuml maseuml ndaj tyre

Teuml vetmet teuml dheumlna vijneuml nga TVSH Rreth 70 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit teuml TVSH nga prilli neuml neumlntor 2006 nuk ishin programe teuml prodhuara veteuml Kuadri i programacionit teuml stacionit nuk ka mundur teuml shmangeuml rutineumln dhe monotonineuml gjeuml qeuml ka ndikuar neuml pozicionin e tij neuml treg109 Me ndryshimin e menaxhimit neuml fund teuml 2006 niseumln teuml transmetoheshin programe teuml njeuml cileumlsie meuml teuml larteuml Me keumlto ndryshime peumlrqindja e programeve teuml prodhuara veteuml pritet teuml arrijeuml deri neuml 70 peumlrqind teuml koheumls totale teuml transmetimit teuml stacionit neuml 2007110 Keumlshilli Drejtues i RTSH gjithashtu premtoi se programe teuml tjera po rishikohen dhe programe teuml reja qeuml pasqyrojneuml tema si ccedileumlshtje sociale balanceumln gjinore kultureumln dhe sheumlndeteumlsineuml do teuml lanccedilohen111

Megjithateuml ndryshimet neuml kuadrin e programacionit janeuml peumlrpjekje qeuml peumlrmbushin veteumlm keumlrkesat minimale teuml transmetuesit publik dhe nuk i japin shtyseuml standarteve teuml transmetuesit publik Raporti vjetor i stacionit pretendonte peumlr arritje teuml tilla qeuml koha e transmetimit ishte rritur nga 17 oreuml neuml 24 oreuml neuml diteuml rikthimin e programeve sportive javore hapjen e njeuml studioje

108 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 5109 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 3110 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 5111 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f5

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

40

teuml re transmetimi peumlrdorimin e studios leumlvizeumlse neuml diteumln e zgjedhjeve etj112 Drejtoresha aktuale e stacionit Mirela Oktrova shkruante ldquoEkzistenca e radios dhe televizionit publik nuk mund teuml justifi kohet as me programet e zbavitjes e as me transmetimin falas teuml programeve teuml EBU e as me organizimin e festivalit dhe bujeumln e pjeseumlmarrjes neuml Eurovizionrdquo113

Neuml njeuml aspekt meuml pozitiv TVSH organizoi debate televizive me kandidateumlt peumlr bashki gjateuml zgjedhjeve teuml 2007 duke i dheumlneuml mundeumlsineuml publikut teuml beumlnte njeuml zgjedhje meuml teuml informuar Nga ana tjeteumlr TVSH nuk ishte neuml gjendje teuml transmetonte njeuml ngjarje teuml reumlndeumlsishme si Kupa Boteumlrore e futbollit neuml 2006 pasi teuml drejtat e transmetimit u bleneuml nga DigitAlb Neuml ateuml koheuml TVSH tha se nuk mund trsquoi peumlrballonte teuml drejtat por KKRT u peumlrgjigj se stacioni mund teuml kishte keumlrkuar ndihmeuml nga shteti114 Neuml meumlnyreuml sarkastike ata shtuan se menaxhimi i TVSH nuk keumlmbeumlnguli shumeuml pasi po negocionte teuml drejtat e ldquoKafazit teuml Arteumlrdquo njeuml programi teuml pro-dhuar neuml vend por qeuml eumlshteuml kopje e formatit teuml programit teuml realitetit ldquoBig Brotherrdquo115

Megjitheuml mungeseumln e teuml dheumlnave teuml qarta peumlr programet mund teuml thuhet me siguri se shumica e stacioneve teuml reumlndeumlsishme si TV Klan Top Channel Vizion+ TV Koha dhe disa kanale lajmesh si News24 apo Alsat kaneuml fi tuar njeuml publik pak a shumeuml besnik Ata prodhojneuml lajme me standarte peumlrgjitheumlsisht teuml keumlnaqshme si dhe programe teuml ndryshme informacioni dhe zbavitjeje Informacioni dhe lajmet janeuml kthyer neuml peumlrpareumlsi si peumlr median e shkruar ashtu edhe peumlr ateuml elektronike sipas veumlzhguesve teuml ndrysheumlm116 Peumlrjashtim peumlrbeumlnte stacioni privat kombeumltar TVA i cili pas disa ndryshimeve neuml proneumlsi neuml 2006 mezi arrinte teuml peumlrmbushte detyrimet e tij si kanal kombeumltar Ky stacion nuk transmetoi fare edicione lajmesh neuml mars dhe prill 2006117 Meqeuml stacioni nuk mundte teuml peumlrmbushte peumlr shumiceumln e 2006 keumlrkesat e programacionit qeuml i impononte kontrata e licenseumls KKRT vendosi teuml reduktonte me njeuml vit licenseumln e TVA dhe ta teumlrhiqte ateuml meuml pas neuml tetor 2007 Stacioni e apeloi keumlteuml vendim dhe teuml dyja paleumlt e ccediluan ccedileumlshtjen neuml gjykateuml118

Disa nga lajmet dhe debatet peumlr tema teuml reumlndeumlsishme shpesh politike mendohet se kaneuml njeuml publik teuml qeumlndruesheumlm dhe janeuml kthyer neuml emblema teuml stacioneve televizive qeuml i transmetojneuml ato Peumlrveccedil buletineve teuml lajmeve disa nga programet meuml teuml njohura janeuml ldquoOpinionrdquo neuml TV Klan ldquoShqiprdquo neuml Top Channel ldquoLogosrdquo neuml Vizion+ dhe ldquo60 minutardquo neuml TV Koha Keumlto janeuml programe javore qeuml kaneuml teuml beumljneuml me intervista apo debate peumlr njeuml temeuml teuml caktuar Njeuml tjeteumlr program mjaft i njohur eumlshteuml ldquoFiks farerdquo njeuml revisteuml satirike e peumlrditshme qeuml bazohet neuml metoda investigative Ka dhe disa programe zbavitjeje dhe lojeumlra qeuml janeuml mjaft teuml njohura Keumltu peumlrfshihet ldquoPortokallirdquo dhe ldquoTop Showrdquo neuml Top Channel ldquoKutia e funditrdquo neuml TV Klan dhe ldquoBypassrdquo neuml Vizion+ Stacionet televizive kaneuml njeuml prirje neuml rritje teuml peumlrqendrohen neuml programe teuml njeuml natyre meuml sociale duke u peumlrpjekur teuml pasqyrojneuml meuml shumeuml kronika nga jeta e peumlrditshme dhe me interes njereumlzor Keumlto programe peumlrfshijneuml ldquoJeteuml neuml keumlrkimrdquo neuml News24 TV ldquoNjereumlz teuml humburrdquo ldquoFemrardquo dhe ldquoSOSrdquo neuml Vizion+

112 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f4113 Mirela Oktrova ldquolsquoLehjarsquo kundeumlr demokraciseuml dhe interesave teuml publikutrdquo Shekulli 4 shtator 2006 f 23114 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 52115 Ibid116 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 9117 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 54118 Vendimi peumlr TVA neuml Raportin Vjetor teuml KKRT 2006 f 25

S H Q I P Euml R I A

41

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

52 Rregullat e peumlrgjithshme peumlr lajmet

Disa rregulla neuml Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin peumlrqendrohen te programimi i peumlr-mbajtjes dhe vlejneuml si peumlr transmetuesit publikeuml ashtu edhe peumlr ata privateuml Ato kaneuml teuml beumljneuml me pavareumlsineuml editoriale censureumln teuml drejteumln e informacionit dhe teuml drejta dhe liri teuml tjera njereumlzore119 Edhe pse parimet themelore teuml informacionit teuml paansheumlm dhe teuml sakteuml janeuml teuml garantuara me ligj nuk ekzistojneuml instrumente apo organe qeuml teuml monitorojneuml zbatimin e tyre KKRT monitoron edicionet kryesore teuml lajmeve teuml stacioneve kombeumltare publike dhe private por kjo peumlrpjekje konsiston veteumlm neuml matje sasiore teuml peumlrqindjes qeuml i kushtohet pasqyrimit teuml partive dhe fi gurave politike

Stacionet televizive kaneuml beumlreuml peumlrparim teuml ndjesheumlm neuml peumlrkufi zimin e vetvetes neumlpeumlrmjet edicioneve teuml lajmeve teuml cilat kaneuml sheumlnuar peumlrmireumlsimin meuml teuml madh neuml programacion te teuml gjitha stacionet televizive120 Megjithateuml informacioni nuk eumlshteuml as i paansheumlm dhe as i drejteuml Pothuajse nuk ekziston ndonjeuml media qeuml teuml mos keteuml interesa teuml fshehura ekonomike apo politike dhe peumlr pasojeuml standartet profesionale aplikohen peumlr aq koheuml sa ua lejojneuml keumlto interesa Axhenda e lajmeve eumlshteuml shumeuml praneuml axhendeumls seuml qeveriseuml apo politikeumls neuml peumlrgjitheumlsi ose praneuml menaxhimit teuml televizioneve121 Edicionet e lajmeve zgjedhin kronika qeuml u shkojneuml peumlr shtat interesave teuml operatorit dhe jo interesit publik122

Edhe Kodi Zgjedhor imponon keumlrkesa peumlr sakteumlsi korrekteumlsi dhe balanceuml peumlr teuml gjitha stacionet televizive123 Transmetuesi i sheumlrbimit publik ka peumlrgjegjeumlsi shteseuml si dheumlnia e koheumls falas peumlr teuml gjitha partiteuml politike qeuml marrin pjeseuml neuml zgjedhje Testi meuml i fundit peumlr respektimin e keumltyre rregullave ishin zgjedhjet lokale neuml shkurt 2007 Stacionet televizive kryesore e kaluan keumlteuml test me sukses TVSH i kushtoi 28 peumlrqind teuml lajmeve Partiseuml Demokratike dhe 29 peumlrqind Partiseuml Socialiste Njeuml pasqyrim i ngjasheumlm u gjend edhe peumlr stacione teuml tjera teuml meumldha si Vizion+ News24 dhe TVA Peumlrjashtim peumlrbeumlnte TV Klan i cili i kushtoi meuml shumeuml koheuml qeveriseuml se ccedildo stacion tjeteumlr Peumlrfaqeumlsuesit e TV Klan pretenduan se ata thjesht po pasqyronin puneumln e zyrtareumlve teuml shtetit Megjithateuml keumlta zyrtareuml ishin pasqyruar teksa beumlnin fushateuml zgjedhore Edhe pse keumlto fushata u konsideruan teuml balancuara dhe teuml drejta neuml aspektin e pasqyrimit teuml partive politike gjateuml periudheumls parazgjedhore teuml gjitha stacionet televizive kishin favorizuar njeuml parti meuml shumeuml se teuml tjerat124

119 OSIShqipeumlria f 234120 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 47121 Monitorimi u krye neuml kuadrin e ldquoMonitorimi i Lajmeve teuml Mbreumlmjes neuml TV ndash monitorim dhe analizeuml e edicioneve teuml lajmeve neuml TV neuml 10 vende teuml Europeumls Juglindorerdquo botuar neuml Media Plan Institute Treguesi i Interesit Publik Sarajevo 2007122 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 54123 Kodi Zgjedhor neni 136 neni 140 gjendet neuml httpwwwosceorgitem14076htmlhtml=1(pareuml neuml 10 korrik 2007)124 Raporti i OSCEODIHR peumlr zgjedhjet e 18 shkurt 2007 gjendet neumlhttpwwwosceorgitem24859htmlhtml=1 (pareuml neuml 12 korrik 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

42

53 Udheumlzimet e peumlrgjithshme peumlr prodhimin e programeve

Ligji peumlr Radion dhe Televizionin vendos disa detyrime teuml peumlrgjithshme peumlr teuml gjitha stacionet televizive Keumlto kaneuml teuml beumljneuml kryesisht me dinjitetin njereumlzor respektin peumlr ligjin dhe teuml drejtat e njeriut125

Megjithateuml keumlto masa janeuml mjaft teuml vakeumlta dhe teuml peumlrgjithshme dhe nuk janeuml shndeumlrruar neuml rregulla meuml teuml detajuara nga KKRT Keumlto parime teuml peumlrgjithshme neuml peumlrgjitheumlsi janeuml respektuar Teuml vetmet probleme kishin teuml beumlnin me pornografi neuml e cila ndalohet krejteumlsisht peumlr trsquou transmetuar Neuml stacionet tokeumlsore analoge nuk transmetohen programe me peumlrmbajtje pornografi ke Megjithateuml DigitAlb transmeton pornografi gjitheuml koheumln neuml njeuml kanal neuml formeuml teuml kriptuar si dhe dy programe pornografi ke neuml mesnateuml

54 Kuotat

Nuk ekzistojneuml kuota teuml posaccedilme peumlr peumlrfaqeumlsim gjuheumlsor apo teuml grupeve teuml minoriteteve Stacioni i transmetimit publik si dhe disa kanale private ndonjeumlhereuml transmetojneuml programe peumlr minoritetet etnike Neuml vitet e fundit Instituti Shqiptar i Medias eumlshteuml angazhuar neuml koordi-nimin e projekteve teuml produksionit teuml programeve radiofonike dhe televizive peumlr pakicat etnike dhe gjuheumlsore neuml vend si dhe peumlr artikuj peumlr keumlto tema teuml botuara neuml median e shkruar

Mediat qeuml fokusohen neuml temat e pakicave luftojneuml peumlr mbijeteseuml Peumlr shembull Radio Prespa e themeluar neuml 2003 neuml zoneumln e kufi rit me Republikeumln e Maqedoniseuml dhe qeuml transmeton maqedonisht nuk funksionon rregullisht peumlr shkak teuml pengesave fi nanciare Stacionet radiofonike peumlr pakiceumln greke neuml jug teuml vendit gjenden neuml njeuml situateuml teuml ngjashme Teuml gjitha keumlto media janeuml nisma individuale shteti nuk jep ndihma peumlr median e minoriteteve Megjithateuml nuk ekzistojneuml pengesa ligjore peumlr dheumlnien e licensave teuml transmetimit peumlr radiot apo televizionet e minoriteteve Neuml fakt KKRT dha njeuml licenseuml peumlr radio dhe televizion radioTV Armonia njeuml projekt peumlr pakiceumln greke qeuml eumlshteuml edhe minoriteti meuml i madh etnik neuml vend Megjithateuml stacioni nuk ka fuqi fi nanciare dhe ka veumlshtireumlsi Peumlr momentin ata nuk transmetojneuml126

Kuotat e vetme neuml lidhje me peumlrmbajtjen qeuml imponon ligji peumlr ata qeuml kaneuml licenseuml lokale eumlshteuml qeuml teuml transmetojneuml programe jokomerciale dhe programe lokale informacioni peumlr teuml pakteumln 15 peumlrqind teuml programacionit javor Ligji nuk e specifi kon termin ldquojokomercialrdquo Sipas ndryshimeve teuml 2003 ata qeuml kaneuml licenseuml kombeumltare duhet trsquoi kushtojneuml teuml pakteumln 15 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit programeve teuml prodhuara veteuml dhe teuml pakteumln 30 peumlrqind programeve teuml prodhuara neuml Shqipeumlri Stacionet televizive neuml peumlrgjitheumlsi i peumlrmbushin keumlto kuota127 Ligji gjithashtu vendos kuota peumlr reklameumln duke mos i lejuar stacionet televizive teuml transmetojneuml reklama peumlr meuml shumeuml se 15 peumlrqind teuml koheumls ditore teuml transmetimit ose meuml shumeuml se 12 minuta peumlr oreuml

125 OSIShqipeumlria f 235ndash236126 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 25127 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 47

S H Q I P Euml R I A

43

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Edhe pse Shqipeumlria si vend qeuml nuk eumlshteuml aneumltar i BE nuk eumlshteuml e detyruar teuml peumlrmbusheuml legjislacionin europian shumeuml nga keumlto kuota lindin nga Konventa Europiane peumlr Televizionin Ndeumlrkufi tar (KETN) dhe Protokollin e saj Shteseuml teuml cileumln Shqipeumlria e ka ratifi kuar neuml 1999 Nga ana tjeteumlr legjislacioni shqiptar nuk u keumlrkon transmetuesve trsquoi kushtojneuml shumiceumln e koheumls seuml transmetimit veprave europiane Ligji peumlr dixhitalizimin thoteuml se stacionet televizive neuml meumlnyreuml progresive duhet teuml peumlrmbushin detyrimin e transmetimit teuml programeve europiane neuml 50 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit

55 Detyrimet peumlr transmetuesin publik

Peumlrveccedil rregullave teuml peumlrgjithshme peumlr prodhimin Ligji peumlr Radion dhe Televizionin i detyron si transmetuesit publikeuml ashtu dhe ata privateuml teuml transmetojneuml programe falas Kjo peumlrfshin programe me interes teuml larteuml peumlr publikun e gjereuml si lajmeumlrimet peumlr sheumlndetin rendin publik apo emergjencat kombeumltare Gjithashtu ligji i keumlrkon RTSH teuml transmetojeuml falas sheumlrbimet fetare teuml mbajtura gjateuml festave fetare zyrtare si dhe seancat e parlamentit Ligji peumlr Radion dhe Televizionin vendos detyrime shteseuml peumlr RTSH Programet e tij duhet teuml jeneuml teuml njeuml cileumlsie teuml larteuml teuml refl ektojneuml larmineuml e jeteumls shqiptare dhe trsquoi sheumlrbejneuml teuml gjitha grupeve shoqeumlrore peumlrfshireuml pakicat kombeumltare

Pasqyrimi i lajmeve nga vendi dhe nga jashteuml duhet teuml jeteuml gjitheumlpeumlrfshireumls dhe i paansheumlmRTSH-seuml i ndalohet transmetimi i propagandeumls politike dhe fetare Megjitheuml keumlto detyrime transmetuesi i sheumlrbimit publik mbetet ende larg peumlrmbushjes seuml misionit teuml tij publik ldquoEumlshteuml paradoksale teuml shoheumlsh se si interesi publik eumlshteuml i pari qeuml lihet pas dore nga njeuml televizion i quajtur lsquopublikrsquo Edicionet e lajmeve fi llojneuml me lajme peumlr aktivitetet e qeveriseuml dhe partive politike duke leumlneuml pas dore problemet qeuml shqeteumlsojneuml qytetareumltrdquo128 Stacioni pretendon se ka beumlreuml progres teuml reumlndeumlsisheumlm dhe se mungesa e konkurrenceumls qeuml pretendohet se ka eumlshteuml njeuml geumlnjeshteumlr e hapur nga rivaleumlt privateuml129 Por mendimi i peumlrgjithsheumlm eumlshteuml se stacionet private mbizoteumlrojneuml ldquoTelevizionet komerciale po e vrasin televizionin publik dhe po thithin teuml gjitheuml audienceumln ashtu si supermarketet po vrasin dyqanet e vogla dhe kioskat e komunizmit duke thithur teuml gjitheuml blereumlsitrdquo130

56 Detyrimet peumlr transmetuesit privateuml

Nuk ka detyrime teuml holleumlsishme programacioni peumlr transmetuesit privateuml Masat e vetme li-gjore kaneuml teuml beumljneuml me koheumlzgjatjen e transmetimit dhe periodicitetin e edicionit teuml lajmeve Stacionet televizive kombeumltare duhet teuml transmetojneuml teuml pakteumln gjashteuml oreuml neuml diteuml kurse stacionet lokale teuml pakteumln kateumlr oreuml neuml diteuml Stacionet televizive kombeumltare duhet teuml transmetojneuml programe origjinale lajmesh ccedildo diteuml Stacionet televizive private janeuml teuml detyruara teuml transmetojneuml mesazhe dhe informacion teuml njeuml interesi teuml madh publik falas sipas rregulloreve teuml hartuara nga KKRT ose me keumlrkeseumln e organeve lokale teuml qeveriseuml Informacione teuml tilla zakonisht peumlrfshijneuml komunikatat e shkurtra me interes teuml posaccedileumlm peumlr publikun sidomos

128 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 10129 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 3130 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 6

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

44

neuml situata emergjence si fatkeqeumlsi natyrore ose neuml tema si sheumlndeti dhe siguria si dhe rendi publik Neuml peumlrgjitheumlsi nuk ka patur probleme me respektimin e keumltij detyrimi

6 PEumlRFUNDIMET

Televizioni ende media me ndikim meuml teuml madh neuml Shqipeumlri ka kaluar njeuml ereuml ndryshimesh Janeuml beumlreuml ndryshime ligjore teuml reumlndeumlsishme edhe pse teuml diskutueshme duke ndryshuar peumlrbeumlrjen e autoriteteve rregullatoreuml Struktura e bazuar neuml njeuml formuleuml peumlrfaqeumlsimi teuml balancuar politik u shndeumlrrua neuml njeuml formuleuml qeuml peumlrfshinte shoqeumlrineuml civile akademikeumlt dhe profesionisteumlt Keumlto leumlvizje zyrtarisht kishin peumlr qeumlllim teuml ulnin ndikimin politik te rregullatori por disa nga veprimet e fundit teuml rregullatorit u konsideruan si teuml motivuara politikisht Peumlr meuml tepeumlr rregullatori pati probleme teuml krijonte aneumltareumlsimin e ploteuml njeuml tregues qeuml mekanizmi i emeumlrimit nuk funksionon pa probleme

Seuml shpejti rregullatori do teuml peumlrballet me njeuml test teuml veumlshtireuml shpeumlrndarjen e licensave dixhitale Ashtu si ligje teuml tjera teuml miratuara gjateuml tre viteve teuml fundit Ligji peumlr Transmetimet Nume-rike u peumlrgatit nga qeveria pa u keumlshilluar me paleumlt e interesuara gjeuml qeuml hodhi mjaft dyshime peumlr qeumlllimet e qeveriseuml dhe pasojat e keumltij ligji neuml transmetime Zbatimi i keumltij ligji ngre pikeumlpyetje teuml reumlndeumlsishme peumlr teuml ardhmen e DigitAlb operatorit teuml platformeumls dixhitale i cili pas tre vjeteumlsh veprimtarie eumlshteuml kthyer neuml njeuml lojtar teuml fuqisheumlm me njeuml bazeuml teuml reumlndeumlsishme klienteumlsh Autoriteti dhe pavareumlsia e KKRT neuml procesin e licensimit si dhe qeumlndrimi i transmetuesit teuml sheumlrbimit publik neuml keumlteuml proces do teuml jeneuml mjaft teuml reumlndeumlsishme

RTSH peumlrballet me detyreumln e veumlshtireuml e sfi deumls ndaj rritjes seuml DigitAlb qeuml nuk do teuml jeteuml e lehteuml sidomos pas performanceumls jo teuml mireuml ekonomike neuml vitet e fundit fi nancimi neuml ulje nga shteti dhe reformeumls seuml papeumlrfunduar Popullariteti i RTSH nuk eumlshteuml peumlrmireumlsuar Menaxhimi jo i mireuml dhe prapambetja neuml krahasim me transmetuesit privateuml seuml bashku me mendimin e peumlrgjithsheumlm qeuml RTSH kontrollohet politikisht janeuml ndeumlr problemet kryesore teuml transmetuesit Stacioni mbetet ende larg peumlrmbushjes seuml misionit teuml tij publik Shpresohet qeuml menaxhimi i ri i stacionit do teuml hartojeuml njeuml strategji koherente dhe teuml fi llojeuml njeuml reformeuml teuml qeumlndrueshme Megjithateuml reforma e RTSH do teuml jeteuml e dhimbshme dhe si e tilleuml stacioni do teuml keteuml nevojeuml peumlr ndihmeseuml teuml reumlndeumlsishme neuml arritjen e misionit teuml tij

Programet profesionale dhe cileumlsore po vijneuml neuml rritje Megjithateuml tregu mbetet i mbipopulluar dhe megjitheuml zhurmeumln peumlr burimet e fi nancimit teuml medias nuk janeuml marreuml masa konkrete neuml keumlteuml drejtim Transparenca e burimeve teuml kapitalit teuml medias nevojiten medoemos neuml njeuml vend ku gazetareumlt teuml cileumlt nuk kaneuml kontrata pune shpesh kaneuml frikeuml teuml rrezikojneuml e teuml provokojneuml pronareumlt duke shkruar neuml meumlnyreuml teuml pavarur Organizatat peumlr median kaneuml beumlreuml peumlrpjekje teuml shumta peumlr teuml rritur ndeumlrgjegjeumlsimin peumlr kodet e etikeumls te gazetareumlt por veteuml-rregullimi efi kas ende nuk ka nisur Mangeumlsia e studimeve teuml tregut ose teuml teuml dheumlnave teuml tjera i pengon mjaft vlereumlsimet peumlr kushtet e medias shqiptare

S H Q I P Euml R I A

45

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

ANEKS1 LEGJISLACIONI I PEumlRMENDUR NEuml RAPORT

Fletorja Zyrtare eumlshteuml gazeta zyrtare e Shqipeumlriseuml

Direktiva 9736EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 30 qershor 1997 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin e disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 202 30 korrik 1997

Direktiva 200765EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 11 dhjetor 2007 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 33227 18 dhjetor 2007

Kodi Zgjedhor neni 136 neni 140 gjendet neuml httpeumleumleumlosceorgitem14076htmlhtml=1 (pareuml neuml 10 korrik 2007)

Ligji peumlr Transmetimet Numerike Ligji nr 9742 neuml 28 maj 2007 peumlr Transmetimet Numerike neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml

Ligji nr 8410 dateuml 30091998 Peumlr radion dhe televizionin publik e privat neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml Fletorja Zyrtare 20 tetor 1998 amenduar me ligjin nr 8657 dateuml 31072000 ligjin nr8794 dateuml 10052001 ligjin nr9016 dateuml 20022003 dhe ligjin nr9124 dateuml 29072003 si dhe Ligji nr 9677 i 13 janarit 2007

Ligji nr 9531 i cili ndryshon Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin me kapitullin ldquoPeumlr Radion dhe Televizionin Publik dhe Privatrdquo 11 maj 2006 Fletorja Zyrtare 65 2006

Ligji nr 9645 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2007rdquo i 27 neumlntorit 2006

Ligji nr 9836 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2008rdquo i 26 neumlntorit 2007

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

46

ANEKS 2 BIBLIOGRAFIA

Neuml anglisht

IREX Media Sustainability Index 2005 ndash Albania IREX Washington DC 2006

IREX Media Sustainability Index 2006 ndash Albania IREX Washington DC 2007

Neuml shqip

KKRT Vlereumlsim i teuml Ardhurave teuml Reklamave nga Monitorimi prillndashmaj 2005

KKRT Raporti Vjetor 2006 neuml Kuvendin e Shqipeumlriseuml

RTSH Raporti Vjetor peumlr Veprimtarineuml e RTSH 2006

Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007

Unioni i Gazetareumlve Shqiptareuml ldquoMbrojtja neuml puneuml dhe sigurimi social i punonjeumlsve teumlmedias njeuml domosdoshmeumlri peumlr shtypin e lireumlrdquo

S H Q I P Euml R I A

47

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Page 5: Televizioni në Europë: Raportet vijuese 2008 - Shqipëria · Media Program përpiqet të nxisë median e pavarur, profesionale dhe të qëndrueshme si dhe gazetarinë cilësore,

H Y R J E

5

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

HyrjeTelevizioni neuml Europeuml Raportet Vijuese 2008 eumlshteuml njeuml projekt monitorimi i EUMAP(Programi i peumlr Monitorim dhe Avokaci teuml BE) neuml Institutin peumlr Shoqeumlri teuml Hapur dhe i Media Program neuml Fondacionin peumlr Shoqeumlri teuml Hapur Projekti freskon dhe bazohet mbi peumlrfundimet e raporteve origjinale teuml monitorimit Televizioni neuml Europeuml rregullimi politikat dhe pavareumlsia teuml lanccediluara neuml tetor 2005 teuml cilat kaneuml mbuluar 20 vende

Raportet e vitit 2005 arriteumln neuml peumlrfundimin se roli i reumlndeumlsisheumlm i televizionit neuml mbeumlshtetje teuml demokraciseuml neuml Europeuml ishte i keumlrceumlnuar Raporti tregoi se transmetuesit publikeuml po detyroheshin teuml ceumlnonin cileumlsineuml peumlr teuml konkurruar me kanalet private dhe se shumeuml prej tyre vareshin nga shteti apo partiteuml politike Peumlr meuml tepeumlr peumlrqendrime gjithnjeuml e meuml teuml meumldha po krijoheshin neuml sektorin privat shpesh me lidhje teuml qarta politike Keumlto zhvillime vinin neuml rrezik pluralizmin dhe diversitetin e transmetimeve sidomos neuml demokraciteuml e reja teuml Europeumls Qendrore dhe Lindore

Projekti fi llestar Televizioni neuml Europeuml dhe veprimtariteuml e tij neuml avokaci peumlrfunduan neuml qershor 2006 Qeuml ateumlhereuml Media Program ka fi nancuar njeuml numeumlr projektesh pasuese teuml zhvilluara nga organizata partnere neuml vendet neuml fjaleuml teuml cilat kishin peumlr qeumlllim teuml promovojneuml dhe teuml bazohen neuml rezultatet dhe peumlrfundimet e raporteve

Neuml shumeuml nga vendet e pasqyruara neuml raportet e 2005 ka pasur zhvillime teuml reumlndeumlsishme neuml shumeuml nga fushat e monitoruara I lanccediluar neuml Londeumlr neuml mars 2008 Televizioni neuml Europeuml Raportet Vijuese 2008 monitoron keumlto zhvillime neuml neumlnteuml nga njeumlzet vendet qeuml u monitoruan neuml fi llim Shqipeumlria Bullgaria Republika Ccedileke Italia Lituania Maqedonia Polonia Rumania dhe Sllovakia Keumlto vende u zgjodheumln peumlr shkak teuml ndryshimeve teuml vazhdueshme dhe teuml reumlndeumlsishme neuml peizazhin e tyre teuml transmetimeve

Televizioni neuml Europeuml Raportet Vijuese 2008 skicon ndryshimet kryesore neuml legjislacionin politikat dhe tregun e transmetimeve gjateuml tre viteve teuml fundit dhe vlereumlson progresin ndash ose mungeseumln e progresit ndash qeuml keumlto vende kaneuml pasur neuml peumlrmireumlsimin e pavareumlsiseuml dhe pluralizmit teuml transmetimeve

Ashtu si me raportet fi llestare teuml vitit 2005 keumlto raporte vijuese u drejtohen politikeumlbeumlreumlsve aktivisteumlve teuml shoqeumlriseuml civile dhe akademikeumlve si njeuml kontribut peumlr teuml sjelleuml ndryshime atje ku ka nevojeuml

Neumlnteuml raportet e keumltyre vendeve u hartuan nga eksperteuml vendas me mbeumlshtetjen e OJQ-ve partnere Teuml gjitha raportet janeuml bazuar neuml teuml njeumljteumln metodologji duke krijuar mundeumlsi peumlr njeuml analizeuml krahasuese OSI dhe OSF mbajneuml peumlrgjegjeumlsineuml peumlrfundimtare peumlr peumlrmbajtjen e tyre

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

6

Mbi EUMAP

EUMAP Programi i peumlr Monitorim dhe Avokaci teuml BE i Institutit peumlr njeuml Shoqeumlri teuml Hapur monitoron zhvillimin e disa ccedileumlshtjeve teuml teuml drejtave teuml njeriut dhe shtetit ligjor si neuml Bashkimin Europian ashtu edhe neuml vendet kandidate apo ato kandidate teuml mundshme

EUMAP punon me eksperteuml vendas dhe me organizata joqeveritare (OJQ) peumlr teuml hartuar raporte qeuml shpeumlrndahen gjereumlsisht neuml Europeuml dhe meuml tej Raportet kaneuml peumlr qeumlllim qeuml teuml nxisin pjeseumlmarrje meuml teuml gjereuml neuml procesin e artikulimit teuml vlerave teuml peumlrbashkeumlta demokratike teuml BE si dhe monitorimin e vazhduesheumlm teuml respektit peumlr standartet e teuml drejtave teuml njeriut neuml Bashkimin Europian

Peumlrveccedil keumltyre raporteve monitorimi peumlr Televizionin neuml Europeuml EUMAP eumlshteuml peumlrqendruar edhe neuml mundeumlsiteuml e romeumlve peumlr arsim dhe neuml gjendjen e myslimaneumlve neuml qytetet e peumlrzgjedhura teuml BE

Raporte teuml meumlparshme teuml EUMAP peumlrfshijneuml serineuml e 2005 Televizioni neuml Europeuml si edhe raporte peumlr mbrojtjen e pakicave teuml drejtat e njereumlzve me intelekt teuml kufi zuar pavareumlsineuml e gjyqeumlsorit kapacitetin e gjyqeumlsorit korrupsioni dhe politikat antikorrupsion dhe mundeumlsiteuml e barabarta peumlr femra dhe meshkuj

Teuml gjitha raportet e EUMAP si dhe informacion i meumltejsheumlm peumlr programin gjendet neuml wwweumaporg

Mbi Media Program

Media Program peumlrpiqet teuml nxiseuml median e pavarur profesionale dhe teuml qeumlndrueshme si dhe gazetarineuml cileumlsore kryesisht neuml vende qeuml po kalojneuml njeuml proces demokratizimi dhe po ndeumlrtojneuml tregje funksionaleuml teuml medias

Media Program mbeumlshtet nisma qeuml kaneuml peumlr qeumlllim teuml ndihmojneuml legjislacionin peumlr median qeuml teuml jeteuml konform standarteve demokratike ndeumlrkombeumltare duke rritur profesionalizmin e gazetareumlve dhe drejtuesve teuml medias duke forcuar shoqatat e profesionisteumlve teuml medias dhe duke krijuar mekanizma teuml veteumlrregullimit neuml media Media Program gjithashtu mbeumlshtet ato media qeuml peumlrkrahin vlerat e njeuml shoqeumlrie teuml hapur si dhe peumlrpjekjet qeuml kaneuml peumlr qeumlllim teuml monitorojneuml dhe kundeumlrshtojneuml shkeljet e liriseuml seuml shtypit dhe qeuml nxisin ndryshime teuml politikeumls seuml medias qeuml sigurojneuml pluralizmin e proneumlsiseuml seuml medias dhe diversitetin e mendimit neuml media

Edhe pse tradicionalisht Media Program eumlshteuml peumlrqendruar neuml Europeumln Qendrore Lindore dhe Juglindore CIS dhe Mongoli gjateuml viteve teuml fundit ajo eumlshteuml zgjeruar neuml Afrikeumln Pereumlndimore dhe Jugore neuml Azineuml Juglindore dhe neuml Amerikeumln Latine

S H Q I P Euml R I A

7

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Televizioni neuml Europeuml

Raportet vijuese 2008

Shqipeumlrianga Ilda Londo

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

8

Peumlrmbajtja

A Peumlrmbledhja e peumlrgjithshme 10

B Rekomandimet 11

1 Rekomandimet fi llestare nga raporti i 2005 11

11 Politikat 12

12 Autoritetet rregullatore (KKRT) 14

13 Transmetuesit publikeuml dhe privateuml 15

14 Transmetuesi publik (RTSH) 17

15 Shoqeumlria civile 18

2 Rekomandimet e reja sipas raportit teuml vitit 2008 18

21 Legjislacioni 18

C Peumlrfundimet kryesore teuml monitorimit vijues 19

1 Ambienti i peumlrgjithsheumlm i transmetimeve 19

11 Zhvillimet kyccedile neuml legjislacion dhe politika 19

12 Masat ligjore teuml BE 19

13 Tregu i transmetimeve 20

2 Rregullimi dhe licensimi i sektorit teuml televizionit 21

21 Autoritetet dhe korniza rregullatore 21

22 Sistemi i licensimit 24

3 Rregullimi dhe menaxhimi i transmetuesit televiziv teuml sheumlrbimit publik 28

31 Legjislacioni dhe politikat peumlr transmetuesin publik 28

32 Struktura qeveriseumlse e transmetuesit publik 28

33 Financimi i transmetuesit publik 31

34 Standartet editoriale 32

4 Transmetuesit privateuml 34

41 Rregullimi dhe menaxhimi 34

42 Proneumlsia e televizioneve dhe proneumlsia e ndeumlrthurur 34

43 Tregu i reklamave 34

44 Standartet dhe pavareumlsia editoriale 37

S H Q I P Euml R I A

9

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

45 Transmetuesit rajonaleuml dhe lokaleuml 38

5 Programacioni 39

51 Programet 39

52 Rregullat e peumlrgjithshme peumlr lajmet 40

53 Udheumlzimet e peumlrgjithshme peumlr prodhimin e programeve 41

54 Kuotat 42

55 Detyrimet peumlr transmetuesin publik 42

56 Detyrimet peumlr transmetuesit privateuml 43

6 Peumlrfundimet 43

ANEKS 1 Legjislacioni i peumlrmendur neuml raport 45

ANEKS 2 Bibliografi a 46

Lista e shkurtimeve

EBU Unioni i Transmetuesve Europianeuml

KESH Korporata Elektroenergjitike Shqiptare

KKRT Keumlshilli Kombeumltar i Radios dhe Televizionit

KLSH Kontrolli i Larteuml i Shtetit

OSCE Organizata peumlr Siguri dhe Bashkeumlpunim neuml Europeuml

RRC-06 Konferenca Rajonale e Radio-komunikacioneve neuml Gjeneveuml 2006

RT Radio Tirana

RTSH Radio Televizioni Shqiptar

TVSH Televizioni Shqiptar

WAZ Westdeutsche Allgemeine Zeitung

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

10

A Peumlrmbledhja e peumlrgjithshmeMedia elektronike peumlrbeumln sektorin meuml teuml reumlndeumlsisheumlm neuml tregun e medias shqiptare Megjitheuml zhvillimin e vazhduesheumlm profesional media elektronike eumlshteuml ende pre e dyshimeve peumlr burimet e fi nancimit dhe ecuriseuml seuml saj ekonomike Mediat elektronike vazhdojneuml teuml mbeten teuml paqeumlndrueshme ekonomikisht dhe teuml varen kryesisht peumlr teuml ardhurat e tyre nga bizneset e tjera teuml pronareumlve Kjo situateuml hedh dyshime serioze mbi pavareumlsineuml e tyre editoriale dhe mbi cileumlsineuml e informacionit qeuml i ofrohet publikut Qeveria eumlshteuml peumlrpjekur ta zgjidheuml ccedileumlshtjen e diskutueshme teuml caktimit teuml reklamave shteteumlrore por ende nuk eumlshteuml e qarteuml neumlse janeuml ccedilrreumlnjosur praktikat e meumlparshme Qeveria vendosi teuml botonte reklamat shteteumlrore veteumlm neuml buletinin zyrtar peumlr ta shkeumlputur median nga vareumlsia e saj nga qeveria Por ligji nuk e peumlrcakton qarteuml reklameumln shteteumlrore duke krijuar mundeumlsi peumlr mbeumlshtetje arbitrare

Qeveria gjithashtu ka fi lluar njeuml seumlreuml amendimesh ligjore teuml diskutueshme neuml lidhje me rregullatoreumlt dhe transmetimet numerike Qeveria pretendoi se keumlto peumlrpjekje kishin peumlr qeumlllim teuml peumlrmireumlsonin pavareumlsineuml e medias por kritikeumlt laneuml teuml kuptohej se arsyeja kryesore ishte teuml viheshin neumln kontroll rregullatoreumlt dhe trsquoi mbyllej goja medias seuml pavarur Mungesa e debatit dhe keumlshillimit publik me paleumlt e interesuara gjateuml peumlrgatitjes seuml ndryshimeve ligjore i forcoi akoma meuml shumeuml keumlto dyshime

Megjitheumlse po kalon njeuml reformeuml dometheumlneumlse Keumlshilli Kombeumltar i Radios dhe Televizionit (KKRT) nuk ka beumlreuml peumlrparime teuml meumldha neuml peumlrmbushjen e misionit teuml tij Vendimet e tij peumlr teuml dheumlneuml licensa transmetimi dhe peumlr teuml hequr antena janeuml kundeumlrshtuar Dheumlnia e licensave numerike neuml teuml ardhmen e afeumlrt do teuml jeteuml testi peumlrfundimtar peumlr autoritetin dhe pavareumlsineuml e KKRT Televizioni numerik ka beumlreuml peumlrparime teuml reumlndeumlsishme qeuml nga lindja e tij neuml njeuml zbrazeumlti ligjore tre vjet meuml voneuml Popullariteti i tij eumlshteuml gjithnjeuml neuml rritje

Zbatimi i duhur i ligjit nevojitet sidomos peumlr fuqizimin e rolit teuml transmetuesit publik Radio Televizionit Shqiptar (RTSH) si dhe peumlr teuml krijuar mundeumlsineuml qeuml ai teuml peumlrmbusheuml misionin e vet Roli i transmetuesit publik ka ardhur neuml zbehje ndeumlrsa stacionet televizive private kaneuml investuar vazhdimisht neuml puneumln e tyre Reforma e RTSH ka mbetur neuml vend akuzat qeuml ai favorizon qeverineuml kaneuml vazhduar Drejtuesit aktualeuml meuml neuml fund kaneuml peumlrpiluar njeuml strategji peumlr ta transformuar institucionin neuml njeuml transmetues publik efi kas Megjithateuml fi nancimi eumlshteuml ende njeuml problem pa zgjidhje sidomos me afrimin e dixhitalizimit

Ende nuk eumlshteuml vendosur njeuml sistem efi kas veteuml-rregullimi megjitheuml disa peumlrpjekje neuml keumlteuml drejtim Duke pasur parasysh mungeseumln e kontratave teuml puneumls peumlr gazetareumlt dhe tregun e puneumls jashteumlzakonisht teuml paqeumlndruesheumlm veteumlcensura eumlshteuml meuml e peumlrhapur sesa veteumlrregullimi Peumlr meuml tepeumlr mungesa e studimeve monitorimeve sondazheve teuml besueshme dhe meumlnyrave teuml tjera peumlr teuml mbledhur teuml dheumlna peumlr median elektronike vazhdon teuml jeteuml pengeseuml peumlr njeuml analizeuml meuml teuml sakteuml teuml tregut teuml medias shqiptare

S H Q I P Euml R I A

11

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

B Rekomandimet

1 REKOMANDIMET FILLESTARE NGA RAPORTI I 20051

Shumeuml nga rekomandimet e raportit fi llestar janeuml peumlrmbushur kryesisht neuml fusheumln e legjislacionit dhe shpeumlrndarjen e reklamave dhe fondeve shteteumlrore Organizatat ndeumlrkombeumltare kaneuml vazhduar mbeumlshtetjen e tyre peumlr keumlrkimet monitorimet dhe ndihmeseumln peumlr legjislacionin Edhe pse transmetuesi i sheumlrbimit publik ka nisur njeuml reformeuml serioze eumlshteuml ende shumeuml hereumlt peumlr teuml vlereumlsuar se si janeuml peumlrmbushur rekomandimet peumlr transmetuesit e sheumlrbimit publik Nuk pati progres peumlr rritjen e transparenceumls seuml proneumlsiseuml seuml transmetuesve dhe neuml zbatimin e Kodit teuml Puneumls neuml sektorin e medias

1 ldquoShqipeumlriardquo neuml Instituti i Shoqeumlriseuml seuml Hapur Televizioni neuml Europeuml rregullimi politikat dhe pavareumlsiaBudapest 2005 (meuml tej OSIShqipeumlria) f 247ndash250

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

12

11 Politikat

Legjislacioni

1 Qeveria duhet teuml ndeumlrmarreuml hapa peumlr teuml ploteumlsuar boshlleumlqet neuml legjislacionin e medias veccedilaneumlrisht neuml lidhje me teknologjiteuml dhe sheumlrbimet e reja teuml transmetimit duke iu referuar instrumenteve ndeumlrkombeumltare mbi konkurrenceumln dhe transmetimin dixhital2 Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare duhet teuml vazhdojneuml asistenceumln peumlr qeverineuml dhe parlamentin si dhe peumlr rregullatorin - Keumlshillin Kombeumltar teuml Radios dhe Televizionit (KKRT) - peumlr hartimin e legjislacionit teuml medias Ata duhet teuml nxisin konsultimet me OJQ qeuml veprojneuml neuml fusheumln e medias seuml lireuml dhe shoqatat e mediave profesioniste si pjeseuml e procesit teuml hartimit teuml ligjit3 Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare duhet teuml vazhdojneuml asistenceumln e tyre peumlr organizmat qeuml merren me zbatimin e ligjit mbi peumlrmireumlsimin e zbatimit teuml legjislacionit teuml medias

Keumlto rekomandime janeuml peumlrmbushur pjeseumlrisht Ligji peumlr Radion dhe Televizionin u ndryshua peumlr teuml mbuluar dixhitalizimin dhe tashmeuml po rishikohet peumlr ta peumlrshtatur me legjislacionin e BE Organizatat ndeumlrkombeumltare e mbeumlshteteumln menjeumlhereuml reformeumln e autoriteteve rregullatore dhe ateuml teuml transmetuesit teuml sheumlrbimit publik si dhe dhaneuml keumlshillat e tyre peumlr legjislacionin Kjo asistenceuml duhet teuml vazhdojeuml Megjithateuml keumlshillimi i qeveriseuml me grupet vendase teuml interesit ka qeneuml sporadik dhe i beumlreuml neumln presion

Debati Publik

4 OJQ lokale qeuml veprojneuml neuml fusheumln e liriseuml seuml shprehjes dhe teuml aksesit neuml informacion si edhe organizatat qeuml merren meuml gjereumlsisht me teuml drejtat civile duhet teuml nxisin njeuml debat publik mbi probleme teuml reumlndeumlsishme qeuml lidhen me zhvillimin e medias neuml njeuml frymeuml teuml hapur dhe teuml paanshme duke rritur ndeumlrgjegjeumlsimin sesi media ndikon mbi qytetareumlt Njeuml iniciativeuml e tilleuml duhet teuml mbeumlshtetet fuqimisht nga institucionet ndeumlrkombeumltare dhe ato europiane teuml tilla si Bashkimi Europian OSBE dhe Keumlshilli i Europeumls

Veteuml media i ka sjelleuml ccedileumlshtjet e lidhura me teuml neuml qendeumlr teuml debatit publik Por ekziston ende nevoja peumlr njeuml debat meuml teuml pasur publik peumlr tema teuml reumlndeumlsishme teuml lidhura me zhvillimin e medias OJQ-teuml lokale janeuml neuml poziteumln meuml teuml peumlrshtatshme peumlr ta realizuar keumlteuml

S H Q I P Euml R I A

13

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Studimet

5 Qeveria duhet teuml nxiseuml analiza teuml holleumlsishme peumlr sektorin e medias duke i kushtuar njeuml veumlmendje teuml veccedilanteuml studimeve mbi audienceumln Peumlr teuml siguruar pavareumlsineuml e njeuml studimi teuml tilleuml qeveria duhet teuml funksionojeuml veteumlm si njeuml bashkeumlfi nancues i puneumls seuml beumlreuml nga institucione akademike teuml vendit ose OJQ teuml huaja apo edhe institucione teuml tjera joshteteumlrore6 Organizatat e shoqeumlriseuml civile duhet teuml nxisin qeverineuml peumlr teuml mbeumlshtetur njeuml studim teuml tilleuml teuml pavarur neuml sektorin e medias

Ky rekomanim nuk eumlshteuml ploteumlsuar Ende nuk ka njeuml studim peumlr shikueshmeumlrineuml keumlshtu qeuml rekomandimi mbetet neuml fuqi

Konsultimet

7Kur ndeumlrmerr hapa qeuml prekin median dhe merr neuml shqyrtim problemet qeuml lidhen me teuml Qeveria duhet teuml konsultohet me pronareumlt e medias OJQ qeuml veprojneuml neuml fusheumln e liriseuml seuml shtypit shoqatat e medias profesionale dhe komunitetin ndeumlrkombeumltar dhe veccedilaneumlrisht Keumlshillin e Europeumls

Ky rekomandim nuk eumlshteuml peumlrmbushur E veumlneuml neumln presion qeveria u keumlshillua me paleumlt e interesuara peumlr ndryshime neuml ligjet e medias Megjithateuml ky keumlshillim u beuml momentin e fundit dhe ishte njeuml peumlrjashtim

Teknologjiteuml e reja

8Qeveria duhet teuml peumlrgatiseuml njeuml strategji afatgjateuml peumlr zhvillimin e medias qeuml mund trsquoi paraprinte evolucionit teuml teknologjive teuml reja duke peumlrfshireuml keumltu internetin dhe transmetimin dixhital9Si njeuml prioritet teuml saj Qeveria duhet trsquoi propozojeuml parlamentit amendime peumlr Ligjin mbi Radion dhe Televizionin duke synuar rregullimin e transmetimit dixhital neuml peumlrputhje me standardet europiane dhe ndeumlrkombeumltare

Rekomandimi i pareuml mbetet ende peumlr trsquou ploteumlsuar KKRT po harton njeuml strategji peumlr dixhitalizimin Rekomandimi i dyteuml eumlshteuml peumlrmbushur Parlamenti e ndryshoi Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin peumlr teuml peumlrfshireuml edhe masat peumlr transmetimin dixhital neuml peumlrputhje me standartet ndeumlrkombeumltare

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

14

12 Autoritetet rregullatore (KKRT)

Pavareumlsia

10 Qeveria dhe parlamenti duhet teuml sigurojneuml zbatimin e ploteuml teuml legjislacionit ekzistues neuml meumlnyreuml qeuml teuml respektohet dhe teuml peumlrforcohet pavareumlsia e autoritetit rregullator Keumlshillit Kombeumltar teuml Radio Televizionit (KKRT) neuml meumlnyreuml teuml veccedilanteuml neuml lidhje me emeumlrimin e aneumltareumlve teuml KKRT dhe peumlrgatitjen e raportit vjetor teuml KKRT

Rekomandimi eumlshteuml ploteumlsuar Edhe pse ngjalli mjaft polemika formula e emeumlrimit teuml aneumltareumlve teuml KKRT u ndryshua Megjitheuml reformeumln e vazhdueshme neuml vitet e fundit qeveria dhe parlamenti duhet ende teuml ndeumlrmarrin ndryshime neuml legjislacion peumlr teuml forcuar pavareumlsineuml e rregullatorit

S H Q I P Euml R I A

15

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

13 Transmetuesit publikeuml dhe privateuml

Shumeumlllojshmeumlria e medias

11Qeveria dhe parlamenti duhet teuml konsolidojneuml transparenceumln e medias neumlpeumlrmjet zbatimit teuml ploteuml teuml legjislacionit teuml medias dhe neumlpeumlrmjet kontrolleve teuml rregullta mbi proneumlsineuml dhe fi nancimin e medias

Nuk ka patur shumeuml progres peumlr teuml hedhur driteuml mbi proneumlsineuml e transmetuesve Qeveria dhe Parlamenti duhet teuml beumljneuml meuml tepeumlr peumlr ta arritur keumlteuml gjeuml Kontrollet e proneumlsiseuml dhe fi nancimit teuml mediave duhen kryer nga agjenci zbatimi meuml teuml fuqishme meuml efi kase dhe meuml teuml pavarura si KKRT apo Policia Tatimore

Peumlr teuml drejtat e gazetareumlve

12 Qeveria duhet teuml marreuml hapa teuml veccedilanteuml qeuml Kodi i Puneumls teuml zbatohet nga organizatat e mediave dhe teuml mbikqyreuml rregullisht zbatimin e tij13 Shoqatat e gazetareumlve me ndihmeumln edhe teuml aktoreumlve teuml tjereuml teuml shoqeumlriseuml civile duhet teuml keumlrkojneuml zbatimin e kodit teuml Puneumls neuml kompaniteuml e mediave dhe neuml meumlnyreuml teuml veccedilanteuml negociatat kolektive14 Organizatat e shoqeumlriseuml civile duhet teuml mbeumlshtesin gazetareumlt edhe individualisht kur teuml drejtat e tyre dhunohen nga pronareumlt e mediave autoritetet shteteumlrore ose paleuml teuml tjera

Keumlto rekomandime nuk janeuml peumlrmbushur Qeveria nuk ka ndeumlrmarreuml hapa peumlr teuml forcuar zbatimin e Kodit teuml Puneumls (Keumlto hapa do teuml peumlrfshinin edhe forcimin e kapaciteteve teuml agjencive teuml zbatimit teuml ligjit si Inspektoriati i Larteuml i Puneumls dhe Policia Tatimore peumlr teuml monitoruar rregullisht zbatimin e Kodit teuml Puneumls neuml teuml gjitha mediat) Neuml teuml njeumljteumln koheuml shoqeumlria civile dhe shoqatat e gazetareumlve kaneuml qeneuml teuml dobeumlta neuml keumlrkeseumln e tyre peumlr zbatimin e Kodit neuml organizatat e mediave

Financimi

15 Qeveria duhet teuml krijojeuml njeuml organizeumlm teuml pavarur qeuml teuml jeteuml peumlrgjegjeumls peumlr transferimin e fondeve qeveritare tek operatoreumlt e mediave neuml peumlrputhje me parimet dhe procedurat e parashtruara nga rekomandimet peumlrkateumlse teuml Keumlshillit teuml Europeumls Procesi i transferimit teuml parave duhet teuml jeteuml i qarteuml dhe transparent

Ky rekomandim eumlshteuml peumlrmbushur Qeveria ka krijuar Agjencineuml e Prokurimeve Publike qeuml boton njeuml buletin javor teuml njoftimeve zyrtare peumlrfshireuml reklamat shteteumlrore dhe njoftimet qeuml meuml peumlrpara botoheshin neuml gazeta Megjithateuml ligji nuk eumlshteuml krejteumlsisht i qarteuml neuml peumlrkufi zimin e reklameumls shteteumlrore dhe peumlr pasojeuml ka nevojeuml peumlr sqarim teuml meumltejsheumlm

Reklamat shteteumlrore

16 Qeveria duhet teuml ndeumlrmarreuml hapa teuml menjeumlhershme peumlr teuml siguruar transferimin e paparagjykuar dhe jopolitik teuml parave nga reklamat shteteumlrore dhe teuml rriseuml transparenceumln mbi transferimin e parave nga kjo reklameuml

Qeveria ka ndeumlrmarreuml hapa peumlr teuml garantuar njeuml shpeumlrndarje objektive teuml reklameumls shteteumlrore Megjithateuml sistemi i shpeumlrndarjes seuml reklameumls shteteumlrore ka ende nevojeuml peumlr peumlrmireumlsim

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

16

Pavareumlsia

17 Qeveria duhet teuml investigojeuml rregullisht pohimet mbi dhunimet e liriseuml dhe teuml pavareumlsiseuml seuml medias

Qeveria nuk ka treguar gatishmeumlri teuml madhe peumlr teuml hetuar dhunimet e liriseuml seuml medias rregullisht Neuml keumlteuml meumlnyreuml ky rekomandim ende qeumlndron

Studime dhe monitorim

18 Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare duhet teuml monitorojneuml dhe teuml raportojneuml publikisht mbi dhunimet e pavareumlsiseuml seuml medias19 Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare duhet teuml asistojneuml me studime dhe monitorim fusha teuml veccedilanta teuml aktivitetit teuml medias teuml tilla si pavareumlsia respektimi i ligjit dhe etika e medias

Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare kaneuml vazhduar ta peumlrmbushin rolin e tyre monitorues Puna e tyre monitoruese dhe keumlrkimore eumlshteuml thelbeumlsore dhe duhet teuml vazhdojeuml

S H Q I P Euml R I A

17

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

14 Transmetuesi publik (RTSH)

Reforma e RTSH

20 Qeveria duhet teuml mbeumlshteseuml transformimin e Radio Televizonit Shqiptar (RTSH) neuml njeuml transmetues teuml veumlrteteuml teuml sheumlrbimit publik duke beumlreuml teuml qarta rolet dhe peumlrgjegjeumlsiteuml dhe duke garantuar transparenceumln e administrimit21 Shoqatat e gazetareumlve dhe organizatat ndeumlrqeveritare duhet teuml ndeumlrmarrin hapat e duhura nga ana e tyre peumlr teuml mbeumlshtetur transformimin e RTSH22 Qeveria dhe OJQ teuml reumlndeumlsishme teuml keumltij sektori duhet teuml peumlrpiqen teuml sjellin teuml gjitheuml aktoreumlt neuml njeuml debat publik mbi teuml ardhmen e RTSH Kjo duhet teuml peumlrfshijeuml gazetareumlt e RTSH drejtoreumlt e meumlparsheumlm dhe ata teuml tanisheumlm autoritetin rregullator (KKRT) OJQ dhe komunitetin e gazetareumlve neuml peumlrgjitheumlsi23 Shoqeumlria civile duhet ta sjelleuml peumlrpara veumlmendjes seuml publikut shqeteumlsimet mbi RTSH dhe teuml keumlrkojeuml zgjidhje nga organet kompetente Neuml lidhje me TVSH keumlto shqeteumlsime peumlrfshijneuml por nuk janeuml teuml kufi zuara me cileumlsineuml e programit transparenceumln e administrimit efi kasitetin e administrimit dhe pavareumlsineuml nga qeveria dhe grupet politike

Menaxhimi i ri i RTSH duket se ka nisur njeuml reformeuml serioze Eumlshteuml ende shumeuml hereumlt peumlr teuml nxjerreuml peumlrfundime peumlr strategjineuml e tij por mund teuml thuhet me siguri se ai do teuml keteuml nevojeuml peumlr asistenceuml fi nanciare dhe teknike dhe do teuml duhet teuml beumljeuml njeuml menaxhim teuml menccedilur dhe efi kas teuml burimevePrandaj rekomandimet nga raporti fi llestar janeuml ende teuml vlefshme Qeveria duhet teuml mbeumlshteseuml reformeumln e RTSH dhe shoqatat e gazetareumlve duhet teuml organizojneuml debate publike dhe teuml ofrojneuml peumlrvojeumln e tyre peumlr teuml ndihmuar keumlteuml reformeuml Cileumlsia e programit transparenca e administrateumls si dhe efi kasiteti i menaxhimit duhet teuml jeneuml ndeumlr temat qeuml shoqeumlria civile duhet teuml keteuml neuml veumlmendje teuml saj

Financimi

24 Qeveria duhet ta njoheuml dhe ta beumljeuml teuml ditur teuml ardhureumln nga tarifat e licensave Kur kjo teuml kryhet ateumlhereuml duhet teuml mendohet peumlr teuml gjetur rrugeumlt peumlr teuml peumlrmireumlsuar nivelin e pageseumls seuml keumlsaj tarife

Ky rekomandim nuk eumlshteuml peumlrmbushur Qeveria duhet ende teuml rriseuml transparenceumln peumlr teuml ardhurat nga taksa e aparatit

Programacioni

25 Administrimi dhe stafi i Radio Televizionit Shqiptar (TVSH) duhet teuml peumlrmireumlsojeuml cileumlsineuml e produksionit dhe teuml peumlrcaktojeuml njeuml struktureuml programi qeuml do teuml rriste interesin publik dhe do ta beumlnte meuml teumlrheqeumls keumlteuml stacion televiziv

Megjitheuml ndryshimet e fundit neuml RTSH menaxhimi dhe stafi i stacionit duhet teuml peumlrmireumlsojneuml programacionin

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

18

15 Shoqeumlria civile

Kodet e etikeumls

26 Shoqatat e gazetareumlve duhet teuml peumlrpilojneuml kodet e etikeumls ose teuml amendojneuml ateuml ekzistues teuml rrisin ndeumlrgjegjeumlsimin peumlr keumlto kode dhe teuml promovojneuml veprimin neuml peumlrputhje me to

Neuml shtator 2006 shoqatat e gazetareumlve miratuan njeuml kod etike peumlr teuml gjitha mediat neuml vend Megjithateuml kodi nuk eumlshteuml miratuar ldquozyrtarishtrdquo nga ndonjeuml media dhe ende nuk ka ndonjeuml mekanizeumlm peumlr ta zbatuar ateuml Gazetareumlt janeuml teuml lireuml teuml vendosin neumlse duan ta respektojneuml ateuml apo jo Njeuml sistem efi kas veteumlrregullimi dhe njeuml ambient i sigurt peumlr gazetareumlt mbeten ende qeumlllime teuml largeumlta

Shoqatat e mediave

27 Shoqatat e mediave duhet teuml forcojneuml neuml meumlnyreuml teuml ndjeshme afteumlsiteuml peumlr debat publik dhe ndeumlrgjegjeumlsimin e organizatave dhe shoqatave teuml mediave neumlpeumlrmjet njeuml bashkeumlpunimi meuml teuml mireuml dhe duke promovuar teuml drejtat e gazetareumlve peumlrballeuml pronareumlve teuml mediave dhe qeveriseuml 28 Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare duhet teuml ofrojneuml eksperienceuml dhe asistenceuml peumlr konsolidimin e shoqatave teuml mediave

Nuk ka pasur shumeuml peumlrparim neuml keumlteuml aspekt Shoqatat e gazetareumlve duhet teuml vazhdojneuml teuml peumlrmireumlsojneuml kapacitetet e tyre Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare teuml cilat kaneuml asistuar procesin deri tani duhet teuml vazhdojneuml mbeumlshtetjen e tyre

2 REKOMANDIMET E REJA SIPAS RAPORTIT TEuml 2008

21 Legjislacioni

Televizioni dixhital

KKRT duhet teuml hartojeuml njeuml Strategji Dixhitalizimi dhe pastaj teuml niseuml procesin e licensimit dixhitalHartimi i Strategjiseuml duhet teuml miratohet pas njeuml debati publik me paleumlt e interesuara Strategjia duhet teuml marreuml parasysh tema teuml tilla si mbrojtjen e konsumatorit investimet neuml platforma dixhitale teuml beumlra tashmeuml neuml vend si dhe pluralizmin dhe konkurrenceumln neuml media

1

2

S H Q I P Euml R I A

19

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

C Peumlrfundimet kryesore teuml monitorimit vijues

1 AMBIENTI I PEumlRGJITHSHEumlM I TRANSMETIMEVE

11 Zhvillimet kyccedile neuml legjislacion dhe politika

Qeuml nga koha e botimit teuml ldquoTelevizioni neuml Europeumlrdquo neuml 2005 peumlrvoja e Shqipeumlriseuml ka qeneuml e pasur neuml aspektin e legjislacionit dhe politikave peumlr median me debate teuml nxehta rreth teuml ardhmes seuml autoriteteve rregullatore transparenceumls seuml fi nancimeve neuml media si dhe transmetimeve numerike Peumlrbeumlrja e autoriteteve rregullatore eumlshteuml ndryshuar me ligj Ndryshime teuml tjera ligjore peumlrpiqen teuml zvogeumllojneuml vareumlsineuml ekonomike teuml medias elektronike nga reklamat shteteumlrore dhe peumlr pasojeuml dhe nga abuzimet e mundshme

Pas debatesh teuml gjata dhe teuml gjalla mes pronareumlve teuml medias deputeteumlve rregullatoreumlve RTSH dhe shoqatave teuml industriseuml Shqipeumlria po peumlrgatitet peumlr teuml legalizuar platformeumln e saj dixhitale sipas Ligjit peumlr Transmetimet Dixhitale2 Transmetimet dixhitale neuml platformat satelitore dhe tokeumlsore janeuml zhvilluar me shpejteumlsi gjateuml tre viteve teuml kaluara duke arritur njeuml depeumlrtim teuml reumlndeumlsisheumlm Pas gati kateumlr vitesh transmetimi platforma televizive dixhitale DigitAlb pretendonte se kishte 120000 abonenteuml neuml fi llim teuml 2006 neuml Shqipeumlri dhe te shqiptareumlt qeuml jetojneuml jashteuml3 Caktimi i ndikimit teuml ligjit te DigitAlb dhe te abonenteumlt e tij do teuml jeteuml njeuml test i meumltejsheumlm peumlr autoritetin rregullator Nga ana tjeteumlr mbetet peumlr trsquou pareuml neumlse transmetuesit e tjereuml sidomos TVSH do teuml jeneuml neuml gjendje teuml investojneuml neuml dixhitalizimin dhe teuml konkurrojneuml me DigitAlb

TVSH vazhdon teuml mos e peumlrmbusheuml misionin e saj Drejtuesit e caktuar neuml fund teuml 2006 peumlrballen me detyreumln e veumlshtireuml e kthimit teuml stacionit neuml njeuml operator me teuml veumlrteteuml publik edhe pse vuan nga njeuml reumlnie e vazhdueshme e popullaritetit ndeumlrkoheuml qeuml audienca e stacioneve private ka ardhur neuml rritje Njeuml hap tejet i vonuar neuml keumlteuml drejtim u mor neuml gusht teuml vitit 2007 me hartimin e peumlrbashkeumlt teuml njeuml strategjie peumlr RTSH neuml ereumln dixhitale nga TVSH dhe Unioni Europian i Transmetimeve (EBU) me keumlshillimin e Divizionit teuml Medias seuml Keumlshillit teuml Europeumls

12 Masat ligjore teuml BE

Shqipeumlria e ka miratuar pjeseumlrisht legjislacionin dhe standartet europiane peumlr median Neuml vitin 1999 vendi fi rmosi dhe ratifi koi Konventeumln e Keumlshillit teuml Europeumls peumlr Televizionin Ndeumlrkufi tar dhe Protokollin e tij Shteseuml Shumeuml nga masat e Ligjit peumlr Radion dhe

2 Ligji nr 9742 i 28 maj 2007 neuml Transmetimet Numerike neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml (meuml tej Ligji peumlr Transmetimet Numerike)3 Sipas teuml dheumlnave nga DigitAlb (gjendet neuml httpwwwdigitalbtvkompania e pareuml neuml 31 korrik 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

20

Televizionin4 vijneuml nga kjo marreumlveshje dhe neuml njeuml meumlnyreuml peumlrmbushin disa nga keumlrkesat e Direktiveumls Televizioni Pa Kufi j (TVWF)5 si masat peumlr sponsorizimet reklamat teuml drejteumln e replikeumls dhe mbrojtjen e teuml miturve

Legjislacioni shqiptar peumlr median nuk ka peumlrfshireuml keumlrkesat e Direktiveumls TVWF peumlr teleshitjet dhe transmetimin e veprave europiane Ligji peumlr Transmetimet Numerike paraqiti keumlrkeseumln qeuml veprat europiane duhet teuml peumlrbeumljneuml 50 teuml programacionit teuml njeuml stacioni duke lejuar qeuml kjo peumlrqindje teuml arrihet neuml meumlnyreuml progresiveMegjithateuml respektimi i keumltyre standarteve duhet ende teuml monitorohet pasi ky ligj eumlshteuml ende mjaft i ri Kishte njeuml ide peumlr teuml caktuar njeuml grup pune teuml peumlrbeumlreuml nga tre eksperteuml teuml pavarur teuml medias teuml cileumlt do teuml rishikonin Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin dhe do teuml propozonin ndryshime qeuml do ta sillnin keumlteuml ligj neuml linjeuml me ligjet e BE Deri tani kjo nuk u realizua Komisioni i Peumlrhersheumlm Parlamentar peumlr Median dhe Mjetet e Informimit Publik (meuml pas Komisioni Parlamentar i Medias) po e kryen keumlteuml detyreuml por ritmi eumlshteuml i ngadalteuml duke pasur parasysh peumlrpareumlsiteuml e ccedileumlshtjeve teuml tjera neuml Parlament meuml sakteumlsisht reformeumln neuml drejteumlsi Megjithateuml ka peumlrpjekje peumlr teuml reformuar legjislacionin e medias Rregullatoreumlt dhe eksperteuml teuml Komisionit Parlamentar teuml Medias kaneuml paraqitur propozimet e tyre peumlr ndryshime ligjore por ende nuk eumlshteuml e qarteuml se cilat do teuml jeneuml hapat neuml vijim6

Edhe pse nuk ka patur njeuml monitorim teuml vazhduesheumlm se si janeuml zbatuar keumlto masa nuk ka patur ndonjeuml problem teuml veccedilanteuml7 Nga ana tjeteumlr zbatimi i masave teuml tjera teuml frymeumlzuara nga legjislacioni i BE peumlr median ka qeneuml jo i keumlnaqsheumlm Si neuml shumeuml sektoreuml teuml tjereuml neuml Shqipeumlri edhe industria e medias ka mungeseuml transparence dhe ligjet qeuml garantojneuml transparenceumln e proneumlsiseuml dhe fi nancimit mbeten teuml veumlshtira peumlr trsquou zbatuar Kjo peumlr shkak teuml mungeseumls seuml peumlrgjithshme teuml transparenceumls neuml treg Njeuml hap peumlrpara ishte njeuml amendim neuml korrik 2006 teuml Ligjit peumlr Radion dhe Televizionin qeuml i ndalonte pronareumlt e mediave teuml merrnin pjeseuml neuml tendera publikeuml8 Megjithateuml seumlrish peumlr shkak teuml mungeseumls seuml peumlrgjithshme teuml transparenceumls dhe dheumlnies seuml uleumlt teuml peumlrgjegjeumlsiseuml si nga ana e medias ashtu edhe nga ana e qeveriseuml kjo maseuml ligjore mund teuml anashkalohet me lehteumlsi

4 Ligji nr 8410 i 30 shtatorit 1998 peumlr Radion dhe Televizionin Publik dhe Privat neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml i ndryshuar me Ligjin nr 8657 i 31 korrikut 2000 Ligji nr 8794 i 10 majit 2001 Ligji nr 9016 i 20 shkurtit 2003 Ligji nr 9124 i 29 korrikut 2003 dhe Ligji nr 9677 i 13 janarit 2007 (meuml tej Ligji i Radios dhe Televizionit)5 Direktiva 9736EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 30 qershor 1997 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin e disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 202 30 korrik 1997 Direktiva 200765EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 11 dhjetor 2007 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 33227 18 dhjetor 20076 Intervisteuml me Vjollca Meccedile keumlshilltare praneuml Kryetares seuml Parlamentit Tiraneuml 17 janar 2008 7 Intervisteuml me Andrea Nathanailin Drejtor Programacioni praneuml KKRT Tiraneuml 6 korrik 2007 8 Ligji i Radios dhe Televizionit neni 20

S H Q I P Euml R I A

21

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

13 Tregu i transmetimeve

Stacionet televizive vazhdojneuml teuml shtohen neuml numeumlr dhe mund teuml argumentohet edhe qeuml cileumlsia ka ardhur neuml rritje por pa patur studime sistematike dhe teuml besueshme peumlr shikueshmeumlrineuml peumlrqindja e veumlrteteuml e tregut peumlr ccedildo stacion mbetet e panjohur Instituti i Sondazheve dhe Opinioneve i cili meuml pareuml ka beumlreuml peumlrpjekje peumlr teuml matur shikueshmeumlrineuml ka nisur njeuml peumlrpjekje teuml re peumlr studim shikueshmeumlrie neuml vitin 2007 Megjithateuml eumlshteuml ende hereumlt peumlr teuml patur rezultate teuml qarta Peumlr shembull Top Channel njeuml stacion qeuml nuk ka patur licenseuml kombeumltare deri neuml janar teuml 2008 mendohet se geumlzon njeuml peumlrqindje mesatare shikueshmeumlrie prej 70 peumlrqind9 Edhe pse nuk ka asnjeuml dyshim qeuml stacioni eumlshteuml shumeuml i ndjekur kjo shifeumlr eumlshteuml njeuml vlereumlsim i peumlrafeumlrt i eksperteumlve dhe veumlzhguesve pa asnjeuml teuml dheumlneuml zyrtare qeuml ta mbeumlshteseuml keumlteuml Stacionet e tjera meuml teuml ndjekura televizive mendohen se janeuml TV Klan Vizion+ TV Koha si dhe stacionet me lajme News24 dhe Alsat Edhe pse TVSH ende ka mbulimin meuml teuml madh teuml territorit ldquocileumlsia programore neuml uljerdquo10 ka sjelleuml humbjen e avantazhit teuml konkurrenceumls

2 RREGULLIMI DHE LICENSIMI I SEKTORIT TEuml TELEVIZIONIT

21 Autoritetet dhe korniza rregullatore

Deri neuml 2006 Ligji peumlr Radion dhe Televizionin thoshte se KKRT ishte njeuml organ i pavarur i peumlrbeumlreuml nga kryetari neumlnkryetari dhe peseuml aneumltareuml teuml zgjedhur neuml bazeuml teuml peumlrvojeumls dhe meritave neuml fushat sociale ligjore teuml arsimit dhe teuml medias Presidenti i Republikeumls propozonte njeuml kandidat ndeumlrsa gjashteuml teuml tjereumlt propozoheshin nga Komisioni Parlamentar i Medias Meuml pas Parlamenti zgjidhte aneumltareumlt dhe kryetarin me votim me shumiceuml teuml thjeshteuml11

Neuml shkurt 2006 qeveria propozoi njeuml ndryshim ligjor qeuml do teuml shkurtonte KKRT neuml peseuml aneumltareuml dhe do teuml ndryshonte formuleumln e emeumlrimit Duke pretenduar se formula e peumlrfaqeumlsimit teuml balancuar neuml organin rregullator ishte e qarteuml qeuml nuk funksiononte qeveria propozoi njeuml peumlrfshirje meuml teuml gjereuml teuml shoqeumlriseuml civile shoqatave teuml medias akademikeumlve dhe organizatave teuml tjera teuml ngjashme neuml procesin e emeumlrimit Propozimi ndezi njeuml debat teuml gjalleuml dhe krijoi njeuml klimeuml dyshimi mes paleumlve teuml interesuar shumica e teuml cileumlve mendonin se qeveria donte teuml vinte KKRT neumln kontroll Ndeumlrkoheuml qeuml teuml gjitheuml binin dakord se ekzistonte njeuml nevojeuml e forteuml peumlr reformeuml shumeuml teuml tjereuml shpreheumln shqeteumlsimin se ky propozim nuk garantonte ndonjeuml peumlrmireumlsim ldquoSi aneumltar i Komisionit Parlamentar teuml Medias besoj se neuml keumlteuml fusheuml duhen beumlreuml ndryshime por ta sjelleumlsh keumlteuml propozim fshehurazi sidomos nga qeveria dhe sidomos kur po fl asim peumlr pushtetin e kateumlrt qeuml eumlshteuml media kjo leuml njeuml shije teuml keqerdquo12

9 A Stefani Teuml pavarurit kali i Trojeumls neuml media Panorama 16 shkurt 2006 f 1710 IREX Media Sustainability Index 2006 ndash Shqipeumlria IREX Washington DC 2007 f 6 Gjendet neuml website e IREX te httpwwwirexorgprogramsMSI_EUR2006albaniaasp (i pareuml neuml 1 gusht 2007) (meuml tej IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria)11 OSIShqipeumlria kapitulli peumlr autoritetin rregullator f 194 19912 N Lesi ldquoA duhet teuml merremi me ligjin peumlr mediat elektronikerdquo Koha Joneuml 10 shkurt 2007 f 3

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

22

Peumlrveccedil shqeteumlsimit peumlr peumlrmbajtjen e amendamentit shumeuml stacione televizive shoqatat e gazetareumlve peumlrfaqeumlsues teuml shoqeumlriseuml civile dhe eksperteuml teuml medias kundeumlrshtuan mungeseumln e debatit dhe keumlshillimit peumlrpara paraqitjes seuml amendamenteve neuml Parlament Peumlr pasojeuml Komisioni Parlamentar i Medias ftoi pronareumlt dhe drejtoreumlt e mediave meuml teuml reumlndeumlsishme si dhe kryetareumlt e shoqatave teuml gazetareumlve juristeuml dhe peumlrfaqeumlsues teuml shoqeumlriseuml civile qeuml teuml paraqisnin propozimet e tyre

Ligji i tanisheumlm u miratua neuml parlament neuml maj 2006 pas njeuml debati teuml nxehteuml Edhe pasi Presidenti vuri veton dhe e ktheu ligjin ai u miratua seumlrish neuml qershor 2006 dhe u beuml i detyruesheumlm Ideja e qeveriseuml peumlr teuml shkurtuar aneumltareumlt e KKRT neuml peseuml aneumltareuml u pranua me kusht qeuml shoqatat dhe grupet e meumlposhtme mund teuml propozojneuml teuml pakteumln kateumlr kandidateuml peumlr secilin aneumltar13

shoqatat dhe grupimet e mediave elektronike

shoqatat e medias seuml shkruar

universitetet dhe shoqatat e inxhinieriseuml elektrike dhe elektronike

shoqatat e juristeumlve fakultetet e Ligjit dhe Dhoma Kombeumltare e Avokateumlve

partiteuml parlamentare

Nga keumlta kandidateuml Komisioni i Medias duhet teuml peumlrzgjedheuml jo meuml shumeuml se dy kandidateuml peumlr ccedildo post dhe ua propozon ato Parlamentit peumlr votimin peumlrfundimtar14 Ligji i ndryshuar thoteuml gjithashtu se kandidateumlt me grada shkencore janeuml teuml parapeumllqyer dhe se keumlto grada janeuml teuml detyruara peumlr kandidateumlt e nominuar nga universitetet dhe nga shoqatat e inxhinieriseuml elektrike dhe elektronike15

Ligji i ndryshuar peumlr Radion dhe Televizionin gjithashtu ngushtoi kriteret peumlr zgjedhje si aneumltar i KKRT Peumlr shembull aneumltareumlt e partive ose shoqatave politike ose personat qeuml kaneuml qeneuml apo kaneuml konkurruar peumlr postin e kryebashkiakut ose peumlr deputet apo qeuml kaneuml qeneuml aneumltareuml teuml Keumlshillit teuml Ministrave apo prefekteuml neuml dy mandatet e fundit nuk mund teuml zgjidhen16 Ky ndryshim beumlnte pjeseuml neuml shndeumlrrimin e KKRT neuml njeuml organ meuml profesional

Debati qeuml pasoi zgjedhjen e aneumltareumlve teuml KKRT sipas formuleumls seuml re ishte akoma meuml i ndezur Aneumltareumlt e rinj u emeumlruan neuml 29 korrik 2006 gjateuml sesionit peumlrfundimtar teuml Parlamentit para pushimeve verore Deputeteumlt e opoziteumls refuzuan teuml votonin Emeumlrimi i aneumltareumlve teuml KKRT seuml bashku me ata teuml Keumlshillit Drejtues teuml TVSH erdhi neuml njeuml koheuml kur kriza midis shumiceumls dhe politikaneumlve teuml opoziteumls kishte arritur kulmin Arsyeja peumlr keumlteuml peumlrplasje ishte mosmarreumlveshja peumlr ndryshimet neuml ligjin e transmetimeve dhe peumlr reformeumln elektorale e cila eumlshteuml ende neuml proces neuml Shqipeumlri Por neuml vereumln e 2006 teuml gjitha keumlto ccedileumlshtje ishin veccedilaneumlrisht

13 Ligji nr 9531 i cili amendon Ligjin e Radios dhe Televizionit me kapitullin Peumlr Radion dhe Televizionin Publik dhe Privat 11 maj 2006 Fletorja Zyrtare nr 65 2006 neni 2 paragrafi 114 Ibid paragrafi 215 Ibid paragrafi 3 dhe 416 Ibid neni 4

bull

bull

bull

bull

bull

S H Q I P Euml R I A

23

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

polemizuese duke pasur parasysh qeuml po afroheshin zgjedhjet lokale teuml shkurtit teuml 2007 Kur paleumlt neuml parlament arriteumln marreumlveshjen neuml 30 korrik 2006 ajo marreumlveshje peumlrfshinte edhe angazhimin peumlr ta kthyer seumlrish numrin e aneumltareumlve teuml KKRT neuml shtateuml dhe se dy aneumltareumlt shteseuml do teuml emeumlroheshin nga deputeteumlt e opoziteumls nga kandidateumlt e shoqeumlriseuml civile17

Megjithateuml neuml vend qeuml teuml rritej aneumltareumlsia e KKRT u ul neuml kateumlr aneumltareuml pas doreumlheqjes seuml kryetarit Ledi Bianku neuml qershor 2007 Derisa vendet bosh u ploteumlsuan neuml shtator 2007 KKRT ka marreuml veteumlm vendime qeuml nuk keumlrkonin njeuml shumiceuml Kjo gjeuml pengoi puneumln e saj

Ndeumlrkoheuml neuml njeuml klimeuml dyshimi dhe kritikash nga politikaneumlt e opoziteumls dhe nga disa stacione televizive qeuml pretendonin se KKRT ishte ende njeuml organ i politizuar rregullatori ka kryer njeuml reformeuml teuml brendshme Neuml dhjetor 2006 parlamenti miratoi njeuml rishikim teuml skemeumls administrative qeuml e rriste stafi n e KKRT nga 32 neuml 4818 si dhe ristrukturonte departamentet e saj duke theksuar peumlrmireumlsimin e monitorimit si teuml pirateriseuml seuml sinjalit dhe teuml mbulimit territorial teuml medias elektronike Gjithashtu skema propozonte teuml krijonte njeuml njeumlsi teuml marreumldheumlnieve publike peumlr teuml peumlrmireumlsuar transparenceumln e rregullatorit Reforma meuml e ndjeshme kishte teuml beumlnte me rritjen e departamentit teuml programacionit nga gjashteuml aneumltareuml neuml 16 peumlr teuml peumlrmireumlsuar peumlrmbajtjen e medias elektronike Kur keumlto ndryshime teuml peumlrfundojneuml departamenti pritet teuml jeteuml neuml gjendje teuml monitorojeuml edicionet informative peumlrditeuml si dhe reklamat problemet etike dhe ccedileumlshtje teuml tjera qeuml KKRT nuk i ka mbuluar meuml pareuml19

Gjithashtu plani propozoi ndryshime neuml keumlshillin e ankesave teuml KKRT njeuml organ keumlshillimor peumlrgjegjeumls peumlr trajtimin e aspekteve morale dhe etike teuml programeve Megjithateuml vendimet e tij nuk kaneuml forceuml ligjore20 Me planet peumlr reformeuml ky organ eumlshteuml ndryshuar neuml Keumlshill Etike I peumlrbeumlreuml nga tre aneumltareuml si meuml pareuml teuml cileumlt janeuml eksperteuml teuml medias teuml emeumlruar nga rregullatori Keumlshilli i Etikeumls eumlshteuml peumlrgjegjeumls peumlr ndeumlrgjegjeumlsimin e publikut peumlr normat etike dhe shkeljet neuml programe ldquoKy vizion lind nga koncepti qeuml institucionet jo veteumlm duhet teuml ndjekin preferencat e publikut neuml lidhje me aspektet etike neuml media me profesionalizeumlm dhe gjykim teuml specializuar ato duhet teuml udheumlheqin shoqeumlrineuml drejt standarteve meuml teuml lartardquo21

Neuml keumlteuml meumlnyreuml Keumlshilli i Etikeumls pritet teuml marreuml njeuml rol meuml aktiv sesa thjesht teuml pranojeuml ankesa nga publiku Megjithateuml eumlshteuml ende hereumlt peumlr teuml vlereumlsuar impaktin e keumltyre ndryshimeve pasi Keumlshilli u krijua neuml qershor 2007 dhe sapo e ka nisur veprimtarineuml e tij Plani i reformeumls eumlshteuml neuml fazeumln peumlrfundimtare teuml zbatimit22

17 Marreumlveshja e 30 korrikut 2006 i peumlrmendur neuml D Ndrenika ldquoArrihet marreumlveshja PDndashPS ploteumlsohenkeumlrkesat e opoziteumlsrdquo Shekulli 31 gusht 2006 f 318 KKRT Relacioni Shpjegues peumlr Parlamentin i marreuml nga KKRT19 Ibid20 OSIShqipeumlria kapitulli peumlr autoritetin rregullator f 194ndash19921 KKRT Raport Vjetor neuml Kuvendin e Shqipeumlriseuml 2006 gjendet neuml httpwwwkkrtgovalimagesstorieskkrtfi lesRaporti-Perfundimtar-2006zip(i pareuml neuml 15 korrik 2007) (meuml tej KKRT Raporti Vjetor 2006)22 Intervisteuml me Elona Kana Drejtoresheuml e Departamentit Juridik dhe teuml Licensave praneuml KKRT Tiraneuml 18 janar 2008

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

24

22 Sistemi i licensimit

Reforma e KKRT nuk pati pasoja peumlr sistemin e dheumlnies seuml licensave teuml transmetimit Ndryshimi i veteumlm ka teuml beumljeuml me fuqineuml peumlr teuml dheumlneuml licensa peumlr transmetime numerike njeuml ligj ky qeuml u miratua neuml qershor 2007 por mbetet ende peumlr trsquou zbatuar23

Peumlrsa i peumlrket licensimeve dy nga vendimet e KKRT kaneuml ngjallur polemika neuml tre vitet e fundit njeuml kishte teuml beumlnte me dheumlnien e njeuml license transmetimi njeuml stacioni televiziv lokal dhe tjetri peumlr heqjen e antenave teuml transmetimit teuml disa stacioneve televizive

Neuml mes teuml prillit 2007 KKRT njoftoi peumlr njeuml inspektim teuml spektrit teuml frekuencave neuml teuml gjitheuml vendin Mediat elektronike qeuml operonin pa licensa u njoftuan se duhej teuml ndeumlrprisnin transmetimet24 Sipas ish-kryetarit teuml KKRT Ledi Bianku ky pastrim i spektrit kishte peumlr qeumlllim teuml mundeumlsonte zbatimin e Planit teuml Frekuencave duke fuqizuar keumlshtu konkurrenceumln midis operatoreumlve ekzistues para fi llimit teuml transmetimeve dixhitale25 Neuml 9 Maj 2007 KKRT vendosi teuml hiqte antenat e paautorizuara teuml transmetimit neuml disa qytete Keumlto antena i peumlrkisnin Top Channel TV Vizion Plus TV Telesport dhe TV Koha teuml cilat e akuzuan rregullatorin se po merrte vendime politike dhe se po i hiqte antenat peumlr shkak teuml qeumlndrimit kritik teuml keumltyre televizioneve kundeumlr qeveriseuml

KKRT u peumlrgjigj se inspektimi ishte lajmeumlruar para shtateuml muajsh neuml peumlrputhje me kriteret ligjore teuml licensimit26 Bianku peumlrseumlriti se rregullatori ishte i detyruar teuml zbatonte planin kombeumltar teuml frekuencave peumlr teuml beumlreuml vend peumlr njeuml transmetues teuml ri kombeumltar dhe peumlr lanccedilimin e transmetimeve numerike27 Neuml fakt njeuml muaj pas keumltij vendimi KKRT njoftoi peumlr njeuml tender peumlr njeuml stacion televiziv teuml kateumlrt kombeumltar28 Top Channel dhe Vizion Plus aplikuan peumlr licenseumln e re kombeumltare dhe neuml 21 janar 2008 Top Channel u beuml stacioni i kateumlrt televiziv privat kombeumltar

23 OSIShqipeumlria kapitulli peumlr autoritetin rregullator f 194ndash19924 KKRT Njoftim peumlr Shtyp ldquoInspektimi i Gjitheuml Spektrit teuml Frekuencave neuml Shqipeumlrirdquo gjendet neumlhttpwwwkkrtgovalcontentview261 (i pareuml neuml 15 qershor 2007)25 Studimi i vitit 2002 i KKRT peumlr planin e frekuencave peumlr televizionin analog u rifreskua neuml 2007 sipas rishpeumlrndarjes seuml frekuencave sipas vendimeve teuml Konferenceumls Rajonale teuml Radiokomunikacioneve neuml 2006 (RRC-06)26 Njoftim peumlr shtyp i KKRT ldquoKKRT do teuml ploteumlsojeuml Planin e Inspektimit teuml Spektritrdquo 10 maj 2007 Gjendet neuml httpwwwkkrtgovalcontentview33 (pareuml neuml 10 qershor 2007) shih gjithashtu Intervisteuml e pabotuar me Ledi Biankun Kryetar i KKRT gjendet neuml httpwwwkkrtgovalcontentview331 (pareuml neuml 10 qershor 2007) (Beumlhet fjaleuml peumlr njeuml intervisteuml qeuml njeuml gazeteuml shqiptare zhvilloi me kryetarin e KKRT dhe meuml voneuml nuk u botua KKRT e botoi intervisteumln neuml faqen e saj teuml Internetit)27 Ibid28 Njoftim peumlr shtyp i KKRT gjendet neuml httpwwwkkrtgovalcontentview311 (pareuml neuml 10 qershor 2007)

S H Q I P Euml R I A

25

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Paralelisht me keumlteuml tender KKRT rinisi fushateumln e heqjes seuml antenave teuml paligjshme neuml tetor 2007 neuml Elbasan dhe Korccedileuml Neuml Gjirokasteumlr KKRT gjithashtu konfi skoi antenat dhe pajisjet e disa kanaleve televizive greke qeuml po transmetonin pa licensa neuml jug teuml vendit29

Saga e antenave televizive u parapri nga njeuml debat tjeteumlr qeuml lidhej me dheumlnien e njeuml license transmetimi njeuml stacioni lajmesh teuml vendosur neuml Tiraneuml KKRT me aneumltareumlsineuml e meumlparshme e kishte ngrireuml procesin e licensimit peumlr Tiraneumln dhe Durreumlsin neuml maj 200330 Neuml 17 qershor 2006 KKRT vendosi teuml ngrinte procesin e licensimit neuml teuml gjitheuml vendin31 Teuml dyja vendimet niseshin nga kaosi qeuml kishte pushtuar spektrin e frekuencave sidomos peumlrreth kryeqytetit si dhe nga mungesa e planit kombeumltar teuml frekuencave32 KKRT e tanishme tha se asnjeuml nga keumlto vendime nuk kishte bazeuml ligjore33 e kundeumlrta ato ishin ldquoabsurderdquo dhe ldquodiskriminueserdquo pasi KKRT e meumlparshme kishte dheumlneuml licensa neuml zona ku veteuml kishte ndaluar licensimin e stacioneve televizive34 Keumlshtu KKRT i dha fund ngrirjes seuml licensave dhe hapi driteumln e gjelbeumlr peumlr licensimin e 21 operatoreumlve teuml rinj ndeumlr teuml cileumlt shtateuml stacione televizive lokale 12 televizione kablloreuml dhe dy radio lokale neuml 2006 dhe neuml fi llim teuml 200735

Vendimi meuml i diskutuesheumlm lidhej me Ora TV njeuml kanal qeuml transmeton veteumlm lajme Disa paleuml peumlrfshireuml edhe stacione teuml tjereuml televiziveuml gazetareuml dhe politikaneuml teuml opoziteumls thaneuml se Ora TV nuk duhej teuml kishte marreuml licenseuml Zeumlri meuml kritik ishte ai i News24 TV stacion lajmesh nga meuml teuml ndjekurit i cili pretendoi se KKRT kishte shkelur ligjin duke licensuar njeuml kompani qeuml nuk e kishte kapitalin e nevojsheumlm peumlr teuml hapur njeuml televizion Kjo sepse Ora shpk kompania qeuml zoteumlron Ora TV pranoi se kishte njeuml kapital prej ALL 100000 (euro8160) ndeumlrsa minimumi i keumlrkuar nga rregullatori ishte njeuml garanci prej ALL 25 milion (euro2040000)36

Peumlr meuml tepeumlr News24 TV aludoi se Ora TV kishte konfl ikt interesi pasi Ilda Prifti pronarja e Ora shpk37 ishte kusheumlrira e Alba Gineumls e cila zoteumlron 40 peumlrqind teuml kompaniseuml qeuml zoteumlron TV Klan televizion kombeumltar sipas artikujve neuml shtyp38 Ligji ndalon pronareumlt e njeuml transmetuesi kombeumltar teuml zoteumlrojneuml aksione drejtpeumlrdrejt ose teumlrthorazi neuml njeuml transmetues tjeteumlr39 Neuml keumlteuml rast nuk kishte shkelje teuml dukshme teuml ligjit pasi pronareumlt ishin individeuml teuml ndrysheumlm Megjithateuml kritikeumlt theksuan faktin qeuml Prifti e cila ishte 18 vjeccedil kur Ora TV mori licenseumln nuk i kishte peumlrvojeumln profesionale dhe kapitalin peumlr teuml krijuar njeuml kanal televiziv dhe

29 Njoftimet peumlr shtyp teuml KKRT tetor 2007 gjenden neuml httpwwwkkrtgovalcontentarchivecategory2007101 (pareuml neuml 24 janar 2008)30 Vendimi nr143 i KKRT cituar neuml Raportin Vjetor teuml KKRT 2006 f631 Vendimi nr 501 i KKRT cituar neuml Raportin Vjetor teuml KKRT 2006 f632 Intervisteuml me ish-kryetarin e KKRT Sefedin Ccedilela ldquoTeuml gjitha gabimet e Biankut dhe Dodeumlspeumlr licenseumln e rerdquo Gazeta Shqiptare 25 dhjetor 2006 f 733 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 734 Ibid f835 Ibid f1536 Ibid37 Informacion i marreuml nga autori prej KKRT Departamenti Juridik dhe i Licensave 13 korrik 200738 Ibid39 OSIShqipeumlria sektori mbi transmetuesit privateuml f 226

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

26

ishte thjesht njeuml kukull qeuml fshihte pronareumlt e veumlrteteuml40 Pas ankesave teuml beumlra nga News24 TV Prokuroria e Peumlrgjithshme nisi njeuml hetim peumlr keumlteuml ccedileumlshtje neuml dhjetor 2006 Duke keumlmbeumlngulur se vendimi i saj ishte neuml peumlrputhje teuml ploteuml me ligjin KKRT pretendoi se ajo ishte keumlshilluar edhe me Autoritetin peumlr Konkurrenceumln dhe Zyreumln e Regjistrit Tregtar41

Sipas ligjit teuml transmetimeve KKRT eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr dheumlnien e licensave peumlr transmetimet numerike Ligji beumln dallimin midis tre lloj licensave peumlr siguruesit e sheumlrbimit peumlr operatoreumlt e rrjetit dhe peumlr siguruesit e peumlrmbajtjes

Licensat peumlr rrjetet numerike tokeumlsore ndahen si meuml poshteuml

kombeumltare (e vlefshme peumlr dhjeteuml vjet) kur mbulojneuml jo meuml pak se 80 peumlrqind teuml vendit

rajonale (e vlefshme peumlr teteuml vjet) kur mbulojneuml deri neuml kateumlr njeumlsi administrative neuml kufi

gjeografi keuml me njeumlra-tjetreumln

lokale (e vlefshme peumlr teteuml vjet) kur mbulojneuml veteumlm njeuml njeumlsi administrative42

KKRT duhet teuml japeuml licensat neuml peumlrputhje teuml ploteuml me Planin e Frekuencave teuml miratuar nga RRC-06 Neumlse njeuml operator dixhital planifi kon teuml ndeumlrtojeuml njeuml rrjet duke peumlrdorur njeuml frekuenceuml qeuml eumlshteuml e zeumlneuml nga njeuml operator analog ateumlhereuml KKRT duhet trsquoi japeuml njeuml frekuenceuml tjeteumlr operatorit analog dhe teuml mbulojeuml shpenzimet e transferteumls Neumlse rregullatori nuk mund trsquoi mbulojeuml keumlto shpenzime kostot duhen mbuluar edhe nga operatori dixhital43

Ligji i detyron operatoreumlt analogeuml teuml vazhdojneuml teuml transmetojneuml derisa peumlrqindja e familjeve qeuml ndjekin transmetimet analoge teuml bjereuml poshteuml 10 peumlrqind teuml teumlreuml zoneumls seuml transmetimit Nga ana tjeteumlr RTSH ka teuml drejteumln teuml peumlrdoreuml dy nga shtateuml frekuencat kombeumltare teuml caktuara nga RRC-06 peumlr peumlrdorim dixhital peumlr Shqipeumlrineuml

KKRT eumlshteuml gjithashtu peumlrgjegjeumlse peumlr licensimin e siguruesve teuml peumlrmbajtjes44 Licensat mund trsquou jepen transmetuesve peumlr teuml transmetuar ose njeuml program televiziv apo radiofonik ose njeuml ldquobuqeteumlrdquo programesh Ccedildo sheumlrbim programi gjithashtu duhet teuml licensohet nga KKRT e cila peumlrcakton kriteret dhe kushtet peumlr programet si dhe teuml drejtat dhe detyrimet e teuml licensuarit Neuml keumlteuml kuadeumlr transmetuesit ekzistues analogeuml mund teuml konsiderohen tashmeuml teuml licensuar si sigurues teuml peumlrmbajtjes derisa sinjali analog teuml fi ket

Ligji gjithashtu vendos disa detyrime peumlr operatoreumlt e rrjeteve numerike Ato duhet teuml ofrojneuml teuml pakteumln 50 peumlrqind teuml sheumlrbimeve teuml tyre falas ndeumlrsa transmetuesi i sheumlrbimit publik nuk mund teuml keumlrkojeuml pageseuml peumlr ndonjeuml program teuml vetin

40 Gazmend Janku ldquoProkuroria nis hetimin peumlr skandalin e licenseumls neuml KKRTrdquo Gazeta Shqiptare 24 dhjetor 2006 f 1041 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 1842 Ligji i Transmetimeve Numerike neni 343 Ibid neni 344 Ibid neni 5

bull

bull

bull

S H Q I P Euml R I A

27

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Edhe pse KKRT ende nuk ka nisur teuml japeuml licensa numerike i ka vendosur tashmeuml kriteret peumlr dheumlnien e licensave peumlr operatoreumlt e rrjetit45 Keumlto kritere keumlrkojneuml njeuml kapital minimal prej ALL 1 bilion (Lek) ose euro817 milioneuml peumlr licenseuml kombeumltare ose ALL 400 milioneuml (euro327 milioneuml) peumlr njeuml licenseuml rajonale si dhe ALL 100 milioneuml (euro817000) peumlr njeuml licenseuml lokale Peumlrveccedil keumlsaj transmetuesit numerikeuml duhet teuml peumlrmbushin disa keumlrkesa teuml tjera peumlrfshireuml keumltu korrekteumlsineuml dhe pavareumlsineuml editoriale neuml sheumlrbimet e tyre teuml lajmeve dhe ato informative

Neuml pamje teuml pareuml kriteret e licensimit duken teuml drejta dhe neuml ndihmeuml teuml publikut sidomos peumlrsa i peumlrket theksit peumlr teuml zgjedhur standarde jo-ekskluzive transparenceumls seuml kostove dhe zgjedhjes seuml larmishme teuml peumlrmbajtjes Rregullatori ka fuqineuml teuml mbikqyreuml kriteret e licensimit dhe teuml zgjedheuml teuml licensuarit Normalisht kjo keumlrkon njeuml autoritet teuml pavarur teuml fuqisheumlm dhe profesional Fatkeqeumlsisht megjitheuml progresin e beumlreuml KKRT ende duhet teuml provojeuml qeuml i meriton ploteumlsisht keumlto epitete

Edhe pse procesi i licensimit dixhital ende duhet teuml fi llojeuml televizioni dixhital ka mbeumlrritur neuml Shqipeumlri kur DigitAlb nisi transmetimet neuml 15 korrik 2004 megjitheuml kundeumlrshtimin e forteuml si nga autoriteti rregullator ashtu edhe nga stacionet e tjera televizive DigitAlb eumlshteuml neuml transmetim peumlr gati kateumlr vjet tashmeuml duke pasur njeuml numeumlr gjithnjeuml neuml rritje abonenteumlsh 120000 neuml fi llim teuml 2006 sipas shifrave meuml teuml fundit qeuml disponohen46 Kompania ka deklaruar qeuml numri i abonenteumlve eumlshteuml rritur qeuml ateumlhereuml Deri neuml 2006 DigitAlb mbulonte me sinjal Shqipeumlrineuml Pereumlndimore nga Shkodra neuml veri deri neuml Vloreuml neuml jug47 Peumlr momentin kompania pretendon se mbulon teuml gjitheuml vendin48 Megjithateuml sipas ligjit peumlr transmetimet numerike veprimtaria e saj mund teuml beumlhej problematike pasi mbulimi me sinjal nga kompania do teuml keumlrkonte kateumlr licensa kombeumltare ndeumlrkoheuml qeuml ligji thoteuml se asnjeuml operator nuk mund teuml marreuml meuml shumeuml se njeuml licenseuml kombeumltare DigitAlb ofron njeuml buqeteuml tokeumlsore me 38 kanale tematike dhe teuml peumlrgjithshme si dhe me dy stacione radiofonike Peumlr teuml qeneuml neuml rregull me ligjin stacioni do teuml duhej teuml shkurtonte neuml meumlnyreuml drastike numrin e kanaleve teuml ofruara Kjo do teuml jeteuml akoma meuml e ndeumlrlikuar pasi tashmeuml DigitAlb ka njeuml numeumlr teuml reumlndeumlsisheumlm klienteumlsh dhe shumeuml pak kompani duket se kaneuml interes peumlr teuml hyreuml neuml keumlteuml sektor teuml ri dhe mjaft teuml kushtuesheumlm

Neuml fakt debatet qeuml paraprineuml miratimin e ligjit u peumlrqendruan neuml pasojat qeuml ai do teuml kishte neuml tregun ekzistues ku DigitAlb eumlshteuml kthyer neuml njeuml lojtar teuml suksessheumlm Peumlrfaqeumlsuesit e DigitAlb keumlmbeumlnguleumln qeuml ata nuk keumlrkonin gjeuml tjeteumlr veccedilse legalizimin e veprimtariseuml seuml tyre pa u dashur trsquoia nisnin nga zeroja49 Qeveria e paraqiti ligjin neuml parlament neuml shkurt 2007 neuml njeuml koheuml kur parlamenti kishte miratuar ndash neuml bashkeumlpunim me Keumlshillin e Europeumls ndash njeuml plan veprimi peumlr teuml rishikuar legjislacionin e medias dhe peumlr teuml hartuar njeuml ligj peumlr transmetimet numerike deri neuml fund teuml vitit Pronareumlt dhe drejtoreumlt e medias protestuan faktin qeuml nuk ishin keumlshilluar peumlr njeuml ligj kaq teuml reumlndeumlsisheumlm Peumlr meuml tepeumlr pas disa seancave deumlgjimore me paleumlt

45 Kriteret e KKRT peumlr licensimin numerik46 Faqja e DigitAlb neuml Internet gjendet neuml httpwwwdigitalbtvkompania (pareuml neuml 12 mars 2008)47 Intervisteuml me Altin Petre Menaxher IT i DigitAlb Tiraneuml 16 maj 200648 Faqja neuml Internet e DigitAlb httpwwwdigitalbalkompaniaphp (pareuml neuml 17 mars 2008)49 Minutat e Mbledhjes seuml Komisionit Parlamentar teuml Medias 20 prill 2007 gjendet neumlhttpwwwparlamentaldokumentiaspid=2351ampkujam=Komisioni (pareuml neuml 18 tetor 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

28

e interesuara dhe pas marrjes seuml komenteve dhe sugjerimeve nga Organizata peumlr Sigurim dhe Bashkeumlpunim neuml Europeuml (OSBE) Keumlshilli i Europeumls dhe Komisioni Europian shumica qeveriseumlse e miratoi ligjin pa miratimin e pakiceumls e cila nuk pranoi teuml votonte Debati peumlr amendamentet e ligjit nuk u peumlrqendrua shumeuml neuml qeumlllimin dhe pasojat e tyre gjeuml qeuml ngre pikeumlpyetje se me sa efi kasitet do teuml zbatohet ky ligj

Ligji nuk specifi kon njeuml dateuml peumlr fi kjen e sinjalit analog edhe pse i detyron transmetuesit qeuml programet e tyre teuml gjenden si neuml sinjalin analog ashtu edhe neuml ateuml numerik derisa sinjali numerik teuml arrijeuml neuml meuml shumeuml se 90 peumlrqind teuml zoneumls seuml licensuar Kjo maseuml mund teuml nxiseuml siguruesit e sheumlrbimit dhe operatoreumlt e rrjetit teuml peumlrshpejtojneuml procesin e dixhitalizimit por nga ana tjeteumlr transmetuesit do teuml keneuml kosto meuml teuml larta gjateuml periudheumls seuml transmetimit simultan Peumlr meuml tepeumlr do teuml jeteuml e veumlshtireuml teuml peumlrshpejtohet procesi i dixhitalizimit pa ndihma nga shteti peumlr dekoderat

Qeuml nga miratimi i ligjit KKRT eumlshteuml keumlshilluar me DigitAlb peumlr kriteret e licensimit KKRT eumlshteuml ndihmuar nga OSBE peumlr teuml hartuar Strategjineuml peumlr Kalimin neuml Transmetime Numerike Procesi i licensimit dixhital mbetet i ngrireuml derisa teuml miratohet Strategjia e cila duhet ende teuml peumlrfundohet dhe teuml botohet Ajo duhet teuml marreuml parasysh edhe rolin e DigitAlb

3 RREGULLIMI DHE MENAXHIMI I TRANSMETUESIT TELEVIZIV TEuml SHEumlRBIMIT PUBLIK

31 Legjislacioni dhe politikat peumlr transmetuesin publik

Amendamentet e 2006 peumlr Ligjin e Radios dhe Televizionit i cili rregullon RTSH pateumln pasoja neuml rregullimin e transmetuesit teuml sheumlrbimit publik Megjithateuml masat kryesore peumlr misionin publik teuml stacionit dhe peumlr peumlrmbajtjen janeuml teuml njeumljtat

Legjislacioni i ri peumlr transmetimin dixhital i jep njeuml rol teuml veccedilanteuml RTSH Dy nga shtateuml freku-encat kombeumltare qeuml i janeuml caktuar Shqipeumlriseuml deri neuml 2015 i rezervohen RTSH KKRT i ka rekomanduar RTSH qeuml kanalin e dyteuml ta transmetojeuml drejtpeumlrdrejt neuml meumlnyreuml dixhitale50 Neuml fakt neuml korrik 2007 TVSH peumlrgatiti njeuml plan reforme neuml bashkeumlpunim me Unionin Europian teuml Transferimit (EBU) i cili peumlrqendrohet neuml kalimin neuml dixhitalizim Eumlshteuml ende hereumlt peumlr teuml para-shikuar neumlse kjo strategji do teuml jeteuml e mundur dhe e suksesshme Eumlshteuml e sigurt qeuml do teuml nevojitet mbeumlshtetje teuml bollshme fi nanciare si dhe njeuml zbatim i rrepteuml dhe energjik nga TVSH

32 Struktura qeveriseumlse e transmetuesit publik

Keumlshilli Drejtues mbetet organi meuml i larteuml i RTSH Deri neuml korrik 2006 ai peumlrbeumlhej nga 15 aneumltareuml teuml caktuar nga parlamenti peumlr njeuml periudheuml peseuml-vjeccedilare me mundeumlsineuml peumlr trsquou

50 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 21

S H Q I P Euml R I A

29

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

rizgjedhur pas njeuml periudhe pushimi tre-vjeccedilar Aneumltareumlt duhej teuml zgjidheshin ndeumlr personalitete teuml njohura nga fushat e kultureumls artit kinemaseuml gazetariseuml ligjit ekonomiseuml medias marreumldheumlnieve publike marreumldheumlnieve ndeumlrkombeumltare universiteteve dhe Akademiseuml seuml Shkencave Me keumlteuml formuleuml aneumltareumlt propozoheshin neuml numeumlr teuml barabarteuml nga shumica qeveriseumlse opozita dhe shoqeumlria civile Opozita e ateumlhershme mendonte se kjo formuleuml ceumlnonte pavareumlsineuml e institucionit duke argumentuar se neuml fakt peumlrfaqeumlsuesit e shoqeumlriseuml civile mbeumlshtesnin shumiceumln parlamentare Eumlshteuml e veumlshtireuml teuml vlereumlsohet neumlse kjo ishte e veumlrteteuml Mbeumlshteteumlsit e keumlsaj formule paraqiteumln argumentin se e kundeumlrta ishte e veumlrteteuml kjo ishte e vetmja meumlnyreuml peumlr teuml garantuar elementin e domosdosheumlm teuml shoqeumlriseuml civile neuml aneumltareumlsineuml e institucionit publik

Shumica e tanishme qeveriseumlse paraqiti njeuml ndryshim teuml ligjit neuml shkurt 2006 qeuml kishte peumlr qeumlllim teuml ndryshonte formuleumln dhe peumlrbeumlrjen si teuml KKRT ashtu edhe teuml Keumlshillit Drejtues teuml RTSH neuml meumlnyreuml qeuml organet qeveriseumlse teuml RTSH trsquoi beumlnin balleuml politizimit Ish-Kryetari i Keumlshillit Drejtues Kiccedilo Blushi shpjegoi ldquoNuk jemi ne ata qeuml vendosin por ata kryetareumlt e partive qeuml duan qeuml drejtoreumlt dhe aneumltareumlt e keumlshillit teuml sillen si kukulla pa dinjitet teuml cileumlt kontrollohen me lehteumlsi neumlpeumlrmjet celulareumlverdquo51 Pas njeuml debati teuml zgjatur dhe teuml nxehteuml amendamentet u miratuan neuml korrik 2006 megjitheuml protestat e opoziteumls

Sipas ligjit teuml ndryshuar aneumltareumlt e Keumlshillit Drejtues u reduktuan nga 15 neuml shtateumlLogjika dhe procedura e emeumlrimit janeuml teuml ngjashme me ato peumlr KKRT Shoqatat dhe grupet e meumlposhtme mund teuml propozojneuml teuml pakteumln kateumlr kandidateuml peumlr secilin aneumltar teuml Keumlshillit Drejtues52

Shoqatat e medias elektronike dhe teuml shkruar

Universiteti i Tiraneumls

Shoqatat e inxhinieriseuml elektrike dhe elektronike

Shoqatat e juristeumlve akademikeumlve teuml ligjit si dhe Dhoma Kombeumltare e Avokateumlve

Grupet parlamentare

OJQ qeuml merren me teuml drejtat e njeriut dhe teuml teuml miturve

borde keumlshillimi teuml Qendreumls Kombeumltare teuml Kinematografi seuml dhe Lidhjes seuml

Shkrimtareumlve

Komisioni Parlamentar i Medias ka detyreumln e peumlrzgjedhjes deri neuml dy kandidateuml peumlr secilin post53 Preferohen kandidateumlt me grada shkencore Grada teuml tilla janeuml teuml detyruara peumlr kandidateumlt e propozuar nga universiteti dhe shoqatat e inxhinieriseuml elektrike dhe elektronike54

Neuml meumlnyreuml qeuml teuml garantohet vazhdimeumlsia kryetari dhe tre aneumltareuml zgjidhen peumlr njeuml mandat peseuml-vjeccedilar ndeumlrsa tre teuml tjereumlt zgjidhen peumlr njeuml mandat tre vjet e gjysmeuml55

51 Kiccedilo Blushi ldquoTelevizioni qeuml ka mbetur peng i partiverdquo Standard 17 mars 2006 f 2352 Ligji nr 9531 11 maj 2006 Fletorja Zyrtare 65 2006 Art 2 paragraf 153 Ibid paragraf 254 Ibid paragrafeumlt 3 amp 455 Ibid neni 9

bull

bull

bull

bull

bull

bull

bull

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

30

Sipas ligjit teuml vjeteumlr deputeteumlt ministrat zyrtareumlt e larteuml teuml qeveriseuml aneumltareumlt e kryesive teuml partive politike punonjeumls teuml RTSH ose punonjeumls dhe pronareuml teuml mediave private nuk lejoheshin teuml beumlheshin aneumltareuml teuml Keumlshillit Drejtues Sipas ligjit teuml ri u shtuan edhe kufi zime teuml tjera Tashmeuml nuk lejohen teuml jeneuml aneumltareuml edhe njereumlz qeuml zoteumlrojneuml aksione ose kaneuml lidhje me pronareuml aksionesh neuml kompani qeuml operojneuml neuml transmetimet audiovizuale reklameuml produksion shtyp telekomunikacione si dhe aneumltareuml dheose punonjeumls teuml strukturave qeveriseumlse teuml keumltyre strukturave Persona qeuml janeuml larguar nga sheumlrbimi civil peumlr arsye disiplinore dhe punonjeumls aktualeuml apo qeuml kaneuml punuar neuml RTSH gjateuml tre vjeteumlve teuml fundit nuk mund teuml zgjidhen

Opozita dhe disa veumlzhgues teuml tjereuml paraqiteumln argumentimin se peumlrbeumlrja e re e Keumlshillit Drejtues teuml RTSH nuk ofronte garanci peumlr pavareumlsineuml editoriale ldquoTeuml ashtuquajturit peumlrfaqeumlsues teuml pavarur deri meuml sot kaneuml qeneuml lsquokali i Trojeumlsrsquo seuml politikeumls neuml keumlto institucione Me qeumlllim qeuml teuml shmangim rrezikun qeuml lsquoteuml pavaruritrsquo trsquoi sheumlrbejneuml pushtetit ose partive politike neuml vend teuml publikut nevojitet qeuml edhe [peumlrfaqeumlsimi i ] teuml pavarurve teuml jeteuml gjithashtu [politikisht] i balancuarrdquo56

Keumlshilli Drejtues u zgjodh nga shumica qeveriseumlse neuml korrik 2006 me formuleumln e re Me-gjithateuml pasi opozita nuk pranoi teuml bashkeumlpunonte neuml reformeumln e procedureumls elektorale para zgjedhjeve lokale teuml 2007 dhe atyre presidenciale koalicioni qeveriseumls ra dakord teuml ndryshonte seumlrish peumlrbeumlrjen e Keumlshillit Sipas marreumlveshjes seuml gushtit 2006 midis deputeteumlve teuml shumiceumls dhe teuml opoziteumls peumlrbeumlrja e Keumlshillit Drejtues do teuml rritej nga shtateuml neuml 11 aneumltareuml dhe kateumlr aneumltareumlt e tjereuml do teuml emeumlroheshin nga aneumltareumlt e opoziteumls neuml Komisionin Parlamentar teuml Medias nga radheumlt e shoqeumlriseuml civile57 Megjithateuml Keumlshilli funksionoi veteumlm me shtateuml aneumltareuml deri neuml shtator 2007 pasi Parlamenti nuk arriti teuml zgjidhte aneumltareumlt e tjereuml si neuml KKRT ashtu edhe neuml Keumlshillin Drejtues peumlr shkak teuml krizeumls seuml vazhdueshme presidenciale dhe vazhdimit teuml puneumls peumlr Ligjin peumlr Transmetimet Numerike Seumlrish mosmarreumlveshjet politike dhe prirja peumlr trsquou pozicionuar dhe jo peumlr trsquou bashkuar peumlr teuml mireumln e peumlrbashkeumlt kaneuml penguar funksionimin normal dhe teuml pavarur teuml organit rregullator teuml stacionit

Neuml Raportin Vjetor teuml 2006 Keumlshilli Drejtues theksoi veumlshtireumlsiteuml me teuml cilat peumlrballej dhe lavdeumlroi peumlrparimin e transmetuesit publik neuml aspektin e pavareumlsiseuml editoriale dhe struktureumls programore Peumlrveccedil keumlsaj ndeumlrsa beumlnte thirrje peumlr asistenceuml meuml teuml madhe teuml qeveriseuml ndaj RTSH Parlamenti angazhohej teuml hartonte dhe miratonte planin e ploteuml peumlr reformeuml teuml RTSH deri neuml fund teuml 2007 Neuml gusht 2007 RTSH hartoi njeuml strategji zhvillimi peumlr periudheumln 2008-2010 teuml cileumln ia paraqiti qeveriseuml Duke qeneuml i zeumlneuml me ligje teuml tjera Parlamenti deri tani nuk ka arritur ta diskutojeuml keumlteuml strategji

Drejtori i Peumlrgjithsheumlm vazhdon teuml geumlzojeuml autoritet teuml konsideruesheumlm duke i raportuar Keumlshillit Drejtues por pa qeneuml i detyruar teuml zbatojeuml urdhrat e tij58 Keumlshilli Drejtues ka peumlr detyreuml teuml emeumlrojeuml dhe ka teuml drejteumln teuml shkarkojeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm Keumlshilli qeuml u emeumlrua neuml 2006 pushoi Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml ateumlhersheumlm Artur Zhejin mbi baza

56 A Stefani ldquorsquoTeuml pavaruritrsquo kali i Trojeumls neuml mediardquo Panorama 16 shkurt 2006 f 1757 Marreumlveshja e 30 korrikut 2006 e cituar neuml Denion Ndrenika ldquoArrihet marreumlveshja PDndashPS ploteumlsohen keumlrkesat e opoziteumlsrdquo Shekulli 31 gusht 2006 f 358 OSIShqipeumlria f 214ndash216

S H Q I P Euml R I A

31

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

keqadministrimi dhe mungeseuml reforme duke pretenduar se vareumlsia politike ishte ende e ndjeshme Neuml njeuml leteumlr publike Mero Baze aneumltar i Keumlshillit Drejtues shkruante se ldquome veteumldijen e ploteuml teuml drejtoreumlve teuml saj RTSH e ka shmangur debatin publik peumlr vite dhe eumlshteuml kthyer neuml njeuml stacion thuajse banal i cili i ka sheumlrbyer veteumlm interesave teuml ngushta teuml drejtoreumlve teuml vet dhe teuml lidhjeve teuml tyre politikerdquo59

Zheji e kundeumlrshtoi kritikeumln dhe tha se shkarkimi i tij ishte kundeumlr parimeve demokratike ldquoEumlshteuml e pamundur teuml niseumlsh reformeumln e RTSH duke shkelur njeuml nga parimet e demokraciseuml seuml medias siccedil eumlshteuml mandati i Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlmrdquo Ai shtoi se shkarkimi i tij ishte njeuml vendim i nxituar i bazuar meuml tepeumlr neuml lidhjet politike sesa neuml arsye pragmatike60 Drejtori i Peumlrgjithsheumlm i tanisheumlm Petrit Beci u zgjodh neuml 10 neumlntor 2006 Beci meuml pareuml ka qeneuml Zeumlvendeumls Drejtor i transmetuesit publik dhe ka njeuml peumlrvojeuml teuml gjereuml si menaxher i njeumlrit prej televizioneve private kombeumltare

Shtresa e treteuml e pushtetit neuml transmetuesin publik eumlshteuml Keumlshilli i Menaxhimit i cili sheumlrben si organ keumlshillimor peumlr Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm duke keumlshilluar Drejtorin peumlr njeuml seumlreuml ccedileumlshtjesh teuml reumlndeumlsishme fi nanciare apo neuml lidhje me pronat Pa pasur asnjeuml rol neuml programacion dheumlnia e peumllqimit teuml Keumlshillit teuml Menaxhimit eumlshteuml i detyruesheumlm neuml disa vendime si transaksionet e pronave kontratat e puneumlsimit dhe bisedime dhe marreumlveshje teuml tjera me stafi n dhe sindikatat

Struktura qeveriseumlse ka peumlr qeumlllim teuml garantojeuml puneumln e balancuar dhe teuml paanshme teuml RTSH si dhe legjitimitetin e tij si institucion publik Fatkeqeumlsisht kjo nuk eumlshteuml arritur Neuml fakt shumeuml veumlzhgues peumlrfshireuml aneumltareuml teuml strukturave qeveriseumlse teuml RTSH ankohen qeuml meumlnyra se si eumlshteuml ndeumlrtuar sistemi eumlshteuml burimi kryesor i problemit Aneumltareumlt e Keumlshillit Drejtues thoneuml se fuqiteuml e tyre peumlrballeuml Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlm janeuml mjaft teuml kufi zuara Disa aneumltareuml thoneuml se vendimet kryesore merren nga Drejtori i Peumlrgjithsheumlm ndeumlrsa roli i tyre neuml vendimmarrje eumlshteuml i pareumlndeumlsisheumlm Peumlr shembull ish-kryetari i Keumlshillit Drejtues Kiccedilo Blushi pretendonte se ldquopeumlr dy vjet Keumlshilli [Drejtues] nuk kishte miratuar struktura programore teuml peumlrshtatshme peumlr shkak teuml neumlnshtrimit politik teuml Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlm i cili emeumlrohet nga ne por nuk zgjidhet nga nerdquo61

33 Financimi i transmetuesit publik

Pagesa e takseumls vjetore peumlr RTSH eumlshteuml ALL 500 (euro41) peumlr familje Kjo takseuml mendohet teuml peumlrbeumljeuml njeuml nga burimet kryesore teuml teuml ardhurave peumlr transmetuesin e sheumlrbimit publik Deri neuml 2006 buxheti i RTSH nuk e detajonte shumeumln totale teuml mbledhur nga taksa e aparatit

Raporti i stacionit peumlr 2006 tregonte njeuml rritje prej 362 peumlrqind neuml teuml ardhurat e takseumls nga aparati nga ALL 19 milion (euro155000) teuml planifi kuara neuml ALL 687 milion (euro563000) teuml realizuara62 Megjitheuml keumlteuml rritje spektakolare llogaritjet deumlshmojneuml se teuml ardhurat peumlrfaqeumlsojneuml takseumln e aparatit teuml paguar nga afeumlrsisht 8600 familje shifeumlr mjaft e uleumlt neuml njeuml vend me

59 Mero Baze ldquoPeumlrse ndryshimi neuml RTSH duhet teuml niseuml nga Drejtori i Peumlrgjithsheumlmrdquo Shqip 26 tetor 2006 f 1160 Artur Zheji ldquoStili vrastar i njeuml shkarkimirdquo Shqip 28 tetor 2006 f 761 Kiccedilo Blushi ldquoTelevizioni qeuml ka mbetur peng i partiverdquo Standard 17 mars 2006 f 2362 RTSH Raporti Vjetor peumlr Veprimtarineuml e RTSH 2006 Keumlshilli Drejtues i RTSH 2007 f 15 (meuml tej Raporti Vjetor i RTSH 2006)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

32

tre milion banoreuml dhe me meuml shumeuml se 500000 shteumlpi me televizor63 Neuml keumlteuml meumlnyreuml njeuml mbledhje meuml efi kase e takseumls seuml aparatit eumlshteuml mjaft e nevojshme pasi kjo mund teuml jeteuml thelbeumlsore neuml arritjen e pavareumlsiseuml seuml TVSH nga buxheti i shtetit

Taksa peumlr aparatin mblidhet neuml janar seuml bashku me fatureumln e energjiseuml elektrike Deri neuml 2006 Korporata Elektro-energjitike Shqiptare (KESH) ia kalonte parateuml e mbledhura nga taksa e aparatit buxhetit teuml shtetit dhe ateumlhereuml Ministria e Financeumls i kalonte fondet neuml RTSH pa beumlreuml teuml ditur sa ishte mbledhur nga KESH Neuml 2006 RTSH fi rmosi njeuml marreumlveshje me KESH dhe Drejtorineuml e Taksave e cila siguronte pageseumln e drejtpeumlrdrejteuml teuml takseumls seuml aparatit te RTSH Megjithateuml peumlr shkak teuml veumlshtireumlsive teuml fundit ekonomike nuk pritet qeuml KESH ta peumlrmireumlsojeuml vjeljen e takseumls seuml aparatit neuml teuml ardhmen e afeumlrt64

Teuml ardhurat e fi tuara nga veteuml stacioni janeuml rritur neuml vitet e fundit duke arritur deri neuml 65 peumlrqind teuml buxhetit total teuml RTSH neuml 200665 Megjithateuml RTSH eumlshteuml ende e ngadalteuml neuml teumlrheqjen e teuml ardhurave teuml reumlndeumlsishme nga reklama Stacioni arriti teuml vilte veteumlm 44 peumlrqind teuml teuml ar-dhurave teuml planifi kuara nga reklama neuml 2006 Ndoshta kjo kishe teuml beumlnte edhe me konkurrenceumln nga stacione private meuml teuml fuqishme Peumlrveccedil keumlsaj edhe fi nancimi nga buxheti i shtetit u ul Neuml 2006 TVSH mori ALL 300 milion (euro246 milion) nga buxheti i shtetit qeuml peumlrbeumln pothuajse gjysmeumln e shumave teuml marra neuml vitet e kaluara66 Financimi nga buxheti i shtetit u rrit neuml meumlnyreuml modeste seumlrish Neuml 2007 ndihma e buxhetit teuml shtetit peumlr RTSH ishte ALL 312 milion (euro252 milion)67 Neuml 2008 shteti i dha ALL 438 milioneuml (euro365 milion) RTSH-seuml68

Njeuml burim i reumlndeumlsisheumlm teuml ardhurash eumlshteuml dheumlnia me qera e antenave teuml transmetimit teuml cilat janeuml monopol ligjor i stacionit Megjithateuml neuml teuml kaluareumln vjelja e keumltyre pagesave ka qeneuml problematike Borxhi i grumbulluar nga ata qeuml peumlrdorin antenat arriti ALL 1941 milion (euro159 milion) neuml fund teuml 200669 Edhe pse ligji e lejon RTSH teuml preseuml sinjalin e antenave peumlr ato kompani qeuml nuk kaneuml beumlreuml pagesat pas paralajmeumlrimeve transmetuesi publik nuk e ka ndjekur kurreuml keumlteuml praktikeuml pasi kjo do teuml niste njeuml seumlreuml veprimesh teuml zgjatura ligjore70 Neuml keumlteuml meumlnyreuml borxhet janeuml grumbulluar duke krijuar njeuml seumlreuml precedenteumlsh ku operatoreumlt peumlrdorin sheumlrbimet e RTSH falas RTSH tashmeuml ka ndeumlrmarreuml nisma ligjore kundeumlr debitoreumlve kryesoreuml71

63 Burimi INSTAT dhe EBU teuml cituara neuml OSIShqipeumlria f 13464 Intervisteuml me Diana Kalaja Zeumlvendeumls Drejtore e Peumlrgjithshme e RTSH Tiraneuml 21 janar 200865 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 1566 OSI Shqipeumlria f 208ndash21267 Ligji nr 9645 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2007rdquo i 27 neumlntor 2006 gjendet neuml httpwwwqpzgovalbotimefl etore_zyrtare2006PDF-2006135-2006pdf (pareuml neuml 15 korrik 2007)68 Ligji nr 9836 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2008rdquo i 26 neumlntor 2007 gjendet neuml httpwwwminfi ngovaldownloadsl-9836doc (pareuml neuml 25 janar 2008)69 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f1670 Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007 gjendet neuml httpwwwklshorgaldoc20070507132319_v_departamenti_i_kontrollit_te_institucioneve_fi nanciare_ndeumlrmarrjeve_dhe_shoqeumlrive_publike_nr1-2007pdf (pareuml neuml 10 korrik 2007)71 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 16

S H Q I P Euml R I A

33

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

34 Standartet editoriale

Ashtu si mediat e tjera RTSH nuk ka njeuml kod teuml brendsheumlm etike dhe as ndonjeuml organ qeuml teuml mbikqyreuml sjelljen sipas standarteve Neuml shtator 2006 shoqatat e gazetareumlve miratuan njeuml kod etike peumlr teuml gjitha mediat neuml Shqipeumlri Procesi u lanccedilua nga njeuml OJQ peumlr mediat e bazuar neuml Tiraneuml Instituti Shqiptar i Medias dhe peumlrfshiu debate me gazetareuml redaktoreuml pronareuml teuml medias menaxhereuml dhe teuml tjereuml72 Megjithateuml kodi nuk eumlshteuml miratuar ldquozyrtarishtrdquo nga ndonjeuml media dhe nuk ka mekanizeumlm peumlr zbatimin e tij Neuml keumlteuml meumlnyreuml respektimi i tij mbetet neuml deumlshireumln e gazetareumlve (Shih gjithashtu seksionin 44)

Gazetareumlt e TVSH nuk geumlzojneuml ndonjeuml mbrojtje meuml teuml madhe neuml puneumln e tyre sesa kolegeumlt e tyre neuml televizione private Mungesa e kontratave teuml puneumls seuml bashku me rrogat relativisht teuml uleumlta nuk peumlrbeumljneuml nxitje qeuml ata teuml zhvillojneuml pavareumlsineuml editoriale apo teuml prodhojneuml programe cileumlsore Stacioni ka peumlrdorur kontrata teuml posaccedilme pune dhe metoda pagese arbitrare Ish-Drejtori i Peumlrgjithsheumlm Artur Zheji pretendoi se keumlto kontrata ishin peumlrdorur peumlr teuml motivuar gazetareumlt dhe peumlr teuml peumlrmireumlsuar profesionalizmin pasi stacioni po i paguante gazetareumlt sipas sasiseuml dhe cileumlsiseuml seuml puneumls Por Kontrolli i Larteuml i Shtetit (KLSH) arriti neuml peumlrfundimin se keumlto kontrata nuk ishin teuml ligjshme dhe i keumlrkoi RTSH teuml ndreqte gjendjen deri neuml kontrollin e ardhsheumlm73 Sindikatat e RTSH vazhdimisht kaneuml aluduar se keumlto kontrata refl ektonin preferencat personale teuml Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlm dhe jo motivim profesional74

Ndryshe nga disa stacione televizive private qeuml duket se kaneuml arritur njeuml shkalleuml meuml teuml larteuml pavareumlsie politike TVSH ende peumlrballet me ndeumlrhyrje politike Ashtu siccedil e thoteuml ish-kryetari i Keumlshillit Drejtues Kiccedilo Blushi

Neuml vend qeuml trsquoi hiqnin duart nga ky institucion dhe ta ndihmonin pavareumlsineuml qeuml i garanton ligji neumlpeumlrmjet deklaratave teuml tyre etiketimit presionit dhe urdhrave qeuml vijneuml nga celulareumlt teuml dyja partiteuml politike dhe lidereumlt e tyre e kaneuml detyruar ekranin publik teuml kthehet nga blu neuml rozeuml dhe e anasjellta sipas shijeve teuml kryetareumlve teuml dy partive kryesore teuml cileumlt e masin lsquocileumlsineumlrsquo dhe pavareumlsineuml e RTSH nga koheumlzgjatja e shfaqjeve teuml tyre neuml stacion75

Ndeumlrhyrja politike eumlshteuml veccedilaneumlrisht e dukshme pas ndeumlrrimeve teuml qeveriseuml Pas zgjedhjeve teuml 2005 koalicioni i partive teuml djathta i udheumlhequr nga Partia Demokratike qeuml mori pushtetin pas teteuml vitesh neuml opoziteuml e ndeumlrroi Keumlshillin Drejtues drejtimin dhe njeuml pjeseuml teuml stafit teuml TVSH Meuml shumeuml se 80 punonjeumls teuml TVSH u pushuan nga puna peumlrfshireuml keumltu 10 gazetareuml qeuml njiheshin si me prirje teuml majta Stacioni mori neuml puneuml njereumlz teuml njohur jo aq peumlr standartet e tyre profesionale sesa peumlr afeumlrsineuml me partineuml neuml pushtet dhe qeverineuml76

72 Autorja e keumltij raporti punon neuml Institutin Shqiptar teuml Medias73 Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007 gjendet neumlhttpwwwklshorgaldoc20070507132319_v_departamenti_i_kontrollit_te_institucioneve_fi nanciare_ndeumlrmarrjeve_dhe_shoqeumlrive_publike_nr1-2007pdf (pareuml neuml 10 korrik 2007)74 Leteumlr e punonjeumlsve teuml RTSH ldquoRTSH ka nevojeuml peumlr ndryshime urgjenterdquo Tema 17 shkurt 2006 f 1175 Kico Blushi ldquoTelevizioni qeuml ka mbetur peng i partiverdquo Standard 17 mars 2006 f 23 76 IREX ldquoShqipeumlriardquo neuml Media Sustainability Index 2006 f 5 gjendet neumlhttpwwwirexorgprogramsMSI_EUR2005MSI05-Albaniapdf (pareuml neuml 20 qershor 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

34

4 TRANSMETUESIT PRIVATEuml

41 Rregullimi dhe menaxhimi

Sektori privat i transmetimit neuml Shqipeumlri eumlshteuml i gjereuml dhe peumlrfshin tre stacione kombeumltare televizive 68 stacione televizive lokale dy satelitore dhe 44 operatoreuml televiziveuml kablloreuml

Megjithateuml mungesa e studimeve profesionale dhe informacionit nga veteuml transmetuesit e veumlshtireumlson krijimin e njeuml pamjeje teuml detajuar peumlr sektorin Burimet e fi nancimit teuml njeuml tregu kaq teuml vogeumll por teuml mbipopulluar mbeten njeuml mister dhe ccedilojneuml neuml pyetje serioze peumlr lidhjen midis burimeve teuml kapitalit teuml stacionit nga njeumlra aneuml dhe neumlpeumlrmjet peumlrmbajtjes dhe pavareumlsiseuml editoriale nga ana tjeteumlr

42 Proneumlsia e televizioneve dhe proneumlsia e ndeumlrthurur

Edhe pse proneumlsia e huaj nuk eumlshteuml e kufi zuar prania e investuesve teuml huaj ka ardhur neuml ulje Tregu i medias vazhdon teuml mbetet joteumlrheqeumls peumlr investuesit e huaj pasi operon neuml njeuml ekonomi teuml vogeumll me infrastruktureuml teuml varfeumlr apo qeuml mungon krejt si dhe leuml vend peumlr konkurrenceuml teuml pandershme Julien Roche njeuml biznesmen francez qeuml jeton neuml Shqipeumlri shiti 33peumlrqind teuml aksioneve teuml tij neuml stacionin televiziv kombeumltar TV Klan ortakeumlve teuml tij shqiptareuml neuml 200577 Neuml janar 2008 grupi gjerman mediatik Westdeutsche Allgemeine Zeitung (WAZ) shprehu interesin peumlr teuml investuar neuml median shqiptare por peumlr momentin ata po studiojneuml ende tregun78

Veteumlm Ligji peumlr Transmetimet Numerike peumlrmban masa peumlr teuml kufi zimin e peumlrqendrimit teuml proneumlsiseuml me qeumlllim qeuml teuml arrihet pluralizmi i medias79 Njeuml njeumlsi nuk mund teuml zoteumlrojeuml meuml shumeuml se njeuml licenseuml peumlr njeuml rrjet tokeumlsor dixhital Gjithashtu ligji ndalon njeumlsiteuml me interesa ekonomike apo pozicion neuml vendimmarrje neuml njeuml kompani qeuml ka licenseuml peumlr transmetim dixhital tokeumlsor teuml keneuml interesa ekonomike apo pozita vendimmarrje neuml njeuml zoteumlrues tjeteumlr license transmetimi dixhitale tokeumlsore

Megjithateuml njeuml operator rrjeti mund teuml peumlrfi tojeuml licenseuml transmetimi peumlr njeuml program televiziv dhe e kundeumlrta Asnjeuml operator nuk mund teuml peumlrfi tojeuml meuml shumeuml se 30 peumlrqind teuml teuml ardhurave kombeumltare nga reklamat televizive Neuml peumlrgjitheumlsi masat ligjore peumlr proneumlsineuml nga ligji i transmetimeve janeuml teuml vlefshme edhe peumlr transmetuesit dixhitaleuml

43 Tregu i reklamave

Mungesa e transparenceumls seuml proneumlsiseuml seuml medias dhe teuml fi nancimit teuml saj mbeten ende probleme teuml pazgjidhura dhe polemizuese Burimet e fi nancimit teuml medias mbeten teuml panjohura peumlr shkak teuml mungeseumls seuml studimeve neuml keumlteuml fusheuml dhe peumlr shkak teuml refuzimit teuml transmetuesve peumlr teuml

77 KKRT Departamenti Juridik dhe i Licensave 13 korrik 200778 Aida Cama ldquoKoncerni gjerman i mediave WAZ do teuml hyjeuml neuml tregun shqiptarrdquo neuml Tema 16 janar 2008 f 279 Ibid Art 13

S H Q I P Euml R I A

35

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

dheumlneuml keumlteuml informacion Burimi i veteumlm zyrtar peumlr keumlteuml treg vazhdon teuml jeteuml deklarimi i bilancit vjetor qeuml operatoreumlt doreumlzojneuml te KKRT Megjithateuml veteumlm njeuml numeumlr i vogeumll transmetuesish e beumljneuml keumlteuml Neuml 2006 veteumlm 39 transmetues nga meuml shumeuml se 100 e doreumlzuan bilancin vjetor Jashteuml Tiraneumls veteumlm 30 peumlrqind teuml operatoreumlve i doreumlzuan bilancet vjetore Edhe dy stacionet televizive private kombeumltare TV Klan dhe TV Arbeumlria nuk i doreumlzuan ato80

Neuml peumlrgjitheumlsi operatoreumlt televiziveuml vazhdojneuml teuml peumlsojneuml humbje Veteumlm pak prej tyre raportojneuml fi tim Peumlr shembull pas njeuml humbjeje prej ALL 33 milioneumlsh (euro270000) neuml 2003 Top Channel TV pati njeuml fi tim prej ALL 45 milioneumlsh (euro37000) dhe ALL 28 milioneumlsh (euro230000) neuml 2004 dhe 2005 respektivisht81 Po keumlshtu pas dy vitesh humbjeje TV Vizion+ pati njeuml fi tim prej ALL 7 milioneumlsh (euro57000) neuml 200582 Megjithateuml KKRT deklaroi se analiza e deklarimeve fi nanciare gjateuml tre viteve teuml fundit deumlshmonte peumlr mospeumlrputhje teuml reumlndeumlsishme gjeuml qeuml e beumlnte rregullatorin teuml dyshonte se disa stacione i falsifi konin shifrat dhe raportet e tyre83

Ccedileumlshtja e transparenceumls seuml kapitalit neuml media u beuml akoma meuml e diskutueshme kur Kryeministri Sali Berisha deklaroi neuml 28 mars 2007 qeuml media neuml Shqipeumlri eumlshteuml e lidhur me grupe mafi oze teuml cilat e peumlrdorin median si njeuml vegeumll peumlr teuml demonizuar pjeseumltareumlt dhe veprimet e qeveriseuml sidomos neuml betejeumln e saj kundeumlr korrupsionit84 Pas keumlsaj deklarate pronareumlt dhe drejtuesit e medias keumlrkuan fakte dhe emra specifi keuml nga Berisha dhe i keumlrkuan teuml doreumlzonte neuml autoritetet e prokuroriseuml teuml gjitheuml informacionin e nevojsheumlm peumlr teuml ngritur padi

Qeveria reagoi duke i peumlrjashtuar pronareumlt e medias nga pjeseumlmarrja neuml tendereumlt publikeuml KKRT ka dheumlneuml teuml kuptojeuml vitet e fundit qeuml gjysma e teuml ardhurave teuml fi tuara nga operatoreumlt mediatikeuml vijneuml nga ldquoburime teuml tjerardquo duke iu referuar bizneseve teuml tjera qeuml drejtohen nga shumica e pronareumlve teuml medias peumlrfshireuml keumltu ndeumlrtimin i cili eumlshteuml biznesi meuml fi timprureumls neuml Shqipeumlri peumlr momentin ose import-eksportin reklameumln apo sheumlrbimet e Internetit85 Qeveria e tanishme meuml tej propozoi qeuml personave apo kompanive qeuml kishin aksione si neuml kompani mediatike ashtu dhe neuml njeuml kompani tjeteumlr trsquou ndalohej pjeseumlmarrja neuml tendera publikeuml Sipas ligjit neuml fuqi aksionereumlt neuml njeuml stacion radiofonik apo televiziveuml nuk mund teuml marrin pjeseuml neuml meumlnyreuml teuml drejtpeumlrdrejteuml apo teuml teumlrthorteuml neuml tendera publikeuml apo neuml privatizimin e proneumls shteteumlrore86

Gjithashtu neuml 2006 qeveria vendosi teuml mos jepte meuml reklama shteteumlrore dhe njoftime shteteumlrore peumlr median dhe trsquoi botonte keumlto neuml Buletinin e Njoftimeve Zyrtare87 Shpeumlrndarja e reklameumls shteteumlrore nuk ka qeneuml kurreuml transparente Peumlrkundrazi pa masa ligjore teuml

80 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 6281 Ibid f 6382 Ibid83 Ibid84 Newsletter e Institutit Shqiptar teuml Medias gjendet neuml httpwwwinstitutemediaorgpagesnews-2007html57 (pareuml neuml 17 qershor 2007)85 OSIAlbania pp 225ndash22886 Ligji i Radios dhe Televizionit paragrafi 787 Vendimi peumlr Botimin e Njoftimeve Zyrtare 29 mars 2006 gjendet neuml httpwwwkeshilliministravealshqipqeveriavendimetbuletini20i20njoftimeveasp (pareuml neuml 29 korrik 2007) (meuml tej Vendimi i Keumlshillit teuml Ministrave peumlr Buletinin)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

36

detajuara peumlr shpeumlrndarjen e reklameumls shteteumlrore qeveria shkeumlmbente reklameumln me pasqyrim teuml favorsheumlm88 Nuk ka teuml dheumlna teuml sakta peumlr shpenzimet e peumlrgjithshme teuml kompanive apo organeve shteteumlrore peumlr reklameumln Burimi i veteumlm publik peumlr njeuml informacion teuml tilleuml ishte njeuml studim eksperimental i kryer nga rregullatori Studimi tregoi se kompania shteteumlrore e energjiseuml KESH kishte shpenzuar US$560000 peumlr reklameumln neuml 2004 e cila ishte njeuml shumeuml tre hereuml meuml e madhe se ajo e shpenzuar para tre vjeteumlsh I njeumljti studim tregoi se Albtelekom kompania shteteumlrore e telefoniseuml fi kse kishte shpenzuar euro320000 peumlr reklameumln neuml 200489 Keumlto ishin teuml vetmet kompani teuml meumldha qeuml beumljneuml reklameuml qeuml dhaneuml informacion peumlr shpenzimet e tyre

Vendimi i qeveriseuml peumlr teuml kaluar reklameumln shteteumlrore neuml buletinin zyrtar ishte njeuml hap i reumlndeumlsisheumlm peumlr teuml zvogeumlluar vareumlsineuml e medias nga shteti ldquoKy eumlshteuml njeuml akt i reumlndeumlsisheumlm dhe pozitiv qofteuml edhe neuml aspektin moral edhe pse ekzistojneuml kontradikta dhe akti nuk zgjidh peumlrfundimisht problemin e tjeteumlrsimit teuml medias soneuml [nga publiku]rdquo90 Dallimi peumlr shembull midis reklameumls shteteumlrore dhe njoftimeve shteteumlrore nuk eumlshteuml teumlreumlsisht i qarteuml dhe krijon hapeumlsireuml peumlr interpretim Sipas vendimit teuml qeveriseuml reklamat peumlr kompaniteuml shteteumlrore dhe organizatat jofi timprureumlse teuml krijuara dhe teuml mbeumlshtetura nga shteti nuk klasifi kohen si njo-ftime publike91 Kjo mund teuml leumlreuml hapeumlsireuml qeuml njeumlsiteuml shteteumlrore teuml vazhdojneuml teuml ccedilojneuml reklamat e tyre neuml media Pa transparenceuml eumlshteuml e veumlshtireuml teuml vlereumlsohet ndikimi i vendimit teuml qeveriseuml neuml sektorin e televizionit

Njeuml editorialist i mireumlnjohur shqiptar shkroi se ldquoshumica e gazetave teuml peumlrditshme neuml vend janeuml neuml koma ndeumlrsa audienca e stacioneve televizive eumlshteuml polarizuar duke i nxjerreuml jashteuml tregu shumiceumln e stacioneve periferikerdquo92 Teuml gjitha teuml dheumlnat peumlr tregun e reklameumls janeuml spekulim i pasteumlr Peumlrpjekja e veteumlm e vlefshme neuml keumlteuml drejtim u beuml nga KKRT e cila monitoroi reklameumln neuml dhjeteuml stacione televizive neuml prill dhe maj 2005 Sipas keumltij monitorimi sasia e reklameumls dhe teleshitjeve peumlrbeumlnte rreth 10 peumlrqind teuml gjitheuml koheumls seuml transmetimit93 Ligji i detyron stacionet televizive teuml mos rezervojneuml meuml shumeuml se 15 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit teuml tyre ditor ose meuml shumeuml se 12 minuta neuml oreuml peumlr reklameumln Ky rregull neuml peumlrgjitheumlsi u respektua nga operatoreumlt televiziveuml Peumlrjashtim peumlrbeumlnte TV Klan i cili transmetoi reklama gjateuml 22 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit94

Studimi tregonte se vlera e peumlrafeumlrt e tregut shqiptar teuml reklameumls televizive shkonte rreth 21 milioneuml95 Duke e krahasuar keumlteuml vlereumlsim me deklarimet fi nanciare vjetore teuml doreumlzuara

nga stacionet televizive monitorimi arriti neuml peumlrfundimin se operatoreumlt televiziveuml raportonin

88 OSIShqipeumlria f 225ndash22889 KKRT Vlereumlsim i Teuml Ardhurave nga Reklama nga Monitorimi prillndashmaj 2005 f 5 (meuml tej Studimi i KKRT peumlr Reklamat)90 ldquoPeumlrpjekjardquo Intervisteuml me Fatos Lubonjeumln Standard 27 maj 2006 f 35 91 Vendimi i Keumlshillit teuml Ministrave peumlr Buletinin92 Mero Baze ldquoPeumlrpjekja e lsquoregjimit mediatikrsquo drejt konkurrenceumlsrdquo Tema f 1 23 prill 200693 Studimi i KKRT peumlr Reklamat f 294 Studimi i KKRT peumlr Reklamat f 395 Ibid f 5

S H Q I P Euml R I A

37

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

veteumlm midis 17 dhe 22 peumlrqind teuml teuml ardhurave nga reklama96 Ky peumlrfundim hodhi dyshime peumlr evazion fi skal97 Autoreumlt e keumltij studimi paralajmeumlruan se duke pasur parasysh mungeseumln e tyre teuml peumlrvojeumls neuml vlereumlsimin e tregut teuml reklameumls shifrat e tyre duheshin marreuml me rezerveuml98

Por policia tatimore e mori studimin seriozisht dhe vendosi njeuml gjobeuml prej euro12 milioneumlsh Top Channel TV neuml korrik 2007 Monitorimi i KKRT u peumlrdor si bazeuml peumlr teuml llogaritur evazionin fi skal peumlr reklamat peumlr vitet 2002ndash2005 Duke u nisur nga ky studim u supozua se Top Channel TV kishte raportuar veteumlm 23 peumlrqind teuml teuml ardhurave teuml tij neuml ato vite99

Kjo gjobeuml u vendos pas kontrolleve teuml peumlrseumlritura teuml policiseuml tatimore ndaj Top Channel TV gjateuml 2007 kur stacioni mori njeuml qeumlndrim mjaft kritik ndaj qeveriseuml Pronari tha se ai e kishte pritur teuml vendosej njeuml gjobeuml por niveli i gjobeumls ishte krejteumlsisht i paarsyesheumlm dhe kishte peumlr qeumlllim teuml heshte njeuml zeuml kritik100 Leumlvizja e policiseuml tatimore shtyu komunitetin e medias teuml dilte me njeuml deklarateuml teuml peumlrbashkeumlt neuml mbeumlshtetje teuml Top Channel TV101 Komisioni Parlamentar i Medias dhe Prokuroria e Peumlrgjithshme gjithashtu niseumln njeuml hetim Pas keumltij presioni u duk se qeveria do e merrte seumlrish neumln shqyrtim gjobeumln Stacioni ende nuk e ka paguar gjobeumln dhe po negocion me autoritetet Top Channel TV eumlshteuml njeuml shembull i qarteuml se si mund teuml abuzohen apo keqpeumlrdoren mungesa e teuml dheumlnave dhe monitorimeve dhe studimeve sistematike peumlr tregun e reklameumls seuml bashku me mungeseumln e transparenceumls nga ana e kompanive qeuml beumljneuml reklameuml medias dhe qeveriseuml

44 Standartet dhe pavareumlsia editoriale

Neuml 2005 Instituti Shqiptar i Medias nisi njeuml rishikim teuml Kodit teuml Etikeumls peumlr gazetareumlt i cili ishte hartuar neuml 1996 Instituti e ndeumlrmori keumlteuml puneuml si njeuml reagim ndaj zbatimit joefi kas teuml Kodit dhe i nisur nga nevoja peumlr ta peumlrshtatur Kodin me ndryshimet qeuml kaneuml ndikuar te media neuml dekadeumln e kaluar Njeuml arsye tjeteumlr ishte qeumlllimi i Institutit peumlr teuml fi lluar njeuml sistem efi kas veteuml-rregullimi neuml media Amendamentet ligjore qeuml kaneuml peumlr qeumlllim teuml dekriminalizojneuml shpifjen dhe fyerjen po diskutohen neuml Parlament dhe ka teuml ngjareuml teuml miratohen neuml teuml ardhmen e afeumlrt

Neuml procesin e rishikimit instituti u peumlrpoq teuml peumlrfshijeuml teuml teumlreuml paleumlt kryesore teuml interesuara peumlrfshireuml pronareumlt drejtuesit kryeredaktoreumlt gazetareumlt aktivisteumlt e shoqeumlriseuml civile deputeteumlt juristeumlt e medias etj Instituti e kompletoi Kodin e ri teuml Etikeumls dhe njeuml statut teuml njeuml organi veteuml-rregullues

96 Ibid f 697 Ibid f 798 Metodologjia e studimit bazohej neuml njeuml formuleuml sipas seuml cileumls vlera e teuml ardhurave nga reklama llogaritej duke shumeumlzuar koheumln e reklameumls me tarifat fi kse qeuml raportoheshin nga stacionet televizive Ajo nuk merrte parasysh dhe nuk mund teuml llogariste zbritjet dhe negociatat peumlr klienteumlt apo koheumlzgjatjen e kontrateumls seuml njeuml stacioni televiziv me njeuml klient (f 1)99 Njoftim peumlr Shtyp i Policiseuml Tatimore gjendet neuml httpwwwtatimegovalfq=infoampmetod=shfaqartampartID=362 (pareuml neuml 25 korrik 2007)100 Dritan Hoxha Koment neuml Tryezeumln e Rrumbullakeumlt teuml Top Channel TV Tiraneuml 14 korrik 2007101Deklarata gjendet neuml httpwwwinstitutemediaorgdocumentaPRESS_DECLARATION_dt[1]13_korrikdoc (pareuml neuml 20 korrik 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

38

Neuml peumlrgjitheumlsi gazetareumlt pronareumlt dhe menaxhereumlt raneuml dakord neuml parim peumlr nevojeumln peumlr teuml veteumlrregulluar keumlteuml sektor Mbetet peumlr trsquou pareuml neumlse ata do teuml bashkohen peumlr ta realizuar keumlteuml gjeuml

Me peumlrjashtim teuml rregullave teuml peumlrgjithshme editoriale teuml vendosura nga kryeredaktoreumlt Nuk ka kode teuml brendshme etike neuml stacionet televizive102 KKRT vazhdimisht ka theksuar neuml raportet e saj se mediat duhet teuml keneuml kodin e vet teuml etikeumls103 Peumlrveccedil keumlsaj gazetaria cileumlsore eumlshteuml veumlshtireuml teuml arrihet neuml rrethana kur veteuml gazetareumlt shpesh privohen nga teuml drejtat e tyre Shumica deumlrrmuese e gazetareumlve punojneuml pa kontrata peumlr shkak teuml zbatimit teuml dobeumlt teuml Kodit teuml Puneumls dhe mungeseumls seuml mbikqyrjes seuml rregullt teuml zbatimit teuml tij Njeuml hap pozitiv neuml keumlteuml aspekt ishte krijimi neuml 2005 i sindikateumls seuml gazetareumlve me mbeumlshtetjen e IREX Unioni ka krijuar degeuml neuml qytetet kryesore dhe ka negociuar kushte meuml teuml mira pune peumlr gazetareumlt me Ministrineuml e Puneumls Dy paleumlt fi rmoseumln njeuml memorandum qeuml do teuml krijonte mundeumlsineuml e krijimit teuml njeuml marreumlveshjeje kolektive neuml keumlteuml sektor

Megjithateuml si unioni ashtu edhe komuniteti i medias janeuml teuml ndeumlrgjegjsheumlm qeuml ky proces do teuml zgjaseuml njeumlfareuml kohe peumlr shkak teuml peumlrhapjes seuml problemit Neuml 2005 rreth 95 peumlrqind e gazetareumlve neuml Shqipeumlri punonin pa kontrata apo sigurime shoqeumlrore104 Shoqatat e tjera teuml gazetareumlve nuk kaneuml dheumlneuml ndonjeuml ndihmeuml neuml keumlteuml fushateuml dhe duket se ekzistojneuml veteumlm neuml leteumlr Kryetari i njeumlreumls prej keumltyre organizatave tha

Edhe pse kemi 15 vjet liri shtypi neuml Shqipeumlri ka veteumlm pak raste kur kolegeumlt e njeuml media ngreneuml zeumlrin apo protestojneuml kundeumlr fatit teuml kolegeumlve teuml tjereuml teuml cileumlt pushohen censurohen apo keumlrceumlnohen pa teuml drejteuml Kjo eumlshteuml njeuml temeuml veteumlm peumlr kafeneteuml ku mblidhen gazetareumlt dhe nuk hapet kurreuml neuml publik duke krijuar njeuml gjendje ku askush nuk fl et peumlr njeuml dukuri qeuml i prek teuml gjitheuml105

Kjo gjendje i leuml gazetareumlt teuml pambrojtur kundrejt deumlshirave dhe tekave teuml pronareumlve ldquoAta janeuml krejteumlsisht teuml pambrojtur kur peumlrballen me vendimet arbitrare teuml pronareumlve teuml cileumlt mund ta pushojneuml stafi n nga puna pa asnjeuml arsyerdquo106 Kjo situateuml nuk ka ndryshuar neuml dy vitet e fundit dhe veumlshtireuml se do teuml peumlrmireumlsohet pa hedhur driteuml mbi proneumlsineuml e medias dhe fi nancimin e saj Numri i madh i gazetave dhe stacioneve televizive neuml Shqipeumlri ia detyron ekzistenceumln kryesisht fi nancimit nga bizneset paralele dhe zbatimit teuml dobeumlt teuml ligjit ldquoNga pikeumlpamja profesionale ky fi nancim paralel i leuml shumeuml media teuml pambrojtura ndaj presionit apo censureumls seuml bizneseve qeuml i mbeumlshtesin ato neuml shkalleuml teuml ndryshmerdquo107

102 OSIShqipeumlria f 238ndash239103 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 55104 Unioni i Gazetareumlve Shqiptareuml ldquoMbrojtja neuml puneuml dhe sigurimi social i punonjeumlsve teuml medias njeuml domosdoshmeumlri peumlr shtypin e lireumlrdquo f 6105 Intervisteuml me Armand Shkullakun ldquoMedia transparence peumlr lajmet brenda sajrdquo Shqip 10 maj 2006 f 12 106 IREX Media Sustainability Index 2005 ndash Shqipeumlria IREX Washington DC 2006 f 14gjendet neuml faqen e Internetit teuml IREX te httpwwwirexorgprogramsMSI_EUR2005asp (pareuml neuml 20 korrik 2007) (meuml tej IREX MSI 2005 ndash Shqipeumlria)107 IREX MSI 2005 ndash Shqipeumlria f12

S H Q I P Euml R I A

39

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

45 Transmetuesit rajonaleuml dhe lokaleuml

Peumlr momentin ka 68 stacione televizive lokale nga teuml cileumlt 20 operojneuml neuml Tiraneuml Shumica e reklameumls shpenzohet neuml stacionet televizive teuml Tiraneumls Keumlto kaneuml njeuml performanceuml ekonomike dhe programim meuml teuml mireuml se stacionet lokale teuml cilat e kaneuml teuml veumlshtireuml teuml mbijetojneuml dhe teuml prodhojneuml programe cileumlsore ldquoMedia e peumlrqendruar neuml Ulteumlsireumln Pereumlndimore ka mundeumlsi meuml teuml meumldha peumlr teuml peumlrfi tuar nga njeuml treg meuml i pasur reklame gjeuml qeuml nuk vlen peumlr mediat e vendosura neuml zona meuml teuml largeumltardquo108

Peumlr shkak teuml veumlshtireumlsive ekonomike stacionet televizive lokale neuml vend e kaneuml teuml veumlshtireuml teuml peumlrshtaten me zhvillimin teknologjik Ndeumlrsa shumica e stacioneve televizive neuml Tiraneuml zoteumlrojneuml pajisje teuml koheumlve teuml fundit stacionet lokale ende punojneuml me pajisje teuml vjetra gjeuml qeuml ndikon neuml cileumlsineuml e produktit teuml tyre

5 PROGRAMACIONI

51 Programet

Pa monitorime teuml pavarura nuk ekzistojneuml statistika peumlr programet vjetore sipas llojit as peumlr transmetuesin publik e as peumlr ata privateuml Monitorimi i fundit i cili u krye nga KKRT gjateuml njeuml muaji neuml 2003 e largeumlt mbulonte programacionin e stacioneve kryesore Edhe pse stacionet private janeuml teuml detyruara me ligj teuml doreumlzojneuml programacionin vjetor te KKRT deri tanimeuml nuk kaneuml arritur teuml respektojneuml keumlteuml keumlrkeseuml apo teuml shpjegojneuml se peumlrse nuk e beumljneuml keumlteuml gjeuml Rregullatori nuk ka marreuml ndonjeuml maseuml ndaj tyre

Teuml vetmet teuml dheumlna vijneuml nga TVSH Rreth 70 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit teuml TVSH nga prilli neuml neumlntor 2006 nuk ishin programe teuml prodhuara veteuml Kuadri i programacionit teuml stacionit nuk ka mundur teuml shmangeuml rutineumln dhe monotonineuml gjeuml qeuml ka ndikuar neuml pozicionin e tij neuml treg109 Me ndryshimin e menaxhimit neuml fund teuml 2006 niseumln teuml transmetoheshin programe teuml njeuml cileumlsie meuml teuml larteuml Me keumlto ndryshime peumlrqindja e programeve teuml prodhuara veteuml pritet teuml arrijeuml deri neuml 70 peumlrqind teuml koheumls totale teuml transmetimit teuml stacionit neuml 2007110 Keumlshilli Drejtues i RTSH gjithashtu premtoi se programe teuml tjera po rishikohen dhe programe teuml reja qeuml pasqyrojneuml tema si ccedileumlshtje sociale balanceumln gjinore kultureumln dhe sheumlndeteumlsineuml do teuml lanccedilohen111

Megjithateuml ndryshimet neuml kuadrin e programacionit janeuml peumlrpjekje qeuml peumlrmbushin veteumlm keumlrkesat minimale teuml transmetuesit publik dhe nuk i japin shtyseuml standarteve teuml transmetuesit publik Raporti vjetor i stacionit pretendonte peumlr arritje teuml tilla qeuml koha e transmetimit ishte rritur nga 17 oreuml neuml 24 oreuml neuml diteuml rikthimin e programeve sportive javore hapjen e njeuml studioje

108 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 5109 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 3110 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 5111 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f5

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

40

teuml re transmetimi peumlrdorimin e studios leumlvizeumlse neuml diteumln e zgjedhjeve etj112 Drejtoresha aktuale e stacionit Mirela Oktrova shkruante ldquoEkzistenca e radios dhe televizionit publik nuk mund teuml justifi kohet as me programet e zbavitjes e as me transmetimin falas teuml programeve teuml EBU e as me organizimin e festivalit dhe bujeumln e pjeseumlmarrjes neuml Eurovizionrdquo113

Neuml njeuml aspekt meuml pozitiv TVSH organizoi debate televizive me kandidateumlt peumlr bashki gjateuml zgjedhjeve teuml 2007 duke i dheumlneuml mundeumlsineuml publikut teuml beumlnte njeuml zgjedhje meuml teuml informuar Nga ana tjeteumlr TVSH nuk ishte neuml gjendje teuml transmetonte njeuml ngjarje teuml reumlndeumlsishme si Kupa Boteumlrore e futbollit neuml 2006 pasi teuml drejtat e transmetimit u bleneuml nga DigitAlb Neuml ateuml koheuml TVSH tha se nuk mund trsquoi peumlrballonte teuml drejtat por KKRT u peumlrgjigj se stacioni mund teuml kishte keumlrkuar ndihmeuml nga shteti114 Neuml meumlnyreuml sarkastike ata shtuan se menaxhimi i TVSH nuk keumlmbeumlnguli shumeuml pasi po negocionte teuml drejtat e ldquoKafazit teuml Arteumlrdquo njeuml programi teuml pro-dhuar neuml vend por qeuml eumlshteuml kopje e formatit teuml programit teuml realitetit ldquoBig Brotherrdquo115

Megjitheuml mungeseumln e teuml dheumlnave teuml qarta peumlr programet mund teuml thuhet me siguri se shumica e stacioneve teuml reumlndeumlsishme si TV Klan Top Channel Vizion+ TV Koha dhe disa kanale lajmesh si News24 apo Alsat kaneuml fi tuar njeuml publik pak a shumeuml besnik Ata prodhojneuml lajme me standarte peumlrgjitheumlsisht teuml keumlnaqshme si dhe programe teuml ndryshme informacioni dhe zbavitjeje Informacioni dhe lajmet janeuml kthyer neuml peumlrpareumlsi si peumlr median e shkruar ashtu edhe peumlr ateuml elektronike sipas veumlzhguesve teuml ndrysheumlm116 Peumlrjashtim peumlrbeumlnte stacioni privat kombeumltar TVA i cili pas disa ndryshimeve neuml proneumlsi neuml 2006 mezi arrinte teuml peumlrmbushte detyrimet e tij si kanal kombeumltar Ky stacion nuk transmetoi fare edicione lajmesh neuml mars dhe prill 2006117 Meqeuml stacioni nuk mundte teuml peumlrmbushte peumlr shumiceumln e 2006 keumlrkesat e programacionit qeuml i impononte kontrata e licenseumls KKRT vendosi teuml reduktonte me njeuml vit licenseumln e TVA dhe ta teumlrhiqte ateuml meuml pas neuml tetor 2007 Stacioni e apeloi keumlteuml vendim dhe teuml dyja paleumlt e ccediluan ccedileumlshtjen neuml gjykateuml118

Disa nga lajmet dhe debatet peumlr tema teuml reumlndeumlsishme shpesh politike mendohet se kaneuml njeuml publik teuml qeumlndruesheumlm dhe janeuml kthyer neuml emblema teuml stacioneve televizive qeuml i transmetojneuml ato Peumlrveccedil buletineve teuml lajmeve disa nga programet meuml teuml njohura janeuml ldquoOpinionrdquo neuml TV Klan ldquoShqiprdquo neuml Top Channel ldquoLogosrdquo neuml Vizion+ dhe ldquo60 minutardquo neuml TV Koha Keumlto janeuml programe javore qeuml kaneuml teuml beumljneuml me intervista apo debate peumlr njeuml temeuml teuml caktuar Njeuml tjeteumlr program mjaft i njohur eumlshteuml ldquoFiks farerdquo njeuml revisteuml satirike e peumlrditshme qeuml bazohet neuml metoda investigative Ka dhe disa programe zbavitjeje dhe lojeumlra qeuml janeuml mjaft teuml njohura Keumltu peumlrfshihet ldquoPortokallirdquo dhe ldquoTop Showrdquo neuml Top Channel ldquoKutia e funditrdquo neuml TV Klan dhe ldquoBypassrdquo neuml Vizion+ Stacionet televizive kaneuml njeuml prirje neuml rritje teuml peumlrqendrohen neuml programe teuml njeuml natyre meuml sociale duke u peumlrpjekur teuml pasqyrojneuml meuml shumeuml kronika nga jeta e peumlrditshme dhe me interes njereumlzor Keumlto programe peumlrfshijneuml ldquoJeteuml neuml keumlrkimrdquo neuml News24 TV ldquoNjereumlz teuml humburrdquo ldquoFemrardquo dhe ldquoSOSrdquo neuml Vizion+

112 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f4113 Mirela Oktrova ldquolsquoLehjarsquo kundeumlr demokraciseuml dhe interesave teuml publikutrdquo Shekulli 4 shtator 2006 f 23114 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 52115 Ibid116 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 9117 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 54118 Vendimi peumlr TVA neuml Raportin Vjetor teuml KKRT 2006 f 25

S H Q I P Euml R I A

41

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

52 Rregullat e peumlrgjithshme peumlr lajmet

Disa rregulla neuml Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin peumlrqendrohen te programimi i peumlr-mbajtjes dhe vlejneuml si peumlr transmetuesit publikeuml ashtu edhe peumlr ata privateuml Ato kaneuml teuml beumljneuml me pavareumlsineuml editoriale censureumln teuml drejteumln e informacionit dhe teuml drejta dhe liri teuml tjera njereumlzore119 Edhe pse parimet themelore teuml informacionit teuml paansheumlm dhe teuml sakteuml janeuml teuml garantuara me ligj nuk ekzistojneuml instrumente apo organe qeuml teuml monitorojneuml zbatimin e tyre KKRT monitoron edicionet kryesore teuml lajmeve teuml stacioneve kombeumltare publike dhe private por kjo peumlrpjekje konsiston veteumlm neuml matje sasiore teuml peumlrqindjes qeuml i kushtohet pasqyrimit teuml partive dhe fi gurave politike

Stacionet televizive kaneuml beumlreuml peumlrparim teuml ndjesheumlm neuml peumlrkufi zimin e vetvetes neumlpeumlrmjet edicioneve teuml lajmeve teuml cilat kaneuml sheumlnuar peumlrmireumlsimin meuml teuml madh neuml programacion te teuml gjitha stacionet televizive120 Megjithateuml informacioni nuk eumlshteuml as i paansheumlm dhe as i drejteuml Pothuajse nuk ekziston ndonjeuml media qeuml teuml mos keteuml interesa teuml fshehura ekonomike apo politike dhe peumlr pasojeuml standartet profesionale aplikohen peumlr aq koheuml sa ua lejojneuml keumlto interesa Axhenda e lajmeve eumlshteuml shumeuml praneuml axhendeumls seuml qeveriseuml apo politikeumls neuml peumlrgjitheumlsi ose praneuml menaxhimit teuml televizioneve121 Edicionet e lajmeve zgjedhin kronika qeuml u shkojneuml peumlr shtat interesave teuml operatorit dhe jo interesit publik122

Edhe Kodi Zgjedhor imponon keumlrkesa peumlr sakteumlsi korrekteumlsi dhe balanceuml peumlr teuml gjitha stacionet televizive123 Transmetuesi i sheumlrbimit publik ka peumlrgjegjeumlsi shteseuml si dheumlnia e koheumls falas peumlr teuml gjitha partiteuml politike qeuml marrin pjeseuml neuml zgjedhje Testi meuml i fundit peumlr respektimin e keumltyre rregullave ishin zgjedhjet lokale neuml shkurt 2007 Stacionet televizive kryesore e kaluan keumlteuml test me sukses TVSH i kushtoi 28 peumlrqind teuml lajmeve Partiseuml Demokratike dhe 29 peumlrqind Partiseuml Socialiste Njeuml pasqyrim i ngjasheumlm u gjend edhe peumlr stacione teuml tjera teuml meumldha si Vizion+ News24 dhe TVA Peumlrjashtim peumlrbeumlnte TV Klan i cili i kushtoi meuml shumeuml koheuml qeveriseuml se ccedildo stacion tjeteumlr Peumlrfaqeumlsuesit e TV Klan pretenduan se ata thjesht po pasqyronin puneumln e zyrtareumlve teuml shtetit Megjithateuml keumlta zyrtareuml ishin pasqyruar teksa beumlnin fushateuml zgjedhore Edhe pse keumlto fushata u konsideruan teuml balancuara dhe teuml drejta neuml aspektin e pasqyrimit teuml partive politike gjateuml periudheumls parazgjedhore teuml gjitha stacionet televizive kishin favorizuar njeuml parti meuml shumeuml se teuml tjerat124

119 OSIShqipeumlria f 234120 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 47121 Monitorimi u krye neuml kuadrin e ldquoMonitorimi i Lajmeve teuml Mbreumlmjes neuml TV ndash monitorim dhe analizeuml e edicioneve teuml lajmeve neuml TV neuml 10 vende teuml Europeumls Juglindorerdquo botuar neuml Media Plan Institute Treguesi i Interesit Publik Sarajevo 2007122 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 54123 Kodi Zgjedhor neni 136 neni 140 gjendet neuml httpwwwosceorgitem14076htmlhtml=1(pareuml neuml 10 korrik 2007)124 Raporti i OSCEODIHR peumlr zgjedhjet e 18 shkurt 2007 gjendet neumlhttpwwwosceorgitem24859htmlhtml=1 (pareuml neuml 12 korrik 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

42

53 Udheumlzimet e peumlrgjithshme peumlr prodhimin e programeve

Ligji peumlr Radion dhe Televizionin vendos disa detyrime teuml peumlrgjithshme peumlr teuml gjitha stacionet televizive Keumlto kaneuml teuml beumljneuml kryesisht me dinjitetin njereumlzor respektin peumlr ligjin dhe teuml drejtat e njeriut125

Megjithateuml keumlto masa janeuml mjaft teuml vakeumlta dhe teuml peumlrgjithshme dhe nuk janeuml shndeumlrruar neuml rregulla meuml teuml detajuara nga KKRT Keumlto parime teuml peumlrgjithshme neuml peumlrgjitheumlsi janeuml respektuar Teuml vetmet probleme kishin teuml beumlnin me pornografi neuml e cila ndalohet krejteumlsisht peumlr trsquou transmetuar Neuml stacionet tokeumlsore analoge nuk transmetohen programe me peumlrmbajtje pornografi ke Megjithateuml DigitAlb transmeton pornografi gjitheuml koheumln neuml njeuml kanal neuml formeuml teuml kriptuar si dhe dy programe pornografi ke neuml mesnateuml

54 Kuotat

Nuk ekzistojneuml kuota teuml posaccedilme peumlr peumlrfaqeumlsim gjuheumlsor apo teuml grupeve teuml minoriteteve Stacioni i transmetimit publik si dhe disa kanale private ndonjeumlhereuml transmetojneuml programe peumlr minoritetet etnike Neuml vitet e fundit Instituti Shqiptar i Medias eumlshteuml angazhuar neuml koordi-nimin e projekteve teuml produksionit teuml programeve radiofonike dhe televizive peumlr pakicat etnike dhe gjuheumlsore neuml vend si dhe peumlr artikuj peumlr keumlto tema teuml botuara neuml median e shkruar

Mediat qeuml fokusohen neuml temat e pakicave luftojneuml peumlr mbijeteseuml Peumlr shembull Radio Prespa e themeluar neuml 2003 neuml zoneumln e kufi rit me Republikeumln e Maqedoniseuml dhe qeuml transmeton maqedonisht nuk funksionon rregullisht peumlr shkak teuml pengesave fi nanciare Stacionet radiofonike peumlr pakiceumln greke neuml jug teuml vendit gjenden neuml njeuml situateuml teuml ngjashme Teuml gjitha keumlto media janeuml nisma individuale shteti nuk jep ndihma peumlr median e minoriteteve Megjithateuml nuk ekzistojneuml pengesa ligjore peumlr dheumlnien e licensave teuml transmetimit peumlr radiot apo televizionet e minoriteteve Neuml fakt KKRT dha njeuml licenseuml peumlr radio dhe televizion radioTV Armonia njeuml projekt peumlr pakiceumln greke qeuml eumlshteuml edhe minoriteti meuml i madh etnik neuml vend Megjithateuml stacioni nuk ka fuqi fi nanciare dhe ka veumlshtireumlsi Peumlr momentin ata nuk transmetojneuml126

Kuotat e vetme neuml lidhje me peumlrmbajtjen qeuml imponon ligji peumlr ata qeuml kaneuml licenseuml lokale eumlshteuml qeuml teuml transmetojneuml programe jokomerciale dhe programe lokale informacioni peumlr teuml pakteumln 15 peumlrqind teuml programacionit javor Ligji nuk e specifi kon termin ldquojokomercialrdquo Sipas ndryshimeve teuml 2003 ata qeuml kaneuml licenseuml kombeumltare duhet trsquoi kushtojneuml teuml pakteumln 15 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit programeve teuml prodhuara veteuml dhe teuml pakteumln 30 peumlrqind programeve teuml prodhuara neuml Shqipeumlri Stacionet televizive neuml peumlrgjitheumlsi i peumlrmbushin keumlto kuota127 Ligji gjithashtu vendos kuota peumlr reklameumln duke mos i lejuar stacionet televizive teuml transmetojneuml reklama peumlr meuml shumeuml se 15 peumlrqind teuml koheumls ditore teuml transmetimit ose meuml shumeuml se 12 minuta peumlr oreuml

125 OSIShqipeumlria f 235ndash236126 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 25127 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 47

S H Q I P Euml R I A

43

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Edhe pse Shqipeumlria si vend qeuml nuk eumlshteuml aneumltar i BE nuk eumlshteuml e detyruar teuml peumlrmbusheuml legjislacionin europian shumeuml nga keumlto kuota lindin nga Konventa Europiane peumlr Televizionin Ndeumlrkufi tar (KETN) dhe Protokollin e saj Shteseuml teuml cileumln Shqipeumlria e ka ratifi kuar neuml 1999 Nga ana tjeteumlr legjislacioni shqiptar nuk u keumlrkon transmetuesve trsquoi kushtojneuml shumiceumln e koheumls seuml transmetimit veprave europiane Ligji peumlr dixhitalizimin thoteuml se stacionet televizive neuml meumlnyreuml progresive duhet teuml peumlrmbushin detyrimin e transmetimit teuml programeve europiane neuml 50 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit

55 Detyrimet peumlr transmetuesin publik

Peumlrveccedil rregullave teuml peumlrgjithshme peumlr prodhimin Ligji peumlr Radion dhe Televizionin i detyron si transmetuesit publikeuml ashtu dhe ata privateuml teuml transmetojneuml programe falas Kjo peumlrfshin programe me interes teuml larteuml peumlr publikun e gjereuml si lajmeumlrimet peumlr sheumlndetin rendin publik apo emergjencat kombeumltare Gjithashtu ligji i keumlrkon RTSH teuml transmetojeuml falas sheumlrbimet fetare teuml mbajtura gjateuml festave fetare zyrtare si dhe seancat e parlamentit Ligji peumlr Radion dhe Televizionin vendos detyrime shteseuml peumlr RTSH Programet e tij duhet teuml jeneuml teuml njeuml cileumlsie teuml larteuml teuml refl ektojneuml larmineuml e jeteumls shqiptare dhe trsquoi sheumlrbejneuml teuml gjitha grupeve shoqeumlrore peumlrfshireuml pakicat kombeumltare

Pasqyrimi i lajmeve nga vendi dhe nga jashteuml duhet teuml jeteuml gjitheumlpeumlrfshireumls dhe i paansheumlmRTSH-seuml i ndalohet transmetimi i propagandeumls politike dhe fetare Megjitheuml keumlto detyrime transmetuesi i sheumlrbimit publik mbetet ende larg peumlrmbushjes seuml misionit teuml tij publik ldquoEumlshteuml paradoksale teuml shoheumlsh se si interesi publik eumlshteuml i pari qeuml lihet pas dore nga njeuml televizion i quajtur lsquopublikrsquo Edicionet e lajmeve fi llojneuml me lajme peumlr aktivitetet e qeveriseuml dhe partive politike duke leumlneuml pas dore problemet qeuml shqeteumlsojneuml qytetareumltrdquo128 Stacioni pretendon se ka beumlreuml progres teuml reumlndeumlsisheumlm dhe se mungesa e konkurrenceumls qeuml pretendohet se ka eumlshteuml njeuml geumlnjeshteumlr e hapur nga rivaleumlt privateuml129 Por mendimi i peumlrgjithsheumlm eumlshteuml se stacionet private mbizoteumlrojneuml ldquoTelevizionet komerciale po e vrasin televizionin publik dhe po thithin teuml gjitheuml audienceumln ashtu si supermarketet po vrasin dyqanet e vogla dhe kioskat e komunizmit duke thithur teuml gjitheuml blereumlsitrdquo130

56 Detyrimet peumlr transmetuesit privateuml

Nuk ka detyrime teuml holleumlsishme programacioni peumlr transmetuesit privateuml Masat e vetme li-gjore kaneuml teuml beumljneuml me koheumlzgjatjen e transmetimit dhe periodicitetin e edicionit teuml lajmeve Stacionet televizive kombeumltare duhet teuml transmetojneuml teuml pakteumln gjashteuml oreuml neuml diteuml kurse stacionet lokale teuml pakteumln kateumlr oreuml neuml diteuml Stacionet televizive kombeumltare duhet teuml transmetojneuml programe origjinale lajmesh ccedildo diteuml Stacionet televizive private janeuml teuml detyruara teuml transmetojneuml mesazhe dhe informacion teuml njeuml interesi teuml madh publik falas sipas rregulloreve teuml hartuara nga KKRT ose me keumlrkeseumln e organeve lokale teuml qeveriseuml Informacione teuml tilla zakonisht peumlrfshijneuml komunikatat e shkurtra me interes teuml posaccedileumlm peumlr publikun sidomos

128 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 10129 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 3130 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 6

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

44

neuml situata emergjence si fatkeqeumlsi natyrore ose neuml tema si sheumlndeti dhe siguria si dhe rendi publik Neuml peumlrgjitheumlsi nuk ka patur probleme me respektimin e keumltij detyrimi

6 PEumlRFUNDIMET

Televizioni ende media me ndikim meuml teuml madh neuml Shqipeumlri ka kaluar njeuml ereuml ndryshimesh Janeuml beumlreuml ndryshime ligjore teuml reumlndeumlsishme edhe pse teuml diskutueshme duke ndryshuar peumlrbeumlrjen e autoriteteve rregullatoreuml Struktura e bazuar neuml njeuml formuleuml peumlrfaqeumlsimi teuml balancuar politik u shndeumlrrua neuml njeuml formuleuml qeuml peumlrfshinte shoqeumlrineuml civile akademikeumlt dhe profesionisteumlt Keumlto leumlvizje zyrtarisht kishin peumlr qeumlllim teuml ulnin ndikimin politik te rregullatori por disa nga veprimet e fundit teuml rregullatorit u konsideruan si teuml motivuara politikisht Peumlr meuml tepeumlr rregullatori pati probleme teuml krijonte aneumltareumlsimin e ploteuml njeuml tregues qeuml mekanizmi i emeumlrimit nuk funksionon pa probleme

Seuml shpejti rregullatori do teuml peumlrballet me njeuml test teuml veumlshtireuml shpeumlrndarjen e licensave dixhitale Ashtu si ligje teuml tjera teuml miratuara gjateuml tre viteve teuml fundit Ligji peumlr Transmetimet Nume-rike u peumlrgatit nga qeveria pa u keumlshilluar me paleumlt e interesuara gjeuml qeuml hodhi mjaft dyshime peumlr qeumlllimet e qeveriseuml dhe pasojat e keumltij ligji neuml transmetime Zbatimi i keumltij ligji ngre pikeumlpyetje teuml reumlndeumlsishme peumlr teuml ardhmen e DigitAlb operatorit teuml platformeumls dixhitale i cili pas tre vjeteumlsh veprimtarie eumlshteuml kthyer neuml njeuml lojtar teuml fuqisheumlm me njeuml bazeuml teuml reumlndeumlsishme klienteumlsh Autoriteti dhe pavareumlsia e KKRT neuml procesin e licensimit si dhe qeumlndrimi i transmetuesit teuml sheumlrbimit publik neuml keumlteuml proces do teuml jeneuml mjaft teuml reumlndeumlsishme

RTSH peumlrballet me detyreumln e veumlshtireuml e sfi deumls ndaj rritjes seuml DigitAlb qeuml nuk do teuml jeteuml e lehteuml sidomos pas performanceumls jo teuml mireuml ekonomike neuml vitet e fundit fi nancimi neuml ulje nga shteti dhe reformeumls seuml papeumlrfunduar Popullariteti i RTSH nuk eumlshteuml peumlrmireumlsuar Menaxhimi jo i mireuml dhe prapambetja neuml krahasim me transmetuesit privateuml seuml bashku me mendimin e peumlrgjithsheumlm qeuml RTSH kontrollohet politikisht janeuml ndeumlr problemet kryesore teuml transmetuesit Stacioni mbetet ende larg peumlrmbushjes seuml misionit teuml tij publik Shpresohet qeuml menaxhimi i ri i stacionit do teuml hartojeuml njeuml strategji koherente dhe teuml fi llojeuml njeuml reformeuml teuml qeumlndrueshme Megjithateuml reforma e RTSH do teuml jeteuml e dhimbshme dhe si e tilleuml stacioni do teuml keteuml nevojeuml peumlr ndihmeseuml teuml reumlndeumlsishme neuml arritjen e misionit teuml tij

Programet profesionale dhe cileumlsore po vijneuml neuml rritje Megjithateuml tregu mbetet i mbipopulluar dhe megjitheuml zhurmeumln peumlr burimet e fi nancimit teuml medias nuk janeuml marreuml masa konkrete neuml keumlteuml drejtim Transparenca e burimeve teuml kapitalit teuml medias nevojiten medoemos neuml njeuml vend ku gazetareumlt teuml cileumlt nuk kaneuml kontrata pune shpesh kaneuml frikeuml teuml rrezikojneuml e teuml provokojneuml pronareumlt duke shkruar neuml meumlnyreuml teuml pavarur Organizatat peumlr median kaneuml beumlreuml peumlrpjekje teuml shumta peumlr teuml rritur ndeumlrgjegjeumlsimin peumlr kodet e etikeumls te gazetareumlt por veteuml-rregullimi efi kas ende nuk ka nisur Mangeumlsia e studimeve teuml tregut ose teuml teuml dheumlnave teuml tjera i pengon mjaft vlereumlsimet peumlr kushtet e medias shqiptare

S H Q I P Euml R I A

45

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

ANEKS1 LEGJISLACIONI I PEumlRMENDUR NEuml RAPORT

Fletorja Zyrtare eumlshteuml gazeta zyrtare e Shqipeumlriseuml

Direktiva 9736EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 30 qershor 1997 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin e disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 202 30 korrik 1997

Direktiva 200765EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 11 dhjetor 2007 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 33227 18 dhjetor 2007

Kodi Zgjedhor neni 136 neni 140 gjendet neuml httpeumleumleumlosceorgitem14076htmlhtml=1 (pareuml neuml 10 korrik 2007)

Ligji peumlr Transmetimet Numerike Ligji nr 9742 neuml 28 maj 2007 peumlr Transmetimet Numerike neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml

Ligji nr 8410 dateuml 30091998 Peumlr radion dhe televizionin publik e privat neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml Fletorja Zyrtare 20 tetor 1998 amenduar me ligjin nr 8657 dateuml 31072000 ligjin nr8794 dateuml 10052001 ligjin nr9016 dateuml 20022003 dhe ligjin nr9124 dateuml 29072003 si dhe Ligji nr 9677 i 13 janarit 2007

Ligji nr 9531 i cili ndryshon Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin me kapitullin ldquoPeumlr Radion dhe Televizionin Publik dhe Privatrdquo 11 maj 2006 Fletorja Zyrtare 65 2006

Ligji nr 9645 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2007rdquo i 27 neumlntorit 2006

Ligji nr 9836 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2008rdquo i 26 neumlntorit 2007

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

46

ANEKS 2 BIBLIOGRAFIA

Neuml anglisht

IREX Media Sustainability Index 2005 ndash Albania IREX Washington DC 2006

IREX Media Sustainability Index 2006 ndash Albania IREX Washington DC 2007

Neuml shqip

KKRT Vlereumlsim i teuml Ardhurave teuml Reklamave nga Monitorimi prillndashmaj 2005

KKRT Raporti Vjetor 2006 neuml Kuvendin e Shqipeumlriseuml

RTSH Raporti Vjetor peumlr Veprimtarineuml e RTSH 2006

Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007

Unioni i Gazetareumlve Shqiptareuml ldquoMbrojtja neuml puneuml dhe sigurimi social i punonjeumlsve teumlmedias njeuml domosdoshmeumlri peumlr shtypin e lireumlrdquo

S H Q I P Euml R I A

47

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Page 6: Televizioni në Europë: Raportet vijuese 2008 - Shqipëria · Media Program përpiqet të nxisë median e pavarur, profesionale dhe të qëndrueshme si dhe gazetarinë cilësore,

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

6

Mbi EUMAP

EUMAP Programi i peumlr Monitorim dhe Avokaci teuml BE i Institutit peumlr njeuml Shoqeumlri teuml Hapur monitoron zhvillimin e disa ccedileumlshtjeve teuml teuml drejtave teuml njeriut dhe shtetit ligjor si neuml Bashkimin Europian ashtu edhe neuml vendet kandidate apo ato kandidate teuml mundshme

EUMAP punon me eksperteuml vendas dhe me organizata joqeveritare (OJQ) peumlr teuml hartuar raporte qeuml shpeumlrndahen gjereumlsisht neuml Europeuml dhe meuml tej Raportet kaneuml peumlr qeumlllim qeuml teuml nxisin pjeseumlmarrje meuml teuml gjereuml neuml procesin e artikulimit teuml vlerave teuml peumlrbashkeumlta demokratike teuml BE si dhe monitorimin e vazhduesheumlm teuml respektit peumlr standartet e teuml drejtave teuml njeriut neuml Bashkimin Europian

Peumlrveccedil keumltyre raporteve monitorimi peumlr Televizionin neuml Europeuml EUMAP eumlshteuml peumlrqendruar edhe neuml mundeumlsiteuml e romeumlve peumlr arsim dhe neuml gjendjen e myslimaneumlve neuml qytetet e peumlrzgjedhura teuml BE

Raporte teuml meumlparshme teuml EUMAP peumlrfshijneuml serineuml e 2005 Televizioni neuml Europeuml si edhe raporte peumlr mbrojtjen e pakicave teuml drejtat e njereumlzve me intelekt teuml kufi zuar pavareumlsineuml e gjyqeumlsorit kapacitetin e gjyqeumlsorit korrupsioni dhe politikat antikorrupsion dhe mundeumlsiteuml e barabarta peumlr femra dhe meshkuj

Teuml gjitha raportet e EUMAP si dhe informacion i meumltejsheumlm peumlr programin gjendet neuml wwweumaporg

Mbi Media Program

Media Program peumlrpiqet teuml nxiseuml median e pavarur profesionale dhe teuml qeumlndrueshme si dhe gazetarineuml cileumlsore kryesisht neuml vende qeuml po kalojneuml njeuml proces demokratizimi dhe po ndeumlrtojneuml tregje funksionaleuml teuml medias

Media Program mbeumlshtet nisma qeuml kaneuml peumlr qeumlllim teuml ndihmojneuml legjislacionin peumlr median qeuml teuml jeteuml konform standarteve demokratike ndeumlrkombeumltare duke rritur profesionalizmin e gazetareumlve dhe drejtuesve teuml medias duke forcuar shoqatat e profesionisteumlve teuml medias dhe duke krijuar mekanizma teuml veteumlrregullimit neuml media Media Program gjithashtu mbeumlshtet ato media qeuml peumlrkrahin vlerat e njeuml shoqeumlrie teuml hapur si dhe peumlrpjekjet qeuml kaneuml peumlr qeumlllim teuml monitorojneuml dhe kundeumlrshtojneuml shkeljet e liriseuml seuml shtypit dhe qeuml nxisin ndryshime teuml politikeumls seuml medias qeuml sigurojneuml pluralizmin e proneumlsiseuml seuml medias dhe diversitetin e mendimit neuml media

Edhe pse tradicionalisht Media Program eumlshteuml peumlrqendruar neuml Europeumln Qendrore Lindore dhe Juglindore CIS dhe Mongoli gjateuml viteve teuml fundit ajo eumlshteuml zgjeruar neuml Afrikeumln Pereumlndimore dhe Jugore neuml Azineuml Juglindore dhe neuml Amerikeumln Latine

S H Q I P Euml R I A

7

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Televizioni neuml Europeuml

Raportet vijuese 2008

Shqipeumlrianga Ilda Londo

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

8

Peumlrmbajtja

A Peumlrmbledhja e peumlrgjithshme 10

B Rekomandimet 11

1 Rekomandimet fi llestare nga raporti i 2005 11

11 Politikat 12

12 Autoritetet rregullatore (KKRT) 14

13 Transmetuesit publikeuml dhe privateuml 15

14 Transmetuesi publik (RTSH) 17

15 Shoqeumlria civile 18

2 Rekomandimet e reja sipas raportit teuml vitit 2008 18

21 Legjislacioni 18

C Peumlrfundimet kryesore teuml monitorimit vijues 19

1 Ambienti i peumlrgjithsheumlm i transmetimeve 19

11 Zhvillimet kyccedile neuml legjislacion dhe politika 19

12 Masat ligjore teuml BE 19

13 Tregu i transmetimeve 20

2 Rregullimi dhe licensimi i sektorit teuml televizionit 21

21 Autoritetet dhe korniza rregullatore 21

22 Sistemi i licensimit 24

3 Rregullimi dhe menaxhimi i transmetuesit televiziv teuml sheumlrbimit publik 28

31 Legjislacioni dhe politikat peumlr transmetuesin publik 28

32 Struktura qeveriseumlse e transmetuesit publik 28

33 Financimi i transmetuesit publik 31

34 Standartet editoriale 32

4 Transmetuesit privateuml 34

41 Rregullimi dhe menaxhimi 34

42 Proneumlsia e televizioneve dhe proneumlsia e ndeumlrthurur 34

43 Tregu i reklamave 34

44 Standartet dhe pavareumlsia editoriale 37

S H Q I P Euml R I A

9

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

45 Transmetuesit rajonaleuml dhe lokaleuml 38

5 Programacioni 39

51 Programet 39

52 Rregullat e peumlrgjithshme peumlr lajmet 40

53 Udheumlzimet e peumlrgjithshme peumlr prodhimin e programeve 41

54 Kuotat 42

55 Detyrimet peumlr transmetuesin publik 42

56 Detyrimet peumlr transmetuesit privateuml 43

6 Peumlrfundimet 43

ANEKS 1 Legjislacioni i peumlrmendur neuml raport 45

ANEKS 2 Bibliografi a 46

Lista e shkurtimeve

EBU Unioni i Transmetuesve Europianeuml

KESH Korporata Elektroenergjitike Shqiptare

KKRT Keumlshilli Kombeumltar i Radios dhe Televizionit

KLSH Kontrolli i Larteuml i Shtetit

OSCE Organizata peumlr Siguri dhe Bashkeumlpunim neuml Europeuml

RRC-06 Konferenca Rajonale e Radio-komunikacioneve neuml Gjeneveuml 2006

RT Radio Tirana

RTSH Radio Televizioni Shqiptar

TVSH Televizioni Shqiptar

WAZ Westdeutsche Allgemeine Zeitung

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

10

A Peumlrmbledhja e peumlrgjithshmeMedia elektronike peumlrbeumln sektorin meuml teuml reumlndeumlsisheumlm neuml tregun e medias shqiptare Megjitheuml zhvillimin e vazhduesheumlm profesional media elektronike eumlshteuml ende pre e dyshimeve peumlr burimet e fi nancimit dhe ecuriseuml seuml saj ekonomike Mediat elektronike vazhdojneuml teuml mbeten teuml paqeumlndrueshme ekonomikisht dhe teuml varen kryesisht peumlr teuml ardhurat e tyre nga bizneset e tjera teuml pronareumlve Kjo situateuml hedh dyshime serioze mbi pavareumlsineuml e tyre editoriale dhe mbi cileumlsineuml e informacionit qeuml i ofrohet publikut Qeveria eumlshteuml peumlrpjekur ta zgjidheuml ccedileumlshtjen e diskutueshme teuml caktimit teuml reklamave shteteumlrore por ende nuk eumlshteuml e qarteuml neumlse janeuml ccedilrreumlnjosur praktikat e meumlparshme Qeveria vendosi teuml botonte reklamat shteteumlrore veteumlm neuml buletinin zyrtar peumlr ta shkeumlputur median nga vareumlsia e saj nga qeveria Por ligji nuk e peumlrcakton qarteuml reklameumln shteteumlrore duke krijuar mundeumlsi peumlr mbeumlshtetje arbitrare

Qeveria gjithashtu ka fi lluar njeuml seumlreuml amendimesh ligjore teuml diskutueshme neuml lidhje me rregullatoreumlt dhe transmetimet numerike Qeveria pretendoi se keumlto peumlrpjekje kishin peumlr qeumlllim teuml peumlrmireumlsonin pavareumlsineuml e medias por kritikeumlt laneuml teuml kuptohej se arsyeja kryesore ishte teuml viheshin neumln kontroll rregullatoreumlt dhe trsquoi mbyllej goja medias seuml pavarur Mungesa e debatit dhe keumlshillimit publik me paleumlt e interesuara gjateuml peumlrgatitjes seuml ndryshimeve ligjore i forcoi akoma meuml shumeuml keumlto dyshime

Megjitheumlse po kalon njeuml reformeuml dometheumlneumlse Keumlshilli Kombeumltar i Radios dhe Televizionit (KKRT) nuk ka beumlreuml peumlrparime teuml meumldha neuml peumlrmbushjen e misionit teuml tij Vendimet e tij peumlr teuml dheumlneuml licensa transmetimi dhe peumlr teuml hequr antena janeuml kundeumlrshtuar Dheumlnia e licensave numerike neuml teuml ardhmen e afeumlrt do teuml jeteuml testi peumlrfundimtar peumlr autoritetin dhe pavareumlsineuml e KKRT Televizioni numerik ka beumlreuml peumlrparime teuml reumlndeumlsishme qeuml nga lindja e tij neuml njeuml zbrazeumlti ligjore tre vjet meuml voneuml Popullariteti i tij eumlshteuml gjithnjeuml neuml rritje

Zbatimi i duhur i ligjit nevojitet sidomos peumlr fuqizimin e rolit teuml transmetuesit publik Radio Televizionit Shqiptar (RTSH) si dhe peumlr teuml krijuar mundeumlsineuml qeuml ai teuml peumlrmbusheuml misionin e vet Roli i transmetuesit publik ka ardhur neuml zbehje ndeumlrsa stacionet televizive private kaneuml investuar vazhdimisht neuml puneumln e tyre Reforma e RTSH ka mbetur neuml vend akuzat qeuml ai favorizon qeverineuml kaneuml vazhduar Drejtuesit aktualeuml meuml neuml fund kaneuml peumlrpiluar njeuml strategji peumlr ta transformuar institucionin neuml njeuml transmetues publik efi kas Megjithateuml fi nancimi eumlshteuml ende njeuml problem pa zgjidhje sidomos me afrimin e dixhitalizimit

Ende nuk eumlshteuml vendosur njeuml sistem efi kas veteuml-rregullimi megjitheuml disa peumlrpjekje neuml keumlteuml drejtim Duke pasur parasysh mungeseumln e kontratave teuml puneumls peumlr gazetareumlt dhe tregun e puneumls jashteumlzakonisht teuml paqeumlndruesheumlm veteumlcensura eumlshteuml meuml e peumlrhapur sesa veteumlrregullimi Peumlr meuml tepeumlr mungesa e studimeve monitorimeve sondazheve teuml besueshme dhe meumlnyrave teuml tjera peumlr teuml mbledhur teuml dheumlna peumlr median elektronike vazhdon teuml jeteuml pengeseuml peumlr njeuml analizeuml meuml teuml sakteuml teuml tregut teuml medias shqiptare

S H Q I P Euml R I A

11

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

B Rekomandimet

1 REKOMANDIMET FILLESTARE NGA RAPORTI I 20051

Shumeuml nga rekomandimet e raportit fi llestar janeuml peumlrmbushur kryesisht neuml fusheumln e legjislacionit dhe shpeumlrndarjen e reklamave dhe fondeve shteteumlrore Organizatat ndeumlrkombeumltare kaneuml vazhduar mbeumlshtetjen e tyre peumlr keumlrkimet monitorimet dhe ndihmeseumln peumlr legjislacionin Edhe pse transmetuesi i sheumlrbimit publik ka nisur njeuml reformeuml serioze eumlshteuml ende shumeuml hereumlt peumlr teuml vlereumlsuar se si janeuml peumlrmbushur rekomandimet peumlr transmetuesit e sheumlrbimit publik Nuk pati progres peumlr rritjen e transparenceumls seuml proneumlsiseuml seuml transmetuesve dhe neuml zbatimin e Kodit teuml Puneumls neuml sektorin e medias

1 ldquoShqipeumlriardquo neuml Instituti i Shoqeumlriseuml seuml Hapur Televizioni neuml Europeuml rregullimi politikat dhe pavareumlsiaBudapest 2005 (meuml tej OSIShqipeumlria) f 247ndash250

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

12

11 Politikat

Legjislacioni

1 Qeveria duhet teuml ndeumlrmarreuml hapa peumlr teuml ploteumlsuar boshlleumlqet neuml legjislacionin e medias veccedilaneumlrisht neuml lidhje me teknologjiteuml dhe sheumlrbimet e reja teuml transmetimit duke iu referuar instrumenteve ndeumlrkombeumltare mbi konkurrenceumln dhe transmetimin dixhital2 Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare duhet teuml vazhdojneuml asistenceumln peumlr qeverineuml dhe parlamentin si dhe peumlr rregullatorin - Keumlshillin Kombeumltar teuml Radios dhe Televizionit (KKRT) - peumlr hartimin e legjislacionit teuml medias Ata duhet teuml nxisin konsultimet me OJQ qeuml veprojneuml neuml fusheumln e medias seuml lireuml dhe shoqatat e mediave profesioniste si pjeseuml e procesit teuml hartimit teuml ligjit3 Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare duhet teuml vazhdojneuml asistenceumln e tyre peumlr organizmat qeuml merren me zbatimin e ligjit mbi peumlrmireumlsimin e zbatimit teuml legjislacionit teuml medias

Keumlto rekomandime janeuml peumlrmbushur pjeseumlrisht Ligji peumlr Radion dhe Televizionin u ndryshua peumlr teuml mbuluar dixhitalizimin dhe tashmeuml po rishikohet peumlr ta peumlrshtatur me legjislacionin e BE Organizatat ndeumlrkombeumltare e mbeumlshteteumln menjeumlhereuml reformeumln e autoriteteve rregullatore dhe ateuml teuml transmetuesit teuml sheumlrbimit publik si dhe dhaneuml keumlshillat e tyre peumlr legjislacionin Kjo asistenceuml duhet teuml vazhdojeuml Megjithateuml keumlshillimi i qeveriseuml me grupet vendase teuml interesit ka qeneuml sporadik dhe i beumlreuml neumln presion

Debati Publik

4 OJQ lokale qeuml veprojneuml neuml fusheumln e liriseuml seuml shprehjes dhe teuml aksesit neuml informacion si edhe organizatat qeuml merren meuml gjereumlsisht me teuml drejtat civile duhet teuml nxisin njeuml debat publik mbi probleme teuml reumlndeumlsishme qeuml lidhen me zhvillimin e medias neuml njeuml frymeuml teuml hapur dhe teuml paanshme duke rritur ndeumlrgjegjeumlsimin sesi media ndikon mbi qytetareumlt Njeuml iniciativeuml e tilleuml duhet teuml mbeumlshtetet fuqimisht nga institucionet ndeumlrkombeumltare dhe ato europiane teuml tilla si Bashkimi Europian OSBE dhe Keumlshilli i Europeumls

Veteuml media i ka sjelleuml ccedileumlshtjet e lidhura me teuml neuml qendeumlr teuml debatit publik Por ekziston ende nevoja peumlr njeuml debat meuml teuml pasur publik peumlr tema teuml reumlndeumlsishme teuml lidhura me zhvillimin e medias OJQ-teuml lokale janeuml neuml poziteumln meuml teuml peumlrshtatshme peumlr ta realizuar keumlteuml

S H Q I P Euml R I A

13

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Studimet

5 Qeveria duhet teuml nxiseuml analiza teuml holleumlsishme peumlr sektorin e medias duke i kushtuar njeuml veumlmendje teuml veccedilanteuml studimeve mbi audienceumln Peumlr teuml siguruar pavareumlsineuml e njeuml studimi teuml tilleuml qeveria duhet teuml funksionojeuml veteumlm si njeuml bashkeumlfi nancues i puneumls seuml beumlreuml nga institucione akademike teuml vendit ose OJQ teuml huaja apo edhe institucione teuml tjera joshteteumlrore6 Organizatat e shoqeumlriseuml civile duhet teuml nxisin qeverineuml peumlr teuml mbeumlshtetur njeuml studim teuml tilleuml teuml pavarur neuml sektorin e medias

Ky rekomanim nuk eumlshteuml ploteumlsuar Ende nuk ka njeuml studim peumlr shikueshmeumlrineuml keumlshtu qeuml rekomandimi mbetet neuml fuqi

Konsultimet

7Kur ndeumlrmerr hapa qeuml prekin median dhe merr neuml shqyrtim problemet qeuml lidhen me teuml Qeveria duhet teuml konsultohet me pronareumlt e medias OJQ qeuml veprojneuml neuml fusheumln e liriseuml seuml shtypit shoqatat e medias profesionale dhe komunitetin ndeumlrkombeumltar dhe veccedilaneumlrisht Keumlshillin e Europeumls

Ky rekomandim nuk eumlshteuml peumlrmbushur E veumlneuml neumln presion qeveria u keumlshillua me paleumlt e interesuara peumlr ndryshime neuml ligjet e medias Megjithateuml ky keumlshillim u beuml momentin e fundit dhe ishte njeuml peumlrjashtim

Teknologjiteuml e reja

8Qeveria duhet teuml peumlrgatiseuml njeuml strategji afatgjateuml peumlr zhvillimin e medias qeuml mund trsquoi paraprinte evolucionit teuml teknologjive teuml reja duke peumlrfshireuml keumltu internetin dhe transmetimin dixhital9Si njeuml prioritet teuml saj Qeveria duhet trsquoi propozojeuml parlamentit amendime peumlr Ligjin mbi Radion dhe Televizionin duke synuar rregullimin e transmetimit dixhital neuml peumlrputhje me standardet europiane dhe ndeumlrkombeumltare

Rekomandimi i pareuml mbetet ende peumlr trsquou ploteumlsuar KKRT po harton njeuml strategji peumlr dixhitalizimin Rekomandimi i dyteuml eumlshteuml peumlrmbushur Parlamenti e ndryshoi Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin peumlr teuml peumlrfshireuml edhe masat peumlr transmetimin dixhital neuml peumlrputhje me standartet ndeumlrkombeumltare

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

14

12 Autoritetet rregullatore (KKRT)

Pavareumlsia

10 Qeveria dhe parlamenti duhet teuml sigurojneuml zbatimin e ploteuml teuml legjislacionit ekzistues neuml meumlnyreuml qeuml teuml respektohet dhe teuml peumlrforcohet pavareumlsia e autoritetit rregullator Keumlshillit Kombeumltar teuml Radio Televizionit (KKRT) neuml meumlnyreuml teuml veccedilanteuml neuml lidhje me emeumlrimin e aneumltareumlve teuml KKRT dhe peumlrgatitjen e raportit vjetor teuml KKRT

Rekomandimi eumlshteuml ploteumlsuar Edhe pse ngjalli mjaft polemika formula e emeumlrimit teuml aneumltareumlve teuml KKRT u ndryshua Megjitheuml reformeumln e vazhdueshme neuml vitet e fundit qeveria dhe parlamenti duhet ende teuml ndeumlrmarrin ndryshime neuml legjislacion peumlr teuml forcuar pavareumlsineuml e rregullatorit

S H Q I P Euml R I A

15

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

13 Transmetuesit publikeuml dhe privateuml

Shumeumlllojshmeumlria e medias

11Qeveria dhe parlamenti duhet teuml konsolidojneuml transparenceumln e medias neumlpeumlrmjet zbatimit teuml ploteuml teuml legjislacionit teuml medias dhe neumlpeumlrmjet kontrolleve teuml rregullta mbi proneumlsineuml dhe fi nancimin e medias

Nuk ka patur shumeuml progres peumlr teuml hedhur driteuml mbi proneumlsineuml e transmetuesve Qeveria dhe Parlamenti duhet teuml beumljneuml meuml tepeumlr peumlr ta arritur keumlteuml gjeuml Kontrollet e proneumlsiseuml dhe fi nancimit teuml mediave duhen kryer nga agjenci zbatimi meuml teuml fuqishme meuml efi kase dhe meuml teuml pavarura si KKRT apo Policia Tatimore

Peumlr teuml drejtat e gazetareumlve

12 Qeveria duhet teuml marreuml hapa teuml veccedilanteuml qeuml Kodi i Puneumls teuml zbatohet nga organizatat e mediave dhe teuml mbikqyreuml rregullisht zbatimin e tij13 Shoqatat e gazetareumlve me ndihmeumln edhe teuml aktoreumlve teuml tjereuml teuml shoqeumlriseuml civile duhet teuml keumlrkojneuml zbatimin e kodit teuml Puneumls neuml kompaniteuml e mediave dhe neuml meumlnyreuml teuml veccedilanteuml negociatat kolektive14 Organizatat e shoqeumlriseuml civile duhet teuml mbeumlshtesin gazetareumlt edhe individualisht kur teuml drejtat e tyre dhunohen nga pronareumlt e mediave autoritetet shteteumlrore ose paleuml teuml tjera

Keumlto rekomandime nuk janeuml peumlrmbushur Qeveria nuk ka ndeumlrmarreuml hapa peumlr teuml forcuar zbatimin e Kodit teuml Puneumls (Keumlto hapa do teuml peumlrfshinin edhe forcimin e kapaciteteve teuml agjencive teuml zbatimit teuml ligjit si Inspektoriati i Larteuml i Puneumls dhe Policia Tatimore peumlr teuml monitoruar rregullisht zbatimin e Kodit teuml Puneumls neuml teuml gjitha mediat) Neuml teuml njeumljteumln koheuml shoqeumlria civile dhe shoqatat e gazetareumlve kaneuml qeneuml teuml dobeumlta neuml keumlrkeseumln e tyre peumlr zbatimin e Kodit neuml organizatat e mediave

Financimi

15 Qeveria duhet teuml krijojeuml njeuml organizeumlm teuml pavarur qeuml teuml jeteuml peumlrgjegjeumls peumlr transferimin e fondeve qeveritare tek operatoreumlt e mediave neuml peumlrputhje me parimet dhe procedurat e parashtruara nga rekomandimet peumlrkateumlse teuml Keumlshillit teuml Europeumls Procesi i transferimit teuml parave duhet teuml jeteuml i qarteuml dhe transparent

Ky rekomandim eumlshteuml peumlrmbushur Qeveria ka krijuar Agjencineuml e Prokurimeve Publike qeuml boton njeuml buletin javor teuml njoftimeve zyrtare peumlrfshireuml reklamat shteteumlrore dhe njoftimet qeuml meuml peumlrpara botoheshin neuml gazeta Megjithateuml ligji nuk eumlshteuml krejteumlsisht i qarteuml neuml peumlrkufi zimin e reklameumls shteteumlrore dhe peumlr pasojeuml ka nevojeuml peumlr sqarim teuml meumltejsheumlm

Reklamat shteteumlrore

16 Qeveria duhet teuml ndeumlrmarreuml hapa teuml menjeumlhershme peumlr teuml siguruar transferimin e paparagjykuar dhe jopolitik teuml parave nga reklamat shteteumlrore dhe teuml rriseuml transparenceumln mbi transferimin e parave nga kjo reklameuml

Qeveria ka ndeumlrmarreuml hapa peumlr teuml garantuar njeuml shpeumlrndarje objektive teuml reklameumls shteteumlrore Megjithateuml sistemi i shpeumlrndarjes seuml reklameumls shteteumlrore ka ende nevojeuml peumlr peumlrmireumlsim

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

16

Pavareumlsia

17 Qeveria duhet teuml investigojeuml rregullisht pohimet mbi dhunimet e liriseuml dhe teuml pavareumlsiseuml seuml medias

Qeveria nuk ka treguar gatishmeumlri teuml madhe peumlr teuml hetuar dhunimet e liriseuml seuml medias rregullisht Neuml keumlteuml meumlnyreuml ky rekomandim ende qeumlndron

Studime dhe monitorim

18 Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare duhet teuml monitorojneuml dhe teuml raportojneuml publikisht mbi dhunimet e pavareumlsiseuml seuml medias19 Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare duhet teuml asistojneuml me studime dhe monitorim fusha teuml veccedilanta teuml aktivitetit teuml medias teuml tilla si pavareumlsia respektimi i ligjit dhe etika e medias

Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare kaneuml vazhduar ta peumlrmbushin rolin e tyre monitorues Puna e tyre monitoruese dhe keumlrkimore eumlshteuml thelbeumlsore dhe duhet teuml vazhdojeuml

S H Q I P Euml R I A

17

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

14 Transmetuesi publik (RTSH)

Reforma e RTSH

20 Qeveria duhet teuml mbeumlshteseuml transformimin e Radio Televizonit Shqiptar (RTSH) neuml njeuml transmetues teuml veumlrteteuml teuml sheumlrbimit publik duke beumlreuml teuml qarta rolet dhe peumlrgjegjeumlsiteuml dhe duke garantuar transparenceumln e administrimit21 Shoqatat e gazetareumlve dhe organizatat ndeumlrqeveritare duhet teuml ndeumlrmarrin hapat e duhura nga ana e tyre peumlr teuml mbeumlshtetur transformimin e RTSH22 Qeveria dhe OJQ teuml reumlndeumlsishme teuml keumltij sektori duhet teuml peumlrpiqen teuml sjellin teuml gjitheuml aktoreumlt neuml njeuml debat publik mbi teuml ardhmen e RTSH Kjo duhet teuml peumlrfshijeuml gazetareumlt e RTSH drejtoreumlt e meumlparsheumlm dhe ata teuml tanisheumlm autoritetin rregullator (KKRT) OJQ dhe komunitetin e gazetareumlve neuml peumlrgjitheumlsi23 Shoqeumlria civile duhet ta sjelleuml peumlrpara veumlmendjes seuml publikut shqeteumlsimet mbi RTSH dhe teuml keumlrkojeuml zgjidhje nga organet kompetente Neuml lidhje me TVSH keumlto shqeteumlsime peumlrfshijneuml por nuk janeuml teuml kufi zuara me cileumlsineuml e programit transparenceumln e administrimit efi kasitetin e administrimit dhe pavareumlsineuml nga qeveria dhe grupet politike

Menaxhimi i ri i RTSH duket se ka nisur njeuml reformeuml serioze Eumlshteuml ende shumeuml hereumlt peumlr teuml nxjerreuml peumlrfundime peumlr strategjineuml e tij por mund teuml thuhet me siguri se ai do teuml keteuml nevojeuml peumlr asistenceuml fi nanciare dhe teknike dhe do teuml duhet teuml beumljeuml njeuml menaxhim teuml menccedilur dhe efi kas teuml burimevePrandaj rekomandimet nga raporti fi llestar janeuml ende teuml vlefshme Qeveria duhet teuml mbeumlshteseuml reformeumln e RTSH dhe shoqatat e gazetareumlve duhet teuml organizojneuml debate publike dhe teuml ofrojneuml peumlrvojeumln e tyre peumlr teuml ndihmuar keumlteuml reformeuml Cileumlsia e programit transparenca e administrateumls si dhe efi kasiteti i menaxhimit duhet teuml jeneuml ndeumlr temat qeuml shoqeumlria civile duhet teuml keteuml neuml veumlmendje teuml saj

Financimi

24 Qeveria duhet ta njoheuml dhe ta beumljeuml teuml ditur teuml ardhureumln nga tarifat e licensave Kur kjo teuml kryhet ateumlhereuml duhet teuml mendohet peumlr teuml gjetur rrugeumlt peumlr teuml peumlrmireumlsuar nivelin e pageseumls seuml keumlsaj tarife

Ky rekomandim nuk eumlshteuml peumlrmbushur Qeveria duhet ende teuml rriseuml transparenceumln peumlr teuml ardhurat nga taksa e aparatit

Programacioni

25 Administrimi dhe stafi i Radio Televizionit Shqiptar (TVSH) duhet teuml peumlrmireumlsojeuml cileumlsineuml e produksionit dhe teuml peumlrcaktojeuml njeuml struktureuml programi qeuml do teuml rriste interesin publik dhe do ta beumlnte meuml teumlrheqeumls keumlteuml stacion televiziv

Megjitheuml ndryshimet e fundit neuml RTSH menaxhimi dhe stafi i stacionit duhet teuml peumlrmireumlsojneuml programacionin

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

18

15 Shoqeumlria civile

Kodet e etikeumls

26 Shoqatat e gazetareumlve duhet teuml peumlrpilojneuml kodet e etikeumls ose teuml amendojneuml ateuml ekzistues teuml rrisin ndeumlrgjegjeumlsimin peumlr keumlto kode dhe teuml promovojneuml veprimin neuml peumlrputhje me to

Neuml shtator 2006 shoqatat e gazetareumlve miratuan njeuml kod etike peumlr teuml gjitha mediat neuml vend Megjithateuml kodi nuk eumlshteuml miratuar ldquozyrtarishtrdquo nga ndonjeuml media dhe ende nuk ka ndonjeuml mekanizeumlm peumlr ta zbatuar ateuml Gazetareumlt janeuml teuml lireuml teuml vendosin neumlse duan ta respektojneuml ateuml apo jo Njeuml sistem efi kas veteumlrregullimi dhe njeuml ambient i sigurt peumlr gazetareumlt mbeten ende qeumlllime teuml largeumlta

Shoqatat e mediave

27 Shoqatat e mediave duhet teuml forcojneuml neuml meumlnyreuml teuml ndjeshme afteumlsiteuml peumlr debat publik dhe ndeumlrgjegjeumlsimin e organizatave dhe shoqatave teuml mediave neumlpeumlrmjet njeuml bashkeumlpunimi meuml teuml mireuml dhe duke promovuar teuml drejtat e gazetareumlve peumlrballeuml pronareumlve teuml mediave dhe qeveriseuml 28 Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare duhet teuml ofrojneuml eksperienceuml dhe asistenceuml peumlr konsolidimin e shoqatave teuml mediave

Nuk ka pasur shumeuml peumlrparim neuml keumlteuml aspekt Shoqatat e gazetareumlve duhet teuml vazhdojneuml teuml peumlrmireumlsojneuml kapacitetet e tyre Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare teuml cilat kaneuml asistuar procesin deri tani duhet teuml vazhdojneuml mbeumlshtetjen e tyre

2 REKOMANDIMET E REJA SIPAS RAPORTIT TEuml 2008

21 Legjislacioni

Televizioni dixhital

KKRT duhet teuml hartojeuml njeuml Strategji Dixhitalizimi dhe pastaj teuml niseuml procesin e licensimit dixhitalHartimi i Strategjiseuml duhet teuml miratohet pas njeuml debati publik me paleumlt e interesuara Strategjia duhet teuml marreuml parasysh tema teuml tilla si mbrojtjen e konsumatorit investimet neuml platforma dixhitale teuml beumlra tashmeuml neuml vend si dhe pluralizmin dhe konkurrenceumln neuml media

1

2

S H Q I P Euml R I A

19

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

C Peumlrfundimet kryesore teuml monitorimit vijues

1 AMBIENTI I PEumlRGJITHSHEumlM I TRANSMETIMEVE

11 Zhvillimet kyccedile neuml legjislacion dhe politika

Qeuml nga koha e botimit teuml ldquoTelevizioni neuml Europeumlrdquo neuml 2005 peumlrvoja e Shqipeumlriseuml ka qeneuml e pasur neuml aspektin e legjislacionit dhe politikave peumlr median me debate teuml nxehta rreth teuml ardhmes seuml autoriteteve rregullatore transparenceumls seuml fi nancimeve neuml media si dhe transmetimeve numerike Peumlrbeumlrja e autoriteteve rregullatore eumlshteuml ndryshuar me ligj Ndryshime teuml tjera ligjore peumlrpiqen teuml zvogeumllojneuml vareumlsineuml ekonomike teuml medias elektronike nga reklamat shteteumlrore dhe peumlr pasojeuml dhe nga abuzimet e mundshme

Pas debatesh teuml gjata dhe teuml gjalla mes pronareumlve teuml medias deputeteumlve rregullatoreumlve RTSH dhe shoqatave teuml industriseuml Shqipeumlria po peumlrgatitet peumlr teuml legalizuar platformeumln e saj dixhitale sipas Ligjit peumlr Transmetimet Dixhitale2 Transmetimet dixhitale neuml platformat satelitore dhe tokeumlsore janeuml zhvilluar me shpejteumlsi gjateuml tre viteve teuml kaluara duke arritur njeuml depeumlrtim teuml reumlndeumlsisheumlm Pas gati kateumlr vitesh transmetimi platforma televizive dixhitale DigitAlb pretendonte se kishte 120000 abonenteuml neuml fi llim teuml 2006 neuml Shqipeumlri dhe te shqiptareumlt qeuml jetojneuml jashteuml3 Caktimi i ndikimit teuml ligjit te DigitAlb dhe te abonenteumlt e tij do teuml jeteuml njeuml test i meumltejsheumlm peumlr autoritetin rregullator Nga ana tjeteumlr mbetet peumlr trsquou pareuml neumlse transmetuesit e tjereuml sidomos TVSH do teuml jeneuml neuml gjendje teuml investojneuml neuml dixhitalizimin dhe teuml konkurrojneuml me DigitAlb

TVSH vazhdon teuml mos e peumlrmbusheuml misionin e saj Drejtuesit e caktuar neuml fund teuml 2006 peumlrballen me detyreumln e veumlshtireuml e kthimit teuml stacionit neuml njeuml operator me teuml veumlrteteuml publik edhe pse vuan nga njeuml reumlnie e vazhdueshme e popullaritetit ndeumlrkoheuml qeuml audienca e stacioneve private ka ardhur neuml rritje Njeuml hap tejet i vonuar neuml keumlteuml drejtim u mor neuml gusht teuml vitit 2007 me hartimin e peumlrbashkeumlt teuml njeuml strategjie peumlr RTSH neuml ereumln dixhitale nga TVSH dhe Unioni Europian i Transmetimeve (EBU) me keumlshillimin e Divizionit teuml Medias seuml Keumlshillit teuml Europeumls

12 Masat ligjore teuml BE

Shqipeumlria e ka miratuar pjeseumlrisht legjislacionin dhe standartet europiane peumlr median Neuml vitin 1999 vendi fi rmosi dhe ratifi koi Konventeumln e Keumlshillit teuml Europeumls peumlr Televizionin Ndeumlrkufi tar dhe Protokollin e tij Shteseuml Shumeuml nga masat e Ligjit peumlr Radion dhe

2 Ligji nr 9742 i 28 maj 2007 neuml Transmetimet Numerike neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml (meuml tej Ligji peumlr Transmetimet Numerike)3 Sipas teuml dheumlnave nga DigitAlb (gjendet neuml httpwwwdigitalbtvkompania e pareuml neuml 31 korrik 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

20

Televizionin4 vijneuml nga kjo marreumlveshje dhe neuml njeuml meumlnyreuml peumlrmbushin disa nga keumlrkesat e Direktiveumls Televizioni Pa Kufi j (TVWF)5 si masat peumlr sponsorizimet reklamat teuml drejteumln e replikeumls dhe mbrojtjen e teuml miturve

Legjislacioni shqiptar peumlr median nuk ka peumlrfshireuml keumlrkesat e Direktiveumls TVWF peumlr teleshitjet dhe transmetimin e veprave europiane Ligji peumlr Transmetimet Numerike paraqiti keumlrkeseumln qeuml veprat europiane duhet teuml peumlrbeumljneuml 50 teuml programacionit teuml njeuml stacioni duke lejuar qeuml kjo peumlrqindje teuml arrihet neuml meumlnyreuml progresiveMegjithateuml respektimi i keumltyre standarteve duhet ende teuml monitorohet pasi ky ligj eumlshteuml ende mjaft i ri Kishte njeuml ide peumlr teuml caktuar njeuml grup pune teuml peumlrbeumlreuml nga tre eksperteuml teuml pavarur teuml medias teuml cileumlt do teuml rishikonin Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin dhe do teuml propozonin ndryshime qeuml do ta sillnin keumlteuml ligj neuml linjeuml me ligjet e BE Deri tani kjo nuk u realizua Komisioni i Peumlrhersheumlm Parlamentar peumlr Median dhe Mjetet e Informimit Publik (meuml pas Komisioni Parlamentar i Medias) po e kryen keumlteuml detyreuml por ritmi eumlshteuml i ngadalteuml duke pasur parasysh peumlrpareumlsiteuml e ccedileumlshtjeve teuml tjera neuml Parlament meuml sakteumlsisht reformeumln neuml drejteumlsi Megjithateuml ka peumlrpjekje peumlr teuml reformuar legjislacionin e medias Rregullatoreumlt dhe eksperteuml teuml Komisionit Parlamentar teuml Medias kaneuml paraqitur propozimet e tyre peumlr ndryshime ligjore por ende nuk eumlshteuml e qarteuml se cilat do teuml jeneuml hapat neuml vijim6

Edhe pse nuk ka patur njeuml monitorim teuml vazhduesheumlm se si janeuml zbatuar keumlto masa nuk ka patur ndonjeuml problem teuml veccedilanteuml7 Nga ana tjeteumlr zbatimi i masave teuml tjera teuml frymeumlzuara nga legjislacioni i BE peumlr median ka qeneuml jo i keumlnaqsheumlm Si neuml shumeuml sektoreuml teuml tjereuml neuml Shqipeumlri edhe industria e medias ka mungeseuml transparence dhe ligjet qeuml garantojneuml transparenceumln e proneumlsiseuml dhe fi nancimit mbeten teuml veumlshtira peumlr trsquou zbatuar Kjo peumlr shkak teuml mungeseumls seuml peumlrgjithshme teuml transparenceumls neuml treg Njeuml hap peumlrpara ishte njeuml amendim neuml korrik 2006 teuml Ligjit peumlr Radion dhe Televizionin qeuml i ndalonte pronareumlt e mediave teuml merrnin pjeseuml neuml tendera publikeuml8 Megjithateuml seumlrish peumlr shkak teuml mungeseumls seuml peumlrgjithshme teuml transparenceumls dhe dheumlnies seuml uleumlt teuml peumlrgjegjeumlsiseuml si nga ana e medias ashtu edhe nga ana e qeveriseuml kjo maseuml ligjore mund teuml anashkalohet me lehteumlsi

4 Ligji nr 8410 i 30 shtatorit 1998 peumlr Radion dhe Televizionin Publik dhe Privat neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml i ndryshuar me Ligjin nr 8657 i 31 korrikut 2000 Ligji nr 8794 i 10 majit 2001 Ligji nr 9016 i 20 shkurtit 2003 Ligji nr 9124 i 29 korrikut 2003 dhe Ligji nr 9677 i 13 janarit 2007 (meuml tej Ligji i Radios dhe Televizionit)5 Direktiva 9736EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 30 qershor 1997 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin e disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 202 30 korrik 1997 Direktiva 200765EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 11 dhjetor 2007 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 33227 18 dhjetor 20076 Intervisteuml me Vjollca Meccedile keumlshilltare praneuml Kryetares seuml Parlamentit Tiraneuml 17 janar 2008 7 Intervisteuml me Andrea Nathanailin Drejtor Programacioni praneuml KKRT Tiraneuml 6 korrik 2007 8 Ligji i Radios dhe Televizionit neni 20

S H Q I P Euml R I A

21

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

13 Tregu i transmetimeve

Stacionet televizive vazhdojneuml teuml shtohen neuml numeumlr dhe mund teuml argumentohet edhe qeuml cileumlsia ka ardhur neuml rritje por pa patur studime sistematike dhe teuml besueshme peumlr shikueshmeumlrineuml peumlrqindja e veumlrteteuml e tregut peumlr ccedildo stacion mbetet e panjohur Instituti i Sondazheve dhe Opinioneve i cili meuml pareuml ka beumlreuml peumlrpjekje peumlr teuml matur shikueshmeumlrineuml ka nisur njeuml peumlrpjekje teuml re peumlr studim shikueshmeumlrie neuml vitin 2007 Megjithateuml eumlshteuml ende hereumlt peumlr teuml patur rezultate teuml qarta Peumlr shembull Top Channel njeuml stacion qeuml nuk ka patur licenseuml kombeumltare deri neuml janar teuml 2008 mendohet se geumlzon njeuml peumlrqindje mesatare shikueshmeumlrie prej 70 peumlrqind9 Edhe pse nuk ka asnjeuml dyshim qeuml stacioni eumlshteuml shumeuml i ndjekur kjo shifeumlr eumlshteuml njeuml vlereumlsim i peumlrafeumlrt i eksperteumlve dhe veumlzhguesve pa asnjeuml teuml dheumlneuml zyrtare qeuml ta mbeumlshteseuml keumlteuml Stacionet e tjera meuml teuml ndjekura televizive mendohen se janeuml TV Klan Vizion+ TV Koha si dhe stacionet me lajme News24 dhe Alsat Edhe pse TVSH ende ka mbulimin meuml teuml madh teuml territorit ldquocileumlsia programore neuml uljerdquo10 ka sjelleuml humbjen e avantazhit teuml konkurrenceumls

2 RREGULLIMI DHE LICENSIMI I SEKTORIT TEuml TELEVIZIONIT

21 Autoritetet dhe korniza rregullatore

Deri neuml 2006 Ligji peumlr Radion dhe Televizionin thoshte se KKRT ishte njeuml organ i pavarur i peumlrbeumlreuml nga kryetari neumlnkryetari dhe peseuml aneumltareuml teuml zgjedhur neuml bazeuml teuml peumlrvojeumls dhe meritave neuml fushat sociale ligjore teuml arsimit dhe teuml medias Presidenti i Republikeumls propozonte njeuml kandidat ndeumlrsa gjashteuml teuml tjereumlt propozoheshin nga Komisioni Parlamentar i Medias Meuml pas Parlamenti zgjidhte aneumltareumlt dhe kryetarin me votim me shumiceuml teuml thjeshteuml11

Neuml shkurt 2006 qeveria propozoi njeuml ndryshim ligjor qeuml do teuml shkurtonte KKRT neuml peseuml aneumltareuml dhe do teuml ndryshonte formuleumln e emeumlrimit Duke pretenduar se formula e peumlrfaqeumlsimit teuml balancuar neuml organin rregullator ishte e qarteuml qeuml nuk funksiononte qeveria propozoi njeuml peumlrfshirje meuml teuml gjereuml teuml shoqeumlriseuml civile shoqatave teuml medias akademikeumlve dhe organizatave teuml tjera teuml ngjashme neuml procesin e emeumlrimit Propozimi ndezi njeuml debat teuml gjalleuml dhe krijoi njeuml klimeuml dyshimi mes paleumlve teuml interesuar shumica e teuml cileumlve mendonin se qeveria donte teuml vinte KKRT neumln kontroll Ndeumlrkoheuml qeuml teuml gjitheuml binin dakord se ekzistonte njeuml nevojeuml e forteuml peumlr reformeuml shumeuml teuml tjereuml shpreheumln shqeteumlsimin se ky propozim nuk garantonte ndonjeuml peumlrmireumlsim ldquoSi aneumltar i Komisionit Parlamentar teuml Medias besoj se neuml keumlteuml fusheuml duhen beumlreuml ndryshime por ta sjelleumlsh keumlteuml propozim fshehurazi sidomos nga qeveria dhe sidomos kur po fl asim peumlr pushtetin e kateumlrt qeuml eumlshteuml media kjo leuml njeuml shije teuml keqerdquo12

9 A Stefani Teuml pavarurit kali i Trojeumls neuml media Panorama 16 shkurt 2006 f 1710 IREX Media Sustainability Index 2006 ndash Shqipeumlria IREX Washington DC 2007 f 6 Gjendet neuml website e IREX te httpwwwirexorgprogramsMSI_EUR2006albaniaasp (i pareuml neuml 1 gusht 2007) (meuml tej IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria)11 OSIShqipeumlria kapitulli peumlr autoritetin rregullator f 194 19912 N Lesi ldquoA duhet teuml merremi me ligjin peumlr mediat elektronikerdquo Koha Joneuml 10 shkurt 2007 f 3

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

22

Peumlrveccedil shqeteumlsimit peumlr peumlrmbajtjen e amendamentit shumeuml stacione televizive shoqatat e gazetareumlve peumlrfaqeumlsues teuml shoqeumlriseuml civile dhe eksperteuml teuml medias kundeumlrshtuan mungeseumln e debatit dhe keumlshillimit peumlrpara paraqitjes seuml amendamenteve neuml Parlament Peumlr pasojeuml Komisioni Parlamentar i Medias ftoi pronareumlt dhe drejtoreumlt e mediave meuml teuml reumlndeumlsishme si dhe kryetareumlt e shoqatave teuml gazetareumlve juristeuml dhe peumlrfaqeumlsues teuml shoqeumlriseuml civile qeuml teuml paraqisnin propozimet e tyre

Ligji i tanisheumlm u miratua neuml parlament neuml maj 2006 pas njeuml debati teuml nxehteuml Edhe pasi Presidenti vuri veton dhe e ktheu ligjin ai u miratua seumlrish neuml qershor 2006 dhe u beuml i detyruesheumlm Ideja e qeveriseuml peumlr teuml shkurtuar aneumltareumlt e KKRT neuml peseuml aneumltareuml u pranua me kusht qeuml shoqatat dhe grupet e meumlposhtme mund teuml propozojneuml teuml pakteumln kateumlr kandidateuml peumlr secilin aneumltar13

shoqatat dhe grupimet e mediave elektronike

shoqatat e medias seuml shkruar

universitetet dhe shoqatat e inxhinieriseuml elektrike dhe elektronike

shoqatat e juristeumlve fakultetet e Ligjit dhe Dhoma Kombeumltare e Avokateumlve

partiteuml parlamentare

Nga keumlta kandidateuml Komisioni i Medias duhet teuml peumlrzgjedheuml jo meuml shumeuml se dy kandidateuml peumlr ccedildo post dhe ua propozon ato Parlamentit peumlr votimin peumlrfundimtar14 Ligji i ndryshuar thoteuml gjithashtu se kandidateumlt me grada shkencore janeuml teuml parapeumllqyer dhe se keumlto grada janeuml teuml detyruara peumlr kandidateumlt e nominuar nga universitetet dhe nga shoqatat e inxhinieriseuml elektrike dhe elektronike15

Ligji i ndryshuar peumlr Radion dhe Televizionin gjithashtu ngushtoi kriteret peumlr zgjedhje si aneumltar i KKRT Peumlr shembull aneumltareumlt e partive ose shoqatave politike ose personat qeuml kaneuml qeneuml apo kaneuml konkurruar peumlr postin e kryebashkiakut ose peumlr deputet apo qeuml kaneuml qeneuml aneumltareuml teuml Keumlshillit teuml Ministrave apo prefekteuml neuml dy mandatet e fundit nuk mund teuml zgjidhen16 Ky ndryshim beumlnte pjeseuml neuml shndeumlrrimin e KKRT neuml njeuml organ meuml profesional

Debati qeuml pasoi zgjedhjen e aneumltareumlve teuml KKRT sipas formuleumls seuml re ishte akoma meuml i ndezur Aneumltareumlt e rinj u emeumlruan neuml 29 korrik 2006 gjateuml sesionit peumlrfundimtar teuml Parlamentit para pushimeve verore Deputeteumlt e opoziteumls refuzuan teuml votonin Emeumlrimi i aneumltareumlve teuml KKRT seuml bashku me ata teuml Keumlshillit Drejtues teuml TVSH erdhi neuml njeuml koheuml kur kriza midis shumiceumls dhe politikaneumlve teuml opoziteumls kishte arritur kulmin Arsyeja peumlr keumlteuml peumlrplasje ishte mosmarreumlveshja peumlr ndryshimet neuml ligjin e transmetimeve dhe peumlr reformeumln elektorale e cila eumlshteuml ende neuml proces neuml Shqipeumlri Por neuml vereumln e 2006 teuml gjitha keumlto ccedileumlshtje ishin veccedilaneumlrisht

13 Ligji nr 9531 i cili amendon Ligjin e Radios dhe Televizionit me kapitullin Peumlr Radion dhe Televizionin Publik dhe Privat 11 maj 2006 Fletorja Zyrtare nr 65 2006 neni 2 paragrafi 114 Ibid paragrafi 215 Ibid paragrafi 3 dhe 416 Ibid neni 4

bull

bull

bull

bull

bull

S H Q I P Euml R I A

23

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

polemizuese duke pasur parasysh qeuml po afroheshin zgjedhjet lokale teuml shkurtit teuml 2007 Kur paleumlt neuml parlament arriteumln marreumlveshjen neuml 30 korrik 2006 ajo marreumlveshje peumlrfshinte edhe angazhimin peumlr ta kthyer seumlrish numrin e aneumltareumlve teuml KKRT neuml shtateuml dhe se dy aneumltareumlt shteseuml do teuml emeumlroheshin nga deputeteumlt e opoziteumls nga kandidateumlt e shoqeumlriseuml civile17

Megjithateuml neuml vend qeuml teuml rritej aneumltareumlsia e KKRT u ul neuml kateumlr aneumltareuml pas doreumlheqjes seuml kryetarit Ledi Bianku neuml qershor 2007 Derisa vendet bosh u ploteumlsuan neuml shtator 2007 KKRT ka marreuml veteumlm vendime qeuml nuk keumlrkonin njeuml shumiceuml Kjo gjeuml pengoi puneumln e saj

Ndeumlrkoheuml neuml njeuml klimeuml dyshimi dhe kritikash nga politikaneumlt e opoziteumls dhe nga disa stacione televizive qeuml pretendonin se KKRT ishte ende njeuml organ i politizuar rregullatori ka kryer njeuml reformeuml teuml brendshme Neuml dhjetor 2006 parlamenti miratoi njeuml rishikim teuml skemeumls administrative qeuml e rriste stafi n e KKRT nga 32 neuml 4818 si dhe ristrukturonte departamentet e saj duke theksuar peumlrmireumlsimin e monitorimit si teuml pirateriseuml seuml sinjalit dhe teuml mbulimit territorial teuml medias elektronike Gjithashtu skema propozonte teuml krijonte njeuml njeumlsi teuml marreumldheumlnieve publike peumlr teuml peumlrmireumlsuar transparenceumln e rregullatorit Reforma meuml e ndjeshme kishte teuml beumlnte me rritjen e departamentit teuml programacionit nga gjashteuml aneumltareuml neuml 16 peumlr teuml peumlrmireumlsuar peumlrmbajtjen e medias elektronike Kur keumlto ndryshime teuml peumlrfundojneuml departamenti pritet teuml jeteuml neuml gjendje teuml monitorojeuml edicionet informative peumlrditeuml si dhe reklamat problemet etike dhe ccedileumlshtje teuml tjera qeuml KKRT nuk i ka mbuluar meuml pareuml19

Gjithashtu plani propozoi ndryshime neuml keumlshillin e ankesave teuml KKRT njeuml organ keumlshillimor peumlrgjegjeumls peumlr trajtimin e aspekteve morale dhe etike teuml programeve Megjithateuml vendimet e tij nuk kaneuml forceuml ligjore20 Me planet peumlr reformeuml ky organ eumlshteuml ndryshuar neuml Keumlshill Etike I peumlrbeumlreuml nga tre aneumltareuml si meuml pareuml teuml cileumlt janeuml eksperteuml teuml medias teuml emeumlruar nga rregullatori Keumlshilli i Etikeumls eumlshteuml peumlrgjegjeumls peumlr ndeumlrgjegjeumlsimin e publikut peumlr normat etike dhe shkeljet neuml programe ldquoKy vizion lind nga koncepti qeuml institucionet jo veteumlm duhet teuml ndjekin preferencat e publikut neuml lidhje me aspektet etike neuml media me profesionalizeumlm dhe gjykim teuml specializuar ato duhet teuml udheumlheqin shoqeumlrineuml drejt standarteve meuml teuml lartardquo21

Neuml keumlteuml meumlnyreuml Keumlshilli i Etikeumls pritet teuml marreuml njeuml rol meuml aktiv sesa thjesht teuml pranojeuml ankesa nga publiku Megjithateuml eumlshteuml ende hereumlt peumlr teuml vlereumlsuar impaktin e keumltyre ndryshimeve pasi Keumlshilli u krijua neuml qershor 2007 dhe sapo e ka nisur veprimtarineuml e tij Plani i reformeumls eumlshteuml neuml fazeumln peumlrfundimtare teuml zbatimit22

17 Marreumlveshja e 30 korrikut 2006 i peumlrmendur neuml D Ndrenika ldquoArrihet marreumlveshja PDndashPS ploteumlsohenkeumlrkesat e opoziteumlsrdquo Shekulli 31 gusht 2006 f 318 KKRT Relacioni Shpjegues peumlr Parlamentin i marreuml nga KKRT19 Ibid20 OSIShqipeumlria kapitulli peumlr autoritetin rregullator f 194ndash19921 KKRT Raport Vjetor neuml Kuvendin e Shqipeumlriseuml 2006 gjendet neuml httpwwwkkrtgovalimagesstorieskkrtfi lesRaporti-Perfundimtar-2006zip(i pareuml neuml 15 korrik 2007) (meuml tej KKRT Raporti Vjetor 2006)22 Intervisteuml me Elona Kana Drejtoresheuml e Departamentit Juridik dhe teuml Licensave praneuml KKRT Tiraneuml 18 janar 2008

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

24

22 Sistemi i licensimit

Reforma e KKRT nuk pati pasoja peumlr sistemin e dheumlnies seuml licensave teuml transmetimit Ndryshimi i veteumlm ka teuml beumljeuml me fuqineuml peumlr teuml dheumlneuml licensa peumlr transmetime numerike njeuml ligj ky qeuml u miratua neuml qershor 2007 por mbetet ende peumlr trsquou zbatuar23

Peumlrsa i peumlrket licensimeve dy nga vendimet e KKRT kaneuml ngjallur polemika neuml tre vitet e fundit njeuml kishte teuml beumlnte me dheumlnien e njeuml license transmetimi njeuml stacioni televiziv lokal dhe tjetri peumlr heqjen e antenave teuml transmetimit teuml disa stacioneve televizive

Neuml mes teuml prillit 2007 KKRT njoftoi peumlr njeuml inspektim teuml spektrit teuml frekuencave neuml teuml gjitheuml vendin Mediat elektronike qeuml operonin pa licensa u njoftuan se duhej teuml ndeumlrprisnin transmetimet24 Sipas ish-kryetarit teuml KKRT Ledi Bianku ky pastrim i spektrit kishte peumlr qeumlllim teuml mundeumlsonte zbatimin e Planit teuml Frekuencave duke fuqizuar keumlshtu konkurrenceumln midis operatoreumlve ekzistues para fi llimit teuml transmetimeve dixhitale25 Neuml 9 Maj 2007 KKRT vendosi teuml hiqte antenat e paautorizuara teuml transmetimit neuml disa qytete Keumlto antena i peumlrkisnin Top Channel TV Vizion Plus TV Telesport dhe TV Koha teuml cilat e akuzuan rregullatorin se po merrte vendime politike dhe se po i hiqte antenat peumlr shkak teuml qeumlndrimit kritik teuml keumltyre televizioneve kundeumlr qeveriseuml

KKRT u peumlrgjigj se inspektimi ishte lajmeumlruar para shtateuml muajsh neuml peumlrputhje me kriteret ligjore teuml licensimit26 Bianku peumlrseumlriti se rregullatori ishte i detyruar teuml zbatonte planin kombeumltar teuml frekuencave peumlr teuml beumlreuml vend peumlr njeuml transmetues teuml ri kombeumltar dhe peumlr lanccedilimin e transmetimeve numerike27 Neuml fakt njeuml muaj pas keumltij vendimi KKRT njoftoi peumlr njeuml tender peumlr njeuml stacion televiziv teuml kateumlrt kombeumltar28 Top Channel dhe Vizion Plus aplikuan peumlr licenseumln e re kombeumltare dhe neuml 21 janar 2008 Top Channel u beuml stacioni i kateumlrt televiziv privat kombeumltar

23 OSIShqipeumlria kapitulli peumlr autoritetin rregullator f 194ndash19924 KKRT Njoftim peumlr Shtyp ldquoInspektimi i Gjitheuml Spektrit teuml Frekuencave neuml Shqipeumlrirdquo gjendet neumlhttpwwwkkrtgovalcontentview261 (i pareuml neuml 15 qershor 2007)25 Studimi i vitit 2002 i KKRT peumlr planin e frekuencave peumlr televizionin analog u rifreskua neuml 2007 sipas rishpeumlrndarjes seuml frekuencave sipas vendimeve teuml Konferenceumls Rajonale teuml Radiokomunikacioneve neuml 2006 (RRC-06)26 Njoftim peumlr shtyp i KKRT ldquoKKRT do teuml ploteumlsojeuml Planin e Inspektimit teuml Spektritrdquo 10 maj 2007 Gjendet neuml httpwwwkkrtgovalcontentview33 (pareuml neuml 10 qershor 2007) shih gjithashtu Intervisteuml e pabotuar me Ledi Biankun Kryetar i KKRT gjendet neuml httpwwwkkrtgovalcontentview331 (pareuml neuml 10 qershor 2007) (Beumlhet fjaleuml peumlr njeuml intervisteuml qeuml njeuml gazeteuml shqiptare zhvilloi me kryetarin e KKRT dhe meuml voneuml nuk u botua KKRT e botoi intervisteumln neuml faqen e saj teuml Internetit)27 Ibid28 Njoftim peumlr shtyp i KKRT gjendet neuml httpwwwkkrtgovalcontentview311 (pareuml neuml 10 qershor 2007)

S H Q I P Euml R I A

25

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Paralelisht me keumlteuml tender KKRT rinisi fushateumln e heqjes seuml antenave teuml paligjshme neuml tetor 2007 neuml Elbasan dhe Korccedileuml Neuml Gjirokasteumlr KKRT gjithashtu konfi skoi antenat dhe pajisjet e disa kanaleve televizive greke qeuml po transmetonin pa licensa neuml jug teuml vendit29

Saga e antenave televizive u parapri nga njeuml debat tjeteumlr qeuml lidhej me dheumlnien e njeuml license transmetimi njeuml stacioni lajmesh teuml vendosur neuml Tiraneuml KKRT me aneumltareumlsineuml e meumlparshme e kishte ngrireuml procesin e licensimit peumlr Tiraneumln dhe Durreumlsin neuml maj 200330 Neuml 17 qershor 2006 KKRT vendosi teuml ngrinte procesin e licensimit neuml teuml gjitheuml vendin31 Teuml dyja vendimet niseshin nga kaosi qeuml kishte pushtuar spektrin e frekuencave sidomos peumlrreth kryeqytetit si dhe nga mungesa e planit kombeumltar teuml frekuencave32 KKRT e tanishme tha se asnjeuml nga keumlto vendime nuk kishte bazeuml ligjore33 e kundeumlrta ato ishin ldquoabsurderdquo dhe ldquodiskriminueserdquo pasi KKRT e meumlparshme kishte dheumlneuml licensa neuml zona ku veteuml kishte ndaluar licensimin e stacioneve televizive34 Keumlshtu KKRT i dha fund ngrirjes seuml licensave dhe hapi driteumln e gjelbeumlr peumlr licensimin e 21 operatoreumlve teuml rinj ndeumlr teuml cileumlt shtateuml stacione televizive lokale 12 televizione kablloreuml dhe dy radio lokale neuml 2006 dhe neuml fi llim teuml 200735

Vendimi meuml i diskutuesheumlm lidhej me Ora TV njeuml kanal qeuml transmeton veteumlm lajme Disa paleuml peumlrfshireuml edhe stacione teuml tjereuml televiziveuml gazetareuml dhe politikaneuml teuml opoziteumls thaneuml se Ora TV nuk duhej teuml kishte marreuml licenseuml Zeumlri meuml kritik ishte ai i News24 TV stacion lajmesh nga meuml teuml ndjekurit i cili pretendoi se KKRT kishte shkelur ligjin duke licensuar njeuml kompani qeuml nuk e kishte kapitalin e nevojsheumlm peumlr teuml hapur njeuml televizion Kjo sepse Ora shpk kompania qeuml zoteumlron Ora TV pranoi se kishte njeuml kapital prej ALL 100000 (euro8160) ndeumlrsa minimumi i keumlrkuar nga rregullatori ishte njeuml garanci prej ALL 25 milion (euro2040000)36

Peumlr meuml tepeumlr News24 TV aludoi se Ora TV kishte konfl ikt interesi pasi Ilda Prifti pronarja e Ora shpk37 ishte kusheumlrira e Alba Gineumls e cila zoteumlron 40 peumlrqind teuml kompaniseuml qeuml zoteumlron TV Klan televizion kombeumltar sipas artikujve neuml shtyp38 Ligji ndalon pronareumlt e njeuml transmetuesi kombeumltar teuml zoteumlrojneuml aksione drejtpeumlrdrejt ose teumlrthorazi neuml njeuml transmetues tjeteumlr39 Neuml keumlteuml rast nuk kishte shkelje teuml dukshme teuml ligjit pasi pronareumlt ishin individeuml teuml ndrysheumlm Megjithateuml kritikeumlt theksuan faktin qeuml Prifti e cila ishte 18 vjeccedil kur Ora TV mori licenseumln nuk i kishte peumlrvojeumln profesionale dhe kapitalin peumlr teuml krijuar njeuml kanal televiziv dhe

29 Njoftimet peumlr shtyp teuml KKRT tetor 2007 gjenden neuml httpwwwkkrtgovalcontentarchivecategory2007101 (pareuml neuml 24 janar 2008)30 Vendimi nr143 i KKRT cituar neuml Raportin Vjetor teuml KKRT 2006 f631 Vendimi nr 501 i KKRT cituar neuml Raportin Vjetor teuml KKRT 2006 f632 Intervisteuml me ish-kryetarin e KKRT Sefedin Ccedilela ldquoTeuml gjitha gabimet e Biankut dhe Dodeumlspeumlr licenseumln e rerdquo Gazeta Shqiptare 25 dhjetor 2006 f 733 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 734 Ibid f835 Ibid f1536 Ibid37 Informacion i marreuml nga autori prej KKRT Departamenti Juridik dhe i Licensave 13 korrik 200738 Ibid39 OSIShqipeumlria sektori mbi transmetuesit privateuml f 226

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

26

ishte thjesht njeuml kukull qeuml fshihte pronareumlt e veumlrteteuml40 Pas ankesave teuml beumlra nga News24 TV Prokuroria e Peumlrgjithshme nisi njeuml hetim peumlr keumlteuml ccedileumlshtje neuml dhjetor 2006 Duke keumlmbeumlngulur se vendimi i saj ishte neuml peumlrputhje teuml ploteuml me ligjin KKRT pretendoi se ajo ishte keumlshilluar edhe me Autoritetin peumlr Konkurrenceumln dhe Zyreumln e Regjistrit Tregtar41

Sipas ligjit teuml transmetimeve KKRT eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr dheumlnien e licensave peumlr transmetimet numerike Ligji beumln dallimin midis tre lloj licensave peumlr siguruesit e sheumlrbimit peumlr operatoreumlt e rrjetit dhe peumlr siguruesit e peumlrmbajtjes

Licensat peumlr rrjetet numerike tokeumlsore ndahen si meuml poshteuml

kombeumltare (e vlefshme peumlr dhjeteuml vjet) kur mbulojneuml jo meuml pak se 80 peumlrqind teuml vendit

rajonale (e vlefshme peumlr teteuml vjet) kur mbulojneuml deri neuml kateumlr njeumlsi administrative neuml kufi

gjeografi keuml me njeumlra-tjetreumln

lokale (e vlefshme peumlr teteuml vjet) kur mbulojneuml veteumlm njeuml njeumlsi administrative42

KKRT duhet teuml japeuml licensat neuml peumlrputhje teuml ploteuml me Planin e Frekuencave teuml miratuar nga RRC-06 Neumlse njeuml operator dixhital planifi kon teuml ndeumlrtojeuml njeuml rrjet duke peumlrdorur njeuml frekuenceuml qeuml eumlshteuml e zeumlneuml nga njeuml operator analog ateumlhereuml KKRT duhet trsquoi japeuml njeuml frekuenceuml tjeteumlr operatorit analog dhe teuml mbulojeuml shpenzimet e transferteumls Neumlse rregullatori nuk mund trsquoi mbulojeuml keumlto shpenzime kostot duhen mbuluar edhe nga operatori dixhital43

Ligji i detyron operatoreumlt analogeuml teuml vazhdojneuml teuml transmetojneuml derisa peumlrqindja e familjeve qeuml ndjekin transmetimet analoge teuml bjereuml poshteuml 10 peumlrqind teuml teumlreuml zoneumls seuml transmetimit Nga ana tjeteumlr RTSH ka teuml drejteumln teuml peumlrdoreuml dy nga shtateuml frekuencat kombeumltare teuml caktuara nga RRC-06 peumlr peumlrdorim dixhital peumlr Shqipeumlrineuml

KKRT eumlshteuml gjithashtu peumlrgjegjeumlse peumlr licensimin e siguruesve teuml peumlrmbajtjes44 Licensat mund trsquou jepen transmetuesve peumlr teuml transmetuar ose njeuml program televiziv apo radiofonik ose njeuml ldquobuqeteumlrdquo programesh Ccedildo sheumlrbim programi gjithashtu duhet teuml licensohet nga KKRT e cila peumlrcakton kriteret dhe kushtet peumlr programet si dhe teuml drejtat dhe detyrimet e teuml licensuarit Neuml keumlteuml kuadeumlr transmetuesit ekzistues analogeuml mund teuml konsiderohen tashmeuml teuml licensuar si sigurues teuml peumlrmbajtjes derisa sinjali analog teuml fi ket

Ligji gjithashtu vendos disa detyrime peumlr operatoreumlt e rrjeteve numerike Ato duhet teuml ofrojneuml teuml pakteumln 50 peumlrqind teuml sheumlrbimeve teuml tyre falas ndeumlrsa transmetuesi i sheumlrbimit publik nuk mund teuml keumlrkojeuml pageseuml peumlr ndonjeuml program teuml vetin

40 Gazmend Janku ldquoProkuroria nis hetimin peumlr skandalin e licenseumls neuml KKRTrdquo Gazeta Shqiptare 24 dhjetor 2006 f 1041 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 1842 Ligji i Transmetimeve Numerike neni 343 Ibid neni 344 Ibid neni 5

bull

bull

bull

S H Q I P Euml R I A

27

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Edhe pse KKRT ende nuk ka nisur teuml japeuml licensa numerike i ka vendosur tashmeuml kriteret peumlr dheumlnien e licensave peumlr operatoreumlt e rrjetit45 Keumlto kritere keumlrkojneuml njeuml kapital minimal prej ALL 1 bilion (Lek) ose euro817 milioneuml peumlr licenseuml kombeumltare ose ALL 400 milioneuml (euro327 milioneuml) peumlr njeuml licenseuml rajonale si dhe ALL 100 milioneuml (euro817000) peumlr njeuml licenseuml lokale Peumlrveccedil keumlsaj transmetuesit numerikeuml duhet teuml peumlrmbushin disa keumlrkesa teuml tjera peumlrfshireuml keumltu korrekteumlsineuml dhe pavareumlsineuml editoriale neuml sheumlrbimet e tyre teuml lajmeve dhe ato informative

Neuml pamje teuml pareuml kriteret e licensimit duken teuml drejta dhe neuml ndihmeuml teuml publikut sidomos peumlrsa i peumlrket theksit peumlr teuml zgjedhur standarde jo-ekskluzive transparenceumls seuml kostove dhe zgjedhjes seuml larmishme teuml peumlrmbajtjes Rregullatori ka fuqineuml teuml mbikqyreuml kriteret e licensimit dhe teuml zgjedheuml teuml licensuarit Normalisht kjo keumlrkon njeuml autoritet teuml pavarur teuml fuqisheumlm dhe profesional Fatkeqeumlsisht megjitheuml progresin e beumlreuml KKRT ende duhet teuml provojeuml qeuml i meriton ploteumlsisht keumlto epitete

Edhe pse procesi i licensimit dixhital ende duhet teuml fi llojeuml televizioni dixhital ka mbeumlrritur neuml Shqipeumlri kur DigitAlb nisi transmetimet neuml 15 korrik 2004 megjitheuml kundeumlrshtimin e forteuml si nga autoriteti rregullator ashtu edhe nga stacionet e tjera televizive DigitAlb eumlshteuml neuml transmetim peumlr gati kateumlr vjet tashmeuml duke pasur njeuml numeumlr gjithnjeuml neuml rritje abonenteumlsh 120000 neuml fi llim teuml 2006 sipas shifrave meuml teuml fundit qeuml disponohen46 Kompania ka deklaruar qeuml numri i abonenteumlve eumlshteuml rritur qeuml ateumlhereuml Deri neuml 2006 DigitAlb mbulonte me sinjal Shqipeumlrineuml Pereumlndimore nga Shkodra neuml veri deri neuml Vloreuml neuml jug47 Peumlr momentin kompania pretendon se mbulon teuml gjitheuml vendin48 Megjithateuml sipas ligjit peumlr transmetimet numerike veprimtaria e saj mund teuml beumlhej problematike pasi mbulimi me sinjal nga kompania do teuml keumlrkonte kateumlr licensa kombeumltare ndeumlrkoheuml qeuml ligji thoteuml se asnjeuml operator nuk mund teuml marreuml meuml shumeuml se njeuml licenseuml kombeumltare DigitAlb ofron njeuml buqeteuml tokeumlsore me 38 kanale tematike dhe teuml peumlrgjithshme si dhe me dy stacione radiofonike Peumlr teuml qeneuml neuml rregull me ligjin stacioni do teuml duhej teuml shkurtonte neuml meumlnyreuml drastike numrin e kanaleve teuml ofruara Kjo do teuml jeteuml akoma meuml e ndeumlrlikuar pasi tashmeuml DigitAlb ka njeuml numeumlr teuml reumlndeumlsisheumlm klienteumlsh dhe shumeuml pak kompani duket se kaneuml interes peumlr teuml hyreuml neuml keumlteuml sektor teuml ri dhe mjaft teuml kushtuesheumlm

Neuml fakt debatet qeuml paraprineuml miratimin e ligjit u peumlrqendruan neuml pasojat qeuml ai do teuml kishte neuml tregun ekzistues ku DigitAlb eumlshteuml kthyer neuml njeuml lojtar teuml suksessheumlm Peumlrfaqeumlsuesit e DigitAlb keumlmbeumlnguleumln qeuml ata nuk keumlrkonin gjeuml tjeteumlr veccedilse legalizimin e veprimtariseuml seuml tyre pa u dashur trsquoia nisnin nga zeroja49 Qeveria e paraqiti ligjin neuml parlament neuml shkurt 2007 neuml njeuml koheuml kur parlamenti kishte miratuar ndash neuml bashkeumlpunim me Keumlshillin e Europeumls ndash njeuml plan veprimi peumlr teuml rishikuar legjislacionin e medias dhe peumlr teuml hartuar njeuml ligj peumlr transmetimet numerike deri neuml fund teuml vitit Pronareumlt dhe drejtoreumlt e medias protestuan faktin qeuml nuk ishin keumlshilluar peumlr njeuml ligj kaq teuml reumlndeumlsisheumlm Peumlr meuml tepeumlr pas disa seancave deumlgjimore me paleumlt

45 Kriteret e KKRT peumlr licensimin numerik46 Faqja e DigitAlb neuml Internet gjendet neuml httpwwwdigitalbtvkompania (pareuml neuml 12 mars 2008)47 Intervisteuml me Altin Petre Menaxher IT i DigitAlb Tiraneuml 16 maj 200648 Faqja neuml Internet e DigitAlb httpwwwdigitalbalkompaniaphp (pareuml neuml 17 mars 2008)49 Minutat e Mbledhjes seuml Komisionit Parlamentar teuml Medias 20 prill 2007 gjendet neumlhttpwwwparlamentaldokumentiaspid=2351ampkujam=Komisioni (pareuml neuml 18 tetor 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

28

e interesuara dhe pas marrjes seuml komenteve dhe sugjerimeve nga Organizata peumlr Sigurim dhe Bashkeumlpunim neuml Europeuml (OSBE) Keumlshilli i Europeumls dhe Komisioni Europian shumica qeveriseumlse e miratoi ligjin pa miratimin e pakiceumls e cila nuk pranoi teuml votonte Debati peumlr amendamentet e ligjit nuk u peumlrqendrua shumeuml neuml qeumlllimin dhe pasojat e tyre gjeuml qeuml ngre pikeumlpyetje se me sa efi kasitet do teuml zbatohet ky ligj

Ligji nuk specifi kon njeuml dateuml peumlr fi kjen e sinjalit analog edhe pse i detyron transmetuesit qeuml programet e tyre teuml gjenden si neuml sinjalin analog ashtu edhe neuml ateuml numerik derisa sinjali numerik teuml arrijeuml neuml meuml shumeuml se 90 peumlrqind teuml zoneumls seuml licensuar Kjo maseuml mund teuml nxiseuml siguruesit e sheumlrbimit dhe operatoreumlt e rrjetit teuml peumlrshpejtojneuml procesin e dixhitalizimit por nga ana tjeteumlr transmetuesit do teuml keneuml kosto meuml teuml larta gjateuml periudheumls seuml transmetimit simultan Peumlr meuml tepeumlr do teuml jeteuml e veumlshtireuml teuml peumlrshpejtohet procesi i dixhitalizimit pa ndihma nga shteti peumlr dekoderat

Qeuml nga miratimi i ligjit KKRT eumlshteuml keumlshilluar me DigitAlb peumlr kriteret e licensimit KKRT eumlshteuml ndihmuar nga OSBE peumlr teuml hartuar Strategjineuml peumlr Kalimin neuml Transmetime Numerike Procesi i licensimit dixhital mbetet i ngrireuml derisa teuml miratohet Strategjia e cila duhet ende teuml peumlrfundohet dhe teuml botohet Ajo duhet teuml marreuml parasysh edhe rolin e DigitAlb

3 RREGULLIMI DHE MENAXHIMI I TRANSMETUESIT TELEVIZIV TEuml SHEumlRBIMIT PUBLIK

31 Legjislacioni dhe politikat peumlr transmetuesin publik

Amendamentet e 2006 peumlr Ligjin e Radios dhe Televizionit i cili rregullon RTSH pateumln pasoja neuml rregullimin e transmetuesit teuml sheumlrbimit publik Megjithateuml masat kryesore peumlr misionin publik teuml stacionit dhe peumlr peumlrmbajtjen janeuml teuml njeumljtat

Legjislacioni i ri peumlr transmetimin dixhital i jep njeuml rol teuml veccedilanteuml RTSH Dy nga shtateuml freku-encat kombeumltare qeuml i janeuml caktuar Shqipeumlriseuml deri neuml 2015 i rezervohen RTSH KKRT i ka rekomanduar RTSH qeuml kanalin e dyteuml ta transmetojeuml drejtpeumlrdrejt neuml meumlnyreuml dixhitale50 Neuml fakt neuml korrik 2007 TVSH peumlrgatiti njeuml plan reforme neuml bashkeumlpunim me Unionin Europian teuml Transferimit (EBU) i cili peumlrqendrohet neuml kalimin neuml dixhitalizim Eumlshteuml ende hereumlt peumlr teuml para-shikuar neumlse kjo strategji do teuml jeteuml e mundur dhe e suksesshme Eumlshteuml e sigurt qeuml do teuml nevojitet mbeumlshtetje teuml bollshme fi nanciare si dhe njeuml zbatim i rrepteuml dhe energjik nga TVSH

32 Struktura qeveriseumlse e transmetuesit publik

Keumlshilli Drejtues mbetet organi meuml i larteuml i RTSH Deri neuml korrik 2006 ai peumlrbeumlhej nga 15 aneumltareuml teuml caktuar nga parlamenti peumlr njeuml periudheuml peseuml-vjeccedilare me mundeumlsineuml peumlr trsquou

50 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 21

S H Q I P Euml R I A

29

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

rizgjedhur pas njeuml periudhe pushimi tre-vjeccedilar Aneumltareumlt duhej teuml zgjidheshin ndeumlr personalitete teuml njohura nga fushat e kultureumls artit kinemaseuml gazetariseuml ligjit ekonomiseuml medias marreumldheumlnieve publike marreumldheumlnieve ndeumlrkombeumltare universiteteve dhe Akademiseuml seuml Shkencave Me keumlteuml formuleuml aneumltareumlt propozoheshin neuml numeumlr teuml barabarteuml nga shumica qeveriseumlse opozita dhe shoqeumlria civile Opozita e ateumlhershme mendonte se kjo formuleuml ceumlnonte pavareumlsineuml e institucionit duke argumentuar se neuml fakt peumlrfaqeumlsuesit e shoqeumlriseuml civile mbeumlshtesnin shumiceumln parlamentare Eumlshteuml e veumlshtireuml teuml vlereumlsohet neumlse kjo ishte e veumlrteteuml Mbeumlshteteumlsit e keumlsaj formule paraqiteumln argumentin se e kundeumlrta ishte e veumlrteteuml kjo ishte e vetmja meumlnyreuml peumlr teuml garantuar elementin e domosdosheumlm teuml shoqeumlriseuml civile neuml aneumltareumlsineuml e institucionit publik

Shumica e tanishme qeveriseumlse paraqiti njeuml ndryshim teuml ligjit neuml shkurt 2006 qeuml kishte peumlr qeumlllim teuml ndryshonte formuleumln dhe peumlrbeumlrjen si teuml KKRT ashtu edhe teuml Keumlshillit Drejtues teuml RTSH neuml meumlnyreuml qeuml organet qeveriseumlse teuml RTSH trsquoi beumlnin balleuml politizimit Ish-Kryetari i Keumlshillit Drejtues Kiccedilo Blushi shpjegoi ldquoNuk jemi ne ata qeuml vendosin por ata kryetareumlt e partive qeuml duan qeuml drejtoreumlt dhe aneumltareumlt e keumlshillit teuml sillen si kukulla pa dinjitet teuml cileumlt kontrollohen me lehteumlsi neumlpeumlrmjet celulareumlverdquo51 Pas njeuml debati teuml zgjatur dhe teuml nxehteuml amendamentet u miratuan neuml korrik 2006 megjitheuml protestat e opoziteumls

Sipas ligjit teuml ndryshuar aneumltareumlt e Keumlshillit Drejtues u reduktuan nga 15 neuml shtateumlLogjika dhe procedura e emeumlrimit janeuml teuml ngjashme me ato peumlr KKRT Shoqatat dhe grupet e meumlposhtme mund teuml propozojneuml teuml pakteumln kateumlr kandidateuml peumlr secilin aneumltar teuml Keumlshillit Drejtues52

Shoqatat e medias elektronike dhe teuml shkruar

Universiteti i Tiraneumls

Shoqatat e inxhinieriseuml elektrike dhe elektronike

Shoqatat e juristeumlve akademikeumlve teuml ligjit si dhe Dhoma Kombeumltare e Avokateumlve

Grupet parlamentare

OJQ qeuml merren me teuml drejtat e njeriut dhe teuml teuml miturve

borde keumlshillimi teuml Qendreumls Kombeumltare teuml Kinematografi seuml dhe Lidhjes seuml

Shkrimtareumlve

Komisioni Parlamentar i Medias ka detyreumln e peumlrzgjedhjes deri neuml dy kandidateuml peumlr secilin post53 Preferohen kandidateumlt me grada shkencore Grada teuml tilla janeuml teuml detyruara peumlr kandidateumlt e propozuar nga universiteti dhe shoqatat e inxhinieriseuml elektrike dhe elektronike54

Neuml meumlnyreuml qeuml teuml garantohet vazhdimeumlsia kryetari dhe tre aneumltareuml zgjidhen peumlr njeuml mandat peseuml-vjeccedilar ndeumlrsa tre teuml tjereumlt zgjidhen peumlr njeuml mandat tre vjet e gjysmeuml55

51 Kiccedilo Blushi ldquoTelevizioni qeuml ka mbetur peng i partiverdquo Standard 17 mars 2006 f 2352 Ligji nr 9531 11 maj 2006 Fletorja Zyrtare 65 2006 Art 2 paragraf 153 Ibid paragraf 254 Ibid paragrafeumlt 3 amp 455 Ibid neni 9

bull

bull

bull

bull

bull

bull

bull

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

30

Sipas ligjit teuml vjeteumlr deputeteumlt ministrat zyrtareumlt e larteuml teuml qeveriseuml aneumltareumlt e kryesive teuml partive politike punonjeumls teuml RTSH ose punonjeumls dhe pronareuml teuml mediave private nuk lejoheshin teuml beumlheshin aneumltareuml teuml Keumlshillit Drejtues Sipas ligjit teuml ri u shtuan edhe kufi zime teuml tjera Tashmeuml nuk lejohen teuml jeneuml aneumltareuml edhe njereumlz qeuml zoteumlrojneuml aksione ose kaneuml lidhje me pronareuml aksionesh neuml kompani qeuml operojneuml neuml transmetimet audiovizuale reklameuml produksion shtyp telekomunikacione si dhe aneumltareuml dheose punonjeumls teuml strukturave qeveriseumlse teuml keumltyre strukturave Persona qeuml janeuml larguar nga sheumlrbimi civil peumlr arsye disiplinore dhe punonjeumls aktualeuml apo qeuml kaneuml punuar neuml RTSH gjateuml tre vjeteumlve teuml fundit nuk mund teuml zgjidhen

Opozita dhe disa veumlzhgues teuml tjereuml paraqiteumln argumentimin se peumlrbeumlrja e re e Keumlshillit Drejtues teuml RTSH nuk ofronte garanci peumlr pavareumlsineuml editoriale ldquoTeuml ashtuquajturit peumlrfaqeumlsues teuml pavarur deri meuml sot kaneuml qeneuml lsquokali i Trojeumlsrsquo seuml politikeumls neuml keumlto institucione Me qeumlllim qeuml teuml shmangim rrezikun qeuml lsquoteuml pavaruritrsquo trsquoi sheumlrbejneuml pushtetit ose partive politike neuml vend teuml publikut nevojitet qeuml edhe [peumlrfaqeumlsimi i ] teuml pavarurve teuml jeteuml gjithashtu [politikisht] i balancuarrdquo56

Keumlshilli Drejtues u zgjodh nga shumica qeveriseumlse neuml korrik 2006 me formuleumln e re Me-gjithateuml pasi opozita nuk pranoi teuml bashkeumlpunonte neuml reformeumln e procedureumls elektorale para zgjedhjeve lokale teuml 2007 dhe atyre presidenciale koalicioni qeveriseumls ra dakord teuml ndryshonte seumlrish peumlrbeumlrjen e Keumlshillit Sipas marreumlveshjes seuml gushtit 2006 midis deputeteumlve teuml shumiceumls dhe teuml opoziteumls peumlrbeumlrja e Keumlshillit Drejtues do teuml rritej nga shtateuml neuml 11 aneumltareuml dhe kateumlr aneumltareumlt e tjereuml do teuml emeumlroheshin nga aneumltareumlt e opoziteumls neuml Komisionin Parlamentar teuml Medias nga radheumlt e shoqeumlriseuml civile57 Megjithateuml Keumlshilli funksionoi veteumlm me shtateuml aneumltareuml deri neuml shtator 2007 pasi Parlamenti nuk arriti teuml zgjidhte aneumltareumlt e tjereuml si neuml KKRT ashtu edhe neuml Keumlshillin Drejtues peumlr shkak teuml krizeumls seuml vazhdueshme presidenciale dhe vazhdimit teuml puneumls peumlr Ligjin peumlr Transmetimet Numerike Seumlrish mosmarreumlveshjet politike dhe prirja peumlr trsquou pozicionuar dhe jo peumlr trsquou bashkuar peumlr teuml mireumln e peumlrbashkeumlt kaneuml penguar funksionimin normal dhe teuml pavarur teuml organit rregullator teuml stacionit

Neuml Raportin Vjetor teuml 2006 Keumlshilli Drejtues theksoi veumlshtireumlsiteuml me teuml cilat peumlrballej dhe lavdeumlroi peumlrparimin e transmetuesit publik neuml aspektin e pavareumlsiseuml editoriale dhe struktureumls programore Peumlrveccedil keumlsaj ndeumlrsa beumlnte thirrje peumlr asistenceuml meuml teuml madhe teuml qeveriseuml ndaj RTSH Parlamenti angazhohej teuml hartonte dhe miratonte planin e ploteuml peumlr reformeuml teuml RTSH deri neuml fund teuml 2007 Neuml gusht 2007 RTSH hartoi njeuml strategji zhvillimi peumlr periudheumln 2008-2010 teuml cileumln ia paraqiti qeveriseuml Duke qeneuml i zeumlneuml me ligje teuml tjera Parlamenti deri tani nuk ka arritur ta diskutojeuml keumlteuml strategji

Drejtori i Peumlrgjithsheumlm vazhdon teuml geumlzojeuml autoritet teuml konsideruesheumlm duke i raportuar Keumlshillit Drejtues por pa qeneuml i detyruar teuml zbatojeuml urdhrat e tij58 Keumlshilli Drejtues ka peumlr detyreuml teuml emeumlrojeuml dhe ka teuml drejteumln teuml shkarkojeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm Keumlshilli qeuml u emeumlrua neuml 2006 pushoi Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml ateumlhersheumlm Artur Zhejin mbi baza

56 A Stefani ldquorsquoTeuml pavaruritrsquo kali i Trojeumls neuml mediardquo Panorama 16 shkurt 2006 f 1757 Marreumlveshja e 30 korrikut 2006 e cituar neuml Denion Ndrenika ldquoArrihet marreumlveshja PDndashPS ploteumlsohen keumlrkesat e opoziteumlsrdquo Shekulli 31 gusht 2006 f 358 OSIShqipeumlria f 214ndash216

S H Q I P Euml R I A

31

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

keqadministrimi dhe mungeseuml reforme duke pretenduar se vareumlsia politike ishte ende e ndjeshme Neuml njeuml leteumlr publike Mero Baze aneumltar i Keumlshillit Drejtues shkruante se ldquome veteumldijen e ploteuml teuml drejtoreumlve teuml saj RTSH e ka shmangur debatin publik peumlr vite dhe eumlshteuml kthyer neuml njeuml stacion thuajse banal i cili i ka sheumlrbyer veteumlm interesave teuml ngushta teuml drejtoreumlve teuml vet dhe teuml lidhjeve teuml tyre politikerdquo59

Zheji e kundeumlrshtoi kritikeumln dhe tha se shkarkimi i tij ishte kundeumlr parimeve demokratike ldquoEumlshteuml e pamundur teuml niseumlsh reformeumln e RTSH duke shkelur njeuml nga parimet e demokraciseuml seuml medias siccedil eumlshteuml mandati i Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlmrdquo Ai shtoi se shkarkimi i tij ishte njeuml vendim i nxituar i bazuar meuml tepeumlr neuml lidhjet politike sesa neuml arsye pragmatike60 Drejtori i Peumlrgjithsheumlm i tanisheumlm Petrit Beci u zgjodh neuml 10 neumlntor 2006 Beci meuml pareuml ka qeneuml Zeumlvendeumls Drejtor i transmetuesit publik dhe ka njeuml peumlrvojeuml teuml gjereuml si menaxher i njeumlrit prej televizioneve private kombeumltare

Shtresa e treteuml e pushtetit neuml transmetuesin publik eumlshteuml Keumlshilli i Menaxhimit i cili sheumlrben si organ keumlshillimor peumlr Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm duke keumlshilluar Drejtorin peumlr njeuml seumlreuml ccedileumlshtjesh teuml reumlndeumlsishme fi nanciare apo neuml lidhje me pronat Pa pasur asnjeuml rol neuml programacion dheumlnia e peumllqimit teuml Keumlshillit teuml Menaxhimit eumlshteuml i detyruesheumlm neuml disa vendime si transaksionet e pronave kontratat e puneumlsimit dhe bisedime dhe marreumlveshje teuml tjera me stafi n dhe sindikatat

Struktura qeveriseumlse ka peumlr qeumlllim teuml garantojeuml puneumln e balancuar dhe teuml paanshme teuml RTSH si dhe legjitimitetin e tij si institucion publik Fatkeqeumlsisht kjo nuk eumlshteuml arritur Neuml fakt shumeuml veumlzhgues peumlrfshireuml aneumltareuml teuml strukturave qeveriseumlse teuml RTSH ankohen qeuml meumlnyra se si eumlshteuml ndeumlrtuar sistemi eumlshteuml burimi kryesor i problemit Aneumltareumlt e Keumlshillit Drejtues thoneuml se fuqiteuml e tyre peumlrballeuml Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlm janeuml mjaft teuml kufi zuara Disa aneumltareuml thoneuml se vendimet kryesore merren nga Drejtori i Peumlrgjithsheumlm ndeumlrsa roli i tyre neuml vendimmarrje eumlshteuml i pareumlndeumlsisheumlm Peumlr shembull ish-kryetari i Keumlshillit Drejtues Kiccedilo Blushi pretendonte se ldquopeumlr dy vjet Keumlshilli [Drejtues] nuk kishte miratuar struktura programore teuml peumlrshtatshme peumlr shkak teuml neumlnshtrimit politik teuml Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlm i cili emeumlrohet nga ne por nuk zgjidhet nga nerdquo61

33 Financimi i transmetuesit publik

Pagesa e takseumls vjetore peumlr RTSH eumlshteuml ALL 500 (euro41) peumlr familje Kjo takseuml mendohet teuml peumlrbeumljeuml njeuml nga burimet kryesore teuml teuml ardhurave peumlr transmetuesin e sheumlrbimit publik Deri neuml 2006 buxheti i RTSH nuk e detajonte shumeumln totale teuml mbledhur nga taksa e aparatit

Raporti i stacionit peumlr 2006 tregonte njeuml rritje prej 362 peumlrqind neuml teuml ardhurat e takseumls nga aparati nga ALL 19 milion (euro155000) teuml planifi kuara neuml ALL 687 milion (euro563000) teuml realizuara62 Megjitheuml keumlteuml rritje spektakolare llogaritjet deumlshmojneuml se teuml ardhurat peumlrfaqeumlsojneuml takseumln e aparatit teuml paguar nga afeumlrsisht 8600 familje shifeumlr mjaft e uleumlt neuml njeuml vend me

59 Mero Baze ldquoPeumlrse ndryshimi neuml RTSH duhet teuml niseuml nga Drejtori i Peumlrgjithsheumlmrdquo Shqip 26 tetor 2006 f 1160 Artur Zheji ldquoStili vrastar i njeuml shkarkimirdquo Shqip 28 tetor 2006 f 761 Kiccedilo Blushi ldquoTelevizioni qeuml ka mbetur peng i partiverdquo Standard 17 mars 2006 f 2362 RTSH Raporti Vjetor peumlr Veprimtarineuml e RTSH 2006 Keumlshilli Drejtues i RTSH 2007 f 15 (meuml tej Raporti Vjetor i RTSH 2006)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

32

tre milion banoreuml dhe me meuml shumeuml se 500000 shteumlpi me televizor63 Neuml keumlteuml meumlnyreuml njeuml mbledhje meuml efi kase e takseumls seuml aparatit eumlshteuml mjaft e nevojshme pasi kjo mund teuml jeteuml thelbeumlsore neuml arritjen e pavareumlsiseuml seuml TVSH nga buxheti i shtetit

Taksa peumlr aparatin mblidhet neuml janar seuml bashku me fatureumln e energjiseuml elektrike Deri neuml 2006 Korporata Elektro-energjitike Shqiptare (KESH) ia kalonte parateuml e mbledhura nga taksa e aparatit buxhetit teuml shtetit dhe ateumlhereuml Ministria e Financeumls i kalonte fondet neuml RTSH pa beumlreuml teuml ditur sa ishte mbledhur nga KESH Neuml 2006 RTSH fi rmosi njeuml marreumlveshje me KESH dhe Drejtorineuml e Taksave e cila siguronte pageseumln e drejtpeumlrdrejteuml teuml takseumls seuml aparatit te RTSH Megjithateuml peumlr shkak teuml veumlshtireumlsive teuml fundit ekonomike nuk pritet qeuml KESH ta peumlrmireumlsojeuml vjeljen e takseumls seuml aparatit neuml teuml ardhmen e afeumlrt64

Teuml ardhurat e fi tuara nga veteuml stacioni janeuml rritur neuml vitet e fundit duke arritur deri neuml 65 peumlrqind teuml buxhetit total teuml RTSH neuml 200665 Megjithateuml RTSH eumlshteuml ende e ngadalteuml neuml teumlrheqjen e teuml ardhurave teuml reumlndeumlsishme nga reklama Stacioni arriti teuml vilte veteumlm 44 peumlrqind teuml teuml ar-dhurave teuml planifi kuara nga reklama neuml 2006 Ndoshta kjo kishe teuml beumlnte edhe me konkurrenceumln nga stacione private meuml teuml fuqishme Peumlrveccedil keumlsaj edhe fi nancimi nga buxheti i shtetit u ul Neuml 2006 TVSH mori ALL 300 milion (euro246 milion) nga buxheti i shtetit qeuml peumlrbeumln pothuajse gjysmeumln e shumave teuml marra neuml vitet e kaluara66 Financimi nga buxheti i shtetit u rrit neuml meumlnyreuml modeste seumlrish Neuml 2007 ndihma e buxhetit teuml shtetit peumlr RTSH ishte ALL 312 milion (euro252 milion)67 Neuml 2008 shteti i dha ALL 438 milioneuml (euro365 milion) RTSH-seuml68

Njeuml burim i reumlndeumlsisheumlm teuml ardhurash eumlshteuml dheumlnia me qera e antenave teuml transmetimit teuml cilat janeuml monopol ligjor i stacionit Megjithateuml neuml teuml kaluareumln vjelja e keumltyre pagesave ka qeneuml problematike Borxhi i grumbulluar nga ata qeuml peumlrdorin antenat arriti ALL 1941 milion (euro159 milion) neuml fund teuml 200669 Edhe pse ligji e lejon RTSH teuml preseuml sinjalin e antenave peumlr ato kompani qeuml nuk kaneuml beumlreuml pagesat pas paralajmeumlrimeve transmetuesi publik nuk e ka ndjekur kurreuml keumlteuml praktikeuml pasi kjo do teuml niste njeuml seumlreuml veprimesh teuml zgjatura ligjore70 Neuml keumlteuml meumlnyreuml borxhet janeuml grumbulluar duke krijuar njeuml seumlreuml precedenteumlsh ku operatoreumlt peumlrdorin sheumlrbimet e RTSH falas RTSH tashmeuml ka ndeumlrmarreuml nisma ligjore kundeumlr debitoreumlve kryesoreuml71

63 Burimi INSTAT dhe EBU teuml cituara neuml OSIShqipeumlria f 13464 Intervisteuml me Diana Kalaja Zeumlvendeumls Drejtore e Peumlrgjithshme e RTSH Tiraneuml 21 janar 200865 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 1566 OSI Shqipeumlria f 208ndash21267 Ligji nr 9645 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2007rdquo i 27 neumlntor 2006 gjendet neuml httpwwwqpzgovalbotimefl etore_zyrtare2006PDF-2006135-2006pdf (pareuml neuml 15 korrik 2007)68 Ligji nr 9836 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2008rdquo i 26 neumlntor 2007 gjendet neuml httpwwwminfi ngovaldownloadsl-9836doc (pareuml neuml 25 janar 2008)69 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f1670 Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007 gjendet neuml httpwwwklshorgaldoc20070507132319_v_departamenti_i_kontrollit_te_institucioneve_fi nanciare_ndeumlrmarrjeve_dhe_shoqeumlrive_publike_nr1-2007pdf (pareuml neuml 10 korrik 2007)71 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 16

S H Q I P Euml R I A

33

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

34 Standartet editoriale

Ashtu si mediat e tjera RTSH nuk ka njeuml kod teuml brendsheumlm etike dhe as ndonjeuml organ qeuml teuml mbikqyreuml sjelljen sipas standarteve Neuml shtator 2006 shoqatat e gazetareumlve miratuan njeuml kod etike peumlr teuml gjitha mediat neuml Shqipeumlri Procesi u lanccedilua nga njeuml OJQ peumlr mediat e bazuar neuml Tiraneuml Instituti Shqiptar i Medias dhe peumlrfshiu debate me gazetareuml redaktoreuml pronareuml teuml medias menaxhereuml dhe teuml tjereuml72 Megjithateuml kodi nuk eumlshteuml miratuar ldquozyrtarishtrdquo nga ndonjeuml media dhe nuk ka mekanizeumlm peumlr zbatimin e tij Neuml keumlteuml meumlnyreuml respektimi i tij mbetet neuml deumlshireumln e gazetareumlve (Shih gjithashtu seksionin 44)

Gazetareumlt e TVSH nuk geumlzojneuml ndonjeuml mbrojtje meuml teuml madhe neuml puneumln e tyre sesa kolegeumlt e tyre neuml televizione private Mungesa e kontratave teuml puneumls seuml bashku me rrogat relativisht teuml uleumlta nuk peumlrbeumljneuml nxitje qeuml ata teuml zhvillojneuml pavareumlsineuml editoriale apo teuml prodhojneuml programe cileumlsore Stacioni ka peumlrdorur kontrata teuml posaccedilme pune dhe metoda pagese arbitrare Ish-Drejtori i Peumlrgjithsheumlm Artur Zheji pretendoi se keumlto kontrata ishin peumlrdorur peumlr teuml motivuar gazetareumlt dhe peumlr teuml peumlrmireumlsuar profesionalizmin pasi stacioni po i paguante gazetareumlt sipas sasiseuml dhe cileumlsiseuml seuml puneumls Por Kontrolli i Larteuml i Shtetit (KLSH) arriti neuml peumlrfundimin se keumlto kontrata nuk ishin teuml ligjshme dhe i keumlrkoi RTSH teuml ndreqte gjendjen deri neuml kontrollin e ardhsheumlm73 Sindikatat e RTSH vazhdimisht kaneuml aluduar se keumlto kontrata refl ektonin preferencat personale teuml Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlm dhe jo motivim profesional74

Ndryshe nga disa stacione televizive private qeuml duket se kaneuml arritur njeuml shkalleuml meuml teuml larteuml pavareumlsie politike TVSH ende peumlrballet me ndeumlrhyrje politike Ashtu siccedil e thoteuml ish-kryetari i Keumlshillit Drejtues Kiccedilo Blushi

Neuml vend qeuml trsquoi hiqnin duart nga ky institucion dhe ta ndihmonin pavareumlsineuml qeuml i garanton ligji neumlpeumlrmjet deklaratave teuml tyre etiketimit presionit dhe urdhrave qeuml vijneuml nga celulareumlt teuml dyja partiteuml politike dhe lidereumlt e tyre e kaneuml detyruar ekranin publik teuml kthehet nga blu neuml rozeuml dhe e anasjellta sipas shijeve teuml kryetareumlve teuml dy partive kryesore teuml cileumlt e masin lsquocileumlsineumlrsquo dhe pavareumlsineuml e RTSH nga koheumlzgjatja e shfaqjeve teuml tyre neuml stacion75

Ndeumlrhyrja politike eumlshteuml veccedilaneumlrisht e dukshme pas ndeumlrrimeve teuml qeveriseuml Pas zgjedhjeve teuml 2005 koalicioni i partive teuml djathta i udheumlhequr nga Partia Demokratike qeuml mori pushtetin pas teteuml vitesh neuml opoziteuml e ndeumlrroi Keumlshillin Drejtues drejtimin dhe njeuml pjeseuml teuml stafit teuml TVSH Meuml shumeuml se 80 punonjeumls teuml TVSH u pushuan nga puna peumlrfshireuml keumltu 10 gazetareuml qeuml njiheshin si me prirje teuml majta Stacioni mori neuml puneuml njereumlz teuml njohur jo aq peumlr standartet e tyre profesionale sesa peumlr afeumlrsineuml me partineuml neuml pushtet dhe qeverineuml76

72 Autorja e keumltij raporti punon neuml Institutin Shqiptar teuml Medias73 Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007 gjendet neumlhttpwwwklshorgaldoc20070507132319_v_departamenti_i_kontrollit_te_institucioneve_fi nanciare_ndeumlrmarrjeve_dhe_shoqeumlrive_publike_nr1-2007pdf (pareuml neuml 10 korrik 2007)74 Leteumlr e punonjeumlsve teuml RTSH ldquoRTSH ka nevojeuml peumlr ndryshime urgjenterdquo Tema 17 shkurt 2006 f 1175 Kico Blushi ldquoTelevizioni qeuml ka mbetur peng i partiverdquo Standard 17 mars 2006 f 23 76 IREX ldquoShqipeumlriardquo neuml Media Sustainability Index 2006 f 5 gjendet neumlhttpwwwirexorgprogramsMSI_EUR2005MSI05-Albaniapdf (pareuml neuml 20 qershor 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

34

4 TRANSMETUESIT PRIVATEuml

41 Rregullimi dhe menaxhimi

Sektori privat i transmetimit neuml Shqipeumlri eumlshteuml i gjereuml dhe peumlrfshin tre stacione kombeumltare televizive 68 stacione televizive lokale dy satelitore dhe 44 operatoreuml televiziveuml kablloreuml

Megjithateuml mungesa e studimeve profesionale dhe informacionit nga veteuml transmetuesit e veumlshtireumlson krijimin e njeuml pamjeje teuml detajuar peumlr sektorin Burimet e fi nancimit teuml njeuml tregu kaq teuml vogeumll por teuml mbipopulluar mbeten njeuml mister dhe ccedilojneuml neuml pyetje serioze peumlr lidhjen midis burimeve teuml kapitalit teuml stacionit nga njeumlra aneuml dhe neumlpeumlrmjet peumlrmbajtjes dhe pavareumlsiseuml editoriale nga ana tjeteumlr

42 Proneumlsia e televizioneve dhe proneumlsia e ndeumlrthurur

Edhe pse proneumlsia e huaj nuk eumlshteuml e kufi zuar prania e investuesve teuml huaj ka ardhur neuml ulje Tregu i medias vazhdon teuml mbetet joteumlrheqeumls peumlr investuesit e huaj pasi operon neuml njeuml ekonomi teuml vogeumll me infrastruktureuml teuml varfeumlr apo qeuml mungon krejt si dhe leuml vend peumlr konkurrenceuml teuml pandershme Julien Roche njeuml biznesmen francez qeuml jeton neuml Shqipeumlri shiti 33peumlrqind teuml aksioneve teuml tij neuml stacionin televiziv kombeumltar TV Klan ortakeumlve teuml tij shqiptareuml neuml 200577 Neuml janar 2008 grupi gjerman mediatik Westdeutsche Allgemeine Zeitung (WAZ) shprehu interesin peumlr teuml investuar neuml median shqiptare por peumlr momentin ata po studiojneuml ende tregun78

Veteumlm Ligji peumlr Transmetimet Numerike peumlrmban masa peumlr teuml kufi zimin e peumlrqendrimit teuml proneumlsiseuml me qeumlllim qeuml teuml arrihet pluralizmi i medias79 Njeuml njeumlsi nuk mund teuml zoteumlrojeuml meuml shumeuml se njeuml licenseuml peumlr njeuml rrjet tokeumlsor dixhital Gjithashtu ligji ndalon njeumlsiteuml me interesa ekonomike apo pozicion neuml vendimmarrje neuml njeuml kompani qeuml ka licenseuml peumlr transmetim dixhital tokeumlsor teuml keneuml interesa ekonomike apo pozita vendimmarrje neuml njeuml zoteumlrues tjeteumlr license transmetimi dixhitale tokeumlsore

Megjithateuml njeuml operator rrjeti mund teuml peumlrfi tojeuml licenseuml transmetimi peumlr njeuml program televiziv dhe e kundeumlrta Asnjeuml operator nuk mund teuml peumlrfi tojeuml meuml shumeuml se 30 peumlrqind teuml teuml ardhurave kombeumltare nga reklamat televizive Neuml peumlrgjitheumlsi masat ligjore peumlr proneumlsineuml nga ligji i transmetimeve janeuml teuml vlefshme edhe peumlr transmetuesit dixhitaleuml

43 Tregu i reklamave

Mungesa e transparenceumls seuml proneumlsiseuml seuml medias dhe teuml fi nancimit teuml saj mbeten ende probleme teuml pazgjidhura dhe polemizuese Burimet e fi nancimit teuml medias mbeten teuml panjohura peumlr shkak teuml mungeseumls seuml studimeve neuml keumlteuml fusheuml dhe peumlr shkak teuml refuzimit teuml transmetuesve peumlr teuml

77 KKRT Departamenti Juridik dhe i Licensave 13 korrik 200778 Aida Cama ldquoKoncerni gjerman i mediave WAZ do teuml hyjeuml neuml tregun shqiptarrdquo neuml Tema 16 janar 2008 f 279 Ibid Art 13

S H Q I P Euml R I A

35

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

dheumlneuml keumlteuml informacion Burimi i veteumlm zyrtar peumlr keumlteuml treg vazhdon teuml jeteuml deklarimi i bilancit vjetor qeuml operatoreumlt doreumlzojneuml te KKRT Megjithateuml veteumlm njeuml numeumlr i vogeumll transmetuesish e beumljneuml keumlteuml Neuml 2006 veteumlm 39 transmetues nga meuml shumeuml se 100 e doreumlzuan bilancin vjetor Jashteuml Tiraneumls veteumlm 30 peumlrqind teuml operatoreumlve i doreumlzuan bilancet vjetore Edhe dy stacionet televizive private kombeumltare TV Klan dhe TV Arbeumlria nuk i doreumlzuan ato80

Neuml peumlrgjitheumlsi operatoreumlt televiziveuml vazhdojneuml teuml peumlsojneuml humbje Veteumlm pak prej tyre raportojneuml fi tim Peumlr shembull pas njeuml humbjeje prej ALL 33 milioneumlsh (euro270000) neuml 2003 Top Channel TV pati njeuml fi tim prej ALL 45 milioneumlsh (euro37000) dhe ALL 28 milioneumlsh (euro230000) neuml 2004 dhe 2005 respektivisht81 Po keumlshtu pas dy vitesh humbjeje TV Vizion+ pati njeuml fi tim prej ALL 7 milioneumlsh (euro57000) neuml 200582 Megjithateuml KKRT deklaroi se analiza e deklarimeve fi nanciare gjateuml tre viteve teuml fundit deumlshmonte peumlr mospeumlrputhje teuml reumlndeumlsishme gjeuml qeuml e beumlnte rregullatorin teuml dyshonte se disa stacione i falsifi konin shifrat dhe raportet e tyre83

Ccedileumlshtja e transparenceumls seuml kapitalit neuml media u beuml akoma meuml e diskutueshme kur Kryeministri Sali Berisha deklaroi neuml 28 mars 2007 qeuml media neuml Shqipeumlri eumlshteuml e lidhur me grupe mafi oze teuml cilat e peumlrdorin median si njeuml vegeumll peumlr teuml demonizuar pjeseumltareumlt dhe veprimet e qeveriseuml sidomos neuml betejeumln e saj kundeumlr korrupsionit84 Pas keumlsaj deklarate pronareumlt dhe drejtuesit e medias keumlrkuan fakte dhe emra specifi keuml nga Berisha dhe i keumlrkuan teuml doreumlzonte neuml autoritetet e prokuroriseuml teuml gjitheuml informacionin e nevojsheumlm peumlr teuml ngritur padi

Qeveria reagoi duke i peumlrjashtuar pronareumlt e medias nga pjeseumlmarrja neuml tendereumlt publikeuml KKRT ka dheumlneuml teuml kuptojeuml vitet e fundit qeuml gjysma e teuml ardhurave teuml fi tuara nga operatoreumlt mediatikeuml vijneuml nga ldquoburime teuml tjerardquo duke iu referuar bizneseve teuml tjera qeuml drejtohen nga shumica e pronareumlve teuml medias peumlrfshireuml keumltu ndeumlrtimin i cili eumlshteuml biznesi meuml fi timprureumls neuml Shqipeumlri peumlr momentin ose import-eksportin reklameumln apo sheumlrbimet e Internetit85 Qeveria e tanishme meuml tej propozoi qeuml personave apo kompanive qeuml kishin aksione si neuml kompani mediatike ashtu dhe neuml njeuml kompani tjeteumlr trsquou ndalohej pjeseumlmarrja neuml tendera publikeuml Sipas ligjit neuml fuqi aksionereumlt neuml njeuml stacion radiofonik apo televiziveuml nuk mund teuml marrin pjeseuml neuml meumlnyreuml teuml drejtpeumlrdrejteuml apo teuml teumlrthorteuml neuml tendera publikeuml apo neuml privatizimin e proneumls shteteumlrore86

Gjithashtu neuml 2006 qeveria vendosi teuml mos jepte meuml reklama shteteumlrore dhe njoftime shteteumlrore peumlr median dhe trsquoi botonte keumlto neuml Buletinin e Njoftimeve Zyrtare87 Shpeumlrndarja e reklameumls shteteumlrore nuk ka qeneuml kurreuml transparente Peumlrkundrazi pa masa ligjore teuml

80 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 6281 Ibid f 6382 Ibid83 Ibid84 Newsletter e Institutit Shqiptar teuml Medias gjendet neuml httpwwwinstitutemediaorgpagesnews-2007html57 (pareuml neuml 17 qershor 2007)85 OSIAlbania pp 225ndash22886 Ligji i Radios dhe Televizionit paragrafi 787 Vendimi peumlr Botimin e Njoftimeve Zyrtare 29 mars 2006 gjendet neuml httpwwwkeshilliministravealshqipqeveriavendimetbuletini20i20njoftimeveasp (pareuml neuml 29 korrik 2007) (meuml tej Vendimi i Keumlshillit teuml Ministrave peumlr Buletinin)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

36

detajuara peumlr shpeumlrndarjen e reklameumls shteteumlrore qeveria shkeumlmbente reklameumln me pasqyrim teuml favorsheumlm88 Nuk ka teuml dheumlna teuml sakta peumlr shpenzimet e peumlrgjithshme teuml kompanive apo organeve shteteumlrore peumlr reklameumln Burimi i veteumlm publik peumlr njeuml informacion teuml tilleuml ishte njeuml studim eksperimental i kryer nga rregullatori Studimi tregoi se kompania shteteumlrore e energjiseuml KESH kishte shpenzuar US$560000 peumlr reklameumln neuml 2004 e cila ishte njeuml shumeuml tre hereuml meuml e madhe se ajo e shpenzuar para tre vjeteumlsh I njeumljti studim tregoi se Albtelekom kompania shteteumlrore e telefoniseuml fi kse kishte shpenzuar euro320000 peumlr reklameumln neuml 200489 Keumlto ishin teuml vetmet kompani teuml meumldha qeuml beumljneuml reklameuml qeuml dhaneuml informacion peumlr shpenzimet e tyre

Vendimi i qeveriseuml peumlr teuml kaluar reklameumln shteteumlrore neuml buletinin zyrtar ishte njeuml hap i reumlndeumlsisheumlm peumlr teuml zvogeumlluar vareumlsineuml e medias nga shteti ldquoKy eumlshteuml njeuml akt i reumlndeumlsisheumlm dhe pozitiv qofteuml edhe neuml aspektin moral edhe pse ekzistojneuml kontradikta dhe akti nuk zgjidh peumlrfundimisht problemin e tjeteumlrsimit teuml medias soneuml [nga publiku]rdquo90 Dallimi peumlr shembull midis reklameumls shteteumlrore dhe njoftimeve shteteumlrore nuk eumlshteuml teumlreumlsisht i qarteuml dhe krijon hapeumlsireuml peumlr interpretim Sipas vendimit teuml qeveriseuml reklamat peumlr kompaniteuml shteteumlrore dhe organizatat jofi timprureumlse teuml krijuara dhe teuml mbeumlshtetura nga shteti nuk klasifi kohen si njo-ftime publike91 Kjo mund teuml leumlreuml hapeumlsireuml qeuml njeumlsiteuml shteteumlrore teuml vazhdojneuml teuml ccedilojneuml reklamat e tyre neuml media Pa transparenceuml eumlshteuml e veumlshtireuml teuml vlereumlsohet ndikimi i vendimit teuml qeveriseuml neuml sektorin e televizionit

Njeuml editorialist i mireumlnjohur shqiptar shkroi se ldquoshumica e gazetave teuml peumlrditshme neuml vend janeuml neuml koma ndeumlrsa audienca e stacioneve televizive eumlshteuml polarizuar duke i nxjerreuml jashteuml tregu shumiceumln e stacioneve periferikerdquo92 Teuml gjitha teuml dheumlnat peumlr tregun e reklameumls janeuml spekulim i pasteumlr Peumlrpjekja e veteumlm e vlefshme neuml keumlteuml drejtim u beuml nga KKRT e cila monitoroi reklameumln neuml dhjeteuml stacione televizive neuml prill dhe maj 2005 Sipas keumltij monitorimi sasia e reklameumls dhe teleshitjeve peumlrbeumlnte rreth 10 peumlrqind teuml gjitheuml koheumls seuml transmetimit93 Ligji i detyron stacionet televizive teuml mos rezervojneuml meuml shumeuml se 15 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit teuml tyre ditor ose meuml shumeuml se 12 minuta neuml oreuml peumlr reklameumln Ky rregull neuml peumlrgjitheumlsi u respektua nga operatoreumlt televiziveuml Peumlrjashtim peumlrbeumlnte TV Klan i cili transmetoi reklama gjateuml 22 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit94

Studimi tregonte se vlera e peumlrafeumlrt e tregut shqiptar teuml reklameumls televizive shkonte rreth 21 milioneuml95 Duke e krahasuar keumlteuml vlereumlsim me deklarimet fi nanciare vjetore teuml doreumlzuara

nga stacionet televizive monitorimi arriti neuml peumlrfundimin se operatoreumlt televiziveuml raportonin

88 OSIShqipeumlria f 225ndash22889 KKRT Vlereumlsim i Teuml Ardhurave nga Reklama nga Monitorimi prillndashmaj 2005 f 5 (meuml tej Studimi i KKRT peumlr Reklamat)90 ldquoPeumlrpjekjardquo Intervisteuml me Fatos Lubonjeumln Standard 27 maj 2006 f 35 91 Vendimi i Keumlshillit teuml Ministrave peumlr Buletinin92 Mero Baze ldquoPeumlrpjekja e lsquoregjimit mediatikrsquo drejt konkurrenceumlsrdquo Tema f 1 23 prill 200693 Studimi i KKRT peumlr Reklamat f 294 Studimi i KKRT peumlr Reklamat f 395 Ibid f 5

S H Q I P Euml R I A

37

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

veteumlm midis 17 dhe 22 peumlrqind teuml teuml ardhurave nga reklama96 Ky peumlrfundim hodhi dyshime peumlr evazion fi skal97 Autoreumlt e keumltij studimi paralajmeumlruan se duke pasur parasysh mungeseumln e tyre teuml peumlrvojeumls neuml vlereumlsimin e tregut teuml reklameumls shifrat e tyre duheshin marreuml me rezerveuml98

Por policia tatimore e mori studimin seriozisht dhe vendosi njeuml gjobeuml prej euro12 milioneumlsh Top Channel TV neuml korrik 2007 Monitorimi i KKRT u peumlrdor si bazeuml peumlr teuml llogaritur evazionin fi skal peumlr reklamat peumlr vitet 2002ndash2005 Duke u nisur nga ky studim u supozua se Top Channel TV kishte raportuar veteumlm 23 peumlrqind teuml teuml ardhurave teuml tij neuml ato vite99

Kjo gjobeuml u vendos pas kontrolleve teuml peumlrseumlritura teuml policiseuml tatimore ndaj Top Channel TV gjateuml 2007 kur stacioni mori njeuml qeumlndrim mjaft kritik ndaj qeveriseuml Pronari tha se ai e kishte pritur teuml vendosej njeuml gjobeuml por niveli i gjobeumls ishte krejteumlsisht i paarsyesheumlm dhe kishte peumlr qeumlllim teuml heshte njeuml zeuml kritik100 Leumlvizja e policiseuml tatimore shtyu komunitetin e medias teuml dilte me njeuml deklarateuml teuml peumlrbashkeumlt neuml mbeumlshtetje teuml Top Channel TV101 Komisioni Parlamentar i Medias dhe Prokuroria e Peumlrgjithshme gjithashtu niseumln njeuml hetim Pas keumltij presioni u duk se qeveria do e merrte seumlrish neumln shqyrtim gjobeumln Stacioni ende nuk e ka paguar gjobeumln dhe po negocion me autoritetet Top Channel TV eumlshteuml njeuml shembull i qarteuml se si mund teuml abuzohen apo keqpeumlrdoren mungesa e teuml dheumlnave dhe monitorimeve dhe studimeve sistematike peumlr tregun e reklameumls seuml bashku me mungeseumln e transparenceumls nga ana e kompanive qeuml beumljneuml reklameuml medias dhe qeveriseuml

44 Standartet dhe pavareumlsia editoriale

Neuml 2005 Instituti Shqiptar i Medias nisi njeuml rishikim teuml Kodit teuml Etikeumls peumlr gazetareumlt i cili ishte hartuar neuml 1996 Instituti e ndeumlrmori keumlteuml puneuml si njeuml reagim ndaj zbatimit joefi kas teuml Kodit dhe i nisur nga nevoja peumlr ta peumlrshtatur Kodin me ndryshimet qeuml kaneuml ndikuar te media neuml dekadeumln e kaluar Njeuml arsye tjeteumlr ishte qeumlllimi i Institutit peumlr teuml fi lluar njeuml sistem efi kas veteuml-rregullimi neuml media Amendamentet ligjore qeuml kaneuml peumlr qeumlllim teuml dekriminalizojneuml shpifjen dhe fyerjen po diskutohen neuml Parlament dhe ka teuml ngjareuml teuml miratohen neuml teuml ardhmen e afeumlrt

Neuml procesin e rishikimit instituti u peumlrpoq teuml peumlrfshijeuml teuml teumlreuml paleumlt kryesore teuml interesuara peumlrfshireuml pronareumlt drejtuesit kryeredaktoreumlt gazetareumlt aktivisteumlt e shoqeumlriseuml civile deputeteumlt juristeumlt e medias etj Instituti e kompletoi Kodin e ri teuml Etikeumls dhe njeuml statut teuml njeuml organi veteuml-rregullues

96 Ibid f 697 Ibid f 798 Metodologjia e studimit bazohej neuml njeuml formuleuml sipas seuml cileumls vlera e teuml ardhurave nga reklama llogaritej duke shumeumlzuar koheumln e reklameumls me tarifat fi kse qeuml raportoheshin nga stacionet televizive Ajo nuk merrte parasysh dhe nuk mund teuml llogariste zbritjet dhe negociatat peumlr klienteumlt apo koheumlzgjatjen e kontrateumls seuml njeuml stacioni televiziv me njeuml klient (f 1)99 Njoftim peumlr Shtyp i Policiseuml Tatimore gjendet neuml httpwwwtatimegovalfq=infoampmetod=shfaqartampartID=362 (pareuml neuml 25 korrik 2007)100 Dritan Hoxha Koment neuml Tryezeumln e Rrumbullakeumlt teuml Top Channel TV Tiraneuml 14 korrik 2007101Deklarata gjendet neuml httpwwwinstitutemediaorgdocumentaPRESS_DECLARATION_dt[1]13_korrikdoc (pareuml neuml 20 korrik 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

38

Neuml peumlrgjitheumlsi gazetareumlt pronareumlt dhe menaxhereumlt raneuml dakord neuml parim peumlr nevojeumln peumlr teuml veteumlrregulluar keumlteuml sektor Mbetet peumlr trsquou pareuml neumlse ata do teuml bashkohen peumlr ta realizuar keumlteuml gjeuml

Me peumlrjashtim teuml rregullave teuml peumlrgjithshme editoriale teuml vendosura nga kryeredaktoreumlt Nuk ka kode teuml brendshme etike neuml stacionet televizive102 KKRT vazhdimisht ka theksuar neuml raportet e saj se mediat duhet teuml keneuml kodin e vet teuml etikeumls103 Peumlrveccedil keumlsaj gazetaria cileumlsore eumlshteuml veumlshtireuml teuml arrihet neuml rrethana kur veteuml gazetareumlt shpesh privohen nga teuml drejtat e tyre Shumica deumlrrmuese e gazetareumlve punojneuml pa kontrata peumlr shkak teuml zbatimit teuml dobeumlt teuml Kodit teuml Puneumls dhe mungeseumls seuml mbikqyrjes seuml rregullt teuml zbatimit teuml tij Njeuml hap pozitiv neuml keumlteuml aspekt ishte krijimi neuml 2005 i sindikateumls seuml gazetareumlve me mbeumlshtetjen e IREX Unioni ka krijuar degeuml neuml qytetet kryesore dhe ka negociuar kushte meuml teuml mira pune peumlr gazetareumlt me Ministrineuml e Puneumls Dy paleumlt fi rmoseumln njeuml memorandum qeuml do teuml krijonte mundeumlsineuml e krijimit teuml njeuml marreumlveshjeje kolektive neuml keumlteuml sektor

Megjithateuml si unioni ashtu edhe komuniteti i medias janeuml teuml ndeumlrgjegjsheumlm qeuml ky proces do teuml zgjaseuml njeumlfareuml kohe peumlr shkak teuml peumlrhapjes seuml problemit Neuml 2005 rreth 95 peumlrqind e gazetareumlve neuml Shqipeumlri punonin pa kontrata apo sigurime shoqeumlrore104 Shoqatat e tjera teuml gazetareumlve nuk kaneuml dheumlneuml ndonjeuml ndihmeuml neuml keumlteuml fushateuml dhe duket se ekzistojneuml veteumlm neuml leteumlr Kryetari i njeumlreumls prej keumltyre organizatave tha

Edhe pse kemi 15 vjet liri shtypi neuml Shqipeumlri ka veteumlm pak raste kur kolegeumlt e njeuml media ngreneuml zeumlrin apo protestojneuml kundeumlr fatit teuml kolegeumlve teuml tjereuml teuml cileumlt pushohen censurohen apo keumlrceumlnohen pa teuml drejteuml Kjo eumlshteuml njeuml temeuml veteumlm peumlr kafeneteuml ku mblidhen gazetareumlt dhe nuk hapet kurreuml neuml publik duke krijuar njeuml gjendje ku askush nuk fl et peumlr njeuml dukuri qeuml i prek teuml gjitheuml105

Kjo gjendje i leuml gazetareumlt teuml pambrojtur kundrejt deumlshirave dhe tekave teuml pronareumlve ldquoAta janeuml krejteumlsisht teuml pambrojtur kur peumlrballen me vendimet arbitrare teuml pronareumlve teuml cileumlt mund ta pushojneuml stafi n nga puna pa asnjeuml arsyerdquo106 Kjo situateuml nuk ka ndryshuar neuml dy vitet e fundit dhe veumlshtireuml se do teuml peumlrmireumlsohet pa hedhur driteuml mbi proneumlsineuml e medias dhe fi nancimin e saj Numri i madh i gazetave dhe stacioneve televizive neuml Shqipeumlri ia detyron ekzistenceumln kryesisht fi nancimit nga bizneset paralele dhe zbatimit teuml dobeumlt teuml ligjit ldquoNga pikeumlpamja profesionale ky fi nancim paralel i leuml shumeuml media teuml pambrojtura ndaj presionit apo censureumls seuml bizneseve qeuml i mbeumlshtesin ato neuml shkalleuml teuml ndryshmerdquo107

102 OSIShqipeumlria f 238ndash239103 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 55104 Unioni i Gazetareumlve Shqiptareuml ldquoMbrojtja neuml puneuml dhe sigurimi social i punonjeumlsve teuml medias njeuml domosdoshmeumlri peumlr shtypin e lireumlrdquo f 6105 Intervisteuml me Armand Shkullakun ldquoMedia transparence peumlr lajmet brenda sajrdquo Shqip 10 maj 2006 f 12 106 IREX Media Sustainability Index 2005 ndash Shqipeumlria IREX Washington DC 2006 f 14gjendet neuml faqen e Internetit teuml IREX te httpwwwirexorgprogramsMSI_EUR2005asp (pareuml neuml 20 korrik 2007) (meuml tej IREX MSI 2005 ndash Shqipeumlria)107 IREX MSI 2005 ndash Shqipeumlria f12

S H Q I P Euml R I A

39

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

45 Transmetuesit rajonaleuml dhe lokaleuml

Peumlr momentin ka 68 stacione televizive lokale nga teuml cileumlt 20 operojneuml neuml Tiraneuml Shumica e reklameumls shpenzohet neuml stacionet televizive teuml Tiraneumls Keumlto kaneuml njeuml performanceuml ekonomike dhe programim meuml teuml mireuml se stacionet lokale teuml cilat e kaneuml teuml veumlshtireuml teuml mbijetojneuml dhe teuml prodhojneuml programe cileumlsore ldquoMedia e peumlrqendruar neuml Ulteumlsireumln Pereumlndimore ka mundeumlsi meuml teuml meumldha peumlr teuml peumlrfi tuar nga njeuml treg meuml i pasur reklame gjeuml qeuml nuk vlen peumlr mediat e vendosura neuml zona meuml teuml largeumltardquo108

Peumlr shkak teuml veumlshtireumlsive ekonomike stacionet televizive lokale neuml vend e kaneuml teuml veumlshtireuml teuml peumlrshtaten me zhvillimin teknologjik Ndeumlrsa shumica e stacioneve televizive neuml Tiraneuml zoteumlrojneuml pajisje teuml koheumlve teuml fundit stacionet lokale ende punojneuml me pajisje teuml vjetra gjeuml qeuml ndikon neuml cileumlsineuml e produktit teuml tyre

5 PROGRAMACIONI

51 Programet

Pa monitorime teuml pavarura nuk ekzistojneuml statistika peumlr programet vjetore sipas llojit as peumlr transmetuesin publik e as peumlr ata privateuml Monitorimi i fundit i cili u krye nga KKRT gjateuml njeuml muaji neuml 2003 e largeumlt mbulonte programacionin e stacioneve kryesore Edhe pse stacionet private janeuml teuml detyruara me ligj teuml doreumlzojneuml programacionin vjetor te KKRT deri tanimeuml nuk kaneuml arritur teuml respektojneuml keumlteuml keumlrkeseuml apo teuml shpjegojneuml se peumlrse nuk e beumljneuml keumlteuml gjeuml Rregullatori nuk ka marreuml ndonjeuml maseuml ndaj tyre

Teuml vetmet teuml dheumlna vijneuml nga TVSH Rreth 70 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit teuml TVSH nga prilli neuml neumlntor 2006 nuk ishin programe teuml prodhuara veteuml Kuadri i programacionit teuml stacionit nuk ka mundur teuml shmangeuml rutineumln dhe monotonineuml gjeuml qeuml ka ndikuar neuml pozicionin e tij neuml treg109 Me ndryshimin e menaxhimit neuml fund teuml 2006 niseumln teuml transmetoheshin programe teuml njeuml cileumlsie meuml teuml larteuml Me keumlto ndryshime peumlrqindja e programeve teuml prodhuara veteuml pritet teuml arrijeuml deri neuml 70 peumlrqind teuml koheumls totale teuml transmetimit teuml stacionit neuml 2007110 Keumlshilli Drejtues i RTSH gjithashtu premtoi se programe teuml tjera po rishikohen dhe programe teuml reja qeuml pasqyrojneuml tema si ccedileumlshtje sociale balanceumln gjinore kultureumln dhe sheumlndeteumlsineuml do teuml lanccedilohen111

Megjithateuml ndryshimet neuml kuadrin e programacionit janeuml peumlrpjekje qeuml peumlrmbushin veteumlm keumlrkesat minimale teuml transmetuesit publik dhe nuk i japin shtyseuml standarteve teuml transmetuesit publik Raporti vjetor i stacionit pretendonte peumlr arritje teuml tilla qeuml koha e transmetimit ishte rritur nga 17 oreuml neuml 24 oreuml neuml diteuml rikthimin e programeve sportive javore hapjen e njeuml studioje

108 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 5109 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 3110 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 5111 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f5

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

40

teuml re transmetimi peumlrdorimin e studios leumlvizeumlse neuml diteumln e zgjedhjeve etj112 Drejtoresha aktuale e stacionit Mirela Oktrova shkruante ldquoEkzistenca e radios dhe televizionit publik nuk mund teuml justifi kohet as me programet e zbavitjes e as me transmetimin falas teuml programeve teuml EBU e as me organizimin e festivalit dhe bujeumln e pjeseumlmarrjes neuml Eurovizionrdquo113

Neuml njeuml aspekt meuml pozitiv TVSH organizoi debate televizive me kandidateumlt peumlr bashki gjateuml zgjedhjeve teuml 2007 duke i dheumlneuml mundeumlsineuml publikut teuml beumlnte njeuml zgjedhje meuml teuml informuar Nga ana tjeteumlr TVSH nuk ishte neuml gjendje teuml transmetonte njeuml ngjarje teuml reumlndeumlsishme si Kupa Boteumlrore e futbollit neuml 2006 pasi teuml drejtat e transmetimit u bleneuml nga DigitAlb Neuml ateuml koheuml TVSH tha se nuk mund trsquoi peumlrballonte teuml drejtat por KKRT u peumlrgjigj se stacioni mund teuml kishte keumlrkuar ndihmeuml nga shteti114 Neuml meumlnyreuml sarkastike ata shtuan se menaxhimi i TVSH nuk keumlmbeumlnguli shumeuml pasi po negocionte teuml drejtat e ldquoKafazit teuml Arteumlrdquo njeuml programi teuml pro-dhuar neuml vend por qeuml eumlshteuml kopje e formatit teuml programit teuml realitetit ldquoBig Brotherrdquo115

Megjitheuml mungeseumln e teuml dheumlnave teuml qarta peumlr programet mund teuml thuhet me siguri se shumica e stacioneve teuml reumlndeumlsishme si TV Klan Top Channel Vizion+ TV Koha dhe disa kanale lajmesh si News24 apo Alsat kaneuml fi tuar njeuml publik pak a shumeuml besnik Ata prodhojneuml lajme me standarte peumlrgjitheumlsisht teuml keumlnaqshme si dhe programe teuml ndryshme informacioni dhe zbavitjeje Informacioni dhe lajmet janeuml kthyer neuml peumlrpareumlsi si peumlr median e shkruar ashtu edhe peumlr ateuml elektronike sipas veumlzhguesve teuml ndrysheumlm116 Peumlrjashtim peumlrbeumlnte stacioni privat kombeumltar TVA i cili pas disa ndryshimeve neuml proneumlsi neuml 2006 mezi arrinte teuml peumlrmbushte detyrimet e tij si kanal kombeumltar Ky stacion nuk transmetoi fare edicione lajmesh neuml mars dhe prill 2006117 Meqeuml stacioni nuk mundte teuml peumlrmbushte peumlr shumiceumln e 2006 keumlrkesat e programacionit qeuml i impononte kontrata e licenseumls KKRT vendosi teuml reduktonte me njeuml vit licenseumln e TVA dhe ta teumlrhiqte ateuml meuml pas neuml tetor 2007 Stacioni e apeloi keumlteuml vendim dhe teuml dyja paleumlt e ccediluan ccedileumlshtjen neuml gjykateuml118

Disa nga lajmet dhe debatet peumlr tema teuml reumlndeumlsishme shpesh politike mendohet se kaneuml njeuml publik teuml qeumlndruesheumlm dhe janeuml kthyer neuml emblema teuml stacioneve televizive qeuml i transmetojneuml ato Peumlrveccedil buletineve teuml lajmeve disa nga programet meuml teuml njohura janeuml ldquoOpinionrdquo neuml TV Klan ldquoShqiprdquo neuml Top Channel ldquoLogosrdquo neuml Vizion+ dhe ldquo60 minutardquo neuml TV Koha Keumlto janeuml programe javore qeuml kaneuml teuml beumljneuml me intervista apo debate peumlr njeuml temeuml teuml caktuar Njeuml tjeteumlr program mjaft i njohur eumlshteuml ldquoFiks farerdquo njeuml revisteuml satirike e peumlrditshme qeuml bazohet neuml metoda investigative Ka dhe disa programe zbavitjeje dhe lojeumlra qeuml janeuml mjaft teuml njohura Keumltu peumlrfshihet ldquoPortokallirdquo dhe ldquoTop Showrdquo neuml Top Channel ldquoKutia e funditrdquo neuml TV Klan dhe ldquoBypassrdquo neuml Vizion+ Stacionet televizive kaneuml njeuml prirje neuml rritje teuml peumlrqendrohen neuml programe teuml njeuml natyre meuml sociale duke u peumlrpjekur teuml pasqyrojneuml meuml shumeuml kronika nga jeta e peumlrditshme dhe me interes njereumlzor Keumlto programe peumlrfshijneuml ldquoJeteuml neuml keumlrkimrdquo neuml News24 TV ldquoNjereumlz teuml humburrdquo ldquoFemrardquo dhe ldquoSOSrdquo neuml Vizion+

112 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f4113 Mirela Oktrova ldquolsquoLehjarsquo kundeumlr demokraciseuml dhe interesave teuml publikutrdquo Shekulli 4 shtator 2006 f 23114 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 52115 Ibid116 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 9117 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 54118 Vendimi peumlr TVA neuml Raportin Vjetor teuml KKRT 2006 f 25

S H Q I P Euml R I A

41

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

52 Rregullat e peumlrgjithshme peumlr lajmet

Disa rregulla neuml Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin peumlrqendrohen te programimi i peumlr-mbajtjes dhe vlejneuml si peumlr transmetuesit publikeuml ashtu edhe peumlr ata privateuml Ato kaneuml teuml beumljneuml me pavareumlsineuml editoriale censureumln teuml drejteumln e informacionit dhe teuml drejta dhe liri teuml tjera njereumlzore119 Edhe pse parimet themelore teuml informacionit teuml paansheumlm dhe teuml sakteuml janeuml teuml garantuara me ligj nuk ekzistojneuml instrumente apo organe qeuml teuml monitorojneuml zbatimin e tyre KKRT monitoron edicionet kryesore teuml lajmeve teuml stacioneve kombeumltare publike dhe private por kjo peumlrpjekje konsiston veteumlm neuml matje sasiore teuml peumlrqindjes qeuml i kushtohet pasqyrimit teuml partive dhe fi gurave politike

Stacionet televizive kaneuml beumlreuml peumlrparim teuml ndjesheumlm neuml peumlrkufi zimin e vetvetes neumlpeumlrmjet edicioneve teuml lajmeve teuml cilat kaneuml sheumlnuar peumlrmireumlsimin meuml teuml madh neuml programacion te teuml gjitha stacionet televizive120 Megjithateuml informacioni nuk eumlshteuml as i paansheumlm dhe as i drejteuml Pothuajse nuk ekziston ndonjeuml media qeuml teuml mos keteuml interesa teuml fshehura ekonomike apo politike dhe peumlr pasojeuml standartet profesionale aplikohen peumlr aq koheuml sa ua lejojneuml keumlto interesa Axhenda e lajmeve eumlshteuml shumeuml praneuml axhendeumls seuml qeveriseuml apo politikeumls neuml peumlrgjitheumlsi ose praneuml menaxhimit teuml televizioneve121 Edicionet e lajmeve zgjedhin kronika qeuml u shkojneuml peumlr shtat interesave teuml operatorit dhe jo interesit publik122

Edhe Kodi Zgjedhor imponon keumlrkesa peumlr sakteumlsi korrekteumlsi dhe balanceuml peumlr teuml gjitha stacionet televizive123 Transmetuesi i sheumlrbimit publik ka peumlrgjegjeumlsi shteseuml si dheumlnia e koheumls falas peumlr teuml gjitha partiteuml politike qeuml marrin pjeseuml neuml zgjedhje Testi meuml i fundit peumlr respektimin e keumltyre rregullave ishin zgjedhjet lokale neuml shkurt 2007 Stacionet televizive kryesore e kaluan keumlteuml test me sukses TVSH i kushtoi 28 peumlrqind teuml lajmeve Partiseuml Demokratike dhe 29 peumlrqind Partiseuml Socialiste Njeuml pasqyrim i ngjasheumlm u gjend edhe peumlr stacione teuml tjera teuml meumldha si Vizion+ News24 dhe TVA Peumlrjashtim peumlrbeumlnte TV Klan i cili i kushtoi meuml shumeuml koheuml qeveriseuml se ccedildo stacion tjeteumlr Peumlrfaqeumlsuesit e TV Klan pretenduan se ata thjesht po pasqyronin puneumln e zyrtareumlve teuml shtetit Megjithateuml keumlta zyrtareuml ishin pasqyruar teksa beumlnin fushateuml zgjedhore Edhe pse keumlto fushata u konsideruan teuml balancuara dhe teuml drejta neuml aspektin e pasqyrimit teuml partive politike gjateuml periudheumls parazgjedhore teuml gjitha stacionet televizive kishin favorizuar njeuml parti meuml shumeuml se teuml tjerat124

119 OSIShqipeumlria f 234120 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 47121 Monitorimi u krye neuml kuadrin e ldquoMonitorimi i Lajmeve teuml Mbreumlmjes neuml TV ndash monitorim dhe analizeuml e edicioneve teuml lajmeve neuml TV neuml 10 vende teuml Europeumls Juglindorerdquo botuar neuml Media Plan Institute Treguesi i Interesit Publik Sarajevo 2007122 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 54123 Kodi Zgjedhor neni 136 neni 140 gjendet neuml httpwwwosceorgitem14076htmlhtml=1(pareuml neuml 10 korrik 2007)124 Raporti i OSCEODIHR peumlr zgjedhjet e 18 shkurt 2007 gjendet neumlhttpwwwosceorgitem24859htmlhtml=1 (pareuml neuml 12 korrik 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

42

53 Udheumlzimet e peumlrgjithshme peumlr prodhimin e programeve

Ligji peumlr Radion dhe Televizionin vendos disa detyrime teuml peumlrgjithshme peumlr teuml gjitha stacionet televizive Keumlto kaneuml teuml beumljneuml kryesisht me dinjitetin njereumlzor respektin peumlr ligjin dhe teuml drejtat e njeriut125

Megjithateuml keumlto masa janeuml mjaft teuml vakeumlta dhe teuml peumlrgjithshme dhe nuk janeuml shndeumlrruar neuml rregulla meuml teuml detajuara nga KKRT Keumlto parime teuml peumlrgjithshme neuml peumlrgjitheumlsi janeuml respektuar Teuml vetmet probleme kishin teuml beumlnin me pornografi neuml e cila ndalohet krejteumlsisht peumlr trsquou transmetuar Neuml stacionet tokeumlsore analoge nuk transmetohen programe me peumlrmbajtje pornografi ke Megjithateuml DigitAlb transmeton pornografi gjitheuml koheumln neuml njeuml kanal neuml formeuml teuml kriptuar si dhe dy programe pornografi ke neuml mesnateuml

54 Kuotat

Nuk ekzistojneuml kuota teuml posaccedilme peumlr peumlrfaqeumlsim gjuheumlsor apo teuml grupeve teuml minoriteteve Stacioni i transmetimit publik si dhe disa kanale private ndonjeumlhereuml transmetojneuml programe peumlr minoritetet etnike Neuml vitet e fundit Instituti Shqiptar i Medias eumlshteuml angazhuar neuml koordi-nimin e projekteve teuml produksionit teuml programeve radiofonike dhe televizive peumlr pakicat etnike dhe gjuheumlsore neuml vend si dhe peumlr artikuj peumlr keumlto tema teuml botuara neuml median e shkruar

Mediat qeuml fokusohen neuml temat e pakicave luftojneuml peumlr mbijeteseuml Peumlr shembull Radio Prespa e themeluar neuml 2003 neuml zoneumln e kufi rit me Republikeumln e Maqedoniseuml dhe qeuml transmeton maqedonisht nuk funksionon rregullisht peumlr shkak teuml pengesave fi nanciare Stacionet radiofonike peumlr pakiceumln greke neuml jug teuml vendit gjenden neuml njeuml situateuml teuml ngjashme Teuml gjitha keumlto media janeuml nisma individuale shteti nuk jep ndihma peumlr median e minoriteteve Megjithateuml nuk ekzistojneuml pengesa ligjore peumlr dheumlnien e licensave teuml transmetimit peumlr radiot apo televizionet e minoriteteve Neuml fakt KKRT dha njeuml licenseuml peumlr radio dhe televizion radioTV Armonia njeuml projekt peumlr pakiceumln greke qeuml eumlshteuml edhe minoriteti meuml i madh etnik neuml vend Megjithateuml stacioni nuk ka fuqi fi nanciare dhe ka veumlshtireumlsi Peumlr momentin ata nuk transmetojneuml126

Kuotat e vetme neuml lidhje me peumlrmbajtjen qeuml imponon ligji peumlr ata qeuml kaneuml licenseuml lokale eumlshteuml qeuml teuml transmetojneuml programe jokomerciale dhe programe lokale informacioni peumlr teuml pakteumln 15 peumlrqind teuml programacionit javor Ligji nuk e specifi kon termin ldquojokomercialrdquo Sipas ndryshimeve teuml 2003 ata qeuml kaneuml licenseuml kombeumltare duhet trsquoi kushtojneuml teuml pakteumln 15 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit programeve teuml prodhuara veteuml dhe teuml pakteumln 30 peumlrqind programeve teuml prodhuara neuml Shqipeumlri Stacionet televizive neuml peumlrgjitheumlsi i peumlrmbushin keumlto kuota127 Ligji gjithashtu vendos kuota peumlr reklameumln duke mos i lejuar stacionet televizive teuml transmetojneuml reklama peumlr meuml shumeuml se 15 peumlrqind teuml koheumls ditore teuml transmetimit ose meuml shumeuml se 12 minuta peumlr oreuml

125 OSIShqipeumlria f 235ndash236126 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 25127 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 47

S H Q I P Euml R I A

43

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Edhe pse Shqipeumlria si vend qeuml nuk eumlshteuml aneumltar i BE nuk eumlshteuml e detyruar teuml peumlrmbusheuml legjislacionin europian shumeuml nga keumlto kuota lindin nga Konventa Europiane peumlr Televizionin Ndeumlrkufi tar (KETN) dhe Protokollin e saj Shteseuml teuml cileumln Shqipeumlria e ka ratifi kuar neuml 1999 Nga ana tjeteumlr legjislacioni shqiptar nuk u keumlrkon transmetuesve trsquoi kushtojneuml shumiceumln e koheumls seuml transmetimit veprave europiane Ligji peumlr dixhitalizimin thoteuml se stacionet televizive neuml meumlnyreuml progresive duhet teuml peumlrmbushin detyrimin e transmetimit teuml programeve europiane neuml 50 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit

55 Detyrimet peumlr transmetuesin publik

Peumlrveccedil rregullave teuml peumlrgjithshme peumlr prodhimin Ligji peumlr Radion dhe Televizionin i detyron si transmetuesit publikeuml ashtu dhe ata privateuml teuml transmetojneuml programe falas Kjo peumlrfshin programe me interes teuml larteuml peumlr publikun e gjereuml si lajmeumlrimet peumlr sheumlndetin rendin publik apo emergjencat kombeumltare Gjithashtu ligji i keumlrkon RTSH teuml transmetojeuml falas sheumlrbimet fetare teuml mbajtura gjateuml festave fetare zyrtare si dhe seancat e parlamentit Ligji peumlr Radion dhe Televizionin vendos detyrime shteseuml peumlr RTSH Programet e tij duhet teuml jeneuml teuml njeuml cileumlsie teuml larteuml teuml refl ektojneuml larmineuml e jeteumls shqiptare dhe trsquoi sheumlrbejneuml teuml gjitha grupeve shoqeumlrore peumlrfshireuml pakicat kombeumltare

Pasqyrimi i lajmeve nga vendi dhe nga jashteuml duhet teuml jeteuml gjitheumlpeumlrfshireumls dhe i paansheumlmRTSH-seuml i ndalohet transmetimi i propagandeumls politike dhe fetare Megjitheuml keumlto detyrime transmetuesi i sheumlrbimit publik mbetet ende larg peumlrmbushjes seuml misionit teuml tij publik ldquoEumlshteuml paradoksale teuml shoheumlsh se si interesi publik eumlshteuml i pari qeuml lihet pas dore nga njeuml televizion i quajtur lsquopublikrsquo Edicionet e lajmeve fi llojneuml me lajme peumlr aktivitetet e qeveriseuml dhe partive politike duke leumlneuml pas dore problemet qeuml shqeteumlsojneuml qytetareumltrdquo128 Stacioni pretendon se ka beumlreuml progres teuml reumlndeumlsisheumlm dhe se mungesa e konkurrenceumls qeuml pretendohet se ka eumlshteuml njeuml geumlnjeshteumlr e hapur nga rivaleumlt privateuml129 Por mendimi i peumlrgjithsheumlm eumlshteuml se stacionet private mbizoteumlrojneuml ldquoTelevizionet komerciale po e vrasin televizionin publik dhe po thithin teuml gjitheuml audienceumln ashtu si supermarketet po vrasin dyqanet e vogla dhe kioskat e komunizmit duke thithur teuml gjitheuml blereumlsitrdquo130

56 Detyrimet peumlr transmetuesit privateuml

Nuk ka detyrime teuml holleumlsishme programacioni peumlr transmetuesit privateuml Masat e vetme li-gjore kaneuml teuml beumljneuml me koheumlzgjatjen e transmetimit dhe periodicitetin e edicionit teuml lajmeve Stacionet televizive kombeumltare duhet teuml transmetojneuml teuml pakteumln gjashteuml oreuml neuml diteuml kurse stacionet lokale teuml pakteumln kateumlr oreuml neuml diteuml Stacionet televizive kombeumltare duhet teuml transmetojneuml programe origjinale lajmesh ccedildo diteuml Stacionet televizive private janeuml teuml detyruara teuml transmetojneuml mesazhe dhe informacion teuml njeuml interesi teuml madh publik falas sipas rregulloreve teuml hartuara nga KKRT ose me keumlrkeseumln e organeve lokale teuml qeveriseuml Informacione teuml tilla zakonisht peumlrfshijneuml komunikatat e shkurtra me interes teuml posaccedileumlm peumlr publikun sidomos

128 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 10129 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 3130 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 6

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

44

neuml situata emergjence si fatkeqeumlsi natyrore ose neuml tema si sheumlndeti dhe siguria si dhe rendi publik Neuml peumlrgjitheumlsi nuk ka patur probleme me respektimin e keumltij detyrimi

6 PEumlRFUNDIMET

Televizioni ende media me ndikim meuml teuml madh neuml Shqipeumlri ka kaluar njeuml ereuml ndryshimesh Janeuml beumlreuml ndryshime ligjore teuml reumlndeumlsishme edhe pse teuml diskutueshme duke ndryshuar peumlrbeumlrjen e autoriteteve rregullatoreuml Struktura e bazuar neuml njeuml formuleuml peumlrfaqeumlsimi teuml balancuar politik u shndeumlrrua neuml njeuml formuleuml qeuml peumlrfshinte shoqeumlrineuml civile akademikeumlt dhe profesionisteumlt Keumlto leumlvizje zyrtarisht kishin peumlr qeumlllim teuml ulnin ndikimin politik te rregullatori por disa nga veprimet e fundit teuml rregullatorit u konsideruan si teuml motivuara politikisht Peumlr meuml tepeumlr rregullatori pati probleme teuml krijonte aneumltareumlsimin e ploteuml njeuml tregues qeuml mekanizmi i emeumlrimit nuk funksionon pa probleme

Seuml shpejti rregullatori do teuml peumlrballet me njeuml test teuml veumlshtireuml shpeumlrndarjen e licensave dixhitale Ashtu si ligje teuml tjera teuml miratuara gjateuml tre viteve teuml fundit Ligji peumlr Transmetimet Nume-rike u peumlrgatit nga qeveria pa u keumlshilluar me paleumlt e interesuara gjeuml qeuml hodhi mjaft dyshime peumlr qeumlllimet e qeveriseuml dhe pasojat e keumltij ligji neuml transmetime Zbatimi i keumltij ligji ngre pikeumlpyetje teuml reumlndeumlsishme peumlr teuml ardhmen e DigitAlb operatorit teuml platformeumls dixhitale i cili pas tre vjeteumlsh veprimtarie eumlshteuml kthyer neuml njeuml lojtar teuml fuqisheumlm me njeuml bazeuml teuml reumlndeumlsishme klienteumlsh Autoriteti dhe pavareumlsia e KKRT neuml procesin e licensimit si dhe qeumlndrimi i transmetuesit teuml sheumlrbimit publik neuml keumlteuml proces do teuml jeneuml mjaft teuml reumlndeumlsishme

RTSH peumlrballet me detyreumln e veumlshtireuml e sfi deumls ndaj rritjes seuml DigitAlb qeuml nuk do teuml jeteuml e lehteuml sidomos pas performanceumls jo teuml mireuml ekonomike neuml vitet e fundit fi nancimi neuml ulje nga shteti dhe reformeumls seuml papeumlrfunduar Popullariteti i RTSH nuk eumlshteuml peumlrmireumlsuar Menaxhimi jo i mireuml dhe prapambetja neuml krahasim me transmetuesit privateuml seuml bashku me mendimin e peumlrgjithsheumlm qeuml RTSH kontrollohet politikisht janeuml ndeumlr problemet kryesore teuml transmetuesit Stacioni mbetet ende larg peumlrmbushjes seuml misionit teuml tij publik Shpresohet qeuml menaxhimi i ri i stacionit do teuml hartojeuml njeuml strategji koherente dhe teuml fi llojeuml njeuml reformeuml teuml qeumlndrueshme Megjithateuml reforma e RTSH do teuml jeteuml e dhimbshme dhe si e tilleuml stacioni do teuml keteuml nevojeuml peumlr ndihmeseuml teuml reumlndeumlsishme neuml arritjen e misionit teuml tij

Programet profesionale dhe cileumlsore po vijneuml neuml rritje Megjithateuml tregu mbetet i mbipopulluar dhe megjitheuml zhurmeumln peumlr burimet e fi nancimit teuml medias nuk janeuml marreuml masa konkrete neuml keumlteuml drejtim Transparenca e burimeve teuml kapitalit teuml medias nevojiten medoemos neuml njeuml vend ku gazetareumlt teuml cileumlt nuk kaneuml kontrata pune shpesh kaneuml frikeuml teuml rrezikojneuml e teuml provokojneuml pronareumlt duke shkruar neuml meumlnyreuml teuml pavarur Organizatat peumlr median kaneuml beumlreuml peumlrpjekje teuml shumta peumlr teuml rritur ndeumlrgjegjeumlsimin peumlr kodet e etikeumls te gazetareumlt por veteuml-rregullimi efi kas ende nuk ka nisur Mangeumlsia e studimeve teuml tregut ose teuml teuml dheumlnave teuml tjera i pengon mjaft vlereumlsimet peumlr kushtet e medias shqiptare

S H Q I P Euml R I A

45

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

ANEKS1 LEGJISLACIONI I PEumlRMENDUR NEuml RAPORT

Fletorja Zyrtare eumlshteuml gazeta zyrtare e Shqipeumlriseuml

Direktiva 9736EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 30 qershor 1997 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin e disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 202 30 korrik 1997

Direktiva 200765EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 11 dhjetor 2007 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 33227 18 dhjetor 2007

Kodi Zgjedhor neni 136 neni 140 gjendet neuml httpeumleumleumlosceorgitem14076htmlhtml=1 (pareuml neuml 10 korrik 2007)

Ligji peumlr Transmetimet Numerike Ligji nr 9742 neuml 28 maj 2007 peumlr Transmetimet Numerike neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml

Ligji nr 8410 dateuml 30091998 Peumlr radion dhe televizionin publik e privat neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml Fletorja Zyrtare 20 tetor 1998 amenduar me ligjin nr 8657 dateuml 31072000 ligjin nr8794 dateuml 10052001 ligjin nr9016 dateuml 20022003 dhe ligjin nr9124 dateuml 29072003 si dhe Ligji nr 9677 i 13 janarit 2007

Ligji nr 9531 i cili ndryshon Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin me kapitullin ldquoPeumlr Radion dhe Televizionin Publik dhe Privatrdquo 11 maj 2006 Fletorja Zyrtare 65 2006

Ligji nr 9645 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2007rdquo i 27 neumlntorit 2006

Ligji nr 9836 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2008rdquo i 26 neumlntorit 2007

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

46

ANEKS 2 BIBLIOGRAFIA

Neuml anglisht

IREX Media Sustainability Index 2005 ndash Albania IREX Washington DC 2006

IREX Media Sustainability Index 2006 ndash Albania IREX Washington DC 2007

Neuml shqip

KKRT Vlereumlsim i teuml Ardhurave teuml Reklamave nga Monitorimi prillndashmaj 2005

KKRT Raporti Vjetor 2006 neuml Kuvendin e Shqipeumlriseuml

RTSH Raporti Vjetor peumlr Veprimtarineuml e RTSH 2006

Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007

Unioni i Gazetareumlve Shqiptareuml ldquoMbrojtja neuml puneuml dhe sigurimi social i punonjeumlsve teumlmedias njeuml domosdoshmeumlri peumlr shtypin e lireumlrdquo

S H Q I P Euml R I A

47

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Page 7: Televizioni në Europë: Raportet vijuese 2008 - Shqipëria · Media Program përpiqet të nxisë median e pavarur, profesionale dhe të qëndrueshme si dhe gazetarinë cilësore,

S H Q I P Euml R I A

7

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Televizioni neuml Europeuml

Raportet vijuese 2008

Shqipeumlrianga Ilda Londo

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

8

Peumlrmbajtja

A Peumlrmbledhja e peumlrgjithshme 10

B Rekomandimet 11

1 Rekomandimet fi llestare nga raporti i 2005 11

11 Politikat 12

12 Autoritetet rregullatore (KKRT) 14

13 Transmetuesit publikeuml dhe privateuml 15

14 Transmetuesi publik (RTSH) 17

15 Shoqeumlria civile 18

2 Rekomandimet e reja sipas raportit teuml vitit 2008 18

21 Legjislacioni 18

C Peumlrfundimet kryesore teuml monitorimit vijues 19

1 Ambienti i peumlrgjithsheumlm i transmetimeve 19

11 Zhvillimet kyccedile neuml legjislacion dhe politika 19

12 Masat ligjore teuml BE 19

13 Tregu i transmetimeve 20

2 Rregullimi dhe licensimi i sektorit teuml televizionit 21

21 Autoritetet dhe korniza rregullatore 21

22 Sistemi i licensimit 24

3 Rregullimi dhe menaxhimi i transmetuesit televiziv teuml sheumlrbimit publik 28

31 Legjislacioni dhe politikat peumlr transmetuesin publik 28

32 Struktura qeveriseumlse e transmetuesit publik 28

33 Financimi i transmetuesit publik 31

34 Standartet editoriale 32

4 Transmetuesit privateuml 34

41 Rregullimi dhe menaxhimi 34

42 Proneumlsia e televizioneve dhe proneumlsia e ndeumlrthurur 34

43 Tregu i reklamave 34

44 Standartet dhe pavareumlsia editoriale 37

S H Q I P Euml R I A

9

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

45 Transmetuesit rajonaleuml dhe lokaleuml 38

5 Programacioni 39

51 Programet 39

52 Rregullat e peumlrgjithshme peumlr lajmet 40

53 Udheumlzimet e peumlrgjithshme peumlr prodhimin e programeve 41

54 Kuotat 42

55 Detyrimet peumlr transmetuesin publik 42

56 Detyrimet peumlr transmetuesit privateuml 43

6 Peumlrfundimet 43

ANEKS 1 Legjislacioni i peumlrmendur neuml raport 45

ANEKS 2 Bibliografi a 46

Lista e shkurtimeve

EBU Unioni i Transmetuesve Europianeuml

KESH Korporata Elektroenergjitike Shqiptare

KKRT Keumlshilli Kombeumltar i Radios dhe Televizionit

KLSH Kontrolli i Larteuml i Shtetit

OSCE Organizata peumlr Siguri dhe Bashkeumlpunim neuml Europeuml

RRC-06 Konferenca Rajonale e Radio-komunikacioneve neuml Gjeneveuml 2006

RT Radio Tirana

RTSH Radio Televizioni Shqiptar

TVSH Televizioni Shqiptar

WAZ Westdeutsche Allgemeine Zeitung

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

10

A Peumlrmbledhja e peumlrgjithshmeMedia elektronike peumlrbeumln sektorin meuml teuml reumlndeumlsisheumlm neuml tregun e medias shqiptare Megjitheuml zhvillimin e vazhduesheumlm profesional media elektronike eumlshteuml ende pre e dyshimeve peumlr burimet e fi nancimit dhe ecuriseuml seuml saj ekonomike Mediat elektronike vazhdojneuml teuml mbeten teuml paqeumlndrueshme ekonomikisht dhe teuml varen kryesisht peumlr teuml ardhurat e tyre nga bizneset e tjera teuml pronareumlve Kjo situateuml hedh dyshime serioze mbi pavareumlsineuml e tyre editoriale dhe mbi cileumlsineuml e informacionit qeuml i ofrohet publikut Qeveria eumlshteuml peumlrpjekur ta zgjidheuml ccedileumlshtjen e diskutueshme teuml caktimit teuml reklamave shteteumlrore por ende nuk eumlshteuml e qarteuml neumlse janeuml ccedilrreumlnjosur praktikat e meumlparshme Qeveria vendosi teuml botonte reklamat shteteumlrore veteumlm neuml buletinin zyrtar peumlr ta shkeumlputur median nga vareumlsia e saj nga qeveria Por ligji nuk e peumlrcakton qarteuml reklameumln shteteumlrore duke krijuar mundeumlsi peumlr mbeumlshtetje arbitrare

Qeveria gjithashtu ka fi lluar njeuml seumlreuml amendimesh ligjore teuml diskutueshme neuml lidhje me rregullatoreumlt dhe transmetimet numerike Qeveria pretendoi se keumlto peumlrpjekje kishin peumlr qeumlllim teuml peumlrmireumlsonin pavareumlsineuml e medias por kritikeumlt laneuml teuml kuptohej se arsyeja kryesore ishte teuml viheshin neumln kontroll rregullatoreumlt dhe trsquoi mbyllej goja medias seuml pavarur Mungesa e debatit dhe keumlshillimit publik me paleumlt e interesuara gjateuml peumlrgatitjes seuml ndryshimeve ligjore i forcoi akoma meuml shumeuml keumlto dyshime

Megjitheumlse po kalon njeuml reformeuml dometheumlneumlse Keumlshilli Kombeumltar i Radios dhe Televizionit (KKRT) nuk ka beumlreuml peumlrparime teuml meumldha neuml peumlrmbushjen e misionit teuml tij Vendimet e tij peumlr teuml dheumlneuml licensa transmetimi dhe peumlr teuml hequr antena janeuml kundeumlrshtuar Dheumlnia e licensave numerike neuml teuml ardhmen e afeumlrt do teuml jeteuml testi peumlrfundimtar peumlr autoritetin dhe pavareumlsineuml e KKRT Televizioni numerik ka beumlreuml peumlrparime teuml reumlndeumlsishme qeuml nga lindja e tij neuml njeuml zbrazeumlti ligjore tre vjet meuml voneuml Popullariteti i tij eumlshteuml gjithnjeuml neuml rritje

Zbatimi i duhur i ligjit nevojitet sidomos peumlr fuqizimin e rolit teuml transmetuesit publik Radio Televizionit Shqiptar (RTSH) si dhe peumlr teuml krijuar mundeumlsineuml qeuml ai teuml peumlrmbusheuml misionin e vet Roli i transmetuesit publik ka ardhur neuml zbehje ndeumlrsa stacionet televizive private kaneuml investuar vazhdimisht neuml puneumln e tyre Reforma e RTSH ka mbetur neuml vend akuzat qeuml ai favorizon qeverineuml kaneuml vazhduar Drejtuesit aktualeuml meuml neuml fund kaneuml peumlrpiluar njeuml strategji peumlr ta transformuar institucionin neuml njeuml transmetues publik efi kas Megjithateuml fi nancimi eumlshteuml ende njeuml problem pa zgjidhje sidomos me afrimin e dixhitalizimit

Ende nuk eumlshteuml vendosur njeuml sistem efi kas veteuml-rregullimi megjitheuml disa peumlrpjekje neuml keumlteuml drejtim Duke pasur parasysh mungeseumln e kontratave teuml puneumls peumlr gazetareumlt dhe tregun e puneumls jashteumlzakonisht teuml paqeumlndruesheumlm veteumlcensura eumlshteuml meuml e peumlrhapur sesa veteumlrregullimi Peumlr meuml tepeumlr mungesa e studimeve monitorimeve sondazheve teuml besueshme dhe meumlnyrave teuml tjera peumlr teuml mbledhur teuml dheumlna peumlr median elektronike vazhdon teuml jeteuml pengeseuml peumlr njeuml analizeuml meuml teuml sakteuml teuml tregut teuml medias shqiptare

S H Q I P Euml R I A

11

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

B Rekomandimet

1 REKOMANDIMET FILLESTARE NGA RAPORTI I 20051

Shumeuml nga rekomandimet e raportit fi llestar janeuml peumlrmbushur kryesisht neuml fusheumln e legjislacionit dhe shpeumlrndarjen e reklamave dhe fondeve shteteumlrore Organizatat ndeumlrkombeumltare kaneuml vazhduar mbeumlshtetjen e tyre peumlr keumlrkimet monitorimet dhe ndihmeseumln peumlr legjislacionin Edhe pse transmetuesi i sheumlrbimit publik ka nisur njeuml reformeuml serioze eumlshteuml ende shumeuml hereumlt peumlr teuml vlereumlsuar se si janeuml peumlrmbushur rekomandimet peumlr transmetuesit e sheumlrbimit publik Nuk pati progres peumlr rritjen e transparenceumls seuml proneumlsiseuml seuml transmetuesve dhe neuml zbatimin e Kodit teuml Puneumls neuml sektorin e medias

1 ldquoShqipeumlriardquo neuml Instituti i Shoqeumlriseuml seuml Hapur Televizioni neuml Europeuml rregullimi politikat dhe pavareumlsiaBudapest 2005 (meuml tej OSIShqipeumlria) f 247ndash250

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

12

11 Politikat

Legjislacioni

1 Qeveria duhet teuml ndeumlrmarreuml hapa peumlr teuml ploteumlsuar boshlleumlqet neuml legjislacionin e medias veccedilaneumlrisht neuml lidhje me teknologjiteuml dhe sheumlrbimet e reja teuml transmetimit duke iu referuar instrumenteve ndeumlrkombeumltare mbi konkurrenceumln dhe transmetimin dixhital2 Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare duhet teuml vazhdojneuml asistenceumln peumlr qeverineuml dhe parlamentin si dhe peumlr rregullatorin - Keumlshillin Kombeumltar teuml Radios dhe Televizionit (KKRT) - peumlr hartimin e legjislacionit teuml medias Ata duhet teuml nxisin konsultimet me OJQ qeuml veprojneuml neuml fusheumln e medias seuml lireuml dhe shoqatat e mediave profesioniste si pjeseuml e procesit teuml hartimit teuml ligjit3 Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare duhet teuml vazhdojneuml asistenceumln e tyre peumlr organizmat qeuml merren me zbatimin e ligjit mbi peumlrmireumlsimin e zbatimit teuml legjislacionit teuml medias

Keumlto rekomandime janeuml peumlrmbushur pjeseumlrisht Ligji peumlr Radion dhe Televizionin u ndryshua peumlr teuml mbuluar dixhitalizimin dhe tashmeuml po rishikohet peumlr ta peumlrshtatur me legjislacionin e BE Organizatat ndeumlrkombeumltare e mbeumlshteteumln menjeumlhereuml reformeumln e autoriteteve rregullatore dhe ateuml teuml transmetuesit teuml sheumlrbimit publik si dhe dhaneuml keumlshillat e tyre peumlr legjislacionin Kjo asistenceuml duhet teuml vazhdojeuml Megjithateuml keumlshillimi i qeveriseuml me grupet vendase teuml interesit ka qeneuml sporadik dhe i beumlreuml neumln presion

Debati Publik

4 OJQ lokale qeuml veprojneuml neuml fusheumln e liriseuml seuml shprehjes dhe teuml aksesit neuml informacion si edhe organizatat qeuml merren meuml gjereumlsisht me teuml drejtat civile duhet teuml nxisin njeuml debat publik mbi probleme teuml reumlndeumlsishme qeuml lidhen me zhvillimin e medias neuml njeuml frymeuml teuml hapur dhe teuml paanshme duke rritur ndeumlrgjegjeumlsimin sesi media ndikon mbi qytetareumlt Njeuml iniciativeuml e tilleuml duhet teuml mbeumlshtetet fuqimisht nga institucionet ndeumlrkombeumltare dhe ato europiane teuml tilla si Bashkimi Europian OSBE dhe Keumlshilli i Europeumls

Veteuml media i ka sjelleuml ccedileumlshtjet e lidhura me teuml neuml qendeumlr teuml debatit publik Por ekziston ende nevoja peumlr njeuml debat meuml teuml pasur publik peumlr tema teuml reumlndeumlsishme teuml lidhura me zhvillimin e medias OJQ-teuml lokale janeuml neuml poziteumln meuml teuml peumlrshtatshme peumlr ta realizuar keumlteuml

S H Q I P Euml R I A

13

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Studimet

5 Qeveria duhet teuml nxiseuml analiza teuml holleumlsishme peumlr sektorin e medias duke i kushtuar njeuml veumlmendje teuml veccedilanteuml studimeve mbi audienceumln Peumlr teuml siguruar pavareumlsineuml e njeuml studimi teuml tilleuml qeveria duhet teuml funksionojeuml veteumlm si njeuml bashkeumlfi nancues i puneumls seuml beumlreuml nga institucione akademike teuml vendit ose OJQ teuml huaja apo edhe institucione teuml tjera joshteteumlrore6 Organizatat e shoqeumlriseuml civile duhet teuml nxisin qeverineuml peumlr teuml mbeumlshtetur njeuml studim teuml tilleuml teuml pavarur neuml sektorin e medias

Ky rekomanim nuk eumlshteuml ploteumlsuar Ende nuk ka njeuml studim peumlr shikueshmeumlrineuml keumlshtu qeuml rekomandimi mbetet neuml fuqi

Konsultimet

7Kur ndeumlrmerr hapa qeuml prekin median dhe merr neuml shqyrtim problemet qeuml lidhen me teuml Qeveria duhet teuml konsultohet me pronareumlt e medias OJQ qeuml veprojneuml neuml fusheumln e liriseuml seuml shtypit shoqatat e medias profesionale dhe komunitetin ndeumlrkombeumltar dhe veccedilaneumlrisht Keumlshillin e Europeumls

Ky rekomandim nuk eumlshteuml peumlrmbushur E veumlneuml neumln presion qeveria u keumlshillua me paleumlt e interesuara peumlr ndryshime neuml ligjet e medias Megjithateuml ky keumlshillim u beuml momentin e fundit dhe ishte njeuml peumlrjashtim

Teknologjiteuml e reja

8Qeveria duhet teuml peumlrgatiseuml njeuml strategji afatgjateuml peumlr zhvillimin e medias qeuml mund trsquoi paraprinte evolucionit teuml teknologjive teuml reja duke peumlrfshireuml keumltu internetin dhe transmetimin dixhital9Si njeuml prioritet teuml saj Qeveria duhet trsquoi propozojeuml parlamentit amendime peumlr Ligjin mbi Radion dhe Televizionin duke synuar rregullimin e transmetimit dixhital neuml peumlrputhje me standardet europiane dhe ndeumlrkombeumltare

Rekomandimi i pareuml mbetet ende peumlr trsquou ploteumlsuar KKRT po harton njeuml strategji peumlr dixhitalizimin Rekomandimi i dyteuml eumlshteuml peumlrmbushur Parlamenti e ndryshoi Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin peumlr teuml peumlrfshireuml edhe masat peumlr transmetimin dixhital neuml peumlrputhje me standartet ndeumlrkombeumltare

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

14

12 Autoritetet rregullatore (KKRT)

Pavareumlsia

10 Qeveria dhe parlamenti duhet teuml sigurojneuml zbatimin e ploteuml teuml legjislacionit ekzistues neuml meumlnyreuml qeuml teuml respektohet dhe teuml peumlrforcohet pavareumlsia e autoritetit rregullator Keumlshillit Kombeumltar teuml Radio Televizionit (KKRT) neuml meumlnyreuml teuml veccedilanteuml neuml lidhje me emeumlrimin e aneumltareumlve teuml KKRT dhe peumlrgatitjen e raportit vjetor teuml KKRT

Rekomandimi eumlshteuml ploteumlsuar Edhe pse ngjalli mjaft polemika formula e emeumlrimit teuml aneumltareumlve teuml KKRT u ndryshua Megjitheuml reformeumln e vazhdueshme neuml vitet e fundit qeveria dhe parlamenti duhet ende teuml ndeumlrmarrin ndryshime neuml legjislacion peumlr teuml forcuar pavareumlsineuml e rregullatorit

S H Q I P Euml R I A

15

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

13 Transmetuesit publikeuml dhe privateuml

Shumeumlllojshmeumlria e medias

11Qeveria dhe parlamenti duhet teuml konsolidojneuml transparenceumln e medias neumlpeumlrmjet zbatimit teuml ploteuml teuml legjislacionit teuml medias dhe neumlpeumlrmjet kontrolleve teuml rregullta mbi proneumlsineuml dhe fi nancimin e medias

Nuk ka patur shumeuml progres peumlr teuml hedhur driteuml mbi proneumlsineuml e transmetuesve Qeveria dhe Parlamenti duhet teuml beumljneuml meuml tepeumlr peumlr ta arritur keumlteuml gjeuml Kontrollet e proneumlsiseuml dhe fi nancimit teuml mediave duhen kryer nga agjenci zbatimi meuml teuml fuqishme meuml efi kase dhe meuml teuml pavarura si KKRT apo Policia Tatimore

Peumlr teuml drejtat e gazetareumlve

12 Qeveria duhet teuml marreuml hapa teuml veccedilanteuml qeuml Kodi i Puneumls teuml zbatohet nga organizatat e mediave dhe teuml mbikqyreuml rregullisht zbatimin e tij13 Shoqatat e gazetareumlve me ndihmeumln edhe teuml aktoreumlve teuml tjereuml teuml shoqeumlriseuml civile duhet teuml keumlrkojneuml zbatimin e kodit teuml Puneumls neuml kompaniteuml e mediave dhe neuml meumlnyreuml teuml veccedilanteuml negociatat kolektive14 Organizatat e shoqeumlriseuml civile duhet teuml mbeumlshtesin gazetareumlt edhe individualisht kur teuml drejtat e tyre dhunohen nga pronareumlt e mediave autoritetet shteteumlrore ose paleuml teuml tjera

Keumlto rekomandime nuk janeuml peumlrmbushur Qeveria nuk ka ndeumlrmarreuml hapa peumlr teuml forcuar zbatimin e Kodit teuml Puneumls (Keumlto hapa do teuml peumlrfshinin edhe forcimin e kapaciteteve teuml agjencive teuml zbatimit teuml ligjit si Inspektoriati i Larteuml i Puneumls dhe Policia Tatimore peumlr teuml monitoruar rregullisht zbatimin e Kodit teuml Puneumls neuml teuml gjitha mediat) Neuml teuml njeumljteumln koheuml shoqeumlria civile dhe shoqatat e gazetareumlve kaneuml qeneuml teuml dobeumlta neuml keumlrkeseumln e tyre peumlr zbatimin e Kodit neuml organizatat e mediave

Financimi

15 Qeveria duhet teuml krijojeuml njeuml organizeumlm teuml pavarur qeuml teuml jeteuml peumlrgjegjeumls peumlr transferimin e fondeve qeveritare tek operatoreumlt e mediave neuml peumlrputhje me parimet dhe procedurat e parashtruara nga rekomandimet peumlrkateumlse teuml Keumlshillit teuml Europeumls Procesi i transferimit teuml parave duhet teuml jeteuml i qarteuml dhe transparent

Ky rekomandim eumlshteuml peumlrmbushur Qeveria ka krijuar Agjencineuml e Prokurimeve Publike qeuml boton njeuml buletin javor teuml njoftimeve zyrtare peumlrfshireuml reklamat shteteumlrore dhe njoftimet qeuml meuml peumlrpara botoheshin neuml gazeta Megjithateuml ligji nuk eumlshteuml krejteumlsisht i qarteuml neuml peumlrkufi zimin e reklameumls shteteumlrore dhe peumlr pasojeuml ka nevojeuml peumlr sqarim teuml meumltejsheumlm

Reklamat shteteumlrore

16 Qeveria duhet teuml ndeumlrmarreuml hapa teuml menjeumlhershme peumlr teuml siguruar transferimin e paparagjykuar dhe jopolitik teuml parave nga reklamat shteteumlrore dhe teuml rriseuml transparenceumln mbi transferimin e parave nga kjo reklameuml

Qeveria ka ndeumlrmarreuml hapa peumlr teuml garantuar njeuml shpeumlrndarje objektive teuml reklameumls shteteumlrore Megjithateuml sistemi i shpeumlrndarjes seuml reklameumls shteteumlrore ka ende nevojeuml peumlr peumlrmireumlsim

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

16

Pavareumlsia

17 Qeveria duhet teuml investigojeuml rregullisht pohimet mbi dhunimet e liriseuml dhe teuml pavareumlsiseuml seuml medias

Qeveria nuk ka treguar gatishmeumlri teuml madhe peumlr teuml hetuar dhunimet e liriseuml seuml medias rregullisht Neuml keumlteuml meumlnyreuml ky rekomandim ende qeumlndron

Studime dhe monitorim

18 Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare duhet teuml monitorojneuml dhe teuml raportojneuml publikisht mbi dhunimet e pavareumlsiseuml seuml medias19 Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare duhet teuml asistojneuml me studime dhe monitorim fusha teuml veccedilanta teuml aktivitetit teuml medias teuml tilla si pavareumlsia respektimi i ligjit dhe etika e medias

Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare kaneuml vazhduar ta peumlrmbushin rolin e tyre monitorues Puna e tyre monitoruese dhe keumlrkimore eumlshteuml thelbeumlsore dhe duhet teuml vazhdojeuml

S H Q I P Euml R I A

17

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

14 Transmetuesi publik (RTSH)

Reforma e RTSH

20 Qeveria duhet teuml mbeumlshteseuml transformimin e Radio Televizonit Shqiptar (RTSH) neuml njeuml transmetues teuml veumlrteteuml teuml sheumlrbimit publik duke beumlreuml teuml qarta rolet dhe peumlrgjegjeumlsiteuml dhe duke garantuar transparenceumln e administrimit21 Shoqatat e gazetareumlve dhe organizatat ndeumlrqeveritare duhet teuml ndeumlrmarrin hapat e duhura nga ana e tyre peumlr teuml mbeumlshtetur transformimin e RTSH22 Qeveria dhe OJQ teuml reumlndeumlsishme teuml keumltij sektori duhet teuml peumlrpiqen teuml sjellin teuml gjitheuml aktoreumlt neuml njeuml debat publik mbi teuml ardhmen e RTSH Kjo duhet teuml peumlrfshijeuml gazetareumlt e RTSH drejtoreumlt e meumlparsheumlm dhe ata teuml tanisheumlm autoritetin rregullator (KKRT) OJQ dhe komunitetin e gazetareumlve neuml peumlrgjitheumlsi23 Shoqeumlria civile duhet ta sjelleuml peumlrpara veumlmendjes seuml publikut shqeteumlsimet mbi RTSH dhe teuml keumlrkojeuml zgjidhje nga organet kompetente Neuml lidhje me TVSH keumlto shqeteumlsime peumlrfshijneuml por nuk janeuml teuml kufi zuara me cileumlsineuml e programit transparenceumln e administrimit efi kasitetin e administrimit dhe pavareumlsineuml nga qeveria dhe grupet politike

Menaxhimi i ri i RTSH duket se ka nisur njeuml reformeuml serioze Eumlshteuml ende shumeuml hereumlt peumlr teuml nxjerreuml peumlrfundime peumlr strategjineuml e tij por mund teuml thuhet me siguri se ai do teuml keteuml nevojeuml peumlr asistenceuml fi nanciare dhe teknike dhe do teuml duhet teuml beumljeuml njeuml menaxhim teuml menccedilur dhe efi kas teuml burimevePrandaj rekomandimet nga raporti fi llestar janeuml ende teuml vlefshme Qeveria duhet teuml mbeumlshteseuml reformeumln e RTSH dhe shoqatat e gazetareumlve duhet teuml organizojneuml debate publike dhe teuml ofrojneuml peumlrvojeumln e tyre peumlr teuml ndihmuar keumlteuml reformeuml Cileumlsia e programit transparenca e administrateumls si dhe efi kasiteti i menaxhimit duhet teuml jeneuml ndeumlr temat qeuml shoqeumlria civile duhet teuml keteuml neuml veumlmendje teuml saj

Financimi

24 Qeveria duhet ta njoheuml dhe ta beumljeuml teuml ditur teuml ardhureumln nga tarifat e licensave Kur kjo teuml kryhet ateumlhereuml duhet teuml mendohet peumlr teuml gjetur rrugeumlt peumlr teuml peumlrmireumlsuar nivelin e pageseumls seuml keumlsaj tarife

Ky rekomandim nuk eumlshteuml peumlrmbushur Qeveria duhet ende teuml rriseuml transparenceumln peumlr teuml ardhurat nga taksa e aparatit

Programacioni

25 Administrimi dhe stafi i Radio Televizionit Shqiptar (TVSH) duhet teuml peumlrmireumlsojeuml cileumlsineuml e produksionit dhe teuml peumlrcaktojeuml njeuml struktureuml programi qeuml do teuml rriste interesin publik dhe do ta beumlnte meuml teumlrheqeumls keumlteuml stacion televiziv

Megjitheuml ndryshimet e fundit neuml RTSH menaxhimi dhe stafi i stacionit duhet teuml peumlrmireumlsojneuml programacionin

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

18

15 Shoqeumlria civile

Kodet e etikeumls

26 Shoqatat e gazetareumlve duhet teuml peumlrpilojneuml kodet e etikeumls ose teuml amendojneuml ateuml ekzistues teuml rrisin ndeumlrgjegjeumlsimin peumlr keumlto kode dhe teuml promovojneuml veprimin neuml peumlrputhje me to

Neuml shtator 2006 shoqatat e gazetareumlve miratuan njeuml kod etike peumlr teuml gjitha mediat neuml vend Megjithateuml kodi nuk eumlshteuml miratuar ldquozyrtarishtrdquo nga ndonjeuml media dhe ende nuk ka ndonjeuml mekanizeumlm peumlr ta zbatuar ateuml Gazetareumlt janeuml teuml lireuml teuml vendosin neumlse duan ta respektojneuml ateuml apo jo Njeuml sistem efi kas veteumlrregullimi dhe njeuml ambient i sigurt peumlr gazetareumlt mbeten ende qeumlllime teuml largeumlta

Shoqatat e mediave

27 Shoqatat e mediave duhet teuml forcojneuml neuml meumlnyreuml teuml ndjeshme afteumlsiteuml peumlr debat publik dhe ndeumlrgjegjeumlsimin e organizatave dhe shoqatave teuml mediave neumlpeumlrmjet njeuml bashkeumlpunimi meuml teuml mireuml dhe duke promovuar teuml drejtat e gazetareumlve peumlrballeuml pronareumlve teuml mediave dhe qeveriseuml 28 Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare duhet teuml ofrojneuml eksperienceuml dhe asistenceuml peumlr konsolidimin e shoqatave teuml mediave

Nuk ka pasur shumeuml peumlrparim neuml keumlteuml aspekt Shoqatat e gazetareumlve duhet teuml vazhdojneuml teuml peumlrmireumlsojneuml kapacitetet e tyre Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare teuml cilat kaneuml asistuar procesin deri tani duhet teuml vazhdojneuml mbeumlshtetjen e tyre

2 REKOMANDIMET E REJA SIPAS RAPORTIT TEuml 2008

21 Legjislacioni

Televizioni dixhital

KKRT duhet teuml hartojeuml njeuml Strategji Dixhitalizimi dhe pastaj teuml niseuml procesin e licensimit dixhitalHartimi i Strategjiseuml duhet teuml miratohet pas njeuml debati publik me paleumlt e interesuara Strategjia duhet teuml marreuml parasysh tema teuml tilla si mbrojtjen e konsumatorit investimet neuml platforma dixhitale teuml beumlra tashmeuml neuml vend si dhe pluralizmin dhe konkurrenceumln neuml media

1

2

S H Q I P Euml R I A

19

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

C Peumlrfundimet kryesore teuml monitorimit vijues

1 AMBIENTI I PEumlRGJITHSHEumlM I TRANSMETIMEVE

11 Zhvillimet kyccedile neuml legjislacion dhe politika

Qeuml nga koha e botimit teuml ldquoTelevizioni neuml Europeumlrdquo neuml 2005 peumlrvoja e Shqipeumlriseuml ka qeneuml e pasur neuml aspektin e legjislacionit dhe politikave peumlr median me debate teuml nxehta rreth teuml ardhmes seuml autoriteteve rregullatore transparenceumls seuml fi nancimeve neuml media si dhe transmetimeve numerike Peumlrbeumlrja e autoriteteve rregullatore eumlshteuml ndryshuar me ligj Ndryshime teuml tjera ligjore peumlrpiqen teuml zvogeumllojneuml vareumlsineuml ekonomike teuml medias elektronike nga reklamat shteteumlrore dhe peumlr pasojeuml dhe nga abuzimet e mundshme

Pas debatesh teuml gjata dhe teuml gjalla mes pronareumlve teuml medias deputeteumlve rregullatoreumlve RTSH dhe shoqatave teuml industriseuml Shqipeumlria po peumlrgatitet peumlr teuml legalizuar platformeumln e saj dixhitale sipas Ligjit peumlr Transmetimet Dixhitale2 Transmetimet dixhitale neuml platformat satelitore dhe tokeumlsore janeuml zhvilluar me shpejteumlsi gjateuml tre viteve teuml kaluara duke arritur njeuml depeumlrtim teuml reumlndeumlsisheumlm Pas gati kateumlr vitesh transmetimi platforma televizive dixhitale DigitAlb pretendonte se kishte 120000 abonenteuml neuml fi llim teuml 2006 neuml Shqipeumlri dhe te shqiptareumlt qeuml jetojneuml jashteuml3 Caktimi i ndikimit teuml ligjit te DigitAlb dhe te abonenteumlt e tij do teuml jeteuml njeuml test i meumltejsheumlm peumlr autoritetin rregullator Nga ana tjeteumlr mbetet peumlr trsquou pareuml neumlse transmetuesit e tjereuml sidomos TVSH do teuml jeneuml neuml gjendje teuml investojneuml neuml dixhitalizimin dhe teuml konkurrojneuml me DigitAlb

TVSH vazhdon teuml mos e peumlrmbusheuml misionin e saj Drejtuesit e caktuar neuml fund teuml 2006 peumlrballen me detyreumln e veumlshtireuml e kthimit teuml stacionit neuml njeuml operator me teuml veumlrteteuml publik edhe pse vuan nga njeuml reumlnie e vazhdueshme e popullaritetit ndeumlrkoheuml qeuml audienca e stacioneve private ka ardhur neuml rritje Njeuml hap tejet i vonuar neuml keumlteuml drejtim u mor neuml gusht teuml vitit 2007 me hartimin e peumlrbashkeumlt teuml njeuml strategjie peumlr RTSH neuml ereumln dixhitale nga TVSH dhe Unioni Europian i Transmetimeve (EBU) me keumlshillimin e Divizionit teuml Medias seuml Keumlshillit teuml Europeumls

12 Masat ligjore teuml BE

Shqipeumlria e ka miratuar pjeseumlrisht legjislacionin dhe standartet europiane peumlr median Neuml vitin 1999 vendi fi rmosi dhe ratifi koi Konventeumln e Keumlshillit teuml Europeumls peumlr Televizionin Ndeumlrkufi tar dhe Protokollin e tij Shteseuml Shumeuml nga masat e Ligjit peumlr Radion dhe

2 Ligji nr 9742 i 28 maj 2007 neuml Transmetimet Numerike neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml (meuml tej Ligji peumlr Transmetimet Numerike)3 Sipas teuml dheumlnave nga DigitAlb (gjendet neuml httpwwwdigitalbtvkompania e pareuml neuml 31 korrik 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

20

Televizionin4 vijneuml nga kjo marreumlveshje dhe neuml njeuml meumlnyreuml peumlrmbushin disa nga keumlrkesat e Direktiveumls Televizioni Pa Kufi j (TVWF)5 si masat peumlr sponsorizimet reklamat teuml drejteumln e replikeumls dhe mbrojtjen e teuml miturve

Legjislacioni shqiptar peumlr median nuk ka peumlrfshireuml keumlrkesat e Direktiveumls TVWF peumlr teleshitjet dhe transmetimin e veprave europiane Ligji peumlr Transmetimet Numerike paraqiti keumlrkeseumln qeuml veprat europiane duhet teuml peumlrbeumljneuml 50 teuml programacionit teuml njeuml stacioni duke lejuar qeuml kjo peumlrqindje teuml arrihet neuml meumlnyreuml progresiveMegjithateuml respektimi i keumltyre standarteve duhet ende teuml monitorohet pasi ky ligj eumlshteuml ende mjaft i ri Kishte njeuml ide peumlr teuml caktuar njeuml grup pune teuml peumlrbeumlreuml nga tre eksperteuml teuml pavarur teuml medias teuml cileumlt do teuml rishikonin Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin dhe do teuml propozonin ndryshime qeuml do ta sillnin keumlteuml ligj neuml linjeuml me ligjet e BE Deri tani kjo nuk u realizua Komisioni i Peumlrhersheumlm Parlamentar peumlr Median dhe Mjetet e Informimit Publik (meuml pas Komisioni Parlamentar i Medias) po e kryen keumlteuml detyreuml por ritmi eumlshteuml i ngadalteuml duke pasur parasysh peumlrpareumlsiteuml e ccedileumlshtjeve teuml tjera neuml Parlament meuml sakteumlsisht reformeumln neuml drejteumlsi Megjithateuml ka peumlrpjekje peumlr teuml reformuar legjislacionin e medias Rregullatoreumlt dhe eksperteuml teuml Komisionit Parlamentar teuml Medias kaneuml paraqitur propozimet e tyre peumlr ndryshime ligjore por ende nuk eumlshteuml e qarteuml se cilat do teuml jeneuml hapat neuml vijim6

Edhe pse nuk ka patur njeuml monitorim teuml vazhduesheumlm se si janeuml zbatuar keumlto masa nuk ka patur ndonjeuml problem teuml veccedilanteuml7 Nga ana tjeteumlr zbatimi i masave teuml tjera teuml frymeumlzuara nga legjislacioni i BE peumlr median ka qeneuml jo i keumlnaqsheumlm Si neuml shumeuml sektoreuml teuml tjereuml neuml Shqipeumlri edhe industria e medias ka mungeseuml transparence dhe ligjet qeuml garantojneuml transparenceumln e proneumlsiseuml dhe fi nancimit mbeten teuml veumlshtira peumlr trsquou zbatuar Kjo peumlr shkak teuml mungeseumls seuml peumlrgjithshme teuml transparenceumls neuml treg Njeuml hap peumlrpara ishte njeuml amendim neuml korrik 2006 teuml Ligjit peumlr Radion dhe Televizionin qeuml i ndalonte pronareumlt e mediave teuml merrnin pjeseuml neuml tendera publikeuml8 Megjithateuml seumlrish peumlr shkak teuml mungeseumls seuml peumlrgjithshme teuml transparenceumls dhe dheumlnies seuml uleumlt teuml peumlrgjegjeumlsiseuml si nga ana e medias ashtu edhe nga ana e qeveriseuml kjo maseuml ligjore mund teuml anashkalohet me lehteumlsi

4 Ligji nr 8410 i 30 shtatorit 1998 peumlr Radion dhe Televizionin Publik dhe Privat neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml i ndryshuar me Ligjin nr 8657 i 31 korrikut 2000 Ligji nr 8794 i 10 majit 2001 Ligji nr 9016 i 20 shkurtit 2003 Ligji nr 9124 i 29 korrikut 2003 dhe Ligji nr 9677 i 13 janarit 2007 (meuml tej Ligji i Radios dhe Televizionit)5 Direktiva 9736EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 30 qershor 1997 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin e disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 202 30 korrik 1997 Direktiva 200765EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 11 dhjetor 2007 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 33227 18 dhjetor 20076 Intervisteuml me Vjollca Meccedile keumlshilltare praneuml Kryetares seuml Parlamentit Tiraneuml 17 janar 2008 7 Intervisteuml me Andrea Nathanailin Drejtor Programacioni praneuml KKRT Tiraneuml 6 korrik 2007 8 Ligji i Radios dhe Televizionit neni 20

S H Q I P Euml R I A

21

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

13 Tregu i transmetimeve

Stacionet televizive vazhdojneuml teuml shtohen neuml numeumlr dhe mund teuml argumentohet edhe qeuml cileumlsia ka ardhur neuml rritje por pa patur studime sistematike dhe teuml besueshme peumlr shikueshmeumlrineuml peumlrqindja e veumlrteteuml e tregut peumlr ccedildo stacion mbetet e panjohur Instituti i Sondazheve dhe Opinioneve i cili meuml pareuml ka beumlreuml peumlrpjekje peumlr teuml matur shikueshmeumlrineuml ka nisur njeuml peumlrpjekje teuml re peumlr studim shikueshmeumlrie neuml vitin 2007 Megjithateuml eumlshteuml ende hereumlt peumlr teuml patur rezultate teuml qarta Peumlr shembull Top Channel njeuml stacion qeuml nuk ka patur licenseuml kombeumltare deri neuml janar teuml 2008 mendohet se geumlzon njeuml peumlrqindje mesatare shikueshmeumlrie prej 70 peumlrqind9 Edhe pse nuk ka asnjeuml dyshim qeuml stacioni eumlshteuml shumeuml i ndjekur kjo shifeumlr eumlshteuml njeuml vlereumlsim i peumlrafeumlrt i eksperteumlve dhe veumlzhguesve pa asnjeuml teuml dheumlneuml zyrtare qeuml ta mbeumlshteseuml keumlteuml Stacionet e tjera meuml teuml ndjekura televizive mendohen se janeuml TV Klan Vizion+ TV Koha si dhe stacionet me lajme News24 dhe Alsat Edhe pse TVSH ende ka mbulimin meuml teuml madh teuml territorit ldquocileumlsia programore neuml uljerdquo10 ka sjelleuml humbjen e avantazhit teuml konkurrenceumls

2 RREGULLIMI DHE LICENSIMI I SEKTORIT TEuml TELEVIZIONIT

21 Autoritetet dhe korniza rregullatore

Deri neuml 2006 Ligji peumlr Radion dhe Televizionin thoshte se KKRT ishte njeuml organ i pavarur i peumlrbeumlreuml nga kryetari neumlnkryetari dhe peseuml aneumltareuml teuml zgjedhur neuml bazeuml teuml peumlrvojeumls dhe meritave neuml fushat sociale ligjore teuml arsimit dhe teuml medias Presidenti i Republikeumls propozonte njeuml kandidat ndeumlrsa gjashteuml teuml tjereumlt propozoheshin nga Komisioni Parlamentar i Medias Meuml pas Parlamenti zgjidhte aneumltareumlt dhe kryetarin me votim me shumiceuml teuml thjeshteuml11

Neuml shkurt 2006 qeveria propozoi njeuml ndryshim ligjor qeuml do teuml shkurtonte KKRT neuml peseuml aneumltareuml dhe do teuml ndryshonte formuleumln e emeumlrimit Duke pretenduar se formula e peumlrfaqeumlsimit teuml balancuar neuml organin rregullator ishte e qarteuml qeuml nuk funksiononte qeveria propozoi njeuml peumlrfshirje meuml teuml gjereuml teuml shoqeumlriseuml civile shoqatave teuml medias akademikeumlve dhe organizatave teuml tjera teuml ngjashme neuml procesin e emeumlrimit Propozimi ndezi njeuml debat teuml gjalleuml dhe krijoi njeuml klimeuml dyshimi mes paleumlve teuml interesuar shumica e teuml cileumlve mendonin se qeveria donte teuml vinte KKRT neumln kontroll Ndeumlrkoheuml qeuml teuml gjitheuml binin dakord se ekzistonte njeuml nevojeuml e forteuml peumlr reformeuml shumeuml teuml tjereuml shpreheumln shqeteumlsimin se ky propozim nuk garantonte ndonjeuml peumlrmireumlsim ldquoSi aneumltar i Komisionit Parlamentar teuml Medias besoj se neuml keumlteuml fusheuml duhen beumlreuml ndryshime por ta sjelleumlsh keumlteuml propozim fshehurazi sidomos nga qeveria dhe sidomos kur po fl asim peumlr pushtetin e kateumlrt qeuml eumlshteuml media kjo leuml njeuml shije teuml keqerdquo12

9 A Stefani Teuml pavarurit kali i Trojeumls neuml media Panorama 16 shkurt 2006 f 1710 IREX Media Sustainability Index 2006 ndash Shqipeumlria IREX Washington DC 2007 f 6 Gjendet neuml website e IREX te httpwwwirexorgprogramsMSI_EUR2006albaniaasp (i pareuml neuml 1 gusht 2007) (meuml tej IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria)11 OSIShqipeumlria kapitulli peumlr autoritetin rregullator f 194 19912 N Lesi ldquoA duhet teuml merremi me ligjin peumlr mediat elektronikerdquo Koha Joneuml 10 shkurt 2007 f 3

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

22

Peumlrveccedil shqeteumlsimit peumlr peumlrmbajtjen e amendamentit shumeuml stacione televizive shoqatat e gazetareumlve peumlrfaqeumlsues teuml shoqeumlriseuml civile dhe eksperteuml teuml medias kundeumlrshtuan mungeseumln e debatit dhe keumlshillimit peumlrpara paraqitjes seuml amendamenteve neuml Parlament Peumlr pasojeuml Komisioni Parlamentar i Medias ftoi pronareumlt dhe drejtoreumlt e mediave meuml teuml reumlndeumlsishme si dhe kryetareumlt e shoqatave teuml gazetareumlve juristeuml dhe peumlrfaqeumlsues teuml shoqeumlriseuml civile qeuml teuml paraqisnin propozimet e tyre

Ligji i tanisheumlm u miratua neuml parlament neuml maj 2006 pas njeuml debati teuml nxehteuml Edhe pasi Presidenti vuri veton dhe e ktheu ligjin ai u miratua seumlrish neuml qershor 2006 dhe u beuml i detyruesheumlm Ideja e qeveriseuml peumlr teuml shkurtuar aneumltareumlt e KKRT neuml peseuml aneumltareuml u pranua me kusht qeuml shoqatat dhe grupet e meumlposhtme mund teuml propozojneuml teuml pakteumln kateumlr kandidateuml peumlr secilin aneumltar13

shoqatat dhe grupimet e mediave elektronike

shoqatat e medias seuml shkruar

universitetet dhe shoqatat e inxhinieriseuml elektrike dhe elektronike

shoqatat e juristeumlve fakultetet e Ligjit dhe Dhoma Kombeumltare e Avokateumlve

partiteuml parlamentare

Nga keumlta kandidateuml Komisioni i Medias duhet teuml peumlrzgjedheuml jo meuml shumeuml se dy kandidateuml peumlr ccedildo post dhe ua propozon ato Parlamentit peumlr votimin peumlrfundimtar14 Ligji i ndryshuar thoteuml gjithashtu se kandidateumlt me grada shkencore janeuml teuml parapeumllqyer dhe se keumlto grada janeuml teuml detyruara peumlr kandidateumlt e nominuar nga universitetet dhe nga shoqatat e inxhinieriseuml elektrike dhe elektronike15

Ligji i ndryshuar peumlr Radion dhe Televizionin gjithashtu ngushtoi kriteret peumlr zgjedhje si aneumltar i KKRT Peumlr shembull aneumltareumlt e partive ose shoqatave politike ose personat qeuml kaneuml qeneuml apo kaneuml konkurruar peumlr postin e kryebashkiakut ose peumlr deputet apo qeuml kaneuml qeneuml aneumltareuml teuml Keumlshillit teuml Ministrave apo prefekteuml neuml dy mandatet e fundit nuk mund teuml zgjidhen16 Ky ndryshim beumlnte pjeseuml neuml shndeumlrrimin e KKRT neuml njeuml organ meuml profesional

Debati qeuml pasoi zgjedhjen e aneumltareumlve teuml KKRT sipas formuleumls seuml re ishte akoma meuml i ndezur Aneumltareumlt e rinj u emeumlruan neuml 29 korrik 2006 gjateuml sesionit peumlrfundimtar teuml Parlamentit para pushimeve verore Deputeteumlt e opoziteumls refuzuan teuml votonin Emeumlrimi i aneumltareumlve teuml KKRT seuml bashku me ata teuml Keumlshillit Drejtues teuml TVSH erdhi neuml njeuml koheuml kur kriza midis shumiceumls dhe politikaneumlve teuml opoziteumls kishte arritur kulmin Arsyeja peumlr keumlteuml peumlrplasje ishte mosmarreumlveshja peumlr ndryshimet neuml ligjin e transmetimeve dhe peumlr reformeumln elektorale e cila eumlshteuml ende neuml proces neuml Shqipeumlri Por neuml vereumln e 2006 teuml gjitha keumlto ccedileumlshtje ishin veccedilaneumlrisht

13 Ligji nr 9531 i cili amendon Ligjin e Radios dhe Televizionit me kapitullin Peumlr Radion dhe Televizionin Publik dhe Privat 11 maj 2006 Fletorja Zyrtare nr 65 2006 neni 2 paragrafi 114 Ibid paragrafi 215 Ibid paragrafi 3 dhe 416 Ibid neni 4

bull

bull

bull

bull

bull

S H Q I P Euml R I A

23

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

polemizuese duke pasur parasysh qeuml po afroheshin zgjedhjet lokale teuml shkurtit teuml 2007 Kur paleumlt neuml parlament arriteumln marreumlveshjen neuml 30 korrik 2006 ajo marreumlveshje peumlrfshinte edhe angazhimin peumlr ta kthyer seumlrish numrin e aneumltareumlve teuml KKRT neuml shtateuml dhe se dy aneumltareumlt shteseuml do teuml emeumlroheshin nga deputeteumlt e opoziteumls nga kandidateumlt e shoqeumlriseuml civile17

Megjithateuml neuml vend qeuml teuml rritej aneumltareumlsia e KKRT u ul neuml kateumlr aneumltareuml pas doreumlheqjes seuml kryetarit Ledi Bianku neuml qershor 2007 Derisa vendet bosh u ploteumlsuan neuml shtator 2007 KKRT ka marreuml veteumlm vendime qeuml nuk keumlrkonin njeuml shumiceuml Kjo gjeuml pengoi puneumln e saj

Ndeumlrkoheuml neuml njeuml klimeuml dyshimi dhe kritikash nga politikaneumlt e opoziteumls dhe nga disa stacione televizive qeuml pretendonin se KKRT ishte ende njeuml organ i politizuar rregullatori ka kryer njeuml reformeuml teuml brendshme Neuml dhjetor 2006 parlamenti miratoi njeuml rishikim teuml skemeumls administrative qeuml e rriste stafi n e KKRT nga 32 neuml 4818 si dhe ristrukturonte departamentet e saj duke theksuar peumlrmireumlsimin e monitorimit si teuml pirateriseuml seuml sinjalit dhe teuml mbulimit territorial teuml medias elektronike Gjithashtu skema propozonte teuml krijonte njeuml njeumlsi teuml marreumldheumlnieve publike peumlr teuml peumlrmireumlsuar transparenceumln e rregullatorit Reforma meuml e ndjeshme kishte teuml beumlnte me rritjen e departamentit teuml programacionit nga gjashteuml aneumltareuml neuml 16 peumlr teuml peumlrmireumlsuar peumlrmbajtjen e medias elektronike Kur keumlto ndryshime teuml peumlrfundojneuml departamenti pritet teuml jeteuml neuml gjendje teuml monitorojeuml edicionet informative peumlrditeuml si dhe reklamat problemet etike dhe ccedileumlshtje teuml tjera qeuml KKRT nuk i ka mbuluar meuml pareuml19

Gjithashtu plani propozoi ndryshime neuml keumlshillin e ankesave teuml KKRT njeuml organ keumlshillimor peumlrgjegjeumls peumlr trajtimin e aspekteve morale dhe etike teuml programeve Megjithateuml vendimet e tij nuk kaneuml forceuml ligjore20 Me planet peumlr reformeuml ky organ eumlshteuml ndryshuar neuml Keumlshill Etike I peumlrbeumlreuml nga tre aneumltareuml si meuml pareuml teuml cileumlt janeuml eksperteuml teuml medias teuml emeumlruar nga rregullatori Keumlshilli i Etikeumls eumlshteuml peumlrgjegjeumls peumlr ndeumlrgjegjeumlsimin e publikut peumlr normat etike dhe shkeljet neuml programe ldquoKy vizion lind nga koncepti qeuml institucionet jo veteumlm duhet teuml ndjekin preferencat e publikut neuml lidhje me aspektet etike neuml media me profesionalizeumlm dhe gjykim teuml specializuar ato duhet teuml udheumlheqin shoqeumlrineuml drejt standarteve meuml teuml lartardquo21

Neuml keumlteuml meumlnyreuml Keumlshilli i Etikeumls pritet teuml marreuml njeuml rol meuml aktiv sesa thjesht teuml pranojeuml ankesa nga publiku Megjithateuml eumlshteuml ende hereumlt peumlr teuml vlereumlsuar impaktin e keumltyre ndryshimeve pasi Keumlshilli u krijua neuml qershor 2007 dhe sapo e ka nisur veprimtarineuml e tij Plani i reformeumls eumlshteuml neuml fazeumln peumlrfundimtare teuml zbatimit22

17 Marreumlveshja e 30 korrikut 2006 i peumlrmendur neuml D Ndrenika ldquoArrihet marreumlveshja PDndashPS ploteumlsohenkeumlrkesat e opoziteumlsrdquo Shekulli 31 gusht 2006 f 318 KKRT Relacioni Shpjegues peumlr Parlamentin i marreuml nga KKRT19 Ibid20 OSIShqipeumlria kapitulli peumlr autoritetin rregullator f 194ndash19921 KKRT Raport Vjetor neuml Kuvendin e Shqipeumlriseuml 2006 gjendet neuml httpwwwkkrtgovalimagesstorieskkrtfi lesRaporti-Perfundimtar-2006zip(i pareuml neuml 15 korrik 2007) (meuml tej KKRT Raporti Vjetor 2006)22 Intervisteuml me Elona Kana Drejtoresheuml e Departamentit Juridik dhe teuml Licensave praneuml KKRT Tiraneuml 18 janar 2008

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

24

22 Sistemi i licensimit

Reforma e KKRT nuk pati pasoja peumlr sistemin e dheumlnies seuml licensave teuml transmetimit Ndryshimi i veteumlm ka teuml beumljeuml me fuqineuml peumlr teuml dheumlneuml licensa peumlr transmetime numerike njeuml ligj ky qeuml u miratua neuml qershor 2007 por mbetet ende peumlr trsquou zbatuar23

Peumlrsa i peumlrket licensimeve dy nga vendimet e KKRT kaneuml ngjallur polemika neuml tre vitet e fundit njeuml kishte teuml beumlnte me dheumlnien e njeuml license transmetimi njeuml stacioni televiziv lokal dhe tjetri peumlr heqjen e antenave teuml transmetimit teuml disa stacioneve televizive

Neuml mes teuml prillit 2007 KKRT njoftoi peumlr njeuml inspektim teuml spektrit teuml frekuencave neuml teuml gjitheuml vendin Mediat elektronike qeuml operonin pa licensa u njoftuan se duhej teuml ndeumlrprisnin transmetimet24 Sipas ish-kryetarit teuml KKRT Ledi Bianku ky pastrim i spektrit kishte peumlr qeumlllim teuml mundeumlsonte zbatimin e Planit teuml Frekuencave duke fuqizuar keumlshtu konkurrenceumln midis operatoreumlve ekzistues para fi llimit teuml transmetimeve dixhitale25 Neuml 9 Maj 2007 KKRT vendosi teuml hiqte antenat e paautorizuara teuml transmetimit neuml disa qytete Keumlto antena i peumlrkisnin Top Channel TV Vizion Plus TV Telesport dhe TV Koha teuml cilat e akuzuan rregullatorin se po merrte vendime politike dhe se po i hiqte antenat peumlr shkak teuml qeumlndrimit kritik teuml keumltyre televizioneve kundeumlr qeveriseuml

KKRT u peumlrgjigj se inspektimi ishte lajmeumlruar para shtateuml muajsh neuml peumlrputhje me kriteret ligjore teuml licensimit26 Bianku peumlrseumlriti se rregullatori ishte i detyruar teuml zbatonte planin kombeumltar teuml frekuencave peumlr teuml beumlreuml vend peumlr njeuml transmetues teuml ri kombeumltar dhe peumlr lanccedilimin e transmetimeve numerike27 Neuml fakt njeuml muaj pas keumltij vendimi KKRT njoftoi peumlr njeuml tender peumlr njeuml stacion televiziv teuml kateumlrt kombeumltar28 Top Channel dhe Vizion Plus aplikuan peumlr licenseumln e re kombeumltare dhe neuml 21 janar 2008 Top Channel u beuml stacioni i kateumlrt televiziv privat kombeumltar

23 OSIShqipeumlria kapitulli peumlr autoritetin rregullator f 194ndash19924 KKRT Njoftim peumlr Shtyp ldquoInspektimi i Gjitheuml Spektrit teuml Frekuencave neuml Shqipeumlrirdquo gjendet neumlhttpwwwkkrtgovalcontentview261 (i pareuml neuml 15 qershor 2007)25 Studimi i vitit 2002 i KKRT peumlr planin e frekuencave peumlr televizionin analog u rifreskua neuml 2007 sipas rishpeumlrndarjes seuml frekuencave sipas vendimeve teuml Konferenceumls Rajonale teuml Radiokomunikacioneve neuml 2006 (RRC-06)26 Njoftim peumlr shtyp i KKRT ldquoKKRT do teuml ploteumlsojeuml Planin e Inspektimit teuml Spektritrdquo 10 maj 2007 Gjendet neuml httpwwwkkrtgovalcontentview33 (pareuml neuml 10 qershor 2007) shih gjithashtu Intervisteuml e pabotuar me Ledi Biankun Kryetar i KKRT gjendet neuml httpwwwkkrtgovalcontentview331 (pareuml neuml 10 qershor 2007) (Beumlhet fjaleuml peumlr njeuml intervisteuml qeuml njeuml gazeteuml shqiptare zhvilloi me kryetarin e KKRT dhe meuml voneuml nuk u botua KKRT e botoi intervisteumln neuml faqen e saj teuml Internetit)27 Ibid28 Njoftim peumlr shtyp i KKRT gjendet neuml httpwwwkkrtgovalcontentview311 (pareuml neuml 10 qershor 2007)

S H Q I P Euml R I A

25

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Paralelisht me keumlteuml tender KKRT rinisi fushateumln e heqjes seuml antenave teuml paligjshme neuml tetor 2007 neuml Elbasan dhe Korccedileuml Neuml Gjirokasteumlr KKRT gjithashtu konfi skoi antenat dhe pajisjet e disa kanaleve televizive greke qeuml po transmetonin pa licensa neuml jug teuml vendit29

Saga e antenave televizive u parapri nga njeuml debat tjeteumlr qeuml lidhej me dheumlnien e njeuml license transmetimi njeuml stacioni lajmesh teuml vendosur neuml Tiraneuml KKRT me aneumltareumlsineuml e meumlparshme e kishte ngrireuml procesin e licensimit peumlr Tiraneumln dhe Durreumlsin neuml maj 200330 Neuml 17 qershor 2006 KKRT vendosi teuml ngrinte procesin e licensimit neuml teuml gjitheuml vendin31 Teuml dyja vendimet niseshin nga kaosi qeuml kishte pushtuar spektrin e frekuencave sidomos peumlrreth kryeqytetit si dhe nga mungesa e planit kombeumltar teuml frekuencave32 KKRT e tanishme tha se asnjeuml nga keumlto vendime nuk kishte bazeuml ligjore33 e kundeumlrta ato ishin ldquoabsurderdquo dhe ldquodiskriminueserdquo pasi KKRT e meumlparshme kishte dheumlneuml licensa neuml zona ku veteuml kishte ndaluar licensimin e stacioneve televizive34 Keumlshtu KKRT i dha fund ngrirjes seuml licensave dhe hapi driteumln e gjelbeumlr peumlr licensimin e 21 operatoreumlve teuml rinj ndeumlr teuml cileumlt shtateuml stacione televizive lokale 12 televizione kablloreuml dhe dy radio lokale neuml 2006 dhe neuml fi llim teuml 200735

Vendimi meuml i diskutuesheumlm lidhej me Ora TV njeuml kanal qeuml transmeton veteumlm lajme Disa paleuml peumlrfshireuml edhe stacione teuml tjereuml televiziveuml gazetareuml dhe politikaneuml teuml opoziteumls thaneuml se Ora TV nuk duhej teuml kishte marreuml licenseuml Zeumlri meuml kritik ishte ai i News24 TV stacion lajmesh nga meuml teuml ndjekurit i cili pretendoi se KKRT kishte shkelur ligjin duke licensuar njeuml kompani qeuml nuk e kishte kapitalin e nevojsheumlm peumlr teuml hapur njeuml televizion Kjo sepse Ora shpk kompania qeuml zoteumlron Ora TV pranoi se kishte njeuml kapital prej ALL 100000 (euro8160) ndeumlrsa minimumi i keumlrkuar nga rregullatori ishte njeuml garanci prej ALL 25 milion (euro2040000)36

Peumlr meuml tepeumlr News24 TV aludoi se Ora TV kishte konfl ikt interesi pasi Ilda Prifti pronarja e Ora shpk37 ishte kusheumlrira e Alba Gineumls e cila zoteumlron 40 peumlrqind teuml kompaniseuml qeuml zoteumlron TV Klan televizion kombeumltar sipas artikujve neuml shtyp38 Ligji ndalon pronareumlt e njeuml transmetuesi kombeumltar teuml zoteumlrojneuml aksione drejtpeumlrdrejt ose teumlrthorazi neuml njeuml transmetues tjeteumlr39 Neuml keumlteuml rast nuk kishte shkelje teuml dukshme teuml ligjit pasi pronareumlt ishin individeuml teuml ndrysheumlm Megjithateuml kritikeumlt theksuan faktin qeuml Prifti e cila ishte 18 vjeccedil kur Ora TV mori licenseumln nuk i kishte peumlrvojeumln profesionale dhe kapitalin peumlr teuml krijuar njeuml kanal televiziv dhe

29 Njoftimet peumlr shtyp teuml KKRT tetor 2007 gjenden neuml httpwwwkkrtgovalcontentarchivecategory2007101 (pareuml neuml 24 janar 2008)30 Vendimi nr143 i KKRT cituar neuml Raportin Vjetor teuml KKRT 2006 f631 Vendimi nr 501 i KKRT cituar neuml Raportin Vjetor teuml KKRT 2006 f632 Intervisteuml me ish-kryetarin e KKRT Sefedin Ccedilela ldquoTeuml gjitha gabimet e Biankut dhe Dodeumlspeumlr licenseumln e rerdquo Gazeta Shqiptare 25 dhjetor 2006 f 733 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 734 Ibid f835 Ibid f1536 Ibid37 Informacion i marreuml nga autori prej KKRT Departamenti Juridik dhe i Licensave 13 korrik 200738 Ibid39 OSIShqipeumlria sektori mbi transmetuesit privateuml f 226

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

26

ishte thjesht njeuml kukull qeuml fshihte pronareumlt e veumlrteteuml40 Pas ankesave teuml beumlra nga News24 TV Prokuroria e Peumlrgjithshme nisi njeuml hetim peumlr keumlteuml ccedileumlshtje neuml dhjetor 2006 Duke keumlmbeumlngulur se vendimi i saj ishte neuml peumlrputhje teuml ploteuml me ligjin KKRT pretendoi se ajo ishte keumlshilluar edhe me Autoritetin peumlr Konkurrenceumln dhe Zyreumln e Regjistrit Tregtar41

Sipas ligjit teuml transmetimeve KKRT eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr dheumlnien e licensave peumlr transmetimet numerike Ligji beumln dallimin midis tre lloj licensave peumlr siguruesit e sheumlrbimit peumlr operatoreumlt e rrjetit dhe peumlr siguruesit e peumlrmbajtjes

Licensat peumlr rrjetet numerike tokeumlsore ndahen si meuml poshteuml

kombeumltare (e vlefshme peumlr dhjeteuml vjet) kur mbulojneuml jo meuml pak se 80 peumlrqind teuml vendit

rajonale (e vlefshme peumlr teteuml vjet) kur mbulojneuml deri neuml kateumlr njeumlsi administrative neuml kufi

gjeografi keuml me njeumlra-tjetreumln

lokale (e vlefshme peumlr teteuml vjet) kur mbulojneuml veteumlm njeuml njeumlsi administrative42

KKRT duhet teuml japeuml licensat neuml peumlrputhje teuml ploteuml me Planin e Frekuencave teuml miratuar nga RRC-06 Neumlse njeuml operator dixhital planifi kon teuml ndeumlrtojeuml njeuml rrjet duke peumlrdorur njeuml frekuenceuml qeuml eumlshteuml e zeumlneuml nga njeuml operator analog ateumlhereuml KKRT duhet trsquoi japeuml njeuml frekuenceuml tjeteumlr operatorit analog dhe teuml mbulojeuml shpenzimet e transferteumls Neumlse rregullatori nuk mund trsquoi mbulojeuml keumlto shpenzime kostot duhen mbuluar edhe nga operatori dixhital43

Ligji i detyron operatoreumlt analogeuml teuml vazhdojneuml teuml transmetojneuml derisa peumlrqindja e familjeve qeuml ndjekin transmetimet analoge teuml bjereuml poshteuml 10 peumlrqind teuml teumlreuml zoneumls seuml transmetimit Nga ana tjeteumlr RTSH ka teuml drejteumln teuml peumlrdoreuml dy nga shtateuml frekuencat kombeumltare teuml caktuara nga RRC-06 peumlr peumlrdorim dixhital peumlr Shqipeumlrineuml

KKRT eumlshteuml gjithashtu peumlrgjegjeumlse peumlr licensimin e siguruesve teuml peumlrmbajtjes44 Licensat mund trsquou jepen transmetuesve peumlr teuml transmetuar ose njeuml program televiziv apo radiofonik ose njeuml ldquobuqeteumlrdquo programesh Ccedildo sheumlrbim programi gjithashtu duhet teuml licensohet nga KKRT e cila peumlrcakton kriteret dhe kushtet peumlr programet si dhe teuml drejtat dhe detyrimet e teuml licensuarit Neuml keumlteuml kuadeumlr transmetuesit ekzistues analogeuml mund teuml konsiderohen tashmeuml teuml licensuar si sigurues teuml peumlrmbajtjes derisa sinjali analog teuml fi ket

Ligji gjithashtu vendos disa detyrime peumlr operatoreumlt e rrjeteve numerike Ato duhet teuml ofrojneuml teuml pakteumln 50 peumlrqind teuml sheumlrbimeve teuml tyre falas ndeumlrsa transmetuesi i sheumlrbimit publik nuk mund teuml keumlrkojeuml pageseuml peumlr ndonjeuml program teuml vetin

40 Gazmend Janku ldquoProkuroria nis hetimin peumlr skandalin e licenseumls neuml KKRTrdquo Gazeta Shqiptare 24 dhjetor 2006 f 1041 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 1842 Ligji i Transmetimeve Numerike neni 343 Ibid neni 344 Ibid neni 5

bull

bull

bull

S H Q I P Euml R I A

27

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Edhe pse KKRT ende nuk ka nisur teuml japeuml licensa numerike i ka vendosur tashmeuml kriteret peumlr dheumlnien e licensave peumlr operatoreumlt e rrjetit45 Keumlto kritere keumlrkojneuml njeuml kapital minimal prej ALL 1 bilion (Lek) ose euro817 milioneuml peumlr licenseuml kombeumltare ose ALL 400 milioneuml (euro327 milioneuml) peumlr njeuml licenseuml rajonale si dhe ALL 100 milioneuml (euro817000) peumlr njeuml licenseuml lokale Peumlrveccedil keumlsaj transmetuesit numerikeuml duhet teuml peumlrmbushin disa keumlrkesa teuml tjera peumlrfshireuml keumltu korrekteumlsineuml dhe pavareumlsineuml editoriale neuml sheumlrbimet e tyre teuml lajmeve dhe ato informative

Neuml pamje teuml pareuml kriteret e licensimit duken teuml drejta dhe neuml ndihmeuml teuml publikut sidomos peumlrsa i peumlrket theksit peumlr teuml zgjedhur standarde jo-ekskluzive transparenceumls seuml kostove dhe zgjedhjes seuml larmishme teuml peumlrmbajtjes Rregullatori ka fuqineuml teuml mbikqyreuml kriteret e licensimit dhe teuml zgjedheuml teuml licensuarit Normalisht kjo keumlrkon njeuml autoritet teuml pavarur teuml fuqisheumlm dhe profesional Fatkeqeumlsisht megjitheuml progresin e beumlreuml KKRT ende duhet teuml provojeuml qeuml i meriton ploteumlsisht keumlto epitete

Edhe pse procesi i licensimit dixhital ende duhet teuml fi llojeuml televizioni dixhital ka mbeumlrritur neuml Shqipeumlri kur DigitAlb nisi transmetimet neuml 15 korrik 2004 megjitheuml kundeumlrshtimin e forteuml si nga autoriteti rregullator ashtu edhe nga stacionet e tjera televizive DigitAlb eumlshteuml neuml transmetim peumlr gati kateumlr vjet tashmeuml duke pasur njeuml numeumlr gjithnjeuml neuml rritje abonenteumlsh 120000 neuml fi llim teuml 2006 sipas shifrave meuml teuml fundit qeuml disponohen46 Kompania ka deklaruar qeuml numri i abonenteumlve eumlshteuml rritur qeuml ateumlhereuml Deri neuml 2006 DigitAlb mbulonte me sinjal Shqipeumlrineuml Pereumlndimore nga Shkodra neuml veri deri neuml Vloreuml neuml jug47 Peumlr momentin kompania pretendon se mbulon teuml gjitheuml vendin48 Megjithateuml sipas ligjit peumlr transmetimet numerike veprimtaria e saj mund teuml beumlhej problematike pasi mbulimi me sinjal nga kompania do teuml keumlrkonte kateumlr licensa kombeumltare ndeumlrkoheuml qeuml ligji thoteuml se asnjeuml operator nuk mund teuml marreuml meuml shumeuml se njeuml licenseuml kombeumltare DigitAlb ofron njeuml buqeteuml tokeumlsore me 38 kanale tematike dhe teuml peumlrgjithshme si dhe me dy stacione radiofonike Peumlr teuml qeneuml neuml rregull me ligjin stacioni do teuml duhej teuml shkurtonte neuml meumlnyreuml drastike numrin e kanaleve teuml ofruara Kjo do teuml jeteuml akoma meuml e ndeumlrlikuar pasi tashmeuml DigitAlb ka njeuml numeumlr teuml reumlndeumlsisheumlm klienteumlsh dhe shumeuml pak kompani duket se kaneuml interes peumlr teuml hyreuml neuml keumlteuml sektor teuml ri dhe mjaft teuml kushtuesheumlm

Neuml fakt debatet qeuml paraprineuml miratimin e ligjit u peumlrqendruan neuml pasojat qeuml ai do teuml kishte neuml tregun ekzistues ku DigitAlb eumlshteuml kthyer neuml njeuml lojtar teuml suksessheumlm Peumlrfaqeumlsuesit e DigitAlb keumlmbeumlnguleumln qeuml ata nuk keumlrkonin gjeuml tjeteumlr veccedilse legalizimin e veprimtariseuml seuml tyre pa u dashur trsquoia nisnin nga zeroja49 Qeveria e paraqiti ligjin neuml parlament neuml shkurt 2007 neuml njeuml koheuml kur parlamenti kishte miratuar ndash neuml bashkeumlpunim me Keumlshillin e Europeumls ndash njeuml plan veprimi peumlr teuml rishikuar legjislacionin e medias dhe peumlr teuml hartuar njeuml ligj peumlr transmetimet numerike deri neuml fund teuml vitit Pronareumlt dhe drejtoreumlt e medias protestuan faktin qeuml nuk ishin keumlshilluar peumlr njeuml ligj kaq teuml reumlndeumlsisheumlm Peumlr meuml tepeumlr pas disa seancave deumlgjimore me paleumlt

45 Kriteret e KKRT peumlr licensimin numerik46 Faqja e DigitAlb neuml Internet gjendet neuml httpwwwdigitalbtvkompania (pareuml neuml 12 mars 2008)47 Intervisteuml me Altin Petre Menaxher IT i DigitAlb Tiraneuml 16 maj 200648 Faqja neuml Internet e DigitAlb httpwwwdigitalbalkompaniaphp (pareuml neuml 17 mars 2008)49 Minutat e Mbledhjes seuml Komisionit Parlamentar teuml Medias 20 prill 2007 gjendet neumlhttpwwwparlamentaldokumentiaspid=2351ampkujam=Komisioni (pareuml neuml 18 tetor 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

28

e interesuara dhe pas marrjes seuml komenteve dhe sugjerimeve nga Organizata peumlr Sigurim dhe Bashkeumlpunim neuml Europeuml (OSBE) Keumlshilli i Europeumls dhe Komisioni Europian shumica qeveriseumlse e miratoi ligjin pa miratimin e pakiceumls e cila nuk pranoi teuml votonte Debati peumlr amendamentet e ligjit nuk u peumlrqendrua shumeuml neuml qeumlllimin dhe pasojat e tyre gjeuml qeuml ngre pikeumlpyetje se me sa efi kasitet do teuml zbatohet ky ligj

Ligji nuk specifi kon njeuml dateuml peumlr fi kjen e sinjalit analog edhe pse i detyron transmetuesit qeuml programet e tyre teuml gjenden si neuml sinjalin analog ashtu edhe neuml ateuml numerik derisa sinjali numerik teuml arrijeuml neuml meuml shumeuml se 90 peumlrqind teuml zoneumls seuml licensuar Kjo maseuml mund teuml nxiseuml siguruesit e sheumlrbimit dhe operatoreumlt e rrjetit teuml peumlrshpejtojneuml procesin e dixhitalizimit por nga ana tjeteumlr transmetuesit do teuml keneuml kosto meuml teuml larta gjateuml periudheumls seuml transmetimit simultan Peumlr meuml tepeumlr do teuml jeteuml e veumlshtireuml teuml peumlrshpejtohet procesi i dixhitalizimit pa ndihma nga shteti peumlr dekoderat

Qeuml nga miratimi i ligjit KKRT eumlshteuml keumlshilluar me DigitAlb peumlr kriteret e licensimit KKRT eumlshteuml ndihmuar nga OSBE peumlr teuml hartuar Strategjineuml peumlr Kalimin neuml Transmetime Numerike Procesi i licensimit dixhital mbetet i ngrireuml derisa teuml miratohet Strategjia e cila duhet ende teuml peumlrfundohet dhe teuml botohet Ajo duhet teuml marreuml parasysh edhe rolin e DigitAlb

3 RREGULLIMI DHE MENAXHIMI I TRANSMETUESIT TELEVIZIV TEuml SHEumlRBIMIT PUBLIK

31 Legjislacioni dhe politikat peumlr transmetuesin publik

Amendamentet e 2006 peumlr Ligjin e Radios dhe Televizionit i cili rregullon RTSH pateumln pasoja neuml rregullimin e transmetuesit teuml sheumlrbimit publik Megjithateuml masat kryesore peumlr misionin publik teuml stacionit dhe peumlr peumlrmbajtjen janeuml teuml njeumljtat

Legjislacioni i ri peumlr transmetimin dixhital i jep njeuml rol teuml veccedilanteuml RTSH Dy nga shtateuml freku-encat kombeumltare qeuml i janeuml caktuar Shqipeumlriseuml deri neuml 2015 i rezervohen RTSH KKRT i ka rekomanduar RTSH qeuml kanalin e dyteuml ta transmetojeuml drejtpeumlrdrejt neuml meumlnyreuml dixhitale50 Neuml fakt neuml korrik 2007 TVSH peumlrgatiti njeuml plan reforme neuml bashkeumlpunim me Unionin Europian teuml Transferimit (EBU) i cili peumlrqendrohet neuml kalimin neuml dixhitalizim Eumlshteuml ende hereumlt peumlr teuml para-shikuar neumlse kjo strategji do teuml jeteuml e mundur dhe e suksesshme Eumlshteuml e sigurt qeuml do teuml nevojitet mbeumlshtetje teuml bollshme fi nanciare si dhe njeuml zbatim i rrepteuml dhe energjik nga TVSH

32 Struktura qeveriseumlse e transmetuesit publik

Keumlshilli Drejtues mbetet organi meuml i larteuml i RTSH Deri neuml korrik 2006 ai peumlrbeumlhej nga 15 aneumltareuml teuml caktuar nga parlamenti peumlr njeuml periudheuml peseuml-vjeccedilare me mundeumlsineuml peumlr trsquou

50 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 21

S H Q I P Euml R I A

29

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

rizgjedhur pas njeuml periudhe pushimi tre-vjeccedilar Aneumltareumlt duhej teuml zgjidheshin ndeumlr personalitete teuml njohura nga fushat e kultureumls artit kinemaseuml gazetariseuml ligjit ekonomiseuml medias marreumldheumlnieve publike marreumldheumlnieve ndeumlrkombeumltare universiteteve dhe Akademiseuml seuml Shkencave Me keumlteuml formuleuml aneumltareumlt propozoheshin neuml numeumlr teuml barabarteuml nga shumica qeveriseumlse opozita dhe shoqeumlria civile Opozita e ateumlhershme mendonte se kjo formuleuml ceumlnonte pavareumlsineuml e institucionit duke argumentuar se neuml fakt peumlrfaqeumlsuesit e shoqeumlriseuml civile mbeumlshtesnin shumiceumln parlamentare Eumlshteuml e veumlshtireuml teuml vlereumlsohet neumlse kjo ishte e veumlrteteuml Mbeumlshteteumlsit e keumlsaj formule paraqiteumln argumentin se e kundeumlrta ishte e veumlrteteuml kjo ishte e vetmja meumlnyreuml peumlr teuml garantuar elementin e domosdosheumlm teuml shoqeumlriseuml civile neuml aneumltareumlsineuml e institucionit publik

Shumica e tanishme qeveriseumlse paraqiti njeuml ndryshim teuml ligjit neuml shkurt 2006 qeuml kishte peumlr qeumlllim teuml ndryshonte formuleumln dhe peumlrbeumlrjen si teuml KKRT ashtu edhe teuml Keumlshillit Drejtues teuml RTSH neuml meumlnyreuml qeuml organet qeveriseumlse teuml RTSH trsquoi beumlnin balleuml politizimit Ish-Kryetari i Keumlshillit Drejtues Kiccedilo Blushi shpjegoi ldquoNuk jemi ne ata qeuml vendosin por ata kryetareumlt e partive qeuml duan qeuml drejtoreumlt dhe aneumltareumlt e keumlshillit teuml sillen si kukulla pa dinjitet teuml cileumlt kontrollohen me lehteumlsi neumlpeumlrmjet celulareumlverdquo51 Pas njeuml debati teuml zgjatur dhe teuml nxehteuml amendamentet u miratuan neuml korrik 2006 megjitheuml protestat e opoziteumls

Sipas ligjit teuml ndryshuar aneumltareumlt e Keumlshillit Drejtues u reduktuan nga 15 neuml shtateumlLogjika dhe procedura e emeumlrimit janeuml teuml ngjashme me ato peumlr KKRT Shoqatat dhe grupet e meumlposhtme mund teuml propozojneuml teuml pakteumln kateumlr kandidateuml peumlr secilin aneumltar teuml Keumlshillit Drejtues52

Shoqatat e medias elektronike dhe teuml shkruar

Universiteti i Tiraneumls

Shoqatat e inxhinieriseuml elektrike dhe elektronike

Shoqatat e juristeumlve akademikeumlve teuml ligjit si dhe Dhoma Kombeumltare e Avokateumlve

Grupet parlamentare

OJQ qeuml merren me teuml drejtat e njeriut dhe teuml teuml miturve

borde keumlshillimi teuml Qendreumls Kombeumltare teuml Kinematografi seuml dhe Lidhjes seuml

Shkrimtareumlve

Komisioni Parlamentar i Medias ka detyreumln e peumlrzgjedhjes deri neuml dy kandidateuml peumlr secilin post53 Preferohen kandidateumlt me grada shkencore Grada teuml tilla janeuml teuml detyruara peumlr kandidateumlt e propozuar nga universiteti dhe shoqatat e inxhinieriseuml elektrike dhe elektronike54

Neuml meumlnyreuml qeuml teuml garantohet vazhdimeumlsia kryetari dhe tre aneumltareuml zgjidhen peumlr njeuml mandat peseuml-vjeccedilar ndeumlrsa tre teuml tjereumlt zgjidhen peumlr njeuml mandat tre vjet e gjysmeuml55

51 Kiccedilo Blushi ldquoTelevizioni qeuml ka mbetur peng i partiverdquo Standard 17 mars 2006 f 2352 Ligji nr 9531 11 maj 2006 Fletorja Zyrtare 65 2006 Art 2 paragraf 153 Ibid paragraf 254 Ibid paragrafeumlt 3 amp 455 Ibid neni 9

bull

bull

bull

bull

bull

bull

bull

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

30

Sipas ligjit teuml vjeteumlr deputeteumlt ministrat zyrtareumlt e larteuml teuml qeveriseuml aneumltareumlt e kryesive teuml partive politike punonjeumls teuml RTSH ose punonjeumls dhe pronareuml teuml mediave private nuk lejoheshin teuml beumlheshin aneumltareuml teuml Keumlshillit Drejtues Sipas ligjit teuml ri u shtuan edhe kufi zime teuml tjera Tashmeuml nuk lejohen teuml jeneuml aneumltareuml edhe njereumlz qeuml zoteumlrojneuml aksione ose kaneuml lidhje me pronareuml aksionesh neuml kompani qeuml operojneuml neuml transmetimet audiovizuale reklameuml produksion shtyp telekomunikacione si dhe aneumltareuml dheose punonjeumls teuml strukturave qeveriseumlse teuml keumltyre strukturave Persona qeuml janeuml larguar nga sheumlrbimi civil peumlr arsye disiplinore dhe punonjeumls aktualeuml apo qeuml kaneuml punuar neuml RTSH gjateuml tre vjeteumlve teuml fundit nuk mund teuml zgjidhen

Opozita dhe disa veumlzhgues teuml tjereuml paraqiteumln argumentimin se peumlrbeumlrja e re e Keumlshillit Drejtues teuml RTSH nuk ofronte garanci peumlr pavareumlsineuml editoriale ldquoTeuml ashtuquajturit peumlrfaqeumlsues teuml pavarur deri meuml sot kaneuml qeneuml lsquokali i Trojeumlsrsquo seuml politikeumls neuml keumlto institucione Me qeumlllim qeuml teuml shmangim rrezikun qeuml lsquoteuml pavaruritrsquo trsquoi sheumlrbejneuml pushtetit ose partive politike neuml vend teuml publikut nevojitet qeuml edhe [peumlrfaqeumlsimi i ] teuml pavarurve teuml jeteuml gjithashtu [politikisht] i balancuarrdquo56

Keumlshilli Drejtues u zgjodh nga shumica qeveriseumlse neuml korrik 2006 me formuleumln e re Me-gjithateuml pasi opozita nuk pranoi teuml bashkeumlpunonte neuml reformeumln e procedureumls elektorale para zgjedhjeve lokale teuml 2007 dhe atyre presidenciale koalicioni qeveriseumls ra dakord teuml ndryshonte seumlrish peumlrbeumlrjen e Keumlshillit Sipas marreumlveshjes seuml gushtit 2006 midis deputeteumlve teuml shumiceumls dhe teuml opoziteumls peumlrbeumlrja e Keumlshillit Drejtues do teuml rritej nga shtateuml neuml 11 aneumltareuml dhe kateumlr aneumltareumlt e tjereuml do teuml emeumlroheshin nga aneumltareumlt e opoziteumls neuml Komisionin Parlamentar teuml Medias nga radheumlt e shoqeumlriseuml civile57 Megjithateuml Keumlshilli funksionoi veteumlm me shtateuml aneumltareuml deri neuml shtator 2007 pasi Parlamenti nuk arriti teuml zgjidhte aneumltareumlt e tjereuml si neuml KKRT ashtu edhe neuml Keumlshillin Drejtues peumlr shkak teuml krizeumls seuml vazhdueshme presidenciale dhe vazhdimit teuml puneumls peumlr Ligjin peumlr Transmetimet Numerike Seumlrish mosmarreumlveshjet politike dhe prirja peumlr trsquou pozicionuar dhe jo peumlr trsquou bashkuar peumlr teuml mireumln e peumlrbashkeumlt kaneuml penguar funksionimin normal dhe teuml pavarur teuml organit rregullator teuml stacionit

Neuml Raportin Vjetor teuml 2006 Keumlshilli Drejtues theksoi veumlshtireumlsiteuml me teuml cilat peumlrballej dhe lavdeumlroi peumlrparimin e transmetuesit publik neuml aspektin e pavareumlsiseuml editoriale dhe struktureumls programore Peumlrveccedil keumlsaj ndeumlrsa beumlnte thirrje peumlr asistenceuml meuml teuml madhe teuml qeveriseuml ndaj RTSH Parlamenti angazhohej teuml hartonte dhe miratonte planin e ploteuml peumlr reformeuml teuml RTSH deri neuml fund teuml 2007 Neuml gusht 2007 RTSH hartoi njeuml strategji zhvillimi peumlr periudheumln 2008-2010 teuml cileumln ia paraqiti qeveriseuml Duke qeneuml i zeumlneuml me ligje teuml tjera Parlamenti deri tani nuk ka arritur ta diskutojeuml keumlteuml strategji

Drejtori i Peumlrgjithsheumlm vazhdon teuml geumlzojeuml autoritet teuml konsideruesheumlm duke i raportuar Keumlshillit Drejtues por pa qeneuml i detyruar teuml zbatojeuml urdhrat e tij58 Keumlshilli Drejtues ka peumlr detyreuml teuml emeumlrojeuml dhe ka teuml drejteumln teuml shkarkojeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm Keumlshilli qeuml u emeumlrua neuml 2006 pushoi Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml ateumlhersheumlm Artur Zhejin mbi baza

56 A Stefani ldquorsquoTeuml pavaruritrsquo kali i Trojeumls neuml mediardquo Panorama 16 shkurt 2006 f 1757 Marreumlveshja e 30 korrikut 2006 e cituar neuml Denion Ndrenika ldquoArrihet marreumlveshja PDndashPS ploteumlsohen keumlrkesat e opoziteumlsrdquo Shekulli 31 gusht 2006 f 358 OSIShqipeumlria f 214ndash216

S H Q I P Euml R I A

31

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

keqadministrimi dhe mungeseuml reforme duke pretenduar se vareumlsia politike ishte ende e ndjeshme Neuml njeuml leteumlr publike Mero Baze aneumltar i Keumlshillit Drejtues shkruante se ldquome veteumldijen e ploteuml teuml drejtoreumlve teuml saj RTSH e ka shmangur debatin publik peumlr vite dhe eumlshteuml kthyer neuml njeuml stacion thuajse banal i cili i ka sheumlrbyer veteumlm interesave teuml ngushta teuml drejtoreumlve teuml vet dhe teuml lidhjeve teuml tyre politikerdquo59

Zheji e kundeumlrshtoi kritikeumln dhe tha se shkarkimi i tij ishte kundeumlr parimeve demokratike ldquoEumlshteuml e pamundur teuml niseumlsh reformeumln e RTSH duke shkelur njeuml nga parimet e demokraciseuml seuml medias siccedil eumlshteuml mandati i Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlmrdquo Ai shtoi se shkarkimi i tij ishte njeuml vendim i nxituar i bazuar meuml tepeumlr neuml lidhjet politike sesa neuml arsye pragmatike60 Drejtori i Peumlrgjithsheumlm i tanisheumlm Petrit Beci u zgjodh neuml 10 neumlntor 2006 Beci meuml pareuml ka qeneuml Zeumlvendeumls Drejtor i transmetuesit publik dhe ka njeuml peumlrvojeuml teuml gjereuml si menaxher i njeumlrit prej televizioneve private kombeumltare

Shtresa e treteuml e pushtetit neuml transmetuesin publik eumlshteuml Keumlshilli i Menaxhimit i cili sheumlrben si organ keumlshillimor peumlr Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm duke keumlshilluar Drejtorin peumlr njeuml seumlreuml ccedileumlshtjesh teuml reumlndeumlsishme fi nanciare apo neuml lidhje me pronat Pa pasur asnjeuml rol neuml programacion dheumlnia e peumllqimit teuml Keumlshillit teuml Menaxhimit eumlshteuml i detyruesheumlm neuml disa vendime si transaksionet e pronave kontratat e puneumlsimit dhe bisedime dhe marreumlveshje teuml tjera me stafi n dhe sindikatat

Struktura qeveriseumlse ka peumlr qeumlllim teuml garantojeuml puneumln e balancuar dhe teuml paanshme teuml RTSH si dhe legjitimitetin e tij si institucion publik Fatkeqeumlsisht kjo nuk eumlshteuml arritur Neuml fakt shumeuml veumlzhgues peumlrfshireuml aneumltareuml teuml strukturave qeveriseumlse teuml RTSH ankohen qeuml meumlnyra se si eumlshteuml ndeumlrtuar sistemi eumlshteuml burimi kryesor i problemit Aneumltareumlt e Keumlshillit Drejtues thoneuml se fuqiteuml e tyre peumlrballeuml Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlm janeuml mjaft teuml kufi zuara Disa aneumltareuml thoneuml se vendimet kryesore merren nga Drejtori i Peumlrgjithsheumlm ndeumlrsa roli i tyre neuml vendimmarrje eumlshteuml i pareumlndeumlsisheumlm Peumlr shembull ish-kryetari i Keumlshillit Drejtues Kiccedilo Blushi pretendonte se ldquopeumlr dy vjet Keumlshilli [Drejtues] nuk kishte miratuar struktura programore teuml peumlrshtatshme peumlr shkak teuml neumlnshtrimit politik teuml Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlm i cili emeumlrohet nga ne por nuk zgjidhet nga nerdquo61

33 Financimi i transmetuesit publik

Pagesa e takseumls vjetore peumlr RTSH eumlshteuml ALL 500 (euro41) peumlr familje Kjo takseuml mendohet teuml peumlrbeumljeuml njeuml nga burimet kryesore teuml teuml ardhurave peumlr transmetuesin e sheumlrbimit publik Deri neuml 2006 buxheti i RTSH nuk e detajonte shumeumln totale teuml mbledhur nga taksa e aparatit

Raporti i stacionit peumlr 2006 tregonte njeuml rritje prej 362 peumlrqind neuml teuml ardhurat e takseumls nga aparati nga ALL 19 milion (euro155000) teuml planifi kuara neuml ALL 687 milion (euro563000) teuml realizuara62 Megjitheuml keumlteuml rritje spektakolare llogaritjet deumlshmojneuml se teuml ardhurat peumlrfaqeumlsojneuml takseumln e aparatit teuml paguar nga afeumlrsisht 8600 familje shifeumlr mjaft e uleumlt neuml njeuml vend me

59 Mero Baze ldquoPeumlrse ndryshimi neuml RTSH duhet teuml niseuml nga Drejtori i Peumlrgjithsheumlmrdquo Shqip 26 tetor 2006 f 1160 Artur Zheji ldquoStili vrastar i njeuml shkarkimirdquo Shqip 28 tetor 2006 f 761 Kiccedilo Blushi ldquoTelevizioni qeuml ka mbetur peng i partiverdquo Standard 17 mars 2006 f 2362 RTSH Raporti Vjetor peumlr Veprimtarineuml e RTSH 2006 Keumlshilli Drejtues i RTSH 2007 f 15 (meuml tej Raporti Vjetor i RTSH 2006)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

32

tre milion banoreuml dhe me meuml shumeuml se 500000 shteumlpi me televizor63 Neuml keumlteuml meumlnyreuml njeuml mbledhje meuml efi kase e takseumls seuml aparatit eumlshteuml mjaft e nevojshme pasi kjo mund teuml jeteuml thelbeumlsore neuml arritjen e pavareumlsiseuml seuml TVSH nga buxheti i shtetit

Taksa peumlr aparatin mblidhet neuml janar seuml bashku me fatureumln e energjiseuml elektrike Deri neuml 2006 Korporata Elektro-energjitike Shqiptare (KESH) ia kalonte parateuml e mbledhura nga taksa e aparatit buxhetit teuml shtetit dhe ateumlhereuml Ministria e Financeumls i kalonte fondet neuml RTSH pa beumlreuml teuml ditur sa ishte mbledhur nga KESH Neuml 2006 RTSH fi rmosi njeuml marreumlveshje me KESH dhe Drejtorineuml e Taksave e cila siguronte pageseumln e drejtpeumlrdrejteuml teuml takseumls seuml aparatit te RTSH Megjithateuml peumlr shkak teuml veumlshtireumlsive teuml fundit ekonomike nuk pritet qeuml KESH ta peumlrmireumlsojeuml vjeljen e takseumls seuml aparatit neuml teuml ardhmen e afeumlrt64

Teuml ardhurat e fi tuara nga veteuml stacioni janeuml rritur neuml vitet e fundit duke arritur deri neuml 65 peumlrqind teuml buxhetit total teuml RTSH neuml 200665 Megjithateuml RTSH eumlshteuml ende e ngadalteuml neuml teumlrheqjen e teuml ardhurave teuml reumlndeumlsishme nga reklama Stacioni arriti teuml vilte veteumlm 44 peumlrqind teuml teuml ar-dhurave teuml planifi kuara nga reklama neuml 2006 Ndoshta kjo kishe teuml beumlnte edhe me konkurrenceumln nga stacione private meuml teuml fuqishme Peumlrveccedil keumlsaj edhe fi nancimi nga buxheti i shtetit u ul Neuml 2006 TVSH mori ALL 300 milion (euro246 milion) nga buxheti i shtetit qeuml peumlrbeumln pothuajse gjysmeumln e shumave teuml marra neuml vitet e kaluara66 Financimi nga buxheti i shtetit u rrit neuml meumlnyreuml modeste seumlrish Neuml 2007 ndihma e buxhetit teuml shtetit peumlr RTSH ishte ALL 312 milion (euro252 milion)67 Neuml 2008 shteti i dha ALL 438 milioneuml (euro365 milion) RTSH-seuml68

Njeuml burim i reumlndeumlsisheumlm teuml ardhurash eumlshteuml dheumlnia me qera e antenave teuml transmetimit teuml cilat janeuml monopol ligjor i stacionit Megjithateuml neuml teuml kaluareumln vjelja e keumltyre pagesave ka qeneuml problematike Borxhi i grumbulluar nga ata qeuml peumlrdorin antenat arriti ALL 1941 milion (euro159 milion) neuml fund teuml 200669 Edhe pse ligji e lejon RTSH teuml preseuml sinjalin e antenave peumlr ato kompani qeuml nuk kaneuml beumlreuml pagesat pas paralajmeumlrimeve transmetuesi publik nuk e ka ndjekur kurreuml keumlteuml praktikeuml pasi kjo do teuml niste njeuml seumlreuml veprimesh teuml zgjatura ligjore70 Neuml keumlteuml meumlnyreuml borxhet janeuml grumbulluar duke krijuar njeuml seumlreuml precedenteumlsh ku operatoreumlt peumlrdorin sheumlrbimet e RTSH falas RTSH tashmeuml ka ndeumlrmarreuml nisma ligjore kundeumlr debitoreumlve kryesoreuml71

63 Burimi INSTAT dhe EBU teuml cituara neuml OSIShqipeumlria f 13464 Intervisteuml me Diana Kalaja Zeumlvendeumls Drejtore e Peumlrgjithshme e RTSH Tiraneuml 21 janar 200865 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 1566 OSI Shqipeumlria f 208ndash21267 Ligji nr 9645 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2007rdquo i 27 neumlntor 2006 gjendet neuml httpwwwqpzgovalbotimefl etore_zyrtare2006PDF-2006135-2006pdf (pareuml neuml 15 korrik 2007)68 Ligji nr 9836 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2008rdquo i 26 neumlntor 2007 gjendet neuml httpwwwminfi ngovaldownloadsl-9836doc (pareuml neuml 25 janar 2008)69 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f1670 Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007 gjendet neuml httpwwwklshorgaldoc20070507132319_v_departamenti_i_kontrollit_te_institucioneve_fi nanciare_ndeumlrmarrjeve_dhe_shoqeumlrive_publike_nr1-2007pdf (pareuml neuml 10 korrik 2007)71 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 16

S H Q I P Euml R I A

33

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

34 Standartet editoriale

Ashtu si mediat e tjera RTSH nuk ka njeuml kod teuml brendsheumlm etike dhe as ndonjeuml organ qeuml teuml mbikqyreuml sjelljen sipas standarteve Neuml shtator 2006 shoqatat e gazetareumlve miratuan njeuml kod etike peumlr teuml gjitha mediat neuml Shqipeumlri Procesi u lanccedilua nga njeuml OJQ peumlr mediat e bazuar neuml Tiraneuml Instituti Shqiptar i Medias dhe peumlrfshiu debate me gazetareuml redaktoreuml pronareuml teuml medias menaxhereuml dhe teuml tjereuml72 Megjithateuml kodi nuk eumlshteuml miratuar ldquozyrtarishtrdquo nga ndonjeuml media dhe nuk ka mekanizeumlm peumlr zbatimin e tij Neuml keumlteuml meumlnyreuml respektimi i tij mbetet neuml deumlshireumln e gazetareumlve (Shih gjithashtu seksionin 44)

Gazetareumlt e TVSH nuk geumlzojneuml ndonjeuml mbrojtje meuml teuml madhe neuml puneumln e tyre sesa kolegeumlt e tyre neuml televizione private Mungesa e kontratave teuml puneumls seuml bashku me rrogat relativisht teuml uleumlta nuk peumlrbeumljneuml nxitje qeuml ata teuml zhvillojneuml pavareumlsineuml editoriale apo teuml prodhojneuml programe cileumlsore Stacioni ka peumlrdorur kontrata teuml posaccedilme pune dhe metoda pagese arbitrare Ish-Drejtori i Peumlrgjithsheumlm Artur Zheji pretendoi se keumlto kontrata ishin peumlrdorur peumlr teuml motivuar gazetareumlt dhe peumlr teuml peumlrmireumlsuar profesionalizmin pasi stacioni po i paguante gazetareumlt sipas sasiseuml dhe cileumlsiseuml seuml puneumls Por Kontrolli i Larteuml i Shtetit (KLSH) arriti neuml peumlrfundimin se keumlto kontrata nuk ishin teuml ligjshme dhe i keumlrkoi RTSH teuml ndreqte gjendjen deri neuml kontrollin e ardhsheumlm73 Sindikatat e RTSH vazhdimisht kaneuml aluduar se keumlto kontrata refl ektonin preferencat personale teuml Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlm dhe jo motivim profesional74

Ndryshe nga disa stacione televizive private qeuml duket se kaneuml arritur njeuml shkalleuml meuml teuml larteuml pavareumlsie politike TVSH ende peumlrballet me ndeumlrhyrje politike Ashtu siccedil e thoteuml ish-kryetari i Keumlshillit Drejtues Kiccedilo Blushi

Neuml vend qeuml trsquoi hiqnin duart nga ky institucion dhe ta ndihmonin pavareumlsineuml qeuml i garanton ligji neumlpeumlrmjet deklaratave teuml tyre etiketimit presionit dhe urdhrave qeuml vijneuml nga celulareumlt teuml dyja partiteuml politike dhe lidereumlt e tyre e kaneuml detyruar ekranin publik teuml kthehet nga blu neuml rozeuml dhe e anasjellta sipas shijeve teuml kryetareumlve teuml dy partive kryesore teuml cileumlt e masin lsquocileumlsineumlrsquo dhe pavareumlsineuml e RTSH nga koheumlzgjatja e shfaqjeve teuml tyre neuml stacion75

Ndeumlrhyrja politike eumlshteuml veccedilaneumlrisht e dukshme pas ndeumlrrimeve teuml qeveriseuml Pas zgjedhjeve teuml 2005 koalicioni i partive teuml djathta i udheumlhequr nga Partia Demokratike qeuml mori pushtetin pas teteuml vitesh neuml opoziteuml e ndeumlrroi Keumlshillin Drejtues drejtimin dhe njeuml pjeseuml teuml stafit teuml TVSH Meuml shumeuml se 80 punonjeumls teuml TVSH u pushuan nga puna peumlrfshireuml keumltu 10 gazetareuml qeuml njiheshin si me prirje teuml majta Stacioni mori neuml puneuml njereumlz teuml njohur jo aq peumlr standartet e tyre profesionale sesa peumlr afeumlrsineuml me partineuml neuml pushtet dhe qeverineuml76

72 Autorja e keumltij raporti punon neuml Institutin Shqiptar teuml Medias73 Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007 gjendet neumlhttpwwwklshorgaldoc20070507132319_v_departamenti_i_kontrollit_te_institucioneve_fi nanciare_ndeumlrmarrjeve_dhe_shoqeumlrive_publike_nr1-2007pdf (pareuml neuml 10 korrik 2007)74 Leteumlr e punonjeumlsve teuml RTSH ldquoRTSH ka nevojeuml peumlr ndryshime urgjenterdquo Tema 17 shkurt 2006 f 1175 Kico Blushi ldquoTelevizioni qeuml ka mbetur peng i partiverdquo Standard 17 mars 2006 f 23 76 IREX ldquoShqipeumlriardquo neuml Media Sustainability Index 2006 f 5 gjendet neumlhttpwwwirexorgprogramsMSI_EUR2005MSI05-Albaniapdf (pareuml neuml 20 qershor 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

34

4 TRANSMETUESIT PRIVATEuml

41 Rregullimi dhe menaxhimi

Sektori privat i transmetimit neuml Shqipeumlri eumlshteuml i gjereuml dhe peumlrfshin tre stacione kombeumltare televizive 68 stacione televizive lokale dy satelitore dhe 44 operatoreuml televiziveuml kablloreuml

Megjithateuml mungesa e studimeve profesionale dhe informacionit nga veteuml transmetuesit e veumlshtireumlson krijimin e njeuml pamjeje teuml detajuar peumlr sektorin Burimet e fi nancimit teuml njeuml tregu kaq teuml vogeumll por teuml mbipopulluar mbeten njeuml mister dhe ccedilojneuml neuml pyetje serioze peumlr lidhjen midis burimeve teuml kapitalit teuml stacionit nga njeumlra aneuml dhe neumlpeumlrmjet peumlrmbajtjes dhe pavareumlsiseuml editoriale nga ana tjeteumlr

42 Proneumlsia e televizioneve dhe proneumlsia e ndeumlrthurur

Edhe pse proneumlsia e huaj nuk eumlshteuml e kufi zuar prania e investuesve teuml huaj ka ardhur neuml ulje Tregu i medias vazhdon teuml mbetet joteumlrheqeumls peumlr investuesit e huaj pasi operon neuml njeuml ekonomi teuml vogeumll me infrastruktureuml teuml varfeumlr apo qeuml mungon krejt si dhe leuml vend peumlr konkurrenceuml teuml pandershme Julien Roche njeuml biznesmen francez qeuml jeton neuml Shqipeumlri shiti 33peumlrqind teuml aksioneve teuml tij neuml stacionin televiziv kombeumltar TV Klan ortakeumlve teuml tij shqiptareuml neuml 200577 Neuml janar 2008 grupi gjerman mediatik Westdeutsche Allgemeine Zeitung (WAZ) shprehu interesin peumlr teuml investuar neuml median shqiptare por peumlr momentin ata po studiojneuml ende tregun78

Veteumlm Ligji peumlr Transmetimet Numerike peumlrmban masa peumlr teuml kufi zimin e peumlrqendrimit teuml proneumlsiseuml me qeumlllim qeuml teuml arrihet pluralizmi i medias79 Njeuml njeumlsi nuk mund teuml zoteumlrojeuml meuml shumeuml se njeuml licenseuml peumlr njeuml rrjet tokeumlsor dixhital Gjithashtu ligji ndalon njeumlsiteuml me interesa ekonomike apo pozicion neuml vendimmarrje neuml njeuml kompani qeuml ka licenseuml peumlr transmetim dixhital tokeumlsor teuml keneuml interesa ekonomike apo pozita vendimmarrje neuml njeuml zoteumlrues tjeteumlr license transmetimi dixhitale tokeumlsore

Megjithateuml njeuml operator rrjeti mund teuml peumlrfi tojeuml licenseuml transmetimi peumlr njeuml program televiziv dhe e kundeumlrta Asnjeuml operator nuk mund teuml peumlrfi tojeuml meuml shumeuml se 30 peumlrqind teuml teuml ardhurave kombeumltare nga reklamat televizive Neuml peumlrgjitheumlsi masat ligjore peumlr proneumlsineuml nga ligji i transmetimeve janeuml teuml vlefshme edhe peumlr transmetuesit dixhitaleuml

43 Tregu i reklamave

Mungesa e transparenceumls seuml proneumlsiseuml seuml medias dhe teuml fi nancimit teuml saj mbeten ende probleme teuml pazgjidhura dhe polemizuese Burimet e fi nancimit teuml medias mbeten teuml panjohura peumlr shkak teuml mungeseumls seuml studimeve neuml keumlteuml fusheuml dhe peumlr shkak teuml refuzimit teuml transmetuesve peumlr teuml

77 KKRT Departamenti Juridik dhe i Licensave 13 korrik 200778 Aida Cama ldquoKoncerni gjerman i mediave WAZ do teuml hyjeuml neuml tregun shqiptarrdquo neuml Tema 16 janar 2008 f 279 Ibid Art 13

S H Q I P Euml R I A

35

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

dheumlneuml keumlteuml informacion Burimi i veteumlm zyrtar peumlr keumlteuml treg vazhdon teuml jeteuml deklarimi i bilancit vjetor qeuml operatoreumlt doreumlzojneuml te KKRT Megjithateuml veteumlm njeuml numeumlr i vogeumll transmetuesish e beumljneuml keumlteuml Neuml 2006 veteumlm 39 transmetues nga meuml shumeuml se 100 e doreumlzuan bilancin vjetor Jashteuml Tiraneumls veteumlm 30 peumlrqind teuml operatoreumlve i doreumlzuan bilancet vjetore Edhe dy stacionet televizive private kombeumltare TV Klan dhe TV Arbeumlria nuk i doreumlzuan ato80

Neuml peumlrgjitheumlsi operatoreumlt televiziveuml vazhdojneuml teuml peumlsojneuml humbje Veteumlm pak prej tyre raportojneuml fi tim Peumlr shembull pas njeuml humbjeje prej ALL 33 milioneumlsh (euro270000) neuml 2003 Top Channel TV pati njeuml fi tim prej ALL 45 milioneumlsh (euro37000) dhe ALL 28 milioneumlsh (euro230000) neuml 2004 dhe 2005 respektivisht81 Po keumlshtu pas dy vitesh humbjeje TV Vizion+ pati njeuml fi tim prej ALL 7 milioneumlsh (euro57000) neuml 200582 Megjithateuml KKRT deklaroi se analiza e deklarimeve fi nanciare gjateuml tre viteve teuml fundit deumlshmonte peumlr mospeumlrputhje teuml reumlndeumlsishme gjeuml qeuml e beumlnte rregullatorin teuml dyshonte se disa stacione i falsifi konin shifrat dhe raportet e tyre83

Ccedileumlshtja e transparenceumls seuml kapitalit neuml media u beuml akoma meuml e diskutueshme kur Kryeministri Sali Berisha deklaroi neuml 28 mars 2007 qeuml media neuml Shqipeumlri eumlshteuml e lidhur me grupe mafi oze teuml cilat e peumlrdorin median si njeuml vegeumll peumlr teuml demonizuar pjeseumltareumlt dhe veprimet e qeveriseuml sidomos neuml betejeumln e saj kundeumlr korrupsionit84 Pas keumlsaj deklarate pronareumlt dhe drejtuesit e medias keumlrkuan fakte dhe emra specifi keuml nga Berisha dhe i keumlrkuan teuml doreumlzonte neuml autoritetet e prokuroriseuml teuml gjitheuml informacionin e nevojsheumlm peumlr teuml ngritur padi

Qeveria reagoi duke i peumlrjashtuar pronareumlt e medias nga pjeseumlmarrja neuml tendereumlt publikeuml KKRT ka dheumlneuml teuml kuptojeuml vitet e fundit qeuml gjysma e teuml ardhurave teuml fi tuara nga operatoreumlt mediatikeuml vijneuml nga ldquoburime teuml tjerardquo duke iu referuar bizneseve teuml tjera qeuml drejtohen nga shumica e pronareumlve teuml medias peumlrfshireuml keumltu ndeumlrtimin i cili eumlshteuml biznesi meuml fi timprureumls neuml Shqipeumlri peumlr momentin ose import-eksportin reklameumln apo sheumlrbimet e Internetit85 Qeveria e tanishme meuml tej propozoi qeuml personave apo kompanive qeuml kishin aksione si neuml kompani mediatike ashtu dhe neuml njeuml kompani tjeteumlr trsquou ndalohej pjeseumlmarrja neuml tendera publikeuml Sipas ligjit neuml fuqi aksionereumlt neuml njeuml stacion radiofonik apo televiziveuml nuk mund teuml marrin pjeseuml neuml meumlnyreuml teuml drejtpeumlrdrejteuml apo teuml teumlrthorteuml neuml tendera publikeuml apo neuml privatizimin e proneumls shteteumlrore86

Gjithashtu neuml 2006 qeveria vendosi teuml mos jepte meuml reklama shteteumlrore dhe njoftime shteteumlrore peumlr median dhe trsquoi botonte keumlto neuml Buletinin e Njoftimeve Zyrtare87 Shpeumlrndarja e reklameumls shteteumlrore nuk ka qeneuml kurreuml transparente Peumlrkundrazi pa masa ligjore teuml

80 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 6281 Ibid f 6382 Ibid83 Ibid84 Newsletter e Institutit Shqiptar teuml Medias gjendet neuml httpwwwinstitutemediaorgpagesnews-2007html57 (pareuml neuml 17 qershor 2007)85 OSIAlbania pp 225ndash22886 Ligji i Radios dhe Televizionit paragrafi 787 Vendimi peumlr Botimin e Njoftimeve Zyrtare 29 mars 2006 gjendet neuml httpwwwkeshilliministravealshqipqeveriavendimetbuletini20i20njoftimeveasp (pareuml neuml 29 korrik 2007) (meuml tej Vendimi i Keumlshillit teuml Ministrave peumlr Buletinin)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

36

detajuara peumlr shpeumlrndarjen e reklameumls shteteumlrore qeveria shkeumlmbente reklameumln me pasqyrim teuml favorsheumlm88 Nuk ka teuml dheumlna teuml sakta peumlr shpenzimet e peumlrgjithshme teuml kompanive apo organeve shteteumlrore peumlr reklameumln Burimi i veteumlm publik peumlr njeuml informacion teuml tilleuml ishte njeuml studim eksperimental i kryer nga rregullatori Studimi tregoi se kompania shteteumlrore e energjiseuml KESH kishte shpenzuar US$560000 peumlr reklameumln neuml 2004 e cila ishte njeuml shumeuml tre hereuml meuml e madhe se ajo e shpenzuar para tre vjeteumlsh I njeumljti studim tregoi se Albtelekom kompania shteteumlrore e telefoniseuml fi kse kishte shpenzuar euro320000 peumlr reklameumln neuml 200489 Keumlto ishin teuml vetmet kompani teuml meumldha qeuml beumljneuml reklameuml qeuml dhaneuml informacion peumlr shpenzimet e tyre

Vendimi i qeveriseuml peumlr teuml kaluar reklameumln shteteumlrore neuml buletinin zyrtar ishte njeuml hap i reumlndeumlsisheumlm peumlr teuml zvogeumlluar vareumlsineuml e medias nga shteti ldquoKy eumlshteuml njeuml akt i reumlndeumlsisheumlm dhe pozitiv qofteuml edhe neuml aspektin moral edhe pse ekzistojneuml kontradikta dhe akti nuk zgjidh peumlrfundimisht problemin e tjeteumlrsimit teuml medias soneuml [nga publiku]rdquo90 Dallimi peumlr shembull midis reklameumls shteteumlrore dhe njoftimeve shteteumlrore nuk eumlshteuml teumlreumlsisht i qarteuml dhe krijon hapeumlsireuml peumlr interpretim Sipas vendimit teuml qeveriseuml reklamat peumlr kompaniteuml shteteumlrore dhe organizatat jofi timprureumlse teuml krijuara dhe teuml mbeumlshtetura nga shteti nuk klasifi kohen si njo-ftime publike91 Kjo mund teuml leumlreuml hapeumlsireuml qeuml njeumlsiteuml shteteumlrore teuml vazhdojneuml teuml ccedilojneuml reklamat e tyre neuml media Pa transparenceuml eumlshteuml e veumlshtireuml teuml vlereumlsohet ndikimi i vendimit teuml qeveriseuml neuml sektorin e televizionit

Njeuml editorialist i mireumlnjohur shqiptar shkroi se ldquoshumica e gazetave teuml peumlrditshme neuml vend janeuml neuml koma ndeumlrsa audienca e stacioneve televizive eumlshteuml polarizuar duke i nxjerreuml jashteuml tregu shumiceumln e stacioneve periferikerdquo92 Teuml gjitha teuml dheumlnat peumlr tregun e reklameumls janeuml spekulim i pasteumlr Peumlrpjekja e veteumlm e vlefshme neuml keumlteuml drejtim u beuml nga KKRT e cila monitoroi reklameumln neuml dhjeteuml stacione televizive neuml prill dhe maj 2005 Sipas keumltij monitorimi sasia e reklameumls dhe teleshitjeve peumlrbeumlnte rreth 10 peumlrqind teuml gjitheuml koheumls seuml transmetimit93 Ligji i detyron stacionet televizive teuml mos rezervojneuml meuml shumeuml se 15 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit teuml tyre ditor ose meuml shumeuml se 12 minuta neuml oreuml peumlr reklameumln Ky rregull neuml peumlrgjitheumlsi u respektua nga operatoreumlt televiziveuml Peumlrjashtim peumlrbeumlnte TV Klan i cili transmetoi reklama gjateuml 22 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit94

Studimi tregonte se vlera e peumlrafeumlrt e tregut shqiptar teuml reklameumls televizive shkonte rreth 21 milioneuml95 Duke e krahasuar keumlteuml vlereumlsim me deklarimet fi nanciare vjetore teuml doreumlzuara

nga stacionet televizive monitorimi arriti neuml peumlrfundimin se operatoreumlt televiziveuml raportonin

88 OSIShqipeumlria f 225ndash22889 KKRT Vlereumlsim i Teuml Ardhurave nga Reklama nga Monitorimi prillndashmaj 2005 f 5 (meuml tej Studimi i KKRT peumlr Reklamat)90 ldquoPeumlrpjekjardquo Intervisteuml me Fatos Lubonjeumln Standard 27 maj 2006 f 35 91 Vendimi i Keumlshillit teuml Ministrave peumlr Buletinin92 Mero Baze ldquoPeumlrpjekja e lsquoregjimit mediatikrsquo drejt konkurrenceumlsrdquo Tema f 1 23 prill 200693 Studimi i KKRT peumlr Reklamat f 294 Studimi i KKRT peumlr Reklamat f 395 Ibid f 5

S H Q I P Euml R I A

37

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

veteumlm midis 17 dhe 22 peumlrqind teuml teuml ardhurave nga reklama96 Ky peumlrfundim hodhi dyshime peumlr evazion fi skal97 Autoreumlt e keumltij studimi paralajmeumlruan se duke pasur parasysh mungeseumln e tyre teuml peumlrvojeumls neuml vlereumlsimin e tregut teuml reklameumls shifrat e tyre duheshin marreuml me rezerveuml98

Por policia tatimore e mori studimin seriozisht dhe vendosi njeuml gjobeuml prej euro12 milioneumlsh Top Channel TV neuml korrik 2007 Monitorimi i KKRT u peumlrdor si bazeuml peumlr teuml llogaritur evazionin fi skal peumlr reklamat peumlr vitet 2002ndash2005 Duke u nisur nga ky studim u supozua se Top Channel TV kishte raportuar veteumlm 23 peumlrqind teuml teuml ardhurave teuml tij neuml ato vite99

Kjo gjobeuml u vendos pas kontrolleve teuml peumlrseumlritura teuml policiseuml tatimore ndaj Top Channel TV gjateuml 2007 kur stacioni mori njeuml qeumlndrim mjaft kritik ndaj qeveriseuml Pronari tha se ai e kishte pritur teuml vendosej njeuml gjobeuml por niveli i gjobeumls ishte krejteumlsisht i paarsyesheumlm dhe kishte peumlr qeumlllim teuml heshte njeuml zeuml kritik100 Leumlvizja e policiseuml tatimore shtyu komunitetin e medias teuml dilte me njeuml deklarateuml teuml peumlrbashkeumlt neuml mbeumlshtetje teuml Top Channel TV101 Komisioni Parlamentar i Medias dhe Prokuroria e Peumlrgjithshme gjithashtu niseumln njeuml hetim Pas keumltij presioni u duk se qeveria do e merrte seumlrish neumln shqyrtim gjobeumln Stacioni ende nuk e ka paguar gjobeumln dhe po negocion me autoritetet Top Channel TV eumlshteuml njeuml shembull i qarteuml se si mund teuml abuzohen apo keqpeumlrdoren mungesa e teuml dheumlnave dhe monitorimeve dhe studimeve sistematike peumlr tregun e reklameumls seuml bashku me mungeseumln e transparenceumls nga ana e kompanive qeuml beumljneuml reklameuml medias dhe qeveriseuml

44 Standartet dhe pavareumlsia editoriale

Neuml 2005 Instituti Shqiptar i Medias nisi njeuml rishikim teuml Kodit teuml Etikeumls peumlr gazetareumlt i cili ishte hartuar neuml 1996 Instituti e ndeumlrmori keumlteuml puneuml si njeuml reagim ndaj zbatimit joefi kas teuml Kodit dhe i nisur nga nevoja peumlr ta peumlrshtatur Kodin me ndryshimet qeuml kaneuml ndikuar te media neuml dekadeumln e kaluar Njeuml arsye tjeteumlr ishte qeumlllimi i Institutit peumlr teuml fi lluar njeuml sistem efi kas veteuml-rregullimi neuml media Amendamentet ligjore qeuml kaneuml peumlr qeumlllim teuml dekriminalizojneuml shpifjen dhe fyerjen po diskutohen neuml Parlament dhe ka teuml ngjareuml teuml miratohen neuml teuml ardhmen e afeumlrt

Neuml procesin e rishikimit instituti u peumlrpoq teuml peumlrfshijeuml teuml teumlreuml paleumlt kryesore teuml interesuara peumlrfshireuml pronareumlt drejtuesit kryeredaktoreumlt gazetareumlt aktivisteumlt e shoqeumlriseuml civile deputeteumlt juristeumlt e medias etj Instituti e kompletoi Kodin e ri teuml Etikeumls dhe njeuml statut teuml njeuml organi veteuml-rregullues

96 Ibid f 697 Ibid f 798 Metodologjia e studimit bazohej neuml njeuml formuleuml sipas seuml cileumls vlera e teuml ardhurave nga reklama llogaritej duke shumeumlzuar koheumln e reklameumls me tarifat fi kse qeuml raportoheshin nga stacionet televizive Ajo nuk merrte parasysh dhe nuk mund teuml llogariste zbritjet dhe negociatat peumlr klienteumlt apo koheumlzgjatjen e kontrateumls seuml njeuml stacioni televiziv me njeuml klient (f 1)99 Njoftim peumlr Shtyp i Policiseuml Tatimore gjendet neuml httpwwwtatimegovalfq=infoampmetod=shfaqartampartID=362 (pareuml neuml 25 korrik 2007)100 Dritan Hoxha Koment neuml Tryezeumln e Rrumbullakeumlt teuml Top Channel TV Tiraneuml 14 korrik 2007101Deklarata gjendet neuml httpwwwinstitutemediaorgdocumentaPRESS_DECLARATION_dt[1]13_korrikdoc (pareuml neuml 20 korrik 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

38

Neuml peumlrgjitheumlsi gazetareumlt pronareumlt dhe menaxhereumlt raneuml dakord neuml parim peumlr nevojeumln peumlr teuml veteumlrregulluar keumlteuml sektor Mbetet peumlr trsquou pareuml neumlse ata do teuml bashkohen peumlr ta realizuar keumlteuml gjeuml

Me peumlrjashtim teuml rregullave teuml peumlrgjithshme editoriale teuml vendosura nga kryeredaktoreumlt Nuk ka kode teuml brendshme etike neuml stacionet televizive102 KKRT vazhdimisht ka theksuar neuml raportet e saj se mediat duhet teuml keneuml kodin e vet teuml etikeumls103 Peumlrveccedil keumlsaj gazetaria cileumlsore eumlshteuml veumlshtireuml teuml arrihet neuml rrethana kur veteuml gazetareumlt shpesh privohen nga teuml drejtat e tyre Shumica deumlrrmuese e gazetareumlve punojneuml pa kontrata peumlr shkak teuml zbatimit teuml dobeumlt teuml Kodit teuml Puneumls dhe mungeseumls seuml mbikqyrjes seuml rregullt teuml zbatimit teuml tij Njeuml hap pozitiv neuml keumlteuml aspekt ishte krijimi neuml 2005 i sindikateumls seuml gazetareumlve me mbeumlshtetjen e IREX Unioni ka krijuar degeuml neuml qytetet kryesore dhe ka negociuar kushte meuml teuml mira pune peumlr gazetareumlt me Ministrineuml e Puneumls Dy paleumlt fi rmoseumln njeuml memorandum qeuml do teuml krijonte mundeumlsineuml e krijimit teuml njeuml marreumlveshjeje kolektive neuml keumlteuml sektor

Megjithateuml si unioni ashtu edhe komuniteti i medias janeuml teuml ndeumlrgjegjsheumlm qeuml ky proces do teuml zgjaseuml njeumlfareuml kohe peumlr shkak teuml peumlrhapjes seuml problemit Neuml 2005 rreth 95 peumlrqind e gazetareumlve neuml Shqipeumlri punonin pa kontrata apo sigurime shoqeumlrore104 Shoqatat e tjera teuml gazetareumlve nuk kaneuml dheumlneuml ndonjeuml ndihmeuml neuml keumlteuml fushateuml dhe duket se ekzistojneuml veteumlm neuml leteumlr Kryetari i njeumlreumls prej keumltyre organizatave tha

Edhe pse kemi 15 vjet liri shtypi neuml Shqipeumlri ka veteumlm pak raste kur kolegeumlt e njeuml media ngreneuml zeumlrin apo protestojneuml kundeumlr fatit teuml kolegeumlve teuml tjereuml teuml cileumlt pushohen censurohen apo keumlrceumlnohen pa teuml drejteuml Kjo eumlshteuml njeuml temeuml veteumlm peumlr kafeneteuml ku mblidhen gazetareumlt dhe nuk hapet kurreuml neuml publik duke krijuar njeuml gjendje ku askush nuk fl et peumlr njeuml dukuri qeuml i prek teuml gjitheuml105

Kjo gjendje i leuml gazetareumlt teuml pambrojtur kundrejt deumlshirave dhe tekave teuml pronareumlve ldquoAta janeuml krejteumlsisht teuml pambrojtur kur peumlrballen me vendimet arbitrare teuml pronareumlve teuml cileumlt mund ta pushojneuml stafi n nga puna pa asnjeuml arsyerdquo106 Kjo situateuml nuk ka ndryshuar neuml dy vitet e fundit dhe veumlshtireuml se do teuml peumlrmireumlsohet pa hedhur driteuml mbi proneumlsineuml e medias dhe fi nancimin e saj Numri i madh i gazetave dhe stacioneve televizive neuml Shqipeumlri ia detyron ekzistenceumln kryesisht fi nancimit nga bizneset paralele dhe zbatimit teuml dobeumlt teuml ligjit ldquoNga pikeumlpamja profesionale ky fi nancim paralel i leuml shumeuml media teuml pambrojtura ndaj presionit apo censureumls seuml bizneseve qeuml i mbeumlshtesin ato neuml shkalleuml teuml ndryshmerdquo107

102 OSIShqipeumlria f 238ndash239103 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 55104 Unioni i Gazetareumlve Shqiptareuml ldquoMbrojtja neuml puneuml dhe sigurimi social i punonjeumlsve teuml medias njeuml domosdoshmeumlri peumlr shtypin e lireumlrdquo f 6105 Intervisteuml me Armand Shkullakun ldquoMedia transparence peumlr lajmet brenda sajrdquo Shqip 10 maj 2006 f 12 106 IREX Media Sustainability Index 2005 ndash Shqipeumlria IREX Washington DC 2006 f 14gjendet neuml faqen e Internetit teuml IREX te httpwwwirexorgprogramsMSI_EUR2005asp (pareuml neuml 20 korrik 2007) (meuml tej IREX MSI 2005 ndash Shqipeumlria)107 IREX MSI 2005 ndash Shqipeumlria f12

S H Q I P Euml R I A

39

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

45 Transmetuesit rajonaleuml dhe lokaleuml

Peumlr momentin ka 68 stacione televizive lokale nga teuml cileumlt 20 operojneuml neuml Tiraneuml Shumica e reklameumls shpenzohet neuml stacionet televizive teuml Tiraneumls Keumlto kaneuml njeuml performanceuml ekonomike dhe programim meuml teuml mireuml se stacionet lokale teuml cilat e kaneuml teuml veumlshtireuml teuml mbijetojneuml dhe teuml prodhojneuml programe cileumlsore ldquoMedia e peumlrqendruar neuml Ulteumlsireumln Pereumlndimore ka mundeumlsi meuml teuml meumldha peumlr teuml peumlrfi tuar nga njeuml treg meuml i pasur reklame gjeuml qeuml nuk vlen peumlr mediat e vendosura neuml zona meuml teuml largeumltardquo108

Peumlr shkak teuml veumlshtireumlsive ekonomike stacionet televizive lokale neuml vend e kaneuml teuml veumlshtireuml teuml peumlrshtaten me zhvillimin teknologjik Ndeumlrsa shumica e stacioneve televizive neuml Tiraneuml zoteumlrojneuml pajisje teuml koheumlve teuml fundit stacionet lokale ende punojneuml me pajisje teuml vjetra gjeuml qeuml ndikon neuml cileumlsineuml e produktit teuml tyre

5 PROGRAMACIONI

51 Programet

Pa monitorime teuml pavarura nuk ekzistojneuml statistika peumlr programet vjetore sipas llojit as peumlr transmetuesin publik e as peumlr ata privateuml Monitorimi i fundit i cili u krye nga KKRT gjateuml njeuml muaji neuml 2003 e largeumlt mbulonte programacionin e stacioneve kryesore Edhe pse stacionet private janeuml teuml detyruara me ligj teuml doreumlzojneuml programacionin vjetor te KKRT deri tanimeuml nuk kaneuml arritur teuml respektojneuml keumlteuml keumlrkeseuml apo teuml shpjegojneuml se peumlrse nuk e beumljneuml keumlteuml gjeuml Rregullatori nuk ka marreuml ndonjeuml maseuml ndaj tyre

Teuml vetmet teuml dheumlna vijneuml nga TVSH Rreth 70 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit teuml TVSH nga prilli neuml neumlntor 2006 nuk ishin programe teuml prodhuara veteuml Kuadri i programacionit teuml stacionit nuk ka mundur teuml shmangeuml rutineumln dhe monotonineuml gjeuml qeuml ka ndikuar neuml pozicionin e tij neuml treg109 Me ndryshimin e menaxhimit neuml fund teuml 2006 niseumln teuml transmetoheshin programe teuml njeuml cileumlsie meuml teuml larteuml Me keumlto ndryshime peumlrqindja e programeve teuml prodhuara veteuml pritet teuml arrijeuml deri neuml 70 peumlrqind teuml koheumls totale teuml transmetimit teuml stacionit neuml 2007110 Keumlshilli Drejtues i RTSH gjithashtu premtoi se programe teuml tjera po rishikohen dhe programe teuml reja qeuml pasqyrojneuml tema si ccedileumlshtje sociale balanceumln gjinore kultureumln dhe sheumlndeteumlsineuml do teuml lanccedilohen111

Megjithateuml ndryshimet neuml kuadrin e programacionit janeuml peumlrpjekje qeuml peumlrmbushin veteumlm keumlrkesat minimale teuml transmetuesit publik dhe nuk i japin shtyseuml standarteve teuml transmetuesit publik Raporti vjetor i stacionit pretendonte peumlr arritje teuml tilla qeuml koha e transmetimit ishte rritur nga 17 oreuml neuml 24 oreuml neuml diteuml rikthimin e programeve sportive javore hapjen e njeuml studioje

108 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 5109 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 3110 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 5111 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f5

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

40

teuml re transmetimi peumlrdorimin e studios leumlvizeumlse neuml diteumln e zgjedhjeve etj112 Drejtoresha aktuale e stacionit Mirela Oktrova shkruante ldquoEkzistenca e radios dhe televizionit publik nuk mund teuml justifi kohet as me programet e zbavitjes e as me transmetimin falas teuml programeve teuml EBU e as me organizimin e festivalit dhe bujeumln e pjeseumlmarrjes neuml Eurovizionrdquo113

Neuml njeuml aspekt meuml pozitiv TVSH organizoi debate televizive me kandidateumlt peumlr bashki gjateuml zgjedhjeve teuml 2007 duke i dheumlneuml mundeumlsineuml publikut teuml beumlnte njeuml zgjedhje meuml teuml informuar Nga ana tjeteumlr TVSH nuk ishte neuml gjendje teuml transmetonte njeuml ngjarje teuml reumlndeumlsishme si Kupa Boteumlrore e futbollit neuml 2006 pasi teuml drejtat e transmetimit u bleneuml nga DigitAlb Neuml ateuml koheuml TVSH tha se nuk mund trsquoi peumlrballonte teuml drejtat por KKRT u peumlrgjigj se stacioni mund teuml kishte keumlrkuar ndihmeuml nga shteti114 Neuml meumlnyreuml sarkastike ata shtuan se menaxhimi i TVSH nuk keumlmbeumlnguli shumeuml pasi po negocionte teuml drejtat e ldquoKafazit teuml Arteumlrdquo njeuml programi teuml pro-dhuar neuml vend por qeuml eumlshteuml kopje e formatit teuml programit teuml realitetit ldquoBig Brotherrdquo115

Megjitheuml mungeseumln e teuml dheumlnave teuml qarta peumlr programet mund teuml thuhet me siguri se shumica e stacioneve teuml reumlndeumlsishme si TV Klan Top Channel Vizion+ TV Koha dhe disa kanale lajmesh si News24 apo Alsat kaneuml fi tuar njeuml publik pak a shumeuml besnik Ata prodhojneuml lajme me standarte peumlrgjitheumlsisht teuml keumlnaqshme si dhe programe teuml ndryshme informacioni dhe zbavitjeje Informacioni dhe lajmet janeuml kthyer neuml peumlrpareumlsi si peumlr median e shkruar ashtu edhe peumlr ateuml elektronike sipas veumlzhguesve teuml ndrysheumlm116 Peumlrjashtim peumlrbeumlnte stacioni privat kombeumltar TVA i cili pas disa ndryshimeve neuml proneumlsi neuml 2006 mezi arrinte teuml peumlrmbushte detyrimet e tij si kanal kombeumltar Ky stacion nuk transmetoi fare edicione lajmesh neuml mars dhe prill 2006117 Meqeuml stacioni nuk mundte teuml peumlrmbushte peumlr shumiceumln e 2006 keumlrkesat e programacionit qeuml i impononte kontrata e licenseumls KKRT vendosi teuml reduktonte me njeuml vit licenseumln e TVA dhe ta teumlrhiqte ateuml meuml pas neuml tetor 2007 Stacioni e apeloi keumlteuml vendim dhe teuml dyja paleumlt e ccediluan ccedileumlshtjen neuml gjykateuml118

Disa nga lajmet dhe debatet peumlr tema teuml reumlndeumlsishme shpesh politike mendohet se kaneuml njeuml publik teuml qeumlndruesheumlm dhe janeuml kthyer neuml emblema teuml stacioneve televizive qeuml i transmetojneuml ato Peumlrveccedil buletineve teuml lajmeve disa nga programet meuml teuml njohura janeuml ldquoOpinionrdquo neuml TV Klan ldquoShqiprdquo neuml Top Channel ldquoLogosrdquo neuml Vizion+ dhe ldquo60 minutardquo neuml TV Koha Keumlto janeuml programe javore qeuml kaneuml teuml beumljneuml me intervista apo debate peumlr njeuml temeuml teuml caktuar Njeuml tjeteumlr program mjaft i njohur eumlshteuml ldquoFiks farerdquo njeuml revisteuml satirike e peumlrditshme qeuml bazohet neuml metoda investigative Ka dhe disa programe zbavitjeje dhe lojeumlra qeuml janeuml mjaft teuml njohura Keumltu peumlrfshihet ldquoPortokallirdquo dhe ldquoTop Showrdquo neuml Top Channel ldquoKutia e funditrdquo neuml TV Klan dhe ldquoBypassrdquo neuml Vizion+ Stacionet televizive kaneuml njeuml prirje neuml rritje teuml peumlrqendrohen neuml programe teuml njeuml natyre meuml sociale duke u peumlrpjekur teuml pasqyrojneuml meuml shumeuml kronika nga jeta e peumlrditshme dhe me interes njereumlzor Keumlto programe peumlrfshijneuml ldquoJeteuml neuml keumlrkimrdquo neuml News24 TV ldquoNjereumlz teuml humburrdquo ldquoFemrardquo dhe ldquoSOSrdquo neuml Vizion+

112 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f4113 Mirela Oktrova ldquolsquoLehjarsquo kundeumlr demokraciseuml dhe interesave teuml publikutrdquo Shekulli 4 shtator 2006 f 23114 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 52115 Ibid116 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 9117 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 54118 Vendimi peumlr TVA neuml Raportin Vjetor teuml KKRT 2006 f 25

S H Q I P Euml R I A

41

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

52 Rregullat e peumlrgjithshme peumlr lajmet

Disa rregulla neuml Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin peumlrqendrohen te programimi i peumlr-mbajtjes dhe vlejneuml si peumlr transmetuesit publikeuml ashtu edhe peumlr ata privateuml Ato kaneuml teuml beumljneuml me pavareumlsineuml editoriale censureumln teuml drejteumln e informacionit dhe teuml drejta dhe liri teuml tjera njereumlzore119 Edhe pse parimet themelore teuml informacionit teuml paansheumlm dhe teuml sakteuml janeuml teuml garantuara me ligj nuk ekzistojneuml instrumente apo organe qeuml teuml monitorojneuml zbatimin e tyre KKRT monitoron edicionet kryesore teuml lajmeve teuml stacioneve kombeumltare publike dhe private por kjo peumlrpjekje konsiston veteumlm neuml matje sasiore teuml peumlrqindjes qeuml i kushtohet pasqyrimit teuml partive dhe fi gurave politike

Stacionet televizive kaneuml beumlreuml peumlrparim teuml ndjesheumlm neuml peumlrkufi zimin e vetvetes neumlpeumlrmjet edicioneve teuml lajmeve teuml cilat kaneuml sheumlnuar peumlrmireumlsimin meuml teuml madh neuml programacion te teuml gjitha stacionet televizive120 Megjithateuml informacioni nuk eumlshteuml as i paansheumlm dhe as i drejteuml Pothuajse nuk ekziston ndonjeuml media qeuml teuml mos keteuml interesa teuml fshehura ekonomike apo politike dhe peumlr pasojeuml standartet profesionale aplikohen peumlr aq koheuml sa ua lejojneuml keumlto interesa Axhenda e lajmeve eumlshteuml shumeuml praneuml axhendeumls seuml qeveriseuml apo politikeumls neuml peumlrgjitheumlsi ose praneuml menaxhimit teuml televizioneve121 Edicionet e lajmeve zgjedhin kronika qeuml u shkojneuml peumlr shtat interesave teuml operatorit dhe jo interesit publik122

Edhe Kodi Zgjedhor imponon keumlrkesa peumlr sakteumlsi korrekteumlsi dhe balanceuml peumlr teuml gjitha stacionet televizive123 Transmetuesi i sheumlrbimit publik ka peumlrgjegjeumlsi shteseuml si dheumlnia e koheumls falas peumlr teuml gjitha partiteuml politike qeuml marrin pjeseuml neuml zgjedhje Testi meuml i fundit peumlr respektimin e keumltyre rregullave ishin zgjedhjet lokale neuml shkurt 2007 Stacionet televizive kryesore e kaluan keumlteuml test me sukses TVSH i kushtoi 28 peumlrqind teuml lajmeve Partiseuml Demokratike dhe 29 peumlrqind Partiseuml Socialiste Njeuml pasqyrim i ngjasheumlm u gjend edhe peumlr stacione teuml tjera teuml meumldha si Vizion+ News24 dhe TVA Peumlrjashtim peumlrbeumlnte TV Klan i cili i kushtoi meuml shumeuml koheuml qeveriseuml se ccedildo stacion tjeteumlr Peumlrfaqeumlsuesit e TV Klan pretenduan se ata thjesht po pasqyronin puneumln e zyrtareumlve teuml shtetit Megjithateuml keumlta zyrtareuml ishin pasqyruar teksa beumlnin fushateuml zgjedhore Edhe pse keumlto fushata u konsideruan teuml balancuara dhe teuml drejta neuml aspektin e pasqyrimit teuml partive politike gjateuml periudheumls parazgjedhore teuml gjitha stacionet televizive kishin favorizuar njeuml parti meuml shumeuml se teuml tjerat124

119 OSIShqipeumlria f 234120 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 47121 Monitorimi u krye neuml kuadrin e ldquoMonitorimi i Lajmeve teuml Mbreumlmjes neuml TV ndash monitorim dhe analizeuml e edicioneve teuml lajmeve neuml TV neuml 10 vende teuml Europeumls Juglindorerdquo botuar neuml Media Plan Institute Treguesi i Interesit Publik Sarajevo 2007122 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 54123 Kodi Zgjedhor neni 136 neni 140 gjendet neuml httpwwwosceorgitem14076htmlhtml=1(pareuml neuml 10 korrik 2007)124 Raporti i OSCEODIHR peumlr zgjedhjet e 18 shkurt 2007 gjendet neumlhttpwwwosceorgitem24859htmlhtml=1 (pareuml neuml 12 korrik 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

42

53 Udheumlzimet e peumlrgjithshme peumlr prodhimin e programeve

Ligji peumlr Radion dhe Televizionin vendos disa detyrime teuml peumlrgjithshme peumlr teuml gjitha stacionet televizive Keumlto kaneuml teuml beumljneuml kryesisht me dinjitetin njereumlzor respektin peumlr ligjin dhe teuml drejtat e njeriut125

Megjithateuml keumlto masa janeuml mjaft teuml vakeumlta dhe teuml peumlrgjithshme dhe nuk janeuml shndeumlrruar neuml rregulla meuml teuml detajuara nga KKRT Keumlto parime teuml peumlrgjithshme neuml peumlrgjitheumlsi janeuml respektuar Teuml vetmet probleme kishin teuml beumlnin me pornografi neuml e cila ndalohet krejteumlsisht peumlr trsquou transmetuar Neuml stacionet tokeumlsore analoge nuk transmetohen programe me peumlrmbajtje pornografi ke Megjithateuml DigitAlb transmeton pornografi gjitheuml koheumln neuml njeuml kanal neuml formeuml teuml kriptuar si dhe dy programe pornografi ke neuml mesnateuml

54 Kuotat

Nuk ekzistojneuml kuota teuml posaccedilme peumlr peumlrfaqeumlsim gjuheumlsor apo teuml grupeve teuml minoriteteve Stacioni i transmetimit publik si dhe disa kanale private ndonjeumlhereuml transmetojneuml programe peumlr minoritetet etnike Neuml vitet e fundit Instituti Shqiptar i Medias eumlshteuml angazhuar neuml koordi-nimin e projekteve teuml produksionit teuml programeve radiofonike dhe televizive peumlr pakicat etnike dhe gjuheumlsore neuml vend si dhe peumlr artikuj peumlr keumlto tema teuml botuara neuml median e shkruar

Mediat qeuml fokusohen neuml temat e pakicave luftojneuml peumlr mbijeteseuml Peumlr shembull Radio Prespa e themeluar neuml 2003 neuml zoneumln e kufi rit me Republikeumln e Maqedoniseuml dhe qeuml transmeton maqedonisht nuk funksionon rregullisht peumlr shkak teuml pengesave fi nanciare Stacionet radiofonike peumlr pakiceumln greke neuml jug teuml vendit gjenden neuml njeuml situateuml teuml ngjashme Teuml gjitha keumlto media janeuml nisma individuale shteti nuk jep ndihma peumlr median e minoriteteve Megjithateuml nuk ekzistojneuml pengesa ligjore peumlr dheumlnien e licensave teuml transmetimit peumlr radiot apo televizionet e minoriteteve Neuml fakt KKRT dha njeuml licenseuml peumlr radio dhe televizion radioTV Armonia njeuml projekt peumlr pakiceumln greke qeuml eumlshteuml edhe minoriteti meuml i madh etnik neuml vend Megjithateuml stacioni nuk ka fuqi fi nanciare dhe ka veumlshtireumlsi Peumlr momentin ata nuk transmetojneuml126

Kuotat e vetme neuml lidhje me peumlrmbajtjen qeuml imponon ligji peumlr ata qeuml kaneuml licenseuml lokale eumlshteuml qeuml teuml transmetojneuml programe jokomerciale dhe programe lokale informacioni peumlr teuml pakteumln 15 peumlrqind teuml programacionit javor Ligji nuk e specifi kon termin ldquojokomercialrdquo Sipas ndryshimeve teuml 2003 ata qeuml kaneuml licenseuml kombeumltare duhet trsquoi kushtojneuml teuml pakteumln 15 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit programeve teuml prodhuara veteuml dhe teuml pakteumln 30 peumlrqind programeve teuml prodhuara neuml Shqipeumlri Stacionet televizive neuml peumlrgjitheumlsi i peumlrmbushin keumlto kuota127 Ligji gjithashtu vendos kuota peumlr reklameumln duke mos i lejuar stacionet televizive teuml transmetojneuml reklama peumlr meuml shumeuml se 15 peumlrqind teuml koheumls ditore teuml transmetimit ose meuml shumeuml se 12 minuta peumlr oreuml

125 OSIShqipeumlria f 235ndash236126 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 25127 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 47

S H Q I P Euml R I A

43

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Edhe pse Shqipeumlria si vend qeuml nuk eumlshteuml aneumltar i BE nuk eumlshteuml e detyruar teuml peumlrmbusheuml legjislacionin europian shumeuml nga keumlto kuota lindin nga Konventa Europiane peumlr Televizionin Ndeumlrkufi tar (KETN) dhe Protokollin e saj Shteseuml teuml cileumln Shqipeumlria e ka ratifi kuar neuml 1999 Nga ana tjeteumlr legjislacioni shqiptar nuk u keumlrkon transmetuesve trsquoi kushtojneuml shumiceumln e koheumls seuml transmetimit veprave europiane Ligji peumlr dixhitalizimin thoteuml se stacionet televizive neuml meumlnyreuml progresive duhet teuml peumlrmbushin detyrimin e transmetimit teuml programeve europiane neuml 50 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit

55 Detyrimet peumlr transmetuesin publik

Peumlrveccedil rregullave teuml peumlrgjithshme peumlr prodhimin Ligji peumlr Radion dhe Televizionin i detyron si transmetuesit publikeuml ashtu dhe ata privateuml teuml transmetojneuml programe falas Kjo peumlrfshin programe me interes teuml larteuml peumlr publikun e gjereuml si lajmeumlrimet peumlr sheumlndetin rendin publik apo emergjencat kombeumltare Gjithashtu ligji i keumlrkon RTSH teuml transmetojeuml falas sheumlrbimet fetare teuml mbajtura gjateuml festave fetare zyrtare si dhe seancat e parlamentit Ligji peumlr Radion dhe Televizionin vendos detyrime shteseuml peumlr RTSH Programet e tij duhet teuml jeneuml teuml njeuml cileumlsie teuml larteuml teuml refl ektojneuml larmineuml e jeteumls shqiptare dhe trsquoi sheumlrbejneuml teuml gjitha grupeve shoqeumlrore peumlrfshireuml pakicat kombeumltare

Pasqyrimi i lajmeve nga vendi dhe nga jashteuml duhet teuml jeteuml gjitheumlpeumlrfshireumls dhe i paansheumlmRTSH-seuml i ndalohet transmetimi i propagandeumls politike dhe fetare Megjitheuml keumlto detyrime transmetuesi i sheumlrbimit publik mbetet ende larg peumlrmbushjes seuml misionit teuml tij publik ldquoEumlshteuml paradoksale teuml shoheumlsh se si interesi publik eumlshteuml i pari qeuml lihet pas dore nga njeuml televizion i quajtur lsquopublikrsquo Edicionet e lajmeve fi llojneuml me lajme peumlr aktivitetet e qeveriseuml dhe partive politike duke leumlneuml pas dore problemet qeuml shqeteumlsojneuml qytetareumltrdquo128 Stacioni pretendon se ka beumlreuml progres teuml reumlndeumlsisheumlm dhe se mungesa e konkurrenceumls qeuml pretendohet se ka eumlshteuml njeuml geumlnjeshteumlr e hapur nga rivaleumlt privateuml129 Por mendimi i peumlrgjithsheumlm eumlshteuml se stacionet private mbizoteumlrojneuml ldquoTelevizionet komerciale po e vrasin televizionin publik dhe po thithin teuml gjitheuml audienceumln ashtu si supermarketet po vrasin dyqanet e vogla dhe kioskat e komunizmit duke thithur teuml gjitheuml blereumlsitrdquo130

56 Detyrimet peumlr transmetuesit privateuml

Nuk ka detyrime teuml holleumlsishme programacioni peumlr transmetuesit privateuml Masat e vetme li-gjore kaneuml teuml beumljneuml me koheumlzgjatjen e transmetimit dhe periodicitetin e edicionit teuml lajmeve Stacionet televizive kombeumltare duhet teuml transmetojneuml teuml pakteumln gjashteuml oreuml neuml diteuml kurse stacionet lokale teuml pakteumln kateumlr oreuml neuml diteuml Stacionet televizive kombeumltare duhet teuml transmetojneuml programe origjinale lajmesh ccedildo diteuml Stacionet televizive private janeuml teuml detyruara teuml transmetojneuml mesazhe dhe informacion teuml njeuml interesi teuml madh publik falas sipas rregulloreve teuml hartuara nga KKRT ose me keumlrkeseumln e organeve lokale teuml qeveriseuml Informacione teuml tilla zakonisht peumlrfshijneuml komunikatat e shkurtra me interes teuml posaccedileumlm peumlr publikun sidomos

128 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 10129 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 3130 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 6

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

44

neuml situata emergjence si fatkeqeumlsi natyrore ose neuml tema si sheumlndeti dhe siguria si dhe rendi publik Neuml peumlrgjitheumlsi nuk ka patur probleme me respektimin e keumltij detyrimi

6 PEumlRFUNDIMET

Televizioni ende media me ndikim meuml teuml madh neuml Shqipeumlri ka kaluar njeuml ereuml ndryshimesh Janeuml beumlreuml ndryshime ligjore teuml reumlndeumlsishme edhe pse teuml diskutueshme duke ndryshuar peumlrbeumlrjen e autoriteteve rregullatoreuml Struktura e bazuar neuml njeuml formuleuml peumlrfaqeumlsimi teuml balancuar politik u shndeumlrrua neuml njeuml formuleuml qeuml peumlrfshinte shoqeumlrineuml civile akademikeumlt dhe profesionisteumlt Keumlto leumlvizje zyrtarisht kishin peumlr qeumlllim teuml ulnin ndikimin politik te rregullatori por disa nga veprimet e fundit teuml rregullatorit u konsideruan si teuml motivuara politikisht Peumlr meuml tepeumlr rregullatori pati probleme teuml krijonte aneumltareumlsimin e ploteuml njeuml tregues qeuml mekanizmi i emeumlrimit nuk funksionon pa probleme

Seuml shpejti rregullatori do teuml peumlrballet me njeuml test teuml veumlshtireuml shpeumlrndarjen e licensave dixhitale Ashtu si ligje teuml tjera teuml miratuara gjateuml tre viteve teuml fundit Ligji peumlr Transmetimet Nume-rike u peumlrgatit nga qeveria pa u keumlshilluar me paleumlt e interesuara gjeuml qeuml hodhi mjaft dyshime peumlr qeumlllimet e qeveriseuml dhe pasojat e keumltij ligji neuml transmetime Zbatimi i keumltij ligji ngre pikeumlpyetje teuml reumlndeumlsishme peumlr teuml ardhmen e DigitAlb operatorit teuml platformeumls dixhitale i cili pas tre vjeteumlsh veprimtarie eumlshteuml kthyer neuml njeuml lojtar teuml fuqisheumlm me njeuml bazeuml teuml reumlndeumlsishme klienteumlsh Autoriteti dhe pavareumlsia e KKRT neuml procesin e licensimit si dhe qeumlndrimi i transmetuesit teuml sheumlrbimit publik neuml keumlteuml proces do teuml jeneuml mjaft teuml reumlndeumlsishme

RTSH peumlrballet me detyreumln e veumlshtireuml e sfi deumls ndaj rritjes seuml DigitAlb qeuml nuk do teuml jeteuml e lehteuml sidomos pas performanceumls jo teuml mireuml ekonomike neuml vitet e fundit fi nancimi neuml ulje nga shteti dhe reformeumls seuml papeumlrfunduar Popullariteti i RTSH nuk eumlshteuml peumlrmireumlsuar Menaxhimi jo i mireuml dhe prapambetja neuml krahasim me transmetuesit privateuml seuml bashku me mendimin e peumlrgjithsheumlm qeuml RTSH kontrollohet politikisht janeuml ndeumlr problemet kryesore teuml transmetuesit Stacioni mbetet ende larg peumlrmbushjes seuml misionit teuml tij publik Shpresohet qeuml menaxhimi i ri i stacionit do teuml hartojeuml njeuml strategji koherente dhe teuml fi llojeuml njeuml reformeuml teuml qeumlndrueshme Megjithateuml reforma e RTSH do teuml jeteuml e dhimbshme dhe si e tilleuml stacioni do teuml keteuml nevojeuml peumlr ndihmeseuml teuml reumlndeumlsishme neuml arritjen e misionit teuml tij

Programet profesionale dhe cileumlsore po vijneuml neuml rritje Megjithateuml tregu mbetet i mbipopulluar dhe megjitheuml zhurmeumln peumlr burimet e fi nancimit teuml medias nuk janeuml marreuml masa konkrete neuml keumlteuml drejtim Transparenca e burimeve teuml kapitalit teuml medias nevojiten medoemos neuml njeuml vend ku gazetareumlt teuml cileumlt nuk kaneuml kontrata pune shpesh kaneuml frikeuml teuml rrezikojneuml e teuml provokojneuml pronareumlt duke shkruar neuml meumlnyreuml teuml pavarur Organizatat peumlr median kaneuml beumlreuml peumlrpjekje teuml shumta peumlr teuml rritur ndeumlrgjegjeumlsimin peumlr kodet e etikeumls te gazetareumlt por veteuml-rregullimi efi kas ende nuk ka nisur Mangeumlsia e studimeve teuml tregut ose teuml teuml dheumlnave teuml tjera i pengon mjaft vlereumlsimet peumlr kushtet e medias shqiptare

S H Q I P Euml R I A

45

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

ANEKS1 LEGJISLACIONI I PEumlRMENDUR NEuml RAPORT

Fletorja Zyrtare eumlshteuml gazeta zyrtare e Shqipeumlriseuml

Direktiva 9736EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 30 qershor 1997 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin e disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 202 30 korrik 1997

Direktiva 200765EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 11 dhjetor 2007 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 33227 18 dhjetor 2007

Kodi Zgjedhor neni 136 neni 140 gjendet neuml httpeumleumleumlosceorgitem14076htmlhtml=1 (pareuml neuml 10 korrik 2007)

Ligji peumlr Transmetimet Numerike Ligji nr 9742 neuml 28 maj 2007 peumlr Transmetimet Numerike neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml

Ligji nr 8410 dateuml 30091998 Peumlr radion dhe televizionin publik e privat neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml Fletorja Zyrtare 20 tetor 1998 amenduar me ligjin nr 8657 dateuml 31072000 ligjin nr8794 dateuml 10052001 ligjin nr9016 dateuml 20022003 dhe ligjin nr9124 dateuml 29072003 si dhe Ligji nr 9677 i 13 janarit 2007

Ligji nr 9531 i cili ndryshon Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin me kapitullin ldquoPeumlr Radion dhe Televizionin Publik dhe Privatrdquo 11 maj 2006 Fletorja Zyrtare 65 2006

Ligji nr 9645 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2007rdquo i 27 neumlntorit 2006

Ligji nr 9836 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2008rdquo i 26 neumlntorit 2007

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

46

ANEKS 2 BIBLIOGRAFIA

Neuml anglisht

IREX Media Sustainability Index 2005 ndash Albania IREX Washington DC 2006

IREX Media Sustainability Index 2006 ndash Albania IREX Washington DC 2007

Neuml shqip

KKRT Vlereumlsim i teuml Ardhurave teuml Reklamave nga Monitorimi prillndashmaj 2005

KKRT Raporti Vjetor 2006 neuml Kuvendin e Shqipeumlriseuml

RTSH Raporti Vjetor peumlr Veprimtarineuml e RTSH 2006

Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007

Unioni i Gazetareumlve Shqiptareuml ldquoMbrojtja neuml puneuml dhe sigurimi social i punonjeumlsve teumlmedias njeuml domosdoshmeumlri peumlr shtypin e lireumlrdquo

S H Q I P Euml R I A

47

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Page 8: Televizioni në Europë: Raportet vijuese 2008 - Shqipëria · Media Program përpiqet të nxisë median e pavarur, profesionale dhe të qëndrueshme si dhe gazetarinë cilësore,

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

8

Peumlrmbajtja

A Peumlrmbledhja e peumlrgjithshme 10

B Rekomandimet 11

1 Rekomandimet fi llestare nga raporti i 2005 11

11 Politikat 12

12 Autoritetet rregullatore (KKRT) 14

13 Transmetuesit publikeuml dhe privateuml 15

14 Transmetuesi publik (RTSH) 17

15 Shoqeumlria civile 18

2 Rekomandimet e reja sipas raportit teuml vitit 2008 18

21 Legjislacioni 18

C Peumlrfundimet kryesore teuml monitorimit vijues 19

1 Ambienti i peumlrgjithsheumlm i transmetimeve 19

11 Zhvillimet kyccedile neuml legjislacion dhe politika 19

12 Masat ligjore teuml BE 19

13 Tregu i transmetimeve 20

2 Rregullimi dhe licensimi i sektorit teuml televizionit 21

21 Autoritetet dhe korniza rregullatore 21

22 Sistemi i licensimit 24

3 Rregullimi dhe menaxhimi i transmetuesit televiziv teuml sheumlrbimit publik 28

31 Legjislacioni dhe politikat peumlr transmetuesin publik 28

32 Struktura qeveriseumlse e transmetuesit publik 28

33 Financimi i transmetuesit publik 31

34 Standartet editoriale 32

4 Transmetuesit privateuml 34

41 Rregullimi dhe menaxhimi 34

42 Proneumlsia e televizioneve dhe proneumlsia e ndeumlrthurur 34

43 Tregu i reklamave 34

44 Standartet dhe pavareumlsia editoriale 37

S H Q I P Euml R I A

9

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

45 Transmetuesit rajonaleuml dhe lokaleuml 38

5 Programacioni 39

51 Programet 39

52 Rregullat e peumlrgjithshme peumlr lajmet 40

53 Udheumlzimet e peumlrgjithshme peumlr prodhimin e programeve 41

54 Kuotat 42

55 Detyrimet peumlr transmetuesin publik 42

56 Detyrimet peumlr transmetuesit privateuml 43

6 Peumlrfundimet 43

ANEKS 1 Legjislacioni i peumlrmendur neuml raport 45

ANEKS 2 Bibliografi a 46

Lista e shkurtimeve

EBU Unioni i Transmetuesve Europianeuml

KESH Korporata Elektroenergjitike Shqiptare

KKRT Keumlshilli Kombeumltar i Radios dhe Televizionit

KLSH Kontrolli i Larteuml i Shtetit

OSCE Organizata peumlr Siguri dhe Bashkeumlpunim neuml Europeuml

RRC-06 Konferenca Rajonale e Radio-komunikacioneve neuml Gjeneveuml 2006

RT Radio Tirana

RTSH Radio Televizioni Shqiptar

TVSH Televizioni Shqiptar

WAZ Westdeutsche Allgemeine Zeitung

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

10

A Peumlrmbledhja e peumlrgjithshmeMedia elektronike peumlrbeumln sektorin meuml teuml reumlndeumlsisheumlm neuml tregun e medias shqiptare Megjitheuml zhvillimin e vazhduesheumlm profesional media elektronike eumlshteuml ende pre e dyshimeve peumlr burimet e fi nancimit dhe ecuriseuml seuml saj ekonomike Mediat elektronike vazhdojneuml teuml mbeten teuml paqeumlndrueshme ekonomikisht dhe teuml varen kryesisht peumlr teuml ardhurat e tyre nga bizneset e tjera teuml pronareumlve Kjo situateuml hedh dyshime serioze mbi pavareumlsineuml e tyre editoriale dhe mbi cileumlsineuml e informacionit qeuml i ofrohet publikut Qeveria eumlshteuml peumlrpjekur ta zgjidheuml ccedileumlshtjen e diskutueshme teuml caktimit teuml reklamave shteteumlrore por ende nuk eumlshteuml e qarteuml neumlse janeuml ccedilrreumlnjosur praktikat e meumlparshme Qeveria vendosi teuml botonte reklamat shteteumlrore veteumlm neuml buletinin zyrtar peumlr ta shkeumlputur median nga vareumlsia e saj nga qeveria Por ligji nuk e peumlrcakton qarteuml reklameumln shteteumlrore duke krijuar mundeumlsi peumlr mbeumlshtetje arbitrare

Qeveria gjithashtu ka fi lluar njeuml seumlreuml amendimesh ligjore teuml diskutueshme neuml lidhje me rregullatoreumlt dhe transmetimet numerike Qeveria pretendoi se keumlto peumlrpjekje kishin peumlr qeumlllim teuml peumlrmireumlsonin pavareumlsineuml e medias por kritikeumlt laneuml teuml kuptohej se arsyeja kryesore ishte teuml viheshin neumln kontroll rregullatoreumlt dhe trsquoi mbyllej goja medias seuml pavarur Mungesa e debatit dhe keumlshillimit publik me paleumlt e interesuara gjateuml peumlrgatitjes seuml ndryshimeve ligjore i forcoi akoma meuml shumeuml keumlto dyshime

Megjitheumlse po kalon njeuml reformeuml dometheumlneumlse Keumlshilli Kombeumltar i Radios dhe Televizionit (KKRT) nuk ka beumlreuml peumlrparime teuml meumldha neuml peumlrmbushjen e misionit teuml tij Vendimet e tij peumlr teuml dheumlneuml licensa transmetimi dhe peumlr teuml hequr antena janeuml kundeumlrshtuar Dheumlnia e licensave numerike neuml teuml ardhmen e afeumlrt do teuml jeteuml testi peumlrfundimtar peumlr autoritetin dhe pavareumlsineuml e KKRT Televizioni numerik ka beumlreuml peumlrparime teuml reumlndeumlsishme qeuml nga lindja e tij neuml njeuml zbrazeumlti ligjore tre vjet meuml voneuml Popullariteti i tij eumlshteuml gjithnjeuml neuml rritje

Zbatimi i duhur i ligjit nevojitet sidomos peumlr fuqizimin e rolit teuml transmetuesit publik Radio Televizionit Shqiptar (RTSH) si dhe peumlr teuml krijuar mundeumlsineuml qeuml ai teuml peumlrmbusheuml misionin e vet Roli i transmetuesit publik ka ardhur neuml zbehje ndeumlrsa stacionet televizive private kaneuml investuar vazhdimisht neuml puneumln e tyre Reforma e RTSH ka mbetur neuml vend akuzat qeuml ai favorizon qeverineuml kaneuml vazhduar Drejtuesit aktualeuml meuml neuml fund kaneuml peumlrpiluar njeuml strategji peumlr ta transformuar institucionin neuml njeuml transmetues publik efi kas Megjithateuml fi nancimi eumlshteuml ende njeuml problem pa zgjidhje sidomos me afrimin e dixhitalizimit

Ende nuk eumlshteuml vendosur njeuml sistem efi kas veteuml-rregullimi megjitheuml disa peumlrpjekje neuml keumlteuml drejtim Duke pasur parasysh mungeseumln e kontratave teuml puneumls peumlr gazetareumlt dhe tregun e puneumls jashteumlzakonisht teuml paqeumlndruesheumlm veteumlcensura eumlshteuml meuml e peumlrhapur sesa veteumlrregullimi Peumlr meuml tepeumlr mungesa e studimeve monitorimeve sondazheve teuml besueshme dhe meumlnyrave teuml tjera peumlr teuml mbledhur teuml dheumlna peumlr median elektronike vazhdon teuml jeteuml pengeseuml peumlr njeuml analizeuml meuml teuml sakteuml teuml tregut teuml medias shqiptare

S H Q I P Euml R I A

11

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

B Rekomandimet

1 REKOMANDIMET FILLESTARE NGA RAPORTI I 20051

Shumeuml nga rekomandimet e raportit fi llestar janeuml peumlrmbushur kryesisht neuml fusheumln e legjislacionit dhe shpeumlrndarjen e reklamave dhe fondeve shteteumlrore Organizatat ndeumlrkombeumltare kaneuml vazhduar mbeumlshtetjen e tyre peumlr keumlrkimet monitorimet dhe ndihmeseumln peumlr legjislacionin Edhe pse transmetuesi i sheumlrbimit publik ka nisur njeuml reformeuml serioze eumlshteuml ende shumeuml hereumlt peumlr teuml vlereumlsuar se si janeuml peumlrmbushur rekomandimet peumlr transmetuesit e sheumlrbimit publik Nuk pati progres peumlr rritjen e transparenceumls seuml proneumlsiseuml seuml transmetuesve dhe neuml zbatimin e Kodit teuml Puneumls neuml sektorin e medias

1 ldquoShqipeumlriardquo neuml Instituti i Shoqeumlriseuml seuml Hapur Televizioni neuml Europeuml rregullimi politikat dhe pavareumlsiaBudapest 2005 (meuml tej OSIShqipeumlria) f 247ndash250

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

12

11 Politikat

Legjislacioni

1 Qeveria duhet teuml ndeumlrmarreuml hapa peumlr teuml ploteumlsuar boshlleumlqet neuml legjislacionin e medias veccedilaneumlrisht neuml lidhje me teknologjiteuml dhe sheumlrbimet e reja teuml transmetimit duke iu referuar instrumenteve ndeumlrkombeumltare mbi konkurrenceumln dhe transmetimin dixhital2 Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare duhet teuml vazhdojneuml asistenceumln peumlr qeverineuml dhe parlamentin si dhe peumlr rregullatorin - Keumlshillin Kombeumltar teuml Radios dhe Televizionit (KKRT) - peumlr hartimin e legjislacionit teuml medias Ata duhet teuml nxisin konsultimet me OJQ qeuml veprojneuml neuml fusheumln e medias seuml lireuml dhe shoqatat e mediave profesioniste si pjeseuml e procesit teuml hartimit teuml ligjit3 Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare duhet teuml vazhdojneuml asistenceumln e tyre peumlr organizmat qeuml merren me zbatimin e ligjit mbi peumlrmireumlsimin e zbatimit teuml legjislacionit teuml medias

Keumlto rekomandime janeuml peumlrmbushur pjeseumlrisht Ligji peumlr Radion dhe Televizionin u ndryshua peumlr teuml mbuluar dixhitalizimin dhe tashmeuml po rishikohet peumlr ta peumlrshtatur me legjislacionin e BE Organizatat ndeumlrkombeumltare e mbeumlshteteumln menjeumlhereuml reformeumln e autoriteteve rregullatore dhe ateuml teuml transmetuesit teuml sheumlrbimit publik si dhe dhaneuml keumlshillat e tyre peumlr legjislacionin Kjo asistenceuml duhet teuml vazhdojeuml Megjithateuml keumlshillimi i qeveriseuml me grupet vendase teuml interesit ka qeneuml sporadik dhe i beumlreuml neumln presion

Debati Publik

4 OJQ lokale qeuml veprojneuml neuml fusheumln e liriseuml seuml shprehjes dhe teuml aksesit neuml informacion si edhe organizatat qeuml merren meuml gjereumlsisht me teuml drejtat civile duhet teuml nxisin njeuml debat publik mbi probleme teuml reumlndeumlsishme qeuml lidhen me zhvillimin e medias neuml njeuml frymeuml teuml hapur dhe teuml paanshme duke rritur ndeumlrgjegjeumlsimin sesi media ndikon mbi qytetareumlt Njeuml iniciativeuml e tilleuml duhet teuml mbeumlshtetet fuqimisht nga institucionet ndeumlrkombeumltare dhe ato europiane teuml tilla si Bashkimi Europian OSBE dhe Keumlshilli i Europeumls

Veteuml media i ka sjelleuml ccedileumlshtjet e lidhura me teuml neuml qendeumlr teuml debatit publik Por ekziston ende nevoja peumlr njeuml debat meuml teuml pasur publik peumlr tema teuml reumlndeumlsishme teuml lidhura me zhvillimin e medias OJQ-teuml lokale janeuml neuml poziteumln meuml teuml peumlrshtatshme peumlr ta realizuar keumlteuml

S H Q I P Euml R I A

13

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Studimet

5 Qeveria duhet teuml nxiseuml analiza teuml holleumlsishme peumlr sektorin e medias duke i kushtuar njeuml veumlmendje teuml veccedilanteuml studimeve mbi audienceumln Peumlr teuml siguruar pavareumlsineuml e njeuml studimi teuml tilleuml qeveria duhet teuml funksionojeuml veteumlm si njeuml bashkeumlfi nancues i puneumls seuml beumlreuml nga institucione akademike teuml vendit ose OJQ teuml huaja apo edhe institucione teuml tjera joshteteumlrore6 Organizatat e shoqeumlriseuml civile duhet teuml nxisin qeverineuml peumlr teuml mbeumlshtetur njeuml studim teuml tilleuml teuml pavarur neuml sektorin e medias

Ky rekomanim nuk eumlshteuml ploteumlsuar Ende nuk ka njeuml studim peumlr shikueshmeumlrineuml keumlshtu qeuml rekomandimi mbetet neuml fuqi

Konsultimet

7Kur ndeumlrmerr hapa qeuml prekin median dhe merr neuml shqyrtim problemet qeuml lidhen me teuml Qeveria duhet teuml konsultohet me pronareumlt e medias OJQ qeuml veprojneuml neuml fusheumln e liriseuml seuml shtypit shoqatat e medias profesionale dhe komunitetin ndeumlrkombeumltar dhe veccedilaneumlrisht Keumlshillin e Europeumls

Ky rekomandim nuk eumlshteuml peumlrmbushur E veumlneuml neumln presion qeveria u keumlshillua me paleumlt e interesuara peumlr ndryshime neuml ligjet e medias Megjithateuml ky keumlshillim u beuml momentin e fundit dhe ishte njeuml peumlrjashtim

Teknologjiteuml e reja

8Qeveria duhet teuml peumlrgatiseuml njeuml strategji afatgjateuml peumlr zhvillimin e medias qeuml mund trsquoi paraprinte evolucionit teuml teknologjive teuml reja duke peumlrfshireuml keumltu internetin dhe transmetimin dixhital9Si njeuml prioritet teuml saj Qeveria duhet trsquoi propozojeuml parlamentit amendime peumlr Ligjin mbi Radion dhe Televizionin duke synuar rregullimin e transmetimit dixhital neuml peumlrputhje me standardet europiane dhe ndeumlrkombeumltare

Rekomandimi i pareuml mbetet ende peumlr trsquou ploteumlsuar KKRT po harton njeuml strategji peumlr dixhitalizimin Rekomandimi i dyteuml eumlshteuml peumlrmbushur Parlamenti e ndryshoi Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin peumlr teuml peumlrfshireuml edhe masat peumlr transmetimin dixhital neuml peumlrputhje me standartet ndeumlrkombeumltare

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

14

12 Autoritetet rregullatore (KKRT)

Pavareumlsia

10 Qeveria dhe parlamenti duhet teuml sigurojneuml zbatimin e ploteuml teuml legjislacionit ekzistues neuml meumlnyreuml qeuml teuml respektohet dhe teuml peumlrforcohet pavareumlsia e autoritetit rregullator Keumlshillit Kombeumltar teuml Radio Televizionit (KKRT) neuml meumlnyreuml teuml veccedilanteuml neuml lidhje me emeumlrimin e aneumltareumlve teuml KKRT dhe peumlrgatitjen e raportit vjetor teuml KKRT

Rekomandimi eumlshteuml ploteumlsuar Edhe pse ngjalli mjaft polemika formula e emeumlrimit teuml aneumltareumlve teuml KKRT u ndryshua Megjitheuml reformeumln e vazhdueshme neuml vitet e fundit qeveria dhe parlamenti duhet ende teuml ndeumlrmarrin ndryshime neuml legjislacion peumlr teuml forcuar pavareumlsineuml e rregullatorit

S H Q I P Euml R I A

15

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

13 Transmetuesit publikeuml dhe privateuml

Shumeumlllojshmeumlria e medias

11Qeveria dhe parlamenti duhet teuml konsolidojneuml transparenceumln e medias neumlpeumlrmjet zbatimit teuml ploteuml teuml legjislacionit teuml medias dhe neumlpeumlrmjet kontrolleve teuml rregullta mbi proneumlsineuml dhe fi nancimin e medias

Nuk ka patur shumeuml progres peumlr teuml hedhur driteuml mbi proneumlsineuml e transmetuesve Qeveria dhe Parlamenti duhet teuml beumljneuml meuml tepeumlr peumlr ta arritur keumlteuml gjeuml Kontrollet e proneumlsiseuml dhe fi nancimit teuml mediave duhen kryer nga agjenci zbatimi meuml teuml fuqishme meuml efi kase dhe meuml teuml pavarura si KKRT apo Policia Tatimore

Peumlr teuml drejtat e gazetareumlve

12 Qeveria duhet teuml marreuml hapa teuml veccedilanteuml qeuml Kodi i Puneumls teuml zbatohet nga organizatat e mediave dhe teuml mbikqyreuml rregullisht zbatimin e tij13 Shoqatat e gazetareumlve me ndihmeumln edhe teuml aktoreumlve teuml tjereuml teuml shoqeumlriseuml civile duhet teuml keumlrkojneuml zbatimin e kodit teuml Puneumls neuml kompaniteuml e mediave dhe neuml meumlnyreuml teuml veccedilanteuml negociatat kolektive14 Organizatat e shoqeumlriseuml civile duhet teuml mbeumlshtesin gazetareumlt edhe individualisht kur teuml drejtat e tyre dhunohen nga pronareumlt e mediave autoritetet shteteumlrore ose paleuml teuml tjera

Keumlto rekomandime nuk janeuml peumlrmbushur Qeveria nuk ka ndeumlrmarreuml hapa peumlr teuml forcuar zbatimin e Kodit teuml Puneumls (Keumlto hapa do teuml peumlrfshinin edhe forcimin e kapaciteteve teuml agjencive teuml zbatimit teuml ligjit si Inspektoriati i Larteuml i Puneumls dhe Policia Tatimore peumlr teuml monitoruar rregullisht zbatimin e Kodit teuml Puneumls neuml teuml gjitha mediat) Neuml teuml njeumljteumln koheuml shoqeumlria civile dhe shoqatat e gazetareumlve kaneuml qeneuml teuml dobeumlta neuml keumlrkeseumln e tyre peumlr zbatimin e Kodit neuml organizatat e mediave

Financimi

15 Qeveria duhet teuml krijojeuml njeuml organizeumlm teuml pavarur qeuml teuml jeteuml peumlrgjegjeumls peumlr transferimin e fondeve qeveritare tek operatoreumlt e mediave neuml peumlrputhje me parimet dhe procedurat e parashtruara nga rekomandimet peumlrkateumlse teuml Keumlshillit teuml Europeumls Procesi i transferimit teuml parave duhet teuml jeteuml i qarteuml dhe transparent

Ky rekomandim eumlshteuml peumlrmbushur Qeveria ka krijuar Agjencineuml e Prokurimeve Publike qeuml boton njeuml buletin javor teuml njoftimeve zyrtare peumlrfshireuml reklamat shteteumlrore dhe njoftimet qeuml meuml peumlrpara botoheshin neuml gazeta Megjithateuml ligji nuk eumlshteuml krejteumlsisht i qarteuml neuml peumlrkufi zimin e reklameumls shteteumlrore dhe peumlr pasojeuml ka nevojeuml peumlr sqarim teuml meumltejsheumlm

Reklamat shteteumlrore

16 Qeveria duhet teuml ndeumlrmarreuml hapa teuml menjeumlhershme peumlr teuml siguruar transferimin e paparagjykuar dhe jopolitik teuml parave nga reklamat shteteumlrore dhe teuml rriseuml transparenceumln mbi transferimin e parave nga kjo reklameuml

Qeveria ka ndeumlrmarreuml hapa peumlr teuml garantuar njeuml shpeumlrndarje objektive teuml reklameumls shteteumlrore Megjithateuml sistemi i shpeumlrndarjes seuml reklameumls shteteumlrore ka ende nevojeuml peumlr peumlrmireumlsim

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

16

Pavareumlsia

17 Qeveria duhet teuml investigojeuml rregullisht pohimet mbi dhunimet e liriseuml dhe teuml pavareumlsiseuml seuml medias

Qeveria nuk ka treguar gatishmeumlri teuml madhe peumlr teuml hetuar dhunimet e liriseuml seuml medias rregullisht Neuml keumlteuml meumlnyreuml ky rekomandim ende qeumlndron

Studime dhe monitorim

18 Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare duhet teuml monitorojneuml dhe teuml raportojneuml publikisht mbi dhunimet e pavareumlsiseuml seuml medias19 Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare duhet teuml asistojneuml me studime dhe monitorim fusha teuml veccedilanta teuml aktivitetit teuml medias teuml tilla si pavareumlsia respektimi i ligjit dhe etika e medias

Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare kaneuml vazhduar ta peumlrmbushin rolin e tyre monitorues Puna e tyre monitoruese dhe keumlrkimore eumlshteuml thelbeumlsore dhe duhet teuml vazhdojeuml

S H Q I P Euml R I A

17

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

14 Transmetuesi publik (RTSH)

Reforma e RTSH

20 Qeveria duhet teuml mbeumlshteseuml transformimin e Radio Televizonit Shqiptar (RTSH) neuml njeuml transmetues teuml veumlrteteuml teuml sheumlrbimit publik duke beumlreuml teuml qarta rolet dhe peumlrgjegjeumlsiteuml dhe duke garantuar transparenceumln e administrimit21 Shoqatat e gazetareumlve dhe organizatat ndeumlrqeveritare duhet teuml ndeumlrmarrin hapat e duhura nga ana e tyre peumlr teuml mbeumlshtetur transformimin e RTSH22 Qeveria dhe OJQ teuml reumlndeumlsishme teuml keumltij sektori duhet teuml peumlrpiqen teuml sjellin teuml gjitheuml aktoreumlt neuml njeuml debat publik mbi teuml ardhmen e RTSH Kjo duhet teuml peumlrfshijeuml gazetareumlt e RTSH drejtoreumlt e meumlparsheumlm dhe ata teuml tanisheumlm autoritetin rregullator (KKRT) OJQ dhe komunitetin e gazetareumlve neuml peumlrgjitheumlsi23 Shoqeumlria civile duhet ta sjelleuml peumlrpara veumlmendjes seuml publikut shqeteumlsimet mbi RTSH dhe teuml keumlrkojeuml zgjidhje nga organet kompetente Neuml lidhje me TVSH keumlto shqeteumlsime peumlrfshijneuml por nuk janeuml teuml kufi zuara me cileumlsineuml e programit transparenceumln e administrimit efi kasitetin e administrimit dhe pavareumlsineuml nga qeveria dhe grupet politike

Menaxhimi i ri i RTSH duket se ka nisur njeuml reformeuml serioze Eumlshteuml ende shumeuml hereumlt peumlr teuml nxjerreuml peumlrfundime peumlr strategjineuml e tij por mund teuml thuhet me siguri se ai do teuml keteuml nevojeuml peumlr asistenceuml fi nanciare dhe teknike dhe do teuml duhet teuml beumljeuml njeuml menaxhim teuml menccedilur dhe efi kas teuml burimevePrandaj rekomandimet nga raporti fi llestar janeuml ende teuml vlefshme Qeveria duhet teuml mbeumlshteseuml reformeumln e RTSH dhe shoqatat e gazetareumlve duhet teuml organizojneuml debate publike dhe teuml ofrojneuml peumlrvojeumln e tyre peumlr teuml ndihmuar keumlteuml reformeuml Cileumlsia e programit transparenca e administrateumls si dhe efi kasiteti i menaxhimit duhet teuml jeneuml ndeumlr temat qeuml shoqeumlria civile duhet teuml keteuml neuml veumlmendje teuml saj

Financimi

24 Qeveria duhet ta njoheuml dhe ta beumljeuml teuml ditur teuml ardhureumln nga tarifat e licensave Kur kjo teuml kryhet ateumlhereuml duhet teuml mendohet peumlr teuml gjetur rrugeumlt peumlr teuml peumlrmireumlsuar nivelin e pageseumls seuml keumlsaj tarife

Ky rekomandim nuk eumlshteuml peumlrmbushur Qeveria duhet ende teuml rriseuml transparenceumln peumlr teuml ardhurat nga taksa e aparatit

Programacioni

25 Administrimi dhe stafi i Radio Televizionit Shqiptar (TVSH) duhet teuml peumlrmireumlsojeuml cileumlsineuml e produksionit dhe teuml peumlrcaktojeuml njeuml struktureuml programi qeuml do teuml rriste interesin publik dhe do ta beumlnte meuml teumlrheqeumls keumlteuml stacion televiziv

Megjitheuml ndryshimet e fundit neuml RTSH menaxhimi dhe stafi i stacionit duhet teuml peumlrmireumlsojneuml programacionin

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

18

15 Shoqeumlria civile

Kodet e etikeumls

26 Shoqatat e gazetareumlve duhet teuml peumlrpilojneuml kodet e etikeumls ose teuml amendojneuml ateuml ekzistues teuml rrisin ndeumlrgjegjeumlsimin peumlr keumlto kode dhe teuml promovojneuml veprimin neuml peumlrputhje me to

Neuml shtator 2006 shoqatat e gazetareumlve miratuan njeuml kod etike peumlr teuml gjitha mediat neuml vend Megjithateuml kodi nuk eumlshteuml miratuar ldquozyrtarishtrdquo nga ndonjeuml media dhe ende nuk ka ndonjeuml mekanizeumlm peumlr ta zbatuar ateuml Gazetareumlt janeuml teuml lireuml teuml vendosin neumlse duan ta respektojneuml ateuml apo jo Njeuml sistem efi kas veteumlrregullimi dhe njeuml ambient i sigurt peumlr gazetareumlt mbeten ende qeumlllime teuml largeumlta

Shoqatat e mediave

27 Shoqatat e mediave duhet teuml forcojneuml neuml meumlnyreuml teuml ndjeshme afteumlsiteuml peumlr debat publik dhe ndeumlrgjegjeumlsimin e organizatave dhe shoqatave teuml mediave neumlpeumlrmjet njeuml bashkeumlpunimi meuml teuml mireuml dhe duke promovuar teuml drejtat e gazetareumlve peumlrballeuml pronareumlve teuml mediave dhe qeveriseuml 28 Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare duhet teuml ofrojneuml eksperienceuml dhe asistenceuml peumlr konsolidimin e shoqatave teuml mediave

Nuk ka pasur shumeuml peumlrparim neuml keumlteuml aspekt Shoqatat e gazetareumlve duhet teuml vazhdojneuml teuml peumlrmireumlsojneuml kapacitetet e tyre Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare teuml cilat kaneuml asistuar procesin deri tani duhet teuml vazhdojneuml mbeumlshtetjen e tyre

2 REKOMANDIMET E REJA SIPAS RAPORTIT TEuml 2008

21 Legjislacioni

Televizioni dixhital

KKRT duhet teuml hartojeuml njeuml Strategji Dixhitalizimi dhe pastaj teuml niseuml procesin e licensimit dixhitalHartimi i Strategjiseuml duhet teuml miratohet pas njeuml debati publik me paleumlt e interesuara Strategjia duhet teuml marreuml parasysh tema teuml tilla si mbrojtjen e konsumatorit investimet neuml platforma dixhitale teuml beumlra tashmeuml neuml vend si dhe pluralizmin dhe konkurrenceumln neuml media

1

2

S H Q I P Euml R I A

19

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

C Peumlrfundimet kryesore teuml monitorimit vijues

1 AMBIENTI I PEumlRGJITHSHEumlM I TRANSMETIMEVE

11 Zhvillimet kyccedile neuml legjislacion dhe politika

Qeuml nga koha e botimit teuml ldquoTelevizioni neuml Europeumlrdquo neuml 2005 peumlrvoja e Shqipeumlriseuml ka qeneuml e pasur neuml aspektin e legjislacionit dhe politikave peumlr median me debate teuml nxehta rreth teuml ardhmes seuml autoriteteve rregullatore transparenceumls seuml fi nancimeve neuml media si dhe transmetimeve numerike Peumlrbeumlrja e autoriteteve rregullatore eumlshteuml ndryshuar me ligj Ndryshime teuml tjera ligjore peumlrpiqen teuml zvogeumllojneuml vareumlsineuml ekonomike teuml medias elektronike nga reklamat shteteumlrore dhe peumlr pasojeuml dhe nga abuzimet e mundshme

Pas debatesh teuml gjata dhe teuml gjalla mes pronareumlve teuml medias deputeteumlve rregullatoreumlve RTSH dhe shoqatave teuml industriseuml Shqipeumlria po peumlrgatitet peumlr teuml legalizuar platformeumln e saj dixhitale sipas Ligjit peumlr Transmetimet Dixhitale2 Transmetimet dixhitale neuml platformat satelitore dhe tokeumlsore janeuml zhvilluar me shpejteumlsi gjateuml tre viteve teuml kaluara duke arritur njeuml depeumlrtim teuml reumlndeumlsisheumlm Pas gati kateumlr vitesh transmetimi platforma televizive dixhitale DigitAlb pretendonte se kishte 120000 abonenteuml neuml fi llim teuml 2006 neuml Shqipeumlri dhe te shqiptareumlt qeuml jetojneuml jashteuml3 Caktimi i ndikimit teuml ligjit te DigitAlb dhe te abonenteumlt e tij do teuml jeteuml njeuml test i meumltejsheumlm peumlr autoritetin rregullator Nga ana tjeteumlr mbetet peumlr trsquou pareuml neumlse transmetuesit e tjereuml sidomos TVSH do teuml jeneuml neuml gjendje teuml investojneuml neuml dixhitalizimin dhe teuml konkurrojneuml me DigitAlb

TVSH vazhdon teuml mos e peumlrmbusheuml misionin e saj Drejtuesit e caktuar neuml fund teuml 2006 peumlrballen me detyreumln e veumlshtireuml e kthimit teuml stacionit neuml njeuml operator me teuml veumlrteteuml publik edhe pse vuan nga njeuml reumlnie e vazhdueshme e popullaritetit ndeumlrkoheuml qeuml audienca e stacioneve private ka ardhur neuml rritje Njeuml hap tejet i vonuar neuml keumlteuml drejtim u mor neuml gusht teuml vitit 2007 me hartimin e peumlrbashkeumlt teuml njeuml strategjie peumlr RTSH neuml ereumln dixhitale nga TVSH dhe Unioni Europian i Transmetimeve (EBU) me keumlshillimin e Divizionit teuml Medias seuml Keumlshillit teuml Europeumls

12 Masat ligjore teuml BE

Shqipeumlria e ka miratuar pjeseumlrisht legjislacionin dhe standartet europiane peumlr median Neuml vitin 1999 vendi fi rmosi dhe ratifi koi Konventeumln e Keumlshillit teuml Europeumls peumlr Televizionin Ndeumlrkufi tar dhe Protokollin e tij Shteseuml Shumeuml nga masat e Ligjit peumlr Radion dhe

2 Ligji nr 9742 i 28 maj 2007 neuml Transmetimet Numerike neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml (meuml tej Ligji peumlr Transmetimet Numerike)3 Sipas teuml dheumlnave nga DigitAlb (gjendet neuml httpwwwdigitalbtvkompania e pareuml neuml 31 korrik 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

20

Televizionin4 vijneuml nga kjo marreumlveshje dhe neuml njeuml meumlnyreuml peumlrmbushin disa nga keumlrkesat e Direktiveumls Televizioni Pa Kufi j (TVWF)5 si masat peumlr sponsorizimet reklamat teuml drejteumln e replikeumls dhe mbrojtjen e teuml miturve

Legjislacioni shqiptar peumlr median nuk ka peumlrfshireuml keumlrkesat e Direktiveumls TVWF peumlr teleshitjet dhe transmetimin e veprave europiane Ligji peumlr Transmetimet Numerike paraqiti keumlrkeseumln qeuml veprat europiane duhet teuml peumlrbeumljneuml 50 teuml programacionit teuml njeuml stacioni duke lejuar qeuml kjo peumlrqindje teuml arrihet neuml meumlnyreuml progresiveMegjithateuml respektimi i keumltyre standarteve duhet ende teuml monitorohet pasi ky ligj eumlshteuml ende mjaft i ri Kishte njeuml ide peumlr teuml caktuar njeuml grup pune teuml peumlrbeumlreuml nga tre eksperteuml teuml pavarur teuml medias teuml cileumlt do teuml rishikonin Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin dhe do teuml propozonin ndryshime qeuml do ta sillnin keumlteuml ligj neuml linjeuml me ligjet e BE Deri tani kjo nuk u realizua Komisioni i Peumlrhersheumlm Parlamentar peumlr Median dhe Mjetet e Informimit Publik (meuml pas Komisioni Parlamentar i Medias) po e kryen keumlteuml detyreuml por ritmi eumlshteuml i ngadalteuml duke pasur parasysh peumlrpareumlsiteuml e ccedileumlshtjeve teuml tjera neuml Parlament meuml sakteumlsisht reformeumln neuml drejteumlsi Megjithateuml ka peumlrpjekje peumlr teuml reformuar legjislacionin e medias Rregullatoreumlt dhe eksperteuml teuml Komisionit Parlamentar teuml Medias kaneuml paraqitur propozimet e tyre peumlr ndryshime ligjore por ende nuk eumlshteuml e qarteuml se cilat do teuml jeneuml hapat neuml vijim6

Edhe pse nuk ka patur njeuml monitorim teuml vazhduesheumlm se si janeuml zbatuar keumlto masa nuk ka patur ndonjeuml problem teuml veccedilanteuml7 Nga ana tjeteumlr zbatimi i masave teuml tjera teuml frymeumlzuara nga legjislacioni i BE peumlr median ka qeneuml jo i keumlnaqsheumlm Si neuml shumeuml sektoreuml teuml tjereuml neuml Shqipeumlri edhe industria e medias ka mungeseuml transparence dhe ligjet qeuml garantojneuml transparenceumln e proneumlsiseuml dhe fi nancimit mbeten teuml veumlshtira peumlr trsquou zbatuar Kjo peumlr shkak teuml mungeseumls seuml peumlrgjithshme teuml transparenceumls neuml treg Njeuml hap peumlrpara ishte njeuml amendim neuml korrik 2006 teuml Ligjit peumlr Radion dhe Televizionin qeuml i ndalonte pronareumlt e mediave teuml merrnin pjeseuml neuml tendera publikeuml8 Megjithateuml seumlrish peumlr shkak teuml mungeseumls seuml peumlrgjithshme teuml transparenceumls dhe dheumlnies seuml uleumlt teuml peumlrgjegjeumlsiseuml si nga ana e medias ashtu edhe nga ana e qeveriseuml kjo maseuml ligjore mund teuml anashkalohet me lehteumlsi

4 Ligji nr 8410 i 30 shtatorit 1998 peumlr Radion dhe Televizionin Publik dhe Privat neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml i ndryshuar me Ligjin nr 8657 i 31 korrikut 2000 Ligji nr 8794 i 10 majit 2001 Ligji nr 9016 i 20 shkurtit 2003 Ligji nr 9124 i 29 korrikut 2003 dhe Ligji nr 9677 i 13 janarit 2007 (meuml tej Ligji i Radios dhe Televizionit)5 Direktiva 9736EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 30 qershor 1997 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin e disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 202 30 korrik 1997 Direktiva 200765EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 11 dhjetor 2007 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 33227 18 dhjetor 20076 Intervisteuml me Vjollca Meccedile keumlshilltare praneuml Kryetares seuml Parlamentit Tiraneuml 17 janar 2008 7 Intervisteuml me Andrea Nathanailin Drejtor Programacioni praneuml KKRT Tiraneuml 6 korrik 2007 8 Ligji i Radios dhe Televizionit neni 20

S H Q I P Euml R I A

21

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

13 Tregu i transmetimeve

Stacionet televizive vazhdojneuml teuml shtohen neuml numeumlr dhe mund teuml argumentohet edhe qeuml cileumlsia ka ardhur neuml rritje por pa patur studime sistematike dhe teuml besueshme peumlr shikueshmeumlrineuml peumlrqindja e veumlrteteuml e tregut peumlr ccedildo stacion mbetet e panjohur Instituti i Sondazheve dhe Opinioneve i cili meuml pareuml ka beumlreuml peumlrpjekje peumlr teuml matur shikueshmeumlrineuml ka nisur njeuml peumlrpjekje teuml re peumlr studim shikueshmeumlrie neuml vitin 2007 Megjithateuml eumlshteuml ende hereumlt peumlr teuml patur rezultate teuml qarta Peumlr shembull Top Channel njeuml stacion qeuml nuk ka patur licenseuml kombeumltare deri neuml janar teuml 2008 mendohet se geumlzon njeuml peumlrqindje mesatare shikueshmeumlrie prej 70 peumlrqind9 Edhe pse nuk ka asnjeuml dyshim qeuml stacioni eumlshteuml shumeuml i ndjekur kjo shifeumlr eumlshteuml njeuml vlereumlsim i peumlrafeumlrt i eksperteumlve dhe veumlzhguesve pa asnjeuml teuml dheumlneuml zyrtare qeuml ta mbeumlshteseuml keumlteuml Stacionet e tjera meuml teuml ndjekura televizive mendohen se janeuml TV Klan Vizion+ TV Koha si dhe stacionet me lajme News24 dhe Alsat Edhe pse TVSH ende ka mbulimin meuml teuml madh teuml territorit ldquocileumlsia programore neuml uljerdquo10 ka sjelleuml humbjen e avantazhit teuml konkurrenceumls

2 RREGULLIMI DHE LICENSIMI I SEKTORIT TEuml TELEVIZIONIT

21 Autoritetet dhe korniza rregullatore

Deri neuml 2006 Ligji peumlr Radion dhe Televizionin thoshte se KKRT ishte njeuml organ i pavarur i peumlrbeumlreuml nga kryetari neumlnkryetari dhe peseuml aneumltareuml teuml zgjedhur neuml bazeuml teuml peumlrvojeumls dhe meritave neuml fushat sociale ligjore teuml arsimit dhe teuml medias Presidenti i Republikeumls propozonte njeuml kandidat ndeumlrsa gjashteuml teuml tjereumlt propozoheshin nga Komisioni Parlamentar i Medias Meuml pas Parlamenti zgjidhte aneumltareumlt dhe kryetarin me votim me shumiceuml teuml thjeshteuml11

Neuml shkurt 2006 qeveria propozoi njeuml ndryshim ligjor qeuml do teuml shkurtonte KKRT neuml peseuml aneumltareuml dhe do teuml ndryshonte formuleumln e emeumlrimit Duke pretenduar se formula e peumlrfaqeumlsimit teuml balancuar neuml organin rregullator ishte e qarteuml qeuml nuk funksiononte qeveria propozoi njeuml peumlrfshirje meuml teuml gjereuml teuml shoqeumlriseuml civile shoqatave teuml medias akademikeumlve dhe organizatave teuml tjera teuml ngjashme neuml procesin e emeumlrimit Propozimi ndezi njeuml debat teuml gjalleuml dhe krijoi njeuml klimeuml dyshimi mes paleumlve teuml interesuar shumica e teuml cileumlve mendonin se qeveria donte teuml vinte KKRT neumln kontroll Ndeumlrkoheuml qeuml teuml gjitheuml binin dakord se ekzistonte njeuml nevojeuml e forteuml peumlr reformeuml shumeuml teuml tjereuml shpreheumln shqeteumlsimin se ky propozim nuk garantonte ndonjeuml peumlrmireumlsim ldquoSi aneumltar i Komisionit Parlamentar teuml Medias besoj se neuml keumlteuml fusheuml duhen beumlreuml ndryshime por ta sjelleumlsh keumlteuml propozim fshehurazi sidomos nga qeveria dhe sidomos kur po fl asim peumlr pushtetin e kateumlrt qeuml eumlshteuml media kjo leuml njeuml shije teuml keqerdquo12

9 A Stefani Teuml pavarurit kali i Trojeumls neuml media Panorama 16 shkurt 2006 f 1710 IREX Media Sustainability Index 2006 ndash Shqipeumlria IREX Washington DC 2007 f 6 Gjendet neuml website e IREX te httpwwwirexorgprogramsMSI_EUR2006albaniaasp (i pareuml neuml 1 gusht 2007) (meuml tej IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria)11 OSIShqipeumlria kapitulli peumlr autoritetin rregullator f 194 19912 N Lesi ldquoA duhet teuml merremi me ligjin peumlr mediat elektronikerdquo Koha Joneuml 10 shkurt 2007 f 3

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

22

Peumlrveccedil shqeteumlsimit peumlr peumlrmbajtjen e amendamentit shumeuml stacione televizive shoqatat e gazetareumlve peumlrfaqeumlsues teuml shoqeumlriseuml civile dhe eksperteuml teuml medias kundeumlrshtuan mungeseumln e debatit dhe keumlshillimit peumlrpara paraqitjes seuml amendamenteve neuml Parlament Peumlr pasojeuml Komisioni Parlamentar i Medias ftoi pronareumlt dhe drejtoreumlt e mediave meuml teuml reumlndeumlsishme si dhe kryetareumlt e shoqatave teuml gazetareumlve juristeuml dhe peumlrfaqeumlsues teuml shoqeumlriseuml civile qeuml teuml paraqisnin propozimet e tyre

Ligji i tanisheumlm u miratua neuml parlament neuml maj 2006 pas njeuml debati teuml nxehteuml Edhe pasi Presidenti vuri veton dhe e ktheu ligjin ai u miratua seumlrish neuml qershor 2006 dhe u beuml i detyruesheumlm Ideja e qeveriseuml peumlr teuml shkurtuar aneumltareumlt e KKRT neuml peseuml aneumltareuml u pranua me kusht qeuml shoqatat dhe grupet e meumlposhtme mund teuml propozojneuml teuml pakteumln kateumlr kandidateuml peumlr secilin aneumltar13

shoqatat dhe grupimet e mediave elektronike

shoqatat e medias seuml shkruar

universitetet dhe shoqatat e inxhinieriseuml elektrike dhe elektronike

shoqatat e juristeumlve fakultetet e Ligjit dhe Dhoma Kombeumltare e Avokateumlve

partiteuml parlamentare

Nga keumlta kandidateuml Komisioni i Medias duhet teuml peumlrzgjedheuml jo meuml shumeuml se dy kandidateuml peumlr ccedildo post dhe ua propozon ato Parlamentit peumlr votimin peumlrfundimtar14 Ligji i ndryshuar thoteuml gjithashtu se kandidateumlt me grada shkencore janeuml teuml parapeumllqyer dhe se keumlto grada janeuml teuml detyruara peumlr kandidateumlt e nominuar nga universitetet dhe nga shoqatat e inxhinieriseuml elektrike dhe elektronike15

Ligji i ndryshuar peumlr Radion dhe Televizionin gjithashtu ngushtoi kriteret peumlr zgjedhje si aneumltar i KKRT Peumlr shembull aneumltareumlt e partive ose shoqatave politike ose personat qeuml kaneuml qeneuml apo kaneuml konkurruar peumlr postin e kryebashkiakut ose peumlr deputet apo qeuml kaneuml qeneuml aneumltareuml teuml Keumlshillit teuml Ministrave apo prefekteuml neuml dy mandatet e fundit nuk mund teuml zgjidhen16 Ky ndryshim beumlnte pjeseuml neuml shndeumlrrimin e KKRT neuml njeuml organ meuml profesional

Debati qeuml pasoi zgjedhjen e aneumltareumlve teuml KKRT sipas formuleumls seuml re ishte akoma meuml i ndezur Aneumltareumlt e rinj u emeumlruan neuml 29 korrik 2006 gjateuml sesionit peumlrfundimtar teuml Parlamentit para pushimeve verore Deputeteumlt e opoziteumls refuzuan teuml votonin Emeumlrimi i aneumltareumlve teuml KKRT seuml bashku me ata teuml Keumlshillit Drejtues teuml TVSH erdhi neuml njeuml koheuml kur kriza midis shumiceumls dhe politikaneumlve teuml opoziteumls kishte arritur kulmin Arsyeja peumlr keumlteuml peumlrplasje ishte mosmarreumlveshja peumlr ndryshimet neuml ligjin e transmetimeve dhe peumlr reformeumln elektorale e cila eumlshteuml ende neuml proces neuml Shqipeumlri Por neuml vereumln e 2006 teuml gjitha keumlto ccedileumlshtje ishin veccedilaneumlrisht

13 Ligji nr 9531 i cili amendon Ligjin e Radios dhe Televizionit me kapitullin Peumlr Radion dhe Televizionin Publik dhe Privat 11 maj 2006 Fletorja Zyrtare nr 65 2006 neni 2 paragrafi 114 Ibid paragrafi 215 Ibid paragrafi 3 dhe 416 Ibid neni 4

bull

bull

bull

bull

bull

S H Q I P Euml R I A

23

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

polemizuese duke pasur parasysh qeuml po afroheshin zgjedhjet lokale teuml shkurtit teuml 2007 Kur paleumlt neuml parlament arriteumln marreumlveshjen neuml 30 korrik 2006 ajo marreumlveshje peumlrfshinte edhe angazhimin peumlr ta kthyer seumlrish numrin e aneumltareumlve teuml KKRT neuml shtateuml dhe se dy aneumltareumlt shteseuml do teuml emeumlroheshin nga deputeteumlt e opoziteumls nga kandidateumlt e shoqeumlriseuml civile17

Megjithateuml neuml vend qeuml teuml rritej aneumltareumlsia e KKRT u ul neuml kateumlr aneumltareuml pas doreumlheqjes seuml kryetarit Ledi Bianku neuml qershor 2007 Derisa vendet bosh u ploteumlsuan neuml shtator 2007 KKRT ka marreuml veteumlm vendime qeuml nuk keumlrkonin njeuml shumiceuml Kjo gjeuml pengoi puneumln e saj

Ndeumlrkoheuml neuml njeuml klimeuml dyshimi dhe kritikash nga politikaneumlt e opoziteumls dhe nga disa stacione televizive qeuml pretendonin se KKRT ishte ende njeuml organ i politizuar rregullatori ka kryer njeuml reformeuml teuml brendshme Neuml dhjetor 2006 parlamenti miratoi njeuml rishikim teuml skemeumls administrative qeuml e rriste stafi n e KKRT nga 32 neuml 4818 si dhe ristrukturonte departamentet e saj duke theksuar peumlrmireumlsimin e monitorimit si teuml pirateriseuml seuml sinjalit dhe teuml mbulimit territorial teuml medias elektronike Gjithashtu skema propozonte teuml krijonte njeuml njeumlsi teuml marreumldheumlnieve publike peumlr teuml peumlrmireumlsuar transparenceumln e rregullatorit Reforma meuml e ndjeshme kishte teuml beumlnte me rritjen e departamentit teuml programacionit nga gjashteuml aneumltareuml neuml 16 peumlr teuml peumlrmireumlsuar peumlrmbajtjen e medias elektronike Kur keumlto ndryshime teuml peumlrfundojneuml departamenti pritet teuml jeteuml neuml gjendje teuml monitorojeuml edicionet informative peumlrditeuml si dhe reklamat problemet etike dhe ccedileumlshtje teuml tjera qeuml KKRT nuk i ka mbuluar meuml pareuml19

Gjithashtu plani propozoi ndryshime neuml keumlshillin e ankesave teuml KKRT njeuml organ keumlshillimor peumlrgjegjeumls peumlr trajtimin e aspekteve morale dhe etike teuml programeve Megjithateuml vendimet e tij nuk kaneuml forceuml ligjore20 Me planet peumlr reformeuml ky organ eumlshteuml ndryshuar neuml Keumlshill Etike I peumlrbeumlreuml nga tre aneumltareuml si meuml pareuml teuml cileumlt janeuml eksperteuml teuml medias teuml emeumlruar nga rregullatori Keumlshilli i Etikeumls eumlshteuml peumlrgjegjeumls peumlr ndeumlrgjegjeumlsimin e publikut peumlr normat etike dhe shkeljet neuml programe ldquoKy vizion lind nga koncepti qeuml institucionet jo veteumlm duhet teuml ndjekin preferencat e publikut neuml lidhje me aspektet etike neuml media me profesionalizeumlm dhe gjykim teuml specializuar ato duhet teuml udheumlheqin shoqeumlrineuml drejt standarteve meuml teuml lartardquo21

Neuml keumlteuml meumlnyreuml Keumlshilli i Etikeumls pritet teuml marreuml njeuml rol meuml aktiv sesa thjesht teuml pranojeuml ankesa nga publiku Megjithateuml eumlshteuml ende hereumlt peumlr teuml vlereumlsuar impaktin e keumltyre ndryshimeve pasi Keumlshilli u krijua neuml qershor 2007 dhe sapo e ka nisur veprimtarineuml e tij Plani i reformeumls eumlshteuml neuml fazeumln peumlrfundimtare teuml zbatimit22

17 Marreumlveshja e 30 korrikut 2006 i peumlrmendur neuml D Ndrenika ldquoArrihet marreumlveshja PDndashPS ploteumlsohenkeumlrkesat e opoziteumlsrdquo Shekulli 31 gusht 2006 f 318 KKRT Relacioni Shpjegues peumlr Parlamentin i marreuml nga KKRT19 Ibid20 OSIShqipeumlria kapitulli peumlr autoritetin rregullator f 194ndash19921 KKRT Raport Vjetor neuml Kuvendin e Shqipeumlriseuml 2006 gjendet neuml httpwwwkkrtgovalimagesstorieskkrtfi lesRaporti-Perfundimtar-2006zip(i pareuml neuml 15 korrik 2007) (meuml tej KKRT Raporti Vjetor 2006)22 Intervisteuml me Elona Kana Drejtoresheuml e Departamentit Juridik dhe teuml Licensave praneuml KKRT Tiraneuml 18 janar 2008

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

24

22 Sistemi i licensimit

Reforma e KKRT nuk pati pasoja peumlr sistemin e dheumlnies seuml licensave teuml transmetimit Ndryshimi i veteumlm ka teuml beumljeuml me fuqineuml peumlr teuml dheumlneuml licensa peumlr transmetime numerike njeuml ligj ky qeuml u miratua neuml qershor 2007 por mbetet ende peumlr trsquou zbatuar23

Peumlrsa i peumlrket licensimeve dy nga vendimet e KKRT kaneuml ngjallur polemika neuml tre vitet e fundit njeuml kishte teuml beumlnte me dheumlnien e njeuml license transmetimi njeuml stacioni televiziv lokal dhe tjetri peumlr heqjen e antenave teuml transmetimit teuml disa stacioneve televizive

Neuml mes teuml prillit 2007 KKRT njoftoi peumlr njeuml inspektim teuml spektrit teuml frekuencave neuml teuml gjitheuml vendin Mediat elektronike qeuml operonin pa licensa u njoftuan se duhej teuml ndeumlrprisnin transmetimet24 Sipas ish-kryetarit teuml KKRT Ledi Bianku ky pastrim i spektrit kishte peumlr qeumlllim teuml mundeumlsonte zbatimin e Planit teuml Frekuencave duke fuqizuar keumlshtu konkurrenceumln midis operatoreumlve ekzistues para fi llimit teuml transmetimeve dixhitale25 Neuml 9 Maj 2007 KKRT vendosi teuml hiqte antenat e paautorizuara teuml transmetimit neuml disa qytete Keumlto antena i peumlrkisnin Top Channel TV Vizion Plus TV Telesport dhe TV Koha teuml cilat e akuzuan rregullatorin se po merrte vendime politike dhe se po i hiqte antenat peumlr shkak teuml qeumlndrimit kritik teuml keumltyre televizioneve kundeumlr qeveriseuml

KKRT u peumlrgjigj se inspektimi ishte lajmeumlruar para shtateuml muajsh neuml peumlrputhje me kriteret ligjore teuml licensimit26 Bianku peumlrseumlriti se rregullatori ishte i detyruar teuml zbatonte planin kombeumltar teuml frekuencave peumlr teuml beumlreuml vend peumlr njeuml transmetues teuml ri kombeumltar dhe peumlr lanccedilimin e transmetimeve numerike27 Neuml fakt njeuml muaj pas keumltij vendimi KKRT njoftoi peumlr njeuml tender peumlr njeuml stacion televiziv teuml kateumlrt kombeumltar28 Top Channel dhe Vizion Plus aplikuan peumlr licenseumln e re kombeumltare dhe neuml 21 janar 2008 Top Channel u beuml stacioni i kateumlrt televiziv privat kombeumltar

23 OSIShqipeumlria kapitulli peumlr autoritetin rregullator f 194ndash19924 KKRT Njoftim peumlr Shtyp ldquoInspektimi i Gjitheuml Spektrit teuml Frekuencave neuml Shqipeumlrirdquo gjendet neumlhttpwwwkkrtgovalcontentview261 (i pareuml neuml 15 qershor 2007)25 Studimi i vitit 2002 i KKRT peumlr planin e frekuencave peumlr televizionin analog u rifreskua neuml 2007 sipas rishpeumlrndarjes seuml frekuencave sipas vendimeve teuml Konferenceumls Rajonale teuml Radiokomunikacioneve neuml 2006 (RRC-06)26 Njoftim peumlr shtyp i KKRT ldquoKKRT do teuml ploteumlsojeuml Planin e Inspektimit teuml Spektritrdquo 10 maj 2007 Gjendet neuml httpwwwkkrtgovalcontentview33 (pareuml neuml 10 qershor 2007) shih gjithashtu Intervisteuml e pabotuar me Ledi Biankun Kryetar i KKRT gjendet neuml httpwwwkkrtgovalcontentview331 (pareuml neuml 10 qershor 2007) (Beumlhet fjaleuml peumlr njeuml intervisteuml qeuml njeuml gazeteuml shqiptare zhvilloi me kryetarin e KKRT dhe meuml voneuml nuk u botua KKRT e botoi intervisteumln neuml faqen e saj teuml Internetit)27 Ibid28 Njoftim peumlr shtyp i KKRT gjendet neuml httpwwwkkrtgovalcontentview311 (pareuml neuml 10 qershor 2007)

S H Q I P Euml R I A

25

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Paralelisht me keumlteuml tender KKRT rinisi fushateumln e heqjes seuml antenave teuml paligjshme neuml tetor 2007 neuml Elbasan dhe Korccedileuml Neuml Gjirokasteumlr KKRT gjithashtu konfi skoi antenat dhe pajisjet e disa kanaleve televizive greke qeuml po transmetonin pa licensa neuml jug teuml vendit29

Saga e antenave televizive u parapri nga njeuml debat tjeteumlr qeuml lidhej me dheumlnien e njeuml license transmetimi njeuml stacioni lajmesh teuml vendosur neuml Tiraneuml KKRT me aneumltareumlsineuml e meumlparshme e kishte ngrireuml procesin e licensimit peumlr Tiraneumln dhe Durreumlsin neuml maj 200330 Neuml 17 qershor 2006 KKRT vendosi teuml ngrinte procesin e licensimit neuml teuml gjitheuml vendin31 Teuml dyja vendimet niseshin nga kaosi qeuml kishte pushtuar spektrin e frekuencave sidomos peumlrreth kryeqytetit si dhe nga mungesa e planit kombeumltar teuml frekuencave32 KKRT e tanishme tha se asnjeuml nga keumlto vendime nuk kishte bazeuml ligjore33 e kundeumlrta ato ishin ldquoabsurderdquo dhe ldquodiskriminueserdquo pasi KKRT e meumlparshme kishte dheumlneuml licensa neuml zona ku veteuml kishte ndaluar licensimin e stacioneve televizive34 Keumlshtu KKRT i dha fund ngrirjes seuml licensave dhe hapi driteumln e gjelbeumlr peumlr licensimin e 21 operatoreumlve teuml rinj ndeumlr teuml cileumlt shtateuml stacione televizive lokale 12 televizione kablloreuml dhe dy radio lokale neuml 2006 dhe neuml fi llim teuml 200735

Vendimi meuml i diskutuesheumlm lidhej me Ora TV njeuml kanal qeuml transmeton veteumlm lajme Disa paleuml peumlrfshireuml edhe stacione teuml tjereuml televiziveuml gazetareuml dhe politikaneuml teuml opoziteumls thaneuml se Ora TV nuk duhej teuml kishte marreuml licenseuml Zeumlri meuml kritik ishte ai i News24 TV stacion lajmesh nga meuml teuml ndjekurit i cili pretendoi se KKRT kishte shkelur ligjin duke licensuar njeuml kompani qeuml nuk e kishte kapitalin e nevojsheumlm peumlr teuml hapur njeuml televizion Kjo sepse Ora shpk kompania qeuml zoteumlron Ora TV pranoi se kishte njeuml kapital prej ALL 100000 (euro8160) ndeumlrsa minimumi i keumlrkuar nga rregullatori ishte njeuml garanci prej ALL 25 milion (euro2040000)36

Peumlr meuml tepeumlr News24 TV aludoi se Ora TV kishte konfl ikt interesi pasi Ilda Prifti pronarja e Ora shpk37 ishte kusheumlrira e Alba Gineumls e cila zoteumlron 40 peumlrqind teuml kompaniseuml qeuml zoteumlron TV Klan televizion kombeumltar sipas artikujve neuml shtyp38 Ligji ndalon pronareumlt e njeuml transmetuesi kombeumltar teuml zoteumlrojneuml aksione drejtpeumlrdrejt ose teumlrthorazi neuml njeuml transmetues tjeteumlr39 Neuml keumlteuml rast nuk kishte shkelje teuml dukshme teuml ligjit pasi pronareumlt ishin individeuml teuml ndrysheumlm Megjithateuml kritikeumlt theksuan faktin qeuml Prifti e cila ishte 18 vjeccedil kur Ora TV mori licenseumln nuk i kishte peumlrvojeumln profesionale dhe kapitalin peumlr teuml krijuar njeuml kanal televiziv dhe

29 Njoftimet peumlr shtyp teuml KKRT tetor 2007 gjenden neuml httpwwwkkrtgovalcontentarchivecategory2007101 (pareuml neuml 24 janar 2008)30 Vendimi nr143 i KKRT cituar neuml Raportin Vjetor teuml KKRT 2006 f631 Vendimi nr 501 i KKRT cituar neuml Raportin Vjetor teuml KKRT 2006 f632 Intervisteuml me ish-kryetarin e KKRT Sefedin Ccedilela ldquoTeuml gjitha gabimet e Biankut dhe Dodeumlspeumlr licenseumln e rerdquo Gazeta Shqiptare 25 dhjetor 2006 f 733 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 734 Ibid f835 Ibid f1536 Ibid37 Informacion i marreuml nga autori prej KKRT Departamenti Juridik dhe i Licensave 13 korrik 200738 Ibid39 OSIShqipeumlria sektori mbi transmetuesit privateuml f 226

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

26

ishte thjesht njeuml kukull qeuml fshihte pronareumlt e veumlrteteuml40 Pas ankesave teuml beumlra nga News24 TV Prokuroria e Peumlrgjithshme nisi njeuml hetim peumlr keumlteuml ccedileumlshtje neuml dhjetor 2006 Duke keumlmbeumlngulur se vendimi i saj ishte neuml peumlrputhje teuml ploteuml me ligjin KKRT pretendoi se ajo ishte keumlshilluar edhe me Autoritetin peumlr Konkurrenceumln dhe Zyreumln e Regjistrit Tregtar41

Sipas ligjit teuml transmetimeve KKRT eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr dheumlnien e licensave peumlr transmetimet numerike Ligji beumln dallimin midis tre lloj licensave peumlr siguruesit e sheumlrbimit peumlr operatoreumlt e rrjetit dhe peumlr siguruesit e peumlrmbajtjes

Licensat peumlr rrjetet numerike tokeumlsore ndahen si meuml poshteuml

kombeumltare (e vlefshme peumlr dhjeteuml vjet) kur mbulojneuml jo meuml pak se 80 peumlrqind teuml vendit

rajonale (e vlefshme peumlr teteuml vjet) kur mbulojneuml deri neuml kateumlr njeumlsi administrative neuml kufi

gjeografi keuml me njeumlra-tjetreumln

lokale (e vlefshme peumlr teteuml vjet) kur mbulojneuml veteumlm njeuml njeumlsi administrative42

KKRT duhet teuml japeuml licensat neuml peumlrputhje teuml ploteuml me Planin e Frekuencave teuml miratuar nga RRC-06 Neumlse njeuml operator dixhital planifi kon teuml ndeumlrtojeuml njeuml rrjet duke peumlrdorur njeuml frekuenceuml qeuml eumlshteuml e zeumlneuml nga njeuml operator analog ateumlhereuml KKRT duhet trsquoi japeuml njeuml frekuenceuml tjeteumlr operatorit analog dhe teuml mbulojeuml shpenzimet e transferteumls Neumlse rregullatori nuk mund trsquoi mbulojeuml keumlto shpenzime kostot duhen mbuluar edhe nga operatori dixhital43

Ligji i detyron operatoreumlt analogeuml teuml vazhdojneuml teuml transmetojneuml derisa peumlrqindja e familjeve qeuml ndjekin transmetimet analoge teuml bjereuml poshteuml 10 peumlrqind teuml teumlreuml zoneumls seuml transmetimit Nga ana tjeteumlr RTSH ka teuml drejteumln teuml peumlrdoreuml dy nga shtateuml frekuencat kombeumltare teuml caktuara nga RRC-06 peumlr peumlrdorim dixhital peumlr Shqipeumlrineuml

KKRT eumlshteuml gjithashtu peumlrgjegjeumlse peumlr licensimin e siguruesve teuml peumlrmbajtjes44 Licensat mund trsquou jepen transmetuesve peumlr teuml transmetuar ose njeuml program televiziv apo radiofonik ose njeuml ldquobuqeteumlrdquo programesh Ccedildo sheumlrbim programi gjithashtu duhet teuml licensohet nga KKRT e cila peumlrcakton kriteret dhe kushtet peumlr programet si dhe teuml drejtat dhe detyrimet e teuml licensuarit Neuml keumlteuml kuadeumlr transmetuesit ekzistues analogeuml mund teuml konsiderohen tashmeuml teuml licensuar si sigurues teuml peumlrmbajtjes derisa sinjali analog teuml fi ket

Ligji gjithashtu vendos disa detyrime peumlr operatoreumlt e rrjeteve numerike Ato duhet teuml ofrojneuml teuml pakteumln 50 peumlrqind teuml sheumlrbimeve teuml tyre falas ndeumlrsa transmetuesi i sheumlrbimit publik nuk mund teuml keumlrkojeuml pageseuml peumlr ndonjeuml program teuml vetin

40 Gazmend Janku ldquoProkuroria nis hetimin peumlr skandalin e licenseumls neuml KKRTrdquo Gazeta Shqiptare 24 dhjetor 2006 f 1041 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 1842 Ligji i Transmetimeve Numerike neni 343 Ibid neni 344 Ibid neni 5

bull

bull

bull

S H Q I P Euml R I A

27

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Edhe pse KKRT ende nuk ka nisur teuml japeuml licensa numerike i ka vendosur tashmeuml kriteret peumlr dheumlnien e licensave peumlr operatoreumlt e rrjetit45 Keumlto kritere keumlrkojneuml njeuml kapital minimal prej ALL 1 bilion (Lek) ose euro817 milioneuml peumlr licenseuml kombeumltare ose ALL 400 milioneuml (euro327 milioneuml) peumlr njeuml licenseuml rajonale si dhe ALL 100 milioneuml (euro817000) peumlr njeuml licenseuml lokale Peumlrveccedil keumlsaj transmetuesit numerikeuml duhet teuml peumlrmbushin disa keumlrkesa teuml tjera peumlrfshireuml keumltu korrekteumlsineuml dhe pavareumlsineuml editoriale neuml sheumlrbimet e tyre teuml lajmeve dhe ato informative

Neuml pamje teuml pareuml kriteret e licensimit duken teuml drejta dhe neuml ndihmeuml teuml publikut sidomos peumlrsa i peumlrket theksit peumlr teuml zgjedhur standarde jo-ekskluzive transparenceumls seuml kostove dhe zgjedhjes seuml larmishme teuml peumlrmbajtjes Rregullatori ka fuqineuml teuml mbikqyreuml kriteret e licensimit dhe teuml zgjedheuml teuml licensuarit Normalisht kjo keumlrkon njeuml autoritet teuml pavarur teuml fuqisheumlm dhe profesional Fatkeqeumlsisht megjitheuml progresin e beumlreuml KKRT ende duhet teuml provojeuml qeuml i meriton ploteumlsisht keumlto epitete

Edhe pse procesi i licensimit dixhital ende duhet teuml fi llojeuml televizioni dixhital ka mbeumlrritur neuml Shqipeumlri kur DigitAlb nisi transmetimet neuml 15 korrik 2004 megjitheuml kundeumlrshtimin e forteuml si nga autoriteti rregullator ashtu edhe nga stacionet e tjera televizive DigitAlb eumlshteuml neuml transmetim peumlr gati kateumlr vjet tashmeuml duke pasur njeuml numeumlr gjithnjeuml neuml rritje abonenteumlsh 120000 neuml fi llim teuml 2006 sipas shifrave meuml teuml fundit qeuml disponohen46 Kompania ka deklaruar qeuml numri i abonenteumlve eumlshteuml rritur qeuml ateumlhereuml Deri neuml 2006 DigitAlb mbulonte me sinjal Shqipeumlrineuml Pereumlndimore nga Shkodra neuml veri deri neuml Vloreuml neuml jug47 Peumlr momentin kompania pretendon se mbulon teuml gjitheuml vendin48 Megjithateuml sipas ligjit peumlr transmetimet numerike veprimtaria e saj mund teuml beumlhej problematike pasi mbulimi me sinjal nga kompania do teuml keumlrkonte kateumlr licensa kombeumltare ndeumlrkoheuml qeuml ligji thoteuml se asnjeuml operator nuk mund teuml marreuml meuml shumeuml se njeuml licenseuml kombeumltare DigitAlb ofron njeuml buqeteuml tokeumlsore me 38 kanale tematike dhe teuml peumlrgjithshme si dhe me dy stacione radiofonike Peumlr teuml qeneuml neuml rregull me ligjin stacioni do teuml duhej teuml shkurtonte neuml meumlnyreuml drastike numrin e kanaleve teuml ofruara Kjo do teuml jeteuml akoma meuml e ndeumlrlikuar pasi tashmeuml DigitAlb ka njeuml numeumlr teuml reumlndeumlsisheumlm klienteumlsh dhe shumeuml pak kompani duket se kaneuml interes peumlr teuml hyreuml neuml keumlteuml sektor teuml ri dhe mjaft teuml kushtuesheumlm

Neuml fakt debatet qeuml paraprineuml miratimin e ligjit u peumlrqendruan neuml pasojat qeuml ai do teuml kishte neuml tregun ekzistues ku DigitAlb eumlshteuml kthyer neuml njeuml lojtar teuml suksessheumlm Peumlrfaqeumlsuesit e DigitAlb keumlmbeumlnguleumln qeuml ata nuk keumlrkonin gjeuml tjeteumlr veccedilse legalizimin e veprimtariseuml seuml tyre pa u dashur trsquoia nisnin nga zeroja49 Qeveria e paraqiti ligjin neuml parlament neuml shkurt 2007 neuml njeuml koheuml kur parlamenti kishte miratuar ndash neuml bashkeumlpunim me Keumlshillin e Europeumls ndash njeuml plan veprimi peumlr teuml rishikuar legjislacionin e medias dhe peumlr teuml hartuar njeuml ligj peumlr transmetimet numerike deri neuml fund teuml vitit Pronareumlt dhe drejtoreumlt e medias protestuan faktin qeuml nuk ishin keumlshilluar peumlr njeuml ligj kaq teuml reumlndeumlsisheumlm Peumlr meuml tepeumlr pas disa seancave deumlgjimore me paleumlt

45 Kriteret e KKRT peumlr licensimin numerik46 Faqja e DigitAlb neuml Internet gjendet neuml httpwwwdigitalbtvkompania (pareuml neuml 12 mars 2008)47 Intervisteuml me Altin Petre Menaxher IT i DigitAlb Tiraneuml 16 maj 200648 Faqja neuml Internet e DigitAlb httpwwwdigitalbalkompaniaphp (pareuml neuml 17 mars 2008)49 Minutat e Mbledhjes seuml Komisionit Parlamentar teuml Medias 20 prill 2007 gjendet neumlhttpwwwparlamentaldokumentiaspid=2351ampkujam=Komisioni (pareuml neuml 18 tetor 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

28

e interesuara dhe pas marrjes seuml komenteve dhe sugjerimeve nga Organizata peumlr Sigurim dhe Bashkeumlpunim neuml Europeuml (OSBE) Keumlshilli i Europeumls dhe Komisioni Europian shumica qeveriseumlse e miratoi ligjin pa miratimin e pakiceumls e cila nuk pranoi teuml votonte Debati peumlr amendamentet e ligjit nuk u peumlrqendrua shumeuml neuml qeumlllimin dhe pasojat e tyre gjeuml qeuml ngre pikeumlpyetje se me sa efi kasitet do teuml zbatohet ky ligj

Ligji nuk specifi kon njeuml dateuml peumlr fi kjen e sinjalit analog edhe pse i detyron transmetuesit qeuml programet e tyre teuml gjenden si neuml sinjalin analog ashtu edhe neuml ateuml numerik derisa sinjali numerik teuml arrijeuml neuml meuml shumeuml se 90 peumlrqind teuml zoneumls seuml licensuar Kjo maseuml mund teuml nxiseuml siguruesit e sheumlrbimit dhe operatoreumlt e rrjetit teuml peumlrshpejtojneuml procesin e dixhitalizimit por nga ana tjeteumlr transmetuesit do teuml keneuml kosto meuml teuml larta gjateuml periudheumls seuml transmetimit simultan Peumlr meuml tepeumlr do teuml jeteuml e veumlshtireuml teuml peumlrshpejtohet procesi i dixhitalizimit pa ndihma nga shteti peumlr dekoderat

Qeuml nga miratimi i ligjit KKRT eumlshteuml keumlshilluar me DigitAlb peumlr kriteret e licensimit KKRT eumlshteuml ndihmuar nga OSBE peumlr teuml hartuar Strategjineuml peumlr Kalimin neuml Transmetime Numerike Procesi i licensimit dixhital mbetet i ngrireuml derisa teuml miratohet Strategjia e cila duhet ende teuml peumlrfundohet dhe teuml botohet Ajo duhet teuml marreuml parasysh edhe rolin e DigitAlb

3 RREGULLIMI DHE MENAXHIMI I TRANSMETUESIT TELEVIZIV TEuml SHEumlRBIMIT PUBLIK

31 Legjislacioni dhe politikat peumlr transmetuesin publik

Amendamentet e 2006 peumlr Ligjin e Radios dhe Televizionit i cili rregullon RTSH pateumln pasoja neuml rregullimin e transmetuesit teuml sheumlrbimit publik Megjithateuml masat kryesore peumlr misionin publik teuml stacionit dhe peumlr peumlrmbajtjen janeuml teuml njeumljtat

Legjislacioni i ri peumlr transmetimin dixhital i jep njeuml rol teuml veccedilanteuml RTSH Dy nga shtateuml freku-encat kombeumltare qeuml i janeuml caktuar Shqipeumlriseuml deri neuml 2015 i rezervohen RTSH KKRT i ka rekomanduar RTSH qeuml kanalin e dyteuml ta transmetojeuml drejtpeumlrdrejt neuml meumlnyreuml dixhitale50 Neuml fakt neuml korrik 2007 TVSH peumlrgatiti njeuml plan reforme neuml bashkeumlpunim me Unionin Europian teuml Transferimit (EBU) i cili peumlrqendrohet neuml kalimin neuml dixhitalizim Eumlshteuml ende hereumlt peumlr teuml para-shikuar neumlse kjo strategji do teuml jeteuml e mundur dhe e suksesshme Eumlshteuml e sigurt qeuml do teuml nevojitet mbeumlshtetje teuml bollshme fi nanciare si dhe njeuml zbatim i rrepteuml dhe energjik nga TVSH

32 Struktura qeveriseumlse e transmetuesit publik

Keumlshilli Drejtues mbetet organi meuml i larteuml i RTSH Deri neuml korrik 2006 ai peumlrbeumlhej nga 15 aneumltareuml teuml caktuar nga parlamenti peumlr njeuml periudheuml peseuml-vjeccedilare me mundeumlsineuml peumlr trsquou

50 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 21

S H Q I P Euml R I A

29

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

rizgjedhur pas njeuml periudhe pushimi tre-vjeccedilar Aneumltareumlt duhej teuml zgjidheshin ndeumlr personalitete teuml njohura nga fushat e kultureumls artit kinemaseuml gazetariseuml ligjit ekonomiseuml medias marreumldheumlnieve publike marreumldheumlnieve ndeumlrkombeumltare universiteteve dhe Akademiseuml seuml Shkencave Me keumlteuml formuleuml aneumltareumlt propozoheshin neuml numeumlr teuml barabarteuml nga shumica qeveriseumlse opozita dhe shoqeumlria civile Opozita e ateumlhershme mendonte se kjo formuleuml ceumlnonte pavareumlsineuml e institucionit duke argumentuar se neuml fakt peumlrfaqeumlsuesit e shoqeumlriseuml civile mbeumlshtesnin shumiceumln parlamentare Eumlshteuml e veumlshtireuml teuml vlereumlsohet neumlse kjo ishte e veumlrteteuml Mbeumlshteteumlsit e keumlsaj formule paraqiteumln argumentin se e kundeumlrta ishte e veumlrteteuml kjo ishte e vetmja meumlnyreuml peumlr teuml garantuar elementin e domosdosheumlm teuml shoqeumlriseuml civile neuml aneumltareumlsineuml e institucionit publik

Shumica e tanishme qeveriseumlse paraqiti njeuml ndryshim teuml ligjit neuml shkurt 2006 qeuml kishte peumlr qeumlllim teuml ndryshonte formuleumln dhe peumlrbeumlrjen si teuml KKRT ashtu edhe teuml Keumlshillit Drejtues teuml RTSH neuml meumlnyreuml qeuml organet qeveriseumlse teuml RTSH trsquoi beumlnin balleuml politizimit Ish-Kryetari i Keumlshillit Drejtues Kiccedilo Blushi shpjegoi ldquoNuk jemi ne ata qeuml vendosin por ata kryetareumlt e partive qeuml duan qeuml drejtoreumlt dhe aneumltareumlt e keumlshillit teuml sillen si kukulla pa dinjitet teuml cileumlt kontrollohen me lehteumlsi neumlpeumlrmjet celulareumlverdquo51 Pas njeuml debati teuml zgjatur dhe teuml nxehteuml amendamentet u miratuan neuml korrik 2006 megjitheuml protestat e opoziteumls

Sipas ligjit teuml ndryshuar aneumltareumlt e Keumlshillit Drejtues u reduktuan nga 15 neuml shtateumlLogjika dhe procedura e emeumlrimit janeuml teuml ngjashme me ato peumlr KKRT Shoqatat dhe grupet e meumlposhtme mund teuml propozojneuml teuml pakteumln kateumlr kandidateuml peumlr secilin aneumltar teuml Keumlshillit Drejtues52

Shoqatat e medias elektronike dhe teuml shkruar

Universiteti i Tiraneumls

Shoqatat e inxhinieriseuml elektrike dhe elektronike

Shoqatat e juristeumlve akademikeumlve teuml ligjit si dhe Dhoma Kombeumltare e Avokateumlve

Grupet parlamentare

OJQ qeuml merren me teuml drejtat e njeriut dhe teuml teuml miturve

borde keumlshillimi teuml Qendreumls Kombeumltare teuml Kinematografi seuml dhe Lidhjes seuml

Shkrimtareumlve

Komisioni Parlamentar i Medias ka detyreumln e peumlrzgjedhjes deri neuml dy kandidateuml peumlr secilin post53 Preferohen kandidateumlt me grada shkencore Grada teuml tilla janeuml teuml detyruara peumlr kandidateumlt e propozuar nga universiteti dhe shoqatat e inxhinieriseuml elektrike dhe elektronike54

Neuml meumlnyreuml qeuml teuml garantohet vazhdimeumlsia kryetari dhe tre aneumltareuml zgjidhen peumlr njeuml mandat peseuml-vjeccedilar ndeumlrsa tre teuml tjereumlt zgjidhen peumlr njeuml mandat tre vjet e gjysmeuml55

51 Kiccedilo Blushi ldquoTelevizioni qeuml ka mbetur peng i partiverdquo Standard 17 mars 2006 f 2352 Ligji nr 9531 11 maj 2006 Fletorja Zyrtare 65 2006 Art 2 paragraf 153 Ibid paragraf 254 Ibid paragrafeumlt 3 amp 455 Ibid neni 9

bull

bull

bull

bull

bull

bull

bull

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

30

Sipas ligjit teuml vjeteumlr deputeteumlt ministrat zyrtareumlt e larteuml teuml qeveriseuml aneumltareumlt e kryesive teuml partive politike punonjeumls teuml RTSH ose punonjeumls dhe pronareuml teuml mediave private nuk lejoheshin teuml beumlheshin aneumltareuml teuml Keumlshillit Drejtues Sipas ligjit teuml ri u shtuan edhe kufi zime teuml tjera Tashmeuml nuk lejohen teuml jeneuml aneumltareuml edhe njereumlz qeuml zoteumlrojneuml aksione ose kaneuml lidhje me pronareuml aksionesh neuml kompani qeuml operojneuml neuml transmetimet audiovizuale reklameuml produksion shtyp telekomunikacione si dhe aneumltareuml dheose punonjeumls teuml strukturave qeveriseumlse teuml keumltyre strukturave Persona qeuml janeuml larguar nga sheumlrbimi civil peumlr arsye disiplinore dhe punonjeumls aktualeuml apo qeuml kaneuml punuar neuml RTSH gjateuml tre vjeteumlve teuml fundit nuk mund teuml zgjidhen

Opozita dhe disa veumlzhgues teuml tjereuml paraqiteumln argumentimin se peumlrbeumlrja e re e Keumlshillit Drejtues teuml RTSH nuk ofronte garanci peumlr pavareumlsineuml editoriale ldquoTeuml ashtuquajturit peumlrfaqeumlsues teuml pavarur deri meuml sot kaneuml qeneuml lsquokali i Trojeumlsrsquo seuml politikeumls neuml keumlto institucione Me qeumlllim qeuml teuml shmangim rrezikun qeuml lsquoteuml pavaruritrsquo trsquoi sheumlrbejneuml pushtetit ose partive politike neuml vend teuml publikut nevojitet qeuml edhe [peumlrfaqeumlsimi i ] teuml pavarurve teuml jeteuml gjithashtu [politikisht] i balancuarrdquo56

Keumlshilli Drejtues u zgjodh nga shumica qeveriseumlse neuml korrik 2006 me formuleumln e re Me-gjithateuml pasi opozita nuk pranoi teuml bashkeumlpunonte neuml reformeumln e procedureumls elektorale para zgjedhjeve lokale teuml 2007 dhe atyre presidenciale koalicioni qeveriseumls ra dakord teuml ndryshonte seumlrish peumlrbeumlrjen e Keumlshillit Sipas marreumlveshjes seuml gushtit 2006 midis deputeteumlve teuml shumiceumls dhe teuml opoziteumls peumlrbeumlrja e Keumlshillit Drejtues do teuml rritej nga shtateuml neuml 11 aneumltareuml dhe kateumlr aneumltareumlt e tjereuml do teuml emeumlroheshin nga aneumltareumlt e opoziteumls neuml Komisionin Parlamentar teuml Medias nga radheumlt e shoqeumlriseuml civile57 Megjithateuml Keumlshilli funksionoi veteumlm me shtateuml aneumltareuml deri neuml shtator 2007 pasi Parlamenti nuk arriti teuml zgjidhte aneumltareumlt e tjereuml si neuml KKRT ashtu edhe neuml Keumlshillin Drejtues peumlr shkak teuml krizeumls seuml vazhdueshme presidenciale dhe vazhdimit teuml puneumls peumlr Ligjin peumlr Transmetimet Numerike Seumlrish mosmarreumlveshjet politike dhe prirja peumlr trsquou pozicionuar dhe jo peumlr trsquou bashkuar peumlr teuml mireumln e peumlrbashkeumlt kaneuml penguar funksionimin normal dhe teuml pavarur teuml organit rregullator teuml stacionit

Neuml Raportin Vjetor teuml 2006 Keumlshilli Drejtues theksoi veumlshtireumlsiteuml me teuml cilat peumlrballej dhe lavdeumlroi peumlrparimin e transmetuesit publik neuml aspektin e pavareumlsiseuml editoriale dhe struktureumls programore Peumlrveccedil keumlsaj ndeumlrsa beumlnte thirrje peumlr asistenceuml meuml teuml madhe teuml qeveriseuml ndaj RTSH Parlamenti angazhohej teuml hartonte dhe miratonte planin e ploteuml peumlr reformeuml teuml RTSH deri neuml fund teuml 2007 Neuml gusht 2007 RTSH hartoi njeuml strategji zhvillimi peumlr periudheumln 2008-2010 teuml cileumln ia paraqiti qeveriseuml Duke qeneuml i zeumlneuml me ligje teuml tjera Parlamenti deri tani nuk ka arritur ta diskutojeuml keumlteuml strategji

Drejtori i Peumlrgjithsheumlm vazhdon teuml geumlzojeuml autoritet teuml konsideruesheumlm duke i raportuar Keumlshillit Drejtues por pa qeneuml i detyruar teuml zbatojeuml urdhrat e tij58 Keumlshilli Drejtues ka peumlr detyreuml teuml emeumlrojeuml dhe ka teuml drejteumln teuml shkarkojeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm Keumlshilli qeuml u emeumlrua neuml 2006 pushoi Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml ateumlhersheumlm Artur Zhejin mbi baza

56 A Stefani ldquorsquoTeuml pavaruritrsquo kali i Trojeumls neuml mediardquo Panorama 16 shkurt 2006 f 1757 Marreumlveshja e 30 korrikut 2006 e cituar neuml Denion Ndrenika ldquoArrihet marreumlveshja PDndashPS ploteumlsohen keumlrkesat e opoziteumlsrdquo Shekulli 31 gusht 2006 f 358 OSIShqipeumlria f 214ndash216

S H Q I P Euml R I A

31

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

keqadministrimi dhe mungeseuml reforme duke pretenduar se vareumlsia politike ishte ende e ndjeshme Neuml njeuml leteumlr publike Mero Baze aneumltar i Keumlshillit Drejtues shkruante se ldquome veteumldijen e ploteuml teuml drejtoreumlve teuml saj RTSH e ka shmangur debatin publik peumlr vite dhe eumlshteuml kthyer neuml njeuml stacion thuajse banal i cili i ka sheumlrbyer veteumlm interesave teuml ngushta teuml drejtoreumlve teuml vet dhe teuml lidhjeve teuml tyre politikerdquo59

Zheji e kundeumlrshtoi kritikeumln dhe tha se shkarkimi i tij ishte kundeumlr parimeve demokratike ldquoEumlshteuml e pamundur teuml niseumlsh reformeumln e RTSH duke shkelur njeuml nga parimet e demokraciseuml seuml medias siccedil eumlshteuml mandati i Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlmrdquo Ai shtoi se shkarkimi i tij ishte njeuml vendim i nxituar i bazuar meuml tepeumlr neuml lidhjet politike sesa neuml arsye pragmatike60 Drejtori i Peumlrgjithsheumlm i tanisheumlm Petrit Beci u zgjodh neuml 10 neumlntor 2006 Beci meuml pareuml ka qeneuml Zeumlvendeumls Drejtor i transmetuesit publik dhe ka njeuml peumlrvojeuml teuml gjereuml si menaxher i njeumlrit prej televizioneve private kombeumltare

Shtresa e treteuml e pushtetit neuml transmetuesin publik eumlshteuml Keumlshilli i Menaxhimit i cili sheumlrben si organ keumlshillimor peumlr Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm duke keumlshilluar Drejtorin peumlr njeuml seumlreuml ccedileumlshtjesh teuml reumlndeumlsishme fi nanciare apo neuml lidhje me pronat Pa pasur asnjeuml rol neuml programacion dheumlnia e peumllqimit teuml Keumlshillit teuml Menaxhimit eumlshteuml i detyruesheumlm neuml disa vendime si transaksionet e pronave kontratat e puneumlsimit dhe bisedime dhe marreumlveshje teuml tjera me stafi n dhe sindikatat

Struktura qeveriseumlse ka peumlr qeumlllim teuml garantojeuml puneumln e balancuar dhe teuml paanshme teuml RTSH si dhe legjitimitetin e tij si institucion publik Fatkeqeumlsisht kjo nuk eumlshteuml arritur Neuml fakt shumeuml veumlzhgues peumlrfshireuml aneumltareuml teuml strukturave qeveriseumlse teuml RTSH ankohen qeuml meumlnyra se si eumlshteuml ndeumlrtuar sistemi eumlshteuml burimi kryesor i problemit Aneumltareumlt e Keumlshillit Drejtues thoneuml se fuqiteuml e tyre peumlrballeuml Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlm janeuml mjaft teuml kufi zuara Disa aneumltareuml thoneuml se vendimet kryesore merren nga Drejtori i Peumlrgjithsheumlm ndeumlrsa roli i tyre neuml vendimmarrje eumlshteuml i pareumlndeumlsisheumlm Peumlr shembull ish-kryetari i Keumlshillit Drejtues Kiccedilo Blushi pretendonte se ldquopeumlr dy vjet Keumlshilli [Drejtues] nuk kishte miratuar struktura programore teuml peumlrshtatshme peumlr shkak teuml neumlnshtrimit politik teuml Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlm i cili emeumlrohet nga ne por nuk zgjidhet nga nerdquo61

33 Financimi i transmetuesit publik

Pagesa e takseumls vjetore peumlr RTSH eumlshteuml ALL 500 (euro41) peumlr familje Kjo takseuml mendohet teuml peumlrbeumljeuml njeuml nga burimet kryesore teuml teuml ardhurave peumlr transmetuesin e sheumlrbimit publik Deri neuml 2006 buxheti i RTSH nuk e detajonte shumeumln totale teuml mbledhur nga taksa e aparatit

Raporti i stacionit peumlr 2006 tregonte njeuml rritje prej 362 peumlrqind neuml teuml ardhurat e takseumls nga aparati nga ALL 19 milion (euro155000) teuml planifi kuara neuml ALL 687 milion (euro563000) teuml realizuara62 Megjitheuml keumlteuml rritje spektakolare llogaritjet deumlshmojneuml se teuml ardhurat peumlrfaqeumlsojneuml takseumln e aparatit teuml paguar nga afeumlrsisht 8600 familje shifeumlr mjaft e uleumlt neuml njeuml vend me

59 Mero Baze ldquoPeumlrse ndryshimi neuml RTSH duhet teuml niseuml nga Drejtori i Peumlrgjithsheumlmrdquo Shqip 26 tetor 2006 f 1160 Artur Zheji ldquoStili vrastar i njeuml shkarkimirdquo Shqip 28 tetor 2006 f 761 Kiccedilo Blushi ldquoTelevizioni qeuml ka mbetur peng i partiverdquo Standard 17 mars 2006 f 2362 RTSH Raporti Vjetor peumlr Veprimtarineuml e RTSH 2006 Keumlshilli Drejtues i RTSH 2007 f 15 (meuml tej Raporti Vjetor i RTSH 2006)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

32

tre milion banoreuml dhe me meuml shumeuml se 500000 shteumlpi me televizor63 Neuml keumlteuml meumlnyreuml njeuml mbledhje meuml efi kase e takseumls seuml aparatit eumlshteuml mjaft e nevojshme pasi kjo mund teuml jeteuml thelbeumlsore neuml arritjen e pavareumlsiseuml seuml TVSH nga buxheti i shtetit

Taksa peumlr aparatin mblidhet neuml janar seuml bashku me fatureumln e energjiseuml elektrike Deri neuml 2006 Korporata Elektro-energjitike Shqiptare (KESH) ia kalonte parateuml e mbledhura nga taksa e aparatit buxhetit teuml shtetit dhe ateumlhereuml Ministria e Financeumls i kalonte fondet neuml RTSH pa beumlreuml teuml ditur sa ishte mbledhur nga KESH Neuml 2006 RTSH fi rmosi njeuml marreumlveshje me KESH dhe Drejtorineuml e Taksave e cila siguronte pageseumln e drejtpeumlrdrejteuml teuml takseumls seuml aparatit te RTSH Megjithateuml peumlr shkak teuml veumlshtireumlsive teuml fundit ekonomike nuk pritet qeuml KESH ta peumlrmireumlsojeuml vjeljen e takseumls seuml aparatit neuml teuml ardhmen e afeumlrt64

Teuml ardhurat e fi tuara nga veteuml stacioni janeuml rritur neuml vitet e fundit duke arritur deri neuml 65 peumlrqind teuml buxhetit total teuml RTSH neuml 200665 Megjithateuml RTSH eumlshteuml ende e ngadalteuml neuml teumlrheqjen e teuml ardhurave teuml reumlndeumlsishme nga reklama Stacioni arriti teuml vilte veteumlm 44 peumlrqind teuml teuml ar-dhurave teuml planifi kuara nga reklama neuml 2006 Ndoshta kjo kishe teuml beumlnte edhe me konkurrenceumln nga stacione private meuml teuml fuqishme Peumlrveccedil keumlsaj edhe fi nancimi nga buxheti i shtetit u ul Neuml 2006 TVSH mori ALL 300 milion (euro246 milion) nga buxheti i shtetit qeuml peumlrbeumln pothuajse gjysmeumln e shumave teuml marra neuml vitet e kaluara66 Financimi nga buxheti i shtetit u rrit neuml meumlnyreuml modeste seumlrish Neuml 2007 ndihma e buxhetit teuml shtetit peumlr RTSH ishte ALL 312 milion (euro252 milion)67 Neuml 2008 shteti i dha ALL 438 milioneuml (euro365 milion) RTSH-seuml68

Njeuml burim i reumlndeumlsisheumlm teuml ardhurash eumlshteuml dheumlnia me qera e antenave teuml transmetimit teuml cilat janeuml monopol ligjor i stacionit Megjithateuml neuml teuml kaluareumln vjelja e keumltyre pagesave ka qeneuml problematike Borxhi i grumbulluar nga ata qeuml peumlrdorin antenat arriti ALL 1941 milion (euro159 milion) neuml fund teuml 200669 Edhe pse ligji e lejon RTSH teuml preseuml sinjalin e antenave peumlr ato kompani qeuml nuk kaneuml beumlreuml pagesat pas paralajmeumlrimeve transmetuesi publik nuk e ka ndjekur kurreuml keumlteuml praktikeuml pasi kjo do teuml niste njeuml seumlreuml veprimesh teuml zgjatura ligjore70 Neuml keumlteuml meumlnyreuml borxhet janeuml grumbulluar duke krijuar njeuml seumlreuml precedenteumlsh ku operatoreumlt peumlrdorin sheumlrbimet e RTSH falas RTSH tashmeuml ka ndeumlrmarreuml nisma ligjore kundeumlr debitoreumlve kryesoreuml71

63 Burimi INSTAT dhe EBU teuml cituara neuml OSIShqipeumlria f 13464 Intervisteuml me Diana Kalaja Zeumlvendeumls Drejtore e Peumlrgjithshme e RTSH Tiraneuml 21 janar 200865 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 1566 OSI Shqipeumlria f 208ndash21267 Ligji nr 9645 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2007rdquo i 27 neumlntor 2006 gjendet neuml httpwwwqpzgovalbotimefl etore_zyrtare2006PDF-2006135-2006pdf (pareuml neuml 15 korrik 2007)68 Ligji nr 9836 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2008rdquo i 26 neumlntor 2007 gjendet neuml httpwwwminfi ngovaldownloadsl-9836doc (pareuml neuml 25 janar 2008)69 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f1670 Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007 gjendet neuml httpwwwklshorgaldoc20070507132319_v_departamenti_i_kontrollit_te_institucioneve_fi nanciare_ndeumlrmarrjeve_dhe_shoqeumlrive_publike_nr1-2007pdf (pareuml neuml 10 korrik 2007)71 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 16

S H Q I P Euml R I A

33

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

34 Standartet editoriale

Ashtu si mediat e tjera RTSH nuk ka njeuml kod teuml brendsheumlm etike dhe as ndonjeuml organ qeuml teuml mbikqyreuml sjelljen sipas standarteve Neuml shtator 2006 shoqatat e gazetareumlve miratuan njeuml kod etike peumlr teuml gjitha mediat neuml Shqipeumlri Procesi u lanccedilua nga njeuml OJQ peumlr mediat e bazuar neuml Tiraneuml Instituti Shqiptar i Medias dhe peumlrfshiu debate me gazetareuml redaktoreuml pronareuml teuml medias menaxhereuml dhe teuml tjereuml72 Megjithateuml kodi nuk eumlshteuml miratuar ldquozyrtarishtrdquo nga ndonjeuml media dhe nuk ka mekanizeumlm peumlr zbatimin e tij Neuml keumlteuml meumlnyreuml respektimi i tij mbetet neuml deumlshireumln e gazetareumlve (Shih gjithashtu seksionin 44)

Gazetareumlt e TVSH nuk geumlzojneuml ndonjeuml mbrojtje meuml teuml madhe neuml puneumln e tyre sesa kolegeumlt e tyre neuml televizione private Mungesa e kontratave teuml puneumls seuml bashku me rrogat relativisht teuml uleumlta nuk peumlrbeumljneuml nxitje qeuml ata teuml zhvillojneuml pavareumlsineuml editoriale apo teuml prodhojneuml programe cileumlsore Stacioni ka peumlrdorur kontrata teuml posaccedilme pune dhe metoda pagese arbitrare Ish-Drejtori i Peumlrgjithsheumlm Artur Zheji pretendoi se keumlto kontrata ishin peumlrdorur peumlr teuml motivuar gazetareumlt dhe peumlr teuml peumlrmireumlsuar profesionalizmin pasi stacioni po i paguante gazetareumlt sipas sasiseuml dhe cileumlsiseuml seuml puneumls Por Kontrolli i Larteuml i Shtetit (KLSH) arriti neuml peumlrfundimin se keumlto kontrata nuk ishin teuml ligjshme dhe i keumlrkoi RTSH teuml ndreqte gjendjen deri neuml kontrollin e ardhsheumlm73 Sindikatat e RTSH vazhdimisht kaneuml aluduar se keumlto kontrata refl ektonin preferencat personale teuml Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlm dhe jo motivim profesional74

Ndryshe nga disa stacione televizive private qeuml duket se kaneuml arritur njeuml shkalleuml meuml teuml larteuml pavareumlsie politike TVSH ende peumlrballet me ndeumlrhyrje politike Ashtu siccedil e thoteuml ish-kryetari i Keumlshillit Drejtues Kiccedilo Blushi

Neuml vend qeuml trsquoi hiqnin duart nga ky institucion dhe ta ndihmonin pavareumlsineuml qeuml i garanton ligji neumlpeumlrmjet deklaratave teuml tyre etiketimit presionit dhe urdhrave qeuml vijneuml nga celulareumlt teuml dyja partiteuml politike dhe lidereumlt e tyre e kaneuml detyruar ekranin publik teuml kthehet nga blu neuml rozeuml dhe e anasjellta sipas shijeve teuml kryetareumlve teuml dy partive kryesore teuml cileumlt e masin lsquocileumlsineumlrsquo dhe pavareumlsineuml e RTSH nga koheumlzgjatja e shfaqjeve teuml tyre neuml stacion75

Ndeumlrhyrja politike eumlshteuml veccedilaneumlrisht e dukshme pas ndeumlrrimeve teuml qeveriseuml Pas zgjedhjeve teuml 2005 koalicioni i partive teuml djathta i udheumlhequr nga Partia Demokratike qeuml mori pushtetin pas teteuml vitesh neuml opoziteuml e ndeumlrroi Keumlshillin Drejtues drejtimin dhe njeuml pjeseuml teuml stafit teuml TVSH Meuml shumeuml se 80 punonjeumls teuml TVSH u pushuan nga puna peumlrfshireuml keumltu 10 gazetareuml qeuml njiheshin si me prirje teuml majta Stacioni mori neuml puneuml njereumlz teuml njohur jo aq peumlr standartet e tyre profesionale sesa peumlr afeumlrsineuml me partineuml neuml pushtet dhe qeverineuml76

72 Autorja e keumltij raporti punon neuml Institutin Shqiptar teuml Medias73 Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007 gjendet neumlhttpwwwklshorgaldoc20070507132319_v_departamenti_i_kontrollit_te_institucioneve_fi nanciare_ndeumlrmarrjeve_dhe_shoqeumlrive_publike_nr1-2007pdf (pareuml neuml 10 korrik 2007)74 Leteumlr e punonjeumlsve teuml RTSH ldquoRTSH ka nevojeuml peumlr ndryshime urgjenterdquo Tema 17 shkurt 2006 f 1175 Kico Blushi ldquoTelevizioni qeuml ka mbetur peng i partiverdquo Standard 17 mars 2006 f 23 76 IREX ldquoShqipeumlriardquo neuml Media Sustainability Index 2006 f 5 gjendet neumlhttpwwwirexorgprogramsMSI_EUR2005MSI05-Albaniapdf (pareuml neuml 20 qershor 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

34

4 TRANSMETUESIT PRIVATEuml

41 Rregullimi dhe menaxhimi

Sektori privat i transmetimit neuml Shqipeumlri eumlshteuml i gjereuml dhe peumlrfshin tre stacione kombeumltare televizive 68 stacione televizive lokale dy satelitore dhe 44 operatoreuml televiziveuml kablloreuml

Megjithateuml mungesa e studimeve profesionale dhe informacionit nga veteuml transmetuesit e veumlshtireumlson krijimin e njeuml pamjeje teuml detajuar peumlr sektorin Burimet e fi nancimit teuml njeuml tregu kaq teuml vogeumll por teuml mbipopulluar mbeten njeuml mister dhe ccedilojneuml neuml pyetje serioze peumlr lidhjen midis burimeve teuml kapitalit teuml stacionit nga njeumlra aneuml dhe neumlpeumlrmjet peumlrmbajtjes dhe pavareumlsiseuml editoriale nga ana tjeteumlr

42 Proneumlsia e televizioneve dhe proneumlsia e ndeumlrthurur

Edhe pse proneumlsia e huaj nuk eumlshteuml e kufi zuar prania e investuesve teuml huaj ka ardhur neuml ulje Tregu i medias vazhdon teuml mbetet joteumlrheqeumls peumlr investuesit e huaj pasi operon neuml njeuml ekonomi teuml vogeumll me infrastruktureuml teuml varfeumlr apo qeuml mungon krejt si dhe leuml vend peumlr konkurrenceuml teuml pandershme Julien Roche njeuml biznesmen francez qeuml jeton neuml Shqipeumlri shiti 33peumlrqind teuml aksioneve teuml tij neuml stacionin televiziv kombeumltar TV Klan ortakeumlve teuml tij shqiptareuml neuml 200577 Neuml janar 2008 grupi gjerman mediatik Westdeutsche Allgemeine Zeitung (WAZ) shprehu interesin peumlr teuml investuar neuml median shqiptare por peumlr momentin ata po studiojneuml ende tregun78

Veteumlm Ligji peumlr Transmetimet Numerike peumlrmban masa peumlr teuml kufi zimin e peumlrqendrimit teuml proneumlsiseuml me qeumlllim qeuml teuml arrihet pluralizmi i medias79 Njeuml njeumlsi nuk mund teuml zoteumlrojeuml meuml shumeuml se njeuml licenseuml peumlr njeuml rrjet tokeumlsor dixhital Gjithashtu ligji ndalon njeumlsiteuml me interesa ekonomike apo pozicion neuml vendimmarrje neuml njeuml kompani qeuml ka licenseuml peumlr transmetim dixhital tokeumlsor teuml keneuml interesa ekonomike apo pozita vendimmarrje neuml njeuml zoteumlrues tjeteumlr license transmetimi dixhitale tokeumlsore

Megjithateuml njeuml operator rrjeti mund teuml peumlrfi tojeuml licenseuml transmetimi peumlr njeuml program televiziv dhe e kundeumlrta Asnjeuml operator nuk mund teuml peumlrfi tojeuml meuml shumeuml se 30 peumlrqind teuml teuml ardhurave kombeumltare nga reklamat televizive Neuml peumlrgjitheumlsi masat ligjore peumlr proneumlsineuml nga ligji i transmetimeve janeuml teuml vlefshme edhe peumlr transmetuesit dixhitaleuml

43 Tregu i reklamave

Mungesa e transparenceumls seuml proneumlsiseuml seuml medias dhe teuml fi nancimit teuml saj mbeten ende probleme teuml pazgjidhura dhe polemizuese Burimet e fi nancimit teuml medias mbeten teuml panjohura peumlr shkak teuml mungeseumls seuml studimeve neuml keumlteuml fusheuml dhe peumlr shkak teuml refuzimit teuml transmetuesve peumlr teuml

77 KKRT Departamenti Juridik dhe i Licensave 13 korrik 200778 Aida Cama ldquoKoncerni gjerman i mediave WAZ do teuml hyjeuml neuml tregun shqiptarrdquo neuml Tema 16 janar 2008 f 279 Ibid Art 13

S H Q I P Euml R I A

35

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

dheumlneuml keumlteuml informacion Burimi i veteumlm zyrtar peumlr keumlteuml treg vazhdon teuml jeteuml deklarimi i bilancit vjetor qeuml operatoreumlt doreumlzojneuml te KKRT Megjithateuml veteumlm njeuml numeumlr i vogeumll transmetuesish e beumljneuml keumlteuml Neuml 2006 veteumlm 39 transmetues nga meuml shumeuml se 100 e doreumlzuan bilancin vjetor Jashteuml Tiraneumls veteumlm 30 peumlrqind teuml operatoreumlve i doreumlzuan bilancet vjetore Edhe dy stacionet televizive private kombeumltare TV Klan dhe TV Arbeumlria nuk i doreumlzuan ato80

Neuml peumlrgjitheumlsi operatoreumlt televiziveuml vazhdojneuml teuml peumlsojneuml humbje Veteumlm pak prej tyre raportojneuml fi tim Peumlr shembull pas njeuml humbjeje prej ALL 33 milioneumlsh (euro270000) neuml 2003 Top Channel TV pati njeuml fi tim prej ALL 45 milioneumlsh (euro37000) dhe ALL 28 milioneumlsh (euro230000) neuml 2004 dhe 2005 respektivisht81 Po keumlshtu pas dy vitesh humbjeje TV Vizion+ pati njeuml fi tim prej ALL 7 milioneumlsh (euro57000) neuml 200582 Megjithateuml KKRT deklaroi se analiza e deklarimeve fi nanciare gjateuml tre viteve teuml fundit deumlshmonte peumlr mospeumlrputhje teuml reumlndeumlsishme gjeuml qeuml e beumlnte rregullatorin teuml dyshonte se disa stacione i falsifi konin shifrat dhe raportet e tyre83

Ccedileumlshtja e transparenceumls seuml kapitalit neuml media u beuml akoma meuml e diskutueshme kur Kryeministri Sali Berisha deklaroi neuml 28 mars 2007 qeuml media neuml Shqipeumlri eumlshteuml e lidhur me grupe mafi oze teuml cilat e peumlrdorin median si njeuml vegeumll peumlr teuml demonizuar pjeseumltareumlt dhe veprimet e qeveriseuml sidomos neuml betejeumln e saj kundeumlr korrupsionit84 Pas keumlsaj deklarate pronareumlt dhe drejtuesit e medias keumlrkuan fakte dhe emra specifi keuml nga Berisha dhe i keumlrkuan teuml doreumlzonte neuml autoritetet e prokuroriseuml teuml gjitheuml informacionin e nevojsheumlm peumlr teuml ngritur padi

Qeveria reagoi duke i peumlrjashtuar pronareumlt e medias nga pjeseumlmarrja neuml tendereumlt publikeuml KKRT ka dheumlneuml teuml kuptojeuml vitet e fundit qeuml gjysma e teuml ardhurave teuml fi tuara nga operatoreumlt mediatikeuml vijneuml nga ldquoburime teuml tjerardquo duke iu referuar bizneseve teuml tjera qeuml drejtohen nga shumica e pronareumlve teuml medias peumlrfshireuml keumltu ndeumlrtimin i cili eumlshteuml biznesi meuml fi timprureumls neuml Shqipeumlri peumlr momentin ose import-eksportin reklameumln apo sheumlrbimet e Internetit85 Qeveria e tanishme meuml tej propozoi qeuml personave apo kompanive qeuml kishin aksione si neuml kompani mediatike ashtu dhe neuml njeuml kompani tjeteumlr trsquou ndalohej pjeseumlmarrja neuml tendera publikeuml Sipas ligjit neuml fuqi aksionereumlt neuml njeuml stacion radiofonik apo televiziveuml nuk mund teuml marrin pjeseuml neuml meumlnyreuml teuml drejtpeumlrdrejteuml apo teuml teumlrthorteuml neuml tendera publikeuml apo neuml privatizimin e proneumls shteteumlrore86

Gjithashtu neuml 2006 qeveria vendosi teuml mos jepte meuml reklama shteteumlrore dhe njoftime shteteumlrore peumlr median dhe trsquoi botonte keumlto neuml Buletinin e Njoftimeve Zyrtare87 Shpeumlrndarja e reklameumls shteteumlrore nuk ka qeneuml kurreuml transparente Peumlrkundrazi pa masa ligjore teuml

80 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 6281 Ibid f 6382 Ibid83 Ibid84 Newsletter e Institutit Shqiptar teuml Medias gjendet neuml httpwwwinstitutemediaorgpagesnews-2007html57 (pareuml neuml 17 qershor 2007)85 OSIAlbania pp 225ndash22886 Ligji i Radios dhe Televizionit paragrafi 787 Vendimi peumlr Botimin e Njoftimeve Zyrtare 29 mars 2006 gjendet neuml httpwwwkeshilliministravealshqipqeveriavendimetbuletini20i20njoftimeveasp (pareuml neuml 29 korrik 2007) (meuml tej Vendimi i Keumlshillit teuml Ministrave peumlr Buletinin)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

36

detajuara peumlr shpeumlrndarjen e reklameumls shteteumlrore qeveria shkeumlmbente reklameumln me pasqyrim teuml favorsheumlm88 Nuk ka teuml dheumlna teuml sakta peumlr shpenzimet e peumlrgjithshme teuml kompanive apo organeve shteteumlrore peumlr reklameumln Burimi i veteumlm publik peumlr njeuml informacion teuml tilleuml ishte njeuml studim eksperimental i kryer nga rregullatori Studimi tregoi se kompania shteteumlrore e energjiseuml KESH kishte shpenzuar US$560000 peumlr reklameumln neuml 2004 e cila ishte njeuml shumeuml tre hereuml meuml e madhe se ajo e shpenzuar para tre vjeteumlsh I njeumljti studim tregoi se Albtelekom kompania shteteumlrore e telefoniseuml fi kse kishte shpenzuar euro320000 peumlr reklameumln neuml 200489 Keumlto ishin teuml vetmet kompani teuml meumldha qeuml beumljneuml reklameuml qeuml dhaneuml informacion peumlr shpenzimet e tyre

Vendimi i qeveriseuml peumlr teuml kaluar reklameumln shteteumlrore neuml buletinin zyrtar ishte njeuml hap i reumlndeumlsisheumlm peumlr teuml zvogeumlluar vareumlsineuml e medias nga shteti ldquoKy eumlshteuml njeuml akt i reumlndeumlsisheumlm dhe pozitiv qofteuml edhe neuml aspektin moral edhe pse ekzistojneuml kontradikta dhe akti nuk zgjidh peumlrfundimisht problemin e tjeteumlrsimit teuml medias soneuml [nga publiku]rdquo90 Dallimi peumlr shembull midis reklameumls shteteumlrore dhe njoftimeve shteteumlrore nuk eumlshteuml teumlreumlsisht i qarteuml dhe krijon hapeumlsireuml peumlr interpretim Sipas vendimit teuml qeveriseuml reklamat peumlr kompaniteuml shteteumlrore dhe organizatat jofi timprureumlse teuml krijuara dhe teuml mbeumlshtetura nga shteti nuk klasifi kohen si njo-ftime publike91 Kjo mund teuml leumlreuml hapeumlsireuml qeuml njeumlsiteuml shteteumlrore teuml vazhdojneuml teuml ccedilojneuml reklamat e tyre neuml media Pa transparenceuml eumlshteuml e veumlshtireuml teuml vlereumlsohet ndikimi i vendimit teuml qeveriseuml neuml sektorin e televizionit

Njeuml editorialist i mireumlnjohur shqiptar shkroi se ldquoshumica e gazetave teuml peumlrditshme neuml vend janeuml neuml koma ndeumlrsa audienca e stacioneve televizive eumlshteuml polarizuar duke i nxjerreuml jashteuml tregu shumiceumln e stacioneve periferikerdquo92 Teuml gjitha teuml dheumlnat peumlr tregun e reklameumls janeuml spekulim i pasteumlr Peumlrpjekja e veteumlm e vlefshme neuml keumlteuml drejtim u beuml nga KKRT e cila monitoroi reklameumln neuml dhjeteuml stacione televizive neuml prill dhe maj 2005 Sipas keumltij monitorimi sasia e reklameumls dhe teleshitjeve peumlrbeumlnte rreth 10 peumlrqind teuml gjitheuml koheumls seuml transmetimit93 Ligji i detyron stacionet televizive teuml mos rezervojneuml meuml shumeuml se 15 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit teuml tyre ditor ose meuml shumeuml se 12 minuta neuml oreuml peumlr reklameumln Ky rregull neuml peumlrgjitheumlsi u respektua nga operatoreumlt televiziveuml Peumlrjashtim peumlrbeumlnte TV Klan i cili transmetoi reklama gjateuml 22 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit94

Studimi tregonte se vlera e peumlrafeumlrt e tregut shqiptar teuml reklameumls televizive shkonte rreth 21 milioneuml95 Duke e krahasuar keumlteuml vlereumlsim me deklarimet fi nanciare vjetore teuml doreumlzuara

nga stacionet televizive monitorimi arriti neuml peumlrfundimin se operatoreumlt televiziveuml raportonin

88 OSIShqipeumlria f 225ndash22889 KKRT Vlereumlsim i Teuml Ardhurave nga Reklama nga Monitorimi prillndashmaj 2005 f 5 (meuml tej Studimi i KKRT peumlr Reklamat)90 ldquoPeumlrpjekjardquo Intervisteuml me Fatos Lubonjeumln Standard 27 maj 2006 f 35 91 Vendimi i Keumlshillit teuml Ministrave peumlr Buletinin92 Mero Baze ldquoPeumlrpjekja e lsquoregjimit mediatikrsquo drejt konkurrenceumlsrdquo Tema f 1 23 prill 200693 Studimi i KKRT peumlr Reklamat f 294 Studimi i KKRT peumlr Reklamat f 395 Ibid f 5

S H Q I P Euml R I A

37

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

veteumlm midis 17 dhe 22 peumlrqind teuml teuml ardhurave nga reklama96 Ky peumlrfundim hodhi dyshime peumlr evazion fi skal97 Autoreumlt e keumltij studimi paralajmeumlruan se duke pasur parasysh mungeseumln e tyre teuml peumlrvojeumls neuml vlereumlsimin e tregut teuml reklameumls shifrat e tyre duheshin marreuml me rezerveuml98

Por policia tatimore e mori studimin seriozisht dhe vendosi njeuml gjobeuml prej euro12 milioneumlsh Top Channel TV neuml korrik 2007 Monitorimi i KKRT u peumlrdor si bazeuml peumlr teuml llogaritur evazionin fi skal peumlr reklamat peumlr vitet 2002ndash2005 Duke u nisur nga ky studim u supozua se Top Channel TV kishte raportuar veteumlm 23 peumlrqind teuml teuml ardhurave teuml tij neuml ato vite99

Kjo gjobeuml u vendos pas kontrolleve teuml peumlrseumlritura teuml policiseuml tatimore ndaj Top Channel TV gjateuml 2007 kur stacioni mori njeuml qeumlndrim mjaft kritik ndaj qeveriseuml Pronari tha se ai e kishte pritur teuml vendosej njeuml gjobeuml por niveli i gjobeumls ishte krejteumlsisht i paarsyesheumlm dhe kishte peumlr qeumlllim teuml heshte njeuml zeuml kritik100 Leumlvizja e policiseuml tatimore shtyu komunitetin e medias teuml dilte me njeuml deklarateuml teuml peumlrbashkeumlt neuml mbeumlshtetje teuml Top Channel TV101 Komisioni Parlamentar i Medias dhe Prokuroria e Peumlrgjithshme gjithashtu niseumln njeuml hetim Pas keumltij presioni u duk se qeveria do e merrte seumlrish neumln shqyrtim gjobeumln Stacioni ende nuk e ka paguar gjobeumln dhe po negocion me autoritetet Top Channel TV eumlshteuml njeuml shembull i qarteuml se si mund teuml abuzohen apo keqpeumlrdoren mungesa e teuml dheumlnave dhe monitorimeve dhe studimeve sistematike peumlr tregun e reklameumls seuml bashku me mungeseumln e transparenceumls nga ana e kompanive qeuml beumljneuml reklameuml medias dhe qeveriseuml

44 Standartet dhe pavareumlsia editoriale

Neuml 2005 Instituti Shqiptar i Medias nisi njeuml rishikim teuml Kodit teuml Etikeumls peumlr gazetareumlt i cili ishte hartuar neuml 1996 Instituti e ndeumlrmori keumlteuml puneuml si njeuml reagim ndaj zbatimit joefi kas teuml Kodit dhe i nisur nga nevoja peumlr ta peumlrshtatur Kodin me ndryshimet qeuml kaneuml ndikuar te media neuml dekadeumln e kaluar Njeuml arsye tjeteumlr ishte qeumlllimi i Institutit peumlr teuml fi lluar njeuml sistem efi kas veteuml-rregullimi neuml media Amendamentet ligjore qeuml kaneuml peumlr qeumlllim teuml dekriminalizojneuml shpifjen dhe fyerjen po diskutohen neuml Parlament dhe ka teuml ngjareuml teuml miratohen neuml teuml ardhmen e afeumlrt

Neuml procesin e rishikimit instituti u peumlrpoq teuml peumlrfshijeuml teuml teumlreuml paleumlt kryesore teuml interesuara peumlrfshireuml pronareumlt drejtuesit kryeredaktoreumlt gazetareumlt aktivisteumlt e shoqeumlriseuml civile deputeteumlt juristeumlt e medias etj Instituti e kompletoi Kodin e ri teuml Etikeumls dhe njeuml statut teuml njeuml organi veteuml-rregullues

96 Ibid f 697 Ibid f 798 Metodologjia e studimit bazohej neuml njeuml formuleuml sipas seuml cileumls vlera e teuml ardhurave nga reklama llogaritej duke shumeumlzuar koheumln e reklameumls me tarifat fi kse qeuml raportoheshin nga stacionet televizive Ajo nuk merrte parasysh dhe nuk mund teuml llogariste zbritjet dhe negociatat peumlr klienteumlt apo koheumlzgjatjen e kontrateumls seuml njeuml stacioni televiziv me njeuml klient (f 1)99 Njoftim peumlr Shtyp i Policiseuml Tatimore gjendet neuml httpwwwtatimegovalfq=infoampmetod=shfaqartampartID=362 (pareuml neuml 25 korrik 2007)100 Dritan Hoxha Koment neuml Tryezeumln e Rrumbullakeumlt teuml Top Channel TV Tiraneuml 14 korrik 2007101Deklarata gjendet neuml httpwwwinstitutemediaorgdocumentaPRESS_DECLARATION_dt[1]13_korrikdoc (pareuml neuml 20 korrik 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

38

Neuml peumlrgjitheumlsi gazetareumlt pronareumlt dhe menaxhereumlt raneuml dakord neuml parim peumlr nevojeumln peumlr teuml veteumlrregulluar keumlteuml sektor Mbetet peumlr trsquou pareuml neumlse ata do teuml bashkohen peumlr ta realizuar keumlteuml gjeuml

Me peumlrjashtim teuml rregullave teuml peumlrgjithshme editoriale teuml vendosura nga kryeredaktoreumlt Nuk ka kode teuml brendshme etike neuml stacionet televizive102 KKRT vazhdimisht ka theksuar neuml raportet e saj se mediat duhet teuml keneuml kodin e vet teuml etikeumls103 Peumlrveccedil keumlsaj gazetaria cileumlsore eumlshteuml veumlshtireuml teuml arrihet neuml rrethana kur veteuml gazetareumlt shpesh privohen nga teuml drejtat e tyre Shumica deumlrrmuese e gazetareumlve punojneuml pa kontrata peumlr shkak teuml zbatimit teuml dobeumlt teuml Kodit teuml Puneumls dhe mungeseumls seuml mbikqyrjes seuml rregullt teuml zbatimit teuml tij Njeuml hap pozitiv neuml keumlteuml aspekt ishte krijimi neuml 2005 i sindikateumls seuml gazetareumlve me mbeumlshtetjen e IREX Unioni ka krijuar degeuml neuml qytetet kryesore dhe ka negociuar kushte meuml teuml mira pune peumlr gazetareumlt me Ministrineuml e Puneumls Dy paleumlt fi rmoseumln njeuml memorandum qeuml do teuml krijonte mundeumlsineuml e krijimit teuml njeuml marreumlveshjeje kolektive neuml keumlteuml sektor

Megjithateuml si unioni ashtu edhe komuniteti i medias janeuml teuml ndeumlrgjegjsheumlm qeuml ky proces do teuml zgjaseuml njeumlfareuml kohe peumlr shkak teuml peumlrhapjes seuml problemit Neuml 2005 rreth 95 peumlrqind e gazetareumlve neuml Shqipeumlri punonin pa kontrata apo sigurime shoqeumlrore104 Shoqatat e tjera teuml gazetareumlve nuk kaneuml dheumlneuml ndonjeuml ndihmeuml neuml keumlteuml fushateuml dhe duket se ekzistojneuml veteumlm neuml leteumlr Kryetari i njeumlreumls prej keumltyre organizatave tha

Edhe pse kemi 15 vjet liri shtypi neuml Shqipeumlri ka veteumlm pak raste kur kolegeumlt e njeuml media ngreneuml zeumlrin apo protestojneuml kundeumlr fatit teuml kolegeumlve teuml tjereuml teuml cileumlt pushohen censurohen apo keumlrceumlnohen pa teuml drejteuml Kjo eumlshteuml njeuml temeuml veteumlm peumlr kafeneteuml ku mblidhen gazetareumlt dhe nuk hapet kurreuml neuml publik duke krijuar njeuml gjendje ku askush nuk fl et peumlr njeuml dukuri qeuml i prek teuml gjitheuml105

Kjo gjendje i leuml gazetareumlt teuml pambrojtur kundrejt deumlshirave dhe tekave teuml pronareumlve ldquoAta janeuml krejteumlsisht teuml pambrojtur kur peumlrballen me vendimet arbitrare teuml pronareumlve teuml cileumlt mund ta pushojneuml stafi n nga puna pa asnjeuml arsyerdquo106 Kjo situateuml nuk ka ndryshuar neuml dy vitet e fundit dhe veumlshtireuml se do teuml peumlrmireumlsohet pa hedhur driteuml mbi proneumlsineuml e medias dhe fi nancimin e saj Numri i madh i gazetave dhe stacioneve televizive neuml Shqipeumlri ia detyron ekzistenceumln kryesisht fi nancimit nga bizneset paralele dhe zbatimit teuml dobeumlt teuml ligjit ldquoNga pikeumlpamja profesionale ky fi nancim paralel i leuml shumeuml media teuml pambrojtura ndaj presionit apo censureumls seuml bizneseve qeuml i mbeumlshtesin ato neuml shkalleuml teuml ndryshmerdquo107

102 OSIShqipeumlria f 238ndash239103 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 55104 Unioni i Gazetareumlve Shqiptareuml ldquoMbrojtja neuml puneuml dhe sigurimi social i punonjeumlsve teuml medias njeuml domosdoshmeumlri peumlr shtypin e lireumlrdquo f 6105 Intervisteuml me Armand Shkullakun ldquoMedia transparence peumlr lajmet brenda sajrdquo Shqip 10 maj 2006 f 12 106 IREX Media Sustainability Index 2005 ndash Shqipeumlria IREX Washington DC 2006 f 14gjendet neuml faqen e Internetit teuml IREX te httpwwwirexorgprogramsMSI_EUR2005asp (pareuml neuml 20 korrik 2007) (meuml tej IREX MSI 2005 ndash Shqipeumlria)107 IREX MSI 2005 ndash Shqipeumlria f12

S H Q I P Euml R I A

39

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

45 Transmetuesit rajonaleuml dhe lokaleuml

Peumlr momentin ka 68 stacione televizive lokale nga teuml cileumlt 20 operojneuml neuml Tiraneuml Shumica e reklameumls shpenzohet neuml stacionet televizive teuml Tiraneumls Keumlto kaneuml njeuml performanceuml ekonomike dhe programim meuml teuml mireuml se stacionet lokale teuml cilat e kaneuml teuml veumlshtireuml teuml mbijetojneuml dhe teuml prodhojneuml programe cileumlsore ldquoMedia e peumlrqendruar neuml Ulteumlsireumln Pereumlndimore ka mundeumlsi meuml teuml meumldha peumlr teuml peumlrfi tuar nga njeuml treg meuml i pasur reklame gjeuml qeuml nuk vlen peumlr mediat e vendosura neuml zona meuml teuml largeumltardquo108

Peumlr shkak teuml veumlshtireumlsive ekonomike stacionet televizive lokale neuml vend e kaneuml teuml veumlshtireuml teuml peumlrshtaten me zhvillimin teknologjik Ndeumlrsa shumica e stacioneve televizive neuml Tiraneuml zoteumlrojneuml pajisje teuml koheumlve teuml fundit stacionet lokale ende punojneuml me pajisje teuml vjetra gjeuml qeuml ndikon neuml cileumlsineuml e produktit teuml tyre

5 PROGRAMACIONI

51 Programet

Pa monitorime teuml pavarura nuk ekzistojneuml statistika peumlr programet vjetore sipas llojit as peumlr transmetuesin publik e as peumlr ata privateuml Monitorimi i fundit i cili u krye nga KKRT gjateuml njeuml muaji neuml 2003 e largeumlt mbulonte programacionin e stacioneve kryesore Edhe pse stacionet private janeuml teuml detyruara me ligj teuml doreumlzojneuml programacionin vjetor te KKRT deri tanimeuml nuk kaneuml arritur teuml respektojneuml keumlteuml keumlrkeseuml apo teuml shpjegojneuml se peumlrse nuk e beumljneuml keumlteuml gjeuml Rregullatori nuk ka marreuml ndonjeuml maseuml ndaj tyre

Teuml vetmet teuml dheumlna vijneuml nga TVSH Rreth 70 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit teuml TVSH nga prilli neuml neumlntor 2006 nuk ishin programe teuml prodhuara veteuml Kuadri i programacionit teuml stacionit nuk ka mundur teuml shmangeuml rutineumln dhe monotonineuml gjeuml qeuml ka ndikuar neuml pozicionin e tij neuml treg109 Me ndryshimin e menaxhimit neuml fund teuml 2006 niseumln teuml transmetoheshin programe teuml njeuml cileumlsie meuml teuml larteuml Me keumlto ndryshime peumlrqindja e programeve teuml prodhuara veteuml pritet teuml arrijeuml deri neuml 70 peumlrqind teuml koheumls totale teuml transmetimit teuml stacionit neuml 2007110 Keumlshilli Drejtues i RTSH gjithashtu premtoi se programe teuml tjera po rishikohen dhe programe teuml reja qeuml pasqyrojneuml tema si ccedileumlshtje sociale balanceumln gjinore kultureumln dhe sheumlndeteumlsineuml do teuml lanccedilohen111

Megjithateuml ndryshimet neuml kuadrin e programacionit janeuml peumlrpjekje qeuml peumlrmbushin veteumlm keumlrkesat minimale teuml transmetuesit publik dhe nuk i japin shtyseuml standarteve teuml transmetuesit publik Raporti vjetor i stacionit pretendonte peumlr arritje teuml tilla qeuml koha e transmetimit ishte rritur nga 17 oreuml neuml 24 oreuml neuml diteuml rikthimin e programeve sportive javore hapjen e njeuml studioje

108 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 5109 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 3110 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 5111 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f5

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

40

teuml re transmetimi peumlrdorimin e studios leumlvizeumlse neuml diteumln e zgjedhjeve etj112 Drejtoresha aktuale e stacionit Mirela Oktrova shkruante ldquoEkzistenca e radios dhe televizionit publik nuk mund teuml justifi kohet as me programet e zbavitjes e as me transmetimin falas teuml programeve teuml EBU e as me organizimin e festivalit dhe bujeumln e pjeseumlmarrjes neuml Eurovizionrdquo113

Neuml njeuml aspekt meuml pozitiv TVSH organizoi debate televizive me kandidateumlt peumlr bashki gjateuml zgjedhjeve teuml 2007 duke i dheumlneuml mundeumlsineuml publikut teuml beumlnte njeuml zgjedhje meuml teuml informuar Nga ana tjeteumlr TVSH nuk ishte neuml gjendje teuml transmetonte njeuml ngjarje teuml reumlndeumlsishme si Kupa Boteumlrore e futbollit neuml 2006 pasi teuml drejtat e transmetimit u bleneuml nga DigitAlb Neuml ateuml koheuml TVSH tha se nuk mund trsquoi peumlrballonte teuml drejtat por KKRT u peumlrgjigj se stacioni mund teuml kishte keumlrkuar ndihmeuml nga shteti114 Neuml meumlnyreuml sarkastike ata shtuan se menaxhimi i TVSH nuk keumlmbeumlnguli shumeuml pasi po negocionte teuml drejtat e ldquoKafazit teuml Arteumlrdquo njeuml programi teuml pro-dhuar neuml vend por qeuml eumlshteuml kopje e formatit teuml programit teuml realitetit ldquoBig Brotherrdquo115

Megjitheuml mungeseumln e teuml dheumlnave teuml qarta peumlr programet mund teuml thuhet me siguri se shumica e stacioneve teuml reumlndeumlsishme si TV Klan Top Channel Vizion+ TV Koha dhe disa kanale lajmesh si News24 apo Alsat kaneuml fi tuar njeuml publik pak a shumeuml besnik Ata prodhojneuml lajme me standarte peumlrgjitheumlsisht teuml keumlnaqshme si dhe programe teuml ndryshme informacioni dhe zbavitjeje Informacioni dhe lajmet janeuml kthyer neuml peumlrpareumlsi si peumlr median e shkruar ashtu edhe peumlr ateuml elektronike sipas veumlzhguesve teuml ndrysheumlm116 Peumlrjashtim peumlrbeumlnte stacioni privat kombeumltar TVA i cili pas disa ndryshimeve neuml proneumlsi neuml 2006 mezi arrinte teuml peumlrmbushte detyrimet e tij si kanal kombeumltar Ky stacion nuk transmetoi fare edicione lajmesh neuml mars dhe prill 2006117 Meqeuml stacioni nuk mundte teuml peumlrmbushte peumlr shumiceumln e 2006 keumlrkesat e programacionit qeuml i impononte kontrata e licenseumls KKRT vendosi teuml reduktonte me njeuml vit licenseumln e TVA dhe ta teumlrhiqte ateuml meuml pas neuml tetor 2007 Stacioni e apeloi keumlteuml vendim dhe teuml dyja paleumlt e ccediluan ccedileumlshtjen neuml gjykateuml118

Disa nga lajmet dhe debatet peumlr tema teuml reumlndeumlsishme shpesh politike mendohet se kaneuml njeuml publik teuml qeumlndruesheumlm dhe janeuml kthyer neuml emblema teuml stacioneve televizive qeuml i transmetojneuml ato Peumlrveccedil buletineve teuml lajmeve disa nga programet meuml teuml njohura janeuml ldquoOpinionrdquo neuml TV Klan ldquoShqiprdquo neuml Top Channel ldquoLogosrdquo neuml Vizion+ dhe ldquo60 minutardquo neuml TV Koha Keumlto janeuml programe javore qeuml kaneuml teuml beumljneuml me intervista apo debate peumlr njeuml temeuml teuml caktuar Njeuml tjeteumlr program mjaft i njohur eumlshteuml ldquoFiks farerdquo njeuml revisteuml satirike e peumlrditshme qeuml bazohet neuml metoda investigative Ka dhe disa programe zbavitjeje dhe lojeumlra qeuml janeuml mjaft teuml njohura Keumltu peumlrfshihet ldquoPortokallirdquo dhe ldquoTop Showrdquo neuml Top Channel ldquoKutia e funditrdquo neuml TV Klan dhe ldquoBypassrdquo neuml Vizion+ Stacionet televizive kaneuml njeuml prirje neuml rritje teuml peumlrqendrohen neuml programe teuml njeuml natyre meuml sociale duke u peumlrpjekur teuml pasqyrojneuml meuml shumeuml kronika nga jeta e peumlrditshme dhe me interes njereumlzor Keumlto programe peumlrfshijneuml ldquoJeteuml neuml keumlrkimrdquo neuml News24 TV ldquoNjereumlz teuml humburrdquo ldquoFemrardquo dhe ldquoSOSrdquo neuml Vizion+

112 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f4113 Mirela Oktrova ldquolsquoLehjarsquo kundeumlr demokraciseuml dhe interesave teuml publikutrdquo Shekulli 4 shtator 2006 f 23114 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 52115 Ibid116 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 9117 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 54118 Vendimi peumlr TVA neuml Raportin Vjetor teuml KKRT 2006 f 25

S H Q I P Euml R I A

41

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

52 Rregullat e peumlrgjithshme peumlr lajmet

Disa rregulla neuml Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin peumlrqendrohen te programimi i peumlr-mbajtjes dhe vlejneuml si peumlr transmetuesit publikeuml ashtu edhe peumlr ata privateuml Ato kaneuml teuml beumljneuml me pavareumlsineuml editoriale censureumln teuml drejteumln e informacionit dhe teuml drejta dhe liri teuml tjera njereumlzore119 Edhe pse parimet themelore teuml informacionit teuml paansheumlm dhe teuml sakteuml janeuml teuml garantuara me ligj nuk ekzistojneuml instrumente apo organe qeuml teuml monitorojneuml zbatimin e tyre KKRT monitoron edicionet kryesore teuml lajmeve teuml stacioneve kombeumltare publike dhe private por kjo peumlrpjekje konsiston veteumlm neuml matje sasiore teuml peumlrqindjes qeuml i kushtohet pasqyrimit teuml partive dhe fi gurave politike

Stacionet televizive kaneuml beumlreuml peumlrparim teuml ndjesheumlm neuml peumlrkufi zimin e vetvetes neumlpeumlrmjet edicioneve teuml lajmeve teuml cilat kaneuml sheumlnuar peumlrmireumlsimin meuml teuml madh neuml programacion te teuml gjitha stacionet televizive120 Megjithateuml informacioni nuk eumlshteuml as i paansheumlm dhe as i drejteuml Pothuajse nuk ekziston ndonjeuml media qeuml teuml mos keteuml interesa teuml fshehura ekonomike apo politike dhe peumlr pasojeuml standartet profesionale aplikohen peumlr aq koheuml sa ua lejojneuml keumlto interesa Axhenda e lajmeve eumlshteuml shumeuml praneuml axhendeumls seuml qeveriseuml apo politikeumls neuml peumlrgjitheumlsi ose praneuml menaxhimit teuml televizioneve121 Edicionet e lajmeve zgjedhin kronika qeuml u shkojneuml peumlr shtat interesave teuml operatorit dhe jo interesit publik122

Edhe Kodi Zgjedhor imponon keumlrkesa peumlr sakteumlsi korrekteumlsi dhe balanceuml peumlr teuml gjitha stacionet televizive123 Transmetuesi i sheumlrbimit publik ka peumlrgjegjeumlsi shteseuml si dheumlnia e koheumls falas peumlr teuml gjitha partiteuml politike qeuml marrin pjeseuml neuml zgjedhje Testi meuml i fundit peumlr respektimin e keumltyre rregullave ishin zgjedhjet lokale neuml shkurt 2007 Stacionet televizive kryesore e kaluan keumlteuml test me sukses TVSH i kushtoi 28 peumlrqind teuml lajmeve Partiseuml Demokratike dhe 29 peumlrqind Partiseuml Socialiste Njeuml pasqyrim i ngjasheumlm u gjend edhe peumlr stacione teuml tjera teuml meumldha si Vizion+ News24 dhe TVA Peumlrjashtim peumlrbeumlnte TV Klan i cili i kushtoi meuml shumeuml koheuml qeveriseuml se ccedildo stacion tjeteumlr Peumlrfaqeumlsuesit e TV Klan pretenduan se ata thjesht po pasqyronin puneumln e zyrtareumlve teuml shtetit Megjithateuml keumlta zyrtareuml ishin pasqyruar teksa beumlnin fushateuml zgjedhore Edhe pse keumlto fushata u konsideruan teuml balancuara dhe teuml drejta neuml aspektin e pasqyrimit teuml partive politike gjateuml periudheumls parazgjedhore teuml gjitha stacionet televizive kishin favorizuar njeuml parti meuml shumeuml se teuml tjerat124

119 OSIShqipeumlria f 234120 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 47121 Monitorimi u krye neuml kuadrin e ldquoMonitorimi i Lajmeve teuml Mbreumlmjes neuml TV ndash monitorim dhe analizeuml e edicioneve teuml lajmeve neuml TV neuml 10 vende teuml Europeumls Juglindorerdquo botuar neuml Media Plan Institute Treguesi i Interesit Publik Sarajevo 2007122 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 54123 Kodi Zgjedhor neni 136 neni 140 gjendet neuml httpwwwosceorgitem14076htmlhtml=1(pareuml neuml 10 korrik 2007)124 Raporti i OSCEODIHR peumlr zgjedhjet e 18 shkurt 2007 gjendet neumlhttpwwwosceorgitem24859htmlhtml=1 (pareuml neuml 12 korrik 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

42

53 Udheumlzimet e peumlrgjithshme peumlr prodhimin e programeve

Ligji peumlr Radion dhe Televizionin vendos disa detyrime teuml peumlrgjithshme peumlr teuml gjitha stacionet televizive Keumlto kaneuml teuml beumljneuml kryesisht me dinjitetin njereumlzor respektin peumlr ligjin dhe teuml drejtat e njeriut125

Megjithateuml keumlto masa janeuml mjaft teuml vakeumlta dhe teuml peumlrgjithshme dhe nuk janeuml shndeumlrruar neuml rregulla meuml teuml detajuara nga KKRT Keumlto parime teuml peumlrgjithshme neuml peumlrgjitheumlsi janeuml respektuar Teuml vetmet probleme kishin teuml beumlnin me pornografi neuml e cila ndalohet krejteumlsisht peumlr trsquou transmetuar Neuml stacionet tokeumlsore analoge nuk transmetohen programe me peumlrmbajtje pornografi ke Megjithateuml DigitAlb transmeton pornografi gjitheuml koheumln neuml njeuml kanal neuml formeuml teuml kriptuar si dhe dy programe pornografi ke neuml mesnateuml

54 Kuotat

Nuk ekzistojneuml kuota teuml posaccedilme peumlr peumlrfaqeumlsim gjuheumlsor apo teuml grupeve teuml minoriteteve Stacioni i transmetimit publik si dhe disa kanale private ndonjeumlhereuml transmetojneuml programe peumlr minoritetet etnike Neuml vitet e fundit Instituti Shqiptar i Medias eumlshteuml angazhuar neuml koordi-nimin e projekteve teuml produksionit teuml programeve radiofonike dhe televizive peumlr pakicat etnike dhe gjuheumlsore neuml vend si dhe peumlr artikuj peumlr keumlto tema teuml botuara neuml median e shkruar

Mediat qeuml fokusohen neuml temat e pakicave luftojneuml peumlr mbijeteseuml Peumlr shembull Radio Prespa e themeluar neuml 2003 neuml zoneumln e kufi rit me Republikeumln e Maqedoniseuml dhe qeuml transmeton maqedonisht nuk funksionon rregullisht peumlr shkak teuml pengesave fi nanciare Stacionet radiofonike peumlr pakiceumln greke neuml jug teuml vendit gjenden neuml njeuml situateuml teuml ngjashme Teuml gjitha keumlto media janeuml nisma individuale shteti nuk jep ndihma peumlr median e minoriteteve Megjithateuml nuk ekzistojneuml pengesa ligjore peumlr dheumlnien e licensave teuml transmetimit peumlr radiot apo televizionet e minoriteteve Neuml fakt KKRT dha njeuml licenseuml peumlr radio dhe televizion radioTV Armonia njeuml projekt peumlr pakiceumln greke qeuml eumlshteuml edhe minoriteti meuml i madh etnik neuml vend Megjithateuml stacioni nuk ka fuqi fi nanciare dhe ka veumlshtireumlsi Peumlr momentin ata nuk transmetojneuml126

Kuotat e vetme neuml lidhje me peumlrmbajtjen qeuml imponon ligji peumlr ata qeuml kaneuml licenseuml lokale eumlshteuml qeuml teuml transmetojneuml programe jokomerciale dhe programe lokale informacioni peumlr teuml pakteumln 15 peumlrqind teuml programacionit javor Ligji nuk e specifi kon termin ldquojokomercialrdquo Sipas ndryshimeve teuml 2003 ata qeuml kaneuml licenseuml kombeumltare duhet trsquoi kushtojneuml teuml pakteumln 15 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit programeve teuml prodhuara veteuml dhe teuml pakteumln 30 peumlrqind programeve teuml prodhuara neuml Shqipeumlri Stacionet televizive neuml peumlrgjitheumlsi i peumlrmbushin keumlto kuota127 Ligji gjithashtu vendos kuota peumlr reklameumln duke mos i lejuar stacionet televizive teuml transmetojneuml reklama peumlr meuml shumeuml se 15 peumlrqind teuml koheumls ditore teuml transmetimit ose meuml shumeuml se 12 minuta peumlr oreuml

125 OSIShqipeumlria f 235ndash236126 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 25127 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 47

S H Q I P Euml R I A

43

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Edhe pse Shqipeumlria si vend qeuml nuk eumlshteuml aneumltar i BE nuk eumlshteuml e detyruar teuml peumlrmbusheuml legjislacionin europian shumeuml nga keumlto kuota lindin nga Konventa Europiane peumlr Televizionin Ndeumlrkufi tar (KETN) dhe Protokollin e saj Shteseuml teuml cileumln Shqipeumlria e ka ratifi kuar neuml 1999 Nga ana tjeteumlr legjislacioni shqiptar nuk u keumlrkon transmetuesve trsquoi kushtojneuml shumiceumln e koheumls seuml transmetimit veprave europiane Ligji peumlr dixhitalizimin thoteuml se stacionet televizive neuml meumlnyreuml progresive duhet teuml peumlrmbushin detyrimin e transmetimit teuml programeve europiane neuml 50 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit

55 Detyrimet peumlr transmetuesin publik

Peumlrveccedil rregullave teuml peumlrgjithshme peumlr prodhimin Ligji peumlr Radion dhe Televizionin i detyron si transmetuesit publikeuml ashtu dhe ata privateuml teuml transmetojneuml programe falas Kjo peumlrfshin programe me interes teuml larteuml peumlr publikun e gjereuml si lajmeumlrimet peumlr sheumlndetin rendin publik apo emergjencat kombeumltare Gjithashtu ligji i keumlrkon RTSH teuml transmetojeuml falas sheumlrbimet fetare teuml mbajtura gjateuml festave fetare zyrtare si dhe seancat e parlamentit Ligji peumlr Radion dhe Televizionin vendos detyrime shteseuml peumlr RTSH Programet e tij duhet teuml jeneuml teuml njeuml cileumlsie teuml larteuml teuml refl ektojneuml larmineuml e jeteumls shqiptare dhe trsquoi sheumlrbejneuml teuml gjitha grupeve shoqeumlrore peumlrfshireuml pakicat kombeumltare

Pasqyrimi i lajmeve nga vendi dhe nga jashteuml duhet teuml jeteuml gjitheumlpeumlrfshireumls dhe i paansheumlmRTSH-seuml i ndalohet transmetimi i propagandeumls politike dhe fetare Megjitheuml keumlto detyrime transmetuesi i sheumlrbimit publik mbetet ende larg peumlrmbushjes seuml misionit teuml tij publik ldquoEumlshteuml paradoksale teuml shoheumlsh se si interesi publik eumlshteuml i pari qeuml lihet pas dore nga njeuml televizion i quajtur lsquopublikrsquo Edicionet e lajmeve fi llojneuml me lajme peumlr aktivitetet e qeveriseuml dhe partive politike duke leumlneuml pas dore problemet qeuml shqeteumlsojneuml qytetareumltrdquo128 Stacioni pretendon se ka beumlreuml progres teuml reumlndeumlsisheumlm dhe se mungesa e konkurrenceumls qeuml pretendohet se ka eumlshteuml njeuml geumlnjeshteumlr e hapur nga rivaleumlt privateuml129 Por mendimi i peumlrgjithsheumlm eumlshteuml se stacionet private mbizoteumlrojneuml ldquoTelevizionet komerciale po e vrasin televizionin publik dhe po thithin teuml gjitheuml audienceumln ashtu si supermarketet po vrasin dyqanet e vogla dhe kioskat e komunizmit duke thithur teuml gjitheuml blereumlsitrdquo130

56 Detyrimet peumlr transmetuesit privateuml

Nuk ka detyrime teuml holleumlsishme programacioni peumlr transmetuesit privateuml Masat e vetme li-gjore kaneuml teuml beumljneuml me koheumlzgjatjen e transmetimit dhe periodicitetin e edicionit teuml lajmeve Stacionet televizive kombeumltare duhet teuml transmetojneuml teuml pakteumln gjashteuml oreuml neuml diteuml kurse stacionet lokale teuml pakteumln kateumlr oreuml neuml diteuml Stacionet televizive kombeumltare duhet teuml transmetojneuml programe origjinale lajmesh ccedildo diteuml Stacionet televizive private janeuml teuml detyruara teuml transmetojneuml mesazhe dhe informacion teuml njeuml interesi teuml madh publik falas sipas rregulloreve teuml hartuara nga KKRT ose me keumlrkeseumln e organeve lokale teuml qeveriseuml Informacione teuml tilla zakonisht peumlrfshijneuml komunikatat e shkurtra me interes teuml posaccedileumlm peumlr publikun sidomos

128 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 10129 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 3130 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 6

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

44

neuml situata emergjence si fatkeqeumlsi natyrore ose neuml tema si sheumlndeti dhe siguria si dhe rendi publik Neuml peumlrgjitheumlsi nuk ka patur probleme me respektimin e keumltij detyrimi

6 PEumlRFUNDIMET

Televizioni ende media me ndikim meuml teuml madh neuml Shqipeumlri ka kaluar njeuml ereuml ndryshimesh Janeuml beumlreuml ndryshime ligjore teuml reumlndeumlsishme edhe pse teuml diskutueshme duke ndryshuar peumlrbeumlrjen e autoriteteve rregullatoreuml Struktura e bazuar neuml njeuml formuleuml peumlrfaqeumlsimi teuml balancuar politik u shndeumlrrua neuml njeuml formuleuml qeuml peumlrfshinte shoqeumlrineuml civile akademikeumlt dhe profesionisteumlt Keumlto leumlvizje zyrtarisht kishin peumlr qeumlllim teuml ulnin ndikimin politik te rregullatori por disa nga veprimet e fundit teuml rregullatorit u konsideruan si teuml motivuara politikisht Peumlr meuml tepeumlr rregullatori pati probleme teuml krijonte aneumltareumlsimin e ploteuml njeuml tregues qeuml mekanizmi i emeumlrimit nuk funksionon pa probleme

Seuml shpejti rregullatori do teuml peumlrballet me njeuml test teuml veumlshtireuml shpeumlrndarjen e licensave dixhitale Ashtu si ligje teuml tjera teuml miratuara gjateuml tre viteve teuml fundit Ligji peumlr Transmetimet Nume-rike u peumlrgatit nga qeveria pa u keumlshilluar me paleumlt e interesuara gjeuml qeuml hodhi mjaft dyshime peumlr qeumlllimet e qeveriseuml dhe pasojat e keumltij ligji neuml transmetime Zbatimi i keumltij ligji ngre pikeumlpyetje teuml reumlndeumlsishme peumlr teuml ardhmen e DigitAlb operatorit teuml platformeumls dixhitale i cili pas tre vjeteumlsh veprimtarie eumlshteuml kthyer neuml njeuml lojtar teuml fuqisheumlm me njeuml bazeuml teuml reumlndeumlsishme klienteumlsh Autoriteti dhe pavareumlsia e KKRT neuml procesin e licensimit si dhe qeumlndrimi i transmetuesit teuml sheumlrbimit publik neuml keumlteuml proces do teuml jeneuml mjaft teuml reumlndeumlsishme

RTSH peumlrballet me detyreumln e veumlshtireuml e sfi deumls ndaj rritjes seuml DigitAlb qeuml nuk do teuml jeteuml e lehteuml sidomos pas performanceumls jo teuml mireuml ekonomike neuml vitet e fundit fi nancimi neuml ulje nga shteti dhe reformeumls seuml papeumlrfunduar Popullariteti i RTSH nuk eumlshteuml peumlrmireumlsuar Menaxhimi jo i mireuml dhe prapambetja neuml krahasim me transmetuesit privateuml seuml bashku me mendimin e peumlrgjithsheumlm qeuml RTSH kontrollohet politikisht janeuml ndeumlr problemet kryesore teuml transmetuesit Stacioni mbetet ende larg peumlrmbushjes seuml misionit teuml tij publik Shpresohet qeuml menaxhimi i ri i stacionit do teuml hartojeuml njeuml strategji koherente dhe teuml fi llojeuml njeuml reformeuml teuml qeumlndrueshme Megjithateuml reforma e RTSH do teuml jeteuml e dhimbshme dhe si e tilleuml stacioni do teuml keteuml nevojeuml peumlr ndihmeseuml teuml reumlndeumlsishme neuml arritjen e misionit teuml tij

Programet profesionale dhe cileumlsore po vijneuml neuml rritje Megjithateuml tregu mbetet i mbipopulluar dhe megjitheuml zhurmeumln peumlr burimet e fi nancimit teuml medias nuk janeuml marreuml masa konkrete neuml keumlteuml drejtim Transparenca e burimeve teuml kapitalit teuml medias nevojiten medoemos neuml njeuml vend ku gazetareumlt teuml cileumlt nuk kaneuml kontrata pune shpesh kaneuml frikeuml teuml rrezikojneuml e teuml provokojneuml pronareumlt duke shkruar neuml meumlnyreuml teuml pavarur Organizatat peumlr median kaneuml beumlreuml peumlrpjekje teuml shumta peumlr teuml rritur ndeumlrgjegjeumlsimin peumlr kodet e etikeumls te gazetareumlt por veteuml-rregullimi efi kas ende nuk ka nisur Mangeumlsia e studimeve teuml tregut ose teuml teuml dheumlnave teuml tjera i pengon mjaft vlereumlsimet peumlr kushtet e medias shqiptare

S H Q I P Euml R I A

45

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

ANEKS1 LEGJISLACIONI I PEumlRMENDUR NEuml RAPORT

Fletorja Zyrtare eumlshteuml gazeta zyrtare e Shqipeumlriseuml

Direktiva 9736EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 30 qershor 1997 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin e disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 202 30 korrik 1997

Direktiva 200765EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 11 dhjetor 2007 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 33227 18 dhjetor 2007

Kodi Zgjedhor neni 136 neni 140 gjendet neuml httpeumleumleumlosceorgitem14076htmlhtml=1 (pareuml neuml 10 korrik 2007)

Ligji peumlr Transmetimet Numerike Ligji nr 9742 neuml 28 maj 2007 peumlr Transmetimet Numerike neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml

Ligji nr 8410 dateuml 30091998 Peumlr radion dhe televizionin publik e privat neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml Fletorja Zyrtare 20 tetor 1998 amenduar me ligjin nr 8657 dateuml 31072000 ligjin nr8794 dateuml 10052001 ligjin nr9016 dateuml 20022003 dhe ligjin nr9124 dateuml 29072003 si dhe Ligji nr 9677 i 13 janarit 2007

Ligji nr 9531 i cili ndryshon Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin me kapitullin ldquoPeumlr Radion dhe Televizionin Publik dhe Privatrdquo 11 maj 2006 Fletorja Zyrtare 65 2006

Ligji nr 9645 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2007rdquo i 27 neumlntorit 2006

Ligji nr 9836 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2008rdquo i 26 neumlntorit 2007

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

46

ANEKS 2 BIBLIOGRAFIA

Neuml anglisht

IREX Media Sustainability Index 2005 ndash Albania IREX Washington DC 2006

IREX Media Sustainability Index 2006 ndash Albania IREX Washington DC 2007

Neuml shqip

KKRT Vlereumlsim i teuml Ardhurave teuml Reklamave nga Monitorimi prillndashmaj 2005

KKRT Raporti Vjetor 2006 neuml Kuvendin e Shqipeumlriseuml

RTSH Raporti Vjetor peumlr Veprimtarineuml e RTSH 2006

Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007

Unioni i Gazetareumlve Shqiptareuml ldquoMbrojtja neuml puneuml dhe sigurimi social i punonjeumlsve teumlmedias njeuml domosdoshmeumlri peumlr shtypin e lireumlrdquo

S H Q I P Euml R I A

47

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Page 9: Televizioni në Europë: Raportet vijuese 2008 - Shqipëria · Media Program përpiqet të nxisë median e pavarur, profesionale dhe të qëndrueshme si dhe gazetarinë cilësore,

S H Q I P Euml R I A

9

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

45 Transmetuesit rajonaleuml dhe lokaleuml 38

5 Programacioni 39

51 Programet 39

52 Rregullat e peumlrgjithshme peumlr lajmet 40

53 Udheumlzimet e peumlrgjithshme peumlr prodhimin e programeve 41

54 Kuotat 42

55 Detyrimet peumlr transmetuesin publik 42

56 Detyrimet peumlr transmetuesit privateuml 43

6 Peumlrfundimet 43

ANEKS 1 Legjislacioni i peumlrmendur neuml raport 45

ANEKS 2 Bibliografi a 46

Lista e shkurtimeve

EBU Unioni i Transmetuesve Europianeuml

KESH Korporata Elektroenergjitike Shqiptare

KKRT Keumlshilli Kombeumltar i Radios dhe Televizionit

KLSH Kontrolli i Larteuml i Shtetit

OSCE Organizata peumlr Siguri dhe Bashkeumlpunim neuml Europeuml

RRC-06 Konferenca Rajonale e Radio-komunikacioneve neuml Gjeneveuml 2006

RT Radio Tirana

RTSH Radio Televizioni Shqiptar

TVSH Televizioni Shqiptar

WAZ Westdeutsche Allgemeine Zeitung

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

10

A Peumlrmbledhja e peumlrgjithshmeMedia elektronike peumlrbeumln sektorin meuml teuml reumlndeumlsisheumlm neuml tregun e medias shqiptare Megjitheuml zhvillimin e vazhduesheumlm profesional media elektronike eumlshteuml ende pre e dyshimeve peumlr burimet e fi nancimit dhe ecuriseuml seuml saj ekonomike Mediat elektronike vazhdojneuml teuml mbeten teuml paqeumlndrueshme ekonomikisht dhe teuml varen kryesisht peumlr teuml ardhurat e tyre nga bizneset e tjera teuml pronareumlve Kjo situateuml hedh dyshime serioze mbi pavareumlsineuml e tyre editoriale dhe mbi cileumlsineuml e informacionit qeuml i ofrohet publikut Qeveria eumlshteuml peumlrpjekur ta zgjidheuml ccedileumlshtjen e diskutueshme teuml caktimit teuml reklamave shteteumlrore por ende nuk eumlshteuml e qarteuml neumlse janeuml ccedilrreumlnjosur praktikat e meumlparshme Qeveria vendosi teuml botonte reklamat shteteumlrore veteumlm neuml buletinin zyrtar peumlr ta shkeumlputur median nga vareumlsia e saj nga qeveria Por ligji nuk e peumlrcakton qarteuml reklameumln shteteumlrore duke krijuar mundeumlsi peumlr mbeumlshtetje arbitrare

Qeveria gjithashtu ka fi lluar njeuml seumlreuml amendimesh ligjore teuml diskutueshme neuml lidhje me rregullatoreumlt dhe transmetimet numerike Qeveria pretendoi se keumlto peumlrpjekje kishin peumlr qeumlllim teuml peumlrmireumlsonin pavareumlsineuml e medias por kritikeumlt laneuml teuml kuptohej se arsyeja kryesore ishte teuml viheshin neumln kontroll rregullatoreumlt dhe trsquoi mbyllej goja medias seuml pavarur Mungesa e debatit dhe keumlshillimit publik me paleumlt e interesuara gjateuml peumlrgatitjes seuml ndryshimeve ligjore i forcoi akoma meuml shumeuml keumlto dyshime

Megjitheumlse po kalon njeuml reformeuml dometheumlneumlse Keumlshilli Kombeumltar i Radios dhe Televizionit (KKRT) nuk ka beumlreuml peumlrparime teuml meumldha neuml peumlrmbushjen e misionit teuml tij Vendimet e tij peumlr teuml dheumlneuml licensa transmetimi dhe peumlr teuml hequr antena janeuml kundeumlrshtuar Dheumlnia e licensave numerike neuml teuml ardhmen e afeumlrt do teuml jeteuml testi peumlrfundimtar peumlr autoritetin dhe pavareumlsineuml e KKRT Televizioni numerik ka beumlreuml peumlrparime teuml reumlndeumlsishme qeuml nga lindja e tij neuml njeuml zbrazeumlti ligjore tre vjet meuml voneuml Popullariteti i tij eumlshteuml gjithnjeuml neuml rritje

Zbatimi i duhur i ligjit nevojitet sidomos peumlr fuqizimin e rolit teuml transmetuesit publik Radio Televizionit Shqiptar (RTSH) si dhe peumlr teuml krijuar mundeumlsineuml qeuml ai teuml peumlrmbusheuml misionin e vet Roli i transmetuesit publik ka ardhur neuml zbehje ndeumlrsa stacionet televizive private kaneuml investuar vazhdimisht neuml puneumln e tyre Reforma e RTSH ka mbetur neuml vend akuzat qeuml ai favorizon qeverineuml kaneuml vazhduar Drejtuesit aktualeuml meuml neuml fund kaneuml peumlrpiluar njeuml strategji peumlr ta transformuar institucionin neuml njeuml transmetues publik efi kas Megjithateuml fi nancimi eumlshteuml ende njeuml problem pa zgjidhje sidomos me afrimin e dixhitalizimit

Ende nuk eumlshteuml vendosur njeuml sistem efi kas veteuml-rregullimi megjitheuml disa peumlrpjekje neuml keumlteuml drejtim Duke pasur parasysh mungeseumln e kontratave teuml puneumls peumlr gazetareumlt dhe tregun e puneumls jashteumlzakonisht teuml paqeumlndruesheumlm veteumlcensura eumlshteuml meuml e peumlrhapur sesa veteumlrregullimi Peumlr meuml tepeumlr mungesa e studimeve monitorimeve sondazheve teuml besueshme dhe meumlnyrave teuml tjera peumlr teuml mbledhur teuml dheumlna peumlr median elektronike vazhdon teuml jeteuml pengeseuml peumlr njeuml analizeuml meuml teuml sakteuml teuml tregut teuml medias shqiptare

S H Q I P Euml R I A

11

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

B Rekomandimet

1 REKOMANDIMET FILLESTARE NGA RAPORTI I 20051

Shumeuml nga rekomandimet e raportit fi llestar janeuml peumlrmbushur kryesisht neuml fusheumln e legjislacionit dhe shpeumlrndarjen e reklamave dhe fondeve shteteumlrore Organizatat ndeumlrkombeumltare kaneuml vazhduar mbeumlshtetjen e tyre peumlr keumlrkimet monitorimet dhe ndihmeseumln peumlr legjislacionin Edhe pse transmetuesi i sheumlrbimit publik ka nisur njeuml reformeuml serioze eumlshteuml ende shumeuml hereumlt peumlr teuml vlereumlsuar se si janeuml peumlrmbushur rekomandimet peumlr transmetuesit e sheumlrbimit publik Nuk pati progres peumlr rritjen e transparenceumls seuml proneumlsiseuml seuml transmetuesve dhe neuml zbatimin e Kodit teuml Puneumls neuml sektorin e medias

1 ldquoShqipeumlriardquo neuml Instituti i Shoqeumlriseuml seuml Hapur Televizioni neuml Europeuml rregullimi politikat dhe pavareumlsiaBudapest 2005 (meuml tej OSIShqipeumlria) f 247ndash250

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

12

11 Politikat

Legjislacioni

1 Qeveria duhet teuml ndeumlrmarreuml hapa peumlr teuml ploteumlsuar boshlleumlqet neuml legjislacionin e medias veccedilaneumlrisht neuml lidhje me teknologjiteuml dhe sheumlrbimet e reja teuml transmetimit duke iu referuar instrumenteve ndeumlrkombeumltare mbi konkurrenceumln dhe transmetimin dixhital2 Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare duhet teuml vazhdojneuml asistenceumln peumlr qeverineuml dhe parlamentin si dhe peumlr rregullatorin - Keumlshillin Kombeumltar teuml Radios dhe Televizionit (KKRT) - peumlr hartimin e legjislacionit teuml medias Ata duhet teuml nxisin konsultimet me OJQ qeuml veprojneuml neuml fusheumln e medias seuml lireuml dhe shoqatat e mediave profesioniste si pjeseuml e procesit teuml hartimit teuml ligjit3 Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare duhet teuml vazhdojneuml asistenceumln e tyre peumlr organizmat qeuml merren me zbatimin e ligjit mbi peumlrmireumlsimin e zbatimit teuml legjislacionit teuml medias

Keumlto rekomandime janeuml peumlrmbushur pjeseumlrisht Ligji peumlr Radion dhe Televizionin u ndryshua peumlr teuml mbuluar dixhitalizimin dhe tashmeuml po rishikohet peumlr ta peumlrshtatur me legjislacionin e BE Organizatat ndeumlrkombeumltare e mbeumlshteteumln menjeumlhereuml reformeumln e autoriteteve rregullatore dhe ateuml teuml transmetuesit teuml sheumlrbimit publik si dhe dhaneuml keumlshillat e tyre peumlr legjislacionin Kjo asistenceuml duhet teuml vazhdojeuml Megjithateuml keumlshillimi i qeveriseuml me grupet vendase teuml interesit ka qeneuml sporadik dhe i beumlreuml neumln presion

Debati Publik

4 OJQ lokale qeuml veprojneuml neuml fusheumln e liriseuml seuml shprehjes dhe teuml aksesit neuml informacion si edhe organizatat qeuml merren meuml gjereumlsisht me teuml drejtat civile duhet teuml nxisin njeuml debat publik mbi probleme teuml reumlndeumlsishme qeuml lidhen me zhvillimin e medias neuml njeuml frymeuml teuml hapur dhe teuml paanshme duke rritur ndeumlrgjegjeumlsimin sesi media ndikon mbi qytetareumlt Njeuml iniciativeuml e tilleuml duhet teuml mbeumlshtetet fuqimisht nga institucionet ndeumlrkombeumltare dhe ato europiane teuml tilla si Bashkimi Europian OSBE dhe Keumlshilli i Europeumls

Veteuml media i ka sjelleuml ccedileumlshtjet e lidhura me teuml neuml qendeumlr teuml debatit publik Por ekziston ende nevoja peumlr njeuml debat meuml teuml pasur publik peumlr tema teuml reumlndeumlsishme teuml lidhura me zhvillimin e medias OJQ-teuml lokale janeuml neuml poziteumln meuml teuml peumlrshtatshme peumlr ta realizuar keumlteuml

S H Q I P Euml R I A

13

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Studimet

5 Qeveria duhet teuml nxiseuml analiza teuml holleumlsishme peumlr sektorin e medias duke i kushtuar njeuml veumlmendje teuml veccedilanteuml studimeve mbi audienceumln Peumlr teuml siguruar pavareumlsineuml e njeuml studimi teuml tilleuml qeveria duhet teuml funksionojeuml veteumlm si njeuml bashkeumlfi nancues i puneumls seuml beumlreuml nga institucione akademike teuml vendit ose OJQ teuml huaja apo edhe institucione teuml tjera joshteteumlrore6 Organizatat e shoqeumlriseuml civile duhet teuml nxisin qeverineuml peumlr teuml mbeumlshtetur njeuml studim teuml tilleuml teuml pavarur neuml sektorin e medias

Ky rekomanim nuk eumlshteuml ploteumlsuar Ende nuk ka njeuml studim peumlr shikueshmeumlrineuml keumlshtu qeuml rekomandimi mbetet neuml fuqi

Konsultimet

7Kur ndeumlrmerr hapa qeuml prekin median dhe merr neuml shqyrtim problemet qeuml lidhen me teuml Qeveria duhet teuml konsultohet me pronareumlt e medias OJQ qeuml veprojneuml neuml fusheumln e liriseuml seuml shtypit shoqatat e medias profesionale dhe komunitetin ndeumlrkombeumltar dhe veccedilaneumlrisht Keumlshillin e Europeumls

Ky rekomandim nuk eumlshteuml peumlrmbushur E veumlneuml neumln presion qeveria u keumlshillua me paleumlt e interesuara peumlr ndryshime neuml ligjet e medias Megjithateuml ky keumlshillim u beuml momentin e fundit dhe ishte njeuml peumlrjashtim

Teknologjiteuml e reja

8Qeveria duhet teuml peumlrgatiseuml njeuml strategji afatgjateuml peumlr zhvillimin e medias qeuml mund trsquoi paraprinte evolucionit teuml teknologjive teuml reja duke peumlrfshireuml keumltu internetin dhe transmetimin dixhital9Si njeuml prioritet teuml saj Qeveria duhet trsquoi propozojeuml parlamentit amendime peumlr Ligjin mbi Radion dhe Televizionin duke synuar rregullimin e transmetimit dixhital neuml peumlrputhje me standardet europiane dhe ndeumlrkombeumltare

Rekomandimi i pareuml mbetet ende peumlr trsquou ploteumlsuar KKRT po harton njeuml strategji peumlr dixhitalizimin Rekomandimi i dyteuml eumlshteuml peumlrmbushur Parlamenti e ndryshoi Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin peumlr teuml peumlrfshireuml edhe masat peumlr transmetimin dixhital neuml peumlrputhje me standartet ndeumlrkombeumltare

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

14

12 Autoritetet rregullatore (KKRT)

Pavareumlsia

10 Qeveria dhe parlamenti duhet teuml sigurojneuml zbatimin e ploteuml teuml legjislacionit ekzistues neuml meumlnyreuml qeuml teuml respektohet dhe teuml peumlrforcohet pavareumlsia e autoritetit rregullator Keumlshillit Kombeumltar teuml Radio Televizionit (KKRT) neuml meumlnyreuml teuml veccedilanteuml neuml lidhje me emeumlrimin e aneumltareumlve teuml KKRT dhe peumlrgatitjen e raportit vjetor teuml KKRT

Rekomandimi eumlshteuml ploteumlsuar Edhe pse ngjalli mjaft polemika formula e emeumlrimit teuml aneumltareumlve teuml KKRT u ndryshua Megjitheuml reformeumln e vazhdueshme neuml vitet e fundit qeveria dhe parlamenti duhet ende teuml ndeumlrmarrin ndryshime neuml legjislacion peumlr teuml forcuar pavareumlsineuml e rregullatorit

S H Q I P Euml R I A

15

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

13 Transmetuesit publikeuml dhe privateuml

Shumeumlllojshmeumlria e medias

11Qeveria dhe parlamenti duhet teuml konsolidojneuml transparenceumln e medias neumlpeumlrmjet zbatimit teuml ploteuml teuml legjislacionit teuml medias dhe neumlpeumlrmjet kontrolleve teuml rregullta mbi proneumlsineuml dhe fi nancimin e medias

Nuk ka patur shumeuml progres peumlr teuml hedhur driteuml mbi proneumlsineuml e transmetuesve Qeveria dhe Parlamenti duhet teuml beumljneuml meuml tepeumlr peumlr ta arritur keumlteuml gjeuml Kontrollet e proneumlsiseuml dhe fi nancimit teuml mediave duhen kryer nga agjenci zbatimi meuml teuml fuqishme meuml efi kase dhe meuml teuml pavarura si KKRT apo Policia Tatimore

Peumlr teuml drejtat e gazetareumlve

12 Qeveria duhet teuml marreuml hapa teuml veccedilanteuml qeuml Kodi i Puneumls teuml zbatohet nga organizatat e mediave dhe teuml mbikqyreuml rregullisht zbatimin e tij13 Shoqatat e gazetareumlve me ndihmeumln edhe teuml aktoreumlve teuml tjereuml teuml shoqeumlriseuml civile duhet teuml keumlrkojneuml zbatimin e kodit teuml Puneumls neuml kompaniteuml e mediave dhe neuml meumlnyreuml teuml veccedilanteuml negociatat kolektive14 Organizatat e shoqeumlriseuml civile duhet teuml mbeumlshtesin gazetareumlt edhe individualisht kur teuml drejtat e tyre dhunohen nga pronareumlt e mediave autoritetet shteteumlrore ose paleuml teuml tjera

Keumlto rekomandime nuk janeuml peumlrmbushur Qeveria nuk ka ndeumlrmarreuml hapa peumlr teuml forcuar zbatimin e Kodit teuml Puneumls (Keumlto hapa do teuml peumlrfshinin edhe forcimin e kapaciteteve teuml agjencive teuml zbatimit teuml ligjit si Inspektoriati i Larteuml i Puneumls dhe Policia Tatimore peumlr teuml monitoruar rregullisht zbatimin e Kodit teuml Puneumls neuml teuml gjitha mediat) Neuml teuml njeumljteumln koheuml shoqeumlria civile dhe shoqatat e gazetareumlve kaneuml qeneuml teuml dobeumlta neuml keumlrkeseumln e tyre peumlr zbatimin e Kodit neuml organizatat e mediave

Financimi

15 Qeveria duhet teuml krijojeuml njeuml organizeumlm teuml pavarur qeuml teuml jeteuml peumlrgjegjeumls peumlr transferimin e fondeve qeveritare tek operatoreumlt e mediave neuml peumlrputhje me parimet dhe procedurat e parashtruara nga rekomandimet peumlrkateumlse teuml Keumlshillit teuml Europeumls Procesi i transferimit teuml parave duhet teuml jeteuml i qarteuml dhe transparent

Ky rekomandim eumlshteuml peumlrmbushur Qeveria ka krijuar Agjencineuml e Prokurimeve Publike qeuml boton njeuml buletin javor teuml njoftimeve zyrtare peumlrfshireuml reklamat shteteumlrore dhe njoftimet qeuml meuml peumlrpara botoheshin neuml gazeta Megjithateuml ligji nuk eumlshteuml krejteumlsisht i qarteuml neuml peumlrkufi zimin e reklameumls shteteumlrore dhe peumlr pasojeuml ka nevojeuml peumlr sqarim teuml meumltejsheumlm

Reklamat shteteumlrore

16 Qeveria duhet teuml ndeumlrmarreuml hapa teuml menjeumlhershme peumlr teuml siguruar transferimin e paparagjykuar dhe jopolitik teuml parave nga reklamat shteteumlrore dhe teuml rriseuml transparenceumln mbi transferimin e parave nga kjo reklameuml

Qeveria ka ndeumlrmarreuml hapa peumlr teuml garantuar njeuml shpeumlrndarje objektive teuml reklameumls shteteumlrore Megjithateuml sistemi i shpeumlrndarjes seuml reklameumls shteteumlrore ka ende nevojeuml peumlr peumlrmireumlsim

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

16

Pavareumlsia

17 Qeveria duhet teuml investigojeuml rregullisht pohimet mbi dhunimet e liriseuml dhe teuml pavareumlsiseuml seuml medias

Qeveria nuk ka treguar gatishmeumlri teuml madhe peumlr teuml hetuar dhunimet e liriseuml seuml medias rregullisht Neuml keumlteuml meumlnyreuml ky rekomandim ende qeumlndron

Studime dhe monitorim

18 Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare duhet teuml monitorojneuml dhe teuml raportojneuml publikisht mbi dhunimet e pavareumlsiseuml seuml medias19 Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare duhet teuml asistojneuml me studime dhe monitorim fusha teuml veccedilanta teuml aktivitetit teuml medias teuml tilla si pavareumlsia respektimi i ligjit dhe etika e medias

Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare kaneuml vazhduar ta peumlrmbushin rolin e tyre monitorues Puna e tyre monitoruese dhe keumlrkimore eumlshteuml thelbeumlsore dhe duhet teuml vazhdojeuml

S H Q I P Euml R I A

17

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

14 Transmetuesi publik (RTSH)

Reforma e RTSH

20 Qeveria duhet teuml mbeumlshteseuml transformimin e Radio Televizonit Shqiptar (RTSH) neuml njeuml transmetues teuml veumlrteteuml teuml sheumlrbimit publik duke beumlreuml teuml qarta rolet dhe peumlrgjegjeumlsiteuml dhe duke garantuar transparenceumln e administrimit21 Shoqatat e gazetareumlve dhe organizatat ndeumlrqeveritare duhet teuml ndeumlrmarrin hapat e duhura nga ana e tyre peumlr teuml mbeumlshtetur transformimin e RTSH22 Qeveria dhe OJQ teuml reumlndeumlsishme teuml keumltij sektori duhet teuml peumlrpiqen teuml sjellin teuml gjitheuml aktoreumlt neuml njeuml debat publik mbi teuml ardhmen e RTSH Kjo duhet teuml peumlrfshijeuml gazetareumlt e RTSH drejtoreumlt e meumlparsheumlm dhe ata teuml tanisheumlm autoritetin rregullator (KKRT) OJQ dhe komunitetin e gazetareumlve neuml peumlrgjitheumlsi23 Shoqeumlria civile duhet ta sjelleuml peumlrpara veumlmendjes seuml publikut shqeteumlsimet mbi RTSH dhe teuml keumlrkojeuml zgjidhje nga organet kompetente Neuml lidhje me TVSH keumlto shqeteumlsime peumlrfshijneuml por nuk janeuml teuml kufi zuara me cileumlsineuml e programit transparenceumln e administrimit efi kasitetin e administrimit dhe pavareumlsineuml nga qeveria dhe grupet politike

Menaxhimi i ri i RTSH duket se ka nisur njeuml reformeuml serioze Eumlshteuml ende shumeuml hereumlt peumlr teuml nxjerreuml peumlrfundime peumlr strategjineuml e tij por mund teuml thuhet me siguri se ai do teuml keteuml nevojeuml peumlr asistenceuml fi nanciare dhe teknike dhe do teuml duhet teuml beumljeuml njeuml menaxhim teuml menccedilur dhe efi kas teuml burimevePrandaj rekomandimet nga raporti fi llestar janeuml ende teuml vlefshme Qeveria duhet teuml mbeumlshteseuml reformeumln e RTSH dhe shoqatat e gazetareumlve duhet teuml organizojneuml debate publike dhe teuml ofrojneuml peumlrvojeumln e tyre peumlr teuml ndihmuar keumlteuml reformeuml Cileumlsia e programit transparenca e administrateumls si dhe efi kasiteti i menaxhimit duhet teuml jeneuml ndeumlr temat qeuml shoqeumlria civile duhet teuml keteuml neuml veumlmendje teuml saj

Financimi

24 Qeveria duhet ta njoheuml dhe ta beumljeuml teuml ditur teuml ardhureumln nga tarifat e licensave Kur kjo teuml kryhet ateumlhereuml duhet teuml mendohet peumlr teuml gjetur rrugeumlt peumlr teuml peumlrmireumlsuar nivelin e pageseumls seuml keumlsaj tarife

Ky rekomandim nuk eumlshteuml peumlrmbushur Qeveria duhet ende teuml rriseuml transparenceumln peumlr teuml ardhurat nga taksa e aparatit

Programacioni

25 Administrimi dhe stafi i Radio Televizionit Shqiptar (TVSH) duhet teuml peumlrmireumlsojeuml cileumlsineuml e produksionit dhe teuml peumlrcaktojeuml njeuml struktureuml programi qeuml do teuml rriste interesin publik dhe do ta beumlnte meuml teumlrheqeumls keumlteuml stacion televiziv

Megjitheuml ndryshimet e fundit neuml RTSH menaxhimi dhe stafi i stacionit duhet teuml peumlrmireumlsojneuml programacionin

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

18

15 Shoqeumlria civile

Kodet e etikeumls

26 Shoqatat e gazetareumlve duhet teuml peumlrpilojneuml kodet e etikeumls ose teuml amendojneuml ateuml ekzistues teuml rrisin ndeumlrgjegjeumlsimin peumlr keumlto kode dhe teuml promovojneuml veprimin neuml peumlrputhje me to

Neuml shtator 2006 shoqatat e gazetareumlve miratuan njeuml kod etike peumlr teuml gjitha mediat neuml vend Megjithateuml kodi nuk eumlshteuml miratuar ldquozyrtarishtrdquo nga ndonjeuml media dhe ende nuk ka ndonjeuml mekanizeumlm peumlr ta zbatuar ateuml Gazetareumlt janeuml teuml lireuml teuml vendosin neumlse duan ta respektojneuml ateuml apo jo Njeuml sistem efi kas veteumlrregullimi dhe njeuml ambient i sigurt peumlr gazetareumlt mbeten ende qeumlllime teuml largeumlta

Shoqatat e mediave

27 Shoqatat e mediave duhet teuml forcojneuml neuml meumlnyreuml teuml ndjeshme afteumlsiteuml peumlr debat publik dhe ndeumlrgjegjeumlsimin e organizatave dhe shoqatave teuml mediave neumlpeumlrmjet njeuml bashkeumlpunimi meuml teuml mireuml dhe duke promovuar teuml drejtat e gazetareumlve peumlrballeuml pronareumlve teuml mediave dhe qeveriseuml 28 Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare duhet teuml ofrojneuml eksperienceuml dhe asistenceuml peumlr konsolidimin e shoqatave teuml mediave

Nuk ka pasur shumeuml peumlrparim neuml keumlteuml aspekt Shoqatat e gazetareumlve duhet teuml vazhdojneuml teuml peumlrmireumlsojneuml kapacitetet e tyre Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare teuml cilat kaneuml asistuar procesin deri tani duhet teuml vazhdojneuml mbeumlshtetjen e tyre

2 REKOMANDIMET E REJA SIPAS RAPORTIT TEuml 2008

21 Legjislacioni

Televizioni dixhital

KKRT duhet teuml hartojeuml njeuml Strategji Dixhitalizimi dhe pastaj teuml niseuml procesin e licensimit dixhitalHartimi i Strategjiseuml duhet teuml miratohet pas njeuml debati publik me paleumlt e interesuara Strategjia duhet teuml marreuml parasysh tema teuml tilla si mbrojtjen e konsumatorit investimet neuml platforma dixhitale teuml beumlra tashmeuml neuml vend si dhe pluralizmin dhe konkurrenceumln neuml media

1

2

S H Q I P Euml R I A

19

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

C Peumlrfundimet kryesore teuml monitorimit vijues

1 AMBIENTI I PEumlRGJITHSHEumlM I TRANSMETIMEVE

11 Zhvillimet kyccedile neuml legjislacion dhe politika

Qeuml nga koha e botimit teuml ldquoTelevizioni neuml Europeumlrdquo neuml 2005 peumlrvoja e Shqipeumlriseuml ka qeneuml e pasur neuml aspektin e legjislacionit dhe politikave peumlr median me debate teuml nxehta rreth teuml ardhmes seuml autoriteteve rregullatore transparenceumls seuml fi nancimeve neuml media si dhe transmetimeve numerike Peumlrbeumlrja e autoriteteve rregullatore eumlshteuml ndryshuar me ligj Ndryshime teuml tjera ligjore peumlrpiqen teuml zvogeumllojneuml vareumlsineuml ekonomike teuml medias elektronike nga reklamat shteteumlrore dhe peumlr pasojeuml dhe nga abuzimet e mundshme

Pas debatesh teuml gjata dhe teuml gjalla mes pronareumlve teuml medias deputeteumlve rregullatoreumlve RTSH dhe shoqatave teuml industriseuml Shqipeumlria po peumlrgatitet peumlr teuml legalizuar platformeumln e saj dixhitale sipas Ligjit peumlr Transmetimet Dixhitale2 Transmetimet dixhitale neuml platformat satelitore dhe tokeumlsore janeuml zhvilluar me shpejteumlsi gjateuml tre viteve teuml kaluara duke arritur njeuml depeumlrtim teuml reumlndeumlsisheumlm Pas gati kateumlr vitesh transmetimi platforma televizive dixhitale DigitAlb pretendonte se kishte 120000 abonenteuml neuml fi llim teuml 2006 neuml Shqipeumlri dhe te shqiptareumlt qeuml jetojneuml jashteuml3 Caktimi i ndikimit teuml ligjit te DigitAlb dhe te abonenteumlt e tij do teuml jeteuml njeuml test i meumltejsheumlm peumlr autoritetin rregullator Nga ana tjeteumlr mbetet peumlr trsquou pareuml neumlse transmetuesit e tjereuml sidomos TVSH do teuml jeneuml neuml gjendje teuml investojneuml neuml dixhitalizimin dhe teuml konkurrojneuml me DigitAlb

TVSH vazhdon teuml mos e peumlrmbusheuml misionin e saj Drejtuesit e caktuar neuml fund teuml 2006 peumlrballen me detyreumln e veumlshtireuml e kthimit teuml stacionit neuml njeuml operator me teuml veumlrteteuml publik edhe pse vuan nga njeuml reumlnie e vazhdueshme e popullaritetit ndeumlrkoheuml qeuml audienca e stacioneve private ka ardhur neuml rritje Njeuml hap tejet i vonuar neuml keumlteuml drejtim u mor neuml gusht teuml vitit 2007 me hartimin e peumlrbashkeumlt teuml njeuml strategjie peumlr RTSH neuml ereumln dixhitale nga TVSH dhe Unioni Europian i Transmetimeve (EBU) me keumlshillimin e Divizionit teuml Medias seuml Keumlshillit teuml Europeumls

12 Masat ligjore teuml BE

Shqipeumlria e ka miratuar pjeseumlrisht legjislacionin dhe standartet europiane peumlr median Neuml vitin 1999 vendi fi rmosi dhe ratifi koi Konventeumln e Keumlshillit teuml Europeumls peumlr Televizionin Ndeumlrkufi tar dhe Protokollin e tij Shteseuml Shumeuml nga masat e Ligjit peumlr Radion dhe

2 Ligji nr 9742 i 28 maj 2007 neuml Transmetimet Numerike neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml (meuml tej Ligji peumlr Transmetimet Numerike)3 Sipas teuml dheumlnave nga DigitAlb (gjendet neuml httpwwwdigitalbtvkompania e pareuml neuml 31 korrik 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

20

Televizionin4 vijneuml nga kjo marreumlveshje dhe neuml njeuml meumlnyreuml peumlrmbushin disa nga keumlrkesat e Direktiveumls Televizioni Pa Kufi j (TVWF)5 si masat peumlr sponsorizimet reklamat teuml drejteumln e replikeumls dhe mbrojtjen e teuml miturve

Legjislacioni shqiptar peumlr median nuk ka peumlrfshireuml keumlrkesat e Direktiveumls TVWF peumlr teleshitjet dhe transmetimin e veprave europiane Ligji peumlr Transmetimet Numerike paraqiti keumlrkeseumln qeuml veprat europiane duhet teuml peumlrbeumljneuml 50 teuml programacionit teuml njeuml stacioni duke lejuar qeuml kjo peumlrqindje teuml arrihet neuml meumlnyreuml progresiveMegjithateuml respektimi i keumltyre standarteve duhet ende teuml monitorohet pasi ky ligj eumlshteuml ende mjaft i ri Kishte njeuml ide peumlr teuml caktuar njeuml grup pune teuml peumlrbeumlreuml nga tre eksperteuml teuml pavarur teuml medias teuml cileumlt do teuml rishikonin Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin dhe do teuml propozonin ndryshime qeuml do ta sillnin keumlteuml ligj neuml linjeuml me ligjet e BE Deri tani kjo nuk u realizua Komisioni i Peumlrhersheumlm Parlamentar peumlr Median dhe Mjetet e Informimit Publik (meuml pas Komisioni Parlamentar i Medias) po e kryen keumlteuml detyreuml por ritmi eumlshteuml i ngadalteuml duke pasur parasysh peumlrpareumlsiteuml e ccedileumlshtjeve teuml tjera neuml Parlament meuml sakteumlsisht reformeumln neuml drejteumlsi Megjithateuml ka peumlrpjekje peumlr teuml reformuar legjislacionin e medias Rregullatoreumlt dhe eksperteuml teuml Komisionit Parlamentar teuml Medias kaneuml paraqitur propozimet e tyre peumlr ndryshime ligjore por ende nuk eumlshteuml e qarteuml se cilat do teuml jeneuml hapat neuml vijim6

Edhe pse nuk ka patur njeuml monitorim teuml vazhduesheumlm se si janeuml zbatuar keumlto masa nuk ka patur ndonjeuml problem teuml veccedilanteuml7 Nga ana tjeteumlr zbatimi i masave teuml tjera teuml frymeumlzuara nga legjislacioni i BE peumlr median ka qeneuml jo i keumlnaqsheumlm Si neuml shumeuml sektoreuml teuml tjereuml neuml Shqipeumlri edhe industria e medias ka mungeseuml transparence dhe ligjet qeuml garantojneuml transparenceumln e proneumlsiseuml dhe fi nancimit mbeten teuml veumlshtira peumlr trsquou zbatuar Kjo peumlr shkak teuml mungeseumls seuml peumlrgjithshme teuml transparenceumls neuml treg Njeuml hap peumlrpara ishte njeuml amendim neuml korrik 2006 teuml Ligjit peumlr Radion dhe Televizionin qeuml i ndalonte pronareumlt e mediave teuml merrnin pjeseuml neuml tendera publikeuml8 Megjithateuml seumlrish peumlr shkak teuml mungeseumls seuml peumlrgjithshme teuml transparenceumls dhe dheumlnies seuml uleumlt teuml peumlrgjegjeumlsiseuml si nga ana e medias ashtu edhe nga ana e qeveriseuml kjo maseuml ligjore mund teuml anashkalohet me lehteumlsi

4 Ligji nr 8410 i 30 shtatorit 1998 peumlr Radion dhe Televizionin Publik dhe Privat neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml i ndryshuar me Ligjin nr 8657 i 31 korrikut 2000 Ligji nr 8794 i 10 majit 2001 Ligji nr 9016 i 20 shkurtit 2003 Ligji nr 9124 i 29 korrikut 2003 dhe Ligji nr 9677 i 13 janarit 2007 (meuml tej Ligji i Radios dhe Televizionit)5 Direktiva 9736EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 30 qershor 1997 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin e disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 202 30 korrik 1997 Direktiva 200765EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 11 dhjetor 2007 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 33227 18 dhjetor 20076 Intervisteuml me Vjollca Meccedile keumlshilltare praneuml Kryetares seuml Parlamentit Tiraneuml 17 janar 2008 7 Intervisteuml me Andrea Nathanailin Drejtor Programacioni praneuml KKRT Tiraneuml 6 korrik 2007 8 Ligji i Radios dhe Televizionit neni 20

S H Q I P Euml R I A

21

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

13 Tregu i transmetimeve

Stacionet televizive vazhdojneuml teuml shtohen neuml numeumlr dhe mund teuml argumentohet edhe qeuml cileumlsia ka ardhur neuml rritje por pa patur studime sistematike dhe teuml besueshme peumlr shikueshmeumlrineuml peumlrqindja e veumlrteteuml e tregut peumlr ccedildo stacion mbetet e panjohur Instituti i Sondazheve dhe Opinioneve i cili meuml pareuml ka beumlreuml peumlrpjekje peumlr teuml matur shikueshmeumlrineuml ka nisur njeuml peumlrpjekje teuml re peumlr studim shikueshmeumlrie neuml vitin 2007 Megjithateuml eumlshteuml ende hereumlt peumlr teuml patur rezultate teuml qarta Peumlr shembull Top Channel njeuml stacion qeuml nuk ka patur licenseuml kombeumltare deri neuml janar teuml 2008 mendohet se geumlzon njeuml peumlrqindje mesatare shikueshmeumlrie prej 70 peumlrqind9 Edhe pse nuk ka asnjeuml dyshim qeuml stacioni eumlshteuml shumeuml i ndjekur kjo shifeumlr eumlshteuml njeuml vlereumlsim i peumlrafeumlrt i eksperteumlve dhe veumlzhguesve pa asnjeuml teuml dheumlneuml zyrtare qeuml ta mbeumlshteseuml keumlteuml Stacionet e tjera meuml teuml ndjekura televizive mendohen se janeuml TV Klan Vizion+ TV Koha si dhe stacionet me lajme News24 dhe Alsat Edhe pse TVSH ende ka mbulimin meuml teuml madh teuml territorit ldquocileumlsia programore neuml uljerdquo10 ka sjelleuml humbjen e avantazhit teuml konkurrenceumls

2 RREGULLIMI DHE LICENSIMI I SEKTORIT TEuml TELEVIZIONIT

21 Autoritetet dhe korniza rregullatore

Deri neuml 2006 Ligji peumlr Radion dhe Televizionin thoshte se KKRT ishte njeuml organ i pavarur i peumlrbeumlreuml nga kryetari neumlnkryetari dhe peseuml aneumltareuml teuml zgjedhur neuml bazeuml teuml peumlrvojeumls dhe meritave neuml fushat sociale ligjore teuml arsimit dhe teuml medias Presidenti i Republikeumls propozonte njeuml kandidat ndeumlrsa gjashteuml teuml tjereumlt propozoheshin nga Komisioni Parlamentar i Medias Meuml pas Parlamenti zgjidhte aneumltareumlt dhe kryetarin me votim me shumiceuml teuml thjeshteuml11

Neuml shkurt 2006 qeveria propozoi njeuml ndryshim ligjor qeuml do teuml shkurtonte KKRT neuml peseuml aneumltareuml dhe do teuml ndryshonte formuleumln e emeumlrimit Duke pretenduar se formula e peumlrfaqeumlsimit teuml balancuar neuml organin rregullator ishte e qarteuml qeuml nuk funksiononte qeveria propozoi njeuml peumlrfshirje meuml teuml gjereuml teuml shoqeumlriseuml civile shoqatave teuml medias akademikeumlve dhe organizatave teuml tjera teuml ngjashme neuml procesin e emeumlrimit Propozimi ndezi njeuml debat teuml gjalleuml dhe krijoi njeuml klimeuml dyshimi mes paleumlve teuml interesuar shumica e teuml cileumlve mendonin se qeveria donte teuml vinte KKRT neumln kontroll Ndeumlrkoheuml qeuml teuml gjitheuml binin dakord se ekzistonte njeuml nevojeuml e forteuml peumlr reformeuml shumeuml teuml tjereuml shpreheumln shqeteumlsimin se ky propozim nuk garantonte ndonjeuml peumlrmireumlsim ldquoSi aneumltar i Komisionit Parlamentar teuml Medias besoj se neuml keumlteuml fusheuml duhen beumlreuml ndryshime por ta sjelleumlsh keumlteuml propozim fshehurazi sidomos nga qeveria dhe sidomos kur po fl asim peumlr pushtetin e kateumlrt qeuml eumlshteuml media kjo leuml njeuml shije teuml keqerdquo12

9 A Stefani Teuml pavarurit kali i Trojeumls neuml media Panorama 16 shkurt 2006 f 1710 IREX Media Sustainability Index 2006 ndash Shqipeumlria IREX Washington DC 2007 f 6 Gjendet neuml website e IREX te httpwwwirexorgprogramsMSI_EUR2006albaniaasp (i pareuml neuml 1 gusht 2007) (meuml tej IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria)11 OSIShqipeumlria kapitulli peumlr autoritetin rregullator f 194 19912 N Lesi ldquoA duhet teuml merremi me ligjin peumlr mediat elektronikerdquo Koha Joneuml 10 shkurt 2007 f 3

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

22

Peumlrveccedil shqeteumlsimit peumlr peumlrmbajtjen e amendamentit shumeuml stacione televizive shoqatat e gazetareumlve peumlrfaqeumlsues teuml shoqeumlriseuml civile dhe eksperteuml teuml medias kundeumlrshtuan mungeseumln e debatit dhe keumlshillimit peumlrpara paraqitjes seuml amendamenteve neuml Parlament Peumlr pasojeuml Komisioni Parlamentar i Medias ftoi pronareumlt dhe drejtoreumlt e mediave meuml teuml reumlndeumlsishme si dhe kryetareumlt e shoqatave teuml gazetareumlve juristeuml dhe peumlrfaqeumlsues teuml shoqeumlriseuml civile qeuml teuml paraqisnin propozimet e tyre

Ligji i tanisheumlm u miratua neuml parlament neuml maj 2006 pas njeuml debati teuml nxehteuml Edhe pasi Presidenti vuri veton dhe e ktheu ligjin ai u miratua seumlrish neuml qershor 2006 dhe u beuml i detyruesheumlm Ideja e qeveriseuml peumlr teuml shkurtuar aneumltareumlt e KKRT neuml peseuml aneumltareuml u pranua me kusht qeuml shoqatat dhe grupet e meumlposhtme mund teuml propozojneuml teuml pakteumln kateumlr kandidateuml peumlr secilin aneumltar13

shoqatat dhe grupimet e mediave elektronike

shoqatat e medias seuml shkruar

universitetet dhe shoqatat e inxhinieriseuml elektrike dhe elektronike

shoqatat e juristeumlve fakultetet e Ligjit dhe Dhoma Kombeumltare e Avokateumlve

partiteuml parlamentare

Nga keumlta kandidateuml Komisioni i Medias duhet teuml peumlrzgjedheuml jo meuml shumeuml se dy kandidateuml peumlr ccedildo post dhe ua propozon ato Parlamentit peumlr votimin peumlrfundimtar14 Ligji i ndryshuar thoteuml gjithashtu se kandidateumlt me grada shkencore janeuml teuml parapeumllqyer dhe se keumlto grada janeuml teuml detyruara peumlr kandidateumlt e nominuar nga universitetet dhe nga shoqatat e inxhinieriseuml elektrike dhe elektronike15

Ligji i ndryshuar peumlr Radion dhe Televizionin gjithashtu ngushtoi kriteret peumlr zgjedhje si aneumltar i KKRT Peumlr shembull aneumltareumlt e partive ose shoqatave politike ose personat qeuml kaneuml qeneuml apo kaneuml konkurruar peumlr postin e kryebashkiakut ose peumlr deputet apo qeuml kaneuml qeneuml aneumltareuml teuml Keumlshillit teuml Ministrave apo prefekteuml neuml dy mandatet e fundit nuk mund teuml zgjidhen16 Ky ndryshim beumlnte pjeseuml neuml shndeumlrrimin e KKRT neuml njeuml organ meuml profesional

Debati qeuml pasoi zgjedhjen e aneumltareumlve teuml KKRT sipas formuleumls seuml re ishte akoma meuml i ndezur Aneumltareumlt e rinj u emeumlruan neuml 29 korrik 2006 gjateuml sesionit peumlrfundimtar teuml Parlamentit para pushimeve verore Deputeteumlt e opoziteumls refuzuan teuml votonin Emeumlrimi i aneumltareumlve teuml KKRT seuml bashku me ata teuml Keumlshillit Drejtues teuml TVSH erdhi neuml njeuml koheuml kur kriza midis shumiceumls dhe politikaneumlve teuml opoziteumls kishte arritur kulmin Arsyeja peumlr keumlteuml peumlrplasje ishte mosmarreumlveshja peumlr ndryshimet neuml ligjin e transmetimeve dhe peumlr reformeumln elektorale e cila eumlshteuml ende neuml proces neuml Shqipeumlri Por neuml vereumln e 2006 teuml gjitha keumlto ccedileumlshtje ishin veccedilaneumlrisht

13 Ligji nr 9531 i cili amendon Ligjin e Radios dhe Televizionit me kapitullin Peumlr Radion dhe Televizionin Publik dhe Privat 11 maj 2006 Fletorja Zyrtare nr 65 2006 neni 2 paragrafi 114 Ibid paragrafi 215 Ibid paragrafi 3 dhe 416 Ibid neni 4

bull

bull

bull

bull

bull

S H Q I P Euml R I A

23

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

polemizuese duke pasur parasysh qeuml po afroheshin zgjedhjet lokale teuml shkurtit teuml 2007 Kur paleumlt neuml parlament arriteumln marreumlveshjen neuml 30 korrik 2006 ajo marreumlveshje peumlrfshinte edhe angazhimin peumlr ta kthyer seumlrish numrin e aneumltareumlve teuml KKRT neuml shtateuml dhe se dy aneumltareumlt shteseuml do teuml emeumlroheshin nga deputeteumlt e opoziteumls nga kandidateumlt e shoqeumlriseuml civile17

Megjithateuml neuml vend qeuml teuml rritej aneumltareumlsia e KKRT u ul neuml kateumlr aneumltareuml pas doreumlheqjes seuml kryetarit Ledi Bianku neuml qershor 2007 Derisa vendet bosh u ploteumlsuan neuml shtator 2007 KKRT ka marreuml veteumlm vendime qeuml nuk keumlrkonin njeuml shumiceuml Kjo gjeuml pengoi puneumln e saj

Ndeumlrkoheuml neuml njeuml klimeuml dyshimi dhe kritikash nga politikaneumlt e opoziteumls dhe nga disa stacione televizive qeuml pretendonin se KKRT ishte ende njeuml organ i politizuar rregullatori ka kryer njeuml reformeuml teuml brendshme Neuml dhjetor 2006 parlamenti miratoi njeuml rishikim teuml skemeumls administrative qeuml e rriste stafi n e KKRT nga 32 neuml 4818 si dhe ristrukturonte departamentet e saj duke theksuar peumlrmireumlsimin e monitorimit si teuml pirateriseuml seuml sinjalit dhe teuml mbulimit territorial teuml medias elektronike Gjithashtu skema propozonte teuml krijonte njeuml njeumlsi teuml marreumldheumlnieve publike peumlr teuml peumlrmireumlsuar transparenceumln e rregullatorit Reforma meuml e ndjeshme kishte teuml beumlnte me rritjen e departamentit teuml programacionit nga gjashteuml aneumltareuml neuml 16 peumlr teuml peumlrmireumlsuar peumlrmbajtjen e medias elektronike Kur keumlto ndryshime teuml peumlrfundojneuml departamenti pritet teuml jeteuml neuml gjendje teuml monitorojeuml edicionet informative peumlrditeuml si dhe reklamat problemet etike dhe ccedileumlshtje teuml tjera qeuml KKRT nuk i ka mbuluar meuml pareuml19

Gjithashtu plani propozoi ndryshime neuml keumlshillin e ankesave teuml KKRT njeuml organ keumlshillimor peumlrgjegjeumls peumlr trajtimin e aspekteve morale dhe etike teuml programeve Megjithateuml vendimet e tij nuk kaneuml forceuml ligjore20 Me planet peumlr reformeuml ky organ eumlshteuml ndryshuar neuml Keumlshill Etike I peumlrbeumlreuml nga tre aneumltareuml si meuml pareuml teuml cileumlt janeuml eksperteuml teuml medias teuml emeumlruar nga rregullatori Keumlshilli i Etikeumls eumlshteuml peumlrgjegjeumls peumlr ndeumlrgjegjeumlsimin e publikut peumlr normat etike dhe shkeljet neuml programe ldquoKy vizion lind nga koncepti qeuml institucionet jo veteumlm duhet teuml ndjekin preferencat e publikut neuml lidhje me aspektet etike neuml media me profesionalizeumlm dhe gjykim teuml specializuar ato duhet teuml udheumlheqin shoqeumlrineuml drejt standarteve meuml teuml lartardquo21

Neuml keumlteuml meumlnyreuml Keumlshilli i Etikeumls pritet teuml marreuml njeuml rol meuml aktiv sesa thjesht teuml pranojeuml ankesa nga publiku Megjithateuml eumlshteuml ende hereumlt peumlr teuml vlereumlsuar impaktin e keumltyre ndryshimeve pasi Keumlshilli u krijua neuml qershor 2007 dhe sapo e ka nisur veprimtarineuml e tij Plani i reformeumls eumlshteuml neuml fazeumln peumlrfundimtare teuml zbatimit22

17 Marreumlveshja e 30 korrikut 2006 i peumlrmendur neuml D Ndrenika ldquoArrihet marreumlveshja PDndashPS ploteumlsohenkeumlrkesat e opoziteumlsrdquo Shekulli 31 gusht 2006 f 318 KKRT Relacioni Shpjegues peumlr Parlamentin i marreuml nga KKRT19 Ibid20 OSIShqipeumlria kapitulli peumlr autoritetin rregullator f 194ndash19921 KKRT Raport Vjetor neuml Kuvendin e Shqipeumlriseuml 2006 gjendet neuml httpwwwkkrtgovalimagesstorieskkrtfi lesRaporti-Perfundimtar-2006zip(i pareuml neuml 15 korrik 2007) (meuml tej KKRT Raporti Vjetor 2006)22 Intervisteuml me Elona Kana Drejtoresheuml e Departamentit Juridik dhe teuml Licensave praneuml KKRT Tiraneuml 18 janar 2008

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

24

22 Sistemi i licensimit

Reforma e KKRT nuk pati pasoja peumlr sistemin e dheumlnies seuml licensave teuml transmetimit Ndryshimi i veteumlm ka teuml beumljeuml me fuqineuml peumlr teuml dheumlneuml licensa peumlr transmetime numerike njeuml ligj ky qeuml u miratua neuml qershor 2007 por mbetet ende peumlr trsquou zbatuar23

Peumlrsa i peumlrket licensimeve dy nga vendimet e KKRT kaneuml ngjallur polemika neuml tre vitet e fundit njeuml kishte teuml beumlnte me dheumlnien e njeuml license transmetimi njeuml stacioni televiziv lokal dhe tjetri peumlr heqjen e antenave teuml transmetimit teuml disa stacioneve televizive

Neuml mes teuml prillit 2007 KKRT njoftoi peumlr njeuml inspektim teuml spektrit teuml frekuencave neuml teuml gjitheuml vendin Mediat elektronike qeuml operonin pa licensa u njoftuan se duhej teuml ndeumlrprisnin transmetimet24 Sipas ish-kryetarit teuml KKRT Ledi Bianku ky pastrim i spektrit kishte peumlr qeumlllim teuml mundeumlsonte zbatimin e Planit teuml Frekuencave duke fuqizuar keumlshtu konkurrenceumln midis operatoreumlve ekzistues para fi llimit teuml transmetimeve dixhitale25 Neuml 9 Maj 2007 KKRT vendosi teuml hiqte antenat e paautorizuara teuml transmetimit neuml disa qytete Keumlto antena i peumlrkisnin Top Channel TV Vizion Plus TV Telesport dhe TV Koha teuml cilat e akuzuan rregullatorin se po merrte vendime politike dhe se po i hiqte antenat peumlr shkak teuml qeumlndrimit kritik teuml keumltyre televizioneve kundeumlr qeveriseuml

KKRT u peumlrgjigj se inspektimi ishte lajmeumlruar para shtateuml muajsh neuml peumlrputhje me kriteret ligjore teuml licensimit26 Bianku peumlrseumlriti se rregullatori ishte i detyruar teuml zbatonte planin kombeumltar teuml frekuencave peumlr teuml beumlreuml vend peumlr njeuml transmetues teuml ri kombeumltar dhe peumlr lanccedilimin e transmetimeve numerike27 Neuml fakt njeuml muaj pas keumltij vendimi KKRT njoftoi peumlr njeuml tender peumlr njeuml stacion televiziv teuml kateumlrt kombeumltar28 Top Channel dhe Vizion Plus aplikuan peumlr licenseumln e re kombeumltare dhe neuml 21 janar 2008 Top Channel u beuml stacioni i kateumlrt televiziv privat kombeumltar

23 OSIShqipeumlria kapitulli peumlr autoritetin rregullator f 194ndash19924 KKRT Njoftim peumlr Shtyp ldquoInspektimi i Gjitheuml Spektrit teuml Frekuencave neuml Shqipeumlrirdquo gjendet neumlhttpwwwkkrtgovalcontentview261 (i pareuml neuml 15 qershor 2007)25 Studimi i vitit 2002 i KKRT peumlr planin e frekuencave peumlr televizionin analog u rifreskua neuml 2007 sipas rishpeumlrndarjes seuml frekuencave sipas vendimeve teuml Konferenceumls Rajonale teuml Radiokomunikacioneve neuml 2006 (RRC-06)26 Njoftim peumlr shtyp i KKRT ldquoKKRT do teuml ploteumlsojeuml Planin e Inspektimit teuml Spektritrdquo 10 maj 2007 Gjendet neuml httpwwwkkrtgovalcontentview33 (pareuml neuml 10 qershor 2007) shih gjithashtu Intervisteuml e pabotuar me Ledi Biankun Kryetar i KKRT gjendet neuml httpwwwkkrtgovalcontentview331 (pareuml neuml 10 qershor 2007) (Beumlhet fjaleuml peumlr njeuml intervisteuml qeuml njeuml gazeteuml shqiptare zhvilloi me kryetarin e KKRT dhe meuml voneuml nuk u botua KKRT e botoi intervisteumln neuml faqen e saj teuml Internetit)27 Ibid28 Njoftim peumlr shtyp i KKRT gjendet neuml httpwwwkkrtgovalcontentview311 (pareuml neuml 10 qershor 2007)

S H Q I P Euml R I A

25

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Paralelisht me keumlteuml tender KKRT rinisi fushateumln e heqjes seuml antenave teuml paligjshme neuml tetor 2007 neuml Elbasan dhe Korccedileuml Neuml Gjirokasteumlr KKRT gjithashtu konfi skoi antenat dhe pajisjet e disa kanaleve televizive greke qeuml po transmetonin pa licensa neuml jug teuml vendit29

Saga e antenave televizive u parapri nga njeuml debat tjeteumlr qeuml lidhej me dheumlnien e njeuml license transmetimi njeuml stacioni lajmesh teuml vendosur neuml Tiraneuml KKRT me aneumltareumlsineuml e meumlparshme e kishte ngrireuml procesin e licensimit peumlr Tiraneumln dhe Durreumlsin neuml maj 200330 Neuml 17 qershor 2006 KKRT vendosi teuml ngrinte procesin e licensimit neuml teuml gjitheuml vendin31 Teuml dyja vendimet niseshin nga kaosi qeuml kishte pushtuar spektrin e frekuencave sidomos peumlrreth kryeqytetit si dhe nga mungesa e planit kombeumltar teuml frekuencave32 KKRT e tanishme tha se asnjeuml nga keumlto vendime nuk kishte bazeuml ligjore33 e kundeumlrta ato ishin ldquoabsurderdquo dhe ldquodiskriminueserdquo pasi KKRT e meumlparshme kishte dheumlneuml licensa neuml zona ku veteuml kishte ndaluar licensimin e stacioneve televizive34 Keumlshtu KKRT i dha fund ngrirjes seuml licensave dhe hapi driteumln e gjelbeumlr peumlr licensimin e 21 operatoreumlve teuml rinj ndeumlr teuml cileumlt shtateuml stacione televizive lokale 12 televizione kablloreuml dhe dy radio lokale neuml 2006 dhe neuml fi llim teuml 200735

Vendimi meuml i diskutuesheumlm lidhej me Ora TV njeuml kanal qeuml transmeton veteumlm lajme Disa paleuml peumlrfshireuml edhe stacione teuml tjereuml televiziveuml gazetareuml dhe politikaneuml teuml opoziteumls thaneuml se Ora TV nuk duhej teuml kishte marreuml licenseuml Zeumlri meuml kritik ishte ai i News24 TV stacion lajmesh nga meuml teuml ndjekurit i cili pretendoi se KKRT kishte shkelur ligjin duke licensuar njeuml kompani qeuml nuk e kishte kapitalin e nevojsheumlm peumlr teuml hapur njeuml televizion Kjo sepse Ora shpk kompania qeuml zoteumlron Ora TV pranoi se kishte njeuml kapital prej ALL 100000 (euro8160) ndeumlrsa minimumi i keumlrkuar nga rregullatori ishte njeuml garanci prej ALL 25 milion (euro2040000)36

Peumlr meuml tepeumlr News24 TV aludoi se Ora TV kishte konfl ikt interesi pasi Ilda Prifti pronarja e Ora shpk37 ishte kusheumlrira e Alba Gineumls e cila zoteumlron 40 peumlrqind teuml kompaniseuml qeuml zoteumlron TV Klan televizion kombeumltar sipas artikujve neuml shtyp38 Ligji ndalon pronareumlt e njeuml transmetuesi kombeumltar teuml zoteumlrojneuml aksione drejtpeumlrdrejt ose teumlrthorazi neuml njeuml transmetues tjeteumlr39 Neuml keumlteuml rast nuk kishte shkelje teuml dukshme teuml ligjit pasi pronareumlt ishin individeuml teuml ndrysheumlm Megjithateuml kritikeumlt theksuan faktin qeuml Prifti e cila ishte 18 vjeccedil kur Ora TV mori licenseumln nuk i kishte peumlrvojeumln profesionale dhe kapitalin peumlr teuml krijuar njeuml kanal televiziv dhe

29 Njoftimet peumlr shtyp teuml KKRT tetor 2007 gjenden neuml httpwwwkkrtgovalcontentarchivecategory2007101 (pareuml neuml 24 janar 2008)30 Vendimi nr143 i KKRT cituar neuml Raportin Vjetor teuml KKRT 2006 f631 Vendimi nr 501 i KKRT cituar neuml Raportin Vjetor teuml KKRT 2006 f632 Intervisteuml me ish-kryetarin e KKRT Sefedin Ccedilela ldquoTeuml gjitha gabimet e Biankut dhe Dodeumlspeumlr licenseumln e rerdquo Gazeta Shqiptare 25 dhjetor 2006 f 733 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 734 Ibid f835 Ibid f1536 Ibid37 Informacion i marreuml nga autori prej KKRT Departamenti Juridik dhe i Licensave 13 korrik 200738 Ibid39 OSIShqipeumlria sektori mbi transmetuesit privateuml f 226

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

26

ishte thjesht njeuml kukull qeuml fshihte pronareumlt e veumlrteteuml40 Pas ankesave teuml beumlra nga News24 TV Prokuroria e Peumlrgjithshme nisi njeuml hetim peumlr keumlteuml ccedileumlshtje neuml dhjetor 2006 Duke keumlmbeumlngulur se vendimi i saj ishte neuml peumlrputhje teuml ploteuml me ligjin KKRT pretendoi se ajo ishte keumlshilluar edhe me Autoritetin peumlr Konkurrenceumln dhe Zyreumln e Regjistrit Tregtar41

Sipas ligjit teuml transmetimeve KKRT eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr dheumlnien e licensave peumlr transmetimet numerike Ligji beumln dallimin midis tre lloj licensave peumlr siguruesit e sheumlrbimit peumlr operatoreumlt e rrjetit dhe peumlr siguruesit e peumlrmbajtjes

Licensat peumlr rrjetet numerike tokeumlsore ndahen si meuml poshteuml

kombeumltare (e vlefshme peumlr dhjeteuml vjet) kur mbulojneuml jo meuml pak se 80 peumlrqind teuml vendit

rajonale (e vlefshme peumlr teteuml vjet) kur mbulojneuml deri neuml kateumlr njeumlsi administrative neuml kufi

gjeografi keuml me njeumlra-tjetreumln

lokale (e vlefshme peumlr teteuml vjet) kur mbulojneuml veteumlm njeuml njeumlsi administrative42

KKRT duhet teuml japeuml licensat neuml peumlrputhje teuml ploteuml me Planin e Frekuencave teuml miratuar nga RRC-06 Neumlse njeuml operator dixhital planifi kon teuml ndeumlrtojeuml njeuml rrjet duke peumlrdorur njeuml frekuenceuml qeuml eumlshteuml e zeumlneuml nga njeuml operator analog ateumlhereuml KKRT duhet trsquoi japeuml njeuml frekuenceuml tjeteumlr operatorit analog dhe teuml mbulojeuml shpenzimet e transferteumls Neumlse rregullatori nuk mund trsquoi mbulojeuml keumlto shpenzime kostot duhen mbuluar edhe nga operatori dixhital43

Ligji i detyron operatoreumlt analogeuml teuml vazhdojneuml teuml transmetojneuml derisa peumlrqindja e familjeve qeuml ndjekin transmetimet analoge teuml bjereuml poshteuml 10 peumlrqind teuml teumlreuml zoneumls seuml transmetimit Nga ana tjeteumlr RTSH ka teuml drejteumln teuml peumlrdoreuml dy nga shtateuml frekuencat kombeumltare teuml caktuara nga RRC-06 peumlr peumlrdorim dixhital peumlr Shqipeumlrineuml

KKRT eumlshteuml gjithashtu peumlrgjegjeumlse peumlr licensimin e siguruesve teuml peumlrmbajtjes44 Licensat mund trsquou jepen transmetuesve peumlr teuml transmetuar ose njeuml program televiziv apo radiofonik ose njeuml ldquobuqeteumlrdquo programesh Ccedildo sheumlrbim programi gjithashtu duhet teuml licensohet nga KKRT e cila peumlrcakton kriteret dhe kushtet peumlr programet si dhe teuml drejtat dhe detyrimet e teuml licensuarit Neuml keumlteuml kuadeumlr transmetuesit ekzistues analogeuml mund teuml konsiderohen tashmeuml teuml licensuar si sigurues teuml peumlrmbajtjes derisa sinjali analog teuml fi ket

Ligji gjithashtu vendos disa detyrime peumlr operatoreumlt e rrjeteve numerike Ato duhet teuml ofrojneuml teuml pakteumln 50 peumlrqind teuml sheumlrbimeve teuml tyre falas ndeumlrsa transmetuesi i sheumlrbimit publik nuk mund teuml keumlrkojeuml pageseuml peumlr ndonjeuml program teuml vetin

40 Gazmend Janku ldquoProkuroria nis hetimin peumlr skandalin e licenseumls neuml KKRTrdquo Gazeta Shqiptare 24 dhjetor 2006 f 1041 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 1842 Ligji i Transmetimeve Numerike neni 343 Ibid neni 344 Ibid neni 5

bull

bull

bull

S H Q I P Euml R I A

27

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Edhe pse KKRT ende nuk ka nisur teuml japeuml licensa numerike i ka vendosur tashmeuml kriteret peumlr dheumlnien e licensave peumlr operatoreumlt e rrjetit45 Keumlto kritere keumlrkojneuml njeuml kapital minimal prej ALL 1 bilion (Lek) ose euro817 milioneuml peumlr licenseuml kombeumltare ose ALL 400 milioneuml (euro327 milioneuml) peumlr njeuml licenseuml rajonale si dhe ALL 100 milioneuml (euro817000) peumlr njeuml licenseuml lokale Peumlrveccedil keumlsaj transmetuesit numerikeuml duhet teuml peumlrmbushin disa keumlrkesa teuml tjera peumlrfshireuml keumltu korrekteumlsineuml dhe pavareumlsineuml editoriale neuml sheumlrbimet e tyre teuml lajmeve dhe ato informative

Neuml pamje teuml pareuml kriteret e licensimit duken teuml drejta dhe neuml ndihmeuml teuml publikut sidomos peumlrsa i peumlrket theksit peumlr teuml zgjedhur standarde jo-ekskluzive transparenceumls seuml kostove dhe zgjedhjes seuml larmishme teuml peumlrmbajtjes Rregullatori ka fuqineuml teuml mbikqyreuml kriteret e licensimit dhe teuml zgjedheuml teuml licensuarit Normalisht kjo keumlrkon njeuml autoritet teuml pavarur teuml fuqisheumlm dhe profesional Fatkeqeumlsisht megjitheuml progresin e beumlreuml KKRT ende duhet teuml provojeuml qeuml i meriton ploteumlsisht keumlto epitete

Edhe pse procesi i licensimit dixhital ende duhet teuml fi llojeuml televizioni dixhital ka mbeumlrritur neuml Shqipeumlri kur DigitAlb nisi transmetimet neuml 15 korrik 2004 megjitheuml kundeumlrshtimin e forteuml si nga autoriteti rregullator ashtu edhe nga stacionet e tjera televizive DigitAlb eumlshteuml neuml transmetim peumlr gati kateumlr vjet tashmeuml duke pasur njeuml numeumlr gjithnjeuml neuml rritje abonenteumlsh 120000 neuml fi llim teuml 2006 sipas shifrave meuml teuml fundit qeuml disponohen46 Kompania ka deklaruar qeuml numri i abonenteumlve eumlshteuml rritur qeuml ateumlhereuml Deri neuml 2006 DigitAlb mbulonte me sinjal Shqipeumlrineuml Pereumlndimore nga Shkodra neuml veri deri neuml Vloreuml neuml jug47 Peumlr momentin kompania pretendon se mbulon teuml gjitheuml vendin48 Megjithateuml sipas ligjit peumlr transmetimet numerike veprimtaria e saj mund teuml beumlhej problematike pasi mbulimi me sinjal nga kompania do teuml keumlrkonte kateumlr licensa kombeumltare ndeumlrkoheuml qeuml ligji thoteuml se asnjeuml operator nuk mund teuml marreuml meuml shumeuml se njeuml licenseuml kombeumltare DigitAlb ofron njeuml buqeteuml tokeumlsore me 38 kanale tematike dhe teuml peumlrgjithshme si dhe me dy stacione radiofonike Peumlr teuml qeneuml neuml rregull me ligjin stacioni do teuml duhej teuml shkurtonte neuml meumlnyreuml drastike numrin e kanaleve teuml ofruara Kjo do teuml jeteuml akoma meuml e ndeumlrlikuar pasi tashmeuml DigitAlb ka njeuml numeumlr teuml reumlndeumlsisheumlm klienteumlsh dhe shumeuml pak kompani duket se kaneuml interes peumlr teuml hyreuml neuml keumlteuml sektor teuml ri dhe mjaft teuml kushtuesheumlm

Neuml fakt debatet qeuml paraprineuml miratimin e ligjit u peumlrqendruan neuml pasojat qeuml ai do teuml kishte neuml tregun ekzistues ku DigitAlb eumlshteuml kthyer neuml njeuml lojtar teuml suksessheumlm Peumlrfaqeumlsuesit e DigitAlb keumlmbeumlnguleumln qeuml ata nuk keumlrkonin gjeuml tjeteumlr veccedilse legalizimin e veprimtariseuml seuml tyre pa u dashur trsquoia nisnin nga zeroja49 Qeveria e paraqiti ligjin neuml parlament neuml shkurt 2007 neuml njeuml koheuml kur parlamenti kishte miratuar ndash neuml bashkeumlpunim me Keumlshillin e Europeumls ndash njeuml plan veprimi peumlr teuml rishikuar legjislacionin e medias dhe peumlr teuml hartuar njeuml ligj peumlr transmetimet numerike deri neuml fund teuml vitit Pronareumlt dhe drejtoreumlt e medias protestuan faktin qeuml nuk ishin keumlshilluar peumlr njeuml ligj kaq teuml reumlndeumlsisheumlm Peumlr meuml tepeumlr pas disa seancave deumlgjimore me paleumlt

45 Kriteret e KKRT peumlr licensimin numerik46 Faqja e DigitAlb neuml Internet gjendet neuml httpwwwdigitalbtvkompania (pareuml neuml 12 mars 2008)47 Intervisteuml me Altin Petre Menaxher IT i DigitAlb Tiraneuml 16 maj 200648 Faqja neuml Internet e DigitAlb httpwwwdigitalbalkompaniaphp (pareuml neuml 17 mars 2008)49 Minutat e Mbledhjes seuml Komisionit Parlamentar teuml Medias 20 prill 2007 gjendet neumlhttpwwwparlamentaldokumentiaspid=2351ampkujam=Komisioni (pareuml neuml 18 tetor 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

28

e interesuara dhe pas marrjes seuml komenteve dhe sugjerimeve nga Organizata peumlr Sigurim dhe Bashkeumlpunim neuml Europeuml (OSBE) Keumlshilli i Europeumls dhe Komisioni Europian shumica qeveriseumlse e miratoi ligjin pa miratimin e pakiceumls e cila nuk pranoi teuml votonte Debati peumlr amendamentet e ligjit nuk u peumlrqendrua shumeuml neuml qeumlllimin dhe pasojat e tyre gjeuml qeuml ngre pikeumlpyetje se me sa efi kasitet do teuml zbatohet ky ligj

Ligji nuk specifi kon njeuml dateuml peumlr fi kjen e sinjalit analog edhe pse i detyron transmetuesit qeuml programet e tyre teuml gjenden si neuml sinjalin analog ashtu edhe neuml ateuml numerik derisa sinjali numerik teuml arrijeuml neuml meuml shumeuml se 90 peumlrqind teuml zoneumls seuml licensuar Kjo maseuml mund teuml nxiseuml siguruesit e sheumlrbimit dhe operatoreumlt e rrjetit teuml peumlrshpejtojneuml procesin e dixhitalizimit por nga ana tjeteumlr transmetuesit do teuml keneuml kosto meuml teuml larta gjateuml periudheumls seuml transmetimit simultan Peumlr meuml tepeumlr do teuml jeteuml e veumlshtireuml teuml peumlrshpejtohet procesi i dixhitalizimit pa ndihma nga shteti peumlr dekoderat

Qeuml nga miratimi i ligjit KKRT eumlshteuml keumlshilluar me DigitAlb peumlr kriteret e licensimit KKRT eumlshteuml ndihmuar nga OSBE peumlr teuml hartuar Strategjineuml peumlr Kalimin neuml Transmetime Numerike Procesi i licensimit dixhital mbetet i ngrireuml derisa teuml miratohet Strategjia e cila duhet ende teuml peumlrfundohet dhe teuml botohet Ajo duhet teuml marreuml parasysh edhe rolin e DigitAlb

3 RREGULLIMI DHE MENAXHIMI I TRANSMETUESIT TELEVIZIV TEuml SHEumlRBIMIT PUBLIK

31 Legjislacioni dhe politikat peumlr transmetuesin publik

Amendamentet e 2006 peumlr Ligjin e Radios dhe Televizionit i cili rregullon RTSH pateumln pasoja neuml rregullimin e transmetuesit teuml sheumlrbimit publik Megjithateuml masat kryesore peumlr misionin publik teuml stacionit dhe peumlr peumlrmbajtjen janeuml teuml njeumljtat

Legjislacioni i ri peumlr transmetimin dixhital i jep njeuml rol teuml veccedilanteuml RTSH Dy nga shtateuml freku-encat kombeumltare qeuml i janeuml caktuar Shqipeumlriseuml deri neuml 2015 i rezervohen RTSH KKRT i ka rekomanduar RTSH qeuml kanalin e dyteuml ta transmetojeuml drejtpeumlrdrejt neuml meumlnyreuml dixhitale50 Neuml fakt neuml korrik 2007 TVSH peumlrgatiti njeuml plan reforme neuml bashkeumlpunim me Unionin Europian teuml Transferimit (EBU) i cili peumlrqendrohet neuml kalimin neuml dixhitalizim Eumlshteuml ende hereumlt peumlr teuml para-shikuar neumlse kjo strategji do teuml jeteuml e mundur dhe e suksesshme Eumlshteuml e sigurt qeuml do teuml nevojitet mbeumlshtetje teuml bollshme fi nanciare si dhe njeuml zbatim i rrepteuml dhe energjik nga TVSH

32 Struktura qeveriseumlse e transmetuesit publik

Keumlshilli Drejtues mbetet organi meuml i larteuml i RTSH Deri neuml korrik 2006 ai peumlrbeumlhej nga 15 aneumltareuml teuml caktuar nga parlamenti peumlr njeuml periudheuml peseuml-vjeccedilare me mundeumlsineuml peumlr trsquou

50 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 21

S H Q I P Euml R I A

29

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

rizgjedhur pas njeuml periudhe pushimi tre-vjeccedilar Aneumltareumlt duhej teuml zgjidheshin ndeumlr personalitete teuml njohura nga fushat e kultureumls artit kinemaseuml gazetariseuml ligjit ekonomiseuml medias marreumldheumlnieve publike marreumldheumlnieve ndeumlrkombeumltare universiteteve dhe Akademiseuml seuml Shkencave Me keumlteuml formuleuml aneumltareumlt propozoheshin neuml numeumlr teuml barabarteuml nga shumica qeveriseumlse opozita dhe shoqeumlria civile Opozita e ateumlhershme mendonte se kjo formuleuml ceumlnonte pavareumlsineuml e institucionit duke argumentuar se neuml fakt peumlrfaqeumlsuesit e shoqeumlriseuml civile mbeumlshtesnin shumiceumln parlamentare Eumlshteuml e veumlshtireuml teuml vlereumlsohet neumlse kjo ishte e veumlrteteuml Mbeumlshteteumlsit e keumlsaj formule paraqiteumln argumentin se e kundeumlrta ishte e veumlrteteuml kjo ishte e vetmja meumlnyreuml peumlr teuml garantuar elementin e domosdosheumlm teuml shoqeumlriseuml civile neuml aneumltareumlsineuml e institucionit publik

Shumica e tanishme qeveriseumlse paraqiti njeuml ndryshim teuml ligjit neuml shkurt 2006 qeuml kishte peumlr qeumlllim teuml ndryshonte formuleumln dhe peumlrbeumlrjen si teuml KKRT ashtu edhe teuml Keumlshillit Drejtues teuml RTSH neuml meumlnyreuml qeuml organet qeveriseumlse teuml RTSH trsquoi beumlnin balleuml politizimit Ish-Kryetari i Keumlshillit Drejtues Kiccedilo Blushi shpjegoi ldquoNuk jemi ne ata qeuml vendosin por ata kryetareumlt e partive qeuml duan qeuml drejtoreumlt dhe aneumltareumlt e keumlshillit teuml sillen si kukulla pa dinjitet teuml cileumlt kontrollohen me lehteumlsi neumlpeumlrmjet celulareumlverdquo51 Pas njeuml debati teuml zgjatur dhe teuml nxehteuml amendamentet u miratuan neuml korrik 2006 megjitheuml protestat e opoziteumls

Sipas ligjit teuml ndryshuar aneumltareumlt e Keumlshillit Drejtues u reduktuan nga 15 neuml shtateumlLogjika dhe procedura e emeumlrimit janeuml teuml ngjashme me ato peumlr KKRT Shoqatat dhe grupet e meumlposhtme mund teuml propozojneuml teuml pakteumln kateumlr kandidateuml peumlr secilin aneumltar teuml Keumlshillit Drejtues52

Shoqatat e medias elektronike dhe teuml shkruar

Universiteti i Tiraneumls

Shoqatat e inxhinieriseuml elektrike dhe elektronike

Shoqatat e juristeumlve akademikeumlve teuml ligjit si dhe Dhoma Kombeumltare e Avokateumlve

Grupet parlamentare

OJQ qeuml merren me teuml drejtat e njeriut dhe teuml teuml miturve

borde keumlshillimi teuml Qendreumls Kombeumltare teuml Kinematografi seuml dhe Lidhjes seuml

Shkrimtareumlve

Komisioni Parlamentar i Medias ka detyreumln e peumlrzgjedhjes deri neuml dy kandidateuml peumlr secilin post53 Preferohen kandidateumlt me grada shkencore Grada teuml tilla janeuml teuml detyruara peumlr kandidateumlt e propozuar nga universiteti dhe shoqatat e inxhinieriseuml elektrike dhe elektronike54

Neuml meumlnyreuml qeuml teuml garantohet vazhdimeumlsia kryetari dhe tre aneumltareuml zgjidhen peumlr njeuml mandat peseuml-vjeccedilar ndeumlrsa tre teuml tjereumlt zgjidhen peumlr njeuml mandat tre vjet e gjysmeuml55

51 Kiccedilo Blushi ldquoTelevizioni qeuml ka mbetur peng i partiverdquo Standard 17 mars 2006 f 2352 Ligji nr 9531 11 maj 2006 Fletorja Zyrtare 65 2006 Art 2 paragraf 153 Ibid paragraf 254 Ibid paragrafeumlt 3 amp 455 Ibid neni 9

bull

bull

bull

bull

bull

bull

bull

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

30

Sipas ligjit teuml vjeteumlr deputeteumlt ministrat zyrtareumlt e larteuml teuml qeveriseuml aneumltareumlt e kryesive teuml partive politike punonjeumls teuml RTSH ose punonjeumls dhe pronareuml teuml mediave private nuk lejoheshin teuml beumlheshin aneumltareuml teuml Keumlshillit Drejtues Sipas ligjit teuml ri u shtuan edhe kufi zime teuml tjera Tashmeuml nuk lejohen teuml jeneuml aneumltareuml edhe njereumlz qeuml zoteumlrojneuml aksione ose kaneuml lidhje me pronareuml aksionesh neuml kompani qeuml operojneuml neuml transmetimet audiovizuale reklameuml produksion shtyp telekomunikacione si dhe aneumltareuml dheose punonjeumls teuml strukturave qeveriseumlse teuml keumltyre strukturave Persona qeuml janeuml larguar nga sheumlrbimi civil peumlr arsye disiplinore dhe punonjeumls aktualeuml apo qeuml kaneuml punuar neuml RTSH gjateuml tre vjeteumlve teuml fundit nuk mund teuml zgjidhen

Opozita dhe disa veumlzhgues teuml tjereuml paraqiteumln argumentimin se peumlrbeumlrja e re e Keumlshillit Drejtues teuml RTSH nuk ofronte garanci peumlr pavareumlsineuml editoriale ldquoTeuml ashtuquajturit peumlrfaqeumlsues teuml pavarur deri meuml sot kaneuml qeneuml lsquokali i Trojeumlsrsquo seuml politikeumls neuml keumlto institucione Me qeumlllim qeuml teuml shmangim rrezikun qeuml lsquoteuml pavaruritrsquo trsquoi sheumlrbejneuml pushtetit ose partive politike neuml vend teuml publikut nevojitet qeuml edhe [peumlrfaqeumlsimi i ] teuml pavarurve teuml jeteuml gjithashtu [politikisht] i balancuarrdquo56

Keumlshilli Drejtues u zgjodh nga shumica qeveriseumlse neuml korrik 2006 me formuleumln e re Me-gjithateuml pasi opozita nuk pranoi teuml bashkeumlpunonte neuml reformeumln e procedureumls elektorale para zgjedhjeve lokale teuml 2007 dhe atyre presidenciale koalicioni qeveriseumls ra dakord teuml ndryshonte seumlrish peumlrbeumlrjen e Keumlshillit Sipas marreumlveshjes seuml gushtit 2006 midis deputeteumlve teuml shumiceumls dhe teuml opoziteumls peumlrbeumlrja e Keumlshillit Drejtues do teuml rritej nga shtateuml neuml 11 aneumltareuml dhe kateumlr aneumltareumlt e tjereuml do teuml emeumlroheshin nga aneumltareumlt e opoziteumls neuml Komisionin Parlamentar teuml Medias nga radheumlt e shoqeumlriseuml civile57 Megjithateuml Keumlshilli funksionoi veteumlm me shtateuml aneumltareuml deri neuml shtator 2007 pasi Parlamenti nuk arriti teuml zgjidhte aneumltareumlt e tjereuml si neuml KKRT ashtu edhe neuml Keumlshillin Drejtues peumlr shkak teuml krizeumls seuml vazhdueshme presidenciale dhe vazhdimit teuml puneumls peumlr Ligjin peumlr Transmetimet Numerike Seumlrish mosmarreumlveshjet politike dhe prirja peumlr trsquou pozicionuar dhe jo peumlr trsquou bashkuar peumlr teuml mireumln e peumlrbashkeumlt kaneuml penguar funksionimin normal dhe teuml pavarur teuml organit rregullator teuml stacionit

Neuml Raportin Vjetor teuml 2006 Keumlshilli Drejtues theksoi veumlshtireumlsiteuml me teuml cilat peumlrballej dhe lavdeumlroi peumlrparimin e transmetuesit publik neuml aspektin e pavareumlsiseuml editoriale dhe struktureumls programore Peumlrveccedil keumlsaj ndeumlrsa beumlnte thirrje peumlr asistenceuml meuml teuml madhe teuml qeveriseuml ndaj RTSH Parlamenti angazhohej teuml hartonte dhe miratonte planin e ploteuml peumlr reformeuml teuml RTSH deri neuml fund teuml 2007 Neuml gusht 2007 RTSH hartoi njeuml strategji zhvillimi peumlr periudheumln 2008-2010 teuml cileumln ia paraqiti qeveriseuml Duke qeneuml i zeumlneuml me ligje teuml tjera Parlamenti deri tani nuk ka arritur ta diskutojeuml keumlteuml strategji

Drejtori i Peumlrgjithsheumlm vazhdon teuml geumlzojeuml autoritet teuml konsideruesheumlm duke i raportuar Keumlshillit Drejtues por pa qeneuml i detyruar teuml zbatojeuml urdhrat e tij58 Keumlshilli Drejtues ka peumlr detyreuml teuml emeumlrojeuml dhe ka teuml drejteumln teuml shkarkojeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm Keumlshilli qeuml u emeumlrua neuml 2006 pushoi Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml ateumlhersheumlm Artur Zhejin mbi baza

56 A Stefani ldquorsquoTeuml pavaruritrsquo kali i Trojeumls neuml mediardquo Panorama 16 shkurt 2006 f 1757 Marreumlveshja e 30 korrikut 2006 e cituar neuml Denion Ndrenika ldquoArrihet marreumlveshja PDndashPS ploteumlsohen keumlrkesat e opoziteumlsrdquo Shekulli 31 gusht 2006 f 358 OSIShqipeumlria f 214ndash216

S H Q I P Euml R I A

31

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

keqadministrimi dhe mungeseuml reforme duke pretenduar se vareumlsia politike ishte ende e ndjeshme Neuml njeuml leteumlr publike Mero Baze aneumltar i Keumlshillit Drejtues shkruante se ldquome veteumldijen e ploteuml teuml drejtoreumlve teuml saj RTSH e ka shmangur debatin publik peumlr vite dhe eumlshteuml kthyer neuml njeuml stacion thuajse banal i cili i ka sheumlrbyer veteumlm interesave teuml ngushta teuml drejtoreumlve teuml vet dhe teuml lidhjeve teuml tyre politikerdquo59

Zheji e kundeumlrshtoi kritikeumln dhe tha se shkarkimi i tij ishte kundeumlr parimeve demokratike ldquoEumlshteuml e pamundur teuml niseumlsh reformeumln e RTSH duke shkelur njeuml nga parimet e demokraciseuml seuml medias siccedil eumlshteuml mandati i Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlmrdquo Ai shtoi se shkarkimi i tij ishte njeuml vendim i nxituar i bazuar meuml tepeumlr neuml lidhjet politike sesa neuml arsye pragmatike60 Drejtori i Peumlrgjithsheumlm i tanisheumlm Petrit Beci u zgjodh neuml 10 neumlntor 2006 Beci meuml pareuml ka qeneuml Zeumlvendeumls Drejtor i transmetuesit publik dhe ka njeuml peumlrvojeuml teuml gjereuml si menaxher i njeumlrit prej televizioneve private kombeumltare

Shtresa e treteuml e pushtetit neuml transmetuesin publik eumlshteuml Keumlshilli i Menaxhimit i cili sheumlrben si organ keumlshillimor peumlr Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm duke keumlshilluar Drejtorin peumlr njeuml seumlreuml ccedileumlshtjesh teuml reumlndeumlsishme fi nanciare apo neuml lidhje me pronat Pa pasur asnjeuml rol neuml programacion dheumlnia e peumllqimit teuml Keumlshillit teuml Menaxhimit eumlshteuml i detyruesheumlm neuml disa vendime si transaksionet e pronave kontratat e puneumlsimit dhe bisedime dhe marreumlveshje teuml tjera me stafi n dhe sindikatat

Struktura qeveriseumlse ka peumlr qeumlllim teuml garantojeuml puneumln e balancuar dhe teuml paanshme teuml RTSH si dhe legjitimitetin e tij si institucion publik Fatkeqeumlsisht kjo nuk eumlshteuml arritur Neuml fakt shumeuml veumlzhgues peumlrfshireuml aneumltareuml teuml strukturave qeveriseumlse teuml RTSH ankohen qeuml meumlnyra se si eumlshteuml ndeumlrtuar sistemi eumlshteuml burimi kryesor i problemit Aneumltareumlt e Keumlshillit Drejtues thoneuml se fuqiteuml e tyre peumlrballeuml Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlm janeuml mjaft teuml kufi zuara Disa aneumltareuml thoneuml se vendimet kryesore merren nga Drejtori i Peumlrgjithsheumlm ndeumlrsa roli i tyre neuml vendimmarrje eumlshteuml i pareumlndeumlsisheumlm Peumlr shembull ish-kryetari i Keumlshillit Drejtues Kiccedilo Blushi pretendonte se ldquopeumlr dy vjet Keumlshilli [Drejtues] nuk kishte miratuar struktura programore teuml peumlrshtatshme peumlr shkak teuml neumlnshtrimit politik teuml Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlm i cili emeumlrohet nga ne por nuk zgjidhet nga nerdquo61

33 Financimi i transmetuesit publik

Pagesa e takseumls vjetore peumlr RTSH eumlshteuml ALL 500 (euro41) peumlr familje Kjo takseuml mendohet teuml peumlrbeumljeuml njeuml nga burimet kryesore teuml teuml ardhurave peumlr transmetuesin e sheumlrbimit publik Deri neuml 2006 buxheti i RTSH nuk e detajonte shumeumln totale teuml mbledhur nga taksa e aparatit

Raporti i stacionit peumlr 2006 tregonte njeuml rritje prej 362 peumlrqind neuml teuml ardhurat e takseumls nga aparati nga ALL 19 milion (euro155000) teuml planifi kuara neuml ALL 687 milion (euro563000) teuml realizuara62 Megjitheuml keumlteuml rritje spektakolare llogaritjet deumlshmojneuml se teuml ardhurat peumlrfaqeumlsojneuml takseumln e aparatit teuml paguar nga afeumlrsisht 8600 familje shifeumlr mjaft e uleumlt neuml njeuml vend me

59 Mero Baze ldquoPeumlrse ndryshimi neuml RTSH duhet teuml niseuml nga Drejtori i Peumlrgjithsheumlmrdquo Shqip 26 tetor 2006 f 1160 Artur Zheji ldquoStili vrastar i njeuml shkarkimirdquo Shqip 28 tetor 2006 f 761 Kiccedilo Blushi ldquoTelevizioni qeuml ka mbetur peng i partiverdquo Standard 17 mars 2006 f 2362 RTSH Raporti Vjetor peumlr Veprimtarineuml e RTSH 2006 Keumlshilli Drejtues i RTSH 2007 f 15 (meuml tej Raporti Vjetor i RTSH 2006)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

32

tre milion banoreuml dhe me meuml shumeuml se 500000 shteumlpi me televizor63 Neuml keumlteuml meumlnyreuml njeuml mbledhje meuml efi kase e takseumls seuml aparatit eumlshteuml mjaft e nevojshme pasi kjo mund teuml jeteuml thelbeumlsore neuml arritjen e pavareumlsiseuml seuml TVSH nga buxheti i shtetit

Taksa peumlr aparatin mblidhet neuml janar seuml bashku me fatureumln e energjiseuml elektrike Deri neuml 2006 Korporata Elektro-energjitike Shqiptare (KESH) ia kalonte parateuml e mbledhura nga taksa e aparatit buxhetit teuml shtetit dhe ateumlhereuml Ministria e Financeumls i kalonte fondet neuml RTSH pa beumlreuml teuml ditur sa ishte mbledhur nga KESH Neuml 2006 RTSH fi rmosi njeuml marreumlveshje me KESH dhe Drejtorineuml e Taksave e cila siguronte pageseumln e drejtpeumlrdrejteuml teuml takseumls seuml aparatit te RTSH Megjithateuml peumlr shkak teuml veumlshtireumlsive teuml fundit ekonomike nuk pritet qeuml KESH ta peumlrmireumlsojeuml vjeljen e takseumls seuml aparatit neuml teuml ardhmen e afeumlrt64

Teuml ardhurat e fi tuara nga veteuml stacioni janeuml rritur neuml vitet e fundit duke arritur deri neuml 65 peumlrqind teuml buxhetit total teuml RTSH neuml 200665 Megjithateuml RTSH eumlshteuml ende e ngadalteuml neuml teumlrheqjen e teuml ardhurave teuml reumlndeumlsishme nga reklama Stacioni arriti teuml vilte veteumlm 44 peumlrqind teuml teuml ar-dhurave teuml planifi kuara nga reklama neuml 2006 Ndoshta kjo kishe teuml beumlnte edhe me konkurrenceumln nga stacione private meuml teuml fuqishme Peumlrveccedil keumlsaj edhe fi nancimi nga buxheti i shtetit u ul Neuml 2006 TVSH mori ALL 300 milion (euro246 milion) nga buxheti i shtetit qeuml peumlrbeumln pothuajse gjysmeumln e shumave teuml marra neuml vitet e kaluara66 Financimi nga buxheti i shtetit u rrit neuml meumlnyreuml modeste seumlrish Neuml 2007 ndihma e buxhetit teuml shtetit peumlr RTSH ishte ALL 312 milion (euro252 milion)67 Neuml 2008 shteti i dha ALL 438 milioneuml (euro365 milion) RTSH-seuml68

Njeuml burim i reumlndeumlsisheumlm teuml ardhurash eumlshteuml dheumlnia me qera e antenave teuml transmetimit teuml cilat janeuml monopol ligjor i stacionit Megjithateuml neuml teuml kaluareumln vjelja e keumltyre pagesave ka qeneuml problematike Borxhi i grumbulluar nga ata qeuml peumlrdorin antenat arriti ALL 1941 milion (euro159 milion) neuml fund teuml 200669 Edhe pse ligji e lejon RTSH teuml preseuml sinjalin e antenave peumlr ato kompani qeuml nuk kaneuml beumlreuml pagesat pas paralajmeumlrimeve transmetuesi publik nuk e ka ndjekur kurreuml keumlteuml praktikeuml pasi kjo do teuml niste njeuml seumlreuml veprimesh teuml zgjatura ligjore70 Neuml keumlteuml meumlnyreuml borxhet janeuml grumbulluar duke krijuar njeuml seumlreuml precedenteumlsh ku operatoreumlt peumlrdorin sheumlrbimet e RTSH falas RTSH tashmeuml ka ndeumlrmarreuml nisma ligjore kundeumlr debitoreumlve kryesoreuml71

63 Burimi INSTAT dhe EBU teuml cituara neuml OSIShqipeumlria f 13464 Intervisteuml me Diana Kalaja Zeumlvendeumls Drejtore e Peumlrgjithshme e RTSH Tiraneuml 21 janar 200865 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 1566 OSI Shqipeumlria f 208ndash21267 Ligji nr 9645 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2007rdquo i 27 neumlntor 2006 gjendet neuml httpwwwqpzgovalbotimefl etore_zyrtare2006PDF-2006135-2006pdf (pareuml neuml 15 korrik 2007)68 Ligji nr 9836 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2008rdquo i 26 neumlntor 2007 gjendet neuml httpwwwminfi ngovaldownloadsl-9836doc (pareuml neuml 25 janar 2008)69 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f1670 Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007 gjendet neuml httpwwwklshorgaldoc20070507132319_v_departamenti_i_kontrollit_te_institucioneve_fi nanciare_ndeumlrmarrjeve_dhe_shoqeumlrive_publike_nr1-2007pdf (pareuml neuml 10 korrik 2007)71 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 16

S H Q I P Euml R I A

33

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

34 Standartet editoriale

Ashtu si mediat e tjera RTSH nuk ka njeuml kod teuml brendsheumlm etike dhe as ndonjeuml organ qeuml teuml mbikqyreuml sjelljen sipas standarteve Neuml shtator 2006 shoqatat e gazetareumlve miratuan njeuml kod etike peumlr teuml gjitha mediat neuml Shqipeumlri Procesi u lanccedilua nga njeuml OJQ peumlr mediat e bazuar neuml Tiraneuml Instituti Shqiptar i Medias dhe peumlrfshiu debate me gazetareuml redaktoreuml pronareuml teuml medias menaxhereuml dhe teuml tjereuml72 Megjithateuml kodi nuk eumlshteuml miratuar ldquozyrtarishtrdquo nga ndonjeuml media dhe nuk ka mekanizeumlm peumlr zbatimin e tij Neuml keumlteuml meumlnyreuml respektimi i tij mbetet neuml deumlshireumln e gazetareumlve (Shih gjithashtu seksionin 44)

Gazetareumlt e TVSH nuk geumlzojneuml ndonjeuml mbrojtje meuml teuml madhe neuml puneumln e tyre sesa kolegeumlt e tyre neuml televizione private Mungesa e kontratave teuml puneumls seuml bashku me rrogat relativisht teuml uleumlta nuk peumlrbeumljneuml nxitje qeuml ata teuml zhvillojneuml pavareumlsineuml editoriale apo teuml prodhojneuml programe cileumlsore Stacioni ka peumlrdorur kontrata teuml posaccedilme pune dhe metoda pagese arbitrare Ish-Drejtori i Peumlrgjithsheumlm Artur Zheji pretendoi se keumlto kontrata ishin peumlrdorur peumlr teuml motivuar gazetareumlt dhe peumlr teuml peumlrmireumlsuar profesionalizmin pasi stacioni po i paguante gazetareumlt sipas sasiseuml dhe cileumlsiseuml seuml puneumls Por Kontrolli i Larteuml i Shtetit (KLSH) arriti neuml peumlrfundimin se keumlto kontrata nuk ishin teuml ligjshme dhe i keumlrkoi RTSH teuml ndreqte gjendjen deri neuml kontrollin e ardhsheumlm73 Sindikatat e RTSH vazhdimisht kaneuml aluduar se keumlto kontrata refl ektonin preferencat personale teuml Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlm dhe jo motivim profesional74

Ndryshe nga disa stacione televizive private qeuml duket se kaneuml arritur njeuml shkalleuml meuml teuml larteuml pavareumlsie politike TVSH ende peumlrballet me ndeumlrhyrje politike Ashtu siccedil e thoteuml ish-kryetari i Keumlshillit Drejtues Kiccedilo Blushi

Neuml vend qeuml trsquoi hiqnin duart nga ky institucion dhe ta ndihmonin pavareumlsineuml qeuml i garanton ligji neumlpeumlrmjet deklaratave teuml tyre etiketimit presionit dhe urdhrave qeuml vijneuml nga celulareumlt teuml dyja partiteuml politike dhe lidereumlt e tyre e kaneuml detyruar ekranin publik teuml kthehet nga blu neuml rozeuml dhe e anasjellta sipas shijeve teuml kryetareumlve teuml dy partive kryesore teuml cileumlt e masin lsquocileumlsineumlrsquo dhe pavareumlsineuml e RTSH nga koheumlzgjatja e shfaqjeve teuml tyre neuml stacion75

Ndeumlrhyrja politike eumlshteuml veccedilaneumlrisht e dukshme pas ndeumlrrimeve teuml qeveriseuml Pas zgjedhjeve teuml 2005 koalicioni i partive teuml djathta i udheumlhequr nga Partia Demokratike qeuml mori pushtetin pas teteuml vitesh neuml opoziteuml e ndeumlrroi Keumlshillin Drejtues drejtimin dhe njeuml pjeseuml teuml stafit teuml TVSH Meuml shumeuml se 80 punonjeumls teuml TVSH u pushuan nga puna peumlrfshireuml keumltu 10 gazetareuml qeuml njiheshin si me prirje teuml majta Stacioni mori neuml puneuml njereumlz teuml njohur jo aq peumlr standartet e tyre profesionale sesa peumlr afeumlrsineuml me partineuml neuml pushtet dhe qeverineuml76

72 Autorja e keumltij raporti punon neuml Institutin Shqiptar teuml Medias73 Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007 gjendet neumlhttpwwwklshorgaldoc20070507132319_v_departamenti_i_kontrollit_te_institucioneve_fi nanciare_ndeumlrmarrjeve_dhe_shoqeumlrive_publike_nr1-2007pdf (pareuml neuml 10 korrik 2007)74 Leteumlr e punonjeumlsve teuml RTSH ldquoRTSH ka nevojeuml peumlr ndryshime urgjenterdquo Tema 17 shkurt 2006 f 1175 Kico Blushi ldquoTelevizioni qeuml ka mbetur peng i partiverdquo Standard 17 mars 2006 f 23 76 IREX ldquoShqipeumlriardquo neuml Media Sustainability Index 2006 f 5 gjendet neumlhttpwwwirexorgprogramsMSI_EUR2005MSI05-Albaniapdf (pareuml neuml 20 qershor 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

34

4 TRANSMETUESIT PRIVATEuml

41 Rregullimi dhe menaxhimi

Sektori privat i transmetimit neuml Shqipeumlri eumlshteuml i gjereuml dhe peumlrfshin tre stacione kombeumltare televizive 68 stacione televizive lokale dy satelitore dhe 44 operatoreuml televiziveuml kablloreuml

Megjithateuml mungesa e studimeve profesionale dhe informacionit nga veteuml transmetuesit e veumlshtireumlson krijimin e njeuml pamjeje teuml detajuar peumlr sektorin Burimet e fi nancimit teuml njeuml tregu kaq teuml vogeumll por teuml mbipopulluar mbeten njeuml mister dhe ccedilojneuml neuml pyetje serioze peumlr lidhjen midis burimeve teuml kapitalit teuml stacionit nga njeumlra aneuml dhe neumlpeumlrmjet peumlrmbajtjes dhe pavareumlsiseuml editoriale nga ana tjeteumlr

42 Proneumlsia e televizioneve dhe proneumlsia e ndeumlrthurur

Edhe pse proneumlsia e huaj nuk eumlshteuml e kufi zuar prania e investuesve teuml huaj ka ardhur neuml ulje Tregu i medias vazhdon teuml mbetet joteumlrheqeumls peumlr investuesit e huaj pasi operon neuml njeuml ekonomi teuml vogeumll me infrastruktureuml teuml varfeumlr apo qeuml mungon krejt si dhe leuml vend peumlr konkurrenceuml teuml pandershme Julien Roche njeuml biznesmen francez qeuml jeton neuml Shqipeumlri shiti 33peumlrqind teuml aksioneve teuml tij neuml stacionin televiziv kombeumltar TV Klan ortakeumlve teuml tij shqiptareuml neuml 200577 Neuml janar 2008 grupi gjerman mediatik Westdeutsche Allgemeine Zeitung (WAZ) shprehu interesin peumlr teuml investuar neuml median shqiptare por peumlr momentin ata po studiojneuml ende tregun78

Veteumlm Ligji peumlr Transmetimet Numerike peumlrmban masa peumlr teuml kufi zimin e peumlrqendrimit teuml proneumlsiseuml me qeumlllim qeuml teuml arrihet pluralizmi i medias79 Njeuml njeumlsi nuk mund teuml zoteumlrojeuml meuml shumeuml se njeuml licenseuml peumlr njeuml rrjet tokeumlsor dixhital Gjithashtu ligji ndalon njeumlsiteuml me interesa ekonomike apo pozicion neuml vendimmarrje neuml njeuml kompani qeuml ka licenseuml peumlr transmetim dixhital tokeumlsor teuml keneuml interesa ekonomike apo pozita vendimmarrje neuml njeuml zoteumlrues tjeteumlr license transmetimi dixhitale tokeumlsore

Megjithateuml njeuml operator rrjeti mund teuml peumlrfi tojeuml licenseuml transmetimi peumlr njeuml program televiziv dhe e kundeumlrta Asnjeuml operator nuk mund teuml peumlrfi tojeuml meuml shumeuml se 30 peumlrqind teuml teuml ardhurave kombeumltare nga reklamat televizive Neuml peumlrgjitheumlsi masat ligjore peumlr proneumlsineuml nga ligji i transmetimeve janeuml teuml vlefshme edhe peumlr transmetuesit dixhitaleuml

43 Tregu i reklamave

Mungesa e transparenceumls seuml proneumlsiseuml seuml medias dhe teuml fi nancimit teuml saj mbeten ende probleme teuml pazgjidhura dhe polemizuese Burimet e fi nancimit teuml medias mbeten teuml panjohura peumlr shkak teuml mungeseumls seuml studimeve neuml keumlteuml fusheuml dhe peumlr shkak teuml refuzimit teuml transmetuesve peumlr teuml

77 KKRT Departamenti Juridik dhe i Licensave 13 korrik 200778 Aida Cama ldquoKoncerni gjerman i mediave WAZ do teuml hyjeuml neuml tregun shqiptarrdquo neuml Tema 16 janar 2008 f 279 Ibid Art 13

S H Q I P Euml R I A

35

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

dheumlneuml keumlteuml informacion Burimi i veteumlm zyrtar peumlr keumlteuml treg vazhdon teuml jeteuml deklarimi i bilancit vjetor qeuml operatoreumlt doreumlzojneuml te KKRT Megjithateuml veteumlm njeuml numeumlr i vogeumll transmetuesish e beumljneuml keumlteuml Neuml 2006 veteumlm 39 transmetues nga meuml shumeuml se 100 e doreumlzuan bilancin vjetor Jashteuml Tiraneumls veteumlm 30 peumlrqind teuml operatoreumlve i doreumlzuan bilancet vjetore Edhe dy stacionet televizive private kombeumltare TV Klan dhe TV Arbeumlria nuk i doreumlzuan ato80

Neuml peumlrgjitheumlsi operatoreumlt televiziveuml vazhdojneuml teuml peumlsojneuml humbje Veteumlm pak prej tyre raportojneuml fi tim Peumlr shembull pas njeuml humbjeje prej ALL 33 milioneumlsh (euro270000) neuml 2003 Top Channel TV pati njeuml fi tim prej ALL 45 milioneumlsh (euro37000) dhe ALL 28 milioneumlsh (euro230000) neuml 2004 dhe 2005 respektivisht81 Po keumlshtu pas dy vitesh humbjeje TV Vizion+ pati njeuml fi tim prej ALL 7 milioneumlsh (euro57000) neuml 200582 Megjithateuml KKRT deklaroi se analiza e deklarimeve fi nanciare gjateuml tre viteve teuml fundit deumlshmonte peumlr mospeumlrputhje teuml reumlndeumlsishme gjeuml qeuml e beumlnte rregullatorin teuml dyshonte se disa stacione i falsifi konin shifrat dhe raportet e tyre83

Ccedileumlshtja e transparenceumls seuml kapitalit neuml media u beuml akoma meuml e diskutueshme kur Kryeministri Sali Berisha deklaroi neuml 28 mars 2007 qeuml media neuml Shqipeumlri eumlshteuml e lidhur me grupe mafi oze teuml cilat e peumlrdorin median si njeuml vegeumll peumlr teuml demonizuar pjeseumltareumlt dhe veprimet e qeveriseuml sidomos neuml betejeumln e saj kundeumlr korrupsionit84 Pas keumlsaj deklarate pronareumlt dhe drejtuesit e medias keumlrkuan fakte dhe emra specifi keuml nga Berisha dhe i keumlrkuan teuml doreumlzonte neuml autoritetet e prokuroriseuml teuml gjitheuml informacionin e nevojsheumlm peumlr teuml ngritur padi

Qeveria reagoi duke i peumlrjashtuar pronareumlt e medias nga pjeseumlmarrja neuml tendereumlt publikeuml KKRT ka dheumlneuml teuml kuptojeuml vitet e fundit qeuml gjysma e teuml ardhurave teuml fi tuara nga operatoreumlt mediatikeuml vijneuml nga ldquoburime teuml tjerardquo duke iu referuar bizneseve teuml tjera qeuml drejtohen nga shumica e pronareumlve teuml medias peumlrfshireuml keumltu ndeumlrtimin i cili eumlshteuml biznesi meuml fi timprureumls neuml Shqipeumlri peumlr momentin ose import-eksportin reklameumln apo sheumlrbimet e Internetit85 Qeveria e tanishme meuml tej propozoi qeuml personave apo kompanive qeuml kishin aksione si neuml kompani mediatike ashtu dhe neuml njeuml kompani tjeteumlr trsquou ndalohej pjeseumlmarrja neuml tendera publikeuml Sipas ligjit neuml fuqi aksionereumlt neuml njeuml stacion radiofonik apo televiziveuml nuk mund teuml marrin pjeseuml neuml meumlnyreuml teuml drejtpeumlrdrejteuml apo teuml teumlrthorteuml neuml tendera publikeuml apo neuml privatizimin e proneumls shteteumlrore86

Gjithashtu neuml 2006 qeveria vendosi teuml mos jepte meuml reklama shteteumlrore dhe njoftime shteteumlrore peumlr median dhe trsquoi botonte keumlto neuml Buletinin e Njoftimeve Zyrtare87 Shpeumlrndarja e reklameumls shteteumlrore nuk ka qeneuml kurreuml transparente Peumlrkundrazi pa masa ligjore teuml

80 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 6281 Ibid f 6382 Ibid83 Ibid84 Newsletter e Institutit Shqiptar teuml Medias gjendet neuml httpwwwinstitutemediaorgpagesnews-2007html57 (pareuml neuml 17 qershor 2007)85 OSIAlbania pp 225ndash22886 Ligji i Radios dhe Televizionit paragrafi 787 Vendimi peumlr Botimin e Njoftimeve Zyrtare 29 mars 2006 gjendet neuml httpwwwkeshilliministravealshqipqeveriavendimetbuletini20i20njoftimeveasp (pareuml neuml 29 korrik 2007) (meuml tej Vendimi i Keumlshillit teuml Ministrave peumlr Buletinin)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

36

detajuara peumlr shpeumlrndarjen e reklameumls shteteumlrore qeveria shkeumlmbente reklameumln me pasqyrim teuml favorsheumlm88 Nuk ka teuml dheumlna teuml sakta peumlr shpenzimet e peumlrgjithshme teuml kompanive apo organeve shteteumlrore peumlr reklameumln Burimi i veteumlm publik peumlr njeuml informacion teuml tilleuml ishte njeuml studim eksperimental i kryer nga rregullatori Studimi tregoi se kompania shteteumlrore e energjiseuml KESH kishte shpenzuar US$560000 peumlr reklameumln neuml 2004 e cila ishte njeuml shumeuml tre hereuml meuml e madhe se ajo e shpenzuar para tre vjeteumlsh I njeumljti studim tregoi se Albtelekom kompania shteteumlrore e telefoniseuml fi kse kishte shpenzuar euro320000 peumlr reklameumln neuml 200489 Keumlto ishin teuml vetmet kompani teuml meumldha qeuml beumljneuml reklameuml qeuml dhaneuml informacion peumlr shpenzimet e tyre

Vendimi i qeveriseuml peumlr teuml kaluar reklameumln shteteumlrore neuml buletinin zyrtar ishte njeuml hap i reumlndeumlsisheumlm peumlr teuml zvogeumlluar vareumlsineuml e medias nga shteti ldquoKy eumlshteuml njeuml akt i reumlndeumlsisheumlm dhe pozitiv qofteuml edhe neuml aspektin moral edhe pse ekzistojneuml kontradikta dhe akti nuk zgjidh peumlrfundimisht problemin e tjeteumlrsimit teuml medias soneuml [nga publiku]rdquo90 Dallimi peumlr shembull midis reklameumls shteteumlrore dhe njoftimeve shteteumlrore nuk eumlshteuml teumlreumlsisht i qarteuml dhe krijon hapeumlsireuml peumlr interpretim Sipas vendimit teuml qeveriseuml reklamat peumlr kompaniteuml shteteumlrore dhe organizatat jofi timprureumlse teuml krijuara dhe teuml mbeumlshtetura nga shteti nuk klasifi kohen si njo-ftime publike91 Kjo mund teuml leumlreuml hapeumlsireuml qeuml njeumlsiteuml shteteumlrore teuml vazhdojneuml teuml ccedilojneuml reklamat e tyre neuml media Pa transparenceuml eumlshteuml e veumlshtireuml teuml vlereumlsohet ndikimi i vendimit teuml qeveriseuml neuml sektorin e televizionit

Njeuml editorialist i mireumlnjohur shqiptar shkroi se ldquoshumica e gazetave teuml peumlrditshme neuml vend janeuml neuml koma ndeumlrsa audienca e stacioneve televizive eumlshteuml polarizuar duke i nxjerreuml jashteuml tregu shumiceumln e stacioneve periferikerdquo92 Teuml gjitha teuml dheumlnat peumlr tregun e reklameumls janeuml spekulim i pasteumlr Peumlrpjekja e veteumlm e vlefshme neuml keumlteuml drejtim u beuml nga KKRT e cila monitoroi reklameumln neuml dhjeteuml stacione televizive neuml prill dhe maj 2005 Sipas keumltij monitorimi sasia e reklameumls dhe teleshitjeve peumlrbeumlnte rreth 10 peumlrqind teuml gjitheuml koheumls seuml transmetimit93 Ligji i detyron stacionet televizive teuml mos rezervojneuml meuml shumeuml se 15 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit teuml tyre ditor ose meuml shumeuml se 12 minuta neuml oreuml peumlr reklameumln Ky rregull neuml peumlrgjitheumlsi u respektua nga operatoreumlt televiziveuml Peumlrjashtim peumlrbeumlnte TV Klan i cili transmetoi reklama gjateuml 22 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit94

Studimi tregonte se vlera e peumlrafeumlrt e tregut shqiptar teuml reklameumls televizive shkonte rreth 21 milioneuml95 Duke e krahasuar keumlteuml vlereumlsim me deklarimet fi nanciare vjetore teuml doreumlzuara

nga stacionet televizive monitorimi arriti neuml peumlrfundimin se operatoreumlt televiziveuml raportonin

88 OSIShqipeumlria f 225ndash22889 KKRT Vlereumlsim i Teuml Ardhurave nga Reklama nga Monitorimi prillndashmaj 2005 f 5 (meuml tej Studimi i KKRT peumlr Reklamat)90 ldquoPeumlrpjekjardquo Intervisteuml me Fatos Lubonjeumln Standard 27 maj 2006 f 35 91 Vendimi i Keumlshillit teuml Ministrave peumlr Buletinin92 Mero Baze ldquoPeumlrpjekja e lsquoregjimit mediatikrsquo drejt konkurrenceumlsrdquo Tema f 1 23 prill 200693 Studimi i KKRT peumlr Reklamat f 294 Studimi i KKRT peumlr Reklamat f 395 Ibid f 5

S H Q I P Euml R I A

37

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

veteumlm midis 17 dhe 22 peumlrqind teuml teuml ardhurave nga reklama96 Ky peumlrfundim hodhi dyshime peumlr evazion fi skal97 Autoreumlt e keumltij studimi paralajmeumlruan se duke pasur parasysh mungeseumln e tyre teuml peumlrvojeumls neuml vlereumlsimin e tregut teuml reklameumls shifrat e tyre duheshin marreuml me rezerveuml98

Por policia tatimore e mori studimin seriozisht dhe vendosi njeuml gjobeuml prej euro12 milioneumlsh Top Channel TV neuml korrik 2007 Monitorimi i KKRT u peumlrdor si bazeuml peumlr teuml llogaritur evazionin fi skal peumlr reklamat peumlr vitet 2002ndash2005 Duke u nisur nga ky studim u supozua se Top Channel TV kishte raportuar veteumlm 23 peumlrqind teuml teuml ardhurave teuml tij neuml ato vite99

Kjo gjobeuml u vendos pas kontrolleve teuml peumlrseumlritura teuml policiseuml tatimore ndaj Top Channel TV gjateuml 2007 kur stacioni mori njeuml qeumlndrim mjaft kritik ndaj qeveriseuml Pronari tha se ai e kishte pritur teuml vendosej njeuml gjobeuml por niveli i gjobeumls ishte krejteumlsisht i paarsyesheumlm dhe kishte peumlr qeumlllim teuml heshte njeuml zeuml kritik100 Leumlvizja e policiseuml tatimore shtyu komunitetin e medias teuml dilte me njeuml deklarateuml teuml peumlrbashkeumlt neuml mbeumlshtetje teuml Top Channel TV101 Komisioni Parlamentar i Medias dhe Prokuroria e Peumlrgjithshme gjithashtu niseumln njeuml hetim Pas keumltij presioni u duk se qeveria do e merrte seumlrish neumln shqyrtim gjobeumln Stacioni ende nuk e ka paguar gjobeumln dhe po negocion me autoritetet Top Channel TV eumlshteuml njeuml shembull i qarteuml se si mund teuml abuzohen apo keqpeumlrdoren mungesa e teuml dheumlnave dhe monitorimeve dhe studimeve sistematike peumlr tregun e reklameumls seuml bashku me mungeseumln e transparenceumls nga ana e kompanive qeuml beumljneuml reklameuml medias dhe qeveriseuml

44 Standartet dhe pavareumlsia editoriale

Neuml 2005 Instituti Shqiptar i Medias nisi njeuml rishikim teuml Kodit teuml Etikeumls peumlr gazetareumlt i cili ishte hartuar neuml 1996 Instituti e ndeumlrmori keumlteuml puneuml si njeuml reagim ndaj zbatimit joefi kas teuml Kodit dhe i nisur nga nevoja peumlr ta peumlrshtatur Kodin me ndryshimet qeuml kaneuml ndikuar te media neuml dekadeumln e kaluar Njeuml arsye tjeteumlr ishte qeumlllimi i Institutit peumlr teuml fi lluar njeuml sistem efi kas veteuml-rregullimi neuml media Amendamentet ligjore qeuml kaneuml peumlr qeumlllim teuml dekriminalizojneuml shpifjen dhe fyerjen po diskutohen neuml Parlament dhe ka teuml ngjareuml teuml miratohen neuml teuml ardhmen e afeumlrt

Neuml procesin e rishikimit instituti u peumlrpoq teuml peumlrfshijeuml teuml teumlreuml paleumlt kryesore teuml interesuara peumlrfshireuml pronareumlt drejtuesit kryeredaktoreumlt gazetareumlt aktivisteumlt e shoqeumlriseuml civile deputeteumlt juristeumlt e medias etj Instituti e kompletoi Kodin e ri teuml Etikeumls dhe njeuml statut teuml njeuml organi veteuml-rregullues

96 Ibid f 697 Ibid f 798 Metodologjia e studimit bazohej neuml njeuml formuleuml sipas seuml cileumls vlera e teuml ardhurave nga reklama llogaritej duke shumeumlzuar koheumln e reklameumls me tarifat fi kse qeuml raportoheshin nga stacionet televizive Ajo nuk merrte parasysh dhe nuk mund teuml llogariste zbritjet dhe negociatat peumlr klienteumlt apo koheumlzgjatjen e kontrateumls seuml njeuml stacioni televiziv me njeuml klient (f 1)99 Njoftim peumlr Shtyp i Policiseuml Tatimore gjendet neuml httpwwwtatimegovalfq=infoampmetod=shfaqartampartID=362 (pareuml neuml 25 korrik 2007)100 Dritan Hoxha Koment neuml Tryezeumln e Rrumbullakeumlt teuml Top Channel TV Tiraneuml 14 korrik 2007101Deklarata gjendet neuml httpwwwinstitutemediaorgdocumentaPRESS_DECLARATION_dt[1]13_korrikdoc (pareuml neuml 20 korrik 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

38

Neuml peumlrgjitheumlsi gazetareumlt pronareumlt dhe menaxhereumlt raneuml dakord neuml parim peumlr nevojeumln peumlr teuml veteumlrregulluar keumlteuml sektor Mbetet peumlr trsquou pareuml neumlse ata do teuml bashkohen peumlr ta realizuar keumlteuml gjeuml

Me peumlrjashtim teuml rregullave teuml peumlrgjithshme editoriale teuml vendosura nga kryeredaktoreumlt Nuk ka kode teuml brendshme etike neuml stacionet televizive102 KKRT vazhdimisht ka theksuar neuml raportet e saj se mediat duhet teuml keneuml kodin e vet teuml etikeumls103 Peumlrveccedil keumlsaj gazetaria cileumlsore eumlshteuml veumlshtireuml teuml arrihet neuml rrethana kur veteuml gazetareumlt shpesh privohen nga teuml drejtat e tyre Shumica deumlrrmuese e gazetareumlve punojneuml pa kontrata peumlr shkak teuml zbatimit teuml dobeumlt teuml Kodit teuml Puneumls dhe mungeseumls seuml mbikqyrjes seuml rregullt teuml zbatimit teuml tij Njeuml hap pozitiv neuml keumlteuml aspekt ishte krijimi neuml 2005 i sindikateumls seuml gazetareumlve me mbeumlshtetjen e IREX Unioni ka krijuar degeuml neuml qytetet kryesore dhe ka negociuar kushte meuml teuml mira pune peumlr gazetareumlt me Ministrineuml e Puneumls Dy paleumlt fi rmoseumln njeuml memorandum qeuml do teuml krijonte mundeumlsineuml e krijimit teuml njeuml marreumlveshjeje kolektive neuml keumlteuml sektor

Megjithateuml si unioni ashtu edhe komuniteti i medias janeuml teuml ndeumlrgjegjsheumlm qeuml ky proces do teuml zgjaseuml njeumlfareuml kohe peumlr shkak teuml peumlrhapjes seuml problemit Neuml 2005 rreth 95 peumlrqind e gazetareumlve neuml Shqipeumlri punonin pa kontrata apo sigurime shoqeumlrore104 Shoqatat e tjera teuml gazetareumlve nuk kaneuml dheumlneuml ndonjeuml ndihmeuml neuml keumlteuml fushateuml dhe duket se ekzistojneuml veteumlm neuml leteumlr Kryetari i njeumlreumls prej keumltyre organizatave tha

Edhe pse kemi 15 vjet liri shtypi neuml Shqipeumlri ka veteumlm pak raste kur kolegeumlt e njeuml media ngreneuml zeumlrin apo protestojneuml kundeumlr fatit teuml kolegeumlve teuml tjereuml teuml cileumlt pushohen censurohen apo keumlrceumlnohen pa teuml drejteuml Kjo eumlshteuml njeuml temeuml veteumlm peumlr kafeneteuml ku mblidhen gazetareumlt dhe nuk hapet kurreuml neuml publik duke krijuar njeuml gjendje ku askush nuk fl et peumlr njeuml dukuri qeuml i prek teuml gjitheuml105

Kjo gjendje i leuml gazetareumlt teuml pambrojtur kundrejt deumlshirave dhe tekave teuml pronareumlve ldquoAta janeuml krejteumlsisht teuml pambrojtur kur peumlrballen me vendimet arbitrare teuml pronareumlve teuml cileumlt mund ta pushojneuml stafi n nga puna pa asnjeuml arsyerdquo106 Kjo situateuml nuk ka ndryshuar neuml dy vitet e fundit dhe veumlshtireuml se do teuml peumlrmireumlsohet pa hedhur driteuml mbi proneumlsineuml e medias dhe fi nancimin e saj Numri i madh i gazetave dhe stacioneve televizive neuml Shqipeumlri ia detyron ekzistenceumln kryesisht fi nancimit nga bizneset paralele dhe zbatimit teuml dobeumlt teuml ligjit ldquoNga pikeumlpamja profesionale ky fi nancim paralel i leuml shumeuml media teuml pambrojtura ndaj presionit apo censureumls seuml bizneseve qeuml i mbeumlshtesin ato neuml shkalleuml teuml ndryshmerdquo107

102 OSIShqipeumlria f 238ndash239103 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 55104 Unioni i Gazetareumlve Shqiptareuml ldquoMbrojtja neuml puneuml dhe sigurimi social i punonjeumlsve teuml medias njeuml domosdoshmeumlri peumlr shtypin e lireumlrdquo f 6105 Intervisteuml me Armand Shkullakun ldquoMedia transparence peumlr lajmet brenda sajrdquo Shqip 10 maj 2006 f 12 106 IREX Media Sustainability Index 2005 ndash Shqipeumlria IREX Washington DC 2006 f 14gjendet neuml faqen e Internetit teuml IREX te httpwwwirexorgprogramsMSI_EUR2005asp (pareuml neuml 20 korrik 2007) (meuml tej IREX MSI 2005 ndash Shqipeumlria)107 IREX MSI 2005 ndash Shqipeumlria f12

S H Q I P Euml R I A

39

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

45 Transmetuesit rajonaleuml dhe lokaleuml

Peumlr momentin ka 68 stacione televizive lokale nga teuml cileumlt 20 operojneuml neuml Tiraneuml Shumica e reklameumls shpenzohet neuml stacionet televizive teuml Tiraneumls Keumlto kaneuml njeuml performanceuml ekonomike dhe programim meuml teuml mireuml se stacionet lokale teuml cilat e kaneuml teuml veumlshtireuml teuml mbijetojneuml dhe teuml prodhojneuml programe cileumlsore ldquoMedia e peumlrqendruar neuml Ulteumlsireumln Pereumlndimore ka mundeumlsi meuml teuml meumldha peumlr teuml peumlrfi tuar nga njeuml treg meuml i pasur reklame gjeuml qeuml nuk vlen peumlr mediat e vendosura neuml zona meuml teuml largeumltardquo108

Peumlr shkak teuml veumlshtireumlsive ekonomike stacionet televizive lokale neuml vend e kaneuml teuml veumlshtireuml teuml peumlrshtaten me zhvillimin teknologjik Ndeumlrsa shumica e stacioneve televizive neuml Tiraneuml zoteumlrojneuml pajisje teuml koheumlve teuml fundit stacionet lokale ende punojneuml me pajisje teuml vjetra gjeuml qeuml ndikon neuml cileumlsineuml e produktit teuml tyre

5 PROGRAMACIONI

51 Programet

Pa monitorime teuml pavarura nuk ekzistojneuml statistika peumlr programet vjetore sipas llojit as peumlr transmetuesin publik e as peumlr ata privateuml Monitorimi i fundit i cili u krye nga KKRT gjateuml njeuml muaji neuml 2003 e largeumlt mbulonte programacionin e stacioneve kryesore Edhe pse stacionet private janeuml teuml detyruara me ligj teuml doreumlzojneuml programacionin vjetor te KKRT deri tanimeuml nuk kaneuml arritur teuml respektojneuml keumlteuml keumlrkeseuml apo teuml shpjegojneuml se peumlrse nuk e beumljneuml keumlteuml gjeuml Rregullatori nuk ka marreuml ndonjeuml maseuml ndaj tyre

Teuml vetmet teuml dheumlna vijneuml nga TVSH Rreth 70 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit teuml TVSH nga prilli neuml neumlntor 2006 nuk ishin programe teuml prodhuara veteuml Kuadri i programacionit teuml stacionit nuk ka mundur teuml shmangeuml rutineumln dhe monotonineuml gjeuml qeuml ka ndikuar neuml pozicionin e tij neuml treg109 Me ndryshimin e menaxhimit neuml fund teuml 2006 niseumln teuml transmetoheshin programe teuml njeuml cileumlsie meuml teuml larteuml Me keumlto ndryshime peumlrqindja e programeve teuml prodhuara veteuml pritet teuml arrijeuml deri neuml 70 peumlrqind teuml koheumls totale teuml transmetimit teuml stacionit neuml 2007110 Keumlshilli Drejtues i RTSH gjithashtu premtoi se programe teuml tjera po rishikohen dhe programe teuml reja qeuml pasqyrojneuml tema si ccedileumlshtje sociale balanceumln gjinore kultureumln dhe sheumlndeteumlsineuml do teuml lanccedilohen111

Megjithateuml ndryshimet neuml kuadrin e programacionit janeuml peumlrpjekje qeuml peumlrmbushin veteumlm keumlrkesat minimale teuml transmetuesit publik dhe nuk i japin shtyseuml standarteve teuml transmetuesit publik Raporti vjetor i stacionit pretendonte peumlr arritje teuml tilla qeuml koha e transmetimit ishte rritur nga 17 oreuml neuml 24 oreuml neuml diteuml rikthimin e programeve sportive javore hapjen e njeuml studioje

108 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 5109 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 3110 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 5111 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f5

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

40

teuml re transmetimi peumlrdorimin e studios leumlvizeumlse neuml diteumln e zgjedhjeve etj112 Drejtoresha aktuale e stacionit Mirela Oktrova shkruante ldquoEkzistenca e radios dhe televizionit publik nuk mund teuml justifi kohet as me programet e zbavitjes e as me transmetimin falas teuml programeve teuml EBU e as me organizimin e festivalit dhe bujeumln e pjeseumlmarrjes neuml Eurovizionrdquo113

Neuml njeuml aspekt meuml pozitiv TVSH organizoi debate televizive me kandidateumlt peumlr bashki gjateuml zgjedhjeve teuml 2007 duke i dheumlneuml mundeumlsineuml publikut teuml beumlnte njeuml zgjedhje meuml teuml informuar Nga ana tjeteumlr TVSH nuk ishte neuml gjendje teuml transmetonte njeuml ngjarje teuml reumlndeumlsishme si Kupa Boteumlrore e futbollit neuml 2006 pasi teuml drejtat e transmetimit u bleneuml nga DigitAlb Neuml ateuml koheuml TVSH tha se nuk mund trsquoi peumlrballonte teuml drejtat por KKRT u peumlrgjigj se stacioni mund teuml kishte keumlrkuar ndihmeuml nga shteti114 Neuml meumlnyreuml sarkastike ata shtuan se menaxhimi i TVSH nuk keumlmbeumlnguli shumeuml pasi po negocionte teuml drejtat e ldquoKafazit teuml Arteumlrdquo njeuml programi teuml pro-dhuar neuml vend por qeuml eumlshteuml kopje e formatit teuml programit teuml realitetit ldquoBig Brotherrdquo115

Megjitheuml mungeseumln e teuml dheumlnave teuml qarta peumlr programet mund teuml thuhet me siguri se shumica e stacioneve teuml reumlndeumlsishme si TV Klan Top Channel Vizion+ TV Koha dhe disa kanale lajmesh si News24 apo Alsat kaneuml fi tuar njeuml publik pak a shumeuml besnik Ata prodhojneuml lajme me standarte peumlrgjitheumlsisht teuml keumlnaqshme si dhe programe teuml ndryshme informacioni dhe zbavitjeje Informacioni dhe lajmet janeuml kthyer neuml peumlrpareumlsi si peumlr median e shkruar ashtu edhe peumlr ateuml elektronike sipas veumlzhguesve teuml ndrysheumlm116 Peumlrjashtim peumlrbeumlnte stacioni privat kombeumltar TVA i cili pas disa ndryshimeve neuml proneumlsi neuml 2006 mezi arrinte teuml peumlrmbushte detyrimet e tij si kanal kombeumltar Ky stacion nuk transmetoi fare edicione lajmesh neuml mars dhe prill 2006117 Meqeuml stacioni nuk mundte teuml peumlrmbushte peumlr shumiceumln e 2006 keumlrkesat e programacionit qeuml i impononte kontrata e licenseumls KKRT vendosi teuml reduktonte me njeuml vit licenseumln e TVA dhe ta teumlrhiqte ateuml meuml pas neuml tetor 2007 Stacioni e apeloi keumlteuml vendim dhe teuml dyja paleumlt e ccediluan ccedileumlshtjen neuml gjykateuml118

Disa nga lajmet dhe debatet peumlr tema teuml reumlndeumlsishme shpesh politike mendohet se kaneuml njeuml publik teuml qeumlndruesheumlm dhe janeuml kthyer neuml emblema teuml stacioneve televizive qeuml i transmetojneuml ato Peumlrveccedil buletineve teuml lajmeve disa nga programet meuml teuml njohura janeuml ldquoOpinionrdquo neuml TV Klan ldquoShqiprdquo neuml Top Channel ldquoLogosrdquo neuml Vizion+ dhe ldquo60 minutardquo neuml TV Koha Keumlto janeuml programe javore qeuml kaneuml teuml beumljneuml me intervista apo debate peumlr njeuml temeuml teuml caktuar Njeuml tjeteumlr program mjaft i njohur eumlshteuml ldquoFiks farerdquo njeuml revisteuml satirike e peumlrditshme qeuml bazohet neuml metoda investigative Ka dhe disa programe zbavitjeje dhe lojeumlra qeuml janeuml mjaft teuml njohura Keumltu peumlrfshihet ldquoPortokallirdquo dhe ldquoTop Showrdquo neuml Top Channel ldquoKutia e funditrdquo neuml TV Klan dhe ldquoBypassrdquo neuml Vizion+ Stacionet televizive kaneuml njeuml prirje neuml rritje teuml peumlrqendrohen neuml programe teuml njeuml natyre meuml sociale duke u peumlrpjekur teuml pasqyrojneuml meuml shumeuml kronika nga jeta e peumlrditshme dhe me interes njereumlzor Keumlto programe peumlrfshijneuml ldquoJeteuml neuml keumlrkimrdquo neuml News24 TV ldquoNjereumlz teuml humburrdquo ldquoFemrardquo dhe ldquoSOSrdquo neuml Vizion+

112 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f4113 Mirela Oktrova ldquolsquoLehjarsquo kundeumlr demokraciseuml dhe interesave teuml publikutrdquo Shekulli 4 shtator 2006 f 23114 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 52115 Ibid116 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 9117 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 54118 Vendimi peumlr TVA neuml Raportin Vjetor teuml KKRT 2006 f 25

S H Q I P Euml R I A

41

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

52 Rregullat e peumlrgjithshme peumlr lajmet

Disa rregulla neuml Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin peumlrqendrohen te programimi i peumlr-mbajtjes dhe vlejneuml si peumlr transmetuesit publikeuml ashtu edhe peumlr ata privateuml Ato kaneuml teuml beumljneuml me pavareumlsineuml editoriale censureumln teuml drejteumln e informacionit dhe teuml drejta dhe liri teuml tjera njereumlzore119 Edhe pse parimet themelore teuml informacionit teuml paansheumlm dhe teuml sakteuml janeuml teuml garantuara me ligj nuk ekzistojneuml instrumente apo organe qeuml teuml monitorojneuml zbatimin e tyre KKRT monitoron edicionet kryesore teuml lajmeve teuml stacioneve kombeumltare publike dhe private por kjo peumlrpjekje konsiston veteumlm neuml matje sasiore teuml peumlrqindjes qeuml i kushtohet pasqyrimit teuml partive dhe fi gurave politike

Stacionet televizive kaneuml beumlreuml peumlrparim teuml ndjesheumlm neuml peumlrkufi zimin e vetvetes neumlpeumlrmjet edicioneve teuml lajmeve teuml cilat kaneuml sheumlnuar peumlrmireumlsimin meuml teuml madh neuml programacion te teuml gjitha stacionet televizive120 Megjithateuml informacioni nuk eumlshteuml as i paansheumlm dhe as i drejteuml Pothuajse nuk ekziston ndonjeuml media qeuml teuml mos keteuml interesa teuml fshehura ekonomike apo politike dhe peumlr pasojeuml standartet profesionale aplikohen peumlr aq koheuml sa ua lejojneuml keumlto interesa Axhenda e lajmeve eumlshteuml shumeuml praneuml axhendeumls seuml qeveriseuml apo politikeumls neuml peumlrgjitheumlsi ose praneuml menaxhimit teuml televizioneve121 Edicionet e lajmeve zgjedhin kronika qeuml u shkojneuml peumlr shtat interesave teuml operatorit dhe jo interesit publik122

Edhe Kodi Zgjedhor imponon keumlrkesa peumlr sakteumlsi korrekteumlsi dhe balanceuml peumlr teuml gjitha stacionet televizive123 Transmetuesi i sheumlrbimit publik ka peumlrgjegjeumlsi shteseuml si dheumlnia e koheumls falas peumlr teuml gjitha partiteuml politike qeuml marrin pjeseuml neuml zgjedhje Testi meuml i fundit peumlr respektimin e keumltyre rregullave ishin zgjedhjet lokale neuml shkurt 2007 Stacionet televizive kryesore e kaluan keumlteuml test me sukses TVSH i kushtoi 28 peumlrqind teuml lajmeve Partiseuml Demokratike dhe 29 peumlrqind Partiseuml Socialiste Njeuml pasqyrim i ngjasheumlm u gjend edhe peumlr stacione teuml tjera teuml meumldha si Vizion+ News24 dhe TVA Peumlrjashtim peumlrbeumlnte TV Klan i cili i kushtoi meuml shumeuml koheuml qeveriseuml se ccedildo stacion tjeteumlr Peumlrfaqeumlsuesit e TV Klan pretenduan se ata thjesht po pasqyronin puneumln e zyrtareumlve teuml shtetit Megjithateuml keumlta zyrtareuml ishin pasqyruar teksa beumlnin fushateuml zgjedhore Edhe pse keumlto fushata u konsideruan teuml balancuara dhe teuml drejta neuml aspektin e pasqyrimit teuml partive politike gjateuml periudheumls parazgjedhore teuml gjitha stacionet televizive kishin favorizuar njeuml parti meuml shumeuml se teuml tjerat124

119 OSIShqipeumlria f 234120 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 47121 Monitorimi u krye neuml kuadrin e ldquoMonitorimi i Lajmeve teuml Mbreumlmjes neuml TV ndash monitorim dhe analizeuml e edicioneve teuml lajmeve neuml TV neuml 10 vende teuml Europeumls Juglindorerdquo botuar neuml Media Plan Institute Treguesi i Interesit Publik Sarajevo 2007122 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 54123 Kodi Zgjedhor neni 136 neni 140 gjendet neuml httpwwwosceorgitem14076htmlhtml=1(pareuml neuml 10 korrik 2007)124 Raporti i OSCEODIHR peumlr zgjedhjet e 18 shkurt 2007 gjendet neumlhttpwwwosceorgitem24859htmlhtml=1 (pareuml neuml 12 korrik 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

42

53 Udheumlzimet e peumlrgjithshme peumlr prodhimin e programeve

Ligji peumlr Radion dhe Televizionin vendos disa detyrime teuml peumlrgjithshme peumlr teuml gjitha stacionet televizive Keumlto kaneuml teuml beumljneuml kryesisht me dinjitetin njereumlzor respektin peumlr ligjin dhe teuml drejtat e njeriut125

Megjithateuml keumlto masa janeuml mjaft teuml vakeumlta dhe teuml peumlrgjithshme dhe nuk janeuml shndeumlrruar neuml rregulla meuml teuml detajuara nga KKRT Keumlto parime teuml peumlrgjithshme neuml peumlrgjitheumlsi janeuml respektuar Teuml vetmet probleme kishin teuml beumlnin me pornografi neuml e cila ndalohet krejteumlsisht peumlr trsquou transmetuar Neuml stacionet tokeumlsore analoge nuk transmetohen programe me peumlrmbajtje pornografi ke Megjithateuml DigitAlb transmeton pornografi gjitheuml koheumln neuml njeuml kanal neuml formeuml teuml kriptuar si dhe dy programe pornografi ke neuml mesnateuml

54 Kuotat

Nuk ekzistojneuml kuota teuml posaccedilme peumlr peumlrfaqeumlsim gjuheumlsor apo teuml grupeve teuml minoriteteve Stacioni i transmetimit publik si dhe disa kanale private ndonjeumlhereuml transmetojneuml programe peumlr minoritetet etnike Neuml vitet e fundit Instituti Shqiptar i Medias eumlshteuml angazhuar neuml koordi-nimin e projekteve teuml produksionit teuml programeve radiofonike dhe televizive peumlr pakicat etnike dhe gjuheumlsore neuml vend si dhe peumlr artikuj peumlr keumlto tema teuml botuara neuml median e shkruar

Mediat qeuml fokusohen neuml temat e pakicave luftojneuml peumlr mbijeteseuml Peumlr shembull Radio Prespa e themeluar neuml 2003 neuml zoneumln e kufi rit me Republikeumln e Maqedoniseuml dhe qeuml transmeton maqedonisht nuk funksionon rregullisht peumlr shkak teuml pengesave fi nanciare Stacionet radiofonike peumlr pakiceumln greke neuml jug teuml vendit gjenden neuml njeuml situateuml teuml ngjashme Teuml gjitha keumlto media janeuml nisma individuale shteti nuk jep ndihma peumlr median e minoriteteve Megjithateuml nuk ekzistojneuml pengesa ligjore peumlr dheumlnien e licensave teuml transmetimit peumlr radiot apo televizionet e minoriteteve Neuml fakt KKRT dha njeuml licenseuml peumlr radio dhe televizion radioTV Armonia njeuml projekt peumlr pakiceumln greke qeuml eumlshteuml edhe minoriteti meuml i madh etnik neuml vend Megjithateuml stacioni nuk ka fuqi fi nanciare dhe ka veumlshtireumlsi Peumlr momentin ata nuk transmetojneuml126

Kuotat e vetme neuml lidhje me peumlrmbajtjen qeuml imponon ligji peumlr ata qeuml kaneuml licenseuml lokale eumlshteuml qeuml teuml transmetojneuml programe jokomerciale dhe programe lokale informacioni peumlr teuml pakteumln 15 peumlrqind teuml programacionit javor Ligji nuk e specifi kon termin ldquojokomercialrdquo Sipas ndryshimeve teuml 2003 ata qeuml kaneuml licenseuml kombeumltare duhet trsquoi kushtojneuml teuml pakteumln 15 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit programeve teuml prodhuara veteuml dhe teuml pakteumln 30 peumlrqind programeve teuml prodhuara neuml Shqipeumlri Stacionet televizive neuml peumlrgjitheumlsi i peumlrmbushin keumlto kuota127 Ligji gjithashtu vendos kuota peumlr reklameumln duke mos i lejuar stacionet televizive teuml transmetojneuml reklama peumlr meuml shumeuml se 15 peumlrqind teuml koheumls ditore teuml transmetimit ose meuml shumeuml se 12 minuta peumlr oreuml

125 OSIShqipeumlria f 235ndash236126 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 25127 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 47

S H Q I P Euml R I A

43

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Edhe pse Shqipeumlria si vend qeuml nuk eumlshteuml aneumltar i BE nuk eumlshteuml e detyruar teuml peumlrmbusheuml legjislacionin europian shumeuml nga keumlto kuota lindin nga Konventa Europiane peumlr Televizionin Ndeumlrkufi tar (KETN) dhe Protokollin e saj Shteseuml teuml cileumln Shqipeumlria e ka ratifi kuar neuml 1999 Nga ana tjeteumlr legjislacioni shqiptar nuk u keumlrkon transmetuesve trsquoi kushtojneuml shumiceumln e koheumls seuml transmetimit veprave europiane Ligji peumlr dixhitalizimin thoteuml se stacionet televizive neuml meumlnyreuml progresive duhet teuml peumlrmbushin detyrimin e transmetimit teuml programeve europiane neuml 50 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit

55 Detyrimet peumlr transmetuesin publik

Peumlrveccedil rregullave teuml peumlrgjithshme peumlr prodhimin Ligji peumlr Radion dhe Televizionin i detyron si transmetuesit publikeuml ashtu dhe ata privateuml teuml transmetojneuml programe falas Kjo peumlrfshin programe me interes teuml larteuml peumlr publikun e gjereuml si lajmeumlrimet peumlr sheumlndetin rendin publik apo emergjencat kombeumltare Gjithashtu ligji i keumlrkon RTSH teuml transmetojeuml falas sheumlrbimet fetare teuml mbajtura gjateuml festave fetare zyrtare si dhe seancat e parlamentit Ligji peumlr Radion dhe Televizionin vendos detyrime shteseuml peumlr RTSH Programet e tij duhet teuml jeneuml teuml njeuml cileumlsie teuml larteuml teuml refl ektojneuml larmineuml e jeteumls shqiptare dhe trsquoi sheumlrbejneuml teuml gjitha grupeve shoqeumlrore peumlrfshireuml pakicat kombeumltare

Pasqyrimi i lajmeve nga vendi dhe nga jashteuml duhet teuml jeteuml gjitheumlpeumlrfshireumls dhe i paansheumlmRTSH-seuml i ndalohet transmetimi i propagandeumls politike dhe fetare Megjitheuml keumlto detyrime transmetuesi i sheumlrbimit publik mbetet ende larg peumlrmbushjes seuml misionit teuml tij publik ldquoEumlshteuml paradoksale teuml shoheumlsh se si interesi publik eumlshteuml i pari qeuml lihet pas dore nga njeuml televizion i quajtur lsquopublikrsquo Edicionet e lajmeve fi llojneuml me lajme peumlr aktivitetet e qeveriseuml dhe partive politike duke leumlneuml pas dore problemet qeuml shqeteumlsojneuml qytetareumltrdquo128 Stacioni pretendon se ka beumlreuml progres teuml reumlndeumlsisheumlm dhe se mungesa e konkurrenceumls qeuml pretendohet se ka eumlshteuml njeuml geumlnjeshteumlr e hapur nga rivaleumlt privateuml129 Por mendimi i peumlrgjithsheumlm eumlshteuml se stacionet private mbizoteumlrojneuml ldquoTelevizionet komerciale po e vrasin televizionin publik dhe po thithin teuml gjitheuml audienceumln ashtu si supermarketet po vrasin dyqanet e vogla dhe kioskat e komunizmit duke thithur teuml gjitheuml blereumlsitrdquo130

56 Detyrimet peumlr transmetuesit privateuml

Nuk ka detyrime teuml holleumlsishme programacioni peumlr transmetuesit privateuml Masat e vetme li-gjore kaneuml teuml beumljneuml me koheumlzgjatjen e transmetimit dhe periodicitetin e edicionit teuml lajmeve Stacionet televizive kombeumltare duhet teuml transmetojneuml teuml pakteumln gjashteuml oreuml neuml diteuml kurse stacionet lokale teuml pakteumln kateumlr oreuml neuml diteuml Stacionet televizive kombeumltare duhet teuml transmetojneuml programe origjinale lajmesh ccedildo diteuml Stacionet televizive private janeuml teuml detyruara teuml transmetojneuml mesazhe dhe informacion teuml njeuml interesi teuml madh publik falas sipas rregulloreve teuml hartuara nga KKRT ose me keumlrkeseumln e organeve lokale teuml qeveriseuml Informacione teuml tilla zakonisht peumlrfshijneuml komunikatat e shkurtra me interes teuml posaccedileumlm peumlr publikun sidomos

128 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 10129 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 3130 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 6

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

44

neuml situata emergjence si fatkeqeumlsi natyrore ose neuml tema si sheumlndeti dhe siguria si dhe rendi publik Neuml peumlrgjitheumlsi nuk ka patur probleme me respektimin e keumltij detyrimi

6 PEumlRFUNDIMET

Televizioni ende media me ndikim meuml teuml madh neuml Shqipeumlri ka kaluar njeuml ereuml ndryshimesh Janeuml beumlreuml ndryshime ligjore teuml reumlndeumlsishme edhe pse teuml diskutueshme duke ndryshuar peumlrbeumlrjen e autoriteteve rregullatoreuml Struktura e bazuar neuml njeuml formuleuml peumlrfaqeumlsimi teuml balancuar politik u shndeumlrrua neuml njeuml formuleuml qeuml peumlrfshinte shoqeumlrineuml civile akademikeumlt dhe profesionisteumlt Keumlto leumlvizje zyrtarisht kishin peumlr qeumlllim teuml ulnin ndikimin politik te rregullatori por disa nga veprimet e fundit teuml rregullatorit u konsideruan si teuml motivuara politikisht Peumlr meuml tepeumlr rregullatori pati probleme teuml krijonte aneumltareumlsimin e ploteuml njeuml tregues qeuml mekanizmi i emeumlrimit nuk funksionon pa probleme

Seuml shpejti rregullatori do teuml peumlrballet me njeuml test teuml veumlshtireuml shpeumlrndarjen e licensave dixhitale Ashtu si ligje teuml tjera teuml miratuara gjateuml tre viteve teuml fundit Ligji peumlr Transmetimet Nume-rike u peumlrgatit nga qeveria pa u keumlshilluar me paleumlt e interesuara gjeuml qeuml hodhi mjaft dyshime peumlr qeumlllimet e qeveriseuml dhe pasojat e keumltij ligji neuml transmetime Zbatimi i keumltij ligji ngre pikeumlpyetje teuml reumlndeumlsishme peumlr teuml ardhmen e DigitAlb operatorit teuml platformeumls dixhitale i cili pas tre vjeteumlsh veprimtarie eumlshteuml kthyer neuml njeuml lojtar teuml fuqisheumlm me njeuml bazeuml teuml reumlndeumlsishme klienteumlsh Autoriteti dhe pavareumlsia e KKRT neuml procesin e licensimit si dhe qeumlndrimi i transmetuesit teuml sheumlrbimit publik neuml keumlteuml proces do teuml jeneuml mjaft teuml reumlndeumlsishme

RTSH peumlrballet me detyreumln e veumlshtireuml e sfi deumls ndaj rritjes seuml DigitAlb qeuml nuk do teuml jeteuml e lehteuml sidomos pas performanceumls jo teuml mireuml ekonomike neuml vitet e fundit fi nancimi neuml ulje nga shteti dhe reformeumls seuml papeumlrfunduar Popullariteti i RTSH nuk eumlshteuml peumlrmireumlsuar Menaxhimi jo i mireuml dhe prapambetja neuml krahasim me transmetuesit privateuml seuml bashku me mendimin e peumlrgjithsheumlm qeuml RTSH kontrollohet politikisht janeuml ndeumlr problemet kryesore teuml transmetuesit Stacioni mbetet ende larg peumlrmbushjes seuml misionit teuml tij publik Shpresohet qeuml menaxhimi i ri i stacionit do teuml hartojeuml njeuml strategji koherente dhe teuml fi llojeuml njeuml reformeuml teuml qeumlndrueshme Megjithateuml reforma e RTSH do teuml jeteuml e dhimbshme dhe si e tilleuml stacioni do teuml keteuml nevojeuml peumlr ndihmeseuml teuml reumlndeumlsishme neuml arritjen e misionit teuml tij

Programet profesionale dhe cileumlsore po vijneuml neuml rritje Megjithateuml tregu mbetet i mbipopulluar dhe megjitheuml zhurmeumln peumlr burimet e fi nancimit teuml medias nuk janeuml marreuml masa konkrete neuml keumlteuml drejtim Transparenca e burimeve teuml kapitalit teuml medias nevojiten medoemos neuml njeuml vend ku gazetareumlt teuml cileumlt nuk kaneuml kontrata pune shpesh kaneuml frikeuml teuml rrezikojneuml e teuml provokojneuml pronareumlt duke shkruar neuml meumlnyreuml teuml pavarur Organizatat peumlr median kaneuml beumlreuml peumlrpjekje teuml shumta peumlr teuml rritur ndeumlrgjegjeumlsimin peumlr kodet e etikeumls te gazetareumlt por veteuml-rregullimi efi kas ende nuk ka nisur Mangeumlsia e studimeve teuml tregut ose teuml teuml dheumlnave teuml tjera i pengon mjaft vlereumlsimet peumlr kushtet e medias shqiptare

S H Q I P Euml R I A

45

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

ANEKS1 LEGJISLACIONI I PEumlRMENDUR NEuml RAPORT

Fletorja Zyrtare eumlshteuml gazeta zyrtare e Shqipeumlriseuml

Direktiva 9736EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 30 qershor 1997 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin e disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 202 30 korrik 1997

Direktiva 200765EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 11 dhjetor 2007 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 33227 18 dhjetor 2007

Kodi Zgjedhor neni 136 neni 140 gjendet neuml httpeumleumleumlosceorgitem14076htmlhtml=1 (pareuml neuml 10 korrik 2007)

Ligji peumlr Transmetimet Numerike Ligji nr 9742 neuml 28 maj 2007 peumlr Transmetimet Numerike neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml

Ligji nr 8410 dateuml 30091998 Peumlr radion dhe televizionin publik e privat neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml Fletorja Zyrtare 20 tetor 1998 amenduar me ligjin nr 8657 dateuml 31072000 ligjin nr8794 dateuml 10052001 ligjin nr9016 dateuml 20022003 dhe ligjin nr9124 dateuml 29072003 si dhe Ligji nr 9677 i 13 janarit 2007

Ligji nr 9531 i cili ndryshon Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin me kapitullin ldquoPeumlr Radion dhe Televizionin Publik dhe Privatrdquo 11 maj 2006 Fletorja Zyrtare 65 2006

Ligji nr 9645 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2007rdquo i 27 neumlntorit 2006

Ligji nr 9836 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2008rdquo i 26 neumlntorit 2007

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

46

ANEKS 2 BIBLIOGRAFIA

Neuml anglisht

IREX Media Sustainability Index 2005 ndash Albania IREX Washington DC 2006

IREX Media Sustainability Index 2006 ndash Albania IREX Washington DC 2007

Neuml shqip

KKRT Vlereumlsim i teuml Ardhurave teuml Reklamave nga Monitorimi prillndashmaj 2005

KKRT Raporti Vjetor 2006 neuml Kuvendin e Shqipeumlriseuml

RTSH Raporti Vjetor peumlr Veprimtarineuml e RTSH 2006

Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007

Unioni i Gazetareumlve Shqiptareuml ldquoMbrojtja neuml puneuml dhe sigurimi social i punonjeumlsve teumlmedias njeuml domosdoshmeumlri peumlr shtypin e lireumlrdquo

S H Q I P Euml R I A

47

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Page 10: Televizioni në Europë: Raportet vijuese 2008 - Shqipëria · Media Program përpiqet të nxisë median e pavarur, profesionale dhe të qëndrueshme si dhe gazetarinë cilësore,

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

10

A Peumlrmbledhja e peumlrgjithshmeMedia elektronike peumlrbeumln sektorin meuml teuml reumlndeumlsisheumlm neuml tregun e medias shqiptare Megjitheuml zhvillimin e vazhduesheumlm profesional media elektronike eumlshteuml ende pre e dyshimeve peumlr burimet e fi nancimit dhe ecuriseuml seuml saj ekonomike Mediat elektronike vazhdojneuml teuml mbeten teuml paqeumlndrueshme ekonomikisht dhe teuml varen kryesisht peumlr teuml ardhurat e tyre nga bizneset e tjera teuml pronareumlve Kjo situateuml hedh dyshime serioze mbi pavareumlsineuml e tyre editoriale dhe mbi cileumlsineuml e informacionit qeuml i ofrohet publikut Qeveria eumlshteuml peumlrpjekur ta zgjidheuml ccedileumlshtjen e diskutueshme teuml caktimit teuml reklamave shteteumlrore por ende nuk eumlshteuml e qarteuml neumlse janeuml ccedilrreumlnjosur praktikat e meumlparshme Qeveria vendosi teuml botonte reklamat shteteumlrore veteumlm neuml buletinin zyrtar peumlr ta shkeumlputur median nga vareumlsia e saj nga qeveria Por ligji nuk e peumlrcakton qarteuml reklameumln shteteumlrore duke krijuar mundeumlsi peumlr mbeumlshtetje arbitrare

Qeveria gjithashtu ka fi lluar njeuml seumlreuml amendimesh ligjore teuml diskutueshme neuml lidhje me rregullatoreumlt dhe transmetimet numerike Qeveria pretendoi se keumlto peumlrpjekje kishin peumlr qeumlllim teuml peumlrmireumlsonin pavareumlsineuml e medias por kritikeumlt laneuml teuml kuptohej se arsyeja kryesore ishte teuml viheshin neumln kontroll rregullatoreumlt dhe trsquoi mbyllej goja medias seuml pavarur Mungesa e debatit dhe keumlshillimit publik me paleumlt e interesuara gjateuml peumlrgatitjes seuml ndryshimeve ligjore i forcoi akoma meuml shumeuml keumlto dyshime

Megjitheumlse po kalon njeuml reformeuml dometheumlneumlse Keumlshilli Kombeumltar i Radios dhe Televizionit (KKRT) nuk ka beumlreuml peumlrparime teuml meumldha neuml peumlrmbushjen e misionit teuml tij Vendimet e tij peumlr teuml dheumlneuml licensa transmetimi dhe peumlr teuml hequr antena janeuml kundeumlrshtuar Dheumlnia e licensave numerike neuml teuml ardhmen e afeumlrt do teuml jeteuml testi peumlrfundimtar peumlr autoritetin dhe pavareumlsineuml e KKRT Televizioni numerik ka beumlreuml peumlrparime teuml reumlndeumlsishme qeuml nga lindja e tij neuml njeuml zbrazeumlti ligjore tre vjet meuml voneuml Popullariteti i tij eumlshteuml gjithnjeuml neuml rritje

Zbatimi i duhur i ligjit nevojitet sidomos peumlr fuqizimin e rolit teuml transmetuesit publik Radio Televizionit Shqiptar (RTSH) si dhe peumlr teuml krijuar mundeumlsineuml qeuml ai teuml peumlrmbusheuml misionin e vet Roli i transmetuesit publik ka ardhur neuml zbehje ndeumlrsa stacionet televizive private kaneuml investuar vazhdimisht neuml puneumln e tyre Reforma e RTSH ka mbetur neuml vend akuzat qeuml ai favorizon qeverineuml kaneuml vazhduar Drejtuesit aktualeuml meuml neuml fund kaneuml peumlrpiluar njeuml strategji peumlr ta transformuar institucionin neuml njeuml transmetues publik efi kas Megjithateuml fi nancimi eumlshteuml ende njeuml problem pa zgjidhje sidomos me afrimin e dixhitalizimit

Ende nuk eumlshteuml vendosur njeuml sistem efi kas veteuml-rregullimi megjitheuml disa peumlrpjekje neuml keumlteuml drejtim Duke pasur parasysh mungeseumln e kontratave teuml puneumls peumlr gazetareumlt dhe tregun e puneumls jashteumlzakonisht teuml paqeumlndruesheumlm veteumlcensura eumlshteuml meuml e peumlrhapur sesa veteumlrregullimi Peumlr meuml tepeumlr mungesa e studimeve monitorimeve sondazheve teuml besueshme dhe meumlnyrave teuml tjera peumlr teuml mbledhur teuml dheumlna peumlr median elektronike vazhdon teuml jeteuml pengeseuml peumlr njeuml analizeuml meuml teuml sakteuml teuml tregut teuml medias shqiptare

S H Q I P Euml R I A

11

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

B Rekomandimet

1 REKOMANDIMET FILLESTARE NGA RAPORTI I 20051

Shumeuml nga rekomandimet e raportit fi llestar janeuml peumlrmbushur kryesisht neuml fusheumln e legjislacionit dhe shpeumlrndarjen e reklamave dhe fondeve shteteumlrore Organizatat ndeumlrkombeumltare kaneuml vazhduar mbeumlshtetjen e tyre peumlr keumlrkimet monitorimet dhe ndihmeseumln peumlr legjislacionin Edhe pse transmetuesi i sheumlrbimit publik ka nisur njeuml reformeuml serioze eumlshteuml ende shumeuml hereumlt peumlr teuml vlereumlsuar se si janeuml peumlrmbushur rekomandimet peumlr transmetuesit e sheumlrbimit publik Nuk pati progres peumlr rritjen e transparenceumls seuml proneumlsiseuml seuml transmetuesve dhe neuml zbatimin e Kodit teuml Puneumls neuml sektorin e medias

1 ldquoShqipeumlriardquo neuml Instituti i Shoqeumlriseuml seuml Hapur Televizioni neuml Europeuml rregullimi politikat dhe pavareumlsiaBudapest 2005 (meuml tej OSIShqipeumlria) f 247ndash250

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

12

11 Politikat

Legjislacioni

1 Qeveria duhet teuml ndeumlrmarreuml hapa peumlr teuml ploteumlsuar boshlleumlqet neuml legjislacionin e medias veccedilaneumlrisht neuml lidhje me teknologjiteuml dhe sheumlrbimet e reja teuml transmetimit duke iu referuar instrumenteve ndeumlrkombeumltare mbi konkurrenceumln dhe transmetimin dixhital2 Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare duhet teuml vazhdojneuml asistenceumln peumlr qeverineuml dhe parlamentin si dhe peumlr rregullatorin - Keumlshillin Kombeumltar teuml Radios dhe Televizionit (KKRT) - peumlr hartimin e legjislacionit teuml medias Ata duhet teuml nxisin konsultimet me OJQ qeuml veprojneuml neuml fusheumln e medias seuml lireuml dhe shoqatat e mediave profesioniste si pjeseuml e procesit teuml hartimit teuml ligjit3 Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare duhet teuml vazhdojneuml asistenceumln e tyre peumlr organizmat qeuml merren me zbatimin e ligjit mbi peumlrmireumlsimin e zbatimit teuml legjislacionit teuml medias

Keumlto rekomandime janeuml peumlrmbushur pjeseumlrisht Ligji peumlr Radion dhe Televizionin u ndryshua peumlr teuml mbuluar dixhitalizimin dhe tashmeuml po rishikohet peumlr ta peumlrshtatur me legjislacionin e BE Organizatat ndeumlrkombeumltare e mbeumlshteteumln menjeumlhereuml reformeumln e autoriteteve rregullatore dhe ateuml teuml transmetuesit teuml sheumlrbimit publik si dhe dhaneuml keumlshillat e tyre peumlr legjislacionin Kjo asistenceuml duhet teuml vazhdojeuml Megjithateuml keumlshillimi i qeveriseuml me grupet vendase teuml interesit ka qeneuml sporadik dhe i beumlreuml neumln presion

Debati Publik

4 OJQ lokale qeuml veprojneuml neuml fusheumln e liriseuml seuml shprehjes dhe teuml aksesit neuml informacion si edhe organizatat qeuml merren meuml gjereumlsisht me teuml drejtat civile duhet teuml nxisin njeuml debat publik mbi probleme teuml reumlndeumlsishme qeuml lidhen me zhvillimin e medias neuml njeuml frymeuml teuml hapur dhe teuml paanshme duke rritur ndeumlrgjegjeumlsimin sesi media ndikon mbi qytetareumlt Njeuml iniciativeuml e tilleuml duhet teuml mbeumlshtetet fuqimisht nga institucionet ndeumlrkombeumltare dhe ato europiane teuml tilla si Bashkimi Europian OSBE dhe Keumlshilli i Europeumls

Veteuml media i ka sjelleuml ccedileumlshtjet e lidhura me teuml neuml qendeumlr teuml debatit publik Por ekziston ende nevoja peumlr njeuml debat meuml teuml pasur publik peumlr tema teuml reumlndeumlsishme teuml lidhura me zhvillimin e medias OJQ-teuml lokale janeuml neuml poziteumln meuml teuml peumlrshtatshme peumlr ta realizuar keumlteuml

S H Q I P Euml R I A

13

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Studimet

5 Qeveria duhet teuml nxiseuml analiza teuml holleumlsishme peumlr sektorin e medias duke i kushtuar njeuml veumlmendje teuml veccedilanteuml studimeve mbi audienceumln Peumlr teuml siguruar pavareumlsineuml e njeuml studimi teuml tilleuml qeveria duhet teuml funksionojeuml veteumlm si njeuml bashkeumlfi nancues i puneumls seuml beumlreuml nga institucione akademike teuml vendit ose OJQ teuml huaja apo edhe institucione teuml tjera joshteteumlrore6 Organizatat e shoqeumlriseuml civile duhet teuml nxisin qeverineuml peumlr teuml mbeumlshtetur njeuml studim teuml tilleuml teuml pavarur neuml sektorin e medias

Ky rekomanim nuk eumlshteuml ploteumlsuar Ende nuk ka njeuml studim peumlr shikueshmeumlrineuml keumlshtu qeuml rekomandimi mbetet neuml fuqi

Konsultimet

7Kur ndeumlrmerr hapa qeuml prekin median dhe merr neuml shqyrtim problemet qeuml lidhen me teuml Qeveria duhet teuml konsultohet me pronareumlt e medias OJQ qeuml veprojneuml neuml fusheumln e liriseuml seuml shtypit shoqatat e medias profesionale dhe komunitetin ndeumlrkombeumltar dhe veccedilaneumlrisht Keumlshillin e Europeumls

Ky rekomandim nuk eumlshteuml peumlrmbushur E veumlneuml neumln presion qeveria u keumlshillua me paleumlt e interesuara peumlr ndryshime neuml ligjet e medias Megjithateuml ky keumlshillim u beuml momentin e fundit dhe ishte njeuml peumlrjashtim

Teknologjiteuml e reja

8Qeveria duhet teuml peumlrgatiseuml njeuml strategji afatgjateuml peumlr zhvillimin e medias qeuml mund trsquoi paraprinte evolucionit teuml teknologjive teuml reja duke peumlrfshireuml keumltu internetin dhe transmetimin dixhital9Si njeuml prioritet teuml saj Qeveria duhet trsquoi propozojeuml parlamentit amendime peumlr Ligjin mbi Radion dhe Televizionin duke synuar rregullimin e transmetimit dixhital neuml peumlrputhje me standardet europiane dhe ndeumlrkombeumltare

Rekomandimi i pareuml mbetet ende peumlr trsquou ploteumlsuar KKRT po harton njeuml strategji peumlr dixhitalizimin Rekomandimi i dyteuml eumlshteuml peumlrmbushur Parlamenti e ndryshoi Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin peumlr teuml peumlrfshireuml edhe masat peumlr transmetimin dixhital neuml peumlrputhje me standartet ndeumlrkombeumltare

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

14

12 Autoritetet rregullatore (KKRT)

Pavareumlsia

10 Qeveria dhe parlamenti duhet teuml sigurojneuml zbatimin e ploteuml teuml legjislacionit ekzistues neuml meumlnyreuml qeuml teuml respektohet dhe teuml peumlrforcohet pavareumlsia e autoritetit rregullator Keumlshillit Kombeumltar teuml Radio Televizionit (KKRT) neuml meumlnyreuml teuml veccedilanteuml neuml lidhje me emeumlrimin e aneumltareumlve teuml KKRT dhe peumlrgatitjen e raportit vjetor teuml KKRT

Rekomandimi eumlshteuml ploteumlsuar Edhe pse ngjalli mjaft polemika formula e emeumlrimit teuml aneumltareumlve teuml KKRT u ndryshua Megjitheuml reformeumln e vazhdueshme neuml vitet e fundit qeveria dhe parlamenti duhet ende teuml ndeumlrmarrin ndryshime neuml legjislacion peumlr teuml forcuar pavareumlsineuml e rregullatorit

S H Q I P Euml R I A

15

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

13 Transmetuesit publikeuml dhe privateuml

Shumeumlllojshmeumlria e medias

11Qeveria dhe parlamenti duhet teuml konsolidojneuml transparenceumln e medias neumlpeumlrmjet zbatimit teuml ploteuml teuml legjislacionit teuml medias dhe neumlpeumlrmjet kontrolleve teuml rregullta mbi proneumlsineuml dhe fi nancimin e medias

Nuk ka patur shumeuml progres peumlr teuml hedhur driteuml mbi proneumlsineuml e transmetuesve Qeveria dhe Parlamenti duhet teuml beumljneuml meuml tepeumlr peumlr ta arritur keumlteuml gjeuml Kontrollet e proneumlsiseuml dhe fi nancimit teuml mediave duhen kryer nga agjenci zbatimi meuml teuml fuqishme meuml efi kase dhe meuml teuml pavarura si KKRT apo Policia Tatimore

Peumlr teuml drejtat e gazetareumlve

12 Qeveria duhet teuml marreuml hapa teuml veccedilanteuml qeuml Kodi i Puneumls teuml zbatohet nga organizatat e mediave dhe teuml mbikqyreuml rregullisht zbatimin e tij13 Shoqatat e gazetareumlve me ndihmeumln edhe teuml aktoreumlve teuml tjereuml teuml shoqeumlriseuml civile duhet teuml keumlrkojneuml zbatimin e kodit teuml Puneumls neuml kompaniteuml e mediave dhe neuml meumlnyreuml teuml veccedilanteuml negociatat kolektive14 Organizatat e shoqeumlriseuml civile duhet teuml mbeumlshtesin gazetareumlt edhe individualisht kur teuml drejtat e tyre dhunohen nga pronareumlt e mediave autoritetet shteteumlrore ose paleuml teuml tjera

Keumlto rekomandime nuk janeuml peumlrmbushur Qeveria nuk ka ndeumlrmarreuml hapa peumlr teuml forcuar zbatimin e Kodit teuml Puneumls (Keumlto hapa do teuml peumlrfshinin edhe forcimin e kapaciteteve teuml agjencive teuml zbatimit teuml ligjit si Inspektoriati i Larteuml i Puneumls dhe Policia Tatimore peumlr teuml monitoruar rregullisht zbatimin e Kodit teuml Puneumls neuml teuml gjitha mediat) Neuml teuml njeumljteumln koheuml shoqeumlria civile dhe shoqatat e gazetareumlve kaneuml qeneuml teuml dobeumlta neuml keumlrkeseumln e tyre peumlr zbatimin e Kodit neuml organizatat e mediave

Financimi

15 Qeveria duhet teuml krijojeuml njeuml organizeumlm teuml pavarur qeuml teuml jeteuml peumlrgjegjeumls peumlr transferimin e fondeve qeveritare tek operatoreumlt e mediave neuml peumlrputhje me parimet dhe procedurat e parashtruara nga rekomandimet peumlrkateumlse teuml Keumlshillit teuml Europeumls Procesi i transferimit teuml parave duhet teuml jeteuml i qarteuml dhe transparent

Ky rekomandim eumlshteuml peumlrmbushur Qeveria ka krijuar Agjencineuml e Prokurimeve Publike qeuml boton njeuml buletin javor teuml njoftimeve zyrtare peumlrfshireuml reklamat shteteumlrore dhe njoftimet qeuml meuml peumlrpara botoheshin neuml gazeta Megjithateuml ligji nuk eumlshteuml krejteumlsisht i qarteuml neuml peumlrkufi zimin e reklameumls shteteumlrore dhe peumlr pasojeuml ka nevojeuml peumlr sqarim teuml meumltejsheumlm

Reklamat shteteumlrore

16 Qeveria duhet teuml ndeumlrmarreuml hapa teuml menjeumlhershme peumlr teuml siguruar transferimin e paparagjykuar dhe jopolitik teuml parave nga reklamat shteteumlrore dhe teuml rriseuml transparenceumln mbi transferimin e parave nga kjo reklameuml

Qeveria ka ndeumlrmarreuml hapa peumlr teuml garantuar njeuml shpeumlrndarje objektive teuml reklameumls shteteumlrore Megjithateuml sistemi i shpeumlrndarjes seuml reklameumls shteteumlrore ka ende nevojeuml peumlr peumlrmireumlsim

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

16

Pavareumlsia

17 Qeveria duhet teuml investigojeuml rregullisht pohimet mbi dhunimet e liriseuml dhe teuml pavareumlsiseuml seuml medias

Qeveria nuk ka treguar gatishmeumlri teuml madhe peumlr teuml hetuar dhunimet e liriseuml seuml medias rregullisht Neuml keumlteuml meumlnyreuml ky rekomandim ende qeumlndron

Studime dhe monitorim

18 Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare duhet teuml monitorojneuml dhe teuml raportojneuml publikisht mbi dhunimet e pavareumlsiseuml seuml medias19 Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare duhet teuml asistojneuml me studime dhe monitorim fusha teuml veccedilanta teuml aktivitetit teuml medias teuml tilla si pavareumlsia respektimi i ligjit dhe etika e medias

Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare kaneuml vazhduar ta peumlrmbushin rolin e tyre monitorues Puna e tyre monitoruese dhe keumlrkimore eumlshteuml thelbeumlsore dhe duhet teuml vazhdojeuml

S H Q I P Euml R I A

17

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

14 Transmetuesi publik (RTSH)

Reforma e RTSH

20 Qeveria duhet teuml mbeumlshteseuml transformimin e Radio Televizonit Shqiptar (RTSH) neuml njeuml transmetues teuml veumlrteteuml teuml sheumlrbimit publik duke beumlreuml teuml qarta rolet dhe peumlrgjegjeumlsiteuml dhe duke garantuar transparenceumln e administrimit21 Shoqatat e gazetareumlve dhe organizatat ndeumlrqeveritare duhet teuml ndeumlrmarrin hapat e duhura nga ana e tyre peumlr teuml mbeumlshtetur transformimin e RTSH22 Qeveria dhe OJQ teuml reumlndeumlsishme teuml keumltij sektori duhet teuml peumlrpiqen teuml sjellin teuml gjitheuml aktoreumlt neuml njeuml debat publik mbi teuml ardhmen e RTSH Kjo duhet teuml peumlrfshijeuml gazetareumlt e RTSH drejtoreumlt e meumlparsheumlm dhe ata teuml tanisheumlm autoritetin rregullator (KKRT) OJQ dhe komunitetin e gazetareumlve neuml peumlrgjitheumlsi23 Shoqeumlria civile duhet ta sjelleuml peumlrpara veumlmendjes seuml publikut shqeteumlsimet mbi RTSH dhe teuml keumlrkojeuml zgjidhje nga organet kompetente Neuml lidhje me TVSH keumlto shqeteumlsime peumlrfshijneuml por nuk janeuml teuml kufi zuara me cileumlsineuml e programit transparenceumln e administrimit efi kasitetin e administrimit dhe pavareumlsineuml nga qeveria dhe grupet politike

Menaxhimi i ri i RTSH duket se ka nisur njeuml reformeuml serioze Eumlshteuml ende shumeuml hereumlt peumlr teuml nxjerreuml peumlrfundime peumlr strategjineuml e tij por mund teuml thuhet me siguri se ai do teuml keteuml nevojeuml peumlr asistenceuml fi nanciare dhe teknike dhe do teuml duhet teuml beumljeuml njeuml menaxhim teuml menccedilur dhe efi kas teuml burimevePrandaj rekomandimet nga raporti fi llestar janeuml ende teuml vlefshme Qeveria duhet teuml mbeumlshteseuml reformeumln e RTSH dhe shoqatat e gazetareumlve duhet teuml organizojneuml debate publike dhe teuml ofrojneuml peumlrvojeumln e tyre peumlr teuml ndihmuar keumlteuml reformeuml Cileumlsia e programit transparenca e administrateumls si dhe efi kasiteti i menaxhimit duhet teuml jeneuml ndeumlr temat qeuml shoqeumlria civile duhet teuml keteuml neuml veumlmendje teuml saj

Financimi

24 Qeveria duhet ta njoheuml dhe ta beumljeuml teuml ditur teuml ardhureumln nga tarifat e licensave Kur kjo teuml kryhet ateumlhereuml duhet teuml mendohet peumlr teuml gjetur rrugeumlt peumlr teuml peumlrmireumlsuar nivelin e pageseumls seuml keumlsaj tarife

Ky rekomandim nuk eumlshteuml peumlrmbushur Qeveria duhet ende teuml rriseuml transparenceumln peumlr teuml ardhurat nga taksa e aparatit

Programacioni

25 Administrimi dhe stafi i Radio Televizionit Shqiptar (TVSH) duhet teuml peumlrmireumlsojeuml cileumlsineuml e produksionit dhe teuml peumlrcaktojeuml njeuml struktureuml programi qeuml do teuml rriste interesin publik dhe do ta beumlnte meuml teumlrheqeumls keumlteuml stacion televiziv

Megjitheuml ndryshimet e fundit neuml RTSH menaxhimi dhe stafi i stacionit duhet teuml peumlrmireumlsojneuml programacionin

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

18

15 Shoqeumlria civile

Kodet e etikeumls

26 Shoqatat e gazetareumlve duhet teuml peumlrpilojneuml kodet e etikeumls ose teuml amendojneuml ateuml ekzistues teuml rrisin ndeumlrgjegjeumlsimin peumlr keumlto kode dhe teuml promovojneuml veprimin neuml peumlrputhje me to

Neuml shtator 2006 shoqatat e gazetareumlve miratuan njeuml kod etike peumlr teuml gjitha mediat neuml vend Megjithateuml kodi nuk eumlshteuml miratuar ldquozyrtarishtrdquo nga ndonjeuml media dhe ende nuk ka ndonjeuml mekanizeumlm peumlr ta zbatuar ateuml Gazetareumlt janeuml teuml lireuml teuml vendosin neumlse duan ta respektojneuml ateuml apo jo Njeuml sistem efi kas veteumlrregullimi dhe njeuml ambient i sigurt peumlr gazetareumlt mbeten ende qeumlllime teuml largeumlta

Shoqatat e mediave

27 Shoqatat e mediave duhet teuml forcojneuml neuml meumlnyreuml teuml ndjeshme afteumlsiteuml peumlr debat publik dhe ndeumlrgjegjeumlsimin e organizatave dhe shoqatave teuml mediave neumlpeumlrmjet njeuml bashkeumlpunimi meuml teuml mireuml dhe duke promovuar teuml drejtat e gazetareumlve peumlrballeuml pronareumlve teuml mediave dhe qeveriseuml 28 Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare duhet teuml ofrojneuml eksperienceuml dhe asistenceuml peumlr konsolidimin e shoqatave teuml mediave

Nuk ka pasur shumeuml peumlrparim neuml keumlteuml aspekt Shoqatat e gazetareumlve duhet teuml vazhdojneuml teuml peumlrmireumlsojneuml kapacitetet e tyre Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare teuml cilat kaneuml asistuar procesin deri tani duhet teuml vazhdojneuml mbeumlshtetjen e tyre

2 REKOMANDIMET E REJA SIPAS RAPORTIT TEuml 2008

21 Legjislacioni

Televizioni dixhital

KKRT duhet teuml hartojeuml njeuml Strategji Dixhitalizimi dhe pastaj teuml niseuml procesin e licensimit dixhitalHartimi i Strategjiseuml duhet teuml miratohet pas njeuml debati publik me paleumlt e interesuara Strategjia duhet teuml marreuml parasysh tema teuml tilla si mbrojtjen e konsumatorit investimet neuml platforma dixhitale teuml beumlra tashmeuml neuml vend si dhe pluralizmin dhe konkurrenceumln neuml media

1

2

S H Q I P Euml R I A

19

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

C Peumlrfundimet kryesore teuml monitorimit vijues

1 AMBIENTI I PEumlRGJITHSHEumlM I TRANSMETIMEVE

11 Zhvillimet kyccedile neuml legjislacion dhe politika

Qeuml nga koha e botimit teuml ldquoTelevizioni neuml Europeumlrdquo neuml 2005 peumlrvoja e Shqipeumlriseuml ka qeneuml e pasur neuml aspektin e legjislacionit dhe politikave peumlr median me debate teuml nxehta rreth teuml ardhmes seuml autoriteteve rregullatore transparenceumls seuml fi nancimeve neuml media si dhe transmetimeve numerike Peumlrbeumlrja e autoriteteve rregullatore eumlshteuml ndryshuar me ligj Ndryshime teuml tjera ligjore peumlrpiqen teuml zvogeumllojneuml vareumlsineuml ekonomike teuml medias elektronike nga reklamat shteteumlrore dhe peumlr pasojeuml dhe nga abuzimet e mundshme

Pas debatesh teuml gjata dhe teuml gjalla mes pronareumlve teuml medias deputeteumlve rregullatoreumlve RTSH dhe shoqatave teuml industriseuml Shqipeumlria po peumlrgatitet peumlr teuml legalizuar platformeumln e saj dixhitale sipas Ligjit peumlr Transmetimet Dixhitale2 Transmetimet dixhitale neuml platformat satelitore dhe tokeumlsore janeuml zhvilluar me shpejteumlsi gjateuml tre viteve teuml kaluara duke arritur njeuml depeumlrtim teuml reumlndeumlsisheumlm Pas gati kateumlr vitesh transmetimi platforma televizive dixhitale DigitAlb pretendonte se kishte 120000 abonenteuml neuml fi llim teuml 2006 neuml Shqipeumlri dhe te shqiptareumlt qeuml jetojneuml jashteuml3 Caktimi i ndikimit teuml ligjit te DigitAlb dhe te abonenteumlt e tij do teuml jeteuml njeuml test i meumltejsheumlm peumlr autoritetin rregullator Nga ana tjeteumlr mbetet peumlr trsquou pareuml neumlse transmetuesit e tjereuml sidomos TVSH do teuml jeneuml neuml gjendje teuml investojneuml neuml dixhitalizimin dhe teuml konkurrojneuml me DigitAlb

TVSH vazhdon teuml mos e peumlrmbusheuml misionin e saj Drejtuesit e caktuar neuml fund teuml 2006 peumlrballen me detyreumln e veumlshtireuml e kthimit teuml stacionit neuml njeuml operator me teuml veumlrteteuml publik edhe pse vuan nga njeuml reumlnie e vazhdueshme e popullaritetit ndeumlrkoheuml qeuml audienca e stacioneve private ka ardhur neuml rritje Njeuml hap tejet i vonuar neuml keumlteuml drejtim u mor neuml gusht teuml vitit 2007 me hartimin e peumlrbashkeumlt teuml njeuml strategjie peumlr RTSH neuml ereumln dixhitale nga TVSH dhe Unioni Europian i Transmetimeve (EBU) me keumlshillimin e Divizionit teuml Medias seuml Keumlshillit teuml Europeumls

12 Masat ligjore teuml BE

Shqipeumlria e ka miratuar pjeseumlrisht legjislacionin dhe standartet europiane peumlr median Neuml vitin 1999 vendi fi rmosi dhe ratifi koi Konventeumln e Keumlshillit teuml Europeumls peumlr Televizionin Ndeumlrkufi tar dhe Protokollin e tij Shteseuml Shumeuml nga masat e Ligjit peumlr Radion dhe

2 Ligji nr 9742 i 28 maj 2007 neuml Transmetimet Numerike neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml (meuml tej Ligji peumlr Transmetimet Numerike)3 Sipas teuml dheumlnave nga DigitAlb (gjendet neuml httpwwwdigitalbtvkompania e pareuml neuml 31 korrik 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

20

Televizionin4 vijneuml nga kjo marreumlveshje dhe neuml njeuml meumlnyreuml peumlrmbushin disa nga keumlrkesat e Direktiveumls Televizioni Pa Kufi j (TVWF)5 si masat peumlr sponsorizimet reklamat teuml drejteumln e replikeumls dhe mbrojtjen e teuml miturve

Legjislacioni shqiptar peumlr median nuk ka peumlrfshireuml keumlrkesat e Direktiveumls TVWF peumlr teleshitjet dhe transmetimin e veprave europiane Ligji peumlr Transmetimet Numerike paraqiti keumlrkeseumln qeuml veprat europiane duhet teuml peumlrbeumljneuml 50 teuml programacionit teuml njeuml stacioni duke lejuar qeuml kjo peumlrqindje teuml arrihet neuml meumlnyreuml progresiveMegjithateuml respektimi i keumltyre standarteve duhet ende teuml monitorohet pasi ky ligj eumlshteuml ende mjaft i ri Kishte njeuml ide peumlr teuml caktuar njeuml grup pune teuml peumlrbeumlreuml nga tre eksperteuml teuml pavarur teuml medias teuml cileumlt do teuml rishikonin Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin dhe do teuml propozonin ndryshime qeuml do ta sillnin keumlteuml ligj neuml linjeuml me ligjet e BE Deri tani kjo nuk u realizua Komisioni i Peumlrhersheumlm Parlamentar peumlr Median dhe Mjetet e Informimit Publik (meuml pas Komisioni Parlamentar i Medias) po e kryen keumlteuml detyreuml por ritmi eumlshteuml i ngadalteuml duke pasur parasysh peumlrpareumlsiteuml e ccedileumlshtjeve teuml tjera neuml Parlament meuml sakteumlsisht reformeumln neuml drejteumlsi Megjithateuml ka peumlrpjekje peumlr teuml reformuar legjislacionin e medias Rregullatoreumlt dhe eksperteuml teuml Komisionit Parlamentar teuml Medias kaneuml paraqitur propozimet e tyre peumlr ndryshime ligjore por ende nuk eumlshteuml e qarteuml se cilat do teuml jeneuml hapat neuml vijim6

Edhe pse nuk ka patur njeuml monitorim teuml vazhduesheumlm se si janeuml zbatuar keumlto masa nuk ka patur ndonjeuml problem teuml veccedilanteuml7 Nga ana tjeteumlr zbatimi i masave teuml tjera teuml frymeumlzuara nga legjislacioni i BE peumlr median ka qeneuml jo i keumlnaqsheumlm Si neuml shumeuml sektoreuml teuml tjereuml neuml Shqipeumlri edhe industria e medias ka mungeseuml transparence dhe ligjet qeuml garantojneuml transparenceumln e proneumlsiseuml dhe fi nancimit mbeten teuml veumlshtira peumlr trsquou zbatuar Kjo peumlr shkak teuml mungeseumls seuml peumlrgjithshme teuml transparenceumls neuml treg Njeuml hap peumlrpara ishte njeuml amendim neuml korrik 2006 teuml Ligjit peumlr Radion dhe Televizionin qeuml i ndalonte pronareumlt e mediave teuml merrnin pjeseuml neuml tendera publikeuml8 Megjithateuml seumlrish peumlr shkak teuml mungeseumls seuml peumlrgjithshme teuml transparenceumls dhe dheumlnies seuml uleumlt teuml peumlrgjegjeumlsiseuml si nga ana e medias ashtu edhe nga ana e qeveriseuml kjo maseuml ligjore mund teuml anashkalohet me lehteumlsi

4 Ligji nr 8410 i 30 shtatorit 1998 peumlr Radion dhe Televizionin Publik dhe Privat neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml i ndryshuar me Ligjin nr 8657 i 31 korrikut 2000 Ligji nr 8794 i 10 majit 2001 Ligji nr 9016 i 20 shkurtit 2003 Ligji nr 9124 i 29 korrikut 2003 dhe Ligji nr 9677 i 13 janarit 2007 (meuml tej Ligji i Radios dhe Televizionit)5 Direktiva 9736EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 30 qershor 1997 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin e disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 202 30 korrik 1997 Direktiva 200765EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 11 dhjetor 2007 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 33227 18 dhjetor 20076 Intervisteuml me Vjollca Meccedile keumlshilltare praneuml Kryetares seuml Parlamentit Tiraneuml 17 janar 2008 7 Intervisteuml me Andrea Nathanailin Drejtor Programacioni praneuml KKRT Tiraneuml 6 korrik 2007 8 Ligji i Radios dhe Televizionit neni 20

S H Q I P Euml R I A

21

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

13 Tregu i transmetimeve

Stacionet televizive vazhdojneuml teuml shtohen neuml numeumlr dhe mund teuml argumentohet edhe qeuml cileumlsia ka ardhur neuml rritje por pa patur studime sistematike dhe teuml besueshme peumlr shikueshmeumlrineuml peumlrqindja e veumlrteteuml e tregut peumlr ccedildo stacion mbetet e panjohur Instituti i Sondazheve dhe Opinioneve i cili meuml pareuml ka beumlreuml peumlrpjekje peumlr teuml matur shikueshmeumlrineuml ka nisur njeuml peumlrpjekje teuml re peumlr studim shikueshmeumlrie neuml vitin 2007 Megjithateuml eumlshteuml ende hereumlt peumlr teuml patur rezultate teuml qarta Peumlr shembull Top Channel njeuml stacion qeuml nuk ka patur licenseuml kombeumltare deri neuml janar teuml 2008 mendohet se geumlzon njeuml peumlrqindje mesatare shikueshmeumlrie prej 70 peumlrqind9 Edhe pse nuk ka asnjeuml dyshim qeuml stacioni eumlshteuml shumeuml i ndjekur kjo shifeumlr eumlshteuml njeuml vlereumlsim i peumlrafeumlrt i eksperteumlve dhe veumlzhguesve pa asnjeuml teuml dheumlneuml zyrtare qeuml ta mbeumlshteseuml keumlteuml Stacionet e tjera meuml teuml ndjekura televizive mendohen se janeuml TV Klan Vizion+ TV Koha si dhe stacionet me lajme News24 dhe Alsat Edhe pse TVSH ende ka mbulimin meuml teuml madh teuml territorit ldquocileumlsia programore neuml uljerdquo10 ka sjelleuml humbjen e avantazhit teuml konkurrenceumls

2 RREGULLIMI DHE LICENSIMI I SEKTORIT TEuml TELEVIZIONIT

21 Autoritetet dhe korniza rregullatore

Deri neuml 2006 Ligji peumlr Radion dhe Televizionin thoshte se KKRT ishte njeuml organ i pavarur i peumlrbeumlreuml nga kryetari neumlnkryetari dhe peseuml aneumltareuml teuml zgjedhur neuml bazeuml teuml peumlrvojeumls dhe meritave neuml fushat sociale ligjore teuml arsimit dhe teuml medias Presidenti i Republikeumls propozonte njeuml kandidat ndeumlrsa gjashteuml teuml tjereumlt propozoheshin nga Komisioni Parlamentar i Medias Meuml pas Parlamenti zgjidhte aneumltareumlt dhe kryetarin me votim me shumiceuml teuml thjeshteuml11

Neuml shkurt 2006 qeveria propozoi njeuml ndryshim ligjor qeuml do teuml shkurtonte KKRT neuml peseuml aneumltareuml dhe do teuml ndryshonte formuleumln e emeumlrimit Duke pretenduar se formula e peumlrfaqeumlsimit teuml balancuar neuml organin rregullator ishte e qarteuml qeuml nuk funksiononte qeveria propozoi njeuml peumlrfshirje meuml teuml gjereuml teuml shoqeumlriseuml civile shoqatave teuml medias akademikeumlve dhe organizatave teuml tjera teuml ngjashme neuml procesin e emeumlrimit Propozimi ndezi njeuml debat teuml gjalleuml dhe krijoi njeuml klimeuml dyshimi mes paleumlve teuml interesuar shumica e teuml cileumlve mendonin se qeveria donte teuml vinte KKRT neumln kontroll Ndeumlrkoheuml qeuml teuml gjitheuml binin dakord se ekzistonte njeuml nevojeuml e forteuml peumlr reformeuml shumeuml teuml tjereuml shpreheumln shqeteumlsimin se ky propozim nuk garantonte ndonjeuml peumlrmireumlsim ldquoSi aneumltar i Komisionit Parlamentar teuml Medias besoj se neuml keumlteuml fusheuml duhen beumlreuml ndryshime por ta sjelleumlsh keumlteuml propozim fshehurazi sidomos nga qeveria dhe sidomos kur po fl asim peumlr pushtetin e kateumlrt qeuml eumlshteuml media kjo leuml njeuml shije teuml keqerdquo12

9 A Stefani Teuml pavarurit kali i Trojeumls neuml media Panorama 16 shkurt 2006 f 1710 IREX Media Sustainability Index 2006 ndash Shqipeumlria IREX Washington DC 2007 f 6 Gjendet neuml website e IREX te httpwwwirexorgprogramsMSI_EUR2006albaniaasp (i pareuml neuml 1 gusht 2007) (meuml tej IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria)11 OSIShqipeumlria kapitulli peumlr autoritetin rregullator f 194 19912 N Lesi ldquoA duhet teuml merremi me ligjin peumlr mediat elektronikerdquo Koha Joneuml 10 shkurt 2007 f 3

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

22

Peumlrveccedil shqeteumlsimit peumlr peumlrmbajtjen e amendamentit shumeuml stacione televizive shoqatat e gazetareumlve peumlrfaqeumlsues teuml shoqeumlriseuml civile dhe eksperteuml teuml medias kundeumlrshtuan mungeseumln e debatit dhe keumlshillimit peumlrpara paraqitjes seuml amendamenteve neuml Parlament Peumlr pasojeuml Komisioni Parlamentar i Medias ftoi pronareumlt dhe drejtoreumlt e mediave meuml teuml reumlndeumlsishme si dhe kryetareumlt e shoqatave teuml gazetareumlve juristeuml dhe peumlrfaqeumlsues teuml shoqeumlriseuml civile qeuml teuml paraqisnin propozimet e tyre

Ligji i tanisheumlm u miratua neuml parlament neuml maj 2006 pas njeuml debati teuml nxehteuml Edhe pasi Presidenti vuri veton dhe e ktheu ligjin ai u miratua seumlrish neuml qershor 2006 dhe u beuml i detyruesheumlm Ideja e qeveriseuml peumlr teuml shkurtuar aneumltareumlt e KKRT neuml peseuml aneumltareuml u pranua me kusht qeuml shoqatat dhe grupet e meumlposhtme mund teuml propozojneuml teuml pakteumln kateumlr kandidateuml peumlr secilin aneumltar13

shoqatat dhe grupimet e mediave elektronike

shoqatat e medias seuml shkruar

universitetet dhe shoqatat e inxhinieriseuml elektrike dhe elektronike

shoqatat e juristeumlve fakultetet e Ligjit dhe Dhoma Kombeumltare e Avokateumlve

partiteuml parlamentare

Nga keumlta kandidateuml Komisioni i Medias duhet teuml peumlrzgjedheuml jo meuml shumeuml se dy kandidateuml peumlr ccedildo post dhe ua propozon ato Parlamentit peumlr votimin peumlrfundimtar14 Ligji i ndryshuar thoteuml gjithashtu se kandidateumlt me grada shkencore janeuml teuml parapeumllqyer dhe se keumlto grada janeuml teuml detyruara peumlr kandidateumlt e nominuar nga universitetet dhe nga shoqatat e inxhinieriseuml elektrike dhe elektronike15

Ligji i ndryshuar peumlr Radion dhe Televizionin gjithashtu ngushtoi kriteret peumlr zgjedhje si aneumltar i KKRT Peumlr shembull aneumltareumlt e partive ose shoqatave politike ose personat qeuml kaneuml qeneuml apo kaneuml konkurruar peumlr postin e kryebashkiakut ose peumlr deputet apo qeuml kaneuml qeneuml aneumltareuml teuml Keumlshillit teuml Ministrave apo prefekteuml neuml dy mandatet e fundit nuk mund teuml zgjidhen16 Ky ndryshim beumlnte pjeseuml neuml shndeumlrrimin e KKRT neuml njeuml organ meuml profesional

Debati qeuml pasoi zgjedhjen e aneumltareumlve teuml KKRT sipas formuleumls seuml re ishte akoma meuml i ndezur Aneumltareumlt e rinj u emeumlruan neuml 29 korrik 2006 gjateuml sesionit peumlrfundimtar teuml Parlamentit para pushimeve verore Deputeteumlt e opoziteumls refuzuan teuml votonin Emeumlrimi i aneumltareumlve teuml KKRT seuml bashku me ata teuml Keumlshillit Drejtues teuml TVSH erdhi neuml njeuml koheuml kur kriza midis shumiceumls dhe politikaneumlve teuml opoziteumls kishte arritur kulmin Arsyeja peumlr keumlteuml peumlrplasje ishte mosmarreumlveshja peumlr ndryshimet neuml ligjin e transmetimeve dhe peumlr reformeumln elektorale e cila eumlshteuml ende neuml proces neuml Shqipeumlri Por neuml vereumln e 2006 teuml gjitha keumlto ccedileumlshtje ishin veccedilaneumlrisht

13 Ligji nr 9531 i cili amendon Ligjin e Radios dhe Televizionit me kapitullin Peumlr Radion dhe Televizionin Publik dhe Privat 11 maj 2006 Fletorja Zyrtare nr 65 2006 neni 2 paragrafi 114 Ibid paragrafi 215 Ibid paragrafi 3 dhe 416 Ibid neni 4

bull

bull

bull

bull

bull

S H Q I P Euml R I A

23

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

polemizuese duke pasur parasysh qeuml po afroheshin zgjedhjet lokale teuml shkurtit teuml 2007 Kur paleumlt neuml parlament arriteumln marreumlveshjen neuml 30 korrik 2006 ajo marreumlveshje peumlrfshinte edhe angazhimin peumlr ta kthyer seumlrish numrin e aneumltareumlve teuml KKRT neuml shtateuml dhe se dy aneumltareumlt shteseuml do teuml emeumlroheshin nga deputeteumlt e opoziteumls nga kandidateumlt e shoqeumlriseuml civile17

Megjithateuml neuml vend qeuml teuml rritej aneumltareumlsia e KKRT u ul neuml kateumlr aneumltareuml pas doreumlheqjes seuml kryetarit Ledi Bianku neuml qershor 2007 Derisa vendet bosh u ploteumlsuan neuml shtator 2007 KKRT ka marreuml veteumlm vendime qeuml nuk keumlrkonin njeuml shumiceuml Kjo gjeuml pengoi puneumln e saj

Ndeumlrkoheuml neuml njeuml klimeuml dyshimi dhe kritikash nga politikaneumlt e opoziteumls dhe nga disa stacione televizive qeuml pretendonin se KKRT ishte ende njeuml organ i politizuar rregullatori ka kryer njeuml reformeuml teuml brendshme Neuml dhjetor 2006 parlamenti miratoi njeuml rishikim teuml skemeumls administrative qeuml e rriste stafi n e KKRT nga 32 neuml 4818 si dhe ristrukturonte departamentet e saj duke theksuar peumlrmireumlsimin e monitorimit si teuml pirateriseuml seuml sinjalit dhe teuml mbulimit territorial teuml medias elektronike Gjithashtu skema propozonte teuml krijonte njeuml njeumlsi teuml marreumldheumlnieve publike peumlr teuml peumlrmireumlsuar transparenceumln e rregullatorit Reforma meuml e ndjeshme kishte teuml beumlnte me rritjen e departamentit teuml programacionit nga gjashteuml aneumltareuml neuml 16 peumlr teuml peumlrmireumlsuar peumlrmbajtjen e medias elektronike Kur keumlto ndryshime teuml peumlrfundojneuml departamenti pritet teuml jeteuml neuml gjendje teuml monitorojeuml edicionet informative peumlrditeuml si dhe reklamat problemet etike dhe ccedileumlshtje teuml tjera qeuml KKRT nuk i ka mbuluar meuml pareuml19

Gjithashtu plani propozoi ndryshime neuml keumlshillin e ankesave teuml KKRT njeuml organ keumlshillimor peumlrgjegjeumls peumlr trajtimin e aspekteve morale dhe etike teuml programeve Megjithateuml vendimet e tij nuk kaneuml forceuml ligjore20 Me planet peumlr reformeuml ky organ eumlshteuml ndryshuar neuml Keumlshill Etike I peumlrbeumlreuml nga tre aneumltareuml si meuml pareuml teuml cileumlt janeuml eksperteuml teuml medias teuml emeumlruar nga rregullatori Keumlshilli i Etikeumls eumlshteuml peumlrgjegjeumls peumlr ndeumlrgjegjeumlsimin e publikut peumlr normat etike dhe shkeljet neuml programe ldquoKy vizion lind nga koncepti qeuml institucionet jo veteumlm duhet teuml ndjekin preferencat e publikut neuml lidhje me aspektet etike neuml media me profesionalizeumlm dhe gjykim teuml specializuar ato duhet teuml udheumlheqin shoqeumlrineuml drejt standarteve meuml teuml lartardquo21

Neuml keumlteuml meumlnyreuml Keumlshilli i Etikeumls pritet teuml marreuml njeuml rol meuml aktiv sesa thjesht teuml pranojeuml ankesa nga publiku Megjithateuml eumlshteuml ende hereumlt peumlr teuml vlereumlsuar impaktin e keumltyre ndryshimeve pasi Keumlshilli u krijua neuml qershor 2007 dhe sapo e ka nisur veprimtarineuml e tij Plani i reformeumls eumlshteuml neuml fazeumln peumlrfundimtare teuml zbatimit22

17 Marreumlveshja e 30 korrikut 2006 i peumlrmendur neuml D Ndrenika ldquoArrihet marreumlveshja PDndashPS ploteumlsohenkeumlrkesat e opoziteumlsrdquo Shekulli 31 gusht 2006 f 318 KKRT Relacioni Shpjegues peumlr Parlamentin i marreuml nga KKRT19 Ibid20 OSIShqipeumlria kapitulli peumlr autoritetin rregullator f 194ndash19921 KKRT Raport Vjetor neuml Kuvendin e Shqipeumlriseuml 2006 gjendet neuml httpwwwkkrtgovalimagesstorieskkrtfi lesRaporti-Perfundimtar-2006zip(i pareuml neuml 15 korrik 2007) (meuml tej KKRT Raporti Vjetor 2006)22 Intervisteuml me Elona Kana Drejtoresheuml e Departamentit Juridik dhe teuml Licensave praneuml KKRT Tiraneuml 18 janar 2008

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

24

22 Sistemi i licensimit

Reforma e KKRT nuk pati pasoja peumlr sistemin e dheumlnies seuml licensave teuml transmetimit Ndryshimi i veteumlm ka teuml beumljeuml me fuqineuml peumlr teuml dheumlneuml licensa peumlr transmetime numerike njeuml ligj ky qeuml u miratua neuml qershor 2007 por mbetet ende peumlr trsquou zbatuar23

Peumlrsa i peumlrket licensimeve dy nga vendimet e KKRT kaneuml ngjallur polemika neuml tre vitet e fundit njeuml kishte teuml beumlnte me dheumlnien e njeuml license transmetimi njeuml stacioni televiziv lokal dhe tjetri peumlr heqjen e antenave teuml transmetimit teuml disa stacioneve televizive

Neuml mes teuml prillit 2007 KKRT njoftoi peumlr njeuml inspektim teuml spektrit teuml frekuencave neuml teuml gjitheuml vendin Mediat elektronike qeuml operonin pa licensa u njoftuan se duhej teuml ndeumlrprisnin transmetimet24 Sipas ish-kryetarit teuml KKRT Ledi Bianku ky pastrim i spektrit kishte peumlr qeumlllim teuml mundeumlsonte zbatimin e Planit teuml Frekuencave duke fuqizuar keumlshtu konkurrenceumln midis operatoreumlve ekzistues para fi llimit teuml transmetimeve dixhitale25 Neuml 9 Maj 2007 KKRT vendosi teuml hiqte antenat e paautorizuara teuml transmetimit neuml disa qytete Keumlto antena i peumlrkisnin Top Channel TV Vizion Plus TV Telesport dhe TV Koha teuml cilat e akuzuan rregullatorin se po merrte vendime politike dhe se po i hiqte antenat peumlr shkak teuml qeumlndrimit kritik teuml keumltyre televizioneve kundeumlr qeveriseuml

KKRT u peumlrgjigj se inspektimi ishte lajmeumlruar para shtateuml muajsh neuml peumlrputhje me kriteret ligjore teuml licensimit26 Bianku peumlrseumlriti se rregullatori ishte i detyruar teuml zbatonte planin kombeumltar teuml frekuencave peumlr teuml beumlreuml vend peumlr njeuml transmetues teuml ri kombeumltar dhe peumlr lanccedilimin e transmetimeve numerike27 Neuml fakt njeuml muaj pas keumltij vendimi KKRT njoftoi peumlr njeuml tender peumlr njeuml stacion televiziv teuml kateumlrt kombeumltar28 Top Channel dhe Vizion Plus aplikuan peumlr licenseumln e re kombeumltare dhe neuml 21 janar 2008 Top Channel u beuml stacioni i kateumlrt televiziv privat kombeumltar

23 OSIShqipeumlria kapitulli peumlr autoritetin rregullator f 194ndash19924 KKRT Njoftim peumlr Shtyp ldquoInspektimi i Gjitheuml Spektrit teuml Frekuencave neuml Shqipeumlrirdquo gjendet neumlhttpwwwkkrtgovalcontentview261 (i pareuml neuml 15 qershor 2007)25 Studimi i vitit 2002 i KKRT peumlr planin e frekuencave peumlr televizionin analog u rifreskua neuml 2007 sipas rishpeumlrndarjes seuml frekuencave sipas vendimeve teuml Konferenceumls Rajonale teuml Radiokomunikacioneve neuml 2006 (RRC-06)26 Njoftim peumlr shtyp i KKRT ldquoKKRT do teuml ploteumlsojeuml Planin e Inspektimit teuml Spektritrdquo 10 maj 2007 Gjendet neuml httpwwwkkrtgovalcontentview33 (pareuml neuml 10 qershor 2007) shih gjithashtu Intervisteuml e pabotuar me Ledi Biankun Kryetar i KKRT gjendet neuml httpwwwkkrtgovalcontentview331 (pareuml neuml 10 qershor 2007) (Beumlhet fjaleuml peumlr njeuml intervisteuml qeuml njeuml gazeteuml shqiptare zhvilloi me kryetarin e KKRT dhe meuml voneuml nuk u botua KKRT e botoi intervisteumln neuml faqen e saj teuml Internetit)27 Ibid28 Njoftim peumlr shtyp i KKRT gjendet neuml httpwwwkkrtgovalcontentview311 (pareuml neuml 10 qershor 2007)

S H Q I P Euml R I A

25

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Paralelisht me keumlteuml tender KKRT rinisi fushateumln e heqjes seuml antenave teuml paligjshme neuml tetor 2007 neuml Elbasan dhe Korccedileuml Neuml Gjirokasteumlr KKRT gjithashtu konfi skoi antenat dhe pajisjet e disa kanaleve televizive greke qeuml po transmetonin pa licensa neuml jug teuml vendit29

Saga e antenave televizive u parapri nga njeuml debat tjeteumlr qeuml lidhej me dheumlnien e njeuml license transmetimi njeuml stacioni lajmesh teuml vendosur neuml Tiraneuml KKRT me aneumltareumlsineuml e meumlparshme e kishte ngrireuml procesin e licensimit peumlr Tiraneumln dhe Durreumlsin neuml maj 200330 Neuml 17 qershor 2006 KKRT vendosi teuml ngrinte procesin e licensimit neuml teuml gjitheuml vendin31 Teuml dyja vendimet niseshin nga kaosi qeuml kishte pushtuar spektrin e frekuencave sidomos peumlrreth kryeqytetit si dhe nga mungesa e planit kombeumltar teuml frekuencave32 KKRT e tanishme tha se asnjeuml nga keumlto vendime nuk kishte bazeuml ligjore33 e kundeumlrta ato ishin ldquoabsurderdquo dhe ldquodiskriminueserdquo pasi KKRT e meumlparshme kishte dheumlneuml licensa neuml zona ku veteuml kishte ndaluar licensimin e stacioneve televizive34 Keumlshtu KKRT i dha fund ngrirjes seuml licensave dhe hapi driteumln e gjelbeumlr peumlr licensimin e 21 operatoreumlve teuml rinj ndeumlr teuml cileumlt shtateuml stacione televizive lokale 12 televizione kablloreuml dhe dy radio lokale neuml 2006 dhe neuml fi llim teuml 200735

Vendimi meuml i diskutuesheumlm lidhej me Ora TV njeuml kanal qeuml transmeton veteumlm lajme Disa paleuml peumlrfshireuml edhe stacione teuml tjereuml televiziveuml gazetareuml dhe politikaneuml teuml opoziteumls thaneuml se Ora TV nuk duhej teuml kishte marreuml licenseuml Zeumlri meuml kritik ishte ai i News24 TV stacion lajmesh nga meuml teuml ndjekurit i cili pretendoi se KKRT kishte shkelur ligjin duke licensuar njeuml kompani qeuml nuk e kishte kapitalin e nevojsheumlm peumlr teuml hapur njeuml televizion Kjo sepse Ora shpk kompania qeuml zoteumlron Ora TV pranoi se kishte njeuml kapital prej ALL 100000 (euro8160) ndeumlrsa minimumi i keumlrkuar nga rregullatori ishte njeuml garanci prej ALL 25 milion (euro2040000)36

Peumlr meuml tepeumlr News24 TV aludoi se Ora TV kishte konfl ikt interesi pasi Ilda Prifti pronarja e Ora shpk37 ishte kusheumlrira e Alba Gineumls e cila zoteumlron 40 peumlrqind teuml kompaniseuml qeuml zoteumlron TV Klan televizion kombeumltar sipas artikujve neuml shtyp38 Ligji ndalon pronareumlt e njeuml transmetuesi kombeumltar teuml zoteumlrojneuml aksione drejtpeumlrdrejt ose teumlrthorazi neuml njeuml transmetues tjeteumlr39 Neuml keumlteuml rast nuk kishte shkelje teuml dukshme teuml ligjit pasi pronareumlt ishin individeuml teuml ndrysheumlm Megjithateuml kritikeumlt theksuan faktin qeuml Prifti e cila ishte 18 vjeccedil kur Ora TV mori licenseumln nuk i kishte peumlrvojeumln profesionale dhe kapitalin peumlr teuml krijuar njeuml kanal televiziv dhe

29 Njoftimet peumlr shtyp teuml KKRT tetor 2007 gjenden neuml httpwwwkkrtgovalcontentarchivecategory2007101 (pareuml neuml 24 janar 2008)30 Vendimi nr143 i KKRT cituar neuml Raportin Vjetor teuml KKRT 2006 f631 Vendimi nr 501 i KKRT cituar neuml Raportin Vjetor teuml KKRT 2006 f632 Intervisteuml me ish-kryetarin e KKRT Sefedin Ccedilela ldquoTeuml gjitha gabimet e Biankut dhe Dodeumlspeumlr licenseumln e rerdquo Gazeta Shqiptare 25 dhjetor 2006 f 733 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 734 Ibid f835 Ibid f1536 Ibid37 Informacion i marreuml nga autori prej KKRT Departamenti Juridik dhe i Licensave 13 korrik 200738 Ibid39 OSIShqipeumlria sektori mbi transmetuesit privateuml f 226

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

26

ishte thjesht njeuml kukull qeuml fshihte pronareumlt e veumlrteteuml40 Pas ankesave teuml beumlra nga News24 TV Prokuroria e Peumlrgjithshme nisi njeuml hetim peumlr keumlteuml ccedileumlshtje neuml dhjetor 2006 Duke keumlmbeumlngulur se vendimi i saj ishte neuml peumlrputhje teuml ploteuml me ligjin KKRT pretendoi se ajo ishte keumlshilluar edhe me Autoritetin peumlr Konkurrenceumln dhe Zyreumln e Regjistrit Tregtar41

Sipas ligjit teuml transmetimeve KKRT eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr dheumlnien e licensave peumlr transmetimet numerike Ligji beumln dallimin midis tre lloj licensave peumlr siguruesit e sheumlrbimit peumlr operatoreumlt e rrjetit dhe peumlr siguruesit e peumlrmbajtjes

Licensat peumlr rrjetet numerike tokeumlsore ndahen si meuml poshteuml

kombeumltare (e vlefshme peumlr dhjeteuml vjet) kur mbulojneuml jo meuml pak se 80 peumlrqind teuml vendit

rajonale (e vlefshme peumlr teteuml vjet) kur mbulojneuml deri neuml kateumlr njeumlsi administrative neuml kufi

gjeografi keuml me njeumlra-tjetreumln

lokale (e vlefshme peumlr teteuml vjet) kur mbulojneuml veteumlm njeuml njeumlsi administrative42

KKRT duhet teuml japeuml licensat neuml peumlrputhje teuml ploteuml me Planin e Frekuencave teuml miratuar nga RRC-06 Neumlse njeuml operator dixhital planifi kon teuml ndeumlrtojeuml njeuml rrjet duke peumlrdorur njeuml frekuenceuml qeuml eumlshteuml e zeumlneuml nga njeuml operator analog ateumlhereuml KKRT duhet trsquoi japeuml njeuml frekuenceuml tjeteumlr operatorit analog dhe teuml mbulojeuml shpenzimet e transferteumls Neumlse rregullatori nuk mund trsquoi mbulojeuml keumlto shpenzime kostot duhen mbuluar edhe nga operatori dixhital43

Ligji i detyron operatoreumlt analogeuml teuml vazhdojneuml teuml transmetojneuml derisa peumlrqindja e familjeve qeuml ndjekin transmetimet analoge teuml bjereuml poshteuml 10 peumlrqind teuml teumlreuml zoneumls seuml transmetimit Nga ana tjeteumlr RTSH ka teuml drejteumln teuml peumlrdoreuml dy nga shtateuml frekuencat kombeumltare teuml caktuara nga RRC-06 peumlr peumlrdorim dixhital peumlr Shqipeumlrineuml

KKRT eumlshteuml gjithashtu peumlrgjegjeumlse peumlr licensimin e siguruesve teuml peumlrmbajtjes44 Licensat mund trsquou jepen transmetuesve peumlr teuml transmetuar ose njeuml program televiziv apo radiofonik ose njeuml ldquobuqeteumlrdquo programesh Ccedildo sheumlrbim programi gjithashtu duhet teuml licensohet nga KKRT e cila peumlrcakton kriteret dhe kushtet peumlr programet si dhe teuml drejtat dhe detyrimet e teuml licensuarit Neuml keumlteuml kuadeumlr transmetuesit ekzistues analogeuml mund teuml konsiderohen tashmeuml teuml licensuar si sigurues teuml peumlrmbajtjes derisa sinjali analog teuml fi ket

Ligji gjithashtu vendos disa detyrime peumlr operatoreumlt e rrjeteve numerike Ato duhet teuml ofrojneuml teuml pakteumln 50 peumlrqind teuml sheumlrbimeve teuml tyre falas ndeumlrsa transmetuesi i sheumlrbimit publik nuk mund teuml keumlrkojeuml pageseuml peumlr ndonjeuml program teuml vetin

40 Gazmend Janku ldquoProkuroria nis hetimin peumlr skandalin e licenseumls neuml KKRTrdquo Gazeta Shqiptare 24 dhjetor 2006 f 1041 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 1842 Ligji i Transmetimeve Numerike neni 343 Ibid neni 344 Ibid neni 5

bull

bull

bull

S H Q I P Euml R I A

27

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Edhe pse KKRT ende nuk ka nisur teuml japeuml licensa numerike i ka vendosur tashmeuml kriteret peumlr dheumlnien e licensave peumlr operatoreumlt e rrjetit45 Keumlto kritere keumlrkojneuml njeuml kapital minimal prej ALL 1 bilion (Lek) ose euro817 milioneuml peumlr licenseuml kombeumltare ose ALL 400 milioneuml (euro327 milioneuml) peumlr njeuml licenseuml rajonale si dhe ALL 100 milioneuml (euro817000) peumlr njeuml licenseuml lokale Peumlrveccedil keumlsaj transmetuesit numerikeuml duhet teuml peumlrmbushin disa keumlrkesa teuml tjera peumlrfshireuml keumltu korrekteumlsineuml dhe pavareumlsineuml editoriale neuml sheumlrbimet e tyre teuml lajmeve dhe ato informative

Neuml pamje teuml pareuml kriteret e licensimit duken teuml drejta dhe neuml ndihmeuml teuml publikut sidomos peumlrsa i peumlrket theksit peumlr teuml zgjedhur standarde jo-ekskluzive transparenceumls seuml kostove dhe zgjedhjes seuml larmishme teuml peumlrmbajtjes Rregullatori ka fuqineuml teuml mbikqyreuml kriteret e licensimit dhe teuml zgjedheuml teuml licensuarit Normalisht kjo keumlrkon njeuml autoritet teuml pavarur teuml fuqisheumlm dhe profesional Fatkeqeumlsisht megjitheuml progresin e beumlreuml KKRT ende duhet teuml provojeuml qeuml i meriton ploteumlsisht keumlto epitete

Edhe pse procesi i licensimit dixhital ende duhet teuml fi llojeuml televizioni dixhital ka mbeumlrritur neuml Shqipeumlri kur DigitAlb nisi transmetimet neuml 15 korrik 2004 megjitheuml kundeumlrshtimin e forteuml si nga autoriteti rregullator ashtu edhe nga stacionet e tjera televizive DigitAlb eumlshteuml neuml transmetim peumlr gati kateumlr vjet tashmeuml duke pasur njeuml numeumlr gjithnjeuml neuml rritje abonenteumlsh 120000 neuml fi llim teuml 2006 sipas shifrave meuml teuml fundit qeuml disponohen46 Kompania ka deklaruar qeuml numri i abonenteumlve eumlshteuml rritur qeuml ateumlhereuml Deri neuml 2006 DigitAlb mbulonte me sinjal Shqipeumlrineuml Pereumlndimore nga Shkodra neuml veri deri neuml Vloreuml neuml jug47 Peumlr momentin kompania pretendon se mbulon teuml gjitheuml vendin48 Megjithateuml sipas ligjit peumlr transmetimet numerike veprimtaria e saj mund teuml beumlhej problematike pasi mbulimi me sinjal nga kompania do teuml keumlrkonte kateumlr licensa kombeumltare ndeumlrkoheuml qeuml ligji thoteuml se asnjeuml operator nuk mund teuml marreuml meuml shumeuml se njeuml licenseuml kombeumltare DigitAlb ofron njeuml buqeteuml tokeumlsore me 38 kanale tematike dhe teuml peumlrgjithshme si dhe me dy stacione radiofonike Peumlr teuml qeneuml neuml rregull me ligjin stacioni do teuml duhej teuml shkurtonte neuml meumlnyreuml drastike numrin e kanaleve teuml ofruara Kjo do teuml jeteuml akoma meuml e ndeumlrlikuar pasi tashmeuml DigitAlb ka njeuml numeumlr teuml reumlndeumlsisheumlm klienteumlsh dhe shumeuml pak kompani duket se kaneuml interes peumlr teuml hyreuml neuml keumlteuml sektor teuml ri dhe mjaft teuml kushtuesheumlm

Neuml fakt debatet qeuml paraprineuml miratimin e ligjit u peumlrqendruan neuml pasojat qeuml ai do teuml kishte neuml tregun ekzistues ku DigitAlb eumlshteuml kthyer neuml njeuml lojtar teuml suksessheumlm Peumlrfaqeumlsuesit e DigitAlb keumlmbeumlnguleumln qeuml ata nuk keumlrkonin gjeuml tjeteumlr veccedilse legalizimin e veprimtariseuml seuml tyre pa u dashur trsquoia nisnin nga zeroja49 Qeveria e paraqiti ligjin neuml parlament neuml shkurt 2007 neuml njeuml koheuml kur parlamenti kishte miratuar ndash neuml bashkeumlpunim me Keumlshillin e Europeumls ndash njeuml plan veprimi peumlr teuml rishikuar legjislacionin e medias dhe peumlr teuml hartuar njeuml ligj peumlr transmetimet numerike deri neuml fund teuml vitit Pronareumlt dhe drejtoreumlt e medias protestuan faktin qeuml nuk ishin keumlshilluar peumlr njeuml ligj kaq teuml reumlndeumlsisheumlm Peumlr meuml tepeumlr pas disa seancave deumlgjimore me paleumlt

45 Kriteret e KKRT peumlr licensimin numerik46 Faqja e DigitAlb neuml Internet gjendet neuml httpwwwdigitalbtvkompania (pareuml neuml 12 mars 2008)47 Intervisteuml me Altin Petre Menaxher IT i DigitAlb Tiraneuml 16 maj 200648 Faqja neuml Internet e DigitAlb httpwwwdigitalbalkompaniaphp (pareuml neuml 17 mars 2008)49 Minutat e Mbledhjes seuml Komisionit Parlamentar teuml Medias 20 prill 2007 gjendet neumlhttpwwwparlamentaldokumentiaspid=2351ampkujam=Komisioni (pareuml neuml 18 tetor 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

28

e interesuara dhe pas marrjes seuml komenteve dhe sugjerimeve nga Organizata peumlr Sigurim dhe Bashkeumlpunim neuml Europeuml (OSBE) Keumlshilli i Europeumls dhe Komisioni Europian shumica qeveriseumlse e miratoi ligjin pa miratimin e pakiceumls e cila nuk pranoi teuml votonte Debati peumlr amendamentet e ligjit nuk u peumlrqendrua shumeuml neuml qeumlllimin dhe pasojat e tyre gjeuml qeuml ngre pikeumlpyetje se me sa efi kasitet do teuml zbatohet ky ligj

Ligji nuk specifi kon njeuml dateuml peumlr fi kjen e sinjalit analog edhe pse i detyron transmetuesit qeuml programet e tyre teuml gjenden si neuml sinjalin analog ashtu edhe neuml ateuml numerik derisa sinjali numerik teuml arrijeuml neuml meuml shumeuml se 90 peumlrqind teuml zoneumls seuml licensuar Kjo maseuml mund teuml nxiseuml siguruesit e sheumlrbimit dhe operatoreumlt e rrjetit teuml peumlrshpejtojneuml procesin e dixhitalizimit por nga ana tjeteumlr transmetuesit do teuml keneuml kosto meuml teuml larta gjateuml periudheumls seuml transmetimit simultan Peumlr meuml tepeumlr do teuml jeteuml e veumlshtireuml teuml peumlrshpejtohet procesi i dixhitalizimit pa ndihma nga shteti peumlr dekoderat

Qeuml nga miratimi i ligjit KKRT eumlshteuml keumlshilluar me DigitAlb peumlr kriteret e licensimit KKRT eumlshteuml ndihmuar nga OSBE peumlr teuml hartuar Strategjineuml peumlr Kalimin neuml Transmetime Numerike Procesi i licensimit dixhital mbetet i ngrireuml derisa teuml miratohet Strategjia e cila duhet ende teuml peumlrfundohet dhe teuml botohet Ajo duhet teuml marreuml parasysh edhe rolin e DigitAlb

3 RREGULLIMI DHE MENAXHIMI I TRANSMETUESIT TELEVIZIV TEuml SHEumlRBIMIT PUBLIK

31 Legjislacioni dhe politikat peumlr transmetuesin publik

Amendamentet e 2006 peumlr Ligjin e Radios dhe Televizionit i cili rregullon RTSH pateumln pasoja neuml rregullimin e transmetuesit teuml sheumlrbimit publik Megjithateuml masat kryesore peumlr misionin publik teuml stacionit dhe peumlr peumlrmbajtjen janeuml teuml njeumljtat

Legjislacioni i ri peumlr transmetimin dixhital i jep njeuml rol teuml veccedilanteuml RTSH Dy nga shtateuml freku-encat kombeumltare qeuml i janeuml caktuar Shqipeumlriseuml deri neuml 2015 i rezervohen RTSH KKRT i ka rekomanduar RTSH qeuml kanalin e dyteuml ta transmetojeuml drejtpeumlrdrejt neuml meumlnyreuml dixhitale50 Neuml fakt neuml korrik 2007 TVSH peumlrgatiti njeuml plan reforme neuml bashkeumlpunim me Unionin Europian teuml Transferimit (EBU) i cili peumlrqendrohet neuml kalimin neuml dixhitalizim Eumlshteuml ende hereumlt peumlr teuml para-shikuar neumlse kjo strategji do teuml jeteuml e mundur dhe e suksesshme Eumlshteuml e sigurt qeuml do teuml nevojitet mbeumlshtetje teuml bollshme fi nanciare si dhe njeuml zbatim i rrepteuml dhe energjik nga TVSH

32 Struktura qeveriseumlse e transmetuesit publik

Keumlshilli Drejtues mbetet organi meuml i larteuml i RTSH Deri neuml korrik 2006 ai peumlrbeumlhej nga 15 aneumltareuml teuml caktuar nga parlamenti peumlr njeuml periudheuml peseuml-vjeccedilare me mundeumlsineuml peumlr trsquou

50 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 21

S H Q I P Euml R I A

29

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

rizgjedhur pas njeuml periudhe pushimi tre-vjeccedilar Aneumltareumlt duhej teuml zgjidheshin ndeumlr personalitete teuml njohura nga fushat e kultureumls artit kinemaseuml gazetariseuml ligjit ekonomiseuml medias marreumldheumlnieve publike marreumldheumlnieve ndeumlrkombeumltare universiteteve dhe Akademiseuml seuml Shkencave Me keumlteuml formuleuml aneumltareumlt propozoheshin neuml numeumlr teuml barabarteuml nga shumica qeveriseumlse opozita dhe shoqeumlria civile Opozita e ateumlhershme mendonte se kjo formuleuml ceumlnonte pavareumlsineuml e institucionit duke argumentuar se neuml fakt peumlrfaqeumlsuesit e shoqeumlriseuml civile mbeumlshtesnin shumiceumln parlamentare Eumlshteuml e veumlshtireuml teuml vlereumlsohet neumlse kjo ishte e veumlrteteuml Mbeumlshteteumlsit e keumlsaj formule paraqiteumln argumentin se e kundeumlrta ishte e veumlrteteuml kjo ishte e vetmja meumlnyreuml peumlr teuml garantuar elementin e domosdosheumlm teuml shoqeumlriseuml civile neuml aneumltareumlsineuml e institucionit publik

Shumica e tanishme qeveriseumlse paraqiti njeuml ndryshim teuml ligjit neuml shkurt 2006 qeuml kishte peumlr qeumlllim teuml ndryshonte formuleumln dhe peumlrbeumlrjen si teuml KKRT ashtu edhe teuml Keumlshillit Drejtues teuml RTSH neuml meumlnyreuml qeuml organet qeveriseumlse teuml RTSH trsquoi beumlnin balleuml politizimit Ish-Kryetari i Keumlshillit Drejtues Kiccedilo Blushi shpjegoi ldquoNuk jemi ne ata qeuml vendosin por ata kryetareumlt e partive qeuml duan qeuml drejtoreumlt dhe aneumltareumlt e keumlshillit teuml sillen si kukulla pa dinjitet teuml cileumlt kontrollohen me lehteumlsi neumlpeumlrmjet celulareumlverdquo51 Pas njeuml debati teuml zgjatur dhe teuml nxehteuml amendamentet u miratuan neuml korrik 2006 megjitheuml protestat e opoziteumls

Sipas ligjit teuml ndryshuar aneumltareumlt e Keumlshillit Drejtues u reduktuan nga 15 neuml shtateumlLogjika dhe procedura e emeumlrimit janeuml teuml ngjashme me ato peumlr KKRT Shoqatat dhe grupet e meumlposhtme mund teuml propozojneuml teuml pakteumln kateumlr kandidateuml peumlr secilin aneumltar teuml Keumlshillit Drejtues52

Shoqatat e medias elektronike dhe teuml shkruar

Universiteti i Tiraneumls

Shoqatat e inxhinieriseuml elektrike dhe elektronike

Shoqatat e juristeumlve akademikeumlve teuml ligjit si dhe Dhoma Kombeumltare e Avokateumlve

Grupet parlamentare

OJQ qeuml merren me teuml drejtat e njeriut dhe teuml teuml miturve

borde keumlshillimi teuml Qendreumls Kombeumltare teuml Kinematografi seuml dhe Lidhjes seuml

Shkrimtareumlve

Komisioni Parlamentar i Medias ka detyreumln e peumlrzgjedhjes deri neuml dy kandidateuml peumlr secilin post53 Preferohen kandidateumlt me grada shkencore Grada teuml tilla janeuml teuml detyruara peumlr kandidateumlt e propozuar nga universiteti dhe shoqatat e inxhinieriseuml elektrike dhe elektronike54

Neuml meumlnyreuml qeuml teuml garantohet vazhdimeumlsia kryetari dhe tre aneumltareuml zgjidhen peumlr njeuml mandat peseuml-vjeccedilar ndeumlrsa tre teuml tjereumlt zgjidhen peumlr njeuml mandat tre vjet e gjysmeuml55

51 Kiccedilo Blushi ldquoTelevizioni qeuml ka mbetur peng i partiverdquo Standard 17 mars 2006 f 2352 Ligji nr 9531 11 maj 2006 Fletorja Zyrtare 65 2006 Art 2 paragraf 153 Ibid paragraf 254 Ibid paragrafeumlt 3 amp 455 Ibid neni 9

bull

bull

bull

bull

bull

bull

bull

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

30

Sipas ligjit teuml vjeteumlr deputeteumlt ministrat zyrtareumlt e larteuml teuml qeveriseuml aneumltareumlt e kryesive teuml partive politike punonjeumls teuml RTSH ose punonjeumls dhe pronareuml teuml mediave private nuk lejoheshin teuml beumlheshin aneumltareuml teuml Keumlshillit Drejtues Sipas ligjit teuml ri u shtuan edhe kufi zime teuml tjera Tashmeuml nuk lejohen teuml jeneuml aneumltareuml edhe njereumlz qeuml zoteumlrojneuml aksione ose kaneuml lidhje me pronareuml aksionesh neuml kompani qeuml operojneuml neuml transmetimet audiovizuale reklameuml produksion shtyp telekomunikacione si dhe aneumltareuml dheose punonjeumls teuml strukturave qeveriseumlse teuml keumltyre strukturave Persona qeuml janeuml larguar nga sheumlrbimi civil peumlr arsye disiplinore dhe punonjeumls aktualeuml apo qeuml kaneuml punuar neuml RTSH gjateuml tre vjeteumlve teuml fundit nuk mund teuml zgjidhen

Opozita dhe disa veumlzhgues teuml tjereuml paraqiteumln argumentimin se peumlrbeumlrja e re e Keumlshillit Drejtues teuml RTSH nuk ofronte garanci peumlr pavareumlsineuml editoriale ldquoTeuml ashtuquajturit peumlrfaqeumlsues teuml pavarur deri meuml sot kaneuml qeneuml lsquokali i Trojeumlsrsquo seuml politikeumls neuml keumlto institucione Me qeumlllim qeuml teuml shmangim rrezikun qeuml lsquoteuml pavaruritrsquo trsquoi sheumlrbejneuml pushtetit ose partive politike neuml vend teuml publikut nevojitet qeuml edhe [peumlrfaqeumlsimi i ] teuml pavarurve teuml jeteuml gjithashtu [politikisht] i balancuarrdquo56

Keumlshilli Drejtues u zgjodh nga shumica qeveriseumlse neuml korrik 2006 me formuleumln e re Me-gjithateuml pasi opozita nuk pranoi teuml bashkeumlpunonte neuml reformeumln e procedureumls elektorale para zgjedhjeve lokale teuml 2007 dhe atyre presidenciale koalicioni qeveriseumls ra dakord teuml ndryshonte seumlrish peumlrbeumlrjen e Keumlshillit Sipas marreumlveshjes seuml gushtit 2006 midis deputeteumlve teuml shumiceumls dhe teuml opoziteumls peumlrbeumlrja e Keumlshillit Drejtues do teuml rritej nga shtateuml neuml 11 aneumltareuml dhe kateumlr aneumltareumlt e tjereuml do teuml emeumlroheshin nga aneumltareumlt e opoziteumls neuml Komisionin Parlamentar teuml Medias nga radheumlt e shoqeumlriseuml civile57 Megjithateuml Keumlshilli funksionoi veteumlm me shtateuml aneumltareuml deri neuml shtator 2007 pasi Parlamenti nuk arriti teuml zgjidhte aneumltareumlt e tjereuml si neuml KKRT ashtu edhe neuml Keumlshillin Drejtues peumlr shkak teuml krizeumls seuml vazhdueshme presidenciale dhe vazhdimit teuml puneumls peumlr Ligjin peumlr Transmetimet Numerike Seumlrish mosmarreumlveshjet politike dhe prirja peumlr trsquou pozicionuar dhe jo peumlr trsquou bashkuar peumlr teuml mireumln e peumlrbashkeumlt kaneuml penguar funksionimin normal dhe teuml pavarur teuml organit rregullator teuml stacionit

Neuml Raportin Vjetor teuml 2006 Keumlshilli Drejtues theksoi veumlshtireumlsiteuml me teuml cilat peumlrballej dhe lavdeumlroi peumlrparimin e transmetuesit publik neuml aspektin e pavareumlsiseuml editoriale dhe struktureumls programore Peumlrveccedil keumlsaj ndeumlrsa beumlnte thirrje peumlr asistenceuml meuml teuml madhe teuml qeveriseuml ndaj RTSH Parlamenti angazhohej teuml hartonte dhe miratonte planin e ploteuml peumlr reformeuml teuml RTSH deri neuml fund teuml 2007 Neuml gusht 2007 RTSH hartoi njeuml strategji zhvillimi peumlr periudheumln 2008-2010 teuml cileumln ia paraqiti qeveriseuml Duke qeneuml i zeumlneuml me ligje teuml tjera Parlamenti deri tani nuk ka arritur ta diskutojeuml keumlteuml strategji

Drejtori i Peumlrgjithsheumlm vazhdon teuml geumlzojeuml autoritet teuml konsideruesheumlm duke i raportuar Keumlshillit Drejtues por pa qeneuml i detyruar teuml zbatojeuml urdhrat e tij58 Keumlshilli Drejtues ka peumlr detyreuml teuml emeumlrojeuml dhe ka teuml drejteumln teuml shkarkojeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm Keumlshilli qeuml u emeumlrua neuml 2006 pushoi Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml ateumlhersheumlm Artur Zhejin mbi baza

56 A Stefani ldquorsquoTeuml pavaruritrsquo kali i Trojeumls neuml mediardquo Panorama 16 shkurt 2006 f 1757 Marreumlveshja e 30 korrikut 2006 e cituar neuml Denion Ndrenika ldquoArrihet marreumlveshja PDndashPS ploteumlsohen keumlrkesat e opoziteumlsrdquo Shekulli 31 gusht 2006 f 358 OSIShqipeumlria f 214ndash216

S H Q I P Euml R I A

31

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

keqadministrimi dhe mungeseuml reforme duke pretenduar se vareumlsia politike ishte ende e ndjeshme Neuml njeuml leteumlr publike Mero Baze aneumltar i Keumlshillit Drejtues shkruante se ldquome veteumldijen e ploteuml teuml drejtoreumlve teuml saj RTSH e ka shmangur debatin publik peumlr vite dhe eumlshteuml kthyer neuml njeuml stacion thuajse banal i cili i ka sheumlrbyer veteumlm interesave teuml ngushta teuml drejtoreumlve teuml vet dhe teuml lidhjeve teuml tyre politikerdquo59

Zheji e kundeumlrshtoi kritikeumln dhe tha se shkarkimi i tij ishte kundeumlr parimeve demokratike ldquoEumlshteuml e pamundur teuml niseumlsh reformeumln e RTSH duke shkelur njeuml nga parimet e demokraciseuml seuml medias siccedil eumlshteuml mandati i Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlmrdquo Ai shtoi se shkarkimi i tij ishte njeuml vendim i nxituar i bazuar meuml tepeumlr neuml lidhjet politike sesa neuml arsye pragmatike60 Drejtori i Peumlrgjithsheumlm i tanisheumlm Petrit Beci u zgjodh neuml 10 neumlntor 2006 Beci meuml pareuml ka qeneuml Zeumlvendeumls Drejtor i transmetuesit publik dhe ka njeuml peumlrvojeuml teuml gjereuml si menaxher i njeumlrit prej televizioneve private kombeumltare

Shtresa e treteuml e pushtetit neuml transmetuesin publik eumlshteuml Keumlshilli i Menaxhimit i cili sheumlrben si organ keumlshillimor peumlr Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm duke keumlshilluar Drejtorin peumlr njeuml seumlreuml ccedileumlshtjesh teuml reumlndeumlsishme fi nanciare apo neuml lidhje me pronat Pa pasur asnjeuml rol neuml programacion dheumlnia e peumllqimit teuml Keumlshillit teuml Menaxhimit eumlshteuml i detyruesheumlm neuml disa vendime si transaksionet e pronave kontratat e puneumlsimit dhe bisedime dhe marreumlveshje teuml tjera me stafi n dhe sindikatat

Struktura qeveriseumlse ka peumlr qeumlllim teuml garantojeuml puneumln e balancuar dhe teuml paanshme teuml RTSH si dhe legjitimitetin e tij si institucion publik Fatkeqeumlsisht kjo nuk eumlshteuml arritur Neuml fakt shumeuml veumlzhgues peumlrfshireuml aneumltareuml teuml strukturave qeveriseumlse teuml RTSH ankohen qeuml meumlnyra se si eumlshteuml ndeumlrtuar sistemi eumlshteuml burimi kryesor i problemit Aneumltareumlt e Keumlshillit Drejtues thoneuml se fuqiteuml e tyre peumlrballeuml Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlm janeuml mjaft teuml kufi zuara Disa aneumltareuml thoneuml se vendimet kryesore merren nga Drejtori i Peumlrgjithsheumlm ndeumlrsa roli i tyre neuml vendimmarrje eumlshteuml i pareumlndeumlsisheumlm Peumlr shembull ish-kryetari i Keumlshillit Drejtues Kiccedilo Blushi pretendonte se ldquopeumlr dy vjet Keumlshilli [Drejtues] nuk kishte miratuar struktura programore teuml peumlrshtatshme peumlr shkak teuml neumlnshtrimit politik teuml Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlm i cili emeumlrohet nga ne por nuk zgjidhet nga nerdquo61

33 Financimi i transmetuesit publik

Pagesa e takseumls vjetore peumlr RTSH eumlshteuml ALL 500 (euro41) peumlr familje Kjo takseuml mendohet teuml peumlrbeumljeuml njeuml nga burimet kryesore teuml teuml ardhurave peumlr transmetuesin e sheumlrbimit publik Deri neuml 2006 buxheti i RTSH nuk e detajonte shumeumln totale teuml mbledhur nga taksa e aparatit

Raporti i stacionit peumlr 2006 tregonte njeuml rritje prej 362 peumlrqind neuml teuml ardhurat e takseumls nga aparati nga ALL 19 milion (euro155000) teuml planifi kuara neuml ALL 687 milion (euro563000) teuml realizuara62 Megjitheuml keumlteuml rritje spektakolare llogaritjet deumlshmojneuml se teuml ardhurat peumlrfaqeumlsojneuml takseumln e aparatit teuml paguar nga afeumlrsisht 8600 familje shifeumlr mjaft e uleumlt neuml njeuml vend me

59 Mero Baze ldquoPeumlrse ndryshimi neuml RTSH duhet teuml niseuml nga Drejtori i Peumlrgjithsheumlmrdquo Shqip 26 tetor 2006 f 1160 Artur Zheji ldquoStili vrastar i njeuml shkarkimirdquo Shqip 28 tetor 2006 f 761 Kiccedilo Blushi ldquoTelevizioni qeuml ka mbetur peng i partiverdquo Standard 17 mars 2006 f 2362 RTSH Raporti Vjetor peumlr Veprimtarineuml e RTSH 2006 Keumlshilli Drejtues i RTSH 2007 f 15 (meuml tej Raporti Vjetor i RTSH 2006)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

32

tre milion banoreuml dhe me meuml shumeuml se 500000 shteumlpi me televizor63 Neuml keumlteuml meumlnyreuml njeuml mbledhje meuml efi kase e takseumls seuml aparatit eumlshteuml mjaft e nevojshme pasi kjo mund teuml jeteuml thelbeumlsore neuml arritjen e pavareumlsiseuml seuml TVSH nga buxheti i shtetit

Taksa peumlr aparatin mblidhet neuml janar seuml bashku me fatureumln e energjiseuml elektrike Deri neuml 2006 Korporata Elektro-energjitike Shqiptare (KESH) ia kalonte parateuml e mbledhura nga taksa e aparatit buxhetit teuml shtetit dhe ateumlhereuml Ministria e Financeumls i kalonte fondet neuml RTSH pa beumlreuml teuml ditur sa ishte mbledhur nga KESH Neuml 2006 RTSH fi rmosi njeuml marreumlveshje me KESH dhe Drejtorineuml e Taksave e cila siguronte pageseumln e drejtpeumlrdrejteuml teuml takseumls seuml aparatit te RTSH Megjithateuml peumlr shkak teuml veumlshtireumlsive teuml fundit ekonomike nuk pritet qeuml KESH ta peumlrmireumlsojeuml vjeljen e takseumls seuml aparatit neuml teuml ardhmen e afeumlrt64

Teuml ardhurat e fi tuara nga veteuml stacioni janeuml rritur neuml vitet e fundit duke arritur deri neuml 65 peumlrqind teuml buxhetit total teuml RTSH neuml 200665 Megjithateuml RTSH eumlshteuml ende e ngadalteuml neuml teumlrheqjen e teuml ardhurave teuml reumlndeumlsishme nga reklama Stacioni arriti teuml vilte veteumlm 44 peumlrqind teuml teuml ar-dhurave teuml planifi kuara nga reklama neuml 2006 Ndoshta kjo kishe teuml beumlnte edhe me konkurrenceumln nga stacione private meuml teuml fuqishme Peumlrveccedil keumlsaj edhe fi nancimi nga buxheti i shtetit u ul Neuml 2006 TVSH mori ALL 300 milion (euro246 milion) nga buxheti i shtetit qeuml peumlrbeumln pothuajse gjysmeumln e shumave teuml marra neuml vitet e kaluara66 Financimi nga buxheti i shtetit u rrit neuml meumlnyreuml modeste seumlrish Neuml 2007 ndihma e buxhetit teuml shtetit peumlr RTSH ishte ALL 312 milion (euro252 milion)67 Neuml 2008 shteti i dha ALL 438 milioneuml (euro365 milion) RTSH-seuml68

Njeuml burim i reumlndeumlsisheumlm teuml ardhurash eumlshteuml dheumlnia me qera e antenave teuml transmetimit teuml cilat janeuml monopol ligjor i stacionit Megjithateuml neuml teuml kaluareumln vjelja e keumltyre pagesave ka qeneuml problematike Borxhi i grumbulluar nga ata qeuml peumlrdorin antenat arriti ALL 1941 milion (euro159 milion) neuml fund teuml 200669 Edhe pse ligji e lejon RTSH teuml preseuml sinjalin e antenave peumlr ato kompani qeuml nuk kaneuml beumlreuml pagesat pas paralajmeumlrimeve transmetuesi publik nuk e ka ndjekur kurreuml keumlteuml praktikeuml pasi kjo do teuml niste njeuml seumlreuml veprimesh teuml zgjatura ligjore70 Neuml keumlteuml meumlnyreuml borxhet janeuml grumbulluar duke krijuar njeuml seumlreuml precedenteumlsh ku operatoreumlt peumlrdorin sheumlrbimet e RTSH falas RTSH tashmeuml ka ndeumlrmarreuml nisma ligjore kundeumlr debitoreumlve kryesoreuml71

63 Burimi INSTAT dhe EBU teuml cituara neuml OSIShqipeumlria f 13464 Intervisteuml me Diana Kalaja Zeumlvendeumls Drejtore e Peumlrgjithshme e RTSH Tiraneuml 21 janar 200865 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 1566 OSI Shqipeumlria f 208ndash21267 Ligji nr 9645 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2007rdquo i 27 neumlntor 2006 gjendet neuml httpwwwqpzgovalbotimefl etore_zyrtare2006PDF-2006135-2006pdf (pareuml neuml 15 korrik 2007)68 Ligji nr 9836 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2008rdquo i 26 neumlntor 2007 gjendet neuml httpwwwminfi ngovaldownloadsl-9836doc (pareuml neuml 25 janar 2008)69 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f1670 Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007 gjendet neuml httpwwwklshorgaldoc20070507132319_v_departamenti_i_kontrollit_te_institucioneve_fi nanciare_ndeumlrmarrjeve_dhe_shoqeumlrive_publike_nr1-2007pdf (pareuml neuml 10 korrik 2007)71 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 16

S H Q I P Euml R I A

33

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

34 Standartet editoriale

Ashtu si mediat e tjera RTSH nuk ka njeuml kod teuml brendsheumlm etike dhe as ndonjeuml organ qeuml teuml mbikqyreuml sjelljen sipas standarteve Neuml shtator 2006 shoqatat e gazetareumlve miratuan njeuml kod etike peumlr teuml gjitha mediat neuml Shqipeumlri Procesi u lanccedilua nga njeuml OJQ peumlr mediat e bazuar neuml Tiraneuml Instituti Shqiptar i Medias dhe peumlrfshiu debate me gazetareuml redaktoreuml pronareuml teuml medias menaxhereuml dhe teuml tjereuml72 Megjithateuml kodi nuk eumlshteuml miratuar ldquozyrtarishtrdquo nga ndonjeuml media dhe nuk ka mekanizeumlm peumlr zbatimin e tij Neuml keumlteuml meumlnyreuml respektimi i tij mbetet neuml deumlshireumln e gazetareumlve (Shih gjithashtu seksionin 44)

Gazetareumlt e TVSH nuk geumlzojneuml ndonjeuml mbrojtje meuml teuml madhe neuml puneumln e tyre sesa kolegeumlt e tyre neuml televizione private Mungesa e kontratave teuml puneumls seuml bashku me rrogat relativisht teuml uleumlta nuk peumlrbeumljneuml nxitje qeuml ata teuml zhvillojneuml pavareumlsineuml editoriale apo teuml prodhojneuml programe cileumlsore Stacioni ka peumlrdorur kontrata teuml posaccedilme pune dhe metoda pagese arbitrare Ish-Drejtori i Peumlrgjithsheumlm Artur Zheji pretendoi se keumlto kontrata ishin peumlrdorur peumlr teuml motivuar gazetareumlt dhe peumlr teuml peumlrmireumlsuar profesionalizmin pasi stacioni po i paguante gazetareumlt sipas sasiseuml dhe cileumlsiseuml seuml puneumls Por Kontrolli i Larteuml i Shtetit (KLSH) arriti neuml peumlrfundimin se keumlto kontrata nuk ishin teuml ligjshme dhe i keumlrkoi RTSH teuml ndreqte gjendjen deri neuml kontrollin e ardhsheumlm73 Sindikatat e RTSH vazhdimisht kaneuml aluduar se keumlto kontrata refl ektonin preferencat personale teuml Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlm dhe jo motivim profesional74

Ndryshe nga disa stacione televizive private qeuml duket se kaneuml arritur njeuml shkalleuml meuml teuml larteuml pavareumlsie politike TVSH ende peumlrballet me ndeumlrhyrje politike Ashtu siccedil e thoteuml ish-kryetari i Keumlshillit Drejtues Kiccedilo Blushi

Neuml vend qeuml trsquoi hiqnin duart nga ky institucion dhe ta ndihmonin pavareumlsineuml qeuml i garanton ligji neumlpeumlrmjet deklaratave teuml tyre etiketimit presionit dhe urdhrave qeuml vijneuml nga celulareumlt teuml dyja partiteuml politike dhe lidereumlt e tyre e kaneuml detyruar ekranin publik teuml kthehet nga blu neuml rozeuml dhe e anasjellta sipas shijeve teuml kryetareumlve teuml dy partive kryesore teuml cileumlt e masin lsquocileumlsineumlrsquo dhe pavareumlsineuml e RTSH nga koheumlzgjatja e shfaqjeve teuml tyre neuml stacion75

Ndeumlrhyrja politike eumlshteuml veccedilaneumlrisht e dukshme pas ndeumlrrimeve teuml qeveriseuml Pas zgjedhjeve teuml 2005 koalicioni i partive teuml djathta i udheumlhequr nga Partia Demokratike qeuml mori pushtetin pas teteuml vitesh neuml opoziteuml e ndeumlrroi Keumlshillin Drejtues drejtimin dhe njeuml pjeseuml teuml stafit teuml TVSH Meuml shumeuml se 80 punonjeumls teuml TVSH u pushuan nga puna peumlrfshireuml keumltu 10 gazetareuml qeuml njiheshin si me prirje teuml majta Stacioni mori neuml puneuml njereumlz teuml njohur jo aq peumlr standartet e tyre profesionale sesa peumlr afeumlrsineuml me partineuml neuml pushtet dhe qeverineuml76

72 Autorja e keumltij raporti punon neuml Institutin Shqiptar teuml Medias73 Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007 gjendet neumlhttpwwwklshorgaldoc20070507132319_v_departamenti_i_kontrollit_te_institucioneve_fi nanciare_ndeumlrmarrjeve_dhe_shoqeumlrive_publike_nr1-2007pdf (pareuml neuml 10 korrik 2007)74 Leteumlr e punonjeumlsve teuml RTSH ldquoRTSH ka nevojeuml peumlr ndryshime urgjenterdquo Tema 17 shkurt 2006 f 1175 Kico Blushi ldquoTelevizioni qeuml ka mbetur peng i partiverdquo Standard 17 mars 2006 f 23 76 IREX ldquoShqipeumlriardquo neuml Media Sustainability Index 2006 f 5 gjendet neumlhttpwwwirexorgprogramsMSI_EUR2005MSI05-Albaniapdf (pareuml neuml 20 qershor 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

34

4 TRANSMETUESIT PRIVATEuml

41 Rregullimi dhe menaxhimi

Sektori privat i transmetimit neuml Shqipeumlri eumlshteuml i gjereuml dhe peumlrfshin tre stacione kombeumltare televizive 68 stacione televizive lokale dy satelitore dhe 44 operatoreuml televiziveuml kablloreuml

Megjithateuml mungesa e studimeve profesionale dhe informacionit nga veteuml transmetuesit e veumlshtireumlson krijimin e njeuml pamjeje teuml detajuar peumlr sektorin Burimet e fi nancimit teuml njeuml tregu kaq teuml vogeumll por teuml mbipopulluar mbeten njeuml mister dhe ccedilojneuml neuml pyetje serioze peumlr lidhjen midis burimeve teuml kapitalit teuml stacionit nga njeumlra aneuml dhe neumlpeumlrmjet peumlrmbajtjes dhe pavareumlsiseuml editoriale nga ana tjeteumlr

42 Proneumlsia e televizioneve dhe proneumlsia e ndeumlrthurur

Edhe pse proneumlsia e huaj nuk eumlshteuml e kufi zuar prania e investuesve teuml huaj ka ardhur neuml ulje Tregu i medias vazhdon teuml mbetet joteumlrheqeumls peumlr investuesit e huaj pasi operon neuml njeuml ekonomi teuml vogeumll me infrastruktureuml teuml varfeumlr apo qeuml mungon krejt si dhe leuml vend peumlr konkurrenceuml teuml pandershme Julien Roche njeuml biznesmen francez qeuml jeton neuml Shqipeumlri shiti 33peumlrqind teuml aksioneve teuml tij neuml stacionin televiziv kombeumltar TV Klan ortakeumlve teuml tij shqiptareuml neuml 200577 Neuml janar 2008 grupi gjerman mediatik Westdeutsche Allgemeine Zeitung (WAZ) shprehu interesin peumlr teuml investuar neuml median shqiptare por peumlr momentin ata po studiojneuml ende tregun78

Veteumlm Ligji peumlr Transmetimet Numerike peumlrmban masa peumlr teuml kufi zimin e peumlrqendrimit teuml proneumlsiseuml me qeumlllim qeuml teuml arrihet pluralizmi i medias79 Njeuml njeumlsi nuk mund teuml zoteumlrojeuml meuml shumeuml se njeuml licenseuml peumlr njeuml rrjet tokeumlsor dixhital Gjithashtu ligji ndalon njeumlsiteuml me interesa ekonomike apo pozicion neuml vendimmarrje neuml njeuml kompani qeuml ka licenseuml peumlr transmetim dixhital tokeumlsor teuml keneuml interesa ekonomike apo pozita vendimmarrje neuml njeuml zoteumlrues tjeteumlr license transmetimi dixhitale tokeumlsore

Megjithateuml njeuml operator rrjeti mund teuml peumlrfi tojeuml licenseuml transmetimi peumlr njeuml program televiziv dhe e kundeumlrta Asnjeuml operator nuk mund teuml peumlrfi tojeuml meuml shumeuml se 30 peumlrqind teuml teuml ardhurave kombeumltare nga reklamat televizive Neuml peumlrgjitheumlsi masat ligjore peumlr proneumlsineuml nga ligji i transmetimeve janeuml teuml vlefshme edhe peumlr transmetuesit dixhitaleuml

43 Tregu i reklamave

Mungesa e transparenceumls seuml proneumlsiseuml seuml medias dhe teuml fi nancimit teuml saj mbeten ende probleme teuml pazgjidhura dhe polemizuese Burimet e fi nancimit teuml medias mbeten teuml panjohura peumlr shkak teuml mungeseumls seuml studimeve neuml keumlteuml fusheuml dhe peumlr shkak teuml refuzimit teuml transmetuesve peumlr teuml

77 KKRT Departamenti Juridik dhe i Licensave 13 korrik 200778 Aida Cama ldquoKoncerni gjerman i mediave WAZ do teuml hyjeuml neuml tregun shqiptarrdquo neuml Tema 16 janar 2008 f 279 Ibid Art 13

S H Q I P Euml R I A

35

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

dheumlneuml keumlteuml informacion Burimi i veteumlm zyrtar peumlr keumlteuml treg vazhdon teuml jeteuml deklarimi i bilancit vjetor qeuml operatoreumlt doreumlzojneuml te KKRT Megjithateuml veteumlm njeuml numeumlr i vogeumll transmetuesish e beumljneuml keumlteuml Neuml 2006 veteumlm 39 transmetues nga meuml shumeuml se 100 e doreumlzuan bilancin vjetor Jashteuml Tiraneumls veteumlm 30 peumlrqind teuml operatoreumlve i doreumlzuan bilancet vjetore Edhe dy stacionet televizive private kombeumltare TV Klan dhe TV Arbeumlria nuk i doreumlzuan ato80

Neuml peumlrgjitheumlsi operatoreumlt televiziveuml vazhdojneuml teuml peumlsojneuml humbje Veteumlm pak prej tyre raportojneuml fi tim Peumlr shembull pas njeuml humbjeje prej ALL 33 milioneumlsh (euro270000) neuml 2003 Top Channel TV pati njeuml fi tim prej ALL 45 milioneumlsh (euro37000) dhe ALL 28 milioneumlsh (euro230000) neuml 2004 dhe 2005 respektivisht81 Po keumlshtu pas dy vitesh humbjeje TV Vizion+ pati njeuml fi tim prej ALL 7 milioneumlsh (euro57000) neuml 200582 Megjithateuml KKRT deklaroi se analiza e deklarimeve fi nanciare gjateuml tre viteve teuml fundit deumlshmonte peumlr mospeumlrputhje teuml reumlndeumlsishme gjeuml qeuml e beumlnte rregullatorin teuml dyshonte se disa stacione i falsifi konin shifrat dhe raportet e tyre83

Ccedileumlshtja e transparenceumls seuml kapitalit neuml media u beuml akoma meuml e diskutueshme kur Kryeministri Sali Berisha deklaroi neuml 28 mars 2007 qeuml media neuml Shqipeumlri eumlshteuml e lidhur me grupe mafi oze teuml cilat e peumlrdorin median si njeuml vegeumll peumlr teuml demonizuar pjeseumltareumlt dhe veprimet e qeveriseuml sidomos neuml betejeumln e saj kundeumlr korrupsionit84 Pas keumlsaj deklarate pronareumlt dhe drejtuesit e medias keumlrkuan fakte dhe emra specifi keuml nga Berisha dhe i keumlrkuan teuml doreumlzonte neuml autoritetet e prokuroriseuml teuml gjitheuml informacionin e nevojsheumlm peumlr teuml ngritur padi

Qeveria reagoi duke i peumlrjashtuar pronareumlt e medias nga pjeseumlmarrja neuml tendereumlt publikeuml KKRT ka dheumlneuml teuml kuptojeuml vitet e fundit qeuml gjysma e teuml ardhurave teuml fi tuara nga operatoreumlt mediatikeuml vijneuml nga ldquoburime teuml tjerardquo duke iu referuar bizneseve teuml tjera qeuml drejtohen nga shumica e pronareumlve teuml medias peumlrfshireuml keumltu ndeumlrtimin i cili eumlshteuml biznesi meuml fi timprureumls neuml Shqipeumlri peumlr momentin ose import-eksportin reklameumln apo sheumlrbimet e Internetit85 Qeveria e tanishme meuml tej propozoi qeuml personave apo kompanive qeuml kishin aksione si neuml kompani mediatike ashtu dhe neuml njeuml kompani tjeteumlr trsquou ndalohej pjeseumlmarrja neuml tendera publikeuml Sipas ligjit neuml fuqi aksionereumlt neuml njeuml stacion radiofonik apo televiziveuml nuk mund teuml marrin pjeseuml neuml meumlnyreuml teuml drejtpeumlrdrejteuml apo teuml teumlrthorteuml neuml tendera publikeuml apo neuml privatizimin e proneumls shteteumlrore86

Gjithashtu neuml 2006 qeveria vendosi teuml mos jepte meuml reklama shteteumlrore dhe njoftime shteteumlrore peumlr median dhe trsquoi botonte keumlto neuml Buletinin e Njoftimeve Zyrtare87 Shpeumlrndarja e reklameumls shteteumlrore nuk ka qeneuml kurreuml transparente Peumlrkundrazi pa masa ligjore teuml

80 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 6281 Ibid f 6382 Ibid83 Ibid84 Newsletter e Institutit Shqiptar teuml Medias gjendet neuml httpwwwinstitutemediaorgpagesnews-2007html57 (pareuml neuml 17 qershor 2007)85 OSIAlbania pp 225ndash22886 Ligji i Radios dhe Televizionit paragrafi 787 Vendimi peumlr Botimin e Njoftimeve Zyrtare 29 mars 2006 gjendet neuml httpwwwkeshilliministravealshqipqeveriavendimetbuletini20i20njoftimeveasp (pareuml neuml 29 korrik 2007) (meuml tej Vendimi i Keumlshillit teuml Ministrave peumlr Buletinin)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

36

detajuara peumlr shpeumlrndarjen e reklameumls shteteumlrore qeveria shkeumlmbente reklameumln me pasqyrim teuml favorsheumlm88 Nuk ka teuml dheumlna teuml sakta peumlr shpenzimet e peumlrgjithshme teuml kompanive apo organeve shteteumlrore peumlr reklameumln Burimi i veteumlm publik peumlr njeuml informacion teuml tilleuml ishte njeuml studim eksperimental i kryer nga rregullatori Studimi tregoi se kompania shteteumlrore e energjiseuml KESH kishte shpenzuar US$560000 peumlr reklameumln neuml 2004 e cila ishte njeuml shumeuml tre hereuml meuml e madhe se ajo e shpenzuar para tre vjeteumlsh I njeumljti studim tregoi se Albtelekom kompania shteteumlrore e telefoniseuml fi kse kishte shpenzuar euro320000 peumlr reklameumln neuml 200489 Keumlto ishin teuml vetmet kompani teuml meumldha qeuml beumljneuml reklameuml qeuml dhaneuml informacion peumlr shpenzimet e tyre

Vendimi i qeveriseuml peumlr teuml kaluar reklameumln shteteumlrore neuml buletinin zyrtar ishte njeuml hap i reumlndeumlsisheumlm peumlr teuml zvogeumlluar vareumlsineuml e medias nga shteti ldquoKy eumlshteuml njeuml akt i reumlndeumlsisheumlm dhe pozitiv qofteuml edhe neuml aspektin moral edhe pse ekzistojneuml kontradikta dhe akti nuk zgjidh peumlrfundimisht problemin e tjeteumlrsimit teuml medias soneuml [nga publiku]rdquo90 Dallimi peumlr shembull midis reklameumls shteteumlrore dhe njoftimeve shteteumlrore nuk eumlshteuml teumlreumlsisht i qarteuml dhe krijon hapeumlsireuml peumlr interpretim Sipas vendimit teuml qeveriseuml reklamat peumlr kompaniteuml shteteumlrore dhe organizatat jofi timprureumlse teuml krijuara dhe teuml mbeumlshtetura nga shteti nuk klasifi kohen si njo-ftime publike91 Kjo mund teuml leumlreuml hapeumlsireuml qeuml njeumlsiteuml shteteumlrore teuml vazhdojneuml teuml ccedilojneuml reklamat e tyre neuml media Pa transparenceuml eumlshteuml e veumlshtireuml teuml vlereumlsohet ndikimi i vendimit teuml qeveriseuml neuml sektorin e televizionit

Njeuml editorialist i mireumlnjohur shqiptar shkroi se ldquoshumica e gazetave teuml peumlrditshme neuml vend janeuml neuml koma ndeumlrsa audienca e stacioneve televizive eumlshteuml polarizuar duke i nxjerreuml jashteuml tregu shumiceumln e stacioneve periferikerdquo92 Teuml gjitha teuml dheumlnat peumlr tregun e reklameumls janeuml spekulim i pasteumlr Peumlrpjekja e veteumlm e vlefshme neuml keumlteuml drejtim u beuml nga KKRT e cila monitoroi reklameumln neuml dhjeteuml stacione televizive neuml prill dhe maj 2005 Sipas keumltij monitorimi sasia e reklameumls dhe teleshitjeve peumlrbeumlnte rreth 10 peumlrqind teuml gjitheuml koheumls seuml transmetimit93 Ligji i detyron stacionet televizive teuml mos rezervojneuml meuml shumeuml se 15 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit teuml tyre ditor ose meuml shumeuml se 12 minuta neuml oreuml peumlr reklameumln Ky rregull neuml peumlrgjitheumlsi u respektua nga operatoreumlt televiziveuml Peumlrjashtim peumlrbeumlnte TV Klan i cili transmetoi reklama gjateuml 22 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit94

Studimi tregonte se vlera e peumlrafeumlrt e tregut shqiptar teuml reklameumls televizive shkonte rreth 21 milioneuml95 Duke e krahasuar keumlteuml vlereumlsim me deklarimet fi nanciare vjetore teuml doreumlzuara

nga stacionet televizive monitorimi arriti neuml peumlrfundimin se operatoreumlt televiziveuml raportonin

88 OSIShqipeumlria f 225ndash22889 KKRT Vlereumlsim i Teuml Ardhurave nga Reklama nga Monitorimi prillndashmaj 2005 f 5 (meuml tej Studimi i KKRT peumlr Reklamat)90 ldquoPeumlrpjekjardquo Intervisteuml me Fatos Lubonjeumln Standard 27 maj 2006 f 35 91 Vendimi i Keumlshillit teuml Ministrave peumlr Buletinin92 Mero Baze ldquoPeumlrpjekja e lsquoregjimit mediatikrsquo drejt konkurrenceumlsrdquo Tema f 1 23 prill 200693 Studimi i KKRT peumlr Reklamat f 294 Studimi i KKRT peumlr Reklamat f 395 Ibid f 5

S H Q I P Euml R I A

37

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

veteumlm midis 17 dhe 22 peumlrqind teuml teuml ardhurave nga reklama96 Ky peumlrfundim hodhi dyshime peumlr evazion fi skal97 Autoreumlt e keumltij studimi paralajmeumlruan se duke pasur parasysh mungeseumln e tyre teuml peumlrvojeumls neuml vlereumlsimin e tregut teuml reklameumls shifrat e tyre duheshin marreuml me rezerveuml98

Por policia tatimore e mori studimin seriozisht dhe vendosi njeuml gjobeuml prej euro12 milioneumlsh Top Channel TV neuml korrik 2007 Monitorimi i KKRT u peumlrdor si bazeuml peumlr teuml llogaritur evazionin fi skal peumlr reklamat peumlr vitet 2002ndash2005 Duke u nisur nga ky studim u supozua se Top Channel TV kishte raportuar veteumlm 23 peumlrqind teuml teuml ardhurave teuml tij neuml ato vite99

Kjo gjobeuml u vendos pas kontrolleve teuml peumlrseumlritura teuml policiseuml tatimore ndaj Top Channel TV gjateuml 2007 kur stacioni mori njeuml qeumlndrim mjaft kritik ndaj qeveriseuml Pronari tha se ai e kishte pritur teuml vendosej njeuml gjobeuml por niveli i gjobeumls ishte krejteumlsisht i paarsyesheumlm dhe kishte peumlr qeumlllim teuml heshte njeuml zeuml kritik100 Leumlvizja e policiseuml tatimore shtyu komunitetin e medias teuml dilte me njeuml deklarateuml teuml peumlrbashkeumlt neuml mbeumlshtetje teuml Top Channel TV101 Komisioni Parlamentar i Medias dhe Prokuroria e Peumlrgjithshme gjithashtu niseumln njeuml hetim Pas keumltij presioni u duk se qeveria do e merrte seumlrish neumln shqyrtim gjobeumln Stacioni ende nuk e ka paguar gjobeumln dhe po negocion me autoritetet Top Channel TV eumlshteuml njeuml shembull i qarteuml se si mund teuml abuzohen apo keqpeumlrdoren mungesa e teuml dheumlnave dhe monitorimeve dhe studimeve sistematike peumlr tregun e reklameumls seuml bashku me mungeseumln e transparenceumls nga ana e kompanive qeuml beumljneuml reklameuml medias dhe qeveriseuml

44 Standartet dhe pavareumlsia editoriale

Neuml 2005 Instituti Shqiptar i Medias nisi njeuml rishikim teuml Kodit teuml Etikeumls peumlr gazetareumlt i cili ishte hartuar neuml 1996 Instituti e ndeumlrmori keumlteuml puneuml si njeuml reagim ndaj zbatimit joefi kas teuml Kodit dhe i nisur nga nevoja peumlr ta peumlrshtatur Kodin me ndryshimet qeuml kaneuml ndikuar te media neuml dekadeumln e kaluar Njeuml arsye tjeteumlr ishte qeumlllimi i Institutit peumlr teuml fi lluar njeuml sistem efi kas veteuml-rregullimi neuml media Amendamentet ligjore qeuml kaneuml peumlr qeumlllim teuml dekriminalizojneuml shpifjen dhe fyerjen po diskutohen neuml Parlament dhe ka teuml ngjareuml teuml miratohen neuml teuml ardhmen e afeumlrt

Neuml procesin e rishikimit instituti u peumlrpoq teuml peumlrfshijeuml teuml teumlreuml paleumlt kryesore teuml interesuara peumlrfshireuml pronareumlt drejtuesit kryeredaktoreumlt gazetareumlt aktivisteumlt e shoqeumlriseuml civile deputeteumlt juristeumlt e medias etj Instituti e kompletoi Kodin e ri teuml Etikeumls dhe njeuml statut teuml njeuml organi veteuml-rregullues

96 Ibid f 697 Ibid f 798 Metodologjia e studimit bazohej neuml njeuml formuleuml sipas seuml cileumls vlera e teuml ardhurave nga reklama llogaritej duke shumeumlzuar koheumln e reklameumls me tarifat fi kse qeuml raportoheshin nga stacionet televizive Ajo nuk merrte parasysh dhe nuk mund teuml llogariste zbritjet dhe negociatat peumlr klienteumlt apo koheumlzgjatjen e kontrateumls seuml njeuml stacioni televiziv me njeuml klient (f 1)99 Njoftim peumlr Shtyp i Policiseuml Tatimore gjendet neuml httpwwwtatimegovalfq=infoampmetod=shfaqartampartID=362 (pareuml neuml 25 korrik 2007)100 Dritan Hoxha Koment neuml Tryezeumln e Rrumbullakeumlt teuml Top Channel TV Tiraneuml 14 korrik 2007101Deklarata gjendet neuml httpwwwinstitutemediaorgdocumentaPRESS_DECLARATION_dt[1]13_korrikdoc (pareuml neuml 20 korrik 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

38

Neuml peumlrgjitheumlsi gazetareumlt pronareumlt dhe menaxhereumlt raneuml dakord neuml parim peumlr nevojeumln peumlr teuml veteumlrregulluar keumlteuml sektor Mbetet peumlr trsquou pareuml neumlse ata do teuml bashkohen peumlr ta realizuar keumlteuml gjeuml

Me peumlrjashtim teuml rregullave teuml peumlrgjithshme editoriale teuml vendosura nga kryeredaktoreumlt Nuk ka kode teuml brendshme etike neuml stacionet televizive102 KKRT vazhdimisht ka theksuar neuml raportet e saj se mediat duhet teuml keneuml kodin e vet teuml etikeumls103 Peumlrveccedil keumlsaj gazetaria cileumlsore eumlshteuml veumlshtireuml teuml arrihet neuml rrethana kur veteuml gazetareumlt shpesh privohen nga teuml drejtat e tyre Shumica deumlrrmuese e gazetareumlve punojneuml pa kontrata peumlr shkak teuml zbatimit teuml dobeumlt teuml Kodit teuml Puneumls dhe mungeseumls seuml mbikqyrjes seuml rregullt teuml zbatimit teuml tij Njeuml hap pozitiv neuml keumlteuml aspekt ishte krijimi neuml 2005 i sindikateumls seuml gazetareumlve me mbeumlshtetjen e IREX Unioni ka krijuar degeuml neuml qytetet kryesore dhe ka negociuar kushte meuml teuml mira pune peumlr gazetareumlt me Ministrineuml e Puneumls Dy paleumlt fi rmoseumln njeuml memorandum qeuml do teuml krijonte mundeumlsineuml e krijimit teuml njeuml marreumlveshjeje kolektive neuml keumlteuml sektor

Megjithateuml si unioni ashtu edhe komuniteti i medias janeuml teuml ndeumlrgjegjsheumlm qeuml ky proces do teuml zgjaseuml njeumlfareuml kohe peumlr shkak teuml peumlrhapjes seuml problemit Neuml 2005 rreth 95 peumlrqind e gazetareumlve neuml Shqipeumlri punonin pa kontrata apo sigurime shoqeumlrore104 Shoqatat e tjera teuml gazetareumlve nuk kaneuml dheumlneuml ndonjeuml ndihmeuml neuml keumlteuml fushateuml dhe duket se ekzistojneuml veteumlm neuml leteumlr Kryetari i njeumlreumls prej keumltyre organizatave tha

Edhe pse kemi 15 vjet liri shtypi neuml Shqipeumlri ka veteumlm pak raste kur kolegeumlt e njeuml media ngreneuml zeumlrin apo protestojneuml kundeumlr fatit teuml kolegeumlve teuml tjereuml teuml cileumlt pushohen censurohen apo keumlrceumlnohen pa teuml drejteuml Kjo eumlshteuml njeuml temeuml veteumlm peumlr kafeneteuml ku mblidhen gazetareumlt dhe nuk hapet kurreuml neuml publik duke krijuar njeuml gjendje ku askush nuk fl et peumlr njeuml dukuri qeuml i prek teuml gjitheuml105

Kjo gjendje i leuml gazetareumlt teuml pambrojtur kundrejt deumlshirave dhe tekave teuml pronareumlve ldquoAta janeuml krejteumlsisht teuml pambrojtur kur peumlrballen me vendimet arbitrare teuml pronareumlve teuml cileumlt mund ta pushojneuml stafi n nga puna pa asnjeuml arsyerdquo106 Kjo situateuml nuk ka ndryshuar neuml dy vitet e fundit dhe veumlshtireuml se do teuml peumlrmireumlsohet pa hedhur driteuml mbi proneumlsineuml e medias dhe fi nancimin e saj Numri i madh i gazetave dhe stacioneve televizive neuml Shqipeumlri ia detyron ekzistenceumln kryesisht fi nancimit nga bizneset paralele dhe zbatimit teuml dobeumlt teuml ligjit ldquoNga pikeumlpamja profesionale ky fi nancim paralel i leuml shumeuml media teuml pambrojtura ndaj presionit apo censureumls seuml bizneseve qeuml i mbeumlshtesin ato neuml shkalleuml teuml ndryshmerdquo107

102 OSIShqipeumlria f 238ndash239103 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 55104 Unioni i Gazetareumlve Shqiptareuml ldquoMbrojtja neuml puneuml dhe sigurimi social i punonjeumlsve teuml medias njeuml domosdoshmeumlri peumlr shtypin e lireumlrdquo f 6105 Intervisteuml me Armand Shkullakun ldquoMedia transparence peumlr lajmet brenda sajrdquo Shqip 10 maj 2006 f 12 106 IREX Media Sustainability Index 2005 ndash Shqipeumlria IREX Washington DC 2006 f 14gjendet neuml faqen e Internetit teuml IREX te httpwwwirexorgprogramsMSI_EUR2005asp (pareuml neuml 20 korrik 2007) (meuml tej IREX MSI 2005 ndash Shqipeumlria)107 IREX MSI 2005 ndash Shqipeumlria f12

S H Q I P Euml R I A

39

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

45 Transmetuesit rajonaleuml dhe lokaleuml

Peumlr momentin ka 68 stacione televizive lokale nga teuml cileumlt 20 operojneuml neuml Tiraneuml Shumica e reklameumls shpenzohet neuml stacionet televizive teuml Tiraneumls Keumlto kaneuml njeuml performanceuml ekonomike dhe programim meuml teuml mireuml se stacionet lokale teuml cilat e kaneuml teuml veumlshtireuml teuml mbijetojneuml dhe teuml prodhojneuml programe cileumlsore ldquoMedia e peumlrqendruar neuml Ulteumlsireumln Pereumlndimore ka mundeumlsi meuml teuml meumldha peumlr teuml peumlrfi tuar nga njeuml treg meuml i pasur reklame gjeuml qeuml nuk vlen peumlr mediat e vendosura neuml zona meuml teuml largeumltardquo108

Peumlr shkak teuml veumlshtireumlsive ekonomike stacionet televizive lokale neuml vend e kaneuml teuml veumlshtireuml teuml peumlrshtaten me zhvillimin teknologjik Ndeumlrsa shumica e stacioneve televizive neuml Tiraneuml zoteumlrojneuml pajisje teuml koheumlve teuml fundit stacionet lokale ende punojneuml me pajisje teuml vjetra gjeuml qeuml ndikon neuml cileumlsineuml e produktit teuml tyre

5 PROGRAMACIONI

51 Programet

Pa monitorime teuml pavarura nuk ekzistojneuml statistika peumlr programet vjetore sipas llojit as peumlr transmetuesin publik e as peumlr ata privateuml Monitorimi i fundit i cili u krye nga KKRT gjateuml njeuml muaji neuml 2003 e largeumlt mbulonte programacionin e stacioneve kryesore Edhe pse stacionet private janeuml teuml detyruara me ligj teuml doreumlzojneuml programacionin vjetor te KKRT deri tanimeuml nuk kaneuml arritur teuml respektojneuml keumlteuml keumlrkeseuml apo teuml shpjegojneuml se peumlrse nuk e beumljneuml keumlteuml gjeuml Rregullatori nuk ka marreuml ndonjeuml maseuml ndaj tyre

Teuml vetmet teuml dheumlna vijneuml nga TVSH Rreth 70 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit teuml TVSH nga prilli neuml neumlntor 2006 nuk ishin programe teuml prodhuara veteuml Kuadri i programacionit teuml stacionit nuk ka mundur teuml shmangeuml rutineumln dhe monotonineuml gjeuml qeuml ka ndikuar neuml pozicionin e tij neuml treg109 Me ndryshimin e menaxhimit neuml fund teuml 2006 niseumln teuml transmetoheshin programe teuml njeuml cileumlsie meuml teuml larteuml Me keumlto ndryshime peumlrqindja e programeve teuml prodhuara veteuml pritet teuml arrijeuml deri neuml 70 peumlrqind teuml koheumls totale teuml transmetimit teuml stacionit neuml 2007110 Keumlshilli Drejtues i RTSH gjithashtu premtoi se programe teuml tjera po rishikohen dhe programe teuml reja qeuml pasqyrojneuml tema si ccedileumlshtje sociale balanceumln gjinore kultureumln dhe sheumlndeteumlsineuml do teuml lanccedilohen111

Megjithateuml ndryshimet neuml kuadrin e programacionit janeuml peumlrpjekje qeuml peumlrmbushin veteumlm keumlrkesat minimale teuml transmetuesit publik dhe nuk i japin shtyseuml standarteve teuml transmetuesit publik Raporti vjetor i stacionit pretendonte peumlr arritje teuml tilla qeuml koha e transmetimit ishte rritur nga 17 oreuml neuml 24 oreuml neuml diteuml rikthimin e programeve sportive javore hapjen e njeuml studioje

108 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 5109 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 3110 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 5111 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f5

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

40

teuml re transmetimi peumlrdorimin e studios leumlvizeumlse neuml diteumln e zgjedhjeve etj112 Drejtoresha aktuale e stacionit Mirela Oktrova shkruante ldquoEkzistenca e radios dhe televizionit publik nuk mund teuml justifi kohet as me programet e zbavitjes e as me transmetimin falas teuml programeve teuml EBU e as me organizimin e festivalit dhe bujeumln e pjeseumlmarrjes neuml Eurovizionrdquo113

Neuml njeuml aspekt meuml pozitiv TVSH organizoi debate televizive me kandidateumlt peumlr bashki gjateuml zgjedhjeve teuml 2007 duke i dheumlneuml mundeumlsineuml publikut teuml beumlnte njeuml zgjedhje meuml teuml informuar Nga ana tjeteumlr TVSH nuk ishte neuml gjendje teuml transmetonte njeuml ngjarje teuml reumlndeumlsishme si Kupa Boteumlrore e futbollit neuml 2006 pasi teuml drejtat e transmetimit u bleneuml nga DigitAlb Neuml ateuml koheuml TVSH tha se nuk mund trsquoi peumlrballonte teuml drejtat por KKRT u peumlrgjigj se stacioni mund teuml kishte keumlrkuar ndihmeuml nga shteti114 Neuml meumlnyreuml sarkastike ata shtuan se menaxhimi i TVSH nuk keumlmbeumlnguli shumeuml pasi po negocionte teuml drejtat e ldquoKafazit teuml Arteumlrdquo njeuml programi teuml pro-dhuar neuml vend por qeuml eumlshteuml kopje e formatit teuml programit teuml realitetit ldquoBig Brotherrdquo115

Megjitheuml mungeseumln e teuml dheumlnave teuml qarta peumlr programet mund teuml thuhet me siguri se shumica e stacioneve teuml reumlndeumlsishme si TV Klan Top Channel Vizion+ TV Koha dhe disa kanale lajmesh si News24 apo Alsat kaneuml fi tuar njeuml publik pak a shumeuml besnik Ata prodhojneuml lajme me standarte peumlrgjitheumlsisht teuml keumlnaqshme si dhe programe teuml ndryshme informacioni dhe zbavitjeje Informacioni dhe lajmet janeuml kthyer neuml peumlrpareumlsi si peumlr median e shkruar ashtu edhe peumlr ateuml elektronike sipas veumlzhguesve teuml ndrysheumlm116 Peumlrjashtim peumlrbeumlnte stacioni privat kombeumltar TVA i cili pas disa ndryshimeve neuml proneumlsi neuml 2006 mezi arrinte teuml peumlrmbushte detyrimet e tij si kanal kombeumltar Ky stacion nuk transmetoi fare edicione lajmesh neuml mars dhe prill 2006117 Meqeuml stacioni nuk mundte teuml peumlrmbushte peumlr shumiceumln e 2006 keumlrkesat e programacionit qeuml i impononte kontrata e licenseumls KKRT vendosi teuml reduktonte me njeuml vit licenseumln e TVA dhe ta teumlrhiqte ateuml meuml pas neuml tetor 2007 Stacioni e apeloi keumlteuml vendim dhe teuml dyja paleumlt e ccediluan ccedileumlshtjen neuml gjykateuml118

Disa nga lajmet dhe debatet peumlr tema teuml reumlndeumlsishme shpesh politike mendohet se kaneuml njeuml publik teuml qeumlndruesheumlm dhe janeuml kthyer neuml emblema teuml stacioneve televizive qeuml i transmetojneuml ato Peumlrveccedil buletineve teuml lajmeve disa nga programet meuml teuml njohura janeuml ldquoOpinionrdquo neuml TV Klan ldquoShqiprdquo neuml Top Channel ldquoLogosrdquo neuml Vizion+ dhe ldquo60 minutardquo neuml TV Koha Keumlto janeuml programe javore qeuml kaneuml teuml beumljneuml me intervista apo debate peumlr njeuml temeuml teuml caktuar Njeuml tjeteumlr program mjaft i njohur eumlshteuml ldquoFiks farerdquo njeuml revisteuml satirike e peumlrditshme qeuml bazohet neuml metoda investigative Ka dhe disa programe zbavitjeje dhe lojeumlra qeuml janeuml mjaft teuml njohura Keumltu peumlrfshihet ldquoPortokallirdquo dhe ldquoTop Showrdquo neuml Top Channel ldquoKutia e funditrdquo neuml TV Klan dhe ldquoBypassrdquo neuml Vizion+ Stacionet televizive kaneuml njeuml prirje neuml rritje teuml peumlrqendrohen neuml programe teuml njeuml natyre meuml sociale duke u peumlrpjekur teuml pasqyrojneuml meuml shumeuml kronika nga jeta e peumlrditshme dhe me interes njereumlzor Keumlto programe peumlrfshijneuml ldquoJeteuml neuml keumlrkimrdquo neuml News24 TV ldquoNjereumlz teuml humburrdquo ldquoFemrardquo dhe ldquoSOSrdquo neuml Vizion+

112 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f4113 Mirela Oktrova ldquolsquoLehjarsquo kundeumlr demokraciseuml dhe interesave teuml publikutrdquo Shekulli 4 shtator 2006 f 23114 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 52115 Ibid116 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 9117 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 54118 Vendimi peumlr TVA neuml Raportin Vjetor teuml KKRT 2006 f 25

S H Q I P Euml R I A

41

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

52 Rregullat e peumlrgjithshme peumlr lajmet

Disa rregulla neuml Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin peumlrqendrohen te programimi i peumlr-mbajtjes dhe vlejneuml si peumlr transmetuesit publikeuml ashtu edhe peumlr ata privateuml Ato kaneuml teuml beumljneuml me pavareumlsineuml editoriale censureumln teuml drejteumln e informacionit dhe teuml drejta dhe liri teuml tjera njereumlzore119 Edhe pse parimet themelore teuml informacionit teuml paansheumlm dhe teuml sakteuml janeuml teuml garantuara me ligj nuk ekzistojneuml instrumente apo organe qeuml teuml monitorojneuml zbatimin e tyre KKRT monitoron edicionet kryesore teuml lajmeve teuml stacioneve kombeumltare publike dhe private por kjo peumlrpjekje konsiston veteumlm neuml matje sasiore teuml peumlrqindjes qeuml i kushtohet pasqyrimit teuml partive dhe fi gurave politike

Stacionet televizive kaneuml beumlreuml peumlrparim teuml ndjesheumlm neuml peumlrkufi zimin e vetvetes neumlpeumlrmjet edicioneve teuml lajmeve teuml cilat kaneuml sheumlnuar peumlrmireumlsimin meuml teuml madh neuml programacion te teuml gjitha stacionet televizive120 Megjithateuml informacioni nuk eumlshteuml as i paansheumlm dhe as i drejteuml Pothuajse nuk ekziston ndonjeuml media qeuml teuml mos keteuml interesa teuml fshehura ekonomike apo politike dhe peumlr pasojeuml standartet profesionale aplikohen peumlr aq koheuml sa ua lejojneuml keumlto interesa Axhenda e lajmeve eumlshteuml shumeuml praneuml axhendeumls seuml qeveriseuml apo politikeumls neuml peumlrgjitheumlsi ose praneuml menaxhimit teuml televizioneve121 Edicionet e lajmeve zgjedhin kronika qeuml u shkojneuml peumlr shtat interesave teuml operatorit dhe jo interesit publik122

Edhe Kodi Zgjedhor imponon keumlrkesa peumlr sakteumlsi korrekteumlsi dhe balanceuml peumlr teuml gjitha stacionet televizive123 Transmetuesi i sheumlrbimit publik ka peumlrgjegjeumlsi shteseuml si dheumlnia e koheumls falas peumlr teuml gjitha partiteuml politike qeuml marrin pjeseuml neuml zgjedhje Testi meuml i fundit peumlr respektimin e keumltyre rregullave ishin zgjedhjet lokale neuml shkurt 2007 Stacionet televizive kryesore e kaluan keumlteuml test me sukses TVSH i kushtoi 28 peumlrqind teuml lajmeve Partiseuml Demokratike dhe 29 peumlrqind Partiseuml Socialiste Njeuml pasqyrim i ngjasheumlm u gjend edhe peumlr stacione teuml tjera teuml meumldha si Vizion+ News24 dhe TVA Peumlrjashtim peumlrbeumlnte TV Klan i cili i kushtoi meuml shumeuml koheuml qeveriseuml se ccedildo stacion tjeteumlr Peumlrfaqeumlsuesit e TV Klan pretenduan se ata thjesht po pasqyronin puneumln e zyrtareumlve teuml shtetit Megjithateuml keumlta zyrtareuml ishin pasqyruar teksa beumlnin fushateuml zgjedhore Edhe pse keumlto fushata u konsideruan teuml balancuara dhe teuml drejta neuml aspektin e pasqyrimit teuml partive politike gjateuml periudheumls parazgjedhore teuml gjitha stacionet televizive kishin favorizuar njeuml parti meuml shumeuml se teuml tjerat124

119 OSIShqipeumlria f 234120 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 47121 Monitorimi u krye neuml kuadrin e ldquoMonitorimi i Lajmeve teuml Mbreumlmjes neuml TV ndash monitorim dhe analizeuml e edicioneve teuml lajmeve neuml TV neuml 10 vende teuml Europeumls Juglindorerdquo botuar neuml Media Plan Institute Treguesi i Interesit Publik Sarajevo 2007122 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 54123 Kodi Zgjedhor neni 136 neni 140 gjendet neuml httpwwwosceorgitem14076htmlhtml=1(pareuml neuml 10 korrik 2007)124 Raporti i OSCEODIHR peumlr zgjedhjet e 18 shkurt 2007 gjendet neumlhttpwwwosceorgitem24859htmlhtml=1 (pareuml neuml 12 korrik 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

42

53 Udheumlzimet e peumlrgjithshme peumlr prodhimin e programeve

Ligji peumlr Radion dhe Televizionin vendos disa detyrime teuml peumlrgjithshme peumlr teuml gjitha stacionet televizive Keumlto kaneuml teuml beumljneuml kryesisht me dinjitetin njereumlzor respektin peumlr ligjin dhe teuml drejtat e njeriut125

Megjithateuml keumlto masa janeuml mjaft teuml vakeumlta dhe teuml peumlrgjithshme dhe nuk janeuml shndeumlrruar neuml rregulla meuml teuml detajuara nga KKRT Keumlto parime teuml peumlrgjithshme neuml peumlrgjitheumlsi janeuml respektuar Teuml vetmet probleme kishin teuml beumlnin me pornografi neuml e cila ndalohet krejteumlsisht peumlr trsquou transmetuar Neuml stacionet tokeumlsore analoge nuk transmetohen programe me peumlrmbajtje pornografi ke Megjithateuml DigitAlb transmeton pornografi gjitheuml koheumln neuml njeuml kanal neuml formeuml teuml kriptuar si dhe dy programe pornografi ke neuml mesnateuml

54 Kuotat

Nuk ekzistojneuml kuota teuml posaccedilme peumlr peumlrfaqeumlsim gjuheumlsor apo teuml grupeve teuml minoriteteve Stacioni i transmetimit publik si dhe disa kanale private ndonjeumlhereuml transmetojneuml programe peumlr minoritetet etnike Neuml vitet e fundit Instituti Shqiptar i Medias eumlshteuml angazhuar neuml koordi-nimin e projekteve teuml produksionit teuml programeve radiofonike dhe televizive peumlr pakicat etnike dhe gjuheumlsore neuml vend si dhe peumlr artikuj peumlr keumlto tema teuml botuara neuml median e shkruar

Mediat qeuml fokusohen neuml temat e pakicave luftojneuml peumlr mbijeteseuml Peumlr shembull Radio Prespa e themeluar neuml 2003 neuml zoneumln e kufi rit me Republikeumln e Maqedoniseuml dhe qeuml transmeton maqedonisht nuk funksionon rregullisht peumlr shkak teuml pengesave fi nanciare Stacionet radiofonike peumlr pakiceumln greke neuml jug teuml vendit gjenden neuml njeuml situateuml teuml ngjashme Teuml gjitha keumlto media janeuml nisma individuale shteti nuk jep ndihma peumlr median e minoriteteve Megjithateuml nuk ekzistojneuml pengesa ligjore peumlr dheumlnien e licensave teuml transmetimit peumlr radiot apo televizionet e minoriteteve Neuml fakt KKRT dha njeuml licenseuml peumlr radio dhe televizion radioTV Armonia njeuml projekt peumlr pakiceumln greke qeuml eumlshteuml edhe minoriteti meuml i madh etnik neuml vend Megjithateuml stacioni nuk ka fuqi fi nanciare dhe ka veumlshtireumlsi Peumlr momentin ata nuk transmetojneuml126

Kuotat e vetme neuml lidhje me peumlrmbajtjen qeuml imponon ligji peumlr ata qeuml kaneuml licenseuml lokale eumlshteuml qeuml teuml transmetojneuml programe jokomerciale dhe programe lokale informacioni peumlr teuml pakteumln 15 peumlrqind teuml programacionit javor Ligji nuk e specifi kon termin ldquojokomercialrdquo Sipas ndryshimeve teuml 2003 ata qeuml kaneuml licenseuml kombeumltare duhet trsquoi kushtojneuml teuml pakteumln 15 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit programeve teuml prodhuara veteuml dhe teuml pakteumln 30 peumlrqind programeve teuml prodhuara neuml Shqipeumlri Stacionet televizive neuml peumlrgjitheumlsi i peumlrmbushin keumlto kuota127 Ligji gjithashtu vendos kuota peumlr reklameumln duke mos i lejuar stacionet televizive teuml transmetojneuml reklama peumlr meuml shumeuml se 15 peumlrqind teuml koheumls ditore teuml transmetimit ose meuml shumeuml se 12 minuta peumlr oreuml

125 OSIShqipeumlria f 235ndash236126 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 25127 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 47

S H Q I P Euml R I A

43

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Edhe pse Shqipeumlria si vend qeuml nuk eumlshteuml aneumltar i BE nuk eumlshteuml e detyruar teuml peumlrmbusheuml legjislacionin europian shumeuml nga keumlto kuota lindin nga Konventa Europiane peumlr Televizionin Ndeumlrkufi tar (KETN) dhe Protokollin e saj Shteseuml teuml cileumln Shqipeumlria e ka ratifi kuar neuml 1999 Nga ana tjeteumlr legjislacioni shqiptar nuk u keumlrkon transmetuesve trsquoi kushtojneuml shumiceumln e koheumls seuml transmetimit veprave europiane Ligji peumlr dixhitalizimin thoteuml se stacionet televizive neuml meumlnyreuml progresive duhet teuml peumlrmbushin detyrimin e transmetimit teuml programeve europiane neuml 50 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit

55 Detyrimet peumlr transmetuesin publik

Peumlrveccedil rregullave teuml peumlrgjithshme peumlr prodhimin Ligji peumlr Radion dhe Televizionin i detyron si transmetuesit publikeuml ashtu dhe ata privateuml teuml transmetojneuml programe falas Kjo peumlrfshin programe me interes teuml larteuml peumlr publikun e gjereuml si lajmeumlrimet peumlr sheumlndetin rendin publik apo emergjencat kombeumltare Gjithashtu ligji i keumlrkon RTSH teuml transmetojeuml falas sheumlrbimet fetare teuml mbajtura gjateuml festave fetare zyrtare si dhe seancat e parlamentit Ligji peumlr Radion dhe Televizionin vendos detyrime shteseuml peumlr RTSH Programet e tij duhet teuml jeneuml teuml njeuml cileumlsie teuml larteuml teuml refl ektojneuml larmineuml e jeteumls shqiptare dhe trsquoi sheumlrbejneuml teuml gjitha grupeve shoqeumlrore peumlrfshireuml pakicat kombeumltare

Pasqyrimi i lajmeve nga vendi dhe nga jashteuml duhet teuml jeteuml gjitheumlpeumlrfshireumls dhe i paansheumlmRTSH-seuml i ndalohet transmetimi i propagandeumls politike dhe fetare Megjitheuml keumlto detyrime transmetuesi i sheumlrbimit publik mbetet ende larg peumlrmbushjes seuml misionit teuml tij publik ldquoEumlshteuml paradoksale teuml shoheumlsh se si interesi publik eumlshteuml i pari qeuml lihet pas dore nga njeuml televizion i quajtur lsquopublikrsquo Edicionet e lajmeve fi llojneuml me lajme peumlr aktivitetet e qeveriseuml dhe partive politike duke leumlneuml pas dore problemet qeuml shqeteumlsojneuml qytetareumltrdquo128 Stacioni pretendon se ka beumlreuml progres teuml reumlndeumlsisheumlm dhe se mungesa e konkurrenceumls qeuml pretendohet se ka eumlshteuml njeuml geumlnjeshteumlr e hapur nga rivaleumlt privateuml129 Por mendimi i peumlrgjithsheumlm eumlshteuml se stacionet private mbizoteumlrojneuml ldquoTelevizionet komerciale po e vrasin televizionin publik dhe po thithin teuml gjitheuml audienceumln ashtu si supermarketet po vrasin dyqanet e vogla dhe kioskat e komunizmit duke thithur teuml gjitheuml blereumlsitrdquo130

56 Detyrimet peumlr transmetuesit privateuml

Nuk ka detyrime teuml holleumlsishme programacioni peumlr transmetuesit privateuml Masat e vetme li-gjore kaneuml teuml beumljneuml me koheumlzgjatjen e transmetimit dhe periodicitetin e edicionit teuml lajmeve Stacionet televizive kombeumltare duhet teuml transmetojneuml teuml pakteumln gjashteuml oreuml neuml diteuml kurse stacionet lokale teuml pakteumln kateumlr oreuml neuml diteuml Stacionet televizive kombeumltare duhet teuml transmetojneuml programe origjinale lajmesh ccedildo diteuml Stacionet televizive private janeuml teuml detyruara teuml transmetojneuml mesazhe dhe informacion teuml njeuml interesi teuml madh publik falas sipas rregulloreve teuml hartuara nga KKRT ose me keumlrkeseumln e organeve lokale teuml qeveriseuml Informacione teuml tilla zakonisht peumlrfshijneuml komunikatat e shkurtra me interes teuml posaccedileumlm peumlr publikun sidomos

128 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 10129 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 3130 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 6

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

44

neuml situata emergjence si fatkeqeumlsi natyrore ose neuml tema si sheumlndeti dhe siguria si dhe rendi publik Neuml peumlrgjitheumlsi nuk ka patur probleme me respektimin e keumltij detyrimi

6 PEumlRFUNDIMET

Televizioni ende media me ndikim meuml teuml madh neuml Shqipeumlri ka kaluar njeuml ereuml ndryshimesh Janeuml beumlreuml ndryshime ligjore teuml reumlndeumlsishme edhe pse teuml diskutueshme duke ndryshuar peumlrbeumlrjen e autoriteteve rregullatoreuml Struktura e bazuar neuml njeuml formuleuml peumlrfaqeumlsimi teuml balancuar politik u shndeumlrrua neuml njeuml formuleuml qeuml peumlrfshinte shoqeumlrineuml civile akademikeumlt dhe profesionisteumlt Keumlto leumlvizje zyrtarisht kishin peumlr qeumlllim teuml ulnin ndikimin politik te rregullatori por disa nga veprimet e fundit teuml rregullatorit u konsideruan si teuml motivuara politikisht Peumlr meuml tepeumlr rregullatori pati probleme teuml krijonte aneumltareumlsimin e ploteuml njeuml tregues qeuml mekanizmi i emeumlrimit nuk funksionon pa probleme

Seuml shpejti rregullatori do teuml peumlrballet me njeuml test teuml veumlshtireuml shpeumlrndarjen e licensave dixhitale Ashtu si ligje teuml tjera teuml miratuara gjateuml tre viteve teuml fundit Ligji peumlr Transmetimet Nume-rike u peumlrgatit nga qeveria pa u keumlshilluar me paleumlt e interesuara gjeuml qeuml hodhi mjaft dyshime peumlr qeumlllimet e qeveriseuml dhe pasojat e keumltij ligji neuml transmetime Zbatimi i keumltij ligji ngre pikeumlpyetje teuml reumlndeumlsishme peumlr teuml ardhmen e DigitAlb operatorit teuml platformeumls dixhitale i cili pas tre vjeteumlsh veprimtarie eumlshteuml kthyer neuml njeuml lojtar teuml fuqisheumlm me njeuml bazeuml teuml reumlndeumlsishme klienteumlsh Autoriteti dhe pavareumlsia e KKRT neuml procesin e licensimit si dhe qeumlndrimi i transmetuesit teuml sheumlrbimit publik neuml keumlteuml proces do teuml jeneuml mjaft teuml reumlndeumlsishme

RTSH peumlrballet me detyreumln e veumlshtireuml e sfi deumls ndaj rritjes seuml DigitAlb qeuml nuk do teuml jeteuml e lehteuml sidomos pas performanceumls jo teuml mireuml ekonomike neuml vitet e fundit fi nancimi neuml ulje nga shteti dhe reformeumls seuml papeumlrfunduar Popullariteti i RTSH nuk eumlshteuml peumlrmireumlsuar Menaxhimi jo i mireuml dhe prapambetja neuml krahasim me transmetuesit privateuml seuml bashku me mendimin e peumlrgjithsheumlm qeuml RTSH kontrollohet politikisht janeuml ndeumlr problemet kryesore teuml transmetuesit Stacioni mbetet ende larg peumlrmbushjes seuml misionit teuml tij publik Shpresohet qeuml menaxhimi i ri i stacionit do teuml hartojeuml njeuml strategji koherente dhe teuml fi llojeuml njeuml reformeuml teuml qeumlndrueshme Megjithateuml reforma e RTSH do teuml jeteuml e dhimbshme dhe si e tilleuml stacioni do teuml keteuml nevojeuml peumlr ndihmeseuml teuml reumlndeumlsishme neuml arritjen e misionit teuml tij

Programet profesionale dhe cileumlsore po vijneuml neuml rritje Megjithateuml tregu mbetet i mbipopulluar dhe megjitheuml zhurmeumln peumlr burimet e fi nancimit teuml medias nuk janeuml marreuml masa konkrete neuml keumlteuml drejtim Transparenca e burimeve teuml kapitalit teuml medias nevojiten medoemos neuml njeuml vend ku gazetareumlt teuml cileumlt nuk kaneuml kontrata pune shpesh kaneuml frikeuml teuml rrezikojneuml e teuml provokojneuml pronareumlt duke shkruar neuml meumlnyreuml teuml pavarur Organizatat peumlr median kaneuml beumlreuml peumlrpjekje teuml shumta peumlr teuml rritur ndeumlrgjegjeumlsimin peumlr kodet e etikeumls te gazetareumlt por veteuml-rregullimi efi kas ende nuk ka nisur Mangeumlsia e studimeve teuml tregut ose teuml teuml dheumlnave teuml tjera i pengon mjaft vlereumlsimet peumlr kushtet e medias shqiptare

S H Q I P Euml R I A

45

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

ANEKS1 LEGJISLACIONI I PEumlRMENDUR NEuml RAPORT

Fletorja Zyrtare eumlshteuml gazeta zyrtare e Shqipeumlriseuml

Direktiva 9736EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 30 qershor 1997 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin e disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 202 30 korrik 1997

Direktiva 200765EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 11 dhjetor 2007 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 33227 18 dhjetor 2007

Kodi Zgjedhor neni 136 neni 140 gjendet neuml httpeumleumleumlosceorgitem14076htmlhtml=1 (pareuml neuml 10 korrik 2007)

Ligji peumlr Transmetimet Numerike Ligji nr 9742 neuml 28 maj 2007 peumlr Transmetimet Numerike neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml

Ligji nr 8410 dateuml 30091998 Peumlr radion dhe televizionin publik e privat neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml Fletorja Zyrtare 20 tetor 1998 amenduar me ligjin nr 8657 dateuml 31072000 ligjin nr8794 dateuml 10052001 ligjin nr9016 dateuml 20022003 dhe ligjin nr9124 dateuml 29072003 si dhe Ligji nr 9677 i 13 janarit 2007

Ligji nr 9531 i cili ndryshon Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin me kapitullin ldquoPeumlr Radion dhe Televizionin Publik dhe Privatrdquo 11 maj 2006 Fletorja Zyrtare 65 2006

Ligji nr 9645 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2007rdquo i 27 neumlntorit 2006

Ligji nr 9836 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2008rdquo i 26 neumlntorit 2007

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

46

ANEKS 2 BIBLIOGRAFIA

Neuml anglisht

IREX Media Sustainability Index 2005 ndash Albania IREX Washington DC 2006

IREX Media Sustainability Index 2006 ndash Albania IREX Washington DC 2007

Neuml shqip

KKRT Vlereumlsim i teuml Ardhurave teuml Reklamave nga Monitorimi prillndashmaj 2005

KKRT Raporti Vjetor 2006 neuml Kuvendin e Shqipeumlriseuml

RTSH Raporti Vjetor peumlr Veprimtarineuml e RTSH 2006

Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007

Unioni i Gazetareumlve Shqiptareuml ldquoMbrojtja neuml puneuml dhe sigurimi social i punonjeumlsve teumlmedias njeuml domosdoshmeumlri peumlr shtypin e lireumlrdquo

S H Q I P Euml R I A

47

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Page 11: Televizioni në Europë: Raportet vijuese 2008 - Shqipëria · Media Program përpiqet të nxisë median e pavarur, profesionale dhe të qëndrueshme si dhe gazetarinë cilësore,

S H Q I P Euml R I A

11

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

B Rekomandimet

1 REKOMANDIMET FILLESTARE NGA RAPORTI I 20051

Shumeuml nga rekomandimet e raportit fi llestar janeuml peumlrmbushur kryesisht neuml fusheumln e legjislacionit dhe shpeumlrndarjen e reklamave dhe fondeve shteteumlrore Organizatat ndeumlrkombeumltare kaneuml vazhduar mbeumlshtetjen e tyre peumlr keumlrkimet monitorimet dhe ndihmeseumln peumlr legjislacionin Edhe pse transmetuesi i sheumlrbimit publik ka nisur njeuml reformeuml serioze eumlshteuml ende shumeuml hereumlt peumlr teuml vlereumlsuar se si janeuml peumlrmbushur rekomandimet peumlr transmetuesit e sheumlrbimit publik Nuk pati progres peumlr rritjen e transparenceumls seuml proneumlsiseuml seuml transmetuesve dhe neuml zbatimin e Kodit teuml Puneumls neuml sektorin e medias

1 ldquoShqipeumlriardquo neuml Instituti i Shoqeumlriseuml seuml Hapur Televizioni neuml Europeuml rregullimi politikat dhe pavareumlsiaBudapest 2005 (meuml tej OSIShqipeumlria) f 247ndash250

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

12

11 Politikat

Legjislacioni

1 Qeveria duhet teuml ndeumlrmarreuml hapa peumlr teuml ploteumlsuar boshlleumlqet neuml legjislacionin e medias veccedilaneumlrisht neuml lidhje me teknologjiteuml dhe sheumlrbimet e reja teuml transmetimit duke iu referuar instrumenteve ndeumlrkombeumltare mbi konkurrenceumln dhe transmetimin dixhital2 Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare duhet teuml vazhdojneuml asistenceumln peumlr qeverineuml dhe parlamentin si dhe peumlr rregullatorin - Keumlshillin Kombeumltar teuml Radios dhe Televizionit (KKRT) - peumlr hartimin e legjislacionit teuml medias Ata duhet teuml nxisin konsultimet me OJQ qeuml veprojneuml neuml fusheumln e medias seuml lireuml dhe shoqatat e mediave profesioniste si pjeseuml e procesit teuml hartimit teuml ligjit3 Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare duhet teuml vazhdojneuml asistenceumln e tyre peumlr organizmat qeuml merren me zbatimin e ligjit mbi peumlrmireumlsimin e zbatimit teuml legjislacionit teuml medias

Keumlto rekomandime janeuml peumlrmbushur pjeseumlrisht Ligji peumlr Radion dhe Televizionin u ndryshua peumlr teuml mbuluar dixhitalizimin dhe tashmeuml po rishikohet peumlr ta peumlrshtatur me legjislacionin e BE Organizatat ndeumlrkombeumltare e mbeumlshteteumln menjeumlhereuml reformeumln e autoriteteve rregullatore dhe ateuml teuml transmetuesit teuml sheumlrbimit publik si dhe dhaneuml keumlshillat e tyre peumlr legjislacionin Kjo asistenceuml duhet teuml vazhdojeuml Megjithateuml keumlshillimi i qeveriseuml me grupet vendase teuml interesit ka qeneuml sporadik dhe i beumlreuml neumln presion

Debati Publik

4 OJQ lokale qeuml veprojneuml neuml fusheumln e liriseuml seuml shprehjes dhe teuml aksesit neuml informacion si edhe organizatat qeuml merren meuml gjereumlsisht me teuml drejtat civile duhet teuml nxisin njeuml debat publik mbi probleme teuml reumlndeumlsishme qeuml lidhen me zhvillimin e medias neuml njeuml frymeuml teuml hapur dhe teuml paanshme duke rritur ndeumlrgjegjeumlsimin sesi media ndikon mbi qytetareumlt Njeuml iniciativeuml e tilleuml duhet teuml mbeumlshtetet fuqimisht nga institucionet ndeumlrkombeumltare dhe ato europiane teuml tilla si Bashkimi Europian OSBE dhe Keumlshilli i Europeumls

Veteuml media i ka sjelleuml ccedileumlshtjet e lidhura me teuml neuml qendeumlr teuml debatit publik Por ekziston ende nevoja peumlr njeuml debat meuml teuml pasur publik peumlr tema teuml reumlndeumlsishme teuml lidhura me zhvillimin e medias OJQ-teuml lokale janeuml neuml poziteumln meuml teuml peumlrshtatshme peumlr ta realizuar keumlteuml

S H Q I P Euml R I A

13

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Studimet

5 Qeveria duhet teuml nxiseuml analiza teuml holleumlsishme peumlr sektorin e medias duke i kushtuar njeuml veumlmendje teuml veccedilanteuml studimeve mbi audienceumln Peumlr teuml siguruar pavareumlsineuml e njeuml studimi teuml tilleuml qeveria duhet teuml funksionojeuml veteumlm si njeuml bashkeumlfi nancues i puneumls seuml beumlreuml nga institucione akademike teuml vendit ose OJQ teuml huaja apo edhe institucione teuml tjera joshteteumlrore6 Organizatat e shoqeumlriseuml civile duhet teuml nxisin qeverineuml peumlr teuml mbeumlshtetur njeuml studim teuml tilleuml teuml pavarur neuml sektorin e medias

Ky rekomanim nuk eumlshteuml ploteumlsuar Ende nuk ka njeuml studim peumlr shikueshmeumlrineuml keumlshtu qeuml rekomandimi mbetet neuml fuqi

Konsultimet

7Kur ndeumlrmerr hapa qeuml prekin median dhe merr neuml shqyrtim problemet qeuml lidhen me teuml Qeveria duhet teuml konsultohet me pronareumlt e medias OJQ qeuml veprojneuml neuml fusheumln e liriseuml seuml shtypit shoqatat e medias profesionale dhe komunitetin ndeumlrkombeumltar dhe veccedilaneumlrisht Keumlshillin e Europeumls

Ky rekomandim nuk eumlshteuml peumlrmbushur E veumlneuml neumln presion qeveria u keumlshillua me paleumlt e interesuara peumlr ndryshime neuml ligjet e medias Megjithateuml ky keumlshillim u beuml momentin e fundit dhe ishte njeuml peumlrjashtim

Teknologjiteuml e reja

8Qeveria duhet teuml peumlrgatiseuml njeuml strategji afatgjateuml peumlr zhvillimin e medias qeuml mund trsquoi paraprinte evolucionit teuml teknologjive teuml reja duke peumlrfshireuml keumltu internetin dhe transmetimin dixhital9Si njeuml prioritet teuml saj Qeveria duhet trsquoi propozojeuml parlamentit amendime peumlr Ligjin mbi Radion dhe Televizionin duke synuar rregullimin e transmetimit dixhital neuml peumlrputhje me standardet europiane dhe ndeumlrkombeumltare

Rekomandimi i pareuml mbetet ende peumlr trsquou ploteumlsuar KKRT po harton njeuml strategji peumlr dixhitalizimin Rekomandimi i dyteuml eumlshteuml peumlrmbushur Parlamenti e ndryshoi Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin peumlr teuml peumlrfshireuml edhe masat peumlr transmetimin dixhital neuml peumlrputhje me standartet ndeumlrkombeumltare

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

14

12 Autoritetet rregullatore (KKRT)

Pavareumlsia

10 Qeveria dhe parlamenti duhet teuml sigurojneuml zbatimin e ploteuml teuml legjislacionit ekzistues neuml meumlnyreuml qeuml teuml respektohet dhe teuml peumlrforcohet pavareumlsia e autoritetit rregullator Keumlshillit Kombeumltar teuml Radio Televizionit (KKRT) neuml meumlnyreuml teuml veccedilanteuml neuml lidhje me emeumlrimin e aneumltareumlve teuml KKRT dhe peumlrgatitjen e raportit vjetor teuml KKRT

Rekomandimi eumlshteuml ploteumlsuar Edhe pse ngjalli mjaft polemika formula e emeumlrimit teuml aneumltareumlve teuml KKRT u ndryshua Megjitheuml reformeumln e vazhdueshme neuml vitet e fundit qeveria dhe parlamenti duhet ende teuml ndeumlrmarrin ndryshime neuml legjislacion peumlr teuml forcuar pavareumlsineuml e rregullatorit

S H Q I P Euml R I A

15

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

13 Transmetuesit publikeuml dhe privateuml

Shumeumlllojshmeumlria e medias

11Qeveria dhe parlamenti duhet teuml konsolidojneuml transparenceumln e medias neumlpeumlrmjet zbatimit teuml ploteuml teuml legjislacionit teuml medias dhe neumlpeumlrmjet kontrolleve teuml rregullta mbi proneumlsineuml dhe fi nancimin e medias

Nuk ka patur shumeuml progres peumlr teuml hedhur driteuml mbi proneumlsineuml e transmetuesve Qeveria dhe Parlamenti duhet teuml beumljneuml meuml tepeumlr peumlr ta arritur keumlteuml gjeuml Kontrollet e proneumlsiseuml dhe fi nancimit teuml mediave duhen kryer nga agjenci zbatimi meuml teuml fuqishme meuml efi kase dhe meuml teuml pavarura si KKRT apo Policia Tatimore

Peumlr teuml drejtat e gazetareumlve

12 Qeveria duhet teuml marreuml hapa teuml veccedilanteuml qeuml Kodi i Puneumls teuml zbatohet nga organizatat e mediave dhe teuml mbikqyreuml rregullisht zbatimin e tij13 Shoqatat e gazetareumlve me ndihmeumln edhe teuml aktoreumlve teuml tjereuml teuml shoqeumlriseuml civile duhet teuml keumlrkojneuml zbatimin e kodit teuml Puneumls neuml kompaniteuml e mediave dhe neuml meumlnyreuml teuml veccedilanteuml negociatat kolektive14 Organizatat e shoqeumlriseuml civile duhet teuml mbeumlshtesin gazetareumlt edhe individualisht kur teuml drejtat e tyre dhunohen nga pronareumlt e mediave autoritetet shteteumlrore ose paleuml teuml tjera

Keumlto rekomandime nuk janeuml peumlrmbushur Qeveria nuk ka ndeumlrmarreuml hapa peumlr teuml forcuar zbatimin e Kodit teuml Puneumls (Keumlto hapa do teuml peumlrfshinin edhe forcimin e kapaciteteve teuml agjencive teuml zbatimit teuml ligjit si Inspektoriati i Larteuml i Puneumls dhe Policia Tatimore peumlr teuml monitoruar rregullisht zbatimin e Kodit teuml Puneumls neuml teuml gjitha mediat) Neuml teuml njeumljteumln koheuml shoqeumlria civile dhe shoqatat e gazetareumlve kaneuml qeneuml teuml dobeumlta neuml keumlrkeseumln e tyre peumlr zbatimin e Kodit neuml organizatat e mediave

Financimi

15 Qeveria duhet teuml krijojeuml njeuml organizeumlm teuml pavarur qeuml teuml jeteuml peumlrgjegjeumls peumlr transferimin e fondeve qeveritare tek operatoreumlt e mediave neuml peumlrputhje me parimet dhe procedurat e parashtruara nga rekomandimet peumlrkateumlse teuml Keumlshillit teuml Europeumls Procesi i transferimit teuml parave duhet teuml jeteuml i qarteuml dhe transparent

Ky rekomandim eumlshteuml peumlrmbushur Qeveria ka krijuar Agjencineuml e Prokurimeve Publike qeuml boton njeuml buletin javor teuml njoftimeve zyrtare peumlrfshireuml reklamat shteteumlrore dhe njoftimet qeuml meuml peumlrpara botoheshin neuml gazeta Megjithateuml ligji nuk eumlshteuml krejteumlsisht i qarteuml neuml peumlrkufi zimin e reklameumls shteteumlrore dhe peumlr pasojeuml ka nevojeuml peumlr sqarim teuml meumltejsheumlm

Reklamat shteteumlrore

16 Qeveria duhet teuml ndeumlrmarreuml hapa teuml menjeumlhershme peumlr teuml siguruar transferimin e paparagjykuar dhe jopolitik teuml parave nga reklamat shteteumlrore dhe teuml rriseuml transparenceumln mbi transferimin e parave nga kjo reklameuml

Qeveria ka ndeumlrmarreuml hapa peumlr teuml garantuar njeuml shpeumlrndarje objektive teuml reklameumls shteteumlrore Megjithateuml sistemi i shpeumlrndarjes seuml reklameumls shteteumlrore ka ende nevojeuml peumlr peumlrmireumlsim

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

16

Pavareumlsia

17 Qeveria duhet teuml investigojeuml rregullisht pohimet mbi dhunimet e liriseuml dhe teuml pavareumlsiseuml seuml medias

Qeveria nuk ka treguar gatishmeumlri teuml madhe peumlr teuml hetuar dhunimet e liriseuml seuml medias rregullisht Neuml keumlteuml meumlnyreuml ky rekomandim ende qeumlndron

Studime dhe monitorim

18 Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare duhet teuml monitorojneuml dhe teuml raportojneuml publikisht mbi dhunimet e pavareumlsiseuml seuml medias19 Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare duhet teuml asistojneuml me studime dhe monitorim fusha teuml veccedilanta teuml aktivitetit teuml medias teuml tilla si pavareumlsia respektimi i ligjit dhe etika e medias

Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare kaneuml vazhduar ta peumlrmbushin rolin e tyre monitorues Puna e tyre monitoruese dhe keumlrkimore eumlshteuml thelbeumlsore dhe duhet teuml vazhdojeuml

S H Q I P Euml R I A

17

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

14 Transmetuesi publik (RTSH)

Reforma e RTSH

20 Qeveria duhet teuml mbeumlshteseuml transformimin e Radio Televizonit Shqiptar (RTSH) neuml njeuml transmetues teuml veumlrteteuml teuml sheumlrbimit publik duke beumlreuml teuml qarta rolet dhe peumlrgjegjeumlsiteuml dhe duke garantuar transparenceumln e administrimit21 Shoqatat e gazetareumlve dhe organizatat ndeumlrqeveritare duhet teuml ndeumlrmarrin hapat e duhura nga ana e tyre peumlr teuml mbeumlshtetur transformimin e RTSH22 Qeveria dhe OJQ teuml reumlndeumlsishme teuml keumltij sektori duhet teuml peumlrpiqen teuml sjellin teuml gjitheuml aktoreumlt neuml njeuml debat publik mbi teuml ardhmen e RTSH Kjo duhet teuml peumlrfshijeuml gazetareumlt e RTSH drejtoreumlt e meumlparsheumlm dhe ata teuml tanisheumlm autoritetin rregullator (KKRT) OJQ dhe komunitetin e gazetareumlve neuml peumlrgjitheumlsi23 Shoqeumlria civile duhet ta sjelleuml peumlrpara veumlmendjes seuml publikut shqeteumlsimet mbi RTSH dhe teuml keumlrkojeuml zgjidhje nga organet kompetente Neuml lidhje me TVSH keumlto shqeteumlsime peumlrfshijneuml por nuk janeuml teuml kufi zuara me cileumlsineuml e programit transparenceumln e administrimit efi kasitetin e administrimit dhe pavareumlsineuml nga qeveria dhe grupet politike

Menaxhimi i ri i RTSH duket se ka nisur njeuml reformeuml serioze Eumlshteuml ende shumeuml hereumlt peumlr teuml nxjerreuml peumlrfundime peumlr strategjineuml e tij por mund teuml thuhet me siguri se ai do teuml keteuml nevojeuml peumlr asistenceuml fi nanciare dhe teknike dhe do teuml duhet teuml beumljeuml njeuml menaxhim teuml menccedilur dhe efi kas teuml burimevePrandaj rekomandimet nga raporti fi llestar janeuml ende teuml vlefshme Qeveria duhet teuml mbeumlshteseuml reformeumln e RTSH dhe shoqatat e gazetareumlve duhet teuml organizojneuml debate publike dhe teuml ofrojneuml peumlrvojeumln e tyre peumlr teuml ndihmuar keumlteuml reformeuml Cileumlsia e programit transparenca e administrateumls si dhe efi kasiteti i menaxhimit duhet teuml jeneuml ndeumlr temat qeuml shoqeumlria civile duhet teuml keteuml neuml veumlmendje teuml saj

Financimi

24 Qeveria duhet ta njoheuml dhe ta beumljeuml teuml ditur teuml ardhureumln nga tarifat e licensave Kur kjo teuml kryhet ateumlhereuml duhet teuml mendohet peumlr teuml gjetur rrugeumlt peumlr teuml peumlrmireumlsuar nivelin e pageseumls seuml keumlsaj tarife

Ky rekomandim nuk eumlshteuml peumlrmbushur Qeveria duhet ende teuml rriseuml transparenceumln peumlr teuml ardhurat nga taksa e aparatit

Programacioni

25 Administrimi dhe stafi i Radio Televizionit Shqiptar (TVSH) duhet teuml peumlrmireumlsojeuml cileumlsineuml e produksionit dhe teuml peumlrcaktojeuml njeuml struktureuml programi qeuml do teuml rriste interesin publik dhe do ta beumlnte meuml teumlrheqeumls keumlteuml stacion televiziv

Megjitheuml ndryshimet e fundit neuml RTSH menaxhimi dhe stafi i stacionit duhet teuml peumlrmireumlsojneuml programacionin

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

18

15 Shoqeumlria civile

Kodet e etikeumls

26 Shoqatat e gazetareumlve duhet teuml peumlrpilojneuml kodet e etikeumls ose teuml amendojneuml ateuml ekzistues teuml rrisin ndeumlrgjegjeumlsimin peumlr keumlto kode dhe teuml promovojneuml veprimin neuml peumlrputhje me to

Neuml shtator 2006 shoqatat e gazetareumlve miratuan njeuml kod etike peumlr teuml gjitha mediat neuml vend Megjithateuml kodi nuk eumlshteuml miratuar ldquozyrtarishtrdquo nga ndonjeuml media dhe ende nuk ka ndonjeuml mekanizeumlm peumlr ta zbatuar ateuml Gazetareumlt janeuml teuml lireuml teuml vendosin neumlse duan ta respektojneuml ateuml apo jo Njeuml sistem efi kas veteumlrregullimi dhe njeuml ambient i sigurt peumlr gazetareumlt mbeten ende qeumlllime teuml largeumlta

Shoqatat e mediave

27 Shoqatat e mediave duhet teuml forcojneuml neuml meumlnyreuml teuml ndjeshme afteumlsiteuml peumlr debat publik dhe ndeumlrgjegjeumlsimin e organizatave dhe shoqatave teuml mediave neumlpeumlrmjet njeuml bashkeumlpunimi meuml teuml mireuml dhe duke promovuar teuml drejtat e gazetareumlve peumlrballeuml pronareumlve teuml mediave dhe qeveriseuml 28 Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare duhet teuml ofrojneuml eksperienceuml dhe asistenceuml peumlr konsolidimin e shoqatave teuml mediave

Nuk ka pasur shumeuml peumlrparim neuml keumlteuml aspekt Shoqatat e gazetareumlve duhet teuml vazhdojneuml teuml peumlrmireumlsojneuml kapacitetet e tyre Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare teuml cilat kaneuml asistuar procesin deri tani duhet teuml vazhdojneuml mbeumlshtetjen e tyre

2 REKOMANDIMET E REJA SIPAS RAPORTIT TEuml 2008

21 Legjislacioni

Televizioni dixhital

KKRT duhet teuml hartojeuml njeuml Strategji Dixhitalizimi dhe pastaj teuml niseuml procesin e licensimit dixhitalHartimi i Strategjiseuml duhet teuml miratohet pas njeuml debati publik me paleumlt e interesuara Strategjia duhet teuml marreuml parasysh tema teuml tilla si mbrojtjen e konsumatorit investimet neuml platforma dixhitale teuml beumlra tashmeuml neuml vend si dhe pluralizmin dhe konkurrenceumln neuml media

1

2

S H Q I P Euml R I A

19

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

C Peumlrfundimet kryesore teuml monitorimit vijues

1 AMBIENTI I PEumlRGJITHSHEumlM I TRANSMETIMEVE

11 Zhvillimet kyccedile neuml legjislacion dhe politika

Qeuml nga koha e botimit teuml ldquoTelevizioni neuml Europeumlrdquo neuml 2005 peumlrvoja e Shqipeumlriseuml ka qeneuml e pasur neuml aspektin e legjislacionit dhe politikave peumlr median me debate teuml nxehta rreth teuml ardhmes seuml autoriteteve rregullatore transparenceumls seuml fi nancimeve neuml media si dhe transmetimeve numerike Peumlrbeumlrja e autoriteteve rregullatore eumlshteuml ndryshuar me ligj Ndryshime teuml tjera ligjore peumlrpiqen teuml zvogeumllojneuml vareumlsineuml ekonomike teuml medias elektronike nga reklamat shteteumlrore dhe peumlr pasojeuml dhe nga abuzimet e mundshme

Pas debatesh teuml gjata dhe teuml gjalla mes pronareumlve teuml medias deputeteumlve rregullatoreumlve RTSH dhe shoqatave teuml industriseuml Shqipeumlria po peumlrgatitet peumlr teuml legalizuar platformeumln e saj dixhitale sipas Ligjit peumlr Transmetimet Dixhitale2 Transmetimet dixhitale neuml platformat satelitore dhe tokeumlsore janeuml zhvilluar me shpejteumlsi gjateuml tre viteve teuml kaluara duke arritur njeuml depeumlrtim teuml reumlndeumlsisheumlm Pas gati kateumlr vitesh transmetimi platforma televizive dixhitale DigitAlb pretendonte se kishte 120000 abonenteuml neuml fi llim teuml 2006 neuml Shqipeumlri dhe te shqiptareumlt qeuml jetojneuml jashteuml3 Caktimi i ndikimit teuml ligjit te DigitAlb dhe te abonenteumlt e tij do teuml jeteuml njeuml test i meumltejsheumlm peumlr autoritetin rregullator Nga ana tjeteumlr mbetet peumlr trsquou pareuml neumlse transmetuesit e tjereuml sidomos TVSH do teuml jeneuml neuml gjendje teuml investojneuml neuml dixhitalizimin dhe teuml konkurrojneuml me DigitAlb

TVSH vazhdon teuml mos e peumlrmbusheuml misionin e saj Drejtuesit e caktuar neuml fund teuml 2006 peumlrballen me detyreumln e veumlshtireuml e kthimit teuml stacionit neuml njeuml operator me teuml veumlrteteuml publik edhe pse vuan nga njeuml reumlnie e vazhdueshme e popullaritetit ndeumlrkoheuml qeuml audienca e stacioneve private ka ardhur neuml rritje Njeuml hap tejet i vonuar neuml keumlteuml drejtim u mor neuml gusht teuml vitit 2007 me hartimin e peumlrbashkeumlt teuml njeuml strategjie peumlr RTSH neuml ereumln dixhitale nga TVSH dhe Unioni Europian i Transmetimeve (EBU) me keumlshillimin e Divizionit teuml Medias seuml Keumlshillit teuml Europeumls

12 Masat ligjore teuml BE

Shqipeumlria e ka miratuar pjeseumlrisht legjislacionin dhe standartet europiane peumlr median Neuml vitin 1999 vendi fi rmosi dhe ratifi koi Konventeumln e Keumlshillit teuml Europeumls peumlr Televizionin Ndeumlrkufi tar dhe Protokollin e tij Shteseuml Shumeuml nga masat e Ligjit peumlr Radion dhe

2 Ligji nr 9742 i 28 maj 2007 neuml Transmetimet Numerike neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml (meuml tej Ligji peumlr Transmetimet Numerike)3 Sipas teuml dheumlnave nga DigitAlb (gjendet neuml httpwwwdigitalbtvkompania e pareuml neuml 31 korrik 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

20

Televizionin4 vijneuml nga kjo marreumlveshje dhe neuml njeuml meumlnyreuml peumlrmbushin disa nga keumlrkesat e Direktiveumls Televizioni Pa Kufi j (TVWF)5 si masat peumlr sponsorizimet reklamat teuml drejteumln e replikeumls dhe mbrojtjen e teuml miturve

Legjislacioni shqiptar peumlr median nuk ka peumlrfshireuml keumlrkesat e Direktiveumls TVWF peumlr teleshitjet dhe transmetimin e veprave europiane Ligji peumlr Transmetimet Numerike paraqiti keumlrkeseumln qeuml veprat europiane duhet teuml peumlrbeumljneuml 50 teuml programacionit teuml njeuml stacioni duke lejuar qeuml kjo peumlrqindje teuml arrihet neuml meumlnyreuml progresiveMegjithateuml respektimi i keumltyre standarteve duhet ende teuml monitorohet pasi ky ligj eumlshteuml ende mjaft i ri Kishte njeuml ide peumlr teuml caktuar njeuml grup pune teuml peumlrbeumlreuml nga tre eksperteuml teuml pavarur teuml medias teuml cileumlt do teuml rishikonin Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin dhe do teuml propozonin ndryshime qeuml do ta sillnin keumlteuml ligj neuml linjeuml me ligjet e BE Deri tani kjo nuk u realizua Komisioni i Peumlrhersheumlm Parlamentar peumlr Median dhe Mjetet e Informimit Publik (meuml pas Komisioni Parlamentar i Medias) po e kryen keumlteuml detyreuml por ritmi eumlshteuml i ngadalteuml duke pasur parasysh peumlrpareumlsiteuml e ccedileumlshtjeve teuml tjera neuml Parlament meuml sakteumlsisht reformeumln neuml drejteumlsi Megjithateuml ka peumlrpjekje peumlr teuml reformuar legjislacionin e medias Rregullatoreumlt dhe eksperteuml teuml Komisionit Parlamentar teuml Medias kaneuml paraqitur propozimet e tyre peumlr ndryshime ligjore por ende nuk eumlshteuml e qarteuml se cilat do teuml jeneuml hapat neuml vijim6

Edhe pse nuk ka patur njeuml monitorim teuml vazhduesheumlm se si janeuml zbatuar keumlto masa nuk ka patur ndonjeuml problem teuml veccedilanteuml7 Nga ana tjeteumlr zbatimi i masave teuml tjera teuml frymeumlzuara nga legjislacioni i BE peumlr median ka qeneuml jo i keumlnaqsheumlm Si neuml shumeuml sektoreuml teuml tjereuml neuml Shqipeumlri edhe industria e medias ka mungeseuml transparence dhe ligjet qeuml garantojneuml transparenceumln e proneumlsiseuml dhe fi nancimit mbeten teuml veumlshtira peumlr trsquou zbatuar Kjo peumlr shkak teuml mungeseumls seuml peumlrgjithshme teuml transparenceumls neuml treg Njeuml hap peumlrpara ishte njeuml amendim neuml korrik 2006 teuml Ligjit peumlr Radion dhe Televizionin qeuml i ndalonte pronareumlt e mediave teuml merrnin pjeseuml neuml tendera publikeuml8 Megjithateuml seumlrish peumlr shkak teuml mungeseumls seuml peumlrgjithshme teuml transparenceumls dhe dheumlnies seuml uleumlt teuml peumlrgjegjeumlsiseuml si nga ana e medias ashtu edhe nga ana e qeveriseuml kjo maseuml ligjore mund teuml anashkalohet me lehteumlsi

4 Ligji nr 8410 i 30 shtatorit 1998 peumlr Radion dhe Televizionin Publik dhe Privat neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml i ndryshuar me Ligjin nr 8657 i 31 korrikut 2000 Ligji nr 8794 i 10 majit 2001 Ligji nr 9016 i 20 shkurtit 2003 Ligji nr 9124 i 29 korrikut 2003 dhe Ligji nr 9677 i 13 janarit 2007 (meuml tej Ligji i Radios dhe Televizionit)5 Direktiva 9736EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 30 qershor 1997 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin e disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 202 30 korrik 1997 Direktiva 200765EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 11 dhjetor 2007 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 33227 18 dhjetor 20076 Intervisteuml me Vjollca Meccedile keumlshilltare praneuml Kryetares seuml Parlamentit Tiraneuml 17 janar 2008 7 Intervisteuml me Andrea Nathanailin Drejtor Programacioni praneuml KKRT Tiraneuml 6 korrik 2007 8 Ligji i Radios dhe Televizionit neni 20

S H Q I P Euml R I A

21

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

13 Tregu i transmetimeve

Stacionet televizive vazhdojneuml teuml shtohen neuml numeumlr dhe mund teuml argumentohet edhe qeuml cileumlsia ka ardhur neuml rritje por pa patur studime sistematike dhe teuml besueshme peumlr shikueshmeumlrineuml peumlrqindja e veumlrteteuml e tregut peumlr ccedildo stacion mbetet e panjohur Instituti i Sondazheve dhe Opinioneve i cili meuml pareuml ka beumlreuml peumlrpjekje peumlr teuml matur shikueshmeumlrineuml ka nisur njeuml peumlrpjekje teuml re peumlr studim shikueshmeumlrie neuml vitin 2007 Megjithateuml eumlshteuml ende hereumlt peumlr teuml patur rezultate teuml qarta Peumlr shembull Top Channel njeuml stacion qeuml nuk ka patur licenseuml kombeumltare deri neuml janar teuml 2008 mendohet se geumlzon njeuml peumlrqindje mesatare shikueshmeumlrie prej 70 peumlrqind9 Edhe pse nuk ka asnjeuml dyshim qeuml stacioni eumlshteuml shumeuml i ndjekur kjo shifeumlr eumlshteuml njeuml vlereumlsim i peumlrafeumlrt i eksperteumlve dhe veumlzhguesve pa asnjeuml teuml dheumlneuml zyrtare qeuml ta mbeumlshteseuml keumlteuml Stacionet e tjera meuml teuml ndjekura televizive mendohen se janeuml TV Klan Vizion+ TV Koha si dhe stacionet me lajme News24 dhe Alsat Edhe pse TVSH ende ka mbulimin meuml teuml madh teuml territorit ldquocileumlsia programore neuml uljerdquo10 ka sjelleuml humbjen e avantazhit teuml konkurrenceumls

2 RREGULLIMI DHE LICENSIMI I SEKTORIT TEuml TELEVIZIONIT

21 Autoritetet dhe korniza rregullatore

Deri neuml 2006 Ligji peumlr Radion dhe Televizionin thoshte se KKRT ishte njeuml organ i pavarur i peumlrbeumlreuml nga kryetari neumlnkryetari dhe peseuml aneumltareuml teuml zgjedhur neuml bazeuml teuml peumlrvojeumls dhe meritave neuml fushat sociale ligjore teuml arsimit dhe teuml medias Presidenti i Republikeumls propozonte njeuml kandidat ndeumlrsa gjashteuml teuml tjereumlt propozoheshin nga Komisioni Parlamentar i Medias Meuml pas Parlamenti zgjidhte aneumltareumlt dhe kryetarin me votim me shumiceuml teuml thjeshteuml11

Neuml shkurt 2006 qeveria propozoi njeuml ndryshim ligjor qeuml do teuml shkurtonte KKRT neuml peseuml aneumltareuml dhe do teuml ndryshonte formuleumln e emeumlrimit Duke pretenduar se formula e peumlrfaqeumlsimit teuml balancuar neuml organin rregullator ishte e qarteuml qeuml nuk funksiononte qeveria propozoi njeuml peumlrfshirje meuml teuml gjereuml teuml shoqeumlriseuml civile shoqatave teuml medias akademikeumlve dhe organizatave teuml tjera teuml ngjashme neuml procesin e emeumlrimit Propozimi ndezi njeuml debat teuml gjalleuml dhe krijoi njeuml klimeuml dyshimi mes paleumlve teuml interesuar shumica e teuml cileumlve mendonin se qeveria donte teuml vinte KKRT neumln kontroll Ndeumlrkoheuml qeuml teuml gjitheuml binin dakord se ekzistonte njeuml nevojeuml e forteuml peumlr reformeuml shumeuml teuml tjereuml shpreheumln shqeteumlsimin se ky propozim nuk garantonte ndonjeuml peumlrmireumlsim ldquoSi aneumltar i Komisionit Parlamentar teuml Medias besoj se neuml keumlteuml fusheuml duhen beumlreuml ndryshime por ta sjelleumlsh keumlteuml propozim fshehurazi sidomos nga qeveria dhe sidomos kur po fl asim peumlr pushtetin e kateumlrt qeuml eumlshteuml media kjo leuml njeuml shije teuml keqerdquo12

9 A Stefani Teuml pavarurit kali i Trojeumls neuml media Panorama 16 shkurt 2006 f 1710 IREX Media Sustainability Index 2006 ndash Shqipeumlria IREX Washington DC 2007 f 6 Gjendet neuml website e IREX te httpwwwirexorgprogramsMSI_EUR2006albaniaasp (i pareuml neuml 1 gusht 2007) (meuml tej IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria)11 OSIShqipeumlria kapitulli peumlr autoritetin rregullator f 194 19912 N Lesi ldquoA duhet teuml merremi me ligjin peumlr mediat elektronikerdquo Koha Joneuml 10 shkurt 2007 f 3

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

22

Peumlrveccedil shqeteumlsimit peumlr peumlrmbajtjen e amendamentit shumeuml stacione televizive shoqatat e gazetareumlve peumlrfaqeumlsues teuml shoqeumlriseuml civile dhe eksperteuml teuml medias kundeumlrshtuan mungeseumln e debatit dhe keumlshillimit peumlrpara paraqitjes seuml amendamenteve neuml Parlament Peumlr pasojeuml Komisioni Parlamentar i Medias ftoi pronareumlt dhe drejtoreumlt e mediave meuml teuml reumlndeumlsishme si dhe kryetareumlt e shoqatave teuml gazetareumlve juristeuml dhe peumlrfaqeumlsues teuml shoqeumlriseuml civile qeuml teuml paraqisnin propozimet e tyre

Ligji i tanisheumlm u miratua neuml parlament neuml maj 2006 pas njeuml debati teuml nxehteuml Edhe pasi Presidenti vuri veton dhe e ktheu ligjin ai u miratua seumlrish neuml qershor 2006 dhe u beuml i detyruesheumlm Ideja e qeveriseuml peumlr teuml shkurtuar aneumltareumlt e KKRT neuml peseuml aneumltareuml u pranua me kusht qeuml shoqatat dhe grupet e meumlposhtme mund teuml propozojneuml teuml pakteumln kateumlr kandidateuml peumlr secilin aneumltar13

shoqatat dhe grupimet e mediave elektronike

shoqatat e medias seuml shkruar

universitetet dhe shoqatat e inxhinieriseuml elektrike dhe elektronike

shoqatat e juristeumlve fakultetet e Ligjit dhe Dhoma Kombeumltare e Avokateumlve

partiteuml parlamentare

Nga keumlta kandidateuml Komisioni i Medias duhet teuml peumlrzgjedheuml jo meuml shumeuml se dy kandidateuml peumlr ccedildo post dhe ua propozon ato Parlamentit peumlr votimin peumlrfundimtar14 Ligji i ndryshuar thoteuml gjithashtu se kandidateumlt me grada shkencore janeuml teuml parapeumllqyer dhe se keumlto grada janeuml teuml detyruara peumlr kandidateumlt e nominuar nga universitetet dhe nga shoqatat e inxhinieriseuml elektrike dhe elektronike15

Ligji i ndryshuar peumlr Radion dhe Televizionin gjithashtu ngushtoi kriteret peumlr zgjedhje si aneumltar i KKRT Peumlr shembull aneumltareumlt e partive ose shoqatave politike ose personat qeuml kaneuml qeneuml apo kaneuml konkurruar peumlr postin e kryebashkiakut ose peumlr deputet apo qeuml kaneuml qeneuml aneumltareuml teuml Keumlshillit teuml Ministrave apo prefekteuml neuml dy mandatet e fundit nuk mund teuml zgjidhen16 Ky ndryshim beumlnte pjeseuml neuml shndeumlrrimin e KKRT neuml njeuml organ meuml profesional

Debati qeuml pasoi zgjedhjen e aneumltareumlve teuml KKRT sipas formuleumls seuml re ishte akoma meuml i ndezur Aneumltareumlt e rinj u emeumlruan neuml 29 korrik 2006 gjateuml sesionit peumlrfundimtar teuml Parlamentit para pushimeve verore Deputeteumlt e opoziteumls refuzuan teuml votonin Emeumlrimi i aneumltareumlve teuml KKRT seuml bashku me ata teuml Keumlshillit Drejtues teuml TVSH erdhi neuml njeuml koheuml kur kriza midis shumiceumls dhe politikaneumlve teuml opoziteumls kishte arritur kulmin Arsyeja peumlr keumlteuml peumlrplasje ishte mosmarreumlveshja peumlr ndryshimet neuml ligjin e transmetimeve dhe peumlr reformeumln elektorale e cila eumlshteuml ende neuml proces neuml Shqipeumlri Por neuml vereumln e 2006 teuml gjitha keumlto ccedileumlshtje ishin veccedilaneumlrisht

13 Ligji nr 9531 i cili amendon Ligjin e Radios dhe Televizionit me kapitullin Peumlr Radion dhe Televizionin Publik dhe Privat 11 maj 2006 Fletorja Zyrtare nr 65 2006 neni 2 paragrafi 114 Ibid paragrafi 215 Ibid paragrafi 3 dhe 416 Ibid neni 4

bull

bull

bull

bull

bull

S H Q I P Euml R I A

23

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

polemizuese duke pasur parasysh qeuml po afroheshin zgjedhjet lokale teuml shkurtit teuml 2007 Kur paleumlt neuml parlament arriteumln marreumlveshjen neuml 30 korrik 2006 ajo marreumlveshje peumlrfshinte edhe angazhimin peumlr ta kthyer seumlrish numrin e aneumltareumlve teuml KKRT neuml shtateuml dhe se dy aneumltareumlt shteseuml do teuml emeumlroheshin nga deputeteumlt e opoziteumls nga kandidateumlt e shoqeumlriseuml civile17

Megjithateuml neuml vend qeuml teuml rritej aneumltareumlsia e KKRT u ul neuml kateumlr aneumltareuml pas doreumlheqjes seuml kryetarit Ledi Bianku neuml qershor 2007 Derisa vendet bosh u ploteumlsuan neuml shtator 2007 KKRT ka marreuml veteumlm vendime qeuml nuk keumlrkonin njeuml shumiceuml Kjo gjeuml pengoi puneumln e saj

Ndeumlrkoheuml neuml njeuml klimeuml dyshimi dhe kritikash nga politikaneumlt e opoziteumls dhe nga disa stacione televizive qeuml pretendonin se KKRT ishte ende njeuml organ i politizuar rregullatori ka kryer njeuml reformeuml teuml brendshme Neuml dhjetor 2006 parlamenti miratoi njeuml rishikim teuml skemeumls administrative qeuml e rriste stafi n e KKRT nga 32 neuml 4818 si dhe ristrukturonte departamentet e saj duke theksuar peumlrmireumlsimin e monitorimit si teuml pirateriseuml seuml sinjalit dhe teuml mbulimit territorial teuml medias elektronike Gjithashtu skema propozonte teuml krijonte njeuml njeumlsi teuml marreumldheumlnieve publike peumlr teuml peumlrmireumlsuar transparenceumln e rregullatorit Reforma meuml e ndjeshme kishte teuml beumlnte me rritjen e departamentit teuml programacionit nga gjashteuml aneumltareuml neuml 16 peumlr teuml peumlrmireumlsuar peumlrmbajtjen e medias elektronike Kur keumlto ndryshime teuml peumlrfundojneuml departamenti pritet teuml jeteuml neuml gjendje teuml monitorojeuml edicionet informative peumlrditeuml si dhe reklamat problemet etike dhe ccedileumlshtje teuml tjera qeuml KKRT nuk i ka mbuluar meuml pareuml19

Gjithashtu plani propozoi ndryshime neuml keumlshillin e ankesave teuml KKRT njeuml organ keumlshillimor peumlrgjegjeumls peumlr trajtimin e aspekteve morale dhe etike teuml programeve Megjithateuml vendimet e tij nuk kaneuml forceuml ligjore20 Me planet peumlr reformeuml ky organ eumlshteuml ndryshuar neuml Keumlshill Etike I peumlrbeumlreuml nga tre aneumltareuml si meuml pareuml teuml cileumlt janeuml eksperteuml teuml medias teuml emeumlruar nga rregullatori Keumlshilli i Etikeumls eumlshteuml peumlrgjegjeumls peumlr ndeumlrgjegjeumlsimin e publikut peumlr normat etike dhe shkeljet neuml programe ldquoKy vizion lind nga koncepti qeuml institucionet jo veteumlm duhet teuml ndjekin preferencat e publikut neuml lidhje me aspektet etike neuml media me profesionalizeumlm dhe gjykim teuml specializuar ato duhet teuml udheumlheqin shoqeumlrineuml drejt standarteve meuml teuml lartardquo21

Neuml keumlteuml meumlnyreuml Keumlshilli i Etikeumls pritet teuml marreuml njeuml rol meuml aktiv sesa thjesht teuml pranojeuml ankesa nga publiku Megjithateuml eumlshteuml ende hereumlt peumlr teuml vlereumlsuar impaktin e keumltyre ndryshimeve pasi Keumlshilli u krijua neuml qershor 2007 dhe sapo e ka nisur veprimtarineuml e tij Plani i reformeumls eumlshteuml neuml fazeumln peumlrfundimtare teuml zbatimit22

17 Marreumlveshja e 30 korrikut 2006 i peumlrmendur neuml D Ndrenika ldquoArrihet marreumlveshja PDndashPS ploteumlsohenkeumlrkesat e opoziteumlsrdquo Shekulli 31 gusht 2006 f 318 KKRT Relacioni Shpjegues peumlr Parlamentin i marreuml nga KKRT19 Ibid20 OSIShqipeumlria kapitulli peumlr autoritetin rregullator f 194ndash19921 KKRT Raport Vjetor neuml Kuvendin e Shqipeumlriseuml 2006 gjendet neuml httpwwwkkrtgovalimagesstorieskkrtfi lesRaporti-Perfundimtar-2006zip(i pareuml neuml 15 korrik 2007) (meuml tej KKRT Raporti Vjetor 2006)22 Intervisteuml me Elona Kana Drejtoresheuml e Departamentit Juridik dhe teuml Licensave praneuml KKRT Tiraneuml 18 janar 2008

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

24

22 Sistemi i licensimit

Reforma e KKRT nuk pati pasoja peumlr sistemin e dheumlnies seuml licensave teuml transmetimit Ndryshimi i veteumlm ka teuml beumljeuml me fuqineuml peumlr teuml dheumlneuml licensa peumlr transmetime numerike njeuml ligj ky qeuml u miratua neuml qershor 2007 por mbetet ende peumlr trsquou zbatuar23

Peumlrsa i peumlrket licensimeve dy nga vendimet e KKRT kaneuml ngjallur polemika neuml tre vitet e fundit njeuml kishte teuml beumlnte me dheumlnien e njeuml license transmetimi njeuml stacioni televiziv lokal dhe tjetri peumlr heqjen e antenave teuml transmetimit teuml disa stacioneve televizive

Neuml mes teuml prillit 2007 KKRT njoftoi peumlr njeuml inspektim teuml spektrit teuml frekuencave neuml teuml gjitheuml vendin Mediat elektronike qeuml operonin pa licensa u njoftuan se duhej teuml ndeumlrprisnin transmetimet24 Sipas ish-kryetarit teuml KKRT Ledi Bianku ky pastrim i spektrit kishte peumlr qeumlllim teuml mundeumlsonte zbatimin e Planit teuml Frekuencave duke fuqizuar keumlshtu konkurrenceumln midis operatoreumlve ekzistues para fi llimit teuml transmetimeve dixhitale25 Neuml 9 Maj 2007 KKRT vendosi teuml hiqte antenat e paautorizuara teuml transmetimit neuml disa qytete Keumlto antena i peumlrkisnin Top Channel TV Vizion Plus TV Telesport dhe TV Koha teuml cilat e akuzuan rregullatorin se po merrte vendime politike dhe se po i hiqte antenat peumlr shkak teuml qeumlndrimit kritik teuml keumltyre televizioneve kundeumlr qeveriseuml

KKRT u peumlrgjigj se inspektimi ishte lajmeumlruar para shtateuml muajsh neuml peumlrputhje me kriteret ligjore teuml licensimit26 Bianku peumlrseumlriti se rregullatori ishte i detyruar teuml zbatonte planin kombeumltar teuml frekuencave peumlr teuml beumlreuml vend peumlr njeuml transmetues teuml ri kombeumltar dhe peumlr lanccedilimin e transmetimeve numerike27 Neuml fakt njeuml muaj pas keumltij vendimi KKRT njoftoi peumlr njeuml tender peumlr njeuml stacion televiziv teuml kateumlrt kombeumltar28 Top Channel dhe Vizion Plus aplikuan peumlr licenseumln e re kombeumltare dhe neuml 21 janar 2008 Top Channel u beuml stacioni i kateumlrt televiziv privat kombeumltar

23 OSIShqipeumlria kapitulli peumlr autoritetin rregullator f 194ndash19924 KKRT Njoftim peumlr Shtyp ldquoInspektimi i Gjitheuml Spektrit teuml Frekuencave neuml Shqipeumlrirdquo gjendet neumlhttpwwwkkrtgovalcontentview261 (i pareuml neuml 15 qershor 2007)25 Studimi i vitit 2002 i KKRT peumlr planin e frekuencave peumlr televizionin analog u rifreskua neuml 2007 sipas rishpeumlrndarjes seuml frekuencave sipas vendimeve teuml Konferenceumls Rajonale teuml Radiokomunikacioneve neuml 2006 (RRC-06)26 Njoftim peumlr shtyp i KKRT ldquoKKRT do teuml ploteumlsojeuml Planin e Inspektimit teuml Spektritrdquo 10 maj 2007 Gjendet neuml httpwwwkkrtgovalcontentview33 (pareuml neuml 10 qershor 2007) shih gjithashtu Intervisteuml e pabotuar me Ledi Biankun Kryetar i KKRT gjendet neuml httpwwwkkrtgovalcontentview331 (pareuml neuml 10 qershor 2007) (Beumlhet fjaleuml peumlr njeuml intervisteuml qeuml njeuml gazeteuml shqiptare zhvilloi me kryetarin e KKRT dhe meuml voneuml nuk u botua KKRT e botoi intervisteumln neuml faqen e saj teuml Internetit)27 Ibid28 Njoftim peumlr shtyp i KKRT gjendet neuml httpwwwkkrtgovalcontentview311 (pareuml neuml 10 qershor 2007)

S H Q I P Euml R I A

25

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Paralelisht me keumlteuml tender KKRT rinisi fushateumln e heqjes seuml antenave teuml paligjshme neuml tetor 2007 neuml Elbasan dhe Korccedileuml Neuml Gjirokasteumlr KKRT gjithashtu konfi skoi antenat dhe pajisjet e disa kanaleve televizive greke qeuml po transmetonin pa licensa neuml jug teuml vendit29

Saga e antenave televizive u parapri nga njeuml debat tjeteumlr qeuml lidhej me dheumlnien e njeuml license transmetimi njeuml stacioni lajmesh teuml vendosur neuml Tiraneuml KKRT me aneumltareumlsineuml e meumlparshme e kishte ngrireuml procesin e licensimit peumlr Tiraneumln dhe Durreumlsin neuml maj 200330 Neuml 17 qershor 2006 KKRT vendosi teuml ngrinte procesin e licensimit neuml teuml gjitheuml vendin31 Teuml dyja vendimet niseshin nga kaosi qeuml kishte pushtuar spektrin e frekuencave sidomos peumlrreth kryeqytetit si dhe nga mungesa e planit kombeumltar teuml frekuencave32 KKRT e tanishme tha se asnjeuml nga keumlto vendime nuk kishte bazeuml ligjore33 e kundeumlrta ato ishin ldquoabsurderdquo dhe ldquodiskriminueserdquo pasi KKRT e meumlparshme kishte dheumlneuml licensa neuml zona ku veteuml kishte ndaluar licensimin e stacioneve televizive34 Keumlshtu KKRT i dha fund ngrirjes seuml licensave dhe hapi driteumln e gjelbeumlr peumlr licensimin e 21 operatoreumlve teuml rinj ndeumlr teuml cileumlt shtateuml stacione televizive lokale 12 televizione kablloreuml dhe dy radio lokale neuml 2006 dhe neuml fi llim teuml 200735

Vendimi meuml i diskutuesheumlm lidhej me Ora TV njeuml kanal qeuml transmeton veteumlm lajme Disa paleuml peumlrfshireuml edhe stacione teuml tjereuml televiziveuml gazetareuml dhe politikaneuml teuml opoziteumls thaneuml se Ora TV nuk duhej teuml kishte marreuml licenseuml Zeumlri meuml kritik ishte ai i News24 TV stacion lajmesh nga meuml teuml ndjekurit i cili pretendoi se KKRT kishte shkelur ligjin duke licensuar njeuml kompani qeuml nuk e kishte kapitalin e nevojsheumlm peumlr teuml hapur njeuml televizion Kjo sepse Ora shpk kompania qeuml zoteumlron Ora TV pranoi se kishte njeuml kapital prej ALL 100000 (euro8160) ndeumlrsa minimumi i keumlrkuar nga rregullatori ishte njeuml garanci prej ALL 25 milion (euro2040000)36

Peumlr meuml tepeumlr News24 TV aludoi se Ora TV kishte konfl ikt interesi pasi Ilda Prifti pronarja e Ora shpk37 ishte kusheumlrira e Alba Gineumls e cila zoteumlron 40 peumlrqind teuml kompaniseuml qeuml zoteumlron TV Klan televizion kombeumltar sipas artikujve neuml shtyp38 Ligji ndalon pronareumlt e njeuml transmetuesi kombeumltar teuml zoteumlrojneuml aksione drejtpeumlrdrejt ose teumlrthorazi neuml njeuml transmetues tjeteumlr39 Neuml keumlteuml rast nuk kishte shkelje teuml dukshme teuml ligjit pasi pronareumlt ishin individeuml teuml ndrysheumlm Megjithateuml kritikeumlt theksuan faktin qeuml Prifti e cila ishte 18 vjeccedil kur Ora TV mori licenseumln nuk i kishte peumlrvojeumln profesionale dhe kapitalin peumlr teuml krijuar njeuml kanal televiziv dhe

29 Njoftimet peumlr shtyp teuml KKRT tetor 2007 gjenden neuml httpwwwkkrtgovalcontentarchivecategory2007101 (pareuml neuml 24 janar 2008)30 Vendimi nr143 i KKRT cituar neuml Raportin Vjetor teuml KKRT 2006 f631 Vendimi nr 501 i KKRT cituar neuml Raportin Vjetor teuml KKRT 2006 f632 Intervisteuml me ish-kryetarin e KKRT Sefedin Ccedilela ldquoTeuml gjitha gabimet e Biankut dhe Dodeumlspeumlr licenseumln e rerdquo Gazeta Shqiptare 25 dhjetor 2006 f 733 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 734 Ibid f835 Ibid f1536 Ibid37 Informacion i marreuml nga autori prej KKRT Departamenti Juridik dhe i Licensave 13 korrik 200738 Ibid39 OSIShqipeumlria sektori mbi transmetuesit privateuml f 226

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

26

ishte thjesht njeuml kukull qeuml fshihte pronareumlt e veumlrteteuml40 Pas ankesave teuml beumlra nga News24 TV Prokuroria e Peumlrgjithshme nisi njeuml hetim peumlr keumlteuml ccedileumlshtje neuml dhjetor 2006 Duke keumlmbeumlngulur se vendimi i saj ishte neuml peumlrputhje teuml ploteuml me ligjin KKRT pretendoi se ajo ishte keumlshilluar edhe me Autoritetin peumlr Konkurrenceumln dhe Zyreumln e Regjistrit Tregtar41

Sipas ligjit teuml transmetimeve KKRT eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr dheumlnien e licensave peumlr transmetimet numerike Ligji beumln dallimin midis tre lloj licensave peumlr siguruesit e sheumlrbimit peumlr operatoreumlt e rrjetit dhe peumlr siguruesit e peumlrmbajtjes

Licensat peumlr rrjetet numerike tokeumlsore ndahen si meuml poshteuml

kombeumltare (e vlefshme peumlr dhjeteuml vjet) kur mbulojneuml jo meuml pak se 80 peumlrqind teuml vendit

rajonale (e vlefshme peumlr teteuml vjet) kur mbulojneuml deri neuml kateumlr njeumlsi administrative neuml kufi

gjeografi keuml me njeumlra-tjetreumln

lokale (e vlefshme peumlr teteuml vjet) kur mbulojneuml veteumlm njeuml njeumlsi administrative42

KKRT duhet teuml japeuml licensat neuml peumlrputhje teuml ploteuml me Planin e Frekuencave teuml miratuar nga RRC-06 Neumlse njeuml operator dixhital planifi kon teuml ndeumlrtojeuml njeuml rrjet duke peumlrdorur njeuml frekuenceuml qeuml eumlshteuml e zeumlneuml nga njeuml operator analog ateumlhereuml KKRT duhet trsquoi japeuml njeuml frekuenceuml tjeteumlr operatorit analog dhe teuml mbulojeuml shpenzimet e transferteumls Neumlse rregullatori nuk mund trsquoi mbulojeuml keumlto shpenzime kostot duhen mbuluar edhe nga operatori dixhital43

Ligji i detyron operatoreumlt analogeuml teuml vazhdojneuml teuml transmetojneuml derisa peumlrqindja e familjeve qeuml ndjekin transmetimet analoge teuml bjereuml poshteuml 10 peumlrqind teuml teumlreuml zoneumls seuml transmetimit Nga ana tjeteumlr RTSH ka teuml drejteumln teuml peumlrdoreuml dy nga shtateuml frekuencat kombeumltare teuml caktuara nga RRC-06 peumlr peumlrdorim dixhital peumlr Shqipeumlrineuml

KKRT eumlshteuml gjithashtu peumlrgjegjeumlse peumlr licensimin e siguruesve teuml peumlrmbajtjes44 Licensat mund trsquou jepen transmetuesve peumlr teuml transmetuar ose njeuml program televiziv apo radiofonik ose njeuml ldquobuqeteumlrdquo programesh Ccedildo sheumlrbim programi gjithashtu duhet teuml licensohet nga KKRT e cila peumlrcakton kriteret dhe kushtet peumlr programet si dhe teuml drejtat dhe detyrimet e teuml licensuarit Neuml keumlteuml kuadeumlr transmetuesit ekzistues analogeuml mund teuml konsiderohen tashmeuml teuml licensuar si sigurues teuml peumlrmbajtjes derisa sinjali analog teuml fi ket

Ligji gjithashtu vendos disa detyrime peumlr operatoreumlt e rrjeteve numerike Ato duhet teuml ofrojneuml teuml pakteumln 50 peumlrqind teuml sheumlrbimeve teuml tyre falas ndeumlrsa transmetuesi i sheumlrbimit publik nuk mund teuml keumlrkojeuml pageseuml peumlr ndonjeuml program teuml vetin

40 Gazmend Janku ldquoProkuroria nis hetimin peumlr skandalin e licenseumls neuml KKRTrdquo Gazeta Shqiptare 24 dhjetor 2006 f 1041 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 1842 Ligji i Transmetimeve Numerike neni 343 Ibid neni 344 Ibid neni 5

bull

bull

bull

S H Q I P Euml R I A

27

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Edhe pse KKRT ende nuk ka nisur teuml japeuml licensa numerike i ka vendosur tashmeuml kriteret peumlr dheumlnien e licensave peumlr operatoreumlt e rrjetit45 Keumlto kritere keumlrkojneuml njeuml kapital minimal prej ALL 1 bilion (Lek) ose euro817 milioneuml peumlr licenseuml kombeumltare ose ALL 400 milioneuml (euro327 milioneuml) peumlr njeuml licenseuml rajonale si dhe ALL 100 milioneuml (euro817000) peumlr njeuml licenseuml lokale Peumlrveccedil keumlsaj transmetuesit numerikeuml duhet teuml peumlrmbushin disa keumlrkesa teuml tjera peumlrfshireuml keumltu korrekteumlsineuml dhe pavareumlsineuml editoriale neuml sheumlrbimet e tyre teuml lajmeve dhe ato informative

Neuml pamje teuml pareuml kriteret e licensimit duken teuml drejta dhe neuml ndihmeuml teuml publikut sidomos peumlrsa i peumlrket theksit peumlr teuml zgjedhur standarde jo-ekskluzive transparenceumls seuml kostove dhe zgjedhjes seuml larmishme teuml peumlrmbajtjes Rregullatori ka fuqineuml teuml mbikqyreuml kriteret e licensimit dhe teuml zgjedheuml teuml licensuarit Normalisht kjo keumlrkon njeuml autoritet teuml pavarur teuml fuqisheumlm dhe profesional Fatkeqeumlsisht megjitheuml progresin e beumlreuml KKRT ende duhet teuml provojeuml qeuml i meriton ploteumlsisht keumlto epitete

Edhe pse procesi i licensimit dixhital ende duhet teuml fi llojeuml televizioni dixhital ka mbeumlrritur neuml Shqipeumlri kur DigitAlb nisi transmetimet neuml 15 korrik 2004 megjitheuml kundeumlrshtimin e forteuml si nga autoriteti rregullator ashtu edhe nga stacionet e tjera televizive DigitAlb eumlshteuml neuml transmetim peumlr gati kateumlr vjet tashmeuml duke pasur njeuml numeumlr gjithnjeuml neuml rritje abonenteumlsh 120000 neuml fi llim teuml 2006 sipas shifrave meuml teuml fundit qeuml disponohen46 Kompania ka deklaruar qeuml numri i abonenteumlve eumlshteuml rritur qeuml ateumlhereuml Deri neuml 2006 DigitAlb mbulonte me sinjal Shqipeumlrineuml Pereumlndimore nga Shkodra neuml veri deri neuml Vloreuml neuml jug47 Peumlr momentin kompania pretendon se mbulon teuml gjitheuml vendin48 Megjithateuml sipas ligjit peumlr transmetimet numerike veprimtaria e saj mund teuml beumlhej problematike pasi mbulimi me sinjal nga kompania do teuml keumlrkonte kateumlr licensa kombeumltare ndeumlrkoheuml qeuml ligji thoteuml se asnjeuml operator nuk mund teuml marreuml meuml shumeuml se njeuml licenseuml kombeumltare DigitAlb ofron njeuml buqeteuml tokeumlsore me 38 kanale tematike dhe teuml peumlrgjithshme si dhe me dy stacione radiofonike Peumlr teuml qeneuml neuml rregull me ligjin stacioni do teuml duhej teuml shkurtonte neuml meumlnyreuml drastike numrin e kanaleve teuml ofruara Kjo do teuml jeteuml akoma meuml e ndeumlrlikuar pasi tashmeuml DigitAlb ka njeuml numeumlr teuml reumlndeumlsisheumlm klienteumlsh dhe shumeuml pak kompani duket se kaneuml interes peumlr teuml hyreuml neuml keumlteuml sektor teuml ri dhe mjaft teuml kushtuesheumlm

Neuml fakt debatet qeuml paraprineuml miratimin e ligjit u peumlrqendruan neuml pasojat qeuml ai do teuml kishte neuml tregun ekzistues ku DigitAlb eumlshteuml kthyer neuml njeuml lojtar teuml suksessheumlm Peumlrfaqeumlsuesit e DigitAlb keumlmbeumlnguleumln qeuml ata nuk keumlrkonin gjeuml tjeteumlr veccedilse legalizimin e veprimtariseuml seuml tyre pa u dashur trsquoia nisnin nga zeroja49 Qeveria e paraqiti ligjin neuml parlament neuml shkurt 2007 neuml njeuml koheuml kur parlamenti kishte miratuar ndash neuml bashkeumlpunim me Keumlshillin e Europeumls ndash njeuml plan veprimi peumlr teuml rishikuar legjislacionin e medias dhe peumlr teuml hartuar njeuml ligj peumlr transmetimet numerike deri neuml fund teuml vitit Pronareumlt dhe drejtoreumlt e medias protestuan faktin qeuml nuk ishin keumlshilluar peumlr njeuml ligj kaq teuml reumlndeumlsisheumlm Peumlr meuml tepeumlr pas disa seancave deumlgjimore me paleumlt

45 Kriteret e KKRT peumlr licensimin numerik46 Faqja e DigitAlb neuml Internet gjendet neuml httpwwwdigitalbtvkompania (pareuml neuml 12 mars 2008)47 Intervisteuml me Altin Petre Menaxher IT i DigitAlb Tiraneuml 16 maj 200648 Faqja neuml Internet e DigitAlb httpwwwdigitalbalkompaniaphp (pareuml neuml 17 mars 2008)49 Minutat e Mbledhjes seuml Komisionit Parlamentar teuml Medias 20 prill 2007 gjendet neumlhttpwwwparlamentaldokumentiaspid=2351ampkujam=Komisioni (pareuml neuml 18 tetor 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

28

e interesuara dhe pas marrjes seuml komenteve dhe sugjerimeve nga Organizata peumlr Sigurim dhe Bashkeumlpunim neuml Europeuml (OSBE) Keumlshilli i Europeumls dhe Komisioni Europian shumica qeveriseumlse e miratoi ligjin pa miratimin e pakiceumls e cila nuk pranoi teuml votonte Debati peumlr amendamentet e ligjit nuk u peumlrqendrua shumeuml neuml qeumlllimin dhe pasojat e tyre gjeuml qeuml ngre pikeumlpyetje se me sa efi kasitet do teuml zbatohet ky ligj

Ligji nuk specifi kon njeuml dateuml peumlr fi kjen e sinjalit analog edhe pse i detyron transmetuesit qeuml programet e tyre teuml gjenden si neuml sinjalin analog ashtu edhe neuml ateuml numerik derisa sinjali numerik teuml arrijeuml neuml meuml shumeuml se 90 peumlrqind teuml zoneumls seuml licensuar Kjo maseuml mund teuml nxiseuml siguruesit e sheumlrbimit dhe operatoreumlt e rrjetit teuml peumlrshpejtojneuml procesin e dixhitalizimit por nga ana tjeteumlr transmetuesit do teuml keneuml kosto meuml teuml larta gjateuml periudheumls seuml transmetimit simultan Peumlr meuml tepeumlr do teuml jeteuml e veumlshtireuml teuml peumlrshpejtohet procesi i dixhitalizimit pa ndihma nga shteti peumlr dekoderat

Qeuml nga miratimi i ligjit KKRT eumlshteuml keumlshilluar me DigitAlb peumlr kriteret e licensimit KKRT eumlshteuml ndihmuar nga OSBE peumlr teuml hartuar Strategjineuml peumlr Kalimin neuml Transmetime Numerike Procesi i licensimit dixhital mbetet i ngrireuml derisa teuml miratohet Strategjia e cila duhet ende teuml peumlrfundohet dhe teuml botohet Ajo duhet teuml marreuml parasysh edhe rolin e DigitAlb

3 RREGULLIMI DHE MENAXHIMI I TRANSMETUESIT TELEVIZIV TEuml SHEumlRBIMIT PUBLIK

31 Legjislacioni dhe politikat peumlr transmetuesin publik

Amendamentet e 2006 peumlr Ligjin e Radios dhe Televizionit i cili rregullon RTSH pateumln pasoja neuml rregullimin e transmetuesit teuml sheumlrbimit publik Megjithateuml masat kryesore peumlr misionin publik teuml stacionit dhe peumlr peumlrmbajtjen janeuml teuml njeumljtat

Legjislacioni i ri peumlr transmetimin dixhital i jep njeuml rol teuml veccedilanteuml RTSH Dy nga shtateuml freku-encat kombeumltare qeuml i janeuml caktuar Shqipeumlriseuml deri neuml 2015 i rezervohen RTSH KKRT i ka rekomanduar RTSH qeuml kanalin e dyteuml ta transmetojeuml drejtpeumlrdrejt neuml meumlnyreuml dixhitale50 Neuml fakt neuml korrik 2007 TVSH peumlrgatiti njeuml plan reforme neuml bashkeumlpunim me Unionin Europian teuml Transferimit (EBU) i cili peumlrqendrohet neuml kalimin neuml dixhitalizim Eumlshteuml ende hereumlt peumlr teuml para-shikuar neumlse kjo strategji do teuml jeteuml e mundur dhe e suksesshme Eumlshteuml e sigurt qeuml do teuml nevojitet mbeumlshtetje teuml bollshme fi nanciare si dhe njeuml zbatim i rrepteuml dhe energjik nga TVSH

32 Struktura qeveriseumlse e transmetuesit publik

Keumlshilli Drejtues mbetet organi meuml i larteuml i RTSH Deri neuml korrik 2006 ai peumlrbeumlhej nga 15 aneumltareuml teuml caktuar nga parlamenti peumlr njeuml periudheuml peseuml-vjeccedilare me mundeumlsineuml peumlr trsquou

50 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 21

S H Q I P Euml R I A

29

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

rizgjedhur pas njeuml periudhe pushimi tre-vjeccedilar Aneumltareumlt duhej teuml zgjidheshin ndeumlr personalitete teuml njohura nga fushat e kultureumls artit kinemaseuml gazetariseuml ligjit ekonomiseuml medias marreumldheumlnieve publike marreumldheumlnieve ndeumlrkombeumltare universiteteve dhe Akademiseuml seuml Shkencave Me keumlteuml formuleuml aneumltareumlt propozoheshin neuml numeumlr teuml barabarteuml nga shumica qeveriseumlse opozita dhe shoqeumlria civile Opozita e ateumlhershme mendonte se kjo formuleuml ceumlnonte pavareumlsineuml e institucionit duke argumentuar se neuml fakt peumlrfaqeumlsuesit e shoqeumlriseuml civile mbeumlshtesnin shumiceumln parlamentare Eumlshteuml e veumlshtireuml teuml vlereumlsohet neumlse kjo ishte e veumlrteteuml Mbeumlshteteumlsit e keumlsaj formule paraqiteumln argumentin se e kundeumlrta ishte e veumlrteteuml kjo ishte e vetmja meumlnyreuml peumlr teuml garantuar elementin e domosdosheumlm teuml shoqeumlriseuml civile neuml aneumltareumlsineuml e institucionit publik

Shumica e tanishme qeveriseumlse paraqiti njeuml ndryshim teuml ligjit neuml shkurt 2006 qeuml kishte peumlr qeumlllim teuml ndryshonte formuleumln dhe peumlrbeumlrjen si teuml KKRT ashtu edhe teuml Keumlshillit Drejtues teuml RTSH neuml meumlnyreuml qeuml organet qeveriseumlse teuml RTSH trsquoi beumlnin balleuml politizimit Ish-Kryetari i Keumlshillit Drejtues Kiccedilo Blushi shpjegoi ldquoNuk jemi ne ata qeuml vendosin por ata kryetareumlt e partive qeuml duan qeuml drejtoreumlt dhe aneumltareumlt e keumlshillit teuml sillen si kukulla pa dinjitet teuml cileumlt kontrollohen me lehteumlsi neumlpeumlrmjet celulareumlverdquo51 Pas njeuml debati teuml zgjatur dhe teuml nxehteuml amendamentet u miratuan neuml korrik 2006 megjitheuml protestat e opoziteumls

Sipas ligjit teuml ndryshuar aneumltareumlt e Keumlshillit Drejtues u reduktuan nga 15 neuml shtateumlLogjika dhe procedura e emeumlrimit janeuml teuml ngjashme me ato peumlr KKRT Shoqatat dhe grupet e meumlposhtme mund teuml propozojneuml teuml pakteumln kateumlr kandidateuml peumlr secilin aneumltar teuml Keumlshillit Drejtues52

Shoqatat e medias elektronike dhe teuml shkruar

Universiteti i Tiraneumls

Shoqatat e inxhinieriseuml elektrike dhe elektronike

Shoqatat e juristeumlve akademikeumlve teuml ligjit si dhe Dhoma Kombeumltare e Avokateumlve

Grupet parlamentare

OJQ qeuml merren me teuml drejtat e njeriut dhe teuml teuml miturve

borde keumlshillimi teuml Qendreumls Kombeumltare teuml Kinematografi seuml dhe Lidhjes seuml

Shkrimtareumlve

Komisioni Parlamentar i Medias ka detyreumln e peumlrzgjedhjes deri neuml dy kandidateuml peumlr secilin post53 Preferohen kandidateumlt me grada shkencore Grada teuml tilla janeuml teuml detyruara peumlr kandidateumlt e propozuar nga universiteti dhe shoqatat e inxhinieriseuml elektrike dhe elektronike54

Neuml meumlnyreuml qeuml teuml garantohet vazhdimeumlsia kryetari dhe tre aneumltareuml zgjidhen peumlr njeuml mandat peseuml-vjeccedilar ndeumlrsa tre teuml tjereumlt zgjidhen peumlr njeuml mandat tre vjet e gjysmeuml55

51 Kiccedilo Blushi ldquoTelevizioni qeuml ka mbetur peng i partiverdquo Standard 17 mars 2006 f 2352 Ligji nr 9531 11 maj 2006 Fletorja Zyrtare 65 2006 Art 2 paragraf 153 Ibid paragraf 254 Ibid paragrafeumlt 3 amp 455 Ibid neni 9

bull

bull

bull

bull

bull

bull

bull

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

30

Sipas ligjit teuml vjeteumlr deputeteumlt ministrat zyrtareumlt e larteuml teuml qeveriseuml aneumltareumlt e kryesive teuml partive politike punonjeumls teuml RTSH ose punonjeumls dhe pronareuml teuml mediave private nuk lejoheshin teuml beumlheshin aneumltareuml teuml Keumlshillit Drejtues Sipas ligjit teuml ri u shtuan edhe kufi zime teuml tjera Tashmeuml nuk lejohen teuml jeneuml aneumltareuml edhe njereumlz qeuml zoteumlrojneuml aksione ose kaneuml lidhje me pronareuml aksionesh neuml kompani qeuml operojneuml neuml transmetimet audiovizuale reklameuml produksion shtyp telekomunikacione si dhe aneumltareuml dheose punonjeumls teuml strukturave qeveriseumlse teuml keumltyre strukturave Persona qeuml janeuml larguar nga sheumlrbimi civil peumlr arsye disiplinore dhe punonjeumls aktualeuml apo qeuml kaneuml punuar neuml RTSH gjateuml tre vjeteumlve teuml fundit nuk mund teuml zgjidhen

Opozita dhe disa veumlzhgues teuml tjereuml paraqiteumln argumentimin se peumlrbeumlrja e re e Keumlshillit Drejtues teuml RTSH nuk ofronte garanci peumlr pavareumlsineuml editoriale ldquoTeuml ashtuquajturit peumlrfaqeumlsues teuml pavarur deri meuml sot kaneuml qeneuml lsquokali i Trojeumlsrsquo seuml politikeumls neuml keumlto institucione Me qeumlllim qeuml teuml shmangim rrezikun qeuml lsquoteuml pavaruritrsquo trsquoi sheumlrbejneuml pushtetit ose partive politike neuml vend teuml publikut nevojitet qeuml edhe [peumlrfaqeumlsimi i ] teuml pavarurve teuml jeteuml gjithashtu [politikisht] i balancuarrdquo56

Keumlshilli Drejtues u zgjodh nga shumica qeveriseumlse neuml korrik 2006 me formuleumln e re Me-gjithateuml pasi opozita nuk pranoi teuml bashkeumlpunonte neuml reformeumln e procedureumls elektorale para zgjedhjeve lokale teuml 2007 dhe atyre presidenciale koalicioni qeveriseumls ra dakord teuml ndryshonte seumlrish peumlrbeumlrjen e Keumlshillit Sipas marreumlveshjes seuml gushtit 2006 midis deputeteumlve teuml shumiceumls dhe teuml opoziteumls peumlrbeumlrja e Keumlshillit Drejtues do teuml rritej nga shtateuml neuml 11 aneumltareuml dhe kateumlr aneumltareumlt e tjereuml do teuml emeumlroheshin nga aneumltareumlt e opoziteumls neuml Komisionin Parlamentar teuml Medias nga radheumlt e shoqeumlriseuml civile57 Megjithateuml Keumlshilli funksionoi veteumlm me shtateuml aneumltareuml deri neuml shtator 2007 pasi Parlamenti nuk arriti teuml zgjidhte aneumltareumlt e tjereuml si neuml KKRT ashtu edhe neuml Keumlshillin Drejtues peumlr shkak teuml krizeumls seuml vazhdueshme presidenciale dhe vazhdimit teuml puneumls peumlr Ligjin peumlr Transmetimet Numerike Seumlrish mosmarreumlveshjet politike dhe prirja peumlr trsquou pozicionuar dhe jo peumlr trsquou bashkuar peumlr teuml mireumln e peumlrbashkeumlt kaneuml penguar funksionimin normal dhe teuml pavarur teuml organit rregullator teuml stacionit

Neuml Raportin Vjetor teuml 2006 Keumlshilli Drejtues theksoi veumlshtireumlsiteuml me teuml cilat peumlrballej dhe lavdeumlroi peumlrparimin e transmetuesit publik neuml aspektin e pavareumlsiseuml editoriale dhe struktureumls programore Peumlrveccedil keumlsaj ndeumlrsa beumlnte thirrje peumlr asistenceuml meuml teuml madhe teuml qeveriseuml ndaj RTSH Parlamenti angazhohej teuml hartonte dhe miratonte planin e ploteuml peumlr reformeuml teuml RTSH deri neuml fund teuml 2007 Neuml gusht 2007 RTSH hartoi njeuml strategji zhvillimi peumlr periudheumln 2008-2010 teuml cileumln ia paraqiti qeveriseuml Duke qeneuml i zeumlneuml me ligje teuml tjera Parlamenti deri tani nuk ka arritur ta diskutojeuml keumlteuml strategji

Drejtori i Peumlrgjithsheumlm vazhdon teuml geumlzojeuml autoritet teuml konsideruesheumlm duke i raportuar Keumlshillit Drejtues por pa qeneuml i detyruar teuml zbatojeuml urdhrat e tij58 Keumlshilli Drejtues ka peumlr detyreuml teuml emeumlrojeuml dhe ka teuml drejteumln teuml shkarkojeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm Keumlshilli qeuml u emeumlrua neuml 2006 pushoi Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml ateumlhersheumlm Artur Zhejin mbi baza

56 A Stefani ldquorsquoTeuml pavaruritrsquo kali i Trojeumls neuml mediardquo Panorama 16 shkurt 2006 f 1757 Marreumlveshja e 30 korrikut 2006 e cituar neuml Denion Ndrenika ldquoArrihet marreumlveshja PDndashPS ploteumlsohen keumlrkesat e opoziteumlsrdquo Shekulli 31 gusht 2006 f 358 OSIShqipeumlria f 214ndash216

S H Q I P Euml R I A

31

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

keqadministrimi dhe mungeseuml reforme duke pretenduar se vareumlsia politike ishte ende e ndjeshme Neuml njeuml leteumlr publike Mero Baze aneumltar i Keumlshillit Drejtues shkruante se ldquome veteumldijen e ploteuml teuml drejtoreumlve teuml saj RTSH e ka shmangur debatin publik peumlr vite dhe eumlshteuml kthyer neuml njeuml stacion thuajse banal i cili i ka sheumlrbyer veteumlm interesave teuml ngushta teuml drejtoreumlve teuml vet dhe teuml lidhjeve teuml tyre politikerdquo59

Zheji e kundeumlrshtoi kritikeumln dhe tha se shkarkimi i tij ishte kundeumlr parimeve demokratike ldquoEumlshteuml e pamundur teuml niseumlsh reformeumln e RTSH duke shkelur njeuml nga parimet e demokraciseuml seuml medias siccedil eumlshteuml mandati i Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlmrdquo Ai shtoi se shkarkimi i tij ishte njeuml vendim i nxituar i bazuar meuml tepeumlr neuml lidhjet politike sesa neuml arsye pragmatike60 Drejtori i Peumlrgjithsheumlm i tanisheumlm Petrit Beci u zgjodh neuml 10 neumlntor 2006 Beci meuml pareuml ka qeneuml Zeumlvendeumls Drejtor i transmetuesit publik dhe ka njeuml peumlrvojeuml teuml gjereuml si menaxher i njeumlrit prej televizioneve private kombeumltare

Shtresa e treteuml e pushtetit neuml transmetuesin publik eumlshteuml Keumlshilli i Menaxhimit i cili sheumlrben si organ keumlshillimor peumlr Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm duke keumlshilluar Drejtorin peumlr njeuml seumlreuml ccedileumlshtjesh teuml reumlndeumlsishme fi nanciare apo neuml lidhje me pronat Pa pasur asnjeuml rol neuml programacion dheumlnia e peumllqimit teuml Keumlshillit teuml Menaxhimit eumlshteuml i detyruesheumlm neuml disa vendime si transaksionet e pronave kontratat e puneumlsimit dhe bisedime dhe marreumlveshje teuml tjera me stafi n dhe sindikatat

Struktura qeveriseumlse ka peumlr qeumlllim teuml garantojeuml puneumln e balancuar dhe teuml paanshme teuml RTSH si dhe legjitimitetin e tij si institucion publik Fatkeqeumlsisht kjo nuk eumlshteuml arritur Neuml fakt shumeuml veumlzhgues peumlrfshireuml aneumltareuml teuml strukturave qeveriseumlse teuml RTSH ankohen qeuml meumlnyra se si eumlshteuml ndeumlrtuar sistemi eumlshteuml burimi kryesor i problemit Aneumltareumlt e Keumlshillit Drejtues thoneuml se fuqiteuml e tyre peumlrballeuml Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlm janeuml mjaft teuml kufi zuara Disa aneumltareuml thoneuml se vendimet kryesore merren nga Drejtori i Peumlrgjithsheumlm ndeumlrsa roli i tyre neuml vendimmarrje eumlshteuml i pareumlndeumlsisheumlm Peumlr shembull ish-kryetari i Keumlshillit Drejtues Kiccedilo Blushi pretendonte se ldquopeumlr dy vjet Keumlshilli [Drejtues] nuk kishte miratuar struktura programore teuml peumlrshtatshme peumlr shkak teuml neumlnshtrimit politik teuml Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlm i cili emeumlrohet nga ne por nuk zgjidhet nga nerdquo61

33 Financimi i transmetuesit publik

Pagesa e takseumls vjetore peumlr RTSH eumlshteuml ALL 500 (euro41) peumlr familje Kjo takseuml mendohet teuml peumlrbeumljeuml njeuml nga burimet kryesore teuml teuml ardhurave peumlr transmetuesin e sheumlrbimit publik Deri neuml 2006 buxheti i RTSH nuk e detajonte shumeumln totale teuml mbledhur nga taksa e aparatit

Raporti i stacionit peumlr 2006 tregonte njeuml rritje prej 362 peumlrqind neuml teuml ardhurat e takseumls nga aparati nga ALL 19 milion (euro155000) teuml planifi kuara neuml ALL 687 milion (euro563000) teuml realizuara62 Megjitheuml keumlteuml rritje spektakolare llogaritjet deumlshmojneuml se teuml ardhurat peumlrfaqeumlsojneuml takseumln e aparatit teuml paguar nga afeumlrsisht 8600 familje shifeumlr mjaft e uleumlt neuml njeuml vend me

59 Mero Baze ldquoPeumlrse ndryshimi neuml RTSH duhet teuml niseuml nga Drejtori i Peumlrgjithsheumlmrdquo Shqip 26 tetor 2006 f 1160 Artur Zheji ldquoStili vrastar i njeuml shkarkimirdquo Shqip 28 tetor 2006 f 761 Kiccedilo Blushi ldquoTelevizioni qeuml ka mbetur peng i partiverdquo Standard 17 mars 2006 f 2362 RTSH Raporti Vjetor peumlr Veprimtarineuml e RTSH 2006 Keumlshilli Drejtues i RTSH 2007 f 15 (meuml tej Raporti Vjetor i RTSH 2006)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

32

tre milion banoreuml dhe me meuml shumeuml se 500000 shteumlpi me televizor63 Neuml keumlteuml meumlnyreuml njeuml mbledhje meuml efi kase e takseumls seuml aparatit eumlshteuml mjaft e nevojshme pasi kjo mund teuml jeteuml thelbeumlsore neuml arritjen e pavareumlsiseuml seuml TVSH nga buxheti i shtetit

Taksa peumlr aparatin mblidhet neuml janar seuml bashku me fatureumln e energjiseuml elektrike Deri neuml 2006 Korporata Elektro-energjitike Shqiptare (KESH) ia kalonte parateuml e mbledhura nga taksa e aparatit buxhetit teuml shtetit dhe ateumlhereuml Ministria e Financeumls i kalonte fondet neuml RTSH pa beumlreuml teuml ditur sa ishte mbledhur nga KESH Neuml 2006 RTSH fi rmosi njeuml marreumlveshje me KESH dhe Drejtorineuml e Taksave e cila siguronte pageseumln e drejtpeumlrdrejteuml teuml takseumls seuml aparatit te RTSH Megjithateuml peumlr shkak teuml veumlshtireumlsive teuml fundit ekonomike nuk pritet qeuml KESH ta peumlrmireumlsojeuml vjeljen e takseumls seuml aparatit neuml teuml ardhmen e afeumlrt64

Teuml ardhurat e fi tuara nga veteuml stacioni janeuml rritur neuml vitet e fundit duke arritur deri neuml 65 peumlrqind teuml buxhetit total teuml RTSH neuml 200665 Megjithateuml RTSH eumlshteuml ende e ngadalteuml neuml teumlrheqjen e teuml ardhurave teuml reumlndeumlsishme nga reklama Stacioni arriti teuml vilte veteumlm 44 peumlrqind teuml teuml ar-dhurave teuml planifi kuara nga reklama neuml 2006 Ndoshta kjo kishe teuml beumlnte edhe me konkurrenceumln nga stacione private meuml teuml fuqishme Peumlrveccedil keumlsaj edhe fi nancimi nga buxheti i shtetit u ul Neuml 2006 TVSH mori ALL 300 milion (euro246 milion) nga buxheti i shtetit qeuml peumlrbeumln pothuajse gjysmeumln e shumave teuml marra neuml vitet e kaluara66 Financimi nga buxheti i shtetit u rrit neuml meumlnyreuml modeste seumlrish Neuml 2007 ndihma e buxhetit teuml shtetit peumlr RTSH ishte ALL 312 milion (euro252 milion)67 Neuml 2008 shteti i dha ALL 438 milioneuml (euro365 milion) RTSH-seuml68

Njeuml burim i reumlndeumlsisheumlm teuml ardhurash eumlshteuml dheumlnia me qera e antenave teuml transmetimit teuml cilat janeuml monopol ligjor i stacionit Megjithateuml neuml teuml kaluareumln vjelja e keumltyre pagesave ka qeneuml problematike Borxhi i grumbulluar nga ata qeuml peumlrdorin antenat arriti ALL 1941 milion (euro159 milion) neuml fund teuml 200669 Edhe pse ligji e lejon RTSH teuml preseuml sinjalin e antenave peumlr ato kompani qeuml nuk kaneuml beumlreuml pagesat pas paralajmeumlrimeve transmetuesi publik nuk e ka ndjekur kurreuml keumlteuml praktikeuml pasi kjo do teuml niste njeuml seumlreuml veprimesh teuml zgjatura ligjore70 Neuml keumlteuml meumlnyreuml borxhet janeuml grumbulluar duke krijuar njeuml seumlreuml precedenteumlsh ku operatoreumlt peumlrdorin sheumlrbimet e RTSH falas RTSH tashmeuml ka ndeumlrmarreuml nisma ligjore kundeumlr debitoreumlve kryesoreuml71

63 Burimi INSTAT dhe EBU teuml cituara neuml OSIShqipeumlria f 13464 Intervisteuml me Diana Kalaja Zeumlvendeumls Drejtore e Peumlrgjithshme e RTSH Tiraneuml 21 janar 200865 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 1566 OSI Shqipeumlria f 208ndash21267 Ligji nr 9645 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2007rdquo i 27 neumlntor 2006 gjendet neuml httpwwwqpzgovalbotimefl etore_zyrtare2006PDF-2006135-2006pdf (pareuml neuml 15 korrik 2007)68 Ligji nr 9836 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2008rdquo i 26 neumlntor 2007 gjendet neuml httpwwwminfi ngovaldownloadsl-9836doc (pareuml neuml 25 janar 2008)69 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f1670 Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007 gjendet neuml httpwwwklshorgaldoc20070507132319_v_departamenti_i_kontrollit_te_institucioneve_fi nanciare_ndeumlrmarrjeve_dhe_shoqeumlrive_publike_nr1-2007pdf (pareuml neuml 10 korrik 2007)71 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 16

S H Q I P Euml R I A

33

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

34 Standartet editoriale

Ashtu si mediat e tjera RTSH nuk ka njeuml kod teuml brendsheumlm etike dhe as ndonjeuml organ qeuml teuml mbikqyreuml sjelljen sipas standarteve Neuml shtator 2006 shoqatat e gazetareumlve miratuan njeuml kod etike peumlr teuml gjitha mediat neuml Shqipeumlri Procesi u lanccedilua nga njeuml OJQ peumlr mediat e bazuar neuml Tiraneuml Instituti Shqiptar i Medias dhe peumlrfshiu debate me gazetareuml redaktoreuml pronareuml teuml medias menaxhereuml dhe teuml tjereuml72 Megjithateuml kodi nuk eumlshteuml miratuar ldquozyrtarishtrdquo nga ndonjeuml media dhe nuk ka mekanizeumlm peumlr zbatimin e tij Neuml keumlteuml meumlnyreuml respektimi i tij mbetet neuml deumlshireumln e gazetareumlve (Shih gjithashtu seksionin 44)

Gazetareumlt e TVSH nuk geumlzojneuml ndonjeuml mbrojtje meuml teuml madhe neuml puneumln e tyre sesa kolegeumlt e tyre neuml televizione private Mungesa e kontratave teuml puneumls seuml bashku me rrogat relativisht teuml uleumlta nuk peumlrbeumljneuml nxitje qeuml ata teuml zhvillojneuml pavareumlsineuml editoriale apo teuml prodhojneuml programe cileumlsore Stacioni ka peumlrdorur kontrata teuml posaccedilme pune dhe metoda pagese arbitrare Ish-Drejtori i Peumlrgjithsheumlm Artur Zheji pretendoi se keumlto kontrata ishin peumlrdorur peumlr teuml motivuar gazetareumlt dhe peumlr teuml peumlrmireumlsuar profesionalizmin pasi stacioni po i paguante gazetareumlt sipas sasiseuml dhe cileumlsiseuml seuml puneumls Por Kontrolli i Larteuml i Shtetit (KLSH) arriti neuml peumlrfundimin se keumlto kontrata nuk ishin teuml ligjshme dhe i keumlrkoi RTSH teuml ndreqte gjendjen deri neuml kontrollin e ardhsheumlm73 Sindikatat e RTSH vazhdimisht kaneuml aluduar se keumlto kontrata refl ektonin preferencat personale teuml Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlm dhe jo motivim profesional74

Ndryshe nga disa stacione televizive private qeuml duket se kaneuml arritur njeuml shkalleuml meuml teuml larteuml pavareumlsie politike TVSH ende peumlrballet me ndeumlrhyrje politike Ashtu siccedil e thoteuml ish-kryetari i Keumlshillit Drejtues Kiccedilo Blushi

Neuml vend qeuml trsquoi hiqnin duart nga ky institucion dhe ta ndihmonin pavareumlsineuml qeuml i garanton ligji neumlpeumlrmjet deklaratave teuml tyre etiketimit presionit dhe urdhrave qeuml vijneuml nga celulareumlt teuml dyja partiteuml politike dhe lidereumlt e tyre e kaneuml detyruar ekranin publik teuml kthehet nga blu neuml rozeuml dhe e anasjellta sipas shijeve teuml kryetareumlve teuml dy partive kryesore teuml cileumlt e masin lsquocileumlsineumlrsquo dhe pavareumlsineuml e RTSH nga koheumlzgjatja e shfaqjeve teuml tyre neuml stacion75

Ndeumlrhyrja politike eumlshteuml veccedilaneumlrisht e dukshme pas ndeumlrrimeve teuml qeveriseuml Pas zgjedhjeve teuml 2005 koalicioni i partive teuml djathta i udheumlhequr nga Partia Demokratike qeuml mori pushtetin pas teteuml vitesh neuml opoziteuml e ndeumlrroi Keumlshillin Drejtues drejtimin dhe njeuml pjeseuml teuml stafit teuml TVSH Meuml shumeuml se 80 punonjeumls teuml TVSH u pushuan nga puna peumlrfshireuml keumltu 10 gazetareuml qeuml njiheshin si me prirje teuml majta Stacioni mori neuml puneuml njereumlz teuml njohur jo aq peumlr standartet e tyre profesionale sesa peumlr afeumlrsineuml me partineuml neuml pushtet dhe qeverineuml76

72 Autorja e keumltij raporti punon neuml Institutin Shqiptar teuml Medias73 Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007 gjendet neumlhttpwwwklshorgaldoc20070507132319_v_departamenti_i_kontrollit_te_institucioneve_fi nanciare_ndeumlrmarrjeve_dhe_shoqeumlrive_publike_nr1-2007pdf (pareuml neuml 10 korrik 2007)74 Leteumlr e punonjeumlsve teuml RTSH ldquoRTSH ka nevojeuml peumlr ndryshime urgjenterdquo Tema 17 shkurt 2006 f 1175 Kico Blushi ldquoTelevizioni qeuml ka mbetur peng i partiverdquo Standard 17 mars 2006 f 23 76 IREX ldquoShqipeumlriardquo neuml Media Sustainability Index 2006 f 5 gjendet neumlhttpwwwirexorgprogramsMSI_EUR2005MSI05-Albaniapdf (pareuml neuml 20 qershor 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

34

4 TRANSMETUESIT PRIVATEuml

41 Rregullimi dhe menaxhimi

Sektori privat i transmetimit neuml Shqipeumlri eumlshteuml i gjereuml dhe peumlrfshin tre stacione kombeumltare televizive 68 stacione televizive lokale dy satelitore dhe 44 operatoreuml televiziveuml kablloreuml

Megjithateuml mungesa e studimeve profesionale dhe informacionit nga veteuml transmetuesit e veumlshtireumlson krijimin e njeuml pamjeje teuml detajuar peumlr sektorin Burimet e fi nancimit teuml njeuml tregu kaq teuml vogeumll por teuml mbipopulluar mbeten njeuml mister dhe ccedilojneuml neuml pyetje serioze peumlr lidhjen midis burimeve teuml kapitalit teuml stacionit nga njeumlra aneuml dhe neumlpeumlrmjet peumlrmbajtjes dhe pavareumlsiseuml editoriale nga ana tjeteumlr

42 Proneumlsia e televizioneve dhe proneumlsia e ndeumlrthurur

Edhe pse proneumlsia e huaj nuk eumlshteuml e kufi zuar prania e investuesve teuml huaj ka ardhur neuml ulje Tregu i medias vazhdon teuml mbetet joteumlrheqeumls peumlr investuesit e huaj pasi operon neuml njeuml ekonomi teuml vogeumll me infrastruktureuml teuml varfeumlr apo qeuml mungon krejt si dhe leuml vend peumlr konkurrenceuml teuml pandershme Julien Roche njeuml biznesmen francez qeuml jeton neuml Shqipeumlri shiti 33peumlrqind teuml aksioneve teuml tij neuml stacionin televiziv kombeumltar TV Klan ortakeumlve teuml tij shqiptareuml neuml 200577 Neuml janar 2008 grupi gjerman mediatik Westdeutsche Allgemeine Zeitung (WAZ) shprehu interesin peumlr teuml investuar neuml median shqiptare por peumlr momentin ata po studiojneuml ende tregun78

Veteumlm Ligji peumlr Transmetimet Numerike peumlrmban masa peumlr teuml kufi zimin e peumlrqendrimit teuml proneumlsiseuml me qeumlllim qeuml teuml arrihet pluralizmi i medias79 Njeuml njeumlsi nuk mund teuml zoteumlrojeuml meuml shumeuml se njeuml licenseuml peumlr njeuml rrjet tokeumlsor dixhital Gjithashtu ligji ndalon njeumlsiteuml me interesa ekonomike apo pozicion neuml vendimmarrje neuml njeuml kompani qeuml ka licenseuml peumlr transmetim dixhital tokeumlsor teuml keneuml interesa ekonomike apo pozita vendimmarrje neuml njeuml zoteumlrues tjeteumlr license transmetimi dixhitale tokeumlsore

Megjithateuml njeuml operator rrjeti mund teuml peumlrfi tojeuml licenseuml transmetimi peumlr njeuml program televiziv dhe e kundeumlrta Asnjeuml operator nuk mund teuml peumlrfi tojeuml meuml shumeuml se 30 peumlrqind teuml teuml ardhurave kombeumltare nga reklamat televizive Neuml peumlrgjitheumlsi masat ligjore peumlr proneumlsineuml nga ligji i transmetimeve janeuml teuml vlefshme edhe peumlr transmetuesit dixhitaleuml

43 Tregu i reklamave

Mungesa e transparenceumls seuml proneumlsiseuml seuml medias dhe teuml fi nancimit teuml saj mbeten ende probleme teuml pazgjidhura dhe polemizuese Burimet e fi nancimit teuml medias mbeten teuml panjohura peumlr shkak teuml mungeseumls seuml studimeve neuml keumlteuml fusheuml dhe peumlr shkak teuml refuzimit teuml transmetuesve peumlr teuml

77 KKRT Departamenti Juridik dhe i Licensave 13 korrik 200778 Aida Cama ldquoKoncerni gjerman i mediave WAZ do teuml hyjeuml neuml tregun shqiptarrdquo neuml Tema 16 janar 2008 f 279 Ibid Art 13

S H Q I P Euml R I A

35

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

dheumlneuml keumlteuml informacion Burimi i veteumlm zyrtar peumlr keumlteuml treg vazhdon teuml jeteuml deklarimi i bilancit vjetor qeuml operatoreumlt doreumlzojneuml te KKRT Megjithateuml veteumlm njeuml numeumlr i vogeumll transmetuesish e beumljneuml keumlteuml Neuml 2006 veteumlm 39 transmetues nga meuml shumeuml se 100 e doreumlzuan bilancin vjetor Jashteuml Tiraneumls veteumlm 30 peumlrqind teuml operatoreumlve i doreumlzuan bilancet vjetore Edhe dy stacionet televizive private kombeumltare TV Klan dhe TV Arbeumlria nuk i doreumlzuan ato80

Neuml peumlrgjitheumlsi operatoreumlt televiziveuml vazhdojneuml teuml peumlsojneuml humbje Veteumlm pak prej tyre raportojneuml fi tim Peumlr shembull pas njeuml humbjeje prej ALL 33 milioneumlsh (euro270000) neuml 2003 Top Channel TV pati njeuml fi tim prej ALL 45 milioneumlsh (euro37000) dhe ALL 28 milioneumlsh (euro230000) neuml 2004 dhe 2005 respektivisht81 Po keumlshtu pas dy vitesh humbjeje TV Vizion+ pati njeuml fi tim prej ALL 7 milioneumlsh (euro57000) neuml 200582 Megjithateuml KKRT deklaroi se analiza e deklarimeve fi nanciare gjateuml tre viteve teuml fundit deumlshmonte peumlr mospeumlrputhje teuml reumlndeumlsishme gjeuml qeuml e beumlnte rregullatorin teuml dyshonte se disa stacione i falsifi konin shifrat dhe raportet e tyre83

Ccedileumlshtja e transparenceumls seuml kapitalit neuml media u beuml akoma meuml e diskutueshme kur Kryeministri Sali Berisha deklaroi neuml 28 mars 2007 qeuml media neuml Shqipeumlri eumlshteuml e lidhur me grupe mafi oze teuml cilat e peumlrdorin median si njeuml vegeumll peumlr teuml demonizuar pjeseumltareumlt dhe veprimet e qeveriseuml sidomos neuml betejeumln e saj kundeumlr korrupsionit84 Pas keumlsaj deklarate pronareumlt dhe drejtuesit e medias keumlrkuan fakte dhe emra specifi keuml nga Berisha dhe i keumlrkuan teuml doreumlzonte neuml autoritetet e prokuroriseuml teuml gjitheuml informacionin e nevojsheumlm peumlr teuml ngritur padi

Qeveria reagoi duke i peumlrjashtuar pronareumlt e medias nga pjeseumlmarrja neuml tendereumlt publikeuml KKRT ka dheumlneuml teuml kuptojeuml vitet e fundit qeuml gjysma e teuml ardhurave teuml fi tuara nga operatoreumlt mediatikeuml vijneuml nga ldquoburime teuml tjerardquo duke iu referuar bizneseve teuml tjera qeuml drejtohen nga shumica e pronareumlve teuml medias peumlrfshireuml keumltu ndeumlrtimin i cili eumlshteuml biznesi meuml fi timprureumls neuml Shqipeumlri peumlr momentin ose import-eksportin reklameumln apo sheumlrbimet e Internetit85 Qeveria e tanishme meuml tej propozoi qeuml personave apo kompanive qeuml kishin aksione si neuml kompani mediatike ashtu dhe neuml njeuml kompani tjeteumlr trsquou ndalohej pjeseumlmarrja neuml tendera publikeuml Sipas ligjit neuml fuqi aksionereumlt neuml njeuml stacion radiofonik apo televiziveuml nuk mund teuml marrin pjeseuml neuml meumlnyreuml teuml drejtpeumlrdrejteuml apo teuml teumlrthorteuml neuml tendera publikeuml apo neuml privatizimin e proneumls shteteumlrore86

Gjithashtu neuml 2006 qeveria vendosi teuml mos jepte meuml reklama shteteumlrore dhe njoftime shteteumlrore peumlr median dhe trsquoi botonte keumlto neuml Buletinin e Njoftimeve Zyrtare87 Shpeumlrndarja e reklameumls shteteumlrore nuk ka qeneuml kurreuml transparente Peumlrkundrazi pa masa ligjore teuml

80 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 6281 Ibid f 6382 Ibid83 Ibid84 Newsletter e Institutit Shqiptar teuml Medias gjendet neuml httpwwwinstitutemediaorgpagesnews-2007html57 (pareuml neuml 17 qershor 2007)85 OSIAlbania pp 225ndash22886 Ligji i Radios dhe Televizionit paragrafi 787 Vendimi peumlr Botimin e Njoftimeve Zyrtare 29 mars 2006 gjendet neuml httpwwwkeshilliministravealshqipqeveriavendimetbuletini20i20njoftimeveasp (pareuml neuml 29 korrik 2007) (meuml tej Vendimi i Keumlshillit teuml Ministrave peumlr Buletinin)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

36

detajuara peumlr shpeumlrndarjen e reklameumls shteteumlrore qeveria shkeumlmbente reklameumln me pasqyrim teuml favorsheumlm88 Nuk ka teuml dheumlna teuml sakta peumlr shpenzimet e peumlrgjithshme teuml kompanive apo organeve shteteumlrore peumlr reklameumln Burimi i veteumlm publik peumlr njeuml informacion teuml tilleuml ishte njeuml studim eksperimental i kryer nga rregullatori Studimi tregoi se kompania shteteumlrore e energjiseuml KESH kishte shpenzuar US$560000 peumlr reklameumln neuml 2004 e cila ishte njeuml shumeuml tre hereuml meuml e madhe se ajo e shpenzuar para tre vjeteumlsh I njeumljti studim tregoi se Albtelekom kompania shteteumlrore e telefoniseuml fi kse kishte shpenzuar euro320000 peumlr reklameumln neuml 200489 Keumlto ishin teuml vetmet kompani teuml meumldha qeuml beumljneuml reklameuml qeuml dhaneuml informacion peumlr shpenzimet e tyre

Vendimi i qeveriseuml peumlr teuml kaluar reklameumln shteteumlrore neuml buletinin zyrtar ishte njeuml hap i reumlndeumlsisheumlm peumlr teuml zvogeumlluar vareumlsineuml e medias nga shteti ldquoKy eumlshteuml njeuml akt i reumlndeumlsisheumlm dhe pozitiv qofteuml edhe neuml aspektin moral edhe pse ekzistojneuml kontradikta dhe akti nuk zgjidh peumlrfundimisht problemin e tjeteumlrsimit teuml medias soneuml [nga publiku]rdquo90 Dallimi peumlr shembull midis reklameumls shteteumlrore dhe njoftimeve shteteumlrore nuk eumlshteuml teumlreumlsisht i qarteuml dhe krijon hapeumlsireuml peumlr interpretim Sipas vendimit teuml qeveriseuml reklamat peumlr kompaniteuml shteteumlrore dhe organizatat jofi timprureumlse teuml krijuara dhe teuml mbeumlshtetura nga shteti nuk klasifi kohen si njo-ftime publike91 Kjo mund teuml leumlreuml hapeumlsireuml qeuml njeumlsiteuml shteteumlrore teuml vazhdojneuml teuml ccedilojneuml reklamat e tyre neuml media Pa transparenceuml eumlshteuml e veumlshtireuml teuml vlereumlsohet ndikimi i vendimit teuml qeveriseuml neuml sektorin e televizionit

Njeuml editorialist i mireumlnjohur shqiptar shkroi se ldquoshumica e gazetave teuml peumlrditshme neuml vend janeuml neuml koma ndeumlrsa audienca e stacioneve televizive eumlshteuml polarizuar duke i nxjerreuml jashteuml tregu shumiceumln e stacioneve periferikerdquo92 Teuml gjitha teuml dheumlnat peumlr tregun e reklameumls janeuml spekulim i pasteumlr Peumlrpjekja e veteumlm e vlefshme neuml keumlteuml drejtim u beuml nga KKRT e cila monitoroi reklameumln neuml dhjeteuml stacione televizive neuml prill dhe maj 2005 Sipas keumltij monitorimi sasia e reklameumls dhe teleshitjeve peumlrbeumlnte rreth 10 peumlrqind teuml gjitheuml koheumls seuml transmetimit93 Ligji i detyron stacionet televizive teuml mos rezervojneuml meuml shumeuml se 15 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit teuml tyre ditor ose meuml shumeuml se 12 minuta neuml oreuml peumlr reklameumln Ky rregull neuml peumlrgjitheumlsi u respektua nga operatoreumlt televiziveuml Peumlrjashtim peumlrbeumlnte TV Klan i cili transmetoi reklama gjateuml 22 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit94

Studimi tregonte se vlera e peumlrafeumlrt e tregut shqiptar teuml reklameumls televizive shkonte rreth 21 milioneuml95 Duke e krahasuar keumlteuml vlereumlsim me deklarimet fi nanciare vjetore teuml doreumlzuara

nga stacionet televizive monitorimi arriti neuml peumlrfundimin se operatoreumlt televiziveuml raportonin

88 OSIShqipeumlria f 225ndash22889 KKRT Vlereumlsim i Teuml Ardhurave nga Reklama nga Monitorimi prillndashmaj 2005 f 5 (meuml tej Studimi i KKRT peumlr Reklamat)90 ldquoPeumlrpjekjardquo Intervisteuml me Fatos Lubonjeumln Standard 27 maj 2006 f 35 91 Vendimi i Keumlshillit teuml Ministrave peumlr Buletinin92 Mero Baze ldquoPeumlrpjekja e lsquoregjimit mediatikrsquo drejt konkurrenceumlsrdquo Tema f 1 23 prill 200693 Studimi i KKRT peumlr Reklamat f 294 Studimi i KKRT peumlr Reklamat f 395 Ibid f 5

S H Q I P Euml R I A

37

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

veteumlm midis 17 dhe 22 peumlrqind teuml teuml ardhurave nga reklama96 Ky peumlrfundim hodhi dyshime peumlr evazion fi skal97 Autoreumlt e keumltij studimi paralajmeumlruan se duke pasur parasysh mungeseumln e tyre teuml peumlrvojeumls neuml vlereumlsimin e tregut teuml reklameumls shifrat e tyre duheshin marreuml me rezerveuml98

Por policia tatimore e mori studimin seriozisht dhe vendosi njeuml gjobeuml prej euro12 milioneumlsh Top Channel TV neuml korrik 2007 Monitorimi i KKRT u peumlrdor si bazeuml peumlr teuml llogaritur evazionin fi skal peumlr reklamat peumlr vitet 2002ndash2005 Duke u nisur nga ky studim u supozua se Top Channel TV kishte raportuar veteumlm 23 peumlrqind teuml teuml ardhurave teuml tij neuml ato vite99

Kjo gjobeuml u vendos pas kontrolleve teuml peumlrseumlritura teuml policiseuml tatimore ndaj Top Channel TV gjateuml 2007 kur stacioni mori njeuml qeumlndrim mjaft kritik ndaj qeveriseuml Pronari tha se ai e kishte pritur teuml vendosej njeuml gjobeuml por niveli i gjobeumls ishte krejteumlsisht i paarsyesheumlm dhe kishte peumlr qeumlllim teuml heshte njeuml zeuml kritik100 Leumlvizja e policiseuml tatimore shtyu komunitetin e medias teuml dilte me njeuml deklarateuml teuml peumlrbashkeumlt neuml mbeumlshtetje teuml Top Channel TV101 Komisioni Parlamentar i Medias dhe Prokuroria e Peumlrgjithshme gjithashtu niseumln njeuml hetim Pas keumltij presioni u duk se qeveria do e merrte seumlrish neumln shqyrtim gjobeumln Stacioni ende nuk e ka paguar gjobeumln dhe po negocion me autoritetet Top Channel TV eumlshteuml njeuml shembull i qarteuml se si mund teuml abuzohen apo keqpeumlrdoren mungesa e teuml dheumlnave dhe monitorimeve dhe studimeve sistematike peumlr tregun e reklameumls seuml bashku me mungeseumln e transparenceumls nga ana e kompanive qeuml beumljneuml reklameuml medias dhe qeveriseuml

44 Standartet dhe pavareumlsia editoriale

Neuml 2005 Instituti Shqiptar i Medias nisi njeuml rishikim teuml Kodit teuml Etikeumls peumlr gazetareumlt i cili ishte hartuar neuml 1996 Instituti e ndeumlrmori keumlteuml puneuml si njeuml reagim ndaj zbatimit joefi kas teuml Kodit dhe i nisur nga nevoja peumlr ta peumlrshtatur Kodin me ndryshimet qeuml kaneuml ndikuar te media neuml dekadeumln e kaluar Njeuml arsye tjeteumlr ishte qeumlllimi i Institutit peumlr teuml fi lluar njeuml sistem efi kas veteuml-rregullimi neuml media Amendamentet ligjore qeuml kaneuml peumlr qeumlllim teuml dekriminalizojneuml shpifjen dhe fyerjen po diskutohen neuml Parlament dhe ka teuml ngjareuml teuml miratohen neuml teuml ardhmen e afeumlrt

Neuml procesin e rishikimit instituti u peumlrpoq teuml peumlrfshijeuml teuml teumlreuml paleumlt kryesore teuml interesuara peumlrfshireuml pronareumlt drejtuesit kryeredaktoreumlt gazetareumlt aktivisteumlt e shoqeumlriseuml civile deputeteumlt juristeumlt e medias etj Instituti e kompletoi Kodin e ri teuml Etikeumls dhe njeuml statut teuml njeuml organi veteuml-rregullues

96 Ibid f 697 Ibid f 798 Metodologjia e studimit bazohej neuml njeuml formuleuml sipas seuml cileumls vlera e teuml ardhurave nga reklama llogaritej duke shumeumlzuar koheumln e reklameumls me tarifat fi kse qeuml raportoheshin nga stacionet televizive Ajo nuk merrte parasysh dhe nuk mund teuml llogariste zbritjet dhe negociatat peumlr klienteumlt apo koheumlzgjatjen e kontrateumls seuml njeuml stacioni televiziv me njeuml klient (f 1)99 Njoftim peumlr Shtyp i Policiseuml Tatimore gjendet neuml httpwwwtatimegovalfq=infoampmetod=shfaqartampartID=362 (pareuml neuml 25 korrik 2007)100 Dritan Hoxha Koment neuml Tryezeumln e Rrumbullakeumlt teuml Top Channel TV Tiraneuml 14 korrik 2007101Deklarata gjendet neuml httpwwwinstitutemediaorgdocumentaPRESS_DECLARATION_dt[1]13_korrikdoc (pareuml neuml 20 korrik 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

38

Neuml peumlrgjitheumlsi gazetareumlt pronareumlt dhe menaxhereumlt raneuml dakord neuml parim peumlr nevojeumln peumlr teuml veteumlrregulluar keumlteuml sektor Mbetet peumlr trsquou pareuml neumlse ata do teuml bashkohen peumlr ta realizuar keumlteuml gjeuml

Me peumlrjashtim teuml rregullave teuml peumlrgjithshme editoriale teuml vendosura nga kryeredaktoreumlt Nuk ka kode teuml brendshme etike neuml stacionet televizive102 KKRT vazhdimisht ka theksuar neuml raportet e saj se mediat duhet teuml keneuml kodin e vet teuml etikeumls103 Peumlrveccedil keumlsaj gazetaria cileumlsore eumlshteuml veumlshtireuml teuml arrihet neuml rrethana kur veteuml gazetareumlt shpesh privohen nga teuml drejtat e tyre Shumica deumlrrmuese e gazetareumlve punojneuml pa kontrata peumlr shkak teuml zbatimit teuml dobeumlt teuml Kodit teuml Puneumls dhe mungeseumls seuml mbikqyrjes seuml rregullt teuml zbatimit teuml tij Njeuml hap pozitiv neuml keumlteuml aspekt ishte krijimi neuml 2005 i sindikateumls seuml gazetareumlve me mbeumlshtetjen e IREX Unioni ka krijuar degeuml neuml qytetet kryesore dhe ka negociuar kushte meuml teuml mira pune peumlr gazetareumlt me Ministrineuml e Puneumls Dy paleumlt fi rmoseumln njeuml memorandum qeuml do teuml krijonte mundeumlsineuml e krijimit teuml njeuml marreumlveshjeje kolektive neuml keumlteuml sektor

Megjithateuml si unioni ashtu edhe komuniteti i medias janeuml teuml ndeumlrgjegjsheumlm qeuml ky proces do teuml zgjaseuml njeumlfareuml kohe peumlr shkak teuml peumlrhapjes seuml problemit Neuml 2005 rreth 95 peumlrqind e gazetareumlve neuml Shqipeumlri punonin pa kontrata apo sigurime shoqeumlrore104 Shoqatat e tjera teuml gazetareumlve nuk kaneuml dheumlneuml ndonjeuml ndihmeuml neuml keumlteuml fushateuml dhe duket se ekzistojneuml veteumlm neuml leteumlr Kryetari i njeumlreumls prej keumltyre organizatave tha

Edhe pse kemi 15 vjet liri shtypi neuml Shqipeumlri ka veteumlm pak raste kur kolegeumlt e njeuml media ngreneuml zeumlrin apo protestojneuml kundeumlr fatit teuml kolegeumlve teuml tjereuml teuml cileumlt pushohen censurohen apo keumlrceumlnohen pa teuml drejteuml Kjo eumlshteuml njeuml temeuml veteumlm peumlr kafeneteuml ku mblidhen gazetareumlt dhe nuk hapet kurreuml neuml publik duke krijuar njeuml gjendje ku askush nuk fl et peumlr njeuml dukuri qeuml i prek teuml gjitheuml105

Kjo gjendje i leuml gazetareumlt teuml pambrojtur kundrejt deumlshirave dhe tekave teuml pronareumlve ldquoAta janeuml krejteumlsisht teuml pambrojtur kur peumlrballen me vendimet arbitrare teuml pronareumlve teuml cileumlt mund ta pushojneuml stafi n nga puna pa asnjeuml arsyerdquo106 Kjo situateuml nuk ka ndryshuar neuml dy vitet e fundit dhe veumlshtireuml se do teuml peumlrmireumlsohet pa hedhur driteuml mbi proneumlsineuml e medias dhe fi nancimin e saj Numri i madh i gazetave dhe stacioneve televizive neuml Shqipeumlri ia detyron ekzistenceumln kryesisht fi nancimit nga bizneset paralele dhe zbatimit teuml dobeumlt teuml ligjit ldquoNga pikeumlpamja profesionale ky fi nancim paralel i leuml shumeuml media teuml pambrojtura ndaj presionit apo censureumls seuml bizneseve qeuml i mbeumlshtesin ato neuml shkalleuml teuml ndryshmerdquo107

102 OSIShqipeumlria f 238ndash239103 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 55104 Unioni i Gazetareumlve Shqiptareuml ldquoMbrojtja neuml puneuml dhe sigurimi social i punonjeumlsve teuml medias njeuml domosdoshmeumlri peumlr shtypin e lireumlrdquo f 6105 Intervisteuml me Armand Shkullakun ldquoMedia transparence peumlr lajmet brenda sajrdquo Shqip 10 maj 2006 f 12 106 IREX Media Sustainability Index 2005 ndash Shqipeumlria IREX Washington DC 2006 f 14gjendet neuml faqen e Internetit teuml IREX te httpwwwirexorgprogramsMSI_EUR2005asp (pareuml neuml 20 korrik 2007) (meuml tej IREX MSI 2005 ndash Shqipeumlria)107 IREX MSI 2005 ndash Shqipeumlria f12

S H Q I P Euml R I A

39

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

45 Transmetuesit rajonaleuml dhe lokaleuml

Peumlr momentin ka 68 stacione televizive lokale nga teuml cileumlt 20 operojneuml neuml Tiraneuml Shumica e reklameumls shpenzohet neuml stacionet televizive teuml Tiraneumls Keumlto kaneuml njeuml performanceuml ekonomike dhe programim meuml teuml mireuml se stacionet lokale teuml cilat e kaneuml teuml veumlshtireuml teuml mbijetojneuml dhe teuml prodhojneuml programe cileumlsore ldquoMedia e peumlrqendruar neuml Ulteumlsireumln Pereumlndimore ka mundeumlsi meuml teuml meumldha peumlr teuml peumlrfi tuar nga njeuml treg meuml i pasur reklame gjeuml qeuml nuk vlen peumlr mediat e vendosura neuml zona meuml teuml largeumltardquo108

Peumlr shkak teuml veumlshtireumlsive ekonomike stacionet televizive lokale neuml vend e kaneuml teuml veumlshtireuml teuml peumlrshtaten me zhvillimin teknologjik Ndeumlrsa shumica e stacioneve televizive neuml Tiraneuml zoteumlrojneuml pajisje teuml koheumlve teuml fundit stacionet lokale ende punojneuml me pajisje teuml vjetra gjeuml qeuml ndikon neuml cileumlsineuml e produktit teuml tyre

5 PROGRAMACIONI

51 Programet

Pa monitorime teuml pavarura nuk ekzistojneuml statistika peumlr programet vjetore sipas llojit as peumlr transmetuesin publik e as peumlr ata privateuml Monitorimi i fundit i cili u krye nga KKRT gjateuml njeuml muaji neuml 2003 e largeumlt mbulonte programacionin e stacioneve kryesore Edhe pse stacionet private janeuml teuml detyruara me ligj teuml doreumlzojneuml programacionin vjetor te KKRT deri tanimeuml nuk kaneuml arritur teuml respektojneuml keumlteuml keumlrkeseuml apo teuml shpjegojneuml se peumlrse nuk e beumljneuml keumlteuml gjeuml Rregullatori nuk ka marreuml ndonjeuml maseuml ndaj tyre

Teuml vetmet teuml dheumlna vijneuml nga TVSH Rreth 70 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit teuml TVSH nga prilli neuml neumlntor 2006 nuk ishin programe teuml prodhuara veteuml Kuadri i programacionit teuml stacionit nuk ka mundur teuml shmangeuml rutineumln dhe monotonineuml gjeuml qeuml ka ndikuar neuml pozicionin e tij neuml treg109 Me ndryshimin e menaxhimit neuml fund teuml 2006 niseumln teuml transmetoheshin programe teuml njeuml cileumlsie meuml teuml larteuml Me keumlto ndryshime peumlrqindja e programeve teuml prodhuara veteuml pritet teuml arrijeuml deri neuml 70 peumlrqind teuml koheumls totale teuml transmetimit teuml stacionit neuml 2007110 Keumlshilli Drejtues i RTSH gjithashtu premtoi se programe teuml tjera po rishikohen dhe programe teuml reja qeuml pasqyrojneuml tema si ccedileumlshtje sociale balanceumln gjinore kultureumln dhe sheumlndeteumlsineuml do teuml lanccedilohen111

Megjithateuml ndryshimet neuml kuadrin e programacionit janeuml peumlrpjekje qeuml peumlrmbushin veteumlm keumlrkesat minimale teuml transmetuesit publik dhe nuk i japin shtyseuml standarteve teuml transmetuesit publik Raporti vjetor i stacionit pretendonte peumlr arritje teuml tilla qeuml koha e transmetimit ishte rritur nga 17 oreuml neuml 24 oreuml neuml diteuml rikthimin e programeve sportive javore hapjen e njeuml studioje

108 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 5109 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 3110 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 5111 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f5

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

40

teuml re transmetimi peumlrdorimin e studios leumlvizeumlse neuml diteumln e zgjedhjeve etj112 Drejtoresha aktuale e stacionit Mirela Oktrova shkruante ldquoEkzistenca e radios dhe televizionit publik nuk mund teuml justifi kohet as me programet e zbavitjes e as me transmetimin falas teuml programeve teuml EBU e as me organizimin e festivalit dhe bujeumln e pjeseumlmarrjes neuml Eurovizionrdquo113

Neuml njeuml aspekt meuml pozitiv TVSH organizoi debate televizive me kandidateumlt peumlr bashki gjateuml zgjedhjeve teuml 2007 duke i dheumlneuml mundeumlsineuml publikut teuml beumlnte njeuml zgjedhje meuml teuml informuar Nga ana tjeteumlr TVSH nuk ishte neuml gjendje teuml transmetonte njeuml ngjarje teuml reumlndeumlsishme si Kupa Boteumlrore e futbollit neuml 2006 pasi teuml drejtat e transmetimit u bleneuml nga DigitAlb Neuml ateuml koheuml TVSH tha se nuk mund trsquoi peumlrballonte teuml drejtat por KKRT u peumlrgjigj se stacioni mund teuml kishte keumlrkuar ndihmeuml nga shteti114 Neuml meumlnyreuml sarkastike ata shtuan se menaxhimi i TVSH nuk keumlmbeumlnguli shumeuml pasi po negocionte teuml drejtat e ldquoKafazit teuml Arteumlrdquo njeuml programi teuml pro-dhuar neuml vend por qeuml eumlshteuml kopje e formatit teuml programit teuml realitetit ldquoBig Brotherrdquo115

Megjitheuml mungeseumln e teuml dheumlnave teuml qarta peumlr programet mund teuml thuhet me siguri se shumica e stacioneve teuml reumlndeumlsishme si TV Klan Top Channel Vizion+ TV Koha dhe disa kanale lajmesh si News24 apo Alsat kaneuml fi tuar njeuml publik pak a shumeuml besnik Ata prodhojneuml lajme me standarte peumlrgjitheumlsisht teuml keumlnaqshme si dhe programe teuml ndryshme informacioni dhe zbavitjeje Informacioni dhe lajmet janeuml kthyer neuml peumlrpareumlsi si peumlr median e shkruar ashtu edhe peumlr ateuml elektronike sipas veumlzhguesve teuml ndrysheumlm116 Peumlrjashtim peumlrbeumlnte stacioni privat kombeumltar TVA i cili pas disa ndryshimeve neuml proneumlsi neuml 2006 mezi arrinte teuml peumlrmbushte detyrimet e tij si kanal kombeumltar Ky stacion nuk transmetoi fare edicione lajmesh neuml mars dhe prill 2006117 Meqeuml stacioni nuk mundte teuml peumlrmbushte peumlr shumiceumln e 2006 keumlrkesat e programacionit qeuml i impononte kontrata e licenseumls KKRT vendosi teuml reduktonte me njeuml vit licenseumln e TVA dhe ta teumlrhiqte ateuml meuml pas neuml tetor 2007 Stacioni e apeloi keumlteuml vendim dhe teuml dyja paleumlt e ccediluan ccedileumlshtjen neuml gjykateuml118

Disa nga lajmet dhe debatet peumlr tema teuml reumlndeumlsishme shpesh politike mendohet se kaneuml njeuml publik teuml qeumlndruesheumlm dhe janeuml kthyer neuml emblema teuml stacioneve televizive qeuml i transmetojneuml ato Peumlrveccedil buletineve teuml lajmeve disa nga programet meuml teuml njohura janeuml ldquoOpinionrdquo neuml TV Klan ldquoShqiprdquo neuml Top Channel ldquoLogosrdquo neuml Vizion+ dhe ldquo60 minutardquo neuml TV Koha Keumlto janeuml programe javore qeuml kaneuml teuml beumljneuml me intervista apo debate peumlr njeuml temeuml teuml caktuar Njeuml tjeteumlr program mjaft i njohur eumlshteuml ldquoFiks farerdquo njeuml revisteuml satirike e peumlrditshme qeuml bazohet neuml metoda investigative Ka dhe disa programe zbavitjeje dhe lojeumlra qeuml janeuml mjaft teuml njohura Keumltu peumlrfshihet ldquoPortokallirdquo dhe ldquoTop Showrdquo neuml Top Channel ldquoKutia e funditrdquo neuml TV Klan dhe ldquoBypassrdquo neuml Vizion+ Stacionet televizive kaneuml njeuml prirje neuml rritje teuml peumlrqendrohen neuml programe teuml njeuml natyre meuml sociale duke u peumlrpjekur teuml pasqyrojneuml meuml shumeuml kronika nga jeta e peumlrditshme dhe me interes njereumlzor Keumlto programe peumlrfshijneuml ldquoJeteuml neuml keumlrkimrdquo neuml News24 TV ldquoNjereumlz teuml humburrdquo ldquoFemrardquo dhe ldquoSOSrdquo neuml Vizion+

112 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f4113 Mirela Oktrova ldquolsquoLehjarsquo kundeumlr demokraciseuml dhe interesave teuml publikutrdquo Shekulli 4 shtator 2006 f 23114 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 52115 Ibid116 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 9117 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 54118 Vendimi peumlr TVA neuml Raportin Vjetor teuml KKRT 2006 f 25

S H Q I P Euml R I A

41

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

52 Rregullat e peumlrgjithshme peumlr lajmet

Disa rregulla neuml Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin peumlrqendrohen te programimi i peumlr-mbajtjes dhe vlejneuml si peumlr transmetuesit publikeuml ashtu edhe peumlr ata privateuml Ato kaneuml teuml beumljneuml me pavareumlsineuml editoriale censureumln teuml drejteumln e informacionit dhe teuml drejta dhe liri teuml tjera njereumlzore119 Edhe pse parimet themelore teuml informacionit teuml paansheumlm dhe teuml sakteuml janeuml teuml garantuara me ligj nuk ekzistojneuml instrumente apo organe qeuml teuml monitorojneuml zbatimin e tyre KKRT monitoron edicionet kryesore teuml lajmeve teuml stacioneve kombeumltare publike dhe private por kjo peumlrpjekje konsiston veteumlm neuml matje sasiore teuml peumlrqindjes qeuml i kushtohet pasqyrimit teuml partive dhe fi gurave politike

Stacionet televizive kaneuml beumlreuml peumlrparim teuml ndjesheumlm neuml peumlrkufi zimin e vetvetes neumlpeumlrmjet edicioneve teuml lajmeve teuml cilat kaneuml sheumlnuar peumlrmireumlsimin meuml teuml madh neuml programacion te teuml gjitha stacionet televizive120 Megjithateuml informacioni nuk eumlshteuml as i paansheumlm dhe as i drejteuml Pothuajse nuk ekziston ndonjeuml media qeuml teuml mos keteuml interesa teuml fshehura ekonomike apo politike dhe peumlr pasojeuml standartet profesionale aplikohen peumlr aq koheuml sa ua lejojneuml keumlto interesa Axhenda e lajmeve eumlshteuml shumeuml praneuml axhendeumls seuml qeveriseuml apo politikeumls neuml peumlrgjitheumlsi ose praneuml menaxhimit teuml televizioneve121 Edicionet e lajmeve zgjedhin kronika qeuml u shkojneuml peumlr shtat interesave teuml operatorit dhe jo interesit publik122

Edhe Kodi Zgjedhor imponon keumlrkesa peumlr sakteumlsi korrekteumlsi dhe balanceuml peumlr teuml gjitha stacionet televizive123 Transmetuesi i sheumlrbimit publik ka peumlrgjegjeumlsi shteseuml si dheumlnia e koheumls falas peumlr teuml gjitha partiteuml politike qeuml marrin pjeseuml neuml zgjedhje Testi meuml i fundit peumlr respektimin e keumltyre rregullave ishin zgjedhjet lokale neuml shkurt 2007 Stacionet televizive kryesore e kaluan keumlteuml test me sukses TVSH i kushtoi 28 peumlrqind teuml lajmeve Partiseuml Demokratike dhe 29 peumlrqind Partiseuml Socialiste Njeuml pasqyrim i ngjasheumlm u gjend edhe peumlr stacione teuml tjera teuml meumldha si Vizion+ News24 dhe TVA Peumlrjashtim peumlrbeumlnte TV Klan i cili i kushtoi meuml shumeuml koheuml qeveriseuml se ccedildo stacion tjeteumlr Peumlrfaqeumlsuesit e TV Klan pretenduan se ata thjesht po pasqyronin puneumln e zyrtareumlve teuml shtetit Megjithateuml keumlta zyrtareuml ishin pasqyruar teksa beumlnin fushateuml zgjedhore Edhe pse keumlto fushata u konsideruan teuml balancuara dhe teuml drejta neuml aspektin e pasqyrimit teuml partive politike gjateuml periudheumls parazgjedhore teuml gjitha stacionet televizive kishin favorizuar njeuml parti meuml shumeuml se teuml tjerat124

119 OSIShqipeumlria f 234120 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 47121 Monitorimi u krye neuml kuadrin e ldquoMonitorimi i Lajmeve teuml Mbreumlmjes neuml TV ndash monitorim dhe analizeuml e edicioneve teuml lajmeve neuml TV neuml 10 vende teuml Europeumls Juglindorerdquo botuar neuml Media Plan Institute Treguesi i Interesit Publik Sarajevo 2007122 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 54123 Kodi Zgjedhor neni 136 neni 140 gjendet neuml httpwwwosceorgitem14076htmlhtml=1(pareuml neuml 10 korrik 2007)124 Raporti i OSCEODIHR peumlr zgjedhjet e 18 shkurt 2007 gjendet neumlhttpwwwosceorgitem24859htmlhtml=1 (pareuml neuml 12 korrik 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

42

53 Udheumlzimet e peumlrgjithshme peumlr prodhimin e programeve

Ligji peumlr Radion dhe Televizionin vendos disa detyrime teuml peumlrgjithshme peumlr teuml gjitha stacionet televizive Keumlto kaneuml teuml beumljneuml kryesisht me dinjitetin njereumlzor respektin peumlr ligjin dhe teuml drejtat e njeriut125

Megjithateuml keumlto masa janeuml mjaft teuml vakeumlta dhe teuml peumlrgjithshme dhe nuk janeuml shndeumlrruar neuml rregulla meuml teuml detajuara nga KKRT Keumlto parime teuml peumlrgjithshme neuml peumlrgjitheumlsi janeuml respektuar Teuml vetmet probleme kishin teuml beumlnin me pornografi neuml e cila ndalohet krejteumlsisht peumlr trsquou transmetuar Neuml stacionet tokeumlsore analoge nuk transmetohen programe me peumlrmbajtje pornografi ke Megjithateuml DigitAlb transmeton pornografi gjitheuml koheumln neuml njeuml kanal neuml formeuml teuml kriptuar si dhe dy programe pornografi ke neuml mesnateuml

54 Kuotat

Nuk ekzistojneuml kuota teuml posaccedilme peumlr peumlrfaqeumlsim gjuheumlsor apo teuml grupeve teuml minoriteteve Stacioni i transmetimit publik si dhe disa kanale private ndonjeumlhereuml transmetojneuml programe peumlr minoritetet etnike Neuml vitet e fundit Instituti Shqiptar i Medias eumlshteuml angazhuar neuml koordi-nimin e projekteve teuml produksionit teuml programeve radiofonike dhe televizive peumlr pakicat etnike dhe gjuheumlsore neuml vend si dhe peumlr artikuj peumlr keumlto tema teuml botuara neuml median e shkruar

Mediat qeuml fokusohen neuml temat e pakicave luftojneuml peumlr mbijeteseuml Peumlr shembull Radio Prespa e themeluar neuml 2003 neuml zoneumln e kufi rit me Republikeumln e Maqedoniseuml dhe qeuml transmeton maqedonisht nuk funksionon rregullisht peumlr shkak teuml pengesave fi nanciare Stacionet radiofonike peumlr pakiceumln greke neuml jug teuml vendit gjenden neuml njeuml situateuml teuml ngjashme Teuml gjitha keumlto media janeuml nisma individuale shteti nuk jep ndihma peumlr median e minoriteteve Megjithateuml nuk ekzistojneuml pengesa ligjore peumlr dheumlnien e licensave teuml transmetimit peumlr radiot apo televizionet e minoriteteve Neuml fakt KKRT dha njeuml licenseuml peumlr radio dhe televizion radioTV Armonia njeuml projekt peumlr pakiceumln greke qeuml eumlshteuml edhe minoriteti meuml i madh etnik neuml vend Megjithateuml stacioni nuk ka fuqi fi nanciare dhe ka veumlshtireumlsi Peumlr momentin ata nuk transmetojneuml126

Kuotat e vetme neuml lidhje me peumlrmbajtjen qeuml imponon ligji peumlr ata qeuml kaneuml licenseuml lokale eumlshteuml qeuml teuml transmetojneuml programe jokomerciale dhe programe lokale informacioni peumlr teuml pakteumln 15 peumlrqind teuml programacionit javor Ligji nuk e specifi kon termin ldquojokomercialrdquo Sipas ndryshimeve teuml 2003 ata qeuml kaneuml licenseuml kombeumltare duhet trsquoi kushtojneuml teuml pakteumln 15 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit programeve teuml prodhuara veteuml dhe teuml pakteumln 30 peumlrqind programeve teuml prodhuara neuml Shqipeumlri Stacionet televizive neuml peumlrgjitheumlsi i peumlrmbushin keumlto kuota127 Ligji gjithashtu vendos kuota peumlr reklameumln duke mos i lejuar stacionet televizive teuml transmetojneuml reklama peumlr meuml shumeuml se 15 peumlrqind teuml koheumls ditore teuml transmetimit ose meuml shumeuml se 12 minuta peumlr oreuml

125 OSIShqipeumlria f 235ndash236126 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 25127 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 47

S H Q I P Euml R I A

43

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Edhe pse Shqipeumlria si vend qeuml nuk eumlshteuml aneumltar i BE nuk eumlshteuml e detyruar teuml peumlrmbusheuml legjislacionin europian shumeuml nga keumlto kuota lindin nga Konventa Europiane peumlr Televizionin Ndeumlrkufi tar (KETN) dhe Protokollin e saj Shteseuml teuml cileumln Shqipeumlria e ka ratifi kuar neuml 1999 Nga ana tjeteumlr legjislacioni shqiptar nuk u keumlrkon transmetuesve trsquoi kushtojneuml shumiceumln e koheumls seuml transmetimit veprave europiane Ligji peumlr dixhitalizimin thoteuml se stacionet televizive neuml meumlnyreuml progresive duhet teuml peumlrmbushin detyrimin e transmetimit teuml programeve europiane neuml 50 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit

55 Detyrimet peumlr transmetuesin publik

Peumlrveccedil rregullave teuml peumlrgjithshme peumlr prodhimin Ligji peumlr Radion dhe Televizionin i detyron si transmetuesit publikeuml ashtu dhe ata privateuml teuml transmetojneuml programe falas Kjo peumlrfshin programe me interes teuml larteuml peumlr publikun e gjereuml si lajmeumlrimet peumlr sheumlndetin rendin publik apo emergjencat kombeumltare Gjithashtu ligji i keumlrkon RTSH teuml transmetojeuml falas sheumlrbimet fetare teuml mbajtura gjateuml festave fetare zyrtare si dhe seancat e parlamentit Ligji peumlr Radion dhe Televizionin vendos detyrime shteseuml peumlr RTSH Programet e tij duhet teuml jeneuml teuml njeuml cileumlsie teuml larteuml teuml refl ektojneuml larmineuml e jeteumls shqiptare dhe trsquoi sheumlrbejneuml teuml gjitha grupeve shoqeumlrore peumlrfshireuml pakicat kombeumltare

Pasqyrimi i lajmeve nga vendi dhe nga jashteuml duhet teuml jeteuml gjitheumlpeumlrfshireumls dhe i paansheumlmRTSH-seuml i ndalohet transmetimi i propagandeumls politike dhe fetare Megjitheuml keumlto detyrime transmetuesi i sheumlrbimit publik mbetet ende larg peumlrmbushjes seuml misionit teuml tij publik ldquoEumlshteuml paradoksale teuml shoheumlsh se si interesi publik eumlshteuml i pari qeuml lihet pas dore nga njeuml televizion i quajtur lsquopublikrsquo Edicionet e lajmeve fi llojneuml me lajme peumlr aktivitetet e qeveriseuml dhe partive politike duke leumlneuml pas dore problemet qeuml shqeteumlsojneuml qytetareumltrdquo128 Stacioni pretendon se ka beumlreuml progres teuml reumlndeumlsisheumlm dhe se mungesa e konkurrenceumls qeuml pretendohet se ka eumlshteuml njeuml geumlnjeshteumlr e hapur nga rivaleumlt privateuml129 Por mendimi i peumlrgjithsheumlm eumlshteuml se stacionet private mbizoteumlrojneuml ldquoTelevizionet komerciale po e vrasin televizionin publik dhe po thithin teuml gjitheuml audienceumln ashtu si supermarketet po vrasin dyqanet e vogla dhe kioskat e komunizmit duke thithur teuml gjitheuml blereumlsitrdquo130

56 Detyrimet peumlr transmetuesit privateuml

Nuk ka detyrime teuml holleumlsishme programacioni peumlr transmetuesit privateuml Masat e vetme li-gjore kaneuml teuml beumljneuml me koheumlzgjatjen e transmetimit dhe periodicitetin e edicionit teuml lajmeve Stacionet televizive kombeumltare duhet teuml transmetojneuml teuml pakteumln gjashteuml oreuml neuml diteuml kurse stacionet lokale teuml pakteumln kateumlr oreuml neuml diteuml Stacionet televizive kombeumltare duhet teuml transmetojneuml programe origjinale lajmesh ccedildo diteuml Stacionet televizive private janeuml teuml detyruara teuml transmetojneuml mesazhe dhe informacion teuml njeuml interesi teuml madh publik falas sipas rregulloreve teuml hartuara nga KKRT ose me keumlrkeseumln e organeve lokale teuml qeveriseuml Informacione teuml tilla zakonisht peumlrfshijneuml komunikatat e shkurtra me interes teuml posaccedileumlm peumlr publikun sidomos

128 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 10129 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 3130 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 6

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

44

neuml situata emergjence si fatkeqeumlsi natyrore ose neuml tema si sheumlndeti dhe siguria si dhe rendi publik Neuml peumlrgjitheumlsi nuk ka patur probleme me respektimin e keumltij detyrimi

6 PEumlRFUNDIMET

Televizioni ende media me ndikim meuml teuml madh neuml Shqipeumlri ka kaluar njeuml ereuml ndryshimesh Janeuml beumlreuml ndryshime ligjore teuml reumlndeumlsishme edhe pse teuml diskutueshme duke ndryshuar peumlrbeumlrjen e autoriteteve rregullatoreuml Struktura e bazuar neuml njeuml formuleuml peumlrfaqeumlsimi teuml balancuar politik u shndeumlrrua neuml njeuml formuleuml qeuml peumlrfshinte shoqeumlrineuml civile akademikeumlt dhe profesionisteumlt Keumlto leumlvizje zyrtarisht kishin peumlr qeumlllim teuml ulnin ndikimin politik te rregullatori por disa nga veprimet e fundit teuml rregullatorit u konsideruan si teuml motivuara politikisht Peumlr meuml tepeumlr rregullatori pati probleme teuml krijonte aneumltareumlsimin e ploteuml njeuml tregues qeuml mekanizmi i emeumlrimit nuk funksionon pa probleme

Seuml shpejti rregullatori do teuml peumlrballet me njeuml test teuml veumlshtireuml shpeumlrndarjen e licensave dixhitale Ashtu si ligje teuml tjera teuml miratuara gjateuml tre viteve teuml fundit Ligji peumlr Transmetimet Nume-rike u peumlrgatit nga qeveria pa u keumlshilluar me paleumlt e interesuara gjeuml qeuml hodhi mjaft dyshime peumlr qeumlllimet e qeveriseuml dhe pasojat e keumltij ligji neuml transmetime Zbatimi i keumltij ligji ngre pikeumlpyetje teuml reumlndeumlsishme peumlr teuml ardhmen e DigitAlb operatorit teuml platformeumls dixhitale i cili pas tre vjeteumlsh veprimtarie eumlshteuml kthyer neuml njeuml lojtar teuml fuqisheumlm me njeuml bazeuml teuml reumlndeumlsishme klienteumlsh Autoriteti dhe pavareumlsia e KKRT neuml procesin e licensimit si dhe qeumlndrimi i transmetuesit teuml sheumlrbimit publik neuml keumlteuml proces do teuml jeneuml mjaft teuml reumlndeumlsishme

RTSH peumlrballet me detyreumln e veumlshtireuml e sfi deumls ndaj rritjes seuml DigitAlb qeuml nuk do teuml jeteuml e lehteuml sidomos pas performanceumls jo teuml mireuml ekonomike neuml vitet e fundit fi nancimi neuml ulje nga shteti dhe reformeumls seuml papeumlrfunduar Popullariteti i RTSH nuk eumlshteuml peumlrmireumlsuar Menaxhimi jo i mireuml dhe prapambetja neuml krahasim me transmetuesit privateuml seuml bashku me mendimin e peumlrgjithsheumlm qeuml RTSH kontrollohet politikisht janeuml ndeumlr problemet kryesore teuml transmetuesit Stacioni mbetet ende larg peumlrmbushjes seuml misionit teuml tij publik Shpresohet qeuml menaxhimi i ri i stacionit do teuml hartojeuml njeuml strategji koherente dhe teuml fi llojeuml njeuml reformeuml teuml qeumlndrueshme Megjithateuml reforma e RTSH do teuml jeteuml e dhimbshme dhe si e tilleuml stacioni do teuml keteuml nevojeuml peumlr ndihmeseuml teuml reumlndeumlsishme neuml arritjen e misionit teuml tij

Programet profesionale dhe cileumlsore po vijneuml neuml rritje Megjithateuml tregu mbetet i mbipopulluar dhe megjitheuml zhurmeumln peumlr burimet e fi nancimit teuml medias nuk janeuml marreuml masa konkrete neuml keumlteuml drejtim Transparenca e burimeve teuml kapitalit teuml medias nevojiten medoemos neuml njeuml vend ku gazetareumlt teuml cileumlt nuk kaneuml kontrata pune shpesh kaneuml frikeuml teuml rrezikojneuml e teuml provokojneuml pronareumlt duke shkruar neuml meumlnyreuml teuml pavarur Organizatat peumlr median kaneuml beumlreuml peumlrpjekje teuml shumta peumlr teuml rritur ndeumlrgjegjeumlsimin peumlr kodet e etikeumls te gazetareumlt por veteuml-rregullimi efi kas ende nuk ka nisur Mangeumlsia e studimeve teuml tregut ose teuml teuml dheumlnave teuml tjera i pengon mjaft vlereumlsimet peumlr kushtet e medias shqiptare

S H Q I P Euml R I A

45

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

ANEKS1 LEGJISLACIONI I PEumlRMENDUR NEuml RAPORT

Fletorja Zyrtare eumlshteuml gazeta zyrtare e Shqipeumlriseuml

Direktiva 9736EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 30 qershor 1997 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin e disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 202 30 korrik 1997

Direktiva 200765EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 11 dhjetor 2007 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 33227 18 dhjetor 2007

Kodi Zgjedhor neni 136 neni 140 gjendet neuml httpeumleumleumlosceorgitem14076htmlhtml=1 (pareuml neuml 10 korrik 2007)

Ligji peumlr Transmetimet Numerike Ligji nr 9742 neuml 28 maj 2007 peumlr Transmetimet Numerike neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml

Ligji nr 8410 dateuml 30091998 Peumlr radion dhe televizionin publik e privat neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml Fletorja Zyrtare 20 tetor 1998 amenduar me ligjin nr 8657 dateuml 31072000 ligjin nr8794 dateuml 10052001 ligjin nr9016 dateuml 20022003 dhe ligjin nr9124 dateuml 29072003 si dhe Ligji nr 9677 i 13 janarit 2007

Ligji nr 9531 i cili ndryshon Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin me kapitullin ldquoPeumlr Radion dhe Televizionin Publik dhe Privatrdquo 11 maj 2006 Fletorja Zyrtare 65 2006

Ligji nr 9645 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2007rdquo i 27 neumlntorit 2006

Ligji nr 9836 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2008rdquo i 26 neumlntorit 2007

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

46

ANEKS 2 BIBLIOGRAFIA

Neuml anglisht

IREX Media Sustainability Index 2005 ndash Albania IREX Washington DC 2006

IREX Media Sustainability Index 2006 ndash Albania IREX Washington DC 2007

Neuml shqip

KKRT Vlereumlsim i teuml Ardhurave teuml Reklamave nga Monitorimi prillndashmaj 2005

KKRT Raporti Vjetor 2006 neuml Kuvendin e Shqipeumlriseuml

RTSH Raporti Vjetor peumlr Veprimtarineuml e RTSH 2006

Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007

Unioni i Gazetareumlve Shqiptareuml ldquoMbrojtja neuml puneuml dhe sigurimi social i punonjeumlsve teumlmedias njeuml domosdoshmeumlri peumlr shtypin e lireumlrdquo

S H Q I P Euml R I A

47

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Page 12: Televizioni në Europë: Raportet vijuese 2008 - Shqipëria · Media Program përpiqet të nxisë median e pavarur, profesionale dhe të qëndrueshme si dhe gazetarinë cilësore,

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

12

11 Politikat

Legjislacioni

1 Qeveria duhet teuml ndeumlrmarreuml hapa peumlr teuml ploteumlsuar boshlleumlqet neuml legjislacionin e medias veccedilaneumlrisht neuml lidhje me teknologjiteuml dhe sheumlrbimet e reja teuml transmetimit duke iu referuar instrumenteve ndeumlrkombeumltare mbi konkurrenceumln dhe transmetimin dixhital2 Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare duhet teuml vazhdojneuml asistenceumln peumlr qeverineuml dhe parlamentin si dhe peumlr rregullatorin - Keumlshillin Kombeumltar teuml Radios dhe Televizionit (KKRT) - peumlr hartimin e legjislacionit teuml medias Ata duhet teuml nxisin konsultimet me OJQ qeuml veprojneuml neuml fusheumln e medias seuml lireuml dhe shoqatat e mediave profesioniste si pjeseuml e procesit teuml hartimit teuml ligjit3 Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare duhet teuml vazhdojneuml asistenceumln e tyre peumlr organizmat qeuml merren me zbatimin e ligjit mbi peumlrmireumlsimin e zbatimit teuml legjislacionit teuml medias

Keumlto rekomandime janeuml peumlrmbushur pjeseumlrisht Ligji peumlr Radion dhe Televizionin u ndryshua peumlr teuml mbuluar dixhitalizimin dhe tashmeuml po rishikohet peumlr ta peumlrshtatur me legjislacionin e BE Organizatat ndeumlrkombeumltare e mbeumlshteteumln menjeumlhereuml reformeumln e autoriteteve rregullatore dhe ateuml teuml transmetuesit teuml sheumlrbimit publik si dhe dhaneuml keumlshillat e tyre peumlr legjislacionin Kjo asistenceuml duhet teuml vazhdojeuml Megjithateuml keumlshillimi i qeveriseuml me grupet vendase teuml interesit ka qeneuml sporadik dhe i beumlreuml neumln presion

Debati Publik

4 OJQ lokale qeuml veprojneuml neuml fusheumln e liriseuml seuml shprehjes dhe teuml aksesit neuml informacion si edhe organizatat qeuml merren meuml gjereumlsisht me teuml drejtat civile duhet teuml nxisin njeuml debat publik mbi probleme teuml reumlndeumlsishme qeuml lidhen me zhvillimin e medias neuml njeuml frymeuml teuml hapur dhe teuml paanshme duke rritur ndeumlrgjegjeumlsimin sesi media ndikon mbi qytetareumlt Njeuml iniciativeuml e tilleuml duhet teuml mbeumlshtetet fuqimisht nga institucionet ndeumlrkombeumltare dhe ato europiane teuml tilla si Bashkimi Europian OSBE dhe Keumlshilli i Europeumls

Veteuml media i ka sjelleuml ccedileumlshtjet e lidhura me teuml neuml qendeumlr teuml debatit publik Por ekziston ende nevoja peumlr njeuml debat meuml teuml pasur publik peumlr tema teuml reumlndeumlsishme teuml lidhura me zhvillimin e medias OJQ-teuml lokale janeuml neuml poziteumln meuml teuml peumlrshtatshme peumlr ta realizuar keumlteuml

S H Q I P Euml R I A

13

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Studimet

5 Qeveria duhet teuml nxiseuml analiza teuml holleumlsishme peumlr sektorin e medias duke i kushtuar njeuml veumlmendje teuml veccedilanteuml studimeve mbi audienceumln Peumlr teuml siguruar pavareumlsineuml e njeuml studimi teuml tilleuml qeveria duhet teuml funksionojeuml veteumlm si njeuml bashkeumlfi nancues i puneumls seuml beumlreuml nga institucione akademike teuml vendit ose OJQ teuml huaja apo edhe institucione teuml tjera joshteteumlrore6 Organizatat e shoqeumlriseuml civile duhet teuml nxisin qeverineuml peumlr teuml mbeumlshtetur njeuml studim teuml tilleuml teuml pavarur neuml sektorin e medias

Ky rekomanim nuk eumlshteuml ploteumlsuar Ende nuk ka njeuml studim peumlr shikueshmeumlrineuml keumlshtu qeuml rekomandimi mbetet neuml fuqi

Konsultimet

7Kur ndeumlrmerr hapa qeuml prekin median dhe merr neuml shqyrtim problemet qeuml lidhen me teuml Qeveria duhet teuml konsultohet me pronareumlt e medias OJQ qeuml veprojneuml neuml fusheumln e liriseuml seuml shtypit shoqatat e medias profesionale dhe komunitetin ndeumlrkombeumltar dhe veccedilaneumlrisht Keumlshillin e Europeumls

Ky rekomandim nuk eumlshteuml peumlrmbushur E veumlneuml neumln presion qeveria u keumlshillua me paleumlt e interesuara peumlr ndryshime neuml ligjet e medias Megjithateuml ky keumlshillim u beuml momentin e fundit dhe ishte njeuml peumlrjashtim

Teknologjiteuml e reja

8Qeveria duhet teuml peumlrgatiseuml njeuml strategji afatgjateuml peumlr zhvillimin e medias qeuml mund trsquoi paraprinte evolucionit teuml teknologjive teuml reja duke peumlrfshireuml keumltu internetin dhe transmetimin dixhital9Si njeuml prioritet teuml saj Qeveria duhet trsquoi propozojeuml parlamentit amendime peumlr Ligjin mbi Radion dhe Televizionin duke synuar rregullimin e transmetimit dixhital neuml peumlrputhje me standardet europiane dhe ndeumlrkombeumltare

Rekomandimi i pareuml mbetet ende peumlr trsquou ploteumlsuar KKRT po harton njeuml strategji peumlr dixhitalizimin Rekomandimi i dyteuml eumlshteuml peumlrmbushur Parlamenti e ndryshoi Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin peumlr teuml peumlrfshireuml edhe masat peumlr transmetimin dixhital neuml peumlrputhje me standartet ndeumlrkombeumltare

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

14

12 Autoritetet rregullatore (KKRT)

Pavareumlsia

10 Qeveria dhe parlamenti duhet teuml sigurojneuml zbatimin e ploteuml teuml legjislacionit ekzistues neuml meumlnyreuml qeuml teuml respektohet dhe teuml peumlrforcohet pavareumlsia e autoritetit rregullator Keumlshillit Kombeumltar teuml Radio Televizionit (KKRT) neuml meumlnyreuml teuml veccedilanteuml neuml lidhje me emeumlrimin e aneumltareumlve teuml KKRT dhe peumlrgatitjen e raportit vjetor teuml KKRT

Rekomandimi eumlshteuml ploteumlsuar Edhe pse ngjalli mjaft polemika formula e emeumlrimit teuml aneumltareumlve teuml KKRT u ndryshua Megjitheuml reformeumln e vazhdueshme neuml vitet e fundit qeveria dhe parlamenti duhet ende teuml ndeumlrmarrin ndryshime neuml legjislacion peumlr teuml forcuar pavareumlsineuml e rregullatorit

S H Q I P Euml R I A

15

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

13 Transmetuesit publikeuml dhe privateuml

Shumeumlllojshmeumlria e medias

11Qeveria dhe parlamenti duhet teuml konsolidojneuml transparenceumln e medias neumlpeumlrmjet zbatimit teuml ploteuml teuml legjislacionit teuml medias dhe neumlpeumlrmjet kontrolleve teuml rregullta mbi proneumlsineuml dhe fi nancimin e medias

Nuk ka patur shumeuml progres peumlr teuml hedhur driteuml mbi proneumlsineuml e transmetuesve Qeveria dhe Parlamenti duhet teuml beumljneuml meuml tepeumlr peumlr ta arritur keumlteuml gjeuml Kontrollet e proneumlsiseuml dhe fi nancimit teuml mediave duhen kryer nga agjenci zbatimi meuml teuml fuqishme meuml efi kase dhe meuml teuml pavarura si KKRT apo Policia Tatimore

Peumlr teuml drejtat e gazetareumlve

12 Qeveria duhet teuml marreuml hapa teuml veccedilanteuml qeuml Kodi i Puneumls teuml zbatohet nga organizatat e mediave dhe teuml mbikqyreuml rregullisht zbatimin e tij13 Shoqatat e gazetareumlve me ndihmeumln edhe teuml aktoreumlve teuml tjereuml teuml shoqeumlriseuml civile duhet teuml keumlrkojneuml zbatimin e kodit teuml Puneumls neuml kompaniteuml e mediave dhe neuml meumlnyreuml teuml veccedilanteuml negociatat kolektive14 Organizatat e shoqeumlriseuml civile duhet teuml mbeumlshtesin gazetareumlt edhe individualisht kur teuml drejtat e tyre dhunohen nga pronareumlt e mediave autoritetet shteteumlrore ose paleuml teuml tjera

Keumlto rekomandime nuk janeuml peumlrmbushur Qeveria nuk ka ndeumlrmarreuml hapa peumlr teuml forcuar zbatimin e Kodit teuml Puneumls (Keumlto hapa do teuml peumlrfshinin edhe forcimin e kapaciteteve teuml agjencive teuml zbatimit teuml ligjit si Inspektoriati i Larteuml i Puneumls dhe Policia Tatimore peumlr teuml monitoruar rregullisht zbatimin e Kodit teuml Puneumls neuml teuml gjitha mediat) Neuml teuml njeumljteumln koheuml shoqeumlria civile dhe shoqatat e gazetareumlve kaneuml qeneuml teuml dobeumlta neuml keumlrkeseumln e tyre peumlr zbatimin e Kodit neuml organizatat e mediave

Financimi

15 Qeveria duhet teuml krijojeuml njeuml organizeumlm teuml pavarur qeuml teuml jeteuml peumlrgjegjeumls peumlr transferimin e fondeve qeveritare tek operatoreumlt e mediave neuml peumlrputhje me parimet dhe procedurat e parashtruara nga rekomandimet peumlrkateumlse teuml Keumlshillit teuml Europeumls Procesi i transferimit teuml parave duhet teuml jeteuml i qarteuml dhe transparent

Ky rekomandim eumlshteuml peumlrmbushur Qeveria ka krijuar Agjencineuml e Prokurimeve Publike qeuml boton njeuml buletin javor teuml njoftimeve zyrtare peumlrfshireuml reklamat shteteumlrore dhe njoftimet qeuml meuml peumlrpara botoheshin neuml gazeta Megjithateuml ligji nuk eumlshteuml krejteumlsisht i qarteuml neuml peumlrkufi zimin e reklameumls shteteumlrore dhe peumlr pasojeuml ka nevojeuml peumlr sqarim teuml meumltejsheumlm

Reklamat shteteumlrore

16 Qeveria duhet teuml ndeumlrmarreuml hapa teuml menjeumlhershme peumlr teuml siguruar transferimin e paparagjykuar dhe jopolitik teuml parave nga reklamat shteteumlrore dhe teuml rriseuml transparenceumln mbi transferimin e parave nga kjo reklameuml

Qeveria ka ndeumlrmarreuml hapa peumlr teuml garantuar njeuml shpeumlrndarje objektive teuml reklameumls shteteumlrore Megjithateuml sistemi i shpeumlrndarjes seuml reklameumls shteteumlrore ka ende nevojeuml peumlr peumlrmireumlsim

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

16

Pavareumlsia

17 Qeveria duhet teuml investigojeuml rregullisht pohimet mbi dhunimet e liriseuml dhe teuml pavareumlsiseuml seuml medias

Qeveria nuk ka treguar gatishmeumlri teuml madhe peumlr teuml hetuar dhunimet e liriseuml seuml medias rregullisht Neuml keumlteuml meumlnyreuml ky rekomandim ende qeumlndron

Studime dhe monitorim

18 Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare duhet teuml monitorojneuml dhe teuml raportojneuml publikisht mbi dhunimet e pavareumlsiseuml seuml medias19 Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare duhet teuml asistojneuml me studime dhe monitorim fusha teuml veccedilanta teuml aktivitetit teuml medias teuml tilla si pavareumlsia respektimi i ligjit dhe etika e medias

Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare kaneuml vazhduar ta peumlrmbushin rolin e tyre monitorues Puna e tyre monitoruese dhe keumlrkimore eumlshteuml thelbeumlsore dhe duhet teuml vazhdojeuml

S H Q I P Euml R I A

17

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

14 Transmetuesi publik (RTSH)

Reforma e RTSH

20 Qeveria duhet teuml mbeumlshteseuml transformimin e Radio Televizonit Shqiptar (RTSH) neuml njeuml transmetues teuml veumlrteteuml teuml sheumlrbimit publik duke beumlreuml teuml qarta rolet dhe peumlrgjegjeumlsiteuml dhe duke garantuar transparenceumln e administrimit21 Shoqatat e gazetareumlve dhe organizatat ndeumlrqeveritare duhet teuml ndeumlrmarrin hapat e duhura nga ana e tyre peumlr teuml mbeumlshtetur transformimin e RTSH22 Qeveria dhe OJQ teuml reumlndeumlsishme teuml keumltij sektori duhet teuml peumlrpiqen teuml sjellin teuml gjitheuml aktoreumlt neuml njeuml debat publik mbi teuml ardhmen e RTSH Kjo duhet teuml peumlrfshijeuml gazetareumlt e RTSH drejtoreumlt e meumlparsheumlm dhe ata teuml tanisheumlm autoritetin rregullator (KKRT) OJQ dhe komunitetin e gazetareumlve neuml peumlrgjitheumlsi23 Shoqeumlria civile duhet ta sjelleuml peumlrpara veumlmendjes seuml publikut shqeteumlsimet mbi RTSH dhe teuml keumlrkojeuml zgjidhje nga organet kompetente Neuml lidhje me TVSH keumlto shqeteumlsime peumlrfshijneuml por nuk janeuml teuml kufi zuara me cileumlsineuml e programit transparenceumln e administrimit efi kasitetin e administrimit dhe pavareumlsineuml nga qeveria dhe grupet politike

Menaxhimi i ri i RTSH duket se ka nisur njeuml reformeuml serioze Eumlshteuml ende shumeuml hereumlt peumlr teuml nxjerreuml peumlrfundime peumlr strategjineuml e tij por mund teuml thuhet me siguri se ai do teuml keteuml nevojeuml peumlr asistenceuml fi nanciare dhe teknike dhe do teuml duhet teuml beumljeuml njeuml menaxhim teuml menccedilur dhe efi kas teuml burimevePrandaj rekomandimet nga raporti fi llestar janeuml ende teuml vlefshme Qeveria duhet teuml mbeumlshteseuml reformeumln e RTSH dhe shoqatat e gazetareumlve duhet teuml organizojneuml debate publike dhe teuml ofrojneuml peumlrvojeumln e tyre peumlr teuml ndihmuar keumlteuml reformeuml Cileumlsia e programit transparenca e administrateumls si dhe efi kasiteti i menaxhimit duhet teuml jeneuml ndeumlr temat qeuml shoqeumlria civile duhet teuml keteuml neuml veumlmendje teuml saj

Financimi

24 Qeveria duhet ta njoheuml dhe ta beumljeuml teuml ditur teuml ardhureumln nga tarifat e licensave Kur kjo teuml kryhet ateumlhereuml duhet teuml mendohet peumlr teuml gjetur rrugeumlt peumlr teuml peumlrmireumlsuar nivelin e pageseumls seuml keumlsaj tarife

Ky rekomandim nuk eumlshteuml peumlrmbushur Qeveria duhet ende teuml rriseuml transparenceumln peumlr teuml ardhurat nga taksa e aparatit

Programacioni

25 Administrimi dhe stafi i Radio Televizionit Shqiptar (TVSH) duhet teuml peumlrmireumlsojeuml cileumlsineuml e produksionit dhe teuml peumlrcaktojeuml njeuml struktureuml programi qeuml do teuml rriste interesin publik dhe do ta beumlnte meuml teumlrheqeumls keumlteuml stacion televiziv

Megjitheuml ndryshimet e fundit neuml RTSH menaxhimi dhe stafi i stacionit duhet teuml peumlrmireumlsojneuml programacionin

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

18

15 Shoqeumlria civile

Kodet e etikeumls

26 Shoqatat e gazetareumlve duhet teuml peumlrpilojneuml kodet e etikeumls ose teuml amendojneuml ateuml ekzistues teuml rrisin ndeumlrgjegjeumlsimin peumlr keumlto kode dhe teuml promovojneuml veprimin neuml peumlrputhje me to

Neuml shtator 2006 shoqatat e gazetareumlve miratuan njeuml kod etike peumlr teuml gjitha mediat neuml vend Megjithateuml kodi nuk eumlshteuml miratuar ldquozyrtarishtrdquo nga ndonjeuml media dhe ende nuk ka ndonjeuml mekanizeumlm peumlr ta zbatuar ateuml Gazetareumlt janeuml teuml lireuml teuml vendosin neumlse duan ta respektojneuml ateuml apo jo Njeuml sistem efi kas veteumlrregullimi dhe njeuml ambient i sigurt peumlr gazetareumlt mbeten ende qeumlllime teuml largeumlta

Shoqatat e mediave

27 Shoqatat e mediave duhet teuml forcojneuml neuml meumlnyreuml teuml ndjeshme afteumlsiteuml peumlr debat publik dhe ndeumlrgjegjeumlsimin e organizatave dhe shoqatave teuml mediave neumlpeumlrmjet njeuml bashkeumlpunimi meuml teuml mireuml dhe duke promovuar teuml drejtat e gazetareumlve peumlrballeuml pronareumlve teuml mediave dhe qeveriseuml 28 Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare duhet teuml ofrojneuml eksperienceuml dhe asistenceuml peumlr konsolidimin e shoqatave teuml mediave

Nuk ka pasur shumeuml peumlrparim neuml keumlteuml aspekt Shoqatat e gazetareumlve duhet teuml vazhdojneuml teuml peumlrmireumlsojneuml kapacitetet e tyre Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare teuml cilat kaneuml asistuar procesin deri tani duhet teuml vazhdojneuml mbeumlshtetjen e tyre

2 REKOMANDIMET E REJA SIPAS RAPORTIT TEuml 2008

21 Legjislacioni

Televizioni dixhital

KKRT duhet teuml hartojeuml njeuml Strategji Dixhitalizimi dhe pastaj teuml niseuml procesin e licensimit dixhitalHartimi i Strategjiseuml duhet teuml miratohet pas njeuml debati publik me paleumlt e interesuara Strategjia duhet teuml marreuml parasysh tema teuml tilla si mbrojtjen e konsumatorit investimet neuml platforma dixhitale teuml beumlra tashmeuml neuml vend si dhe pluralizmin dhe konkurrenceumln neuml media

1

2

S H Q I P Euml R I A

19

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

C Peumlrfundimet kryesore teuml monitorimit vijues

1 AMBIENTI I PEumlRGJITHSHEumlM I TRANSMETIMEVE

11 Zhvillimet kyccedile neuml legjislacion dhe politika

Qeuml nga koha e botimit teuml ldquoTelevizioni neuml Europeumlrdquo neuml 2005 peumlrvoja e Shqipeumlriseuml ka qeneuml e pasur neuml aspektin e legjislacionit dhe politikave peumlr median me debate teuml nxehta rreth teuml ardhmes seuml autoriteteve rregullatore transparenceumls seuml fi nancimeve neuml media si dhe transmetimeve numerike Peumlrbeumlrja e autoriteteve rregullatore eumlshteuml ndryshuar me ligj Ndryshime teuml tjera ligjore peumlrpiqen teuml zvogeumllojneuml vareumlsineuml ekonomike teuml medias elektronike nga reklamat shteteumlrore dhe peumlr pasojeuml dhe nga abuzimet e mundshme

Pas debatesh teuml gjata dhe teuml gjalla mes pronareumlve teuml medias deputeteumlve rregullatoreumlve RTSH dhe shoqatave teuml industriseuml Shqipeumlria po peumlrgatitet peumlr teuml legalizuar platformeumln e saj dixhitale sipas Ligjit peumlr Transmetimet Dixhitale2 Transmetimet dixhitale neuml platformat satelitore dhe tokeumlsore janeuml zhvilluar me shpejteumlsi gjateuml tre viteve teuml kaluara duke arritur njeuml depeumlrtim teuml reumlndeumlsisheumlm Pas gati kateumlr vitesh transmetimi platforma televizive dixhitale DigitAlb pretendonte se kishte 120000 abonenteuml neuml fi llim teuml 2006 neuml Shqipeumlri dhe te shqiptareumlt qeuml jetojneuml jashteuml3 Caktimi i ndikimit teuml ligjit te DigitAlb dhe te abonenteumlt e tij do teuml jeteuml njeuml test i meumltejsheumlm peumlr autoritetin rregullator Nga ana tjeteumlr mbetet peumlr trsquou pareuml neumlse transmetuesit e tjereuml sidomos TVSH do teuml jeneuml neuml gjendje teuml investojneuml neuml dixhitalizimin dhe teuml konkurrojneuml me DigitAlb

TVSH vazhdon teuml mos e peumlrmbusheuml misionin e saj Drejtuesit e caktuar neuml fund teuml 2006 peumlrballen me detyreumln e veumlshtireuml e kthimit teuml stacionit neuml njeuml operator me teuml veumlrteteuml publik edhe pse vuan nga njeuml reumlnie e vazhdueshme e popullaritetit ndeumlrkoheuml qeuml audienca e stacioneve private ka ardhur neuml rritje Njeuml hap tejet i vonuar neuml keumlteuml drejtim u mor neuml gusht teuml vitit 2007 me hartimin e peumlrbashkeumlt teuml njeuml strategjie peumlr RTSH neuml ereumln dixhitale nga TVSH dhe Unioni Europian i Transmetimeve (EBU) me keumlshillimin e Divizionit teuml Medias seuml Keumlshillit teuml Europeumls

12 Masat ligjore teuml BE

Shqipeumlria e ka miratuar pjeseumlrisht legjislacionin dhe standartet europiane peumlr median Neuml vitin 1999 vendi fi rmosi dhe ratifi koi Konventeumln e Keumlshillit teuml Europeumls peumlr Televizionin Ndeumlrkufi tar dhe Protokollin e tij Shteseuml Shumeuml nga masat e Ligjit peumlr Radion dhe

2 Ligji nr 9742 i 28 maj 2007 neuml Transmetimet Numerike neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml (meuml tej Ligji peumlr Transmetimet Numerike)3 Sipas teuml dheumlnave nga DigitAlb (gjendet neuml httpwwwdigitalbtvkompania e pareuml neuml 31 korrik 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

20

Televizionin4 vijneuml nga kjo marreumlveshje dhe neuml njeuml meumlnyreuml peumlrmbushin disa nga keumlrkesat e Direktiveumls Televizioni Pa Kufi j (TVWF)5 si masat peumlr sponsorizimet reklamat teuml drejteumln e replikeumls dhe mbrojtjen e teuml miturve

Legjislacioni shqiptar peumlr median nuk ka peumlrfshireuml keumlrkesat e Direktiveumls TVWF peumlr teleshitjet dhe transmetimin e veprave europiane Ligji peumlr Transmetimet Numerike paraqiti keumlrkeseumln qeuml veprat europiane duhet teuml peumlrbeumljneuml 50 teuml programacionit teuml njeuml stacioni duke lejuar qeuml kjo peumlrqindje teuml arrihet neuml meumlnyreuml progresiveMegjithateuml respektimi i keumltyre standarteve duhet ende teuml monitorohet pasi ky ligj eumlshteuml ende mjaft i ri Kishte njeuml ide peumlr teuml caktuar njeuml grup pune teuml peumlrbeumlreuml nga tre eksperteuml teuml pavarur teuml medias teuml cileumlt do teuml rishikonin Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin dhe do teuml propozonin ndryshime qeuml do ta sillnin keumlteuml ligj neuml linjeuml me ligjet e BE Deri tani kjo nuk u realizua Komisioni i Peumlrhersheumlm Parlamentar peumlr Median dhe Mjetet e Informimit Publik (meuml pas Komisioni Parlamentar i Medias) po e kryen keumlteuml detyreuml por ritmi eumlshteuml i ngadalteuml duke pasur parasysh peumlrpareumlsiteuml e ccedileumlshtjeve teuml tjera neuml Parlament meuml sakteumlsisht reformeumln neuml drejteumlsi Megjithateuml ka peumlrpjekje peumlr teuml reformuar legjislacionin e medias Rregullatoreumlt dhe eksperteuml teuml Komisionit Parlamentar teuml Medias kaneuml paraqitur propozimet e tyre peumlr ndryshime ligjore por ende nuk eumlshteuml e qarteuml se cilat do teuml jeneuml hapat neuml vijim6

Edhe pse nuk ka patur njeuml monitorim teuml vazhduesheumlm se si janeuml zbatuar keumlto masa nuk ka patur ndonjeuml problem teuml veccedilanteuml7 Nga ana tjeteumlr zbatimi i masave teuml tjera teuml frymeumlzuara nga legjislacioni i BE peumlr median ka qeneuml jo i keumlnaqsheumlm Si neuml shumeuml sektoreuml teuml tjereuml neuml Shqipeumlri edhe industria e medias ka mungeseuml transparence dhe ligjet qeuml garantojneuml transparenceumln e proneumlsiseuml dhe fi nancimit mbeten teuml veumlshtira peumlr trsquou zbatuar Kjo peumlr shkak teuml mungeseumls seuml peumlrgjithshme teuml transparenceumls neuml treg Njeuml hap peumlrpara ishte njeuml amendim neuml korrik 2006 teuml Ligjit peumlr Radion dhe Televizionin qeuml i ndalonte pronareumlt e mediave teuml merrnin pjeseuml neuml tendera publikeuml8 Megjithateuml seumlrish peumlr shkak teuml mungeseumls seuml peumlrgjithshme teuml transparenceumls dhe dheumlnies seuml uleumlt teuml peumlrgjegjeumlsiseuml si nga ana e medias ashtu edhe nga ana e qeveriseuml kjo maseuml ligjore mund teuml anashkalohet me lehteumlsi

4 Ligji nr 8410 i 30 shtatorit 1998 peumlr Radion dhe Televizionin Publik dhe Privat neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml i ndryshuar me Ligjin nr 8657 i 31 korrikut 2000 Ligji nr 8794 i 10 majit 2001 Ligji nr 9016 i 20 shkurtit 2003 Ligji nr 9124 i 29 korrikut 2003 dhe Ligji nr 9677 i 13 janarit 2007 (meuml tej Ligji i Radios dhe Televizionit)5 Direktiva 9736EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 30 qershor 1997 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin e disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 202 30 korrik 1997 Direktiva 200765EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 11 dhjetor 2007 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 33227 18 dhjetor 20076 Intervisteuml me Vjollca Meccedile keumlshilltare praneuml Kryetares seuml Parlamentit Tiraneuml 17 janar 2008 7 Intervisteuml me Andrea Nathanailin Drejtor Programacioni praneuml KKRT Tiraneuml 6 korrik 2007 8 Ligji i Radios dhe Televizionit neni 20

S H Q I P Euml R I A

21

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

13 Tregu i transmetimeve

Stacionet televizive vazhdojneuml teuml shtohen neuml numeumlr dhe mund teuml argumentohet edhe qeuml cileumlsia ka ardhur neuml rritje por pa patur studime sistematike dhe teuml besueshme peumlr shikueshmeumlrineuml peumlrqindja e veumlrteteuml e tregut peumlr ccedildo stacion mbetet e panjohur Instituti i Sondazheve dhe Opinioneve i cili meuml pareuml ka beumlreuml peumlrpjekje peumlr teuml matur shikueshmeumlrineuml ka nisur njeuml peumlrpjekje teuml re peumlr studim shikueshmeumlrie neuml vitin 2007 Megjithateuml eumlshteuml ende hereumlt peumlr teuml patur rezultate teuml qarta Peumlr shembull Top Channel njeuml stacion qeuml nuk ka patur licenseuml kombeumltare deri neuml janar teuml 2008 mendohet se geumlzon njeuml peumlrqindje mesatare shikueshmeumlrie prej 70 peumlrqind9 Edhe pse nuk ka asnjeuml dyshim qeuml stacioni eumlshteuml shumeuml i ndjekur kjo shifeumlr eumlshteuml njeuml vlereumlsim i peumlrafeumlrt i eksperteumlve dhe veumlzhguesve pa asnjeuml teuml dheumlneuml zyrtare qeuml ta mbeumlshteseuml keumlteuml Stacionet e tjera meuml teuml ndjekura televizive mendohen se janeuml TV Klan Vizion+ TV Koha si dhe stacionet me lajme News24 dhe Alsat Edhe pse TVSH ende ka mbulimin meuml teuml madh teuml territorit ldquocileumlsia programore neuml uljerdquo10 ka sjelleuml humbjen e avantazhit teuml konkurrenceumls

2 RREGULLIMI DHE LICENSIMI I SEKTORIT TEuml TELEVIZIONIT

21 Autoritetet dhe korniza rregullatore

Deri neuml 2006 Ligji peumlr Radion dhe Televizionin thoshte se KKRT ishte njeuml organ i pavarur i peumlrbeumlreuml nga kryetari neumlnkryetari dhe peseuml aneumltareuml teuml zgjedhur neuml bazeuml teuml peumlrvojeumls dhe meritave neuml fushat sociale ligjore teuml arsimit dhe teuml medias Presidenti i Republikeumls propozonte njeuml kandidat ndeumlrsa gjashteuml teuml tjereumlt propozoheshin nga Komisioni Parlamentar i Medias Meuml pas Parlamenti zgjidhte aneumltareumlt dhe kryetarin me votim me shumiceuml teuml thjeshteuml11

Neuml shkurt 2006 qeveria propozoi njeuml ndryshim ligjor qeuml do teuml shkurtonte KKRT neuml peseuml aneumltareuml dhe do teuml ndryshonte formuleumln e emeumlrimit Duke pretenduar se formula e peumlrfaqeumlsimit teuml balancuar neuml organin rregullator ishte e qarteuml qeuml nuk funksiononte qeveria propozoi njeuml peumlrfshirje meuml teuml gjereuml teuml shoqeumlriseuml civile shoqatave teuml medias akademikeumlve dhe organizatave teuml tjera teuml ngjashme neuml procesin e emeumlrimit Propozimi ndezi njeuml debat teuml gjalleuml dhe krijoi njeuml klimeuml dyshimi mes paleumlve teuml interesuar shumica e teuml cileumlve mendonin se qeveria donte teuml vinte KKRT neumln kontroll Ndeumlrkoheuml qeuml teuml gjitheuml binin dakord se ekzistonte njeuml nevojeuml e forteuml peumlr reformeuml shumeuml teuml tjereuml shpreheumln shqeteumlsimin se ky propozim nuk garantonte ndonjeuml peumlrmireumlsim ldquoSi aneumltar i Komisionit Parlamentar teuml Medias besoj se neuml keumlteuml fusheuml duhen beumlreuml ndryshime por ta sjelleumlsh keumlteuml propozim fshehurazi sidomos nga qeveria dhe sidomos kur po fl asim peumlr pushtetin e kateumlrt qeuml eumlshteuml media kjo leuml njeuml shije teuml keqerdquo12

9 A Stefani Teuml pavarurit kali i Trojeumls neuml media Panorama 16 shkurt 2006 f 1710 IREX Media Sustainability Index 2006 ndash Shqipeumlria IREX Washington DC 2007 f 6 Gjendet neuml website e IREX te httpwwwirexorgprogramsMSI_EUR2006albaniaasp (i pareuml neuml 1 gusht 2007) (meuml tej IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria)11 OSIShqipeumlria kapitulli peumlr autoritetin rregullator f 194 19912 N Lesi ldquoA duhet teuml merremi me ligjin peumlr mediat elektronikerdquo Koha Joneuml 10 shkurt 2007 f 3

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

22

Peumlrveccedil shqeteumlsimit peumlr peumlrmbajtjen e amendamentit shumeuml stacione televizive shoqatat e gazetareumlve peumlrfaqeumlsues teuml shoqeumlriseuml civile dhe eksperteuml teuml medias kundeumlrshtuan mungeseumln e debatit dhe keumlshillimit peumlrpara paraqitjes seuml amendamenteve neuml Parlament Peumlr pasojeuml Komisioni Parlamentar i Medias ftoi pronareumlt dhe drejtoreumlt e mediave meuml teuml reumlndeumlsishme si dhe kryetareumlt e shoqatave teuml gazetareumlve juristeuml dhe peumlrfaqeumlsues teuml shoqeumlriseuml civile qeuml teuml paraqisnin propozimet e tyre

Ligji i tanisheumlm u miratua neuml parlament neuml maj 2006 pas njeuml debati teuml nxehteuml Edhe pasi Presidenti vuri veton dhe e ktheu ligjin ai u miratua seumlrish neuml qershor 2006 dhe u beuml i detyruesheumlm Ideja e qeveriseuml peumlr teuml shkurtuar aneumltareumlt e KKRT neuml peseuml aneumltareuml u pranua me kusht qeuml shoqatat dhe grupet e meumlposhtme mund teuml propozojneuml teuml pakteumln kateumlr kandidateuml peumlr secilin aneumltar13

shoqatat dhe grupimet e mediave elektronike

shoqatat e medias seuml shkruar

universitetet dhe shoqatat e inxhinieriseuml elektrike dhe elektronike

shoqatat e juristeumlve fakultetet e Ligjit dhe Dhoma Kombeumltare e Avokateumlve

partiteuml parlamentare

Nga keumlta kandidateuml Komisioni i Medias duhet teuml peumlrzgjedheuml jo meuml shumeuml se dy kandidateuml peumlr ccedildo post dhe ua propozon ato Parlamentit peumlr votimin peumlrfundimtar14 Ligji i ndryshuar thoteuml gjithashtu se kandidateumlt me grada shkencore janeuml teuml parapeumllqyer dhe se keumlto grada janeuml teuml detyruara peumlr kandidateumlt e nominuar nga universitetet dhe nga shoqatat e inxhinieriseuml elektrike dhe elektronike15

Ligji i ndryshuar peumlr Radion dhe Televizionin gjithashtu ngushtoi kriteret peumlr zgjedhje si aneumltar i KKRT Peumlr shembull aneumltareumlt e partive ose shoqatave politike ose personat qeuml kaneuml qeneuml apo kaneuml konkurruar peumlr postin e kryebashkiakut ose peumlr deputet apo qeuml kaneuml qeneuml aneumltareuml teuml Keumlshillit teuml Ministrave apo prefekteuml neuml dy mandatet e fundit nuk mund teuml zgjidhen16 Ky ndryshim beumlnte pjeseuml neuml shndeumlrrimin e KKRT neuml njeuml organ meuml profesional

Debati qeuml pasoi zgjedhjen e aneumltareumlve teuml KKRT sipas formuleumls seuml re ishte akoma meuml i ndezur Aneumltareumlt e rinj u emeumlruan neuml 29 korrik 2006 gjateuml sesionit peumlrfundimtar teuml Parlamentit para pushimeve verore Deputeteumlt e opoziteumls refuzuan teuml votonin Emeumlrimi i aneumltareumlve teuml KKRT seuml bashku me ata teuml Keumlshillit Drejtues teuml TVSH erdhi neuml njeuml koheuml kur kriza midis shumiceumls dhe politikaneumlve teuml opoziteumls kishte arritur kulmin Arsyeja peumlr keumlteuml peumlrplasje ishte mosmarreumlveshja peumlr ndryshimet neuml ligjin e transmetimeve dhe peumlr reformeumln elektorale e cila eumlshteuml ende neuml proces neuml Shqipeumlri Por neuml vereumln e 2006 teuml gjitha keumlto ccedileumlshtje ishin veccedilaneumlrisht

13 Ligji nr 9531 i cili amendon Ligjin e Radios dhe Televizionit me kapitullin Peumlr Radion dhe Televizionin Publik dhe Privat 11 maj 2006 Fletorja Zyrtare nr 65 2006 neni 2 paragrafi 114 Ibid paragrafi 215 Ibid paragrafi 3 dhe 416 Ibid neni 4

bull

bull

bull

bull

bull

S H Q I P Euml R I A

23

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

polemizuese duke pasur parasysh qeuml po afroheshin zgjedhjet lokale teuml shkurtit teuml 2007 Kur paleumlt neuml parlament arriteumln marreumlveshjen neuml 30 korrik 2006 ajo marreumlveshje peumlrfshinte edhe angazhimin peumlr ta kthyer seumlrish numrin e aneumltareumlve teuml KKRT neuml shtateuml dhe se dy aneumltareumlt shteseuml do teuml emeumlroheshin nga deputeteumlt e opoziteumls nga kandidateumlt e shoqeumlriseuml civile17

Megjithateuml neuml vend qeuml teuml rritej aneumltareumlsia e KKRT u ul neuml kateumlr aneumltareuml pas doreumlheqjes seuml kryetarit Ledi Bianku neuml qershor 2007 Derisa vendet bosh u ploteumlsuan neuml shtator 2007 KKRT ka marreuml veteumlm vendime qeuml nuk keumlrkonin njeuml shumiceuml Kjo gjeuml pengoi puneumln e saj

Ndeumlrkoheuml neuml njeuml klimeuml dyshimi dhe kritikash nga politikaneumlt e opoziteumls dhe nga disa stacione televizive qeuml pretendonin se KKRT ishte ende njeuml organ i politizuar rregullatori ka kryer njeuml reformeuml teuml brendshme Neuml dhjetor 2006 parlamenti miratoi njeuml rishikim teuml skemeumls administrative qeuml e rriste stafi n e KKRT nga 32 neuml 4818 si dhe ristrukturonte departamentet e saj duke theksuar peumlrmireumlsimin e monitorimit si teuml pirateriseuml seuml sinjalit dhe teuml mbulimit territorial teuml medias elektronike Gjithashtu skema propozonte teuml krijonte njeuml njeumlsi teuml marreumldheumlnieve publike peumlr teuml peumlrmireumlsuar transparenceumln e rregullatorit Reforma meuml e ndjeshme kishte teuml beumlnte me rritjen e departamentit teuml programacionit nga gjashteuml aneumltareuml neuml 16 peumlr teuml peumlrmireumlsuar peumlrmbajtjen e medias elektronike Kur keumlto ndryshime teuml peumlrfundojneuml departamenti pritet teuml jeteuml neuml gjendje teuml monitorojeuml edicionet informative peumlrditeuml si dhe reklamat problemet etike dhe ccedileumlshtje teuml tjera qeuml KKRT nuk i ka mbuluar meuml pareuml19

Gjithashtu plani propozoi ndryshime neuml keumlshillin e ankesave teuml KKRT njeuml organ keumlshillimor peumlrgjegjeumls peumlr trajtimin e aspekteve morale dhe etike teuml programeve Megjithateuml vendimet e tij nuk kaneuml forceuml ligjore20 Me planet peumlr reformeuml ky organ eumlshteuml ndryshuar neuml Keumlshill Etike I peumlrbeumlreuml nga tre aneumltareuml si meuml pareuml teuml cileumlt janeuml eksperteuml teuml medias teuml emeumlruar nga rregullatori Keumlshilli i Etikeumls eumlshteuml peumlrgjegjeumls peumlr ndeumlrgjegjeumlsimin e publikut peumlr normat etike dhe shkeljet neuml programe ldquoKy vizion lind nga koncepti qeuml institucionet jo veteumlm duhet teuml ndjekin preferencat e publikut neuml lidhje me aspektet etike neuml media me profesionalizeumlm dhe gjykim teuml specializuar ato duhet teuml udheumlheqin shoqeumlrineuml drejt standarteve meuml teuml lartardquo21

Neuml keumlteuml meumlnyreuml Keumlshilli i Etikeumls pritet teuml marreuml njeuml rol meuml aktiv sesa thjesht teuml pranojeuml ankesa nga publiku Megjithateuml eumlshteuml ende hereumlt peumlr teuml vlereumlsuar impaktin e keumltyre ndryshimeve pasi Keumlshilli u krijua neuml qershor 2007 dhe sapo e ka nisur veprimtarineuml e tij Plani i reformeumls eumlshteuml neuml fazeumln peumlrfundimtare teuml zbatimit22

17 Marreumlveshja e 30 korrikut 2006 i peumlrmendur neuml D Ndrenika ldquoArrihet marreumlveshja PDndashPS ploteumlsohenkeumlrkesat e opoziteumlsrdquo Shekulli 31 gusht 2006 f 318 KKRT Relacioni Shpjegues peumlr Parlamentin i marreuml nga KKRT19 Ibid20 OSIShqipeumlria kapitulli peumlr autoritetin rregullator f 194ndash19921 KKRT Raport Vjetor neuml Kuvendin e Shqipeumlriseuml 2006 gjendet neuml httpwwwkkrtgovalimagesstorieskkrtfi lesRaporti-Perfundimtar-2006zip(i pareuml neuml 15 korrik 2007) (meuml tej KKRT Raporti Vjetor 2006)22 Intervisteuml me Elona Kana Drejtoresheuml e Departamentit Juridik dhe teuml Licensave praneuml KKRT Tiraneuml 18 janar 2008

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

24

22 Sistemi i licensimit

Reforma e KKRT nuk pati pasoja peumlr sistemin e dheumlnies seuml licensave teuml transmetimit Ndryshimi i veteumlm ka teuml beumljeuml me fuqineuml peumlr teuml dheumlneuml licensa peumlr transmetime numerike njeuml ligj ky qeuml u miratua neuml qershor 2007 por mbetet ende peumlr trsquou zbatuar23

Peumlrsa i peumlrket licensimeve dy nga vendimet e KKRT kaneuml ngjallur polemika neuml tre vitet e fundit njeuml kishte teuml beumlnte me dheumlnien e njeuml license transmetimi njeuml stacioni televiziv lokal dhe tjetri peumlr heqjen e antenave teuml transmetimit teuml disa stacioneve televizive

Neuml mes teuml prillit 2007 KKRT njoftoi peumlr njeuml inspektim teuml spektrit teuml frekuencave neuml teuml gjitheuml vendin Mediat elektronike qeuml operonin pa licensa u njoftuan se duhej teuml ndeumlrprisnin transmetimet24 Sipas ish-kryetarit teuml KKRT Ledi Bianku ky pastrim i spektrit kishte peumlr qeumlllim teuml mundeumlsonte zbatimin e Planit teuml Frekuencave duke fuqizuar keumlshtu konkurrenceumln midis operatoreumlve ekzistues para fi llimit teuml transmetimeve dixhitale25 Neuml 9 Maj 2007 KKRT vendosi teuml hiqte antenat e paautorizuara teuml transmetimit neuml disa qytete Keumlto antena i peumlrkisnin Top Channel TV Vizion Plus TV Telesport dhe TV Koha teuml cilat e akuzuan rregullatorin se po merrte vendime politike dhe se po i hiqte antenat peumlr shkak teuml qeumlndrimit kritik teuml keumltyre televizioneve kundeumlr qeveriseuml

KKRT u peumlrgjigj se inspektimi ishte lajmeumlruar para shtateuml muajsh neuml peumlrputhje me kriteret ligjore teuml licensimit26 Bianku peumlrseumlriti se rregullatori ishte i detyruar teuml zbatonte planin kombeumltar teuml frekuencave peumlr teuml beumlreuml vend peumlr njeuml transmetues teuml ri kombeumltar dhe peumlr lanccedilimin e transmetimeve numerike27 Neuml fakt njeuml muaj pas keumltij vendimi KKRT njoftoi peumlr njeuml tender peumlr njeuml stacion televiziv teuml kateumlrt kombeumltar28 Top Channel dhe Vizion Plus aplikuan peumlr licenseumln e re kombeumltare dhe neuml 21 janar 2008 Top Channel u beuml stacioni i kateumlrt televiziv privat kombeumltar

23 OSIShqipeumlria kapitulli peumlr autoritetin rregullator f 194ndash19924 KKRT Njoftim peumlr Shtyp ldquoInspektimi i Gjitheuml Spektrit teuml Frekuencave neuml Shqipeumlrirdquo gjendet neumlhttpwwwkkrtgovalcontentview261 (i pareuml neuml 15 qershor 2007)25 Studimi i vitit 2002 i KKRT peumlr planin e frekuencave peumlr televizionin analog u rifreskua neuml 2007 sipas rishpeumlrndarjes seuml frekuencave sipas vendimeve teuml Konferenceumls Rajonale teuml Radiokomunikacioneve neuml 2006 (RRC-06)26 Njoftim peumlr shtyp i KKRT ldquoKKRT do teuml ploteumlsojeuml Planin e Inspektimit teuml Spektritrdquo 10 maj 2007 Gjendet neuml httpwwwkkrtgovalcontentview33 (pareuml neuml 10 qershor 2007) shih gjithashtu Intervisteuml e pabotuar me Ledi Biankun Kryetar i KKRT gjendet neuml httpwwwkkrtgovalcontentview331 (pareuml neuml 10 qershor 2007) (Beumlhet fjaleuml peumlr njeuml intervisteuml qeuml njeuml gazeteuml shqiptare zhvilloi me kryetarin e KKRT dhe meuml voneuml nuk u botua KKRT e botoi intervisteumln neuml faqen e saj teuml Internetit)27 Ibid28 Njoftim peumlr shtyp i KKRT gjendet neuml httpwwwkkrtgovalcontentview311 (pareuml neuml 10 qershor 2007)

S H Q I P Euml R I A

25

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Paralelisht me keumlteuml tender KKRT rinisi fushateumln e heqjes seuml antenave teuml paligjshme neuml tetor 2007 neuml Elbasan dhe Korccedileuml Neuml Gjirokasteumlr KKRT gjithashtu konfi skoi antenat dhe pajisjet e disa kanaleve televizive greke qeuml po transmetonin pa licensa neuml jug teuml vendit29

Saga e antenave televizive u parapri nga njeuml debat tjeteumlr qeuml lidhej me dheumlnien e njeuml license transmetimi njeuml stacioni lajmesh teuml vendosur neuml Tiraneuml KKRT me aneumltareumlsineuml e meumlparshme e kishte ngrireuml procesin e licensimit peumlr Tiraneumln dhe Durreumlsin neuml maj 200330 Neuml 17 qershor 2006 KKRT vendosi teuml ngrinte procesin e licensimit neuml teuml gjitheuml vendin31 Teuml dyja vendimet niseshin nga kaosi qeuml kishte pushtuar spektrin e frekuencave sidomos peumlrreth kryeqytetit si dhe nga mungesa e planit kombeumltar teuml frekuencave32 KKRT e tanishme tha se asnjeuml nga keumlto vendime nuk kishte bazeuml ligjore33 e kundeumlrta ato ishin ldquoabsurderdquo dhe ldquodiskriminueserdquo pasi KKRT e meumlparshme kishte dheumlneuml licensa neuml zona ku veteuml kishte ndaluar licensimin e stacioneve televizive34 Keumlshtu KKRT i dha fund ngrirjes seuml licensave dhe hapi driteumln e gjelbeumlr peumlr licensimin e 21 operatoreumlve teuml rinj ndeumlr teuml cileumlt shtateuml stacione televizive lokale 12 televizione kablloreuml dhe dy radio lokale neuml 2006 dhe neuml fi llim teuml 200735

Vendimi meuml i diskutuesheumlm lidhej me Ora TV njeuml kanal qeuml transmeton veteumlm lajme Disa paleuml peumlrfshireuml edhe stacione teuml tjereuml televiziveuml gazetareuml dhe politikaneuml teuml opoziteumls thaneuml se Ora TV nuk duhej teuml kishte marreuml licenseuml Zeumlri meuml kritik ishte ai i News24 TV stacion lajmesh nga meuml teuml ndjekurit i cili pretendoi se KKRT kishte shkelur ligjin duke licensuar njeuml kompani qeuml nuk e kishte kapitalin e nevojsheumlm peumlr teuml hapur njeuml televizion Kjo sepse Ora shpk kompania qeuml zoteumlron Ora TV pranoi se kishte njeuml kapital prej ALL 100000 (euro8160) ndeumlrsa minimumi i keumlrkuar nga rregullatori ishte njeuml garanci prej ALL 25 milion (euro2040000)36

Peumlr meuml tepeumlr News24 TV aludoi se Ora TV kishte konfl ikt interesi pasi Ilda Prifti pronarja e Ora shpk37 ishte kusheumlrira e Alba Gineumls e cila zoteumlron 40 peumlrqind teuml kompaniseuml qeuml zoteumlron TV Klan televizion kombeumltar sipas artikujve neuml shtyp38 Ligji ndalon pronareumlt e njeuml transmetuesi kombeumltar teuml zoteumlrojneuml aksione drejtpeumlrdrejt ose teumlrthorazi neuml njeuml transmetues tjeteumlr39 Neuml keumlteuml rast nuk kishte shkelje teuml dukshme teuml ligjit pasi pronareumlt ishin individeuml teuml ndrysheumlm Megjithateuml kritikeumlt theksuan faktin qeuml Prifti e cila ishte 18 vjeccedil kur Ora TV mori licenseumln nuk i kishte peumlrvojeumln profesionale dhe kapitalin peumlr teuml krijuar njeuml kanal televiziv dhe

29 Njoftimet peumlr shtyp teuml KKRT tetor 2007 gjenden neuml httpwwwkkrtgovalcontentarchivecategory2007101 (pareuml neuml 24 janar 2008)30 Vendimi nr143 i KKRT cituar neuml Raportin Vjetor teuml KKRT 2006 f631 Vendimi nr 501 i KKRT cituar neuml Raportin Vjetor teuml KKRT 2006 f632 Intervisteuml me ish-kryetarin e KKRT Sefedin Ccedilela ldquoTeuml gjitha gabimet e Biankut dhe Dodeumlspeumlr licenseumln e rerdquo Gazeta Shqiptare 25 dhjetor 2006 f 733 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 734 Ibid f835 Ibid f1536 Ibid37 Informacion i marreuml nga autori prej KKRT Departamenti Juridik dhe i Licensave 13 korrik 200738 Ibid39 OSIShqipeumlria sektori mbi transmetuesit privateuml f 226

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

26

ishte thjesht njeuml kukull qeuml fshihte pronareumlt e veumlrteteuml40 Pas ankesave teuml beumlra nga News24 TV Prokuroria e Peumlrgjithshme nisi njeuml hetim peumlr keumlteuml ccedileumlshtje neuml dhjetor 2006 Duke keumlmbeumlngulur se vendimi i saj ishte neuml peumlrputhje teuml ploteuml me ligjin KKRT pretendoi se ajo ishte keumlshilluar edhe me Autoritetin peumlr Konkurrenceumln dhe Zyreumln e Regjistrit Tregtar41

Sipas ligjit teuml transmetimeve KKRT eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr dheumlnien e licensave peumlr transmetimet numerike Ligji beumln dallimin midis tre lloj licensave peumlr siguruesit e sheumlrbimit peumlr operatoreumlt e rrjetit dhe peumlr siguruesit e peumlrmbajtjes

Licensat peumlr rrjetet numerike tokeumlsore ndahen si meuml poshteuml

kombeumltare (e vlefshme peumlr dhjeteuml vjet) kur mbulojneuml jo meuml pak se 80 peumlrqind teuml vendit

rajonale (e vlefshme peumlr teteuml vjet) kur mbulojneuml deri neuml kateumlr njeumlsi administrative neuml kufi

gjeografi keuml me njeumlra-tjetreumln

lokale (e vlefshme peumlr teteuml vjet) kur mbulojneuml veteumlm njeuml njeumlsi administrative42

KKRT duhet teuml japeuml licensat neuml peumlrputhje teuml ploteuml me Planin e Frekuencave teuml miratuar nga RRC-06 Neumlse njeuml operator dixhital planifi kon teuml ndeumlrtojeuml njeuml rrjet duke peumlrdorur njeuml frekuenceuml qeuml eumlshteuml e zeumlneuml nga njeuml operator analog ateumlhereuml KKRT duhet trsquoi japeuml njeuml frekuenceuml tjeteumlr operatorit analog dhe teuml mbulojeuml shpenzimet e transferteumls Neumlse rregullatori nuk mund trsquoi mbulojeuml keumlto shpenzime kostot duhen mbuluar edhe nga operatori dixhital43

Ligji i detyron operatoreumlt analogeuml teuml vazhdojneuml teuml transmetojneuml derisa peumlrqindja e familjeve qeuml ndjekin transmetimet analoge teuml bjereuml poshteuml 10 peumlrqind teuml teumlreuml zoneumls seuml transmetimit Nga ana tjeteumlr RTSH ka teuml drejteumln teuml peumlrdoreuml dy nga shtateuml frekuencat kombeumltare teuml caktuara nga RRC-06 peumlr peumlrdorim dixhital peumlr Shqipeumlrineuml

KKRT eumlshteuml gjithashtu peumlrgjegjeumlse peumlr licensimin e siguruesve teuml peumlrmbajtjes44 Licensat mund trsquou jepen transmetuesve peumlr teuml transmetuar ose njeuml program televiziv apo radiofonik ose njeuml ldquobuqeteumlrdquo programesh Ccedildo sheumlrbim programi gjithashtu duhet teuml licensohet nga KKRT e cila peumlrcakton kriteret dhe kushtet peumlr programet si dhe teuml drejtat dhe detyrimet e teuml licensuarit Neuml keumlteuml kuadeumlr transmetuesit ekzistues analogeuml mund teuml konsiderohen tashmeuml teuml licensuar si sigurues teuml peumlrmbajtjes derisa sinjali analog teuml fi ket

Ligji gjithashtu vendos disa detyrime peumlr operatoreumlt e rrjeteve numerike Ato duhet teuml ofrojneuml teuml pakteumln 50 peumlrqind teuml sheumlrbimeve teuml tyre falas ndeumlrsa transmetuesi i sheumlrbimit publik nuk mund teuml keumlrkojeuml pageseuml peumlr ndonjeuml program teuml vetin

40 Gazmend Janku ldquoProkuroria nis hetimin peumlr skandalin e licenseumls neuml KKRTrdquo Gazeta Shqiptare 24 dhjetor 2006 f 1041 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 1842 Ligji i Transmetimeve Numerike neni 343 Ibid neni 344 Ibid neni 5

bull

bull

bull

S H Q I P Euml R I A

27

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Edhe pse KKRT ende nuk ka nisur teuml japeuml licensa numerike i ka vendosur tashmeuml kriteret peumlr dheumlnien e licensave peumlr operatoreumlt e rrjetit45 Keumlto kritere keumlrkojneuml njeuml kapital minimal prej ALL 1 bilion (Lek) ose euro817 milioneuml peumlr licenseuml kombeumltare ose ALL 400 milioneuml (euro327 milioneuml) peumlr njeuml licenseuml rajonale si dhe ALL 100 milioneuml (euro817000) peumlr njeuml licenseuml lokale Peumlrveccedil keumlsaj transmetuesit numerikeuml duhet teuml peumlrmbushin disa keumlrkesa teuml tjera peumlrfshireuml keumltu korrekteumlsineuml dhe pavareumlsineuml editoriale neuml sheumlrbimet e tyre teuml lajmeve dhe ato informative

Neuml pamje teuml pareuml kriteret e licensimit duken teuml drejta dhe neuml ndihmeuml teuml publikut sidomos peumlrsa i peumlrket theksit peumlr teuml zgjedhur standarde jo-ekskluzive transparenceumls seuml kostove dhe zgjedhjes seuml larmishme teuml peumlrmbajtjes Rregullatori ka fuqineuml teuml mbikqyreuml kriteret e licensimit dhe teuml zgjedheuml teuml licensuarit Normalisht kjo keumlrkon njeuml autoritet teuml pavarur teuml fuqisheumlm dhe profesional Fatkeqeumlsisht megjitheuml progresin e beumlreuml KKRT ende duhet teuml provojeuml qeuml i meriton ploteumlsisht keumlto epitete

Edhe pse procesi i licensimit dixhital ende duhet teuml fi llojeuml televizioni dixhital ka mbeumlrritur neuml Shqipeumlri kur DigitAlb nisi transmetimet neuml 15 korrik 2004 megjitheuml kundeumlrshtimin e forteuml si nga autoriteti rregullator ashtu edhe nga stacionet e tjera televizive DigitAlb eumlshteuml neuml transmetim peumlr gati kateumlr vjet tashmeuml duke pasur njeuml numeumlr gjithnjeuml neuml rritje abonenteumlsh 120000 neuml fi llim teuml 2006 sipas shifrave meuml teuml fundit qeuml disponohen46 Kompania ka deklaruar qeuml numri i abonenteumlve eumlshteuml rritur qeuml ateumlhereuml Deri neuml 2006 DigitAlb mbulonte me sinjal Shqipeumlrineuml Pereumlndimore nga Shkodra neuml veri deri neuml Vloreuml neuml jug47 Peumlr momentin kompania pretendon se mbulon teuml gjitheuml vendin48 Megjithateuml sipas ligjit peumlr transmetimet numerike veprimtaria e saj mund teuml beumlhej problematike pasi mbulimi me sinjal nga kompania do teuml keumlrkonte kateumlr licensa kombeumltare ndeumlrkoheuml qeuml ligji thoteuml se asnjeuml operator nuk mund teuml marreuml meuml shumeuml se njeuml licenseuml kombeumltare DigitAlb ofron njeuml buqeteuml tokeumlsore me 38 kanale tematike dhe teuml peumlrgjithshme si dhe me dy stacione radiofonike Peumlr teuml qeneuml neuml rregull me ligjin stacioni do teuml duhej teuml shkurtonte neuml meumlnyreuml drastike numrin e kanaleve teuml ofruara Kjo do teuml jeteuml akoma meuml e ndeumlrlikuar pasi tashmeuml DigitAlb ka njeuml numeumlr teuml reumlndeumlsisheumlm klienteumlsh dhe shumeuml pak kompani duket se kaneuml interes peumlr teuml hyreuml neuml keumlteuml sektor teuml ri dhe mjaft teuml kushtuesheumlm

Neuml fakt debatet qeuml paraprineuml miratimin e ligjit u peumlrqendruan neuml pasojat qeuml ai do teuml kishte neuml tregun ekzistues ku DigitAlb eumlshteuml kthyer neuml njeuml lojtar teuml suksessheumlm Peumlrfaqeumlsuesit e DigitAlb keumlmbeumlnguleumln qeuml ata nuk keumlrkonin gjeuml tjeteumlr veccedilse legalizimin e veprimtariseuml seuml tyre pa u dashur trsquoia nisnin nga zeroja49 Qeveria e paraqiti ligjin neuml parlament neuml shkurt 2007 neuml njeuml koheuml kur parlamenti kishte miratuar ndash neuml bashkeumlpunim me Keumlshillin e Europeumls ndash njeuml plan veprimi peumlr teuml rishikuar legjislacionin e medias dhe peumlr teuml hartuar njeuml ligj peumlr transmetimet numerike deri neuml fund teuml vitit Pronareumlt dhe drejtoreumlt e medias protestuan faktin qeuml nuk ishin keumlshilluar peumlr njeuml ligj kaq teuml reumlndeumlsisheumlm Peumlr meuml tepeumlr pas disa seancave deumlgjimore me paleumlt

45 Kriteret e KKRT peumlr licensimin numerik46 Faqja e DigitAlb neuml Internet gjendet neuml httpwwwdigitalbtvkompania (pareuml neuml 12 mars 2008)47 Intervisteuml me Altin Petre Menaxher IT i DigitAlb Tiraneuml 16 maj 200648 Faqja neuml Internet e DigitAlb httpwwwdigitalbalkompaniaphp (pareuml neuml 17 mars 2008)49 Minutat e Mbledhjes seuml Komisionit Parlamentar teuml Medias 20 prill 2007 gjendet neumlhttpwwwparlamentaldokumentiaspid=2351ampkujam=Komisioni (pareuml neuml 18 tetor 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

28

e interesuara dhe pas marrjes seuml komenteve dhe sugjerimeve nga Organizata peumlr Sigurim dhe Bashkeumlpunim neuml Europeuml (OSBE) Keumlshilli i Europeumls dhe Komisioni Europian shumica qeveriseumlse e miratoi ligjin pa miratimin e pakiceumls e cila nuk pranoi teuml votonte Debati peumlr amendamentet e ligjit nuk u peumlrqendrua shumeuml neuml qeumlllimin dhe pasojat e tyre gjeuml qeuml ngre pikeumlpyetje se me sa efi kasitet do teuml zbatohet ky ligj

Ligji nuk specifi kon njeuml dateuml peumlr fi kjen e sinjalit analog edhe pse i detyron transmetuesit qeuml programet e tyre teuml gjenden si neuml sinjalin analog ashtu edhe neuml ateuml numerik derisa sinjali numerik teuml arrijeuml neuml meuml shumeuml se 90 peumlrqind teuml zoneumls seuml licensuar Kjo maseuml mund teuml nxiseuml siguruesit e sheumlrbimit dhe operatoreumlt e rrjetit teuml peumlrshpejtojneuml procesin e dixhitalizimit por nga ana tjeteumlr transmetuesit do teuml keneuml kosto meuml teuml larta gjateuml periudheumls seuml transmetimit simultan Peumlr meuml tepeumlr do teuml jeteuml e veumlshtireuml teuml peumlrshpejtohet procesi i dixhitalizimit pa ndihma nga shteti peumlr dekoderat

Qeuml nga miratimi i ligjit KKRT eumlshteuml keumlshilluar me DigitAlb peumlr kriteret e licensimit KKRT eumlshteuml ndihmuar nga OSBE peumlr teuml hartuar Strategjineuml peumlr Kalimin neuml Transmetime Numerike Procesi i licensimit dixhital mbetet i ngrireuml derisa teuml miratohet Strategjia e cila duhet ende teuml peumlrfundohet dhe teuml botohet Ajo duhet teuml marreuml parasysh edhe rolin e DigitAlb

3 RREGULLIMI DHE MENAXHIMI I TRANSMETUESIT TELEVIZIV TEuml SHEumlRBIMIT PUBLIK

31 Legjislacioni dhe politikat peumlr transmetuesin publik

Amendamentet e 2006 peumlr Ligjin e Radios dhe Televizionit i cili rregullon RTSH pateumln pasoja neuml rregullimin e transmetuesit teuml sheumlrbimit publik Megjithateuml masat kryesore peumlr misionin publik teuml stacionit dhe peumlr peumlrmbajtjen janeuml teuml njeumljtat

Legjislacioni i ri peumlr transmetimin dixhital i jep njeuml rol teuml veccedilanteuml RTSH Dy nga shtateuml freku-encat kombeumltare qeuml i janeuml caktuar Shqipeumlriseuml deri neuml 2015 i rezervohen RTSH KKRT i ka rekomanduar RTSH qeuml kanalin e dyteuml ta transmetojeuml drejtpeumlrdrejt neuml meumlnyreuml dixhitale50 Neuml fakt neuml korrik 2007 TVSH peumlrgatiti njeuml plan reforme neuml bashkeumlpunim me Unionin Europian teuml Transferimit (EBU) i cili peumlrqendrohet neuml kalimin neuml dixhitalizim Eumlshteuml ende hereumlt peumlr teuml para-shikuar neumlse kjo strategji do teuml jeteuml e mundur dhe e suksesshme Eumlshteuml e sigurt qeuml do teuml nevojitet mbeumlshtetje teuml bollshme fi nanciare si dhe njeuml zbatim i rrepteuml dhe energjik nga TVSH

32 Struktura qeveriseumlse e transmetuesit publik

Keumlshilli Drejtues mbetet organi meuml i larteuml i RTSH Deri neuml korrik 2006 ai peumlrbeumlhej nga 15 aneumltareuml teuml caktuar nga parlamenti peumlr njeuml periudheuml peseuml-vjeccedilare me mundeumlsineuml peumlr trsquou

50 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 21

S H Q I P Euml R I A

29

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

rizgjedhur pas njeuml periudhe pushimi tre-vjeccedilar Aneumltareumlt duhej teuml zgjidheshin ndeumlr personalitete teuml njohura nga fushat e kultureumls artit kinemaseuml gazetariseuml ligjit ekonomiseuml medias marreumldheumlnieve publike marreumldheumlnieve ndeumlrkombeumltare universiteteve dhe Akademiseuml seuml Shkencave Me keumlteuml formuleuml aneumltareumlt propozoheshin neuml numeumlr teuml barabarteuml nga shumica qeveriseumlse opozita dhe shoqeumlria civile Opozita e ateumlhershme mendonte se kjo formuleuml ceumlnonte pavareumlsineuml e institucionit duke argumentuar se neuml fakt peumlrfaqeumlsuesit e shoqeumlriseuml civile mbeumlshtesnin shumiceumln parlamentare Eumlshteuml e veumlshtireuml teuml vlereumlsohet neumlse kjo ishte e veumlrteteuml Mbeumlshteteumlsit e keumlsaj formule paraqiteumln argumentin se e kundeumlrta ishte e veumlrteteuml kjo ishte e vetmja meumlnyreuml peumlr teuml garantuar elementin e domosdosheumlm teuml shoqeumlriseuml civile neuml aneumltareumlsineuml e institucionit publik

Shumica e tanishme qeveriseumlse paraqiti njeuml ndryshim teuml ligjit neuml shkurt 2006 qeuml kishte peumlr qeumlllim teuml ndryshonte formuleumln dhe peumlrbeumlrjen si teuml KKRT ashtu edhe teuml Keumlshillit Drejtues teuml RTSH neuml meumlnyreuml qeuml organet qeveriseumlse teuml RTSH trsquoi beumlnin balleuml politizimit Ish-Kryetari i Keumlshillit Drejtues Kiccedilo Blushi shpjegoi ldquoNuk jemi ne ata qeuml vendosin por ata kryetareumlt e partive qeuml duan qeuml drejtoreumlt dhe aneumltareumlt e keumlshillit teuml sillen si kukulla pa dinjitet teuml cileumlt kontrollohen me lehteumlsi neumlpeumlrmjet celulareumlverdquo51 Pas njeuml debati teuml zgjatur dhe teuml nxehteuml amendamentet u miratuan neuml korrik 2006 megjitheuml protestat e opoziteumls

Sipas ligjit teuml ndryshuar aneumltareumlt e Keumlshillit Drejtues u reduktuan nga 15 neuml shtateumlLogjika dhe procedura e emeumlrimit janeuml teuml ngjashme me ato peumlr KKRT Shoqatat dhe grupet e meumlposhtme mund teuml propozojneuml teuml pakteumln kateumlr kandidateuml peumlr secilin aneumltar teuml Keumlshillit Drejtues52

Shoqatat e medias elektronike dhe teuml shkruar

Universiteti i Tiraneumls

Shoqatat e inxhinieriseuml elektrike dhe elektronike

Shoqatat e juristeumlve akademikeumlve teuml ligjit si dhe Dhoma Kombeumltare e Avokateumlve

Grupet parlamentare

OJQ qeuml merren me teuml drejtat e njeriut dhe teuml teuml miturve

borde keumlshillimi teuml Qendreumls Kombeumltare teuml Kinematografi seuml dhe Lidhjes seuml

Shkrimtareumlve

Komisioni Parlamentar i Medias ka detyreumln e peumlrzgjedhjes deri neuml dy kandidateuml peumlr secilin post53 Preferohen kandidateumlt me grada shkencore Grada teuml tilla janeuml teuml detyruara peumlr kandidateumlt e propozuar nga universiteti dhe shoqatat e inxhinieriseuml elektrike dhe elektronike54

Neuml meumlnyreuml qeuml teuml garantohet vazhdimeumlsia kryetari dhe tre aneumltareuml zgjidhen peumlr njeuml mandat peseuml-vjeccedilar ndeumlrsa tre teuml tjereumlt zgjidhen peumlr njeuml mandat tre vjet e gjysmeuml55

51 Kiccedilo Blushi ldquoTelevizioni qeuml ka mbetur peng i partiverdquo Standard 17 mars 2006 f 2352 Ligji nr 9531 11 maj 2006 Fletorja Zyrtare 65 2006 Art 2 paragraf 153 Ibid paragraf 254 Ibid paragrafeumlt 3 amp 455 Ibid neni 9

bull

bull

bull

bull

bull

bull

bull

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

30

Sipas ligjit teuml vjeteumlr deputeteumlt ministrat zyrtareumlt e larteuml teuml qeveriseuml aneumltareumlt e kryesive teuml partive politike punonjeumls teuml RTSH ose punonjeumls dhe pronareuml teuml mediave private nuk lejoheshin teuml beumlheshin aneumltareuml teuml Keumlshillit Drejtues Sipas ligjit teuml ri u shtuan edhe kufi zime teuml tjera Tashmeuml nuk lejohen teuml jeneuml aneumltareuml edhe njereumlz qeuml zoteumlrojneuml aksione ose kaneuml lidhje me pronareuml aksionesh neuml kompani qeuml operojneuml neuml transmetimet audiovizuale reklameuml produksion shtyp telekomunikacione si dhe aneumltareuml dheose punonjeumls teuml strukturave qeveriseumlse teuml keumltyre strukturave Persona qeuml janeuml larguar nga sheumlrbimi civil peumlr arsye disiplinore dhe punonjeumls aktualeuml apo qeuml kaneuml punuar neuml RTSH gjateuml tre vjeteumlve teuml fundit nuk mund teuml zgjidhen

Opozita dhe disa veumlzhgues teuml tjereuml paraqiteumln argumentimin se peumlrbeumlrja e re e Keumlshillit Drejtues teuml RTSH nuk ofronte garanci peumlr pavareumlsineuml editoriale ldquoTeuml ashtuquajturit peumlrfaqeumlsues teuml pavarur deri meuml sot kaneuml qeneuml lsquokali i Trojeumlsrsquo seuml politikeumls neuml keumlto institucione Me qeumlllim qeuml teuml shmangim rrezikun qeuml lsquoteuml pavaruritrsquo trsquoi sheumlrbejneuml pushtetit ose partive politike neuml vend teuml publikut nevojitet qeuml edhe [peumlrfaqeumlsimi i ] teuml pavarurve teuml jeteuml gjithashtu [politikisht] i balancuarrdquo56

Keumlshilli Drejtues u zgjodh nga shumica qeveriseumlse neuml korrik 2006 me formuleumln e re Me-gjithateuml pasi opozita nuk pranoi teuml bashkeumlpunonte neuml reformeumln e procedureumls elektorale para zgjedhjeve lokale teuml 2007 dhe atyre presidenciale koalicioni qeveriseumls ra dakord teuml ndryshonte seumlrish peumlrbeumlrjen e Keumlshillit Sipas marreumlveshjes seuml gushtit 2006 midis deputeteumlve teuml shumiceumls dhe teuml opoziteumls peumlrbeumlrja e Keumlshillit Drejtues do teuml rritej nga shtateuml neuml 11 aneumltareuml dhe kateumlr aneumltareumlt e tjereuml do teuml emeumlroheshin nga aneumltareumlt e opoziteumls neuml Komisionin Parlamentar teuml Medias nga radheumlt e shoqeumlriseuml civile57 Megjithateuml Keumlshilli funksionoi veteumlm me shtateuml aneumltareuml deri neuml shtator 2007 pasi Parlamenti nuk arriti teuml zgjidhte aneumltareumlt e tjereuml si neuml KKRT ashtu edhe neuml Keumlshillin Drejtues peumlr shkak teuml krizeumls seuml vazhdueshme presidenciale dhe vazhdimit teuml puneumls peumlr Ligjin peumlr Transmetimet Numerike Seumlrish mosmarreumlveshjet politike dhe prirja peumlr trsquou pozicionuar dhe jo peumlr trsquou bashkuar peumlr teuml mireumln e peumlrbashkeumlt kaneuml penguar funksionimin normal dhe teuml pavarur teuml organit rregullator teuml stacionit

Neuml Raportin Vjetor teuml 2006 Keumlshilli Drejtues theksoi veumlshtireumlsiteuml me teuml cilat peumlrballej dhe lavdeumlroi peumlrparimin e transmetuesit publik neuml aspektin e pavareumlsiseuml editoriale dhe struktureumls programore Peumlrveccedil keumlsaj ndeumlrsa beumlnte thirrje peumlr asistenceuml meuml teuml madhe teuml qeveriseuml ndaj RTSH Parlamenti angazhohej teuml hartonte dhe miratonte planin e ploteuml peumlr reformeuml teuml RTSH deri neuml fund teuml 2007 Neuml gusht 2007 RTSH hartoi njeuml strategji zhvillimi peumlr periudheumln 2008-2010 teuml cileumln ia paraqiti qeveriseuml Duke qeneuml i zeumlneuml me ligje teuml tjera Parlamenti deri tani nuk ka arritur ta diskutojeuml keumlteuml strategji

Drejtori i Peumlrgjithsheumlm vazhdon teuml geumlzojeuml autoritet teuml konsideruesheumlm duke i raportuar Keumlshillit Drejtues por pa qeneuml i detyruar teuml zbatojeuml urdhrat e tij58 Keumlshilli Drejtues ka peumlr detyreuml teuml emeumlrojeuml dhe ka teuml drejteumln teuml shkarkojeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm Keumlshilli qeuml u emeumlrua neuml 2006 pushoi Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml ateumlhersheumlm Artur Zhejin mbi baza

56 A Stefani ldquorsquoTeuml pavaruritrsquo kali i Trojeumls neuml mediardquo Panorama 16 shkurt 2006 f 1757 Marreumlveshja e 30 korrikut 2006 e cituar neuml Denion Ndrenika ldquoArrihet marreumlveshja PDndashPS ploteumlsohen keumlrkesat e opoziteumlsrdquo Shekulli 31 gusht 2006 f 358 OSIShqipeumlria f 214ndash216

S H Q I P Euml R I A

31

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

keqadministrimi dhe mungeseuml reforme duke pretenduar se vareumlsia politike ishte ende e ndjeshme Neuml njeuml leteumlr publike Mero Baze aneumltar i Keumlshillit Drejtues shkruante se ldquome veteumldijen e ploteuml teuml drejtoreumlve teuml saj RTSH e ka shmangur debatin publik peumlr vite dhe eumlshteuml kthyer neuml njeuml stacion thuajse banal i cili i ka sheumlrbyer veteumlm interesave teuml ngushta teuml drejtoreumlve teuml vet dhe teuml lidhjeve teuml tyre politikerdquo59

Zheji e kundeumlrshtoi kritikeumln dhe tha se shkarkimi i tij ishte kundeumlr parimeve demokratike ldquoEumlshteuml e pamundur teuml niseumlsh reformeumln e RTSH duke shkelur njeuml nga parimet e demokraciseuml seuml medias siccedil eumlshteuml mandati i Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlmrdquo Ai shtoi se shkarkimi i tij ishte njeuml vendim i nxituar i bazuar meuml tepeumlr neuml lidhjet politike sesa neuml arsye pragmatike60 Drejtori i Peumlrgjithsheumlm i tanisheumlm Petrit Beci u zgjodh neuml 10 neumlntor 2006 Beci meuml pareuml ka qeneuml Zeumlvendeumls Drejtor i transmetuesit publik dhe ka njeuml peumlrvojeuml teuml gjereuml si menaxher i njeumlrit prej televizioneve private kombeumltare

Shtresa e treteuml e pushtetit neuml transmetuesin publik eumlshteuml Keumlshilli i Menaxhimit i cili sheumlrben si organ keumlshillimor peumlr Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm duke keumlshilluar Drejtorin peumlr njeuml seumlreuml ccedileumlshtjesh teuml reumlndeumlsishme fi nanciare apo neuml lidhje me pronat Pa pasur asnjeuml rol neuml programacion dheumlnia e peumllqimit teuml Keumlshillit teuml Menaxhimit eumlshteuml i detyruesheumlm neuml disa vendime si transaksionet e pronave kontratat e puneumlsimit dhe bisedime dhe marreumlveshje teuml tjera me stafi n dhe sindikatat

Struktura qeveriseumlse ka peumlr qeumlllim teuml garantojeuml puneumln e balancuar dhe teuml paanshme teuml RTSH si dhe legjitimitetin e tij si institucion publik Fatkeqeumlsisht kjo nuk eumlshteuml arritur Neuml fakt shumeuml veumlzhgues peumlrfshireuml aneumltareuml teuml strukturave qeveriseumlse teuml RTSH ankohen qeuml meumlnyra se si eumlshteuml ndeumlrtuar sistemi eumlshteuml burimi kryesor i problemit Aneumltareumlt e Keumlshillit Drejtues thoneuml se fuqiteuml e tyre peumlrballeuml Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlm janeuml mjaft teuml kufi zuara Disa aneumltareuml thoneuml se vendimet kryesore merren nga Drejtori i Peumlrgjithsheumlm ndeumlrsa roli i tyre neuml vendimmarrje eumlshteuml i pareumlndeumlsisheumlm Peumlr shembull ish-kryetari i Keumlshillit Drejtues Kiccedilo Blushi pretendonte se ldquopeumlr dy vjet Keumlshilli [Drejtues] nuk kishte miratuar struktura programore teuml peumlrshtatshme peumlr shkak teuml neumlnshtrimit politik teuml Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlm i cili emeumlrohet nga ne por nuk zgjidhet nga nerdquo61

33 Financimi i transmetuesit publik

Pagesa e takseumls vjetore peumlr RTSH eumlshteuml ALL 500 (euro41) peumlr familje Kjo takseuml mendohet teuml peumlrbeumljeuml njeuml nga burimet kryesore teuml teuml ardhurave peumlr transmetuesin e sheumlrbimit publik Deri neuml 2006 buxheti i RTSH nuk e detajonte shumeumln totale teuml mbledhur nga taksa e aparatit

Raporti i stacionit peumlr 2006 tregonte njeuml rritje prej 362 peumlrqind neuml teuml ardhurat e takseumls nga aparati nga ALL 19 milion (euro155000) teuml planifi kuara neuml ALL 687 milion (euro563000) teuml realizuara62 Megjitheuml keumlteuml rritje spektakolare llogaritjet deumlshmojneuml se teuml ardhurat peumlrfaqeumlsojneuml takseumln e aparatit teuml paguar nga afeumlrsisht 8600 familje shifeumlr mjaft e uleumlt neuml njeuml vend me

59 Mero Baze ldquoPeumlrse ndryshimi neuml RTSH duhet teuml niseuml nga Drejtori i Peumlrgjithsheumlmrdquo Shqip 26 tetor 2006 f 1160 Artur Zheji ldquoStili vrastar i njeuml shkarkimirdquo Shqip 28 tetor 2006 f 761 Kiccedilo Blushi ldquoTelevizioni qeuml ka mbetur peng i partiverdquo Standard 17 mars 2006 f 2362 RTSH Raporti Vjetor peumlr Veprimtarineuml e RTSH 2006 Keumlshilli Drejtues i RTSH 2007 f 15 (meuml tej Raporti Vjetor i RTSH 2006)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

32

tre milion banoreuml dhe me meuml shumeuml se 500000 shteumlpi me televizor63 Neuml keumlteuml meumlnyreuml njeuml mbledhje meuml efi kase e takseumls seuml aparatit eumlshteuml mjaft e nevojshme pasi kjo mund teuml jeteuml thelbeumlsore neuml arritjen e pavareumlsiseuml seuml TVSH nga buxheti i shtetit

Taksa peumlr aparatin mblidhet neuml janar seuml bashku me fatureumln e energjiseuml elektrike Deri neuml 2006 Korporata Elektro-energjitike Shqiptare (KESH) ia kalonte parateuml e mbledhura nga taksa e aparatit buxhetit teuml shtetit dhe ateumlhereuml Ministria e Financeumls i kalonte fondet neuml RTSH pa beumlreuml teuml ditur sa ishte mbledhur nga KESH Neuml 2006 RTSH fi rmosi njeuml marreumlveshje me KESH dhe Drejtorineuml e Taksave e cila siguronte pageseumln e drejtpeumlrdrejteuml teuml takseumls seuml aparatit te RTSH Megjithateuml peumlr shkak teuml veumlshtireumlsive teuml fundit ekonomike nuk pritet qeuml KESH ta peumlrmireumlsojeuml vjeljen e takseumls seuml aparatit neuml teuml ardhmen e afeumlrt64

Teuml ardhurat e fi tuara nga veteuml stacioni janeuml rritur neuml vitet e fundit duke arritur deri neuml 65 peumlrqind teuml buxhetit total teuml RTSH neuml 200665 Megjithateuml RTSH eumlshteuml ende e ngadalteuml neuml teumlrheqjen e teuml ardhurave teuml reumlndeumlsishme nga reklama Stacioni arriti teuml vilte veteumlm 44 peumlrqind teuml teuml ar-dhurave teuml planifi kuara nga reklama neuml 2006 Ndoshta kjo kishe teuml beumlnte edhe me konkurrenceumln nga stacione private meuml teuml fuqishme Peumlrveccedil keumlsaj edhe fi nancimi nga buxheti i shtetit u ul Neuml 2006 TVSH mori ALL 300 milion (euro246 milion) nga buxheti i shtetit qeuml peumlrbeumln pothuajse gjysmeumln e shumave teuml marra neuml vitet e kaluara66 Financimi nga buxheti i shtetit u rrit neuml meumlnyreuml modeste seumlrish Neuml 2007 ndihma e buxhetit teuml shtetit peumlr RTSH ishte ALL 312 milion (euro252 milion)67 Neuml 2008 shteti i dha ALL 438 milioneuml (euro365 milion) RTSH-seuml68

Njeuml burim i reumlndeumlsisheumlm teuml ardhurash eumlshteuml dheumlnia me qera e antenave teuml transmetimit teuml cilat janeuml monopol ligjor i stacionit Megjithateuml neuml teuml kaluareumln vjelja e keumltyre pagesave ka qeneuml problematike Borxhi i grumbulluar nga ata qeuml peumlrdorin antenat arriti ALL 1941 milion (euro159 milion) neuml fund teuml 200669 Edhe pse ligji e lejon RTSH teuml preseuml sinjalin e antenave peumlr ato kompani qeuml nuk kaneuml beumlreuml pagesat pas paralajmeumlrimeve transmetuesi publik nuk e ka ndjekur kurreuml keumlteuml praktikeuml pasi kjo do teuml niste njeuml seumlreuml veprimesh teuml zgjatura ligjore70 Neuml keumlteuml meumlnyreuml borxhet janeuml grumbulluar duke krijuar njeuml seumlreuml precedenteumlsh ku operatoreumlt peumlrdorin sheumlrbimet e RTSH falas RTSH tashmeuml ka ndeumlrmarreuml nisma ligjore kundeumlr debitoreumlve kryesoreuml71

63 Burimi INSTAT dhe EBU teuml cituara neuml OSIShqipeumlria f 13464 Intervisteuml me Diana Kalaja Zeumlvendeumls Drejtore e Peumlrgjithshme e RTSH Tiraneuml 21 janar 200865 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 1566 OSI Shqipeumlria f 208ndash21267 Ligji nr 9645 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2007rdquo i 27 neumlntor 2006 gjendet neuml httpwwwqpzgovalbotimefl etore_zyrtare2006PDF-2006135-2006pdf (pareuml neuml 15 korrik 2007)68 Ligji nr 9836 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2008rdquo i 26 neumlntor 2007 gjendet neuml httpwwwminfi ngovaldownloadsl-9836doc (pareuml neuml 25 janar 2008)69 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f1670 Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007 gjendet neuml httpwwwklshorgaldoc20070507132319_v_departamenti_i_kontrollit_te_institucioneve_fi nanciare_ndeumlrmarrjeve_dhe_shoqeumlrive_publike_nr1-2007pdf (pareuml neuml 10 korrik 2007)71 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 16

S H Q I P Euml R I A

33

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

34 Standartet editoriale

Ashtu si mediat e tjera RTSH nuk ka njeuml kod teuml brendsheumlm etike dhe as ndonjeuml organ qeuml teuml mbikqyreuml sjelljen sipas standarteve Neuml shtator 2006 shoqatat e gazetareumlve miratuan njeuml kod etike peumlr teuml gjitha mediat neuml Shqipeumlri Procesi u lanccedilua nga njeuml OJQ peumlr mediat e bazuar neuml Tiraneuml Instituti Shqiptar i Medias dhe peumlrfshiu debate me gazetareuml redaktoreuml pronareuml teuml medias menaxhereuml dhe teuml tjereuml72 Megjithateuml kodi nuk eumlshteuml miratuar ldquozyrtarishtrdquo nga ndonjeuml media dhe nuk ka mekanizeumlm peumlr zbatimin e tij Neuml keumlteuml meumlnyreuml respektimi i tij mbetet neuml deumlshireumln e gazetareumlve (Shih gjithashtu seksionin 44)

Gazetareumlt e TVSH nuk geumlzojneuml ndonjeuml mbrojtje meuml teuml madhe neuml puneumln e tyre sesa kolegeumlt e tyre neuml televizione private Mungesa e kontratave teuml puneumls seuml bashku me rrogat relativisht teuml uleumlta nuk peumlrbeumljneuml nxitje qeuml ata teuml zhvillojneuml pavareumlsineuml editoriale apo teuml prodhojneuml programe cileumlsore Stacioni ka peumlrdorur kontrata teuml posaccedilme pune dhe metoda pagese arbitrare Ish-Drejtori i Peumlrgjithsheumlm Artur Zheji pretendoi se keumlto kontrata ishin peumlrdorur peumlr teuml motivuar gazetareumlt dhe peumlr teuml peumlrmireumlsuar profesionalizmin pasi stacioni po i paguante gazetareumlt sipas sasiseuml dhe cileumlsiseuml seuml puneumls Por Kontrolli i Larteuml i Shtetit (KLSH) arriti neuml peumlrfundimin se keumlto kontrata nuk ishin teuml ligjshme dhe i keumlrkoi RTSH teuml ndreqte gjendjen deri neuml kontrollin e ardhsheumlm73 Sindikatat e RTSH vazhdimisht kaneuml aluduar se keumlto kontrata refl ektonin preferencat personale teuml Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlm dhe jo motivim profesional74

Ndryshe nga disa stacione televizive private qeuml duket se kaneuml arritur njeuml shkalleuml meuml teuml larteuml pavareumlsie politike TVSH ende peumlrballet me ndeumlrhyrje politike Ashtu siccedil e thoteuml ish-kryetari i Keumlshillit Drejtues Kiccedilo Blushi

Neuml vend qeuml trsquoi hiqnin duart nga ky institucion dhe ta ndihmonin pavareumlsineuml qeuml i garanton ligji neumlpeumlrmjet deklaratave teuml tyre etiketimit presionit dhe urdhrave qeuml vijneuml nga celulareumlt teuml dyja partiteuml politike dhe lidereumlt e tyre e kaneuml detyruar ekranin publik teuml kthehet nga blu neuml rozeuml dhe e anasjellta sipas shijeve teuml kryetareumlve teuml dy partive kryesore teuml cileumlt e masin lsquocileumlsineumlrsquo dhe pavareumlsineuml e RTSH nga koheumlzgjatja e shfaqjeve teuml tyre neuml stacion75

Ndeumlrhyrja politike eumlshteuml veccedilaneumlrisht e dukshme pas ndeumlrrimeve teuml qeveriseuml Pas zgjedhjeve teuml 2005 koalicioni i partive teuml djathta i udheumlhequr nga Partia Demokratike qeuml mori pushtetin pas teteuml vitesh neuml opoziteuml e ndeumlrroi Keumlshillin Drejtues drejtimin dhe njeuml pjeseuml teuml stafit teuml TVSH Meuml shumeuml se 80 punonjeumls teuml TVSH u pushuan nga puna peumlrfshireuml keumltu 10 gazetareuml qeuml njiheshin si me prirje teuml majta Stacioni mori neuml puneuml njereumlz teuml njohur jo aq peumlr standartet e tyre profesionale sesa peumlr afeumlrsineuml me partineuml neuml pushtet dhe qeverineuml76

72 Autorja e keumltij raporti punon neuml Institutin Shqiptar teuml Medias73 Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007 gjendet neumlhttpwwwklshorgaldoc20070507132319_v_departamenti_i_kontrollit_te_institucioneve_fi nanciare_ndeumlrmarrjeve_dhe_shoqeumlrive_publike_nr1-2007pdf (pareuml neuml 10 korrik 2007)74 Leteumlr e punonjeumlsve teuml RTSH ldquoRTSH ka nevojeuml peumlr ndryshime urgjenterdquo Tema 17 shkurt 2006 f 1175 Kico Blushi ldquoTelevizioni qeuml ka mbetur peng i partiverdquo Standard 17 mars 2006 f 23 76 IREX ldquoShqipeumlriardquo neuml Media Sustainability Index 2006 f 5 gjendet neumlhttpwwwirexorgprogramsMSI_EUR2005MSI05-Albaniapdf (pareuml neuml 20 qershor 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

34

4 TRANSMETUESIT PRIVATEuml

41 Rregullimi dhe menaxhimi

Sektori privat i transmetimit neuml Shqipeumlri eumlshteuml i gjereuml dhe peumlrfshin tre stacione kombeumltare televizive 68 stacione televizive lokale dy satelitore dhe 44 operatoreuml televiziveuml kablloreuml

Megjithateuml mungesa e studimeve profesionale dhe informacionit nga veteuml transmetuesit e veumlshtireumlson krijimin e njeuml pamjeje teuml detajuar peumlr sektorin Burimet e fi nancimit teuml njeuml tregu kaq teuml vogeumll por teuml mbipopulluar mbeten njeuml mister dhe ccedilojneuml neuml pyetje serioze peumlr lidhjen midis burimeve teuml kapitalit teuml stacionit nga njeumlra aneuml dhe neumlpeumlrmjet peumlrmbajtjes dhe pavareumlsiseuml editoriale nga ana tjeteumlr

42 Proneumlsia e televizioneve dhe proneumlsia e ndeumlrthurur

Edhe pse proneumlsia e huaj nuk eumlshteuml e kufi zuar prania e investuesve teuml huaj ka ardhur neuml ulje Tregu i medias vazhdon teuml mbetet joteumlrheqeumls peumlr investuesit e huaj pasi operon neuml njeuml ekonomi teuml vogeumll me infrastruktureuml teuml varfeumlr apo qeuml mungon krejt si dhe leuml vend peumlr konkurrenceuml teuml pandershme Julien Roche njeuml biznesmen francez qeuml jeton neuml Shqipeumlri shiti 33peumlrqind teuml aksioneve teuml tij neuml stacionin televiziv kombeumltar TV Klan ortakeumlve teuml tij shqiptareuml neuml 200577 Neuml janar 2008 grupi gjerman mediatik Westdeutsche Allgemeine Zeitung (WAZ) shprehu interesin peumlr teuml investuar neuml median shqiptare por peumlr momentin ata po studiojneuml ende tregun78

Veteumlm Ligji peumlr Transmetimet Numerike peumlrmban masa peumlr teuml kufi zimin e peumlrqendrimit teuml proneumlsiseuml me qeumlllim qeuml teuml arrihet pluralizmi i medias79 Njeuml njeumlsi nuk mund teuml zoteumlrojeuml meuml shumeuml se njeuml licenseuml peumlr njeuml rrjet tokeumlsor dixhital Gjithashtu ligji ndalon njeumlsiteuml me interesa ekonomike apo pozicion neuml vendimmarrje neuml njeuml kompani qeuml ka licenseuml peumlr transmetim dixhital tokeumlsor teuml keneuml interesa ekonomike apo pozita vendimmarrje neuml njeuml zoteumlrues tjeteumlr license transmetimi dixhitale tokeumlsore

Megjithateuml njeuml operator rrjeti mund teuml peumlrfi tojeuml licenseuml transmetimi peumlr njeuml program televiziv dhe e kundeumlrta Asnjeuml operator nuk mund teuml peumlrfi tojeuml meuml shumeuml se 30 peumlrqind teuml teuml ardhurave kombeumltare nga reklamat televizive Neuml peumlrgjitheumlsi masat ligjore peumlr proneumlsineuml nga ligji i transmetimeve janeuml teuml vlefshme edhe peumlr transmetuesit dixhitaleuml

43 Tregu i reklamave

Mungesa e transparenceumls seuml proneumlsiseuml seuml medias dhe teuml fi nancimit teuml saj mbeten ende probleme teuml pazgjidhura dhe polemizuese Burimet e fi nancimit teuml medias mbeten teuml panjohura peumlr shkak teuml mungeseumls seuml studimeve neuml keumlteuml fusheuml dhe peumlr shkak teuml refuzimit teuml transmetuesve peumlr teuml

77 KKRT Departamenti Juridik dhe i Licensave 13 korrik 200778 Aida Cama ldquoKoncerni gjerman i mediave WAZ do teuml hyjeuml neuml tregun shqiptarrdquo neuml Tema 16 janar 2008 f 279 Ibid Art 13

S H Q I P Euml R I A

35

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

dheumlneuml keumlteuml informacion Burimi i veteumlm zyrtar peumlr keumlteuml treg vazhdon teuml jeteuml deklarimi i bilancit vjetor qeuml operatoreumlt doreumlzojneuml te KKRT Megjithateuml veteumlm njeuml numeumlr i vogeumll transmetuesish e beumljneuml keumlteuml Neuml 2006 veteumlm 39 transmetues nga meuml shumeuml se 100 e doreumlzuan bilancin vjetor Jashteuml Tiraneumls veteumlm 30 peumlrqind teuml operatoreumlve i doreumlzuan bilancet vjetore Edhe dy stacionet televizive private kombeumltare TV Klan dhe TV Arbeumlria nuk i doreumlzuan ato80

Neuml peumlrgjitheumlsi operatoreumlt televiziveuml vazhdojneuml teuml peumlsojneuml humbje Veteumlm pak prej tyre raportojneuml fi tim Peumlr shembull pas njeuml humbjeje prej ALL 33 milioneumlsh (euro270000) neuml 2003 Top Channel TV pati njeuml fi tim prej ALL 45 milioneumlsh (euro37000) dhe ALL 28 milioneumlsh (euro230000) neuml 2004 dhe 2005 respektivisht81 Po keumlshtu pas dy vitesh humbjeje TV Vizion+ pati njeuml fi tim prej ALL 7 milioneumlsh (euro57000) neuml 200582 Megjithateuml KKRT deklaroi se analiza e deklarimeve fi nanciare gjateuml tre viteve teuml fundit deumlshmonte peumlr mospeumlrputhje teuml reumlndeumlsishme gjeuml qeuml e beumlnte rregullatorin teuml dyshonte se disa stacione i falsifi konin shifrat dhe raportet e tyre83

Ccedileumlshtja e transparenceumls seuml kapitalit neuml media u beuml akoma meuml e diskutueshme kur Kryeministri Sali Berisha deklaroi neuml 28 mars 2007 qeuml media neuml Shqipeumlri eumlshteuml e lidhur me grupe mafi oze teuml cilat e peumlrdorin median si njeuml vegeumll peumlr teuml demonizuar pjeseumltareumlt dhe veprimet e qeveriseuml sidomos neuml betejeumln e saj kundeumlr korrupsionit84 Pas keumlsaj deklarate pronareumlt dhe drejtuesit e medias keumlrkuan fakte dhe emra specifi keuml nga Berisha dhe i keumlrkuan teuml doreumlzonte neuml autoritetet e prokuroriseuml teuml gjitheuml informacionin e nevojsheumlm peumlr teuml ngritur padi

Qeveria reagoi duke i peumlrjashtuar pronareumlt e medias nga pjeseumlmarrja neuml tendereumlt publikeuml KKRT ka dheumlneuml teuml kuptojeuml vitet e fundit qeuml gjysma e teuml ardhurave teuml fi tuara nga operatoreumlt mediatikeuml vijneuml nga ldquoburime teuml tjerardquo duke iu referuar bizneseve teuml tjera qeuml drejtohen nga shumica e pronareumlve teuml medias peumlrfshireuml keumltu ndeumlrtimin i cili eumlshteuml biznesi meuml fi timprureumls neuml Shqipeumlri peumlr momentin ose import-eksportin reklameumln apo sheumlrbimet e Internetit85 Qeveria e tanishme meuml tej propozoi qeuml personave apo kompanive qeuml kishin aksione si neuml kompani mediatike ashtu dhe neuml njeuml kompani tjeteumlr trsquou ndalohej pjeseumlmarrja neuml tendera publikeuml Sipas ligjit neuml fuqi aksionereumlt neuml njeuml stacion radiofonik apo televiziveuml nuk mund teuml marrin pjeseuml neuml meumlnyreuml teuml drejtpeumlrdrejteuml apo teuml teumlrthorteuml neuml tendera publikeuml apo neuml privatizimin e proneumls shteteumlrore86

Gjithashtu neuml 2006 qeveria vendosi teuml mos jepte meuml reklama shteteumlrore dhe njoftime shteteumlrore peumlr median dhe trsquoi botonte keumlto neuml Buletinin e Njoftimeve Zyrtare87 Shpeumlrndarja e reklameumls shteteumlrore nuk ka qeneuml kurreuml transparente Peumlrkundrazi pa masa ligjore teuml

80 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 6281 Ibid f 6382 Ibid83 Ibid84 Newsletter e Institutit Shqiptar teuml Medias gjendet neuml httpwwwinstitutemediaorgpagesnews-2007html57 (pareuml neuml 17 qershor 2007)85 OSIAlbania pp 225ndash22886 Ligji i Radios dhe Televizionit paragrafi 787 Vendimi peumlr Botimin e Njoftimeve Zyrtare 29 mars 2006 gjendet neuml httpwwwkeshilliministravealshqipqeveriavendimetbuletini20i20njoftimeveasp (pareuml neuml 29 korrik 2007) (meuml tej Vendimi i Keumlshillit teuml Ministrave peumlr Buletinin)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

36

detajuara peumlr shpeumlrndarjen e reklameumls shteteumlrore qeveria shkeumlmbente reklameumln me pasqyrim teuml favorsheumlm88 Nuk ka teuml dheumlna teuml sakta peumlr shpenzimet e peumlrgjithshme teuml kompanive apo organeve shteteumlrore peumlr reklameumln Burimi i veteumlm publik peumlr njeuml informacion teuml tilleuml ishte njeuml studim eksperimental i kryer nga rregullatori Studimi tregoi se kompania shteteumlrore e energjiseuml KESH kishte shpenzuar US$560000 peumlr reklameumln neuml 2004 e cila ishte njeuml shumeuml tre hereuml meuml e madhe se ajo e shpenzuar para tre vjeteumlsh I njeumljti studim tregoi se Albtelekom kompania shteteumlrore e telefoniseuml fi kse kishte shpenzuar euro320000 peumlr reklameumln neuml 200489 Keumlto ishin teuml vetmet kompani teuml meumldha qeuml beumljneuml reklameuml qeuml dhaneuml informacion peumlr shpenzimet e tyre

Vendimi i qeveriseuml peumlr teuml kaluar reklameumln shteteumlrore neuml buletinin zyrtar ishte njeuml hap i reumlndeumlsisheumlm peumlr teuml zvogeumlluar vareumlsineuml e medias nga shteti ldquoKy eumlshteuml njeuml akt i reumlndeumlsisheumlm dhe pozitiv qofteuml edhe neuml aspektin moral edhe pse ekzistojneuml kontradikta dhe akti nuk zgjidh peumlrfundimisht problemin e tjeteumlrsimit teuml medias soneuml [nga publiku]rdquo90 Dallimi peumlr shembull midis reklameumls shteteumlrore dhe njoftimeve shteteumlrore nuk eumlshteuml teumlreumlsisht i qarteuml dhe krijon hapeumlsireuml peumlr interpretim Sipas vendimit teuml qeveriseuml reklamat peumlr kompaniteuml shteteumlrore dhe organizatat jofi timprureumlse teuml krijuara dhe teuml mbeumlshtetura nga shteti nuk klasifi kohen si njo-ftime publike91 Kjo mund teuml leumlreuml hapeumlsireuml qeuml njeumlsiteuml shteteumlrore teuml vazhdojneuml teuml ccedilojneuml reklamat e tyre neuml media Pa transparenceuml eumlshteuml e veumlshtireuml teuml vlereumlsohet ndikimi i vendimit teuml qeveriseuml neuml sektorin e televizionit

Njeuml editorialist i mireumlnjohur shqiptar shkroi se ldquoshumica e gazetave teuml peumlrditshme neuml vend janeuml neuml koma ndeumlrsa audienca e stacioneve televizive eumlshteuml polarizuar duke i nxjerreuml jashteuml tregu shumiceumln e stacioneve periferikerdquo92 Teuml gjitha teuml dheumlnat peumlr tregun e reklameumls janeuml spekulim i pasteumlr Peumlrpjekja e veteumlm e vlefshme neuml keumlteuml drejtim u beuml nga KKRT e cila monitoroi reklameumln neuml dhjeteuml stacione televizive neuml prill dhe maj 2005 Sipas keumltij monitorimi sasia e reklameumls dhe teleshitjeve peumlrbeumlnte rreth 10 peumlrqind teuml gjitheuml koheumls seuml transmetimit93 Ligji i detyron stacionet televizive teuml mos rezervojneuml meuml shumeuml se 15 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit teuml tyre ditor ose meuml shumeuml se 12 minuta neuml oreuml peumlr reklameumln Ky rregull neuml peumlrgjitheumlsi u respektua nga operatoreumlt televiziveuml Peumlrjashtim peumlrbeumlnte TV Klan i cili transmetoi reklama gjateuml 22 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit94

Studimi tregonte se vlera e peumlrafeumlrt e tregut shqiptar teuml reklameumls televizive shkonte rreth 21 milioneuml95 Duke e krahasuar keumlteuml vlereumlsim me deklarimet fi nanciare vjetore teuml doreumlzuara

nga stacionet televizive monitorimi arriti neuml peumlrfundimin se operatoreumlt televiziveuml raportonin

88 OSIShqipeumlria f 225ndash22889 KKRT Vlereumlsim i Teuml Ardhurave nga Reklama nga Monitorimi prillndashmaj 2005 f 5 (meuml tej Studimi i KKRT peumlr Reklamat)90 ldquoPeumlrpjekjardquo Intervisteuml me Fatos Lubonjeumln Standard 27 maj 2006 f 35 91 Vendimi i Keumlshillit teuml Ministrave peumlr Buletinin92 Mero Baze ldquoPeumlrpjekja e lsquoregjimit mediatikrsquo drejt konkurrenceumlsrdquo Tema f 1 23 prill 200693 Studimi i KKRT peumlr Reklamat f 294 Studimi i KKRT peumlr Reklamat f 395 Ibid f 5

S H Q I P Euml R I A

37

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

veteumlm midis 17 dhe 22 peumlrqind teuml teuml ardhurave nga reklama96 Ky peumlrfundim hodhi dyshime peumlr evazion fi skal97 Autoreumlt e keumltij studimi paralajmeumlruan se duke pasur parasysh mungeseumln e tyre teuml peumlrvojeumls neuml vlereumlsimin e tregut teuml reklameumls shifrat e tyre duheshin marreuml me rezerveuml98

Por policia tatimore e mori studimin seriozisht dhe vendosi njeuml gjobeuml prej euro12 milioneumlsh Top Channel TV neuml korrik 2007 Monitorimi i KKRT u peumlrdor si bazeuml peumlr teuml llogaritur evazionin fi skal peumlr reklamat peumlr vitet 2002ndash2005 Duke u nisur nga ky studim u supozua se Top Channel TV kishte raportuar veteumlm 23 peumlrqind teuml teuml ardhurave teuml tij neuml ato vite99

Kjo gjobeuml u vendos pas kontrolleve teuml peumlrseumlritura teuml policiseuml tatimore ndaj Top Channel TV gjateuml 2007 kur stacioni mori njeuml qeumlndrim mjaft kritik ndaj qeveriseuml Pronari tha se ai e kishte pritur teuml vendosej njeuml gjobeuml por niveli i gjobeumls ishte krejteumlsisht i paarsyesheumlm dhe kishte peumlr qeumlllim teuml heshte njeuml zeuml kritik100 Leumlvizja e policiseuml tatimore shtyu komunitetin e medias teuml dilte me njeuml deklarateuml teuml peumlrbashkeumlt neuml mbeumlshtetje teuml Top Channel TV101 Komisioni Parlamentar i Medias dhe Prokuroria e Peumlrgjithshme gjithashtu niseumln njeuml hetim Pas keumltij presioni u duk se qeveria do e merrte seumlrish neumln shqyrtim gjobeumln Stacioni ende nuk e ka paguar gjobeumln dhe po negocion me autoritetet Top Channel TV eumlshteuml njeuml shembull i qarteuml se si mund teuml abuzohen apo keqpeumlrdoren mungesa e teuml dheumlnave dhe monitorimeve dhe studimeve sistematike peumlr tregun e reklameumls seuml bashku me mungeseumln e transparenceumls nga ana e kompanive qeuml beumljneuml reklameuml medias dhe qeveriseuml

44 Standartet dhe pavareumlsia editoriale

Neuml 2005 Instituti Shqiptar i Medias nisi njeuml rishikim teuml Kodit teuml Etikeumls peumlr gazetareumlt i cili ishte hartuar neuml 1996 Instituti e ndeumlrmori keumlteuml puneuml si njeuml reagim ndaj zbatimit joefi kas teuml Kodit dhe i nisur nga nevoja peumlr ta peumlrshtatur Kodin me ndryshimet qeuml kaneuml ndikuar te media neuml dekadeumln e kaluar Njeuml arsye tjeteumlr ishte qeumlllimi i Institutit peumlr teuml fi lluar njeuml sistem efi kas veteuml-rregullimi neuml media Amendamentet ligjore qeuml kaneuml peumlr qeumlllim teuml dekriminalizojneuml shpifjen dhe fyerjen po diskutohen neuml Parlament dhe ka teuml ngjareuml teuml miratohen neuml teuml ardhmen e afeumlrt

Neuml procesin e rishikimit instituti u peumlrpoq teuml peumlrfshijeuml teuml teumlreuml paleumlt kryesore teuml interesuara peumlrfshireuml pronareumlt drejtuesit kryeredaktoreumlt gazetareumlt aktivisteumlt e shoqeumlriseuml civile deputeteumlt juristeumlt e medias etj Instituti e kompletoi Kodin e ri teuml Etikeumls dhe njeuml statut teuml njeuml organi veteuml-rregullues

96 Ibid f 697 Ibid f 798 Metodologjia e studimit bazohej neuml njeuml formuleuml sipas seuml cileumls vlera e teuml ardhurave nga reklama llogaritej duke shumeumlzuar koheumln e reklameumls me tarifat fi kse qeuml raportoheshin nga stacionet televizive Ajo nuk merrte parasysh dhe nuk mund teuml llogariste zbritjet dhe negociatat peumlr klienteumlt apo koheumlzgjatjen e kontrateumls seuml njeuml stacioni televiziv me njeuml klient (f 1)99 Njoftim peumlr Shtyp i Policiseuml Tatimore gjendet neuml httpwwwtatimegovalfq=infoampmetod=shfaqartampartID=362 (pareuml neuml 25 korrik 2007)100 Dritan Hoxha Koment neuml Tryezeumln e Rrumbullakeumlt teuml Top Channel TV Tiraneuml 14 korrik 2007101Deklarata gjendet neuml httpwwwinstitutemediaorgdocumentaPRESS_DECLARATION_dt[1]13_korrikdoc (pareuml neuml 20 korrik 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

38

Neuml peumlrgjitheumlsi gazetareumlt pronareumlt dhe menaxhereumlt raneuml dakord neuml parim peumlr nevojeumln peumlr teuml veteumlrregulluar keumlteuml sektor Mbetet peumlr trsquou pareuml neumlse ata do teuml bashkohen peumlr ta realizuar keumlteuml gjeuml

Me peumlrjashtim teuml rregullave teuml peumlrgjithshme editoriale teuml vendosura nga kryeredaktoreumlt Nuk ka kode teuml brendshme etike neuml stacionet televizive102 KKRT vazhdimisht ka theksuar neuml raportet e saj se mediat duhet teuml keneuml kodin e vet teuml etikeumls103 Peumlrveccedil keumlsaj gazetaria cileumlsore eumlshteuml veumlshtireuml teuml arrihet neuml rrethana kur veteuml gazetareumlt shpesh privohen nga teuml drejtat e tyre Shumica deumlrrmuese e gazetareumlve punojneuml pa kontrata peumlr shkak teuml zbatimit teuml dobeumlt teuml Kodit teuml Puneumls dhe mungeseumls seuml mbikqyrjes seuml rregullt teuml zbatimit teuml tij Njeuml hap pozitiv neuml keumlteuml aspekt ishte krijimi neuml 2005 i sindikateumls seuml gazetareumlve me mbeumlshtetjen e IREX Unioni ka krijuar degeuml neuml qytetet kryesore dhe ka negociuar kushte meuml teuml mira pune peumlr gazetareumlt me Ministrineuml e Puneumls Dy paleumlt fi rmoseumln njeuml memorandum qeuml do teuml krijonte mundeumlsineuml e krijimit teuml njeuml marreumlveshjeje kolektive neuml keumlteuml sektor

Megjithateuml si unioni ashtu edhe komuniteti i medias janeuml teuml ndeumlrgjegjsheumlm qeuml ky proces do teuml zgjaseuml njeumlfareuml kohe peumlr shkak teuml peumlrhapjes seuml problemit Neuml 2005 rreth 95 peumlrqind e gazetareumlve neuml Shqipeumlri punonin pa kontrata apo sigurime shoqeumlrore104 Shoqatat e tjera teuml gazetareumlve nuk kaneuml dheumlneuml ndonjeuml ndihmeuml neuml keumlteuml fushateuml dhe duket se ekzistojneuml veteumlm neuml leteumlr Kryetari i njeumlreumls prej keumltyre organizatave tha

Edhe pse kemi 15 vjet liri shtypi neuml Shqipeumlri ka veteumlm pak raste kur kolegeumlt e njeuml media ngreneuml zeumlrin apo protestojneuml kundeumlr fatit teuml kolegeumlve teuml tjereuml teuml cileumlt pushohen censurohen apo keumlrceumlnohen pa teuml drejteuml Kjo eumlshteuml njeuml temeuml veteumlm peumlr kafeneteuml ku mblidhen gazetareumlt dhe nuk hapet kurreuml neuml publik duke krijuar njeuml gjendje ku askush nuk fl et peumlr njeuml dukuri qeuml i prek teuml gjitheuml105

Kjo gjendje i leuml gazetareumlt teuml pambrojtur kundrejt deumlshirave dhe tekave teuml pronareumlve ldquoAta janeuml krejteumlsisht teuml pambrojtur kur peumlrballen me vendimet arbitrare teuml pronareumlve teuml cileumlt mund ta pushojneuml stafi n nga puna pa asnjeuml arsyerdquo106 Kjo situateuml nuk ka ndryshuar neuml dy vitet e fundit dhe veumlshtireuml se do teuml peumlrmireumlsohet pa hedhur driteuml mbi proneumlsineuml e medias dhe fi nancimin e saj Numri i madh i gazetave dhe stacioneve televizive neuml Shqipeumlri ia detyron ekzistenceumln kryesisht fi nancimit nga bizneset paralele dhe zbatimit teuml dobeumlt teuml ligjit ldquoNga pikeumlpamja profesionale ky fi nancim paralel i leuml shumeuml media teuml pambrojtura ndaj presionit apo censureumls seuml bizneseve qeuml i mbeumlshtesin ato neuml shkalleuml teuml ndryshmerdquo107

102 OSIShqipeumlria f 238ndash239103 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 55104 Unioni i Gazetareumlve Shqiptareuml ldquoMbrojtja neuml puneuml dhe sigurimi social i punonjeumlsve teuml medias njeuml domosdoshmeumlri peumlr shtypin e lireumlrdquo f 6105 Intervisteuml me Armand Shkullakun ldquoMedia transparence peumlr lajmet brenda sajrdquo Shqip 10 maj 2006 f 12 106 IREX Media Sustainability Index 2005 ndash Shqipeumlria IREX Washington DC 2006 f 14gjendet neuml faqen e Internetit teuml IREX te httpwwwirexorgprogramsMSI_EUR2005asp (pareuml neuml 20 korrik 2007) (meuml tej IREX MSI 2005 ndash Shqipeumlria)107 IREX MSI 2005 ndash Shqipeumlria f12

S H Q I P Euml R I A

39

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

45 Transmetuesit rajonaleuml dhe lokaleuml

Peumlr momentin ka 68 stacione televizive lokale nga teuml cileumlt 20 operojneuml neuml Tiraneuml Shumica e reklameumls shpenzohet neuml stacionet televizive teuml Tiraneumls Keumlto kaneuml njeuml performanceuml ekonomike dhe programim meuml teuml mireuml se stacionet lokale teuml cilat e kaneuml teuml veumlshtireuml teuml mbijetojneuml dhe teuml prodhojneuml programe cileumlsore ldquoMedia e peumlrqendruar neuml Ulteumlsireumln Pereumlndimore ka mundeumlsi meuml teuml meumldha peumlr teuml peumlrfi tuar nga njeuml treg meuml i pasur reklame gjeuml qeuml nuk vlen peumlr mediat e vendosura neuml zona meuml teuml largeumltardquo108

Peumlr shkak teuml veumlshtireumlsive ekonomike stacionet televizive lokale neuml vend e kaneuml teuml veumlshtireuml teuml peumlrshtaten me zhvillimin teknologjik Ndeumlrsa shumica e stacioneve televizive neuml Tiraneuml zoteumlrojneuml pajisje teuml koheumlve teuml fundit stacionet lokale ende punojneuml me pajisje teuml vjetra gjeuml qeuml ndikon neuml cileumlsineuml e produktit teuml tyre

5 PROGRAMACIONI

51 Programet

Pa monitorime teuml pavarura nuk ekzistojneuml statistika peumlr programet vjetore sipas llojit as peumlr transmetuesin publik e as peumlr ata privateuml Monitorimi i fundit i cili u krye nga KKRT gjateuml njeuml muaji neuml 2003 e largeumlt mbulonte programacionin e stacioneve kryesore Edhe pse stacionet private janeuml teuml detyruara me ligj teuml doreumlzojneuml programacionin vjetor te KKRT deri tanimeuml nuk kaneuml arritur teuml respektojneuml keumlteuml keumlrkeseuml apo teuml shpjegojneuml se peumlrse nuk e beumljneuml keumlteuml gjeuml Rregullatori nuk ka marreuml ndonjeuml maseuml ndaj tyre

Teuml vetmet teuml dheumlna vijneuml nga TVSH Rreth 70 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit teuml TVSH nga prilli neuml neumlntor 2006 nuk ishin programe teuml prodhuara veteuml Kuadri i programacionit teuml stacionit nuk ka mundur teuml shmangeuml rutineumln dhe monotonineuml gjeuml qeuml ka ndikuar neuml pozicionin e tij neuml treg109 Me ndryshimin e menaxhimit neuml fund teuml 2006 niseumln teuml transmetoheshin programe teuml njeuml cileumlsie meuml teuml larteuml Me keumlto ndryshime peumlrqindja e programeve teuml prodhuara veteuml pritet teuml arrijeuml deri neuml 70 peumlrqind teuml koheumls totale teuml transmetimit teuml stacionit neuml 2007110 Keumlshilli Drejtues i RTSH gjithashtu premtoi se programe teuml tjera po rishikohen dhe programe teuml reja qeuml pasqyrojneuml tema si ccedileumlshtje sociale balanceumln gjinore kultureumln dhe sheumlndeteumlsineuml do teuml lanccedilohen111

Megjithateuml ndryshimet neuml kuadrin e programacionit janeuml peumlrpjekje qeuml peumlrmbushin veteumlm keumlrkesat minimale teuml transmetuesit publik dhe nuk i japin shtyseuml standarteve teuml transmetuesit publik Raporti vjetor i stacionit pretendonte peumlr arritje teuml tilla qeuml koha e transmetimit ishte rritur nga 17 oreuml neuml 24 oreuml neuml diteuml rikthimin e programeve sportive javore hapjen e njeuml studioje

108 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 5109 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 3110 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 5111 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f5

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

40

teuml re transmetimi peumlrdorimin e studios leumlvizeumlse neuml diteumln e zgjedhjeve etj112 Drejtoresha aktuale e stacionit Mirela Oktrova shkruante ldquoEkzistenca e radios dhe televizionit publik nuk mund teuml justifi kohet as me programet e zbavitjes e as me transmetimin falas teuml programeve teuml EBU e as me organizimin e festivalit dhe bujeumln e pjeseumlmarrjes neuml Eurovizionrdquo113

Neuml njeuml aspekt meuml pozitiv TVSH organizoi debate televizive me kandidateumlt peumlr bashki gjateuml zgjedhjeve teuml 2007 duke i dheumlneuml mundeumlsineuml publikut teuml beumlnte njeuml zgjedhje meuml teuml informuar Nga ana tjeteumlr TVSH nuk ishte neuml gjendje teuml transmetonte njeuml ngjarje teuml reumlndeumlsishme si Kupa Boteumlrore e futbollit neuml 2006 pasi teuml drejtat e transmetimit u bleneuml nga DigitAlb Neuml ateuml koheuml TVSH tha se nuk mund trsquoi peumlrballonte teuml drejtat por KKRT u peumlrgjigj se stacioni mund teuml kishte keumlrkuar ndihmeuml nga shteti114 Neuml meumlnyreuml sarkastike ata shtuan se menaxhimi i TVSH nuk keumlmbeumlnguli shumeuml pasi po negocionte teuml drejtat e ldquoKafazit teuml Arteumlrdquo njeuml programi teuml pro-dhuar neuml vend por qeuml eumlshteuml kopje e formatit teuml programit teuml realitetit ldquoBig Brotherrdquo115

Megjitheuml mungeseumln e teuml dheumlnave teuml qarta peumlr programet mund teuml thuhet me siguri se shumica e stacioneve teuml reumlndeumlsishme si TV Klan Top Channel Vizion+ TV Koha dhe disa kanale lajmesh si News24 apo Alsat kaneuml fi tuar njeuml publik pak a shumeuml besnik Ata prodhojneuml lajme me standarte peumlrgjitheumlsisht teuml keumlnaqshme si dhe programe teuml ndryshme informacioni dhe zbavitjeje Informacioni dhe lajmet janeuml kthyer neuml peumlrpareumlsi si peumlr median e shkruar ashtu edhe peumlr ateuml elektronike sipas veumlzhguesve teuml ndrysheumlm116 Peumlrjashtim peumlrbeumlnte stacioni privat kombeumltar TVA i cili pas disa ndryshimeve neuml proneumlsi neuml 2006 mezi arrinte teuml peumlrmbushte detyrimet e tij si kanal kombeumltar Ky stacion nuk transmetoi fare edicione lajmesh neuml mars dhe prill 2006117 Meqeuml stacioni nuk mundte teuml peumlrmbushte peumlr shumiceumln e 2006 keumlrkesat e programacionit qeuml i impononte kontrata e licenseumls KKRT vendosi teuml reduktonte me njeuml vit licenseumln e TVA dhe ta teumlrhiqte ateuml meuml pas neuml tetor 2007 Stacioni e apeloi keumlteuml vendim dhe teuml dyja paleumlt e ccediluan ccedileumlshtjen neuml gjykateuml118

Disa nga lajmet dhe debatet peumlr tema teuml reumlndeumlsishme shpesh politike mendohet se kaneuml njeuml publik teuml qeumlndruesheumlm dhe janeuml kthyer neuml emblema teuml stacioneve televizive qeuml i transmetojneuml ato Peumlrveccedil buletineve teuml lajmeve disa nga programet meuml teuml njohura janeuml ldquoOpinionrdquo neuml TV Klan ldquoShqiprdquo neuml Top Channel ldquoLogosrdquo neuml Vizion+ dhe ldquo60 minutardquo neuml TV Koha Keumlto janeuml programe javore qeuml kaneuml teuml beumljneuml me intervista apo debate peumlr njeuml temeuml teuml caktuar Njeuml tjeteumlr program mjaft i njohur eumlshteuml ldquoFiks farerdquo njeuml revisteuml satirike e peumlrditshme qeuml bazohet neuml metoda investigative Ka dhe disa programe zbavitjeje dhe lojeumlra qeuml janeuml mjaft teuml njohura Keumltu peumlrfshihet ldquoPortokallirdquo dhe ldquoTop Showrdquo neuml Top Channel ldquoKutia e funditrdquo neuml TV Klan dhe ldquoBypassrdquo neuml Vizion+ Stacionet televizive kaneuml njeuml prirje neuml rritje teuml peumlrqendrohen neuml programe teuml njeuml natyre meuml sociale duke u peumlrpjekur teuml pasqyrojneuml meuml shumeuml kronika nga jeta e peumlrditshme dhe me interes njereumlzor Keumlto programe peumlrfshijneuml ldquoJeteuml neuml keumlrkimrdquo neuml News24 TV ldquoNjereumlz teuml humburrdquo ldquoFemrardquo dhe ldquoSOSrdquo neuml Vizion+

112 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f4113 Mirela Oktrova ldquolsquoLehjarsquo kundeumlr demokraciseuml dhe interesave teuml publikutrdquo Shekulli 4 shtator 2006 f 23114 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 52115 Ibid116 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 9117 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 54118 Vendimi peumlr TVA neuml Raportin Vjetor teuml KKRT 2006 f 25

S H Q I P Euml R I A

41

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

52 Rregullat e peumlrgjithshme peumlr lajmet

Disa rregulla neuml Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin peumlrqendrohen te programimi i peumlr-mbajtjes dhe vlejneuml si peumlr transmetuesit publikeuml ashtu edhe peumlr ata privateuml Ato kaneuml teuml beumljneuml me pavareumlsineuml editoriale censureumln teuml drejteumln e informacionit dhe teuml drejta dhe liri teuml tjera njereumlzore119 Edhe pse parimet themelore teuml informacionit teuml paansheumlm dhe teuml sakteuml janeuml teuml garantuara me ligj nuk ekzistojneuml instrumente apo organe qeuml teuml monitorojneuml zbatimin e tyre KKRT monitoron edicionet kryesore teuml lajmeve teuml stacioneve kombeumltare publike dhe private por kjo peumlrpjekje konsiston veteumlm neuml matje sasiore teuml peumlrqindjes qeuml i kushtohet pasqyrimit teuml partive dhe fi gurave politike

Stacionet televizive kaneuml beumlreuml peumlrparim teuml ndjesheumlm neuml peumlrkufi zimin e vetvetes neumlpeumlrmjet edicioneve teuml lajmeve teuml cilat kaneuml sheumlnuar peumlrmireumlsimin meuml teuml madh neuml programacion te teuml gjitha stacionet televizive120 Megjithateuml informacioni nuk eumlshteuml as i paansheumlm dhe as i drejteuml Pothuajse nuk ekziston ndonjeuml media qeuml teuml mos keteuml interesa teuml fshehura ekonomike apo politike dhe peumlr pasojeuml standartet profesionale aplikohen peumlr aq koheuml sa ua lejojneuml keumlto interesa Axhenda e lajmeve eumlshteuml shumeuml praneuml axhendeumls seuml qeveriseuml apo politikeumls neuml peumlrgjitheumlsi ose praneuml menaxhimit teuml televizioneve121 Edicionet e lajmeve zgjedhin kronika qeuml u shkojneuml peumlr shtat interesave teuml operatorit dhe jo interesit publik122

Edhe Kodi Zgjedhor imponon keumlrkesa peumlr sakteumlsi korrekteumlsi dhe balanceuml peumlr teuml gjitha stacionet televizive123 Transmetuesi i sheumlrbimit publik ka peumlrgjegjeumlsi shteseuml si dheumlnia e koheumls falas peumlr teuml gjitha partiteuml politike qeuml marrin pjeseuml neuml zgjedhje Testi meuml i fundit peumlr respektimin e keumltyre rregullave ishin zgjedhjet lokale neuml shkurt 2007 Stacionet televizive kryesore e kaluan keumlteuml test me sukses TVSH i kushtoi 28 peumlrqind teuml lajmeve Partiseuml Demokratike dhe 29 peumlrqind Partiseuml Socialiste Njeuml pasqyrim i ngjasheumlm u gjend edhe peumlr stacione teuml tjera teuml meumldha si Vizion+ News24 dhe TVA Peumlrjashtim peumlrbeumlnte TV Klan i cili i kushtoi meuml shumeuml koheuml qeveriseuml se ccedildo stacion tjeteumlr Peumlrfaqeumlsuesit e TV Klan pretenduan se ata thjesht po pasqyronin puneumln e zyrtareumlve teuml shtetit Megjithateuml keumlta zyrtareuml ishin pasqyruar teksa beumlnin fushateuml zgjedhore Edhe pse keumlto fushata u konsideruan teuml balancuara dhe teuml drejta neuml aspektin e pasqyrimit teuml partive politike gjateuml periudheumls parazgjedhore teuml gjitha stacionet televizive kishin favorizuar njeuml parti meuml shumeuml se teuml tjerat124

119 OSIShqipeumlria f 234120 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 47121 Monitorimi u krye neuml kuadrin e ldquoMonitorimi i Lajmeve teuml Mbreumlmjes neuml TV ndash monitorim dhe analizeuml e edicioneve teuml lajmeve neuml TV neuml 10 vende teuml Europeumls Juglindorerdquo botuar neuml Media Plan Institute Treguesi i Interesit Publik Sarajevo 2007122 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 54123 Kodi Zgjedhor neni 136 neni 140 gjendet neuml httpwwwosceorgitem14076htmlhtml=1(pareuml neuml 10 korrik 2007)124 Raporti i OSCEODIHR peumlr zgjedhjet e 18 shkurt 2007 gjendet neumlhttpwwwosceorgitem24859htmlhtml=1 (pareuml neuml 12 korrik 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

42

53 Udheumlzimet e peumlrgjithshme peumlr prodhimin e programeve

Ligji peumlr Radion dhe Televizionin vendos disa detyrime teuml peumlrgjithshme peumlr teuml gjitha stacionet televizive Keumlto kaneuml teuml beumljneuml kryesisht me dinjitetin njereumlzor respektin peumlr ligjin dhe teuml drejtat e njeriut125

Megjithateuml keumlto masa janeuml mjaft teuml vakeumlta dhe teuml peumlrgjithshme dhe nuk janeuml shndeumlrruar neuml rregulla meuml teuml detajuara nga KKRT Keumlto parime teuml peumlrgjithshme neuml peumlrgjitheumlsi janeuml respektuar Teuml vetmet probleme kishin teuml beumlnin me pornografi neuml e cila ndalohet krejteumlsisht peumlr trsquou transmetuar Neuml stacionet tokeumlsore analoge nuk transmetohen programe me peumlrmbajtje pornografi ke Megjithateuml DigitAlb transmeton pornografi gjitheuml koheumln neuml njeuml kanal neuml formeuml teuml kriptuar si dhe dy programe pornografi ke neuml mesnateuml

54 Kuotat

Nuk ekzistojneuml kuota teuml posaccedilme peumlr peumlrfaqeumlsim gjuheumlsor apo teuml grupeve teuml minoriteteve Stacioni i transmetimit publik si dhe disa kanale private ndonjeumlhereuml transmetojneuml programe peumlr minoritetet etnike Neuml vitet e fundit Instituti Shqiptar i Medias eumlshteuml angazhuar neuml koordi-nimin e projekteve teuml produksionit teuml programeve radiofonike dhe televizive peumlr pakicat etnike dhe gjuheumlsore neuml vend si dhe peumlr artikuj peumlr keumlto tema teuml botuara neuml median e shkruar

Mediat qeuml fokusohen neuml temat e pakicave luftojneuml peumlr mbijeteseuml Peumlr shembull Radio Prespa e themeluar neuml 2003 neuml zoneumln e kufi rit me Republikeumln e Maqedoniseuml dhe qeuml transmeton maqedonisht nuk funksionon rregullisht peumlr shkak teuml pengesave fi nanciare Stacionet radiofonike peumlr pakiceumln greke neuml jug teuml vendit gjenden neuml njeuml situateuml teuml ngjashme Teuml gjitha keumlto media janeuml nisma individuale shteti nuk jep ndihma peumlr median e minoriteteve Megjithateuml nuk ekzistojneuml pengesa ligjore peumlr dheumlnien e licensave teuml transmetimit peumlr radiot apo televizionet e minoriteteve Neuml fakt KKRT dha njeuml licenseuml peumlr radio dhe televizion radioTV Armonia njeuml projekt peumlr pakiceumln greke qeuml eumlshteuml edhe minoriteti meuml i madh etnik neuml vend Megjithateuml stacioni nuk ka fuqi fi nanciare dhe ka veumlshtireumlsi Peumlr momentin ata nuk transmetojneuml126

Kuotat e vetme neuml lidhje me peumlrmbajtjen qeuml imponon ligji peumlr ata qeuml kaneuml licenseuml lokale eumlshteuml qeuml teuml transmetojneuml programe jokomerciale dhe programe lokale informacioni peumlr teuml pakteumln 15 peumlrqind teuml programacionit javor Ligji nuk e specifi kon termin ldquojokomercialrdquo Sipas ndryshimeve teuml 2003 ata qeuml kaneuml licenseuml kombeumltare duhet trsquoi kushtojneuml teuml pakteumln 15 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit programeve teuml prodhuara veteuml dhe teuml pakteumln 30 peumlrqind programeve teuml prodhuara neuml Shqipeumlri Stacionet televizive neuml peumlrgjitheumlsi i peumlrmbushin keumlto kuota127 Ligji gjithashtu vendos kuota peumlr reklameumln duke mos i lejuar stacionet televizive teuml transmetojneuml reklama peumlr meuml shumeuml se 15 peumlrqind teuml koheumls ditore teuml transmetimit ose meuml shumeuml se 12 minuta peumlr oreuml

125 OSIShqipeumlria f 235ndash236126 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 25127 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 47

S H Q I P Euml R I A

43

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Edhe pse Shqipeumlria si vend qeuml nuk eumlshteuml aneumltar i BE nuk eumlshteuml e detyruar teuml peumlrmbusheuml legjislacionin europian shumeuml nga keumlto kuota lindin nga Konventa Europiane peumlr Televizionin Ndeumlrkufi tar (KETN) dhe Protokollin e saj Shteseuml teuml cileumln Shqipeumlria e ka ratifi kuar neuml 1999 Nga ana tjeteumlr legjislacioni shqiptar nuk u keumlrkon transmetuesve trsquoi kushtojneuml shumiceumln e koheumls seuml transmetimit veprave europiane Ligji peumlr dixhitalizimin thoteuml se stacionet televizive neuml meumlnyreuml progresive duhet teuml peumlrmbushin detyrimin e transmetimit teuml programeve europiane neuml 50 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit

55 Detyrimet peumlr transmetuesin publik

Peumlrveccedil rregullave teuml peumlrgjithshme peumlr prodhimin Ligji peumlr Radion dhe Televizionin i detyron si transmetuesit publikeuml ashtu dhe ata privateuml teuml transmetojneuml programe falas Kjo peumlrfshin programe me interes teuml larteuml peumlr publikun e gjereuml si lajmeumlrimet peumlr sheumlndetin rendin publik apo emergjencat kombeumltare Gjithashtu ligji i keumlrkon RTSH teuml transmetojeuml falas sheumlrbimet fetare teuml mbajtura gjateuml festave fetare zyrtare si dhe seancat e parlamentit Ligji peumlr Radion dhe Televizionin vendos detyrime shteseuml peumlr RTSH Programet e tij duhet teuml jeneuml teuml njeuml cileumlsie teuml larteuml teuml refl ektojneuml larmineuml e jeteumls shqiptare dhe trsquoi sheumlrbejneuml teuml gjitha grupeve shoqeumlrore peumlrfshireuml pakicat kombeumltare

Pasqyrimi i lajmeve nga vendi dhe nga jashteuml duhet teuml jeteuml gjitheumlpeumlrfshireumls dhe i paansheumlmRTSH-seuml i ndalohet transmetimi i propagandeumls politike dhe fetare Megjitheuml keumlto detyrime transmetuesi i sheumlrbimit publik mbetet ende larg peumlrmbushjes seuml misionit teuml tij publik ldquoEumlshteuml paradoksale teuml shoheumlsh se si interesi publik eumlshteuml i pari qeuml lihet pas dore nga njeuml televizion i quajtur lsquopublikrsquo Edicionet e lajmeve fi llojneuml me lajme peumlr aktivitetet e qeveriseuml dhe partive politike duke leumlneuml pas dore problemet qeuml shqeteumlsojneuml qytetareumltrdquo128 Stacioni pretendon se ka beumlreuml progres teuml reumlndeumlsisheumlm dhe se mungesa e konkurrenceumls qeuml pretendohet se ka eumlshteuml njeuml geumlnjeshteumlr e hapur nga rivaleumlt privateuml129 Por mendimi i peumlrgjithsheumlm eumlshteuml se stacionet private mbizoteumlrojneuml ldquoTelevizionet komerciale po e vrasin televizionin publik dhe po thithin teuml gjitheuml audienceumln ashtu si supermarketet po vrasin dyqanet e vogla dhe kioskat e komunizmit duke thithur teuml gjitheuml blereumlsitrdquo130

56 Detyrimet peumlr transmetuesit privateuml

Nuk ka detyrime teuml holleumlsishme programacioni peumlr transmetuesit privateuml Masat e vetme li-gjore kaneuml teuml beumljneuml me koheumlzgjatjen e transmetimit dhe periodicitetin e edicionit teuml lajmeve Stacionet televizive kombeumltare duhet teuml transmetojneuml teuml pakteumln gjashteuml oreuml neuml diteuml kurse stacionet lokale teuml pakteumln kateumlr oreuml neuml diteuml Stacionet televizive kombeumltare duhet teuml transmetojneuml programe origjinale lajmesh ccedildo diteuml Stacionet televizive private janeuml teuml detyruara teuml transmetojneuml mesazhe dhe informacion teuml njeuml interesi teuml madh publik falas sipas rregulloreve teuml hartuara nga KKRT ose me keumlrkeseumln e organeve lokale teuml qeveriseuml Informacione teuml tilla zakonisht peumlrfshijneuml komunikatat e shkurtra me interes teuml posaccedileumlm peumlr publikun sidomos

128 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 10129 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 3130 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 6

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

44

neuml situata emergjence si fatkeqeumlsi natyrore ose neuml tema si sheumlndeti dhe siguria si dhe rendi publik Neuml peumlrgjitheumlsi nuk ka patur probleme me respektimin e keumltij detyrimi

6 PEumlRFUNDIMET

Televizioni ende media me ndikim meuml teuml madh neuml Shqipeumlri ka kaluar njeuml ereuml ndryshimesh Janeuml beumlreuml ndryshime ligjore teuml reumlndeumlsishme edhe pse teuml diskutueshme duke ndryshuar peumlrbeumlrjen e autoriteteve rregullatoreuml Struktura e bazuar neuml njeuml formuleuml peumlrfaqeumlsimi teuml balancuar politik u shndeumlrrua neuml njeuml formuleuml qeuml peumlrfshinte shoqeumlrineuml civile akademikeumlt dhe profesionisteumlt Keumlto leumlvizje zyrtarisht kishin peumlr qeumlllim teuml ulnin ndikimin politik te rregullatori por disa nga veprimet e fundit teuml rregullatorit u konsideruan si teuml motivuara politikisht Peumlr meuml tepeumlr rregullatori pati probleme teuml krijonte aneumltareumlsimin e ploteuml njeuml tregues qeuml mekanizmi i emeumlrimit nuk funksionon pa probleme

Seuml shpejti rregullatori do teuml peumlrballet me njeuml test teuml veumlshtireuml shpeumlrndarjen e licensave dixhitale Ashtu si ligje teuml tjera teuml miratuara gjateuml tre viteve teuml fundit Ligji peumlr Transmetimet Nume-rike u peumlrgatit nga qeveria pa u keumlshilluar me paleumlt e interesuara gjeuml qeuml hodhi mjaft dyshime peumlr qeumlllimet e qeveriseuml dhe pasojat e keumltij ligji neuml transmetime Zbatimi i keumltij ligji ngre pikeumlpyetje teuml reumlndeumlsishme peumlr teuml ardhmen e DigitAlb operatorit teuml platformeumls dixhitale i cili pas tre vjeteumlsh veprimtarie eumlshteuml kthyer neuml njeuml lojtar teuml fuqisheumlm me njeuml bazeuml teuml reumlndeumlsishme klienteumlsh Autoriteti dhe pavareumlsia e KKRT neuml procesin e licensimit si dhe qeumlndrimi i transmetuesit teuml sheumlrbimit publik neuml keumlteuml proces do teuml jeneuml mjaft teuml reumlndeumlsishme

RTSH peumlrballet me detyreumln e veumlshtireuml e sfi deumls ndaj rritjes seuml DigitAlb qeuml nuk do teuml jeteuml e lehteuml sidomos pas performanceumls jo teuml mireuml ekonomike neuml vitet e fundit fi nancimi neuml ulje nga shteti dhe reformeumls seuml papeumlrfunduar Popullariteti i RTSH nuk eumlshteuml peumlrmireumlsuar Menaxhimi jo i mireuml dhe prapambetja neuml krahasim me transmetuesit privateuml seuml bashku me mendimin e peumlrgjithsheumlm qeuml RTSH kontrollohet politikisht janeuml ndeumlr problemet kryesore teuml transmetuesit Stacioni mbetet ende larg peumlrmbushjes seuml misionit teuml tij publik Shpresohet qeuml menaxhimi i ri i stacionit do teuml hartojeuml njeuml strategji koherente dhe teuml fi llojeuml njeuml reformeuml teuml qeumlndrueshme Megjithateuml reforma e RTSH do teuml jeteuml e dhimbshme dhe si e tilleuml stacioni do teuml keteuml nevojeuml peumlr ndihmeseuml teuml reumlndeumlsishme neuml arritjen e misionit teuml tij

Programet profesionale dhe cileumlsore po vijneuml neuml rritje Megjithateuml tregu mbetet i mbipopulluar dhe megjitheuml zhurmeumln peumlr burimet e fi nancimit teuml medias nuk janeuml marreuml masa konkrete neuml keumlteuml drejtim Transparenca e burimeve teuml kapitalit teuml medias nevojiten medoemos neuml njeuml vend ku gazetareumlt teuml cileumlt nuk kaneuml kontrata pune shpesh kaneuml frikeuml teuml rrezikojneuml e teuml provokojneuml pronareumlt duke shkruar neuml meumlnyreuml teuml pavarur Organizatat peumlr median kaneuml beumlreuml peumlrpjekje teuml shumta peumlr teuml rritur ndeumlrgjegjeumlsimin peumlr kodet e etikeumls te gazetareumlt por veteuml-rregullimi efi kas ende nuk ka nisur Mangeumlsia e studimeve teuml tregut ose teuml teuml dheumlnave teuml tjera i pengon mjaft vlereumlsimet peumlr kushtet e medias shqiptare

S H Q I P Euml R I A

45

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

ANEKS1 LEGJISLACIONI I PEumlRMENDUR NEuml RAPORT

Fletorja Zyrtare eumlshteuml gazeta zyrtare e Shqipeumlriseuml

Direktiva 9736EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 30 qershor 1997 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin e disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 202 30 korrik 1997

Direktiva 200765EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 11 dhjetor 2007 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 33227 18 dhjetor 2007

Kodi Zgjedhor neni 136 neni 140 gjendet neuml httpeumleumleumlosceorgitem14076htmlhtml=1 (pareuml neuml 10 korrik 2007)

Ligji peumlr Transmetimet Numerike Ligji nr 9742 neuml 28 maj 2007 peumlr Transmetimet Numerike neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml

Ligji nr 8410 dateuml 30091998 Peumlr radion dhe televizionin publik e privat neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml Fletorja Zyrtare 20 tetor 1998 amenduar me ligjin nr 8657 dateuml 31072000 ligjin nr8794 dateuml 10052001 ligjin nr9016 dateuml 20022003 dhe ligjin nr9124 dateuml 29072003 si dhe Ligji nr 9677 i 13 janarit 2007

Ligji nr 9531 i cili ndryshon Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin me kapitullin ldquoPeumlr Radion dhe Televizionin Publik dhe Privatrdquo 11 maj 2006 Fletorja Zyrtare 65 2006

Ligji nr 9645 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2007rdquo i 27 neumlntorit 2006

Ligji nr 9836 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2008rdquo i 26 neumlntorit 2007

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

46

ANEKS 2 BIBLIOGRAFIA

Neuml anglisht

IREX Media Sustainability Index 2005 ndash Albania IREX Washington DC 2006

IREX Media Sustainability Index 2006 ndash Albania IREX Washington DC 2007

Neuml shqip

KKRT Vlereumlsim i teuml Ardhurave teuml Reklamave nga Monitorimi prillndashmaj 2005

KKRT Raporti Vjetor 2006 neuml Kuvendin e Shqipeumlriseuml

RTSH Raporti Vjetor peumlr Veprimtarineuml e RTSH 2006

Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007

Unioni i Gazetareumlve Shqiptareuml ldquoMbrojtja neuml puneuml dhe sigurimi social i punonjeumlsve teumlmedias njeuml domosdoshmeumlri peumlr shtypin e lireumlrdquo

S H Q I P Euml R I A

47

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Page 13: Televizioni në Europë: Raportet vijuese 2008 - Shqipëria · Media Program përpiqet të nxisë median e pavarur, profesionale dhe të qëndrueshme si dhe gazetarinë cilësore,

S H Q I P Euml R I A

13

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Studimet

5 Qeveria duhet teuml nxiseuml analiza teuml holleumlsishme peumlr sektorin e medias duke i kushtuar njeuml veumlmendje teuml veccedilanteuml studimeve mbi audienceumln Peumlr teuml siguruar pavareumlsineuml e njeuml studimi teuml tilleuml qeveria duhet teuml funksionojeuml veteumlm si njeuml bashkeumlfi nancues i puneumls seuml beumlreuml nga institucione akademike teuml vendit ose OJQ teuml huaja apo edhe institucione teuml tjera joshteteumlrore6 Organizatat e shoqeumlriseuml civile duhet teuml nxisin qeverineuml peumlr teuml mbeumlshtetur njeuml studim teuml tilleuml teuml pavarur neuml sektorin e medias

Ky rekomanim nuk eumlshteuml ploteumlsuar Ende nuk ka njeuml studim peumlr shikueshmeumlrineuml keumlshtu qeuml rekomandimi mbetet neuml fuqi

Konsultimet

7Kur ndeumlrmerr hapa qeuml prekin median dhe merr neuml shqyrtim problemet qeuml lidhen me teuml Qeveria duhet teuml konsultohet me pronareumlt e medias OJQ qeuml veprojneuml neuml fusheumln e liriseuml seuml shtypit shoqatat e medias profesionale dhe komunitetin ndeumlrkombeumltar dhe veccedilaneumlrisht Keumlshillin e Europeumls

Ky rekomandim nuk eumlshteuml peumlrmbushur E veumlneuml neumln presion qeveria u keumlshillua me paleumlt e interesuara peumlr ndryshime neuml ligjet e medias Megjithateuml ky keumlshillim u beuml momentin e fundit dhe ishte njeuml peumlrjashtim

Teknologjiteuml e reja

8Qeveria duhet teuml peumlrgatiseuml njeuml strategji afatgjateuml peumlr zhvillimin e medias qeuml mund trsquoi paraprinte evolucionit teuml teknologjive teuml reja duke peumlrfshireuml keumltu internetin dhe transmetimin dixhital9Si njeuml prioritet teuml saj Qeveria duhet trsquoi propozojeuml parlamentit amendime peumlr Ligjin mbi Radion dhe Televizionin duke synuar rregullimin e transmetimit dixhital neuml peumlrputhje me standardet europiane dhe ndeumlrkombeumltare

Rekomandimi i pareuml mbetet ende peumlr trsquou ploteumlsuar KKRT po harton njeuml strategji peumlr dixhitalizimin Rekomandimi i dyteuml eumlshteuml peumlrmbushur Parlamenti e ndryshoi Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin peumlr teuml peumlrfshireuml edhe masat peumlr transmetimin dixhital neuml peumlrputhje me standartet ndeumlrkombeumltare

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

14

12 Autoritetet rregullatore (KKRT)

Pavareumlsia

10 Qeveria dhe parlamenti duhet teuml sigurojneuml zbatimin e ploteuml teuml legjislacionit ekzistues neuml meumlnyreuml qeuml teuml respektohet dhe teuml peumlrforcohet pavareumlsia e autoritetit rregullator Keumlshillit Kombeumltar teuml Radio Televizionit (KKRT) neuml meumlnyreuml teuml veccedilanteuml neuml lidhje me emeumlrimin e aneumltareumlve teuml KKRT dhe peumlrgatitjen e raportit vjetor teuml KKRT

Rekomandimi eumlshteuml ploteumlsuar Edhe pse ngjalli mjaft polemika formula e emeumlrimit teuml aneumltareumlve teuml KKRT u ndryshua Megjitheuml reformeumln e vazhdueshme neuml vitet e fundit qeveria dhe parlamenti duhet ende teuml ndeumlrmarrin ndryshime neuml legjislacion peumlr teuml forcuar pavareumlsineuml e rregullatorit

S H Q I P Euml R I A

15

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

13 Transmetuesit publikeuml dhe privateuml

Shumeumlllojshmeumlria e medias

11Qeveria dhe parlamenti duhet teuml konsolidojneuml transparenceumln e medias neumlpeumlrmjet zbatimit teuml ploteuml teuml legjislacionit teuml medias dhe neumlpeumlrmjet kontrolleve teuml rregullta mbi proneumlsineuml dhe fi nancimin e medias

Nuk ka patur shumeuml progres peumlr teuml hedhur driteuml mbi proneumlsineuml e transmetuesve Qeveria dhe Parlamenti duhet teuml beumljneuml meuml tepeumlr peumlr ta arritur keumlteuml gjeuml Kontrollet e proneumlsiseuml dhe fi nancimit teuml mediave duhen kryer nga agjenci zbatimi meuml teuml fuqishme meuml efi kase dhe meuml teuml pavarura si KKRT apo Policia Tatimore

Peumlr teuml drejtat e gazetareumlve

12 Qeveria duhet teuml marreuml hapa teuml veccedilanteuml qeuml Kodi i Puneumls teuml zbatohet nga organizatat e mediave dhe teuml mbikqyreuml rregullisht zbatimin e tij13 Shoqatat e gazetareumlve me ndihmeumln edhe teuml aktoreumlve teuml tjereuml teuml shoqeumlriseuml civile duhet teuml keumlrkojneuml zbatimin e kodit teuml Puneumls neuml kompaniteuml e mediave dhe neuml meumlnyreuml teuml veccedilanteuml negociatat kolektive14 Organizatat e shoqeumlriseuml civile duhet teuml mbeumlshtesin gazetareumlt edhe individualisht kur teuml drejtat e tyre dhunohen nga pronareumlt e mediave autoritetet shteteumlrore ose paleuml teuml tjera

Keumlto rekomandime nuk janeuml peumlrmbushur Qeveria nuk ka ndeumlrmarreuml hapa peumlr teuml forcuar zbatimin e Kodit teuml Puneumls (Keumlto hapa do teuml peumlrfshinin edhe forcimin e kapaciteteve teuml agjencive teuml zbatimit teuml ligjit si Inspektoriati i Larteuml i Puneumls dhe Policia Tatimore peumlr teuml monitoruar rregullisht zbatimin e Kodit teuml Puneumls neuml teuml gjitha mediat) Neuml teuml njeumljteumln koheuml shoqeumlria civile dhe shoqatat e gazetareumlve kaneuml qeneuml teuml dobeumlta neuml keumlrkeseumln e tyre peumlr zbatimin e Kodit neuml organizatat e mediave

Financimi

15 Qeveria duhet teuml krijojeuml njeuml organizeumlm teuml pavarur qeuml teuml jeteuml peumlrgjegjeumls peumlr transferimin e fondeve qeveritare tek operatoreumlt e mediave neuml peumlrputhje me parimet dhe procedurat e parashtruara nga rekomandimet peumlrkateumlse teuml Keumlshillit teuml Europeumls Procesi i transferimit teuml parave duhet teuml jeteuml i qarteuml dhe transparent

Ky rekomandim eumlshteuml peumlrmbushur Qeveria ka krijuar Agjencineuml e Prokurimeve Publike qeuml boton njeuml buletin javor teuml njoftimeve zyrtare peumlrfshireuml reklamat shteteumlrore dhe njoftimet qeuml meuml peumlrpara botoheshin neuml gazeta Megjithateuml ligji nuk eumlshteuml krejteumlsisht i qarteuml neuml peumlrkufi zimin e reklameumls shteteumlrore dhe peumlr pasojeuml ka nevojeuml peumlr sqarim teuml meumltejsheumlm

Reklamat shteteumlrore

16 Qeveria duhet teuml ndeumlrmarreuml hapa teuml menjeumlhershme peumlr teuml siguruar transferimin e paparagjykuar dhe jopolitik teuml parave nga reklamat shteteumlrore dhe teuml rriseuml transparenceumln mbi transferimin e parave nga kjo reklameuml

Qeveria ka ndeumlrmarreuml hapa peumlr teuml garantuar njeuml shpeumlrndarje objektive teuml reklameumls shteteumlrore Megjithateuml sistemi i shpeumlrndarjes seuml reklameumls shteteumlrore ka ende nevojeuml peumlr peumlrmireumlsim

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

16

Pavareumlsia

17 Qeveria duhet teuml investigojeuml rregullisht pohimet mbi dhunimet e liriseuml dhe teuml pavareumlsiseuml seuml medias

Qeveria nuk ka treguar gatishmeumlri teuml madhe peumlr teuml hetuar dhunimet e liriseuml seuml medias rregullisht Neuml keumlteuml meumlnyreuml ky rekomandim ende qeumlndron

Studime dhe monitorim

18 Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare duhet teuml monitorojneuml dhe teuml raportojneuml publikisht mbi dhunimet e pavareumlsiseuml seuml medias19 Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare duhet teuml asistojneuml me studime dhe monitorim fusha teuml veccedilanta teuml aktivitetit teuml medias teuml tilla si pavareumlsia respektimi i ligjit dhe etika e medias

Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare kaneuml vazhduar ta peumlrmbushin rolin e tyre monitorues Puna e tyre monitoruese dhe keumlrkimore eumlshteuml thelbeumlsore dhe duhet teuml vazhdojeuml

S H Q I P Euml R I A

17

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

14 Transmetuesi publik (RTSH)

Reforma e RTSH

20 Qeveria duhet teuml mbeumlshteseuml transformimin e Radio Televizonit Shqiptar (RTSH) neuml njeuml transmetues teuml veumlrteteuml teuml sheumlrbimit publik duke beumlreuml teuml qarta rolet dhe peumlrgjegjeumlsiteuml dhe duke garantuar transparenceumln e administrimit21 Shoqatat e gazetareumlve dhe organizatat ndeumlrqeveritare duhet teuml ndeumlrmarrin hapat e duhura nga ana e tyre peumlr teuml mbeumlshtetur transformimin e RTSH22 Qeveria dhe OJQ teuml reumlndeumlsishme teuml keumltij sektori duhet teuml peumlrpiqen teuml sjellin teuml gjitheuml aktoreumlt neuml njeuml debat publik mbi teuml ardhmen e RTSH Kjo duhet teuml peumlrfshijeuml gazetareumlt e RTSH drejtoreumlt e meumlparsheumlm dhe ata teuml tanisheumlm autoritetin rregullator (KKRT) OJQ dhe komunitetin e gazetareumlve neuml peumlrgjitheumlsi23 Shoqeumlria civile duhet ta sjelleuml peumlrpara veumlmendjes seuml publikut shqeteumlsimet mbi RTSH dhe teuml keumlrkojeuml zgjidhje nga organet kompetente Neuml lidhje me TVSH keumlto shqeteumlsime peumlrfshijneuml por nuk janeuml teuml kufi zuara me cileumlsineuml e programit transparenceumln e administrimit efi kasitetin e administrimit dhe pavareumlsineuml nga qeveria dhe grupet politike

Menaxhimi i ri i RTSH duket se ka nisur njeuml reformeuml serioze Eumlshteuml ende shumeuml hereumlt peumlr teuml nxjerreuml peumlrfundime peumlr strategjineuml e tij por mund teuml thuhet me siguri se ai do teuml keteuml nevojeuml peumlr asistenceuml fi nanciare dhe teknike dhe do teuml duhet teuml beumljeuml njeuml menaxhim teuml menccedilur dhe efi kas teuml burimevePrandaj rekomandimet nga raporti fi llestar janeuml ende teuml vlefshme Qeveria duhet teuml mbeumlshteseuml reformeumln e RTSH dhe shoqatat e gazetareumlve duhet teuml organizojneuml debate publike dhe teuml ofrojneuml peumlrvojeumln e tyre peumlr teuml ndihmuar keumlteuml reformeuml Cileumlsia e programit transparenca e administrateumls si dhe efi kasiteti i menaxhimit duhet teuml jeneuml ndeumlr temat qeuml shoqeumlria civile duhet teuml keteuml neuml veumlmendje teuml saj

Financimi

24 Qeveria duhet ta njoheuml dhe ta beumljeuml teuml ditur teuml ardhureumln nga tarifat e licensave Kur kjo teuml kryhet ateumlhereuml duhet teuml mendohet peumlr teuml gjetur rrugeumlt peumlr teuml peumlrmireumlsuar nivelin e pageseumls seuml keumlsaj tarife

Ky rekomandim nuk eumlshteuml peumlrmbushur Qeveria duhet ende teuml rriseuml transparenceumln peumlr teuml ardhurat nga taksa e aparatit

Programacioni

25 Administrimi dhe stafi i Radio Televizionit Shqiptar (TVSH) duhet teuml peumlrmireumlsojeuml cileumlsineuml e produksionit dhe teuml peumlrcaktojeuml njeuml struktureuml programi qeuml do teuml rriste interesin publik dhe do ta beumlnte meuml teumlrheqeumls keumlteuml stacion televiziv

Megjitheuml ndryshimet e fundit neuml RTSH menaxhimi dhe stafi i stacionit duhet teuml peumlrmireumlsojneuml programacionin

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

18

15 Shoqeumlria civile

Kodet e etikeumls

26 Shoqatat e gazetareumlve duhet teuml peumlrpilojneuml kodet e etikeumls ose teuml amendojneuml ateuml ekzistues teuml rrisin ndeumlrgjegjeumlsimin peumlr keumlto kode dhe teuml promovojneuml veprimin neuml peumlrputhje me to

Neuml shtator 2006 shoqatat e gazetareumlve miratuan njeuml kod etike peumlr teuml gjitha mediat neuml vend Megjithateuml kodi nuk eumlshteuml miratuar ldquozyrtarishtrdquo nga ndonjeuml media dhe ende nuk ka ndonjeuml mekanizeumlm peumlr ta zbatuar ateuml Gazetareumlt janeuml teuml lireuml teuml vendosin neumlse duan ta respektojneuml ateuml apo jo Njeuml sistem efi kas veteumlrregullimi dhe njeuml ambient i sigurt peumlr gazetareumlt mbeten ende qeumlllime teuml largeumlta

Shoqatat e mediave

27 Shoqatat e mediave duhet teuml forcojneuml neuml meumlnyreuml teuml ndjeshme afteumlsiteuml peumlr debat publik dhe ndeumlrgjegjeumlsimin e organizatave dhe shoqatave teuml mediave neumlpeumlrmjet njeuml bashkeumlpunimi meuml teuml mireuml dhe duke promovuar teuml drejtat e gazetareumlve peumlrballeuml pronareumlve teuml mediave dhe qeveriseuml 28 Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare duhet teuml ofrojneuml eksperienceuml dhe asistenceuml peumlr konsolidimin e shoqatave teuml mediave

Nuk ka pasur shumeuml peumlrparim neuml keumlteuml aspekt Shoqatat e gazetareumlve duhet teuml vazhdojneuml teuml peumlrmireumlsojneuml kapacitetet e tyre Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare teuml cilat kaneuml asistuar procesin deri tani duhet teuml vazhdojneuml mbeumlshtetjen e tyre

2 REKOMANDIMET E REJA SIPAS RAPORTIT TEuml 2008

21 Legjislacioni

Televizioni dixhital

KKRT duhet teuml hartojeuml njeuml Strategji Dixhitalizimi dhe pastaj teuml niseuml procesin e licensimit dixhitalHartimi i Strategjiseuml duhet teuml miratohet pas njeuml debati publik me paleumlt e interesuara Strategjia duhet teuml marreuml parasysh tema teuml tilla si mbrojtjen e konsumatorit investimet neuml platforma dixhitale teuml beumlra tashmeuml neuml vend si dhe pluralizmin dhe konkurrenceumln neuml media

1

2

S H Q I P Euml R I A

19

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

C Peumlrfundimet kryesore teuml monitorimit vijues

1 AMBIENTI I PEumlRGJITHSHEumlM I TRANSMETIMEVE

11 Zhvillimet kyccedile neuml legjislacion dhe politika

Qeuml nga koha e botimit teuml ldquoTelevizioni neuml Europeumlrdquo neuml 2005 peumlrvoja e Shqipeumlriseuml ka qeneuml e pasur neuml aspektin e legjislacionit dhe politikave peumlr median me debate teuml nxehta rreth teuml ardhmes seuml autoriteteve rregullatore transparenceumls seuml fi nancimeve neuml media si dhe transmetimeve numerike Peumlrbeumlrja e autoriteteve rregullatore eumlshteuml ndryshuar me ligj Ndryshime teuml tjera ligjore peumlrpiqen teuml zvogeumllojneuml vareumlsineuml ekonomike teuml medias elektronike nga reklamat shteteumlrore dhe peumlr pasojeuml dhe nga abuzimet e mundshme

Pas debatesh teuml gjata dhe teuml gjalla mes pronareumlve teuml medias deputeteumlve rregullatoreumlve RTSH dhe shoqatave teuml industriseuml Shqipeumlria po peumlrgatitet peumlr teuml legalizuar platformeumln e saj dixhitale sipas Ligjit peumlr Transmetimet Dixhitale2 Transmetimet dixhitale neuml platformat satelitore dhe tokeumlsore janeuml zhvilluar me shpejteumlsi gjateuml tre viteve teuml kaluara duke arritur njeuml depeumlrtim teuml reumlndeumlsisheumlm Pas gati kateumlr vitesh transmetimi platforma televizive dixhitale DigitAlb pretendonte se kishte 120000 abonenteuml neuml fi llim teuml 2006 neuml Shqipeumlri dhe te shqiptareumlt qeuml jetojneuml jashteuml3 Caktimi i ndikimit teuml ligjit te DigitAlb dhe te abonenteumlt e tij do teuml jeteuml njeuml test i meumltejsheumlm peumlr autoritetin rregullator Nga ana tjeteumlr mbetet peumlr trsquou pareuml neumlse transmetuesit e tjereuml sidomos TVSH do teuml jeneuml neuml gjendje teuml investojneuml neuml dixhitalizimin dhe teuml konkurrojneuml me DigitAlb

TVSH vazhdon teuml mos e peumlrmbusheuml misionin e saj Drejtuesit e caktuar neuml fund teuml 2006 peumlrballen me detyreumln e veumlshtireuml e kthimit teuml stacionit neuml njeuml operator me teuml veumlrteteuml publik edhe pse vuan nga njeuml reumlnie e vazhdueshme e popullaritetit ndeumlrkoheuml qeuml audienca e stacioneve private ka ardhur neuml rritje Njeuml hap tejet i vonuar neuml keumlteuml drejtim u mor neuml gusht teuml vitit 2007 me hartimin e peumlrbashkeumlt teuml njeuml strategjie peumlr RTSH neuml ereumln dixhitale nga TVSH dhe Unioni Europian i Transmetimeve (EBU) me keumlshillimin e Divizionit teuml Medias seuml Keumlshillit teuml Europeumls

12 Masat ligjore teuml BE

Shqipeumlria e ka miratuar pjeseumlrisht legjislacionin dhe standartet europiane peumlr median Neuml vitin 1999 vendi fi rmosi dhe ratifi koi Konventeumln e Keumlshillit teuml Europeumls peumlr Televizionin Ndeumlrkufi tar dhe Protokollin e tij Shteseuml Shumeuml nga masat e Ligjit peumlr Radion dhe

2 Ligji nr 9742 i 28 maj 2007 neuml Transmetimet Numerike neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml (meuml tej Ligji peumlr Transmetimet Numerike)3 Sipas teuml dheumlnave nga DigitAlb (gjendet neuml httpwwwdigitalbtvkompania e pareuml neuml 31 korrik 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

20

Televizionin4 vijneuml nga kjo marreumlveshje dhe neuml njeuml meumlnyreuml peumlrmbushin disa nga keumlrkesat e Direktiveumls Televizioni Pa Kufi j (TVWF)5 si masat peumlr sponsorizimet reklamat teuml drejteumln e replikeumls dhe mbrojtjen e teuml miturve

Legjislacioni shqiptar peumlr median nuk ka peumlrfshireuml keumlrkesat e Direktiveumls TVWF peumlr teleshitjet dhe transmetimin e veprave europiane Ligji peumlr Transmetimet Numerike paraqiti keumlrkeseumln qeuml veprat europiane duhet teuml peumlrbeumljneuml 50 teuml programacionit teuml njeuml stacioni duke lejuar qeuml kjo peumlrqindje teuml arrihet neuml meumlnyreuml progresiveMegjithateuml respektimi i keumltyre standarteve duhet ende teuml monitorohet pasi ky ligj eumlshteuml ende mjaft i ri Kishte njeuml ide peumlr teuml caktuar njeuml grup pune teuml peumlrbeumlreuml nga tre eksperteuml teuml pavarur teuml medias teuml cileumlt do teuml rishikonin Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin dhe do teuml propozonin ndryshime qeuml do ta sillnin keumlteuml ligj neuml linjeuml me ligjet e BE Deri tani kjo nuk u realizua Komisioni i Peumlrhersheumlm Parlamentar peumlr Median dhe Mjetet e Informimit Publik (meuml pas Komisioni Parlamentar i Medias) po e kryen keumlteuml detyreuml por ritmi eumlshteuml i ngadalteuml duke pasur parasysh peumlrpareumlsiteuml e ccedileumlshtjeve teuml tjera neuml Parlament meuml sakteumlsisht reformeumln neuml drejteumlsi Megjithateuml ka peumlrpjekje peumlr teuml reformuar legjislacionin e medias Rregullatoreumlt dhe eksperteuml teuml Komisionit Parlamentar teuml Medias kaneuml paraqitur propozimet e tyre peumlr ndryshime ligjore por ende nuk eumlshteuml e qarteuml se cilat do teuml jeneuml hapat neuml vijim6

Edhe pse nuk ka patur njeuml monitorim teuml vazhduesheumlm se si janeuml zbatuar keumlto masa nuk ka patur ndonjeuml problem teuml veccedilanteuml7 Nga ana tjeteumlr zbatimi i masave teuml tjera teuml frymeumlzuara nga legjislacioni i BE peumlr median ka qeneuml jo i keumlnaqsheumlm Si neuml shumeuml sektoreuml teuml tjereuml neuml Shqipeumlri edhe industria e medias ka mungeseuml transparence dhe ligjet qeuml garantojneuml transparenceumln e proneumlsiseuml dhe fi nancimit mbeten teuml veumlshtira peumlr trsquou zbatuar Kjo peumlr shkak teuml mungeseumls seuml peumlrgjithshme teuml transparenceumls neuml treg Njeuml hap peumlrpara ishte njeuml amendim neuml korrik 2006 teuml Ligjit peumlr Radion dhe Televizionin qeuml i ndalonte pronareumlt e mediave teuml merrnin pjeseuml neuml tendera publikeuml8 Megjithateuml seumlrish peumlr shkak teuml mungeseumls seuml peumlrgjithshme teuml transparenceumls dhe dheumlnies seuml uleumlt teuml peumlrgjegjeumlsiseuml si nga ana e medias ashtu edhe nga ana e qeveriseuml kjo maseuml ligjore mund teuml anashkalohet me lehteumlsi

4 Ligji nr 8410 i 30 shtatorit 1998 peumlr Radion dhe Televizionin Publik dhe Privat neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml i ndryshuar me Ligjin nr 8657 i 31 korrikut 2000 Ligji nr 8794 i 10 majit 2001 Ligji nr 9016 i 20 shkurtit 2003 Ligji nr 9124 i 29 korrikut 2003 dhe Ligji nr 9677 i 13 janarit 2007 (meuml tej Ligji i Radios dhe Televizionit)5 Direktiva 9736EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 30 qershor 1997 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin e disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 202 30 korrik 1997 Direktiva 200765EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 11 dhjetor 2007 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 33227 18 dhjetor 20076 Intervisteuml me Vjollca Meccedile keumlshilltare praneuml Kryetares seuml Parlamentit Tiraneuml 17 janar 2008 7 Intervisteuml me Andrea Nathanailin Drejtor Programacioni praneuml KKRT Tiraneuml 6 korrik 2007 8 Ligji i Radios dhe Televizionit neni 20

S H Q I P Euml R I A

21

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

13 Tregu i transmetimeve

Stacionet televizive vazhdojneuml teuml shtohen neuml numeumlr dhe mund teuml argumentohet edhe qeuml cileumlsia ka ardhur neuml rritje por pa patur studime sistematike dhe teuml besueshme peumlr shikueshmeumlrineuml peumlrqindja e veumlrteteuml e tregut peumlr ccedildo stacion mbetet e panjohur Instituti i Sondazheve dhe Opinioneve i cili meuml pareuml ka beumlreuml peumlrpjekje peumlr teuml matur shikueshmeumlrineuml ka nisur njeuml peumlrpjekje teuml re peumlr studim shikueshmeumlrie neuml vitin 2007 Megjithateuml eumlshteuml ende hereumlt peumlr teuml patur rezultate teuml qarta Peumlr shembull Top Channel njeuml stacion qeuml nuk ka patur licenseuml kombeumltare deri neuml janar teuml 2008 mendohet se geumlzon njeuml peumlrqindje mesatare shikueshmeumlrie prej 70 peumlrqind9 Edhe pse nuk ka asnjeuml dyshim qeuml stacioni eumlshteuml shumeuml i ndjekur kjo shifeumlr eumlshteuml njeuml vlereumlsim i peumlrafeumlrt i eksperteumlve dhe veumlzhguesve pa asnjeuml teuml dheumlneuml zyrtare qeuml ta mbeumlshteseuml keumlteuml Stacionet e tjera meuml teuml ndjekura televizive mendohen se janeuml TV Klan Vizion+ TV Koha si dhe stacionet me lajme News24 dhe Alsat Edhe pse TVSH ende ka mbulimin meuml teuml madh teuml territorit ldquocileumlsia programore neuml uljerdquo10 ka sjelleuml humbjen e avantazhit teuml konkurrenceumls

2 RREGULLIMI DHE LICENSIMI I SEKTORIT TEuml TELEVIZIONIT

21 Autoritetet dhe korniza rregullatore

Deri neuml 2006 Ligji peumlr Radion dhe Televizionin thoshte se KKRT ishte njeuml organ i pavarur i peumlrbeumlreuml nga kryetari neumlnkryetari dhe peseuml aneumltareuml teuml zgjedhur neuml bazeuml teuml peumlrvojeumls dhe meritave neuml fushat sociale ligjore teuml arsimit dhe teuml medias Presidenti i Republikeumls propozonte njeuml kandidat ndeumlrsa gjashteuml teuml tjereumlt propozoheshin nga Komisioni Parlamentar i Medias Meuml pas Parlamenti zgjidhte aneumltareumlt dhe kryetarin me votim me shumiceuml teuml thjeshteuml11

Neuml shkurt 2006 qeveria propozoi njeuml ndryshim ligjor qeuml do teuml shkurtonte KKRT neuml peseuml aneumltareuml dhe do teuml ndryshonte formuleumln e emeumlrimit Duke pretenduar se formula e peumlrfaqeumlsimit teuml balancuar neuml organin rregullator ishte e qarteuml qeuml nuk funksiononte qeveria propozoi njeuml peumlrfshirje meuml teuml gjereuml teuml shoqeumlriseuml civile shoqatave teuml medias akademikeumlve dhe organizatave teuml tjera teuml ngjashme neuml procesin e emeumlrimit Propozimi ndezi njeuml debat teuml gjalleuml dhe krijoi njeuml klimeuml dyshimi mes paleumlve teuml interesuar shumica e teuml cileumlve mendonin se qeveria donte teuml vinte KKRT neumln kontroll Ndeumlrkoheuml qeuml teuml gjitheuml binin dakord se ekzistonte njeuml nevojeuml e forteuml peumlr reformeuml shumeuml teuml tjereuml shpreheumln shqeteumlsimin se ky propozim nuk garantonte ndonjeuml peumlrmireumlsim ldquoSi aneumltar i Komisionit Parlamentar teuml Medias besoj se neuml keumlteuml fusheuml duhen beumlreuml ndryshime por ta sjelleumlsh keumlteuml propozim fshehurazi sidomos nga qeveria dhe sidomos kur po fl asim peumlr pushtetin e kateumlrt qeuml eumlshteuml media kjo leuml njeuml shije teuml keqerdquo12

9 A Stefani Teuml pavarurit kali i Trojeumls neuml media Panorama 16 shkurt 2006 f 1710 IREX Media Sustainability Index 2006 ndash Shqipeumlria IREX Washington DC 2007 f 6 Gjendet neuml website e IREX te httpwwwirexorgprogramsMSI_EUR2006albaniaasp (i pareuml neuml 1 gusht 2007) (meuml tej IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria)11 OSIShqipeumlria kapitulli peumlr autoritetin rregullator f 194 19912 N Lesi ldquoA duhet teuml merremi me ligjin peumlr mediat elektronikerdquo Koha Joneuml 10 shkurt 2007 f 3

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

22

Peumlrveccedil shqeteumlsimit peumlr peumlrmbajtjen e amendamentit shumeuml stacione televizive shoqatat e gazetareumlve peumlrfaqeumlsues teuml shoqeumlriseuml civile dhe eksperteuml teuml medias kundeumlrshtuan mungeseumln e debatit dhe keumlshillimit peumlrpara paraqitjes seuml amendamenteve neuml Parlament Peumlr pasojeuml Komisioni Parlamentar i Medias ftoi pronareumlt dhe drejtoreumlt e mediave meuml teuml reumlndeumlsishme si dhe kryetareumlt e shoqatave teuml gazetareumlve juristeuml dhe peumlrfaqeumlsues teuml shoqeumlriseuml civile qeuml teuml paraqisnin propozimet e tyre

Ligji i tanisheumlm u miratua neuml parlament neuml maj 2006 pas njeuml debati teuml nxehteuml Edhe pasi Presidenti vuri veton dhe e ktheu ligjin ai u miratua seumlrish neuml qershor 2006 dhe u beuml i detyruesheumlm Ideja e qeveriseuml peumlr teuml shkurtuar aneumltareumlt e KKRT neuml peseuml aneumltareuml u pranua me kusht qeuml shoqatat dhe grupet e meumlposhtme mund teuml propozojneuml teuml pakteumln kateumlr kandidateuml peumlr secilin aneumltar13

shoqatat dhe grupimet e mediave elektronike

shoqatat e medias seuml shkruar

universitetet dhe shoqatat e inxhinieriseuml elektrike dhe elektronike

shoqatat e juristeumlve fakultetet e Ligjit dhe Dhoma Kombeumltare e Avokateumlve

partiteuml parlamentare

Nga keumlta kandidateuml Komisioni i Medias duhet teuml peumlrzgjedheuml jo meuml shumeuml se dy kandidateuml peumlr ccedildo post dhe ua propozon ato Parlamentit peumlr votimin peumlrfundimtar14 Ligji i ndryshuar thoteuml gjithashtu se kandidateumlt me grada shkencore janeuml teuml parapeumllqyer dhe se keumlto grada janeuml teuml detyruara peumlr kandidateumlt e nominuar nga universitetet dhe nga shoqatat e inxhinieriseuml elektrike dhe elektronike15

Ligji i ndryshuar peumlr Radion dhe Televizionin gjithashtu ngushtoi kriteret peumlr zgjedhje si aneumltar i KKRT Peumlr shembull aneumltareumlt e partive ose shoqatave politike ose personat qeuml kaneuml qeneuml apo kaneuml konkurruar peumlr postin e kryebashkiakut ose peumlr deputet apo qeuml kaneuml qeneuml aneumltareuml teuml Keumlshillit teuml Ministrave apo prefekteuml neuml dy mandatet e fundit nuk mund teuml zgjidhen16 Ky ndryshim beumlnte pjeseuml neuml shndeumlrrimin e KKRT neuml njeuml organ meuml profesional

Debati qeuml pasoi zgjedhjen e aneumltareumlve teuml KKRT sipas formuleumls seuml re ishte akoma meuml i ndezur Aneumltareumlt e rinj u emeumlruan neuml 29 korrik 2006 gjateuml sesionit peumlrfundimtar teuml Parlamentit para pushimeve verore Deputeteumlt e opoziteumls refuzuan teuml votonin Emeumlrimi i aneumltareumlve teuml KKRT seuml bashku me ata teuml Keumlshillit Drejtues teuml TVSH erdhi neuml njeuml koheuml kur kriza midis shumiceumls dhe politikaneumlve teuml opoziteumls kishte arritur kulmin Arsyeja peumlr keumlteuml peumlrplasje ishte mosmarreumlveshja peumlr ndryshimet neuml ligjin e transmetimeve dhe peumlr reformeumln elektorale e cila eumlshteuml ende neuml proces neuml Shqipeumlri Por neuml vereumln e 2006 teuml gjitha keumlto ccedileumlshtje ishin veccedilaneumlrisht

13 Ligji nr 9531 i cili amendon Ligjin e Radios dhe Televizionit me kapitullin Peumlr Radion dhe Televizionin Publik dhe Privat 11 maj 2006 Fletorja Zyrtare nr 65 2006 neni 2 paragrafi 114 Ibid paragrafi 215 Ibid paragrafi 3 dhe 416 Ibid neni 4

bull

bull

bull

bull

bull

S H Q I P Euml R I A

23

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

polemizuese duke pasur parasysh qeuml po afroheshin zgjedhjet lokale teuml shkurtit teuml 2007 Kur paleumlt neuml parlament arriteumln marreumlveshjen neuml 30 korrik 2006 ajo marreumlveshje peumlrfshinte edhe angazhimin peumlr ta kthyer seumlrish numrin e aneumltareumlve teuml KKRT neuml shtateuml dhe se dy aneumltareumlt shteseuml do teuml emeumlroheshin nga deputeteumlt e opoziteumls nga kandidateumlt e shoqeumlriseuml civile17

Megjithateuml neuml vend qeuml teuml rritej aneumltareumlsia e KKRT u ul neuml kateumlr aneumltareuml pas doreumlheqjes seuml kryetarit Ledi Bianku neuml qershor 2007 Derisa vendet bosh u ploteumlsuan neuml shtator 2007 KKRT ka marreuml veteumlm vendime qeuml nuk keumlrkonin njeuml shumiceuml Kjo gjeuml pengoi puneumln e saj

Ndeumlrkoheuml neuml njeuml klimeuml dyshimi dhe kritikash nga politikaneumlt e opoziteumls dhe nga disa stacione televizive qeuml pretendonin se KKRT ishte ende njeuml organ i politizuar rregullatori ka kryer njeuml reformeuml teuml brendshme Neuml dhjetor 2006 parlamenti miratoi njeuml rishikim teuml skemeumls administrative qeuml e rriste stafi n e KKRT nga 32 neuml 4818 si dhe ristrukturonte departamentet e saj duke theksuar peumlrmireumlsimin e monitorimit si teuml pirateriseuml seuml sinjalit dhe teuml mbulimit territorial teuml medias elektronike Gjithashtu skema propozonte teuml krijonte njeuml njeumlsi teuml marreumldheumlnieve publike peumlr teuml peumlrmireumlsuar transparenceumln e rregullatorit Reforma meuml e ndjeshme kishte teuml beumlnte me rritjen e departamentit teuml programacionit nga gjashteuml aneumltareuml neuml 16 peumlr teuml peumlrmireumlsuar peumlrmbajtjen e medias elektronike Kur keumlto ndryshime teuml peumlrfundojneuml departamenti pritet teuml jeteuml neuml gjendje teuml monitorojeuml edicionet informative peumlrditeuml si dhe reklamat problemet etike dhe ccedileumlshtje teuml tjera qeuml KKRT nuk i ka mbuluar meuml pareuml19

Gjithashtu plani propozoi ndryshime neuml keumlshillin e ankesave teuml KKRT njeuml organ keumlshillimor peumlrgjegjeumls peumlr trajtimin e aspekteve morale dhe etike teuml programeve Megjithateuml vendimet e tij nuk kaneuml forceuml ligjore20 Me planet peumlr reformeuml ky organ eumlshteuml ndryshuar neuml Keumlshill Etike I peumlrbeumlreuml nga tre aneumltareuml si meuml pareuml teuml cileumlt janeuml eksperteuml teuml medias teuml emeumlruar nga rregullatori Keumlshilli i Etikeumls eumlshteuml peumlrgjegjeumls peumlr ndeumlrgjegjeumlsimin e publikut peumlr normat etike dhe shkeljet neuml programe ldquoKy vizion lind nga koncepti qeuml institucionet jo veteumlm duhet teuml ndjekin preferencat e publikut neuml lidhje me aspektet etike neuml media me profesionalizeumlm dhe gjykim teuml specializuar ato duhet teuml udheumlheqin shoqeumlrineuml drejt standarteve meuml teuml lartardquo21

Neuml keumlteuml meumlnyreuml Keumlshilli i Etikeumls pritet teuml marreuml njeuml rol meuml aktiv sesa thjesht teuml pranojeuml ankesa nga publiku Megjithateuml eumlshteuml ende hereumlt peumlr teuml vlereumlsuar impaktin e keumltyre ndryshimeve pasi Keumlshilli u krijua neuml qershor 2007 dhe sapo e ka nisur veprimtarineuml e tij Plani i reformeumls eumlshteuml neuml fazeumln peumlrfundimtare teuml zbatimit22

17 Marreumlveshja e 30 korrikut 2006 i peumlrmendur neuml D Ndrenika ldquoArrihet marreumlveshja PDndashPS ploteumlsohenkeumlrkesat e opoziteumlsrdquo Shekulli 31 gusht 2006 f 318 KKRT Relacioni Shpjegues peumlr Parlamentin i marreuml nga KKRT19 Ibid20 OSIShqipeumlria kapitulli peumlr autoritetin rregullator f 194ndash19921 KKRT Raport Vjetor neuml Kuvendin e Shqipeumlriseuml 2006 gjendet neuml httpwwwkkrtgovalimagesstorieskkrtfi lesRaporti-Perfundimtar-2006zip(i pareuml neuml 15 korrik 2007) (meuml tej KKRT Raporti Vjetor 2006)22 Intervisteuml me Elona Kana Drejtoresheuml e Departamentit Juridik dhe teuml Licensave praneuml KKRT Tiraneuml 18 janar 2008

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

24

22 Sistemi i licensimit

Reforma e KKRT nuk pati pasoja peumlr sistemin e dheumlnies seuml licensave teuml transmetimit Ndryshimi i veteumlm ka teuml beumljeuml me fuqineuml peumlr teuml dheumlneuml licensa peumlr transmetime numerike njeuml ligj ky qeuml u miratua neuml qershor 2007 por mbetet ende peumlr trsquou zbatuar23

Peumlrsa i peumlrket licensimeve dy nga vendimet e KKRT kaneuml ngjallur polemika neuml tre vitet e fundit njeuml kishte teuml beumlnte me dheumlnien e njeuml license transmetimi njeuml stacioni televiziv lokal dhe tjetri peumlr heqjen e antenave teuml transmetimit teuml disa stacioneve televizive

Neuml mes teuml prillit 2007 KKRT njoftoi peumlr njeuml inspektim teuml spektrit teuml frekuencave neuml teuml gjitheuml vendin Mediat elektronike qeuml operonin pa licensa u njoftuan se duhej teuml ndeumlrprisnin transmetimet24 Sipas ish-kryetarit teuml KKRT Ledi Bianku ky pastrim i spektrit kishte peumlr qeumlllim teuml mundeumlsonte zbatimin e Planit teuml Frekuencave duke fuqizuar keumlshtu konkurrenceumln midis operatoreumlve ekzistues para fi llimit teuml transmetimeve dixhitale25 Neuml 9 Maj 2007 KKRT vendosi teuml hiqte antenat e paautorizuara teuml transmetimit neuml disa qytete Keumlto antena i peumlrkisnin Top Channel TV Vizion Plus TV Telesport dhe TV Koha teuml cilat e akuzuan rregullatorin se po merrte vendime politike dhe se po i hiqte antenat peumlr shkak teuml qeumlndrimit kritik teuml keumltyre televizioneve kundeumlr qeveriseuml

KKRT u peumlrgjigj se inspektimi ishte lajmeumlruar para shtateuml muajsh neuml peumlrputhje me kriteret ligjore teuml licensimit26 Bianku peumlrseumlriti se rregullatori ishte i detyruar teuml zbatonte planin kombeumltar teuml frekuencave peumlr teuml beumlreuml vend peumlr njeuml transmetues teuml ri kombeumltar dhe peumlr lanccedilimin e transmetimeve numerike27 Neuml fakt njeuml muaj pas keumltij vendimi KKRT njoftoi peumlr njeuml tender peumlr njeuml stacion televiziv teuml kateumlrt kombeumltar28 Top Channel dhe Vizion Plus aplikuan peumlr licenseumln e re kombeumltare dhe neuml 21 janar 2008 Top Channel u beuml stacioni i kateumlrt televiziv privat kombeumltar

23 OSIShqipeumlria kapitulli peumlr autoritetin rregullator f 194ndash19924 KKRT Njoftim peumlr Shtyp ldquoInspektimi i Gjitheuml Spektrit teuml Frekuencave neuml Shqipeumlrirdquo gjendet neumlhttpwwwkkrtgovalcontentview261 (i pareuml neuml 15 qershor 2007)25 Studimi i vitit 2002 i KKRT peumlr planin e frekuencave peumlr televizionin analog u rifreskua neuml 2007 sipas rishpeumlrndarjes seuml frekuencave sipas vendimeve teuml Konferenceumls Rajonale teuml Radiokomunikacioneve neuml 2006 (RRC-06)26 Njoftim peumlr shtyp i KKRT ldquoKKRT do teuml ploteumlsojeuml Planin e Inspektimit teuml Spektritrdquo 10 maj 2007 Gjendet neuml httpwwwkkrtgovalcontentview33 (pareuml neuml 10 qershor 2007) shih gjithashtu Intervisteuml e pabotuar me Ledi Biankun Kryetar i KKRT gjendet neuml httpwwwkkrtgovalcontentview331 (pareuml neuml 10 qershor 2007) (Beumlhet fjaleuml peumlr njeuml intervisteuml qeuml njeuml gazeteuml shqiptare zhvilloi me kryetarin e KKRT dhe meuml voneuml nuk u botua KKRT e botoi intervisteumln neuml faqen e saj teuml Internetit)27 Ibid28 Njoftim peumlr shtyp i KKRT gjendet neuml httpwwwkkrtgovalcontentview311 (pareuml neuml 10 qershor 2007)

S H Q I P Euml R I A

25

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Paralelisht me keumlteuml tender KKRT rinisi fushateumln e heqjes seuml antenave teuml paligjshme neuml tetor 2007 neuml Elbasan dhe Korccedileuml Neuml Gjirokasteumlr KKRT gjithashtu konfi skoi antenat dhe pajisjet e disa kanaleve televizive greke qeuml po transmetonin pa licensa neuml jug teuml vendit29

Saga e antenave televizive u parapri nga njeuml debat tjeteumlr qeuml lidhej me dheumlnien e njeuml license transmetimi njeuml stacioni lajmesh teuml vendosur neuml Tiraneuml KKRT me aneumltareumlsineuml e meumlparshme e kishte ngrireuml procesin e licensimit peumlr Tiraneumln dhe Durreumlsin neuml maj 200330 Neuml 17 qershor 2006 KKRT vendosi teuml ngrinte procesin e licensimit neuml teuml gjitheuml vendin31 Teuml dyja vendimet niseshin nga kaosi qeuml kishte pushtuar spektrin e frekuencave sidomos peumlrreth kryeqytetit si dhe nga mungesa e planit kombeumltar teuml frekuencave32 KKRT e tanishme tha se asnjeuml nga keumlto vendime nuk kishte bazeuml ligjore33 e kundeumlrta ato ishin ldquoabsurderdquo dhe ldquodiskriminueserdquo pasi KKRT e meumlparshme kishte dheumlneuml licensa neuml zona ku veteuml kishte ndaluar licensimin e stacioneve televizive34 Keumlshtu KKRT i dha fund ngrirjes seuml licensave dhe hapi driteumln e gjelbeumlr peumlr licensimin e 21 operatoreumlve teuml rinj ndeumlr teuml cileumlt shtateuml stacione televizive lokale 12 televizione kablloreuml dhe dy radio lokale neuml 2006 dhe neuml fi llim teuml 200735

Vendimi meuml i diskutuesheumlm lidhej me Ora TV njeuml kanal qeuml transmeton veteumlm lajme Disa paleuml peumlrfshireuml edhe stacione teuml tjereuml televiziveuml gazetareuml dhe politikaneuml teuml opoziteumls thaneuml se Ora TV nuk duhej teuml kishte marreuml licenseuml Zeumlri meuml kritik ishte ai i News24 TV stacion lajmesh nga meuml teuml ndjekurit i cili pretendoi se KKRT kishte shkelur ligjin duke licensuar njeuml kompani qeuml nuk e kishte kapitalin e nevojsheumlm peumlr teuml hapur njeuml televizion Kjo sepse Ora shpk kompania qeuml zoteumlron Ora TV pranoi se kishte njeuml kapital prej ALL 100000 (euro8160) ndeumlrsa minimumi i keumlrkuar nga rregullatori ishte njeuml garanci prej ALL 25 milion (euro2040000)36

Peumlr meuml tepeumlr News24 TV aludoi se Ora TV kishte konfl ikt interesi pasi Ilda Prifti pronarja e Ora shpk37 ishte kusheumlrira e Alba Gineumls e cila zoteumlron 40 peumlrqind teuml kompaniseuml qeuml zoteumlron TV Klan televizion kombeumltar sipas artikujve neuml shtyp38 Ligji ndalon pronareumlt e njeuml transmetuesi kombeumltar teuml zoteumlrojneuml aksione drejtpeumlrdrejt ose teumlrthorazi neuml njeuml transmetues tjeteumlr39 Neuml keumlteuml rast nuk kishte shkelje teuml dukshme teuml ligjit pasi pronareumlt ishin individeuml teuml ndrysheumlm Megjithateuml kritikeumlt theksuan faktin qeuml Prifti e cila ishte 18 vjeccedil kur Ora TV mori licenseumln nuk i kishte peumlrvojeumln profesionale dhe kapitalin peumlr teuml krijuar njeuml kanal televiziv dhe

29 Njoftimet peumlr shtyp teuml KKRT tetor 2007 gjenden neuml httpwwwkkrtgovalcontentarchivecategory2007101 (pareuml neuml 24 janar 2008)30 Vendimi nr143 i KKRT cituar neuml Raportin Vjetor teuml KKRT 2006 f631 Vendimi nr 501 i KKRT cituar neuml Raportin Vjetor teuml KKRT 2006 f632 Intervisteuml me ish-kryetarin e KKRT Sefedin Ccedilela ldquoTeuml gjitha gabimet e Biankut dhe Dodeumlspeumlr licenseumln e rerdquo Gazeta Shqiptare 25 dhjetor 2006 f 733 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 734 Ibid f835 Ibid f1536 Ibid37 Informacion i marreuml nga autori prej KKRT Departamenti Juridik dhe i Licensave 13 korrik 200738 Ibid39 OSIShqipeumlria sektori mbi transmetuesit privateuml f 226

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

26

ishte thjesht njeuml kukull qeuml fshihte pronareumlt e veumlrteteuml40 Pas ankesave teuml beumlra nga News24 TV Prokuroria e Peumlrgjithshme nisi njeuml hetim peumlr keumlteuml ccedileumlshtje neuml dhjetor 2006 Duke keumlmbeumlngulur se vendimi i saj ishte neuml peumlrputhje teuml ploteuml me ligjin KKRT pretendoi se ajo ishte keumlshilluar edhe me Autoritetin peumlr Konkurrenceumln dhe Zyreumln e Regjistrit Tregtar41

Sipas ligjit teuml transmetimeve KKRT eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr dheumlnien e licensave peumlr transmetimet numerike Ligji beumln dallimin midis tre lloj licensave peumlr siguruesit e sheumlrbimit peumlr operatoreumlt e rrjetit dhe peumlr siguruesit e peumlrmbajtjes

Licensat peumlr rrjetet numerike tokeumlsore ndahen si meuml poshteuml

kombeumltare (e vlefshme peumlr dhjeteuml vjet) kur mbulojneuml jo meuml pak se 80 peumlrqind teuml vendit

rajonale (e vlefshme peumlr teteuml vjet) kur mbulojneuml deri neuml kateumlr njeumlsi administrative neuml kufi

gjeografi keuml me njeumlra-tjetreumln

lokale (e vlefshme peumlr teteuml vjet) kur mbulojneuml veteumlm njeuml njeumlsi administrative42

KKRT duhet teuml japeuml licensat neuml peumlrputhje teuml ploteuml me Planin e Frekuencave teuml miratuar nga RRC-06 Neumlse njeuml operator dixhital planifi kon teuml ndeumlrtojeuml njeuml rrjet duke peumlrdorur njeuml frekuenceuml qeuml eumlshteuml e zeumlneuml nga njeuml operator analog ateumlhereuml KKRT duhet trsquoi japeuml njeuml frekuenceuml tjeteumlr operatorit analog dhe teuml mbulojeuml shpenzimet e transferteumls Neumlse rregullatori nuk mund trsquoi mbulojeuml keumlto shpenzime kostot duhen mbuluar edhe nga operatori dixhital43

Ligji i detyron operatoreumlt analogeuml teuml vazhdojneuml teuml transmetojneuml derisa peumlrqindja e familjeve qeuml ndjekin transmetimet analoge teuml bjereuml poshteuml 10 peumlrqind teuml teumlreuml zoneumls seuml transmetimit Nga ana tjeteumlr RTSH ka teuml drejteumln teuml peumlrdoreuml dy nga shtateuml frekuencat kombeumltare teuml caktuara nga RRC-06 peumlr peumlrdorim dixhital peumlr Shqipeumlrineuml

KKRT eumlshteuml gjithashtu peumlrgjegjeumlse peumlr licensimin e siguruesve teuml peumlrmbajtjes44 Licensat mund trsquou jepen transmetuesve peumlr teuml transmetuar ose njeuml program televiziv apo radiofonik ose njeuml ldquobuqeteumlrdquo programesh Ccedildo sheumlrbim programi gjithashtu duhet teuml licensohet nga KKRT e cila peumlrcakton kriteret dhe kushtet peumlr programet si dhe teuml drejtat dhe detyrimet e teuml licensuarit Neuml keumlteuml kuadeumlr transmetuesit ekzistues analogeuml mund teuml konsiderohen tashmeuml teuml licensuar si sigurues teuml peumlrmbajtjes derisa sinjali analog teuml fi ket

Ligji gjithashtu vendos disa detyrime peumlr operatoreumlt e rrjeteve numerike Ato duhet teuml ofrojneuml teuml pakteumln 50 peumlrqind teuml sheumlrbimeve teuml tyre falas ndeumlrsa transmetuesi i sheumlrbimit publik nuk mund teuml keumlrkojeuml pageseuml peumlr ndonjeuml program teuml vetin

40 Gazmend Janku ldquoProkuroria nis hetimin peumlr skandalin e licenseumls neuml KKRTrdquo Gazeta Shqiptare 24 dhjetor 2006 f 1041 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 1842 Ligji i Transmetimeve Numerike neni 343 Ibid neni 344 Ibid neni 5

bull

bull

bull

S H Q I P Euml R I A

27

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Edhe pse KKRT ende nuk ka nisur teuml japeuml licensa numerike i ka vendosur tashmeuml kriteret peumlr dheumlnien e licensave peumlr operatoreumlt e rrjetit45 Keumlto kritere keumlrkojneuml njeuml kapital minimal prej ALL 1 bilion (Lek) ose euro817 milioneuml peumlr licenseuml kombeumltare ose ALL 400 milioneuml (euro327 milioneuml) peumlr njeuml licenseuml rajonale si dhe ALL 100 milioneuml (euro817000) peumlr njeuml licenseuml lokale Peumlrveccedil keumlsaj transmetuesit numerikeuml duhet teuml peumlrmbushin disa keumlrkesa teuml tjera peumlrfshireuml keumltu korrekteumlsineuml dhe pavareumlsineuml editoriale neuml sheumlrbimet e tyre teuml lajmeve dhe ato informative

Neuml pamje teuml pareuml kriteret e licensimit duken teuml drejta dhe neuml ndihmeuml teuml publikut sidomos peumlrsa i peumlrket theksit peumlr teuml zgjedhur standarde jo-ekskluzive transparenceumls seuml kostove dhe zgjedhjes seuml larmishme teuml peumlrmbajtjes Rregullatori ka fuqineuml teuml mbikqyreuml kriteret e licensimit dhe teuml zgjedheuml teuml licensuarit Normalisht kjo keumlrkon njeuml autoritet teuml pavarur teuml fuqisheumlm dhe profesional Fatkeqeumlsisht megjitheuml progresin e beumlreuml KKRT ende duhet teuml provojeuml qeuml i meriton ploteumlsisht keumlto epitete

Edhe pse procesi i licensimit dixhital ende duhet teuml fi llojeuml televizioni dixhital ka mbeumlrritur neuml Shqipeumlri kur DigitAlb nisi transmetimet neuml 15 korrik 2004 megjitheuml kundeumlrshtimin e forteuml si nga autoriteti rregullator ashtu edhe nga stacionet e tjera televizive DigitAlb eumlshteuml neuml transmetim peumlr gati kateumlr vjet tashmeuml duke pasur njeuml numeumlr gjithnjeuml neuml rritje abonenteumlsh 120000 neuml fi llim teuml 2006 sipas shifrave meuml teuml fundit qeuml disponohen46 Kompania ka deklaruar qeuml numri i abonenteumlve eumlshteuml rritur qeuml ateumlhereuml Deri neuml 2006 DigitAlb mbulonte me sinjal Shqipeumlrineuml Pereumlndimore nga Shkodra neuml veri deri neuml Vloreuml neuml jug47 Peumlr momentin kompania pretendon se mbulon teuml gjitheuml vendin48 Megjithateuml sipas ligjit peumlr transmetimet numerike veprimtaria e saj mund teuml beumlhej problematike pasi mbulimi me sinjal nga kompania do teuml keumlrkonte kateumlr licensa kombeumltare ndeumlrkoheuml qeuml ligji thoteuml se asnjeuml operator nuk mund teuml marreuml meuml shumeuml se njeuml licenseuml kombeumltare DigitAlb ofron njeuml buqeteuml tokeumlsore me 38 kanale tematike dhe teuml peumlrgjithshme si dhe me dy stacione radiofonike Peumlr teuml qeneuml neuml rregull me ligjin stacioni do teuml duhej teuml shkurtonte neuml meumlnyreuml drastike numrin e kanaleve teuml ofruara Kjo do teuml jeteuml akoma meuml e ndeumlrlikuar pasi tashmeuml DigitAlb ka njeuml numeumlr teuml reumlndeumlsisheumlm klienteumlsh dhe shumeuml pak kompani duket se kaneuml interes peumlr teuml hyreuml neuml keumlteuml sektor teuml ri dhe mjaft teuml kushtuesheumlm

Neuml fakt debatet qeuml paraprineuml miratimin e ligjit u peumlrqendruan neuml pasojat qeuml ai do teuml kishte neuml tregun ekzistues ku DigitAlb eumlshteuml kthyer neuml njeuml lojtar teuml suksessheumlm Peumlrfaqeumlsuesit e DigitAlb keumlmbeumlnguleumln qeuml ata nuk keumlrkonin gjeuml tjeteumlr veccedilse legalizimin e veprimtariseuml seuml tyre pa u dashur trsquoia nisnin nga zeroja49 Qeveria e paraqiti ligjin neuml parlament neuml shkurt 2007 neuml njeuml koheuml kur parlamenti kishte miratuar ndash neuml bashkeumlpunim me Keumlshillin e Europeumls ndash njeuml plan veprimi peumlr teuml rishikuar legjislacionin e medias dhe peumlr teuml hartuar njeuml ligj peumlr transmetimet numerike deri neuml fund teuml vitit Pronareumlt dhe drejtoreumlt e medias protestuan faktin qeuml nuk ishin keumlshilluar peumlr njeuml ligj kaq teuml reumlndeumlsisheumlm Peumlr meuml tepeumlr pas disa seancave deumlgjimore me paleumlt

45 Kriteret e KKRT peumlr licensimin numerik46 Faqja e DigitAlb neuml Internet gjendet neuml httpwwwdigitalbtvkompania (pareuml neuml 12 mars 2008)47 Intervisteuml me Altin Petre Menaxher IT i DigitAlb Tiraneuml 16 maj 200648 Faqja neuml Internet e DigitAlb httpwwwdigitalbalkompaniaphp (pareuml neuml 17 mars 2008)49 Minutat e Mbledhjes seuml Komisionit Parlamentar teuml Medias 20 prill 2007 gjendet neumlhttpwwwparlamentaldokumentiaspid=2351ampkujam=Komisioni (pareuml neuml 18 tetor 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

28

e interesuara dhe pas marrjes seuml komenteve dhe sugjerimeve nga Organizata peumlr Sigurim dhe Bashkeumlpunim neuml Europeuml (OSBE) Keumlshilli i Europeumls dhe Komisioni Europian shumica qeveriseumlse e miratoi ligjin pa miratimin e pakiceumls e cila nuk pranoi teuml votonte Debati peumlr amendamentet e ligjit nuk u peumlrqendrua shumeuml neuml qeumlllimin dhe pasojat e tyre gjeuml qeuml ngre pikeumlpyetje se me sa efi kasitet do teuml zbatohet ky ligj

Ligji nuk specifi kon njeuml dateuml peumlr fi kjen e sinjalit analog edhe pse i detyron transmetuesit qeuml programet e tyre teuml gjenden si neuml sinjalin analog ashtu edhe neuml ateuml numerik derisa sinjali numerik teuml arrijeuml neuml meuml shumeuml se 90 peumlrqind teuml zoneumls seuml licensuar Kjo maseuml mund teuml nxiseuml siguruesit e sheumlrbimit dhe operatoreumlt e rrjetit teuml peumlrshpejtojneuml procesin e dixhitalizimit por nga ana tjeteumlr transmetuesit do teuml keneuml kosto meuml teuml larta gjateuml periudheumls seuml transmetimit simultan Peumlr meuml tepeumlr do teuml jeteuml e veumlshtireuml teuml peumlrshpejtohet procesi i dixhitalizimit pa ndihma nga shteti peumlr dekoderat

Qeuml nga miratimi i ligjit KKRT eumlshteuml keumlshilluar me DigitAlb peumlr kriteret e licensimit KKRT eumlshteuml ndihmuar nga OSBE peumlr teuml hartuar Strategjineuml peumlr Kalimin neuml Transmetime Numerike Procesi i licensimit dixhital mbetet i ngrireuml derisa teuml miratohet Strategjia e cila duhet ende teuml peumlrfundohet dhe teuml botohet Ajo duhet teuml marreuml parasysh edhe rolin e DigitAlb

3 RREGULLIMI DHE MENAXHIMI I TRANSMETUESIT TELEVIZIV TEuml SHEumlRBIMIT PUBLIK

31 Legjislacioni dhe politikat peumlr transmetuesin publik

Amendamentet e 2006 peumlr Ligjin e Radios dhe Televizionit i cili rregullon RTSH pateumln pasoja neuml rregullimin e transmetuesit teuml sheumlrbimit publik Megjithateuml masat kryesore peumlr misionin publik teuml stacionit dhe peumlr peumlrmbajtjen janeuml teuml njeumljtat

Legjislacioni i ri peumlr transmetimin dixhital i jep njeuml rol teuml veccedilanteuml RTSH Dy nga shtateuml freku-encat kombeumltare qeuml i janeuml caktuar Shqipeumlriseuml deri neuml 2015 i rezervohen RTSH KKRT i ka rekomanduar RTSH qeuml kanalin e dyteuml ta transmetojeuml drejtpeumlrdrejt neuml meumlnyreuml dixhitale50 Neuml fakt neuml korrik 2007 TVSH peumlrgatiti njeuml plan reforme neuml bashkeumlpunim me Unionin Europian teuml Transferimit (EBU) i cili peumlrqendrohet neuml kalimin neuml dixhitalizim Eumlshteuml ende hereumlt peumlr teuml para-shikuar neumlse kjo strategji do teuml jeteuml e mundur dhe e suksesshme Eumlshteuml e sigurt qeuml do teuml nevojitet mbeumlshtetje teuml bollshme fi nanciare si dhe njeuml zbatim i rrepteuml dhe energjik nga TVSH

32 Struktura qeveriseumlse e transmetuesit publik

Keumlshilli Drejtues mbetet organi meuml i larteuml i RTSH Deri neuml korrik 2006 ai peumlrbeumlhej nga 15 aneumltareuml teuml caktuar nga parlamenti peumlr njeuml periudheuml peseuml-vjeccedilare me mundeumlsineuml peumlr trsquou

50 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 21

S H Q I P Euml R I A

29

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

rizgjedhur pas njeuml periudhe pushimi tre-vjeccedilar Aneumltareumlt duhej teuml zgjidheshin ndeumlr personalitete teuml njohura nga fushat e kultureumls artit kinemaseuml gazetariseuml ligjit ekonomiseuml medias marreumldheumlnieve publike marreumldheumlnieve ndeumlrkombeumltare universiteteve dhe Akademiseuml seuml Shkencave Me keumlteuml formuleuml aneumltareumlt propozoheshin neuml numeumlr teuml barabarteuml nga shumica qeveriseumlse opozita dhe shoqeumlria civile Opozita e ateumlhershme mendonte se kjo formuleuml ceumlnonte pavareumlsineuml e institucionit duke argumentuar se neuml fakt peumlrfaqeumlsuesit e shoqeumlriseuml civile mbeumlshtesnin shumiceumln parlamentare Eumlshteuml e veumlshtireuml teuml vlereumlsohet neumlse kjo ishte e veumlrteteuml Mbeumlshteteumlsit e keumlsaj formule paraqiteumln argumentin se e kundeumlrta ishte e veumlrteteuml kjo ishte e vetmja meumlnyreuml peumlr teuml garantuar elementin e domosdosheumlm teuml shoqeumlriseuml civile neuml aneumltareumlsineuml e institucionit publik

Shumica e tanishme qeveriseumlse paraqiti njeuml ndryshim teuml ligjit neuml shkurt 2006 qeuml kishte peumlr qeumlllim teuml ndryshonte formuleumln dhe peumlrbeumlrjen si teuml KKRT ashtu edhe teuml Keumlshillit Drejtues teuml RTSH neuml meumlnyreuml qeuml organet qeveriseumlse teuml RTSH trsquoi beumlnin balleuml politizimit Ish-Kryetari i Keumlshillit Drejtues Kiccedilo Blushi shpjegoi ldquoNuk jemi ne ata qeuml vendosin por ata kryetareumlt e partive qeuml duan qeuml drejtoreumlt dhe aneumltareumlt e keumlshillit teuml sillen si kukulla pa dinjitet teuml cileumlt kontrollohen me lehteumlsi neumlpeumlrmjet celulareumlverdquo51 Pas njeuml debati teuml zgjatur dhe teuml nxehteuml amendamentet u miratuan neuml korrik 2006 megjitheuml protestat e opoziteumls

Sipas ligjit teuml ndryshuar aneumltareumlt e Keumlshillit Drejtues u reduktuan nga 15 neuml shtateumlLogjika dhe procedura e emeumlrimit janeuml teuml ngjashme me ato peumlr KKRT Shoqatat dhe grupet e meumlposhtme mund teuml propozojneuml teuml pakteumln kateumlr kandidateuml peumlr secilin aneumltar teuml Keumlshillit Drejtues52

Shoqatat e medias elektronike dhe teuml shkruar

Universiteti i Tiraneumls

Shoqatat e inxhinieriseuml elektrike dhe elektronike

Shoqatat e juristeumlve akademikeumlve teuml ligjit si dhe Dhoma Kombeumltare e Avokateumlve

Grupet parlamentare

OJQ qeuml merren me teuml drejtat e njeriut dhe teuml teuml miturve

borde keumlshillimi teuml Qendreumls Kombeumltare teuml Kinematografi seuml dhe Lidhjes seuml

Shkrimtareumlve

Komisioni Parlamentar i Medias ka detyreumln e peumlrzgjedhjes deri neuml dy kandidateuml peumlr secilin post53 Preferohen kandidateumlt me grada shkencore Grada teuml tilla janeuml teuml detyruara peumlr kandidateumlt e propozuar nga universiteti dhe shoqatat e inxhinieriseuml elektrike dhe elektronike54

Neuml meumlnyreuml qeuml teuml garantohet vazhdimeumlsia kryetari dhe tre aneumltareuml zgjidhen peumlr njeuml mandat peseuml-vjeccedilar ndeumlrsa tre teuml tjereumlt zgjidhen peumlr njeuml mandat tre vjet e gjysmeuml55

51 Kiccedilo Blushi ldquoTelevizioni qeuml ka mbetur peng i partiverdquo Standard 17 mars 2006 f 2352 Ligji nr 9531 11 maj 2006 Fletorja Zyrtare 65 2006 Art 2 paragraf 153 Ibid paragraf 254 Ibid paragrafeumlt 3 amp 455 Ibid neni 9

bull

bull

bull

bull

bull

bull

bull

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

30

Sipas ligjit teuml vjeteumlr deputeteumlt ministrat zyrtareumlt e larteuml teuml qeveriseuml aneumltareumlt e kryesive teuml partive politike punonjeumls teuml RTSH ose punonjeumls dhe pronareuml teuml mediave private nuk lejoheshin teuml beumlheshin aneumltareuml teuml Keumlshillit Drejtues Sipas ligjit teuml ri u shtuan edhe kufi zime teuml tjera Tashmeuml nuk lejohen teuml jeneuml aneumltareuml edhe njereumlz qeuml zoteumlrojneuml aksione ose kaneuml lidhje me pronareuml aksionesh neuml kompani qeuml operojneuml neuml transmetimet audiovizuale reklameuml produksion shtyp telekomunikacione si dhe aneumltareuml dheose punonjeumls teuml strukturave qeveriseumlse teuml keumltyre strukturave Persona qeuml janeuml larguar nga sheumlrbimi civil peumlr arsye disiplinore dhe punonjeumls aktualeuml apo qeuml kaneuml punuar neuml RTSH gjateuml tre vjeteumlve teuml fundit nuk mund teuml zgjidhen

Opozita dhe disa veumlzhgues teuml tjereuml paraqiteumln argumentimin se peumlrbeumlrja e re e Keumlshillit Drejtues teuml RTSH nuk ofronte garanci peumlr pavareumlsineuml editoriale ldquoTeuml ashtuquajturit peumlrfaqeumlsues teuml pavarur deri meuml sot kaneuml qeneuml lsquokali i Trojeumlsrsquo seuml politikeumls neuml keumlto institucione Me qeumlllim qeuml teuml shmangim rrezikun qeuml lsquoteuml pavaruritrsquo trsquoi sheumlrbejneuml pushtetit ose partive politike neuml vend teuml publikut nevojitet qeuml edhe [peumlrfaqeumlsimi i ] teuml pavarurve teuml jeteuml gjithashtu [politikisht] i balancuarrdquo56

Keumlshilli Drejtues u zgjodh nga shumica qeveriseumlse neuml korrik 2006 me formuleumln e re Me-gjithateuml pasi opozita nuk pranoi teuml bashkeumlpunonte neuml reformeumln e procedureumls elektorale para zgjedhjeve lokale teuml 2007 dhe atyre presidenciale koalicioni qeveriseumls ra dakord teuml ndryshonte seumlrish peumlrbeumlrjen e Keumlshillit Sipas marreumlveshjes seuml gushtit 2006 midis deputeteumlve teuml shumiceumls dhe teuml opoziteumls peumlrbeumlrja e Keumlshillit Drejtues do teuml rritej nga shtateuml neuml 11 aneumltareuml dhe kateumlr aneumltareumlt e tjereuml do teuml emeumlroheshin nga aneumltareumlt e opoziteumls neuml Komisionin Parlamentar teuml Medias nga radheumlt e shoqeumlriseuml civile57 Megjithateuml Keumlshilli funksionoi veteumlm me shtateuml aneumltareuml deri neuml shtator 2007 pasi Parlamenti nuk arriti teuml zgjidhte aneumltareumlt e tjereuml si neuml KKRT ashtu edhe neuml Keumlshillin Drejtues peumlr shkak teuml krizeumls seuml vazhdueshme presidenciale dhe vazhdimit teuml puneumls peumlr Ligjin peumlr Transmetimet Numerike Seumlrish mosmarreumlveshjet politike dhe prirja peumlr trsquou pozicionuar dhe jo peumlr trsquou bashkuar peumlr teuml mireumln e peumlrbashkeumlt kaneuml penguar funksionimin normal dhe teuml pavarur teuml organit rregullator teuml stacionit

Neuml Raportin Vjetor teuml 2006 Keumlshilli Drejtues theksoi veumlshtireumlsiteuml me teuml cilat peumlrballej dhe lavdeumlroi peumlrparimin e transmetuesit publik neuml aspektin e pavareumlsiseuml editoriale dhe struktureumls programore Peumlrveccedil keumlsaj ndeumlrsa beumlnte thirrje peumlr asistenceuml meuml teuml madhe teuml qeveriseuml ndaj RTSH Parlamenti angazhohej teuml hartonte dhe miratonte planin e ploteuml peumlr reformeuml teuml RTSH deri neuml fund teuml 2007 Neuml gusht 2007 RTSH hartoi njeuml strategji zhvillimi peumlr periudheumln 2008-2010 teuml cileumln ia paraqiti qeveriseuml Duke qeneuml i zeumlneuml me ligje teuml tjera Parlamenti deri tani nuk ka arritur ta diskutojeuml keumlteuml strategji

Drejtori i Peumlrgjithsheumlm vazhdon teuml geumlzojeuml autoritet teuml konsideruesheumlm duke i raportuar Keumlshillit Drejtues por pa qeneuml i detyruar teuml zbatojeuml urdhrat e tij58 Keumlshilli Drejtues ka peumlr detyreuml teuml emeumlrojeuml dhe ka teuml drejteumln teuml shkarkojeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm Keumlshilli qeuml u emeumlrua neuml 2006 pushoi Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml ateumlhersheumlm Artur Zhejin mbi baza

56 A Stefani ldquorsquoTeuml pavaruritrsquo kali i Trojeumls neuml mediardquo Panorama 16 shkurt 2006 f 1757 Marreumlveshja e 30 korrikut 2006 e cituar neuml Denion Ndrenika ldquoArrihet marreumlveshja PDndashPS ploteumlsohen keumlrkesat e opoziteumlsrdquo Shekulli 31 gusht 2006 f 358 OSIShqipeumlria f 214ndash216

S H Q I P Euml R I A

31

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

keqadministrimi dhe mungeseuml reforme duke pretenduar se vareumlsia politike ishte ende e ndjeshme Neuml njeuml leteumlr publike Mero Baze aneumltar i Keumlshillit Drejtues shkruante se ldquome veteumldijen e ploteuml teuml drejtoreumlve teuml saj RTSH e ka shmangur debatin publik peumlr vite dhe eumlshteuml kthyer neuml njeuml stacion thuajse banal i cili i ka sheumlrbyer veteumlm interesave teuml ngushta teuml drejtoreumlve teuml vet dhe teuml lidhjeve teuml tyre politikerdquo59

Zheji e kundeumlrshtoi kritikeumln dhe tha se shkarkimi i tij ishte kundeumlr parimeve demokratike ldquoEumlshteuml e pamundur teuml niseumlsh reformeumln e RTSH duke shkelur njeuml nga parimet e demokraciseuml seuml medias siccedil eumlshteuml mandati i Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlmrdquo Ai shtoi se shkarkimi i tij ishte njeuml vendim i nxituar i bazuar meuml tepeumlr neuml lidhjet politike sesa neuml arsye pragmatike60 Drejtori i Peumlrgjithsheumlm i tanisheumlm Petrit Beci u zgjodh neuml 10 neumlntor 2006 Beci meuml pareuml ka qeneuml Zeumlvendeumls Drejtor i transmetuesit publik dhe ka njeuml peumlrvojeuml teuml gjereuml si menaxher i njeumlrit prej televizioneve private kombeumltare

Shtresa e treteuml e pushtetit neuml transmetuesin publik eumlshteuml Keumlshilli i Menaxhimit i cili sheumlrben si organ keumlshillimor peumlr Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm duke keumlshilluar Drejtorin peumlr njeuml seumlreuml ccedileumlshtjesh teuml reumlndeumlsishme fi nanciare apo neuml lidhje me pronat Pa pasur asnjeuml rol neuml programacion dheumlnia e peumllqimit teuml Keumlshillit teuml Menaxhimit eumlshteuml i detyruesheumlm neuml disa vendime si transaksionet e pronave kontratat e puneumlsimit dhe bisedime dhe marreumlveshje teuml tjera me stafi n dhe sindikatat

Struktura qeveriseumlse ka peumlr qeumlllim teuml garantojeuml puneumln e balancuar dhe teuml paanshme teuml RTSH si dhe legjitimitetin e tij si institucion publik Fatkeqeumlsisht kjo nuk eumlshteuml arritur Neuml fakt shumeuml veumlzhgues peumlrfshireuml aneumltareuml teuml strukturave qeveriseumlse teuml RTSH ankohen qeuml meumlnyra se si eumlshteuml ndeumlrtuar sistemi eumlshteuml burimi kryesor i problemit Aneumltareumlt e Keumlshillit Drejtues thoneuml se fuqiteuml e tyre peumlrballeuml Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlm janeuml mjaft teuml kufi zuara Disa aneumltareuml thoneuml se vendimet kryesore merren nga Drejtori i Peumlrgjithsheumlm ndeumlrsa roli i tyre neuml vendimmarrje eumlshteuml i pareumlndeumlsisheumlm Peumlr shembull ish-kryetari i Keumlshillit Drejtues Kiccedilo Blushi pretendonte se ldquopeumlr dy vjet Keumlshilli [Drejtues] nuk kishte miratuar struktura programore teuml peumlrshtatshme peumlr shkak teuml neumlnshtrimit politik teuml Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlm i cili emeumlrohet nga ne por nuk zgjidhet nga nerdquo61

33 Financimi i transmetuesit publik

Pagesa e takseumls vjetore peumlr RTSH eumlshteuml ALL 500 (euro41) peumlr familje Kjo takseuml mendohet teuml peumlrbeumljeuml njeuml nga burimet kryesore teuml teuml ardhurave peumlr transmetuesin e sheumlrbimit publik Deri neuml 2006 buxheti i RTSH nuk e detajonte shumeumln totale teuml mbledhur nga taksa e aparatit

Raporti i stacionit peumlr 2006 tregonte njeuml rritje prej 362 peumlrqind neuml teuml ardhurat e takseumls nga aparati nga ALL 19 milion (euro155000) teuml planifi kuara neuml ALL 687 milion (euro563000) teuml realizuara62 Megjitheuml keumlteuml rritje spektakolare llogaritjet deumlshmojneuml se teuml ardhurat peumlrfaqeumlsojneuml takseumln e aparatit teuml paguar nga afeumlrsisht 8600 familje shifeumlr mjaft e uleumlt neuml njeuml vend me

59 Mero Baze ldquoPeumlrse ndryshimi neuml RTSH duhet teuml niseuml nga Drejtori i Peumlrgjithsheumlmrdquo Shqip 26 tetor 2006 f 1160 Artur Zheji ldquoStili vrastar i njeuml shkarkimirdquo Shqip 28 tetor 2006 f 761 Kiccedilo Blushi ldquoTelevizioni qeuml ka mbetur peng i partiverdquo Standard 17 mars 2006 f 2362 RTSH Raporti Vjetor peumlr Veprimtarineuml e RTSH 2006 Keumlshilli Drejtues i RTSH 2007 f 15 (meuml tej Raporti Vjetor i RTSH 2006)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

32

tre milion banoreuml dhe me meuml shumeuml se 500000 shteumlpi me televizor63 Neuml keumlteuml meumlnyreuml njeuml mbledhje meuml efi kase e takseumls seuml aparatit eumlshteuml mjaft e nevojshme pasi kjo mund teuml jeteuml thelbeumlsore neuml arritjen e pavareumlsiseuml seuml TVSH nga buxheti i shtetit

Taksa peumlr aparatin mblidhet neuml janar seuml bashku me fatureumln e energjiseuml elektrike Deri neuml 2006 Korporata Elektro-energjitike Shqiptare (KESH) ia kalonte parateuml e mbledhura nga taksa e aparatit buxhetit teuml shtetit dhe ateumlhereuml Ministria e Financeumls i kalonte fondet neuml RTSH pa beumlreuml teuml ditur sa ishte mbledhur nga KESH Neuml 2006 RTSH fi rmosi njeuml marreumlveshje me KESH dhe Drejtorineuml e Taksave e cila siguronte pageseumln e drejtpeumlrdrejteuml teuml takseumls seuml aparatit te RTSH Megjithateuml peumlr shkak teuml veumlshtireumlsive teuml fundit ekonomike nuk pritet qeuml KESH ta peumlrmireumlsojeuml vjeljen e takseumls seuml aparatit neuml teuml ardhmen e afeumlrt64

Teuml ardhurat e fi tuara nga veteuml stacioni janeuml rritur neuml vitet e fundit duke arritur deri neuml 65 peumlrqind teuml buxhetit total teuml RTSH neuml 200665 Megjithateuml RTSH eumlshteuml ende e ngadalteuml neuml teumlrheqjen e teuml ardhurave teuml reumlndeumlsishme nga reklama Stacioni arriti teuml vilte veteumlm 44 peumlrqind teuml teuml ar-dhurave teuml planifi kuara nga reklama neuml 2006 Ndoshta kjo kishe teuml beumlnte edhe me konkurrenceumln nga stacione private meuml teuml fuqishme Peumlrveccedil keumlsaj edhe fi nancimi nga buxheti i shtetit u ul Neuml 2006 TVSH mori ALL 300 milion (euro246 milion) nga buxheti i shtetit qeuml peumlrbeumln pothuajse gjysmeumln e shumave teuml marra neuml vitet e kaluara66 Financimi nga buxheti i shtetit u rrit neuml meumlnyreuml modeste seumlrish Neuml 2007 ndihma e buxhetit teuml shtetit peumlr RTSH ishte ALL 312 milion (euro252 milion)67 Neuml 2008 shteti i dha ALL 438 milioneuml (euro365 milion) RTSH-seuml68

Njeuml burim i reumlndeumlsisheumlm teuml ardhurash eumlshteuml dheumlnia me qera e antenave teuml transmetimit teuml cilat janeuml monopol ligjor i stacionit Megjithateuml neuml teuml kaluareumln vjelja e keumltyre pagesave ka qeneuml problematike Borxhi i grumbulluar nga ata qeuml peumlrdorin antenat arriti ALL 1941 milion (euro159 milion) neuml fund teuml 200669 Edhe pse ligji e lejon RTSH teuml preseuml sinjalin e antenave peumlr ato kompani qeuml nuk kaneuml beumlreuml pagesat pas paralajmeumlrimeve transmetuesi publik nuk e ka ndjekur kurreuml keumlteuml praktikeuml pasi kjo do teuml niste njeuml seumlreuml veprimesh teuml zgjatura ligjore70 Neuml keumlteuml meumlnyreuml borxhet janeuml grumbulluar duke krijuar njeuml seumlreuml precedenteumlsh ku operatoreumlt peumlrdorin sheumlrbimet e RTSH falas RTSH tashmeuml ka ndeumlrmarreuml nisma ligjore kundeumlr debitoreumlve kryesoreuml71

63 Burimi INSTAT dhe EBU teuml cituara neuml OSIShqipeumlria f 13464 Intervisteuml me Diana Kalaja Zeumlvendeumls Drejtore e Peumlrgjithshme e RTSH Tiraneuml 21 janar 200865 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 1566 OSI Shqipeumlria f 208ndash21267 Ligji nr 9645 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2007rdquo i 27 neumlntor 2006 gjendet neuml httpwwwqpzgovalbotimefl etore_zyrtare2006PDF-2006135-2006pdf (pareuml neuml 15 korrik 2007)68 Ligji nr 9836 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2008rdquo i 26 neumlntor 2007 gjendet neuml httpwwwminfi ngovaldownloadsl-9836doc (pareuml neuml 25 janar 2008)69 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f1670 Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007 gjendet neuml httpwwwklshorgaldoc20070507132319_v_departamenti_i_kontrollit_te_institucioneve_fi nanciare_ndeumlrmarrjeve_dhe_shoqeumlrive_publike_nr1-2007pdf (pareuml neuml 10 korrik 2007)71 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 16

S H Q I P Euml R I A

33

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

34 Standartet editoriale

Ashtu si mediat e tjera RTSH nuk ka njeuml kod teuml brendsheumlm etike dhe as ndonjeuml organ qeuml teuml mbikqyreuml sjelljen sipas standarteve Neuml shtator 2006 shoqatat e gazetareumlve miratuan njeuml kod etike peumlr teuml gjitha mediat neuml Shqipeumlri Procesi u lanccedilua nga njeuml OJQ peumlr mediat e bazuar neuml Tiraneuml Instituti Shqiptar i Medias dhe peumlrfshiu debate me gazetareuml redaktoreuml pronareuml teuml medias menaxhereuml dhe teuml tjereuml72 Megjithateuml kodi nuk eumlshteuml miratuar ldquozyrtarishtrdquo nga ndonjeuml media dhe nuk ka mekanizeumlm peumlr zbatimin e tij Neuml keumlteuml meumlnyreuml respektimi i tij mbetet neuml deumlshireumln e gazetareumlve (Shih gjithashtu seksionin 44)

Gazetareumlt e TVSH nuk geumlzojneuml ndonjeuml mbrojtje meuml teuml madhe neuml puneumln e tyre sesa kolegeumlt e tyre neuml televizione private Mungesa e kontratave teuml puneumls seuml bashku me rrogat relativisht teuml uleumlta nuk peumlrbeumljneuml nxitje qeuml ata teuml zhvillojneuml pavareumlsineuml editoriale apo teuml prodhojneuml programe cileumlsore Stacioni ka peumlrdorur kontrata teuml posaccedilme pune dhe metoda pagese arbitrare Ish-Drejtori i Peumlrgjithsheumlm Artur Zheji pretendoi se keumlto kontrata ishin peumlrdorur peumlr teuml motivuar gazetareumlt dhe peumlr teuml peumlrmireumlsuar profesionalizmin pasi stacioni po i paguante gazetareumlt sipas sasiseuml dhe cileumlsiseuml seuml puneumls Por Kontrolli i Larteuml i Shtetit (KLSH) arriti neuml peumlrfundimin se keumlto kontrata nuk ishin teuml ligjshme dhe i keumlrkoi RTSH teuml ndreqte gjendjen deri neuml kontrollin e ardhsheumlm73 Sindikatat e RTSH vazhdimisht kaneuml aluduar se keumlto kontrata refl ektonin preferencat personale teuml Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlm dhe jo motivim profesional74

Ndryshe nga disa stacione televizive private qeuml duket se kaneuml arritur njeuml shkalleuml meuml teuml larteuml pavareumlsie politike TVSH ende peumlrballet me ndeumlrhyrje politike Ashtu siccedil e thoteuml ish-kryetari i Keumlshillit Drejtues Kiccedilo Blushi

Neuml vend qeuml trsquoi hiqnin duart nga ky institucion dhe ta ndihmonin pavareumlsineuml qeuml i garanton ligji neumlpeumlrmjet deklaratave teuml tyre etiketimit presionit dhe urdhrave qeuml vijneuml nga celulareumlt teuml dyja partiteuml politike dhe lidereumlt e tyre e kaneuml detyruar ekranin publik teuml kthehet nga blu neuml rozeuml dhe e anasjellta sipas shijeve teuml kryetareumlve teuml dy partive kryesore teuml cileumlt e masin lsquocileumlsineumlrsquo dhe pavareumlsineuml e RTSH nga koheumlzgjatja e shfaqjeve teuml tyre neuml stacion75

Ndeumlrhyrja politike eumlshteuml veccedilaneumlrisht e dukshme pas ndeumlrrimeve teuml qeveriseuml Pas zgjedhjeve teuml 2005 koalicioni i partive teuml djathta i udheumlhequr nga Partia Demokratike qeuml mori pushtetin pas teteuml vitesh neuml opoziteuml e ndeumlrroi Keumlshillin Drejtues drejtimin dhe njeuml pjeseuml teuml stafit teuml TVSH Meuml shumeuml se 80 punonjeumls teuml TVSH u pushuan nga puna peumlrfshireuml keumltu 10 gazetareuml qeuml njiheshin si me prirje teuml majta Stacioni mori neuml puneuml njereumlz teuml njohur jo aq peumlr standartet e tyre profesionale sesa peumlr afeumlrsineuml me partineuml neuml pushtet dhe qeverineuml76

72 Autorja e keumltij raporti punon neuml Institutin Shqiptar teuml Medias73 Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007 gjendet neumlhttpwwwklshorgaldoc20070507132319_v_departamenti_i_kontrollit_te_institucioneve_fi nanciare_ndeumlrmarrjeve_dhe_shoqeumlrive_publike_nr1-2007pdf (pareuml neuml 10 korrik 2007)74 Leteumlr e punonjeumlsve teuml RTSH ldquoRTSH ka nevojeuml peumlr ndryshime urgjenterdquo Tema 17 shkurt 2006 f 1175 Kico Blushi ldquoTelevizioni qeuml ka mbetur peng i partiverdquo Standard 17 mars 2006 f 23 76 IREX ldquoShqipeumlriardquo neuml Media Sustainability Index 2006 f 5 gjendet neumlhttpwwwirexorgprogramsMSI_EUR2005MSI05-Albaniapdf (pareuml neuml 20 qershor 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

34

4 TRANSMETUESIT PRIVATEuml

41 Rregullimi dhe menaxhimi

Sektori privat i transmetimit neuml Shqipeumlri eumlshteuml i gjereuml dhe peumlrfshin tre stacione kombeumltare televizive 68 stacione televizive lokale dy satelitore dhe 44 operatoreuml televiziveuml kablloreuml

Megjithateuml mungesa e studimeve profesionale dhe informacionit nga veteuml transmetuesit e veumlshtireumlson krijimin e njeuml pamjeje teuml detajuar peumlr sektorin Burimet e fi nancimit teuml njeuml tregu kaq teuml vogeumll por teuml mbipopulluar mbeten njeuml mister dhe ccedilojneuml neuml pyetje serioze peumlr lidhjen midis burimeve teuml kapitalit teuml stacionit nga njeumlra aneuml dhe neumlpeumlrmjet peumlrmbajtjes dhe pavareumlsiseuml editoriale nga ana tjeteumlr

42 Proneumlsia e televizioneve dhe proneumlsia e ndeumlrthurur

Edhe pse proneumlsia e huaj nuk eumlshteuml e kufi zuar prania e investuesve teuml huaj ka ardhur neuml ulje Tregu i medias vazhdon teuml mbetet joteumlrheqeumls peumlr investuesit e huaj pasi operon neuml njeuml ekonomi teuml vogeumll me infrastruktureuml teuml varfeumlr apo qeuml mungon krejt si dhe leuml vend peumlr konkurrenceuml teuml pandershme Julien Roche njeuml biznesmen francez qeuml jeton neuml Shqipeumlri shiti 33peumlrqind teuml aksioneve teuml tij neuml stacionin televiziv kombeumltar TV Klan ortakeumlve teuml tij shqiptareuml neuml 200577 Neuml janar 2008 grupi gjerman mediatik Westdeutsche Allgemeine Zeitung (WAZ) shprehu interesin peumlr teuml investuar neuml median shqiptare por peumlr momentin ata po studiojneuml ende tregun78

Veteumlm Ligji peumlr Transmetimet Numerike peumlrmban masa peumlr teuml kufi zimin e peumlrqendrimit teuml proneumlsiseuml me qeumlllim qeuml teuml arrihet pluralizmi i medias79 Njeuml njeumlsi nuk mund teuml zoteumlrojeuml meuml shumeuml se njeuml licenseuml peumlr njeuml rrjet tokeumlsor dixhital Gjithashtu ligji ndalon njeumlsiteuml me interesa ekonomike apo pozicion neuml vendimmarrje neuml njeuml kompani qeuml ka licenseuml peumlr transmetim dixhital tokeumlsor teuml keneuml interesa ekonomike apo pozita vendimmarrje neuml njeuml zoteumlrues tjeteumlr license transmetimi dixhitale tokeumlsore

Megjithateuml njeuml operator rrjeti mund teuml peumlrfi tojeuml licenseuml transmetimi peumlr njeuml program televiziv dhe e kundeumlrta Asnjeuml operator nuk mund teuml peumlrfi tojeuml meuml shumeuml se 30 peumlrqind teuml teuml ardhurave kombeumltare nga reklamat televizive Neuml peumlrgjitheumlsi masat ligjore peumlr proneumlsineuml nga ligji i transmetimeve janeuml teuml vlefshme edhe peumlr transmetuesit dixhitaleuml

43 Tregu i reklamave

Mungesa e transparenceumls seuml proneumlsiseuml seuml medias dhe teuml fi nancimit teuml saj mbeten ende probleme teuml pazgjidhura dhe polemizuese Burimet e fi nancimit teuml medias mbeten teuml panjohura peumlr shkak teuml mungeseumls seuml studimeve neuml keumlteuml fusheuml dhe peumlr shkak teuml refuzimit teuml transmetuesve peumlr teuml

77 KKRT Departamenti Juridik dhe i Licensave 13 korrik 200778 Aida Cama ldquoKoncerni gjerman i mediave WAZ do teuml hyjeuml neuml tregun shqiptarrdquo neuml Tema 16 janar 2008 f 279 Ibid Art 13

S H Q I P Euml R I A

35

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

dheumlneuml keumlteuml informacion Burimi i veteumlm zyrtar peumlr keumlteuml treg vazhdon teuml jeteuml deklarimi i bilancit vjetor qeuml operatoreumlt doreumlzojneuml te KKRT Megjithateuml veteumlm njeuml numeumlr i vogeumll transmetuesish e beumljneuml keumlteuml Neuml 2006 veteumlm 39 transmetues nga meuml shumeuml se 100 e doreumlzuan bilancin vjetor Jashteuml Tiraneumls veteumlm 30 peumlrqind teuml operatoreumlve i doreumlzuan bilancet vjetore Edhe dy stacionet televizive private kombeumltare TV Klan dhe TV Arbeumlria nuk i doreumlzuan ato80

Neuml peumlrgjitheumlsi operatoreumlt televiziveuml vazhdojneuml teuml peumlsojneuml humbje Veteumlm pak prej tyre raportojneuml fi tim Peumlr shembull pas njeuml humbjeje prej ALL 33 milioneumlsh (euro270000) neuml 2003 Top Channel TV pati njeuml fi tim prej ALL 45 milioneumlsh (euro37000) dhe ALL 28 milioneumlsh (euro230000) neuml 2004 dhe 2005 respektivisht81 Po keumlshtu pas dy vitesh humbjeje TV Vizion+ pati njeuml fi tim prej ALL 7 milioneumlsh (euro57000) neuml 200582 Megjithateuml KKRT deklaroi se analiza e deklarimeve fi nanciare gjateuml tre viteve teuml fundit deumlshmonte peumlr mospeumlrputhje teuml reumlndeumlsishme gjeuml qeuml e beumlnte rregullatorin teuml dyshonte se disa stacione i falsifi konin shifrat dhe raportet e tyre83

Ccedileumlshtja e transparenceumls seuml kapitalit neuml media u beuml akoma meuml e diskutueshme kur Kryeministri Sali Berisha deklaroi neuml 28 mars 2007 qeuml media neuml Shqipeumlri eumlshteuml e lidhur me grupe mafi oze teuml cilat e peumlrdorin median si njeuml vegeumll peumlr teuml demonizuar pjeseumltareumlt dhe veprimet e qeveriseuml sidomos neuml betejeumln e saj kundeumlr korrupsionit84 Pas keumlsaj deklarate pronareumlt dhe drejtuesit e medias keumlrkuan fakte dhe emra specifi keuml nga Berisha dhe i keumlrkuan teuml doreumlzonte neuml autoritetet e prokuroriseuml teuml gjitheuml informacionin e nevojsheumlm peumlr teuml ngritur padi

Qeveria reagoi duke i peumlrjashtuar pronareumlt e medias nga pjeseumlmarrja neuml tendereumlt publikeuml KKRT ka dheumlneuml teuml kuptojeuml vitet e fundit qeuml gjysma e teuml ardhurave teuml fi tuara nga operatoreumlt mediatikeuml vijneuml nga ldquoburime teuml tjerardquo duke iu referuar bizneseve teuml tjera qeuml drejtohen nga shumica e pronareumlve teuml medias peumlrfshireuml keumltu ndeumlrtimin i cili eumlshteuml biznesi meuml fi timprureumls neuml Shqipeumlri peumlr momentin ose import-eksportin reklameumln apo sheumlrbimet e Internetit85 Qeveria e tanishme meuml tej propozoi qeuml personave apo kompanive qeuml kishin aksione si neuml kompani mediatike ashtu dhe neuml njeuml kompani tjeteumlr trsquou ndalohej pjeseumlmarrja neuml tendera publikeuml Sipas ligjit neuml fuqi aksionereumlt neuml njeuml stacion radiofonik apo televiziveuml nuk mund teuml marrin pjeseuml neuml meumlnyreuml teuml drejtpeumlrdrejteuml apo teuml teumlrthorteuml neuml tendera publikeuml apo neuml privatizimin e proneumls shteteumlrore86

Gjithashtu neuml 2006 qeveria vendosi teuml mos jepte meuml reklama shteteumlrore dhe njoftime shteteumlrore peumlr median dhe trsquoi botonte keumlto neuml Buletinin e Njoftimeve Zyrtare87 Shpeumlrndarja e reklameumls shteteumlrore nuk ka qeneuml kurreuml transparente Peumlrkundrazi pa masa ligjore teuml

80 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 6281 Ibid f 6382 Ibid83 Ibid84 Newsletter e Institutit Shqiptar teuml Medias gjendet neuml httpwwwinstitutemediaorgpagesnews-2007html57 (pareuml neuml 17 qershor 2007)85 OSIAlbania pp 225ndash22886 Ligji i Radios dhe Televizionit paragrafi 787 Vendimi peumlr Botimin e Njoftimeve Zyrtare 29 mars 2006 gjendet neuml httpwwwkeshilliministravealshqipqeveriavendimetbuletini20i20njoftimeveasp (pareuml neuml 29 korrik 2007) (meuml tej Vendimi i Keumlshillit teuml Ministrave peumlr Buletinin)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

36

detajuara peumlr shpeumlrndarjen e reklameumls shteteumlrore qeveria shkeumlmbente reklameumln me pasqyrim teuml favorsheumlm88 Nuk ka teuml dheumlna teuml sakta peumlr shpenzimet e peumlrgjithshme teuml kompanive apo organeve shteteumlrore peumlr reklameumln Burimi i veteumlm publik peumlr njeuml informacion teuml tilleuml ishte njeuml studim eksperimental i kryer nga rregullatori Studimi tregoi se kompania shteteumlrore e energjiseuml KESH kishte shpenzuar US$560000 peumlr reklameumln neuml 2004 e cila ishte njeuml shumeuml tre hereuml meuml e madhe se ajo e shpenzuar para tre vjeteumlsh I njeumljti studim tregoi se Albtelekom kompania shteteumlrore e telefoniseuml fi kse kishte shpenzuar euro320000 peumlr reklameumln neuml 200489 Keumlto ishin teuml vetmet kompani teuml meumldha qeuml beumljneuml reklameuml qeuml dhaneuml informacion peumlr shpenzimet e tyre

Vendimi i qeveriseuml peumlr teuml kaluar reklameumln shteteumlrore neuml buletinin zyrtar ishte njeuml hap i reumlndeumlsisheumlm peumlr teuml zvogeumlluar vareumlsineuml e medias nga shteti ldquoKy eumlshteuml njeuml akt i reumlndeumlsisheumlm dhe pozitiv qofteuml edhe neuml aspektin moral edhe pse ekzistojneuml kontradikta dhe akti nuk zgjidh peumlrfundimisht problemin e tjeteumlrsimit teuml medias soneuml [nga publiku]rdquo90 Dallimi peumlr shembull midis reklameumls shteteumlrore dhe njoftimeve shteteumlrore nuk eumlshteuml teumlreumlsisht i qarteuml dhe krijon hapeumlsireuml peumlr interpretim Sipas vendimit teuml qeveriseuml reklamat peumlr kompaniteuml shteteumlrore dhe organizatat jofi timprureumlse teuml krijuara dhe teuml mbeumlshtetura nga shteti nuk klasifi kohen si njo-ftime publike91 Kjo mund teuml leumlreuml hapeumlsireuml qeuml njeumlsiteuml shteteumlrore teuml vazhdojneuml teuml ccedilojneuml reklamat e tyre neuml media Pa transparenceuml eumlshteuml e veumlshtireuml teuml vlereumlsohet ndikimi i vendimit teuml qeveriseuml neuml sektorin e televizionit

Njeuml editorialist i mireumlnjohur shqiptar shkroi se ldquoshumica e gazetave teuml peumlrditshme neuml vend janeuml neuml koma ndeumlrsa audienca e stacioneve televizive eumlshteuml polarizuar duke i nxjerreuml jashteuml tregu shumiceumln e stacioneve periferikerdquo92 Teuml gjitha teuml dheumlnat peumlr tregun e reklameumls janeuml spekulim i pasteumlr Peumlrpjekja e veteumlm e vlefshme neuml keumlteuml drejtim u beuml nga KKRT e cila monitoroi reklameumln neuml dhjeteuml stacione televizive neuml prill dhe maj 2005 Sipas keumltij monitorimi sasia e reklameumls dhe teleshitjeve peumlrbeumlnte rreth 10 peumlrqind teuml gjitheuml koheumls seuml transmetimit93 Ligji i detyron stacionet televizive teuml mos rezervojneuml meuml shumeuml se 15 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit teuml tyre ditor ose meuml shumeuml se 12 minuta neuml oreuml peumlr reklameumln Ky rregull neuml peumlrgjitheumlsi u respektua nga operatoreumlt televiziveuml Peumlrjashtim peumlrbeumlnte TV Klan i cili transmetoi reklama gjateuml 22 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit94

Studimi tregonte se vlera e peumlrafeumlrt e tregut shqiptar teuml reklameumls televizive shkonte rreth 21 milioneuml95 Duke e krahasuar keumlteuml vlereumlsim me deklarimet fi nanciare vjetore teuml doreumlzuara

nga stacionet televizive monitorimi arriti neuml peumlrfundimin se operatoreumlt televiziveuml raportonin

88 OSIShqipeumlria f 225ndash22889 KKRT Vlereumlsim i Teuml Ardhurave nga Reklama nga Monitorimi prillndashmaj 2005 f 5 (meuml tej Studimi i KKRT peumlr Reklamat)90 ldquoPeumlrpjekjardquo Intervisteuml me Fatos Lubonjeumln Standard 27 maj 2006 f 35 91 Vendimi i Keumlshillit teuml Ministrave peumlr Buletinin92 Mero Baze ldquoPeumlrpjekja e lsquoregjimit mediatikrsquo drejt konkurrenceumlsrdquo Tema f 1 23 prill 200693 Studimi i KKRT peumlr Reklamat f 294 Studimi i KKRT peumlr Reklamat f 395 Ibid f 5

S H Q I P Euml R I A

37

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

veteumlm midis 17 dhe 22 peumlrqind teuml teuml ardhurave nga reklama96 Ky peumlrfundim hodhi dyshime peumlr evazion fi skal97 Autoreumlt e keumltij studimi paralajmeumlruan se duke pasur parasysh mungeseumln e tyre teuml peumlrvojeumls neuml vlereumlsimin e tregut teuml reklameumls shifrat e tyre duheshin marreuml me rezerveuml98

Por policia tatimore e mori studimin seriozisht dhe vendosi njeuml gjobeuml prej euro12 milioneumlsh Top Channel TV neuml korrik 2007 Monitorimi i KKRT u peumlrdor si bazeuml peumlr teuml llogaritur evazionin fi skal peumlr reklamat peumlr vitet 2002ndash2005 Duke u nisur nga ky studim u supozua se Top Channel TV kishte raportuar veteumlm 23 peumlrqind teuml teuml ardhurave teuml tij neuml ato vite99

Kjo gjobeuml u vendos pas kontrolleve teuml peumlrseumlritura teuml policiseuml tatimore ndaj Top Channel TV gjateuml 2007 kur stacioni mori njeuml qeumlndrim mjaft kritik ndaj qeveriseuml Pronari tha se ai e kishte pritur teuml vendosej njeuml gjobeuml por niveli i gjobeumls ishte krejteumlsisht i paarsyesheumlm dhe kishte peumlr qeumlllim teuml heshte njeuml zeuml kritik100 Leumlvizja e policiseuml tatimore shtyu komunitetin e medias teuml dilte me njeuml deklarateuml teuml peumlrbashkeumlt neuml mbeumlshtetje teuml Top Channel TV101 Komisioni Parlamentar i Medias dhe Prokuroria e Peumlrgjithshme gjithashtu niseumln njeuml hetim Pas keumltij presioni u duk se qeveria do e merrte seumlrish neumln shqyrtim gjobeumln Stacioni ende nuk e ka paguar gjobeumln dhe po negocion me autoritetet Top Channel TV eumlshteuml njeuml shembull i qarteuml se si mund teuml abuzohen apo keqpeumlrdoren mungesa e teuml dheumlnave dhe monitorimeve dhe studimeve sistematike peumlr tregun e reklameumls seuml bashku me mungeseumln e transparenceumls nga ana e kompanive qeuml beumljneuml reklameuml medias dhe qeveriseuml

44 Standartet dhe pavareumlsia editoriale

Neuml 2005 Instituti Shqiptar i Medias nisi njeuml rishikim teuml Kodit teuml Etikeumls peumlr gazetareumlt i cili ishte hartuar neuml 1996 Instituti e ndeumlrmori keumlteuml puneuml si njeuml reagim ndaj zbatimit joefi kas teuml Kodit dhe i nisur nga nevoja peumlr ta peumlrshtatur Kodin me ndryshimet qeuml kaneuml ndikuar te media neuml dekadeumln e kaluar Njeuml arsye tjeteumlr ishte qeumlllimi i Institutit peumlr teuml fi lluar njeuml sistem efi kas veteuml-rregullimi neuml media Amendamentet ligjore qeuml kaneuml peumlr qeumlllim teuml dekriminalizojneuml shpifjen dhe fyerjen po diskutohen neuml Parlament dhe ka teuml ngjareuml teuml miratohen neuml teuml ardhmen e afeumlrt

Neuml procesin e rishikimit instituti u peumlrpoq teuml peumlrfshijeuml teuml teumlreuml paleumlt kryesore teuml interesuara peumlrfshireuml pronareumlt drejtuesit kryeredaktoreumlt gazetareumlt aktivisteumlt e shoqeumlriseuml civile deputeteumlt juristeumlt e medias etj Instituti e kompletoi Kodin e ri teuml Etikeumls dhe njeuml statut teuml njeuml organi veteuml-rregullues

96 Ibid f 697 Ibid f 798 Metodologjia e studimit bazohej neuml njeuml formuleuml sipas seuml cileumls vlera e teuml ardhurave nga reklama llogaritej duke shumeumlzuar koheumln e reklameumls me tarifat fi kse qeuml raportoheshin nga stacionet televizive Ajo nuk merrte parasysh dhe nuk mund teuml llogariste zbritjet dhe negociatat peumlr klienteumlt apo koheumlzgjatjen e kontrateumls seuml njeuml stacioni televiziv me njeuml klient (f 1)99 Njoftim peumlr Shtyp i Policiseuml Tatimore gjendet neuml httpwwwtatimegovalfq=infoampmetod=shfaqartampartID=362 (pareuml neuml 25 korrik 2007)100 Dritan Hoxha Koment neuml Tryezeumln e Rrumbullakeumlt teuml Top Channel TV Tiraneuml 14 korrik 2007101Deklarata gjendet neuml httpwwwinstitutemediaorgdocumentaPRESS_DECLARATION_dt[1]13_korrikdoc (pareuml neuml 20 korrik 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

38

Neuml peumlrgjitheumlsi gazetareumlt pronareumlt dhe menaxhereumlt raneuml dakord neuml parim peumlr nevojeumln peumlr teuml veteumlrregulluar keumlteuml sektor Mbetet peumlr trsquou pareuml neumlse ata do teuml bashkohen peumlr ta realizuar keumlteuml gjeuml

Me peumlrjashtim teuml rregullave teuml peumlrgjithshme editoriale teuml vendosura nga kryeredaktoreumlt Nuk ka kode teuml brendshme etike neuml stacionet televizive102 KKRT vazhdimisht ka theksuar neuml raportet e saj se mediat duhet teuml keneuml kodin e vet teuml etikeumls103 Peumlrveccedil keumlsaj gazetaria cileumlsore eumlshteuml veumlshtireuml teuml arrihet neuml rrethana kur veteuml gazetareumlt shpesh privohen nga teuml drejtat e tyre Shumica deumlrrmuese e gazetareumlve punojneuml pa kontrata peumlr shkak teuml zbatimit teuml dobeumlt teuml Kodit teuml Puneumls dhe mungeseumls seuml mbikqyrjes seuml rregullt teuml zbatimit teuml tij Njeuml hap pozitiv neuml keumlteuml aspekt ishte krijimi neuml 2005 i sindikateumls seuml gazetareumlve me mbeumlshtetjen e IREX Unioni ka krijuar degeuml neuml qytetet kryesore dhe ka negociuar kushte meuml teuml mira pune peumlr gazetareumlt me Ministrineuml e Puneumls Dy paleumlt fi rmoseumln njeuml memorandum qeuml do teuml krijonte mundeumlsineuml e krijimit teuml njeuml marreumlveshjeje kolektive neuml keumlteuml sektor

Megjithateuml si unioni ashtu edhe komuniteti i medias janeuml teuml ndeumlrgjegjsheumlm qeuml ky proces do teuml zgjaseuml njeumlfareuml kohe peumlr shkak teuml peumlrhapjes seuml problemit Neuml 2005 rreth 95 peumlrqind e gazetareumlve neuml Shqipeumlri punonin pa kontrata apo sigurime shoqeumlrore104 Shoqatat e tjera teuml gazetareumlve nuk kaneuml dheumlneuml ndonjeuml ndihmeuml neuml keumlteuml fushateuml dhe duket se ekzistojneuml veteumlm neuml leteumlr Kryetari i njeumlreumls prej keumltyre organizatave tha

Edhe pse kemi 15 vjet liri shtypi neuml Shqipeumlri ka veteumlm pak raste kur kolegeumlt e njeuml media ngreneuml zeumlrin apo protestojneuml kundeumlr fatit teuml kolegeumlve teuml tjereuml teuml cileumlt pushohen censurohen apo keumlrceumlnohen pa teuml drejteuml Kjo eumlshteuml njeuml temeuml veteumlm peumlr kafeneteuml ku mblidhen gazetareumlt dhe nuk hapet kurreuml neuml publik duke krijuar njeuml gjendje ku askush nuk fl et peumlr njeuml dukuri qeuml i prek teuml gjitheuml105

Kjo gjendje i leuml gazetareumlt teuml pambrojtur kundrejt deumlshirave dhe tekave teuml pronareumlve ldquoAta janeuml krejteumlsisht teuml pambrojtur kur peumlrballen me vendimet arbitrare teuml pronareumlve teuml cileumlt mund ta pushojneuml stafi n nga puna pa asnjeuml arsyerdquo106 Kjo situateuml nuk ka ndryshuar neuml dy vitet e fundit dhe veumlshtireuml se do teuml peumlrmireumlsohet pa hedhur driteuml mbi proneumlsineuml e medias dhe fi nancimin e saj Numri i madh i gazetave dhe stacioneve televizive neuml Shqipeumlri ia detyron ekzistenceumln kryesisht fi nancimit nga bizneset paralele dhe zbatimit teuml dobeumlt teuml ligjit ldquoNga pikeumlpamja profesionale ky fi nancim paralel i leuml shumeuml media teuml pambrojtura ndaj presionit apo censureumls seuml bizneseve qeuml i mbeumlshtesin ato neuml shkalleuml teuml ndryshmerdquo107

102 OSIShqipeumlria f 238ndash239103 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 55104 Unioni i Gazetareumlve Shqiptareuml ldquoMbrojtja neuml puneuml dhe sigurimi social i punonjeumlsve teuml medias njeuml domosdoshmeumlri peumlr shtypin e lireumlrdquo f 6105 Intervisteuml me Armand Shkullakun ldquoMedia transparence peumlr lajmet brenda sajrdquo Shqip 10 maj 2006 f 12 106 IREX Media Sustainability Index 2005 ndash Shqipeumlria IREX Washington DC 2006 f 14gjendet neuml faqen e Internetit teuml IREX te httpwwwirexorgprogramsMSI_EUR2005asp (pareuml neuml 20 korrik 2007) (meuml tej IREX MSI 2005 ndash Shqipeumlria)107 IREX MSI 2005 ndash Shqipeumlria f12

S H Q I P Euml R I A

39

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

45 Transmetuesit rajonaleuml dhe lokaleuml

Peumlr momentin ka 68 stacione televizive lokale nga teuml cileumlt 20 operojneuml neuml Tiraneuml Shumica e reklameumls shpenzohet neuml stacionet televizive teuml Tiraneumls Keumlto kaneuml njeuml performanceuml ekonomike dhe programim meuml teuml mireuml se stacionet lokale teuml cilat e kaneuml teuml veumlshtireuml teuml mbijetojneuml dhe teuml prodhojneuml programe cileumlsore ldquoMedia e peumlrqendruar neuml Ulteumlsireumln Pereumlndimore ka mundeumlsi meuml teuml meumldha peumlr teuml peumlrfi tuar nga njeuml treg meuml i pasur reklame gjeuml qeuml nuk vlen peumlr mediat e vendosura neuml zona meuml teuml largeumltardquo108

Peumlr shkak teuml veumlshtireumlsive ekonomike stacionet televizive lokale neuml vend e kaneuml teuml veumlshtireuml teuml peumlrshtaten me zhvillimin teknologjik Ndeumlrsa shumica e stacioneve televizive neuml Tiraneuml zoteumlrojneuml pajisje teuml koheumlve teuml fundit stacionet lokale ende punojneuml me pajisje teuml vjetra gjeuml qeuml ndikon neuml cileumlsineuml e produktit teuml tyre

5 PROGRAMACIONI

51 Programet

Pa monitorime teuml pavarura nuk ekzistojneuml statistika peumlr programet vjetore sipas llojit as peumlr transmetuesin publik e as peumlr ata privateuml Monitorimi i fundit i cili u krye nga KKRT gjateuml njeuml muaji neuml 2003 e largeumlt mbulonte programacionin e stacioneve kryesore Edhe pse stacionet private janeuml teuml detyruara me ligj teuml doreumlzojneuml programacionin vjetor te KKRT deri tanimeuml nuk kaneuml arritur teuml respektojneuml keumlteuml keumlrkeseuml apo teuml shpjegojneuml se peumlrse nuk e beumljneuml keumlteuml gjeuml Rregullatori nuk ka marreuml ndonjeuml maseuml ndaj tyre

Teuml vetmet teuml dheumlna vijneuml nga TVSH Rreth 70 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit teuml TVSH nga prilli neuml neumlntor 2006 nuk ishin programe teuml prodhuara veteuml Kuadri i programacionit teuml stacionit nuk ka mundur teuml shmangeuml rutineumln dhe monotonineuml gjeuml qeuml ka ndikuar neuml pozicionin e tij neuml treg109 Me ndryshimin e menaxhimit neuml fund teuml 2006 niseumln teuml transmetoheshin programe teuml njeuml cileumlsie meuml teuml larteuml Me keumlto ndryshime peumlrqindja e programeve teuml prodhuara veteuml pritet teuml arrijeuml deri neuml 70 peumlrqind teuml koheumls totale teuml transmetimit teuml stacionit neuml 2007110 Keumlshilli Drejtues i RTSH gjithashtu premtoi se programe teuml tjera po rishikohen dhe programe teuml reja qeuml pasqyrojneuml tema si ccedileumlshtje sociale balanceumln gjinore kultureumln dhe sheumlndeteumlsineuml do teuml lanccedilohen111

Megjithateuml ndryshimet neuml kuadrin e programacionit janeuml peumlrpjekje qeuml peumlrmbushin veteumlm keumlrkesat minimale teuml transmetuesit publik dhe nuk i japin shtyseuml standarteve teuml transmetuesit publik Raporti vjetor i stacionit pretendonte peumlr arritje teuml tilla qeuml koha e transmetimit ishte rritur nga 17 oreuml neuml 24 oreuml neuml diteuml rikthimin e programeve sportive javore hapjen e njeuml studioje

108 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 5109 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 3110 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 5111 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f5

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

40

teuml re transmetimi peumlrdorimin e studios leumlvizeumlse neuml diteumln e zgjedhjeve etj112 Drejtoresha aktuale e stacionit Mirela Oktrova shkruante ldquoEkzistenca e radios dhe televizionit publik nuk mund teuml justifi kohet as me programet e zbavitjes e as me transmetimin falas teuml programeve teuml EBU e as me organizimin e festivalit dhe bujeumln e pjeseumlmarrjes neuml Eurovizionrdquo113

Neuml njeuml aspekt meuml pozitiv TVSH organizoi debate televizive me kandidateumlt peumlr bashki gjateuml zgjedhjeve teuml 2007 duke i dheumlneuml mundeumlsineuml publikut teuml beumlnte njeuml zgjedhje meuml teuml informuar Nga ana tjeteumlr TVSH nuk ishte neuml gjendje teuml transmetonte njeuml ngjarje teuml reumlndeumlsishme si Kupa Boteumlrore e futbollit neuml 2006 pasi teuml drejtat e transmetimit u bleneuml nga DigitAlb Neuml ateuml koheuml TVSH tha se nuk mund trsquoi peumlrballonte teuml drejtat por KKRT u peumlrgjigj se stacioni mund teuml kishte keumlrkuar ndihmeuml nga shteti114 Neuml meumlnyreuml sarkastike ata shtuan se menaxhimi i TVSH nuk keumlmbeumlnguli shumeuml pasi po negocionte teuml drejtat e ldquoKafazit teuml Arteumlrdquo njeuml programi teuml pro-dhuar neuml vend por qeuml eumlshteuml kopje e formatit teuml programit teuml realitetit ldquoBig Brotherrdquo115

Megjitheuml mungeseumln e teuml dheumlnave teuml qarta peumlr programet mund teuml thuhet me siguri se shumica e stacioneve teuml reumlndeumlsishme si TV Klan Top Channel Vizion+ TV Koha dhe disa kanale lajmesh si News24 apo Alsat kaneuml fi tuar njeuml publik pak a shumeuml besnik Ata prodhojneuml lajme me standarte peumlrgjitheumlsisht teuml keumlnaqshme si dhe programe teuml ndryshme informacioni dhe zbavitjeje Informacioni dhe lajmet janeuml kthyer neuml peumlrpareumlsi si peumlr median e shkruar ashtu edhe peumlr ateuml elektronike sipas veumlzhguesve teuml ndrysheumlm116 Peumlrjashtim peumlrbeumlnte stacioni privat kombeumltar TVA i cili pas disa ndryshimeve neuml proneumlsi neuml 2006 mezi arrinte teuml peumlrmbushte detyrimet e tij si kanal kombeumltar Ky stacion nuk transmetoi fare edicione lajmesh neuml mars dhe prill 2006117 Meqeuml stacioni nuk mundte teuml peumlrmbushte peumlr shumiceumln e 2006 keumlrkesat e programacionit qeuml i impononte kontrata e licenseumls KKRT vendosi teuml reduktonte me njeuml vit licenseumln e TVA dhe ta teumlrhiqte ateuml meuml pas neuml tetor 2007 Stacioni e apeloi keumlteuml vendim dhe teuml dyja paleumlt e ccediluan ccedileumlshtjen neuml gjykateuml118

Disa nga lajmet dhe debatet peumlr tema teuml reumlndeumlsishme shpesh politike mendohet se kaneuml njeuml publik teuml qeumlndruesheumlm dhe janeuml kthyer neuml emblema teuml stacioneve televizive qeuml i transmetojneuml ato Peumlrveccedil buletineve teuml lajmeve disa nga programet meuml teuml njohura janeuml ldquoOpinionrdquo neuml TV Klan ldquoShqiprdquo neuml Top Channel ldquoLogosrdquo neuml Vizion+ dhe ldquo60 minutardquo neuml TV Koha Keumlto janeuml programe javore qeuml kaneuml teuml beumljneuml me intervista apo debate peumlr njeuml temeuml teuml caktuar Njeuml tjeteumlr program mjaft i njohur eumlshteuml ldquoFiks farerdquo njeuml revisteuml satirike e peumlrditshme qeuml bazohet neuml metoda investigative Ka dhe disa programe zbavitjeje dhe lojeumlra qeuml janeuml mjaft teuml njohura Keumltu peumlrfshihet ldquoPortokallirdquo dhe ldquoTop Showrdquo neuml Top Channel ldquoKutia e funditrdquo neuml TV Klan dhe ldquoBypassrdquo neuml Vizion+ Stacionet televizive kaneuml njeuml prirje neuml rritje teuml peumlrqendrohen neuml programe teuml njeuml natyre meuml sociale duke u peumlrpjekur teuml pasqyrojneuml meuml shumeuml kronika nga jeta e peumlrditshme dhe me interes njereumlzor Keumlto programe peumlrfshijneuml ldquoJeteuml neuml keumlrkimrdquo neuml News24 TV ldquoNjereumlz teuml humburrdquo ldquoFemrardquo dhe ldquoSOSrdquo neuml Vizion+

112 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f4113 Mirela Oktrova ldquolsquoLehjarsquo kundeumlr demokraciseuml dhe interesave teuml publikutrdquo Shekulli 4 shtator 2006 f 23114 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 52115 Ibid116 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 9117 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 54118 Vendimi peumlr TVA neuml Raportin Vjetor teuml KKRT 2006 f 25

S H Q I P Euml R I A

41

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

52 Rregullat e peumlrgjithshme peumlr lajmet

Disa rregulla neuml Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin peumlrqendrohen te programimi i peumlr-mbajtjes dhe vlejneuml si peumlr transmetuesit publikeuml ashtu edhe peumlr ata privateuml Ato kaneuml teuml beumljneuml me pavareumlsineuml editoriale censureumln teuml drejteumln e informacionit dhe teuml drejta dhe liri teuml tjera njereumlzore119 Edhe pse parimet themelore teuml informacionit teuml paansheumlm dhe teuml sakteuml janeuml teuml garantuara me ligj nuk ekzistojneuml instrumente apo organe qeuml teuml monitorojneuml zbatimin e tyre KKRT monitoron edicionet kryesore teuml lajmeve teuml stacioneve kombeumltare publike dhe private por kjo peumlrpjekje konsiston veteumlm neuml matje sasiore teuml peumlrqindjes qeuml i kushtohet pasqyrimit teuml partive dhe fi gurave politike

Stacionet televizive kaneuml beumlreuml peumlrparim teuml ndjesheumlm neuml peumlrkufi zimin e vetvetes neumlpeumlrmjet edicioneve teuml lajmeve teuml cilat kaneuml sheumlnuar peumlrmireumlsimin meuml teuml madh neuml programacion te teuml gjitha stacionet televizive120 Megjithateuml informacioni nuk eumlshteuml as i paansheumlm dhe as i drejteuml Pothuajse nuk ekziston ndonjeuml media qeuml teuml mos keteuml interesa teuml fshehura ekonomike apo politike dhe peumlr pasojeuml standartet profesionale aplikohen peumlr aq koheuml sa ua lejojneuml keumlto interesa Axhenda e lajmeve eumlshteuml shumeuml praneuml axhendeumls seuml qeveriseuml apo politikeumls neuml peumlrgjitheumlsi ose praneuml menaxhimit teuml televizioneve121 Edicionet e lajmeve zgjedhin kronika qeuml u shkojneuml peumlr shtat interesave teuml operatorit dhe jo interesit publik122

Edhe Kodi Zgjedhor imponon keumlrkesa peumlr sakteumlsi korrekteumlsi dhe balanceuml peumlr teuml gjitha stacionet televizive123 Transmetuesi i sheumlrbimit publik ka peumlrgjegjeumlsi shteseuml si dheumlnia e koheumls falas peumlr teuml gjitha partiteuml politike qeuml marrin pjeseuml neuml zgjedhje Testi meuml i fundit peumlr respektimin e keumltyre rregullave ishin zgjedhjet lokale neuml shkurt 2007 Stacionet televizive kryesore e kaluan keumlteuml test me sukses TVSH i kushtoi 28 peumlrqind teuml lajmeve Partiseuml Demokratike dhe 29 peumlrqind Partiseuml Socialiste Njeuml pasqyrim i ngjasheumlm u gjend edhe peumlr stacione teuml tjera teuml meumldha si Vizion+ News24 dhe TVA Peumlrjashtim peumlrbeumlnte TV Klan i cili i kushtoi meuml shumeuml koheuml qeveriseuml se ccedildo stacion tjeteumlr Peumlrfaqeumlsuesit e TV Klan pretenduan se ata thjesht po pasqyronin puneumln e zyrtareumlve teuml shtetit Megjithateuml keumlta zyrtareuml ishin pasqyruar teksa beumlnin fushateuml zgjedhore Edhe pse keumlto fushata u konsideruan teuml balancuara dhe teuml drejta neuml aspektin e pasqyrimit teuml partive politike gjateuml periudheumls parazgjedhore teuml gjitha stacionet televizive kishin favorizuar njeuml parti meuml shumeuml se teuml tjerat124

119 OSIShqipeumlria f 234120 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 47121 Monitorimi u krye neuml kuadrin e ldquoMonitorimi i Lajmeve teuml Mbreumlmjes neuml TV ndash monitorim dhe analizeuml e edicioneve teuml lajmeve neuml TV neuml 10 vende teuml Europeumls Juglindorerdquo botuar neuml Media Plan Institute Treguesi i Interesit Publik Sarajevo 2007122 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 54123 Kodi Zgjedhor neni 136 neni 140 gjendet neuml httpwwwosceorgitem14076htmlhtml=1(pareuml neuml 10 korrik 2007)124 Raporti i OSCEODIHR peumlr zgjedhjet e 18 shkurt 2007 gjendet neumlhttpwwwosceorgitem24859htmlhtml=1 (pareuml neuml 12 korrik 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

42

53 Udheumlzimet e peumlrgjithshme peumlr prodhimin e programeve

Ligji peumlr Radion dhe Televizionin vendos disa detyrime teuml peumlrgjithshme peumlr teuml gjitha stacionet televizive Keumlto kaneuml teuml beumljneuml kryesisht me dinjitetin njereumlzor respektin peumlr ligjin dhe teuml drejtat e njeriut125

Megjithateuml keumlto masa janeuml mjaft teuml vakeumlta dhe teuml peumlrgjithshme dhe nuk janeuml shndeumlrruar neuml rregulla meuml teuml detajuara nga KKRT Keumlto parime teuml peumlrgjithshme neuml peumlrgjitheumlsi janeuml respektuar Teuml vetmet probleme kishin teuml beumlnin me pornografi neuml e cila ndalohet krejteumlsisht peumlr trsquou transmetuar Neuml stacionet tokeumlsore analoge nuk transmetohen programe me peumlrmbajtje pornografi ke Megjithateuml DigitAlb transmeton pornografi gjitheuml koheumln neuml njeuml kanal neuml formeuml teuml kriptuar si dhe dy programe pornografi ke neuml mesnateuml

54 Kuotat

Nuk ekzistojneuml kuota teuml posaccedilme peumlr peumlrfaqeumlsim gjuheumlsor apo teuml grupeve teuml minoriteteve Stacioni i transmetimit publik si dhe disa kanale private ndonjeumlhereuml transmetojneuml programe peumlr minoritetet etnike Neuml vitet e fundit Instituti Shqiptar i Medias eumlshteuml angazhuar neuml koordi-nimin e projekteve teuml produksionit teuml programeve radiofonike dhe televizive peumlr pakicat etnike dhe gjuheumlsore neuml vend si dhe peumlr artikuj peumlr keumlto tema teuml botuara neuml median e shkruar

Mediat qeuml fokusohen neuml temat e pakicave luftojneuml peumlr mbijeteseuml Peumlr shembull Radio Prespa e themeluar neuml 2003 neuml zoneumln e kufi rit me Republikeumln e Maqedoniseuml dhe qeuml transmeton maqedonisht nuk funksionon rregullisht peumlr shkak teuml pengesave fi nanciare Stacionet radiofonike peumlr pakiceumln greke neuml jug teuml vendit gjenden neuml njeuml situateuml teuml ngjashme Teuml gjitha keumlto media janeuml nisma individuale shteti nuk jep ndihma peumlr median e minoriteteve Megjithateuml nuk ekzistojneuml pengesa ligjore peumlr dheumlnien e licensave teuml transmetimit peumlr radiot apo televizionet e minoriteteve Neuml fakt KKRT dha njeuml licenseuml peumlr radio dhe televizion radioTV Armonia njeuml projekt peumlr pakiceumln greke qeuml eumlshteuml edhe minoriteti meuml i madh etnik neuml vend Megjithateuml stacioni nuk ka fuqi fi nanciare dhe ka veumlshtireumlsi Peumlr momentin ata nuk transmetojneuml126

Kuotat e vetme neuml lidhje me peumlrmbajtjen qeuml imponon ligji peumlr ata qeuml kaneuml licenseuml lokale eumlshteuml qeuml teuml transmetojneuml programe jokomerciale dhe programe lokale informacioni peumlr teuml pakteumln 15 peumlrqind teuml programacionit javor Ligji nuk e specifi kon termin ldquojokomercialrdquo Sipas ndryshimeve teuml 2003 ata qeuml kaneuml licenseuml kombeumltare duhet trsquoi kushtojneuml teuml pakteumln 15 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit programeve teuml prodhuara veteuml dhe teuml pakteumln 30 peumlrqind programeve teuml prodhuara neuml Shqipeumlri Stacionet televizive neuml peumlrgjitheumlsi i peumlrmbushin keumlto kuota127 Ligji gjithashtu vendos kuota peumlr reklameumln duke mos i lejuar stacionet televizive teuml transmetojneuml reklama peumlr meuml shumeuml se 15 peumlrqind teuml koheumls ditore teuml transmetimit ose meuml shumeuml se 12 minuta peumlr oreuml

125 OSIShqipeumlria f 235ndash236126 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 25127 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 47

S H Q I P Euml R I A

43

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Edhe pse Shqipeumlria si vend qeuml nuk eumlshteuml aneumltar i BE nuk eumlshteuml e detyruar teuml peumlrmbusheuml legjislacionin europian shumeuml nga keumlto kuota lindin nga Konventa Europiane peumlr Televizionin Ndeumlrkufi tar (KETN) dhe Protokollin e saj Shteseuml teuml cileumln Shqipeumlria e ka ratifi kuar neuml 1999 Nga ana tjeteumlr legjislacioni shqiptar nuk u keumlrkon transmetuesve trsquoi kushtojneuml shumiceumln e koheumls seuml transmetimit veprave europiane Ligji peumlr dixhitalizimin thoteuml se stacionet televizive neuml meumlnyreuml progresive duhet teuml peumlrmbushin detyrimin e transmetimit teuml programeve europiane neuml 50 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit

55 Detyrimet peumlr transmetuesin publik

Peumlrveccedil rregullave teuml peumlrgjithshme peumlr prodhimin Ligji peumlr Radion dhe Televizionin i detyron si transmetuesit publikeuml ashtu dhe ata privateuml teuml transmetojneuml programe falas Kjo peumlrfshin programe me interes teuml larteuml peumlr publikun e gjereuml si lajmeumlrimet peumlr sheumlndetin rendin publik apo emergjencat kombeumltare Gjithashtu ligji i keumlrkon RTSH teuml transmetojeuml falas sheumlrbimet fetare teuml mbajtura gjateuml festave fetare zyrtare si dhe seancat e parlamentit Ligji peumlr Radion dhe Televizionin vendos detyrime shteseuml peumlr RTSH Programet e tij duhet teuml jeneuml teuml njeuml cileumlsie teuml larteuml teuml refl ektojneuml larmineuml e jeteumls shqiptare dhe trsquoi sheumlrbejneuml teuml gjitha grupeve shoqeumlrore peumlrfshireuml pakicat kombeumltare

Pasqyrimi i lajmeve nga vendi dhe nga jashteuml duhet teuml jeteuml gjitheumlpeumlrfshireumls dhe i paansheumlmRTSH-seuml i ndalohet transmetimi i propagandeumls politike dhe fetare Megjitheuml keumlto detyrime transmetuesi i sheumlrbimit publik mbetet ende larg peumlrmbushjes seuml misionit teuml tij publik ldquoEumlshteuml paradoksale teuml shoheumlsh se si interesi publik eumlshteuml i pari qeuml lihet pas dore nga njeuml televizion i quajtur lsquopublikrsquo Edicionet e lajmeve fi llojneuml me lajme peumlr aktivitetet e qeveriseuml dhe partive politike duke leumlneuml pas dore problemet qeuml shqeteumlsojneuml qytetareumltrdquo128 Stacioni pretendon se ka beumlreuml progres teuml reumlndeumlsisheumlm dhe se mungesa e konkurrenceumls qeuml pretendohet se ka eumlshteuml njeuml geumlnjeshteumlr e hapur nga rivaleumlt privateuml129 Por mendimi i peumlrgjithsheumlm eumlshteuml se stacionet private mbizoteumlrojneuml ldquoTelevizionet komerciale po e vrasin televizionin publik dhe po thithin teuml gjitheuml audienceumln ashtu si supermarketet po vrasin dyqanet e vogla dhe kioskat e komunizmit duke thithur teuml gjitheuml blereumlsitrdquo130

56 Detyrimet peumlr transmetuesit privateuml

Nuk ka detyrime teuml holleumlsishme programacioni peumlr transmetuesit privateuml Masat e vetme li-gjore kaneuml teuml beumljneuml me koheumlzgjatjen e transmetimit dhe periodicitetin e edicionit teuml lajmeve Stacionet televizive kombeumltare duhet teuml transmetojneuml teuml pakteumln gjashteuml oreuml neuml diteuml kurse stacionet lokale teuml pakteumln kateumlr oreuml neuml diteuml Stacionet televizive kombeumltare duhet teuml transmetojneuml programe origjinale lajmesh ccedildo diteuml Stacionet televizive private janeuml teuml detyruara teuml transmetojneuml mesazhe dhe informacion teuml njeuml interesi teuml madh publik falas sipas rregulloreve teuml hartuara nga KKRT ose me keumlrkeseumln e organeve lokale teuml qeveriseuml Informacione teuml tilla zakonisht peumlrfshijneuml komunikatat e shkurtra me interes teuml posaccedileumlm peumlr publikun sidomos

128 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 10129 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 3130 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 6

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

44

neuml situata emergjence si fatkeqeumlsi natyrore ose neuml tema si sheumlndeti dhe siguria si dhe rendi publik Neuml peumlrgjitheumlsi nuk ka patur probleme me respektimin e keumltij detyrimi

6 PEumlRFUNDIMET

Televizioni ende media me ndikim meuml teuml madh neuml Shqipeumlri ka kaluar njeuml ereuml ndryshimesh Janeuml beumlreuml ndryshime ligjore teuml reumlndeumlsishme edhe pse teuml diskutueshme duke ndryshuar peumlrbeumlrjen e autoriteteve rregullatoreuml Struktura e bazuar neuml njeuml formuleuml peumlrfaqeumlsimi teuml balancuar politik u shndeumlrrua neuml njeuml formuleuml qeuml peumlrfshinte shoqeumlrineuml civile akademikeumlt dhe profesionisteumlt Keumlto leumlvizje zyrtarisht kishin peumlr qeumlllim teuml ulnin ndikimin politik te rregullatori por disa nga veprimet e fundit teuml rregullatorit u konsideruan si teuml motivuara politikisht Peumlr meuml tepeumlr rregullatori pati probleme teuml krijonte aneumltareumlsimin e ploteuml njeuml tregues qeuml mekanizmi i emeumlrimit nuk funksionon pa probleme

Seuml shpejti rregullatori do teuml peumlrballet me njeuml test teuml veumlshtireuml shpeumlrndarjen e licensave dixhitale Ashtu si ligje teuml tjera teuml miratuara gjateuml tre viteve teuml fundit Ligji peumlr Transmetimet Nume-rike u peumlrgatit nga qeveria pa u keumlshilluar me paleumlt e interesuara gjeuml qeuml hodhi mjaft dyshime peumlr qeumlllimet e qeveriseuml dhe pasojat e keumltij ligji neuml transmetime Zbatimi i keumltij ligji ngre pikeumlpyetje teuml reumlndeumlsishme peumlr teuml ardhmen e DigitAlb operatorit teuml platformeumls dixhitale i cili pas tre vjeteumlsh veprimtarie eumlshteuml kthyer neuml njeuml lojtar teuml fuqisheumlm me njeuml bazeuml teuml reumlndeumlsishme klienteumlsh Autoriteti dhe pavareumlsia e KKRT neuml procesin e licensimit si dhe qeumlndrimi i transmetuesit teuml sheumlrbimit publik neuml keumlteuml proces do teuml jeneuml mjaft teuml reumlndeumlsishme

RTSH peumlrballet me detyreumln e veumlshtireuml e sfi deumls ndaj rritjes seuml DigitAlb qeuml nuk do teuml jeteuml e lehteuml sidomos pas performanceumls jo teuml mireuml ekonomike neuml vitet e fundit fi nancimi neuml ulje nga shteti dhe reformeumls seuml papeumlrfunduar Popullariteti i RTSH nuk eumlshteuml peumlrmireumlsuar Menaxhimi jo i mireuml dhe prapambetja neuml krahasim me transmetuesit privateuml seuml bashku me mendimin e peumlrgjithsheumlm qeuml RTSH kontrollohet politikisht janeuml ndeumlr problemet kryesore teuml transmetuesit Stacioni mbetet ende larg peumlrmbushjes seuml misionit teuml tij publik Shpresohet qeuml menaxhimi i ri i stacionit do teuml hartojeuml njeuml strategji koherente dhe teuml fi llojeuml njeuml reformeuml teuml qeumlndrueshme Megjithateuml reforma e RTSH do teuml jeteuml e dhimbshme dhe si e tilleuml stacioni do teuml keteuml nevojeuml peumlr ndihmeseuml teuml reumlndeumlsishme neuml arritjen e misionit teuml tij

Programet profesionale dhe cileumlsore po vijneuml neuml rritje Megjithateuml tregu mbetet i mbipopulluar dhe megjitheuml zhurmeumln peumlr burimet e fi nancimit teuml medias nuk janeuml marreuml masa konkrete neuml keumlteuml drejtim Transparenca e burimeve teuml kapitalit teuml medias nevojiten medoemos neuml njeuml vend ku gazetareumlt teuml cileumlt nuk kaneuml kontrata pune shpesh kaneuml frikeuml teuml rrezikojneuml e teuml provokojneuml pronareumlt duke shkruar neuml meumlnyreuml teuml pavarur Organizatat peumlr median kaneuml beumlreuml peumlrpjekje teuml shumta peumlr teuml rritur ndeumlrgjegjeumlsimin peumlr kodet e etikeumls te gazetareumlt por veteuml-rregullimi efi kas ende nuk ka nisur Mangeumlsia e studimeve teuml tregut ose teuml teuml dheumlnave teuml tjera i pengon mjaft vlereumlsimet peumlr kushtet e medias shqiptare

S H Q I P Euml R I A

45

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

ANEKS1 LEGJISLACIONI I PEumlRMENDUR NEuml RAPORT

Fletorja Zyrtare eumlshteuml gazeta zyrtare e Shqipeumlriseuml

Direktiva 9736EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 30 qershor 1997 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin e disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 202 30 korrik 1997

Direktiva 200765EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 11 dhjetor 2007 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 33227 18 dhjetor 2007

Kodi Zgjedhor neni 136 neni 140 gjendet neuml httpeumleumleumlosceorgitem14076htmlhtml=1 (pareuml neuml 10 korrik 2007)

Ligji peumlr Transmetimet Numerike Ligji nr 9742 neuml 28 maj 2007 peumlr Transmetimet Numerike neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml

Ligji nr 8410 dateuml 30091998 Peumlr radion dhe televizionin publik e privat neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml Fletorja Zyrtare 20 tetor 1998 amenduar me ligjin nr 8657 dateuml 31072000 ligjin nr8794 dateuml 10052001 ligjin nr9016 dateuml 20022003 dhe ligjin nr9124 dateuml 29072003 si dhe Ligji nr 9677 i 13 janarit 2007

Ligji nr 9531 i cili ndryshon Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin me kapitullin ldquoPeumlr Radion dhe Televizionin Publik dhe Privatrdquo 11 maj 2006 Fletorja Zyrtare 65 2006

Ligji nr 9645 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2007rdquo i 27 neumlntorit 2006

Ligji nr 9836 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2008rdquo i 26 neumlntorit 2007

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

46

ANEKS 2 BIBLIOGRAFIA

Neuml anglisht

IREX Media Sustainability Index 2005 ndash Albania IREX Washington DC 2006

IREX Media Sustainability Index 2006 ndash Albania IREX Washington DC 2007

Neuml shqip

KKRT Vlereumlsim i teuml Ardhurave teuml Reklamave nga Monitorimi prillndashmaj 2005

KKRT Raporti Vjetor 2006 neuml Kuvendin e Shqipeumlriseuml

RTSH Raporti Vjetor peumlr Veprimtarineuml e RTSH 2006

Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007

Unioni i Gazetareumlve Shqiptareuml ldquoMbrojtja neuml puneuml dhe sigurimi social i punonjeumlsve teumlmedias njeuml domosdoshmeumlri peumlr shtypin e lireumlrdquo

S H Q I P Euml R I A

47

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Page 14: Televizioni në Europë: Raportet vijuese 2008 - Shqipëria · Media Program përpiqet të nxisë median e pavarur, profesionale dhe të qëndrueshme si dhe gazetarinë cilësore,

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

14

12 Autoritetet rregullatore (KKRT)

Pavareumlsia

10 Qeveria dhe parlamenti duhet teuml sigurojneuml zbatimin e ploteuml teuml legjislacionit ekzistues neuml meumlnyreuml qeuml teuml respektohet dhe teuml peumlrforcohet pavareumlsia e autoritetit rregullator Keumlshillit Kombeumltar teuml Radio Televizionit (KKRT) neuml meumlnyreuml teuml veccedilanteuml neuml lidhje me emeumlrimin e aneumltareumlve teuml KKRT dhe peumlrgatitjen e raportit vjetor teuml KKRT

Rekomandimi eumlshteuml ploteumlsuar Edhe pse ngjalli mjaft polemika formula e emeumlrimit teuml aneumltareumlve teuml KKRT u ndryshua Megjitheuml reformeumln e vazhdueshme neuml vitet e fundit qeveria dhe parlamenti duhet ende teuml ndeumlrmarrin ndryshime neuml legjislacion peumlr teuml forcuar pavareumlsineuml e rregullatorit

S H Q I P Euml R I A

15

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

13 Transmetuesit publikeuml dhe privateuml

Shumeumlllojshmeumlria e medias

11Qeveria dhe parlamenti duhet teuml konsolidojneuml transparenceumln e medias neumlpeumlrmjet zbatimit teuml ploteuml teuml legjislacionit teuml medias dhe neumlpeumlrmjet kontrolleve teuml rregullta mbi proneumlsineuml dhe fi nancimin e medias

Nuk ka patur shumeuml progres peumlr teuml hedhur driteuml mbi proneumlsineuml e transmetuesve Qeveria dhe Parlamenti duhet teuml beumljneuml meuml tepeumlr peumlr ta arritur keumlteuml gjeuml Kontrollet e proneumlsiseuml dhe fi nancimit teuml mediave duhen kryer nga agjenci zbatimi meuml teuml fuqishme meuml efi kase dhe meuml teuml pavarura si KKRT apo Policia Tatimore

Peumlr teuml drejtat e gazetareumlve

12 Qeveria duhet teuml marreuml hapa teuml veccedilanteuml qeuml Kodi i Puneumls teuml zbatohet nga organizatat e mediave dhe teuml mbikqyreuml rregullisht zbatimin e tij13 Shoqatat e gazetareumlve me ndihmeumln edhe teuml aktoreumlve teuml tjereuml teuml shoqeumlriseuml civile duhet teuml keumlrkojneuml zbatimin e kodit teuml Puneumls neuml kompaniteuml e mediave dhe neuml meumlnyreuml teuml veccedilanteuml negociatat kolektive14 Organizatat e shoqeumlriseuml civile duhet teuml mbeumlshtesin gazetareumlt edhe individualisht kur teuml drejtat e tyre dhunohen nga pronareumlt e mediave autoritetet shteteumlrore ose paleuml teuml tjera

Keumlto rekomandime nuk janeuml peumlrmbushur Qeveria nuk ka ndeumlrmarreuml hapa peumlr teuml forcuar zbatimin e Kodit teuml Puneumls (Keumlto hapa do teuml peumlrfshinin edhe forcimin e kapaciteteve teuml agjencive teuml zbatimit teuml ligjit si Inspektoriati i Larteuml i Puneumls dhe Policia Tatimore peumlr teuml monitoruar rregullisht zbatimin e Kodit teuml Puneumls neuml teuml gjitha mediat) Neuml teuml njeumljteumln koheuml shoqeumlria civile dhe shoqatat e gazetareumlve kaneuml qeneuml teuml dobeumlta neuml keumlrkeseumln e tyre peumlr zbatimin e Kodit neuml organizatat e mediave

Financimi

15 Qeveria duhet teuml krijojeuml njeuml organizeumlm teuml pavarur qeuml teuml jeteuml peumlrgjegjeumls peumlr transferimin e fondeve qeveritare tek operatoreumlt e mediave neuml peumlrputhje me parimet dhe procedurat e parashtruara nga rekomandimet peumlrkateumlse teuml Keumlshillit teuml Europeumls Procesi i transferimit teuml parave duhet teuml jeteuml i qarteuml dhe transparent

Ky rekomandim eumlshteuml peumlrmbushur Qeveria ka krijuar Agjencineuml e Prokurimeve Publike qeuml boton njeuml buletin javor teuml njoftimeve zyrtare peumlrfshireuml reklamat shteteumlrore dhe njoftimet qeuml meuml peumlrpara botoheshin neuml gazeta Megjithateuml ligji nuk eumlshteuml krejteumlsisht i qarteuml neuml peumlrkufi zimin e reklameumls shteteumlrore dhe peumlr pasojeuml ka nevojeuml peumlr sqarim teuml meumltejsheumlm

Reklamat shteteumlrore

16 Qeveria duhet teuml ndeumlrmarreuml hapa teuml menjeumlhershme peumlr teuml siguruar transferimin e paparagjykuar dhe jopolitik teuml parave nga reklamat shteteumlrore dhe teuml rriseuml transparenceumln mbi transferimin e parave nga kjo reklameuml

Qeveria ka ndeumlrmarreuml hapa peumlr teuml garantuar njeuml shpeumlrndarje objektive teuml reklameumls shteteumlrore Megjithateuml sistemi i shpeumlrndarjes seuml reklameumls shteteumlrore ka ende nevojeuml peumlr peumlrmireumlsim

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

16

Pavareumlsia

17 Qeveria duhet teuml investigojeuml rregullisht pohimet mbi dhunimet e liriseuml dhe teuml pavareumlsiseuml seuml medias

Qeveria nuk ka treguar gatishmeumlri teuml madhe peumlr teuml hetuar dhunimet e liriseuml seuml medias rregullisht Neuml keumlteuml meumlnyreuml ky rekomandim ende qeumlndron

Studime dhe monitorim

18 Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare duhet teuml monitorojneuml dhe teuml raportojneuml publikisht mbi dhunimet e pavareumlsiseuml seuml medias19 Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare duhet teuml asistojneuml me studime dhe monitorim fusha teuml veccedilanta teuml aktivitetit teuml medias teuml tilla si pavareumlsia respektimi i ligjit dhe etika e medias

Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare kaneuml vazhduar ta peumlrmbushin rolin e tyre monitorues Puna e tyre monitoruese dhe keumlrkimore eumlshteuml thelbeumlsore dhe duhet teuml vazhdojeuml

S H Q I P Euml R I A

17

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

14 Transmetuesi publik (RTSH)

Reforma e RTSH

20 Qeveria duhet teuml mbeumlshteseuml transformimin e Radio Televizonit Shqiptar (RTSH) neuml njeuml transmetues teuml veumlrteteuml teuml sheumlrbimit publik duke beumlreuml teuml qarta rolet dhe peumlrgjegjeumlsiteuml dhe duke garantuar transparenceumln e administrimit21 Shoqatat e gazetareumlve dhe organizatat ndeumlrqeveritare duhet teuml ndeumlrmarrin hapat e duhura nga ana e tyre peumlr teuml mbeumlshtetur transformimin e RTSH22 Qeveria dhe OJQ teuml reumlndeumlsishme teuml keumltij sektori duhet teuml peumlrpiqen teuml sjellin teuml gjitheuml aktoreumlt neuml njeuml debat publik mbi teuml ardhmen e RTSH Kjo duhet teuml peumlrfshijeuml gazetareumlt e RTSH drejtoreumlt e meumlparsheumlm dhe ata teuml tanisheumlm autoritetin rregullator (KKRT) OJQ dhe komunitetin e gazetareumlve neuml peumlrgjitheumlsi23 Shoqeumlria civile duhet ta sjelleuml peumlrpara veumlmendjes seuml publikut shqeteumlsimet mbi RTSH dhe teuml keumlrkojeuml zgjidhje nga organet kompetente Neuml lidhje me TVSH keumlto shqeteumlsime peumlrfshijneuml por nuk janeuml teuml kufi zuara me cileumlsineuml e programit transparenceumln e administrimit efi kasitetin e administrimit dhe pavareumlsineuml nga qeveria dhe grupet politike

Menaxhimi i ri i RTSH duket se ka nisur njeuml reformeuml serioze Eumlshteuml ende shumeuml hereumlt peumlr teuml nxjerreuml peumlrfundime peumlr strategjineuml e tij por mund teuml thuhet me siguri se ai do teuml keteuml nevojeuml peumlr asistenceuml fi nanciare dhe teknike dhe do teuml duhet teuml beumljeuml njeuml menaxhim teuml menccedilur dhe efi kas teuml burimevePrandaj rekomandimet nga raporti fi llestar janeuml ende teuml vlefshme Qeveria duhet teuml mbeumlshteseuml reformeumln e RTSH dhe shoqatat e gazetareumlve duhet teuml organizojneuml debate publike dhe teuml ofrojneuml peumlrvojeumln e tyre peumlr teuml ndihmuar keumlteuml reformeuml Cileumlsia e programit transparenca e administrateumls si dhe efi kasiteti i menaxhimit duhet teuml jeneuml ndeumlr temat qeuml shoqeumlria civile duhet teuml keteuml neuml veumlmendje teuml saj

Financimi

24 Qeveria duhet ta njoheuml dhe ta beumljeuml teuml ditur teuml ardhureumln nga tarifat e licensave Kur kjo teuml kryhet ateumlhereuml duhet teuml mendohet peumlr teuml gjetur rrugeumlt peumlr teuml peumlrmireumlsuar nivelin e pageseumls seuml keumlsaj tarife

Ky rekomandim nuk eumlshteuml peumlrmbushur Qeveria duhet ende teuml rriseuml transparenceumln peumlr teuml ardhurat nga taksa e aparatit

Programacioni

25 Administrimi dhe stafi i Radio Televizionit Shqiptar (TVSH) duhet teuml peumlrmireumlsojeuml cileumlsineuml e produksionit dhe teuml peumlrcaktojeuml njeuml struktureuml programi qeuml do teuml rriste interesin publik dhe do ta beumlnte meuml teumlrheqeumls keumlteuml stacion televiziv

Megjitheuml ndryshimet e fundit neuml RTSH menaxhimi dhe stafi i stacionit duhet teuml peumlrmireumlsojneuml programacionin

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

18

15 Shoqeumlria civile

Kodet e etikeumls

26 Shoqatat e gazetareumlve duhet teuml peumlrpilojneuml kodet e etikeumls ose teuml amendojneuml ateuml ekzistues teuml rrisin ndeumlrgjegjeumlsimin peumlr keumlto kode dhe teuml promovojneuml veprimin neuml peumlrputhje me to

Neuml shtator 2006 shoqatat e gazetareumlve miratuan njeuml kod etike peumlr teuml gjitha mediat neuml vend Megjithateuml kodi nuk eumlshteuml miratuar ldquozyrtarishtrdquo nga ndonjeuml media dhe ende nuk ka ndonjeuml mekanizeumlm peumlr ta zbatuar ateuml Gazetareumlt janeuml teuml lireuml teuml vendosin neumlse duan ta respektojneuml ateuml apo jo Njeuml sistem efi kas veteumlrregullimi dhe njeuml ambient i sigurt peumlr gazetareumlt mbeten ende qeumlllime teuml largeumlta

Shoqatat e mediave

27 Shoqatat e mediave duhet teuml forcojneuml neuml meumlnyreuml teuml ndjeshme afteumlsiteuml peumlr debat publik dhe ndeumlrgjegjeumlsimin e organizatave dhe shoqatave teuml mediave neumlpeumlrmjet njeuml bashkeumlpunimi meuml teuml mireuml dhe duke promovuar teuml drejtat e gazetareumlve peumlrballeuml pronareumlve teuml mediave dhe qeveriseuml 28 Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare duhet teuml ofrojneuml eksperienceuml dhe asistenceuml peumlr konsolidimin e shoqatave teuml mediave

Nuk ka pasur shumeuml peumlrparim neuml keumlteuml aspekt Shoqatat e gazetareumlve duhet teuml vazhdojneuml teuml peumlrmireumlsojneuml kapacitetet e tyre Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare teuml cilat kaneuml asistuar procesin deri tani duhet teuml vazhdojneuml mbeumlshtetjen e tyre

2 REKOMANDIMET E REJA SIPAS RAPORTIT TEuml 2008

21 Legjislacioni

Televizioni dixhital

KKRT duhet teuml hartojeuml njeuml Strategji Dixhitalizimi dhe pastaj teuml niseuml procesin e licensimit dixhitalHartimi i Strategjiseuml duhet teuml miratohet pas njeuml debati publik me paleumlt e interesuara Strategjia duhet teuml marreuml parasysh tema teuml tilla si mbrojtjen e konsumatorit investimet neuml platforma dixhitale teuml beumlra tashmeuml neuml vend si dhe pluralizmin dhe konkurrenceumln neuml media

1

2

S H Q I P Euml R I A

19

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

C Peumlrfundimet kryesore teuml monitorimit vijues

1 AMBIENTI I PEumlRGJITHSHEumlM I TRANSMETIMEVE

11 Zhvillimet kyccedile neuml legjislacion dhe politika

Qeuml nga koha e botimit teuml ldquoTelevizioni neuml Europeumlrdquo neuml 2005 peumlrvoja e Shqipeumlriseuml ka qeneuml e pasur neuml aspektin e legjislacionit dhe politikave peumlr median me debate teuml nxehta rreth teuml ardhmes seuml autoriteteve rregullatore transparenceumls seuml fi nancimeve neuml media si dhe transmetimeve numerike Peumlrbeumlrja e autoriteteve rregullatore eumlshteuml ndryshuar me ligj Ndryshime teuml tjera ligjore peumlrpiqen teuml zvogeumllojneuml vareumlsineuml ekonomike teuml medias elektronike nga reklamat shteteumlrore dhe peumlr pasojeuml dhe nga abuzimet e mundshme

Pas debatesh teuml gjata dhe teuml gjalla mes pronareumlve teuml medias deputeteumlve rregullatoreumlve RTSH dhe shoqatave teuml industriseuml Shqipeumlria po peumlrgatitet peumlr teuml legalizuar platformeumln e saj dixhitale sipas Ligjit peumlr Transmetimet Dixhitale2 Transmetimet dixhitale neuml platformat satelitore dhe tokeumlsore janeuml zhvilluar me shpejteumlsi gjateuml tre viteve teuml kaluara duke arritur njeuml depeumlrtim teuml reumlndeumlsisheumlm Pas gati kateumlr vitesh transmetimi platforma televizive dixhitale DigitAlb pretendonte se kishte 120000 abonenteuml neuml fi llim teuml 2006 neuml Shqipeumlri dhe te shqiptareumlt qeuml jetojneuml jashteuml3 Caktimi i ndikimit teuml ligjit te DigitAlb dhe te abonenteumlt e tij do teuml jeteuml njeuml test i meumltejsheumlm peumlr autoritetin rregullator Nga ana tjeteumlr mbetet peumlr trsquou pareuml neumlse transmetuesit e tjereuml sidomos TVSH do teuml jeneuml neuml gjendje teuml investojneuml neuml dixhitalizimin dhe teuml konkurrojneuml me DigitAlb

TVSH vazhdon teuml mos e peumlrmbusheuml misionin e saj Drejtuesit e caktuar neuml fund teuml 2006 peumlrballen me detyreumln e veumlshtireuml e kthimit teuml stacionit neuml njeuml operator me teuml veumlrteteuml publik edhe pse vuan nga njeuml reumlnie e vazhdueshme e popullaritetit ndeumlrkoheuml qeuml audienca e stacioneve private ka ardhur neuml rritje Njeuml hap tejet i vonuar neuml keumlteuml drejtim u mor neuml gusht teuml vitit 2007 me hartimin e peumlrbashkeumlt teuml njeuml strategjie peumlr RTSH neuml ereumln dixhitale nga TVSH dhe Unioni Europian i Transmetimeve (EBU) me keumlshillimin e Divizionit teuml Medias seuml Keumlshillit teuml Europeumls

12 Masat ligjore teuml BE

Shqipeumlria e ka miratuar pjeseumlrisht legjislacionin dhe standartet europiane peumlr median Neuml vitin 1999 vendi fi rmosi dhe ratifi koi Konventeumln e Keumlshillit teuml Europeumls peumlr Televizionin Ndeumlrkufi tar dhe Protokollin e tij Shteseuml Shumeuml nga masat e Ligjit peumlr Radion dhe

2 Ligji nr 9742 i 28 maj 2007 neuml Transmetimet Numerike neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml (meuml tej Ligji peumlr Transmetimet Numerike)3 Sipas teuml dheumlnave nga DigitAlb (gjendet neuml httpwwwdigitalbtvkompania e pareuml neuml 31 korrik 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

20

Televizionin4 vijneuml nga kjo marreumlveshje dhe neuml njeuml meumlnyreuml peumlrmbushin disa nga keumlrkesat e Direktiveumls Televizioni Pa Kufi j (TVWF)5 si masat peumlr sponsorizimet reklamat teuml drejteumln e replikeumls dhe mbrojtjen e teuml miturve

Legjislacioni shqiptar peumlr median nuk ka peumlrfshireuml keumlrkesat e Direktiveumls TVWF peumlr teleshitjet dhe transmetimin e veprave europiane Ligji peumlr Transmetimet Numerike paraqiti keumlrkeseumln qeuml veprat europiane duhet teuml peumlrbeumljneuml 50 teuml programacionit teuml njeuml stacioni duke lejuar qeuml kjo peumlrqindje teuml arrihet neuml meumlnyreuml progresiveMegjithateuml respektimi i keumltyre standarteve duhet ende teuml monitorohet pasi ky ligj eumlshteuml ende mjaft i ri Kishte njeuml ide peumlr teuml caktuar njeuml grup pune teuml peumlrbeumlreuml nga tre eksperteuml teuml pavarur teuml medias teuml cileumlt do teuml rishikonin Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin dhe do teuml propozonin ndryshime qeuml do ta sillnin keumlteuml ligj neuml linjeuml me ligjet e BE Deri tani kjo nuk u realizua Komisioni i Peumlrhersheumlm Parlamentar peumlr Median dhe Mjetet e Informimit Publik (meuml pas Komisioni Parlamentar i Medias) po e kryen keumlteuml detyreuml por ritmi eumlshteuml i ngadalteuml duke pasur parasysh peumlrpareumlsiteuml e ccedileumlshtjeve teuml tjera neuml Parlament meuml sakteumlsisht reformeumln neuml drejteumlsi Megjithateuml ka peumlrpjekje peumlr teuml reformuar legjislacionin e medias Rregullatoreumlt dhe eksperteuml teuml Komisionit Parlamentar teuml Medias kaneuml paraqitur propozimet e tyre peumlr ndryshime ligjore por ende nuk eumlshteuml e qarteuml se cilat do teuml jeneuml hapat neuml vijim6

Edhe pse nuk ka patur njeuml monitorim teuml vazhduesheumlm se si janeuml zbatuar keumlto masa nuk ka patur ndonjeuml problem teuml veccedilanteuml7 Nga ana tjeteumlr zbatimi i masave teuml tjera teuml frymeumlzuara nga legjislacioni i BE peumlr median ka qeneuml jo i keumlnaqsheumlm Si neuml shumeuml sektoreuml teuml tjereuml neuml Shqipeumlri edhe industria e medias ka mungeseuml transparence dhe ligjet qeuml garantojneuml transparenceumln e proneumlsiseuml dhe fi nancimit mbeten teuml veumlshtira peumlr trsquou zbatuar Kjo peumlr shkak teuml mungeseumls seuml peumlrgjithshme teuml transparenceumls neuml treg Njeuml hap peumlrpara ishte njeuml amendim neuml korrik 2006 teuml Ligjit peumlr Radion dhe Televizionin qeuml i ndalonte pronareumlt e mediave teuml merrnin pjeseuml neuml tendera publikeuml8 Megjithateuml seumlrish peumlr shkak teuml mungeseumls seuml peumlrgjithshme teuml transparenceumls dhe dheumlnies seuml uleumlt teuml peumlrgjegjeumlsiseuml si nga ana e medias ashtu edhe nga ana e qeveriseuml kjo maseuml ligjore mund teuml anashkalohet me lehteumlsi

4 Ligji nr 8410 i 30 shtatorit 1998 peumlr Radion dhe Televizionin Publik dhe Privat neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml i ndryshuar me Ligjin nr 8657 i 31 korrikut 2000 Ligji nr 8794 i 10 majit 2001 Ligji nr 9016 i 20 shkurtit 2003 Ligji nr 9124 i 29 korrikut 2003 dhe Ligji nr 9677 i 13 janarit 2007 (meuml tej Ligji i Radios dhe Televizionit)5 Direktiva 9736EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 30 qershor 1997 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin e disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 202 30 korrik 1997 Direktiva 200765EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 11 dhjetor 2007 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 33227 18 dhjetor 20076 Intervisteuml me Vjollca Meccedile keumlshilltare praneuml Kryetares seuml Parlamentit Tiraneuml 17 janar 2008 7 Intervisteuml me Andrea Nathanailin Drejtor Programacioni praneuml KKRT Tiraneuml 6 korrik 2007 8 Ligji i Radios dhe Televizionit neni 20

S H Q I P Euml R I A

21

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

13 Tregu i transmetimeve

Stacionet televizive vazhdojneuml teuml shtohen neuml numeumlr dhe mund teuml argumentohet edhe qeuml cileumlsia ka ardhur neuml rritje por pa patur studime sistematike dhe teuml besueshme peumlr shikueshmeumlrineuml peumlrqindja e veumlrteteuml e tregut peumlr ccedildo stacion mbetet e panjohur Instituti i Sondazheve dhe Opinioneve i cili meuml pareuml ka beumlreuml peumlrpjekje peumlr teuml matur shikueshmeumlrineuml ka nisur njeuml peumlrpjekje teuml re peumlr studim shikueshmeumlrie neuml vitin 2007 Megjithateuml eumlshteuml ende hereumlt peumlr teuml patur rezultate teuml qarta Peumlr shembull Top Channel njeuml stacion qeuml nuk ka patur licenseuml kombeumltare deri neuml janar teuml 2008 mendohet se geumlzon njeuml peumlrqindje mesatare shikueshmeumlrie prej 70 peumlrqind9 Edhe pse nuk ka asnjeuml dyshim qeuml stacioni eumlshteuml shumeuml i ndjekur kjo shifeumlr eumlshteuml njeuml vlereumlsim i peumlrafeumlrt i eksperteumlve dhe veumlzhguesve pa asnjeuml teuml dheumlneuml zyrtare qeuml ta mbeumlshteseuml keumlteuml Stacionet e tjera meuml teuml ndjekura televizive mendohen se janeuml TV Klan Vizion+ TV Koha si dhe stacionet me lajme News24 dhe Alsat Edhe pse TVSH ende ka mbulimin meuml teuml madh teuml territorit ldquocileumlsia programore neuml uljerdquo10 ka sjelleuml humbjen e avantazhit teuml konkurrenceumls

2 RREGULLIMI DHE LICENSIMI I SEKTORIT TEuml TELEVIZIONIT

21 Autoritetet dhe korniza rregullatore

Deri neuml 2006 Ligji peumlr Radion dhe Televizionin thoshte se KKRT ishte njeuml organ i pavarur i peumlrbeumlreuml nga kryetari neumlnkryetari dhe peseuml aneumltareuml teuml zgjedhur neuml bazeuml teuml peumlrvojeumls dhe meritave neuml fushat sociale ligjore teuml arsimit dhe teuml medias Presidenti i Republikeumls propozonte njeuml kandidat ndeumlrsa gjashteuml teuml tjereumlt propozoheshin nga Komisioni Parlamentar i Medias Meuml pas Parlamenti zgjidhte aneumltareumlt dhe kryetarin me votim me shumiceuml teuml thjeshteuml11

Neuml shkurt 2006 qeveria propozoi njeuml ndryshim ligjor qeuml do teuml shkurtonte KKRT neuml peseuml aneumltareuml dhe do teuml ndryshonte formuleumln e emeumlrimit Duke pretenduar se formula e peumlrfaqeumlsimit teuml balancuar neuml organin rregullator ishte e qarteuml qeuml nuk funksiononte qeveria propozoi njeuml peumlrfshirje meuml teuml gjereuml teuml shoqeumlriseuml civile shoqatave teuml medias akademikeumlve dhe organizatave teuml tjera teuml ngjashme neuml procesin e emeumlrimit Propozimi ndezi njeuml debat teuml gjalleuml dhe krijoi njeuml klimeuml dyshimi mes paleumlve teuml interesuar shumica e teuml cileumlve mendonin se qeveria donte teuml vinte KKRT neumln kontroll Ndeumlrkoheuml qeuml teuml gjitheuml binin dakord se ekzistonte njeuml nevojeuml e forteuml peumlr reformeuml shumeuml teuml tjereuml shpreheumln shqeteumlsimin se ky propozim nuk garantonte ndonjeuml peumlrmireumlsim ldquoSi aneumltar i Komisionit Parlamentar teuml Medias besoj se neuml keumlteuml fusheuml duhen beumlreuml ndryshime por ta sjelleumlsh keumlteuml propozim fshehurazi sidomos nga qeveria dhe sidomos kur po fl asim peumlr pushtetin e kateumlrt qeuml eumlshteuml media kjo leuml njeuml shije teuml keqerdquo12

9 A Stefani Teuml pavarurit kali i Trojeumls neuml media Panorama 16 shkurt 2006 f 1710 IREX Media Sustainability Index 2006 ndash Shqipeumlria IREX Washington DC 2007 f 6 Gjendet neuml website e IREX te httpwwwirexorgprogramsMSI_EUR2006albaniaasp (i pareuml neuml 1 gusht 2007) (meuml tej IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria)11 OSIShqipeumlria kapitulli peumlr autoritetin rregullator f 194 19912 N Lesi ldquoA duhet teuml merremi me ligjin peumlr mediat elektronikerdquo Koha Joneuml 10 shkurt 2007 f 3

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

22

Peumlrveccedil shqeteumlsimit peumlr peumlrmbajtjen e amendamentit shumeuml stacione televizive shoqatat e gazetareumlve peumlrfaqeumlsues teuml shoqeumlriseuml civile dhe eksperteuml teuml medias kundeumlrshtuan mungeseumln e debatit dhe keumlshillimit peumlrpara paraqitjes seuml amendamenteve neuml Parlament Peumlr pasojeuml Komisioni Parlamentar i Medias ftoi pronareumlt dhe drejtoreumlt e mediave meuml teuml reumlndeumlsishme si dhe kryetareumlt e shoqatave teuml gazetareumlve juristeuml dhe peumlrfaqeumlsues teuml shoqeumlriseuml civile qeuml teuml paraqisnin propozimet e tyre

Ligji i tanisheumlm u miratua neuml parlament neuml maj 2006 pas njeuml debati teuml nxehteuml Edhe pasi Presidenti vuri veton dhe e ktheu ligjin ai u miratua seumlrish neuml qershor 2006 dhe u beuml i detyruesheumlm Ideja e qeveriseuml peumlr teuml shkurtuar aneumltareumlt e KKRT neuml peseuml aneumltareuml u pranua me kusht qeuml shoqatat dhe grupet e meumlposhtme mund teuml propozojneuml teuml pakteumln kateumlr kandidateuml peumlr secilin aneumltar13

shoqatat dhe grupimet e mediave elektronike

shoqatat e medias seuml shkruar

universitetet dhe shoqatat e inxhinieriseuml elektrike dhe elektronike

shoqatat e juristeumlve fakultetet e Ligjit dhe Dhoma Kombeumltare e Avokateumlve

partiteuml parlamentare

Nga keumlta kandidateuml Komisioni i Medias duhet teuml peumlrzgjedheuml jo meuml shumeuml se dy kandidateuml peumlr ccedildo post dhe ua propozon ato Parlamentit peumlr votimin peumlrfundimtar14 Ligji i ndryshuar thoteuml gjithashtu se kandidateumlt me grada shkencore janeuml teuml parapeumllqyer dhe se keumlto grada janeuml teuml detyruara peumlr kandidateumlt e nominuar nga universitetet dhe nga shoqatat e inxhinieriseuml elektrike dhe elektronike15

Ligji i ndryshuar peumlr Radion dhe Televizionin gjithashtu ngushtoi kriteret peumlr zgjedhje si aneumltar i KKRT Peumlr shembull aneumltareumlt e partive ose shoqatave politike ose personat qeuml kaneuml qeneuml apo kaneuml konkurruar peumlr postin e kryebashkiakut ose peumlr deputet apo qeuml kaneuml qeneuml aneumltareuml teuml Keumlshillit teuml Ministrave apo prefekteuml neuml dy mandatet e fundit nuk mund teuml zgjidhen16 Ky ndryshim beumlnte pjeseuml neuml shndeumlrrimin e KKRT neuml njeuml organ meuml profesional

Debati qeuml pasoi zgjedhjen e aneumltareumlve teuml KKRT sipas formuleumls seuml re ishte akoma meuml i ndezur Aneumltareumlt e rinj u emeumlruan neuml 29 korrik 2006 gjateuml sesionit peumlrfundimtar teuml Parlamentit para pushimeve verore Deputeteumlt e opoziteumls refuzuan teuml votonin Emeumlrimi i aneumltareumlve teuml KKRT seuml bashku me ata teuml Keumlshillit Drejtues teuml TVSH erdhi neuml njeuml koheuml kur kriza midis shumiceumls dhe politikaneumlve teuml opoziteumls kishte arritur kulmin Arsyeja peumlr keumlteuml peumlrplasje ishte mosmarreumlveshja peumlr ndryshimet neuml ligjin e transmetimeve dhe peumlr reformeumln elektorale e cila eumlshteuml ende neuml proces neuml Shqipeumlri Por neuml vereumln e 2006 teuml gjitha keumlto ccedileumlshtje ishin veccedilaneumlrisht

13 Ligji nr 9531 i cili amendon Ligjin e Radios dhe Televizionit me kapitullin Peumlr Radion dhe Televizionin Publik dhe Privat 11 maj 2006 Fletorja Zyrtare nr 65 2006 neni 2 paragrafi 114 Ibid paragrafi 215 Ibid paragrafi 3 dhe 416 Ibid neni 4

bull

bull

bull

bull

bull

S H Q I P Euml R I A

23

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

polemizuese duke pasur parasysh qeuml po afroheshin zgjedhjet lokale teuml shkurtit teuml 2007 Kur paleumlt neuml parlament arriteumln marreumlveshjen neuml 30 korrik 2006 ajo marreumlveshje peumlrfshinte edhe angazhimin peumlr ta kthyer seumlrish numrin e aneumltareumlve teuml KKRT neuml shtateuml dhe se dy aneumltareumlt shteseuml do teuml emeumlroheshin nga deputeteumlt e opoziteumls nga kandidateumlt e shoqeumlriseuml civile17

Megjithateuml neuml vend qeuml teuml rritej aneumltareumlsia e KKRT u ul neuml kateumlr aneumltareuml pas doreumlheqjes seuml kryetarit Ledi Bianku neuml qershor 2007 Derisa vendet bosh u ploteumlsuan neuml shtator 2007 KKRT ka marreuml veteumlm vendime qeuml nuk keumlrkonin njeuml shumiceuml Kjo gjeuml pengoi puneumln e saj

Ndeumlrkoheuml neuml njeuml klimeuml dyshimi dhe kritikash nga politikaneumlt e opoziteumls dhe nga disa stacione televizive qeuml pretendonin se KKRT ishte ende njeuml organ i politizuar rregullatori ka kryer njeuml reformeuml teuml brendshme Neuml dhjetor 2006 parlamenti miratoi njeuml rishikim teuml skemeumls administrative qeuml e rriste stafi n e KKRT nga 32 neuml 4818 si dhe ristrukturonte departamentet e saj duke theksuar peumlrmireumlsimin e monitorimit si teuml pirateriseuml seuml sinjalit dhe teuml mbulimit territorial teuml medias elektronike Gjithashtu skema propozonte teuml krijonte njeuml njeumlsi teuml marreumldheumlnieve publike peumlr teuml peumlrmireumlsuar transparenceumln e rregullatorit Reforma meuml e ndjeshme kishte teuml beumlnte me rritjen e departamentit teuml programacionit nga gjashteuml aneumltareuml neuml 16 peumlr teuml peumlrmireumlsuar peumlrmbajtjen e medias elektronike Kur keumlto ndryshime teuml peumlrfundojneuml departamenti pritet teuml jeteuml neuml gjendje teuml monitorojeuml edicionet informative peumlrditeuml si dhe reklamat problemet etike dhe ccedileumlshtje teuml tjera qeuml KKRT nuk i ka mbuluar meuml pareuml19

Gjithashtu plani propozoi ndryshime neuml keumlshillin e ankesave teuml KKRT njeuml organ keumlshillimor peumlrgjegjeumls peumlr trajtimin e aspekteve morale dhe etike teuml programeve Megjithateuml vendimet e tij nuk kaneuml forceuml ligjore20 Me planet peumlr reformeuml ky organ eumlshteuml ndryshuar neuml Keumlshill Etike I peumlrbeumlreuml nga tre aneumltareuml si meuml pareuml teuml cileumlt janeuml eksperteuml teuml medias teuml emeumlruar nga rregullatori Keumlshilli i Etikeumls eumlshteuml peumlrgjegjeumls peumlr ndeumlrgjegjeumlsimin e publikut peumlr normat etike dhe shkeljet neuml programe ldquoKy vizion lind nga koncepti qeuml institucionet jo veteumlm duhet teuml ndjekin preferencat e publikut neuml lidhje me aspektet etike neuml media me profesionalizeumlm dhe gjykim teuml specializuar ato duhet teuml udheumlheqin shoqeumlrineuml drejt standarteve meuml teuml lartardquo21

Neuml keumlteuml meumlnyreuml Keumlshilli i Etikeumls pritet teuml marreuml njeuml rol meuml aktiv sesa thjesht teuml pranojeuml ankesa nga publiku Megjithateuml eumlshteuml ende hereumlt peumlr teuml vlereumlsuar impaktin e keumltyre ndryshimeve pasi Keumlshilli u krijua neuml qershor 2007 dhe sapo e ka nisur veprimtarineuml e tij Plani i reformeumls eumlshteuml neuml fazeumln peumlrfundimtare teuml zbatimit22

17 Marreumlveshja e 30 korrikut 2006 i peumlrmendur neuml D Ndrenika ldquoArrihet marreumlveshja PDndashPS ploteumlsohenkeumlrkesat e opoziteumlsrdquo Shekulli 31 gusht 2006 f 318 KKRT Relacioni Shpjegues peumlr Parlamentin i marreuml nga KKRT19 Ibid20 OSIShqipeumlria kapitulli peumlr autoritetin rregullator f 194ndash19921 KKRT Raport Vjetor neuml Kuvendin e Shqipeumlriseuml 2006 gjendet neuml httpwwwkkrtgovalimagesstorieskkrtfi lesRaporti-Perfundimtar-2006zip(i pareuml neuml 15 korrik 2007) (meuml tej KKRT Raporti Vjetor 2006)22 Intervisteuml me Elona Kana Drejtoresheuml e Departamentit Juridik dhe teuml Licensave praneuml KKRT Tiraneuml 18 janar 2008

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

24

22 Sistemi i licensimit

Reforma e KKRT nuk pati pasoja peumlr sistemin e dheumlnies seuml licensave teuml transmetimit Ndryshimi i veteumlm ka teuml beumljeuml me fuqineuml peumlr teuml dheumlneuml licensa peumlr transmetime numerike njeuml ligj ky qeuml u miratua neuml qershor 2007 por mbetet ende peumlr trsquou zbatuar23

Peumlrsa i peumlrket licensimeve dy nga vendimet e KKRT kaneuml ngjallur polemika neuml tre vitet e fundit njeuml kishte teuml beumlnte me dheumlnien e njeuml license transmetimi njeuml stacioni televiziv lokal dhe tjetri peumlr heqjen e antenave teuml transmetimit teuml disa stacioneve televizive

Neuml mes teuml prillit 2007 KKRT njoftoi peumlr njeuml inspektim teuml spektrit teuml frekuencave neuml teuml gjitheuml vendin Mediat elektronike qeuml operonin pa licensa u njoftuan se duhej teuml ndeumlrprisnin transmetimet24 Sipas ish-kryetarit teuml KKRT Ledi Bianku ky pastrim i spektrit kishte peumlr qeumlllim teuml mundeumlsonte zbatimin e Planit teuml Frekuencave duke fuqizuar keumlshtu konkurrenceumln midis operatoreumlve ekzistues para fi llimit teuml transmetimeve dixhitale25 Neuml 9 Maj 2007 KKRT vendosi teuml hiqte antenat e paautorizuara teuml transmetimit neuml disa qytete Keumlto antena i peumlrkisnin Top Channel TV Vizion Plus TV Telesport dhe TV Koha teuml cilat e akuzuan rregullatorin se po merrte vendime politike dhe se po i hiqte antenat peumlr shkak teuml qeumlndrimit kritik teuml keumltyre televizioneve kundeumlr qeveriseuml

KKRT u peumlrgjigj se inspektimi ishte lajmeumlruar para shtateuml muajsh neuml peumlrputhje me kriteret ligjore teuml licensimit26 Bianku peumlrseumlriti se rregullatori ishte i detyruar teuml zbatonte planin kombeumltar teuml frekuencave peumlr teuml beumlreuml vend peumlr njeuml transmetues teuml ri kombeumltar dhe peumlr lanccedilimin e transmetimeve numerike27 Neuml fakt njeuml muaj pas keumltij vendimi KKRT njoftoi peumlr njeuml tender peumlr njeuml stacion televiziv teuml kateumlrt kombeumltar28 Top Channel dhe Vizion Plus aplikuan peumlr licenseumln e re kombeumltare dhe neuml 21 janar 2008 Top Channel u beuml stacioni i kateumlrt televiziv privat kombeumltar

23 OSIShqipeumlria kapitulli peumlr autoritetin rregullator f 194ndash19924 KKRT Njoftim peumlr Shtyp ldquoInspektimi i Gjitheuml Spektrit teuml Frekuencave neuml Shqipeumlrirdquo gjendet neumlhttpwwwkkrtgovalcontentview261 (i pareuml neuml 15 qershor 2007)25 Studimi i vitit 2002 i KKRT peumlr planin e frekuencave peumlr televizionin analog u rifreskua neuml 2007 sipas rishpeumlrndarjes seuml frekuencave sipas vendimeve teuml Konferenceumls Rajonale teuml Radiokomunikacioneve neuml 2006 (RRC-06)26 Njoftim peumlr shtyp i KKRT ldquoKKRT do teuml ploteumlsojeuml Planin e Inspektimit teuml Spektritrdquo 10 maj 2007 Gjendet neuml httpwwwkkrtgovalcontentview33 (pareuml neuml 10 qershor 2007) shih gjithashtu Intervisteuml e pabotuar me Ledi Biankun Kryetar i KKRT gjendet neuml httpwwwkkrtgovalcontentview331 (pareuml neuml 10 qershor 2007) (Beumlhet fjaleuml peumlr njeuml intervisteuml qeuml njeuml gazeteuml shqiptare zhvilloi me kryetarin e KKRT dhe meuml voneuml nuk u botua KKRT e botoi intervisteumln neuml faqen e saj teuml Internetit)27 Ibid28 Njoftim peumlr shtyp i KKRT gjendet neuml httpwwwkkrtgovalcontentview311 (pareuml neuml 10 qershor 2007)

S H Q I P Euml R I A

25

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Paralelisht me keumlteuml tender KKRT rinisi fushateumln e heqjes seuml antenave teuml paligjshme neuml tetor 2007 neuml Elbasan dhe Korccedileuml Neuml Gjirokasteumlr KKRT gjithashtu konfi skoi antenat dhe pajisjet e disa kanaleve televizive greke qeuml po transmetonin pa licensa neuml jug teuml vendit29

Saga e antenave televizive u parapri nga njeuml debat tjeteumlr qeuml lidhej me dheumlnien e njeuml license transmetimi njeuml stacioni lajmesh teuml vendosur neuml Tiraneuml KKRT me aneumltareumlsineuml e meumlparshme e kishte ngrireuml procesin e licensimit peumlr Tiraneumln dhe Durreumlsin neuml maj 200330 Neuml 17 qershor 2006 KKRT vendosi teuml ngrinte procesin e licensimit neuml teuml gjitheuml vendin31 Teuml dyja vendimet niseshin nga kaosi qeuml kishte pushtuar spektrin e frekuencave sidomos peumlrreth kryeqytetit si dhe nga mungesa e planit kombeumltar teuml frekuencave32 KKRT e tanishme tha se asnjeuml nga keumlto vendime nuk kishte bazeuml ligjore33 e kundeumlrta ato ishin ldquoabsurderdquo dhe ldquodiskriminueserdquo pasi KKRT e meumlparshme kishte dheumlneuml licensa neuml zona ku veteuml kishte ndaluar licensimin e stacioneve televizive34 Keumlshtu KKRT i dha fund ngrirjes seuml licensave dhe hapi driteumln e gjelbeumlr peumlr licensimin e 21 operatoreumlve teuml rinj ndeumlr teuml cileumlt shtateuml stacione televizive lokale 12 televizione kablloreuml dhe dy radio lokale neuml 2006 dhe neuml fi llim teuml 200735

Vendimi meuml i diskutuesheumlm lidhej me Ora TV njeuml kanal qeuml transmeton veteumlm lajme Disa paleuml peumlrfshireuml edhe stacione teuml tjereuml televiziveuml gazetareuml dhe politikaneuml teuml opoziteumls thaneuml se Ora TV nuk duhej teuml kishte marreuml licenseuml Zeumlri meuml kritik ishte ai i News24 TV stacion lajmesh nga meuml teuml ndjekurit i cili pretendoi se KKRT kishte shkelur ligjin duke licensuar njeuml kompani qeuml nuk e kishte kapitalin e nevojsheumlm peumlr teuml hapur njeuml televizion Kjo sepse Ora shpk kompania qeuml zoteumlron Ora TV pranoi se kishte njeuml kapital prej ALL 100000 (euro8160) ndeumlrsa minimumi i keumlrkuar nga rregullatori ishte njeuml garanci prej ALL 25 milion (euro2040000)36

Peumlr meuml tepeumlr News24 TV aludoi se Ora TV kishte konfl ikt interesi pasi Ilda Prifti pronarja e Ora shpk37 ishte kusheumlrira e Alba Gineumls e cila zoteumlron 40 peumlrqind teuml kompaniseuml qeuml zoteumlron TV Klan televizion kombeumltar sipas artikujve neuml shtyp38 Ligji ndalon pronareumlt e njeuml transmetuesi kombeumltar teuml zoteumlrojneuml aksione drejtpeumlrdrejt ose teumlrthorazi neuml njeuml transmetues tjeteumlr39 Neuml keumlteuml rast nuk kishte shkelje teuml dukshme teuml ligjit pasi pronareumlt ishin individeuml teuml ndrysheumlm Megjithateuml kritikeumlt theksuan faktin qeuml Prifti e cila ishte 18 vjeccedil kur Ora TV mori licenseumln nuk i kishte peumlrvojeumln profesionale dhe kapitalin peumlr teuml krijuar njeuml kanal televiziv dhe

29 Njoftimet peumlr shtyp teuml KKRT tetor 2007 gjenden neuml httpwwwkkrtgovalcontentarchivecategory2007101 (pareuml neuml 24 janar 2008)30 Vendimi nr143 i KKRT cituar neuml Raportin Vjetor teuml KKRT 2006 f631 Vendimi nr 501 i KKRT cituar neuml Raportin Vjetor teuml KKRT 2006 f632 Intervisteuml me ish-kryetarin e KKRT Sefedin Ccedilela ldquoTeuml gjitha gabimet e Biankut dhe Dodeumlspeumlr licenseumln e rerdquo Gazeta Shqiptare 25 dhjetor 2006 f 733 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 734 Ibid f835 Ibid f1536 Ibid37 Informacion i marreuml nga autori prej KKRT Departamenti Juridik dhe i Licensave 13 korrik 200738 Ibid39 OSIShqipeumlria sektori mbi transmetuesit privateuml f 226

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

26

ishte thjesht njeuml kukull qeuml fshihte pronareumlt e veumlrteteuml40 Pas ankesave teuml beumlra nga News24 TV Prokuroria e Peumlrgjithshme nisi njeuml hetim peumlr keumlteuml ccedileumlshtje neuml dhjetor 2006 Duke keumlmbeumlngulur se vendimi i saj ishte neuml peumlrputhje teuml ploteuml me ligjin KKRT pretendoi se ajo ishte keumlshilluar edhe me Autoritetin peumlr Konkurrenceumln dhe Zyreumln e Regjistrit Tregtar41

Sipas ligjit teuml transmetimeve KKRT eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr dheumlnien e licensave peumlr transmetimet numerike Ligji beumln dallimin midis tre lloj licensave peumlr siguruesit e sheumlrbimit peumlr operatoreumlt e rrjetit dhe peumlr siguruesit e peumlrmbajtjes

Licensat peumlr rrjetet numerike tokeumlsore ndahen si meuml poshteuml

kombeumltare (e vlefshme peumlr dhjeteuml vjet) kur mbulojneuml jo meuml pak se 80 peumlrqind teuml vendit

rajonale (e vlefshme peumlr teteuml vjet) kur mbulojneuml deri neuml kateumlr njeumlsi administrative neuml kufi

gjeografi keuml me njeumlra-tjetreumln

lokale (e vlefshme peumlr teteuml vjet) kur mbulojneuml veteumlm njeuml njeumlsi administrative42

KKRT duhet teuml japeuml licensat neuml peumlrputhje teuml ploteuml me Planin e Frekuencave teuml miratuar nga RRC-06 Neumlse njeuml operator dixhital planifi kon teuml ndeumlrtojeuml njeuml rrjet duke peumlrdorur njeuml frekuenceuml qeuml eumlshteuml e zeumlneuml nga njeuml operator analog ateumlhereuml KKRT duhet trsquoi japeuml njeuml frekuenceuml tjeteumlr operatorit analog dhe teuml mbulojeuml shpenzimet e transferteumls Neumlse rregullatori nuk mund trsquoi mbulojeuml keumlto shpenzime kostot duhen mbuluar edhe nga operatori dixhital43

Ligji i detyron operatoreumlt analogeuml teuml vazhdojneuml teuml transmetojneuml derisa peumlrqindja e familjeve qeuml ndjekin transmetimet analoge teuml bjereuml poshteuml 10 peumlrqind teuml teumlreuml zoneumls seuml transmetimit Nga ana tjeteumlr RTSH ka teuml drejteumln teuml peumlrdoreuml dy nga shtateuml frekuencat kombeumltare teuml caktuara nga RRC-06 peumlr peumlrdorim dixhital peumlr Shqipeumlrineuml

KKRT eumlshteuml gjithashtu peumlrgjegjeumlse peumlr licensimin e siguruesve teuml peumlrmbajtjes44 Licensat mund trsquou jepen transmetuesve peumlr teuml transmetuar ose njeuml program televiziv apo radiofonik ose njeuml ldquobuqeteumlrdquo programesh Ccedildo sheumlrbim programi gjithashtu duhet teuml licensohet nga KKRT e cila peumlrcakton kriteret dhe kushtet peumlr programet si dhe teuml drejtat dhe detyrimet e teuml licensuarit Neuml keumlteuml kuadeumlr transmetuesit ekzistues analogeuml mund teuml konsiderohen tashmeuml teuml licensuar si sigurues teuml peumlrmbajtjes derisa sinjali analog teuml fi ket

Ligji gjithashtu vendos disa detyrime peumlr operatoreumlt e rrjeteve numerike Ato duhet teuml ofrojneuml teuml pakteumln 50 peumlrqind teuml sheumlrbimeve teuml tyre falas ndeumlrsa transmetuesi i sheumlrbimit publik nuk mund teuml keumlrkojeuml pageseuml peumlr ndonjeuml program teuml vetin

40 Gazmend Janku ldquoProkuroria nis hetimin peumlr skandalin e licenseumls neuml KKRTrdquo Gazeta Shqiptare 24 dhjetor 2006 f 1041 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 1842 Ligji i Transmetimeve Numerike neni 343 Ibid neni 344 Ibid neni 5

bull

bull

bull

S H Q I P Euml R I A

27

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Edhe pse KKRT ende nuk ka nisur teuml japeuml licensa numerike i ka vendosur tashmeuml kriteret peumlr dheumlnien e licensave peumlr operatoreumlt e rrjetit45 Keumlto kritere keumlrkojneuml njeuml kapital minimal prej ALL 1 bilion (Lek) ose euro817 milioneuml peumlr licenseuml kombeumltare ose ALL 400 milioneuml (euro327 milioneuml) peumlr njeuml licenseuml rajonale si dhe ALL 100 milioneuml (euro817000) peumlr njeuml licenseuml lokale Peumlrveccedil keumlsaj transmetuesit numerikeuml duhet teuml peumlrmbushin disa keumlrkesa teuml tjera peumlrfshireuml keumltu korrekteumlsineuml dhe pavareumlsineuml editoriale neuml sheumlrbimet e tyre teuml lajmeve dhe ato informative

Neuml pamje teuml pareuml kriteret e licensimit duken teuml drejta dhe neuml ndihmeuml teuml publikut sidomos peumlrsa i peumlrket theksit peumlr teuml zgjedhur standarde jo-ekskluzive transparenceumls seuml kostove dhe zgjedhjes seuml larmishme teuml peumlrmbajtjes Rregullatori ka fuqineuml teuml mbikqyreuml kriteret e licensimit dhe teuml zgjedheuml teuml licensuarit Normalisht kjo keumlrkon njeuml autoritet teuml pavarur teuml fuqisheumlm dhe profesional Fatkeqeumlsisht megjitheuml progresin e beumlreuml KKRT ende duhet teuml provojeuml qeuml i meriton ploteumlsisht keumlto epitete

Edhe pse procesi i licensimit dixhital ende duhet teuml fi llojeuml televizioni dixhital ka mbeumlrritur neuml Shqipeumlri kur DigitAlb nisi transmetimet neuml 15 korrik 2004 megjitheuml kundeumlrshtimin e forteuml si nga autoriteti rregullator ashtu edhe nga stacionet e tjera televizive DigitAlb eumlshteuml neuml transmetim peumlr gati kateumlr vjet tashmeuml duke pasur njeuml numeumlr gjithnjeuml neuml rritje abonenteumlsh 120000 neuml fi llim teuml 2006 sipas shifrave meuml teuml fundit qeuml disponohen46 Kompania ka deklaruar qeuml numri i abonenteumlve eumlshteuml rritur qeuml ateumlhereuml Deri neuml 2006 DigitAlb mbulonte me sinjal Shqipeumlrineuml Pereumlndimore nga Shkodra neuml veri deri neuml Vloreuml neuml jug47 Peumlr momentin kompania pretendon se mbulon teuml gjitheuml vendin48 Megjithateuml sipas ligjit peumlr transmetimet numerike veprimtaria e saj mund teuml beumlhej problematike pasi mbulimi me sinjal nga kompania do teuml keumlrkonte kateumlr licensa kombeumltare ndeumlrkoheuml qeuml ligji thoteuml se asnjeuml operator nuk mund teuml marreuml meuml shumeuml se njeuml licenseuml kombeumltare DigitAlb ofron njeuml buqeteuml tokeumlsore me 38 kanale tematike dhe teuml peumlrgjithshme si dhe me dy stacione radiofonike Peumlr teuml qeneuml neuml rregull me ligjin stacioni do teuml duhej teuml shkurtonte neuml meumlnyreuml drastike numrin e kanaleve teuml ofruara Kjo do teuml jeteuml akoma meuml e ndeumlrlikuar pasi tashmeuml DigitAlb ka njeuml numeumlr teuml reumlndeumlsisheumlm klienteumlsh dhe shumeuml pak kompani duket se kaneuml interes peumlr teuml hyreuml neuml keumlteuml sektor teuml ri dhe mjaft teuml kushtuesheumlm

Neuml fakt debatet qeuml paraprineuml miratimin e ligjit u peumlrqendruan neuml pasojat qeuml ai do teuml kishte neuml tregun ekzistues ku DigitAlb eumlshteuml kthyer neuml njeuml lojtar teuml suksessheumlm Peumlrfaqeumlsuesit e DigitAlb keumlmbeumlnguleumln qeuml ata nuk keumlrkonin gjeuml tjeteumlr veccedilse legalizimin e veprimtariseuml seuml tyre pa u dashur trsquoia nisnin nga zeroja49 Qeveria e paraqiti ligjin neuml parlament neuml shkurt 2007 neuml njeuml koheuml kur parlamenti kishte miratuar ndash neuml bashkeumlpunim me Keumlshillin e Europeumls ndash njeuml plan veprimi peumlr teuml rishikuar legjislacionin e medias dhe peumlr teuml hartuar njeuml ligj peumlr transmetimet numerike deri neuml fund teuml vitit Pronareumlt dhe drejtoreumlt e medias protestuan faktin qeuml nuk ishin keumlshilluar peumlr njeuml ligj kaq teuml reumlndeumlsisheumlm Peumlr meuml tepeumlr pas disa seancave deumlgjimore me paleumlt

45 Kriteret e KKRT peumlr licensimin numerik46 Faqja e DigitAlb neuml Internet gjendet neuml httpwwwdigitalbtvkompania (pareuml neuml 12 mars 2008)47 Intervisteuml me Altin Petre Menaxher IT i DigitAlb Tiraneuml 16 maj 200648 Faqja neuml Internet e DigitAlb httpwwwdigitalbalkompaniaphp (pareuml neuml 17 mars 2008)49 Minutat e Mbledhjes seuml Komisionit Parlamentar teuml Medias 20 prill 2007 gjendet neumlhttpwwwparlamentaldokumentiaspid=2351ampkujam=Komisioni (pareuml neuml 18 tetor 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

28

e interesuara dhe pas marrjes seuml komenteve dhe sugjerimeve nga Organizata peumlr Sigurim dhe Bashkeumlpunim neuml Europeuml (OSBE) Keumlshilli i Europeumls dhe Komisioni Europian shumica qeveriseumlse e miratoi ligjin pa miratimin e pakiceumls e cila nuk pranoi teuml votonte Debati peumlr amendamentet e ligjit nuk u peumlrqendrua shumeuml neuml qeumlllimin dhe pasojat e tyre gjeuml qeuml ngre pikeumlpyetje se me sa efi kasitet do teuml zbatohet ky ligj

Ligji nuk specifi kon njeuml dateuml peumlr fi kjen e sinjalit analog edhe pse i detyron transmetuesit qeuml programet e tyre teuml gjenden si neuml sinjalin analog ashtu edhe neuml ateuml numerik derisa sinjali numerik teuml arrijeuml neuml meuml shumeuml se 90 peumlrqind teuml zoneumls seuml licensuar Kjo maseuml mund teuml nxiseuml siguruesit e sheumlrbimit dhe operatoreumlt e rrjetit teuml peumlrshpejtojneuml procesin e dixhitalizimit por nga ana tjeteumlr transmetuesit do teuml keneuml kosto meuml teuml larta gjateuml periudheumls seuml transmetimit simultan Peumlr meuml tepeumlr do teuml jeteuml e veumlshtireuml teuml peumlrshpejtohet procesi i dixhitalizimit pa ndihma nga shteti peumlr dekoderat

Qeuml nga miratimi i ligjit KKRT eumlshteuml keumlshilluar me DigitAlb peumlr kriteret e licensimit KKRT eumlshteuml ndihmuar nga OSBE peumlr teuml hartuar Strategjineuml peumlr Kalimin neuml Transmetime Numerike Procesi i licensimit dixhital mbetet i ngrireuml derisa teuml miratohet Strategjia e cila duhet ende teuml peumlrfundohet dhe teuml botohet Ajo duhet teuml marreuml parasysh edhe rolin e DigitAlb

3 RREGULLIMI DHE MENAXHIMI I TRANSMETUESIT TELEVIZIV TEuml SHEumlRBIMIT PUBLIK

31 Legjislacioni dhe politikat peumlr transmetuesin publik

Amendamentet e 2006 peumlr Ligjin e Radios dhe Televizionit i cili rregullon RTSH pateumln pasoja neuml rregullimin e transmetuesit teuml sheumlrbimit publik Megjithateuml masat kryesore peumlr misionin publik teuml stacionit dhe peumlr peumlrmbajtjen janeuml teuml njeumljtat

Legjislacioni i ri peumlr transmetimin dixhital i jep njeuml rol teuml veccedilanteuml RTSH Dy nga shtateuml freku-encat kombeumltare qeuml i janeuml caktuar Shqipeumlriseuml deri neuml 2015 i rezervohen RTSH KKRT i ka rekomanduar RTSH qeuml kanalin e dyteuml ta transmetojeuml drejtpeumlrdrejt neuml meumlnyreuml dixhitale50 Neuml fakt neuml korrik 2007 TVSH peumlrgatiti njeuml plan reforme neuml bashkeumlpunim me Unionin Europian teuml Transferimit (EBU) i cili peumlrqendrohet neuml kalimin neuml dixhitalizim Eumlshteuml ende hereumlt peumlr teuml para-shikuar neumlse kjo strategji do teuml jeteuml e mundur dhe e suksesshme Eumlshteuml e sigurt qeuml do teuml nevojitet mbeumlshtetje teuml bollshme fi nanciare si dhe njeuml zbatim i rrepteuml dhe energjik nga TVSH

32 Struktura qeveriseumlse e transmetuesit publik

Keumlshilli Drejtues mbetet organi meuml i larteuml i RTSH Deri neuml korrik 2006 ai peumlrbeumlhej nga 15 aneumltareuml teuml caktuar nga parlamenti peumlr njeuml periudheuml peseuml-vjeccedilare me mundeumlsineuml peumlr trsquou

50 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 21

S H Q I P Euml R I A

29

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

rizgjedhur pas njeuml periudhe pushimi tre-vjeccedilar Aneumltareumlt duhej teuml zgjidheshin ndeumlr personalitete teuml njohura nga fushat e kultureumls artit kinemaseuml gazetariseuml ligjit ekonomiseuml medias marreumldheumlnieve publike marreumldheumlnieve ndeumlrkombeumltare universiteteve dhe Akademiseuml seuml Shkencave Me keumlteuml formuleuml aneumltareumlt propozoheshin neuml numeumlr teuml barabarteuml nga shumica qeveriseumlse opozita dhe shoqeumlria civile Opozita e ateumlhershme mendonte se kjo formuleuml ceumlnonte pavareumlsineuml e institucionit duke argumentuar se neuml fakt peumlrfaqeumlsuesit e shoqeumlriseuml civile mbeumlshtesnin shumiceumln parlamentare Eumlshteuml e veumlshtireuml teuml vlereumlsohet neumlse kjo ishte e veumlrteteuml Mbeumlshteteumlsit e keumlsaj formule paraqiteumln argumentin se e kundeumlrta ishte e veumlrteteuml kjo ishte e vetmja meumlnyreuml peumlr teuml garantuar elementin e domosdosheumlm teuml shoqeumlriseuml civile neuml aneumltareumlsineuml e institucionit publik

Shumica e tanishme qeveriseumlse paraqiti njeuml ndryshim teuml ligjit neuml shkurt 2006 qeuml kishte peumlr qeumlllim teuml ndryshonte formuleumln dhe peumlrbeumlrjen si teuml KKRT ashtu edhe teuml Keumlshillit Drejtues teuml RTSH neuml meumlnyreuml qeuml organet qeveriseumlse teuml RTSH trsquoi beumlnin balleuml politizimit Ish-Kryetari i Keumlshillit Drejtues Kiccedilo Blushi shpjegoi ldquoNuk jemi ne ata qeuml vendosin por ata kryetareumlt e partive qeuml duan qeuml drejtoreumlt dhe aneumltareumlt e keumlshillit teuml sillen si kukulla pa dinjitet teuml cileumlt kontrollohen me lehteumlsi neumlpeumlrmjet celulareumlverdquo51 Pas njeuml debati teuml zgjatur dhe teuml nxehteuml amendamentet u miratuan neuml korrik 2006 megjitheuml protestat e opoziteumls

Sipas ligjit teuml ndryshuar aneumltareumlt e Keumlshillit Drejtues u reduktuan nga 15 neuml shtateumlLogjika dhe procedura e emeumlrimit janeuml teuml ngjashme me ato peumlr KKRT Shoqatat dhe grupet e meumlposhtme mund teuml propozojneuml teuml pakteumln kateumlr kandidateuml peumlr secilin aneumltar teuml Keumlshillit Drejtues52

Shoqatat e medias elektronike dhe teuml shkruar

Universiteti i Tiraneumls

Shoqatat e inxhinieriseuml elektrike dhe elektronike

Shoqatat e juristeumlve akademikeumlve teuml ligjit si dhe Dhoma Kombeumltare e Avokateumlve

Grupet parlamentare

OJQ qeuml merren me teuml drejtat e njeriut dhe teuml teuml miturve

borde keumlshillimi teuml Qendreumls Kombeumltare teuml Kinematografi seuml dhe Lidhjes seuml

Shkrimtareumlve

Komisioni Parlamentar i Medias ka detyreumln e peumlrzgjedhjes deri neuml dy kandidateuml peumlr secilin post53 Preferohen kandidateumlt me grada shkencore Grada teuml tilla janeuml teuml detyruara peumlr kandidateumlt e propozuar nga universiteti dhe shoqatat e inxhinieriseuml elektrike dhe elektronike54

Neuml meumlnyreuml qeuml teuml garantohet vazhdimeumlsia kryetari dhe tre aneumltareuml zgjidhen peumlr njeuml mandat peseuml-vjeccedilar ndeumlrsa tre teuml tjereumlt zgjidhen peumlr njeuml mandat tre vjet e gjysmeuml55

51 Kiccedilo Blushi ldquoTelevizioni qeuml ka mbetur peng i partiverdquo Standard 17 mars 2006 f 2352 Ligji nr 9531 11 maj 2006 Fletorja Zyrtare 65 2006 Art 2 paragraf 153 Ibid paragraf 254 Ibid paragrafeumlt 3 amp 455 Ibid neni 9

bull

bull

bull

bull

bull

bull

bull

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

30

Sipas ligjit teuml vjeteumlr deputeteumlt ministrat zyrtareumlt e larteuml teuml qeveriseuml aneumltareumlt e kryesive teuml partive politike punonjeumls teuml RTSH ose punonjeumls dhe pronareuml teuml mediave private nuk lejoheshin teuml beumlheshin aneumltareuml teuml Keumlshillit Drejtues Sipas ligjit teuml ri u shtuan edhe kufi zime teuml tjera Tashmeuml nuk lejohen teuml jeneuml aneumltareuml edhe njereumlz qeuml zoteumlrojneuml aksione ose kaneuml lidhje me pronareuml aksionesh neuml kompani qeuml operojneuml neuml transmetimet audiovizuale reklameuml produksion shtyp telekomunikacione si dhe aneumltareuml dheose punonjeumls teuml strukturave qeveriseumlse teuml keumltyre strukturave Persona qeuml janeuml larguar nga sheumlrbimi civil peumlr arsye disiplinore dhe punonjeumls aktualeuml apo qeuml kaneuml punuar neuml RTSH gjateuml tre vjeteumlve teuml fundit nuk mund teuml zgjidhen

Opozita dhe disa veumlzhgues teuml tjereuml paraqiteumln argumentimin se peumlrbeumlrja e re e Keumlshillit Drejtues teuml RTSH nuk ofronte garanci peumlr pavareumlsineuml editoriale ldquoTeuml ashtuquajturit peumlrfaqeumlsues teuml pavarur deri meuml sot kaneuml qeneuml lsquokali i Trojeumlsrsquo seuml politikeumls neuml keumlto institucione Me qeumlllim qeuml teuml shmangim rrezikun qeuml lsquoteuml pavaruritrsquo trsquoi sheumlrbejneuml pushtetit ose partive politike neuml vend teuml publikut nevojitet qeuml edhe [peumlrfaqeumlsimi i ] teuml pavarurve teuml jeteuml gjithashtu [politikisht] i balancuarrdquo56

Keumlshilli Drejtues u zgjodh nga shumica qeveriseumlse neuml korrik 2006 me formuleumln e re Me-gjithateuml pasi opozita nuk pranoi teuml bashkeumlpunonte neuml reformeumln e procedureumls elektorale para zgjedhjeve lokale teuml 2007 dhe atyre presidenciale koalicioni qeveriseumls ra dakord teuml ndryshonte seumlrish peumlrbeumlrjen e Keumlshillit Sipas marreumlveshjes seuml gushtit 2006 midis deputeteumlve teuml shumiceumls dhe teuml opoziteumls peumlrbeumlrja e Keumlshillit Drejtues do teuml rritej nga shtateuml neuml 11 aneumltareuml dhe kateumlr aneumltareumlt e tjereuml do teuml emeumlroheshin nga aneumltareumlt e opoziteumls neuml Komisionin Parlamentar teuml Medias nga radheumlt e shoqeumlriseuml civile57 Megjithateuml Keumlshilli funksionoi veteumlm me shtateuml aneumltareuml deri neuml shtator 2007 pasi Parlamenti nuk arriti teuml zgjidhte aneumltareumlt e tjereuml si neuml KKRT ashtu edhe neuml Keumlshillin Drejtues peumlr shkak teuml krizeumls seuml vazhdueshme presidenciale dhe vazhdimit teuml puneumls peumlr Ligjin peumlr Transmetimet Numerike Seumlrish mosmarreumlveshjet politike dhe prirja peumlr trsquou pozicionuar dhe jo peumlr trsquou bashkuar peumlr teuml mireumln e peumlrbashkeumlt kaneuml penguar funksionimin normal dhe teuml pavarur teuml organit rregullator teuml stacionit

Neuml Raportin Vjetor teuml 2006 Keumlshilli Drejtues theksoi veumlshtireumlsiteuml me teuml cilat peumlrballej dhe lavdeumlroi peumlrparimin e transmetuesit publik neuml aspektin e pavareumlsiseuml editoriale dhe struktureumls programore Peumlrveccedil keumlsaj ndeumlrsa beumlnte thirrje peumlr asistenceuml meuml teuml madhe teuml qeveriseuml ndaj RTSH Parlamenti angazhohej teuml hartonte dhe miratonte planin e ploteuml peumlr reformeuml teuml RTSH deri neuml fund teuml 2007 Neuml gusht 2007 RTSH hartoi njeuml strategji zhvillimi peumlr periudheumln 2008-2010 teuml cileumln ia paraqiti qeveriseuml Duke qeneuml i zeumlneuml me ligje teuml tjera Parlamenti deri tani nuk ka arritur ta diskutojeuml keumlteuml strategji

Drejtori i Peumlrgjithsheumlm vazhdon teuml geumlzojeuml autoritet teuml konsideruesheumlm duke i raportuar Keumlshillit Drejtues por pa qeneuml i detyruar teuml zbatojeuml urdhrat e tij58 Keumlshilli Drejtues ka peumlr detyreuml teuml emeumlrojeuml dhe ka teuml drejteumln teuml shkarkojeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm Keumlshilli qeuml u emeumlrua neuml 2006 pushoi Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml ateumlhersheumlm Artur Zhejin mbi baza

56 A Stefani ldquorsquoTeuml pavaruritrsquo kali i Trojeumls neuml mediardquo Panorama 16 shkurt 2006 f 1757 Marreumlveshja e 30 korrikut 2006 e cituar neuml Denion Ndrenika ldquoArrihet marreumlveshja PDndashPS ploteumlsohen keumlrkesat e opoziteumlsrdquo Shekulli 31 gusht 2006 f 358 OSIShqipeumlria f 214ndash216

S H Q I P Euml R I A

31

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

keqadministrimi dhe mungeseuml reforme duke pretenduar se vareumlsia politike ishte ende e ndjeshme Neuml njeuml leteumlr publike Mero Baze aneumltar i Keumlshillit Drejtues shkruante se ldquome veteumldijen e ploteuml teuml drejtoreumlve teuml saj RTSH e ka shmangur debatin publik peumlr vite dhe eumlshteuml kthyer neuml njeuml stacion thuajse banal i cili i ka sheumlrbyer veteumlm interesave teuml ngushta teuml drejtoreumlve teuml vet dhe teuml lidhjeve teuml tyre politikerdquo59

Zheji e kundeumlrshtoi kritikeumln dhe tha se shkarkimi i tij ishte kundeumlr parimeve demokratike ldquoEumlshteuml e pamundur teuml niseumlsh reformeumln e RTSH duke shkelur njeuml nga parimet e demokraciseuml seuml medias siccedil eumlshteuml mandati i Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlmrdquo Ai shtoi se shkarkimi i tij ishte njeuml vendim i nxituar i bazuar meuml tepeumlr neuml lidhjet politike sesa neuml arsye pragmatike60 Drejtori i Peumlrgjithsheumlm i tanisheumlm Petrit Beci u zgjodh neuml 10 neumlntor 2006 Beci meuml pareuml ka qeneuml Zeumlvendeumls Drejtor i transmetuesit publik dhe ka njeuml peumlrvojeuml teuml gjereuml si menaxher i njeumlrit prej televizioneve private kombeumltare

Shtresa e treteuml e pushtetit neuml transmetuesin publik eumlshteuml Keumlshilli i Menaxhimit i cili sheumlrben si organ keumlshillimor peumlr Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm duke keumlshilluar Drejtorin peumlr njeuml seumlreuml ccedileumlshtjesh teuml reumlndeumlsishme fi nanciare apo neuml lidhje me pronat Pa pasur asnjeuml rol neuml programacion dheumlnia e peumllqimit teuml Keumlshillit teuml Menaxhimit eumlshteuml i detyruesheumlm neuml disa vendime si transaksionet e pronave kontratat e puneumlsimit dhe bisedime dhe marreumlveshje teuml tjera me stafi n dhe sindikatat

Struktura qeveriseumlse ka peumlr qeumlllim teuml garantojeuml puneumln e balancuar dhe teuml paanshme teuml RTSH si dhe legjitimitetin e tij si institucion publik Fatkeqeumlsisht kjo nuk eumlshteuml arritur Neuml fakt shumeuml veumlzhgues peumlrfshireuml aneumltareuml teuml strukturave qeveriseumlse teuml RTSH ankohen qeuml meumlnyra se si eumlshteuml ndeumlrtuar sistemi eumlshteuml burimi kryesor i problemit Aneumltareumlt e Keumlshillit Drejtues thoneuml se fuqiteuml e tyre peumlrballeuml Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlm janeuml mjaft teuml kufi zuara Disa aneumltareuml thoneuml se vendimet kryesore merren nga Drejtori i Peumlrgjithsheumlm ndeumlrsa roli i tyre neuml vendimmarrje eumlshteuml i pareumlndeumlsisheumlm Peumlr shembull ish-kryetari i Keumlshillit Drejtues Kiccedilo Blushi pretendonte se ldquopeumlr dy vjet Keumlshilli [Drejtues] nuk kishte miratuar struktura programore teuml peumlrshtatshme peumlr shkak teuml neumlnshtrimit politik teuml Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlm i cili emeumlrohet nga ne por nuk zgjidhet nga nerdquo61

33 Financimi i transmetuesit publik

Pagesa e takseumls vjetore peumlr RTSH eumlshteuml ALL 500 (euro41) peumlr familje Kjo takseuml mendohet teuml peumlrbeumljeuml njeuml nga burimet kryesore teuml teuml ardhurave peumlr transmetuesin e sheumlrbimit publik Deri neuml 2006 buxheti i RTSH nuk e detajonte shumeumln totale teuml mbledhur nga taksa e aparatit

Raporti i stacionit peumlr 2006 tregonte njeuml rritje prej 362 peumlrqind neuml teuml ardhurat e takseumls nga aparati nga ALL 19 milion (euro155000) teuml planifi kuara neuml ALL 687 milion (euro563000) teuml realizuara62 Megjitheuml keumlteuml rritje spektakolare llogaritjet deumlshmojneuml se teuml ardhurat peumlrfaqeumlsojneuml takseumln e aparatit teuml paguar nga afeumlrsisht 8600 familje shifeumlr mjaft e uleumlt neuml njeuml vend me

59 Mero Baze ldquoPeumlrse ndryshimi neuml RTSH duhet teuml niseuml nga Drejtori i Peumlrgjithsheumlmrdquo Shqip 26 tetor 2006 f 1160 Artur Zheji ldquoStili vrastar i njeuml shkarkimirdquo Shqip 28 tetor 2006 f 761 Kiccedilo Blushi ldquoTelevizioni qeuml ka mbetur peng i partiverdquo Standard 17 mars 2006 f 2362 RTSH Raporti Vjetor peumlr Veprimtarineuml e RTSH 2006 Keumlshilli Drejtues i RTSH 2007 f 15 (meuml tej Raporti Vjetor i RTSH 2006)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

32

tre milion banoreuml dhe me meuml shumeuml se 500000 shteumlpi me televizor63 Neuml keumlteuml meumlnyreuml njeuml mbledhje meuml efi kase e takseumls seuml aparatit eumlshteuml mjaft e nevojshme pasi kjo mund teuml jeteuml thelbeumlsore neuml arritjen e pavareumlsiseuml seuml TVSH nga buxheti i shtetit

Taksa peumlr aparatin mblidhet neuml janar seuml bashku me fatureumln e energjiseuml elektrike Deri neuml 2006 Korporata Elektro-energjitike Shqiptare (KESH) ia kalonte parateuml e mbledhura nga taksa e aparatit buxhetit teuml shtetit dhe ateumlhereuml Ministria e Financeumls i kalonte fondet neuml RTSH pa beumlreuml teuml ditur sa ishte mbledhur nga KESH Neuml 2006 RTSH fi rmosi njeuml marreumlveshje me KESH dhe Drejtorineuml e Taksave e cila siguronte pageseumln e drejtpeumlrdrejteuml teuml takseumls seuml aparatit te RTSH Megjithateuml peumlr shkak teuml veumlshtireumlsive teuml fundit ekonomike nuk pritet qeuml KESH ta peumlrmireumlsojeuml vjeljen e takseumls seuml aparatit neuml teuml ardhmen e afeumlrt64

Teuml ardhurat e fi tuara nga veteuml stacioni janeuml rritur neuml vitet e fundit duke arritur deri neuml 65 peumlrqind teuml buxhetit total teuml RTSH neuml 200665 Megjithateuml RTSH eumlshteuml ende e ngadalteuml neuml teumlrheqjen e teuml ardhurave teuml reumlndeumlsishme nga reklama Stacioni arriti teuml vilte veteumlm 44 peumlrqind teuml teuml ar-dhurave teuml planifi kuara nga reklama neuml 2006 Ndoshta kjo kishe teuml beumlnte edhe me konkurrenceumln nga stacione private meuml teuml fuqishme Peumlrveccedil keumlsaj edhe fi nancimi nga buxheti i shtetit u ul Neuml 2006 TVSH mori ALL 300 milion (euro246 milion) nga buxheti i shtetit qeuml peumlrbeumln pothuajse gjysmeumln e shumave teuml marra neuml vitet e kaluara66 Financimi nga buxheti i shtetit u rrit neuml meumlnyreuml modeste seumlrish Neuml 2007 ndihma e buxhetit teuml shtetit peumlr RTSH ishte ALL 312 milion (euro252 milion)67 Neuml 2008 shteti i dha ALL 438 milioneuml (euro365 milion) RTSH-seuml68

Njeuml burim i reumlndeumlsisheumlm teuml ardhurash eumlshteuml dheumlnia me qera e antenave teuml transmetimit teuml cilat janeuml monopol ligjor i stacionit Megjithateuml neuml teuml kaluareumln vjelja e keumltyre pagesave ka qeneuml problematike Borxhi i grumbulluar nga ata qeuml peumlrdorin antenat arriti ALL 1941 milion (euro159 milion) neuml fund teuml 200669 Edhe pse ligji e lejon RTSH teuml preseuml sinjalin e antenave peumlr ato kompani qeuml nuk kaneuml beumlreuml pagesat pas paralajmeumlrimeve transmetuesi publik nuk e ka ndjekur kurreuml keumlteuml praktikeuml pasi kjo do teuml niste njeuml seumlreuml veprimesh teuml zgjatura ligjore70 Neuml keumlteuml meumlnyreuml borxhet janeuml grumbulluar duke krijuar njeuml seumlreuml precedenteumlsh ku operatoreumlt peumlrdorin sheumlrbimet e RTSH falas RTSH tashmeuml ka ndeumlrmarreuml nisma ligjore kundeumlr debitoreumlve kryesoreuml71

63 Burimi INSTAT dhe EBU teuml cituara neuml OSIShqipeumlria f 13464 Intervisteuml me Diana Kalaja Zeumlvendeumls Drejtore e Peumlrgjithshme e RTSH Tiraneuml 21 janar 200865 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 1566 OSI Shqipeumlria f 208ndash21267 Ligji nr 9645 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2007rdquo i 27 neumlntor 2006 gjendet neuml httpwwwqpzgovalbotimefl etore_zyrtare2006PDF-2006135-2006pdf (pareuml neuml 15 korrik 2007)68 Ligji nr 9836 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2008rdquo i 26 neumlntor 2007 gjendet neuml httpwwwminfi ngovaldownloadsl-9836doc (pareuml neuml 25 janar 2008)69 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f1670 Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007 gjendet neuml httpwwwklshorgaldoc20070507132319_v_departamenti_i_kontrollit_te_institucioneve_fi nanciare_ndeumlrmarrjeve_dhe_shoqeumlrive_publike_nr1-2007pdf (pareuml neuml 10 korrik 2007)71 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 16

S H Q I P Euml R I A

33

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

34 Standartet editoriale

Ashtu si mediat e tjera RTSH nuk ka njeuml kod teuml brendsheumlm etike dhe as ndonjeuml organ qeuml teuml mbikqyreuml sjelljen sipas standarteve Neuml shtator 2006 shoqatat e gazetareumlve miratuan njeuml kod etike peumlr teuml gjitha mediat neuml Shqipeumlri Procesi u lanccedilua nga njeuml OJQ peumlr mediat e bazuar neuml Tiraneuml Instituti Shqiptar i Medias dhe peumlrfshiu debate me gazetareuml redaktoreuml pronareuml teuml medias menaxhereuml dhe teuml tjereuml72 Megjithateuml kodi nuk eumlshteuml miratuar ldquozyrtarishtrdquo nga ndonjeuml media dhe nuk ka mekanizeumlm peumlr zbatimin e tij Neuml keumlteuml meumlnyreuml respektimi i tij mbetet neuml deumlshireumln e gazetareumlve (Shih gjithashtu seksionin 44)

Gazetareumlt e TVSH nuk geumlzojneuml ndonjeuml mbrojtje meuml teuml madhe neuml puneumln e tyre sesa kolegeumlt e tyre neuml televizione private Mungesa e kontratave teuml puneumls seuml bashku me rrogat relativisht teuml uleumlta nuk peumlrbeumljneuml nxitje qeuml ata teuml zhvillojneuml pavareumlsineuml editoriale apo teuml prodhojneuml programe cileumlsore Stacioni ka peumlrdorur kontrata teuml posaccedilme pune dhe metoda pagese arbitrare Ish-Drejtori i Peumlrgjithsheumlm Artur Zheji pretendoi se keumlto kontrata ishin peumlrdorur peumlr teuml motivuar gazetareumlt dhe peumlr teuml peumlrmireumlsuar profesionalizmin pasi stacioni po i paguante gazetareumlt sipas sasiseuml dhe cileumlsiseuml seuml puneumls Por Kontrolli i Larteuml i Shtetit (KLSH) arriti neuml peumlrfundimin se keumlto kontrata nuk ishin teuml ligjshme dhe i keumlrkoi RTSH teuml ndreqte gjendjen deri neuml kontrollin e ardhsheumlm73 Sindikatat e RTSH vazhdimisht kaneuml aluduar se keumlto kontrata refl ektonin preferencat personale teuml Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlm dhe jo motivim profesional74

Ndryshe nga disa stacione televizive private qeuml duket se kaneuml arritur njeuml shkalleuml meuml teuml larteuml pavareumlsie politike TVSH ende peumlrballet me ndeumlrhyrje politike Ashtu siccedil e thoteuml ish-kryetari i Keumlshillit Drejtues Kiccedilo Blushi

Neuml vend qeuml trsquoi hiqnin duart nga ky institucion dhe ta ndihmonin pavareumlsineuml qeuml i garanton ligji neumlpeumlrmjet deklaratave teuml tyre etiketimit presionit dhe urdhrave qeuml vijneuml nga celulareumlt teuml dyja partiteuml politike dhe lidereumlt e tyre e kaneuml detyruar ekranin publik teuml kthehet nga blu neuml rozeuml dhe e anasjellta sipas shijeve teuml kryetareumlve teuml dy partive kryesore teuml cileumlt e masin lsquocileumlsineumlrsquo dhe pavareumlsineuml e RTSH nga koheumlzgjatja e shfaqjeve teuml tyre neuml stacion75

Ndeumlrhyrja politike eumlshteuml veccedilaneumlrisht e dukshme pas ndeumlrrimeve teuml qeveriseuml Pas zgjedhjeve teuml 2005 koalicioni i partive teuml djathta i udheumlhequr nga Partia Demokratike qeuml mori pushtetin pas teteuml vitesh neuml opoziteuml e ndeumlrroi Keumlshillin Drejtues drejtimin dhe njeuml pjeseuml teuml stafit teuml TVSH Meuml shumeuml se 80 punonjeumls teuml TVSH u pushuan nga puna peumlrfshireuml keumltu 10 gazetareuml qeuml njiheshin si me prirje teuml majta Stacioni mori neuml puneuml njereumlz teuml njohur jo aq peumlr standartet e tyre profesionale sesa peumlr afeumlrsineuml me partineuml neuml pushtet dhe qeverineuml76

72 Autorja e keumltij raporti punon neuml Institutin Shqiptar teuml Medias73 Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007 gjendet neumlhttpwwwklshorgaldoc20070507132319_v_departamenti_i_kontrollit_te_institucioneve_fi nanciare_ndeumlrmarrjeve_dhe_shoqeumlrive_publike_nr1-2007pdf (pareuml neuml 10 korrik 2007)74 Leteumlr e punonjeumlsve teuml RTSH ldquoRTSH ka nevojeuml peumlr ndryshime urgjenterdquo Tema 17 shkurt 2006 f 1175 Kico Blushi ldquoTelevizioni qeuml ka mbetur peng i partiverdquo Standard 17 mars 2006 f 23 76 IREX ldquoShqipeumlriardquo neuml Media Sustainability Index 2006 f 5 gjendet neumlhttpwwwirexorgprogramsMSI_EUR2005MSI05-Albaniapdf (pareuml neuml 20 qershor 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

34

4 TRANSMETUESIT PRIVATEuml

41 Rregullimi dhe menaxhimi

Sektori privat i transmetimit neuml Shqipeumlri eumlshteuml i gjereuml dhe peumlrfshin tre stacione kombeumltare televizive 68 stacione televizive lokale dy satelitore dhe 44 operatoreuml televiziveuml kablloreuml

Megjithateuml mungesa e studimeve profesionale dhe informacionit nga veteuml transmetuesit e veumlshtireumlson krijimin e njeuml pamjeje teuml detajuar peumlr sektorin Burimet e fi nancimit teuml njeuml tregu kaq teuml vogeumll por teuml mbipopulluar mbeten njeuml mister dhe ccedilojneuml neuml pyetje serioze peumlr lidhjen midis burimeve teuml kapitalit teuml stacionit nga njeumlra aneuml dhe neumlpeumlrmjet peumlrmbajtjes dhe pavareumlsiseuml editoriale nga ana tjeteumlr

42 Proneumlsia e televizioneve dhe proneumlsia e ndeumlrthurur

Edhe pse proneumlsia e huaj nuk eumlshteuml e kufi zuar prania e investuesve teuml huaj ka ardhur neuml ulje Tregu i medias vazhdon teuml mbetet joteumlrheqeumls peumlr investuesit e huaj pasi operon neuml njeuml ekonomi teuml vogeumll me infrastruktureuml teuml varfeumlr apo qeuml mungon krejt si dhe leuml vend peumlr konkurrenceuml teuml pandershme Julien Roche njeuml biznesmen francez qeuml jeton neuml Shqipeumlri shiti 33peumlrqind teuml aksioneve teuml tij neuml stacionin televiziv kombeumltar TV Klan ortakeumlve teuml tij shqiptareuml neuml 200577 Neuml janar 2008 grupi gjerman mediatik Westdeutsche Allgemeine Zeitung (WAZ) shprehu interesin peumlr teuml investuar neuml median shqiptare por peumlr momentin ata po studiojneuml ende tregun78

Veteumlm Ligji peumlr Transmetimet Numerike peumlrmban masa peumlr teuml kufi zimin e peumlrqendrimit teuml proneumlsiseuml me qeumlllim qeuml teuml arrihet pluralizmi i medias79 Njeuml njeumlsi nuk mund teuml zoteumlrojeuml meuml shumeuml se njeuml licenseuml peumlr njeuml rrjet tokeumlsor dixhital Gjithashtu ligji ndalon njeumlsiteuml me interesa ekonomike apo pozicion neuml vendimmarrje neuml njeuml kompani qeuml ka licenseuml peumlr transmetim dixhital tokeumlsor teuml keneuml interesa ekonomike apo pozita vendimmarrje neuml njeuml zoteumlrues tjeteumlr license transmetimi dixhitale tokeumlsore

Megjithateuml njeuml operator rrjeti mund teuml peumlrfi tojeuml licenseuml transmetimi peumlr njeuml program televiziv dhe e kundeumlrta Asnjeuml operator nuk mund teuml peumlrfi tojeuml meuml shumeuml se 30 peumlrqind teuml teuml ardhurave kombeumltare nga reklamat televizive Neuml peumlrgjitheumlsi masat ligjore peumlr proneumlsineuml nga ligji i transmetimeve janeuml teuml vlefshme edhe peumlr transmetuesit dixhitaleuml

43 Tregu i reklamave

Mungesa e transparenceumls seuml proneumlsiseuml seuml medias dhe teuml fi nancimit teuml saj mbeten ende probleme teuml pazgjidhura dhe polemizuese Burimet e fi nancimit teuml medias mbeten teuml panjohura peumlr shkak teuml mungeseumls seuml studimeve neuml keumlteuml fusheuml dhe peumlr shkak teuml refuzimit teuml transmetuesve peumlr teuml

77 KKRT Departamenti Juridik dhe i Licensave 13 korrik 200778 Aida Cama ldquoKoncerni gjerman i mediave WAZ do teuml hyjeuml neuml tregun shqiptarrdquo neuml Tema 16 janar 2008 f 279 Ibid Art 13

S H Q I P Euml R I A

35

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

dheumlneuml keumlteuml informacion Burimi i veteumlm zyrtar peumlr keumlteuml treg vazhdon teuml jeteuml deklarimi i bilancit vjetor qeuml operatoreumlt doreumlzojneuml te KKRT Megjithateuml veteumlm njeuml numeumlr i vogeumll transmetuesish e beumljneuml keumlteuml Neuml 2006 veteumlm 39 transmetues nga meuml shumeuml se 100 e doreumlzuan bilancin vjetor Jashteuml Tiraneumls veteumlm 30 peumlrqind teuml operatoreumlve i doreumlzuan bilancet vjetore Edhe dy stacionet televizive private kombeumltare TV Klan dhe TV Arbeumlria nuk i doreumlzuan ato80

Neuml peumlrgjitheumlsi operatoreumlt televiziveuml vazhdojneuml teuml peumlsojneuml humbje Veteumlm pak prej tyre raportojneuml fi tim Peumlr shembull pas njeuml humbjeje prej ALL 33 milioneumlsh (euro270000) neuml 2003 Top Channel TV pati njeuml fi tim prej ALL 45 milioneumlsh (euro37000) dhe ALL 28 milioneumlsh (euro230000) neuml 2004 dhe 2005 respektivisht81 Po keumlshtu pas dy vitesh humbjeje TV Vizion+ pati njeuml fi tim prej ALL 7 milioneumlsh (euro57000) neuml 200582 Megjithateuml KKRT deklaroi se analiza e deklarimeve fi nanciare gjateuml tre viteve teuml fundit deumlshmonte peumlr mospeumlrputhje teuml reumlndeumlsishme gjeuml qeuml e beumlnte rregullatorin teuml dyshonte se disa stacione i falsifi konin shifrat dhe raportet e tyre83

Ccedileumlshtja e transparenceumls seuml kapitalit neuml media u beuml akoma meuml e diskutueshme kur Kryeministri Sali Berisha deklaroi neuml 28 mars 2007 qeuml media neuml Shqipeumlri eumlshteuml e lidhur me grupe mafi oze teuml cilat e peumlrdorin median si njeuml vegeumll peumlr teuml demonizuar pjeseumltareumlt dhe veprimet e qeveriseuml sidomos neuml betejeumln e saj kundeumlr korrupsionit84 Pas keumlsaj deklarate pronareumlt dhe drejtuesit e medias keumlrkuan fakte dhe emra specifi keuml nga Berisha dhe i keumlrkuan teuml doreumlzonte neuml autoritetet e prokuroriseuml teuml gjitheuml informacionin e nevojsheumlm peumlr teuml ngritur padi

Qeveria reagoi duke i peumlrjashtuar pronareumlt e medias nga pjeseumlmarrja neuml tendereumlt publikeuml KKRT ka dheumlneuml teuml kuptojeuml vitet e fundit qeuml gjysma e teuml ardhurave teuml fi tuara nga operatoreumlt mediatikeuml vijneuml nga ldquoburime teuml tjerardquo duke iu referuar bizneseve teuml tjera qeuml drejtohen nga shumica e pronareumlve teuml medias peumlrfshireuml keumltu ndeumlrtimin i cili eumlshteuml biznesi meuml fi timprureumls neuml Shqipeumlri peumlr momentin ose import-eksportin reklameumln apo sheumlrbimet e Internetit85 Qeveria e tanishme meuml tej propozoi qeuml personave apo kompanive qeuml kishin aksione si neuml kompani mediatike ashtu dhe neuml njeuml kompani tjeteumlr trsquou ndalohej pjeseumlmarrja neuml tendera publikeuml Sipas ligjit neuml fuqi aksionereumlt neuml njeuml stacion radiofonik apo televiziveuml nuk mund teuml marrin pjeseuml neuml meumlnyreuml teuml drejtpeumlrdrejteuml apo teuml teumlrthorteuml neuml tendera publikeuml apo neuml privatizimin e proneumls shteteumlrore86

Gjithashtu neuml 2006 qeveria vendosi teuml mos jepte meuml reklama shteteumlrore dhe njoftime shteteumlrore peumlr median dhe trsquoi botonte keumlto neuml Buletinin e Njoftimeve Zyrtare87 Shpeumlrndarja e reklameumls shteteumlrore nuk ka qeneuml kurreuml transparente Peumlrkundrazi pa masa ligjore teuml

80 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 6281 Ibid f 6382 Ibid83 Ibid84 Newsletter e Institutit Shqiptar teuml Medias gjendet neuml httpwwwinstitutemediaorgpagesnews-2007html57 (pareuml neuml 17 qershor 2007)85 OSIAlbania pp 225ndash22886 Ligji i Radios dhe Televizionit paragrafi 787 Vendimi peumlr Botimin e Njoftimeve Zyrtare 29 mars 2006 gjendet neuml httpwwwkeshilliministravealshqipqeveriavendimetbuletini20i20njoftimeveasp (pareuml neuml 29 korrik 2007) (meuml tej Vendimi i Keumlshillit teuml Ministrave peumlr Buletinin)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

36

detajuara peumlr shpeumlrndarjen e reklameumls shteteumlrore qeveria shkeumlmbente reklameumln me pasqyrim teuml favorsheumlm88 Nuk ka teuml dheumlna teuml sakta peumlr shpenzimet e peumlrgjithshme teuml kompanive apo organeve shteteumlrore peumlr reklameumln Burimi i veteumlm publik peumlr njeuml informacion teuml tilleuml ishte njeuml studim eksperimental i kryer nga rregullatori Studimi tregoi se kompania shteteumlrore e energjiseuml KESH kishte shpenzuar US$560000 peumlr reklameumln neuml 2004 e cila ishte njeuml shumeuml tre hereuml meuml e madhe se ajo e shpenzuar para tre vjeteumlsh I njeumljti studim tregoi se Albtelekom kompania shteteumlrore e telefoniseuml fi kse kishte shpenzuar euro320000 peumlr reklameumln neuml 200489 Keumlto ishin teuml vetmet kompani teuml meumldha qeuml beumljneuml reklameuml qeuml dhaneuml informacion peumlr shpenzimet e tyre

Vendimi i qeveriseuml peumlr teuml kaluar reklameumln shteteumlrore neuml buletinin zyrtar ishte njeuml hap i reumlndeumlsisheumlm peumlr teuml zvogeumlluar vareumlsineuml e medias nga shteti ldquoKy eumlshteuml njeuml akt i reumlndeumlsisheumlm dhe pozitiv qofteuml edhe neuml aspektin moral edhe pse ekzistojneuml kontradikta dhe akti nuk zgjidh peumlrfundimisht problemin e tjeteumlrsimit teuml medias soneuml [nga publiku]rdquo90 Dallimi peumlr shembull midis reklameumls shteteumlrore dhe njoftimeve shteteumlrore nuk eumlshteuml teumlreumlsisht i qarteuml dhe krijon hapeumlsireuml peumlr interpretim Sipas vendimit teuml qeveriseuml reklamat peumlr kompaniteuml shteteumlrore dhe organizatat jofi timprureumlse teuml krijuara dhe teuml mbeumlshtetura nga shteti nuk klasifi kohen si njo-ftime publike91 Kjo mund teuml leumlreuml hapeumlsireuml qeuml njeumlsiteuml shteteumlrore teuml vazhdojneuml teuml ccedilojneuml reklamat e tyre neuml media Pa transparenceuml eumlshteuml e veumlshtireuml teuml vlereumlsohet ndikimi i vendimit teuml qeveriseuml neuml sektorin e televizionit

Njeuml editorialist i mireumlnjohur shqiptar shkroi se ldquoshumica e gazetave teuml peumlrditshme neuml vend janeuml neuml koma ndeumlrsa audienca e stacioneve televizive eumlshteuml polarizuar duke i nxjerreuml jashteuml tregu shumiceumln e stacioneve periferikerdquo92 Teuml gjitha teuml dheumlnat peumlr tregun e reklameumls janeuml spekulim i pasteumlr Peumlrpjekja e veteumlm e vlefshme neuml keumlteuml drejtim u beuml nga KKRT e cila monitoroi reklameumln neuml dhjeteuml stacione televizive neuml prill dhe maj 2005 Sipas keumltij monitorimi sasia e reklameumls dhe teleshitjeve peumlrbeumlnte rreth 10 peumlrqind teuml gjitheuml koheumls seuml transmetimit93 Ligji i detyron stacionet televizive teuml mos rezervojneuml meuml shumeuml se 15 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit teuml tyre ditor ose meuml shumeuml se 12 minuta neuml oreuml peumlr reklameumln Ky rregull neuml peumlrgjitheumlsi u respektua nga operatoreumlt televiziveuml Peumlrjashtim peumlrbeumlnte TV Klan i cili transmetoi reklama gjateuml 22 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit94

Studimi tregonte se vlera e peumlrafeumlrt e tregut shqiptar teuml reklameumls televizive shkonte rreth 21 milioneuml95 Duke e krahasuar keumlteuml vlereumlsim me deklarimet fi nanciare vjetore teuml doreumlzuara

nga stacionet televizive monitorimi arriti neuml peumlrfundimin se operatoreumlt televiziveuml raportonin

88 OSIShqipeumlria f 225ndash22889 KKRT Vlereumlsim i Teuml Ardhurave nga Reklama nga Monitorimi prillndashmaj 2005 f 5 (meuml tej Studimi i KKRT peumlr Reklamat)90 ldquoPeumlrpjekjardquo Intervisteuml me Fatos Lubonjeumln Standard 27 maj 2006 f 35 91 Vendimi i Keumlshillit teuml Ministrave peumlr Buletinin92 Mero Baze ldquoPeumlrpjekja e lsquoregjimit mediatikrsquo drejt konkurrenceumlsrdquo Tema f 1 23 prill 200693 Studimi i KKRT peumlr Reklamat f 294 Studimi i KKRT peumlr Reklamat f 395 Ibid f 5

S H Q I P Euml R I A

37

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

veteumlm midis 17 dhe 22 peumlrqind teuml teuml ardhurave nga reklama96 Ky peumlrfundim hodhi dyshime peumlr evazion fi skal97 Autoreumlt e keumltij studimi paralajmeumlruan se duke pasur parasysh mungeseumln e tyre teuml peumlrvojeumls neuml vlereumlsimin e tregut teuml reklameumls shifrat e tyre duheshin marreuml me rezerveuml98

Por policia tatimore e mori studimin seriozisht dhe vendosi njeuml gjobeuml prej euro12 milioneumlsh Top Channel TV neuml korrik 2007 Monitorimi i KKRT u peumlrdor si bazeuml peumlr teuml llogaritur evazionin fi skal peumlr reklamat peumlr vitet 2002ndash2005 Duke u nisur nga ky studim u supozua se Top Channel TV kishte raportuar veteumlm 23 peumlrqind teuml teuml ardhurave teuml tij neuml ato vite99

Kjo gjobeuml u vendos pas kontrolleve teuml peumlrseumlritura teuml policiseuml tatimore ndaj Top Channel TV gjateuml 2007 kur stacioni mori njeuml qeumlndrim mjaft kritik ndaj qeveriseuml Pronari tha se ai e kishte pritur teuml vendosej njeuml gjobeuml por niveli i gjobeumls ishte krejteumlsisht i paarsyesheumlm dhe kishte peumlr qeumlllim teuml heshte njeuml zeuml kritik100 Leumlvizja e policiseuml tatimore shtyu komunitetin e medias teuml dilte me njeuml deklarateuml teuml peumlrbashkeumlt neuml mbeumlshtetje teuml Top Channel TV101 Komisioni Parlamentar i Medias dhe Prokuroria e Peumlrgjithshme gjithashtu niseumln njeuml hetim Pas keumltij presioni u duk se qeveria do e merrte seumlrish neumln shqyrtim gjobeumln Stacioni ende nuk e ka paguar gjobeumln dhe po negocion me autoritetet Top Channel TV eumlshteuml njeuml shembull i qarteuml se si mund teuml abuzohen apo keqpeumlrdoren mungesa e teuml dheumlnave dhe monitorimeve dhe studimeve sistematike peumlr tregun e reklameumls seuml bashku me mungeseumln e transparenceumls nga ana e kompanive qeuml beumljneuml reklameuml medias dhe qeveriseuml

44 Standartet dhe pavareumlsia editoriale

Neuml 2005 Instituti Shqiptar i Medias nisi njeuml rishikim teuml Kodit teuml Etikeumls peumlr gazetareumlt i cili ishte hartuar neuml 1996 Instituti e ndeumlrmori keumlteuml puneuml si njeuml reagim ndaj zbatimit joefi kas teuml Kodit dhe i nisur nga nevoja peumlr ta peumlrshtatur Kodin me ndryshimet qeuml kaneuml ndikuar te media neuml dekadeumln e kaluar Njeuml arsye tjeteumlr ishte qeumlllimi i Institutit peumlr teuml fi lluar njeuml sistem efi kas veteuml-rregullimi neuml media Amendamentet ligjore qeuml kaneuml peumlr qeumlllim teuml dekriminalizojneuml shpifjen dhe fyerjen po diskutohen neuml Parlament dhe ka teuml ngjareuml teuml miratohen neuml teuml ardhmen e afeumlrt

Neuml procesin e rishikimit instituti u peumlrpoq teuml peumlrfshijeuml teuml teumlreuml paleumlt kryesore teuml interesuara peumlrfshireuml pronareumlt drejtuesit kryeredaktoreumlt gazetareumlt aktivisteumlt e shoqeumlriseuml civile deputeteumlt juristeumlt e medias etj Instituti e kompletoi Kodin e ri teuml Etikeumls dhe njeuml statut teuml njeuml organi veteuml-rregullues

96 Ibid f 697 Ibid f 798 Metodologjia e studimit bazohej neuml njeuml formuleuml sipas seuml cileumls vlera e teuml ardhurave nga reklama llogaritej duke shumeumlzuar koheumln e reklameumls me tarifat fi kse qeuml raportoheshin nga stacionet televizive Ajo nuk merrte parasysh dhe nuk mund teuml llogariste zbritjet dhe negociatat peumlr klienteumlt apo koheumlzgjatjen e kontrateumls seuml njeuml stacioni televiziv me njeuml klient (f 1)99 Njoftim peumlr Shtyp i Policiseuml Tatimore gjendet neuml httpwwwtatimegovalfq=infoampmetod=shfaqartampartID=362 (pareuml neuml 25 korrik 2007)100 Dritan Hoxha Koment neuml Tryezeumln e Rrumbullakeumlt teuml Top Channel TV Tiraneuml 14 korrik 2007101Deklarata gjendet neuml httpwwwinstitutemediaorgdocumentaPRESS_DECLARATION_dt[1]13_korrikdoc (pareuml neuml 20 korrik 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

38

Neuml peumlrgjitheumlsi gazetareumlt pronareumlt dhe menaxhereumlt raneuml dakord neuml parim peumlr nevojeumln peumlr teuml veteumlrregulluar keumlteuml sektor Mbetet peumlr trsquou pareuml neumlse ata do teuml bashkohen peumlr ta realizuar keumlteuml gjeuml

Me peumlrjashtim teuml rregullave teuml peumlrgjithshme editoriale teuml vendosura nga kryeredaktoreumlt Nuk ka kode teuml brendshme etike neuml stacionet televizive102 KKRT vazhdimisht ka theksuar neuml raportet e saj se mediat duhet teuml keneuml kodin e vet teuml etikeumls103 Peumlrveccedil keumlsaj gazetaria cileumlsore eumlshteuml veumlshtireuml teuml arrihet neuml rrethana kur veteuml gazetareumlt shpesh privohen nga teuml drejtat e tyre Shumica deumlrrmuese e gazetareumlve punojneuml pa kontrata peumlr shkak teuml zbatimit teuml dobeumlt teuml Kodit teuml Puneumls dhe mungeseumls seuml mbikqyrjes seuml rregullt teuml zbatimit teuml tij Njeuml hap pozitiv neuml keumlteuml aspekt ishte krijimi neuml 2005 i sindikateumls seuml gazetareumlve me mbeumlshtetjen e IREX Unioni ka krijuar degeuml neuml qytetet kryesore dhe ka negociuar kushte meuml teuml mira pune peumlr gazetareumlt me Ministrineuml e Puneumls Dy paleumlt fi rmoseumln njeuml memorandum qeuml do teuml krijonte mundeumlsineuml e krijimit teuml njeuml marreumlveshjeje kolektive neuml keumlteuml sektor

Megjithateuml si unioni ashtu edhe komuniteti i medias janeuml teuml ndeumlrgjegjsheumlm qeuml ky proces do teuml zgjaseuml njeumlfareuml kohe peumlr shkak teuml peumlrhapjes seuml problemit Neuml 2005 rreth 95 peumlrqind e gazetareumlve neuml Shqipeumlri punonin pa kontrata apo sigurime shoqeumlrore104 Shoqatat e tjera teuml gazetareumlve nuk kaneuml dheumlneuml ndonjeuml ndihmeuml neuml keumlteuml fushateuml dhe duket se ekzistojneuml veteumlm neuml leteumlr Kryetari i njeumlreumls prej keumltyre organizatave tha

Edhe pse kemi 15 vjet liri shtypi neuml Shqipeumlri ka veteumlm pak raste kur kolegeumlt e njeuml media ngreneuml zeumlrin apo protestojneuml kundeumlr fatit teuml kolegeumlve teuml tjereuml teuml cileumlt pushohen censurohen apo keumlrceumlnohen pa teuml drejteuml Kjo eumlshteuml njeuml temeuml veteumlm peumlr kafeneteuml ku mblidhen gazetareumlt dhe nuk hapet kurreuml neuml publik duke krijuar njeuml gjendje ku askush nuk fl et peumlr njeuml dukuri qeuml i prek teuml gjitheuml105

Kjo gjendje i leuml gazetareumlt teuml pambrojtur kundrejt deumlshirave dhe tekave teuml pronareumlve ldquoAta janeuml krejteumlsisht teuml pambrojtur kur peumlrballen me vendimet arbitrare teuml pronareumlve teuml cileumlt mund ta pushojneuml stafi n nga puna pa asnjeuml arsyerdquo106 Kjo situateuml nuk ka ndryshuar neuml dy vitet e fundit dhe veumlshtireuml se do teuml peumlrmireumlsohet pa hedhur driteuml mbi proneumlsineuml e medias dhe fi nancimin e saj Numri i madh i gazetave dhe stacioneve televizive neuml Shqipeumlri ia detyron ekzistenceumln kryesisht fi nancimit nga bizneset paralele dhe zbatimit teuml dobeumlt teuml ligjit ldquoNga pikeumlpamja profesionale ky fi nancim paralel i leuml shumeuml media teuml pambrojtura ndaj presionit apo censureumls seuml bizneseve qeuml i mbeumlshtesin ato neuml shkalleuml teuml ndryshmerdquo107

102 OSIShqipeumlria f 238ndash239103 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 55104 Unioni i Gazetareumlve Shqiptareuml ldquoMbrojtja neuml puneuml dhe sigurimi social i punonjeumlsve teuml medias njeuml domosdoshmeumlri peumlr shtypin e lireumlrdquo f 6105 Intervisteuml me Armand Shkullakun ldquoMedia transparence peumlr lajmet brenda sajrdquo Shqip 10 maj 2006 f 12 106 IREX Media Sustainability Index 2005 ndash Shqipeumlria IREX Washington DC 2006 f 14gjendet neuml faqen e Internetit teuml IREX te httpwwwirexorgprogramsMSI_EUR2005asp (pareuml neuml 20 korrik 2007) (meuml tej IREX MSI 2005 ndash Shqipeumlria)107 IREX MSI 2005 ndash Shqipeumlria f12

S H Q I P Euml R I A

39

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

45 Transmetuesit rajonaleuml dhe lokaleuml

Peumlr momentin ka 68 stacione televizive lokale nga teuml cileumlt 20 operojneuml neuml Tiraneuml Shumica e reklameumls shpenzohet neuml stacionet televizive teuml Tiraneumls Keumlto kaneuml njeuml performanceuml ekonomike dhe programim meuml teuml mireuml se stacionet lokale teuml cilat e kaneuml teuml veumlshtireuml teuml mbijetojneuml dhe teuml prodhojneuml programe cileumlsore ldquoMedia e peumlrqendruar neuml Ulteumlsireumln Pereumlndimore ka mundeumlsi meuml teuml meumldha peumlr teuml peumlrfi tuar nga njeuml treg meuml i pasur reklame gjeuml qeuml nuk vlen peumlr mediat e vendosura neuml zona meuml teuml largeumltardquo108

Peumlr shkak teuml veumlshtireumlsive ekonomike stacionet televizive lokale neuml vend e kaneuml teuml veumlshtireuml teuml peumlrshtaten me zhvillimin teknologjik Ndeumlrsa shumica e stacioneve televizive neuml Tiraneuml zoteumlrojneuml pajisje teuml koheumlve teuml fundit stacionet lokale ende punojneuml me pajisje teuml vjetra gjeuml qeuml ndikon neuml cileumlsineuml e produktit teuml tyre

5 PROGRAMACIONI

51 Programet

Pa monitorime teuml pavarura nuk ekzistojneuml statistika peumlr programet vjetore sipas llojit as peumlr transmetuesin publik e as peumlr ata privateuml Monitorimi i fundit i cili u krye nga KKRT gjateuml njeuml muaji neuml 2003 e largeumlt mbulonte programacionin e stacioneve kryesore Edhe pse stacionet private janeuml teuml detyruara me ligj teuml doreumlzojneuml programacionin vjetor te KKRT deri tanimeuml nuk kaneuml arritur teuml respektojneuml keumlteuml keumlrkeseuml apo teuml shpjegojneuml se peumlrse nuk e beumljneuml keumlteuml gjeuml Rregullatori nuk ka marreuml ndonjeuml maseuml ndaj tyre

Teuml vetmet teuml dheumlna vijneuml nga TVSH Rreth 70 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit teuml TVSH nga prilli neuml neumlntor 2006 nuk ishin programe teuml prodhuara veteuml Kuadri i programacionit teuml stacionit nuk ka mundur teuml shmangeuml rutineumln dhe monotonineuml gjeuml qeuml ka ndikuar neuml pozicionin e tij neuml treg109 Me ndryshimin e menaxhimit neuml fund teuml 2006 niseumln teuml transmetoheshin programe teuml njeuml cileumlsie meuml teuml larteuml Me keumlto ndryshime peumlrqindja e programeve teuml prodhuara veteuml pritet teuml arrijeuml deri neuml 70 peumlrqind teuml koheumls totale teuml transmetimit teuml stacionit neuml 2007110 Keumlshilli Drejtues i RTSH gjithashtu premtoi se programe teuml tjera po rishikohen dhe programe teuml reja qeuml pasqyrojneuml tema si ccedileumlshtje sociale balanceumln gjinore kultureumln dhe sheumlndeteumlsineuml do teuml lanccedilohen111

Megjithateuml ndryshimet neuml kuadrin e programacionit janeuml peumlrpjekje qeuml peumlrmbushin veteumlm keumlrkesat minimale teuml transmetuesit publik dhe nuk i japin shtyseuml standarteve teuml transmetuesit publik Raporti vjetor i stacionit pretendonte peumlr arritje teuml tilla qeuml koha e transmetimit ishte rritur nga 17 oreuml neuml 24 oreuml neuml diteuml rikthimin e programeve sportive javore hapjen e njeuml studioje

108 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 5109 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 3110 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 5111 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f5

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

40

teuml re transmetimi peumlrdorimin e studios leumlvizeumlse neuml diteumln e zgjedhjeve etj112 Drejtoresha aktuale e stacionit Mirela Oktrova shkruante ldquoEkzistenca e radios dhe televizionit publik nuk mund teuml justifi kohet as me programet e zbavitjes e as me transmetimin falas teuml programeve teuml EBU e as me organizimin e festivalit dhe bujeumln e pjeseumlmarrjes neuml Eurovizionrdquo113

Neuml njeuml aspekt meuml pozitiv TVSH organizoi debate televizive me kandidateumlt peumlr bashki gjateuml zgjedhjeve teuml 2007 duke i dheumlneuml mundeumlsineuml publikut teuml beumlnte njeuml zgjedhje meuml teuml informuar Nga ana tjeteumlr TVSH nuk ishte neuml gjendje teuml transmetonte njeuml ngjarje teuml reumlndeumlsishme si Kupa Boteumlrore e futbollit neuml 2006 pasi teuml drejtat e transmetimit u bleneuml nga DigitAlb Neuml ateuml koheuml TVSH tha se nuk mund trsquoi peumlrballonte teuml drejtat por KKRT u peumlrgjigj se stacioni mund teuml kishte keumlrkuar ndihmeuml nga shteti114 Neuml meumlnyreuml sarkastike ata shtuan se menaxhimi i TVSH nuk keumlmbeumlnguli shumeuml pasi po negocionte teuml drejtat e ldquoKafazit teuml Arteumlrdquo njeuml programi teuml pro-dhuar neuml vend por qeuml eumlshteuml kopje e formatit teuml programit teuml realitetit ldquoBig Brotherrdquo115

Megjitheuml mungeseumln e teuml dheumlnave teuml qarta peumlr programet mund teuml thuhet me siguri se shumica e stacioneve teuml reumlndeumlsishme si TV Klan Top Channel Vizion+ TV Koha dhe disa kanale lajmesh si News24 apo Alsat kaneuml fi tuar njeuml publik pak a shumeuml besnik Ata prodhojneuml lajme me standarte peumlrgjitheumlsisht teuml keumlnaqshme si dhe programe teuml ndryshme informacioni dhe zbavitjeje Informacioni dhe lajmet janeuml kthyer neuml peumlrpareumlsi si peumlr median e shkruar ashtu edhe peumlr ateuml elektronike sipas veumlzhguesve teuml ndrysheumlm116 Peumlrjashtim peumlrbeumlnte stacioni privat kombeumltar TVA i cili pas disa ndryshimeve neuml proneumlsi neuml 2006 mezi arrinte teuml peumlrmbushte detyrimet e tij si kanal kombeumltar Ky stacion nuk transmetoi fare edicione lajmesh neuml mars dhe prill 2006117 Meqeuml stacioni nuk mundte teuml peumlrmbushte peumlr shumiceumln e 2006 keumlrkesat e programacionit qeuml i impononte kontrata e licenseumls KKRT vendosi teuml reduktonte me njeuml vit licenseumln e TVA dhe ta teumlrhiqte ateuml meuml pas neuml tetor 2007 Stacioni e apeloi keumlteuml vendim dhe teuml dyja paleumlt e ccediluan ccedileumlshtjen neuml gjykateuml118

Disa nga lajmet dhe debatet peumlr tema teuml reumlndeumlsishme shpesh politike mendohet se kaneuml njeuml publik teuml qeumlndruesheumlm dhe janeuml kthyer neuml emblema teuml stacioneve televizive qeuml i transmetojneuml ato Peumlrveccedil buletineve teuml lajmeve disa nga programet meuml teuml njohura janeuml ldquoOpinionrdquo neuml TV Klan ldquoShqiprdquo neuml Top Channel ldquoLogosrdquo neuml Vizion+ dhe ldquo60 minutardquo neuml TV Koha Keumlto janeuml programe javore qeuml kaneuml teuml beumljneuml me intervista apo debate peumlr njeuml temeuml teuml caktuar Njeuml tjeteumlr program mjaft i njohur eumlshteuml ldquoFiks farerdquo njeuml revisteuml satirike e peumlrditshme qeuml bazohet neuml metoda investigative Ka dhe disa programe zbavitjeje dhe lojeumlra qeuml janeuml mjaft teuml njohura Keumltu peumlrfshihet ldquoPortokallirdquo dhe ldquoTop Showrdquo neuml Top Channel ldquoKutia e funditrdquo neuml TV Klan dhe ldquoBypassrdquo neuml Vizion+ Stacionet televizive kaneuml njeuml prirje neuml rritje teuml peumlrqendrohen neuml programe teuml njeuml natyre meuml sociale duke u peumlrpjekur teuml pasqyrojneuml meuml shumeuml kronika nga jeta e peumlrditshme dhe me interes njereumlzor Keumlto programe peumlrfshijneuml ldquoJeteuml neuml keumlrkimrdquo neuml News24 TV ldquoNjereumlz teuml humburrdquo ldquoFemrardquo dhe ldquoSOSrdquo neuml Vizion+

112 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f4113 Mirela Oktrova ldquolsquoLehjarsquo kundeumlr demokraciseuml dhe interesave teuml publikutrdquo Shekulli 4 shtator 2006 f 23114 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 52115 Ibid116 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 9117 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 54118 Vendimi peumlr TVA neuml Raportin Vjetor teuml KKRT 2006 f 25

S H Q I P Euml R I A

41

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

52 Rregullat e peumlrgjithshme peumlr lajmet

Disa rregulla neuml Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin peumlrqendrohen te programimi i peumlr-mbajtjes dhe vlejneuml si peumlr transmetuesit publikeuml ashtu edhe peumlr ata privateuml Ato kaneuml teuml beumljneuml me pavareumlsineuml editoriale censureumln teuml drejteumln e informacionit dhe teuml drejta dhe liri teuml tjera njereumlzore119 Edhe pse parimet themelore teuml informacionit teuml paansheumlm dhe teuml sakteuml janeuml teuml garantuara me ligj nuk ekzistojneuml instrumente apo organe qeuml teuml monitorojneuml zbatimin e tyre KKRT monitoron edicionet kryesore teuml lajmeve teuml stacioneve kombeumltare publike dhe private por kjo peumlrpjekje konsiston veteumlm neuml matje sasiore teuml peumlrqindjes qeuml i kushtohet pasqyrimit teuml partive dhe fi gurave politike

Stacionet televizive kaneuml beumlreuml peumlrparim teuml ndjesheumlm neuml peumlrkufi zimin e vetvetes neumlpeumlrmjet edicioneve teuml lajmeve teuml cilat kaneuml sheumlnuar peumlrmireumlsimin meuml teuml madh neuml programacion te teuml gjitha stacionet televizive120 Megjithateuml informacioni nuk eumlshteuml as i paansheumlm dhe as i drejteuml Pothuajse nuk ekziston ndonjeuml media qeuml teuml mos keteuml interesa teuml fshehura ekonomike apo politike dhe peumlr pasojeuml standartet profesionale aplikohen peumlr aq koheuml sa ua lejojneuml keumlto interesa Axhenda e lajmeve eumlshteuml shumeuml praneuml axhendeumls seuml qeveriseuml apo politikeumls neuml peumlrgjitheumlsi ose praneuml menaxhimit teuml televizioneve121 Edicionet e lajmeve zgjedhin kronika qeuml u shkojneuml peumlr shtat interesave teuml operatorit dhe jo interesit publik122

Edhe Kodi Zgjedhor imponon keumlrkesa peumlr sakteumlsi korrekteumlsi dhe balanceuml peumlr teuml gjitha stacionet televizive123 Transmetuesi i sheumlrbimit publik ka peumlrgjegjeumlsi shteseuml si dheumlnia e koheumls falas peumlr teuml gjitha partiteuml politike qeuml marrin pjeseuml neuml zgjedhje Testi meuml i fundit peumlr respektimin e keumltyre rregullave ishin zgjedhjet lokale neuml shkurt 2007 Stacionet televizive kryesore e kaluan keumlteuml test me sukses TVSH i kushtoi 28 peumlrqind teuml lajmeve Partiseuml Demokratike dhe 29 peumlrqind Partiseuml Socialiste Njeuml pasqyrim i ngjasheumlm u gjend edhe peumlr stacione teuml tjera teuml meumldha si Vizion+ News24 dhe TVA Peumlrjashtim peumlrbeumlnte TV Klan i cili i kushtoi meuml shumeuml koheuml qeveriseuml se ccedildo stacion tjeteumlr Peumlrfaqeumlsuesit e TV Klan pretenduan se ata thjesht po pasqyronin puneumln e zyrtareumlve teuml shtetit Megjithateuml keumlta zyrtareuml ishin pasqyruar teksa beumlnin fushateuml zgjedhore Edhe pse keumlto fushata u konsideruan teuml balancuara dhe teuml drejta neuml aspektin e pasqyrimit teuml partive politike gjateuml periudheumls parazgjedhore teuml gjitha stacionet televizive kishin favorizuar njeuml parti meuml shumeuml se teuml tjerat124

119 OSIShqipeumlria f 234120 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 47121 Monitorimi u krye neuml kuadrin e ldquoMonitorimi i Lajmeve teuml Mbreumlmjes neuml TV ndash monitorim dhe analizeuml e edicioneve teuml lajmeve neuml TV neuml 10 vende teuml Europeumls Juglindorerdquo botuar neuml Media Plan Institute Treguesi i Interesit Publik Sarajevo 2007122 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 54123 Kodi Zgjedhor neni 136 neni 140 gjendet neuml httpwwwosceorgitem14076htmlhtml=1(pareuml neuml 10 korrik 2007)124 Raporti i OSCEODIHR peumlr zgjedhjet e 18 shkurt 2007 gjendet neumlhttpwwwosceorgitem24859htmlhtml=1 (pareuml neuml 12 korrik 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

42

53 Udheumlzimet e peumlrgjithshme peumlr prodhimin e programeve

Ligji peumlr Radion dhe Televizionin vendos disa detyrime teuml peumlrgjithshme peumlr teuml gjitha stacionet televizive Keumlto kaneuml teuml beumljneuml kryesisht me dinjitetin njereumlzor respektin peumlr ligjin dhe teuml drejtat e njeriut125

Megjithateuml keumlto masa janeuml mjaft teuml vakeumlta dhe teuml peumlrgjithshme dhe nuk janeuml shndeumlrruar neuml rregulla meuml teuml detajuara nga KKRT Keumlto parime teuml peumlrgjithshme neuml peumlrgjitheumlsi janeuml respektuar Teuml vetmet probleme kishin teuml beumlnin me pornografi neuml e cila ndalohet krejteumlsisht peumlr trsquou transmetuar Neuml stacionet tokeumlsore analoge nuk transmetohen programe me peumlrmbajtje pornografi ke Megjithateuml DigitAlb transmeton pornografi gjitheuml koheumln neuml njeuml kanal neuml formeuml teuml kriptuar si dhe dy programe pornografi ke neuml mesnateuml

54 Kuotat

Nuk ekzistojneuml kuota teuml posaccedilme peumlr peumlrfaqeumlsim gjuheumlsor apo teuml grupeve teuml minoriteteve Stacioni i transmetimit publik si dhe disa kanale private ndonjeumlhereuml transmetojneuml programe peumlr minoritetet etnike Neuml vitet e fundit Instituti Shqiptar i Medias eumlshteuml angazhuar neuml koordi-nimin e projekteve teuml produksionit teuml programeve radiofonike dhe televizive peumlr pakicat etnike dhe gjuheumlsore neuml vend si dhe peumlr artikuj peumlr keumlto tema teuml botuara neuml median e shkruar

Mediat qeuml fokusohen neuml temat e pakicave luftojneuml peumlr mbijeteseuml Peumlr shembull Radio Prespa e themeluar neuml 2003 neuml zoneumln e kufi rit me Republikeumln e Maqedoniseuml dhe qeuml transmeton maqedonisht nuk funksionon rregullisht peumlr shkak teuml pengesave fi nanciare Stacionet radiofonike peumlr pakiceumln greke neuml jug teuml vendit gjenden neuml njeuml situateuml teuml ngjashme Teuml gjitha keumlto media janeuml nisma individuale shteti nuk jep ndihma peumlr median e minoriteteve Megjithateuml nuk ekzistojneuml pengesa ligjore peumlr dheumlnien e licensave teuml transmetimit peumlr radiot apo televizionet e minoriteteve Neuml fakt KKRT dha njeuml licenseuml peumlr radio dhe televizion radioTV Armonia njeuml projekt peumlr pakiceumln greke qeuml eumlshteuml edhe minoriteti meuml i madh etnik neuml vend Megjithateuml stacioni nuk ka fuqi fi nanciare dhe ka veumlshtireumlsi Peumlr momentin ata nuk transmetojneuml126

Kuotat e vetme neuml lidhje me peumlrmbajtjen qeuml imponon ligji peumlr ata qeuml kaneuml licenseuml lokale eumlshteuml qeuml teuml transmetojneuml programe jokomerciale dhe programe lokale informacioni peumlr teuml pakteumln 15 peumlrqind teuml programacionit javor Ligji nuk e specifi kon termin ldquojokomercialrdquo Sipas ndryshimeve teuml 2003 ata qeuml kaneuml licenseuml kombeumltare duhet trsquoi kushtojneuml teuml pakteumln 15 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit programeve teuml prodhuara veteuml dhe teuml pakteumln 30 peumlrqind programeve teuml prodhuara neuml Shqipeumlri Stacionet televizive neuml peumlrgjitheumlsi i peumlrmbushin keumlto kuota127 Ligji gjithashtu vendos kuota peumlr reklameumln duke mos i lejuar stacionet televizive teuml transmetojneuml reklama peumlr meuml shumeuml se 15 peumlrqind teuml koheumls ditore teuml transmetimit ose meuml shumeuml se 12 minuta peumlr oreuml

125 OSIShqipeumlria f 235ndash236126 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 25127 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 47

S H Q I P Euml R I A

43

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Edhe pse Shqipeumlria si vend qeuml nuk eumlshteuml aneumltar i BE nuk eumlshteuml e detyruar teuml peumlrmbusheuml legjislacionin europian shumeuml nga keumlto kuota lindin nga Konventa Europiane peumlr Televizionin Ndeumlrkufi tar (KETN) dhe Protokollin e saj Shteseuml teuml cileumln Shqipeumlria e ka ratifi kuar neuml 1999 Nga ana tjeteumlr legjislacioni shqiptar nuk u keumlrkon transmetuesve trsquoi kushtojneuml shumiceumln e koheumls seuml transmetimit veprave europiane Ligji peumlr dixhitalizimin thoteuml se stacionet televizive neuml meumlnyreuml progresive duhet teuml peumlrmbushin detyrimin e transmetimit teuml programeve europiane neuml 50 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit

55 Detyrimet peumlr transmetuesin publik

Peumlrveccedil rregullave teuml peumlrgjithshme peumlr prodhimin Ligji peumlr Radion dhe Televizionin i detyron si transmetuesit publikeuml ashtu dhe ata privateuml teuml transmetojneuml programe falas Kjo peumlrfshin programe me interes teuml larteuml peumlr publikun e gjereuml si lajmeumlrimet peumlr sheumlndetin rendin publik apo emergjencat kombeumltare Gjithashtu ligji i keumlrkon RTSH teuml transmetojeuml falas sheumlrbimet fetare teuml mbajtura gjateuml festave fetare zyrtare si dhe seancat e parlamentit Ligji peumlr Radion dhe Televizionin vendos detyrime shteseuml peumlr RTSH Programet e tij duhet teuml jeneuml teuml njeuml cileumlsie teuml larteuml teuml refl ektojneuml larmineuml e jeteumls shqiptare dhe trsquoi sheumlrbejneuml teuml gjitha grupeve shoqeumlrore peumlrfshireuml pakicat kombeumltare

Pasqyrimi i lajmeve nga vendi dhe nga jashteuml duhet teuml jeteuml gjitheumlpeumlrfshireumls dhe i paansheumlmRTSH-seuml i ndalohet transmetimi i propagandeumls politike dhe fetare Megjitheuml keumlto detyrime transmetuesi i sheumlrbimit publik mbetet ende larg peumlrmbushjes seuml misionit teuml tij publik ldquoEumlshteuml paradoksale teuml shoheumlsh se si interesi publik eumlshteuml i pari qeuml lihet pas dore nga njeuml televizion i quajtur lsquopublikrsquo Edicionet e lajmeve fi llojneuml me lajme peumlr aktivitetet e qeveriseuml dhe partive politike duke leumlneuml pas dore problemet qeuml shqeteumlsojneuml qytetareumltrdquo128 Stacioni pretendon se ka beumlreuml progres teuml reumlndeumlsisheumlm dhe se mungesa e konkurrenceumls qeuml pretendohet se ka eumlshteuml njeuml geumlnjeshteumlr e hapur nga rivaleumlt privateuml129 Por mendimi i peumlrgjithsheumlm eumlshteuml se stacionet private mbizoteumlrojneuml ldquoTelevizionet komerciale po e vrasin televizionin publik dhe po thithin teuml gjitheuml audienceumln ashtu si supermarketet po vrasin dyqanet e vogla dhe kioskat e komunizmit duke thithur teuml gjitheuml blereumlsitrdquo130

56 Detyrimet peumlr transmetuesit privateuml

Nuk ka detyrime teuml holleumlsishme programacioni peumlr transmetuesit privateuml Masat e vetme li-gjore kaneuml teuml beumljneuml me koheumlzgjatjen e transmetimit dhe periodicitetin e edicionit teuml lajmeve Stacionet televizive kombeumltare duhet teuml transmetojneuml teuml pakteumln gjashteuml oreuml neuml diteuml kurse stacionet lokale teuml pakteumln kateumlr oreuml neuml diteuml Stacionet televizive kombeumltare duhet teuml transmetojneuml programe origjinale lajmesh ccedildo diteuml Stacionet televizive private janeuml teuml detyruara teuml transmetojneuml mesazhe dhe informacion teuml njeuml interesi teuml madh publik falas sipas rregulloreve teuml hartuara nga KKRT ose me keumlrkeseumln e organeve lokale teuml qeveriseuml Informacione teuml tilla zakonisht peumlrfshijneuml komunikatat e shkurtra me interes teuml posaccedileumlm peumlr publikun sidomos

128 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 10129 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 3130 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 6

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

44

neuml situata emergjence si fatkeqeumlsi natyrore ose neuml tema si sheumlndeti dhe siguria si dhe rendi publik Neuml peumlrgjitheumlsi nuk ka patur probleme me respektimin e keumltij detyrimi

6 PEumlRFUNDIMET

Televizioni ende media me ndikim meuml teuml madh neuml Shqipeumlri ka kaluar njeuml ereuml ndryshimesh Janeuml beumlreuml ndryshime ligjore teuml reumlndeumlsishme edhe pse teuml diskutueshme duke ndryshuar peumlrbeumlrjen e autoriteteve rregullatoreuml Struktura e bazuar neuml njeuml formuleuml peumlrfaqeumlsimi teuml balancuar politik u shndeumlrrua neuml njeuml formuleuml qeuml peumlrfshinte shoqeumlrineuml civile akademikeumlt dhe profesionisteumlt Keumlto leumlvizje zyrtarisht kishin peumlr qeumlllim teuml ulnin ndikimin politik te rregullatori por disa nga veprimet e fundit teuml rregullatorit u konsideruan si teuml motivuara politikisht Peumlr meuml tepeumlr rregullatori pati probleme teuml krijonte aneumltareumlsimin e ploteuml njeuml tregues qeuml mekanizmi i emeumlrimit nuk funksionon pa probleme

Seuml shpejti rregullatori do teuml peumlrballet me njeuml test teuml veumlshtireuml shpeumlrndarjen e licensave dixhitale Ashtu si ligje teuml tjera teuml miratuara gjateuml tre viteve teuml fundit Ligji peumlr Transmetimet Nume-rike u peumlrgatit nga qeveria pa u keumlshilluar me paleumlt e interesuara gjeuml qeuml hodhi mjaft dyshime peumlr qeumlllimet e qeveriseuml dhe pasojat e keumltij ligji neuml transmetime Zbatimi i keumltij ligji ngre pikeumlpyetje teuml reumlndeumlsishme peumlr teuml ardhmen e DigitAlb operatorit teuml platformeumls dixhitale i cili pas tre vjeteumlsh veprimtarie eumlshteuml kthyer neuml njeuml lojtar teuml fuqisheumlm me njeuml bazeuml teuml reumlndeumlsishme klienteumlsh Autoriteti dhe pavareumlsia e KKRT neuml procesin e licensimit si dhe qeumlndrimi i transmetuesit teuml sheumlrbimit publik neuml keumlteuml proces do teuml jeneuml mjaft teuml reumlndeumlsishme

RTSH peumlrballet me detyreumln e veumlshtireuml e sfi deumls ndaj rritjes seuml DigitAlb qeuml nuk do teuml jeteuml e lehteuml sidomos pas performanceumls jo teuml mireuml ekonomike neuml vitet e fundit fi nancimi neuml ulje nga shteti dhe reformeumls seuml papeumlrfunduar Popullariteti i RTSH nuk eumlshteuml peumlrmireumlsuar Menaxhimi jo i mireuml dhe prapambetja neuml krahasim me transmetuesit privateuml seuml bashku me mendimin e peumlrgjithsheumlm qeuml RTSH kontrollohet politikisht janeuml ndeumlr problemet kryesore teuml transmetuesit Stacioni mbetet ende larg peumlrmbushjes seuml misionit teuml tij publik Shpresohet qeuml menaxhimi i ri i stacionit do teuml hartojeuml njeuml strategji koherente dhe teuml fi llojeuml njeuml reformeuml teuml qeumlndrueshme Megjithateuml reforma e RTSH do teuml jeteuml e dhimbshme dhe si e tilleuml stacioni do teuml keteuml nevojeuml peumlr ndihmeseuml teuml reumlndeumlsishme neuml arritjen e misionit teuml tij

Programet profesionale dhe cileumlsore po vijneuml neuml rritje Megjithateuml tregu mbetet i mbipopulluar dhe megjitheuml zhurmeumln peumlr burimet e fi nancimit teuml medias nuk janeuml marreuml masa konkrete neuml keumlteuml drejtim Transparenca e burimeve teuml kapitalit teuml medias nevojiten medoemos neuml njeuml vend ku gazetareumlt teuml cileumlt nuk kaneuml kontrata pune shpesh kaneuml frikeuml teuml rrezikojneuml e teuml provokojneuml pronareumlt duke shkruar neuml meumlnyreuml teuml pavarur Organizatat peumlr median kaneuml beumlreuml peumlrpjekje teuml shumta peumlr teuml rritur ndeumlrgjegjeumlsimin peumlr kodet e etikeumls te gazetareumlt por veteuml-rregullimi efi kas ende nuk ka nisur Mangeumlsia e studimeve teuml tregut ose teuml teuml dheumlnave teuml tjera i pengon mjaft vlereumlsimet peumlr kushtet e medias shqiptare

S H Q I P Euml R I A

45

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

ANEKS1 LEGJISLACIONI I PEumlRMENDUR NEuml RAPORT

Fletorja Zyrtare eumlshteuml gazeta zyrtare e Shqipeumlriseuml

Direktiva 9736EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 30 qershor 1997 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin e disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 202 30 korrik 1997

Direktiva 200765EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 11 dhjetor 2007 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 33227 18 dhjetor 2007

Kodi Zgjedhor neni 136 neni 140 gjendet neuml httpeumleumleumlosceorgitem14076htmlhtml=1 (pareuml neuml 10 korrik 2007)

Ligji peumlr Transmetimet Numerike Ligji nr 9742 neuml 28 maj 2007 peumlr Transmetimet Numerike neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml

Ligji nr 8410 dateuml 30091998 Peumlr radion dhe televizionin publik e privat neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml Fletorja Zyrtare 20 tetor 1998 amenduar me ligjin nr 8657 dateuml 31072000 ligjin nr8794 dateuml 10052001 ligjin nr9016 dateuml 20022003 dhe ligjin nr9124 dateuml 29072003 si dhe Ligji nr 9677 i 13 janarit 2007

Ligji nr 9531 i cili ndryshon Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin me kapitullin ldquoPeumlr Radion dhe Televizionin Publik dhe Privatrdquo 11 maj 2006 Fletorja Zyrtare 65 2006

Ligji nr 9645 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2007rdquo i 27 neumlntorit 2006

Ligji nr 9836 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2008rdquo i 26 neumlntorit 2007

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

46

ANEKS 2 BIBLIOGRAFIA

Neuml anglisht

IREX Media Sustainability Index 2005 ndash Albania IREX Washington DC 2006

IREX Media Sustainability Index 2006 ndash Albania IREX Washington DC 2007

Neuml shqip

KKRT Vlereumlsim i teuml Ardhurave teuml Reklamave nga Monitorimi prillndashmaj 2005

KKRT Raporti Vjetor 2006 neuml Kuvendin e Shqipeumlriseuml

RTSH Raporti Vjetor peumlr Veprimtarineuml e RTSH 2006

Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007

Unioni i Gazetareumlve Shqiptareuml ldquoMbrojtja neuml puneuml dhe sigurimi social i punonjeumlsve teumlmedias njeuml domosdoshmeumlri peumlr shtypin e lireumlrdquo

S H Q I P Euml R I A

47

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Page 15: Televizioni në Europë: Raportet vijuese 2008 - Shqipëria · Media Program përpiqet të nxisë median e pavarur, profesionale dhe të qëndrueshme si dhe gazetarinë cilësore,

S H Q I P Euml R I A

15

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

13 Transmetuesit publikeuml dhe privateuml

Shumeumlllojshmeumlria e medias

11Qeveria dhe parlamenti duhet teuml konsolidojneuml transparenceumln e medias neumlpeumlrmjet zbatimit teuml ploteuml teuml legjislacionit teuml medias dhe neumlpeumlrmjet kontrolleve teuml rregullta mbi proneumlsineuml dhe fi nancimin e medias

Nuk ka patur shumeuml progres peumlr teuml hedhur driteuml mbi proneumlsineuml e transmetuesve Qeveria dhe Parlamenti duhet teuml beumljneuml meuml tepeumlr peumlr ta arritur keumlteuml gjeuml Kontrollet e proneumlsiseuml dhe fi nancimit teuml mediave duhen kryer nga agjenci zbatimi meuml teuml fuqishme meuml efi kase dhe meuml teuml pavarura si KKRT apo Policia Tatimore

Peumlr teuml drejtat e gazetareumlve

12 Qeveria duhet teuml marreuml hapa teuml veccedilanteuml qeuml Kodi i Puneumls teuml zbatohet nga organizatat e mediave dhe teuml mbikqyreuml rregullisht zbatimin e tij13 Shoqatat e gazetareumlve me ndihmeumln edhe teuml aktoreumlve teuml tjereuml teuml shoqeumlriseuml civile duhet teuml keumlrkojneuml zbatimin e kodit teuml Puneumls neuml kompaniteuml e mediave dhe neuml meumlnyreuml teuml veccedilanteuml negociatat kolektive14 Organizatat e shoqeumlriseuml civile duhet teuml mbeumlshtesin gazetareumlt edhe individualisht kur teuml drejtat e tyre dhunohen nga pronareumlt e mediave autoritetet shteteumlrore ose paleuml teuml tjera

Keumlto rekomandime nuk janeuml peumlrmbushur Qeveria nuk ka ndeumlrmarreuml hapa peumlr teuml forcuar zbatimin e Kodit teuml Puneumls (Keumlto hapa do teuml peumlrfshinin edhe forcimin e kapaciteteve teuml agjencive teuml zbatimit teuml ligjit si Inspektoriati i Larteuml i Puneumls dhe Policia Tatimore peumlr teuml monitoruar rregullisht zbatimin e Kodit teuml Puneumls neuml teuml gjitha mediat) Neuml teuml njeumljteumln koheuml shoqeumlria civile dhe shoqatat e gazetareumlve kaneuml qeneuml teuml dobeumlta neuml keumlrkeseumln e tyre peumlr zbatimin e Kodit neuml organizatat e mediave

Financimi

15 Qeveria duhet teuml krijojeuml njeuml organizeumlm teuml pavarur qeuml teuml jeteuml peumlrgjegjeumls peumlr transferimin e fondeve qeveritare tek operatoreumlt e mediave neuml peumlrputhje me parimet dhe procedurat e parashtruara nga rekomandimet peumlrkateumlse teuml Keumlshillit teuml Europeumls Procesi i transferimit teuml parave duhet teuml jeteuml i qarteuml dhe transparent

Ky rekomandim eumlshteuml peumlrmbushur Qeveria ka krijuar Agjencineuml e Prokurimeve Publike qeuml boton njeuml buletin javor teuml njoftimeve zyrtare peumlrfshireuml reklamat shteteumlrore dhe njoftimet qeuml meuml peumlrpara botoheshin neuml gazeta Megjithateuml ligji nuk eumlshteuml krejteumlsisht i qarteuml neuml peumlrkufi zimin e reklameumls shteteumlrore dhe peumlr pasojeuml ka nevojeuml peumlr sqarim teuml meumltejsheumlm

Reklamat shteteumlrore

16 Qeveria duhet teuml ndeumlrmarreuml hapa teuml menjeumlhershme peumlr teuml siguruar transferimin e paparagjykuar dhe jopolitik teuml parave nga reklamat shteteumlrore dhe teuml rriseuml transparenceumln mbi transferimin e parave nga kjo reklameuml

Qeveria ka ndeumlrmarreuml hapa peumlr teuml garantuar njeuml shpeumlrndarje objektive teuml reklameumls shteteumlrore Megjithateuml sistemi i shpeumlrndarjes seuml reklameumls shteteumlrore ka ende nevojeuml peumlr peumlrmireumlsim

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

16

Pavareumlsia

17 Qeveria duhet teuml investigojeuml rregullisht pohimet mbi dhunimet e liriseuml dhe teuml pavareumlsiseuml seuml medias

Qeveria nuk ka treguar gatishmeumlri teuml madhe peumlr teuml hetuar dhunimet e liriseuml seuml medias rregullisht Neuml keumlteuml meumlnyreuml ky rekomandim ende qeumlndron

Studime dhe monitorim

18 Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare duhet teuml monitorojneuml dhe teuml raportojneuml publikisht mbi dhunimet e pavareumlsiseuml seuml medias19 Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare duhet teuml asistojneuml me studime dhe monitorim fusha teuml veccedilanta teuml aktivitetit teuml medias teuml tilla si pavareumlsia respektimi i ligjit dhe etika e medias

Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare kaneuml vazhduar ta peumlrmbushin rolin e tyre monitorues Puna e tyre monitoruese dhe keumlrkimore eumlshteuml thelbeumlsore dhe duhet teuml vazhdojeuml

S H Q I P Euml R I A

17

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

14 Transmetuesi publik (RTSH)

Reforma e RTSH

20 Qeveria duhet teuml mbeumlshteseuml transformimin e Radio Televizonit Shqiptar (RTSH) neuml njeuml transmetues teuml veumlrteteuml teuml sheumlrbimit publik duke beumlreuml teuml qarta rolet dhe peumlrgjegjeumlsiteuml dhe duke garantuar transparenceumln e administrimit21 Shoqatat e gazetareumlve dhe organizatat ndeumlrqeveritare duhet teuml ndeumlrmarrin hapat e duhura nga ana e tyre peumlr teuml mbeumlshtetur transformimin e RTSH22 Qeveria dhe OJQ teuml reumlndeumlsishme teuml keumltij sektori duhet teuml peumlrpiqen teuml sjellin teuml gjitheuml aktoreumlt neuml njeuml debat publik mbi teuml ardhmen e RTSH Kjo duhet teuml peumlrfshijeuml gazetareumlt e RTSH drejtoreumlt e meumlparsheumlm dhe ata teuml tanisheumlm autoritetin rregullator (KKRT) OJQ dhe komunitetin e gazetareumlve neuml peumlrgjitheumlsi23 Shoqeumlria civile duhet ta sjelleuml peumlrpara veumlmendjes seuml publikut shqeteumlsimet mbi RTSH dhe teuml keumlrkojeuml zgjidhje nga organet kompetente Neuml lidhje me TVSH keumlto shqeteumlsime peumlrfshijneuml por nuk janeuml teuml kufi zuara me cileumlsineuml e programit transparenceumln e administrimit efi kasitetin e administrimit dhe pavareumlsineuml nga qeveria dhe grupet politike

Menaxhimi i ri i RTSH duket se ka nisur njeuml reformeuml serioze Eumlshteuml ende shumeuml hereumlt peumlr teuml nxjerreuml peumlrfundime peumlr strategjineuml e tij por mund teuml thuhet me siguri se ai do teuml keteuml nevojeuml peumlr asistenceuml fi nanciare dhe teknike dhe do teuml duhet teuml beumljeuml njeuml menaxhim teuml menccedilur dhe efi kas teuml burimevePrandaj rekomandimet nga raporti fi llestar janeuml ende teuml vlefshme Qeveria duhet teuml mbeumlshteseuml reformeumln e RTSH dhe shoqatat e gazetareumlve duhet teuml organizojneuml debate publike dhe teuml ofrojneuml peumlrvojeumln e tyre peumlr teuml ndihmuar keumlteuml reformeuml Cileumlsia e programit transparenca e administrateumls si dhe efi kasiteti i menaxhimit duhet teuml jeneuml ndeumlr temat qeuml shoqeumlria civile duhet teuml keteuml neuml veumlmendje teuml saj

Financimi

24 Qeveria duhet ta njoheuml dhe ta beumljeuml teuml ditur teuml ardhureumln nga tarifat e licensave Kur kjo teuml kryhet ateumlhereuml duhet teuml mendohet peumlr teuml gjetur rrugeumlt peumlr teuml peumlrmireumlsuar nivelin e pageseumls seuml keumlsaj tarife

Ky rekomandim nuk eumlshteuml peumlrmbushur Qeveria duhet ende teuml rriseuml transparenceumln peumlr teuml ardhurat nga taksa e aparatit

Programacioni

25 Administrimi dhe stafi i Radio Televizionit Shqiptar (TVSH) duhet teuml peumlrmireumlsojeuml cileumlsineuml e produksionit dhe teuml peumlrcaktojeuml njeuml struktureuml programi qeuml do teuml rriste interesin publik dhe do ta beumlnte meuml teumlrheqeumls keumlteuml stacion televiziv

Megjitheuml ndryshimet e fundit neuml RTSH menaxhimi dhe stafi i stacionit duhet teuml peumlrmireumlsojneuml programacionin

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

18

15 Shoqeumlria civile

Kodet e etikeumls

26 Shoqatat e gazetareumlve duhet teuml peumlrpilojneuml kodet e etikeumls ose teuml amendojneuml ateuml ekzistues teuml rrisin ndeumlrgjegjeumlsimin peumlr keumlto kode dhe teuml promovojneuml veprimin neuml peumlrputhje me to

Neuml shtator 2006 shoqatat e gazetareumlve miratuan njeuml kod etike peumlr teuml gjitha mediat neuml vend Megjithateuml kodi nuk eumlshteuml miratuar ldquozyrtarishtrdquo nga ndonjeuml media dhe ende nuk ka ndonjeuml mekanizeumlm peumlr ta zbatuar ateuml Gazetareumlt janeuml teuml lireuml teuml vendosin neumlse duan ta respektojneuml ateuml apo jo Njeuml sistem efi kas veteumlrregullimi dhe njeuml ambient i sigurt peumlr gazetareumlt mbeten ende qeumlllime teuml largeumlta

Shoqatat e mediave

27 Shoqatat e mediave duhet teuml forcojneuml neuml meumlnyreuml teuml ndjeshme afteumlsiteuml peumlr debat publik dhe ndeumlrgjegjeumlsimin e organizatave dhe shoqatave teuml mediave neumlpeumlrmjet njeuml bashkeumlpunimi meuml teuml mireuml dhe duke promovuar teuml drejtat e gazetareumlve peumlrballeuml pronareumlve teuml mediave dhe qeveriseuml 28 Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare duhet teuml ofrojneuml eksperienceuml dhe asistenceuml peumlr konsolidimin e shoqatave teuml mediave

Nuk ka pasur shumeuml peumlrparim neuml keumlteuml aspekt Shoqatat e gazetareumlve duhet teuml vazhdojneuml teuml peumlrmireumlsojneuml kapacitetet e tyre Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare teuml cilat kaneuml asistuar procesin deri tani duhet teuml vazhdojneuml mbeumlshtetjen e tyre

2 REKOMANDIMET E REJA SIPAS RAPORTIT TEuml 2008

21 Legjislacioni

Televizioni dixhital

KKRT duhet teuml hartojeuml njeuml Strategji Dixhitalizimi dhe pastaj teuml niseuml procesin e licensimit dixhitalHartimi i Strategjiseuml duhet teuml miratohet pas njeuml debati publik me paleumlt e interesuara Strategjia duhet teuml marreuml parasysh tema teuml tilla si mbrojtjen e konsumatorit investimet neuml platforma dixhitale teuml beumlra tashmeuml neuml vend si dhe pluralizmin dhe konkurrenceumln neuml media

1

2

S H Q I P Euml R I A

19

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

C Peumlrfundimet kryesore teuml monitorimit vijues

1 AMBIENTI I PEumlRGJITHSHEumlM I TRANSMETIMEVE

11 Zhvillimet kyccedile neuml legjislacion dhe politika

Qeuml nga koha e botimit teuml ldquoTelevizioni neuml Europeumlrdquo neuml 2005 peumlrvoja e Shqipeumlriseuml ka qeneuml e pasur neuml aspektin e legjislacionit dhe politikave peumlr median me debate teuml nxehta rreth teuml ardhmes seuml autoriteteve rregullatore transparenceumls seuml fi nancimeve neuml media si dhe transmetimeve numerike Peumlrbeumlrja e autoriteteve rregullatore eumlshteuml ndryshuar me ligj Ndryshime teuml tjera ligjore peumlrpiqen teuml zvogeumllojneuml vareumlsineuml ekonomike teuml medias elektronike nga reklamat shteteumlrore dhe peumlr pasojeuml dhe nga abuzimet e mundshme

Pas debatesh teuml gjata dhe teuml gjalla mes pronareumlve teuml medias deputeteumlve rregullatoreumlve RTSH dhe shoqatave teuml industriseuml Shqipeumlria po peumlrgatitet peumlr teuml legalizuar platformeumln e saj dixhitale sipas Ligjit peumlr Transmetimet Dixhitale2 Transmetimet dixhitale neuml platformat satelitore dhe tokeumlsore janeuml zhvilluar me shpejteumlsi gjateuml tre viteve teuml kaluara duke arritur njeuml depeumlrtim teuml reumlndeumlsisheumlm Pas gati kateumlr vitesh transmetimi platforma televizive dixhitale DigitAlb pretendonte se kishte 120000 abonenteuml neuml fi llim teuml 2006 neuml Shqipeumlri dhe te shqiptareumlt qeuml jetojneuml jashteuml3 Caktimi i ndikimit teuml ligjit te DigitAlb dhe te abonenteumlt e tij do teuml jeteuml njeuml test i meumltejsheumlm peumlr autoritetin rregullator Nga ana tjeteumlr mbetet peumlr trsquou pareuml neumlse transmetuesit e tjereuml sidomos TVSH do teuml jeneuml neuml gjendje teuml investojneuml neuml dixhitalizimin dhe teuml konkurrojneuml me DigitAlb

TVSH vazhdon teuml mos e peumlrmbusheuml misionin e saj Drejtuesit e caktuar neuml fund teuml 2006 peumlrballen me detyreumln e veumlshtireuml e kthimit teuml stacionit neuml njeuml operator me teuml veumlrteteuml publik edhe pse vuan nga njeuml reumlnie e vazhdueshme e popullaritetit ndeumlrkoheuml qeuml audienca e stacioneve private ka ardhur neuml rritje Njeuml hap tejet i vonuar neuml keumlteuml drejtim u mor neuml gusht teuml vitit 2007 me hartimin e peumlrbashkeumlt teuml njeuml strategjie peumlr RTSH neuml ereumln dixhitale nga TVSH dhe Unioni Europian i Transmetimeve (EBU) me keumlshillimin e Divizionit teuml Medias seuml Keumlshillit teuml Europeumls

12 Masat ligjore teuml BE

Shqipeumlria e ka miratuar pjeseumlrisht legjislacionin dhe standartet europiane peumlr median Neuml vitin 1999 vendi fi rmosi dhe ratifi koi Konventeumln e Keumlshillit teuml Europeumls peumlr Televizionin Ndeumlrkufi tar dhe Protokollin e tij Shteseuml Shumeuml nga masat e Ligjit peumlr Radion dhe

2 Ligji nr 9742 i 28 maj 2007 neuml Transmetimet Numerike neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml (meuml tej Ligji peumlr Transmetimet Numerike)3 Sipas teuml dheumlnave nga DigitAlb (gjendet neuml httpwwwdigitalbtvkompania e pareuml neuml 31 korrik 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

20

Televizionin4 vijneuml nga kjo marreumlveshje dhe neuml njeuml meumlnyreuml peumlrmbushin disa nga keumlrkesat e Direktiveumls Televizioni Pa Kufi j (TVWF)5 si masat peumlr sponsorizimet reklamat teuml drejteumln e replikeumls dhe mbrojtjen e teuml miturve

Legjislacioni shqiptar peumlr median nuk ka peumlrfshireuml keumlrkesat e Direktiveumls TVWF peumlr teleshitjet dhe transmetimin e veprave europiane Ligji peumlr Transmetimet Numerike paraqiti keumlrkeseumln qeuml veprat europiane duhet teuml peumlrbeumljneuml 50 teuml programacionit teuml njeuml stacioni duke lejuar qeuml kjo peumlrqindje teuml arrihet neuml meumlnyreuml progresiveMegjithateuml respektimi i keumltyre standarteve duhet ende teuml monitorohet pasi ky ligj eumlshteuml ende mjaft i ri Kishte njeuml ide peumlr teuml caktuar njeuml grup pune teuml peumlrbeumlreuml nga tre eksperteuml teuml pavarur teuml medias teuml cileumlt do teuml rishikonin Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin dhe do teuml propozonin ndryshime qeuml do ta sillnin keumlteuml ligj neuml linjeuml me ligjet e BE Deri tani kjo nuk u realizua Komisioni i Peumlrhersheumlm Parlamentar peumlr Median dhe Mjetet e Informimit Publik (meuml pas Komisioni Parlamentar i Medias) po e kryen keumlteuml detyreuml por ritmi eumlshteuml i ngadalteuml duke pasur parasysh peumlrpareumlsiteuml e ccedileumlshtjeve teuml tjera neuml Parlament meuml sakteumlsisht reformeumln neuml drejteumlsi Megjithateuml ka peumlrpjekje peumlr teuml reformuar legjislacionin e medias Rregullatoreumlt dhe eksperteuml teuml Komisionit Parlamentar teuml Medias kaneuml paraqitur propozimet e tyre peumlr ndryshime ligjore por ende nuk eumlshteuml e qarteuml se cilat do teuml jeneuml hapat neuml vijim6

Edhe pse nuk ka patur njeuml monitorim teuml vazhduesheumlm se si janeuml zbatuar keumlto masa nuk ka patur ndonjeuml problem teuml veccedilanteuml7 Nga ana tjeteumlr zbatimi i masave teuml tjera teuml frymeumlzuara nga legjislacioni i BE peumlr median ka qeneuml jo i keumlnaqsheumlm Si neuml shumeuml sektoreuml teuml tjereuml neuml Shqipeumlri edhe industria e medias ka mungeseuml transparence dhe ligjet qeuml garantojneuml transparenceumln e proneumlsiseuml dhe fi nancimit mbeten teuml veumlshtira peumlr trsquou zbatuar Kjo peumlr shkak teuml mungeseumls seuml peumlrgjithshme teuml transparenceumls neuml treg Njeuml hap peumlrpara ishte njeuml amendim neuml korrik 2006 teuml Ligjit peumlr Radion dhe Televizionin qeuml i ndalonte pronareumlt e mediave teuml merrnin pjeseuml neuml tendera publikeuml8 Megjithateuml seumlrish peumlr shkak teuml mungeseumls seuml peumlrgjithshme teuml transparenceumls dhe dheumlnies seuml uleumlt teuml peumlrgjegjeumlsiseuml si nga ana e medias ashtu edhe nga ana e qeveriseuml kjo maseuml ligjore mund teuml anashkalohet me lehteumlsi

4 Ligji nr 8410 i 30 shtatorit 1998 peumlr Radion dhe Televizionin Publik dhe Privat neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml i ndryshuar me Ligjin nr 8657 i 31 korrikut 2000 Ligji nr 8794 i 10 majit 2001 Ligji nr 9016 i 20 shkurtit 2003 Ligji nr 9124 i 29 korrikut 2003 dhe Ligji nr 9677 i 13 janarit 2007 (meuml tej Ligji i Radios dhe Televizionit)5 Direktiva 9736EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 30 qershor 1997 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin e disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 202 30 korrik 1997 Direktiva 200765EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 11 dhjetor 2007 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 33227 18 dhjetor 20076 Intervisteuml me Vjollca Meccedile keumlshilltare praneuml Kryetares seuml Parlamentit Tiraneuml 17 janar 2008 7 Intervisteuml me Andrea Nathanailin Drejtor Programacioni praneuml KKRT Tiraneuml 6 korrik 2007 8 Ligji i Radios dhe Televizionit neni 20

S H Q I P Euml R I A

21

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

13 Tregu i transmetimeve

Stacionet televizive vazhdojneuml teuml shtohen neuml numeumlr dhe mund teuml argumentohet edhe qeuml cileumlsia ka ardhur neuml rritje por pa patur studime sistematike dhe teuml besueshme peumlr shikueshmeumlrineuml peumlrqindja e veumlrteteuml e tregut peumlr ccedildo stacion mbetet e panjohur Instituti i Sondazheve dhe Opinioneve i cili meuml pareuml ka beumlreuml peumlrpjekje peumlr teuml matur shikueshmeumlrineuml ka nisur njeuml peumlrpjekje teuml re peumlr studim shikueshmeumlrie neuml vitin 2007 Megjithateuml eumlshteuml ende hereumlt peumlr teuml patur rezultate teuml qarta Peumlr shembull Top Channel njeuml stacion qeuml nuk ka patur licenseuml kombeumltare deri neuml janar teuml 2008 mendohet se geumlzon njeuml peumlrqindje mesatare shikueshmeumlrie prej 70 peumlrqind9 Edhe pse nuk ka asnjeuml dyshim qeuml stacioni eumlshteuml shumeuml i ndjekur kjo shifeumlr eumlshteuml njeuml vlereumlsim i peumlrafeumlrt i eksperteumlve dhe veumlzhguesve pa asnjeuml teuml dheumlneuml zyrtare qeuml ta mbeumlshteseuml keumlteuml Stacionet e tjera meuml teuml ndjekura televizive mendohen se janeuml TV Klan Vizion+ TV Koha si dhe stacionet me lajme News24 dhe Alsat Edhe pse TVSH ende ka mbulimin meuml teuml madh teuml territorit ldquocileumlsia programore neuml uljerdquo10 ka sjelleuml humbjen e avantazhit teuml konkurrenceumls

2 RREGULLIMI DHE LICENSIMI I SEKTORIT TEuml TELEVIZIONIT

21 Autoritetet dhe korniza rregullatore

Deri neuml 2006 Ligji peumlr Radion dhe Televizionin thoshte se KKRT ishte njeuml organ i pavarur i peumlrbeumlreuml nga kryetari neumlnkryetari dhe peseuml aneumltareuml teuml zgjedhur neuml bazeuml teuml peumlrvojeumls dhe meritave neuml fushat sociale ligjore teuml arsimit dhe teuml medias Presidenti i Republikeumls propozonte njeuml kandidat ndeumlrsa gjashteuml teuml tjereumlt propozoheshin nga Komisioni Parlamentar i Medias Meuml pas Parlamenti zgjidhte aneumltareumlt dhe kryetarin me votim me shumiceuml teuml thjeshteuml11

Neuml shkurt 2006 qeveria propozoi njeuml ndryshim ligjor qeuml do teuml shkurtonte KKRT neuml peseuml aneumltareuml dhe do teuml ndryshonte formuleumln e emeumlrimit Duke pretenduar se formula e peumlrfaqeumlsimit teuml balancuar neuml organin rregullator ishte e qarteuml qeuml nuk funksiononte qeveria propozoi njeuml peumlrfshirje meuml teuml gjereuml teuml shoqeumlriseuml civile shoqatave teuml medias akademikeumlve dhe organizatave teuml tjera teuml ngjashme neuml procesin e emeumlrimit Propozimi ndezi njeuml debat teuml gjalleuml dhe krijoi njeuml klimeuml dyshimi mes paleumlve teuml interesuar shumica e teuml cileumlve mendonin se qeveria donte teuml vinte KKRT neumln kontroll Ndeumlrkoheuml qeuml teuml gjitheuml binin dakord se ekzistonte njeuml nevojeuml e forteuml peumlr reformeuml shumeuml teuml tjereuml shpreheumln shqeteumlsimin se ky propozim nuk garantonte ndonjeuml peumlrmireumlsim ldquoSi aneumltar i Komisionit Parlamentar teuml Medias besoj se neuml keumlteuml fusheuml duhen beumlreuml ndryshime por ta sjelleumlsh keumlteuml propozim fshehurazi sidomos nga qeveria dhe sidomos kur po fl asim peumlr pushtetin e kateumlrt qeuml eumlshteuml media kjo leuml njeuml shije teuml keqerdquo12

9 A Stefani Teuml pavarurit kali i Trojeumls neuml media Panorama 16 shkurt 2006 f 1710 IREX Media Sustainability Index 2006 ndash Shqipeumlria IREX Washington DC 2007 f 6 Gjendet neuml website e IREX te httpwwwirexorgprogramsMSI_EUR2006albaniaasp (i pareuml neuml 1 gusht 2007) (meuml tej IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria)11 OSIShqipeumlria kapitulli peumlr autoritetin rregullator f 194 19912 N Lesi ldquoA duhet teuml merremi me ligjin peumlr mediat elektronikerdquo Koha Joneuml 10 shkurt 2007 f 3

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

22

Peumlrveccedil shqeteumlsimit peumlr peumlrmbajtjen e amendamentit shumeuml stacione televizive shoqatat e gazetareumlve peumlrfaqeumlsues teuml shoqeumlriseuml civile dhe eksperteuml teuml medias kundeumlrshtuan mungeseumln e debatit dhe keumlshillimit peumlrpara paraqitjes seuml amendamenteve neuml Parlament Peumlr pasojeuml Komisioni Parlamentar i Medias ftoi pronareumlt dhe drejtoreumlt e mediave meuml teuml reumlndeumlsishme si dhe kryetareumlt e shoqatave teuml gazetareumlve juristeuml dhe peumlrfaqeumlsues teuml shoqeumlriseuml civile qeuml teuml paraqisnin propozimet e tyre

Ligji i tanisheumlm u miratua neuml parlament neuml maj 2006 pas njeuml debati teuml nxehteuml Edhe pasi Presidenti vuri veton dhe e ktheu ligjin ai u miratua seumlrish neuml qershor 2006 dhe u beuml i detyruesheumlm Ideja e qeveriseuml peumlr teuml shkurtuar aneumltareumlt e KKRT neuml peseuml aneumltareuml u pranua me kusht qeuml shoqatat dhe grupet e meumlposhtme mund teuml propozojneuml teuml pakteumln kateumlr kandidateuml peumlr secilin aneumltar13

shoqatat dhe grupimet e mediave elektronike

shoqatat e medias seuml shkruar

universitetet dhe shoqatat e inxhinieriseuml elektrike dhe elektronike

shoqatat e juristeumlve fakultetet e Ligjit dhe Dhoma Kombeumltare e Avokateumlve

partiteuml parlamentare

Nga keumlta kandidateuml Komisioni i Medias duhet teuml peumlrzgjedheuml jo meuml shumeuml se dy kandidateuml peumlr ccedildo post dhe ua propozon ato Parlamentit peumlr votimin peumlrfundimtar14 Ligji i ndryshuar thoteuml gjithashtu se kandidateumlt me grada shkencore janeuml teuml parapeumllqyer dhe se keumlto grada janeuml teuml detyruara peumlr kandidateumlt e nominuar nga universitetet dhe nga shoqatat e inxhinieriseuml elektrike dhe elektronike15

Ligji i ndryshuar peumlr Radion dhe Televizionin gjithashtu ngushtoi kriteret peumlr zgjedhje si aneumltar i KKRT Peumlr shembull aneumltareumlt e partive ose shoqatave politike ose personat qeuml kaneuml qeneuml apo kaneuml konkurruar peumlr postin e kryebashkiakut ose peumlr deputet apo qeuml kaneuml qeneuml aneumltareuml teuml Keumlshillit teuml Ministrave apo prefekteuml neuml dy mandatet e fundit nuk mund teuml zgjidhen16 Ky ndryshim beumlnte pjeseuml neuml shndeumlrrimin e KKRT neuml njeuml organ meuml profesional

Debati qeuml pasoi zgjedhjen e aneumltareumlve teuml KKRT sipas formuleumls seuml re ishte akoma meuml i ndezur Aneumltareumlt e rinj u emeumlruan neuml 29 korrik 2006 gjateuml sesionit peumlrfundimtar teuml Parlamentit para pushimeve verore Deputeteumlt e opoziteumls refuzuan teuml votonin Emeumlrimi i aneumltareumlve teuml KKRT seuml bashku me ata teuml Keumlshillit Drejtues teuml TVSH erdhi neuml njeuml koheuml kur kriza midis shumiceumls dhe politikaneumlve teuml opoziteumls kishte arritur kulmin Arsyeja peumlr keumlteuml peumlrplasje ishte mosmarreumlveshja peumlr ndryshimet neuml ligjin e transmetimeve dhe peumlr reformeumln elektorale e cila eumlshteuml ende neuml proces neuml Shqipeumlri Por neuml vereumln e 2006 teuml gjitha keumlto ccedileumlshtje ishin veccedilaneumlrisht

13 Ligji nr 9531 i cili amendon Ligjin e Radios dhe Televizionit me kapitullin Peumlr Radion dhe Televizionin Publik dhe Privat 11 maj 2006 Fletorja Zyrtare nr 65 2006 neni 2 paragrafi 114 Ibid paragrafi 215 Ibid paragrafi 3 dhe 416 Ibid neni 4

bull

bull

bull

bull

bull

S H Q I P Euml R I A

23

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

polemizuese duke pasur parasysh qeuml po afroheshin zgjedhjet lokale teuml shkurtit teuml 2007 Kur paleumlt neuml parlament arriteumln marreumlveshjen neuml 30 korrik 2006 ajo marreumlveshje peumlrfshinte edhe angazhimin peumlr ta kthyer seumlrish numrin e aneumltareumlve teuml KKRT neuml shtateuml dhe se dy aneumltareumlt shteseuml do teuml emeumlroheshin nga deputeteumlt e opoziteumls nga kandidateumlt e shoqeumlriseuml civile17

Megjithateuml neuml vend qeuml teuml rritej aneumltareumlsia e KKRT u ul neuml kateumlr aneumltareuml pas doreumlheqjes seuml kryetarit Ledi Bianku neuml qershor 2007 Derisa vendet bosh u ploteumlsuan neuml shtator 2007 KKRT ka marreuml veteumlm vendime qeuml nuk keumlrkonin njeuml shumiceuml Kjo gjeuml pengoi puneumln e saj

Ndeumlrkoheuml neuml njeuml klimeuml dyshimi dhe kritikash nga politikaneumlt e opoziteumls dhe nga disa stacione televizive qeuml pretendonin se KKRT ishte ende njeuml organ i politizuar rregullatori ka kryer njeuml reformeuml teuml brendshme Neuml dhjetor 2006 parlamenti miratoi njeuml rishikim teuml skemeumls administrative qeuml e rriste stafi n e KKRT nga 32 neuml 4818 si dhe ristrukturonte departamentet e saj duke theksuar peumlrmireumlsimin e monitorimit si teuml pirateriseuml seuml sinjalit dhe teuml mbulimit territorial teuml medias elektronike Gjithashtu skema propozonte teuml krijonte njeuml njeumlsi teuml marreumldheumlnieve publike peumlr teuml peumlrmireumlsuar transparenceumln e rregullatorit Reforma meuml e ndjeshme kishte teuml beumlnte me rritjen e departamentit teuml programacionit nga gjashteuml aneumltareuml neuml 16 peumlr teuml peumlrmireumlsuar peumlrmbajtjen e medias elektronike Kur keumlto ndryshime teuml peumlrfundojneuml departamenti pritet teuml jeteuml neuml gjendje teuml monitorojeuml edicionet informative peumlrditeuml si dhe reklamat problemet etike dhe ccedileumlshtje teuml tjera qeuml KKRT nuk i ka mbuluar meuml pareuml19

Gjithashtu plani propozoi ndryshime neuml keumlshillin e ankesave teuml KKRT njeuml organ keumlshillimor peumlrgjegjeumls peumlr trajtimin e aspekteve morale dhe etike teuml programeve Megjithateuml vendimet e tij nuk kaneuml forceuml ligjore20 Me planet peumlr reformeuml ky organ eumlshteuml ndryshuar neuml Keumlshill Etike I peumlrbeumlreuml nga tre aneumltareuml si meuml pareuml teuml cileumlt janeuml eksperteuml teuml medias teuml emeumlruar nga rregullatori Keumlshilli i Etikeumls eumlshteuml peumlrgjegjeumls peumlr ndeumlrgjegjeumlsimin e publikut peumlr normat etike dhe shkeljet neuml programe ldquoKy vizion lind nga koncepti qeuml institucionet jo veteumlm duhet teuml ndjekin preferencat e publikut neuml lidhje me aspektet etike neuml media me profesionalizeumlm dhe gjykim teuml specializuar ato duhet teuml udheumlheqin shoqeumlrineuml drejt standarteve meuml teuml lartardquo21

Neuml keumlteuml meumlnyreuml Keumlshilli i Etikeumls pritet teuml marreuml njeuml rol meuml aktiv sesa thjesht teuml pranojeuml ankesa nga publiku Megjithateuml eumlshteuml ende hereumlt peumlr teuml vlereumlsuar impaktin e keumltyre ndryshimeve pasi Keumlshilli u krijua neuml qershor 2007 dhe sapo e ka nisur veprimtarineuml e tij Plani i reformeumls eumlshteuml neuml fazeumln peumlrfundimtare teuml zbatimit22

17 Marreumlveshja e 30 korrikut 2006 i peumlrmendur neuml D Ndrenika ldquoArrihet marreumlveshja PDndashPS ploteumlsohenkeumlrkesat e opoziteumlsrdquo Shekulli 31 gusht 2006 f 318 KKRT Relacioni Shpjegues peumlr Parlamentin i marreuml nga KKRT19 Ibid20 OSIShqipeumlria kapitulli peumlr autoritetin rregullator f 194ndash19921 KKRT Raport Vjetor neuml Kuvendin e Shqipeumlriseuml 2006 gjendet neuml httpwwwkkrtgovalimagesstorieskkrtfi lesRaporti-Perfundimtar-2006zip(i pareuml neuml 15 korrik 2007) (meuml tej KKRT Raporti Vjetor 2006)22 Intervisteuml me Elona Kana Drejtoresheuml e Departamentit Juridik dhe teuml Licensave praneuml KKRT Tiraneuml 18 janar 2008

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

24

22 Sistemi i licensimit

Reforma e KKRT nuk pati pasoja peumlr sistemin e dheumlnies seuml licensave teuml transmetimit Ndryshimi i veteumlm ka teuml beumljeuml me fuqineuml peumlr teuml dheumlneuml licensa peumlr transmetime numerike njeuml ligj ky qeuml u miratua neuml qershor 2007 por mbetet ende peumlr trsquou zbatuar23

Peumlrsa i peumlrket licensimeve dy nga vendimet e KKRT kaneuml ngjallur polemika neuml tre vitet e fundit njeuml kishte teuml beumlnte me dheumlnien e njeuml license transmetimi njeuml stacioni televiziv lokal dhe tjetri peumlr heqjen e antenave teuml transmetimit teuml disa stacioneve televizive

Neuml mes teuml prillit 2007 KKRT njoftoi peumlr njeuml inspektim teuml spektrit teuml frekuencave neuml teuml gjitheuml vendin Mediat elektronike qeuml operonin pa licensa u njoftuan se duhej teuml ndeumlrprisnin transmetimet24 Sipas ish-kryetarit teuml KKRT Ledi Bianku ky pastrim i spektrit kishte peumlr qeumlllim teuml mundeumlsonte zbatimin e Planit teuml Frekuencave duke fuqizuar keumlshtu konkurrenceumln midis operatoreumlve ekzistues para fi llimit teuml transmetimeve dixhitale25 Neuml 9 Maj 2007 KKRT vendosi teuml hiqte antenat e paautorizuara teuml transmetimit neuml disa qytete Keumlto antena i peumlrkisnin Top Channel TV Vizion Plus TV Telesport dhe TV Koha teuml cilat e akuzuan rregullatorin se po merrte vendime politike dhe se po i hiqte antenat peumlr shkak teuml qeumlndrimit kritik teuml keumltyre televizioneve kundeumlr qeveriseuml

KKRT u peumlrgjigj se inspektimi ishte lajmeumlruar para shtateuml muajsh neuml peumlrputhje me kriteret ligjore teuml licensimit26 Bianku peumlrseumlriti se rregullatori ishte i detyruar teuml zbatonte planin kombeumltar teuml frekuencave peumlr teuml beumlreuml vend peumlr njeuml transmetues teuml ri kombeumltar dhe peumlr lanccedilimin e transmetimeve numerike27 Neuml fakt njeuml muaj pas keumltij vendimi KKRT njoftoi peumlr njeuml tender peumlr njeuml stacion televiziv teuml kateumlrt kombeumltar28 Top Channel dhe Vizion Plus aplikuan peumlr licenseumln e re kombeumltare dhe neuml 21 janar 2008 Top Channel u beuml stacioni i kateumlrt televiziv privat kombeumltar

23 OSIShqipeumlria kapitulli peumlr autoritetin rregullator f 194ndash19924 KKRT Njoftim peumlr Shtyp ldquoInspektimi i Gjitheuml Spektrit teuml Frekuencave neuml Shqipeumlrirdquo gjendet neumlhttpwwwkkrtgovalcontentview261 (i pareuml neuml 15 qershor 2007)25 Studimi i vitit 2002 i KKRT peumlr planin e frekuencave peumlr televizionin analog u rifreskua neuml 2007 sipas rishpeumlrndarjes seuml frekuencave sipas vendimeve teuml Konferenceumls Rajonale teuml Radiokomunikacioneve neuml 2006 (RRC-06)26 Njoftim peumlr shtyp i KKRT ldquoKKRT do teuml ploteumlsojeuml Planin e Inspektimit teuml Spektritrdquo 10 maj 2007 Gjendet neuml httpwwwkkrtgovalcontentview33 (pareuml neuml 10 qershor 2007) shih gjithashtu Intervisteuml e pabotuar me Ledi Biankun Kryetar i KKRT gjendet neuml httpwwwkkrtgovalcontentview331 (pareuml neuml 10 qershor 2007) (Beumlhet fjaleuml peumlr njeuml intervisteuml qeuml njeuml gazeteuml shqiptare zhvilloi me kryetarin e KKRT dhe meuml voneuml nuk u botua KKRT e botoi intervisteumln neuml faqen e saj teuml Internetit)27 Ibid28 Njoftim peumlr shtyp i KKRT gjendet neuml httpwwwkkrtgovalcontentview311 (pareuml neuml 10 qershor 2007)

S H Q I P Euml R I A

25

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Paralelisht me keumlteuml tender KKRT rinisi fushateumln e heqjes seuml antenave teuml paligjshme neuml tetor 2007 neuml Elbasan dhe Korccedileuml Neuml Gjirokasteumlr KKRT gjithashtu konfi skoi antenat dhe pajisjet e disa kanaleve televizive greke qeuml po transmetonin pa licensa neuml jug teuml vendit29

Saga e antenave televizive u parapri nga njeuml debat tjeteumlr qeuml lidhej me dheumlnien e njeuml license transmetimi njeuml stacioni lajmesh teuml vendosur neuml Tiraneuml KKRT me aneumltareumlsineuml e meumlparshme e kishte ngrireuml procesin e licensimit peumlr Tiraneumln dhe Durreumlsin neuml maj 200330 Neuml 17 qershor 2006 KKRT vendosi teuml ngrinte procesin e licensimit neuml teuml gjitheuml vendin31 Teuml dyja vendimet niseshin nga kaosi qeuml kishte pushtuar spektrin e frekuencave sidomos peumlrreth kryeqytetit si dhe nga mungesa e planit kombeumltar teuml frekuencave32 KKRT e tanishme tha se asnjeuml nga keumlto vendime nuk kishte bazeuml ligjore33 e kundeumlrta ato ishin ldquoabsurderdquo dhe ldquodiskriminueserdquo pasi KKRT e meumlparshme kishte dheumlneuml licensa neuml zona ku veteuml kishte ndaluar licensimin e stacioneve televizive34 Keumlshtu KKRT i dha fund ngrirjes seuml licensave dhe hapi driteumln e gjelbeumlr peumlr licensimin e 21 operatoreumlve teuml rinj ndeumlr teuml cileumlt shtateuml stacione televizive lokale 12 televizione kablloreuml dhe dy radio lokale neuml 2006 dhe neuml fi llim teuml 200735

Vendimi meuml i diskutuesheumlm lidhej me Ora TV njeuml kanal qeuml transmeton veteumlm lajme Disa paleuml peumlrfshireuml edhe stacione teuml tjereuml televiziveuml gazetareuml dhe politikaneuml teuml opoziteumls thaneuml se Ora TV nuk duhej teuml kishte marreuml licenseuml Zeumlri meuml kritik ishte ai i News24 TV stacion lajmesh nga meuml teuml ndjekurit i cili pretendoi se KKRT kishte shkelur ligjin duke licensuar njeuml kompani qeuml nuk e kishte kapitalin e nevojsheumlm peumlr teuml hapur njeuml televizion Kjo sepse Ora shpk kompania qeuml zoteumlron Ora TV pranoi se kishte njeuml kapital prej ALL 100000 (euro8160) ndeumlrsa minimumi i keumlrkuar nga rregullatori ishte njeuml garanci prej ALL 25 milion (euro2040000)36

Peumlr meuml tepeumlr News24 TV aludoi se Ora TV kishte konfl ikt interesi pasi Ilda Prifti pronarja e Ora shpk37 ishte kusheumlrira e Alba Gineumls e cila zoteumlron 40 peumlrqind teuml kompaniseuml qeuml zoteumlron TV Klan televizion kombeumltar sipas artikujve neuml shtyp38 Ligji ndalon pronareumlt e njeuml transmetuesi kombeumltar teuml zoteumlrojneuml aksione drejtpeumlrdrejt ose teumlrthorazi neuml njeuml transmetues tjeteumlr39 Neuml keumlteuml rast nuk kishte shkelje teuml dukshme teuml ligjit pasi pronareumlt ishin individeuml teuml ndrysheumlm Megjithateuml kritikeumlt theksuan faktin qeuml Prifti e cila ishte 18 vjeccedil kur Ora TV mori licenseumln nuk i kishte peumlrvojeumln profesionale dhe kapitalin peumlr teuml krijuar njeuml kanal televiziv dhe

29 Njoftimet peumlr shtyp teuml KKRT tetor 2007 gjenden neuml httpwwwkkrtgovalcontentarchivecategory2007101 (pareuml neuml 24 janar 2008)30 Vendimi nr143 i KKRT cituar neuml Raportin Vjetor teuml KKRT 2006 f631 Vendimi nr 501 i KKRT cituar neuml Raportin Vjetor teuml KKRT 2006 f632 Intervisteuml me ish-kryetarin e KKRT Sefedin Ccedilela ldquoTeuml gjitha gabimet e Biankut dhe Dodeumlspeumlr licenseumln e rerdquo Gazeta Shqiptare 25 dhjetor 2006 f 733 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 734 Ibid f835 Ibid f1536 Ibid37 Informacion i marreuml nga autori prej KKRT Departamenti Juridik dhe i Licensave 13 korrik 200738 Ibid39 OSIShqipeumlria sektori mbi transmetuesit privateuml f 226

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

26

ishte thjesht njeuml kukull qeuml fshihte pronareumlt e veumlrteteuml40 Pas ankesave teuml beumlra nga News24 TV Prokuroria e Peumlrgjithshme nisi njeuml hetim peumlr keumlteuml ccedileumlshtje neuml dhjetor 2006 Duke keumlmbeumlngulur se vendimi i saj ishte neuml peumlrputhje teuml ploteuml me ligjin KKRT pretendoi se ajo ishte keumlshilluar edhe me Autoritetin peumlr Konkurrenceumln dhe Zyreumln e Regjistrit Tregtar41

Sipas ligjit teuml transmetimeve KKRT eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr dheumlnien e licensave peumlr transmetimet numerike Ligji beumln dallimin midis tre lloj licensave peumlr siguruesit e sheumlrbimit peumlr operatoreumlt e rrjetit dhe peumlr siguruesit e peumlrmbajtjes

Licensat peumlr rrjetet numerike tokeumlsore ndahen si meuml poshteuml

kombeumltare (e vlefshme peumlr dhjeteuml vjet) kur mbulojneuml jo meuml pak se 80 peumlrqind teuml vendit

rajonale (e vlefshme peumlr teteuml vjet) kur mbulojneuml deri neuml kateumlr njeumlsi administrative neuml kufi

gjeografi keuml me njeumlra-tjetreumln

lokale (e vlefshme peumlr teteuml vjet) kur mbulojneuml veteumlm njeuml njeumlsi administrative42

KKRT duhet teuml japeuml licensat neuml peumlrputhje teuml ploteuml me Planin e Frekuencave teuml miratuar nga RRC-06 Neumlse njeuml operator dixhital planifi kon teuml ndeumlrtojeuml njeuml rrjet duke peumlrdorur njeuml frekuenceuml qeuml eumlshteuml e zeumlneuml nga njeuml operator analog ateumlhereuml KKRT duhet trsquoi japeuml njeuml frekuenceuml tjeteumlr operatorit analog dhe teuml mbulojeuml shpenzimet e transferteumls Neumlse rregullatori nuk mund trsquoi mbulojeuml keumlto shpenzime kostot duhen mbuluar edhe nga operatori dixhital43

Ligji i detyron operatoreumlt analogeuml teuml vazhdojneuml teuml transmetojneuml derisa peumlrqindja e familjeve qeuml ndjekin transmetimet analoge teuml bjereuml poshteuml 10 peumlrqind teuml teumlreuml zoneumls seuml transmetimit Nga ana tjeteumlr RTSH ka teuml drejteumln teuml peumlrdoreuml dy nga shtateuml frekuencat kombeumltare teuml caktuara nga RRC-06 peumlr peumlrdorim dixhital peumlr Shqipeumlrineuml

KKRT eumlshteuml gjithashtu peumlrgjegjeumlse peumlr licensimin e siguruesve teuml peumlrmbajtjes44 Licensat mund trsquou jepen transmetuesve peumlr teuml transmetuar ose njeuml program televiziv apo radiofonik ose njeuml ldquobuqeteumlrdquo programesh Ccedildo sheumlrbim programi gjithashtu duhet teuml licensohet nga KKRT e cila peumlrcakton kriteret dhe kushtet peumlr programet si dhe teuml drejtat dhe detyrimet e teuml licensuarit Neuml keumlteuml kuadeumlr transmetuesit ekzistues analogeuml mund teuml konsiderohen tashmeuml teuml licensuar si sigurues teuml peumlrmbajtjes derisa sinjali analog teuml fi ket

Ligji gjithashtu vendos disa detyrime peumlr operatoreumlt e rrjeteve numerike Ato duhet teuml ofrojneuml teuml pakteumln 50 peumlrqind teuml sheumlrbimeve teuml tyre falas ndeumlrsa transmetuesi i sheumlrbimit publik nuk mund teuml keumlrkojeuml pageseuml peumlr ndonjeuml program teuml vetin

40 Gazmend Janku ldquoProkuroria nis hetimin peumlr skandalin e licenseumls neuml KKRTrdquo Gazeta Shqiptare 24 dhjetor 2006 f 1041 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 1842 Ligji i Transmetimeve Numerike neni 343 Ibid neni 344 Ibid neni 5

bull

bull

bull

S H Q I P Euml R I A

27

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Edhe pse KKRT ende nuk ka nisur teuml japeuml licensa numerike i ka vendosur tashmeuml kriteret peumlr dheumlnien e licensave peumlr operatoreumlt e rrjetit45 Keumlto kritere keumlrkojneuml njeuml kapital minimal prej ALL 1 bilion (Lek) ose euro817 milioneuml peumlr licenseuml kombeumltare ose ALL 400 milioneuml (euro327 milioneuml) peumlr njeuml licenseuml rajonale si dhe ALL 100 milioneuml (euro817000) peumlr njeuml licenseuml lokale Peumlrveccedil keumlsaj transmetuesit numerikeuml duhet teuml peumlrmbushin disa keumlrkesa teuml tjera peumlrfshireuml keumltu korrekteumlsineuml dhe pavareumlsineuml editoriale neuml sheumlrbimet e tyre teuml lajmeve dhe ato informative

Neuml pamje teuml pareuml kriteret e licensimit duken teuml drejta dhe neuml ndihmeuml teuml publikut sidomos peumlrsa i peumlrket theksit peumlr teuml zgjedhur standarde jo-ekskluzive transparenceumls seuml kostove dhe zgjedhjes seuml larmishme teuml peumlrmbajtjes Rregullatori ka fuqineuml teuml mbikqyreuml kriteret e licensimit dhe teuml zgjedheuml teuml licensuarit Normalisht kjo keumlrkon njeuml autoritet teuml pavarur teuml fuqisheumlm dhe profesional Fatkeqeumlsisht megjitheuml progresin e beumlreuml KKRT ende duhet teuml provojeuml qeuml i meriton ploteumlsisht keumlto epitete

Edhe pse procesi i licensimit dixhital ende duhet teuml fi llojeuml televizioni dixhital ka mbeumlrritur neuml Shqipeumlri kur DigitAlb nisi transmetimet neuml 15 korrik 2004 megjitheuml kundeumlrshtimin e forteuml si nga autoriteti rregullator ashtu edhe nga stacionet e tjera televizive DigitAlb eumlshteuml neuml transmetim peumlr gati kateumlr vjet tashmeuml duke pasur njeuml numeumlr gjithnjeuml neuml rritje abonenteumlsh 120000 neuml fi llim teuml 2006 sipas shifrave meuml teuml fundit qeuml disponohen46 Kompania ka deklaruar qeuml numri i abonenteumlve eumlshteuml rritur qeuml ateumlhereuml Deri neuml 2006 DigitAlb mbulonte me sinjal Shqipeumlrineuml Pereumlndimore nga Shkodra neuml veri deri neuml Vloreuml neuml jug47 Peumlr momentin kompania pretendon se mbulon teuml gjitheuml vendin48 Megjithateuml sipas ligjit peumlr transmetimet numerike veprimtaria e saj mund teuml beumlhej problematike pasi mbulimi me sinjal nga kompania do teuml keumlrkonte kateumlr licensa kombeumltare ndeumlrkoheuml qeuml ligji thoteuml se asnjeuml operator nuk mund teuml marreuml meuml shumeuml se njeuml licenseuml kombeumltare DigitAlb ofron njeuml buqeteuml tokeumlsore me 38 kanale tematike dhe teuml peumlrgjithshme si dhe me dy stacione radiofonike Peumlr teuml qeneuml neuml rregull me ligjin stacioni do teuml duhej teuml shkurtonte neuml meumlnyreuml drastike numrin e kanaleve teuml ofruara Kjo do teuml jeteuml akoma meuml e ndeumlrlikuar pasi tashmeuml DigitAlb ka njeuml numeumlr teuml reumlndeumlsisheumlm klienteumlsh dhe shumeuml pak kompani duket se kaneuml interes peumlr teuml hyreuml neuml keumlteuml sektor teuml ri dhe mjaft teuml kushtuesheumlm

Neuml fakt debatet qeuml paraprineuml miratimin e ligjit u peumlrqendruan neuml pasojat qeuml ai do teuml kishte neuml tregun ekzistues ku DigitAlb eumlshteuml kthyer neuml njeuml lojtar teuml suksessheumlm Peumlrfaqeumlsuesit e DigitAlb keumlmbeumlnguleumln qeuml ata nuk keumlrkonin gjeuml tjeteumlr veccedilse legalizimin e veprimtariseuml seuml tyre pa u dashur trsquoia nisnin nga zeroja49 Qeveria e paraqiti ligjin neuml parlament neuml shkurt 2007 neuml njeuml koheuml kur parlamenti kishte miratuar ndash neuml bashkeumlpunim me Keumlshillin e Europeumls ndash njeuml plan veprimi peumlr teuml rishikuar legjislacionin e medias dhe peumlr teuml hartuar njeuml ligj peumlr transmetimet numerike deri neuml fund teuml vitit Pronareumlt dhe drejtoreumlt e medias protestuan faktin qeuml nuk ishin keumlshilluar peumlr njeuml ligj kaq teuml reumlndeumlsisheumlm Peumlr meuml tepeumlr pas disa seancave deumlgjimore me paleumlt

45 Kriteret e KKRT peumlr licensimin numerik46 Faqja e DigitAlb neuml Internet gjendet neuml httpwwwdigitalbtvkompania (pareuml neuml 12 mars 2008)47 Intervisteuml me Altin Petre Menaxher IT i DigitAlb Tiraneuml 16 maj 200648 Faqja neuml Internet e DigitAlb httpwwwdigitalbalkompaniaphp (pareuml neuml 17 mars 2008)49 Minutat e Mbledhjes seuml Komisionit Parlamentar teuml Medias 20 prill 2007 gjendet neumlhttpwwwparlamentaldokumentiaspid=2351ampkujam=Komisioni (pareuml neuml 18 tetor 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

28

e interesuara dhe pas marrjes seuml komenteve dhe sugjerimeve nga Organizata peumlr Sigurim dhe Bashkeumlpunim neuml Europeuml (OSBE) Keumlshilli i Europeumls dhe Komisioni Europian shumica qeveriseumlse e miratoi ligjin pa miratimin e pakiceumls e cila nuk pranoi teuml votonte Debati peumlr amendamentet e ligjit nuk u peumlrqendrua shumeuml neuml qeumlllimin dhe pasojat e tyre gjeuml qeuml ngre pikeumlpyetje se me sa efi kasitet do teuml zbatohet ky ligj

Ligji nuk specifi kon njeuml dateuml peumlr fi kjen e sinjalit analog edhe pse i detyron transmetuesit qeuml programet e tyre teuml gjenden si neuml sinjalin analog ashtu edhe neuml ateuml numerik derisa sinjali numerik teuml arrijeuml neuml meuml shumeuml se 90 peumlrqind teuml zoneumls seuml licensuar Kjo maseuml mund teuml nxiseuml siguruesit e sheumlrbimit dhe operatoreumlt e rrjetit teuml peumlrshpejtojneuml procesin e dixhitalizimit por nga ana tjeteumlr transmetuesit do teuml keneuml kosto meuml teuml larta gjateuml periudheumls seuml transmetimit simultan Peumlr meuml tepeumlr do teuml jeteuml e veumlshtireuml teuml peumlrshpejtohet procesi i dixhitalizimit pa ndihma nga shteti peumlr dekoderat

Qeuml nga miratimi i ligjit KKRT eumlshteuml keumlshilluar me DigitAlb peumlr kriteret e licensimit KKRT eumlshteuml ndihmuar nga OSBE peumlr teuml hartuar Strategjineuml peumlr Kalimin neuml Transmetime Numerike Procesi i licensimit dixhital mbetet i ngrireuml derisa teuml miratohet Strategjia e cila duhet ende teuml peumlrfundohet dhe teuml botohet Ajo duhet teuml marreuml parasysh edhe rolin e DigitAlb

3 RREGULLIMI DHE MENAXHIMI I TRANSMETUESIT TELEVIZIV TEuml SHEumlRBIMIT PUBLIK

31 Legjislacioni dhe politikat peumlr transmetuesin publik

Amendamentet e 2006 peumlr Ligjin e Radios dhe Televizionit i cili rregullon RTSH pateumln pasoja neuml rregullimin e transmetuesit teuml sheumlrbimit publik Megjithateuml masat kryesore peumlr misionin publik teuml stacionit dhe peumlr peumlrmbajtjen janeuml teuml njeumljtat

Legjislacioni i ri peumlr transmetimin dixhital i jep njeuml rol teuml veccedilanteuml RTSH Dy nga shtateuml freku-encat kombeumltare qeuml i janeuml caktuar Shqipeumlriseuml deri neuml 2015 i rezervohen RTSH KKRT i ka rekomanduar RTSH qeuml kanalin e dyteuml ta transmetojeuml drejtpeumlrdrejt neuml meumlnyreuml dixhitale50 Neuml fakt neuml korrik 2007 TVSH peumlrgatiti njeuml plan reforme neuml bashkeumlpunim me Unionin Europian teuml Transferimit (EBU) i cili peumlrqendrohet neuml kalimin neuml dixhitalizim Eumlshteuml ende hereumlt peumlr teuml para-shikuar neumlse kjo strategji do teuml jeteuml e mundur dhe e suksesshme Eumlshteuml e sigurt qeuml do teuml nevojitet mbeumlshtetje teuml bollshme fi nanciare si dhe njeuml zbatim i rrepteuml dhe energjik nga TVSH

32 Struktura qeveriseumlse e transmetuesit publik

Keumlshilli Drejtues mbetet organi meuml i larteuml i RTSH Deri neuml korrik 2006 ai peumlrbeumlhej nga 15 aneumltareuml teuml caktuar nga parlamenti peumlr njeuml periudheuml peseuml-vjeccedilare me mundeumlsineuml peumlr trsquou

50 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 21

S H Q I P Euml R I A

29

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

rizgjedhur pas njeuml periudhe pushimi tre-vjeccedilar Aneumltareumlt duhej teuml zgjidheshin ndeumlr personalitete teuml njohura nga fushat e kultureumls artit kinemaseuml gazetariseuml ligjit ekonomiseuml medias marreumldheumlnieve publike marreumldheumlnieve ndeumlrkombeumltare universiteteve dhe Akademiseuml seuml Shkencave Me keumlteuml formuleuml aneumltareumlt propozoheshin neuml numeumlr teuml barabarteuml nga shumica qeveriseumlse opozita dhe shoqeumlria civile Opozita e ateumlhershme mendonte se kjo formuleuml ceumlnonte pavareumlsineuml e institucionit duke argumentuar se neuml fakt peumlrfaqeumlsuesit e shoqeumlriseuml civile mbeumlshtesnin shumiceumln parlamentare Eumlshteuml e veumlshtireuml teuml vlereumlsohet neumlse kjo ishte e veumlrteteuml Mbeumlshteteumlsit e keumlsaj formule paraqiteumln argumentin se e kundeumlrta ishte e veumlrteteuml kjo ishte e vetmja meumlnyreuml peumlr teuml garantuar elementin e domosdosheumlm teuml shoqeumlriseuml civile neuml aneumltareumlsineuml e institucionit publik

Shumica e tanishme qeveriseumlse paraqiti njeuml ndryshim teuml ligjit neuml shkurt 2006 qeuml kishte peumlr qeumlllim teuml ndryshonte formuleumln dhe peumlrbeumlrjen si teuml KKRT ashtu edhe teuml Keumlshillit Drejtues teuml RTSH neuml meumlnyreuml qeuml organet qeveriseumlse teuml RTSH trsquoi beumlnin balleuml politizimit Ish-Kryetari i Keumlshillit Drejtues Kiccedilo Blushi shpjegoi ldquoNuk jemi ne ata qeuml vendosin por ata kryetareumlt e partive qeuml duan qeuml drejtoreumlt dhe aneumltareumlt e keumlshillit teuml sillen si kukulla pa dinjitet teuml cileumlt kontrollohen me lehteumlsi neumlpeumlrmjet celulareumlverdquo51 Pas njeuml debati teuml zgjatur dhe teuml nxehteuml amendamentet u miratuan neuml korrik 2006 megjitheuml protestat e opoziteumls

Sipas ligjit teuml ndryshuar aneumltareumlt e Keumlshillit Drejtues u reduktuan nga 15 neuml shtateumlLogjika dhe procedura e emeumlrimit janeuml teuml ngjashme me ato peumlr KKRT Shoqatat dhe grupet e meumlposhtme mund teuml propozojneuml teuml pakteumln kateumlr kandidateuml peumlr secilin aneumltar teuml Keumlshillit Drejtues52

Shoqatat e medias elektronike dhe teuml shkruar

Universiteti i Tiraneumls

Shoqatat e inxhinieriseuml elektrike dhe elektronike

Shoqatat e juristeumlve akademikeumlve teuml ligjit si dhe Dhoma Kombeumltare e Avokateumlve

Grupet parlamentare

OJQ qeuml merren me teuml drejtat e njeriut dhe teuml teuml miturve

borde keumlshillimi teuml Qendreumls Kombeumltare teuml Kinematografi seuml dhe Lidhjes seuml

Shkrimtareumlve

Komisioni Parlamentar i Medias ka detyreumln e peumlrzgjedhjes deri neuml dy kandidateuml peumlr secilin post53 Preferohen kandidateumlt me grada shkencore Grada teuml tilla janeuml teuml detyruara peumlr kandidateumlt e propozuar nga universiteti dhe shoqatat e inxhinieriseuml elektrike dhe elektronike54

Neuml meumlnyreuml qeuml teuml garantohet vazhdimeumlsia kryetari dhe tre aneumltareuml zgjidhen peumlr njeuml mandat peseuml-vjeccedilar ndeumlrsa tre teuml tjereumlt zgjidhen peumlr njeuml mandat tre vjet e gjysmeuml55

51 Kiccedilo Blushi ldquoTelevizioni qeuml ka mbetur peng i partiverdquo Standard 17 mars 2006 f 2352 Ligji nr 9531 11 maj 2006 Fletorja Zyrtare 65 2006 Art 2 paragraf 153 Ibid paragraf 254 Ibid paragrafeumlt 3 amp 455 Ibid neni 9

bull

bull

bull

bull

bull

bull

bull

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

30

Sipas ligjit teuml vjeteumlr deputeteumlt ministrat zyrtareumlt e larteuml teuml qeveriseuml aneumltareumlt e kryesive teuml partive politike punonjeumls teuml RTSH ose punonjeumls dhe pronareuml teuml mediave private nuk lejoheshin teuml beumlheshin aneumltareuml teuml Keumlshillit Drejtues Sipas ligjit teuml ri u shtuan edhe kufi zime teuml tjera Tashmeuml nuk lejohen teuml jeneuml aneumltareuml edhe njereumlz qeuml zoteumlrojneuml aksione ose kaneuml lidhje me pronareuml aksionesh neuml kompani qeuml operojneuml neuml transmetimet audiovizuale reklameuml produksion shtyp telekomunikacione si dhe aneumltareuml dheose punonjeumls teuml strukturave qeveriseumlse teuml keumltyre strukturave Persona qeuml janeuml larguar nga sheumlrbimi civil peumlr arsye disiplinore dhe punonjeumls aktualeuml apo qeuml kaneuml punuar neuml RTSH gjateuml tre vjeteumlve teuml fundit nuk mund teuml zgjidhen

Opozita dhe disa veumlzhgues teuml tjereuml paraqiteumln argumentimin se peumlrbeumlrja e re e Keumlshillit Drejtues teuml RTSH nuk ofronte garanci peumlr pavareumlsineuml editoriale ldquoTeuml ashtuquajturit peumlrfaqeumlsues teuml pavarur deri meuml sot kaneuml qeneuml lsquokali i Trojeumlsrsquo seuml politikeumls neuml keumlto institucione Me qeumlllim qeuml teuml shmangim rrezikun qeuml lsquoteuml pavaruritrsquo trsquoi sheumlrbejneuml pushtetit ose partive politike neuml vend teuml publikut nevojitet qeuml edhe [peumlrfaqeumlsimi i ] teuml pavarurve teuml jeteuml gjithashtu [politikisht] i balancuarrdquo56

Keumlshilli Drejtues u zgjodh nga shumica qeveriseumlse neuml korrik 2006 me formuleumln e re Me-gjithateuml pasi opozita nuk pranoi teuml bashkeumlpunonte neuml reformeumln e procedureumls elektorale para zgjedhjeve lokale teuml 2007 dhe atyre presidenciale koalicioni qeveriseumls ra dakord teuml ndryshonte seumlrish peumlrbeumlrjen e Keumlshillit Sipas marreumlveshjes seuml gushtit 2006 midis deputeteumlve teuml shumiceumls dhe teuml opoziteumls peumlrbeumlrja e Keumlshillit Drejtues do teuml rritej nga shtateuml neuml 11 aneumltareuml dhe kateumlr aneumltareumlt e tjereuml do teuml emeumlroheshin nga aneumltareumlt e opoziteumls neuml Komisionin Parlamentar teuml Medias nga radheumlt e shoqeumlriseuml civile57 Megjithateuml Keumlshilli funksionoi veteumlm me shtateuml aneumltareuml deri neuml shtator 2007 pasi Parlamenti nuk arriti teuml zgjidhte aneumltareumlt e tjereuml si neuml KKRT ashtu edhe neuml Keumlshillin Drejtues peumlr shkak teuml krizeumls seuml vazhdueshme presidenciale dhe vazhdimit teuml puneumls peumlr Ligjin peumlr Transmetimet Numerike Seumlrish mosmarreumlveshjet politike dhe prirja peumlr trsquou pozicionuar dhe jo peumlr trsquou bashkuar peumlr teuml mireumln e peumlrbashkeumlt kaneuml penguar funksionimin normal dhe teuml pavarur teuml organit rregullator teuml stacionit

Neuml Raportin Vjetor teuml 2006 Keumlshilli Drejtues theksoi veumlshtireumlsiteuml me teuml cilat peumlrballej dhe lavdeumlroi peumlrparimin e transmetuesit publik neuml aspektin e pavareumlsiseuml editoriale dhe struktureumls programore Peumlrveccedil keumlsaj ndeumlrsa beumlnte thirrje peumlr asistenceuml meuml teuml madhe teuml qeveriseuml ndaj RTSH Parlamenti angazhohej teuml hartonte dhe miratonte planin e ploteuml peumlr reformeuml teuml RTSH deri neuml fund teuml 2007 Neuml gusht 2007 RTSH hartoi njeuml strategji zhvillimi peumlr periudheumln 2008-2010 teuml cileumln ia paraqiti qeveriseuml Duke qeneuml i zeumlneuml me ligje teuml tjera Parlamenti deri tani nuk ka arritur ta diskutojeuml keumlteuml strategji

Drejtori i Peumlrgjithsheumlm vazhdon teuml geumlzojeuml autoritet teuml konsideruesheumlm duke i raportuar Keumlshillit Drejtues por pa qeneuml i detyruar teuml zbatojeuml urdhrat e tij58 Keumlshilli Drejtues ka peumlr detyreuml teuml emeumlrojeuml dhe ka teuml drejteumln teuml shkarkojeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm Keumlshilli qeuml u emeumlrua neuml 2006 pushoi Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml ateumlhersheumlm Artur Zhejin mbi baza

56 A Stefani ldquorsquoTeuml pavaruritrsquo kali i Trojeumls neuml mediardquo Panorama 16 shkurt 2006 f 1757 Marreumlveshja e 30 korrikut 2006 e cituar neuml Denion Ndrenika ldquoArrihet marreumlveshja PDndashPS ploteumlsohen keumlrkesat e opoziteumlsrdquo Shekulli 31 gusht 2006 f 358 OSIShqipeumlria f 214ndash216

S H Q I P Euml R I A

31

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

keqadministrimi dhe mungeseuml reforme duke pretenduar se vareumlsia politike ishte ende e ndjeshme Neuml njeuml leteumlr publike Mero Baze aneumltar i Keumlshillit Drejtues shkruante se ldquome veteumldijen e ploteuml teuml drejtoreumlve teuml saj RTSH e ka shmangur debatin publik peumlr vite dhe eumlshteuml kthyer neuml njeuml stacion thuajse banal i cili i ka sheumlrbyer veteumlm interesave teuml ngushta teuml drejtoreumlve teuml vet dhe teuml lidhjeve teuml tyre politikerdquo59

Zheji e kundeumlrshtoi kritikeumln dhe tha se shkarkimi i tij ishte kundeumlr parimeve demokratike ldquoEumlshteuml e pamundur teuml niseumlsh reformeumln e RTSH duke shkelur njeuml nga parimet e demokraciseuml seuml medias siccedil eumlshteuml mandati i Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlmrdquo Ai shtoi se shkarkimi i tij ishte njeuml vendim i nxituar i bazuar meuml tepeumlr neuml lidhjet politike sesa neuml arsye pragmatike60 Drejtori i Peumlrgjithsheumlm i tanisheumlm Petrit Beci u zgjodh neuml 10 neumlntor 2006 Beci meuml pareuml ka qeneuml Zeumlvendeumls Drejtor i transmetuesit publik dhe ka njeuml peumlrvojeuml teuml gjereuml si menaxher i njeumlrit prej televizioneve private kombeumltare

Shtresa e treteuml e pushtetit neuml transmetuesin publik eumlshteuml Keumlshilli i Menaxhimit i cili sheumlrben si organ keumlshillimor peumlr Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm duke keumlshilluar Drejtorin peumlr njeuml seumlreuml ccedileumlshtjesh teuml reumlndeumlsishme fi nanciare apo neuml lidhje me pronat Pa pasur asnjeuml rol neuml programacion dheumlnia e peumllqimit teuml Keumlshillit teuml Menaxhimit eumlshteuml i detyruesheumlm neuml disa vendime si transaksionet e pronave kontratat e puneumlsimit dhe bisedime dhe marreumlveshje teuml tjera me stafi n dhe sindikatat

Struktura qeveriseumlse ka peumlr qeumlllim teuml garantojeuml puneumln e balancuar dhe teuml paanshme teuml RTSH si dhe legjitimitetin e tij si institucion publik Fatkeqeumlsisht kjo nuk eumlshteuml arritur Neuml fakt shumeuml veumlzhgues peumlrfshireuml aneumltareuml teuml strukturave qeveriseumlse teuml RTSH ankohen qeuml meumlnyra se si eumlshteuml ndeumlrtuar sistemi eumlshteuml burimi kryesor i problemit Aneumltareumlt e Keumlshillit Drejtues thoneuml se fuqiteuml e tyre peumlrballeuml Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlm janeuml mjaft teuml kufi zuara Disa aneumltareuml thoneuml se vendimet kryesore merren nga Drejtori i Peumlrgjithsheumlm ndeumlrsa roli i tyre neuml vendimmarrje eumlshteuml i pareumlndeumlsisheumlm Peumlr shembull ish-kryetari i Keumlshillit Drejtues Kiccedilo Blushi pretendonte se ldquopeumlr dy vjet Keumlshilli [Drejtues] nuk kishte miratuar struktura programore teuml peumlrshtatshme peumlr shkak teuml neumlnshtrimit politik teuml Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlm i cili emeumlrohet nga ne por nuk zgjidhet nga nerdquo61

33 Financimi i transmetuesit publik

Pagesa e takseumls vjetore peumlr RTSH eumlshteuml ALL 500 (euro41) peumlr familje Kjo takseuml mendohet teuml peumlrbeumljeuml njeuml nga burimet kryesore teuml teuml ardhurave peumlr transmetuesin e sheumlrbimit publik Deri neuml 2006 buxheti i RTSH nuk e detajonte shumeumln totale teuml mbledhur nga taksa e aparatit

Raporti i stacionit peumlr 2006 tregonte njeuml rritje prej 362 peumlrqind neuml teuml ardhurat e takseumls nga aparati nga ALL 19 milion (euro155000) teuml planifi kuara neuml ALL 687 milion (euro563000) teuml realizuara62 Megjitheuml keumlteuml rritje spektakolare llogaritjet deumlshmojneuml se teuml ardhurat peumlrfaqeumlsojneuml takseumln e aparatit teuml paguar nga afeumlrsisht 8600 familje shifeumlr mjaft e uleumlt neuml njeuml vend me

59 Mero Baze ldquoPeumlrse ndryshimi neuml RTSH duhet teuml niseuml nga Drejtori i Peumlrgjithsheumlmrdquo Shqip 26 tetor 2006 f 1160 Artur Zheji ldquoStili vrastar i njeuml shkarkimirdquo Shqip 28 tetor 2006 f 761 Kiccedilo Blushi ldquoTelevizioni qeuml ka mbetur peng i partiverdquo Standard 17 mars 2006 f 2362 RTSH Raporti Vjetor peumlr Veprimtarineuml e RTSH 2006 Keumlshilli Drejtues i RTSH 2007 f 15 (meuml tej Raporti Vjetor i RTSH 2006)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

32

tre milion banoreuml dhe me meuml shumeuml se 500000 shteumlpi me televizor63 Neuml keumlteuml meumlnyreuml njeuml mbledhje meuml efi kase e takseumls seuml aparatit eumlshteuml mjaft e nevojshme pasi kjo mund teuml jeteuml thelbeumlsore neuml arritjen e pavareumlsiseuml seuml TVSH nga buxheti i shtetit

Taksa peumlr aparatin mblidhet neuml janar seuml bashku me fatureumln e energjiseuml elektrike Deri neuml 2006 Korporata Elektro-energjitike Shqiptare (KESH) ia kalonte parateuml e mbledhura nga taksa e aparatit buxhetit teuml shtetit dhe ateumlhereuml Ministria e Financeumls i kalonte fondet neuml RTSH pa beumlreuml teuml ditur sa ishte mbledhur nga KESH Neuml 2006 RTSH fi rmosi njeuml marreumlveshje me KESH dhe Drejtorineuml e Taksave e cila siguronte pageseumln e drejtpeumlrdrejteuml teuml takseumls seuml aparatit te RTSH Megjithateuml peumlr shkak teuml veumlshtireumlsive teuml fundit ekonomike nuk pritet qeuml KESH ta peumlrmireumlsojeuml vjeljen e takseumls seuml aparatit neuml teuml ardhmen e afeumlrt64

Teuml ardhurat e fi tuara nga veteuml stacioni janeuml rritur neuml vitet e fundit duke arritur deri neuml 65 peumlrqind teuml buxhetit total teuml RTSH neuml 200665 Megjithateuml RTSH eumlshteuml ende e ngadalteuml neuml teumlrheqjen e teuml ardhurave teuml reumlndeumlsishme nga reklama Stacioni arriti teuml vilte veteumlm 44 peumlrqind teuml teuml ar-dhurave teuml planifi kuara nga reklama neuml 2006 Ndoshta kjo kishe teuml beumlnte edhe me konkurrenceumln nga stacione private meuml teuml fuqishme Peumlrveccedil keumlsaj edhe fi nancimi nga buxheti i shtetit u ul Neuml 2006 TVSH mori ALL 300 milion (euro246 milion) nga buxheti i shtetit qeuml peumlrbeumln pothuajse gjysmeumln e shumave teuml marra neuml vitet e kaluara66 Financimi nga buxheti i shtetit u rrit neuml meumlnyreuml modeste seumlrish Neuml 2007 ndihma e buxhetit teuml shtetit peumlr RTSH ishte ALL 312 milion (euro252 milion)67 Neuml 2008 shteti i dha ALL 438 milioneuml (euro365 milion) RTSH-seuml68

Njeuml burim i reumlndeumlsisheumlm teuml ardhurash eumlshteuml dheumlnia me qera e antenave teuml transmetimit teuml cilat janeuml monopol ligjor i stacionit Megjithateuml neuml teuml kaluareumln vjelja e keumltyre pagesave ka qeneuml problematike Borxhi i grumbulluar nga ata qeuml peumlrdorin antenat arriti ALL 1941 milion (euro159 milion) neuml fund teuml 200669 Edhe pse ligji e lejon RTSH teuml preseuml sinjalin e antenave peumlr ato kompani qeuml nuk kaneuml beumlreuml pagesat pas paralajmeumlrimeve transmetuesi publik nuk e ka ndjekur kurreuml keumlteuml praktikeuml pasi kjo do teuml niste njeuml seumlreuml veprimesh teuml zgjatura ligjore70 Neuml keumlteuml meumlnyreuml borxhet janeuml grumbulluar duke krijuar njeuml seumlreuml precedenteumlsh ku operatoreumlt peumlrdorin sheumlrbimet e RTSH falas RTSH tashmeuml ka ndeumlrmarreuml nisma ligjore kundeumlr debitoreumlve kryesoreuml71

63 Burimi INSTAT dhe EBU teuml cituara neuml OSIShqipeumlria f 13464 Intervisteuml me Diana Kalaja Zeumlvendeumls Drejtore e Peumlrgjithshme e RTSH Tiraneuml 21 janar 200865 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 1566 OSI Shqipeumlria f 208ndash21267 Ligji nr 9645 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2007rdquo i 27 neumlntor 2006 gjendet neuml httpwwwqpzgovalbotimefl etore_zyrtare2006PDF-2006135-2006pdf (pareuml neuml 15 korrik 2007)68 Ligji nr 9836 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2008rdquo i 26 neumlntor 2007 gjendet neuml httpwwwminfi ngovaldownloadsl-9836doc (pareuml neuml 25 janar 2008)69 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f1670 Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007 gjendet neuml httpwwwklshorgaldoc20070507132319_v_departamenti_i_kontrollit_te_institucioneve_fi nanciare_ndeumlrmarrjeve_dhe_shoqeumlrive_publike_nr1-2007pdf (pareuml neuml 10 korrik 2007)71 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 16

S H Q I P Euml R I A

33

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

34 Standartet editoriale

Ashtu si mediat e tjera RTSH nuk ka njeuml kod teuml brendsheumlm etike dhe as ndonjeuml organ qeuml teuml mbikqyreuml sjelljen sipas standarteve Neuml shtator 2006 shoqatat e gazetareumlve miratuan njeuml kod etike peumlr teuml gjitha mediat neuml Shqipeumlri Procesi u lanccedilua nga njeuml OJQ peumlr mediat e bazuar neuml Tiraneuml Instituti Shqiptar i Medias dhe peumlrfshiu debate me gazetareuml redaktoreuml pronareuml teuml medias menaxhereuml dhe teuml tjereuml72 Megjithateuml kodi nuk eumlshteuml miratuar ldquozyrtarishtrdquo nga ndonjeuml media dhe nuk ka mekanizeumlm peumlr zbatimin e tij Neuml keumlteuml meumlnyreuml respektimi i tij mbetet neuml deumlshireumln e gazetareumlve (Shih gjithashtu seksionin 44)

Gazetareumlt e TVSH nuk geumlzojneuml ndonjeuml mbrojtje meuml teuml madhe neuml puneumln e tyre sesa kolegeumlt e tyre neuml televizione private Mungesa e kontratave teuml puneumls seuml bashku me rrogat relativisht teuml uleumlta nuk peumlrbeumljneuml nxitje qeuml ata teuml zhvillojneuml pavareumlsineuml editoriale apo teuml prodhojneuml programe cileumlsore Stacioni ka peumlrdorur kontrata teuml posaccedilme pune dhe metoda pagese arbitrare Ish-Drejtori i Peumlrgjithsheumlm Artur Zheji pretendoi se keumlto kontrata ishin peumlrdorur peumlr teuml motivuar gazetareumlt dhe peumlr teuml peumlrmireumlsuar profesionalizmin pasi stacioni po i paguante gazetareumlt sipas sasiseuml dhe cileumlsiseuml seuml puneumls Por Kontrolli i Larteuml i Shtetit (KLSH) arriti neuml peumlrfundimin se keumlto kontrata nuk ishin teuml ligjshme dhe i keumlrkoi RTSH teuml ndreqte gjendjen deri neuml kontrollin e ardhsheumlm73 Sindikatat e RTSH vazhdimisht kaneuml aluduar se keumlto kontrata refl ektonin preferencat personale teuml Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlm dhe jo motivim profesional74

Ndryshe nga disa stacione televizive private qeuml duket se kaneuml arritur njeuml shkalleuml meuml teuml larteuml pavareumlsie politike TVSH ende peumlrballet me ndeumlrhyrje politike Ashtu siccedil e thoteuml ish-kryetari i Keumlshillit Drejtues Kiccedilo Blushi

Neuml vend qeuml trsquoi hiqnin duart nga ky institucion dhe ta ndihmonin pavareumlsineuml qeuml i garanton ligji neumlpeumlrmjet deklaratave teuml tyre etiketimit presionit dhe urdhrave qeuml vijneuml nga celulareumlt teuml dyja partiteuml politike dhe lidereumlt e tyre e kaneuml detyruar ekranin publik teuml kthehet nga blu neuml rozeuml dhe e anasjellta sipas shijeve teuml kryetareumlve teuml dy partive kryesore teuml cileumlt e masin lsquocileumlsineumlrsquo dhe pavareumlsineuml e RTSH nga koheumlzgjatja e shfaqjeve teuml tyre neuml stacion75

Ndeumlrhyrja politike eumlshteuml veccedilaneumlrisht e dukshme pas ndeumlrrimeve teuml qeveriseuml Pas zgjedhjeve teuml 2005 koalicioni i partive teuml djathta i udheumlhequr nga Partia Demokratike qeuml mori pushtetin pas teteuml vitesh neuml opoziteuml e ndeumlrroi Keumlshillin Drejtues drejtimin dhe njeuml pjeseuml teuml stafit teuml TVSH Meuml shumeuml se 80 punonjeumls teuml TVSH u pushuan nga puna peumlrfshireuml keumltu 10 gazetareuml qeuml njiheshin si me prirje teuml majta Stacioni mori neuml puneuml njereumlz teuml njohur jo aq peumlr standartet e tyre profesionale sesa peumlr afeumlrsineuml me partineuml neuml pushtet dhe qeverineuml76

72 Autorja e keumltij raporti punon neuml Institutin Shqiptar teuml Medias73 Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007 gjendet neumlhttpwwwklshorgaldoc20070507132319_v_departamenti_i_kontrollit_te_institucioneve_fi nanciare_ndeumlrmarrjeve_dhe_shoqeumlrive_publike_nr1-2007pdf (pareuml neuml 10 korrik 2007)74 Leteumlr e punonjeumlsve teuml RTSH ldquoRTSH ka nevojeuml peumlr ndryshime urgjenterdquo Tema 17 shkurt 2006 f 1175 Kico Blushi ldquoTelevizioni qeuml ka mbetur peng i partiverdquo Standard 17 mars 2006 f 23 76 IREX ldquoShqipeumlriardquo neuml Media Sustainability Index 2006 f 5 gjendet neumlhttpwwwirexorgprogramsMSI_EUR2005MSI05-Albaniapdf (pareuml neuml 20 qershor 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

34

4 TRANSMETUESIT PRIVATEuml

41 Rregullimi dhe menaxhimi

Sektori privat i transmetimit neuml Shqipeumlri eumlshteuml i gjereuml dhe peumlrfshin tre stacione kombeumltare televizive 68 stacione televizive lokale dy satelitore dhe 44 operatoreuml televiziveuml kablloreuml

Megjithateuml mungesa e studimeve profesionale dhe informacionit nga veteuml transmetuesit e veumlshtireumlson krijimin e njeuml pamjeje teuml detajuar peumlr sektorin Burimet e fi nancimit teuml njeuml tregu kaq teuml vogeumll por teuml mbipopulluar mbeten njeuml mister dhe ccedilojneuml neuml pyetje serioze peumlr lidhjen midis burimeve teuml kapitalit teuml stacionit nga njeumlra aneuml dhe neumlpeumlrmjet peumlrmbajtjes dhe pavareumlsiseuml editoriale nga ana tjeteumlr

42 Proneumlsia e televizioneve dhe proneumlsia e ndeumlrthurur

Edhe pse proneumlsia e huaj nuk eumlshteuml e kufi zuar prania e investuesve teuml huaj ka ardhur neuml ulje Tregu i medias vazhdon teuml mbetet joteumlrheqeumls peumlr investuesit e huaj pasi operon neuml njeuml ekonomi teuml vogeumll me infrastruktureuml teuml varfeumlr apo qeuml mungon krejt si dhe leuml vend peumlr konkurrenceuml teuml pandershme Julien Roche njeuml biznesmen francez qeuml jeton neuml Shqipeumlri shiti 33peumlrqind teuml aksioneve teuml tij neuml stacionin televiziv kombeumltar TV Klan ortakeumlve teuml tij shqiptareuml neuml 200577 Neuml janar 2008 grupi gjerman mediatik Westdeutsche Allgemeine Zeitung (WAZ) shprehu interesin peumlr teuml investuar neuml median shqiptare por peumlr momentin ata po studiojneuml ende tregun78

Veteumlm Ligji peumlr Transmetimet Numerike peumlrmban masa peumlr teuml kufi zimin e peumlrqendrimit teuml proneumlsiseuml me qeumlllim qeuml teuml arrihet pluralizmi i medias79 Njeuml njeumlsi nuk mund teuml zoteumlrojeuml meuml shumeuml se njeuml licenseuml peumlr njeuml rrjet tokeumlsor dixhital Gjithashtu ligji ndalon njeumlsiteuml me interesa ekonomike apo pozicion neuml vendimmarrje neuml njeuml kompani qeuml ka licenseuml peumlr transmetim dixhital tokeumlsor teuml keneuml interesa ekonomike apo pozita vendimmarrje neuml njeuml zoteumlrues tjeteumlr license transmetimi dixhitale tokeumlsore

Megjithateuml njeuml operator rrjeti mund teuml peumlrfi tojeuml licenseuml transmetimi peumlr njeuml program televiziv dhe e kundeumlrta Asnjeuml operator nuk mund teuml peumlrfi tojeuml meuml shumeuml se 30 peumlrqind teuml teuml ardhurave kombeumltare nga reklamat televizive Neuml peumlrgjitheumlsi masat ligjore peumlr proneumlsineuml nga ligji i transmetimeve janeuml teuml vlefshme edhe peumlr transmetuesit dixhitaleuml

43 Tregu i reklamave

Mungesa e transparenceumls seuml proneumlsiseuml seuml medias dhe teuml fi nancimit teuml saj mbeten ende probleme teuml pazgjidhura dhe polemizuese Burimet e fi nancimit teuml medias mbeten teuml panjohura peumlr shkak teuml mungeseumls seuml studimeve neuml keumlteuml fusheuml dhe peumlr shkak teuml refuzimit teuml transmetuesve peumlr teuml

77 KKRT Departamenti Juridik dhe i Licensave 13 korrik 200778 Aida Cama ldquoKoncerni gjerman i mediave WAZ do teuml hyjeuml neuml tregun shqiptarrdquo neuml Tema 16 janar 2008 f 279 Ibid Art 13

S H Q I P Euml R I A

35

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

dheumlneuml keumlteuml informacion Burimi i veteumlm zyrtar peumlr keumlteuml treg vazhdon teuml jeteuml deklarimi i bilancit vjetor qeuml operatoreumlt doreumlzojneuml te KKRT Megjithateuml veteumlm njeuml numeumlr i vogeumll transmetuesish e beumljneuml keumlteuml Neuml 2006 veteumlm 39 transmetues nga meuml shumeuml se 100 e doreumlzuan bilancin vjetor Jashteuml Tiraneumls veteumlm 30 peumlrqind teuml operatoreumlve i doreumlzuan bilancet vjetore Edhe dy stacionet televizive private kombeumltare TV Klan dhe TV Arbeumlria nuk i doreumlzuan ato80

Neuml peumlrgjitheumlsi operatoreumlt televiziveuml vazhdojneuml teuml peumlsojneuml humbje Veteumlm pak prej tyre raportojneuml fi tim Peumlr shembull pas njeuml humbjeje prej ALL 33 milioneumlsh (euro270000) neuml 2003 Top Channel TV pati njeuml fi tim prej ALL 45 milioneumlsh (euro37000) dhe ALL 28 milioneumlsh (euro230000) neuml 2004 dhe 2005 respektivisht81 Po keumlshtu pas dy vitesh humbjeje TV Vizion+ pati njeuml fi tim prej ALL 7 milioneumlsh (euro57000) neuml 200582 Megjithateuml KKRT deklaroi se analiza e deklarimeve fi nanciare gjateuml tre viteve teuml fundit deumlshmonte peumlr mospeumlrputhje teuml reumlndeumlsishme gjeuml qeuml e beumlnte rregullatorin teuml dyshonte se disa stacione i falsifi konin shifrat dhe raportet e tyre83

Ccedileumlshtja e transparenceumls seuml kapitalit neuml media u beuml akoma meuml e diskutueshme kur Kryeministri Sali Berisha deklaroi neuml 28 mars 2007 qeuml media neuml Shqipeumlri eumlshteuml e lidhur me grupe mafi oze teuml cilat e peumlrdorin median si njeuml vegeumll peumlr teuml demonizuar pjeseumltareumlt dhe veprimet e qeveriseuml sidomos neuml betejeumln e saj kundeumlr korrupsionit84 Pas keumlsaj deklarate pronareumlt dhe drejtuesit e medias keumlrkuan fakte dhe emra specifi keuml nga Berisha dhe i keumlrkuan teuml doreumlzonte neuml autoritetet e prokuroriseuml teuml gjitheuml informacionin e nevojsheumlm peumlr teuml ngritur padi

Qeveria reagoi duke i peumlrjashtuar pronareumlt e medias nga pjeseumlmarrja neuml tendereumlt publikeuml KKRT ka dheumlneuml teuml kuptojeuml vitet e fundit qeuml gjysma e teuml ardhurave teuml fi tuara nga operatoreumlt mediatikeuml vijneuml nga ldquoburime teuml tjerardquo duke iu referuar bizneseve teuml tjera qeuml drejtohen nga shumica e pronareumlve teuml medias peumlrfshireuml keumltu ndeumlrtimin i cili eumlshteuml biznesi meuml fi timprureumls neuml Shqipeumlri peumlr momentin ose import-eksportin reklameumln apo sheumlrbimet e Internetit85 Qeveria e tanishme meuml tej propozoi qeuml personave apo kompanive qeuml kishin aksione si neuml kompani mediatike ashtu dhe neuml njeuml kompani tjeteumlr trsquou ndalohej pjeseumlmarrja neuml tendera publikeuml Sipas ligjit neuml fuqi aksionereumlt neuml njeuml stacion radiofonik apo televiziveuml nuk mund teuml marrin pjeseuml neuml meumlnyreuml teuml drejtpeumlrdrejteuml apo teuml teumlrthorteuml neuml tendera publikeuml apo neuml privatizimin e proneumls shteteumlrore86

Gjithashtu neuml 2006 qeveria vendosi teuml mos jepte meuml reklama shteteumlrore dhe njoftime shteteumlrore peumlr median dhe trsquoi botonte keumlto neuml Buletinin e Njoftimeve Zyrtare87 Shpeumlrndarja e reklameumls shteteumlrore nuk ka qeneuml kurreuml transparente Peumlrkundrazi pa masa ligjore teuml

80 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 6281 Ibid f 6382 Ibid83 Ibid84 Newsletter e Institutit Shqiptar teuml Medias gjendet neuml httpwwwinstitutemediaorgpagesnews-2007html57 (pareuml neuml 17 qershor 2007)85 OSIAlbania pp 225ndash22886 Ligji i Radios dhe Televizionit paragrafi 787 Vendimi peumlr Botimin e Njoftimeve Zyrtare 29 mars 2006 gjendet neuml httpwwwkeshilliministravealshqipqeveriavendimetbuletini20i20njoftimeveasp (pareuml neuml 29 korrik 2007) (meuml tej Vendimi i Keumlshillit teuml Ministrave peumlr Buletinin)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

36

detajuara peumlr shpeumlrndarjen e reklameumls shteteumlrore qeveria shkeumlmbente reklameumln me pasqyrim teuml favorsheumlm88 Nuk ka teuml dheumlna teuml sakta peumlr shpenzimet e peumlrgjithshme teuml kompanive apo organeve shteteumlrore peumlr reklameumln Burimi i veteumlm publik peumlr njeuml informacion teuml tilleuml ishte njeuml studim eksperimental i kryer nga rregullatori Studimi tregoi se kompania shteteumlrore e energjiseuml KESH kishte shpenzuar US$560000 peumlr reklameumln neuml 2004 e cila ishte njeuml shumeuml tre hereuml meuml e madhe se ajo e shpenzuar para tre vjeteumlsh I njeumljti studim tregoi se Albtelekom kompania shteteumlrore e telefoniseuml fi kse kishte shpenzuar euro320000 peumlr reklameumln neuml 200489 Keumlto ishin teuml vetmet kompani teuml meumldha qeuml beumljneuml reklameuml qeuml dhaneuml informacion peumlr shpenzimet e tyre

Vendimi i qeveriseuml peumlr teuml kaluar reklameumln shteteumlrore neuml buletinin zyrtar ishte njeuml hap i reumlndeumlsisheumlm peumlr teuml zvogeumlluar vareumlsineuml e medias nga shteti ldquoKy eumlshteuml njeuml akt i reumlndeumlsisheumlm dhe pozitiv qofteuml edhe neuml aspektin moral edhe pse ekzistojneuml kontradikta dhe akti nuk zgjidh peumlrfundimisht problemin e tjeteumlrsimit teuml medias soneuml [nga publiku]rdquo90 Dallimi peumlr shembull midis reklameumls shteteumlrore dhe njoftimeve shteteumlrore nuk eumlshteuml teumlreumlsisht i qarteuml dhe krijon hapeumlsireuml peumlr interpretim Sipas vendimit teuml qeveriseuml reklamat peumlr kompaniteuml shteteumlrore dhe organizatat jofi timprureumlse teuml krijuara dhe teuml mbeumlshtetura nga shteti nuk klasifi kohen si njo-ftime publike91 Kjo mund teuml leumlreuml hapeumlsireuml qeuml njeumlsiteuml shteteumlrore teuml vazhdojneuml teuml ccedilojneuml reklamat e tyre neuml media Pa transparenceuml eumlshteuml e veumlshtireuml teuml vlereumlsohet ndikimi i vendimit teuml qeveriseuml neuml sektorin e televizionit

Njeuml editorialist i mireumlnjohur shqiptar shkroi se ldquoshumica e gazetave teuml peumlrditshme neuml vend janeuml neuml koma ndeumlrsa audienca e stacioneve televizive eumlshteuml polarizuar duke i nxjerreuml jashteuml tregu shumiceumln e stacioneve periferikerdquo92 Teuml gjitha teuml dheumlnat peumlr tregun e reklameumls janeuml spekulim i pasteumlr Peumlrpjekja e veteumlm e vlefshme neuml keumlteuml drejtim u beuml nga KKRT e cila monitoroi reklameumln neuml dhjeteuml stacione televizive neuml prill dhe maj 2005 Sipas keumltij monitorimi sasia e reklameumls dhe teleshitjeve peumlrbeumlnte rreth 10 peumlrqind teuml gjitheuml koheumls seuml transmetimit93 Ligji i detyron stacionet televizive teuml mos rezervojneuml meuml shumeuml se 15 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit teuml tyre ditor ose meuml shumeuml se 12 minuta neuml oreuml peumlr reklameumln Ky rregull neuml peumlrgjitheumlsi u respektua nga operatoreumlt televiziveuml Peumlrjashtim peumlrbeumlnte TV Klan i cili transmetoi reklama gjateuml 22 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit94

Studimi tregonte se vlera e peumlrafeumlrt e tregut shqiptar teuml reklameumls televizive shkonte rreth 21 milioneuml95 Duke e krahasuar keumlteuml vlereumlsim me deklarimet fi nanciare vjetore teuml doreumlzuara

nga stacionet televizive monitorimi arriti neuml peumlrfundimin se operatoreumlt televiziveuml raportonin

88 OSIShqipeumlria f 225ndash22889 KKRT Vlereumlsim i Teuml Ardhurave nga Reklama nga Monitorimi prillndashmaj 2005 f 5 (meuml tej Studimi i KKRT peumlr Reklamat)90 ldquoPeumlrpjekjardquo Intervisteuml me Fatos Lubonjeumln Standard 27 maj 2006 f 35 91 Vendimi i Keumlshillit teuml Ministrave peumlr Buletinin92 Mero Baze ldquoPeumlrpjekja e lsquoregjimit mediatikrsquo drejt konkurrenceumlsrdquo Tema f 1 23 prill 200693 Studimi i KKRT peumlr Reklamat f 294 Studimi i KKRT peumlr Reklamat f 395 Ibid f 5

S H Q I P Euml R I A

37

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

veteumlm midis 17 dhe 22 peumlrqind teuml teuml ardhurave nga reklama96 Ky peumlrfundim hodhi dyshime peumlr evazion fi skal97 Autoreumlt e keumltij studimi paralajmeumlruan se duke pasur parasysh mungeseumln e tyre teuml peumlrvojeumls neuml vlereumlsimin e tregut teuml reklameumls shifrat e tyre duheshin marreuml me rezerveuml98

Por policia tatimore e mori studimin seriozisht dhe vendosi njeuml gjobeuml prej euro12 milioneumlsh Top Channel TV neuml korrik 2007 Monitorimi i KKRT u peumlrdor si bazeuml peumlr teuml llogaritur evazionin fi skal peumlr reklamat peumlr vitet 2002ndash2005 Duke u nisur nga ky studim u supozua se Top Channel TV kishte raportuar veteumlm 23 peumlrqind teuml teuml ardhurave teuml tij neuml ato vite99

Kjo gjobeuml u vendos pas kontrolleve teuml peumlrseumlritura teuml policiseuml tatimore ndaj Top Channel TV gjateuml 2007 kur stacioni mori njeuml qeumlndrim mjaft kritik ndaj qeveriseuml Pronari tha se ai e kishte pritur teuml vendosej njeuml gjobeuml por niveli i gjobeumls ishte krejteumlsisht i paarsyesheumlm dhe kishte peumlr qeumlllim teuml heshte njeuml zeuml kritik100 Leumlvizja e policiseuml tatimore shtyu komunitetin e medias teuml dilte me njeuml deklarateuml teuml peumlrbashkeumlt neuml mbeumlshtetje teuml Top Channel TV101 Komisioni Parlamentar i Medias dhe Prokuroria e Peumlrgjithshme gjithashtu niseumln njeuml hetim Pas keumltij presioni u duk se qeveria do e merrte seumlrish neumln shqyrtim gjobeumln Stacioni ende nuk e ka paguar gjobeumln dhe po negocion me autoritetet Top Channel TV eumlshteuml njeuml shembull i qarteuml se si mund teuml abuzohen apo keqpeumlrdoren mungesa e teuml dheumlnave dhe monitorimeve dhe studimeve sistematike peumlr tregun e reklameumls seuml bashku me mungeseumln e transparenceumls nga ana e kompanive qeuml beumljneuml reklameuml medias dhe qeveriseuml

44 Standartet dhe pavareumlsia editoriale

Neuml 2005 Instituti Shqiptar i Medias nisi njeuml rishikim teuml Kodit teuml Etikeumls peumlr gazetareumlt i cili ishte hartuar neuml 1996 Instituti e ndeumlrmori keumlteuml puneuml si njeuml reagim ndaj zbatimit joefi kas teuml Kodit dhe i nisur nga nevoja peumlr ta peumlrshtatur Kodin me ndryshimet qeuml kaneuml ndikuar te media neuml dekadeumln e kaluar Njeuml arsye tjeteumlr ishte qeumlllimi i Institutit peumlr teuml fi lluar njeuml sistem efi kas veteuml-rregullimi neuml media Amendamentet ligjore qeuml kaneuml peumlr qeumlllim teuml dekriminalizojneuml shpifjen dhe fyerjen po diskutohen neuml Parlament dhe ka teuml ngjareuml teuml miratohen neuml teuml ardhmen e afeumlrt

Neuml procesin e rishikimit instituti u peumlrpoq teuml peumlrfshijeuml teuml teumlreuml paleumlt kryesore teuml interesuara peumlrfshireuml pronareumlt drejtuesit kryeredaktoreumlt gazetareumlt aktivisteumlt e shoqeumlriseuml civile deputeteumlt juristeumlt e medias etj Instituti e kompletoi Kodin e ri teuml Etikeumls dhe njeuml statut teuml njeuml organi veteuml-rregullues

96 Ibid f 697 Ibid f 798 Metodologjia e studimit bazohej neuml njeuml formuleuml sipas seuml cileumls vlera e teuml ardhurave nga reklama llogaritej duke shumeumlzuar koheumln e reklameumls me tarifat fi kse qeuml raportoheshin nga stacionet televizive Ajo nuk merrte parasysh dhe nuk mund teuml llogariste zbritjet dhe negociatat peumlr klienteumlt apo koheumlzgjatjen e kontrateumls seuml njeuml stacioni televiziv me njeuml klient (f 1)99 Njoftim peumlr Shtyp i Policiseuml Tatimore gjendet neuml httpwwwtatimegovalfq=infoampmetod=shfaqartampartID=362 (pareuml neuml 25 korrik 2007)100 Dritan Hoxha Koment neuml Tryezeumln e Rrumbullakeumlt teuml Top Channel TV Tiraneuml 14 korrik 2007101Deklarata gjendet neuml httpwwwinstitutemediaorgdocumentaPRESS_DECLARATION_dt[1]13_korrikdoc (pareuml neuml 20 korrik 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

38

Neuml peumlrgjitheumlsi gazetareumlt pronareumlt dhe menaxhereumlt raneuml dakord neuml parim peumlr nevojeumln peumlr teuml veteumlrregulluar keumlteuml sektor Mbetet peumlr trsquou pareuml neumlse ata do teuml bashkohen peumlr ta realizuar keumlteuml gjeuml

Me peumlrjashtim teuml rregullave teuml peumlrgjithshme editoriale teuml vendosura nga kryeredaktoreumlt Nuk ka kode teuml brendshme etike neuml stacionet televizive102 KKRT vazhdimisht ka theksuar neuml raportet e saj se mediat duhet teuml keneuml kodin e vet teuml etikeumls103 Peumlrveccedil keumlsaj gazetaria cileumlsore eumlshteuml veumlshtireuml teuml arrihet neuml rrethana kur veteuml gazetareumlt shpesh privohen nga teuml drejtat e tyre Shumica deumlrrmuese e gazetareumlve punojneuml pa kontrata peumlr shkak teuml zbatimit teuml dobeumlt teuml Kodit teuml Puneumls dhe mungeseumls seuml mbikqyrjes seuml rregullt teuml zbatimit teuml tij Njeuml hap pozitiv neuml keumlteuml aspekt ishte krijimi neuml 2005 i sindikateumls seuml gazetareumlve me mbeumlshtetjen e IREX Unioni ka krijuar degeuml neuml qytetet kryesore dhe ka negociuar kushte meuml teuml mira pune peumlr gazetareumlt me Ministrineuml e Puneumls Dy paleumlt fi rmoseumln njeuml memorandum qeuml do teuml krijonte mundeumlsineuml e krijimit teuml njeuml marreumlveshjeje kolektive neuml keumlteuml sektor

Megjithateuml si unioni ashtu edhe komuniteti i medias janeuml teuml ndeumlrgjegjsheumlm qeuml ky proces do teuml zgjaseuml njeumlfareuml kohe peumlr shkak teuml peumlrhapjes seuml problemit Neuml 2005 rreth 95 peumlrqind e gazetareumlve neuml Shqipeumlri punonin pa kontrata apo sigurime shoqeumlrore104 Shoqatat e tjera teuml gazetareumlve nuk kaneuml dheumlneuml ndonjeuml ndihmeuml neuml keumlteuml fushateuml dhe duket se ekzistojneuml veteumlm neuml leteumlr Kryetari i njeumlreumls prej keumltyre organizatave tha

Edhe pse kemi 15 vjet liri shtypi neuml Shqipeumlri ka veteumlm pak raste kur kolegeumlt e njeuml media ngreneuml zeumlrin apo protestojneuml kundeumlr fatit teuml kolegeumlve teuml tjereuml teuml cileumlt pushohen censurohen apo keumlrceumlnohen pa teuml drejteuml Kjo eumlshteuml njeuml temeuml veteumlm peumlr kafeneteuml ku mblidhen gazetareumlt dhe nuk hapet kurreuml neuml publik duke krijuar njeuml gjendje ku askush nuk fl et peumlr njeuml dukuri qeuml i prek teuml gjitheuml105

Kjo gjendje i leuml gazetareumlt teuml pambrojtur kundrejt deumlshirave dhe tekave teuml pronareumlve ldquoAta janeuml krejteumlsisht teuml pambrojtur kur peumlrballen me vendimet arbitrare teuml pronareumlve teuml cileumlt mund ta pushojneuml stafi n nga puna pa asnjeuml arsyerdquo106 Kjo situateuml nuk ka ndryshuar neuml dy vitet e fundit dhe veumlshtireuml se do teuml peumlrmireumlsohet pa hedhur driteuml mbi proneumlsineuml e medias dhe fi nancimin e saj Numri i madh i gazetave dhe stacioneve televizive neuml Shqipeumlri ia detyron ekzistenceumln kryesisht fi nancimit nga bizneset paralele dhe zbatimit teuml dobeumlt teuml ligjit ldquoNga pikeumlpamja profesionale ky fi nancim paralel i leuml shumeuml media teuml pambrojtura ndaj presionit apo censureumls seuml bizneseve qeuml i mbeumlshtesin ato neuml shkalleuml teuml ndryshmerdquo107

102 OSIShqipeumlria f 238ndash239103 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 55104 Unioni i Gazetareumlve Shqiptareuml ldquoMbrojtja neuml puneuml dhe sigurimi social i punonjeumlsve teuml medias njeuml domosdoshmeumlri peumlr shtypin e lireumlrdquo f 6105 Intervisteuml me Armand Shkullakun ldquoMedia transparence peumlr lajmet brenda sajrdquo Shqip 10 maj 2006 f 12 106 IREX Media Sustainability Index 2005 ndash Shqipeumlria IREX Washington DC 2006 f 14gjendet neuml faqen e Internetit teuml IREX te httpwwwirexorgprogramsMSI_EUR2005asp (pareuml neuml 20 korrik 2007) (meuml tej IREX MSI 2005 ndash Shqipeumlria)107 IREX MSI 2005 ndash Shqipeumlria f12

S H Q I P Euml R I A

39

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

45 Transmetuesit rajonaleuml dhe lokaleuml

Peumlr momentin ka 68 stacione televizive lokale nga teuml cileumlt 20 operojneuml neuml Tiraneuml Shumica e reklameumls shpenzohet neuml stacionet televizive teuml Tiraneumls Keumlto kaneuml njeuml performanceuml ekonomike dhe programim meuml teuml mireuml se stacionet lokale teuml cilat e kaneuml teuml veumlshtireuml teuml mbijetojneuml dhe teuml prodhojneuml programe cileumlsore ldquoMedia e peumlrqendruar neuml Ulteumlsireumln Pereumlndimore ka mundeumlsi meuml teuml meumldha peumlr teuml peumlrfi tuar nga njeuml treg meuml i pasur reklame gjeuml qeuml nuk vlen peumlr mediat e vendosura neuml zona meuml teuml largeumltardquo108

Peumlr shkak teuml veumlshtireumlsive ekonomike stacionet televizive lokale neuml vend e kaneuml teuml veumlshtireuml teuml peumlrshtaten me zhvillimin teknologjik Ndeumlrsa shumica e stacioneve televizive neuml Tiraneuml zoteumlrojneuml pajisje teuml koheumlve teuml fundit stacionet lokale ende punojneuml me pajisje teuml vjetra gjeuml qeuml ndikon neuml cileumlsineuml e produktit teuml tyre

5 PROGRAMACIONI

51 Programet

Pa monitorime teuml pavarura nuk ekzistojneuml statistika peumlr programet vjetore sipas llojit as peumlr transmetuesin publik e as peumlr ata privateuml Monitorimi i fundit i cili u krye nga KKRT gjateuml njeuml muaji neuml 2003 e largeumlt mbulonte programacionin e stacioneve kryesore Edhe pse stacionet private janeuml teuml detyruara me ligj teuml doreumlzojneuml programacionin vjetor te KKRT deri tanimeuml nuk kaneuml arritur teuml respektojneuml keumlteuml keumlrkeseuml apo teuml shpjegojneuml se peumlrse nuk e beumljneuml keumlteuml gjeuml Rregullatori nuk ka marreuml ndonjeuml maseuml ndaj tyre

Teuml vetmet teuml dheumlna vijneuml nga TVSH Rreth 70 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit teuml TVSH nga prilli neuml neumlntor 2006 nuk ishin programe teuml prodhuara veteuml Kuadri i programacionit teuml stacionit nuk ka mundur teuml shmangeuml rutineumln dhe monotonineuml gjeuml qeuml ka ndikuar neuml pozicionin e tij neuml treg109 Me ndryshimin e menaxhimit neuml fund teuml 2006 niseumln teuml transmetoheshin programe teuml njeuml cileumlsie meuml teuml larteuml Me keumlto ndryshime peumlrqindja e programeve teuml prodhuara veteuml pritet teuml arrijeuml deri neuml 70 peumlrqind teuml koheumls totale teuml transmetimit teuml stacionit neuml 2007110 Keumlshilli Drejtues i RTSH gjithashtu premtoi se programe teuml tjera po rishikohen dhe programe teuml reja qeuml pasqyrojneuml tema si ccedileumlshtje sociale balanceumln gjinore kultureumln dhe sheumlndeteumlsineuml do teuml lanccedilohen111

Megjithateuml ndryshimet neuml kuadrin e programacionit janeuml peumlrpjekje qeuml peumlrmbushin veteumlm keumlrkesat minimale teuml transmetuesit publik dhe nuk i japin shtyseuml standarteve teuml transmetuesit publik Raporti vjetor i stacionit pretendonte peumlr arritje teuml tilla qeuml koha e transmetimit ishte rritur nga 17 oreuml neuml 24 oreuml neuml diteuml rikthimin e programeve sportive javore hapjen e njeuml studioje

108 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 5109 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 3110 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 5111 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f5

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

40

teuml re transmetimi peumlrdorimin e studios leumlvizeumlse neuml diteumln e zgjedhjeve etj112 Drejtoresha aktuale e stacionit Mirela Oktrova shkruante ldquoEkzistenca e radios dhe televizionit publik nuk mund teuml justifi kohet as me programet e zbavitjes e as me transmetimin falas teuml programeve teuml EBU e as me organizimin e festivalit dhe bujeumln e pjeseumlmarrjes neuml Eurovizionrdquo113

Neuml njeuml aspekt meuml pozitiv TVSH organizoi debate televizive me kandidateumlt peumlr bashki gjateuml zgjedhjeve teuml 2007 duke i dheumlneuml mundeumlsineuml publikut teuml beumlnte njeuml zgjedhje meuml teuml informuar Nga ana tjeteumlr TVSH nuk ishte neuml gjendje teuml transmetonte njeuml ngjarje teuml reumlndeumlsishme si Kupa Boteumlrore e futbollit neuml 2006 pasi teuml drejtat e transmetimit u bleneuml nga DigitAlb Neuml ateuml koheuml TVSH tha se nuk mund trsquoi peumlrballonte teuml drejtat por KKRT u peumlrgjigj se stacioni mund teuml kishte keumlrkuar ndihmeuml nga shteti114 Neuml meumlnyreuml sarkastike ata shtuan se menaxhimi i TVSH nuk keumlmbeumlnguli shumeuml pasi po negocionte teuml drejtat e ldquoKafazit teuml Arteumlrdquo njeuml programi teuml pro-dhuar neuml vend por qeuml eumlshteuml kopje e formatit teuml programit teuml realitetit ldquoBig Brotherrdquo115

Megjitheuml mungeseumln e teuml dheumlnave teuml qarta peumlr programet mund teuml thuhet me siguri se shumica e stacioneve teuml reumlndeumlsishme si TV Klan Top Channel Vizion+ TV Koha dhe disa kanale lajmesh si News24 apo Alsat kaneuml fi tuar njeuml publik pak a shumeuml besnik Ata prodhojneuml lajme me standarte peumlrgjitheumlsisht teuml keumlnaqshme si dhe programe teuml ndryshme informacioni dhe zbavitjeje Informacioni dhe lajmet janeuml kthyer neuml peumlrpareumlsi si peumlr median e shkruar ashtu edhe peumlr ateuml elektronike sipas veumlzhguesve teuml ndrysheumlm116 Peumlrjashtim peumlrbeumlnte stacioni privat kombeumltar TVA i cili pas disa ndryshimeve neuml proneumlsi neuml 2006 mezi arrinte teuml peumlrmbushte detyrimet e tij si kanal kombeumltar Ky stacion nuk transmetoi fare edicione lajmesh neuml mars dhe prill 2006117 Meqeuml stacioni nuk mundte teuml peumlrmbushte peumlr shumiceumln e 2006 keumlrkesat e programacionit qeuml i impononte kontrata e licenseumls KKRT vendosi teuml reduktonte me njeuml vit licenseumln e TVA dhe ta teumlrhiqte ateuml meuml pas neuml tetor 2007 Stacioni e apeloi keumlteuml vendim dhe teuml dyja paleumlt e ccediluan ccedileumlshtjen neuml gjykateuml118

Disa nga lajmet dhe debatet peumlr tema teuml reumlndeumlsishme shpesh politike mendohet se kaneuml njeuml publik teuml qeumlndruesheumlm dhe janeuml kthyer neuml emblema teuml stacioneve televizive qeuml i transmetojneuml ato Peumlrveccedil buletineve teuml lajmeve disa nga programet meuml teuml njohura janeuml ldquoOpinionrdquo neuml TV Klan ldquoShqiprdquo neuml Top Channel ldquoLogosrdquo neuml Vizion+ dhe ldquo60 minutardquo neuml TV Koha Keumlto janeuml programe javore qeuml kaneuml teuml beumljneuml me intervista apo debate peumlr njeuml temeuml teuml caktuar Njeuml tjeteumlr program mjaft i njohur eumlshteuml ldquoFiks farerdquo njeuml revisteuml satirike e peumlrditshme qeuml bazohet neuml metoda investigative Ka dhe disa programe zbavitjeje dhe lojeumlra qeuml janeuml mjaft teuml njohura Keumltu peumlrfshihet ldquoPortokallirdquo dhe ldquoTop Showrdquo neuml Top Channel ldquoKutia e funditrdquo neuml TV Klan dhe ldquoBypassrdquo neuml Vizion+ Stacionet televizive kaneuml njeuml prirje neuml rritje teuml peumlrqendrohen neuml programe teuml njeuml natyre meuml sociale duke u peumlrpjekur teuml pasqyrojneuml meuml shumeuml kronika nga jeta e peumlrditshme dhe me interes njereumlzor Keumlto programe peumlrfshijneuml ldquoJeteuml neuml keumlrkimrdquo neuml News24 TV ldquoNjereumlz teuml humburrdquo ldquoFemrardquo dhe ldquoSOSrdquo neuml Vizion+

112 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f4113 Mirela Oktrova ldquolsquoLehjarsquo kundeumlr demokraciseuml dhe interesave teuml publikutrdquo Shekulli 4 shtator 2006 f 23114 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 52115 Ibid116 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 9117 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 54118 Vendimi peumlr TVA neuml Raportin Vjetor teuml KKRT 2006 f 25

S H Q I P Euml R I A

41

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

52 Rregullat e peumlrgjithshme peumlr lajmet

Disa rregulla neuml Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin peumlrqendrohen te programimi i peumlr-mbajtjes dhe vlejneuml si peumlr transmetuesit publikeuml ashtu edhe peumlr ata privateuml Ato kaneuml teuml beumljneuml me pavareumlsineuml editoriale censureumln teuml drejteumln e informacionit dhe teuml drejta dhe liri teuml tjera njereumlzore119 Edhe pse parimet themelore teuml informacionit teuml paansheumlm dhe teuml sakteuml janeuml teuml garantuara me ligj nuk ekzistojneuml instrumente apo organe qeuml teuml monitorojneuml zbatimin e tyre KKRT monitoron edicionet kryesore teuml lajmeve teuml stacioneve kombeumltare publike dhe private por kjo peumlrpjekje konsiston veteumlm neuml matje sasiore teuml peumlrqindjes qeuml i kushtohet pasqyrimit teuml partive dhe fi gurave politike

Stacionet televizive kaneuml beumlreuml peumlrparim teuml ndjesheumlm neuml peumlrkufi zimin e vetvetes neumlpeumlrmjet edicioneve teuml lajmeve teuml cilat kaneuml sheumlnuar peumlrmireumlsimin meuml teuml madh neuml programacion te teuml gjitha stacionet televizive120 Megjithateuml informacioni nuk eumlshteuml as i paansheumlm dhe as i drejteuml Pothuajse nuk ekziston ndonjeuml media qeuml teuml mos keteuml interesa teuml fshehura ekonomike apo politike dhe peumlr pasojeuml standartet profesionale aplikohen peumlr aq koheuml sa ua lejojneuml keumlto interesa Axhenda e lajmeve eumlshteuml shumeuml praneuml axhendeumls seuml qeveriseuml apo politikeumls neuml peumlrgjitheumlsi ose praneuml menaxhimit teuml televizioneve121 Edicionet e lajmeve zgjedhin kronika qeuml u shkojneuml peumlr shtat interesave teuml operatorit dhe jo interesit publik122

Edhe Kodi Zgjedhor imponon keumlrkesa peumlr sakteumlsi korrekteumlsi dhe balanceuml peumlr teuml gjitha stacionet televizive123 Transmetuesi i sheumlrbimit publik ka peumlrgjegjeumlsi shteseuml si dheumlnia e koheumls falas peumlr teuml gjitha partiteuml politike qeuml marrin pjeseuml neuml zgjedhje Testi meuml i fundit peumlr respektimin e keumltyre rregullave ishin zgjedhjet lokale neuml shkurt 2007 Stacionet televizive kryesore e kaluan keumlteuml test me sukses TVSH i kushtoi 28 peumlrqind teuml lajmeve Partiseuml Demokratike dhe 29 peumlrqind Partiseuml Socialiste Njeuml pasqyrim i ngjasheumlm u gjend edhe peumlr stacione teuml tjera teuml meumldha si Vizion+ News24 dhe TVA Peumlrjashtim peumlrbeumlnte TV Klan i cili i kushtoi meuml shumeuml koheuml qeveriseuml se ccedildo stacion tjeteumlr Peumlrfaqeumlsuesit e TV Klan pretenduan se ata thjesht po pasqyronin puneumln e zyrtareumlve teuml shtetit Megjithateuml keumlta zyrtareuml ishin pasqyruar teksa beumlnin fushateuml zgjedhore Edhe pse keumlto fushata u konsideruan teuml balancuara dhe teuml drejta neuml aspektin e pasqyrimit teuml partive politike gjateuml periudheumls parazgjedhore teuml gjitha stacionet televizive kishin favorizuar njeuml parti meuml shumeuml se teuml tjerat124

119 OSIShqipeumlria f 234120 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 47121 Monitorimi u krye neuml kuadrin e ldquoMonitorimi i Lajmeve teuml Mbreumlmjes neuml TV ndash monitorim dhe analizeuml e edicioneve teuml lajmeve neuml TV neuml 10 vende teuml Europeumls Juglindorerdquo botuar neuml Media Plan Institute Treguesi i Interesit Publik Sarajevo 2007122 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 54123 Kodi Zgjedhor neni 136 neni 140 gjendet neuml httpwwwosceorgitem14076htmlhtml=1(pareuml neuml 10 korrik 2007)124 Raporti i OSCEODIHR peumlr zgjedhjet e 18 shkurt 2007 gjendet neumlhttpwwwosceorgitem24859htmlhtml=1 (pareuml neuml 12 korrik 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

42

53 Udheumlzimet e peumlrgjithshme peumlr prodhimin e programeve

Ligji peumlr Radion dhe Televizionin vendos disa detyrime teuml peumlrgjithshme peumlr teuml gjitha stacionet televizive Keumlto kaneuml teuml beumljneuml kryesisht me dinjitetin njereumlzor respektin peumlr ligjin dhe teuml drejtat e njeriut125

Megjithateuml keumlto masa janeuml mjaft teuml vakeumlta dhe teuml peumlrgjithshme dhe nuk janeuml shndeumlrruar neuml rregulla meuml teuml detajuara nga KKRT Keumlto parime teuml peumlrgjithshme neuml peumlrgjitheumlsi janeuml respektuar Teuml vetmet probleme kishin teuml beumlnin me pornografi neuml e cila ndalohet krejteumlsisht peumlr trsquou transmetuar Neuml stacionet tokeumlsore analoge nuk transmetohen programe me peumlrmbajtje pornografi ke Megjithateuml DigitAlb transmeton pornografi gjitheuml koheumln neuml njeuml kanal neuml formeuml teuml kriptuar si dhe dy programe pornografi ke neuml mesnateuml

54 Kuotat

Nuk ekzistojneuml kuota teuml posaccedilme peumlr peumlrfaqeumlsim gjuheumlsor apo teuml grupeve teuml minoriteteve Stacioni i transmetimit publik si dhe disa kanale private ndonjeumlhereuml transmetojneuml programe peumlr minoritetet etnike Neuml vitet e fundit Instituti Shqiptar i Medias eumlshteuml angazhuar neuml koordi-nimin e projekteve teuml produksionit teuml programeve radiofonike dhe televizive peumlr pakicat etnike dhe gjuheumlsore neuml vend si dhe peumlr artikuj peumlr keumlto tema teuml botuara neuml median e shkruar

Mediat qeuml fokusohen neuml temat e pakicave luftojneuml peumlr mbijeteseuml Peumlr shembull Radio Prespa e themeluar neuml 2003 neuml zoneumln e kufi rit me Republikeumln e Maqedoniseuml dhe qeuml transmeton maqedonisht nuk funksionon rregullisht peumlr shkak teuml pengesave fi nanciare Stacionet radiofonike peumlr pakiceumln greke neuml jug teuml vendit gjenden neuml njeuml situateuml teuml ngjashme Teuml gjitha keumlto media janeuml nisma individuale shteti nuk jep ndihma peumlr median e minoriteteve Megjithateuml nuk ekzistojneuml pengesa ligjore peumlr dheumlnien e licensave teuml transmetimit peumlr radiot apo televizionet e minoriteteve Neuml fakt KKRT dha njeuml licenseuml peumlr radio dhe televizion radioTV Armonia njeuml projekt peumlr pakiceumln greke qeuml eumlshteuml edhe minoriteti meuml i madh etnik neuml vend Megjithateuml stacioni nuk ka fuqi fi nanciare dhe ka veumlshtireumlsi Peumlr momentin ata nuk transmetojneuml126

Kuotat e vetme neuml lidhje me peumlrmbajtjen qeuml imponon ligji peumlr ata qeuml kaneuml licenseuml lokale eumlshteuml qeuml teuml transmetojneuml programe jokomerciale dhe programe lokale informacioni peumlr teuml pakteumln 15 peumlrqind teuml programacionit javor Ligji nuk e specifi kon termin ldquojokomercialrdquo Sipas ndryshimeve teuml 2003 ata qeuml kaneuml licenseuml kombeumltare duhet trsquoi kushtojneuml teuml pakteumln 15 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit programeve teuml prodhuara veteuml dhe teuml pakteumln 30 peumlrqind programeve teuml prodhuara neuml Shqipeumlri Stacionet televizive neuml peumlrgjitheumlsi i peumlrmbushin keumlto kuota127 Ligji gjithashtu vendos kuota peumlr reklameumln duke mos i lejuar stacionet televizive teuml transmetojneuml reklama peumlr meuml shumeuml se 15 peumlrqind teuml koheumls ditore teuml transmetimit ose meuml shumeuml se 12 minuta peumlr oreuml

125 OSIShqipeumlria f 235ndash236126 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 25127 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 47

S H Q I P Euml R I A

43

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Edhe pse Shqipeumlria si vend qeuml nuk eumlshteuml aneumltar i BE nuk eumlshteuml e detyruar teuml peumlrmbusheuml legjislacionin europian shumeuml nga keumlto kuota lindin nga Konventa Europiane peumlr Televizionin Ndeumlrkufi tar (KETN) dhe Protokollin e saj Shteseuml teuml cileumln Shqipeumlria e ka ratifi kuar neuml 1999 Nga ana tjeteumlr legjislacioni shqiptar nuk u keumlrkon transmetuesve trsquoi kushtojneuml shumiceumln e koheumls seuml transmetimit veprave europiane Ligji peumlr dixhitalizimin thoteuml se stacionet televizive neuml meumlnyreuml progresive duhet teuml peumlrmbushin detyrimin e transmetimit teuml programeve europiane neuml 50 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit

55 Detyrimet peumlr transmetuesin publik

Peumlrveccedil rregullave teuml peumlrgjithshme peumlr prodhimin Ligji peumlr Radion dhe Televizionin i detyron si transmetuesit publikeuml ashtu dhe ata privateuml teuml transmetojneuml programe falas Kjo peumlrfshin programe me interes teuml larteuml peumlr publikun e gjereuml si lajmeumlrimet peumlr sheumlndetin rendin publik apo emergjencat kombeumltare Gjithashtu ligji i keumlrkon RTSH teuml transmetojeuml falas sheumlrbimet fetare teuml mbajtura gjateuml festave fetare zyrtare si dhe seancat e parlamentit Ligji peumlr Radion dhe Televizionin vendos detyrime shteseuml peumlr RTSH Programet e tij duhet teuml jeneuml teuml njeuml cileumlsie teuml larteuml teuml refl ektojneuml larmineuml e jeteumls shqiptare dhe trsquoi sheumlrbejneuml teuml gjitha grupeve shoqeumlrore peumlrfshireuml pakicat kombeumltare

Pasqyrimi i lajmeve nga vendi dhe nga jashteuml duhet teuml jeteuml gjitheumlpeumlrfshireumls dhe i paansheumlmRTSH-seuml i ndalohet transmetimi i propagandeumls politike dhe fetare Megjitheuml keumlto detyrime transmetuesi i sheumlrbimit publik mbetet ende larg peumlrmbushjes seuml misionit teuml tij publik ldquoEumlshteuml paradoksale teuml shoheumlsh se si interesi publik eumlshteuml i pari qeuml lihet pas dore nga njeuml televizion i quajtur lsquopublikrsquo Edicionet e lajmeve fi llojneuml me lajme peumlr aktivitetet e qeveriseuml dhe partive politike duke leumlneuml pas dore problemet qeuml shqeteumlsojneuml qytetareumltrdquo128 Stacioni pretendon se ka beumlreuml progres teuml reumlndeumlsisheumlm dhe se mungesa e konkurrenceumls qeuml pretendohet se ka eumlshteuml njeuml geumlnjeshteumlr e hapur nga rivaleumlt privateuml129 Por mendimi i peumlrgjithsheumlm eumlshteuml se stacionet private mbizoteumlrojneuml ldquoTelevizionet komerciale po e vrasin televizionin publik dhe po thithin teuml gjitheuml audienceumln ashtu si supermarketet po vrasin dyqanet e vogla dhe kioskat e komunizmit duke thithur teuml gjitheuml blereumlsitrdquo130

56 Detyrimet peumlr transmetuesit privateuml

Nuk ka detyrime teuml holleumlsishme programacioni peumlr transmetuesit privateuml Masat e vetme li-gjore kaneuml teuml beumljneuml me koheumlzgjatjen e transmetimit dhe periodicitetin e edicionit teuml lajmeve Stacionet televizive kombeumltare duhet teuml transmetojneuml teuml pakteumln gjashteuml oreuml neuml diteuml kurse stacionet lokale teuml pakteumln kateumlr oreuml neuml diteuml Stacionet televizive kombeumltare duhet teuml transmetojneuml programe origjinale lajmesh ccedildo diteuml Stacionet televizive private janeuml teuml detyruara teuml transmetojneuml mesazhe dhe informacion teuml njeuml interesi teuml madh publik falas sipas rregulloreve teuml hartuara nga KKRT ose me keumlrkeseumln e organeve lokale teuml qeveriseuml Informacione teuml tilla zakonisht peumlrfshijneuml komunikatat e shkurtra me interes teuml posaccedileumlm peumlr publikun sidomos

128 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 10129 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 3130 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 6

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

44

neuml situata emergjence si fatkeqeumlsi natyrore ose neuml tema si sheumlndeti dhe siguria si dhe rendi publik Neuml peumlrgjitheumlsi nuk ka patur probleme me respektimin e keumltij detyrimi

6 PEumlRFUNDIMET

Televizioni ende media me ndikim meuml teuml madh neuml Shqipeumlri ka kaluar njeuml ereuml ndryshimesh Janeuml beumlreuml ndryshime ligjore teuml reumlndeumlsishme edhe pse teuml diskutueshme duke ndryshuar peumlrbeumlrjen e autoriteteve rregullatoreuml Struktura e bazuar neuml njeuml formuleuml peumlrfaqeumlsimi teuml balancuar politik u shndeumlrrua neuml njeuml formuleuml qeuml peumlrfshinte shoqeumlrineuml civile akademikeumlt dhe profesionisteumlt Keumlto leumlvizje zyrtarisht kishin peumlr qeumlllim teuml ulnin ndikimin politik te rregullatori por disa nga veprimet e fundit teuml rregullatorit u konsideruan si teuml motivuara politikisht Peumlr meuml tepeumlr rregullatori pati probleme teuml krijonte aneumltareumlsimin e ploteuml njeuml tregues qeuml mekanizmi i emeumlrimit nuk funksionon pa probleme

Seuml shpejti rregullatori do teuml peumlrballet me njeuml test teuml veumlshtireuml shpeumlrndarjen e licensave dixhitale Ashtu si ligje teuml tjera teuml miratuara gjateuml tre viteve teuml fundit Ligji peumlr Transmetimet Nume-rike u peumlrgatit nga qeveria pa u keumlshilluar me paleumlt e interesuara gjeuml qeuml hodhi mjaft dyshime peumlr qeumlllimet e qeveriseuml dhe pasojat e keumltij ligji neuml transmetime Zbatimi i keumltij ligji ngre pikeumlpyetje teuml reumlndeumlsishme peumlr teuml ardhmen e DigitAlb operatorit teuml platformeumls dixhitale i cili pas tre vjeteumlsh veprimtarie eumlshteuml kthyer neuml njeuml lojtar teuml fuqisheumlm me njeuml bazeuml teuml reumlndeumlsishme klienteumlsh Autoriteti dhe pavareumlsia e KKRT neuml procesin e licensimit si dhe qeumlndrimi i transmetuesit teuml sheumlrbimit publik neuml keumlteuml proces do teuml jeneuml mjaft teuml reumlndeumlsishme

RTSH peumlrballet me detyreumln e veumlshtireuml e sfi deumls ndaj rritjes seuml DigitAlb qeuml nuk do teuml jeteuml e lehteuml sidomos pas performanceumls jo teuml mireuml ekonomike neuml vitet e fundit fi nancimi neuml ulje nga shteti dhe reformeumls seuml papeumlrfunduar Popullariteti i RTSH nuk eumlshteuml peumlrmireumlsuar Menaxhimi jo i mireuml dhe prapambetja neuml krahasim me transmetuesit privateuml seuml bashku me mendimin e peumlrgjithsheumlm qeuml RTSH kontrollohet politikisht janeuml ndeumlr problemet kryesore teuml transmetuesit Stacioni mbetet ende larg peumlrmbushjes seuml misionit teuml tij publik Shpresohet qeuml menaxhimi i ri i stacionit do teuml hartojeuml njeuml strategji koherente dhe teuml fi llojeuml njeuml reformeuml teuml qeumlndrueshme Megjithateuml reforma e RTSH do teuml jeteuml e dhimbshme dhe si e tilleuml stacioni do teuml keteuml nevojeuml peumlr ndihmeseuml teuml reumlndeumlsishme neuml arritjen e misionit teuml tij

Programet profesionale dhe cileumlsore po vijneuml neuml rritje Megjithateuml tregu mbetet i mbipopulluar dhe megjitheuml zhurmeumln peumlr burimet e fi nancimit teuml medias nuk janeuml marreuml masa konkrete neuml keumlteuml drejtim Transparenca e burimeve teuml kapitalit teuml medias nevojiten medoemos neuml njeuml vend ku gazetareumlt teuml cileumlt nuk kaneuml kontrata pune shpesh kaneuml frikeuml teuml rrezikojneuml e teuml provokojneuml pronareumlt duke shkruar neuml meumlnyreuml teuml pavarur Organizatat peumlr median kaneuml beumlreuml peumlrpjekje teuml shumta peumlr teuml rritur ndeumlrgjegjeumlsimin peumlr kodet e etikeumls te gazetareumlt por veteuml-rregullimi efi kas ende nuk ka nisur Mangeumlsia e studimeve teuml tregut ose teuml teuml dheumlnave teuml tjera i pengon mjaft vlereumlsimet peumlr kushtet e medias shqiptare

S H Q I P Euml R I A

45

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

ANEKS1 LEGJISLACIONI I PEumlRMENDUR NEuml RAPORT

Fletorja Zyrtare eumlshteuml gazeta zyrtare e Shqipeumlriseuml

Direktiva 9736EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 30 qershor 1997 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin e disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 202 30 korrik 1997

Direktiva 200765EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 11 dhjetor 2007 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 33227 18 dhjetor 2007

Kodi Zgjedhor neni 136 neni 140 gjendet neuml httpeumleumleumlosceorgitem14076htmlhtml=1 (pareuml neuml 10 korrik 2007)

Ligji peumlr Transmetimet Numerike Ligji nr 9742 neuml 28 maj 2007 peumlr Transmetimet Numerike neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml

Ligji nr 8410 dateuml 30091998 Peumlr radion dhe televizionin publik e privat neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml Fletorja Zyrtare 20 tetor 1998 amenduar me ligjin nr 8657 dateuml 31072000 ligjin nr8794 dateuml 10052001 ligjin nr9016 dateuml 20022003 dhe ligjin nr9124 dateuml 29072003 si dhe Ligji nr 9677 i 13 janarit 2007

Ligji nr 9531 i cili ndryshon Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin me kapitullin ldquoPeumlr Radion dhe Televizionin Publik dhe Privatrdquo 11 maj 2006 Fletorja Zyrtare 65 2006

Ligji nr 9645 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2007rdquo i 27 neumlntorit 2006

Ligji nr 9836 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2008rdquo i 26 neumlntorit 2007

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

46

ANEKS 2 BIBLIOGRAFIA

Neuml anglisht

IREX Media Sustainability Index 2005 ndash Albania IREX Washington DC 2006

IREX Media Sustainability Index 2006 ndash Albania IREX Washington DC 2007

Neuml shqip

KKRT Vlereumlsim i teuml Ardhurave teuml Reklamave nga Monitorimi prillndashmaj 2005

KKRT Raporti Vjetor 2006 neuml Kuvendin e Shqipeumlriseuml

RTSH Raporti Vjetor peumlr Veprimtarineuml e RTSH 2006

Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007

Unioni i Gazetareumlve Shqiptareuml ldquoMbrojtja neuml puneuml dhe sigurimi social i punonjeumlsve teumlmedias njeuml domosdoshmeumlri peumlr shtypin e lireumlrdquo

S H Q I P Euml R I A

47

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Page 16: Televizioni në Europë: Raportet vijuese 2008 - Shqipëria · Media Program përpiqet të nxisë median e pavarur, profesionale dhe të qëndrueshme si dhe gazetarinë cilësore,

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

16

Pavareumlsia

17 Qeveria duhet teuml investigojeuml rregullisht pohimet mbi dhunimet e liriseuml dhe teuml pavareumlsiseuml seuml medias

Qeveria nuk ka treguar gatishmeumlri teuml madhe peumlr teuml hetuar dhunimet e liriseuml seuml medias rregullisht Neuml keumlteuml meumlnyreuml ky rekomandim ende qeumlndron

Studime dhe monitorim

18 Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare duhet teuml monitorojneuml dhe teuml raportojneuml publikisht mbi dhunimet e pavareumlsiseuml seuml medias19 Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare duhet teuml asistojneuml me studime dhe monitorim fusha teuml veccedilanta teuml aktivitetit teuml medias teuml tilla si pavareumlsia respektimi i ligjit dhe etika e medias

Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare kaneuml vazhduar ta peumlrmbushin rolin e tyre monitorues Puna e tyre monitoruese dhe keumlrkimore eumlshteuml thelbeumlsore dhe duhet teuml vazhdojeuml

S H Q I P Euml R I A

17

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

14 Transmetuesi publik (RTSH)

Reforma e RTSH

20 Qeveria duhet teuml mbeumlshteseuml transformimin e Radio Televizonit Shqiptar (RTSH) neuml njeuml transmetues teuml veumlrteteuml teuml sheumlrbimit publik duke beumlreuml teuml qarta rolet dhe peumlrgjegjeumlsiteuml dhe duke garantuar transparenceumln e administrimit21 Shoqatat e gazetareumlve dhe organizatat ndeumlrqeveritare duhet teuml ndeumlrmarrin hapat e duhura nga ana e tyre peumlr teuml mbeumlshtetur transformimin e RTSH22 Qeveria dhe OJQ teuml reumlndeumlsishme teuml keumltij sektori duhet teuml peumlrpiqen teuml sjellin teuml gjitheuml aktoreumlt neuml njeuml debat publik mbi teuml ardhmen e RTSH Kjo duhet teuml peumlrfshijeuml gazetareumlt e RTSH drejtoreumlt e meumlparsheumlm dhe ata teuml tanisheumlm autoritetin rregullator (KKRT) OJQ dhe komunitetin e gazetareumlve neuml peumlrgjitheumlsi23 Shoqeumlria civile duhet ta sjelleuml peumlrpara veumlmendjes seuml publikut shqeteumlsimet mbi RTSH dhe teuml keumlrkojeuml zgjidhje nga organet kompetente Neuml lidhje me TVSH keumlto shqeteumlsime peumlrfshijneuml por nuk janeuml teuml kufi zuara me cileumlsineuml e programit transparenceumln e administrimit efi kasitetin e administrimit dhe pavareumlsineuml nga qeveria dhe grupet politike

Menaxhimi i ri i RTSH duket se ka nisur njeuml reformeuml serioze Eumlshteuml ende shumeuml hereumlt peumlr teuml nxjerreuml peumlrfundime peumlr strategjineuml e tij por mund teuml thuhet me siguri se ai do teuml keteuml nevojeuml peumlr asistenceuml fi nanciare dhe teknike dhe do teuml duhet teuml beumljeuml njeuml menaxhim teuml menccedilur dhe efi kas teuml burimevePrandaj rekomandimet nga raporti fi llestar janeuml ende teuml vlefshme Qeveria duhet teuml mbeumlshteseuml reformeumln e RTSH dhe shoqatat e gazetareumlve duhet teuml organizojneuml debate publike dhe teuml ofrojneuml peumlrvojeumln e tyre peumlr teuml ndihmuar keumlteuml reformeuml Cileumlsia e programit transparenca e administrateumls si dhe efi kasiteti i menaxhimit duhet teuml jeneuml ndeumlr temat qeuml shoqeumlria civile duhet teuml keteuml neuml veumlmendje teuml saj

Financimi

24 Qeveria duhet ta njoheuml dhe ta beumljeuml teuml ditur teuml ardhureumln nga tarifat e licensave Kur kjo teuml kryhet ateumlhereuml duhet teuml mendohet peumlr teuml gjetur rrugeumlt peumlr teuml peumlrmireumlsuar nivelin e pageseumls seuml keumlsaj tarife

Ky rekomandim nuk eumlshteuml peumlrmbushur Qeveria duhet ende teuml rriseuml transparenceumln peumlr teuml ardhurat nga taksa e aparatit

Programacioni

25 Administrimi dhe stafi i Radio Televizionit Shqiptar (TVSH) duhet teuml peumlrmireumlsojeuml cileumlsineuml e produksionit dhe teuml peumlrcaktojeuml njeuml struktureuml programi qeuml do teuml rriste interesin publik dhe do ta beumlnte meuml teumlrheqeumls keumlteuml stacion televiziv

Megjitheuml ndryshimet e fundit neuml RTSH menaxhimi dhe stafi i stacionit duhet teuml peumlrmireumlsojneuml programacionin

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

18

15 Shoqeumlria civile

Kodet e etikeumls

26 Shoqatat e gazetareumlve duhet teuml peumlrpilojneuml kodet e etikeumls ose teuml amendojneuml ateuml ekzistues teuml rrisin ndeumlrgjegjeumlsimin peumlr keumlto kode dhe teuml promovojneuml veprimin neuml peumlrputhje me to

Neuml shtator 2006 shoqatat e gazetareumlve miratuan njeuml kod etike peumlr teuml gjitha mediat neuml vend Megjithateuml kodi nuk eumlshteuml miratuar ldquozyrtarishtrdquo nga ndonjeuml media dhe ende nuk ka ndonjeuml mekanizeumlm peumlr ta zbatuar ateuml Gazetareumlt janeuml teuml lireuml teuml vendosin neumlse duan ta respektojneuml ateuml apo jo Njeuml sistem efi kas veteumlrregullimi dhe njeuml ambient i sigurt peumlr gazetareumlt mbeten ende qeumlllime teuml largeumlta

Shoqatat e mediave

27 Shoqatat e mediave duhet teuml forcojneuml neuml meumlnyreuml teuml ndjeshme afteumlsiteuml peumlr debat publik dhe ndeumlrgjegjeumlsimin e organizatave dhe shoqatave teuml mediave neumlpeumlrmjet njeuml bashkeumlpunimi meuml teuml mireuml dhe duke promovuar teuml drejtat e gazetareumlve peumlrballeuml pronareumlve teuml mediave dhe qeveriseuml 28 Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare duhet teuml ofrojneuml eksperienceuml dhe asistenceuml peumlr konsolidimin e shoqatave teuml mediave

Nuk ka pasur shumeuml peumlrparim neuml keumlteuml aspekt Shoqatat e gazetareumlve duhet teuml vazhdojneuml teuml peumlrmireumlsojneuml kapacitetet e tyre Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare teuml cilat kaneuml asistuar procesin deri tani duhet teuml vazhdojneuml mbeumlshtetjen e tyre

2 REKOMANDIMET E REJA SIPAS RAPORTIT TEuml 2008

21 Legjislacioni

Televizioni dixhital

KKRT duhet teuml hartojeuml njeuml Strategji Dixhitalizimi dhe pastaj teuml niseuml procesin e licensimit dixhitalHartimi i Strategjiseuml duhet teuml miratohet pas njeuml debati publik me paleumlt e interesuara Strategjia duhet teuml marreuml parasysh tema teuml tilla si mbrojtjen e konsumatorit investimet neuml platforma dixhitale teuml beumlra tashmeuml neuml vend si dhe pluralizmin dhe konkurrenceumln neuml media

1

2

S H Q I P Euml R I A

19

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

C Peumlrfundimet kryesore teuml monitorimit vijues

1 AMBIENTI I PEumlRGJITHSHEumlM I TRANSMETIMEVE

11 Zhvillimet kyccedile neuml legjislacion dhe politika

Qeuml nga koha e botimit teuml ldquoTelevizioni neuml Europeumlrdquo neuml 2005 peumlrvoja e Shqipeumlriseuml ka qeneuml e pasur neuml aspektin e legjislacionit dhe politikave peumlr median me debate teuml nxehta rreth teuml ardhmes seuml autoriteteve rregullatore transparenceumls seuml fi nancimeve neuml media si dhe transmetimeve numerike Peumlrbeumlrja e autoriteteve rregullatore eumlshteuml ndryshuar me ligj Ndryshime teuml tjera ligjore peumlrpiqen teuml zvogeumllojneuml vareumlsineuml ekonomike teuml medias elektronike nga reklamat shteteumlrore dhe peumlr pasojeuml dhe nga abuzimet e mundshme

Pas debatesh teuml gjata dhe teuml gjalla mes pronareumlve teuml medias deputeteumlve rregullatoreumlve RTSH dhe shoqatave teuml industriseuml Shqipeumlria po peumlrgatitet peumlr teuml legalizuar platformeumln e saj dixhitale sipas Ligjit peumlr Transmetimet Dixhitale2 Transmetimet dixhitale neuml platformat satelitore dhe tokeumlsore janeuml zhvilluar me shpejteumlsi gjateuml tre viteve teuml kaluara duke arritur njeuml depeumlrtim teuml reumlndeumlsisheumlm Pas gati kateumlr vitesh transmetimi platforma televizive dixhitale DigitAlb pretendonte se kishte 120000 abonenteuml neuml fi llim teuml 2006 neuml Shqipeumlri dhe te shqiptareumlt qeuml jetojneuml jashteuml3 Caktimi i ndikimit teuml ligjit te DigitAlb dhe te abonenteumlt e tij do teuml jeteuml njeuml test i meumltejsheumlm peumlr autoritetin rregullator Nga ana tjeteumlr mbetet peumlr trsquou pareuml neumlse transmetuesit e tjereuml sidomos TVSH do teuml jeneuml neuml gjendje teuml investojneuml neuml dixhitalizimin dhe teuml konkurrojneuml me DigitAlb

TVSH vazhdon teuml mos e peumlrmbusheuml misionin e saj Drejtuesit e caktuar neuml fund teuml 2006 peumlrballen me detyreumln e veumlshtireuml e kthimit teuml stacionit neuml njeuml operator me teuml veumlrteteuml publik edhe pse vuan nga njeuml reumlnie e vazhdueshme e popullaritetit ndeumlrkoheuml qeuml audienca e stacioneve private ka ardhur neuml rritje Njeuml hap tejet i vonuar neuml keumlteuml drejtim u mor neuml gusht teuml vitit 2007 me hartimin e peumlrbashkeumlt teuml njeuml strategjie peumlr RTSH neuml ereumln dixhitale nga TVSH dhe Unioni Europian i Transmetimeve (EBU) me keumlshillimin e Divizionit teuml Medias seuml Keumlshillit teuml Europeumls

12 Masat ligjore teuml BE

Shqipeumlria e ka miratuar pjeseumlrisht legjislacionin dhe standartet europiane peumlr median Neuml vitin 1999 vendi fi rmosi dhe ratifi koi Konventeumln e Keumlshillit teuml Europeumls peumlr Televizionin Ndeumlrkufi tar dhe Protokollin e tij Shteseuml Shumeuml nga masat e Ligjit peumlr Radion dhe

2 Ligji nr 9742 i 28 maj 2007 neuml Transmetimet Numerike neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml (meuml tej Ligji peumlr Transmetimet Numerike)3 Sipas teuml dheumlnave nga DigitAlb (gjendet neuml httpwwwdigitalbtvkompania e pareuml neuml 31 korrik 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

20

Televizionin4 vijneuml nga kjo marreumlveshje dhe neuml njeuml meumlnyreuml peumlrmbushin disa nga keumlrkesat e Direktiveumls Televizioni Pa Kufi j (TVWF)5 si masat peumlr sponsorizimet reklamat teuml drejteumln e replikeumls dhe mbrojtjen e teuml miturve

Legjislacioni shqiptar peumlr median nuk ka peumlrfshireuml keumlrkesat e Direktiveumls TVWF peumlr teleshitjet dhe transmetimin e veprave europiane Ligji peumlr Transmetimet Numerike paraqiti keumlrkeseumln qeuml veprat europiane duhet teuml peumlrbeumljneuml 50 teuml programacionit teuml njeuml stacioni duke lejuar qeuml kjo peumlrqindje teuml arrihet neuml meumlnyreuml progresiveMegjithateuml respektimi i keumltyre standarteve duhet ende teuml monitorohet pasi ky ligj eumlshteuml ende mjaft i ri Kishte njeuml ide peumlr teuml caktuar njeuml grup pune teuml peumlrbeumlreuml nga tre eksperteuml teuml pavarur teuml medias teuml cileumlt do teuml rishikonin Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin dhe do teuml propozonin ndryshime qeuml do ta sillnin keumlteuml ligj neuml linjeuml me ligjet e BE Deri tani kjo nuk u realizua Komisioni i Peumlrhersheumlm Parlamentar peumlr Median dhe Mjetet e Informimit Publik (meuml pas Komisioni Parlamentar i Medias) po e kryen keumlteuml detyreuml por ritmi eumlshteuml i ngadalteuml duke pasur parasysh peumlrpareumlsiteuml e ccedileumlshtjeve teuml tjera neuml Parlament meuml sakteumlsisht reformeumln neuml drejteumlsi Megjithateuml ka peumlrpjekje peumlr teuml reformuar legjislacionin e medias Rregullatoreumlt dhe eksperteuml teuml Komisionit Parlamentar teuml Medias kaneuml paraqitur propozimet e tyre peumlr ndryshime ligjore por ende nuk eumlshteuml e qarteuml se cilat do teuml jeneuml hapat neuml vijim6

Edhe pse nuk ka patur njeuml monitorim teuml vazhduesheumlm se si janeuml zbatuar keumlto masa nuk ka patur ndonjeuml problem teuml veccedilanteuml7 Nga ana tjeteumlr zbatimi i masave teuml tjera teuml frymeumlzuara nga legjislacioni i BE peumlr median ka qeneuml jo i keumlnaqsheumlm Si neuml shumeuml sektoreuml teuml tjereuml neuml Shqipeumlri edhe industria e medias ka mungeseuml transparence dhe ligjet qeuml garantojneuml transparenceumln e proneumlsiseuml dhe fi nancimit mbeten teuml veumlshtira peumlr trsquou zbatuar Kjo peumlr shkak teuml mungeseumls seuml peumlrgjithshme teuml transparenceumls neuml treg Njeuml hap peumlrpara ishte njeuml amendim neuml korrik 2006 teuml Ligjit peumlr Radion dhe Televizionin qeuml i ndalonte pronareumlt e mediave teuml merrnin pjeseuml neuml tendera publikeuml8 Megjithateuml seumlrish peumlr shkak teuml mungeseumls seuml peumlrgjithshme teuml transparenceumls dhe dheumlnies seuml uleumlt teuml peumlrgjegjeumlsiseuml si nga ana e medias ashtu edhe nga ana e qeveriseuml kjo maseuml ligjore mund teuml anashkalohet me lehteumlsi

4 Ligji nr 8410 i 30 shtatorit 1998 peumlr Radion dhe Televizionin Publik dhe Privat neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml i ndryshuar me Ligjin nr 8657 i 31 korrikut 2000 Ligji nr 8794 i 10 majit 2001 Ligji nr 9016 i 20 shkurtit 2003 Ligji nr 9124 i 29 korrikut 2003 dhe Ligji nr 9677 i 13 janarit 2007 (meuml tej Ligji i Radios dhe Televizionit)5 Direktiva 9736EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 30 qershor 1997 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin e disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 202 30 korrik 1997 Direktiva 200765EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 11 dhjetor 2007 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 33227 18 dhjetor 20076 Intervisteuml me Vjollca Meccedile keumlshilltare praneuml Kryetares seuml Parlamentit Tiraneuml 17 janar 2008 7 Intervisteuml me Andrea Nathanailin Drejtor Programacioni praneuml KKRT Tiraneuml 6 korrik 2007 8 Ligji i Radios dhe Televizionit neni 20

S H Q I P Euml R I A

21

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

13 Tregu i transmetimeve

Stacionet televizive vazhdojneuml teuml shtohen neuml numeumlr dhe mund teuml argumentohet edhe qeuml cileumlsia ka ardhur neuml rritje por pa patur studime sistematike dhe teuml besueshme peumlr shikueshmeumlrineuml peumlrqindja e veumlrteteuml e tregut peumlr ccedildo stacion mbetet e panjohur Instituti i Sondazheve dhe Opinioneve i cili meuml pareuml ka beumlreuml peumlrpjekje peumlr teuml matur shikueshmeumlrineuml ka nisur njeuml peumlrpjekje teuml re peumlr studim shikueshmeumlrie neuml vitin 2007 Megjithateuml eumlshteuml ende hereumlt peumlr teuml patur rezultate teuml qarta Peumlr shembull Top Channel njeuml stacion qeuml nuk ka patur licenseuml kombeumltare deri neuml janar teuml 2008 mendohet se geumlzon njeuml peumlrqindje mesatare shikueshmeumlrie prej 70 peumlrqind9 Edhe pse nuk ka asnjeuml dyshim qeuml stacioni eumlshteuml shumeuml i ndjekur kjo shifeumlr eumlshteuml njeuml vlereumlsim i peumlrafeumlrt i eksperteumlve dhe veumlzhguesve pa asnjeuml teuml dheumlneuml zyrtare qeuml ta mbeumlshteseuml keumlteuml Stacionet e tjera meuml teuml ndjekura televizive mendohen se janeuml TV Klan Vizion+ TV Koha si dhe stacionet me lajme News24 dhe Alsat Edhe pse TVSH ende ka mbulimin meuml teuml madh teuml territorit ldquocileumlsia programore neuml uljerdquo10 ka sjelleuml humbjen e avantazhit teuml konkurrenceumls

2 RREGULLIMI DHE LICENSIMI I SEKTORIT TEuml TELEVIZIONIT

21 Autoritetet dhe korniza rregullatore

Deri neuml 2006 Ligji peumlr Radion dhe Televizionin thoshte se KKRT ishte njeuml organ i pavarur i peumlrbeumlreuml nga kryetari neumlnkryetari dhe peseuml aneumltareuml teuml zgjedhur neuml bazeuml teuml peumlrvojeumls dhe meritave neuml fushat sociale ligjore teuml arsimit dhe teuml medias Presidenti i Republikeumls propozonte njeuml kandidat ndeumlrsa gjashteuml teuml tjereumlt propozoheshin nga Komisioni Parlamentar i Medias Meuml pas Parlamenti zgjidhte aneumltareumlt dhe kryetarin me votim me shumiceuml teuml thjeshteuml11

Neuml shkurt 2006 qeveria propozoi njeuml ndryshim ligjor qeuml do teuml shkurtonte KKRT neuml peseuml aneumltareuml dhe do teuml ndryshonte formuleumln e emeumlrimit Duke pretenduar se formula e peumlrfaqeumlsimit teuml balancuar neuml organin rregullator ishte e qarteuml qeuml nuk funksiononte qeveria propozoi njeuml peumlrfshirje meuml teuml gjereuml teuml shoqeumlriseuml civile shoqatave teuml medias akademikeumlve dhe organizatave teuml tjera teuml ngjashme neuml procesin e emeumlrimit Propozimi ndezi njeuml debat teuml gjalleuml dhe krijoi njeuml klimeuml dyshimi mes paleumlve teuml interesuar shumica e teuml cileumlve mendonin se qeveria donte teuml vinte KKRT neumln kontroll Ndeumlrkoheuml qeuml teuml gjitheuml binin dakord se ekzistonte njeuml nevojeuml e forteuml peumlr reformeuml shumeuml teuml tjereuml shpreheumln shqeteumlsimin se ky propozim nuk garantonte ndonjeuml peumlrmireumlsim ldquoSi aneumltar i Komisionit Parlamentar teuml Medias besoj se neuml keumlteuml fusheuml duhen beumlreuml ndryshime por ta sjelleumlsh keumlteuml propozim fshehurazi sidomos nga qeveria dhe sidomos kur po fl asim peumlr pushtetin e kateumlrt qeuml eumlshteuml media kjo leuml njeuml shije teuml keqerdquo12

9 A Stefani Teuml pavarurit kali i Trojeumls neuml media Panorama 16 shkurt 2006 f 1710 IREX Media Sustainability Index 2006 ndash Shqipeumlria IREX Washington DC 2007 f 6 Gjendet neuml website e IREX te httpwwwirexorgprogramsMSI_EUR2006albaniaasp (i pareuml neuml 1 gusht 2007) (meuml tej IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria)11 OSIShqipeumlria kapitulli peumlr autoritetin rregullator f 194 19912 N Lesi ldquoA duhet teuml merremi me ligjin peumlr mediat elektronikerdquo Koha Joneuml 10 shkurt 2007 f 3

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

22

Peumlrveccedil shqeteumlsimit peumlr peumlrmbajtjen e amendamentit shumeuml stacione televizive shoqatat e gazetareumlve peumlrfaqeumlsues teuml shoqeumlriseuml civile dhe eksperteuml teuml medias kundeumlrshtuan mungeseumln e debatit dhe keumlshillimit peumlrpara paraqitjes seuml amendamenteve neuml Parlament Peumlr pasojeuml Komisioni Parlamentar i Medias ftoi pronareumlt dhe drejtoreumlt e mediave meuml teuml reumlndeumlsishme si dhe kryetareumlt e shoqatave teuml gazetareumlve juristeuml dhe peumlrfaqeumlsues teuml shoqeumlriseuml civile qeuml teuml paraqisnin propozimet e tyre

Ligji i tanisheumlm u miratua neuml parlament neuml maj 2006 pas njeuml debati teuml nxehteuml Edhe pasi Presidenti vuri veton dhe e ktheu ligjin ai u miratua seumlrish neuml qershor 2006 dhe u beuml i detyruesheumlm Ideja e qeveriseuml peumlr teuml shkurtuar aneumltareumlt e KKRT neuml peseuml aneumltareuml u pranua me kusht qeuml shoqatat dhe grupet e meumlposhtme mund teuml propozojneuml teuml pakteumln kateumlr kandidateuml peumlr secilin aneumltar13

shoqatat dhe grupimet e mediave elektronike

shoqatat e medias seuml shkruar

universitetet dhe shoqatat e inxhinieriseuml elektrike dhe elektronike

shoqatat e juristeumlve fakultetet e Ligjit dhe Dhoma Kombeumltare e Avokateumlve

partiteuml parlamentare

Nga keumlta kandidateuml Komisioni i Medias duhet teuml peumlrzgjedheuml jo meuml shumeuml se dy kandidateuml peumlr ccedildo post dhe ua propozon ato Parlamentit peumlr votimin peumlrfundimtar14 Ligji i ndryshuar thoteuml gjithashtu se kandidateumlt me grada shkencore janeuml teuml parapeumllqyer dhe se keumlto grada janeuml teuml detyruara peumlr kandidateumlt e nominuar nga universitetet dhe nga shoqatat e inxhinieriseuml elektrike dhe elektronike15

Ligji i ndryshuar peumlr Radion dhe Televizionin gjithashtu ngushtoi kriteret peumlr zgjedhje si aneumltar i KKRT Peumlr shembull aneumltareumlt e partive ose shoqatave politike ose personat qeuml kaneuml qeneuml apo kaneuml konkurruar peumlr postin e kryebashkiakut ose peumlr deputet apo qeuml kaneuml qeneuml aneumltareuml teuml Keumlshillit teuml Ministrave apo prefekteuml neuml dy mandatet e fundit nuk mund teuml zgjidhen16 Ky ndryshim beumlnte pjeseuml neuml shndeumlrrimin e KKRT neuml njeuml organ meuml profesional

Debati qeuml pasoi zgjedhjen e aneumltareumlve teuml KKRT sipas formuleumls seuml re ishte akoma meuml i ndezur Aneumltareumlt e rinj u emeumlruan neuml 29 korrik 2006 gjateuml sesionit peumlrfundimtar teuml Parlamentit para pushimeve verore Deputeteumlt e opoziteumls refuzuan teuml votonin Emeumlrimi i aneumltareumlve teuml KKRT seuml bashku me ata teuml Keumlshillit Drejtues teuml TVSH erdhi neuml njeuml koheuml kur kriza midis shumiceumls dhe politikaneumlve teuml opoziteumls kishte arritur kulmin Arsyeja peumlr keumlteuml peumlrplasje ishte mosmarreumlveshja peumlr ndryshimet neuml ligjin e transmetimeve dhe peumlr reformeumln elektorale e cila eumlshteuml ende neuml proces neuml Shqipeumlri Por neuml vereumln e 2006 teuml gjitha keumlto ccedileumlshtje ishin veccedilaneumlrisht

13 Ligji nr 9531 i cili amendon Ligjin e Radios dhe Televizionit me kapitullin Peumlr Radion dhe Televizionin Publik dhe Privat 11 maj 2006 Fletorja Zyrtare nr 65 2006 neni 2 paragrafi 114 Ibid paragrafi 215 Ibid paragrafi 3 dhe 416 Ibid neni 4

bull

bull

bull

bull

bull

S H Q I P Euml R I A

23

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

polemizuese duke pasur parasysh qeuml po afroheshin zgjedhjet lokale teuml shkurtit teuml 2007 Kur paleumlt neuml parlament arriteumln marreumlveshjen neuml 30 korrik 2006 ajo marreumlveshje peumlrfshinte edhe angazhimin peumlr ta kthyer seumlrish numrin e aneumltareumlve teuml KKRT neuml shtateuml dhe se dy aneumltareumlt shteseuml do teuml emeumlroheshin nga deputeteumlt e opoziteumls nga kandidateumlt e shoqeumlriseuml civile17

Megjithateuml neuml vend qeuml teuml rritej aneumltareumlsia e KKRT u ul neuml kateumlr aneumltareuml pas doreumlheqjes seuml kryetarit Ledi Bianku neuml qershor 2007 Derisa vendet bosh u ploteumlsuan neuml shtator 2007 KKRT ka marreuml veteumlm vendime qeuml nuk keumlrkonin njeuml shumiceuml Kjo gjeuml pengoi puneumln e saj

Ndeumlrkoheuml neuml njeuml klimeuml dyshimi dhe kritikash nga politikaneumlt e opoziteumls dhe nga disa stacione televizive qeuml pretendonin se KKRT ishte ende njeuml organ i politizuar rregullatori ka kryer njeuml reformeuml teuml brendshme Neuml dhjetor 2006 parlamenti miratoi njeuml rishikim teuml skemeumls administrative qeuml e rriste stafi n e KKRT nga 32 neuml 4818 si dhe ristrukturonte departamentet e saj duke theksuar peumlrmireumlsimin e monitorimit si teuml pirateriseuml seuml sinjalit dhe teuml mbulimit territorial teuml medias elektronike Gjithashtu skema propozonte teuml krijonte njeuml njeumlsi teuml marreumldheumlnieve publike peumlr teuml peumlrmireumlsuar transparenceumln e rregullatorit Reforma meuml e ndjeshme kishte teuml beumlnte me rritjen e departamentit teuml programacionit nga gjashteuml aneumltareuml neuml 16 peumlr teuml peumlrmireumlsuar peumlrmbajtjen e medias elektronike Kur keumlto ndryshime teuml peumlrfundojneuml departamenti pritet teuml jeteuml neuml gjendje teuml monitorojeuml edicionet informative peumlrditeuml si dhe reklamat problemet etike dhe ccedileumlshtje teuml tjera qeuml KKRT nuk i ka mbuluar meuml pareuml19

Gjithashtu plani propozoi ndryshime neuml keumlshillin e ankesave teuml KKRT njeuml organ keumlshillimor peumlrgjegjeumls peumlr trajtimin e aspekteve morale dhe etike teuml programeve Megjithateuml vendimet e tij nuk kaneuml forceuml ligjore20 Me planet peumlr reformeuml ky organ eumlshteuml ndryshuar neuml Keumlshill Etike I peumlrbeumlreuml nga tre aneumltareuml si meuml pareuml teuml cileumlt janeuml eksperteuml teuml medias teuml emeumlruar nga rregullatori Keumlshilli i Etikeumls eumlshteuml peumlrgjegjeumls peumlr ndeumlrgjegjeumlsimin e publikut peumlr normat etike dhe shkeljet neuml programe ldquoKy vizion lind nga koncepti qeuml institucionet jo veteumlm duhet teuml ndjekin preferencat e publikut neuml lidhje me aspektet etike neuml media me profesionalizeumlm dhe gjykim teuml specializuar ato duhet teuml udheumlheqin shoqeumlrineuml drejt standarteve meuml teuml lartardquo21

Neuml keumlteuml meumlnyreuml Keumlshilli i Etikeumls pritet teuml marreuml njeuml rol meuml aktiv sesa thjesht teuml pranojeuml ankesa nga publiku Megjithateuml eumlshteuml ende hereumlt peumlr teuml vlereumlsuar impaktin e keumltyre ndryshimeve pasi Keumlshilli u krijua neuml qershor 2007 dhe sapo e ka nisur veprimtarineuml e tij Plani i reformeumls eumlshteuml neuml fazeumln peumlrfundimtare teuml zbatimit22

17 Marreumlveshja e 30 korrikut 2006 i peumlrmendur neuml D Ndrenika ldquoArrihet marreumlveshja PDndashPS ploteumlsohenkeumlrkesat e opoziteumlsrdquo Shekulli 31 gusht 2006 f 318 KKRT Relacioni Shpjegues peumlr Parlamentin i marreuml nga KKRT19 Ibid20 OSIShqipeumlria kapitulli peumlr autoritetin rregullator f 194ndash19921 KKRT Raport Vjetor neuml Kuvendin e Shqipeumlriseuml 2006 gjendet neuml httpwwwkkrtgovalimagesstorieskkrtfi lesRaporti-Perfundimtar-2006zip(i pareuml neuml 15 korrik 2007) (meuml tej KKRT Raporti Vjetor 2006)22 Intervisteuml me Elona Kana Drejtoresheuml e Departamentit Juridik dhe teuml Licensave praneuml KKRT Tiraneuml 18 janar 2008

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

24

22 Sistemi i licensimit

Reforma e KKRT nuk pati pasoja peumlr sistemin e dheumlnies seuml licensave teuml transmetimit Ndryshimi i veteumlm ka teuml beumljeuml me fuqineuml peumlr teuml dheumlneuml licensa peumlr transmetime numerike njeuml ligj ky qeuml u miratua neuml qershor 2007 por mbetet ende peumlr trsquou zbatuar23

Peumlrsa i peumlrket licensimeve dy nga vendimet e KKRT kaneuml ngjallur polemika neuml tre vitet e fundit njeuml kishte teuml beumlnte me dheumlnien e njeuml license transmetimi njeuml stacioni televiziv lokal dhe tjetri peumlr heqjen e antenave teuml transmetimit teuml disa stacioneve televizive

Neuml mes teuml prillit 2007 KKRT njoftoi peumlr njeuml inspektim teuml spektrit teuml frekuencave neuml teuml gjitheuml vendin Mediat elektronike qeuml operonin pa licensa u njoftuan se duhej teuml ndeumlrprisnin transmetimet24 Sipas ish-kryetarit teuml KKRT Ledi Bianku ky pastrim i spektrit kishte peumlr qeumlllim teuml mundeumlsonte zbatimin e Planit teuml Frekuencave duke fuqizuar keumlshtu konkurrenceumln midis operatoreumlve ekzistues para fi llimit teuml transmetimeve dixhitale25 Neuml 9 Maj 2007 KKRT vendosi teuml hiqte antenat e paautorizuara teuml transmetimit neuml disa qytete Keumlto antena i peumlrkisnin Top Channel TV Vizion Plus TV Telesport dhe TV Koha teuml cilat e akuzuan rregullatorin se po merrte vendime politike dhe se po i hiqte antenat peumlr shkak teuml qeumlndrimit kritik teuml keumltyre televizioneve kundeumlr qeveriseuml

KKRT u peumlrgjigj se inspektimi ishte lajmeumlruar para shtateuml muajsh neuml peumlrputhje me kriteret ligjore teuml licensimit26 Bianku peumlrseumlriti se rregullatori ishte i detyruar teuml zbatonte planin kombeumltar teuml frekuencave peumlr teuml beumlreuml vend peumlr njeuml transmetues teuml ri kombeumltar dhe peumlr lanccedilimin e transmetimeve numerike27 Neuml fakt njeuml muaj pas keumltij vendimi KKRT njoftoi peumlr njeuml tender peumlr njeuml stacion televiziv teuml kateumlrt kombeumltar28 Top Channel dhe Vizion Plus aplikuan peumlr licenseumln e re kombeumltare dhe neuml 21 janar 2008 Top Channel u beuml stacioni i kateumlrt televiziv privat kombeumltar

23 OSIShqipeumlria kapitulli peumlr autoritetin rregullator f 194ndash19924 KKRT Njoftim peumlr Shtyp ldquoInspektimi i Gjitheuml Spektrit teuml Frekuencave neuml Shqipeumlrirdquo gjendet neumlhttpwwwkkrtgovalcontentview261 (i pareuml neuml 15 qershor 2007)25 Studimi i vitit 2002 i KKRT peumlr planin e frekuencave peumlr televizionin analog u rifreskua neuml 2007 sipas rishpeumlrndarjes seuml frekuencave sipas vendimeve teuml Konferenceumls Rajonale teuml Radiokomunikacioneve neuml 2006 (RRC-06)26 Njoftim peumlr shtyp i KKRT ldquoKKRT do teuml ploteumlsojeuml Planin e Inspektimit teuml Spektritrdquo 10 maj 2007 Gjendet neuml httpwwwkkrtgovalcontentview33 (pareuml neuml 10 qershor 2007) shih gjithashtu Intervisteuml e pabotuar me Ledi Biankun Kryetar i KKRT gjendet neuml httpwwwkkrtgovalcontentview331 (pareuml neuml 10 qershor 2007) (Beumlhet fjaleuml peumlr njeuml intervisteuml qeuml njeuml gazeteuml shqiptare zhvilloi me kryetarin e KKRT dhe meuml voneuml nuk u botua KKRT e botoi intervisteumln neuml faqen e saj teuml Internetit)27 Ibid28 Njoftim peumlr shtyp i KKRT gjendet neuml httpwwwkkrtgovalcontentview311 (pareuml neuml 10 qershor 2007)

S H Q I P Euml R I A

25

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Paralelisht me keumlteuml tender KKRT rinisi fushateumln e heqjes seuml antenave teuml paligjshme neuml tetor 2007 neuml Elbasan dhe Korccedileuml Neuml Gjirokasteumlr KKRT gjithashtu konfi skoi antenat dhe pajisjet e disa kanaleve televizive greke qeuml po transmetonin pa licensa neuml jug teuml vendit29

Saga e antenave televizive u parapri nga njeuml debat tjeteumlr qeuml lidhej me dheumlnien e njeuml license transmetimi njeuml stacioni lajmesh teuml vendosur neuml Tiraneuml KKRT me aneumltareumlsineuml e meumlparshme e kishte ngrireuml procesin e licensimit peumlr Tiraneumln dhe Durreumlsin neuml maj 200330 Neuml 17 qershor 2006 KKRT vendosi teuml ngrinte procesin e licensimit neuml teuml gjitheuml vendin31 Teuml dyja vendimet niseshin nga kaosi qeuml kishte pushtuar spektrin e frekuencave sidomos peumlrreth kryeqytetit si dhe nga mungesa e planit kombeumltar teuml frekuencave32 KKRT e tanishme tha se asnjeuml nga keumlto vendime nuk kishte bazeuml ligjore33 e kundeumlrta ato ishin ldquoabsurderdquo dhe ldquodiskriminueserdquo pasi KKRT e meumlparshme kishte dheumlneuml licensa neuml zona ku veteuml kishte ndaluar licensimin e stacioneve televizive34 Keumlshtu KKRT i dha fund ngrirjes seuml licensave dhe hapi driteumln e gjelbeumlr peumlr licensimin e 21 operatoreumlve teuml rinj ndeumlr teuml cileumlt shtateuml stacione televizive lokale 12 televizione kablloreuml dhe dy radio lokale neuml 2006 dhe neuml fi llim teuml 200735

Vendimi meuml i diskutuesheumlm lidhej me Ora TV njeuml kanal qeuml transmeton veteumlm lajme Disa paleuml peumlrfshireuml edhe stacione teuml tjereuml televiziveuml gazetareuml dhe politikaneuml teuml opoziteumls thaneuml se Ora TV nuk duhej teuml kishte marreuml licenseuml Zeumlri meuml kritik ishte ai i News24 TV stacion lajmesh nga meuml teuml ndjekurit i cili pretendoi se KKRT kishte shkelur ligjin duke licensuar njeuml kompani qeuml nuk e kishte kapitalin e nevojsheumlm peumlr teuml hapur njeuml televizion Kjo sepse Ora shpk kompania qeuml zoteumlron Ora TV pranoi se kishte njeuml kapital prej ALL 100000 (euro8160) ndeumlrsa minimumi i keumlrkuar nga rregullatori ishte njeuml garanci prej ALL 25 milion (euro2040000)36

Peumlr meuml tepeumlr News24 TV aludoi se Ora TV kishte konfl ikt interesi pasi Ilda Prifti pronarja e Ora shpk37 ishte kusheumlrira e Alba Gineumls e cila zoteumlron 40 peumlrqind teuml kompaniseuml qeuml zoteumlron TV Klan televizion kombeumltar sipas artikujve neuml shtyp38 Ligji ndalon pronareumlt e njeuml transmetuesi kombeumltar teuml zoteumlrojneuml aksione drejtpeumlrdrejt ose teumlrthorazi neuml njeuml transmetues tjeteumlr39 Neuml keumlteuml rast nuk kishte shkelje teuml dukshme teuml ligjit pasi pronareumlt ishin individeuml teuml ndrysheumlm Megjithateuml kritikeumlt theksuan faktin qeuml Prifti e cila ishte 18 vjeccedil kur Ora TV mori licenseumln nuk i kishte peumlrvojeumln profesionale dhe kapitalin peumlr teuml krijuar njeuml kanal televiziv dhe

29 Njoftimet peumlr shtyp teuml KKRT tetor 2007 gjenden neuml httpwwwkkrtgovalcontentarchivecategory2007101 (pareuml neuml 24 janar 2008)30 Vendimi nr143 i KKRT cituar neuml Raportin Vjetor teuml KKRT 2006 f631 Vendimi nr 501 i KKRT cituar neuml Raportin Vjetor teuml KKRT 2006 f632 Intervisteuml me ish-kryetarin e KKRT Sefedin Ccedilela ldquoTeuml gjitha gabimet e Biankut dhe Dodeumlspeumlr licenseumln e rerdquo Gazeta Shqiptare 25 dhjetor 2006 f 733 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 734 Ibid f835 Ibid f1536 Ibid37 Informacion i marreuml nga autori prej KKRT Departamenti Juridik dhe i Licensave 13 korrik 200738 Ibid39 OSIShqipeumlria sektori mbi transmetuesit privateuml f 226

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

26

ishte thjesht njeuml kukull qeuml fshihte pronareumlt e veumlrteteuml40 Pas ankesave teuml beumlra nga News24 TV Prokuroria e Peumlrgjithshme nisi njeuml hetim peumlr keumlteuml ccedileumlshtje neuml dhjetor 2006 Duke keumlmbeumlngulur se vendimi i saj ishte neuml peumlrputhje teuml ploteuml me ligjin KKRT pretendoi se ajo ishte keumlshilluar edhe me Autoritetin peumlr Konkurrenceumln dhe Zyreumln e Regjistrit Tregtar41

Sipas ligjit teuml transmetimeve KKRT eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr dheumlnien e licensave peumlr transmetimet numerike Ligji beumln dallimin midis tre lloj licensave peumlr siguruesit e sheumlrbimit peumlr operatoreumlt e rrjetit dhe peumlr siguruesit e peumlrmbajtjes

Licensat peumlr rrjetet numerike tokeumlsore ndahen si meuml poshteuml

kombeumltare (e vlefshme peumlr dhjeteuml vjet) kur mbulojneuml jo meuml pak se 80 peumlrqind teuml vendit

rajonale (e vlefshme peumlr teteuml vjet) kur mbulojneuml deri neuml kateumlr njeumlsi administrative neuml kufi

gjeografi keuml me njeumlra-tjetreumln

lokale (e vlefshme peumlr teteuml vjet) kur mbulojneuml veteumlm njeuml njeumlsi administrative42

KKRT duhet teuml japeuml licensat neuml peumlrputhje teuml ploteuml me Planin e Frekuencave teuml miratuar nga RRC-06 Neumlse njeuml operator dixhital planifi kon teuml ndeumlrtojeuml njeuml rrjet duke peumlrdorur njeuml frekuenceuml qeuml eumlshteuml e zeumlneuml nga njeuml operator analog ateumlhereuml KKRT duhet trsquoi japeuml njeuml frekuenceuml tjeteumlr operatorit analog dhe teuml mbulojeuml shpenzimet e transferteumls Neumlse rregullatori nuk mund trsquoi mbulojeuml keumlto shpenzime kostot duhen mbuluar edhe nga operatori dixhital43

Ligji i detyron operatoreumlt analogeuml teuml vazhdojneuml teuml transmetojneuml derisa peumlrqindja e familjeve qeuml ndjekin transmetimet analoge teuml bjereuml poshteuml 10 peumlrqind teuml teumlreuml zoneumls seuml transmetimit Nga ana tjeteumlr RTSH ka teuml drejteumln teuml peumlrdoreuml dy nga shtateuml frekuencat kombeumltare teuml caktuara nga RRC-06 peumlr peumlrdorim dixhital peumlr Shqipeumlrineuml

KKRT eumlshteuml gjithashtu peumlrgjegjeumlse peumlr licensimin e siguruesve teuml peumlrmbajtjes44 Licensat mund trsquou jepen transmetuesve peumlr teuml transmetuar ose njeuml program televiziv apo radiofonik ose njeuml ldquobuqeteumlrdquo programesh Ccedildo sheumlrbim programi gjithashtu duhet teuml licensohet nga KKRT e cila peumlrcakton kriteret dhe kushtet peumlr programet si dhe teuml drejtat dhe detyrimet e teuml licensuarit Neuml keumlteuml kuadeumlr transmetuesit ekzistues analogeuml mund teuml konsiderohen tashmeuml teuml licensuar si sigurues teuml peumlrmbajtjes derisa sinjali analog teuml fi ket

Ligji gjithashtu vendos disa detyrime peumlr operatoreumlt e rrjeteve numerike Ato duhet teuml ofrojneuml teuml pakteumln 50 peumlrqind teuml sheumlrbimeve teuml tyre falas ndeumlrsa transmetuesi i sheumlrbimit publik nuk mund teuml keumlrkojeuml pageseuml peumlr ndonjeuml program teuml vetin

40 Gazmend Janku ldquoProkuroria nis hetimin peumlr skandalin e licenseumls neuml KKRTrdquo Gazeta Shqiptare 24 dhjetor 2006 f 1041 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 1842 Ligji i Transmetimeve Numerike neni 343 Ibid neni 344 Ibid neni 5

bull

bull

bull

S H Q I P Euml R I A

27

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Edhe pse KKRT ende nuk ka nisur teuml japeuml licensa numerike i ka vendosur tashmeuml kriteret peumlr dheumlnien e licensave peumlr operatoreumlt e rrjetit45 Keumlto kritere keumlrkojneuml njeuml kapital minimal prej ALL 1 bilion (Lek) ose euro817 milioneuml peumlr licenseuml kombeumltare ose ALL 400 milioneuml (euro327 milioneuml) peumlr njeuml licenseuml rajonale si dhe ALL 100 milioneuml (euro817000) peumlr njeuml licenseuml lokale Peumlrveccedil keumlsaj transmetuesit numerikeuml duhet teuml peumlrmbushin disa keumlrkesa teuml tjera peumlrfshireuml keumltu korrekteumlsineuml dhe pavareumlsineuml editoriale neuml sheumlrbimet e tyre teuml lajmeve dhe ato informative

Neuml pamje teuml pareuml kriteret e licensimit duken teuml drejta dhe neuml ndihmeuml teuml publikut sidomos peumlrsa i peumlrket theksit peumlr teuml zgjedhur standarde jo-ekskluzive transparenceumls seuml kostove dhe zgjedhjes seuml larmishme teuml peumlrmbajtjes Rregullatori ka fuqineuml teuml mbikqyreuml kriteret e licensimit dhe teuml zgjedheuml teuml licensuarit Normalisht kjo keumlrkon njeuml autoritet teuml pavarur teuml fuqisheumlm dhe profesional Fatkeqeumlsisht megjitheuml progresin e beumlreuml KKRT ende duhet teuml provojeuml qeuml i meriton ploteumlsisht keumlto epitete

Edhe pse procesi i licensimit dixhital ende duhet teuml fi llojeuml televizioni dixhital ka mbeumlrritur neuml Shqipeumlri kur DigitAlb nisi transmetimet neuml 15 korrik 2004 megjitheuml kundeumlrshtimin e forteuml si nga autoriteti rregullator ashtu edhe nga stacionet e tjera televizive DigitAlb eumlshteuml neuml transmetim peumlr gati kateumlr vjet tashmeuml duke pasur njeuml numeumlr gjithnjeuml neuml rritje abonenteumlsh 120000 neuml fi llim teuml 2006 sipas shifrave meuml teuml fundit qeuml disponohen46 Kompania ka deklaruar qeuml numri i abonenteumlve eumlshteuml rritur qeuml ateumlhereuml Deri neuml 2006 DigitAlb mbulonte me sinjal Shqipeumlrineuml Pereumlndimore nga Shkodra neuml veri deri neuml Vloreuml neuml jug47 Peumlr momentin kompania pretendon se mbulon teuml gjitheuml vendin48 Megjithateuml sipas ligjit peumlr transmetimet numerike veprimtaria e saj mund teuml beumlhej problematike pasi mbulimi me sinjal nga kompania do teuml keumlrkonte kateumlr licensa kombeumltare ndeumlrkoheuml qeuml ligji thoteuml se asnjeuml operator nuk mund teuml marreuml meuml shumeuml se njeuml licenseuml kombeumltare DigitAlb ofron njeuml buqeteuml tokeumlsore me 38 kanale tematike dhe teuml peumlrgjithshme si dhe me dy stacione radiofonike Peumlr teuml qeneuml neuml rregull me ligjin stacioni do teuml duhej teuml shkurtonte neuml meumlnyreuml drastike numrin e kanaleve teuml ofruara Kjo do teuml jeteuml akoma meuml e ndeumlrlikuar pasi tashmeuml DigitAlb ka njeuml numeumlr teuml reumlndeumlsisheumlm klienteumlsh dhe shumeuml pak kompani duket se kaneuml interes peumlr teuml hyreuml neuml keumlteuml sektor teuml ri dhe mjaft teuml kushtuesheumlm

Neuml fakt debatet qeuml paraprineuml miratimin e ligjit u peumlrqendruan neuml pasojat qeuml ai do teuml kishte neuml tregun ekzistues ku DigitAlb eumlshteuml kthyer neuml njeuml lojtar teuml suksessheumlm Peumlrfaqeumlsuesit e DigitAlb keumlmbeumlnguleumln qeuml ata nuk keumlrkonin gjeuml tjeteumlr veccedilse legalizimin e veprimtariseuml seuml tyre pa u dashur trsquoia nisnin nga zeroja49 Qeveria e paraqiti ligjin neuml parlament neuml shkurt 2007 neuml njeuml koheuml kur parlamenti kishte miratuar ndash neuml bashkeumlpunim me Keumlshillin e Europeumls ndash njeuml plan veprimi peumlr teuml rishikuar legjislacionin e medias dhe peumlr teuml hartuar njeuml ligj peumlr transmetimet numerike deri neuml fund teuml vitit Pronareumlt dhe drejtoreumlt e medias protestuan faktin qeuml nuk ishin keumlshilluar peumlr njeuml ligj kaq teuml reumlndeumlsisheumlm Peumlr meuml tepeumlr pas disa seancave deumlgjimore me paleumlt

45 Kriteret e KKRT peumlr licensimin numerik46 Faqja e DigitAlb neuml Internet gjendet neuml httpwwwdigitalbtvkompania (pareuml neuml 12 mars 2008)47 Intervisteuml me Altin Petre Menaxher IT i DigitAlb Tiraneuml 16 maj 200648 Faqja neuml Internet e DigitAlb httpwwwdigitalbalkompaniaphp (pareuml neuml 17 mars 2008)49 Minutat e Mbledhjes seuml Komisionit Parlamentar teuml Medias 20 prill 2007 gjendet neumlhttpwwwparlamentaldokumentiaspid=2351ampkujam=Komisioni (pareuml neuml 18 tetor 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

28

e interesuara dhe pas marrjes seuml komenteve dhe sugjerimeve nga Organizata peumlr Sigurim dhe Bashkeumlpunim neuml Europeuml (OSBE) Keumlshilli i Europeumls dhe Komisioni Europian shumica qeveriseumlse e miratoi ligjin pa miratimin e pakiceumls e cila nuk pranoi teuml votonte Debati peumlr amendamentet e ligjit nuk u peumlrqendrua shumeuml neuml qeumlllimin dhe pasojat e tyre gjeuml qeuml ngre pikeumlpyetje se me sa efi kasitet do teuml zbatohet ky ligj

Ligji nuk specifi kon njeuml dateuml peumlr fi kjen e sinjalit analog edhe pse i detyron transmetuesit qeuml programet e tyre teuml gjenden si neuml sinjalin analog ashtu edhe neuml ateuml numerik derisa sinjali numerik teuml arrijeuml neuml meuml shumeuml se 90 peumlrqind teuml zoneumls seuml licensuar Kjo maseuml mund teuml nxiseuml siguruesit e sheumlrbimit dhe operatoreumlt e rrjetit teuml peumlrshpejtojneuml procesin e dixhitalizimit por nga ana tjeteumlr transmetuesit do teuml keneuml kosto meuml teuml larta gjateuml periudheumls seuml transmetimit simultan Peumlr meuml tepeumlr do teuml jeteuml e veumlshtireuml teuml peumlrshpejtohet procesi i dixhitalizimit pa ndihma nga shteti peumlr dekoderat

Qeuml nga miratimi i ligjit KKRT eumlshteuml keumlshilluar me DigitAlb peumlr kriteret e licensimit KKRT eumlshteuml ndihmuar nga OSBE peumlr teuml hartuar Strategjineuml peumlr Kalimin neuml Transmetime Numerike Procesi i licensimit dixhital mbetet i ngrireuml derisa teuml miratohet Strategjia e cila duhet ende teuml peumlrfundohet dhe teuml botohet Ajo duhet teuml marreuml parasysh edhe rolin e DigitAlb

3 RREGULLIMI DHE MENAXHIMI I TRANSMETUESIT TELEVIZIV TEuml SHEumlRBIMIT PUBLIK

31 Legjislacioni dhe politikat peumlr transmetuesin publik

Amendamentet e 2006 peumlr Ligjin e Radios dhe Televizionit i cili rregullon RTSH pateumln pasoja neuml rregullimin e transmetuesit teuml sheumlrbimit publik Megjithateuml masat kryesore peumlr misionin publik teuml stacionit dhe peumlr peumlrmbajtjen janeuml teuml njeumljtat

Legjislacioni i ri peumlr transmetimin dixhital i jep njeuml rol teuml veccedilanteuml RTSH Dy nga shtateuml freku-encat kombeumltare qeuml i janeuml caktuar Shqipeumlriseuml deri neuml 2015 i rezervohen RTSH KKRT i ka rekomanduar RTSH qeuml kanalin e dyteuml ta transmetojeuml drejtpeumlrdrejt neuml meumlnyreuml dixhitale50 Neuml fakt neuml korrik 2007 TVSH peumlrgatiti njeuml plan reforme neuml bashkeumlpunim me Unionin Europian teuml Transferimit (EBU) i cili peumlrqendrohet neuml kalimin neuml dixhitalizim Eumlshteuml ende hereumlt peumlr teuml para-shikuar neumlse kjo strategji do teuml jeteuml e mundur dhe e suksesshme Eumlshteuml e sigurt qeuml do teuml nevojitet mbeumlshtetje teuml bollshme fi nanciare si dhe njeuml zbatim i rrepteuml dhe energjik nga TVSH

32 Struktura qeveriseumlse e transmetuesit publik

Keumlshilli Drejtues mbetet organi meuml i larteuml i RTSH Deri neuml korrik 2006 ai peumlrbeumlhej nga 15 aneumltareuml teuml caktuar nga parlamenti peumlr njeuml periudheuml peseuml-vjeccedilare me mundeumlsineuml peumlr trsquou

50 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 21

S H Q I P Euml R I A

29

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

rizgjedhur pas njeuml periudhe pushimi tre-vjeccedilar Aneumltareumlt duhej teuml zgjidheshin ndeumlr personalitete teuml njohura nga fushat e kultureumls artit kinemaseuml gazetariseuml ligjit ekonomiseuml medias marreumldheumlnieve publike marreumldheumlnieve ndeumlrkombeumltare universiteteve dhe Akademiseuml seuml Shkencave Me keumlteuml formuleuml aneumltareumlt propozoheshin neuml numeumlr teuml barabarteuml nga shumica qeveriseumlse opozita dhe shoqeumlria civile Opozita e ateumlhershme mendonte se kjo formuleuml ceumlnonte pavareumlsineuml e institucionit duke argumentuar se neuml fakt peumlrfaqeumlsuesit e shoqeumlriseuml civile mbeumlshtesnin shumiceumln parlamentare Eumlshteuml e veumlshtireuml teuml vlereumlsohet neumlse kjo ishte e veumlrteteuml Mbeumlshteteumlsit e keumlsaj formule paraqiteumln argumentin se e kundeumlrta ishte e veumlrteteuml kjo ishte e vetmja meumlnyreuml peumlr teuml garantuar elementin e domosdosheumlm teuml shoqeumlriseuml civile neuml aneumltareumlsineuml e institucionit publik

Shumica e tanishme qeveriseumlse paraqiti njeuml ndryshim teuml ligjit neuml shkurt 2006 qeuml kishte peumlr qeumlllim teuml ndryshonte formuleumln dhe peumlrbeumlrjen si teuml KKRT ashtu edhe teuml Keumlshillit Drejtues teuml RTSH neuml meumlnyreuml qeuml organet qeveriseumlse teuml RTSH trsquoi beumlnin balleuml politizimit Ish-Kryetari i Keumlshillit Drejtues Kiccedilo Blushi shpjegoi ldquoNuk jemi ne ata qeuml vendosin por ata kryetareumlt e partive qeuml duan qeuml drejtoreumlt dhe aneumltareumlt e keumlshillit teuml sillen si kukulla pa dinjitet teuml cileumlt kontrollohen me lehteumlsi neumlpeumlrmjet celulareumlverdquo51 Pas njeuml debati teuml zgjatur dhe teuml nxehteuml amendamentet u miratuan neuml korrik 2006 megjitheuml protestat e opoziteumls

Sipas ligjit teuml ndryshuar aneumltareumlt e Keumlshillit Drejtues u reduktuan nga 15 neuml shtateumlLogjika dhe procedura e emeumlrimit janeuml teuml ngjashme me ato peumlr KKRT Shoqatat dhe grupet e meumlposhtme mund teuml propozojneuml teuml pakteumln kateumlr kandidateuml peumlr secilin aneumltar teuml Keumlshillit Drejtues52

Shoqatat e medias elektronike dhe teuml shkruar

Universiteti i Tiraneumls

Shoqatat e inxhinieriseuml elektrike dhe elektronike

Shoqatat e juristeumlve akademikeumlve teuml ligjit si dhe Dhoma Kombeumltare e Avokateumlve

Grupet parlamentare

OJQ qeuml merren me teuml drejtat e njeriut dhe teuml teuml miturve

borde keumlshillimi teuml Qendreumls Kombeumltare teuml Kinematografi seuml dhe Lidhjes seuml

Shkrimtareumlve

Komisioni Parlamentar i Medias ka detyreumln e peumlrzgjedhjes deri neuml dy kandidateuml peumlr secilin post53 Preferohen kandidateumlt me grada shkencore Grada teuml tilla janeuml teuml detyruara peumlr kandidateumlt e propozuar nga universiteti dhe shoqatat e inxhinieriseuml elektrike dhe elektronike54

Neuml meumlnyreuml qeuml teuml garantohet vazhdimeumlsia kryetari dhe tre aneumltareuml zgjidhen peumlr njeuml mandat peseuml-vjeccedilar ndeumlrsa tre teuml tjereumlt zgjidhen peumlr njeuml mandat tre vjet e gjysmeuml55

51 Kiccedilo Blushi ldquoTelevizioni qeuml ka mbetur peng i partiverdquo Standard 17 mars 2006 f 2352 Ligji nr 9531 11 maj 2006 Fletorja Zyrtare 65 2006 Art 2 paragraf 153 Ibid paragraf 254 Ibid paragrafeumlt 3 amp 455 Ibid neni 9

bull

bull

bull

bull

bull

bull

bull

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

30

Sipas ligjit teuml vjeteumlr deputeteumlt ministrat zyrtareumlt e larteuml teuml qeveriseuml aneumltareumlt e kryesive teuml partive politike punonjeumls teuml RTSH ose punonjeumls dhe pronareuml teuml mediave private nuk lejoheshin teuml beumlheshin aneumltareuml teuml Keumlshillit Drejtues Sipas ligjit teuml ri u shtuan edhe kufi zime teuml tjera Tashmeuml nuk lejohen teuml jeneuml aneumltareuml edhe njereumlz qeuml zoteumlrojneuml aksione ose kaneuml lidhje me pronareuml aksionesh neuml kompani qeuml operojneuml neuml transmetimet audiovizuale reklameuml produksion shtyp telekomunikacione si dhe aneumltareuml dheose punonjeumls teuml strukturave qeveriseumlse teuml keumltyre strukturave Persona qeuml janeuml larguar nga sheumlrbimi civil peumlr arsye disiplinore dhe punonjeumls aktualeuml apo qeuml kaneuml punuar neuml RTSH gjateuml tre vjeteumlve teuml fundit nuk mund teuml zgjidhen

Opozita dhe disa veumlzhgues teuml tjereuml paraqiteumln argumentimin se peumlrbeumlrja e re e Keumlshillit Drejtues teuml RTSH nuk ofronte garanci peumlr pavareumlsineuml editoriale ldquoTeuml ashtuquajturit peumlrfaqeumlsues teuml pavarur deri meuml sot kaneuml qeneuml lsquokali i Trojeumlsrsquo seuml politikeumls neuml keumlto institucione Me qeumlllim qeuml teuml shmangim rrezikun qeuml lsquoteuml pavaruritrsquo trsquoi sheumlrbejneuml pushtetit ose partive politike neuml vend teuml publikut nevojitet qeuml edhe [peumlrfaqeumlsimi i ] teuml pavarurve teuml jeteuml gjithashtu [politikisht] i balancuarrdquo56

Keumlshilli Drejtues u zgjodh nga shumica qeveriseumlse neuml korrik 2006 me formuleumln e re Me-gjithateuml pasi opozita nuk pranoi teuml bashkeumlpunonte neuml reformeumln e procedureumls elektorale para zgjedhjeve lokale teuml 2007 dhe atyre presidenciale koalicioni qeveriseumls ra dakord teuml ndryshonte seumlrish peumlrbeumlrjen e Keumlshillit Sipas marreumlveshjes seuml gushtit 2006 midis deputeteumlve teuml shumiceumls dhe teuml opoziteumls peumlrbeumlrja e Keumlshillit Drejtues do teuml rritej nga shtateuml neuml 11 aneumltareuml dhe kateumlr aneumltareumlt e tjereuml do teuml emeumlroheshin nga aneumltareumlt e opoziteumls neuml Komisionin Parlamentar teuml Medias nga radheumlt e shoqeumlriseuml civile57 Megjithateuml Keumlshilli funksionoi veteumlm me shtateuml aneumltareuml deri neuml shtator 2007 pasi Parlamenti nuk arriti teuml zgjidhte aneumltareumlt e tjereuml si neuml KKRT ashtu edhe neuml Keumlshillin Drejtues peumlr shkak teuml krizeumls seuml vazhdueshme presidenciale dhe vazhdimit teuml puneumls peumlr Ligjin peumlr Transmetimet Numerike Seumlrish mosmarreumlveshjet politike dhe prirja peumlr trsquou pozicionuar dhe jo peumlr trsquou bashkuar peumlr teuml mireumln e peumlrbashkeumlt kaneuml penguar funksionimin normal dhe teuml pavarur teuml organit rregullator teuml stacionit

Neuml Raportin Vjetor teuml 2006 Keumlshilli Drejtues theksoi veumlshtireumlsiteuml me teuml cilat peumlrballej dhe lavdeumlroi peumlrparimin e transmetuesit publik neuml aspektin e pavareumlsiseuml editoriale dhe struktureumls programore Peumlrveccedil keumlsaj ndeumlrsa beumlnte thirrje peumlr asistenceuml meuml teuml madhe teuml qeveriseuml ndaj RTSH Parlamenti angazhohej teuml hartonte dhe miratonte planin e ploteuml peumlr reformeuml teuml RTSH deri neuml fund teuml 2007 Neuml gusht 2007 RTSH hartoi njeuml strategji zhvillimi peumlr periudheumln 2008-2010 teuml cileumln ia paraqiti qeveriseuml Duke qeneuml i zeumlneuml me ligje teuml tjera Parlamenti deri tani nuk ka arritur ta diskutojeuml keumlteuml strategji

Drejtori i Peumlrgjithsheumlm vazhdon teuml geumlzojeuml autoritet teuml konsideruesheumlm duke i raportuar Keumlshillit Drejtues por pa qeneuml i detyruar teuml zbatojeuml urdhrat e tij58 Keumlshilli Drejtues ka peumlr detyreuml teuml emeumlrojeuml dhe ka teuml drejteumln teuml shkarkojeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm Keumlshilli qeuml u emeumlrua neuml 2006 pushoi Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml ateumlhersheumlm Artur Zhejin mbi baza

56 A Stefani ldquorsquoTeuml pavaruritrsquo kali i Trojeumls neuml mediardquo Panorama 16 shkurt 2006 f 1757 Marreumlveshja e 30 korrikut 2006 e cituar neuml Denion Ndrenika ldquoArrihet marreumlveshja PDndashPS ploteumlsohen keumlrkesat e opoziteumlsrdquo Shekulli 31 gusht 2006 f 358 OSIShqipeumlria f 214ndash216

S H Q I P Euml R I A

31

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

keqadministrimi dhe mungeseuml reforme duke pretenduar se vareumlsia politike ishte ende e ndjeshme Neuml njeuml leteumlr publike Mero Baze aneumltar i Keumlshillit Drejtues shkruante se ldquome veteumldijen e ploteuml teuml drejtoreumlve teuml saj RTSH e ka shmangur debatin publik peumlr vite dhe eumlshteuml kthyer neuml njeuml stacion thuajse banal i cili i ka sheumlrbyer veteumlm interesave teuml ngushta teuml drejtoreumlve teuml vet dhe teuml lidhjeve teuml tyre politikerdquo59

Zheji e kundeumlrshtoi kritikeumln dhe tha se shkarkimi i tij ishte kundeumlr parimeve demokratike ldquoEumlshteuml e pamundur teuml niseumlsh reformeumln e RTSH duke shkelur njeuml nga parimet e demokraciseuml seuml medias siccedil eumlshteuml mandati i Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlmrdquo Ai shtoi se shkarkimi i tij ishte njeuml vendim i nxituar i bazuar meuml tepeumlr neuml lidhjet politike sesa neuml arsye pragmatike60 Drejtori i Peumlrgjithsheumlm i tanisheumlm Petrit Beci u zgjodh neuml 10 neumlntor 2006 Beci meuml pareuml ka qeneuml Zeumlvendeumls Drejtor i transmetuesit publik dhe ka njeuml peumlrvojeuml teuml gjereuml si menaxher i njeumlrit prej televizioneve private kombeumltare

Shtresa e treteuml e pushtetit neuml transmetuesin publik eumlshteuml Keumlshilli i Menaxhimit i cili sheumlrben si organ keumlshillimor peumlr Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm duke keumlshilluar Drejtorin peumlr njeuml seumlreuml ccedileumlshtjesh teuml reumlndeumlsishme fi nanciare apo neuml lidhje me pronat Pa pasur asnjeuml rol neuml programacion dheumlnia e peumllqimit teuml Keumlshillit teuml Menaxhimit eumlshteuml i detyruesheumlm neuml disa vendime si transaksionet e pronave kontratat e puneumlsimit dhe bisedime dhe marreumlveshje teuml tjera me stafi n dhe sindikatat

Struktura qeveriseumlse ka peumlr qeumlllim teuml garantojeuml puneumln e balancuar dhe teuml paanshme teuml RTSH si dhe legjitimitetin e tij si institucion publik Fatkeqeumlsisht kjo nuk eumlshteuml arritur Neuml fakt shumeuml veumlzhgues peumlrfshireuml aneumltareuml teuml strukturave qeveriseumlse teuml RTSH ankohen qeuml meumlnyra se si eumlshteuml ndeumlrtuar sistemi eumlshteuml burimi kryesor i problemit Aneumltareumlt e Keumlshillit Drejtues thoneuml se fuqiteuml e tyre peumlrballeuml Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlm janeuml mjaft teuml kufi zuara Disa aneumltareuml thoneuml se vendimet kryesore merren nga Drejtori i Peumlrgjithsheumlm ndeumlrsa roli i tyre neuml vendimmarrje eumlshteuml i pareumlndeumlsisheumlm Peumlr shembull ish-kryetari i Keumlshillit Drejtues Kiccedilo Blushi pretendonte se ldquopeumlr dy vjet Keumlshilli [Drejtues] nuk kishte miratuar struktura programore teuml peumlrshtatshme peumlr shkak teuml neumlnshtrimit politik teuml Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlm i cili emeumlrohet nga ne por nuk zgjidhet nga nerdquo61

33 Financimi i transmetuesit publik

Pagesa e takseumls vjetore peumlr RTSH eumlshteuml ALL 500 (euro41) peumlr familje Kjo takseuml mendohet teuml peumlrbeumljeuml njeuml nga burimet kryesore teuml teuml ardhurave peumlr transmetuesin e sheumlrbimit publik Deri neuml 2006 buxheti i RTSH nuk e detajonte shumeumln totale teuml mbledhur nga taksa e aparatit

Raporti i stacionit peumlr 2006 tregonte njeuml rritje prej 362 peumlrqind neuml teuml ardhurat e takseumls nga aparati nga ALL 19 milion (euro155000) teuml planifi kuara neuml ALL 687 milion (euro563000) teuml realizuara62 Megjitheuml keumlteuml rritje spektakolare llogaritjet deumlshmojneuml se teuml ardhurat peumlrfaqeumlsojneuml takseumln e aparatit teuml paguar nga afeumlrsisht 8600 familje shifeumlr mjaft e uleumlt neuml njeuml vend me

59 Mero Baze ldquoPeumlrse ndryshimi neuml RTSH duhet teuml niseuml nga Drejtori i Peumlrgjithsheumlmrdquo Shqip 26 tetor 2006 f 1160 Artur Zheji ldquoStili vrastar i njeuml shkarkimirdquo Shqip 28 tetor 2006 f 761 Kiccedilo Blushi ldquoTelevizioni qeuml ka mbetur peng i partiverdquo Standard 17 mars 2006 f 2362 RTSH Raporti Vjetor peumlr Veprimtarineuml e RTSH 2006 Keumlshilli Drejtues i RTSH 2007 f 15 (meuml tej Raporti Vjetor i RTSH 2006)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

32

tre milion banoreuml dhe me meuml shumeuml se 500000 shteumlpi me televizor63 Neuml keumlteuml meumlnyreuml njeuml mbledhje meuml efi kase e takseumls seuml aparatit eumlshteuml mjaft e nevojshme pasi kjo mund teuml jeteuml thelbeumlsore neuml arritjen e pavareumlsiseuml seuml TVSH nga buxheti i shtetit

Taksa peumlr aparatin mblidhet neuml janar seuml bashku me fatureumln e energjiseuml elektrike Deri neuml 2006 Korporata Elektro-energjitike Shqiptare (KESH) ia kalonte parateuml e mbledhura nga taksa e aparatit buxhetit teuml shtetit dhe ateumlhereuml Ministria e Financeumls i kalonte fondet neuml RTSH pa beumlreuml teuml ditur sa ishte mbledhur nga KESH Neuml 2006 RTSH fi rmosi njeuml marreumlveshje me KESH dhe Drejtorineuml e Taksave e cila siguronte pageseumln e drejtpeumlrdrejteuml teuml takseumls seuml aparatit te RTSH Megjithateuml peumlr shkak teuml veumlshtireumlsive teuml fundit ekonomike nuk pritet qeuml KESH ta peumlrmireumlsojeuml vjeljen e takseumls seuml aparatit neuml teuml ardhmen e afeumlrt64

Teuml ardhurat e fi tuara nga veteuml stacioni janeuml rritur neuml vitet e fundit duke arritur deri neuml 65 peumlrqind teuml buxhetit total teuml RTSH neuml 200665 Megjithateuml RTSH eumlshteuml ende e ngadalteuml neuml teumlrheqjen e teuml ardhurave teuml reumlndeumlsishme nga reklama Stacioni arriti teuml vilte veteumlm 44 peumlrqind teuml teuml ar-dhurave teuml planifi kuara nga reklama neuml 2006 Ndoshta kjo kishe teuml beumlnte edhe me konkurrenceumln nga stacione private meuml teuml fuqishme Peumlrveccedil keumlsaj edhe fi nancimi nga buxheti i shtetit u ul Neuml 2006 TVSH mori ALL 300 milion (euro246 milion) nga buxheti i shtetit qeuml peumlrbeumln pothuajse gjysmeumln e shumave teuml marra neuml vitet e kaluara66 Financimi nga buxheti i shtetit u rrit neuml meumlnyreuml modeste seumlrish Neuml 2007 ndihma e buxhetit teuml shtetit peumlr RTSH ishte ALL 312 milion (euro252 milion)67 Neuml 2008 shteti i dha ALL 438 milioneuml (euro365 milion) RTSH-seuml68

Njeuml burim i reumlndeumlsisheumlm teuml ardhurash eumlshteuml dheumlnia me qera e antenave teuml transmetimit teuml cilat janeuml monopol ligjor i stacionit Megjithateuml neuml teuml kaluareumln vjelja e keumltyre pagesave ka qeneuml problematike Borxhi i grumbulluar nga ata qeuml peumlrdorin antenat arriti ALL 1941 milion (euro159 milion) neuml fund teuml 200669 Edhe pse ligji e lejon RTSH teuml preseuml sinjalin e antenave peumlr ato kompani qeuml nuk kaneuml beumlreuml pagesat pas paralajmeumlrimeve transmetuesi publik nuk e ka ndjekur kurreuml keumlteuml praktikeuml pasi kjo do teuml niste njeuml seumlreuml veprimesh teuml zgjatura ligjore70 Neuml keumlteuml meumlnyreuml borxhet janeuml grumbulluar duke krijuar njeuml seumlreuml precedenteumlsh ku operatoreumlt peumlrdorin sheumlrbimet e RTSH falas RTSH tashmeuml ka ndeumlrmarreuml nisma ligjore kundeumlr debitoreumlve kryesoreuml71

63 Burimi INSTAT dhe EBU teuml cituara neuml OSIShqipeumlria f 13464 Intervisteuml me Diana Kalaja Zeumlvendeumls Drejtore e Peumlrgjithshme e RTSH Tiraneuml 21 janar 200865 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 1566 OSI Shqipeumlria f 208ndash21267 Ligji nr 9645 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2007rdquo i 27 neumlntor 2006 gjendet neuml httpwwwqpzgovalbotimefl etore_zyrtare2006PDF-2006135-2006pdf (pareuml neuml 15 korrik 2007)68 Ligji nr 9836 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2008rdquo i 26 neumlntor 2007 gjendet neuml httpwwwminfi ngovaldownloadsl-9836doc (pareuml neuml 25 janar 2008)69 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f1670 Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007 gjendet neuml httpwwwklshorgaldoc20070507132319_v_departamenti_i_kontrollit_te_institucioneve_fi nanciare_ndeumlrmarrjeve_dhe_shoqeumlrive_publike_nr1-2007pdf (pareuml neuml 10 korrik 2007)71 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 16

S H Q I P Euml R I A

33

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

34 Standartet editoriale

Ashtu si mediat e tjera RTSH nuk ka njeuml kod teuml brendsheumlm etike dhe as ndonjeuml organ qeuml teuml mbikqyreuml sjelljen sipas standarteve Neuml shtator 2006 shoqatat e gazetareumlve miratuan njeuml kod etike peumlr teuml gjitha mediat neuml Shqipeumlri Procesi u lanccedilua nga njeuml OJQ peumlr mediat e bazuar neuml Tiraneuml Instituti Shqiptar i Medias dhe peumlrfshiu debate me gazetareuml redaktoreuml pronareuml teuml medias menaxhereuml dhe teuml tjereuml72 Megjithateuml kodi nuk eumlshteuml miratuar ldquozyrtarishtrdquo nga ndonjeuml media dhe nuk ka mekanizeumlm peumlr zbatimin e tij Neuml keumlteuml meumlnyreuml respektimi i tij mbetet neuml deumlshireumln e gazetareumlve (Shih gjithashtu seksionin 44)

Gazetareumlt e TVSH nuk geumlzojneuml ndonjeuml mbrojtje meuml teuml madhe neuml puneumln e tyre sesa kolegeumlt e tyre neuml televizione private Mungesa e kontratave teuml puneumls seuml bashku me rrogat relativisht teuml uleumlta nuk peumlrbeumljneuml nxitje qeuml ata teuml zhvillojneuml pavareumlsineuml editoriale apo teuml prodhojneuml programe cileumlsore Stacioni ka peumlrdorur kontrata teuml posaccedilme pune dhe metoda pagese arbitrare Ish-Drejtori i Peumlrgjithsheumlm Artur Zheji pretendoi se keumlto kontrata ishin peumlrdorur peumlr teuml motivuar gazetareumlt dhe peumlr teuml peumlrmireumlsuar profesionalizmin pasi stacioni po i paguante gazetareumlt sipas sasiseuml dhe cileumlsiseuml seuml puneumls Por Kontrolli i Larteuml i Shtetit (KLSH) arriti neuml peumlrfundimin se keumlto kontrata nuk ishin teuml ligjshme dhe i keumlrkoi RTSH teuml ndreqte gjendjen deri neuml kontrollin e ardhsheumlm73 Sindikatat e RTSH vazhdimisht kaneuml aluduar se keumlto kontrata refl ektonin preferencat personale teuml Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlm dhe jo motivim profesional74

Ndryshe nga disa stacione televizive private qeuml duket se kaneuml arritur njeuml shkalleuml meuml teuml larteuml pavareumlsie politike TVSH ende peumlrballet me ndeumlrhyrje politike Ashtu siccedil e thoteuml ish-kryetari i Keumlshillit Drejtues Kiccedilo Blushi

Neuml vend qeuml trsquoi hiqnin duart nga ky institucion dhe ta ndihmonin pavareumlsineuml qeuml i garanton ligji neumlpeumlrmjet deklaratave teuml tyre etiketimit presionit dhe urdhrave qeuml vijneuml nga celulareumlt teuml dyja partiteuml politike dhe lidereumlt e tyre e kaneuml detyruar ekranin publik teuml kthehet nga blu neuml rozeuml dhe e anasjellta sipas shijeve teuml kryetareumlve teuml dy partive kryesore teuml cileumlt e masin lsquocileumlsineumlrsquo dhe pavareumlsineuml e RTSH nga koheumlzgjatja e shfaqjeve teuml tyre neuml stacion75

Ndeumlrhyrja politike eumlshteuml veccedilaneumlrisht e dukshme pas ndeumlrrimeve teuml qeveriseuml Pas zgjedhjeve teuml 2005 koalicioni i partive teuml djathta i udheumlhequr nga Partia Demokratike qeuml mori pushtetin pas teteuml vitesh neuml opoziteuml e ndeumlrroi Keumlshillin Drejtues drejtimin dhe njeuml pjeseuml teuml stafit teuml TVSH Meuml shumeuml se 80 punonjeumls teuml TVSH u pushuan nga puna peumlrfshireuml keumltu 10 gazetareuml qeuml njiheshin si me prirje teuml majta Stacioni mori neuml puneuml njereumlz teuml njohur jo aq peumlr standartet e tyre profesionale sesa peumlr afeumlrsineuml me partineuml neuml pushtet dhe qeverineuml76

72 Autorja e keumltij raporti punon neuml Institutin Shqiptar teuml Medias73 Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007 gjendet neumlhttpwwwklshorgaldoc20070507132319_v_departamenti_i_kontrollit_te_institucioneve_fi nanciare_ndeumlrmarrjeve_dhe_shoqeumlrive_publike_nr1-2007pdf (pareuml neuml 10 korrik 2007)74 Leteumlr e punonjeumlsve teuml RTSH ldquoRTSH ka nevojeuml peumlr ndryshime urgjenterdquo Tema 17 shkurt 2006 f 1175 Kico Blushi ldquoTelevizioni qeuml ka mbetur peng i partiverdquo Standard 17 mars 2006 f 23 76 IREX ldquoShqipeumlriardquo neuml Media Sustainability Index 2006 f 5 gjendet neumlhttpwwwirexorgprogramsMSI_EUR2005MSI05-Albaniapdf (pareuml neuml 20 qershor 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

34

4 TRANSMETUESIT PRIVATEuml

41 Rregullimi dhe menaxhimi

Sektori privat i transmetimit neuml Shqipeumlri eumlshteuml i gjereuml dhe peumlrfshin tre stacione kombeumltare televizive 68 stacione televizive lokale dy satelitore dhe 44 operatoreuml televiziveuml kablloreuml

Megjithateuml mungesa e studimeve profesionale dhe informacionit nga veteuml transmetuesit e veumlshtireumlson krijimin e njeuml pamjeje teuml detajuar peumlr sektorin Burimet e fi nancimit teuml njeuml tregu kaq teuml vogeumll por teuml mbipopulluar mbeten njeuml mister dhe ccedilojneuml neuml pyetje serioze peumlr lidhjen midis burimeve teuml kapitalit teuml stacionit nga njeumlra aneuml dhe neumlpeumlrmjet peumlrmbajtjes dhe pavareumlsiseuml editoriale nga ana tjeteumlr

42 Proneumlsia e televizioneve dhe proneumlsia e ndeumlrthurur

Edhe pse proneumlsia e huaj nuk eumlshteuml e kufi zuar prania e investuesve teuml huaj ka ardhur neuml ulje Tregu i medias vazhdon teuml mbetet joteumlrheqeumls peumlr investuesit e huaj pasi operon neuml njeuml ekonomi teuml vogeumll me infrastruktureuml teuml varfeumlr apo qeuml mungon krejt si dhe leuml vend peumlr konkurrenceuml teuml pandershme Julien Roche njeuml biznesmen francez qeuml jeton neuml Shqipeumlri shiti 33peumlrqind teuml aksioneve teuml tij neuml stacionin televiziv kombeumltar TV Klan ortakeumlve teuml tij shqiptareuml neuml 200577 Neuml janar 2008 grupi gjerman mediatik Westdeutsche Allgemeine Zeitung (WAZ) shprehu interesin peumlr teuml investuar neuml median shqiptare por peumlr momentin ata po studiojneuml ende tregun78

Veteumlm Ligji peumlr Transmetimet Numerike peumlrmban masa peumlr teuml kufi zimin e peumlrqendrimit teuml proneumlsiseuml me qeumlllim qeuml teuml arrihet pluralizmi i medias79 Njeuml njeumlsi nuk mund teuml zoteumlrojeuml meuml shumeuml se njeuml licenseuml peumlr njeuml rrjet tokeumlsor dixhital Gjithashtu ligji ndalon njeumlsiteuml me interesa ekonomike apo pozicion neuml vendimmarrje neuml njeuml kompani qeuml ka licenseuml peumlr transmetim dixhital tokeumlsor teuml keneuml interesa ekonomike apo pozita vendimmarrje neuml njeuml zoteumlrues tjeteumlr license transmetimi dixhitale tokeumlsore

Megjithateuml njeuml operator rrjeti mund teuml peumlrfi tojeuml licenseuml transmetimi peumlr njeuml program televiziv dhe e kundeumlrta Asnjeuml operator nuk mund teuml peumlrfi tojeuml meuml shumeuml se 30 peumlrqind teuml teuml ardhurave kombeumltare nga reklamat televizive Neuml peumlrgjitheumlsi masat ligjore peumlr proneumlsineuml nga ligji i transmetimeve janeuml teuml vlefshme edhe peumlr transmetuesit dixhitaleuml

43 Tregu i reklamave

Mungesa e transparenceumls seuml proneumlsiseuml seuml medias dhe teuml fi nancimit teuml saj mbeten ende probleme teuml pazgjidhura dhe polemizuese Burimet e fi nancimit teuml medias mbeten teuml panjohura peumlr shkak teuml mungeseumls seuml studimeve neuml keumlteuml fusheuml dhe peumlr shkak teuml refuzimit teuml transmetuesve peumlr teuml

77 KKRT Departamenti Juridik dhe i Licensave 13 korrik 200778 Aida Cama ldquoKoncerni gjerman i mediave WAZ do teuml hyjeuml neuml tregun shqiptarrdquo neuml Tema 16 janar 2008 f 279 Ibid Art 13

S H Q I P Euml R I A

35

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

dheumlneuml keumlteuml informacion Burimi i veteumlm zyrtar peumlr keumlteuml treg vazhdon teuml jeteuml deklarimi i bilancit vjetor qeuml operatoreumlt doreumlzojneuml te KKRT Megjithateuml veteumlm njeuml numeumlr i vogeumll transmetuesish e beumljneuml keumlteuml Neuml 2006 veteumlm 39 transmetues nga meuml shumeuml se 100 e doreumlzuan bilancin vjetor Jashteuml Tiraneumls veteumlm 30 peumlrqind teuml operatoreumlve i doreumlzuan bilancet vjetore Edhe dy stacionet televizive private kombeumltare TV Klan dhe TV Arbeumlria nuk i doreumlzuan ato80

Neuml peumlrgjitheumlsi operatoreumlt televiziveuml vazhdojneuml teuml peumlsojneuml humbje Veteumlm pak prej tyre raportojneuml fi tim Peumlr shembull pas njeuml humbjeje prej ALL 33 milioneumlsh (euro270000) neuml 2003 Top Channel TV pati njeuml fi tim prej ALL 45 milioneumlsh (euro37000) dhe ALL 28 milioneumlsh (euro230000) neuml 2004 dhe 2005 respektivisht81 Po keumlshtu pas dy vitesh humbjeje TV Vizion+ pati njeuml fi tim prej ALL 7 milioneumlsh (euro57000) neuml 200582 Megjithateuml KKRT deklaroi se analiza e deklarimeve fi nanciare gjateuml tre viteve teuml fundit deumlshmonte peumlr mospeumlrputhje teuml reumlndeumlsishme gjeuml qeuml e beumlnte rregullatorin teuml dyshonte se disa stacione i falsifi konin shifrat dhe raportet e tyre83

Ccedileumlshtja e transparenceumls seuml kapitalit neuml media u beuml akoma meuml e diskutueshme kur Kryeministri Sali Berisha deklaroi neuml 28 mars 2007 qeuml media neuml Shqipeumlri eumlshteuml e lidhur me grupe mafi oze teuml cilat e peumlrdorin median si njeuml vegeumll peumlr teuml demonizuar pjeseumltareumlt dhe veprimet e qeveriseuml sidomos neuml betejeumln e saj kundeumlr korrupsionit84 Pas keumlsaj deklarate pronareumlt dhe drejtuesit e medias keumlrkuan fakte dhe emra specifi keuml nga Berisha dhe i keumlrkuan teuml doreumlzonte neuml autoritetet e prokuroriseuml teuml gjitheuml informacionin e nevojsheumlm peumlr teuml ngritur padi

Qeveria reagoi duke i peumlrjashtuar pronareumlt e medias nga pjeseumlmarrja neuml tendereumlt publikeuml KKRT ka dheumlneuml teuml kuptojeuml vitet e fundit qeuml gjysma e teuml ardhurave teuml fi tuara nga operatoreumlt mediatikeuml vijneuml nga ldquoburime teuml tjerardquo duke iu referuar bizneseve teuml tjera qeuml drejtohen nga shumica e pronareumlve teuml medias peumlrfshireuml keumltu ndeumlrtimin i cili eumlshteuml biznesi meuml fi timprureumls neuml Shqipeumlri peumlr momentin ose import-eksportin reklameumln apo sheumlrbimet e Internetit85 Qeveria e tanishme meuml tej propozoi qeuml personave apo kompanive qeuml kishin aksione si neuml kompani mediatike ashtu dhe neuml njeuml kompani tjeteumlr trsquou ndalohej pjeseumlmarrja neuml tendera publikeuml Sipas ligjit neuml fuqi aksionereumlt neuml njeuml stacion radiofonik apo televiziveuml nuk mund teuml marrin pjeseuml neuml meumlnyreuml teuml drejtpeumlrdrejteuml apo teuml teumlrthorteuml neuml tendera publikeuml apo neuml privatizimin e proneumls shteteumlrore86

Gjithashtu neuml 2006 qeveria vendosi teuml mos jepte meuml reklama shteteumlrore dhe njoftime shteteumlrore peumlr median dhe trsquoi botonte keumlto neuml Buletinin e Njoftimeve Zyrtare87 Shpeumlrndarja e reklameumls shteteumlrore nuk ka qeneuml kurreuml transparente Peumlrkundrazi pa masa ligjore teuml

80 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 6281 Ibid f 6382 Ibid83 Ibid84 Newsletter e Institutit Shqiptar teuml Medias gjendet neuml httpwwwinstitutemediaorgpagesnews-2007html57 (pareuml neuml 17 qershor 2007)85 OSIAlbania pp 225ndash22886 Ligji i Radios dhe Televizionit paragrafi 787 Vendimi peumlr Botimin e Njoftimeve Zyrtare 29 mars 2006 gjendet neuml httpwwwkeshilliministravealshqipqeveriavendimetbuletini20i20njoftimeveasp (pareuml neuml 29 korrik 2007) (meuml tej Vendimi i Keumlshillit teuml Ministrave peumlr Buletinin)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

36

detajuara peumlr shpeumlrndarjen e reklameumls shteteumlrore qeveria shkeumlmbente reklameumln me pasqyrim teuml favorsheumlm88 Nuk ka teuml dheumlna teuml sakta peumlr shpenzimet e peumlrgjithshme teuml kompanive apo organeve shteteumlrore peumlr reklameumln Burimi i veteumlm publik peumlr njeuml informacion teuml tilleuml ishte njeuml studim eksperimental i kryer nga rregullatori Studimi tregoi se kompania shteteumlrore e energjiseuml KESH kishte shpenzuar US$560000 peumlr reklameumln neuml 2004 e cila ishte njeuml shumeuml tre hereuml meuml e madhe se ajo e shpenzuar para tre vjeteumlsh I njeumljti studim tregoi se Albtelekom kompania shteteumlrore e telefoniseuml fi kse kishte shpenzuar euro320000 peumlr reklameumln neuml 200489 Keumlto ishin teuml vetmet kompani teuml meumldha qeuml beumljneuml reklameuml qeuml dhaneuml informacion peumlr shpenzimet e tyre

Vendimi i qeveriseuml peumlr teuml kaluar reklameumln shteteumlrore neuml buletinin zyrtar ishte njeuml hap i reumlndeumlsisheumlm peumlr teuml zvogeumlluar vareumlsineuml e medias nga shteti ldquoKy eumlshteuml njeuml akt i reumlndeumlsisheumlm dhe pozitiv qofteuml edhe neuml aspektin moral edhe pse ekzistojneuml kontradikta dhe akti nuk zgjidh peumlrfundimisht problemin e tjeteumlrsimit teuml medias soneuml [nga publiku]rdquo90 Dallimi peumlr shembull midis reklameumls shteteumlrore dhe njoftimeve shteteumlrore nuk eumlshteuml teumlreumlsisht i qarteuml dhe krijon hapeumlsireuml peumlr interpretim Sipas vendimit teuml qeveriseuml reklamat peumlr kompaniteuml shteteumlrore dhe organizatat jofi timprureumlse teuml krijuara dhe teuml mbeumlshtetura nga shteti nuk klasifi kohen si njo-ftime publike91 Kjo mund teuml leumlreuml hapeumlsireuml qeuml njeumlsiteuml shteteumlrore teuml vazhdojneuml teuml ccedilojneuml reklamat e tyre neuml media Pa transparenceuml eumlshteuml e veumlshtireuml teuml vlereumlsohet ndikimi i vendimit teuml qeveriseuml neuml sektorin e televizionit

Njeuml editorialist i mireumlnjohur shqiptar shkroi se ldquoshumica e gazetave teuml peumlrditshme neuml vend janeuml neuml koma ndeumlrsa audienca e stacioneve televizive eumlshteuml polarizuar duke i nxjerreuml jashteuml tregu shumiceumln e stacioneve periferikerdquo92 Teuml gjitha teuml dheumlnat peumlr tregun e reklameumls janeuml spekulim i pasteumlr Peumlrpjekja e veteumlm e vlefshme neuml keumlteuml drejtim u beuml nga KKRT e cila monitoroi reklameumln neuml dhjeteuml stacione televizive neuml prill dhe maj 2005 Sipas keumltij monitorimi sasia e reklameumls dhe teleshitjeve peumlrbeumlnte rreth 10 peumlrqind teuml gjitheuml koheumls seuml transmetimit93 Ligji i detyron stacionet televizive teuml mos rezervojneuml meuml shumeuml se 15 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit teuml tyre ditor ose meuml shumeuml se 12 minuta neuml oreuml peumlr reklameumln Ky rregull neuml peumlrgjitheumlsi u respektua nga operatoreumlt televiziveuml Peumlrjashtim peumlrbeumlnte TV Klan i cili transmetoi reklama gjateuml 22 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit94

Studimi tregonte se vlera e peumlrafeumlrt e tregut shqiptar teuml reklameumls televizive shkonte rreth 21 milioneuml95 Duke e krahasuar keumlteuml vlereumlsim me deklarimet fi nanciare vjetore teuml doreumlzuara

nga stacionet televizive monitorimi arriti neuml peumlrfundimin se operatoreumlt televiziveuml raportonin

88 OSIShqipeumlria f 225ndash22889 KKRT Vlereumlsim i Teuml Ardhurave nga Reklama nga Monitorimi prillndashmaj 2005 f 5 (meuml tej Studimi i KKRT peumlr Reklamat)90 ldquoPeumlrpjekjardquo Intervisteuml me Fatos Lubonjeumln Standard 27 maj 2006 f 35 91 Vendimi i Keumlshillit teuml Ministrave peumlr Buletinin92 Mero Baze ldquoPeumlrpjekja e lsquoregjimit mediatikrsquo drejt konkurrenceumlsrdquo Tema f 1 23 prill 200693 Studimi i KKRT peumlr Reklamat f 294 Studimi i KKRT peumlr Reklamat f 395 Ibid f 5

S H Q I P Euml R I A

37

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

veteumlm midis 17 dhe 22 peumlrqind teuml teuml ardhurave nga reklama96 Ky peumlrfundim hodhi dyshime peumlr evazion fi skal97 Autoreumlt e keumltij studimi paralajmeumlruan se duke pasur parasysh mungeseumln e tyre teuml peumlrvojeumls neuml vlereumlsimin e tregut teuml reklameumls shifrat e tyre duheshin marreuml me rezerveuml98

Por policia tatimore e mori studimin seriozisht dhe vendosi njeuml gjobeuml prej euro12 milioneumlsh Top Channel TV neuml korrik 2007 Monitorimi i KKRT u peumlrdor si bazeuml peumlr teuml llogaritur evazionin fi skal peumlr reklamat peumlr vitet 2002ndash2005 Duke u nisur nga ky studim u supozua se Top Channel TV kishte raportuar veteumlm 23 peumlrqind teuml teuml ardhurave teuml tij neuml ato vite99

Kjo gjobeuml u vendos pas kontrolleve teuml peumlrseumlritura teuml policiseuml tatimore ndaj Top Channel TV gjateuml 2007 kur stacioni mori njeuml qeumlndrim mjaft kritik ndaj qeveriseuml Pronari tha se ai e kishte pritur teuml vendosej njeuml gjobeuml por niveli i gjobeumls ishte krejteumlsisht i paarsyesheumlm dhe kishte peumlr qeumlllim teuml heshte njeuml zeuml kritik100 Leumlvizja e policiseuml tatimore shtyu komunitetin e medias teuml dilte me njeuml deklarateuml teuml peumlrbashkeumlt neuml mbeumlshtetje teuml Top Channel TV101 Komisioni Parlamentar i Medias dhe Prokuroria e Peumlrgjithshme gjithashtu niseumln njeuml hetim Pas keumltij presioni u duk se qeveria do e merrte seumlrish neumln shqyrtim gjobeumln Stacioni ende nuk e ka paguar gjobeumln dhe po negocion me autoritetet Top Channel TV eumlshteuml njeuml shembull i qarteuml se si mund teuml abuzohen apo keqpeumlrdoren mungesa e teuml dheumlnave dhe monitorimeve dhe studimeve sistematike peumlr tregun e reklameumls seuml bashku me mungeseumln e transparenceumls nga ana e kompanive qeuml beumljneuml reklameuml medias dhe qeveriseuml

44 Standartet dhe pavareumlsia editoriale

Neuml 2005 Instituti Shqiptar i Medias nisi njeuml rishikim teuml Kodit teuml Etikeumls peumlr gazetareumlt i cili ishte hartuar neuml 1996 Instituti e ndeumlrmori keumlteuml puneuml si njeuml reagim ndaj zbatimit joefi kas teuml Kodit dhe i nisur nga nevoja peumlr ta peumlrshtatur Kodin me ndryshimet qeuml kaneuml ndikuar te media neuml dekadeumln e kaluar Njeuml arsye tjeteumlr ishte qeumlllimi i Institutit peumlr teuml fi lluar njeuml sistem efi kas veteuml-rregullimi neuml media Amendamentet ligjore qeuml kaneuml peumlr qeumlllim teuml dekriminalizojneuml shpifjen dhe fyerjen po diskutohen neuml Parlament dhe ka teuml ngjareuml teuml miratohen neuml teuml ardhmen e afeumlrt

Neuml procesin e rishikimit instituti u peumlrpoq teuml peumlrfshijeuml teuml teumlreuml paleumlt kryesore teuml interesuara peumlrfshireuml pronareumlt drejtuesit kryeredaktoreumlt gazetareumlt aktivisteumlt e shoqeumlriseuml civile deputeteumlt juristeumlt e medias etj Instituti e kompletoi Kodin e ri teuml Etikeumls dhe njeuml statut teuml njeuml organi veteuml-rregullues

96 Ibid f 697 Ibid f 798 Metodologjia e studimit bazohej neuml njeuml formuleuml sipas seuml cileumls vlera e teuml ardhurave nga reklama llogaritej duke shumeumlzuar koheumln e reklameumls me tarifat fi kse qeuml raportoheshin nga stacionet televizive Ajo nuk merrte parasysh dhe nuk mund teuml llogariste zbritjet dhe negociatat peumlr klienteumlt apo koheumlzgjatjen e kontrateumls seuml njeuml stacioni televiziv me njeuml klient (f 1)99 Njoftim peumlr Shtyp i Policiseuml Tatimore gjendet neuml httpwwwtatimegovalfq=infoampmetod=shfaqartampartID=362 (pareuml neuml 25 korrik 2007)100 Dritan Hoxha Koment neuml Tryezeumln e Rrumbullakeumlt teuml Top Channel TV Tiraneuml 14 korrik 2007101Deklarata gjendet neuml httpwwwinstitutemediaorgdocumentaPRESS_DECLARATION_dt[1]13_korrikdoc (pareuml neuml 20 korrik 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

38

Neuml peumlrgjitheumlsi gazetareumlt pronareumlt dhe menaxhereumlt raneuml dakord neuml parim peumlr nevojeumln peumlr teuml veteumlrregulluar keumlteuml sektor Mbetet peumlr trsquou pareuml neumlse ata do teuml bashkohen peumlr ta realizuar keumlteuml gjeuml

Me peumlrjashtim teuml rregullave teuml peumlrgjithshme editoriale teuml vendosura nga kryeredaktoreumlt Nuk ka kode teuml brendshme etike neuml stacionet televizive102 KKRT vazhdimisht ka theksuar neuml raportet e saj se mediat duhet teuml keneuml kodin e vet teuml etikeumls103 Peumlrveccedil keumlsaj gazetaria cileumlsore eumlshteuml veumlshtireuml teuml arrihet neuml rrethana kur veteuml gazetareumlt shpesh privohen nga teuml drejtat e tyre Shumica deumlrrmuese e gazetareumlve punojneuml pa kontrata peumlr shkak teuml zbatimit teuml dobeumlt teuml Kodit teuml Puneumls dhe mungeseumls seuml mbikqyrjes seuml rregullt teuml zbatimit teuml tij Njeuml hap pozitiv neuml keumlteuml aspekt ishte krijimi neuml 2005 i sindikateumls seuml gazetareumlve me mbeumlshtetjen e IREX Unioni ka krijuar degeuml neuml qytetet kryesore dhe ka negociuar kushte meuml teuml mira pune peumlr gazetareumlt me Ministrineuml e Puneumls Dy paleumlt fi rmoseumln njeuml memorandum qeuml do teuml krijonte mundeumlsineuml e krijimit teuml njeuml marreumlveshjeje kolektive neuml keumlteuml sektor

Megjithateuml si unioni ashtu edhe komuniteti i medias janeuml teuml ndeumlrgjegjsheumlm qeuml ky proces do teuml zgjaseuml njeumlfareuml kohe peumlr shkak teuml peumlrhapjes seuml problemit Neuml 2005 rreth 95 peumlrqind e gazetareumlve neuml Shqipeumlri punonin pa kontrata apo sigurime shoqeumlrore104 Shoqatat e tjera teuml gazetareumlve nuk kaneuml dheumlneuml ndonjeuml ndihmeuml neuml keumlteuml fushateuml dhe duket se ekzistojneuml veteumlm neuml leteumlr Kryetari i njeumlreumls prej keumltyre organizatave tha

Edhe pse kemi 15 vjet liri shtypi neuml Shqipeumlri ka veteumlm pak raste kur kolegeumlt e njeuml media ngreneuml zeumlrin apo protestojneuml kundeumlr fatit teuml kolegeumlve teuml tjereuml teuml cileumlt pushohen censurohen apo keumlrceumlnohen pa teuml drejteuml Kjo eumlshteuml njeuml temeuml veteumlm peumlr kafeneteuml ku mblidhen gazetareumlt dhe nuk hapet kurreuml neuml publik duke krijuar njeuml gjendje ku askush nuk fl et peumlr njeuml dukuri qeuml i prek teuml gjitheuml105

Kjo gjendje i leuml gazetareumlt teuml pambrojtur kundrejt deumlshirave dhe tekave teuml pronareumlve ldquoAta janeuml krejteumlsisht teuml pambrojtur kur peumlrballen me vendimet arbitrare teuml pronareumlve teuml cileumlt mund ta pushojneuml stafi n nga puna pa asnjeuml arsyerdquo106 Kjo situateuml nuk ka ndryshuar neuml dy vitet e fundit dhe veumlshtireuml se do teuml peumlrmireumlsohet pa hedhur driteuml mbi proneumlsineuml e medias dhe fi nancimin e saj Numri i madh i gazetave dhe stacioneve televizive neuml Shqipeumlri ia detyron ekzistenceumln kryesisht fi nancimit nga bizneset paralele dhe zbatimit teuml dobeumlt teuml ligjit ldquoNga pikeumlpamja profesionale ky fi nancim paralel i leuml shumeuml media teuml pambrojtura ndaj presionit apo censureumls seuml bizneseve qeuml i mbeumlshtesin ato neuml shkalleuml teuml ndryshmerdquo107

102 OSIShqipeumlria f 238ndash239103 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 55104 Unioni i Gazetareumlve Shqiptareuml ldquoMbrojtja neuml puneuml dhe sigurimi social i punonjeumlsve teuml medias njeuml domosdoshmeumlri peumlr shtypin e lireumlrdquo f 6105 Intervisteuml me Armand Shkullakun ldquoMedia transparence peumlr lajmet brenda sajrdquo Shqip 10 maj 2006 f 12 106 IREX Media Sustainability Index 2005 ndash Shqipeumlria IREX Washington DC 2006 f 14gjendet neuml faqen e Internetit teuml IREX te httpwwwirexorgprogramsMSI_EUR2005asp (pareuml neuml 20 korrik 2007) (meuml tej IREX MSI 2005 ndash Shqipeumlria)107 IREX MSI 2005 ndash Shqipeumlria f12

S H Q I P Euml R I A

39

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

45 Transmetuesit rajonaleuml dhe lokaleuml

Peumlr momentin ka 68 stacione televizive lokale nga teuml cileumlt 20 operojneuml neuml Tiraneuml Shumica e reklameumls shpenzohet neuml stacionet televizive teuml Tiraneumls Keumlto kaneuml njeuml performanceuml ekonomike dhe programim meuml teuml mireuml se stacionet lokale teuml cilat e kaneuml teuml veumlshtireuml teuml mbijetojneuml dhe teuml prodhojneuml programe cileumlsore ldquoMedia e peumlrqendruar neuml Ulteumlsireumln Pereumlndimore ka mundeumlsi meuml teuml meumldha peumlr teuml peumlrfi tuar nga njeuml treg meuml i pasur reklame gjeuml qeuml nuk vlen peumlr mediat e vendosura neuml zona meuml teuml largeumltardquo108

Peumlr shkak teuml veumlshtireumlsive ekonomike stacionet televizive lokale neuml vend e kaneuml teuml veumlshtireuml teuml peumlrshtaten me zhvillimin teknologjik Ndeumlrsa shumica e stacioneve televizive neuml Tiraneuml zoteumlrojneuml pajisje teuml koheumlve teuml fundit stacionet lokale ende punojneuml me pajisje teuml vjetra gjeuml qeuml ndikon neuml cileumlsineuml e produktit teuml tyre

5 PROGRAMACIONI

51 Programet

Pa monitorime teuml pavarura nuk ekzistojneuml statistika peumlr programet vjetore sipas llojit as peumlr transmetuesin publik e as peumlr ata privateuml Monitorimi i fundit i cili u krye nga KKRT gjateuml njeuml muaji neuml 2003 e largeumlt mbulonte programacionin e stacioneve kryesore Edhe pse stacionet private janeuml teuml detyruara me ligj teuml doreumlzojneuml programacionin vjetor te KKRT deri tanimeuml nuk kaneuml arritur teuml respektojneuml keumlteuml keumlrkeseuml apo teuml shpjegojneuml se peumlrse nuk e beumljneuml keumlteuml gjeuml Rregullatori nuk ka marreuml ndonjeuml maseuml ndaj tyre

Teuml vetmet teuml dheumlna vijneuml nga TVSH Rreth 70 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit teuml TVSH nga prilli neuml neumlntor 2006 nuk ishin programe teuml prodhuara veteuml Kuadri i programacionit teuml stacionit nuk ka mundur teuml shmangeuml rutineumln dhe monotonineuml gjeuml qeuml ka ndikuar neuml pozicionin e tij neuml treg109 Me ndryshimin e menaxhimit neuml fund teuml 2006 niseumln teuml transmetoheshin programe teuml njeuml cileumlsie meuml teuml larteuml Me keumlto ndryshime peumlrqindja e programeve teuml prodhuara veteuml pritet teuml arrijeuml deri neuml 70 peumlrqind teuml koheumls totale teuml transmetimit teuml stacionit neuml 2007110 Keumlshilli Drejtues i RTSH gjithashtu premtoi se programe teuml tjera po rishikohen dhe programe teuml reja qeuml pasqyrojneuml tema si ccedileumlshtje sociale balanceumln gjinore kultureumln dhe sheumlndeteumlsineuml do teuml lanccedilohen111

Megjithateuml ndryshimet neuml kuadrin e programacionit janeuml peumlrpjekje qeuml peumlrmbushin veteumlm keumlrkesat minimale teuml transmetuesit publik dhe nuk i japin shtyseuml standarteve teuml transmetuesit publik Raporti vjetor i stacionit pretendonte peumlr arritje teuml tilla qeuml koha e transmetimit ishte rritur nga 17 oreuml neuml 24 oreuml neuml diteuml rikthimin e programeve sportive javore hapjen e njeuml studioje

108 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 5109 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 3110 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 5111 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f5

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

40

teuml re transmetimi peumlrdorimin e studios leumlvizeumlse neuml diteumln e zgjedhjeve etj112 Drejtoresha aktuale e stacionit Mirela Oktrova shkruante ldquoEkzistenca e radios dhe televizionit publik nuk mund teuml justifi kohet as me programet e zbavitjes e as me transmetimin falas teuml programeve teuml EBU e as me organizimin e festivalit dhe bujeumln e pjeseumlmarrjes neuml Eurovizionrdquo113

Neuml njeuml aspekt meuml pozitiv TVSH organizoi debate televizive me kandidateumlt peumlr bashki gjateuml zgjedhjeve teuml 2007 duke i dheumlneuml mundeumlsineuml publikut teuml beumlnte njeuml zgjedhje meuml teuml informuar Nga ana tjeteumlr TVSH nuk ishte neuml gjendje teuml transmetonte njeuml ngjarje teuml reumlndeumlsishme si Kupa Boteumlrore e futbollit neuml 2006 pasi teuml drejtat e transmetimit u bleneuml nga DigitAlb Neuml ateuml koheuml TVSH tha se nuk mund trsquoi peumlrballonte teuml drejtat por KKRT u peumlrgjigj se stacioni mund teuml kishte keumlrkuar ndihmeuml nga shteti114 Neuml meumlnyreuml sarkastike ata shtuan se menaxhimi i TVSH nuk keumlmbeumlnguli shumeuml pasi po negocionte teuml drejtat e ldquoKafazit teuml Arteumlrdquo njeuml programi teuml pro-dhuar neuml vend por qeuml eumlshteuml kopje e formatit teuml programit teuml realitetit ldquoBig Brotherrdquo115

Megjitheuml mungeseumln e teuml dheumlnave teuml qarta peumlr programet mund teuml thuhet me siguri se shumica e stacioneve teuml reumlndeumlsishme si TV Klan Top Channel Vizion+ TV Koha dhe disa kanale lajmesh si News24 apo Alsat kaneuml fi tuar njeuml publik pak a shumeuml besnik Ata prodhojneuml lajme me standarte peumlrgjitheumlsisht teuml keumlnaqshme si dhe programe teuml ndryshme informacioni dhe zbavitjeje Informacioni dhe lajmet janeuml kthyer neuml peumlrpareumlsi si peumlr median e shkruar ashtu edhe peumlr ateuml elektronike sipas veumlzhguesve teuml ndrysheumlm116 Peumlrjashtim peumlrbeumlnte stacioni privat kombeumltar TVA i cili pas disa ndryshimeve neuml proneumlsi neuml 2006 mezi arrinte teuml peumlrmbushte detyrimet e tij si kanal kombeumltar Ky stacion nuk transmetoi fare edicione lajmesh neuml mars dhe prill 2006117 Meqeuml stacioni nuk mundte teuml peumlrmbushte peumlr shumiceumln e 2006 keumlrkesat e programacionit qeuml i impononte kontrata e licenseumls KKRT vendosi teuml reduktonte me njeuml vit licenseumln e TVA dhe ta teumlrhiqte ateuml meuml pas neuml tetor 2007 Stacioni e apeloi keumlteuml vendim dhe teuml dyja paleumlt e ccediluan ccedileumlshtjen neuml gjykateuml118

Disa nga lajmet dhe debatet peumlr tema teuml reumlndeumlsishme shpesh politike mendohet se kaneuml njeuml publik teuml qeumlndruesheumlm dhe janeuml kthyer neuml emblema teuml stacioneve televizive qeuml i transmetojneuml ato Peumlrveccedil buletineve teuml lajmeve disa nga programet meuml teuml njohura janeuml ldquoOpinionrdquo neuml TV Klan ldquoShqiprdquo neuml Top Channel ldquoLogosrdquo neuml Vizion+ dhe ldquo60 minutardquo neuml TV Koha Keumlto janeuml programe javore qeuml kaneuml teuml beumljneuml me intervista apo debate peumlr njeuml temeuml teuml caktuar Njeuml tjeteumlr program mjaft i njohur eumlshteuml ldquoFiks farerdquo njeuml revisteuml satirike e peumlrditshme qeuml bazohet neuml metoda investigative Ka dhe disa programe zbavitjeje dhe lojeumlra qeuml janeuml mjaft teuml njohura Keumltu peumlrfshihet ldquoPortokallirdquo dhe ldquoTop Showrdquo neuml Top Channel ldquoKutia e funditrdquo neuml TV Klan dhe ldquoBypassrdquo neuml Vizion+ Stacionet televizive kaneuml njeuml prirje neuml rritje teuml peumlrqendrohen neuml programe teuml njeuml natyre meuml sociale duke u peumlrpjekur teuml pasqyrojneuml meuml shumeuml kronika nga jeta e peumlrditshme dhe me interes njereumlzor Keumlto programe peumlrfshijneuml ldquoJeteuml neuml keumlrkimrdquo neuml News24 TV ldquoNjereumlz teuml humburrdquo ldquoFemrardquo dhe ldquoSOSrdquo neuml Vizion+

112 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f4113 Mirela Oktrova ldquolsquoLehjarsquo kundeumlr demokraciseuml dhe interesave teuml publikutrdquo Shekulli 4 shtator 2006 f 23114 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 52115 Ibid116 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 9117 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 54118 Vendimi peumlr TVA neuml Raportin Vjetor teuml KKRT 2006 f 25

S H Q I P Euml R I A

41

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

52 Rregullat e peumlrgjithshme peumlr lajmet

Disa rregulla neuml Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin peumlrqendrohen te programimi i peumlr-mbajtjes dhe vlejneuml si peumlr transmetuesit publikeuml ashtu edhe peumlr ata privateuml Ato kaneuml teuml beumljneuml me pavareumlsineuml editoriale censureumln teuml drejteumln e informacionit dhe teuml drejta dhe liri teuml tjera njereumlzore119 Edhe pse parimet themelore teuml informacionit teuml paansheumlm dhe teuml sakteuml janeuml teuml garantuara me ligj nuk ekzistojneuml instrumente apo organe qeuml teuml monitorojneuml zbatimin e tyre KKRT monitoron edicionet kryesore teuml lajmeve teuml stacioneve kombeumltare publike dhe private por kjo peumlrpjekje konsiston veteumlm neuml matje sasiore teuml peumlrqindjes qeuml i kushtohet pasqyrimit teuml partive dhe fi gurave politike

Stacionet televizive kaneuml beumlreuml peumlrparim teuml ndjesheumlm neuml peumlrkufi zimin e vetvetes neumlpeumlrmjet edicioneve teuml lajmeve teuml cilat kaneuml sheumlnuar peumlrmireumlsimin meuml teuml madh neuml programacion te teuml gjitha stacionet televizive120 Megjithateuml informacioni nuk eumlshteuml as i paansheumlm dhe as i drejteuml Pothuajse nuk ekziston ndonjeuml media qeuml teuml mos keteuml interesa teuml fshehura ekonomike apo politike dhe peumlr pasojeuml standartet profesionale aplikohen peumlr aq koheuml sa ua lejojneuml keumlto interesa Axhenda e lajmeve eumlshteuml shumeuml praneuml axhendeumls seuml qeveriseuml apo politikeumls neuml peumlrgjitheumlsi ose praneuml menaxhimit teuml televizioneve121 Edicionet e lajmeve zgjedhin kronika qeuml u shkojneuml peumlr shtat interesave teuml operatorit dhe jo interesit publik122

Edhe Kodi Zgjedhor imponon keumlrkesa peumlr sakteumlsi korrekteumlsi dhe balanceuml peumlr teuml gjitha stacionet televizive123 Transmetuesi i sheumlrbimit publik ka peumlrgjegjeumlsi shteseuml si dheumlnia e koheumls falas peumlr teuml gjitha partiteuml politike qeuml marrin pjeseuml neuml zgjedhje Testi meuml i fundit peumlr respektimin e keumltyre rregullave ishin zgjedhjet lokale neuml shkurt 2007 Stacionet televizive kryesore e kaluan keumlteuml test me sukses TVSH i kushtoi 28 peumlrqind teuml lajmeve Partiseuml Demokratike dhe 29 peumlrqind Partiseuml Socialiste Njeuml pasqyrim i ngjasheumlm u gjend edhe peumlr stacione teuml tjera teuml meumldha si Vizion+ News24 dhe TVA Peumlrjashtim peumlrbeumlnte TV Klan i cili i kushtoi meuml shumeuml koheuml qeveriseuml se ccedildo stacion tjeteumlr Peumlrfaqeumlsuesit e TV Klan pretenduan se ata thjesht po pasqyronin puneumln e zyrtareumlve teuml shtetit Megjithateuml keumlta zyrtareuml ishin pasqyruar teksa beumlnin fushateuml zgjedhore Edhe pse keumlto fushata u konsideruan teuml balancuara dhe teuml drejta neuml aspektin e pasqyrimit teuml partive politike gjateuml periudheumls parazgjedhore teuml gjitha stacionet televizive kishin favorizuar njeuml parti meuml shumeuml se teuml tjerat124

119 OSIShqipeumlria f 234120 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 47121 Monitorimi u krye neuml kuadrin e ldquoMonitorimi i Lajmeve teuml Mbreumlmjes neuml TV ndash monitorim dhe analizeuml e edicioneve teuml lajmeve neuml TV neuml 10 vende teuml Europeumls Juglindorerdquo botuar neuml Media Plan Institute Treguesi i Interesit Publik Sarajevo 2007122 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 54123 Kodi Zgjedhor neni 136 neni 140 gjendet neuml httpwwwosceorgitem14076htmlhtml=1(pareuml neuml 10 korrik 2007)124 Raporti i OSCEODIHR peumlr zgjedhjet e 18 shkurt 2007 gjendet neumlhttpwwwosceorgitem24859htmlhtml=1 (pareuml neuml 12 korrik 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

42

53 Udheumlzimet e peumlrgjithshme peumlr prodhimin e programeve

Ligji peumlr Radion dhe Televizionin vendos disa detyrime teuml peumlrgjithshme peumlr teuml gjitha stacionet televizive Keumlto kaneuml teuml beumljneuml kryesisht me dinjitetin njereumlzor respektin peumlr ligjin dhe teuml drejtat e njeriut125

Megjithateuml keumlto masa janeuml mjaft teuml vakeumlta dhe teuml peumlrgjithshme dhe nuk janeuml shndeumlrruar neuml rregulla meuml teuml detajuara nga KKRT Keumlto parime teuml peumlrgjithshme neuml peumlrgjitheumlsi janeuml respektuar Teuml vetmet probleme kishin teuml beumlnin me pornografi neuml e cila ndalohet krejteumlsisht peumlr trsquou transmetuar Neuml stacionet tokeumlsore analoge nuk transmetohen programe me peumlrmbajtje pornografi ke Megjithateuml DigitAlb transmeton pornografi gjitheuml koheumln neuml njeuml kanal neuml formeuml teuml kriptuar si dhe dy programe pornografi ke neuml mesnateuml

54 Kuotat

Nuk ekzistojneuml kuota teuml posaccedilme peumlr peumlrfaqeumlsim gjuheumlsor apo teuml grupeve teuml minoriteteve Stacioni i transmetimit publik si dhe disa kanale private ndonjeumlhereuml transmetojneuml programe peumlr minoritetet etnike Neuml vitet e fundit Instituti Shqiptar i Medias eumlshteuml angazhuar neuml koordi-nimin e projekteve teuml produksionit teuml programeve radiofonike dhe televizive peumlr pakicat etnike dhe gjuheumlsore neuml vend si dhe peumlr artikuj peumlr keumlto tema teuml botuara neuml median e shkruar

Mediat qeuml fokusohen neuml temat e pakicave luftojneuml peumlr mbijeteseuml Peumlr shembull Radio Prespa e themeluar neuml 2003 neuml zoneumln e kufi rit me Republikeumln e Maqedoniseuml dhe qeuml transmeton maqedonisht nuk funksionon rregullisht peumlr shkak teuml pengesave fi nanciare Stacionet radiofonike peumlr pakiceumln greke neuml jug teuml vendit gjenden neuml njeuml situateuml teuml ngjashme Teuml gjitha keumlto media janeuml nisma individuale shteti nuk jep ndihma peumlr median e minoriteteve Megjithateuml nuk ekzistojneuml pengesa ligjore peumlr dheumlnien e licensave teuml transmetimit peumlr radiot apo televizionet e minoriteteve Neuml fakt KKRT dha njeuml licenseuml peumlr radio dhe televizion radioTV Armonia njeuml projekt peumlr pakiceumln greke qeuml eumlshteuml edhe minoriteti meuml i madh etnik neuml vend Megjithateuml stacioni nuk ka fuqi fi nanciare dhe ka veumlshtireumlsi Peumlr momentin ata nuk transmetojneuml126

Kuotat e vetme neuml lidhje me peumlrmbajtjen qeuml imponon ligji peumlr ata qeuml kaneuml licenseuml lokale eumlshteuml qeuml teuml transmetojneuml programe jokomerciale dhe programe lokale informacioni peumlr teuml pakteumln 15 peumlrqind teuml programacionit javor Ligji nuk e specifi kon termin ldquojokomercialrdquo Sipas ndryshimeve teuml 2003 ata qeuml kaneuml licenseuml kombeumltare duhet trsquoi kushtojneuml teuml pakteumln 15 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit programeve teuml prodhuara veteuml dhe teuml pakteumln 30 peumlrqind programeve teuml prodhuara neuml Shqipeumlri Stacionet televizive neuml peumlrgjitheumlsi i peumlrmbushin keumlto kuota127 Ligji gjithashtu vendos kuota peumlr reklameumln duke mos i lejuar stacionet televizive teuml transmetojneuml reklama peumlr meuml shumeuml se 15 peumlrqind teuml koheumls ditore teuml transmetimit ose meuml shumeuml se 12 minuta peumlr oreuml

125 OSIShqipeumlria f 235ndash236126 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 25127 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 47

S H Q I P Euml R I A

43

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Edhe pse Shqipeumlria si vend qeuml nuk eumlshteuml aneumltar i BE nuk eumlshteuml e detyruar teuml peumlrmbusheuml legjislacionin europian shumeuml nga keumlto kuota lindin nga Konventa Europiane peumlr Televizionin Ndeumlrkufi tar (KETN) dhe Protokollin e saj Shteseuml teuml cileumln Shqipeumlria e ka ratifi kuar neuml 1999 Nga ana tjeteumlr legjislacioni shqiptar nuk u keumlrkon transmetuesve trsquoi kushtojneuml shumiceumln e koheumls seuml transmetimit veprave europiane Ligji peumlr dixhitalizimin thoteuml se stacionet televizive neuml meumlnyreuml progresive duhet teuml peumlrmbushin detyrimin e transmetimit teuml programeve europiane neuml 50 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit

55 Detyrimet peumlr transmetuesin publik

Peumlrveccedil rregullave teuml peumlrgjithshme peumlr prodhimin Ligji peumlr Radion dhe Televizionin i detyron si transmetuesit publikeuml ashtu dhe ata privateuml teuml transmetojneuml programe falas Kjo peumlrfshin programe me interes teuml larteuml peumlr publikun e gjereuml si lajmeumlrimet peumlr sheumlndetin rendin publik apo emergjencat kombeumltare Gjithashtu ligji i keumlrkon RTSH teuml transmetojeuml falas sheumlrbimet fetare teuml mbajtura gjateuml festave fetare zyrtare si dhe seancat e parlamentit Ligji peumlr Radion dhe Televizionin vendos detyrime shteseuml peumlr RTSH Programet e tij duhet teuml jeneuml teuml njeuml cileumlsie teuml larteuml teuml refl ektojneuml larmineuml e jeteumls shqiptare dhe trsquoi sheumlrbejneuml teuml gjitha grupeve shoqeumlrore peumlrfshireuml pakicat kombeumltare

Pasqyrimi i lajmeve nga vendi dhe nga jashteuml duhet teuml jeteuml gjitheumlpeumlrfshireumls dhe i paansheumlmRTSH-seuml i ndalohet transmetimi i propagandeumls politike dhe fetare Megjitheuml keumlto detyrime transmetuesi i sheumlrbimit publik mbetet ende larg peumlrmbushjes seuml misionit teuml tij publik ldquoEumlshteuml paradoksale teuml shoheumlsh se si interesi publik eumlshteuml i pari qeuml lihet pas dore nga njeuml televizion i quajtur lsquopublikrsquo Edicionet e lajmeve fi llojneuml me lajme peumlr aktivitetet e qeveriseuml dhe partive politike duke leumlneuml pas dore problemet qeuml shqeteumlsojneuml qytetareumltrdquo128 Stacioni pretendon se ka beumlreuml progres teuml reumlndeumlsisheumlm dhe se mungesa e konkurrenceumls qeuml pretendohet se ka eumlshteuml njeuml geumlnjeshteumlr e hapur nga rivaleumlt privateuml129 Por mendimi i peumlrgjithsheumlm eumlshteuml se stacionet private mbizoteumlrojneuml ldquoTelevizionet komerciale po e vrasin televizionin publik dhe po thithin teuml gjitheuml audienceumln ashtu si supermarketet po vrasin dyqanet e vogla dhe kioskat e komunizmit duke thithur teuml gjitheuml blereumlsitrdquo130

56 Detyrimet peumlr transmetuesit privateuml

Nuk ka detyrime teuml holleumlsishme programacioni peumlr transmetuesit privateuml Masat e vetme li-gjore kaneuml teuml beumljneuml me koheumlzgjatjen e transmetimit dhe periodicitetin e edicionit teuml lajmeve Stacionet televizive kombeumltare duhet teuml transmetojneuml teuml pakteumln gjashteuml oreuml neuml diteuml kurse stacionet lokale teuml pakteumln kateumlr oreuml neuml diteuml Stacionet televizive kombeumltare duhet teuml transmetojneuml programe origjinale lajmesh ccedildo diteuml Stacionet televizive private janeuml teuml detyruara teuml transmetojneuml mesazhe dhe informacion teuml njeuml interesi teuml madh publik falas sipas rregulloreve teuml hartuara nga KKRT ose me keumlrkeseumln e organeve lokale teuml qeveriseuml Informacione teuml tilla zakonisht peumlrfshijneuml komunikatat e shkurtra me interes teuml posaccedileumlm peumlr publikun sidomos

128 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 10129 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 3130 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 6

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

44

neuml situata emergjence si fatkeqeumlsi natyrore ose neuml tema si sheumlndeti dhe siguria si dhe rendi publik Neuml peumlrgjitheumlsi nuk ka patur probleme me respektimin e keumltij detyrimi

6 PEumlRFUNDIMET

Televizioni ende media me ndikim meuml teuml madh neuml Shqipeumlri ka kaluar njeuml ereuml ndryshimesh Janeuml beumlreuml ndryshime ligjore teuml reumlndeumlsishme edhe pse teuml diskutueshme duke ndryshuar peumlrbeumlrjen e autoriteteve rregullatoreuml Struktura e bazuar neuml njeuml formuleuml peumlrfaqeumlsimi teuml balancuar politik u shndeumlrrua neuml njeuml formuleuml qeuml peumlrfshinte shoqeumlrineuml civile akademikeumlt dhe profesionisteumlt Keumlto leumlvizje zyrtarisht kishin peumlr qeumlllim teuml ulnin ndikimin politik te rregullatori por disa nga veprimet e fundit teuml rregullatorit u konsideruan si teuml motivuara politikisht Peumlr meuml tepeumlr rregullatori pati probleme teuml krijonte aneumltareumlsimin e ploteuml njeuml tregues qeuml mekanizmi i emeumlrimit nuk funksionon pa probleme

Seuml shpejti rregullatori do teuml peumlrballet me njeuml test teuml veumlshtireuml shpeumlrndarjen e licensave dixhitale Ashtu si ligje teuml tjera teuml miratuara gjateuml tre viteve teuml fundit Ligji peumlr Transmetimet Nume-rike u peumlrgatit nga qeveria pa u keumlshilluar me paleumlt e interesuara gjeuml qeuml hodhi mjaft dyshime peumlr qeumlllimet e qeveriseuml dhe pasojat e keumltij ligji neuml transmetime Zbatimi i keumltij ligji ngre pikeumlpyetje teuml reumlndeumlsishme peumlr teuml ardhmen e DigitAlb operatorit teuml platformeumls dixhitale i cili pas tre vjeteumlsh veprimtarie eumlshteuml kthyer neuml njeuml lojtar teuml fuqisheumlm me njeuml bazeuml teuml reumlndeumlsishme klienteumlsh Autoriteti dhe pavareumlsia e KKRT neuml procesin e licensimit si dhe qeumlndrimi i transmetuesit teuml sheumlrbimit publik neuml keumlteuml proces do teuml jeneuml mjaft teuml reumlndeumlsishme

RTSH peumlrballet me detyreumln e veumlshtireuml e sfi deumls ndaj rritjes seuml DigitAlb qeuml nuk do teuml jeteuml e lehteuml sidomos pas performanceumls jo teuml mireuml ekonomike neuml vitet e fundit fi nancimi neuml ulje nga shteti dhe reformeumls seuml papeumlrfunduar Popullariteti i RTSH nuk eumlshteuml peumlrmireumlsuar Menaxhimi jo i mireuml dhe prapambetja neuml krahasim me transmetuesit privateuml seuml bashku me mendimin e peumlrgjithsheumlm qeuml RTSH kontrollohet politikisht janeuml ndeumlr problemet kryesore teuml transmetuesit Stacioni mbetet ende larg peumlrmbushjes seuml misionit teuml tij publik Shpresohet qeuml menaxhimi i ri i stacionit do teuml hartojeuml njeuml strategji koherente dhe teuml fi llojeuml njeuml reformeuml teuml qeumlndrueshme Megjithateuml reforma e RTSH do teuml jeteuml e dhimbshme dhe si e tilleuml stacioni do teuml keteuml nevojeuml peumlr ndihmeseuml teuml reumlndeumlsishme neuml arritjen e misionit teuml tij

Programet profesionale dhe cileumlsore po vijneuml neuml rritje Megjithateuml tregu mbetet i mbipopulluar dhe megjitheuml zhurmeumln peumlr burimet e fi nancimit teuml medias nuk janeuml marreuml masa konkrete neuml keumlteuml drejtim Transparenca e burimeve teuml kapitalit teuml medias nevojiten medoemos neuml njeuml vend ku gazetareumlt teuml cileumlt nuk kaneuml kontrata pune shpesh kaneuml frikeuml teuml rrezikojneuml e teuml provokojneuml pronareumlt duke shkruar neuml meumlnyreuml teuml pavarur Organizatat peumlr median kaneuml beumlreuml peumlrpjekje teuml shumta peumlr teuml rritur ndeumlrgjegjeumlsimin peumlr kodet e etikeumls te gazetareumlt por veteuml-rregullimi efi kas ende nuk ka nisur Mangeumlsia e studimeve teuml tregut ose teuml teuml dheumlnave teuml tjera i pengon mjaft vlereumlsimet peumlr kushtet e medias shqiptare

S H Q I P Euml R I A

45

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

ANEKS1 LEGJISLACIONI I PEumlRMENDUR NEuml RAPORT

Fletorja Zyrtare eumlshteuml gazeta zyrtare e Shqipeumlriseuml

Direktiva 9736EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 30 qershor 1997 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin e disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 202 30 korrik 1997

Direktiva 200765EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 11 dhjetor 2007 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 33227 18 dhjetor 2007

Kodi Zgjedhor neni 136 neni 140 gjendet neuml httpeumleumleumlosceorgitem14076htmlhtml=1 (pareuml neuml 10 korrik 2007)

Ligji peumlr Transmetimet Numerike Ligji nr 9742 neuml 28 maj 2007 peumlr Transmetimet Numerike neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml

Ligji nr 8410 dateuml 30091998 Peumlr radion dhe televizionin publik e privat neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml Fletorja Zyrtare 20 tetor 1998 amenduar me ligjin nr 8657 dateuml 31072000 ligjin nr8794 dateuml 10052001 ligjin nr9016 dateuml 20022003 dhe ligjin nr9124 dateuml 29072003 si dhe Ligji nr 9677 i 13 janarit 2007

Ligji nr 9531 i cili ndryshon Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin me kapitullin ldquoPeumlr Radion dhe Televizionin Publik dhe Privatrdquo 11 maj 2006 Fletorja Zyrtare 65 2006

Ligji nr 9645 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2007rdquo i 27 neumlntorit 2006

Ligji nr 9836 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2008rdquo i 26 neumlntorit 2007

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

46

ANEKS 2 BIBLIOGRAFIA

Neuml anglisht

IREX Media Sustainability Index 2005 ndash Albania IREX Washington DC 2006

IREX Media Sustainability Index 2006 ndash Albania IREX Washington DC 2007

Neuml shqip

KKRT Vlereumlsim i teuml Ardhurave teuml Reklamave nga Monitorimi prillndashmaj 2005

KKRT Raporti Vjetor 2006 neuml Kuvendin e Shqipeumlriseuml

RTSH Raporti Vjetor peumlr Veprimtarineuml e RTSH 2006

Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007

Unioni i Gazetareumlve Shqiptareuml ldquoMbrojtja neuml puneuml dhe sigurimi social i punonjeumlsve teumlmedias njeuml domosdoshmeumlri peumlr shtypin e lireumlrdquo

S H Q I P Euml R I A

47

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Page 17: Televizioni në Europë: Raportet vijuese 2008 - Shqipëria · Media Program përpiqet të nxisë median e pavarur, profesionale dhe të qëndrueshme si dhe gazetarinë cilësore,

S H Q I P Euml R I A

17

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

14 Transmetuesi publik (RTSH)

Reforma e RTSH

20 Qeveria duhet teuml mbeumlshteseuml transformimin e Radio Televizonit Shqiptar (RTSH) neuml njeuml transmetues teuml veumlrteteuml teuml sheumlrbimit publik duke beumlreuml teuml qarta rolet dhe peumlrgjegjeumlsiteuml dhe duke garantuar transparenceumln e administrimit21 Shoqatat e gazetareumlve dhe organizatat ndeumlrqeveritare duhet teuml ndeumlrmarrin hapat e duhura nga ana e tyre peumlr teuml mbeumlshtetur transformimin e RTSH22 Qeveria dhe OJQ teuml reumlndeumlsishme teuml keumltij sektori duhet teuml peumlrpiqen teuml sjellin teuml gjitheuml aktoreumlt neuml njeuml debat publik mbi teuml ardhmen e RTSH Kjo duhet teuml peumlrfshijeuml gazetareumlt e RTSH drejtoreumlt e meumlparsheumlm dhe ata teuml tanisheumlm autoritetin rregullator (KKRT) OJQ dhe komunitetin e gazetareumlve neuml peumlrgjitheumlsi23 Shoqeumlria civile duhet ta sjelleuml peumlrpara veumlmendjes seuml publikut shqeteumlsimet mbi RTSH dhe teuml keumlrkojeuml zgjidhje nga organet kompetente Neuml lidhje me TVSH keumlto shqeteumlsime peumlrfshijneuml por nuk janeuml teuml kufi zuara me cileumlsineuml e programit transparenceumln e administrimit efi kasitetin e administrimit dhe pavareumlsineuml nga qeveria dhe grupet politike

Menaxhimi i ri i RTSH duket se ka nisur njeuml reformeuml serioze Eumlshteuml ende shumeuml hereumlt peumlr teuml nxjerreuml peumlrfundime peumlr strategjineuml e tij por mund teuml thuhet me siguri se ai do teuml keteuml nevojeuml peumlr asistenceuml fi nanciare dhe teknike dhe do teuml duhet teuml beumljeuml njeuml menaxhim teuml menccedilur dhe efi kas teuml burimevePrandaj rekomandimet nga raporti fi llestar janeuml ende teuml vlefshme Qeveria duhet teuml mbeumlshteseuml reformeumln e RTSH dhe shoqatat e gazetareumlve duhet teuml organizojneuml debate publike dhe teuml ofrojneuml peumlrvojeumln e tyre peumlr teuml ndihmuar keumlteuml reformeuml Cileumlsia e programit transparenca e administrateumls si dhe efi kasiteti i menaxhimit duhet teuml jeneuml ndeumlr temat qeuml shoqeumlria civile duhet teuml keteuml neuml veumlmendje teuml saj

Financimi

24 Qeveria duhet ta njoheuml dhe ta beumljeuml teuml ditur teuml ardhureumln nga tarifat e licensave Kur kjo teuml kryhet ateumlhereuml duhet teuml mendohet peumlr teuml gjetur rrugeumlt peumlr teuml peumlrmireumlsuar nivelin e pageseumls seuml keumlsaj tarife

Ky rekomandim nuk eumlshteuml peumlrmbushur Qeveria duhet ende teuml rriseuml transparenceumln peumlr teuml ardhurat nga taksa e aparatit

Programacioni

25 Administrimi dhe stafi i Radio Televizionit Shqiptar (TVSH) duhet teuml peumlrmireumlsojeuml cileumlsineuml e produksionit dhe teuml peumlrcaktojeuml njeuml struktureuml programi qeuml do teuml rriste interesin publik dhe do ta beumlnte meuml teumlrheqeumls keumlteuml stacion televiziv

Megjitheuml ndryshimet e fundit neuml RTSH menaxhimi dhe stafi i stacionit duhet teuml peumlrmireumlsojneuml programacionin

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

18

15 Shoqeumlria civile

Kodet e etikeumls

26 Shoqatat e gazetareumlve duhet teuml peumlrpilojneuml kodet e etikeumls ose teuml amendojneuml ateuml ekzistues teuml rrisin ndeumlrgjegjeumlsimin peumlr keumlto kode dhe teuml promovojneuml veprimin neuml peumlrputhje me to

Neuml shtator 2006 shoqatat e gazetareumlve miratuan njeuml kod etike peumlr teuml gjitha mediat neuml vend Megjithateuml kodi nuk eumlshteuml miratuar ldquozyrtarishtrdquo nga ndonjeuml media dhe ende nuk ka ndonjeuml mekanizeumlm peumlr ta zbatuar ateuml Gazetareumlt janeuml teuml lireuml teuml vendosin neumlse duan ta respektojneuml ateuml apo jo Njeuml sistem efi kas veteumlrregullimi dhe njeuml ambient i sigurt peumlr gazetareumlt mbeten ende qeumlllime teuml largeumlta

Shoqatat e mediave

27 Shoqatat e mediave duhet teuml forcojneuml neuml meumlnyreuml teuml ndjeshme afteumlsiteuml peumlr debat publik dhe ndeumlrgjegjeumlsimin e organizatave dhe shoqatave teuml mediave neumlpeumlrmjet njeuml bashkeumlpunimi meuml teuml mireuml dhe duke promovuar teuml drejtat e gazetareumlve peumlrballeuml pronareumlve teuml mediave dhe qeveriseuml 28 Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare duhet teuml ofrojneuml eksperienceuml dhe asistenceuml peumlr konsolidimin e shoqatave teuml mediave

Nuk ka pasur shumeuml peumlrparim neuml keumlteuml aspekt Shoqatat e gazetareumlve duhet teuml vazhdojneuml teuml peumlrmireumlsojneuml kapacitetet e tyre Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare teuml cilat kaneuml asistuar procesin deri tani duhet teuml vazhdojneuml mbeumlshtetjen e tyre

2 REKOMANDIMET E REJA SIPAS RAPORTIT TEuml 2008

21 Legjislacioni

Televizioni dixhital

KKRT duhet teuml hartojeuml njeuml Strategji Dixhitalizimi dhe pastaj teuml niseuml procesin e licensimit dixhitalHartimi i Strategjiseuml duhet teuml miratohet pas njeuml debati publik me paleumlt e interesuara Strategjia duhet teuml marreuml parasysh tema teuml tilla si mbrojtjen e konsumatorit investimet neuml platforma dixhitale teuml beumlra tashmeuml neuml vend si dhe pluralizmin dhe konkurrenceumln neuml media

1

2

S H Q I P Euml R I A

19

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

C Peumlrfundimet kryesore teuml monitorimit vijues

1 AMBIENTI I PEumlRGJITHSHEumlM I TRANSMETIMEVE

11 Zhvillimet kyccedile neuml legjislacion dhe politika

Qeuml nga koha e botimit teuml ldquoTelevizioni neuml Europeumlrdquo neuml 2005 peumlrvoja e Shqipeumlriseuml ka qeneuml e pasur neuml aspektin e legjislacionit dhe politikave peumlr median me debate teuml nxehta rreth teuml ardhmes seuml autoriteteve rregullatore transparenceumls seuml fi nancimeve neuml media si dhe transmetimeve numerike Peumlrbeumlrja e autoriteteve rregullatore eumlshteuml ndryshuar me ligj Ndryshime teuml tjera ligjore peumlrpiqen teuml zvogeumllojneuml vareumlsineuml ekonomike teuml medias elektronike nga reklamat shteteumlrore dhe peumlr pasojeuml dhe nga abuzimet e mundshme

Pas debatesh teuml gjata dhe teuml gjalla mes pronareumlve teuml medias deputeteumlve rregullatoreumlve RTSH dhe shoqatave teuml industriseuml Shqipeumlria po peumlrgatitet peumlr teuml legalizuar platformeumln e saj dixhitale sipas Ligjit peumlr Transmetimet Dixhitale2 Transmetimet dixhitale neuml platformat satelitore dhe tokeumlsore janeuml zhvilluar me shpejteumlsi gjateuml tre viteve teuml kaluara duke arritur njeuml depeumlrtim teuml reumlndeumlsisheumlm Pas gati kateumlr vitesh transmetimi platforma televizive dixhitale DigitAlb pretendonte se kishte 120000 abonenteuml neuml fi llim teuml 2006 neuml Shqipeumlri dhe te shqiptareumlt qeuml jetojneuml jashteuml3 Caktimi i ndikimit teuml ligjit te DigitAlb dhe te abonenteumlt e tij do teuml jeteuml njeuml test i meumltejsheumlm peumlr autoritetin rregullator Nga ana tjeteumlr mbetet peumlr trsquou pareuml neumlse transmetuesit e tjereuml sidomos TVSH do teuml jeneuml neuml gjendje teuml investojneuml neuml dixhitalizimin dhe teuml konkurrojneuml me DigitAlb

TVSH vazhdon teuml mos e peumlrmbusheuml misionin e saj Drejtuesit e caktuar neuml fund teuml 2006 peumlrballen me detyreumln e veumlshtireuml e kthimit teuml stacionit neuml njeuml operator me teuml veumlrteteuml publik edhe pse vuan nga njeuml reumlnie e vazhdueshme e popullaritetit ndeumlrkoheuml qeuml audienca e stacioneve private ka ardhur neuml rritje Njeuml hap tejet i vonuar neuml keumlteuml drejtim u mor neuml gusht teuml vitit 2007 me hartimin e peumlrbashkeumlt teuml njeuml strategjie peumlr RTSH neuml ereumln dixhitale nga TVSH dhe Unioni Europian i Transmetimeve (EBU) me keumlshillimin e Divizionit teuml Medias seuml Keumlshillit teuml Europeumls

12 Masat ligjore teuml BE

Shqipeumlria e ka miratuar pjeseumlrisht legjislacionin dhe standartet europiane peumlr median Neuml vitin 1999 vendi fi rmosi dhe ratifi koi Konventeumln e Keumlshillit teuml Europeumls peumlr Televizionin Ndeumlrkufi tar dhe Protokollin e tij Shteseuml Shumeuml nga masat e Ligjit peumlr Radion dhe

2 Ligji nr 9742 i 28 maj 2007 neuml Transmetimet Numerike neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml (meuml tej Ligji peumlr Transmetimet Numerike)3 Sipas teuml dheumlnave nga DigitAlb (gjendet neuml httpwwwdigitalbtvkompania e pareuml neuml 31 korrik 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

20

Televizionin4 vijneuml nga kjo marreumlveshje dhe neuml njeuml meumlnyreuml peumlrmbushin disa nga keumlrkesat e Direktiveumls Televizioni Pa Kufi j (TVWF)5 si masat peumlr sponsorizimet reklamat teuml drejteumln e replikeumls dhe mbrojtjen e teuml miturve

Legjislacioni shqiptar peumlr median nuk ka peumlrfshireuml keumlrkesat e Direktiveumls TVWF peumlr teleshitjet dhe transmetimin e veprave europiane Ligji peumlr Transmetimet Numerike paraqiti keumlrkeseumln qeuml veprat europiane duhet teuml peumlrbeumljneuml 50 teuml programacionit teuml njeuml stacioni duke lejuar qeuml kjo peumlrqindje teuml arrihet neuml meumlnyreuml progresiveMegjithateuml respektimi i keumltyre standarteve duhet ende teuml monitorohet pasi ky ligj eumlshteuml ende mjaft i ri Kishte njeuml ide peumlr teuml caktuar njeuml grup pune teuml peumlrbeumlreuml nga tre eksperteuml teuml pavarur teuml medias teuml cileumlt do teuml rishikonin Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin dhe do teuml propozonin ndryshime qeuml do ta sillnin keumlteuml ligj neuml linjeuml me ligjet e BE Deri tani kjo nuk u realizua Komisioni i Peumlrhersheumlm Parlamentar peumlr Median dhe Mjetet e Informimit Publik (meuml pas Komisioni Parlamentar i Medias) po e kryen keumlteuml detyreuml por ritmi eumlshteuml i ngadalteuml duke pasur parasysh peumlrpareumlsiteuml e ccedileumlshtjeve teuml tjera neuml Parlament meuml sakteumlsisht reformeumln neuml drejteumlsi Megjithateuml ka peumlrpjekje peumlr teuml reformuar legjislacionin e medias Rregullatoreumlt dhe eksperteuml teuml Komisionit Parlamentar teuml Medias kaneuml paraqitur propozimet e tyre peumlr ndryshime ligjore por ende nuk eumlshteuml e qarteuml se cilat do teuml jeneuml hapat neuml vijim6

Edhe pse nuk ka patur njeuml monitorim teuml vazhduesheumlm se si janeuml zbatuar keumlto masa nuk ka patur ndonjeuml problem teuml veccedilanteuml7 Nga ana tjeteumlr zbatimi i masave teuml tjera teuml frymeumlzuara nga legjislacioni i BE peumlr median ka qeneuml jo i keumlnaqsheumlm Si neuml shumeuml sektoreuml teuml tjereuml neuml Shqipeumlri edhe industria e medias ka mungeseuml transparence dhe ligjet qeuml garantojneuml transparenceumln e proneumlsiseuml dhe fi nancimit mbeten teuml veumlshtira peumlr trsquou zbatuar Kjo peumlr shkak teuml mungeseumls seuml peumlrgjithshme teuml transparenceumls neuml treg Njeuml hap peumlrpara ishte njeuml amendim neuml korrik 2006 teuml Ligjit peumlr Radion dhe Televizionin qeuml i ndalonte pronareumlt e mediave teuml merrnin pjeseuml neuml tendera publikeuml8 Megjithateuml seumlrish peumlr shkak teuml mungeseumls seuml peumlrgjithshme teuml transparenceumls dhe dheumlnies seuml uleumlt teuml peumlrgjegjeumlsiseuml si nga ana e medias ashtu edhe nga ana e qeveriseuml kjo maseuml ligjore mund teuml anashkalohet me lehteumlsi

4 Ligji nr 8410 i 30 shtatorit 1998 peumlr Radion dhe Televizionin Publik dhe Privat neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml i ndryshuar me Ligjin nr 8657 i 31 korrikut 2000 Ligji nr 8794 i 10 majit 2001 Ligji nr 9016 i 20 shkurtit 2003 Ligji nr 9124 i 29 korrikut 2003 dhe Ligji nr 9677 i 13 janarit 2007 (meuml tej Ligji i Radios dhe Televizionit)5 Direktiva 9736EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 30 qershor 1997 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin e disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 202 30 korrik 1997 Direktiva 200765EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 11 dhjetor 2007 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 33227 18 dhjetor 20076 Intervisteuml me Vjollca Meccedile keumlshilltare praneuml Kryetares seuml Parlamentit Tiraneuml 17 janar 2008 7 Intervisteuml me Andrea Nathanailin Drejtor Programacioni praneuml KKRT Tiraneuml 6 korrik 2007 8 Ligji i Radios dhe Televizionit neni 20

S H Q I P Euml R I A

21

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

13 Tregu i transmetimeve

Stacionet televizive vazhdojneuml teuml shtohen neuml numeumlr dhe mund teuml argumentohet edhe qeuml cileumlsia ka ardhur neuml rritje por pa patur studime sistematike dhe teuml besueshme peumlr shikueshmeumlrineuml peumlrqindja e veumlrteteuml e tregut peumlr ccedildo stacion mbetet e panjohur Instituti i Sondazheve dhe Opinioneve i cili meuml pareuml ka beumlreuml peumlrpjekje peumlr teuml matur shikueshmeumlrineuml ka nisur njeuml peumlrpjekje teuml re peumlr studim shikueshmeumlrie neuml vitin 2007 Megjithateuml eumlshteuml ende hereumlt peumlr teuml patur rezultate teuml qarta Peumlr shembull Top Channel njeuml stacion qeuml nuk ka patur licenseuml kombeumltare deri neuml janar teuml 2008 mendohet se geumlzon njeuml peumlrqindje mesatare shikueshmeumlrie prej 70 peumlrqind9 Edhe pse nuk ka asnjeuml dyshim qeuml stacioni eumlshteuml shumeuml i ndjekur kjo shifeumlr eumlshteuml njeuml vlereumlsim i peumlrafeumlrt i eksperteumlve dhe veumlzhguesve pa asnjeuml teuml dheumlneuml zyrtare qeuml ta mbeumlshteseuml keumlteuml Stacionet e tjera meuml teuml ndjekura televizive mendohen se janeuml TV Klan Vizion+ TV Koha si dhe stacionet me lajme News24 dhe Alsat Edhe pse TVSH ende ka mbulimin meuml teuml madh teuml territorit ldquocileumlsia programore neuml uljerdquo10 ka sjelleuml humbjen e avantazhit teuml konkurrenceumls

2 RREGULLIMI DHE LICENSIMI I SEKTORIT TEuml TELEVIZIONIT

21 Autoritetet dhe korniza rregullatore

Deri neuml 2006 Ligji peumlr Radion dhe Televizionin thoshte se KKRT ishte njeuml organ i pavarur i peumlrbeumlreuml nga kryetari neumlnkryetari dhe peseuml aneumltareuml teuml zgjedhur neuml bazeuml teuml peumlrvojeumls dhe meritave neuml fushat sociale ligjore teuml arsimit dhe teuml medias Presidenti i Republikeumls propozonte njeuml kandidat ndeumlrsa gjashteuml teuml tjereumlt propozoheshin nga Komisioni Parlamentar i Medias Meuml pas Parlamenti zgjidhte aneumltareumlt dhe kryetarin me votim me shumiceuml teuml thjeshteuml11

Neuml shkurt 2006 qeveria propozoi njeuml ndryshim ligjor qeuml do teuml shkurtonte KKRT neuml peseuml aneumltareuml dhe do teuml ndryshonte formuleumln e emeumlrimit Duke pretenduar se formula e peumlrfaqeumlsimit teuml balancuar neuml organin rregullator ishte e qarteuml qeuml nuk funksiononte qeveria propozoi njeuml peumlrfshirje meuml teuml gjereuml teuml shoqeumlriseuml civile shoqatave teuml medias akademikeumlve dhe organizatave teuml tjera teuml ngjashme neuml procesin e emeumlrimit Propozimi ndezi njeuml debat teuml gjalleuml dhe krijoi njeuml klimeuml dyshimi mes paleumlve teuml interesuar shumica e teuml cileumlve mendonin se qeveria donte teuml vinte KKRT neumln kontroll Ndeumlrkoheuml qeuml teuml gjitheuml binin dakord se ekzistonte njeuml nevojeuml e forteuml peumlr reformeuml shumeuml teuml tjereuml shpreheumln shqeteumlsimin se ky propozim nuk garantonte ndonjeuml peumlrmireumlsim ldquoSi aneumltar i Komisionit Parlamentar teuml Medias besoj se neuml keumlteuml fusheuml duhen beumlreuml ndryshime por ta sjelleumlsh keumlteuml propozim fshehurazi sidomos nga qeveria dhe sidomos kur po fl asim peumlr pushtetin e kateumlrt qeuml eumlshteuml media kjo leuml njeuml shije teuml keqerdquo12

9 A Stefani Teuml pavarurit kali i Trojeumls neuml media Panorama 16 shkurt 2006 f 1710 IREX Media Sustainability Index 2006 ndash Shqipeumlria IREX Washington DC 2007 f 6 Gjendet neuml website e IREX te httpwwwirexorgprogramsMSI_EUR2006albaniaasp (i pareuml neuml 1 gusht 2007) (meuml tej IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria)11 OSIShqipeumlria kapitulli peumlr autoritetin rregullator f 194 19912 N Lesi ldquoA duhet teuml merremi me ligjin peumlr mediat elektronikerdquo Koha Joneuml 10 shkurt 2007 f 3

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

22

Peumlrveccedil shqeteumlsimit peumlr peumlrmbajtjen e amendamentit shumeuml stacione televizive shoqatat e gazetareumlve peumlrfaqeumlsues teuml shoqeumlriseuml civile dhe eksperteuml teuml medias kundeumlrshtuan mungeseumln e debatit dhe keumlshillimit peumlrpara paraqitjes seuml amendamenteve neuml Parlament Peumlr pasojeuml Komisioni Parlamentar i Medias ftoi pronareumlt dhe drejtoreumlt e mediave meuml teuml reumlndeumlsishme si dhe kryetareumlt e shoqatave teuml gazetareumlve juristeuml dhe peumlrfaqeumlsues teuml shoqeumlriseuml civile qeuml teuml paraqisnin propozimet e tyre

Ligji i tanisheumlm u miratua neuml parlament neuml maj 2006 pas njeuml debati teuml nxehteuml Edhe pasi Presidenti vuri veton dhe e ktheu ligjin ai u miratua seumlrish neuml qershor 2006 dhe u beuml i detyruesheumlm Ideja e qeveriseuml peumlr teuml shkurtuar aneumltareumlt e KKRT neuml peseuml aneumltareuml u pranua me kusht qeuml shoqatat dhe grupet e meumlposhtme mund teuml propozojneuml teuml pakteumln kateumlr kandidateuml peumlr secilin aneumltar13

shoqatat dhe grupimet e mediave elektronike

shoqatat e medias seuml shkruar

universitetet dhe shoqatat e inxhinieriseuml elektrike dhe elektronike

shoqatat e juristeumlve fakultetet e Ligjit dhe Dhoma Kombeumltare e Avokateumlve

partiteuml parlamentare

Nga keumlta kandidateuml Komisioni i Medias duhet teuml peumlrzgjedheuml jo meuml shumeuml se dy kandidateuml peumlr ccedildo post dhe ua propozon ato Parlamentit peumlr votimin peumlrfundimtar14 Ligji i ndryshuar thoteuml gjithashtu se kandidateumlt me grada shkencore janeuml teuml parapeumllqyer dhe se keumlto grada janeuml teuml detyruara peumlr kandidateumlt e nominuar nga universitetet dhe nga shoqatat e inxhinieriseuml elektrike dhe elektronike15

Ligji i ndryshuar peumlr Radion dhe Televizionin gjithashtu ngushtoi kriteret peumlr zgjedhje si aneumltar i KKRT Peumlr shembull aneumltareumlt e partive ose shoqatave politike ose personat qeuml kaneuml qeneuml apo kaneuml konkurruar peumlr postin e kryebashkiakut ose peumlr deputet apo qeuml kaneuml qeneuml aneumltareuml teuml Keumlshillit teuml Ministrave apo prefekteuml neuml dy mandatet e fundit nuk mund teuml zgjidhen16 Ky ndryshim beumlnte pjeseuml neuml shndeumlrrimin e KKRT neuml njeuml organ meuml profesional

Debati qeuml pasoi zgjedhjen e aneumltareumlve teuml KKRT sipas formuleumls seuml re ishte akoma meuml i ndezur Aneumltareumlt e rinj u emeumlruan neuml 29 korrik 2006 gjateuml sesionit peumlrfundimtar teuml Parlamentit para pushimeve verore Deputeteumlt e opoziteumls refuzuan teuml votonin Emeumlrimi i aneumltareumlve teuml KKRT seuml bashku me ata teuml Keumlshillit Drejtues teuml TVSH erdhi neuml njeuml koheuml kur kriza midis shumiceumls dhe politikaneumlve teuml opoziteumls kishte arritur kulmin Arsyeja peumlr keumlteuml peumlrplasje ishte mosmarreumlveshja peumlr ndryshimet neuml ligjin e transmetimeve dhe peumlr reformeumln elektorale e cila eumlshteuml ende neuml proces neuml Shqipeumlri Por neuml vereumln e 2006 teuml gjitha keumlto ccedileumlshtje ishin veccedilaneumlrisht

13 Ligji nr 9531 i cili amendon Ligjin e Radios dhe Televizionit me kapitullin Peumlr Radion dhe Televizionin Publik dhe Privat 11 maj 2006 Fletorja Zyrtare nr 65 2006 neni 2 paragrafi 114 Ibid paragrafi 215 Ibid paragrafi 3 dhe 416 Ibid neni 4

bull

bull

bull

bull

bull

S H Q I P Euml R I A

23

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

polemizuese duke pasur parasysh qeuml po afroheshin zgjedhjet lokale teuml shkurtit teuml 2007 Kur paleumlt neuml parlament arriteumln marreumlveshjen neuml 30 korrik 2006 ajo marreumlveshje peumlrfshinte edhe angazhimin peumlr ta kthyer seumlrish numrin e aneumltareumlve teuml KKRT neuml shtateuml dhe se dy aneumltareumlt shteseuml do teuml emeumlroheshin nga deputeteumlt e opoziteumls nga kandidateumlt e shoqeumlriseuml civile17

Megjithateuml neuml vend qeuml teuml rritej aneumltareumlsia e KKRT u ul neuml kateumlr aneumltareuml pas doreumlheqjes seuml kryetarit Ledi Bianku neuml qershor 2007 Derisa vendet bosh u ploteumlsuan neuml shtator 2007 KKRT ka marreuml veteumlm vendime qeuml nuk keumlrkonin njeuml shumiceuml Kjo gjeuml pengoi puneumln e saj

Ndeumlrkoheuml neuml njeuml klimeuml dyshimi dhe kritikash nga politikaneumlt e opoziteumls dhe nga disa stacione televizive qeuml pretendonin se KKRT ishte ende njeuml organ i politizuar rregullatori ka kryer njeuml reformeuml teuml brendshme Neuml dhjetor 2006 parlamenti miratoi njeuml rishikim teuml skemeumls administrative qeuml e rriste stafi n e KKRT nga 32 neuml 4818 si dhe ristrukturonte departamentet e saj duke theksuar peumlrmireumlsimin e monitorimit si teuml pirateriseuml seuml sinjalit dhe teuml mbulimit territorial teuml medias elektronike Gjithashtu skema propozonte teuml krijonte njeuml njeumlsi teuml marreumldheumlnieve publike peumlr teuml peumlrmireumlsuar transparenceumln e rregullatorit Reforma meuml e ndjeshme kishte teuml beumlnte me rritjen e departamentit teuml programacionit nga gjashteuml aneumltareuml neuml 16 peumlr teuml peumlrmireumlsuar peumlrmbajtjen e medias elektronike Kur keumlto ndryshime teuml peumlrfundojneuml departamenti pritet teuml jeteuml neuml gjendje teuml monitorojeuml edicionet informative peumlrditeuml si dhe reklamat problemet etike dhe ccedileumlshtje teuml tjera qeuml KKRT nuk i ka mbuluar meuml pareuml19

Gjithashtu plani propozoi ndryshime neuml keumlshillin e ankesave teuml KKRT njeuml organ keumlshillimor peumlrgjegjeumls peumlr trajtimin e aspekteve morale dhe etike teuml programeve Megjithateuml vendimet e tij nuk kaneuml forceuml ligjore20 Me planet peumlr reformeuml ky organ eumlshteuml ndryshuar neuml Keumlshill Etike I peumlrbeumlreuml nga tre aneumltareuml si meuml pareuml teuml cileumlt janeuml eksperteuml teuml medias teuml emeumlruar nga rregullatori Keumlshilli i Etikeumls eumlshteuml peumlrgjegjeumls peumlr ndeumlrgjegjeumlsimin e publikut peumlr normat etike dhe shkeljet neuml programe ldquoKy vizion lind nga koncepti qeuml institucionet jo veteumlm duhet teuml ndjekin preferencat e publikut neuml lidhje me aspektet etike neuml media me profesionalizeumlm dhe gjykim teuml specializuar ato duhet teuml udheumlheqin shoqeumlrineuml drejt standarteve meuml teuml lartardquo21

Neuml keumlteuml meumlnyreuml Keumlshilli i Etikeumls pritet teuml marreuml njeuml rol meuml aktiv sesa thjesht teuml pranojeuml ankesa nga publiku Megjithateuml eumlshteuml ende hereumlt peumlr teuml vlereumlsuar impaktin e keumltyre ndryshimeve pasi Keumlshilli u krijua neuml qershor 2007 dhe sapo e ka nisur veprimtarineuml e tij Plani i reformeumls eumlshteuml neuml fazeumln peumlrfundimtare teuml zbatimit22

17 Marreumlveshja e 30 korrikut 2006 i peumlrmendur neuml D Ndrenika ldquoArrihet marreumlveshja PDndashPS ploteumlsohenkeumlrkesat e opoziteumlsrdquo Shekulli 31 gusht 2006 f 318 KKRT Relacioni Shpjegues peumlr Parlamentin i marreuml nga KKRT19 Ibid20 OSIShqipeumlria kapitulli peumlr autoritetin rregullator f 194ndash19921 KKRT Raport Vjetor neuml Kuvendin e Shqipeumlriseuml 2006 gjendet neuml httpwwwkkrtgovalimagesstorieskkrtfi lesRaporti-Perfundimtar-2006zip(i pareuml neuml 15 korrik 2007) (meuml tej KKRT Raporti Vjetor 2006)22 Intervisteuml me Elona Kana Drejtoresheuml e Departamentit Juridik dhe teuml Licensave praneuml KKRT Tiraneuml 18 janar 2008

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

24

22 Sistemi i licensimit

Reforma e KKRT nuk pati pasoja peumlr sistemin e dheumlnies seuml licensave teuml transmetimit Ndryshimi i veteumlm ka teuml beumljeuml me fuqineuml peumlr teuml dheumlneuml licensa peumlr transmetime numerike njeuml ligj ky qeuml u miratua neuml qershor 2007 por mbetet ende peumlr trsquou zbatuar23

Peumlrsa i peumlrket licensimeve dy nga vendimet e KKRT kaneuml ngjallur polemika neuml tre vitet e fundit njeuml kishte teuml beumlnte me dheumlnien e njeuml license transmetimi njeuml stacioni televiziv lokal dhe tjetri peumlr heqjen e antenave teuml transmetimit teuml disa stacioneve televizive

Neuml mes teuml prillit 2007 KKRT njoftoi peumlr njeuml inspektim teuml spektrit teuml frekuencave neuml teuml gjitheuml vendin Mediat elektronike qeuml operonin pa licensa u njoftuan se duhej teuml ndeumlrprisnin transmetimet24 Sipas ish-kryetarit teuml KKRT Ledi Bianku ky pastrim i spektrit kishte peumlr qeumlllim teuml mundeumlsonte zbatimin e Planit teuml Frekuencave duke fuqizuar keumlshtu konkurrenceumln midis operatoreumlve ekzistues para fi llimit teuml transmetimeve dixhitale25 Neuml 9 Maj 2007 KKRT vendosi teuml hiqte antenat e paautorizuara teuml transmetimit neuml disa qytete Keumlto antena i peumlrkisnin Top Channel TV Vizion Plus TV Telesport dhe TV Koha teuml cilat e akuzuan rregullatorin se po merrte vendime politike dhe se po i hiqte antenat peumlr shkak teuml qeumlndrimit kritik teuml keumltyre televizioneve kundeumlr qeveriseuml

KKRT u peumlrgjigj se inspektimi ishte lajmeumlruar para shtateuml muajsh neuml peumlrputhje me kriteret ligjore teuml licensimit26 Bianku peumlrseumlriti se rregullatori ishte i detyruar teuml zbatonte planin kombeumltar teuml frekuencave peumlr teuml beumlreuml vend peumlr njeuml transmetues teuml ri kombeumltar dhe peumlr lanccedilimin e transmetimeve numerike27 Neuml fakt njeuml muaj pas keumltij vendimi KKRT njoftoi peumlr njeuml tender peumlr njeuml stacion televiziv teuml kateumlrt kombeumltar28 Top Channel dhe Vizion Plus aplikuan peumlr licenseumln e re kombeumltare dhe neuml 21 janar 2008 Top Channel u beuml stacioni i kateumlrt televiziv privat kombeumltar

23 OSIShqipeumlria kapitulli peumlr autoritetin rregullator f 194ndash19924 KKRT Njoftim peumlr Shtyp ldquoInspektimi i Gjitheuml Spektrit teuml Frekuencave neuml Shqipeumlrirdquo gjendet neumlhttpwwwkkrtgovalcontentview261 (i pareuml neuml 15 qershor 2007)25 Studimi i vitit 2002 i KKRT peumlr planin e frekuencave peumlr televizionin analog u rifreskua neuml 2007 sipas rishpeumlrndarjes seuml frekuencave sipas vendimeve teuml Konferenceumls Rajonale teuml Radiokomunikacioneve neuml 2006 (RRC-06)26 Njoftim peumlr shtyp i KKRT ldquoKKRT do teuml ploteumlsojeuml Planin e Inspektimit teuml Spektritrdquo 10 maj 2007 Gjendet neuml httpwwwkkrtgovalcontentview33 (pareuml neuml 10 qershor 2007) shih gjithashtu Intervisteuml e pabotuar me Ledi Biankun Kryetar i KKRT gjendet neuml httpwwwkkrtgovalcontentview331 (pareuml neuml 10 qershor 2007) (Beumlhet fjaleuml peumlr njeuml intervisteuml qeuml njeuml gazeteuml shqiptare zhvilloi me kryetarin e KKRT dhe meuml voneuml nuk u botua KKRT e botoi intervisteumln neuml faqen e saj teuml Internetit)27 Ibid28 Njoftim peumlr shtyp i KKRT gjendet neuml httpwwwkkrtgovalcontentview311 (pareuml neuml 10 qershor 2007)

S H Q I P Euml R I A

25

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Paralelisht me keumlteuml tender KKRT rinisi fushateumln e heqjes seuml antenave teuml paligjshme neuml tetor 2007 neuml Elbasan dhe Korccedileuml Neuml Gjirokasteumlr KKRT gjithashtu konfi skoi antenat dhe pajisjet e disa kanaleve televizive greke qeuml po transmetonin pa licensa neuml jug teuml vendit29

Saga e antenave televizive u parapri nga njeuml debat tjeteumlr qeuml lidhej me dheumlnien e njeuml license transmetimi njeuml stacioni lajmesh teuml vendosur neuml Tiraneuml KKRT me aneumltareumlsineuml e meumlparshme e kishte ngrireuml procesin e licensimit peumlr Tiraneumln dhe Durreumlsin neuml maj 200330 Neuml 17 qershor 2006 KKRT vendosi teuml ngrinte procesin e licensimit neuml teuml gjitheuml vendin31 Teuml dyja vendimet niseshin nga kaosi qeuml kishte pushtuar spektrin e frekuencave sidomos peumlrreth kryeqytetit si dhe nga mungesa e planit kombeumltar teuml frekuencave32 KKRT e tanishme tha se asnjeuml nga keumlto vendime nuk kishte bazeuml ligjore33 e kundeumlrta ato ishin ldquoabsurderdquo dhe ldquodiskriminueserdquo pasi KKRT e meumlparshme kishte dheumlneuml licensa neuml zona ku veteuml kishte ndaluar licensimin e stacioneve televizive34 Keumlshtu KKRT i dha fund ngrirjes seuml licensave dhe hapi driteumln e gjelbeumlr peumlr licensimin e 21 operatoreumlve teuml rinj ndeumlr teuml cileumlt shtateuml stacione televizive lokale 12 televizione kablloreuml dhe dy radio lokale neuml 2006 dhe neuml fi llim teuml 200735

Vendimi meuml i diskutuesheumlm lidhej me Ora TV njeuml kanal qeuml transmeton veteumlm lajme Disa paleuml peumlrfshireuml edhe stacione teuml tjereuml televiziveuml gazetareuml dhe politikaneuml teuml opoziteumls thaneuml se Ora TV nuk duhej teuml kishte marreuml licenseuml Zeumlri meuml kritik ishte ai i News24 TV stacion lajmesh nga meuml teuml ndjekurit i cili pretendoi se KKRT kishte shkelur ligjin duke licensuar njeuml kompani qeuml nuk e kishte kapitalin e nevojsheumlm peumlr teuml hapur njeuml televizion Kjo sepse Ora shpk kompania qeuml zoteumlron Ora TV pranoi se kishte njeuml kapital prej ALL 100000 (euro8160) ndeumlrsa minimumi i keumlrkuar nga rregullatori ishte njeuml garanci prej ALL 25 milion (euro2040000)36

Peumlr meuml tepeumlr News24 TV aludoi se Ora TV kishte konfl ikt interesi pasi Ilda Prifti pronarja e Ora shpk37 ishte kusheumlrira e Alba Gineumls e cila zoteumlron 40 peumlrqind teuml kompaniseuml qeuml zoteumlron TV Klan televizion kombeumltar sipas artikujve neuml shtyp38 Ligji ndalon pronareumlt e njeuml transmetuesi kombeumltar teuml zoteumlrojneuml aksione drejtpeumlrdrejt ose teumlrthorazi neuml njeuml transmetues tjeteumlr39 Neuml keumlteuml rast nuk kishte shkelje teuml dukshme teuml ligjit pasi pronareumlt ishin individeuml teuml ndrysheumlm Megjithateuml kritikeumlt theksuan faktin qeuml Prifti e cila ishte 18 vjeccedil kur Ora TV mori licenseumln nuk i kishte peumlrvojeumln profesionale dhe kapitalin peumlr teuml krijuar njeuml kanal televiziv dhe

29 Njoftimet peumlr shtyp teuml KKRT tetor 2007 gjenden neuml httpwwwkkrtgovalcontentarchivecategory2007101 (pareuml neuml 24 janar 2008)30 Vendimi nr143 i KKRT cituar neuml Raportin Vjetor teuml KKRT 2006 f631 Vendimi nr 501 i KKRT cituar neuml Raportin Vjetor teuml KKRT 2006 f632 Intervisteuml me ish-kryetarin e KKRT Sefedin Ccedilela ldquoTeuml gjitha gabimet e Biankut dhe Dodeumlspeumlr licenseumln e rerdquo Gazeta Shqiptare 25 dhjetor 2006 f 733 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 734 Ibid f835 Ibid f1536 Ibid37 Informacion i marreuml nga autori prej KKRT Departamenti Juridik dhe i Licensave 13 korrik 200738 Ibid39 OSIShqipeumlria sektori mbi transmetuesit privateuml f 226

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

26

ishte thjesht njeuml kukull qeuml fshihte pronareumlt e veumlrteteuml40 Pas ankesave teuml beumlra nga News24 TV Prokuroria e Peumlrgjithshme nisi njeuml hetim peumlr keumlteuml ccedileumlshtje neuml dhjetor 2006 Duke keumlmbeumlngulur se vendimi i saj ishte neuml peumlrputhje teuml ploteuml me ligjin KKRT pretendoi se ajo ishte keumlshilluar edhe me Autoritetin peumlr Konkurrenceumln dhe Zyreumln e Regjistrit Tregtar41

Sipas ligjit teuml transmetimeve KKRT eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr dheumlnien e licensave peumlr transmetimet numerike Ligji beumln dallimin midis tre lloj licensave peumlr siguruesit e sheumlrbimit peumlr operatoreumlt e rrjetit dhe peumlr siguruesit e peumlrmbajtjes

Licensat peumlr rrjetet numerike tokeumlsore ndahen si meuml poshteuml

kombeumltare (e vlefshme peumlr dhjeteuml vjet) kur mbulojneuml jo meuml pak se 80 peumlrqind teuml vendit

rajonale (e vlefshme peumlr teteuml vjet) kur mbulojneuml deri neuml kateumlr njeumlsi administrative neuml kufi

gjeografi keuml me njeumlra-tjetreumln

lokale (e vlefshme peumlr teteuml vjet) kur mbulojneuml veteumlm njeuml njeumlsi administrative42

KKRT duhet teuml japeuml licensat neuml peumlrputhje teuml ploteuml me Planin e Frekuencave teuml miratuar nga RRC-06 Neumlse njeuml operator dixhital planifi kon teuml ndeumlrtojeuml njeuml rrjet duke peumlrdorur njeuml frekuenceuml qeuml eumlshteuml e zeumlneuml nga njeuml operator analog ateumlhereuml KKRT duhet trsquoi japeuml njeuml frekuenceuml tjeteumlr operatorit analog dhe teuml mbulojeuml shpenzimet e transferteumls Neumlse rregullatori nuk mund trsquoi mbulojeuml keumlto shpenzime kostot duhen mbuluar edhe nga operatori dixhital43

Ligji i detyron operatoreumlt analogeuml teuml vazhdojneuml teuml transmetojneuml derisa peumlrqindja e familjeve qeuml ndjekin transmetimet analoge teuml bjereuml poshteuml 10 peumlrqind teuml teumlreuml zoneumls seuml transmetimit Nga ana tjeteumlr RTSH ka teuml drejteumln teuml peumlrdoreuml dy nga shtateuml frekuencat kombeumltare teuml caktuara nga RRC-06 peumlr peumlrdorim dixhital peumlr Shqipeumlrineuml

KKRT eumlshteuml gjithashtu peumlrgjegjeumlse peumlr licensimin e siguruesve teuml peumlrmbajtjes44 Licensat mund trsquou jepen transmetuesve peumlr teuml transmetuar ose njeuml program televiziv apo radiofonik ose njeuml ldquobuqeteumlrdquo programesh Ccedildo sheumlrbim programi gjithashtu duhet teuml licensohet nga KKRT e cila peumlrcakton kriteret dhe kushtet peumlr programet si dhe teuml drejtat dhe detyrimet e teuml licensuarit Neuml keumlteuml kuadeumlr transmetuesit ekzistues analogeuml mund teuml konsiderohen tashmeuml teuml licensuar si sigurues teuml peumlrmbajtjes derisa sinjali analog teuml fi ket

Ligji gjithashtu vendos disa detyrime peumlr operatoreumlt e rrjeteve numerike Ato duhet teuml ofrojneuml teuml pakteumln 50 peumlrqind teuml sheumlrbimeve teuml tyre falas ndeumlrsa transmetuesi i sheumlrbimit publik nuk mund teuml keumlrkojeuml pageseuml peumlr ndonjeuml program teuml vetin

40 Gazmend Janku ldquoProkuroria nis hetimin peumlr skandalin e licenseumls neuml KKRTrdquo Gazeta Shqiptare 24 dhjetor 2006 f 1041 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 1842 Ligji i Transmetimeve Numerike neni 343 Ibid neni 344 Ibid neni 5

bull

bull

bull

S H Q I P Euml R I A

27

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Edhe pse KKRT ende nuk ka nisur teuml japeuml licensa numerike i ka vendosur tashmeuml kriteret peumlr dheumlnien e licensave peumlr operatoreumlt e rrjetit45 Keumlto kritere keumlrkojneuml njeuml kapital minimal prej ALL 1 bilion (Lek) ose euro817 milioneuml peumlr licenseuml kombeumltare ose ALL 400 milioneuml (euro327 milioneuml) peumlr njeuml licenseuml rajonale si dhe ALL 100 milioneuml (euro817000) peumlr njeuml licenseuml lokale Peumlrveccedil keumlsaj transmetuesit numerikeuml duhet teuml peumlrmbushin disa keumlrkesa teuml tjera peumlrfshireuml keumltu korrekteumlsineuml dhe pavareumlsineuml editoriale neuml sheumlrbimet e tyre teuml lajmeve dhe ato informative

Neuml pamje teuml pareuml kriteret e licensimit duken teuml drejta dhe neuml ndihmeuml teuml publikut sidomos peumlrsa i peumlrket theksit peumlr teuml zgjedhur standarde jo-ekskluzive transparenceumls seuml kostove dhe zgjedhjes seuml larmishme teuml peumlrmbajtjes Rregullatori ka fuqineuml teuml mbikqyreuml kriteret e licensimit dhe teuml zgjedheuml teuml licensuarit Normalisht kjo keumlrkon njeuml autoritet teuml pavarur teuml fuqisheumlm dhe profesional Fatkeqeumlsisht megjitheuml progresin e beumlreuml KKRT ende duhet teuml provojeuml qeuml i meriton ploteumlsisht keumlto epitete

Edhe pse procesi i licensimit dixhital ende duhet teuml fi llojeuml televizioni dixhital ka mbeumlrritur neuml Shqipeumlri kur DigitAlb nisi transmetimet neuml 15 korrik 2004 megjitheuml kundeumlrshtimin e forteuml si nga autoriteti rregullator ashtu edhe nga stacionet e tjera televizive DigitAlb eumlshteuml neuml transmetim peumlr gati kateumlr vjet tashmeuml duke pasur njeuml numeumlr gjithnjeuml neuml rritje abonenteumlsh 120000 neuml fi llim teuml 2006 sipas shifrave meuml teuml fundit qeuml disponohen46 Kompania ka deklaruar qeuml numri i abonenteumlve eumlshteuml rritur qeuml ateumlhereuml Deri neuml 2006 DigitAlb mbulonte me sinjal Shqipeumlrineuml Pereumlndimore nga Shkodra neuml veri deri neuml Vloreuml neuml jug47 Peumlr momentin kompania pretendon se mbulon teuml gjitheuml vendin48 Megjithateuml sipas ligjit peumlr transmetimet numerike veprimtaria e saj mund teuml beumlhej problematike pasi mbulimi me sinjal nga kompania do teuml keumlrkonte kateumlr licensa kombeumltare ndeumlrkoheuml qeuml ligji thoteuml se asnjeuml operator nuk mund teuml marreuml meuml shumeuml se njeuml licenseuml kombeumltare DigitAlb ofron njeuml buqeteuml tokeumlsore me 38 kanale tematike dhe teuml peumlrgjithshme si dhe me dy stacione radiofonike Peumlr teuml qeneuml neuml rregull me ligjin stacioni do teuml duhej teuml shkurtonte neuml meumlnyreuml drastike numrin e kanaleve teuml ofruara Kjo do teuml jeteuml akoma meuml e ndeumlrlikuar pasi tashmeuml DigitAlb ka njeuml numeumlr teuml reumlndeumlsisheumlm klienteumlsh dhe shumeuml pak kompani duket se kaneuml interes peumlr teuml hyreuml neuml keumlteuml sektor teuml ri dhe mjaft teuml kushtuesheumlm

Neuml fakt debatet qeuml paraprineuml miratimin e ligjit u peumlrqendruan neuml pasojat qeuml ai do teuml kishte neuml tregun ekzistues ku DigitAlb eumlshteuml kthyer neuml njeuml lojtar teuml suksessheumlm Peumlrfaqeumlsuesit e DigitAlb keumlmbeumlnguleumln qeuml ata nuk keumlrkonin gjeuml tjeteumlr veccedilse legalizimin e veprimtariseuml seuml tyre pa u dashur trsquoia nisnin nga zeroja49 Qeveria e paraqiti ligjin neuml parlament neuml shkurt 2007 neuml njeuml koheuml kur parlamenti kishte miratuar ndash neuml bashkeumlpunim me Keumlshillin e Europeumls ndash njeuml plan veprimi peumlr teuml rishikuar legjislacionin e medias dhe peumlr teuml hartuar njeuml ligj peumlr transmetimet numerike deri neuml fund teuml vitit Pronareumlt dhe drejtoreumlt e medias protestuan faktin qeuml nuk ishin keumlshilluar peumlr njeuml ligj kaq teuml reumlndeumlsisheumlm Peumlr meuml tepeumlr pas disa seancave deumlgjimore me paleumlt

45 Kriteret e KKRT peumlr licensimin numerik46 Faqja e DigitAlb neuml Internet gjendet neuml httpwwwdigitalbtvkompania (pareuml neuml 12 mars 2008)47 Intervisteuml me Altin Petre Menaxher IT i DigitAlb Tiraneuml 16 maj 200648 Faqja neuml Internet e DigitAlb httpwwwdigitalbalkompaniaphp (pareuml neuml 17 mars 2008)49 Minutat e Mbledhjes seuml Komisionit Parlamentar teuml Medias 20 prill 2007 gjendet neumlhttpwwwparlamentaldokumentiaspid=2351ampkujam=Komisioni (pareuml neuml 18 tetor 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

28

e interesuara dhe pas marrjes seuml komenteve dhe sugjerimeve nga Organizata peumlr Sigurim dhe Bashkeumlpunim neuml Europeuml (OSBE) Keumlshilli i Europeumls dhe Komisioni Europian shumica qeveriseumlse e miratoi ligjin pa miratimin e pakiceumls e cila nuk pranoi teuml votonte Debati peumlr amendamentet e ligjit nuk u peumlrqendrua shumeuml neuml qeumlllimin dhe pasojat e tyre gjeuml qeuml ngre pikeumlpyetje se me sa efi kasitet do teuml zbatohet ky ligj

Ligji nuk specifi kon njeuml dateuml peumlr fi kjen e sinjalit analog edhe pse i detyron transmetuesit qeuml programet e tyre teuml gjenden si neuml sinjalin analog ashtu edhe neuml ateuml numerik derisa sinjali numerik teuml arrijeuml neuml meuml shumeuml se 90 peumlrqind teuml zoneumls seuml licensuar Kjo maseuml mund teuml nxiseuml siguruesit e sheumlrbimit dhe operatoreumlt e rrjetit teuml peumlrshpejtojneuml procesin e dixhitalizimit por nga ana tjeteumlr transmetuesit do teuml keneuml kosto meuml teuml larta gjateuml periudheumls seuml transmetimit simultan Peumlr meuml tepeumlr do teuml jeteuml e veumlshtireuml teuml peumlrshpejtohet procesi i dixhitalizimit pa ndihma nga shteti peumlr dekoderat

Qeuml nga miratimi i ligjit KKRT eumlshteuml keumlshilluar me DigitAlb peumlr kriteret e licensimit KKRT eumlshteuml ndihmuar nga OSBE peumlr teuml hartuar Strategjineuml peumlr Kalimin neuml Transmetime Numerike Procesi i licensimit dixhital mbetet i ngrireuml derisa teuml miratohet Strategjia e cila duhet ende teuml peumlrfundohet dhe teuml botohet Ajo duhet teuml marreuml parasysh edhe rolin e DigitAlb

3 RREGULLIMI DHE MENAXHIMI I TRANSMETUESIT TELEVIZIV TEuml SHEumlRBIMIT PUBLIK

31 Legjislacioni dhe politikat peumlr transmetuesin publik

Amendamentet e 2006 peumlr Ligjin e Radios dhe Televizionit i cili rregullon RTSH pateumln pasoja neuml rregullimin e transmetuesit teuml sheumlrbimit publik Megjithateuml masat kryesore peumlr misionin publik teuml stacionit dhe peumlr peumlrmbajtjen janeuml teuml njeumljtat

Legjislacioni i ri peumlr transmetimin dixhital i jep njeuml rol teuml veccedilanteuml RTSH Dy nga shtateuml freku-encat kombeumltare qeuml i janeuml caktuar Shqipeumlriseuml deri neuml 2015 i rezervohen RTSH KKRT i ka rekomanduar RTSH qeuml kanalin e dyteuml ta transmetojeuml drejtpeumlrdrejt neuml meumlnyreuml dixhitale50 Neuml fakt neuml korrik 2007 TVSH peumlrgatiti njeuml plan reforme neuml bashkeumlpunim me Unionin Europian teuml Transferimit (EBU) i cili peumlrqendrohet neuml kalimin neuml dixhitalizim Eumlshteuml ende hereumlt peumlr teuml para-shikuar neumlse kjo strategji do teuml jeteuml e mundur dhe e suksesshme Eumlshteuml e sigurt qeuml do teuml nevojitet mbeumlshtetje teuml bollshme fi nanciare si dhe njeuml zbatim i rrepteuml dhe energjik nga TVSH

32 Struktura qeveriseumlse e transmetuesit publik

Keumlshilli Drejtues mbetet organi meuml i larteuml i RTSH Deri neuml korrik 2006 ai peumlrbeumlhej nga 15 aneumltareuml teuml caktuar nga parlamenti peumlr njeuml periudheuml peseuml-vjeccedilare me mundeumlsineuml peumlr trsquou

50 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 21

S H Q I P Euml R I A

29

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

rizgjedhur pas njeuml periudhe pushimi tre-vjeccedilar Aneumltareumlt duhej teuml zgjidheshin ndeumlr personalitete teuml njohura nga fushat e kultureumls artit kinemaseuml gazetariseuml ligjit ekonomiseuml medias marreumldheumlnieve publike marreumldheumlnieve ndeumlrkombeumltare universiteteve dhe Akademiseuml seuml Shkencave Me keumlteuml formuleuml aneumltareumlt propozoheshin neuml numeumlr teuml barabarteuml nga shumica qeveriseumlse opozita dhe shoqeumlria civile Opozita e ateumlhershme mendonte se kjo formuleuml ceumlnonte pavareumlsineuml e institucionit duke argumentuar se neuml fakt peumlrfaqeumlsuesit e shoqeumlriseuml civile mbeumlshtesnin shumiceumln parlamentare Eumlshteuml e veumlshtireuml teuml vlereumlsohet neumlse kjo ishte e veumlrteteuml Mbeumlshteteumlsit e keumlsaj formule paraqiteumln argumentin se e kundeumlrta ishte e veumlrteteuml kjo ishte e vetmja meumlnyreuml peumlr teuml garantuar elementin e domosdosheumlm teuml shoqeumlriseuml civile neuml aneumltareumlsineuml e institucionit publik

Shumica e tanishme qeveriseumlse paraqiti njeuml ndryshim teuml ligjit neuml shkurt 2006 qeuml kishte peumlr qeumlllim teuml ndryshonte formuleumln dhe peumlrbeumlrjen si teuml KKRT ashtu edhe teuml Keumlshillit Drejtues teuml RTSH neuml meumlnyreuml qeuml organet qeveriseumlse teuml RTSH trsquoi beumlnin balleuml politizimit Ish-Kryetari i Keumlshillit Drejtues Kiccedilo Blushi shpjegoi ldquoNuk jemi ne ata qeuml vendosin por ata kryetareumlt e partive qeuml duan qeuml drejtoreumlt dhe aneumltareumlt e keumlshillit teuml sillen si kukulla pa dinjitet teuml cileumlt kontrollohen me lehteumlsi neumlpeumlrmjet celulareumlverdquo51 Pas njeuml debati teuml zgjatur dhe teuml nxehteuml amendamentet u miratuan neuml korrik 2006 megjitheuml protestat e opoziteumls

Sipas ligjit teuml ndryshuar aneumltareumlt e Keumlshillit Drejtues u reduktuan nga 15 neuml shtateumlLogjika dhe procedura e emeumlrimit janeuml teuml ngjashme me ato peumlr KKRT Shoqatat dhe grupet e meumlposhtme mund teuml propozojneuml teuml pakteumln kateumlr kandidateuml peumlr secilin aneumltar teuml Keumlshillit Drejtues52

Shoqatat e medias elektronike dhe teuml shkruar

Universiteti i Tiraneumls

Shoqatat e inxhinieriseuml elektrike dhe elektronike

Shoqatat e juristeumlve akademikeumlve teuml ligjit si dhe Dhoma Kombeumltare e Avokateumlve

Grupet parlamentare

OJQ qeuml merren me teuml drejtat e njeriut dhe teuml teuml miturve

borde keumlshillimi teuml Qendreumls Kombeumltare teuml Kinematografi seuml dhe Lidhjes seuml

Shkrimtareumlve

Komisioni Parlamentar i Medias ka detyreumln e peumlrzgjedhjes deri neuml dy kandidateuml peumlr secilin post53 Preferohen kandidateumlt me grada shkencore Grada teuml tilla janeuml teuml detyruara peumlr kandidateumlt e propozuar nga universiteti dhe shoqatat e inxhinieriseuml elektrike dhe elektronike54

Neuml meumlnyreuml qeuml teuml garantohet vazhdimeumlsia kryetari dhe tre aneumltareuml zgjidhen peumlr njeuml mandat peseuml-vjeccedilar ndeumlrsa tre teuml tjereumlt zgjidhen peumlr njeuml mandat tre vjet e gjysmeuml55

51 Kiccedilo Blushi ldquoTelevizioni qeuml ka mbetur peng i partiverdquo Standard 17 mars 2006 f 2352 Ligji nr 9531 11 maj 2006 Fletorja Zyrtare 65 2006 Art 2 paragraf 153 Ibid paragraf 254 Ibid paragrafeumlt 3 amp 455 Ibid neni 9

bull

bull

bull

bull

bull

bull

bull

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

30

Sipas ligjit teuml vjeteumlr deputeteumlt ministrat zyrtareumlt e larteuml teuml qeveriseuml aneumltareumlt e kryesive teuml partive politike punonjeumls teuml RTSH ose punonjeumls dhe pronareuml teuml mediave private nuk lejoheshin teuml beumlheshin aneumltareuml teuml Keumlshillit Drejtues Sipas ligjit teuml ri u shtuan edhe kufi zime teuml tjera Tashmeuml nuk lejohen teuml jeneuml aneumltareuml edhe njereumlz qeuml zoteumlrojneuml aksione ose kaneuml lidhje me pronareuml aksionesh neuml kompani qeuml operojneuml neuml transmetimet audiovizuale reklameuml produksion shtyp telekomunikacione si dhe aneumltareuml dheose punonjeumls teuml strukturave qeveriseumlse teuml keumltyre strukturave Persona qeuml janeuml larguar nga sheumlrbimi civil peumlr arsye disiplinore dhe punonjeumls aktualeuml apo qeuml kaneuml punuar neuml RTSH gjateuml tre vjeteumlve teuml fundit nuk mund teuml zgjidhen

Opozita dhe disa veumlzhgues teuml tjereuml paraqiteumln argumentimin se peumlrbeumlrja e re e Keumlshillit Drejtues teuml RTSH nuk ofronte garanci peumlr pavareumlsineuml editoriale ldquoTeuml ashtuquajturit peumlrfaqeumlsues teuml pavarur deri meuml sot kaneuml qeneuml lsquokali i Trojeumlsrsquo seuml politikeumls neuml keumlto institucione Me qeumlllim qeuml teuml shmangim rrezikun qeuml lsquoteuml pavaruritrsquo trsquoi sheumlrbejneuml pushtetit ose partive politike neuml vend teuml publikut nevojitet qeuml edhe [peumlrfaqeumlsimi i ] teuml pavarurve teuml jeteuml gjithashtu [politikisht] i balancuarrdquo56

Keumlshilli Drejtues u zgjodh nga shumica qeveriseumlse neuml korrik 2006 me formuleumln e re Me-gjithateuml pasi opozita nuk pranoi teuml bashkeumlpunonte neuml reformeumln e procedureumls elektorale para zgjedhjeve lokale teuml 2007 dhe atyre presidenciale koalicioni qeveriseumls ra dakord teuml ndryshonte seumlrish peumlrbeumlrjen e Keumlshillit Sipas marreumlveshjes seuml gushtit 2006 midis deputeteumlve teuml shumiceumls dhe teuml opoziteumls peumlrbeumlrja e Keumlshillit Drejtues do teuml rritej nga shtateuml neuml 11 aneumltareuml dhe kateumlr aneumltareumlt e tjereuml do teuml emeumlroheshin nga aneumltareumlt e opoziteumls neuml Komisionin Parlamentar teuml Medias nga radheumlt e shoqeumlriseuml civile57 Megjithateuml Keumlshilli funksionoi veteumlm me shtateuml aneumltareuml deri neuml shtator 2007 pasi Parlamenti nuk arriti teuml zgjidhte aneumltareumlt e tjereuml si neuml KKRT ashtu edhe neuml Keumlshillin Drejtues peumlr shkak teuml krizeumls seuml vazhdueshme presidenciale dhe vazhdimit teuml puneumls peumlr Ligjin peumlr Transmetimet Numerike Seumlrish mosmarreumlveshjet politike dhe prirja peumlr trsquou pozicionuar dhe jo peumlr trsquou bashkuar peumlr teuml mireumln e peumlrbashkeumlt kaneuml penguar funksionimin normal dhe teuml pavarur teuml organit rregullator teuml stacionit

Neuml Raportin Vjetor teuml 2006 Keumlshilli Drejtues theksoi veumlshtireumlsiteuml me teuml cilat peumlrballej dhe lavdeumlroi peumlrparimin e transmetuesit publik neuml aspektin e pavareumlsiseuml editoriale dhe struktureumls programore Peumlrveccedil keumlsaj ndeumlrsa beumlnte thirrje peumlr asistenceuml meuml teuml madhe teuml qeveriseuml ndaj RTSH Parlamenti angazhohej teuml hartonte dhe miratonte planin e ploteuml peumlr reformeuml teuml RTSH deri neuml fund teuml 2007 Neuml gusht 2007 RTSH hartoi njeuml strategji zhvillimi peumlr periudheumln 2008-2010 teuml cileumln ia paraqiti qeveriseuml Duke qeneuml i zeumlneuml me ligje teuml tjera Parlamenti deri tani nuk ka arritur ta diskutojeuml keumlteuml strategji

Drejtori i Peumlrgjithsheumlm vazhdon teuml geumlzojeuml autoritet teuml konsideruesheumlm duke i raportuar Keumlshillit Drejtues por pa qeneuml i detyruar teuml zbatojeuml urdhrat e tij58 Keumlshilli Drejtues ka peumlr detyreuml teuml emeumlrojeuml dhe ka teuml drejteumln teuml shkarkojeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm Keumlshilli qeuml u emeumlrua neuml 2006 pushoi Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml ateumlhersheumlm Artur Zhejin mbi baza

56 A Stefani ldquorsquoTeuml pavaruritrsquo kali i Trojeumls neuml mediardquo Panorama 16 shkurt 2006 f 1757 Marreumlveshja e 30 korrikut 2006 e cituar neuml Denion Ndrenika ldquoArrihet marreumlveshja PDndashPS ploteumlsohen keumlrkesat e opoziteumlsrdquo Shekulli 31 gusht 2006 f 358 OSIShqipeumlria f 214ndash216

S H Q I P Euml R I A

31

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

keqadministrimi dhe mungeseuml reforme duke pretenduar se vareumlsia politike ishte ende e ndjeshme Neuml njeuml leteumlr publike Mero Baze aneumltar i Keumlshillit Drejtues shkruante se ldquome veteumldijen e ploteuml teuml drejtoreumlve teuml saj RTSH e ka shmangur debatin publik peumlr vite dhe eumlshteuml kthyer neuml njeuml stacion thuajse banal i cili i ka sheumlrbyer veteumlm interesave teuml ngushta teuml drejtoreumlve teuml vet dhe teuml lidhjeve teuml tyre politikerdquo59

Zheji e kundeumlrshtoi kritikeumln dhe tha se shkarkimi i tij ishte kundeumlr parimeve demokratike ldquoEumlshteuml e pamundur teuml niseumlsh reformeumln e RTSH duke shkelur njeuml nga parimet e demokraciseuml seuml medias siccedil eumlshteuml mandati i Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlmrdquo Ai shtoi se shkarkimi i tij ishte njeuml vendim i nxituar i bazuar meuml tepeumlr neuml lidhjet politike sesa neuml arsye pragmatike60 Drejtori i Peumlrgjithsheumlm i tanisheumlm Petrit Beci u zgjodh neuml 10 neumlntor 2006 Beci meuml pareuml ka qeneuml Zeumlvendeumls Drejtor i transmetuesit publik dhe ka njeuml peumlrvojeuml teuml gjereuml si menaxher i njeumlrit prej televizioneve private kombeumltare

Shtresa e treteuml e pushtetit neuml transmetuesin publik eumlshteuml Keumlshilli i Menaxhimit i cili sheumlrben si organ keumlshillimor peumlr Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm duke keumlshilluar Drejtorin peumlr njeuml seumlreuml ccedileumlshtjesh teuml reumlndeumlsishme fi nanciare apo neuml lidhje me pronat Pa pasur asnjeuml rol neuml programacion dheumlnia e peumllqimit teuml Keumlshillit teuml Menaxhimit eumlshteuml i detyruesheumlm neuml disa vendime si transaksionet e pronave kontratat e puneumlsimit dhe bisedime dhe marreumlveshje teuml tjera me stafi n dhe sindikatat

Struktura qeveriseumlse ka peumlr qeumlllim teuml garantojeuml puneumln e balancuar dhe teuml paanshme teuml RTSH si dhe legjitimitetin e tij si institucion publik Fatkeqeumlsisht kjo nuk eumlshteuml arritur Neuml fakt shumeuml veumlzhgues peumlrfshireuml aneumltareuml teuml strukturave qeveriseumlse teuml RTSH ankohen qeuml meumlnyra se si eumlshteuml ndeumlrtuar sistemi eumlshteuml burimi kryesor i problemit Aneumltareumlt e Keumlshillit Drejtues thoneuml se fuqiteuml e tyre peumlrballeuml Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlm janeuml mjaft teuml kufi zuara Disa aneumltareuml thoneuml se vendimet kryesore merren nga Drejtori i Peumlrgjithsheumlm ndeumlrsa roli i tyre neuml vendimmarrje eumlshteuml i pareumlndeumlsisheumlm Peumlr shembull ish-kryetari i Keumlshillit Drejtues Kiccedilo Blushi pretendonte se ldquopeumlr dy vjet Keumlshilli [Drejtues] nuk kishte miratuar struktura programore teuml peumlrshtatshme peumlr shkak teuml neumlnshtrimit politik teuml Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlm i cili emeumlrohet nga ne por nuk zgjidhet nga nerdquo61

33 Financimi i transmetuesit publik

Pagesa e takseumls vjetore peumlr RTSH eumlshteuml ALL 500 (euro41) peumlr familje Kjo takseuml mendohet teuml peumlrbeumljeuml njeuml nga burimet kryesore teuml teuml ardhurave peumlr transmetuesin e sheumlrbimit publik Deri neuml 2006 buxheti i RTSH nuk e detajonte shumeumln totale teuml mbledhur nga taksa e aparatit

Raporti i stacionit peumlr 2006 tregonte njeuml rritje prej 362 peumlrqind neuml teuml ardhurat e takseumls nga aparati nga ALL 19 milion (euro155000) teuml planifi kuara neuml ALL 687 milion (euro563000) teuml realizuara62 Megjitheuml keumlteuml rritje spektakolare llogaritjet deumlshmojneuml se teuml ardhurat peumlrfaqeumlsojneuml takseumln e aparatit teuml paguar nga afeumlrsisht 8600 familje shifeumlr mjaft e uleumlt neuml njeuml vend me

59 Mero Baze ldquoPeumlrse ndryshimi neuml RTSH duhet teuml niseuml nga Drejtori i Peumlrgjithsheumlmrdquo Shqip 26 tetor 2006 f 1160 Artur Zheji ldquoStili vrastar i njeuml shkarkimirdquo Shqip 28 tetor 2006 f 761 Kiccedilo Blushi ldquoTelevizioni qeuml ka mbetur peng i partiverdquo Standard 17 mars 2006 f 2362 RTSH Raporti Vjetor peumlr Veprimtarineuml e RTSH 2006 Keumlshilli Drejtues i RTSH 2007 f 15 (meuml tej Raporti Vjetor i RTSH 2006)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

32

tre milion banoreuml dhe me meuml shumeuml se 500000 shteumlpi me televizor63 Neuml keumlteuml meumlnyreuml njeuml mbledhje meuml efi kase e takseumls seuml aparatit eumlshteuml mjaft e nevojshme pasi kjo mund teuml jeteuml thelbeumlsore neuml arritjen e pavareumlsiseuml seuml TVSH nga buxheti i shtetit

Taksa peumlr aparatin mblidhet neuml janar seuml bashku me fatureumln e energjiseuml elektrike Deri neuml 2006 Korporata Elektro-energjitike Shqiptare (KESH) ia kalonte parateuml e mbledhura nga taksa e aparatit buxhetit teuml shtetit dhe ateumlhereuml Ministria e Financeumls i kalonte fondet neuml RTSH pa beumlreuml teuml ditur sa ishte mbledhur nga KESH Neuml 2006 RTSH fi rmosi njeuml marreumlveshje me KESH dhe Drejtorineuml e Taksave e cila siguronte pageseumln e drejtpeumlrdrejteuml teuml takseumls seuml aparatit te RTSH Megjithateuml peumlr shkak teuml veumlshtireumlsive teuml fundit ekonomike nuk pritet qeuml KESH ta peumlrmireumlsojeuml vjeljen e takseumls seuml aparatit neuml teuml ardhmen e afeumlrt64

Teuml ardhurat e fi tuara nga veteuml stacioni janeuml rritur neuml vitet e fundit duke arritur deri neuml 65 peumlrqind teuml buxhetit total teuml RTSH neuml 200665 Megjithateuml RTSH eumlshteuml ende e ngadalteuml neuml teumlrheqjen e teuml ardhurave teuml reumlndeumlsishme nga reklama Stacioni arriti teuml vilte veteumlm 44 peumlrqind teuml teuml ar-dhurave teuml planifi kuara nga reklama neuml 2006 Ndoshta kjo kishe teuml beumlnte edhe me konkurrenceumln nga stacione private meuml teuml fuqishme Peumlrveccedil keumlsaj edhe fi nancimi nga buxheti i shtetit u ul Neuml 2006 TVSH mori ALL 300 milion (euro246 milion) nga buxheti i shtetit qeuml peumlrbeumln pothuajse gjysmeumln e shumave teuml marra neuml vitet e kaluara66 Financimi nga buxheti i shtetit u rrit neuml meumlnyreuml modeste seumlrish Neuml 2007 ndihma e buxhetit teuml shtetit peumlr RTSH ishte ALL 312 milion (euro252 milion)67 Neuml 2008 shteti i dha ALL 438 milioneuml (euro365 milion) RTSH-seuml68

Njeuml burim i reumlndeumlsisheumlm teuml ardhurash eumlshteuml dheumlnia me qera e antenave teuml transmetimit teuml cilat janeuml monopol ligjor i stacionit Megjithateuml neuml teuml kaluareumln vjelja e keumltyre pagesave ka qeneuml problematike Borxhi i grumbulluar nga ata qeuml peumlrdorin antenat arriti ALL 1941 milion (euro159 milion) neuml fund teuml 200669 Edhe pse ligji e lejon RTSH teuml preseuml sinjalin e antenave peumlr ato kompani qeuml nuk kaneuml beumlreuml pagesat pas paralajmeumlrimeve transmetuesi publik nuk e ka ndjekur kurreuml keumlteuml praktikeuml pasi kjo do teuml niste njeuml seumlreuml veprimesh teuml zgjatura ligjore70 Neuml keumlteuml meumlnyreuml borxhet janeuml grumbulluar duke krijuar njeuml seumlreuml precedenteumlsh ku operatoreumlt peumlrdorin sheumlrbimet e RTSH falas RTSH tashmeuml ka ndeumlrmarreuml nisma ligjore kundeumlr debitoreumlve kryesoreuml71

63 Burimi INSTAT dhe EBU teuml cituara neuml OSIShqipeumlria f 13464 Intervisteuml me Diana Kalaja Zeumlvendeumls Drejtore e Peumlrgjithshme e RTSH Tiraneuml 21 janar 200865 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 1566 OSI Shqipeumlria f 208ndash21267 Ligji nr 9645 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2007rdquo i 27 neumlntor 2006 gjendet neuml httpwwwqpzgovalbotimefl etore_zyrtare2006PDF-2006135-2006pdf (pareuml neuml 15 korrik 2007)68 Ligji nr 9836 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2008rdquo i 26 neumlntor 2007 gjendet neuml httpwwwminfi ngovaldownloadsl-9836doc (pareuml neuml 25 janar 2008)69 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f1670 Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007 gjendet neuml httpwwwklshorgaldoc20070507132319_v_departamenti_i_kontrollit_te_institucioneve_fi nanciare_ndeumlrmarrjeve_dhe_shoqeumlrive_publike_nr1-2007pdf (pareuml neuml 10 korrik 2007)71 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 16

S H Q I P Euml R I A

33

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

34 Standartet editoriale

Ashtu si mediat e tjera RTSH nuk ka njeuml kod teuml brendsheumlm etike dhe as ndonjeuml organ qeuml teuml mbikqyreuml sjelljen sipas standarteve Neuml shtator 2006 shoqatat e gazetareumlve miratuan njeuml kod etike peumlr teuml gjitha mediat neuml Shqipeumlri Procesi u lanccedilua nga njeuml OJQ peumlr mediat e bazuar neuml Tiraneuml Instituti Shqiptar i Medias dhe peumlrfshiu debate me gazetareuml redaktoreuml pronareuml teuml medias menaxhereuml dhe teuml tjereuml72 Megjithateuml kodi nuk eumlshteuml miratuar ldquozyrtarishtrdquo nga ndonjeuml media dhe nuk ka mekanizeumlm peumlr zbatimin e tij Neuml keumlteuml meumlnyreuml respektimi i tij mbetet neuml deumlshireumln e gazetareumlve (Shih gjithashtu seksionin 44)

Gazetareumlt e TVSH nuk geumlzojneuml ndonjeuml mbrojtje meuml teuml madhe neuml puneumln e tyre sesa kolegeumlt e tyre neuml televizione private Mungesa e kontratave teuml puneumls seuml bashku me rrogat relativisht teuml uleumlta nuk peumlrbeumljneuml nxitje qeuml ata teuml zhvillojneuml pavareumlsineuml editoriale apo teuml prodhojneuml programe cileumlsore Stacioni ka peumlrdorur kontrata teuml posaccedilme pune dhe metoda pagese arbitrare Ish-Drejtori i Peumlrgjithsheumlm Artur Zheji pretendoi se keumlto kontrata ishin peumlrdorur peumlr teuml motivuar gazetareumlt dhe peumlr teuml peumlrmireumlsuar profesionalizmin pasi stacioni po i paguante gazetareumlt sipas sasiseuml dhe cileumlsiseuml seuml puneumls Por Kontrolli i Larteuml i Shtetit (KLSH) arriti neuml peumlrfundimin se keumlto kontrata nuk ishin teuml ligjshme dhe i keumlrkoi RTSH teuml ndreqte gjendjen deri neuml kontrollin e ardhsheumlm73 Sindikatat e RTSH vazhdimisht kaneuml aluduar se keumlto kontrata refl ektonin preferencat personale teuml Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlm dhe jo motivim profesional74

Ndryshe nga disa stacione televizive private qeuml duket se kaneuml arritur njeuml shkalleuml meuml teuml larteuml pavareumlsie politike TVSH ende peumlrballet me ndeumlrhyrje politike Ashtu siccedil e thoteuml ish-kryetari i Keumlshillit Drejtues Kiccedilo Blushi

Neuml vend qeuml trsquoi hiqnin duart nga ky institucion dhe ta ndihmonin pavareumlsineuml qeuml i garanton ligji neumlpeumlrmjet deklaratave teuml tyre etiketimit presionit dhe urdhrave qeuml vijneuml nga celulareumlt teuml dyja partiteuml politike dhe lidereumlt e tyre e kaneuml detyruar ekranin publik teuml kthehet nga blu neuml rozeuml dhe e anasjellta sipas shijeve teuml kryetareumlve teuml dy partive kryesore teuml cileumlt e masin lsquocileumlsineumlrsquo dhe pavareumlsineuml e RTSH nga koheumlzgjatja e shfaqjeve teuml tyre neuml stacion75

Ndeumlrhyrja politike eumlshteuml veccedilaneumlrisht e dukshme pas ndeumlrrimeve teuml qeveriseuml Pas zgjedhjeve teuml 2005 koalicioni i partive teuml djathta i udheumlhequr nga Partia Demokratike qeuml mori pushtetin pas teteuml vitesh neuml opoziteuml e ndeumlrroi Keumlshillin Drejtues drejtimin dhe njeuml pjeseuml teuml stafit teuml TVSH Meuml shumeuml se 80 punonjeumls teuml TVSH u pushuan nga puna peumlrfshireuml keumltu 10 gazetareuml qeuml njiheshin si me prirje teuml majta Stacioni mori neuml puneuml njereumlz teuml njohur jo aq peumlr standartet e tyre profesionale sesa peumlr afeumlrsineuml me partineuml neuml pushtet dhe qeverineuml76

72 Autorja e keumltij raporti punon neuml Institutin Shqiptar teuml Medias73 Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007 gjendet neumlhttpwwwklshorgaldoc20070507132319_v_departamenti_i_kontrollit_te_institucioneve_fi nanciare_ndeumlrmarrjeve_dhe_shoqeumlrive_publike_nr1-2007pdf (pareuml neuml 10 korrik 2007)74 Leteumlr e punonjeumlsve teuml RTSH ldquoRTSH ka nevojeuml peumlr ndryshime urgjenterdquo Tema 17 shkurt 2006 f 1175 Kico Blushi ldquoTelevizioni qeuml ka mbetur peng i partiverdquo Standard 17 mars 2006 f 23 76 IREX ldquoShqipeumlriardquo neuml Media Sustainability Index 2006 f 5 gjendet neumlhttpwwwirexorgprogramsMSI_EUR2005MSI05-Albaniapdf (pareuml neuml 20 qershor 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

34

4 TRANSMETUESIT PRIVATEuml

41 Rregullimi dhe menaxhimi

Sektori privat i transmetimit neuml Shqipeumlri eumlshteuml i gjereuml dhe peumlrfshin tre stacione kombeumltare televizive 68 stacione televizive lokale dy satelitore dhe 44 operatoreuml televiziveuml kablloreuml

Megjithateuml mungesa e studimeve profesionale dhe informacionit nga veteuml transmetuesit e veumlshtireumlson krijimin e njeuml pamjeje teuml detajuar peumlr sektorin Burimet e fi nancimit teuml njeuml tregu kaq teuml vogeumll por teuml mbipopulluar mbeten njeuml mister dhe ccedilojneuml neuml pyetje serioze peumlr lidhjen midis burimeve teuml kapitalit teuml stacionit nga njeumlra aneuml dhe neumlpeumlrmjet peumlrmbajtjes dhe pavareumlsiseuml editoriale nga ana tjeteumlr

42 Proneumlsia e televizioneve dhe proneumlsia e ndeumlrthurur

Edhe pse proneumlsia e huaj nuk eumlshteuml e kufi zuar prania e investuesve teuml huaj ka ardhur neuml ulje Tregu i medias vazhdon teuml mbetet joteumlrheqeumls peumlr investuesit e huaj pasi operon neuml njeuml ekonomi teuml vogeumll me infrastruktureuml teuml varfeumlr apo qeuml mungon krejt si dhe leuml vend peumlr konkurrenceuml teuml pandershme Julien Roche njeuml biznesmen francez qeuml jeton neuml Shqipeumlri shiti 33peumlrqind teuml aksioneve teuml tij neuml stacionin televiziv kombeumltar TV Klan ortakeumlve teuml tij shqiptareuml neuml 200577 Neuml janar 2008 grupi gjerman mediatik Westdeutsche Allgemeine Zeitung (WAZ) shprehu interesin peumlr teuml investuar neuml median shqiptare por peumlr momentin ata po studiojneuml ende tregun78

Veteumlm Ligji peumlr Transmetimet Numerike peumlrmban masa peumlr teuml kufi zimin e peumlrqendrimit teuml proneumlsiseuml me qeumlllim qeuml teuml arrihet pluralizmi i medias79 Njeuml njeumlsi nuk mund teuml zoteumlrojeuml meuml shumeuml se njeuml licenseuml peumlr njeuml rrjet tokeumlsor dixhital Gjithashtu ligji ndalon njeumlsiteuml me interesa ekonomike apo pozicion neuml vendimmarrje neuml njeuml kompani qeuml ka licenseuml peumlr transmetim dixhital tokeumlsor teuml keneuml interesa ekonomike apo pozita vendimmarrje neuml njeuml zoteumlrues tjeteumlr license transmetimi dixhitale tokeumlsore

Megjithateuml njeuml operator rrjeti mund teuml peumlrfi tojeuml licenseuml transmetimi peumlr njeuml program televiziv dhe e kundeumlrta Asnjeuml operator nuk mund teuml peumlrfi tojeuml meuml shumeuml se 30 peumlrqind teuml teuml ardhurave kombeumltare nga reklamat televizive Neuml peumlrgjitheumlsi masat ligjore peumlr proneumlsineuml nga ligji i transmetimeve janeuml teuml vlefshme edhe peumlr transmetuesit dixhitaleuml

43 Tregu i reklamave

Mungesa e transparenceumls seuml proneumlsiseuml seuml medias dhe teuml fi nancimit teuml saj mbeten ende probleme teuml pazgjidhura dhe polemizuese Burimet e fi nancimit teuml medias mbeten teuml panjohura peumlr shkak teuml mungeseumls seuml studimeve neuml keumlteuml fusheuml dhe peumlr shkak teuml refuzimit teuml transmetuesve peumlr teuml

77 KKRT Departamenti Juridik dhe i Licensave 13 korrik 200778 Aida Cama ldquoKoncerni gjerman i mediave WAZ do teuml hyjeuml neuml tregun shqiptarrdquo neuml Tema 16 janar 2008 f 279 Ibid Art 13

S H Q I P Euml R I A

35

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

dheumlneuml keumlteuml informacion Burimi i veteumlm zyrtar peumlr keumlteuml treg vazhdon teuml jeteuml deklarimi i bilancit vjetor qeuml operatoreumlt doreumlzojneuml te KKRT Megjithateuml veteumlm njeuml numeumlr i vogeumll transmetuesish e beumljneuml keumlteuml Neuml 2006 veteumlm 39 transmetues nga meuml shumeuml se 100 e doreumlzuan bilancin vjetor Jashteuml Tiraneumls veteumlm 30 peumlrqind teuml operatoreumlve i doreumlzuan bilancet vjetore Edhe dy stacionet televizive private kombeumltare TV Klan dhe TV Arbeumlria nuk i doreumlzuan ato80

Neuml peumlrgjitheumlsi operatoreumlt televiziveuml vazhdojneuml teuml peumlsojneuml humbje Veteumlm pak prej tyre raportojneuml fi tim Peumlr shembull pas njeuml humbjeje prej ALL 33 milioneumlsh (euro270000) neuml 2003 Top Channel TV pati njeuml fi tim prej ALL 45 milioneumlsh (euro37000) dhe ALL 28 milioneumlsh (euro230000) neuml 2004 dhe 2005 respektivisht81 Po keumlshtu pas dy vitesh humbjeje TV Vizion+ pati njeuml fi tim prej ALL 7 milioneumlsh (euro57000) neuml 200582 Megjithateuml KKRT deklaroi se analiza e deklarimeve fi nanciare gjateuml tre viteve teuml fundit deumlshmonte peumlr mospeumlrputhje teuml reumlndeumlsishme gjeuml qeuml e beumlnte rregullatorin teuml dyshonte se disa stacione i falsifi konin shifrat dhe raportet e tyre83

Ccedileumlshtja e transparenceumls seuml kapitalit neuml media u beuml akoma meuml e diskutueshme kur Kryeministri Sali Berisha deklaroi neuml 28 mars 2007 qeuml media neuml Shqipeumlri eumlshteuml e lidhur me grupe mafi oze teuml cilat e peumlrdorin median si njeuml vegeumll peumlr teuml demonizuar pjeseumltareumlt dhe veprimet e qeveriseuml sidomos neuml betejeumln e saj kundeumlr korrupsionit84 Pas keumlsaj deklarate pronareumlt dhe drejtuesit e medias keumlrkuan fakte dhe emra specifi keuml nga Berisha dhe i keumlrkuan teuml doreumlzonte neuml autoritetet e prokuroriseuml teuml gjitheuml informacionin e nevojsheumlm peumlr teuml ngritur padi

Qeveria reagoi duke i peumlrjashtuar pronareumlt e medias nga pjeseumlmarrja neuml tendereumlt publikeuml KKRT ka dheumlneuml teuml kuptojeuml vitet e fundit qeuml gjysma e teuml ardhurave teuml fi tuara nga operatoreumlt mediatikeuml vijneuml nga ldquoburime teuml tjerardquo duke iu referuar bizneseve teuml tjera qeuml drejtohen nga shumica e pronareumlve teuml medias peumlrfshireuml keumltu ndeumlrtimin i cili eumlshteuml biznesi meuml fi timprureumls neuml Shqipeumlri peumlr momentin ose import-eksportin reklameumln apo sheumlrbimet e Internetit85 Qeveria e tanishme meuml tej propozoi qeuml personave apo kompanive qeuml kishin aksione si neuml kompani mediatike ashtu dhe neuml njeuml kompani tjeteumlr trsquou ndalohej pjeseumlmarrja neuml tendera publikeuml Sipas ligjit neuml fuqi aksionereumlt neuml njeuml stacion radiofonik apo televiziveuml nuk mund teuml marrin pjeseuml neuml meumlnyreuml teuml drejtpeumlrdrejteuml apo teuml teumlrthorteuml neuml tendera publikeuml apo neuml privatizimin e proneumls shteteumlrore86

Gjithashtu neuml 2006 qeveria vendosi teuml mos jepte meuml reklama shteteumlrore dhe njoftime shteteumlrore peumlr median dhe trsquoi botonte keumlto neuml Buletinin e Njoftimeve Zyrtare87 Shpeumlrndarja e reklameumls shteteumlrore nuk ka qeneuml kurreuml transparente Peumlrkundrazi pa masa ligjore teuml

80 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 6281 Ibid f 6382 Ibid83 Ibid84 Newsletter e Institutit Shqiptar teuml Medias gjendet neuml httpwwwinstitutemediaorgpagesnews-2007html57 (pareuml neuml 17 qershor 2007)85 OSIAlbania pp 225ndash22886 Ligji i Radios dhe Televizionit paragrafi 787 Vendimi peumlr Botimin e Njoftimeve Zyrtare 29 mars 2006 gjendet neuml httpwwwkeshilliministravealshqipqeveriavendimetbuletini20i20njoftimeveasp (pareuml neuml 29 korrik 2007) (meuml tej Vendimi i Keumlshillit teuml Ministrave peumlr Buletinin)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

36

detajuara peumlr shpeumlrndarjen e reklameumls shteteumlrore qeveria shkeumlmbente reklameumln me pasqyrim teuml favorsheumlm88 Nuk ka teuml dheumlna teuml sakta peumlr shpenzimet e peumlrgjithshme teuml kompanive apo organeve shteteumlrore peumlr reklameumln Burimi i veteumlm publik peumlr njeuml informacion teuml tilleuml ishte njeuml studim eksperimental i kryer nga rregullatori Studimi tregoi se kompania shteteumlrore e energjiseuml KESH kishte shpenzuar US$560000 peumlr reklameumln neuml 2004 e cila ishte njeuml shumeuml tre hereuml meuml e madhe se ajo e shpenzuar para tre vjeteumlsh I njeumljti studim tregoi se Albtelekom kompania shteteumlrore e telefoniseuml fi kse kishte shpenzuar euro320000 peumlr reklameumln neuml 200489 Keumlto ishin teuml vetmet kompani teuml meumldha qeuml beumljneuml reklameuml qeuml dhaneuml informacion peumlr shpenzimet e tyre

Vendimi i qeveriseuml peumlr teuml kaluar reklameumln shteteumlrore neuml buletinin zyrtar ishte njeuml hap i reumlndeumlsisheumlm peumlr teuml zvogeumlluar vareumlsineuml e medias nga shteti ldquoKy eumlshteuml njeuml akt i reumlndeumlsisheumlm dhe pozitiv qofteuml edhe neuml aspektin moral edhe pse ekzistojneuml kontradikta dhe akti nuk zgjidh peumlrfundimisht problemin e tjeteumlrsimit teuml medias soneuml [nga publiku]rdquo90 Dallimi peumlr shembull midis reklameumls shteteumlrore dhe njoftimeve shteteumlrore nuk eumlshteuml teumlreumlsisht i qarteuml dhe krijon hapeumlsireuml peumlr interpretim Sipas vendimit teuml qeveriseuml reklamat peumlr kompaniteuml shteteumlrore dhe organizatat jofi timprureumlse teuml krijuara dhe teuml mbeumlshtetura nga shteti nuk klasifi kohen si njo-ftime publike91 Kjo mund teuml leumlreuml hapeumlsireuml qeuml njeumlsiteuml shteteumlrore teuml vazhdojneuml teuml ccedilojneuml reklamat e tyre neuml media Pa transparenceuml eumlshteuml e veumlshtireuml teuml vlereumlsohet ndikimi i vendimit teuml qeveriseuml neuml sektorin e televizionit

Njeuml editorialist i mireumlnjohur shqiptar shkroi se ldquoshumica e gazetave teuml peumlrditshme neuml vend janeuml neuml koma ndeumlrsa audienca e stacioneve televizive eumlshteuml polarizuar duke i nxjerreuml jashteuml tregu shumiceumln e stacioneve periferikerdquo92 Teuml gjitha teuml dheumlnat peumlr tregun e reklameumls janeuml spekulim i pasteumlr Peumlrpjekja e veteumlm e vlefshme neuml keumlteuml drejtim u beuml nga KKRT e cila monitoroi reklameumln neuml dhjeteuml stacione televizive neuml prill dhe maj 2005 Sipas keumltij monitorimi sasia e reklameumls dhe teleshitjeve peumlrbeumlnte rreth 10 peumlrqind teuml gjitheuml koheumls seuml transmetimit93 Ligji i detyron stacionet televizive teuml mos rezervojneuml meuml shumeuml se 15 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit teuml tyre ditor ose meuml shumeuml se 12 minuta neuml oreuml peumlr reklameumln Ky rregull neuml peumlrgjitheumlsi u respektua nga operatoreumlt televiziveuml Peumlrjashtim peumlrbeumlnte TV Klan i cili transmetoi reklama gjateuml 22 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit94

Studimi tregonte se vlera e peumlrafeumlrt e tregut shqiptar teuml reklameumls televizive shkonte rreth 21 milioneuml95 Duke e krahasuar keumlteuml vlereumlsim me deklarimet fi nanciare vjetore teuml doreumlzuara

nga stacionet televizive monitorimi arriti neuml peumlrfundimin se operatoreumlt televiziveuml raportonin

88 OSIShqipeumlria f 225ndash22889 KKRT Vlereumlsim i Teuml Ardhurave nga Reklama nga Monitorimi prillndashmaj 2005 f 5 (meuml tej Studimi i KKRT peumlr Reklamat)90 ldquoPeumlrpjekjardquo Intervisteuml me Fatos Lubonjeumln Standard 27 maj 2006 f 35 91 Vendimi i Keumlshillit teuml Ministrave peumlr Buletinin92 Mero Baze ldquoPeumlrpjekja e lsquoregjimit mediatikrsquo drejt konkurrenceumlsrdquo Tema f 1 23 prill 200693 Studimi i KKRT peumlr Reklamat f 294 Studimi i KKRT peumlr Reklamat f 395 Ibid f 5

S H Q I P Euml R I A

37

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

veteumlm midis 17 dhe 22 peumlrqind teuml teuml ardhurave nga reklama96 Ky peumlrfundim hodhi dyshime peumlr evazion fi skal97 Autoreumlt e keumltij studimi paralajmeumlruan se duke pasur parasysh mungeseumln e tyre teuml peumlrvojeumls neuml vlereumlsimin e tregut teuml reklameumls shifrat e tyre duheshin marreuml me rezerveuml98

Por policia tatimore e mori studimin seriozisht dhe vendosi njeuml gjobeuml prej euro12 milioneumlsh Top Channel TV neuml korrik 2007 Monitorimi i KKRT u peumlrdor si bazeuml peumlr teuml llogaritur evazionin fi skal peumlr reklamat peumlr vitet 2002ndash2005 Duke u nisur nga ky studim u supozua se Top Channel TV kishte raportuar veteumlm 23 peumlrqind teuml teuml ardhurave teuml tij neuml ato vite99

Kjo gjobeuml u vendos pas kontrolleve teuml peumlrseumlritura teuml policiseuml tatimore ndaj Top Channel TV gjateuml 2007 kur stacioni mori njeuml qeumlndrim mjaft kritik ndaj qeveriseuml Pronari tha se ai e kishte pritur teuml vendosej njeuml gjobeuml por niveli i gjobeumls ishte krejteumlsisht i paarsyesheumlm dhe kishte peumlr qeumlllim teuml heshte njeuml zeuml kritik100 Leumlvizja e policiseuml tatimore shtyu komunitetin e medias teuml dilte me njeuml deklarateuml teuml peumlrbashkeumlt neuml mbeumlshtetje teuml Top Channel TV101 Komisioni Parlamentar i Medias dhe Prokuroria e Peumlrgjithshme gjithashtu niseumln njeuml hetim Pas keumltij presioni u duk se qeveria do e merrte seumlrish neumln shqyrtim gjobeumln Stacioni ende nuk e ka paguar gjobeumln dhe po negocion me autoritetet Top Channel TV eumlshteuml njeuml shembull i qarteuml se si mund teuml abuzohen apo keqpeumlrdoren mungesa e teuml dheumlnave dhe monitorimeve dhe studimeve sistematike peumlr tregun e reklameumls seuml bashku me mungeseumln e transparenceumls nga ana e kompanive qeuml beumljneuml reklameuml medias dhe qeveriseuml

44 Standartet dhe pavareumlsia editoriale

Neuml 2005 Instituti Shqiptar i Medias nisi njeuml rishikim teuml Kodit teuml Etikeumls peumlr gazetareumlt i cili ishte hartuar neuml 1996 Instituti e ndeumlrmori keumlteuml puneuml si njeuml reagim ndaj zbatimit joefi kas teuml Kodit dhe i nisur nga nevoja peumlr ta peumlrshtatur Kodin me ndryshimet qeuml kaneuml ndikuar te media neuml dekadeumln e kaluar Njeuml arsye tjeteumlr ishte qeumlllimi i Institutit peumlr teuml fi lluar njeuml sistem efi kas veteuml-rregullimi neuml media Amendamentet ligjore qeuml kaneuml peumlr qeumlllim teuml dekriminalizojneuml shpifjen dhe fyerjen po diskutohen neuml Parlament dhe ka teuml ngjareuml teuml miratohen neuml teuml ardhmen e afeumlrt

Neuml procesin e rishikimit instituti u peumlrpoq teuml peumlrfshijeuml teuml teumlreuml paleumlt kryesore teuml interesuara peumlrfshireuml pronareumlt drejtuesit kryeredaktoreumlt gazetareumlt aktivisteumlt e shoqeumlriseuml civile deputeteumlt juristeumlt e medias etj Instituti e kompletoi Kodin e ri teuml Etikeumls dhe njeuml statut teuml njeuml organi veteuml-rregullues

96 Ibid f 697 Ibid f 798 Metodologjia e studimit bazohej neuml njeuml formuleuml sipas seuml cileumls vlera e teuml ardhurave nga reklama llogaritej duke shumeumlzuar koheumln e reklameumls me tarifat fi kse qeuml raportoheshin nga stacionet televizive Ajo nuk merrte parasysh dhe nuk mund teuml llogariste zbritjet dhe negociatat peumlr klienteumlt apo koheumlzgjatjen e kontrateumls seuml njeuml stacioni televiziv me njeuml klient (f 1)99 Njoftim peumlr Shtyp i Policiseuml Tatimore gjendet neuml httpwwwtatimegovalfq=infoampmetod=shfaqartampartID=362 (pareuml neuml 25 korrik 2007)100 Dritan Hoxha Koment neuml Tryezeumln e Rrumbullakeumlt teuml Top Channel TV Tiraneuml 14 korrik 2007101Deklarata gjendet neuml httpwwwinstitutemediaorgdocumentaPRESS_DECLARATION_dt[1]13_korrikdoc (pareuml neuml 20 korrik 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

38

Neuml peumlrgjitheumlsi gazetareumlt pronareumlt dhe menaxhereumlt raneuml dakord neuml parim peumlr nevojeumln peumlr teuml veteumlrregulluar keumlteuml sektor Mbetet peumlr trsquou pareuml neumlse ata do teuml bashkohen peumlr ta realizuar keumlteuml gjeuml

Me peumlrjashtim teuml rregullave teuml peumlrgjithshme editoriale teuml vendosura nga kryeredaktoreumlt Nuk ka kode teuml brendshme etike neuml stacionet televizive102 KKRT vazhdimisht ka theksuar neuml raportet e saj se mediat duhet teuml keneuml kodin e vet teuml etikeumls103 Peumlrveccedil keumlsaj gazetaria cileumlsore eumlshteuml veumlshtireuml teuml arrihet neuml rrethana kur veteuml gazetareumlt shpesh privohen nga teuml drejtat e tyre Shumica deumlrrmuese e gazetareumlve punojneuml pa kontrata peumlr shkak teuml zbatimit teuml dobeumlt teuml Kodit teuml Puneumls dhe mungeseumls seuml mbikqyrjes seuml rregullt teuml zbatimit teuml tij Njeuml hap pozitiv neuml keumlteuml aspekt ishte krijimi neuml 2005 i sindikateumls seuml gazetareumlve me mbeumlshtetjen e IREX Unioni ka krijuar degeuml neuml qytetet kryesore dhe ka negociuar kushte meuml teuml mira pune peumlr gazetareumlt me Ministrineuml e Puneumls Dy paleumlt fi rmoseumln njeuml memorandum qeuml do teuml krijonte mundeumlsineuml e krijimit teuml njeuml marreumlveshjeje kolektive neuml keumlteuml sektor

Megjithateuml si unioni ashtu edhe komuniteti i medias janeuml teuml ndeumlrgjegjsheumlm qeuml ky proces do teuml zgjaseuml njeumlfareuml kohe peumlr shkak teuml peumlrhapjes seuml problemit Neuml 2005 rreth 95 peumlrqind e gazetareumlve neuml Shqipeumlri punonin pa kontrata apo sigurime shoqeumlrore104 Shoqatat e tjera teuml gazetareumlve nuk kaneuml dheumlneuml ndonjeuml ndihmeuml neuml keumlteuml fushateuml dhe duket se ekzistojneuml veteumlm neuml leteumlr Kryetari i njeumlreumls prej keumltyre organizatave tha

Edhe pse kemi 15 vjet liri shtypi neuml Shqipeumlri ka veteumlm pak raste kur kolegeumlt e njeuml media ngreneuml zeumlrin apo protestojneuml kundeumlr fatit teuml kolegeumlve teuml tjereuml teuml cileumlt pushohen censurohen apo keumlrceumlnohen pa teuml drejteuml Kjo eumlshteuml njeuml temeuml veteumlm peumlr kafeneteuml ku mblidhen gazetareumlt dhe nuk hapet kurreuml neuml publik duke krijuar njeuml gjendje ku askush nuk fl et peumlr njeuml dukuri qeuml i prek teuml gjitheuml105

Kjo gjendje i leuml gazetareumlt teuml pambrojtur kundrejt deumlshirave dhe tekave teuml pronareumlve ldquoAta janeuml krejteumlsisht teuml pambrojtur kur peumlrballen me vendimet arbitrare teuml pronareumlve teuml cileumlt mund ta pushojneuml stafi n nga puna pa asnjeuml arsyerdquo106 Kjo situateuml nuk ka ndryshuar neuml dy vitet e fundit dhe veumlshtireuml se do teuml peumlrmireumlsohet pa hedhur driteuml mbi proneumlsineuml e medias dhe fi nancimin e saj Numri i madh i gazetave dhe stacioneve televizive neuml Shqipeumlri ia detyron ekzistenceumln kryesisht fi nancimit nga bizneset paralele dhe zbatimit teuml dobeumlt teuml ligjit ldquoNga pikeumlpamja profesionale ky fi nancim paralel i leuml shumeuml media teuml pambrojtura ndaj presionit apo censureumls seuml bizneseve qeuml i mbeumlshtesin ato neuml shkalleuml teuml ndryshmerdquo107

102 OSIShqipeumlria f 238ndash239103 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 55104 Unioni i Gazetareumlve Shqiptareuml ldquoMbrojtja neuml puneuml dhe sigurimi social i punonjeumlsve teuml medias njeuml domosdoshmeumlri peumlr shtypin e lireumlrdquo f 6105 Intervisteuml me Armand Shkullakun ldquoMedia transparence peumlr lajmet brenda sajrdquo Shqip 10 maj 2006 f 12 106 IREX Media Sustainability Index 2005 ndash Shqipeumlria IREX Washington DC 2006 f 14gjendet neuml faqen e Internetit teuml IREX te httpwwwirexorgprogramsMSI_EUR2005asp (pareuml neuml 20 korrik 2007) (meuml tej IREX MSI 2005 ndash Shqipeumlria)107 IREX MSI 2005 ndash Shqipeumlria f12

S H Q I P Euml R I A

39

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

45 Transmetuesit rajonaleuml dhe lokaleuml

Peumlr momentin ka 68 stacione televizive lokale nga teuml cileumlt 20 operojneuml neuml Tiraneuml Shumica e reklameumls shpenzohet neuml stacionet televizive teuml Tiraneumls Keumlto kaneuml njeuml performanceuml ekonomike dhe programim meuml teuml mireuml se stacionet lokale teuml cilat e kaneuml teuml veumlshtireuml teuml mbijetojneuml dhe teuml prodhojneuml programe cileumlsore ldquoMedia e peumlrqendruar neuml Ulteumlsireumln Pereumlndimore ka mundeumlsi meuml teuml meumldha peumlr teuml peumlrfi tuar nga njeuml treg meuml i pasur reklame gjeuml qeuml nuk vlen peumlr mediat e vendosura neuml zona meuml teuml largeumltardquo108

Peumlr shkak teuml veumlshtireumlsive ekonomike stacionet televizive lokale neuml vend e kaneuml teuml veumlshtireuml teuml peumlrshtaten me zhvillimin teknologjik Ndeumlrsa shumica e stacioneve televizive neuml Tiraneuml zoteumlrojneuml pajisje teuml koheumlve teuml fundit stacionet lokale ende punojneuml me pajisje teuml vjetra gjeuml qeuml ndikon neuml cileumlsineuml e produktit teuml tyre

5 PROGRAMACIONI

51 Programet

Pa monitorime teuml pavarura nuk ekzistojneuml statistika peumlr programet vjetore sipas llojit as peumlr transmetuesin publik e as peumlr ata privateuml Monitorimi i fundit i cili u krye nga KKRT gjateuml njeuml muaji neuml 2003 e largeumlt mbulonte programacionin e stacioneve kryesore Edhe pse stacionet private janeuml teuml detyruara me ligj teuml doreumlzojneuml programacionin vjetor te KKRT deri tanimeuml nuk kaneuml arritur teuml respektojneuml keumlteuml keumlrkeseuml apo teuml shpjegojneuml se peumlrse nuk e beumljneuml keumlteuml gjeuml Rregullatori nuk ka marreuml ndonjeuml maseuml ndaj tyre

Teuml vetmet teuml dheumlna vijneuml nga TVSH Rreth 70 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit teuml TVSH nga prilli neuml neumlntor 2006 nuk ishin programe teuml prodhuara veteuml Kuadri i programacionit teuml stacionit nuk ka mundur teuml shmangeuml rutineumln dhe monotonineuml gjeuml qeuml ka ndikuar neuml pozicionin e tij neuml treg109 Me ndryshimin e menaxhimit neuml fund teuml 2006 niseumln teuml transmetoheshin programe teuml njeuml cileumlsie meuml teuml larteuml Me keumlto ndryshime peumlrqindja e programeve teuml prodhuara veteuml pritet teuml arrijeuml deri neuml 70 peumlrqind teuml koheumls totale teuml transmetimit teuml stacionit neuml 2007110 Keumlshilli Drejtues i RTSH gjithashtu premtoi se programe teuml tjera po rishikohen dhe programe teuml reja qeuml pasqyrojneuml tema si ccedileumlshtje sociale balanceumln gjinore kultureumln dhe sheumlndeteumlsineuml do teuml lanccedilohen111

Megjithateuml ndryshimet neuml kuadrin e programacionit janeuml peumlrpjekje qeuml peumlrmbushin veteumlm keumlrkesat minimale teuml transmetuesit publik dhe nuk i japin shtyseuml standarteve teuml transmetuesit publik Raporti vjetor i stacionit pretendonte peumlr arritje teuml tilla qeuml koha e transmetimit ishte rritur nga 17 oreuml neuml 24 oreuml neuml diteuml rikthimin e programeve sportive javore hapjen e njeuml studioje

108 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 5109 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 3110 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 5111 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f5

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

40

teuml re transmetimi peumlrdorimin e studios leumlvizeumlse neuml diteumln e zgjedhjeve etj112 Drejtoresha aktuale e stacionit Mirela Oktrova shkruante ldquoEkzistenca e radios dhe televizionit publik nuk mund teuml justifi kohet as me programet e zbavitjes e as me transmetimin falas teuml programeve teuml EBU e as me organizimin e festivalit dhe bujeumln e pjeseumlmarrjes neuml Eurovizionrdquo113

Neuml njeuml aspekt meuml pozitiv TVSH organizoi debate televizive me kandidateumlt peumlr bashki gjateuml zgjedhjeve teuml 2007 duke i dheumlneuml mundeumlsineuml publikut teuml beumlnte njeuml zgjedhje meuml teuml informuar Nga ana tjeteumlr TVSH nuk ishte neuml gjendje teuml transmetonte njeuml ngjarje teuml reumlndeumlsishme si Kupa Boteumlrore e futbollit neuml 2006 pasi teuml drejtat e transmetimit u bleneuml nga DigitAlb Neuml ateuml koheuml TVSH tha se nuk mund trsquoi peumlrballonte teuml drejtat por KKRT u peumlrgjigj se stacioni mund teuml kishte keumlrkuar ndihmeuml nga shteti114 Neuml meumlnyreuml sarkastike ata shtuan se menaxhimi i TVSH nuk keumlmbeumlnguli shumeuml pasi po negocionte teuml drejtat e ldquoKafazit teuml Arteumlrdquo njeuml programi teuml pro-dhuar neuml vend por qeuml eumlshteuml kopje e formatit teuml programit teuml realitetit ldquoBig Brotherrdquo115

Megjitheuml mungeseumln e teuml dheumlnave teuml qarta peumlr programet mund teuml thuhet me siguri se shumica e stacioneve teuml reumlndeumlsishme si TV Klan Top Channel Vizion+ TV Koha dhe disa kanale lajmesh si News24 apo Alsat kaneuml fi tuar njeuml publik pak a shumeuml besnik Ata prodhojneuml lajme me standarte peumlrgjitheumlsisht teuml keumlnaqshme si dhe programe teuml ndryshme informacioni dhe zbavitjeje Informacioni dhe lajmet janeuml kthyer neuml peumlrpareumlsi si peumlr median e shkruar ashtu edhe peumlr ateuml elektronike sipas veumlzhguesve teuml ndrysheumlm116 Peumlrjashtim peumlrbeumlnte stacioni privat kombeumltar TVA i cili pas disa ndryshimeve neuml proneumlsi neuml 2006 mezi arrinte teuml peumlrmbushte detyrimet e tij si kanal kombeumltar Ky stacion nuk transmetoi fare edicione lajmesh neuml mars dhe prill 2006117 Meqeuml stacioni nuk mundte teuml peumlrmbushte peumlr shumiceumln e 2006 keumlrkesat e programacionit qeuml i impononte kontrata e licenseumls KKRT vendosi teuml reduktonte me njeuml vit licenseumln e TVA dhe ta teumlrhiqte ateuml meuml pas neuml tetor 2007 Stacioni e apeloi keumlteuml vendim dhe teuml dyja paleumlt e ccediluan ccedileumlshtjen neuml gjykateuml118

Disa nga lajmet dhe debatet peumlr tema teuml reumlndeumlsishme shpesh politike mendohet se kaneuml njeuml publik teuml qeumlndruesheumlm dhe janeuml kthyer neuml emblema teuml stacioneve televizive qeuml i transmetojneuml ato Peumlrveccedil buletineve teuml lajmeve disa nga programet meuml teuml njohura janeuml ldquoOpinionrdquo neuml TV Klan ldquoShqiprdquo neuml Top Channel ldquoLogosrdquo neuml Vizion+ dhe ldquo60 minutardquo neuml TV Koha Keumlto janeuml programe javore qeuml kaneuml teuml beumljneuml me intervista apo debate peumlr njeuml temeuml teuml caktuar Njeuml tjeteumlr program mjaft i njohur eumlshteuml ldquoFiks farerdquo njeuml revisteuml satirike e peumlrditshme qeuml bazohet neuml metoda investigative Ka dhe disa programe zbavitjeje dhe lojeumlra qeuml janeuml mjaft teuml njohura Keumltu peumlrfshihet ldquoPortokallirdquo dhe ldquoTop Showrdquo neuml Top Channel ldquoKutia e funditrdquo neuml TV Klan dhe ldquoBypassrdquo neuml Vizion+ Stacionet televizive kaneuml njeuml prirje neuml rritje teuml peumlrqendrohen neuml programe teuml njeuml natyre meuml sociale duke u peumlrpjekur teuml pasqyrojneuml meuml shumeuml kronika nga jeta e peumlrditshme dhe me interes njereumlzor Keumlto programe peumlrfshijneuml ldquoJeteuml neuml keumlrkimrdquo neuml News24 TV ldquoNjereumlz teuml humburrdquo ldquoFemrardquo dhe ldquoSOSrdquo neuml Vizion+

112 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f4113 Mirela Oktrova ldquolsquoLehjarsquo kundeumlr demokraciseuml dhe interesave teuml publikutrdquo Shekulli 4 shtator 2006 f 23114 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 52115 Ibid116 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 9117 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 54118 Vendimi peumlr TVA neuml Raportin Vjetor teuml KKRT 2006 f 25

S H Q I P Euml R I A

41

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

52 Rregullat e peumlrgjithshme peumlr lajmet

Disa rregulla neuml Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin peumlrqendrohen te programimi i peumlr-mbajtjes dhe vlejneuml si peumlr transmetuesit publikeuml ashtu edhe peumlr ata privateuml Ato kaneuml teuml beumljneuml me pavareumlsineuml editoriale censureumln teuml drejteumln e informacionit dhe teuml drejta dhe liri teuml tjera njereumlzore119 Edhe pse parimet themelore teuml informacionit teuml paansheumlm dhe teuml sakteuml janeuml teuml garantuara me ligj nuk ekzistojneuml instrumente apo organe qeuml teuml monitorojneuml zbatimin e tyre KKRT monitoron edicionet kryesore teuml lajmeve teuml stacioneve kombeumltare publike dhe private por kjo peumlrpjekje konsiston veteumlm neuml matje sasiore teuml peumlrqindjes qeuml i kushtohet pasqyrimit teuml partive dhe fi gurave politike

Stacionet televizive kaneuml beumlreuml peumlrparim teuml ndjesheumlm neuml peumlrkufi zimin e vetvetes neumlpeumlrmjet edicioneve teuml lajmeve teuml cilat kaneuml sheumlnuar peumlrmireumlsimin meuml teuml madh neuml programacion te teuml gjitha stacionet televizive120 Megjithateuml informacioni nuk eumlshteuml as i paansheumlm dhe as i drejteuml Pothuajse nuk ekziston ndonjeuml media qeuml teuml mos keteuml interesa teuml fshehura ekonomike apo politike dhe peumlr pasojeuml standartet profesionale aplikohen peumlr aq koheuml sa ua lejojneuml keumlto interesa Axhenda e lajmeve eumlshteuml shumeuml praneuml axhendeumls seuml qeveriseuml apo politikeumls neuml peumlrgjitheumlsi ose praneuml menaxhimit teuml televizioneve121 Edicionet e lajmeve zgjedhin kronika qeuml u shkojneuml peumlr shtat interesave teuml operatorit dhe jo interesit publik122

Edhe Kodi Zgjedhor imponon keumlrkesa peumlr sakteumlsi korrekteumlsi dhe balanceuml peumlr teuml gjitha stacionet televizive123 Transmetuesi i sheumlrbimit publik ka peumlrgjegjeumlsi shteseuml si dheumlnia e koheumls falas peumlr teuml gjitha partiteuml politike qeuml marrin pjeseuml neuml zgjedhje Testi meuml i fundit peumlr respektimin e keumltyre rregullave ishin zgjedhjet lokale neuml shkurt 2007 Stacionet televizive kryesore e kaluan keumlteuml test me sukses TVSH i kushtoi 28 peumlrqind teuml lajmeve Partiseuml Demokratike dhe 29 peumlrqind Partiseuml Socialiste Njeuml pasqyrim i ngjasheumlm u gjend edhe peumlr stacione teuml tjera teuml meumldha si Vizion+ News24 dhe TVA Peumlrjashtim peumlrbeumlnte TV Klan i cili i kushtoi meuml shumeuml koheuml qeveriseuml se ccedildo stacion tjeteumlr Peumlrfaqeumlsuesit e TV Klan pretenduan se ata thjesht po pasqyronin puneumln e zyrtareumlve teuml shtetit Megjithateuml keumlta zyrtareuml ishin pasqyruar teksa beumlnin fushateuml zgjedhore Edhe pse keumlto fushata u konsideruan teuml balancuara dhe teuml drejta neuml aspektin e pasqyrimit teuml partive politike gjateuml periudheumls parazgjedhore teuml gjitha stacionet televizive kishin favorizuar njeuml parti meuml shumeuml se teuml tjerat124

119 OSIShqipeumlria f 234120 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 47121 Monitorimi u krye neuml kuadrin e ldquoMonitorimi i Lajmeve teuml Mbreumlmjes neuml TV ndash monitorim dhe analizeuml e edicioneve teuml lajmeve neuml TV neuml 10 vende teuml Europeumls Juglindorerdquo botuar neuml Media Plan Institute Treguesi i Interesit Publik Sarajevo 2007122 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 54123 Kodi Zgjedhor neni 136 neni 140 gjendet neuml httpwwwosceorgitem14076htmlhtml=1(pareuml neuml 10 korrik 2007)124 Raporti i OSCEODIHR peumlr zgjedhjet e 18 shkurt 2007 gjendet neumlhttpwwwosceorgitem24859htmlhtml=1 (pareuml neuml 12 korrik 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

42

53 Udheumlzimet e peumlrgjithshme peumlr prodhimin e programeve

Ligji peumlr Radion dhe Televizionin vendos disa detyrime teuml peumlrgjithshme peumlr teuml gjitha stacionet televizive Keumlto kaneuml teuml beumljneuml kryesisht me dinjitetin njereumlzor respektin peumlr ligjin dhe teuml drejtat e njeriut125

Megjithateuml keumlto masa janeuml mjaft teuml vakeumlta dhe teuml peumlrgjithshme dhe nuk janeuml shndeumlrruar neuml rregulla meuml teuml detajuara nga KKRT Keumlto parime teuml peumlrgjithshme neuml peumlrgjitheumlsi janeuml respektuar Teuml vetmet probleme kishin teuml beumlnin me pornografi neuml e cila ndalohet krejteumlsisht peumlr trsquou transmetuar Neuml stacionet tokeumlsore analoge nuk transmetohen programe me peumlrmbajtje pornografi ke Megjithateuml DigitAlb transmeton pornografi gjitheuml koheumln neuml njeuml kanal neuml formeuml teuml kriptuar si dhe dy programe pornografi ke neuml mesnateuml

54 Kuotat

Nuk ekzistojneuml kuota teuml posaccedilme peumlr peumlrfaqeumlsim gjuheumlsor apo teuml grupeve teuml minoriteteve Stacioni i transmetimit publik si dhe disa kanale private ndonjeumlhereuml transmetojneuml programe peumlr minoritetet etnike Neuml vitet e fundit Instituti Shqiptar i Medias eumlshteuml angazhuar neuml koordi-nimin e projekteve teuml produksionit teuml programeve radiofonike dhe televizive peumlr pakicat etnike dhe gjuheumlsore neuml vend si dhe peumlr artikuj peumlr keumlto tema teuml botuara neuml median e shkruar

Mediat qeuml fokusohen neuml temat e pakicave luftojneuml peumlr mbijeteseuml Peumlr shembull Radio Prespa e themeluar neuml 2003 neuml zoneumln e kufi rit me Republikeumln e Maqedoniseuml dhe qeuml transmeton maqedonisht nuk funksionon rregullisht peumlr shkak teuml pengesave fi nanciare Stacionet radiofonike peumlr pakiceumln greke neuml jug teuml vendit gjenden neuml njeuml situateuml teuml ngjashme Teuml gjitha keumlto media janeuml nisma individuale shteti nuk jep ndihma peumlr median e minoriteteve Megjithateuml nuk ekzistojneuml pengesa ligjore peumlr dheumlnien e licensave teuml transmetimit peumlr radiot apo televizionet e minoriteteve Neuml fakt KKRT dha njeuml licenseuml peumlr radio dhe televizion radioTV Armonia njeuml projekt peumlr pakiceumln greke qeuml eumlshteuml edhe minoriteti meuml i madh etnik neuml vend Megjithateuml stacioni nuk ka fuqi fi nanciare dhe ka veumlshtireumlsi Peumlr momentin ata nuk transmetojneuml126

Kuotat e vetme neuml lidhje me peumlrmbajtjen qeuml imponon ligji peumlr ata qeuml kaneuml licenseuml lokale eumlshteuml qeuml teuml transmetojneuml programe jokomerciale dhe programe lokale informacioni peumlr teuml pakteumln 15 peumlrqind teuml programacionit javor Ligji nuk e specifi kon termin ldquojokomercialrdquo Sipas ndryshimeve teuml 2003 ata qeuml kaneuml licenseuml kombeumltare duhet trsquoi kushtojneuml teuml pakteumln 15 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit programeve teuml prodhuara veteuml dhe teuml pakteumln 30 peumlrqind programeve teuml prodhuara neuml Shqipeumlri Stacionet televizive neuml peumlrgjitheumlsi i peumlrmbushin keumlto kuota127 Ligji gjithashtu vendos kuota peumlr reklameumln duke mos i lejuar stacionet televizive teuml transmetojneuml reklama peumlr meuml shumeuml se 15 peumlrqind teuml koheumls ditore teuml transmetimit ose meuml shumeuml se 12 minuta peumlr oreuml

125 OSIShqipeumlria f 235ndash236126 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 25127 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 47

S H Q I P Euml R I A

43

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Edhe pse Shqipeumlria si vend qeuml nuk eumlshteuml aneumltar i BE nuk eumlshteuml e detyruar teuml peumlrmbusheuml legjislacionin europian shumeuml nga keumlto kuota lindin nga Konventa Europiane peumlr Televizionin Ndeumlrkufi tar (KETN) dhe Protokollin e saj Shteseuml teuml cileumln Shqipeumlria e ka ratifi kuar neuml 1999 Nga ana tjeteumlr legjislacioni shqiptar nuk u keumlrkon transmetuesve trsquoi kushtojneuml shumiceumln e koheumls seuml transmetimit veprave europiane Ligji peumlr dixhitalizimin thoteuml se stacionet televizive neuml meumlnyreuml progresive duhet teuml peumlrmbushin detyrimin e transmetimit teuml programeve europiane neuml 50 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit

55 Detyrimet peumlr transmetuesin publik

Peumlrveccedil rregullave teuml peumlrgjithshme peumlr prodhimin Ligji peumlr Radion dhe Televizionin i detyron si transmetuesit publikeuml ashtu dhe ata privateuml teuml transmetojneuml programe falas Kjo peumlrfshin programe me interes teuml larteuml peumlr publikun e gjereuml si lajmeumlrimet peumlr sheumlndetin rendin publik apo emergjencat kombeumltare Gjithashtu ligji i keumlrkon RTSH teuml transmetojeuml falas sheumlrbimet fetare teuml mbajtura gjateuml festave fetare zyrtare si dhe seancat e parlamentit Ligji peumlr Radion dhe Televizionin vendos detyrime shteseuml peumlr RTSH Programet e tij duhet teuml jeneuml teuml njeuml cileumlsie teuml larteuml teuml refl ektojneuml larmineuml e jeteumls shqiptare dhe trsquoi sheumlrbejneuml teuml gjitha grupeve shoqeumlrore peumlrfshireuml pakicat kombeumltare

Pasqyrimi i lajmeve nga vendi dhe nga jashteuml duhet teuml jeteuml gjitheumlpeumlrfshireumls dhe i paansheumlmRTSH-seuml i ndalohet transmetimi i propagandeumls politike dhe fetare Megjitheuml keumlto detyrime transmetuesi i sheumlrbimit publik mbetet ende larg peumlrmbushjes seuml misionit teuml tij publik ldquoEumlshteuml paradoksale teuml shoheumlsh se si interesi publik eumlshteuml i pari qeuml lihet pas dore nga njeuml televizion i quajtur lsquopublikrsquo Edicionet e lajmeve fi llojneuml me lajme peumlr aktivitetet e qeveriseuml dhe partive politike duke leumlneuml pas dore problemet qeuml shqeteumlsojneuml qytetareumltrdquo128 Stacioni pretendon se ka beumlreuml progres teuml reumlndeumlsisheumlm dhe se mungesa e konkurrenceumls qeuml pretendohet se ka eumlshteuml njeuml geumlnjeshteumlr e hapur nga rivaleumlt privateuml129 Por mendimi i peumlrgjithsheumlm eumlshteuml se stacionet private mbizoteumlrojneuml ldquoTelevizionet komerciale po e vrasin televizionin publik dhe po thithin teuml gjitheuml audienceumln ashtu si supermarketet po vrasin dyqanet e vogla dhe kioskat e komunizmit duke thithur teuml gjitheuml blereumlsitrdquo130

56 Detyrimet peumlr transmetuesit privateuml

Nuk ka detyrime teuml holleumlsishme programacioni peumlr transmetuesit privateuml Masat e vetme li-gjore kaneuml teuml beumljneuml me koheumlzgjatjen e transmetimit dhe periodicitetin e edicionit teuml lajmeve Stacionet televizive kombeumltare duhet teuml transmetojneuml teuml pakteumln gjashteuml oreuml neuml diteuml kurse stacionet lokale teuml pakteumln kateumlr oreuml neuml diteuml Stacionet televizive kombeumltare duhet teuml transmetojneuml programe origjinale lajmesh ccedildo diteuml Stacionet televizive private janeuml teuml detyruara teuml transmetojneuml mesazhe dhe informacion teuml njeuml interesi teuml madh publik falas sipas rregulloreve teuml hartuara nga KKRT ose me keumlrkeseumln e organeve lokale teuml qeveriseuml Informacione teuml tilla zakonisht peumlrfshijneuml komunikatat e shkurtra me interes teuml posaccedileumlm peumlr publikun sidomos

128 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 10129 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 3130 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 6

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

44

neuml situata emergjence si fatkeqeumlsi natyrore ose neuml tema si sheumlndeti dhe siguria si dhe rendi publik Neuml peumlrgjitheumlsi nuk ka patur probleme me respektimin e keumltij detyrimi

6 PEumlRFUNDIMET

Televizioni ende media me ndikim meuml teuml madh neuml Shqipeumlri ka kaluar njeuml ereuml ndryshimesh Janeuml beumlreuml ndryshime ligjore teuml reumlndeumlsishme edhe pse teuml diskutueshme duke ndryshuar peumlrbeumlrjen e autoriteteve rregullatoreuml Struktura e bazuar neuml njeuml formuleuml peumlrfaqeumlsimi teuml balancuar politik u shndeumlrrua neuml njeuml formuleuml qeuml peumlrfshinte shoqeumlrineuml civile akademikeumlt dhe profesionisteumlt Keumlto leumlvizje zyrtarisht kishin peumlr qeumlllim teuml ulnin ndikimin politik te rregullatori por disa nga veprimet e fundit teuml rregullatorit u konsideruan si teuml motivuara politikisht Peumlr meuml tepeumlr rregullatori pati probleme teuml krijonte aneumltareumlsimin e ploteuml njeuml tregues qeuml mekanizmi i emeumlrimit nuk funksionon pa probleme

Seuml shpejti rregullatori do teuml peumlrballet me njeuml test teuml veumlshtireuml shpeumlrndarjen e licensave dixhitale Ashtu si ligje teuml tjera teuml miratuara gjateuml tre viteve teuml fundit Ligji peumlr Transmetimet Nume-rike u peumlrgatit nga qeveria pa u keumlshilluar me paleumlt e interesuara gjeuml qeuml hodhi mjaft dyshime peumlr qeumlllimet e qeveriseuml dhe pasojat e keumltij ligji neuml transmetime Zbatimi i keumltij ligji ngre pikeumlpyetje teuml reumlndeumlsishme peumlr teuml ardhmen e DigitAlb operatorit teuml platformeumls dixhitale i cili pas tre vjeteumlsh veprimtarie eumlshteuml kthyer neuml njeuml lojtar teuml fuqisheumlm me njeuml bazeuml teuml reumlndeumlsishme klienteumlsh Autoriteti dhe pavareumlsia e KKRT neuml procesin e licensimit si dhe qeumlndrimi i transmetuesit teuml sheumlrbimit publik neuml keumlteuml proces do teuml jeneuml mjaft teuml reumlndeumlsishme

RTSH peumlrballet me detyreumln e veumlshtireuml e sfi deumls ndaj rritjes seuml DigitAlb qeuml nuk do teuml jeteuml e lehteuml sidomos pas performanceumls jo teuml mireuml ekonomike neuml vitet e fundit fi nancimi neuml ulje nga shteti dhe reformeumls seuml papeumlrfunduar Popullariteti i RTSH nuk eumlshteuml peumlrmireumlsuar Menaxhimi jo i mireuml dhe prapambetja neuml krahasim me transmetuesit privateuml seuml bashku me mendimin e peumlrgjithsheumlm qeuml RTSH kontrollohet politikisht janeuml ndeumlr problemet kryesore teuml transmetuesit Stacioni mbetet ende larg peumlrmbushjes seuml misionit teuml tij publik Shpresohet qeuml menaxhimi i ri i stacionit do teuml hartojeuml njeuml strategji koherente dhe teuml fi llojeuml njeuml reformeuml teuml qeumlndrueshme Megjithateuml reforma e RTSH do teuml jeteuml e dhimbshme dhe si e tilleuml stacioni do teuml keteuml nevojeuml peumlr ndihmeseuml teuml reumlndeumlsishme neuml arritjen e misionit teuml tij

Programet profesionale dhe cileumlsore po vijneuml neuml rritje Megjithateuml tregu mbetet i mbipopulluar dhe megjitheuml zhurmeumln peumlr burimet e fi nancimit teuml medias nuk janeuml marreuml masa konkrete neuml keumlteuml drejtim Transparenca e burimeve teuml kapitalit teuml medias nevojiten medoemos neuml njeuml vend ku gazetareumlt teuml cileumlt nuk kaneuml kontrata pune shpesh kaneuml frikeuml teuml rrezikojneuml e teuml provokojneuml pronareumlt duke shkruar neuml meumlnyreuml teuml pavarur Organizatat peumlr median kaneuml beumlreuml peumlrpjekje teuml shumta peumlr teuml rritur ndeumlrgjegjeumlsimin peumlr kodet e etikeumls te gazetareumlt por veteuml-rregullimi efi kas ende nuk ka nisur Mangeumlsia e studimeve teuml tregut ose teuml teuml dheumlnave teuml tjera i pengon mjaft vlereumlsimet peumlr kushtet e medias shqiptare

S H Q I P Euml R I A

45

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

ANEKS1 LEGJISLACIONI I PEumlRMENDUR NEuml RAPORT

Fletorja Zyrtare eumlshteuml gazeta zyrtare e Shqipeumlriseuml

Direktiva 9736EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 30 qershor 1997 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin e disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 202 30 korrik 1997

Direktiva 200765EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 11 dhjetor 2007 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 33227 18 dhjetor 2007

Kodi Zgjedhor neni 136 neni 140 gjendet neuml httpeumleumleumlosceorgitem14076htmlhtml=1 (pareuml neuml 10 korrik 2007)

Ligji peumlr Transmetimet Numerike Ligji nr 9742 neuml 28 maj 2007 peumlr Transmetimet Numerike neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml

Ligji nr 8410 dateuml 30091998 Peumlr radion dhe televizionin publik e privat neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml Fletorja Zyrtare 20 tetor 1998 amenduar me ligjin nr 8657 dateuml 31072000 ligjin nr8794 dateuml 10052001 ligjin nr9016 dateuml 20022003 dhe ligjin nr9124 dateuml 29072003 si dhe Ligji nr 9677 i 13 janarit 2007

Ligji nr 9531 i cili ndryshon Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin me kapitullin ldquoPeumlr Radion dhe Televizionin Publik dhe Privatrdquo 11 maj 2006 Fletorja Zyrtare 65 2006

Ligji nr 9645 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2007rdquo i 27 neumlntorit 2006

Ligji nr 9836 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2008rdquo i 26 neumlntorit 2007

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

46

ANEKS 2 BIBLIOGRAFIA

Neuml anglisht

IREX Media Sustainability Index 2005 ndash Albania IREX Washington DC 2006

IREX Media Sustainability Index 2006 ndash Albania IREX Washington DC 2007

Neuml shqip

KKRT Vlereumlsim i teuml Ardhurave teuml Reklamave nga Monitorimi prillndashmaj 2005

KKRT Raporti Vjetor 2006 neuml Kuvendin e Shqipeumlriseuml

RTSH Raporti Vjetor peumlr Veprimtarineuml e RTSH 2006

Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007

Unioni i Gazetareumlve Shqiptareuml ldquoMbrojtja neuml puneuml dhe sigurimi social i punonjeumlsve teumlmedias njeuml domosdoshmeumlri peumlr shtypin e lireumlrdquo

S H Q I P Euml R I A

47

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Page 18: Televizioni në Europë: Raportet vijuese 2008 - Shqipëria · Media Program përpiqet të nxisë median e pavarur, profesionale dhe të qëndrueshme si dhe gazetarinë cilësore,

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

18

15 Shoqeumlria civile

Kodet e etikeumls

26 Shoqatat e gazetareumlve duhet teuml peumlrpilojneuml kodet e etikeumls ose teuml amendojneuml ateuml ekzistues teuml rrisin ndeumlrgjegjeumlsimin peumlr keumlto kode dhe teuml promovojneuml veprimin neuml peumlrputhje me to

Neuml shtator 2006 shoqatat e gazetareumlve miratuan njeuml kod etike peumlr teuml gjitha mediat neuml vend Megjithateuml kodi nuk eumlshteuml miratuar ldquozyrtarishtrdquo nga ndonjeuml media dhe ende nuk ka ndonjeuml mekanizeumlm peumlr ta zbatuar ateuml Gazetareumlt janeuml teuml lireuml teuml vendosin neumlse duan ta respektojneuml ateuml apo jo Njeuml sistem efi kas veteumlrregullimi dhe njeuml ambient i sigurt peumlr gazetareumlt mbeten ende qeumlllime teuml largeumlta

Shoqatat e mediave

27 Shoqatat e mediave duhet teuml forcojneuml neuml meumlnyreuml teuml ndjeshme afteumlsiteuml peumlr debat publik dhe ndeumlrgjegjeumlsimin e organizatave dhe shoqatave teuml mediave neumlpeumlrmjet njeuml bashkeumlpunimi meuml teuml mireuml dhe duke promovuar teuml drejtat e gazetareumlve peumlrballeuml pronareumlve teuml mediave dhe qeveriseuml 28 Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare duhet teuml ofrojneuml eksperienceuml dhe asistenceuml peumlr konsolidimin e shoqatave teuml mediave

Nuk ka pasur shumeuml peumlrparim neuml keumlteuml aspekt Shoqatat e gazetareumlve duhet teuml vazhdojneuml teuml peumlrmireumlsojneuml kapacitetet e tyre Organizatat ndeumlrkombeumltare dhe ndeumlrqeveritare teuml cilat kaneuml asistuar procesin deri tani duhet teuml vazhdojneuml mbeumlshtetjen e tyre

2 REKOMANDIMET E REJA SIPAS RAPORTIT TEuml 2008

21 Legjislacioni

Televizioni dixhital

KKRT duhet teuml hartojeuml njeuml Strategji Dixhitalizimi dhe pastaj teuml niseuml procesin e licensimit dixhitalHartimi i Strategjiseuml duhet teuml miratohet pas njeuml debati publik me paleumlt e interesuara Strategjia duhet teuml marreuml parasysh tema teuml tilla si mbrojtjen e konsumatorit investimet neuml platforma dixhitale teuml beumlra tashmeuml neuml vend si dhe pluralizmin dhe konkurrenceumln neuml media

1

2

S H Q I P Euml R I A

19

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

C Peumlrfundimet kryesore teuml monitorimit vijues

1 AMBIENTI I PEumlRGJITHSHEumlM I TRANSMETIMEVE

11 Zhvillimet kyccedile neuml legjislacion dhe politika

Qeuml nga koha e botimit teuml ldquoTelevizioni neuml Europeumlrdquo neuml 2005 peumlrvoja e Shqipeumlriseuml ka qeneuml e pasur neuml aspektin e legjislacionit dhe politikave peumlr median me debate teuml nxehta rreth teuml ardhmes seuml autoriteteve rregullatore transparenceumls seuml fi nancimeve neuml media si dhe transmetimeve numerike Peumlrbeumlrja e autoriteteve rregullatore eumlshteuml ndryshuar me ligj Ndryshime teuml tjera ligjore peumlrpiqen teuml zvogeumllojneuml vareumlsineuml ekonomike teuml medias elektronike nga reklamat shteteumlrore dhe peumlr pasojeuml dhe nga abuzimet e mundshme

Pas debatesh teuml gjata dhe teuml gjalla mes pronareumlve teuml medias deputeteumlve rregullatoreumlve RTSH dhe shoqatave teuml industriseuml Shqipeumlria po peumlrgatitet peumlr teuml legalizuar platformeumln e saj dixhitale sipas Ligjit peumlr Transmetimet Dixhitale2 Transmetimet dixhitale neuml platformat satelitore dhe tokeumlsore janeuml zhvilluar me shpejteumlsi gjateuml tre viteve teuml kaluara duke arritur njeuml depeumlrtim teuml reumlndeumlsisheumlm Pas gati kateumlr vitesh transmetimi platforma televizive dixhitale DigitAlb pretendonte se kishte 120000 abonenteuml neuml fi llim teuml 2006 neuml Shqipeumlri dhe te shqiptareumlt qeuml jetojneuml jashteuml3 Caktimi i ndikimit teuml ligjit te DigitAlb dhe te abonenteumlt e tij do teuml jeteuml njeuml test i meumltejsheumlm peumlr autoritetin rregullator Nga ana tjeteumlr mbetet peumlr trsquou pareuml neumlse transmetuesit e tjereuml sidomos TVSH do teuml jeneuml neuml gjendje teuml investojneuml neuml dixhitalizimin dhe teuml konkurrojneuml me DigitAlb

TVSH vazhdon teuml mos e peumlrmbusheuml misionin e saj Drejtuesit e caktuar neuml fund teuml 2006 peumlrballen me detyreumln e veumlshtireuml e kthimit teuml stacionit neuml njeuml operator me teuml veumlrteteuml publik edhe pse vuan nga njeuml reumlnie e vazhdueshme e popullaritetit ndeumlrkoheuml qeuml audienca e stacioneve private ka ardhur neuml rritje Njeuml hap tejet i vonuar neuml keumlteuml drejtim u mor neuml gusht teuml vitit 2007 me hartimin e peumlrbashkeumlt teuml njeuml strategjie peumlr RTSH neuml ereumln dixhitale nga TVSH dhe Unioni Europian i Transmetimeve (EBU) me keumlshillimin e Divizionit teuml Medias seuml Keumlshillit teuml Europeumls

12 Masat ligjore teuml BE

Shqipeumlria e ka miratuar pjeseumlrisht legjislacionin dhe standartet europiane peumlr median Neuml vitin 1999 vendi fi rmosi dhe ratifi koi Konventeumln e Keumlshillit teuml Europeumls peumlr Televizionin Ndeumlrkufi tar dhe Protokollin e tij Shteseuml Shumeuml nga masat e Ligjit peumlr Radion dhe

2 Ligji nr 9742 i 28 maj 2007 neuml Transmetimet Numerike neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml (meuml tej Ligji peumlr Transmetimet Numerike)3 Sipas teuml dheumlnave nga DigitAlb (gjendet neuml httpwwwdigitalbtvkompania e pareuml neuml 31 korrik 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

20

Televizionin4 vijneuml nga kjo marreumlveshje dhe neuml njeuml meumlnyreuml peumlrmbushin disa nga keumlrkesat e Direktiveumls Televizioni Pa Kufi j (TVWF)5 si masat peumlr sponsorizimet reklamat teuml drejteumln e replikeumls dhe mbrojtjen e teuml miturve

Legjislacioni shqiptar peumlr median nuk ka peumlrfshireuml keumlrkesat e Direktiveumls TVWF peumlr teleshitjet dhe transmetimin e veprave europiane Ligji peumlr Transmetimet Numerike paraqiti keumlrkeseumln qeuml veprat europiane duhet teuml peumlrbeumljneuml 50 teuml programacionit teuml njeuml stacioni duke lejuar qeuml kjo peumlrqindje teuml arrihet neuml meumlnyreuml progresiveMegjithateuml respektimi i keumltyre standarteve duhet ende teuml monitorohet pasi ky ligj eumlshteuml ende mjaft i ri Kishte njeuml ide peumlr teuml caktuar njeuml grup pune teuml peumlrbeumlreuml nga tre eksperteuml teuml pavarur teuml medias teuml cileumlt do teuml rishikonin Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin dhe do teuml propozonin ndryshime qeuml do ta sillnin keumlteuml ligj neuml linjeuml me ligjet e BE Deri tani kjo nuk u realizua Komisioni i Peumlrhersheumlm Parlamentar peumlr Median dhe Mjetet e Informimit Publik (meuml pas Komisioni Parlamentar i Medias) po e kryen keumlteuml detyreuml por ritmi eumlshteuml i ngadalteuml duke pasur parasysh peumlrpareumlsiteuml e ccedileumlshtjeve teuml tjera neuml Parlament meuml sakteumlsisht reformeumln neuml drejteumlsi Megjithateuml ka peumlrpjekje peumlr teuml reformuar legjislacionin e medias Rregullatoreumlt dhe eksperteuml teuml Komisionit Parlamentar teuml Medias kaneuml paraqitur propozimet e tyre peumlr ndryshime ligjore por ende nuk eumlshteuml e qarteuml se cilat do teuml jeneuml hapat neuml vijim6

Edhe pse nuk ka patur njeuml monitorim teuml vazhduesheumlm se si janeuml zbatuar keumlto masa nuk ka patur ndonjeuml problem teuml veccedilanteuml7 Nga ana tjeteumlr zbatimi i masave teuml tjera teuml frymeumlzuara nga legjislacioni i BE peumlr median ka qeneuml jo i keumlnaqsheumlm Si neuml shumeuml sektoreuml teuml tjereuml neuml Shqipeumlri edhe industria e medias ka mungeseuml transparence dhe ligjet qeuml garantojneuml transparenceumln e proneumlsiseuml dhe fi nancimit mbeten teuml veumlshtira peumlr trsquou zbatuar Kjo peumlr shkak teuml mungeseumls seuml peumlrgjithshme teuml transparenceumls neuml treg Njeuml hap peumlrpara ishte njeuml amendim neuml korrik 2006 teuml Ligjit peumlr Radion dhe Televizionin qeuml i ndalonte pronareumlt e mediave teuml merrnin pjeseuml neuml tendera publikeuml8 Megjithateuml seumlrish peumlr shkak teuml mungeseumls seuml peumlrgjithshme teuml transparenceumls dhe dheumlnies seuml uleumlt teuml peumlrgjegjeumlsiseuml si nga ana e medias ashtu edhe nga ana e qeveriseuml kjo maseuml ligjore mund teuml anashkalohet me lehteumlsi

4 Ligji nr 8410 i 30 shtatorit 1998 peumlr Radion dhe Televizionin Publik dhe Privat neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml i ndryshuar me Ligjin nr 8657 i 31 korrikut 2000 Ligji nr 8794 i 10 majit 2001 Ligji nr 9016 i 20 shkurtit 2003 Ligji nr 9124 i 29 korrikut 2003 dhe Ligji nr 9677 i 13 janarit 2007 (meuml tej Ligji i Radios dhe Televizionit)5 Direktiva 9736EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 30 qershor 1997 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin e disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 202 30 korrik 1997 Direktiva 200765EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 11 dhjetor 2007 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 33227 18 dhjetor 20076 Intervisteuml me Vjollca Meccedile keumlshilltare praneuml Kryetares seuml Parlamentit Tiraneuml 17 janar 2008 7 Intervisteuml me Andrea Nathanailin Drejtor Programacioni praneuml KKRT Tiraneuml 6 korrik 2007 8 Ligji i Radios dhe Televizionit neni 20

S H Q I P Euml R I A

21

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

13 Tregu i transmetimeve

Stacionet televizive vazhdojneuml teuml shtohen neuml numeumlr dhe mund teuml argumentohet edhe qeuml cileumlsia ka ardhur neuml rritje por pa patur studime sistematike dhe teuml besueshme peumlr shikueshmeumlrineuml peumlrqindja e veumlrteteuml e tregut peumlr ccedildo stacion mbetet e panjohur Instituti i Sondazheve dhe Opinioneve i cili meuml pareuml ka beumlreuml peumlrpjekje peumlr teuml matur shikueshmeumlrineuml ka nisur njeuml peumlrpjekje teuml re peumlr studim shikueshmeumlrie neuml vitin 2007 Megjithateuml eumlshteuml ende hereumlt peumlr teuml patur rezultate teuml qarta Peumlr shembull Top Channel njeuml stacion qeuml nuk ka patur licenseuml kombeumltare deri neuml janar teuml 2008 mendohet se geumlzon njeuml peumlrqindje mesatare shikueshmeumlrie prej 70 peumlrqind9 Edhe pse nuk ka asnjeuml dyshim qeuml stacioni eumlshteuml shumeuml i ndjekur kjo shifeumlr eumlshteuml njeuml vlereumlsim i peumlrafeumlrt i eksperteumlve dhe veumlzhguesve pa asnjeuml teuml dheumlneuml zyrtare qeuml ta mbeumlshteseuml keumlteuml Stacionet e tjera meuml teuml ndjekura televizive mendohen se janeuml TV Klan Vizion+ TV Koha si dhe stacionet me lajme News24 dhe Alsat Edhe pse TVSH ende ka mbulimin meuml teuml madh teuml territorit ldquocileumlsia programore neuml uljerdquo10 ka sjelleuml humbjen e avantazhit teuml konkurrenceumls

2 RREGULLIMI DHE LICENSIMI I SEKTORIT TEuml TELEVIZIONIT

21 Autoritetet dhe korniza rregullatore

Deri neuml 2006 Ligji peumlr Radion dhe Televizionin thoshte se KKRT ishte njeuml organ i pavarur i peumlrbeumlreuml nga kryetari neumlnkryetari dhe peseuml aneumltareuml teuml zgjedhur neuml bazeuml teuml peumlrvojeumls dhe meritave neuml fushat sociale ligjore teuml arsimit dhe teuml medias Presidenti i Republikeumls propozonte njeuml kandidat ndeumlrsa gjashteuml teuml tjereumlt propozoheshin nga Komisioni Parlamentar i Medias Meuml pas Parlamenti zgjidhte aneumltareumlt dhe kryetarin me votim me shumiceuml teuml thjeshteuml11

Neuml shkurt 2006 qeveria propozoi njeuml ndryshim ligjor qeuml do teuml shkurtonte KKRT neuml peseuml aneumltareuml dhe do teuml ndryshonte formuleumln e emeumlrimit Duke pretenduar se formula e peumlrfaqeumlsimit teuml balancuar neuml organin rregullator ishte e qarteuml qeuml nuk funksiononte qeveria propozoi njeuml peumlrfshirje meuml teuml gjereuml teuml shoqeumlriseuml civile shoqatave teuml medias akademikeumlve dhe organizatave teuml tjera teuml ngjashme neuml procesin e emeumlrimit Propozimi ndezi njeuml debat teuml gjalleuml dhe krijoi njeuml klimeuml dyshimi mes paleumlve teuml interesuar shumica e teuml cileumlve mendonin se qeveria donte teuml vinte KKRT neumln kontroll Ndeumlrkoheuml qeuml teuml gjitheuml binin dakord se ekzistonte njeuml nevojeuml e forteuml peumlr reformeuml shumeuml teuml tjereuml shpreheumln shqeteumlsimin se ky propozim nuk garantonte ndonjeuml peumlrmireumlsim ldquoSi aneumltar i Komisionit Parlamentar teuml Medias besoj se neuml keumlteuml fusheuml duhen beumlreuml ndryshime por ta sjelleumlsh keumlteuml propozim fshehurazi sidomos nga qeveria dhe sidomos kur po fl asim peumlr pushtetin e kateumlrt qeuml eumlshteuml media kjo leuml njeuml shije teuml keqerdquo12

9 A Stefani Teuml pavarurit kali i Trojeumls neuml media Panorama 16 shkurt 2006 f 1710 IREX Media Sustainability Index 2006 ndash Shqipeumlria IREX Washington DC 2007 f 6 Gjendet neuml website e IREX te httpwwwirexorgprogramsMSI_EUR2006albaniaasp (i pareuml neuml 1 gusht 2007) (meuml tej IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria)11 OSIShqipeumlria kapitulli peumlr autoritetin rregullator f 194 19912 N Lesi ldquoA duhet teuml merremi me ligjin peumlr mediat elektronikerdquo Koha Joneuml 10 shkurt 2007 f 3

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

22

Peumlrveccedil shqeteumlsimit peumlr peumlrmbajtjen e amendamentit shumeuml stacione televizive shoqatat e gazetareumlve peumlrfaqeumlsues teuml shoqeumlriseuml civile dhe eksperteuml teuml medias kundeumlrshtuan mungeseumln e debatit dhe keumlshillimit peumlrpara paraqitjes seuml amendamenteve neuml Parlament Peumlr pasojeuml Komisioni Parlamentar i Medias ftoi pronareumlt dhe drejtoreumlt e mediave meuml teuml reumlndeumlsishme si dhe kryetareumlt e shoqatave teuml gazetareumlve juristeuml dhe peumlrfaqeumlsues teuml shoqeumlriseuml civile qeuml teuml paraqisnin propozimet e tyre

Ligji i tanisheumlm u miratua neuml parlament neuml maj 2006 pas njeuml debati teuml nxehteuml Edhe pasi Presidenti vuri veton dhe e ktheu ligjin ai u miratua seumlrish neuml qershor 2006 dhe u beuml i detyruesheumlm Ideja e qeveriseuml peumlr teuml shkurtuar aneumltareumlt e KKRT neuml peseuml aneumltareuml u pranua me kusht qeuml shoqatat dhe grupet e meumlposhtme mund teuml propozojneuml teuml pakteumln kateumlr kandidateuml peumlr secilin aneumltar13

shoqatat dhe grupimet e mediave elektronike

shoqatat e medias seuml shkruar

universitetet dhe shoqatat e inxhinieriseuml elektrike dhe elektronike

shoqatat e juristeumlve fakultetet e Ligjit dhe Dhoma Kombeumltare e Avokateumlve

partiteuml parlamentare

Nga keumlta kandidateuml Komisioni i Medias duhet teuml peumlrzgjedheuml jo meuml shumeuml se dy kandidateuml peumlr ccedildo post dhe ua propozon ato Parlamentit peumlr votimin peumlrfundimtar14 Ligji i ndryshuar thoteuml gjithashtu se kandidateumlt me grada shkencore janeuml teuml parapeumllqyer dhe se keumlto grada janeuml teuml detyruara peumlr kandidateumlt e nominuar nga universitetet dhe nga shoqatat e inxhinieriseuml elektrike dhe elektronike15

Ligji i ndryshuar peumlr Radion dhe Televizionin gjithashtu ngushtoi kriteret peumlr zgjedhje si aneumltar i KKRT Peumlr shembull aneumltareumlt e partive ose shoqatave politike ose personat qeuml kaneuml qeneuml apo kaneuml konkurruar peumlr postin e kryebashkiakut ose peumlr deputet apo qeuml kaneuml qeneuml aneumltareuml teuml Keumlshillit teuml Ministrave apo prefekteuml neuml dy mandatet e fundit nuk mund teuml zgjidhen16 Ky ndryshim beumlnte pjeseuml neuml shndeumlrrimin e KKRT neuml njeuml organ meuml profesional

Debati qeuml pasoi zgjedhjen e aneumltareumlve teuml KKRT sipas formuleumls seuml re ishte akoma meuml i ndezur Aneumltareumlt e rinj u emeumlruan neuml 29 korrik 2006 gjateuml sesionit peumlrfundimtar teuml Parlamentit para pushimeve verore Deputeteumlt e opoziteumls refuzuan teuml votonin Emeumlrimi i aneumltareumlve teuml KKRT seuml bashku me ata teuml Keumlshillit Drejtues teuml TVSH erdhi neuml njeuml koheuml kur kriza midis shumiceumls dhe politikaneumlve teuml opoziteumls kishte arritur kulmin Arsyeja peumlr keumlteuml peumlrplasje ishte mosmarreumlveshja peumlr ndryshimet neuml ligjin e transmetimeve dhe peumlr reformeumln elektorale e cila eumlshteuml ende neuml proces neuml Shqipeumlri Por neuml vereumln e 2006 teuml gjitha keumlto ccedileumlshtje ishin veccedilaneumlrisht

13 Ligji nr 9531 i cili amendon Ligjin e Radios dhe Televizionit me kapitullin Peumlr Radion dhe Televizionin Publik dhe Privat 11 maj 2006 Fletorja Zyrtare nr 65 2006 neni 2 paragrafi 114 Ibid paragrafi 215 Ibid paragrafi 3 dhe 416 Ibid neni 4

bull

bull

bull

bull

bull

S H Q I P Euml R I A

23

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

polemizuese duke pasur parasysh qeuml po afroheshin zgjedhjet lokale teuml shkurtit teuml 2007 Kur paleumlt neuml parlament arriteumln marreumlveshjen neuml 30 korrik 2006 ajo marreumlveshje peumlrfshinte edhe angazhimin peumlr ta kthyer seumlrish numrin e aneumltareumlve teuml KKRT neuml shtateuml dhe se dy aneumltareumlt shteseuml do teuml emeumlroheshin nga deputeteumlt e opoziteumls nga kandidateumlt e shoqeumlriseuml civile17

Megjithateuml neuml vend qeuml teuml rritej aneumltareumlsia e KKRT u ul neuml kateumlr aneumltareuml pas doreumlheqjes seuml kryetarit Ledi Bianku neuml qershor 2007 Derisa vendet bosh u ploteumlsuan neuml shtator 2007 KKRT ka marreuml veteumlm vendime qeuml nuk keumlrkonin njeuml shumiceuml Kjo gjeuml pengoi puneumln e saj

Ndeumlrkoheuml neuml njeuml klimeuml dyshimi dhe kritikash nga politikaneumlt e opoziteumls dhe nga disa stacione televizive qeuml pretendonin se KKRT ishte ende njeuml organ i politizuar rregullatori ka kryer njeuml reformeuml teuml brendshme Neuml dhjetor 2006 parlamenti miratoi njeuml rishikim teuml skemeumls administrative qeuml e rriste stafi n e KKRT nga 32 neuml 4818 si dhe ristrukturonte departamentet e saj duke theksuar peumlrmireumlsimin e monitorimit si teuml pirateriseuml seuml sinjalit dhe teuml mbulimit territorial teuml medias elektronike Gjithashtu skema propozonte teuml krijonte njeuml njeumlsi teuml marreumldheumlnieve publike peumlr teuml peumlrmireumlsuar transparenceumln e rregullatorit Reforma meuml e ndjeshme kishte teuml beumlnte me rritjen e departamentit teuml programacionit nga gjashteuml aneumltareuml neuml 16 peumlr teuml peumlrmireumlsuar peumlrmbajtjen e medias elektronike Kur keumlto ndryshime teuml peumlrfundojneuml departamenti pritet teuml jeteuml neuml gjendje teuml monitorojeuml edicionet informative peumlrditeuml si dhe reklamat problemet etike dhe ccedileumlshtje teuml tjera qeuml KKRT nuk i ka mbuluar meuml pareuml19

Gjithashtu plani propozoi ndryshime neuml keumlshillin e ankesave teuml KKRT njeuml organ keumlshillimor peumlrgjegjeumls peumlr trajtimin e aspekteve morale dhe etike teuml programeve Megjithateuml vendimet e tij nuk kaneuml forceuml ligjore20 Me planet peumlr reformeuml ky organ eumlshteuml ndryshuar neuml Keumlshill Etike I peumlrbeumlreuml nga tre aneumltareuml si meuml pareuml teuml cileumlt janeuml eksperteuml teuml medias teuml emeumlruar nga rregullatori Keumlshilli i Etikeumls eumlshteuml peumlrgjegjeumls peumlr ndeumlrgjegjeumlsimin e publikut peumlr normat etike dhe shkeljet neuml programe ldquoKy vizion lind nga koncepti qeuml institucionet jo veteumlm duhet teuml ndjekin preferencat e publikut neuml lidhje me aspektet etike neuml media me profesionalizeumlm dhe gjykim teuml specializuar ato duhet teuml udheumlheqin shoqeumlrineuml drejt standarteve meuml teuml lartardquo21

Neuml keumlteuml meumlnyreuml Keumlshilli i Etikeumls pritet teuml marreuml njeuml rol meuml aktiv sesa thjesht teuml pranojeuml ankesa nga publiku Megjithateuml eumlshteuml ende hereumlt peumlr teuml vlereumlsuar impaktin e keumltyre ndryshimeve pasi Keumlshilli u krijua neuml qershor 2007 dhe sapo e ka nisur veprimtarineuml e tij Plani i reformeumls eumlshteuml neuml fazeumln peumlrfundimtare teuml zbatimit22

17 Marreumlveshja e 30 korrikut 2006 i peumlrmendur neuml D Ndrenika ldquoArrihet marreumlveshja PDndashPS ploteumlsohenkeumlrkesat e opoziteumlsrdquo Shekulli 31 gusht 2006 f 318 KKRT Relacioni Shpjegues peumlr Parlamentin i marreuml nga KKRT19 Ibid20 OSIShqipeumlria kapitulli peumlr autoritetin rregullator f 194ndash19921 KKRT Raport Vjetor neuml Kuvendin e Shqipeumlriseuml 2006 gjendet neuml httpwwwkkrtgovalimagesstorieskkrtfi lesRaporti-Perfundimtar-2006zip(i pareuml neuml 15 korrik 2007) (meuml tej KKRT Raporti Vjetor 2006)22 Intervisteuml me Elona Kana Drejtoresheuml e Departamentit Juridik dhe teuml Licensave praneuml KKRT Tiraneuml 18 janar 2008

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

24

22 Sistemi i licensimit

Reforma e KKRT nuk pati pasoja peumlr sistemin e dheumlnies seuml licensave teuml transmetimit Ndryshimi i veteumlm ka teuml beumljeuml me fuqineuml peumlr teuml dheumlneuml licensa peumlr transmetime numerike njeuml ligj ky qeuml u miratua neuml qershor 2007 por mbetet ende peumlr trsquou zbatuar23

Peumlrsa i peumlrket licensimeve dy nga vendimet e KKRT kaneuml ngjallur polemika neuml tre vitet e fundit njeuml kishte teuml beumlnte me dheumlnien e njeuml license transmetimi njeuml stacioni televiziv lokal dhe tjetri peumlr heqjen e antenave teuml transmetimit teuml disa stacioneve televizive

Neuml mes teuml prillit 2007 KKRT njoftoi peumlr njeuml inspektim teuml spektrit teuml frekuencave neuml teuml gjitheuml vendin Mediat elektronike qeuml operonin pa licensa u njoftuan se duhej teuml ndeumlrprisnin transmetimet24 Sipas ish-kryetarit teuml KKRT Ledi Bianku ky pastrim i spektrit kishte peumlr qeumlllim teuml mundeumlsonte zbatimin e Planit teuml Frekuencave duke fuqizuar keumlshtu konkurrenceumln midis operatoreumlve ekzistues para fi llimit teuml transmetimeve dixhitale25 Neuml 9 Maj 2007 KKRT vendosi teuml hiqte antenat e paautorizuara teuml transmetimit neuml disa qytete Keumlto antena i peumlrkisnin Top Channel TV Vizion Plus TV Telesport dhe TV Koha teuml cilat e akuzuan rregullatorin se po merrte vendime politike dhe se po i hiqte antenat peumlr shkak teuml qeumlndrimit kritik teuml keumltyre televizioneve kundeumlr qeveriseuml

KKRT u peumlrgjigj se inspektimi ishte lajmeumlruar para shtateuml muajsh neuml peumlrputhje me kriteret ligjore teuml licensimit26 Bianku peumlrseumlriti se rregullatori ishte i detyruar teuml zbatonte planin kombeumltar teuml frekuencave peumlr teuml beumlreuml vend peumlr njeuml transmetues teuml ri kombeumltar dhe peumlr lanccedilimin e transmetimeve numerike27 Neuml fakt njeuml muaj pas keumltij vendimi KKRT njoftoi peumlr njeuml tender peumlr njeuml stacion televiziv teuml kateumlrt kombeumltar28 Top Channel dhe Vizion Plus aplikuan peumlr licenseumln e re kombeumltare dhe neuml 21 janar 2008 Top Channel u beuml stacioni i kateumlrt televiziv privat kombeumltar

23 OSIShqipeumlria kapitulli peumlr autoritetin rregullator f 194ndash19924 KKRT Njoftim peumlr Shtyp ldquoInspektimi i Gjitheuml Spektrit teuml Frekuencave neuml Shqipeumlrirdquo gjendet neumlhttpwwwkkrtgovalcontentview261 (i pareuml neuml 15 qershor 2007)25 Studimi i vitit 2002 i KKRT peumlr planin e frekuencave peumlr televizionin analog u rifreskua neuml 2007 sipas rishpeumlrndarjes seuml frekuencave sipas vendimeve teuml Konferenceumls Rajonale teuml Radiokomunikacioneve neuml 2006 (RRC-06)26 Njoftim peumlr shtyp i KKRT ldquoKKRT do teuml ploteumlsojeuml Planin e Inspektimit teuml Spektritrdquo 10 maj 2007 Gjendet neuml httpwwwkkrtgovalcontentview33 (pareuml neuml 10 qershor 2007) shih gjithashtu Intervisteuml e pabotuar me Ledi Biankun Kryetar i KKRT gjendet neuml httpwwwkkrtgovalcontentview331 (pareuml neuml 10 qershor 2007) (Beumlhet fjaleuml peumlr njeuml intervisteuml qeuml njeuml gazeteuml shqiptare zhvilloi me kryetarin e KKRT dhe meuml voneuml nuk u botua KKRT e botoi intervisteumln neuml faqen e saj teuml Internetit)27 Ibid28 Njoftim peumlr shtyp i KKRT gjendet neuml httpwwwkkrtgovalcontentview311 (pareuml neuml 10 qershor 2007)

S H Q I P Euml R I A

25

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Paralelisht me keumlteuml tender KKRT rinisi fushateumln e heqjes seuml antenave teuml paligjshme neuml tetor 2007 neuml Elbasan dhe Korccedileuml Neuml Gjirokasteumlr KKRT gjithashtu konfi skoi antenat dhe pajisjet e disa kanaleve televizive greke qeuml po transmetonin pa licensa neuml jug teuml vendit29

Saga e antenave televizive u parapri nga njeuml debat tjeteumlr qeuml lidhej me dheumlnien e njeuml license transmetimi njeuml stacioni lajmesh teuml vendosur neuml Tiraneuml KKRT me aneumltareumlsineuml e meumlparshme e kishte ngrireuml procesin e licensimit peumlr Tiraneumln dhe Durreumlsin neuml maj 200330 Neuml 17 qershor 2006 KKRT vendosi teuml ngrinte procesin e licensimit neuml teuml gjitheuml vendin31 Teuml dyja vendimet niseshin nga kaosi qeuml kishte pushtuar spektrin e frekuencave sidomos peumlrreth kryeqytetit si dhe nga mungesa e planit kombeumltar teuml frekuencave32 KKRT e tanishme tha se asnjeuml nga keumlto vendime nuk kishte bazeuml ligjore33 e kundeumlrta ato ishin ldquoabsurderdquo dhe ldquodiskriminueserdquo pasi KKRT e meumlparshme kishte dheumlneuml licensa neuml zona ku veteuml kishte ndaluar licensimin e stacioneve televizive34 Keumlshtu KKRT i dha fund ngrirjes seuml licensave dhe hapi driteumln e gjelbeumlr peumlr licensimin e 21 operatoreumlve teuml rinj ndeumlr teuml cileumlt shtateuml stacione televizive lokale 12 televizione kablloreuml dhe dy radio lokale neuml 2006 dhe neuml fi llim teuml 200735

Vendimi meuml i diskutuesheumlm lidhej me Ora TV njeuml kanal qeuml transmeton veteumlm lajme Disa paleuml peumlrfshireuml edhe stacione teuml tjereuml televiziveuml gazetareuml dhe politikaneuml teuml opoziteumls thaneuml se Ora TV nuk duhej teuml kishte marreuml licenseuml Zeumlri meuml kritik ishte ai i News24 TV stacion lajmesh nga meuml teuml ndjekurit i cili pretendoi se KKRT kishte shkelur ligjin duke licensuar njeuml kompani qeuml nuk e kishte kapitalin e nevojsheumlm peumlr teuml hapur njeuml televizion Kjo sepse Ora shpk kompania qeuml zoteumlron Ora TV pranoi se kishte njeuml kapital prej ALL 100000 (euro8160) ndeumlrsa minimumi i keumlrkuar nga rregullatori ishte njeuml garanci prej ALL 25 milion (euro2040000)36

Peumlr meuml tepeumlr News24 TV aludoi se Ora TV kishte konfl ikt interesi pasi Ilda Prifti pronarja e Ora shpk37 ishte kusheumlrira e Alba Gineumls e cila zoteumlron 40 peumlrqind teuml kompaniseuml qeuml zoteumlron TV Klan televizion kombeumltar sipas artikujve neuml shtyp38 Ligji ndalon pronareumlt e njeuml transmetuesi kombeumltar teuml zoteumlrojneuml aksione drejtpeumlrdrejt ose teumlrthorazi neuml njeuml transmetues tjeteumlr39 Neuml keumlteuml rast nuk kishte shkelje teuml dukshme teuml ligjit pasi pronareumlt ishin individeuml teuml ndrysheumlm Megjithateuml kritikeumlt theksuan faktin qeuml Prifti e cila ishte 18 vjeccedil kur Ora TV mori licenseumln nuk i kishte peumlrvojeumln profesionale dhe kapitalin peumlr teuml krijuar njeuml kanal televiziv dhe

29 Njoftimet peumlr shtyp teuml KKRT tetor 2007 gjenden neuml httpwwwkkrtgovalcontentarchivecategory2007101 (pareuml neuml 24 janar 2008)30 Vendimi nr143 i KKRT cituar neuml Raportin Vjetor teuml KKRT 2006 f631 Vendimi nr 501 i KKRT cituar neuml Raportin Vjetor teuml KKRT 2006 f632 Intervisteuml me ish-kryetarin e KKRT Sefedin Ccedilela ldquoTeuml gjitha gabimet e Biankut dhe Dodeumlspeumlr licenseumln e rerdquo Gazeta Shqiptare 25 dhjetor 2006 f 733 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 734 Ibid f835 Ibid f1536 Ibid37 Informacion i marreuml nga autori prej KKRT Departamenti Juridik dhe i Licensave 13 korrik 200738 Ibid39 OSIShqipeumlria sektori mbi transmetuesit privateuml f 226

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

26

ishte thjesht njeuml kukull qeuml fshihte pronareumlt e veumlrteteuml40 Pas ankesave teuml beumlra nga News24 TV Prokuroria e Peumlrgjithshme nisi njeuml hetim peumlr keumlteuml ccedileumlshtje neuml dhjetor 2006 Duke keumlmbeumlngulur se vendimi i saj ishte neuml peumlrputhje teuml ploteuml me ligjin KKRT pretendoi se ajo ishte keumlshilluar edhe me Autoritetin peumlr Konkurrenceumln dhe Zyreumln e Regjistrit Tregtar41

Sipas ligjit teuml transmetimeve KKRT eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr dheumlnien e licensave peumlr transmetimet numerike Ligji beumln dallimin midis tre lloj licensave peumlr siguruesit e sheumlrbimit peumlr operatoreumlt e rrjetit dhe peumlr siguruesit e peumlrmbajtjes

Licensat peumlr rrjetet numerike tokeumlsore ndahen si meuml poshteuml

kombeumltare (e vlefshme peumlr dhjeteuml vjet) kur mbulojneuml jo meuml pak se 80 peumlrqind teuml vendit

rajonale (e vlefshme peumlr teteuml vjet) kur mbulojneuml deri neuml kateumlr njeumlsi administrative neuml kufi

gjeografi keuml me njeumlra-tjetreumln

lokale (e vlefshme peumlr teteuml vjet) kur mbulojneuml veteumlm njeuml njeumlsi administrative42

KKRT duhet teuml japeuml licensat neuml peumlrputhje teuml ploteuml me Planin e Frekuencave teuml miratuar nga RRC-06 Neumlse njeuml operator dixhital planifi kon teuml ndeumlrtojeuml njeuml rrjet duke peumlrdorur njeuml frekuenceuml qeuml eumlshteuml e zeumlneuml nga njeuml operator analog ateumlhereuml KKRT duhet trsquoi japeuml njeuml frekuenceuml tjeteumlr operatorit analog dhe teuml mbulojeuml shpenzimet e transferteumls Neumlse rregullatori nuk mund trsquoi mbulojeuml keumlto shpenzime kostot duhen mbuluar edhe nga operatori dixhital43

Ligji i detyron operatoreumlt analogeuml teuml vazhdojneuml teuml transmetojneuml derisa peumlrqindja e familjeve qeuml ndjekin transmetimet analoge teuml bjereuml poshteuml 10 peumlrqind teuml teumlreuml zoneumls seuml transmetimit Nga ana tjeteumlr RTSH ka teuml drejteumln teuml peumlrdoreuml dy nga shtateuml frekuencat kombeumltare teuml caktuara nga RRC-06 peumlr peumlrdorim dixhital peumlr Shqipeumlrineuml

KKRT eumlshteuml gjithashtu peumlrgjegjeumlse peumlr licensimin e siguruesve teuml peumlrmbajtjes44 Licensat mund trsquou jepen transmetuesve peumlr teuml transmetuar ose njeuml program televiziv apo radiofonik ose njeuml ldquobuqeteumlrdquo programesh Ccedildo sheumlrbim programi gjithashtu duhet teuml licensohet nga KKRT e cila peumlrcakton kriteret dhe kushtet peumlr programet si dhe teuml drejtat dhe detyrimet e teuml licensuarit Neuml keumlteuml kuadeumlr transmetuesit ekzistues analogeuml mund teuml konsiderohen tashmeuml teuml licensuar si sigurues teuml peumlrmbajtjes derisa sinjali analog teuml fi ket

Ligji gjithashtu vendos disa detyrime peumlr operatoreumlt e rrjeteve numerike Ato duhet teuml ofrojneuml teuml pakteumln 50 peumlrqind teuml sheumlrbimeve teuml tyre falas ndeumlrsa transmetuesi i sheumlrbimit publik nuk mund teuml keumlrkojeuml pageseuml peumlr ndonjeuml program teuml vetin

40 Gazmend Janku ldquoProkuroria nis hetimin peumlr skandalin e licenseumls neuml KKRTrdquo Gazeta Shqiptare 24 dhjetor 2006 f 1041 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 1842 Ligji i Transmetimeve Numerike neni 343 Ibid neni 344 Ibid neni 5

bull

bull

bull

S H Q I P Euml R I A

27

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Edhe pse KKRT ende nuk ka nisur teuml japeuml licensa numerike i ka vendosur tashmeuml kriteret peumlr dheumlnien e licensave peumlr operatoreumlt e rrjetit45 Keumlto kritere keumlrkojneuml njeuml kapital minimal prej ALL 1 bilion (Lek) ose euro817 milioneuml peumlr licenseuml kombeumltare ose ALL 400 milioneuml (euro327 milioneuml) peumlr njeuml licenseuml rajonale si dhe ALL 100 milioneuml (euro817000) peumlr njeuml licenseuml lokale Peumlrveccedil keumlsaj transmetuesit numerikeuml duhet teuml peumlrmbushin disa keumlrkesa teuml tjera peumlrfshireuml keumltu korrekteumlsineuml dhe pavareumlsineuml editoriale neuml sheumlrbimet e tyre teuml lajmeve dhe ato informative

Neuml pamje teuml pareuml kriteret e licensimit duken teuml drejta dhe neuml ndihmeuml teuml publikut sidomos peumlrsa i peumlrket theksit peumlr teuml zgjedhur standarde jo-ekskluzive transparenceumls seuml kostove dhe zgjedhjes seuml larmishme teuml peumlrmbajtjes Rregullatori ka fuqineuml teuml mbikqyreuml kriteret e licensimit dhe teuml zgjedheuml teuml licensuarit Normalisht kjo keumlrkon njeuml autoritet teuml pavarur teuml fuqisheumlm dhe profesional Fatkeqeumlsisht megjitheuml progresin e beumlreuml KKRT ende duhet teuml provojeuml qeuml i meriton ploteumlsisht keumlto epitete

Edhe pse procesi i licensimit dixhital ende duhet teuml fi llojeuml televizioni dixhital ka mbeumlrritur neuml Shqipeumlri kur DigitAlb nisi transmetimet neuml 15 korrik 2004 megjitheuml kundeumlrshtimin e forteuml si nga autoriteti rregullator ashtu edhe nga stacionet e tjera televizive DigitAlb eumlshteuml neuml transmetim peumlr gati kateumlr vjet tashmeuml duke pasur njeuml numeumlr gjithnjeuml neuml rritje abonenteumlsh 120000 neuml fi llim teuml 2006 sipas shifrave meuml teuml fundit qeuml disponohen46 Kompania ka deklaruar qeuml numri i abonenteumlve eumlshteuml rritur qeuml ateumlhereuml Deri neuml 2006 DigitAlb mbulonte me sinjal Shqipeumlrineuml Pereumlndimore nga Shkodra neuml veri deri neuml Vloreuml neuml jug47 Peumlr momentin kompania pretendon se mbulon teuml gjitheuml vendin48 Megjithateuml sipas ligjit peumlr transmetimet numerike veprimtaria e saj mund teuml beumlhej problematike pasi mbulimi me sinjal nga kompania do teuml keumlrkonte kateumlr licensa kombeumltare ndeumlrkoheuml qeuml ligji thoteuml se asnjeuml operator nuk mund teuml marreuml meuml shumeuml se njeuml licenseuml kombeumltare DigitAlb ofron njeuml buqeteuml tokeumlsore me 38 kanale tematike dhe teuml peumlrgjithshme si dhe me dy stacione radiofonike Peumlr teuml qeneuml neuml rregull me ligjin stacioni do teuml duhej teuml shkurtonte neuml meumlnyreuml drastike numrin e kanaleve teuml ofruara Kjo do teuml jeteuml akoma meuml e ndeumlrlikuar pasi tashmeuml DigitAlb ka njeuml numeumlr teuml reumlndeumlsisheumlm klienteumlsh dhe shumeuml pak kompani duket se kaneuml interes peumlr teuml hyreuml neuml keumlteuml sektor teuml ri dhe mjaft teuml kushtuesheumlm

Neuml fakt debatet qeuml paraprineuml miratimin e ligjit u peumlrqendruan neuml pasojat qeuml ai do teuml kishte neuml tregun ekzistues ku DigitAlb eumlshteuml kthyer neuml njeuml lojtar teuml suksessheumlm Peumlrfaqeumlsuesit e DigitAlb keumlmbeumlnguleumln qeuml ata nuk keumlrkonin gjeuml tjeteumlr veccedilse legalizimin e veprimtariseuml seuml tyre pa u dashur trsquoia nisnin nga zeroja49 Qeveria e paraqiti ligjin neuml parlament neuml shkurt 2007 neuml njeuml koheuml kur parlamenti kishte miratuar ndash neuml bashkeumlpunim me Keumlshillin e Europeumls ndash njeuml plan veprimi peumlr teuml rishikuar legjislacionin e medias dhe peumlr teuml hartuar njeuml ligj peumlr transmetimet numerike deri neuml fund teuml vitit Pronareumlt dhe drejtoreumlt e medias protestuan faktin qeuml nuk ishin keumlshilluar peumlr njeuml ligj kaq teuml reumlndeumlsisheumlm Peumlr meuml tepeumlr pas disa seancave deumlgjimore me paleumlt

45 Kriteret e KKRT peumlr licensimin numerik46 Faqja e DigitAlb neuml Internet gjendet neuml httpwwwdigitalbtvkompania (pareuml neuml 12 mars 2008)47 Intervisteuml me Altin Petre Menaxher IT i DigitAlb Tiraneuml 16 maj 200648 Faqja neuml Internet e DigitAlb httpwwwdigitalbalkompaniaphp (pareuml neuml 17 mars 2008)49 Minutat e Mbledhjes seuml Komisionit Parlamentar teuml Medias 20 prill 2007 gjendet neumlhttpwwwparlamentaldokumentiaspid=2351ampkujam=Komisioni (pareuml neuml 18 tetor 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

28

e interesuara dhe pas marrjes seuml komenteve dhe sugjerimeve nga Organizata peumlr Sigurim dhe Bashkeumlpunim neuml Europeuml (OSBE) Keumlshilli i Europeumls dhe Komisioni Europian shumica qeveriseumlse e miratoi ligjin pa miratimin e pakiceumls e cila nuk pranoi teuml votonte Debati peumlr amendamentet e ligjit nuk u peumlrqendrua shumeuml neuml qeumlllimin dhe pasojat e tyre gjeuml qeuml ngre pikeumlpyetje se me sa efi kasitet do teuml zbatohet ky ligj

Ligji nuk specifi kon njeuml dateuml peumlr fi kjen e sinjalit analog edhe pse i detyron transmetuesit qeuml programet e tyre teuml gjenden si neuml sinjalin analog ashtu edhe neuml ateuml numerik derisa sinjali numerik teuml arrijeuml neuml meuml shumeuml se 90 peumlrqind teuml zoneumls seuml licensuar Kjo maseuml mund teuml nxiseuml siguruesit e sheumlrbimit dhe operatoreumlt e rrjetit teuml peumlrshpejtojneuml procesin e dixhitalizimit por nga ana tjeteumlr transmetuesit do teuml keneuml kosto meuml teuml larta gjateuml periudheumls seuml transmetimit simultan Peumlr meuml tepeumlr do teuml jeteuml e veumlshtireuml teuml peumlrshpejtohet procesi i dixhitalizimit pa ndihma nga shteti peumlr dekoderat

Qeuml nga miratimi i ligjit KKRT eumlshteuml keumlshilluar me DigitAlb peumlr kriteret e licensimit KKRT eumlshteuml ndihmuar nga OSBE peumlr teuml hartuar Strategjineuml peumlr Kalimin neuml Transmetime Numerike Procesi i licensimit dixhital mbetet i ngrireuml derisa teuml miratohet Strategjia e cila duhet ende teuml peumlrfundohet dhe teuml botohet Ajo duhet teuml marreuml parasysh edhe rolin e DigitAlb

3 RREGULLIMI DHE MENAXHIMI I TRANSMETUESIT TELEVIZIV TEuml SHEumlRBIMIT PUBLIK

31 Legjislacioni dhe politikat peumlr transmetuesin publik

Amendamentet e 2006 peumlr Ligjin e Radios dhe Televizionit i cili rregullon RTSH pateumln pasoja neuml rregullimin e transmetuesit teuml sheumlrbimit publik Megjithateuml masat kryesore peumlr misionin publik teuml stacionit dhe peumlr peumlrmbajtjen janeuml teuml njeumljtat

Legjislacioni i ri peumlr transmetimin dixhital i jep njeuml rol teuml veccedilanteuml RTSH Dy nga shtateuml freku-encat kombeumltare qeuml i janeuml caktuar Shqipeumlriseuml deri neuml 2015 i rezervohen RTSH KKRT i ka rekomanduar RTSH qeuml kanalin e dyteuml ta transmetojeuml drejtpeumlrdrejt neuml meumlnyreuml dixhitale50 Neuml fakt neuml korrik 2007 TVSH peumlrgatiti njeuml plan reforme neuml bashkeumlpunim me Unionin Europian teuml Transferimit (EBU) i cili peumlrqendrohet neuml kalimin neuml dixhitalizim Eumlshteuml ende hereumlt peumlr teuml para-shikuar neumlse kjo strategji do teuml jeteuml e mundur dhe e suksesshme Eumlshteuml e sigurt qeuml do teuml nevojitet mbeumlshtetje teuml bollshme fi nanciare si dhe njeuml zbatim i rrepteuml dhe energjik nga TVSH

32 Struktura qeveriseumlse e transmetuesit publik

Keumlshilli Drejtues mbetet organi meuml i larteuml i RTSH Deri neuml korrik 2006 ai peumlrbeumlhej nga 15 aneumltareuml teuml caktuar nga parlamenti peumlr njeuml periudheuml peseuml-vjeccedilare me mundeumlsineuml peumlr trsquou

50 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 21

S H Q I P Euml R I A

29

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

rizgjedhur pas njeuml periudhe pushimi tre-vjeccedilar Aneumltareumlt duhej teuml zgjidheshin ndeumlr personalitete teuml njohura nga fushat e kultureumls artit kinemaseuml gazetariseuml ligjit ekonomiseuml medias marreumldheumlnieve publike marreumldheumlnieve ndeumlrkombeumltare universiteteve dhe Akademiseuml seuml Shkencave Me keumlteuml formuleuml aneumltareumlt propozoheshin neuml numeumlr teuml barabarteuml nga shumica qeveriseumlse opozita dhe shoqeumlria civile Opozita e ateumlhershme mendonte se kjo formuleuml ceumlnonte pavareumlsineuml e institucionit duke argumentuar se neuml fakt peumlrfaqeumlsuesit e shoqeumlriseuml civile mbeumlshtesnin shumiceumln parlamentare Eumlshteuml e veumlshtireuml teuml vlereumlsohet neumlse kjo ishte e veumlrteteuml Mbeumlshteteumlsit e keumlsaj formule paraqiteumln argumentin se e kundeumlrta ishte e veumlrteteuml kjo ishte e vetmja meumlnyreuml peumlr teuml garantuar elementin e domosdosheumlm teuml shoqeumlriseuml civile neuml aneumltareumlsineuml e institucionit publik

Shumica e tanishme qeveriseumlse paraqiti njeuml ndryshim teuml ligjit neuml shkurt 2006 qeuml kishte peumlr qeumlllim teuml ndryshonte formuleumln dhe peumlrbeumlrjen si teuml KKRT ashtu edhe teuml Keumlshillit Drejtues teuml RTSH neuml meumlnyreuml qeuml organet qeveriseumlse teuml RTSH trsquoi beumlnin balleuml politizimit Ish-Kryetari i Keumlshillit Drejtues Kiccedilo Blushi shpjegoi ldquoNuk jemi ne ata qeuml vendosin por ata kryetareumlt e partive qeuml duan qeuml drejtoreumlt dhe aneumltareumlt e keumlshillit teuml sillen si kukulla pa dinjitet teuml cileumlt kontrollohen me lehteumlsi neumlpeumlrmjet celulareumlverdquo51 Pas njeuml debati teuml zgjatur dhe teuml nxehteuml amendamentet u miratuan neuml korrik 2006 megjitheuml protestat e opoziteumls

Sipas ligjit teuml ndryshuar aneumltareumlt e Keumlshillit Drejtues u reduktuan nga 15 neuml shtateumlLogjika dhe procedura e emeumlrimit janeuml teuml ngjashme me ato peumlr KKRT Shoqatat dhe grupet e meumlposhtme mund teuml propozojneuml teuml pakteumln kateumlr kandidateuml peumlr secilin aneumltar teuml Keumlshillit Drejtues52

Shoqatat e medias elektronike dhe teuml shkruar

Universiteti i Tiraneumls

Shoqatat e inxhinieriseuml elektrike dhe elektronike

Shoqatat e juristeumlve akademikeumlve teuml ligjit si dhe Dhoma Kombeumltare e Avokateumlve

Grupet parlamentare

OJQ qeuml merren me teuml drejtat e njeriut dhe teuml teuml miturve

borde keumlshillimi teuml Qendreumls Kombeumltare teuml Kinematografi seuml dhe Lidhjes seuml

Shkrimtareumlve

Komisioni Parlamentar i Medias ka detyreumln e peumlrzgjedhjes deri neuml dy kandidateuml peumlr secilin post53 Preferohen kandidateumlt me grada shkencore Grada teuml tilla janeuml teuml detyruara peumlr kandidateumlt e propozuar nga universiteti dhe shoqatat e inxhinieriseuml elektrike dhe elektronike54

Neuml meumlnyreuml qeuml teuml garantohet vazhdimeumlsia kryetari dhe tre aneumltareuml zgjidhen peumlr njeuml mandat peseuml-vjeccedilar ndeumlrsa tre teuml tjereumlt zgjidhen peumlr njeuml mandat tre vjet e gjysmeuml55

51 Kiccedilo Blushi ldquoTelevizioni qeuml ka mbetur peng i partiverdquo Standard 17 mars 2006 f 2352 Ligji nr 9531 11 maj 2006 Fletorja Zyrtare 65 2006 Art 2 paragraf 153 Ibid paragraf 254 Ibid paragrafeumlt 3 amp 455 Ibid neni 9

bull

bull

bull

bull

bull

bull

bull

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

30

Sipas ligjit teuml vjeteumlr deputeteumlt ministrat zyrtareumlt e larteuml teuml qeveriseuml aneumltareumlt e kryesive teuml partive politike punonjeumls teuml RTSH ose punonjeumls dhe pronareuml teuml mediave private nuk lejoheshin teuml beumlheshin aneumltareuml teuml Keumlshillit Drejtues Sipas ligjit teuml ri u shtuan edhe kufi zime teuml tjera Tashmeuml nuk lejohen teuml jeneuml aneumltareuml edhe njereumlz qeuml zoteumlrojneuml aksione ose kaneuml lidhje me pronareuml aksionesh neuml kompani qeuml operojneuml neuml transmetimet audiovizuale reklameuml produksion shtyp telekomunikacione si dhe aneumltareuml dheose punonjeumls teuml strukturave qeveriseumlse teuml keumltyre strukturave Persona qeuml janeuml larguar nga sheumlrbimi civil peumlr arsye disiplinore dhe punonjeumls aktualeuml apo qeuml kaneuml punuar neuml RTSH gjateuml tre vjeteumlve teuml fundit nuk mund teuml zgjidhen

Opozita dhe disa veumlzhgues teuml tjereuml paraqiteumln argumentimin se peumlrbeumlrja e re e Keumlshillit Drejtues teuml RTSH nuk ofronte garanci peumlr pavareumlsineuml editoriale ldquoTeuml ashtuquajturit peumlrfaqeumlsues teuml pavarur deri meuml sot kaneuml qeneuml lsquokali i Trojeumlsrsquo seuml politikeumls neuml keumlto institucione Me qeumlllim qeuml teuml shmangim rrezikun qeuml lsquoteuml pavaruritrsquo trsquoi sheumlrbejneuml pushtetit ose partive politike neuml vend teuml publikut nevojitet qeuml edhe [peumlrfaqeumlsimi i ] teuml pavarurve teuml jeteuml gjithashtu [politikisht] i balancuarrdquo56

Keumlshilli Drejtues u zgjodh nga shumica qeveriseumlse neuml korrik 2006 me formuleumln e re Me-gjithateuml pasi opozita nuk pranoi teuml bashkeumlpunonte neuml reformeumln e procedureumls elektorale para zgjedhjeve lokale teuml 2007 dhe atyre presidenciale koalicioni qeveriseumls ra dakord teuml ndryshonte seumlrish peumlrbeumlrjen e Keumlshillit Sipas marreumlveshjes seuml gushtit 2006 midis deputeteumlve teuml shumiceumls dhe teuml opoziteumls peumlrbeumlrja e Keumlshillit Drejtues do teuml rritej nga shtateuml neuml 11 aneumltareuml dhe kateumlr aneumltareumlt e tjereuml do teuml emeumlroheshin nga aneumltareumlt e opoziteumls neuml Komisionin Parlamentar teuml Medias nga radheumlt e shoqeumlriseuml civile57 Megjithateuml Keumlshilli funksionoi veteumlm me shtateuml aneumltareuml deri neuml shtator 2007 pasi Parlamenti nuk arriti teuml zgjidhte aneumltareumlt e tjereuml si neuml KKRT ashtu edhe neuml Keumlshillin Drejtues peumlr shkak teuml krizeumls seuml vazhdueshme presidenciale dhe vazhdimit teuml puneumls peumlr Ligjin peumlr Transmetimet Numerike Seumlrish mosmarreumlveshjet politike dhe prirja peumlr trsquou pozicionuar dhe jo peumlr trsquou bashkuar peumlr teuml mireumln e peumlrbashkeumlt kaneuml penguar funksionimin normal dhe teuml pavarur teuml organit rregullator teuml stacionit

Neuml Raportin Vjetor teuml 2006 Keumlshilli Drejtues theksoi veumlshtireumlsiteuml me teuml cilat peumlrballej dhe lavdeumlroi peumlrparimin e transmetuesit publik neuml aspektin e pavareumlsiseuml editoriale dhe struktureumls programore Peumlrveccedil keumlsaj ndeumlrsa beumlnte thirrje peumlr asistenceuml meuml teuml madhe teuml qeveriseuml ndaj RTSH Parlamenti angazhohej teuml hartonte dhe miratonte planin e ploteuml peumlr reformeuml teuml RTSH deri neuml fund teuml 2007 Neuml gusht 2007 RTSH hartoi njeuml strategji zhvillimi peumlr periudheumln 2008-2010 teuml cileumln ia paraqiti qeveriseuml Duke qeneuml i zeumlneuml me ligje teuml tjera Parlamenti deri tani nuk ka arritur ta diskutojeuml keumlteuml strategji

Drejtori i Peumlrgjithsheumlm vazhdon teuml geumlzojeuml autoritet teuml konsideruesheumlm duke i raportuar Keumlshillit Drejtues por pa qeneuml i detyruar teuml zbatojeuml urdhrat e tij58 Keumlshilli Drejtues ka peumlr detyreuml teuml emeumlrojeuml dhe ka teuml drejteumln teuml shkarkojeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm Keumlshilli qeuml u emeumlrua neuml 2006 pushoi Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml ateumlhersheumlm Artur Zhejin mbi baza

56 A Stefani ldquorsquoTeuml pavaruritrsquo kali i Trojeumls neuml mediardquo Panorama 16 shkurt 2006 f 1757 Marreumlveshja e 30 korrikut 2006 e cituar neuml Denion Ndrenika ldquoArrihet marreumlveshja PDndashPS ploteumlsohen keumlrkesat e opoziteumlsrdquo Shekulli 31 gusht 2006 f 358 OSIShqipeumlria f 214ndash216

S H Q I P Euml R I A

31

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

keqadministrimi dhe mungeseuml reforme duke pretenduar se vareumlsia politike ishte ende e ndjeshme Neuml njeuml leteumlr publike Mero Baze aneumltar i Keumlshillit Drejtues shkruante se ldquome veteumldijen e ploteuml teuml drejtoreumlve teuml saj RTSH e ka shmangur debatin publik peumlr vite dhe eumlshteuml kthyer neuml njeuml stacion thuajse banal i cili i ka sheumlrbyer veteumlm interesave teuml ngushta teuml drejtoreumlve teuml vet dhe teuml lidhjeve teuml tyre politikerdquo59

Zheji e kundeumlrshtoi kritikeumln dhe tha se shkarkimi i tij ishte kundeumlr parimeve demokratike ldquoEumlshteuml e pamundur teuml niseumlsh reformeumln e RTSH duke shkelur njeuml nga parimet e demokraciseuml seuml medias siccedil eumlshteuml mandati i Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlmrdquo Ai shtoi se shkarkimi i tij ishte njeuml vendim i nxituar i bazuar meuml tepeumlr neuml lidhjet politike sesa neuml arsye pragmatike60 Drejtori i Peumlrgjithsheumlm i tanisheumlm Petrit Beci u zgjodh neuml 10 neumlntor 2006 Beci meuml pareuml ka qeneuml Zeumlvendeumls Drejtor i transmetuesit publik dhe ka njeuml peumlrvojeuml teuml gjereuml si menaxher i njeumlrit prej televizioneve private kombeumltare

Shtresa e treteuml e pushtetit neuml transmetuesin publik eumlshteuml Keumlshilli i Menaxhimit i cili sheumlrben si organ keumlshillimor peumlr Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm duke keumlshilluar Drejtorin peumlr njeuml seumlreuml ccedileumlshtjesh teuml reumlndeumlsishme fi nanciare apo neuml lidhje me pronat Pa pasur asnjeuml rol neuml programacion dheumlnia e peumllqimit teuml Keumlshillit teuml Menaxhimit eumlshteuml i detyruesheumlm neuml disa vendime si transaksionet e pronave kontratat e puneumlsimit dhe bisedime dhe marreumlveshje teuml tjera me stafi n dhe sindikatat

Struktura qeveriseumlse ka peumlr qeumlllim teuml garantojeuml puneumln e balancuar dhe teuml paanshme teuml RTSH si dhe legjitimitetin e tij si institucion publik Fatkeqeumlsisht kjo nuk eumlshteuml arritur Neuml fakt shumeuml veumlzhgues peumlrfshireuml aneumltareuml teuml strukturave qeveriseumlse teuml RTSH ankohen qeuml meumlnyra se si eumlshteuml ndeumlrtuar sistemi eumlshteuml burimi kryesor i problemit Aneumltareumlt e Keumlshillit Drejtues thoneuml se fuqiteuml e tyre peumlrballeuml Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlm janeuml mjaft teuml kufi zuara Disa aneumltareuml thoneuml se vendimet kryesore merren nga Drejtori i Peumlrgjithsheumlm ndeumlrsa roli i tyre neuml vendimmarrje eumlshteuml i pareumlndeumlsisheumlm Peumlr shembull ish-kryetari i Keumlshillit Drejtues Kiccedilo Blushi pretendonte se ldquopeumlr dy vjet Keumlshilli [Drejtues] nuk kishte miratuar struktura programore teuml peumlrshtatshme peumlr shkak teuml neumlnshtrimit politik teuml Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlm i cili emeumlrohet nga ne por nuk zgjidhet nga nerdquo61

33 Financimi i transmetuesit publik

Pagesa e takseumls vjetore peumlr RTSH eumlshteuml ALL 500 (euro41) peumlr familje Kjo takseuml mendohet teuml peumlrbeumljeuml njeuml nga burimet kryesore teuml teuml ardhurave peumlr transmetuesin e sheumlrbimit publik Deri neuml 2006 buxheti i RTSH nuk e detajonte shumeumln totale teuml mbledhur nga taksa e aparatit

Raporti i stacionit peumlr 2006 tregonte njeuml rritje prej 362 peumlrqind neuml teuml ardhurat e takseumls nga aparati nga ALL 19 milion (euro155000) teuml planifi kuara neuml ALL 687 milion (euro563000) teuml realizuara62 Megjitheuml keumlteuml rritje spektakolare llogaritjet deumlshmojneuml se teuml ardhurat peumlrfaqeumlsojneuml takseumln e aparatit teuml paguar nga afeumlrsisht 8600 familje shifeumlr mjaft e uleumlt neuml njeuml vend me

59 Mero Baze ldquoPeumlrse ndryshimi neuml RTSH duhet teuml niseuml nga Drejtori i Peumlrgjithsheumlmrdquo Shqip 26 tetor 2006 f 1160 Artur Zheji ldquoStili vrastar i njeuml shkarkimirdquo Shqip 28 tetor 2006 f 761 Kiccedilo Blushi ldquoTelevizioni qeuml ka mbetur peng i partiverdquo Standard 17 mars 2006 f 2362 RTSH Raporti Vjetor peumlr Veprimtarineuml e RTSH 2006 Keumlshilli Drejtues i RTSH 2007 f 15 (meuml tej Raporti Vjetor i RTSH 2006)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

32

tre milion banoreuml dhe me meuml shumeuml se 500000 shteumlpi me televizor63 Neuml keumlteuml meumlnyreuml njeuml mbledhje meuml efi kase e takseumls seuml aparatit eumlshteuml mjaft e nevojshme pasi kjo mund teuml jeteuml thelbeumlsore neuml arritjen e pavareumlsiseuml seuml TVSH nga buxheti i shtetit

Taksa peumlr aparatin mblidhet neuml janar seuml bashku me fatureumln e energjiseuml elektrike Deri neuml 2006 Korporata Elektro-energjitike Shqiptare (KESH) ia kalonte parateuml e mbledhura nga taksa e aparatit buxhetit teuml shtetit dhe ateumlhereuml Ministria e Financeumls i kalonte fondet neuml RTSH pa beumlreuml teuml ditur sa ishte mbledhur nga KESH Neuml 2006 RTSH fi rmosi njeuml marreumlveshje me KESH dhe Drejtorineuml e Taksave e cila siguronte pageseumln e drejtpeumlrdrejteuml teuml takseumls seuml aparatit te RTSH Megjithateuml peumlr shkak teuml veumlshtireumlsive teuml fundit ekonomike nuk pritet qeuml KESH ta peumlrmireumlsojeuml vjeljen e takseumls seuml aparatit neuml teuml ardhmen e afeumlrt64

Teuml ardhurat e fi tuara nga veteuml stacioni janeuml rritur neuml vitet e fundit duke arritur deri neuml 65 peumlrqind teuml buxhetit total teuml RTSH neuml 200665 Megjithateuml RTSH eumlshteuml ende e ngadalteuml neuml teumlrheqjen e teuml ardhurave teuml reumlndeumlsishme nga reklama Stacioni arriti teuml vilte veteumlm 44 peumlrqind teuml teuml ar-dhurave teuml planifi kuara nga reklama neuml 2006 Ndoshta kjo kishe teuml beumlnte edhe me konkurrenceumln nga stacione private meuml teuml fuqishme Peumlrveccedil keumlsaj edhe fi nancimi nga buxheti i shtetit u ul Neuml 2006 TVSH mori ALL 300 milion (euro246 milion) nga buxheti i shtetit qeuml peumlrbeumln pothuajse gjysmeumln e shumave teuml marra neuml vitet e kaluara66 Financimi nga buxheti i shtetit u rrit neuml meumlnyreuml modeste seumlrish Neuml 2007 ndihma e buxhetit teuml shtetit peumlr RTSH ishte ALL 312 milion (euro252 milion)67 Neuml 2008 shteti i dha ALL 438 milioneuml (euro365 milion) RTSH-seuml68

Njeuml burim i reumlndeumlsisheumlm teuml ardhurash eumlshteuml dheumlnia me qera e antenave teuml transmetimit teuml cilat janeuml monopol ligjor i stacionit Megjithateuml neuml teuml kaluareumln vjelja e keumltyre pagesave ka qeneuml problematike Borxhi i grumbulluar nga ata qeuml peumlrdorin antenat arriti ALL 1941 milion (euro159 milion) neuml fund teuml 200669 Edhe pse ligji e lejon RTSH teuml preseuml sinjalin e antenave peumlr ato kompani qeuml nuk kaneuml beumlreuml pagesat pas paralajmeumlrimeve transmetuesi publik nuk e ka ndjekur kurreuml keumlteuml praktikeuml pasi kjo do teuml niste njeuml seumlreuml veprimesh teuml zgjatura ligjore70 Neuml keumlteuml meumlnyreuml borxhet janeuml grumbulluar duke krijuar njeuml seumlreuml precedenteumlsh ku operatoreumlt peumlrdorin sheumlrbimet e RTSH falas RTSH tashmeuml ka ndeumlrmarreuml nisma ligjore kundeumlr debitoreumlve kryesoreuml71

63 Burimi INSTAT dhe EBU teuml cituara neuml OSIShqipeumlria f 13464 Intervisteuml me Diana Kalaja Zeumlvendeumls Drejtore e Peumlrgjithshme e RTSH Tiraneuml 21 janar 200865 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 1566 OSI Shqipeumlria f 208ndash21267 Ligji nr 9645 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2007rdquo i 27 neumlntor 2006 gjendet neuml httpwwwqpzgovalbotimefl etore_zyrtare2006PDF-2006135-2006pdf (pareuml neuml 15 korrik 2007)68 Ligji nr 9836 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2008rdquo i 26 neumlntor 2007 gjendet neuml httpwwwminfi ngovaldownloadsl-9836doc (pareuml neuml 25 janar 2008)69 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f1670 Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007 gjendet neuml httpwwwklshorgaldoc20070507132319_v_departamenti_i_kontrollit_te_institucioneve_fi nanciare_ndeumlrmarrjeve_dhe_shoqeumlrive_publike_nr1-2007pdf (pareuml neuml 10 korrik 2007)71 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 16

S H Q I P Euml R I A

33

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

34 Standartet editoriale

Ashtu si mediat e tjera RTSH nuk ka njeuml kod teuml brendsheumlm etike dhe as ndonjeuml organ qeuml teuml mbikqyreuml sjelljen sipas standarteve Neuml shtator 2006 shoqatat e gazetareumlve miratuan njeuml kod etike peumlr teuml gjitha mediat neuml Shqipeumlri Procesi u lanccedilua nga njeuml OJQ peumlr mediat e bazuar neuml Tiraneuml Instituti Shqiptar i Medias dhe peumlrfshiu debate me gazetareuml redaktoreuml pronareuml teuml medias menaxhereuml dhe teuml tjereuml72 Megjithateuml kodi nuk eumlshteuml miratuar ldquozyrtarishtrdquo nga ndonjeuml media dhe nuk ka mekanizeumlm peumlr zbatimin e tij Neuml keumlteuml meumlnyreuml respektimi i tij mbetet neuml deumlshireumln e gazetareumlve (Shih gjithashtu seksionin 44)

Gazetareumlt e TVSH nuk geumlzojneuml ndonjeuml mbrojtje meuml teuml madhe neuml puneumln e tyre sesa kolegeumlt e tyre neuml televizione private Mungesa e kontratave teuml puneumls seuml bashku me rrogat relativisht teuml uleumlta nuk peumlrbeumljneuml nxitje qeuml ata teuml zhvillojneuml pavareumlsineuml editoriale apo teuml prodhojneuml programe cileumlsore Stacioni ka peumlrdorur kontrata teuml posaccedilme pune dhe metoda pagese arbitrare Ish-Drejtori i Peumlrgjithsheumlm Artur Zheji pretendoi se keumlto kontrata ishin peumlrdorur peumlr teuml motivuar gazetareumlt dhe peumlr teuml peumlrmireumlsuar profesionalizmin pasi stacioni po i paguante gazetareumlt sipas sasiseuml dhe cileumlsiseuml seuml puneumls Por Kontrolli i Larteuml i Shtetit (KLSH) arriti neuml peumlrfundimin se keumlto kontrata nuk ishin teuml ligjshme dhe i keumlrkoi RTSH teuml ndreqte gjendjen deri neuml kontrollin e ardhsheumlm73 Sindikatat e RTSH vazhdimisht kaneuml aluduar se keumlto kontrata refl ektonin preferencat personale teuml Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlm dhe jo motivim profesional74

Ndryshe nga disa stacione televizive private qeuml duket se kaneuml arritur njeuml shkalleuml meuml teuml larteuml pavareumlsie politike TVSH ende peumlrballet me ndeumlrhyrje politike Ashtu siccedil e thoteuml ish-kryetari i Keumlshillit Drejtues Kiccedilo Blushi

Neuml vend qeuml trsquoi hiqnin duart nga ky institucion dhe ta ndihmonin pavareumlsineuml qeuml i garanton ligji neumlpeumlrmjet deklaratave teuml tyre etiketimit presionit dhe urdhrave qeuml vijneuml nga celulareumlt teuml dyja partiteuml politike dhe lidereumlt e tyre e kaneuml detyruar ekranin publik teuml kthehet nga blu neuml rozeuml dhe e anasjellta sipas shijeve teuml kryetareumlve teuml dy partive kryesore teuml cileumlt e masin lsquocileumlsineumlrsquo dhe pavareumlsineuml e RTSH nga koheumlzgjatja e shfaqjeve teuml tyre neuml stacion75

Ndeumlrhyrja politike eumlshteuml veccedilaneumlrisht e dukshme pas ndeumlrrimeve teuml qeveriseuml Pas zgjedhjeve teuml 2005 koalicioni i partive teuml djathta i udheumlhequr nga Partia Demokratike qeuml mori pushtetin pas teteuml vitesh neuml opoziteuml e ndeumlrroi Keumlshillin Drejtues drejtimin dhe njeuml pjeseuml teuml stafit teuml TVSH Meuml shumeuml se 80 punonjeumls teuml TVSH u pushuan nga puna peumlrfshireuml keumltu 10 gazetareuml qeuml njiheshin si me prirje teuml majta Stacioni mori neuml puneuml njereumlz teuml njohur jo aq peumlr standartet e tyre profesionale sesa peumlr afeumlrsineuml me partineuml neuml pushtet dhe qeverineuml76

72 Autorja e keumltij raporti punon neuml Institutin Shqiptar teuml Medias73 Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007 gjendet neumlhttpwwwklshorgaldoc20070507132319_v_departamenti_i_kontrollit_te_institucioneve_fi nanciare_ndeumlrmarrjeve_dhe_shoqeumlrive_publike_nr1-2007pdf (pareuml neuml 10 korrik 2007)74 Leteumlr e punonjeumlsve teuml RTSH ldquoRTSH ka nevojeuml peumlr ndryshime urgjenterdquo Tema 17 shkurt 2006 f 1175 Kico Blushi ldquoTelevizioni qeuml ka mbetur peng i partiverdquo Standard 17 mars 2006 f 23 76 IREX ldquoShqipeumlriardquo neuml Media Sustainability Index 2006 f 5 gjendet neumlhttpwwwirexorgprogramsMSI_EUR2005MSI05-Albaniapdf (pareuml neuml 20 qershor 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

34

4 TRANSMETUESIT PRIVATEuml

41 Rregullimi dhe menaxhimi

Sektori privat i transmetimit neuml Shqipeumlri eumlshteuml i gjereuml dhe peumlrfshin tre stacione kombeumltare televizive 68 stacione televizive lokale dy satelitore dhe 44 operatoreuml televiziveuml kablloreuml

Megjithateuml mungesa e studimeve profesionale dhe informacionit nga veteuml transmetuesit e veumlshtireumlson krijimin e njeuml pamjeje teuml detajuar peumlr sektorin Burimet e fi nancimit teuml njeuml tregu kaq teuml vogeumll por teuml mbipopulluar mbeten njeuml mister dhe ccedilojneuml neuml pyetje serioze peumlr lidhjen midis burimeve teuml kapitalit teuml stacionit nga njeumlra aneuml dhe neumlpeumlrmjet peumlrmbajtjes dhe pavareumlsiseuml editoriale nga ana tjeteumlr

42 Proneumlsia e televizioneve dhe proneumlsia e ndeumlrthurur

Edhe pse proneumlsia e huaj nuk eumlshteuml e kufi zuar prania e investuesve teuml huaj ka ardhur neuml ulje Tregu i medias vazhdon teuml mbetet joteumlrheqeumls peumlr investuesit e huaj pasi operon neuml njeuml ekonomi teuml vogeumll me infrastruktureuml teuml varfeumlr apo qeuml mungon krejt si dhe leuml vend peumlr konkurrenceuml teuml pandershme Julien Roche njeuml biznesmen francez qeuml jeton neuml Shqipeumlri shiti 33peumlrqind teuml aksioneve teuml tij neuml stacionin televiziv kombeumltar TV Klan ortakeumlve teuml tij shqiptareuml neuml 200577 Neuml janar 2008 grupi gjerman mediatik Westdeutsche Allgemeine Zeitung (WAZ) shprehu interesin peumlr teuml investuar neuml median shqiptare por peumlr momentin ata po studiojneuml ende tregun78

Veteumlm Ligji peumlr Transmetimet Numerike peumlrmban masa peumlr teuml kufi zimin e peumlrqendrimit teuml proneumlsiseuml me qeumlllim qeuml teuml arrihet pluralizmi i medias79 Njeuml njeumlsi nuk mund teuml zoteumlrojeuml meuml shumeuml se njeuml licenseuml peumlr njeuml rrjet tokeumlsor dixhital Gjithashtu ligji ndalon njeumlsiteuml me interesa ekonomike apo pozicion neuml vendimmarrje neuml njeuml kompani qeuml ka licenseuml peumlr transmetim dixhital tokeumlsor teuml keneuml interesa ekonomike apo pozita vendimmarrje neuml njeuml zoteumlrues tjeteumlr license transmetimi dixhitale tokeumlsore

Megjithateuml njeuml operator rrjeti mund teuml peumlrfi tojeuml licenseuml transmetimi peumlr njeuml program televiziv dhe e kundeumlrta Asnjeuml operator nuk mund teuml peumlrfi tojeuml meuml shumeuml se 30 peumlrqind teuml teuml ardhurave kombeumltare nga reklamat televizive Neuml peumlrgjitheumlsi masat ligjore peumlr proneumlsineuml nga ligji i transmetimeve janeuml teuml vlefshme edhe peumlr transmetuesit dixhitaleuml

43 Tregu i reklamave

Mungesa e transparenceumls seuml proneumlsiseuml seuml medias dhe teuml fi nancimit teuml saj mbeten ende probleme teuml pazgjidhura dhe polemizuese Burimet e fi nancimit teuml medias mbeten teuml panjohura peumlr shkak teuml mungeseumls seuml studimeve neuml keumlteuml fusheuml dhe peumlr shkak teuml refuzimit teuml transmetuesve peumlr teuml

77 KKRT Departamenti Juridik dhe i Licensave 13 korrik 200778 Aida Cama ldquoKoncerni gjerman i mediave WAZ do teuml hyjeuml neuml tregun shqiptarrdquo neuml Tema 16 janar 2008 f 279 Ibid Art 13

S H Q I P Euml R I A

35

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

dheumlneuml keumlteuml informacion Burimi i veteumlm zyrtar peumlr keumlteuml treg vazhdon teuml jeteuml deklarimi i bilancit vjetor qeuml operatoreumlt doreumlzojneuml te KKRT Megjithateuml veteumlm njeuml numeumlr i vogeumll transmetuesish e beumljneuml keumlteuml Neuml 2006 veteumlm 39 transmetues nga meuml shumeuml se 100 e doreumlzuan bilancin vjetor Jashteuml Tiraneumls veteumlm 30 peumlrqind teuml operatoreumlve i doreumlzuan bilancet vjetore Edhe dy stacionet televizive private kombeumltare TV Klan dhe TV Arbeumlria nuk i doreumlzuan ato80

Neuml peumlrgjitheumlsi operatoreumlt televiziveuml vazhdojneuml teuml peumlsojneuml humbje Veteumlm pak prej tyre raportojneuml fi tim Peumlr shembull pas njeuml humbjeje prej ALL 33 milioneumlsh (euro270000) neuml 2003 Top Channel TV pati njeuml fi tim prej ALL 45 milioneumlsh (euro37000) dhe ALL 28 milioneumlsh (euro230000) neuml 2004 dhe 2005 respektivisht81 Po keumlshtu pas dy vitesh humbjeje TV Vizion+ pati njeuml fi tim prej ALL 7 milioneumlsh (euro57000) neuml 200582 Megjithateuml KKRT deklaroi se analiza e deklarimeve fi nanciare gjateuml tre viteve teuml fundit deumlshmonte peumlr mospeumlrputhje teuml reumlndeumlsishme gjeuml qeuml e beumlnte rregullatorin teuml dyshonte se disa stacione i falsifi konin shifrat dhe raportet e tyre83

Ccedileumlshtja e transparenceumls seuml kapitalit neuml media u beuml akoma meuml e diskutueshme kur Kryeministri Sali Berisha deklaroi neuml 28 mars 2007 qeuml media neuml Shqipeumlri eumlshteuml e lidhur me grupe mafi oze teuml cilat e peumlrdorin median si njeuml vegeumll peumlr teuml demonizuar pjeseumltareumlt dhe veprimet e qeveriseuml sidomos neuml betejeumln e saj kundeumlr korrupsionit84 Pas keumlsaj deklarate pronareumlt dhe drejtuesit e medias keumlrkuan fakte dhe emra specifi keuml nga Berisha dhe i keumlrkuan teuml doreumlzonte neuml autoritetet e prokuroriseuml teuml gjitheuml informacionin e nevojsheumlm peumlr teuml ngritur padi

Qeveria reagoi duke i peumlrjashtuar pronareumlt e medias nga pjeseumlmarrja neuml tendereumlt publikeuml KKRT ka dheumlneuml teuml kuptojeuml vitet e fundit qeuml gjysma e teuml ardhurave teuml fi tuara nga operatoreumlt mediatikeuml vijneuml nga ldquoburime teuml tjerardquo duke iu referuar bizneseve teuml tjera qeuml drejtohen nga shumica e pronareumlve teuml medias peumlrfshireuml keumltu ndeumlrtimin i cili eumlshteuml biznesi meuml fi timprureumls neuml Shqipeumlri peumlr momentin ose import-eksportin reklameumln apo sheumlrbimet e Internetit85 Qeveria e tanishme meuml tej propozoi qeuml personave apo kompanive qeuml kishin aksione si neuml kompani mediatike ashtu dhe neuml njeuml kompani tjeteumlr trsquou ndalohej pjeseumlmarrja neuml tendera publikeuml Sipas ligjit neuml fuqi aksionereumlt neuml njeuml stacion radiofonik apo televiziveuml nuk mund teuml marrin pjeseuml neuml meumlnyreuml teuml drejtpeumlrdrejteuml apo teuml teumlrthorteuml neuml tendera publikeuml apo neuml privatizimin e proneumls shteteumlrore86

Gjithashtu neuml 2006 qeveria vendosi teuml mos jepte meuml reklama shteteumlrore dhe njoftime shteteumlrore peumlr median dhe trsquoi botonte keumlto neuml Buletinin e Njoftimeve Zyrtare87 Shpeumlrndarja e reklameumls shteteumlrore nuk ka qeneuml kurreuml transparente Peumlrkundrazi pa masa ligjore teuml

80 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 6281 Ibid f 6382 Ibid83 Ibid84 Newsletter e Institutit Shqiptar teuml Medias gjendet neuml httpwwwinstitutemediaorgpagesnews-2007html57 (pareuml neuml 17 qershor 2007)85 OSIAlbania pp 225ndash22886 Ligji i Radios dhe Televizionit paragrafi 787 Vendimi peumlr Botimin e Njoftimeve Zyrtare 29 mars 2006 gjendet neuml httpwwwkeshilliministravealshqipqeveriavendimetbuletini20i20njoftimeveasp (pareuml neuml 29 korrik 2007) (meuml tej Vendimi i Keumlshillit teuml Ministrave peumlr Buletinin)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

36

detajuara peumlr shpeumlrndarjen e reklameumls shteteumlrore qeveria shkeumlmbente reklameumln me pasqyrim teuml favorsheumlm88 Nuk ka teuml dheumlna teuml sakta peumlr shpenzimet e peumlrgjithshme teuml kompanive apo organeve shteteumlrore peumlr reklameumln Burimi i veteumlm publik peumlr njeuml informacion teuml tilleuml ishte njeuml studim eksperimental i kryer nga rregullatori Studimi tregoi se kompania shteteumlrore e energjiseuml KESH kishte shpenzuar US$560000 peumlr reklameumln neuml 2004 e cila ishte njeuml shumeuml tre hereuml meuml e madhe se ajo e shpenzuar para tre vjeteumlsh I njeumljti studim tregoi se Albtelekom kompania shteteumlrore e telefoniseuml fi kse kishte shpenzuar euro320000 peumlr reklameumln neuml 200489 Keumlto ishin teuml vetmet kompani teuml meumldha qeuml beumljneuml reklameuml qeuml dhaneuml informacion peumlr shpenzimet e tyre

Vendimi i qeveriseuml peumlr teuml kaluar reklameumln shteteumlrore neuml buletinin zyrtar ishte njeuml hap i reumlndeumlsisheumlm peumlr teuml zvogeumlluar vareumlsineuml e medias nga shteti ldquoKy eumlshteuml njeuml akt i reumlndeumlsisheumlm dhe pozitiv qofteuml edhe neuml aspektin moral edhe pse ekzistojneuml kontradikta dhe akti nuk zgjidh peumlrfundimisht problemin e tjeteumlrsimit teuml medias soneuml [nga publiku]rdquo90 Dallimi peumlr shembull midis reklameumls shteteumlrore dhe njoftimeve shteteumlrore nuk eumlshteuml teumlreumlsisht i qarteuml dhe krijon hapeumlsireuml peumlr interpretim Sipas vendimit teuml qeveriseuml reklamat peumlr kompaniteuml shteteumlrore dhe organizatat jofi timprureumlse teuml krijuara dhe teuml mbeumlshtetura nga shteti nuk klasifi kohen si njo-ftime publike91 Kjo mund teuml leumlreuml hapeumlsireuml qeuml njeumlsiteuml shteteumlrore teuml vazhdojneuml teuml ccedilojneuml reklamat e tyre neuml media Pa transparenceuml eumlshteuml e veumlshtireuml teuml vlereumlsohet ndikimi i vendimit teuml qeveriseuml neuml sektorin e televizionit

Njeuml editorialist i mireumlnjohur shqiptar shkroi se ldquoshumica e gazetave teuml peumlrditshme neuml vend janeuml neuml koma ndeumlrsa audienca e stacioneve televizive eumlshteuml polarizuar duke i nxjerreuml jashteuml tregu shumiceumln e stacioneve periferikerdquo92 Teuml gjitha teuml dheumlnat peumlr tregun e reklameumls janeuml spekulim i pasteumlr Peumlrpjekja e veteumlm e vlefshme neuml keumlteuml drejtim u beuml nga KKRT e cila monitoroi reklameumln neuml dhjeteuml stacione televizive neuml prill dhe maj 2005 Sipas keumltij monitorimi sasia e reklameumls dhe teleshitjeve peumlrbeumlnte rreth 10 peumlrqind teuml gjitheuml koheumls seuml transmetimit93 Ligji i detyron stacionet televizive teuml mos rezervojneuml meuml shumeuml se 15 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit teuml tyre ditor ose meuml shumeuml se 12 minuta neuml oreuml peumlr reklameumln Ky rregull neuml peumlrgjitheumlsi u respektua nga operatoreumlt televiziveuml Peumlrjashtim peumlrbeumlnte TV Klan i cili transmetoi reklama gjateuml 22 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit94

Studimi tregonte se vlera e peumlrafeumlrt e tregut shqiptar teuml reklameumls televizive shkonte rreth 21 milioneuml95 Duke e krahasuar keumlteuml vlereumlsim me deklarimet fi nanciare vjetore teuml doreumlzuara

nga stacionet televizive monitorimi arriti neuml peumlrfundimin se operatoreumlt televiziveuml raportonin

88 OSIShqipeumlria f 225ndash22889 KKRT Vlereumlsim i Teuml Ardhurave nga Reklama nga Monitorimi prillndashmaj 2005 f 5 (meuml tej Studimi i KKRT peumlr Reklamat)90 ldquoPeumlrpjekjardquo Intervisteuml me Fatos Lubonjeumln Standard 27 maj 2006 f 35 91 Vendimi i Keumlshillit teuml Ministrave peumlr Buletinin92 Mero Baze ldquoPeumlrpjekja e lsquoregjimit mediatikrsquo drejt konkurrenceumlsrdquo Tema f 1 23 prill 200693 Studimi i KKRT peumlr Reklamat f 294 Studimi i KKRT peumlr Reklamat f 395 Ibid f 5

S H Q I P Euml R I A

37

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

veteumlm midis 17 dhe 22 peumlrqind teuml teuml ardhurave nga reklama96 Ky peumlrfundim hodhi dyshime peumlr evazion fi skal97 Autoreumlt e keumltij studimi paralajmeumlruan se duke pasur parasysh mungeseumln e tyre teuml peumlrvojeumls neuml vlereumlsimin e tregut teuml reklameumls shifrat e tyre duheshin marreuml me rezerveuml98

Por policia tatimore e mori studimin seriozisht dhe vendosi njeuml gjobeuml prej euro12 milioneumlsh Top Channel TV neuml korrik 2007 Monitorimi i KKRT u peumlrdor si bazeuml peumlr teuml llogaritur evazionin fi skal peumlr reklamat peumlr vitet 2002ndash2005 Duke u nisur nga ky studim u supozua se Top Channel TV kishte raportuar veteumlm 23 peumlrqind teuml teuml ardhurave teuml tij neuml ato vite99

Kjo gjobeuml u vendos pas kontrolleve teuml peumlrseumlritura teuml policiseuml tatimore ndaj Top Channel TV gjateuml 2007 kur stacioni mori njeuml qeumlndrim mjaft kritik ndaj qeveriseuml Pronari tha se ai e kishte pritur teuml vendosej njeuml gjobeuml por niveli i gjobeumls ishte krejteumlsisht i paarsyesheumlm dhe kishte peumlr qeumlllim teuml heshte njeuml zeuml kritik100 Leumlvizja e policiseuml tatimore shtyu komunitetin e medias teuml dilte me njeuml deklarateuml teuml peumlrbashkeumlt neuml mbeumlshtetje teuml Top Channel TV101 Komisioni Parlamentar i Medias dhe Prokuroria e Peumlrgjithshme gjithashtu niseumln njeuml hetim Pas keumltij presioni u duk se qeveria do e merrte seumlrish neumln shqyrtim gjobeumln Stacioni ende nuk e ka paguar gjobeumln dhe po negocion me autoritetet Top Channel TV eumlshteuml njeuml shembull i qarteuml se si mund teuml abuzohen apo keqpeumlrdoren mungesa e teuml dheumlnave dhe monitorimeve dhe studimeve sistematike peumlr tregun e reklameumls seuml bashku me mungeseumln e transparenceumls nga ana e kompanive qeuml beumljneuml reklameuml medias dhe qeveriseuml

44 Standartet dhe pavareumlsia editoriale

Neuml 2005 Instituti Shqiptar i Medias nisi njeuml rishikim teuml Kodit teuml Etikeumls peumlr gazetareumlt i cili ishte hartuar neuml 1996 Instituti e ndeumlrmori keumlteuml puneuml si njeuml reagim ndaj zbatimit joefi kas teuml Kodit dhe i nisur nga nevoja peumlr ta peumlrshtatur Kodin me ndryshimet qeuml kaneuml ndikuar te media neuml dekadeumln e kaluar Njeuml arsye tjeteumlr ishte qeumlllimi i Institutit peumlr teuml fi lluar njeuml sistem efi kas veteuml-rregullimi neuml media Amendamentet ligjore qeuml kaneuml peumlr qeumlllim teuml dekriminalizojneuml shpifjen dhe fyerjen po diskutohen neuml Parlament dhe ka teuml ngjareuml teuml miratohen neuml teuml ardhmen e afeumlrt

Neuml procesin e rishikimit instituti u peumlrpoq teuml peumlrfshijeuml teuml teumlreuml paleumlt kryesore teuml interesuara peumlrfshireuml pronareumlt drejtuesit kryeredaktoreumlt gazetareumlt aktivisteumlt e shoqeumlriseuml civile deputeteumlt juristeumlt e medias etj Instituti e kompletoi Kodin e ri teuml Etikeumls dhe njeuml statut teuml njeuml organi veteuml-rregullues

96 Ibid f 697 Ibid f 798 Metodologjia e studimit bazohej neuml njeuml formuleuml sipas seuml cileumls vlera e teuml ardhurave nga reklama llogaritej duke shumeumlzuar koheumln e reklameumls me tarifat fi kse qeuml raportoheshin nga stacionet televizive Ajo nuk merrte parasysh dhe nuk mund teuml llogariste zbritjet dhe negociatat peumlr klienteumlt apo koheumlzgjatjen e kontrateumls seuml njeuml stacioni televiziv me njeuml klient (f 1)99 Njoftim peumlr Shtyp i Policiseuml Tatimore gjendet neuml httpwwwtatimegovalfq=infoampmetod=shfaqartampartID=362 (pareuml neuml 25 korrik 2007)100 Dritan Hoxha Koment neuml Tryezeumln e Rrumbullakeumlt teuml Top Channel TV Tiraneuml 14 korrik 2007101Deklarata gjendet neuml httpwwwinstitutemediaorgdocumentaPRESS_DECLARATION_dt[1]13_korrikdoc (pareuml neuml 20 korrik 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

38

Neuml peumlrgjitheumlsi gazetareumlt pronareumlt dhe menaxhereumlt raneuml dakord neuml parim peumlr nevojeumln peumlr teuml veteumlrregulluar keumlteuml sektor Mbetet peumlr trsquou pareuml neumlse ata do teuml bashkohen peumlr ta realizuar keumlteuml gjeuml

Me peumlrjashtim teuml rregullave teuml peumlrgjithshme editoriale teuml vendosura nga kryeredaktoreumlt Nuk ka kode teuml brendshme etike neuml stacionet televizive102 KKRT vazhdimisht ka theksuar neuml raportet e saj se mediat duhet teuml keneuml kodin e vet teuml etikeumls103 Peumlrveccedil keumlsaj gazetaria cileumlsore eumlshteuml veumlshtireuml teuml arrihet neuml rrethana kur veteuml gazetareumlt shpesh privohen nga teuml drejtat e tyre Shumica deumlrrmuese e gazetareumlve punojneuml pa kontrata peumlr shkak teuml zbatimit teuml dobeumlt teuml Kodit teuml Puneumls dhe mungeseumls seuml mbikqyrjes seuml rregullt teuml zbatimit teuml tij Njeuml hap pozitiv neuml keumlteuml aspekt ishte krijimi neuml 2005 i sindikateumls seuml gazetareumlve me mbeumlshtetjen e IREX Unioni ka krijuar degeuml neuml qytetet kryesore dhe ka negociuar kushte meuml teuml mira pune peumlr gazetareumlt me Ministrineuml e Puneumls Dy paleumlt fi rmoseumln njeuml memorandum qeuml do teuml krijonte mundeumlsineuml e krijimit teuml njeuml marreumlveshjeje kolektive neuml keumlteuml sektor

Megjithateuml si unioni ashtu edhe komuniteti i medias janeuml teuml ndeumlrgjegjsheumlm qeuml ky proces do teuml zgjaseuml njeumlfareuml kohe peumlr shkak teuml peumlrhapjes seuml problemit Neuml 2005 rreth 95 peumlrqind e gazetareumlve neuml Shqipeumlri punonin pa kontrata apo sigurime shoqeumlrore104 Shoqatat e tjera teuml gazetareumlve nuk kaneuml dheumlneuml ndonjeuml ndihmeuml neuml keumlteuml fushateuml dhe duket se ekzistojneuml veteumlm neuml leteumlr Kryetari i njeumlreumls prej keumltyre organizatave tha

Edhe pse kemi 15 vjet liri shtypi neuml Shqipeumlri ka veteumlm pak raste kur kolegeumlt e njeuml media ngreneuml zeumlrin apo protestojneuml kundeumlr fatit teuml kolegeumlve teuml tjereuml teuml cileumlt pushohen censurohen apo keumlrceumlnohen pa teuml drejteuml Kjo eumlshteuml njeuml temeuml veteumlm peumlr kafeneteuml ku mblidhen gazetareumlt dhe nuk hapet kurreuml neuml publik duke krijuar njeuml gjendje ku askush nuk fl et peumlr njeuml dukuri qeuml i prek teuml gjitheuml105

Kjo gjendje i leuml gazetareumlt teuml pambrojtur kundrejt deumlshirave dhe tekave teuml pronareumlve ldquoAta janeuml krejteumlsisht teuml pambrojtur kur peumlrballen me vendimet arbitrare teuml pronareumlve teuml cileumlt mund ta pushojneuml stafi n nga puna pa asnjeuml arsyerdquo106 Kjo situateuml nuk ka ndryshuar neuml dy vitet e fundit dhe veumlshtireuml se do teuml peumlrmireumlsohet pa hedhur driteuml mbi proneumlsineuml e medias dhe fi nancimin e saj Numri i madh i gazetave dhe stacioneve televizive neuml Shqipeumlri ia detyron ekzistenceumln kryesisht fi nancimit nga bizneset paralele dhe zbatimit teuml dobeumlt teuml ligjit ldquoNga pikeumlpamja profesionale ky fi nancim paralel i leuml shumeuml media teuml pambrojtura ndaj presionit apo censureumls seuml bizneseve qeuml i mbeumlshtesin ato neuml shkalleuml teuml ndryshmerdquo107

102 OSIShqipeumlria f 238ndash239103 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 55104 Unioni i Gazetareumlve Shqiptareuml ldquoMbrojtja neuml puneuml dhe sigurimi social i punonjeumlsve teuml medias njeuml domosdoshmeumlri peumlr shtypin e lireumlrdquo f 6105 Intervisteuml me Armand Shkullakun ldquoMedia transparence peumlr lajmet brenda sajrdquo Shqip 10 maj 2006 f 12 106 IREX Media Sustainability Index 2005 ndash Shqipeumlria IREX Washington DC 2006 f 14gjendet neuml faqen e Internetit teuml IREX te httpwwwirexorgprogramsMSI_EUR2005asp (pareuml neuml 20 korrik 2007) (meuml tej IREX MSI 2005 ndash Shqipeumlria)107 IREX MSI 2005 ndash Shqipeumlria f12

S H Q I P Euml R I A

39

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

45 Transmetuesit rajonaleuml dhe lokaleuml

Peumlr momentin ka 68 stacione televizive lokale nga teuml cileumlt 20 operojneuml neuml Tiraneuml Shumica e reklameumls shpenzohet neuml stacionet televizive teuml Tiraneumls Keumlto kaneuml njeuml performanceuml ekonomike dhe programim meuml teuml mireuml se stacionet lokale teuml cilat e kaneuml teuml veumlshtireuml teuml mbijetojneuml dhe teuml prodhojneuml programe cileumlsore ldquoMedia e peumlrqendruar neuml Ulteumlsireumln Pereumlndimore ka mundeumlsi meuml teuml meumldha peumlr teuml peumlrfi tuar nga njeuml treg meuml i pasur reklame gjeuml qeuml nuk vlen peumlr mediat e vendosura neuml zona meuml teuml largeumltardquo108

Peumlr shkak teuml veumlshtireumlsive ekonomike stacionet televizive lokale neuml vend e kaneuml teuml veumlshtireuml teuml peumlrshtaten me zhvillimin teknologjik Ndeumlrsa shumica e stacioneve televizive neuml Tiraneuml zoteumlrojneuml pajisje teuml koheumlve teuml fundit stacionet lokale ende punojneuml me pajisje teuml vjetra gjeuml qeuml ndikon neuml cileumlsineuml e produktit teuml tyre

5 PROGRAMACIONI

51 Programet

Pa monitorime teuml pavarura nuk ekzistojneuml statistika peumlr programet vjetore sipas llojit as peumlr transmetuesin publik e as peumlr ata privateuml Monitorimi i fundit i cili u krye nga KKRT gjateuml njeuml muaji neuml 2003 e largeumlt mbulonte programacionin e stacioneve kryesore Edhe pse stacionet private janeuml teuml detyruara me ligj teuml doreumlzojneuml programacionin vjetor te KKRT deri tanimeuml nuk kaneuml arritur teuml respektojneuml keumlteuml keumlrkeseuml apo teuml shpjegojneuml se peumlrse nuk e beumljneuml keumlteuml gjeuml Rregullatori nuk ka marreuml ndonjeuml maseuml ndaj tyre

Teuml vetmet teuml dheumlna vijneuml nga TVSH Rreth 70 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit teuml TVSH nga prilli neuml neumlntor 2006 nuk ishin programe teuml prodhuara veteuml Kuadri i programacionit teuml stacionit nuk ka mundur teuml shmangeuml rutineumln dhe monotonineuml gjeuml qeuml ka ndikuar neuml pozicionin e tij neuml treg109 Me ndryshimin e menaxhimit neuml fund teuml 2006 niseumln teuml transmetoheshin programe teuml njeuml cileumlsie meuml teuml larteuml Me keumlto ndryshime peumlrqindja e programeve teuml prodhuara veteuml pritet teuml arrijeuml deri neuml 70 peumlrqind teuml koheumls totale teuml transmetimit teuml stacionit neuml 2007110 Keumlshilli Drejtues i RTSH gjithashtu premtoi se programe teuml tjera po rishikohen dhe programe teuml reja qeuml pasqyrojneuml tema si ccedileumlshtje sociale balanceumln gjinore kultureumln dhe sheumlndeteumlsineuml do teuml lanccedilohen111

Megjithateuml ndryshimet neuml kuadrin e programacionit janeuml peumlrpjekje qeuml peumlrmbushin veteumlm keumlrkesat minimale teuml transmetuesit publik dhe nuk i japin shtyseuml standarteve teuml transmetuesit publik Raporti vjetor i stacionit pretendonte peumlr arritje teuml tilla qeuml koha e transmetimit ishte rritur nga 17 oreuml neuml 24 oreuml neuml diteuml rikthimin e programeve sportive javore hapjen e njeuml studioje

108 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 5109 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 3110 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 5111 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f5

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

40

teuml re transmetimi peumlrdorimin e studios leumlvizeumlse neuml diteumln e zgjedhjeve etj112 Drejtoresha aktuale e stacionit Mirela Oktrova shkruante ldquoEkzistenca e radios dhe televizionit publik nuk mund teuml justifi kohet as me programet e zbavitjes e as me transmetimin falas teuml programeve teuml EBU e as me organizimin e festivalit dhe bujeumln e pjeseumlmarrjes neuml Eurovizionrdquo113

Neuml njeuml aspekt meuml pozitiv TVSH organizoi debate televizive me kandidateumlt peumlr bashki gjateuml zgjedhjeve teuml 2007 duke i dheumlneuml mundeumlsineuml publikut teuml beumlnte njeuml zgjedhje meuml teuml informuar Nga ana tjeteumlr TVSH nuk ishte neuml gjendje teuml transmetonte njeuml ngjarje teuml reumlndeumlsishme si Kupa Boteumlrore e futbollit neuml 2006 pasi teuml drejtat e transmetimit u bleneuml nga DigitAlb Neuml ateuml koheuml TVSH tha se nuk mund trsquoi peumlrballonte teuml drejtat por KKRT u peumlrgjigj se stacioni mund teuml kishte keumlrkuar ndihmeuml nga shteti114 Neuml meumlnyreuml sarkastike ata shtuan se menaxhimi i TVSH nuk keumlmbeumlnguli shumeuml pasi po negocionte teuml drejtat e ldquoKafazit teuml Arteumlrdquo njeuml programi teuml pro-dhuar neuml vend por qeuml eumlshteuml kopje e formatit teuml programit teuml realitetit ldquoBig Brotherrdquo115

Megjitheuml mungeseumln e teuml dheumlnave teuml qarta peumlr programet mund teuml thuhet me siguri se shumica e stacioneve teuml reumlndeumlsishme si TV Klan Top Channel Vizion+ TV Koha dhe disa kanale lajmesh si News24 apo Alsat kaneuml fi tuar njeuml publik pak a shumeuml besnik Ata prodhojneuml lajme me standarte peumlrgjitheumlsisht teuml keumlnaqshme si dhe programe teuml ndryshme informacioni dhe zbavitjeje Informacioni dhe lajmet janeuml kthyer neuml peumlrpareumlsi si peumlr median e shkruar ashtu edhe peumlr ateuml elektronike sipas veumlzhguesve teuml ndrysheumlm116 Peumlrjashtim peumlrbeumlnte stacioni privat kombeumltar TVA i cili pas disa ndryshimeve neuml proneumlsi neuml 2006 mezi arrinte teuml peumlrmbushte detyrimet e tij si kanal kombeumltar Ky stacion nuk transmetoi fare edicione lajmesh neuml mars dhe prill 2006117 Meqeuml stacioni nuk mundte teuml peumlrmbushte peumlr shumiceumln e 2006 keumlrkesat e programacionit qeuml i impononte kontrata e licenseumls KKRT vendosi teuml reduktonte me njeuml vit licenseumln e TVA dhe ta teumlrhiqte ateuml meuml pas neuml tetor 2007 Stacioni e apeloi keumlteuml vendim dhe teuml dyja paleumlt e ccediluan ccedileumlshtjen neuml gjykateuml118

Disa nga lajmet dhe debatet peumlr tema teuml reumlndeumlsishme shpesh politike mendohet se kaneuml njeuml publik teuml qeumlndruesheumlm dhe janeuml kthyer neuml emblema teuml stacioneve televizive qeuml i transmetojneuml ato Peumlrveccedil buletineve teuml lajmeve disa nga programet meuml teuml njohura janeuml ldquoOpinionrdquo neuml TV Klan ldquoShqiprdquo neuml Top Channel ldquoLogosrdquo neuml Vizion+ dhe ldquo60 minutardquo neuml TV Koha Keumlto janeuml programe javore qeuml kaneuml teuml beumljneuml me intervista apo debate peumlr njeuml temeuml teuml caktuar Njeuml tjeteumlr program mjaft i njohur eumlshteuml ldquoFiks farerdquo njeuml revisteuml satirike e peumlrditshme qeuml bazohet neuml metoda investigative Ka dhe disa programe zbavitjeje dhe lojeumlra qeuml janeuml mjaft teuml njohura Keumltu peumlrfshihet ldquoPortokallirdquo dhe ldquoTop Showrdquo neuml Top Channel ldquoKutia e funditrdquo neuml TV Klan dhe ldquoBypassrdquo neuml Vizion+ Stacionet televizive kaneuml njeuml prirje neuml rritje teuml peumlrqendrohen neuml programe teuml njeuml natyre meuml sociale duke u peumlrpjekur teuml pasqyrojneuml meuml shumeuml kronika nga jeta e peumlrditshme dhe me interes njereumlzor Keumlto programe peumlrfshijneuml ldquoJeteuml neuml keumlrkimrdquo neuml News24 TV ldquoNjereumlz teuml humburrdquo ldquoFemrardquo dhe ldquoSOSrdquo neuml Vizion+

112 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f4113 Mirela Oktrova ldquolsquoLehjarsquo kundeumlr demokraciseuml dhe interesave teuml publikutrdquo Shekulli 4 shtator 2006 f 23114 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 52115 Ibid116 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 9117 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 54118 Vendimi peumlr TVA neuml Raportin Vjetor teuml KKRT 2006 f 25

S H Q I P Euml R I A

41

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

52 Rregullat e peumlrgjithshme peumlr lajmet

Disa rregulla neuml Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin peumlrqendrohen te programimi i peumlr-mbajtjes dhe vlejneuml si peumlr transmetuesit publikeuml ashtu edhe peumlr ata privateuml Ato kaneuml teuml beumljneuml me pavareumlsineuml editoriale censureumln teuml drejteumln e informacionit dhe teuml drejta dhe liri teuml tjera njereumlzore119 Edhe pse parimet themelore teuml informacionit teuml paansheumlm dhe teuml sakteuml janeuml teuml garantuara me ligj nuk ekzistojneuml instrumente apo organe qeuml teuml monitorojneuml zbatimin e tyre KKRT monitoron edicionet kryesore teuml lajmeve teuml stacioneve kombeumltare publike dhe private por kjo peumlrpjekje konsiston veteumlm neuml matje sasiore teuml peumlrqindjes qeuml i kushtohet pasqyrimit teuml partive dhe fi gurave politike

Stacionet televizive kaneuml beumlreuml peumlrparim teuml ndjesheumlm neuml peumlrkufi zimin e vetvetes neumlpeumlrmjet edicioneve teuml lajmeve teuml cilat kaneuml sheumlnuar peumlrmireumlsimin meuml teuml madh neuml programacion te teuml gjitha stacionet televizive120 Megjithateuml informacioni nuk eumlshteuml as i paansheumlm dhe as i drejteuml Pothuajse nuk ekziston ndonjeuml media qeuml teuml mos keteuml interesa teuml fshehura ekonomike apo politike dhe peumlr pasojeuml standartet profesionale aplikohen peumlr aq koheuml sa ua lejojneuml keumlto interesa Axhenda e lajmeve eumlshteuml shumeuml praneuml axhendeumls seuml qeveriseuml apo politikeumls neuml peumlrgjitheumlsi ose praneuml menaxhimit teuml televizioneve121 Edicionet e lajmeve zgjedhin kronika qeuml u shkojneuml peumlr shtat interesave teuml operatorit dhe jo interesit publik122

Edhe Kodi Zgjedhor imponon keumlrkesa peumlr sakteumlsi korrekteumlsi dhe balanceuml peumlr teuml gjitha stacionet televizive123 Transmetuesi i sheumlrbimit publik ka peumlrgjegjeumlsi shteseuml si dheumlnia e koheumls falas peumlr teuml gjitha partiteuml politike qeuml marrin pjeseuml neuml zgjedhje Testi meuml i fundit peumlr respektimin e keumltyre rregullave ishin zgjedhjet lokale neuml shkurt 2007 Stacionet televizive kryesore e kaluan keumlteuml test me sukses TVSH i kushtoi 28 peumlrqind teuml lajmeve Partiseuml Demokratike dhe 29 peumlrqind Partiseuml Socialiste Njeuml pasqyrim i ngjasheumlm u gjend edhe peumlr stacione teuml tjera teuml meumldha si Vizion+ News24 dhe TVA Peumlrjashtim peumlrbeumlnte TV Klan i cili i kushtoi meuml shumeuml koheuml qeveriseuml se ccedildo stacion tjeteumlr Peumlrfaqeumlsuesit e TV Klan pretenduan se ata thjesht po pasqyronin puneumln e zyrtareumlve teuml shtetit Megjithateuml keumlta zyrtareuml ishin pasqyruar teksa beumlnin fushateuml zgjedhore Edhe pse keumlto fushata u konsideruan teuml balancuara dhe teuml drejta neuml aspektin e pasqyrimit teuml partive politike gjateuml periudheumls parazgjedhore teuml gjitha stacionet televizive kishin favorizuar njeuml parti meuml shumeuml se teuml tjerat124

119 OSIShqipeumlria f 234120 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 47121 Monitorimi u krye neuml kuadrin e ldquoMonitorimi i Lajmeve teuml Mbreumlmjes neuml TV ndash monitorim dhe analizeuml e edicioneve teuml lajmeve neuml TV neuml 10 vende teuml Europeumls Juglindorerdquo botuar neuml Media Plan Institute Treguesi i Interesit Publik Sarajevo 2007122 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 54123 Kodi Zgjedhor neni 136 neni 140 gjendet neuml httpwwwosceorgitem14076htmlhtml=1(pareuml neuml 10 korrik 2007)124 Raporti i OSCEODIHR peumlr zgjedhjet e 18 shkurt 2007 gjendet neumlhttpwwwosceorgitem24859htmlhtml=1 (pareuml neuml 12 korrik 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

42

53 Udheumlzimet e peumlrgjithshme peumlr prodhimin e programeve

Ligji peumlr Radion dhe Televizionin vendos disa detyrime teuml peumlrgjithshme peumlr teuml gjitha stacionet televizive Keumlto kaneuml teuml beumljneuml kryesisht me dinjitetin njereumlzor respektin peumlr ligjin dhe teuml drejtat e njeriut125

Megjithateuml keumlto masa janeuml mjaft teuml vakeumlta dhe teuml peumlrgjithshme dhe nuk janeuml shndeumlrruar neuml rregulla meuml teuml detajuara nga KKRT Keumlto parime teuml peumlrgjithshme neuml peumlrgjitheumlsi janeuml respektuar Teuml vetmet probleme kishin teuml beumlnin me pornografi neuml e cila ndalohet krejteumlsisht peumlr trsquou transmetuar Neuml stacionet tokeumlsore analoge nuk transmetohen programe me peumlrmbajtje pornografi ke Megjithateuml DigitAlb transmeton pornografi gjitheuml koheumln neuml njeuml kanal neuml formeuml teuml kriptuar si dhe dy programe pornografi ke neuml mesnateuml

54 Kuotat

Nuk ekzistojneuml kuota teuml posaccedilme peumlr peumlrfaqeumlsim gjuheumlsor apo teuml grupeve teuml minoriteteve Stacioni i transmetimit publik si dhe disa kanale private ndonjeumlhereuml transmetojneuml programe peumlr minoritetet etnike Neuml vitet e fundit Instituti Shqiptar i Medias eumlshteuml angazhuar neuml koordi-nimin e projekteve teuml produksionit teuml programeve radiofonike dhe televizive peumlr pakicat etnike dhe gjuheumlsore neuml vend si dhe peumlr artikuj peumlr keumlto tema teuml botuara neuml median e shkruar

Mediat qeuml fokusohen neuml temat e pakicave luftojneuml peumlr mbijeteseuml Peumlr shembull Radio Prespa e themeluar neuml 2003 neuml zoneumln e kufi rit me Republikeumln e Maqedoniseuml dhe qeuml transmeton maqedonisht nuk funksionon rregullisht peumlr shkak teuml pengesave fi nanciare Stacionet radiofonike peumlr pakiceumln greke neuml jug teuml vendit gjenden neuml njeuml situateuml teuml ngjashme Teuml gjitha keumlto media janeuml nisma individuale shteti nuk jep ndihma peumlr median e minoriteteve Megjithateuml nuk ekzistojneuml pengesa ligjore peumlr dheumlnien e licensave teuml transmetimit peumlr radiot apo televizionet e minoriteteve Neuml fakt KKRT dha njeuml licenseuml peumlr radio dhe televizion radioTV Armonia njeuml projekt peumlr pakiceumln greke qeuml eumlshteuml edhe minoriteti meuml i madh etnik neuml vend Megjithateuml stacioni nuk ka fuqi fi nanciare dhe ka veumlshtireumlsi Peumlr momentin ata nuk transmetojneuml126

Kuotat e vetme neuml lidhje me peumlrmbajtjen qeuml imponon ligji peumlr ata qeuml kaneuml licenseuml lokale eumlshteuml qeuml teuml transmetojneuml programe jokomerciale dhe programe lokale informacioni peumlr teuml pakteumln 15 peumlrqind teuml programacionit javor Ligji nuk e specifi kon termin ldquojokomercialrdquo Sipas ndryshimeve teuml 2003 ata qeuml kaneuml licenseuml kombeumltare duhet trsquoi kushtojneuml teuml pakteumln 15 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit programeve teuml prodhuara veteuml dhe teuml pakteumln 30 peumlrqind programeve teuml prodhuara neuml Shqipeumlri Stacionet televizive neuml peumlrgjitheumlsi i peumlrmbushin keumlto kuota127 Ligji gjithashtu vendos kuota peumlr reklameumln duke mos i lejuar stacionet televizive teuml transmetojneuml reklama peumlr meuml shumeuml se 15 peumlrqind teuml koheumls ditore teuml transmetimit ose meuml shumeuml se 12 minuta peumlr oreuml

125 OSIShqipeumlria f 235ndash236126 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 25127 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 47

S H Q I P Euml R I A

43

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Edhe pse Shqipeumlria si vend qeuml nuk eumlshteuml aneumltar i BE nuk eumlshteuml e detyruar teuml peumlrmbusheuml legjislacionin europian shumeuml nga keumlto kuota lindin nga Konventa Europiane peumlr Televizionin Ndeumlrkufi tar (KETN) dhe Protokollin e saj Shteseuml teuml cileumln Shqipeumlria e ka ratifi kuar neuml 1999 Nga ana tjeteumlr legjislacioni shqiptar nuk u keumlrkon transmetuesve trsquoi kushtojneuml shumiceumln e koheumls seuml transmetimit veprave europiane Ligji peumlr dixhitalizimin thoteuml se stacionet televizive neuml meumlnyreuml progresive duhet teuml peumlrmbushin detyrimin e transmetimit teuml programeve europiane neuml 50 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit

55 Detyrimet peumlr transmetuesin publik

Peumlrveccedil rregullave teuml peumlrgjithshme peumlr prodhimin Ligji peumlr Radion dhe Televizionin i detyron si transmetuesit publikeuml ashtu dhe ata privateuml teuml transmetojneuml programe falas Kjo peumlrfshin programe me interes teuml larteuml peumlr publikun e gjereuml si lajmeumlrimet peumlr sheumlndetin rendin publik apo emergjencat kombeumltare Gjithashtu ligji i keumlrkon RTSH teuml transmetojeuml falas sheumlrbimet fetare teuml mbajtura gjateuml festave fetare zyrtare si dhe seancat e parlamentit Ligji peumlr Radion dhe Televizionin vendos detyrime shteseuml peumlr RTSH Programet e tij duhet teuml jeneuml teuml njeuml cileumlsie teuml larteuml teuml refl ektojneuml larmineuml e jeteumls shqiptare dhe trsquoi sheumlrbejneuml teuml gjitha grupeve shoqeumlrore peumlrfshireuml pakicat kombeumltare

Pasqyrimi i lajmeve nga vendi dhe nga jashteuml duhet teuml jeteuml gjitheumlpeumlrfshireumls dhe i paansheumlmRTSH-seuml i ndalohet transmetimi i propagandeumls politike dhe fetare Megjitheuml keumlto detyrime transmetuesi i sheumlrbimit publik mbetet ende larg peumlrmbushjes seuml misionit teuml tij publik ldquoEumlshteuml paradoksale teuml shoheumlsh se si interesi publik eumlshteuml i pari qeuml lihet pas dore nga njeuml televizion i quajtur lsquopublikrsquo Edicionet e lajmeve fi llojneuml me lajme peumlr aktivitetet e qeveriseuml dhe partive politike duke leumlneuml pas dore problemet qeuml shqeteumlsojneuml qytetareumltrdquo128 Stacioni pretendon se ka beumlreuml progres teuml reumlndeumlsisheumlm dhe se mungesa e konkurrenceumls qeuml pretendohet se ka eumlshteuml njeuml geumlnjeshteumlr e hapur nga rivaleumlt privateuml129 Por mendimi i peumlrgjithsheumlm eumlshteuml se stacionet private mbizoteumlrojneuml ldquoTelevizionet komerciale po e vrasin televizionin publik dhe po thithin teuml gjitheuml audienceumln ashtu si supermarketet po vrasin dyqanet e vogla dhe kioskat e komunizmit duke thithur teuml gjitheuml blereumlsitrdquo130

56 Detyrimet peumlr transmetuesit privateuml

Nuk ka detyrime teuml holleumlsishme programacioni peumlr transmetuesit privateuml Masat e vetme li-gjore kaneuml teuml beumljneuml me koheumlzgjatjen e transmetimit dhe periodicitetin e edicionit teuml lajmeve Stacionet televizive kombeumltare duhet teuml transmetojneuml teuml pakteumln gjashteuml oreuml neuml diteuml kurse stacionet lokale teuml pakteumln kateumlr oreuml neuml diteuml Stacionet televizive kombeumltare duhet teuml transmetojneuml programe origjinale lajmesh ccedildo diteuml Stacionet televizive private janeuml teuml detyruara teuml transmetojneuml mesazhe dhe informacion teuml njeuml interesi teuml madh publik falas sipas rregulloreve teuml hartuara nga KKRT ose me keumlrkeseumln e organeve lokale teuml qeveriseuml Informacione teuml tilla zakonisht peumlrfshijneuml komunikatat e shkurtra me interes teuml posaccedileumlm peumlr publikun sidomos

128 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 10129 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 3130 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 6

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

44

neuml situata emergjence si fatkeqeumlsi natyrore ose neuml tema si sheumlndeti dhe siguria si dhe rendi publik Neuml peumlrgjitheumlsi nuk ka patur probleme me respektimin e keumltij detyrimi

6 PEumlRFUNDIMET

Televizioni ende media me ndikim meuml teuml madh neuml Shqipeumlri ka kaluar njeuml ereuml ndryshimesh Janeuml beumlreuml ndryshime ligjore teuml reumlndeumlsishme edhe pse teuml diskutueshme duke ndryshuar peumlrbeumlrjen e autoriteteve rregullatoreuml Struktura e bazuar neuml njeuml formuleuml peumlrfaqeumlsimi teuml balancuar politik u shndeumlrrua neuml njeuml formuleuml qeuml peumlrfshinte shoqeumlrineuml civile akademikeumlt dhe profesionisteumlt Keumlto leumlvizje zyrtarisht kishin peumlr qeumlllim teuml ulnin ndikimin politik te rregullatori por disa nga veprimet e fundit teuml rregullatorit u konsideruan si teuml motivuara politikisht Peumlr meuml tepeumlr rregullatori pati probleme teuml krijonte aneumltareumlsimin e ploteuml njeuml tregues qeuml mekanizmi i emeumlrimit nuk funksionon pa probleme

Seuml shpejti rregullatori do teuml peumlrballet me njeuml test teuml veumlshtireuml shpeumlrndarjen e licensave dixhitale Ashtu si ligje teuml tjera teuml miratuara gjateuml tre viteve teuml fundit Ligji peumlr Transmetimet Nume-rike u peumlrgatit nga qeveria pa u keumlshilluar me paleumlt e interesuara gjeuml qeuml hodhi mjaft dyshime peumlr qeumlllimet e qeveriseuml dhe pasojat e keumltij ligji neuml transmetime Zbatimi i keumltij ligji ngre pikeumlpyetje teuml reumlndeumlsishme peumlr teuml ardhmen e DigitAlb operatorit teuml platformeumls dixhitale i cili pas tre vjeteumlsh veprimtarie eumlshteuml kthyer neuml njeuml lojtar teuml fuqisheumlm me njeuml bazeuml teuml reumlndeumlsishme klienteumlsh Autoriteti dhe pavareumlsia e KKRT neuml procesin e licensimit si dhe qeumlndrimi i transmetuesit teuml sheumlrbimit publik neuml keumlteuml proces do teuml jeneuml mjaft teuml reumlndeumlsishme

RTSH peumlrballet me detyreumln e veumlshtireuml e sfi deumls ndaj rritjes seuml DigitAlb qeuml nuk do teuml jeteuml e lehteuml sidomos pas performanceumls jo teuml mireuml ekonomike neuml vitet e fundit fi nancimi neuml ulje nga shteti dhe reformeumls seuml papeumlrfunduar Popullariteti i RTSH nuk eumlshteuml peumlrmireumlsuar Menaxhimi jo i mireuml dhe prapambetja neuml krahasim me transmetuesit privateuml seuml bashku me mendimin e peumlrgjithsheumlm qeuml RTSH kontrollohet politikisht janeuml ndeumlr problemet kryesore teuml transmetuesit Stacioni mbetet ende larg peumlrmbushjes seuml misionit teuml tij publik Shpresohet qeuml menaxhimi i ri i stacionit do teuml hartojeuml njeuml strategji koherente dhe teuml fi llojeuml njeuml reformeuml teuml qeumlndrueshme Megjithateuml reforma e RTSH do teuml jeteuml e dhimbshme dhe si e tilleuml stacioni do teuml keteuml nevojeuml peumlr ndihmeseuml teuml reumlndeumlsishme neuml arritjen e misionit teuml tij

Programet profesionale dhe cileumlsore po vijneuml neuml rritje Megjithateuml tregu mbetet i mbipopulluar dhe megjitheuml zhurmeumln peumlr burimet e fi nancimit teuml medias nuk janeuml marreuml masa konkrete neuml keumlteuml drejtim Transparenca e burimeve teuml kapitalit teuml medias nevojiten medoemos neuml njeuml vend ku gazetareumlt teuml cileumlt nuk kaneuml kontrata pune shpesh kaneuml frikeuml teuml rrezikojneuml e teuml provokojneuml pronareumlt duke shkruar neuml meumlnyreuml teuml pavarur Organizatat peumlr median kaneuml beumlreuml peumlrpjekje teuml shumta peumlr teuml rritur ndeumlrgjegjeumlsimin peumlr kodet e etikeumls te gazetareumlt por veteuml-rregullimi efi kas ende nuk ka nisur Mangeumlsia e studimeve teuml tregut ose teuml teuml dheumlnave teuml tjera i pengon mjaft vlereumlsimet peumlr kushtet e medias shqiptare

S H Q I P Euml R I A

45

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

ANEKS1 LEGJISLACIONI I PEumlRMENDUR NEuml RAPORT

Fletorja Zyrtare eumlshteuml gazeta zyrtare e Shqipeumlriseuml

Direktiva 9736EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 30 qershor 1997 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin e disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 202 30 korrik 1997

Direktiva 200765EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 11 dhjetor 2007 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 33227 18 dhjetor 2007

Kodi Zgjedhor neni 136 neni 140 gjendet neuml httpeumleumleumlosceorgitem14076htmlhtml=1 (pareuml neuml 10 korrik 2007)

Ligji peumlr Transmetimet Numerike Ligji nr 9742 neuml 28 maj 2007 peumlr Transmetimet Numerike neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml

Ligji nr 8410 dateuml 30091998 Peumlr radion dhe televizionin publik e privat neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml Fletorja Zyrtare 20 tetor 1998 amenduar me ligjin nr 8657 dateuml 31072000 ligjin nr8794 dateuml 10052001 ligjin nr9016 dateuml 20022003 dhe ligjin nr9124 dateuml 29072003 si dhe Ligji nr 9677 i 13 janarit 2007

Ligji nr 9531 i cili ndryshon Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin me kapitullin ldquoPeumlr Radion dhe Televizionin Publik dhe Privatrdquo 11 maj 2006 Fletorja Zyrtare 65 2006

Ligji nr 9645 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2007rdquo i 27 neumlntorit 2006

Ligji nr 9836 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2008rdquo i 26 neumlntorit 2007

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

46

ANEKS 2 BIBLIOGRAFIA

Neuml anglisht

IREX Media Sustainability Index 2005 ndash Albania IREX Washington DC 2006

IREX Media Sustainability Index 2006 ndash Albania IREX Washington DC 2007

Neuml shqip

KKRT Vlereumlsim i teuml Ardhurave teuml Reklamave nga Monitorimi prillndashmaj 2005

KKRT Raporti Vjetor 2006 neuml Kuvendin e Shqipeumlriseuml

RTSH Raporti Vjetor peumlr Veprimtarineuml e RTSH 2006

Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007

Unioni i Gazetareumlve Shqiptareuml ldquoMbrojtja neuml puneuml dhe sigurimi social i punonjeumlsve teumlmedias njeuml domosdoshmeumlri peumlr shtypin e lireumlrdquo

S H Q I P Euml R I A

47

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Page 19: Televizioni në Europë: Raportet vijuese 2008 - Shqipëria · Media Program përpiqet të nxisë median e pavarur, profesionale dhe të qëndrueshme si dhe gazetarinë cilësore,

S H Q I P Euml R I A

19

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

C Peumlrfundimet kryesore teuml monitorimit vijues

1 AMBIENTI I PEumlRGJITHSHEumlM I TRANSMETIMEVE

11 Zhvillimet kyccedile neuml legjislacion dhe politika

Qeuml nga koha e botimit teuml ldquoTelevizioni neuml Europeumlrdquo neuml 2005 peumlrvoja e Shqipeumlriseuml ka qeneuml e pasur neuml aspektin e legjislacionit dhe politikave peumlr median me debate teuml nxehta rreth teuml ardhmes seuml autoriteteve rregullatore transparenceumls seuml fi nancimeve neuml media si dhe transmetimeve numerike Peumlrbeumlrja e autoriteteve rregullatore eumlshteuml ndryshuar me ligj Ndryshime teuml tjera ligjore peumlrpiqen teuml zvogeumllojneuml vareumlsineuml ekonomike teuml medias elektronike nga reklamat shteteumlrore dhe peumlr pasojeuml dhe nga abuzimet e mundshme

Pas debatesh teuml gjata dhe teuml gjalla mes pronareumlve teuml medias deputeteumlve rregullatoreumlve RTSH dhe shoqatave teuml industriseuml Shqipeumlria po peumlrgatitet peumlr teuml legalizuar platformeumln e saj dixhitale sipas Ligjit peumlr Transmetimet Dixhitale2 Transmetimet dixhitale neuml platformat satelitore dhe tokeumlsore janeuml zhvilluar me shpejteumlsi gjateuml tre viteve teuml kaluara duke arritur njeuml depeumlrtim teuml reumlndeumlsisheumlm Pas gati kateumlr vitesh transmetimi platforma televizive dixhitale DigitAlb pretendonte se kishte 120000 abonenteuml neuml fi llim teuml 2006 neuml Shqipeumlri dhe te shqiptareumlt qeuml jetojneuml jashteuml3 Caktimi i ndikimit teuml ligjit te DigitAlb dhe te abonenteumlt e tij do teuml jeteuml njeuml test i meumltejsheumlm peumlr autoritetin rregullator Nga ana tjeteumlr mbetet peumlr trsquou pareuml neumlse transmetuesit e tjereuml sidomos TVSH do teuml jeneuml neuml gjendje teuml investojneuml neuml dixhitalizimin dhe teuml konkurrojneuml me DigitAlb

TVSH vazhdon teuml mos e peumlrmbusheuml misionin e saj Drejtuesit e caktuar neuml fund teuml 2006 peumlrballen me detyreumln e veumlshtireuml e kthimit teuml stacionit neuml njeuml operator me teuml veumlrteteuml publik edhe pse vuan nga njeuml reumlnie e vazhdueshme e popullaritetit ndeumlrkoheuml qeuml audienca e stacioneve private ka ardhur neuml rritje Njeuml hap tejet i vonuar neuml keumlteuml drejtim u mor neuml gusht teuml vitit 2007 me hartimin e peumlrbashkeumlt teuml njeuml strategjie peumlr RTSH neuml ereumln dixhitale nga TVSH dhe Unioni Europian i Transmetimeve (EBU) me keumlshillimin e Divizionit teuml Medias seuml Keumlshillit teuml Europeumls

12 Masat ligjore teuml BE

Shqipeumlria e ka miratuar pjeseumlrisht legjislacionin dhe standartet europiane peumlr median Neuml vitin 1999 vendi fi rmosi dhe ratifi koi Konventeumln e Keumlshillit teuml Europeumls peumlr Televizionin Ndeumlrkufi tar dhe Protokollin e tij Shteseuml Shumeuml nga masat e Ligjit peumlr Radion dhe

2 Ligji nr 9742 i 28 maj 2007 neuml Transmetimet Numerike neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml (meuml tej Ligji peumlr Transmetimet Numerike)3 Sipas teuml dheumlnave nga DigitAlb (gjendet neuml httpwwwdigitalbtvkompania e pareuml neuml 31 korrik 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

20

Televizionin4 vijneuml nga kjo marreumlveshje dhe neuml njeuml meumlnyreuml peumlrmbushin disa nga keumlrkesat e Direktiveumls Televizioni Pa Kufi j (TVWF)5 si masat peumlr sponsorizimet reklamat teuml drejteumln e replikeumls dhe mbrojtjen e teuml miturve

Legjislacioni shqiptar peumlr median nuk ka peumlrfshireuml keumlrkesat e Direktiveumls TVWF peumlr teleshitjet dhe transmetimin e veprave europiane Ligji peumlr Transmetimet Numerike paraqiti keumlrkeseumln qeuml veprat europiane duhet teuml peumlrbeumljneuml 50 teuml programacionit teuml njeuml stacioni duke lejuar qeuml kjo peumlrqindje teuml arrihet neuml meumlnyreuml progresiveMegjithateuml respektimi i keumltyre standarteve duhet ende teuml monitorohet pasi ky ligj eumlshteuml ende mjaft i ri Kishte njeuml ide peumlr teuml caktuar njeuml grup pune teuml peumlrbeumlreuml nga tre eksperteuml teuml pavarur teuml medias teuml cileumlt do teuml rishikonin Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin dhe do teuml propozonin ndryshime qeuml do ta sillnin keumlteuml ligj neuml linjeuml me ligjet e BE Deri tani kjo nuk u realizua Komisioni i Peumlrhersheumlm Parlamentar peumlr Median dhe Mjetet e Informimit Publik (meuml pas Komisioni Parlamentar i Medias) po e kryen keumlteuml detyreuml por ritmi eumlshteuml i ngadalteuml duke pasur parasysh peumlrpareumlsiteuml e ccedileumlshtjeve teuml tjera neuml Parlament meuml sakteumlsisht reformeumln neuml drejteumlsi Megjithateuml ka peumlrpjekje peumlr teuml reformuar legjislacionin e medias Rregullatoreumlt dhe eksperteuml teuml Komisionit Parlamentar teuml Medias kaneuml paraqitur propozimet e tyre peumlr ndryshime ligjore por ende nuk eumlshteuml e qarteuml se cilat do teuml jeneuml hapat neuml vijim6

Edhe pse nuk ka patur njeuml monitorim teuml vazhduesheumlm se si janeuml zbatuar keumlto masa nuk ka patur ndonjeuml problem teuml veccedilanteuml7 Nga ana tjeteumlr zbatimi i masave teuml tjera teuml frymeumlzuara nga legjislacioni i BE peumlr median ka qeneuml jo i keumlnaqsheumlm Si neuml shumeuml sektoreuml teuml tjereuml neuml Shqipeumlri edhe industria e medias ka mungeseuml transparence dhe ligjet qeuml garantojneuml transparenceumln e proneumlsiseuml dhe fi nancimit mbeten teuml veumlshtira peumlr trsquou zbatuar Kjo peumlr shkak teuml mungeseumls seuml peumlrgjithshme teuml transparenceumls neuml treg Njeuml hap peumlrpara ishte njeuml amendim neuml korrik 2006 teuml Ligjit peumlr Radion dhe Televizionin qeuml i ndalonte pronareumlt e mediave teuml merrnin pjeseuml neuml tendera publikeuml8 Megjithateuml seumlrish peumlr shkak teuml mungeseumls seuml peumlrgjithshme teuml transparenceumls dhe dheumlnies seuml uleumlt teuml peumlrgjegjeumlsiseuml si nga ana e medias ashtu edhe nga ana e qeveriseuml kjo maseuml ligjore mund teuml anashkalohet me lehteumlsi

4 Ligji nr 8410 i 30 shtatorit 1998 peumlr Radion dhe Televizionin Publik dhe Privat neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml i ndryshuar me Ligjin nr 8657 i 31 korrikut 2000 Ligji nr 8794 i 10 majit 2001 Ligji nr 9016 i 20 shkurtit 2003 Ligji nr 9124 i 29 korrikut 2003 dhe Ligji nr 9677 i 13 janarit 2007 (meuml tej Ligji i Radios dhe Televizionit)5 Direktiva 9736EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 30 qershor 1997 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin e disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 202 30 korrik 1997 Direktiva 200765EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 11 dhjetor 2007 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 33227 18 dhjetor 20076 Intervisteuml me Vjollca Meccedile keumlshilltare praneuml Kryetares seuml Parlamentit Tiraneuml 17 janar 2008 7 Intervisteuml me Andrea Nathanailin Drejtor Programacioni praneuml KKRT Tiraneuml 6 korrik 2007 8 Ligji i Radios dhe Televizionit neni 20

S H Q I P Euml R I A

21

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

13 Tregu i transmetimeve

Stacionet televizive vazhdojneuml teuml shtohen neuml numeumlr dhe mund teuml argumentohet edhe qeuml cileumlsia ka ardhur neuml rritje por pa patur studime sistematike dhe teuml besueshme peumlr shikueshmeumlrineuml peumlrqindja e veumlrteteuml e tregut peumlr ccedildo stacion mbetet e panjohur Instituti i Sondazheve dhe Opinioneve i cili meuml pareuml ka beumlreuml peumlrpjekje peumlr teuml matur shikueshmeumlrineuml ka nisur njeuml peumlrpjekje teuml re peumlr studim shikueshmeumlrie neuml vitin 2007 Megjithateuml eumlshteuml ende hereumlt peumlr teuml patur rezultate teuml qarta Peumlr shembull Top Channel njeuml stacion qeuml nuk ka patur licenseuml kombeumltare deri neuml janar teuml 2008 mendohet se geumlzon njeuml peumlrqindje mesatare shikueshmeumlrie prej 70 peumlrqind9 Edhe pse nuk ka asnjeuml dyshim qeuml stacioni eumlshteuml shumeuml i ndjekur kjo shifeumlr eumlshteuml njeuml vlereumlsim i peumlrafeumlrt i eksperteumlve dhe veumlzhguesve pa asnjeuml teuml dheumlneuml zyrtare qeuml ta mbeumlshteseuml keumlteuml Stacionet e tjera meuml teuml ndjekura televizive mendohen se janeuml TV Klan Vizion+ TV Koha si dhe stacionet me lajme News24 dhe Alsat Edhe pse TVSH ende ka mbulimin meuml teuml madh teuml territorit ldquocileumlsia programore neuml uljerdquo10 ka sjelleuml humbjen e avantazhit teuml konkurrenceumls

2 RREGULLIMI DHE LICENSIMI I SEKTORIT TEuml TELEVIZIONIT

21 Autoritetet dhe korniza rregullatore

Deri neuml 2006 Ligji peumlr Radion dhe Televizionin thoshte se KKRT ishte njeuml organ i pavarur i peumlrbeumlreuml nga kryetari neumlnkryetari dhe peseuml aneumltareuml teuml zgjedhur neuml bazeuml teuml peumlrvojeumls dhe meritave neuml fushat sociale ligjore teuml arsimit dhe teuml medias Presidenti i Republikeumls propozonte njeuml kandidat ndeumlrsa gjashteuml teuml tjereumlt propozoheshin nga Komisioni Parlamentar i Medias Meuml pas Parlamenti zgjidhte aneumltareumlt dhe kryetarin me votim me shumiceuml teuml thjeshteuml11

Neuml shkurt 2006 qeveria propozoi njeuml ndryshim ligjor qeuml do teuml shkurtonte KKRT neuml peseuml aneumltareuml dhe do teuml ndryshonte formuleumln e emeumlrimit Duke pretenduar se formula e peumlrfaqeumlsimit teuml balancuar neuml organin rregullator ishte e qarteuml qeuml nuk funksiononte qeveria propozoi njeuml peumlrfshirje meuml teuml gjereuml teuml shoqeumlriseuml civile shoqatave teuml medias akademikeumlve dhe organizatave teuml tjera teuml ngjashme neuml procesin e emeumlrimit Propozimi ndezi njeuml debat teuml gjalleuml dhe krijoi njeuml klimeuml dyshimi mes paleumlve teuml interesuar shumica e teuml cileumlve mendonin se qeveria donte teuml vinte KKRT neumln kontroll Ndeumlrkoheuml qeuml teuml gjitheuml binin dakord se ekzistonte njeuml nevojeuml e forteuml peumlr reformeuml shumeuml teuml tjereuml shpreheumln shqeteumlsimin se ky propozim nuk garantonte ndonjeuml peumlrmireumlsim ldquoSi aneumltar i Komisionit Parlamentar teuml Medias besoj se neuml keumlteuml fusheuml duhen beumlreuml ndryshime por ta sjelleumlsh keumlteuml propozim fshehurazi sidomos nga qeveria dhe sidomos kur po fl asim peumlr pushtetin e kateumlrt qeuml eumlshteuml media kjo leuml njeuml shije teuml keqerdquo12

9 A Stefani Teuml pavarurit kali i Trojeumls neuml media Panorama 16 shkurt 2006 f 1710 IREX Media Sustainability Index 2006 ndash Shqipeumlria IREX Washington DC 2007 f 6 Gjendet neuml website e IREX te httpwwwirexorgprogramsMSI_EUR2006albaniaasp (i pareuml neuml 1 gusht 2007) (meuml tej IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria)11 OSIShqipeumlria kapitulli peumlr autoritetin rregullator f 194 19912 N Lesi ldquoA duhet teuml merremi me ligjin peumlr mediat elektronikerdquo Koha Joneuml 10 shkurt 2007 f 3

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

22

Peumlrveccedil shqeteumlsimit peumlr peumlrmbajtjen e amendamentit shumeuml stacione televizive shoqatat e gazetareumlve peumlrfaqeumlsues teuml shoqeumlriseuml civile dhe eksperteuml teuml medias kundeumlrshtuan mungeseumln e debatit dhe keumlshillimit peumlrpara paraqitjes seuml amendamenteve neuml Parlament Peumlr pasojeuml Komisioni Parlamentar i Medias ftoi pronareumlt dhe drejtoreumlt e mediave meuml teuml reumlndeumlsishme si dhe kryetareumlt e shoqatave teuml gazetareumlve juristeuml dhe peumlrfaqeumlsues teuml shoqeumlriseuml civile qeuml teuml paraqisnin propozimet e tyre

Ligji i tanisheumlm u miratua neuml parlament neuml maj 2006 pas njeuml debati teuml nxehteuml Edhe pasi Presidenti vuri veton dhe e ktheu ligjin ai u miratua seumlrish neuml qershor 2006 dhe u beuml i detyruesheumlm Ideja e qeveriseuml peumlr teuml shkurtuar aneumltareumlt e KKRT neuml peseuml aneumltareuml u pranua me kusht qeuml shoqatat dhe grupet e meumlposhtme mund teuml propozojneuml teuml pakteumln kateumlr kandidateuml peumlr secilin aneumltar13

shoqatat dhe grupimet e mediave elektronike

shoqatat e medias seuml shkruar

universitetet dhe shoqatat e inxhinieriseuml elektrike dhe elektronike

shoqatat e juristeumlve fakultetet e Ligjit dhe Dhoma Kombeumltare e Avokateumlve

partiteuml parlamentare

Nga keumlta kandidateuml Komisioni i Medias duhet teuml peumlrzgjedheuml jo meuml shumeuml se dy kandidateuml peumlr ccedildo post dhe ua propozon ato Parlamentit peumlr votimin peumlrfundimtar14 Ligji i ndryshuar thoteuml gjithashtu se kandidateumlt me grada shkencore janeuml teuml parapeumllqyer dhe se keumlto grada janeuml teuml detyruara peumlr kandidateumlt e nominuar nga universitetet dhe nga shoqatat e inxhinieriseuml elektrike dhe elektronike15

Ligji i ndryshuar peumlr Radion dhe Televizionin gjithashtu ngushtoi kriteret peumlr zgjedhje si aneumltar i KKRT Peumlr shembull aneumltareumlt e partive ose shoqatave politike ose personat qeuml kaneuml qeneuml apo kaneuml konkurruar peumlr postin e kryebashkiakut ose peumlr deputet apo qeuml kaneuml qeneuml aneumltareuml teuml Keumlshillit teuml Ministrave apo prefekteuml neuml dy mandatet e fundit nuk mund teuml zgjidhen16 Ky ndryshim beumlnte pjeseuml neuml shndeumlrrimin e KKRT neuml njeuml organ meuml profesional

Debati qeuml pasoi zgjedhjen e aneumltareumlve teuml KKRT sipas formuleumls seuml re ishte akoma meuml i ndezur Aneumltareumlt e rinj u emeumlruan neuml 29 korrik 2006 gjateuml sesionit peumlrfundimtar teuml Parlamentit para pushimeve verore Deputeteumlt e opoziteumls refuzuan teuml votonin Emeumlrimi i aneumltareumlve teuml KKRT seuml bashku me ata teuml Keumlshillit Drejtues teuml TVSH erdhi neuml njeuml koheuml kur kriza midis shumiceumls dhe politikaneumlve teuml opoziteumls kishte arritur kulmin Arsyeja peumlr keumlteuml peumlrplasje ishte mosmarreumlveshja peumlr ndryshimet neuml ligjin e transmetimeve dhe peumlr reformeumln elektorale e cila eumlshteuml ende neuml proces neuml Shqipeumlri Por neuml vereumln e 2006 teuml gjitha keumlto ccedileumlshtje ishin veccedilaneumlrisht

13 Ligji nr 9531 i cili amendon Ligjin e Radios dhe Televizionit me kapitullin Peumlr Radion dhe Televizionin Publik dhe Privat 11 maj 2006 Fletorja Zyrtare nr 65 2006 neni 2 paragrafi 114 Ibid paragrafi 215 Ibid paragrafi 3 dhe 416 Ibid neni 4

bull

bull

bull

bull

bull

S H Q I P Euml R I A

23

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

polemizuese duke pasur parasysh qeuml po afroheshin zgjedhjet lokale teuml shkurtit teuml 2007 Kur paleumlt neuml parlament arriteumln marreumlveshjen neuml 30 korrik 2006 ajo marreumlveshje peumlrfshinte edhe angazhimin peumlr ta kthyer seumlrish numrin e aneumltareumlve teuml KKRT neuml shtateuml dhe se dy aneumltareumlt shteseuml do teuml emeumlroheshin nga deputeteumlt e opoziteumls nga kandidateumlt e shoqeumlriseuml civile17

Megjithateuml neuml vend qeuml teuml rritej aneumltareumlsia e KKRT u ul neuml kateumlr aneumltareuml pas doreumlheqjes seuml kryetarit Ledi Bianku neuml qershor 2007 Derisa vendet bosh u ploteumlsuan neuml shtator 2007 KKRT ka marreuml veteumlm vendime qeuml nuk keumlrkonin njeuml shumiceuml Kjo gjeuml pengoi puneumln e saj

Ndeumlrkoheuml neuml njeuml klimeuml dyshimi dhe kritikash nga politikaneumlt e opoziteumls dhe nga disa stacione televizive qeuml pretendonin se KKRT ishte ende njeuml organ i politizuar rregullatori ka kryer njeuml reformeuml teuml brendshme Neuml dhjetor 2006 parlamenti miratoi njeuml rishikim teuml skemeumls administrative qeuml e rriste stafi n e KKRT nga 32 neuml 4818 si dhe ristrukturonte departamentet e saj duke theksuar peumlrmireumlsimin e monitorimit si teuml pirateriseuml seuml sinjalit dhe teuml mbulimit territorial teuml medias elektronike Gjithashtu skema propozonte teuml krijonte njeuml njeumlsi teuml marreumldheumlnieve publike peumlr teuml peumlrmireumlsuar transparenceumln e rregullatorit Reforma meuml e ndjeshme kishte teuml beumlnte me rritjen e departamentit teuml programacionit nga gjashteuml aneumltareuml neuml 16 peumlr teuml peumlrmireumlsuar peumlrmbajtjen e medias elektronike Kur keumlto ndryshime teuml peumlrfundojneuml departamenti pritet teuml jeteuml neuml gjendje teuml monitorojeuml edicionet informative peumlrditeuml si dhe reklamat problemet etike dhe ccedileumlshtje teuml tjera qeuml KKRT nuk i ka mbuluar meuml pareuml19

Gjithashtu plani propozoi ndryshime neuml keumlshillin e ankesave teuml KKRT njeuml organ keumlshillimor peumlrgjegjeumls peumlr trajtimin e aspekteve morale dhe etike teuml programeve Megjithateuml vendimet e tij nuk kaneuml forceuml ligjore20 Me planet peumlr reformeuml ky organ eumlshteuml ndryshuar neuml Keumlshill Etike I peumlrbeumlreuml nga tre aneumltareuml si meuml pareuml teuml cileumlt janeuml eksperteuml teuml medias teuml emeumlruar nga rregullatori Keumlshilli i Etikeumls eumlshteuml peumlrgjegjeumls peumlr ndeumlrgjegjeumlsimin e publikut peumlr normat etike dhe shkeljet neuml programe ldquoKy vizion lind nga koncepti qeuml institucionet jo veteumlm duhet teuml ndjekin preferencat e publikut neuml lidhje me aspektet etike neuml media me profesionalizeumlm dhe gjykim teuml specializuar ato duhet teuml udheumlheqin shoqeumlrineuml drejt standarteve meuml teuml lartardquo21

Neuml keumlteuml meumlnyreuml Keumlshilli i Etikeumls pritet teuml marreuml njeuml rol meuml aktiv sesa thjesht teuml pranojeuml ankesa nga publiku Megjithateuml eumlshteuml ende hereumlt peumlr teuml vlereumlsuar impaktin e keumltyre ndryshimeve pasi Keumlshilli u krijua neuml qershor 2007 dhe sapo e ka nisur veprimtarineuml e tij Plani i reformeumls eumlshteuml neuml fazeumln peumlrfundimtare teuml zbatimit22

17 Marreumlveshja e 30 korrikut 2006 i peumlrmendur neuml D Ndrenika ldquoArrihet marreumlveshja PDndashPS ploteumlsohenkeumlrkesat e opoziteumlsrdquo Shekulli 31 gusht 2006 f 318 KKRT Relacioni Shpjegues peumlr Parlamentin i marreuml nga KKRT19 Ibid20 OSIShqipeumlria kapitulli peumlr autoritetin rregullator f 194ndash19921 KKRT Raport Vjetor neuml Kuvendin e Shqipeumlriseuml 2006 gjendet neuml httpwwwkkrtgovalimagesstorieskkrtfi lesRaporti-Perfundimtar-2006zip(i pareuml neuml 15 korrik 2007) (meuml tej KKRT Raporti Vjetor 2006)22 Intervisteuml me Elona Kana Drejtoresheuml e Departamentit Juridik dhe teuml Licensave praneuml KKRT Tiraneuml 18 janar 2008

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

24

22 Sistemi i licensimit

Reforma e KKRT nuk pati pasoja peumlr sistemin e dheumlnies seuml licensave teuml transmetimit Ndryshimi i veteumlm ka teuml beumljeuml me fuqineuml peumlr teuml dheumlneuml licensa peumlr transmetime numerike njeuml ligj ky qeuml u miratua neuml qershor 2007 por mbetet ende peumlr trsquou zbatuar23

Peumlrsa i peumlrket licensimeve dy nga vendimet e KKRT kaneuml ngjallur polemika neuml tre vitet e fundit njeuml kishte teuml beumlnte me dheumlnien e njeuml license transmetimi njeuml stacioni televiziv lokal dhe tjetri peumlr heqjen e antenave teuml transmetimit teuml disa stacioneve televizive

Neuml mes teuml prillit 2007 KKRT njoftoi peumlr njeuml inspektim teuml spektrit teuml frekuencave neuml teuml gjitheuml vendin Mediat elektronike qeuml operonin pa licensa u njoftuan se duhej teuml ndeumlrprisnin transmetimet24 Sipas ish-kryetarit teuml KKRT Ledi Bianku ky pastrim i spektrit kishte peumlr qeumlllim teuml mundeumlsonte zbatimin e Planit teuml Frekuencave duke fuqizuar keumlshtu konkurrenceumln midis operatoreumlve ekzistues para fi llimit teuml transmetimeve dixhitale25 Neuml 9 Maj 2007 KKRT vendosi teuml hiqte antenat e paautorizuara teuml transmetimit neuml disa qytete Keumlto antena i peumlrkisnin Top Channel TV Vizion Plus TV Telesport dhe TV Koha teuml cilat e akuzuan rregullatorin se po merrte vendime politike dhe se po i hiqte antenat peumlr shkak teuml qeumlndrimit kritik teuml keumltyre televizioneve kundeumlr qeveriseuml

KKRT u peumlrgjigj se inspektimi ishte lajmeumlruar para shtateuml muajsh neuml peumlrputhje me kriteret ligjore teuml licensimit26 Bianku peumlrseumlriti se rregullatori ishte i detyruar teuml zbatonte planin kombeumltar teuml frekuencave peumlr teuml beumlreuml vend peumlr njeuml transmetues teuml ri kombeumltar dhe peumlr lanccedilimin e transmetimeve numerike27 Neuml fakt njeuml muaj pas keumltij vendimi KKRT njoftoi peumlr njeuml tender peumlr njeuml stacion televiziv teuml kateumlrt kombeumltar28 Top Channel dhe Vizion Plus aplikuan peumlr licenseumln e re kombeumltare dhe neuml 21 janar 2008 Top Channel u beuml stacioni i kateumlrt televiziv privat kombeumltar

23 OSIShqipeumlria kapitulli peumlr autoritetin rregullator f 194ndash19924 KKRT Njoftim peumlr Shtyp ldquoInspektimi i Gjitheuml Spektrit teuml Frekuencave neuml Shqipeumlrirdquo gjendet neumlhttpwwwkkrtgovalcontentview261 (i pareuml neuml 15 qershor 2007)25 Studimi i vitit 2002 i KKRT peumlr planin e frekuencave peumlr televizionin analog u rifreskua neuml 2007 sipas rishpeumlrndarjes seuml frekuencave sipas vendimeve teuml Konferenceumls Rajonale teuml Radiokomunikacioneve neuml 2006 (RRC-06)26 Njoftim peumlr shtyp i KKRT ldquoKKRT do teuml ploteumlsojeuml Planin e Inspektimit teuml Spektritrdquo 10 maj 2007 Gjendet neuml httpwwwkkrtgovalcontentview33 (pareuml neuml 10 qershor 2007) shih gjithashtu Intervisteuml e pabotuar me Ledi Biankun Kryetar i KKRT gjendet neuml httpwwwkkrtgovalcontentview331 (pareuml neuml 10 qershor 2007) (Beumlhet fjaleuml peumlr njeuml intervisteuml qeuml njeuml gazeteuml shqiptare zhvilloi me kryetarin e KKRT dhe meuml voneuml nuk u botua KKRT e botoi intervisteumln neuml faqen e saj teuml Internetit)27 Ibid28 Njoftim peumlr shtyp i KKRT gjendet neuml httpwwwkkrtgovalcontentview311 (pareuml neuml 10 qershor 2007)

S H Q I P Euml R I A

25

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Paralelisht me keumlteuml tender KKRT rinisi fushateumln e heqjes seuml antenave teuml paligjshme neuml tetor 2007 neuml Elbasan dhe Korccedileuml Neuml Gjirokasteumlr KKRT gjithashtu konfi skoi antenat dhe pajisjet e disa kanaleve televizive greke qeuml po transmetonin pa licensa neuml jug teuml vendit29

Saga e antenave televizive u parapri nga njeuml debat tjeteumlr qeuml lidhej me dheumlnien e njeuml license transmetimi njeuml stacioni lajmesh teuml vendosur neuml Tiraneuml KKRT me aneumltareumlsineuml e meumlparshme e kishte ngrireuml procesin e licensimit peumlr Tiraneumln dhe Durreumlsin neuml maj 200330 Neuml 17 qershor 2006 KKRT vendosi teuml ngrinte procesin e licensimit neuml teuml gjitheuml vendin31 Teuml dyja vendimet niseshin nga kaosi qeuml kishte pushtuar spektrin e frekuencave sidomos peumlrreth kryeqytetit si dhe nga mungesa e planit kombeumltar teuml frekuencave32 KKRT e tanishme tha se asnjeuml nga keumlto vendime nuk kishte bazeuml ligjore33 e kundeumlrta ato ishin ldquoabsurderdquo dhe ldquodiskriminueserdquo pasi KKRT e meumlparshme kishte dheumlneuml licensa neuml zona ku veteuml kishte ndaluar licensimin e stacioneve televizive34 Keumlshtu KKRT i dha fund ngrirjes seuml licensave dhe hapi driteumln e gjelbeumlr peumlr licensimin e 21 operatoreumlve teuml rinj ndeumlr teuml cileumlt shtateuml stacione televizive lokale 12 televizione kablloreuml dhe dy radio lokale neuml 2006 dhe neuml fi llim teuml 200735

Vendimi meuml i diskutuesheumlm lidhej me Ora TV njeuml kanal qeuml transmeton veteumlm lajme Disa paleuml peumlrfshireuml edhe stacione teuml tjereuml televiziveuml gazetareuml dhe politikaneuml teuml opoziteumls thaneuml se Ora TV nuk duhej teuml kishte marreuml licenseuml Zeumlri meuml kritik ishte ai i News24 TV stacion lajmesh nga meuml teuml ndjekurit i cili pretendoi se KKRT kishte shkelur ligjin duke licensuar njeuml kompani qeuml nuk e kishte kapitalin e nevojsheumlm peumlr teuml hapur njeuml televizion Kjo sepse Ora shpk kompania qeuml zoteumlron Ora TV pranoi se kishte njeuml kapital prej ALL 100000 (euro8160) ndeumlrsa minimumi i keumlrkuar nga rregullatori ishte njeuml garanci prej ALL 25 milion (euro2040000)36

Peumlr meuml tepeumlr News24 TV aludoi se Ora TV kishte konfl ikt interesi pasi Ilda Prifti pronarja e Ora shpk37 ishte kusheumlrira e Alba Gineumls e cila zoteumlron 40 peumlrqind teuml kompaniseuml qeuml zoteumlron TV Klan televizion kombeumltar sipas artikujve neuml shtyp38 Ligji ndalon pronareumlt e njeuml transmetuesi kombeumltar teuml zoteumlrojneuml aksione drejtpeumlrdrejt ose teumlrthorazi neuml njeuml transmetues tjeteumlr39 Neuml keumlteuml rast nuk kishte shkelje teuml dukshme teuml ligjit pasi pronareumlt ishin individeuml teuml ndrysheumlm Megjithateuml kritikeumlt theksuan faktin qeuml Prifti e cila ishte 18 vjeccedil kur Ora TV mori licenseumln nuk i kishte peumlrvojeumln profesionale dhe kapitalin peumlr teuml krijuar njeuml kanal televiziv dhe

29 Njoftimet peumlr shtyp teuml KKRT tetor 2007 gjenden neuml httpwwwkkrtgovalcontentarchivecategory2007101 (pareuml neuml 24 janar 2008)30 Vendimi nr143 i KKRT cituar neuml Raportin Vjetor teuml KKRT 2006 f631 Vendimi nr 501 i KKRT cituar neuml Raportin Vjetor teuml KKRT 2006 f632 Intervisteuml me ish-kryetarin e KKRT Sefedin Ccedilela ldquoTeuml gjitha gabimet e Biankut dhe Dodeumlspeumlr licenseumln e rerdquo Gazeta Shqiptare 25 dhjetor 2006 f 733 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 734 Ibid f835 Ibid f1536 Ibid37 Informacion i marreuml nga autori prej KKRT Departamenti Juridik dhe i Licensave 13 korrik 200738 Ibid39 OSIShqipeumlria sektori mbi transmetuesit privateuml f 226

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

26

ishte thjesht njeuml kukull qeuml fshihte pronareumlt e veumlrteteuml40 Pas ankesave teuml beumlra nga News24 TV Prokuroria e Peumlrgjithshme nisi njeuml hetim peumlr keumlteuml ccedileumlshtje neuml dhjetor 2006 Duke keumlmbeumlngulur se vendimi i saj ishte neuml peumlrputhje teuml ploteuml me ligjin KKRT pretendoi se ajo ishte keumlshilluar edhe me Autoritetin peumlr Konkurrenceumln dhe Zyreumln e Regjistrit Tregtar41

Sipas ligjit teuml transmetimeve KKRT eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr dheumlnien e licensave peumlr transmetimet numerike Ligji beumln dallimin midis tre lloj licensave peumlr siguruesit e sheumlrbimit peumlr operatoreumlt e rrjetit dhe peumlr siguruesit e peumlrmbajtjes

Licensat peumlr rrjetet numerike tokeumlsore ndahen si meuml poshteuml

kombeumltare (e vlefshme peumlr dhjeteuml vjet) kur mbulojneuml jo meuml pak se 80 peumlrqind teuml vendit

rajonale (e vlefshme peumlr teteuml vjet) kur mbulojneuml deri neuml kateumlr njeumlsi administrative neuml kufi

gjeografi keuml me njeumlra-tjetreumln

lokale (e vlefshme peumlr teteuml vjet) kur mbulojneuml veteumlm njeuml njeumlsi administrative42

KKRT duhet teuml japeuml licensat neuml peumlrputhje teuml ploteuml me Planin e Frekuencave teuml miratuar nga RRC-06 Neumlse njeuml operator dixhital planifi kon teuml ndeumlrtojeuml njeuml rrjet duke peumlrdorur njeuml frekuenceuml qeuml eumlshteuml e zeumlneuml nga njeuml operator analog ateumlhereuml KKRT duhet trsquoi japeuml njeuml frekuenceuml tjeteumlr operatorit analog dhe teuml mbulojeuml shpenzimet e transferteumls Neumlse rregullatori nuk mund trsquoi mbulojeuml keumlto shpenzime kostot duhen mbuluar edhe nga operatori dixhital43

Ligji i detyron operatoreumlt analogeuml teuml vazhdojneuml teuml transmetojneuml derisa peumlrqindja e familjeve qeuml ndjekin transmetimet analoge teuml bjereuml poshteuml 10 peumlrqind teuml teumlreuml zoneumls seuml transmetimit Nga ana tjeteumlr RTSH ka teuml drejteumln teuml peumlrdoreuml dy nga shtateuml frekuencat kombeumltare teuml caktuara nga RRC-06 peumlr peumlrdorim dixhital peumlr Shqipeumlrineuml

KKRT eumlshteuml gjithashtu peumlrgjegjeumlse peumlr licensimin e siguruesve teuml peumlrmbajtjes44 Licensat mund trsquou jepen transmetuesve peumlr teuml transmetuar ose njeuml program televiziv apo radiofonik ose njeuml ldquobuqeteumlrdquo programesh Ccedildo sheumlrbim programi gjithashtu duhet teuml licensohet nga KKRT e cila peumlrcakton kriteret dhe kushtet peumlr programet si dhe teuml drejtat dhe detyrimet e teuml licensuarit Neuml keumlteuml kuadeumlr transmetuesit ekzistues analogeuml mund teuml konsiderohen tashmeuml teuml licensuar si sigurues teuml peumlrmbajtjes derisa sinjali analog teuml fi ket

Ligji gjithashtu vendos disa detyrime peumlr operatoreumlt e rrjeteve numerike Ato duhet teuml ofrojneuml teuml pakteumln 50 peumlrqind teuml sheumlrbimeve teuml tyre falas ndeumlrsa transmetuesi i sheumlrbimit publik nuk mund teuml keumlrkojeuml pageseuml peumlr ndonjeuml program teuml vetin

40 Gazmend Janku ldquoProkuroria nis hetimin peumlr skandalin e licenseumls neuml KKRTrdquo Gazeta Shqiptare 24 dhjetor 2006 f 1041 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 1842 Ligji i Transmetimeve Numerike neni 343 Ibid neni 344 Ibid neni 5

bull

bull

bull

S H Q I P Euml R I A

27

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Edhe pse KKRT ende nuk ka nisur teuml japeuml licensa numerike i ka vendosur tashmeuml kriteret peumlr dheumlnien e licensave peumlr operatoreumlt e rrjetit45 Keumlto kritere keumlrkojneuml njeuml kapital minimal prej ALL 1 bilion (Lek) ose euro817 milioneuml peumlr licenseuml kombeumltare ose ALL 400 milioneuml (euro327 milioneuml) peumlr njeuml licenseuml rajonale si dhe ALL 100 milioneuml (euro817000) peumlr njeuml licenseuml lokale Peumlrveccedil keumlsaj transmetuesit numerikeuml duhet teuml peumlrmbushin disa keumlrkesa teuml tjera peumlrfshireuml keumltu korrekteumlsineuml dhe pavareumlsineuml editoriale neuml sheumlrbimet e tyre teuml lajmeve dhe ato informative

Neuml pamje teuml pareuml kriteret e licensimit duken teuml drejta dhe neuml ndihmeuml teuml publikut sidomos peumlrsa i peumlrket theksit peumlr teuml zgjedhur standarde jo-ekskluzive transparenceumls seuml kostove dhe zgjedhjes seuml larmishme teuml peumlrmbajtjes Rregullatori ka fuqineuml teuml mbikqyreuml kriteret e licensimit dhe teuml zgjedheuml teuml licensuarit Normalisht kjo keumlrkon njeuml autoritet teuml pavarur teuml fuqisheumlm dhe profesional Fatkeqeumlsisht megjitheuml progresin e beumlreuml KKRT ende duhet teuml provojeuml qeuml i meriton ploteumlsisht keumlto epitete

Edhe pse procesi i licensimit dixhital ende duhet teuml fi llojeuml televizioni dixhital ka mbeumlrritur neuml Shqipeumlri kur DigitAlb nisi transmetimet neuml 15 korrik 2004 megjitheuml kundeumlrshtimin e forteuml si nga autoriteti rregullator ashtu edhe nga stacionet e tjera televizive DigitAlb eumlshteuml neuml transmetim peumlr gati kateumlr vjet tashmeuml duke pasur njeuml numeumlr gjithnjeuml neuml rritje abonenteumlsh 120000 neuml fi llim teuml 2006 sipas shifrave meuml teuml fundit qeuml disponohen46 Kompania ka deklaruar qeuml numri i abonenteumlve eumlshteuml rritur qeuml ateumlhereuml Deri neuml 2006 DigitAlb mbulonte me sinjal Shqipeumlrineuml Pereumlndimore nga Shkodra neuml veri deri neuml Vloreuml neuml jug47 Peumlr momentin kompania pretendon se mbulon teuml gjitheuml vendin48 Megjithateuml sipas ligjit peumlr transmetimet numerike veprimtaria e saj mund teuml beumlhej problematike pasi mbulimi me sinjal nga kompania do teuml keumlrkonte kateumlr licensa kombeumltare ndeumlrkoheuml qeuml ligji thoteuml se asnjeuml operator nuk mund teuml marreuml meuml shumeuml se njeuml licenseuml kombeumltare DigitAlb ofron njeuml buqeteuml tokeumlsore me 38 kanale tematike dhe teuml peumlrgjithshme si dhe me dy stacione radiofonike Peumlr teuml qeneuml neuml rregull me ligjin stacioni do teuml duhej teuml shkurtonte neuml meumlnyreuml drastike numrin e kanaleve teuml ofruara Kjo do teuml jeteuml akoma meuml e ndeumlrlikuar pasi tashmeuml DigitAlb ka njeuml numeumlr teuml reumlndeumlsisheumlm klienteumlsh dhe shumeuml pak kompani duket se kaneuml interes peumlr teuml hyreuml neuml keumlteuml sektor teuml ri dhe mjaft teuml kushtuesheumlm

Neuml fakt debatet qeuml paraprineuml miratimin e ligjit u peumlrqendruan neuml pasojat qeuml ai do teuml kishte neuml tregun ekzistues ku DigitAlb eumlshteuml kthyer neuml njeuml lojtar teuml suksessheumlm Peumlrfaqeumlsuesit e DigitAlb keumlmbeumlnguleumln qeuml ata nuk keumlrkonin gjeuml tjeteumlr veccedilse legalizimin e veprimtariseuml seuml tyre pa u dashur trsquoia nisnin nga zeroja49 Qeveria e paraqiti ligjin neuml parlament neuml shkurt 2007 neuml njeuml koheuml kur parlamenti kishte miratuar ndash neuml bashkeumlpunim me Keumlshillin e Europeumls ndash njeuml plan veprimi peumlr teuml rishikuar legjislacionin e medias dhe peumlr teuml hartuar njeuml ligj peumlr transmetimet numerike deri neuml fund teuml vitit Pronareumlt dhe drejtoreumlt e medias protestuan faktin qeuml nuk ishin keumlshilluar peumlr njeuml ligj kaq teuml reumlndeumlsisheumlm Peumlr meuml tepeumlr pas disa seancave deumlgjimore me paleumlt

45 Kriteret e KKRT peumlr licensimin numerik46 Faqja e DigitAlb neuml Internet gjendet neuml httpwwwdigitalbtvkompania (pareuml neuml 12 mars 2008)47 Intervisteuml me Altin Petre Menaxher IT i DigitAlb Tiraneuml 16 maj 200648 Faqja neuml Internet e DigitAlb httpwwwdigitalbalkompaniaphp (pareuml neuml 17 mars 2008)49 Minutat e Mbledhjes seuml Komisionit Parlamentar teuml Medias 20 prill 2007 gjendet neumlhttpwwwparlamentaldokumentiaspid=2351ampkujam=Komisioni (pareuml neuml 18 tetor 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

28

e interesuara dhe pas marrjes seuml komenteve dhe sugjerimeve nga Organizata peumlr Sigurim dhe Bashkeumlpunim neuml Europeuml (OSBE) Keumlshilli i Europeumls dhe Komisioni Europian shumica qeveriseumlse e miratoi ligjin pa miratimin e pakiceumls e cila nuk pranoi teuml votonte Debati peumlr amendamentet e ligjit nuk u peumlrqendrua shumeuml neuml qeumlllimin dhe pasojat e tyre gjeuml qeuml ngre pikeumlpyetje se me sa efi kasitet do teuml zbatohet ky ligj

Ligji nuk specifi kon njeuml dateuml peumlr fi kjen e sinjalit analog edhe pse i detyron transmetuesit qeuml programet e tyre teuml gjenden si neuml sinjalin analog ashtu edhe neuml ateuml numerik derisa sinjali numerik teuml arrijeuml neuml meuml shumeuml se 90 peumlrqind teuml zoneumls seuml licensuar Kjo maseuml mund teuml nxiseuml siguruesit e sheumlrbimit dhe operatoreumlt e rrjetit teuml peumlrshpejtojneuml procesin e dixhitalizimit por nga ana tjeteumlr transmetuesit do teuml keneuml kosto meuml teuml larta gjateuml periudheumls seuml transmetimit simultan Peumlr meuml tepeumlr do teuml jeteuml e veumlshtireuml teuml peumlrshpejtohet procesi i dixhitalizimit pa ndihma nga shteti peumlr dekoderat

Qeuml nga miratimi i ligjit KKRT eumlshteuml keumlshilluar me DigitAlb peumlr kriteret e licensimit KKRT eumlshteuml ndihmuar nga OSBE peumlr teuml hartuar Strategjineuml peumlr Kalimin neuml Transmetime Numerike Procesi i licensimit dixhital mbetet i ngrireuml derisa teuml miratohet Strategjia e cila duhet ende teuml peumlrfundohet dhe teuml botohet Ajo duhet teuml marreuml parasysh edhe rolin e DigitAlb

3 RREGULLIMI DHE MENAXHIMI I TRANSMETUESIT TELEVIZIV TEuml SHEumlRBIMIT PUBLIK

31 Legjislacioni dhe politikat peumlr transmetuesin publik

Amendamentet e 2006 peumlr Ligjin e Radios dhe Televizionit i cili rregullon RTSH pateumln pasoja neuml rregullimin e transmetuesit teuml sheumlrbimit publik Megjithateuml masat kryesore peumlr misionin publik teuml stacionit dhe peumlr peumlrmbajtjen janeuml teuml njeumljtat

Legjislacioni i ri peumlr transmetimin dixhital i jep njeuml rol teuml veccedilanteuml RTSH Dy nga shtateuml freku-encat kombeumltare qeuml i janeuml caktuar Shqipeumlriseuml deri neuml 2015 i rezervohen RTSH KKRT i ka rekomanduar RTSH qeuml kanalin e dyteuml ta transmetojeuml drejtpeumlrdrejt neuml meumlnyreuml dixhitale50 Neuml fakt neuml korrik 2007 TVSH peumlrgatiti njeuml plan reforme neuml bashkeumlpunim me Unionin Europian teuml Transferimit (EBU) i cili peumlrqendrohet neuml kalimin neuml dixhitalizim Eumlshteuml ende hereumlt peumlr teuml para-shikuar neumlse kjo strategji do teuml jeteuml e mundur dhe e suksesshme Eumlshteuml e sigurt qeuml do teuml nevojitet mbeumlshtetje teuml bollshme fi nanciare si dhe njeuml zbatim i rrepteuml dhe energjik nga TVSH

32 Struktura qeveriseumlse e transmetuesit publik

Keumlshilli Drejtues mbetet organi meuml i larteuml i RTSH Deri neuml korrik 2006 ai peumlrbeumlhej nga 15 aneumltareuml teuml caktuar nga parlamenti peumlr njeuml periudheuml peseuml-vjeccedilare me mundeumlsineuml peumlr trsquou

50 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 21

S H Q I P Euml R I A

29

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

rizgjedhur pas njeuml periudhe pushimi tre-vjeccedilar Aneumltareumlt duhej teuml zgjidheshin ndeumlr personalitete teuml njohura nga fushat e kultureumls artit kinemaseuml gazetariseuml ligjit ekonomiseuml medias marreumldheumlnieve publike marreumldheumlnieve ndeumlrkombeumltare universiteteve dhe Akademiseuml seuml Shkencave Me keumlteuml formuleuml aneumltareumlt propozoheshin neuml numeumlr teuml barabarteuml nga shumica qeveriseumlse opozita dhe shoqeumlria civile Opozita e ateumlhershme mendonte se kjo formuleuml ceumlnonte pavareumlsineuml e institucionit duke argumentuar se neuml fakt peumlrfaqeumlsuesit e shoqeumlriseuml civile mbeumlshtesnin shumiceumln parlamentare Eumlshteuml e veumlshtireuml teuml vlereumlsohet neumlse kjo ishte e veumlrteteuml Mbeumlshteteumlsit e keumlsaj formule paraqiteumln argumentin se e kundeumlrta ishte e veumlrteteuml kjo ishte e vetmja meumlnyreuml peumlr teuml garantuar elementin e domosdosheumlm teuml shoqeumlriseuml civile neuml aneumltareumlsineuml e institucionit publik

Shumica e tanishme qeveriseumlse paraqiti njeuml ndryshim teuml ligjit neuml shkurt 2006 qeuml kishte peumlr qeumlllim teuml ndryshonte formuleumln dhe peumlrbeumlrjen si teuml KKRT ashtu edhe teuml Keumlshillit Drejtues teuml RTSH neuml meumlnyreuml qeuml organet qeveriseumlse teuml RTSH trsquoi beumlnin balleuml politizimit Ish-Kryetari i Keumlshillit Drejtues Kiccedilo Blushi shpjegoi ldquoNuk jemi ne ata qeuml vendosin por ata kryetareumlt e partive qeuml duan qeuml drejtoreumlt dhe aneumltareumlt e keumlshillit teuml sillen si kukulla pa dinjitet teuml cileumlt kontrollohen me lehteumlsi neumlpeumlrmjet celulareumlverdquo51 Pas njeuml debati teuml zgjatur dhe teuml nxehteuml amendamentet u miratuan neuml korrik 2006 megjitheuml protestat e opoziteumls

Sipas ligjit teuml ndryshuar aneumltareumlt e Keumlshillit Drejtues u reduktuan nga 15 neuml shtateumlLogjika dhe procedura e emeumlrimit janeuml teuml ngjashme me ato peumlr KKRT Shoqatat dhe grupet e meumlposhtme mund teuml propozojneuml teuml pakteumln kateumlr kandidateuml peumlr secilin aneumltar teuml Keumlshillit Drejtues52

Shoqatat e medias elektronike dhe teuml shkruar

Universiteti i Tiraneumls

Shoqatat e inxhinieriseuml elektrike dhe elektronike

Shoqatat e juristeumlve akademikeumlve teuml ligjit si dhe Dhoma Kombeumltare e Avokateumlve

Grupet parlamentare

OJQ qeuml merren me teuml drejtat e njeriut dhe teuml teuml miturve

borde keumlshillimi teuml Qendreumls Kombeumltare teuml Kinematografi seuml dhe Lidhjes seuml

Shkrimtareumlve

Komisioni Parlamentar i Medias ka detyreumln e peumlrzgjedhjes deri neuml dy kandidateuml peumlr secilin post53 Preferohen kandidateumlt me grada shkencore Grada teuml tilla janeuml teuml detyruara peumlr kandidateumlt e propozuar nga universiteti dhe shoqatat e inxhinieriseuml elektrike dhe elektronike54

Neuml meumlnyreuml qeuml teuml garantohet vazhdimeumlsia kryetari dhe tre aneumltareuml zgjidhen peumlr njeuml mandat peseuml-vjeccedilar ndeumlrsa tre teuml tjereumlt zgjidhen peumlr njeuml mandat tre vjet e gjysmeuml55

51 Kiccedilo Blushi ldquoTelevizioni qeuml ka mbetur peng i partiverdquo Standard 17 mars 2006 f 2352 Ligji nr 9531 11 maj 2006 Fletorja Zyrtare 65 2006 Art 2 paragraf 153 Ibid paragraf 254 Ibid paragrafeumlt 3 amp 455 Ibid neni 9

bull

bull

bull

bull

bull

bull

bull

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

30

Sipas ligjit teuml vjeteumlr deputeteumlt ministrat zyrtareumlt e larteuml teuml qeveriseuml aneumltareumlt e kryesive teuml partive politike punonjeumls teuml RTSH ose punonjeumls dhe pronareuml teuml mediave private nuk lejoheshin teuml beumlheshin aneumltareuml teuml Keumlshillit Drejtues Sipas ligjit teuml ri u shtuan edhe kufi zime teuml tjera Tashmeuml nuk lejohen teuml jeneuml aneumltareuml edhe njereumlz qeuml zoteumlrojneuml aksione ose kaneuml lidhje me pronareuml aksionesh neuml kompani qeuml operojneuml neuml transmetimet audiovizuale reklameuml produksion shtyp telekomunikacione si dhe aneumltareuml dheose punonjeumls teuml strukturave qeveriseumlse teuml keumltyre strukturave Persona qeuml janeuml larguar nga sheumlrbimi civil peumlr arsye disiplinore dhe punonjeumls aktualeuml apo qeuml kaneuml punuar neuml RTSH gjateuml tre vjeteumlve teuml fundit nuk mund teuml zgjidhen

Opozita dhe disa veumlzhgues teuml tjereuml paraqiteumln argumentimin se peumlrbeumlrja e re e Keumlshillit Drejtues teuml RTSH nuk ofronte garanci peumlr pavareumlsineuml editoriale ldquoTeuml ashtuquajturit peumlrfaqeumlsues teuml pavarur deri meuml sot kaneuml qeneuml lsquokali i Trojeumlsrsquo seuml politikeumls neuml keumlto institucione Me qeumlllim qeuml teuml shmangim rrezikun qeuml lsquoteuml pavaruritrsquo trsquoi sheumlrbejneuml pushtetit ose partive politike neuml vend teuml publikut nevojitet qeuml edhe [peumlrfaqeumlsimi i ] teuml pavarurve teuml jeteuml gjithashtu [politikisht] i balancuarrdquo56

Keumlshilli Drejtues u zgjodh nga shumica qeveriseumlse neuml korrik 2006 me formuleumln e re Me-gjithateuml pasi opozita nuk pranoi teuml bashkeumlpunonte neuml reformeumln e procedureumls elektorale para zgjedhjeve lokale teuml 2007 dhe atyre presidenciale koalicioni qeveriseumls ra dakord teuml ndryshonte seumlrish peumlrbeumlrjen e Keumlshillit Sipas marreumlveshjes seuml gushtit 2006 midis deputeteumlve teuml shumiceumls dhe teuml opoziteumls peumlrbeumlrja e Keumlshillit Drejtues do teuml rritej nga shtateuml neuml 11 aneumltareuml dhe kateumlr aneumltareumlt e tjereuml do teuml emeumlroheshin nga aneumltareumlt e opoziteumls neuml Komisionin Parlamentar teuml Medias nga radheumlt e shoqeumlriseuml civile57 Megjithateuml Keumlshilli funksionoi veteumlm me shtateuml aneumltareuml deri neuml shtator 2007 pasi Parlamenti nuk arriti teuml zgjidhte aneumltareumlt e tjereuml si neuml KKRT ashtu edhe neuml Keumlshillin Drejtues peumlr shkak teuml krizeumls seuml vazhdueshme presidenciale dhe vazhdimit teuml puneumls peumlr Ligjin peumlr Transmetimet Numerike Seumlrish mosmarreumlveshjet politike dhe prirja peumlr trsquou pozicionuar dhe jo peumlr trsquou bashkuar peumlr teuml mireumln e peumlrbashkeumlt kaneuml penguar funksionimin normal dhe teuml pavarur teuml organit rregullator teuml stacionit

Neuml Raportin Vjetor teuml 2006 Keumlshilli Drejtues theksoi veumlshtireumlsiteuml me teuml cilat peumlrballej dhe lavdeumlroi peumlrparimin e transmetuesit publik neuml aspektin e pavareumlsiseuml editoriale dhe struktureumls programore Peumlrveccedil keumlsaj ndeumlrsa beumlnte thirrje peumlr asistenceuml meuml teuml madhe teuml qeveriseuml ndaj RTSH Parlamenti angazhohej teuml hartonte dhe miratonte planin e ploteuml peumlr reformeuml teuml RTSH deri neuml fund teuml 2007 Neuml gusht 2007 RTSH hartoi njeuml strategji zhvillimi peumlr periudheumln 2008-2010 teuml cileumln ia paraqiti qeveriseuml Duke qeneuml i zeumlneuml me ligje teuml tjera Parlamenti deri tani nuk ka arritur ta diskutojeuml keumlteuml strategji

Drejtori i Peumlrgjithsheumlm vazhdon teuml geumlzojeuml autoritet teuml konsideruesheumlm duke i raportuar Keumlshillit Drejtues por pa qeneuml i detyruar teuml zbatojeuml urdhrat e tij58 Keumlshilli Drejtues ka peumlr detyreuml teuml emeumlrojeuml dhe ka teuml drejteumln teuml shkarkojeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm Keumlshilli qeuml u emeumlrua neuml 2006 pushoi Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml ateumlhersheumlm Artur Zhejin mbi baza

56 A Stefani ldquorsquoTeuml pavaruritrsquo kali i Trojeumls neuml mediardquo Panorama 16 shkurt 2006 f 1757 Marreumlveshja e 30 korrikut 2006 e cituar neuml Denion Ndrenika ldquoArrihet marreumlveshja PDndashPS ploteumlsohen keumlrkesat e opoziteumlsrdquo Shekulli 31 gusht 2006 f 358 OSIShqipeumlria f 214ndash216

S H Q I P Euml R I A

31

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

keqadministrimi dhe mungeseuml reforme duke pretenduar se vareumlsia politike ishte ende e ndjeshme Neuml njeuml leteumlr publike Mero Baze aneumltar i Keumlshillit Drejtues shkruante se ldquome veteumldijen e ploteuml teuml drejtoreumlve teuml saj RTSH e ka shmangur debatin publik peumlr vite dhe eumlshteuml kthyer neuml njeuml stacion thuajse banal i cili i ka sheumlrbyer veteumlm interesave teuml ngushta teuml drejtoreumlve teuml vet dhe teuml lidhjeve teuml tyre politikerdquo59

Zheji e kundeumlrshtoi kritikeumln dhe tha se shkarkimi i tij ishte kundeumlr parimeve demokratike ldquoEumlshteuml e pamundur teuml niseumlsh reformeumln e RTSH duke shkelur njeuml nga parimet e demokraciseuml seuml medias siccedil eumlshteuml mandati i Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlmrdquo Ai shtoi se shkarkimi i tij ishte njeuml vendim i nxituar i bazuar meuml tepeumlr neuml lidhjet politike sesa neuml arsye pragmatike60 Drejtori i Peumlrgjithsheumlm i tanisheumlm Petrit Beci u zgjodh neuml 10 neumlntor 2006 Beci meuml pareuml ka qeneuml Zeumlvendeumls Drejtor i transmetuesit publik dhe ka njeuml peumlrvojeuml teuml gjereuml si menaxher i njeumlrit prej televizioneve private kombeumltare

Shtresa e treteuml e pushtetit neuml transmetuesin publik eumlshteuml Keumlshilli i Menaxhimit i cili sheumlrben si organ keumlshillimor peumlr Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm duke keumlshilluar Drejtorin peumlr njeuml seumlreuml ccedileumlshtjesh teuml reumlndeumlsishme fi nanciare apo neuml lidhje me pronat Pa pasur asnjeuml rol neuml programacion dheumlnia e peumllqimit teuml Keumlshillit teuml Menaxhimit eumlshteuml i detyruesheumlm neuml disa vendime si transaksionet e pronave kontratat e puneumlsimit dhe bisedime dhe marreumlveshje teuml tjera me stafi n dhe sindikatat

Struktura qeveriseumlse ka peumlr qeumlllim teuml garantojeuml puneumln e balancuar dhe teuml paanshme teuml RTSH si dhe legjitimitetin e tij si institucion publik Fatkeqeumlsisht kjo nuk eumlshteuml arritur Neuml fakt shumeuml veumlzhgues peumlrfshireuml aneumltareuml teuml strukturave qeveriseumlse teuml RTSH ankohen qeuml meumlnyra se si eumlshteuml ndeumlrtuar sistemi eumlshteuml burimi kryesor i problemit Aneumltareumlt e Keumlshillit Drejtues thoneuml se fuqiteuml e tyre peumlrballeuml Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlm janeuml mjaft teuml kufi zuara Disa aneumltareuml thoneuml se vendimet kryesore merren nga Drejtori i Peumlrgjithsheumlm ndeumlrsa roli i tyre neuml vendimmarrje eumlshteuml i pareumlndeumlsisheumlm Peumlr shembull ish-kryetari i Keumlshillit Drejtues Kiccedilo Blushi pretendonte se ldquopeumlr dy vjet Keumlshilli [Drejtues] nuk kishte miratuar struktura programore teuml peumlrshtatshme peumlr shkak teuml neumlnshtrimit politik teuml Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlm i cili emeumlrohet nga ne por nuk zgjidhet nga nerdquo61

33 Financimi i transmetuesit publik

Pagesa e takseumls vjetore peumlr RTSH eumlshteuml ALL 500 (euro41) peumlr familje Kjo takseuml mendohet teuml peumlrbeumljeuml njeuml nga burimet kryesore teuml teuml ardhurave peumlr transmetuesin e sheumlrbimit publik Deri neuml 2006 buxheti i RTSH nuk e detajonte shumeumln totale teuml mbledhur nga taksa e aparatit

Raporti i stacionit peumlr 2006 tregonte njeuml rritje prej 362 peumlrqind neuml teuml ardhurat e takseumls nga aparati nga ALL 19 milion (euro155000) teuml planifi kuara neuml ALL 687 milion (euro563000) teuml realizuara62 Megjitheuml keumlteuml rritje spektakolare llogaritjet deumlshmojneuml se teuml ardhurat peumlrfaqeumlsojneuml takseumln e aparatit teuml paguar nga afeumlrsisht 8600 familje shifeumlr mjaft e uleumlt neuml njeuml vend me

59 Mero Baze ldquoPeumlrse ndryshimi neuml RTSH duhet teuml niseuml nga Drejtori i Peumlrgjithsheumlmrdquo Shqip 26 tetor 2006 f 1160 Artur Zheji ldquoStili vrastar i njeuml shkarkimirdquo Shqip 28 tetor 2006 f 761 Kiccedilo Blushi ldquoTelevizioni qeuml ka mbetur peng i partiverdquo Standard 17 mars 2006 f 2362 RTSH Raporti Vjetor peumlr Veprimtarineuml e RTSH 2006 Keumlshilli Drejtues i RTSH 2007 f 15 (meuml tej Raporti Vjetor i RTSH 2006)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

32

tre milion banoreuml dhe me meuml shumeuml se 500000 shteumlpi me televizor63 Neuml keumlteuml meumlnyreuml njeuml mbledhje meuml efi kase e takseumls seuml aparatit eumlshteuml mjaft e nevojshme pasi kjo mund teuml jeteuml thelbeumlsore neuml arritjen e pavareumlsiseuml seuml TVSH nga buxheti i shtetit

Taksa peumlr aparatin mblidhet neuml janar seuml bashku me fatureumln e energjiseuml elektrike Deri neuml 2006 Korporata Elektro-energjitike Shqiptare (KESH) ia kalonte parateuml e mbledhura nga taksa e aparatit buxhetit teuml shtetit dhe ateumlhereuml Ministria e Financeumls i kalonte fondet neuml RTSH pa beumlreuml teuml ditur sa ishte mbledhur nga KESH Neuml 2006 RTSH fi rmosi njeuml marreumlveshje me KESH dhe Drejtorineuml e Taksave e cila siguronte pageseumln e drejtpeumlrdrejteuml teuml takseumls seuml aparatit te RTSH Megjithateuml peumlr shkak teuml veumlshtireumlsive teuml fundit ekonomike nuk pritet qeuml KESH ta peumlrmireumlsojeuml vjeljen e takseumls seuml aparatit neuml teuml ardhmen e afeumlrt64

Teuml ardhurat e fi tuara nga veteuml stacioni janeuml rritur neuml vitet e fundit duke arritur deri neuml 65 peumlrqind teuml buxhetit total teuml RTSH neuml 200665 Megjithateuml RTSH eumlshteuml ende e ngadalteuml neuml teumlrheqjen e teuml ardhurave teuml reumlndeumlsishme nga reklama Stacioni arriti teuml vilte veteumlm 44 peumlrqind teuml teuml ar-dhurave teuml planifi kuara nga reklama neuml 2006 Ndoshta kjo kishe teuml beumlnte edhe me konkurrenceumln nga stacione private meuml teuml fuqishme Peumlrveccedil keumlsaj edhe fi nancimi nga buxheti i shtetit u ul Neuml 2006 TVSH mori ALL 300 milion (euro246 milion) nga buxheti i shtetit qeuml peumlrbeumln pothuajse gjysmeumln e shumave teuml marra neuml vitet e kaluara66 Financimi nga buxheti i shtetit u rrit neuml meumlnyreuml modeste seumlrish Neuml 2007 ndihma e buxhetit teuml shtetit peumlr RTSH ishte ALL 312 milion (euro252 milion)67 Neuml 2008 shteti i dha ALL 438 milioneuml (euro365 milion) RTSH-seuml68

Njeuml burim i reumlndeumlsisheumlm teuml ardhurash eumlshteuml dheumlnia me qera e antenave teuml transmetimit teuml cilat janeuml monopol ligjor i stacionit Megjithateuml neuml teuml kaluareumln vjelja e keumltyre pagesave ka qeneuml problematike Borxhi i grumbulluar nga ata qeuml peumlrdorin antenat arriti ALL 1941 milion (euro159 milion) neuml fund teuml 200669 Edhe pse ligji e lejon RTSH teuml preseuml sinjalin e antenave peumlr ato kompani qeuml nuk kaneuml beumlreuml pagesat pas paralajmeumlrimeve transmetuesi publik nuk e ka ndjekur kurreuml keumlteuml praktikeuml pasi kjo do teuml niste njeuml seumlreuml veprimesh teuml zgjatura ligjore70 Neuml keumlteuml meumlnyreuml borxhet janeuml grumbulluar duke krijuar njeuml seumlreuml precedenteumlsh ku operatoreumlt peumlrdorin sheumlrbimet e RTSH falas RTSH tashmeuml ka ndeumlrmarreuml nisma ligjore kundeumlr debitoreumlve kryesoreuml71

63 Burimi INSTAT dhe EBU teuml cituara neuml OSIShqipeumlria f 13464 Intervisteuml me Diana Kalaja Zeumlvendeumls Drejtore e Peumlrgjithshme e RTSH Tiraneuml 21 janar 200865 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 1566 OSI Shqipeumlria f 208ndash21267 Ligji nr 9645 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2007rdquo i 27 neumlntor 2006 gjendet neuml httpwwwqpzgovalbotimefl etore_zyrtare2006PDF-2006135-2006pdf (pareuml neuml 15 korrik 2007)68 Ligji nr 9836 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2008rdquo i 26 neumlntor 2007 gjendet neuml httpwwwminfi ngovaldownloadsl-9836doc (pareuml neuml 25 janar 2008)69 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f1670 Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007 gjendet neuml httpwwwklshorgaldoc20070507132319_v_departamenti_i_kontrollit_te_institucioneve_fi nanciare_ndeumlrmarrjeve_dhe_shoqeumlrive_publike_nr1-2007pdf (pareuml neuml 10 korrik 2007)71 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 16

S H Q I P Euml R I A

33

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

34 Standartet editoriale

Ashtu si mediat e tjera RTSH nuk ka njeuml kod teuml brendsheumlm etike dhe as ndonjeuml organ qeuml teuml mbikqyreuml sjelljen sipas standarteve Neuml shtator 2006 shoqatat e gazetareumlve miratuan njeuml kod etike peumlr teuml gjitha mediat neuml Shqipeumlri Procesi u lanccedilua nga njeuml OJQ peumlr mediat e bazuar neuml Tiraneuml Instituti Shqiptar i Medias dhe peumlrfshiu debate me gazetareuml redaktoreuml pronareuml teuml medias menaxhereuml dhe teuml tjereuml72 Megjithateuml kodi nuk eumlshteuml miratuar ldquozyrtarishtrdquo nga ndonjeuml media dhe nuk ka mekanizeumlm peumlr zbatimin e tij Neuml keumlteuml meumlnyreuml respektimi i tij mbetet neuml deumlshireumln e gazetareumlve (Shih gjithashtu seksionin 44)

Gazetareumlt e TVSH nuk geumlzojneuml ndonjeuml mbrojtje meuml teuml madhe neuml puneumln e tyre sesa kolegeumlt e tyre neuml televizione private Mungesa e kontratave teuml puneumls seuml bashku me rrogat relativisht teuml uleumlta nuk peumlrbeumljneuml nxitje qeuml ata teuml zhvillojneuml pavareumlsineuml editoriale apo teuml prodhojneuml programe cileumlsore Stacioni ka peumlrdorur kontrata teuml posaccedilme pune dhe metoda pagese arbitrare Ish-Drejtori i Peumlrgjithsheumlm Artur Zheji pretendoi se keumlto kontrata ishin peumlrdorur peumlr teuml motivuar gazetareumlt dhe peumlr teuml peumlrmireumlsuar profesionalizmin pasi stacioni po i paguante gazetareumlt sipas sasiseuml dhe cileumlsiseuml seuml puneumls Por Kontrolli i Larteuml i Shtetit (KLSH) arriti neuml peumlrfundimin se keumlto kontrata nuk ishin teuml ligjshme dhe i keumlrkoi RTSH teuml ndreqte gjendjen deri neuml kontrollin e ardhsheumlm73 Sindikatat e RTSH vazhdimisht kaneuml aluduar se keumlto kontrata refl ektonin preferencat personale teuml Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlm dhe jo motivim profesional74

Ndryshe nga disa stacione televizive private qeuml duket se kaneuml arritur njeuml shkalleuml meuml teuml larteuml pavareumlsie politike TVSH ende peumlrballet me ndeumlrhyrje politike Ashtu siccedil e thoteuml ish-kryetari i Keumlshillit Drejtues Kiccedilo Blushi

Neuml vend qeuml trsquoi hiqnin duart nga ky institucion dhe ta ndihmonin pavareumlsineuml qeuml i garanton ligji neumlpeumlrmjet deklaratave teuml tyre etiketimit presionit dhe urdhrave qeuml vijneuml nga celulareumlt teuml dyja partiteuml politike dhe lidereumlt e tyre e kaneuml detyruar ekranin publik teuml kthehet nga blu neuml rozeuml dhe e anasjellta sipas shijeve teuml kryetareumlve teuml dy partive kryesore teuml cileumlt e masin lsquocileumlsineumlrsquo dhe pavareumlsineuml e RTSH nga koheumlzgjatja e shfaqjeve teuml tyre neuml stacion75

Ndeumlrhyrja politike eumlshteuml veccedilaneumlrisht e dukshme pas ndeumlrrimeve teuml qeveriseuml Pas zgjedhjeve teuml 2005 koalicioni i partive teuml djathta i udheumlhequr nga Partia Demokratike qeuml mori pushtetin pas teteuml vitesh neuml opoziteuml e ndeumlrroi Keumlshillin Drejtues drejtimin dhe njeuml pjeseuml teuml stafit teuml TVSH Meuml shumeuml se 80 punonjeumls teuml TVSH u pushuan nga puna peumlrfshireuml keumltu 10 gazetareuml qeuml njiheshin si me prirje teuml majta Stacioni mori neuml puneuml njereumlz teuml njohur jo aq peumlr standartet e tyre profesionale sesa peumlr afeumlrsineuml me partineuml neuml pushtet dhe qeverineuml76

72 Autorja e keumltij raporti punon neuml Institutin Shqiptar teuml Medias73 Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007 gjendet neumlhttpwwwklshorgaldoc20070507132319_v_departamenti_i_kontrollit_te_institucioneve_fi nanciare_ndeumlrmarrjeve_dhe_shoqeumlrive_publike_nr1-2007pdf (pareuml neuml 10 korrik 2007)74 Leteumlr e punonjeumlsve teuml RTSH ldquoRTSH ka nevojeuml peumlr ndryshime urgjenterdquo Tema 17 shkurt 2006 f 1175 Kico Blushi ldquoTelevizioni qeuml ka mbetur peng i partiverdquo Standard 17 mars 2006 f 23 76 IREX ldquoShqipeumlriardquo neuml Media Sustainability Index 2006 f 5 gjendet neumlhttpwwwirexorgprogramsMSI_EUR2005MSI05-Albaniapdf (pareuml neuml 20 qershor 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

34

4 TRANSMETUESIT PRIVATEuml

41 Rregullimi dhe menaxhimi

Sektori privat i transmetimit neuml Shqipeumlri eumlshteuml i gjereuml dhe peumlrfshin tre stacione kombeumltare televizive 68 stacione televizive lokale dy satelitore dhe 44 operatoreuml televiziveuml kablloreuml

Megjithateuml mungesa e studimeve profesionale dhe informacionit nga veteuml transmetuesit e veumlshtireumlson krijimin e njeuml pamjeje teuml detajuar peumlr sektorin Burimet e fi nancimit teuml njeuml tregu kaq teuml vogeumll por teuml mbipopulluar mbeten njeuml mister dhe ccedilojneuml neuml pyetje serioze peumlr lidhjen midis burimeve teuml kapitalit teuml stacionit nga njeumlra aneuml dhe neumlpeumlrmjet peumlrmbajtjes dhe pavareumlsiseuml editoriale nga ana tjeteumlr

42 Proneumlsia e televizioneve dhe proneumlsia e ndeumlrthurur

Edhe pse proneumlsia e huaj nuk eumlshteuml e kufi zuar prania e investuesve teuml huaj ka ardhur neuml ulje Tregu i medias vazhdon teuml mbetet joteumlrheqeumls peumlr investuesit e huaj pasi operon neuml njeuml ekonomi teuml vogeumll me infrastruktureuml teuml varfeumlr apo qeuml mungon krejt si dhe leuml vend peumlr konkurrenceuml teuml pandershme Julien Roche njeuml biznesmen francez qeuml jeton neuml Shqipeumlri shiti 33peumlrqind teuml aksioneve teuml tij neuml stacionin televiziv kombeumltar TV Klan ortakeumlve teuml tij shqiptareuml neuml 200577 Neuml janar 2008 grupi gjerman mediatik Westdeutsche Allgemeine Zeitung (WAZ) shprehu interesin peumlr teuml investuar neuml median shqiptare por peumlr momentin ata po studiojneuml ende tregun78

Veteumlm Ligji peumlr Transmetimet Numerike peumlrmban masa peumlr teuml kufi zimin e peumlrqendrimit teuml proneumlsiseuml me qeumlllim qeuml teuml arrihet pluralizmi i medias79 Njeuml njeumlsi nuk mund teuml zoteumlrojeuml meuml shumeuml se njeuml licenseuml peumlr njeuml rrjet tokeumlsor dixhital Gjithashtu ligji ndalon njeumlsiteuml me interesa ekonomike apo pozicion neuml vendimmarrje neuml njeuml kompani qeuml ka licenseuml peumlr transmetim dixhital tokeumlsor teuml keneuml interesa ekonomike apo pozita vendimmarrje neuml njeuml zoteumlrues tjeteumlr license transmetimi dixhitale tokeumlsore

Megjithateuml njeuml operator rrjeti mund teuml peumlrfi tojeuml licenseuml transmetimi peumlr njeuml program televiziv dhe e kundeumlrta Asnjeuml operator nuk mund teuml peumlrfi tojeuml meuml shumeuml se 30 peumlrqind teuml teuml ardhurave kombeumltare nga reklamat televizive Neuml peumlrgjitheumlsi masat ligjore peumlr proneumlsineuml nga ligji i transmetimeve janeuml teuml vlefshme edhe peumlr transmetuesit dixhitaleuml

43 Tregu i reklamave

Mungesa e transparenceumls seuml proneumlsiseuml seuml medias dhe teuml fi nancimit teuml saj mbeten ende probleme teuml pazgjidhura dhe polemizuese Burimet e fi nancimit teuml medias mbeten teuml panjohura peumlr shkak teuml mungeseumls seuml studimeve neuml keumlteuml fusheuml dhe peumlr shkak teuml refuzimit teuml transmetuesve peumlr teuml

77 KKRT Departamenti Juridik dhe i Licensave 13 korrik 200778 Aida Cama ldquoKoncerni gjerman i mediave WAZ do teuml hyjeuml neuml tregun shqiptarrdquo neuml Tema 16 janar 2008 f 279 Ibid Art 13

S H Q I P Euml R I A

35

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

dheumlneuml keumlteuml informacion Burimi i veteumlm zyrtar peumlr keumlteuml treg vazhdon teuml jeteuml deklarimi i bilancit vjetor qeuml operatoreumlt doreumlzojneuml te KKRT Megjithateuml veteumlm njeuml numeumlr i vogeumll transmetuesish e beumljneuml keumlteuml Neuml 2006 veteumlm 39 transmetues nga meuml shumeuml se 100 e doreumlzuan bilancin vjetor Jashteuml Tiraneumls veteumlm 30 peumlrqind teuml operatoreumlve i doreumlzuan bilancet vjetore Edhe dy stacionet televizive private kombeumltare TV Klan dhe TV Arbeumlria nuk i doreumlzuan ato80

Neuml peumlrgjitheumlsi operatoreumlt televiziveuml vazhdojneuml teuml peumlsojneuml humbje Veteumlm pak prej tyre raportojneuml fi tim Peumlr shembull pas njeuml humbjeje prej ALL 33 milioneumlsh (euro270000) neuml 2003 Top Channel TV pati njeuml fi tim prej ALL 45 milioneumlsh (euro37000) dhe ALL 28 milioneumlsh (euro230000) neuml 2004 dhe 2005 respektivisht81 Po keumlshtu pas dy vitesh humbjeje TV Vizion+ pati njeuml fi tim prej ALL 7 milioneumlsh (euro57000) neuml 200582 Megjithateuml KKRT deklaroi se analiza e deklarimeve fi nanciare gjateuml tre viteve teuml fundit deumlshmonte peumlr mospeumlrputhje teuml reumlndeumlsishme gjeuml qeuml e beumlnte rregullatorin teuml dyshonte se disa stacione i falsifi konin shifrat dhe raportet e tyre83

Ccedileumlshtja e transparenceumls seuml kapitalit neuml media u beuml akoma meuml e diskutueshme kur Kryeministri Sali Berisha deklaroi neuml 28 mars 2007 qeuml media neuml Shqipeumlri eumlshteuml e lidhur me grupe mafi oze teuml cilat e peumlrdorin median si njeuml vegeumll peumlr teuml demonizuar pjeseumltareumlt dhe veprimet e qeveriseuml sidomos neuml betejeumln e saj kundeumlr korrupsionit84 Pas keumlsaj deklarate pronareumlt dhe drejtuesit e medias keumlrkuan fakte dhe emra specifi keuml nga Berisha dhe i keumlrkuan teuml doreumlzonte neuml autoritetet e prokuroriseuml teuml gjitheuml informacionin e nevojsheumlm peumlr teuml ngritur padi

Qeveria reagoi duke i peumlrjashtuar pronareumlt e medias nga pjeseumlmarrja neuml tendereumlt publikeuml KKRT ka dheumlneuml teuml kuptojeuml vitet e fundit qeuml gjysma e teuml ardhurave teuml fi tuara nga operatoreumlt mediatikeuml vijneuml nga ldquoburime teuml tjerardquo duke iu referuar bizneseve teuml tjera qeuml drejtohen nga shumica e pronareumlve teuml medias peumlrfshireuml keumltu ndeumlrtimin i cili eumlshteuml biznesi meuml fi timprureumls neuml Shqipeumlri peumlr momentin ose import-eksportin reklameumln apo sheumlrbimet e Internetit85 Qeveria e tanishme meuml tej propozoi qeuml personave apo kompanive qeuml kishin aksione si neuml kompani mediatike ashtu dhe neuml njeuml kompani tjeteumlr trsquou ndalohej pjeseumlmarrja neuml tendera publikeuml Sipas ligjit neuml fuqi aksionereumlt neuml njeuml stacion radiofonik apo televiziveuml nuk mund teuml marrin pjeseuml neuml meumlnyreuml teuml drejtpeumlrdrejteuml apo teuml teumlrthorteuml neuml tendera publikeuml apo neuml privatizimin e proneumls shteteumlrore86

Gjithashtu neuml 2006 qeveria vendosi teuml mos jepte meuml reklama shteteumlrore dhe njoftime shteteumlrore peumlr median dhe trsquoi botonte keumlto neuml Buletinin e Njoftimeve Zyrtare87 Shpeumlrndarja e reklameumls shteteumlrore nuk ka qeneuml kurreuml transparente Peumlrkundrazi pa masa ligjore teuml

80 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 6281 Ibid f 6382 Ibid83 Ibid84 Newsletter e Institutit Shqiptar teuml Medias gjendet neuml httpwwwinstitutemediaorgpagesnews-2007html57 (pareuml neuml 17 qershor 2007)85 OSIAlbania pp 225ndash22886 Ligji i Radios dhe Televizionit paragrafi 787 Vendimi peumlr Botimin e Njoftimeve Zyrtare 29 mars 2006 gjendet neuml httpwwwkeshilliministravealshqipqeveriavendimetbuletini20i20njoftimeveasp (pareuml neuml 29 korrik 2007) (meuml tej Vendimi i Keumlshillit teuml Ministrave peumlr Buletinin)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

36

detajuara peumlr shpeumlrndarjen e reklameumls shteteumlrore qeveria shkeumlmbente reklameumln me pasqyrim teuml favorsheumlm88 Nuk ka teuml dheumlna teuml sakta peumlr shpenzimet e peumlrgjithshme teuml kompanive apo organeve shteteumlrore peumlr reklameumln Burimi i veteumlm publik peumlr njeuml informacion teuml tilleuml ishte njeuml studim eksperimental i kryer nga rregullatori Studimi tregoi se kompania shteteumlrore e energjiseuml KESH kishte shpenzuar US$560000 peumlr reklameumln neuml 2004 e cila ishte njeuml shumeuml tre hereuml meuml e madhe se ajo e shpenzuar para tre vjeteumlsh I njeumljti studim tregoi se Albtelekom kompania shteteumlrore e telefoniseuml fi kse kishte shpenzuar euro320000 peumlr reklameumln neuml 200489 Keumlto ishin teuml vetmet kompani teuml meumldha qeuml beumljneuml reklameuml qeuml dhaneuml informacion peumlr shpenzimet e tyre

Vendimi i qeveriseuml peumlr teuml kaluar reklameumln shteteumlrore neuml buletinin zyrtar ishte njeuml hap i reumlndeumlsisheumlm peumlr teuml zvogeumlluar vareumlsineuml e medias nga shteti ldquoKy eumlshteuml njeuml akt i reumlndeumlsisheumlm dhe pozitiv qofteuml edhe neuml aspektin moral edhe pse ekzistojneuml kontradikta dhe akti nuk zgjidh peumlrfundimisht problemin e tjeteumlrsimit teuml medias soneuml [nga publiku]rdquo90 Dallimi peumlr shembull midis reklameumls shteteumlrore dhe njoftimeve shteteumlrore nuk eumlshteuml teumlreumlsisht i qarteuml dhe krijon hapeumlsireuml peumlr interpretim Sipas vendimit teuml qeveriseuml reklamat peumlr kompaniteuml shteteumlrore dhe organizatat jofi timprureumlse teuml krijuara dhe teuml mbeumlshtetura nga shteti nuk klasifi kohen si njo-ftime publike91 Kjo mund teuml leumlreuml hapeumlsireuml qeuml njeumlsiteuml shteteumlrore teuml vazhdojneuml teuml ccedilojneuml reklamat e tyre neuml media Pa transparenceuml eumlshteuml e veumlshtireuml teuml vlereumlsohet ndikimi i vendimit teuml qeveriseuml neuml sektorin e televizionit

Njeuml editorialist i mireumlnjohur shqiptar shkroi se ldquoshumica e gazetave teuml peumlrditshme neuml vend janeuml neuml koma ndeumlrsa audienca e stacioneve televizive eumlshteuml polarizuar duke i nxjerreuml jashteuml tregu shumiceumln e stacioneve periferikerdquo92 Teuml gjitha teuml dheumlnat peumlr tregun e reklameumls janeuml spekulim i pasteumlr Peumlrpjekja e veteumlm e vlefshme neuml keumlteuml drejtim u beuml nga KKRT e cila monitoroi reklameumln neuml dhjeteuml stacione televizive neuml prill dhe maj 2005 Sipas keumltij monitorimi sasia e reklameumls dhe teleshitjeve peumlrbeumlnte rreth 10 peumlrqind teuml gjitheuml koheumls seuml transmetimit93 Ligji i detyron stacionet televizive teuml mos rezervojneuml meuml shumeuml se 15 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit teuml tyre ditor ose meuml shumeuml se 12 minuta neuml oreuml peumlr reklameumln Ky rregull neuml peumlrgjitheumlsi u respektua nga operatoreumlt televiziveuml Peumlrjashtim peumlrbeumlnte TV Klan i cili transmetoi reklama gjateuml 22 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit94

Studimi tregonte se vlera e peumlrafeumlrt e tregut shqiptar teuml reklameumls televizive shkonte rreth 21 milioneuml95 Duke e krahasuar keumlteuml vlereumlsim me deklarimet fi nanciare vjetore teuml doreumlzuara

nga stacionet televizive monitorimi arriti neuml peumlrfundimin se operatoreumlt televiziveuml raportonin

88 OSIShqipeumlria f 225ndash22889 KKRT Vlereumlsim i Teuml Ardhurave nga Reklama nga Monitorimi prillndashmaj 2005 f 5 (meuml tej Studimi i KKRT peumlr Reklamat)90 ldquoPeumlrpjekjardquo Intervisteuml me Fatos Lubonjeumln Standard 27 maj 2006 f 35 91 Vendimi i Keumlshillit teuml Ministrave peumlr Buletinin92 Mero Baze ldquoPeumlrpjekja e lsquoregjimit mediatikrsquo drejt konkurrenceumlsrdquo Tema f 1 23 prill 200693 Studimi i KKRT peumlr Reklamat f 294 Studimi i KKRT peumlr Reklamat f 395 Ibid f 5

S H Q I P Euml R I A

37

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

veteumlm midis 17 dhe 22 peumlrqind teuml teuml ardhurave nga reklama96 Ky peumlrfundim hodhi dyshime peumlr evazion fi skal97 Autoreumlt e keumltij studimi paralajmeumlruan se duke pasur parasysh mungeseumln e tyre teuml peumlrvojeumls neuml vlereumlsimin e tregut teuml reklameumls shifrat e tyre duheshin marreuml me rezerveuml98

Por policia tatimore e mori studimin seriozisht dhe vendosi njeuml gjobeuml prej euro12 milioneumlsh Top Channel TV neuml korrik 2007 Monitorimi i KKRT u peumlrdor si bazeuml peumlr teuml llogaritur evazionin fi skal peumlr reklamat peumlr vitet 2002ndash2005 Duke u nisur nga ky studim u supozua se Top Channel TV kishte raportuar veteumlm 23 peumlrqind teuml teuml ardhurave teuml tij neuml ato vite99

Kjo gjobeuml u vendos pas kontrolleve teuml peumlrseumlritura teuml policiseuml tatimore ndaj Top Channel TV gjateuml 2007 kur stacioni mori njeuml qeumlndrim mjaft kritik ndaj qeveriseuml Pronari tha se ai e kishte pritur teuml vendosej njeuml gjobeuml por niveli i gjobeumls ishte krejteumlsisht i paarsyesheumlm dhe kishte peumlr qeumlllim teuml heshte njeuml zeuml kritik100 Leumlvizja e policiseuml tatimore shtyu komunitetin e medias teuml dilte me njeuml deklarateuml teuml peumlrbashkeumlt neuml mbeumlshtetje teuml Top Channel TV101 Komisioni Parlamentar i Medias dhe Prokuroria e Peumlrgjithshme gjithashtu niseumln njeuml hetim Pas keumltij presioni u duk se qeveria do e merrte seumlrish neumln shqyrtim gjobeumln Stacioni ende nuk e ka paguar gjobeumln dhe po negocion me autoritetet Top Channel TV eumlshteuml njeuml shembull i qarteuml se si mund teuml abuzohen apo keqpeumlrdoren mungesa e teuml dheumlnave dhe monitorimeve dhe studimeve sistematike peumlr tregun e reklameumls seuml bashku me mungeseumln e transparenceumls nga ana e kompanive qeuml beumljneuml reklameuml medias dhe qeveriseuml

44 Standartet dhe pavareumlsia editoriale

Neuml 2005 Instituti Shqiptar i Medias nisi njeuml rishikim teuml Kodit teuml Etikeumls peumlr gazetareumlt i cili ishte hartuar neuml 1996 Instituti e ndeumlrmori keumlteuml puneuml si njeuml reagim ndaj zbatimit joefi kas teuml Kodit dhe i nisur nga nevoja peumlr ta peumlrshtatur Kodin me ndryshimet qeuml kaneuml ndikuar te media neuml dekadeumln e kaluar Njeuml arsye tjeteumlr ishte qeumlllimi i Institutit peumlr teuml fi lluar njeuml sistem efi kas veteuml-rregullimi neuml media Amendamentet ligjore qeuml kaneuml peumlr qeumlllim teuml dekriminalizojneuml shpifjen dhe fyerjen po diskutohen neuml Parlament dhe ka teuml ngjareuml teuml miratohen neuml teuml ardhmen e afeumlrt

Neuml procesin e rishikimit instituti u peumlrpoq teuml peumlrfshijeuml teuml teumlreuml paleumlt kryesore teuml interesuara peumlrfshireuml pronareumlt drejtuesit kryeredaktoreumlt gazetareumlt aktivisteumlt e shoqeumlriseuml civile deputeteumlt juristeumlt e medias etj Instituti e kompletoi Kodin e ri teuml Etikeumls dhe njeuml statut teuml njeuml organi veteuml-rregullues

96 Ibid f 697 Ibid f 798 Metodologjia e studimit bazohej neuml njeuml formuleuml sipas seuml cileumls vlera e teuml ardhurave nga reklama llogaritej duke shumeumlzuar koheumln e reklameumls me tarifat fi kse qeuml raportoheshin nga stacionet televizive Ajo nuk merrte parasysh dhe nuk mund teuml llogariste zbritjet dhe negociatat peumlr klienteumlt apo koheumlzgjatjen e kontrateumls seuml njeuml stacioni televiziv me njeuml klient (f 1)99 Njoftim peumlr Shtyp i Policiseuml Tatimore gjendet neuml httpwwwtatimegovalfq=infoampmetod=shfaqartampartID=362 (pareuml neuml 25 korrik 2007)100 Dritan Hoxha Koment neuml Tryezeumln e Rrumbullakeumlt teuml Top Channel TV Tiraneuml 14 korrik 2007101Deklarata gjendet neuml httpwwwinstitutemediaorgdocumentaPRESS_DECLARATION_dt[1]13_korrikdoc (pareuml neuml 20 korrik 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

38

Neuml peumlrgjitheumlsi gazetareumlt pronareumlt dhe menaxhereumlt raneuml dakord neuml parim peumlr nevojeumln peumlr teuml veteumlrregulluar keumlteuml sektor Mbetet peumlr trsquou pareuml neumlse ata do teuml bashkohen peumlr ta realizuar keumlteuml gjeuml

Me peumlrjashtim teuml rregullave teuml peumlrgjithshme editoriale teuml vendosura nga kryeredaktoreumlt Nuk ka kode teuml brendshme etike neuml stacionet televizive102 KKRT vazhdimisht ka theksuar neuml raportet e saj se mediat duhet teuml keneuml kodin e vet teuml etikeumls103 Peumlrveccedil keumlsaj gazetaria cileumlsore eumlshteuml veumlshtireuml teuml arrihet neuml rrethana kur veteuml gazetareumlt shpesh privohen nga teuml drejtat e tyre Shumica deumlrrmuese e gazetareumlve punojneuml pa kontrata peumlr shkak teuml zbatimit teuml dobeumlt teuml Kodit teuml Puneumls dhe mungeseumls seuml mbikqyrjes seuml rregullt teuml zbatimit teuml tij Njeuml hap pozitiv neuml keumlteuml aspekt ishte krijimi neuml 2005 i sindikateumls seuml gazetareumlve me mbeumlshtetjen e IREX Unioni ka krijuar degeuml neuml qytetet kryesore dhe ka negociuar kushte meuml teuml mira pune peumlr gazetareumlt me Ministrineuml e Puneumls Dy paleumlt fi rmoseumln njeuml memorandum qeuml do teuml krijonte mundeumlsineuml e krijimit teuml njeuml marreumlveshjeje kolektive neuml keumlteuml sektor

Megjithateuml si unioni ashtu edhe komuniteti i medias janeuml teuml ndeumlrgjegjsheumlm qeuml ky proces do teuml zgjaseuml njeumlfareuml kohe peumlr shkak teuml peumlrhapjes seuml problemit Neuml 2005 rreth 95 peumlrqind e gazetareumlve neuml Shqipeumlri punonin pa kontrata apo sigurime shoqeumlrore104 Shoqatat e tjera teuml gazetareumlve nuk kaneuml dheumlneuml ndonjeuml ndihmeuml neuml keumlteuml fushateuml dhe duket se ekzistojneuml veteumlm neuml leteumlr Kryetari i njeumlreumls prej keumltyre organizatave tha

Edhe pse kemi 15 vjet liri shtypi neuml Shqipeumlri ka veteumlm pak raste kur kolegeumlt e njeuml media ngreneuml zeumlrin apo protestojneuml kundeumlr fatit teuml kolegeumlve teuml tjereuml teuml cileumlt pushohen censurohen apo keumlrceumlnohen pa teuml drejteuml Kjo eumlshteuml njeuml temeuml veteumlm peumlr kafeneteuml ku mblidhen gazetareumlt dhe nuk hapet kurreuml neuml publik duke krijuar njeuml gjendje ku askush nuk fl et peumlr njeuml dukuri qeuml i prek teuml gjitheuml105

Kjo gjendje i leuml gazetareumlt teuml pambrojtur kundrejt deumlshirave dhe tekave teuml pronareumlve ldquoAta janeuml krejteumlsisht teuml pambrojtur kur peumlrballen me vendimet arbitrare teuml pronareumlve teuml cileumlt mund ta pushojneuml stafi n nga puna pa asnjeuml arsyerdquo106 Kjo situateuml nuk ka ndryshuar neuml dy vitet e fundit dhe veumlshtireuml se do teuml peumlrmireumlsohet pa hedhur driteuml mbi proneumlsineuml e medias dhe fi nancimin e saj Numri i madh i gazetave dhe stacioneve televizive neuml Shqipeumlri ia detyron ekzistenceumln kryesisht fi nancimit nga bizneset paralele dhe zbatimit teuml dobeumlt teuml ligjit ldquoNga pikeumlpamja profesionale ky fi nancim paralel i leuml shumeuml media teuml pambrojtura ndaj presionit apo censureumls seuml bizneseve qeuml i mbeumlshtesin ato neuml shkalleuml teuml ndryshmerdquo107

102 OSIShqipeumlria f 238ndash239103 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 55104 Unioni i Gazetareumlve Shqiptareuml ldquoMbrojtja neuml puneuml dhe sigurimi social i punonjeumlsve teuml medias njeuml domosdoshmeumlri peumlr shtypin e lireumlrdquo f 6105 Intervisteuml me Armand Shkullakun ldquoMedia transparence peumlr lajmet brenda sajrdquo Shqip 10 maj 2006 f 12 106 IREX Media Sustainability Index 2005 ndash Shqipeumlria IREX Washington DC 2006 f 14gjendet neuml faqen e Internetit teuml IREX te httpwwwirexorgprogramsMSI_EUR2005asp (pareuml neuml 20 korrik 2007) (meuml tej IREX MSI 2005 ndash Shqipeumlria)107 IREX MSI 2005 ndash Shqipeumlria f12

S H Q I P Euml R I A

39

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

45 Transmetuesit rajonaleuml dhe lokaleuml

Peumlr momentin ka 68 stacione televizive lokale nga teuml cileumlt 20 operojneuml neuml Tiraneuml Shumica e reklameumls shpenzohet neuml stacionet televizive teuml Tiraneumls Keumlto kaneuml njeuml performanceuml ekonomike dhe programim meuml teuml mireuml se stacionet lokale teuml cilat e kaneuml teuml veumlshtireuml teuml mbijetojneuml dhe teuml prodhojneuml programe cileumlsore ldquoMedia e peumlrqendruar neuml Ulteumlsireumln Pereumlndimore ka mundeumlsi meuml teuml meumldha peumlr teuml peumlrfi tuar nga njeuml treg meuml i pasur reklame gjeuml qeuml nuk vlen peumlr mediat e vendosura neuml zona meuml teuml largeumltardquo108

Peumlr shkak teuml veumlshtireumlsive ekonomike stacionet televizive lokale neuml vend e kaneuml teuml veumlshtireuml teuml peumlrshtaten me zhvillimin teknologjik Ndeumlrsa shumica e stacioneve televizive neuml Tiraneuml zoteumlrojneuml pajisje teuml koheumlve teuml fundit stacionet lokale ende punojneuml me pajisje teuml vjetra gjeuml qeuml ndikon neuml cileumlsineuml e produktit teuml tyre

5 PROGRAMACIONI

51 Programet

Pa monitorime teuml pavarura nuk ekzistojneuml statistika peumlr programet vjetore sipas llojit as peumlr transmetuesin publik e as peumlr ata privateuml Monitorimi i fundit i cili u krye nga KKRT gjateuml njeuml muaji neuml 2003 e largeumlt mbulonte programacionin e stacioneve kryesore Edhe pse stacionet private janeuml teuml detyruara me ligj teuml doreumlzojneuml programacionin vjetor te KKRT deri tanimeuml nuk kaneuml arritur teuml respektojneuml keumlteuml keumlrkeseuml apo teuml shpjegojneuml se peumlrse nuk e beumljneuml keumlteuml gjeuml Rregullatori nuk ka marreuml ndonjeuml maseuml ndaj tyre

Teuml vetmet teuml dheumlna vijneuml nga TVSH Rreth 70 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit teuml TVSH nga prilli neuml neumlntor 2006 nuk ishin programe teuml prodhuara veteuml Kuadri i programacionit teuml stacionit nuk ka mundur teuml shmangeuml rutineumln dhe monotonineuml gjeuml qeuml ka ndikuar neuml pozicionin e tij neuml treg109 Me ndryshimin e menaxhimit neuml fund teuml 2006 niseumln teuml transmetoheshin programe teuml njeuml cileumlsie meuml teuml larteuml Me keumlto ndryshime peumlrqindja e programeve teuml prodhuara veteuml pritet teuml arrijeuml deri neuml 70 peumlrqind teuml koheumls totale teuml transmetimit teuml stacionit neuml 2007110 Keumlshilli Drejtues i RTSH gjithashtu premtoi se programe teuml tjera po rishikohen dhe programe teuml reja qeuml pasqyrojneuml tema si ccedileumlshtje sociale balanceumln gjinore kultureumln dhe sheumlndeteumlsineuml do teuml lanccedilohen111

Megjithateuml ndryshimet neuml kuadrin e programacionit janeuml peumlrpjekje qeuml peumlrmbushin veteumlm keumlrkesat minimale teuml transmetuesit publik dhe nuk i japin shtyseuml standarteve teuml transmetuesit publik Raporti vjetor i stacionit pretendonte peumlr arritje teuml tilla qeuml koha e transmetimit ishte rritur nga 17 oreuml neuml 24 oreuml neuml diteuml rikthimin e programeve sportive javore hapjen e njeuml studioje

108 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 5109 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 3110 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 5111 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f5

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

40

teuml re transmetimi peumlrdorimin e studios leumlvizeumlse neuml diteumln e zgjedhjeve etj112 Drejtoresha aktuale e stacionit Mirela Oktrova shkruante ldquoEkzistenca e radios dhe televizionit publik nuk mund teuml justifi kohet as me programet e zbavitjes e as me transmetimin falas teuml programeve teuml EBU e as me organizimin e festivalit dhe bujeumln e pjeseumlmarrjes neuml Eurovizionrdquo113

Neuml njeuml aspekt meuml pozitiv TVSH organizoi debate televizive me kandidateumlt peumlr bashki gjateuml zgjedhjeve teuml 2007 duke i dheumlneuml mundeumlsineuml publikut teuml beumlnte njeuml zgjedhje meuml teuml informuar Nga ana tjeteumlr TVSH nuk ishte neuml gjendje teuml transmetonte njeuml ngjarje teuml reumlndeumlsishme si Kupa Boteumlrore e futbollit neuml 2006 pasi teuml drejtat e transmetimit u bleneuml nga DigitAlb Neuml ateuml koheuml TVSH tha se nuk mund trsquoi peumlrballonte teuml drejtat por KKRT u peumlrgjigj se stacioni mund teuml kishte keumlrkuar ndihmeuml nga shteti114 Neuml meumlnyreuml sarkastike ata shtuan se menaxhimi i TVSH nuk keumlmbeumlnguli shumeuml pasi po negocionte teuml drejtat e ldquoKafazit teuml Arteumlrdquo njeuml programi teuml pro-dhuar neuml vend por qeuml eumlshteuml kopje e formatit teuml programit teuml realitetit ldquoBig Brotherrdquo115

Megjitheuml mungeseumln e teuml dheumlnave teuml qarta peumlr programet mund teuml thuhet me siguri se shumica e stacioneve teuml reumlndeumlsishme si TV Klan Top Channel Vizion+ TV Koha dhe disa kanale lajmesh si News24 apo Alsat kaneuml fi tuar njeuml publik pak a shumeuml besnik Ata prodhojneuml lajme me standarte peumlrgjitheumlsisht teuml keumlnaqshme si dhe programe teuml ndryshme informacioni dhe zbavitjeje Informacioni dhe lajmet janeuml kthyer neuml peumlrpareumlsi si peumlr median e shkruar ashtu edhe peumlr ateuml elektronike sipas veumlzhguesve teuml ndrysheumlm116 Peumlrjashtim peumlrbeumlnte stacioni privat kombeumltar TVA i cili pas disa ndryshimeve neuml proneumlsi neuml 2006 mezi arrinte teuml peumlrmbushte detyrimet e tij si kanal kombeumltar Ky stacion nuk transmetoi fare edicione lajmesh neuml mars dhe prill 2006117 Meqeuml stacioni nuk mundte teuml peumlrmbushte peumlr shumiceumln e 2006 keumlrkesat e programacionit qeuml i impononte kontrata e licenseumls KKRT vendosi teuml reduktonte me njeuml vit licenseumln e TVA dhe ta teumlrhiqte ateuml meuml pas neuml tetor 2007 Stacioni e apeloi keumlteuml vendim dhe teuml dyja paleumlt e ccediluan ccedileumlshtjen neuml gjykateuml118

Disa nga lajmet dhe debatet peumlr tema teuml reumlndeumlsishme shpesh politike mendohet se kaneuml njeuml publik teuml qeumlndruesheumlm dhe janeuml kthyer neuml emblema teuml stacioneve televizive qeuml i transmetojneuml ato Peumlrveccedil buletineve teuml lajmeve disa nga programet meuml teuml njohura janeuml ldquoOpinionrdquo neuml TV Klan ldquoShqiprdquo neuml Top Channel ldquoLogosrdquo neuml Vizion+ dhe ldquo60 minutardquo neuml TV Koha Keumlto janeuml programe javore qeuml kaneuml teuml beumljneuml me intervista apo debate peumlr njeuml temeuml teuml caktuar Njeuml tjeteumlr program mjaft i njohur eumlshteuml ldquoFiks farerdquo njeuml revisteuml satirike e peumlrditshme qeuml bazohet neuml metoda investigative Ka dhe disa programe zbavitjeje dhe lojeumlra qeuml janeuml mjaft teuml njohura Keumltu peumlrfshihet ldquoPortokallirdquo dhe ldquoTop Showrdquo neuml Top Channel ldquoKutia e funditrdquo neuml TV Klan dhe ldquoBypassrdquo neuml Vizion+ Stacionet televizive kaneuml njeuml prirje neuml rritje teuml peumlrqendrohen neuml programe teuml njeuml natyre meuml sociale duke u peumlrpjekur teuml pasqyrojneuml meuml shumeuml kronika nga jeta e peumlrditshme dhe me interes njereumlzor Keumlto programe peumlrfshijneuml ldquoJeteuml neuml keumlrkimrdquo neuml News24 TV ldquoNjereumlz teuml humburrdquo ldquoFemrardquo dhe ldquoSOSrdquo neuml Vizion+

112 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f4113 Mirela Oktrova ldquolsquoLehjarsquo kundeumlr demokraciseuml dhe interesave teuml publikutrdquo Shekulli 4 shtator 2006 f 23114 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 52115 Ibid116 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 9117 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 54118 Vendimi peumlr TVA neuml Raportin Vjetor teuml KKRT 2006 f 25

S H Q I P Euml R I A

41

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

52 Rregullat e peumlrgjithshme peumlr lajmet

Disa rregulla neuml Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin peumlrqendrohen te programimi i peumlr-mbajtjes dhe vlejneuml si peumlr transmetuesit publikeuml ashtu edhe peumlr ata privateuml Ato kaneuml teuml beumljneuml me pavareumlsineuml editoriale censureumln teuml drejteumln e informacionit dhe teuml drejta dhe liri teuml tjera njereumlzore119 Edhe pse parimet themelore teuml informacionit teuml paansheumlm dhe teuml sakteuml janeuml teuml garantuara me ligj nuk ekzistojneuml instrumente apo organe qeuml teuml monitorojneuml zbatimin e tyre KKRT monitoron edicionet kryesore teuml lajmeve teuml stacioneve kombeumltare publike dhe private por kjo peumlrpjekje konsiston veteumlm neuml matje sasiore teuml peumlrqindjes qeuml i kushtohet pasqyrimit teuml partive dhe fi gurave politike

Stacionet televizive kaneuml beumlreuml peumlrparim teuml ndjesheumlm neuml peumlrkufi zimin e vetvetes neumlpeumlrmjet edicioneve teuml lajmeve teuml cilat kaneuml sheumlnuar peumlrmireumlsimin meuml teuml madh neuml programacion te teuml gjitha stacionet televizive120 Megjithateuml informacioni nuk eumlshteuml as i paansheumlm dhe as i drejteuml Pothuajse nuk ekziston ndonjeuml media qeuml teuml mos keteuml interesa teuml fshehura ekonomike apo politike dhe peumlr pasojeuml standartet profesionale aplikohen peumlr aq koheuml sa ua lejojneuml keumlto interesa Axhenda e lajmeve eumlshteuml shumeuml praneuml axhendeumls seuml qeveriseuml apo politikeumls neuml peumlrgjitheumlsi ose praneuml menaxhimit teuml televizioneve121 Edicionet e lajmeve zgjedhin kronika qeuml u shkojneuml peumlr shtat interesave teuml operatorit dhe jo interesit publik122

Edhe Kodi Zgjedhor imponon keumlrkesa peumlr sakteumlsi korrekteumlsi dhe balanceuml peumlr teuml gjitha stacionet televizive123 Transmetuesi i sheumlrbimit publik ka peumlrgjegjeumlsi shteseuml si dheumlnia e koheumls falas peumlr teuml gjitha partiteuml politike qeuml marrin pjeseuml neuml zgjedhje Testi meuml i fundit peumlr respektimin e keumltyre rregullave ishin zgjedhjet lokale neuml shkurt 2007 Stacionet televizive kryesore e kaluan keumlteuml test me sukses TVSH i kushtoi 28 peumlrqind teuml lajmeve Partiseuml Demokratike dhe 29 peumlrqind Partiseuml Socialiste Njeuml pasqyrim i ngjasheumlm u gjend edhe peumlr stacione teuml tjera teuml meumldha si Vizion+ News24 dhe TVA Peumlrjashtim peumlrbeumlnte TV Klan i cili i kushtoi meuml shumeuml koheuml qeveriseuml se ccedildo stacion tjeteumlr Peumlrfaqeumlsuesit e TV Klan pretenduan se ata thjesht po pasqyronin puneumln e zyrtareumlve teuml shtetit Megjithateuml keumlta zyrtareuml ishin pasqyruar teksa beumlnin fushateuml zgjedhore Edhe pse keumlto fushata u konsideruan teuml balancuara dhe teuml drejta neuml aspektin e pasqyrimit teuml partive politike gjateuml periudheumls parazgjedhore teuml gjitha stacionet televizive kishin favorizuar njeuml parti meuml shumeuml se teuml tjerat124

119 OSIShqipeumlria f 234120 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 47121 Monitorimi u krye neuml kuadrin e ldquoMonitorimi i Lajmeve teuml Mbreumlmjes neuml TV ndash monitorim dhe analizeuml e edicioneve teuml lajmeve neuml TV neuml 10 vende teuml Europeumls Juglindorerdquo botuar neuml Media Plan Institute Treguesi i Interesit Publik Sarajevo 2007122 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 54123 Kodi Zgjedhor neni 136 neni 140 gjendet neuml httpwwwosceorgitem14076htmlhtml=1(pareuml neuml 10 korrik 2007)124 Raporti i OSCEODIHR peumlr zgjedhjet e 18 shkurt 2007 gjendet neumlhttpwwwosceorgitem24859htmlhtml=1 (pareuml neuml 12 korrik 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

42

53 Udheumlzimet e peumlrgjithshme peumlr prodhimin e programeve

Ligji peumlr Radion dhe Televizionin vendos disa detyrime teuml peumlrgjithshme peumlr teuml gjitha stacionet televizive Keumlto kaneuml teuml beumljneuml kryesisht me dinjitetin njereumlzor respektin peumlr ligjin dhe teuml drejtat e njeriut125

Megjithateuml keumlto masa janeuml mjaft teuml vakeumlta dhe teuml peumlrgjithshme dhe nuk janeuml shndeumlrruar neuml rregulla meuml teuml detajuara nga KKRT Keumlto parime teuml peumlrgjithshme neuml peumlrgjitheumlsi janeuml respektuar Teuml vetmet probleme kishin teuml beumlnin me pornografi neuml e cila ndalohet krejteumlsisht peumlr trsquou transmetuar Neuml stacionet tokeumlsore analoge nuk transmetohen programe me peumlrmbajtje pornografi ke Megjithateuml DigitAlb transmeton pornografi gjitheuml koheumln neuml njeuml kanal neuml formeuml teuml kriptuar si dhe dy programe pornografi ke neuml mesnateuml

54 Kuotat

Nuk ekzistojneuml kuota teuml posaccedilme peumlr peumlrfaqeumlsim gjuheumlsor apo teuml grupeve teuml minoriteteve Stacioni i transmetimit publik si dhe disa kanale private ndonjeumlhereuml transmetojneuml programe peumlr minoritetet etnike Neuml vitet e fundit Instituti Shqiptar i Medias eumlshteuml angazhuar neuml koordi-nimin e projekteve teuml produksionit teuml programeve radiofonike dhe televizive peumlr pakicat etnike dhe gjuheumlsore neuml vend si dhe peumlr artikuj peumlr keumlto tema teuml botuara neuml median e shkruar

Mediat qeuml fokusohen neuml temat e pakicave luftojneuml peumlr mbijeteseuml Peumlr shembull Radio Prespa e themeluar neuml 2003 neuml zoneumln e kufi rit me Republikeumln e Maqedoniseuml dhe qeuml transmeton maqedonisht nuk funksionon rregullisht peumlr shkak teuml pengesave fi nanciare Stacionet radiofonike peumlr pakiceumln greke neuml jug teuml vendit gjenden neuml njeuml situateuml teuml ngjashme Teuml gjitha keumlto media janeuml nisma individuale shteti nuk jep ndihma peumlr median e minoriteteve Megjithateuml nuk ekzistojneuml pengesa ligjore peumlr dheumlnien e licensave teuml transmetimit peumlr radiot apo televizionet e minoriteteve Neuml fakt KKRT dha njeuml licenseuml peumlr radio dhe televizion radioTV Armonia njeuml projekt peumlr pakiceumln greke qeuml eumlshteuml edhe minoriteti meuml i madh etnik neuml vend Megjithateuml stacioni nuk ka fuqi fi nanciare dhe ka veumlshtireumlsi Peumlr momentin ata nuk transmetojneuml126

Kuotat e vetme neuml lidhje me peumlrmbajtjen qeuml imponon ligji peumlr ata qeuml kaneuml licenseuml lokale eumlshteuml qeuml teuml transmetojneuml programe jokomerciale dhe programe lokale informacioni peumlr teuml pakteumln 15 peumlrqind teuml programacionit javor Ligji nuk e specifi kon termin ldquojokomercialrdquo Sipas ndryshimeve teuml 2003 ata qeuml kaneuml licenseuml kombeumltare duhet trsquoi kushtojneuml teuml pakteumln 15 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit programeve teuml prodhuara veteuml dhe teuml pakteumln 30 peumlrqind programeve teuml prodhuara neuml Shqipeumlri Stacionet televizive neuml peumlrgjitheumlsi i peumlrmbushin keumlto kuota127 Ligji gjithashtu vendos kuota peumlr reklameumln duke mos i lejuar stacionet televizive teuml transmetojneuml reklama peumlr meuml shumeuml se 15 peumlrqind teuml koheumls ditore teuml transmetimit ose meuml shumeuml se 12 minuta peumlr oreuml

125 OSIShqipeumlria f 235ndash236126 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 25127 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 47

S H Q I P Euml R I A

43

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Edhe pse Shqipeumlria si vend qeuml nuk eumlshteuml aneumltar i BE nuk eumlshteuml e detyruar teuml peumlrmbusheuml legjislacionin europian shumeuml nga keumlto kuota lindin nga Konventa Europiane peumlr Televizionin Ndeumlrkufi tar (KETN) dhe Protokollin e saj Shteseuml teuml cileumln Shqipeumlria e ka ratifi kuar neuml 1999 Nga ana tjeteumlr legjislacioni shqiptar nuk u keumlrkon transmetuesve trsquoi kushtojneuml shumiceumln e koheumls seuml transmetimit veprave europiane Ligji peumlr dixhitalizimin thoteuml se stacionet televizive neuml meumlnyreuml progresive duhet teuml peumlrmbushin detyrimin e transmetimit teuml programeve europiane neuml 50 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit

55 Detyrimet peumlr transmetuesin publik

Peumlrveccedil rregullave teuml peumlrgjithshme peumlr prodhimin Ligji peumlr Radion dhe Televizionin i detyron si transmetuesit publikeuml ashtu dhe ata privateuml teuml transmetojneuml programe falas Kjo peumlrfshin programe me interes teuml larteuml peumlr publikun e gjereuml si lajmeumlrimet peumlr sheumlndetin rendin publik apo emergjencat kombeumltare Gjithashtu ligji i keumlrkon RTSH teuml transmetojeuml falas sheumlrbimet fetare teuml mbajtura gjateuml festave fetare zyrtare si dhe seancat e parlamentit Ligji peumlr Radion dhe Televizionin vendos detyrime shteseuml peumlr RTSH Programet e tij duhet teuml jeneuml teuml njeuml cileumlsie teuml larteuml teuml refl ektojneuml larmineuml e jeteumls shqiptare dhe trsquoi sheumlrbejneuml teuml gjitha grupeve shoqeumlrore peumlrfshireuml pakicat kombeumltare

Pasqyrimi i lajmeve nga vendi dhe nga jashteuml duhet teuml jeteuml gjitheumlpeumlrfshireumls dhe i paansheumlmRTSH-seuml i ndalohet transmetimi i propagandeumls politike dhe fetare Megjitheuml keumlto detyrime transmetuesi i sheumlrbimit publik mbetet ende larg peumlrmbushjes seuml misionit teuml tij publik ldquoEumlshteuml paradoksale teuml shoheumlsh se si interesi publik eumlshteuml i pari qeuml lihet pas dore nga njeuml televizion i quajtur lsquopublikrsquo Edicionet e lajmeve fi llojneuml me lajme peumlr aktivitetet e qeveriseuml dhe partive politike duke leumlneuml pas dore problemet qeuml shqeteumlsojneuml qytetareumltrdquo128 Stacioni pretendon se ka beumlreuml progres teuml reumlndeumlsisheumlm dhe se mungesa e konkurrenceumls qeuml pretendohet se ka eumlshteuml njeuml geumlnjeshteumlr e hapur nga rivaleumlt privateuml129 Por mendimi i peumlrgjithsheumlm eumlshteuml se stacionet private mbizoteumlrojneuml ldquoTelevizionet komerciale po e vrasin televizionin publik dhe po thithin teuml gjitheuml audienceumln ashtu si supermarketet po vrasin dyqanet e vogla dhe kioskat e komunizmit duke thithur teuml gjitheuml blereumlsitrdquo130

56 Detyrimet peumlr transmetuesit privateuml

Nuk ka detyrime teuml holleumlsishme programacioni peumlr transmetuesit privateuml Masat e vetme li-gjore kaneuml teuml beumljneuml me koheumlzgjatjen e transmetimit dhe periodicitetin e edicionit teuml lajmeve Stacionet televizive kombeumltare duhet teuml transmetojneuml teuml pakteumln gjashteuml oreuml neuml diteuml kurse stacionet lokale teuml pakteumln kateumlr oreuml neuml diteuml Stacionet televizive kombeumltare duhet teuml transmetojneuml programe origjinale lajmesh ccedildo diteuml Stacionet televizive private janeuml teuml detyruara teuml transmetojneuml mesazhe dhe informacion teuml njeuml interesi teuml madh publik falas sipas rregulloreve teuml hartuara nga KKRT ose me keumlrkeseumln e organeve lokale teuml qeveriseuml Informacione teuml tilla zakonisht peumlrfshijneuml komunikatat e shkurtra me interes teuml posaccedileumlm peumlr publikun sidomos

128 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 10129 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 3130 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 6

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

44

neuml situata emergjence si fatkeqeumlsi natyrore ose neuml tema si sheumlndeti dhe siguria si dhe rendi publik Neuml peumlrgjitheumlsi nuk ka patur probleme me respektimin e keumltij detyrimi

6 PEumlRFUNDIMET

Televizioni ende media me ndikim meuml teuml madh neuml Shqipeumlri ka kaluar njeuml ereuml ndryshimesh Janeuml beumlreuml ndryshime ligjore teuml reumlndeumlsishme edhe pse teuml diskutueshme duke ndryshuar peumlrbeumlrjen e autoriteteve rregullatoreuml Struktura e bazuar neuml njeuml formuleuml peumlrfaqeumlsimi teuml balancuar politik u shndeumlrrua neuml njeuml formuleuml qeuml peumlrfshinte shoqeumlrineuml civile akademikeumlt dhe profesionisteumlt Keumlto leumlvizje zyrtarisht kishin peumlr qeumlllim teuml ulnin ndikimin politik te rregullatori por disa nga veprimet e fundit teuml rregullatorit u konsideruan si teuml motivuara politikisht Peumlr meuml tepeumlr rregullatori pati probleme teuml krijonte aneumltareumlsimin e ploteuml njeuml tregues qeuml mekanizmi i emeumlrimit nuk funksionon pa probleme

Seuml shpejti rregullatori do teuml peumlrballet me njeuml test teuml veumlshtireuml shpeumlrndarjen e licensave dixhitale Ashtu si ligje teuml tjera teuml miratuara gjateuml tre viteve teuml fundit Ligji peumlr Transmetimet Nume-rike u peumlrgatit nga qeveria pa u keumlshilluar me paleumlt e interesuara gjeuml qeuml hodhi mjaft dyshime peumlr qeumlllimet e qeveriseuml dhe pasojat e keumltij ligji neuml transmetime Zbatimi i keumltij ligji ngre pikeumlpyetje teuml reumlndeumlsishme peumlr teuml ardhmen e DigitAlb operatorit teuml platformeumls dixhitale i cili pas tre vjeteumlsh veprimtarie eumlshteuml kthyer neuml njeuml lojtar teuml fuqisheumlm me njeuml bazeuml teuml reumlndeumlsishme klienteumlsh Autoriteti dhe pavareumlsia e KKRT neuml procesin e licensimit si dhe qeumlndrimi i transmetuesit teuml sheumlrbimit publik neuml keumlteuml proces do teuml jeneuml mjaft teuml reumlndeumlsishme

RTSH peumlrballet me detyreumln e veumlshtireuml e sfi deumls ndaj rritjes seuml DigitAlb qeuml nuk do teuml jeteuml e lehteuml sidomos pas performanceumls jo teuml mireuml ekonomike neuml vitet e fundit fi nancimi neuml ulje nga shteti dhe reformeumls seuml papeumlrfunduar Popullariteti i RTSH nuk eumlshteuml peumlrmireumlsuar Menaxhimi jo i mireuml dhe prapambetja neuml krahasim me transmetuesit privateuml seuml bashku me mendimin e peumlrgjithsheumlm qeuml RTSH kontrollohet politikisht janeuml ndeumlr problemet kryesore teuml transmetuesit Stacioni mbetet ende larg peumlrmbushjes seuml misionit teuml tij publik Shpresohet qeuml menaxhimi i ri i stacionit do teuml hartojeuml njeuml strategji koherente dhe teuml fi llojeuml njeuml reformeuml teuml qeumlndrueshme Megjithateuml reforma e RTSH do teuml jeteuml e dhimbshme dhe si e tilleuml stacioni do teuml keteuml nevojeuml peumlr ndihmeseuml teuml reumlndeumlsishme neuml arritjen e misionit teuml tij

Programet profesionale dhe cileumlsore po vijneuml neuml rritje Megjithateuml tregu mbetet i mbipopulluar dhe megjitheuml zhurmeumln peumlr burimet e fi nancimit teuml medias nuk janeuml marreuml masa konkrete neuml keumlteuml drejtim Transparenca e burimeve teuml kapitalit teuml medias nevojiten medoemos neuml njeuml vend ku gazetareumlt teuml cileumlt nuk kaneuml kontrata pune shpesh kaneuml frikeuml teuml rrezikojneuml e teuml provokojneuml pronareumlt duke shkruar neuml meumlnyreuml teuml pavarur Organizatat peumlr median kaneuml beumlreuml peumlrpjekje teuml shumta peumlr teuml rritur ndeumlrgjegjeumlsimin peumlr kodet e etikeumls te gazetareumlt por veteuml-rregullimi efi kas ende nuk ka nisur Mangeumlsia e studimeve teuml tregut ose teuml teuml dheumlnave teuml tjera i pengon mjaft vlereumlsimet peumlr kushtet e medias shqiptare

S H Q I P Euml R I A

45

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

ANEKS1 LEGJISLACIONI I PEumlRMENDUR NEuml RAPORT

Fletorja Zyrtare eumlshteuml gazeta zyrtare e Shqipeumlriseuml

Direktiva 9736EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 30 qershor 1997 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin e disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 202 30 korrik 1997

Direktiva 200765EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 11 dhjetor 2007 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 33227 18 dhjetor 2007

Kodi Zgjedhor neni 136 neni 140 gjendet neuml httpeumleumleumlosceorgitem14076htmlhtml=1 (pareuml neuml 10 korrik 2007)

Ligji peumlr Transmetimet Numerike Ligji nr 9742 neuml 28 maj 2007 peumlr Transmetimet Numerike neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml

Ligji nr 8410 dateuml 30091998 Peumlr radion dhe televizionin publik e privat neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml Fletorja Zyrtare 20 tetor 1998 amenduar me ligjin nr 8657 dateuml 31072000 ligjin nr8794 dateuml 10052001 ligjin nr9016 dateuml 20022003 dhe ligjin nr9124 dateuml 29072003 si dhe Ligji nr 9677 i 13 janarit 2007

Ligji nr 9531 i cili ndryshon Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin me kapitullin ldquoPeumlr Radion dhe Televizionin Publik dhe Privatrdquo 11 maj 2006 Fletorja Zyrtare 65 2006

Ligji nr 9645 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2007rdquo i 27 neumlntorit 2006

Ligji nr 9836 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2008rdquo i 26 neumlntorit 2007

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

46

ANEKS 2 BIBLIOGRAFIA

Neuml anglisht

IREX Media Sustainability Index 2005 ndash Albania IREX Washington DC 2006

IREX Media Sustainability Index 2006 ndash Albania IREX Washington DC 2007

Neuml shqip

KKRT Vlereumlsim i teuml Ardhurave teuml Reklamave nga Monitorimi prillndashmaj 2005

KKRT Raporti Vjetor 2006 neuml Kuvendin e Shqipeumlriseuml

RTSH Raporti Vjetor peumlr Veprimtarineuml e RTSH 2006

Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007

Unioni i Gazetareumlve Shqiptareuml ldquoMbrojtja neuml puneuml dhe sigurimi social i punonjeumlsve teumlmedias njeuml domosdoshmeumlri peumlr shtypin e lireumlrdquo

S H Q I P Euml R I A

47

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Page 20: Televizioni në Europë: Raportet vijuese 2008 - Shqipëria · Media Program përpiqet të nxisë median e pavarur, profesionale dhe të qëndrueshme si dhe gazetarinë cilësore,

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

20

Televizionin4 vijneuml nga kjo marreumlveshje dhe neuml njeuml meumlnyreuml peumlrmbushin disa nga keumlrkesat e Direktiveumls Televizioni Pa Kufi j (TVWF)5 si masat peumlr sponsorizimet reklamat teuml drejteumln e replikeumls dhe mbrojtjen e teuml miturve

Legjislacioni shqiptar peumlr median nuk ka peumlrfshireuml keumlrkesat e Direktiveumls TVWF peumlr teleshitjet dhe transmetimin e veprave europiane Ligji peumlr Transmetimet Numerike paraqiti keumlrkeseumln qeuml veprat europiane duhet teuml peumlrbeumljneuml 50 teuml programacionit teuml njeuml stacioni duke lejuar qeuml kjo peumlrqindje teuml arrihet neuml meumlnyreuml progresiveMegjithateuml respektimi i keumltyre standarteve duhet ende teuml monitorohet pasi ky ligj eumlshteuml ende mjaft i ri Kishte njeuml ide peumlr teuml caktuar njeuml grup pune teuml peumlrbeumlreuml nga tre eksperteuml teuml pavarur teuml medias teuml cileumlt do teuml rishikonin Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin dhe do teuml propozonin ndryshime qeuml do ta sillnin keumlteuml ligj neuml linjeuml me ligjet e BE Deri tani kjo nuk u realizua Komisioni i Peumlrhersheumlm Parlamentar peumlr Median dhe Mjetet e Informimit Publik (meuml pas Komisioni Parlamentar i Medias) po e kryen keumlteuml detyreuml por ritmi eumlshteuml i ngadalteuml duke pasur parasysh peumlrpareumlsiteuml e ccedileumlshtjeve teuml tjera neuml Parlament meuml sakteumlsisht reformeumln neuml drejteumlsi Megjithateuml ka peumlrpjekje peumlr teuml reformuar legjislacionin e medias Rregullatoreumlt dhe eksperteuml teuml Komisionit Parlamentar teuml Medias kaneuml paraqitur propozimet e tyre peumlr ndryshime ligjore por ende nuk eumlshteuml e qarteuml se cilat do teuml jeneuml hapat neuml vijim6

Edhe pse nuk ka patur njeuml monitorim teuml vazhduesheumlm se si janeuml zbatuar keumlto masa nuk ka patur ndonjeuml problem teuml veccedilanteuml7 Nga ana tjeteumlr zbatimi i masave teuml tjera teuml frymeumlzuara nga legjislacioni i BE peumlr median ka qeneuml jo i keumlnaqsheumlm Si neuml shumeuml sektoreuml teuml tjereuml neuml Shqipeumlri edhe industria e medias ka mungeseuml transparence dhe ligjet qeuml garantojneuml transparenceumln e proneumlsiseuml dhe fi nancimit mbeten teuml veumlshtira peumlr trsquou zbatuar Kjo peumlr shkak teuml mungeseumls seuml peumlrgjithshme teuml transparenceumls neuml treg Njeuml hap peumlrpara ishte njeuml amendim neuml korrik 2006 teuml Ligjit peumlr Radion dhe Televizionin qeuml i ndalonte pronareumlt e mediave teuml merrnin pjeseuml neuml tendera publikeuml8 Megjithateuml seumlrish peumlr shkak teuml mungeseumls seuml peumlrgjithshme teuml transparenceumls dhe dheumlnies seuml uleumlt teuml peumlrgjegjeumlsiseuml si nga ana e medias ashtu edhe nga ana e qeveriseuml kjo maseuml ligjore mund teuml anashkalohet me lehteumlsi

4 Ligji nr 8410 i 30 shtatorit 1998 peumlr Radion dhe Televizionin Publik dhe Privat neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml i ndryshuar me Ligjin nr 8657 i 31 korrikut 2000 Ligji nr 8794 i 10 majit 2001 Ligji nr 9016 i 20 shkurtit 2003 Ligji nr 9124 i 29 korrikut 2003 dhe Ligji nr 9677 i 13 janarit 2007 (meuml tej Ligji i Radios dhe Televizionit)5 Direktiva 9736EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 30 qershor 1997 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin e disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 202 30 korrik 1997 Direktiva 200765EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 11 dhjetor 2007 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 33227 18 dhjetor 20076 Intervisteuml me Vjollca Meccedile keumlshilltare praneuml Kryetares seuml Parlamentit Tiraneuml 17 janar 2008 7 Intervisteuml me Andrea Nathanailin Drejtor Programacioni praneuml KKRT Tiraneuml 6 korrik 2007 8 Ligji i Radios dhe Televizionit neni 20

S H Q I P Euml R I A

21

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

13 Tregu i transmetimeve

Stacionet televizive vazhdojneuml teuml shtohen neuml numeumlr dhe mund teuml argumentohet edhe qeuml cileumlsia ka ardhur neuml rritje por pa patur studime sistematike dhe teuml besueshme peumlr shikueshmeumlrineuml peumlrqindja e veumlrteteuml e tregut peumlr ccedildo stacion mbetet e panjohur Instituti i Sondazheve dhe Opinioneve i cili meuml pareuml ka beumlreuml peumlrpjekje peumlr teuml matur shikueshmeumlrineuml ka nisur njeuml peumlrpjekje teuml re peumlr studim shikueshmeumlrie neuml vitin 2007 Megjithateuml eumlshteuml ende hereumlt peumlr teuml patur rezultate teuml qarta Peumlr shembull Top Channel njeuml stacion qeuml nuk ka patur licenseuml kombeumltare deri neuml janar teuml 2008 mendohet se geumlzon njeuml peumlrqindje mesatare shikueshmeumlrie prej 70 peumlrqind9 Edhe pse nuk ka asnjeuml dyshim qeuml stacioni eumlshteuml shumeuml i ndjekur kjo shifeumlr eumlshteuml njeuml vlereumlsim i peumlrafeumlrt i eksperteumlve dhe veumlzhguesve pa asnjeuml teuml dheumlneuml zyrtare qeuml ta mbeumlshteseuml keumlteuml Stacionet e tjera meuml teuml ndjekura televizive mendohen se janeuml TV Klan Vizion+ TV Koha si dhe stacionet me lajme News24 dhe Alsat Edhe pse TVSH ende ka mbulimin meuml teuml madh teuml territorit ldquocileumlsia programore neuml uljerdquo10 ka sjelleuml humbjen e avantazhit teuml konkurrenceumls

2 RREGULLIMI DHE LICENSIMI I SEKTORIT TEuml TELEVIZIONIT

21 Autoritetet dhe korniza rregullatore

Deri neuml 2006 Ligji peumlr Radion dhe Televizionin thoshte se KKRT ishte njeuml organ i pavarur i peumlrbeumlreuml nga kryetari neumlnkryetari dhe peseuml aneumltareuml teuml zgjedhur neuml bazeuml teuml peumlrvojeumls dhe meritave neuml fushat sociale ligjore teuml arsimit dhe teuml medias Presidenti i Republikeumls propozonte njeuml kandidat ndeumlrsa gjashteuml teuml tjereumlt propozoheshin nga Komisioni Parlamentar i Medias Meuml pas Parlamenti zgjidhte aneumltareumlt dhe kryetarin me votim me shumiceuml teuml thjeshteuml11

Neuml shkurt 2006 qeveria propozoi njeuml ndryshim ligjor qeuml do teuml shkurtonte KKRT neuml peseuml aneumltareuml dhe do teuml ndryshonte formuleumln e emeumlrimit Duke pretenduar se formula e peumlrfaqeumlsimit teuml balancuar neuml organin rregullator ishte e qarteuml qeuml nuk funksiononte qeveria propozoi njeuml peumlrfshirje meuml teuml gjereuml teuml shoqeumlriseuml civile shoqatave teuml medias akademikeumlve dhe organizatave teuml tjera teuml ngjashme neuml procesin e emeumlrimit Propozimi ndezi njeuml debat teuml gjalleuml dhe krijoi njeuml klimeuml dyshimi mes paleumlve teuml interesuar shumica e teuml cileumlve mendonin se qeveria donte teuml vinte KKRT neumln kontroll Ndeumlrkoheuml qeuml teuml gjitheuml binin dakord se ekzistonte njeuml nevojeuml e forteuml peumlr reformeuml shumeuml teuml tjereuml shpreheumln shqeteumlsimin se ky propozim nuk garantonte ndonjeuml peumlrmireumlsim ldquoSi aneumltar i Komisionit Parlamentar teuml Medias besoj se neuml keumlteuml fusheuml duhen beumlreuml ndryshime por ta sjelleumlsh keumlteuml propozim fshehurazi sidomos nga qeveria dhe sidomos kur po fl asim peumlr pushtetin e kateumlrt qeuml eumlshteuml media kjo leuml njeuml shije teuml keqerdquo12

9 A Stefani Teuml pavarurit kali i Trojeumls neuml media Panorama 16 shkurt 2006 f 1710 IREX Media Sustainability Index 2006 ndash Shqipeumlria IREX Washington DC 2007 f 6 Gjendet neuml website e IREX te httpwwwirexorgprogramsMSI_EUR2006albaniaasp (i pareuml neuml 1 gusht 2007) (meuml tej IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria)11 OSIShqipeumlria kapitulli peumlr autoritetin rregullator f 194 19912 N Lesi ldquoA duhet teuml merremi me ligjin peumlr mediat elektronikerdquo Koha Joneuml 10 shkurt 2007 f 3

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

22

Peumlrveccedil shqeteumlsimit peumlr peumlrmbajtjen e amendamentit shumeuml stacione televizive shoqatat e gazetareumlve peumlrfaqeumlsues teuml shoqeumlriseuml civile dhe eksperteuml teuml medias kundeumlrshtuan mungeseumln e debatit dhe keumlshillimit peumlrpara paraqitjes seuml amendamenteve neuml Parlament Peumlr pasojeuml Komisioni Parlamentar i Medias ftoi pronareumlt dhe drejtoreumlt e mediave meuml teuml reumlndeumlsishme si dhe kryetareumlt e shoqatave teuml gazetareumlve juristeuml dhe peumlrfaqeumlsues teuml shoqeumlriseuml civile qeuml teuml paraqisnin propozimet e tyre

Ligji i tanisheumlm u miratua neuml parlament neuml maj 2006 pas njeuml debati teuml nxehteuml Edhe pasi Presidenti vuri veton dhe e ktheu ligjin ai u miratua seumlrish neuml qershor 2006 dhe u beuml i detyruesheumlm Ideja e qeveriseuml peumlr teuml shkurtuar aneumltareumlt e KKRT neuml peseuml aneumltareuml u pranua me kusht qeuml shoqatat dhe grupet e meumlposhtme mund teuml propozojneuml teuml pakteumln kateumlr kandidateuml peumlr secilin aneumltar13

shoqatat dhe grupimet e mediave elektronike

shoqatat e medias seuml shkruar

universitetet dhe shoqatat e inxhinieriseuml elektrike dhe elektronike

shoqatat e juristeumlve fakultetet e Ligjit dhe Dhoma Kombeumltare e Avokateumlve

partiteuml parlamentare

Nga keumlta kandidateuml Komisioni i Medias duhet teuml peumlrzgjedheuml jo meuml shumeuml se dy kandidateuml peumlr ccedildo post dhe ua propozon ato Parlamentit peumlr votimin peumlrfundimtar14 Ligji i ndryshuar thoteuml gjithashtu se kandidateumlt me grada shkencore janeuml teuml parapeumllqyer dhe se keumlto grada janeuml teuml detyruara peumlr kandidateumlt e nominuar nga universitetet dhe nga shoqatat e inxhinieriseuml elektrike dhe elektronike15

Ligji i ndryshuar peumlr Radion dhe Televizionin gjithashtu ngushtoi kriteret peumlr zgjedhje si aneumltar i KKRT Peumlr shembull aneumltareumlt e partive ose shoqatave politike ose personat qeuml kaneuml qeneuml apo kaneuml konkurruar peumlr postin e kryebashkiakut ose peumlr deputet apo qeuml kaneuml qeneuml aneumltareuml teuml Keumlshillit teuml Ministrave apo prefekteuml neuml dy mandatet e fundit nuk mund teuml zgjidhen16 Ky ndryshim beumlnte pjeseuml neuml shndeumlrrimin e KKRT neuml njeuml organ meuml profesional

Debati qeuml pasoi zgjedhjen e aneumltareumlve teuml KKRT sipas formuleumls seuml re ishte akoma meuml i ndezur Aneumltareumlt e rinj u emeumlruan neuml 29 korrik 2006 gjateuml sesionit peumlrfundimtar teuml Parlamentit para pushimeve verore Deputeteumlt e opoziteumls refuzuan teuml votonin Emeumlrimi i aneumltareumlve teuml KKRT seuml bashku me ata teuml Keumlshillit Drejtues teuml TVSH erdhi neuml njeuml koheuml kur kriza midis shumiceumls dhe politikaneumlve teuml opoziteumls kishte arritur kulmin Arsyeja peumlr keumlteuml peumlrplasje ishte mosmarreumlveshja peumlr ndryshimet neuml ligjin e transmetimeve dhe peumlr reformeumln elektorale e cila eumlshteuml ende neuml proces neuml Shqipeumlri Por neuml vereumln e 2006 teuml gjitha keumlto ccedileumlshtje ishin veccedilaneumlrisht

13 Ligji nr 9531 i cili amendon Ligjin e Radios dhe Televizionit me kapitullin Peumlr Radion dhe Televizionin Publik dhe Privat 11 maj 2006 Fletorja Zyrtare nr 65 2006 neni 2 paragrafi 114 Ibid paragrafi 215 Ibid paragrafi 3 dhe 416 Ibid neni 4

bull

bull

bull

bull

bull

S H Q I P Euml R I A

23

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

polemizuese duke pasur parasysh qeuml po afroheshin zgjedhjet lokale teuml shkurtit teuml 2007 Kur paleumlt neuml parlament arriteumln marreumlveshjen neuml 30 korrik 2006 ajo marreumlveshje peumlrfshinte edhe angazhimin peumlr ta kthyer seumlrish numrin e aneumltareumlve teuml KKRT neuml shtateuml dhe se dy aneumltareumlt shteseuml do teuml emeumlroheshin nga deputeteumlt e opoziteumls nga kandidateumlt e shoqeumlriseuml civile17

Megjithateuml neuml vend qeuml teuml rritej aneumltareumlsia e KKRT u ul neuml kateumlr aneumltareuml pas doreumlheqjes seuml kryetarit Ledi Bianku neuml qershor 2007 Derisa vendet bosh u ploteumlsuan neuml shtator 2007 KKRT ka marreuml veteumlm vendime qeuml nuk keumlrkonin njeuml shumiceuml Kjo gjeuml pengoi puneumln e saj

Ndeumlrkoheuml neuml njeuml klimeuml dyshimi dhe kritikash nga politikaneumlt e opoziteumls dhe nga disa stacione televizive qeuml pretendonin se KKRT ishte ende njeuml organ i politizuar rregullatori ka kryer njeuml reformeuml teuml brendshme Neuml dhjetor 2006 parlamenti miratoi njeuml rishikim teuml skemeumls administrative qeuml e rriste stafi n e KKRT nga 32 neuml 4818 si dhe ristrukturonte departamentet e saj duke theksuar peumlrmireumlsimin e monitorimit si teuml pirateriseuml seuml sinjalit dhe teuml mbulimit territorial teuml medias elektronike Gjithashtu skema propozonte teuml krijonte njeuml njeumlsi teuml marreumldheumlnieve publike peumlr teuml peumlrmireumlsuar transparenceumln e rregullatorit Reforma meuml e ndjeshme kishte teuml beumlnte me rritjen e departamentit teuml programacionit nga gjashteuml aneumltareuml neuml 16 peumlr teuml peumlrmireumlsuar peumlrmbajtjen e medias elektronike Kur keumlto ndryshime teuml peumlrfundojneuml departamenti pritet teuml jeteuml neuml gjendje teuml monitorojeuml edicionet informative peumlrditeuml si dhe reklamat problemet etike dhe ccedileumlshtje teuml tjera qeuml KKRT nuk i ka mbuluar meuml pareuml19

Gjithashtu plani propozoi ndryshime neuml keumlshillin e ankesave teuml KKRT njeuml organ keumlshillimor peumlrgjegjeumls peumlr trajtimin e aspekteve morale dhe etike teuml programeve Megjithateuml vendimet e tij nuk kaneuml forceuml ligjore20 Me planet peumlr reformeuml ky organ eumlshteuml ndryshuar neuml Keumlshill Etike I peumlrbeumlreuml nga tre aneumltareuml si meuml pareuml teuml cileumlt janeuml eksperteuml teuml medias teuml emeumlruar nga rregullatori Keumlshilli i Etikeumls eumlshteuml peumlrgjegjeumls peumlr ndeumlrgjegjeumlsimin e publikut peumlr normat etike dhe shkeljet neuml programe ldquoKy vizion lind nga koncepti qeuml institucionet jo veteumlm duhet teuml ndjekin preferencat e publikut neuml lidhje me aspektet etike neuml media me profesionalizeumlm dhe gjykim teuml specializuar ato duhet teuml udheumlheqin shoqeumlrineuml drejt standarteve meuml teuml lartardquo21

Neuml keumlteuml meumlnyreuml Keumlshilli i Etikeumls pritet teuml marreuml njeuml rol meuml aktiv sesa thjesht teuml pranojeuml ankesa nga publiku Megjithateuml eumlshteuml ende hereumlt peumlr teuml vlereumlsuar impaktin e keumltyre ndryshimeve pasi Keumlshilli u krijua neuml qershor 2007 dhe sapo e ka nisur veprimtarineuml e tij Plani i reformeumls eumlshteuml neuml fazeumln peumlrfundimtare teuml zbatimit22

17 Marreumlveshja e 30 korrikut 2006 i peumlrmendur neuml D Ndrenika ldquoArrihet marreumlveshja PDndashPS ploteumlsohenkeumlrkesat e opoziteumlsrdquo Shekulli 31 gusht 2006 f 318 KKRT Relacioni Shpjegues peumlr Parlamentin i marreuml nga KKRT19 Ibid20 OSIShqipeumlria kapitulli peumlr autoritetin rregullator f 194ndash19921 KKRT Raport Vjetor neuml Kuvendin e Shqipeumlriseuml 2006 gjendet neuml httpwwwkkrtgovalimagesstorieskkrtfi lesRaporti-Perfundimtar-2006zip(i pareuml neuml 15 korrik 2007) (meuml tej KKRT Raporti Vjetor 2006)22 Intervisteuml me Elona Kana Drejtoresheuml e Departamentit Juridik dhe teuml Licensave praneuml KKRT Tiraneuml 18 janar 2008

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

24

22 Sistemi i licensimit

Reforma e KKRT nuk pati pasoja peumlr sistemin e dheumlnies seuml licensave teuml transmetimit Ndryshimi i veteumlm ka teuml beumljeuml me fuqineuml peumlr teuml dheumlneuml licensa peumlr transmetime numerike njeuml ligj ky qeuml u miratua neuml qershor 2007 por mbetet ende peumlr trsquou zbatuar23

Peumlrsa i peumlrket licensimeve dy nga vendimet e KKRT kaneuml ngjallur polemika neuml tre vitet e fundit njeuml kishte teuml beumlnte me dheumlnien e njeuml license transmetimi njeuml stacioni televiziv lokal dhe tjetri peumlr heqjen e antenave teuml transmetimit teuml disa stacioneve televizive

Neuml mes teuml prillit 2007 KKRT njoftoi peumlr njeuml inspektim teuml spektrit teuml frekuencave neuml teuml gjitheuml vendin Mediat elektronike qeuml operonin pa licensa u njoftuan se duhej teuml ndeumlrprisnin transmetimet24 Sipas ish-kryetarit teuml KKRT Ledi Bianku ky pastrim i spektrit kishte peumlr qeumlllim teuml mundeumlsonte zbatimin e Planit teuml Frekuencave duke fuqizuar keumlshtu konkurrenceumln midis operatoreumlve ekzistues para fi llimit teuml transmetimeve dixhitale25 Neuml 9 Maj 2007 KKRT vendosi teuml hiqte antenat e paautorizuara teuml transmetimit neuml disa qytete Keumlto antena i peumlrkisnin Top Channel TV Vizion Plus TV Telesport dhe TV Koha teuml cilat e akuzuan rregullatorin se po merrte vendime politike dhe se po i hiqte antenat peumlr shkak teuml qeumlndrimit kritik teuml keumltyre televizioneve kundeumlr qeveriseuml

KKRT u peumlrgjigj se inspektimi ishte lajmeumlruar para shtateuml muajsh neuml peumlrputhje me kriteret ligjore teuml licensimit26 Bianku peumlrseumlriti se rregullatori ishte i detyruar teuml zbatonte planin kombeumltar teuml frekuencave peumlr teuml beumlreuml vend peumlr njeuml transmetues teuml ri kombeumltar dhe peumlr lanccedilimin e transmetimeve numerike27 Neuml fakt njeuml muaj pas keumltij vendimi KKRT njoftoi peumlr njeuml tender peumlr njeuml stacion televiziv teuml kateumlrt kombeumltar28 Top Channel dhe Vizion Plus aplikuan peumlr licenseumln e re kombeumltare dhe neuml 21 janar 2008 Top Channel u beuml stacioni i kateumlrt televiziv privat kombeumltar

23 OSIShqipeumlria kapitulli peumlr autoritetin rregullator f 194ndash19924 KKRT Njoftim peumlr Shtyp ldquoInspektimi i Gjitheuml Spektrit teuml Frekuencave neuml Shqipeumlrirdquo gjendet neumlhttpwwwkkrtgovalcontentview261 (i pareuml neuml 15 qershor 2007)25 Studimi i vitit 2002 i KKRT peumlr planin e frekuencave peumlr televizionin analog u rifreskua neuml 2007 sipas rishpeumlrndarjes seuml frekuencave sipas vendimeve teuml Konferenceumls Rajonale teuml Radiokomunikacioneve neuml 2006 (RRC-06)26 Njoftim peumlr shtyp i KKRT ldquoKKRT do teuml ploteumlsojeuml Planin e Inspektimit teuml Spektritrdquo 10 maj 2007 Gjendet neuml httpwwwkkrtgovalcontentview33 (pareuml neuml 10 qershor 2007) shih gjithashtu Intervisteuml e pabotuar me Ledi Biankun Kryetar i KKRT gjendet neuml httpwwwkkrtgovalcontentview331 (pareuml neuml 10 qershor 2007) (Beumlhet fjaleuml peumlr njeuml intervisteuml qeuml njeuml gazeteuml shqiptare zhvilloi me kryetarin e KKRT dhe meuml voneuml nuk u botua KKRT e botoi intervisteumln neuml faqen e saj teuml Internetit)27 Ibid28 Njoftim peumlr shtyp i KKRT gjendet neuml httpwwwkkrtgovalcontentview311 (pareuml neuml 10 qershor 2007)

S H Q I P Euml R I A

25

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Paralelisht me keumlteuml tender KKRT rinisi fushateumln e heqjes seuml antenave teuml paligjshme neuml tetor 2007 neuml Elbasan dhe Korccedileuml Neuml Gjirokasteumlr KKRT gjithashtu konfi skoi antenat dhe pajisjet e disa kanaleve televizive greke qeuml po transmetonin pa licensa neuml jug teuml vendit29

Saga e antenave televizive u parapri nga njeuml debat tjeteumlr qeuml lidhej me dheumlnien e njeuml license transmetimi njeuml stacioni lajmesh teuml vendosur neuml Tiraneuml KKRT me aneumltareumlsineuml e meumlparshme e kishte ngrireuml procesin e licensimit peumlr Tiraneumln dhe Durreumlsin neuml maj 200330 Neuml 17 qershor 2006 KKRT vendosi teuml ngrinte procesin e licensimit neuml teuml gjitheuml vendin31 Teuml dyja vendimet niseshin nga kaosi qeuml kishte pushtuar spektrin e frekuencave sidomos peumlrreth kryeqytetit si dhe nga mungesa e planit kombeumltar teuml frekuencave32 KKRT e tanishme tha se asnjeuml nga keumlto vendime nuk kishte bazeuml ligjore33 e kundeumlrta ato ishin ldquoabsurderdquo dhe ldquodiskriminueserdquo pasi KKRT e meumlparshme kishte dheumlneuml licensa neuml zona ku veteuml kishte ndaluar licensimin e stacioneve televizive34 Keumlshtu KKRT i dha fund ngrirjes seuml licensave dhe hapi driteumln e gjelbeumlr peumlr licensimin e 21 operatoreumlve teuml rinj ndeumlr teuml cileumlt shtateuml stacione televizive lokale 12 televizione kablloreuml dhe dy radio lokale neuml 2006 dhe neuml fi llim teuml 200735

Vendimi meuml i diskutuesheumlm lidhej me Ora TV njeuml kanal qeuml transmeton veteumlm lajme Disa paleuml peumlrfshireuml edhe stacione teuml tjereuml televiziveuml gazetareuml dhe politikaneuml teuml opoziteumls thaneuml se Ora TV nuk duhej teuml kishte marreuml licenseuml Zeumlri meuml kritik ishte ai i News24 TV stacion lajmesh nga meuml teuml ndjekurit i cili pretendoi se KKRT kishte shkelur ligjin duke licensuar njeuml kompani qeuml nuk e kishte kapitalin e nevojsheumlm peumlr teuml hapur njeuml televizion Kjo sepse Ora shpk kompania qeuml zoteumlron Ora TV pranoi se kishte njeuml kapital prej ALL 100000 (euro8160) ndeumlrsa minimumi i keumlrkuar nga rregullatori ishte njeuml garanci prej ALL 25 milion (euro2040000)36

Peumlr meuml tepeumlr News24 TV aludoi se Ora TV kishte konfl ikt interesi pasi Ilda Prifti pronarja e Ora shpk37 ishte kusheumlrira e Alba Gineumls e cila zoteumlron 40 peumlrqind teuml kompaniseuml qeuml zoteumlron TV Klan televizion kombeumltar sipas artikujve neuml shtyp38 Ligji ndalon pronareumlt e njeuml transmetuesi kombeumltar teuml zoteumlrojneuml aksione drejtpeumlrdrejt ose teumlrthorazi neuml njeuml transmetues tjeteumlr39 Neuml keumlteuml rast nuk kishte shkelje teuml dukshme teuml ligjit pasi pronareumlt ishin individeuml teuml ndrysheumlm Megjithateuml kritikeumlt theksuan faktin qeuml Prifti e cila ishte 18 vjeccedil kur Ora TV mori licenseumln nuk i kishte peumlrvojeumln profesionale dhe kapitalin peumlr teuml krijuar njeuml kanal televiziv dhe

29 Njoftimet peumlr shtyp teuml KKRT tetor 2007 gjenden neuml httpwwwkkrtgovalcontentarchivecategory2007101 (pareuml neuml 24 janar 2008)30 Vendimi nr143 i KKRT cituar neuml Raportin Vjetor teuml KKRT 2006 f631 Vendimi nr 501 i KKRT cituar neuml Raportin Vjetor teuml KKRT 2006 f632 Intervisteuml me ish-kryetarin e KKRT Sefedin Ccedilela ldquoTeuml gjitha gabimet e Biankut dhe Dodeumlspeumlr licenseumln e rerdquo Gazeta Shqiptare 25 dhjetor 2006 f 733 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 734 Ibid f835 Ibid f1536 Ibid37 Informacion i marreuml nga autori prej KKRT Departamenti Juridik dhe i Licensave 13 korrik 200738 Ibid39 OSIShqipeumlria sektori mbi transmetuesit privateuml f 226

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

26

ishte thjesht njeuml kukull qeuml fshihte pronareumlt e veumlrteteuml40 Pas ankesave teuml beumlra nga News24 TV Prokuroria e Peumlrgjithshme nisi njeuml hetim peumlr keumlteuml ccedileumlshtje neuml dhjetor 2006 Duke keumlmbeumlngulur se vendimi i saj ishte neuml peumlrputhje teuml ploteuml me ligjin KKRT pretendoi se ajo ishte keumlshilluar edhe me Autoritetin peumlr Konkurrenceumln dhe Zyreumln e Regjistrit Tregtar41

Sipas ligjit teuml transmetimeve KKRT eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr dheumlnien e licensave peumlr transmetimet numerike Ligji beumln dallimin midis tre lloj licensave peumlr siguruesit e sheumlrbimit peumlr operatoreumlt e rrjetit dhe peumlr siguruesit e peumlrmbajtjes

Licensat peumlr rrjetet numerike tokeumlsore ndahen si meuml poshteuml

kombeumltare (e vlefshme peumlr dhjeteuml vjet) kur mbulojneuml jo meuml pak se 80 peumlrqind teuml vendit

rajonale (e vlefshme peumlr teteuml vjet) kur mbulojneuml deri neuml kateumlr njeumlsi administrative neuml kufi

gjeografi keuml me njeumlra-tjetreumln

lokale (e vlefshme peumlr teteuml vjet) kur mbulojneuml veteumlm njeuml njeumlsi administrative42

KKRT duhet teuml japeuml licensat neuml peumlrputhje teuml ploteuml me Planin e Frekuencave teuml miratuar nga RRC-06 Neumlse njeuml operator dixhital planifi kon teuml ndeumlrtojeuml njeuml rrjet duke peumlrdorur njeuml frekuenceuml qeuml eumlshteuml e zeumlneuml nga njeuml operator analog ateumlhereuml KKRT duhet trsquoi japeuml njeuml frekuenceuml tjeteumlr operatorit analog dhe teuml mbulojeuml shpenzimet e transferteumls Neumlse rregullatori nuk mund trsquoi mbulojeuml keumlto shpenzime kostot duhen mbuluar edhe nga operatori dixhital43

Ligji i detyron operatoreumlt analogeuml teuml vazhdojneuml teuml transmetojneuml derisa peumlrqindja e familjeve qeuml ndjekin transmetimet analoge teuml bjereuml poshteuml 10 peumlrqind teuml teumlreuml zoneumls seuml transmetimit Nga ana tjeteumlr RTSH ka teuml drejteumln teuml peumlrdoreuml dy nga shtateuml frekuencat kombeumltare teuml caktuara nga RRC-06 peumlr peumlrdorim dixhital peumlr Shqipeumlrineuml

KKRT eumlshteuml gjithashtu peumlrgjegjeumlse peumlr licensimin e siguruesve teuml peumlrmbajtjes44 Licensat mund trsquou jepen transmetuesve peumlr teuml transmetuar ose njeuml program televiziv apo radiofonik ose njeuml ldquobuqeteumlrdquo programesh Ccedildo sheumlrbim programi gjithashtu duhet teuml licensohet nga KKRT e cila peumlrcakton kriteret dhe kushtet peumlr programet si dhe teuml drejtat dhe detyrimet e teuml licensuarit Neuml keumlteuml kuadeumlr transmetuesit ekzistues analogeuml mund teuml konsiderohen tashmeuml teuml licensuar si sigurues teuml peumlrmbajtjes derisa sinjali analog teuml fi ket

Ligji gjithashtu vendos disa detyrime peumlr operatoreumlt e rrjeteve numerike Ato duhet teuml ofrojneuml teuml pakteumln 50 peumlrqind teuml sheumlrbimeve teuml tyre falas ndeumlrsa transmetuesi i sheumlrbimit publik nuk mund teuml keumlrkojeuml pageseuml peumlr ndonjeuml program teuml vetin

40 Gazmend Janku ldquoProkuroria nis hetimin peumlr skandalin e licenseumls neuml KKRTrdquo Gazeta Shqiptare 24 dhjetor 2006 f 1041 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 1842 Ligji i Transmetimeve Numerike neni 343 Ibid neni 344 Ibid neni 5

bull

bull

bull

S H Q I P Euml R I A

27

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Edhe pse KKRT ende nuk ka nisur teuml japeuml licensa numerike i ka vendosur tashmeuml kriteret peumlr dheumlnien e licensave peumlr operatoreumlt e rrjetit45 Keumlto kritere keumlrkojneuml njeuml kapital minimal prej ALL 1 bilion (Lek) ose euro817 milioneuml peumlr licenseuml kombeumltare ose ALL 400 milioneuml (euro327 milioneuml) peumlr njeuml licenseuml rajonale si dhe ALL 100 milioneuml (euro817000) peumlr njeuml licenseuml lokale Peumlrveccedil keumlsaj transmetuesit numerikeuml duhet teuml peumlrmbushin disa keumlrkesa teuml tjera peumlrfshireuml keumltu korrekteumlsineuml dhe pavareumlsineuml editoriale neuml sheumlrbimet e tyre teuml lajmeve dhe ato informative

Neuml pamje teuml pareuml kriteret e licensimit duken teuml drejta dhe neuml ndihmeuml teuml publikut sidomos peumlrsa i peumlrket theksit peumlr teuml zgjedhur standarde jo-ekskluzive transparenceumls seuml kostove dhe zgjedhjes seuml larmishme teuml peumlrmbajtjes Rregullatori ka fuqineuml teuml mbikqyreuml kriteret e licensimit dhe teuml zgjedheuml teuml licensuarit Normalisht kjo keumlrkon njeuml autoritet teuml pavarur teuml fuqisheumlm dhe profesional Fatkeqeumlsisht megjitheuml progresin e beumlreuml KKRT ende duhet teuml provojeuml qeuml i meriton ploteumlsisht keumlto epitete

Edhe pse procesi i licensimit dixhital ende duhet teuml fi llojeuml televizioni dixhital ka mbeumlrritur neuml Shqipeumlri kur DigitAlb nisi transmetimet neuml 15 korrik 2004 megjitheuml kundeumlrshtimin e forteuml si nga autoriteti rregullator ashtu edhe nga stacionet e tjera televizive DigitAlb eumlshteuml neuml transmetim peumlr gati kateumlr vjet tashmeuml duke pasur njeuml numeumlr gjithnjeuml neuml rritje abonenteumlsh 120000 neuml fi llim teuml 2006 sipas shifrave meuml teuml fundit qeuml disponohen46 Kompania ka deklaruar qeuml numri i abonenteumlve eumlshteuml rritur qeuml ateumlhereuml Deri neuml 2006 DigitAlb mbulonte me sinjal Shqipeumlrineuml Pereumlndimore nga Shkodra neuml veri deri neuml Vloreuml neuml jug47 Peumlr momentin kompania pretendon se mbulon teuml gjitheuml vendin48 Megjithateuml sipas ligjit peumlr transmetimet numerike veprimtaria e saj mund teuml beumlhej problematike pasi mbulimi me sinjal nga kompania do teuml keumlrkonte kateumlr licensa kombeumltare ndeumlrkoheuml qeuml ligji thoteuml se asnjeuml operator nuk mund teuml marreuml meuml shumeuml se njeuml licenseuml kombeumltare DigitAlb ofron njeuml buqeteuml tokeumlsore me 38 kanale tematike dhe teuml peumlrgjithshme si dhe me dy stacione radiofonike Peumlr teuml qeneuml neuml rregull me ligjin stacioni do teuml duhej teuml shkurtonte neuml meumlnyreuml drastike numrin e kanaleve teuml ofruara Kjo do teuml jeteuml akoma meuml e ndeumlrlikuar pasi tashmeuml DigitAlb ka njeuml numeumlr teuml reumlndeumlsisheumlm klienteumlsh dhe shumeuml pak kompani duket se kaneuml interes peumlr teuml hyreuml neuml keumlteuml sektor teuml ri dhe mjaft teuml kushtuesheumlm

Neuml fakt debatet qeuml paraprineuml miratimin e ligjit u peumlrqendruan neuml pasojat qeuml ai do teuml kishte neuml tregun ekzistues ku DigitAlb eumlshteuml kthyer neuml njeuml lojtar teuml suksessheumlm Peumlrfaqeumlsuesit e DigitAlb keumlmbeumlnguleumln qeuml ata nuk keumlrkonin gjeuml tjeteumlr veccedilse legalizimin e veprimtariseuml seuml tyre pa u dashur trsquoia nisnin nga zeroja49 Qeveria e paraqiti ligjin neuml parlament neuml shkurt 2007 neuml njeuml koheuml kur parlamenti kishte miratuar ndash neuml bashkeumlpunim me Keumlshillin e Europeumls ndash njeuml plan veprimi peumlr teuml rishikuar legjislacionin e medias dhe peumlr teuml hartuar njeuml ligj peumlr transmetimet numerike deri neuml fund teuml vitit Pronareumlt dhe drejtoreumlt e medias protestuan faktin qeuml nuk ishin keumlshilluar peumlr njeuml ligj kaq teuml reumlndeumlsisheumlm Peumlr meuml tepeumlr pas disa seancave deumlgjimore me paleumlt

45 Kriteret e KKRT peumlr licensimin numerik46 Faqja e DigitAlb neuml Internet gjendet neuml httpwwwdigitalbtvkompania (pareuml neuml 12 mars 2008)47 Intervisteuml me Altin Petre Menaxher IT i DigitAlb Tiraneuml 16 maj 200648 Faqja neuml Internet e DigitAlb httpwwwdigitalbalkompaniaphp (pareuml neuml 17 mars 2008)49 Minutat e Mbledhjes seuml Komisionit Parlamentar teuml Medias 20 prill 2007 gjendet neumlhttpwwwparlamentaldokumentiaspid=2351ampkujam=Komisioni (pareuml neuml 18 tetor 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

28

e interesuara dhe pas marrjes seuml komenteve dhe sugjerimeve nga Organizata peumlr Sigurim dhe Bashkeumlpunim neuml Europeuml (OSBE) Keumlshilli i Europeumls dhe Komisioni Europian shumica qeveriseumlse e miratoi ligjin pa miratimin e pakiceumls e cila nuk pranoi teuml votonte Debati peumlr amendamentet e ligjit nuk u peumlrqendrua shumeuml neuml qeumlllimin dhe pasojat e tyre gjeuml qeuml ngre pikeumlpyetje se me sa efi kasitet do teuml zbatohet ky ligj

Ligji nuk specifi kon njeuml dateuml peumlr fi kjen e sinjalit analog edhe pse i detyron transmetuesit qeuml programet e tyre teuml gjenden si neuml sinjalin analog ashtu edhe neuml ateuml numerik derisa sinjali numerik teuml arrijeuml neuml meuml shumeuml se 90 peumlrqind teuml zoneumls seuml licensuar Kjo maseuml mund teuml nxiseuml siguruesit e sheumlrbimit dhe operatoreumlt e rrjetit teuml peumlrshpejtojneuml procesin e dixhitalizimit por nga ana tjeteumlr transmetuesit do teuml keneuml kosto meuml teuml larta gjateuml periudheumls seuml transmetimit simultan Peumlr meuml tepeumlr do teuml jeteuml e veumlshtireuml teuml peumlrshpejtohet procesi i dixhitalizimit pa ndihma nga shteti peumlr dekoderat

Qeuml nga miratimi i ligjit KKRT eumlshteuml keumlshilluar me DigitAlb peumlr kriteret e licensimit KKRT eumlshteuml ndihmuar nga OSBE peumlr teuml hartuar Strategjineuml peumlr Kalimin neuml Transmetime Numerike Procesi i licensimit dixhital mbetet i ngrireuml derisa teuml miratohet Strategjia e cila duhet ende teuml peumlrfundohet dhe teuml botohet Ajo duhet teuml marreuml parasysh edhe rolin e DigitAlb

3 RREGULLIMI DHE MENAXHIMI I TRANSMETUESIT TELEVIZIV TEuml SHEumlRBIMIT PUBLIK

31 Legjislacioni dhe politikat peumlr transmetuesin publik

Amendamentet e 2006 peumlr Ligjin e Radios dhe Televizionit i cili rregullon RTSH pateumln pasoja neuml rregullimin e transmetuesit teuml sheumlrbimit publik Megjithateuml masat kryesore peumlr misionin publik teuml stacionit dhe peumlr peumlrmbajtjen janeuml teuml njeumljtat

Legjislacioni i ri peumlr transmetimin dixhital i jep njeuml rol teuml veccedilanteuml RTSH Dy nga shtateuml freku-encat kombeumltare qeuml i janeuml caktuar Shqipeumlriseuml deri neuml 2015 i rezervohen RTSH KKRT i ka rekomanduar RTSH qeuml kanalin e dyteuml ta transmetojeuml drejtpeumlrdrejt neuml meumlnyreuml dixhitale50 Neuml fakt neuml korrik 2007 TVSH peumlrgatiti njeuml plan reforme neuml bashkeumlpunim me Unionin Europian teuml Transferimit (EBU) i cili peumlrqendrohet neuml kalimin neuml dixhitalizim Eumlshteuml ende hereumlt peumlr teuml para-shikuar neumlse kjo strategji do teuml jeteuml e mundur dhe e suksesshme Eumlshteuml e sigurt qeuml do teuml nevojitet mbeumlshtetje teuml bollshme fi nanciare si dhe njeuml zbatim i rrepteuml dhe energjik nga TVSH

32 Struktura qeveriseumlse e transmetuesit publik

Keumlshilli Drejtues mbetet organi meuml i larteuml i RTSH Deri neuml korrik 2006 ai peumlrbeumlhej nga 15 aneumltareuml teuml caktuar nga parlamenti peumlr njeuml periudheuml peseuml-vjeccedilare me mundeumlsineuml peumlr trsquou

50 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 21

S H Q I P Euml R I A

29

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

rizgjedhur pas njeuml periudhe pushimi tre-vjeccedilar Aneumltareumlt duhej teuml zgjidheshin ndeumlr personalitete teuml njohura nga fushat e kultureumls artit kinemaseuml gazetariseuml ligjit ekonomiseuml medias marreumldheumlnieve publike marreumldheumlnieve ndeumlrkombeumltare universiteteve dhe Akademiseuml seuml Shkencave Me keumlteuml formuleuml aneumltareumlt propozoheshin neuml numeumlr teuml barabarteuml nga shumica qeveriseumlse opozita dhe shoqeumlria civile Opozita e ateumlhershme mendonte se kjo formuleuml ceumlnonte pavareumlsineuml e institucionit duke argumentuar se neuml fakt peumlrfaqeumlsuesit e shoqeumlriseuml civile mbeumlshtesnin shumiceumln parlamentare Eumlshteuml e veumlshtireuml teuml vlereumlsohet neumlse kjo ishte e veumlrteteuml Mbeumlshteteumlsit e keumlsaj formule paraqiteumln argumentin se e kundeumlrta ishte e veumlrteteuml kjo ishte e vetmja meumlnyreuml peumlr teuml garantuar elementin e domosdosheumlm teuml shoqeumlriseuml civile neuml aneumltareumlsineuml e institucionit publik

Shumica e tanishme qeveriseumlse paraqiti njeuml ndryshim teuml ligjit neuml shkurt 2006 qeuml kishte peumlr qeumlllim teuml ndryshonte formuleumln dhe peumlrbeumlrjen si teuml KKRT ashtu edhe teuml Keumlshillit Drejtues teuml RTSH neuml meumlnyreuml qeuml organet qeveriseumlse teuml RTSH trsquoi beumlnin balleuml politizimit Ish-Kryetari i Keumlshillit Drejtues Kiccedilo Blushi shpjegoi ldquoNuk jemi ne ata qeuml vendosin por ata kryetareumlt e partive qeuml duan qeuml drejtoreumlt dhe aneumltareumlt e keumlshillit teuml sillen si kukulla pa dinjitet teuml cileumlt kontrollohen me lehteumlsi neumlpeumlrmjet celulareumlverdquo51 Pas njeuml debati teuml zgjatur dhe teuml nxehteuml amendamentet u miratuan neuml korrik 2006 megjitheuml protestat e opoziteumls

Sipas ligjit teuml ndryshuar aneumltareumlt e Keumlshillit Drejtues u reduktuan nga 15 neuml shtateumlLogjika dhe procedura e emeumlrimit janeuml teuml ngjashme me ato peumlr KKRT Shoqatat dhe grupet e meumlposhtme mund teuml propozojneuml teuml pakteumln kateumlr kandidateuml peumlr secilin aneumltar teuml Keumlshillit Drejtues52

Shoqatat e medias elektronike dhe teuml shkruar

Universiteti i Tiraneumls

Shoqatat e inxhinieriseuml elektrike dhe elektronike

Shoqatat e juristeumlve akademikeumlve teuml ligjit si dhe Dhoma Kombeumltare e Avokateumlve

Grupet parlamentare

OJQ qeuml merren me teuml drejtat e njeriut dhe teuml teuml miturve

borde keumlshillimi teuml Qendreumls Kombeumltare teuml Kinematografi seuml dhe Lidhjes seuml

Shkrimtareumlve

Komisioni Parlamentar i Medias ka detyreumln e peumlrzgjedhjes deri neuml dy kandidateuml peumlr secilin post53 Preferohen kandidateumlt me grada shkencore Grada teuml tilla janeuml teuml detyruara peumlr kandidateumlt e propozuar nga universiteti dhe shoqatat e inxhinieriseuml elektrike dhe elektronike54

Neuml meumlnyreuml qeuml teuml garantohet vazhdimeumlsia kryetari dhe tre aneumltareuml zgjidhen peumlr njeuml mandat peseuml-vjeccedilar ndeumlrsa tre teuml tjereumlt zgjidhen peumlr njeuml mandat tre vjet e gjysmeuml55

51 Kiccedilo Blushi ldquoTelevizioni qeuml ka mbetur peng i partiverdquo Standard 17 mars 2006 f 2352 Ligji nr 9531 11 maj 2006 Fletorja Zyrtare 65 2006 Art 2 paragraf 153 Ibid paragraf 254 Ibid paragrafeumlt 3 amp 455 Ibid neni 9

bull

bull

bull

bull

bull

bull

bull

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

30

Sipas ligjit teuml vjeteumlr deputeteumlt ministrat zyrtareumlt e larteuml teuml qeveriseuml aneumltareumlt e kryesive teuml partive politike punonjeumls teuml RTSH ose punonjeumls dhe pronareuml teuml mediave private nuk lejoheshin teuml beumlheshin aneumltareuml teuml Keumlshillit Drejtues Sipas ligjit teuml ri u shtuan edhe kufi zime teuml tjera Tashmeuml nuk lejohen teuml jeneuml aneumltareuml edhe njereumlz qeuml zoteumlrojneuml aksione ose kaneuml lidhje me pronareuml aksionesh neuml kompani qeuml operojneuml neuml transmetimet audiovizuale reklameuml produksion shtyp telekomunikacione si dhe aneumltareuml dheose punonjeumls teuml strukturave qeveriseumlse teuml keumltyre strukturave Persona qeuml janeuml larguar nga sheumlrbimi civil peumlr arsye disiplinore dhe punonjeumls aktualeuml apo qeuml kaneuml punuar neuml RTSH gjateuml tre vjeteumlve teuml fundit nuk mund teuml zgjidhen

Opozita dhe disa veumlzhgues teuml tjereuml paraqiteumln argumentimin se peumlrbeumlrja e re e Keumlshillit Drejtues teuml RTSH nuk ofronte garanci peumlr pavareumlsineuml editoriale ldquoTeuml ashtuquajturit peumlrfaqeumlsues teuml pavarur deri meuml sot kaneuml qeneuml lsquokali i Trojeumlsrsquo seuml politikeumls neuml keumlto institucione Me qeumlllim qeuml teuml shmangim rrezikun qeuml lsquoteuml pavaruritrsquo trsquoi sheumlrbejneuml pushtetit ose partive politike neuml vend teuml publikut nevojitet qeuml edhe [peumlrfaqeumlsimi i ] teuml pavarurve teuml jeteuml gjithashtu [politikisht] i balancuarrdquo56

Keumlshilli Drejtues u zgjodh nga shumica qeveriseumlse neuml korrik 2006 me formuleumln e re Me-gjithateuml pasi opozita nuk pranoi teuml bashkeumlpunonte neuml reformeumln e procedureumls elektorale para zgjedhjeve lokale teuml 2007 dhe atyre presidenciale koalicioni qeveriseumls ra dakord teuml ndryshonte seumlrish peumlrbeumlrjen e Keumlshillit Sipas marreumlveshjes seuml gushtit 2006 midis deputeteumlve teuml shumiceumls dhe teuml opoziteumls peumlrbeumlrja e Keumlshillit Drejtues do teuml rritej nga shtateuml neuml 11 aneumltareuml dhe kateumlr aneumltareumlt e tjereuml do teuml emeumlroheshin nga aneumltareumlt e opoziteumls neuml Komisionin Parlamentar teuml Medias nga radheumlt e shoqeumlriseuml civile57 Megjithateuml Keumlshilli funksionoi veteumlm me shtateuml aneumltareuml deri neuml shtator 2007 pasi Parlamenti nuk arriti teuml zgjidhte aneumltareumlt e tjereuml si neuml KKRT ashtu edhe neuml Keumlshillin Drejtues peumlr shkak teuml krizeumls seuml vazhdueshme presidenciale dhe vazhdimit teuml puneumls peumlr Ligjin peumlr Transmetimet Numerike Seumlrish mosmarreumlveshjet politike dhe prirja peumlr trsquou pozicionuar dhe jo peumlr trsquou bashkuar peumlr teuml mireumln e peumlrbashkeumlt kaneuml penguar funksionimin normal dhe teuml pavarur teuml organit rregullator teuml stacionit

Neuml Raportin Vjetor teuml 2006 Keumlshilli Drejtues theksoi veumlshtireumlsiteuml me teuml cilat peumlrballej dhe lavdeumlroi peumlrparimin e transmetuesit publik neuml aspektin e pavareumlsiseuml editoriale dhe struktureumls programore Peumlrveccedil keumlsaj ndeumlrsa beumlnte thirrje peumlr asistenceuml meuml teuml madhe teuml qeveriseuml ndaj RTSH Parlamenti angazhohej teuml hartonte dhe miratonte planin e ploteuml peumlr reformeuml teuml RTSH deri neuml fund teuml 2007 Neuml gusht 2007 RTSH hartoi njeuml strategji zhvillimi peumlr periudheumln 2008-2010 teuml cileumln ia paraqiti qeveriseuml Duke qeneuml i zeumlneuml me ligje teuml tjera Parlamenti deri tani nuk ka arritur ta diskutojeuml keumlteuml strategji

Drejtori i Peumlrgjithsheumlm vazhdon teuml geumlzojeuml autoritet teuml konsideruesheumlm duke i raportuar Keumlshillit Drejtues por pa qeneuml i detyruar teuml zbatojeuml urdhrat e tij58 Keumlshilli Drejtues ka peumlr detyreuml teuml emeumlrojeuml dhe ka teuml drejteumln teuml shkarkojeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm Keumlshilli qeuml u emeumlrua neuml 2006 pushoi Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml ateumlhersheumlm Artur Zhejin mbi baza

56 A Stefani ldquorsquoTeuml pavaruritrsquo kali i Trojeumls neuml mediardquo Panorama 16 shkurt 2006 f 1757 Marreumlveshja e 30 korrikut 2006 e cituar neuml Denion Ndrenika ldquoArrihet marreumlveshja PDndashPS ploteumlsohen keumlrkesat e opoziteumlsrdquo Shekulli 31 gusht 2006 f 358 OSIShqipeumlria f 214ndash216

S H Q I P Euml R I A

31

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

keqadministrimi dhe mungeseuml reforme duke pretenduar se vareumlsia politike ishte ende e ndjeshme Neuml njeuml leteumlr publike Mero Baze aneumltar i Keumlshillit Drejtues shkruante se ldquome veteumldijen e ploteuml teuml drejtoreumlve teuml saj RTSH e ka shmangur debatin publik peumlr vite dhe eumlshteuml kthyer neuml njeuml stacion thuajse banal i cili i ka sheumlrbyer veteumlm interesave teuml ngushta teuml drejtoreumlve teuml vet dhe teuml lidhjeve teuml tyre politikerdquo59

Zheji e kundeumlrshtoi kritikeumln dhe tha se shkarkimi i tij ishte kundeumlr parimeve demokratike ldquoEumlshteuml e pamundur teuml niseumlsh reformeumln e RTSH duke shkelur njeuml nga parimet e demokraciseuml seuml medias siccedil eumlshteuml mandati i Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlmrdquo Ai shtoi se shkarkimi i tij ishte njeuml vendim i nxituar i bazuar meuml tepeumlr neuml lidhjet politike sesa neuml arsye pragmatike60 Drejtori i Peumlrgjithsheumlm i tanisheumlm Petrit Beci u zgjodh neuml 10 neumlntor 2006 Beci meuml pareuml ka qeneuml Zeumlvendeumls Drejtor i transmetuesit publik dhe ka njeuml peumlrvojeuml teuml gjereuml si menaxher i njeumlrit prej televizioneve private kombeumltare

Shtresa e treteuml e pushtetit neuml transmetuesin publik eumlshteuml Keumlshilli i Menaxhimit i cili sheumlrben si organ keumlshillimor peumlr Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm duke keumlshilluar Drejtorin peumlr njeuml seumlreuml ccedileumlshtjesh teuml reumlndeumlsishme fi nanciare apo neuml lidhje me pronat Pa pasur asnjeuml rol neuml programacion dheumlnia e peumllqimit teuml Keumlshillit teuml Menaxhimit eumlshteuml i detyruesheumlm neuml disa vendime si transaksionet e pronave kontratat e puneumlsimit dhe bisedime dhe marreumlveshje teuml tjera me stafi n dhe sindikatat

Struktura qeveriseumlse ka peumlr qeumlllim teuml garantojeuml puneumln e balancuar dhe teuml paanshme teuml RTSH si dhe legjitimitetin e tij si institucion publik Fatkeqeumlsisht kjo nuk eumlshteuml arritur Neuml fakt shumeuml veumlzhgues peumlrfshireuml aneumltareuml teuml strukturave qeveriseumlse teuml RTSH ankohen qeuml meumlnyra se si eumlshteuml ndeumlrtuar sistemi eumlshteuml burimi kryesor i problemit Aneumltareumlt e Keumlshillit Drejtues thoneuml se fuqiteuml e tyre peumlrballeuml Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlm janeuml mjaft teuml kufi zuara Disa aneumltareuml thoneuml se vendimet kryesore merren nga Drejtori i Peumlrgjithsheumlm ndeumlrsa roli i tyre neuml vendimmarrje eumlshteuml i pareumlndeumlsisheumlm Peumlr shembull ish-kryetari i Keumlshillit Drejtues Kiccedilo Blushi pretendonte se ldquopeumlr dy vjet Keumlshilli [Drejtues] nuk kishte miratuar struktura programore teuml peumlrshtatshme peumlr shkak teuml neumlnshtrimit politik teuml Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlm i cili emeumlrohet nga ne por nuk zgjidhet nga nerdquo61

33 Financimi i transmetuesit publik

Pagesa e takseumls vjetore peumlr RTSH eumlshteuml ALL 500 (euro41) peumlr familje Kjo takseuml mendohet teuml peumlrbeumljeuml njeuml nga burimet kryesore teuml teuml ardhurave peumlr transmetuesin e sheumlrbimit publik Deri neuml 2006 buxheti i RTSH nuk e detajonte shumeumln totale teuml mbledhur nga taksa e aparatit

Raporti i stacionit peumlr 2006 tregonte njeuml rritje prej 362 peumlrqind neuml teuml ardhurat e takseumls nga aparati nga ALL 19 milion (euro155000) teuml planifi kuara neuml ALL 687 milion (euro563000) teuml realizuara62 Megjitheuml keumlteuml rritje spektakolare llogaritjet deumlshmojneuml se teuml ardhurat peumlrfaqeumlsojneuml takseumln e aparatit teuml paguar nga afeumlrsisht 8600 familje shifeumlr mjaft e uleumlt neuml njeuml vend me

59 Mero Baze ldquoPeumlrse ndryshimi neuml RTSH duhet teuml niseuml nga Drejtori i Peumlrgjithsheumlmrdquo Shqip 26 tetor 2006 f 1160 Artur Zheji ldquoStili vrastar i njeuml shkarkimirdquo Shqip 28 tetor 2006 f 761 Kiccedilo Blushi ldquoTelevizioni qeuml ka mbetur peng i partiverdquo Standard 17 mars 2006 f 2362 RTSH Raporti Vjetor peumlr Veprimtarineuml e RTSH 2006 Keumlshilli Drejtues i RTSH 2007 f 15 (meuml tej Raporti Vjetor i RTSH 2006)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

32

tre milion banoreuml dhe me meuml shumeuml se 500000 shteumlpi me televizor63 Neuml keumlteuml meumlnyreuml njeuml mbledhje meuml efi kase e takseumls seuml aparatit eumlshteuml mjaft e nevojshme pasi kjo mund teuml jeteuml thelbeumlsore neuml arritjen e pavareumlsiseuml seuml TVSH nga buxheti i shtetit

Taksa peumlr aparatin mblidhet neuml janar seuml bashku me fatureumln e energjiseuml elektrike Deri neuml 2006 Korporata Elektro-energjitike Shqiptare (KESH) ia kalonte parateuml e mbledhura nga taksa e aparatit buxhetit teuml shtetit dhe ateumlhereuml Ministria e Financeumls i kalonte fondet neuml RTSH pa beumlreuml teuml ditur sa ishte mbledhur nga KESH Neuml 2006 RTSH fi rmosi njeuml marreumlveshje me KESH dhe Drejtorineuml e Taksave e cila siguronte pageseumln e drejtpeumlrdrejteuml teuml takseumls seuml aparatit te RTSH Megjithateuml peumlr shkak teuml veumlshtireumlsive teuml fundit ekonomike nuk pritet qeuml KESH ta peumlrmireumlsojeuml vjeljen e takseumls seuml aparatit neuml teuml ardhmen e afeumlrt64

Teuml ardhurat e fi tuara nga veteuml stacioni janeuml rritur neuml vitet e fundit duke arritur deri neuml 65 peumlrqind teuml buxhetit total teuml RTSH neuml 200665 Megjithateuml RTSH eumlshteuml ende e ngadalteuml neuml teumlrheqjen e teuml ardhurave teuml reumlndeumlsishme nga reklama Stacioni arriti teuml vilte veteumlm 44 peumlrqind teuml teuml ar-dhurave teuml planifi kuara nga reklama neuml 2006 Ndoshta kjo kishe teuml beumlnte edhe me konkurrenceumln nga stacione private meuml teuml fuqishme Peumlrveccedil keumlsaj edhe fi nancimi nga buxheti i shtetit u ul Neuml 2006 TVSH mori ALL 300 milion (euro246 milion) nga buxheti i shtetit qeuml peumlrbeumln pothuajse gjysmeumln e shumave teuml marra neuml vitet e kaluara66 Financimi nga buxheti i shtetit u rrit neuml meumlnyreuml modeste seumlrish Neuml 2007 ndihma e buxhetit teuml shtetit peumlr RTSH ishte ALL 312 milion (euro252 milion)67 Neuml 2008 shteti i dha ALL 438 milioneuml (euro365 milion) RTSH-seuml68

Njeuml burim i reumlndeumlsisheumlm teuml ardhurash eumlshteuml dheumlnia me qera e antenave teuml transmetimit teuml cilat janeuml monopol ligjor i stacionit Megjithateuml neuml teuml kaluareumln vjelja e keumltyre pagesave ka qeneuml problematike Borxhi i grumbulluar nga ata qeuml peumlrdorin antenat arriti ALL 1941 milion (euro159 milion) neuml fund teuml 200669 Edhe pse ligji e lejon RTSH teuml preseuml sinjalin e antenave peumlr ato kompani qeuml nuk kaneuml beumlreuml pagesat pas paralajmeumlrimeve transmetuesi publik nuk e ka ndjekur kurreuml keumlteuml praktikeuml pasi kjo do teuml niste njeuml seumlreuml veprimesh teuml zgjatura ligjore70 Neuml keumlteuml meumlnyreuml borxhet janeuml grumbulluar duke krijuar njeuml seumlreuml precedenteumlsh ku operatoreumlt peumlrdorin sheumlrbimet e RTSH falas RTSH tashmeuml ka ndeumlrmarreuml nisma ligjore kundeumlr debitoreumlve kryesoreuml71

63 Burimi INSTAT dhe EBU teuml cituara neuml OSIShqipeumlria f 13464 Intervisteuml me Diana Kalaja Zeumlvendeumls Drejtore e Peumlrgjithshme e RTSH Tiraneuml 21 janar 200865 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 1566 OSI Shqipeumlria f 208ndash21267 Ligji nr 9645 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2007rdquo i 27 neumlntor 2006 gjendet neuml httpwwwqpzgovalbotimefl etore_zyrtare2006PDF-2006135-2006pdf (pareuml neuml 15 korrik 2007)68 Ligji nr 9836 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2008rdquo i 26 neumlntor 2007 gjendet neuml httpwwwminfi ngovaldownloadsl-9836doc (pareuml neuml 25 janar 2008)69 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f1670 Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007 gjendet neuml httpwwwklshorgaldoc20070507132319_v_departamenti_i_kontrollit_te_institucioneve_fi nanciare_ndeumlrmarrjeve_dhe_shoqeumlrive_publike_nr1-2007pdf (pareuml neuml 10 korrik 2007)71 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 16

S H Q I P Euml R I A

33

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

34 Standartet editoriale

Ashtu si mediat e tjera RTSH nuk ka njeuml kod teuml brendsheumlm etike dhe as ndonjeuml organ qeuml teuml mbikqyreuml sjelljen sipas standarteve Neuml shtator 2006 shoqatat e gazetareumlve miratuan njeuml kod etike peumlr teuml gjitha mediat neuml Shqipeumlri Procesi u lanccedilua nga njeuml OJQ peumlr mediat e bazuar neuml Tiraneuml Instituti Shqiptar i Medias dhe peumlrfshiu debate me gazetareuml redaktoreuml pronareuml teuml medias menaxhereuml dhe teuml tjereuml72 Megjithateuml kodi nuk eumlshteuml miratuar ldquozyrtarishtrdquo nga ndonjeuml media dhe nuk ka mekanizeumlm peumlr zbatimin e tij Neuml keumlteuml meumlnyreuml respektimi i tij mbetet neuml deumlshireumln e gazetareumlve (Shih gjithashtu seksionin 44)

Gazetareumlt e TVSH nuk geumlzojneuml ndonjeuml mbrojtje meuml teuml madhe neuml puneumln e tyre sesa kolegeumlt e tyre neuml televizione private Mungesa e kontratave teuml puneumls seuml bashku me rrogat relativisht teuml uleumlta nuk peumlrbeumljneuml nxitje qeuml ata teuml zhvillojneuml pavareumlsineuml editoriale apo teuml prodhojneuml programe cileumlsore Stacioni ka peumlrdorur kontrata teuml posaccedilme pune dhe metoda pagese arbitrare Ish-Drejtori i Peumlrgjithsheumlm Artur Zheji pretendoi se keumlto kontrata ishin peumlrdorur peumlr teuml motivuar gazetareumlt dhe peumlr teuml peumlrmireumlsuar profesionalizmin pasi stacioni po i paguante gazetareumlt sipas sasiseuml dhe cileumlsiseuml seuml puneumls Por Kontrolli i Larteuml i Shtetit (KLSH) arriti neuml peumlrfundimin se keumlto kontrata nuk ishin teuml ligjshme dhe i keumlrkoi RTSH teuml ndreqte gjendjen deri neuml kontrollin e ardhsheumlm73 Sindikatat e RTSH vazhdimisht kaneuml aluduar se keumlto kontrata refl ektonin preferencat personale teuml Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlm dhe jo motivim profesional74

Ndryshe nga disa stacione televizive private qeuml duket se kaneuml arritur njeuml shkalleuml meuml teuml larteuml pavareumlsie politike TVSH ende peumlrballet me ndeumlrhyrje politike Ashtu siccedil e thoteuml ish-kryetari i Keumlshillit Drejtues Kiccedilo Blushi

Neuml vend qeuml trsquoi hiqnin duart nga ky institucion dhe ta ndihmonin pavareumlsineuml qeuml i garanton ligji neumlpeumlrmjet deklaratave teuml tyre etiketimit presionit dhe urdhrave qeuml vijneuml nga celulareumlt teuml dyja partiteuml politike dhe lidereumlt e tyre e kaneuml detyruar ekranin publik teuml kthehet nga blu neuml rozeuml dhe e anasjellta sipas shijeve teuml kryetareumlve teuml dy partive kryesore teuml cileumlt e masin lsquocileumlsineumlrsquo dhe pavareumlsineuml e RTSH nga koheumlzgjatja e shfaqjeve teuml tyre neuml stacion75

Ndeumlrhyrja politike eumlshteuml veccedilaneumlrisht e dukshme pas ndeumlrrimeve teuml qeveriseuml Pas zgjedhjeve teuml 2005 koalicioni i partive teuml djathta i udheumlhequr nga Partia Demokratike qeuml mori pushtetin pas teteuml vitesh neuml opoziteuml e ndeumlrroi Keumlshillin Drejtues drejtimin dhe njeuml pjeseuml teuml stafit teuml TVSH Meuml shumeuml se 80 punonjeumls teuml TVSH u pushuan nga puna peumlrfshireuml keumltu 10 gazetareuml qeuml njiheshin si me prirje teuml majta Stacioni mori neuml puneuml njereumlz teuml njohur jo aq peumlr standartet e tyre profesionale sesa peumlr afeumlrsineuml me partineuml neuml pushtet dhe qeverineuml76

72 Autorja e keumltij raporti punon neuml Institutin Shqiptar teuml Medias73 Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007 gjendet neumlhttpwwwklshorgaldoc20070507132319_v_departamenti_i_kontrollit_te_institucioneve_fi nanciare_ndeumlrmarrjeve_dhe_shoqeumlrive_publike_nr1-2007pdf (pareuml neuml 10 korrik 2007)74 Leteumlr e punonjeumlsve teuml RTSH ldquoRTSH ka nevojeuml peumlr ndryshime urgjenterdquo Tema 17 shkurt 2006 f 1175 Kico Blushi ldquoTelevizioni qeuml ka mbetur peng i partiverdquo Standard 17 mars 2006 f 23 76 IREX ldquoShqipeumlriardquo neuml Media Sustainability Index 2006 f 5 gjendet neumlhttpwwwirexorgprogramsMSI_EUR2005MSI05-Albaniapdf (pareuml neuml 20 qershor 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

34

4 TRANSMETUESIT PRIVATEuml

41 Rregullimi dhe menaxhimi

Sektori privat i transmetimit neuml Shqipeumlri eumlshteuml i gjereuml dhe peumlrfshin tre stacione kombeumltare televizive 68 stacione televizive lokale dy satelitore dhe 44 operatoreuml televiziveuml kablloreuml

Megjithateuml mungesa e studimeve profesionale dhe informacionit nga veteuml transmetuesit e veumlshtireumlson krijimin e njeuml pamjeje teuml detajuar peumlr sektorin Burimet e fi nancimit teuml njeuml tregu kaq teuml vogeumll por teuml mbipopulluar mbeten njeuml mister dhe ccedilojneuml neuml pyetje serioze peumlr lidhjen midis burimeve teuml kapitalit teuml stacionit nga njeumlra aneuml dhe neumlpeumlrmjet peumlrmbajtjes dhe pavareumlsiseuml editoriale nga ana tjeteumlr

42 Proneumlsia e televizioneve dhe proneumlsia e ndeumlrthurur

Edhe pse proneumlsia e huaj nuk eumlshteuml e kufi zuar prania e investuesve teuml huaj ka ardhur neuml ulje Tregu i medias vazhdon teuml mbetet joteumlrheqeumls peumlr investuesit e huaj pasi operon neuml njeuml ekonomi teuml vogeumll me infrastruktureuml teuml varfeumlr apo qeuml mungon krejt si dhe leuml vend peumlr konkurrenceuml teuml pandershme Julien Roche njeuml biznesmen francez qeuml jeton neuml Shqipeumlri shiti 33peumlrqind teuml aksioneve teuml tij neuml stacionin televiziv kombeumltar TV Klan ortakeumlve teuml tij shqiptareuml neuml 200577 Neuml janar 2008 grupi gjerman mediatik Westdeutsche Allgemeine Zeitung (WAZ) shprehu interesin peumlr teuml investuar neuml median shqiptare por peumlr momentin ata po studiojneuml ende tregun78

Veteumlm Ligji peumlr Transmetimet Numerike peumlrmban masa peumlr teuml kufi zimin e peumlrqendrimit teuml proneumlsiseuml me qeumlllim qeuml teuml arrihet pluralizmi i medias79 Njeuml njeumlsi nuk mund teuml zoteumlrojeuml meuml shumeuml se njeuml licenseuml peumlr njeuml rrjet tokeumlsor dixhital Gjithashtu ligji ndalon njeumlsiteuml me interesa ekonomike apo pozicion neuml vendimmarrje neuml njeuml kompani qeuml ka licenseuml peumlr transmetim dixhital tokeumlsor teuml keneuml interesa ekonomike apo pozita vendimmarrje neuml njeuml zoteumlrues tjeteumlr license transmetimi dixhitale tokeumlsore

Megjithateuml njeuml operator rrjeti mund teuml peumlrfi tojeuml licenseuml transmetimi peumlr njeuml program televiziv dhe e kundeumlrta Asnjeuml operator nuk mund teuml peumlrfi tojeuml meuml shumeuml se 30 peumlrqind teuml teuml ardhurave kombeumltare nga reklamat televizive Neuml peumlrgjitheumlsi masat ligjore peumlr proneumlsineuml nga ligji i transmetimeve janeuml teuml vlefshme edhe peumlr transmetuesit dixhitaleuml

43 Tregu i reklamave

Mungesa e transparenceumls seuml proneumlsiseuml seuml medias dhe teuml fi nancimit teuml saj mbeten ende probleme teuml pazgjidhura dhe polemizuese Burimet e fi nancimit teuml medias mbeten teuml panjohura peumlr shkak teuml mungeseumls seuml studimeve neuml keumlteuml fusheuml dhe peumlr shkak teuml refuzimit teuml transmetuesve peumlr teuml

77 KKRT Departamenti Juridik dhe i Licensave 13 korrik 200778 Aida Cama ldquoKoncerni gjerman i mediave WAZ do teuml hyjeuml neuml tregun shqiptarrdquo neuml Tema 16 janar 2008 f 279 Ibid Art 13

S H Q I P Euml R I A

35

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

dheumlneuml keumlteuml informacion Burimi i veteumlm zyrtar peumlr keumlteuml treg vazhdon teuml jeteuml deklarimi i bilancit vjetor qeuml operatoreumlt doreumlzojneuml te KKRT Megjithateuml veteumlm njeuml numeumlr i vogeumll transmetuesish e beumljneuml keumlteuml Neuml 2006 veteumlm 39 transmetues nga meuml shumeuml se 100 e doreumlzuan bilancin vjetor Jashteuml Tiraneumls veteumlm 30 peumlrqind teuml operatoreumlve i doreumlzuan bilancet vjetore Edhe dy stacionet televizive private kombeumltare TV Klan dhe TV Arbeumlria nuk i doreumlzuan ato80

Neuml peumlrgjitheumlsi operatoreumlt televiziveuml vazhdojneuml teuml peumlsojneuml humbje Veteumlm pak prej tyre raportojneuml fi tim Peumlr shembull pas njeuml humbjeje prej ALL 33 milioneumlsh (euro270000) neuml 2003 Top Channel TV pati njeuml fi tim prej ALL 45 milioneumlsh (euro37000) dhe ALL 28 milioneumlsh (euro230000) neuml 2004 dhe 2005 respektivisht81 Po keumlshtu pas dy vitesh humbjeje TV Vizion+ pati njeuml fi tim prej ALL 7 milioneumlsh (euro57000) neuml 200582 Megjithateuml KKRT deklaroi se analiza e deklarimeve fi nanciare gjateuml tre viteve teuml fundit deumlshmonte peumlr mospeumlrputhje teuml reumlndeumlsishme gjeuml qeuml e beumlnte rregullatorin teuml dyshonte se disa stacione i falsifi konin shifrat dhe raportet e tyre83

Ccedileumlshtja e transparenceumls seuml kapitalit neuml media u beuml akoma meuml e diskutueshme kur Kryeministri Sali Berisha deklaroi neuml 28 mars 2007 qeuml media neuml Shqipeumlri eumlshteuml e lidhur me grupe mafi oze teuml cilat e peumlrdorin median si njeuml vegeumll peumlr teuml demonizuar pjeseumltareumlt dhe veprimet e qeveriseuml sidomos neuml betejeumln e saj kundeumlr korrupsionit84 Pas keumlsaj deklarate pronareumlt dhe drejtuesit e medias keumlrkuan fakte dhe emra specifi keuml nga Berisha dhe i keumlrkuan teuml doreumlzonte neuml autoritetet e prokuroriseuml teuml gjitheuml informacionin e nevojsheumlm peumlr teuml ngritur padi

Qeveria reagoi duke i peumlrjashtuar pronareumlt e medias nga pjeseumlmarrja neuml tendereumlt publikeuml KKRT ka dheumlneuml teuml kuptojeuml vitet e fundit qeuml gjysma e teuml ardhurave teuml fi tuara nga operatoreumlt mediatikeuml vijneuml nga ldquoburime teuml tjerardquo duke iu referuar bizneseve teuml tjera qeuml drejtohen nga shumica e pronareumlve teuml medias peumlrfshireuml keumltu ndeumlrtimin i cili eumlshteuml biznesi meuml fi timprureumls neuml Shqipeumlri peumlr momentin ose import-eksportin reklameumln apo sheumlrbimet e Internetit85 Qeveria e tanishme meuml tej propozoi qeuml personave apo kompanive qeuml kishin aksione si neuml kompani mediatike ashtu dhe neuml njeuml kompani tjeteumlr trsquou ndalohej pjeseumlmarrja neuml tendera publikeuml Sipas ligjit neuml fuqi aksionereumlt neuml njeuml stacion radiofonik apo televiziveuml nuk mund teuml marrin pjeseuml neuml meumlnyreuml teuml drejtpeumlrdrejteuml apo teuml teumlrthorteuml neuml tendera publikeuml apo neuml privatizimin e proneumls shteteumlrore86

Gjithashtu neuml 2006 qeveria vendosi teuml mos jepte meuml reklama shteteumlrore dhe njoftime shteteumlrore peumlr median dhe trsquoi botonte keumlto neuml Buletinin e Njoftimeve Zyrtare87 Shpeumlrndarja e reklameumls shteteumlrore nuk ka qeneuml kurreuml transparente Peumlrkundrazi pa masa ligjore teuml

80 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 6281 Ibid f 6382 Ibid83 Ibid84 Newsletter e Institutit Shqiptar teuml Medias gjendet neuml httpwwwinstitutemediaorgpagesnews-2007html57 (pareuml neuml 17 qershor 2007)85 OSIAlbania pp 225ndash22886 Ligji i Radios dhe Televizionit paragrafi 787 Vendimi peumlr Botimin e Njoftimeve Zyrtare 29 mars 2006 gjendet neuml httpwwwkeshilliministravealshqipqeveriavendimetbuletini20i20njoftimeveasp (pareuml neuml 29 korrik 2007) (meuml tej Vendimi i Keumlshillit teuml Ministrave peumlr Buletinin)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

36

detajuara peumlr shpeumlrndarjen e reklameumls shteteumlrore qeveria shkeumlmbente reklameumln me pasqyrim teuml favorsheumlm88 Nuk ka teuml dheumlna teuml sakta peumlr shpenzimet e peumlrgjithshme teuml kompanive apo organeve shteteumlrore peumlr reklameumln Burimi i veteumlm publik peumlr njeuml informacion teuml tilleuml ishte njeuml studim eksperimental i kryer nga rregullatori Studimi tregoi se kompania shteteumlrore e energjiseuml KESH kishte shpenzuar US$560000 peumlr reklameumln neuml 2004 e cila ishte njeuml shumeuml tre hereuml meuml e madhe se ajo e shpenzuar para tre vjeteumlsh I njeumljti studim tregoi se Albtelekom kompania shteteumlrore e telefoniseuml fi kse kishte shpenzuar euro320000 peumlr reklameumln neuml 200489 Keumlto ishin teuml vetmet kompani teuml meumldha qeuml beumljneuml reklameuml qeuml dhaneuml informacion peumlr shpenzimet e tyre

Vendimi i qeveriseuml peumlr teuml kaluar reklameumln shteteumlrore neuml buletinin zyrtar ishte njeuml hap i reumlndeumlsisheumlm peumlr teuml zvogeumlluar vareumlsineuml e medias nga shteti ldquoKy eumlshteuml njeuml akt i reumlndeumlsisheumlm dhe pozitiv qofteuml edhe neuml aspektin moral edhe pse ekzistojneuml kontradikta dhe akti nuk zgjidh peumlrfundimisht problemin e tjeteumlrsimit teuml medias soneuml [nga publiku]rdquo90 Dallimi peumlr shembull midis reklameumls shteteumlrore dhe njoftimeve shteteumlrore nuk eumlshteuml teumlreumlsisht i qarteuml dhe krijon hapeumlsireuml peumlr interpretim Sipas vendimit teuml qeveriseuml reklamat peumlr kompaniteuml shteteumlrore dhe organizatat jofi timprureumlse teuml krijuara dhe teuml mbeumlshtetura nga shteti nuk klasifi kohen si njo-ftime publike91 Kjo mund teuml leumlreuml hapeumlsireuml qeuml njeumlsiteuml shteteumlrore teuml vazhdojneuml teuml ccedilojneuml reklamat e tyre neuml media Pa transparenceuml eumlshteuml e veumlshtireuml teuml vlereumlsohet ndikimi i vendimit teuml qeveriseuml neuml sektorin e televizionit

Njeuml editorialist i mireumlnjohur shqiptar shkroi se ldquoshumica e gazetave teuml peumlrditshme neuml vend janeuml neuml koma ndeumlrsa audienca e stacioneve televizive eumlshteuml polarizuar duke i nxjerreuml jashteuml tregu shumiceumln e stacioneve periferikerdquo92 Teuml gjitha teuml dheumlnat peumlr tregun e reklameumls janeuml spekulim i pasteumlr Peumlrpjekja e veteumlm e vlefshme neuml keumlteuml drejtim u beuml nga KKRT e cila monitoroi reklameumln neuml dhjeteuml stacione televizive neuml prill dhe maj 2005 Sipas keumltij monitorimi sasia e reklameumls dhe teleshitjeve peumlrbeumlnte rreth 10 peumlrqind teuml gjitheuml koheumls seuml transmetimit93 Ligji i detyron stacionet televizive teuml mos rezervojneuml meuml shumeuml se 15 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit teuml tyre ditor ose meuml shumeuml se 12 minuta neuml oreuml peumlr reklameumln Ky rregull neuml peumlrgjitheumlsi u respektua nga operatoreumlt televiziveuml Peumlrjashtim peumlrbeumlnte TV Klan i cili transmetoi reklama gjateuml 22 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit94

Studimi tregonte se vlera e peumlrafeumlrt e tregut shqiptar teuml reklameumls televizive shkonte rreth 21 milioneuml95 Duke e krahasuar keumlteuml vlereumlsim me deklarimet fi nanciare vjetore teuml doreumlzuara

nga stacionet televizive monitorimi arriti neuml peumlrfundimin se operatoreumlt televiziveuml raportonin

88 OSIShqipeumlria f 225ndash22889 KKRT Vlereumlsim i Teuml Ardhurave nga Reklama nga Monitorimi prillndashmaj 2005 f 5 (meuml tej Studimi i KKRT peumlr Reklamat)90 ldquoPeumlrpjekjardquo Intervisteuml me Fatos Lubonjeumln Standard 27 maj 2006 f 35 91 Vendimi i Keumlshillit teuml Ministrave peumlr Buletinin92 Mero Baze ldquoPeumlrpjekja e lsquoregjimit mediatikrsquo drejt konkurrenceumlsrdquo Tema f 1 23 prill 200693 Studimi i KKRT peumlr Reklamat f 294 Studimi i KKRT peumlr Reklamat f 395 Ibid f 5

S H Q I P Euml R I A

37

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

veteumlm midis 17 dhe 22 peumlrqind teuml teuml ardhurave nga reklama96 Ky peumlrfundim hodhi dyshime peumlr evazion fi skal97 Autoreumlt e keumltij studimi paralajmeumlruan se duke pasur parasysh mungeseumln e tyre teuml peumlrvojeumls neuml vlereumlsimin e tregut teuml reklameumls shifrat e tyre duheshin marreuml me rezerveuml98

Por policia tatimore e mori studimin seriozisht dhe vendosi njeuml gjobeuml prej euro12 milioneumlsh Top Channel TV neuml korrik 2007 Monitorimi i KKRT u peumlrdor si bazeuml peumlr teuml llogaritur evazionin fi skal peumlr reklamat peumlr vitet 2002ndash2005 Duke u nisur nga ky studim u supozua se Top Channel TV kishte raportuar veteumlm 23 peumlrqind teuml teuml ardhurave teuml tij neuml ato vite99

Kjo gjobeuml u vendos pas kontrolleve teuml peumlrseumlritura teuml policiseuml tatimore ndaj Top Channel TV gjateuml 2007 kur stacioni mori njeuml qeumlndrim mjaft kritik ndaj qeveriseuml Pronari tha se ai e kishte pritur teuml vendosej njeuml gjobeuml por niveli i gjobeumls ishte krejteumlsisht i paarsyesheumlm dhe kishte peumlr qeumlllim teuml heshte njeuml zeuml kritik100 Leumlvizja e policiseuml tatimore shtyu komunitetin e medias teuml dilte me njeuml deklarateuml teuml peumlrbashkeumlt neuml mbeumlshtetje teuml Top Channel TV101 Komisioni Parlamentar i Medias dhe Prokuroria e Peumlrgjithshme gjithashtu niseumln njeuml hetim Pas keumltij presioni u duk se qeveria do e merrte seumlrish neumln shqyrtim gjobeumln Stacioni ende nuk e ka paguar gjobeumln dhe po negocion me autoritetet Top Channel TV eumlshteuml njeuml shembull i qarteuml se si mund teuml abuzohen apo keqpeumlrdoren mungesa e teuml dheumlnave dhe monitorimeve dhe studimeve sistematike peumlr tregun e reklameumls seuml bashku me mungeseumln e transparenceumls nga ana e kompanive qeuml beumljneuml reklameuml medias dhe qeveriseuml

44 Standartet dhe pavareumlsia editoriale

Neuml 2005 Instituti Shqiptar i Medias nisi njeuml rishikim teuml Kodit teuml Etikeumls peumlr gazetareumlt i cili ishte hartuar neuml 1996 Instituti e ndeumlrmori keumlteuml puneuml si njeuml reagim ndaj zbatimit joefi kas teuml Kodit dhe i nisur nga nevoja peumlr ta peumlrshtatur Kodin me ndryshimet qeuml kaneuml ndikuar te media neuml dekadeumln e kaluar Njeuml arsye tjeteumlr ishte qeumlllimi i Institutit peumlr teuml fi lluar njeuml sistem efi kas veteuml-rregullimi neuml media Amendamentet ligjore qeuml kaneuml peumlr qeumlllim teuml dekriminalizojneuml shpifjen dhe fyerjen po diskutohen neuml Parlament dhe ka teuml ngjareuml teuml miratohen neuml teuml ardhmen e afeumlrt

Neuml procesin e rishikimit instituti u peumlrpoq teuml peumlrfshijeuml teuml teumlreuml paleumlt kryesore teuml interesuara peumlrfshireuml pronareumlt drejtuesit kryeredaktoreumlt gazetareumlt aktivisteumlt e shoqeumlriseuml civile deputeteumlt juristeumlt e medias etj Instituti e kompletoi Kodin e ri teuml Etikeumls dhe njeuml statut teuml njeuml organi veteuml-rregullues

96 Ibid f 697 Ibid f 798 Metodologjia e studimit bazohej neuml njeuml formuleuml sipas seuml cileumls vlera e teuml ardhurave nga reklama llogaritej duke shumeumlzuar koheumln e reklameumls me tarifat fi kse qeuml raportoheshin nga stacionet televizive Ajo nuk merrte parasysh dhe nuk mund teuml llogariste zbritjet dhe negociatat peumlr klienteumlt apo koheumlzgjatjen e kontrateumls seuml njeuml stacioni televiziv me njeuml klient (f 1)99 Njoftim peumlr Shtyp i Policiseuml Tatimore gjendet neuml httpwwwtatimegovalfq=infoampmetod=shfaqartampartID=362 (pareuml neuml 25 korrik 2007)100 Dritan Hoxha Koment neuml Tryezeumln e Rrumbullakeumlt teuml Top Channel TV Tiraneuml 14 korrik 2007101Deklarata gjendet neuml httpwwwinstitutemediaorgdocumentaPRESS_DECLARATION_dt[1]13_korrikdoc (pareuml neuml 20 korrik 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

38

Neuml peumlrgjitheumlsi gazetareumlt pronareumlt dhe menaxhereumlt raneuml dakord neuml parim peumlr nevojeumln peumlr teuml veteumlrregulluar keumlteuml sektor Mbetet peumlr trsquou pareuml neumlse ata do teuml bashkohen peumlr ta realizuar keumlteuml gjeuml

Me peumlrjashtim teuml rregullave teuml peumlrgjithshme editoriale teuml vendosura nga kryeredaktoreumlt Nuk ka kode teuml brendshme etike neuml stacionet televizive102 KKRT vazhdimisht ka theksuar neuml raportet e saj se mediat duhet teuml keneuml kodin e vet teuml etikeumls103 Peumlrveccedil keumlsaj gazetaria cileumlsore eumlshteuml veumlshtireuml teuml arrihet neuml rrethana kur veteuml gazetareumlt shpesh privohen nga teuml drejtat e tyre Shumica deumlrrmuese e gazetareumlve punojneuml pa kontrata peumlr shkak teuml zbatimit teuml dobeumlt teuml Kodit teuml Puneumls dhe mungeseumls seuml mbikqyrjes seuml rregullt teuml zbatimit teuml tij Njeuml hap pozitiv neuml keumlteuml aspekt ishte krijimi neuml 2005 i sindikateumls seuml gazetareumlve me mbeumlshtetjen e IREX Unioni ka krijuar degeuml neuml qytetet kryesore dhe ka negociuar kushte meuml teuml mira pune peumlr gazetareumlt me Ministrineuml e Puneumls Dy paleumlt fi rmoseumln njeuml memorandum qeuml do teuml krijonte mundeumlsineuml e krijimit teuml njeuml marreumlveshjeje kolektive neuml keumlteuml sektor

Megjithateuml si unioni ashtu edhe komuniteti i medias janeuml teuml ndeumlrgjegjsheumlm qeuml ky proces do teuml zgjaseuml njeumlfareuml kohe peumlr shkak teuml peumlrhapjes seuml problemit Neuml 2005 rreth 95 peumlrqind e gazetareumlve neuml Shqipeumlri punonin pa kontrata apo sigurime shoqeumlrore104 Shoqatat e tjera teuml gazetareumlve nuk kaneuml dheumlneuml ndonjeuml ndihmeuml neuml keumlteuml fushateuml dhe duket se ekzistojneuml veteumlm neuml leteumlr Kryetari i njeumlreumls prej keumltyre organizatave tha

Edhe pse kemi 15 vjet liri shtypi neuml Shqipeumlri ka veteumlm pak raste kur kolegeumlt e njeuml media ngreneuml zeumlrin apo protestojneuml kundeumlr fatit teuml kolegeumlve teuml tjereuml teuml cileumlt pushohen censurohen apo keumlrceumlnohen pa teuml drejteuml Kjo eumlshteuml njeuml temeuml veteumlm peumlr kafeneteuml ku mblidhen gazetareumlt dhe nuk hapet kurreuml neuml publik duke krijuar njeuml gjendje ku askush nuk fl et peumlr njeuml dukuri qeuml i prek teuml gjitheuml105

Kjo gjendje i leuml gazetareumlt teuml pambrojtur kundrejt deumlshirave dhe tekave teuml pronareumlve ldquoAta janeuml krejteumlsisht teuml pambrojtur kur peumlrballen me vendimet arbitrare teuml pronareumlve teuml cileumlt mund ta pushojneuml stafi n nga puna pa asnjeuml arsyerdquo106 Kjo situateuml nuk ka ndryshuar neuml dy vitet e fundit dhe veumlshtireuml se do teuml peumlrmireumlsohet pa hedhur driteuml mbi proneumlsineuml e medias dhe fi nancimin e saj Numri i madh i gazetave dhe stacioneve televizive neuml Shqipeumlri ia detyron ekzistenceumln kryesisht fi nancimit nga bizneset paralele dhe zbatimit teuml dobeumlt teuml ligjit ldquoNga pikeumlpamja profesionale ky fi nancim paralel i leuml shumeuml media teuml pambrojtura ndaj presionit apo censureumls seuml bizneseve qeuml i mbeumlshtesin ato neuml shkalleuml teuml ndryshmerdquo107

102 OSIShqipeumlria f 238ndash239103 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 55104 Unioni i Gazetareumlve Shqiptareuml ldquoMbrojtja neuml puneuml dhe sigurimi social i punonjeumlsve teuml medias njeuml domosdoshmeumlri peumlr shtypin e lireumlrdquo f 6105 Intervisteuml me Armand Shkullakun ldquoMedia transparence peumlr lajmet brenda sajrdquo Shqip 10 maj 2006 f 12 106 IREX Media Sustainability Index 2005 ndash Shqipeumlria IREX Washington DC 2006 f 14gjendet neuml faqen e Internetit teuml IREX te httpwwwirexorgprogramsMSI_EUR2005asp (pareuml neuml 20 korrik 2007) (meuml tej IREX MSI 2005 ndash Shqipeumlria)107 IREX MSI 2005 ndash Shqipeumlria f12

S H Q I P Euml R I A

39

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

45 Transmetuesit rajonaleuml dhe lokaleuml

Peumlr momentin ka 68 stacione televizive lokale nga teuml cileumlt 20 operojneuml neuml Tiraneuml Shumica e reklameumls shpenzohet neuml stacionet televizive teuml Tiraneumls Keumlto kaneuml njeuml performanceuml ekonomike dhe programim meuml teuml mireuml se stacionet lokale teuml cilat e kaneuml teuml veumlshtireuml teuml mbijetojneuml dhe teuml prodhojneuml programe cileumlsore ldquoMedia e peumlrqendruar neuml Ulteumlsireumln Pereumlndimore ka mundeumlsi meuml teuml meumldha peumlr teuml peumlrfi tuar nga njeuml treg meuml i pasur reklame gjeuml qeuml nuk vlen peumlr mediat e vendosura neuml zona meuml teuml largeumltardquo108

Peumlr shkak teuml veumlshtireumlsive ekonomike stacionet televizive lokale neuml vend e kaneuml teuml veumlshtireuml teuml peumlrshtaten me zhvillimin teknologjik Ndeumlrsa shumica e stacioneve televizive neuml Tiraneuml zoteumlrojneuml pajisje teuml koheumlve teuml fundit stacionet lokale ende punojneuml me pajisje teuml vjetra gjeuml qeuml ndikon neuml cileumlsineuml e produktit teuml tyre

5 PROGRAMACIONI

51 Programet

Pa monitorime teuml pavarura nuk ekzistojneuml statistika peumlr programet vjetore sipas llojit as peumlr transmetuesin publik e as peumlr ata privateuml Monitorimi i fundit i cili u krye nga KKRT gjateuml njeuml muaji neuml 2003 e largeumlt mbulonte programacionin e stacioneve kryesore Edhe pse stacionet private janeuml teuml detyruara me ligj teuml doreumlzojneuml programacionin vjetor te KKRT deri tanimeuml nuk kaneuml arritur teuml respektojneuml keumlteuml keumlrkeseuml apo teuml shpjegojneuml se peumlrse nuk e beumljneuml keumlteuml gjeuml Rregullatori nuk ka marreuml ndonjeuml maseuml ndaj tyre

Teuml vetmet teuml dheumlna vijneuml nga TVSH Rreth 70 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit teuml TVSH nga prilli neuml neumlntor 2006 nuk ishin programe teuml prodhuara veteuml Kuadri i programacionit teuml stacionit nuk ka mundur teuml shmangeuml rutineumln dhe monotonineuml gjeuml qeuml ka ndikuar neuml pozicionin e tij neuml treg109 Me ndryshimin e menaxhimit neuml fund teuml 2006 niseumln teuml transmetoheshin programe teuml njeuml cileumlsie meuml teuml larteuml Me keumlto ndryshime peumlrqindja e programeve teuml prodhuara veteuml pritet teuml arrijeuml deri neuml 70 peumlrqind teuml koheumls totale teuml transmetimit teuml stacionit neuml 2007110 Keumlshilli Drejtues i RTSH gjithashtu premtoi se programe teuml tjera po rishikohen dhe programe teuml reja qeuml pasqyrojneuml tema si ccedileumlshtje sociale balanceumln gjinore kultureumln dhe sheumlndeteumlsineuml do teuml lanccedilohen111

Megjithateuml ndryshimet neuml kuadrin e programacionit janeuml peumlrpjekje qeuml peumlrmbushin veteumlm keumlrkesat minimale teuml transmetuesit publik dhe nuk i japin shtyseuml standarteve teuml transmetuesit publik Raporti vjetor i stacionit pretendonte peumlr arritje teuml tilla qeuml koha e transmetimit ishte rritur nga 17 oreuml neuml 24 oreuml neuml diteuml rikthimin e programeve sportive javore hapjen e njeuml studioje

108 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 5109 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 3110 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 5111 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f5

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

40

teuml re transmetimi peumlrdorimin e studios leumlvizeumlse neuml diteumln e zgjedhjeve etj112 Drejtoresha aktuale e stacionit Mirela Oktrova shkruante ldquoEkzistenca e radios dhe televizionit publik nuk mund teuml justifi kohet as me programet e zbavitjes e as me transmetimin falas teuml programeve teuml EBU e as me organizimin e festivalit dhe bujeumln e pjeseumlmarrjes neuml Eurovizionrdquo113

Neuml njeuml aspekt meuml pozitiv TVSH organizoi debate televizive me kandidateumlt peumlr bashki gjateuml zgjedhjeve teuml 2007 duke i dheumlneuml mundeumlsineuml publikut teuml beumlnte njeuml zgjedhje meuml teuml informuar Nga ana tjeteumlr TVSH nuk ishte neuml gjendje teuml transmetonte njeuml ngjarje teuml reumlndeumlsishme si Kupa Boteumlrore e futbollit neuml 2006 pasi teuml drejtat e transmetimit u bleneuml nga DigitAlb Neuml ateuml koheuml TVSH tha se nuk mund trsquoi peumlrballonte teuml drejtat por KKRT u peumlrgjigj se stacioni mund teuml kishte keumlrkuar ndihmeuml nga shteti114 Neuml meumlnyreuml sarkastike ata shtuan se menaxhimi i TVSH nuk keumlmbeumlnguli shumeuml pasi po negocionte teuml drejtat e ldquoKafazit teuml Arteumlrdquo njeuml programi teuml pro-dhuar neuml vend por qeuml eumlshteuml kopje e formatit teuml programit teuml realitetit ldquoBig Brotherrdquo115

Megjitheuml mungeseumln e teuml dheumlnave teuml qarta peumlr programet mund teuml thuhet me siguri se shumica e stacioneve teuml reumlndeumlsishme si TV Klan Top Channel Vizion+ TV Koha dhe disa kanale lajmesh si News24 apo Alsat kaneuml fi tuar njeuml publik pak a shumeuml besnik Ata prodhojneuml lajme me standarte peumlrgjitheumlsisht teuml keumlnaqshme si dhe programe teuml ndryshme informacioni dhe zbavitjeje Informacioni dhe lajmet janeuml kthyer neuml peumlrpareumlsi si peumlr median e shkruar ashtu edhe peumlr ateuml elektronike sipas veumlzhguesve teuml ndrysheumlm116 Peumlrjashtim peumlrbeumlnte stacioni privat kombeumltar TVA i cili pas disa ndryshimeve neuml proneumlsi neuml 2006 mezi arrinte teuml peumlrmbushte detyrimet e tij si kanal kombeumltar Ky stacion nuk transmetoi fare edicione lajmesh neuml mars dhe prill 2006117 Meqeuml stacioni nuk mundte teuml peumlrmbushte peumlr shumiceumln e 2006 keumlrkesat e programacionit qeuml i impononte kontrata e licenseumls KKRT vendosi teuml reduktonte me njeuml vit licenseumln e TVA dhe ta teumlrhiqte ateuml meuml pas neuml tetor 2007 Stacioni e apeloi keumlteuml vendim dhe teuml dyja paleumlt e ccediluan ccedileumlshtjen neuml gjykateuml118

Disa nga lajmet dhe debatet peumlr tema teuml reumlndeumlsishme shpesh politike mendohet se kaneuml njeuml publik teuml qeumlndruesheumlm dhe janeuml kthyer neuml emblema teuml stacioneve televizive qeuml i transmetojneuml ato Peumlrveccedil buletineve teuml lajmeve disa nga programet meuml teuml njohura janeuml ldquoOpinionrdquo neuml TV Klan ldquoShqiprdquo neuml Top Channel ldquoLogosrdquo neuml Vizion+ dhe ldquo60 minutardquo neuml TV Koha Keumlto janeuml programe javore qeuml kaneuml teuml beumljneuml me intervista apo debate peumlr njeuml temeuml teuml caktuar Njeuml tjeteumlr program mjaft i njohur eumlshteuml ldquoFiks farerdquo njeuml revisteuml satirike e peumlrditshme qeuml bazohet neuml metoda investigative Ka dhe disa programe zbavitjeje dhe lojeumlra qeuml janeuml mjaft teuml njohura Keumltu peumlrfshihet ldquoPortokallirdquo dhe ldquoTop Showrdquo neuml Top Channel ldquoKutia e funditrdquo neuml TV Klan dhe ldquoBypassrdquo neuml Vizion+ Stacionet televizive kaneuml njeuml prirje neuml rritje teuml peumlrqendrohen neuml programe teuml njeuml natyre meuml sociale duke u peumlrpjekur teuml pasqyrojneuml meuml shumeuml kronika nga jeta e peumlrditshme dhe me interes njereumlzor Keumlto programe peumlrfshijneuml ldquoJeteuml neuml keumlrkimrdquo neuml News24 TV ldquoNjereumlz teuml humburrdquo ldquoFemrardquo dhe ldquoSOSrdquo neuml Vizion+

112 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f4113 Mirela Oktrova ldquolsquoLehjarsquo kundeumlr demokraciseuml dhe interesave teuml publikutrdquo Shekulli 4 shtator 2006 f 23114 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 52115 Ibid116 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 9117 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 54118 Vendimi peumlr TVA neuml Raportin Vjetor teuml KKRT 2006 f 25

S H Q I P Euml R I A

41

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

52 Rregullat e peumlrgjithshme peumlr lajmet

Disa rregulla neuml Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin peumlrqendrohen te programimi i peumlr-mbajtjes dhe vlejneuml si peumlr transmetuesit publikeuml ashtu edhe peumlr ata privateuml Ato kaneuml teuml beumljneuml me pavareumlsineuml editoriale censureumln teuml drejteumln e informacionit dhe teuml drejta dhe liri teuml tjera njereumlzore119 Edhe pse parimet themelore teuml informacionit teuml paansheumlm dhe teuml sakteuml janeuml teuml garantuara me ligj nuk ekzistojneuml instrumente apo organe qeuml teuml monitorojneuml zbatimin e tyre KKRT monitoron edicionet kryesore teuml lajmeve teuml stacioneve kombeumltare publike dhe private por kjo peumlrpjekje konsiston veteumlm neuml matje sasiore teuml peumlrqindjes qeuml i kushtohet pasqyrimit teuml partive dhe fi gurave politike

Stacionet televizive kaneuml beumlreuml peumlrparim teuml ndjesheumlm neuml peumlrkufi zimin e vetvetes neumlpeumlrmjet edicioneve teuml lajmeve teuml cilat kaneuml sheumlnuar peumlrmireumlsimin meuml teuml madh neuml programacion te teuml gjitha stacionet televizive120 Megjithateuml informacioni nuk eumlshteuml as i paansheumlm dhe as i drejteuml Pothuajse nuk ekziston ndonjeuml media qeuml teuml mos keteuml interesa teuml fshehura ekonomike apo politike dhe peumlr pasojeuml standartet profesionale aplikohen peumlr aq koheuml sa ua lejojneuml keumlto interesa Axhenda e lajmeve eumlshteuml shumeuml praneuml axhendeumls seuml qeveriseuml apo politikeumls neuml peumlrgjitheumlsi ose praneuml menaxhimit teuml televizioneve121 Edicionet e lajmeve zgjedhin kronika qeuml u shkojneuml peumlr shtat interesave teuml operatorit dhe jo interesit publik122

Edhe Kodi Zgjedhor imponon keumlrkesa peumlr sakteumlsi korrekteumlsi dhe balanceuml peumlr teuml gjitha stacionet televizive123 Transmetuesi i sheumlrbimit publik ka peumlrgjegjeumlsi shteseuml si dheumlnia e koheumls falas peumlr teuml gjitha partiteuml politike qeuml marrin pjeseuml neuml zgjedhje Testi meuml i fundit peumlr respektimin e keumltyre rregullave ishin zgjedhjet lokale neuml shkurt 2007 Stacionet televizive kryesore e kaluan keumlteuml test me sukses TVSH i kushtoi 28 peumlrqind teuml lajmeve Partiseuml Demokratike dhe 29 peumlrqind Partiseuml Socialiste Njeuml pasqyrim i ngjasheumlm u gjend edhe peumlr stacione teuml tjera teuml meumldha si Vizion+ News24 dhe TVA Peumlrjashtim peumlrbeumlnte TV Klan i cili i kushtoi meuml shumeuml koheuml qeveriseuml se ccedildo stacion tjeteumlr Peumlrfaqeumlsuesit e TV Klan pretenduan se ata thjesht po pasqyronin puneumln e zyrtareumlve teuml shtetit Megjithateuml keumlta zyrtareuml ishin pasqyruar teksa beumlnin fushateuml zgjedhore Edhe pse keumlto fushata u konsideruan teuml balancuara dhe teuml drejta neuml aspektin e pasqyrimit teuml partive politike gjateuml periudheumls parazgjedhore teuml gjitha stacionet televizive kishin favorizuar njeuml parti meuml shumeuml se teuml tjerat124

119 OSIShqipeumlria f 234120 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 47121 Monitorimi u krye neuml kuadrin e ldquoMonitorimi i Lajmeve teuml Mbreumlmjes neuml TV ndash monitorim dhe analizeuml e edicioneve teuml lajmeve neuml TV neuml 10 vende teuml Europeumls Juglindorerdquo botuar neuml Media Plan Institute Treguesi i Interesit Publik Sarajevo 2007122 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 54123 Kodi Zgjedhor neni 136 neni 140 gjendet neuml httpwwwosceorgitem14076htmlhtml=1(pareuml neuml 10 korrik 2007)124 Raporti i OSCEODIHR peumlr zgjedhjet e 18 shkurt 2007 gjendet neumlhttpwwwosceorgitem24859htmlhtml=1 (pareuml neuml 12 korrik 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

42

53 Udheumlzimet e peumlrgjithshme peumlr prodhimin e programeve

Ligji peumlr Radion dhe Televizionin vendos disa detyrime teuml peumlrgjithshme peumlr teuml gjitha stacionet televizive Keumlto kaneuml teuml beumljneuml kryesisht me dinjitetin njereumlzor respektin peumlr ligjin dhe teuml drejtat e njeriut125

Megjithateuml keumlto masa janeuml mjaft teuml vakeumlta dhe teuml peumlrgjithshme dhe nuk janeuml shndeumlrruar neuml rregulla meuml teuml detajuara nga KKRT Keumlto parime teuml peumlrgjithshme neuml peumlrgjitheumlsi janeuml respektuar Teuml vetmet probleme kishin teuml beumlnin me pornografi neuml e cila ndalohet krejteumlsisht peumlr trsquou transmetuar Neuml stacionet tokeumlsore analoge nuk transmetohen programe me peumlrmbajtje pornografi ke Megjithateuml DigitAlb transmeton pornografi gjitheuml koheumln neuml njeuml kanal neuml formeuml teuml kriptuar si dhe dy programe pornografi ke neuml mesnateuml

54 Kuotat

Nuk ekzistojneuml kuota teuml posaccedilme peumlr peumlrfaqeumlsim gjuheumlsor apo teuml grupeve teuml minoriteteve Stacioni i transmetimit publik si dhe disa kanale private ndonjeumlhereuml transmetojneuml programe peumlr minoritetet etnike Neuml vitet e fundit Instituti Shqiptar i Medias eumlshteuml angazhuar neuml koordi-nimin e projekteve teuml produksionit teuml programeve radiofonike dhe televizive peumlr pakicat etnike dhe gjuheumlsore neuml vend si dhe peumlr artikuj peumlr keumlto tema teuml botuara neuml median e shkruar

Mediat qeuml fokusohen neuml temat e pakicave luftojneuml peumlr mbijeteseuml Peumlr shembull Radio Prespa e themeluar neuml 2003 neuml zoneumln e kufi rit me Republikeumln e Maqedoniseuml dhe qeuml transmeton maqedonisht nuk funksionon rregullisht peumlr shkak teuml pengesave fi nanciare Stacionet radiofonike peumlr pakiceumln greke neuml jug teuml vendit gjenden neuml njeuml situateuml teuml ngjashme Teuml gjitha keumlto media janeuml nisma individuale shteti nuk jep ndihma peumlr median e minoriteteve Megjithateuml nuk ekzistojneuml pengesa ligjore peumlr dheumlnien e licensave teuml transmetimit peumlr radiot apo televizionet e minoriteteve Neuml fakt KKRT dha njeuml licenseuml peumlr radio dhe televizion radioTV Armonia njeuml projekt peumlr pakiceumln greke qeuml eumlshteuml edhe minoriteti meuml i madh etnik neuml vend Megjithateuml stacioni nuk ka fuqi fi nanciare dhe ka veumlshtireumlsi Peumlr momentin ata nuk transmetojneuml126

Kuotat e vetme neuml lidhje me peumlrmbajtjen qeuml imponon ligji peumlr ata qeuml kaneuml licenseuml lokale eumlshteuml qeuml teuml transmetojneuml programe jokomerciale dhe programe lokale informacioni peumlr teuml pakteumln 15 peumlrqind teuml programacionit javor Ligji nuk e specifi kon termin ldquojokomercialrdquo Sipas ndryshimeve teuml 2003 ata qeuml kaneuml licenseuml kombeumltare duhet trsquoi kushtojneuml teuml pakteumln 15 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit programeve teuml prodhuara veteuml dhe teuml pakteumln 30 peumlrqind programeve teuml prodhuara neuml Shqipeumlri Stacionet televizive neuml peumlrgjitheumlsi i peumlrmbushin keumlto kuota127 Ligji gjithashtu vendos kuota peumlr reklameumln duke mos i lejuar stacionet televizive teuml transmetojneuml reklama peumlr meuml shumeuml se 15 peumlrqind teuml koheumls ditore teuml transmetimit ose meuml shumeuml se 12 minuta peumlr oreuml

125 OSIShqipeumlria f 235ndash236126 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 25127 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 47

S H Q I P Euml R I A

43

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Edhe pse Shqipeumlria si vend qeuml nuk eumlshteuml aneumltar i BE nuk eumlshteuml e detyruar teuml peumlrmbusheuml legjislacionin europian shumeuml nga keumlto kuota lindin nga Konventa Europiane peumlr Televizionin Ndeumlrkufi tar (KETN) dhe Protokollin e saj Shteseuml teuml cileumln Shqipeumlria e ka ratifi kuar neuml 1999 Nga ana tjeteumlr legjislacioni shqiptar nuk u keumlrkon transmetuesve trsquoi kushtojneuml shumiceumln e koheumls seuml transmetimit veprave europiane Ligji peumlr dixhitalizimin thoteuml se stacionet televizive neuml meumlnyreuml progresive duhet teuml peumlrmbushin detyrimin e transmetimit teuml programeve europiane neuml 50 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit

55 Detyrimet peumlr transmetuesin publik

Peumlrveccedil rregullave teuml peumlrgjithshme peumlr prodhimin Ligji peumlr Radion dhe Televizionin i detyron si transmetuesit publikeuml ashtu dhe ata privateuml teuml transmetojneuml programe falas Kjo peumlrfshin programe me interes teuml larteuml peumlr publikun e gjereuml si lajmeumlrimet peumlr sheumlndetin rendin publik apo emergjencat kombeumltare Gjithashtu ligji i keumlrkon RTSH teuml transmetojeuml falas sheumlrbimet fetare teuml mbajtura gjateuml festave fetare zyrtare si dhe seancat e parlamentit Ligji peumlr Radion dhe Televizionin vendos detyrime shteseuml peumlr RTSH Programet e tij duhet teuml jeneuml teuml njeuml cileumlsie teuml larteuml teuml refl ektojneuml larmineuml e jeteumls shqiptare dhe trsquoi sheumlrbejneuml teuml gjitha grupeve shoqeumlrore peumlrfshireuml pakicat kombeumltare

Pasqyrimi i lajmeve nga vendi dhe nga jashteuml duhet teuml jeteuml gjitheumlpeumlrfshireumls dhe i paansheumlmRTSH-seuml i ndalohet transmetimi i propagandeumls politike dhe fetare Megjitheuml keumlto detyrime transmetuesi i sheumlrbimit publik mbetet ende larg peumlrmbushjes seuml misionit teuml tij publik ldquoEumlshteuml paradoksale teuml shoheumlsh se si interesi publik eumlshteuml i pari qeuml lihet pas dore nga njeuml televizion i quajtur lsquopublikrsquo Edicionet e lajmeve fi llojneuml me lajme peumlr aktivitetet e qeveriseuml dhe partive politike duke leumlneuml pas dore problemet qeuml shqeteumlsojneuml qytetareumltrdquo128 Stacioni pretendon se ka beumlreuml progres teuml reumlndeumlsisheumlm dhe se mungesa e konkurrenceumls qeuml pretendohet se ka eumlshteuml njeuml geumlnjeshteumlr e hapur nga rivaleumlt privateuml129 Por mendimi i peumlrgjithsheumlm eumlshteuml se stacionet private mbizoteumlrojneuml ldquoTelevizionet komerciale po e vrasin televizionin publik dhe po thithin teuml gjitheuml audienceumln ashtu si supermarketet po vrasin dyqanet e vogla dhe kioskat e komunizmit duke thithur teuml gjitheuml blereumlsitrdquo130

56 Detyrimet peumlr transmetuesit privateuml

Nuk ka detyrime teuml holleumlsishme programacioni peumlr transmetuesit privateuml Masat e vetme li-gjore kaneuml teuml beumljneuml me koheumlzgjatjen e transmetimit dhe periodicitetin e edicionit teuml lajmeve Stacionet televizive kombeumltare duhet teuml transmetojneuml teuml pakteumln gjashteuml oreuml neuml diteuml kurse stacionet lokale teuml pakteumln kateumlr oreuml neuml diteuml Stacionet televizive kombeumltare duhet teuml transmetojneuml programe origjinale lajmesh ccedildo diteuml Stacionet televizive private janeuml teuml detyruara teuml transmetojneuml mesazhe dhe informacion teuml njeuml interesi teuml madh publik falas sipas rregulloreve teuml hartuara nga KKRT ose me keumlrkeseumln e organeve lokale teuml qeveriseuml Informacione teuml tilla zakonisht peumlrfshijneuml komunikatat e shkurtra me interes teuml posaccedileumlm peumlr publikun sidomos

128 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 10129 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 3130 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 6

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

44

neuml situata emergjence si fatkeqeumlsi natyrore ose neuml tema si sheumlndeti dhe siguria si dhe rendi publik Neuml peumlrgjitheumlsi nuk ka patur probleme me respektimin e keumltij detyrimi

6 PEumlRFUNDIMET

Televizioni ende media me ndikim meuml teuml madh neuml Shqipeumlri ka kaluar njeuml ereuml ndryshimesh Janeuml beumlreuml ndryshime ligjore teuml reumlndeumlsishme edhe pse teuml diskutueshme duke ndryshuar peumlrbeumlrjen e autoriteteve rregullatoreuml Struktura e bazuar neuml njeuml formuleuml peumlrfaqeumlsimi teuml balancuar politik u shndeumlrrua neuml njeuml formuleuml qeuml peumlrfshinte shoqeumlrineuml civile akademikeumlt dhe profesionisteumlt Keumlto leumlvizje zyrtarisht kishin peumlr qeumlllim teuml ulnin ndikimin politik te rregullatori por disa nga veprimet e fundit teuml rregullatorit u konsideruan si teuml motivuara politikisht Peumlr meuml tepeumlr rregullatori pati probleme teuml krijonte aneumltareumlsimin e ploteuml njeuml tregues qeuml mekanizmi i emeumlrimit nuk funksionon pa probleme

Seuml shpejti rregullatori do teuml peumlrballet me njeuml test teuml veumlshtireuml shpeumlrndarjen e licensave dixhitale Ashtu si ligje teuml tjera teuml miratuara gjateuml tre viteve teuml fundit Ligji peumlr Transmetimet Nume-rike u peumlrgatit nga qeveria pa u keumlshilluar me paleumlt e interesuara gjeuml qeuml hodhi mjaft dyshime peumlr qeumlllimet e qeveriseuml dhe pasojat e keumltij ligji neuml transmetime Zbatimi i keumltij ligji ngre pikeumlpyetje teuml reumlndeumlsishme peumlr teuml ardhmen e DigitAlb operatorit teuml platformeumls dixhitale i cili pas tre vjeteumlsh veprimtarie eumlshteuml kthyer neuml njeuml lojtar teuml fuqisheumlm me njeuml bazeuml teuml reumlndeumlsishme klienteumlsh Autoriteti dhe pavareumlsia e KKRT neuml procesin e licensimit si dhe qeumlndrimi i transmetuesit teuml sheumlrbimit publik neuml keumlteuml proces do teuml jeneuml mjaft teuml reumlndeumlsishme

RTSH peumlrballet me detyreumln e veumlshtireuml e sfi deumls ndaj rritjes seuml DigitAlb qeuml nuk do teuml jeteuml e lehteuml sidomos pas performanceumls jo teuml mireuml ekonomike neuml vitet e fundit fi nancimi neuml ulje nga shteti dhe reformeumls seuml papeumlrfunduar Popullariteti i RTSH nuk eumlshteuml peumlrmireumlsuar Menaxhimi jo i mireuml dhe prapambetja neuml krahasim me transmetuesit privateuml seuml bashku me mendimin e peumlrgjithsheumlm qeuml RTSH kontrollohet politikisht janeuml ndeumlr problemet kryesore teuml transmetuesit Stacioni mbetet ende larg peumlrmbushjes seuml misionit teuml tij publik Shpresohet qeuml menaxhimi i ri i stacionit do teuml hartojeuml njeuml strategji koherente dhe teuml fi llojeuml njeuml reformeuml teuml qeumlndrueshme Megjithateuml reforma e RTSH do teuml jeteuml e dhimbshme dhe si e tilleuml stacioni do teuml keteuml nevojeuml peumlr ndihmeseuml teuml reumlndeumlsishme neuml arritjen e misionit teuml tij

Programet profesionale dhe cileumlsore po vijneuml neuml rritje Megjithateuml tregu mbetet i mbipopulluar dhe megjitheuml zhurmeumln peumlr burimet e fi nancimit teuml medias nuk janeuml marreuml masa konkrete neuml keumlteuml drejtim Transparenca e burimeve teuml kapitalit teuml medias nevojiten medoemos neuml njeuml vend ku gazetareumlt teuml cileumlt nuk kaneuml kontrata pune shpesh kaneuml frikeuml teuml rrezikojneuml e teuml provokojneuml pronareumlt duke shkruar neuml meumlnyreuml teuml pavarur Organizatat peumlr median kaneuml beumlreuml peumlrpjekje teuml shumta peumlr teuml rritur ndeumlrgjegjeumlsimin peumlr kodet e etikeumls te gazetareumlt por veteuml-rregullimi efi kas ende nuk ka nisur Mangeumlsia e studimeve teuml tregut ose teuml teuml dheumlnave teuml tjera i pengon mjaft vlereumlsimet peumlr kushtet e medias shqiptare

S H Q I P Euml R I A

45

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

ANEKS1 LEGJISLACIONI I PEumlRMENDUR NEuml RAPORT

Fletorja Zyrtare eumlshteuml gazeta zyrtare e Shqipeumlriseuml

Direktiva 9736EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 30 qershor 1997 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin e disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 202 30 korrik 1997

Direktiva 200765EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 11 dhjetor 2007 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 33227 18 dhjetor 2007

Kodi Zgjedhor neni 136 neni 140 gjendet neuml httpeumleumleumlosceorgitem14076htmlhtml=1 (pareuml neuml 10 korrik 2007)

Ligji peumlr Transmetimet Numerike Ligji nr 9742 neuml 28 maj 2007 peumlr Transmetimet Numerike neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml

Ligji nr 8410 dateuml 30091998 Peumlr radion dhe televizionin publik e privat neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml Fletorja Zyrtare 20 tetor 1998 amenduar me ligjin nr 8657 dateuml 31072000 ligjin nr8794 dateuml 10052001 ligjin nr9016 dateuml 20022003 dhe ligjin nr9124 dateuml 29072003 si dhe Ligji nr 9677 i 13 janarit 2007

Ligji nr 9531 i cili ndryshon Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin me kapitullin ldquoPeumlr Radion dhe Televizionin Publik dhe Privatrdquo 11 maj 2006 Fletorja Zyrtare 65 2006

Ligji nr 9645 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2007rdquo i 27 neumlntorit 2006

Ligji nr 9836 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2008rdquo i 26 neumlntorit 2007

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

46

ANEKS 2 BIBLIOGRAFIA

Neuml anglisht

IREX Media Sustainability Index 2005 ndash Albania IREX Washington DC 2006

IREX Media Sustainability Index 2006 ndash Albania IREX Washington DC 2007

Neuml shqip

KKRT Vlereumlsim i teuml Ardhurave teuml Reklamave nga Monitorimi prillndashmaj 2005

KKRT Raporti Vjetor 2006 neuml Kuvendin e Shqipeumlriseuml

RTSH Raporti Vjetor peumlr Veprimtarineuml e RTSH 2006

Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007

Unioni i Gazetareumlve Shqiptareuml ldquoMbrojtja neuml puneuml dhe sigurimi social i punonjeumlsve teumlmedias njeuml domosdoshmeumlri peumlr shtypin e lireumlrdquo

S H Q I P Euml R I A

47

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Page 21: Televizioni në Europë: Raportet vijuese 2008 - Shqipëria · Media Program përpiqet të nxisë median e pavarur, profesionale dhe të qëndrueshme si dhe gazetarinë cilësore,

S H Q I P Euml R I A

21

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

13 Tregu i transmetimeve

Stacionet televizive vazhdojneuml teuml shtohen neuml numeumlr dhe mund teuml argumentohet edhe qeuml cileumlsia ka ardhur neuml rritje por pa patur studime sistematike dhe teuml besueshme peumlr shikueshmeumlrineuml peumlrqindja e veumlrteteuml e tregut peumlr ccedildo stacion mbetet e panjohur Instituti i Sondazheve dhe Opinioneve i cili meuml pareuml ka beumlreuml peumlrpjekje peumlr teuml matur shikueshmeumlrineuml ka nisur njeuml peumlrpjekje teuml re peumlr studim shikueshmeumlrie neuml vitin 2007 Megjithateuml eumlshteuml ende hereumlt peumlr teuml patur rezultate teuml qarta Peumlr shembull Top Channel njeuml stacion qeuml nuk ka patur licenseuml kombeumltare deri neuml janar teuml 2008 mendohet se geumlzon njeuml peumlrqindje mesatare shikueshmeumlrie prej 70 peumlrqind9 Edhe pse nuk ka asnjeuml dyshim qeuml stacioni eumlshteuml shumeuml i ndjekur kjo shifeumlr eumlshteuml njeuml vlereumlsim i peumlrafeumlrt i eksperteumlve dhe veumlzhguesve pa asnjeuml teuml dheumlneuml zyrtare qeuml ta mbeumlshteseuml keumlteuml Stacionet e tjera meuml teuml ndjekura televizive mendohen se janeuml TV Klan Vizion+ TV Koha si dhe stacionet me lajme News24 dhe Alsat Edhe pse TVSH ende ka mbulimin meuml teuml madh teuml territorit ldquocileumlsia programore neuml uljerdquo10 ka sjelleuml humbjen e avantazhit teuml konkurrenceumls

2 RREGULLIMI DHE LICENSIMI I SEKTORIT TEuml TELEVIZIONIT

21 Autoritetet dhe korniza rregullatore

Deri neuml 2006 Ligji peumlr Radion dhe Televizionin thoshte se KKRT ishte njeuml organ i pavarur i peumlrbeumlreuml nga kryetari neumlnkryetari dhe peseuml aneumltareuml teuml zgjedhur neuml bazeuml teuml peumlrvojeumls dhe meritave neuml fushat sociale ligjore teuml arsimit dhe teuml medias Presidenti i Republikeumls propozonte njeuml kandidat ndeumlrsa gjashteuml teuml tjereumlt propozoheshin nga Komisioni Parlamentar i Medias Meuml pas Parlamenti zgjidhte aneumltareumlt dhe kryetarin me votim me shumiceuml teuml thjeshteuml11

Neuml shkurt 2006 qeveria propozoi njeuml ndryshim ligjor qeuml do teuml shkurtonte KKRT neuml peseuml aneumltareuml dhe do teuml ndryshonte formuleumln e emeumlrimit Duke pretenduar se formula e peumlrfaqeumlsimit teuml balancuar neuml organin rregullator ishte e qarteuml qeuml nuk funksiononte qeveria propozoi njeuml peumlrfshirje meuml teuml gjereuml teuml shoqeumlriseuml civile shoqatave teuml medias akademikeumlve dhe organizatave teuml tjera teuml ngjashme neuml procesin e emeumlrimit Propozimi ndezi njeuml debat teuml gjalleuml dhe krijoi njeuml klimeuml dyshimi mes paleumlve teuml interesuar shumica e teuml cileumlve mendonin se qeveria donte teuml vinte KKRT neumln kontroll Ndeumlrkoheuml qeuml teuml gjitheuml binin dakord se ekzistonte njeuml nevojeuml e forteuml peumlr reformeuml shumeuml teuml tjereuml shpreheumln shqeteumlsimin se ky propozim nuk garantonte ndonjeuml peumlrmireumlsim ldquoSi aneumltar i Komisionit Parlamentar teuml Medias besoj se neuml keumlteuml fusheuml duhen beumlreuml ndryshime por ta sjelleumlsh keumlteuml propozim fshehurazi sidomos nga qeveria dhe sidomos kur po fl asim peumlr pushtetin e kateumlrt qeuml eumlshteuml media kjo leuml njeuml shije teuml keqerdquo12

9 A Stefani Teuml pavarurit kali i Trojeumls neuml media Panorama 16 shkurt 2006 f 1710 IREX Media Sustainability Index 2006 ndash Shqipeumlria IREX Washington DC 2007 f 6 Gjendet neuml website e IREX te httpwwwirexorgprogramsMSI_EUR2006albaniaasp (i pareuml neuml 1 gusht 2007) (meuml tej IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria)11 OSIShqipeumlria kapitulli peumlr autoritetin rregullator f 194 19912 N Lesi ldquoA duhet teuml merremi me ligjin peumlr mediat elektronikerdquo Koha Joneuml 10 shkurt 2007 f 3

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

22

Peumlrveccedil shqeteumlsimit peumlr peumlrmbajtjen e amendamentit shumeuml stacione televizive shoqatat e gazetareumlve peumlrfaqeumlsues teuml shoqeumlriseuml civile dhe eksperteuml teuml medias kundeumlrshtuan mungeseumln e debatit dhe keumlshillimit peumlrpara paraqitjes seuml amendamenteve neuml Parlament Peumlr pasojeuml Komisioni Parlamentar i Medias ftoi pronareumlt dhe drejtoreumlt e mediave meuml teuml reumlndeumlsishme si dhe kryetareumlt e shoqatave teuml gazetareumlve juristeuml dhe peumlrfaqeumlsues teuml shoqeumlriseuml civile qeuml teuml paraqisnin propozimet e tyre

Ligji i tanisheumlm u miratua neuml parlament neuml maj 2006 pas njeuml debati teuml nxehteuml Edhe pasi Presidenti vuri veton dhe e ktheu ligjin ai u miratua seumlrish neuml qershor 2006 dhe u beuml i detyruesheumlm Ideja e qeveriseuml peumlr teuml shkurtuar aneumltareumlt e KKRT neuml peseuml aneumltareuml u pranua me kusht qeuml shoqatat dhe grupet e meumlposhtme mund teuml propozojneuml teuml pakteumln kateumlr kandidateuml peumlr secilin aneumltar13

shoqatat dhe grupimet e mediave elektronike

shoqatat e medias seuml shkruar

universitetet dhe shoqatat e inxhinieriseuml elektrike dhe elektronike

shoqatat e juristeumlve fakultetet e Ligjit dhe Dhoma Kombeumltare e Avokateumlve

partiteuml parlamentare

Nga keumlta kandidateuml Komisioni i Medias duhet teuml peumlrzgjedheuml jo meuml shumeuml se dy kandidateuml peumlr ccedildo post dhe ua propozon ato Parlamentit peumlr votimin peumlrfundimtar14 Ligji i ndryshuar thoteuml gjithashtu se kandidateumlt me grada shkencore janeuml teuml parapeumllqyer dhe se keumlto grada janeuml teuml detyruara peumlr kandidateumlt e nominuar nga universitetet dhe nga shoqatat e inxhinieriseuml elektrike dhe elektronike15

Ligji i ndryshuar peumlr Radion dhe Televizionin gjithashtu ngushtoi kriteret peumlr zgjedhje si aneumltar i KKRT Peumlr shembull aneumltareumlt e partive ose shoqatave politike ose personat qeuml kaneuml qeneuml apo kaneuml konkurruar peumlr postin e kryebashkiakut ose peumlr deputet apo qeuml kaneuml qeneuml aneumltareuml teuml Keumlshillit teuml Ministrave apo prefekteuml neuml dy mandatet e fundit nuk mund teuml zgjidhen16 Ky ndryshim beumlnte pjeseuml neuml shndeumlrrimin e KKRT neuml njeuml organ meuml profesional

Debati qeuml pasoi zgjedhjen e aneumltareumlve teuml KKRT sipas formuleumls seuml re ishte akoma meuml i ndezur Aneumltareumlt e rinj u emeumlruan neuml 29 korrik 2006 gjateuml sesionit peumlrfundimtar teuml Parlamentit para pushimeve verore Deputeteumlt e opoziteumls refuzuan teuml votonin Emeumlrimi i aneumltareumlve teuml KKRT seuml bashku me ata teuml Keumlshillit Drejtues teuml TVSH erdhi neuml njeuml koheuml kur kriza midis shumiceumls dhe politikaneumlve teuml opoziteumls kishte arritur kulmin Arsyeja peumlr keumlteuml peumlrplasje ishte mosmarreumlveshja peumlr ndryshimet neuml ligjin e transmetimeve dhe peumlr reformeumln elektorale e cila eumlshteuml ende neuml proces neuml Shqipeumlri Por neuml vereumln e 2006 teuml gjitha keumlto ccedileumlshtje ishin veccedilaneumlrisht

13 Ligji nr 9531 i cili amendon Ligjin e Radios dhe Televizionit me kapitullin Peumlr Radion dhe Televizionin Publik dhe Privat 11 maj 2006 Fletorja Zyrtare nr 65 2006 neni 2 paragrafi 114 Ibid paragrafi 215 Ibid paragrafi 3 dhe 416 Ibid neni 4

bull

bull

bull

bull

bull

S H Q I P Euml R I A

23

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

polemizuese duke pasur parasysh qeuml po afroheshin zgjedhjet lokale teuml shkurtit teuml 2007 Kur paleumlt neuml parlament arriteumln marreumlveshjen neuml 30 korrik 2006 ajo marreumlveshje peumlrfshinte edhe angazhimin peumlr ta kthyer seumlrish numrin e aneumltareumlve teuml KKRT neuml shtateuml dhe se dy aneumltareumlt shteseuml do teuml emeumlroheshin nga deputeteumlt e opoziteumls nga kandidateumlt e shoqeumlriseuml civile17

Megjithateuml neuml vend qeuml teuml rritej aneumltareumlsia e KKRT u ul neuml kateumlr aneumltareuml pas doreumlheqjes seuml kryetarit Ledi Bianku neuml qershor 2007 Derisa vendet bosh u ploteumlsuan neuml shtator 2007 KKRT ka marreuml veteumlm vendime qeuml nuk keumlrkonin njeuml shumiceuml Kjo gjeuml pengoi puneumln e saj

Ndeumlrkoheuml neuml njeuml klimeuml dyshimi dhe kritikash nga politikaneumlt e opoziteumls dhe nga disa stacione televizive qeuml pretendonin se KKRT ishte ende njeuml organ i politizuar rregullatori ka kryer njeuml reformeuml teuml brendshme Neuml dhjetor 2006 parlamenti miratoi njeuml rishikim teuml skemeumls administrative qeuml e rriste stafi n e KKRT nga 32 neuml 4818 si dhe ristrukturonte departamentet e saj duke theksuar peumlrmireumlsimin e monitorimit si teuml pirateriseuml seuml sinjalit dhe teuml mbulimit territorial teuml medias elektronike Gjithashtu skema propozonte teuml krijonte njeuml njeumlsi teuml marreumldheumlnieve publike peumlr teuml peumlrmireumlsuar transparenceumln e rregullatorit Reforma meuml e ndjeshme kishte teuml beumlnte me rritjen e departamentit teuml programacionit nga gjashteuml aneumltareuml neuml 16 peumlr teuml peumlrmireumlsuar peumlrmbajtjen e medias elektronike Kur keumlto ndryshime teuml peumlrfundojneuml departamenti pritet teuml jeteuml neuml gjendje teuml monitorojeuml edicionet informative peumlrditeuml si dhe reklamat problemet etike dhe ccedileumlshtje teuml tjera qeuml KKRT nuk i ka mbuluar meuml pareuml19

Gjithashtu plani propozoi ndryshime neuml keumlshillin e ankesave teuml KKRT njeuml organ keumlshillimor peumlrgjegjeumls peumlr trajtimin e aspekteve morale dhe etike teuml programeve Megjithateuml vendimet e tij nuk kaneuml forceuml ligjore20 Me planet peumlr reformeuml ky organ eumlshteuml ndryshuar neuml Keumlshill Etike I peumlrbeumlreuml nga tre aneumltareuml si meuml pareuml teuml cileumlt janeuml eksperteuml teuml medias teuml emeumlruar nga rregullatori Keumlshilli i Etikeumls eumlshteuml peumlrgjegjeumls peumlr ndeumlrgjegjeumlsimin e publikut peumlr normat etike dhe shkeljet neuml programe ldquoKy vizion lind nga koncepti qeuml institucionet jo veteumlm duhet teuml ndjekin preferencat e publikut neuml lidhje me aspektet etike neuml media me profesionalizeumlm dhe gjykim teuml specializuar ato duhet teuml udheumlheqin shoqeumlrineuml drejt standarteve meuml teuml lartardquo21

Neuml keumlteuml meumlnyreuml Keumlshilli i Etikeumls pritet teuml marreuml njeuml rol meuml aktiv sesa thjesht teuml pranojeuml ankesa nga publiku Megjithateuml eumlshteuml ende hereumlt peumlr teuml vlereumlsuar impaktin e keumltyre ndryshimeve pasi Keumlshilli u krijua neuml qershor 2007 dhe sapo e ka nisur veprimtarineuml e tij Plani i reformeumls eumlshteuml neuml fazeumln peumlrfundimtare teuml zbatimit22

17 Marreumlveshja e 30 korrikut 2006 i peumlrmendur neuml D Ndrenika ldquoArrihet marreumlveshja PDndashPS ploteumlsohenkeumlrkesat e opoziteumlsrdquo Shekulli 31 gusht 2006 f 318 KKRT Relacioni Shpjegues peumlr Parlamentin i marreuml nga KKRT19 Ibid20 OSIShqipeumlria kapitulli peumlr autoritetin rregullator f 194ndash19921 KKRT Raport Vjetor neuml Kuvendin e Shqipeumlriseuml 2006 gjendet neuml httpwwwkkrtgovalimagesstorieskkrtfi lesRaporti-Perfundimtar-2006zip(i pareuml neuml 15 korrik 2007) (meuml tej KKRT Raporti Vjetor 2006)22 Intervisteuml me Elona Kana Drejtoresheuml e Departamentit Juridik dhe teuml Licensave praneuml KKRT Tiraneuml 18 janar 2008

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

24

22 Sistemi i licensimit

Reforma e KKRT nuk pati pasoja peumlr sistemin e dheumlnies seuml licensave teuml transmetimit Ndryshimi i veteumlm ka teuml beumljeuml me fuqineuml peumlr teuml dheumlneuml licensa peumlr transmetime numerike njeuml ligj ky qeuml u miratua neuml qershor 2007 por mbetet ende peumlr trsquou zbatuar23

Peumlrsa i peumlrket licensimeve dy nga vendimet e KKRT kaneuml ngjallur polemika neuml tre vitet e fundit njeuml kishte teuml beumlnte me dheumlnien e njeuml license transmetimi njeuml stacioni televiziv lokal dhe tjetri peumlr heqjen e antenave teuml transmetimit teuml disa stacioneve televizive

Neuml mes teuml prillit 2007 KKRT njoftoi peumlr njeuml inspektim teuml spektrit teuml frekuencave neuml teuml gjitheuml vendin Mediat elektronike qeuml operonin pa licensa u njoftuan se duhej teuml ndeumlrprisnin transmetimet24 Sipas ish-kryetarit teuml KKRT Ledi Bianku ky pastrim i spektrit kishte peumlr qeumlllim teuml mundeumlsonte zbatimin e Planit teuml Frekuencave duke fuqizuar keumlshtu konkurrenceumln midis operatoreumlve ekzistues para fi llimit teuml transmetimeve dixhitale25 Neuml 9 Maj 2007 KKRT vendosi teuml hiqte antenat e paautorizuara teuml transmetimit neuml disa qytete Keumlto antena i peumlrkisnin Top Channel TV Vizion Plus TV Telesport dhe TV Koha teuml cilat e akuzuan rregullatorin se po merrte vendime politike dhe se po i hiqte antenat peumlr shkak teuml qeumlndrimit kritik teuml keumltyre televizioneve kundeumlr qeveriseuml

KKRT u peumlrgjigj se inspektimi ishte lajmeumlruar para shtateuml muajsh neuml peumlrputhje me kriteret ligjore teuml licensimit26 Bianku peumlrseumlriti se rregullatori ishte i detyruar teuml zbatonte planin kombeumltar teuml frekuencave peumlr teuml beumlreuml vend peumlr njeuml transmetues teuml ri kombeumltar dhe peumlr lanccedilimin e transmetimeve numerike27 Neuml fakt njeuml muaj pas keumltij vendimi KKRT njoftoi peumlr njeuml tender peumlr njeuml stacion televiziv teuml kateumlrt kombeumltar28 Top Channel dhe Vizion Plus aplikuan peumlr licenseumln e re kombeumltare dhe neuml 21 janar 2008 Top Channel u beuml stacioni i kateumlrt televiziv privat kombeumltar

23 OSIShqipeumlria kapitulli peumlr autoritetin rregullator f 194ndash19924 KKRT Njoftim peumlr Shtyp ldquoInspektimi i Gjitheuml Spektrit teuml Frekuencave neuml Shqipeumlrirdquo gjendet neumlhttpwwwkkrtgovalcontentview261 (i pareuml neuml 15 qershor 2007)25 Studimi i vitit 2002 i KKRT peumlr planin e frekuencave peumlr televizionin analog u rifreskua neuml 2007 sipas rishpeumlrndarjes seuml frekuencave sipas vendimeve teuml Konferenceumls Rajonale teuml Radiokomunikacioneve neuml 2006 (RRC-06)26 Njoftim peumlr shtyp i KKRT ldquoKKRT do teuml ploteumlsojeuml Planin e Inspektimit teuml Spektritrdquo 10 maj 2007 Gjendet neuml httpwwwkkrtgovalcontentview33 (pareuml neuml 10 qershor 2007) shih gjithashtu Intervisteuml e pabotuar me Ledi Biankun Kryetar i KKRT gjendet neuml httpwwwkkrtgovalcontentview331 (pareuml neuml 10 qershor 2007) (Beumlhet fjaleuml peumlr njeuml intervisteuml qeuml njeuml gazeteuml shqiptare zhvilloi me kryetarin e KKRT dhe meuml voneuml nuk u botua KKRT e botoi intervisteumln neuml faqen e saj teuml Internetit)27 Ibid28 Njoftim peumlr shtyp i KKRT gjendet neuml httpwwwkkrtgovalcontentview311 (pareuml neuml 10 qershor 2007)

S H Q I P Euml R I A

25

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Paralelisht me keumlteuml tender KKRT rinisi fushateumln e heqjes seuml antenave teuml paligjshme neuml tetor 2007 neuml Elbasan dhe Korccedileuml Neuml Gjirokasteumlr KKRT gjithashtu konfi skoi antenat dhe pajisjet e disa kanaleve televizive greke qeuml po transmetonin pa licensa neuml jug teuml vendit29

Saga e antenave televizive u parapri nga njeuml debat tjeteumlr qeuml lidhej me dheumlnien e njeuml license transmetimi njeuml stacioni lajmesh teuml vendosur neuml Tiraneuml KKRT me aneumltareumlsineuml e meumlparshme e kishte ngrireuml procesin e licensimit peumlr Tiraneumln dhe Durreumlsin neuml maj 200330 Neuml 17 qershor 2006 KKRT vendosi teuml ngrinte procesin e licensimit neuml teuml gjitheuml vendin31 Teuml dyja vendimet niseshin nga kaosi qeuml kishte pushtuar spektrin e frekuencave sidomos peumlrreth kryeqytetit si dhe nga mungesa e planit kombeumltar teuml frekuencave32 KKRT e tanishme tha se asnjeuml nga keumlto vendime nuk kishte bazeuml ligjore33 e kundeumlrta ato ishin ldquoabsurderdquo dhe ldquodiskriminueserdquo pasi KKRT e meumlparshme kishte dheumlneuml licensa neuml zona ku veteuml kishte ndaluar licensimin e stacioneve televizive34 Keumlshtu KKRT i dha fund ngrirjes seuml licensave dhe hapi driteumln e gjelbeumlr peumlr licensimin e 21 operatoreumlve teuml rinj ndeumlr teuml cileumlt shtateuml stacione televizive lokale 12 televizione kablloreuml dhe dy radio lokale neuml 2006 dhe neuml fi llim teuml 200735

Vendimi meuml i diskutuesheumlm lidhej me Ora TV njeuml kanal qeuml transmeton veteumlm lajme Disa paleuml peumlrfshireuml edhe stacione teuml tjereuml televiziveuml gazetareuml dhe politikaneuml teuml opoziteumls thaneuml se Ora TV nuk duhej teuml kishte marreuml licenseuml Zeumlri meuml kritik ishte ai i News24 TV stacion lajmesh nga meuml teuml ndjekurit i cili pretendoi se KKRT kishte shkelur ligjin duke licensuar njeuml kompani qeuml nuk e kishte kapitalin e nevojsheumlm peumlr teuml hapur njeuml televizion Kjo sepse Ora shpk kompania qeuml zoteumlron Ora TV pranoi se kishte njeuml kapital prej ALL 100000 (euro8160) ndeumlrsa minimumi i keumlrkuar nga rregullatori ishte njeuml garanci prej ALL 25 milion (euro2040000)36

Peumlr meuml tepeumlr News24 TV aludoi se Ora TV kishte konfl ikt interesi pasi Ilda Prifti pronarja e Ora shpk37 ishte kusheumlrira e Alba Gineumls e cila zoteumlron 40 peumlrqind teuml kompaniseuml qeuml zoteumlron TV Klan televizion kombeumltar sipas artikujve neuml shtyp38 Ligji ndalon pronareumlt e njeuml transmetuesi kombeumltar teuml zoteumlrojneuml aksione drejtpeumlrdrejt ose teumlrthorazi neuml njeuml transmetues tjeteumlr39 Neuml keumlteuml rast nuk kishte shkelje teuml dukshme teuml ligjit pasi pronareumlt ishin individeuml teuml ndrysheumlm Megjithateuml kritikeumlt theksuan faktin qeuml Prifti e cila ishte 18 vjeccedil kur Ora TV mori licenseumln nuk i kishte peumlrvojeumln profesionale dhe kapitalin peumlr teuml krijuar njeuml kanal televiziv dhe

29 Njoftimet peumlr shtyp teuml KKRT tetor 2007 gjenden neuml httpwwwkkrtgovalcontentarchivecategory2007101 (pareuml neuml 24 janar 2008)30 Vendimi nr143 i KKRT cituar neuml Raportin Vjetor teuml KKRT 2006 f631 Vendimi nr 501 i KKRT cituar neuml Raportin Vjetor teuml KKRT 2006 f632 Intervisteuml me ish-kryetarin e KKRT Sefedin Ccedilela ldquoTeuml gjitha gabimet e Biankut dhe Dodeumlspeumlr licenseumln e rerdquo Gazeta Shqiptare 25 dhjetor 2006 f 733 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 734 Ibid f835 Ibid f1536 Ibid37 Informacion i marreuml nga autori prej KKRT Departamenti Juridik dhe i Licensave 13 korrik 200738 Ibid39 OSIShqipeumlria sektori mbi transmetuesit privateuml f 226

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

26

ishte thjesht njeuml kukull qeuml fshihte pronareumlt e veumlrteteuml40 Pas ankesave teuml beumlra nga News24 TV Prokuroria e Peumlrgjithshme nisi njeuml hetim peumlr keumlteuml ccedileumlshtje neuml dhjetor 2006 Duke keumlmbeumlngulur se vendimi i saj ishte neuml peumlrputhje teuml ploteuml me ligjin KKRT pretendoi se ajo ishte keumlshilluar edhe me Autoritetin peumlr Konkurrenceumln dhe Zyreumln e Regjistrit Tregtar41

Sipas ligjit teuml transmetimeve KKRT eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr dheumlnien e licensave peumlr transmetimet numerike Ligji beumln dallimin midis tre lloj licensave peumlr siguruesit e sheumlrbimit peumlr operatoreumlt e rrjetit dhe peumlr siguruesit e peumlrmbajtjes

Licensat peumlr rrjetet numerike tokeumlsore ndahen si meuml poshteuml

kombeumltare (e vlefshme peumlr dhjeteuml vjet) kur mbulojneuml jo meuml pak se 80 peumlrqind teuml vendit

rajonale (e vlefshme peumlr teteuml vjet) kur mbulojneuml deri neuml kateumlr njeumlsi administrative neuml kufi

gjeografi keuml me njeumlra-tjetreumln

lokale (e vlefshme peumlr teteuml vjet) kur mbulojneuml veteumlm njeuml njeumlsi administrative42

KKRT duhet teuml japeuml licensat neuml peumlrputhje teuml ploteuml me Planin e Frekuencave teuml miratuar nga RRC-06 Neumlse njeuml operator dixhital planifi kon teuml ndeumlrtojeuml njeuml rrjet duke peumlrdorur njeuml frekuenceuml qeuml eumlshteuml e zeumlneuml nga njeuml operator analog ateumlhereuml KKRT duhet trsquoi japeuml njeuml frekuenceuml tjeteumlr operatorit analog dhe teuml mbulojeuml shpenzimet e transferteumls Neumlse rregullatori nuk mund trsquoi mbulojeuml keumlto shpenzime kostot duhen mbuluar edhe nga operatori dixhital43

Ligji i detyron operatoreumlt analogeuml teuml vazhdojneuml teuml transmetojneuml derisa peumlrqindja e familjeve qeuml ndjekin transmetimet analoge teuml bjereuml poshteuml 10 peumlrqind teuml teumlreuml zoneumls seuml transmetimit Nga ana tjeteumlr RTSH ka teuml drejteumln teuml peumlrdoreuml dy nga shtateuml frekuencat kombeumltare teuml caktuara nga RRC-06 peumlr peumlrdorim dixhital peumlr Shqipeumlrineuml

KKRT eumlshteuml gjithashtu peumlrgjegjeumlse peumlr licensimin e siguruesve teuml peumlrmbajtjes44 Licensat mund trsquou jepen transmetuesve peumlr teuml transmetuar ose njeuml program televiziv apo radiofonik ose njeuml ldquobuqeteumlrdquo programesh Ccedildo sheumlrbim programi gjithashtu duhet teuml licensohet nga KKRT e cila peumlrcakton kriteret dhe kushtet peumlr programet si dhe teuml drejtat dhe detyrimet e teuml licensuarit Neuml keumlteuml kuadeumlr transmetuesit ekzistues analogeuml mund teuml konsiderohen tashmeuml teuml licensuar si sigurues teuml peumlrmbajtjes derisa sinjali analog teuml fi ket

Ligji gjithashtu vendos disa detyrime peumlr operatoreumlt e rrjeteve numerike Ato duhet teuml ofrojneuml teuml pakteumln 50 peumlrqind teuml sheumlrbimeve teuml tyre falas ndeumlrsa transmetuesi i sheumlrbimit publik nuk mund teuml keumlrkojeuml pageseuml peumlr ndonjeuml program teuml vetin

40 Gazmend Janku ldquoProkuroria nis hetimin peumlr skandalin e licenseumls neuml KKRTrdquo Gazeta Shqiptare 24 dhjetor 2006 f 1041 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 1842 Ligji i Transmetimeve Numerike neni 343 Ibid neni 344 Ibid neni 5

bull

bull

bull

S H Q I P Euml R I A

27

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Edhe pse KKRT ende nuk ka nisur teuml japeuml licensa numerike i ka vendosur tashmeuml kriteret peumlr dheumlnien e licensave peumlr operatoreumlt e rrjetit45 Keumlto kritere keumlrkojneuml njeuml kapital minimal prej ALL 1 bilion (Lek) ose euro817 milioneuml peumlr licenseuml kombeumltare ose ALL 400 milioneuml (euro327 milioneuml) peumlr njeuml licenseuml rajonale si dhe ALL 100 milioneuml (euro817000) peumlr njeuml licenseuml lokale Peumlrveccedil keumlsaj transmetuesit numerikeuml duhet teuml peumlrmbushin disa keumlrkesa teuml tjera peumlrfshireuml keumltu korrekteumlsineuml dhe pavareumlsineuml editoriale neuml sheumlrbimet e tyre teuml lajmeve dhe ato informative

Neuml pamje teuml pareuml kriteret e licensimit duken teuml drejta dhe neuml ndihmeuml teuml publikut sidomos peumlrsa i peumlrket theksit peumlr teuml zgjedhur standarde jo-ekskluzive transparenceumls seuml kostove dhe zgjedhjes seuml larmishme teuml peumlrmbajtjes Rregullatori ka fuqineuml teuml mbikqyreuml kriteret e licensimit dhe teuml zgjedheuml teuml licensuarit Normalisht kjo keumlrkon njeuml autoritet teuml pavarur teuml fuqisheumlm dhe profesional Fatkeqeumlsisht megjitheuml progresin e beumlreuml KKRT ende duhet teuml provojeuml qeuml i meriton ploteumlsisht keumlto epitete

Edhe pse procesi i licensimit dixhital ende duhet teuml fi llojeuml televizioni dixhital ka mbeumlrritur neuml Shqipeumlri kur DigitAlb nisi transmetimet neuml 15 korrik 2004 megjitheuml kundeumlrshtimin e forteuml si nga autoriteti rregullator ashtu edhe nga stacionet e tjera televizive DigitAlb eumlshteuml neuml transmetim peumlr gati kateumlr vjet tashmeuml duke pasur njeuml numeumlr gjithnjeuml neuml rritje abonenteumlsh 120000 neuml fi llim teuml 2006 sipas shifrave meuml teuml fundit qeuml disponohen46 Kompania ka deklaruar qeuml numri i abonenteumlve eumlshteuml rritur qeuml ateumlhereuml Deri neuml 2006 DigitAlb mbulonte me sinjal Shqipeumlrineuml Pereumlndimore nga Shkodra neuml veri deri neuml Vloreuml neuml jug47 Peumlr momentin kompania pretendon se mbulon teuml gjitheuml vendin48 Megjithateuml sipas ligjit peumlr transmetimet numerike veprimtaria e saj mund teuml beumlhej problematike pasi mbulimi me sinjal nga kompania do teuml keumlrkonte kateumlr licensa kombeumltare ndeumlrkoheuml qeuml ligji thoteuml se asnjeuml operator nuk mund teuml marreuml meuml shumeuml se njeuml licenseuml kombeumltare DigitAlb ofron njeuml buqeteuml tokeumlsore me 38 kanale tematike dhe teuml peumlrgjithshme si dhe me dy stacione radiofonike Peumlr teuml qeneuml neuml rregull me ligjin stacioni do teuml duhej teuml shkurtonte neuml meumlnyreuml drastike numrin e kanaleve teuml ofruara Kjo do teuml jeteuml akoma meuml e ndeumlrlikuar pasi tashmeuml DigitAlb ka njeuml numeumlr teuml reumlndeumlsisheumlm klienteumlsh dhe shumeuml pak kompani duket se kaneuml interes peumlr teuml hyreuml neuml keumlteuml sektor teuml ri dhe mjaft teuml kushtuesheumlm

Neuml fakt debatet qeuml paraprineuml miratimin e ligjit u peumlrqendruan neuml pasojat qeuml ai do teuml kishte neuml tregun ekzistues ku DigitAlb eumlshteuml kthyer neuml njeuml lojtar teuml suksessheumlm Peumlrfaqeumlsuesit e DigitAlb keumlmbeumlnguleumln qeuml ata nuk keumlrkonin gjeuml tjeteumlr veccedilse legalizimin e veprimtariseuml seuml tyre pa u dashur trsquoia nisnin nga zeroja49 Qeveria e paraqiti ligjin neuml parlament neuml shkurt 2007 neuml njeuml koheuml kur parlamenti kishte miratuar ndash neuml bashkeumlpunim me Keumlshillin e Europeumls ndash njeuml plan veprimi peumlr teuml rishikuar legjislacionin e medias dhe peumlr teuml hartuar njeuml ligj peumlr transmetimet numerike deri neuml fund teuml vitit Pronareumlt dhe drejtoreumlt e medias protestuan faktin qeuml nuk ishin keumlshilluar peumlr njeuml ligj kaq teuml reumlndeumlsisheumlm Peumlr meuml tepeumlr pas disa seancave deumlgjimore me paleumlt

45 Kriteret e KKRT peumlr licensimin numerik46 Faqja e DigitAlb neuml Internet gjendet neuml httpwwwdigitalbtvkompania (pareuml neuml 12 mars 2008)47 Intervisteuml me Altin Petre Menaxher IT i DigitAlb Tiraneuml 16 maj 200648 Faqja neuml Internet e DigitAlb httpwwwdigitalbalkompaniaphp (pareuml neuml 17 mars 2008)49 Minutat e Mbledhjes seuml Komisionit Parlamentar teuml Medias 20 prill 2007 gjendet neumlhttpwwwparlamentaldokumentiaspid=2351ampkujam=Komisioni (pareuml neuml 18 tetor 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

28

e interesuara dhe pas marrjes seuml komenteve dhe sugjerimeve nga Organizata peumlr Sigurim dhe Bashkeumlpunim neuml Europeuml (OSBE) Keumlshilli i Europeumls dhe Komisioni Europian shumica qeveriseumlse e miratoi ligjin pa miratimin e pakiceumls e cila nuk pranoi teuml votonte Debati peumlr amendamentet e ligjit nuk u peumlrqendrua shumeuml neuml qeumlllimin dhe pasojat e tyre gjeuml qeuml ngre pikeumlpyetje se me sa efi kasitet do teuml zbatohet ky ligj

Ligji nuk specifi kon njeuml dateuml peumlr fi kjen e sinjalit analog edhe pse i detyron transmetuesit qeuml programet e tyre teuml gjenden si neuml sinjalin analog ashtu edhe neuml ateuml numerik derisa sinjali numerik teuml arrijeuml neuml meuml shumeuml se 90 peumlrqind teuml zoneumls seuml licensuar Kjo maseuml mund teuml nxiseuml siguruesit e sheumlrbimit dhe operatoreumlt e rrjetit teuml peumlrshpejtojneuml procesin e dixhitalizimit por nga ana tjeteumlr transmetuesit do teuml keneuml kosto meuml teuml larta gjateuml periudheumls seuml transmetimit simultan Peumlr meuml tepeumlr do teuml jeteuml e veumlshtireuml teuml peumlrshpejtohet procesi i dixhitalizimit pa ndihma nga shteti peumlr dekoderat

Qeuml nga miratimi i ligjit KKRT eumlshteuml keumlshilluar me DigitAlb peumlr kriteret e licensimit KKRT eumlshteuml ndihmuar nga OSBE peumlr teuml hartuar Strategjineuml peumlr Kalimin neuml Transmetime Numerike Procesi i licensimit dixhital mbetet i ngrireuml derisa teuml miratohet Strategjia e cila duhet ende teuml peumlrfundohet dhe teuml botohet Ajo duhet teuml marreuml parasysh edhe rolin e DigitAlb

3 RREGULLIMI DHE MENAXHIMI I TRANSMETUESIT TELEVIZIV TEuml SHEumlRBIMIT PUBLIK

31 Legjislacioni dhe politikat peumlr transmetuesin publik

Amendamentet e 2006 peumlr Ligjin e Radios dhe Televizionit i cili rregullon RTSH pateumln pasoja neuml rregullimin e transmetuesit teuml sheumlrbimit publik Megjithateuml masat kryesore peumlr misionin publik teuml stacionit dhe peumlr peumlrmbajtjen janeuml teuml njeumljtat

Legjislacioni i ri peumlr transmetimin dixhital i jep njeuml rol teuml veccedilanteuml RTSH Dy nga shtateuml freku-encat kombeumltare qeuml i janeuml caktuar Shqipeumlriseuml deri neuml 2015 i rezervohen RTSH KKRT i ka rekomanduar RTSH qeuml kanalin e dyteuml ta transmetojeuml drejtpeumlrdrejt neuml meumlnyreuml dixhitale50 Neuml fakt neuml korrik 2007 TVSH peumlrgatiti njeuml plan reforme neuml bashkeumlpunim me Unionin Europian teuml Transferimit (EBU) i cili peumlrqendrohet neuml kalimin neuml dixhitalizim Eumlshteuml ende hereumlt peumlr teuml para-shikuar neumlse kjo strategji do teuml jeteuml e mundur dhe e suksesshme Eumlshteuml e sigurt qeuml do teuml nevojitet mbeumlshtetje teuml bollshme fi nanciare si dhe njeuml zbatim i rrepteuml dhe energjik nga TVSH

32 Struktura qeveriseumlse e transmetuesit publik

Keumlshilli Drejtues mbetet organi meuml i larteuml i RTSH Deri neuml korrik 2006 ai peumlrbeumlhej nga 15 aneumltareuml teuml caktuar nga parlamenti peumlr njeuml periudheuml peseuml-vjeccedilare me mundeumlsineuml peumlr trsquou

50 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 21

S H Q I P Euml R I A

29

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

rizgjedhur pas njeuml periudhe pushimi tre-vjeccedilar Aneumltareumlt duhej teuml zgjidheshin ndeumlr personalitete teuml njohura nga fushat e kultureumls artit kinemaseuml gazetariseuml ligjit ekonomiseuml medias marreumldheumlnieve publike marreumldheumlnieve ndeumlrkombeumltare universiteteve dhe Akademiseuml seuml Shkencave Me keumlteuml formuleuml aneumltareumlt propozoheshin neuml numeumlr teuml barabarteuml nga shumica qeveriseumlse opozita dhe shoqeumlria civile Opozita e ateumlhershme mendonte se kjo formuleuml ceumlnonte pavareumlsineuml e institucionit duke argumentuar se neuml fakt peumlrfaqeumlsuesit e shoqeumlriseuml civile mbeumlshtesnin shumiceumln parlamentare Eumlshteuml e veumlshtireuml teuml vlereumlsohet neumlse kjo ishte e veumlrteteuml Mbeumlshteteumlsit e keumlsaj formule paraqiteumln argumentin se e kundeumlrta ishte e veumlrteteuml kjo ishte e vetmja meumlnyreuml peumlr teuml garantuar elementin e domosdosheumlm teuml shoqeumlriseuml civile neuml aneumltareumlsineuml e institucionit publik

Shumica e tanishme qeveriseumlse paraqiti njeuml ndryshim teuml ligjit neuml shkurt 2006 qeuml kishte peumlr qeumlllim teuml ndryshonte formuleumln dhe peumlrbeumlrjen si teuml KKRT ashtu edhe teuml Keumlshillit Drejtues teuml RTSH neuml meumlnyreuml qeuml organet qeveriseumlse teuml RTSH trsquoi beumlnin balleuml politizimit Ish-Kryetari i Keumlshillit Drejtues Kiccedilo Blushi shpjegoi ldquoNuk jemi ne ata qeuml vendosin por ata kryetareumlt e partive qeuml duan qeuml drejtoreumlt dhe aneumltareumlt e keumlshillit teuml sillen si kukulla pa dinjitet teuml cileumlt kontrollohen me lehteumlsi neumlpeumlrmjet celulareumlverdquo51 Pas njeuml debati teuml zgjatur dhe teuml nxehteuml amendamentet u miratuan neuml korrik 2006 megjitheuml protestat e opoziteumls

Sipas ligjit teuml ndryshuar aneumltareumlt e Keumlshillit Drejtues u reduktuan nga 15 neuml shtateumlLogjika dhe procedura e emeumlrimit janeuml teuml ngjashme me ato peumlr KKRT Shoqatat dhe grupet e meumlposhtme mund teuml propozojneuml teuml pakteumln kateumlr kandidateuml peumlr secilin aneumltar teuml Keumlshillit Drejtues52

Shoqatat e medias elektronike dhe teuml shkruar

Universiteti i Tiraneumls

Shoqatat e inxhinieriseuml elektrike dhe elektronike

Shoqatat e juristeumlve akademikeumlve teuml ligjit si dhe Dhoma Kombeumltare e Avokateumlve

Grupet parlamentare

OJQ qeuml merren me teuml drejtat e njeriut dhe teuml teuml miturve

borde keumlshillimi teuml Qendreumls Kombeumltare teuml Kinematografi seuml dhe Lidhjes seuml

Shkrimtareumlve

Komisioni Parlamentar i Medias ka detyreumln e peumlrzgjedhjes deri neuml dy kandidateuml peumlr secilin post53 Preferohen kandidateumlt me grada shkencore Grada teuml tilla janeuml teuml detyruara peumlr kandidateumlt e propozuar nga universiteti dhe shoqatat e inxhinieriseuml elektrike dhe elektronike54

Neuml meumlnyreuml qeuml teuml garantohet vazhdimeumlsia kryetari dhe tre aneumltareuml zgjidhen peumlr njeuml mandat peseuml-vjeccedilar ndeumlrsa tre teuml tjereumlt zgjidhen peumlr njeuml mandat tre vjet e gjysmeuml55

51 Kiccedilo Blushi ldquoTelevizioni qeuml ka mbetur peng i partiverdquo Standard 17 mars 2006 f 2352 Ligji nr 9531 11 maj 2006 Fletorja Zyrtare 65 2006 Art 2 paragraf 153 Ibid paragraf 254 Ibid paragrafeumlt 3 amp 455 Ibid neni 9

bull

bull

bull

bull

bull

bull

bull

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

30

Sipas ligjit teuml vjeteumlr deputeteumlt ministrat zyrtareumlt e larteuml teuml qeveriseuml aneumltareumlt e kryesive teuml partive politike punonjeumls teuml RTSH ose punonjeumls dhe pronareuml teuml mediave private nuk lejoheshin teuml beumlheshin aneumltareuml teuml Keumlshillit Drejtues Sipas ligjit teuml ri u shtuan edhe kufi zime teuml tjera Tashmeuml nuk lejohen teuml jeneuml aneumltareuml edhe njereumlz qeuml zoteumlrojneuml aksione ose kaneuml lidhje me pronareuml aksionesh neuml kompani qeuml operojneuml neuml transmetimet audiovizuale reklameuml produksion shtyp telekomunikacione si dhe aneumltareuml dheose punonjeumls teuml strukturave qeveriseumlse teuml keumltyre strukturave Persona qeuml janeuml larguar nga sheumlrbimi civil peumlr arsye disiplinore dhe punonjeumls aktualeuml apo qeuml kaneuml punuar neuml RTSH gjateuml tre vjeteumlve teuml fundit nuk mund teuml zgjidhen

Opozita dhe disa veumlzhgues teuml tjereuml paraqiteumln argumentimin se peumlrbeumlrja e re e Keumlshillit Drejtues teuml RTSH nuk ofronte garanci peumlr pavareumlsineuml editoriale ldquoTeuml ashtuquajturit peumlrfaqeumlsues teuml pavarur deri meuml sot kaneuml qeneuml lsquokali i Trojeumlsrsquo seuml politikeumls neuml keumlto institucione Me qeumlllim qeuml teuml shmangim rrezikun qeuml lsquoteuml pavaruritrsquo trsquoi sheumlrbejneuml pushtetit ose partive politike neuml vend teuml publikut nevojitet qeuml edhe [peumlrfaqeumlsimi i ] teuml pavarurve teuml jeteuml gjithashtu [politikisht] i balancuarrdquo56

Keumlshilli Drejtues u zgjodh nga shumica qeveriseumlse neuml korrik 2006 me formuleumln e re Me-gjithateuml pasi opozita nuk pranoi teuml bashkeumlpunonte neuml reformeumln e procedureumls elektorale para zgjedhjeve lokale teuml 2007 dhe atyre presidenciale koalicioni qeveriseumls ra dakord teuml ndryshonte seumlrish peumlrbeumlrjen e Keumlshillit Sipas marreumlveshjes seuml gushtit 2006 midis deputeteumlve teuml shumiceumls dhe teuml opoziteumls peumlrbeumlrja e Keumlshillit Drejtues do teuml rritej nga shtateuml neuml 11 aneumltareuml dhe kateumlr aneumltareumlt e tjereuml do teuml emeumlroheshin nga aneumltareumlt e opoziteumls neuml Komisionin Parlamentar teuml Medias nga radheumlt e shoqeumlriseuml civile57 Megjithateuml Keumlshilli funksionoi veteumlm me shtateuml aneumltareuml deri neuml shtator 2007 pasi Parlamenti nuk arriti teuml zgjidhte aneumltareumlt e tjereuml si neuml KKRT ashtu edhe neuml Keumlshillin Drejtues peumlr shkak teuml krizeumls seuml vazhdueshme presidenciale dhe vazhdimit teuml puneumls peumlr Ligjin peumlr Transmetimet Numerike Seumlrish mosmarreumlveshjet politike dhe prirja peumlr trsquou pozicionuar dhe jo peumlr trsquou bashkuar peumlr teuml mireumln e peumlrbashkeumlt kaneuml penguar funksionimin normal dhe teuml pavarur teuml organit rregullator teuml stacionit

Neuml Raportin Vjetor teuml 2006 Keumlshilli Drejtues theksoi veumlshtireumlsiteuml me teuml cilat peumlrballej dhe lavdeumlroi peumlrparimin e transmetuesit publik neuml aspektin e pavareumlsiseuml editoriale dhe struktureumls programore Peumlrveccedil keumlsaj ndeumlrsa beumlnte thirrje peumlr asistenceuml meuml teuml madhe teuml qeveriseuml ndaj RTSH Parlamenti angazhohej teuml hartonte dhe miratonte planin e ploteuml peumlr reformeuml teuml RTSH deri neuml fund teuml 2007 Neuml gusht 2007 RTSH hartoi njeuml strategji zhvillimi peumlr periudheumln 2008-2010 teuml cileumln ia paraqiti qeveriseuml Duke qeneuml i zeumlneuml me ligje teuml tjera Parlamenti deri tani nuk ka arritur ta diskutojeuml keumlteuml strategji

Drejtori i Peumlrgjithsheumlm vazhdon teuml geumlzojeuml autoritet teuml konsideruesheumlm duke i raportuar Keumlshillit Drejtues por pa qeneuml i detyruar teuml zbatojeuml urdhrat e tij58 Keumlshilli Drejtues ka peumlr detyreuml teuml emeumlrojeuml dhe ka teuml drejteumln teuml shkarkojeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm Keumlshilli qeuml u emeumlrua neuml 2006 pushoi Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml ateumlhersheumlm Artur Zhejin mbi baza

56 A Stefani ldquorsquoTeuml pavaruritrsquo kali i Trojeumls neuml mediardquo Panorama 16 shkurt 2006 f 1757 Marreumlveshja e 30 korrikut 2006 e cituar neuml Denion Ndrenika ldquoArrihet marreumlveshja PDndashPS ploteumlsohen keumlrkesat e opoziteumlsrdquo Shekulli 31 gusht 2006 f 358 OSIShqipeumlria f 214ndash216

S H Q I P Euml R I A

31

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

keqadministrimi dhe mungeseuml reforme duke pretenduar se vareumlsia politike ishte ende e ndjeshme Neuml njeuml leteumlr publike Mero Baze aneumltar i Keumlshillit Drejtues shkruante se ldquome veteumldijen e ploteuml teuml drejtoreumlve teuml saj RTSH e ka shmangur debatin publik peumlr vite dhe eumlshteuml kthyer neuml njeuml stacion thuajse banal i cili i ka sheumlrbyer veteumlm interesave teuml ngushta teuml drejtoreumlve teuml vet dhe teuml lidhjeve teuml tyre politikerdquo59

Zheji e kundeumlrshtoi kritikeumln dhe tha se shkarkimi i tij ishte kundeumlr parimeve demokratike ldquoEumlshteuml e pamundur teuml niseumlsh reformeumln e RTSH duke shkelur njeuml nga parimet e demokraciseuml seuml medias siccedil eumlshteuml mandati i Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlmrdquo Ai shtoi se shkarkimi i tij ishte njeuml vendim i nxituar i bazuar meuml tepeumlr neuml lidhjet politike sesa neuml arsye pragmatike60 Drejtori i Peumlrgjithsheumlm i tanisheumlm Petrit Beci u zgjodh neuml 10 neumlntor 2006 Beci meuml pareuml ka qeneuml Zeumlvendeumls Drejtor i transmetuesit publik dhe ka njeuml peumlrvojeuml teuml gjereuml si menaxher i njeumlrit prej televizioneve private kombeumltare

Shtresa e treteuml e pushtetit neuml transmetuesin publik eumlshteuml Keumlshilli i Menaxhimit i cili sheumlrben si organ keumlshillimor peumlr Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm duke keumlshilluar Drejtorin peumlr njeuml seumlreuml ccedileumlshtjesh teuml reumlndeumlsishme fi nanciare apo neuml lidhje me pronat Pa pasur asnjeuml rol neuml programacion dheumlnia e peumllqimit teuml Keumlshillit teuml Menaxhimit eumlshteuml i detyruesheumlm neuml disa vendime si transaksionet e pronave kontratat e puneumlsimit dhe bisedime dhe marreumlveshje teuml tjera me stafi n dhe sindikatat

Struktura qeveriseumlse ka peumlr qeumlllim teuml garantojeuml puneumln e balancuar dhe teuml paanshme teuml RTSH si dhe legjitimitetin e tij si institucion publik Fatkeqeumlsisht kjo nuk eumlshteuml arritur Neuml fakt shumeuml veumlzhgues peumlrfshireuml aneumltareuml teuml strukturave qeveriseumlse teuml RTSH ankohen qeuml meumlnyra se si eumlshteuml ndeumlrtuar sistemi eumlshteuml burimi kryesor i problemit Aneumltareumlt e Keumlshillit Drejtues thoneuml se fuqiteuml e tyre peumlrballeuml Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlm janeuml mjaft teuml kufi zuara Disa aneumltareuml thoneuml se vendimet kryesore merren nga Drejtori i Peumlrgjithsheumlm ndeumlrsa roli i tyre neuml vendimmarrje eumlshteuml i pareumlndeumlsisheumlm Peumlr shembull ish-kryetari i Keumlshillit Drejtues Kiccedilo Blushi pretendonte se ldquopeumlr dy vjet Keumlshilli [Drejtues] nuk kishte miratuar struktura programore teuml peumlrshtatshme peumlr shkak teuml neumlnshtrimit politik teuml Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlm i cili emeumlrohet nga ne por nuk zgjidhet nga nerdquo61

33 Financimi i transmetuesit publik

Pagesa e takseumls vjetore peumlr RTSH eumlshteuml ALL 500 (euro41) peumlr familje Kjo takseuml mendohet teuml peumlrbeumljeuml njeuml nga burimet kryesore teuml teuml ardhurave peumlr transmetuesin e sheumlrbimit publik Deri neuml 2006 buxheti i RTSH nuk e detajonte shumeumln totale teuml mbledhur nga taksa e aparatit

Raporti i stacionit peumlr 2006 tregonte njeuml rritje prej 362 peumlrqind neuml teuml ardhurat e takseumls nga aparati nga ALL 19 milion (euro155000) teuml planifi kuara neuml ALL 687 milion (euro563000) teuml realizuara62 Megjitheuml keumlteuml rritje spektakolare llogaritjet deumlshmojneuml se teuml ardhurat peumlrfaqeumlsojneuml takseumln e aparatit teuml paguar nga afeumlrsisht 8600 familje shifeumlr mjaft e uleumlt neuml njeuml vend me

59 Mero Baze ldquoPeumlrse ndryshimi neuml RTSH duhet teuml niseuml nga Drejtori i Peumlrgjithsheumlmrdquo Shqip 26 tetor 2006 f 1160 Artur Zheji ldquoStili vrastar i njeuml shkarkimirdquo Shqip 28 tetor 2006 f 761 Kiccedilo Blushi ldquoTelevizioni qeuml ka mbetur peng i partiverdquo Standard 17 mars 2006 f 2362 RTSH Raporti Vjetor peumlr Veprimtarineuml e RTSH 2006 Keumlshilli Drejtues i RTSH 2007 f 15 (meuml tej Raporti Vjetor i RTSH 2006)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

32

tre milion banoreuml dhe me meuml shumeuml se 500000 shteumlpi me televizor63 Neuml keumlteuml meumlnyreuml njeuml mbledhje meuml efi kase e takseumls seuml aparatit eumlshteuml mjaft e nevojshme pasi kjo mund teuml jeteuml thelbeumlsore neuml arritjen e pavareumlsiseuml seuml TVSH nga buxheti i shtetit

Taksa peumlr aparatin mblidhet neuml janar seuml bashku me fatureumln e energjiseuml elektrike Deri neuml 2006 Korporata Elektro-energjitike Shqiptare (KESH) ia kalonte parateuml e mbledhura nga taksa e aparatit buxhetit teuml shtetit dhe ateumlhereuml Ministria e Financeumls i kalonte fondet neuml RTSH pa beumlreuml teuml ditur sa ishte mbledhur nga KESH Neuml 2006 RTSH fi rmosi njeuml marreumlveshje me KESH dhe Drejtorineuml e Taksave e cila siguronte pageseumln e drejtpeumlrdrejteuml teuml takseumls seuml aparatit te RTSH Megjithateuml peumlr shkak teuml veumlshtireumlsive teuml fundit ekonomike nuk pritet qeuml KESH ta peumlrmireumlsojeuml vjeljen e takseumls seuml aparatit neuml teuml ardhmen e afeumlrt64

Teuml ardhurat e fi tuara nga veteuml stacioni janeuml rritur neuml vitet e fundit duke arritur deri neuml 65 peumlrqind teuml buxhetit total teuml RTSH neuml 200665 Megjithateuml RTSH eumlshteuml ende e ngadalteuml neuml teumlrheqjen e teuml ardhurave teuml reumlndeumlsishme nga reklama Stacioni arriti teuml vilte veteumlm 44 peumlrqind teuml teuml ar-dhurave teuml planifi kuara nga reklama neuml 2006 Ndoshta kjo kishe teuml beumlnte edhe me konkurrenceumln nga stacione private meuml teuml fuqishme Peumlrveccedil keumlsaj edhe fi nancimi nga buxheti i shtetit u ul Neuml 2006 TVSH mori ALL 300 milion (euro246 milion) nga buxheti i shtetit qeuml peumlrbeumln pothuajse gjysmeumln e shumave teuml marra neuml vitet e kaluara66 Financimi nga buxheti i shtetit u rrit neuml meumlnyreuml modeste seumlrish Neuml 2007 ndihma e buxhetit teuml shtetit peumlr RTSH ishte ALL 312 milion (euro252 milion)67 Neuml 2008 shteti i dha ALL 438 milioneuml (euro365 milion) RTSH-seuml68

Njeuml burim i reumlndeumlsisheumlm teuml ardhurash eumlshteuml dheumlnia me qera e antenave teuml transmetimit teuml cilat janeuml monopol ligjor i stacionit Megjithateuml neuml teuml kaluareumln vjelja e keumltyre pagesave ka qeneuml problematike Borxhi i grumbulluar nga ata qeuml peumlrdorin antenat arriti ALL 1941 milion (euro159 milion) neuml fund teuml 200669 Edhe pse ligji e lejon RTSH teuml preseuml sinjalin e antenave peumlr ato kompani qeuml nuk kaneuml beumlreuml pagesat pas paralajmeumlrimeve transmetuesi publik nuk e ka ndjekur kurreuml keumlteuml praktikeuml pasi kjo do teuml niste njeuml seumlreuml veprimesh teuml zgjatura ligjore70 Neuml keumlteuml meumlnyreuml borxhet janeuml grumbulluar duke krijuar njeuml seumlreuml precedenteumlsh ku operatoreumlt peumlrdorin sheumlrbimet e RTSH falas RTSH tashmeuml ka ndeumlrmarreuml nisma ligjore kundeumlr debitoreumlve kryesoreuml71

63 Burimi INSTAT dhe EBU teuml cituara neuml OSIShqipeumlria f 13464 Intervisteuml me Diana Kalaja Zeumlvendeumls Drejtore e Peumlrgjithshme e RTSH Tiraneuml 21 janar 200865 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 1566 OSI Shqipeumlria f 208ndash21267 Ligji nr 9645 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2007rdquo i 27 neumlntor 2006 gjendet neuml httpwwwqpzgovalbotimefl etore_zyrtare2006PDF-2006135-2006pdf (pareuml neuml 15 korrik 2007)68 Ligji nr 9836 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2008rdquo i 26 neumlntor 2007 gjendet neuml httpwwwminfi ngovaldownloadsl-9836doc (pareuml neuml 25 janar 2008)69 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f1670 Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007 gjendet neuml httpwwwklshorgaldoc20070507132319_v_departamenti_i_kontrollit_te_institucioneve_fi nanciare_ndeumlrmarrjeve_dhe_shoqeumlrive_publike_nr1-2007pdf (pareuml neuml 10 korrik 2007)71 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 16

S H Q I P Euml R I A

33

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

34 Standartet editoriale

Ashtu si mediat e tjera RTSH nuk ka njeuml kod teuml brendsheumlm etike dhe as ndonjeuml organ qeuml teuml mbikqyreuml sjelljen sipas standarteve Neuml shtator 2006 shoqatat e gazetareumlve miratuan njeuml kod etike peumlr teuml gjitha mediat neuml Shqipeumlri Procesi u lanccedilua nga njeuml OJQ peumlr mediat e bazuar neuml Tiraneuml Instituti Shqiptar i Medias dhe peumlrfshiu debate me gazetareuml redaktoreuml pronareuml teuml medias menaxhereuml dhe teuml tjereuml72 Megjithateuml kodi nuk eumlshteuml miratuar ldquozyrtarishtrdquo nga ndonjeuml media dhe nuk ka mekanizeumlm peumlr zbatimin e tij Neuml keumlteuml meumlnyreuml respektimi i tij mbetet neuml deumlshireumln e gazetareumlve (Shih gjithashtu seksionin 44)

Gazetareumlt e TVSH nuk geumlzojneuml ndonjeuml mbrojtje meuml teuml madhe neuml puneumln e tyre sesa kolegeumlt e tyre neuml televizione private Mungesa e kontratave teuml puneumls seuml bashku me rrogat relativisht teuml uleumlta nuk peumlrbeumljneuml nxitje qeuml ata teuml zhvillojneuml pavareumlsineuml editoriale apo teuml prodhojneuml programe cileumlsore Stacioni ka peumlrdorur kontrata teuml posaccedilme pune dhe metoda pagese arbitrare Ish-Drejtori i Peumlrgjithsheumlm Artur Zheji pretendoi se keumlto kontrata ishin peumlrdorur peumlr teuml motivuar gazetareumlt dhe peumlr teuml peumlrmireumlsuar profesionalizmin pasi stacioni po i paguante gazetareumlt sipas sasiseuml dhe cileumlsiseuml seuml puneumls Por Kontrolli i Larteuml i Shtetit (KLSH) arriti neuml peumlrfundimin se keumlto kontrata nuk ishin teuml ligjshme dhe i keumlrkoi RTSH teuml ndreqte gjendjen deri neuml kontrollin e ardhsheumlm73 Sindikatat e RTSH vazhdimisht kaneuml aluduar se keumlto kontrata refl ektonin preferencat personale teuml Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlm dhe jo motivim profesional74

Ndryshe nga disa stacione televizive private qeuml duket se kaneuml arritur njeuml shkalleuml meuml teuml larteuml pavareumlsie politike TVSH ende peumlrballet me ndeumlrhyrje politike Ashtu siccedil e thoteuml ish-kryetari i Keumlshillit Drejtues Kiccedilo Blushi

Neuml vend qeuml trsquoi hiqnin duart nga ky institucion dhe ta ndihmonin pavareumlsineuml qeuml i garanton ligji neumlpeumlrmjet deklaratave teuml tyre etiketimit presionit dhe urdhrave qeuml vijneuml nga celulareumlt teuml dyja partiteuml politike dhe lidereumlt e tyre e kaneuml detyruar ekranin publik teuml kthehet nga blu neuml rozeuml dhe e anasjellta sipas shijeve teuml kryetareumlve teuml dy partive kryesore teuml cileumlt e masin lsquocileumlsineumlrsquo dhe pavareumlsineuml e RTSH nga koheumlzgjatja e shfaqjeve teuml tyre neuml stacion75

Ndeumlrhyrja politike eumlshteuml veccedilaneumlrisht e dukshme pas ndeumlrrimeve teuml qeveriseuml Pas zgjedhjeve teuml 2005 koalicioni i partive teuml djathta i udheumlhequr nga Partia Demokratike qeuml mori pushtetin pas teteuml vitesh neuml opoziteuml e ndeumlrroi Keumlshillin Drejtues drejtimin dhe njeuml pjeseuml teuml stafit teuml TVSH Meuml shumeuml se 80 punonjeumls teuml TVSH u pushuan nga puna peumlrfshireuml keumltu 10 gazetareuml qeuml njiheshin si me prirje teuml majta Stacioni mori neuml puneuml njereumlz teuml njohur jo aq peumlr standartet e tyre profesionale sesa peumlr afeumlrsineuml me partineuml neuml pushtet dhe qeverineuml76

72 Autorja e keumltij raporti punon neuml Institutin Shqiptar teuml Medias73 Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007 gjendet neumlhttpwwwklshorgaldoc20070507132319_v_departamenti_i_kontrollit_te_institucioneve_fi nanciare_ndeumlrmarrjeve_dhe_shoqeumlrive_publike_nr1-2007pdf (pareuml neuml 10 korrik 2007)74 Leteumlr e punonjeumlsve teuml RTSH ldquoRTSH ka nevojeuml peumlr ndryshime urgjenterdquo Tema 17 shkurt 2006 f 1175 Kico Blushi ldquoTelevizioni qeuml ka mbetur peng i partiverdquo Standard 17 mars 2006 f 23 76 IREX ldquoShqipeumlriardquo neuml Media Sustainability Index 2006 f 5 gjendet neumlhttpwwwirexorgprogramsMSI_EUR2005MSI05-Albaniapdf (pareuml neuml 20 qershor 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

34

4 TRANSMETUESIT PRIVATEuml

41 Rregullimi dhe menaxhimi

Sektori privat i transmetimit neuml Shqipeumlri eumlshteuml i gjereuml dhe peumlrfshin tre stacione kombeumltare televizive 68 stacione televizive lokale dy satelitore dhe 44 operatoreuml televiziveuml kablloreuml

Megjithateuml mungesa e studimeve profesionale dhe informacionit nga veteuml transmetuesit e veumlshtireumlson krijimin e njeuml pamjeje teuml detajuar peumlr sektorin Burimet e fi nancimit teuml njeuml tregu kaq teuml vogeumll por teuml mbipopulluar mbeten njeuml mister dhe ccedilojneuml neuml pyetje serioze peumlr lidhjen midis burimeve teuml kapitalit teuml stacionit nga njeumlra aneuml dhe neumlpeumlrmjet peumlrmbajtjes dhe pavareumlsiseuml editoriale nga ana tjeteumlr

42 Proneumlsia e televizioneve dhe proneumlsia e ndeumlrthurur

Edhe pse proneumlsia e huaj nuk eumlshteuml e kufi zuar prania e investuesve teuml huaj ka ardhur neuml ulje Tregu i medias vazhdon teuml mbetet joteumlrheqeumls peumlr investuesit e huaj pasi operon neuml njeuml ekonomi teuml vogeumll me infrastruktureuml teuml varfeumlr apo qeuml mungon krejt si dhe leuml vend peumlr konkurrenceuml teuml pandershme Julien Roche njeuml biznesmen francez qeuml jeton neuml Shqipeumlri shiti 33peumlrqind teuml aksioneve teuml tij neuml stacionin televiziv kombeumltar TV Klan ortakeumlve teuml tij shqiptareuml neuml 200577 Neuml janar 2008 grupi gjerman mediatik Westdeutsche Allgemeine Zeitung (WAZ) shprehu interesin peumlr teuml investuar neuml median shqiptare por peumlr momentin ata po studiojneuml ende tregun78

Veteumlm Ligji peumlr Transmetimet Numerike peumlrmban masa peumlr teuml kufi zimin e peumlrqendrimit teuml proneumlsiseuml me qeumlllim qeuml teuml arrihet pluralizmi i medias79 Njeuml njeumlsi nuk mund teuml zoteumlrojeuml meuml shumeuml se njeuml licenseuml peumlr njeuml rrjet tokeumlsor dixhital Gjithashtu ligji ndalon njeumlsiteuml me interesa ekonomike apo pozicion neuml vendimmarrje neuml njeuml kompani qeuml ka licenseuml peumlr transmetim dixhital tokeumlsor teuml keneuml interesa ekonomike apo pozita vendimmarrje neuml njeuml zoteumlrues tjeteumlr license transmetimi dixhitale tokeumlsore

Megjithateuml njeuml operator rrjeti mund teuml peumlrfi tojeuml licenseuml transmetimi peumlr njeuml program televiziv dhe e kundeumlrta Asnjeuml operator nuk mund teuml peumlrfi tojeuml meuml shumeuml se 30 peumlrqind teuml teuml ardhurave kombeumltare nga reklamat televizive Neuml peumlrgjitheumlsi masat ligjore peumlr proneumlsineuml nga ligji i transmetimeve janeuml teuml vlefshme edhe peumlr transmetuesit dixhitaleuml

43 Tregu i reklamave

Mungesa e transparenceumls seuml proneumlsiseuml seuml medias dhe teuml fi nancimit teuml saj mbeten ende probleme teuml pazgjidhura dhe polemizuese Burimet e fi nancimit teuml medias mbeten teuml panjohura peumlr shkak teuml mungeseumls seuml studimeve neuml keumlteuml fusheuml dhe peumlr shkak teuml refuzimit teuml transmetuesve peumlr teuml

77 KKRT Departamenti Juridik dhe i Licensave 13 korrik 200778 Aida Cama ldquoKoncerni gjerman i mediave WAZ do teuml hyjeuml neuml tregun shqiptarrdquo neuml Tema 16 janar 2008 f 279 Ibid Art 13

S H Q I P Euml R I A

35

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

dheumlneuml keumlteuml informacion Burimi i veteumlm zyrtar peumlr keumlteuml treg vazhdon teuml jeteuml deklarimi i bilancit vjetor qeuml operatoreumlt doreumlzojneuml te KKRT Megjithateuml veteumlm njeuml numeumlr i vogeumll transmetuesish e beumljneuml keumlteuml Neuml 2006 veteumlm 39 transmetues nga meuml shumeuml se 100 e doreumlzuan bilancin vjetor Jashteuml Tiraneumls veteumlm 30 peumlrqind teuml operatoreumlve i doreumlzuan bilancet vjetore Edhe dy stacionet televizive private kombeumltare TV Klan dhe TV Arbeumlria nuk i doreumlzuan ato80

Neuml peumlrgjitheumlsi operatoreumlt televiziveuml vazhdojneuml teuml peumlsojneuml humbje Veteumlm pak prej tyre raportojneuml fi tim Peumlr shembull pas njeuml humbjeje prej ALL 33 milioneumlsh (euro270000) neuml 2003 Top Channel TV pati njeuml fi tim prej ALL 45 milioneumlsh (euro37000) dhe ALL 28 milioneumlsh (euro230000) neuml 2004 dhe 2005 respektivisht81 Po keumlshtu pas dy vitesh humbjeje TV Vizion+ pati njeuml fi tim prej ALL 7 milioneumlsh (euro57000) neuml 200582 Megjithateuml KKRT deklaroi se analiza e deklarimeve fi nanciare gjateuml tre viteve teuml fundit deumlshmonte peumlr mospeumlrputhje teuml reumlndeumlsishme gjeuml qeuml e beumlnte rregullatorin teuml dyshonte se disa stacione i falsifi konin shifrat dhe raportet e tyre83

Ccedileumlshtja e transparenceumls seuml kapitalit neuml media u beuml akoma meuml e diskutueshme kur Kryeministri Sali Berisha deklaroi neuml 28 mars 2007 qeuml media neuml Shqipeumlri eumlshteuml e lidhur me grupe mafi oze teuml cilat e peumlrdorin median si njeuml vegeumll peumlr teuml demonizuar pjeseumltareumlt dhe veprimet e qeveriseuml sidomos neuml betejeumln e saj kundeumlr korrupsionit84 Pas keumlsaj deklarate pronareumlt dhe drejtuesit e medias keumlrkuan fakte dhe emra specifi keuml nga Berisha dhe i keumlrkuan teuml doreumlzonte neuml autoritetet e prokuroriseuml teuml gjitheuml informacionin e nevojsheumlm peumlr teuml ngritur padi

Qeveria reagoi duke i peumlrjashtuar pronareumlt e medias nga pjeseumlmarrja neuml tendereumlt publikeuml KKRT ka dheumlneuml teuml kuptojeuml vitet e fundit qeuml gjysma e teuml ardhurave teuml fi tuara nga operatoreumlt mediatikeuml vijneuml nga ldquoburime teuml tjerardquo duke iu referuar bizneseve teuml tjera qeuml drejtohen nga shumica e pronareumlve teuml medias peumlrfshireuml keumltu ndeumlrtimin i cili eumlshteuml biznesi meuml fi timprureumls neuml Shqipeumlri peumlr momentin ose import-eksportin reklameumln apo sheumlrbimet e Internetit85 Qeveria e tanishme meuml tej propozoi qeuml personave apo kompanive qeuml kishin aksione si neuml kompani mediatike ashtu dhe neuml njeuml kompani tjeteumlr trsquou ndalohej pjeseumlmarrja neuml tendera publikeuml Sipas ligjit neuml fuqi aksionereumlt neuml njeuml stacion radiofonik apo televiziveuml nuk mund teuml marrin pjeseuml neuml meumlnyreuml teuml drejtpeumlrdrejteuml apo teuml teumlrthorteuml neuml tendera publikeuml apo neuml privatizimin e proneumls shteteumlrore86

Gjithashtu neuml 2006 qeveria vendosi teuml mos jepte meuml reklama shteteumlrore dhe njoftime shteteumlrore peumlr median dhe trsquoi botonte keumlto neuml Buletinin e Njoftimeve Zyrtare87 Shpeumlrndarja e reklameumls shteteumlrore nuk ka qeneuml kurreuml transparente Peumlrkundrazi pa masa ligjore teuml

80 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 6281 Ibid f 6382 Ibid83 Ibid84 Newsletter e Institutit Shqiptar teuml Medias gjendet neuml httpwwwinstitutemediaorgpagesnews-2007html57 (pareuml neuml 17 qershor 2007)85 OSIAlbania pp 225ndash22886 Ligji i Radios dhe Televizionit paragrafi 787 Vendimi peumlr Botimin e Njoftimeve Zyrtare 29 mars 2006 gjendet neuml httpwwwkeshilliministravealshqipqeveriavendimetbuletini20i20njoftimeveasp (pareuml neuml 29 korrik 2007) (meuml tej Vendimi i Keumlshillit teuml Ministrave peumlr Buletinin)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

36

detajuara peumlr shpeumlrndarjen e reklameumls shteteumlrore qeveria shkeumlmbente reklameumln me pasqyrim teuml favorsheumlm88 Nuk ka teuml dheumlna teuml sakta peumlr shpenzimet e peumlrgjithshme teuml kompanive apo organeve shteteumlrore peumlr reklameumln Burimi i veteumlm publik peumlr njeuml informacion teuml tilleuml ishte njeuml studim eksperimental i kryer nga rregullatori Studimi tregoi se kompania shteteumlrore e energjiseuml KESH kishte shpenzuar US$560000 peumlr reklameumln neuml 2004 e cila ishte njeuml shumeuml tre hereuml meuml e madhe se ajo e shpenzuar para tre vjeteumlsh I njeumljti studim tregoi se Albtelekom kompania shteteumlrore e telefoniseuml fi kse kishte shpenzuar euro320000 peumlr reklameumln neuml 200489 Keumlto ishin teuml vetmet kompani teuml meumldha qeuml beumljneuml reklameuml qeuml dhaneuml informacion peumlr shpenzimet e tyre

Vendimi i qeveriseuml peumlr teuml kaluar reklameumln shteteumlrore neuml buletinin zyrtar ishte njeuml hap i reumlndeumlsisheumlm peumlr teuml zvogeumlluar vareumlsineuml e medias nga shteti ldquoKy eumlshteuml njeuml akt i reumlndeumlsisheumlm dhe pozitiv qofteuml edhe neuml aspektin moral edhe pse ekzistojneuml kontradikta dhe akti nuk zgjidh peumlrfundimisht problemin e tjeteumlrsimit teuml medias soneuml [nga publiku]rdquo90 Dallimi peumlr shembull midis reklameumls shteteumlrore dhe njoftimeve shteteumlrore nuk eumlshteuml teumlreumlsisht i qarteuml dhe krijon hapeumlsireuml peumlr interpretim Sipas vendimit teuml qeveriseuml reklamat peumlr kompaniteuml shteteumlrore dhe organizatat jofi timprureumlse teuml krijuara dhe teuml mbeumlshtetura nga shteti nuk klasifi kohen si njo-ftime publike91 Kjo mund teuml leumlreuml hapeumlsireuml qeuml njeumlsiteuml shteteumlrore teuml vazhdojneuml teuml ccedilojneuml reklamat e tyre neuml media Pa transparenceuml eumlshteuml e veumlshtireuml teuml vlereumlsohet ndikimi i vendimit teuml qeveriseuml neuml sektorin e televizionit

Njeuml editorialist i mireumlnjohur shqiptar shkroi se ldquoshumica e gazetave teuml peumlrditshme neuml vend janeuml neuml koma ndeumlrsa audienca e stacioneve televizive eumlshteuml polarizuar duke i nxjerreuml jashteuml tregu shumiceumln e stacioneve periferikerdquo92 Teuml gjitha teuml dheumlnat peumlr tregun e reklameumls janeuml spekulim i pasteumlr Peumlrpjekja e veteumlm e vlefshme neuml keumlteuml drejtim u beuml nga KKRT e cila monitoroi reklameumln neuml dhjeteuml stacione televizive neuml prill dhe maj 2005 Sipas keumltij monitorimi sasia e reklameumls dhe teleshitjeve peumlrbeumlnte rreth 10 peumlrqind teuml gjitheuml koheumls seuml transmetimit93 Ligji i detyron stacionet televizive teuml mos rezervojneuml meuml shumeuml se 15 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit teuml tyre ditor ose meuml shumeuml se 12 minuta neuml oreuml peumlr reklameumln Ky rregull neuml peumlrgjitheumlsi u respektua nga operatoreumlt televiziveuml Peumlrjashtim peumlrbeumlnte TV Klan i cili transmetoi reklama gjateuml 22 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit94

Studimi tregonte se vlera e peumlrafeumlrt e tregut shqiptar teuml reklameumls televizive shkonte rreth 21 milioneuml95 Duke e krahasuar keumlteuml vlereumlsim me deklarimet fi nanciare vjetore teuml doreumlzuara

nga stacionet televizive monitorimi arriti neuml peumlrfundimin se operatoreumlt televiziveuml raportonin

88 OSIShqipeumlria f 225ndash22889 KKRT Vlereumlsim i Teuml Ardhurave nga Reklama nga Monitorimi prillndashmaj 2005 f 5 (meuml tej Studimi i KKRT peumlr Reklamat)90 ldquoPeumlrpjekjardquo Intervisteuml me Fatos Lubonjeumln Standard 27 maj 2006 f 35 91 Vendimi i Keumlshillit teuml Ministrave peumlr Buletinin92 Mero Baze ldquoPeumlrpjekja e lsquoregjimit mediatikrsquo drejt konkurrenceumlsrdquo Tema f 1 23 prill 200693 Studimi i KKRT peumlr Reklamat f 294 Studimi i KKRT peumlr Reklamat f 395 Ibid f 5

S H Q I P Euml R I A

37

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

veteumlm midis 17 dhe 22 peumlrqind teuml teuml ardhurave nga reklama96 Ky peumlrfundim hodhi dyshime peumlr evazion fi skal97 Autoreumlt e keumltij studimi paralajmeumlruan se duke pasur parasysh mungeseumln e tyre teuml peumlrvojeumls neuml vlereumlsimin e tregut teuml reklameumls shifrat e tyre duheshin marreuml me rezerveuml98

Por policia tatimore e mori studimin seriozisht dhe vendosi njeuml gjobeuml prej euro12 milioneumlsh Top Channel TV neuml korrik 2007 Monitorimi i KKRT u peumlrdor si bazeuml peumlr teuml llogaritur evazionin fi skal peumlr reklamat peumlr vitet 2002ndash2005 Duke u nisur nga ky studim u supozua se Top Channel TV kishte raportuar veteumlm 23 peumlrqind teuml teuml ardhurave teuml tij neuml ato vite99

Kjo gjobeuml u vendos pas kontrolleve teuml peumlrseumlritura teuml policiseuml tatimore ndaj Top Channel TV gjateuml 2007 kur stacioni mori njeuml qeumlndrim mjaft kritik ndaj qeveriseuml Pronari tha se ai e kishte pritur teuml vendosej njeuml gjobeuml por niveli i gjobeumls ishte krejteumlsisht i paarsyesheumlm dhe kishte peumlr qeumlllim teuml heshte njeuml zeuml kritik100 Leumlvizja e policiseuml tatimore shtyu komunitetin e medias teuml dilte me njeuml deklarateuml teuml peumlrbashkeumlt neuml mbeumlshtetje teuml Top Channel TV101 Komisioni Parlamentar i Medias dhe Prokuroria e Peumlrgjithshme gjithashtu niseumln njeuml hetim Pas keumltij presioni u duk se qeveria do e merrte seumlrish neumln shqyrtim gjobeumln Stacioni ende nuk e ka paguar gjobeumln dhe po negocion me autoritetet Top Channel TV eumlshteuml njeuml shembull i qarteuml se si mund teuml abuzohen apo keqpeumlrdoren mungesa e teuml dheumlnave dhe monitorimeve dhe studimeve sistematike peumlr tregun e reklameumls seuml bashku me mungeseumln e transparenceumls nga ana e kompanive qeuml beumljneuml reklameuml medias dhe qeveriseuml

44 Standartet dhe pavareumlsia editoriale

Neuml 2005 Instituti Shqiptar i Medias nisi njeuml rishikim teuml Kodit teuml Etikeumls peumlr gazetareumlt i cili ishte hartuar neuml 1996 Instituti e ndeumlrmori keumlteuml puneuml si njeuml reagim ndaj zbatimit joefi kas teuml Kodit dhe i nisur nga nevoja peumlr ta peumlrshtatur Kodin me ndryshimet qeuml kaneuml ndikuar te media neuml dekadeumln e kaluar Njeuml arsye tjeteumlr ishte qeumlllimi i Institutit peumlr teuml fi lluar njeuml sistem efi kas veteuml-rregullimi neuml media Amendamentet ligjore qeuml kaneuml peumlr qeumlllim teuml dekriminalizojneuml shpifjen dhe fyerjen po diskutohen neuml Parlament dhe ka teuml ngjareuml teuml miratohen neuml teuml ardhmen e afeumlrt

Neuml procesin e rishikimit instituti u peumlrpoq teuml peumlrfshijeuml teuml teumlreuml paleumlt kryesore teuml interesuara peumlrfshireuml pronareumlt drejtuesit kryeredaktoreumlt gazetareumlt aktivisteumlt e shoqeumlriseuml civile deputeteumlt juristeumlt e medias etj Instituti e kompletoi Kodin e ri teuml Etikeumls dhe njeuml statut teuml njeuml organi veteuml-rregullues

96 Ibid f 697 Ibid f 798 Metodologjia e studimit bazohej neuml njeuml formuleuml sipas seuml cileumls vlera e teuml ardhurave nga reklama llogaritej duke shumeumlzuar koheumln e reklameumls me tarifat fi kse qeuml raportoheshin nga stacionet televizive Ajo nuk merrte parasysh dhe nuk mund teuml llogariste zbritjet dhe negociatat peumlr klienteumlt apo koheumlzgjatjen e kontrateumls seuml njeuml stacioni televiziv me njeuml klient (f 1)99 Njoftim peumlr Shtyp i Policiseuml Tatimore gjendet neuml httpwwwtatimegovalfq=infoampmetod=shfaqartampartID=362 (pareuml neuml 25 korrik 2007)100 Dritan Hoxha Koment neuml Tryezeumln e Rrumbullakeumlt teuml Top Channel TV Tiraneuml 14 korrik 2007101Deklarata gjendet neuml httpwwwinstitutemediaorgdocumentaPRESS_DECLARATION_dt[1]13_korrikdoc (pareuml neuml 20 korrik 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

38

Neuml peumlrgjitheumlsi gazetareumlt pronareumlt dhe menaxhereumlt raneuml dakord neuml parim peumlr nevojeumln peumlr teuml veteumlrregulluar keumlteuml sektor Mbetet peumlr trsquou pareuml neumlse ata do teuml bashkohen peumlr ta realizuar keumlteuml gjeuml

Me peumlrjashtim teuml rregullave teuml peumlrgjithshme editoriale teuml vendosura nga kryeredaktoreumlt Nuk ka kode teuml brendshme etike neuml stacionet televizive102 KKRT vazhdimisht ka theksuar neuml raportet e saj se mediat duhet teuml keneuml kodin e vet teuml etikeumls103 Peumlrveccedil keumlsaj gazetaria cileumlsore eumlshteuml veumlshtireuml teuml arrihet neuml rrethana kur veteuml gazetareumlt shpesh privohen nga teuml drejtat e tyre Shumica deumlrrmuese e gazetareumlve punojneuml pa kontrata peumlr shkak teuml zbatimit teuml dobeumlt teuml Kodit teuml Puneumls dhe mungeseumls seuml mbikqyrjes seuml rregullt teuml zbatimit teuml tij Njeuml hap pozitiv neuml keumlteuml aspekt ishte krijimi neuml 2005 i sindikateumls seuml gazetareumlve me mbeumlshtetjen e IREX Unioni ka krijuar degeuml neuml qytetet kryesore dhe ka negociuar kushte meuml teuml mira pune peumlr gazetareumlt me Ministrineuml e Puneumls Dy paleumlt fi rmoseumln njeuml memorandum qeuml do teuml krijonte mundeumlsineuml e krijimit teuml njeuml marreumlveshjeje kolektive neuml keumlteuml sektor

Megjithateuml si unioni ashtu edhe komuniteti i medias janeuml teuml ndeumlrgjegjsheumlm qeuml ky proces do teuml zgjaseuml njeumlfareuml kohe peumlr shkak teuml peumlrhapjes seuml problemit Neuml 2005 rreth 95 peumlrqind e gazetareumlve neuml Shqipeumlri punonin pa kontrata apo sigurime shoqeumlrore104 Shoqatat e tjera teuml gazetareumlve nuk kaneuml dheumlneuml ndonjeuml ndihmeuml neuml keumlteuml fushateuml dhe duket se ekzistojneuml veteumlm neuml leteumlr Kryetari i njeumlreumls prej keumltyre organizatave tha

Edhe pse kemi 15 vjet liri shtypi neuml Shqipeumlri ka veteumlm pak raste kur kolegeumlt e njeuml media ngreneuml zeumlrin apo protestojneuml kundeumlr fatit teuml kolegeumlve teuml tjereuml teuml cileumlt pushohen censurohen apo keumlrceumlnohen pa teuml drejteuml Kjo eumlshteuml njeuml temeuml veteumlm peumlr kafeneteuml ku mblidhen gazetareumlt dhe nuk hapet kurreuml neuml publik duke krijuar njeuml gjendje ku askush nuk fl et peumlr njeuml dukuri qeuml i prek teuml gjitheuml105

Kjo gjendje i leuml gazetareumlt teuml pambrojtur kundrejt deumlshirave dhe tekave teuml pronareumlve ldquoAta janeuml krejteumlsisht teuml pambrojtur kur peumlrballen me vendimet arbitrare teuml pronareumlve teuml cileumlt mund ta pushojneuml stafi n nga puna pa asnjeuml arsyerdquo106 Kjo situateuml nuk ka ndryshuar neuml dy vitet e fundit dhe veumlshtireuml se do teuml peumlrmireumlsohet pa hedhur driteuml mbi proneumlsineuml e medias dhe fi nancimin e saj Numri i madh i gazetave dhe stacioneve televizive neuml Shqipeumlri ia detyron ekzistenceumln kryesisht fi nancimit nga bizneset paralele dhe zbatimit teuml dobeumlt teuml ligjit ldquoNga pikeumlpamja profesionale ky fi nancim paralel i leuml shumeuml media teuml pambrojtura ndaj presionit apo censureumls seuml bizneseve qeuml i mbeumlshtesin ato neuml shkalleuml teuml ndryshmerdquo107

102 OSIShqipeumlria f 238ndash239103 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 55104 Unioni i Gazetareumlve Shqiptareuml ldquoMbrojtja neuml puneuml dhe sigurimi social i punonjeumlsve teuml medias njeuml domosdoshmeumlri peumlr shtypin e lireumlrdquo f 6105 Intervisteuml me Armand Shkullakun ldquoMedia transparence peumlr lajmet brenda sajrdquo Shqip 10 maj 2006 f 12 106 IREX Media Sustainability Index 2005 ndash Shqipeumlria IREX Washington DC 2006 f 14gjendet neuml faqen e Internetit teuml IREX te httpwwwirexorgprogramsMSI_EUR2005asp (pareuml neuml 20 korrik 2007) (meuml tej IREX MSI 2005 ndash Shqipeumlria)107 IREX MSI 2005 ndash Shqipeumlria f12

S H Q I P Euml R I A

39

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

45 Transmetuesit rajonaleuml dhe lokaleuml

Peumlr momentin ka 68 stacione televizive lokale nga teuml cileumlt 20 operojneuml neuml Tiraneuml Shumica e reklameumls shpenzohet neuml stacionet televizive teuml Tiraneumls Keumlto kaneuml njeuml performanceuml ekonomike dhe programim meuml teuml mireuml se stacionet lokale teuml cilat e kaneuml teuml veumlshtireuml teuml mbijetojneuml dhe teuml prodhojneuml programe cileumlsore ldquoMedia e peumlrqendruar neuml Ulteumlsireumln Pereumlndimore ka mundeumlsi meuml teuml meumldha peumlr teuml peumlrfi tuar nga njeuml treg meuml i pasur reklame gjeuml qeuml nuk vlen peumlr mediat e vendosura neuml zona meuml teuml largeumltardquo108

Peumlr shkak teuml veumlshtireumlsive ekonomike stacionet televizive lokale neuml vend e kaneuml teuml veumlshtireuml teuml peumlrshtaten me zhvillimin teknologjik Ndeumlrsa shumica e stacioneve televizive neuml Tiraneuml zoteumlrojneuml pajisje teuml koheumlve teuml fundit stacionet lokale ende punojneuml me pajisje teuml vjetra gjeuml qeuml ndikon neuml cileumlsineuml e produktit teuml tyre

5 PROGRAMACIONI

51 Programet

Pa monitorime teuml pavarura nuk ekzistojneuml statistika peumlr programet vjetore sipas llojit as peumlr transmetuesin publik e as peumlr ata privateuml Monitorimi i fundit i cili u krye nga KKRT gjateuml njeuml muaji neuml 2003 e largeumlt mbulonte programacionin e stacioneve kryesore Edhe pse stacionet private janeuml teuml detyruara me ligj teuml doreumlzojneuml programacionin vjetor te KKRT deri tanimeuml nuk kaneuml arritur teuml respektojneuml keumlteuml keumlrkeseuml apo teuml shpjegojneuml se peumlrse nuk e beumljneuml keumlteuml gjeuml Rregullatori nuk ka marreuml ndonjeuml maseuml ndaj tyre

Teuml vetmet teuml dheumlna vijneuml nga TVSH Rreth 70 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit teuml TVSH nga prilli neuml neumlntor 2006 nuk ishin programe teuml prodhuara veteuml Kuadri i programacionit teuml stacionit nuk ka mundur teuml shmangeuml rutineumln dhe monotonineuml gjeuml qeuml ka ndikuar neuml pozicionin e tij neuml treg109 Me ndryshimin e menaxhimit neuml fund teuml 2006 niseumln teuml transmetoheshin programe teuml njeuml cileumlsie meuml teuml larteuml Me keumlto ndryshime peumlrqindja e programeve teuml prodhuara veteuml pritet teuml arrijeuml deri neuml 70 peumlrqind teuml koheumls totale teuml transmetimit teuml stacionit neuml 2007110 Keumlshilli Drejtues i RTSH gjithashtu premtoi se programe teuml tjera po rishikohen dhe programe teuml reja qeuml pasqyrojneuml tema si ccedileumlshtje sociale balanceumln gjinore kultureumln dhe sheumlndeteumlsineuml do teuml lanccedilohen111

Megjithateuml ndryshimet neuml kuadrin e programacionit janeuml peumlrpjekje qeuml peumlrmbushin veteumlm keumlrkesat minimale teuml transmetuesit publik dhe nuk i japin shtyseuml standarteve teuml transmetuesit publik Raporti vjetor i stacionit pretendonte peumlr arritje teuml tilla qeuml koha e transmetimit ishte rritur nga 17 oreuml neuml 24 oreuml neuml diteuml rikthimin e programeve sportive javore hapjen e njeuml studioje

108 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 5109 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 3110 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 5111 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f5

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

40

teuml re transmetimi peumlrdorimin e studios leumlvizeumlse neuml diteumln e zgjedhjeve etj112 Drejtoresha aktuale e stacionit Mirela Oktrova shkruante ldquoEkzistenca e radios dhe televizionit publik nuk mund teuml justifi kohet as me programet e zbavitjes e as me transmetimin falas teuml programeve teuml EBU e as me organizimin e festivalit dhe bujeumln e pjeseumlmarrjes neuml Eurovizionrdquo113

Neuml njeuml aspekt meuml pozitiv TVSH organizoi debate televizive me kandidateumlt peumlr bashki gjateuml zgjedhjeve teuml 2007 duke i dheumlneuml mundeumlsineuml publikut teuml beumlnte njeuml zgjedhje meuml teuml informuar Nga ana tjeteumlr TVSH nuk ishte neuml gjendje teuml transmetonte njeuml ngjarje teuml reumlndeumlsishme si Kupa Boteumlrore e futbollit neuml 2006 pasi teuml drejtat e transmetimit u bleneuml nga DigitAlb Neuml ateuml koheuml TVSH tha se nuk mund trsquoi peumlrballonte teuml drejtat por KKRT u peumlrgjigj se stacioni mund teuml kishte keumlrkuar ndihmeuml nga shteti114 Neuml meumlnyreuml sarkastike ata shtuan se menaxhimi i TVSH nuk keumlmbeumlnguli shumeuml pasi po negocionte teuml drejtat e ldquoKafazit teuml Arteumlrdquo njeuml programi teuml pro-dhuar neuml vend por qeuml eumlshteuml kopje e formatit teuml programit teuml realitetit ldquoBig Brotherrdquo115

Megjitheuml mungeseumln e teuml dheumlnave teuml qarta peumlr programet mund teuml thuhet me siguri se shumica e stacioneve teuml reumlndeumlsishme si TV Klan Top Channel Vizion+ TV Koha dhe disa kanale lajmesh si News24 apo Alsat kaneuml fi tuar njeuml publik pak a shumeuml besnik Ata prodhojneuml lajme me standarte peumlrgjitheumlsisht teuml keumlnaqshme si dhe programe teuml ndryshme informacioni dhe zbavitjeje Informacioni dhe lajmet janeuml kthyer neuml peumlrpareumlsi si peumlr median e shkruar ashtu edhe peumlr ateuml elektronike sipas veumlzhguesve teuml ndrysheumlm116 Peumlrjashtim peumlrbeumlnte stacioni privat kombeumltar TVA i cili pas disa ndryshimeve neuml proneumlsi neuml 2006 mezi arrinte teuml peumlrmbushte detyrimet e tij si kanal kombeumltar Ky stacion nuk transmetoi fare edicione lajmesh neuml mars dhe prill 2006117 Meqeuml stacioni nuk mundte teuml peumlrmbushte peumlr shumiceumln e 2006 keumlrkesat e programacionit qeuml i impononte kontrata e licenseumls KKRT vendosi teuml reduktonte me njeuml vit licenseumln e TVA dhe ta teumlrhiqte ateuml meuml pas neuml tetor 2007 Stacioni e apeloi keumlteuml vendim dhe teuml dyja paleumlt e ccediluan ccedileumlshtjen neuml gjykateuml118

Disa nga lajmet dhe debatet peumlr tema teuml reumlndeumlsishme shpesh politike mendohet se kaneuml njeuml publik teuml qeumlndruesheumlm dhe janeuml kthyer neuml emblema teuml stacioneve televizive qeuml i transmetojneuml ato Peumlrveccedil buletineve teuml lajmeve disa nga programet meuml teuml njohura janeuml ldquoOpinionrdquo neuml TV Klan ldquoShqiprdquo neuml Top Channel ldquoLogosrdquo neuml Vizion+ dhe ldquo60 minutardquo neuml TV Koha Keumlto janeuml programe javore qeuml kaneuml teuml beumljneuml me intervista apo debate peumlr njeuml temeuml teuml caktuar Njeuml tjeteumlr program mjaft i njohur eumlshteuml ldquoFiks farerdquo njeuml revisteuml satirike e peumlrditshme qeuml bazohet neuml metoda investigative Ka dhe disa programe zbavitjeje dhe lojeumlra qeuml janeuml mjaft teuml njohura Keumltu peumlrfshihet ldquoPortokallirdquo dhe ldquoTop Showrdquo neuml Top Channel ldquoKutia e funditrdquo neuml TV Klan dhe ldquoBypassrdquo neuml Vizion+ Stacionet televizive kaneuml njeuml prirje neuml rritje teuml peumlrqendrohen neuml programe teuml njeuml natyre meuml sociale duke u peumlrpjekur teuml pasqyrojneuml meuml shumeuml kronika nga jeta e peumlrditshme dhe me interes njereumlzor Keumlto programe peumlrfshijneuml ldquoJeteuml neuml keumlrkimrdquo neuml News24 TV ldquoNjereumlz teuml humburrdquo ldquoFemrardquo dhe ldquoSOSrdquo neuml Vizion+

112 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f4113 Mirela Oktrova ldquolsquoLehjarsquo kundeumlr demokraciseuml dhe interesave teuml publikutrdquo Shekulli 4 shtator 2006 f 23114 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 52115 Ibid116 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 9117 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 54118 Vendimi peumlr TVA neuml Raportin Vjetor teuml KKRT 2006 f 25

S H Q I P Euml R I A

41

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

52 Rregullat e peumlrgjithshme peumlr lajmet

Disa rregulla neuml Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin peumlrqendrohen te programimi i peumlr-mbajtjes dhe vlejneuml si peumlr transmetuesit publikeuml ashtu edhe peumlr ata privateuml Ato kaneuml teuml beumljneuml me pavareumlsineuml editoriale censureumln teuml drejteumln e informacionit dhe teuml drejta dhe liri teuml tjera njereumlzore119 Edhe pse parimet themelore teuml informacionit teuml paansheumlm dhe teuml sakteuml janeuml teuml garantuara me ligj nuk ekzistojneuml instrumente apo organe qeuml teuml monitorojneuml zbatimin e tyre KKRT monitoron edicionet kryesore teuml lajmeve teuml stacioneve kombeumltare publike dhe private por kjo peumlrpjekje konsiston veteumlm neuml matje sasiore teuml peumlrqindjes qeuml i kushtohet pasqyrimit teuml partive dhe fi gurave politike

Stacionet televizive kaneuml beumlreuml peumlrparim teuml ndjesheumlm neuml peumlrkufi zimin e vetvetes neumlpeumlrmjet edicioneve teuml lajmeve teuml cilat kaneuml sheumlnuar peumlrmireumlsimin meuml teuml madh neuml programacion te teuml gjitha stacionet televizive120 Megjithateuml informacioni nuk eumlshteuml as i paansheumlm dhe as i drejteuml Pothuajse nuk ekziston ndonjeuml media qeuml teuml mos keteuml interesa teuml fshehura ekonomike apo politike dhe peumlr pasojeuml standartet profesionale aplikohen peumlr aq koheuml sa ua lejojneuml keumlto interesa Axhenda e lajmeve eumlshteuml shumeuml praneuml axhendeumls seuml qeveriseuml apo politikeumls neuml peumlrgjitheumlsi ose praneuml menaxhimit teuml televizioneve121 Edicionet e lajmeve zgjedhin kronika qeuml u shkojneuml peumlr shtat interesave teuml operatorit dhe jo interesit publik122

Edhe Kodi Zgjedhor imponon keumlrkesa peumlr sakteumlsi korrekteumlsi dhe balanceuml peumlr teuml gjitha stacionet televizive123 Transmetuesi i sheumlrbimit publik ka peumlrgjegjeumlsi shteseuml si dheumlnia e koheumls falas peumlr teuml gjitha partiteuml politike qeuml marrin pjeseuml neuml zgjedhje Testi meuml i fundit peumlr respektimin e keumltyre rregullave ishin zgjedhjet lokale neuml shkurt 2007 Stacionet televizive kryesore e kaluan keumlteuml test me sukses TVSH i kushtoi 28 peumlrqind teuml lajmeve Partiseuml Demokratike dhe 29 peumlrqind Partiseuml Socialiste Njeuml pasqyrim i ngjasheumlm u gjend edhe peumlr stacione teuml tjera teuml meumldha si Vizion+ News24 dhe TVA Peumlrjashtim peumlrbeumlnte TV Klan i cili i kushtoi meuml shumeuml koheuml qeveriseuml se ccedildo stacion tjeteumlr Peumlrfaqeumlsuesit e TV Klan pretenduan se ata thjesht po pasqyronin puneumln e zyrtareumlve teuml shtetit Megjithateuml keumlta zyrtareuml ishin pasqyruar teksa beumlnin fushateuml zgjedhore Edhe pse keumlto fushata u konsideruan teuml balancuara dhe teuml drejta neuml aspektin e pasqyrimit teuml partive politike gjateuml periudheumls parazgjedhore teuml gjitha stacionet televizive kishin favorizuar njeuml parti meuml shumeuml se teuml tjerat124

119 OSIShqipeumlria f 234120 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 47121 Monitorimi u krye neuml kuadrin e ldquoMonitorimi i Lajmeve teuml Mbreumlmjes neuml TV ndash monitorim dhe analizeuml e edicioneve teuml lajmeve neuml TV neuml 10 vende teuml Europeumls Juglindorerdquo botuar neuml Media Plan Institute Treguesi i Interesit Publik Sarajevo 2007122 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 54123 Kodi Zgjedhor neni 136 neni 140 gjendet neuml httpwwwosceorgitem14076htmlhtml=1(pareuml neuml 10 korrik 2007)124 Raporti i OSCEODIHR peumlr zgjedhjet e 18 shkurt 2007 gjendet neumlhttpwwwosceorgitem24859htmlhtml=1 (pareuml neuml 12 korrik 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

42

53 Udheumlzimet e peumlrgjithshme peumlr prodhimin e programeve

Ligji peumlr Radion dhe Televizionin vendos disa detyrime teuml peumlrgjithshme peumlr teuml gjitha stacionet televizive Keumlto kaneuml teuml beumljneuml kryesisht me dinjitetin njereumlzor respektin peumlr ligjin dhe teuml drejtat e njeriut125

Megjithateuml keumlto masa janeuml mjaft teuml vakeumlta dhe teuml peumlrgjithshme dhe nuk janeuml shndeumlrruar neuml rregulla meuml teuml detajuara nga KKRT Keumlto parime teuml peumlrgjithshme neuml peumlrgjitheumlsi janeuml respektuar Teuml vetmet probleme kishin teuml beumlnin me pornografi neuml e cila ndalohet krejteumlsisht peumlr trsquou transmetuar Neuml stacionet tokeumlsore analoge nuk transmetohen programe me peumlrmbajtje pornografi ke Megjithateuml DigitAlb transmeton pornografi gjitheuml koheumln neuml njeuml kanal neuml formeuml teuml kriptuar si dhe dy programe pornografi ke neuml mesnateuml

54 Kuotat

Nuk ekzistojneuml kuota teuml posaccedilme peumlr peumlrfaqeumlsim gjuheumlsor apo teuml grupeve teuml minoriteteve Stacioni i transmetimit publik si dhe disa kanale private ndonjeumlhereuml transmetojneuml programe peumlr minoritetet etnike Neuml vitet e fundit Instituti Shqiptar i Medias eumlshteuml angazhuar neuml koordi-nimin e projekteve teuml produksionit teuml programeve radiofonike dhe televizive peumlr pakicat etnike dhe gjuheumlsore neuml vend si dhe peumlr artikuj peumlr keumlto tema teuml botuara neuml median e shkruar

Mediat qeuml fokusohen neuml temat e pakicave luftojneuml peumlr mbijeteseuml Peumlr shembull Radio Prespa e themeluar neuml 2003 neuml zoneumln e kufi rit me Republikeumln e Maqedoniseuml dhe qeuml transmeton maqedonisht nuk funksionon rregullisht peumlr shkak teuml pengesave fi nanciare Stacionet radiofonike peumlr pakiceumln greke neuml jug teuml vendit gjenden neuml njeuml situateuml teuml ngjashme Teuml gjitha keumlto media janeuml nisma individuale shteti nuk jep ndihma peumlr median e minoriteteve Megjithateuml nuk ekzistojneuml pengesa ligjore peumlr dheumlnien e licensave teuml transmetimit peumlr radiot apo televizionet e minoriteteve Neuml fakt KKRT dha njeuml licenseuml peumlr radio dhe televizion radioTV Armonia njeuml projekt peumlr pakiceumln greke qeuml eumlshteuml edhe minoriteti meuml i madh etnik neuml vend Megjithateuml stacioni nuk ka fuqi fi nanciare dhe ka veumlshtireumlsi Peumlr momentin ata nuk transmetojneuml126

Kuotat e vetme neuml lidhje me peumlrmbajtjen qeuml imponon ligji peumlr ata qeuml kaneuml licenseuml lokale eumlshteuml qeuml teuml transmetojneuml programe jokomerciale dhe programe lokale informacioni peumlr teuml pakteumln 15 peumlrqind teuml programacionit javor Ligji nuk e specifi kon termin ldquojokomercialrdquo Sipas ndryshimeve teuml 2003 ata qeuml kaneuml licenseuml kombeumltare duhet trsquoi kushtojneuml teuml pakteumln 15 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit programeve teuml prodhuara veteuml dhe teuml pakteumln 30 peumlrqind programeve teuml prodhuara neuml Shqipeumlri Stacionet televizive neuml peumlrgjitheumlsi i peumlrmbushin keumlto kuota127 Ligji gjithashtu vendos kuota peumlr reklameumln duke mos i lejuar stacionet televizive teuml transmetojneuml reklama peumlr meuml shumeuml se 15 peumlrqind teuml koheumls ditore teuml transmetimit ose meuml shumeuml se 12 minuta peumlr oreuml

125 OSIShqipeumlria f 235ndash236126 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 25127 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 47

S H Q I P Euml R I A

43

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Edhe pse Shqipeumlria si vend qeuml nuk eumlshteuml aneumltar i BE nuk eumlshteuml e detyruar teuml peumlrmbusheuml legjislacionin europian shumeuml nga keumlto kuota lindin nga Konventa Europiane peumlr Televizionin Ndeumlrkufi tar (KETN) dhe Protokollin e saj Shteseuml teuml cileumln Shqipeumlria e ka ratifi kuar neuml 1999 Nga ana tjeteumlr legjislacioni shqiptar nuk u keumlrkon transmetuesve trsquoi kushtojneuml shumiceumln e koheumls seuml transmetimit veprave europiane Ligji peumlr dixhitalizimin thoteuml se stacionet televizive neuml meumlnyreuml progresive duhet teuml peumlrmbushin detyrimin e transmetimit teuml programeve europiane neuml 50 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit

55 Detyrimet peumlr transmetuesin publik

Peumlrveccedil rregullave teuml peumlrgjithshme peumlr prodhimin Ligji peumlr Radion dhe Televizionin i detyron si transmetuesit publikeuml ashtu dhe ata privateuml teuml transmetojneuml programe falas Kjo peumlrfshin programe me interes teuml larteuml peumlr publikun e gjereuml si lajmeumlrimet peumlr sheumlndetin rendin publik apo emergjencat kombeumltare Gjithashtu ligji i keumlrkon RTSH teuml transmetojeuml falas sheumlrbimet fetare teuml mbajtura gjateuml festave fetare zyrtare si dhe seancat e parlamentit Ligji peumlr Radion dhe Televizionin vendos detyrime shteseuml peumlr RTSH Programet e tij duhet teuml jeneuml teuml njeuml cileumlsie teuml larteuml teuml refl ektojneuml larmineuml e jeteumls shqiptare dhe trsquoi sheumlrbejneuml teuml gjitha grupeve shoqeumlrore peumlrfshireuml pakicat kombeumltare

Pasqyrimi i lajmeve nga vendi dhe nga jashteuml duhet teuml jeteuml gjitheumlpeumlrfshireumls dhe i paansheumlmRTSH-seuml i ndalohet transmetimi i propagandeumls politike dhe fetare Megjitheuml keumlto detyrime transmetuesi i sheumlrbimit publik mbetet ende larg peumlrmbushjes seuml misionit teuml tij publik ldquoEumlshteuml paradoksale teuml shoheumlsh se si interesi publik eumlshteuml i pari qeuml lihet pas dore nga njeuml televizion i quajtur lsquopublikrsquo Edicionet e lajmeve fi llojneuml me lajme peumlr aktivitetet e qeveriseuml dhe partive politike duke leumlneuml pas dore problemet qeuml shqeteumlsojneuml qytetareumltrdquo128 Stacioni pretendon se ka beumlreuml progres teuml reumlndeumlsisheumlm dhe se mungesa e konkurrenceumls qeuml pretendohet se ka eumlshteuml njeuml geumlnjeshteumlr e hapur nga rivaleumlt privateuml129 Por mendimi i peumlrgjithsheumlm eumlshteuml se stacionet private mbizoteumlrojneuml ldquoTelevizionet komerciale po e vrasin televizionin publik dhe po thithin teuml gjitheuml audienceumln ashtu si supermarketet po vrasin dyqanet e vogla dhe kioskat e komunizmit duke thithur teuml gjitheuml blereumlsitrdquo130

56 Detyrimet peumlr transmetuesit privateuml

Nuk ka detyrime teuml holleumlsishme programacioni peumlr transmetuesit privateuml Masat e vetme li-gjore kaneuml teuml beumljneuml me koheumlzgjatjen e transmetimit dhe periodicitetin e edicionit teuml lajmeve Stacionet televizive kombeumltare duhet teuml transmetojneuml teuml pakteumln gjashteuml oreuml neuml diteuml kurse stacionet lokale teuml pakteumln kateumlr oreuml neuml diteuml Stacionet televizive kombeumltare duhet teuml transmetojneuml programe origjinale lajmesh ccedildo diteuml Stacionet televizive private janeuml teuml detyruara teuml transmetojneuml mesazhe dhe informacion teuml njeuml interesi teuml madh publik falas sipas rregulloreve teuml hartuara nga KKRT ose me keumlrkeseumln e organeve lokale teuml qeveriseuml Informacione teuml tilla zakonisht peumlrfshijneuml komunikatat e shkurtra me interes teuml posaccedileumlm peumlr publikun sidomos

128 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 10129 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 3130 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 6

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

44

neuml situata emergjence si fatkeqeumlsi natyrore ose neuml tema si sheumlndeti dhe siguria si dhe rendi publik Neuml peumlrgjitheumlsi nuk ka patur probleme me respektimin e keumltij detyrimi

6 PEumlRFUNDIMET

Televizioni ende media me ndikim meuml teuml madh neuml Shqipeumlri ka kaluar njeuml ereuml ndryshimesh Janeuml beumlreuml ndryshime ligjore teuml reumlndeumlsishme edhe pse teuml diskutueshme duke ndryshuar peumlrbeumlrjen e autoriteteve rregullatoreuml Struktura e bazuar neuml njeuml formuleuml peumlrfaqeumlsimi teuml balancuar politik u shndeumlrrua neuml njeuml formuleuml qeuml peumlrfshinte shoqeumlrineuml civile akademikeumlt dhe profesionisteumlt Keumlto leumlvizje zyrtarisht kishin peumlr qeumlllim teuml ulnin ndikimin politik te rregullatori por disa nga veprimet e fundit teuml rregullatorit u konsideruan si teuml motivuara politikisht Peumlr meuml tepeumlr rregullatori pati probleme teuml krijonte aneumltareumlsimin e ploteuml njeuml tregues qeuml mekanizmi i emeumlrimit nuk funksionon pa probleme

Seuml shpejti rregullatori do teuml peumlrballet me njeuml test teuml veumlshtireuml shpeumlrndarjen e licensave dixhitale Ashtu si ligje teuml tjera teuml miratuara gjateuml tre viteve teuml fundit Ligji peumlr Transmetimet Nume-rike u peumlrgatit nga qeveria pa u keumlshilluar me paleumlt e interesuara gjeuml qeuml hodhi mjaft dyshime peumlr qeumlllimet e qeveriseuml dhe pasojat e keumltij ligji neuml transmetime Zbatimi i keumltij ligji ngre pikeumlpyetje teuml reumlndeumlsishme peumlr teuml ardhmen e DigitAlb operatorit teuml platformeumls dixhitale i cili pas tre vjeteumlsh veprimtarie eumlshteuml kthyer neuml njeuml lojtar teuml fuqisheumlm me njeuml bazeuml teuml reumlndeumlsishme klienteumlsh Autoriteti dhe pavareumlsia e KKRT neuml procesin e licensimit si dhe qeumlndrimi i transmetuesit teuml sheumlrbimit publik neuml keumlteuml proces do teuml jeneuml mjaft teuml reumlndeumlsishme

RTSH peumlrballet me detyreumln e veumlshtireuml e sfi deumls ndaj rritjes seuml DigitAlb qeuml nuk do teuml jeteuml e lehteuml sidomos pas performanceumls jo teuml mireuml ekonomike neuml vitet e fundit fi nancimi neuml ulje nga shteti dhe reformeumls seuml papeumlrfunduar Popullariteti i RTSH nuk eumlshteuml peumlrmireumlsuar Menaxhimi jo i mireuml dhe prapambetja neuml krahasim me transmetuesit privateuml seuml bashku me mendimin e peumlrgjithsheumlm qeuml RTSH kontrollohet politikisht janeuml ndeumlr problemet kryesore teuml transmetuesit Stacioni mbetet ende larg peumlrmbushjes seuml misionit teuml tij publik Shpresohet qeuml menaxhimi i ri i stacionit do teuml hartojeuml njeuml strategji koherente dhe teuml fi llojeuml njeuml reformeuml teuml qeumlndrueshme Megjithateuml reforma e RTSH do teuml jeteuml e dhimbshme dhe si e tilleuml stacioni do teuml keteuml nevojeuml peumlr ndihmeseuml teuml reumlndeumlsishme neuml arritjen e misionit teuml tij

Programet profesionale dhe cileumlsore po vijneuml neuml rritje Megjithateuml tregu mbetet i mbipopulluar dhe megjitheuml zhurmeumln peumlr burimet e fi nancimit teuml medias nuk janeuml marreuml masa konkrete neuml keumlteuml drejtim Transparenca e burimeve teuml kapitalit teuml medias nevojiten medoemos neuml njeuml vend ku gazetareumlt teuml cileumlt nuk kaneuml kontrata pune shpesh kaneuml frikeuml teuml rrezikojneuml e teuml provokojneuml pronareumlt duke shkruar neuml meumlnyreuml teuml pavarur Organizatat peumlr median kaneuml beumlreuml peumlrpjekje teuml shumta peumlr teuml rritur ndeumlrgjegjeumlsimin peumlr kodet e etikeumls te gazetareumlt por veteuml-rregullimi efi kas ende nuk ka nisur Mangeumlsia e studimeve teuml tregut ose teuml teuml dheumlnave teuml tjera i pengon mjaft vlereumlsimet peumlr kushtet e medias shqiptare

S H Q I P Euml R I A

45

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

ANEKS1 LEGJISLACIONI I PEumlRMENDUR NEuml RAPORT

Fletorja Zyrtare eumlshteuml gazeta zyrtare e Shqipeumlriseuml

Direktiva 9736EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 30 qershor 1997 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin e disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 202 30 korrik 1997

Direktiva 200765EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 11 dhjetor 2007 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 33227 18 dhjetor 2007

Kodi Zgjedhor neni 136 neni 140 gjendet neuml httpeumleumleumlosceorgitem14076htmlhtml=1 (pareuml neuml 10 korrik 2007)

Ligji peumlr Transmetimet Numerike Ligji nr 9742 neuml 28 maj 2007 peumlr Transmetimet Numerike neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml

Ligji nr 8410 dateuml 30091998 Peumlr radion dhe televizionin publik e privat neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml Fletorja Zyrtare 20 tetor 1998 amenduar me ligjin nr 8657 dateuml 31072000 ligjin nr8794 dateuml 10052001 ligjin nr9016 dateuml 20022003 dhe ligjin nr9124 dateuml 29072003 si dhe Ligji nr 9677 i 13 janarit 2007

Ligji nr 9531 i cili ndryshon Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin me kapitullin ldquoPeumlr Radion dhe Televizionin Publik dhe Privatrdquo 11 maj 2006 Fletorja Zyrtare 65 2006

Ligji nr 9645 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2007rdquo i 27 neumlntorit 2006

Ligji nr 9836 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2008rdquo i 26 neumlntorit 2007

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

46

ANEKS 2 BIBLIOGRAFIA

Neuml anglisht

IREX Media Sustainability Index 2005 ndash Albania IREX Washington DC 2006

IREX Media Sustainability Index 2006 ndash Albania IREX Washington DC 2007

Neuml shqip

KKRT Vlereumlsim i teuml Ardhurave teuml Reklamave nga Monitorimi prillndashmaj 2005

KKRT Raporti Vjetor 2006 neuml Kuvendin e Shqipeumlriseuml

RTSH Raporti Vjetor peumlr Veprimtarineuml e RTSH 2006

Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007

Unioni i Gazetareumlve Shqiptareuml ldquoMbrojtja neuml puneuml dhe sigurimi social i punonjeumlsve teumlmedias njeuml domosdoshmeumlri peumlr shtypin e lireumlrdquo

S H Q I P Euml R I A

47

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Page 22: Televizioni në Europë: Raportet vijuese 2008 - Shqipëria · Media Program përpiqet të nxisë median e pavarur, profesionale dhe të qëndrueshme si dhe gazetarinë cilësore,

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

22

Peumlrveccedil shqeteumlsimit peumlr peumlrmbajtjen e amendamentit shumeuml stacione televizive shoqatat e gazetareumlve peumlrfaqeumlsues teuml shoqeumlriseuml civile dhe eksperteuml teuml medias kundeumlrshtuan mungeseumln e debatit dhe keumlshillimit peumlrpara paraqitjes seuml amendamenteve neuml Parlament Peumlr pasojeuml Komisioni Parlamentar i Medias ftoi pronareumlt dhe drejtoreumlt e mediave meuml teuml reumlndeumlsishme si dhe kryetareumlt e shoqatave teuml gazetareumlve juristeuml dhe peumlrfaqeumlsues teuml shoqeumlriseuml civile qeuml teuml paraqisnin propozimet e tyre

Ligji i tanisheumlm u miratua neuml parlament neuml maj 2006 pas njeuml debati teuml nxehteuml Edhe pasi Presidenti vuri veton dhe e ktheu ligjin ai u miratua seumlrish neuml qershor 2006 dhe u beuml i detyruesheumlm Ideja e qeveriseuml peumlr teuml shkurtuar aneumltareumlt e KKRT neuml peseuml aneumltareuml u pranua me kusht qeuml shoqatat dhe grupet e meumlposhtme mund teuml propozojneuml teuml pakteumln kateumlr kandidateuml peumlr secilin aneumltar13

shoqatat dhe grupimet e mediave elektronike

shoqatat e medias seuml shkruar

universitetet dhe shoqatat e inxhinieriseuml elektrike dhe elektronike

shoqatat e juristeumlve fakultetet e Ligjit dhe Dhoma Kombeumltare e Avokateumlve

partiteuml parlamentare

Nga keumlta kandidateuml Komisioni i Medias duhet teuml peumlrzgjedheuml jo meuml shumeuml se dy kandidateuml peumlr ccedildo post dhe ua propozon ato Parlamentit peumlr votimin peumlrfundimtar14 Ligji i ndryshuar thoteuml gjithashtu se kandidateumlt me grada shkencore janeuml teuml parapeumllqyer dhe se keumlto grada janeuml teuml detyruara peumlr kandidateumlt e nominuar nga universitetet dhe nga shoqatat e inxhinieriseuml elektrike dhe elektronike15

Ligji i ndryshuar peumlr Radion dhe Televizionin gjithashtu ngushtoi kriteret peumlr zgjedhje si aneumltar i KKRT Peumlr shembull aneumltareumlt e partive ose shoqatave politike ose personat qeuml kaneuml qeneuml apo kaneuml konkurruar peumlr postin e kryebashkiakut ose peumlr deputet apo qeuml kaneuml qeneuml aneumltareuml teuml Keumlshillit teuml Ministrave apo prefekteuml neuml dy mandatet e fundit nuk mund teuml zgjidhen16 Ky ndryshim beumlnte pjeseuml neuml shndeumlrrimin e KKRT neuml njeuml organ meuml profesional

Debati qeuml pasoi zgjedhjen e aneumltareumlve teuml KKRT sipas formuleumls seuml re ishte akoma meuml i ndezur Aneumltareumlt e rinj u emeumlruan neuml 29 korrik 2006 gjateuml sesionit peumlrfundimtar teuml Parlamentit para pushimeve verore Deputeteumlt e opoziteumls refuzuan teuml votonin Emeumlrimi i aneumltareumlve teuml KKRT seuml bashku me ata teuml Keumlshillit Drejtues teuml TVSH erdhi neuml njeuml koheuml kur kriza midis shumiceumls dhe politikaneumlve teuml opoziteumls kishte arritur kulmin Arsyeja peumlr keumlteuml peumlrplasje ishte mosmarreumlveshja peumlr ndryshimet neuml ligjin e transmetimeve dhe peumlr reformeumln elektorale e cila eumlshteuml ende neuml proces neuml Shqipeumlri Por neuml vereumln e 2006 teuml gjitha keumlto ccedileumlshtje ishin veccedilaneumlrisht

13 Ligji nr 9531 i cili amendon Ligjin e Radios dhe Televizionit me kapitullin Peumlr Radion dhe Televizionin Publik dhe Privat 11 maj 2006 Fletorja Zyrtare nr 65 2006 neni 2 paragrafi 114 Ibid paragrafi 215 Ibid paragrafi 3 dhe 416 Ibid neni 4

bull

bull

bull

bull

bull

S H Q I P Euml R I A

23

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

polemizuese duke pasur parasysh qeuml po afroheshin zgjedhjet lokale teuml shkurtit teuml 2007 Kur paleumlt neuml parlament arriteumln marreumlveshjen neuml 30 korrik 2006 ajo marreumlveshje peumlrfshinte edhe angazhimin peumlr ta kthyer seumlrish numrin e aneumltareumlve teuml KKRT neuml shtateuml dhe se dy aneumltareumlt shteseuml do teuml emeumlroheshin nga deputeteumlt e opoziteumls nga kandidateumlt e shoqeumlriseuml civile17

Megjithateuml neuml vend qeuml teuml rritej aneumltareumlsia e KKRT u ul neuml kateumlr aneumltareuml pas doreumlheqjes seuml kryetarit Ledi Bianku neuml qershor 2007 Derisa vendet bosh u ploteumlsuan neuml shtator 2007 KKRT ka marreuml veteumlm vendime qeuml nuk keumlrkonin njeuml shumiceuml Kjo gjeuml pengoi puneumln e saj

Ndeumlrkoheuml neuml njeuml klimeuml dyshimi dhe kritikash nga politikaneumlt e opoziteumls dhe nga disa stacione televizive qeuml pretendonin se KKRT ishte ende njeuml organ i politizuar rregullatori ka kryer njeuml reformeuml teuml brendshme Neuml dhjetor 2006 parlamenti miratoi njeuml rishikim teuml skemeumls administrative qeuml e rriste stafi n e KKRT nga 32 neuml 4818 si dhe ristrukturonte departamentet e saj duke theksuar peumlrmireumlsimin e monitorimit si teuml pirateriseuml seuml sinjalit dhe teuml mbulimit territorial teuml medias elektronike Gjithashtu skema propozonte teuml krijonte njeuml njeumlsi teuml marreumldheumlnieve publike peumlr teuml peumlrmireumlsuar transparenceumln e rregullatorit Reforma meuml e ndjeshme kishte teuml beumlnte me rritjen e departamentit teuml programacionit nga gjashteuml aneumltareuml neuml 16 peumlr teuml peumlrmireumlsuar peumlrmbajtjen e medias elektronike Kur keumlto ndryshime teuml peumlrfundojneuml departamenti pritet teuml jeteuml neuml gjendje teuml monitorojeuml edicionet informative peumlrditeuml si dhe reklamat problemet etike dhe ccedileumlshtje teuml tjera qeuml KKRT nuk i ka mbuluar meuml pareuml19

Gjithashtu plani propozoi ndryshime neuml keumlshillin e ankesave teuml KKRT njeuml organ keumlshillimor peumlrgjegjeumls peumlr trajtimin e aspekteve morale dhe etike teuml programeve Megjithateuml vendimet e tij nuk kaneuml forceuml ligjore20 Me planet peumlr reformeuml ky organ eumlshteuml ndryshuar neuml Keumlshill Etike I peumlrbeumlreuml nga tre aneumltareuml si meuml pareuml teuml cileumlt janeuml eksperteuml teuml medias teuml emeumlruar nga rregullatori Keumlshilli i Etikeumls eumlshteuml peumlrgjegjeumls peumlr ndeumlrgjegjeumlsimin e publikut peumlr normat etike dhe shkeljet neuml programe ldquoKy vizion lind nga koncepti qeuml institucionet jo veteumlm duhet teuml ndjekin preferencat e publikut neuml lidhje me aspektet etike neuml media me profesionalizeumlm dhe gjykim teuml specializuar ato duhet teuml udheumlheqin shoqeumlrineuml drejt standarteve meuml teuml lartardquo21

Neuml keumlteuml meumlnyreuml Keumlshilli i Etikeumls pritet teuml marreuml njeuml rol meuml aktiv sesa thjesht teuml pranojeuml ankesa nga publiku Megjithateuml eumlshteuml ende hereumlt peumlr teuml vlereumlsuar impaktin e keumltyre ndryshimeve pasi Keumlshilli u krijua neuml qershor 2007 dhe sapo e ka nisur veprimtarineuml e tij Plani i reformeumls eumlshteuml neuml fazeumln peumlrfundimtare teuml zbatimit22

17 Marreumlveshja e 30 korrikut 2006 i peumlrmendur neuml D Ndrenika ldquoArrihet marreumlveshja PDndashPS ploteumlsohenkeumlrkesat e opoziteumlsrdquo Shekulli 31 gusht 2006 f 318 KKRT Relacioni Shpjegues peumlr Parlamentin i marreuml nga KKRT19 Ibid20 OSIShqipeumlria kapitulli peumlr autoritetin rregullator f 194ndash19921 KKRT Raport Vjetor neuml Kuvendin e Shqipeumlriseuml 2006 gjendet neuml httpwwwkkrtgovalimagesstorieskkrtfi lesRaporti-Perfundimtar-2006zip(i pareuml neuml 15 korrik 2007) (meuml tej KKRT Raporti Vjetor 2006)22 Intervisteuml me Elona Kana Drejtoresheuml e Departamentit Juridik dhe teuml Licensave praneuml KKRT Tiraneuml 18 janar 2008

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

24

22 Sistemi i licensimit

Reforma e KKRT nuk pati pasoja peumlr sistemin e dheumlnies seuml licensave teuml transmetimit Ndryshimi i veteumlm ka teuml beumljeuml me fuqineuml peumlr teuml dheumlneuml licensa peumlr transmetime numerike njeuml ligj ky qeuml u miratua neuml qershor 2007 por mbetet ende peumlr trsquou zbatuar23

Peumlrsa i peumlrket licensimeve dy nga vendimet e KKRT kaneuml ngjallur polemika neuml tre vitet e fundit njeuml kishte teuml beumlnte me dheumlnien e njeuml license transmetimi njeuml stacioni televiziv lokal dhe tjetri peumlr heqjen e antenave teuml transmetimit teuml disa stacioneve televizive

Neuml mes teuml prillit 2007 KKRT njoftoi peumlr njeuml inspektim teuml spektrit teuml frekuencave neuml teuml gjitheuml vendin Mediat elektronike qeuml operonin pa licensa u njoftuan se duhej teuml ndeumlrprisnin transmetimet24 Sipas ish-kryetarit teuml KKRT Ledi Bianku ky pastrim i spektrit kishte peumlr qeumlllim teuml mundeumlsonte zbatimin e Planit teuml Frekuencave duke fuqizuar keumlshtu konkurrenceumln midis operatoreumlve ekzistues para fi llimit teuml transmetimeve dixhitale25 Neuml 9 Maj 2007 KKRT vendosi teuml hiqte antenat e paautorizuara teuml transmetimit neuml disa qytete Keumlto antena i peumlrkisnin Top Channel TV Vizion Plus TV Telesport dhe TV Koha teuml cilat e akuzuan rregullatorin se po merrte vendime politike dhe se po i hiqte antenat peumlr shkak teuml qeumlndrimit kritik teuml keumltyre televizioneve kundeumlr qeveriseuml

KKRT u peumlrgjigj se inspektimi ishte lajmeumlruar para shtateuml muajsh neuml peumlrputhje me kriteret ligjore teuml licensimit26 Bianku peumlrseumlriti se rregullatori ishte i detyruar teuml zbatonte planin kombeumltar teuml frekuencave peumlr teuml beumlreuml vend peumlr njeuml transmetues teuml ri kombeumltar dhe peumlr lanccedilimin e transmetimeve numerike27 Neuml fakt njeuml muaj pas keumltij vendimi KKRT njoftoi peumlr njeuml tender peumlr njeuml stacion televiziv teuml kateumlrt kombeumltar28 Top Channel dhe Vizion Plus aplikuan peumlr licenseumln e re kombeumltare dhe neuml 21 janar 2008 Top Channel u beuml stacioni i kateumlrt televiziv privat kombeumltar

23 OSIShqipeumlria kapitulli peumlr autoritetin rregullator f 194ndash19924 KKRT Njoftim peumlr Shtyp ldquoInspektimi i Gjitheuml Spektrit teuml Frekuencave neuml Shqipeumlrirdquo gjendet neumlhttpwwwkkrtgovalcontentview261 (i pareuml neuml 15 qershor 2007)25 Studimi i vitit 2002 i KKRT peumlr planin e frekuencave peumlr televizionin analog u rifreskua neuml 2007 sipas rishpeumlrndarjes seuml frekuencave sipas vendimeve teuml Konferenceumls Rajonale teuml Radiokomunikacioneve neuml 2006 (RRC-06)26 Njoftim peumlr shtyp i KKRT ldquoKKRT do teuml ploteumlsojeuml Planin e Inspektimit teuml Spektritrdquo 10 maj 2007 Gjendet neuml httpwwwkkrtgovalcontentview33 (pareuml neuml 10 qershor 2007) shih gjithashtu Intervisteuml e pabotuar me Ledi Biankun Kryetar i KKRT gjendet neuml httpwwwkkrtgovalcontentview331 (pareuml neuml 10 qershor 2007) (Beumlhet fjaleuml peumlr njeuml intervisteuml qeuml njeuml gazeteuml shqiptare zhvilloi me kryetarin e KKRT dhe meuml voneuml nuk u botua KKRT e botoi intervisteumln neuml faqen e saj teuml Internetit)27 Ibid28 Njoftim peumlr shtyp i KKRT gjendet neuml httpwwwkkrtgovalcontentview311 (pareuml neuml 10 qershor 2007)

S H Q I P Euml R I A

25

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Paralelisht me keumlteuml tender KKRT rinisi fushateumln e heqjes seuml antenave teuml paligjshme neuml tetor 2007 neuml Elbasan dhe Korccedileuml Neuml Gjirokasteumlr KKRT gjithashtu konfi skoi antenat dhe pajisjet e disa kanaleve televizive greke qeuml po transmetonin pa licensa neuml jug teuml vendit29

Saga e antenave televizive u parapri nga njeuml debat tjeteumlr qeuml lidhej me dheumlnien e njeuml license transmetimi njeuml stacioni lajmesh teuml vendosur neuml Tiraneuml KKRT me aneumltareumlsineuml e meumlparshme e kishte ngrireuml procesin e licensimit peumlr Tiraneumln dhe Durreumlsin neuml maj 200330 Neuml 17 qershor 2006 KKRT vendosi teuml ngrinte procesin e licensimit neuml teuml gjitheuml vendin31 Teuml dyja vendimet niseshin nga kaosi qeuml kishte pushtuar spektrin e frekuencave sidomos peumlrreth kryeqytetit si dhe nga mungesa e planit kombeumltar teuml frekuencave32 KKRT e tanishme tha se asnjeuml nga keumlto vendime nuk kishte bazeuml ligjore33 e kundeumlrta ato ishin ldquoabsurderdquo dhe ldquodiskriminueserdquo pasi KKRT e meumlparshme kishte dheumlneuml licensa neuml zona ku veteuml kishte ndaluar licensimin e stacioneve televizive34 Keumlshtu KKRT i dha fund ngrirjes seuml licensave dhe hapi driteumln e gjelbeumlr peumlr licensimin e 21 operatoreumlve teuml rinj ndeumlr teuml cileumlt shtateuml stacione televizive lokale 12 televizione kablloreuml dhe dy radio lokale neuml 2006 dhe neuml fi llim teuml 200735

Vendimi meuml i diskutuesheumlm lidhej me Ora TV njeuml kanal qeuml transmeton veteumlm lajme Disa paleuml peumlrfshireuml edhe stacione teuml tjereuml televiziveuml gazetareuml dhe politikaneuml teuml opoziteumls thaneuml se Ora TV nuk duhej teuml kishte marreuml licenseuml Zeumlri meuml kritik ishte ai i News24 TV stacion lajmesh nga meuml teuml ndjekurit i cili pretendoi se KKRT kishte shkelur ligjin duke licensuar njeuml kompani qeuml nuk e kishte kapitalin e nevojsheumlm peumlr teuml hapur njeuml televizion Kjo sepse Ora shpk kompania qeuml zoteumlron Ora TV pranoi se kishte njeuml kapital prej ALL 100000 (euro8160) ndeumlrsa minimumi i keumlrkuar nga rregullatori ishte njeuml garanci prej ALL 25 milion (euro2040000)36

Peumlr meuml tepeumlr News24 TV aludoi se Ora TV kishte konfl ikt interesi pasi Ilda Prifti pronarja e Ora shpk37 ishte kusheumlrira e Alba Gineumls e cila zoteumlron 40 peumlrqind teuml kompaniseuml qeuml zoteumlron TV Klan televizion kombeumltar sipas artikujve neuml shtyp38 Ligji ndalon pronareumlt e njeuml transmetuesi kombeumltar teuml zoteumlrojneuml aksione drejtpeumlrdrejt ose teumlrthorazi neuml njeuml transmetues tjeteumlr39 Neuml keumlteuml rast nuk kishte shkelje teuml dukshme teuml ligjit pasi pronareumlt ishin individeuml teuml ndrysheumlm Megjithateuml kritikeumlt theksuan faktin qeuml Prifti e cila ishte 18 vjeccedil kur Ora TV mori licenseumln nuk i kishte peumlrvojeumln profesionale dhe kapitalin peumlr teuml krijuar njeuml kanal televiziv dhe

29 Njoftimet peumlr shtyp teuml KKRT tetor 2007 gjenden neuml httpwwwkkrtgovalcontentarchivecategory2007101 (pareuml neuml 24 janar 2008)30 Vendimi nr143 i KKRT cituar neuml Raportin Vjetor teuml KKRT 2006 f631 Vendimi nr 501 i KKRT cituar neuml Raportin Vjetor teuml KKRT 2006 f632 Intervisteuml me ish-kryetarin e KKRT Sefedin Ccedilela ldquoTeuml gjitha gabimet e Biankut dhe Dodeumlspeumlr licenseumln e rerdquo Gazeta Shqiptare 25 dhjetor 2006 f 733 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 734 Ibid f835 Ibid f1536 Ibid37 Informacion i marreuml nga autori prej KKRT Departamenti Juridik dhe i Licensave 13 korrik 200738 Ibid39 OSIShqipeumlria sektori mbi transmetuesit privateuml f 226

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

26

ishte thjesht njeuml kukull qeuml fshihte pronareumlt e veumlrteteuml40 Pas ankesave teuml beumlra nga News24 TV Prokuroria e Peumlrgjithshme nisi njeuml hetim peumlr keumlteuml ccedileumlshtje neuml dhjetor 2006 Duke keumlmbeumlngulur se vendimi i saj ishte neuml peumlrputhje teuml ploteuml me ligjin KKRT pretendoi se ajo ishte keumlshilluar edhe me Autoritetin peumlr Konkurrenceumln dhe Zyreumln e Regjistrit Tregtar41

Sipas ligjit teuml transmetimeve KKRT eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr dheumlnien e licensave peumlr transmetimet numerike Ligji beumln dallimin midis tre lloj licensave peumlr siguruesit e sheumlrbimit peumlr operatoreumlt e rrjetit dhe peumlr siguruesit e peumlrmbajtjes

Licensat peumlr rrjetet numerike tokeumlsore ndahen si meuml poshteuml

kombeumltare (e vlefshme peumlr dhjeteuml vjet) kur mbulojneuml jo meuml pak se 80 peumlrqind teuml vendit

rajonale (e vlefshme peumlr teteuml vjet) kur mbulojneuml deri neuml kateumlr njeumlsi administrative neuml kufi

gjeografi keuml me njeumlra-tjetreumln

lokale (e vlefshme peumlr teteuml vjet) kur mbulojneuml veteumlm njeuml njeumlsi administrative42

KKRT duhet teuml japeuml licensat neuml peumlrputhje teuml ploteuml me Planin e Frekuencave teuml miratuar nga RRC-06 Neumlse njeuml operator dixhital planifi kon teuml ndeumlrtojeuml njeuml rrjet duke peumlrdorur njeuml frekuenceuml qeuml eumlshteuml e zeumlneuml nga njeuml operator analog ateumlhereuml KKRT duhet trsquoi japeuml njeuml frekuenceuml tjeteumlr operatorit analog dhe teuml mbulojeuml shpenzimet e transferteumls Neumlse rregullatori nuk mund trsquoi mbulojeuml keumlto shpenzime kostot duhen mbuluar edhe nga operatori dixhital43

Ligji i detyron operatoreumlt analogeuml teuml vazhdojneuml teuml transmetojneuml derisa peumlrqindja e familjeve qeuml ndjekin transmetimet analoge teuml bjereuml poshteuml 10 peumlrqind teuml teumlreuml zoneumls seuml transmetimit Nga ana tjeteumlr RTSH ka teuml drejteumln teuml peumlrdoreuml dy nga shtateuml frekuencat kombeumltare teuml caktuara nga RRC-06 peumlr peumlrdorim dixhital peumlr Shqipeumlrineuml

KKRT eumlshteuml gjithashtu peumlrgjegjeumlse peumlr licensimin e siguruesve teuml peumlrmbajtjes44 Licensat mund trsquou jepen transmetuesve peumlr teuml transmetuar ose njeuml program televiziv apo radiofonik ose njeuml ldquobuqeteumlrdquo programesh Ccedildo sheumlrbim programi gjithashtu duhet teuml licensohet nga KKRT e cila peumlrcakton kriteret dhe kushtet peumlr programet si dhe teuml drejtat dhe detyrimet e teuml licensuarit Neuml keumlteuml kuadeumlr transmetuesit ekzistues analogeuml mund teuml konsiderohen tashmeuml teuml licensuar si sigurues teuml peumlrmbajtjes derisa sinjali analog teuml fi ket

Ligji gjithashtu vendos disa detyrime peumlr operatoreumlt e rrjeteve numerike Ato duhet teuml ofrojneuml teuml pakteumln 50 peumlrqind teuml sheumlrbimeve teuml tyre falas ndeumlrsa transmetuesi i sheumlrbimit publik nuk mund teuml keumlrkojeuml pageseuml peumlr ndonjeuml program teuml vetin

40 Gazmend Janku ldquoProkuroria nis hetimin peumlr skandalin e licenseumls neuml KKRTrdquo Gazeta Shqiptare 24 dhjetor 2006 f 1041 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 1842 Ligji i Transmetimeve Numerike neni 343 Ibid neni 344 Ibid neni 5

bull

bull

bull

S H Q I P Euml R I A

27

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Edhe pse KKRT ende nuk ka nisur teuml japeuml licensa numerike i ka vendosur tashmeuml kriteret peumlr dheumlnien e licensave peumlr operatoreumlt e rrjetit45 Keumlto kritere keumlrkojneuml njeuml kapital minimal prej ALL 1 bilion (Lek) ose euro817 milioneuml peumlr licenseuml kombeumltare ose ALL 400 milioneuml (euro327 milioneuml) peumlr njeuml licenseuml rajonale si dhe ALL 100 milioneuml (euro817000) peumlr njeuml licenseuml lokale Peumlrveccedil keumlsaj transmetuesit numerikeuml duhet teuml peumlrmbushin disa keumlrkesa teuml tjera peumlrfshireuml keumltu korrekteumlsineuml dhe pavareumlsineuml editoriale neuml sheumlrbimet e tyre teuml lajmeve dhe ato informative

Neuml pamje teuml pareuml kriteret e licensimit duken teuml drejta dhe neuml ndihmeuml teuml publikut sidomos peumlrsa i peumlrket theksit peumlr teuml zgjedhur standarde jo-ekskluzive transparenceumls seuml kostove dhe zgjedhjes seuml larmishme teuml peumlrmbajtjes Rregullatori ka fuqineuml teuml mbikqyreuml kriteret e licensimit dhe teuml zgjedheuml teuml licensuarit Normalisht kjo keumlrkon njeuml autoritet teuml pavarur teuml fuqisheumlm dhe profesional Fatkeqeumlsisht megjitheuml progresin e beumlreuml KKRT ende duhet teuml provojeuml qeuml i meriton ploteumlsisht keumlto epitete

Edhe pse procesi i licensimit dixhital ende duhet teuml fi llojeuml televizioni dixhital ka mbeumlrritur neuml Shqipeumlri kur DigitAlb nisi transmetimet neuml 15 korrik 2004 megjitheuml kundeumlrshtimin e forteuml si nga autoriteti rregullator ashtu edhe nga stacionet e tjera televizive DigitAlb eumlshteuml neuml transmetim peumlr gati kateumlr vjet tashmeuml duke pasur njeuml numeumlr gjithnjeuml neuml rritje abonenteumlsh 120000 neuml fi llim teuml 2006 sipas shifrave meuml teuml fundit qeuml disponohen46 Kompania ka deklaruar qeuml numri i abonenteumlve eumlshteuml rritur qeuml ateumlhereuml Deri neuml 2006 DigitAlb mbulonte me sinjal Shqipeumlrineuml Pereumlndimore nga Shkodra neuml veri deri neuml Vloreuml neuml jug47 Peumlr momentin kompania pretendon se mbulon teuml gjitheuml vendin48 Megjithateuml sipas ligjit peumlr transmetimet numerike veprimtaria e saj mund teuml beumlhej problematike pasi mbulimi me sinjal nga kompania do teuml keumlrkonte kateumlr licensa kombeumltare ndeumlrkoheuml qeuml ligji thoteuml se asnjeuml operator nuk mund teuml marreuml meuml shumeuml se njeuml licenseuml kombeumltare DigitAlb ofron njeuml buqeteuml tokeumlsore me 38 kanale tematike dhe teuml peumlrgjithshme si dhe me dy stacione radiofonike Peumlr teuml qeneuml neuml rregull me ligjin stacioni do teuml duhej teuml shkurtonte neuml meumlnyreuml drastike numrin e kanaleve teuml ofruara Kjo do teuml jeteuml akoma meuml e ndeumlrlikuar pasi tashmeuml DigitAlb ka njeuml numeumlr teuml reumlndeumlsisheumlm klienteumlsh dhe shumeuml pak kompani duket se kaneuml interes peumlr teuml hyreuml neuml keumlteuml sektor teuml ri dhe mjaft teuml kushtuesheumlm

Neuml fakt debatet qeuml paraprineuml miratimin e ligjit u peumlrqendruan neuml pasojat qeuml ai do teuml kishte neuml tregun ekzistues ku DigitAlb eumlshteuml kthyer neuml njeuml lojtar teuml suksessheumlm Peumlrfaqeumlsuesit e DigitAlb keumlmbeumlnguleumln qeuml ata nuk keumlrkonin gjeuml tjeteumlr veccedilse legalizimin e veprimtariseuml seuml tyre pa u dashur trsquoia nisnin nga zeroja49 Qeveria e paraqiti ligjin neuml parlament neuml shkurt 2007 neuml njeuml koheuml kur parlamenti kishte miratuar ndash neuml bashkeumlpunim me Keumlshillin e Europeumls ndash njeuml plan veprimi peumlr teuml rishikuar legjislacionin e medias dhe peumlr teuml hartuar njeuml ligj peumlr transmetimet numerike deri neuml fund teuml vitit Pronareumlt dhe drejtoreumlt e medias protestuan faktin qeuml nuk ishin keumlshilluar peumlr njeuml ligj kaq teuml reumlndeumlsisheumlm Peumlr meuml tepeumlr pas disa seancave deumlgjimore me paleumlt

45 Kriteret e KKRT peumlr licensimin numerik46 Faqja e DigitAlb neuml Internet gjendet neuml httpwwwdigitalbtvkompania (pareuml neuml 12 mars 2008)47 Intervisteuml me Altin Petre Menaxher IT i DigitAlb Tiraneuml 16 maj 200648 Faqja neuml Internet e DigitAlb httpwwwdigitalbalkompaniaphp (pareuml neuml 17 mars 2008)49 Minutat e Mbledhjes seuml Komisionit Parlamentar teuml Medias 20 prill 2007 gjendet neumlhttpwwwparlamentaldokumentiaspid=2351ampkujam=Komisioni (pareuml neuml 18 tetor 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

28

e interesuara dhe pas marrjes seuml komenteve dhe sugjerimeve nga Organizata peumlr Sigurim dhe Bashkeumlpunim neuml Europeuml (OSBE) Keumlshilli i Europeumls dhe Komisioni Europian shumica qeveriseumlse e miratoi ligjin pa miratimin e pakiceumls e cila nuk pranoi teuml votonte Debati peumlr amendamentet e ligjit nuk u peumlrqendrua shumeuml neuml qeumlllimin dhe pasojat e tyre gjeuml qeuml ngre pikeumlpyetje se me sa efi kasitet do teuml zbatohet ky ligj

Ligji nuk specifi kon njeuml dateuml peumlr fi kjen e sinjalit analog edhe pse i detyron transmetuesit qeuml programet e tyre teuml gjenden si neuml sinjalin analog ashtu edhe neuml ateuml numerik derisa sinjali numerik teuml arrijeuml neuml meuml shumeuml se 90 peumlrqind teuml zoneumls seuml licensuar Kjo maseuml mund teuml nxiseuml siguruesit e sheumlrbimit dhe operatoreumlt e rrjetit teuml peumlrshpejtojneuml procesin e dixhitalizimit por nga ana tjeteumlr transmetuesit do teuml keneuml kosto meuml teuml larta gjateuml periudheumls seuml transmetimit simultan Peumlr meuml tepeumlr do teuml jeteuml e veumlshtireuml teuml peumlrshpejtohet procesi i dixhitalizimit pa ndihma nga shteti peumlr dekoderat

Qeuml nga miratimi i ligjit KKRT eumlshteuml keumlshilluar me DigitAlb peumlr kriteret e licensimit KKRT eumlshteuml ndihmuar nga OSBE peumlr teuml hartuar Strategjineuml peumlr Kalimin neuml Transmetime Numerike Procesi i licensimit dixhital mbetet i ngrireuml derisa teuml miratohet Strategjia e cila duhet ende teuml peumlrfundohet dhe teuml botohet Ajo duhet teuml marreuml parasysh edhe rolin e DigitAlb

3 RREGULLIMI DHE MENAXHIMI I TRANSMETUESIT TELEVIZIV TEuml SHEumlRBIMIT PUBLIK

31 Legjislacioni dhe politikat peumlr transmetuesin publik

Amendamentet e 2006 peumlr Ligjin e Radios dhe Televizionit i cili rregullon RTSH pateumln pasoja neuml rregullimin e transmetuesit teuml sheumlrbimit publik Megjithateuml masat kryesore peumlr misionin publik teuml stacionit dhe peumlr peumlrmbajtjen janeuml teuml njeumljtat

Legjislacioni i ri peumlr transmetimin dixhital i jep njeuml rol teuml veccedilanteuml RTSH Dy nga shtateuml freku-encat kombeumltare qeuml i janeuml caktuar Shqipeumlriseuml deri neuml 2015 i rezervohen RTSH KKRT i ka rekomanduar RTSH qeuml kanalin e dyteuml ta transmetojeuml drejtpeumlrdrejt neuml meumlnyreuml dixhitale50 Neuml fakt neuml korrik 2007 TVSH peumlrgatiti njeuml plan reforme neuml bashkeumlpunim me Unionin Europian teuml Transferimit (EBU) i cili peumlrqendrohet neuml kalimin neuml dixhitalizim Eumlshteuml ende hereumlt peumlr teuml para-shikuar neumlse kjo strategji do teuml jeteuml e mundur dhe e suksesshme Eumlshteuml e sigurt qeuml do teuml nevojitet mbeumlshtetje teuml bollshme fi nanciare si dhe njeuml zbatim i rrepteuml dhe energjik nga TVSH

32 Struktura qeveriseumlse e transmetuesit publik

Keumlshilli Drejtues mbetet organi meuml i larteuml i RTSH Deri neuml korrik 2006 ai peumlrbeumlhej nga 15 aneumltareuml teuml caktuar nga parlamenti peumlr njeuml periudheuml peseuml-vjeccedilare me mundeumlsineuml peumlr trsquou

50 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 21

S H Q I P Euml R I A

29

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

rizgjedhur pas njeuml periudhe pushimi tre-vjeccedilar Aneumltareumlt duhej teuml zgjidheshin ndeumlr personalitete teuml njohura nga fushat e kultureumls artit kinemaseuml gazetariseuml ligjit ekonomiseuml medias marreumldheumlnieve publike marreumldheumlnieve ndeumlrkombeumltare universiteteve dhe Akademiseuml seuml Shkencave Me keumlteuml formuleuml aneumltareumlt propozoheshin neuml numeumlr teuml barabarteuml nga shumica qeveriseumlse opozita dhe shoqeumlria civile Opozita e ateumlhershme mendonte se kjo formuleuml ceumlnonte pavareumlsineuml e institucionit duke argumentuar se neuml fakt peumlrfaqeumlsuesit e shoqeumlriseuml civile mbeumlshtesnin shumiceumln parlamentare Eumlshteuml e veumlshtireuml teuml vlereumlsohet neumlse kjo ishte e veumlrteteuml Mbeumlshteteumlsit e keumlsaj formule paraqiteumln argumentin se e kundeumlrta ishte e veumlrteteuml kjo ishte e vetmja meumlnyreuml peumlr teuml garantuar elementin e domosdosheumlm teuml shoqeumlriseuml civile neuml aneumltareumlsineuml e institucionit publik

Shumica e tanishme qeveriseumlse paraqiti njeuml ndryshim teuml ligjit neuml shkurt 2006 qeuml kishte peumlr qeumlllim teuml ndryshonte formuleumln dhe peumlrbeumlrjen si teuml KKRT ashtu edhe teuml Keumlshillit Drejtues teuml RTSH neuml meumlnyreuml qeuml organet qeveriseumlse teuml RTSH trsquoi beumlnin balleuml politizimit Ish-Kryetari i Keumlshillit Drejtues Kiccedilo Blushi shpjegoi ldquoNuk jemi ne ata qeuml vendosin por ata kryetareumlt e partive qeuml duan qeuml drejtoreumlt dhe aneumltareumlt e keumlshillit teuml sillen si kukulla pa dinjitet teuml cileumlt kontrollohen me lehteumlsi neumlpeumlrmjet celulareumlverdquo51 Pas njeuml debati teuml zgjatur dhe teuml nxehteuml amendamentet u miratuan neuml korrik 2006 megjitheuml protestat e opoziteumls

Sipas ligjit teuml ndryshuar aneumltareumlt e Keumlshillit Drejtues u reduktuan nga 15 neuml shtateumlLogjika dhe procedura e emeumlrimit janeuml teuml ngjashme me ato peumlr KKRT Shoqatat dhe grupet e meumlposhtme mund teuml propozojneuml teuml pakteumln kateumlr kandidateuml peumlr secilin aneumltar teuml Keumlshillit Drejtues52

Shoqatat e medias elektronike dhe teuml shkruar

Universiteti i Tiraneumls

Shoqatat e inxhinieriseuml elektrike dhe elektronike

Shoqatat e juristeumlve akademikeumlve teuml ligjit si dhe Dhoma Kombeumltare e Avokateumlve

Grupet parlamentare

OJQ qeuml merren me teuml drejtat e njeriut dhe teuml teuml miturve

borde keumlshillimi teuml Qendreumls Kombeumltare teuml Kinematografi seuml dhe Lidhjes seuml

Shkrimtareumlve

Komisioni Parlamentar i Medias ka detyreumln e peumlrzgjedhjes deri neuml dy kandidateuml peumlr secilin post53 Preferohen kandidateumlt me grada shkencore Grada teuml tilla janeuml teuml detyruara peumlr kandidateumlt e propozuar nga universiteti dhe shoqatat e inxhinieriseuml elektrike dhe elektronike54

Neuml meumlnyreuml qeuml teuml garantohet vazhdimeumlsia kryetari dhe tre aneumltareuml zgjidhen peumlr njeuml mandat peseuml-vjeccedilar ndeumlrsa tre teuml tjereumlt zgjidhen peumlr njeuml mandat tre vjet e gjysmeuml55

51 Kiccedilo Blushi ldquoTelevizioni qeuml ka mbetur peng i partiverdquo Standard 17 mars 2006 f 2352 Ligji nr 9531 11 maj 2006 Fletorja Zyrtare 65 2006 Art 2 paragraf 153 Ibid paragraf 254 Ibid paragrafeumlt 3 amp 455 Ibid neni 9

bull

bull

bull

bull

bull

bull

bull

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

30

Sipas ligjit teuml vjeteumlr deputeteumlt ministrat zyrtareumlt e larteuml teuml qeveriseuml aneumltareumlt e kryesive teuml partive politike punonjeumls teuml RTSH ose punonjeumls dhe pronareuml teuml mediave private nuk lejoheshin teuml beumlheshin aneumltareuml teuml Keumlshillit Drejtues Sipas ligjit teuml ri u shtuan edhe kufi zime teuml tjera Tashmeuml nuk lejohen teuml jeneuml aneumltareuml edhe njereumlz qeuml zoteumlrojneuml aksione ose kaneuml lidhje me pronareuml aksionesh neuml kompani qeuml operojneuml neuml transmetimet audiovizuale reklameuml produksion shtyp telekomunikacione si dhe aneumltareuml dheose punonjeumls teuml strukturave qeveriseumlse teuml keumltyre strukturave Persona qeuml janeuml larguar nga sheumlrbimi civil peumlr arsye disiplinore dhe punonjeumls aktualeuml apo qeuml kaneuml punuar neuml RTSH gjateuml tre vjeteumlve teuml fundit nuk mund teuml zgjidhen

Opozita dhe disa veumlzhgues teuml tjereuml paraqiteumln argumentimin se peumlrbeumlrja e re e Keumlshillit Drejtues teuml RTSH nuk ofronte garanci peumlr pavareumlsineuml editoriale ldquoTeuml ashtuquajturit peumlrfaqeumlsues teuml pavarur deri meuml sot kaneuml qeneuml lsquokali i Trojeumlsrsquo seuml politikeumls neuml keumlto institucione Me qeumlllim qeuml teuml shmangim rrezikun qeuml lsquoteuml pavaruritrsquo trsquoi sheumlrbejneuml pushtetit ose partive politike neuml vend teuml publikut nevojitet qeuml edhe [peumlrfaqeumlsimi i ] teuml pavarurve teuml jeteuml gjithashtu [politikisht] i balancuarrdquo56

Keumlshilli Drejtues u zgjodh nga shumica qeveriseumlse neuml korrik 2006 me formuleumln e re Me-gjithateuml pasi opozita nuk pranoi teuml bashkeumlpunonte neuml reformeumln e procedureumls elektorale para zgjedhjeve lokale teuml 2007 dhe atyre presidenciale koalicioni qeveriseumls ra dakord teuml ndryshonte seumlrish peumlrbeumlrjen e Keumlshillit Sipas marreumlveshjes seuml gushtit 2006 midis deputeteumlve teuml shumiceumls dhe teuml opoziteumls peumlrbeumlrja e Keumlshillit Drejtues do teuml rritej nga shtateuml neuml 11 aneumltareuml dhe kateumlr aneumltareumlt e tjereuml do teuml emeumlroheshin nga aneumltareumlt e opoziteumls neuml Komisionin Parlamentar teuml Medias nga radheumlt e shoqeumlriseuml civile57 Megjithateuml Keumlshilli funksionoi veteumlm me shtateuml aneumltareuml deri neuml shtator 2007 pasi Parlamenti nuk arriti teuml zgjidhte aneumltareumlt e tjereuml si neuml KKRT ashtu edhe neuml Keumlshillin Drejtues peumlr shkak teuml krizeumls seuml vazhdueshme presidenciale dhe vazhdimit teuml puneumls peumlr Ligjin peumlr Transmetimet Numerike Seumlrish mosmarreumlveshjet politike dhe prirja peumlr trsquou pozicionuar dhe jo peumlr trsquou bashkuar peumlr teuml mireumln e peumlrbashkeumlt kaneuml penguar funksionimin normal dhe teuml pavarur teuml organit rregullator teuml stacionit

Neuml Raportin Vjetor teuml 2006 Keumlshilli Drejtues theksoi veumlshtireumlsiteuml me teuml cilat peumlrballej dhe lavdeumlroi peumlrparimin e transmetuesit publik neuml aspektin e pavareumlsiseuml editoriale dhe struktureumls programore Peumlrveccedil keumlsaj ndeumlrsa beumlnte thirrje peumlr asistenceuml meuml teuml madhe teuml qeveriseuml ndaj RTSH Parlamenti angazhohej teuml hartonte dhe miratonte planin e ploteuml peumlr reformeuml teuml RTSH deri neuml fund teuml 2007 Neuml gusht 2007 RTSH hartoi njeuml strategji zhvillimi peumlr periudheumln 2008-2010 teuml cileumln ia paraqiti qeveriseuml Duke qeneuml i zeumlneuml me ligje teuml tjera Parlamenti deri tani nuk ka arritur ta diskutojeuml keumlteuml strategji

Drejtori i Peumlrgjithsheumlm vazhdon teuml geumlzojeuml autoritet teuml konsideruesheumlm duke i raportuar Keumlshillit Drejtues por pa qeneuml i detyruar teuml zbatojeuml urdhrat e tij58 Keumlshilli Drejtues ka peumlr detyreuml teuml emeumlrojeuml dhe ka teuml drejteumln teuml shkarkojeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm Keumlshilli qeuml u emeumlrua neuml 2006 pushoi Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml ateumlhersheumlm Artur Zhejin mbi baza

56 A Stefani ldquorsquoTeuml pavaruritrsquo kali i Trojeumls neuml mediardquo Panorama 16 shkurt 2006 f 1757 Marreumlveshja e 30 korrikut 2006 e cituar neuml Denion Ndrenika ldquoArrihet marreumlveshja PDndashPS ploteumlsohen keumlrkesat e opoziteumlsrdquo Shekulli 31 gusht 2006 f 358 OSIShqipeumlria f 214ndash216

S H Q I P Euml R I A

31

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

keqadministrimi dhe mungeseuml reforme duke pretenduar se vareumlsia politike ishte ende e ndjeshme Neuml njeuml leteumlr publike Mero Baze aneumltar i Keumlshillit Drejtues shkruante se ldquome veteumldijen e ploteuml teuml drejtoreumlve teuml saj RTSH e ka shmangur debatin publik peumlr vite dhe eumlshteuml kthyer neuml njeuml stacion thuajse banal i cili i ka sheumlrbyer veteumlm interesave teuml ngushta teuml drejtoreumlve teuml vet dhe teuml lidhjeve teuml tyre politikerdquo59

Zheji e kundeumlrshtoi kritikeumln dhe tha se shkarkimi i tij ishte kundeumlr parimeve demokratike ldquoEumlshteuml e pamundur teuml niseumlsh reformeumln e RTSH duke shkelur njeuml nga parimet e demokraciseuml seuml medias siccedil eumlshteuml mandati i Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlmrdquo Ai shtoi se shkarkimi i tij ishte njeuml vendim i nxituar i bazuar meuml tepeumlr neuml lidhjet politike sesa neuml arsye pragmatike60 Drejtori i Peumlrgjithsheumlm i tanisheumlm Petrit Beci u zgjodh neuml 10 neumlntor 2006 Beci meuml pareuml ka qeneuml Zeumlvendeumls Drejtor i transmetuesit publik dhe ka njeuml peumlrvojeuml teuml gjereuml si menaxher i njeumlrit prej televizioneve private kombeumltare

Shtresa e treteuml e pushtetit neuml transmetuesin publik eumlshteuml Keumlshilli i Menaxhimit i cili sheumlrben si organ keumlshillimor peumlr Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm duke keumlshilluar Drejtorin peumlr njeuml seumlreuml ccedileumlshtjesh teuml reumlndeumlsishme fi nanciare apo neuml lidhje me pronat Pa pasur asnjeuml rol neuml programacion dheumlnia e peumllqimit teuml Keumlshillit teuml Menaxhimit eumlshteuml i detyruesheumlm neuml disa vendime si transaksionet e pronave kontratat e puneumlsimit dhe bisedime dhe marreumlveshje teuml tjera me stafi n dhe sindikatat

Struktura qeveriseumlse ka peumlr qeumlllim teuml garantojeuml puneumln e balancuar dhe teuml paanshme teuml RTSH si dhe legjitimitetin e tij si institucion publik Fatkeqeumlsisht kjo nuk eumlshteuml arritur Neuml fakt shumeuml veumlzhgues peumlrfshireuml aneumltareuml teuml strukturave qeveriseumlse teuml RTSH ankohen qeuml meumlnyra se si eumlshteuml ndeumlrtuar sistemi eumlshteuml burimi kryesor i problemit Aneumltareumlt e Keumlshillit Drejtues thoneuml se fuqiteuml e tyre peumlrballeuml Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlm janeuml mjaft teuml kufi zuara Disa aneumltareuml thoneuml se vendimet kryesore merren nga Drejtori i Peumlrgjithsheumlm ndeumlrsa roli i tyre neuml vendimmarrje eumlshteuml i pareumlndeumlsisheumlm Peumlr shembull ish-kryetari i Keumlshillit Drejtues Kiccedilo Blushi pretendonte se ldquopeumlr dy vjet Keumlshilli [Drejtues] nuk kishte miratuar struktura programore teuml peumlrshtatshme peumlr shkak teuml neumlnshtrimit politik teuml Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlm i cili emeumlrohet nga ne por nuk zgjidhet nga nerdquo61

33 Financimi i transmetuesit publik

Pagesa e takseumls vjetore peumlr RTSH eumlshteuml ALL 500 (euro41) peumlr familje Kjo takseuml mendohet teuml peumlrbeumljeuml njeuml nga burimet kryesore teuml teuml ardhurave peumlr transmetuesin e sheumlrbimit publik Deri neuml 2006 buxheti i RTSH nuk e detajonte shumeumln totale teuml mbledhur nga taksa e aparatit

Raporti i stacionit peumlr 2006 tregonte njeuml rritje prej 362 peumlrqind neuml teuml ardhurat e takseumls nga aparati nga ALL 19 milion (euro155000) teuml planifi kuara neuml ALL 687 milion (euro563000) teuml realizuara62 Megjitheuml keumlteuml rritje spektakolare llogaritjet deumlshmojneuml se teuml ardhurat peumlrfaqeumlsojneuml takseumln e aparatit teuml paguar nga afeumlrsisht 8600 familje shifeumlr mjaft e uleumlt neuml njeuml vend me

59 Mero Baze ldquoPeumlrse ndryshimi neuml RTSH duhet teuml niseuml nga Drejtori i Peumlrgjithsheumlmrdquo Shqip 26 tetor 2006 f 1160 Artur Zheji ldquoStili vrastar i njeuml shkarkimirdquo Shqip 28 tetor 2006 f 761 Kiccedilo Blushi ldquoTelevizioni qeuml ka mbetur peng i partiverdquo Standard 17 mars 2006 f 2362 RTSH Raporti Vjetor peumlr Veprimtarineuml e RTSH 2006 Keumlshilli Drejtues i RTSH 2007 f 15 (meuml tej Raporti Vjetor i RTSH 2006)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

32

tre milion banoreuml dhe me meuml shumeuml se 500000 shteumlpi me televizor63 Neuml keumlteuml meumlnyreuml njeuml mbledhje meuml efi kase e takseumls seuml aparatit eumlshteuml mjaft e nevojshme pasi kjo mund teuml jeteuml thelbeumlsore neuml arritjen e pavareumlsiseuml seuml TVSH nga buxheti i shtetit

Taksa peumlr aparatin mblidhet neuml janar seuml bashku me fatureumln e energjiseuml elektrike Deri neuml 2006 Korporata Elektro-energjitike Shqiptare (KESH) ia kalonte parateuml e mbledhura nga taksa e aparatit buxhetit teuml shtetit dhe ateumlhereuml Ministria e Financeumls i kalonte fondet neuml RTSH pa beumlreuml teuml ditur sa ishte mbledhur nga KESH Neuml 2006 RTSH fi rmosi njeuml marreumlveshje me KESH dhe Drejtorineuml e Taksave e cila siguronte pageseumln e drejtpeumlrdrejteuml teuml takseumls seuml aparatit te RTSH Megjithateuml peumlr shkak teuml veumlshtireumlsive teuml fundit ekonomike nuk pritet qeuml KESH ta peumlrmireumlsojeuml vjeljen e takseumls seuml aparatit neuml teuml ardhmen e afeumlrt64

Teuml ardhurat e fi tuara nga veteuml stacioni janeuml rritur neuml vitet e fundit duke arritur deri neuml 65 peumlrqind teuml buxhetit total teuml RTSH neuml 200665 Megjithateuml RTSH eumlshteuml ende e ngadalteuml neuml teumlrheqjen e teuml ardhurave teuml reumlndeumlsishme nga reklama Stacioni arriti teuml vilte veteumlm 44 peumlrqind teuml teuml ar-dhurave teuml planifi kuara nga reklama neuml 2006 Ndoshta kjo kishe teuml beumlnte edhe me konkurrenceumln nga stacione private meuml teuml fuqishme Peumlrveccedil keumlsaj edhe fi nancimi nga buxheti i shtetit u ul Neuml 2006 TVSH mori ALL 300 milion (euro246 milion) nga buxheti i shtetit qeuml peumlrbeumln pothuajse gjysmeumln e shumave teuml marra neuml vitet e kaluara66 Financimi nga buxheti i shtetit u rrit neuml meumlnyreuml modeste seumlrish Neuml 2007 ndihma e buxhetit teuml shtetit peumlr RTSH ishte ALL 312 milion (euro252 milion)67 Neuml 2008 shteti i dha ALL 438 milioneuml (euro365 milion) RTSH-seuml68

Njeuml burim i reumlndeumlsisheumlm teuml ardhurash eumlshteuml dheumlnia me qera e antenave teuml transmetimit teuml cilat janeuml monopol ligjor i stacionit Megjithateuml neuml teuml kaluareumln vjelja e keumltyre pagesave ka qeneuml problematike Borxhi i grumbulluar nga ata qeuml peumlrdorin antenat arriti ALL 1941 milion (euro159 milion) neuml fund teuml 200669 Edhe pse ligji e lejon RTSH teuml preseuml sinjalin e antenave peumlr ato kompani qeuml nuk kaneuml beumlreuml pagesat pas paralajmeumlrimeve transmetuesi publik nuk e ka ndjekur kurreuml keumlteuml praktikeuml pasi kjo do teuml niste njeuml seumlreuml veprimesh teuml zgjatura ligjore70 Neuml keumlteuml meumlnyreuml borxhet janeuml grumbulluar duke krijuar njeuml seumlreuml precedenteumlsh ku operatoreumlt peumlrdorin sheumlrbimet e RTSH falas RTSH tashmeuml ka ndeumlrmarreuml nisma ligjore kundeumlr debitoreumlve kryesoreuml71

63 Burimi INSTAT dhe EBU teuml cituara neuml OSIShqipeumlria f 13464 Intervisteuml me Diana Kalaja Zeumlvendeumls Drejtore e Peumlrgjithshme e RTSH Tiraneuml 21 janar 200865 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 1566 OSI Shqipeumlria f 208ndash21267 Ligji nr 9645 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2007rdquo i 27 neumlntor 2006 gjendet neuml httpwwwqpzgovalbotimefl etore_zyrtare2006PDF-2006135-2006pdf (pareuml neuml 15 korrik 2007)68 Ligji nr 9836 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2008rdquo i 26 neumlntor 2007 gjendet neuml httpwwwminfi ngovaldownloadsl-9836doc (pareuml neuml 25 janar 2008)69 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f1670 Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007 gjendet neuml httpwwwklshorgaldoc20070507132319_v_departamenti_i_kontrollit_te_institucioneve_fi nanciare_ndeumlrmarrjeve_dhe_shoqeumlrive_publike_nr1-2007pdf (pareuml neuml 10 korrik 2007)71 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 16

S H Q I P Euml R I A

33

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

34 Standartet editoriale

Ashtu si mediat e tjera RTSH nuk ka njeuml kod teuml brendsheumlm etike dhe as ndonjeuml organ qeuml teuml mbikqyreuml sjelljen sipas standarteve Neuml shtator 2006 shoqatat e gazetareumlve miratuan njeuml kod etike peumlr teuml gjitha mediat neuml Shqipeumlri Procesi u lanccedilua nga njeuml OJQ peumlr mediat e bazuar neuml Tiraneuml Instituti Shqiptar i Medias dhe peumlrfshiu debate me gazetareuml redaktoreuml pronareuml teuml medias menaxhereuml dhe teuml tjereuml72 Megjithateuml kodi nuk eumlshteuml miratuar ldquozyrtarishtrdquo nga ndonjeuml media dhe nuk ka mekanizeumlm peumlr zbatimin e tij Neuml keumlteuml meumlnyreuml respektimi i tij mbetet neuml deumlshireumln e gazetareumlve (Shih gjithashtu seksionin 44)

Gazetareumlt e TVSH nuk geumlzojneuml ndonjeuml mbrojtje meuml teuml madhe neuml puneumln e tyre sesa kolegeumlt e tyre neuml televizione private Mungesa e kontratave teuml puneumls seuml bashku me rrogat relativisht teuml uleumlta nuk peumlrbeumljneuml nxitje qeuml ata teuml zhvillojneuml pavareumlsineuml editoriale apo teuml prodhojneuml programe cileumlsore Stacioni ka peumlrdorur kontrata teuml posaccedilme pune dhe metoda pagese arbitrare Ish-Drejtori i Peumlrgjithsheumlm Artur Zheji pretendoi se keumlto kontrata ishin peumlrdorur peumlr teuml motivuar gazetareumlt dhe peumlr teuml peumlrmireumlsuar profesionalizmin pasi stacioni po i paguante gazetareumlt sipas sasiseuml dhe cileumlsiseuml seuml puneumls Por Kontrolli i Larteuml i Shtetit (KLSH) arriti neuml peumlrfundimin se keumlto kontrata nuk ishin teuml ligjshme dhe i keumlrkoi RTSH teuml ndreqte gjendjen deri neuml kontrollin e ardhsheumlm73 Sindikatat e RTSH vazhdimisht kaneuml aluduar se keumlto kontrata refl ektonin preferencat personale teuml Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlm dhe jo motivim profesional74

Ndryshe nga disa stacione televizive private qeuml duket se kaneuml arritur njeuml shkalleuml meuml teuml larteuml pavareumlsie politike TVSH ende peumlrballet me ndeumlrhyrje politike Ashtu siccedil e thoteuml ish-kryetari i Keumlshillit Drejtues Kiccedilo Blushi

Neuml vend qeuml trsquoi hiqnin duart nga ky institucion dhe ta ndihmonin pavareumlsineuml qeuml i garanton ligji neumlpeumlrmjet deklaratave teuml tyre etiketimit presionit dhe urdhrave qeuml vijneuml nga celulareumlt teuml dyja partiteuml politike dhe lidereumlt e tyre e kaneuml detyruar ekranin publik teuml kthehet nga blu neuml rozeuml dhe e anasjellta sipas shijeve teuml kryetareumlve teuml dy partive kryesore teuml cileumlt e masin lsquocileumlsineumlrsquo dhe pavareumlsineuml e RTSH nga koheumlzgjatja e shfaqjeve teuml tyre neuml stacion75

Ndeumlrhyrja politike eumlshteuml veccedilaneumlrisht e dukshme pas ndeumlrrimeve teuml qeveriseuml Pas zgjedhjeve teuml 2005 koalicioni i partive teuml djathta i udheumlhequr nga Partia Demokratike qeuml mori pushtetin pas teteuml vitesh neuml opoziteuml e ndeumlrroi Keumlshillin Drejtues drejtimin dhe njeuml pjeseuml teuml stafit teuml TVSH Meuml shumeuml se 80 punonjeumls teuml TVSH u pushuan nga puna peumlrfshireuml keumltu 10 gazetareuml qeuml njiheshin si me prirje teuml majta Stacioni mori neuml puneuml njereumlz teuml njohur jo aq peumlr standartet e tyre profesionale sesa peumlr afeumlrsineuml me partineuml neuml pushtet dhe qeverineuml76

72 Autorja e keumltij raporti punon neuml Institutin Shqiptar teuml Medias73 Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007 gjendet neumlhttpwwwklshorgaldoc20070507132319_v_departamenti_i_kontrollit_te_institucioneve_fi nanciare_ndeumlrmarrjeve_dhe_shoqeumlrive_publike_nr1-2007pdf (pareuml neuml 10 korrik 2007)74 Leteumlr e punonjeumlsve teuml RTSH ldquoRTSH ka nevojeuml peumlr ndryshime urgjenterdquo Tema 17 shkurt 2006 f 1175 Kico Blushi ldquoTelevizioni qeuml ka mbetur peng i partiverdquo Standard 17 mars 2006 f 23 76 IREX ldquoShqipeumlriardquo neuml Media Sustainability Index 2006 f 5 gjendet neumlhttpwwwirexorgprogramsMSI_EUR2005MSI05-Albaniapdf (pareuml neuml 20 qershor 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

34

4 TRANSMETUESIT PRIVATEuml

41 Rregullimi dhe menaxhimi

Sektori privat i transmetimit neuml Shqipeumlri eumlshteuml i gjereuml dhe peumlrfshin tre stacione kombeumltare televizive 68 stacione televizive lokale dy satelitore dhe 44 operatoreuml televiziveuml kablloreuml

Megjithateuml mungesa e studimeve profesionale dhe informacionit nga veteuml transmetuesit e veumlshtireumlson krijimin e njeuml pamjeje teuml detajuar peumlr sektorin Burimet e fi nancimit teuml njeuml tregu kaq teuml vogeumll por teuml mbipopulluar mbeten njeuml mister dhe ccedilojneuml neuml pyetje serioze peumlr lidhjen midis burimeve teuml kapitalit teuml stacionit nga njeumlra aneuml dhe neumlpeumlrmjet peumlrmbajtjes dhe pavareumlsiseuml editoriale nga ana tjeteumlr

42 Proneumlsia e televizioneve dhe proneumlsia e ndeumlrthurur

Edhe pse proneumlsia e huaj nuk eumlshteuml e kufi zuar prania e investuesve teuml huaj ka ardhur neuml ulje Tregu i medias vazhdon teuml mbetet joteumlrheqeumls peumlr investuesit e huaj pasi operon neuml njeuml ekonomi teuml vogeumll me infrastruktureuml teuml varfeumlr apo qeuml mungon krejt si dhe leuml vend peumlr konkurrenceuml teuml pandershme Julien Roche njeuml biznesmen francez qeuml jeton neuml Shqipeumlri shiti 33peumlrqind teuml aksioneve teuml tij neuml stacionin televiziv kombeumltar TV Klan ortakeumlve teuml tij shqiptareuml neuml 200577 Neuml janar 2008 grupi gjerman mediatik Westdeutsche Allgemeine Zeitung (WAZ) shprehu interesin peumlr teuml investuar neuml median shqiptare por peumlr momentin ata po studiojneuml ende tregun78

Veteumlm Ligji peumlr Transmetimet Numerike peumlrmban masa peumlr teuml kufi zimin e peumlrqendrimit teuml proneumlsiseuml me qeumlllim qeuml teuml arrihet pluralizmi i medias79 Njeuml njeumlsi nuk mund teuml zoteumlrojeuml meuml shumeuml se njeuml licenseuml peumlr njeuml rrjet tokeumlsor dixhital Gjithashtu ligji ndalon njeumlsiteuml me interesa ekonomike apo pozicion neuml vendimmarrje neuml njeuml kompani qeuml ka licenseuml peumlr transmetim dixhital tokeumlsor teuml keneuml interesa ekonomike apo pozita vendimmarrje neuml njeuml zoteumlrues tjeteumlr license transmetimi dixhitale tokeumlsore

Megjithateuml njeuml operator rrjeti mund teuml peumlrfi tojeuml licenseuml transmetimi peumlr njeuml program televiziv dhe e kundeumlrta Asnjeuml operator nuk mund teuml peumlrfi tojeuml meuml shumeuml se 30 peumlrqind teuml teuml ardhurave kombeumltare nga reklamat televizive Neuml peumlrgjitheumlsi masat ligjore peumlr proneumlsineuml nga ligji i transmetimeve janeuml teuml vlefshme edhe peumlr transmetuesit dixhitaleuml

43 Tregu i reklamave

Mungesa e transparenceumls seuml proneumlsiseuml seuml medias dhe teuml fi nancimit teuml saj mbeten ende probleme teuml pazgjidhura dhe polemizuese Burimet e fi nancimit teuml medias mbeten teuml panjohura peumlr shkak teuml mungeseumls seuml studimeve neuml keumlteuml fusheuml dhe peumlr shkak teuml refuzimit teuml transmetuesve peumlr teuml

77 KKRT Departamenti Juridik dhe i Licensave 13 korrik 200778 Aida Cama ldquoKoncerni gjerman i mediave WAZ do teuml hyjeuml neuml tregun shqiptarrdquo neuml Tema 16 janar 2008 f 279 Ibid Art 13

S H Q I P Euml R I A

35

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

dheumlneuml keumlteuml informacion Burimi i veteumlm zyrtar peumlr keumlteuml treg vazhdon teuml jeteuml deklarimi i bilancit vjetor qeuml operatoreumlt doreumlzojneuml te KKRT Megjithateuml veteumlm njeuml numeumlr i vogeumll transmetuesish e beumljneuml keumlteuml Neuml 2006 veteumlm 39 transmetues nga meuml shumeuml se 100 e doreumlzuan bilancin vjetor Jashteuml Tiraneumls veteumlm 30 peumlrqind teuml operatoreumlve i doreumlzuan bilancet vjetore Edhe dy stacionet televizive private kombeumltare TV Klan dhe TV Arbeumlria nuk i doreumlzuan ato80

Neuml peumlrgjitheumlsi operatoreumlt televiziveuml vazhdojneuml teuml peumlsojneuml humbje Veteumlm pak prej tyre raportojneuml fi tim Peumlr shembull pas njeuml humbjeje prej ALL 33 milioneumlsh (euro270000) neuml 2003 Top Channel TV pati njeuml fi tim prej ALL 45 milioneumlsh (euro37000) dhe ALL 28 milioneumlsh (euro230000) neuml 2004 dhe 2005 respektivisht81 Po keumlshtu pas dy vitesh humbjeje TV Vizion+ pati njeuml fi tim prej ALL 7 milioneumlsh (euro57000) neuml 200582 Megjithateuml KKRT deklaroi se analiza e deklarimeve fi nanciare gjateuml tre viteve teuml fundit deumlshmonte peumlr mospeumlrputhje teuml reumlndeumlsishme gjeuml qeuml e beumlnte rregullatorin teuml dyshonte se disa stacione i falsifi konin shifrat dhe raportet e tyre83

Ccedileumlshtja e transparenceumls seuml kapitalit neuml media u beuml akoma meuml e diskutueshme kur Kryeministri Sali Berisha deklaroi neuml 28 mars 2007 qeuml media neuml Shqipeumlri eumlshteuml e lidhur me grupe mafi oze teuml cilat e peumlrdorin median si njeuml vegeumll peumlr teuml demonizuar pjeseumltareumlt dhe veprimet e qeveriseuml sidomos neuml betejeumln e saj kundeumlr korrupsionit84 Pas keumlsaj deklarate pronareumlt dhe drejtuesit e medias keumlrkuan fakte dhe emra specifi keuml nga Berisha dhe i keumlrkuan teuml doreumlzonte neuml autoritetet e prokuroriseuml teuml gjitheuml informacionin e nevojsheumlm peumlr teuml ngritur padi

Qeveria reagoi duke i peumlrjashtuar pronareumlt e medias nga pjeseumlmarrja neuml tendereumlt publikeuml KKRT ka dheumlneuml teuml kuptojeuml vitet e fundit qeuml gjysma e teuml ardhurave teuml fi tuara nga operatoreumlt mediatikeuml vijneuml nga ldquoburime teuml tjerardquo duke iu referuar bizneseve teuml tjera qeuml drejtohen nga shumica e pronareumlve teuml medias peumlrfshireuml keumltu ndeumlrtimin i cili eumlshteuml biznesi meuml fi timprureumls neuml Shqipeumlri peumlr momentin ose import-eksportin reklameumln apo sheumlrbimet e Internetit85 Qeveria e tanishme meuml tej propozoi qeuml personave apo kompanive qeuml kishin aksione si neuml kompani mediatike ashtu dhe neuml njeuml kompani tjeteumlr trsquou ndalohej pjeseumlmarrja neuml tendera publikeuml Sipas ligjit neuml fuqi aksionereumlt neuml njeuml stacion radiofonik apo televiziveuml nuk mund teuml marrin pjeseuml neuml meumlnyreuml teuml drejtpeumlrdrejteuml apo teuml teumlrthorteuml neuml tendera publikeuml apo neuml privatizimin e proneumls shteteumlrore86

Gjithashtu neuml 2006 qeveria vendosi teuml mos jepte meuml reklama shteteumlrore dhe njoftime shteteumlrore peumlr median dhe trsquoi botonte keumlto neuml Buletinin e Njoftimeve Zyrtare87 Shpeumlrndarja e reklameumls shteteumlrore nuk ka qeneuml kurreuml transparente Peumlrkundrazi pa masa ligjore teuml

80 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 6281 Ibid f 6382 Ibid83 Ibid84 Newsletter e Institutit Shqiptar teuml Medias gjendet neuml httpwwwinstitutemediaorgpagesnews-2007html57 (pareuml neuml 17 qershor 2007)85 OSIAlbania pp 225ndash22886 Ligji i Radios dhe Televizionit paragrafi 787 Vendimi peumlr Botimin e Njoftimeve Zyrtare 29 mars 2006 gjendet neuml httpwwwkeshilliministravealshqipqeveriavendimetbuletini20i20njoftimeveasp (pareuml neuml 29 korrik 2007) (meuml tej Vendimi i Keumlshillit teuml Ministrave peumlr Buletinin)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

36

detajuara peumlr shpeumlrndarjen e reklameumls shteteumlrore qeveria shkeumlmbente reklameumln me pasqyrim teuml favorsheumlm88 Nuk ka teuml dheumlna teuml sakta peumlr shpenzimet e peumlrgjithshme teuml kompanive apo organeve shteteumlrore peumlr reklameumln Burimi i veteumlm publik peumlr njeuml informacion teuml tilleuml ishte njeuml studim eksperimental i kryer nga rregullatori Studimi tregoi se kompania shteteumlrore e energjiseuml KESH kishte shpenzuar US$560000 peumlr reklameumln neuml 2004 e cila ishte njeuml shumeuml tre hereuml meuml e madhe se ajo e shpenzuar para tre vjeteumlsh I njeumljti studim tregoi se Albtelekom kompania shteteumlrore e telefoniseuml fi kse kishte shpenzuar euro320000 peumlr reklameumln neuml 200489 Keumlto ishin teuml vetmet kompani teuml meumldha qeuml beumljneuml reklameuml qeuml dhaneuml informacion peumlr shpenzimet e tyre

Vendimi i qeveriseuml peumlr teuml kaluar reklameumln shteteumlrore neuml buletinin zyrtar ishte njeuml hap i reumlndeumlsisheumlm peumlr teuml zvogeumlluar vareumlsineuml e medias nga shteti ldquoKy eumlshteuml njeuml akt i reumlndeumlsisheumlm dhe pozitiv qofteuml edhe neuml aspektin moral edhe pse ekzistojneuml kontradikta dhe akti nuk zgjidh peumlrfundimisht problemin e tjeteumlrsimit teuml medias soneuml [nga publiku]rdquo90 Dallimi peumlr shembull midis reklameumls shteteumlrore dhe njoftimeve shteteumlrore nuk eumlshteuml teumlreumlsisht i qarteuml dhe krijon hapeumlsireuml peumlr interpretim Sipas vendimit teuml qeveriseuml reklamat peumlr kompaniteuml shteteumlrore dhe organizatat jofi timprureumlse teuml krijuara dhe teuml mbeumlshtetura nga shteti nuk klasifi kohen si njo-ftime publike91 Kjo mund teuml leumlreuml hapeumlsireuml qeuml njeumlsiteuml shteteumlrore teuml vazhdojneuml teuml ccedilojneuml reklamat e tyre neuml media Pa transparenceuml eumlshteuml e veumlshtireuml teuml vlereumlsohet ndikimi i vendimit teuml qeveriseuml neuml sektorin e televizionit

Njeuml editorialist i mireumlnjohur shqiptar shkroi se ldquoshumica e gazetave teuml peumlrditshme neuml vend janeuml neuml koma ndeumlrsa audienca e stacioneve televizive eumlshteuml polarizuar duke i nxjerreuml jashteuml tregu shumiceumln e stacioneve periferikerdquo92 Teuml gjitha teuml dheumlnat peumlr tregun e reklameumls janeuml spekulim i pasteumlr Peumlrpjekja e veteumlm e vlefshme neuml keumlteuml drejtim u beuml nga KKRT e cila monitoroi reklameumln neuml dhjeteuml stacione televizive neuml prill dhe maj 2005 Sipas keumltij monitorimi sasia e reklameumls dhe teleshitjeve peumlrbeumlnte rreth 10 peumlrqind teuml gjitheuml koheumls seuml transmetimit93 Ligji i detyron stacionet televizive teuml mos rezervojneuml meuml shumeuml se 15 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit teuml tyre ditor ose meuml shumeuml se 12 minuta neuml oreuml peumlr reklameumln Ky rregull neuml peumlrgjitheumlsi u respektua nga operatoreumlt televiziveuml Peumlrjashtim peumlrbeumlnte TV Klan i cili transmetoi reklama gjateuml 22 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit94

Studimi tregonte se vlera e peumlrafeumlrt e tregut shqiptar teuml reklameumls televizive shkonte rreth 21 milioneuml95 Duke e krahasuar keumlteuml vlereumlsim me deklarimet fi nanciare vjetore teuml doreumlzuara

nga stacionet televizive monitorimi arriti neuml peumlrfundimin se operatoreumlt televiziveuml raportonin

88 OSIShqipeumlria f 225ndash22889 KKRT Vlereumlsim i Teuml Ardhurave nga Reklama nga Monitorimi prillndashmaj 2005 f 5 (meuml tej Studimi i KKRT peumlr Reklamat)90 ldquoPeumlrpjekjardquo Intervisteuml me Fatos Lubonjeumln Standard 27 maj 2006 f 35 91 Vendimi i Keumlshillit teuml Ministrave peumlr Buletinin92 Mero Baze ldquoPeumlrpjekja e lsquoregjimit mediatikrsquo drejt konkurrenceumlsrdquo Tema f 1 23 prill 200693 Studimi i KKRT peumlr Reklamat f 294 Studimi i KKRT peumlr Reklamat f 395 Ibid f 5

S H Q I P Euml R I A

37

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

veteumlm midis 17 dhe 22 peumlrqind teuml teuml ardhurave nga reklama96 Ky peumlrfundim hodhi dyshime peumlr evazion fi skal97 Autoreumlt e keumltij studimi paralajmeumlruan se duke pasur parasysh mungeseumln e tyre teuml peumlrvojeumls neuml vlereumlsimin e tregut teuml reklameumls shifrat e tyre duheshin marreuml me rezerveuml98

Por policia tatimore e mori studimin seriozisht dhe vendosi njeuml gjobeuml prej euro12 milioneumlsh Top Channel TV neuml korrik 2007 Monitorimi i KKRT u peumlrdor si bazeuml peumlr teuml llogaritur evazionin fi skal peumlr reklamat peumlr vitet 2002ndash2005 Duke u nisur nga ky studim u supozua se Top Channel TV kishte raportuar veteumlm 23 peumlrqind teuml teuml ardhurave teuml tij neuml ato vite99

Kjo gjobeuml u vendos pas kontrolleve teuml peumlrseumlritura teuml policiseuml tatimore ndaj Top Channel TV gjateuml 2007 kur stacioni mori njeuml qeumlndrim mjaft kritik ndaj qeveriseuml Pronari tha se ai e kishte pritur teuml vendosej njeuml gjobeuml por niveli i gjobeumls ishte krejteumlsisht i paarsyesheumlm dhe kishte peumlr qeumlllim teuml heshte njeuml zeuml kritik100 Leumlvizja e policiseuml tatimore shtyu komunitetin e medias teuml dilte me njeuml deklarateuml teuml peumlrbashkeumlt neuml mbeumlshtetje teuml Top Channel TV101 Komisioni Parlamentar i Medias dhe Prokuroria e Peumlrgjithshme gjithashtu niseumln njeuml hetim Pas keumltij presioni u duk se qeveria do e merrte seumlrish neumln shqyrtim gjobeumln Stacioni ende nuk e ka paguar gjobeumln dhe po negocion me autoritetet Top Channel TV eumlshteuml njeuml shembull i qarteuml se si mund teuml abuzohen apo keqpeumlrdoren mungesa e teuml dheumlnave dhe monitorimeve dhe studimeve sistematike peumlr tregun e reklameumls seuml bashku me mungeseumln e transparenceumls nga ana e kompanive qeuml beumljneuml reklameuml medias dhe qeveriseuml

44 Standartet dhe pavareumlsia editoriale

Neuml 2005 Instituti Shqiptar i Medias nisi njeuml rishikim teuml Kodit teuml Etikeumls peumlr gazetareumlt i cili ishte hartuar neuml 1996 Instituti e ndeumlrmori keumlteuml puneuml si njeuml reagim ndaj zbatimit joefi kas teuml Kodit dhe i nisur nga nevoja peumlr ta peumlrshtatur Kodin me ndryshimet qeuml kaneuml ndikuar te media neuml dekadeumln e kaluar Njeuml arsye tjeteumlr ishte qeumlllimi i Institutit peumlr teuml fi lluar njeuml sistem efi kas veteuml-rregullimi neuml media Amendamentet ligjore qeuml kaneuml peumlr qeumlllim teuml dekriminalizojneuml shpifjen dhe fyerjen po diskutohen neuml Parlament dhe ka teuml ngjareuml teuml miratohen neuml teuml ardhmen e afeumlrt

Neuml procesin e rishikimit instituti u peumlrpoq teuml peumlrfshijeuml teuml teumlreuml paleumlt kryesore teuml interesuara peumlrfshireuml pronareumlt drejtuesit kryeredaktoreumlt gazetareumlt aktivisteumlt e shoqeumlriseuml civile deputeteumlt juristeumlt e medias etj Instituti e kompletoi Kodin e ri teuml Etikeumls dhe njeuml statut teuml njeuml organi veteuml-rregullues

96 Ibid f 697 Ibid f 798 Metodologjia e studimit bazohej neuml njeuml formuleuml sipas seuml cileumls vlera e teuml ardhurave nga reklama llogaritej duke shumeumlzuar koheumln e reklameumls me tarifat fi kse qeuml raportoheshin nga stacionet televizive Ajo nuk merrte parasysh dhe nuk mund teuml llogariste zbritjet dhe negociatat peumlr klienteumlt apo koheumlzgjatjen e kontrateumls seuml njeuml stacioni televiziv me njeuml klient (f 1)99 Njoftim peumlr Shtyp i Policiseuml Tatimore gjendet neuml httpwwwtatimegovalfq=infoampmetod=shfaqartampartID=362 (pareuml neuml 25 korrik 2007)100 Dritan Hoxha Koment neuml Tryezeumln e Rrumbullakeumlt teuml Top Channel TV Tiraneuml 14 korrik 2007101Deklarata gjendet neuml httpwwwinstitutemediaorgdocumentaPRESS_DECLARATION_dt[1]13_korrikdoc (pareuml neuml 20 korrik 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

38

Neuml peumlrgjitheumlsi gazetareumlt pronareumlt dhe menaxhereumlt raneuml dakord neuml parim peumlr nevojeumln peumlr teuml veteumlrregulluar keumlteuml sektor Mbetet peumlr trsquou pareuml neumlse ata do teuml bashkohen peumlr ta realizuar keumlteuml gjeuml

Me peumlrjashtim teuml rregullave teuml peumlrgjithshme editoriale teuml vendosura nga kryeredaktoreumlt Nuk ka kode teuml brendshme etike neuml stacionet televizive102 KKRT vazhdimisht ka theksuar neuml raportet e saj se mediat duhet teuml keneuml kodin e vet teuml etikeumls103 Peumlrveccedil keumlsaj gazetaria cileumlsore eumlshteuml veumlshtireuml teuml arrihet neuml rrethana kur veteuml gazetareumlt shpesh privohen nga teuml drejtat e tyre Shumica deumlrrmuese e gazetareumlve punojneuml pa kontrata peumlr shkak teuml zbatimit teuml dobeumlt teuml Kodit teuml Puneumls dhe mungeseumls seuml mbikqyrjes seuml rregullt teuml zbatimit teuml tij Njeuml hap pozitiv neuml keumlteuml aspekt ishte krijimi neuml 2005 i sindikateumls seuml gazetareumlve me mbeumlshtetjen e IREX Unioni ka krijuar degeuml neuml qytetet kryesore dhe ka negociuar kushte meuml teuml mira pune peumlr gazetareumlt me Ministrineuml e Puneumls Dy paleumlt fi rmoseumln njeuml memorandum qeuml do teuml krijonte mundeumlsineuml e krijimit teuml njeuml marreumlveshjeje kolektive neuml keumlteuml sektor

Megjithateuml si unioni ashtu edhe komuniteti i medias janeuml teuml ndeumlrgjegjsheumlm qeuml ky proces do teuml zgjaseuml njeumlfareuml kohe peumlr shkak teuml peumlrhapjes seuml problemit Neuml 2005 rreth 95 peumlrqind e gazetareumlve neuml Shqipeumlri punonin pa kontrata apo sigurime shoqeumlrore104 Shoqatat e tjera teuml gazetareumlve nuk kaneuml dheumlneuml ndonjeuml ndihmeuml neuml keumlteuml fushateuml dhe duket se ekzistojneuml veteumlm neuml leteumlr Kryetari i njeumlreumls prej keumltyre organizatave tha

Edhe pse kemi 15 vjet liri shtypi neuml Shqipeumlri ka veteumlm pak raste kur kolegeumlt e njeuml media ngreneuml zeumlrin apo protestojneuml kundeumlr fatit teuml kolegeumlve teuml tjereuml teuml cileumlt pushohen censurohen apo keumlrceumlnohen pa teuml drejteuml Kjo eumlshteuml njeuml temeuml veteumlm peumlr kafeneteuml ku mblidhen gazetareumlt dhe nuk hapet kurreuml neuml publik duke krijuar njeuml gjendje ku askush nuk fl et peumlr njeuml dukuri qeuml i prek teuml gjitheuml105

Kjo gjendje i leuml gazetareumlt teuml pambrojtur kundrejt deumlshirave dhe tekave teuml pronareumlve ldquoAta janeuml krejteumlsisht teuml pambrojtur kur peumlrballen me vendimet arbitrare teuml pronareumlve teuml cileumlt mund ta pushojneuml stafi n nga puna pa asnjeuml arsyerdquo106 Kjo situateuml nuk ka ndryshuar neuml dy vitet e fundit dhe veumlshtireuml se do teuml peumlrmireumlsohet pa hedhur driteuml mbi proneumlsineuml e medias dhe fi nancimin e saj Numri i madh i gazetave dhe stacioneve televizive neuml Shqipeumlri ia detyron ekzistenceumln kryesisht fi nancimit nga bizneset paralele dhe zbatimit teuml dobeumlt teuml ligjit ldquoNga pikeumlpamja profesionale ky fi nancim paralel i leuml shumeuml media teuml pambrojtura ndaj presionit apo censureumls seuml bizneseve qeuml i mbeumlshtesin ato neuml shkalleuml teuml ndryshmerdquo107

102 OSIShqipeumlria f 238ndash239103 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 55104 Unioni i Gazetareumlve Shqiptareuml ldquoMbrojtja neuml puneuml dhe sigurimi social i punonjeumlsve teuml medias njeuml domosdoshmeumlri peumlr shtypin e lireumlrdquo f 6105 Intervisteuml me Armand Shkullakun ldquoMedia transparence peumlr lajmet brenda sajrdquo Shqip 10 maj 2006 f 12 106 IREX Media Sustainability Index 2005 ndash Shqipeumlria IREX Washington DC 2006 f 14gjendet neuml faqen e Internetit teuml IREX te httpwwwirexorgprogramsMSI_EUR2005asp (pareuml neuml 20 korrik 2007) (meuml tej IREX MSI 2005 ndash Shqipeumlria)107 IREX MSI 2005 ndash Shqipeumlria f12

S H Q I P Euml R I A

39

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

45 Transmetuesit rajonaleuml dhe lokaleuml

Peumlr momentin ka 68 stacione televizive lokale nga teuml cileumlt 20 operojneuml neuml Tiraneuml Shumica e reklameumls shpenzohet neuml stacionet televizive teuml Tiraneumls Keumlto kaneuml njeuml performanceuml ekonomike dhe programim meuml teuml mireuml se stacionet lokale teuml cilat e kaneuml teuml veumlshtireuml teuml mbijetojneuml dhe teuml prodhojneuml programe cileumlsore ldquoMedia e peumlrqendruar neuml Ulteumlsireumln Pereumlndimore ka mundeumlsi meuml teuml meumldha peumlr teuml peumlrfi tuar nga njeuml treg meuml i pasur reklame gjeuml qeuml nuk vlen peumlr mediat e vendosura neuml zona meuml teuml largeumltardquo108

Peumlr shkak teuml veumlshtireumlsive ekonomike stacionet televizive lokale neuml vend e kaneuml teuml veumlshtireuml teuml peumlrshtaten me zhvillimin teknologjik Ndeumlrsa shumica e stacioneve televizive neuml Tiraneuml zoteumlrojneuml pajisje teuml koheumlve teuml fundit stacionet lokale ende punojneuml me pajisje teuml vjetra gjeuml qeuml ndikon neuml cileumlsineuml e produktit teuml tyre

5 PROGRAMACIONI

51 Programet

Pa monitorime teuml pavarura nuk ekzistojneuml statistika peumlr programet vjetore sipas llojit as peumlr transmetuesin publik e as peumlr ata privateuml Monitorimi i fundit i cili u krye nga KKRT gjateuml njeuml muaji neuml 2003 e largeumlt mbulonte programacionin e stacioneve kryesore Edhe pse stacionet private janeuml teuml detyruara me ligj teuml doreumlzojneuml programacionin vjetor te KKRT deri tanimeuml nuk kaneuml arritur teuml respektojneuml keumlteuml keumlrkeseuml apo teuml shpjegojneuml se peumlrse nuk e beumljneuml keumlteuml gjeuml Rregullatori nuk ka marreuml ndonjeuml maseuml ndaj tyre

Teuml vetmet teuml dheumlna vijneuml nga TVSH Rreth 70 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit teuml TVSH nga prilli neuml neumlntor 2006 nuk ishin programe teuml prodhuara veteuml Kuadri i programacionit teuml stacionit nuk ka mundur teuml shmangeuml rutineumln dhe monotonineuml gjeuml qeuml ka ndikuar neuml pozicionin e tij neuml treg109 Me ndryshimin e menaxhimit neuml fund teuml 2006 niseumln teuml transmetoheshin programe teuml njeuml cileumlsie meuml teuml larteuml Me keumlto ndryshime peumlrqindja e programeve teuml prodhuara veteuml pritet teuml arrijeuml deri neuml 70 peumlrqind teuml koheumls totale teuml transmetimit teuml stacionit neuml 2007110 Keumlshilli Drejtues i RTSH gjithashtu premtoi se programe teuml tjera po rishikohen dhe programe teuml reja qeuml pasqyrojneuml tema si ccedileumlshtje sociale balanceumln gjinore kultureumln dhe sheumlndeteumlsineuml do teuml lanccedilohen111

Megjithateuml ndryshimet neuml kuadrin e programacionit janeuml peumlrpjekje qeuml peumlrmbushin veteumlm keumlrkesat minimale teuml transmetuesit publik dhe nuk i japin shtyseuml standarteve teuml transmetuesit publik Raporti vjetor i stacionit pretendonte peumlr arritje teuml tilla qeuml koha e transmetimit ishte rritur nga 17 oreuml neuml 24 oreuml neuml diteuml rikthimin e programeve sportive javore hapjen e njeuml studioje

108 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 5109 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 3110 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 5111 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f5

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

40

teuml re transmetimi peumlrdorimin e studios leumlvizeumlse neuml diteumln e zgjedhjeve etj112 Drejtoresha aktuale e stacionit Mirela Oktrova shkruante ldquoEkzistenca e radios dhe televizionit publik nuk mund teuml justifi kohet as me programet e zbavitjes e as me transmetimin falas teuml programeve teuml EBU e as me organizimin e festivalit dhe bujeumln e pjeseumlmarrjes neuml Eurovizionrdquo113

Neuml njeuml aspekt meuml pozitiv TVSH organizoi debate televizive me kandidateumlt peumlr bashki gjateuml zgjedhjeve teuml 2007 duke i dheumlneuml mundeumlsineuml publikut teuml beumlnte njeuml zgjedhje meuml teuml informuar Nga ana tjeteumlr TVSH nuk ishte neuml gjendje teuml transmetonte njeuml ngjarje teuml reumlndeumlsishme si Kupa Boteumlrore e futbollit neuml 2006 pasi teuml drejtat e transmetimit u bleneuml nga DigitAlb Neuml ateuml koheuml TVSH tha se nuk mund trsquoi peumlrballonte teuml drejtat por KKRT u peumlrgjigj se stacioni mund teuml kishte keumlrkuar ndihmeuml nga shteti114 Neuml meumlnyreuml sarkastike ata shtuan se menaxhimi i TVSH nuk keumlmbeumlnguli shumeuml pasi po negocionte teuml drejtat e ldquoKafazit teuml Arteumlrdquo njeuml programi teuml pro-dhuar neuml vend por qeuml eumlshteuml kopje e formatit teuml programit teuml realitetit ldquoBig Brotherrdquo115

Megjitheuml mungeseumln e teuml dheumlnave teuml qarta peumlr programet mund teuml thuhet me siguri se shumica e stacioneve teuml reumlndeumlsishme si TV Klan Top Channel Vizion+ TV Koha dhe disa kanale lajmesh si News24 apo Alsat kaneuml fi tuar njeuml publik pak a shumeuml besnik Ata prodhojneuml lajme me standarte peumlrgjitheumlsisht teuml keumlnaqshme si dhe programe teuml ndryshme informacioni dhe zbavitjeje Informacioni dhe lajmet janeuml kthyer neuml peumlrpareumlsi si peumlr median e shkruar ashtu edhe peumlr ateuml elektronike sipas veumlzhguesve teuml ndrysheumlm116 Peumlrjashtim peumlrbeumlnte stacioni privat kombeumltar TVA i cili pas disa ndryshimeve neuml proneumlsi neuml 2006 mezi arrinte teuml peumlrmbushte detyrimet e tij si kanal kombeumltar Ky stacion nuk transmetoi fare edicione lajmesh neuml mars dhe prill 2006117 Meqeuml stacioni nuk mundte teuml peumlrmbushte peumlr shumiceumln e 2006 keumlrkesat e programacionit qeuml i impononte kontrata e licenseumls KKRT vendosi teuml reduktonte me njeuml vit licenseumln e TVA dhe ta teumlrhiqte ateuml meuml pas neuml tetor 2007 Stacioni e apeloi keumlteuml vendim dhe teuml dyja paleumlt e ccediluan ccedileumlshtjen neuml gjykateuml118

Disa nga lajmet dhe debatet peumlr tema teuml reumlndeumlsishme shpesh politike mendohet se kaneuml njeuml publik teuml qeumlndruesheumlm dhe janeuml kthyer neuml emblema teuml stacioneve televizive qeuml i transmetojneuml ato Peumlrveccedil buletineve teuml lajmeve disa nga programet meuml teuml njohura janeuml ldquoOpinionrdquo neuml TV Klan ldquoShqiprdquo neuml Top Channel ldquoLogosrdquo neuml Vizion+ dhe ldquo60 minutardquo neuml TV Koha Keumlto janeuml programe javore qeuml kaneuml teuml beumljneuml me intervista apo debate peumlr njeuml temeuml teuml caktuar Njeuml tjeteumlr program mjaft i njohur eumlshteuml ldquoFiks farerdquo njeuml revisteuml satirike e peumlrditshme qeuml bazohet neuml metoda investigative Ka dhe disa programe zbavitjeje dhe lojeumlra qeuml janeuml mjaft teuml njohura Keumltu peumlrfshihet ldquoPortokallirdquo dhe ldquoTop Showrdquo neuml Top Channel ldquoKutia e funditrdquo neuml TV Klan dhe ldquoBypassrdquo neuml Vizion+ Stacionet televizive kaneuml njeuml prirje neuml rritje teuml peumlrqendrohen neuml programe teuml njeuml natyre meuml sociale duke u peumlrpjekur teuml pasqyrojneuml meuml shumeuml kronika nga jeta e peumlrditshme dhe me interes njereumlzor Keumlto programe peumlrfshijneuml ldquoJeteuml neuml keumlrkimrdquo neuml News24 TV ldquoNjereumlz teuml humburrdquo ldquoFemrardquo dhe ldquoSOSrdquo neuml Vizion+

112 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f4113 Mirela Oktrova ldquolsquoLehjarsquo kundeumlr demokraciseuml dhe interesave teuml publikutrdquo Shekulli 4 shtator 2006 f 23114 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 52115 Ibid116 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 9117 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 54118 Vendimi peumlr TVA neuml Raportin Vjetor teuml KKRT 2006 f 25

S H Q I P Euml R I A

41

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

52 Rregullat e peumlrgjithshme peumlr lajmet

Disa rregulla neuml Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin peumlrqendrohen te programimi i peumlr-mbajtjes dhe vlejneuml si peumlr transmetuesit publikeuml ashtu edhe peumlr ata privateuml Ato kaneuml teuml beumljneuml me pavareumlsineuml editoriale censureumln teuml drejteumln e informacionit dhe teuml drejta dhe liri teuml tjera njereumlzore119 Edhe pse parimet themelore teuml informacionit teuml paansheumlm dhe teuml sakteuml janeuml teuml garantuara me ligj nuk ekzistojneuml instrumente apo organe qeuml teuml monitorojneuml zbatimin e tyre KKRT monitoron edicionet kryesore teuml lajmeve teuml stacioneve kombeumltare publike dhe private por kjo peumlrpjekje konsiston veteumlm neuml matje sasiore teuml peumlrqindjes qeuml i kushtohet pasqyrimit teuml partive dhe fi gurave politike

Stacionet televizive kaneuml beumlreuml peumlrparim teuml ndjesheumlm neuml peumlrkufi zimin e vetvetes neumlpeumlrmjet edicioneve teuml lajmeve teuml cilat kaneuml sheumlnuar peumlrmireumlsimin meuml teuml madh neuml programacion te teuml gjitha stacionet televizive120 Megjithateuml informacioni nuk eumlshteuml as i paansheumlm dhe as i drejteuml Pothuajse nuk ekziston ndonjeuml media qeuml teuml mos keteuml interesa teuml fshehura ekonomike apo politike dhe peumlr pasojeuml standartet profesionale aplikohen peumlr aq koheuml sa ua lejojneuml keumlto interesa Axhenda e lajmeve eumlshteuml shumeuml praneuml axhendeumls seuml qeveriseuml apo politikeumls neuml peumlrgjitheumlsi ose praneuml menaxhimit teuml televizioneve121 Edicionet e lajmeve zgjedhin kronika qeuml u shkojneuml peumlr shtat interesave teuml operatorit dhe jo interesit publik122

Edhe Kodi Zgjedhor imponon keumlrkesa peumlr sakteumlsi korrekteumlsi dhe balanceuml peumlr teuml gjitha stacionet televizive123 Transmetuesi i sheumlrbimit publik ka peumlrgjegjeumlsi shteseuml si dheumlnia e koheumls falas peumlr teuml gjitha partiteuml politike qeuml marrin pjeseuml neuml zgjedhje Testi meuml i fundit peumlr respektimin e keumltyre rregullave ishin zgjedhjet lokale neuml shkurt 2007 Stacionet televizive kryesore e kaluan keumlteuml test me sukses TVSH i kushtoi 28 peumlrqind teuml lajmeve Partiseuml Demokratike dhe 29 peumlrqind Partiseuml Socialiste Njeuml pasqyrim i ngjasheumlm u gjend edhe peumlr stacione teuml tjera teuml meumldha si Vizion+ News24 dhe TVA Peumlrjashtim peumlrbeumlnte TV Klan i cili i kushtoi meuml shumeuml koheuml qeveriseuml se ccedildo stacion tjeteumlr Peumlrfaqeumlsuesit e TV Klan pretenduan se ata thjesht po pasqyronin puneumln e zyrtareumlve teuml shtetit Megjithateuml keumlta zyrtareuml ishin pasqyruar teksa beumlnin fushateuml zgjedhore Edhe pse keumlto fushata u konsideruan teuml balancuara dhe teuml drejta neuml aspektin e pasqyrimit teuml partive politike gjateuml periudheumls parazgjedhore teuml gjitha stacionet televizive kishin favorizuar njeuml parti meuml shumeuml se teuml tjerat124

119 OSIShqipeumlria f 234120 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 47121 Monitorimi u krye neuml kuadrin e ldquoMonitorimi i Lajmeve teuml Mbreumlmjes neuml TV ndash monitorim dhe analizeuml e edicioneve teuml lajmeve neuml TV neuml 10 vende teuml Europeumls Juglindorerdquo botuar neuml Media Plan Institute Treguesi i Interesit Publik Sarajevo 2007122 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 54123 Kodi Zgjedhor neni 136 neni 140 gjendet neuml httpwwwosceorgitem14076htmlhtml=1(pareuml neuml 10 korrik 2007)124 Raporti i OSCEODIHR peumlr zgjedhjet e 18 shkurt 2007 gjendet neumlhttpwwwosceorgitem24859htmlhtml=1 (pareuml neuml 12 korrik 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

42

53 Udheumlzimet e peumlrgjithshme peumlr prodhimin e programeve

Ligji peumlr Radion dhe Televizionin vendos disa detyrime teuml peumlrgjithshme peumlr teuml gjitha stacionet televizive Keumlto kaneuml teuml beumljneuml kryesisht me dinjitetin njereumlzor respektin peumlr ligjin dhe teuml drejtat e njeriut125

Megjithateuml keumlto masa janeuml mjaft teuml vakeumlta dhe teuml peumlrgjithshme dhe nuk janeuml shndeumlrruar neuml rregulla meuml teuml detajuara nga KKRT Keumlto parime teuml peumlrgjithshme neuml peumlrgjitheumlsi janeuml respektuar Teuml vetmet probleme kishin teuml beumlnin me pornografi neuml e cila ndalohet krejteumlsisht peumlr trsquou transmetuar Neuml stacionet tokeumlsore analoge nuk transmetohen programe me peumlrmbajtje pornografi ke Megjithateuml DigitAlb transmeton pornografi gjitheuml koheumln neuml njeuml kanal neuml formeuml teuml kriptuar si dhe dy programe pornografi ke neuml mesnateuml

54 Kuotat

Nuk ekzistojneuml kuota teuml posaccedilme peumlr peumlrfaqeumlsim gjuheumlsor apo teuml grupeve teuml minoriteteve Stacioni i transmetimit publik si dhe disa kanale private ndonjeumlhereuml transmetojneuml programe peumlr minoritetet etnike Neuml vitet e fundit Instituti Shqiptar i Medias eumlshteuml angazhuar neuml koordi-nimin e projekteve teuml produksionit teuml programeve radiofonike dhe televizive peumlr pakicat etnike dhe gjuheumlsore neuml vend si dhe peumlr artikuj peumlr keumlto tema teuml botuara neuml median e shkruar

Mediat qeuml fokusohen neuml temat e pakicave luftojneuml peumlr mbijeteseuml Peumlr shembull Radio Prespa e themeluar neuml 2003 neuml zoneumln e kufi rit me Republikeumln e Maqedoniseuml dhe qeuml transmeton maqedonisht nuk funksionon rregullisht peumlr shkak teuml pengesave fi nanciare Stacionet radiofonike peumlr pakiceumln greke neuml jug teuml vendit gjenden neuml njeuml situateuml teuml ngjashme Teuml gjitha keumlto media janeuml nisma individuale shteti nuk jep ndihma peumlr median e minoriteteve Megjithateuml nuk ekzistojneuml pengesa ligjore peumlr dheumlnien e licensave teuml transmetimit peumlr radiot apo televizionet e minoriteteve Neuml fakt KKRT dha njeuml licenseuml peumlr radio dhe televizion radioTV Armonia njeuml projekt peumlr pakiceumln greke qeuml eumlshteuml edhe minoriteti meuml i madh etnik neuml vend Megjithateuml stacioni nuk ka fuqi fi nanciare dhe ka veumlshtireumlsi Peumlr momentin ata nuk transmetojneuml126

Kuotat e vetme neuml lidhje me peumlrmbajtjen qeuml imponon ligji peumlr ata qeuml kaneuml licenseuml lokale eumlshteuml qeuml teuml transmetojneuml programe jokomerciale dhe programe lokale informacioni peumlr teuml pakteumln 15 peumlrqind teuml programacionit javor Ligji nuk e specifi kon termin ldquojokomercialrdquo Sipas ndryshimeve teuml 2003 ata qeuml kaneuml licenseuml kombeumltare duhet trsquoi kushtojneuml teuml pakteumln 15 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit programeve teuml prodhuara veteuml dhe teuml pakteumln 30 peumlrqind programeve teuml prodhuara neuml Shqipeumlri Stacionet televizive neuml peumlrgjitheumlsi i peumlrmbushin keumlto kuota127 Ligji gjithashtu vendos kuota peumlr reklameumln duke mos i lejuar stacionet televizive teuml transmetojneuml reklama peumlr meuml shumeuml se 15 peumlrqind teuml koheumls ditore teuml transmetimit ose meuml shumeuml se 12 minuta peumlr oreuml

125 OSIShqipeumlria f 235ndash236126 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 25127 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 47

S H Q I P Euml R I A

43

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Edhe pse Shqipeumlria si vend qeuml nuk eumlshteuml aneumltar i BE nuk eumlshteuml e detyruar teuml peumlrmbusheuml legjislacionin europian shumeuml nga keumlto kuota lindin nga Konventa Europiane peumlr Televizionin Ndeumlrkufi tar (KETN) dhe Protokollin e saj Shteseuml teuml cileumln Shqipeumlria e ka ratifi kuar neuml 1999 Nga ana tjeteumlr legjislacioni shqiptar nuk u keumlrkon transmetuesve trsquoi kushtojneuml shumiceumln e koheumls seuml transmetimit veprave europiane Ligji peumlr dixhitalizimin thoteuml se stacionet televizive neuml meumlnyreuml progresive duhet teuml peumlrmbushin detyrimin e transmetimit teuml programeve europiane neuml 50 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit

55 Detyrimet peumlr transmetuesin publik

Peumlrveccedil rregullave teuml peumlrgjithshme peumlr prodhimin Ligji peumlr Radion dhe Televizionin i detyron si transmetuesit publikeuml ashtu dhe ata privateuml teuml transmetojneuml programe falas Kjo peumlrfshin programe me interes teuml larteuml peumlr publikun e gjereuml si lajmeumlrimet peumlr sheumlndetin rendin publik apo emergjencat kombeumltare Gjithashtu ligji i keumlrkon RTSH teuml transmetojeuml falas sheumlrbimet fetare teuml mbajtura gjateuml festave fetare zyrtare si dhe seancat e parlamentit Ligji peumlr Radion dhe Televizionin vendos detyrime shteseuml peumlr RTSH Programet e tij duhet teuml jeneuml teuml njeuml cileumlsie teuml larteuml teuml refl ektojneuml larmineuml e jeteumls shqiptare dhe trsquoi sheumlrbejneuml teuml gjitha grupeve shoqeumlrore peumlrfshireuml pakicat kombeumltare

Pasqyrimi i lajmeve nga vendi dhe nga jashteuml duhet teuml jeteuml gjitheumlpeumlrfshireumls dhe i paansheumlmRTSH-seuml i ndalohet transmetimi i propagandeumls politike dhe fetare Megjitheuml keumlto detyrime transmetuesi i sheumlrbimit publik mbetet ende larg peumlrmbushjes seuml misionit teuml tij publik ldquoEumlshteuml paradoksale teuml shoheumlsh se si interesi publik eumlshteuml i pari qeuml lihet pas dore nga njeuml televizion i quajtur lsquopublikrsquo Edicionet e lajmeve fi llojneuml me lajme peumlr aktivitetet e qeveriseuml dhe partive politike duke leumlneuml pas dore problemet qeuml shqeteumlsojneuml qytetareumltrdquo128 Stacioni pretendon se ka beumlreuml progres teuml reumlndeumlsisheumlm dhe se mungesa e konkurrenceumls qeuml pretendohet se ka eumlshteuml njeuml geumlnjeshteumlr e hapur nga rivaleumlt privateuml129 Por mendimi i peumlrgjithsheumlm eumlshteuml se stacionet private mbizoteumlrojneuml ldquoTelevizionet komerciale po e vrasin televizionin publik dhe po thithin teuml gjitheuml audienceumln ashtu si supermarketet po vrasin dyqanet e vogla dhe kioskat e komunizmit duke thithur teuml gjitheuml blereumlsitrdquo130

56 Detyrimet peumlr transmetuesit privateuml

Nuk ka detyrime teuml holleumlsishme programacioni peumlr transmetuesit privateuml Masat e vetme li-gjore kaneuml teuml beumljneuml me koheumlzgjatjen e transmetimit dhe periodicitetin e edicionit teuml lajmeve Stacionet televizive kombeumltare duhet teuml transmetojneuml teuml pakteumln gjashteuml oreuml neuml diteuml kurse stacionet lokale teuml pakteumln kateumlr oreuml neuml diteuml Stacionet televizive kombeumltare duhet teuml transmetojneuml programe origjinale lajmesh ccedildo diteuml Stacionet televizive private janeuml teuml detyruara teuml transmetojneuml mesazhe dhe informacion teuml njeuml interesi teuml madh publik falas sipas rregulloreve teuml hartuara nga KKRT ose me keumlrkeseumln e organeve lokale teuml qeveriseuml Informacione teuml tilla zakonisht peumlrfshijneuml komunikatat e shkurtra me interes teuml posaccedileumlm peumlr publikun sidomos

128 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 10129 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 3130 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 6

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

44

neuml situata emergjence si fatkeqeumlsi natyrore ose neuml tema si sheumlndeti dhe siguria si dhe rendi publik Neuml peumlrgjitheumlsi nuk ka patur probleme me respektimin e keumltij detyrimi

6 PEumlRFUNDIMET

Televizioni ende media me ndikim meuml teuml madh neuml Shqipeumlri ka kaluar njeuml ereuml ndryshimesh Janeuml beumlreuml ndryshime ligjore teuml reumlndeumlsishme edhe pse teuml diskutueshme duke ndryshuar peumlrbeumlrjen e autoriteteve rregullatoreuml Struktura e bazuar neuml njeuml formuleuml peumlrfaqeumlsimi teuml balancuar politik u shndeumlrrua neuml njeuml formuleuml qeuml peumlrfshinte shoqeumlrineuml civile akademikeumlt dhe profesionisteumlt Keumlto leumlvizje zyrtarisht kishin peumlr qeumlllim teuml ulnin ndikimin politik te rregullatori por disa nga veprimet e fundit teuml rregullatorit u konsideruan si teuml motivuara politikisht Peumlr meuml tepeumlr rregullatori pati probleme teuml krijonte aneumltareumlsimin e ploteuml njeuml tregues qeuml mekanizmi i emeumlrimit nuk funksionon pa probleme

Seuml shpejti rregullatori do teuml peumlrballet me njeuml test teuml veumlshtireuml shpeumlrndarjen e licensave dixhitale Ashtu si ligje teuml tjera teuml miratuara gjateuml tre viteve teuml fundit Ligji peumlr Transmetimet Nume-rike u peumlrgatit nga qeveria pa u keumlshilluar me paleumlt e interesuara gjeuml qeuml hodhi mjaft dyshime peumlr qeumlllimet e qeveriseuml dhe pasojat e keumltij ligji neuml transmetime Zbatimi i keumltij ligji ngre pikeumlpyetje teuml reumlndeumlsishme peumlr teuml ardhmen e DigitAlb operatorit teuml platformeumls dixhitale i cili pas tre vjeteumlsh veprimtarie eumlshteuml kthyer neuml njeuml lojtar teuml fuqisheumlm me njeuml bazeuml teuml reumlndeumlsishme klienteumlsh Autoriteti dhe pavareumlsia e KKRT neuml procesin e licensimit si dhe qeumlndrimi i transmetuesit teuml sheumlrbimit publik neuml keumlteuml proces do teuml jeneuml mjaft teuml reumlndeumlsishme

RTSH peumlrballet me detyreumln e veumlshtireuml e sfi deumls ndaj rritjes seuml DigitAlb qeuml nuk do teuml jeteuml e lehteuml sidomos pas performanceumls jo teuml mireuml ekonomike neuml vitet e fundit fi nancimi neuml ulje nga shteti dhe reformeumls seuml papeumlrfunduar Popullariteti i RTSH nuk eumlshteuml peumlrmireumlsuar Menaxhimi jo i mireuml dhe prapambetja neuml krahasim me transmetuesit privateuml seuml bashku me mendimin e peumlrgjithsheumlm qeuml RTSH kontrollohet politikisht janeuml ndeumlr problemet kryesore teuml transmetuesit Stacioni mbetet ende larg peumlrmbushjes seuml misionit teuml tij publik Shpresohet qeuml menaxhimi i ri i stacionit do teuml hartojeuml njeuml strategji koherente dhe teuml fi llojeuml njeuml reformeuml teuml qeumlndrueshme Megjithateuml reforma e RTSH do teuml jeteuml e dhimbshme dhe si e tilleuml stacioni do teuml keteuml nevojeuml peumlr ndihmeseuml teuml reumlndeumlsishme neuml arritjen e misionit teuml tij

Programet profesionale dhe cileumlsore po vijneuml neuml rritje Megjithateuml tregu mbetet i mbipopulluar dhe megjitheuml zhurmeumln peumlr burimet e fi nancimit teuml medias nuk janeuml marreuml masa konkrete neuml keumlteuml drejtim Transparenca e burimeve teuml kapitalit teuml medias nevojiten medoemos neuml njeuml vend ku gazetareumlt teuml cileumlt nuk kaneuml kontrata pune shpesh kaneuml frikeuml teuml rrezikojneuml e teuml provokojneuml pronareumlt duke shkruar neuml meumlnyreuml teuml pavarur Organizatat peumlr median kaneuml beumlreuml peumlrpjekje teuml shumta peumlr teuml rritur ndeumlrgjegjeumlsimin peumlr kodet e etikeumls te gazetareumlt por veteuml-rregullimi efi kas ende nuk ka nisur Mangeumlsia e studimeve teuml tregut ose teuml teuml dheumlnave teuml tjera i pengon mjaft vlereumlsimet peumlr kushtet e medias shqiptare

S H Q I P Euml R I A

45

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

ANEKS1 LEGJISLACIONI I PEumlRMENDUR NEuml RAPORT

Fletorja Zyrtare eumlshteuml gazeta zyrtare e Shqipeumlriseuml

Direktiva 9736EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 30 qershor 1997 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin e disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 202 30 korrik 1997

Direktiva 200765EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 11 dhjetor 2007 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 33227 18 dhjetor 2007

Kodi Zgjedhor neni 136 neni 140 gjendet neuml httpeumleumleumlosceorgitem14076htmlhtml=1 (pareuml neuml 10 korrik 2007)

Ligji peumlr Transmetimet Numerike Ligji nr 9742 neuml 28 maj 2007 peumlr Transmetimet Numerike neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml

Ligji nr 8410 dateuml 30091998 Peumlr radion dhe televizionin publik e privat neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml Fletorja Zyrtare 20 tetor 1998 amenduar me ligjin nr 8657 dateuml 31072000 ligjin nr8794 dateuml 10052001 ligjin nr9016 dateuml 20022003 dhe ligjin nr9124 dateuml 29072003 si dhe Ligji nr 9677 i 13 janarit 2007

Ligji nr 9531 i cili ndryshon Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin me kapitullin ldquoPeumlr Radion dhe Televizionin Publik dhe Privatrdquo 11 maj 2006 Fletorja Zyrtare 65 2006

Ligji nr 9645 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2007rdquo i 27 neumlntorit 2006

Ligji nr 9836 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2008rdquo i 26 neumlntorit 2007

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

46

ANEKS 2 BIBLIOGRAFIA

Neuml anglisht

IREX Media Sustainability Index 2005 ndash Albania IREX Washington DC 2006

IREX Media Sustainability Index 2006 ndash Albania IREX Washington DC 2007

Neuml shqip

KKRT Vlereumlsim i teuml Ardhurave teuml Reklamave nga Monitorimi prillndashmaj 2005

KKRT Raporti Vjetor 2006 neuml Kuvendin e Shqipeumlriseuml

RTSH Raporti Vjetor peumlr Veprimtarineuml e RTSH 2006

Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007

Unioni i Gazetareumlve Shqiptareuml ldquoMbrojtja neuml puneuml dhe sigurimi social i punonjeumlsve teumlmedias njeuml domosdoshmeumlri peumlr shtypin e lireumlrdquo

S H Q I P Euml R I A

47

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Page 23: Televizioni në Europë: Raportet vijuese 2008 - Shqipëria · Media Program përpiqet të nxisë median e pavarur, profesionale dhe të qëndrueshme si dhe gazetarinë cilësore,

S H Q I P Euml R I A

23

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

polemizuese duke pasur parasysh qeuml po afroheshin zgjedhjet lokale teuml shkurtit teuml 2007 Kur paleumlt neuml parlament arriteumln marreumlveshjen neuml 30 korrik 2006 ajo marreumlveshje peumlrfshinte edhe angazhimin peumlr ta kthyer seumlrish numrin e aneumltareumlve teuml KKRT neuml shtateuml dhe se dy aneumltareumlt shteseuml do teuml emeumlroheshin nga deputeteumlt e opoziteumls nga kandidateumlt e shoqeumlriseuml civile17

Megjithateuml neuml vend qeuml teuml rritej aneumltareumlsia e KKRT u ul neuml kateumlr aneumltareuml pas doreumlheqjes seuml kryetarit Ledi Bianku neuml qershor 2007 Derisa vendet bosh u ploteumlsuan neuml shtator 2007 KKRT ka marreuml veteumlm vendime qeuml nuk keumlrkonin njeuml shumiceuml Kjo gjeuml pengoi puneumln e saj

Ndeumlrkoheuml neuml njeuml klimeuml dyshimi dhe kritikash nga politikaneumlt e opoziteumls dhe nga disa stacione televizive qeuml pretendonin se KKRT ishte ende njeuml organ i politizuar rregullatori ka kryer njeuml reformeuml teuml brendshme Neuml dhjetor 2006 parlamenti miratoi njeuml rishikim teuml skemeumls administrative qeuml e rriste stafi n e KKRT nga 32 neuml 4818 si dhe ristrukturonte departamentet e saj duke theksuar peumlrmireumlsimin e monitorimit si teuml pirateriseuml seuml sinjalit dhe teuml mbulimit territorial teuml medias elektronike Gjithashtu skema propozonte teuml krijonte njeuml njeumlsi teuml marreumldheumlnieve publike peumlr teuml peumlrmireumlsuar transparenceumln e rregullatorit Reforma meuml e ndjeshme kishte teuml beumlnte me rritjen e departamentit teuml programacionit nga gjashteuml aneumltareuml neuml 16 peumlr teuml peumlrmireumlsuar peumlrmbajtjen e medias elektronike Kur keumlto ndryshime teuml peumlrfundojneuml departamenti pritet teuml jeteuml neuml gjendje teuml monitorojeuml edicionet informative peumlrditeuml si dhe reklamat problemet etike dhe ccedileumlshtje teuml tjera qeuml KKRT nuk i ka mbuluar meuml pareuml19

Gjithashtu plani propozoi ndryshime neuml keumlshillin e ankesave teuml KKRT njeuml organ keumlshillimor peumlrgjegjeumls peumlr trajtimin e aspekteve morale dhe etike teuml programeve Megjithateuml vendimet e tij nuk kaneuml forceuml ligjore20 Me planet peumlr reformeuml ky organ eumlshteuml ndryshuar neuml Keumlshill Etike I peumlrbeumlreuml nga tre aneumltareuml si meuml pareuml teuml cileumlt janeuml eksperteuml teuml medias teuml emeumlruar nga rregullatori Keumlshilli i Etikeumls eumlshteuml peumlrgjegjeumls peumlr ndeumlrgjegjeumlsimin e publikut peumlr normat etike dhe shkeljet neuml programe ldquoKy vizion lind nga koncepti qeuml institucionet jo veteumlm duhet teuml ndjekin preferencat e publikut neuml lidhje me aspektet etike neuml media me profesionalizeumlm dhe gjykim teuml specializuar ato duhet teuml udheumlheqin shoqeumlrineuml drejt standarteve meuml teuml lartardquo21

Neuml keumlteuml meumlnyreuml Keumlshilli i Etikeumls pritet teuml marreuml njeuml rol meuml aktiv sesa thjesht teuml pranojeuml ankesa nga publiku Megjithateuml eumlshteuml ende hereumlt peumlr teuml vlereumlsuar impaktin e keumltyre ndryshimeve pasi Keumlshilli u krijua neuml qershor 2007 dhe sapo e ka nisur veprimtarineuml e tij Plani i reformeumls eumlshteuml neuml fazeumln peumlrfundimtare teuml zbatimit22

17 Marreumlveshja e 30 korrikut 2006 i peumlrmendur neuml D Ndrenika ldquoArrihet marreumlveshja PDndashPS ploteumlsohenkeumlrkesat e opoziteumlsrdquo Shekulli 31 gusht 2006 f 318 KKRT Relacioni Shpjegues peumlr Parlamentin i marreuml nga KKRT19 Ibid20 OSIShqipeumlria kapitulli peumlr autoritetin rregullator f 194ndash19921 KKRT Raport Vjetor neuml Kuvendin e Shqipeumlriseuml 2006 gjendet neuml httpwwwkkrtgovalimagesstorieskkrtfi lesRaporti-Perfundimtar-2006zip(i pareuml neuml 15 korrik 2007) (meuml tej KKRT Raporti Vjetor 2006)22 Intervisteuml me Elona Kana Drejtoresheuml e Departamentit Juridik dhe teuml Licensave praneuml KKRT Tiraneuml 18 janar 2008

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

24

22 Sistemi i licensimit

Reforma e KKRT nuk pati pasoja peumlr sistemin e dheumlnies seuml licensave teuml transmetimit Ndryshimi i veteumlm ka teuml beumljeuml me fuqineuml peumlr teuml dheumlneuml licensa peumlr transmetime numerike njeuml ligj ky qeuml u miratua neuml qershor 2007 por mbetet ende peumlr trsquou zbatuar23

Peumlrsa i peumlrket licensimeve dy nga vendimet e KKRT kaneuml ngjallur polemika neuml tre vitet e fundit njeuml kishte teuml beumlnte me dheumlnien e njeuml license transmetimi njeuml stacioni televiziv lokal dhe tjetri peumlr heqjen e antenave teuml transmetimit teuml disa stacioneve televizive

Neuml mes teuml prillit 2007 KKRT njoftoi peumlr njeuml inspektim teuml spektrit teuml frekuencave neuml teuml gjitheuml vendin Mediat elektronike qeuml operonin pa licensa u njoftuan se duhej teuml ndeumlrprisnin transmetimet24 Sipas ish-kryetarit teuml KKRT Ledi Bianku ky pastrim i spektrit kishte peumlr qeumlllim teuml mundeumlsonte zbatimin e Planit teuml Frekuencave duke fuqizuar keumlshtu konkurrenceumln midis operatoreumlve ekzistues para fi llimit teuml transmetimeve dixhitale25 Neuml 9 Maj 2007 KKRT vendosi teuml hiqte antenat e paautorizuara teuml transmetimit neuml disa qytete Keumlto antena i peumlrkisnin Top Channel TV Vizion Plus TV Telesport dhe TV Koha teuml cilat e akuzuan rregullatorin se po merrte vendime politike dhe se po i hiqte antenat peumlr shkak teuml qeumlndrimit kritik teuml keumltyre televizioneve kundeumlr qeveriseuml

KKRT u peumlrgjigj se inspektimi ishte lajmeumlruar para shtateuml muajsh neuml peumlrputhje me kriteret ligjore teuml licensimit26 Bianku peumlrseumlriti se rregullatori ishte i detyruar teuml zbatonte planin kombeumltar teuml frekuencave peumlr teuml beumlreuml vend peumlr njeuml transmetues teuml ri kombeumltar dhe peumlr lanccedilimin e transmetimeve numerike27 Neuml fakt njeuml muaj pas keumltij vendimi KKRT njoftoi peumlr njeuml tender peumlr njeuml stacion televiziv teuml kateumlrt kombeumltar28 Top Channel dhe Vizion Plus aplikuan peumlr licenseumln e re kombeumltare dhe neuml 21 janar 2008 Top Channel u beuml stacioni i kateumlrt televiziv privat kombeumltar

23 OSIShqipeumlria kapitulli peumlr autoritetin rregullator f 194ndash19924 KKRT Njoftim peumlr Shtyp ldquoInspektimi i Gjitheuml Spektrit teuml Frekuencave neuml Shqipeumlrirdquo gjendet neumlhttpwwwkkrtgovalcontentview261 (i pareuml neuml 15 qershor 2007)25 Studimi i vitit 2002 i KKRT peumlr planin e frekuencave peumlr televizionin analog u rifreskua neuml 2007 sipas rishpeumlrndarjes seuml frekuencave sipas vendimeve teuml Konferenceumls Rajonale teuml Radiokomunikacioneve neuml 2006 (RRC-06)26 Njoftim peumlr shtyp i KKRT ldquoKKRT do teuml ploteumlsojeuml Planin e Inspektimit teuml Spektritrdquo 10 maj 2007 Gjendet neuml httpwwwkkrtgovalcontentview33 (pareuml neuml 10 qershor 2007) shih gjithashtu Intervisteuml e pabotuar me Ledi Biankun Kryetar i KKRT gjendet neuml httpwwwkkrtgovalcontentview331 (pareuml neuml 10 qershor 2007) (Beumlhet fjaleuml peumlr njeuml intervisteuml qeuml njeuml gazeteuml shqiptare zhvilloi me kryetarin e KKRT dhe meuml voneuml nuk u botua KKRT e botoi intervisteumln neuml faqen e saj teuml Internetit)27 Ibid28 Njoftim peumlr shtyp i KKRT gjendet neuml httpwwwkkrtgovalcontentview311 (pareuml neuml 10 qershor 2007)

S H Q I P Euml R I A

25

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Paralelisht me keumlteuml tender KKRT rinisi fushateumln e heqjes seuml antenave teuml paligjshme neuml tetor 2007 neuml Elbasan dhe Korccedileuml Neuml Gjirokasteumlr KKRT gjithashtu konfi skoi antenat dhe pajisjet e disa kanaleve televizive greke qeuml po transmetonin pa licensa neuml jug teuml vendit29

Saga e antenave televizive u parapri nga njeuml debat tjeteumlr qeuml lidhej me dheumlnien e njeuml license transmetimi njeuml stacioni lajmesh teuml vendosur neuml Tiraneuml KKRT me aneumltareumlsineuml e meumlparshme e kishte ngrireuml procesin e licensimit peumlr Tiraneumln dhe Durreumlsin neuml maj 200330 Neuml 17 qershor 2006 KKRT vendosi teuml ngrinte procesin e licensimit neuml teuml gjitheuml vendin31 Teuml dyja vendimet niseshin nga kaosi qeuml kishte pushtuar spektrin e frekuencave sidomos peumlrreth kryeqytetit si dhe nga mungesa e planit kombeumltar teuml frekuencave32 KKRT e tanishme tha se asnjeuml nga keumlto vendime nuk kishte bazeuml ligjore33 e kundeumlrta ato ishin ldquoabsurderdquo dhe ldquodiskriminueserdquo pasi KKRT e meumlparshme kishte dheumlneuml licensa neuml zona ku veteuml kishte ndaluar licensimin e stacioneve televizive34 Keumlshtu KKRT i dha fund ngrirjes seuml licensave dhe hapi driteumln e gjelbeumlr peumlr licensimin e 21 operatoreumlve teuml rinj ndeumlr teuml cileumlt shtateuml stacione televizive lokale 12 televizione kablloreuml dhe dy radio lokale neuml 2006 dhe neuml fi llim teuml 200735

Vendimi meuml i diskutuesheumlm lidhej me Ora TV njeuml kanal qeuml transmeton veteumlm lajme Disa paleuml peumlrfshireuml edhe stacione teuml tjereuml televiziveuml gazetareuml dhe politikaneuml teuml opoziteumls thaneuml se Ora TV nuk duhej teuml kishte marreuml licenseuml Zeumlri meuml kritik ishte ai i News24 TV stacion lajmesh nga meuml teuml ndjekurit i cili pretendoi se KKRT kishte shkelur ligjin duke licensuar njeuml kompani qeuml nuk e kishte kapitalin e nevojsheumlm peumlr teuml hapur njeuml televizion Kjo sepse Ora shpk kompania qeuml zoteumlron Ora TV pranoi se kishte njeuml kapital prej ALL 100000 (euro8160) ndeumlrsa minimumi i keumlrkuar nga rregullatori ishte njeuml garanci prej ALL 25 milion (euro2040000)36

Peumlr meuml tepeumlr News24 TV aludoi se Ora TV kishte konfl ikt interesi pasi Ilda Prifti pronarja e Ora shpk37 ishte kusheumlrira e Alba Gineumls e cila zoteumlron 40 peumlrqind teuml kompaniseuml qeuml zoteumlron TV Klan televizion kombeumltar sipas artikujve neuml shtyp38 Ligji ndalon pronareumlt e njeuml transmetuesi kombeumltar teuml zoteumlrojneuml aksione drejtpeumlrdrejt ose teumlrthorazi neuml njeuml transmetues tjeteumlr39 Neuml keumlteuml rast nuk kishte shkelje teuml dukshme teuml ligjit pasi pronareumlt ishin individeuml teuml ndrysheumlm Megjithateuml kritikeumlt theksuan faktin qeuml Prifti e cila ishte 18 vjeccedil kur Ora TV mori licenseumln nuk i kishte peumlrvojeumln profesionale dhe kapitalin peumlr teuml krijuar njeuml kanal televiziv dhe

29 Njoftimet peumlr shtyp teuml KKRT tetor 2007 gjenden neuml httpwwwkkrtgovalcontentarchivecategory2007101 (pareuml neuml 24 janar 2008)30 Vendimi nr143 i KKRT cituar neuml Raportin Vjetor teuml KKRT 2006 f631 Vendimi nr 501 i KKRT cituar neuml Raportin Vjetor teuml KKRT 2006 f632 Intervisteuml me ish-kryetarin e KKRT Sefedin Ccedilela ldquoTeuml gjitha gabimet e Biankut dhe Dodeumlspeumlr licenseumln e rerdquo Gazeta Shqiptare 25 dhjetor 2006 f 733 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 734 Ibid f835 Ibid f1536 Ibid37 Informacion i marreuml nga autori prej KKRT Departamenti Juridik dhe i Licensave 13 korrik 200738 Ibid39 OSIShqipeumlria sektori mbi transmetuesit privateuml f 226

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

26

ishte thjesht njeuml kukull qeuml fshihte pronareumlt e veumlrteteuml40 Pas ankesave teuml beumlra nga News24 TV Prokuroria e Peumlrgjithshme nisi njeuml hetim peumlr keumlteuml ccedileumlshtje neuml dhjetor 2006 Duke keumlmbeumlngulur se vendimi i saj ishte neuml peumlrputhje teuml ploteuml me ligjin KKRT pretendoi se ajo ishte keumlshilluar edhe me Autoritetin peumlr Konkurrenceumln dhe Zyreumln e Regjistrit Tregtar41

Sipas ligjit teuml transmetimeve KKRT eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr dheumlnien e licensave peumlr transmetimet numerike Ligji beumln dallimin midis tre lloj licensave peumlr siguruesit e sheumlrbimit peumlr operatoreumlt e rrjetit dhe peumlr siguruesit e peumlrmbajtjes

Licensat peumlr rrjetet numerike tokeumlsore ndahen si meuml poshteuml

kombeumltare (e vlefshme peumlr dhjeteuml vjet) kur mbulojneuml jo meuml pak se 80 peumlrqind teuml vendit

rajonale (e vlefshme peumlr teteuml vjet) kur mbulojneuml deri neuml kateumlr njeumlsi administrative neuml kufi

gjeografi keuml me njeumlra-tjetreumln

lokale (e vlefshme peumlr teteuml vjet) kur mbulojneuml veteumlm njeuml njeumlsi administrative42

KKRT duhet teuml japeuml licensat neuml peumlrputhje teuml ploteuml me Planin e Frekuencave teuml miratuar nga RRC-06 Neumlse njeuml operator dixhital planifi kon teuml ndeumlrtojeuml njeuml rrjet duke peumlrdorur njeuml frekuenceuml qeuml eumlshteuml e zeumlneuml nga njeuml operator analog ateumlhereuml KKRT duhet trsquoi japeuml njeuml frekuenceuml tjeteumlr operatorit analog dhe teuml mbulojeuml shpenzimet e transferteumls Neumlse rregullatori nuk mund trsquoi mbulojeuml keumlto shpenzime kostot duhen mbuluar edhe nga operatori dixhital43

Ligji i detyron operatoreumlt analogeuml teuml vazhdojneuml teuml transmetojneuml derisa peumlrqindja e familjeve qeuml ndjekin transmetimet analoge teuml bjereuml poshteuml 10 peumlrqind teuml teumlreuml zoneumls seuml transmetimit Nga ana tjeteumlr RTSH ka teuml drejteumln teuml peumlrdoreuml dy nga shtateuml frekuencat kombeumltare teuml caktuara nga RRC-06 peumlr peumlrdorim dixhital peumlr Shqipeumlrineuml

KKRT eumlshteuml gjithashtu peumlrgjegjeumlse peumlr licensimin e siguruesve teuml peumlrmbajtjes44 Licensat mund trsquou jepen transmetuesve peumlr teuml transmetuar ose njeuml program televiziv apo radiofonik ose njeuml ldquobuqeteumlrdquo programesh Ccedildo sheumlrbim programi gjithashtu duhet teuml licensohet nga KKRT e cila peumlrcakton kriteret dhe kushtet peumlr programet si dhe teuml drejtat dhe detyrimet e teuml licensuarit Neuml keumlteuml kuadeumlr transmetuesit ekzistues analogeuml mund teuml konsiderohen tashmeuml teuml licensuar si sigurues teuml peumlrmbajtjes derisa sinjali analog teuml fi ket

Ligji gjithashtu vendos disa detyrime peumlr operatoreumlt e rrjeteve numerike Ato duhet teuml ofrojneuml teuml pakteumln 50 peumlrqind teuml sheumlrbimeve teuml tyre falas ndeumlrsa transmetuesi i sheumlrbimit publik nuk mund teuml keumlrkojeuml pageseuml peumlr ndonjeuml program teuml vetin

40 Gazmend Janku ldquoProkuroria nis hetimin peumlr skandalin e licenseumls neuml KKRTrdquo Gazeta Shqiptare 24 dhjetor 2006 f 1041 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 1842 Ligji i Transmetimeve Numerike neni 343 Ibid neni 344 Ibid neni 5

bull

bull

bull

S H Q I P Euml R I A

27

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Edhe pse KKRT ende nuk ka nisur teuml japeuml licensa numerike i ka vendosur tashmeuml kriteret peumlr dheumlnien e licensave peumlr operatoreumlt e rrjetit45 Keumlto kritere keumlrkojneuml njeuml kapital minimal prej ALL 1 bilion (Lek) ose euro817 milioneuml peumlr licenseuml kombeumltare ose ALL 400 milioneuml (euro327 milioneuml) peumlr njeuml licenseuml rajonale si dhe ALL 100 milioneuml (euro817000) peumlr njeuml licenseuml lokale Peumlrveccedil keumlsaj transmetuesit numerikeuml duhet teuml peumlrmbushin disa keumlrkesa teuml tjera peumlrfshireuml keumltu korrekteumlsineuml dhe pavareumlsineuml editoriale neuml sheumlrbimet e tyre teuml lajmeve dhe ato informative

Neuml pamje teuml pareuml kriteret e licensimit duken teuml drejta dhe neuml ndihmeuml teuml publikut sidomos peumlrsa i peumlrket theksit peumlr teuml zgjedhur standarde jo-ekskluzive transparenceumls seuml kostove dhe zgjedhjes seuml larmishme teuml peumlrmbajtjes Rregullatori ka fuqineuml teuml mbikqyreuml kriteret e licensimit dhe teuml zgjedheuml teuml licensuarit Normalisht kjo keumlrkon njeuml autoritet teuml pavarur teuml fuqisheumlm dhe profesional Fatkeqeumlsisht megjitheuml progresin e beumlreuml KKRT ende duhet teuml provojeuml qeuml i meriton ploteumlsisht keumlto epitete

Edhe pse procesi i licensimit dixhital ende duhet teuml fi llojeuml televizioni dixhital ka mbeumlrritur neuml Shqipeumlri kur DigitAlb nisi transmetimet neuml 15 korrik 2004 megjitheuml kundeumlrshtimin e forteuml si nga autoriteti rregullator ashtu edhe nga stacionet e tjera televizive DigitAlb eumlshteuml neuml transmetim peumlr gati kateumlr vjet tashmeuml duke pasur njeuml numeumlr gjithnjeuml neuml rritje abonenteumlsh 120000 neuml fi llim teuml 2006 sipas shifrave meuml teuml fundit qeuml disponohen46 Kompania ka deklaruar qeuml numri i abonenteumlve eumlshteuml rritur qeuml ateumlhereuml Deri neuml 2006 DigitAlb mbulonte me sinjal Shqipeumlrineuml Pereumlndimore nga Shkodra neuml veri deri neuml Vloreuml neuml jug47 Peumlr momentin kompania pretendon se mbulon teuml gjitheuml vendin48 Megjithateuml sipas ligjit peumlr transmetimet numerike veprimtaria e saj mund teuml beumlhej problematike pasi mbulimi me sinjal nga kompania do teuml keumlrkonte kateumlr licensa kombeumltare ndeumlrkoheuml qeuml ligji thoteuml se asnjeuml operator nuk mund teuml marreuml meuml shumeuml se njeuml licenseuml kombeumltare DigitAlb ofron njeuml buqeteuml tokeumlsore me 38 kanale tematike dhe teuml peumlrgjithshme si dhe me dy stacione radiofonike Peumlr teuml qeneuml neuml rregull me ligjin stacioni do teuml duhej teuml shkurtonte neuml meumlnyreuml drastike numrin e kanaleve teuml ofruara Kjo do teuml jeteuml akoma meuml e ndeumlrlikuar pasi tashmeuml DigitAlb ka njeuml numeumlr teuml reumlndeumlsisheumlm klienteumlsh dhe shumeuml pak kompani duket se kaneuml interes peumlr teuml hyreuml neuml keumlteuml sektor teuml ri dhe mjaft teuml kushtuesheumlm

Neuml fakt debatet qeuml paraprineuml miratimin e ligjit u peumlrqendruan neuml pasojat qeuml ai do teuml kishte neuml tregun ekzistues ku DigitAlb eumlshteuml kthyer neuml njeuml lojtar teuml suksessheumlm Peumlrfaqeumlsuesit e DigitAlb keumlmbeumlnguleumln qeuml ata nuk keumlrkonin gjeuml tjeteumlr veccedilse legalizimin e veprimtariseuml seuml tyre pa u dashur trsquoia nisnin nga zeroja49 Qeveria e paraqiti ligjin neuml parlament neuml shkurt 2007 neuml njeuml koheuml kur parlamenti kishte miratuar ndash neuml bashkeumlpunim me Keumlshillin e Europeumls ndash njeuml plan veprimi peumlr teuml rishikuar legjislacionin e medias dhe peumlr teuml hartuar njeuml ligj peumlr transmetimet numerike deri neuml fund teuml vitit Pronareumlt dhe drejtoreumlt e medias protestuan faktin qeuml nuk ishin keumlshilluar peumlr njeuml ligj kaq teuml reumlndeumlsisheumlm Peumlr meuml tepeumlr pas disa seancave deumlgjimore me paleumlt

45 Kriteret e KKRT peumlr licensimin numerik46 Faqja e DigitAlb neuml Internet gjendet neuml httpwwwdigitalbtvkompania (pareuml neuml 12 mars 2008)47 Intervisteuml me Altin Petre Menaxher IT i DigitAlb Tiraneuml 16 maj 200648 Faqja neuml Internet e DigitAlb httpwwwdigitalbalkompaniaphp (pareuml neuml 17 mars 2008)49 Minutat e Mbledhjes seuml Komisionit Parlamentar teuml Medias 20 prill 2007 gjendet neumlhttpwwwparlamentaldokumentiaspid=2351ampkujam=Komisioni (pareuml neuml 18 tetor 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

28

e interesuara dhe pas marrjes seuml komenteve dhe sugjerimeve nga Organizata peumlr Sigurim dhe Bashkeumlpunim neuml Europeuml (OSBE) Keumlshilli i Europeumls dhe Komisioni Europian shumica qeveriseumlse e miratoi ligjin pa miratimin e pakiceumls e cila nuk pranoi teuml votonte Debati peumlr amendamentet e ligjit nuk u peumlrqendrua shumeuml neuml qeumlllimin dhe pasojat e tyre gjeuml qeuml ngre pikeumlpyetje se me sa efi kasitet do teuml zbatohet ky ligj

Ligji nuk specifi kon njeuml dateuml peumlr fi kjen e sinjalit analog edhe pse i detyron transmetuesit qeuml programet e tyre teuml gjenden si neuml sinjalin analog ashtu edhe neuml ateuml numerik derisa sinjali numerik teuml arrijeuml neuml meuml shumeuml se 90 peumlrqind teuml zoneumls seuml licensuar Kjo maseuml mund teuml nxiseuml siguruesit e sheumlrbimit dhe operatoreumlt e rrjetit teuml peumlrshpejtojneuml procesin e dixhitalizimit por nga ana tjeteumlr transmetuesit do teuml keneuml kosto meuml teuml larta gjateuml periudheumls seuml transmetimit simultan Peumlr meuml tepeumlr do teuml jeteuml e veumlshtireuml teuml peumlrshpejtohet procesi i dixhitalizimit pa ndihma nga shteti peumlr dekoderat

Qeuml nga miratimi i ligjit KKRT eumlshteuml keumlshilluar me DigitAlb peumlr kriteret e licensimit KKRT eumlshteuml ndihmuar nga OSBE peumlr teuml hartuar Strategjineuml peumlr Kalimin neuml Transmetime Numerike Procesi i licensimit dixhital mbetet i ngrireuml derisa teuml miratohet Strategjia e cila duhet ende teuml peumlrfundohet dhe teuml botohet Ajo duhet teuml marreuml parasysh edhe rolin e DigitAlb

3 RREGULLIMI DHE MENAXHIMI I TRANSMETUESIT TELEVIZIV TEuml SHEumlRBIMIT PUBLIK

31 Legjislacioni dhe politikat peumlr transmetuesin publik

Amendamentet e 2006 peumlr Ligjin e Radios dhe Televizionit i cili rregullon RTSH pateumln pasoja neuml rregullimin e transmetuesit teuml sheumlrbimit publik Megjithateuml masat kryesore peumlr misionin publik teuml stacionit dhe peumlr peumlrmbajtjen janeuml teuml njeumljtat

Legjislacioni i ri peumlr transmetimin dixhital i jep njeuml rol teuml veccedilanteuml RTSH Dy nga shtateuml freku-encat kombeumltare qeuml i janeuml caktuar Shqipeumlriseuml deri neuml 2015 i rezervohen RTSH KKRT i ka rekomanduar RTSH qeuml kanalin e dyteuml ta transmetojeuml drejtpeumlrdrejt neuml meumlnyreuml dixhitale50 Neuml fakt neuml korrik 2007 TVSH peumlrgatiti njeuml plan reforme neuml bashkeumlpunim me Unionin Europian teuml Transferimit (EBU) i cili peumlrqendrohet neuml kalimin neuml dixhitalizim Eumlshteuml ende hereumlt peumlr teuml para-shikuar neumlse kjo strategji do teuml jeteuml e mundur dhe e suksesshme Eumlshteuml e sigurt qeuml do teuml nevojitet mbeumlshtetje teuml bollshme fi nanciare si dhe njeuml zbatim i rrepteuml dhe energjik nga TVSH

32 Struktura qeveriseumlse e transmetuesit publik

Keumlshilli Drejtues mbetet organi meuml i larteuml i RTSH Deri neuml korrik 2006 ai peumlrbeumlhej nga 15 aneumltareuml teuml caktuar nga parlamenti peumlr njeuml periudheuml peseuml-vjeccedilare me mundeumlsineuml peumlr trsquou

50 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 21

S H Q I P Euml R I A

29

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

rizgjedhur pas njeuml periudhe pushimi tre-vjeccedilar Aneumltareumlt duhej teuml zgjidheshin ndeumlr personalitete teuml njohura nga fushat e kultureumls artit kinemaseuml gazetariseuml ligjit ekonomiseuml medias marreumldheumlnieve publike marreumldheumlnieve ndeumlrkombeumltare universiteteve dhe Akademiseuml seuml Shkencave Me keumlteuml formuleuml aneumltareumlt propozoheshin neuml numeumlr teuml barabarteuml nga shumica qeveriseumlse opozita dhe shoqeumlria civile Opozita e ateumlhershme mendonte se kjo formuleuml ceumlnonte pavareumlsineuml e institucionit duke argumentuar se neuml fakt peumlrfaqeumlsuesit e shoqeumlriseuml civile mbeumlshtesnin shumiceumln parlamentare Eumlshteuml e veumlshtireuml teuml vlereumlsohet neumlse kjo ishte e veumlrteteuml Mbeumlshteteumlsit e keumlsaj formule paraqiteumln argumentin se e kundeumlrta ishte e veumlrteteuml kjo ishte e vetmja meumlnyreuml peumlr teuml garantuar elementin e domosdosheumlm teuml shoqeumlriseuml civile neuml aneumltareumlsineuml e institucionit publik

Shumica e tanishme qeveriseumlse paraqiti njeuml ndryshim teuml ligjit neuml shkurt 2006 qeuml kishte peumlr qeumlllim teuml ndryshonte formuleumln dhe peumlrbeumlrjen si teuml KKRT ashtu edhe teuml Keumlshillit Drejtues teuml RTSH neuml meumlnyreuml qeuml organet qeveriseumlse teuml RTSH trsquoi beumlnin balleuml politizimit Ish-Kryetari i Keumlshillit Drejtues Kiccedilo Blushi shpjegoi ldquoNuk jemi ne ata qeuml vendosin por ata kryetareumlt e partive qeuml duan qeuml drejtoreumlt dhe aneumltareumlt e keumlshillit teuml sillen si kukulla pa dinjitet teuml cileumlt kontrollohen me lehteumlsi neumlpeumlrmjet celulareumlverdquo51 Pas njeuml debati teuml zgjatur dhe teuml nxehteuml amendamentet u miratuan neuml korrik 2006 megjitheuml protestat e opoziteumls

Sipas ligjit teuml ndryshuar aneumltareumlt e Keumlshillit Drejtues u reduktuan nga 15 neuml shtateumlLogjika dhe procedura e emeumlrimit janeuml teuml ngjashme me ato peumlr KKRT Shoqatat dhe grupet e meumlposhtme mund teuml propozojneuml teuml pakteumln kateumlr kandidateuml peumlr secilin aneumltar teuml Keumlshillit Drejtues52

Shoqatat e medias elektronike dhe teuml shkruar

Universiteti i Tiraneumls

Shoqatat e inxhinieriseuml elektrike dhe elektronike

Shoqatat e juristeumlve akademikeumlve teuml ligjit si dhe Dhoma Kombeumltare e Avokateumlve

Grupet parlamentare

OJQ qeuml merren me teuml drejtat e njeriut dhe teuml teuml miturve

borde keumlshillimi teuml Qendreumls Kombeumltare teuml Kinematografi seuml dhe Lidhjes seuml

Shkrimtareumlve

Komisioni Parlamentar i Medias ka detyreumln e peumlrzgjedhjes deri neuml dy kandidateuml peumlr secilin post53 Preferohen kandidateumlt me grada shkencore Grada teuml tilla janeuml teuml detyruara peumlr kandidateumlt e propozuar nga universiteti dhe shoqatat e inxhinieriseuml elektrike dhe elektronike54

Neuml meumlnyreuml qeuml teuml garantohet vazhdimeumlsia kryetari dhe tre aneumltareuml zgjidhen peumlr njeuml mandat peseuml-vjeccedilar ndeumlrsa tre teuml tjereumlt zgjidhen peumlr njeuml mandat tre vjet e gjysmeuml55

51 Kiccedilo Blushi ldquoTelevizioni qeuml ka mbetur peng i partiverdquo Standard 17 mars 2006 f 2352 Ligji nr 9531 11 maj 2006 Fletorja Zyrtare 65 2006 Art 2 paragraf 153 Ibid paragraf 254 Ibid paragrafeumlt 3 amp 455 Ibid neni 9

bull

bull

bull

bull

bull

bull

bull

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

30

Sipas ligjit teuml vjeteumlr deputeteumlt ministrat zyrtareumlt e larteuml teuml qeveriseuml aneumltareumlt e kryesive teuml partive politike punonjeumls teuml RTSH ose punonjeumls dhe pronareuml teuml mediave private nuk lejoheshin teuml beumlheshin aneumltareuml teuml Keumlshillit Drejtues Sipas ligjit teuml ri u shtuan edhe kufi zime teuml tjera Tashmeuml nuk lejohen teuml jeneuml aneumltareuml edhe njereumlz qeuml zoteumlrojneuml aksione ose kaneuml lidhje me pronareuml aksionesh neuml kompani qeuml operojneuml neuml transmetimet audiovizuale reklameuml produksion shtyp telekomunikacione si dhe aneumltareuml dheose punonjeumls teuml strukturave qeveriseumlse teuml keumltyre strukturave Persona qeuml janeuml larguar nga sheumlrbimi civil peumlr arsye disiplinore dhe punonjeumls aktualeuml apo qeuml kaneuml punuar neuml RTSH gjateuml tre vjeteumlve teuml fundit nuk mund teuml zgjidhen

Opozita dhe disa veumlzhgues teuml tjereuml paraqiteumln argumentimin se peumlrbeumlrja e re e Keumlshillit Drejtues teuml RTSH nuk ofronte garanci peumlr pavareumlsineuml editoriale ldquoTeuml ashtuquajturit peumlrfaqeumlsues teuml pavarur deri meuml sot kaneuml qeneuml lsquokali i Trojeumlsrsquo seuml politikeumls neuml keumlto institucione Me qeumlllim qeuml teuml shmangim rrezikun qeuml lsquoteuml pavaruritrsquo trsquoi sheumlrbejneuml pushtetit ose partive politike neuml vend teuml publikut nevojitet qeuml edhe [peumlrfaqeumlsimi i ] teuml pavarurve teuml jeteuml gjithashtu [politikisht] i balancuarrdquo56

Keumlshilli Drejtues u zgjodh nga shumica qeveriseumlse neuml korrik 2006 me formuleumln e re Me-gjithateuml pasi opozita nuk pranoi teuml bashkeumlpunonte neuml reformeumln e procedureumls elektorale para zgjedhjeve lokale teuml 2007 dhe atyre presidenciale koalicioni qeveriseumls ra dakord teuml ndryshonte seumlrish peumlrbeumlrjen e Keumlshillit Sipas marreumlveshjes seuml gushtit 2006 midis deputeteumlve teuml shumiceumls dhe teuml opoziteumls peumlrbeumlrja e Keumlshillit Drejtues do teuml rritej nga shtateuml neuml 11 aneumltareuml dhe kateumlr aneumltareumlt e tjereuml do teuml emeumlroheshin nga aneumltareumlt e opoziteumls neuml Komisionin Parlamentar teuml Medias nga radheumlt e shoqeumlriseuml civile57 Megjithateuml Keumlshilli funksionoi veteumlm me shtateuml aneumltareuml deri neuml shtator 2007 pasi Parlamenti nuk arriti teuml zgjidhte aneumltareumlt e tjereuml si neuml KKRT ashtu edhe neuml Keumlshillin Drejtues peumlr shkak teuml krizeumls seuml vazhdueshme presidenciale dhe vazhdimit teuml puneumls peumlr Ligjin peumlr Transmetimet Numerike Seumlrish mosmarreumlveshjet politike dhe prirja peumlr trsquou pozicionuar dhe jo peumlr trsquou bashkuar peumlr teuml mireumln e peumlrbashkeumlt kaneuml penguar funksionimin normal dhe teuml pavarur teuml organit rregullator teuml stacionit

Neuml Raportin Vjetor teuml 2006 Keumlshilli Drejtues theksoi veumlshtireumlsiteuml me teuml cilat peumlrballej dhe lavdeumlroi peumlrparimin e transmetuesit publik neuml aspektin e pavareumlsiseuml editoriale dhe struktureumls programore Peumlrveccedil keumlsaj ndeumlrsa beumlnte thirrje peumlr asistenceuml meuml teuml madhe teuml qeveriseuml ndaj RTSH Parlamenti angazhohej teuml hartonte dhe miratonte planin e ploteuml peumlr reformeuml teuml RTSH deri neuml fund teuml 2007 Neuml gusht 2007 RTSH hartoi njeuml strategji zhvillimi peumlr periudheumln 2008-2010 teuml cileumln ia paraqiti qeveriseuml Duke qeneuml i zeumlneuml me ligje teuml tjera Parlamenti deri tani nuk ka arritur ta diskutojeuml keumlteuml strategji

Drejtori i Peumlrgjithsheumlm vazhdon teuml geumlzojeuml autoritet teuml konsideruesheumlm duke i raportuar Keumlshillit Drejtues por pa qeneuml i detyruar teuml zbatojeuml urdhrat e tij58 Keumlshilli Drejtues ka peumlr detyreuml teuml emeumlrojeuml dhe ka teuml drejteumln teuml shkarkojeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm Keumlshilli qeuml u emeumlrua neuml 2006 pushoi Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml ateumlhersheumlm Artur Zhejin mbi baza

56 A Stefani ldquorsquoTeuml pavaruritrsquo kali i Trojeumls neuml mediardquo Panorama 16 shkurt 2006 f 1757 Marreumlveshja e 30 korrikut 2006 e cituar neuml Denion Ndrenika ldquoArrihet marreumlveshja PDndashPS ploteumlsohen keumlrkesat e opoziteumlsrdquo Shekulli 31 gusht 2006 f 358 OSIShqipeumlria f 214ndash216

S H Q I P Euml R I A

31

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

keqadministrimi dhe mungeseuml reforme duke pretenduar se vareumlsia politike ishte ende e ndjeshme Neuml njeuml leteumlr publike Mero Baze aneumltar i Keumlshillit Drejtues shkruante se ldquome veteumldijen e ploteuml teuml drejtoreumlve teuml saj RTSH e ka shmangur debatin publik peumlr vite dhe eumlshteuml kthyer neuml njeuml stacion thuajse banal i cili i ka sheumlrbyer veteumlm interesave teuml ngushta teuml drejtoreumlve teuml vet dhe teuml lidhjeve teuml tyre politikerdquo59

Zheji e kundeumlrshtoi kritikeumln dhe tha se shkarkimi i tij ishte kundeumlr parimeve demokratike ldquoEumlshteuml e pamundur teuml niseumlsh reformeumln e RTSH duke shkelur njeuml nga parimet e demokraciseuml seuml medias siccedil eumlshteuml mandati i Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlmrdquo Ai shtoi se shkarkimi i tij ishte njeuml vendim i nxituar i bazuar meuml tepeumlr neuml lidhjet politike sesa neuml arsye pragmatike60 Drejtori i Peumlrgjithsheumlm i tanisheumlm Petrit Beci u zgjodh neuml 10 neumlntor 2006 Beci meuml pareuml ka qeneuml Zeumlvendeumls Drejtor i transmetuesit publik dhe ka njeuml peumlrvojeuml teuml gjereuml si menaxher i njeumlrit prej televizioneve private kombeumltare

Shtresa e treteuml e pushtetit neuml transmetuesin publik eumlshteuml Keumlshilli i Menaxhimit i cili sheumlrben si organ keumlshillimor peumlr Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm duke keumlshilluar Drejtorin peumlr njeuml seumlreuml ccedileumlshtjesh teuml reumlndeumlsishme fi nanciare apo neuml lidhje me pronat Pa pasur asnjeuml rol neuml programacion dheumlnia e peumllqimit teuml Keumlshillit teuml Menaxhimit eumlshteuml i detyruesheumlm neuml disa vendime si transaksionet e pronave kontratat e puneumlsimit dhe bisedime dhe marreumlveshje teuml tjera me stafi n dhe sindikatat

Struktura qeveriseumlse ka peumlr qeumlllim teuml garantojeuml puneumln e balancuar dhe teuml paanshme teuml RTSH si dhe legjitimitetin e tij si institucion publik Fatkeqeumlsisht kjo nuk eumlshteuml arritur Neuml fakt shumeuml veumlzhgues peumlrfshireuml aneumltareuml teuml strukturave qeveriseumlse teuml RTSH ankohen qeuml meumlnyra se si eumlshteuml ndeumlrtuar sistemi eumlshteuml burimi kryesor i problemit Aneumltareumlt e Keumlshillit Drejtues thoneuml se fuqiteuml e tyre peumlrballeuml Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlm janeuml mjaft teuml kufi zuara Disa aneumltareuml thoneuml se vendimet kryesore merren nga Drejtori i Peumlrgjithsheumlm ndeumlrsa roli i tyre neuml vendimmarrje eumlshteuml i pareumlndeumlsisheumlm Peumlr shembull ish-kryetari i Keumlshillit Drejtues Kiccedilo Blushi pretendonte se ldquopeumlr dy vjet Keumlshilli [Drejtues] nuk kishte miratuar struktura programore teuml peumlrshtatshme peumlr shkak teuml neumlnshtrimit politik teuml Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlm i cili emeumlrohet nga ne por nuk zgjidhet nga nerdquo61

33 Financimi i transmetuesit publik

Pagesa e takseumls vjetore peumlr RTSH eumlshteuml ALL 500 (euro41) peumlr familje Kjo takseuml mendohet teuml peumlrbeumljeuml njeuml nga burimet kryesore teuml teuml ardhurave peumlr transmetuesin e sheumlrbimit publik Deri neuml 2006 buxheti i RTSH nuk e detajonte shumeumln totale teuml mbledhur nga taksa e aparatit

Raporti i stacionit peumlr 2006 tregonte njeuml rritje prej 362 peumlrqind neuml teuml ardhurat e takseumls nga aparati nga ALL 19 milion (euro155000) teuml planifi kuara neuml ALL 687 milion (euro563000) teuml realizuara62 Megjitheuml keumlteuml rritje spektakolare llogaritjet deumlshmojneuml se teuml ardhurat peumlrfaqeumlsojneuml takseumln e aparatit teuml paguar nga afeumlrsisht 8600 familje shifeumlr mjaft e uleumlt neuml njeuml vend me

59 Mero Baze ldquoPeumlrse ndryshimi neuml RTSH duhet teuml niseuml nga Drejtori i Peumlrgjithsheumlmrdquo Shqip 26 tetor 2006 f 1160 Artur Zheji ldquoStili vrastar i njeuml shkarkimirdquo Shqip 28 tetor 2006 f 761 Kiccedilo Blushi ldquoTelevizioni qeuml ka mbetur peng i partiverdquo Standard 17 mars 2006 f 2362 RTSH Raporti Vjetor peumlr Veprimtarineuml e RTSH 2006 Keumlshilli Drejtues i RTSH 2007 f 15 (meuml tej Raporti Vjetor i RTSH 2006)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

32

tre milion banoreuml dhe me meuml shumeuml se 500000 shteumlpi me televizor63 Neuml keumlteuml meumlnyreuml njeuml mbledhje meuml efi kase e takseumls seuml aparatit eumlshteuml mjaft e nevojshme pasi kjo mund teuml jeteuml thelbeumlsore neuml arritjen e pavareumlsiseuml seuml TVSH nga buxheti i shtetit

Taksa peumlr aparatin mblidhet neuml janar seuml bashku me fatureumln e energjiseuml elektrike Deri neuml 2006 Korporata Elektro-energjitike Shqiptare (KESH) ia kalonte parateuml e mbledhura nga taksa e aparatit buxhetit teuml shtetit dhe ateumlhereuml Ministria e Financeumls i kalonte fondet neuml RTSH pa beumlreuml teuml ditur sa ishte mbledhur nga KESH Neuml 2006 RTSH fi rmosi njeuml marreumlveshje me KESH dhe Drejtorineuml e Taksave e cila siguronte pageseumln e drejtpeumlrdrejteuml teuml takseumls seuml aparatit te RTSH Megjithateuml peumlr shkak teuml veumlshtireumlsive teuml fundit ekonomike nuk pritet qeuml KESH ta peumlrmireumlsojeuml vjeljen e takseumls seuml aparatit neuml teuml ardhmen e afeumlrt64

Teuml ardhurat e fi tuara nga veteuml stacioni janeuml rritur neuml vitet e fundit duke arritur deri neuml 65 peumlrqind teuml buxhetit total teuml RTSH neuml 200665 Megjithateuml RTSH eumlshteuml ende e ngadalteuml neuml teumlrheqjen e teuml ardhurave teuml reumlndeumlsishme nga reklama Stacioni arriti teuml vilte veteumlm 44 peumlrqind teuml teuml ar-dhurave teuml planifi kuara nga reklama neuml 2006 Ndoshta kjo kishe teuml beumlnte edhe me konkurrenceumln nga stacione private meuml teuml fuqishme Peumlrveccedil keumlsaj edhe fi nancimi nga buxheti i shtetit u ul Neuml 2006 TVSH mori ALL 300 milion (euro246 milion) nga buxheti i shtetit qeuml peumlrbeumln pothuajse gjysmeumln e shumave teuml marra neuml vitet e kaluara66 Financimi nga buxheti i shtetit u rrit neuml meumlnyreuml modeste seumlrish Neuml 2007 ndihma e buxhetit teuml shtetit peumlr RTSH ishte ALL 312 milion (euro252 milion)67 Neuml 2008 shteti i dha ALL 438 milioneuml (euro365 milion) RTSH-seuml68

Njeuml burim i reumlndeumlsisheumlm teuml ardhurash eumlshteuml dheumlnia me qera e antenave teuml transmetimit teuml cilat janeuml monopol ligjor i stacionit Megjithateuml neuml teuml kaluareumln vjelja e keumltyre pagesave ka qeneuml problematike Borxhi i grumbulluar nga ata qeuml peumlrdorin antenat arriti ALL 1941 milion (euro159 milion) neuml fund teuml 200669 Edhe pse ligji e lejon RTSH teuml preseuml sinjalin e antenave peumlr ato kompani qeuml nuk kaneuml beumlreuml pagesat pas paralajmeumlrimeve transmetuesi publik nuk e ka ndjekur kurreuml keumlteuml praktikeuml pasi kjo do teuml niste njeuml seumlreuml veprimesh teuml zgjatura ligjore70 Neuml keumlteuml meumlnyreuml borxhet janeuml grumbulluar duke krijuar njeuml seumlreuml precedenteumlsh ku operatoreumlt peumlrdorin sheumlrbimet e RTSH falas RTSH tashmeuml ka ndeumlrmarreuml nisma ligjore kundeumlr debitoreumlve kryesoreuml71

63 Burimi INSTAT dhe EBU teuml cituara neuml OSIShqipeumlria f 13464 Intervisteuml me Diana Kalaja Zeumlvendeumls Drejtore e Peumlrgjithshme e RTSH Tiraneuml 21 janar 200865 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 1566 OSI Shqipeumlria f 208ndash21267 Ligji nr 9645 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2007rdquo i 27 neumlntor 2006 gjendet neuml httpwwwqpzgovalbotimefl etore_zyrtare2006PDF-2006135-2006pdf (pareuml neuml 15 korrik 2007)68 Ligji nr 9836 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2008rdquo i 26 neumlntor 2007 gjendet neuml httpwwwminfi ngovaldownloadsl-9836doc (pareuml neuml 25 janar 2008)69 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f1670 Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007 gjendet neuml httpwwwklshorgaldoc20070507132319_v_departamenti_i_kontrollit_te_institucioneve_fi nanciare_ndeumlrmarrjeve_dhe_shoqeumlrive_publike_nr1-2007pdf (pareuml neuml 10 korrik 2007)71 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 16

S H Q I P Euml R I A

33

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

34 Standartet editoriale

Ashtu si mediat e tjera RTSH nuk ka njeuml kod teuml brendsheumlm etike dhe as ndonjeuml organ qeuml teuml mbikqyreuml sjelljen sipas standarteve Neuml shtator 2006 shoqatat e gazetareumlve miratuan njeuml kod etike peumlr teuml gjitha mediat neuml Shqipeumlri Procesi u lanccedilua nga njeuml OJQ peumlr mediat e bazuar neuml Tiraneuml Instituti Shqiptar i Medias dhe peumlrfshiu debate me gazetareuml redaktoreuml pronareuml teuml medias menaxhereuml dhe teuml tjereuml72 Megjithateuml kodi nuk eumlshteuml miratuar ldquozyrtarishtrdquo nga ndonjeuml media dhe nuk ka mekanizeumlm peumlr zbatimin e tij Neuml keumlteuml meumlnyreuml respektimi i tij mbetet neuml deumlshireumln e gazetareumlve (Shih gjithashtu seksionin 44)

Gazetareumlt e TVSH nuk geumlzojneuml ndonjeuml mbrojtje meuml teuml madhe neuml puneumln e tyre sesa kolegeumlt e tyre neuml televizione private Mungesa e kontratave teuml puneumls seuml bashku me rrogat relativisht teuml uleumlta nuk peumlrbeumljneuml nxitje qeuml ata teuml zhvillojneuml pavareumlsineuml editoriale apo teuml prodhojneuml programe cileumlsore Stacioni ka peumlrdorur kontrata teuml posaccedilme pune dhe metoda pagese arbitrare Ish-Drejtori i Peumlrgjithsheumlm Artur Zheji pretendoi se keumlto kontrata ishin peumlrdorur peumlr teuml motivuar gazetareumlt dhe peumlr teuml peumlrmireumlsuar profesionalizmin pasi stacioni po i paguante gazetareumlt sipas sasiseuml dhe cileumlsiseuml seuml puneumls Por Kontrolli i Larteuml i Shtetit (KLSH) arriti neuml peumlrfundimin se keumlto kontrata nuk ishin teuml ligjshme dhe i keumlrkoi RTSH teuml ndreqte gjendjen deri neuml kontrollin e ardhsheumlm73 Sindikatat e RTSH vazhdimisht kaneuml aluduar se keumlto kontrata refl ektonin preferencat personale teuml Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlm dhe jo motivim profesional74

Ndryshe nga disa stacione televizive private qeuml duket se kaneuml arritur njeuml shkalleuml meuml teuml larteuml pavareumlsie politike TVSH ende peumlrballet me ndeumlrhyrje politike Ashtu siccedil e thoteuml ish-kryetari i Keumlshillit Drejtues Kiccedilo Blushi

Neuml vend qeuml trsquoi hiqnin duart nga ky institucion dhe ta ndihmonin pavareumlsineuml qeuml i garanton ligji neumlpeumlrmjet deklaratave teuml tyre etiketimit presionit dhe urdhrave qeuml vijneuml nga celulareumlt teuml dyja partiteuml politike dhe lidereumlt e tyre e kaneuml detyruar ekranin publik teuml kthehet nga blu neuml rozeuml dhe e anasjellta sipas shijeve teuml kryetareumlve teuml dy partive kryesore teuml cileumlt e masin lsquocileumlsineumlrsquo dhe pavareumlsineuml e RTSH nga koheumlzgjatja e shfaqjeve teuml tyre neuml stacion75

Ndeumlrhyrja politike eumlshteuml veccedilaneumlrisht e dukshme pas ndeumlrrimeve teuml qeveriseuml Pas zgjedhjeve teuml 2005 koalicioni i partive teuml djathta i udheumlhequr nga Partia Demokratike qeuml mori pushtetin pas teteuml vitesh neuml opoziteuml e ndeumlrroi Keumlshillin Drejtues drejtimin dhe njeuml pjeseuml teuml stafit teuml TVSH Meuml shumeuml se 80 punonjeumls teuml TVSH u pushuan nga puna peumlrfshireuml keumltu 10 gazetareuml qeuml njiheshin si me prirje teuml majta Stacioni mori neuml puneuml njereumlz teuml njohur jo aq peumlr standartet e tyre profesionale sesa peumlr afeumlrsineuml me partineuml neuml pushtet dhe qeverineuml76

72 Autorja e keumltij raporti punon neuml Institutin Shqiptar teuml Medias73 Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007 gjendet neumlhttpwwwklshorgaldoc20070507132319_v_departamenti_i_kontrollit_te_institucioneve_fi nanciare_ndeumlrmarrjeve_dhe_shoqeumlrive_publike_nr1-2007pdf (pareuml neuml 10 korrik 2007)74 Leteumlr e punonjeumlsve teuml RTSH ldquoRTSH ka nevojeuml peumlr ndryshime urgjenterdquo Tema 17 shkurt 2006 f 1175 Kico Blushi ldquoTelevizioni qeuml ka mbetur peng i partiverdquo Standard 17 mars 2006 f 23 76 IREX ldquoShqipeumlriardquo neuml Media Sustainability Index 2006 f 5 gjendet neumlhttpwwwirexorgprogramsMSI_EUR2005MSI05-Albaniapdf (pareuml neuml 20 qershor 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

34

4 TRANSMETUESIT PRIVATEuml

41 Rregullimi dhe menaxhimi

Sektori privat i transmetimit neuml Shqipeumlri eumlshteuml i gjereuml dhe peumlrfshin tre stacione kombeumltare televizive 68 stacione televizive lokale dy satelitore dhe 44 operatoreuml televiziveuml kablloreuml

Megjithateuml mungesa e studimeve profesionale dhe informacionit nga veteuml transmetuesit e veumlshtireumlson krijimin e njeuml pamjeje teuml detajuar peumlr sektorin Burimet e fi nancimit teuml njeuml tregu kaq teuml vogeumll por teuml mbipopulluar mbeten njeuml mister dhe ccedilojneuml neuml pyetje serioze peumlr lidhjen midis burimeve teuml kapitalit teuml stacionit nga njeumlra aneuml dhe neumlpeumlrmjet peumlrmbajtjes dhe pavareumlsiseuml editoriale nga ana tjeteumlr

42 Proneumlsia e televizioneve dhe proneumlsia e ndeumlrthurur

Edhe pse proneumlsia e huaj nuk eumlshteuml e kufi zuar prania e investuesve teuml huaj ka ardhur neuml ulje Tregu i medias vazhdon teuml mbetet joteumlrheqeumls peumlr investuesit e huaj pasi operon neuml njeuml ekonomi teuml vogeumll me infrastruktureuml teuml varfeumlr apo qeuml mungon krejt si dhe leuml vend peumlr konkurrenceuml teuml pandershme Julien Roche njeuml biznesmen francez qeuml jeton neuml Shqipeumlri shiti 33peumlrqind teuml aksioneve teuml tij neuml stacionin televiziv kombeumltar TV Klan ortakeumlve teuml tij shqiptareuml neuml 200577 Neuml janar 2008 grupi gjerman mediatik Westdeutsche Allgemeine Zeitung (WAZ) shprehu interesin peumlr teuml investuar neuml median shqiptare por peumlr momentin ata po studiojneuml ende tregun78

Veteumlm Ligji peumlr Transmetimet Numerike peumlrmban masa peumlr teuml kufi zimin e peumlrqendrimit teuml proneumlsiseuml me qeumlllim qeuml teuml arrihet pluralizmi i medias79 Njeuml njeumlsi nuk mund teuml zoteumlrojeuml meuml shumeuml se njeuml licenseuml peumlr njeuml rrjet tokeumlsor dixhital Gjithashtu ligji ndalon njeumlsiteuml me interesa ekonomike apo pozicion neuml vendimmarrje neuml njeuml kompani qeuml ka licenseuml peumlr transmetim dixhital tokeumlsor teuml keneuml interesa ekonomike apo pozita vendimmarrje neuml njeuml zoteumlrues tjeteumlr license transmetimi dixhitale tokeumlsore

Megjithateuml njeuml operator rrjeti mund teuml peumlrfi tojeuml licenseuml transmetimi peumlr njeuml program televiziv dhe e kundeumlrta Asnjeuml operator nuk mund teuml peumlrfi tojeuml meuml shumeuml se 30 peumlrqind teuml teuml ardhurave kombeumltare nga reklamat televizive Neuml peumlrgjitheumlsi masat ligjore peumlr proneumlsineuml nga ligji i transmetimeve janeuml teuml vlefshme edhe peumlr transmetuesit dixhitaleuml

43 Tregu i reklamave

Mungesa e transparenceumls seuml proneumlsiseuml seuml medias dhe teuml fi nancimit teuml saj mbeten ende probleme teuml pazgjidhura dhe polemizuese Burimet e fi nancimit teuml medias mbeten teuml panjohura peumlr shkak teuml mungeseumls seuml studimeve neuml keumlteuml fusheuml dhe peumlr shkak teuml refuzimit teuml transmetuesve peumlr teuml

77 KKRT Departamenti Juridik dhe i Licensave 13 korrik 200778 Aida Cama ldquoKoncerni gjerman i mediave WAZ do teuml hyjeuml neuml tregun shqiptarrdquo neuml Tema 16 janar 2008 f 279 Ibid Art 13

S H Q I P Euml R I A

35

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

dheumlneuml keumlteuml informacion Burimi i veteumlm zyrtar peumlr keumlteuml treg vazhdon teuml jeteuml deklarimi i bilancit vjetor qeuml operatoreumlt doreumlzojneuml te KKRT Megjithateuml veteumlm njeuml numeumlr i vogeumll transmetuesish e beumljneuml keumlteuml Neuml 2006 veteumlm 39 transmetues nga meuml shumeuml se 100 e doreumlzuan bilancin vjetor Jashteuml Tiraneumls veteumlm 30 peumlrqind teuml operatoreumlve i doreumlzuan bilancet vjetore Edhe dy stacionet televizive private kombeumltare TV Klan dhe TV Arbeumlria nuk i doreumlzuan ato80

Neuml peumlrgjitheumlsi operatoreumlt televiziveuml vazhdojneuml teuml peumlsojneuml humbje Veteumlm pak prej tyre raportojneuml fi tim Peumlr shembull pas njeuml humbjeje prej ALL 33 milioneumlsh (euro270000) neuml 2003 Top Channel TV pati njeuml fi tim prej ALL 45 milioneumlsh (euro37000) dhe ALL 28 milioneumlsh (euro230000) neuml 2004 dhe 2005 respektivisht81 Po keumlshtu pas dy vitesh humbjeje TV Vizion+ pati njeuml fi tim prej ALL 7 milioneumlsh (euro57000) neuml 200582 Megjithateuml KKRT deklaroi se analiza e deklarimeve fi nanciare gjateuml tre viteve teuml fundit deumlshmonte peumlr mospeumlrputhje teuml reumlndeumlsishme gjeuml qeuml e beumlnte rregullatorin teuml dyshonte se disa stacione i falsifi konin shifrat dhe raportet e tyre83

Ccedileumlshtja e transparenceumls seuml kapitalit neuml media u beuml akoma meuml e diskutueshme kur Kryeministri Sali Berisha deklaroi neuml 28 mars 2007 qeuml media neuml Shqipeumlri eumlshteuml e lidhur me grupe mafi oze teuml cilat e peumlrdorin median si njeuml vegeumll peumlr teuml demonizuar pjeseumltareumlt dhe veprimet e qeveriseuml sidomos neuml betejeumln e saj kundeumlr korrupsionit84 Pas keumlsaj deklarate pronareumlt dhe drejtuesit e medias keumlrkuan fakte dhe emra specifi keuml nga Berisha dhe i keumlrkuan teuml doreumlzonte neuml autoritetet e prokuroriseuml teuml gjitheuml informacionin e nevojsheumlm peumlr teuml ngritur padi

Qeveria reagoi duke i peumlrjashtuar pronareumlt e medias nga pjeseumlmarrja neuml tendereumlt publikeuml KKRT ka dheumlneuml teuml kuptojeuml vitet e fundit qeuml gjysma e teuml ardhurave teuml fi tuara nga operatoreumlt mediatikeuml vijneuml nga ldquoburime teuml tjerardquo duke iu referuar bizneseve teuml tjera qeuml drejtohen nga shumica e pronareumlve teuml medias peumlrfshireuml keumltu ndeumlrtimin i cili eumlshteuml biznesi meuml fi timprureumls neuml Shqipeumlri peumlr momentin ose import-eksportin reklameumln apo sheumlrbimet e Internetit85 Qeveria e tanishme meuml tej propozoi qeuml personave apo kompanive qeuml kishin aksione si neuml kompani mediatike ashtu dhe neuml njeuml kompani tjeteumlr trsquou ndalohej pjeseumlmarrja neuml tendera publikeuml Sipas ligjit neuml fuqi aksionereumlt neuml njeuml stacion radiofonik apo televiziveuml nuk mund teuml marrin pjeseuml neuml meumlnyreuml teuml drejtpeumlrdrejteuml apo teuml teumlrthorteuml neuml tendera publikeuml apo neuml privatizimin e proneumls shteteumlrore86

Gjithashtu neuml 2006 qeveria vendosi teuml mos jepte meuml reklama shteteumlrore dhe njoftime shteteumlrore peumlr median dhe trsquoi botonte keumlto neuml Buletinin e Njoftimeve Zyrtare87 Shpeumlrndarja e reklameumls shteteumlrore nuk ka qeneuml kurreuml transparente Peumlrkundrazi pa masa ligjore teuml

80 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 6281 Ibid f 6382 Ibid83 Ibid84 Newsletter e Institutit Shqiptar teuml Medias gjendet neuml httpwwwinstitutemediaorgpagesnews-2007html57 (pareuml neuml 17 qershor 2007)85 OSIAlbania pp 225ndash22886 Ligji i Radios dhe Televizionit paragrafi 787 Vendimi peumlr Botimin e Njoftimeve Zyrtare 29 mars 2006 gjendet neuml httpwwwkeshilliministravealshqipqeveriavendimetbuletini20i20njoftimeveasp (pareuml neuml 29 korrik 2007) (meuml tej Vendimi i Keumlshillit teuml Ministrave peumlr Buletinin)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

36

detajuara peumlr shpeumlrndarjen e reklameumls shteteumlrore qeveria shkeumlmbente reklameumln me pasqyrim teuml favorsheumlm88 Nuk ka teuml dheumlna teuml sakta peumlr shpenzimet e peumlrgjithshme teuml kompanive apo organeve shteteumlrore peumlr reklameumln Burimi i veteumlm publik peumlr njeuml informacion teuml tilleuml ishte njeuml studim eksperimental i kryer nga rregullatori Studimi tregoi se kompania shteteumlrore e energjiseuml KESH kishte shpenzuar US$560000 peumlr reklameumln neuml 2004 e cila ishte njeuml shumeuml tre hereuml meuml e madhe se ajo e shpenzuar para tre vjeteumlsh I njeumljti studim tregoi se Albtelekom kompania shteteumlrore e telefoniseuml fi kse kishte shpenzuar euro320000 peumlr reklameumln neuml 200489 Keumlto ishin teuml vetmet kompani teuml meumldha qeuml beumljneuml reklameuml qeuml dhaneuml informacion peumlr shpenzimet e tyre

Vendimi i qeveriseuml peumlr teuml kaluar reklameumln shteteumlrore neuml buletinin zyrtar ishte njeuml hap i reumlndeumlsisheumlm peumlr teuml zvogeumlluar vareumlsineuml e medias nga shteti ldquoKy eumlshteuml njeuml akt i reumlndeumlsisheumlm dhe pozitiv qofteuml edhe neuml aspektin moral edhe pse ekzistojneuml kontradikta dhe akti nuk zgjidh peumlrfundimisht problemin e tjeteumlrsimit teuml medias soneuml [nga publiku]rdquo90 Dallimi peumlr shembull midis reklameumls shteteumlrore dhe njoftimeve shteteumlrore nuk eumlshteuml teumlreumlsisht i qarteuml dhe krijon hapeumlsireuml peumlr interpretim Sipas vendimit teuml qeveriseuml reklamat peumlr kompaniteuml shteteumlrore dhe organizatat jofi timprureumlse teuml krijuara dhe teuml mbeumlshtetura nga shteti nuk klasifi kohen si njo-ftime publike91 Kjo mund teuml leumlreuml hapeumlsireuml qeuml njeumlsiteuml shteteumlrore teuml vazhdojneuml teuml ccedilojneuml reklamat e tyre neuml media Pa transparenceuml eumlshteuml e veumlshtireuml teuml vlereumlsohet ndikimi i vendimit teuml qeveriseuml neuml sektorin e televizionit

Njeuml editorialist i mireumlnjohur shqiptar shkroi se ldquoshumica e gazetave teuml peumlrditshme neuml vend janeuml neuml koma ndeumlrsa audienca e stacioneve televizive eumlshteuml polarizuar duke i nxjerreuml jashteuml tregu shumiceumln e stacioneve periferikerdquo92 Teuml gjitha teuml dheumlnat peumlr tregun e reklameumls janeuml spekulim i pasteumlr Peumlrpjekja e veteumlm e vlefshme neuml keumlteuml drejtim u beuml nga KKRT e cila monitoroi reklameumln neuml dhjeteuml stacione televizive neuml prill dhe maj 2005 Sipas keumltij monitorimi sasia e reklameumls dhe teleshitjeve peumlrbeumlnte rreth 10 peumlrqind teuml gjitheuml koheumls seuml transmetimit93 Ligji i detyron stacionet televizive teuml mos rezervojneuml meuml shumeuml se 15 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit teuml tyre ditor ose meuml shumeuml se 12 minuta neuml oreuml peumlr reklameumln Ky rregull neuml peumlrgjitheumlsi u respektua nga operatoreumlt televiziveuml Peumlrjashtim peumlrbeumlnte TV Klan i cili transmetoi reklama gjateuml 22 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit94

Studimi tregonte se vlera e peumlrafeumlrt e tregut shqiptar teuml reklameumls televizive shkonte rreth 21 milioneuml95 Duke e krahasuar keumlteuml vlereumlsim me deklarimet fi nanciare vjetore teuml doreumlzuara

nga stacionet televizive monitorimi arriti neuml peumlrfundimin se operatoreumlt televiziveuml raportonin

88 OSIShqipeumlria f 225ndash22889 KKRT Vlereumlsim i Teuml Ardhurave nga Reklama nga Monitorimi prillndashmaj 2005 f 5 (meuml tej Studimi i KKRT peumlr Reklamat)90 ldquoPeumlrpjekjardquo Intervisteuml me Fatos Lubonjeumln Standard 27 maj 2006 f 35 91 Vendimi i Keumlshillit teuml Ministrave peumlr Buletinin92 Mero Baze ldquoPeumlrpjekja e lsquoregjimit mediatikrsquo drejt konkurrenceumlsrdquo Tema f 1 23 prill 200693 Studimi i KKRT peumlr Reklamat f 294 Studimi i KKRT peumlr Reklamat f 395 Ibid f 5

S H Q I P Euml R I A

37

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

veteumlm midis 17 dhe 22 peumlrqind teuml teuml ardhurave nga reklama96 Ky peumlrfundim hodhi dyshime peumlr evazion fi skal97 Autoreumlt e keumltij studimi paralajmeumlruan se duke pasur parasysh mungeseumln e tyre teuml peumlrvojeumls neuml vlereumlsimin e tregut teuml reklameumls shifrat e tyre duheshin marreuml me rezerveuml98

Por policia tatimore e mori studimin seriozisht dhe vendosi njeuml gjobeuml prej euro12 milioneumlsh Top Channel TV neuml korrik 2007 Monitorimi i KKRT u peumlrdor si bazeuml peumlr teuml llogaritur evazionin fi skal peumlr reklamat peumlr vitet 2002ndash2005 Duke u nisur nga ky studim u supozua se Top Channel TV kishte raportuar veteumlm 23 peumlrqind teuml teuml ardhurave teuml tij neuml ato vite99

Kjo gjobeuml u vendos pas kontrolleve teuml peumlrseumlritura teuml policiseuml tatimore ndaj Top Channel TV gjateuml 2007 kur stacioni mori njeuml qeumlndrim mjaft kritik ndaj qeveriseuml Pronari tha se ai e kishte pritur teuml vendosej njeuml gjobeuml por niveli i gjobeumls ishte krejteumlsisht i paarsyesheumlm dhe kishte peumlr qeumlllim teuml heshte njeuml zeuml kritik100 Leumlvizja e policiseuml tatimore shtyu komunitetin e medias teuml dilte me njeuml deklarateuml teuml peumlrbashkeumlt neuml mbeumlshtetje teuml Top Channel TV101 Komisioni Parlamentar i Medias dhe Prokuroria e Peumlrgjithshme gjithashtu niseumln njeuml hetim Pas keumltij presioni u duk se qeveria do e merrte seumlrish neumln shqyrtim gjobeumln Stacioni ende nuk e ka paguar gjobeumln dhe po negocion me autoritetet Top Channel TV eumlshteuml njeuml shembull i qarteuml se si mund teuml abuzohen apo keqpeumlrdoren mungesa e teuml dheumlnave dhe monitorimeve dhe studimeve sistematike peumlr tregun e reklameumls seuml bashku me mungeseumln e transparenceumls nga ana e kompanive qeuml beumljneuml reklameuml medias dhe qeveriseuml

44 Standartet dhe pavareumlsia editoriale

Neuml 2005 Instituti Shqiptar i Medias nisi njeuml rishikim teuml Kodit teuml Etikeumls peumlr gazetareumlt i cili ishte hartuar neuml 1996 Instituti e ndeumlrmori keumlteuml puneuml si njeuml reagim ndaj zbatimit joefi kas teuml Kodit dhe i nisur nga nevoja peumlr ta peumlrshtatur Kodin me ndryshimet qeuml kaneuml ndikuar te media neuml dekadeumln e kaluar Njeuml arsye tjeteumlr ishte qeumlllimi i Institutit peumlr teuml fi lluar njeuml sistem efi kas veteuml-rregullimi neuml media Amendamentet ligjore qeuml kaneuml peumlr qeumlllim teuml dekriminalizojneuml shpifjen dhe fyerjen po diskutohen neuml Parlament dhe ka teuml ngjareuml teuml miratohen neuml teuml ardhmen e afeumlrt

Neuml procesin e rishikimit instituti u peumlrpoq teuml peumlrfshijeuml teuml teumlreuml paleumlt kryesore teuml interesuara peumlrfshireuml pronareumlt drejtuesit kryeredaktoreumlt gazetareumlt aktivisteumlt e shoqeumlriseuml civile deputeteumlt juristeumlt e medias etj Instituti e kompletoi Kodin e ri teuml Etikeumls dhe njeuml statut teuml njeuml organi veteuml-rregullues

96 Ibid f 697 Ibid f 798 Metodologjia e studimit bazohej neuml njeuml formuleuml sipas seuml cileumls vlera e teuml ardhurave nga reklama llogaritej duke shumeumlzuar koheumln e reklameumls me tarifat fi kse qeuml raportoheshin nga stacionet televizive Ajo nuk merrte parasysh dhe nuk mund teuml llogariste zbritjet dhe negociatat peumlr klienteumlt apo koheumlzgjatjen e kontrateumls seuml njeuml stacioni televiziv me njeuml klient (f 1)99 Njoftim peumlr Shtyp i Policiseuml Tatimore gjendet neuml httpwwwtatimegovalfq=infoampmetod=shfaqartampartID=362 (pareuml neuml 25 korrik 2007)100 Dritan Hoxha Koment neuml Tryezeumln e Rrumbullakeumlt teuml Top Channel TV Tiraneuml 14 korrik 2007101Deklarata gjendet neuml httpwwwinstitutemediaorgdocumentaPRESS_DECLARATION_dt[1]13_korrikdoc (pareuml neuml 20 korrik 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

38

Neuml peumlrgjitheumlsi gazetareumlt pronareumlt dhe menaxhereumlt raneuml dakord neuml parim peumlr nevojeumln peumlr teuml veteumlrregulluar keumlteuml sektor Mbetet peumlr trsquou pareuml neumlse ata do teuml bashkohen peumlr ta realizuar keumlteuml gjeuml

Me peumlrjashtim teuml rregullave teuml peumlrgjithshme editoriale teuml vendosura nga kryeredaktoreumlt Nuk ka kode teuml brendshme etike neuml stacionet televizive102 KKRT vazhdimisht ka theksuar neuml raportet e saj se mediat duhet teuml keneuml kodin e vet teuml etikeumls103 Peumlrveccedil keumlsaj gazetaria cileumlsore eumlshteuml veumlshtireuml teuml arrihet neuml rrethana kur veteuml gazetareumlt shpesh privohen nga teuml drejtat e tyre Shumica deumlrrmuese e gazetareumlve punojneuml pa kontrata peumlr shkak teuml zbatimit teuml dobeumlt teuml Kodit teuml Puneumls dhe mungeseumls seuml mbikqyrjes seuml rregullt teuml zbatimit teuml tij Njeuml hap pozitiv neuml keumlteuml aspekt ishte krijimi neuml 2005 i sindikateumls seuml gazetareumlve me mbeumlshtetjen e IREX Unioni ka krijuar degeuml neuml qytetet kryesore dhe ka negociuar kushte meuml teuml mira pune peumlr gazetareumlt me Ministrineuml e Puneumls Dy paleumlt fi rmoseumln njeuml memorandum qeuml do teuml krijonte mundeumlsineuml e krijimit teuml njeuml marreumlveshjeje kolektive neuml keumlteuml sektor

Megjithateuml si unioni ashtu edhe komuniteti i medias janeuml teuml ndeumlrgjegjsheumlm qeuml ky proces do teuml zgjaseuml njeumlfareuml kohe peumlr shkak teuml peumlrhapjes seuml problemit Neuml 2005 rreth 95 peumlrqind e gazetareumlve neuml Shqipeumlri punonin pa kontrata apo sigurime shoqeumlrore104 Shoqatat e tjera teuml gazetareumlve nuk kaneuml dheumlneuml ndonjeuml ndihmeuml neuml keumlteuml fushateuml dhe duket se ekzistojneuml veteumlm neuml leteumlr Kryetari i njeumlreumls prej keumltyre organizatave tha

Edhe pse kemi 15 vjet liri shtypi neuml Shqipeumlri ka veteumlm pak raste kur kolegeumlt e njeuml media ngreneuml zeumlrin apo protestojneuml kundeumlr fatit teuml kolegeumlve teuml tjereuml teuml cileumlt pushohen censurohen apo keumlrceumlnohen pa teuml drejteuml Kjo eumlshteuml njeuml temeuml veteumlm peumlr kafeneteuml ku mblidhen gazetareumlt dhe nuk hapet kurreuml neuml publik duke krijuar njeuml gjendje ku askush nuk fl et peumlr njeuml dukuri qeuml i prek teuml gjitheuml105

Kjo gjendje i leuml gazetareumlt teuml pambrojtur kundrejt deumlshirave dhe tekave teuml pronareumlve ldquoAta janeuml krejteumlsisht teuml pambrojtur kur peumlrballen me vendimet arbitrare teuml pronareumlve teuml cileumlt mund ta pushojneuml stafi n nga puna pa asnjeuml arsyerdquo106 Kjo situateuml nuk ka ndryshuar neuml dy vitet e fundit dhe veumlshtireuml se do teuml peumlrmireumlsohet pa hedhur driteuml mbi proneumlsineuml e medias dhe fi nancimin e saj Numri i madh i gazetave dhe stacioneve televizive neuml Shqipeumlri ia detyron ekzistenceumln kryesisht fi nancimit nga bizneset paralele dhe zbatimit teuml dobeumlt teuml ligjit ldquoNga pikeumlpamja profesionale ky fi nancim paralel i leuml shumeuml media teuml pambrojtura ndaj presionit apo censureumls seuml bizneseve qeuml i mbeumlshtesin ato neuml shkalleuml teuml ndryshmerdquo107

102 OSIShqipeumlria f 238ndash239103 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 55104 Unioni i Gazetareumlve Shqiptareuml ldquoMbrojtja neuml puneuml dhe sigurimi social i punonjeumlsve teuml medias njeuml domosdoshmeumlri peumlr shtypin e lireumlrdquo f 6105 Intervisteuml me Armand Shkullakun ldquoMedia transparence peumlr lajmet brenda sajrdquo Shqip 10 maj 2006 f 12 106 IREX Media Sustainability Index 2005 ndash Shqipeumlria IREX Washington DC 2006 f 14gjendet neuml faqen e Internetit teuml IREX te httpwwwirexorgprogramsMSI_EUR2005asp (pareuml neuml 20 korrik 2007) (meuml tej IREX MSI 2005 ndash Shqipeumlria)107 IREX MSI 2005 ndash Shqipeumlria f12

S H Q I P Euml R I A

39

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

45 Transmetuesit rajonaleuml dhe lokaleuml

Peumlr momentin ka 68 stacione televizive lokale nga teuml cileumlt 20 operojneuml neuml Tiraneuml Shumica e reklameumls shpenzohet neuml stacionet televizive teuml Tiraneumls Keumlto kaneuml njeuml performanceuml ekonomike dhe programim meuml teuml mireuml se stacionet lokale teuml cilat e kaneuml teuml veumlshtireuml teuml mbijetojneuml dhe teuml prodhojneuml programe cileumlsore ldquoMedia e peumlrqendruar neuml Ulteumlsireumln Pereumlndimore ka mundeumlsi meuml teuml meumldha peumlr teuml peumlrfi tuar nga njeuml treg meuml i pasur reklame gjeuml qeuml nuk vlen peumlr mediat e vendosura neuml zona meuml teuml largeumltardquo108

Peumlr shkak teuml veumlshtireumlsive ekonomike stacionet televizive lokale neuml vend e kaneuml teuml veumlshtireuml teuml peumlrshtaten me zhvillimin teknologjik Ndeumlrsa shumica e stacioneve televizive neuml Tiraneuml zoteumlrojneuml pajisje teuml koheumlve teuml fundit stacionet lokale ende punojneuml me pajisje teuml vjetra gjeuml qeuml ndikon neuml cileumlsineuml e produktit teuml tyre

5 PROGRAMACIONI

51 Programet

Pa monitorime teuml pavarura nuk ekzistojneuml statistika peumlr programet vjetore sipas llojit as peumlr transmetuesin publik e as peumlr ata privateuml Monitorimi i fundit i cili u krye nga KKRT gjateuml njeuml muaji neuml 2003 e largeumlt mbulonte programacionin e stacioneve kryesore Edhe pse stacionet private janeuml teuml detyruara me ligj teuml doreumlzojneuml programacionin vjetor te KKRT deri tanimeuml nuk kaneuml arritur teuml respektojneuml keumlteuml keumlrkeseuml apo teuml shpjegojneuml se peumlrse nuk e beumljneuml keumlteuml gjeuml Rregullatori nuk ka marreuml ndonjeuml maseuml ndaj tyre

Teuml vetmet teuml dheumlna vijneuml nga TVSH Rreth 70 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit teuml TVSH nga prilli neuml neumlntor 2006 nuk ishin programe teuml prodhuara veteuml Kuadri i programacionit teuml stacionit nuk ka mundur teuml shmangeuml rutineumln dhe monotonineuml gjeuml qeuml ka ndikuar neuml pozicionin e tij neuml treg109 Me ndryshimin e menaxhimit neuml fund teuml 2006 niseumln teuml transmetoheshin programe teuml njeuml cileumlsie meuml teuml larteuml Me keumlto ndryshime peumlrqindja e programeve teuml prodhuara veteuml pritet teuml arrijeuml deri neuml 70 peumlrqind teuml koheumls totale teuml transmetimit teuml stacionit neuml 2007110 Keumlshilli Drejtues i RTSH gjithashtu premtoi se programe teuml tjera po rishikohen dhe programe teuml reja qeuml pasqyrojneuml tema si ccedileumlshtje sociale balanceumln gjinore kultureumln dhe sheumlndeteumlsineuml do teuml lanccedilohen111

Megjithateuml ndryshimet neuml kuadrin e programacionit janeuml peumlrpjekje qeuml peumlrmbushin veteumlm keumlrkesat minimale teuml transmetuesit publik dhe nuk i japin shtyseuml standarteve teuml transmetuesit publik Raporti vjetor i stacionit pretendonte peumlr arritje teuml tilla qeuml koha e transmetimit ishte rritur nga 17 oreuml neuml 24 oreuml neuml diteuml rikthimin e programeve sportive javore hapjen e njeuml studioje

108 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 5109 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 3110 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 5111 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f5

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

40

teuml re transmetimi peumlrdorimin e studios leumlvizeumlse neuml diteumln e zgjedhjeve etj112 Drejtoresha aktuale e stacionit Mirela Oktrova shkruante ldquoEkzistenca e radios dhe televizionit publik nuk mund teuml justifi kohet as me programet e zbavitjes e as me transmetimin falas teuml programeve teuml EBU e as me organizimin e festivalit dhe bujeumln e pjeseumlmarrjes neuml Eurovizionrdquo113

Neuml njeuml aspekt meuml pozitiv TVSH organizoi debate televizive me kandidateumlt peumlr bashki gjateuml zgjedhjeve teuml 2007 duke i dheumlneuml mundeumlsineuml publikut teuml beumlnte njeuml zgjedhje meuml teuml informuar Nga ana tjeteumlr TVSH nuk ishte neuml gjendje teuml transmetonte njeuml ngjarje teuml reumlndeumlsishme si Kupa Boteumlrore e futbollit neuml 2006 pasi teuml drejtat e transmetimit u bleneuml nga DigitAlb Neuml ateuml koheuml TVSH tha se nuk mund trsquoi peumlrballonte teuml drejtat por KKRT u peumlrgjigj se stacioni mund teuml kishte keumlrkuar ndihmeuml nga shteti114 Neuml meumlnyreuml sarkastike ata shtuan se menaxhimi i TVSH nuk keumlmbeumlnguli shumeuml pasi po negocionte teuml drejtat e ldquoKafazit teuml Arteumlrdquo njeuml programi teuml pro-dhuar neuml vend por qeuml eumlshteuml kopje e formatit teuml programit teuml realitetit ldquoBig Brotherrdquo115

Megjitheuml mungeseumln e teuml dheumlnave teuml qarta peumlr programet mund teuml thuhet me siguri se shumica e stacioneve teuml reumlndeumlsishme si TV Klan Top Channel Vizion+ TV Koha dhe disa kanale lajmesh si News24 apo Alsat kaneuml fi tuar njeuml publik pak a shumeuml besnik Ata prodhojneuml lajme me standarte peumlrgjitheumlsisht teuml keumlnaqshme si dhe programe teuml ndryshme informacioni dhe zbavitjeje Informacioni dhe lajmet janeuml kthyer neuml peumlrpareumlsi si peumlr median e shkruar ashtu edhe peumlr ateuml elektronike sipas veumlzhguesve teuml ndrysheumlm116 Peumlrjashtim peumlrbeumlnte stacioni privat kombeumltar TVA i cili pas disa ndryshimeve neuml proneumlsi neuml 2006 mezi arrinte teuml peumlrmbushte detyrimet e tij si kanal kombeumltar Ky stacion nuk transmetoi fare edicione lajmesh neuml mars dhe prill 2006117 Meqeuml stacioni nuk mundte teuml peumlrmbushte peumlr shumiceumln e 2006 keumlrkesat e programacionit qeuml i impononte kontrata e licenseumls KKRT vendosi teuml reduktonte me njeuml vit licenseumln e TVA dhe ta teumlrhiqte ateuml meuml pas neuml tetor 2007 Stacioni e apeloi keumlteuml vendim dhe teuml dyja paleumlt e ccediluan ccedileumlshtjen neuml gjykateuml118

Disa nga lajmet dhe debatet peumlr tema teuml reumlndeumlsishme shpesh politike mendohet se kaneuml njeuml publik teuml qeumlndruesheumlm dhe janeuml kthyer neuml emblema teuml stacioneve televizive qeuml i transmetojneuml ato Peumlrveccedil buletineve teuml lajmeve disa nga programet meuml teuml njohura janeuml ldquoOpinionrdquo neuml TV Klan ldquoShqiprdquo neuml Top Channel ldquoLogosrdquo neuml Vizion+ dhe ldquo60 minutardquo neuml TV Koha Keumlto janeuml programe javore qeuml kaneuml teuml beumljneuml me intervista apo debate peumlr njeuml temeuml teuml caktuar Njeuml tjeteumlr program mjaft i njohur eumlshteuml ldquoFiks farerdquo njeuml revisteuml satirike e peumlrditshme qeuml bazohet neuml metoda investigative Ka dhe disa programe zbavitjeje dhe lojeumlra qeuml janeuml mjaft teuml njohura Keumltu peumlrfshihet ldquoPortokallirdquo dhe ldquoTop Showrdquo neuml Top Channel ldquoKutia e funditrdquo neuml TV Klan dhe ldquoBypassrdquo neuml Vizion+ Stacionet televizive kaneuml njeuml prirje neuml rritje teuml peumlrqendrohen neuml programe teuml njeuml natyre meuml sociale duke u peumlrpjekur teuml pasqyrojneuml meuml shumeuml kronika nga jeta e peumlrditshme dhe me interes njereumlzor Keumlto programe peumlrfshijneuml ldquoJeteuml neuml keumlrkimrdquo neuml News24 TV ldquoNjereumlz teuml humburrdquo ldquoFemrardquo dhe ldquoSOSrdquo neuml Vizion+

112 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f4113 Mirela Oktrova ldquolsquoLehjarsquo kundeumlr demokraciseuml dhe interesave teuml publikutrdquo Shekulli 4 shtator 2006 f 23114 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 52115 Ibid116 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 9117 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 54118 Vendimi peumlr TVA neuml Raportin Vjetor teuml KKRT 2006 f 25

S H Q I P Euml R I A

41

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

52 Rregullat e peumlrgjithshme peumlr lajmet

Disa rregulla neuml Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin peumlrqendrohen te programimi i peumlr-mbajtjes dhe vlejneuml si peumlr transmetuesit publikeuml ashtu edhe peumlr ata privateuml Ato kaneuml teuml beumljneuml me pavareumlsineuml editoriale censureumln teuml drejteumln e informacionit dhe teuml drejta dhe liri teuml tjera njereumlzore119 Edhe pse parimet themelore teuml informacionit teuml paansheumlm dhe teuml sakteuml janeuml teuml garantuara me ligj nuk ekzistojneuml instrumente apo organe qeuml teuml monitorojneuml zbatimin e tyre KKRT monitoron edicionet kryesore teuml lajmeve teuml stacioneve kombeumltare publike dhe private por kjo peumlrpjekje konsiston veteumlm neuml matje sasiore teuml peumlrqindjes qeuml i kushtohet pasqyrimit teuml partive dhe fi gurave politike

Stacionet televizive kaneuml beumlreuml peumlrparim teuml ndjesheumlm neuml peumlrkufi zimin e vetvetes neumlpeumlrmjet edicioneve teuml lajmeve teuml cilat kaneuml sheumlnuar peumlrmireumlsimin meuml teuml madh neuml programacion te teuml gjitha stacionet televizive120 Megjithateuml informacioni nuk eumlshteuml as i paansheumlm dhe as i drejteuml Pothuajse nuk ekziston ndonjeuml media qeuml teuml mos keteuml interesa teuml fshehura ekonomike apo politike dhe peumlr pasojeuml standartet profesionale aplikohen peumlr aq koheuml sa ua lejojneuml keumlto interesa Axhenda e lajmeve eumlshteuml shumeuml praneuml axhendeumls seuml qeveriseuml apo politikeumls neuml peumlrgjitheumlsi ose praneuml menaxhimit teuml televizioneve121 Edicionet e lajmeve zgjedhin kronika qeuml u shkojneuml peumlr shtat interesave teuml operatorit dhe jo interesit publik122

Edhe Kodi Zgjedhor imponon keumlrkesa peumlr sakteumlsi korrekteumlsi dhe balanceuml peumlr teuml gjitha stacionet televizive123 Transmetuesi i sheumlrbimit publik ka peumlrgjegjeumlsi shteseuml si dheumlnia e koheumls falas peumlr teuml gjitha partiteuml politike qeuml marrin pjeseuml neuml zgjedhje Testi meuml i fundit peumlr respektimin e keumltyre rregullave ishin zgjedhjet lokale neuml shkurt 2007 Stacionet televizive kryesore e kaluan keumlteuml test me sukses TVSH i kushtoi 28 peumlrqind teuml lajmeve Partiseuml Demokratike dhe 29 peumlrqind Partiseuml Socialiste Njeuml pasqyrim i ngjasheumlm u gjend edhe peumlr stacione teuml tjera teuml meumldha si Vizion+ News24 dhe TVA Peumlrjashtim peumlrbeumlnte TV Klan i cili i kushtoi meuml shumeuml koheuml qeveriseuml se ccedildo stacion tjeteumlr Peumlrfaqeumlsuesit e TV Klan pretenduan se ata thjesht po pasqyronin puneumln e zyrtareumlve teuml shtetit Megjithateuml keumlta zyrtareuml ishin pasqyruar teksa beumlnin fushateuml zgjedhore Edhe pse keumlto fushata u konsideruan teuml balancuara dhe teuml drejta neuml aspektin e pasqyrimit teuml partive politike gjateuml periudheumls parazgjedhore teuml gjitha stacionet televizive kishin favorizuar njeuml parti meuml shumeuml se teuml tjerat124

119 OSIShqipeumlria f 234120 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 47121 Monitorimi u krye neuml kuadrin e ldquoMonitorimi i Lajmeve teuml Mbreumlmjes neuml TV ndash monitorim dhe analizeuml e edicioneve teuml lajmeve neuml TV neuml 10 vende teuml Europeumls Juglindorerdquo botuar neuml Media Plan Institute Treguesi i Interesit Publik Sarajevo 2007122 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 54123 Kodi Zgjedhor neni 136 neni 140 gjendet neuml httpwwwosceorgitem14076htmlhtml=1(pareuml neuml 10 korrik 2007)124 Raporti i OSCEODIHR peumlr zgjedhjet e 18 shkurt 2007 gjendet neumlhttpwwwosceorgitem24859htmlhtml=1 (pareuml neuml 12 korrik 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

42

53 Udheumlzimet e peumlrgjithshme peumlr prodhimin e programeve

Ligji peumlr Radion dhe Televizionin vendos disa detyrime teuml peumlrgjithshme peumlr teuml gjitha stacionet televizive Keumlto kaneuml teuml beumljneuml kryesisht me dinjitetin njereumlzor respektin peumlr ligjin dhe teuml drejtat e njeriut125

Megjithateuml keumlto masa janeuml mjaft teuml vakeumlta dhe teuml peumlrgjithshme dhe nuk janeuml shndeumlrruar neuml rregulla meuml teuml detajuara nga KKRT Keumlto parime teuml peumlrgjithshme neuml peumlrgjitheumlsi janeuml respektuar Teuml vetmet probleme kishin teuml beumlnin me pornografi neuml e cila ndalohet krejteumlsisht peumlr trsquou transmetuar Neuml stacionet tokeumlsore analoge nuk transmetohen programe me peumlrmbajtje pornografi ke Megjithateuml DigitAlb transmeton pornografi gjitheuml koheumln neuml njeuml kanal neuml formeuml teuml kriptuar si dhe dy programe pornografi ke neuml mesnateuml

54 Kuotat

Nuk ekzistojneuml kuota teuml posaccedilme peumlr peumlrfaqeumlsim gjuheumlsor apo teuml grupeve teuml minoriteteve Stacioni i transmetimit publik si dhe disa kanale private ndonjeumlhereuml transmetojneuml programe peumlr minoritetet etnike Neuml vitet e fundit Instituti Shqiptar i Medias eumlshteuml angazhuar neuml koordi-nimin e projekteve teuml produksionit teuml programeve radiofonike dhe televizive peumlr pakicat etnike dhe gjuheumlsore neuml vend si dhe peumlr artikuj peumlr keumlto tema teuml botuara neuml median e shkruar

Mediat qeuml fokusohen neuml temat e pakicave luftojneuml peumlr mbijeteseuml Peumlr shembull Radio Prespa e themeluar neuml 2003 neuml zoneumln e kufi rit me Republikeumln e Maqedoniseuml dhe qeuml transmeton maqedonisht nuk funksionon rregullisht peumlr shkak teuml pengesave fi nanciare Stacionet radiofonike peumlr pakiceumln greke neuml jug teuml vendit gjenden neuml njeuml situateuml teuml ngjashme Teuml gjitha keumlto media janeuml nisma individuale shteti nuk jep ndihma peumlr median e minoriteteve Megjithateuml nuk ekzistojneuml pengesa ligjore peumlr dheumlnien e licensave teuml transmetimit peumlr radiot apo televizionet e minoriteteve Neuml fakt KKRT dha njeuml licenseuml peumlr radio dhe televizion radioTV Armonia njeuml projekt peumlr pakiceumln greke qeuml eumlshteuml edhe minoriteti meuml i madh etnik neuml vend Megjithateuml stacioni nuk ka fuqi fi nanciare dhe ka veumlshtireumlsi Peumlr momentin ata nuk transmetojneuml126

Kuotat e vetme neuml lidhje me peumlrmbajtjen qeuml imponon ligji peumlr ata qeuml kaneuml licenseuml lokale eumlshteuml qeuml teuml transmetojneuml programe jokomerciale dhe programe lokale informacioni peumlr teuml pakteumln 15 peumlrqind teuml programacionit javor Ligji nuk e specifi kon termin ldquojokomercialrdquo Sipas ndryshimeve teuml 2003 ata qeuml kaneuml licenseuml kombeumltare duhet trsquoi kushtojneuml teuml pakteumln 15 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit programeve teuml prodhuara veteuml dhe teuml pakteumln 30 peumlrqind programeve teuml prodhuara neuml Shqipeumlri Stacionet televizive neuml peumlrgjitheumlsi i peumlrmbushin keumlto kuota127 Ligji gjithashtu vendos kuota peumlr reklameumln duke mos i lejuar stacionet televizive teuml transmetojneuml reklama peumlr meuml shumeuml se 15 peumlrqind teuml koheumls ditore teuml transmetimit ose meuml shumeuml se 12 minuta peumlr oreuml

125 OSIShqipeumlria f 235ndash236126 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 25127 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 47

S H Q I P Euml R I A

43

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Edhe pse Shqipeumlria si vend qeuml nuk eumlshteuml aneumltar i BE nuk eumlshteuml e detyruar teuml peumlrmbusheuml legjislacionin europian shumeuml nga keumlto kuota lindin nga Konventa Europiane peumlr Televizionin Ndeumlrkufi tar (KETN) dhe Protokollin e saj Shteseuml teuml cileumln Shqipeumlria e ka ratifi kuar neuml 1999 Nga ana tjeteumlr legjislacioni shqiptar nuk u keumlrkon transmetuesve trsquoi kushtojneuml shumiceumln e koheumls seuml transmetimit veprave europiane Ligji peumlr dixhitalizimin thoteuml se stacionet televizive neuml meumlnyreuml progresive duhet teuml peumlrmbushin detyrimin e transmetimit teuml programeve europiane neuml 50 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit

55 Detyrimet peumlr transmetuesin publik

Peumlrveccedil rregullave teuml peumlrgjithshme peumlr prodhimin Ligji peumlr Radion dhe Televizionin i detyron si transmetuesit publikeuml ashtu dhe ata privateuml teuml transmetojneuml programe falas Kjo peumlrfshin programe me interes teuml larteuml peumlr publikun e gjereuml si lajmeumlrimet peumlr sheumlndetin rendin publik apo emergjencat kombeumltare Gjithashtu ligji i keumlrkon RTSH teuml transmetojeuml falas sheumlrbimet fetare teuml mbajtura gjateuml festave fetare zyrtare si dhe seancat e parlamentit Ligji peumlr Radion dhe Televizionin vendos detyrime shteseuml peumlr RTSH Programet e tij duhet teuml jeneuml teuml njeuml cileumlsie teuml larteuml teuml refl ektojneuml larmineuml e jeteumls shqiptare dhe trsquoi sheumlrbejneuml teuml gjitha grupeve shoqeumlrore peumlrfshireuml pakicat kombeumltare

Pasqyrimi i lajmeve nga vendi dhe nga jashteuml duhet teuml jeteuml gjitheumlpeumlrfshireumls dhe i paansheumlmRTSH-seuml i ndalohet transmetimi i propagandeumls politike dhe fetare Megjitheuml keumlto detyrime transmetuesi i sheumlrbimit publik mbetet ende larg peumlrmbushjes seuml misionit teuml tij publik ldquoEumlshteuml paradoksale teuml shoheumlsh se si interesi publik eumlshteuml i pari qeuml lihet pas dore nga njeuml televizion i quajtur lsquopublikrsquo Edicionet e lajmeve fi llojneuml me lajme peumlr aktivitetet e qeveriseuml dhe partive politike duke leumlneuml pas dore problemet qeuml shqeteumlsojneuml qytetareumltrdquo128 Stacioni pretendon se ka beumlreuml progres teuml reumlndeumlsisheumlm dhe se mungesa e konkurrenceumls qeuml pretendohet se ka eumlshteuml njeuml geumlnjeshteumlr e hapur nga rivaleumlt privateuml129 Por mendimi i peumlrgjithsheumlm eumlshteuml se stacionet private mbizoteumlrojneuml ldquoTelevizionet komerciale po e vrasin televizionin publik dhe po thithin teuml gjitheuml audienceumln ashtu si supermarketet po vrasin dyqanet e vogla dhe kioskat e komunizmit duke thithur teuml gjitheuml blereumlsitrdquo130

56 Detyrimet peumlr transmetuesit privateuml

Nuk ka detyrime teuml holleumlsishme programacioni peumlr transmetuesit privateuml Masat e vetme li-gjore kaneuml teuml beumljneuml me koheumlzgjatjen e transmetimit dhe periodicitetin e edicionit teuml lajmeve Stacionet televizive kombeumltare duhet teuml transmetojneuml teuml pakteumln gjashteuml oreuml neuml diteuml kurse stacionet lokale teuml pakteumln kateumlr oreuml neuml diteuml Stacionet televizive kombeumltare duhet teuml transmetojneuml programe origjinale lajmesh ccedildo diteuml Stacionet televizive private janeuml teuml detyruara teuml transmetojneuml mesazhe dhe informacion teuml njeuml interesi teuml madh publik falas sipas rregulloreve teuml hartuara nga KKRT ose me keumlrkeseumln e organeve lokale teuml qeveriseuml Informacione teuml tilla zakonisht peumlrfshijneuml komunikatat e shkurtra me interes teuml posaccedileumlm peumlr publikun sidomos

128 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 10129 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 3130 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 6

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

44

neuml situata emergjence si fatkeqeumlsi natyrore ose neuml tema si sheumlndeti dhe siguria si dhe rendi publik Neuml peumlrgjitheumlsi nuk ka patur probleme me respektimin e keumltij detyrimi

6 PEumlRFUNDIMET

Televizioni ende media me ndikim meuml teuml madh neuml Shqipeumlri ka kaluar njeuml ereuml ndryshimesh Janeuml beumlreuml ndryshime ligjore teuml reumlndeumlsishme edhe pse teuml diskutueshme duke ndryshuar peumlrbeumlrjen e autoriteteve rregullatoreuml Struktura e bazuar neuml njeuml formuleuml peumlrfaqeumlsimi teuml balancuar politik u shndeumlrrua neuml njeuml formuleuml qeuml peumlrfshinte shoqeumlrineuml civile akademikeumlt dhe profesionisteumlt Keumlto leumlvizje zyrtarisht kishin peumlr qeumlllim teuml ulnin ndikimin politik te rregullatori por disa nga veprimet e fundit teuml rregullatorit u konsideruan si teuml motivuara politikisht Peumlr meuml tepeumlr rregullatori pati probleme teuml krijonte aneumltareumlsimin e ploteuml njeuml tregues qeuml mekanizmi i emeumlrimit nuk funksionon pa probleme

Seuml shpejti rregullatori do teuml peumlrballet me njeuml test teuml veumlshtireuml shpeumlrndarjen e licensave dixhitale Ashtu si ligje teuml tjera teuml miratuara gjateuml tre viteve teuml fundit Ligji peumlr Transmetimet Nume-rike u peumlrgatit nga qeveria pa u keumlshilluar me paleumlt e interesuara gjeuml qeuml hodhi mjaft dyshime peumlr qeumlllimet e qeveriseuml dhe pasojat e keumltij ligji neuml transmetime Zbatimi i keumltij ligji ngre pikeumlpyetje teuml reumlndeumlsishme peumlr teuml ardhmen e DigitAlb operatorit teuml platformeumls dixhitale i cili pas tre vjeteumlsh veprimtarie eumlshteuml kthyer neuml njeuml lojtar teuml fuqisheumlm me njeuml bazeuml teuml reumlndeumlsishme klienteumlsh Autoriteti dhe pavareumlsia e KKRT neuml procesin e licensimit si dhe qeumlndrimi i transmetuesit teuml sheumlrbimit publik neuml keumlteuml proces do teuml jeneuml mjaft teuml reumlndeumlsishme

RTSH peumlrballet me detyreumln e veumlshtireuml e sfi deumls ndaj rritjes seuml DigitAlb qeuml nuk do teuml jeteuml e lehteuml sidomos pas performanceumls jo teuml mireuml ekonomike neuml vitet e fundit fi nancimi neuml ulje nga shteti dhe reformeumls seuml papeumlrfunduar Popullariteti i RTSH nuk eumlshteuml peumlrmireumlsuar Menaxhimi jo i mireuml dhe prapambetja neuml krahasim me transmetuesit privateuml seuml bashku me mendimin e peumlrgjithsheumlm qeuml RTSH kontrollohet politikisht janeuml ndeumlr problemet kryesore teuml transmetuesit Stacioni mbetet ende larg peumlrmbushjes seuml misionit teuml tij publik Shpresohet qeuml menaxhimi i ri i stacionit do teuml hartojeuml njeuml strategji koherente dhe teuml fi llojeuml njeuml reformeuml teuml qeumlndrueshme Megjithateuml reforma e RTSH do teuml jeteuml e dhimbshme dhe si e tilleuml stacioni do teuml keteuml nevojeuml peumlr ndihmeseuml teuml reumlndeumlsishme neuml arritjen e misionit teuml tij

Programet profesionale dhe cileumlsore po vijneuml neuml rritje Megjithateuml tregu mbetet i mbipopulluar dhe megjitheuml zhurmeumln peumlr burimet e fi nancimit teuml medias nuk janeuml marreuml masa konkrete neuml keumlteuml drejtim Transparenca e burimeve teuml kapitalit teuml medias nevojiten medoemos neuml njeuml vend ku gazetareumlt teuml cileumlt nuk kaneuml kontrata pune shpesh kaneuml frikeuml teuml rrezikojneuml e teuml provokojneuml pronareumlt duke shkruar neuml meumlnyreuml teuml pavarur Organizatat peumlr median kaneuml beumlreuml peumlrpjekje teuml shumta peumlr teuml rritur ndeumlrgjegjeumlsimin peumlr kodet e etikeumls te gazetareumlt por veteuml-rregullimi efi kas ende nuk ka nisur Mangeumlsia e studimeve teuml tregut ose teuml teuml dheumlnave teuml tjera i pengon mjaft vlereumlsimet peumlr kushtet e medias shqiptare

S H Q I P Euml R I A

45

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

ANEKS1 LEGJISLACIONI I PEumlRMENDUR NEuml RAPORT

Fletorja Zyrtare eumlshteuml gazeta zyrtare e Shqipeumlriseuml

Direktiva 9736EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 30 qershor 1997 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin e disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 202 30 korrik 1997

Direktiva 200765EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 11 dhjetor 2007 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 33227 18 dhjetor 2007

Kodi Zgjedhor neni 136 neni 140 gjendet neuml httpeumleumleumlosceorgitem14076htmlhtml=1 (pareuml neuml 10 korrik 2007)

Ligji peumlr Transmetimet Numerike Ligji nr 9742 neuml 28 maj 2007 peumlr Transmetimet Numerike neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml

Ligji nr 8410 dateuml 30091998 Peumlr radion dhe televizionin publik e privat neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml Fletorja Zyrtare 20 tetor 1998 amenduar me ligjin nr 8657 dateuml 31072000 ligjin nr8794 dateuml 10052001 ligjin nr9016 dateuml 20022003 dhe ligjin nr9124 dateuml 29072003 si dhe Ligji nr 9677 i 13 janarit 2007

Ligji nr 9531 i cili ndryshon Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin me kapitullin ldquoPeumlr Radion dhe Televizionin Publik dhe Privatrdquo 11 maj 2006 Fletorja Zyrtare 65 2006

Ligji nr 9645 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2007rdquo i 27 neumlntorit 2006

Ligji nr 9836 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2008rdquo i 26 neumlntorit 2007

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

46

ANEKS 2 BIBLIOGRAFIA

Neuml anglisht

IREX Media Sustainability Index 2005 ndash Albania IREX Washington DC 2006

IREX Media Sustainability Index 2006 ndash Albania IREX Washington DC 2007

Neuml shqip

KKRT Vlereumlsim i teuml Ardhurave teuml Reklamave nga Monitorimi prillndashmaj 2005

KKRT Raporti Vjetor 2006 neuml Kuvendin e Shqipeumlriseuml

RTSH Raporti Vjetor peumlr Veprimtarineuml e RTSH 2006

Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007

Unioni i Gazetareumlve Shqiptareuml ldquoMbrojtja neuml puneuml dhe sigurimi social i punonjeumlsve teumlmedias njeuml domosdoshmeumlri peumlr shtypin e lireumlrdquo

S H Q I P Euml R I A

47

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Page 24: Televizioni në Europë: Raportet vijuese 2008 - Shqipëria · Media Program përpiqet të nxisë median e pavarur, profesionale dhe të qëndrueshme si dhe gazetarinë cilësore,

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

24

22 Sistemi i licensimit

Reforma e KKRT nuk pati pasoja peumlr sistemin e dheumlnies seuml licensave teuml transmetimit Ndryshimi i veteumlm ka teuml beumljeuml me fuqineuml peumlr teuml dheumlneuml licensa peumlr transmetime numerike njeuml ligj ky qeuml u miratua neuml qershor 2007 por mbetet ende peumlr trsquou zbatuar23

Peumlrsa i peumlrket licensimeve dy nga vendimet e KKRT kaneuml ngjallur polemika neuml tre vitet e fundit njeuml kishte teuml beumlnte me dheumlnien e njeuml license transmetimi njeuml stacioni televiziv lokal dhe tjetri peumlr heqjen e antenave teuml transmetimit teuml disa stacioneve televizive

Neuml mes teuml prillit 2007 KKRT njoftoi peumlr njeuml inspektim teuml spektrit teuml frekuencave neuml teuml gjitheuml vendin Mediat elektronike qeuml operonin pa licensa u njoftuan se duhej teuml ndeumlrprisnin transmetimet24 Sipas ish-kryetarit teuml KKRT Ledi Bianku ky pastrim i spektrit kishte peumlr qeumlllim teuml mundeumlsonte zbatimin e Planit teuml Frekuencave duke fuqizuar keumlshtu konkurrenceumln midis operatoreumlve ekzistues para fi llimit teuml transmetimeve dixhitale25 Neuml 9 Maj 2007 KKRT vendosi teuml hiqte antenat e paautorizuara teuml transmetimit neuml disa qytete Keumlto antena i peumlrkisnin Top Channel TV Vizion Plus TV Telesport dhe TV Koha teuml cilat e akuzuan rregullatorin se po merrte vendime politike dhe se po i hiqte antenat peumlr shkak teuml qeumlndrimit kritik teuml keumltyre televizioneve kundeumlr qeveriseuml

KKRT u peumlrgjigj se inspektimi ishte lajmeumlruar para shtateuml muajsh neuml peumlrputhje me kriteret ligjore teuml licensimit26 Bianku peumlrseumlriti se rregullatori ishte i detyruar teuml zbatonte planin kombeumltar teuml frekuencave peumlr teuml beumlreuml vend peumlr njeuml transmetues teuml ri kombeumltar dhe peumlr lanccedilimin e transmetimeve numerike27 Neuml fakt njeuml muaj pas keumltij vendimi KKRT njoftoi peumlr njeuml tender peumlr njeuml stacion televiziv teuml kateumlrt kombeumltar28 Top Channel dhe Vizion Plus aplikuan peumlr licenseumln e re kombeumltare dhe neuml 21 janar 2008 Top Channel u beuml stacioni i kateumlrt televiziv privat kombeumltar

23 OSIShqipeumlria kapitulli peumlr autoritetin rregullator f 194ndash19924 KKRT Njoftim peumlr Shtyp ldquoInspektimi i Gjitheuml Spektrit teuml Frekuencave neuml Shqipeumlrirdquo gjendet neumlhttpwwwkkrtgovalcontentview261 (i pareuml neuml 15 qershor 2007)25 Studimi i vitit 2002 i KKRT peumlr planin e frekuencave peumlr televizionin analog u rifreskua neuml 2007 sipas rishpeumlrndarjes seuml frekuencave sipas vendimeve teuml Konferenceumls Rajonale teuml Radiokomunikacioneve neuml 2006 (RRC-06)26 Njoftim peumlr shtyp i KKRT ldquoKKRT do teuml ploteumlsojeuml Planin e Inspektimit teuml Spektritrdquo 10 maj 2007 Gjendet neuml httpwwwkkrtgovalcontentview33 (pareuml neuml 10 qershor 2007) shih gjithashtu Intervisteuml e pabotuar me Ledi Biankun Kryetar i KKRT gjendet neuml httpwwwkkrtgovalcontentview331 (pareuml neuml 10 qershor 2007) (Beumlhet fjaleuml peumlr njeuml intervisteuml qeuml njeuml gazeteuml shqiptare zhvilloi me kryetarin e KKRT dhe meuml voneuml nuk u botua KKRT e botoi intervisteumln neuml faqen e saj teuml Internetit)27 Ibid28 Njoftim peumlr shtyp i KKRT gjendet neuml httpwwwkkrtgovalcontentview311 (pareuml neuml 10 qershor 2007)

S H Q I P Euml R I A

25

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Paralelisht me keumlteuml tender KKRT rinisi fushateumln e heqjes seuml antenave teuml paligjshme neuml tetor 2007 neuml Elbasan dhe Korccedileuml Neuml Gjirokasteumlr KKRT gjithashtu konfi skoi antenat dhe pajisjet e disa kanaleve televizive greke qeuml po transmetonin pa licensa neuml jug teuml vendit29

Saga e antenave televizive u parapri nga njeuml debat tjeteumlr qeuml lidhej me dheumlnien e njeuml license transmetimi njeuml stacioni lajmesh teuml vendosur neuml Tiraneuml KKRT me aneumltareumlsineuml e meumlparshme e kishte ngrireuml procesin e licensimit peumlr Tiraneumln dhe Durreumlsin neuml maj 200330 Neuml 17 qershor 2006 KKRT vendosi teuml ngrinte procesin e licensimit neuml teuml gjitheuml vendin31 Teuml dyja vendimet niseshin nga kaosi qeuml kishte pushtuar spektrin e frekuencave sidomos peumlrreth kryeqytetit si dhe nga mungesa e planit kombeumltar teuml frekuencave32 KKRT e tanishme tha se asnjeuml nga keumlto vendime nuk kishte bazeuml ligjore33 e kundeumlrta ato ishin ldquoabsurderdquo dhe ldquodiskriminueserdquo pasi KKRT e meumlparshme kishte dheumlneuml licensa neuml zona ku veteuml kishte ndaluar licensimin e stacioneve televizive34 Keumlshtu KKRT i dha fund ngrirjes seuml licensave dhe hapi driteumln e gjelbeumlr peumlr licensimin e 21 operatoreumlve teuml rinj ndeumlr teuml cileumlt shtateuml stacione televizive lokale 12 televizione kablloreuml dhe dy radio lokale neuml 2006 dhe neuml fi llim teuml 200735

Vendimi meuml i diskutuesheumlm lidhej me Ora TV njeuml kanal qeuml transmeton veteumlm lajme Disa paleuml peumlrfshireuml edhe stacione teuml tjereuml televiziveuml gazetareuml dhe politikaneuml teuml opoziteumls thaneuml se Ora TV nuk duhej teuml kishte marreuml licenseuml Zeumlri meuml kritik ishte ai i News24 TV stacion lajmesh nga meuml teuml ndjekurit i cili pretendoi se KKRT kishte shkelur ligjin duke licensuar njeuml kompani qeuml nuk e kishte kapitalin e nevojsheumlm peumlr teuml hapur njeuml televizion Kjo sepse Ora shpk kompania qeuml zoteumlron Ora TV pranoi se kishte njeuml kapital prej ALL 100000 (euro8160) ndeumlrsa minimumi i keumlrkuar nga rregullatori ishte njeuml garanci prej ALL 25 milion (euro2040000)36

Peumlr meuml tepeumlr News24 TV aludoi se Ora TV kishte konfl ikt interesi pasi Ilda Prifti pronarja e Ora shpk37 ishte kusheumlrira e Alba Gineumls e cila zoteumlron 40 peumlrqind teuml kompaniseuml qeuml zoteumlron TV Klan televizion kombeumltar sipas artikujve neuml shtyp38 Ligji ndalon pronareumlt e njeuml transmetuesi kombeumltar teuml zoteumlrojneuml aksione drejtpeumlrdrejt ose teumlrthorazi neuml njeuml transmetues tjeteumlr39 Neuml keumlteuml rast nuk kishte shkelje teuml dukshme teuml ligjit pasi pronareumlt ishin individeuml teuml ndrysheumlm Megjithateuml kritikeumlt theksuan faktin qeuml Prifti e cila ishte 18 vjeccedil kur Ora TV mori licenseumln nuk i kishte peumlrvojeumln profesionale dhe kapitalin peumlr teuml krijuar njeuml kanal televiziv dhe

29 Njoftimet peumlr shtyp teuml KKRT tetor 2007 gjenden neuml httpwwwkkrtgovalcontentarchivecategory2007101 (pareuml neuml 24 janar 2008)30 Vendimi nr143 i KKRT cituar neuml Raportin Vjetor teuml KKRT 2006 f631 Vendimi nr 501 i KKRT cituar neuml Raportin Vjetor teuml KKRT 2006 f632 Intervisteuml me ish-kryetarin e KKRT Sefedin Ccedilela ldquoTeuml gjitha gabimet e Biankut dhe Dodeumlspeumlr licenseumln e rerdquo Gazeta Shqiptare 25 dhjetor 2006 f 733 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 734 Ibid f835 Ibid f1536 Ibid37 Informacion i marreuml nga autori prej KKRT Departamenti Juridik dhe i Licensave 13 korrik 200738 Ibid39 OSIShqipeumlria sektori mbi transmetuesit privateuml f 226

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

26

ishte thjesht njeuml kukull qeuml fshihte pronareumlt e veumlrteteuml40 Pas ankesave teuml beumlra nga News24 TV Prokuroria e Peumlrgjithshme nisi njeuml hetim peumlr keumlteuml ccedileumlshtje neuml dhjetor 2006 Duke keumlmbeumlngulur se vendimi i saj ishte neuml peumlrputhje teuml ploteuml me ligjin KKRT pretendoi se ajo ishte keumlshilluar edhe me Autoritetin peumlr Konkurrenceumln dhe Zyreumln e Regjistrit Tregtar41

Sipas ligjit teuml transmetimeve KKRT eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr dheumlnien e licensave peumlr transmetimet numerike Ligji beumln dallimin midis tre lloj licensave peumlr siguruesit e sheumlrbimit peumlr operatoreumlt e rrjetit dhe peumlr siguruesit e peumlrmbajtjes

Licensat peumlr rrjetet numerike tokeumlsore ndahen si meuml poshteuml

kombeumltare (e vlefshme peumlr dhjeteuml vjet) kur mbulojneuml jo meuml pak se 80 peumlrqind teuml vendit

rajonale (e vlefshme peumlr teteuml vjet) kur mbulojneuml deri neuml kateumlr njeumlsi administrative neuml kufi

gjeografi keuml me njeumlra-tjetreumln

lokale (e vlefshme peumlr teteuml vjet) kur mbulojneuml veteumlm njeuml njeumlsi administrative42

KKRT duhet teuml japeuml licensat neuml peumlrputhje teuml ploteuml me Planin e Frekuencave teuml miratuar nga RRC-06 Neumlse njeuml operator dixhital planifi kon teuml ndeumlrtojeuml njeuml rrjet duke peumlrdorur njeuml frekuenceuml qeuml eumlshteuml e zeumlneuml nga njeuml operator analog ateumlhereuml KKRT duhet trsquoi japeuml njeuml frekuenceuml tjeteumlr operatorit analog dhe teuml mbulojeuml shpenzimet e transferteumls Neumlse rregullatori nuk mund trsquoi mbulojeuml keumlto shpenzime kostot duhen mbuluar edhe nga operatori dixhital43

Ligji i detyron operatoreumlt analogeuml teuml vazhdojneuml teuml transmetojneuml derisa peumlrqindja e familjeve qeuml ndjekin transmetimet analoge teuml bjereuml poshteuml 10 peumlrqind teuml teumlreuml zoneumls seuml transmetimit Nga ana tjeteumlr RTSH ka teuml drejteumln teuml peumlrdoreuml dy nga shtateuml frekuencat kombeumltare teuml caktuara nga RRC-06 peumlr peumlrdorim dixhital peumlr Shqipeumlrineuml

KKRT eumlshteuml gjithashtu peumlrgjegjeumlse peumlr licensimin e siguruesve teuml peumlrmbajtjes44 Licensat mund trsquou jepen transmetuesve peumlr teuml transmetuar ose njeuml program televiziv apo radiofonik ose njeuml ldquobuqeteumlrdquo programesh Ccedildo sheumlrbim programi gjithashtu duhet teuml licensohet nga KKRT e cila peumlrcakton kriteret dhe kushtet peumlr programet si dhe teuml drejtat dhe detyrimet e teuml licensuarit Neuml keumlteuml kuadeumlr transmetuesit ekzistues analogeuml mund teuml konsiderohen tashmeuml teuml licensuar si sigurues teuml peumlrmbajtjes derisa sinjali analog teuml fi ket

Ligji gjithashtu vendos disa detyrime peumlr operatoreumlt e rrjeteve numerike Ato duhet teuml ofrojneuml teuml pakteumln 50 peumlrqind teuml sheumlrbimeve teuml tyre falas ndeumlrsa transmetuesi i sheumlrbimit publik nuk mund teuml keumlrkojeuml pageseuml peumlr ndonjeuml program teuml vetin

40 Gazmend Janku ldquoProkuroria nis hetimin peumlr skandalin e licenseumls neuml KKRTrdquo Gazeta Shqiptare 24 dhjetor 2006 f 1041 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 1842 Ligji i Transmetimeve Numerike neni 343 Ibid neni 344 Ibid neni 5

bull

bull

bull

S H Q I P Euml R I A

27

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Edhe pse KKRT ende nuk ka nisur teuml japeuml licensa numerike i ka vendosur tashmeuml kriteret peumlr dheumlnien e licensave peumlr operatoreumlt e rrjetit45 Keumlto kritere keumlrkojneuml njeuml kapital minimal prej ALL 1 bilion (Lek) ose euro817 milioneuml peumlr licenseuml kombeumltare ose ALL 400 milioneuml (euro327 milioneuml) peumlr njeuml licenseuml rajonale si dhe ALL 100 milioneuml (euro817000) peumlr njeuml licenseuml lokale Peumlrveccedil keumlsaj transmetuesit numerikeuml duhet teuml peumlrmbushin disa keumlrkesa teuml tjera peumlrfshireuml keumltu korrekteumlsineuml dhe pavareumlsineuml editoriale neuml sheumlrbimet e tyre teuml lajmeve dhe ato informative

Neuml pamje teuml pareuml kriteret e licensimit duken teuml drejta dhe neuml ndihmeuml teuml publikut sidomos peumlrsa i peumlrket theksit peumlr teuml zgjedhur standarde jo-ekskluzive transparenceumls seuml kostove dhe zgjedhjes seuml larmishme teuml peumlrmbajtjes Rregullatori ka fuqineuml teuml mbikqyreuml kriteret e licensimit dhe teuml zgjedheuml teuml licensuarit Normalisht kjo keumlrkon njeuml autoritet teuml pavarur teuml fuqisheumlm dhe profesional Fatkeqeumlsisht megjitheuml progresin e beumlreuml KKRT ende duhet teuml provojeuml qeuml i meriton ploteumlsisht keumlto epitete

Edhe pse procesi i licensimit dixhital ende duhet teuml fi llojeuml televizioni dixhital ka mbeumlrritur neuml Shqipeumlri kur DigitAlb nisi transmetimet neuml 15 korrik 2004 megjitheuml kundeumlrshtimin e forteuml si nga autoriteti rregullator ashtu edhe nga stacionet e tjera televizive DigitAlb eumlshteuml neuml transmetim peumlr gati kateumlr vjet tashmeuml duke pasur njeuml numeumlr gjithnjeuml neuml rritje abonenteumlsh 120000 neuml fi llim teuml 2006 sipas shifrave meuml teuml fundit qeuml disponohen46 Kompania ka deklaruar qeuml numri i abonenteumlve eumlshteuml rritur qeuml ateumlhereuml Deri neuml 2006 DigitAlb mbulonte me sinjal Shqipeumlrineuml Pereumlndimore nga Shkodra neuml veri deri neuml Vloreuml neuml jug47 Peumlr momentin kompania pretendon se mbulon teuml gjitheuml vendin48 Megjithateuml sipas ligjit peumlr transmetimet numerike veprimtaria e saj mund teuml beumlhej problematike pasi mbulimi me sinjal nga kompania do teuml keumlrkonte kateumlr licensa kombeumltare ndeumlrkoheuml qeuml ligji thoteuml se asnjeuml operator nuk mund teuml marreuml meuml shumeuml se njeuml licenseuml kombeumltare DigitAlb ofron njeuml buqeteuml tokeumlsore me 38 kanale tematike dhe teuml peumlrgjithshme si dhe me dy stacione radiofonike Peumlr teuml qeneuml neuml rregull me ligjin stacioni do teuml duhej teuml shkurtonte neuml meumlnyreuml drastike numrin e kanaleve teuml ofruara Kjo do teuml jeteuml akoma meuml e ndeumlrlikuar pasi tashmeuml DigitAlb ka njeuml numeumlr teuml reumlndeumlsisheumlm klienteumlsh dhe shumeuml pak kompani duket se kaneuml interes peumlr teuml hyreuml neuml keumlteuml sektor teuml ri dhe mjaft teuml kushtuesheumlm

Neuml fakt debatet qeuml paraprineuml miratimin e ligjit u peumlrqendruan neuml pasojat qeuml ai do teuml kishte neuml tregun ekzistues ku DigitAlb eumlshteuml kthyer neuml njeuml lojtar teuml suksessheumlm Peumlrfaqeumlsuesit e DigitAlb keumlmbeumlnguleumln qeuml ata nuk keumlrkonin gjeuml tjeteumlr veccedilse legalizimin e veprimtariseuml seuml tyre pa u dashur trsquoia nisnin nga zeroja49 Qeveria e paraqiti ligjin neuml parlament neuml shkurt 2007 neuml njeuml koheuml kur parlamenti kishte miratuar ndash neuml bashkeumlpunim me Keumlshillin e Europeumls ndash njeuml plan veprimi peumlr teuml rishikuar legjislacionin e medias dhe peumlr teuml hartuar njeuml ligj peumlr transmetimet numerike deri neuml fund teuml vitit Pronareumlt dhe drejtoreumlt e medias protestuan faktin qeuml nuk ishin keumlshilluar peumlr njeuml ligj kaq teuml reumlndeumlsisheumlm Peumlr meuml tepeumlr pas disa seancave deumlgjimore me paleumlt

45 Kriteret e KKRT peumlr licensimin numerik46 Faqja e DigitAlb neuml Internet gjendet neuml httpwwwdigitalbtvkompania (pareuml neuml 12 mars 2008)47 Intervisteuml me Altin Petre Menaxher IT i DigitAlb Tiraneuml 16 maj 200648 Faqja neuml Internet e DigitAlb httpwwwdigitalbalkompaniaphp (pareuml neuml 17 mars 2008)49 Minutat e Mbledhjes seuml Komisionit Parlamentar teuml Medias 20 prill 2007 gjendet neumlhttpwwwparlamentaldokumentiaspid=2351ampkujam=Komisioni (pareuml neuml 18 tetor 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

28

e interesuara dhe pas marrjes seuml komenteve dhe sugjerimeve nga Organizata peumlr Sigurim dhe Bashkeumlpunim neuml Europeuml (OSBE) Keumlshilli i Europeumls dhe Komisioni Europian shumica qeveriseumlse e miratoi ligjin pa miratimin e pakiceumls e cila nuk pranoi teuml votonte Debati peumlr amendamentet e ligjit nuk u peumlrqendrua shumeuml neuml qeumlllimin dhe pasojat e tyre gjeuml qeuml ngre pikeumlpyetje se me sa efi kasitet do teuml zbatohet ky ligj

Ligji nuk specifi kon njeuml dateuml peumlr fi kjen e sinjalit analog edhe pse i detyron transmetuesit qeuml programet e tyre teuml gjenden si neuml sinjalin analog ashtu edhe neuml ateuml numerik derisa sinjali numerik teuml arrijeuml neuml meuml shumeuml se 90 peumlrqind teuml zoneumls seuml licensuar Kjo maseuml mund teuml nxiseuml siguruesit e sheumlrbimit dhe operatoreumlt e rrjetit teuml peumlrshpejtojneuml procesin e dixhitalizimit por nga ana tjeteumlr transmetuesit do teuml keneuml kosto meuml teuml larta gjateuml periudheumls seuml transmetimit simultan Peumlr meuml tepeumlr do teuml jeteuml e veumlshtireuml teuml peumlrshpejtohet procesi i dixhitalizimit pa ndihma nga shteti peumlr dekoderat

Qeuml nga miratimi i ligjit KKRT eumlshteuml keumlshilluar me DigitAlb peumlr kriteret e licensimit KKRT eumlshteuml ndihmuar nga OSBE peumlr teuml hartuar Strategjineuml peumlr Kalimin neuml Transmetime Numerike Procesi i licensimit dixhital mbetet i ngrireuml derisa teuml miratohet Strategjia e cila duhet ende teuml peumlrfundohet dhe teuml botohet Ajo duhet teuml marreuml parasysh edhe rolin e DigitAlb

3 RREGULLIMI DHE MENAXHIMI I TRANSMETUESIT TELEVIZIV TEuml SHEumlRBIMIT PUBLIK

31 Legjislacioni dhe politikat peumlr transmetuesin publik

Amendamentet e 2006 peumlr Ligjin e Radios dhe Televizionit i cili rregullon RTSH pateumln pasoja neuml rregullimin e transmetuesit teuml sheumlrbimit publik Megjithateuml masat kryesore peumlr misionin publik teuml stacionit dhe peumlr peumlrmbajtjen janeuml teuml njeumljtat

Legjislacioni i ri peumlr transmetimin dixhital i jep njeuml rol teuml veccedilanteuml RTSH Dy nga shtateuml freku-encat kombeumltare qeuml i janeuml caktuar Shqipeumlriseuml deri neuml 2015 i rezervohen RTSH KKRT i ka rekomanduar RTSH qeuml kanalin e dyteuml ta transmetojeuml drejtpeumlrdrejt neuml meumlnyreuml dixhitale50 Neuml fakt neuml korrik 2007 TVSH peumlrgatiti njeuml plan reforme neuml bashkeumlpunim me Unionin Europian teuml Transferimit (EBU) i cili peumlrqendrohet neuml kalimin neuml dixhitalizim Eumlshteuml ende hereumlt peumlr teuml para-shikuar neumlse kjo strategji do teuml jeteuml e mundur dhe e suksesshme Eumlshteuml e sigurt qeuml do teuml nevojitet mbeumlshtetje teuml bollshme fi nanciare si dhe njeuml zbatim i rrepteuml dhe energjik nga TVSH

32 Struktura qeveriseumlse e transmetuesit publik

Keumlshilli Drejtues mbetet organi meuml i larteuml i RTSH Deri neuml korrik 2006 ai peumlrbeumlhej nga 15 aneumltareuml teuml caktuar nga parlamenti peumlr njeuml periudheuml peseuml-vjeccedilare me mundeumlsineuml peumlr trsquou

50 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 21

S H Q I P Euml R I A

29

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

rizgjedhur pas njeuml periudhe pushimi tre-vjeccedilar Aneumltareumlt duhej teuml zgjidheshin ndeumlr personalitete teuml njohura nga fushat e kultureumls artit kinemaseuml gazetariseuml ligjit ekonomiseuml medias marreumldheumlnieve publike marreumldheumlnieve ndeumlrkombeumltare universiteteve dhe Akademiseuml seuml Shkencave Me keumlteuml formuleuml aneumltareumlt propozoheshin neuml numeumlr teuml barabarteuml nga shumica qeveriseumlse opozita dhe shoqeumlria civile Opozita e ateumlhershme mendonte se kjo formuleuml ceumlnonte pavareumlsineuml e institucionit duke argumentuar se neuml fakt peumlrfaqeumlsuesit e shoqeumlriseuml civile mbeumlshtesnin shumiceumln parlamentare Eumlshteuml e veumlshtireuml teuml vlereumlsohet neumlse kjo ishte e veumlrteteuml Mbeumlshteteumlsit e keumlsaj formule paraqiteumln argumentin se e kundeumlrta ishte e veumlrteteuml kjo ishte e vetmja meumlnyreuml peumlr teuml garantuar elementin e domosdosheumlm teuml shoqeumlriseuml civile neuml aneumltareumlsineuml e institucionit publik

Shumica e tanishme qeveriseumlse paraqiti njeuml ndryshim teuml ligjit neuml shkurt 2006 qeuml kishte peumlr qeumlllim teuml ndryshonte formuleumln dhe peumlrbeumlrjen si teuml KKRT ashtu edhe teuml Keumlshillit Drejtues teuml RTSH neuml meumlnyreuml qeuml organet qeveriseumlse teuml RTSH trsquoi beumlnin balleuml politizimit Ish-Kryetari i Keumlshillit Drejtues Kiccedilo Blushi shpjegoi ldquoNuk jemi ne ata qeuml vendosin por ata kryetareumlt e partive qeuml duan qeuml drejtoreumlt dhe aneumltareumlt e keumlshillit teuml sillen si kukulla pa dinjitet teuml cileumlt kontrollohen me lehteumlsi neumlpeumlrmjet celulareumlverdquo51 Pas njeuml debati teuml zgjatur dhe teuml nxehteuml amendamentet u miratuan neuml korrik 2006 megjitheuml protestat e opoziteumls

Sipas ligjit teuml ndryshuar aneumltareumlt e Keumlshillit Drejtues u reduktuan nga 15 neuml shtateumlLogjika dhe procedura e emeumlrimit janeuml teuml ngjashme me ato peumlr KKRT Shoqatat dhe grupet e meumlposhtme mund teuml propozojneuml teuml pakteumln kateumlr kandidateuml peumlr secilin aneumltar teuml Keumlshillit Drejtues52

Shoqatat e medias elektronike dhe teuml shkruar

Universiteti i Tiraneumls

Shoqatat e inxhinieriseuml elektrike dhe elektronike

Shoqatat e juristeumlve akademikeumlve teuml ligjit si dhe Dhoma Kombeumltare e Avokateumlve

Grupet parlamentare

OJQ qeuml merren me teuml drejtat e njeriut dhe teuml teuml miturve

borde keumlshillimi teuml Qendreumls Kombeumltare teuml Kinematografi seuml dhe Lidhjes seuml

Shkrimtareumlve

Komisioni Parlamentar i Medias ka detyreumln e peumlrzgjedhjes deri neuml dy kandidateuml peumlr secilin post53 Preferohen kandidateumlt me grada shkencore Grada teuml tilla janeuml teuml detyruara peumlr kandidateumlt e propozuar nga universiteti dhe shoqatat e inxhinieriseuml elektrike dhe elektronike54

Neuml meumlnyreuml qeuml teuml garantohet vazhdimeumlsia kryetari dhe tre aneumltareuml zgjidhen peumlr njeuml mandat peseuml-vjeccedilar ndeumlrsa tre teuml tjereumlt zgjidhen peumlr njeuml mandat tre vjet e gjysmeuml55

51 Kiccedilo Blushi ldquoTelevizioni qeuml ka mbetur peng i partiverdquo Standard 17 mars 2006 f 2352 Ligji nr 9531 11 maj 2006 Fletorja Zyrtare 65 2006 Art 2 paragraf 153 Ibid paragraf 254 Ibid paragrafeumlt 3 amp 455 Ibid neni 9

bull

bull

bull

bull

bull

bull

bull

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

30

Sipas ligjit teuml vjeteumlr deputeteumlt ministrat zyrtareumlt e larteuml teuml qeveriseuml aneumltareumlt e kryesive teuml partive politike punonjeumls teuml RTSH ose punonjeumls dhe pronareuml teuml mediave private nuk lejoheshin teuml beumlheshin aneumltareuml teuml Keumlshillit Drejtues Sipas ligjit teuml ri u shtuan edhe kufi zime teuml tjera Tashmeuml nuk lejohen teuml jeneuml aneumltareuml edhe njereumlz qeuml zoteumlrojneuml aksione ose kaneuml lidhje me pronareuml aksionesh neuml kompani qeuml operojneuml neuml transmetimet audiovizuale reklameuml produksion shtyp telekomunikacione si dhe aneumltareuml dheose punonjeumls teuml strukturave qeveriseumlse teuml keumltyre strukturave Persona qeuml janeuml larguar nga sheumlrbimi civil peumlr arsye disiplinore dhe punonjeumls aktualeuml apo qeuml kaneuml punuar neuml RTSH gjateuml tre vjeteumlve teuml fundit nuk mund teuml zgjidhen

Opozita dhe disa veumlzhgues teuml tjereuml paraqiteumln argumentimin se peumlrbeumlrja e re e Keumlshillit Drejtues teuml RTSH nuk ofronte garanci peumlr pavareumlsineuml editoriale ldquoTeuml ashtuquajturit peumlrfaqeumlsues teuml pavarur deri meuml sot kaneuml qeneuml lsquokali i Trojeumlsrsquo seuml politikeumls neuml keumlto institucione Me qeumlllim qeuml teuml shmangim rrezikun qeuml lsquoteuml pavaruritrsquo trsquoi sheumlrbejneuml pushtetit ose partive politike neuml vend teuml publikut nevojitet qeuml edhe [peumlrfaqeumlsimi i ] teuml pavarurve teuml jeteuml gjithashtu [politikisht] i balancuarrdquo56

Keumlshilli Drejtues u zgjodh nga shumica qeveriseumlse neuml korrik 2006 me formuleumln e re Me-gjithateuml pasi opozita nuk pranoi teuml bashkeumlpunonte neuml reformeumln e procedureumls elektorale para zgjedhjeve lokale teuml 2007 dhe atyre presidenciale koalicioni qeveriseumls ra dakord teuml ndryshonte seumlrish peumlrbeumlrjen e Keumlshillit Sipas marreumlveshjes seuml gushtit 2006 midis deputeteumlve teuml shumiceumls dhe teuml opoziteumls peumlrbeumlrja e Keumlshillit Drejtues do teuml rritej nga shtateuml neuml 11 aneumltareuml dhe kateumlr aneumltareumlt e tjereuml do teuml emeumlroheshin nga aneumltareumlt e opoziteumls neuml Komisionin Parlamentar teuml Medias nga radheumlt e shoqeumlriseuml civile57 Megjithateuml Keumlshilli funksionoi veteumlm me shtateuml aneumltareuml deri neuml shtator 2007 pasi Parlamenti nuk arriti teuml zgjidhte aneumltareumlt e tjereuml si neuml KKRT ashtu edhe neuml Keumlshillin Drejtues peumlr shkak teuml krizeumls seuml vazhdueshme presidenciale dhe vazhdimit teuml puneumls peumlr Ligjin peumlr Transmetimet Numerike Seumlrish mosmarreumlveshjet politike dhe prirja peumlr trsquou pozicionuar dhe jo peumlr trsquou bashkuar peumlr teuml mireumln e peumlrbashkeumlt kaneuml penguar funksionimin normal dhe teuml pavarur teuml organit rregullator teuml stacionit

Neuml Raportin Vjetor teuml 2006 Keumlshilli Drejtues theksoi veumlshtireumlsiteuml me teuml cilat peumlrballej dhe lavdeumlroi peumlrparimin e transmetuesit publik neuml aspektin e pavareumlsiseuml editoriale dhe struktureumls programore Peumlrveccedil keumlsaj ndeumlrsa beumlnte thirrje peumlr asistenceuml meuml teuml madhe teuml qeveriseuml ndaj RTSH Parlamenti angazhohej teuml hartonte dhe miratonte planin e ploteuml peumlr reformeuml teuml RTSH deri neuml fund teuml 2007 Neuml gusht 2007 RTSH hartoi njeuml strategji zhvillimi peumlr periudheumln 2008-2010 teuml cileumln ia paraqiti qeveriseuml Duke qeneuml i zeumlneuml me ligje teuml tjera Parlamenti deri tani nuk ka arritur ta diskutojeuml keumlteuml strategji

Drejtori i Peumlrgjithsheumlm vazhdon teuml geumlzojeuml autoritet teuml konsideruesheumlm duke i raportuar Keumlshillit Drejtues por pa qeneuml i detyruar teuml zbatojeuml urdhrat e tij58 Keumlshilli Drejtues ka peumlr detyreuml teuml emeumlrojeuml dhe ka teuml drejteumln teuml shkarkojeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm Keumlshilli qeuml u emeumlrua neuml 2006 pushoi Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml ateumlhersheumlm Artur Zhejin mbi baza

56 A Stefani ldquorsquoTeuml pavaruritrsquo kali i Trojeumls neuml mediardquo Panorama 16 shkurt 2006 f 1757 Marreumlveshja e 30 korrikut 2006 e cituar neuml Denion Ndrenika ldquoArrihet marreumlveshja PDndashPS ploteumlsohen keumlrkesat e opoziteumlsrdquo Shekulli 31 gusht 2006 f 358 OSIShqipeumlria f 214ndash216

S H Q I P Euml R I A

31

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

keqadministrimi dhe mungeseuml reforme duke pretenduar se vareumlsia politike ishte ende e ndjeshme Neuml njeuml leteumlr publike Mero Baze aneumltar i Keumlshillit Drejtues shkruante se ldquome veteumldijen e ploteuml teuml drejtoreumlve teuml saj RTSH e ka shmangur debatin publik peumlr vite dhe eumlshteuml kthyer neuml njeuml stacion thuajse banal i cili i ka sheumlrbyer veteumlm interesave teuml ngushta teuml drejtoreumlve teuml vet dhe teuml lidhjeve teuml tyre politikerdquo59

Zheji e kundeumlrshtoi kritikeumln dhe tha se shkarkimi i tij ishte kundeumlr parimeve demokratike ldquoEumlshteuml e pamundur teuml niseumlsh reformeumln e RTSH duke shkelur njeuml nga parimet e demokraciseuml seuml medias siccedil eumlshteuml mandati i Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlmrdquo Ai shtoi se shkarkimi i tij ishte njeuml vendim i nxituar i bazuar meuml tepeumlr neuml lidhjet politike sesa neuml arsye pragmatike60 Drejtori i Peumlrgjithsheumlm i tanisheumlm Petrit Beci u zgjodh neuml 10 neumlntor 2006 Beci meuml pareuml ka qeneuml Zeumlvendeumls Drejtor i transmetuesit publik dhe ka njeuml peumlrvojeuml teuml gjereuml si menaxher i njeumlrit prej televizioneve private kombeumltare

Shtresa e treteuml e pushtetit neuml transmetuesin publik eumlshteuml Keumlshilli i Menaxhimit i cili sheumlrben si organ keumlshillimor peumlr Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm duke keumlshilluar Drejtorin peumlr njeuml seumlreuml ccedileumlshtjesh teuml reumlndeumlsishme fi nanciare apo neuml lidhje me pronat Pa pasur asnjeuml rol neuml programacion dheumlnia e peumllqimit teuml Keumlshillit teuml Menaxhimit eumlshteuml i detyruesheumlm neuml disa vendime si transaksionet e pronave kontratat e puneumlsimit dhe bisedime dhe marreumlveshje teuml tjera me stafi n dhe sindikatat

Struktura qeveriseumlse ka peumlr qeumlllim teuml garantojeuml puneumln e balancuar dhe teuml paanshme teuml RTSH si dhe legjitimitetin e tij si institucion publik Fatkeqeumlsisht kjo nuk eumlshteuml arritur Neuml fakt shumeuml veumlzhgues peumlrfshireuml aneumltareuml teuml strukturave qeveriseumlse teuml RTSH ankohen qeuml meumlnyra se si eumlshteuml ndeumlrtuar sistemi eumlshteuml burimi kryesor i problemit Aneumltareumlt e Keumlshillit Drejtues thoneuml se fuqiteuml e tyre peumlrballeuml Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlm janeuml mjaft teuml kufi zuara Disa aneumltareuml thoneuml se vendimet kryesore merren nga Drejtori i Peumlrgjithsheumlm ndeumlrsa roli i tyre neuml vendimmarrje eumlshteuml i pareumlndeumlsisheumlm Peumlr shembull ish-kryetari i Keumlshillit Drejtues Kiccedilo Blushi pretendonte se ldquopeumlr dy vjet Keumlshilli [Drejtues] nuk kishte miratuar struktura programore teuml peumlrshtatshme peumlr shkak teuml neumlnshtrimit politik teuml Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlm i cili emeumlrohet nga ne por nuk zgjidhet nga nerdquo61

33 Financimi i transmetuesit publik

Pagesa e takseumls vjetore peumlr RTSH eumlshteuml ALL 500 (euro41) peumlr familje Kjo takseuml mendohet teuml peumlrbeumljeuml njeuml nga burimet kryesore teuml teuml ardhurave peumlr transmetuesin e sheumlrbimit publik Deri neuml 2006 buxheti i RTSH nuk e detajonte shumeumln totale teuml mbledhur nga taksa e aparatit

Raporti i stacionit peumlr 2006 tregonte njeuml rritje prej 362 peumlrqind neuml teuml ardhurat e takseumls nga aparati nga ALL 19 milion (euro155000) teuml planifi kuara neuml ALL 687 milion (euro563000) teuml realizuara62 Megjitheuml keumlteuml rritje spektakolare llogaritjet deumlshmojneuml se teuml ardhurat peumlrfaqeumlsojneuml takseumln e aparatit teuml paguar nga afeumlrsisht 8600 familje shifeumlr mjaft e uleumlt neuml njeuml vend me

59 Mero Baze ldquoPeumlrse ndryshimi neuml RTSH duhet teuml niseuml nga Drejtori i Peumlrgjithsheumlmrdquo Shqip 26 tetor 2006 f 1160 Artur Zheji ldquoStili vrastar i njeuml shkarkimirdquo Shqip 28 tetor 2006 f 761 Kiccedilo Blushi ldquoTelevizioni qeuml ka mbetur peng i partiverdquo Standard 17 mars 2006 f 2362 RTSH Raporti Vjetor peumlr Veprimtarineuml e RTSH 2006 Keumlshilli Drejtues i RTSH 2007 f 15 (meuml tej Raporti Vjetor i RTSH 2006)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

32

tre milion banoreuml dhe me meuml shumeuml se 500000 shteumlpi me televizor63 Neuml keumlteuml meumlnyreuml njeuml mbledhje meuml efi kase e takseumls seuml aparatit eumlshteuml mjaft e nevojshme pasi kjo mund teuml jeteuml thelbeumlsore neuml arritjen e pavareumlsiseuml seuml TVSH nga buxheti i shtetit

Taksa peumlr aparatin mblidhet neuml janar seuml bashku me fatureumln e energjiseuml elektrike Deri neuml 2006 Korporata Elektro-energjitike Shqiptare (KESH) ia kalonte parateuml e mbledhura nga taksa e aparatit buxhetit teuml shtetit dhe ateumlhereuml Ministria e Financeumls i kalonte fondet neuml RTSH pa beumlreuml teuml ditur sa ishte mbledhur nga KESH Neuml 2006 RTSH fi rmosi njeuml marreumlveshje me KESH dhe Drejtorineuml e Taksave e cila siguronte pageseumln e drejtpeumlrdrejteuml teuml takseumls seuml aparatit te RTSH Megjithateuml peumlr shkak teuml veumlshtireumlsive teuml fundit ekonomike nuk pritet qeuml KESH ta peumlrmireumlsojeuml vjeljen e takseumls seuml aparatit neuml teuml ardhmen e afeumlrt64

Teuml ardhurat e fi tuara nga veteuml stacioni janeuml rritur neuml vitet e fundit duke arritur deri neuml 65 peumlrqind teuml buxhetit total teuml RTSH neuml 200665 Megjithateuml RTSH eumlshteuml ende e ngadalteuml neuml teumlrheqjen e teuml ardhurave teuml reumlndeumlsishme nga reklama Stacioni arriti teuml vilte veteumlm 44 peumlrqind teuml teuml ar-dhurave teuml planifi kuara nga reklama neuml 2006 Ndoshta kjo kishe teuml beumlnte edhe me konkurrenceumln nga stacione private meuml teuml fuqishme Peumlrveccedil keumlsaj edhe fi nancimi nga buxheti i shtetit u ul Neuml 2006 TVSH mori ALL 300 milion (euro246 milion) nga buxheti i shtetit qeuml peumlrbeumln pothuajse gjysmeumln e shumave teuml marra neuml vitet e kaluara66 Financimi nga buxheti i shtetit u rrit neuml meumlnyreuml modeste seumlrish Neuml 2007 ndihma e buxhetit teuml shtetit peumlr RTSH ishte ALL 312 milion (euro252 milion)67 Neuml 2008 shteti i dha ALL 438 milioneuml (euro365 milion) RTSH-seuml68

Njeuml burim i reumlndeumlsisheumlm teuml ardhurash eumlshteuml dheumlnia me qera e antenave teuml transmetimit teuml cilat janeuml monopol ligjor i stacionit Megjithateuml neuml teuml kaluareumln vjelja e keumltyre pagesave ka qeneuml problematike Borxhi i grumbulluar nga ata qeuml peumlrdorin antenat arriti ALL 1941 milion (euro159 milion) neuml fund teuml 200669 Edhe pse ligji e lejon RTSH teuml preseuml sinjalin e antenave peumlr ato kompani qeuml nuk kaneuml beumlreuml pagesat pas paralajmeumlrimeve transmetuesi publik nuk e ka ndjekur kurreuml keumlteuml praktikeuml pasi kjo do teuml niste njeuml seumlreuml veprimesh teuml zgjatura ligjore70 Neuml keumlteuml meumlnyreuml borxhet janeuml grumbulluar duke krijuar njeuml seumlreuml precedenteumlsh ku operatoreumlt peumlrdorin sheumlrbimet e RTSH falas RTSH tashmeuml ka ndeumlrmarreuml nisma ligjore kundeumlr debitoreumlve kryesoreuml71

63 Burimi INSTAT dhe EBU teuml cituara neuml OSIShqipeumlria f 13464 Intervisteuml me Diana Kalaja Zeumlvendeumls Drejtore e Peumlrgjithshme e RTSH Tiraneuml 21 janar 200865 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 1566 OSI Shqipeumlria f 208ndash21267 Ligji nr 9645 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2007rdquo i 27 neumlntor 2006 gjendet neuml httpwwwqpzgovalbotimefl etore_zyrtare2006PDF-2006135-2006pdf (pareuml neuml 15 korrik 2007)68 Ligji nr 9836 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2008rdquo i 26 neumlntor 2007 gjendet neuml httpwwwminfi ngovaldownloadsl-9836doc (pareuml neuml 25 janar 2008)69 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f1670 Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007 gjendet neuml httpwwwklshorgaldoc20070507132319_v_departamenti_i_kontrollit_te_institucioneve_fi nanciare_ndeumlrmarrjeve_dhe_shoqeumlrive_publike_nr1-2007pdf (pareuml neuml 10 korrik 2007)71 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 16

S H Q I P Euml R I A

33

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

34 Standartet editoriale

Ashtu si mediat e tjera RTSH nuk ka njeuml kod teuml brendsheumlm etike dhe as ndonjeuml organ qeuml teuml mbikqyreuml sjelljen sipas standarteve Neuml shtator 2006 shoqatat e gazetareumlve miratuan njeuml kod etike peumlr teuml gjitha mediat neuml Shqipeumlri Procesi u lanccedilua nga njeuml OJQ peumlr mediat e bazuar neuml Tiraneuml Instituti Shqiptar i Medias dhe peumlrfshiu debate me gazetareuml redaktoreuml pronareuml teuml medias menaxhereuml dhe teuml tjereuml72 Megjithateuml kodi nuk eumlshteuml miratuar ldquozyrtarishtrdquo nga ndonjeuml media dhe nuk ka mekanizeumlm peumlr zbatimin e tij Neuml keumlteuml meumlnyreuml respektimi i tij mbetet neuml deumlshireumln e gazetareumlve (Shih gjithashtu seksionin 44)

Gazetareumlt e TVSH nuk geumlzojneuml ndonjeuml mbrojtje meuml teuml madhe neuml puneumln e tyre sesa kolegeumlt e tyre neuml televizione private Mungesa e kontratave teuml puneumls seuml bashku me rrogat relativisht teuml uleumlta nuk peumlrbeumljneuml nxitje qeuml ata teuml zhvillojneuml pavareumlsineuml editoriale apo teuml prodhojneuml programe cileumlsore Stacioni ka peumlrdorur kontrata teuml posaccedilme pune dhe metoda pagese arbitrare Ish-Drejtori i Peumlrgjithsheumlm Artur Zheji pretendoi se keumlto kontrata ishin peumlrdorur peumlr teuml motivuar gazetareumlt dhe peumlr teuml peumlrmireumlsuar profesionalizmin pasi stacioni po i paguante gazetareumlt sipas sasiseuml dhe cileumlsiseuml seuml puneumls Por Kontrolli i Larteuml i Shtetit (KLSH) arriti neuml peumlrfundimin se keumlto kontrata nuk ishin teuml ligjshme dhe i keumlrkoi RTSH teuml ndreqte gjendjen deri neuml kontrollin e ardhsheumlm73 Sindikatat e RTSH vazhdimisht kaneuml aluduar se keumlto kontrata refl ektonin preferencat personale teuml Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlm dhe jo motivim profesional74

Ndryshe nga disa stacione televizive private qeuml duket se kaneuml arritur njeuml shkalleuml meuml teuml larteuml pavareumlsie politike TVSH ende peumlrballet me ndeumlrhyrje politike Ashtu siccedil e thoteuml ish-kryetari i Keumlshillit Drejtues Kiccedilo Blushi

Neuml vend qeuml trsquoi hiqnin duart nga ky institucion dhe ta ndihmonin pavareumlsineuml qeuml i garanton ligji neumlpeumlrmjet deklaratave teuml tyre etiketimit presionit dhe urdhrave qeuml vijneuml nga celulareumlt teuml dyja partiteuml politike dhe lidereumlt e tyre e kaneuml detyruar ekranin publik teuml kthehet nga blu neuml rozeuml dhe e anasjellta sipas shijeve teuml kryetareumlve teuml dy partive kryesore teuml cileumlt e masin lsquocileumlsineumlrsquo dhe pavareumlsineuml e RTSH nga koheumlzgjatja e shfaqjeve teuml tyre neuml stacion75

Ndeumlrhyrja politike eumlshteuml veccedilaneumlrisht e dukshme pas ndeumlrrimeve teuml qeveriseuml Pas zgjedhjeve teuml 2005 koalicioni i partive teuml djathta i udheumlhequr nga Partia Demokratike qeuml mori pushtetin pas teteuml vitesh neuml opoziteuml e ndeumlrroi Keumlshillin Drejtues drejtimin dhe njeuml pjeseuml teuml stafit teuml TVSH Meuml shumeuml se 80 punonjeumls teuml TVSH u pushuan nga puna peumlrfshireuml keumltu 10 gazetareuml qeuml njiheshin si me prirje teuml majta Stacioni mori neuml puneuml njereumlz teuml njohur jo aq peumlr standartet e tyre profesionale sesa peumlr afeumlrsineuml me partineuml neuml pushtet dhe qeverineuml76

72 Autorja e keumltij raporti punon neuml Institutin Shqiptar teuml Medias73 Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007 gjendet neumlhttpwwwklshorgaldoc20070507132319_v_departamenti_i_kontrollit_te_institucioneve_fi nanciare_ndeumlrmarrjeve_dhe_shoqeumlrive_publike_nr1-2007pdf (pareuml neuml 10 korrik 2007)74 Leteumlr e punonjeumlsve teuml RTSH ldquoRTSH ka nevojeuml peumlr ndryshime urgjenterdquo Tema 17 shkurt 2006 f 1175 Kico Blushi ldquoTelevizioni qeuml ka mbetur peng i partiverdquo Standard 17 mars 2006 f 23 76 IREX ldquoShqipeumlriardquo neuml Media Sustainability Index 2006 f 5 gjendet neumlhttpwwwirexorgprogramsMSI_EUR2005MSI05-Albaniapdf (pareuml neuml 20 qershor 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

34

4 TRANSMETUESIT PRIVATEuml

41 Rregullimi dhe menaxhimi

Sektori privat i transmetimit neuml Shqipeumlri eumlshteuml i gjereuml dhe peumlrfshin tre stacione kombeumltare televizive 68 stacione televizive lokale dy satelitore dhe 44 operatoreuml televiziveuml kablloreuml

Megjithateuml mungesa e studimeve profesionale dhe informacionit nga veteuml transmetuesit e veumlshtireumlson krijimin e njeuml pamjeje teuml detajuar peumlr sektorin Burimet e fi nancimit teuml njeuml tregu kaq teuml vogeumll por teuml mbipopulluar mbeten njeuml mister dhe ccedilojneuml neuml pyetje serioze peumlr lidhjen midis burimeve teuml kapitalit teuml stacionit nga njeumlra aneuml dhe neumlpeumlrmjet peumlrmbajtjes dhe pavareumlsiseuml editoriale nga ana tjeteumlr

42 Proneumlsia e televizioneve dhe proneumlsia e ndeumlrthurur

Edhe pse proneumlsia e huaj nuk eumlshteuml e kufi zuar prania e investuesve teuml huaj ka ardhur neuml ulje Tregu i medias vazhdon teuml mbetet joteumlrheqeumls peumlr investuesit e huaj pasi operon neuml njeuml ekonomi teuml vogeumll me infrastruktureuml teuml varfeumlr apo qeuml mungon krejt si dhe leuml vend peumlr konkurrenceuml teuml pandershme Julien Roche njeuml biznesmen francez qeuml jeton neuml Shqipeumlri shiti 33peumlrqind teuml aksioneve teuml tij neuml stacionin televiziv kombeumltar TV Klan ortakeumlve teuml tij shqiptareuml neuml 200577 Neuml janar 2008 grupi gjerman mediatik Westdeutsche Allgemeine Zeitung (WAZ) shprehu interesin peumlr teuml investuar neuml median shqiptare por peumlr momentin ata po studiojneuml ende tregun78

Veteumlm Ligji peumlr Transmetimet Numerike peumlrmban masa peumlr teuml kufi zimin e peumlrqendrimit teuml proneumlsiseuml me qeumlllim qeuml teuml arrihet pluralizmi i medias79 Njeuml njeumlsi nuk mund teuml zoteumlrojeuml meuml shumeuml se njeuml licenseuml peumlr njeuml rrjet tokeumlsor dixhital Gjithashtu ligji ndalon njeumlsiteuml me interesa ekonomike apo pozicion neuml vendimmarrje neuml njeuml kompani qeuml ka licenseuml peumlr transmetim dixhital tokeumlsor teuml keneuml interesa ekonomike apo pozita vendimmarrje neuml njeuml zoteumlrues tjeteumlr license transmetimi dixhitale tokeumlsore

Megjithateuml njeuml operator rrjeti mund teuml peumlrfi tojeuml licenseuml transmetimi peumlr njeuml program televiziv dhe e kundeumlrta Asnjeuml operator nuk mund teuml peumlrfi tojeuml meuml shumeuml se 30 peumlrqind teuml teuml ardhurave kombeumltare nga reklamat televizive Neuml peumlrgjitheumlsi masat ligjore peumlr proneumlsineuml nga ligji i transmetimeve janeuml teuml vlefshme edhe peumlr transmetuesit dixhitaleuml

43 Tregu i reklamave

Mungesa e transparenceumls seuml proneumlsiseuml seuml medias dhe teuml fi nancimit teuml saj mbeten ende probleme teuml pazgjidhura dhe polemizuese Burimet e fi nancimit teuml medias mbeten teuml panjohura peumlr shkak teuml mungeseumls seuml studimeve neuml keumlteuml fusheuml dhe peumlr shkak teuml refuzimit teuml transmetuesve peumlr teuml

77 KKRT Departamenti Juridik dhe i Licensave 13 korrik 200778 Aida Cama ldquoKoncerni gjerman i mediave WAZ do teuml hyjeuml neuml tregun shqiptarrdquo neuml Tema 16 janar 2008 f 279 Ibid Art 13

S H Q I P Euml R I A

35

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

dheumlneuml keumlteuml informacion Burimi i veteumlm zyrtar peumlr keumlteuml treg vazhdon teuml jeteuml deklarimi i bilancit vjetor qeuml operatoreumlt doreumlzojneuml te KKRT Megjithateuml veteumlm njeuml numeumlr i vogeumll transmetuesish e beumljneuml keumlteuml Neuml 2006 veteumlm 39 transmetues nga meuml shumeuml se 100 e doreumlzuan bilancin vjetor Jashteuml Tiraneumls veteumlm 30 peumlrqind teuml operatoreumlve i doreumlzuan bilancet vjetore Edhe dy stacionet televizive private kombeumltare TV Klan dhe TV Arbeumlria nuk i doreumlzuan ato80

Neuml peumlrgjitheumlsi operatoreumlt televiziveuml vazhdojneuml teuml peumlsojneuml humbje Veteumlm pak prej tyre raportojneuml fi tim Peumlr shembull pas njeuml humbjeje prej ALL 33 milioneumlsh (euro270000) neuml 2003 Top Channel TV pati njeuml fi tim prej ALL 45 milioneumlsh (euro37000) dhe ALL 28 milioneumlsh (euro230000) neuml 2004 dhe 2005 respektivisht81 Po keumlshtu pas dy vitesh humbjeje TV Vizion+ pati njeuml fi tim prej ALL 7 milioneumlsh (euro57000) neuml 200582 Megjithateuml KKRT deklaroi se analiza e deklarimeve fi nanciare gjateuml tre viteve teuml fundit deumlshmonte peumlr mospeumlrputhje teuml reumlndeumlsishme gjeuml qeuml e beumlnte rregullatorin teuml dyshonte se disa stacione i falsifi konin shifrat dhe raportet e tyre83

Ccedileumlshtja e transparenceumls seuml kapitalit neuml media u beuml akoma meuml e diskutueshme kur Kryeministri Sali Berisha deklaroi neuml 28 mars 2007 qeuml media neuml Shqipeumlri eumlshteuml e lidhur me grupe mafi oze teuml cilat e peumlrdorin median si njeuml vegeumll peumlr teuml demonizuar pjeseumltareumlt dhe veprimet e qeveriseuml sidomos neuml betejeumln e saj kundeumlr korrupsionit84 Pas keumlsaj deklarate pronareumlt dhe drejtuesit e medias keumlrkuan fakte dhe emra specifi keuml nga Berisha dhe i keumlrkuan teuml doreumlzonte neuml autoritetet e prokuroriseuml teuml gjitheuml informacionin e nevojsheumlm peumlr teuml ngritur padi

Qeveria reagoi duke i peumlrjashtuar pronareumlt e medias nga pjeseumlmarrja neuml tendereumlt publikeuml KKRT ka dheumlneuml teuml kuptojeuml vitet e fundit qeuml gjysma e teuml ardhurave teuml fi tuara nga operatoreumlt mediatikeuml vijneuml nga ldquoburime teuml tjerardquo duke iu referuar bizneseve teuml tjera qeuml drejtohen nga shumica e pronareumlve teuml medias peumlrfshireuml keumltu ndeumlrtimin i cili eumlshteuml biznesi meuml fi timprureumls neuml Shqipeumlri peumlr momentin ose import-eksportin reklameumln apo sheumlrbimet e Internetit85 Qeveria e tanishme meuml tej propozoi qeuml personave apo kompanive qeuml kishin aksione si neuml kompani mediatike ashtu dhe neuml njeuml kompani tjeteumlr trsquou ndalohej pjeseumlmarrja neuml tendera publikeuml Sipas ligjit neuml fuqi aksionereumlt neuml njeuml stacion radiofonik apo televiziveuml nuk mund teuml marrin pjeseuml neuml meumlnyreuml teuml drejtpeumlrdrejteuml apo teuml teumlrthorteuml neuml tendera publikeuml apo neuml privatizimin e proneumls shteteumlrore86

Gjithashtu neuml 2006 qeveria vendosi teuml mos jepte meuml reklama shteteumlrore dhe njoftime shteteumlrore peumlr median dhe trsquoi botonte keumlto neuml Buletinin e Njoftimeve Zyrtare87 Shpeumlrndarja e reklameumls shteteumlrore nuk ka qeneuml kurreuml transparente Peumlrkundrazi pa masa ligjore teuml

80 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 6281 Ibid f 6382 Ibid83 Ibid84 Newsletter e Institutit Shqiptar teuml Medias gjendet neuml httpwwwinstitutemediaorgpagesnews-2007html57 (pareuml neuml 17 qershor 2007)85 OSIAlbania pp 225ndash22886 Ligji i Radios dhe Televizionit paragrafi 787 Vendimi peumlr Botimin e Njoftimeve Zyrtare 29 mars 2006 gjendet neuml httpwwwkeshilliministravealshqipqeveriavendimetbuletini20i20njoftimeveasp (pareuml neuml 29 korrik 2007) (meuml tej Vendimi i Keumlshillit teuml Ministrave peumlr Buletinin)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

36

detajuara peumlr shpeumlrndarjen e reklameumls shteteumlrore qeveria shkeumlmbente reklameumln me pasqyrim teuml favorsheumlm88 Nuk ka teuml dheumlna teuml sakta peumlr shpenzimet e peumlrgjithshme teuml kompanive apo organeve shteteumlrore peumlr reklameumln Burimi i veteumlm publik peumlr njeuml informacion teuml tilleuml ishte njeuml studim eksperimental i kryer nga rregullatori Studimi tregoi se kompania shteteumlrore e energjiseuml KESH kishte shpenzuar US$560000 peumlr reklameumln neuml 2004 e cila ishte njeuml shumeuml tre hereuml meuml e madhe se ajo e shpenzuar para tre vjeteumlsh I njeumljti studim tregoi se Albtelekom kompania shteteumlrore e telefoniseuml fi kse kishte shpenzuar euro320000 peumlr reklameumln neuml 200489 Keumlto ishin teuml vetmet kompani teuml meumldha qeuml beumljneuml reklameuml qeuml dhaneuml informacion peumlr shpenzimet e tyre

Vendimi i qeveriseuml peumlr teuml kaluar reklameumln shteteumlrore neuml buletinin zyrtar ishte njeuml hap i reumlndeumlsisheumlm peumlr teuml zvogeumlluar vareumlsineuml e medias nga shteti ldquoKy eumlshteuml njeuml akt i reumlndeumlsisheumlm dhe pozitiv qofteuml edhe neuml aspektin moral edhe pse ekzistojneuml kontradikta dhe akti nuk zgjidh peumlrfundimisht problemin e tjeteumlrsimit teuml medias soneuml [nga publiku]rdquo90 Dallimi peumlr shembull midis reklameumls shteteumlrore dhe njoftimeve shteteumlrore nuk eumlshteuml teumlreumlsisht i qarteuml dhe krijon hapeumlsireuml peumlr interpretim Sipas vendimit teuml qeveriseuml reklamat peumlr kompaniteuml shteteumlrore dhe organizatat jofi timprureumlse teuml krijuara dhe teuml mbeumlshtetura nga shteti nuk klasifi kohen si njo-ftime publike91 Kjo mund teuml leumlreuml hapeumlsireuml qeuml njeumlsiteuml shteteumlrore teuml vazhdojneuml teuml ccedilojneuml reklamat e tyre neuml media Pa transparenceuml eumlshteuml e veumlshtireuml teuml vlereumlsohet ndikimi i vendimit teuml qeveriseuml neuml sektorin e televizionit

Njeuml editorialist i mireumlnjohur shqiptar shkroi se ldquoshumica e gazetave teuml peumlrditshme neuml vend janeuml neuml koma ndeumlrsa audienca e stacioneve televizive eumlshteuml polarizuar duke i nxjerreuml jashteuml tregu shumiceumln e stacioneve periferikerdquo92 Teuml gjitha teuml dheumlnat peumlr tregun e reklameumls janeuml spekulim i pasteumlr Peumlrpjekja e veteumlm e vlefshme neuml keumlteuml drejtim u beuml nga KKRT e cila monitoroi reklameumln neuml dhjeteuml stacione televizive neuml prill dhe maj 2005 Sipas keumltij monitorimi sasia e reklameumls dhe teleshitjeve peumlrbeumlnte rreth 10 peumlrqind teuml gjitheuml koheumls seuml transmetimit93 Ligji i detyron stacionet televizive teuml mos rezervojneuml meuml shumeuml se 15 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit teuml tyre ditor ose meuml shumeuml se 12 minuta neuml oreuml peumlr reklameumln Ky rregull neuml peumlrgjitheumlsi u respektua nga operatoreumlt televiziveuml Peumlrjashtim peumlrbeumlnte TV Klan i cili transmetoi reklama gjateuml 22 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit94

Studimi tregonte se vlera e peumlrafeumlrt e tregut shqiptar teuml reklameumls televizive shkonte rreth 21 milioneuml95 Duke e krahasuar keumlteuml vlereumlsim me deklarimet fi nanciare vjetore teuml doreumlzuara

nga stacionet televizive monitorimi arriti neuml peumlrfundimin se operatoreumlt televiziveuml raportonin

88 OSIShqipeumlria f 225ndash22889 KKRT Vlereumlsim i Teuml Ardhurave nga Reklama nga Monitorimi prillndashmaj 2005 f 5 (meuml tej Studimi i KKRT peumlr Reklamat)90 ldquoPeumlrpjekjardquo Intervisteuml me Fatos Lubonjeumln Standard 27 maj 2006 f 35 91 Vendimi i Keumlshillit teuml Ministrave peumlr Buletinin92 Mero Baze ldquoPeumlrpjekja e lsquoregjimit mediatikrsquo drejt konkurrenceumlsrdquo Tema f 1 23 prill 200693 Studimi i KKRT peumlr Reklamat f 294 Studimi i KKRT peumlr Reklamat f 395 Ibid f 5

S H Q I P Euml R I A

37

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

veteumlm midis 17 dhe 22 peumlrqind teuml teuml ardhurave nga reklama96 Ky peumlrfundim hodhi dyshime peumlr evazion fi skal97 Autoreumlt e keumltij studimi paralajmeumlruan se duke pasur parasysh mungeseumln e tyre teuml peumlrvojeumls neuml vlereumlsimin e tregut teuml reklameumls shifrat e tyre duheshin marreuml me rezerveuml98

Por policia tatimore e mori studimin seriozisht dhe vendosi njeuml gjobeuml prej euro12 milioneumlsh Top Channel TV neuml korrik 2007 Monitorimi i KKRT u peumlrdor si bazeuml peumlr teuml llogaritur evazionin fi skal peumlr reklamat peumlr vitet 2002ndash2005 Duke u nisur nga ky studim u supozua se Top Channel TV kishte raportuar veteumlm 23 peumlrqind teuml teuml ardhurave teuml tij neuml ato vite99

Kjo gjobeuml u vendos pas kontrolleve teuml peumlrseumlritura teuml policiseuml tatimore ndaj Top Channel TV gjateuml 2007 kur stacioni mori njeuml qeumlndrim mjaft kritik ndaj qeveriseuml Pronari tha se ai e kishte pritur teuml vendosej njeuml gjobeuml por niveli i gjobeumls ishte krejteumlsisht i paarsyesheumlm dhe kishte peumlr qeumlllim teuml heshte njeuml zeuml kritik100 Leumlvizja e policiseuml tatimore shtyu komunitetin e medias teuml dilte me njeuml deklarateuml teuml peumlrbashkeumlt neuml mbeumlshtetje teuml Top Channel TV101 Komisioni Parlamentar i Medias dhe Prokuroria e Peumlrgjithshme gjithashtu niseumln njeuml hetim Pas keumltij presioni u duk se qeveria do e merrte seumlrish neumln shqyrtim gjobeumln Stacioni ende nuk e ka paguar gjobeumln dhe po negocion me autoritetet Top Channel TV eumlshteuml njeuml shembull i qarteuml se si mund teuml abuzohen apo keqpeumlrdoren mungesa e teuml dheumlnave dhe monitorimeve dhe studimeve sistematike peumlr tregun e reklameumls seuml bashku me mungeseumln e transparenceumls nga ana e kompanive qeuml beumljneuml reklameuml medias dhe qeveriseuml

44 Standartet dhe pavareumlsia editoriale

Neuml 2005 Instituti Shqiptar i Medias nisi njeuml rishikim teuml Kodit teuml Etikeumls peumlr gazetareumlt i cili ishte hartuar neuml 1996 Instituti e ndeumlrmori keumlteuml puneuml si njeuml reagim ndaj zbatimit joefi kas teuml Kodit dhe i nisur nga nevoja peumlr ta peumlrshtatur Kodin me ndryshimet qeuml kaneuml ndikuar te media neuml dekadeumln e kaluar Njeuml arsye tjeteumlr ishte qeumlllimi i Institutit peumlr teuml fi lluar njeuml sistem efi kas veteuml-rregullimi neuml media Amendamentet ligjore qeuml kaneuml peumlr qeumlllim teuml dekriminalizojneuml shpifjen dhe fyerjen po diskutohen neuml Parlament dhe ka teuml ngjareuml teuml miratohen neuml teuml ardhmen e afeumlrt

Neuml procesin e rishikimit instituti u peumlrpoq teuml peumlrfshijeuml teuml teumlreuml paleumlt kryesore teuml interesuara peumlrfshireuml pronareumlt drejtuesit kryeredaktoreumlt gazetareumlt aktivisteumlt e shoqeumlriseuml civile deputeteumlt juristeumlt e medias etj Instituti e kompletoi Kodin e ri teuml Etikeumls dhe njeuml statut teuml njeuml organi veteuml-rregullues

96 Ibid f 697 Ibid f 798 Metodologjia e studimit bazohej neuml njeuml formuleuml sipas seuml cileumls vlera e teuml ardhurave nga reklama llogaritej duke shumeumlzuar koheumln e reklameumls me tarifat fi kse qeuml raportoheshin nga stacionet televizive Ajo nuk merrte parasysh dhe nuk mund teuml llogariste zbritjet dhe negociatat peumlr klienteumlt apo koheumlzgjatjen e kontrateumls seuml njeuml stacioni televiziv me njeuml klient (f 1)99 Njoftim peumlr Shtyp i Policiseuml Tatimore gjendet neuml httpwwwtatimegovalfq=infoampmetod=shfaqartampartID=362 (pareuml neuml 25 korrik 2007)100 Dritan Hoxha Koment neuml Tryezeumln e Rrumbullakeumlt teuml Top Channel TV Tiraneuml 14 korrik 2007101Deklarata gjendet neuml httpwwwinstitutemediaorgdocumentaPRESS_DECLARATION_dt[1]13_korrikdoc (pareuml neuml 20 korrik 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

38

Neuml peumlrgjitheumlsi gazetareumlt pronareumlt dhe menaxhereumlt raneuml dakord neuml parim peumlr nevojeumln peumlr teuml veteumlrregulluar keumlteuml sektor Mbetet peumlr trsquou pareuml neumlse ata do teuml bashkohen peumlr ta realizuar keumlteuml gjeuml

Me peumlrjashtim teuml rregullave teuml peumlrgjithshme editoriale teuml vendosura nga kryeredaktoreumlt Nuk ka kode teuml brendshme etike neuml stacionet televizive102 KKRT vazhdimisht ka theksuar neuml raportet e saj se mediat duhet teuml keneuml kodin e vet teuml etikeumls103 Peumlrveccedil keumlsaj gazetaria cileumlsore eumlshteuml veumlshtireuml teuml arrihet neuml rrethana kur veteuml gazetareumlt shpesh privohen nga teuml drejtat e tyre Shumica deumlrrmuese e gazetareumlve punojneuml pa kontrata peumlr shkak teuml zbatimit teuml dobeumlt teuml Kodit teuml Puneumls dhe mungeseumls seuml mbikqyrjes seuml rregullt teuml zbatimit teuml tij Njeuml hap pozitiv neuml keumlteuml aspekt ishte krijimi neuml 2005 i sindikateumls seuml gazetareumlve me mbeumlshtetjen e IREX Unioni ka krijuar degeuml neuml qytetet kryesore dhe ka negociuar kushte meuml teuml mira pune peumlr gazetareumlt me Ministrineuml e Puneumls Dy paleumlt fi rmoseumln njeuml memorandum qeuml do teuml krijonte mundeumlsineuml e krijimit teuml njeuml marreumlveshjeje kolektive neuml keumlteuml sektor

Megjithateuml si unioni ashtu edhe komuniteti i medias janeuml teuml ndeumlrgjegjsheumlm qeuml ky proces do teuml zgjaseuml njeumlfareuml kohe peumlr shkak teuml peumlrhapjes seuml problemit Neuml 2005 rreth 95 peumlrqind e gazetareumlve neuml Shqipeumlri punonin pa kontrata apo sigurime shoqeumlrore104 Shoqatat e tjera teuml gazetareumlve nuk kaneuml dheumlneuml ndonjeuml ndihmeuml neuml keumlteuml fushateuml dhe duket se ekzistojneuml veteumlm neuml leteumlr Kryetari i njeumlreumls prej keumltyre organizatave tha

Edhe pse kemi 15 vjet liri shtypi neuml Shqipeumlri ka veteumlm pak raste kur kolegeumlt e njeuml media ngreneuml zeumlrin apo protestojneuml kundeumlr fatit teuml kolegeumlve teuml tjereuml teuml cileumlt pushohen censurohen apo keumlrceumlnohen pa teuml drejteuml Kjo eumlshteuml njeuml temeuml veteumlm peumlr kafeneteuml ku mblidhen gazetareumlt dhe nuk hapet kurreuml neuml publik duke krijuar njeuml gjendje ku askush nuk fl et peumlr njeuml dukuri qeuml i prek teuml gjitheuml105

Kjo gjendje i leuml gazetareumlt teuml pambrojtur kundrejt deumlshirave dhe tekave teuml pronareumlve ldquoAta janeuml krejteumlsisht teuml pambrojtur kur peumlrballen me vendimet arbitrare teuml pronareumlve teuml cileumlt mund ta pushojneuml stafi n nga puna pa asnjeuml arsyerdquo106 Kjo situateuml nuk ka ndryshuar neuml dy vitet e fundit dhe veumlshtireuml se do teuml peumlrmireumlsohet pa hedhur driteuml mbi proneumlsineuml e medias dhe fi nancimin e saj Numri i madh i gazetave dhe stacioneve televizive neuml Shqipeumlri ia detyron ekzistenceumln kryesisht fi nancimit nga bizneset paralele dhe zbatimit teuml dobeumlt teuml ligjit ldquoNga pikeumlpamja profesionale ky fi nancim paralel i leuml shumeuml media teuml pambrojtura ndaj presionit apo censureumls seuml bizneseve qeuml i mbeumlshtesin ato neuml shkalleuml teuml ndryshmerdquo107

102 OSIShqipeumlria f 238ndash239103 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 55104 Unioni i Gazetareumlve Shqiptareuml ldquoMbrojtja neuml puneuml dhe sigurimi social i punonjeumlsve teuml medias njeuml domosdoshmeumlri peumlr shtypin e lireumlrdquo f 6105 Intervisteuml me Armand Shkullakun ldquoMedia transparence peumlr lajmet brenda sajrdquo Shqip 10 maj 2006 f 12 106 IREX Media Sustainability Index 2005 ndash Shqipeumlria IREX Washington DC 2006 f 14gjendet neuml faqen e Internetit teuml IREX te httpwwwirexorgprogramsMSI_EUR2005asp (pareuml neuml 20 korrik 2007) (meuml tej IREX MSI 2005 ndash Shqipeumlria)107 IREX MSI 2005 ndash Shqipeumlria f12

S H Q I P Euml R I A

39

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

45 Transmetuesit rajonaleuml dhe lokaleuml

Peumlr momentin ka 68 stacione televizive lokale nga teuml cileumlt 20 operojneuml neuml Tiraneuml Shumica e reklameumls shpenzohet neuml stacionet televizive teuml Tiraneumls Keumlto kaneuml njeuml performanceuml ekonomike dhe programim meuml teuml mireuml se stacionet lokale teuml cilat e kaneuml teuml veumlshtireuml teuml mbijetojneuml dhe teuml prodhojneuml programe cileumlsore ldquoMedia e peumlrqendruar neuml Ulteumlsireumln Pereumlndimore ka mundeumlsi meuml teuml meumldha peumlr teuml peumlrfi tuar nga njeuml treg meuml i pasur reklame gjeuml qeuml nuk vlen peumlr mediat e vendosura neuml zona meuml teuml largeumltardquo108

Peumlr shkak teuml veumlshtireumlsive ekonomike stacionet televizive lokale neuml vend e kaneuml teuml veumlshtireuml teuml peumlrshtaten me zhvillimin teknologjik Ndeumlrsa shumica e stacioneve televizive neuml Tiraneuml zoteumlrojneuml pajisje teuml koheumlve teuml fundit stacionet lokale ende punojneuml me pajisje teuml vjetra gjeuml qeuml ndikon neuml cileumlsineuml e produktit teuml tyre

5 PROGRAMACIONI

51 Programet

Pa monitorime teuml pavarura nuk ekzistojneuml statistika peumlr programet vjetore sipas llojit as peumlr transmetuesin publik e as peumlr ata privateuml Monitorimi i fundit i cili u krye nga KKRT gjateuml njeuml muaji neuml 2003 e largeumlt mbulonte programacionin e stacioneve kryesore Edhe pse stacionet private janeuml teuml detyruara me ligj teuml doreumlzojneuml programacionin vjetor te KKRT deri tanimeuml nuk kaneuml arritur teuml respektojneuml keumlteuml keumlrkeseuml apo teuml shpjegojneuml se peumlrse nuk e beumljneuml keumlteuml gjeuml Rregullatori nuk ka marreuml ndonjeuml maseuml ndaj tyre

Teuml vetmet teuml dheumlna vijneuml nga TVSH Rreth 70 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit teuml TVSH nga prilli neuml neumlntor 2006 nuk ishin programe teuml prodhuara veteuml Kuadri i programacionit teuml stacionit nuk ka mundur teuml shmangeuml rutineumln dhe monotonineuml gjeuml qeuml ka ndikuar neuml pozicionin e tij neuml treg109 Me ndryshimin e menaxhimit neuml fund teuml 2006 niseumln teuml transmetoheshin programe teuml njeuml cileumlsie meuml teuml larteuml Me keumlto ndryshime peumlrqindja e programeve teuml prodhuara veteuml pritet teuml arrijeuml deri neuml 70 peumlrqind teuml koheumls totale teuml transmetimit teuml stacionit neuml 2007110 Keumlshilli Drejtues i RTSH gjithashtu premtoi se programe teuml tjera po rishikohen dhe programe teuml reja qeuml pasqyrojneuml tema si ccedileumlshtje sociale balanceumln gjinore kultureumln dhe sheumlndeteumlsineuml do teuml lanccedilohen111

Megjithateuml ndryshimet neuml kuadrin e programacionit janeuml peumlrpjekje qeuml peumlrmbushin veteumlm keumlrkesat minimale teuml transmetuesit publik dhe nuk i japin shtyseuml standarteve teuml transmetuesit publik Raporti vjetor i stacionit pretendonte peumlr arritje teuml tilla qeuml koha e transmetimit ishte rritur nga 17 oreuml neuml 24 oreuml neuml diteuml rikthimin e programeve sportive javore hapjen e njeuml studioje

108 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 5109 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 3110 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 5111 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f5

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

40

teuml re transmetimi peumlrdorimin e studios leumlvizeumlse neuml diteumln e zgjedhjeve etj112 Drejtoresha aktuale e stacionit Mirela Oktrova shkruante ldquoEkzistenca e radios dhe televizionit publik nuk mund teuml justifi kohet as me programet e zbavitjes e as me transmetimin falas teuml programeve teuml EBU e as me organizimin e festivalit dhe bujeumln e pjeseumlmarrjes neuml Eurovizionrdquo113

Neuml njeuml aspekt meuml pozitiv TVSH organizoi debate televizive me kandidateumlt peumlr bashki gjateuml zgjedhjeve teuml 2007 duke i dheumlneuml mundeumlsineuml publikut teuml beumlnte njeuml zgjedhje meuml teuml informuar Nga ana tjeteumlr TVSH nuk ishte neuml gjendje teuml transmetonte njeuml ngjarje teuml reumlndeumlsishme si Kupa Boteumlrore e futbollit neuml 2006 pasi teuml drejtat e transmetimit u bleneuml nga DigitAlb Neuml ateuml koheuml TVSH tha se nuk mund trsquoi peumlrballonte teuml drejtat por KKRT u peumlrgjigj se stacioni mund teuml kishte keumlrkuar ndihmeuml nga shteti114 Neuml meumlnyreuml sarkastike ata shtuan se menaxhimi i TVSH nuk keumlmbeumlnguli shumeuml pasi po negocionte teuml drejtat e ldquoKafazit teuml Arteumlrdquo njeuml programi teuml pro-dhuar neuml vend por qeuml eumlshteuml kopje e formatit teuml programit teuml realitetit ldquoBig Brotherrdquo115

Megjitheuml mungeseumln e teuml dheumlnave teuml qarta peumlr programet mund teuml thuhet me siguri se shumica e stacioneve teuml reumlndeumlsishme si TV Klan Top Channel Vizion+ TV Koha dhe disa kanale lajmesh si News24 apo Alsat kaneuml fi tuar njeuml publik pak a shumeuml besnik Ata prodhojneuml lajme me standarte peumlrgjitheumlsisht teuml keumlnaqshme si dhe programe teuml ndryshme informacioni dhe zbavitjeje Informacioni dhe lajmet janeuml kthyer neuml peumlrpareumlsi si peumlr median e shkruar ashtu edhe peumlr ateuml elektronike sipas veumlzhguesve teuml ndrysheumlm116 Peumlrjashtim peumlrbeumlnte stacioni privat kombeumltar TVA i cili pas disa ndryshimeve neuml proneumlsi neuml 2006 mezi arrinte teuml peumlrmbushte detyrimet e tij si kanal kombeumltar Ky stacion nuk transmetoi fare edicione lajmesh neuml mars dhe prill 2006117 Meqeuml stacioni nuk mundte teuml peumlrmbushte peumlr shumiceumln e 2006 keumlrkesat e programacionit qeuml i impononte kontrata e licenseumls KKRT vendosi teuml reduktonte me njeuml vit licenseumln e TVA dhe ta teumlrhiqte ateuml meuml pas neuml tetor 2007 Stacioni e apeloi keumlteuml vendim dhe teuml dyja paleumlt e ccediluan ccedileumlshtjen neuml gjykateuml118

Disa nga lajmet dhe debatet peumlr tema teuml reumlndeumlsishme shpesh politike mendohet se kaneuml njeuml publik teuml qeumlndruesheumlm dhe janeuml kthyer neuml emblema teuml stacioneve televizive qeuml i transmetojneuml ato Peumlrveccedil buletineve teuml lajmeve disa nga programet meuml teuml njohura janeuml ldquoOpinionrdquo neuml TV Klan ldquoShqiprdquo neuml Top Channel ldquoLogosrdquo neuml Vizion+ dhe ldquo60 minutardquo neuml TV Koha Keumlto janeuml programe javore qeuml kaneuml teuml beumljneuml me intervista apo debate peumlr njeuml temeuml teuml caktuar Njeuml tjeteumlr program mjaft i njohur eumlshteuml ldquoFiks farerdquo njeuml revisteuml satirike e peumlrditshme qeuml bazohet neuml metoda investigative Ka dhe disa programe zbavitjeje dhe lojeumlra qeuml janeuml mjaft teuml njohura Keumltu peumlrfshihet ldquoPortokallirdquo dhe ldquoTop Showrdquo neuml Top Channel ldquoKutia e funditrdquo neuml TV Klan dhe ldquoBypassrdquo neuml Vizion+ Stacionet televizive kaneuml njeuml prirje neuml rritje teuml peumlrqendrohen neuml programe teuml njeuml natyre meuml sociale duke u peumlrpjekur teuml pasqyrojneuml meuml shumeuml kronika nga jeta e peumlrditshme dhe me interes njereumlzor Keumlto programe peumlrfshijneuml ldquoJeteuml neuml keumlrkimrdquo neuml News24 TV ldquoNjereumlz teuml humburrdquo ldquoFemrardquo dhe ldquoSOSrdquo neuml Vizion+

112 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f4113 Mirela Oktrova ldquolsquoLehjarsquo kundeumlr demokraciseuml dhe interesave teuml publikutrdquo Shekulli 4 shtator 2006 f 23114 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 52115 Ibid116 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 9117 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 54118 Vendimi peumlr TVA neuml Raportin Vjetor teuml KKRT 2006 f 25

S H Q I P Euml R I A

41

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

52 Rregullat e peumlrgjithshme peumlr lajmet

Disa rregulla neuml Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin peumlrqendrohen te programimi i peumlr-mbajtjes dhe vlejneuml si peumlr transmetuesit publikeuml ashtu edhe peumlr ata privateuml Ato kaneuml teuml beumljneuml me pavareumlsineuml editoriale censureumln teuml drejteumln e informacionit dhe teuml drejta dhe liri teuml tjera njereumlzore119 Edhe pse parimet themelore teuml informacionit teuml paansheumlm dhe teuml sakteuml janeuml teuml garantuara me ligj nuk ekzistojneuml instrumente apo organe qeuml teuml monitorojneuml zbatimin e tyre KKRT monitoron edicionet kryesore teuml lajmeve teuml stacioneve kombeumltare publike dhe private por kjo peumlrpjekje konsiston veteumlm neuml matje sasiore teuml peumlrqindjes qeuml i kushtohet pasqyrimit teuml partive dhe fi gurave politike

Stacionet televizive kaneuml beumlreuml peumlrparim teuml ndjesheumlm neuml peumlrkufi zimin e vetvetes neumlpeumlrmjet edicioneve teuml lajmeve teuml cilat kaneuml sheumlnuar peumlrmireumlsimin meuml teuml madh neuml programacion te teuml gjitha stacionet televizive120 Megjithateuml informacioni nuk eumlshteuml as i paansheumlm dhe as i drejteuml Pothuajse nuk ekziston ndonjeuml media qeuml teuml mos keteuml interesa teuml fshehura ekonomike apo politike dhe peumlr pasojeuml standartet profesionale aplikohen peumlr aq koheuml sa ua lejojneuml keumlto interesa Axhenda e lajmeve eumlshteuml shumeuml praneuml axhendeumls seuml qeveriseuml apo politikeumls neuml peumlrgjitheumlsi ose praneuml menaxhimit teuml televizioneve121 Edicionet e lajmeve zgjedhin kronika qeuml u shkojneuml peumlr shtat interesave teuml operatorit dhe jo interesit publik122

Edhe Kodi Zgjedhor imponon keumlrkesa peumlr sakteumlsi korrekteumlsi dhe balanceuml peumlr teuml gjitha stacionet televizive123 Transmetuesi i sheumlrbimit publik ka peumlrgjegjeumlsi shteseuml si dheumlnia e koheumls falas peumlr teuml gjitha partiteuml politike qeuml marrin pjeseuml neuml zgjedhje Testi meuml i fundit peumlr respektimin e keumltyre rregullave ishin zgjedhjet lokale neuml shkurt 2007 Stacionet televizive kryesore e kaluan keumlteuml test me sukses TVSH i kushtoi 28 peumlrqind teuml lajmeve Partiseuml Demokratike dhe 29 peumlrqind Partiseuml Socialiste Njeuml pasqyrim i ngjasheumlm u gjend edhe peumlr stacione teuml tjera teuml meumldha si Vizion+ News24 dhe TVA Peumlrjashtim peumlrbeumlnte TV Klan i cili i kushtoi meuml shumeuml koheuml qeveriseuml se ccedildo stacion tjeteumlr Peumlrfaqeumlsuesit e TV Klan pretenduan se ata thjesht po pasqyronin puneumln e zyrtareumlve teuml shtetit Megjithateuml keumlta zyrtareuml ishin pasqyruar teksa beumlnin fushateuml zgjedhore Edhe pse keumlto fushata u konsideruan teuml balancuara dhe teuml drejta neuml aspektin e pasqyrimit teuml partive politike gjateuml periudheumls parazgjedhore teuml gjitha stacionet televizive kishin favorizuar njeuml parti meuml shumeuml se teuml tjerat124

119 OSIShqipeumlria f 234120 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 47121 Monitorimi u krye neuml kuadrin e ldquoMonitorimi i Lajmeve teuml Mbreumlmjes neuml TV ndash monitorim dhe analizeuml e edicioneve teuml lajmeve neuml TV neuml 10 vende teuml Europeumls Juglindorerdquo botuar neuml Media Plan Institute Treguesi i Interesit Publik Sarajevo 2007122 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 54123 Kodi Zgjedhor neni 136 neni 140 gjendet neuml httpwwwosceorgitem14076htmlhtml=1(pareuml neuml 10 korrik 2007)124 Raporti i OSCEODIHR peumlr zgjedhjet e 18 shkurt 2007 gjendet neumlhttpwwwosceorgitem24859htmlhtml=1 (pareuml neuml 12 korrik 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

42

53 Udheumlzimet e peumlrgjithshme peumlr prodhimin e programeve

Ligji peumlr Radion dhe Televizionin vendos disa detyrime teuml peumlrgjithshme peumlr teuml gjitha stacionet televizive Keumlto kaneuml teuml beumljneuml kryesisht me dinjitetin njereumlzor respektin peumlr ligjin dhe teuml drejtat e njeriut125

Megjithateuml keumlto masa janeuml mjaft teuml vakeumlta dhe teuml peumlrgjithshme dhe nuk janeuml shndeumlrruar neuml rregulla meuml teuml detajuara nga KKRT Keumlto parime teuml peumlrgjithshme neuml peumlrgjitheumlsi janeuml respektuar Teuml vetmet probleme kishin teuml beumlnin me pornografi neuml e cila ndalohet krejteumlsisht peumlr trsquou transmetuar Neuml stacionet tokeumlsore analoge nuk transmetohen programe me peumlrmbajtje pornografi ke Megjithateuml DigitAlb transmeton pornografi gjitheuml koheumln neuml njeuml kanal neuml formeuml teuml kriptuar si dhe dy programe pornografi ke neuml mesnateuml

54 Kuotat

Nuk ekzistojneuml kuota teuml posaccedilme peumlr peumlrfaqeumlsim gjuheumlsor apo teuml grupeve teuml minoriteteve Stacioni i transmetimit publik si dhe disa kanale private ndonjeumlhereuml transmetojneuml programe peumlr minoritetet etnike Neuml vitet e fundit Instituti Shqiptar i Medias eumlshteuml angazhuar neuml koordi-nimin e projekteve teuml produksionit teuml programeve radiofonike dhe televizive peumlr pakicat etnike dhe gjuheumlsore neuml vend si dhe peumlr artikuj peumlr keumlto tema teuml botuara neuml median e shkruar

Mediat qeuml fokusohen neuml temat e pakicave luftojneuml peumlr mbijeteseuml Peumlr shembull Radio Prespa e themeluar neuml 2003 neuml zoneumln e kufi rit me Republikeumln e Maqedoniseuml dhe qeuml transmeton maqedonisht nuk funksionon rregullisht peumlr shkak teuml pengesave fi nanciare Stacionet radiofonike peumlr pakiceumln greke neuml jug teuml vendit gjenden neuml njeuml situateuml teuml ngjashme Teuml gjitha keumlto media janeuml nisma individuale shteti nuk jep ndihma peumlr median e minoriteteve Megjithateuml nuk ekzistojneuml pengesa ligjore peumlr dheumlnien e licensave teuml transmetimit peumlr radiot apo televizionet e minoriteteve Neuml fakt KKRT dha njeuml licenseuml peumlr radio dhe televizion radioTV Armonia njeuml projekt peumlr pakiceumln greke qeuml eumlshteuml edhe minoriteti meuml i madh etnik neuml vend Megjithateuml stacioni nuk ka fuqi fi nanciare dhe ka veumlshtireumlsi Peumlr momentin ata nuk transmetojneuml126

Kuotat e vetme neuml lidhje me peumlrmbajtjen qeuml imponon ligji peumlr ata qeuml kaneuml licenseuml lokale eumlshteuml qeuml teuml transmetojneuml programe jokomerciale dhe programe lokale informacioni peumlr teuml pakteumln 15 peumlrqind teuml programacionit javor Ligji nuk e specifi kon termin ldquojokomercialrdquo Sipas ndryshimeve teuml 2003 ata qeuml kaneuml licenseuml kombeumltare duhet trsquoi kushtojneuml teuml pakteumln 15 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit programeve teuml prodhuara veteuml dhe teuml pakteumln 30 peumlrqind programeve teuml prodhuara neuml Shqipeumlri Stacionet televizive neuml peumlrgjitheumlsi i peumlrmbushin keumlto kuota127 Ligji gjithashtu vendos kuota peumlr reklameumln duke mos i lejuar stacionet televizive teuml transmetojneuml reklama peumlr meuml shumeuml se 15 peumlrqind teuml koheumls ditore teuml transmetimit ose meuml shumeuml se 12 minuta peumlr oreuml

125 OSIShqipeumlria f 235ndash236126 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 25127 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 47

S H Q I P Euml R I A

43

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Edhe pse Shqipeumlria si vend qeuml nuk eumlshteuml aneumltar i BE nuk eumlshteuml e detyruar teuml peumlrmbusheuml legjislacionin europian shumeuml nga keumlto kuota lindin nga Konventa Europiane peumlr Televizionin Ndeumlrkufi tar (KETN) dhe Protokollin e saj Shteseuml teuml cileumln Shqipeumlria e ka ratifi kuar neuml 1999 Nga ana tjeteumlr legjislacioni shqiptar nuk u keumlrkon transmetuesve trsquoi kushtojneuml shumiceumln e koheumls seuml transmetimit veprave europiane Ligji peumlr dixhitalizimin thoteuml se stacionet televizive neuml meumlnyreuml progresive duhet teuml peumlrmbushin detyrimin e transmetimit teuml programeve europiane neuml 50 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit

55 Detyrimet peumlr transmetuesin publik

Peumlrveccedil rregullave teuml peumlrgjithshme peumlr prodhimin Ligji peumlr Radion dhe Televizionin i detyron si transmetuesit publikeuml ashtu dhe ata privateuml teuml transmetojneuml programe falas Kjo peumlrfshin programe me interes teuml larteuml peumlr publikun e gjereuml si lajmeumlrimet peumlr sheumlndetin rendin publik apo emergjencat kombeumltare Gjithashtu ligji i keumlrkon RTSH teuml transmetojeuml falas sheumlrbimet fetare teuml mbajtura gjateuml festave fetare zyrtare si dhe seancat e parlamentit Ligji peumlr Radion dhe Televizionin vendos detyrime shteseuml peumlr RTSH Programet e tij duhet teuml jeneuml teuml njeuml cileumlsie teuml larteuml teuml refl ektojneuml larmineuml e jeteumls shqiptare dhe trsquoi sheumlrbejneuml teuml gjitha grupeve shoqeumlrore peumlrfshireuml pakicat kombeumltare

Pasqyrimi i lajmeve nga vendi dhe nga jashteuml duhet teuml jeteuml gjitheumlpeumlrfshireumls dhe i paansheumlmRTSH-seuml i ndalohet transmetimi i propagandeumls politike dhe fetare Megjitheuml keumlto detyrime transmetuesi i sheumlrbimit publik mbetet ende larg peumlrmbushjes seuml misionit teuml tij publik ldquoEumlshteuml paradoksale teuml shoheumlsh se si interesi publik eumlshteuml i pari qeuml lihet pas dore nga njeuml televizion i quajtur lsquopublikrsquo Edicionet e lajmeve fi llojneuml me lajme peumlr aktivitetet e qeveriseuml dhe partive politike duke leumlneuml pas dore problemet qeuml shqeteumlsojneuml qytetareumltrdquo128 Stacioni pretendon se ka beumlreuml progres teuml reumlndeumlsisheumlm dhe se mungesa e konkurrenceumls qeuml pretendohet se ka eumlshteuml njeuml geumlnjeshteumlr e hapur nga rivaleumlt privateuml129 Por mendimi i peumlrgjithsheumlm eumlshteuml se stacionet private mbizoteumlrojneuml ldquoTelevizionet komerciale po e vrasin televizionin publik dhe po thithin teuml gjitheuml audienceumln ashtu si supermarketet po vrasin dyqanet e vogla dhe kioskat e komunizmit duke thithur teuml gjitheuml blereumlsitrdquo130

56 Detyrimet peumlr transmetuesit privateuml

Nuk ka detyrime teuml holleumlsishme programacioni peumlr transmetuesit privateuml Masat e vetme li-gjore kaneuml teuml beumljneuml me koheumlzgjatjen e transmetimit dhe periodicitetin e edicionit teuml lajmeve Stacionet televizive kombeumltare duhet teuml transmetojneuml teuml pakteumln gjashteuml oreuml neuml diteuml kurse stacionet lokale teuml pakteumln kateumlr oreuml neuml diteuml Stacionet televizive kombeumltare duhet teuml transmetojneuml programe origjinale lajmesh ccedildo diteuml Stacionet televizive private janeuml teuml detyruara teuml transmetojneuml mesazhe dhe informacion teuml njeuml interesi teuml madh publik falas sipas rregulloreve teuml hartuara nga KKRT ose me keumlrkeseumln e organeve lokale teuml qeveriseuml Informacione teuml tilla zakonisht peumlrfshijneuml komunikatat e shkurtra me interes teuml posaccedileumlm peumlr publikun sidomos

128 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 10129 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 3130 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 6

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

44

neuml situata emergjence si fatkeqeumlsi natyrore ose neuml tema si sheumlndeti dhe siguria si dhe rendi publik Neuml peumlrgjitheumlsi nuk ka patur probleme me respektimin e keumltij detyrimi

6 PEumlRFUNDIMET

Televizioni ende media me ndikim meuml teuml madh neuml Shqipeumlri ka kaluar njeuml ereuml ndryshimesh Janeuml beumlreuml ndryshime ligjore teuml reumlndeumlsishme edhe pse teuml diskutueshme duke ndryshuar peumlrbeumlrjen e autoriteteve rregullatoreuml Struktura e bazuar neuml njeuml formuleuml peumlrfaqeumlsimi teuml balancuar politik u shndeumlrrua neuml njeuml formuleuml qeuml peumlrfshinte shoqeumlrineuml civile akademikeumlt dhe profesionisteumlt Keumlto leumlvizje zyrtarisht kishin peumlr qeumlllim teuml ulnin ndikimin politik te rregullatori por disa nga veprimet e fundit teuml rregullatorit u konsideruan si teuml motivuara politikisht Peumlr meuml tepeumlr rregullatori pati probleme teuml krijonte aneumltareumlsimin e ploteuml njeuml tregues qeuml mekanizmi i emeumlrimit nuk funksionon pa probleme

Seuml shpejti rregullatori do teuml peumlrballet me njeuml test teuml veumlshtireuml shpeumlrndarjen e licensave dixhitale Ashtu si ligje teuml tjera teuml miratuara gjateuml tre viteve teuml fundit Ligji peumlr Transmetimet Nume-rike u peumlrgatit nga qeveria pa u keumlshilluar me paleumlt e interesuara gjeuml qeuml hodhi mjaft dyshime peumlr qeumlllimet e qeveriseuml dhe pasojat e keumltij ligji neuml transmetime Zbatimi i keumltij ligji ngre pikeumlpyetje teuml reumlndeumlsishme peumlr teuml ardhmen e DigitAlb operatorit teuml platformeumls dixhitale i cili pas tre vjeteumlsh veprimtarie eumlshteuml kthyer neuml njeuml lojtar teuml fuqisheumlm me njeuml bazeuml teuml reumlndeumlsishme klienteumlsh Autoriteti dhe pavareumlsia e KKRT neuml procesin e licensimit si dhe qeumlndrimi i transmetuesit teuml sheumlrbimit publik neuml keumlteuml proces do teuml jeneuml mjaft teuml reumlndeumlsishme

RTSH peumlrballet me detyreumln e veumlshtireuml e sfi deumls ndaj rritjes seuml DigitAlb qeuml nuk do teuml jeteuml e lehteuml sidomos pas performanceumls jo teuml mireuml ekonomike neuml vitet e fundit fi nancimi neuml ulje nga shteti dhe reformeumls seuml papeumlrfunduar Popullariteti i RTSH nuk eumlshteuml peumlrmireumlsuar Menaxhimi jo i mireuml dhe prapambetja neuml krahasim me transmetuesit privateuml seuml bashku me mendimin e peumlrgjithsheumlm qeuml RTSH kontrollohet politikisht janeuml ndeumlr problemet kryesore teuml transmetuesit Stacioni mbetet ende larg peumlrmbushjes seuml misionit teuml tij publik Shpresohet qeuml menaxhimi i ri i stacionit do teuml hartojeuml njeuml strategji koherente dhe teuml fi llojeuml njeuml reformeuml teuml qeumlndrueshme Megjithateuml reforma e RTSH do teuml jeteuml e dhimbshme dhe si e tilleuml stacioni do teuml keteuml nevojeuml peumlr ndihmeseuml teuml reumlndeumlsishme neuml arritjen e misionit teuml tij

Programet profesionale dhe cileumlsore po vijneuml neuml rritje Megjithateuml tregu mbetet i mbipopulluar dhe megjitheuml zhurmeumln peumlr burimet e fi nancimit teuml medias nuk janeuml marreuml masa konkrete neuml keumlteuml drejtim Transparenca e burimeve teuml kapitalit teuml medias nevojiten medoemos neuml njeuml vend ku gazetareumlt teuml cileumlt nuk kaneuml kontrata pune shpesh kaneuml frikeuml teuml rrezikojneuml e teuml provokojneuml pronareumlt duke shkruar neuml meumlnyreuml teuml pavarur Organizatat peumlr median kaneuml beumlreuml peumlrpjekje teuml shumta peumlr teuml rritur ndeumlrgjegjeumlsimin peumlr kodet e etikeumls te gazetareumlt por veteuml-rregullimi efi kas ende nuk ka nisur Mangeumlsia e studimeve teuml tregut ose teuml teuml dheumlnave teuml tjera i pengon mjaft vlereumlsimet peumlr kushtet e medias shqiptare

S H Q I P Euml R I A

45

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

ANEKS1 LEGJISLACIONI I PEumlRMENDUR NEuml RAPORT

Fletorja Zyrtare eumlshteuml gazeta zyrtare e Shqipeumlriseuml

Direktiva 9736EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 30 qershor 1997 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin e disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 202 30 korrik 1997

Direktiva 200765EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 11 dhjetor 2007 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 33227 18 dhjetor 2007

Kodi Zgjedhor neni 136 neni 140 gjendet neuml httpeumleumleumlosceorgitem14076htmlhtml=1 (pareuml neuml 10 korrik 2007)

Ligji peumlr Transmetimet Numerike Ligji nr 9742 neuml 28 maj 2007 peumlr Transmetimet Numerike neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml

Ligji nr 8410 dateuml 30091998 Peumlr radion dhe televizionin publik e privat neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml Fletorja Zyrtare 20 tetor 1998 amenduar me ligjin nr 8657 dateuml 31072000 ligjin nr8794 dateuml 10052001 ligjin nr9016 dateuml 20022003 dhe ligjin nr9124 dateuml 29072003 si dhe Ligji nr 9677 i 13 janarit 2007

Ligji nr 9531 i cili ndryshon Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin me kapitullin ldquoPeumlr Radion dhe Televizionin Publik dhe Privatrdquo 11 maj 2006 Fletorja Zyrtare 65 2006

Ligji nr 9645 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2007rdquo i 27 neumlntorit 2006

Ligji nr 9836 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2008rdquo i 26 neumlntorit 2007

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

46

ANEKS 2 BIBLIOGRAFIA

Neuml anglisht

IREX Media Sustainability Index 2005 ndash Albania IREX Washington DC 2006

IREX Media Sustainability Index 2006 ndash Albania IREX Washington DC 2007

Neuml shqip

KKRT Vlereumlsim i teuml Ardhurave teuml Reklamave nga Monitorimi prillndashmaj 2005

KKRT Raporti Vjetor 2006 neuml Kuvendin e Shqipeumlriseuml

RTSH Raporti Vjetor peumlr Veprimtarineuml e RTSH 2006

Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007

Unioni i Gazetareumlve Shqiptareuml ldquoMbrojtja neuml puneuml dhe sigurimi social i punonjeumlsve teumlmedias njeuml domosdoshmeumlri peumlr shtypin e lireumlrdquo

S H Q I P Euml R I A

47

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Page 25: Televizioni në Europë: Raportet vijuese 2008 - Shqipëria · Media Program përpiqet të nxisë median e pavarur, profesionale dhe të qëndrueshme si dhe gazetarinë cilësore,

S H Q I P Euml R I A

25

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Paralelisht me keumlteuml tender KKRT rinisi fushateumln e heqjes seuml antenave teuml paligjshme neuml tetor 2007 neuml Elbasan dhe Korccedileuml Neuml Gjirokasteumlr KKRT gjithashtu konfi skoi antenat dhe pajisjet e disa kanaleve televizive greke qeuml po transmetonin pa licensa neuml jug teuml vendit29

Saga e antenave televizive u parapri nga njeuml debat tjeteumlr qeuml lidhej me dheumlnien e njeuml license transmetimi njeuml stacioni lajmesh teuml vendosur neuml Tiraneuml KKRT me aneumltareumlsineuml e meumlparshme e kishte ngrireuml procesin e licensimit peumlr Tiraneumln dhe Durreumlsin neuml maj 200330 Neuml 17 qershor 2006 KKRT vendosi teuml ngrinte procesin e licensimit neuml teuml gjitheuml vendin31 Teuml dyja vendimet niseshin nga kaosi qeuml kishte pushtuar spektrin e frekuencave sidomos peumlrreth kryeqytetit si dhe nga mungesa e planit kombeumltar teuml frekuencave32 KKRT e tanishme tha se asnjeuml nga keumlto vendime nuk kishte bazeuml ligjore33 e kundeumlrta ato ishin ldquoabsurderdquo dhe ldquodiskriminueserdquo pasi KKRT e meumlparshme kishte dheumlneuml licensa neuml zona ku veteuml kishte ndaluar licensimin e stacioneve televizive34 Keumlshtu KKRT i dha fund ngrirjes seuml licensave dhe hapi driteumln e gjelbeumlr peumlr licensimin e 21 operatoreumlve teuml rinj ndeumlr teuml cileumlt shtateuml stacione televizive lokale 12 televizione kablloreuml dhe dy radio lokale neuml 2006 dhe neuml fi llim teuml 200735

Vendimi meuml i diskutuesheumlm lidhej me Ora TV njeuml kanal qeuml transmeton veteumlm lajme Disa paleuml peumlrfshireuml edhe stacione teuml tjereuml televiziveuml gazetareuml dhe politikaneuml teuml opoziteumls thaneuml se Ora TV nuk duhej teuml kishte marreuml licenseuml Zeumlri meuml kritik ishte ai i News24 TV stacion lajmesh nga meuml teuml ndjekurit i cili pretendoi se KKRT kishte shkelur ligjin duke licensuar njeuml kompani qeuml nuk e kishte kapitalin e nevojsheumlm peumlr teuml hapur njeuml televizion Kjo sepse Ora shpk kompania qeuml zoteumlron Ora TV pranoi se kishte njeuml kapital prej ALL 100000 (euro8160) ndeumlrsa minimumi i keumlrkuar nga rregullatori ishte njeuml garanci prej ALL 25 milion (euro2040000)36

Peumlr meuml tepeumlr News24 TV aludoi se Ora TV kishte konfl ikt interesi pasi Ilda Prifti pronarja e Ora shpk37 ishte kusheumlrira e Alba Gineumls e cila zoteumlron 40 peumlrqind teuml kompaniseuml qeuml zoteumlron TV Klan televizion kombeumltar sipas artikujve neuml shtyp38 Ligji ndalon pronareumlt e njeuml transmetuesi kombeumltar teuml zoteumlrojneuml aksione drejtpeumlrdrejt ose teumlrthorazi neuml njeuml transmetues tjeteumlr39 Neuml keumlteuml rast nuk kishte shkelje teuml dukshme teuml ligjit pasi pronareumlt ishin individeuml teuml ndrysheumlm Megjithateuml kritikeumlt theksuan faktin qeuml Prifti e cila ishte 18 vjeccedil kur Ora TV mori licenseumln nuk i kishte peumlrvojeumln profesionale dhe kapitalin peumlr teuml krijuar njeuml kanal televiziv dhe

29 Njoftimet peumlr shtyp teuml KKRT tetor 2007 gjenden neuml httpwwwkkrtgovalcontentarchivecategory2007101 (pareuml neuml 24 janar 2008)30 Vendimi nr143 i KKRT cituar neuml Raportin Vjetor teuml KKRT 2006 f631 Vendimi nr 501 i KKRT cituar neuml Raportin Vjetor teuml KKRT 2006 f632 Intervisteuml me ish-kryetarin e KKRT Sefedin Ccedilela ldquoTeuml gjitha gabimet e Biankut dhe Dodeumlspeumlr licenseumln e rerdquo Gazeta Shqiptare 25 dhjetor 2006 f 733 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 734 Ibid f835 Ibid f1536 Ibid37 Informacion i marreuml nga autori prej KKRT Departamenti Juridik dhe i Licensave 13 korrik 200738 Ibid39 OSIShqipeumlria sektori mbi transmetuesit privateuml f 226

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

26

ishte thjesht njeuml kukull qeuml fshihte pronareumlt e veumlrteteuml40 Pas ankesave teuml beumlra nga News24 TV Prokuroria e Peumlrgjithshme nisi njeuml hetim peumlr keumlteuml ccedileumlshtje neuml dhjetor 2006 Duke keumlmbeumlngulur se vendimi i saj ishte neuml peumlrputhje teuml ploteuml me ligjin KKRT pretendoi se ajo ishte keumlshilluar edhe me Autoritetin peumlr Konkurrenceumln dhe Zyreumln e Regjistrit Tregtar41

Sipas ligjit teuml transmetimeve KKRT eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr dheumlnien e licensave peumlr transmetimet numerike Ligji beumln dallimin midis tre lloj licensave peumlr siguruesit e sheumlrbimit peumlr operatoreumlt e rrjetit dhe peumlr siguruesit e peumlrmbajtjes

Licensat peumlr rrjetet numerike tokeumlsore ndahen si meuml poshteuml

kombeumltare (e vlefshme peumlr dhjeteuml vjet) kur mbulojneuml jo meuml pak se 80 peumlrqind teuml vendit

rajonale (e vlefshme peumlr teteuml vjet) kur mbulojneuml deri neuml kateumlr njeumlsi administrative neuml kufi

gjeografi keuml me njeumlra-tjetreumln

lokale (e vlefshme peumlr teteuml vjet) kur mbulojneuml veteumlm njeuml njeumlsi administrative42

KKRT duhet teuml japeuml licensat neuml peumlrputhje teuml ploteuml me Planin e Frekuencave teuml miratuar nga RRC-06 Neumlse njeuml operator dixhital planifi kon teuml ndeumlrtojeuml njeuml rrjet duke peumlrdorur njeuml frekuenceuml qeuml eumlshteuml e zeumlneuml nga njeuml operator analog ateumlhereuml KKRT duhet trsquoi japeuml njeuml frekuenceuml tjeteumlr operatorit analog dhe teuml mbulojeuml shpenzimet e transferteumls Neumlse rregullatori nuk mund trsquoi mbulojeuml keumlto shpenzime kostot duhen mbuluar edhe nga operatori dixhital43

Ligji i detyron operatoreumlt analogeuml teuml vazhdojneuml teuml transmetojneuml derisa peumlrqindja e familjeve qeuml ndjekin transmetimet analoge teuml bjereuml poshteuml 10 peumlrqind teuml teumlreuml zoneumls seuml transmetimit Nga ana tjeteumlr RTSH ka teuml drejteumln teuml peumlrdoreuml dy nga shtateuml frekuencat kombeumltare teuml caktuara nga RRC-06 peumlr peumlrdorim dixhital peumlr Shqipeumlrineuml

KKRT eumlshteuml gjithashtu peumlrgjegjeumlse peumlr licensimin e siguruesve teuml peumlrmbajtjes44 Licensat mund trsquou jepen transmetuesve peumlr teuml transmetuar ose njeuml program televiziv apo radiofonik ose njeuml ldquobuqeteumlrdquo programesh Ccedildo sheumlrbim programi gjithashtu duhet teuml licensohet nga KKRT e cila peumlrcakton kriteret dhe kushtet peumlr programet si dhe teuml drejtat dhe detyrimet e teuml licensuarit Neuml keumlteuml kuadeumlr transmetuesit ekzistues analogeuml mund teuml konsiderohen tashmeuml teuml licensuar si sigurues teuml peumlrmbajtjes derisa sinjali analog teuml fi ket

Ligji gjithashtu vendos disa detyrime peumlr operatoreumlt e rrjeteve numerike Ato duhet teuml ofrojneuml teuml pakteumln 50 peumlrqind teuml sheumlrbimeve teuml tyre falas ndeumlrsa transmetuesi i sheumlrbimit publik nuk mund teuml keumlrkojeuml pageseuml peumlr ndonjeuml program teuml vetin

40 Gazmend Janku ldquoProkuroria nis hetimin peumlr skandalin e licenseumls neuml KKRTrdquo Gazeta Shqiptare 24 dhjetor 2006 f 1041 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 1842 Ligji i Transmetimeve Numerike neni 343 Ibid neni 344 Ibid neni 5

bull

bull

bull

S H Q I P Euml R I A

27

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Edhe pse KKRT ende nuk ka nisur teuml japeuml licensa numerike i ka vendosur tashmeuml kriteret peumlr dheumlnien e licensave peumlr operatoreumlt e rrjetit45 Keumlto kritere keumlrkojneuml njeuml kapital minimal prej ALL 1 bilion (Lek) ose euro817 milioneuml peumlr licenseuml kombeumltare ose ALL 400 milioneuml (euro327 milioneuml) peumlr njeuml licenseuml rajonale si dhe ALL 100 milioneuml (euro817000) peumlr njeuml licenseuml lokale Peumlrveccedil keumlsaj transmetuesit numerikeuml duhet teuml peumlrmbushin disa keumlrkesa teuml tjera peumlrfshireuml keumltu korrekteumlsineuml dhe pavareumlsineuml editoriale neuml sheumlrbimet e tyre teuml lajmeve dhe ato informative

Neuml pamje teuml pareuml kriteret e licensimit duken teuml drejta dhe neuml ndihmeuml teuml publikut sidomos peumlrsa i peumlrket theksit peumlr teuml zgjedhur standarde jo-ekskluzive transparenceumls seuml kostove dhe zgjedhjes seuml larmishme teuml peumlrmbajtjes Rregullatori ka fuqineuml teuml mbikqyreuml kriteret e licensimit dhe teuml zgjedheuml teuml licensuarit Normalisht kjo keumlrkon njeuml autoritet teuml pavarur teuml fuqisheumlm dhe profesional Fatkeqeumlsisht megjitheuml progresin e beumlreuml KKRT ende duhet teuml provojeuml qeuml i meriton ploteumlsisht keumlto epitete

Edhe pse procesi i licensimit dixhital ende duhet teuml fi llojeuml televizioni dixhital ka mbeumlrritur neuml Shqipeumlri kur DigitAlb nisi transmetimet neuml 15 korrik 2004 megjitheuml kundeumlrshtimin e forteuml si nga autoriteti rregullator ashtu edhe nga stacionet e tjera televizive DigitAlb eumlshteuml neuml transmetim peumlr gati kateumlr vjet tashmeuml duke pasur njeuml numeumlr gjithnjeuml neuml rritje abonenteumlsh 120000 neuml fi llim teuml 2006 sipas shifrave meuml teuml fundit qeuml disponohen46 Kompania ka deklaruar qeuml numri i abonenteumlve eumlshteuml rritur qeuml ateumlhereuml Deri neuml 2006 DigitAlb mbulonte me sinjal Shqipeumlrineuml Pereumlndimore nga Shkodra neuml veri deri neuml Vloreuml neuml jug47 Peumlr momentin kompania pretendon se mbulon teuml gjitheuml vendin48 Megjithateuml sipas ligjit peumlr transmetimet numerike veprimtaria e saj mund teuml beumlhej problematike pasi mbulimi me sinjal nga kompania do teuml keumlrkonte kateumlr licensa kombeumltare ndeumlrkoheuml qeuml ligji thoteuml se asnjeuml operator nuk mund teuml marreuml meuml shumeuml se njeuml licenseuml kombeumltare DigitAlb ofron njeuml buqeteuml tokeumlsore me 38 kanale tematike dhe teuml peumlrgjithshme si dhe me dy stacione radiofonike Peumlr teuml qeneuml neuml rregull me ligjin stacioni do teuml duhej teuml shkurtonte neuml meumlnyreuml drastike numrin e kanaleve teuml ofruara Kjo do teuml jeteuml akoma meuml e ndeumlrlikuar pasi tashmeuml DigitAlb ka njeuml numeumlr teuml reumlndeumlsisheumlm klienteumlsh dhe shumeuml pak kompani duket se kaneuml interes peumlr teuml hyreuml neuml keumlteuml sektor teuml ri dhe mjaft teuml kushtuesheumlm

Neuml fakt debatet qeuml paraprineuml miratimin e ligjit u peumlrqendruan neuml pasojat qeuml ai do teuml kishte neuml tregun ekzistues ku DigitAlb eumlshteuml kthyer neuml njeuml lojtar teuml suksessheumlm Peumlrfaqeumlsuesit e DigitAlb keumlmbeumlnguleumln qeuml ata nuk keumlrkonin gjeuml tjeteumlr veccedilse legalizimin e veprimtariseuml seuml tyre pa u dashur trsquoia nisnin nga zeroja49 Qeveria e paraqiti ligjin neuml parlament neuml shkurt 2007 neuml njeuml koheuml kur parlamenti kishte miratuar ndash neuml bashkeumlpunim me Keumlshillin e Europeumls ndash njeuml plan veprimi peumlr teuml rishikuar legjislacionin e medias dhe peumlr teuml hartuar njeuml ligj peumlr transmetimet numerike deri neuml fund teuml vitit Pronareumlt dhe drejtoreumlt e medias protestuan faktin qeuml nuk ishin keumlshilluar peumlr njeuml ligj kaq teuml reumlndeumlsisheumlm Peumlr meuml tepeumlr pas disa seancave deumlgjimore me paleumlt

45 Kriteret e KKRT peumlr licensimin numerik46 Faqja e DigitAlb neuml Internet gjendet neuml httpwwwdigitalbtvkompania (pareuml neuml 12 mars 2008)47 Intervisteuml me Altin Petre Menaxher IT i DigitAlb Tiraneuml 16 maj 200648 Faqja neuml Internet e DigitAlb httpwwwdigitalbalkompaniaphp (pareuml neuml 17 mars 2008)49 Minutat e Mbledhjes seuml Komisionit Parlamentar teuml Medias 20 prill 2007 gjendet neumlhttpwwwparlamentaldokumentiaspid=2351ampkujam=Komisioni (pareuml neuml 18 tetor 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

28

e interesuara dhe pas marrjes seuml komenteve dhe sugjerimeve nga Organizata peumlr Sigurim dhe Bashkeumlpunim neuml Europeuml (OSBE) Keumlshilli i Europeumls dhe Komisioni Europian shumica qeveriseumlse e miratoi ligjin pa miratimin e pakiceumls e cila nuk pranoi teuml votonte Debati peumlr amendamentet e ligjit nuk u peumlrqendrua shumeuml neuml qeumlllimin dhe pasojat e tyre gjeuml qeuml ngre pikeumlpyetje se me sa efi kasitet do teuml zbatohet ky ligj

Ligji nuk specifi kon njeuml dateuml peumlr fi kjen e sinjalit analog edhe pse i detyron transmetuesit qeuml programet e tyre teuml gjenden si neuml sinjalin analog ashtu edhe neuml ateuml numerik derisa sinjali numerik teuml arrijeuml neuml meuml shumeuml se 90 peumlrqind teuml zoneumls seuml licensuar Kjo maseuml mund teuml nxiseuml siguruesit e sheumlrbimit dhe operatoreumlt e rrjetit teuml peumlrshpejtojneuml procesin e dixhitalizimit por nga ana tjeteumlr transmetuesit do teuml keneuml kosto meuml teuml larta gjateuml periudheumls seuml transmetimit simultan Peumlr meuml tepeumlr do teuml jeteuml e veumlshtireuml teuml peumlrshpejtohet procesi i dixhitalizimit pa ndihma nga shteti peumlr dekoderat

Qeuml nga miratimi i ligjit KKRT eumlshteuml keumlshilluar me DigitAlb peumlr kriteret e licensimit KKRT eumlshteuml ndihmuar nga OSBE peumlr teuml hartuar Strategjineuml peumlr Kalimin neuml Transmetime Numerike Procesi i licensimit dixhital mbetet i ngrireuml derisa teuml miratohet Strategjia e cila duhet ende teuml peumlrfundohet dhe teuml botohet Ajo duhet teuml marreuml parasysh edhe rolin e DigitAlb

3 RREGULLIMI DHE MENAXHIMI I TRANSMETUESIT TELEVIZIV TEuml SHEumlRBIMIT PUBLIK

31 Legjislacioni dhe politikat peumlr transmetuesin publik

Amendamentet e 2006 peumlr Ligjin e Radios dhe Televizionit i cili rregullon RTSH pateumln pasoja neuml rregullimin e transmetuesit teuml sheumlrbimit publik Megjithateuml masat kryesore peumlr misionin publik teuml stacionit dhe peumlr peumlrmbajtjen janeuml teuml njeumljtat

Legjislacioni i ri peumlr transmetimin dixhital i jep njeuml rol teuml veccedilanteuml RTSH Dy nga shtateuml freku-encat kombeumltare qeuml i janeuml caktuar Shqipeumlriseuml deri neuml 2015 i rezervohen RTSH KKRT i ka rekomanduar RTSH qeuml kanalin e dyteuml ta transmetojeuml drejtpeumlrdrejt neuml meumlnyreuml dixhitale50 Neuml fakt neuml korrik 2007 TVSH peumlrgatiti njeuml plan reforme neuml bashkeumlpunim me Unionin Europian teuml Transferimit (EBU) i cili peumlrqendrohet neuml kalimin neuml dixhitalizim Eumlshteuml ende hereumlt peumlr teuml para-shikuar neumlse kjo strategji do teuml jeteuml e mundur dhe e suksesshme Eumlshteuml e sigurt qeuml do teuml nevojitet mbeumlshtetje teuml bollshme fi nanciare si dhe njeuml zbatim i rrepteuml dhe energjik nga TVSH

32 Struktura qeveriseumlse e transmetuesit publik

Keumlshilli Drejtues mbetet organi meuml i larteuml i RTSH Deri neuml korrik 2006 ai peumlrbeumlhej nga 15 aneumltareuml teuml caktuar nga parlamenti peumlr njeuml periudheuml peseuml-vjeccedilare me mundeumlsineuml peumlr trsquou

50 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 21

S H Q I P Euml R I A

29

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

rizgjedhur pas njeuml periudhe pushimi tre-vjeccedilar Aneumltareumlt duhej teuml zgjidheshin ndeumlr personalitete teuml njohura nga fushat e kultureumls artit kinemaseuml gazetariseuml ligjit ekonomiseuml medias marreumldheumlnieve publike marreumldheumlnieve ndeumlrkombeumltare universiteteve dhe Akademiseuml seuml Shkencave Me keumlteuml formuleuml aneumltareumlt propozoheshin neuml numeumlr teuml barabarteuml nga shumica qeveriseumlse opozita dhe shoqeumlria civile Opozita e ateumlhershme mendonte se kjo formuleuml ceumlnonte pavareumlsineuml e institucionit duke argumentuar se neuml fakt peumlrfaqeumlsuesit e shoqeumlriseuml civile mbeumlshtesnin shumiceumln parlamentare Eumlshteuml e veumlshtireuml teuml vlereumlsohet neumlse kjo ishte e veumlrteteuml Mbeumlshteteumlsit e keumlsaj formule paraqiteumln argumentin se e kundeumlrta ishte e veumlrteteuml kjo ishte e vetmja meumlnyreuml peumlr teuml garantuar elementin e domosdosheumlm teuml shoqeumlriseuml civile neuml aneumltareumlsineuml e institucionit publik

Shumica e tanishme qeveriseumlse paraqiti njeuml ndryshim teuml ligjit neuml shkurt 2006 qeuml kishte peumlr qeumlllim teuml ndryshonte formuleumln dhe peumlrbeumlrjen si teuml KKRT ashtu edhe teuml Keumlshillit Drejtues teuml RTSH neuml meumlnyreuml qeuml organet qeveriseumlse teuml RTSH trsquoi beumlnin balleuml politizimit Ish-Kryetari i Keumlshillit Drejtues Kiccedilo Blushi shpjegoi ldquoNuk jemi ne ata qeuml vendosin por ata kryetareumlt e partive qeuml duan qeuml drejtoreumlt dhe aneumltareumlt e keumlshillit teuml sillen si kukulla pa dinjitet teuml cileumlt kontrollohen me lehteumlsi neumlpeumlrmjet celulareumlverdquo51 Pas njeuml debati teuml zgjatur dhe teuml nxehteuml amendamentet u miratuan neuml korrik 2006 megjitheuml protestat e opoziteumls

Sipas ligjit teuml ndryshuar aneumltareumlt e Keumlshillit Drejtues u reduktuan nga 15 neuml shtateumlLogjika dhe procedura e emeumlrimit janeuml teuml ngjashme me ato peumlr KKRT Shoqatat dhe grupet e meumlposhtme mund teuml propozojneuml teuml pakteumln kateumlr kandidateuml peumlr secilin aneumltar teuml Keumlshillit Drejtues52

Shoqatat e medias elektronike dhe teuml shkruar

Universiteti i Tiraneumls

Shoqatat e inxhinieriseuml elektrike dhe elektronike

Shoqatat e juristeumlve akademikeumlve teuml ligjit si dhe Dhoma Kombeumltare e Avokateumlve

Grupet parlamentare

OJQ qeuml merren me teuml drejtat e njeriut dhe teuml teuml miturve

borde keumlshillimi teuml Qendreumls Kombeumltare teuml Kinematografi seuml dhe Lidhjes seuml

Shkrimtareumlve

Komisioni Parlamentar i Medias ka detyreumln e peumlrzgjedhjes deri neuml dy kandidateuml peumlr secilin post53 Preferohen kandidateumlt me grada shkencore Grada teuml tilla janeuml teuml detyruara peumlr kandidateumlt e propozuar nga universiteti dhe shoqatat e inxhinieriseuml elektrike dhe elektronike54

Neuml meumlnyreuml qeuml teuml garantohet vazhdimeumlsia kryetari dhe tre aneumltareuml zgjidhen peumlr njeuml mandat peseuml-vjeccedilar ndeumlrsa tre teuml tjereumlt zgjidhen peumlr njeuml mandat tre vjet e gjysmeuml55

51 Kiccedilo Blushi ldquoTelevizioni qeuml ka mbetur peng i partiverdquo Standard 17 mars 2006 f 2352 Ligji nr 9531 11 maj 2006 Fletorja Zyrtare 65 2006 Art 2 paragraf 153 Ibid paragraf 254 Ibid paragrafeumlt 3 amp 455 Ibid neni 9

bull

bull

bull

bull

bull

bull

bull

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

30

Sipas ligjit teuml vjeteumlr deputeteumlt ministrat zyrtareumlt e larteuml teuml qeveriseuml aneumltareumlt e kryesive teuml partive politike punonjeumls teuml RTSH ose punonjeumls dhe pronareuml teuml mediave private nuk lejoheshin teuml beumlheshin aneumltareuml teuml Keumlshillit Drejtues Sipas ligjit teuml ri u shtuan edhe kufi zime teuml tjera Tashmeuml nuk lejohen teuml jeneuml aneumltareuml edhe njereumlz qeuml zoteumlrojneuml aksione ose kaneuml lidhje me pronareuml aksionesh neuml kompani qeuml operojneuml neuml transmetimet audiovizuale reklameuml produksion shtyp telekomunikacione si dhe aneumltareuml dheose punonjeumls teuml strukturave qeveriseumlse teuml keumltyre strukturave Persona qeuml janeuml larguar nga sheumlrbimi civil peumlr arsye disiplinore dhe punonjeumls aktualeuml apo qeuml kaneuml punuar neuml RTSH gjateuml tre vjeteumlve teuml fundit nuk mund teuml zgjidhen

Opozita dhe disa veumlzhgues teuml tjereuml paraqiteumln argumentimin se peumlrbeumlrja e re e Keumlshillit Drejtues teuml RTSH nuk ofronte garanci peumlr pavareumlsineuml editoriale ldquoTeuml ashtuquajturit peumlrfaqeumlsues teuml pavarur deri meuml sot kaneuml qeneuml lsquokali i Trojeumlsrsquo seuml politikeumls neuml keumlto institucione Me qeumlllim qeuml teuml shmangim rrezikun qeuml lsquoteuml pavaruritrsquo trsquoi sheumlrbejneuml pushtetit ose partive politike neuml vend teuml publikut nevojitet qeuml edhe [peumlrfaqeumlsimi i ] teuml pavarurve teuml jeteuml gjithashtu [politikisht] i balancuarrdquo56

Keumlshilli Drejtues u zgjodh nga shumica qeveriseumlse neuml korrik 2006 me formuleumln e re Me-gjithateuml pasi opozita nuk pranoi teuml bashkeumlpunonte neuml reformeumln e procedureumls elektorale para zgjedhjeve lokale teuml 2007 dhe atyre presidenciale koalicioni qeveriseumls ra dakord teuml ndryshonte seumlrish peumlrbeumlrjen e Keumlshillit Sipas marreumlveshjes seuml gushtit 2006 midis deputeteumlve teuml shumiceumls dhe teuml opoziteumls peumlrbeumlrja e Keumlshillit Drejtues do teuml rritej nga shtateuml neuml 11 aneumltareuml dhe kateumlr aneumltareumlt e tjereuml do teuml emeumlroheshin nga aneumltareumlt e opoziteumls neuml Komisionin Parlamentar teuml Medias nga radheumlt e shoqeumlriseuml civile57 Megjithateuml Keumlshilli funksionoi veteumlm me shtateuml aneumltareuml deri neuml shtator 2007 pasi Parlamenti nuk arriti teuml zgjidhte aneumltareumlt e tjereuml si neuml KKRT ashtu edhe neuml Keumlshillin Drejtues peumlr shkak teuml krizeumls seuml vazhdueshme presidenciale dhe vazhdimit teuml puneumls peumlr Ligjin peumlr Transmetimet Numerike Seumlrish mosmarreumlveshjet politike dhe prirja peumlr trsquou pozicionuar dhe jo peumlr trsquou bashkuar peumlr teuml mireumln e peumlrbashkeumlt kaneuml penguar funksionimin normal dhe teuml pavarur teuml organit rregullator teuml stacionit

Neuml Raportin Vjetor teuml 2006 Keumlshilli Drejtues theksoi veumlshtireumlsiteuml me teuml cilat peumlrballej dhe lavdeumlroi peumlrparimin e transmetuesit publik neuml aspektin e pavareumlsiseuml editoriale dhe struktureumls programore Peumlrveccedil keumlsaj ndeumlrsa beumlnte thirrje peumlr asistenceuml meuml teuml madhe teuml qeveriseuml ndaj RTSH Parlamenti angazhohej teuml hartonte dhe miratonte planin e ploteuml peumlr reformeuml teuml RTSH deri neuml fund teuml 2007 Neuml gusht 2007 RTSH hartoi njeuml strategji zhvillimi peumlr periudheumln 2008-2010 teuml cileumln ia paraqiti qeveriseuml Duke qeneuml i zeumlneuml me ligje teuml tjera Parlamenti deri tani nuk ka arritur ta diskutojeuml keumlteuml strategji

Drejtori i Peumlrgjithsheumlm vazhdon teuml geumlzojeuml autoritet teuml konsideruesheumlm duke i raportuar Keumlshillit Drejtues por pa qeneuml i detyruar teuml zbatojeuml urdhrat e tij58 Keumlshilli Drejtues ka peumlr detyreuml teuml emeumlrojeuml dhe ka teuml drejteumln teuml shkarkojeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm Keumlshilli qeuml u emeumlrua neuml 2006 pushoi Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml ateumlhersheumlm Artur Zhejin mbi baza

56 A Stefani ldquorsquoTeuml pavaruritrsquo kali i Trojeumls neuml mediardquo Panorama 16 shkurt 2006 f 1757 Marreumlveshja e 30 korrikut 2006 e cituar neuml Denion Ndrenika ldquoArrihet marreumlveshja PDndashPS ploteumlsohen keumlrkesat e opoziteumlsrdquo Shekulli 31 gusht 2006 f 358 OSIShqipeumlria f 214ndash216

S H Q I P Euml R I A

31

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

keqadministrimi dhe mungeseuml reforme duke pretenduar se vareumlsia politike ishte ende e ndjeshme Neuml njeuml leteumlr publike Mero Baze aneumltar i Keumlshillit Drejtues shkruante se ldquome veteumldijen e ploteuml teuml drejtoreumlve teuml saj RTSH e ka shmangur debatin publik peumlr vite dhe eumlshteuml kthyer neuml njeuml stacion thuajse banal i cili i ka sheumlrbyer veteumlm interesave teuml ngushta teuml drejtoreumlve teuml vet dhe teuml lidhjeve teuml tyre politikerdquo59

Zheji e kundeumlrshtoi kritikeumln dhe tha se shkarkimi i tij ishte kundeumlr parimeve demokratike ldquoEumlshteuml e pamundur teuml niseumlsh reformeumln e RTSH duke shkelur njeuml nga parimet e demokraciseuml seuml medias siccedil eumlshteuml mandati i Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlmrdquo Ai shtoi se shkarkimi i tij ishte njeuml vendim i nxituar i bazuar meuml tepeumlr neuml lidhjet politike sesa neuml arsye pragmatike60 Drejtori i Peumlrgjithsheumlm i tanisheumlm Petrit Beci u zgjodh neuml 10 neumlntor 2006 Beci meuml pareuml ka qeneuml Zeumlvendeumls Drejtor i transmetuesit publik dhe ka njeuml peumlrvojeuml teuml gjereuml si menaxher i njeumlrit prej televizioneve private kombeumltare

Shtresa e treteuml e pushtetit neuml transmetuesin publik eumlshteuml Keumlshilli i Menaxhimit i cili sheumlrben si organ keumlshillimor peumlr Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm duke keumlshilluar Drejtorin peumlr njeuml seumlreuml ccedileumlshtjesh teuml reumlndeumlsishme fi nanciare apo neuml lidhje me pronat Pa pasur asnjeuml rol neuml programacion dheumlnia e peumllqimit teuml Keumlshillit teuml Menaxhimit eumlshteuml i detyruesheumlm neuml disa vendime si transaksionet e pronave kontratat e puneumlsimit dhe bisedime dhe marreumlveshje teuml tjera me stafi n dhe sindikatat

Struktura qeveriseumlse ka peumlr qeumlllim teuml garantojeuml puneumln e balancuar dhe teuml paanshme teuml RTSH si dhe legjitimitetin e tij si institucion publik Fatkeqeumlsisht kjo nuk eumlshteuml arritur Neuml fakt shumeuml veumlzhgues peumlrfshireuml aneumltareuml teuml strukturave qeveriseumlse teuml RTSH ankohen qeuml meumlnyra se si eumlshteuml ndeumlrtuar sistemi eumlshteuml burimi kryesor i problemit Aneumltareumlt e Keumlshillit Drejtues thoneuml se fuqiteuml e tyre peumlrballeuml Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlm janeuml mjaft teuml kufi zuara Disa aneumltareuml thoneuml se vendimet kryesore merren nga Drejtori i Peumlrgjithsheumlm ndeumlrsa roli i tyre neuml vendimmarrje eumlshteuml i pareumlndeumlsisheumlm Peumlr shembull ish-kryetari i Keumlshillit Drejtues Kiccedilo Blushi pretendonte se ldquopeumlr dy vjet Keumlshilli [Drejtues] nuk kishte miratuar struktura programore teuml peumlrshtatshme peumlr shkak teuml neumlnshtrimit politik teuml Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlm i cili emeumlrohet nga ne por nuk zgjidhet nga nerdquo61

33 Financimi i transmetuesit publik

Pagesa e takseumls vjetore peumlr RTSH eumlshteuml ALL 500 (euro41) peumlr familje Kjo takseuml mendohet teuml peumlrbeumljeuml njeuml nga burimet kryesore teuml teuml ardhurave peumlr transmetuesin e sheumlrbimit publik Deri neuml 2006 buxheti i RTSH nuk e detajonte shumeumln totale teuml mbledhur nga taksa e aparatit

Raporti i stacionit peumlr 2006 tregonte njeuml rritje prej 362 peumlrqind neuml teuml ardhurat e takseumls nga aparati nga ALL 19 milion (euro155000) teuml planifi kuara neuml ALL 687 milion (euro563000) teuml realizuara62 Megjitheuml keumlteuml rritje spektakolare llogaritjet deumlshmojneuml se teuml ardhurat peumlrfaqeumlsojneuml takseumln e aparatit teuml paguar nga afeumlrsisht 8600 familje shifeumlr mjaft e uleumlt neuml njeuml vend me

59 Mero Baze ldquoPeumlrse ndryshimi neuml RTSH duhet teuml niseuml nga Drejtori i Peumlrgjithsheumlmrdquo Shqip 26 tetor 2006 f 1160 Artur Zheji ldquoStili vrastar i njeuml shkarkimirdquo Shqip 28 tetor 2006 f 761 Kiccedilo Blushi ldquoTelevizioni qeuml ka mbetur peng i partiverdquo Standard 17 mars 2006 f 2362 RTSH Raporti Vjetor peumlr Veprimtarineuml e RTSH 2006 Keumlshilli Drejtues i RTSH 2007 f 15 (meuml tej Raporti Vjetor i RTSH 2006)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

32

tre milion banoreuml dhe me meuml shumeuml se 500000 shteumlpi me televizor63 Neuml keumlteuml meumlnyreuml njeuml mbledhje meuml efi kase e takseumls seuml aparatit eumlshteuml mjaft e nevojshme pasi kjo mund teuml jeteuml thelbeumlsore neuml arritjen e pavareumlsiseuml seuml TVSH nga buxheti i shtetit

Taksa peumlr aparatin mblidhet neuml janar seuml bashku me fatureumln e energjiseuml elektrike Deri neuml 2006 Korporata Elektro-energjitike Shqiptare (KESH) ia kalonte parateuml e mbledhura nga taksa e aparatit buxhetit teuml shtetit dhe ateumlhereuml Ministria e Financeumls i kalonte fondet neuml RTSH pa beumlreuml teuml ditur sa ishte mbledhur nga KESH Neuml 2006 RTSH fi rmosi njeuml marreumlveshje me KESH dhe Drejtorineuml e Taksave e cila siguronte pageseumln e drejtpeumlrdrejteuml teuml takseumls seuml aparatit te RTSH Megjithateuml peumlr shkak teuml veumlshtireumlsive teuml fundit ekonomike nuk pritet qeuml KESH ta peumlrmireumlsojeuml vjeljen e takseumls seuml aparatit neuml teuml ardhmen e afeumlrt64

Teuml ardhurat e fi tuara nga veteuml stacioni janeuml rritur neuml vitet e fundit duke arritur deri neuml 65 peumlrqind teuml buxhetit total teuml RTSH neuml 200665 Megjithateuml RTSH eumlshteuml ende e ngadalteuml neuml teumlrheqjen e teuml ardhurave teuml reumlndeumlsishme nga reklama Stacioni arriti teuml vilte veteumlm 44 peumlrqind teuml teuml ar-dhurave teuml planifi kuara nga reklama neuml 2006 Ndoshta kjo kishe teuml beumlnte edhe me konkurrenceumln nga stacione private meuml teuml fuqishme Peumlrveccedil keumlsaj edhe fi nancimi nga buxheti i shtetit u ul Neuml 2006 TVSH mori ALL 300 milion (euro246 milion) nga buxheti i shtetit qeuml peumlrbeumln pothuajse gjysmeumln e shumave teuml marra neuml vitet e kaluara66 Financimi nga buxheti i shtetit u rrit neuml meumlnyreuml modeste seumlrish Neuml 2007 ndihma e buxhetit teuml shtetit peumlr RTSH ishte ALL 312 milion (euro252 milion)67 Neuml 2008 shteti i dha ALL 438 milioneuml (euro365 milion) RTSH-seuml68

Njeuml burim i reumlndeumlsisheumlm teuml ardhurash eumlshteuml dheumlnia me qera e antenave teuml transmetimit teuml cilat janeuml monopol ligjor i stacionit Megjithateuml neuml teuml kaluareumln vjelja e keumltyre pagesave ka qeneuml problematike Borxhi i grumbulluar nga ata qeuml peumlrdorin antenat arriti ALL 1941 milion (euro159 milion) neuml fund teuml 200669 Edhe pse ligji e lejon RTSH teuml preseuml sinjalin e antenave peumlr ato kompani qeuml nuk kaneuml beumlreuml pagesat pas paralajmeumlrimeve transmetuesi publik nuk e ka ndjekur kurreuml keumlteuml praktikeuml pasi kjo do teuml niste njeuml seumlreuml veprimesh teuml zgjatura ligjore70 Neuml keumlteuml meumlnyreuml borxhet janeuml grumbulluar duke krijuar njeuml seumlreuml precedenteumlsh ku operatoreumlt peumlrdorin sheumlrbimet e RTSH falas RTSH tashmeuml ka ndeumlrmarreuml nisma ligjore kundeumlr debitoreumlve kryesoreuml71

63 Burimi INSTAT dhe EBU teuml cituara neuml OSIShqipeumlria f 13464 Intervisteuml me Diana Kalaja Zeumlvendeumls Drejtore e Peumlrgjithshme e RTSH Tiraneuml 21 janar 200865 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 1566 OSI Shqipeumlria f 208ndash21267 Ligji nr 9645 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2007rdquo i 27 neumlntor 2006 gjendet neuml httpwwwqpzgovalbotimefl etore_zyrtare2006PDF-2006135-2006pdf (pareuml neuml 15 korrik 2007)68 Ligji nr 9836 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2008rdquo i 26 neumlntor 2007 gjendet neuml httpwwwminfi ngovaldownloadsl-9836doc (pareuml neuml 25 janar 2008)69 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f1670 Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007 gjendet neuml httpwwwklshorgaldoc20070507132319_v_departamenti_i_kontrollit_te_institucioneve_fi nanciare_ndeumlrmarrjeve_dhe_shoqeumlrive_publike_nr1-2007pdf (pareuml neuml 10 korrik 2007)71 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 16

S H Q I P Euml R I A

33

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

34 Standartet editoriale

Ashtu si mediat e tjera RTSH nuk ka njeuml kod teuml brendsheumlm etike dhe as ndonjeuml organ qeuml teuml mbikqyreuml sjelljen sipas standarteve Neuml shtator 2006 shoqatat e gazetareumlve miratuan njeuml kod etike peumlr teuml gjitha mediat neuml Shqipeumlri Procesi u lanccedilua nga njeuml OJQ peumlr mediat e bazuar neuml Tiraneuml Instituti Shqiptar i Medias dhe peumlrfshiu debate me gazetareuml redaktoreuml pronareuml teuml medias menaxhereuml dhe teuml tjereuml72 Megjithateuml kodi nuk eumlshteuml miratuar ldquozyrtarishtrdquo nga ndonjeuml media dhe nuk ka mekanizeumlm peumlr zbatimin e tij Neuml keumlteuml meumlnyreuml respektimi i tij mbetet neuml deumlshireumln e gazetareumlve (Shih gjithashtu seksionin 44)

Gazetareumlt e TVSH nuk geumlzojneuml ndonjeuml mbrojtje meuml teuml madhe neuml puneumln e tyre sesa kolegeumlt e tyre neuml televizione private Mungesa e kontratave teuml puneumls seuml bashku me rrogat relativisht teuml uleumlta nuk peumlrbeumljneuml nxitje qeuml ata teuml zhvillojneuml pavareumlsineuml editoriale apo teuml prodhojneuml programe cileumlsore Stacioni ka peumlrdorur kontrata teuml posaccedilme pune dhe metoda pagese arbitrare Ish-Drejtori i Peumlrgjithsheumlm Artur Zheji pretendoi se keumlto kontrata ishin peumlrdorur peumlr teuml motivuar gazetareumlt dhe peumlr teuml peumlrmireumlsuar profesionalizmin pasi stacioni po i paguante gazetareumlt sipas sasiseuml dhe cileumlsiseuml seuml puneumls Por Kontrolli i Larteuml i Shtetit (KLSH) arriti neuml peumlrfundimin se keumlto kontrata nuk ishin teuml ligjshme dhe i keumlrkoi RTSH teuml ndreqte gjendjen deri neuml kontrollin e ardhsheumlm73 Sindikatat e RTSH vazhdimisht kaneuml aluduar se keumlto kontrata refl ektonin preferencat personale teuml Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlm dhe jo motivim profesional74

Ndryshe nga disa stacione televizive private qeuml duket se kaneuml arritur njeuml shkalleuml meuml teuml larteuml pavareumlsie politike TVSH ende peumlrballet me ndeumlrhyrje politike Ashtu siccedil e thoteuml ish-kryetari i Keumlshillit Drejtues Kiccedilo Blushi

Neuml vend qeuml trsquoi hiqnin duart nga ky institucion dhe ta ndihmonin pavareumlsineuml qeuml i garanton ligji neumlpeumlrmjet deklaratave teuml tyre etiketimit presionit dhe urdhrave qeuml vijneuml nga celulareumlt teuml dyja partiteuml politike dhe lidereumlt e tyre e kaneuml detyruar ekranin publik teuml kthehet nga blu neuml rozeuml dhe e anasjellta sipas shijeve teuml kryetareumlve teuml dy partive kryesore teuml cileumlt e masin lsquocileumlsineumlrsquo dhe pavareumlsineuml e RTSH nga koheumlzgjatja e shfaqjeve teuml tyre neuml stacion75

Ndeumlrhyrja politike eumlshteuml veccedilaneumlrisht e dukshme pas ndeumlrrimeve teuml qeveriseuml Pas zgjedhjeve teuml 2005 koalicioni i partive teuml djathta i udheumlhequr nga Partia Demokratike qeuml mori pushtetin pas teteuml vitesh neuml opoziteuml e ndeumlrroi Keumlshillin Drejtues drejtimin dhe njeuml pjeseuml teuml stafit teuml TVSH Meuml shumeuml se 80 punonjeumls teuml TVSH u pushuan nga puna peumlrfshireuml keumltu 10 gazetareuml qeuml njiheshin si me prirje teuml majta Stacioni mori neuml puneuml njereumlz teuml njohur jo aq peumlr standartet e tyre profesionale sesa peumlr afeumlrsineuml me partineuml neuml pushtet dhe qeverineuml76

72 Autorja e keumltij raporti punon neuml Institutin Shqiptar teuml Medias73 Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007 gjendet neumlhttpwwwklshorgaldoc20070507132319_v_departamenti_i_kontrollit_te_institucioneve_fi nanciare_ndeumlrmarrjeve_dhe_shoqeumlrive_publike_nr1-2007pdf (pareuml neuml 10 korrik 2007)74 Leteumlr e punonjeumlsve teuml RTSH ldquoRTSH ka nevojeuml peumlr ndryshime urgjenterdquo Tema 17 shkurt 2006 f 1175 Kico Blushi ldquoTelevizioni qeuml ka mbetur peng i partiverdquo Standard 17 mars 2006 f 23 76 IREX ldquoShqipeumlriardquo neuml Media Sustainability Index 2006 f 5 gjendet neumlhttpwwwirexorgprogramsMSI_EUR2005MSI05-Albaniapdf (pareuml neuml 20 qershor 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

34

4 TRANSMETUESIT PRIVATEuml

41 Rregullimi dhe menaxhimi

Sektori privat i transmetimit neuml Shqipeumlri eumlshteuml i gjereuml dhe peumlrfshin tre stacione kombeumltare televizive 68 stacione televizive lokale dy satelitore dhe 44 operatoreuml televiziveuml kablloreuml

Megjithateuml mungesa e studimeve profesionale dhe informacionit nga veteuml transmetuesit e veumlshtireumlson krijimin e njeuml pamjeje teuml detajuar peumlr sektorin Burimet e fi nancimit teuml njeuml tregu kaq teuml vogeumll por teuml mbipopulluar mbeten njeuml mister dhe ccedilojneuml neuml pyetje serioze peumlr lidhjen midis burimeve teuml kapitalit teuml stacionit nga njeumlra aneuml dhe neumlpeumlrmjet peumlrmbajtjes dhe pavareumlsiseuml editoriale nga ana tjeteumlr

42 Proneumlsia e televizioneve dhe proneumlsia e ndeumlrthurur

Edhe pse proneumlsia e huaj nuk eumlshteuml e kufi zuar prania e investuesve teuml huaj ka ardhur neuml ulje Tregu i medias vazhdon teuml mbetet joteumlrheqeumls peumlr investuesit e huaj pasi operon neuml njeuml ekonomi teuml vogeumll me infrastruktureuml teuml varfeumlr apo qeuml mungon krejt si dhe leuml vend peumlr konkurrenceuml teuml pandershme Julien Roche njeuml biznesmen francez qeuml jeton neuml Shqipeumlri shiti 33peumlrqind teuml aksioneve teuml tij neuml stacionin televiziv kombeumltar TV Klan ortakeumlve teuml tij shqiptareuml neuml 200577 Neuml janar 2008 grupi gjerman mediatik Westdeutsche Allgemeine Zeitung (WAZ) shprehu interesin peumlr teuml investuar neuml median shqiptare por peumlr momentin ata po studiojneuml ende tregun78

Veteumlm Ligji peumlr Transmetimet Numerike peumlrmban masa peumlr teuml kufi zimin e peumlrqendrimit teuml proneumlsiseuml me qeumlllim qeuml teuml arrihet pluralizmi i medias79 Njeuml njeumlsi nuk mund teuml zoteumlrojeuml meuml shumeuml se njeuml licenseuml peumlr njeuml rrjet tokeumlsor dixhital Gjithashtu ligji ndalon njeumlsiteuml me interesa ekonomike apo pozicion neuml vendimmarrje neuml njeuml kompani qeuml ka licenseuml peumlr transmetim dixhital tokeumlsor teuml keneuml interesa ekonomike apo pozita vendimmarrje neuml njeuml zoteumlrues tjeteumlr license transmetimi dixhitale tokeumlsore

Megjithateuml njeuml operator rrjeti mund teuml peumlrfi tojeuml licenseuml transmetimi peumlr njeuml program televiziv dhe e kundeumlrta Asnjeuml operator nuk mund teuml peumlrfi tojeuml meuml shumeuml se 30 peumlrqind teuml teuml ardhurave kombeumltare nga reklamat televizive Neuml peumlrgjitheumlsi masat ligjore peumlr proneumlsineuml nga ligji i transmetimeve janeuml teuml vlefshme edhe peumlr transmetuesit dixhitaleuml

43 Tregu i reklamave

Mungesa e transparenceumls seuml proneumlsiseuml seuml medias dhe teuml fi nancimit teuml saj mbeten ende probleme teuml pazgjidhura dhe polemizuese Burimet e fi nancimit teuml medias mbeten teuml panjohura peumlr shkak teuml mungeseumls seuml studimeve neuml keumlteuml fusheuml dhe peumlr shkak teuml refuzimit teuml transmetuesve peumlr teuml

77 KKRT Departamenti Juridik dhe i Licensave 13 korrik 200778 Aida Cama ldquoKoncerni gjerman i mediave WAZ do teuml hyjeuml neuml tregun shqiptarrdquo neuml Tema 16 janar 2008 f 279 Ibid Art 13

S H Q I P Euml R I A

35

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

dheumlneuml keumlteuml informacion Burimi i veteumlm zyrtar peumlr keumlteuml treg vazhdon teuml jeteuml deklarimi i bilancit vjetor qeuml operatoreumlt doreumlzojneuml te KKRT Megjithateuml veteumlm njeuml numeumlr i vogeumll transmetuesish e beumljneuml keumlteuml Neuml 2006 veteumlm 39 transmetues nga meuml shumeuml se 100 e doreumlzuan bilancin vjetor Jashteuml Tiraneumls veteumlm 30 peumlrqind teuml operatoreumlve i doreumlzuan bilancet vjetore Edhe dy stacionet televizive private kombeumltare TV Klan dhe TV Arbeumlria nuk i doreumlzuan ato80

Neuml peumlrgjitheumlsi operatoreumlt televiziveuml vazhdojneuml teuml peumlsojneuml humbje Veteumlm pak prej tyre raportojneuml fi tim Peumlr shembull pas njeuml humbjeje prej ALL 33 milioneumlsh (euro270000) neuml 2003 Top Channel TV pati njeuml fi tim prej ALL 45 milioneumlsh (euro37000) dhe ALL 28 milioneumlsh (euro230000) neuml 2004 dhe 2005 respektivisht81 Po keumlshtu pas dy vitesh humbjeje TV Vizion+ pati njeuml fi tim prej ALL 7 milioneumlsh (euro57000) neuml 200582 Megjithateuml KKRT deklaroi se analiza e deklarimeve fi nanciare gjateuml tre viteve teuml fundit deumlshmonte peumlr mospeumlrputhje teuml reumlndeumlsishme gjeuml qeuml e beumlnte rregullatorin teuml dyshonte se disa stacione i falsifi konin shifrat dhe raportet e tyre83

Ccedileumlshtja e transparenceumls seuml kapitalit neuml media u beuml akoma meuml e diskutueshme kur Kryeministri Sali Berisha deklaroi neuml 28 mars 2007 qeuml media neuml Shqipeumlri eumlshteuml e lidhur me grupe mafi oze teuml cilat e peumlrdorin median si njeuml vegeumll peumlr teuml demonizuar pjeseumltareumlt dhe veprimet e qeveriseuml sidomos neuml betejeumln e saj kundeumlr korrupsionit84 Pas keumlsaj deklarate pronareumlt dhe drejtuesit e medias keumlrkuan fakte dhe emra specifi keuml nga Berisha dhe i keumlrkuan teuml doreumlzonte neuml autoritetet e prokuroriseuml teuml gjitheuml informacionin e nevojsheumlm peumlr teuml ngritur padi

Qeveria reagoi duke i peumlrjashtuar pronareumlt e medias nga pjeseumlmarrja neuml tendereumlt publikeuml KKRT ka dheumlneuml teuml kuptojeuml vitet e fundit qeuml gjysma e teuml ardhurave teuml fi tuara nga operatoreumlt mediatikeuml vijneuml nga ldquoburime teuml tjerardquo duke iu referuar bizneseve teuml tjera qeuml drejtohen nga shumica e pronareumlve teuml medias peumlrfshireuml keumltu ndeumlrtimin i cili eumlshteuml biznesi meuml fi timprureumls neuml Shqipeumlri peumlr momentin ose import-eksportin reklameumln apo sheumlrbimet e Internetit85 Qeveria e tanishme meuml tej propozoi qeuml personave apo kompanive qeuml kishin aksione si neuml kompani mediatike ashtu dhe neuml njeuml kompani tjeteumlr trsquou ndalohej pjeseumlmarrja neuml tendera publikeuml Sipas ligjit neuml fuqi aksionereumlt neuml njeuml stacion radiofonik apo televiziveuml nuk mund teuml marrin pjeseuml neuml meumlnyreuml teuml drejtpeumlrdrejteuml apo teuml teumlrthorteuml neuml tendera publikeuml apo neuml privatizimin e proneumls shteteumlrore86

Gjithashtu neuml 2006 qeveria vendosi teuml mos jepte meuml reklama shteteumlrore dhe njoftime shteteumlrore peumlr median dhe trsquoi botonte keumlto neuml Buletinin e Njoftimeve Zyrtare87 Shpeumlrndarja e reklameumls shteteumlrore nuk ka qeneuml kurreuml transparente Peumlrkundrazi pa masa ligjore teuml

80 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 6281 Ibid f 6382 Ibid83 Ibid84 Newsletter e Institutit Shqiptar teuml Medias gjendet neuml httpwwwinstitutemediaorgpagesnews-2007html57 (pareuml neuml 17 qershor 2007)85 OSIAlbania pp 225ndash22886 Ligji i Radios dhe Televizionit paragrafi 787 Vendimi peumlr Botimin e Njoftimeve Zyrtare 29 mars 2006 gjendet neuml httpwwwkeshilliministravealshqipqeveriavendimetbuletini20i20njoftimeveasp (pareuml neuml 29 korrik 2007) (meuml tej Vendimi i Keumlshillit teuml Ministrave peumlr Buletinin)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

36

detajuara peumlr shpeumlrndarjen e reklameumls shteteumlrore qeveria shkeumlmbente reklameumln me pasqyrim teuml favorsheumlm88 Nuk ka teuml dheumlna teuml sakta peumlr shpenzimet e peumlrgjithshme teuml kompanive apo organeve shteteumlrore peumlr reklameumln Burimi i veteumlm publik peumlr njeuml informacion teuml tilleuml ishte njeuml studim eksperimental i kryer nga rregullatori Studimi tregoi se kompania shteteumlrore e energjiseuml KESH kishte shpenzuar US$560000 peumlr reklameumln neuml 2004 e cila ishte njeuml shumeuml tre hereuml meuml e madhe se ajo e shpenzuar para tre vjeteumlsh I njeumljti studim tregoi se Albtelekom kompania shteteumlrore e telefoniseuml fi kse kishte shpenzuar euro320000 peumlr reklameumln neuml 200489 Keumlto ishin teuml vetmet kompani teuml meumldha qeuml beumljneuml reklameuml qeuml dhaneuml informacion peumlr shpenzimet e tyre

Vendimi i qeveriseuml peumlr teuml kaluar reklameumln shteteumlrore neuml buletinin zyrtar ishte njeuml hap i reumlndeumlsisheumlm peumlr teuml zvogeumlluar vareumlsineuml e medias nga shteti ldquoKy eumlshteuml njeuml akt i reumlndeumlsisheumlm dhe pozitiv qofteuml edhe neuml aspektin moral edhe pse ekzistojneuml kontradikta dhe akti nuk zgjidh peumlrfundimisht problemin e tjeteumlrsimit teuml medias soneuml [nga publiku]rdquo90 Dallimi peumlr shembull midis reklameumls shteteumlrore dhe njoftimeve shteteumlrore nuk eumlshteuml teumlreumlsisht i qarteuml dhe krijon hapeumlsireuml peumlr interpretim Sipas vendimit teuml qeveriseuml reklamat peumlr kompaniteuml shteteumlrore dhe organizatat jofi timprureumlse teuml krijuara dhe teuml mbeumlshtetura nga shteti nuk klasifi kohen si njo-ftime publike91 Kjo mund teuml leumlreuml hapeumlsireuml qeuml njeumlsiteuml shteteumlrore teuml vazhdojneuml teuml ccedilojneuml reklamat e tyre neuml media Pa transparenceuml eumlshteuml e veumlshtireuml teuml vlereumlsohet ndikimi i vendimit teuml qeveriseuml neuml sektorin e televizionit

Njeuml editorialist i mireumlnjohur shqiptar shkroi se ldquoshumica e gazetave teuml peumlrditshme neuml vend janeuml neuml koma ndeumlrsa audienca e stacioneve televizive eumlshteuml polarizuar duke i nxjerreuml jashteuml tregu shumiceumln e stacioneve periferikerdquo92 Teuml gjitha teuml dheumlnat peumlr tregun e reklameumls janeuml spekulim i pasteumlr Peumlrpjekja e veteumlm e vlefshme neuml keumlteuml drejtim u beuml nga KKRT e cila monitoroi reklameumln neuml dhjeteuml stacione televizive neuml prill dhe maj 2005 Sipas keumltij monitorimi sasia e reklameumls dhe teleshitjeve peumlrbeumlnte rreth 10 peumlrqind teuml gjitheuml koheumls seuml transmetimit93 Ligji i detyron stacionet televizive teuml mos rezervojneuml meuml shumeuml se 15 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit teuml tyre ditor ose meuml shumeuml se 12 minuta neuml oreuml peumlr reklameumln Ky rregull neuml peumlrgjitheumlsi u respektua nga operatoreumlt televiziveuml Peumlrjashtim peumlrbeumlnte TV Klan i cili transmetoi reklama gjateuml 22 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit94

Studimi tregonte se vlera e peumlrafeumlrt e tregut shqiptar teuml reklameumls televizive shkonte rreth 21 milioneuml95 Duke e krahasuar keumlteuml vlereumlsim me deklarimet fi nanciare vjetore teuml doreumlzuara

nga stacionet televizive monitorimi arriti neuml peumlrfundimin se operatoreumlt televiziveuml raportonin

88 OSIShqipeumlria f 225ndash22889 KKRT Vlereumlsim i Teuml Ardhurave nga Reklama nga Monitorimi prillndashmaj 2005 f 5 (meuml tej Studimi i KKRT peumlr Reklamat)90 ldquoPeumlrpjekjardquo Intervisteuml me Fatos Lubonjeumln Standard 27 maj 2006 f 35 91 Vendimi i Keumlshillit teuml Ministrave peumlr Buletinin92 Mero Baze ldquoPeumlrpjekja e lsquoregjimit mediatikrsquo drejt konkurrenceumlsrdquo Tema f 1 23 prill 200693 Studimi i KKRT peumlr Reklamat f 294 Studimi i KKRT peumlr Reklamat f 395 Ibid f 5

S H Q I P Euml R I A

37

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

veteumlm midis 17 dhe 22 peumlrqind teuml teuml ardhurave nga reklama96 Ky peumlrfundim hodhi dyshime peumlr evazion fi skal97 Autoreumlt e keumltij studimi paralajmeumlruan se duke pasur parasysh mungeseumln e tyre teuml peumlrvojeumls neuml vlereumlsimin e tregut teuml reklameumls shifrat e tyre duheshin marreuml me rezerveuml98

Por policia tatimore e mori studimin seriozisht dhe vendosi njeuml gjobeuml prej euro12 milioneumlsh Top Channel TV neuml korrik 2007 Monitorimi i KKRT u peumlrdor si bazeuml peumlr teuml llogaritur evazionin fi skal peumlr reklamat peumlr vitet 2002ndash2005 Duke u nisur nga ky studim u supozua se Top Channel TV kishte raportuar veteumlm 23 peumlrqind teuml teuml ardhurave teuml tij neuml ato vite99

Kjo gjobeuml u vendos pas kontrolleve teuml peumlrseumlritura teuml policiseuml tatimore ndaj Top Channel TV gjateuml 2007 kur stacioni mori njeuml qeumlndrim mjaft kritik ndaj qeveriseuml Pronari tha se ai e kishte pritur teuml vendosej njeuml gjobeuml por niveli i gjobeumls ishte krejteumlsisht i paarsyesheumlm dhe kishte peumlr qeumlllim teuml heshte njeuml zeuml kritik100 Leumlvizja e policiseuml tatimore shtyu komunitetin e medias teuml dilte me njeuml deklarateuml teuml peumlrbashkeumlt neuml mbeumlshtetje teuml Top Channel TV101 Komisioni Parlamentar i Medias dhe Prokuroria e Peumlrgjithshme gjithashtu niseumln njeuml hetim Pas keumltij presioni u duk se qeveria do e merrte seumlrish neumln shqyrtim gjobeumln Stacioni ende nuk e ka paguar gjobeumln dhe po negocion me autoritetet Top Channel TV eumlshteuml njeuml shembull i qarteuml se si mund teuml abuzohen apo keqpeumlrdoren mungesa e teuml dheumlnave dhe monitorimeve dhe studimeve sistematike peumlr tregun e reklameumls seuml bashku me mungeseumln e transparenceumls nga ana e kompanive qeuml beumljneuml reklameuml medias dhe qeveriseuml

44 Standartet dhe pavareumlsia editoriale

Neuml 2005 Instituti Shqiptar i Medias nisi njeuml rishikim teuml Kodit teuml Etikeumls peumlr gazetareumlt i cili ishte hartuar neuml 1996 Instituti e ndeumlrmori keumlteuml puneuml si njeuml reagim ndaj zbatimit joefi kas teuml Kodit dhe i nisur nga nevoja peumlr ta peumlrshtatur Kodin me ndryshimet qeuml kaneuml ndikuar te media neuml dekadeumln e kaluar Njeuml arsye tjeteumlr ishte qeumlllimi i Institutit peumlr teuml fi lluar njeuml sistem efi kas veteuml-rregullimi neuml media Amendamentet ligjore qeuml kaneuml peumlr qeumlllim teuml dekriminalizojneuml shpifjen dhe fyerjen po diskutohen neuml Parlament dhe ka teuml ngjareuml teuml miratohen neuml teuml ardhmen e afeumlrt

Neuml procesin e rishikimit instituti u peumlrpoq teuml peumlrfshijeuml teuml teumlreuml paleumlt kryesore teuml interesuara peumlrfshireuml pronareumlt drejtuesit kryeredaktoreumlt gazetareumlt aktivisteumlt e shoqeumlriseuml civile deputeteumlt juristeumlt e medias etj Instituti e kompletoi Kodin e ri teuml Etikeumls dhe njeuml statut teuml njeuml organi veteuml-rregullues

96 Ibid f 697 Ibid f 798 Metodologjia e studimit bazohej neuml njeuml formuleuml sipas seuml cileumls vlera e teuml ardhurave nga reklama llogaritej duke shumeumlzuar koheumln e reklameumls me tarifat fi kse qeuml raportoheshin nga stacionet televizive Ajo nuk merrte parasysh dhe nuk mund teuml llogariste zbritjet dhe negociatat peumlr klienteumlt apo koheumlzgjatjen e kontrateumls seuml njeuml stacioni televiziv me njeuml klient (f 1)99 Njoftim peumlr Shtyp i Policiseuml Tatimore gjendet neuml httpwwwtatimegovalfq=infoampmetod=shfaqartampartID=362 (pareuml neuml 25 korrik 2007)100 Dritan Hoxha Koment neuml Tryezeumln e Rrumbullakeumlt teuml Top Channel TV Tiraneuml 14 korrik 2007101Deklarata gjendet neuml httpwwwinstitutemediaorgdocumentaPRESS_DECLARATION_dt[1]13_korrikdoc (pareuml neuml 20 korrik 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

38

Neuml peumlrgjitheumlsi gazetareumlt pronareumlt dhe menaxhereumlt raneuml dakord neuml parim peumlr nevojeumln peumlr teuml veteumlrregulluar keumlteuml sektor Mbetet peumlr trsquou pareuml neumlse ata do teuml bashkohen peumlr ta realizuar keumlteuml gjeuml

Me peumlrjashtim teuml rregullave teuml peumlrgjithshme editoriale teuml vendosura nga kryeredaktoreumlt Nuk ka kode teuml brendshme etike neuml stacionet televizive102 KKRT vazhdimisht ka theksuar neuml raportet e saj se mediat duhet teuml keneuml kodin e vet teuml etikeumls103 Peumlrveccedil keumlsaj gazetaria cileumlsore eumlshteuml veumlshtireuml teuml arrihet neuml rrethana kur veteuml gazetareumlt shpesh privohen nga teuml drejtat e tyre Shumica deumlrrmuese e gazetareumlve punojneuml pa kontrata peumlr shkak teuml zbatimit teuml dobeumlt teuml Kodit teuml Puneumls dhe mungeseumls seuml mbikqyrjes seuml rregullt teuml zbatimit teuml tij Njeuml hap pozitiv neuml keumlteuml aspekt ishte krijimi neuml 2005 i sindikateumls seuml gazetareumlve me mbeumlshtetjen e IREX Unioni ka krijuar degeuml neuml qytetet kryesore dhe ka negociuar kushte meuml teuml mira pune peumlr gazetareumlt me Ministrineuml e Puneumls Dy paleumlt fi rmoseumln njeuml memorandum qeuml do teuml krijonte mundeumlsineuml e krijimit teuml njeuml marreumlveshjeje kolektive neuml keumlteuml sektor

Megjithateuml si unioni ashtu edhe komuniteti i medias janeuml teuml ndeumlrgjegjsheumlm qeuml ky proces do teuml zgjaseuml njeumlfareuml kohe peumlr shkak teuml peumlrhapjes seuml problemit Neuml 2005 rreth 95 peumlrqind e gazetareumlve neuml Shqipeumlri punonin pa kontrata apo sigurime shoqeumlrore104 Shoqatat e tjera teuml gazetareumlve nuk kaneuml dheumlneuml ndonjeuml ndihmeuml neuml keumlteuml fushateuml dhe duket se ekzistojneuml veteumlm neuml leteumlr Kryetari i njeumlreumls prej keumltyre organizatave tha

Edhe pse kemi 15 vjet liri shtypi neuml Shqipeumlri ka veteumlm pak raste kur kolegeumlt e njeuml media ngreneuml zeumlrin apo protestojneuml kundeumlr fatit teuml kolegeumlve teuml tjereuml teuml cileumlt pushohen censurohen apo keumlrceumlnohen pa teuml drejteuml Kjo eumlshteuml njeuml temeuml veteumlm peumlr kafeneteuml ku mblidhen gazetareumlt dhe nuk hapet kurreuml neuml publik duke krijuar njeuml gjendje ku askush nuk fl et peumlr njeuml dukuri qeuml i prek teuml gjitheuml105

Kjo gjendje i leuml gazetareumlt teuml pambrojtur kundrejt deumlshirave dhe tekave teuml pronareumlve ldquoAta janeuml krejteumlsisht teuml pambrojtur kur peumlrballen me vendimet arbitrare teuml pronareumlve teuml cileumlt mund ta pushojneuml stafi n nga puna pa asnjeuml arsyerdquo106 Kjo situateuml nuk ka ndryshuar neuml dy vitet e fundit dhe veumlshtireuml se do teuml peumlrmireumlsohet pa hedhur driteuml mbi proneumlsineuml e medias dhe fi nancimin e saj Numri i madh i gazetave dhe stacioneve televizive neuml Shqipeumlri ia detyron ekzistenceumln kryesisht fi nancimit nga bizneset paralele dhe zbatimit teuml dobeumlt teuml ligjit ldquoNga pikeumlpamja profesionale ky fi nancim paralel i leuml shumeuml media teuml pambrojtura ndaj presionit apo censureumls seuml bizneseve qeuml i mbeumlshtesin ato neuml shkalleuml teuml ndryshmerdquo107

102 OSIShqipeumlria f 238ndash239103 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 55104 Unioni i Gazetareumlve Shqiptareuml ldquoMbrojtja neuml puneuml dhe sigurimi social i punonjeumlsve teuml medias njeuml domosdoshmeumlri peumlr shtypin e lireumlrdquo f 6105 Intervisteuml me Armand Shkullakun ldquoMedia transparence peumlr lajmet brenda sajrdquo Shqip 10 maj 2006 f 12 106 IREX Media Sustainability Index 2005 ndash Shqipeumlria IREX Washington DC 2006 f 14gjendet neuml faqen e Internetit teuml IREX te httpwwwirexorgprogramsMSI_EUR2005asp (pareuml neuml 20 korrik 2007) (meuml tej IREX MSI 2005 ndash Shqipeumlria)107 IREX MSI 2005 ndash Shqipeumlria f12

S H Q I P Euml R I A

39

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

45 Transmetuesit rajonaleuml dhe lokaleuml

Peumlr momentin ka 68 stacione televizive lokale nga teuml cileumlt 20 operojneuml neuml Tiraneuml Shumica e reklameumls shpenzohet neuml stacionet televizive teuml Tiraneumls Keumlto kaneuml njeuml performanceuml ekonomike dhe programim meuml teuml mireuml se stacionet lokale teuml cilat e kaneuml teuml veumlshtireuml teuml mbijetojneuml dhe teuml prodhojneuml programe cileumlsore ldquoMedia e peumlrqendruar neuml Ulteumlsireumln Pereumlndimore ka mundeumlsi meuml teuml meumldha peumlr teuml peumlrfi tuar nga njeuml treg meuml i pasur reklame gjeuml qeuml nuk vlen peumlr mediat e vendosura neuml zona meuml teuml largeumltardquo108

Peumlr shkak teuml veumlshtireumlsive ekonomike stacionet televizive lokale neuml vend e kaneuml teuml veumlshtireuml teuml peumlrshtaten me zhvillimin teknologjik Ndeumlrsa shumica e stacioneve televizive neuml Tiraneuml zoteumlrojneuml pajisje teuml koheumlve teuml fundit stacionet lokale ende punojneuml me pajisje teuml vjetra gjeuml qeuml ndikon neuml cileumlsineuml e produktit teuml tyre

5 PROGRAMACIONI

51 Programet

Pa monitorime teuml pavarura nuk ekzistojneuml statistika peumlr programet vjetore sipas llojit as peumlr transmetuesin publik e as peumlr ata privateuml Monitorimi i fundit i cili u krye nga KKRT gjateuml njeuml muaji neuml 2003 e largeumlt mbulonte programacionin e stacioneve kryesore Edhe pse stacionet private janeuml teuml detyruara me ligj teuml doreumlzojneuml programacionin vjetor te KKRT deri tanimeuml nuk kaneuml arritur teuml respektojneuml keumlteuml keumlrkeseuml apo teuml shpjegojneuml se peumlrse nuk e beumljneuml keumlteuml gjeuml Rregullatori nuk ka marreuml ndonjeuml maseuml ndaj tyre

Teuml vetmet teuml dheumlna vijneuml nga TVSH Rreth 70 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit teuml TVSH nga prilli neuml neumlntor 2006 nuk ishin programe teuml prodhuara veteuml Kuadri i programacionit teuml stacionit nuk ka mundur teuml shmangeuml rutineumln dhe monotonineuml gjeuml qeuml ka ndikuar neuml pozicionin e tij neuml treg109 Me ndryshimin e menaxhimit neuml fund teuml 2006 niseumln teuml transmetoheshin programe teuml njeuml cileumlsie meuml teuml larteuml Me keumlto ndryshime peumlrqindja e programeve teuml prodhuara veteuml pritet teuml arrijeuml deri neuml 70 peumlrqind teuml koheumls totale teuml transmetimit teuml stacionit neuml 2007110 Keumlshilli Drejtues i RTSH gjithashtu premtoi se programe teuml tjera po rishikohen dhe programe teuml reja qeuml pasqyrojneuml tema si ccedileumlshtje sociale balanceumln gjinore kultureumln dhe sheumlndeteumlsineuml do teuml lanccedilohen111

Megjithateuml ndryshimet neuml kuadrin e programacionit janeuml peumlrpjekje qeuml peumlrmbushin veteumlm keumlrkesat minimale teuml transmetuesit publik dhe nuk i japin shtyseuml standarteve teuml transmetuesit publik Raporti vjetor i stacionit pretendonte peumlr arritje teuml tilla qeuml koha e transmetimit ishte rritur nga 17 oreuml neuml 24 oreuml neuml diteuml rikthimin e programeve sportive javore hapjen e njeuml studioje

108 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 5109 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 3110 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 5111 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f5

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

40

teuml re transmetimi peumlrdorimin e studios leumlvizeumlse neuml diteumln e zgjedhjeve etj112 Drejtoresha aktuale e stacionit Mirela Oktrova shkruante ldquoEkzistenca e radios dhe televizionit publik nuk mund teuml justifi kohet as me programet e zbavitjes e as me transmetimin falas teuml programeve teuml EBU e as me organizimin e festivalit dhe bujeumln e pjeseumlmarrjes neuml Eurovizionrdquo113

Neuml njeuml aspekt meuml pozitiv TVSH organizoi debate televizive me kandidateumlt peumlr bashki gjateuml zgjedhjeve teuml 2007 duke i dheumlneuml mundeumlsineuml publikut teuml beumlnte njeuml zgjedhje meuml teuml informuar Nga ana tjeteumlr TVSH nuk ishte neuml gjendje teuml transmetonte njeuml ngjarje teuml reumlndeumlsishme si Kupa Boteumlrore e futbollit neuml 2006 pasi teuml drejtat e transmetimit u bleneuml nga DigitAlb Neuml ateuml koheuml TVSH tha se nuk mund trsquoi peumlrballonte teuml drejtat por KKRT u peumlrgjigj se stacioni mund teuml kishte keumlrkuar ndihmeuml nga shteti114 Neuml meumlnyreuml sarkastike ata shtuan se menaxhimi i TVSH nuk keumlmbeumlnguli shumeuml pasi po negocionte teuml drejtat e ldquoKafazit teuml Arteumlrdquo njeuml programi teuml pro-dhuar neuml vend por qeuml eumlshteuml kopje e formatit teuml programit teuml realitetit ldquoBig Brotherrdquo115

Megjitheuml mungeseumln e teuml dheumlnave teuml qarta peumlr programet mund teuml thuhet me siguri se shumica e stacioneve teuml reumlndeumlsishme si TV Klan Top Channel Vizion+ TV Koha dhe disa kanale lajmesh si News24 apo Alsat kaneuml fi tuar njeuml publik pak a shumeuml besnik Ata prodhojneuml lajme me standarte peumlrgjitheumlsisht teuml keumlnaqshme si dhe programe teuml ndryshme informacioni dhe zbavitjeje Informacioni dhe lajmet janeuml kthyer neuml peumlrpareumlsi si peumlr median e shkruar ashtu edhe peumlr ateuml elektronike sipas veumlzhguesve teuml ndrysheumlm116 Peumlrjashtim peumlrbeumlnte stacioni privat kombeumltar TVA i cili pas disa ndryshimeve neuml proneumlsi neuml 2006 mezi arrinte teuml peumlrmbushte detyrimet e tij si kanal kombeumltar Ky stacion nuk transmetoi fare edicione lajmesh neuml mars dhe prill 2006117 Meqeuml stacioni nuk mundte teuml peumlrmbushte peumlr shumiceumln e 2006 keumlrkesat e programacionit qeuml i impononte kontrata e licenseumls KKRT vendosi teuml reduktonte me njeuml vit licenseumln e TVA dhe ta teumlrhiqte ateuml meuml pas neuml tetor 2007 Stacioni e apeloi keumlteuml vendim dhe teuml dyja paleumlt e ccediluan ccedileumlshtjen neuml gjykateuml118

Disa nga lajmet dhe debatet peumlr tema teuml reumlndeumlsishme shpesh politike mendohet se kaneuml njeuml publik teuml qeumlndruesheumlm dhe janeuml kthyer neuml emblema teuml stacioneve televizive qeuml i transmetojneuml ato Peumlrveccedil buletineve teuml lajmeve disa nga programet meuml teuml njohura janeuml ldquoOpinionrdquo neuml TV Klan ldquoShqiprdquo neuml Top Channel ldquoLogosrdquo neuml Vizion+ dhe ldquo60 minutardquo neuml TV Koha Keumlto janeuml programe javore qeuml kaneuml teuml beumljneuml me intervista apo debate peumlr njeuml temeuml teuml caktuar Njeuml tjeteumlr program mjaft i njohur eumlshteuml ldquoFiks farerdquo njeuml revisteuml satirike e peumlrditshme qeuml bazohet neuml metoda investigative Ka dhe disa programe zbavitjeje dhe lojeumlra qeuml janeuml mjaft teuml njohura Keumltu peumlrfshihet ldquoPortokallirdquo dhe ldquoTop Showrdquo neuml Top Channel ldquoKutia e funditrdquo neuml TV Klan dhe ldquoBypassrdquo neuml Vizion+ Stacionet televizive kaneuml njeuml prirje neuml rritje teuml peumlrqendrohen neuml programe teuml njeuml natyre meuml sociale duke u peumlrpjekur teuml pasqyrojneuml meuml shumeuml kronika nga jeta e peumlrditshme dhe me interes njereumlzor Keumlto programe peumlrfshijneuml ldquoJeteuml neuml keumlrkimrdquo neuml News24 TV ldquoNjereumlz teuml humburrdquo ldquoFemrardquo dhe ldquoSOSrdquo neuml Vizion+

112 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f4113 Mirela Oktrova ldquolsquoLehjarsquo kundeumlr demokraciseuml dhe interesave teuml publikutrdquo Shekulli 4 shtator 2006 f 23114 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 52115 Ibid116 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 9117 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 54118 Vendimi peumlr TVA neuml Raportin Vjetor teuml KKRT 2006 f 25

S H Q I P Euml R I A

41

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

52 Rregullat e peumlrgjithshme peumlr lajmet

Disa rregulla neuml Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin peumlrqendrohen te programimi i peumlr-mbajtjes dhe vlejneuml si peumlr transmetuesit publikeuml ashtu edhe peumlr ata privateuml Ato kaneuml teuml beumljneuml me pavareumlsineuml editoriale censureumln teuml drejteumln e informacionit dhe teuml drejta dhe liri teuml tjera njereumlzore119 Edhe pse parimet themelore teuml informacionit teuml paansheumlm dhe teuml sakteuml janeuml teuml garantuara me ligj nuk ekzistojneuml instrumente apo organe qeuml teuml monitorojneuml zbatimin e tyre KKRT monitoron edicionet kryesore teuml lajmeve teuml stacioneve kombeumltare publike dhe private por kjo peumlrpjekje konsiston veteumlm neuml matje sasiore teuml peumlrqindjes qeuml i kushtohet pasqyrimit teuml partive dhe fi gurave politike

Stacionet televizive kaneuml beumlreuml peumlrparim teuml ndjesheumlm neuml peumlrkufi zimin e vetvetes neumlpeumlrmjet edicioneve teuml lajmeve teuml cilat kaneuml sheumlnuar peumlrmireumlsimin meuml teuml madh neuml programacion te teuml gjitha stacionet televizive120 Megjithateuml informacioni nuk eumlshteuml as i paansheumlm dhe as i drejteuml Pothuajse nuk ekziston ndonjeuml media qeuml teuml mos keteuml interesa teuml fshehura ekonomike apo politike dhe peumlr pasojeuml standartet profesionale aplikohen peumlr aq koheuml sa ua lejojneuml keumlto interesa Axhenda e lajmeve eumlshteuml shumeuml praneuml axhendeumls seuml qeveriseuml apo politikeumls neuml peumlrgjitheumlsi ose praneuml menaxhimit teuml televizioneve121 Edicionet e lajmeve zgjedhin kronika qeuml u shkojneuml peumlr shtat interesave teuml operatorit dhe jo interesit publik122

Edhe Kodi Zgjedhor imponon keumlrkesa peumlr sakteumlsi korrekteumlsi dhe balanceuml peumlr teuml gjitha stacionet televizive123 Transmetuesi i sheumlrbimit publik ka peumlrgjegjeumlsi shteseuml si dheumlnia e koheumls falas peumlr teuml gjitha partiteuml politike qeuml marrin pjeseuml neuml zgjedhje Testi meuml i fundit peumlr respektimin e keumltyre rregullave ishin zgjedhjet lokale neuml shkurt 2007 Stacionet televizive kryesore e kaluan keumlteuml test me sukses TVSH i kushtoi 28 peumlrqind teuml lajmeve Partiseuml Demokratike dhe 29 peumlrqind Partiseuml Socialiste Njeuml pasqyrim i ngjasheumlm u gjend edhe peumlr stacione teuml tjera teuml meumldha si Vizion+ News24 dhe TVA Peumlrjashtim peumlrbeumlnte TV Klan i cili i kushtoi meuml shumeuml koheuml qeveriseuml se ccedildo stacion tjeteumlr Peumlrfaqeumlsuesit e TV Klan pretenduan se ata thjesht po pasqyronin puneumln e zyrtareumlve teuml shtetit Megjithateuml keumlta zyrtareuml ishin pasqyruar teksa beumlnin fushateuml zgjedhore Edhe pse keumlto fushata u konsideruan teuml balancuara dhe teuml drejta neuml aspektin e pasqyrimit teuml partive politike gjateuml periudheumls parazgjedhore teuml gjitha stacionet televizive kishin favorizuar njeuml parti meuml shumeuml se teuml tjerat124

119 OSIShqipeumlria f 234120 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 47121 Monitorimi u krye neuml kuadrin e ldquoMonitorimi i Lajmeve teuml Mbreumlmjes neuml TV ndash monitorim dhe analizeuml e edicioneve teuml lajmeve neuml TV neuml 10 vende teuml Europeumls Juglindorerdquo botuar neuml Media Plan Institute Treguesi i Interesit Publik Sarajevo 2007122 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 54123 Kodi Zgjedhor neni 136 neni 140 gjendet neuml httpwwwosceorgitem14076htmlhtml=1(pareuml neuml 10 korrik 2007)124 Raporti i OSCEODIHR peumlr zgjedhjet e 18 shkurt 2007 gjendet neumlhttpwwwosceorgitem24859htmlhtml=1 (pareuml neuml 12 korrik 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

42

53 Udheumlzimet e peumlrgjithshme peumlr prodhimin e programeve

Ligji peumlr Radion dhe Televizionin vendos disa detyrime teuml peumlrgjithshme peumlr teuml gjitha stacionet televizive Keumlto kaneuml teuml beumljneuml kryesisht me dinjitetin njereumlzor respektin peumlr ligjin dhe teuml drejtat e njeriut125

Megjithateuml keumlto masa janeuml mjaft teuml vakeumlta dhe teuml peumlrgjithshme dhe nuk janeuml shndeumlrruar neuml rregulla meuml teuml detajuara nga KKRT Keumlto parime teuml peumlrgjithshme neuml peumlrgjitheumlsi janeuml respektuar Teuml vetmet probleme kishin teuml beumlnin me pornografi neuml e cila ndalohet krejteumlsisht peumlr trsquou transmetuar Neuml stacionet tokeumlsore analoge nuk transmetohen programe me peumlrmbajtje pornografi ke Megjithateuml DigitAlb transmeton pornografi gjitheuml koheumln neuml njeuml kanal neuml formeuml teuml kriptuar si dhe dy programe pornografi ke neuml mesnateuml

54 Kuotat

Nuk ekzistojneuml kuota teuml posaccedilme peumlr peumlrfaqeumlsim gjuheumlsor apo teuml grupeve teuml minoriteteve Stacioni i transmetimit publik si dhe disa kanale private ndonjeumlhereuml transmetojneuml programe peumlr minoritetet etnike Neuml vitet e fundit Instituti Shqiptar i Medias eumlshteuml angazhuar neuml koordi-nimin e projekteve teuml produksionit teuml programeve radiofonike dhe televizive peumlr pakicat etnike dhe gjuheumlsore neuml vend si dhe peumlr artikuj peumlr keumlto tema teuml botuara neuml median e shkruar

Mediat qeuml fokusohen neuml temat e pakicave luftojneuml peumlr mbijeteseuml Peumlr shembull Radio Prespa e themeluar neuml 2003 neuml zoneumln e kufi rit me Republikeumln e Maqedoniseuml dhe qeuml transmeton maqedonisht nuk funksionon rregullisht peumlr shkak teuml pengesave fi nanciare Stacionet radiofonike peumlr pakiceumln greke neuml jug teuml vendit gjenden neuml njeuml situateuml teuml ngjashme Teuml gjitha keumlto media janeuml nisma individuale shteti nuk jep ndihma peumlr median e minoriteteve Megjithateuml nuk ekzistojneuml pengesa ligjore peumlr dheumlnien e licensave teuml transmetimit peumlr radiot apo televizionet e minoriteteve Neuml fakt KKRT dha njeuml licenseuml peumlr radio dhe televizion radioTV Armonia njeuml projekt peumlr pakiceumln greke qeuml eumlshteuml edhe minoriteti meuml i madh etnik neuml vend Megjithateuml stacioni nuk ka fuqi fi nanciare dhe ka veumlshtireumlsi Peumlr momentin ata nuk transmetojneuml126

Kuotat e vetme neuml lidhje me peumlrmbajtjen qeuml imponon ligji peumlr ata qeuml kaneuml licenseuml lokale eumlshteuml qeuml teuml transmetojneuml programe jokomerciale dhe programe lokale informacioni peumlr teuml pakteumln 15 peumlrqind teuml programacionit javor Ligji nuk e specifi kon termin ldquojokomercialrdquo Sipas ndryshimeve teuml 2003 ata qeuml kaneuml licenseuml kombeumltare duhet trsquoi kushtojneuml teuml pakteumln 15 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit programeve teuml prodhuara veteuml dhe teuml pakteumln 30 peumlrqind programeve teuml prodhuara neuml Shqipeumlri Stacionet televizive neuml peumlrgjitheumlsi i peumlrmbushin keumlto kuota127 Ligji gjithashtu vendos kuota peumlr reklameumln duke mos i lejuar stacionet televizive teuml transmetojneuml reklama peumlr meuml shumeuml se 15 peumlrqind teuml koheumls ditore teuml transmetimit ose meuml shumeuml se 12 minuta peumlr oreuml

125 OSIShqipeumlria f 235ndash236126 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 25127 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 47

S H Q I P Euml R I A

43

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Edhe pse Shqipeumlria si vend qeuml nuk eumlshteuml aneumltar i BE nuk eumlshteuml e detyruar teuml peumlrmbusheuml legjislacionin europian shumeuml nga keumlto kuota lindin nga Konventa Europiane peumlr Televizionin Ndeumlrkufi tar (KETN) dhe Protokollin e saj Shteseuml teuml cileumln Shqipeumlria e ka ratifi kuar neuml 1999 Nga ana tjeteumlr legjislacioni shqiptar nuk u keumlrkon transmetuesve trsquoi kushtojneuml shumiceumln e koheumls seuml transmetimit veprave europiane Ligji peumlr dixhitalizimin thoteuml se stacionet televizive neuml meumlnyreuml progresive duhet teuml peumlrmbushin detyrimin e transmetimit teuml programeve europiane neuml 50 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit

55 Detyrimet peumlr transmetuesin publik

Peumlrveccedil rregullave teuml peumlrgjithshme peumlr prodhimin Ligji peumlr Radion dhe Televizionin i detyron si transmetuesit publikeuml ashtu dhe ata privateuml teuml transmetojneuml programe falas Kjo peumlrfshin programe me interes teuml larteuml peumlr publikun e gjereuml si lajmeumlrimet peumlr sheumlndetin rendin publik apo emergjencat kombeumltare Gjithashtu ligji i keumlrkon RTSH teuml transmetojeuml falas sheumlrbimet fetare teuml mbajtura gjateuml festave fetare zyrtare si dhe seancat e parlamentit Ligji peumlr Radion dhe Televizionin vendos detyrime shteseuml peumlr RTSH Programet e tij duhet teuml jeneuml teuml njeuml cileumlsie teuml larteuml teuml refl ektojneuml larmineuml e jeteumls shqiptare dhe trsquoi sheumlrbejneuml teuml gjitha grupeve shoqeumlrore peumlrfshireuml pakicat kombeumltare

Pasqyrimi i lajmeve nga vendi dhe nga jashteuml duhet teuml jeteuml gjitheumlpeumlrfshireumls dhe i paansheumlmRTSH-seuml i ndalohet transmetimi i propagandeumls politike dhe fetare Megjitheuml keumlto detyrime transmetuesi i sheumlrbimit publik mbetet ende larg peumlrmbushjes seuml misionit teuml tij publik ldquoEumlshteuml paradoksale teuml shoheumlsh se si interesi publik eumlshteuml i pari qeuml lihet pas dore nga njeuml televizion i quajtur lsquopublikrsquo Edicionet e lajmeve fi llojneuml me lajme peumlr aktivitetet e qeveriseuml dhe partive politike duke leumlneuml pas dore problemet qeuml shqeteumlsojneuml qytetareumltrdquo128 Stacioni pretendon se ka beumlreuml progres teuml reumlndeumlsisheumlm dhe se mungesa e konkurrenceumls qeuml pretendohet se ka eumlshteuml njeuml geumlnjeshteumlr e hapur nga rivaleumlt privateuml129 Por mendimi i peumlrgjithsheumlm eumlshteuml se stacionet private mbizoteumlrojneuml ldquoTelevizionet komerciale po e vrasin televizionin publik dhe po thithin teuml gjitheuml audienceumln ashtu si supermarketet po vrasin dyqanet e vogla dhe kioskat e komunizmit duke thithur teuml gjitheuml blereumlsitrdquo130

56 Detyrimet peumlr transmetuesit privateuml

Nuk ka detyrime teuml holleumlsishme programacioni peumlr transmetuesit privateuml Masat e vetme li-gjore kaneuml teuml beumljneuml me koheumlzgjatjen e transmetimit dhe periodicitetin e edicionit teuml lajmeve Stacionet televizive kombeumltare duhet teuml transmetojneuml teuml pakteumln gjashteuml oreuml neuml diteuml kurse stacionet lokale teuml pakteumln kateumlr oreuml neuml diteuml Stacionet televizive kombeumltare duhet teuml transmetojneuml programe origjinale lajmesh ccedildo diteuml Stacionet televizive private janeuml teuml detyruara teuml transmetojneuml mesazhe dhe informacion teuml njeuml interesi teuml madh publik falas sipas rregulloreve teuml hartuara nga KKRT ose me keumlrkeseumln e organeve lokale teuml qeveriseuml Informacione teuml tilla zakonisht peumlrfshijneuml komunikatat e shkurtra me interes teuml posaccedileumlm peumlr publikun sidomos

128 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 10129 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 3130 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 6

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

44

neuml situata emergjence si fatkeqeumlsi natyrore ose neuml tema si sheumlndeti dhe siguria si dhe rendi publik Neuml peumlrgjitheumlsi nuk ka patur probleme me respektimin e keumltij detyrimi

6 PEumlRFUNDIMET

Televizioni ende media me ndikim meuml teuml madh neuml Shqipeumlri ka kaluar njeuml ereuml ndryshimesh Janeuml beumlreuml ndryshime ligjore teuml reumlndeumlsishme edhe pse teuml diskutueshme duke ndryshuar peumlrbeumlrjen e autoriteteve rregullatoreuml Struktura e bazuar neuml njeuml formuleuml peumlrfaqeumlsimi teuml balancuar politik u shndeumlrrua neuml njeuml formuleuml qeuml peumlrfshinte shoqeumlrineuml civile akademikeumlt dhe profesionisteumlt Keumlto leumlvizje zyrtarisht kishin peumlr qeumlllim teuml ulnin ndikimin politik te rregullatori por disa nga veprimet e fundit teuml rregullatorit u konsideruan si teuml motivuara politikisht Peumlr meuml tepeumlr rregullatori pati probleme teuml krijonte aneumltareumlsimin e ploteuml njeuml tregues qeuml mekanizmi i emeumlrimit nuk funksionon pa probleme

Seuml shpejti rregullatori do teuml peumlrballet me njeuml test teuml veumlshtireuml shpeumlrndarjen e licensave dixhitale Ashtu si ligje teuml tjera teuml miratuara gjateuml tre viteve teuml fundit Ligji peumlr Transmetimet Nume-rike u peumlrgatit nga qeveria pa u keumlshilluar me paleumlt e interesuara gjeuml qeuml hodhi mjaft dyshime peumlr qeumlllimet e qeveriseuml dhe pasojat e keumltij ligji neuml transmetime Zbatimi i keumltij ligji ngre pikeumlpyetje teuml reumlndeumlsishme peumlr teuml ardhmen e DigitAlb operatorit teuml platformeumls dixhitale i cili pas tre vjeteumlsh veprimtarie eumlshteuml kthyer neuml njeuml lojtar teuml fuqisheumlm me njeuml bazeuml teuml reumlndeumlsishme klienteumlsh Autoriteti dhe pavareumlsia e KKRT neuml procesin e licensimit si dhe qeumlndrimi i transmetuesit teuml sheumlrbimit publik neuml keumlteuml proces do teuml jeneuml mjaft teuml reumlndeumlsishme

RTSH peumlrballet me detyreumln e veumlshtireuml e sfi deumls ndaj rritjes seuml DigitAlb qeuml nuk do teuml jeteuml e lehteuml sidomos pas performanceumls jo teuml mireuml ekonomike neuml vitet e fundit fi nancimi neuml ulje nga shteti dhe reformeumls seuml papeumlrfunduar Popullariteti i RTSH nuk eumlshteuml peumlrmireumlsuar Menaxhimi jo i mireuml dhe prapambetja neuml krahasim me transmetuesit privateuml seuml bashku me mendimin e peumlrgjithsheumlm qeuml RTSH kontrollohet politikisht janeuml ndeumlr problemet kryesore teuml transmetuesit Stacioni mbetet ende larg peumlrmbushjes seuml misionit teuml tij publik Shpresohet qeuml menaxhimi i ri i stacionit do teuml hartojeuml njeuml strategji koherente dhe teuml fi llojeuml njeuml reformeuml teuml qeumlndrueshme Megjithateuml reforma e RTSH do teuml jeteuml e dhimbshme dhe si e tilleuml stacioni do teuml keteuml nevojeuml peumlr ndihmeseuml teuml reumlndeumlsishme neuml arritjen e misionit teuml tij

Programet profesionale dhe cileumlsore po vijneuml neuml rritje Megjithateuml tregu mbetet i mbipopulluar dhe megjitheuml zhurmeumln peumlr burimet e fi nancimit teuml medias nuk janeuml marreuml masa konkrete neuml keumlteuml drejtim Transparenca e burimeve teuml kapitalit teuml medias nevojiten medoemos neuml njeuml vend ku gazetareumlt teuml cileumlt nuk kaneuml kontrata pune shpesh kaneuml frikeuml teuml rrezikojneuml e teuml provokojneuml pronareumlt duke shkruar neuml meumlnyreuml teuml pavarur Organizatat peumlr median kaneuml beumlreuml peumlrpjekje teuml shumta peumlr teuml rritur ndeumlrgjegjeumlsimin peumlr kodet e etikeumls te gazetareumlt por veteuml-rregullimi efi kas ende nuk ka nisur Mangeumlsia e studimeve teuml tregut ose teuml teuml dheumlnave teuml tjera i pengon mjaft vlereumlsimet peumlr kushtet e medias shqiptare

S H Q I P Euml R I A

45

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

ANEKS1 LEGJISLACIONI I PEumlRMENDUR NEuml RAPORT

Fletorja Zyrtare eumlshteuml gazeta zyrtare e Shqipeumlriseuml

Direktiva 9736EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 30 qershor 1997 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin e disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 202 30 korrik 1997

Direktiva 200765EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 11 dhjetor 2007 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 33227 18 dhjetor 2007

Kodi Zgjedhor neni 136 neni 140 gjendet neuml httpeumleumleumlosceorgitem14076htmlhtml=1 (pareuml neuml 10 korrik 2007)

Ligji peumlr Transmetimet Numerike Ligji nr 9742 neuml 28 maj 2007 peumlr Transmetimet Numerike neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml

Ligji nr 8410 dateuml 30091998 Peumlr radion dhe televizionin publik e privat neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml Fletorja Zyrtare 20 tetor 1998 amenduar me ligjin nr 8657 dateuml 31072000 ligjin nr8794 dateuml 10052001 ligjin nr9016 dateuml 20022003 dhe ligjin nr9124 dateuml 29072003 si dhe Ligji nr 9677 i 13 janarit 2007

Ligji nr 9531 i cili ndryshon Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin me kapitullin ldquoPeumlr Radion dhe Televizionin Publik dhe Privatrdquo 11 maj 2006 Fletorja Zyrtare 65 2006

Ligji nr 9645 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2007rdquo i 27 neumlntorit 2006

Ligji nr 9836 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2008rdquo i 26 neumlntorit 2007

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

46

ANEKS 2 BIBLIOGRAFIA

Neuml anglisht

IREX Media Sustainability Index 2005 ndash Albania IREX Washington DC 2006

IREX Media Sustainability Index 2006 ndash Albania IREX Washington DC 2007

Neuml shqip

KKRT Vlereumlsim i teuml Ardhurave teuml Reklamave nga Monitorimi prillndashmaj 2005

KKRT Raporti Vjetor 2006 neuml Kuvendin e Shqipeumlriseuml

RTSH Raporti Vjetor peumlr Veprimtarineuml e RTSH 2006

Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007

Unioni i Gazetareumlve Shqiptareuml ldquoMbrojtja neuml puneuml dhe sigurimi social i punonjeumlsve teumlmedias njeuml domosdoshmeumlri peumlr shtypin e lireumlrdquo

S H Q I P Euml R I A

47

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Page 26: Televizioni në Europë: Raportet vijuese 2008 - Shqipëria · Media Program përpiqet të nxisë median e pavarur, profesionale dhe të qëndrueshme si dhe gazetarinë cilësore,

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

26

ishte thjesht njeuml kukull qeuml fshihte pronareumlt e veumlrteteuml40 Pas ankesave teuml beumlra nga News24 TV Prokuroria e Peumlrgjithshme nisi njeuml hetim peumlr keumlteuml ccedileumlshtje neuml dhjetor 2006 Duke keumlmbeumlngulur se vendimi i saj ishte neuml peumlrputhje teuml ploteuml me ligjin KKRT pretendoi se ajo ishte keumlshilluar edhe me Autoritetin peumlr Konkurrenceumln dhe Zyreumln e Regjistrit Tregtar41

Sipas ligjit teuml transmetimeve KKRT eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr dheumlnien e licensave peumlr transmetimet numerike Ligji beumln dallimin midis tre lloj licensave peumlr siguruesit e sheumlrbimit peumlr operatoreumlt e rrjetit dhe peumlr siguruesit e peumlrmbajtjes

Licensat peumlr rrjetet numerike tokeumlsore ndahen si meuml poshteuml

kombeumltare (e vlefshme peumlr dhjeteuml vjet) kur mbulojneuml jo meuml pak se 80 peumlrqind teuml vendit

rajonale (e vlefshme peumlr teteuml vjet) kur mbulojneuml deri neuml kateumlr njeumlsi administrative neuml kufi

gjeografi keuml me njeumlra-tjetreumln

lokale (e vlefshme peumlr teteuml vjet) kur mbulojneuml veteumlm njeuml njeumlsi administrative42

KKRT duhet teuml japeuml licensat neuml peumlrputhje teuml ploteuml me Planin e Frekuencave teuml miratuar nga RRC-06 Neumlse njeuml operator dixhital planifi kon teuml ndeumlrtojeuml njeuml rrjet duke peumlrdorur njeuml frekuenceuml qeuml eumlshteuml e zeumlneuml nga njeuml operator analog ateumlhereuml KKRT duhet trsquoi japeuml njeuml frekuenceuml tjeteumlr operatorit analog dhe teuml mbulojeuml shpenzimet e transferteumls Neumlse rregullatori nuk mund trsquoi mbulojeuml keumlto shpenzime kostot duhen mbuluar edhe nga operatori dixhital43

Ligji i detyron operatoreumlt analogeuml teuml vazhdojneuml teuml transmetojneuml derisa peumlrqindja e familjeve qeuml ndjekin transmetimet analoge teuml bjereuml poshteuml 10 peumlrqind teuml teumlreuml zoneumls seuml transmetimit Nga ana tjeteumlr RTSH ka teuml drejteumln teuml peumlrdoreuml dy nga shtateuml frekuencat kombeumltare teuml caktuara nga RRC-06 peumlr peumlrdorim dixhital peumlr Shqipeumlrineuml

KKRT eumlshteuml gjithashtu peumlrgjegjeumlse peumlr licensimin e siguruesve teuml peumlrmbajtjes44 Licensat mund trsquou jepen transmetuesve peumlr teuml transmetuar ose njeuml program televiziv apo radiofonik ose njeuml ldquobuqeteumlrdquo programesh Ccedildo sheumlrbim programi gjithashtu duhet teuml licensohet nga KKRT e cila peumlrcakton kriteret dhe kushtet peumlr programet si dhe teuml drejtat dhe detyrimet e teuml licensuarit Neuml keumlteuml kuadeumlr transmetuesit ekzistues analogeuml mund teuml konsiderohen tashmeuml teuml licensuar si sigurues teuml peumlrmbajtjes derisa sinjali analog teuml fi ket

Ligji gjithashtu vendos disa detyrime peumlr operatoreumlt e rrjeteve numerike Ato duhet teuml ofrojneuml teuml pakteumln 50 peumlrqind teuml sheumlrbimeve teuml tyre falas ndeumlrsa transmetuesi i sheumlrbimit publik nuk mund teuml keumlrkojeuml pageseuml peumlr ndonjeuml program teuml vetin

40 Gazmend Janku ldquoProkuroria nis hetimin peumlr skandalin e licenseumls neuml KKRTrdquo Gazeta Shqiptare 24 dhjetor 2006 f 1041 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 1842 Ligji i Transmetimeve Numerike neni 343 Ibid neni 344 Ibid neni 5

bull

bull

bull

S H Q I P Euml R I A

27

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Edhe pse KKRT ende nuk ka nisur teuml japeuml licensa numerike i ka vendosur tashmeuml kriteret peumlr dheumlnien e licensave peumlr operatoreumlt e rrjetit45 Keumlto kritere keumlrkojneuml njeuml kapital minimal prej ALL 1 bilion (Lek) ose euro817 milioneuml peumlr licenseuml kombeumltare ose ALL 400 milioneuml (euro327 milioneuml) peumlr njeuml licenseuml rajonale si dhe ALL 100 milioneuml (euro817000) peumlr njeuml licenseuml lokale Peumlrveccedil keumlsaj transmetuesit numerikeuml duhet teuml peumlrmbushin disa keumlrkesa teuml tjera peumlrfshireuml keumltu korrekteumlsineuml dhe pavareumlsineuml editoriale neuml sheumlrbimet e tyre teuml lajmeve dhe ato informative

Neuml pamje teuml pareuml kriteret e licensimit duken teuml drejta dhe neuml ndihmeuml teuml publikut sidomos peumlrsa i peumlrket theksit peumlr teuml zgjedhur standarde jo-ekskluzive transparenceumls seuml kostove dhe zgjedhjes seuml larmishme teuml peumlrmbajtjes Rregullatori ka fuqineuml teuml mbikqyreuml kriteret e licensimit dhe teuml zgjedheuml teuml licensuarit Normalisht kjo keumlrkon njeuml autoritet teuml pavarur teuml fuqisheumlm dhe profesional Fatkeqeumlsisht megjitheuml progresin e beumlreuml KKRT ende duhet teuml provojeuml qeuml i meriton ploteumlsisht keumlto epitete

Edhe pse procesi i licensimit dixhital ende duhet teuml fi llojeuml televizioni dixhital ka mbeumlrritur neuml Shqipeumlri kur DigitAlb nisi transmetimet neuml 15 korrik 2004 megjitheuml kundeumlrshtimin e forteuml si nga autoriteti rregullator ashtu edhe nga stacionet e tjera televizive DigitAlb eumlshteuml neuml transmetim peumlr gati kateumlr vjet tashmeuml duke pasur njeuml numeumlr gjithnjeuml neuml rritje abonenteumlsh 120000 neuml fi llim teuml 2006 sipas shifrave meuml teuml fundit qeuml disponohen46 Kompania ka deklaruar qeuml numri i abonenteumlve eumlshteuml rritur qeuml ateumlhereuml Deri neuml 2006 DigitAlb mbulonte me sinjal Shqipeumlrineuml Pereumlndimore nga Shkodra neuml veri deri neuml Vloreuml neuml jug47 Peumlr momentin kompania pretendon se mbulon teuml gjitheuml vendin48 Megjithateuml sipas ligjit peumlr transmetimet numerike veprimtaria e saj mund teuml beumlhej problematike pasi mbulimi me sinjal nga kompania do teuml keumlrkonte kateumlr licensa kombeumltare ndeumlrkoheuml qeuml ligji thoteuml se asnjeuml operator nuk mund teuml marreuml meuml shumeuml se njeuml licenseuml kombeumltare DigitAlb ofron njeuml buqeteuml tokeumlsore me 38 kanale tematike dhe teuml peumlrgjithshme si dhe me dy stacione radiofonike Peumlr teuml qeneuml neuml rregull me ligjin stacioni do teuml duhej teuml shkurtonte neuml meumlnyreuml drastike numrin e kanaleve teuml ofruara Kjo do teuml jeteuml akoma meuml e ndeumlrlikuar pasi tashmeuml DigitAlb ka njeuml numeumlr teuml reumlndeumlsisheumlm klienteumlsh dhe shumeuml pak kompani duket se kaneuml interes peumlr teuml hyreuml neuml keumlteuml sektor teuml ri dhe mjaft teuml kushtuesheumlm

Neuml fakt debatet qeuml paraprineuml miratimin e ligjit u peumlrqendruan neuml pasojat qeuml ai do teuml kishte neuml tregun ekzistues ku DigitAlb eumlshteuml kthyer neuml njeuml lojtar teuml suksessheumlm Peumlrfaqeumlsuesit e DigitAlb keumlmbeumlnguleumln qeuml ata nuk keumlrkonin gjeuml tjeteumlr veccedilse legalizimin e veprimtariseuml seuml tyre pa u dashur trsquoia nisnin nga zeroja49 Qeveria e paraqiti ligjin neuml parlament neuml shkurt 2007 neuml njeuml koheuml kur parlamenti kishte miratuar ndash neuml bashkeumlpunim me Keumlshillin e Europeumls ndash njeuml plan veprimi peumlr teuml rishikuar legjislacionin e medias dhe peumlr teuml hartuar njeuml ligj peumlr transmetimet numerike deri neuml fund teuml vitit Pronareumlt dhe drejtoreumlt e medias protestuan faktin qeuml nuk ishin keumlshilluar peumlr njeuml ligj kaq teuml reumlndeumlsisheumlm Peumlr meuml tepeumlr pas disa seancave deumlgjimore me paleumlt

45 Kriteret e KKRT peumlr licensimin numerik46 Faqja e DigitAlb neuml Internet gjendet neuml httpwwwdigitalbtvkompania (pareuml neuml 12 mars 2008)47 Intervisteuml me Altin Petre Menaxher IT i DigitAlb Tiraneuml 16 maj 200648 Faqja neuml Internet e DigitAlb httpwwwdigitalbalkompaniaphp (pareuml neuml 17 mars 2008)49 Minutat e Mbledhjes seuml Komisionit Parlamentar teuml Medias 20 prill 2007 gjendet neumlhttpwwwparlamentaldokumentiaspid=2351ampkujam=Komisioni (pareuml neuml 18 tetor 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

28

e interesuara dhe pas marrjes seuml komenteve dhe sugjerimeve nga Organizata peumlr Sigurim dhe Bashkeumlpunim neuml Europeuml (OSBE) Keumlshilli i Europeumls dhe Komisioni Europian shumica qeveriseumlse e miratoi ligjin pa miratimin e pakiceumls e cila nuk pranoi teuml votonte Debati peumlr amendamentet e ligjit nuk u peumlrqendrua shumeuml neuml qeumlllimin dhe pasojat e tyre gjeuml qeuml ngre pikeumlpyetje se me sa efi kasitet do teuml zbatohet ky ligj

Ligji nuk specifi kon njeuml dateuml peumlr fi kjen e sinjalit analog edhe pse i detyron transmetuesit qeuml programet e tyre teuml gjenden si neuml sinjalin analog ashtu edhe neuml ateuml numerik derisa sinjali numerik teuml arrijeuml neuml meuml shumeuml se 90 peumlrqind teuml zoneumls seuml licensuar Kjo maseuml mund teuml nxiseuml siguruesit e sheumlrbimit dhe operatoreumlt e rrjetit teuml peumlrshpejtojneuml procesin e dixhitalizimit por nga ana tjeteumlr transmetuesit do teuml keneuml kosto meuml teuml larta gjateuml periudheumls seuml transmetimit simultan Peumlr meuml tepeumlr do teuml jeteuml e veumlshtireuml teuml peumlrshpejtohet procesi i dixhitalizimit pa ndihma nga shteti peumlr dekoderat

Qeuml nga miratimi i ligjit KKRT eumlshteuml keumlshilluar me DigitAlb peumlr kriteret e licensimit KKRT eumlshteuml ndihmuar nga OSBE peumlr teuml hartuar Strategjineuml peumlr Kalimin neuml Transmetime Numerike Procesi i licensimit dixhital mbetet i ngrireuml derisa teuml miratohet Strategjia e cila duhet ende teuml peumlrfundohet dhe teuml botohet Ajo duhet teuml marreuml parasysh edhe rolin e DigitAlb

3 RREGULLIMI DHE MENAXHIMI I TRANSMETUESIT TELEVIZIV TEuml SHEumlRBIMIT PUBLIK

31 Legjislacioni dhe politikat peumlr transmetuesin publik

Amendamentet e 2006 peumlr Ligjin e Radios dhe Televizionit i cili rregullon RTSH pateumln pasoja neuml rregullimin e transmetuesit teuml sheumlrbimit publik Megjithateuml masat kryesore peumlr misionin publik teuml stacionit dhe peumlr peumlrmbajtjen janeuml teuml njeumljtat

Legjislacioni i ri peumlr transmetimin dixhital i jep njeuml rol teuml veccedilanteuml RTSH Dy nga shtateuml freku-encat kombeumltare qeuml i janeuml caktuar Shqipeumlriseuml deri neuml 2015 i rezervohen RTSH KKRT i ka rekomanduar RTSH qeuml kanalin e dyteuml ta transmetojeuml drejtpeumlrdrejt neuml meumlnyreuml dixhitale50 Neuml fakt neuml korrik 2007 TVSH peumlrgatiti njeuml plan reforme neuml bashkeumlpunim me Unionin Europian teuml Transferimit (EBU) i cili peumlrqendrohet neuml kalimin neuml dixhitalizim Eumlshteuml ende hereumlt peumlr teuml para-shikuar neumlse kjo strategji do teuml jeteuml e mundur dhe e suksesshme Eumlshteuml e sigurt qeuml do teuml nevojitet mbeumlshtetje teuml bollshme fi nanciare si dhe njeuml zbatim i rrepteuml dhe energjik nga TVSH

32 Struktura qeveriseumlse e transmetuesit publik

Keumlshilli Drejtues mbetet organi meuml i larteuml i RTSH Deri neuml korrik 2006 ai peumlrbeumlhej nga 15 aneumltareuml teuml caktuar nga parlamenti peumlr njeuml periudheuml peseuml-vjeccedilare me mundeumlsineuml peumlr trsquou

50 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 21

S H Q I P Euml R I A

29

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

rizgjedhur pas njeuml periudhe pushimi tre-vjeccedilar Aneumltareumlt duhej teuml zgjidheshin ndeumlr personalitete teuml njohura nga fushat e kultureumls artit kinemaseuml gazetariseuml ligjit ekonomiseuml medias marreumldheumlnieve publike marreumldheumlnieve ndeumlrkombeumltare universiteteve dhe Akademiseuml seuml Shkencave Me keumlteuml formuleuml aneumltareumlt propozoheshin neuml numeumlr teuml barabarteuml nga shumica qeveriseumlse opozita dhe shoqeumlria civile Opozita e ateumlhershme mendonte se kjo formuleuml ceumlnonte pavareumlsineuml e institucionit duke argumentuar se neuml fakt peumlrfaqeumlsuesit e shoqeumlriseuml civile mbeumlshtesnin shumiceumln parlamentare Eumlshteuml e veumlshtireuml teuml vlereumlsohet neumlse kjo ishte e veumlrteteuml Mbeumlshteteumlsit e keumlsaj formule paraqiteumln argumentin se e kundeumlrta ishte e veumlrteteuml kjo ishte e vetmja meumlnyreuml peumlr teuml garantuar elementin e domosdosheumlm teuml shoqeumlriseuml civile neuml aneumltareumlsineuml e institucionit publik

Shumica e tanishme qeveriseumlse paraqiti njeuml ndryshim teuml ligjit neuml shkurt 2006 qeuml kishte peumlr qeumlllim teuml ndryshonte formuleumln dhe peumlrbeumlrjen si teuml KKRT ashtu edhe teuml Keumlshillit Drejtues teuml RTSH neuml meumlnyreuml qeuml organet qeveriseumlse teuml RTSH trsquoi beumlnin balleuml politizimit Ish-Kryetari i Keumlshillit Drejtues Kiccedilo Blushi shpjegoi ldquoNuk jemi ne ata qeuml vendosin por ata kryetareumlt e partive qeuml duan qeuml drejtoreumlt dhe aneumltareumlt e keumlshillit teuml sillen si kukulla pa dinjitet teuml cileumlt kontrollohen me lehteumlsi neumlpeumlrmjet celulareumlverdquo51 Pas njeuml debati teuml zgjatur dhe teuml nxehteuml amendamentet u miratuan neuml korrik 2006 megjitheuml protestat e opoziteumls

Sipas ligjit teuml ndryshuar aneumltareumlt e Keumlshillit Drejtues u reduktuan nga 15 neuml shtateumlLogjika dhe procedura e emeumlrimit janeuml teuml ngjashme me ato peumlr KKRT Shoqatat dhe grupet e meumlposhtme mund teuml propozojneuml teuml pakteumln kateumlr kandidateuml peumlr secilin aneumltar teuml Keumlshillit Drejtues52

Shoqatat e medias elektronike dhe teuml shkruar

Universiteti i Tiraneumls

Shoqatat e inxhinieriseuml elektrike dhe elektronike

Shoqatat e juristeumlve akademikeumlve teuml ligjit si dhe Dhoma Kombeumltare e Avokateumlve

Grupet parlamentare

OJQ qeuml merren me teuml drejtat e njeriut dhe teuml teuml miturve

borde keumlshillimi teuml Qendreumls Kombeumltare teuml Kinematografi seuml dhe Lidhjes seuml

Shkrimtareumlve

Komisioni Parlamentar i Medias ka detyreumln e peumlrzgjedhjes deri neuml dy kandidateuml peumlr secilin post53 Preferohen kandidateumlt me grada shkencore Grada teuml tilla janeuml teuml detyruara peumlr kandidateumlt e propozuar nga universiteti dhe shoqatat e inxhinieriseuml elektrike dhe elektronike54

Neuml meumlnyreuml qeuml teuml garantohet vazhdimeumlsia kryetari dhe tre aneumltareuml zgjidhen peumlr njeuml mandat peseuml-vjeccedilar ndeumlrsa tre teuml tjereumlt zgjidhen peumlr njeuml mandat tre vjet e gjysmeuml55

51 Kiccedilo Blushi ldquoTelevizioni qeuml ka mbetur peng i partiverdquo Standard 17 mars 2006 f 2352 Ligji nr 9531 11 maj 2006 Fletorja Zyrtare 65 2006 Art 2 paragraf 153 Ibid paragraf 254 Ibid paragrafeumlt 3 amp 455 Ibid neni 9

bull

bull

bull

bull

bull

bull

bull

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

30

Sipas ligjit teuml vjeteumlr deputeteumlt ministrat zyrtareumlt e larteuml teuml qeveriseuml aneumltareumlt e kryesive teuml partive politike punonjeumls teuml RTSH ose punonjeumls dhe pronareuml teuml mediave private nuk lejoheshin teuml beumlheshin aneumltareuml teuml Keumlshillit Drejtues Sipas ligjit teuml ri u shtuan edhe kufi zime teuml tjera Tashmeuml nuk lejohen teuml jeneuml aneumltareuml edhe njereumlz qeuml zoteumlrojneuml aksione ose kaneuml lidhje me pronareuml aksionesh neuml kompani qeuml operojneuml neuml transmetimet audiovizuale reklameuml produksion shtyp telekomunikacione si dhe aneumltareuml dheose punonjeumls teuml strukturave qeveriseumlse teuml keumltyre strukturave Persona qeuml janeuml larguar nga sheumlrbimi civil peumlr arsye disiplinore dhe punonjeumls aktualeuml apo qeuml kaneuml punuar neuml RTSH gjateuml tre vjeteumlve teuml fundit nuk mund teuml zgjidhen

Opozita dhe disa veumlzhgues teuml tjereuml paraqiteumln argumentimin se peumlrbeumlrja e re e Keumlshillit Drejtues teuml RTSH nuk ofronte garanci peumlr pavareumlsineuml editoriale ldquoTeuml ashtuquajturit peumlrfaqeumlsues teuml pavarur deri meuml sot kaneuml qeneuml lsquokali i Trojeumlsrsquo seuml politikeumls neuml keumlto institucione Me qeumlllim qeuml teuml shmangim rrezikun qeuml lsquoteuml pavaruritrsquo trsquoi sheumlrbejneuml pushtetit ose partive politike neuml vend teuml publikut nevojitet qeuml edhe [peumlrfaqeumlsimi i ] teuml pavarurve teuml jeteuml gjithashtu [politikisht] i balancuarrdquo56

Keumlshilli Drejtues u zgjodh nga shumica qeveriseumlse neuml korrik 2006 me formuleumln e re Me-gjithateuml pasi opozita nuk pranoi teuml bashkeumlpunonte neuml reformeumln e procedureumls elektorale para zgjedhjeve lokale teuml 2007 dhe atyre presidenciale koalicioni qeveriseumls ra dakord teuml ndryshonte seumlrish peumlrbeumlrjen e Keumlshillit Sipas marreumlveshjes seuml gushtit 2006 midis deputeteumlve teuml shumiceumls dhe teuml opoziteumls peumlrbeumlrja e Keumlshillit Drejtues do teuml rritej nga shtateuml neuml 11 aneumltareuml dhe kateumlr aneumltareumlt e tjereuml do teuml emeumlroheshin nga aneumltareumlt e opoziteumls neuml Komisionin Parlamentar teuml Medias nga radheumlt e shoqeumlriseuml civile57 Megjithateuml Keumlshilli funksionoi veteumlm me shtateuml aneumltareuml deri neuml shtator 2007 pasi Parlamenti nuk arriti teuml zgjidhte aneumltareumlt e tjereuml si neuml KKRT ashtu edhe neuml Keumlshillin Drejtues peumlr shkak teuml krizeumls seuml vazhdueshme presidenciale dhe vazhdimit teuml puneumls peumlr Ligjin peumlr Transmetimet Numerike Seumlrish mosmarreumlveshjet politike dhe prirja peumlr trsquou pozicionuar dhe jo peumlr trsquou bashkuar peumlr teuml mireumln e peumlrbashkeumlt kaneuml penguar funksionimin normal dhe teuml pavarur teuml organit rregullator teuml stacionit

Neuml Raportin Vjetor teuml 2006 Keumlshilli Drejtues theksoi veumlshtireumlsiteuml me teuml cilat peumlrballej dhe lavdeumlroi peumlrparimin e transmetuesit publik neuml aspektin e pavareumlsiseuml editoriale dhe struktureumls programore Peumlrveccedil keumlsaj ndeumlrsa beumlnte thirrje peumlr asistenceuml meuml teuml madhe teuml qeveriseuml ndaj RTSH Parlamenti angazhohej teuml hartonte dhe miratonte planin e ploteuml peumlr reformeuml teuml RTSH deri neuml fund teuml 2007 Neuml gusht 2007 RTSH hartoi njeuml strategji zhvillimi peumlr periudheumln 2008-2010 teuml cileumln ia paraqiti qeveriseuml Duke qeneuml i zeumlneuml me ligje teuml tjera Parlamenti deri tani nuk ka arritur ta diskutojeuml keumlteuml strategji

Drejtori i Peumlrgjithsheumlm vazhdon teuml geumlzojeuml autoritet teuml konsideruesheumlm duke i raportuar Keumlshillit Drejtues por pa qeneuml i detyruar teuml zbatojeuml urdhrat e tij58 Keumlshilli Drejtues ka peumlr detyreuml teuml emeumlrojeuml dhe ka teuml drejteumln teuml shkarkojeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm Keumlshilli qeuml u emeumlrua neuml 2006 pushoi Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml ateumlhersheumlm Artur Zhejin mbi baza

56 A Stefani ldquorsquoTeuml pavaruritrsquo kali i Trojeumls neuml mediardquo Panorama 16 shkurt 2006 f 1757 Marreumlveshja e 30 korrikut 2006 e cituar neuml Denion Ndrenika ldquoArrihet marreumlveshja PDndashPS ploteumlsohen keumlrkesat e opoziteumlsrdquo Shekulli 31 gusht 2006 f 358 OSIShqipeumlria f 214ndash216

S H Q I P Euml R I A

31

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

keqadministrimi dhe mungeseuml reforme duke pretenduar se vareumlsia politike ishte ende e ndjeshme Neuml njeuml leteumlr publike Mero Baze aneumltar i Keumlshillit Drejtues shkruante se ldquome veteumldijen e ploteuml teuml drejtoreumlve teuml saj RTSH e ka shmangur debatin publik peumlr vite dhe eumlshteuml kthyer neuml njeuml stacion thuajse banal i cili i ka sheumlrbyer veteumlm interesave teuml ngushta teuml drejtoreumlve teuml vet dhe teuml lidhjeve teuml tyre politikerdquo59

Zheji e kundeumlrshtoi kritikeumln dhe tha se shkarkimi i tij ishte kundeumlr parimeve demokratike ldquoEumlshteuml e pamundur teuml niseumlsh reformeumln e RTSH duke shkelur njeuml nga parimet e demokraciseuml seuml medias siccedil eumlshteuml mandati i Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlmrdquo Ai shtoi se shkarkimi i tij ishte njeuml vendim i nxituar i bazuar meuml tepeumlr neuml lidhjet politike sesa neuml arsye pragmatike60 Drejtori i Peumlrgjithsheumlm i tanisheumlm Petrit Beci u zgjodh neuml 10 neumlntor 2006 Beci meuml pareuml ka qeneuml Zeumlvendeumls Drejtor i transmetuesit publik dhe ka njeuml peumlrvojeuml teuml gjereuml si menaxher i njeumlrit prej televizioneve private kombeumltare

Shtresa e treteuml e pushtetit neuml transmetuesin publik eumlshteuml Keumlshilli i Menaxhimit i cili sheumlrben si organ keumlshillimor peumlr Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm duke keumlshilluar Drejtorin peumlr njeuml seumlreuml ccedileumlshtjesh teuml reumlndeumlsishme fi nanciare apo neuml lidhje me pronat Pa pasur asnjeuml rol neuml programacion dheumlnia e peumllqimit teuml Keumlshillit teuml Menaxhimit eumlshteuml i detyruesheumlm neuml disa vendime si transaksionet e pronave kontratat e puneumlsimit dhe bisedime dhe marreumlveshje teuml tjera me stafi n dhe sindikatat

Struktura qeveriseumlse ka peumlr qeumlllim teuml garantojeuml puneumln e balancuar dhe teuml paanshme teuml RTSH si dhe legjitimitetin e tij si institucion publik Fatkeqeumlsisht kjo nuk eumlshteuml arritur Neuml fakt shumeuml veumlzhgues peumlrfshireuml aneumltareuml teuml strukturave qeveriseumlse teuml RTSH ankohen qeuml meumlnyra se si eumlshteuml ndeumlrtuar sistemi eumlshteuml burimi kryesor i problemit Aneumltareumlt e Keumlshillit Drejtues thoneuml se fuqiteuml e tyre peumlrballeuml Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlm janeuml mjaft teuml kufi zuara Disa aneumltareuml thoneuml se vendimet kryesore merren nga Drejtori i Peumlrgjithsheumlm ndeumlrsa roli i tyre neuml vendimmarrje eumlshteuml i pareumlndeumlsisheumlm Peumlr shembull ish-kryetari i Keumlshillit Drejtues Kiccedilo Blushi pretendonte se ldquopeumlr dy vjet Keumlshilli [Drejtues] nuk kishte miratuar struktura programore teuml peumlrshtatshme peumlr shkak teuml neumlnshtrimit politik teuml Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlm i cili emeumlrohet nga ne por nuk zgjidhet nga nerdquo61

33 Financimi i transmetuesit publik

Pagesa e takseumls vjetore peumlr RTSH eumlshteuml ALL 500 (euro41) peumlr familje Kjo takseuml mendohet teuml peumlrbeumljeuml njeuml nga burimet kryesore teuml teuml ardhurave peumlr transmetuesin e sheumlrbimit publik Deri neuml 2006 buxheti i RTSH nuk e detajonte shumeumln totale teuml mbledhur nga taksa e aparatit

Raporti i stacionit peumlr 2006 tregonte njeuml rritje prej 362 peumlrqind neuml teuml ardhurat e takseumls nga aparati nga ALL 19 milion (euro155000) teuml planifi kuara neuml ALL 687 milion (euro563000) teuml realizuara62 Megjitheuml keumlteuml rritje spektakolare llogaritjet deumlshmojneuml se teuml ardhurat peumlrfaqeumlsojneuml takseumln e aparatit teuml paguar nga afeumlrsisht 8600 familje shifeumlr mjaft e uleumlt neuml njeuml vend me

59 Mero Baze ldquoPeumlrse ndryshimi neuml RTSH duhet teuml niseuml nga Drejtori i Peumlrgjithsheumlmrdquo Shqip 26 tetor 2006 f 1160 Artur Zheji ldquoStili vrastar i njeuml shkarkimirdquo Shqip 28 tetor 2006 f 761 Kiccedilo Blushi ldquoTelevizioni qeuml ka mbetur peng i partiverdquo Standard 17 mars 2006 f 2362 RTSH Raporti Vjetor peumlr Veprimtarineuml e RTSH 2006 Keumlshilli Drejtues i RTSH 2007 f 15 (meuml tej Raporti Vjetor i RTSH 2006)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

32

tre milion banoreuml dhe me meuml shumeuml se 500000 shteumlpi me televizor63 Neuml keumlteuml meumlnyreuml njeuml mbledhje meuml efi kase e takseumls seuml aparatit eumlshteuml mjaft e nevojshme pasi kjo mund teuml jeteuml thelbeumlsore neuml arritjen e pavareumlsiseuml seuml TVSH nga buxheti i shtetit

Taksa peumlr aparatin mblidhet neuml janar seuml bashku me fatureumln e energjiseuml elektrike Deri neuml 2006 Korporata Elektro-energjitike Shqiptare (KESH) ia kalonte parateuml e mbledhura nga taksa e aparatit buxhetit teuml shtetit dhe ateumlhereuml Ministria e Financeumls i kalonte fondet neuml RTSH pa beumlreuml teuml ditur sa ishte mbledhur nga KESH Neuml 2006 RTSH fi rmosi njeuml marreumlveshje me KESH dhe Drejtorineuml e Taksave e cila siguronte pageseumln e drejtpeumlrdrejteuml teuml takseumls seuml aparatit te RTSH Megjithateuml peumlr shkak teuml veumlshtireumlsive teuml fundit ekonomike nuk pritet qeuml KESH ta peumlrmireumlsojeuml vjeljen e takseumls seuml aparatit neuml teuml ardhmen e afeumlrt64

Teuml ardhurat e fi tuara nga veteuml stacioni janeuml rritur neuml vitet e fundit duke arritur deri neuml 65 peumlrqind teuml buxhetit total teuml RTSH neuml 200665 Megjithateuml RTSH eumlshteuml ende e ngadalteuml neuml teumlrheqjen e teuml ardhurave teuml reumlndeumlsishme nga reklama Stacioni arriti teuml vilte veteumlm 44 peumlrqind teuml teuml ar-dhurave teuml planifi kuara nga reklama neuml 2006 Ndoshta kjo kishe teuml beumlnte edhe me konkurrenceumln nga stacione private meuml teuml fuqishme Peumlrveccedil keumlsaj edhe fi nancimi nga buxheti i shtetit u ul Neuml 2006 TVSH mori ALL 300 milion (euro246 milion) nga buxheti i shtetit qeuml peumlrbeumln pothuajse gjysmeumln e shumave teuml marra neuml vitet e kaluara66 Financimi nga buxheti i shtetit u rrit neuml meumlnyreuml modeste seumlrish Neuml 2007 ndihma e buxhetit teuml shtetit peumlr RTSH ishte ALL 312 milion (euro252 milion)67 Neuml 2008 shteti i dha ALL 438 milioneuml (euro365 milion) RTSH-seuml68

Njeuml burim i reumlndeumlsisheumlm teuml ardhurash eumlshteuml dheumlnia me qera e antenave teuml transmetimit teuml cilat janeuml monopol ligjor i stacionit Megjithateuml neuml teuml kaluareumln vjelja e keumltyre pagesave ka qeneuml problematike Borxhi i grumbulluar nga ata qeuml peumlrdorin antenat arriti ALL 1941 milion (euro159 milion) neuml fund teuml 200669 Edhe pse ligji e lejon RTSH teuml preseuml sinjalin e antenave peumlr ato kompani qeuml nuk kaneuml beumlreuml pagesat pas paralajmeumlrimeve transmetuesi publik nuk e ka ndjekur kurreuml keumlteuml praktikeuml pasi kjo do teuml niste njeuml seumlreuml veprimesh teuml zgjatura ligjore70 Neuml keumlteuml meumlnyreuml borxhet janeuml grumbulluar duke krijuar njeuml seumlreuml precedenteumlsh ku operatoreumlt peumlrdorin sheumlrbimet e RTSH falas RTSH tashmeuml ka ndeumlrmarreuml nisma ligjore kundeumlr debitoreumlve kryesoreuml71

63 Burimi INSTAT dhe EBU teuml cituara neuml OSIShqipeumlria f 13464 Intervisteuml me Diana Kalaja Zeumlvendeumls Drejtore e Peumlrgjithshme e RTSH Tiraneuml 21 janar 200865 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 1566 OSI Shqipeumlria f 208ndash21267 Ligji nr 9645 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2007rdquo i 27 neumlntor 2006 gjendet neuml httpwwwqpzgovalbotimefl etore_zyrtare2006PDF-2006135-2006pdf (pareuml neuml 15 korrik 2007)68 Ligji nr 9836 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2008rdquo i 26 neumlntor 2007 gjendet neuml httpwwwminfi ngovaldownloadsl-9836doc (pareuml neuml 25 janar 2008)69 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f1670 Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007 gjendet neuml httpwwwklshorgaldoc20070507132319_v_departamenti_i_kontrollit_te_institucioneve_fi nanciare_ndeumlrmarrjeve_dhe_shoqeumlrive_publike_nr1-2007pdf (pareuml neuml 10 korrik 2007)71 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 16

S H Q I P Euml R I A

33

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

34 Standartet editoriale

Ashtu si mediat e tjera RTSH nuk ka njeuml kod teuml brendsheumlm etike dhe as ndonjeuml organ qeuml teuml mbikqyreuml sjelljen sipas standarteve Neuml shtator 2006 shoqatat e gazetareumlve miratuan njeuml kod etike peumlr teuml gjitha mediat neuml Shqipeumlri Procesi u lanccedilua nga njeuml OJQ peumlr mediat e bazuar neuml Tiraneuml Instituti Shqiptar i Medias dhe peumlrfshiu debate me gazetareuml redaktoreuml pronareuml teuml medias menaxhereuml dhe teuml tjereuml72 Megjithateuml kodi nuk eumlshteuml miratuar ldquozyrtarishtrdquo nga ndonjeuml media dhe nuk ka mekanizeumlm peumlr zbatimin e tij Neuml keumlteuml meumlnyreuml respektimi i tij mbetet neuml deumlshireumln e gazetareumlve (Shih gjithashtu seksionin 44)

Gazetareumlt e TVSH nuk geumlzojneuml ndonjeuml mbrojtje meuml teuml madhe neuml puneumln e tyre sesa kolegeumlt e tyre neuml televizione private Mungesa e kontratave teuml puneumls seuml bashku me rrogat relativisht teuml uleumlta nuk peumlrbeumljneuml nxitje qeuml ata teuml zhvillojneuml pavareumlsineuml editoriale apo teuml prodhojneuml programe cileumlsore Stacioni ka peumlrdorur kontrata teuml posaccedilme pune dhe metoda pagese arbitrare Ish-Drejtori i Peumlrgjithsheumlm Artur Zheji pretendoi se keumlto kontrata ishin peumlrdorur peumlr teuml motivuar gazetareumlt dhe peumlr teuml peumlrmireumlsuar profesionalizmin pasi stacioni po i paguante gazetareumlt sipas sasiseuml dhe cileumlsiseuml seuml puneumls Por Kontrolli i Larteuml i Shtetit (KLSH) arriti neuml peumlrfundimin se keumlto kontrata nuk ishin teuml ligjshme dhe i keumlrkoi RTSH teuml ndreqte gjendjen deri neuml kontrollin e ardhsheumlm73 Sindikatat e RTSH vazhdimisht kaneuml aluduar se keumlto kontrata refl ektonin preferencat personale teuml Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlm dhe jo motivim profesional74

Ndryshe nga disa stacione televizive private qeuml duket se kaneuml arritur njeuml shkalleuml meuml teuml larteuml pavareumlsie politike TVSH ende peumlrballet me ndeumlrhyrje politike Ashtu siccedil e thoteuml ish-kryetari i Keumlshillit Drejtues Kiccedilo Blushi

Neuml vend qeuml trsquoi hiqnin duart nga ky institucion dhe ta ndihmonin pavareumlsineuml qeuml i garanton ligji neumlpeumlrmjet deklaratave teuml tyre etiketimit presionit dhe urdhrave qeuml vijneuml nga celulareumlt teuml dyja partiteuml politike dhe lidereumlt e tyre e kaneuml detyruar ekranin publik teuml kthehet nga blu neuml rozeuml dhe e anasjellta sipas shijeve teuml kryetareumlve teuml dy partive kryesore teuml cileumlt e masin lsquocileumlsineumlrsquo dhe pavareumlsineuml e RTSH nga koheumlzgjatja e shfaqjeve teuml tyre neuml stacion75

Ndeumlrhyrja politike eumlshteuml veccedilaneumlrisht e dukshme pas ndeumlrrimeve teuml qeveriseuml Pas zgjedhjeve teuml 2005 koalicioni i partive teuml djathta i udheumlhequr nga Partia Demokratike qeuml mori pushtetin pas teteuml vitesh neuml opoziteuml e ndeumlrroi Keumlshillin Drejtues drejtimin dhe njeuml pjeseuml teuml stafit teuml TVSH Meuml shumeuml se 80 punonjeumls teuml TVSH u pushuan nga puna peumlrfshireuml keumltu 10 gazetareuml qeuml njiheshin si me prirje teuml majta Stacioni mori neuml puneuml njereumlz teuml njohur jo aq peumlr standartet e tyre profesionale sesa peumlr afeumlrsineuml me partineuml neuml pushtet dhe qeverineuml76

72 Autorja e keumltij raporti punon neuml Institutin Shqiptar teuml Medias73 Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007 gjendet neumlhttpwwwklshorgaldoc20070507132319_v_departamenti_i_kontrollit_te_institucioneve_fi nanciare_ndeumlrmarrjeve_dhe_shoqeumlrive_publike_nr1-2007pdf (pareuml neuml 10 korrik 2007)74 Leteumlr e punonjeumlsve teuml RTSH ldquoRTSH ka nevojeuml peumlr ndryshime urgjenterdquo Tema 17 shkurt 2006 f 1175 Kico Blushi ldquoTelevizioni qeuml ka mbetur peng i partiverdquo Standard 17 mars 2006 f 23 76 IREX ldquoShqipeumlriardquo neuml Media Sustainability Index 2006 f 5 gjendet neumlhttpwwwirexorgprogramsMSI_EUR2005MSI05-Albaniapdf (pareuml neuml 20 qershor 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

34

4 TRANSMETUESIT PRIVATEuml

41 Rregullimi dhe menaxhimi

Sektori privat i transmetimit neuml Shqipeumlri eumlshteuml i gjereuml dhe peumlrfshin tre stacione kombeumltare televizive 68 stacione televizive lokale dy satelitore dhe 44 operatoreuml televiziveuml kablloreuml

Megjithateuml mungesa e studimeve profesionale dhe informacionit nga veteuml transmetuesit e veumlshtireumlson krijimin e njeuml pamjeje teuml detajuar peumlr sektorin Burimet e fi nancimit teuml njeuml tregu kaq teuml vogeumll por teuml mbipopulluar mbeten njeuml mister dhe ccedilojneuml neuml pyetje serioze peumlr lidhjen midis burimeve teuml kapitalit teuml stacionit nga njeumlra aneuml dhe neumlpeumlrmjet peumlrmbajtjes dhe pavareumlsiseuml editoriale nga ana tjeteumlr

42 Proneumlsia e televizioneve dhe proneumlsia e ndeumlrthurur

Edhe pse proneumlsia e huaj nuk eumlshteuml e kufi zuar prania e investuesve teuml huaj ka ardhur neuml ulje Tregu i medias vazhdon teuml mbetet joteumlrheqeumls peumlr investuesit e huaj pasi operon neuml njeuml ekonomi teuml vogeumll me infrastruktureuml teuml varfeumlr apo qeuml mungon krejt si dhe leuml vend peumlr konkurrenceuml teuml pandershme Julien Roche njeuml biznesmen francez qeuml jeton neuml Shqipeumlri shiti 33peumlrqind teuml aksioneve teuml tij neuml stacionin televiziv kombeumltar TV Klan ortakeumlve teuml tij shqiptareuml neuml 200577 Neuml janar 2008 grupi gjerman mediatik Westdeutsche Allgemeine Zeitung (WAZ) shprehu interesin peumlr teuml investuar neuml median shqiptare por peumlr momentin ata po studiojneuml ende tregun78

Veteumlm Ligji peumlr Transmetimet Numerike peumlrmban masa peumlr teuml kufi zimin e peumlrqendrimit teuml proneumlsiseuml me qeumlllim qeuml teuml arrihet pluralizmi i medias79 Njeuml njeumlsi nuk mund teuml zoteumlrojeuml meuml shumeuml se njeuml licenseuml peumlr njeuml rrjet tokeumlsor dixhital Gjithashtu ligji ndalon njeumlsiteuml me interesa ekonomike apo pozicion neuml vendimmarrje neuml njeuml kompani qeuml ka licenseuml peumlr transmetim dixhital tokeumlsor teuml keneuml interesa ekonomike apo pozita vendimmarrje neuml njeuml zoteumlrues tjeteumlr license transmetimi dixhitale tokeumlsore

Megjithateuml njeuml operator rrjeti mund teuml peumlrfi tojeuml licenseuml transmetimi peumlr njeuml program televiziv dhe e kundeumlrta Asnjeuml operator nuk mund teuml peumlrfi tojeuml meuml shumeuml se 30 peumlrqind teuml teuml ardhurave kombeumltare nga reklamat televizive Neuml peumlrgjitheumlsi masat ligjore peumlr proneumlsineuml nga ligji i transmetimeve janeuml teuml vlefshme edhe peumlr transmetuesit dixhitaleuml

43 Tregu i reklamave

Mungesa e transparenceumls seuml proneumlsiseuml seuml medias dhe teuml fi nancimit teuml saj mbeten ende probleme teuml pazgjidhura dhe polemizuese Burimet e fi nancimit teuml medias mbeten teuml panjohura peumlr shkak teuml mungeseumls seuml studimeve neuml keumlteuml fusheuml dhe peumlr shkak teuml refuzimit teuml transmetuesve peumlr teuml

77 KKRT Departamenti Juridik dhe i Licensave 13 korrik 200778 Aida Cama ldquoKoncerni gjerman i mediave WAZ do teuml hyjeuml neuml tregun shqiptarrdquo neuml Tema 16 janar 2008 f 279 Ibid Art 13

S H Q I P Euml R I A

35

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

dheumlneuml keumlteuml informacion Burimi i veteumlm zyrtar peumlr keumlteuml treg vazhdon teuml jeteuml deklarimi i bilancit vjetor qeuml operatoreumlt doreumlzojneuml te KKRT Megjithateuml veteumlm njeuml numeumlr i vogeumll transmetuesish e beumljneuml keumlteuml Neuml 2006 veteumlm 39 transmetues nga meuml shumeuml se 100 e doreumlzuan bilancin vjetor Jashteuml Tiraneumls veteumlm 30 peumlrqind teuml operatoreumlve i doreumlzuan bilancet vjetore Edhe dy stacionet televizive private kombeumltare TV Klan dhe TV Arbeumlria nuk i doreumlzuan ato80

Neuml peumlrgjitheumlsi operatoreumlt televiziveuml vazhdojneuml teuml peumlsojneuml humbje Veteumlm pak prej tyre raportojneuml fi tim Peumlr shembull pas njeuml humbjeje prej ALL 33 milioneumlsh (euro270000) neuml 2003 Top Channel TV pati njeuml fi tim prej ALL 45 milioneumlsh (euro37000) dhe ALL 28 milioneumlsh (euro230000) neuml 2004 dhe 2005 respektivisht81 Po keumlshtu pas dy vitesh humbjeje TV Vizion+ pati njeuml fi tim prej ALL 7 milioneumlsh (euro57000) neuml 200582 Megjithateuml KKRT deklaroi se analiza e deklarimeve fi nanciare gjateuml tre viteve teuml fundit deumlshmonte peumlr mospeumlrputhje teuml reumlndeumlsishme gjeuml qeuml e beumlnte rregullatorin teuml dyshonte se disa stacione i falsifi konin shifrat dhe raportet e tyre83

Ccedileumlshtja e transparenceumls seuml kapitalit neuml media u beuml akoma meuml e diskutueshme kur Kryeministri Sali Berisha deklaroi neuml 28 mars 2007 qeuml media neuml Shqipeumlri eumlshteuml e lidhur me grupe mafi oze teuml cilat e peumlrdorin median si njeuml vegeumll peumlr teuml demonizuar pjeseumltareumlt dhe veprimet e qeveriseuml sidomos neuml betejeumln e saj kundeumlr korrupsionit84 Pas keumlsaj deklarate pronareumlt dhe drejtuesit e medias keumlrkuan fakte dhe emra specifi keuml nga Berisha dhe i keumlrkuan teuml doreumlzonte neuml autoritetet e prokuroriseuml teuml gjitheuml informacionin e nevojsheumlm peumlr teuml ngritur padi

Qeveria reagoi duke i peumlrjashtuar pronareumlt e medias nga pjeseumlmarrja neuml tendereumlt publikeuml KKRT ka dheumlneuml teuml kuptojeuml vitet e fundit qeuml gjysma e teuml ardhurave teuml fi tuara nga operatoreumlt mediatikeuml vijneuml nga ldquoburime teuml tjerardquo duke iu referuar bizneseve teuml tjera qeuml drejtohen nga shumica e pronareumlve teuml medias peumlrfshireuml keumltu ndeumlrtimin i cili eumlshteuml biznesi meuml fi timprureumls neuml Shqipeumlri peumlr momentin ose import-eksportin reklameumln apo sheumlrbimet e Internetit85 Qeveria e tanishme meuml tej propozoi qeuml personave apo kompanive qeuml kishin aksione si neuml kompani mediatike ashtu dhe neuml njeuml kompani tjeteumlr trsquou ndalohej pjeseumlmarrja neuml tendera publikeuml Sipas ligjit neuml fuqi aksionereumlt neuml njeuml stacion radiofonik apo televiziveuml nuk mund teuml marrin pjeseuml neuml meumlnyreuml teuml drejtpeumlrdrejteuml apo teuml teumlrthorteuml neuml tendera publikeuml apo neuml privatizimin e proneumls shteteumlrore86

Gjithashtu neuml 2006 qeveria vendosi teuml mos jepte meuml reklama shteteumlrore dhe njoftime shteteumlrore peumlr median dhe trsquoi botonte keumlto neuml Buletinin e Njoftimeve Zyrtare87 Shpeumlrndarja e reklameumls shteteumlrore nuk ka qeneuml kurreuml transparente Peumlrkundrazi pa masa ligjore teuml

80 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 6281 Ibid f 6382 Ibid83 Ibid84 Newsletter e Institutit Shqiptar teuml Medias gjendet neuml httpwwwinstitutemediaorgpagesnews-2007html57 (pareuml neuml 17 qershor 2007)85 OSIAlbania pp 225ndash22886 Ligji i Radios dhe Televizionit paragrafi 787 Vendimi peumlr Botimin e Njoftimeve Zyrtare 29 mars 2006 gjendet neuml httpwwwkeshilliministravealshqipqeveriavendimetbuletini20i20njoftimeveasp (pareuml neuml 29 korrik 2007) (meuml tej Vendimi i Keumlshillit teuml Ministrave peumlr Buletinin)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

36

detajuara peumlr shpeumlrndarjen e reklameumls shteteumlrore qeveria shkeumlmbente reklameumln me pasqyrim teuml favorsheumlm88 Nuk ka teuml dheumlna teuml sakta peumlr shpenzimet e peumlrgjithshme teuml kompanive apo organeve shteteumlrore peumlr reklameumln Burimi i veteumlm publik peumlr njeuml informacion teuml tilleuml ishte njeuml studim eksperimental i kryer nga rregullatori Studimi tregoi se kompania shteteumlrore e energjiseuml KESH kishte shpenzuar US$560000 peumlr reklameumln neuml 2004 e cila ishte njeuml shumeuml tre hereuml meuml e madhe se ajo e shpenzuar para tre vjeteumlsh I njeumljti studim tregoi se Albtelekom kompania shteteumlrore e telefoniseuml fi kse kishte shpenzuar euro320000 peumlr reklameumln neuml 200489 Keumlto ishin teuml vetmet kompani teuml meumldha qeuml beumljneuml reklameuml qeuml dhaneuml informacion peumlr shpenzimet e tyre

Vendimi i qeveriseuml peumlr teuml kaluar reklameumln shteteumlrore neuml buletinin zyrtar ishte njeuml hap i reumlndeumlsisheumlm peumlr teuml zvogeumlluar vareumlsineuml e medias nga shteti ldquoKy eumlshteuml njeuml akt i reumlndeumlsisheumlm dhe pozitiv qofteuml edhe neuml aspektin moral edhe pse ekzistojneuml kontradikta dhe akti nuk zgjidh peumlrfundimisht problemin e tjeteumlrsimit teuml medias soneuml [nga publiku]rdquo90 Dallimi peumlr shembull midis reklameumls shteteumlrore dhe njoftimeve shteteumlrore nuk eumlshteuml teumlreumlsisht i qarteuml dhe krijon hapeumlsireuml peumlr interpretim Sipas vendimit teuml qeveriseuml reklamat peumlr kompaniteuml shteteumlrore dhe organizatat jofi timprureumlse teuml krijuara dhe teuml mbeumlshtetura nga shteti nuk klasifi kohen si njo-ftime publike91 Kjo mund teuml leumlreuml hapeumlsireuml qeuml njeumlsiteuml shteteumlrore teuml vazhdojneuml teuml ccedilojneuml reklamat e tyre neuml media Pa transparenceuml eumlshteuml e veumlshtireuml teuml vlereumlsohet ndikimi i vendimit teuml qeveriseuml neuml sektorin e televizionit

Njeuml editorialist i mireumlnjohur shqiptar shkroi se ldquoshumica e gazetave teuml peumlrditshme neuml vend janeuml neuml koma ndeumlrsa audienca e stacioneve televizive eumlshteuml polarizuar duke i nxjerreuml jashteuml tregu shumiceumln e stacioneve periferikerdquo92 Teuml gjitha teuml dheumlnat peumlr tregun e reklameumls janeuml spekulim i pasteumlr Peumlrpjekja e veteumlm e vlefshme neuml keumlteuml drejtim u beuml nga KKRT e cila monitoroi reklameumln neuml dhjeteuml stacione televizive neuml prill dhe maj 2005 Sipas keumltij monitorimi sasia e reklameumls dhe teleshitjeve peumlrbeumlnte rreth 10 peumlrqind teuml gjitheuml koheumls seuml transmetimit93 Ligji i detyron stacionet televizive teuml mos rezervojneuml meuml shumeuml se 15 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit teuml tyre ditor ose meuml shumeuml se 12 minuta neuml oreuml peumlr reklameumln Ky rregull neuml peumlrgjitheumlsi u respektua nga operatoreumlt televiziveuml Peumlrjashtim peumlrbeumlnte TV Klan i cili transmetoi reklama gjateuml 22 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit94

Studimi tregonte se vlera e peumlrafeumlrt e tregut shqiptar teuml reklameumls televizive shkonte rreth 21 milioneuml95 Duke e krahasuar keumlteuml vlereumlsim me deklarimet fi nanciare vjetore teuml doreumlzuara

nga stacionet televizive monitorimi arriti neuml peumlrfundimin se operatoreumlt televiziveuml raportonin

88 OSIShqipeumlria f 225ndash22889 KKRT Vlereumlsim i Teuml Ardhurave nga Reklama nga Monitorimi prillndashmaj 2005 f 5 (meuml tej Studimi i KKRT peumlr Reklamat)90 ldquoPeumlrpjekjardquo Intervisteuml me Fatos Lubonjeumln Standard 27 maj 2006 f 35 91 Vendimi i Keumlshillit teuml Ministrave peumlr Buletinin92 Mero Baze ldquoPeumlrpjekja e lsquoregjimit mediatikrsquo drejt konkurrenceumlsrdquo Tema f 1 23 prill 200693 Studimi i KKRT peumlr Reklamat f 294 Studimi i KKRT peumlr Reklamat f 395 Ibid f 5

S H Q I P Euml R I A

37

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

veteumlm midis 17 dhe 22 peumlrqind teuml teuml ardhurave nga reklama96 Ky peumlrfundim hodhi dyshime peumlr evazion fi skal97 Autoreumlt e keumltij studimi paralajmeumlruan se duke pasur parasysh mungeseumln e tyre teuml peumlrvojeumls neuml vlereumlsimin e tregut teuml reklameumls shifrat e tyre duheshin marreuml me rezerveuml98

Por policia tatimore e mori studimin seriozisht dhe vendosi njeuml gjobeuml prej euro12 milioneumlsh Top Channel TV neuml korrik 2007 Monitorimi i KKRT u peumlrdor si bazeuml peumlr teuml llogaritur evazionin fi skal peumlr reklamat peumlr vitet 2002ndash2005 Duke u nisur nga ky studim u supozua se Top Channel TV kishte raportuar veteumlm 23 peumlrqind teuml teuml ardhurave teuml tij neuml ato vite99

Kjo gjobeuml u vendos pas kontrolleve teuml peumlrseumlritura teuml policiseuml tatimore ndaj Top Channel TV gjateuml 2007 kur stacioni mori njeuml qeumlndrim mjaft kritik ndaj qeveriseuml Pronari tha se ai e kishte pritur teuml vendosej njeuml gjobeuml por niveli i gjobeumls ishte krejteumlsisht i paarsyesheumlm dhe kishte peumlr qeumlllim teuml heshte njeuml zeuml kritik100 Leumlvizja e policiseuml tatimore shtyu komunitetin e medias teuml dilte me njeuml deklarateuml teuml peumlrbashkeumlt neuml mbeumlshtetje teuml Top Channel TV101 Komisioni Parlamentar i Medias dhe Prokuroria e Peumlrgjithshme gjithashtu niseumln njeuml hetim Pas keumltij presioni u duk se qeveria do e merrte seumlrish neumln shqyrtim gjobeumln Stacioni ende nuk e ka paguar gjobeumln dhe po negocion me autoritetet Top Channel TV eumlshteuml njeuml shembull i qarteuml se si mund teuml abuzohen apo keqpeumlrdoren mungesa e teuml dheumlnave dhe monitorimeve dhe studimeve sistematike peumlr tregun e reklameumls seuml bashku me mungeseumln e transparenceumls nga ana e kompanive qeuml beumljneuml reklameuml medias dhe qeveriseuml

44 Standartet dhe pavareumlsia editoriale

Neuml 2005 Instituti Shqiptar i Medias nisi njeuml rishikim teuml Kodit teuml Etikeumls peumlr gazetareumlt i cili ishte hartuar neuml 1996 Instituti e ndeumlrmori keumlteuml puneuml si njeuml reagim ndaj zbatimit joefi kas teuml Kodit dhe i nisur nga nevoja peumlr ta peumlrshtatur Kodin me ndryshimet qeuml kaneuml ndikuar te media neuml dekadeumln e kaluar Njeuml arsye tjeteumlr ishte qeumlllimi i Institutit peumlr teuml fi lluar njeuml sistem efi kas veteuml-rregullimi neuml media Amendamentet ligjore qeuml kaneuml peumlr qeumlllim teuml dekriminalizojneuml shpifjen dhe fyerjen po diskutohen neuml Parlament dhe ka teuml ngjareuml teuml miratohen neuml teuml ardhmen e afeumlrt

Neuml procesin e rishikimit instituti u peumlrpoq teuml peumlrfshijeuml teuml teumlreuml paleumlt kryesore teuml interesuara peumlrfshireuml pronareumlt drejtuesit kryeredaktoreumlt gazetareumlt aktivisteumlt e shoqeumlriseuml civile deputeteumlt juristeumlt e medias etj Instituti e kompletoi Kodin e ri teuml Etikeumls dhe njeuml statut teuml njeuml organi veteuml-rregullues

96 Ibid f 697 Ibid f 798 Metodologjia e studimit bazohej neuml njeuml formuleuml sipas seuml cileumls vlera e teuml ardhurave nga reklama llogaritej duke shumeumlzuar koheumln e reklameumls me tarifat fi kse qeuml raportoheshin nga stacionet televizive Ajo nuk merrte parasysh dhe nuk mund teuml llogariste zbritjet dhe negociatat peumlr klienteumlt apo koheumlzgjatjen e kontrateumls seuml njeuml stacioni televiziv me njeuml klient (f 1)99 Njoftim peumlr Shtyp i Policiseuml Tatimore gjendet neuml httpwwwtatimegovalfq=infoampmetod=shfaqartampartID=362 (pareuml neuml 25 korrik 2007)100 Dritan Hoxha Koment neuml Tryezeumln e Rrumbullakeumlt teuml Top Channel TV Tiraneuml 14 korrik 2007101Deklarata gjendet neuml httpwwwinstitutemediaorgdocumentaPRESS_DECLARATION_dt[1]13_korrikdoc (pareuml neuml 20 korrik 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

38

Neuml peumlrgjitheumlsi gazetareumlt pronareumlt dhe menaxhereumlt raneuml dakord neuml parim peumlr nevojeumln peumlr teuml veteumlrregulluar keumlteuml sektor Mbetet peumlr trsquou pareuml neumlse ata do teuml bashkohen peumlr ta realizuar keumlteuml gjeuml

Me peumlrjashtim teuml rregullave teuml peumlrgjithshme editoriale teuml vendosura nga kryeredaktoreumlt Nuk ka kode teuml brendshme etike neuml stacionet televizive102 KKRT vazhdimisht ka theksuar neuml raportet e saj se mediat duhet teuml keneuml kodin e vet teuml etikeumls103 Peumlrveccedil keumlsaj gazetaria cileumlsore eumlshteuml veumlshtireuml teuml arrihet neuml rrethana kur veteuml gazetareumlt shpesh privohen nga teuml drejtat e tyre Shumica deumlrrmuese e gazetareumlve punojneuml pa kontrata peumlr shkak teuml zbatimit teuml dobeumlt teuml Kodit teuml Puneumls dhe mungeseumls seuml mbikqyrjes seuml rregullt teuml zbatimit teuml tij Njeuml hap pozitiv neuml keumlteuml aspekt ishte krijimi neuml 2005 i sindikateumls seuml gazetareumlve me mbeumlshtetjen e IREX Unioni ka krijuar degeuml neuml qytetet kryesore dhe ka negociuar kushte meuml teuml mira pune peumlr gazetareumlt me Ministrineuml e Puneumls Dy paleumlt fi rmoseumln njeuml memorandum qeuml do teuml krijonte mundeumlsineuml e krijimit teuml njeuml marreumlveshjeje kolektive neuml keumlteuml sektor

Megjithateuml si unioni ashtu edhe komuniteti i medias janeuml teuml ndeumlrgjegjsheumlm qeuml ky proces do teuml zgjaseuml njeumlfareuml kohe peumlr shkak teuml peumlrhapjes seuml problemit Neuml 2005 rreth 95 peumlrqind e gazetareumlve neuml Shqipeumlri punonin pa kontrata apo sigurime shoqeumlrore104 Shoqatat e tjera teuml gazetareumlve nuk kaneuml dheumlneuml ndonjeuml ndihmeuml neuml keumlteuml fushateuml dhe duket se ekzistojneuml veteumlm neuml leteumlr Kryetari i njeumlreumls prej keumltyre organizatave tha

Edhe pse kemi 15 vjet liri shtypi neuml Shqipeumlri ka veteumlm pak raste kur kolegeumlt e njeuml media ngreneuml zeumlrin apo protestojneuml kundeumlr fatit teuml kolegeumlve teuml tjereuml teuml cileumlt pushohen censurohen apo keumlrceumlnohen pa teuml drejteuml Kjo eumlshteuml njeuml temeuml veteumlm peumlr kafeneteuml ku mblidhen gazetareumlt dhe nuk hapet kurreuml neuml publik duke krijuar njeuml gjendje ku askush nuk fl et peumlr njeuml dukuri qeuml i prek teuml gjitheuml105

Kjo gjendje i leuml gazetareumlt teuml pambrojtur kundrejt deumlshirave dhe tekave teuml pronareumlve ldquoAta janeuml krejteumlsisht teuml pambrojtur kur peumlrballen me vendimet arbitrare teuml pronareumlve teuml cileumlt mund ta pushojneuml stafi n nga puna pa asnjeuml arsyerdquo106 Kjo situateuml nuk ka ndryshuar neuml dy vitet e fundit dhe veumlshtireuml se do teuml peumlrmireumlsohet pa hedhur driteuml mbi proneumlsineuml e medias dhe fi nancimin e saj Numri i madh i gazetave dhe stacioneve televizive neuml Shqipeumlri ia detyron ekzistenceumln kryesisht fi nancimit nga bizneset paralele dhe zbatimit teuml dobeumlt teuml ligjit ldquoNga pikeumlpamja profesionale ky fi nancim paralel i leuml shumeuml media teuml pambrojtura ndaj presionit apo censureumls seuml bizneseve qeuml i mbeumlshtesin ato neuml shkalleuml teuml ndryshmerdquo107

102 OSIShqipeumlria f 238ndash239103 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 55104 Unioni i Gazetareumlve Shqiptareuml ldquoMbrojtja neuml puneuml dhe sigurimi social i punonjeumlsve teuml medias njeuml domosdoshmeumlri peumlr shtypin e lireumlrdquo f 6105 Intervisteuml me Armand Shkullakun ldquoMedia transparence peumlr lajmet brenda sajrdquo Shqip 10 maj 2006 f 12 106 IREX Media Sustainability Index 2005 ndash Shqipeumlria IREX Washington DC 2006 f 14gjendet neuml faqen e Internetit teuml IREX te httpwwwirexorgprogramsMSI_EUR2005asp (pareuml neuml 20 korrik 2007) (meuml tej IREX MSI 2005 ndash Shqipeumlria)107 IREX MSI 2005 ndash Shqipeumlria f12

S H Q I P Euml R I A

39

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

45 Transmetuesit rajonaleuml dhe lokaleuml

Peumlr momentin ka 68 stacione televizive lokale nga teuml cileumlt 20 operojneuml neuml Tiraneuml Shumica e reklameumls shpenzohet neuml stacionet televizive teuml Tiraneumls Keumlto kaneuml njeuml performanceuml ekonomike dhe programim meuml teuml mireuml se stacionet lokale teuml cilat e kaneuml teuml veumlshtireuml teuml mbijetojneuml dhe teuml prodhojneuml programe cileumlsore ldquoMedia e peumlrqendruar neuml Ulteumlsireumln Pereumlndimore ka mundeumlsi meuml teuml meumldha peumlr teuml peumlrfi tuar nga njeuml treg meuml i pasur reklame gjeuml qeuml nuk vlen peumlr mediat e vendosura neuml zona meuml teuml largeumltardquo108

Peumlr shkak teuml veumlshtireumlsive ekonomike stacionet televizive lokale neuml vend e kaneuml teuml veumlshtireuml teuml peumlrshtaten me zhvillimin teknologjik Ndeumlrsa shumica e stacioneve televizive neuml Tiraneuml zoteumlrojneuml pajisje teuml koheumlve teuml fundit stacionet lokale ende punojneuml me pajisje teuml vjetra gjeuml qeuml ndikon neuml cileumlsineuml e produktit teuml tyre

5 PROGRAMACIONI

51 Programet

Pa monitorime teuml pavarura nuk ekzistojneuml statistika peumlr programet vjetore sipas llojit as peumlr transmetuesin publik e as peumlr ata privateuml Monitorimi i fundit i cili u krye nga KKRT gjateuml njeuml muaji neuml 2003 e largeumlt mbulonte programacionin e stacioneve kryesore Edhe pse stacionet private janeuml teuml detyruara me ligj teuml doreumlzojneuml programacionin vjetor te KKRT deri tanimeuml nuk kaneuml arritur teuml respektojneuml keumlteuml keumlrkeseuml apo teuml shpjegojneuml se peumlrse nuk e beumljneuml keumlteuml gjeuml Rregullatori nuk ka marreuml ndonjeuml maseuml ndaj tyre

Teuml vetmet teuml dheumlna vijneuml nga TVSH Rreth 70 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit teuml TVSH nga prilli neuml neumlntor 2006 nuk ishin programe teuml prodhuara veteuml Kuadri i programacionit teuml stacionit nuk ka mundur teuml shmangeuml rutineumln dhe monotonineuml gjeuml qeuml ka ndikuar neuml pozicionin e tij neuml treg109 Me ndryshimin e menaxhimit neuml fund teuml 2006 niseumln teuml transmetoheshin programe teuml njeuml cileumlsie meuml teuml larteuml Me keumlto ndryshime peumlrqindja e programeve teuml prodhuara veteuml pritet teuml arrijeuml deri neuml 70 peumlrqind teuml koheumls totale teuml transmetimit teuml stacionit neuml 2007110 Keumlshilli Drejtues i RTSH gjithashtu premtoi se programe teuml tjera po rishikohen dhe programe teuml reja qeuml pasqyrojneuml tema si ccedileumlshtje sociale balanceumln gjinore kultureumln dhe sheumlndeteumlsineuml do teuml lanccedilohen111

Megjithateuml ndryshimet neuml kuadrin e programacionit janeuml peumlrpjekje qeuml peumlrmbushin veteumlm keumlrkesat minimale teuml transmetuesit publik dhe nuk i japin shtyseuml standarteve teuml transmetuesit publik Raporti vjetor i stacionit pretendonte peumlr arritje teuml tilla qeuml koha e transmetimit ishte rritur nga 17 oreuml neuml 24 oreuml neuml diteuml rikthimin e programeve sportive javore hapjen e njeuml studioje

108 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 5109 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 3110 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 5111 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f5

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

40

teuml re transmetimi peumlrdorimin e studios leumlvizeumlse neuml diteumln e zgjedhjeve etj112 Drejtoresha aktuale e stacionit Mirela Oktrova shkruante ldquoEkzistenca e radios dhe televizionit publik nuk mund teuml justifi kohet as me programet e zbavitjes e as me transmetimin falas teuml programeve teuml EBU e as me organizimin e festivalit dhe bujeumln e pjeseumlmarrjes neuml Eurovizionrdquo113

Neuml njeuml aspekt meuml pozitiv TVSH organizoi debate televizive me kandidateumlt peumlr bashki gjateuml zgjedhjeve teuml 2007 duke i dheumlneuml mundeumlsineuml publikut teuml beumlnte njeuml zgjedhje meuml teuml informuar Nga ana tjeteumlr TVSH nuk ishte neuml gjendje teuml transmetonte njeuml ngjarje teuml reumlndeumlsishme si Kupa Boteumlrore e futbollit neuml 2006 pasi teuml drejtat e transmetimit u bleneuml nga DigitAlb Neuml ateuml koheuml TVSH tha se nuk mund trsquoi peumlrballonte teuml drejtat por KKRT u peumlrgjigj se stacioni mund teuml kishte keumlrkuar ndihmeuml nga shteti114 Neuml meumlnyreuml sarkastike ata shtuan se menaxhimi i TVSH nuk keumlmbeumlnguli shumeuml pasi po negocionte teuml drejtat e ldquoKafazit teuml Arteumlrdquo njeuml programi teuml pro-dhuar neuml vend por qeuml eumlshteuml kopje e formatit teuml programit teuml realitetit ldquoBig Brotherrdquo115

Megjitheuml mungeseumln e teuml dheumlnave teuml qarta peumlr programet mund teuml thuhet me siguri se shumica e stacioneve teuml reumlndeumlsishme si TV Klan Top Channel Vizion+ TV Koha dhe disa kanale lajmesh si News24 apo Alsat kaneuml fi tuar njeuml publik pak a shumeuml besnik Ata prodhojneuml lajme me standarte peumlrgjitheumlsisht teuml keumlnaqshme si dhe programe teuml ndryshme informacioni dhe zbavitjeje Informacioni dhe lajmet janeuml kthyer neuml peumlrpareumlsi si peumlr median e shkruar ashtu edhe peumlr ateuml elektronike sipas veumlzhguesve teuml ndrysheumlm116 Peumlrjashtim peumlrbeumlnte stacioni privat kombeumltar TVA i cili pas disa ndryshimeve neuml proneumlsi neuml 2006 mezi arrinte teuml peumlrmbushte detyrimet e tij si kanal kombeumltar Ky stacion nuk transmetoi fare edicione lajmesh neuml mars dhe prill 2006117 Meqeuml stacioni nuk mundte teuml peumlrmbushte peumlr shumiceumln e 2006 keumlrkesat e programacionit qeuml i impononte kontrata e licenseumls KKRT vendosi teuml reduktonte me njeuml vit licenseumln e TVA dhe ta teumlrhiqte ateuml meuml pas neuml tetor 2007 Stacioni e apeloi keumlteuml vendim dhe teuml dyja paleumlt e ccediluan ccedileumlshtjen neuml gjykateuml118

Disa nga lajmet dhe debatet peumlr tema teuml reumlndeumlsishme shpesh politike mendohet se kaneuml njeuml publik teuml qeumlndruesheumlm dhe janeuml kthyer neuml emblema teuml stacioneve televizive qeuml i transmetojneuml ato Peumlrveccedil buletineve teuml lajmeve disa nga programet meuml teuml njohura janeuml ldquoOpinionrdquo neuml TV Klan ldquoShqiprdquo neuml Top Channel ldquoLogosrdquo neuml Vizion+ dhe ldquo60 minutardquo neuml TV Koha Keumlto janeuml programe javore qeuml kaneuml teuml beumljneuml me intervista apo debate peumlr njeuml temeuml teuml caktuar Njeuml tjeteumlr program mjaft i njohur eumlshteuml ldquoFiks farerdquo njeuml revisteuml satirike e peumlrditshme qeuml bazohet neuml metoda investigative Ka dhe disa programe zbavitjeje dhe lojeumlra qeuml janeuml mjaft teuml njohura Keumltu peumlrfshihet ldquoPortokallirdquo dhe ldquoTop Showrdquo neuml Top Channel ldquoKutia e funditrdquo neuml TV Klan dhe ldquoBypassrdquo neuml Vizion+ Stacionet televizive kaneuml njeuml prirje neuml rritje teuml peumlrqendrohen neuml programe teuml njeuml natyre meuml sociale duke u peumlrpjekur teuml pasqyrojneuml meuml shumeuml kronika nga jeta e peumlrditshme dhe me interes njereumlzor Keumlto programe peumlrfshijneuml ldquoJeteuml neuml keumlrkimrdquo neuml News24 TV ldquoNjereumlz teuml humburrdquo ldquoFemrardquo dhe ldquoSOSrdquo neuml Vizion+

112 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f4113 Mirela Oktrova ldquolsquoLehjarsquo kundeumlr demokraciseuml dhe interesave teuml publikutrdquo Shekulli 4 shtator 2006 f 23114 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 52115 Ibid116 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 9117 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 54118 Vendimi peumlr TVA neuml Raportin Vjetor teuml KKRT 2006 f 25

S H Q I P Euml R I A

41

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

52 Rregullat e peumlrgjithshme peumlr lajmet

Disa rregulla neuml Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin peumlrqendrohen te programimi i peumlr-mbajtjes dhe vlejneuml si peumlr transmetuesit publikeuml ashtu edhe peumlr ata privateuml Ato kaneuml teuml beumljneuml me pavareumlsineuml editoriale censureumln teuml drejteumln e informacionit dhe teuml drejta dhe liri teuml tjera njereumlzore119 Edhe pse parimet themelore teuml informacionit teuml paansheumlm dhe teuml sakteuml janeuml teuml garantuara me ligj nuk ekzistojneuml instrumente apo organe qeuml teuml monitorojneuml zbatimin e tyre KKRT monitoron edicionet kryesore teuml lajmeve teuml stacioneve kombeumltare publike dhe private por kjo peumlrpjekje konsiston veteumlm neuml matje sasiore teuml peumlrqindjes qeuml i kushtohet pasqyrimit teuml partive dhe fi gurave politike

Stacionet televizive kaneuml beumlreuml peumlrparim teuml ndjesheumlm neuml peumlrkufi zimin e vetvetes neumlpeumlrmjet edicioneve teuml lajmeve teuml cilat kaneuml sheumlnuar peumlrmireumlsimin meuml teuml madh neuml programacion te teuml gjitha stacionet televizive120 Megjithateuml informacioni nuk eumlshteuml as i paansheumlm dhe as i drejteuml Pothuajse nuk ekziston ndonjeuml media qeuml teuml mos keteuml interesa teuml fshehura ekonomike apo politike dhe peumlr pasojeuml standartet profesionale aplikohen peumlr aq koheuml sa ua lejojneuml keumlto interesa Axhenda e lajmeve eumlshteuml shumeuml praneuml axhendeumls seuml qeveriseuml apo politikeumls neuml peumlrgjitheumlsi ose praneuml menaxhimit teuml televizioneve121 Edicionet e lajmeve zgjedhin kronika qeuml u shkojneuml peumlr shtat interesave teuml operatorit dhe jo interesit publik122

Edhe Kodi Zgjedhor imponon keumlrkesa peumlr sakteumlsi korrekteumlsi dhe balanceuml peumlr teuml gjitha stacionet televizive123 Transmetuesi i sheumlrbimit publik ka peumlrgjegjeumlsi shteseuml si dheumlnia e koheumls falas peumlr teuml gjitha partiteuml politike qeuml marrin pjeseuml neuml zgjedhje Testi meuml i fundit peumlr respektimin e keumltyre rregullave ishin zgjedhjet lokale neuml shkurt 2007 Stacionet televizive kryesore e kaluan keumlteuml test me sukses TVSH i kushtoi 28 peumlrqind teuml lajmeve Partiseuml Demokratike dhe 29 peumlrqind Partiseuml Socialiste Njeuml pasqyrim i ngjasheumlm u gjend edhe peumlr stacione teuml tjera teuml meumldha si Vizion+ News24 dhe TVA Peumlrjashtim peumlrbeumlnte TV Klan i cili i kushtoi meuml shumeuml koheuml qeveriseuml se ccedildo stacion tjeteumlr Peumlrfaqeumlsuesit e TV Klan pretenduan se ata thjesht po pasqyronin puneumln e zyrtareumlve teuml shtetit Megjithateuml keumlta zyrtareuml ishin pasqyruar teksa beumlnin fushateuml zgjedhore Edhe pse keumlto fushata u konsideruan teuml balancuara dhe teuml drejta neuml aspektin e pasqyrimit teuml partive politike gjateuml periudheumls parazgjedhore teuml gjitha stacionet televizive kishin favorizuar njeuml parti meuml shumeuml se teuml tjerat124

119 OSIShqipeumlria f 234120 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 47121 Monitorimi u krye neuml kuadrin e ldquoMonitorimi i Lajmeve teuml Mbreumlmjes neuml TV ndash monitorim dhe analizeuml e edicioneve teuml lajmeve neuml TV neuml 10 vende teuml Europeumls Juglindorerdquo botuar neuml Media Plan Institute Treguesi i Interesit Publik Sarajevo 2007122 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 54123 Kodi Zgjedhor neni 136 neni 140 gjendet neuml httpwwwosceorgitem14076htmlhtml=1(pareuml neuml 10 korrik 2007)124 Raporti i OSCEODIHR peumlr zgjedhjet e 18 shkurt 2007 gjendet neumlhttpwwwosceorgitem24859htmlhtml=1 (pareuml neuml 12 korrik 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

42

53 Udheumlzimet e peumlrgjithshme peumlr prodhimin e programeve

Ligji peumlr Radion dhe Televizionin vendos disa detyrime teuml peumlrgjithshme peumlr teuml gjitha stacionet televizive Keumlto kaneuml teuml beumljneuml kryesisht me dinjitetin njereumlzor respektin peumlr ligjin dhe teuml drejtat e njeriut125

Megjithateuml keumlto masa janeuml mjaft teuml vakeumlta dhe teuml peumlrgjithshme dhe nuk janeuml shndeumlrruar neuml rregulla meuml teuml detajuara nga KKRT Keumlto parime teuml peumlrgjithshme neuml peumlrgjitheumlsi janeuml respektuar Teuml vetmet probleme kishin teuml beumlnin me pornografi neuml e cila ndalohet krejteumlsisht peumlr trsquou transmetuar Neuml stacionet tokeumlsore analoge nuk transmetohen programe me peumlrmbajtje pornografi ke Megjithateuml DigitAlb transmeton pornografi gjitheuml koheumln neuml njeuml kanal neuml formeuml teuml kriptuar si dhe dy programe pornografi ke neuml mesnateuml

54 Kuotat

Nuk ekzistojneuml kuota teuml posaccedilme peumlr peumlrfaqeumlsim gjuheumlsor apo teuml grupeve teuml minoriteteve Stacioni i transmetimit publik si dhe disa kanale private ndonjeumlhereuml transmetojneuml programe peumlr minoritetet etnike Neuml vitet e fundit Instituti Shqiptar i Medias eumlshteuml angazhuar neuml koordi-nimin e projekteve teuml produksionit teuml programeve radiofonike dhe televizive peumlr pakicat etnike dhe gjuheumlsore neuml vend si dhe peumlr artikuj peumlr keumlto tema teuml botuara neuml median e shkruar

Mediat qeuml fokusohen neuml temat e pakicave luftojneuml peumlr mbijeteseuml Peumlr shembull Radio Prespa e themeluar neuml 2003 neuml zoneumln e kufi rit me Republikeumln e Maqedoniseuml dhe qeuml transmeton maqedonisht nuk funksionon rregullisht peumlr shkak teuml pengesave fi nanciare Stacionet radiofonike peumlr pakiceumln greke neuml jug teuml vendit gjenden neuml njeuml situateuml teuml ngjashme Teuml gjitha keumlto media janeuml nisma individuale shteti nuk jep ndihma peumlr median e minoriteteve Megjithateuml nuk ekzistojneuml pengesa ligjore peumlr dheumlnien e licensave teuml transmetimit peumlr radiot apo televizionet e minoriteteve Neuml fakt KKRT dha njeuml licenseuml peumlr radio dhe televizion radioTV Armonia njeuml projekt peumlr pakiceumln greke qeuml eumlshteuml edhe minoriteti meuml i madh etnik neuml vend Megjithateuml stacioni nuk ka fuqi fi nanciare dhe ka veumlshtireumlsi Peumlr momentin ata nuk transmetojneuml126

Kuotat e vetme neuml lidhje me peumlrmbajtjen qeuml imponon ligji peumlr ata qeuml kaneuml licenseuml lokale eumlshteuml qeuml teuml transmetojneuml programe jokomerciale dhe programe lokale informacioni peumlr teuml pakteumln 15 peumlrqind teuml programacionit javor Ligji nuk e specifi kon termin ldquojokomercialrdquo Sipas ndryshimeve teuml 2003 ata qeuml kaneuml licenseuml kombeumltare duhet trsquoi kushtojneuml teuml pakteumln 15 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit programeve teuml prodhuara veteuml dhe teuml pakteumln 30 peumlrqind programeve teuml prodhuara neuml Shqipeumlri Stacionet televizive neuml peumlrgjitheumlsi i peumlrmbushin keumlto kuota127 Ligji gjithashtu vendos kuota peumlr reklameumln duke mos i lejuar stacionet televizive teuml transmetojneuml reklama peumlr meuml shumeuml se 15 peumlrqind teuml koheumls ditore teuml transmetimit ose meuml shumeuml se 12 minuta peumlr oreuml

125 OSIShqipeumlria f 235ndash236126 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 25127 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 47

S H Q I P Euml R I A

43

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Edhe pse Shqipeumlria si vend qeuml nuk eumlshteuml aneumltar i BE nuk eumlshteuml e detyruar teuml peumlrmbusheuml legjislacionin europian shumeuml nga keumlto kuota lindin nga Konventa Europiane peumlr Televizionin Ndeumlrkufi tar (KETN) dhe Protokollin e saj Shteseuml teuml cileumln Shqipeumlria e ka ratifi kuar neuml 1999 Nga ana tjeteumlr legjislacioni shqiptar nuk u keumlrkon transmetuesve trsquoi kushtojneuml shumiceumln e koheumls seuml transmetimit veprave europiane Ligji peumlr dixhitalizimin thoteuml se stacionet televizive neuml meumlnyreuml progresive duhet teuml peumlrmbushin detyrimin e transmetimit teuml programeve europiane neuml 50 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit

55 Detyrimet peumlr transmetuesin publik

Peumlrveccedil rregullave teuml peumlrgjithshme peumlr prodhimin Ligji peumlr Radion dhe Televizionin i detyron si transmetuesit publikeuml ashtu dhe ata privateuml teuml transmetojneuml programe falas Kjo peumlrfshin programe me interes teuml larteuml peumlr publikun e gjereuml si lajmeumlrimet peumlr sheumlndetin rendin publik apo emergjencat kombeumltare Gjithashtu ligji i keumlrkon RTSH teuml transmetojeuml falas sheumlrbimet fetare teuml mbajtura gjateuml festave fetare zyrtare si dhe seancat e parlamentit Ligji peumlr Radion dhe Televizionin vendos detyrime shteseuml peumlr RTSH Programet e tij duhet teuml jeneuml teuml njeuml cileumlsie teuml larteuml teuml refl ektojneuml larmineuml e jeteumls shqiptare dhe trsquoi sheumlrbejneuml teuml gjitha grupeve shoqeumlrore peumlrfshireuml pakicat kombeumltare

Pasqyrimi i lajmeve nga vendi dhe nga jashteuml duhet teuml jeteuml gjitheumlpeumlrfshireumls dhe i paansheumlmRTSH-seuml i ndalohet transmetimi i propagandeumls politike dhe fetare Megjitheuml keumlto detyrime transmetuesi i sheumlrbimit publik mbetet ende larg peumlrmbushjes seuml misionit teuml tij publik ldquoEumlshteuml paradoksale teuml shoheumlsh se si interesi publik eumlshteuml i pari qeuml lihet pas dore nga njeuml televizion i quajtur lsquopublikrsquo Edicionet e lajmeve fi llojneuml me lajme peumlr aktivitetet e qeveriseuml dhe partive politike duke leumlneuml pas dore problemet qeuml shqeteumlsojneuml qytetareumltrdquo128 Stacioni pretendon se ka beumlreuml progres teuml reumlndeumlsisheumlm dhe se mungesa e konkurrenceumls qeuml pretendohet se ka eumlshteuml njeuml geumlnjeshteumlr e hapur nga rivaleumlt privateuml129 Por mendimi i peumlrgjithsheumlm eumlshteuml se stacionet private mbizoteumlrojneuml ldquoTelevizionet komerciale po e vrasin televizionin publik dhe po thithin teuml gjitheuml audienceumln ashtu si supermarketet po vrasin dyqanet e vogla dhe kioskat e komunizmit duke thithur teuml gjitheuml blereumlsitrdquo130

56 Detyrimet peumlr transmetuesit privateuml

Nuk ka detyrime teuml holleumlsishme programacioni peumlr transmetuesit privateuml Masat e vetme li-gjore kaneuml teuml beumljneuml me koheumlzgjatjen e transmetimit dhe periodicitetin e edicionit teuml lajmeve Stacionet televizive kombeumltare duhet teuml transmetojneuml teuml pakteumln gjashteuml oreuml neuml diteuml kurse stacionet lokale teuml pakteumln kateumlr oreuml neuml diteuml Stacionet televizive kombeumltare duhet teuml transmetojneuml programe origjinale lajmesh ccedildo diteuml Stacionet televizive private janeuml teuml detyruara teuml transmetojneuml mesazhe dhe informacion teuml njeuml interesi teuml madh publik falas sipas rregulloreve teuml hartuara nga KKRT ose me keumlrkeseumln e organeve lokale teuml qeveriseuml Informacione teuml tilla zakonisht peumlrfshijneuml komunikatat e shkurtra me interes teuml posaccedileumlm peumlr publikun sidomos

128 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 10129 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 3130 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 6

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

44

neuml situata emergjence si fatkeqeumlsi natyrore ose neuml tema si sheumlndeti dhe siguria si dhe rendi publik Neuml peumlrgjitheumlsi nuk ka patur probleme me respektimin e keumltij detyrimi

6 PEumlRFUNDIMET

Televizioni ende media me ndikim meuml teuml madh neuml Shqipeumlri ka kaluar njeuml ereuml ndryshimesh Janeuml beumlreuml ndryshime ligjore teuml reumlndeumlsishme edhe pse teuml diskutueshme duke ndryshuar peumlrbeumlrjen e autoriteteve rregullatoreuml Struktura e bazuar neuml njeuml formuleuml peumlrfaqeumlsimi teuml balancuar politik u shndeumlrrua neuml njeuml formuleuml qeuml peumlrfshinte shoqeumlrineuml civile akademikeumlt dhe profesionisteumlt Keumlto leumlvizje zyrtarisht kishin peumlr qeumlllim teuml ulnin ndikimin politik te rregullatori por disa nga veprimet e fundit teuml rregullatorit u konsideruan si teuml motivuara politikisht Peumlr meuml tepeumlr rregullatori pati probleme teuml krijonte aneumltareumlsimin e ploteuml njeuml tregues qeuml mekanizmi i emeumlrimit nuk funksionon pa probleme

Seuml shpejti rregullatori do teuml peumlrballet me njeuml test teuml veumlshtireuml shpeumlrndarjen e licensave dixhitale Ashtu si ligje teuml tjera teuml miratuara gjateuml tre viteve teuml fundit Ligji peumlr Transmetimet Nume-rike u peumlrgatit nga qeveria pa u keumlshilluar me paleumlt e interesuara gjeuml qeuml hodhi mjaft dyshime peumlr qeumlllimet e qeveriseuml dhe pasojat e keumltij ligji neuml transmetime Zbatimi i keumltij ligji ngre pikeumlpyetje teuml reumlndeumlsishme peumlr teuml ardhmen e DigitAlb operatorit teuml platformeumls dixhitale i cili pas tre vjeteumlsh veprimtarie eumlshteuml kthyer neuml njeuml lojtar teuml fuqisheumlm me njeuml bazeuml teuml reumlndeumlsishme klienteumlsh Autoriteti dhe pavareumlsia e KKRT neuml procesin e licensimit si dhe qeumlndrimi i transmetuesit teuml sheumlrbimit publik neuml keumlteuml proces do teuml jeneuml mjaft teuml reumlndeumlsishme

RTSH peumlrballet me detyreumln e veumlshtireuml e sfi deumls ndaj rritjes seuml DigitAlb qeuml nuk do teuml jeteuml e lehteuml sidomos pas performanceumls jo teuml mireuml ekonomike neuml vitet e fundit fi nancimi neuml ulje nga shteti dhe reformeumls seuml papeumlrfunduar Popullariteti i RTSH nuk eumlshteuml peumlrmireumlsuar Menaxhimi jo i mireuml dhe prapambetja neuml krahasim me transmetuesit privateuml seuml bashku me mendimin e peumlrgjithsheumlm qeuml RTSH kontrollohet politikisht janeuml ndeumlr problemet kryesore teuml transmetuesit Stacioni mbetet ende larg peumlrmbushjes seuml misionit teuml tij publik Shpresohet qeuml menaxhimi i ri i stacionit do teuml hartojeuml njeuml strategji koherente dhe teuml fi llojeuml njeuml reformeuml teuml qeumlndrueshme Megjithateuml reforma e RTSH do teuml jeteuml e dhimbshme dhe si e tilleuml stacioni do teuml keteuml nevojeuml peumlr ndihmeseuml teuml reumlndeumlsishme neuml arritjen e misionit teuml tij

Programet profesionale dhe cileumlsore po vijneuml neuml rritje Megjithateuml tregu mbetet i mbipopulluar dhe megjitheuml zhurmeumln peumlr burimet e fi nancimit teuml medias nuk janeuml marreuml masa konkrete neuml keumlteuml drejtim Transparenca e burimeve teuml kapitalit teuml medias nevojiten medoemos neuml njeuml vend ku gazetareumlt teuml cileumlt nuk kaneuml kontrata pune shpesh kaneuml frikeuml teuml rrezikojneuml e teuml provokojneuml pronareumlt duke shkruar neuml meumlnyreuml teuml pavarur Organizatat peumlr median kaneuml beumlreuml peumlrpjekje teuml shumta peumlr teuml rritur ndeumlrgjegjeumlsimin peumlr kodet e etikeumls te gazetareumlt por veteuml-rregullimi efi kas ende nuk ka nisur Mangeumlsia e studimeve teuml tregut ose teuml teuml dheumlnave teuml tjera i pengon mjaft vlereumlsimet peumlr kushtet e medias shqiptare

S H Q I P Euml R I A

45

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

ANEKS1 LEGJISLACIONI I PEumlRMENDUR NEuml RAPORT

Fletorja Zyrtare eumlshteuml gazeta zyrtare e Shqipeumlriseuml

Direktiva 9736EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 30 qershor 1997 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin e disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 202 30 korrik 1997

Direktiva 200765EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 11 dhjetor 2007 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 33227 18 dhjetor 2007

Kodi Zgjedhor neni 136 neni 140 gjendet neuml httpeumleumleumlosceorgitem14076htmlhtml=1 (pareuml neuml 10 korrik 2007)

Ligji peumlr Transmetimet Numerike Ligji nr 9742 neuml 28 maj 2007 peumlr Transmetimet Numerike neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml

Ligji nr 8410 dateuml 30091998 Peumlr radion dhe televizionin publik e privat neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml Fletorja Zyrtare 20 tetor 1998 amenduar me ligjin nr 8657 dateuml 31072000 ligjin nr8794 dateuml 10052001 ligjin nr9016 dateuml 20022003 dhe ligjin nr9124 dateuml 29072003 si dhe Ligji nr 9677 i 13 janarit 2007

Ligji nr 9531 i cili ndryshon Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin me kapitullin ldquoPeumlr Radion dhe Televizionin Publik dhe Privatrdquo 11 maj 2006 Fletorja Zyrtare 65 2006

Ligji nr 9645 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2007rdquo i 27 neumlntorit 2006

Ligji nr 9836 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2008rdquo i 26 neumlntorit 2007

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

46

ANEKS 2 BIBLIOGRAFIA

Neuml anglisht

IREX Media Sustainability Index 2005 ndash Albania IREX Washington DC 2006

IREX Media Sustainability Index 2006 ndash Albania IREX Washington DC 2007

Neuml shqip

KKRT Vlereumlsim i teuml Ardhurave teuml Reklamave nga Monitorimi prillndashmaj 2005

KKRT Raporti Vjetor 2006 neuml Kuvendin e Shqipeumlriseuml

RTSH Raporti Vjetor peumlr Veprimtarineuml e RTSH 2006

Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007

Unioni i Gazetareumlve Shqiptareuml ldquoMbrojtja neuml puneuml dhe sigurimi social i punonjeumlsve teumlmedias njeuml domosdoshmeumlri peumlr shtypin e lireumlrdquo

S H Q I P Euml R I A

47

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Page 27: Televizioni në Europë: Raportet vijuese 2008 - Shqipëria · Media Program përpiqet të nxisë median e pavarur, profesionale dhe të qëndrueshme si dhe gazetarinë cilësore,

S H Q I P Euml R I A

27

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Edhe pse KKRT ende nuk ka nisur teuml japeuml licensa numerike i ka vendosur tashmeuml kriteret peumlr dheumlnien e licensave peumlr operatoreumlt e rrjetit45 Keumlto kritere keumlrkojneuml njeuml kapital minimal prej ALL 1 bilion (Lek) ose euro817 milioneuml peumlr licenseuml kombeumltare ose ALL 400 milioneuml (euro327 milioneuml) peumlr njeuml licenseuml rajonale si dhe ALL 100 milioneuml (euro817000) peumlr njeuml licenseuml lokale Peumlrveccedil keumlsaj transmetuesit numerikeuml duhet teuml peumlrmbushin disa keumlrkesa teuml tjera peumlrfshireuml keumltu korrekteumlsineuml dhe pavareumlsineuml editoriale neuml sheumlrbimet e tyre teuml lajmeve dhe ato informative

Neuml pamje teuml pareuml kriteret e licensimit duken teuml drejta dhe neuml ndihmeuml teuml publikut sidomos peumlrsa i peumlrket theksit peumlr teuml zgjedhur standarde jo-ekskluzive transparenceumls seuml kostove dhe zgjedhjes seuml larmishme teuml peumlrmbajtjes Rregullatori ka fuqineuml teuml mbikqyreuml kriteret e licensimit dhe teuml zgjedheuml teuml licensuarit Normalisht kjo keumlrkon njeuml autoritet teuml pavarur teuml fuqisheumlm dhe profesional Fatkeqeumlsisht megjitheuml progresin e beumlreuml KKRT ende duhet teuml provojeuml qeuml i meriton ploteumlsisht keumlto epitete

Edhe pse procesi i licensimit dixhital ende duhet teuml fi llojeuml televizioni dixhital ka mbeumlrritur neuml Shqipeumlri kur DigitAlb nisi transmetimet neuml 15 korrik 2004 megjitheuml kundeumlrshtimin e forteuml si nga autoriteti rregullator ashtu edhe nga stacionet e tjera televizive DigitAlb eumlshteuml neuml transmetim peumlr gati kateumlr vjet tashmeuml duke pasur njeuml numeumlr gjithnjeuml neuml rritje abonenteumlsh 120000 neuml fi llim teuml 2006 sipas shifrave meuml teuml fundit qeuml disponohen46 Kompania ka deklaruar qeuml numri i abonenteumlve eumlshteuml rritur qeuml ateumlhereuml Deri neuml 2006 DigitAlb mbulonte me sinjal Shqipeumlrineuml Pereumlndimore nga Shkodra neuml veri deri neuml Vloreuml neuml jug47 Peumlr momentin kompania pretendon se mbulon teuml gjitheuml vendin48 Megjithateuml sipas ligjit peumlr transmetimet numerike veprimtaria e saj mund teuml beumlhej problematike pasi mbulimi me sinjal nga kompania do teuml keumlrkonte kateumlr licensa kombeumltare ndeumlrkoheuml qeuml ligji thoteuml se asnjeuml operator nuk mund teuml marreuml meuml shumeuml se njeuml licenseuml kombeumltare DigitAlb ofron njeuml buqeteuml tokeumlsore me 38 kanale tematike dhe teuml peumlrgjithshme si dhe me dy stacione radiofonike Peumlr teuml qeneuml neuml rregull me ligjin stacioni do teuml duhej teuml shkurtonte neuml meumlnyreuml drastike numrin e kanaleve teuml ofruara Kjo do teuml jeteuml akoma meuml e ndeumlrlikuar pasi tashmeuml DigitAlb ka njeuml numeumlr teuml reumlndeumlsisheumlm klienteumlsh dhe shumeuml pak kompani duket se kaneuml interes peumlr teuml hyreuml neuml keumlteuml sektor teuml ri dhe mjaft teuml kushtuesheumlm

Neuml fakt debatet qeuml paraprineuml miratimin e ligjit u peumlrqendruan neuml pasojat qeuml ai do teuml kishte neuml tregun ekzistues ku DigitAlb eumlshteuml kthyer neuml njeuml lojtar teuml suksessheumlm Peumlrfaqeumlsuesit e DigitAlb keumlmbeumlnguleumln qeuml ata nuk keumlrkonin gjeuml tjeteumlr veccedilse legalizimin e veprimtariseuml seuml tyre pa u dashur trsquoia nisnin nga zeroja49 Qeveria e paraqiti ligjin neuml parlament neuml shkurt 2007 neuml njeuml koheuml kur parlamenti kishte miratuar ndash neuml bashkeumlpunim me Keumlshillin e Europeumls ndash njeuml plan veprimi peumlr teuml rishikuar legjislacionin e medias dhe peumlr teuml hartuar njeuml ligj peumlr transmetimet numerike deri neuml fund teuml vitit Pronareumlt dhe drejtoreumlt e medias protestuan faktin qeuml nuk ishin keumlshilluar peumlr njeuml ligj kaq teuml reumlndeumlsisheumlm Peumlr meuml tepeumlr pas disa seancave deumlgjimore me paleumlt

45 Kriteret e KKRT peumlr licensimin numerik46 Faqja e DigitAlb neuml Internet gjendet neuml httpwwwdigitalbtvkompania (pareuml neuml 12 mars 2008)47 Intervisteuml me Altin Petre Menaxher IT i DigitAlb Tiraneuml 16 maj 200648 Faqja neuml Internet e DigitAlb httpwwwdigitalbalkompaniaphp (pareuml neuml 17 mars 2008)49 Minutat e Mbledhjes seuml Komisionit Parlamentar teuml Medias 20 prill 2007 gjendet neumlhttpwwwparlamentaldokumentiaspid=2351ampkujam=Komisioni (pareuml neuml 18 tetor 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

28

e interesuara dhe pas marrjes seuml komenteve dhe sugjerimeve nga Organizata peumlr Sigurim dhe Bashkeumlpunim neuml Europeuml (OSBE) Keumlshilli i Europeumls dhe Komisioni Europian shumica qeveriseumlse e miratoi ligjin pa miratimin e pakiceumls e cila nuk pranoi teuml votonte Debati peumlr amendamentet e ligjit nuk u peumlrqendrua shumeuml neuml qeumlllimin dhe pasojat e tyre gjeuml qeuml ngre pikeumlpyetje se me sa efi kasitet do teuml zbatohet ky ligj

Ligji nuk specifi kon njeuml dateuml peumlr fi kjen e sinjalit analog edhe pse i detyron transmetuesit qeuml programet e tyre teuml gjenden si neuml sinjalin analog ashtu edhe neuml ateuml numerik derisa sinjali numerik teuml arrijeuml neuml meuml shumeuml se 90 peumlrqind teuml zoneumls seuml licensuar Kjo maseuml mund teuml nxiseuml siguruesit e sheumlrbimit dhe operatoreumlt e rrjetit teuml peumlrshpejtojneuml procesin e dixhitalizimit por nga ana tjeteumlr transmetuesit do teuml keneuml kosto meuml teuml larta gjateuml periudheumls seuml transmetimit simultan Peumlr meuml tepeumlr do teuml jeteuml e veumlshtireuml teuml peumlrshpejtohet procesi i dixhitalizimit pa ndihma nga shteti peumlr dekoderat

Qeuml nga miratimi i ligjit KKRT eumlshteuml keumlshilluar me DigitAlb peumlr kriteret e licensimit KKRT eumlshteuml ndihmuar nga OSBE peumlr teuml hartuar Strategjineuml peumlr Kalimin neuml Transmetime Numerike Procesi i licensimit dixhital mbetet i ngrireuml derisa teuml miratohet Strategjia e cila duhet ende teuml peumlrfundohet dhe teuml botohet Ajo duhet teuml marreuml parasysh edhe rolin e DigitAlb

3 RREGULLIMI DHE MENAXHIMI I TRANSMETUESIT TELEVIZIV TEuml SHEumlRBIMIT PUBLIK

31 Legjislacioni dhe politikat peumlr transmetuesin publik

Amendamentet e 2006 peumlr Ligjin e Radios dhe Televizionit i cili rregullon RTSH pateumln pasoja neuml rregullimin e transmetuesit teuml sheumlrbimit publik Megjithateuml masat kryesore peumlr misionin publik teuml stacionit dhe peumlr peumlrmbajtjen janeuml teuml njeumljtat

Legjislacioni i ri peumlr transmetimin dixhital i jep njeuml rol teuml veccedilanteuml RTSH Dy nga shtateuml freku-encat kombeumltare qeuml i janeuml caktuar Shqipeumlriseuml deri neuml 2015 i rezervohen RTSH KKRT i ka rekomanduar RTSH qeuml kanalin e dyteuml ta transmetojeuml drejtpeumlrdrejt neuml meumlnyreuml dixhitale50 Neuml fakt neuml korrik 2007 TVSH peumlrgatiti njeuml plan reforme neuml bashkeumlpunim me Unionin Europian teuml Transferimit (EBU) i cili peumlrqendrohet neuml kalimin neuml dixhitalizim Eumlshteuml ende hereumlt peumlr teuml para-shikuar neumlse kjo strategji do teuml jeteuml e mundur dhe e suksesshme Eumlshteuml e sigurt qeuml do teuml nevojitet mbeumlshtetje teuml bollshme fi nanciare si dhe njeuml zbatim i rrepteuml dhe energjik nga TVSH

32 Struktura qeveriseumlse e transmetuesit publik

Keumlshilli Drejtues mbetet organi meuml i larteuml i RTSH Deri neuml korrik 2006 ai peumlrbeumlhej nga 15 aneumltareuml teuml caktuar nga parlamenti peumlr njeuml periudheuml peseuml-vjeccedilare me mundeumlsineuml peumlr trsquou

50 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 21

S H Q I P Euml R I A

29

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

rizgjedhur pas njeuml periudhe pushimi tre-vjeccedilar Aneumltareumlt duhej teuml zgjidheshin ndeumlr personalitete teuml njohura nga fushat e kultureumls artit kinemaseuml gazetariseuml ligjit ekonomiseuml medias marreumldheumlnieve publike marreumldheumlnieve ndeumlrkombeumltare universiteteve dhe Akademiseuml seuml Shkencave Me keumlteuml formuleuml aneumltareumlt propozoheshin neuml numeumlr teuml barabarteuml nga shumica qeveriseumlse opozita dhe shoqeumlria civile Opozita e ateumlhershme mendonte se kjo formuleuml ceumlnonte pavareumlsineuml e institucionit duke argumentuar se neuml fakt peumlrfaqeumlsuesit e shoqeumlriseuml civile mbeumlshtesnin shumiceumln parlamentare Eumlshteuml e veumlshtireuml teuml vlereumlsohet neumlse kjo ishte e veumlrteteuml Mbeumlshteteumlsit e keumlsaj formule paraqiteumln argumentin se e kundeumlrta ishte e veumlrteteuml kjo ishte e vetmja meumlnyreuml peumlr teuml garantuar elementin e domosdosheumlm teuml shoqeumlriseuml civile neuml aneumltareumlsineuml e institucionit publik

Shumica e tanishme qeveriseumlse paraqiti njeuml ndryshim teuml ligjit neuml shkurt 2006 qeuml kishte peumlr qeumlllim teuml ndryshonte formuleumln dhe peumlrbeumlrjen si teuml KKRT ashtu edhe teuml Keumlshillit Drejtues teuml RTSH neuml meumlnyreuml qeuml organet qeveriseumlse teuml RTSH trsquoi beumlnin balleuml politizimit Ish-Kryetari i Keumlshillit Drejtues Kiccedilo Blushi shpjegoi ldquoNuk jemi ne ata qeuml vendosin por ata kryetareumlt e partive qeuml duan qeuml drejtoreumlt dhe aneumltareumlt e keumlshillit teuml sillen si kukulla pa dinjitet teuml cileumlt kontrollohen me lehteumlsi neumlpeumlrmjet celulareumlverdquo51 Pas njeuml debati teuml zgjatur dhe teuml nxehteuml amendamentet u miratuan neuml korrik 2006 megjitheuml protestat e opoziteumls

Sipas ligjit teuml ndryshuar aneumltareumlt e Keumlshillit Drejtues u reduktuan nga 15 neuml shtateumlLogjika dhe procedura e emeumlrimit janeuml teuml ngjashme me ato peumlr KKRT Shoqatat dhe grupet e meumlposhtme mund teuml propozojneuml teuml pakteumln kateumlr kandidateuml peumlr secilin aneumltar teuml Keumlshillit Drejtues52

Shoqatat e medias elektronike dhe teuml shkruar

Universiteti i Tiraneumls

Shoqatat e inxhinieriseuml elektrike dhe elektronike

Shoqatat e juristeumlve akademikeumlve teuml ligjit si dhe Dhoma Kombeumltare e Avokateumlve

Grupet parlamentare

OJQ qeuml merren me teuml drejtat e njeriut dhe teuml teuml miturve

borde keumlshillimi teuml Qendreumls Kombeumltare teuml Kinematografi seuml dhe Lidhjes seuml

Shkrimtareumlve

Komisioni Parlamentar i Medias ka detyreumln e peumlrzgjedhjes deri neuml dy kandidateuml peumlr secilin post53 Preferohen kandidateumlt me grada shkencore Grada teuml tilla janeuml teuml detyruara peumlr kandidateumlt e propozuar nga universiteti dhe shoqatat e inxhinieriseuml elektrike dhe elektronike54

Neuml meumlnyreuml qeuml teuml garantohet vazhdimeumlsia kryetari dhe tre aneumltareuml zgjidhen peumlr njeuml mandat peseuml-vjeccedilar ndeumlrsa tre teuml tjereumlt zgjidhen peumlr njeuml mandat tre vjet e gjysmeuml55

51 Kiccedilo Blushi ldquoTelevizioni qeuml ka mbetur peng i partiverdquo Standard 17 mars 2006 f 2352 Ligji nr 9531 11 maj 2006 Fletorja Zyrtare 65 2006 Art 2 paragraf 153 Ibid paragraf 254 Ibid paragrafeumlt 3 amp 455 Ibid neni 9

bull

bull

bull

bull

bull

bull

bull

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

30

Sipas ligjit teuml vjeteumlr deputeteumlt ministrat zyrtareumlt e larteuml teuml qeveriseuml aneumltareumlt e kryesive teuml partive politike punonjeumls teuml RTSH ose punonjeumls dhe pronareuml teuml mediave private nuk lejoheshin teuml beumlheshin aneumltareuml teuml Keumlshillit Drejtues Sipas ligjit teuml ri u shtuan edhe kufi zime teuml tjera Tashmeuml nuk lejohen teuml jeneuml aneumltareuml edhe njereumlz qeuml zoteumlrojneuml aksione ose kaneuml lidhje me pronareuml aksionesh neuml kompani qeuml operojneuml neuml transmetimet audiovizuale reklameuml produksion shtyp telekomunikacione si dhe aneumltareuml dheose punonjeumls teuml strukturave qeveriseumlse teuml keumltyre strukturave Persona qeuml janeuml larguar nga sheumlrbimi civil peumlr arsye disiplinore dhe punonjeumls aktualeuml apo qeuml kaneuml punuar neuml RTSH gjateuml tre vjeteumlve teuml fundit nuk mund teuml zgjidhen

Opozita dhe disa veumlzhgues teuml tjereuml paraqiteumln argumentimin se peumlrbeumlrja e re e Keumlshillit Drejtues teuml RTSH nuk ofronte garanci peumlr pavareumlsineuml editoriale ldquoTeuml ashtuquajturit peumlrfaqeumlsues teuml pavarur deri meuml sot kaneuml qeneuml lsquokali i Trojeumlsrsquo seuml politikeumls neuml keumlto institucione Me qeumlllim qeuml teuml shmangim rrezikun qeuml lsquoteuml pavaruritrsquo trsquoi sheumlrbejneuml pushtetit ose partive politike neuml vend teuml publikut nevojitet qeuml edhe [peumlrfaqeumlsimi i ] teuml pavarurve teuml jeteuml gjithashtu [politikisht] i balancuarrdquo56

Keumlshilli Drejtues u zgjodh nga shumica qeveriseumlse neuml korrik 2006 me formuleumln e re Me-gjithateuml pasi opozita nuk pranoi teuml bashkeumlpunonte neuml reformeumln e procedureumls elektorale para zgjedhjeve lokale teuml 2007 dhe atyre presidenciale koalicioni qeveriseumls ra dakord teuml ndryshonte seumlrish peumlrbeumlrjen e Keumlshillit Sipas marreumlveshjes seuml gushtit 2006 midis deputeteumlve teuml shumiceumls dhe teuml opoziteumls peumlrbeumlrja e Keumlshillit Drejtues do teuml rritej nga shtateuml neuml 11 aneumltareuml dhe kateumlr aneumltareumlt e tjereuml do teuml emeumlroheshin nga aneumltareumlt e opoziteumls neuml Komisionin Parlamentar teuml Medias nga radheumlt e shoqeumlriseuml civile57 Megjithateuml Keumlshilli funksionoi veteumlm me shtateuml aneumltareuml deri neuml shtator 2007 pasi Parlamenti nuk arriti teuml zgjidhte aneumltareumlt e tjereuml si neuml KKRT ashtu edhe neuml Keumlshillin Drejtues peumlr shkak teuml krizeumls seuml vazhdueshme presidenciale dhe vazhdimit teuml puneumls peumlr Ligjin peumlr Transmetimet Numerike Seumlrish mosmarreumlveshjet politike dhe prirja peumlr trsquou pozicionuar dhe jo peumlr trsquou bashkuar peumlr teuml mireumln e peumlrbashkeumlt kaneuml penguar funksionimin normal dhe teuml pavarur teuml organit rregullator teuml stacionit

Neuml Raportin Vjetor teuml 2006 Keumlshilli Drejtues theksoi veumlshtireumlsiteuml me teuml cilat peumlrballej dhe lavdeumlroi peumlrparimin e transmetuesit publik neuml aspektin e pavareumlsiseuml editoriale dhe struktureumls programore Peumlrveccedil keumlsaj ndeumlrsa beumlnte thirrje peumlr asistenceuml meuml teuml madhe teuml qeveriseuml ndaj RTSH Parlamenti angazhohej teuml hartonte dhe miratonte planin e ploteuml peumlr reformeuml teuml RTSH deri neuml fund teuml 2007 Neuml gusht 2007 RTSH hartoi njeuml strategji zhvillimi peumlr periudheumln 2008-2010 teuml cileumln ia paraqiti qeveriseuml Duke qeneuml i zeumlneuml me ligje teuml tjera Parlamenti deri tani nuk ka arritur ta diskutojeuml keumlteuml strategji

Drejtori i Peumlrgjithsheumlm vazhdon teuml geumlzojeuml autoritet teuml konsideruesheumlm duke i raportuar Keumlshillit Drejtues por pa qeneuml i detyruar teuml zbatojeuml urdhrat e tij58 Keumlshilli Drejtues ka peumlr detyreuml teuml emeumlrojeuml dhe ka teuml drejteumln teuml shkarkojeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm Keumlshilli qeuml u emeumlrua neuml 2006 pushoi Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml ateumlhersheumlm Artur Zhejin mbi baza

56 A Stefani ldquorsquoTeuml pavaruritrsquo kali i Trojeumls neuml mediardquo Panorama 16 shkurt 2006 f 1757 Marreumlveshja e 30 korrikut 2006 e cituar neuml Denion Ndrenika ldquoArrihet marreumlveshja PDndashPS ploteumlsohen keumlrkesat e opoziteumlsrdquo Shekulli 31 gusht 2006 f 358 OSIShqipeumlria f 214ndash216

S H Q I P Euml R I A

31

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

keqadministrimi dhe mungeseuml reforme duke pretenduar se vareumlsia politike ishte ende e ndjeshme Neuml njeuml leteumlr publike Mero Baze aneumltar i Keumlshillit Drejtues shkruante se ldquome veteumldijen e ploteuml teuml drejtoreumlve teuml saj RTSH e ka shmangur debatin publik peumlr vite dhe eumlshteuml kthyer neuml njeuml stacion thuajse banal i cili i ka sheumlrbyer veteumlm interesave teuml ngushta teuml drejtoreumlve teuml vet dhe teuml lidhjeve teuml tyre politikerdquo59

Zheji e kundeumlrshtoi kritikeumln dhe tha se shkarkimi i tij ishte kundeumlr parimeve demokratike ldquoEumlshteuml e pamundur teuml niseumlsh reformeumln e RTSH duke shkelur njeuml nga parimet e demokraciseuml seuml medias siccedil eumlshteuml mandati i Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlmrdquo Ai shtoi se shkarkimi i tij ishte njeuml vendim i nxituar i bazuar meuml tepeumlr neuml lidhjet politike sesa neuml arsye pragmatike60 Drejtori i Peumlrgjithsheumlm i tanisheumlm Petrit Beci u zgjodh neuml 10 neumlntor 2006 Beci meuml pareuml ka qeneuml Zeumlvendeumls Drejtor i transmetuesit publik dhe ka njeuml peumlrvojeuml teuml gjereuml si menaxher i njeumlrit prej televizioneve private kombeumltare

Shtresa e treteuml e pushtetit neuml transmetuesin publik eumlshteuml Keumlshilli i Menaxhimit i cili sheumlrben si organ keumlshillimor peumlr Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm duke keumlshilluar Drejtorin peumlr njeuml seumlreuml ccedileumlshtjesh teuml reumlndeumlsishme fi nanciare apo neuml lidhje me pronat Pa pasur asnjeuml rol neuml programacion dheumlnia e peumllqimit teuml Keumlshillit teuml Menaxhimit eumlshteuml i detyruesheumlm neuml disa vendime si transaksionet e pronave kontratat e puneumlsimit dhe bisedime dhe marreumlveshje teuml tjera me stafi n dhe sindikatat

Struktura qeveriseumlse ka peumlr qeumlllim teuml garantojeuml puneumln e balancuar dhe teuml paanshme teuml RTSH si dhe legjitimitetin e tij si institucion publik Fatkeqeumlsisht kjo nuk eumlshteuml arritur Neuml fakt shumeuml veumlzhgues peumlrfshireuml aneumltareuml teuml strukturave qeveriseumlse teuml RTSH ankohen qeuml meumlnyra se si eumlshteuml ndeumlrtuar sistemi eumlshteuml burimi kryesor i problemit Aneumltareumlt e Keumlshillit Drejtues thoneuml se fuqiteuml e tyre peumlrballeuml Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlm janeuml mjaft teuml kufi zuara Disa aneumltareuml thoneuml se vendimet kryesore merren nga Drejtori i Peumlrgjithsheumlm ndeumlrsa roli i tyre neuml vendimmarrje eumlshteuml i pareumlndeumlsisheumlm Peumlr shembull ish-kryetari i Keumlshillit Drejtues Kiccedilo Blushi pretendonte se ldquopeumlr dy vjet Keumlshilli [Drejtues] nuk kishte miratuar struktura programore teuml peumlrshtatshme peumlr shkak teuml neumlnshtrimit politik teuml Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlm i cili emeumlrohet nga ne por nuk zgjidhet nga nerdquo61

33 Financimi i transmetuesit publik

Pagesa e takseumls vjetore peumlr RTSH eumlshteuml ALL 500 (euro41) peumlr familje Kjo takseuml mendohet teuml peumlrbeumljeuml njeuml nga burimet kryesore teuml teuml ardhurave peumlr transmetuesin e sheumlrbimit publik Deri neuml 2006 buxheti i RTSH nuk e detajonte shumeumln totale teuml mbledhur nga taksa e aparatit

Raporti i stacionit peumlr 2006 tregonte njeuml rritje prej 362 peumlrqind neuml teuml ardhurat e takseumls nga aparati nga ALL 19 milion (euro155000) teuml planifi kuara neuml ALL 687 milion (euro563000) teuml realizuara62 Megjitheuml keumlteuml rritje spektakolare llogaritjet deumlshmojneuml se teuml ardhurat peumlrfaqeumlsojneuml takseumln e aparatit teuml paguar nga afeumlrsisht 8600 familje shifeumlr mjaft e uleumlt neuml njeuml vend me

59 Mero Baze ldquoPeumlrse ndryshimi neuml RTSH duhet teuml niseuml nga Drejtori i Peumlrgjithsheumlmrdquo Shqip 26 tetor 2006 f 1160 Artur Zheji ldquoStili vrastar i njeuml shkarkimirdquo Shqip 28 tetor 2006 f 761 Kiccedilo Blushi ldquoTelevizioni qeuml ka mbetur peng i partiverdquo Standard 17 mars 2006 f 2362 RTSH Raporti Vjetor peumlr Veprimtarineuml e RTSH 2006 Keumlshilli Drejtues i RTSH 2007 f 15 (meuml tej Raporti Vjetor i RTSH 2006)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

32

tre milion banoreuml dhe me meuml shumeuml se 500000 shteumlpi me televizor63 Neuml keumlteuml meumlnyreuml njeuml mbledhje meuml efi kase e takseumls seuml aparatit eumlshteuml mjaft e nevojshme pasi kjo mund teuml jeteuml thelbeumlsore neuml arritjen e pavareumlsiseuml seuml TVSH nga buxheti i shtetit

Taksa peumlr aparatin mblidhet neuml janar seuml bashku me fatureumln e energjiseuml elektrike Deri neuml 2006 Korporata Elektro-energjitike Shqiptare (KESH) ia kalonte parateuml e mbledhura nga taksa e aparatit buxhetit teuml shtetit dhe ateumlhereuml Ministria e Financeumls i kalonte fondet neuml RTSH pa beumlreuml teuml ditur sa ishte mbledhur nga KESH Neuml 2006 RTSH fi rmosi njeuml marreumlveshje me KESH dhe Drejtorineuml e Taksave e cila siguronte pageseumln e drejtpeumlrdrejteuml teuml takseumls seuml aparatit te RTSH Megjithateuml peumlr shkak teuml veumlshtireumlsive teuml fundit ekonomike nuk pritet qeuml KESH ta peumlrmireumlsojeuml vjeljen e takseumls seuml aparatit neuml teuml ardhmen e afeumlrt64

Teuml ardhurat e fi tuara nga veteuml stacioni janeuml rritur neuml vitet e fundit duke arritur deri neuml 65 peumlrqind teuml buxhetit total teuml RTSH neuml 200665 Megjithateuml RTSH eumlshteuml ende e ngadalteuml neuml teumlrheqjen e teuml ardhurave teuml reumlndeumlsishme nga reklama Stacioni arriti teuml vilte veteumlm 44 peumlrqind teuml teuml ar-dhurave teuml planifi kuara nga reklama neuml 2006 Ndoshta kjo kishe teuml beumlnte edhe me konkurrenceumln nga stacione private meuml teuml fuqishme Peumlrveccedil keumlsaj edhe fi nancimi nga buxheti i shtetit u ul Neuml 2006 TVSH mori ALL 300 milion (euro246 milion) nga buxheti i shtetit qeuml peumlrbeumln pothuajse gjysmeumln e shumave teuml marra neuml vitet e kaluara66 Financimi nga buxheti i shtetit u rrit neuml meumlnyreuml modeste seumlrish Neuml 2007 ndihma e buxhetit teuml shtetit peumlr RTSH ishte ALL 312 milion (euro252 milion)67 Neuml 2008 shteti i dha ALL 438 milioneuml (euro365 milion) RTSH-seuml68

Njeuml burim i reumlndeumlsisheumlm teuml ardhurash eumlshteuml dheumlnia me qera e antenave teuml transmetimit teuml cilat janeuml monopol ligjor i stacionit Megjithateuml neuml teuml kaluareumln vjelja e keumltyre pagesave ka qeneuml problematike Borxhi i grumbulluar nga ata qeuml peumlrdorin antenat arriti ALL 1941 milion (euro159 milion) neuml fund teuml 200669 Edhe pse ligji e lejon RTSH teuml preseuml sinjalin e antenave peumlr ato kompani qeuml nuk kaneuml beumlreuml pagesat pas paralajmeumlrimeve transmetuesi publik nuk e ka ndjekur kurreuml keumlteuml praktikeuml pasi kjo do teuml niste njeuml seumlreuml veprimesh teuml zgjatura ligjore70 Neuml keumlteuml meumlnyreuml borxhet janeuml grumbulluar duke krijuar njeuml seumlreuml precedenteumlsh ku operatoreumlt peumlrdorin sheumlrbimet e RTSH falas RTSH tashmeuml ka ndeumlrmarreuml nisma ligjore kundeumlr debitoreumlve kryesoreuml71

63 Burimi INSTAT dhe EBU teuml cituara neuml OSIShqipeumlria f 13464 Intervisteuml me Diana Kalaja Zeumlvendeumls Drejtore e Peumlrgjithshme e RTSH Tiraneuml 21 janar 200865 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 1566 OSI Shqipeumlria f 208ndash21267 Ligji nr 9645 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2007rdquo i 27 neumlntor 2006 gjendet neuml httpwwwqpzgovalbotimefl etore_zyrtare2006PDF-2006135-2006pdf (pareuml neuml 15 korrik 2007)68 Ligji nr 9836 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2008rdquo i 26 neumlntor 2007 gjendet neuml httpwwwminfi ngovaldownloadsl-9836doc (pareuml neuml 25 janar 2008)69 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f1670 Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007 gjendet neuml httpwwwklshorgaldoc20070507132319_v_departamenti_i_kontrollit_te_institucioneve_fi nanciare_ndeumlrmarrjeve_dhe_shoqeumlrive_publike_nr1-2007pdf (pareuml neuml 10 korrik 2007)71 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 16

S H Q I P Euml R I A

33

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

34 Standartet editoriale

Ashtu si mediat e tjera RTSH nuk ka njeuml kod teuml brendsheumlm etike dhe as ndonjeuml organ qeuml teuml mbikqyreuml sjelljen sipas standarteve Neuml shtator 2006 shoqatat e gazetareumlve miratuan njeuml kod etike peumlr teuml gjitha mediat neuml Shqipeumlri Procesi u lanccedilua nga njeuml OJQ peumlr mediat e bazuar neuml Tiraneuml Instituti Shqiptar i Medias dhe peumlrfshiu debate me gazetareuml redaktoreuml pronareuml teuml medias menaxhereuml dhe teuml tjereuml72 Megjithateuml kodi nuk eumlshteuml miratuar ldquozyrtarishtrdquo nga ndonjeuml media dhe nuk ka mekanizeumlm peumlr zbatimin e tij Neuml keumlteuml meumlnyreuml respektimi i tij mbetet neuml deumlshireumln e gazetareumlve (Shih gjithashtu seksionin 44)

Gazetareumlt e TVSH nuk geumlzojneuml ndonjeuml mbrojtje meuml teuml madhe neuml puneumln e tyre sesa kolegeumlt e tyre neuml televizione private Mungesa e kontratave teuml puneumls seuml bashku me rrogat relativisht teuml uleumlta nuk peumlrbeumljneuml nxitje qeuml ata teuml zhvillojneuml pavareumlsineuml editoriale apo teuml prodhojneuml programe cileumlsore Stacioni ka peumlrdorur kontrata teuml posaccedilme pune dhe metoda pagese arbitrare Ish-Drejtori i Peumlrgjithsheumlm Artur Zheji pretendoi se keumlto kontrata ishin peumlrdorur peumlr teuml motivuar gazetareumlt dhe peumlr teuml peumlrmireumlsuar profesionalizmin pasi stacioni po i paguante gazetareumlt sipas sasiseuml dhe cileumlsiseuml seuml puneumls Por Kontrolli i Larteuml i Shtetit (KLSH) arriti neuml peumlrfundimin se keumlto kontrata nuk ishin teuml ligjshme dhe i keumlrkoi RTSH teuml ndreqte gjendjen deri neuml kontrollin e ardhsheumlm73 Sindikatat e RTSH vazhdimisht kaneuml aluduar se keumlto kontrata refl ektonin preferencat personale teuml Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlm dhe jo motivim profesional74

Ndryshe nga disa stacione televizive private qeuml duket se kaneuml arritur njeuml shkalleuml meuml teuml larteuml pavareumlsie politike TVSH ende peumlrballet me ndeumlrhyrje politike Ashtu siccedil e thoteuml ish-kryetari i Keumlshillit Drejtues Kiccedilo Blushi

Neuml vend qeuml trsquoi hiqnin duart nga ky institucion dhe ta ndihmonin pavareumlsineuml qeuml i garanton ligji neumlpeumlrmjet deklaratave teuml tyre etiketimit presionit dhe urdhrave qeuml vijneuml nga celulareumlt teuml dyja partiteuml politike dhe lidereumlt e tyre e kaneuml detyruar ekranin publik teuml kthehet nga blu neuml rozeuml dhe e anasjellta sipas shijeve teuml kryetareumlve teuml dy partive kryesore teuml cileumlt e masin lsquocileumlsineumlrsquo dhe pavareumlsineuml e RTSH nga koheumlzgjatja e shfaqjeve teuml tyre neuml stacion75

Ndeumlrhyrja politike eumlshteuml veccedilaneumlrisht e dukshme pas ndeumlrrimeve teuml qeveriseuml Pas zgjedhjeve teuml 2005 koalicioni i partive teuml djathta i udheumlhequr nga Partia Demokratike qeuml mori pushtetin pas teteuml vitesh neuml opoziteuml e ndeumlrroi Keumlshillin Drejtues drejtimin dhe njeuml pjeseuml teuml stafit teuml TVSH Meuml shumeuml se 80 punonjeumls teuml TVSH u pushuan nga puna peumlrfshireuml keumltu 10 gazetareuml qeuml njiheshin si me prirje teuml majta Stacioni mori neuml puneuml njereumlz teuml njohur jo aq peumlr standartet e tyre profesionale sesa peumlr afeumlrsineuml me partineuml neuml pushtet dhe qeverineuml76

72 Autorja e keumltij raporti punon neuml Institutin Shqiptar teuml Medias73 Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007 gjendet neumlhttpwwwklshorgaldoc20070507132319_v_departamenti_i_kontrollit_te_institucioneve_fi nanciare_ndeumlrmarrjeve_dhe_shoqeumlrive_publike_nr1-2007pdf (pareuml neuml 10 korrik 2007)74 Leteumlr e punonjeumlsve teuml RTSH ldquoRTSH ka nevojeuml peumlr ndryshime urgjenterdquo Tema 17 shkurt 2006 f 1175 Kico Blushi ldquoTelevizioni qeuml ka mbetur peng i partiverdquo Standard 17 mars 2006 f 23 76 IREX ldquoShqipeumlriardquo neuml Media Sustainability Index 2006 f 5 gjendet neumlhttpwwwirexorgprogramsMSI_EUR2005MSI05-Albaniapdf (pareuml neuml 20 qershor 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

34

4 TRANSMETUESIT PRIVATEuml

41 Rregullimi dhe menaxhimi

Sektori privat i transmetimit neuml Shqipeumlri eumlshteuml i gjereuml dhe peumlrfshin tre stacione kombeumltare televizive 68 stacione televizive lokale dy satelitore dhe 44 operatoreuml televiziveuml kablloreuml

Megjithateuml mungesa e studimeve profesionale dhe informacionit nga veteuml transmetuesit e veumlshtireumlson krijimin e njeuml pamjeje teuml detajuar peumlr sektorin Burimet e fi nancimit teuml njeuml tregu kaq teuml vogeumll por teuml mbipopulluar mbeten njeuml mister dhe ccedilojneuml neuml pyetje serioze peumlr lidhjen midis burimeve teuml kapitalit teuml stacionit nga njeumlra aneuml dhe neumlpeumlrmjet peumlrmbajtjes dhe pavareumlsiseuml editoriale nga ana tjeteumlr

42 Proneumlsia e televizioneve dhe proneumlsia e ndeumlrthurur

Edhe pse proneumlsia e huaj nuk eumlshteuml e kufi zuar prania e investuesve teuml huaj ka ardhur neuml ulje Tregu i medias vazhdon teuml mbetet joteumlrheqeumls peumlr investuesit e huaj pasi operon neuml njeuml ekonomi teuml vogeumll me infrastruktureuml teuml varfeumlr apo qeuml mungon krejt si dhe leuml vend peumlr konkurrenceuml teuml pandershme Julien Roche njeuml biznesmen francez qeuml jeton neuml Shqipeumlri shiti 33peumlrqind teuml aksioneve teuml tij neuml stacionin televiziv kombeumltar TV Klan ortakeumlve teuml tij shqiptareuml neuml 200577 Neuml janar 2008 grupi gjerman mediatik Westdeutsche Allgemeine Zeitung (WAZ) shprehu interesin peumlr teuml investuar neuml median shqiptare por peumlr momentin ata po studiojneuml ende tregun78

Veteumlm Ligji peumlr Transmetimet Numerike peumlrmban masa peumlr teuml kufi zimin e peumlrqendrimit teuml proneumlsiseuml me qeumlllim qeuml teuml arrihet pluralizmi i medias79 Njeuml njeumlsi nuk mund teuml zoteumlrojeuml meuml shumeuml se njeuml licenseuml peumlr njeuml rrjet tokeumlsor dixhital Gjithashtu ligji ndalon njeumlsiteuml me interesa ekonomike apo pozicion neuml vendimmarrje neuml njeuml kompani qeuml ka licenseuml peumlr transmetim dixhital tokeumlsor teuml keneuml interesa ekonomike apo pozita vendimmarrje neuml njeuml zoteumlrues tjeteumlr license transmetimi dixhitale tokeumlsore

Megjithateuml njeuml operator rrjeti mund teuml peumlrfi tojeuml licenseuml transmetimi peumlr njeuml program televiziv dhe e kundeumlrta Asnjeuml operator nuk mund teuml peumlrfi tojeuml meuml shumeuml se 30 peumlrqind teuml teuml ardhurave kombeumltare nga reklamat televizive Neuml peumlrgjitheumlsi masat ligjore peumlr proneumlsineuml nga ligji i transmetimeve janeuml teuml vlefshme edhe peumlr transmetuesit dixhitaleuml

43 Tregu i reklamave

Mungesa e transparenceumls seuml proneumlsiseuml seuml medias dhe teuml fi nancimit teuml saj mbeten ende probleme teuml pazgjidhura dhe polemizuese Burimet e fi nancimit teuml medias mbeten teuml panjohura peumlr shkak teuml mungeseumls seuml studimeve neuml keumlteuml fusheuml dhe peumlr shkak teuml refuzimit teuml transmetuesve peumlr teuml

77 KKRT Departamenti Juridik dhe i Licensave 13 korrik 200778 Aida Cama ldquoKoncerni gjerman i mediave WAZ do teuml hyjeuml neuml tregun shqiptarrdquo neuml Tema 16 janar 2008 f 279 Ibid Art 13

S H Q I P Euml R I A

35

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

dheumlneuml keumlteuml informacion Burimi i veteumlm zyrtar peumlr keumlteuml treg vazhdon teuml jeteuml deklarimi i bilancit vjetor qeuml operatoreumlt doreumlzojneuml te KKRT Megjithateuml veteumlm njeuml numeumlr i vogeumll transmetuesish e beumljneuml keumlteuml Neuml 2006 veteumlm 39 transmetues nga meuml shumeuml se 100 e doreumlzuan bilancin vjetor Jashteuml Tiraneumls veteumlm 30 peumlrqind teuml operatoreumlve i doreumlzuan bilancet vjetore Edhe dy stacionet televizive private kombeumltare TV Klan dhe TV Arbeumlria nuk i doreumlzuan ato80

Neuml peumlrgjitheumlsi operatoreumlt televiziveuml vazhdojneuml teuml peumlsojneuml humbje Veteumlm pak prej tyre raportojneuml fi tim Peumlr shembull pas njeuml humbjeje prej ALL 33 milioneumlsh (euro270000) neuml 2003 Top Channel TV pati njeuml fi tim prej ALL 45 milioneumlsh (euro37000) dhe ALL 28 milioneumlsh (euro230000) neuml 2004 dhe 2005 respektivisht81 Po keumlshtu pas dy vitesh humbjeje TV Vizion+ pati njeuml fi tim prej ALL 7 milioneumlsh (euro57000) neuml 200582 Megjithateuml KKRT deklaroi se analiza e deklarimeve fi nanciare gjateuml tre viteve teuml fundit deumlshmonte peumlr mospeumlrputhje teuml reumlndeumlsishme gjeuml qeuml e beumlnte rregullatorin teuml dyshonte se disa stacione i falsifi konin shifrat dhe raportet e tyre83

Ccedileumlshtja e transparenceumls seuml kapitalit neuml media u beuml akoma meuml e diskutueshme kur Kryeministri Sali Berisha deklaroi neuml 28 mars 2007 qeuml media neuml Shqipeumlri eumlshteuml e lidhur me grupe mafi oze teuml cilat e peumlrdorin median si njeuml vegeumll peumlr teuml demonizuar pjeseumltareumlt dhe veprimet e qeveriseuml sidomos neuml betejeumln e saj kundeumlr korrupsionit84 Pas keumlsaj deklarate pronareumlt dhe drejtuesit e medias keumlrkuan fakte dhe emra specifi keuml nga Berisha dhe i keumlrkuan teuml doreumlzonte neuml autoritetet e prokuroriseuml teuml gjitheuml informacionin e nevojsheumlm peumlr teuml ngritur padi

Qeveria reagoi duke i peumlrjashtuar pronareumlt e medias nga pjeseumlmarrja neuml tendereumlt publikeuml KKRT ka dheumlneuml teuml kuptojeuml vitet e fundit qeuml gjysma e teuml ardhurave teuml fi tuara nga operatoreumlt mediatikeuml vijneuml nga ldquoburime teuml tjerardquo duke iu referuar bizneseve teuml tjera qeuml drejtohen nga shumica e pronareumlve teuml medias peumlrfshireuml keumltu ndeumlrtimin i cili eumlshteuml biznesi meuml fi timprureumls neuml Shqipeumlri peumlr momentin ose import-eksportin reklameumln apo sheumlrbimet e Internetit85 Qeveria e tanishme meuml tej propozoi qeuml personave apo kompanive qeuml kishin aksione si neuml kompani mediatike ashtu dhe neuml njeuml kompani tjeteumlr trsquou ndalohej pjeseumlmarrja neuml tendera publikeuml Sipas ligjit neuml fuqi aksionereumlt neuml njeuml stacion radiofonik apo televiziveuml nuk mund teuml marrin pjeseuml neuml meumlnyreuml teuml drejtpeumlrdrejteuml apo teuml teumlrthorteuml neuml tendera publikeuml apo neuml privatizimin e proneumls shteteumlrore86

Gjithashtu neuml 2006 qeveria vendosi teuml mos jepte meuml reklama shteteumlrore dhe njoftime shteteumlrore peumlr median dhe trsquoi botonte keumlto neuml Buletinin e Njoftimeve Zyrtare87 Shpeumlrndarja e reklameumls shteteumlrore nuk ka qeneuml kurreuml transparente Peumlrkundrazi pa masa ligjore teuml

80 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 6281 Ibid f 6382 Ibid83 Ibid84 Newsletter e Institutit Shqiptar teuml Medias gjendet neuml httpwwwinstitutemediaorgpagesnews-2007html57 (pareuml neuml 17 qershor 2007)85 OSIAlbania pp 225ndash22886 Ligji i Radios dhe Televizionit paragrafi 787 Vendimi peumlr Botimin e Njoftimeve Zyrtare 29 mars 2006 gjendet neuml httpwwwkeshilliministravealshqipqeveriavendimetbuletini20i20njoftimeveasp (pareuml neuml 29 korrik 2007) (meuml tej Vendimi i Keumlshillit teuml Ministrave peumlr Buletinin)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

36

detajuara peumlr shpeumlrndarjen e reklameumls shteteumlrore qeveria shkeumlmbente reklameumln me pasqyrim teuml favorsheumlm88 Nuk ka teuml dheumlna teuml sakta peumlr shpenzimet e peumlrgjithshme teuml kompanive apo organeve shteteumlrore peumlr reklameumln Burimi i veteumlm publik peumlr njeuml informacion teuml tilleuml ishte njeuml studim eksperimental i kryer nga rregullatori Studimi tregoi se kompania shteteumlrore e energjiseuml KESH kishte shpenzuar US$560000 peumlr reklameumln neuml 2004 e cila ishte njeuml shumeuml tre hereuml meuml e madhe se ajo e shpenzuar para tre vjeteumlsh I njeumljti studim tregoi se Albtelekom kompania shteteumlrore e telefoniseuml fi kse kishte shpenzuar euro320000 peumlr reklameumln neuml 200489 Keumlto ishin teuml vetmet kompani teuml meumldha qeuml beumljneuml reklameuml qeuml dhaneuml informacion peumlr shpenzimet e tyre

Vendimi i qeveriseuml peumlr teuml kaluar reklameumln shteteumlrore neuml buletinin zyrtar ishte njeuml hap i reumlndeumlsisheumlm peumlr teuml zvogeumlluar vareumlsineuml e medias nga shteti ldquoKy eumlshteuml njeuml akt i reumlndeumlsisheumlm dhe pozitiv qofteuml edhe neuml aspektin moral edhe pse ekzistojneuml kontradikta dhe akti nuk zgjidh peumlrfundimisht problemin e tjeteumlrsimit teuml medias soneuml [nga publiku]rdquo90 Dallimi peumlr shembull midis reklameumls shteteumlrore dhe njoftimeve shteteumlrore nuk eumlshteuml teumlreumlsisht i qarteuml dhe krijon hapeumlsireuml peumlr interpretim Sipas vendimit teuml qeveriseuml reklamat peumlr kompaniteuml shteteumlrore dhe organizatat jofi timprureumlse teuml krijuara dhe teuml mbeumlshtetura nga shteti nuk klasifi kohen si njo-ftime publike91 Kjo mund teuml leumlreuml hapeumlsireuml qeuml njeumlsiteuml shteteumlrore teuml vazhdojneuml teuml ccedilojneuml reklamat e tyre neuml media Pa transparenceuml eumlshteuml e veumlshtireuml teuml vlereumlsohet ndikimi i vendimit teuml qeveriseuml neuml sektorin e televizionit

Njeuml editorialist i mireumlnjohur shqiptar shkroi se ldquoshumica e gazetave teuml peumlrditshme neuml vend janeuml neuml koma ndeumlrsa audienca e stacioneve televizive eumlshteuml polarizuar duke i nxjerreuml jashteuml tregu shumiceumln e stacioneve periferikerdquo92 Teuml gjitha teuml dheumlnat peumlr tregun e reklameumls janeuml spekulim i pasteumlr Peumlrpjekja e veteumlm e vlefshme neuml keumlteuml drejtim u beuml nga KKRT e cila monitoroi reklameumln neuml dhjeteuml stacione televizive neuml prill dhe maj 2005 Sipas keumltij monitorimi sasia e reklameumls dhe teleshitjeve peumlrbeumlnte rreth 10 peumlrqind teuml gjitheuml koheumls seuml transmetimit93 Ligji i detyron stacionet televizive teuml mos rezervojneuml meuml shumeuml se 15 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit teuml tyre ditor ose meuml shumeuml se 12 minuta neuml oreuml peumlr reklameumln Ky rregull neuml peumlrgjitheumlsi u respektua nga operatoreumlt televiziveuml Peumlrjashtim peumlrbeumlnte TV Klan i cili transmetoi reklama gjateuml 22 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit94

Studimi tregonte se vlera e peumlrafeumlrt e tregut shqiptar teuml reklameumls televizive shkonte rreth 21 milioneuml95 Duke e krahasuar keumlteuml vlereumlsim me deklarimet fi nanciare vjetore teuml doreumlzuara

nga stacionet televizive monitorimi arriti neuml peumlrfundimin se operatoreumlt televiziveuml raportonin

88 OSIShqipeumlria f 225ndash22889 KKRT Vlereumlsim i Teuml Ardhurave nga Reklama nga Monitorimi prillndashmaj 2005 f 5 (meuml tej Studimi i KKRT peumlr Reklamat)90 ldquoPeumlrpjekjardquo Intervisteuml me Fatos Lubonjeumln Standard 27 maj 2006 f 35 91 Vendimi i Keumlshillit teuml Ministrave peumlr Buletinin92 Mero Baze ldquoPeumlrpjekja e lsquoregjimit mediatikrsquo drejt konkurrenceumlsrdquo Tema f 1 23 prill 200693 Studimi i KKRT peumlr Reklamat f 294 Studimi i KKRT peumlr Reklamat f 395 Ibid f 5

S H Q I P Euml R I A

37

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

veteumlm midis 17 dhe 22 peumlrqind teuml teuml ardhurave nga reklama96 Ky peumlrfundim hodhi dyshime peumlr evazion fi skal97 Autoreumlt e keumltij studimi paralajmeumlruan se duke pasur parasysh mungeseumln e tyre teuml peumlrvojeumls neuml vlereumlsimin e tregut teuml reklameumls shifrat e tyre duheshin marreuml me rezerveuml98

Por policia tatimore e mori studimin seriozisht dhe vendosi njeuml gjobeuml prej euro12 milioneumlsh Top Channel TV neuml korrik 2007 Monitorimi i KKRT u peumlrdor si bazeuml peumlr teuml llogaritur evazionin fi skal peumlr reklamat peumlr vitet 2002ndash2005 Duke u nisur nga ky studim u supozua se Top Channel TV kishte raportuar veteumlm 23 peumlrqind teuml teuml ardhurave teuml tij neuml ato vite99

Kjo gjobeuml u vendos pas kontrolleve teuml peumlrseumlritura teuml policiseuml tatimore ndaj Top Channel TV gjateuml 2007 kur stacioni mori njeuml qeumlndrim mjaft kritik ndaj qeveriseuml Pronari tha se ai e kishte pritur teuml vendosej njeuml gjobeuml por niveli i gjobeumls ishte krejteumlsisht i paarsyesheumlm dhe kishte peumlr qeumlllim teuml heshte njeuml zeuml kritik100 Leumlvizja e policiseuml tatimore shtyu komunitetin e medias teuml dilte me njeuml deklarateuml teuml peumlrbashkeumlt neuml mbeumlshtetje teuml Top Channel TV101 Komisioni Parlamentar i Medias dhe Prokuroria e Peumlrgjithshme gjithashtu niseumln njeuml hetim Pas keumltij presioni u duk se qeveria do e merrte seumlrish neumln shqyrtim gjobeumln Stacioni ende nuk e ka paguar gjobeumln dhe po negocion me autoritetet Top Channel TV eumlshteuml njeuml shembull i qarteuml se si mund teuml abuzohen apo keqpeumlrdoren mungesa e teuml dheumlnave dhe monitorimeve dhe studimeve sistematike peumlr tregun e reklameumls seuml bashku me mungeseumln e transparenceumls nga ana e kompanive qeuml beumljneuml reklameuml medias dhe qeveriseuml

44 Standartet dhe pavareumlsia editoriale

Neuml 2005 Instituti Shqiptar i Medias nisi njeuml rishikim teuml Kodit teuml Etikeumls peumlr gazetareumlt i cili ishte hartuar neuml 1996 Instituti e ndeumlrmori keumlteuml puneuml si njeuml reagim ndaj zbatimit joefi kas teuml Kodit dhe i nisur nga nevoja peumlr ta peumlrshtatur Kodin me ndryshimet qeuml kaneuml ndikuar te media neuml dekadeumln e kaluar Njeuml arsye tjeteumlr ishte qeumlllimi i Institutit peumlr teuml fi lluar njeuml sistem efi kas veteuml-rregullimi neuml media Amendamentet ligjore qeuml kaneuml peumlr qeumlllim teuml dekriminalizojneuml shpifjen dhe fyerjen po diskutohen neuml Parlament dhe ka teuml ngjareuml teuml miratohen neuml teuml ardhmen e afeumlrt

Neuml procesin e rishikimit instituti u peumlrpoq teuml peumlrfshijeuml teuml teumlreuml paleumlt kryesore teuml interesuara peumlrfshireuml pronareumlt drejtuesit kryeredaktoreumlt gazetareumlt aktivisteumlt e shoqeumlriseuml civile deputeteumlt juristeumlt e medias etj Instituti e kompletoi Kodin e ri teuml Etikeumls dhe njeuml statut teuml njeuml organi veteuml-rregullues

96 Ibid f 697 Ibid f 798 Metodologjia e studimit bazohej neuml njeuml formuleuml sipas seuml cileumls vlera e teuml ardhurave nga reklama llogaritej duke shumeumlzuar koheumln e reklameumls me tarifat fi kse qeuml raportoheshin nga stacionet televizive Ajo nuk merrte parasysh dhe nuk mund teuml llogariste zbritjet dhe negociatat peumlr klienteumlt apo koheumlzgjatjen e kontrateumls seuml njeuml stacioni televiziv me njeuml klient (f 1)99 Njoftim peumlr Shtyp i Policiseuml Tatimore gjendet neuml httpwwwtatimegovalfq=infoampmetod=shfaqartampartID=362 (pareuml neuml 25 korrik 2007)100 Dritan Hoxha Koment neuml Tryezeumln e Rrumbullakeumlt teuml Top Channel TV Tiraneuml 14 korrik 2007101Deklarata gjendet neuml httpwwwinstitutemediaorgdocumentaPRESS_DECLARATION_dt[1]13_korrikdoc (pareuml neuml 20 korrik 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

38

Neuml peumlrgjitheumlsi gazetareumlt pronareumlt dhe menaxhereumlt raneuml dakord neuml parim peumlr nevojeumln peumlr teuml veteumlrregulluar keumlteuml sektor Mbetet peumlr trsquou pareuml neumlse ata do teuml bashkohen peumlr ta realizuar keumlteuml gjeuml

Me peumlrjashtim teuml rregullave teuml peumlrgjithshme editoriale teuml vendosura nga kryeredaktoreumlt Nuk ka kode teuml brendshme etike neuml stacionet televizive102 KKRT vazhdimisht ka theksuar neuml raportet e saj se mediat duhet teuml keneuml kodin e vet teuml etikeumls103 Peumlrveccedil keumlsaj gazetaria cileumlsore eumlshteuml veumlshtireuml teuml arrihet neuml rrethana kur veteuml gazetareumlt shpesh privohen nga teuml drejtat e tyre Shumica deumlrrmuese e gazetareumlve punojneuml pa kontrata peumlr shkak teuml zbatimit teuml dobeumlt teuml Kodit teuml Puneumls dhe mungeseumls seuml mbikqyrjes seuml rregullt teuml zbatimit teuml tij Njeuml hap pozitiv neuml keumlteuml aspekt ishte krijimi neuml 2005 i sindikateumls seuml gazetareumlve me mbeumlshtetjen e IREX Unioni ka krijuar degeuml neuml qytetet kryesore dhe ka negociuar kushte meuml teuml mira pune peumlr gazetareumlt me Ministrineuml e Puneumls Dy paleumlt fi rmoseumln njeuml memorandum qeuml do teuml krijonte mundeumlsineuml e krijimit teuml njeuml marreumlveshjeje kolektive neuml keumlteuml sektor

Megjithateuml si unioni ashtu edhe komuniteti i medias janeuml teuml ndeumlrgjegjsheumlm qeuml ky proces do teuml zgjaseuml njeumlfareuml kohe peumlr shkak teuml peumlrhapjes seuml problemit Neuml 2005 rreth 95 peumlrqind e gazetareumlve neuml Shqipeumlri punonin pa kontrata apo sigurime shoqeumlrore104 Shoqatat e tjera teuml gazetareumlve nuk kaneuml dheumlneuml ndonjeuml ndihmeuml neuml keumlteuml fushateuml dhe duket se ekzistojneuml veteumlm neuml leteumlr Kryetari i njeumlreumls prej keumltyre organizatave tha

Edhe pse kemi 15 vjet liri shtypi neuml Shqipeumlri ka veteumlm pak raste kur kolegeumlt e njeuml media ngreneuml zeumlrin apo protestojneuml kundeumlr fatit teuml kolegeumlve teuml tjereuml teuml cileumlt pushohen censurohen apo keumlrceumlnohen pa teuml drejteuml Kjo eumlshteuml njeuml temeuml veteumlm peumlr kafeneteuml ku mblidhen gazetareumlt dhe nuk hapet kurreuml neuml publik duke krijuar njeuml gjendje ku askush nuk fl et peumlr njeuml dukuri qeuml i prek teuml gjitheuml105

Kjo gjendje i leuml gazetareumlt teuml pambrojtur kundrejt deumlshirave dhe tekave teuml pronareumlve ldquoAta janeuml krejteumlsisht teuml pambrojtur kur peumlrballen me vendimet arbitrare teuml pronareumlve teuml cileumlt mund ta pushojneuml stafi n nga puna pa asnjeuml arsyerdquo106 Kjo situateuml nuk ka ndryshuar neuml dy vitet e fundit dhe veumlshtireuml se do teuml peumlrmireumlsohet pa hedhur driteuml mbi proneumlsineuml e medias dhe fi nancimin e saj Numri i madh i gazetave dhe stacioneve televizive neuml Shqipeumlri ia detyron ekzistenceumln kryesisht fi nancimit nga bizneset paralele dhe zbatimit teuml dobeumlt teuml ligjit ldquoNga pikeumlpamja profesionale ky fi nancim paralel i leuml shumeuml media teuml pambrojtura ndaj presionit apo censureumls seuml bizneseve qeuml i mbeumlshtesin ato neuml shkalleuml teuml ndryshmerdquo107

102 OSIShqipeumlria f 238ndash239103 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 55104 Unioni i Gazetareumlve Shqiptareuml ldquoMbrojtja neuml puneuml dhe sigurimi social i punonjeumlsve teuml medias njeuml domosdoshmeumlri peumlr shtypin e lireumlrdquo f 6105 Intervisteuml me Armand Shkullakun ldquoMedia transparence peumlr lajmet brenda sajrdquo Shqip 10 maj 2006 f 12 106 IREX Media Sustainability Index 2005 ndash Shqipeumlria IREX Washington DC 2006 f 14gjendet neuml faqen e Internetit teuml IREX te httpwwwirexorgprogramsMSI_EUR2005asp (pareuml neuml 20 korrik 2007) (meuml tej IREX MSI 2005 ndash Shqipeumlria)107 IREX MSI 2005 ndash Shqipeumlria f12

S H Q I P Euml R I A

39

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

45 Transmetuesit rajonaleuml dhe lokaleuml

Peumlr momentin ka 68 stacione televizive lokale nga teuml cileumlt 20 operojneuml neuml Tiraneuml Shumica e reklameumls shpenzohet neuml stacionet televizive teuml Tiraneumls Keumlto kaneuml njeuml performanceuml ekonomike dhe programim meuml teuml mireuml se stacionet lokale teuml cilat e kaneuml teuml veumlshtireuml teuml mbijetojneuml dhe teuml prodhojneuml programe cileumlsore ldquoMedia e peumlrqendruar neuml Ulteumlsireumln Pereumlndimore ka mundeumlsi meuml teuml meumldha peumlr teuml peumlrfi tuar nga njeuml treg meuml i pasur reklame gjeuml qeuml nuk vlen peumlr mediat e vendosura neuml zona meuml teuml largeumltardquo108

Peumlr shkak teuml veumlshtireumlsive ekonomike stacionet televizive lokale neuml vend e kaneuml teuml veumlshtireuml teuml peumlrshtaten me zhvillimin teknologjik Ndeumlrsa shumica e stacioneve televizive neuml Tiraneuml zoteumlrojneuml pajisje teuml koheumlve teuml fundit stacionet lokale ende punojneuml me pajisje teuml vjetra gjeuml qeuml ndikon neuml cileumlsineuml e produktit teuml tyre

5 PROGRAMACIONI

51 Programet

Pa monitorime teuml pavarura nuk ekzistojneuml statistika peumlr programet vjetore sipas llojit as peumlr transmetuesin publik e as peumlr ata privateuml Monitorimi i fundit i cili u krye nga KKRT gjateuml njeuml muaji neuml 2003 e largeumlt mbulonte programacionin e stacioneve kryesore Edhe pse stacionet private janeuml teuml detyruara me ligj teuml doreumlzojneuml programacionin vjetor te KKRT deri tanimeuml nuk kaneuml arritur teuml respektojneuml keumlteuml keumlrkeseuml apo teuml shpjegojneuml se peumlrse nuk e beumljneuml keumlteuml gjeuml Rregullatori nuk ka marreuml ndonjeuml maseuml ndaj tyre

Teuml vetmet teuml dheumlna vijneuml nga TVSH Rreth 70 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit teuml TVSH nga prilli neuml neumlntor 2006 nuk ishin programe teuml prodhuara veteuml Kuadri i programacionit teuml stacionit nuk ka mundur teuml shmangeuml rutineumln dhe monotonineuml gjeuml qeuml ka ndikuar neuml pozicionin e tij neuml treg109 Me ndryshimin e menaxhimit neuml fund teuml 2006 niseumln teuml transmetoheshin programe teuml njeuml cileumlsie meuml teuml larteuml Me keumlto ndryshime peumlrqindja e programeve teuml prodhuara veteuml pritet teuml arrijeuml deri neuml 70 peumlrqind teuml koheumls totale teuml transmetimit teuml stacionit neuml 2007110 Keumlshilli Drejtues i RTSH gjithashtu premtoi se programe teuml tjera po rishikohen dhe programe teuml reja qeuml pasqyrojneuml tema si ccedileumlshtje sociale balanceumln gjinore kultureumln dhe sheumlndeteumlsineuml do teuml lanccedilohen111

Megjithateuml ndryshimet neuml kuadrin e programacionit janeuml peumlrpjekje qeuml peumlrmbushin veteumlm keumlrkesat minimale teuml transmetuesit publik dhe nuk i japin shtyseuml standarteve teuml transmetuesit publik Raporti vjetor i stacionit pretendonte peumlr arritje teuml tilla qeuml koha e transmetimit ishte rritur nga 17 oreuml neuml 24 oreuml neuml diteuml rikthimin e programeve sportive javore hapjen e njeuml studioje

108 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 5109 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 3110 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 5111 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f5

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

40

teuml re transmetimi peumlrdorimin e studios leumlvizeumlse neuml diteumln e zgjedhjeve etj112 Drejtoresha aktuale e stacionit Mirela Oktrova shkruante ldquoEkzistenca e radios dhe televizionit publik nuk mund teuml justifi kohet as me programet e zbavitjes e as me transmetimin falas teuml programeve teuml EBU e as me organizimin e festivalit dhe bujeumln e pjeseumlmarrjes neuml Eurovizionrdquo113

Neuml njeuml aspekt meuml pozitiv TVSH organizoi debate televizive me kandidateumlt peumlr bashki gjateuml zgjedhjeve teuml 2007 duke i dheumlneuml mundeumlsineuml publikut teuml beumlnte njeuml zgjedhje meuml teuml informuar Nga ana tjeteumlr TVSH nuk ishte neuml gjendje teuml transmetonte njeuml ngjarje teuml reumlndeumlsishme si Kupa Boteumlrore e futbollit neuml 2006 pasi teuml drejtat e transmetimit u bleneuml nga DigitAlb Neuml ateuml koheuml TVSH tha se nuk mund trsquoi peumlrballonte teuml drejtat por KKRT u peumlrgjigj se stacioni mund teuml kishte keumlrkuar ndihmeuml nga shteti114 Neuml meumlnyreuml sarkastike ata shtuan se menaxhimi i TVSH nuk keumlmbeumlnguli shumeuml pasi po negocionte teuml drejtat e ldquoKafazit teuml Arteumlrdquo njeuml programi teuml pro-dhuar neuml vend por qeuml eumlshteuml kopje e formatit teuml programit teuml realitetit ldquoBig Brotherrdquo115

Megjitheuml mungeseumln e teuml dheumlnave teuml qarta peumlr programet mund teuml thuhet me siguri se shumica e stacioneve teuml reumlndeumlsishme si TV Klan Top Channel Vizion+ TV Koha dhe disa kanale lajmesh si News24 apo Alsat kaneuml fi tuar njeuml publik pak a shumeuml besnik Ata prodhojneuml lajme me standarte peumlrgjitheumlsisht teuml keumlnaqshme si dhe programe teuml ndryshme informacioni dhe zbavitjeje Informacioni dhe lajmet janeuml kthyer neuml peumlrpareumlsi si peumlr median e shkruar ashtu edhe peumlr ateuml elektronike sipas veumlzhguesve teuml ndrysheumlm116 Peumlrjashtim peumlrbeumlnte stacioni privat kombeumltar TVA i cili pas disa ndryshimeve neuml proneumlsi neuml 2006 mezi arrinte teuml peumlrmbushte detyrimet e tij si kanal kombeumltar Ky stacion nuk transmetoi fare edicione lajmesh neuml mars dhe prill 2006117 Meqeuml stacioni nuk mundte teuml peumlrmbushte peumlr shumiceumln e 2006 keumlrkesat e programacionit qeuml i impononte kontrata e licenseumls KKRT vendosi teuml reduktonte me njeuml vit licenseumln e TVA dhe ta teumlrhiqte ateuml meuml pas neuml tetor 2007 Stacioni e apeloi keumlteuml vendim dhe teuml dyja paleumlt e ccediluan ccedileumlshtjen neuml gjykateuml118

Disa nga lajmet dhe debatet peumlr tema teuml reumlndeumlsishme shpesh politike mendohet se kaneuml njeuml publik teuml qeumlndruesheumlm dhe janeuml kthyer neuml emblema teuml stacioneve televizive qeuml i transmetojneuml ato Peumlrveccedil buletineve teuml lajmeve disa nga programet meuml teuml njohura janeuml ldquoOpinionrdquo neuml TV Klan ldquoShqiprdquo neuml Top Channel ldquoLogosrdquo neuml Vizion+ dhe ldquo60 minutardquo neuml TV Koha Keumlto janeuml programe javore qeuml kaneuml teuml beumljneuml me intervista apo debate peumlr njeuml temeuml teuml caktuar Njeuml tjeteumlr program mjaft i njohur eumlshteuml ldquoFiks farerdquo njeuml revisteuml satirike e peumlrditshme qeuml bazohet neuml metoda investigative Ka dhe disa programe zbavitjeje dhe lojeumlra qeuml janeuml mjaft teuml njohura Keumltu peumlrfshihet ldquoPortokallirdquo dhe ldquoTop Showrdquo neuml Top Channel ldquoKutia e funditrdquo neuml TV Klan dhe ldquoBypassrdquo neuml Vizion+ Stacionet televizive kaneuml njeuml prirje neuml rritje teuml peumlrqendrohen neuml programe teuml njeuml natyre meuml sociale duke u peumlrpjekur teuml pasqyrojneuml meuml shumeuml kronika nga jeta e peumlrditshme dhe me interes njereumlzor Keumlto programe peumlrfshijneuml ldquoJeteuml neuml keumlrkimrdquo neuml News24 TV ldquoNjereumlz teuml humburrdquo ldquoFemrardquo dhe ldquoSOSrdquo neuml Vizion+

112 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f4113 Mirela Oktrova ldquolsquoLehjarsquo kundeumlr demokraciseuml dhe interesave teuml publikutrdquo Shekulli 4 shtator 2006 f 23114 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 52115 Ibid116 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 9117 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 54118 Vendimi peumlr TVA neuml Raportin Vjetor teuml KKRT 2006 f 25

S H Q I P Euml R I A

41

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

52 Rregullat e peumlrgjithshme peumlr lajmet

Disa rregulla neuml Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin peumlrqendrohen te programimi i peumlr-mbajtjes dhe vlejneuml si peumlr transmetuesit publikeuml ashtu edhe peumlr ata privateuml Ato kaneuml teuml beumljneuml me pavareumlsineuml editoriale censureumln teuml drejteumln e informacionit dhe teuml drejta dhe liri teuml tjera njereumlzore119 Edhe pse parimet themelore teuml informacionit teuml paansheumlm dhe teuml sakteuml janeuml teuml garantuara me ligj nuk ekzistojneuml instrumente apo organe qeuml teuml monitorojneuml zbatimin e tyre KKRT monitoron edicionet kryesore teuml lajmeve teuml stacioneve kombeumltare publike dhe private por kjo peumlrpjekje konsiston veteumlm neuml matje sasiore teuml peumlrqindjes qeuml i kushtohet pasqyrimit teuml partive dhe fi gurave politike

Stacionet televizive kaneuml beumlreuml peumlrparim teuml ndjesheumlm neuml peumlrkufi zimin e vetvetes neumlpeumlrmjet edicioneve teuml lajmeve teuml cilat kaneuml sheumlnuar peumlrmireumlsimin meuml teuml madh neuml programacion te teuml gjitha stacionet televizive120 Megjithateuml informacioni nuk eumlshteuml as i paansheumlm dhe as i drejteuml Pothuajse nuk ekziston ndonjeuml media qeuml teuml mos keteuml interesa teuml fshehura ekonomike apo politike dhe peumlr pasojeuml standartet profesionale aplikohen peumlr aq koheuml sa ua lejojneuml keumlto interesa Axhenda e lajmeve eumlshteuml shumeuml praneuml axhendeumls seuml qeveriseuml apo politikeumls neuml peumlrgjitheumlsi ose praneuml menaxhimit teuml televizioneve121 Edicionet e lajmeve zgjedhin kronika qeuml u shkojneuml peumlr shtat interesave teuml operatorit dhe jo interesit publik122

Edhe Kodi Zgjedhor imponon keumlrkesa peumlr sakteumlsi korrekteumlsi dhe balanceuml peumlr teuml gjitha stacionet televizive123 Transmetuesi i sheumlrbimit publik ka peumlrgjegjeumlsi shteseuml si dheumlnia e koheumls falas peumlr teuml gjitha partiteuml politike qeuml marrin pjeseuml neuml zgjedhje Testi meuml i fundit peumlr respektimin e keumltyre rregullave ishin zgjedhjet lokale neuml shkurt 2007 Stacionet televizive kryesore e kaluan keumlteuml test me sukses TVSH i kushtoi 28 peumlrqind teuml lajmeve Partiseuml Demokratike dhe 29 peumlrqind Partiseuml Socialiste Njeuml pasqyrim i ngjasheumlm u gjend edhe peumlr stacione teuml tjera teuml meumldha si Vizion+ News24 dhe TVA Peumlrjashtim peumlrbeumlnte TV Klan i cili i kushtoi meuml shumeuml koheuml qeveriseuml se ccedildo stacion tjeteumlr Peumlrfaqeumlsuesit e TV Klan pretenduan se ata thjesht po pasqyronin puneumln e zyrtareumlve teuml shtetit Megjithateuml keumlta zyrtareuml ishin pasqyruar teksa beumlnin fushateuml zgjedhore Edhe pse keumlto fushata u konsideruan teuml balancuara dhe teuml drejta neuml aspektin e pasqyrimit teuml partive politike gjateuml periudheumls parazgjedhore teuml gjitha stacionet televizive kishin favorizuar njeuml parti meuml shumeuml se teuml tjerat124

119 OSIShqipeumlria f 234120 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 47121 Monitorimi u krye neuml kuadrin e ldquoMonitorimi i Lajmeve teuml Mbreumlmjes neuml TV ndash monitorim dhe analizeuml e edicioneve teuml lajmeve neuml TV neuml 10 vende teuml Europeumls Juglindorerdquo botuar neuml Media Plan Institute Treguesi i Interesit Publik Sarajevo 2007122 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 54123 Kodi Zgjedhor neni 136 neni 140 gjendet neuml httpwwwosceorgitem14076htmlhtml=1(pareuml neuml 10 korrik 2007)124 Raporti i OSCEODIHR peumlr zgjedhjet e 18 shkurt 2007 gjendet neumlhttpwwwosceorgitem24859htmlhtml=1 (pareuml neuml 12 korrik 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

42

53 Udheumlzimet e peumlrgjithshme peumlr prodhimin e programeve

Ligji peumlr Radion dhe Televizionin vendos disa detyrime teuml peumlrgjithshme peumlr teuml gjitha stacionet televizive Keumlto kaneuml teuml beumljneuml kryesisht me dinjitetin njereumlzor respektin peumlr ligjin dhe teuml drejtat e njeriut125

Megjithateuml keumlto masa janeuml mjaft teuml vakeumlta dhe teuml peumlrgjithshme dhe nuk janeuml shndeumlrruar neuml rregulla meuml teuml detajuara nga KKRT Keumlto parime teuml peumlrgjithshme neuml peumlrgjitheumlsi janeuml respektuar Teuml vetmet probleme kishin teuml beumlnin me pornografi neuml e cila ndalohet krejteumlsisht peumlr trsquou transmetuar Neuml stacionet tokeumlsore analoge nuk transmetohen programe me peumlrmbajtje pornografi ke Megjithateuml DigitAlb transmeton pornografi gjitheuml koheumln neuml njeuml kanal neuml formeuml teuml kriptuar si dhe dy programe pornografi ke neuml mesnateuml

54 Kuotat

Nuk ekzistojneuml kuota teuml posaccedilme peumlr peumlrfaqeumlsim gjuheumlsor apo teuml grupeve teuml minoriteteve Stacioni i transmetimit publik si dhe disa kanale private ndonjeumlhereuml transmetojneuml programe peumlr minoritetet etnike Neuml vitet e fundit Instituti Shqiptar i Medias eumlshteuml angazhuar neuml koordi-nimin e projekteve teuml produksionit teuml programeve radiofonike dhe televizive peumlr pakicat etnike dhe gjuheumlsore neuml vend si dhe peumlr artikuj peumlr keumlto tema teuml botuara neuml median e shkruar

Mediat qeuml fokusohen neuml temat e pakicave luftojneuml peumlr mbijeteseuml Peumlr shembull Radio Prespa e themeluar neuml 2003 neuml zoneumln e kufi rit me Republikeumln e Maqedoniseuml dhe qeuml transmeton maqedonisht nuk funksionon rregullisht peumlr shkak teuml pengesave fi nanciare Stacionet radiofonike peumlr pakiceumln greke neuml jug teuml vendit gjenden neuml njeuml situateuml teuml ngjashme Teuml gjitha keumlto media janeuml nisma individuale shteti nuk jep ndihma peumlr median e minoriteteve Megjithateuml nuk ekzistojneuml pengesa ligjore peumlr dheumlnien e licensave teuml transmetimit peumlr radiot apo televizionet e minoriteteve Neuml fakt KKRT dha njeuml licenseuml peumlr radio dhe televizion radioTV Armonia njeuml projekt peumlr pakiceumln greke qeuml eumlshteuml edhe minoriteti meuml i madh etnik neuml vend Megjithateuml stacioni nuk ka fuqi fi nanciare dhe ka veumlshtireumlsi Peumlr momentin ata nuk transmetojneuml126

Kuotat e vetme neuml lidhje me peumlrmbajtjen qeuml imponon ligji peumlr ata qeuml kaneuml licenseuml lokale eumlshteuml qeuml teuml transmetojneuml programe jokomerciale dhe programe lokale informacioni peumlr teuml pakteumln 15 peumlrqind teuml programacionit javor Ligji nuk e specifi kon termin ldquojokomercialrdquo Sipas ndryshimeve teuml 2003 ata qeuml kaneuml licenseuml kombeumltare duhet trsquoi kushtojneuml teuml pakteumln 15 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit programeve teuml prodhuara veteuml dhe teuml pakteumln 30 peumlrqind programeve teuml prodhuara neuml Shqipeumlri Stacionet televizive neuml peumlrgjitheumlsi i peumlrmbushin keumlto kuota127 Ligji gjithashtu vendos kuota peumlr reklameumln duke mos i lejuar stacionet televizive teuml transmetojneuml reklama peumlr meuml shumeuml se 15 peumlrqind teuml koheumls ditore teuml transmetimit ose meuml shumeuml se 12 minuta peumlr oreuml

125 OSIShqipeumlria f 235ndash236126 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 25127 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 47

S H Q I P Euml R I A

43

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Edhe pse Shqipeumlria si vend qeuml nuk eumlshteuml aneumltar i BE nuk eumlshteuml e detyruar teuml peumlrmbusheuml legjislacionin europian shumeuml nga keumlto kuota lindin nga Konventa Europiane peumlr Televizionin Ndeumlrkufi tar (KETN) dhe Protokollin e saj Shteseuml teuml cileumln Shqipeumlria e ka ratifi kuar neuml 1999 Nga ana tjeteumlr legjislacioni shqiptar nuk u keumlrkon transmetuesve trsquoi kushtojneuml shumiceumln e koheumls seuml transmetimit veprave europiane Ligji peumlr dixhitalizimin thoteuml se stacionet televizive neuml meumlnyreuml progresive duhet teuml peumlrmbushin detyrimin e transmetimit teuml programeve europiane neuml 50 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit

55 Detyrimet peumlr transmetuesin publik

Peumlrveccedil rregullave teuml peumlrgjithshme peumlr prodhimin Ligji peumlr Radion dhe Televizionin i detyron si transmetuesit publikeuml ashtu dhe ata privateuml teuml transmetojneuml programe falas Kjo peumlrfshin programe me interes teuml larteuml peumlr publikun e gjereuml si lajmeumlrimet peumlr sheumlndetin rendin publik apo emergjencat kombeumltare Gjithashtu ligji i keumlrkon RTSH teuml transmetojeuml falas sheumlrbimet fetare teuml mbajtura gjateuml festave fetare zyrtare si dhe seancat e parlamentit Ligji peumlr Radion dhe Televizionin vendos detyrime shteseuml peumlr RTSH Programet e tij duhet teuml jeneuml teuml njeuml cileumlsie teuml larteuml teuml refl ektojneuml larmineuml e jeteumls shqiptare dhe trsquoi sheumlrbejneuml teuml gjitha grupeve shoqeumlrore peumlrfshireuml pakicat kombeumltare

Pasqyrimi i lajmeve nga vendi dhe nga jashteuml duhet teuml jeteuml gjitheumlpeumlrfshireumls dhe i paansheumlmRTSH-seuml i ndalohet transmetimi i propagandeumls politike dhe fetare Megjitheuml keumlto detyrime transmetuesi i sheumlrbimit publik mbetet ende larg peumlrmbushjes seuml misionit teuml tij publik ldquoEumlshteuml paradoksale teuml shoheumlsh se si interesi publik eumlshteuml i pari qeuml lihet pas dore nga njeuml televizion i quajtur lsquopublikrsquo Edicionet e lajmeve fi llojneuml me lajme peumlr aktivitetet e qeveriseuml dhe partive politike duke leumlneuml pas dore problemet qeuml shqeteumlsojneuml qytetareumltrdquo128 Stacioni pretendon se ka beumlreuml progres teuml reumlndeumlsisheumlm dhe se mungesa e konkurrenceumls qeuml pretendohet se ka eumlshteuml njeuml geumlnjeshteumlr e hapur nga rivaleumlt privateuml129 Por mendimi i peumlrgjithsheumlm eumlshteuml se stacionet private mbizoteumlrojneuml ldquoTelevizionet komerciale po e vrasin televizionin publik dhe po thithin teuml gjitheuml audienceumln ashtu si supermarketet po vrasin dyqanet e vogla dhe kioskat e komunizmit duke thithur teuml gjitheuml blereumlsitrdquo130

56 Detyrimet peumlr transmetuesit privateuml

Nuk ka detyrime teuml holleumlsishme programacioni peumlr transmetuesit privateuml Masat e vetme li-gjore kaneuml teuml beumljneuml me koheumlzgjatjen e transmetimit dhe periodicitetin e edicionit teuml lajmeve Stacionet televizive kombeumltare duhet teuml transmetojneuml teuml pakteumln gjashteuml oreuml neuml diteuml kurse stacionet lokale teuml pakteumln kateumlr oreuml neuml diteuml Stacionet televizive kombeumltare duhet teuml transmetojneuml programe origjinale lajmesh ccedildo diteuml Stacionet televizive private janeuml teuml detyruara teuml transmetojneuml mesazhe dhe informacion teuml njeuml interesi teuml madh publik falas sipas rregulloreve teuml hartuara nga KKRT ose me keumlrkeseumln e organeve lokale teuml qeveriseuml Informacione teuml tilla zakonisht peumlrfshijneuml komunikatat e shkurtra me interes teuml posaccedileumlm peumlr publikun sidomos

128 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 10129 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 3130 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 6

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

44

neuml situata emergjence si fatkeqeumlsi natyrore ose neuml tema si sheumlndeti dhe siguria si dhe rendi publik Neuml peumlrgjitheumlsi nuk ka patur probleme me respektimin e keumltij detyrimi

6 PEumlRFUNDIMET

Televizioni ende media me ndikim meuml teuml madh neuml Shqipeumlri ka kaluar njeuml ereuml ndryshimesh Janeuml beumlreuml ndryshime ligjore teuml reumlndeumlsishme edhe pse teuml diskutueshme duke ndryshuar peumlrbeumlrjen e autoriteteve rregullatoreuml Struktura e bazuar neuml njeuml formuleuml peumlrfaqeumlsimi teuml balancuar politik u shndeumlrrua neuml njeuml formuleuml qeuml peumlrfshinte shoqeumlrineuml civile akademikeumlt dhe profesionisteumlt Keumlto leumlvizje zyrtarisht kishin peumlr qeumlllim teuml ulnin ndikimin politik te rregullatori por disa nga veprimet e fundit teuml rregullatorit u konsideruan si teuml motivuara politikisht Peumlr meuml tepeumlr rregullatori pati probleme teuml krijonte aneumltareumlsimin e ploteuml njeuml tregues qeuml mekanizmi i emeumlrimit nuk funksionon pa probleme

Seuml shpejti rregullatori do teuml peumlrballet me njeuml test teuml veumlshtireuml shpeumlrndarjen e licensave dixhitale Ashtu si ligje teuml tjera teuml miratuara gjateuml tre viteve teuml fundit Ligji peumlr Transmetimet Nume-rike u peumlrgatit nga qeveria pa u keumlshilluar me paleumlt e interesuara gjeuml qeuml hodhi mjaft dyshime peumlr qeumlllimet e qeveriseuml dhe pasojat e keumltij ligji neuml transmetime Zbatimi i keumltij ligji ngre pikeumlpyetje teuml reumlndeumlsishme peumlr teuml ardhmen e DigitAlb operatorit teuml platformeumls dixhitale i cili pas tre vjeteumlsh veprimtarie eumlshteuml kthyer neuml njeuml lojtar teuml fuqisheumlm me njeuml bazeuml teuml reumlndeumlsishme klienteumlsh Autoriteti dhe pavareumlsia e KKRT neuml procesin e licensimit si dhe qeumlndrimi i transmetuesit teuml sheumlrbimit publik neuml keumlteuml proces do teuml jeneuml mjaft teuml reumlndeumlsishme

RTSH peumlrballet me detyreumln e veumlshtireuml e sfi deumls ndaj rritjes seuml DigitAlb qeuml nuk do teuml jeteuml e lehteuml sidomos pas performanceumls jo teuml mireuml ekonomike neuml vitet e fundit fi nancimi neuml ulje nga shteti dhe reformeumls seuml papeumlrfunduar Popullariteti i RTSH nuk eumlshteuml peumlrmireumlsuar Menaxhimi jo i mireuml dhe prapambetja neuml krahasim me transmetuesit privateuml seuml bashku me mendimin e peumlrgjithsheumlm qeuml RTSH kontrollohet politikisht janeuml ndeumlr problemet kryesore teuml transmetuesit Stacioni mbetet ende larg peumlrmbushjes seuml misionit teuml tij publik Shpresohet qeuml menaxhimi i ri i stacionit do teuml hartojeuml njeuml strategji koherente dhe teuml fi llojeuml njeuml reformeuml teuml qeumlndrueshme Megjithateuml reforma e RTSH do teuml jeteuml e dhimbshme dhe si e tilleuml stacioni do teuml keteuml nevojeuml peumlr ndihmeseuml teuml reumlndeumlsishme neuml arritjen e misionit teuml tij

Programet profesionale dhe cileumlsore po vijneuml neuml rritje Megjithateuml tregu mbetet i mbipopulluar dhe megjitheuml zhurmeumln peumlr burimet e fi nancimit teuml medias nuk janeuml marreuml masa konkrete neuml keumlteuml drejtim Transparenca e burimeve teuml kapitalit teuml medias nevojiten medoemos neuml njeuml vend ku gazetareumlt teuml cileumlt nuk kaneuml kontrata pune shpesh kaneuml frikeuml teuml rrezikojneuml e teuml provokojneuml pronareumlt duke shkruar neuml meumlnyreuml teuml pavarur Organizatat peumlr median kaneuml beumlreuml peumlrpjekje teuml shumta peumlr teuml rritur ndeumlrgjegjeumlsimin peumlr kodet e etikeumls te gazetareumlt por veteuml-rregullimi efi kas ende nuk ka nisur Mangeumlsia e studimeve teuml tregut ose teuml teuml dheumlnave teuml tjera i pengon mjaft vlereumlsimet peumlr kushtet e medias shqiptare

S H Q I P Euml R I A

45

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

ANEKS1 LEGJISLACIONI I PEumlRMENDUR NEuml RAPORT

Fletorja Zyrtare eumlshteuml gazeta zyrtare e Shqipeumlriseuml

Direktiva 9736EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 30 qershor 1997 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin e disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 202 30 korrik 1997

Direktiva 200765EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 11 dhjetor 2007 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 33227 18 dhjetor 2007

Kodi Zgjedhor neni 136 neni 140 gjendet neuml httpeumleumleumlosceorgitem14076htmlhtml=1 (pareuml neuml 10 korrik 2007)

Ligji peumlr Transmetimet Numerike Ligji nr 9742 neuml 28 maj 2007 peumlr Transmetimet Numerike neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml

Ligji nr 8410 dateuml 30091998 Peumlr radion dhe televizionin publik e privat neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml Fletorja Zyrtare 20 tetor 1998 amenduar me ligjin nr 8657 dateuml 31072000 ligjin nr8794 dateuml 10052001 ligjin nr9016 dateuml 20022003 dhe ligjin nr9124 dateuml 29072003 si dhe Ligji nr 9677 i 13 janarit 2007

Ligji nr 9531 i cili ndryshon Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin me kapitullin ldquoPeumlr Radion dhe Televizionin Publik dhe Privatrdquo 11 maj 2006 Fletorja Zyrtare 65 2006

Ligji nr 9645 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2007rdquo i 27 neumlntorit 2006

Ligji nr 9836 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2008rdquo i 26 neumlntorit 2007

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

46

ANEKS 2 BIBLIOGRAFIA

Neuml anglisht

IREX Media Sustainability Index 2005 ndash Albania IREX Washington DC 2006

IREX Media Sustainability Index 2006 ndash Albania IREX Washington DC 2007

Neuml shqip

KKRT Vlereumlsim i teuml Ardhurave teuml Reklamave nga Monitorimi prillndashmaj 2005

KKRT Raporti Vjetor 2006 neuml Kuvendin e Shqipeumlriseuml

RTSH Raporti Vjetor peumlr Veprimtarineuml e RTSH 2006

Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007

Unioni i Gazetareumlve Shqiptareuml ldquoMbrojtja neuml puneuml dhe sigurimi social i punonjeumlsve teumlmedias njeuml domosdoshmeumlri peumlr shtypin e lireumlrdquo

S H Q I P Euml R I A

47

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Page 28: Televizioni në Europë: Raportet vijuese 2008 - Shqipëria · Media Program përpiqet të nxisë median e pavarur, profesionale dhe të qëndrueshme si dhe gazetarinë cilësore,

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

28

e interesuara dhe pas marrjes seuml komenteve dhe sugjerimeve nga Organizata peumlr Sigurim dhe Bashkeumlpunim neuml Europeuml (OSBE) Keumlshilli i Europeumls dhe Komisioni Europian shumica qeveriseumlse e miratoi ligjin pa miratimin e pakiceumls e cila nuk pranoi teuml votonte Debati peumlr amendamentet e ligjit nuk u peumlrqendrua shumeuml neuml qeumlllimin dhe pasojat e tyre gjeuml qeuml ngre pikeumlpyetje se me sa efi kasitet do teuml zbatohet ky ligj

Ligji nuk specifi kon njeuml dateuml peumlr fi kjen e sinjalit analog edhe pse i detyron transmetuesit qeuml programet e tyre teuml gjenden si neuml sinjalin analog ashtu edhe neuml ateuml numerik derisa sinjali numerik teuml arrijeuml neuml meuml shumeuml se 90 peumlrqind teuml zoneumls seuml licensuar Kjo maseuml mund teuml nxiseuml siguruesit e sheumlrbimit dhe operatoreumlt e rrjetit teuml peumlrshpejtojneuml procesin e dixhitalizimit por nga ana tjeteumlr transmetuesit do teuml keneuml kosto meuml teuml larta gjateuml periudheumls seuml transmetimit simultan Peumlr meuml tepeumlr do teuml jeteuml e veumlshtireuml teuml peumlrshpejtohet procesi i dixhitalizimit pa ndihma nga shteti peumlr dekoderat

Qeuml nga miratimi i ligjit KKRT eumlshteuml keumlshilluar me DigitAlb peumlr kriteret e licensimit KKRT eumlshteuml ndihmuar nga OSBE peumlr teuml hartuar Strategjineuml peumlr Kalimin neuml Transmetime Numerike Procesi i licensimit dixhital mbetet i ngrireuml derisa teuml miratohet Strategjia e cila duhet ende teuml peumlrfundohet dhe teuml botohet Ajo duhet teuml marreuml parasysh edhe rolin e DigitAlb

3 RREGULLIMI DHE MENAXHIMI I TRANSMETUESIT TELEVIZIV TEuml SHEumlRBIMIT PUBLIK

31 Legjislacioni dhe politikat peumlr transmetuesin publik

Amendamentet e 2006 peumlr Ligjin e Radios dhe Televizionit i cili rregullon RTSH pateumln pasoja neuml rregullimin e transmetuesit teuml sheumlrbimit publik Megjithateuml masat kryesore peumlr misionin publik teuml stacionit dhe peumlr peumlrmbajtjen janeuml teuml njeumljtat

Legjislacioni i ri peumlr transmetimin dixhital i jep njeuml rol teuml veccedilanteuml RTSH Dy nga shtateuml freku-encat kombeumltare qeuml i janeuml caktuar Shqipeumlriseuml deri neuml 2015 i rezervohen RTSH KKRT i ka rekomanduar RTSH qeuml kanalin e dyteuml ta transmetojeuml drejtpeumlrdrejt neuml meumlnyreuml dixhitale50 Neuml fakt neuml korrik 2007 TVSH peumlrgatiti njeuml plan reforme neuml bashkeumlpunim me Unionin Europian teuml Transferimit (EBU) i cili peumlrqendrohet neuml kalimin neuml dixhitalizim Eumlshteuml ende hereumlt peumlr teuml para-shikuar neumlse kjo strategji do teuml jeteuml e mundur dhe e suksesshme Eumlshteuml e sigurt qeuml do teuml nevojitet mbeumlshtetje teuml bollshme fi nanciare si dhe njeuml zbatim i rrepteuml dhe energjik nga TVSH

32 Struktura qeveriseumlse e transmetuesit publik

Keumlshilli Drejtues mbetet organi meuml i larteuml i RTSH Deri neuml korrik 2006 ai peumlrbeumlhej nga 15 aneumltareuml teuml caktuar nga parlamenti peumlr njeuml periudheuml peseuml-vjeccedilare me mundeumlsineuml peumlr trsquou

50 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 21

S H Q I P Euml R I A

29

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

rizgjedhur pas njeuml periudhe pushimi tre-vjeccedilar Aneumltareumlt duhej teuml zgjidheshin ndeumlr personalitete teuml njohura nga fushat e kultureumls artit kinemaseuml gazetariseuml ligjit ekonomiseuml medias marreumldheumlnieve publike marreumldheumlnieve ndeumlrkombeumltare universiteteve dhe Akademiseuml seuml Shkencave Me keumlteuml formuleuml aneumltareumlt propozoheshin neuml numeumlr teuml barabarteuml nga shumica qeveriseumlse opozita dhe shoqeumlria civile Opozita e ateumlhershme mendonte se kjo formuleuml ceumlnonte pavareumlsineuml e institucionit duke argumentuar se neuml fakt peumlrfaqeumlsuesit e shoqeumlriseuml civile mbeumlshtesnin shumiceumln parlamentare Eumlshteuml e veumlshtireuml teuml vlereumlsohet neumlse kjo ishte e veumlrteteuml Mbeumlshteteumlsit e keumlsaj formule paraqiteumln argumentin se e kundeumlrta ishte e veumlrteteuml kjo ishte e vetmja meumlnyreuml peumlr teuml garantuar elementin e domosdosheumlm teuml shoqeumlriseuml civile neuml aneumltareumlsineuml e institucionit publik

Shumica e tanishme qeveriseumlse paraqiti njeuml ndryshim teuml ligjit neuml shkurt 2006 qeuml kishte peumlr qeumlllim teuml ndryshonte formuleumln dhe peumlrbeumlrjen si teuml KKRT ashtu edhe teuml Keumlshillit Drejtues teuml RTSH neuml meumlnyreuml qeuml organet qeveriseumlse teuml RTSH trsquoi beumlnin balleuml politizimit Ish-Kryetari i Keumlshillit Drejtues Kiccedilo Blushi shpjegoi ldquoNuk jemi ne ata qeuml vendosin por ata kryetareumlt e partive qeuml duan qeuml drejtoreumlt dhe aneumltareumlt e keumlshillit teuml sillen si kukulla pa dinjitet teuml cileumlt kontrollohen me lehteumlsi neumlpeumlrmjet celulareumlverdquo51 Pas njeuml debati teuml zgjatur dhe teuml nxehteuml amendamentet u miratuan neuml korrik 2006 megjitheuml protestat e opoziteumls

Sipas ligjit teuml ndryshuar aneumltareumlt e Keumlshillit Drejtues u reduktuan nga 15 neuml shtateumlLogjika dhe procedura e emeumlrimit janeuml teuml ngjashme me ato peumlr KKRT Shoqatat dhe grupet e meumlposhtme mund teuml propozojneuml teuml pakteumln kateumlr kandidateuml peumlr secilin aneumltar teuml Keumlshillit Drejtues52

Shoqatat e medias elektronike dhe teuml shkruar

Universiteti i Tiraneumls

Shoqatat e inxhinieriseuml elektrike dhe elektronike

Shoqatat e juristeumlve akademikeumlve teuml ligjit si dhe Dhoma Kombeumltare e Avokateumlve

Grupet parlamentare

OJQ qeuml merren me teuml drejtat e njeriut dhe teuml teuml miturve

borde keumlshillimi teuml Qendreumls Kombeumltare teuml Kinematografi seuml dhe Lidhjes seuml

Shkrimtareumlve

Komisioni Parlamentar i Medias ka detyreumln e peumlrzgjedhjes deri neuml dy kandidateuml peumlr secilin post53 Preferohen kandidateumlt me grada shkencore Grada teuml tilla janeuml teuml detyruara peumlr kandidateumlt e propozuar nga universiteti dhe shoqatat e inxhinieriseuml elektrike dhe elektronike54

Neuml meumlnyreuml qeuml teuml garantohet vazhdimeumlsia kryetari dhe tre aneumltareuml zgjidhen peumlr njeuml mandat peseuml-vjeccedilar ndeumlrsa tre teuml tjereumlt zgjidhen peumlr njeuml mandat tre vjet e gjysmeuml55

51 Kiccedilo Blushi ldquoTelevizioni qeuml ka mbetur peng i partiverdquo Standard 17 mars 2006 f 2352 Ligji nr 9531 11 maj 2006 Fletorja Zyrtare 65 2006 Art 2 paragraf 153 Ibid paragraf 254 Ibid paragrafeumlt 3 amp 455 Ibid neni 9

bull

bull

bull

bull

bull

bull

bull

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

30

Sipas ligjit teuml vjeteumlr deputeteumlt ministrat zyrtareumlt e larteuml teuml qeveriseuml aneumltareumlt e kryesive teuml partive politike punonjeumls teuml RTSH ose punonjeumls dhe pronareuml teuml mediave private nuk lejoheshin teuml beumlheshin aneumltareuml teuml Keumlshillit Drejtues Sipas ligjit teuml ri u shtuan edhe kufi zime teuml tjera Tashmeuml nuk lejohen teuml jeneuml aneumltareuml edhe njereumlz qeuml zoteumlrojneuml aksione ose kaneuml lidhje me pronareuml aksionesh neuml kompani qeuml operojneuml neuml transmetimet audiovizuale reklameuml produksion shtyp telekomunikacione si dhe aneumltareuml dheose punonjeumls teuml strukturave qeveriseumlse teuml keumltyre strukturave Persona qeuml janeuml larguar nga sheumlrbimi civil peumlr arsye disiplinore dhe punonjeumls aktualeuml apo qeuml kaneuml punuar neuml RTSH gjateuml tre vjeteumlve teuml fundit nuk mund teuml zgjidhen

Opozita dhe disa veumlzhgues teuml tjereuml paraqiteumln argumentimin se peumlrbeumlrja e re e Keumlshillit Drejtues teuml RTSH nuk ofronte garanci peumlr pavareumlsineuml editoriale ldquoTeuml ashtuquajturit peumlrfaqeumlsues teuml pavarur deri meuml sot kaneuml qeneuml lsquokali i Trojeumlsrsquo seuml politikeumls neuml keumlto institucione Me qeumlllim qeuml teuml shmangim rrezikun qeuml lsquoteuml pavaruritrsquo trsquoi sheumlrbejneuml pushtetit ose partive politike neuml vend teuml publikut nevojitet qeuml edhe [peumlrfaqeumlsimi i ] teuml pavarurve teuml jeteuml gjithashtu [politikisht] i balancuarrdquo56

Keumlshilli Drejtues u zgjodh nga shumica qeveriseumlse neuml korrik 2006 me formuleumln e re Me-gjithateuml pasi opozita nuk pranoi teuml bashkeumlpunonte neuml reformeumln e procedureumls elektorale para zgjedhjeve lokale teuml 2007 dhe atyre presidenciale koalicioni qeveriseumls ra dakord teuml ndryshonte seumlrish peumlrbeumlrjen e Keumlshillit Sipas marreumlveshjes seuml gushtit 2006 midis deputeteumlve teuml shumiceumls dhe teuml opoziteumls peumlrbeumlrja e Keumlshillit Drejtues do teuml rritej nga shtateuml neuml 11 aneumltareuml dhe kateumlr aneumltareumlt e tjereuml do teuml emeumlroheshin nga aneumltareumlt e opoziteumls neuml Komisionin Parlamentar teuml Medias nga radheumlt e shoqeumlriseuml civile57 Megjithateuml Keumlshilli funksionoi veteumlm me shtateuml aneumltareuml deri neuml shtator 2007 pasi Parlamenti nuk arriti teuml zgjidhte aneumltareumlt e tjereuml si neuml KKRT ashtu edhe neuml Keumlshillin Drejtues peumlr shkak teuml krizeumls seuml vazhdueshme presidenciale dhe vazhdimit teuml puneumls peumlr Ligjin peumlr Transmetimet Numerike Seumlrish mosmarreumlveshjet politike dhe prirja peumlr trsquou pozicionuar dhe jo peumlr trsquou bashkuar peumlr teuml mireumln e peumlrbashkeumlt kaneuml penguar funksionimin normal dhe teuml pavarur teuml organit rregullator teuml stacionit

Neuml Raportin Vjetor teuml 2006 Keumlshilli Drejtues theksoi veumlshtireumlsiteuml me teuml cilat peumlrballej dhe lavdeumlroi peumlrparimin e transmetuesit publik neuml aspektin e pavareumlsiseuml editoriale dhe struktureumls programore Peumlrveccedil keumlsaj ndeumlrsa beumlnte thirrje peumlr asistenceuml meuml teuml madhe teuml qeveriseuml ndaj RTSH Parlamenti angazhohej teuml hartonte dhe miratonte planin e ploteuml peumlr reformeuml teuml RTSH deri neuml fund teuml 2007 Neuml gusht 2007 RTSH hartoi njeuml strategji zhvillimi peumlr periudheumln 2008-2010 teuml cileumln ia paraqiti qeveriseuml Duke qeneuml i zeumlneuml me ligje teuml tjera Parlamenti deri tani nuk ka arritur ta diskutojeuml keumlteuml strategji

Drejtori i Peumlrgjithsheumlm vazhdon teuml geumlzojeuml autoritet teuml konsideruesheumlm duke i raportuar Keumlshillit Drejtues por pa qeneuml i detyruar teuml zbatojeuml urdhrat e tij58 Keumlshilli Drejtues ka peumlr detyreuml teuml emeumlrojeuml dhe ka teuml drejteumln teuml shkarkojeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm Keumlshilli qeuml u emeumlrua neuml 2006 pushoi Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml ateumlhersheumlm Artur Zhejin mbi baza

56 A Stefani ldquorsquoTeuml pavaruritrsquo kali i Trojeumls neuml mediardquo Panorama 16 shkurt 2006 f 1757 Marreumlveshja e 30 korrikut 2006 e cituar neuml Denion Ndrenika ldquoArrihet marreumlveshja PDndashPS ploteumlsohen keumlrkesat e opoziteumlsrdquo Shekulli 31 gusht 2006 f 358 OSIShqipeumlria f 214ndash216

S H Q I P Euml R I A

31

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

keqadministrimi dhe mungeseuml reforme duke pretenduar se vareumlsia politike ishte ende e ndjeshme Neuml njeuml leteumlr publike Mero Baze aneumltar i Keumlshillit Drejtues shkruante se ldquome veteumldijen e ploteuml teuml drejtoreumlve teuml saj RTSH e ka shmangur debatin publik peumlr vite dhe eumlshteuml kthyer neuml njeuml stacion thuajse banal i cili i ka sheumlrbyer veteumlm interesave teuml ngushta teuml drejtoreumlve teuml vet dhe teuml lidhjeve teuml tyre politikerdquo59

Zheji e kundeumlrshtoi kritikeumln dhe tha se shkarkimi i tij ishte kundeumlr parimeve demokratike ldquoEumlshteuml e pamundur teuml niseumlsh reformeumln e RTSH duke shkelur njeuml nga parimet e demokraciseuml seuml medias siccedil eumlshteuml mandati i Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlmrdquo Ai shtoi se shkarkimi i tij ishte njeuml vendim i nxituar i bazuar meuml tepeumlr neuml lidhjet politike sesa neuml arsye pragmatike60 Drejtori i Peumlrgjithsheumlm i tanisheumlm Petrit Beci u zgjodh neuml 10 neumlntor 2006 Beci meuml pareuml ka qeneuml Zeumlvendeumls Drejtor i transmetuesit publik dhe ka njeuml peumlrvojeuml teuml gjereuml si menaxher i njeumlrit prej televizioneve private kombeumltare

Shtresa e treteuml e pushtetit neuml transmetuesin publik eumlshteuml Keumlshilli i Menaxhimit i cili sheumlrben si organ keumlshillimor peumlr Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm duke keumlshilluar Drejtorin peumlr njeuml seumlreuml ccedileumlshtjesh teuml reumlndeumlsishme fi nanciare apo neuml lidhje me pronat Pa pasur asnjeuml rol neuml programacion dheumlnia e peumllqimit teuml Keumlshillit teuml Menaxhimit eumlshteuml i detyruesheumlm neuml disa vendime si transaksionet e pronave kontratat e puneumlsimit dhe bisedime dhe marreumlveshje teuml tjera me stafi n dhe sindikatat

Struktura qeveriseumlse ka peumlr qeumlllim teuml garantojeuml puneumln e balancuar dhe teuml paanshme teuml RTSH si dhe legjitimitetin e tij si institucion publik Fatkeqeumlsisht kjo nuk eumlshteuml arritur Neuml fakt shumeuml veumlzhgues peumlrfshireuml aneumltareuml teuml strukturave qeveriseumlse teuml RTSH ankohen qeuml meumlnyra se si eumlshteuml ndeumlrtuar sistemi eumlshteuml burimi kryesor i problemit Aneumltareumlt e Keumlshillit Drejtues thoneuml se fuqiteuml e tyre peumlrballeuml Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlm janeuml mjaft teuml kufi zuara Disa aneumltareuml thoneuml se vendimet kryesore merren nga Drejtori i Peumlrgjithsheumlm ndeumlrsa roli i tyre neuml vendimmarrje eumlshteuml i pareumlndeumlsisheumlm Peumlr shembull ish-kryetari i Keumlshillit Drejtues Kiccedilo Blushi pretendonte se ldquopeumlr dy vjet Keumlshilli [Drejtues] nuk kishte miratuar struktura programore teuml peumlrshtatshme peumlr shkak teuml neumlnshtrimit politik teuml Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlm i cili emeumlrohet nga ne por nuk zgjidhet nga nerdquo61

33 Financimi i transmetuesit publik

Pagesa e takseumls vjetore peumlr RTSH eumlshteuml ALL 500 (euro41) peumlr familje Kjo takseuml mendohet teuml peumlrbeumljeuml njeuml nga burimet kryesore teuml teuml ardhurave peumlr transmetuesin e sheumlrbimit publik Deri neuml 2006 buxheti i RTSH nuk e detajonte shumeumln totale teuml mbledhur nga taksa e aparatit

Raporti i stacionit peumlr 2006 tregonte njeuml rritje prej 362 peumlrqind neuml teuml ardhurat e takseumls nga aparati nga ALL 19 milion (euro155000) teuml planifi kuara neuml ALL 687 milion (euro563000) teuml realizuara62 Megjitheuml keumlteuml rritje spektakolare llogaritjet deumlshmojneuml se teuml ardhurat peumlrfaqeumlsojneuml takseumln e aparatit teuml paguar nga afeumlrsisht 8600 familje shifeumlr mjaft e uleumlt neuml njeuml vend me

59 Mero Baze ldquoPeumlrse ndryshimi neuml RTSH duhet teuml niseuml nga Drejtori i Peumlrgjithsheumlmrdquo Shqip 26 tetor 2006 f 1160 Artur Zheji ldquoStili vrastar i njeuml shkarkimirdquo Shqip 28 tetor 2006 f 761 Kiccedilo Blushi ldquoTelevizioni qeuml ka mbetur peng i partiverdquo Standard 17 mars 2006 f 2362 RTSH Raporti Vjetor peumlr Veprimtarineuml e RTSH 2006 Keumlshilli Drejtues i RTSH 2007 f 15 (meuml tej Raporti Vjetor i RTSH 2006)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

32

tre milion banoreuml dhe me meuml shumeuml se 500000 shteumlpi me televizor63 Neuml keumlteuml meumlnyreuml njeuml mbledhje meuml efi kase e takseumls seuml aparatit eumlshteuml mjaft e nevojshme pasi kjo mund teuml jeteuml thelbeumlsore neuml arritjen e pavareumlsiseuml seuml TVSH nga buxheti i shtetit

Taksa peumlr aparatin mblidhet neuml janar seuml bashku me fatureumln e energjiseuml elektrike Deri neuml 2006 Korporata Elektro-energjitike Shqiptare (KESH) ia kalonte parateuml e mbledhura nga taksa e aparatit buxhetit teuml shtetit dhe ateumlhereuml Ministria e Financeumls i kalonte fondet neuml RTSH pa beumlreuml teuml ditur sa ishte mbledhur nga KESH Neuml 2006 RTSH fi rmosi njeuml marreumlveshje me KESH dhe Drejtorineuml e Taksave e cila siguronte pageseumln e drejtpeumlrdrejteuml teuml takseumls seuml aparatit te RTSH Megjithateuml peumlr shkak teuml veumlshtireumlsive teuml fundit ekonomike nuk pritet qeuml KESH ta peumlrmireumlsojeuml vjeljen e takseumls seuml aparatit neuml teuml ardhmen e afeumlrt64

Teuml ardhurat e fi tuara nga veteuml stacioni janeuml rritur neuml vitet e fundit duke arritur deri neuml 65 peumlrqind teuml buxhetit total teuml RTSH neuml 200665 Megjithateuml RTSH eumlshteuml ende e ngadalteuml neuml teumlrheqjen e teuml ardhurave teuml reumlndeumlsishme nga reklama Stacioni arriti teuml vilte veteumlm 44 peumlrqind teuml teuml ar-dhurave teuml planifi kuara nga reklama neuml 2006 Ndoshta kjo kishe teuml beumlnte edhe me konkurrenceumln nga stacione private meuml teuml fuqishme Peumlrveccedil keumlsaj edhe fi nancimi nga buxheti i shtetit u ul Neuml 2006 TVSH mori ALL 300 milion (euro246 milion) nga buxheti i shtetit qeuml peumlrbeumln pothuajse gjysmeumln e shumave teuml marra neuml vitet e kaluara66 Financimi nga buxheti i shtetit u rrit neuml meumlnyreuml modeste seumlrish Neuml 2007 ndihma e buxhetit teuml shtetit peumlr RTSH ishte ALL 312 milion (euro252 milion)67 Neuml 2008 shteti i dha ALL 438 milioneuml (euro365 milion) RTSH-seuml68

Njeuml burim i reumlndeumlsisheumlm teuml ardhurash eumlshteuml dheumlnia me qera e antenave teuml transmetimit teuml cilat janeuml monopol ligjor i stacionit Megjithateuml neuml teuml kaluareumln vjelja e keumltyre pagesave ka qeneuml problematike Borxhi i grumbulluar nga ata qeuml peumlrdorin antenat arriti ALL 1941 milion (euro159 milion) neuml fund teuml 200669 Edhe pse ligji e lejon RTSH teuml preseuml sinjalin e antenave peumlr ato kompani qeuml nuk kaneuml beumlreuml pagesat pas paralajmeumlrimeve transmetuesi publik nuk e ka ndjekur kurreuml keumlteuml praktikeuml pasi kjo do teuml niste njeuml seumlreuml veprimesh teuml zgjatura ligjore70 Neuml keumlteuml meumlnyreuml borxhet janeuml grumbulluar duke krijuar njeuml seumlreuml precedenteumlsh ku operatoreumlt peumlrdorin sheumlrbimet e RTSH falas RTSH tashmeuml ka ndeumlrmarreuml nisma ligjore kundeumlr debitoreumlve kryesoreuml71

63 Burimi INSTAT dhe EBU teuml cituara neuml OSIShqipeumlria f 13464 Intervisteuml me Diana Kalaja Zeumlvendeumls Drejtore e Peumlrgjithshme e RTSH Tiraneuml 21 janar 200865 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 1566 OSI Shqipeumlria f 208ndash21267 Ligji nr 9645 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2007rdquo i 27 neumlntor 2006 gjendet neuml httpwwwqpzgovalbotimefl etore_zyrtare2006PDF-2006135-2006pdf (pareuml neuml 15 korrik 2007)68 Ligji nr 9836 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2008rdquo i 26 neumlntor 2007 gjendet neuml httpwwwminfi ngovaldownloadsl-9836doc (pareuml neuml 25 janar 2008)69 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f1670 Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007 gjendet neuml httpwwwklshorgaldoc20070507132319_v_departamenti_i_kontrollit_te_institucioneve_fi nanciare_ndeumlrmarrjeve_dhe_shoqeumlrive_publike_nr1-2007pdf (pareuml neuml 10 korrik 2007)71 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 16

S H Q I P Euml R I A

33

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

34 Standartet editoriale

Ashtu si mediat e tjera RTSH nuk ka njeuml kod teuml brendsheumlm etike dhe as ndonjeuml organ qeuml teuml mbikqyreuml sjelljen sipas standarteve Neuml shtator 2006 shoqatat e gazetareumlve miratuan njeuml kod etike peumlr teuml gjitha mediat neuml Shqipeumlri Procesi u lanccedilua nga njeuml OJQ peumlr mediat e bazuar neuml Tiraneuml Instituti Shqiptar i Medias dhe peumlrfshiu debate me gazetareuml redaktoreuml pronareuml teuml medias menaxhereuml dhe teuml tjereuml72 Megjithateuml kodi nuk eumlshteuml miratuar ldquozyrtarishtrdquo nga ndonjeuml media dhe nuk ka mekanizeumlm peumlr zbatimin e tij Neuml keumlteuml meumlnyreuml respektimi i tij mbetet neuml deumlshireumln e gazetareumlve (Shih gjithashtu seksionin 44)

Gazetareumlt e TVSH nuk geumlzojneuml ndonjeuml mbrojtje meuml teuml madhe neuml puneumln e tyre sesa kolegeumlt e tyre neuml televizione private Mungesa e kontratave teuml puneumls seuml bashku me rrogat relativisht teuml uleumlta nuk peumlrbeumljneuml nxitje qeuml ata teuml zhvillojneuml pavareumlsineuml editoriale apo teuml prodhojneuml programe cileumlsore Stacioni ka peumlrdorur kontrata teuml posaccedilme pune dhe metoda pagese arbitrare Ish-Drejtori i Peumlrgjithsheumlm Artur Zheji pretendoi se keumlto kontrata ishin peumlrdorur peumlr teuml motivuar gazetareumlt dhe peumlr teuml peumlrmireumlsuar profesionalizmin pasi stacioni po i paguante gazetareumlt sipas sasiseuml dhe cileumlsiseuml seuml puneumls Por Kontrolli i Larteuml i Shtetit (KLSH) arriti neuml peumlrfundimin se keumlto kontrata nuk ishin teuml ligjshme dhe i keumlrkoi RTSH teuml ndreqte gjendjen deri neuml kontrollin e ardhsheumlm73 Sindikatat e RTSH vazhdimisht kaneuml aluduar se keumlto kontrata refl ektonin preferencat personale teuml Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlm dhe jo motivim profesional74

Ndryshe nga disa stacione televizive private qeuml duket se kaneuml arritur njeuml shkalleuml meuml teuml larteuml pavareumlsie politike TVSH ende peumlrballet me ndeumlrhyrje politike Ashtu siccedil e thoteuml ish-kryetari i Keumlshillit Drejtues Kiccedilo Blushi

Neuml vend qeuml trsquoi hiqnin duart nga ky institucion dhe ta ndihmonin pavareumlsineuml qeuml i garanton ligji neumlpeumlrmjet deklaratave teuml tyre etiketimit presionit dhe urdhrave qeuml vijneuml nga celulareumlt teuml dyja partiteuml politike dhe lidereumlt e tyre e kaneuml detyruar ekranin publik teuml kthehet nga blu neuml rozeuml dhe e anasjellta sipas shijeve teuml kryetareumlve teuml dy partive kryesore teuml cileumlt e masin lsquocileumlsineumlrsquo dhe pavareumlsineuml e RTSH nga koheumlzgjatja e shfaqjeve teuml tyre neuml stacion75

Ndeumlrhyrja politike eumlshteuml veccedilaneumlrisht e dukshme pas ndeumlrrimeve teuml qeveriseuml Pas zgjedhjeve teuml 2005 koalicioni i partive teuml djathta i udheumlhequr nga Partia Demokratike qeuml mori pushtetin pas teteuml vitesh neuml opoziteuml e ndeumlrroi Keumlshillin Drejtues drejtimin dhe njeuml pjeseuml teuml stafit teuml TVSH Meuml shumeuml se 80 punonjeumls teuml TVSH u pushuan nga puna peumlrfshireuml keumltu 10 gazetareuml qeuml njiheshin si me prirje teuml majta Stacioni mori neuml puneuml njereumlz teuml njohur jo aq peumlr standartet e tyre profesionale sesa peumlr afeumlrsineuml me partineuml neuml pushtet dhe qeverineuml76

72 Autorja e keumltij raporti punon neuml Institutin Shqiptar teuml Medias73 Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007 gjendet neumlhttpwwwklshorgaldoc20070507132319_v_departamenti_i_kontrollit_te_institucioneve_fi nanciare_ndeumlrmarrjeve_dhe_shoqeumlrive_publike_nr1-2007pdf (pareuml neuml 10 korrik 2007)74 Leteumlr e punonjeumlsve teuml RTSH ldquoRTSH ka nevojeuml peumlr ndryshime urgjenterdquo Tema 17 shkurt 2006 f 1175 Kico Blushi ldquoTelevizioni qeuml ka mbetur peng i partiverdquo Standard 17 mars 2006 f 23 76 IREX ldquoShqipeumlriardquo neuml Media Sustainability Index 2006 f 5 gjendet neumlhttpwwwirexorgprogramsMSI_EUR2005MSI05-Albaniapdf (pareuml neuml 20 qershor 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

34

4 TRANSMETUESIT PRIVATEuml

41 Rregullimi dhe menaxhimi

Sektori privat i transmetimit neuml Shqipeumlri eumlshteuml i gjereuml dhe peumlrfshin tre stacione kombeumltare televizive 68 stacione televizive lokale dy satelitore dhe 44 operatoreuml televiziveuml kablloreuml

Megjithateuml mungesa e studimeve profesionale dhe informacionit nga veteuml transmetuesit e veumlshtireumlson krijimin e njeuml pamjeje teuml detajuar peumlr sektorin Burimet e fi nancimit teuml njeuml tregu kaq teuml vogeumll por teuml mbipopulluar mbeten njeuml mister dhe ccedilojneuml neuml pyetje serioze peumlr lidhjen midis burimeve teuml kapitalit teuml stacionit nga njeumlra aneuml dhe neumlpeumlrmjet peumlrmbajtjes dhe pavareumlsiseuml editoriale nga ana tjeteumlr

42 Proneumlsia e televizioneve dhe proneumlsia e ndeumlrthurur

Edhe pse proneumlsia e huaj nuk eumlshteuml e kufi zuar prania e investuesve teuml huaj ka ardhur neuml ulje Tregu i medias vazhdon teuml mbetet joteumlrheqeumls peumlr investuesit e huaj pasi operon neuml njeuml ekonomi teuml vogeumll me infrastruktureuml teuml varfeumlr apo qeuml mungon krejt si dhe leuml vend peumlr konkurrenceuml teuml pandershme Julien Roche njeuml biznesmen francez qeuml jeton neuml Shqipeumlri shiti 33peumlrqind teuml aksioneve teuml tij neuml stacionin televiziv kombeumltar TV Klan ortakeumlve teuml tij shqiptareuml neuml 200577 Neuml janar 2008 grupi gjerman mediatik Westdeutsche Allgemeine Zeitung (WAZ) shprehu interesin peumlr teuml investuar neuml median shqiptare por peumlr momentin ata po studiojneuml ende tregun78

Veteumlm Ligji peumlr Transmetimet Numerike peumlrmban masa peumlr teuml kufi zimin e peumlrqendrimit teuml proneumlsiseuml me qeumlllim qeuml teuml arrihet pluralizmi i medias79 Njeuml njeumlsi nuk mund teuml zoteumlrojeuml meuml shumeuml se njeuml licenseuml peumlr njeuml rrjet tokeumlsor dixhital Gjithashtu ligji ndalon njeumlsiteuml me interesa ekonomike apo pozicion neuml vendimmarrje neuml njeuml kompani qeuml ka licenseuml peumlr transmetim dixhital tokeumlsor teuml keneuml interesa ekonomike apo pozita vendimmarrje neuml njeuml zoteumlrues tjeteumlr license transmetimi dixhitale tokeumlsore

Megjithateuml njeuml operator rrjeti mund teuml peumlrfi tojeuml licenseuml transmetimi peumlr njeuml program televiziv dhe e kundeumlrta Asnjeuml operator nuk mund teuml peumlrfi tojeuml meuml shumeuml se 30 peumlrqind teuml teuml ardhurave kombeumltare nga reklamat televizive Neuml peumlrgjitheumlsi masat ligjore peumlr proneumlsineuml nga ligji i transmetimeve janeuml teuml vlefshme edhe peumlr transmetuesit dixhitaleuml

43 Tregu i reklamave

Mungesa e transparenceumls seuml proneumlsiseuml seuml medias dhe teuml fi nancimit teuml saj mbeten ende probleme teuml pazgjidhura dhe polemizuese Burimet e fi nancimit teuml medias mbeten teuml panjohura peumlr shkak teuml mungeseumls seuml studimeve neuml keumlteuml fusheuml dhe peumlr shkak teuml refuzimit teuml transmetuesve peumlr teuml

77 KKRT Departamenti Juridik dhe i Licensave 13 korrik 200778 Aida Cama ldquoKoncerni gjerman i mediave WAZ do teuml hyjeuml neuml tregun shqiptarrdquo neuml Tema 16 janar 2008 f 279 Ibid Art 13

S H Q I P Euml R I A

35

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

dheumlneuml keumlteuml informacion Burimi i veteumlm zyrtar peumlr keumlteuml treg vazhdon teuml jeteuml deklarimi i bilancit vjetor qeuml operatoreumlt doreumlzojneuml te KKRT Megjithateuml veteumlm njeuml numeumlr i vogeumll transmetuesish e beumljneuml keumlteuml Neuml 2006 veteumlm 39 transmetues nga meuml shumeuml se 100 e doreumlzuan bilancin vjetor Jashteuml Tiraneumls veteumlm 30 peumlrqind teuml operatoreumlve i doreumlzuan bilancet vjetore Edhe dy stacionet televizive private kombeumltare TV Klan dhe TV Arbeumlria nuk i doreumlzuan ato80

Neuml peumlrgjitheumlsi operatoreumlt televiziveuml vazhdojneuml teuml peumlsojneuml humbje Veteumlm pak prej tyre raportojneuml fi tim Peumlr shembull pas njeuml humbjeje prej ALL 33 milioneumlsh (euro270000) neuml 2003 Top Channel TV pati njeuml fi tim prej ALL 45 milioneumlsh (euro37000) dhe ALL 28 milioneumlsh (euro230000) neuml 2004 dhe 2005 respektivisht81 Po keumlshtu pas dy vitesh humbjeje TV Vizion+ pati njeuml fi tim prej ALL 7 milioneumlsh (euro57000) neuml 200582 Megjithateuml KKRT deklaroi se analiza e deklarimeve fi nanciare gjateuml tre viteve teuml fundit deumlshmonte peumlr mospeumlrputhje teuml reumlndeumlsishme gjeuml qeuml e beumlnte rregullatorin teuml dyshonte se disa stacione i falsifi konin shifrat dhe raportet e tyre83

Ccedileumlshtja e transparenceumls seuml kapitalit neuml media u beuml akoma meuml e diskutueshme kur Kryeministri Sali Berisha deklaroi neuml 28 mars 2007 qeuml media neuml Shqipeumlri eumlshteuml e lidhur me grupe mafi oze teuml cilat e peumlrdorin median si njeuml vegeumll peumlr teuml demonizuar pjeseumltareumlt dhe veprimet e qeveriseuml sidomos neuml betejeumln e saj kundeumlr korrupsionit84 Pas keumlsaj deklarate pronareumlt dhe drejtuesit e medias keumlrkuan fakte dhe emra specifi keuml nga Berisha dhe i keumlrkuan teuml doreumlzonte neuml autoritetet e prokuroriseuml teuml gjitheuml informacionin e nevojsheumlm peumlr teuml ngritur padi

Qeveria reagoi duke i peumlrjashtuar pronareumlt e medias nga pjeseumlmarrja neuml tendereumlt publikeuml KKRT ka dheumlneuml teuml kuptojeuml vitet e fundit qeuml gjysma e teuml ardhurave teuml fi tuara nga operatoreumlt mediatikeuml vijneuml nga ldquoburime teuml tjerardquo duke iu referuar bizneseve teuml tjera qeuml drejtohen nga shumica e pronareumlve teuml medias peumlrfshireuml keumltu ndeumlrtimin i cili eumlshteuml biznesi meuml fi timprureumls neuml Shqipeumlri peumlr momentin ose import-eksportin reklameumln apo sheumlrbimet e Internetit85 Qeveria e tanishme meuml tej propozoi qeuml personave apo kompanive qeuml kishin aksione si neuml kompani mediatike ashtu dhe neuml njeuml kompani tjeteumlr trsquou ndalohej pjeseumlmarrja neuml tendera publikeuml Sipas ligjit neuml fuqi aksionereumlt neuml njeuml stacion radiofonik apo televiziveuml nuk mund teuml marrin pjeseuml neuml meumlnyreuml teuml drejtpeumlrdrejteuml apo teuml teumlrthorteuml neuml tendera publikeuml apo neuml privatizimin e proneumls shteteumlrore86

Gjithashtu neuml 2006 qeveria vendosi teuml mos jepte meuml reklama shteteumlrore dhe njoftime shteteumlrore peumlr median dhe trsquoi botonte keumlto neuml Buletinin e Njoftimeve Zyrtare87 Shpeumlrndarja e reklameumls shteteumlrore nuk ka qeneuml kurreuml transparente Peumlrkundrazi pa masa ligjore teuml

80 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 6281 Ibid f 6382 Ibid83 Ibid84 Newsletter e Institutit Shqiptar teuml Medias gjendet neuml httpwwwinstitutemediaorgpagesnews-2007html57 (pareuml neuml 17 qershor 2007)85 OSIAlbania pp 225ndash22886 Ligji i Radios dhe Televizionit paragrafi 787 Vendimi peumlr Botimin e Njoftimeve Zyrtare 29 mars 2006 gjendet neuml httpwwwkeshilliministravealshqipqeveriavendimetbuletini20i20njoftimeveasp (pareuml neuml 29 korrik 2007) (meuml tej Vendimi i Keumlshillit teuml Ministrave peumlr Buletinin)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

36

detajuara peumlr shpeumlrndarjen e reklameumls shteteumlrore qeveria shkeumlmbente reklameumln me pasqyrim teuml favorsheumlm88 Nuk ka teuml dheumlna teuml sakta peumlr shpenzimet e peumlrgjithshme teuml kompanive apo organeve shteteumlrore peumlr reklameumln Burimi i veteumlm publik peumlr njeuml informacion teuml tilleuml ishte njeuml studim eksperimental i kryer nga rregullatori Studimi tregoi se kompania shteteumlrore e energjiseuml KESH kishte shpenzuar US$560000 peumlr reklameumln neuml 2004 e cila ishte njeuml shumeuml tre hereuml meuml e madhe se ajo e shpenzuar para tre vjeteumlsh I njeumljti studim tregoi se Albtelekom kompania shteteumlrore e telefoniseuml fi kse kishte shpenzuar euro320000 peumlr reklameumln neuml 200489 Keumlto ishin teuml vetmet kompani teuml meumldha qeuml beumljneuml reklameuml qeuml dhaneuml informacion peumlr shpenzimet e tyre

Vendimi i qeveriseuml peumlr teuml kaluar reklameumln shteteumlrore neuml buletinin zyrtar ishte njeuml hap i reumlndeumlsisheumlm peumlr teuml zvogeumlluar vareumlsineuml e medias nga shteti ldquoKy eumlshteuml njeuml akt i reumlndeumlsisheumlm dhe pozitiv qofteuml edhe neuml aspektin moral edhe pse ekzistojneuml kontradikta dhe akti nuk zgjidh peumlrfundimisht problemin e tjeteumlrsimit teuml medias soneuml [nga publiku]rdquo90 Dallimi peumlr shembull midis reklameumls shteteumlrore dhe njoftimeve shteteumlrore nuk eumlshteuml teumlreumlsisht i qarteuml dhe krijon hapeumlsireuml peumlr interpretim Sipas vendimit teuml qeveriseuml reklamat peumlr kompaniteuml shteteumlrore dhe organizatat jofi timprureumlse teuml krijuara dhe teuml mbeumlshtetura nga shteti nuk klasifi kohen si njo-ftime publike91 Kjo mund teuml leumlreuml hapeumlsireuml qeuml njeumlsiteuml shteteumlrore teuml vazhdojneuml teuml ccedilojneuml reklamat e tyre neuml media Pa transparenceuml eumlshteuml e veumlshtireuml teuml vlereumlsohet ndikimi i vendimit teuml qeveriseuml neuml sektorin e televizionit

Njeuml editorialist i mireumlnjohur shqiptar shkroi se ldquoshumica e gazetave teuml peumlrditshme neuml vend janeuml neuml koma ndeumlrsa audienca e stacioneve televizive eumlshteuml polarizuar duke i nxjerreuml jashteuml tregu shumiceumln e stacioneve periferikerdquo92 Teuml gjitha teuml dheumlnat peumlr tregun e reklameumls janeuml spekulim i pasteumlr Peumlrpjekja e veteumlm e vlefshme neuml keumlteuml drejtim u beuml nga KKRT e cila monitoroi reklameumln neuml dhjeteuml stacione televizive neuml prill dhe maj 2005 Sipas keumltij monitorimi sasia e reklameumls dhe teleshitjeve peumlrbeumlnte rreth 10 peumlrqind teuml gjitheuml koheumls seuml transmetimit93 Ligji i detyron stacionet televizive teuml mos rezervojneuml meuml shumeuml se 15 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit teuml tyre ditor ose meuml shumeuml se 12 minuta neuml oreuml peumlr reklameumln Ky rregull neuml peumlrgjitheumlsi u respektua nga operatoreumlt televiziveuml Peumlrjashtim peumlrbeumlnte TV Klan i cili transmetoi reklama gjateuml 22 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit94

Studimi tregonte se vlera e peumlrafeumlrt e tregut shqiptar teuml reklameumls televizive shkonte rreth 21 milioneuml95 Duke e krahasuar keumlteuml vlereumlsim me deklarimet fi nanciare vjetore teuml doreumlzuara

nga stacionet televizive monitorimi arriti neuml peumlrfundimin se operatoreumlt televiziveuml raportonin

88 OSIShqipeumlria f 225ndash22889 KKRT Vlereumlsim i Teuml Ardhurave nga Reklama nga Monitorimi prillndashmaj 2005 f 5 (meuml tej Studimi i KKRT peumlr Reklamat)90 ldquoPeumlrpjekjardquo Intervisteuml me Fatos Lubonjeumln Standard 27 maj 2006 f 35 91 Vendimi i Keumlshillit teuml Ministrave peumlr Buletinin92 Mero Baze ldquoPeumlrpjekja e lsquoregjimit mediatikrsquo drejt konkurrenceumlsrdquo Tema f 1 23 prill 200693 Studimi i KKRT peumlr Reklamat f 294 Studimi i KKRT peumlr Reklamat f 395 Ibid f 5

S H Q I P Euml R I A

37

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

veteumlm midis 17 dhe 22 peumlrqind teuml teuml ardhurave nga reklama96 Ky peumlrfundim hodhi dyshime peumlr evazion fi skal97 Autoreumlt e keumltij studimi paralajmeumlruan se duke pasur parasysh mungeseumln e tyre teuml peumlrvojeumls neuml vlereumlsimin e tregut teuml reklameumls shifrat e tyre duheshin marreuml me rezerveuml98

Por policia tatimore e mori studimin seriozisht dhe vendosi njeuml gjobeuml prej euro12 milioneumlsh Top Channel TV neuml korrik 2007 Monitorimi i KKRT u peumlrdor si bazeuml peumlr teuml llogaritur evazionin fi skal peumlr reklamat peumlr vitet 2002ndash2005 Duke u nisur nga ky studim u supozua se Top Channel TV kishte raportuar veteumlm 23 peumlrqind teuml teuml ardhurave teuml tij neuml ato vite99

Kjo gjobeuml u vendos pas kontrolleve teuml peumlrseumlritura teuml policiseuml tatimore ndaj Top Channel TV gjateuml 2007 kur stacioni mori njeuml qeumlndrim mjaft kritik ndaj qeveriseuml Pronari tha se ai e kishte pritur teuml vendosej njeuml gjobeuml por niveli i gjobeumls ishte krejteumlsisht i paarsyesheumlm dhe kishte peumlr qeumlllim teuml heshte njeuml zeuml kritik100 Leumlvizja e policiseuml tatimore shtyu komunitetin e medias teuml dilte me njeuml deklarateuml teuml peumlrbashkeumlt neuml mbeumlshtetje teuml Top Channel TV101 Komisioni Parlamentar i Medias dhe Prokuroria e Peumlrgjithshme gjithashtu niseumln njeuml hetim Pas keumltij presioni u duk se qeveria do e merrte seumlrish neumln shqyrtim gjobeumln Stacioni ende nuk e ka paguar gjobeumln dhe po negocion me autoritetet Top Channel TV eumlshteuml njeuml shembull i qarteuml se si mund teuml abuzohen apo keqpeumlrdoren mungesa e teuml dheumlnave dhe monitorimeve dhe studimeve sistematike peumlr tregun e reklameumls seuml bashku me mungeseumln e transparenceumls nga ana e kompanive qeuml beumljneuml reklameuml medias dhe qeveriseuml

44 Standartet dhe pavareumlsia editoriale

Neuml 2005 Instituti Shqiptar i Medias nisi njeuml rishikim teuml Kodit teuml Etikeumls peumlr gazetareumlt i cili ishte hartuar neuml 1996 Instituti e ndeumlrmori keumlteuml puneuml si njeuml reagim ndaj zbatimit joefi kas teuml Kodit dhe i nisur nga nevoja peumlr ta peumlrshtatur Kodin me ndryshimet qeuml kaneuml ndikuar te media neuml dekadeumln e kaluar Njeuml arsye tjeteumlr ishte qeumlllimi i Institutit peumlr teuml fi lluar njeuml sistem efi kas veteuml-rregullimi neuml media Amendamentet ligjore qeuml kaneuml peumlr qeumlllim teuml dekriminalizojneuml shpifjen dhe fyerjen po diskutohen neuml Parlament dhe ka teuml ngjareuml teuml miratohen neuml teuml ardhmen e afeumlrt

Neuml procesin e rishikimit instituti u peumlrpoq teuml peumlrfshijeuml teuml teumlreuml paleumlt kryesore teuml interesuara peumlrfshireuml pronareumlt drejtuesit kryeredaktoreumlt gazetareumlt aktivisteumlt e shoqeumlriseuml civile deputeteumlt juristeumlt e medias etj Instituti e kompletoi Kodin e ri teuml Etikeumls dhe njeuml statut teuml njeuml organi veteuml-rregullues

96 Ibid f 697 Ibid f 798 Metodologjia e studimit bazohej neuml njeuml formuleuml sipas seuml cileumls vlera e teuml ardhurave nga reklama llogaritej duke shumeumlzuar koheumln e reklameumls me tarifat fi kse qeuml raportoheshin nga stacionet televizive Ajo nuk merrte parasysh dhe nuk mund teuml llogariste zbritjet dhe negociatat peumlr klienteumlt apo koheumlzgjatjen e kontrateumls seuml njeuml stacioni televiziv me njeuml klient (f 1)99 Njoftim peumlr Shtyp i Policiseuml Tatimore gjendet neuml httpwwwtatimegovalfq=infoampmetod=shfaqartampartID=362 (pareuml neuml 25 korrik 2007)100 Dritan Hoxha Koment neuml Tryezeumln e Rrumbullakeumlt teuml Top Channel TV Tiraneuml 14 korrik 2007101Deklarata gjendet neuml httpwwwinstitutemediaorgdocumentaPRESS_DECLARATION_dt[1]13_korrikdoc (pareuml neuml 20 korrik 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

38

Neuml peumlrgjitheumlsi gazetareumlt pronareumlt dhe menaxhereumlt raneuml dakord neuml parim peumlr nevojeumln peumlr teuml veteumlrregulluar keumlteuml sektor Mbetet peumlr trsquou pareuml neumlse ata do teuml bashkohen peumlr ta realizuar keumlteuml gjeuml

Me peumlrjashtim teuml rregullave teuml peumlrgjithshme editoriale teuml vendosura nga kryeredaktoreumlt Nuk ka kode teuml brendshme etike neuml stacionet televizive102 KKRT vazhdimisht ka theksuar neuml raportet e saj se mediat duhet teuml keneuml kodin e vet teuml etikeumls103 Peumlrveccedil keumlsaj gazetaria cileumlsore eumlshteuml veumlshtireuml teuml arrihet neuml rrethana kur veteuml gazetareumlt shpesh privohen nga teuml drejtat e tyre Shumica deumlrrmuese e gazetareumlve punojneuml pa kontrata peumlr shkak teuml zbatimit teuml dobeumlt teuml Kodit teuml Puneumls dhe mungeseumls seuml mbikqyrjes seuml rregullt teuml zbatimit teuml tij Njeuml hap pozitiv neuml keumlteuml aspekt ishte krijimi neuml 2005 i sindikateumls seuml gazetareumlve me mbeumlshtetjen e IREX Unioni ka krijuar degeuml neuml qytetet kryesore dhe ka negociuar kushte meuml teuml mira pune peumlr gazetareumlt me Ministrineuml e Puneumls Dy paleumlt fi rmoseumln njeuml memorandum qeuml do teuml krijonte mundeumlsineuml e krijimit teuml njeuml marreumlveshjeje kolektive neuml keumlteuml sektor

Megjithateuml si unioni ashtu edhe komuniteti i medias janeuml teuml ndeumlrgjegjsheumlm qeuml ky proces do teuml zgjaseuml njeumlfareuml kohe peumlr shkak teuml peumlrhapjes seuml problemit Neuml 2005 rreth 95 peumlrqind e gazetareumlve neuml Shqipeumlri punonin pa kontrata apo sigurime shoqeumlrore104 Shoqatat e tjera teuml gazetareumlve nuk kaneuml dheumlneuml ndonjeuml ndihmeuml neuml keumlteuml fushateuml dhe duket se ekzistojneuml veteumlm neuml leteumlr Kryetari i njeumlreumls prej keumltyre organizatave tha

Edhe pse kemi 15 vjet liri shtypi neuml Shqipeumlri ka veteumlm pak raste kur kolegeumlt e njeuml media ngreneuml zeumlrin apo protestojneuml kundeumlr fatit teuml kolegeumlve teuml tjereuml teuml cileumlt pushohen censurohen apo keumlrceumlnohen pa teuml drejteuml Kjo eumlshteuml njeuml temeuml veteumlm peumlr kafeneteuml ku mblidhen gazetareumlt dhe nuk hapet kurreuml neuml publik duke krijuar njeuml gjendje ku askush nuk fl et peumlr njeuml dukuri qeuml i prek teuml gjitheuml105

Kjo gjendje i leuml gazetareumlt teuml pambrojtur kundrejt deumlshirave dhe tekave teuml pronareumlve ldquoAta janeuml krejteumlsisht teuml pambrojtur kur peumlrballen me vendimet arbitrare teuml pronareumlve teuml cileumlt mund ta pushojneuml stafi n nga puna pa asnjeuml arsyerdquo106 Kjo situateuml nuk ka ndryshuar neuml dy vitet e fundit dhe veumlshtireuml se do teuml peumlrmireumlsohet pa hedhur driteuml mbi proneumlsineuml e medias dhe fi nancimin e saj Numri i madh i gazetave dhe stacioneve televizive neuml Shqipeumlri ia detyron ekzistenceumln kryesisht fi nancimit nga bizneset paralele dhe zbatimit teuml dobeumlt teuml ligjit ldquoNga pikeumlpamja profesionale ky fi nancim paralel i leuml shumeuml media teuml pambrojtura ndaj presionit apo censureumls seuml bizneseve qeuml i mbeumlshtesin ato neuml shkalleuml teuml ndryshmerdquo107

102 OSIShqipeumlria f 238ndash239103 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 55104 Unioni i Gazetareumlve Shqiptareuml ldquoMbrojtja neuml puneuml dhe sigurimi social i punonjeumlsve teuml medias njeuml domosdoshmeumlri peumlr shtypin e lireumlrdquo f 6105 Intervisteuml me Armand Shkullakun ldquoMedia transparence peumlr lajmet brenda sajrdquo Shqip 10 maj 2006 f 12 106 IREX Media Sustainability Index 2005 ndash Shqipeumlria IREX Washington DC 2006 f 14gjendet neuml faqen e Internetit teuml IREX te httpwwwirexorgprogramsMSI_EUR2005asp (pareuml neuml 20 korrik 2007) (meuml tej IREX MSI 2005 ndash Shqipeumlria)107 IREX MSI 2005 ndash Shqipeumlria f12

S H Q I P Euml R I A

39

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

45 Transmetuesit rajonaleuml dhe lokaleuml

Peumlr momentin ka 68 stacione televizive lokale nga teuml cileumlt 20 operojneuml neuml Tiraneuml Shumica e reklameumls shpenzohet neuml stacionet televizive teuml Tiraneumls Keumlto kaneuml njeuml performanceuml ekonomike dhe programim meuml teuml mireuml se stacionet lokale teuml cilat e kaneuml teuml veumlshtireuml teuml mbijetojneuml dhe teuml prodhojneuml programe cileumlsore ldquoMedia e peumlrqendruar neuml Ulteumlsireumln Pereumlndimore ka mundeumlsi meuml teuml meumldha peumlr teuml peumlrfi tuar nga njeuml treg meuml i pasur reklame gjeuml qeuml nuk vlen peumlr mediat e vendosura neuml zona meuml teuml largeumltardquo108

Peumlr shkak teuml veumlshtireumlsive ekonomike stacionet televizive lokale neuml vend e kaneuml teuml veumlshtireuml teuml peumlrshtaten me zhvillimin teknologjik Ndeumlrsa shumica e stacioneve televizive neuml Tiraneuml zoteumlrojneuml pajisje teuml koheumlve teuml fundit stacionet lokale ende punojneuml me pajisje teuml vjetra gjeuml qeuml ndikon neuml cileumlsineuml e produktit teuml tyre

5 PROGRAMACIONI

51 Programet

Pa monitorime teuml pavarura nuk ekzistojneuml statistika peumlr programet vjetore sipas llojit as peumlr transmetuesin publik e as peumlr ata privateuml Monitorimi i fundit i cili u krye nga KKRT gjateuml njeuml muaji neuml 2003 e largeumlt mbulonte programacionin e stacioneve kryesore Edhe pse stacionet private janeuml teuml detyruara me ligj teuml doreumlzojneuml programacionin vjetor te KKRT deri tanimeuml nuk kaneuml arritur teuml respektojneuml keumlteuml keumlrkeseuml apo teuml shpjegojneuml se peumlrse nuk e beumljneuml keumlteuml gjeuml Rregullatori nuk ka marreuml ndonjeuml maseuml ndaj tyre

Teuml vetmet teuml dheumlna vijneuml nga TVSH Rreth 70 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit teuml TVSH nga prilli neuml neumlntor 2006 nuk ishin programe teuml prodhuara veteuml Kuadri i programacionit teuml stacionit nuk ka mundur teuml shmangeuml rutineumln dhe monotonineuml gjeuml qeuml ka ndikuar neuml pozicionin e tij neuml treg109 Me ndryshimin e menaxhimit neuml fund teuml 2006 niseumln teuml transmetoheshin programe teuml njeuml cileumlsie meuml teuml larteuml Me keumlto ndryshime peumlrqindja e programeve teuml prodhuara veteuml pritet teuml arrijeuml deri neuml 70 peumlrqind teuml koheumls totale teuml transmetimit teuml stacionit neuml 2007110 Keumlshilli Drejtues i RTSH gjithashtu premtoi se programe teuml tjera po rishikohen dhe programe teuml reja qeuml pasqyrojneuml tema si ccedileumlshtje sociale balanceumln gjinore kultureumln dhe sheumlndeteumlsineuml do teuml lanccedilohen111

Megjithateuml ndryshimet neuml kuadrin e programacionit janeuml peumlrpjekje qeuml peumlrmbushin veteumlm keumlrkesat minimale teuml transmetuesit publik dhe nuk i japin shtyseuml standarteve teuml transmetuesit publik Raporti vjetor i stacionit pretendonte peumlr arritje teuml tilla qeuml koha e transmetimit ishte rritur nga 17 oreuml neuml 24 oreuml neuml diteuml rikthimin e programeve sportive javore hapjen e njeuml studioje

108 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 5109 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 3110 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 5111 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f5

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

40

teuml re transmetimi peumlrdorimin e studios leumlvizeumlse neuml diteumln e zgjedhjeve etj112 Drejtoresha aktuale e stacionit Mirela Oktrova shkruante ldquoEkzistenca e radios dhe televizionit publik nuk mund teuml justifi kohet as me programet e zbavitjes e as me transmetimin falas teuml programeve teuml EBU e as me organizimin e festivalit dhe bujeumln e pjeseumlmarrjes neuml Eurovizionrdquo113

Neuml njeuml aspekt meuml pozitiv TVSH organizoi debate televizive me kandidateumlt peumlr bashki gjateuml zgjedhjeve teuml 2007 duke i dheumlneuml mundeumlsineuml publikut teuml beumlnte njeuml zgjedhje meuml teuml informuar Nga ana tjeteumlr TVSH nuk ishte neuml gjendje teuml transmetonte njeuml ngjarje teuml reumlndeumlsishme si Kupa Boteumlrore e futbollit neuml 2006 pasi teuml drejtat e transmetimit u bleneuml nga DigitAlb Neuml ateuml koheuml TVSH tha se nuk mund trsquoi peumlrballonte teuml drejtat por KKRT u peumlrgjigj se stacioni mund teuml kishte keumlrkuar ndihmeuml nga shteti114 Neuml meumlnyreuml sarkastike ata shtuan se menaxhimi i TVSH nuk keumlmbeumlnguli shumeuml pasi po negocionte teuml drejtat e ldquoKafazit teuml Arteumlrdquo njeuml programi teuml pro-dhuar neuml vend por qeuml eumlshteuml kopje e formatit teuml programit teuml realitetit ldquoBig Brotherrdquo115

Megjitheuml mungeseumln e teuml dheumlnave teuml qarta peumlr programet mund teuml thuhet me siguri se shumica e stacioneve teuml reumlndeumlsishme si TV Klan Top Channel Vizion+ TV Koha dhe disa kanale lajmesh si News24 apo Alsat kaneuml fi tuar njeuml publik pak a shumeuml besnik Ata prodhojneuml lajme me standarte peumlrgjitheumlsisht teuml keumlnaqshme si dhe programe teuml ndryshme informacioni dhe zbavitjeje Informacioni dhe lajmet janeuml kthyer neuml peumlrpareumlsi si peumlr median e shkruar ashtu edhe peumlr ateuml elektronike sipas veumlzhguesve teuml ndrysheumlm116 Peumlrjashtim peumlrbeumlnte stacioni privat kombeumltar TVA i cili pas disa ndryshimeve neuml proneumlsi neuml 2006 mezi arrinte teuml peumlrmbushte detyrimet e tij si kanal kombeumltar Ky stacion nuk transmetoi fare edicione lajmesh neuml mars dhe prill 2006117 Meqeuml stacioni nuk mundte teuml peumlrmbushte peumlr shumiceumln e 2006 keumlrkesat e programacionit qeuml i impononte kontrata e licenseumls KKRT vendosi teuml reduktonte me njeuml vit licenseumln e TVA dhe ta teumlrhiqte ateuml meuml pas neuml tetor 2007 Stacioni e apeloi keumlteuml vendim dhe teuml dyja paleumlt e ccediluan ccedileumlshtjen neuml gjykateuml118

Disa nga lajmet dhe debatet peumlr tema teuml reumlndeumlsishme shpesh politike mendohet se kaneuml njeuml publik teuml qeumlndruesheumlm dhe janeuml kthyer neuml emblema teuml stacioneve televizive qeuml i transmetojneuml ato Peumlrveccedil buletineve teuml lajmeve disa nga programet meuml teuml njohura janeuml ldquoOpinionrdquo neuml TV Klan ldquoShqiprdquo neuml Top Channel ldquoLogosrdquo neuml Vizion+ dhe ldquo60 minutardquo neuml TV Koha Keumlto janeuml programe javore qeuml kaneuml teuml beumljneuml me intervista apo debate peumlr njeuml temeuml teuml caktuar Njeuml tjeteumlr program mjaft i njohur eumlshteuml ldquoFiks farerdquo njeuml revisteuml satirike e peumlrditshme qeuml bazohet neuml metoda investigative Ka dhe disa programe zbavitjeje dhe lojeumlra qeuml janeuml mjaft teuml njohura Keumltu peumlrfshihet ldquoPortokallirdquo dhe ldquoTop Showrdquo neuml Top Channel ldquoKutia e funditrdquo neuml TV Klan dhe ldquoBypassrdquo neuml Vizion+ Stacionet televizive kaneuml njeuml prirje neuml rritje teuml peumlrqendrohen neuml programe teuml njeuml natyre meuml sociale duke u peumlrpjekur teuml pasqyrojneuml meuml shumeuml kronika nga jeta e peumlrditshme dhe me interes njereumlzor Keumlto programe peumlrfshijneuml ldquoJeteuml neuml keumlrkimrdquo neuml News24 TV ldquoNjereumlz teuml humburrdquo ldquoFemrardquo dhe ldquoSOSrdquo neuml Vizion+

112 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f4113 Mirela Oktrova ldquolsquoLehjarsquo kundeumlr demokraciseuml dhe interesave teuml publikutrdquo Shekulli 4 shtator 2006 f 23114 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 52115 Ibid116 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 9117 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 54118 Vendimi peumlr TVA neuml Raportin Vjetor teuml KKRT 2006 f 25

S H Q I P Euml R I A

41

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

52 Rregullat e peumlrgjithshme peumlr lajmet

Disa rregulla neuml Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin peumlrqendrohen te programimi i peumlr-mbajtjes dhe vlejneuml si peumlr transmetuesit publikeuml ashtu edhe peumlr ata privateuml Ato kaneuml teuml beumljneuml me pavareumlsineuml editoriale censureumln teuml drejteumln e informacionit dhe teuml drejta dhe liri teuml tjera njereumlzore119 Edhe pse parimet themelore teuml informacionit teuml paansheumlm dhe teuml sakteuml janeuml teuml garantuara me ligj nuk ekzistojneuml instrumente apo organe qeuml teuml monitorojneuml zbatimin e tyre KKRT monitoron edicionet kryesore teuml lajmeve teuml stacioneve kombeumltare publike dhe private por kjo peumlrpjekje konsiston veteumlm neuml matje sasiore teuml peumlrqindjes qeuml i kushtohet pasqyrimit teuml partive dhe fi gurave politike

Stacionet televizive kaneuml beumlreuml peumlrparim teuml ndjesheumlm neuml peumlrkufi zimin e vetvetes neumlpeumlrmjet edicioneve teuml lajmeve teuml cilat kaneuml sheumlnuar peumlrmireumlsimin meuml teuml madh neuml programacion te teuml gjitha stacionet televizive120 Megjithateuml informacioni nuk eumlshteuml as i paansheumlm dhe as i drejteuml Pothuajse nuk ekziston ndonjeuml media qeuml teuml mos keteuml interesa teuml fshehura ekonomike apo politike dhe peumlr pasojeuml standartet profesionale aplikohen peumlr aq koheuml sa ua lejojneuml keumlto interesa Axhenda e lajmeve eumlshteuml shumeuml praneuml axhendeumls seuml qeveriseuml apo politikeumls neuml peumlrgjitheumlsi ose praneuml menaxhimit teuml televizioneve121 Edicionet e lajmeve zgjedhin kronika qeuml u shkojneuml peumlr shtat interesave teuml operatorit dhe jo interesit publik122

Edhe Kodi Zgjedhor imponon keumlrkesa peumlr sakteumlsi korrekteumlsi dhe balanceuml peumlr teuml gjitha stacionet televizive123 Transmetuesi i sheumlrbimit publik ka peumlrgjegjeumlsi shteseuml si dheumlnia e koheumls falas peumlr teuml gjitha partiteuml politike qeuml marrin pjeseuml neuml zgjedhje Testi meuml i fundit peumlr respektimin e keumltyre rregullave ishin zgjedhjet lokale neuml shkurt 2007 Stacionet televizive kryesore e kaluan keumlteuml test me sukses TVSH i kushtoi 28 peumlrqind teuml lajmeve Partiseuml Demokratike dhe 29 peumlrqind Partiseuml Socialiste Njeuml pasqyrim i ngjasheumlm u gjend edhe peumlr stacione teuml tjera teuml meumldha si Vizion+ News24 dhe TVA Peumlrjashtim peumlrbeumlnte TV Klan i cili i kushtoi meuml shumeuml koheuml qeveriseuml se ccedildo stacion tjeteumlr Peumlrfaqeumlsuesit e TV Klan pretenduan se ata thjesht po pasqyronin puneumln e zyrtareumlve teuml shtetit Megjithateuml keumlta zyrtareuml ishin pasqyruar teksa beumlnin fushateuml zgjedhore Edhe pse keumlto fushata u konsideruan teuml balancuara dhe teuml drejta neuml aspektin e pasqyrimit teuml partive politike gjateuml periudheumls parazgjedhore teuml gjitha stacionet televizive kishin favorizuar njeuml parti meuml shumeuml se teuml tjerat124

119 OSIShqipeumlria f 234120 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 47121 Monitorimi u krye neuml kuadrin e ldquoMonitorimi i Lajmeve teuml Mbreumlmjes neuml TV ndash monitorim dhe analizeuml e edicioneve teuml lajmeve neuml TV neuml 10 vende teuml Europeumls Juglindorerdquo botuar neuml Media Plan Institute Treguesi i Interesit Publik Sarajevo 2007122 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 54123 Kodi Zgjedhor neni 136 neni 140 gjendet neuml httpwwwosceorgitem14076htmlhtml=1(pareuml neuml 10 korrik 2007)124 Raporti i OSCEODIHR peumlr zgjedhjet e 18 shkurt 2007 gjendet neumlhttpwwwosceorgitem24859htmlhtml=1 (pareuml neuml 12 korrik 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

42

53 Udheumlzimet e peumlrgjithshme peumlr prodhimin e programeve

Ligji peumlr Radion dhe Televizionin vendos disa detyrime teuml peumlrgjithshme peumlr teuml gjitha stacionet televizive Keumlto kaneuml teuml beumljneuml kryesisht me dinjitetin njereumlzor respektin peumlr ligjin dhe teuml drejtat e njeriut125

Megjithateuml keumlto masa janeuml mjaft teuml vakeumlta dhe teuml peumlrgjithshme dhe nuk janeuml shndeumlrruar neuml rregulla meuml teuml detajuara nga KKRT Keumlto parime teuml peumlrgjithshme neuml peumlrgjitheumlsi janeuml respektuar Teuml vetmet probleme kishin teuml beumlnin me pornografi neuml e cila ndalohet krejteumlsisht peumlr trsquou transmetuar Neuml stacionet tokeumlsore analoge nuk transmetohen programe me peumlrmbajtje pornografi ke Megjithateuml DigitAlb transmeton pornografi gjitheuml koheumln neuml njeuml kanal neuml formeuml teuml kriptuar si dhe dy programe pornografi ke neuml mesnateuml

54 Kuotat

Nuk ekzistojneuml kuota teuml posaccedilme peumlr peumlrfaqeumlsim gjuheumlsor apo teuml grupeve teuml minoriteteve Stacioni i transmetimit publik si dhe disa kanale private ndonjeumlhereuml transmetojneuml programe peumlr minoritetet etnike Neuml vitet e fundit Instituti Shqiptar i Medias eumlshteuml angazhuar neuml koordi-nimin e projekteve teuml produksionit teuml programeve radiofonike dhe televizive peumlr pakicat etnike dhe gjuheumlsore neuml vend si dhe peumlr artikuj peumlr keumlto tema teuml botuara neuml median e shkruar

Mediat qeuml fokusohen neuml temat e pakicave luftojneuml peumlr mbijeteseuml Peumlr shembull Radio Prespa e themeluar neuml 2003 neuml zoneumln e kufi rit me Republikeumln e Maqedoniseuml dhe qeuml transmeton maqedonisht nuk funksionon rregullisht peumlr shkak teuml pengesave fi nanciare Stacionet radiofonike peumlr pakiceumln greke neuml jug teuml vendit gjenden neuml njeuml situateuml teuml ngjashme Teuml gjitha keumlto media janeuml nisma individuale shteti nuk jep ndihma peumlr median e minoriteteve Megjithateuml nuk ekzistojneuml pengesa ligjore peumlr dheumlnien e licensave teuml transmetimit peumlr radiot apo televizionet e minoriteteve Neuml fakt KKRT dha njeuml licenseuml peumlr radio dhe televizion radioTV Armonia njeuml projekt peumlr pakiceumln greke qeuml eumlshteuml edhe minoriteti meuml i madh etnik neuml vend Megjithateuml stacioni nuk ka fuqi fi nanciare dhe ka veumlshtireumlsi Peumlr momentin ata nuk transmetojneuml126

Kuotat e vetme neuml lidhje me peumlrmbajtjen qeuml imponon ligji peumlr ata qeuml kaneuml licenseuml lokale eumlshteuml qeuml teuml transmetojneuml programe jokomerciale dhe programe lokale informacioni peumlr teuml pakteumln 15 peumlrqind teuml programacionit javor Ligji nuk e specifi kon termin ldquojokomercialrdquo Sipas ndryshimeve teuml 2003 ata qeuml kaneuml licenseuml kombeumltare duhet trsquoi kushtojneuml teuml pakteumln 15 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit programeve teuml prodhuara veteuml dhe teuml pakteumln 30 peumlrqind programeve teuml prodhuara neuml Shqipeumlri Stacionet televizive neuml peumlrgjitheumlsi i peumlrmbushin keumlto kuota127 Ligji gjithashtu vendos kuota peumlr reklameumln duke mos i lejuar stacionet televizive teuml transmetojneuml reklama peumlr meuml shumeuml se 15 peumlrqind teuml koheumls ditore teuml transmetimit ose meuml shumeuml se 12 minuta peumlr oreuml

125 OSIShqipeumlria f 235ndash236126 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 25127 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 47

S H Q I P Euml R I A

43

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Edhe pse Shqipeumlria si vend qeuml nuk eumlshteuml aneumltar i BE nuk eumlshteuml e detyruar teuml peumlrmbusheuml legjislacionin europian shumeuml nga keumlto kuota lindin nga Konventa Europiane peumlr Televizionin Ndeumlrkufi tar (KETN) dhe Protokollin e saj Shteseuml teuml cileumln Shqipeumlria e ka ratifi kuar neuml 1999 Nga ana tjeteumlr legjislacioni shqiptar nuk u keumlrkon transmetuesve trsquoi kushtojneuml shumiceumln e koheumls seuml transmetimit veprave europiane Ligji peumlr dixhitalizimin thoteuml se stacionet televizive neuml meumlnyreuml progresive duhet teuml peumlrmbushin detyrimin e transmetimit teuml programeve europiane neuml 50 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit

55 Detyrimet peumlr transmetuesin publik

Peumlrveccedil rregullave teuml peumlrgjithshme peumlr prodhimin Ligji peumlr Radion dhe Televizionin i detyron si transmetuesit publikeuml ashtu dhe ata privateuml teuml transmetojneuml programe falas Kjo peumlrfshin programe me interes teuml larteuml peumlr publikun e gjereuml si lajmeumlrimet peumlr sheumlndetin rendin publik apo emergjencat kombeumltare Gjithashtu ligji i keumlrkon RTSH teuml transmetojeuml falas sheumlrbimet fetare teuml mbajtura gjateuml festave fetare zyrtare si dhe seancat e parlamentit Ligji peumlr Radion dhe Televizionin vendos detyrime shteseuml peumlr RTSH Programet e tij duhet teuml jeneuml teuml njeuml cileumlsie teuml larteuml teuml refl ektojneuml larmineuml e jeteumls shqiptare dhe trsquoi sheumlrbejneuml teuml gjitha grupeve shoqeumlrore peumlrfshireuml pakicat kombeumltare

Pasqyrimi i lajmeve nga vendi dhe nga jashteuml duhet teuml jeteuml gjitheumlpeumlrfshireumls dhe i paansheumlmRTSH-seuml i ndalohet transmetimi i propagandeumls politike dhe fetare Megjitheuml keumlto detyrime transmetuesi i sheumlrbimit publik mbetet ende larg peumlrmbushjes seuml misionit teuml tij publik ldquoEumlshteuml paradoksale teuml shoheumlsh se si interesi publik eumlshteuml i pari qeuml lihet pas dore nga njeuml televizion i quajtur lsquopublikrsquo Edicionet e lajmeve fi llojneuml me lajme peumlr aktivitetet e qeveriseuml dhe partive politike duke leumlneuml pas dore problemet qeuml shqeteumlsojneuml qytetareumltrdquo128 Stacioni pretendon se ka beumlreuml progres teuml reumlndeumlsisheumlm dhe se mungesa e konkurrenceumls qeuml pretendohet se ka eumlshteuml njeuml geumlnjeshteumlr e hapur nga rivaleumlt privateuml129 Por mendimi i peumlrgjithsheumlm eumlshteuml se stacionet private mbizoteumlrojneuml ldquoTelevizionet komerciale po e vrasin televizionin publik dhe po thithin teuml gjitheuml audienceumln ashtu si supermarketet po vrasin dyqanet e vogla dhe kioskat e komunizmit duke thithur teuml gjitheuml blereumlsitrdquo130

56 Detyrimet peumlr transmetuesit privateuml

Nuk ka detyrime teuml holleumlsishme programacioni peumlr transmetuesit privateuml Masat e vetme li-gjore kaneuml teuml beumljneuml me koheumlzgjatjen e transmetimit dhe periodicitetin e edicionit teuml lajmeve Stacionet televizive kombeumltare duhet teuml transmetojneuml teuml pakteumln gjashteuml oreuml neuml diteuml kurse stacionet lokale teuml pakteumln kateumlr oreuml neuml diteuml Stacionet televizive kombeumltare duhet teuml transmetojneuml programe origjinale lajmesh ccedildo diteuml Stacionet televizive private janeuml teuml detyruara teuml transmetojneuml mesazhe dhe informacion teuml njeuml interesi teuml madh publik falas sipas rregulloreve teuml hartuara nga KKRT ose me keumlrkeseumln e organeve lokale teuml qeveriseuml Informacione teuml tilla zakonisht peumlrfshijneuml komunikatat e shkurtra me interes teuml posaccedileumlm peumlr publikun sidomos

128 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 10129 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 3130 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 6

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

44

neuml situata emergjence si fatkeqeumlsi natyrore ose neuml tema si sheumlndeti dhe siguria si dhe rendi publik Neuml peumlrgjitheumlsi nuk ka patur probleme me respektimin e keumltij detyrimi

6 PEumlRFUNDIMET

Televizioni ende media me ndikim meuml teuml madh neuml Shqipeumlri ka kaluar njeuml ereuml ndryshimesh Janeuml beumlreuml ndryshime ligjore teuml reumlndeumlsishme edhe pse teuml diskutueshme duke ndryshuar peumlrbeumlrjen e autoriteteve rregullatoreuml Struktura e bazuar neuml njeuml formuleuml peumlrfaqeumlsimi teuml balancuar politik u shndeumlrrua neuml njeuml formuleuml qeuml peumlrfshinte shoqeumlrineuml civile akademikeumlt dhe profesionisteumlt Keumlto leumlvizje zyrtarisht kishin peumlr qeumlllim teuml ulnin ndikimin politik te rregullatori por disa nga veprimet e fundit teuml rregullatorit u konsideruan si teuml motivuara politikisht Peumlr meuml tepeumlr rregullatori pati probleme teuml krijonte aneumltareumlsimin e ploteuml njeuml tregues qeuml mekanizmi i emeumlrimit nuk funksionon pa probleme

Seuml shpejti rregullatori do teuml peumlrballet me njeuml test teuml veumlshtireuml shpeumlrndarjen e licensave dixhitale Ashtu si ligje teuml tjera teuml miratuara gjateuml tre viteve teuml fundit Ligji peumlr Transmetimet Nume-rike u peumlrgatit nga qeveria pa u keumlshilluar me paleumlt e interesuara gjeuml qeuml hodhi mjaft dyshime peumlr qeumlllimet e qeveriseuml dhe pasojat e keumltij ligji neuml transmetime Zbatimi i keumltij ligji ngre pikeumlpyetje teuml reumlndeumlsishme peumlr teuml ardhmen e DigitAlb operatorit teuml platformeumls dixhitale i cili pas tre vjeteumlsh veprimtarie eumlshteuml kthyer neuml njeuml lojtar teuml fuqisheumlm me njeuml bazeuml teuml reumlndeumlsishme klienteumlsh Autoriteti dhe pavareumlsia e KKRT neuml procesin e licensimit si dhe qeumlndrimi i transmetuesit teuml sheumlrbimit publik neuml keumlteuml proces do teuml jeneuml mjaft teuml reumlndeumlsishme

RTSH peumlrballet me detyreumln e veumlshtireuml e sfi deumls ndaj rritjes seuml DigitAlb qeuml nuk do teuml jeteuml e lehteuml sidomos pas performanceumls jo teuml mireuml ekonomike neuml vitet e fundit fi nancimi neuml ulje nga shteti dhe reformeumls seuml papeumlrfunduar Popullariteti i RTSH nuk eumlshteuml peumlrmireumlsuar Menaxhimi jo i mireuml dhe prapambetja neuml krahasim me transmetuesit privateuml seuml bashku me mendimin e peumlrgjithsheumlm qeuml RTSH kontrollohet politikisht janeuml ndeumlr problemet kryesore teuml transmetuesit Stacioni mbetet ende larg peumlrmbushjes seuml misionit teuml tij publik Shpresohet qeuml menaxhimi i ri i stacionit do teuml hartojeuml njeuml strategji koherente dhe teuml fi llojeuml njeuml reformeuml teuml qeumlndrueshme Megjithateuml reforma e RTSH do teuml jeteuml e dhimbshme dhe si e tilleuml stacioni do teuml keteuml nevojeuml peumlr ndihmeseuml teuml reumlndeumlsishme neuml arritjen e misionit teuml tij

Programet profesionale dhe cileumlsore po vijneuml neuml rritje Megjithateuml tregu mbetet i mbipopulluar dhe megjitheuml zhurmeumln peumlr burimet e fi nancimit teuml medias nuk janeuml marreuml masa konkrete neuml keumlteuml drejtim Transparenca e burimeve teuml kapitalit teuml medias nevojiten medoemos neuml njeuml vend ku gazetareumlt teuml cileumlt nuk kaneuml kontrata pune shpesh kaneuml frikeuml teuml rrezikojneuml e teuml provokojneuml pronareumlt duke shkruar neuml meumlnyreuml teuml pavarur Organizatat peumlr median kaneuml beumlreuml peumlrpjekje teuml shumta peumlr teuml rritur ndeumlrgjegjeumlsimin peumlr kodet e etikeumls te gazetareumlt por veteuml-rregullimi efi kas ende nuk ka nisur Mangeumlsia e studimeve teuml tregut ose teuml teuml dheumlnave teuml tjera i pengon mjaft vlereumlsimet peumlr kushtet e medias shqiptare

S H Q I P Euml R I A

45

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

ANEKS1 LEGJISLACIONI I PEumlRMENDUR NEuml RAPORT

Fletorja Zyrtare eumlshteuml gazeta zyrtare e Shqipeumlriseuml

Direktiva 9736EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 30 qershor 1997 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin e disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 202 30 korrik 1997

Direktiva 200765EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 11 dhjetor 2007 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 33227 18 dhjetor 2007

Kodi Zgjedhor neni 136 neni 140 gjendet neuml httpeumleumleumlosceorgitem14076htmlhtml=1 (pareuml neuml 10 korrik 2007)

Ligji peumlr Transmetimet Numerike Ligji nr 9742 neuml 28 maj 2007 peumlr Transmetimet Numerike neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml

Ligji nr 8410 dateuml 30091998 Peumlr radion dhe televizionin publik e privat neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml Fletorja Zyrtare 20 tetor 1998 amenduar me ligjin nr 8657 dateuml 31072000 ligjin nr8794 dateuml 10052001 ligjin nr9016 dateuml 20022003 dhe ligjin nr9124 dateuml 29072003 si dhe Ligji nr 9677 i 13 janarit 2007

Ligji nr 9531 i cili ndryshon Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin me kapitullin ldquoPeumlr Radion dhe Televizionin Publik dhe Privatrdquo 11 maj 2006 Fletorja Zyrtare 65 2006

Ligji nr 9645 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2007rdquo i 27 neumlntorit 2006

Ligji nr 9836 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2008rdquo i 26 neumlntorit 2007

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

46

ANEKS 2 BIBLIOGRAFIA

Neuml anglisht

IREX Media Sustainability Index 2005 ndash Albania IREX Washington DC 2006

IREX Media Sustainability Index 2006 ndash Albania IREX Washington DC 2007

Neuml shqip

KKRT Vlereumlsim i teuml Ardhurave teuml Reklamave nga Monitorimi prillndashmaj 2005

KKRT Raporti Vjetor 2006 neuml Kuvendin e Shqipeumlriseuml

RTSH Raporti Vjetor peumlr Veprimtarineuml e RTSH 2006

Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007

Unioni i Gazetareumlve Shqiptareuml ldquoMbrojtja neuml puneuml dhe sigurimi social i punonjeumlsve teumlmedias njeuml domosdoshmeumlri peumlr shtypin e lireumlrdquo

S H Q I P Euml R I A

47

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Page 29: Televizioni në Europë: Raportet vijuese 2008 - Shqipëria · Media Program përpiqet të nxisë median e pavarur, profesionale dhe të qëndrueshme si dhe gazetarinë cilësore,

S H Q I P Euml R I A

29

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

rizgjedhur pas njeuml periudhe pushimi tre-vjeccedilar Aneumltareumlt duhej teuml zgjidheshin ndeumlr personalitete teuml njohura nga fushat e kultureumls artit kinemaseuml gazetariseuml ligjit ekonomiseuml medias marreumldheumlnieve publike marreumldheumlnieve ndeumlrkombeumltare universiteteve dhe Akademiseuml seuml Shkencave Me keumlteuml formuleuml aneumltareumlt propozoheshin neuml numeumlr teuml barabarteuml nga shumica qeveriseumlse opozita dhe shoqeumlria civile Opozita e ateumlhershme mendonte se kjo formuleuml ceumlnonte pavareumlsineuml e institucionit duke argumentuar se neuml fakt peumlrfaqeumlsuesit e shoqeumlriseuml civile mbeumlshtesnin shumiceumln parlamentare Eumlshteuml e veumlshtireuml teuml vlereumlsohet neumlse kjo ishte e veumlrteteuml Mbeumlshteteumlsit e keumlsaj formule paraqiteumln argumentin se e kundeumlrta ishte e veumlrteteuml kjo ishte e vetmja meumlnyreuml peumlr teuml garantuar elementin e domosdosheumlm teuml shoqeumlriseuml civile neuml aneumltareumlsineuml e institucionit publik

Shumica e tanishme qeveriseumlse paraqiti njeuml ndryshim teuml ligjit neuml shkurt 2006 qeuml kishte peumlr qeumlllim teuml ndryshonte formuleumln dhe peumlrbeumlrjen si teuml KKRT ashtu edhe teuml Keumlshillit Drejtues teuml RTSH neuml meumlnyreuml qeuml organet qeveriseumlse teuml RTSH trsquoi beumlnin balleuml politizimit Ish-Kryetari i Keumlshillit Drejtues Kiccedilo Blushi shpjegoi ldquoNuk jemi ne ata qeuml vendosin por ata kryetareumlt e partive qeuml duan qeuml drejtoreumlt dhe aneumltareumlt e keumlshillit teuml sillen si kukulla pa dinjitet teuml cileumlt kontrollohen me lehteumlsi neumlpeumlrmjet celulareumlverdquo51 Pas njeuml debati teuml zgjatur dhe teuml nxehteuml amendamentet u miratuan neuml korrik 2006 megjitheuml protestat e opoziteumls

Sipas ligjit teuml ndryshuar aneumltareumlt e Keumlshillit Drejtues u reduktuan nga 15 neuml shtateumlLogjika dhe procedura e emeumlrimit janeuml teuml ngjashme me ato peumlr KKRT Shoqatat dhe grupet e meumlposhtme mund teuml propozojneuml teuml pakteumln kateumlr kandidateuml peumlr secilin aneumltar teuml Keumlshillit Drejtues52

Shoqatat e medias elektronike dhe teuml shkruar

Universiteti i Tiraneumls

Shoqatat e inxhinieriseuml elektrike dhe elektronike

Shoqatat e juristeumlve akademikeumlve teuml ligjit si dhe Dhoma Kombeumltare e Avokateumlve

Grupet parlamentare

OJQ qeuml merren me teuml drejtat e njeriut dhe teuml teuml miturve

borde keumlshillimi teuml Qendreumls Kombeumltare teuml Kinematografi seuml dhe Lidhjes seuml

Shkrimtareumlve

Komisioni Parlamentar i Medias ka detyreumln e peumlrzgjedhjes deri neuml dy kandidateuml peumlr secilin post53 Preferohen kandidateumlt me grada shkencore Grada teuml tilla janeuml teuml detyruara peumlr kandidateumlt e propozuar nga universiteti dhe shoqatat e inxhinieriseuml elektrike dhe elektronike54

Neuml meumlnyreuml qeuml teuml garantohet vazhdimeumlsia kryetari dhe tre aneumltareuml zgjidhen peumlr njeuml mandat peseuml-vjeccedilar ndeumlrsa tre teuml tjereumlt zgjidhen peumlr njeuml mandat tre vjet e gjysmeuml55

51 Kiccedilo Blushi ldquoTelevizioni qeuml ka mbetur peng i partiverdquo Standard 17 mars 2006 f 2352 Ligji nr 9531 11 maj 2006 Fletorja Zyrtare 65 2006 Art 2 paragraf 153 Ibid paragraf 254 Ibid paragrafeumlt 3 amp 455 Ibid neni 9

bull

bull

bull

bull

bull

bull

bull

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

30

Sipas ligjit teuml vjeteumlr deputeteumlt ministrat zyrtareumlt e larteuml teuml qeveriseuml aneumltareumlt e kryesive teuml partive politike punonjeumls teuml RTSH ose punonjeumls dhe pronareuml teuml mediave private nuk lejoheshin teuml beumlheshin aneumltareuml teuml Keumlshillit Drejtues Sipas ligjit teuml ri u shtuan edhe kufi zime teuml tjera Tashmeuml nuk lejohen teuml jeneuml aneumltareuml edhe njereumlz qeuml zoteumlrojneuml aksione ose kaneuml lidhje me pronareuml aksionesh neuml kompani qeuml operojneuml neuml transmetimet audiovizuale reklameuml produksion shtyp telekomunikacione si dhe aneumltareuml dheose punonjeumls teuml strukturave qeveriseumlse teuml keumltyre strukturave Persona qeuml janeuml larguar nga sheumlrbimi civil peumlr arsye disiplinore dhe punonjeumls aktualeuml apo qeuml kaneuml punuar neuml RTSH gjateuml tre vjeteumlve teuml fundit nuk mund teuml zgjidhen

Opozita dhe disa veumlzhgues teuml tjereuml paraqiteumln argumentimin se peumlrbeumlrja e re e Keumlshillit Drejtues teuml RTSH nuk ofronte garanci peumlr pavareumlsineuml editoriale ldquoTeuml ashtuquajturit peumlrfaqeumlsues teuml pavarur deri meuml sot kaneuml qeneuml lsquokali i Trojeumlsrsquo seuml politikeumls neuml keumlto institucione Me qeumlllim qeuml teuml shmangim rrezikun qeuml lsquoteuml pavaruritrsquo trsquoi sheumlrbejneuml pushtetit ose partive politike neuml vend teuml publikut nevojitet qeuml edhe [peumlrfaqeumlsimi i ] teuml pavarurve teuml jeteuml gjithashtu [politikisht] i balancuarrdquo56

Keumlshilli Drejtues u zgjodh nga shumica qeveriseumlse neuml korrik 2006 me formuleumln e re Me-gjithateuml pasi opozita nuk pranoi teuml bashkeumlpunonte neuml reformeumln e procedureumls elektorale para zgjedhjeve lokale teuml 2007 dhe atyre presidenciale koalicioni qeveriseumls ra dakord teuml ndryshonte seumlrish peumlrbeumlrjen e Keumlshillit Sipas marreumlveshjes seuml gushtit 2006 midis deputeteumlve teuml shumiceumls dhe teuml opoziteumls peumlrbeumlrja e Keumlshillit Drejtues do teuml rritej nga shtateuml neuml 11 aneumltareuml dhe kateumlr aneumltareumlt e tjereuml do teuml emeumlroheshin nga aneumltareumlt e opoziteumls neuml Komisionin Parlamentar teuml Medias nga radheumlt e shoqeumlriseuml civile57 Megjithateuml Keumlshilli funksionoi veteumlm me shtateuml aneumltareuml deri neuml shtator 2007 pasi Parlamenti nuk arriti teuml zgjidhte aneumltareumlt e tjereuml si neuml KKRT ashtu edhe neuml Keumlshillin Drejtues peumlr shkak teuml krizeumls seuml vazhdueshme presidenciale dhe vazhdimit teuml puneumls peumlr Ligjin peumlr Transmetimet Numerike Seumlrish mosmarreumlveshjet politike dhe prirja peumlr trsquou pozicionuar dhe jo peumlr trsquou bashkuar peumlr teuml mireumln e peumlrbashkeumlt kaneuml penguar funksionimin normal dhe teuml pavarur teuml organit rregullator teuml stacionit

Neuml Raportin Vjetor teuml 2006 Keumlshilli Drejtues theksoi veumlshtireumlsiteuml me teuml cilat peumlrballej dhe lavdeumlroi peumlrparimin e transmetuesit publik neuml aspektin e pavareumlsiseuml editoriale dhe struktureumls programore Peumlrveccedil keumlsaj ndeumlrsa beumlnte thirrje peumlr asistenceuml meuml teuml madhe teuml qeveriseuml ndaj RTSH Parlamenti angazhohej teuml hartonte dhe miratonte planin e ploteuml peumlr reformeuml teuml RTSH deri neuml fund teuml 2007 Neuml gusht 2007 RTSH hartoi njeuml strategji zhvillimi peumlr periudheumln 2008-2010 teuml cileumln ia paraqiti qeveriseuml Duke qeneuml i zeumlneuml me ligje teuml tjera Parlamenti deri tani nuk ka arritur ta diskutojeuml keumlteuml strategji

Drejtori i Peumlrgjithsheumlm vazhdon teuml geumlzojeuml autoritet teuml konsideruesheumlm duke i raportuar Keumlshillit Drejtues por pa qeneuml i detyruar teuml zbatojeuml urdhrat e tij58 Keumlshilli Drejtues ka peumlr detyreuml teuml emeumlrojeuml dhe ka teuml drejteumln teuml shkarkojeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm Keumlshilli qeuml u emeumlrua neuml 2006 pushoi Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml ateumlhersheumlm Artur Zhejin mbi baza

56 A Stefani ldquorsquoTeuml pavaruritrsquo kali i Trojeumls neuml mediardquo Panorama 16 shkurt 2006 f 1757 Marreumlveshja e 30 korrikut 2006 e cituar neuml Denion Ndrenika ldquoArrihet marreumlveshja PDndashPS ploteumlsohen keumlrkesat e opoziteumlsrdquo Shekulli 31 gusht 2006 f 358 OSIShqipeumlria f 214ndash216

S H Q I P Euml R I A

31

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

keqadministrimi dhe mungeseuml reforme duke pretenduar se vareumlsia politike ishte ende e ndjeshme Neuml njeuml leteumlr publike Mero Baze aneumltar i Keumlshillit Drejtues shkruante se ldquome veteumldijen e ploteuml teuml drejtoreumlve teuml saj RTSH e ka shmangur debatin publik peumlr vite dhe eumlshteuml kthyer neuml njeuml stacion thuajse banal i cili i ka sheumlrbyer veteumlm interesave teuml ngushta teuml drejtoreumlve teuml vet dhe teuml lidhjeve teuml tyre politikerdquo59

Zheji e kundeumlrshtoi kritikeumln dhe tha se shkarkimi i tij ishte kundeumlr parimeve demokratike ldquoEumlshteuml e pamundur teuml niseumlsh reformeumln e RTSH duke shkelur njeuml nga parimet e demokraciseuml seuml medias siccedil eumlshteuml mandati i Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlmrdquo Ai shtoi se shkarkimi i tij ishte njeuml vendim i nxituar i bazuar meuml tepeumlr neuml lidhjet politike sesa neuml arsye pragmatike60 Drejtori i Peumlrgjithsheumlm i tanisheumlm Petrit Beci u zgjodh neuml 10 neumlntor 2006 Beci meuml pareuml ka qeneuml Zeumlvendeumls Drejtor i transmetuesit publik dhe ka njeuml peumlrvojeuml teuml gjereuml si menaxher i njeumlrit prej televizioneve private kombeumltare

Shtresa e treteuml e pushtetit neuml transmetuesin publik eumlshteuml Keumlshilli i Menaxhimit i cili sheumlrben si organ keumlshillimor peumlr Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm duke keumlshilluar Drejtorin peumlr njeuml seumlreuml ccedileumlshtjesh teuml reumlndeumlsishme fi nanciare apo neuml lidhje me pronat Pa pasur asnjeuml rol neuml programacion dheumlnia e peumllqimit teuml Keumlshillit teuml Menaxhimit eumlshteuml i detyruesheumlm neuml disa vendime si transaksionet e pronave kontratat e puneumlsimit dhe bisedime dhe marreumlveshje teuml tjera me stafi n dhe sindikatat

Struktura qeveriseumlse ka peumlr qeumlllim teuml garantojeuml puneumln e balancuar dhe teuml paanshme teuml RTSH si dhe legjitimitetin e tij si institucion publik Fatkeqeumlsisht kjo nuk eumlshteuml arritur Neuml fakt shumeuml veumlzhgues peumlrfshireuml aneumltareuml teuml strukturave qeveriseumlse teuml RTSH ankohen qeuml meumlnyra se si eumlshteuml ndeumlrtuar sistemi eumlshteuml burimi kryesor i problemit Aneumltareumlt e Keumlshillit Drejtues thoneuml se fuqiteuml e tyre peumlrballeuml Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlm janeuml mjaft teuml kufi zuara Disa aneumltareuml thoneuml se vendimet kryesore merren nga Drejtori i Peumlrgjithsheumlm ndeumlrsa roli i tyre neuml vendimmarrje eumlshteuml i pareumlndeumlsisheumlm Peumlr shembull ish-kryetari i Keumlshillit Drejtues Kiccedilo Blushi pretendonte se ldquopeumlr dy vjet Keumlshilli [Drejtues] nuk kishte miratuar struktura programore teuml peumlrshtatshme peumlr shkak teuml neumlnshtrimit politik teuml Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlm i cili emeumlrohet nga ne por nuk zgjidhet nga nerdquo61

33 Financimi i transmetuesit publik

Pagesa e takseumls vjetore peumlr RTSH eumlshteuml ALL 500 (euro41) peumlr familje Kjo takseuml mendohet teuml peumlrbeumljeuml njeuml nga burimet kryesore teuml teuml ardhurave peumlr transmetuesin e sheumlrbimit publik Deri neuml 2006 buxheti i RTSH nuk e detajonte shumeumln totale teuml mbledhur nga taksa e aparatit

Raporti i stacionit peumlr 2006 tregonte njeuml rritje prej 362 peumlrqind neuml teuml ardhurat e takseumls nga aparati nga ALL 19 milion (euro155000) teuml planifi kuara neuml ALL 687 milion (euro563000) teuml realizuara62 Megjitheuml keumlteuml rritje spektakolare llogaritjet deumlshmojneuml se teuml ardhurat peumlrfaqeumlsojneuml takseumln e aparatit teuml paguar nga afeumlrsisht 8600 familje shifeumlr mjaft e uleumlt neuml njeuml vend me

59 Mero Baze ldquoPeumlrse ndryshimi neuml RTSH duhet teuml niseuml nga Drejtori i Peumlrgjithsheumlmrdquo Shqip 26 tetor 2006 f 1160 Artur Zheji ldquoStili vrastar i njeuml shkarkimirdquo Shqip 28 tetor 2006 f 761 Kiccedilo Blushi ldquoTelevizioni qeuml ka mbetur peng i partiverdquo Standard 17 mars 2006 f 2362 RTSH Raporti Vjetor peumlr Veprimtarineuml e RTSH 2006 Keumlshilli Drejtues i RTSH 2007 f 15 (meuml tej Raporti Vjetor i RTSH 2006)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

32

tre milion banoreuml dhe me meuml shumeuml se 500000 shteumlpi me televizor63 Neuml keumlteuml meumlnyreuml njeuml mbledhje meuml efi kase e takseumls seuml aparatit eumlshteuml mjaft e nevojshme pasi kjo mund teuml jeteuml thelbeumlsore neuml arritjen e pavareumlsiseuml seuml TVSH nga buxheti i shtetit

Taksa peumlr aparatin mblidhet neuml janar seuml bashku me fatureumln e energjiseuml elektrike Deri neuml 2006 Korporata Elektro-energjitike Shqiptare (KESH) ia kalonte parateuml e mbledhura nga taksa e aparatit buxhetit teuml shtetit dhe ateumlhereuml Ministria e Financeumls i kalonte fondet neuml RTSH pa beumlreuml teuml ditur sa ishte mbledhur nga KESH Neuml 2006 RTSH fi rmosi njeuml marreumlveshje me KESH dhe Drejtorineuml e Taksave e cila siguronte pageseumln e drejtpeumlrdrejteuml teuml takseumls seuml aparatit te RTSH Megjithateuml peumlr shkak teuml veumlshtireumlsive teuml fundit ekonomike nuk pritet qeuml KESH ta peumlrmireumlsojeuml vjeljen e takseumls seuml aparatit neuml teuml ardhmen e afeumlrt64

Teuml ardhurat e fi tuara nga veteuml stacioni janeuml rritur neuml vitet e fundit duke arritur deri neuml 65 peumlrqind teuml buxhetit total teuml RTSH neuml 200665 Megjithateuml RTSH eumlshteuml ende e ngadalteuml neuml teumlrheqjen e teuml ardhurave teuml reumlndeumlsishme nga reklama Stacioni arriti teuml vilte veteumlm 44 peumlrqind teuml teuml ar-dhurave teuml planifi kuara nga reklama neuml 2006 Ndoshta kjo kishe teuml beumlnte edhe me konkurrenceumln nga stacione private meuml teuml fuqishme Peumlrveccedil keumlsaj edhe fi nancimi nga buxheti i shtetit u ul Neuml 2006 TVSH mori ALL 300 milion (euro246 milion) nga buxheti i shtetit qeuml peumlrbeumln pothuajse gjysmeumln e shumave teuml marra neuml vitet e kaluara66 Financimi nga buxheti i shtetit u rrit neuml meumlnyreuml modeste seumlrish Neuml 2007 ndihma e buxhetit teuml shtetit peumlr RTSH ishte ALL 312 milion (euro252 milion)67 Neuml 2008 shteti i dha ALL 438 milioneuml (euro365 milion) RTSH-seuml68

Njeuml burim i reumlndeumlsisheumlm teuml ardhurash eumlshteuml dheumlnia me qera e antenave teuml transmetimit teuml cilat janeuml monopol ligjor i stacionit Megjithateuml neuml teuml kaluareumln vjelja e keumltyre pagesave ka qeneuml problematike Borxhi i grumbulluar nga ata qeuml peumlrdorin antenat arriti ALL 1941 milion (euro159 milion) neuml fund teuml 200669 Edhe pse ligji e lejon RTSH teuml preseuml sinjalin e antenave peumlr ato kompani qeuml nuk kaneuml beumlreuml pagesat pas paralajmeumlrimeve transmetuesi publik nuk e ka ndjekur kurreuml keumlteuml praktikeuml pasi kjo do teuml niste njeuml seumlreuml veprimesh teuml zgjatura ligjore70 Neuml keumlteuml meumlnyreuml borxhet janeuml grumbulluar duke krijuar njeuml seumlreuml precedenteumlsh ku operatoreumlt peumlrdorin sheumlrbimet e RTSH falas RTSH tashmeuml ka ndeumlrmarreuml nisma ligjore kundeumlr debitoreumlve kryesoreuml71

63 Burimi INSTAT dhe EBU teuml cituara neuml OSIShqipeumlria f 13464 Intervisteuml me Diana Kalaja Zeumlvendeumls Drejtore e Peumlrgjithshme e RTSH Tiraneuml 21 janar 200865 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 1566 OSI Shqipeumlria f 208ndash21267 Ligji nr 9645 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2007rdquo i 27 neumlntor 2006 gjendet neuml httpwwwqpzgovalbotimefl etore_zyrtare2006PDF-2006135-2006pdf (pareuml neuml 15 korrik 2007)68 Ligji nr 9836 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2008rdquo i 26 neumlntor 2007 gjendet neuml httpwwwminfi ngovaldownloadsl-9836doc (pareuml neuml 25 janar 2008)69 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f1670 Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007 gjendet neuml httpwwwklshorgaldoc20070507132319_v_departamenti_i_kontrollit_te_institucioneve_fi nanciare_ndeumlrmarrjeve_dhe_shoqeumlrive_publike_nr1-2007pdf (pareuml neuml 10 korrik 2007)71 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 16

S H Q I P Euml R I A

33

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

34 Standartet editoriale

Ashtu si mediat e tjera RTSH nuk ka njeuml kod teuml brendsheumlm etike dhe as ndonjeuml organ qeuml teuml mbikqyreuml sjelljen sipas standarteve Neuml shtator 2006 shoqatat e gazetareumlve miratuan njeuml kod etike peumlr teuml gjitha mediat neuml Shqipeumlri Procesi u lanccedilua nga njeuml OJQ peumlr mediat e bazuar neuml Tiraneuml Instituti Shqiptar i Medias dhe peumlrfshiu debate me gazetareuml redaktoreuml pronareuml teuml medias menaxhereuml dhe teuml tjereuml72 Megjithateuml kodi nuk eumlshteuml miratuar ldquozyrtarishtrdquo nga ndonjeuml media dhe nuk ka mekanizeumlm peumlr zbatimin e tij Neuml keumlteuml meumlnyreuml respektimi i tij mbetet neuml deumlshireumln e gazetareumlve (Shih gjithashtu seksionin 44)

Gazetareumlt e TVSH nuk geumlzojneuml ndonjeuml mbrojtje meuml teuml madhe neuml puneumln e tyre sesa kolegeumlt e tyre neuml televizione private Mungesa e kontratave teuml puneumls seuml bashku me rrogat relativisht teuml uleumlta nuk peumlrbeumljneuml nxitje qeuml ata teuml zhvillojneuml pavareumlsineuml editoriale apo teuml prodhojneuml programe cileumlsore Stacioni ka peumlrdorur kontrata teuml posaccedilme pune dhe metoda pagese arbitrare Ish-Drejtori i Peumlrgjithsheumlm Artur Zheji pretendoi se keumlto kontrata ishin peumlrdorur peumlr teuml motivuar gazetareumlt dhe peumlr teuml peumlrmireumlsuar profesionalizmin pasi stacioni po i paguante gazetareumlt sipas sasiseuml dhe cileumlsiseuml seuml puneumls Por Kontrolli i Larteuml i Shtetit (KLSH) arriti neuml peumlrfundimin se keumlto kontrata nuk ishin teuml ligjshme dhe i keumlrkoi RTSH teuml ndreqte gjendjen deri neuml kontrollin e ardhsheumlm73 Sindikatat e RTSH vazhdimisht kaneuml aluduar se keumlto kontrata refl ektonin preferencat personale teuml Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlm dhe jo motivim profesional74

Ndryshe nga disa stacione televizive private qeuml duket se kaneuml arritur njeuml shkalleuml meuml teuml larteuml pavareumlsie politike TVSH ende peumlrballet me ndeumlrhyrje politike Ashtu siccedil e thoteuml ish-kryetari i Keumlshillit Drejtues Kiccedilo Blushi

Neuml vend qeuml trsquoi hiqnin duart nga ky institucion dhe ta ndihmonin pavareumlsineuml qeuml i garanton ligji neumlpeumlrmjet deklaratave teuml tyre etiketimit presionit dhe urdhrave qeuml vijneuml nga celulareumlt teuml dyja partiteuml politike dhe lidereumlt e tyre e kaneuml detyruar ekranin publik teuml kthehet nga blu neuml rozeuml dhe e anasjellta sipas shijeve teuml kryetareumlve teuml dy partive kryesore teuml cileumlt e masin lsquocileumlsineumlrsquo dhe pavareumlsineuml e RTSH nga koheumlzgjatja e shfaqjeve teuml tyre neuml stacion75

Ndeumlrhyrja politike eumlshteuml veccedilaneumlrisht e dukshme pas ndeumlrrimeve teuml qeveriseuml Pas zgjedhjeve teuml 2005 koalicioni i partive teuml djathta i udheumlhequr nga Partia Demokratike qeuml mori pushtetin pas teteuml vitesh neuml opoziteuml e ndeumlrroi Keumlshillin Drejtues drejtimin dhe njeuml pjeseuml teuml stafit teuml TVSH Meuml shumeuml se 80 punonjeumls teuml TVSH u pushuan nga puna peumlrfshireuml keumltu 10 gazetareuml qeuml njiheshin si me prirje teuml majta Stacioni mori neuml puneuml njereumlz teuml njohur jo aq peumlr standartet e tyre profesionale sesa peumlr afeumlrsineuml me partineuml neuml pushtet dhe qeverineuml76

72 Autorja e keumltij raporti punon neuml Institutin Shqiptar teuml Medias73 Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007 gjendet neumlhttpwwwklshorgaldoc20070507132319_v_departamenti_i_kontrollit_te_institucioneve_fi nanciare_ndeumlrmarrjeve_dhe_shoqeumlrive_publike_nr1-2007pdf (pareuml neuml 10 korrik 2007)74 Leteumlr e punonjeumlsve teuml RTSH ldquoRTSH ka nevojeuml peumlr ndryshime urgjenterdquo Tema 17 shkurt 2006 f 1175 Kico Blushi ldquoTelevizioni qeuml ka mbetur peng i partiverdquo Standard 17 mars 2006 f 23 76 IREX ldquoShqipeumlriardquo neuml Media Sustainability Index 2006 f 5 gjendet neumlhttpwwwirexorgprogramsMSI_EUR2005MSI05-Albaniapdf (pareuml neuml 20 qershor 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

34

4 TRANSMETUESIT PRIVATEuml

41 Rregullimi dhe menaxhimi

Sektori privat i transmetimit neuml Shqipeumlri eumlshteuml i gjereuml dhe peumlrfshin tre stacione kombeumltare televizive 68 stacione televizive lokale dy satelitore dhe 44 operatoreuml televiziveuml kablloreuml

Megjithateuml mungesa e studimeve profesionale dhe informacionit nga veteuml transmetuesit e veumlshtireumlson krijimin e njeuml pamjeje teuml detajuar peumlr sektorin Burimet e fi nancimit teuml njeuml tregu kaq teuml vogeumll por teuml mbipopulluar mbeten njeuml mister dhe ccedilojneuml neuml pyetje serioze peumlr lidhjen midis burimeve teuml kapitalit teuml stacionit nga njeumlra aneuml dhe neumlpeumlrmjet peumlrmbajtjes dhe pavareumlsiseuml editoriale nga ana tjeteumlr

42 Proneumlsia e televizioneve dhe proneumlsia e ndeumlrthurur

Edhe pse proneumlsia e huaj nuk eumlshteuml e kufi zuar prania e investuesve teuml huaj ka ardhur neuml ulje Tregu i medias vazhdon teuml mbetet joteumlrheqeumls peumlr investuesit e huaj pasi operon neuml njeuml ekonomi teuml vogeumll me infrastruktureuml teuml varfeumlr apo qeuml mungon krejt si dhe leuml vend peumlr konkurrenceuml teuml pandershme Julien Roche njeuml biznesmen francez qeuml jeton neuml Shqipeumlri shiti 33peumlrqind teuml aksioneve teuml tij neuml stacionin televiziv kombeumltar TV Klan ortakeumlve teuml tij shqiptareuml neuml 200577 Neuml janar 2008 grupi gjerman mediatik Westdeutsche Allgemeine Zeitung (WAZ) shprehu interesin peumlr teuml investuar neuml median shqiptare por peumlr momentin ata po studiojneuml ende tregun78

Veteumlm Ligji peumlr Transmetimet Numerike peumlrmban masa peumlr teuml kufi zimin e peumlrqendrimit teuml proneumlsiseuml me qeumlllim qeuml teuml arrihet pluralizmi i medias79 Njeuml njeumlsi nuk mund teuml zoteumlrojeuml meuml shumeuml se njeuml licenseuml peumlr njeuml rrjet tokeumlsor dixhital Gjithashtu ligji ndalon njeumlsiteuml me interesa ekonomike apo pozicion neuml vendimmarrje neuml njeuml kompani qeuml ka licenseuml peumlr transmetim dixhital tokeumlsor teuml keneuml interesa ekonomike apo pozita vendimmarrje neuml njeuml zoteumlrues tjeteumlr license transmetimi dixhitale tokeumlsore

Megjithateuml njeuml operator rrjeti mund teuml peumlrfi tojeuml licenseuml transmetimi peumlr njeuml program televiziv dhe e kundeumlrta Asnjeuml operator nuk mund teuml peumlrfi tojeuml meuml shumeuml se 30 peumlrqind teuml teuml ardhurave kombeumltare nga reklamat televizive Neuml peumlrgjitheumlsi masat ligjore peumlr proneumlsineuml nga ligji i transmetimeve janeuml teuml vlefshme edhe peumlr transmetuesit dixhitaleuml

43 Tregu i reklamave

Mungesa e transparenceumls seuml proneumlsiseuml seuml medias dhe teuml fi nancimit teuml saj mbeten ende probleme teuml pazgjidhura dhe polemizuese Burimet e fi nancimit teuml medias mbeten teuml panjohura peumlr shkak teuml mungeseumls seuml studimeve neuml keumlteuml fusheuml dhe peumlr shkak teuml refuzimit teuml transmetuesve peumlr teuml

77 KKRT Departamenti Juridik dhe i Licensave 13 korrik 200778 Aida Cama ldquoKoncerni gjerman i mediave WAZ do teuml hyjeuml neuml tregun shqiptarrdquo neuml Tema 16 janar 2008 f 279 Ibid Art 13

S H Q I P Euml R I A

35

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

dheumlneuml keumlteuml informacion Burimi i veteumlm zyrtar peumlr keumlteuml treg vazhdon teuml jeteuml deklarimi i bilancit vjetor qeuml operatoreumlt doreumlzojneuml te KKRT Megjithateuml veteumlm njeuml numeumlr i vogeumll transmetuesish e beumljneuml keumlteuml Neuml 2006 veteumlm 39 transmetues nga meuml shumeuml se 100 e doreumlzuan bilancin vjetor Jashteuml Tiraneumls veteumlm 30 peumlrqind teuml operatoreumlve i doreumlzuan bilancet vjetore Edhe dy stacionet televizive private kombeumltare TV Klan dhe TV Arbeumlria nuk i doreumlzuan ato80

Neuml peumlrgjitheumlsi operatoreumlt televiziveuml vazhdojneuml teuml peumlsojneuml humbje Veteumlm pak prej tyre raportojneuml fi tim Peumlr shembull pas njeuml humbjeje prej ALL 33 milioneumlsh (euro270000) neuml 2003 Top Channel TV pati njeuml fi tim prej ALL 45 milioneumlsh (euro37000) dhe ALL 28 milioneumlsh (euro230000) neuml 2004 dhe 2005 respektivisht81 Po keumlshtu pas dy vitesh humbjeje TV Vizion+ pati njeuml fi tim prej ALL 7 milioneumlsh (euro57000) neuml 200582 Megjithateuml KKRT deklaroi se analiza e deklarimeve fi nanciare gjateuml tre viteve teuml fundit deumlshmonte peumlr mospeumlrputhje teuml reumlndeumlsishme gjeuml qeuml e beumlnte rregullatorin teuml dyshonte se disa stacione i falsifi konin shifrat dhe raportet e tyre83

Ccedileumlshtja e transparenceumls seuml kapitalit neuml media u beuml akoma meuml e diskutueshme kur Kryeministri Sali Berisha deklaroi neuml 28 mars 2007 qeuml media neuml Shqipeumlri eumlshteuml e lidhur me grupe mafi oze teuml cilat e peumlrdorin median si njeuml vegeumll peumlr teuml demonizuar pjeseumltareumlt dhe veprimet e qeveriseuml sidomos neuml betejeumln e saj kundeumlr korrupsionit84 Pas keumlsaj deklarate pronareumlt dhe drejtuesit e medias keumlrkuan fakte dhe emra specifi keuml nga Berisha dhe i keumlrkuan teuml doreumlzonte neuml autoritetet e prokuroriseuml teuml gjitheuml informacionin e nevojsheumlm peumlr teuml ngritur padi

Qeveria reagoi duke i peumlrjashtuar pronareumlt e medias nga pjeseumlmarrja neuml tendereumlt publikeuml KKRT ka dheumlneuml teuml kuptojeuml vitet e fundit qeuml gjysma e teuml ardhurave teuml fi tuara nga operatoreumlt mediatikeuml vijneuml nga ldquoburime teuml tjerardquo duke iu referuar bizneseve teuml tjera qeuml drejtohen nga shumica e pronareumlve teuml medias peumlrfshireuml keumltu ndeumlrtimin i cili eumlshteuml biznesi meuml fi timprureumls neuml Shqipeumlri peumlr momentin ose import-eksportin reklameumln apo sheumlrbimet e Internetit85 Qeveria e tanishme meuml tej propozoi qeuml personave apo kompanive qeuml kishin aksione si neuml kompani mediatike ashtu dhe neuml njeuml kompani tjeteumlr trsquou ndalohej pjeseumlmarrja neuml tendera publikeuml Sipas ligjit neuml fuqi aksionereumlt neuml njeuml stacion radiofonik apo televiziveuml nuk mund teuml marrin pjeseuml neuml meumlnyreuml teuml drejtpeumlrdrejteuml apo teuml teumlrthorteuml neuml tendera publikeuml apo neuml privatizimin e proneumls shteteumlrore86

Gjithashtu neuml 2006 qeveria vendosi teuml mos jepte meuml reklama shteteumlrore dhe njoftime shteteumlrore peumlr median dhe trsquoi botonte keumlto neuml Buletinin e Njoftimeve Zyrtare87 Shpeumlrndarja e reklameumls shteteumlrore nuk ka qeneuml kurreuml transparente Peumlrkundrazi pa masa ligjore teuml

80 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 6281 Ibid f 6382 Ibid83 Ibid84 Newsletter e Institutit Shqiptar teuml Medias gjendet neuml httpwwwinstitutemediaorgpagesnews-2007html57 (pareuml neuml 17 qershor 2007)85 OSIAlbania pp 225ndash22886 Ligji i Radios dhe Televizionit paragrafi 787 Vendimi peumlr Botimin e Njoftimeve Zyrtare 29 mars 2006 gjendet neuml httpwwwkeshilliministravealshqipqeveriavendimetbuletini20i20njoftimeveasp (pareuml neuml 29 korrik 2007) (meuml tej Vendimi i Keumlshillit teuml Ministrave peumlr Buletinin)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

36

detajuara peumlr shpeumlrndarjen e reklameumls shteteumlrore qeveria shkeumlmbente reklameumln me pasqyrim teuml favorsheumlm88 Nuk ka teuml dheumlna teuml sakta peumlr shpenzimet e peumlrgjithshme teuml kompanive apo organeve shteteumlrore peumlr reklameumln Burimi i veteumlm publik peumlr njeuml informacion teuml tilleuml ishte njeuml studim eksperimental i kryer nga rregullatori Studimi tregoi se kompania shteteumlrore e energjiseuml KESH kishte shpenzuar US$560000 peumlr reklameumln neuml 2004 e cila ishte njeuml shumeuml tre hereuml meuml e madhe se ajo e shpenzuar para tre vjeteumlsh I njeumljti studim tregoi se Albtelekom kompania shteteumlrore e telefoniseuml fi kse kishte shpenzuar euro320000 peumlr reklameumln neuml 200489 Keumlto ishin teuml vetmet kompani teuml meumldha qeuml beumljneuml reklameuml qeuml dhaneuml informacion peumlr shpenzimet e tyre

Vendimi i qeveriseuml peumlr teuml kaluar reklameumln shteteumlrore neuml buletinin zyrtar ishte njeuml hap i reumlndeumlsisheumlm peumlr teuml zvogeumlluar vareumlsineuml e medias nga shteti ldquoKy eumlshteuml njeuml akt i reumlndeumlsisheumlm dhe pozitiv qofteuml edhe neuml aspektin moral edhe pse ekzistojneuml kontradikta dhe akti nuk zgjidh peumlrfundimisht problemin e tjeteumlrsimit teuml medias soneuml [nga publiku]rdquo90 Dallimi peumlr shembull midis reklameumls shteteumlrore dhe njoftimeve shteteumlrore nuk eumlshteuml teumlreumlsisht i qarteuml dhe krijon hapeumlsireuml peumlr interpretim Sipas vendimit teuml qeveriseuml reklamat peumlr kompaniteuml shteteumlrore dhe organizatat jofi timprureumlse teuml krijuara dhe teuml mbeumlshtetura nga shteti nuk klasifi kohen si njo-ftime publike91 Kjo mund teuml leumlreuml hapeumlsireuml qeuml njeumlsiteuml shteteumlrore teuml vazhdojneuml teuml ccedilojneuml reklamat e tyre neuml media Pa transparenceuml eumlshteuml e veumlshtireuml teuml vlereumlsohet ndikimi i vendimit teuml qeveriseuml neuml sektorin e televizionit

Njeuml editorialist i mireumlnjohur shqiptar shkroi se ldquoshumica e gazetave teuml peumlrditshme neuml vend janeuml neuml koma ndeumlrsa audienca e stacioneve televizive eumlshteuml polarizuar duke i nxjerreuml jashteuml tregu shumiceumln e stacioneve periferikerdquo92 Teuml gjitha teuml dheumlnat peumlr tregun e reklameumls janeuml spekulim i pasteumlr Peumlrpjekja e veteumlm e vlefshme neuml keumlteuml drejtim u beuml nga KKRT e cila monitoroi reklameumln neuml dhjeteuml stacione televizive neuml prill dhe maj 2005 Sipas keumltij monitorimi sasia e reklameumls dhe teleshitjeve peumlrbeumlnte rreth 10 peumlrqind teuml gjitheuml koheumls seuml transmetimit93 Ligji i detyron stacionet televizive teuml mos rezervojneuml meuml shumeuml se 15 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit teuml tyre ditor ose meuml shumeuml se 12 minuta neuml oreuml peumlr reklameumln Ky rregull neuml peumlrgjitheumlsi u respektua nga operatoreumlt televiziveuml Peumlrjashtim peumlrbeumlnte TV Klan i cili transmetoi reklama gjateuml 22 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit94

Studimi tregonte se vlera e peumlrafeumlrt e tregut shqiptar teuml reklameumls televizive shkonte rreth 21 milioneuml95 Duke e krahasuar keumlteuml vlereumlsim me deklarimet fi nanciare vjetore teuml doreumlzuara

nga stacionet televizive monitorimi arriti neuml peumlrfundimin se operatoreumlt televiziveuml raportonin

88 OSIShqipeumlria f 225ndash22889 KKRT Vlereumlsim i Teuml Ardhurave nga Reklama nga Monitorimi prillndashmaj 2005 f 5 (meuml tej Studimi i KKRT peumlr Reklamat)90 ldquoPeumlrpjekjardquo Intervisteuml me Fatos Lubonjeumln Standard 27 maj 2006 f 35 91 Vendimi i Keumlshillit teuml Ministrave peumlr Buletinin92 Mero Baze ldquoPeumlrpjekja e lsquoregjimit mediatikrsquo drejt konkurrenceumlsrdquo Tema f 1 23 prill 200693 Studimi i KKRT peumlr Reklamat f 294 Studimi i KKRT peumlr Reklamat f 395 Ibid f 5

S H Q I P Euml R I A

37

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

veteumlm midis 17 dhe 22 peumlrqind teuml teuml ardhurave nga reklama96 Ky peumlrfundim hodhi dyshime peumlr evazion fi skal97 Autoreumlt e keumltij studimi paralajmeumlruan se duke pasur parasysh mungeseumln e tyre teuml peumlrvojeumls neuml vlereumlsimin e tregut teuml reklameumls shifrat e tyre duheshin marreuml me rezerveuml98

Por policia tatimore e mori studimin seriozisht dhe vendosi njeuml gjobeuml prej euro12 milioneumlsh Top Channel TV neuml korrik 2007 Monitorimi i KKRT u peumlrdor si bazeuml peumlr teuml llogaritur evazionin fi skal peumlr reklamat peumlr vitet 2002ndash2005 Duke u nisur nga ky studim u supozua se Top Channel TV kishte raportuar veteumlm 23 peumlrqind teuml teuml ardhurave teuml tij neuml ato vite99

Kjo gjobeuml u vendos pas kontrolleve teuml peumlrseumlritura teuml policiseuml tatimore ndaj Top Channel TV gjateuml 2007 kur stacioni mori njeuml qeumlndrim mjaft kritik ndaj qeveriseuml Pronari tha se ai e kishte pritur teuml vendosej njeuml gjobeuml por niveli i gjobeumls ishte krejteumlsisht i paarsyesheumlm dhe kishte peumlr qeumlllim teuml heshte njeuml zeuml kritik100 Leumlvizja e policiseuml tatimore shtyu komunitetin e medias teuml dilte me njeuml deklarateuml teuml peumlrbashkeumlt neuml mbeumlshtetje teuml Top Channel TV101 Komisioni Parlamentar i Medias dhe Prokuroria e Peumlrgjithshme gjithashtu niseumln njeuml hetim Pas keumltij presioni u duk se qeveria do e merrte seumlrish neumln shqyrtim gjobeumln Stacioni ende nuk e ka paguar gjobeumln dhe po negocion me autoritetet Top Channel TV eumlshteuml njeuml shembull i qarteuml se si mund teuml abuzohen apo keqpeumlrdoren mungesa e teuml dheumlnave dhe monitorimeve dhe studimeve sistematike peumlr tregun e reklameumls seuml bashku me mungeseumln e transparenceumls nga ana e kompanive qeuml beumljneuml reklameuml medias dhe qeveriseuml

44 Standartet dhe pavareumlsia editoriale

Neuml 2005 Instituti Shqiptar i Medias nisi njeuml rishikim teuml Kodit teuml Etikeumls peumlr gazetareumlt i cili ishte hartuar neuml 1996 Instituti e ndeumlrmori keumlteuml puneuml si njeuml reagim ndaj zbatimit joefi kas teuml Kodit dhe i nisur nga nevoja peumlr ta peumlrshtatur Kodin me ndryshimet qeuml kaneuml ndikuar te media neuml dekadeumln e kaluar Njeuml arsye tjeteumlr ishte qeumlllimi i Institutit peumlr teuml fi lluar njeuml sistem efi kas veteuml-rregullimi neuml media Amendamentet ligjore qeuml kaneuml peumlr qeumlllim teuml dekriminalizojneuml shpifjen dhe fyerjen po diskutohen neuml Parlament dhe ka teuml ngjareuml teuml miratohen neuml teuml ardhmen e afeumlrt

Neuml procesin e rishikimit instituti u peumlrpoq teuml peumlrfshijeuml teuml teumlreuml paleumlt kryesore teuml interesuara peumlrfshireuml pronareumlt drejtuesit kryeredaktoreumlt gazetareumlt aktivisteumlt e shoqeumlriseuml civile deputeteumlt juristeumlt e medias etj Instituti e kompletoi Kodin e ri teuml Etikeumls dhe njeuml statut teuml njeuml organi veteuml-rregullues

96 Ibid f 697 Ibid f 798 Metodologjia e studimit bazohej neuml njeuml formuleuml sipas seuml cileumls vlera e teuml ardhurave nga reklama llogaritej duke shumeumlzuar koheumln e reklameumls me tarifat fi kse qeuml raportoheshin nga stacionet televizive Ajo nuk merrte parasysh dhe nuk mund teuml llogariste zbritjet dhe negociatat peumlr klienteumlt apo koheumlzgjatjen e kontrateumls seuml njeuml stacioni televiziv me njeuml klient (f 1)99 Njoftim peumlr Shtyp i Policiseuml Tatimore gjendet neuml httpwwwtatimegovalfq=infoampmetod=shfaqartampartID=362 (pareuml neuml 25 korrik 2007)100 Dritan Hoxha Koment neuml Tryezeumln e Rrumbullakeumlt teuml Top Channel TV Tiraneuml 14 korrik 2007101Deklarata gjendet neuml httpwwwinstitutemediaorgdocumentaPRESS_DECLARATION_dt[1]13_korrikdoc (pareuml neuml 20 korrik 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

38

Neuml peumlrgjitheumlsi gazetareumlt pronareumlt dhe menaxhereumlt raneuml dakord neuml parim peumlr nevojeumln peumlr teuml veteumlrregulluar keumlteuml sektor Mbetet peumlr trsquou pareuml neumlse ata do teuml bashkohen peumlr ta realizuar keumlteuml gjeuml

Me peumlrjashtim teuml rregullave teuml peumlrgjithshme editoriale teuml vendosura nga kryeredaktoreumlt Nuk ka kode teuml brendshme etike neuml stacionet televizive102 KKRT vazhdimisht ka theksuar neuml raportet e saj se mediat duhet teuml keneuml kodin e vet teuml etikeumls103 Peumlrveccedil keumlsaj gazetaria cileumlsore eumlshteuml veumlshtireuml teuml arrihet neuml rrethana kur veteuml gazetareumlt shpesh privohen nga teuml drejtat e tyre Shumica deumlrrmuese e gazetareumlve punojneuml pa kontrata peumlr shkak teuml zbatimit teuml dobeumlt teuml Kodit teuml Puneumls dhe mungeseumls seuml mbikqyrjes seuml rregullt teuml zbatimit teuml tij Njeuml hap pozitiv neuml keumlteuml aspekt ishte krijimi neuml 2005 i sindikateumls seuml gazetareumlve me mbeumlshtetjen e IREX Unioni ka krijuar degeuml neuml qytetet kryesore dhe ka negociuar kushte meuml teuml mira pune peumlr gazetareumlt me Ministrineuml e Puneumls Dy paleumlt fi rmoseumln njeuml memorandum qeuml do teuml krijonte mundeumlsineuml e krijimit teuml njeuml marreumlveshjeje kolektive neuml keumlteuml sektor

Megjithateuml si unioni ashtu edhe komuniteti i medias janeuml teuml ndeumlrgjegjsheumlm qeuml ky proces do teuml zgjaseuml njeumlfareuml kohe peumlr shkak teuml peumlrhapjes seuml problemit Neuml 2005 rreth 95 peumlrqind e gazetareumlve neuml Shqipeumlri punonin pa kontrata apo sigurime shoqeumlrore104 Shoqatat e tjera teuml gazetareumlve nuk kaneuml dheumlneuml ndonjeuml ndihmeuml neuml keumlteuml fushateuml dhe duket se ekzistojneuml veteumlm neuml leteumlr Kryetari i njeumlreumls prej keumltyre organizatave tha

Edhe pse kemi 15 vjet liri shtypi neuml Shqipeumlri ka veteumlm pak raste kur kolegeumlt e njeuml media ngreneuml zeumlrin apo protestojneuml kundeumlr fatit teuml kolegeumlve teuml tjereuml teuml cileumlt pushohen censurohen apo keumlrceumlnohen pa teuml drejteuml Kjo eumlshteuml njeuml temeuml veteumlm peumlr kafeneteuml ku mblidhen gazetareumlt dhe nuk hapet kurreuml neuml publik duke krijuar njeuml gjendje ku askush nuk fl et peumlr njeuml dukuri qeuml i prek teuml gjitheuml105

Kjo gjendje i leuml gazetareumlt teuml pambrojtur kundrejt deumlshirave dhe tekave teuml pronareumlve ldquoAta janeuml krejteumlsisht teuml pambrojtur kur peumlrballen me vendimet arbitrare teuml pronareumlve teuml cileumlt mund ta pushojneuml stafi n nga puna pa asnjeuml arsyerdquo106 Kjo situateuml nuk ka ndryshuar neuml dy vitet e fundit dhe veumlshtireuml se do teuml peumlrmireumlsohet pa hedhur driteuml mbi proneumlsineuml e medias dhe fi nancimin e saj Numri i madh i gazetave dhe stacioneve televizive neuml Shqipeumlri ia detyron ekzistenceumln kryesisht fi nancimit nga bizneset paralele dhe zbatimit teuml dobeumlt teuml ligjit ldquoNga pikeumlpamja profesionale ky fi nancim paralel i leuml shumeuml media teuml pambrojtura ndaj presionit apo censureumls seuml bizneseve qeuml i mbeumlshtesin ato neuml shkalleuml teuml ndryshmerdquo107

102 OSIShqipeumlria f 238ndash239103 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 55104 Unioni i Gazetareumlve Shqiptareuml ldquoMbrojtja neuml puneuml dhe sigurimi social i punonjeumlsve teuml medias njeuml domosdoshmeumlri peumlr shtypin e lireumlrdquo f 6105 Intervisteuml me Armand Shkullakun ldquoMedia transparence peumlr lajmet brenda sajrdquo Shqip 10 maj 2006 f 12 106 IREX Media Sustainability Index 2005 ndash Shqipeumlria IREX Washington DC 2006 f 14gjendet neuml faqen e Internetit teuml IREX te httpwwwirexorgprogramsMSI_EUR2005asp (pareuml neuml 20 korrik 2007) (meuml tej IREX MSI 2005 ndash Shqipeumlria)107 IREX MSI 2005 ndash Shqipeumlria f12

S H Q I P Euml R I A

39

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

45 Transmetuesit rajonaleuml dhe lokaleuml

Peumlr momentin ka 68 stacione televizive lokale nga teuml cileumlt 20 operojneuml neuml Tiraneuml Shumica e reklameumls shpenzohet neuml stacionet televizive teuml Tiraneumls Keumlto kaneuml njeuml performanceuml ekonomike dhe programim meuml teuml mireuml se stacionet lokale teuml cilat e kaneuml teuml veumlshtireuml teuml mbijetojneuml dhe teuml prodhojneuml programe cileumlsore ldquoMedia e peumlrqendruar neuml Ulteumlsireumln Pereumlndimore ka mundeumlsi meuml teuml meumldha peumlr teuml peumlrfi tuar nga njeuml treg meuml i pasur reklame gjeuml qeuml nuk vlen peumlr mediat e vendosura neuml zona meuml teuml largeumltardquo108

Peumlr shkak teuml veumlshtireumlsive ekonomike stacionet televizive lokale neuml vend e kaneuml teuml veumlshtireuml teuml peumlrshtaten me zhvillimin teknologjik Ndeumlrsa shumica e stacioneve televizive neuml Tiraneuml zoteumlrojneuml pajisje teuml koheumlve teuml fundit stacionet lokale ende punojneuml me pajisje teuml vjetra gjeuml qeuml ndikon neuml cileumlsineuml e produktit teuml tyre

5 PROGRAMACIONI

51 Programet

Pa monitorime teuml pavarura nuk ekzistojneuml statistika peumlr programet vjetore sipas llojit as peumlr transmetuesin publik e as peumlr ata privateuml Monitorimi i fundit i cili u krye nga KKRT gjateuml njeuml muaji neuml 2003 e largeumlt mbulonte programacionin e stacioneve kryesore Edhe pse stacionet private janeuml teuml detyruara me ligj teuml doreumlzojneuml programacionin vjetor te KKRT deri tanimeuml nuk kaneuml arritur teuml respektojneuml keumlteuml keumlrkeseuml apo teuml shpjegojneuml se peumlrse nuk e beumljneuml keumlteuml gjeuml Rregullatori nuk ka marreuml ndonjeuml maseuml ndaj tyre

Teuml vetmet teuml dheumlna vijneuml nga TVSH Rreth 70 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit teuml TVSH nga prilli neuml neumlntor 2006 nuk ishin programe teuml prodhuara veteuml Kuadri i programacionit teuml stacionit nuk ka mundur teuml shmangeuml rutineumln dhe monotonineuml gjeuml qeuml ka ndikuar neuml pozicionin e tij neuml treg109 Me ndryshimin e menaxhimit neuml fund teuml 2006 niseumln teuml transmetoheshin programe teuml njeuml cileumlsie meuml teuml larteuml Me keumlto ndryshime peumlrqindja e programeve teuml prodhuara veteuml pritet teuml arrijeuml deri neuml 70 peumlrqind teuml koheumls totale teuml transmetimit teuml stacionit neuml 2007110 Keumlshilli Drejtues i RTSH gjithashtu premtoi se programe teuml tjera po rishikohen dhe programe teuml reja qeuml pasqyrojneuml tema si ccedileumlshtje sociale balanceumln gjinore kultureumln dhe sheumlndeteumlsineuml do teuml lanccedilohen111

Megjithateuml ndryshimet neuml kuadrin e programacionit janeuml peumlrpjekje qeuml peumlrmbushin veteumlm keumlrkesat minimale teuml transmetuesit publik dhe nuk i japin shtyseuml standarteve teuml transmetuesit publik Raporti vjetor i stacionit pretendonte peumlr arritje teuml tilla qeuml koha e transmetimit ishte rritur nga 17 oreuml neuml 24 oreuml neuml diteuml rikthimin e programeve sportive javore hapjen e njeuml studioje

108 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 5109 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 3110 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 5111 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f5

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

40

teuml re transmetimi peumlrdorimin e studios leumlvizeumlse neuml diteumln e zgjedhjeve etj112 Drejtoresha aktuale e stacionit Mirela Oktrova shkruante ldquoEkzistenca e radios dhe televizionit publik nuk mund teuml justifi kohet as me programet e zbavitjes e as me transmetimin falas teuml programeve teuml EBU e as me organizimin e festivalit dhe bujeumln e pjeseumlmarrjes neuml Eurovizionrdquo113

Neuml njeuml aspekt meuml pozitiv TVSH organizoi debate televizive me kandidateumlt peumlr bashki gjateuml zgjedhjeve teuml 2007 duke i dheumlneuml mundeumlsineuml publikut teuml beumlnte njeuml zgjedhje meuml teuml informuar Nga ana tjeteumlr TVSH nuk ishte neuml gjendje teuml transmetonte njeuml ngjarje teuml reumlndeumlsishme si Kupa Boteumlrore e futbollit neuml 2006 pasi teuml drejtat e transmetimit u bleneuml nga DigitAlb Neuml ateuml koheuml TVSH tha se nuk mund trsquoi peumlrballonte teuml drejtat por KKRT u peumlrgjigj se stacioni mund teuml kishte keumlrkuar ndihmeuml nga shteti114 Neuml meumlnyreuml sarkastike ata shtuan se menaxhimi i TVSH nuk keumlmbeumlnguli shumeuml pasi po negocionte teuml drejtat e ldquoKafazit teuml Arteumlrdquo njeuml programi teuml pro-dhuar neuml vend por qeuml eumlshteuml kopje e formatit teuml programit teuml realitetit ldquoBig Brotherrdquo115

Megjitheuml mungeseumln e teuml dheumlnave teuml qarta peumlr programet mund teuml thuhet me siguri se shumica e stacioneve teuml reumlndeumlsishme si TV Klan Top Channel Vizion+ TV Koha dhe disa kanale lajmesh si News24 apo Alsat kaneuml fi tuar njeuml publik pak a shumeuml besnik Ata prodhojneuml lajme me standarte peumlrgjitheumlsisht teuml keumlnaqshme si dhe programe teuml ndryshme informacioni dhe zbavitjeje Informacioni dhe lajmet janeuml kthyer neuml peumlrpareumlsi si peumlr median e shkruar ashtu edhe peumlr ateuml elektronike sipas veumlzhguesve teuml ndrysheumlm116 Peumlrjashtim peumlrbeumlnte stacioni privat kombeumltar TVA i cili pas disa ndryshimeve neuml proneumlsi neuml 2006 mezi arrinte teuml peumlrmbushte detyrimet e tij si kanal kombeumltar Ky stacion nuk transmetoi fare edicione lajmesh neuml mars dhe prill 2006117 Meqeuml stacioni nuk mundte teuml peumlrmbushte peumlr shumiceumln e 2006 keumlrkesat e programacionit qeuml i impononte kontrata e licenseumls KKRT vendosi teuml reduktonte me njeuml vit licenseumln e TVA dhe ta teumlrhiqte ateuml meuml pas neuml tetor 2007 Stacioni e apeloi keumlteuml vendim dhe teuml dyja paleumlt e ccediluan ccedileumlshtjen neuml gjykateuml118

Disa nga lajmet dhe debatet peumlr tema teuml reumlndeumlsishme shpesh politike mendohet se kaneuml njeuml publik teuml qeumlndruesheumlm dhe janeuml kthyer neuml emblema teuml stacioneve televizive qeuml i transmetojneuml ato Peumlrveccedil buletineve teuml lajmeve disa nga programet meuml teuml njohura janeuml ldquoOpinionrdquo neuml TV Klan ldquoShqiprdquo neuml Top Channel ldquoLogosrdquo neuml Vizion+ dhe ldquo60 minutardquo neuml TV Koha Keumlto janeuml programe javore qeuml kaneuml teuml beumljneuml me intervista apo debate peumlr njeuml temeuml teuml caktuar Njeuml tjeteumlr program mjaft i njohur eumlshteuml ldquoFiks farerdquo njeuml revisteuml satirike e peumlrditshme qeuml bazohet neuml metoda investigative Ka dhe disa programe zbavitjeje dhe lojeumlra qeuml janeuml mjaft teuml njohura Keumltu peumlrfshihet ldquoPortokallirdquo dhe ldquoTop Showrdquo neuml Top Channel ldquoKutia e funditrdquo neuml TV Klan dhe ldquoBypassrdquo neuml Vizion+ Stacionet televizive kaneuml njeuml prirje neuml rritje teuml peumlrqendrohen neuml programe teuml njeuml natyre meuml sociale duke u peumlrpjekur teuml pasqyrojneuml meuml shumeuml kronika nga jeta e peumlrditshme dhe me interes njereumlzor Keumlto programe peumlrfshijneuml ldquoJeteuml neuml keumlrkimrdquo neuml News24 TV ldquoNjereumlz teuml humburrdquo ldquoFemrardquo dhe ldquoSOSrdquo neuml Vizion+

112 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f4113 Mirela Oktrova ldquolsquoLehjarsquo kundeumlr demokraciseuml dhe interesave teuml publikutrdquo Shekulli 4 shtator 2006 f 23114 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 52115 Ibid116 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 9117 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 54118 Vendimi peumlr TVA neuml Raportin Vjetor teuml KKRT 2006 f 25

S H Q I P Euml R I A

41

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

52 Rregullat e peumlrgjithshme peumlr lajmet

Disa rregulla neuml Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin peumlrqendrohen te programimi i peumlr-mbajtjes dhe vlejneuml si peumlr transmetuesit publikeuml ashtu edhe peumlr ata privateuml Ato kaneuml teuml beumljneuml me pavareumlsineuml editoriale censureumln teuml drejteumln e informacionit dhe teuml drejta dhe liri teuml tjera njereumlzore119 Edhe pse parimet themelore teuml informacionit teuml paansheumlm dhe teuml sakteuml janeuml teuml garantuara me ligj nuk ekzistojneuml instrumente apo organe qeuml teuml monitorojneuml zbatimin e tyre KKRT monitoron edicionet kryesore teuml lajmeve teuml stacioneve kombeumltare publike dhe private por kjo peumlrpjekje konsiston veteumlm neuml matje sasiore teuml peumlrqindjes qeuml i kushtohet pasqyrimit teuml partive dhe fi gurave politike

Stacionet televizive kaneuml beumlreuml peumlrparim teuml ndjesheumlm neuml peumlrkufi zimin e vetvetes neumlpeumlrmjet edicioneve teuml lajmeve teuml cilat kaneuml sheumlnuar peumlrmireumlsimin meuml teuml madh neuml programacion te teuml gjitha stacionet televizive120 Megjithateuml informacioni nuk eumlshteuml as i paansheumlm dhe as i drejteuml Pothuajse nuk ekziston ndonjeuml media qeuml teuml mos keteuml interesa teuml fshehura ekonomike apo politike dhe peumlr pasojeuml standartet profesionale aplikohen peumlr aq koheuml sa ua lejojneuml keumlto interesa Axhenda e lajmeve eumlshteuml shumeuml praneuml axhendeumls seuml qeveriseuml apo politikeumls neuml peumlrgjitheumlsi ose praneuml menaxhimit teuml televizioneve121 Edicionet e lajmeve zgjedhin kronika qeuml u shkojneuml peumlr shtat interesave teuml operatorit dhe jo interesit publik122

Edhe Kodi Zgjedhor imponon keumlrkesa peumlr sakteumlsi korrekteumlsi dhe balanceuml peumlr teuml gjitha stacionet televizive123 Transmetuesi i sheumlrbimit publik ka peumlrgjegjeumlsi shteseuml si dheumlnia e koheumls falas peumlr teuml gjitha partiteuml politike qeuml marrin pjeseuml neuml zgjedhje Testi meuml i fundit peumlr respektimin e keumltyre rregullave ishin zgjedhjet lokale neuml shkurt 2007 Stacionet televizive kryesore e kaluan keumlteuml test me sukses TVSH i kushtoi 28 peumlrqind teuml lajmeve Partiseuml Demokratike dhe 29 peumlrqind Partiseuml Socialiste Njeuml pasqyrim i ngjasheumlm u gjend edhe peumlr stacione teuml tjera teuml meumldha si Vizion+ News24 dhe TVA Peumlrjashtim peumlrbeumlnte TV Klan i cili i kushtoi meuml shumeuml koheuml qeveriseuml se ccedildo stacion tjeteumlr Peumlrfaqeumlsuesit e TV Klan pretenduan se ata thjesht po pasqyronin puneumln e zyrtareumlve teuml shtetit Megjithateuml keumlta zyrtareuml ishin pasqyruar teksa beumlnin fushateuml zgjedhore Edhe pse keumlto fushata u konsideruan teuml balancuara dhe teuml drejta neuml aspektin e pasqyrimit teuml partive politike gjateuml periudheumls parazgjedhore teuml gjitha stacionet televizive kishin favorizuar njeuml parti meuml shumeuml se teuml tjerat124

119 OSIShqipeumlria f 234120 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 47121 Monitorimi u krye neuml kuadrin e ldquoMonitorimi i Lajmeve teuml Mbreumlmjes neuml TV ndash monitorim dhe analizeuml e edicioneve teuml lajmeve neuml TV neuml 10 vende teuml Europeumls Juglindorerdquo botuar neuml Media Plan Institute Treguesi i Interesit Publik Sarajevo 2007122 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 54123 Kodi Zgjedhor neni 136 neni 140 gjendet neuml httpwwwosceorgitem14076htmlhtml=1(pareuml neuml 10 korrik 2007)124 Raporti i OSCEODIHR peumlr zgjedhjet e 18 shkurt 2007 gjendet neumlhttpwwwosceorgitem24859htmlhtml=1 (pareuml neuml 12 korrik 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

42

53 Udheumlzimet e peumlrgjithshme peumlr prodhimin e programeve

Ligji peumlr Radion dhe Televizionin vendos disa detyrime teuml peumlrgjithshme peumlr teuml gjitha stacionet televizive Keumlto kaneuml teuml beumljneuml kryesisht me dinjitetin njereumlzor respektin peumlr ligjin dhe teuml drejtat e njeriut125

Megjithateuml keumlto masa janeuml mjaft teuml vakeumlta dhe teuml peumlrgjithshme dhe nuk janeuml shndeumlrruar neuml rregulla meuml teuml detajuara nga KKRT Keumlto parime teuml peumlrgjithshme neuml peumlrgjitheumlsi janeuml respektuar Teuml vetmet probleme kishin teuml beumlnin me pornografi neuml e cila ndalohet krejteumlsisht peumlr trsquou transmetuar Neuml stacionet tokeumlsore analoge nuk transmetohen programe me peumlrmbajtje pornografi ke Megjithateuml DigitAlb transmeton pornografi gjitheuml koheumln neuml njeuml kanal neuml formeuml teuml kriptuar si dhe dy programe pornografi ke neuml mesnateuml

54 Kuotat

Nuk ekzistojneuml kuota teuml posaccedilme peumlr peumlrfaqeumlsim gjuheumlsor apo teuml grupeve teuml minoriteteve Stacioni i transmetimit publik si dhe disa kanale private ndonjeumlhereuml transmetojneuml programe peumlr minoritetet etnike Neuml vitet e fundit Instituti Shqiptar i Medias eumlshteuml angazhuar neuml koordi-nimin e projekteve teuml produksionit teuml programeve radiofonike dhe televizive peumlr pakicat etnike dhe gjuheumlsore neuml vend si dhe peumlr artikuj peumlr keumlto tema teuml botuara neuml median e shkruar

Mediat qeuml fokusohen neuml temat e pakicave luftojneuml peumlr mbijeteseuml Peumlr shembull Radio Prespa e themeluar neuml 2003 neuml zoneumln e kufi rit me Republikeumln e Maqedoniseuml dhe qeuml transmeton maqedonisht nuk funksionon rregullisht peumlr shkak teuml pengesave fi nanciare Stacionet radiofonike peumlr pakiceumln greke neuml jug teuml vendit gjenden neuml njeuml situateuml teuml ngjashme Teuml gjitha keumlto media janeuml nisma individuale shteti nuk jep ndihma peumlr median e minoriteteve Megjithateuml nuk ekzistojneuml pengesa ligjore peumlr dheumlnien e licensave teuml transmetimit peumlr radiot apo televizionet e minoriteteve Neuml fakt KKRT dha njeuml licenseuml peumlr radio dhe televizion radioTV Armonia njeuml projekt peumlr pakiceumln greke qeuml eumlshteuml edhe minoriteti meuml i madh etnik neuml vend Megjithateuml stacioni nuk ka fuqi fi nanciare dhe ka veumlshtireumlsi Peumlr momentin ata nuk transmetojneuml126

Kuotat e vetme neuml lidhje me peumlrmbajtjen qeuml imponon ligji peumlr ata qeuml kaneuml licenseuml lokale eumlshteuml qeuml teuml transmetojneuml programe jokomerciale dhe programe lokale informacioni peumlr teuml pakteumln 15 peumlrqind teuml programacionit javor Ligji nuk e specifi kon termin ldquojokomercialrdquo Sipas ndryshimeve teuml 2003 ata qeuml kaneuml licenseuml kombeumltare duhet trsquoi kushtojneuml teuml pakteumln 15 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit programeve teuml prodhuara veteuml dhe teuml pakteumln 30 peumlrqind programeve teuml prodhuara neuml Shqipeumlri Stacionet televizive neuml peumlrgjitheumlsi i peumlrmbushin keumlto kuota127 Ligji gjithashtu vendos kuota peumlr reklameumln duke mos i lejuar stacionet televizive teuml transmetojneuml reklama peumlr meuml shumeuml se 15 peumlrqind teuml koheumls ditore teuml transmetimit ose meuml shumeuml se 12 minuta peumlr oreuml

125 OSIShqipeumlria f 235ndash236126 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 25127 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 47

S H Q I P Euml R I A

43

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Edhe pse Shqipeumlria si vend qeuml nuk eumlshteuml aneumltar i BE nuk eumlshteuml e detyruar teuml peumlrmbusheuml legjislacionin europian shumeuml nga keumlto kuota lindin nga Konventa Europiane peumlr Televizionin Ndeumlrkufi tar (KETN) dhe Protokollin e saj Shteseuml teuml cileumln Shqipeumlria e ka ratifi kuar neuml 1999 Nga ana tjeteumlr legjislacioni shqiptar nuk u keumlrkon transmetuesve trsquoi kushtojneuml shumiceumln e koheumls seuml transmetimit veprave europiane Ligji peumlr dixhitalizimin thoteuml se stacionet televizive neuml meumlnyreuml progresive duhet teuml peumlrmbushin detyrimin e transmetimit teuml programeve europiane neuml 50 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit

55 Detyrimet peumlr transmetuesin publik

Peumlrveccedil rregullave teuml peumlrgjithshme peumlr prodhimin Ligji peumlr Radion dhe Televizionin i detyron si transmetuesit publikeuml ashtu dhe ata privateuml teuml transmetojneuml programe falas Kjo peumlrfshin programe me interes teuml larteuml peumlr publikun e gjereuml si lajmeumlrimet peumlr sheumlndetin rendin publik apo emergjencat kombeumltare Gjithashtu ligji i keumlrkon RTSH teuml transmetojeuml falas sheumlrbimet fetare teuml mbajtura gjateuml festave fetare zyrtare si dhe seancat e parlamentit Ligji peumlr Radion dhe Televizionin vendos detyrime shteseuml peumlr RTSH Programet e tij duhet teuml jeneuml teuml njeuml cileumlsie teuml larteuml teuml refl ektojneuml larmineuml e jeteumls shqiptare dhe trsquoi sheumlrbejneuml teuml gjitha grupeve shoqeumlrore peumlrfshireuml pakicat kombeumltare

Pasqyrimi i lajmeve nga vendi dhe nga jashteuml duhet teuml jeteuml gjitheumlpeumlrfshireumls dhe i paansheumlmRTSH-seuml i ndalohet transmetimi i propagandeumls politike dhe fetare Megjitheuml keumlto detyrime transmetuesi i sheumlrbimit publik mbetet ende larg peumlrmbushjes seuml misionit teuml tij publik ldquoEumlshteuml paradoksale teuml shoheumlsh se si interesi publik eumlshteuml i pari qeuml lihet pas dore nga njeuml televizion i quajtur lsquopublikrsquo Edicionet e lajmeve fi llojneuml me lajme peumlr aktivitetet e qeveriseuml dhe partive politike duke leumlneuml pas dore problemet qeuml shqeteumlsojneuml qytetareumltrdquo128 Stacioni pretendon se ka beumlreuml progres teuml reumlndeumlsisheumlm dhe se mungesa e konkurrenceumls qeuml pretendohet se ka eumlshteuml njeuml geumlnjeshteumlr e hapur nga rivaleumlt privateuml129 Por mendimi i peumlrgjithsheumlm eumlshteuml se stacionet private mbizoteumlrojneuml ldquoTelevizionet komerciale po e vrasin televizionin publik dhe po thithin teuml gjitheuml audienceumln ashtu si supermarketet po vrasin dyqanet e vogla dhe kioskat e komunizmit duke thithur teuml gjitheuml blereumlsitrdquo130

56 Detyrimet peumlr transmetuesit privateuml

Nuk ka detyrime teuml holleumlsishme programacioni peumlr transmetuesit privateuml Masat e vetme li-gjore kaneuml teuml beumljneuml me koheumlzgjatjen e transmetimit dhe periodicitetin e edicionit teuml lajmeve Stacionet televizive kombeumltare duhet teuml transmetojneuml teuml pakteumln gjashteuml oreuml neuml diteuml kurse stacionet lokale teuml pakteumln kateumlr oreuml neuml diteuml Stacionet televizive kombeumltare duhet teuml transmetojneuml programe origjinale lajmesh ccedildo diteuml Stacionet televizive private janeuml teuml detyruara teuml transmetojneuml mesazhe dhe informacion teuml njeuml interesi teuml madh publik falas sipas rregulloreve teuml hartuara nga KKRT ose me keumlrkeseumln e organeve lokale teuml qeveriseuml Informacione teuml tilla zakonisht peumlrfshijneuml komunikatat e shkurtra me interes teuml posaccedileumlm peumlr publikun sidomos

128 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 10129 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 3130 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 6

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

44

neuml situata emergjence si fatkeqeumlsi natyrore ose neuml tema si sheumlndeti dhe siguria si dhe rendi publik Neuml peumlrgjitheumlsi nuk ka patur probleme me respektimin e keumltij detyrimi

6 PEumlRFUNDIMET

Televizioni ende media me ndikim meuml teuml madh neuml Shqipeumlri ka kaluar njeuml ereuml ndryshimesh Janeuml beumlreuml ndryshime ligjore teuml reumlndeumlsishme edhe pse teuml diskutueshme duke ndryshuar peumlrbeumlrjen e autoriteteve rregullatoreuml Struktura e bazuar neuml njeuml formuleuml peumlrfaqeumlsimi teuml balancuar politik u shndeumlrrua neuml njeuml formuleuml qeuml peumlrfshinte shoqeumlrineuml civile akademikeumlt dhe profesionisteumlt Keumlto leumlvizje zyrtarisht kishin peumlr qeumlllim teuml ulnin ndikimin politik te rregullatori por disa nga veprimet e fundit teuml rregullatorit u konsideruan si teuml motivuara politikisht Peumlr meuml tepeumlr rregullatori pati probleme teuml krijonte aneumltareumlsimin e ploteuml njeuml tregues qeuml mekanizmi i emeumlrimit nuk funksionon pa probleme

Seuml shpejti rregullatori do teuml peumlrballet me njeuml test teuml veumlshtireuml shpeumlrndarjen e licensave dixhitale Ashtu si ligje teuml tjera teuml miratuara gjateuml tre viteve teuml fundit Ligji peumlr Transmetimet Nume-rike u peumlrgatit nga qeveria pa u keumlshilluar me paleumlt e interesuara gjeuml qeuml hodhi mjaft dyshime peumlr qeumlllimet e qeveriseuml dhe pasojat e keumltij ligji neuml transmetime Zbatimi i keumltij ligji ngre pikeumlpyetje teuml reumlndeumlsishme peumlr teuml ardhmen e DigitAlb operatorit teuml platformeumls dixhitale i cili pas tre vjeteumlsh veprimtarie eumlshteuml kthyer neuml njeuml lojtar teuml fuqisheumlm me njeuml bazeuml teuml reumlndeumlsishme klienteumlsh Autoriteti dhe pavareumlsia e KKRT neuml procesin e licensimit si dhe qeumlndrimi i transmetuesit teuml sheumlrbimit publik neuml keumlteuml proces do teuml jeneuml mjaft teuml reumlndeumlsishme

RTSH peumlrballet me detyreumln e veumlshtireuml e sfi deumls ndaj rritjes seuml DigitAlb qeuml nuk do teuml jeteuml e lehteuml sidomos pas performanceumls jo teuml mireuml ekonomike neuml vitet e fundit fi nancimi neuml ulje nga shteti dhe reformeumls seuml papeumlrfunduar Popullariteti i RTSH nuk eumlshteuml peumlrmireumlsuar Menaxhimi jo i mireuml dhe prapambetja neuml krahasim me transmetuesit privateuml seuml bashku me mendimin e peumlrgjithsheumlm qeuml RTSH kontrollohet politikisht janeuml ndeumlr problemet kryesore teuml transmetuesit Stacioni mbetet ende larg peumlrmbushjes seuml misionit teuml tij publik Shpresohet qeuml menaxhimi i ri i stacionit do teuml hartojeuml njeuml strategji koherente dhe teuml fi llojeuml njeuml reformeuml teuml qeumlndrueshme Megjithateuml reforma e RTSH do teuml jeteuml e dhimbshme dhe si e tilleuml stacioni do teuml keteuml nevojeuml peumlr ndihmeseuml teuml reumlndeumlsishme neuml arritjen e misionit teuml tij

Programet profesionale dhe cileumlsore po vijneuml neuml rritje Megjithateuml tregu mbetet i mbipopulluar dhe megjitheuml zhurmeumln peumlr burimet e fi nancimit teuml medias nuk janeuml marreuml masa konkrete neuml keumlteuml drejtim Transparenca e burimeve teuml kapitalit teuml medias nevojiten medoemos neuml njeuml vend ku gazetareumlt teuml cileumlt nuk kaneuml kontrata pune shpesh kaneuml frikeuml teuml rrezikojneuml e teuml provokojneuml pronareumlt duke shkruar neuml meumlnyreuml teuml pavarur Organizatat peumlr median kaneuml beumlreuml peumlrpjekje teuml shumta peumlr teuml rritur ndeumlrgjegjeumlsimin peumlr kodet e etikeumls te gazetareumlt por veteuml-rregullimi efi kas ende nuk ka nisur Mangeumlsia e studimeve teuml tregut ose teuml teuml dheumlnave teuml tjera i pengon mjaft vlereumlsimet peumlr kushtet e medias shqiptare

S H Q I P Euml R I A

45

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

ANEKS1 LEGJISLACIONI I PEumlRMENDUR NEuml RAPORT

Fletorja Zyrtare eumlshteuml gazeta zyrtare e Shqipeumlriseuml

Direktiva 9736EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 30 qershor 1997 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin e disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 202 30 korrik 1997

Direktiva 200765EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 11 dhjetor 2007 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 33227 18 dhjetor 2007

Kodi Zgjedhor neni 136 neni 140 gjendet neuml httpeumleumleumlosceorgitem14076htmlhtml=1 (pareuml neuml 10 korrik 2007)

Ligji peumlr Transmetimet Numerike Ligji nr 9742 neuml 28 maj 2007 peumlr Transmetimet Numerike neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml

Ligji nr 8410 dateuml 30091998 Peumlr radion dhe televizionin publik e privat neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml Fletorja Zyrtare 20 tetor 1998 amenduar me ligjin nr 8657 dateuml 31072000 ligjin nr8794 dateuml 10052001 ligjin nr9016 dateuml 20022003 dhe ligjin nr9124 dateuml 29072003 si dhe Ligji nr 9677 i 13 janarit 2007

Ligji nr 9531 i cili ndryshon Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin me kapitullin ldquoPeumlr Radion dhe Televizionin Publik dhe Privatrdquo 11 maj 2006 Fletorja Zyrtare 65 2006

Ligji nr 9645 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2007rdquo i 27 neumlntorit 2006

Ligji nr 9836 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2008rdquo i 26 neumlntorit 2007

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

46

ANEKS 2 BIBLIOGRAFIA

Neuml anglisht

IREX Media Sustainability Index 2005 ndash Albania IREX Washington DC 2006

IREX Media Sustainability Index 2006 ndash Albania IREX Washington DC 2007

Neuml shqip

KKRT Vlereumlsim i teuml Ardhurave teuml Reklamave nga Monitorimi prillndashmaj 2005

KKRT Raporti Vjetor 2006 neuml Kuvendin e Shqipeumlriseuml

RTSH Raporti Vjetor peumlr Veprimtarineuml e RTSH 2006

Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007

Unioni i Gazetareumlve Shqiptareuml ldquoMbrojtja neuml puneuml dhe sigurimi social i punonjeumlsve teumlmedias njeuml domosdoshmeumlri peumlr shtypin e lireumlrdquo

S H Q I P Euml R I A

47

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Page 30: Televizioni në Europë: Raportet vijuese 2008 - Shqipëria · Media Program përpiqet të nxisë median e pavarur, profesionale dhe të qëndrueshme si dhe gazetarinë cilësore,

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

30

Sipas ligjit teuml vjeteumlr deputeteumlt ministrat zyrtareumlt e larteuml teuml qeveriseuml aneumltareumlt e kryesive teuml partive politike punonjeumls teuml RTSH ose punonjeumls dhe pronareuml teuml mediave private nuk lejoheshin teuml beumlheshin aneumltareuml teuml Keumlshillit Drejtues Sipas ligjit teuml ri u shtuan edhe kufi zime teuml tjera Tashmeuml nuk lejohen teuml jeneuml aneumltareuml edhe njereumlz qeuml zoteumlrojneuml aksione ose kaneuml lidhje me pronareuml aksionesh neuml kompani qeuml operojneuml neuml transmetimet audiovizuale reklameuml produksion shtyp telekomunikacione si dhe aneumltareuml dheose punonjeumls teuml strukturave qeveriseumlse teuml keumltyre strukturave Persona qeuml janeuml larguar nga sheumlrbimi civil peumlr arsye disiplinore dhe punonjeumls aktualeuml apo qeuml kaneuml punuar neuml RTSH gjateuml tre vjeteumlve teuml fundit nuk mund teuml zgjidhen

Opozita dhe disa veumlzhgues teuml tjereuml paraqiteumln argumentimin se peumlrbeumlrja e re e Keumlshillit Drejtues teuml RTSH nuk ofronte garanci peumlr pavareumlsineuml editoriale ldquoTeuml ashtuquajturit peumlrfaqeumlsues teuml pavarur deri meuml sot kaneuml qeneuml lsquokali i Trojeumlsrsquo seuml politikeumls neuml keumlto institucione Me qeumlllim qeuml teuml shmangim rrezikun qeuml lsquoteuml pavaruritrsquo trsquoi sheumlrbejneuml pushtetit ose partive politike neuml vend teuml publikut nevojitet qeuml edhe [peumlrfaqeumlsimi i ] teuml pavarurve teuml jeteuml gjithashtu [politikisht] i balancuarrdquo56

Keumlshilli Drejtues u zgjodh nga shumica qeveriseumlse neuml korrik 2006 me formuleumln e re Me-gjithateuml pasi opozita nuk pranoi teuml bashkeumlpunonte neuml reformeumln e procedureumls elektorale para zgjedhjeve lokale teuml 2007 dhe atyre presidenciale koalicioni qeveriseumls ra dakord teuml ndryshonte seumlrish peumlrbeumlrjen e Keumlshillit Sipas marreumlveshjes seuml gushtit 2006 midis deputeteumlve teuml shumiceumls dhe teuml opoziteumls peumlrbeumlrja e Keumlshillit Drejtues do teuml rritej nga shtateuml neuml 11 aneumltareuml dhe kateumlr aneumltareumlt e tjereuml do teuml emeumlroheshin nga aneumltareumlt e opoziteumls neuml Komisionin Parlamentar teuml Medias nga radheumlt e shoqeumlriseuml civile57 Megjithateuml Keumlshilli funksionoi veteumlm me shtateuml aneumltareuml deri neuml shtator 2007 pasi Parlamenti nuk arriti teuml zgjidhte aneumltareumlt e tjereuml si neuml KKRT ashtu edhe neuml Keumlshillin Drejtues peumlr shkak teuml krizeumls seuml vazhdueshme presidenciale dhe vazhdimit teuml puneumls peumlr Ligjin peumlr Transmetimet Numerike Seumlrish mosmarreumlveshjet politike dhe prirja peumlr trsquou pozicionuar dhe jo peumlr trsquou bashkuar peumlr teuml mireumln e peumlrbashkeumlt kaneuml penguar funksionimin normal dhe teuml pavarur teuml organit rregullator teuml stacionit

Neuml Raportin Vjetor teuml 2006 Keumlshilli Drejtues theksoi veumlshtireumlsiteuml me teuml cilat peumlrballej dhe lavdeumlroi peumlrparimin e transmetuesit publik neuml aspektin e pavareumlsiseuml editoriale dhe struktureumls programore Peumlrveccedil keumlsaj ndeumlrsa beumlnte thirrje peumlr asistenceuml meuml teuml madhe teuml qeveriseuml ndaj RTSH Parlamenti angazhohej teuml hartonte dhe miratonte planin e ploteuml peumlr reformeuml teuml RTSH deri neuml fund teuml 2007 Neuml gusht 2007 RTSH hartoi njeuml strategji zhvillimi peumlr periudheumln 2008-2010 teuml cileumln ia paraqiti qeveriseuml Duke qeneuml i zeumlneuml me ligje teuml tjera Parlamenti deri tani nuk ka arritur ta diskutojeuml keumlteuml strategji

Drejtori i Peumlrgjithsheumlm vazhdon teuml geumlzojeuml autoritet teuml konsideruesheumlm duke i raportuar Keumlshillit Drejtues por pa qeneuml i detyruar teuml zbatojeuml urdhrat e tij58 Keumlshilli Drejtues ka peumlr detyreuml teuml emeumlrojeuml dhe ka teuml drejteumln teuml shkarkojeuml Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm Keumlshilli qeuml u emeumlrua neuml 2006 pushoi Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm teuml ateumlhersheumlm Artur Zhejin mbi baza

56 A Stefani ldquorsquoTeuml pavaruritrsquo kali i Trojeumls neuml mediardquo Panorama 16 shkurt 2006 f 1757 Marreumlveshja e 30 korrikut 2006 e cituar neuml Denion Ndrenika ldquoArrihet marreumlveshja PDndashPS ploteumlsohen keumlrkesat e opoziteumlsrdquo Shekulli 31 gusht 2006 f 358 OSIShqipeumlria f 214ndash216

S H Q I P Euml R I A

31

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

keqadministrimi dhe mungeseuml reforme duke pretenduar se vareumlsia politike ishte ende e ndjeshme Neuml njeuml leteumlr publike Mero Baze aneumltar i Keumlshillit Drejtues shkruante se ldquome veteumldijen e ploteuml teuml drejtoreumlve teuml saj RTSH e ka shmangur debatin publik peumlr vite dhe eumlshteuml kthyer neuml njeuml stacion thuajse banal i cili i ka sheumlrbyer veteumlm interesave teuml ngushta teuml drejtoreumlve teuml vet dhe teuml lidhjeve teuml tyre politikerdquo59

Zheji e kundeumlrshtoi kritikeumln dhe tha se shkarkimi i tij ishte kundeumlr parimeve demokratike ldquoEumlshteuml e pamundur teuml niseumlsh reformeumln e RTSH duke shkelur njeuml nga parimet e demokraciseuml seuml medias siccedil eumlshteuml mandati i Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlmrdquo Ai shtoi se shkarkimi i tij ishte njeuml vendim i nxituar i bazuar meuml tepeumlr neuml lidhjet politike sesa neuml arsye pragmatike60 Drejtori i Peumlrgjithsheumlm i tanisheumlm Petrit Beci u zgjodh neuml 10 neumlntor 2006 Beci meuml pareuml ka qeneuml Zeumlvendeumls Drejtor i transmetuesit publik dhe ka njeuml peumlrvojeuml teuml gjereuml si menaxher i njeumlrit prej televizioneve private kombeumltare

Shtresa e treteuml e pushtetit neuml transmetuesin publik eumlshteuml Keumlshilli i Menaxhimit i cili sheumlrben si organ keumlshillimor peumlr Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm duke keumlshilluar Drejtorin peumlr njeuml seumlreuml ccedileumlshtjesh teuml reumlndeumlsishme fi nanciare apo neuml lidhje me pronat Pa pasur asnjeuml rol neuml programacion dheumlnia e peumllqimit teuml Keumlshillit teuml Menaxhimit eumlshteuml i detyruesheumlm neuml disa vendime si transaksionet e pronave kontratat e puneumlsimit dhe bisedime dhe marreumlveshje teuml tjera me stafi n dhe sindikatat

Struktura qeveriseumlse ka peumlr qeumlllim teuml garantojeuml puneumln e balancuar dhe teuml paanshme teuml RTSH si dhe legjitimitetin e tij si institucion publik Fatkeqeumlsisht kjo nuk eumlshteuml arritur Neuml fakt shumeuml veumlzhgues peumlrfshireuml aneumltareuml teuml strukturave qeveriseumlse teuml RTSH ankohen qeuml meumlnyra se si eumlshteuml ndeumlrtuar sistemi eumlshteuml burimi kryesor i problemit Aneumltareumlt e Keumlshillit Drejtues thoneuml se fuqiteuml e tyre peumlrballeuml Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlm janeuml mjaft teuml kufi zuara Disa aneumltareuml thoneuml se vendimet kryesore merren nga Drejtori i Peumlrgjithsheumlm ndeumlrsa roli i tyre neuml vendimmarrje eumlshteuml i pareumlndeumlsisheumlm Peumlr shembull ish-kryetari i Keumlshillit Drejtues Kiccedilo Blushi pretendonte se ldquopeumlr dy vjet Keumlshilli [Drejtues] nuk kishte miratuar struktura programore teuml peumlrshtatshme peumlr shkak teuml neumlnshtrimit politik teuml Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlm i cili emeumlrohet nga ne por nuk zgjidhet nga nerdquo61

33 Financimi i transmetuesit publik

Pagesa e takseumls vjetore peumlr RTSH eumlshteuml ALL 500 (euro41) peumlr familje Kjo takseuml mendohet teuml peumlrbeumljeuml njeuml nga burimet kryesore teuml teuml ardhurave peumlr transmetuesin e sheumlrbimit publik Deri neuml 2006 buxheti i RTSH nuk e detajonte shumeumln totale teuml mbledhur nga taksa e aparatit

Raporti i stacionit peumlr 2006 tregonte njeuml rritje prej 362 peumlrqind neuml teuml ardhurat e takseumls nga aparati nga ALL 19 milion (euro155000) teuml planifi kuara neuml ALL 687 milion (euro563000) teuml realizuara62 Megjitheuml keumlteuml rritje spektakolare llogaritjet deumlshmojneuml se teuml ardhurat peumlrfaqeumlsojneuml takseumln e aparatit teuml paguar nga afeumlrsisht 8600 familje shifeumlr mjaft e uleumlt neuml njeuml vend me

59 Mero Baze ldquoPeumlrse ndryshimi neuml RTSH duhet teuml niseuml nga Drejtori i Peumlrgjithsheumlmrdquo Shqip 26 tetor 2006 f 1160 Artur Zheji ldquoStili vrastar i njeuml shkarkimirdquo Shqip 28 tetor 2006 f 761 Kiccedilo Blushi ldquoTelevizioni qeuml ka mbetur peng i partiverdquo Standard 17 mars 2006 f 2362 RTSH Raporti Vjetor peumlr Veprimtarineuml e RTSH 2006 Keumlshilli Drejtues i RTSH 2007 f 15 (meuml tej Raporti Vjetor i RTSH 2006)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

32

tre milion banoreuml dhe me meuml shumeuml se 500000 shteumlpi me televizor63 Neuml keumlteuml meumlnyreuml njeuml mbledhje meuml efi kase e takseumls seuml aparatit eumlshteuml mjaft e nevojshme pasi kjo mund teuml jeteuml thelbeumlsore neuml arritjen e pavareumlsiseuml seuml TVSH nga buxheti i shtetit

Taksa peumlr aparatin mblidhet neuml janar seuml bashku me fatureumln e energjiseuml elektrike Deri neuml 2006 Korporata Elektro-energjitike Shqiptare (KESH) ia kalonte parateuml e mbledhura nga taksa e aparatit buxhetit teuml shtetit dhe ateumlhereuml Ministria e Financeumls i kalonte fondet neuml RTSH pa beumlreuml teuml ditur sa ishte mbledhur nga KESH Neuml 2006 RTSH fi rmosi njeuml marreumlveshje me KESH dhe Drejtorineuml e Taksave e cila siguronte pageseumln e drejtpeumlrdrejteuml teuml takseumls seuml aparatit te RTSH Megjithateuml peumlr shkak teuml veumlshtireumlsive teuml fundit ekonomike nuk pritet qeuml KESH ta peumlrmireumlsojeuml vjeljen e takseumls seuml aparatit neuml teuml ardhmen e afeumlrt64

Teuml ardhurat e fi tuara nga veteuml stacioni janeuml rritur neuml vitet e fundit duke arritur deri neuml 65 peumlrqind teuml buxhetit total teuml RTSH neuml 200665 Megjithateuml RTSH eumlshteuml ende e ngadalteuml neuml teumlrheqjen e teuml ardhurave teuml reumlndeumlsishme nga reklama Stacioni arriti teuml vilte veteumlm 44 peumlrqind teuml teuml ar-dhurave teuml planifi kuara nga reklama neuml 2006 Ndoshta kjo kishe teuml beumlnte edhe me konkurrenceumln nga stacione private meuml teuml fuqishme Peumlrveccedil keumlsaj edhe fi nancimi nga buxheti i shtetit u ul Neuml 2006 TVSH mori ALL 300 milion (euro246 milion) nga buxheti i shtetit qeuml peumlrbeumln pothuajse gjysmeumln e shumave teuml marra neuml vitet e kaluara66 Financimi nga buxheti i shtetit u rrit neuml meumlnyreuml modeste seumlrish Neuml 2007 ndihma e buxhetit teuml shtetit peumlr RTSH ishte ALL 312 milion (euro252 milion)67 Neuml 2008 shteti i dha ALL 438 milioneuml (euro365 milion) RTSH-seuml68

Njeuml burim i reumlndeumlsisheumlm teuml ardhurash eumlshteuml dheumlnia me qera e antenave teuml transmetimit teuml cilat janeuml monopol ligjor i stacionit Megjithateuml neuml teuml kaluareumln vjelja e keumltyre pagesave ka qeneuml problematike Borxhi i grumbulluar nga ata qeuml peumlrdorin antenat arriti ALL 1941 milion (euro159 milion) neuml fund teuml 200669 Edhe pse ligji e lejon RTSH teuml preseuml sinjalin e antenave peumlr ato kompani qeuml nuk kaneuml beumlreuml pagesat pas paralajmeumlrimeve transmetuesi publik nuk e ka ndjekur kurreuml keumlteuml praktikeuml pasi kjo do teuml niste njeuml seumlreuml veprimesh teuml zgjatura ligjore70 Neuml keumlteuml meumlnyreuml borxhet janeuml grumbulluar duke krijuar njeuml seumlreuml precedenteumlsh ku operatoreumlt peumlrdorin sheumlrbimet e RTSH falas RTSH tashmeuml ka ndeumlrmarreuml nisma ligjore kundeumlr debitoreumlve kryesoreuml71

63 Burimi INSTAT dhe EBU teuml cituara neuml OSIShqipeumlria f 13464 Intervisteuml me Diana Kalaja Zeumlvendeumls Drejtore e Peumlrgjithshme e RTSH Tiraneuml 21 janar 200865 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 1566 OSI Shqipeumlria f 208ndash21267 Ligji nr 9645 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2007rdquo i 27 neumlntor 2006 gjendet neuml httpwwwqpzgovalbotimefl etore_zyrtare2006PDF-2006135-2006pdf (pareuml neuml 15 korrik 2007)68 Ligji nr 9836 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2008rdquo i 26 neumlntor 2007 gjendet neuml httpwwwminfi ngovaldownloadsl-9836doc (pareuml neuml 25 janar 2008)69 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f1670 Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007 gjendet neuml httpwwwklshorgaldoc20070507132319_v_departamenti_i_kontrollit_te_institucioneve_fi nanciare_ndeumlrmarrjeve_dhe_shoqeumlrive_publike_nr1-2007pdf (pareuml neuml 10 korrik 2007)71 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 16

S H Q I P Euml R I A

33

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

34 Standartet editoriale

Ashtu si mediat e tjera RTSH nuk ka njeuml kod teuml brendsheumlm etike dhe as ndonjeuml organ qeuml teuml mbikqyreuml sjelljen sipas standarteve Neuml shtator 2006 shoqatat e gazetareumlve miratuan njeuml kod etike peumlr teuml gjitha mediat neuml Shqipeumlri Procesi u lanccedilua nga njeuml OJQ peumlr mediat e bazuar neuml Tiraneuml Instituti Shqiptar i Medias dhe peumlrfshiu debate me gazetareuml redaktoreuml pronareuml teuml medias menaxhereuml dhe teuml tjereuml72 Megjithateuml kodi nuk eumlshteuml miratuar ldquozyrtarishtrdquo nga ndonjeuml media dhe nuk ka mekanizeumlm peumlr zbatimin e tij Neuml keumlteuml meumlnyreuml respektimi i tij mbetet neuml deumlshireumln e gazetareumlve (Shih gjithashtu seksionin 44)

Gazetareumlt e TVSH nuk geumlzojneuml ndonjeuml mbrojtje meuml teuml madhe neuml puneumln e tyre sesa kolegeumlt e tyre neuml televizione private Mungesa e kontratave teuml puneumls seuml bashku me rrogat relativisht teuml uleumlta nuk peumlrbeumljneuml nxitje qeuml ata teuml zhvillojneuml pavareumlsineuml editoriale apo teuml prodhojneuml programe cileumlsore Stacioni ka peumlrdorur kontrata teuml posaccedilme pune dhe metoda pagese arbitrare Ish-Drejtori i Peumlrgjithsheumlm Artur Zheji pretendoi se keumlto kontrata ishin peumlrdorur peumlr teuml motivuar gazetareumlt dhe peumlr teuml peumlrmireumlsuar profesionalizmin pasi stacioni po i paguante gazetareumlt sipas sasiseuml dhe cileumlsiseuml seuml puneumls Por Kontrolli i Larteuml i Shtetit (KLSH) arriti neuml peumlrfundimin se keumlto kontrata nuk ishin teuml ligjshme dhe i keumlrkoi RTSH teuml ndreqte gjendjen deri neuml kontrollin e ardhsheumlm73 Sindikatat e RTSH vazhdimisht kaneuml aluduar se keumlto kontrata refl ektonin preferencat personale teuml Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlm dhe jo motivim profesional74

Ndryshe nga disa stacione televizive private qeuml duket se kaneuml arritur njeuml shkalleuml meuml teuml larteuml pavareumlsie politike TVSH ende peumlrballet me ndeumlrhyrje politike Ashtu siccedil e thoteuml ish-kryetari i Keumlshillit Drejtues Kiccedilo Blushi

Neuml vend qeuml trsquoi hiqnin duart nga ky institucion dhe ta ndihmonin pavareumlsineuml qeuml i garanton ligji neumlpeumlrmjet deklaratave teuml tyre etiketimit presionit dhe urdhrave qeuml vijneuml nga celulareumlt teuml dyja partiteuml politike dhe lidereumlt e tyre e kaneuml detyruar ekranin publik teuml kthehet nga blu neuml rozeuml dhe e anasjellta sipas shijeve teuml kryetareumlve teuml dy partive kryesore teuml cileumlt e masin lsquocileumlsineumlrsquo dhe pavareumlsineuml e RTSH nga koheumlzgjatja e shfaqjeve teuml tyre neuml stacion75

Ndeumlrhyrja politike eumlshteuml veccedilaneumlrisht e dukshme pas ndeumlrrimeve teuml qeveriseuml Pas zgjedhjeve teuml 2005 koalicioni i partive teuml djathta i udheumlhequr nga Partia Demokratike qeuml mori pushtetin pas teteuml vitesh neuml opoziteuml e ndeumlrroi Keumlshillin Drejtues drejtimin dhe njeuml pjeseuml teuml stafit teuml TVSH Meuml shumeuml se 80 punonjeumls teuml TVSH u pushuan nga puna peumlrfshireuml keumltu 10 gazetareuml qeuml njiheshin si me prirje teuml majta Stacioni mori neuml puneuml njereumlz teuml njohur jo aq peumlr standartet e tyre profesionale sesa peumlr afeumlrsineuml me partineuml neuml pushtet dhe qeverineuml76

72 Autorja e keumltij raporti punon neuml Institutin Shqiptar teuml Medias73 Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007 gjendet neumlhttpwwwklshorgaldoc20070507132319_v_departamenti_i_kontrollit_te_institucioneve_fi nanciare_ndeumlrmarrjeve_dhe_shoqeumlrive_publike_nr1-2007pdf (pareuml neuml 10 korrik 2007)74 Leteumlr e punonjeumlsve teuml RTSH ldquoRTSH ka nevojeuml peumlr ndryshime urgjenterdquo Tema 17 shkurt 2006 f 1175 Kico Blushi ldquoTelevizioni qeuml ka mbetur peng i partiverdquo Standard 17 mars 2006 f 23 76 IREX ldquoShqipeumlriardquo neuml Media Sustainability Index 2006 f 5 gjendet neumlhttpwwwirexorgprogramsMSI_EUR2005MSI05-Albaniapdf (pareuml neuml 20 qershor 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

34

4 TRANSMETUESIT PRIVATEuml

41 Rregullimi dhe menaxhimi

Sektori privat i transmetimit neuml Shqipeumlri eumlshteuml i gjereuml dhe peumlrfshin tre stacione kombeumltare televizive 68 stacione televizive lokale dy satelitore dhe 44 operatoreuml televiziveuml kablloreuml

Megjithateuml mungesa e studimeve profesionale dhe informacionit nga veteuml transmetuesit e veumlshtireumlson krijimin e njeuml pamjeje teuml detajuar peumlr sektorin Burimet e fi nancimit teuml njeuml tregu kaq teuml vogeumll por teuml mbipopulluar mbeten njeuml mister dhe ccedilojneuml neuml pyetje serioze peumlr lidhjen midis burimeve teuml kapitalit teuml stacionit nga njeumlra aneuml dhe neumlpeumlrmjet peumlrmbajtjes dhe pavareumlsiseuml editoriale nga ana tjeteumlr

42 Proneumlsia e televizioneve dhe proneumlsia e ndeumlrthurur

Edhe pse proneumlsia e huaj nuk eumlshteuml e kufi zuar prania e investuesve teuml huaj ka ardhur neuml ulje Tregu i medias vazhdon teuml mbetet joteumlrheqeumls peumlr investuesit e huaj pasi operon neuml njeuml ekonomi teuml vogeumll me infrastruktureuml teuml varfeumlr apo qeuml mungon krejt si dhe leuml vend peumlr konkurrenceuml teuml pandershme Julien Roche njeuml biznesmen francez qeuml jeton neuml Shqipeumlri shiti 33peumlrqind teuml aksioneve teuml tij neuml stacionin televiziv kombeumltar TV Klan ortakeumlve teuml tij shqiptareuml neuml 200577 Neuml janar 2008 grupi gjerman mediatik Westdeutsche Allgemeine Zeitung (WAZ) shprehu interesin peumlr teuml investuar neuml median shqiptare por peumlr momentin ata po studiojneuml ende tregun78

Veteumlm Ligji peumlr Transmetimet Numerike peumlrmban masa peumlr teuml kufi zimin e peumlrqendrimit teuml proneumlsiseuml me qeumlllim qeuml teuml arrihet pluralizmi i medias79 Njeuml njeumlsi nuk mund teuml zoteumlrojeuml meuml shumeuml se njeuml licenseuml peumlr njeuml rrjet tokeumlsor dixhital Gjithashtu ligji ndalon njeumlsiteuml me interesa ekonomike apo pozicion neuml vendimmarrje neuml njeuml kompani qeuml ka licenseuml peumlr transmetim dixhital tokeumlsor teuml keneuml interesa ekonomike apo pozita vendimmarrje neuml njeuml zoteumlrues tjeteumlr license transmetimi dixhitale tokeumlsore

Megjithateuml njeuml operator rrjeti mund teuml peumlrfi tojeuml licenseuml transmetimi peumlr njeuml program televiziv dhe e kundeumlrta Asnjeuml operator nuk mund teuml peumlrfi tojeuml meuml shumeuml se 30 peumlrqind teuml teuml ardhurave kombeumltare nga reklamat televizive Neuml peumlrgjitheumlsi masat ligjore peumlr proneumlsineuml nga ligji i transmetimeve janeuml teuml vlefshme edhe peumlr transmetuesit dixhitaleuml

43 Tregu i reklamave

Mungesa e transparenceumls seuml proneumlsiseuml seuml medias dhe teuml fi nancimit teuml saj mbeten ende probleme teuml pazgjidhura dhe polemizuese Burimet e fi nancimit teuml medias mbeten teuml panjohura peumlr shkak teuml mungeseumls seuml studimeve neuml keumlteuml fusheuml dhe peumlr shkak teuml refuzimit teuml transmetuesve peumlr teuml

77 KKRT Departamenti Juridik dhe i Licensave 13 korrik 200778 Aida Cama ldquoKoncerni gjerman i mediave WAZ do teuml hyjeuml neuml tregun shqiptarrdquo neuml Tema 16 janar 2008 f 279 Ibid Art 13

S H Q I P Euml R I A

35

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

dheumlneuml keumlteuml informacion Burimi i veteumlm zyrtar peumlr keumlteuml treg vazhdon teuml jeteuml deklarimi i bilancit vjetor qeuml operatoreumlt doreumlzojneuml te KKRT Megjithateuml veteumlm njeuml numeumlr i vogeumll transmetuesish e beumljneuml keumlteuml Neuml 2006 veteumlm 39 transmetues nga meuml shumeuml se 100 e doreumlzuan bilancin vjetor Jashteuml Tiraneumls veteumlm 30 peumlrqind teuml operatoreumlve i doreumlzuan bilancet vjetore Edhe dy stacionet televizive private kombeumltare TV Klan dhe TV Arbeumlria nuk i doreumlzuan ato80

Neuml peumlrgjitheumlsi operatoreumlt televiziveuml vazhdojneuml teuml peumlsojneuml humbje Veteumlm pak prej tyre raportojneuml fi tim Peumlr shembull pas njeuml humbjeje prej ALL 33 milioneumlsh (euro270000) neuml 2003 Top Channel TV pati njeuml fi tim prej ALL 45 milioneumlsh (euro37000) dhe ALL 28 milioneumlsh (euro230000) neuml 2004 dhe 2005 respektivisht81 Po keumlshtu pas dy vitesh humbjeje TV Vizion+ pati njeuml fi tim prej ALL 7 milioneumlsh (euro57000) neuml 200582 Megjithateuml KKRT deklaroi se analiza e deklarimeve fi nanciare gjateuml tre viteve teuml fundit deumlshmonte peumlr mospeumlrputhje teuml reumlndeumlsishme gjeuml qeuml e beumlnte rregullatorin teuml dyshonte se disa stacione i falsifi konin shifrat dhe raportet e tyre83

Ccedileumlshtja e transparenceumls seuml kapitalit neuml media u beuml akoma meuml e diskutueshme kur Kryeministri Sali Berisha deklaroi neuml 28 mars 2007 qeuml media neuml Shqipeumlri eumlshteuml e lidhur me grupe mafi oze teuml cilat e peumlrdorin median si njeuml vegeumll peumlr teuml demonizuar pjeseumltareumlt dhe veprimet e qeveriseuml sidomos neuml betejeumln e saj kundeumlr korrupsionit84 Pas keumlsaj deklarate pronareumlt dhe drejtuesit e medias keumlrkuan fakte dhe emra specifi keuml nga Berisha dhe i keumlrkuan teuml doreumlzonte neuml autoritetet e prokuroriseuml teuml gjitheuml informacionin e nevojsheumlm peumlr teuml ngritur padi

Qeveria reagoi duke i peumlrjashtuar pronareumlt e medias nga pjeseumlmarrja neuml tendereumlt publikeuml KKRT ka dheumlneuml teuml kuptojeuml vitet e fundit qeuml gjysma e teuml ardhurave teuml fi tuara nga operatoreumlt mediatikeuml vijneuml nga ldquoburime teuml tjerardquo duke iu referuar bizneseve teuml tjera qeuml drejtohen nga shumica e pronareumlve teuml medias peumlrfshireuml keumltu ndeumlrtimin i cili eumlshteuml biznesi meuml fi timprureumls neuml Shqipeumlri peumlr momentin ose import-eksportin reklameumln apo sheumlrbimet e Internetit85 Qeveria e tanishme meuml tej propozoi qeuml personave apo kompanive qeuml kishin aksione si neuml kompani mediatike ashtu dhe neuml njeuml kompani tjeteumlr trsquou ndalohej pjeseumlmarrja neuml tendera publikeuml Sipas ligjit neuml fuqi aksionereumlt neuml njeuml stacion radiofonik apo televiziveuml nuk mund teuml marrin pjeseuml neuml meumlnyreuml teuml drejtpeumlrdrejteuml apo teuml teumlrthorteuml neuml tendera publikeuml apo neuml privatizimin e proneumls shteteumlrore86

Gjithashtu neuml 2006 qeveria vendosi teuml mos jepte meuml reklama shteteumlrore dhe njoftime shteteumlrore peumlr median dhe trsquoi botonte keumlto neuml Buletinin e Njoftimeve Zyrtare87 Shpeumlrndarja e reklameumls shteteumlrore nuk ka qeneuml kurreuml transparente Peumlrkundrazi pa masa ligjore teuml

80 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 6281 Ibid f 6382 Ibid83 Ibid84 Newsletter e Institutit Shqiptar teuml Medias gjendet neuml httpwwwinstitutemediaorgpagesnews-2007html57 (pareuml neuml 17 qershor 2007)85 OSIAlbania pp 225ndash22886 Ligji i Radios dhe Televizionit paragrafi 787 Vendimi peumlr Botimin e Njoftimeve Zyrtare 29 mars 2006 gjendet neuml httpwwwkeshilliministravealshqipqeveriavendimetbuletini20i20njoftimeveasp (pareuml neuml 29 korrik 2007) (meuml tej Vendimi i Keumlshillit teuml Ministrave peumlr Buletinin)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

36

detajuara peumlr shpeumlrndarjen e reklameumls shteteumlrore qeveria shkeumlmbente reklameumln me pasqyrim teuml favorsheumlm88 Nuk ka teuml dheumlna teuml sakta peumlr shpenzimet e peumlrgjithshme teuml kompanive apo organeve shteteumlrore peumlr reklameumln Burimi i veteumlm publik peumlr njeuml informacion teuml tilleuml ishte njeuml studim eksperimental i kryer nga rregullatori Studimi tregoi se kompania shteteumlrore e energjiseuml KESH kishte shpenzuar US$560000 peumlr reklameumln neuml 2004 e cila ishte njeuml shumeuml tre hereuml meuml e madhe se ajo e shpenzuar para tre vjeteumlsh I njeumljti studim tregoi se Albtelekom kompania shteteumlrore e telefoniseuml fi kse kishte shpenzuar euro320000 peumlr reklameumln neuml 200489 Keumlto ishin teuml vetmet kompani teuml meumldha qeuml beumljneuml reklameuml qeuml dhaneuml informacion peumlr shpenzimet e tyre

Vendimi i qeveriseuml peumlr teuml kaluar reklameumln shteteumlrore neuml buletinin zyrtar ishte njeuml hap i reumlndeumlsisheumlm peumlr teuml zvogeumlluar vareumlsineuml e medias nga shteti ldquoKy eumlshteuml njeuml akt i reumlndeumlsisheumlm dhe pozitiv qofteuml edhe neuml aspektin moral edhe pse ekzistojneuml kontradikta dhe akti nuk zgjidh peumlrfundimisht problemin e tjeteumlrsimit teuml medias soneuml [nga publiku]rdquo90 Dallimi peumlr shembull midis reklameumls shteteumlrore dhe njoftimeve shteteumlrore nuk eumlshteuml teumlreumlsisht i qarteuml dhe krijon hapeumlsireuml peumlr interpretim Sipas vendimit teuml qeveriseuml reklamat peumlr kompaniteuml shteteumlrore dhe organizatat jofi timprureumlse teuml krijuara dhe teuml mbeumlshtetura nga shteti nuk klasifi kohen si njo-ftime publike91 Kjo mund teuml leumlreuml hapeumlsireuml qeuml njeumlsiteuml shteteumlrore teuml vazhdojneuml teuml ccedilojneuml reklamat e tyre neuml media Pa transparenceuml eumlshteuml e veumlshtireuml teuml vlereumlsohet ndikimi i vendimit teuml qeveriseuml neuml sektorin e televizionit

Njeuml editorialist i mireumlnjohur shqiptar shkroi se ldquoshumica e gazetave teuml peumlrditshme neuml vend janeuml neuml koma ndeumlrsa audienca e stacioneve televizive eumlshteuml polarizuar duke i nxjerreuml jashteuml tregu shumiceumln e stacioneve periferikerdquo92 Teuml gjitha teuml dheumlnat peumlr tregun e reklameumls janeuml spekulim i pasteumlr Peumlrpjekja e veteumlm e vlefshme neuml keumlteuml drejtim u beuml nga KKRT e cila monitoroi reklameumln neuml dhjeteuml stacione televizive neuml prill dhe maj 2005 Sipas keumltij monitorimi sasia e reklameumls dhe teleshitjeve peumlrbeumlnte rreth 10 peumlrqind teuml gjitheuml koheumls seuml transmetimit93 Ligji i detyron stacionet televizive teuml mos rezervojneuml meuml shumeuml se 15 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit teuml tyre ditor ose meuml shumeuml se 12 minuta neuml oreuml peumlr reklameumln Ky rregull neuml peumlrgjitheumlsi u respektua nga operatoreumlt televiziveuml Peumlrjashtim peumlrbeumlnte TV Klan i cili transmetoi reklama gjateuml 22 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit94

Studimi tregonte se vlera e peumlrafeumlrt e tregut shqiptar teuml reklameumls televizive shkonte rreth 21 milioneuml95 Duke e krahasuar keumlteuml vlereumlsim me deklarimet fi nanciare vjetore teuml doreumlzuara

nga stacionet televizive monitorimi arriti neuml peumlrfundimin se operatoreumlt televiziveuml raportonin

88 OSIShqipeumlria f 225ndash22889 KKRT Vlereumlsim i Teuml Ardhurave nga Reklama nga Monitorimi prillndashmaj 2005 f 5 (meuml tej Studimi i KKRT peumlr Reklamat)90 ldquoPeumlrpjekjardquo Intervisteuml me Fatos Lubonjeumln Standard 27 maj 2006 f 35 91 Vendimi i Keumlshillit teuml Ministrave peumlr Buletinin92 Mero Baze ldquoPeumlrpjekja e lsquoregjimit mediatikrsquo drejt konkurrenceumlsrdquo Tema f 1 23 prill 200693 Studimi i KKRT peumlr Reklamat f 294 Studimi i KKRT peumlr Reklamat f 395 Ibid f 5

S H Q I P Euml R I A

37

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

veteumlm midis 17 dhe 22 peumlrqind teuml teuml ardhurave nga reklama96 Ky peumlrfundim hodhi dyshime peumlr evazion fi skal97 Autoreumlt e keumltij studimi paralajmeumlruan se duke pasur parasysh mungeseumln e tyre teuml peumlrvojeumls neuml vlereumlsimin e tregut teuml reklameumls shifrat e tyre duheshin marreuml me rezerveuml98

Por policia tatimore e mori studimin seriozisht dhe vendosi njeuml gjobeuml prej euro12 milioneumlsh Top Channel TV neuml korrik 2007 Monitorimi i KKRT u peumlrdor si bazeuml peumlr teuml llogaritur evazionin fi skal peumlr reklamat peumlr vitet 2002ndash2005 Duke u nisur nga ky studim u supozua se Top Channel TV kishte raportuar veteumlm 23 peumlrqind teuml teuml ardhurave teuml tij neuml ato vite99

Kjo gjobeuml u vendos pas kontrolleve teuml peumlrseumlritura teuml policiseuml tatimore ndaj Top Channel TV gjateuml 2007 kur stacioni mori njeuml qeumlndrim mjaft kritik ndaj qeveriseuml Pronari tha se ai e kishte pritur teuml vendosej njeuml gjobeuml por niveli i gjobeumls ishte krejteumlsisht i paarsyesheumlm dhe kishte peumlr qeumlllim teuml heshte njeuml zeuml kritik100 Leumlvizja e policiseuml tatimore shtyu komunitetin e medias teuml dilte me njeuml deklarateuml teuml peumlrbashkeumlt neuml mbeumlshtetje teuml Top Channel TV101 Komisioni Parlamentar i Medias dhe Prokuroria e Peumlrgjithshme gjithashtu niseumln njeuml hetim Pas keumltij presioni u duk se qeveria do e merrte seumlrish neumln shqyrtim gjobeumln Stacioni ende nuk e ka paguar gjobeumln dhe po negocion me autoritetet Top Channel TV eumlshteuml njeuml shembull i qarteuml se si mund teuml abuzohen apo keqpeumlrdoren mungesa e teuml dheumlnave dhe monitorimeve dhe studimeve sistematike peumlr tregun e reklameumls seuml bashku me mungeseumln e transparenceumls nga ana e kompanive qeuml beumljneuml reklameuml medias dhe qeveriseuml

44 Standartet dhe pavareumlsia editoriale

Neuml 2005 Instituti Shqiptar i Medias nisi njeuml rishikim teuml Kodit teuml Etikeumls peumlr gazetareumlt i cili ishte hartuar neuml 1996 Instituti e ndeumlrmori keumlteuml puneuml si njeuml reagim ndaj zbatimit joefi kas teuml Kodit dhe i nisur nga nevoja peumlr ta peumlrshtatur Kodin me ndryshimet qeuml kaneuml ndikuar te media neuml dekadeumln e kaluar Njeuml arsye tjeteumlr ishte qeumlllimi i Institutit peumlr teuml fi lluar njeuml sistem efi kas veteuml-rregullimi neuml media Amendamentet ligjore qeuml kaneuml peumlr qeumlllim teuml dekriminalizojneuml shpifjen dhe fyerjen po diskutohen neuml Parlament dhe ka teuml ngjareuml teuml miratohen neuml teuml ardhmen e afeumlrt

Neuml procesin e rishikimit instituti u peumlrpoq teuml peumlrfshijeuml teuml teumlreuml paleumlt kryesore teuml interesuara peumlrfshireuml pronareumlt drejtuesit kryeredaktoreumlt gazetareumlt aktivisteumlt e shoqeumlriseuml civile deputeteumlt juristeumlt e medias etj Instituti e kompletoi Kodin e ri teuml Etikeumls dhe njeuml statut teuml njeuml organi veteuml-rregullues

96 Ibid f 697 Ibid f 798 Metodologjia e studimit bazohej neuml njeuml formuleuml sipas seuml cileumls vlera e teuml ardhurave nga reklama llogaritej duke shumeumlzuar koheumln e reklameumls me tarifat fi kse qeuml raportoheshin nga stacionet televizive Ajo nuk merrte parasysh dhe nuk mund teuml llogariste zbritjet dhe negociatat peumlr klienteumlt apo koheumlzgjatjen e kontrateumls seuml njeuml stacioni televiziv me njeuml klient (f 1)99 Njoftim peumlr Shtyp i Policiseuml Tatimore gjendet neuml httpwwwtatimegovalfq=infoampmetod=shfaqartampartID=362 (pareuml neuml 25 korrik 2007)100 Dritan Hoxha Koment neuml Tryezeumln e Rrumbullakeumlt teuml Top Channel TV Tiraneuml 14 korrik 2007101Deklarata gjendet neuml httpwwwinstitutemediaorgdocumentaPRESS_DECLARATION_dt[1]13_korrikdoc (pareuml neuml 20 korrik 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

38

Neuml peumlrgjitheumlsi gazetareumlt pronareumlt dhe menaxhereumlt raneuml dakord neuml parim peumlr nevojeumln peumlr teuml veteumlrregulluar keumlteuml sektor Mbetet peumlr trsquou pareuml neumlse ata do teuml bashkohen peumlr ta realizuar keumlteuml gjeuml

Me peumlrjashtim teuml rregullave teuml peumlrgjithshme editoriale teuml vendosura nga kryeredaktoreumlt Nuk ka kode teuml brendshme etike neuml stacionet televizive102 KKRT vazhdimisht ka theksuar neuml raportet e saj se mediat duhet teuml keneuml kodin e vet teuml etikeumls103 Peumlrveccedil keumlsaj gazetaria cileumlsore eumlshteuml veumlshtireuml teuml arrihet neuml rrethana kur veteuml gazetareumlt shpesh privohen nga teuml drejtat e tyre Shumica deumlrrmuese e gazetareumlve punojneuml pa kontrata peumlr shkak teuml zbatimit teuml dobeumlt teuml Kodit teuml Puneumls dhe mungeseumls seuml mbikqyrjes seuml rregullt teuml zbatimit teuml tij Njeuml hap pozitiv neuml keumlteuml aspekt ishte krijimi neuml 2005 i sindikateumls seuml gazetareumlve me mbeumlshtetjen e IREX Unioni ka krijuar degeuml neuml qytetet kryesore dhe ka negociuar kushte meuml teuml mira pune peumlr gazetareumlt me Ministrineuml e Puneumls Dy paleumlt fi rmoseumln njeuml memorandum qeuml do teuml krijonte mundeumlsineuml e krijimit teuml njeuml marreumlveshjeje kolektive neuml keumlteuml sektor

Megjithateuml si unioni ashtu edhe komuniteti i medias janeuml teuml ndeumlrgjegjsheumlm qeuml ky proces do teuml zgjaseuml njeumlfareuml kohe peumlr shkak teuml peumlrhapjes seuml problemit Neuml 2005 rreth 95 peumlrqind e gazetareumlve neuml Shqipeumlri punonin pa kontrata apo sigurime shoqeumlrore104 Shoqatat e tjera teuml gazetareumlve nuk kaneuml dheumlneuml ndonjeuml ndihmeuml neuml keumlteuml fushateuml dhe duket se ekzistojneuml veteumlm neuml leteumlr Kryetari i njeumlreumls prej keumltyre organizatave tha

Edhe pse kemi 15 vjet liri shtypi neuml Shqipeumlri ka veteumlm pak raste kur kolegeumlt e njeuml media ngreneuml zeumlrin apo protestojneuml kundeumlr fatit teuml kolegeumlve teuml tjereuml teuml cileumlt pushohen censurohen apo keumlrceumlnohen pa teuml drejteuml Kjo eumlshteuml njeuml temeuml veteumlm peumlr kafeneteuml ku mblidhen gazetareumlt dhe nuk hapet kurreuml neuml publik duke krijuar njeuml gjendje ku askush nuk fl et peumlr njeuml dukuri qeuml i prek teuml gjitheuml105

Kjo gjendje i leuml gazetareumlt teuml pambrojtur kundrejt deumlshirave dhe tekave teuml pronareumlve ldquoAta janeuml krejteumlsisht teuml pambrojtur kur peumlrballen me vendimet arbitrare teuml pronareumlve teuml cileumlt mund ta pushojneuml stafi n nga puna pa asnjeuml arsyerdquo106 Kjo situateuml nuk ka ndryshuar neuml dy vitet e fundit dhe veumlshtireuml se do teuml peumlrmireumlsohet pa hedhur driteuml mbi proneumlsineuml e medias dhe fi nancimin e saj Numri i madh i gazetave dhe stacioneve televizive neuml Shqipeumlri ia detyron ekzistenceumln kryesisht fi nancimit nga bizneset paralele dhe zbatimit teuml dobeumlt teuml ligjit ldquoNga pikeumlpamja profesionale ky fi nancim paralel i leuml shumeuml media teuml pambrojtura ndaj presionit apo censureumls seuml bizneseve qeuml i mbeumlshtesin ato neuml shkalleuml teuml ndryshmerdquo107

102 OSIShqipeumlria f 238ndash239103 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 55104 Unioni i Gazetareumlve Shqiptareuml ldquoMbrojtja neuml puneuml dhe sigurimi social i punonjeumlsve teuml medias njeuml domosdoshmeumlri peumlr shtypin e lireumlrdquo f 6105 Intervisteuml me Armand Shkullakun ldquoMedia transparence peumlr lajmet brenda sajrdquo Shqip 10 maj 2006 f 12 106 IREX Media Sustainability Index 2005 ndash Shqipeumlria IREX Washington DC 2006 f 14gjendet neuml faqen e Internetit teuml IREX te httpwwwirexorgprogramsMSI_EUR2005asp (pareuml neuml 20 korrik 2007) (meuml tej IREX MSI 2005 ndash Shqipeumlria)107 IREX MSI 2005 ndash Shqipeumlria f12

S H Q I P Euml R I A

39

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

45 Transmetuesit rajonaleuml dhe lokaleuml

Peumlr momentin ka 68 stacione televizive lokale nga teuml cileumlt 20 operojneuml neuml Tiraneuml Shumica e reklameumls shpenzohet neuml stacionet televizive teuml Tiraneumls Keumlto kaneuml njeuml performanceuml ekonomike dhe programim meuml teuml mireuml se stacionet lokale teuml cilat e kaneuml teuml veumlshtireuml teuml mbijetojneuml dhe teuml prodhojneuml programe cileumlsore ldquoMedia e peumlrqendruar neuml Ulteumlsireumln Pereumlndimore ka mundeumlsi meuml teuml meumldha peumlr teuml peumlrfi tuar nga njeuml treg meuml i pasur reklame gjeuml qeuml nuk vlen peumlr mediat e vendosura neuml zona meuml teuml largeumltardquo108

Peumlr shkak teuml veumlshtireumlsive ekonomike stacionet televizive lokale neuml vend e kaneuml teuml veumlshtireuml teuml peumlrshtaten me zhvillimin teknologjik Ndeumlrsa shumica e stacioneve televizive neuml Tiraneuml zoteumlrojneuml pajisje teuml koheumlve teuml fundit stacionet lokale ende punojneuml me pajisje teuml vjetra gjeuml qeuml ndikon neuml cileumlsineuml e produktit teuml tyre

5 PROGRAMACIONI

51 Programet

Pa monitorime teuml pavarura nuk ekzistojneuml statistika peumlr programet vjetore sipas llojit as peumlr transmetuesin publik e as peumlr ata privateuml Monitorimi i fundit i cili u krye nga KKRT gjateuml njeuml muaji neuml 2003 e largeumlt mbulonte programacionin e stacioneve kryesore Edhe pse stacionet private janeuml teuml detyruara me ligj teuml doreumlzojneuml programacionin vjetor te KKRT deri tanimeuml nuk kaneuml arritur teuml respektojneuml keumlteuml keumlrkeseuml apo teuml shpjegojneuml se peumlrse nuk e beumljneuml keumlteuml gjeuml Rregullatori nuk ka marreuml ndonjeuml maseuml ndaj tyre

Teuml vetmet teuml dheumlna vijneuml nga TVSH Rreth 70 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit teuml TVSH nga prilli neuml neumlntor 2006 nuk ishin programe teuml prodhuara veteuml Kuadri i programacionit teuml stacionit nuk ka mundur teuml shmangeuml rutineumln dhe monotonineuml gjeuml qeuml ka ndikuar neuml pozicionin e tij neuml treg109 Me ndryshimin e menaxhimit neuml fund teuml 2006 niseumln teuml transmetoheshin programe teuml njeuml cileumlsie meuml teuml larteuml Me keumlto ndryshime peumlrqindja e programeve teuml prodhuara veteuml pritet teuml arrijeuml deri neuml 70 peumlrqind teuml koheumls totale teuml transmetimit teuml stacionit neuml 2007110 Keumlshilli Drejtues i RTSH gjithashtu premtoi se programe teuml tjera po rishikohen dhe programe teuml reja qeuml pasqyrojneuml tema si ccedileumlshtje sociale balanceumln gjinore kultureumln dhe sheumlndeteumlsineuml do teuml lanccedilohen111

Megjithateuml ndryshimet neuml kuadrin e programacionit janeuml peumlrpjekje qeuml peumlrmbushin veteumlm keumlrkesat minimale teuml transmetuesit publik dhe nuk i japin shtyseuml standarteve teuml transmetuesit publik Raporti vjetor i stacionit pretendonte peumlr arritje teuml tilla qeuml koha e transmetimit ishte rritur nga 17 oreuml neuml 24 oreuml neuml diteuml rikthimin e programeve sportive javore hapjen e njeuml studioje

108 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 5109 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 3110 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 5111 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f5

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

40

teuml re transmetimi peumlrdorimin e studios leumlvizeumlse neuml diteumln e zgjedhjeve etj112 Drejtoresha aktuale e stacionit Mirela Oktrova shkruante ldquoEkzistenca e radios dhe televizionit publik nuk mund teuml justifi kohet as me programet e zbavitjes e as me transmetimin falas teuml programeve teuml EBU e as me organizimin e festivalit dhe bujeumln e pjeseumlmarrjes neuml Eurovizionrdquo113

Neuml njeuml aspekt meuml pozitiv TVSH organizoi debate televizive me kandidateumlt peumlr bashki gjateuml zgjedhjeve teuml 2007 duke i dheumlneuml mundeumlsineuml publikut teuml beumlnte njeuml zgjedhje meuml teuml informuar Nga ana tjeteumlr TVSH nuk ishte neuml gjendje teuml transmetonte njeuml ngjarje teuml reumlndeumlsishme si Kupa Boteumlrore e futbollit neuml 2006 pasi teuml drejtat e transmetimit u bleneuml nga DigitAlb Neuml ateuml koheuml TVSH tha se nuk mund trsquoi peumlrballonte teuml drejtat por KKRT u peumlrgjigj se stacioni mund teuml kishte keumlrkuar ndihmeuml nga shteti114 Neuml meumlnyreuml sarkastike ata shtuan se menaxhimi i TVSH nuk keumlmbeumlnguli shumeuml pasi po negocionte teuml drejtat e ldquoKafazit teuml Arteumlrdquo njeuml programi teuml pro-dhuar neuml vend por qeuml eumlshteuml kopje e formatit teuml programit teuml realitetit ldquoBig Brotherrdquo115

Megjitheuml mungeseumln e teuml dheumlnave teuml qarta peumlr programet mund teuml thuhet me siguri se shumica e stacioneve teuml reumlndeumlsishme si TV Klan Top Channel Vizion+ TV Koha dhe disa kanale lajmesh si News24 apo Alsat kaneuml fi tuar njeuml publik pak a shumeuml besnik Ata prodhojneuml lajme me standarte peumlrgjitheumlsisht teuml keumlnaqshme si dhe programe teuml ndryshme informacioni dhe zbavitjeje Informacioni dhe lajmet janeuml kthyer neuml peumlrpareumlsi si peumlr median e shkruar ashtu edhe peumlr ateuml elektronike sipas veumlzhguesve teuml ndrysheumlm116 Peumlrjashtim peumlrbeumlnte stacioni privat kombeumltar TVA i cili pas disa ndryshimeve neuml proneumlsi neuml 2006 mezi arrinte teuml peumlrmbushte detyrimet e tij si kanal kombeumltar Ky stacion nuk transmetoi fare edicione lajmesh neuml mars dhe prill 2006117 Meqeuml stacioni nuk mundte teuml peumlrmbushte peumlr shumiceumln e 2006 keumlrkesat e programacionit qeuml i impononte kontrata e licenseumls KKRT vendosi teuml reduktonte me njeuml vit licenseumln e TVA dhe ta teumlrhiqte ateuml meuml pas neuml tetor 2007 Stacioni e apeloi keumlteuml vendim dhe teuml dyja paleumlt e ccediluan ccedileumlshtjen neuml gjykateuml118

Disa nga lajmet dhe debatet peumlr tema teuml reumlndeumlsishme shpesh politike mendohet se kaneuml njeuml publik teuml qeumlndruesheumlm dhe janeuml kthyer neuml emblema teuml stacioneve televizive qeuml i transmetojneuml ato Peumlrveccedil buletineve teuml lajmeve disa nga programet meuml teuml njohura janeuml ldquoOpinionrdquo neuml TV Klan ldquoShqiprdquo neuml Top Channel ldquoLogosrdquo neuml Vizion+ dhe ldquo60 minutardquo neuml TV Koha Keumlto janeuml programe javore qeuml kaneuml teuml beumljneuml me intervista apo debate peumlr njeuml temeuml teuml caktuar Njeuml tjeteumlr program mjaft i njohur eumlshteuml ldquoFiks farerdquo njeuml revisteuml satirike e peumlrditshme qeuml bazohet neuml metoda investigative Ka dhe disa programe zbavitjeje dhe lojeumlra qeuml janeuml mjaft teuml njohura Keumltu peumlrfshihet ldquoPortokallirdquo dhe ldquoTop Showrdquo neuml Top Channel ldquoKutia e funditrdquo neuml TV Klan dhe ldquoBypassrdquo neuml Vizion+ Stacionet televizive kaneuml njeuml prirje neuml rritje teuml peumlrqendrohen neuml programe teuml njeuml natyre meuml sociale duke u peumlrpjekur teuml pasqyrojneuml meuml shumeuml kronika nga jeta e peumlrditshme dhe me interes njereumlzor Keumlto programe peumlrfshijneuml ldquoJeteuml neuml keumlrkimrdquo neuml News24 TV ldquoNjereumlz teuml humburrdquo ldquoFemrardquo dhe ldquoSOSrdquo neuml Vizion+

112 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f4113 Mirela Oktrova ldquolsquoLehjarsquo kundeumlr demokraciseuml dhe interesave teuml publikutrdquo Shekulli 4 shtator 2006 f 23114 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 52115 Ibid116 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 9117 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 54118 Vendimi peumlr TVA neuml Raportin Vjetor teuml KKRT 2006 f 25

S H Q I P Euml R I A

41

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

52 Rregullat e peumlrgjithshme peumlr lajmet

Disa rregulla neuml Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin peumlrqendrohen te programimi i peumlr-mbajtjes dhe vlejneuml si peumlr transmetuesit publikeuml ashtu edhe peumlr ata privateuml Ato kaneuml teuml beumljneuml me pavareumlsineuml editoriale censureumln teuml drejteumln e informacionit dhe teuml drejta dhe liri teuml tjera njereumlzore119 Edhe pse parimet themelore teuml informacionit teuml paansheumlm dhe teuml sakteuml janeuml teuml garantuara me ligj nuk ekzistojneuml instrumente apo organe qeuml teuml monitorojneuml zbatimin e tyre KKRT monitoron edicionet kryesore teuml lajmeve teuml stacioneve kombeumltare publike dhe private por kjo peumlrpjekje konsiston veteumlm neuml matje sasiore teuml peumlrqindjes qeuml i kushtohet pasqyrimit teuml partive dhe fi gurave politike

Stacionet televizive kaneuml beumlreuml peumlrparim teuml ndjesheumlm neuml peumlrkufi zimin e vetvetes neumlpeumlrmjet edicioneve teuml lajmeve teuml cilat kaneuml sheumlnuar peumlrmireumlsimin meuml teuml madh neuml programacion te teuml gjitha stacionet televizive120 Megjithateuml informacioni nuk eumlshteuml as i paansheumlm dhe as i drejteuml Pothuajse nuk ekziston ndonjeuml media qeuml teuml mos keteuml interesa teuml fshehura ekonomike apo politike dhe peumlr pasojeuml standartet profesionale aplikohen peumlr aq koheuml sa ua lejojneuml keumlto interesa Axhenda e lajmeve eumlshteuml shumeuml praneuml axhendeumls seuml qeveriseuml apo politikeumls neuml peumlrgjitheumlsi ose praneuml menaxhimit teuml televizioneve121 Edicionet e lajmeve zgjedhin kronika qeuml u shkojneuml peumlr shtat interesave teuml operatorit dhe jo interesit publik122

Edhe Kodi Zgjedhor imponon keumlrkesa peumlr sakteumlsi korrekteumlsi dhe balanceuml peumlr teuml gjitha stacionet televizive123 Transmetuesi i sheumlrbimit publik ka peumlrgjegjeumlsi shteseuml si dheumlnia e koheumls falas peumlr teuml gjitha partiteuml politike qeuml marrin pjeseuml neuml zgjedhje Testi meuml i fundit peumlr respektimin e keumltyre rregullave ishin zgjedhjet lokale neuml shkurt 2007 Stacionet televizive kryesore e kaluan keumlteuml test me sukses TVSH i kushtoi 28 peumlrqind teuml lajmeve Partiseuml Demokratike dhe 29 peumlrqind Partiseuml Socialiste Njeuml pasqyrim i ngjasheumlm u gjend edhe peumlr stacione teuml tjera teuml meumldha si Vizion+ News24 dhe TVA Peumlrjashtim peumlrbeumlnte TV Klan i cili i kushtoi meuml shumeuml koheuml qeveriseuml se ccedildo stacion tjeteumlr Peumlrfaqeumlsuesit e TV Klan pretenduan se ata thjesht po pasqyronin puneumln e zyrtareumlve teuml shtetit Megjithateuml keumlta zyrtareuml ishin pasqyruar teksa beumlnin fushateuml zgjedhore Edhe pse keumlto fushata u konsideruan teuml balancuara dhe teuml drejta neuml aspektin e pasqyrimit teuml partive politike gjateuml periudheumls parazgjedhore teuml gjitha stacionet televizive kishin favorizuar njeuml parti meuml shumeuml se teuml tjerat124

119 OSIShqipeumlria f 234120 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 47121 Monitorimi u krye neuml kuadrin e ldquoMonitorimi i Lajmeve teuml Mbreumlmjes neuml TV ndash monitorim dhe analizeuml e edicioneve teuml lajmeve neuml TV neuml 10 vende teuml Europeumls Juglindorerdquo botuar neuml Media Plan Institute Treguesi i Interesit Publik Sarajevo 2007122 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 54123 Kodi Zgjedhor neni 136 neni 140 gjendet neuml httpwwwosceorgitem14076htmlhtml=1(pareuml neuml 10 korrik 2007)124 Raporti i OSCEODIHR peumlr zgjedhjet e 18 shkurt 2007 gjendet neumlhttpwwwosceorgitem24859htmlhtml=1 (pareuml neuml 12 korrik 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

42

53 Udheumlzimet e peumlrgjithshme peumlr prodhimin e programeve

Ligji peumlr Radion dhe Televizionin vendos disa detyrime teuml peumlrgjithshme peumlr teuml gjitha stacionet televizive Keumlto kaneuml teuml beumljneuml kryesisht me dinjitetin njereumlzor respektin peumlr ligjin dhe teuml drejtat e njeriut125

Megjithateuml keumlto masa janeuml mjaft teuml vakeumlta dhe teuml peumlrgjithshme dhe nuk janeuml shndeumlrruar neuml rregulla meuml teuml detajuara nga KKRT Keumlto parime teuml peumlrgjithshme neuml peumlrgjitheumlsi janeuml respektuar Teuml vetmet probleme kishin teuml beumlnin me pornografi neuml e cila ndalohet krejteumlsisht peumlr trsquou transmetuar Neuml stacionet tokeumlsore analoge nuk transmetohen programe me peumlrmbajtje pornografi ke Megjithateuml DigitAlb transmeton pornografi gjitheuml koheumln neuml njeuml kanal neuml formeuml teuml kriptuar si dhe dy programe pornografi ke neuml mesnateuml

54 Kuotat

Nuk ekzistojneuml kuota teuml posaccedilme peumlr peumlrfaqeumlsim gjuheumlsor apo teuml grupeve teuml minoriteteve Stacioni i transmetimit publik si dhe disa kanale private ndonjeumlhereuml transmetojneuml programe peumlr minoritetet etnike Neuml vitet e fundit Instituti Shqiptar i Medias eumlshteuml angazhuar neuml koordi-nimin e projekteve teuml produksionit teuml programeve radiofonike dhe televizive peumlr pakicat etnike dhe gjuheumlsore neuml vend si dhe peumlr artikuj peumlr keumlto tema teuml botuara neuml median e shkruar

Mediat qeuml fokusohen neuml temat e pakicave luftojneuml peumlr mbijeteseuml Peumlr shembull Radio Prespa e themeluar neuml 2003 neuml zoneumln e kufi rit me Republikeumln e Maqedoniseuml dhe qeuml transmeton maqedonisht nuk funksionon rregullisht peumlr shkak teuml pengesave fi nanciare Stacionet radiofonike peumlr pakiceumln greke neuml jug teuml vendit gjenden neuml njeuml situateuml teuml ngjashme Teuml gjitha keumlto media janeuml nisma individuale shteti nuk jep ndihma peumlr median e minoriteteve Megjithateuml nuk ekzistojneuml pengesa ligjore peumlr dheumlnien e licensave teuml transmetimit peumlr radiot apo televizionet e minoriteteve Neuml fakt KKRT dha njeuml licenseuml peumlr radio dhe televizion radioTV Armonia njeuml projekt peumlr pakiceumln greke qeuml eumlshteuml edhe minoriteti meuml i madh etnik neuml vend Megjithateuml stacioni nuk ka fuqi fi nanciare dhe ka veumlshtireumlsi Peumlr momentin ata nuk transmetojneuml126

Kuotat e vetme neuml lidhje me peumlrmbajtjen qeuml imponon ligji peumlr ata qeuml kaneuml licenseuml lokale eumlshteuml qeuml teuml transmetojneuml programe jokomerciale dhe programe lokale informacioni peumlr teuml pakteumln 15 peumlrqind teuml programacionit javor Ligji nuk e specifi kon termin ldquojokomercialrdquo Sipas ndryshimeve teuml 2003 ata qeuml kaneuml licenseuml kombeumltare duhet trsquoi kushtojneuml teuml pakteumln 15 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit programeve teuml prodhuara veteuml dhe teuml pakteumln 30 peumlrqind programeve teuml prodhuara neuml Shqipeumlri Stacionet televizive neuml peumlrgjitheumlsi i peumlrmbushin keumlto kuota127 Ligji gjithashtu vendos kuota peumlr reklameumln duke mos i lejuar stacionet televizive teuml transmetojneuml reklama peumlr meuml shumeuml se 15 peumlrqind teuml koheumls ditore teuml transmetimit ose meuml shumeuml se 12 minuta peumlr oreuml

125 OSIShqipeumlria f 235ndash236126 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 25127 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 47

S H Q I P Euml R I A

43

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Edhe pse Shqipeumlria si vend qeuml nuk eumlshteuml aneumltar i BE nuk eumlshteuml e detyruar teuml peumlrmbusheuml legjislacionin europian shumeuml nga keumlto kuota lindin nga Konventa Europiane peumlr Televizionin Ndeumlrkufi tar (KETN) dhe Protokollin e saj Shteseuml teuml cileumln Shqipeumlria e ka ratifi kuar neuml 1999 Nga ana tjeteumlr legjislacioni shqiptar nuk u keumlrkon transmetuesve trsquoi kushtojneuml shumiceumln e koheumls seuml transmetimit veprave europiane Ligji peumlr dixhitalizimin thoteuml se stacionet televizive neuml meumlnyreuml progresive duhet teuml peumlrmbushin detyrimin e transmetimit teuml programeve europiane neuml 50 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit

55 Detyrimet peumlr transmetuesin publik

Peumlrveccedil rregullave teuml peumlrgjithshme peumlr prodhimin Ligji peumlr Radion dhe Televizionin i detyron si transmetuesit publikeuml ashtu dhe ata privateuml teuml transmetojneuml programe falas Kjo peumlrfshin programe me interes teuml larteuml peumlr publikun e gjereuml si lajmeumlrimet peumlr sheumlndetin rendin publik apo emergjencat kombeumltare Gjithashtu ligji i keumlrkon RTSH teuml transmetojeuml falas sheumlrbimet fetare teuml mbajtura gjateuml festave fetare zyrtare si dhe seancat e parlamentit Ligji peumlr Radion dhe Televizionin vendos detyrime shteseuml peumlr RTSH Programet e tij duhet teuml jeneuml teuml njeuml cileumlsie teuml larteuml teuml refl ektojneuml larmineuml e jeteumls shqiptare dhe trsquoi sheumlrbejneuml teuml gjitha grupeve shoqeumlrore peumlrfshireuml pakicat kombeumltare

Pasqyrimi i lajmeve nga vendi dhe nga jashteuml duhet teuml jeteuml gjitheumlpeumlrfshireumls dhe i paansheumlmRTSH-seuml i ndalohet transmetimi i propagandeumls politike dhe fetare Megjitheuml keumlto detyrime transmetuesi i sheumlrbimit publik mbetet ende larg peumlrmbushjes seuml misionit teuml tij publik ldquoEumlshteuml paradoksale teuml shoheumlsh se si interesi publik eumlshteuml i pari qeuml lihet pas dore nga njeuml televizion i quajtur lsquopublikrsquo Edicionet e lajmeve fi llojneuml me lajme peumlr aktivitetet e qeveriseuml dhe partive politike duke leumlneuml pas dore problemet qeuml shqeteumlsojneuml qytetareumltrdquo128 Stacioni pretendon se ka beumlreuml progres teuml reumlndeumlsisheumlm dhe se mungesa e konkurrenceumls qeuml pretendohet se ka eumlshteuml njeuml geumlnjeshteumlr e hapur nga rivaleumlt privateuml129 Por mendimi i peumlrgjithsheumlm eumlshteuml se stacionet private mbizoteumlrojneuml ldquoTelevizionet komerciale po e vrasin televizionin publik dhe po thithin teuml gjitheuml audienceumln ashtu si supermarketet po vrasin dyqanet e vogla dhe kioskat e komunizmit duke thithur teuml gjitheuml blereumlsitrdquo130

56 Detyrimet peumlr transmetuesit privateuml

Nuk ka detyrime teuml holleumlsishme programacioni peumlr transmetuesit privateuml Masat e vetme li-gjore kaneuml teuml beumljneuml me koheumlzgjatjen e transmetimit dhe periodicitetin e edicionit teuml lajmeve Stacionet televizive kombeumltare duhet teuml transmetojneuml teuml pakteumln gjashteuml oreuml neuml diteuml kurse stacionet lokale teuml pakteumln kateumlr oreuml neuml diteuml Stacionet televizive kombeumltare duhet teuml transmetojneuml programe origjinale lajmesh ccedildo diteuml Stacionet televizive private janeuml teuml detyruara teuml transmetojneuml mesazhe dhe informacion teuml njeuml interesi teuml madh publik falas sipas rregulloreve teuml hartuara nga KKRT ose me keumlrkeseumln e organeve lokale teuml qeveriseuml Informacione teuml tilla zakonisht peumlrfshijneuml komunikatat e shkurtra me interes teuml posaccedileumlm peumlr publikun sidomos

128 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 10129 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 3130 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 6

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

44

neuml situata emergjence si fatkeqeumlsi natyrore ose neuml tema si sheumlndeti dhe siguria si dhe rendi publik Neuml peumlrgjitheumlsi nuk ka patur probleme me respektimin e keumltij detyrimi

6 PEumlRFUNDIMET

Televizioni ende media me ndikim meuml teuml madh neuml Shqipeumlri ka kaluar njeuml ereuml ndryshimesh Janeuml beumlreuml ndryshime ligjore teuml reumlndeumlsishme edhe pse teuml diskutueshme duke ndryshuar peumlrbeumlrjen e autoriteteve rregullatoreuml Struktura e bazuar neuml njeuml formuleuml peumlrfaqeumlsimi teuml balancuar politik u shndeumlrrua neuml njeuml formuleuml qeuml peumlrfshinte shoqeumlrineuml civile akademikeumlt dhe profesionisteumlt Keumlto leumlvizje zyrtarisht kishin peumlr qeumlllim teuml ulnin ndikimin politik te rregullatori por disa nga veprimet e fundit teuml rregullatorit u konsideruan si teuml motivuara politikisht Peumlr meuml tepeumlr rregullatori pati probleme teuml krijonte aneumltareumlsimin e ploteuml njeuml tregues qeuml mekanizmi i emeumlrimit nuk funksionon pa probleme

Seuml shpejti rregullatori do teuml peumlrballet me njeuml test teuml veumlshtireuml shpeumlrndarjen e licensave dixhitale Ashtu si ligje teuml tjera teuml miratuara gjateuml tre viteve teuml fundit Ligji peumlr Transmetimet Nume-rike u peumlrgatit nga qeveria pa u keumlshilluar me paleumlt e interesuara gjeuml qeuml hodhi mjaft dyshime peumlr qeumlllimet e qeveriseuml dhe pasojat e keumltij ligji neuml transmetime Zbatimi i keumltij ligji ngre pikeumlpyetje teuml reumlndeumlsishme peumlr teuml ardhmen e DigitAlb operatorit teuml platformeumls dixhitale i cili pas tre vjeteumlsh veprimtarie eumlshteuml kthyer neuml njeuml lojtar teuml fuqisheumlm me njeuml bazeuml teuml reumlndeumlsishme klienteumlsh Autoriteti dhe pavareumlsia e KKRT neuml procesin e licensimit si dhe qeumlndrimi i transmetuesit teuml sheumlrbimit publik neuml keumlteuml proces do teuml jeneuml mjaft teuml reumlndeumlsishme

RTSH peumlrballet me detyreumln e veumlshtireuml e sfi deumls ndaj rritjes seuml DigitAlb qeuml nuk do teuml jeteuml e lehteuml sidomos pas performanceumls jo teuml mireuml ekonomike neuml vitet e fundit fi nancimi neuml ulje nga shteti dhe reformeumls seuml papeumlrfunduar Popullariteti i RTSH nuk eumlshteuml peumlrmireumlsuar Menaxhimi jo i mireuml dhe prapambetja neuml krahasim me transmetuesit privateuml seuml bashku me mendimin e peumlrgjithsheumlm qeuml RTSH kontrollohet politikisht janeuml ndeumlr problemet kryesore teuml transmetuesit Stacioni mbetet ende larg peumlrmbushjes seuml misionit teuml tij publik Shpresohet qeuml menaxhimi i ri i stacionit do teuml hartojeuml njeuml strategji koherente dhe teuml fi llojeuml njeuml reformeuml teuml qeumlndrueshme Megjithateuml reforma e RTSH do teuml jeteuml e dhimbshme dhe si e tilleuml stacioni do teuml keteuml nevojeuml peumlr ndihmeseuml teuml reumlndeumlsishme neuml arritjen e misionit teuml tij

Programet profesionale dhe cileumlsore po vijneuml neuml rritje Megjithateuml tregu mbetet i mbipopulluar dhe megjitheuml zhurmeumln peumlr burimet e fi nancimit teuml medias nuk janeuml marreuml masa konkrete neuml keumlteuml drejtim Transparenca e burimeve teuml kapitalit teuml medias nevojiten medoemos neuml njeuml vend ku gazetareumlt teuml cileumlt nuk kaneuml kontrata pune shpesh kaneuml frikeuml teuml rrezikojneuml e teuml provokojneuml pronareumlt duke shkruar neuml meumlnyreuml teuml pavarur Organizatat peumlr median kaneuml beumlreuml peumlrpjekje teuml shumta peumlr teuml rritur ndeumlrgjegjeumlsimin peumlr kodet e etikeumls te gazetareumlt por veteuml-rregullimi efi kas ende nuk ka nisur Mangeumlsia e studimeve teuml tregut ose teuml teuml dheumlnave teuml tjera i pengon mjaft vlereumlsimet peumlr kushtet e medias shqiptare

S H Q I P Euml R I A

45

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

ANEKS1 LEGJISLACIONI I PEumlRMENDUR NEuml RAPORT

Fletorja Zyrtare eumlshteuml gazeta zyrtare e Shqipeumlriseuml

Direktiva 9736EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 30 qershor 1997 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin e disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 202 30 korrik 1997

Direktiva 200765EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 11 dhjetor 2007 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 33227 18 dhjetor 2007

Kodi Zgjedhor neni 136 neni 140 gjendet neuml httpeumleumleumlosceorgitem14076htmlhtml=1 (pareuml neuml 10 korrik 2007)

Ligji peumlr Transmetimet Numerike Ligji nr 9742 neuml 28 maj 2007 peumlr Transmetimet Numerike neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml

Ligji nr 8410 dateuml 30091998 Peumlr radion dhe televizionin publik e privat neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml Fletorja Zyrtare 20 tetor 1998 amenduar me ligjin nr 8657 dateuml 31072000 ligjin nr8794 dateuml 10052001 ligjin nr9016 dateuml 20022003 dhe ligjin nr9124 dateuml 29072003 si dhe Ligji nr 9677 i 13 janarit 2007

Ligji nr 9531 i cili ndryshon Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin me kapitullin ldquoPeumlr Radion dhe Televizionin Publik dhe Privatrdquo 11 maj 2006 Fletorja Zyrtare 65 2006

Ligji nr 9645 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2007rdquo i 27 neumlntorit 2006

Ligji nr 9836 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2008rdquo i 26 neumlntorit 2007

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

46

ANEKS 2 BIBLIOGRAFIA

Neuml anglisht

IREX Media Sustainability Index 2005 ndash Albania IREX Washington DC 2006

IREX Media Sustainability Index 2006 ndash Albania IREX Washington DC 2007

Neuml shqip

KKRT Vlereumlsim i teuml Ardhurave teuml Reklamave nga Monitorimi prillndashmaj 2005

KKRT Raporti Vjetor 2006 neuml Kuvendin e Shqipeumlriseuml

RTSH Raporti Vjetor peumlr Veprimtarineuml e RTSH 2006

Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007

Unioni i Gazetareumlve Shqiptareuml ldquoMbrojtja neuml puneuml dhe sigurimi social i punonjeumlsve teumlmedias njeuml domosdoshmeumlri peumlr shtypin e lireumlrdquo

S H Q I P Euml R I A

47

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Page 31: Televizioni në Europë: Raportet vijuese 2008 - Shqipëria · Media Program përpiqet të nxisë median e pavarur, profesionale dhe të qëndrueshme si dhe gazetarinë cilësore,

S H Q I P Euml R I A

31

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

keqadministrimi dhe mungeseuml reforme duke pretenduar se vareumlsia politike ishte ende e ndjeshme Neuml njeuml leteumlr publike Mero Baze aneumltar i Keumlshillit Drejtues shkruante se ldquome veteumldijen e ploteuml teuml drejtoreumlve teuml saj RTSH e ka shmangur debatin publik peumlr vite dhe eumlshteuml kthyer neuml njeuml stacion thuajse banal i cili i ka sheumlrbyer veteumlm interesave teuml ngushta teuml drejtoreumlve teuml vet dhe teuml lidhjeve teuml tyre politikerdquo59

Zheji e kundeumlrshtoi kritikeumln dhe tha se shkarkimi i tij ishte kundeumlr parimeve demokratike ldquoEumlshteuml e pamundur teuml niseumlsh reformeumln e RTSH duke shkelur njeuml nga parimet e demokraciseuml seuml medias siccedil eumlshteuml mandati i Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlmrdquo Ai shtoi se shkarkimi i tij ishte njeuml vendim i nxituar i bazuar meuml tepeumlr neuml lidhjet politike sesa neuml arsye pragmatike60 Drejtori i Peumlrgjithsheumlm i tanisheumlm Petrit Beci u zgjodh neuml 10 neumlntor 2006 Beci meuml pareuml ka qeneuml Zeumlvendeumls Drejtor i transmetuesit publik dhe ka njeuml peumlrvojeuml teuml gjereuml si menaxher i njeumlrit prej televizioneve private kombeumltare

Shtresa e treteuml e pushtetit neuml transmetuesin publik eumlshteuml Keumlshilli i Menaxhimit i cili sheumlrben si organ keumlshillimor peumlr Drejtorin e Peumlrgjithsheumlm duke keumlshilluar Drejtorin peumlr njeuml seumlreuml ccedileumlshtjesh teuml reumlndeumlsishme fi nanciare apo neuml lidhje me pronat Pa pasur asnjeuml rol neuml programacion dheumlnia e peumllqimit teuml Keumlshillit teuml Menaxhimit eumlshteuml i detyruesheumlm neuml disa vendime si transaksionet e pronave kontratat e puneumlsimit dhe bisedime dhe marreumlveshje teuml tjera me stafi n dhe sindikatat

Struktura qeveriseumlse ka peumlr qeumlllim teuml garantojeuml puneumln e balancuar dhe teuml paanshme teuml RTSH si dhe legjitimitetin e tij si institucion publik Fatkeqeumlsisht kjo nuk eumlshteuml arritur Neuml fakt shumeuml veumlzhgues peumlrfshireuml aneumltareuml teuml strukturave qeveriseumlse teuml RTSH ankohen qeuml meumlnyra se si eumlshteuml ndeumlrtuar sistemi eumlshteuml burimi kryesor i problemit Aneumltareumlt e Keumlshillit Drejtues thoneuml se fuqiteuml e tyre peumlrballeuml Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlm janeuml mjaft teuml kufi zuara Disa aneumltareuml thoneuml se vendimet kryesore merren nga Drejtori i Peumlrgjithsheumlm ndeumlrsa roli i tyre neuml vendimmarrje eumlshteuml i pareumlndeumlsisheumlm Peumlr shembull ish-kryetari i Keumlshillit Drejtues Kiccedilo Blushi pretendonte se ldquopeumlr dy vjet Keumlshilli [Drejtues] nuk kishte miratuar struktura programore teuml peumlrshtatshme peumlr shkak teuml neumlnshtrimit politik teuml Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlm i cili emeumlrohet nga ne por nuk zgjidhet nga nerdquo61

33 Financimi i transmetuesit publik

Pagesa e takseumls vjetore peumlr RTSH eumlshteuml ALL 500 (euro41) peumlr familje Kjo takseuml mendohet teuml peumlrbeumljeuml njeuml nga burimet kryesore teuml teuml ardhurave peumlr transmetuesin e sheumlrbimit publik Deri neuml 2006 buxheti i RTSH nuk e detajonte shumeumln totale teuml mbledhur nga taksa e aparatit

Raporti i stacionit peumlr 2006 tregonte njeuml rritje prej 362 peumlrqind neuml teuml ardhurat e takseumls nga aparati nga ALL 19 milion (euro155000) teuml planifi kuara neuml ALL 687 milion (euro563000) teuml realizuara62 Megjitheuml keumlteuml rritje spektakolare llogaritjet deumlshmojneuml se teuml ardhurat peumlrfaqeumlsojneuml takseumln e aparatit teuml paguar nga afeumlrsisht 8600 familje shifeumlr mjaft e uleumlt neuml njeuml vend me

59 Mero Baze ldquoPeumlrse ndryshimi neuml RTSH duhet teuml niseuml nga Drejtori i Peumlrgjithsheumlmrdquo Shqip 26 tetor 2006 f 1160 Artur Zheji ldquoStili vrastar i njeuml shkarkimirdquo Shqip 28 tetor 2006 f 761 Kiccedilo Blushi ldquoTelevizioni qeuml ka mbetur peng i partiverdquo Standard 17 mars 2006 f 2362 RTSH Raporti Vjetor peumlr Veprimtarineuml e RTSH 2006 Keumlshilli Drejtues i RTSH 2007 f 15 (meuml tej Raporti Vjetor i RTSH 2006)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

32

tre milion banoreuml dhe me meuml shumeuml se 500000 shteumlpi me televizor63 Neuml keumlteuml meumlnyreuml njeuml mbledhje meuml efi kase e takseumls seuml aparatit eumlshteuml mjaft e nevojshme pasi kjo mund teuml jeteuml thelbeumlsore neuml arritjen e pavareumlsiseuml seuml TVSH nga buxheti i shtetit

Taksa peumlr aparatin mblidhet neuml janar seuml bashku me fatureumln e energjiseuml elektrike Deri neuml 2006 Korporata Elektro-energjitike Shqiptare (KESH) ia kalonte parateuml e mbledhura nga taksa e aparatit buxhetit teuml shtetit dhe ateumlhereuml Ministria e Financeumls i kalonte fondet neuml RTSH pa beumlreuml teuml ditur sa ishte mbledhur nga KESH Neuml 2006 RTSH fi rmosi njeuml marreumlveshje me KESH dhe Drejtorineuml e Taksave e cila siguronte pageseumln e drejtpeumlrdrejteuml teuml takseumls seuml aparatit te RTSH Megjithateuml peumlr shkak teuml veumlshtireumlsive teuml fundit ekonomike nuk pritet qeuml KESH ta peumlrmireumlsojeuml vjeljen e takseumls seuml aparatit neuml teuml ardhmen e afeumlrt64

Teuml ardhurat e fi tuara nga veteuml stacioni janeuml rritur neuml vitet e fundit duke arritur deri neuml 65 peumlrqind teuml buxhetit total teuml RTSH neuml 200665 Megjithateuml RTSH eumlshteuml ende e ngadalteuml neuml teumlrheqjen e teuml ardhurave teuml reumlndeumlsishme nga reklama Stacioni arriti teuml vilte veteumlm 44 peumlrqind teuml teuml ar-dhurave teuml planifi kuara nga reklama neuml 2006 Ndoshta kjo kishe teuml beumlnte edhe me konkurrenceumln nga stacione private meuml teuml fuqishme Peumlrveccedil keumlsaj edhe fi nancimi nga buxheti i shtetit u ul Neuml 2006 TVSH mori ALL 300 milion (euro246 milion) nga buxheti i shtetit qeuml peumlrbeumln pothuajse gjysmeumln e shumave teuml marra neuml vitet e kaluara66 Financimi nga buxheti i shtetit u rrit neuml meumlnyreuml modeste seumlrish Neuml 2007 ndihma e buxhetit teuml shtetit peumlr RTSH ishte ALL 312 milion (euro252 milion)67 Neuml 2008 shteti i dha ALL 438 milioneuml (euro365 milion) RTSH-seuml68

Njeuml burim i reumlndeumlsisheumlm teuml ardhurash eumlshteuml dheumlnia me qera e antenave teuml transmetimit teuml cilat janeuml monopol ligjor i stacionit Megjithateuml neuml teuml kaluareumln vjelja e keumltyre pagesave ka qeneuml problematike Borxhi i grumbulluar nga ata qeuml peumlrdorin antenat arriti ALL 1941 milion (euro159 milion) neuml fund teuml 200669 Edhe pse ligji e lejon RTSH teuml preseuml sinjalin e antenave peumlr ato kompani qeuml nuk kaneuml beumlreuml pagesat pas paralajmeumlrimeve transmetuesi publik nuk e ka ndjekur kurreuml keumlteuml praktikeuml pasi kjo do teuml niste njeuml seumlreuml veprimesh teuml zgjatura ligjore70 Neuml keumlteuml meumlnyreuml borxhet janeuml grumbulluar duke krijuar njeuml seumlreuml precedenteumlsh ku operatoreumlt peumlrdorin sheumlrbimet e RTSH falas RTSH tashmeuml ka ndeumlrmarreuml nisma ligjore kundeumlr debitoreumlve kryesoreuml71

63 Burimi INSTAT dhe EBU teuml cituara neuml OSIShqipeumlria f 13464 Intervisteuml me Diana Kalaja Zeumlvendeumls Drejtore e Peumlrgjithshme e RTSH Tiraneuml 21 janar 200865 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 1566 OSI Shqipeumlria f 208ndash21267 Ligji nr 9645 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2007rdquo i 27 neumlntor 2006 gjendet neuml httpwwwqpzgovalbotimefl etore_zyrtare2006PDF-2006135-2006pdf (pareuml neuml 15 korrik 2007)68 Ligji nr 9836 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2008rdquo i 26 neumlntor 2007 gjendet neuml httpwwwminfi ngovaldownloadsl-9836doc (pareuml neuml 25 janar 2008)69 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f1670 Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007 gjendet neuml httpwwwklshorgaldoc20070507132319_v_departamenti_i_kontrollit_te_institucioneve_fi nanciare_ndeumlrmarrjeve_dhe_shoqeumlrive_publike_nr1-2007pdf (pareuml neuml 10 korrik 2007)71 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 16

S H Q I P Euml R I A

33

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

34 Standartet editoriale

Ashtu si mediat e tjera RTSH nuk ka njeuml kod teuml brendsheumlm etike dhe as ndonjeuml organ qeuml teuml mbikqyreuml sjelljen sipas standarteve Neuml shtator 2006 shoqatat e gazetareumlve miratuan njeuml kod etike peumlr teuml gjitha mediat neuml Shqipeumlri Procesi u lanccedilua nga njeuml OJQ peumlr mediat e bazuar neuml Tiraneuml Instituti Shqiptar i Medias dhe peumlrfshiu debate me gazetareuml redaktoreuml pronareuml teuml medias menaxhereuml dhe teuml tjereuml72 Megjithateuml kodi nuk eumlshteuml miratuar ldquozyrtarishtrdquo nga ndonjeuml media dhe nuk ka mekanizeumlm peumlr zbatimin e tij Neuml keumlteuml meumlnyreuml respektimi i tij mbetet neuml deumlshireumln e gazetareumlve (Shih gjithashtu seksionin 44)

Gazetareumlt e TVSH nuk geumlzojneuml ndonjeuml mbrojtje meuml teuml madhe neuml puneumln e tyre sesa kolegeumlt e tyre neuml televizione private Mungesa e kontratave teuml puneumls seuml bashku me rrogat relativisht teuml uleumlta nuk peumlrbeumljneuml nxitje qeuml ata teuml zhvillojneuml pavareumlsineuml editoriale apo teuml prodhojneuml programe cileumlsore Stacioni ka peumlrdorur kontrata teuml posaccedilme pune dhe metoda pagese arbitrare Ish-Drejtori i Peumlrgjithsheumlm Artur Zheji pretendoi se keumlto kontrata ishin peumlrdorur peumlr teuml motivuar gazetareumlt dhe peumlr teuml peumlrmireumlsuar profesionalizmin pasi stacioni po i paguante gazetareumlt sipas sasiseuml dhe cileumlsiseuml seuml puneumls Por Kontrolli i Larteuml i Shtetit (KLSH) arriti neuml peumlrfundimin se keumlto kontrata nuk ishin teuml ligjshme dhe i keumlrkoi RTSH teuml ndreqte gjendjen deri neuml kontrollin e ardhsheumlm73 Sindikatat e RTSH vazhdimisht kaneuml aluduar se keumlto kontrata refl ektonin preferencat personale teuml Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlm dhe jo motivim profesional74

Ndryshe nga disa stacione televizive private qeuml duket se kaneuml arritur njeuml shkalleuml meuml teuml larteuml pavareumlsie politike TVSH ende peumlrballet me ndeumlrhyrje politike Ashtu siccedil e thoteuml ish-kryetari i Keumlshillit Drejtues Kiccedilo Blushi

Neuml vend qeuml trsquoi hiqnin duart nga ky institucion dhe ta ndihmonin pavareumlsineuml qeuml i garanton ligji neumlpeumlrmjet deklaratave teuml tyre etiketimit presionit dhe urdhrave qeuml vijneuml nga celulareumlt teuml dyja partiteuml politike dhe lidereumlt e tyre e kaneuml detyruar ekranin publik teuml kthehet nga blu neuml rozeuml dhe e anasjellta sipas shijeve teuml kryetareumlve teuml dy partive kryesore teuml cileumlt e masin lsquocileumlsineumlrsquo dhe pavareumlsineuml e RTSH nga koheumlzgjatja e shfaqjeve teuml tyre neuml stacion75

Ndeumlrhyrja politike eumlshteuml veccedilaneumlrisht e dukshme pas ndeumlrrimeve teuml qeveriseuml Pas zgjedhjeve teuml 2005 koalicioni i partive teuml djathta i udheumlhequr nga Partia Demokratike qeuml mori pushtetin pas teteuml vitesh neuml opoziteuml e ndeumlrroi Keumlshillin Drejtues drejtimin dhe njeuml pjeseuml teuml stafit teuml TVSH Meuml shumeuml se 80 punonjeumls teuml TVSH u pushuan nga puna peumlrfshireuml keumltu 10 gazetareuml qeuml njiheshin si me prirje teuml majta Stacioni mori neuml puneuml njereumlz teuml njohur jo aq peumlr standartet e tyre profesionale sesa peumlr afeumlrsineuml me partineuml neuml pushtet dhe qeverineuml76

72 Autorja e keumltij raporti punon neuml Institutin Shqiptar teuml Medias73 Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007 gjendet neumlhttpwwwklshorgaldoc20070507132319_v_departamenti_i_kontrollit_te_institucioneve_fi nanciare_ndeumlrmarrjeve_dhe_shoqeumlrive_publike_nr1-2007pdf (pareuml neuml 10 korrik 2007)74 Leteumlr e punonjeumlsve teuml RTSH ldquoRTSH ka nevojeuml peumlr ndryshime urgjenterdquo Tema 17 shkurt 2006 f 1175 Kico Blushi ldquoTelevizioni qeuml ka mbetur peng i partiverdquo Standard 17 mars 2006 f 23 76 IREX ldquoShqipeumlriardquo neuml Media Sustainability Index 2006 f 5 gjendet neumlhttpwwwirexorgprogramsMSI_EUR2005MSI05-Albaniapdf (pareuml neuml 20 qershor 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

34

4 TRANSMETUESIT PRIVATEuml

41 Rregullimi dhe menaxhimi

Sektori privat i transmetimit neuml Shqipeumlri eumlshteuml i gjereuml dhe peumlrfshin tre stacione kombeumltare televizive 68 stacione televizive lokale dy satelitore dhe 44 operatoreuml televiziveuml kablloreuml

Megjithateuml mungesa e studimeve profesionale dhe informacionit nga veteuml transmetuesit e veumlshtireumlson krijimin e njeuml pamjeje teuml detajuar peumlr sektorin Burimet e fi nancimit teuml njeuml tregu kaq teuml vogeumll por teuml mbipopulluar mbeten njeuml mister dhe ccedilojneuml neuml pyetje serioze peumlr lidhjen midis burimeve teuml kapitalit teuml stacionit nga njeumlra aneuml dhe neumlpeumlrmjet peumlrmbajtjes dhe pavareumlsiseuml editoriale nga ana tjeteumlr

42 Proneumlsia e televizioneve dhe proneumlsia e ndeumlrthurur

Edhe pse proneumlsia e huaj nuk eumlshteuml e kufi zuar prania e investuesve teuml huaj ka ardhur neuml ulje Tregu i medias vazhdon teuml mbetet joteumlrheqeumls peumlr investuesit e huaj pasi operon neuml njeuml ekonomi teuml vogeumll me infrastruktureuml teuml varfeumlr apo qeuml mungon krejt si dhe leuml vend peumlr konkurrenceuml teuml pandershme Julien Roche njeuml biznesmen francez qeuml jeton neuml Shqipeumlri shiti 33peumlrqind teuml aksioneve teuml tij neuml stacionin televiziv kombeumltar TV Klan ortakeumlve teuml tij shqiptareuml neuml 200577 Neuml janar 2008 grupi gjerman mediatik Westdeutsche Allgemeine Zeitung (WAZ) shprehu interesin peumlr teuml investuar neuml median shqiptare por peumlr momentin ata po studiojneuml ende tregun78

Veteumlm Ligji peumlr Transmetimet Numerike peumlrmban masa peumlr teuml kufi zimin e peumlrqendrimit teuml proneumlsiseuml me qeumlllim qeuml teuml arrihet pluralizmi i medias79 Njeuml njeumlsi nuk mund teuml zoteumlrojeuml meuml shumeuml se njeuml licenseuml peumlr njeuml rrjet tokeumlsor dixhital Gjithashtu ligji ndalon njeumlsiteuml me interesa ekonomike apo pozicion neuml vendimmarrje neuml njeuml kompani qeuml ka licenseuml peumlr transmetim dixhital tokeumlsor teuml keneuml interesa ekonomike apo pozita vendimmarrje neuml njeuml zoteumlrues tjeteumlr license transmetimi dixhitale tokeumlsore

Megjithateuml njeuml operator rrjeti mund teuml peumlrfi tojeuml licenseuml transmetimi peumlr njeuml program televiziv dhe e kundeumlrta Asnjeuml operator nuk mund teuml peumlrfi tojeuml meuml shumeuml se 30 peumlrqind teuml teuml ardhurave kombeumltare nga reklamat televizive Neuml peumlrgjitheumlsi masat ligjore peumlr proneumlsineuml nga ligji i transmetimeve janeuml teuml vlefshme edhe peumlr transmetuesit dixhitaleuml

43 Tregu i reklamave

Mungesa e transparenceumls seuml proneumlsiseuml seuml medias dhe teuml fi nancimit teuml saj mbeten ende probleme teuml pazgjidhura dhe polemizuese Burimet e fi nancimit teuml medias mbeten teuml panjohura peumlr shkak teuml mungeseumls seuml studimeve neuml keumlteuml fusheuml dhe peumlr shkak teuml refuzimit teuml transmetuesve peumlr teuml

77 KKRT Departamenti Juridik dhe i Licensave 13 korrik 200778 Aida Cama ldquoKoncerni gjerman i mediave WAZ do teuml hyjeuml neuml tregun shqiptarrdquo neuml Tema 16 janar 2008 f 279 Ibid Art 13

S H Q I P Euml R I A

35

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

dheumlneuml keumlteuml informacion Burimi i veteumlm zyrtar peumlr keumlteuml treg vazhdon teuml jeteuml deklarimi i bilancit vjetor qeuml operatoreumlt doreumlzojneuml te KKRT Megjithateuml veteumlm njeuml numeumlr i vogeumll transmetuesish e beumljneuml keumlteuml Neuml 2006 veteumlm 39 transmetues nga meuml shumeuml se 100 e doreumlzuan bilancin vjetor Jashteuml Tiraneumls veteumlm 30 peumlrqind teuml operatoreumlve i doreumlzuan bilancet vjetore Edhe dy stacionet televizive private kombeumltare TV Klan dhe TV Arbeumlria nuk i doreumlzuan ato80

Neuml peumlrgjitheumlsi operatoreumlt televiziveuml vazhdojneuml teuml peumlsojneuml humbje Veteumlm pak prej tyre raportojneuml fi tim Peumlr shembull pas njeuml humbjeje prej ALL 33 milioneumlsh (euro270000) neuml 2003 Top Channel TV pati njeuml fi tim prej ALL 45 milioneumlsh (euro37000) dhe ALL 28 milioneumlsh (euro230000) neuml 2004 dhe 2005 respektivisht81 Po keumlshtu pas dy vitesh humbjeje TV Vizion+ pati njeuml fi tim prej ALL 7 milioneumlsh (euro57000) neuml 200582 Megjithateuml KKRT deklaroi se analiza e deklarimeve fi nanciare gjateuml tre viteve teuml fundit deumlshmonte peumlr mospeumlrputhje teuml reumlndeumlsishme gjeuml qeuml e beumlnte rregullatorin teuml dyshonte se disa stacione i falsifi konin shifrat dhe raportet e tyre83

Ccedileumlshtja e transparenceumls seuml kapitalit neuml media u beuml akoma meuml e diskutueshme kur Kryeministri Sali Berisha deklaroi neuml 28 mars 2007 qeuml media neuml Shqipeumlri eumlshteuml e lidhur me grupe mafi oze teuml cilat e peumlrdorin median si njeuml vegeumll peumlr teuml demonizuar pjeseumltareumlt dhe veprimet e qeveriseuml sidomos neuml betejeumln e saj kundeumlr korrupsionit84 Pas keumlsaj deklarate pronareumlt dhe drejtuesit e medias keumlrkuan fakte dhe emra specifi keuml nga Berisha dhe i keumlrkuan teuml doreumlzonte neuml autoritetet e prokuroriseuml teuml gjitheuml informacionin e nevojsheumlm peumlr teuml ngritur padi

Qeveria reagoi duke i peumlrjashtuar pronareumlt e medias nga pjeseumlmarrja neuml tendereumlt publikeuml KKRT ka dheumlneuml teuml kuptojeuml vitet e fundit qeuml gjysma e teuml ardhurave teuml fi tuara nga operatoreumlt mediatikeuml vijneuml nga ldquoburime teuml tjerardquo duke iu referuar bizneseve teuml tjera qeuml drejtohen nga shumica e pronareumlve teuml medias peumlrfshireuml keumltu ndeumlrtimin i cili eumlshteuml biznesi meuml fi timprureumls neuml Shqipeumlri peumlr momentin ose import-eksportin reklameumln apo sheumlrbimet e Internetit85 Qeveria e tanishme meuml tej propozoi qeuml personave apo kompanive qeuml kishin aksione si neuml kompani mediatike ashtu dhe neuml njeuml kompani tjeteumlr trsquou ndalohej pjeseumlmarrja neuml tendera publikeuml Sipas ligjit neuml fuqi aksionereumlt neuml njeuml stacion radiofonik apo televiziveuml nuk mund teuml marrin pjeseuml neuml meumlnyreuml teuml drejtpeumlrdrejteuml apo teuml teumlrthorteuml neuml tendera publikeuml apo neuml privatizimin e proneumls shteteumlrore86

Gjithashtu neuml 2006 qeveria vendosi teuml mos jepte meuml reklama shteteumlrore dhe njoftime shteteumlrore peumlr median dhe trsquoi botonte keumlto neuml Buletinin e Njoftimeve Zyrtare87 Shpeumlrndarja e reklameumls shteteumlrore nuk ka qeneuml kurreuml transparente Peumlrkundrazi pa masa ligjore teuml

80 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 6281 Ibid f 6382 Ibid83 Ibid84 Newsletter e Institutit Shqiptar teuml Medias gjendet neuml httpwwwinstitutemediaorgpagesnews-2007html57 (pareuml neuml 17 qershor 2007)85 OSIAlbania pp 225ndash22886 Ligji i Radios dhe Televizionit paragrafi 787 Vendimi peumlr Botimin e Njoftimeve Zyrtare 29 mars 2006 gjendet neuml httpwwwkeshilliministravealshqipqeveriavendimetbuletini20i20njoftimeveasp (pareuml neuml 29 korrik 2007) (meuml tej Vendimi i Keumlshillit teuml Ministrave peumlr Buletinin)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

36

detajuara peumlr shpeumlrndarjen e reklameumls shteteumlrore qeveria shkeumlmbente reklameumln me pasqyrim teuml favorsheumlm88 Nuk ka teuml dheumlna teuml sakta peumlr shpenzimet e peumlrgjithshme teuml kompanive apo organeve shteteumlrore peumlr reklameumln Burimi i veteumlm publik peumlr njeuml informacion teuml tilleuml ishte njeuml studim eksperimental i kryer nga rregullatori Studimi tregoi se kompania shteteumlrore e energjiseuml KESH kishte shpenzuar US$560000 peumlr reklameumln neuml 2004 e cila ishte njeuml shumeuml tre hereuml meuml e madhe se ajo e shpenzuar para tre vjeteumlsh I njeumljti studim tregoi se Albtelekom kompania shteteumlrore e telefoniseuml fi kse kishte shpenzuar euro320000 peumlr reklameumln neuml 200489 Keumlto ishin teuml vetmet kompani teuml meumldha qeuml beumljneuml reklameuml qeuml dhaneuml informacion peumlr shpenzimet e tyre

Vendimi i qeveriseuml peumlr teuml kaluar reklameumln shteteumlrore neuml buletinin zyrtar ishte njeuml hap i reumlndeumlsisheumlm peumlr teuml zvogeumlluar vareumlsineuml e medias nga shteti ldquoKy eumlshteuml njeuml akt i reumlndeumlsisheumlm dhe pozitiv qofteuml edhe neuml aspektin moral edhe pse ekzistojneuml kontradikta dhe akti nuk zgjidh peumlrfundimisht problemin e tjeteumlrsimit teuml medias soneuml [nga publiku]rdquo90 Dallimi peumlr shembull midis reklameumls shteteumlrore dhe njoftimeve shteteumlrore nuk eumlshteuml teumlreumlsisht i qarteuml dhe krijon hapeumlsireuml peumlr interpretim Sipas vendimit teuml qeveriseuml reklamat peumlr kompaniteuml shteteumlrore dhe organizatat jofi timprureumlse teuml krijuara dhe teuml mbeumlshtetura nga shteti nuk klasifi kohen si njo-ftime publike91 Kjo mund teuml leumlreuml hapeumlsireuml qeuml njeumlsiteuml shteteumlrore teuml vazhdojneuml teuml ccedilojneuml reklamat e tyre neuml media Pa transparenceuml eumlshteuml e veumlshtireuml teuml vlereumlsohet ndikimi i vendimit teuml qeveriseuml neuml sektorin e televizionit

Njeuml editorialist i mireumlnjohur shqiptar shkroi se ldquoshumica e gazetave teuml peumlrditshme neuml vend janeuml neuml koma ndeumlrsa audienca e stacioneve televizive eumlshteuml polarizuar duke i nxjerreuml jashteuml tregu shumiceumln e stacioneve periferikerdquo92 Teuml gjitha teuml dheumlnat peumlr tregun e reklameumls janeuml spekulim i pasteumlr Peumlrpjekja e veteumlm e vlefshme neuml keumlteuml drejtim u beuml nga KKRT e cila monitoroi reklameumln neuml dhjeteuml stacione televizive neuml prill dhe maj 2005 Sipas keumltij monitorimi sasia e reklameumls dhe teleshitjeve peumlrbeumlnte rreth 10 peumlrqind teuml gjitheuml koheumls seuml transmetimit93 Ligji i detyron stacionet televizive teuml mos rezervojneuml meuml shumeuml se 15 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit teuml tyre ditor ose meuml shumeuml se 12 minuta neuml oreuml peumlr reklameumln Ky rregull neuml peumlrgjitheumlsi u respektua nga operatoreumlt televiziveuml Peumlrjashtim peumlrbeumlnte TV Klan i cili transmetoi reklama gjateuml 22 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit94

Studimi tregonte se vlera e peumlrafeumlrt e tregut shqiptar teuml reklameumls televizive shkonte rreth 21 milioneuml95 Duke e krahasuar keumlteuml vlereumlsim me deklarimet fi nanciare vjetore teuml doreumlzuara

nga stacionet televizive monitorimi arriti neuml peumlrfundimin se operatoreumlt televiziveuml raportonin

88 OSIShqipeumlria f 225ndash22889 KKRT Vlereumlsim i Teuml Ardhurave nga Reklama nga Monitorimi prillndashmaj 2005 f 5 (meuml tej Studimi i KKRT peumlr Reklamat)90 ldquoPeumlrpjekjardquo Intervisteuml me Fatos Lubonjeumln Standard 27 maj 2006 f 35 91 Vendimi i Keumlshillit teuml Ministrave peumlr Buletinin92 Mero Baze ldquoPeumlrpjekja e lsquoregjimit mediatikrsquo drejt konkurrenceumlsrdquo Tema f 1 23 prill 200693 Studimi i KKRT peumlr Reklamat f 294 Studimi i KKRT peumlr Reklamat f 395 Ibid f 5

S H Q I P Euml R I A

37

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

veteumlm midis 17 dhe 22 peumlrqind teuml teuml ardhurave nga reklama96 Ky peumlrfundim hodhi dyshime peumlr evazion fi skal97 Autoreumlt e keumltij studimi paralajmeumlruan se duke pasur parasysh mungeseumln e tyre teuml peumlrvojeumls neuml vlereumlsimin e tregut teuml reklameumls shifrat e tyre duheshin marreuml me rezerveuml98

Por policia tatimore e mori studimin seriozisht dhe vendosi njeuml gjobeuml prej euro12 milioneumlsh Top Channel TV neuml korrik 2007 Monitorimi i KKRT u peumlrdor si bazeuml peumlr teuml llogaritur evazionin fi skal peumlr reklamat peumlr vitet 2002ndash2005 Duke u nisur nga ky studim u supozua se Top Channel TV kishte raportuar veteumlm 23 peumlrqind teuml teuml ardhurave teuml tij neuml ato vite99

Kjo gjobeuml u vendos pas kontrolleve teuml peumlrseumlritura teuml policiseuml tatimore ndaj Top Channel TV gjateuml 2007 kur stacioni mori njeuml qeumlndrim mjaft kritik ndaj qeveriseuml Pronari tha se ai e kishte pritur teuml vendosej njeuml gjobeuml por niveli i gjobeumls ishte krejteumlsisht i paarsyesheumlm dhe kishte peumlr qeumlllim teuml heshte njeuml zeuml kritik100 Leumlvizja e policiseuml tatimore shtyu komunitetin e medias teuml dilte me njeuml deklarateuml teuml peumlrbashkeumlt neuml mbeumlshtetje teuml Top Channel TV101 Komisioni Parlamentar i Medias dhe Prokuroria e Peumlrgjithshme gjithashtu niseumln njeuml hetim Pas keumltij presioni u duk se qeveria do e merrte seumlrish neumln shqyrtim gjobeumln Stacioni ende nuk e ka paguar gjobeumln dhe po negocion me autoritetet Top Channel TV eumlshteuml njeuml shembull i qarteuml se si mund teuml abuzohen apo keqpeumlrdoren mungesa e teuml dheumlnave dhe monitorimeve dhe studimeve sistematike peumlr tregun e reklameumls seuml bashku me mungeseumln e transparenceumls nga ana e kompanive qeuml beumljneuml reklameuml medias dhe qeveriseuml

44 Standartet dhe pavareumlsia editoriale

Neuml 2005 Instituti Shqiptar i Medias nisi njeuml rishikim teuml Kodit teuml Etikeumls peumlr gazetareumlt i cili ishte hartuar neuml 1996 Instituti e ndeumlrmori keumlteuml puneuml si njeuml reagim ndaj zbatimit joefi kas teuml Kodit dhe i nisur nga nevoja peumlr ta peumlrshtatur Kodin me ndryshimet qeuml kaneuml ndikuar te media neuml dekadeumln e kaluar Njeuml arsye tjeteumlr ishte qeumlllimi i Institutit peumlr teuml fi lluar njeuml sistem efi kas veteuml-rregullimi neuml media Amendamentet ligjore qeuml kaneuml peumlr qeumlllim teuml dekriminalizojneuml shpifjen dhe fyerjen po diskutohen neuml Parlament dhe ka teuml ngjareuml teuml miratohen neuml teuml ardhmen e afeumlrt

Neuml procesin e rishikimit instituti u peumlrpoq teuml peumlrfshijeuml teuml teumlreuml paleumlt kryesore teuml interesuara peumlrfshireuml pronareumlt drejtuesit kryeredaktoreumlt gazetareumlt aktivisteumlt e shoqeumlriseuml civile deputeteumlt juristeumlt e medias etj Instituti e kompletoi Kodin e ri teuml Etikeumls dhe njeuml statut teuml njeuml organi veteuml-rregullues

96 Ibid f 697 Ibid f 798 Metodologjia e studimit bazohej neuml njeuml formuleuml sipas seuml cileumls vlera e teuml ardhurave nga reklama llogaritej duke shumeumlzuar koheumln e reklameumls me tarifat fi kse qeuml raportoheshin nga stacionet televizive Ajo nuk merrte parasysh dhe nuk mund teuml llogariste zbritjet dhe negociatat peumlr klienteumlt apo koheumlzgjatjen e kontrateumls seuml njeuml stacioni televiziv me njeuml klient (f 1)99 Njoftim peumlr Shtyp i Policiseuml Tatimore gjendet neuml httpwwwtatimegovalfq=infoampmetod=shfaqartampartID=362 (pareuml neuml 25 korrik 2007)100 Dritan Hoxha Koment neuml Tryezeumln e Rrumbullakeumlt teuml Top Channel TV Tiraneuml 14 korrik 2007101Deklarata gjendet neuml httpwwwinstitutemediaorgdocumentaPRESS_DECLARATION_dt[1]13_korrikdoc (pareuml neuml 20 korrik 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

38

Neuml peumlrgjitheumlsi gazetareumlt pronareumlt dhe menaxhereumlt raneuml dakord neuml parim peumlr nevojeumln peumlr teuml veteumlrregulluar keumlteuml sektor Mbetet peumlr trsquou pareuml neumlse ata do teuml bashkohen peumlr ta realizuar keumlteuml gjeuml

Me peumlrjashtim teuml rregullave teuml peumlrgjithshme editoriale teuml vendosura nga kryeredaktoreumlt Nuk ka kode teuml brendshme etike neuml stacionet televizive102 KKRT vazhdimisht ka theksuar neuml raportet e saj se mediat duhet teuml keneuml kodin e vet teuml etikeumls103 Peumlrveccedil keumlsaj gazetaria cileumlsore eumlshteuml veumlshtireuml teuml arrihet neuml rrethana kur veteuml gazetareumlt shpesh privohen nga teuml drejtat e tyre Shumica deumlrrmuese e gazetareumlve punojneuml pa kontrata peumlr shkak teuml zbatimit teuml dobeumlt teuml Kodit teuml Puneumls dhe mungeseumls seuml mbikqyrjes seuml rregullt teuml zbatimit teuml tij Njeuml hap pozitiv neuml keumlteuml aspekt ishte krijimi neuml 2005 i sindikateumls seuml gazetareumlve me mbeumlshtetjen e IREX Unioni ka krijuar degeuml neuml qytetet kryesore dhe ka negociuar kushte meuml teuml mira pune peumlr gazetareumlt me Ministrineuml e Puneumls Dy paleumlt fi rmoseumln njeuml memorandum qeuml do teuml krijonte mundeumlsineuml e krijimit teuml njeuml marreumlveshjeje kolektive neuml keumlteuml sektor

Megjithateuml si unioni ashtu edhe komuniteti i medias janeuml teuml ndeumlrgjegjsheumlm qeuml ky proces do teuml zgjaseuml njeumlfareuml kohe peumlr shkak teuml peumlrhapjes seuml problemit Neuml 2005 rreth 95 peumlrqind e gazetareumlve neuml Shqipeumlri punonin pa kontrata apo sigurime shoqeumlrore104 Shoqatat e tjera teuml gazetareumlve nuk kaneuml dheumlneuml ndonjeuml ndihmeuml neuml keumlteuml fushateuml dhe duket se ekzistojneuml veteumlm neuml leteumlr Kryetari i njeumlreumls prej keumltyre organizatave tha

Edhe pse kemi 15 vjet liri shtypi neuml Shqipeumlri ka veteumlm pak raste kur kolegeumlt e njeuml media ngreneuml zeumlrin apo protestojneuml kundeumlr fatit teuml kolegeumlve teuml tjereuml teuml cileumlt pushohen censurohen apo keumlrceumlnohen pa teuml drejteuml Kjo eumlshteuml njeuml temeuml veteumlm peumlr kafeneteuml ku mblidhen gazetareumlt dhe nuk hapet kurreuml neuml publik duke krijuar njeuml gjendje ku askush nuk fl et peumlr njeuml dukuri qeuml i prek teuml gjitheuml105

Kjo gjendje i leuml gazetareumlt teuml pambrojtur kundrejt deumlshirave dhe tekave teuml pronareumlve ldquoAta janeuml krejteumlsisht teuml pambrojtur kur peumlrballen me vendimet arbitrare teuml pronareumlve teuml cileumlt mund ta pushojneuml stafi n nga puna pa asnjeuml arsyerdquo106 Kjo situateuml nuk ka ndryshuar neuml dy vitet e fundit dhe veumlshtireuml se do teuml peumlrmireumlsohet pa hedhur driteuml mbi proneumlsineuml e medias dhe fi nancimin e saj Numri i madh i gazetave dhe stacioneve televizive neuml Shqipeumlri ia detyron ekzistenceumln kryesisht fi nancimit nga bizneset paralele dhe zbatimit teuml dobeumlt teuml ligjit ldquoNga pikeumlpamja profesionale ky fi nancim paralel i leuml shumeuml media teuml pambrojtura ndaj presionit apo censureumls seuml bizneseve qeuml i mbeumlshtesin ato neuml shkalleuml teuml ndryshmerdquo107

102 OSIShqipeumlria f 238ndash239103 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 55104 Unioni i Gazetareumlve Shqiptareuml ldquoMbrojtja neuml puneuml dhe sigurimi social i punonjeumlsve teuml medias njeuml domosdoshmeumlri peumlr shtypin e lireumlrdquo f 6105 Intervisteuml me Armand Shkullakun ldquoMedia transparence peumlr lajmet brenda sajrdquo Shqip 10 maj 2006 f 12 106 IREX Media Sustainability Index 2005 ndash Shqipeumlria IREX Washington DC 2006 f 14gjendet neuml faqen e Internetit teuml IREX te httpwwwirexorgprogramsMSI_EUR2005asp (pareuml neuml 20 korrik 2007) (meuml tej IREX MSI 2005 ndash Shqipeumlria)107 IREX MSI 2005 ndash Shqipeumlria f12

S H Q I P Euml R I A

39

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

45 Transmetuesit rajonaleuml dhe lokaleuml

Peumlr momentin ka 68 stacione televizive lokale nga teuml cileumlt 20 operojneuml neuml Tiraneuml Shumica e reklameumls shpenzohet neuml stacionet televizive teuml Tiraneumls Keumlto kaneuml njeuml performanceuml ekonomike dhe programim meuml teuml mireuml se stacionet lokale teuml cilat e kaneuml teuml veumlshtireuml teuml mbijetojneuml dhe teuml prodhojneuml programe cileumlsore ldquoMedia e peumlrqendruar neuml Ulteumlsireumln Pereumlndimore ka mundeumlsi meuml teuml meumldha peumlr teuml peumlrfi tuar nga njeuml treg meuml i pasur reklame gjeuml qeuml nuk vlen peumlr mediat e vendosura neuml zona meuml teuml largeumltardquo108

Peumlr shkak teuml veumlshtireumlsive ekonomike stacionet televizive lokale neuml vend e kaneuml teuml veumlshtireuml teuml peumlrshtaten me zhvillimin teknologjik Ndeumlrsa shumica e stacioneve televizive neuml Tiraneuml zoteumlrojneuml pajisje teuml koheumlve teuml fundit stacionet lokale ende punojneuml me pajisje teuml vjetra gjeuml qeuml ndikon neuml cileumlsineuml e produktit teuml tyre

5 PROGRAMACIONI

51 Programet

Pa monitorime teuml pavarura nuk ekzistojneuml statistika peumlr programet vjetore sipas llojit as peumlr transmetuesin publik e as peumlr ata privateuml Monitorimi i fundit i cili u krye nga KKRT gjateuml njeuml muaji neuml 2003 e largeumlt mbulonte programacionin e stacioneve kryesore Edhe pse stacionet private janeuml teuml detyruara me ligj teuml doreumlzojneuml programacionin vjetor te KKRT deri tanimeuml nuk kaneuml arritur teuml respektojneuml keumlteuml keumlrkeseuml apo teuml shpjegojneuml se peumlrse nuk e beumljneuml keumlteuml gjeuml Rregullatori nuk ka marreuml ndonjeuml maseuml ndaj tyre

Teuml vetmet teuml dheumlna vijneuml nga TVSH Rreth 70 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit teuml TVSH nga prilli neuml neumlntor 2006 nuk ishin programe teuml prodhuara veteuml Kuadri i programacionit teuml stacionit nuk ka mundur teuml shmangeuml rutineumln dhe monotonineuml gjeuml qeuml ka ndikuar neuml pozicionin e tij neuml treg109 Me ndryshimin e menaxhimit neuml fund teuml 2006 niseumln teuml transmetoheshin programe teuml njeuml cileumlsie meuml teuml larteuml Me keumlto ndryshime peumlrqindja e programeve teuml prodhuara veteuml pritet teuml arrijeuml deri neuml 70 peumlrqind teuml koheumls totale teuml transmetimit teuml stacionit neuml 2007110 Keumlshilli Drejtues i RTSH gjithashtu premtoi se programe teuml tjera po rishikohen dhe programe teuml reja qeuml pasqyrojneuml tema si ccedileumlshtje sociale balanceumln gjinore kultureumln dhe sheumlndeteumlsineuml do teuml lanccedilohen111

Megjithateuml ndryshimet neuml kuadrin e programacionit janeuml peumlrpjekje qeuml peumlrmbushin veteumlm keumlrkesat minimale teuml transmetuesit publik dhe nuk i japin shtyseuml standarteve teuml transmetuesit publik Raporti vjetor i stacionit pretendonte peumlr arritje teuml tilla qeuml koha e transmetimit ishte rritur nga 17 oreuml neuml 24 oreuml neuml diteuml rikthimin e programeve sportive javore hapjen e njeuml studioje

108 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 5109 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 3110 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 5111 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f5

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

40

teuml re transmetimi peumlrdorimin e studios leumlvizeumlse neuml diteumln e zgjedhjeve etj112 Drejtoresha aktuale e stacionit Mirela Oktrova shkruante ldquoEkzistenca e radios dhe televizionit publik nuk mund teuml justifi kohet as me programet e zbavitjes e as me transmetimin falas teuml programeve teuml EBU e as me organizimin e festivalit dhe bujeumln e pjeseumlmarrjes neuml Eurovizionrdquo113

Neuml njeuml aspekt meuml pozitiv TVSH organizoi debate televizive me kandidateumlt peumlr bashki gjateuml zgjedhjeve teuml 2007 duke i dheumlneuml mundeumlsineuml publikut teuml beumlnte njeuml zgjedhje meuml teuml informuar Nga ana tjeteumlr TVSH nuk ishte neuml gjendje teuml transmetonte njeuml ngjarje teuml reumlndeumlsishme si Kupa Boteumlrore e futbollit neuml 2006 pasi teuml drejtat e transmetimit u bleneuml nga DigitAlb Neuml ateuml koheuml TVSH tha se nuk mund trsquoi peumlrballonte teuml drejtat por KKRT u peumlrgjigj se stacioni mund teuml kishte keumlrkuar ndihmeuml nga shteti114 Neuml meumlnyreuml sarkastike ata shtuan se menaxhimi i TVSH nuk keumlmbeumlnguli shumeuml pasi po negocionte teuml drejtat e ldquoKafazit teuml Arteumlrdquo njeuml programi teuml pro-dhuar neuml vend por qeuml eumlshteuml kopje e formatit teuml programit teuml realitetit ldquoBig Brotherrdquo115

Megjitheuml mungeseumln e teuml dheumlnave teuml qarta peumlr programet mund teuml thuhet me siguri se shumica e stacioneve teuml reumlndeumlsishme si TV Klan Top Channel Vizion+ TV Koha dhe disa kanale lajmesh si News24 apo Alsat kaneuml fi tuar njeuml publik pak a shumeuml besnik Ata prodhojneuml lajme me standarte peumlrgjitheumlsisht teuml keumlnaqshme si dhe programe teuml ndryshme informacioni dhe zbavitjeje Informacioni dhe lajmet janeuml kthyer neuml peumlrpareumlsi si peumlr median e shkruar ashtu edhe peumlr ateuml elektronike sipas veumlzhguesve teuml ndrysheumlm116 Peumlrjashtim peumlrbeumlnte stacioni privat kombeumltar TVA i cili pas disa ndryshimeve neuml proneumlsi neuml 2006 mezi arrinte teuml peumlrmbushte detyrimet e tij si kanal kombeumltar Ky stacion nuk transmetoi fare edicione lajmesh neuml mars dhe prill 2006117 Meqeuml stacioni nuk mundte teuml peumlrmbushte peumlr shumiceumln e 2006 keumlrkesat e programacionit qeuml i impononte kontrata e licenseumls KKRT vendosi teuml reduktonte me njeuml vit licenseumln e TVA dhe ta teumlrhiqte ateuml meuml pas neuml tetor 2007 Stacioni e apeloi keumlteuml vendim dhe teuml dyja paleumlt e ccediluan ccedileumlshtjen neuml gjykateuml118

Disa nga lajmet dhe debatet peumlr tema teuml reumlndeumlsishme shpesh politike mendohet se kaneuml njeuml publik teuml qeumlndruesheumlm dhe janeuml kthyer neuml emblema teuml stacioneve televizive qeuml i transmetojneuml ato Peumlrveccedil buletineve teuml lajmeve disa nga programet meuml teuml njohura janeuml ldquoOpinionrdquo neuml TV Klan ldquoShqiprdquo neuml Top Channel ldquoLogosrdquo neuml Vizion+ dhe ldquo60 minutardquo neuml TV Koha Keumlto janeuml programe javore qeuml kaneuml teuml beumljneuml me intervista apo debate peumlr njeuml temeuml teuml caktuar Njeuml tjeteumlr program mjaft i njohur eumlshteuml ldquoFiks farerdquo njeuml revisteuml satirike e peumlrditshme qeuml bazohet neuml metoda investigative Ka dhe disa programe zbavitjeje dhe lojeumlra qeuml janeuml mjaft teuml njohura Keumltu peumlrfshihet ldquoPortokallirdquo dhe ldquoTop Showrdquo neuml Top Channel ldquoKutia e funditrdquo neuml TV Klan dhe ldquoBypassrdquo neuml Vizion+ Stacionet televizive kaneuml njeuml prirje neuml rritje teuml peumlrqendrohen neuml programe teuml njeuml natyre meuml sociale duke u peumlrpjekur teuml pasqyrojneuml meuml shumeuml kronika nga jeta e peumlrditshme dhe me interes njereumlzor Keumlto programe peumlrfshijneuml ldquoJeteuml neuml keumlrkimrdquo neuml News24 TV ldquoNjereumlz teuml humburrdquo ldquoFemrardquo dhe ldquoSOSrdquo neuml Vizion+

112 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f4113 Mirela Oktrova ldquolsquoLehjarsquo kundeumlr demokraciseuml dhe interesave teuml publikutrdquo Shekulli 4 shtator 2006 f 23114 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 52115 Ibid116 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 9117 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 54118 Vendimi peumlr TVA neuml Raportin Vjetor teuml KKRT 2006 f 25

S H Q I P Euml R I A

41

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

52 Rregullat e peumlrgjithshme peumlr lajmet

Disa rregulla neuml Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin peumlrqendrohen te programimi i peumlr-mbajtjes dhe vlejneuml si peumlr transmetuesit publikeuml ashtu edhe peumlr ata privateuml Ato kaneuml teuml beumljneuml me pavareumlsineuml editoriale censureumln teuml drejteumln e informacionit dhe teuml drejta dhe liri teuml tjera njereumlzore119 Edhe pse parimet themelore teuml informacionit teuml paansheumlm dhe teuml sakteuml janeuml teuml garantuara me ligj nuk ekzistojneuml instrumente apo organe qeuml teuml monitorojneuml zbatimin e tyre KKRT monitoron edicionet kryesore teuml lajmeve teuml stacioneve kombeumltare publike dhe private por kjo peumlrpjekje konsiston veteumlm neuml matje sasiore teuml peumlrqindjes qeuml i kushtohet pasqyrimit teuml partive dhe fi gurave politike

Stacionet televizive kaneuml beumlreuml peumlrparim teuml ndjesheumlm neuml peumlrkufi zimin e vetvetes neumlpeumlrmjet edicioneve teuml lajmeve teuml cilat kaneuml sheumlnuar peumlrmireumlsimin meuml teuml madh neuml programacion te teuml gjitha stacionet televizive120 Megjithateuml informacioni nuk eumlshteuml as i paansheumlm dhe as i drejteuml Pothuajse nuk ekziston ndonjeuml media qeuml teuml mos keteuml interesa teuml fshehura ekonomike apo politike dhe peumlr pasojeuml standartet profesionale aplikohen peumlr aq koheuml sa ua lejojneuml keumlto interesa Axhenda e lajmeve eumlshteuml shumeuml praneuml axhendeumls seuml qeveriseuml apo politikeumls neuml peumlrgjitheumlsi ose praneuml menaxhimit teuml televizioneve121 Edicionet e lajmeve zgjedhin kronika qeuml u shkojneuml peumlr shtat interesave teuml operatorit dhe jo interesit publik122

Edhe Kodi Zgjedhor imponon keumlrkesa peumlr sakteumlsi korrekteumlsi dhe balanceuml peumlr teuml gjitha stacionet televizive123 Transmetuesi i sheumlrbimit publik ka peumlrgjegjeumlsi shteseuml si dheumlnia e koheumls falas peumlr teuml gjitha partiteuml politike qeuml marrin pjeseuml neuml zgjedhje Testi meuml i fundit peumlr respektimin e keumltyre rregullave ishin zgjedhjet lokale neuml shkurt 2007 Stacionet televizive kryesore e kaluan keumlteuml test me sukses TVSH i kushtoi 28 peumlrqind teuml lajmeve Partiseuml Demokratike dhe 29 peumlrqind Partiseuml Socialiste Njeuml pasqyrim i ngjasheumlm u gjend edhe peumlr stacione teuml tjera teuml meumldha si Vizion+ News24 dhe TVA Peumlrjashtim peumlrbeumlnte TV Klan i cili i kushtoi meuml shumeuml koheuml qeveriseuml se ccedildo stacion tjeteumlr Peumlrfaqeumlsuesit e TV Klan pretenduan se ata thjesht po pasqyronin puneumln e zyrtareumlve teuml shtetit Megjithateuml keumlta zyrtareuml ishin pasqyruar teksa beumlnin fushateuml zgjedhore Edhe pse keumlto fushata u konsideruan teuml balancuara dhe teuml drejta neuml aspektin e pasqyrimit teuml partive politike gjateuml periudheumls parazgjedhore teuml gjitha stacionet televizive kishin favorizuar njeuml parti meuml shumeuml se teuml tjerat124

119 OSIShqipeumlria f 234120 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 47121 Monitorimi u krye neuml kuadrin e ldquoMonitorimi i Lajmeve teuml Mbreumlmjes neuml TV ndash monitorim dhe analizeuml e edicioneve teuml lajmeve neuml TV neuml 10 vende teuml Europeumls Juglindorerdquo botuar neuml Media Plan Institute Treguesi i Interesit Publik Sarajevo 2007122 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 54123 Kodi Zgjedhor neni 136 neni 140 gjendet neuml httpwwwosceorgitem14076htmlhtml=1(pareuml neuml 10 korrik 2007)124 Raporti i OSCEODIHR peumlr zgjedhjet e 18 shkurt 2007 gjendet neumlhttpwwwosceorgitem24859htmlhtml=1 (pareuml neuml 12 korrik 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

42

53 Udheumlzimet e peumlrgjithshme peumlr prodhimin e programeve

Ligji peumlr Radion dhe Televizionin vendos disa detyrime teuml peumlrgjithshme peumlr teuml gjitha stacionet televizive Keumlto kaneuml teuml beumljneuml kryesisht me dinjitetin njereumlzor respektin peumlr ligjin dhe teuml drejtat e njeriut125

Megjithateuml keumlto masa janeuml mjaft teuml vakeumlta dhe teuml peumlrgjithshme dhe nuk janeuml shndeumlrruar neuml rregulla meuml teuml detajuara nga KKRT Keumlto parime teuml peumlrgjithshme neuml peumlrgjitheumlsi janeuml respektuar Teuml vetmet probleme kishin teuml beumlnin me pornografi neuml e cila ndalohet krejteumlsisht peumlr trsquou transmetuar Neuml stacionet tokeumlsore analoge nuk transmetohen programe me peumlrmbajtje pornografi ke Megjithateuml DigitAlb transmeton pornografi gjitheuml koheumln neuml njeuml kanal neuml formeuml teuml kriptuar si dhe dy programe pornografi ke neuml mesnateuml

54 Kuotat

Nuk ekzistojneuml kuota teuml posaccedilme peumlr peumlrfaqeumlsim gjuheumlsor apo teuml grupeve teuml minoriteteve Stacioni i transmetimit publik si dhe disa kanale private ndonjeumlhereuml transmetojneuml programe peumlr minoritetet etnike Neuml vitet e fundit Instituti Shqiptar i Medias eumlshteuml angazhuar neuml koordi-nimin e projekteve teuml produksionit teuml programeve radiofonike dhe televizive peumlr pakicat etnike dhe gjuheumlsore neuml vend si dhe peumlr artikuj peumlr keumlto tema teuml botuara neuml median e shkruar

Mediat qeuml fokusohen neuml temat e pakicave luftojneuml peumlr mbijeteseuml Peumlr shembull Radio Prespa e themeluar neuml 2003 neuml zoneumln e kufi rit me Republikeumln e Maqedoniseuml dhe qeuml transmeton maqedonisht nuk funksionon rregullisht peumlr shkak teuml pengesave fi nanciare Stacionet radiofonike peumlr pakiceumln greke neuml jug teuml vendit gjenden neuml njeuml situateuml teuml ngjashme Teuml gjitha keumlto media janeuml nisma individuale shteti nuk jep ndihma peumlr median e minoriteteve Megjithateuml nuk ekzistojneuml pengesa ligjore peumlr dheumlnien e licensave teuml transmetimit peumlr radiot apo televizionet e minoriteteve Neuml fakt KKRT dha njeuml licenseuml peumlr radio dhe televizion radioTV Armonia njeuml projekt peumlr pakiceumln greke qeuml eumlshteuml edhe minoriteti meuml i madh etnik neuml vend Megjithateuml stacioni nuk ka fuqi fi nanciare dhe ka veumlshtireumlsi Peumlr momentin ata nuk transmetojneuml126

Kuotat e vetme neuml lidhje me peumlrmbajtjen qeuml imponon ligji peumlr ata qeuml kaneuml licenseuml lokale eumlshteuml qeuml teuml transmetojneuml programe jokomerciale dhe programe lokale informacioni peumlr teuml pakteumln 15 peumlrqind teuml programacionit javor Ligji nuk e specifi kon termin ldquojokomercialrdquo Sipas ndryshimeve teuml 2003 ata qeuml kaneuml licenseuml kombeumltare duhet trsquoi kushtojneuml teuml pakteumln 15 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit programeve teuml prodhuara veteuml dhe teuml pakteumln 30 peumlrqind programeve teuml prodhuara neuml Shqipeumlri Stacionet televizive neuml peumlrgjitheumlsi i peumlrmbushin keumlto kuota127 Ligji gjithashtu vendos kuota peumlr reklameumln duke mos i lejuar stacionet televizive teuml transmetojneuml reklama peumlr meuml shumeuml se 15 peumlrqind teuml koheumls ditore teuml transmetimit ose meuml shumeuml se 12 minuta peumlr oreuml

125 OSIShqipeumlria f 235ndash236126 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 25127 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 47

S H Q I P Euml R I A

43

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Edhe pse Shqipeumlria si vend qeuml nuk eumlshteuml aneumltar i BE nuk eumlshteuml e detyruar teuml peumlrmbusheuml legjislacionin europian shumeuml nga keumlto kuota lindin nga Konventa Europiane peumlr Televizionin Ndeumlrkufi tar (KETN) dhe Protokollin e saj Shteseuml teuml cileumln Shqipeumlria e ka ratifi kuar neuml 1999 Nga ana tjeteumlr legjislacioni shqiptar nuk u keumlrkon transmetuesve trsquoi kushtojneuml shumiceumln e koheumls seuml transmetimit veprave europiane Ligji peumlr dixhitalizimin thoteuml se stacionet televizive neuml meumlnyreuml progresive duhet teuml peumlrmbushin detyrimin e transmetimit teuml programeve europiane neuml 50 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit

55 Detyrimet peumlr transmetuesin publik

Peumlrveccedil rregullave teuml peumlrgjithshme peumlr prodhimin Ligji peumlr Radion dhe Televizionin i detyron si transmetuesit publikeuml ashtu dhe ata privateuml teuml transmetojneuml programe falas Kjo peumlrfshin programe me interes teuml larteuml peumlr publikun e gjereuml si lajmeumlrimet peumlr sheumlndetin rendin publik apo emergjencat kombeumltare Gjithashtu ligji i keumlrkon RTSH teuml transmetojeuml falas sheumlrbimet fetare teuml mbajtura gjateuml festave fetare zyrtare si dhe seancat e parlamentit Ligji peumlr Radion dhe Televizionin vendos detyrime shteseuml peumlr RTSH Programet e tij duhet teuml jeneuml teuml njeuml cileumlsie teuml larteuml teuml refl ektojneuml larmineuml e jeteumls shqiptare dhe trsquoi sheumlrbejneuml teuml gjitha grupeve shoqeumlrore peumlrfshireuml pakicat kombeumltare

Pasqyrimi i lajmeve nga vendi dhe nga jashteuml duhet teuml jeteuml gjitheumlpeumlrfshireumls dhe i paansheumlmRTSH-seuml i ndalohet transmetimi i propagandeumls politike dhe fetare Megjitheuml keumlto detyrime transmetuesi i sheumlrbimit publik mbetet ende larg peumlrmbushjes seuml misionit teuml tij publik ldquoEumlshteuml paradoksale teuml shoheumlsh se si interesi publik eumlshteuml i pari qeuml lihet pas dore nga njeuml televizion i quajtur lsquopublikrsquo Edicionet e lajmeve fi llojneuml me lajme peumlr aktivitetet e qeveriseuml dhe partive politike duke leumlneuml pas dore problemet qeuml shqeteumlsojneuml qytetareumltrdquo128 Stacioni pretendon se ka beumlreuml progres teuml reumlndeumlsisheumlm dhe se mungesa e konkurrenceumls qeuml pretendohet se ka eumlshteuml njeuml geumlnjeshteumlr e hapur nga rivaleumlt privateuml129 Por mendimi i peumlrgjithsheumlm eumlshteuml se stacionet private mbizoteumlrojneuml ldquoTelevizionet komerciale po e vrasin televizionin publik dhe po thithin teuml gjitheuml audienceumln ashtu si supermarketet po vrasin dyqanet e vogla dhe kioskat e komunizmit duke thithur teuml gjitheuml blereumlsitrdquo130

56 Detyrimet peumlr transmetuesit privateuml

Nuk ka detyrime teuml holleumlsishme programacioni peumlr transmetuesit privateuml Masat e vetme li-gjore kaneuml teuml beumljneuml me koheumlzgjatjen e transmetimit dhe periodicitetin e edicionit teuml lajmeve Stacionet televizive kombeumltare duhet teuml transmetojneuml teuml pakteumln gjashteuml oreuml neuml diteuml kurse stacionet lokale teuml pakteumln kateumlr oreuml neuml diteuml Stacionet televizive kombeumltare duhet teuml transmetojneuml programe origjinale lajmesh ccedildo diteuml Stacionet televizive private janeuml teuml detyruara teuml transmetojneuml mesazhe dhe informacion teuml njeuml interesi teuml madh publik falas sipas rregulloreve teuml hartuara nga KKRT ose me keumlrkeseumln e organeve lokale teuml qeveriseuml Informacione teuml tilla zakonisht peumlrfshijneuml komunikatat e shkurtra me interes teuml posaccedileumlm peumlr publikun sidomos

128 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 10129 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 3130 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 6

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

44

neuml situata emergjence si fatkeqeumlsi natyrore ose neuml tema si sheumlndeti dhe siguria si dhe rendi publik Neuml peumlrgjitheumlsi nuk ka patur probleme me respektimin e keumltij detyrimi

6 PEumlRFUNDIMET

Televizioni ende media me ndikim meuml teuml madh neuml Shqipeumlri ka kaluar njeuml ereuml ndryshimesh Janeuml beumlreuml ndryshime ligjore teuml reumlndeumlsishme edhe pse teuml diskutueshme duke ndryshuar peumlrbeumlrjen e autoriteteve rregullatoreuml Struktura e bazuar neuml njeuml formuleuml peumlrfaqeumlsimi teuml balancuar politik u shndeumlrrua neuml njeuml formuleuml qeuml peumlrfshinte shoqeumlrineuml civile akademikeumlt dhe profesionisteumlt Keumlto leumlvizje zyrtarisht kishin peumlr qeumlllim teuml ulnin ndikimin politik te rregullatori por disa nga veprimet e fundit teuml rregullatorit u konsideruan si teuml motivuara politikisht Peumlr meuml tepeumlr rregullatori pati probleme teuml krijonte aneumltareumlsimin e ploteuml njeuml tregues qeuml mekanizmi i emeumlrimit nuk funksionon pa probleme

Seuml shpejti rregullatori do teuml peumlrballet me njeuml test teuml veumlshtireuml shpeumlrndarjen e licensave dixhitale Ashtu si ligje teuml tjera teuml miratuara gjateuml tre viteve teuml fundit Ligji peumlr Transmetimet Nume-rike u peumlrgatit nga qeveria pa u keumlshilluar me paleumlt e interesuara gjeuml qeuml hodhi mjaft dyshime peumlr qeumlllimet e qeveriseuml dhe pasojat e keumltij ligji neuml transmetime Zbatimi i keumltij ligji ngre pikeumlpyetje teuml reumlndeumlsishme peumlr teuml ardhmen e DigitAlb operatorit teuml platformeumls dixhitale i cili pas tre vjeteumlsh veprimtarie eumlshteuml kthyer neuml njeuml lojtar teuml fuqisheumlm me njeuml bazeuml teuml reumlndeumlsishme klienteumlsh Autoriteti dhe pavareumlsia e KKRT neuml procesin e licensimit si dhe qeumlndrimi i transmetuesit teuml sheumlrbimit publik neuml keumlteuml proces do teuml jeneuml mjaft teuml reumlndeumlsishme

RTSH peumlrballet me detyreumln e veumlshtireuml e sfi deumls ndaj rritjes seuml DigitAlb qeuml nuk do teuml jeteuml e lehteuml sidomos pas performanceumls jo teuml mireuml ekonomike neuml vitet e fundit fi nancimi neuml ulje nga shteti dhe reformeumls seuml papeumlrfunduar Popullariteti i RTSH nuk eumlshteuml peumlrmireumlsuar Menaxhimi jo i mireuml dhe prapambetja neuml krahasim me transmetuesit privateuml seuml bashku me mendimin e peumlrgjithsheumlm qeuml RTSH kontrollohet politikisht janeuml ndeumlr problemet kryesore teuml transmetuesit Stacioni mbetet ende larg peumlrmbushjes seuml misionit teuml tij publik Shpresohet qeuml menaxhimi i ri i stacionit do teuml hartojeuml njeuml strategji koherente dhe teuml fi llojeuml njeuml reformeuml teuml qeumlndrueshme Megjithateuml reforma e RTSH do teuml jeteuml e dhimbshme dhe si e tilleuml stacioni do teuml keteuml nevojeuml peumlr ndihmeseuml teuml reumlndeumlsishme neuml arritjen e misionit teuml tij

Programet profesionale dhe cileumlsore po vijneuml neuml rritje Megjithateuml tregu mbetet i mbipopulluar dhe megjitheuml zhurmeumln peumlr burimet e fi nancimit teuml medias nuk janeuml marreuml masa konkrete neuml keumlteuml drejtim Transparenca e burimeve teuml kapitalit teuml medias nevojiten medoemos neuml njeuml vend ku gazetareumlt teuml cileumlt nuk kaneuml kontrata pune shpesh kaneuml frikeuml teuml rrezikojneuml e teuml provokojneuml pronareumlt duke shkruar neuml meumlnyreuml teuml pavarur Organizatat peumlr median kaneuml beumlreuml peumlrpjekje teuml shumta peumlr teuml rritur ndeumlrgjegjeumlsimin peumlr kodet e etikeumls te gazetareumlt por veteuml-rregullimi efi kas ende nuk ka nisur Mangeumlsia e studimeve teuml tregut ose teuml teuml dheumlnave teuml tjera i pengon mjaft vlereumlsimet peumlr kushtet e medias shqiptare

S H Q I P Euml R I A

45

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

ANEKS1 LEGJISLACIONI I PEumlRMENDUR NEuml RAPORT

Fletorja Zyrtare eumlshteuml gazeta zyrtare e Shqipeumlriseuml

Direktiva 9736EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 30 qershor 1997 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin e disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 202 30 korrik 1997

Direktiva 200765EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 11 dhjetor 2007 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 33227 18 dhjetor 2007

Kodi Zgjedhor neni 136 neni 140 gjendet neuml httpeumleumleumlosceorgitem14076htmlhtml=1 (pareuml neuml 10 korrik 2007)

Ligji peumlr Transmetimet Numerike Ligji nr 9742 neuml 28 maj 2007 peumlr Transmetimet Numerike neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml

Ligji nr 8410 dateuml 30091998 Peumlr radion dhe televizionin publik e privat neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml Fletorja Zyrtare 20 tetor 1998 amenduar me ligjin nr 8657 dateuml 31072000 ligjin nr8794 dateuml 10052001 ligjin nr9016 dateuml 20022003 dhe ligjin nr9124 dateuml 29072003 si dhe Ligji nr 9677 i 13 janarit 2007

Ligji nr 9531 i cili ndryshon Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin me kapitullin ldquoPeumlr Radion dhe Televizionin Publik dhe Privatrdquo 11 maj 2006 Fletorja Zyrtare 65 2006

Ligji nr 9645 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2007rdquo i 27 neumlntorit 2006

Ligji nr 9836 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2008rdquo i 26 neumlntorit 2007

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

46

ANEKS 2 BIBLIOGRAFIA

Neuml anglisht

IREX Media Sustainability Index 2005 ndash Albania IREX Washington DC 2006

IREX Media Sustainability Index 2006 ndash Albania IREX Washington DC 2007

Neuml shqip

KKRT Vlereumlsim i teuml Ardhurave teuml Reklamave nga Monitorimi prillndashmaj 2005

KKRT Raporti Vjetor 2006 neuml Kuvendin e Shqipeumlriseuml

RTSH Raporti Vjetor peumlr Veprimtarineuml e RTSH 2006

Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007

Unioni i Gazetareumlve Shqiptareuml ldquoMbrojtja neuml puneuml dhe sigurimi social i punonjeumlsve teumlmedias njeuml domosdoshmeumlri peumlr shtypin e lireumlrdquo

S H Q I P Euml R I A

47

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Page 32: Televizioni në Europë: Raportet vijuese 2008 - Shqipëria · Media Program përpiqet të nxisë median e pavarur, profesionale dhe të qëndrueshme si dhe gazetarinë cilësore,

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

32

tre milion banoreuml dhe me meuml shumeuml se 500000 shteumlpi me televizor63 Neuml keumlteuml meumlnyreuml njeuml mbledhje meuml efi kase e takseumls seuml aparatit eumlshteuml mjaft e nevojshme pasi kjo mund teuml jeteuml thelbeumlsore neuml arritjen e pavareumlsiseuml seuml TVSH nga buxheti i shtetit

Taksa peumlr aparatin mblidhet neuml janar seuml bashku me fatureumln e energjiseuml elektrike Deri neuml 2006 Korporata Elektro-energjitike Shqiptare (KESH) ia kalonte parateuml e mbledhura nga taksa e aparatit buxhetit teuml shtetit dhe ateumlhereuml Ministria e Financeumls i kalonte fondet neuml RTSH pa beumlreuml teuml ditur sa ishte mbledhur nga KESH Neuml 2006 RTSH fi rmosi njeuml marreumlveshje me KESH dhe Drejtorineuml e Taksave e cila siguronte pageseumln e drejtpeumlrdrejteuml teuml takseumls seuml aparatit te RTSH Megjithateuml peumlr shkak teuml veumlshtireumlsive teuml fundit ekonomike nuk pritet qeuml KESH ta peumlrmireumlsojeuml vjeljen e takseumls seuml aparatit neuml teuml ardhmen e afeumlrt64

Teuml ardhurat e fi tuara nga veteuml stacioni janeuml rritur neuml vitet e fundit duke arritur deri neuml 65 peumlrqind teuml buxhetit total teuml RTSH neuml 200665 Megjithateuml RTSH eumlshteuml ende e ngadalteuml neuml teumlrheqjen e teuml ardhurave teuml reumlndeumlsishme nga reklama Stacioni arriti teuml vilte veteumlm 44 peumlrqind teuml teuml ar-dhurave teuml planifi kuara nga reklama neuml 2006 Ndoshta kjo kishe teuml beumlnte edhe me konkurrenceumln nga stacione private meuml teuml fuqishme Peumlrveccedil keumlsaj edhe fi nancimi nga buxheti i shtetit u ul Neuml 2006 TVSH mori ALL 300 milion (euro246 milion) nga buxheti i shtetit qeuml peumlrbeumln pothuajse gjysmeumln e shumave teuml marra neuml vitet e kaluara66 Financimi nga buxheti i shtetit u rrit neuml meumlnyreuml modeste seumlrish Neuml 2007 ndihma e buxhetit teuml shtetit peumlr RTSH ishte ALL 312 milion (euro252 milion)67 Neuml 2008 shteti i dha ALL 438 milioneuml (euro365 milion) RTSH-seuml68

Njeuml burim i reumlndeumlsisheumlm teuml ardhurash eumlshteuml dheumlnia me qera e antenave teuml transmetimit teuml cilat janeuml monopol ligjor i stacionit Megjithateuml neuml teuml kaluareumln vjelja e keumltyre pagesave ka qeneuml problematike Borxhi i grumbulluar nga ata qeuml peumlrdorin antenat arriti ALL 1941 milion (euro159 milion) neuml fund teuml 200669 Edhe pse ligji e lejon RTSH teuml preseuml sinjalin e antenave peumlr ato kompani qeuml nuk kaneuml beumlreuml pagesat pas paralajmeumlrimeve transmetuesi publik nuk e ka ndjekur kurreuml keumlteuml praktikeuml pasi kjo do teuml niste njeuml seumlreuml veprimesh teuml zgjatura ligjore70 Neuml keumlteuml meumlnyreuml borxhet janeuml grumbulluar duke krijuar njeuml seumlreuml precedenteumlsh ku operatoreumlt peumlrdorin sheumlrbimet e RTSH falas RTSH tashmeuml ka ndeumlrmarreuml nisma ligjore kundeumlr debitoreumlve kryesoreuml71

63 Burimi INSTAT dhe EBU teuml cituara neuml OSIShqipeumlria f 13464 Intervisteuml me Diana Kalaja Zeumlvendeumls Drejtore e Peumlrgjithshme e RTSH Tiraneuml 21 janar 200865 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 1566 OSI Shqipeumlria f 208ndash21267 Ligji nr 9645 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2007rdquo i 27 neumlntor 2006 gjendet neuml httpwwwqpzgovalbotimefl etore_zyrtare2006PDF-2006135-2006pdf (pareuml neuml 15 korrik 2007)68 Ligji nr 9836 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2008rdquo i 26 neumlntor 2007 gjendet neuml httpwwwminfi ngovaldownloadsl-9836doc (pareuml neuml 25 janar 2008)69 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f1670 Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007 gjendet neuml httpwwwklshorgaldoc20070507132319_v_departamenti_i_kontrollit_te_institucioneve_fi nanciare_ndeumlrmarrjeve_dhe_shoqeumlrive_publike_nr1-2007pdf (pareuml neuml 10 korrik 2007)71 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 16

S H Q I P Euml R I A

33

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

34 Standartet editoriale

Ashtu si mediat e tjera RTSH nuk ka njeuml kod teuml brendsheumlm etike dhe as ndonjeuml organ qeuml teuml mbikqyreuml sjelljen sipas standarteve Neuml shtator 2006 shoqatat e gazetareumlve miratuan njeuml kod etike peumlr teuml gjitha mediat neuml Shqipeumlri Procesi u lanccedilua nga njeuml OJQ peumlr mediat e bazuar neuml Tiraneuml Instituti Shqiptar i Medias dhe peumlrfshiu debate me gazetareuml redaktoreuml pronareuml teuml medias menaxhereuml dhe teuml tjereuml72 Megjithateuml kodi nuk eumlshteuml miratuar ldquozyrtarishtrdquo nga ndonjeuml media dhe nuk ka mekanizeumlm peumlr zbatimin e tij Neuml keumlteuml meumlnyreuml respektimi i tij mbetet neuml deumlshireumln e gazetareumlve (Shih gjithashtu seksionin 44)

Gazetareumlt e TVSH nuk geumlzojneuml ndonjeuml mbrojtje meuml teuml madhe neuml puneumln e tyre sesa kolegeumlt e tyre neuml televizione private Mungesa e kontratave teuml puneumls seuml bashku me rrogat relativisht teuml uleumlta nuk peumlrbeumljneuml nxitje qeuml ata teuml zhvillojneuml pavareumlsineuml editoriale apo teuml prodhojneuml programe cileumlsore Stacioni ka peumlrdorur kontrata teuml posaccedilme pune dhe metoda pagese arbitrare Ish-Drejtori i Peumlrgjithsheumlm Artur Zheji pretendoi se keumlto kontrata ishin peumlrdorur peumlr teuml motivuar gazetareumlt dhe peumlr teuml peumlrmireumlsuar profesionalizmin pasi stacioni po i paguante gazetareumlt sipas sasiseuml dhe cileumlsiseuml seuml puneumls Por Kontrolli i Larteuml i Shtetit (KLSH) arriti neuml peumlrfundimin se keumlto kontrata nuk ishin teuml ligjshme dhe i keumlrkoi RTSH teuml ndreqte gjendjen deri neuml kontrollin e ardhsheumlm73 Sindikatat e RTSH vazhdimisht kaneuml aluduar se keumlto kontrata refl ektonin preferencat personale teuml Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlm dhe jo motivim profesional74

Ndryshe nga disa stacione televizive private qeuml duket se kaneuml arritur njeuml shkalleuml meuml teuml larteuml pavareumlsie politike TVSH ende peumlrballet me ndeumlrhyrje politike Ashtu siccedil e thoteuml ish-kryetari i Keumlshillit Drejtues Kiccedilo Blushi

Neuml vend qeuml trsquoi hiqnin duart nga ky institucion dhe ta ndihmonin pavareumlsineuml qeuml i garanton ligji neumlpeumlrmjet deklaratave teuml tyre etiketimit presionit dhe urdhrave qeuml vijneuml nga celulareumlt teuml dyja partiteuml politike dhe lidereumlt e tyre e kaneuml detyruar ekranin publik teuml kthehet nga blu neuml rozeuml dhe e anasjellta sipas shijeve teuml kryetareumlve teuml dy partive kryesore teuml cileumlt e masin lsquocileumlsineumlrsquo dhe pavareumlsineuml e RTSH nga koheumlzgjatja e shfaqjeve teuml tyre neuml stacion75

Ndeumlrhyrja politike eumlshteuml veccedilaneumlrisht e dukshme pas ndeumlrrimeve teuml qeveriseuml Pas zgjedhjeve teuml 2005 koalicioni i partive teuml djathta i udheumlhequr nga Partia Demokratike qeuml mori pushtetin pas teteuml vitesh neuml opoziteuml e ndeumlrroi Keumlshillin Drejtues drejtimin dhe njeuml pjeseuml teuml stafit teuml TVSH Meuml shumeuml se 80 punonjeumls teuml TVSH u pushuan nga puna peumlrfshireuml keumltu 10 gazetareuml qeuml njiheshin si me prirje teuml majta Stacioni mori neuml puneuml njereumlz teuml njohur jo aq peumlr standartet e tyre profesionale sesa peumlr afeumlrsineuml me partineuml neuml pushtet dhe qeverineuml76

72 Autorja e keumltij raporti punon neuml Institutin Shqiptar teuml Medias73 Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007 gjendet neumlhttpwwwklshorgaldoc20070507132319_v_departamenti_i_kontrollit_te_institucioneve_fi nanciare_ndeumlrmarrjeve_dhe_shoqeumlrive_publike_nr1-2007pdf (pareuml neuml 10 korrik 2007)74 Leteumlr e punonjeumlsve teuml RTSH ldquoRTSH ka nevojeuml peumlr ndryshime urgjenterdquo Tema 17 shkurt 2006 f 1175 Kico Blushi ldquoTelevizioni qeuml ka mbetur peng i partiverdquo Standard 17 mars 2006 f 23 76 IREX ldquoShqipeumlriardquo neuml Media Sustainability Index 2006 f 5 gjendet neumlhttpwwwirexorgprogramsMSI_EUR2005MSI05-Albaniapdf (pareuml neuml 20 qershor 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

34

4 TRANSMETUESIT PRIVATEuml

41 Rregullimi dhe menaxhimi

Sektori privat i transmetimit neuml Shqipeumlri eumlshteuml i gjereuml dhe peumlrfshin tre stacione kombeumltare televizive 68 stacione televizive lokale dy satelitore dhe 44 operatoreuml televiziveuml kablloreuml

Megjithateuml mungesa e studimeve profesionale dhe informacionit nga veteuml transmetuesit e veumlshtireumlson krijimin e njeuml pamjeje teuml detajuar peumlr sektorin Burimet e fi nancimit teuml njeuml tregu kaq teuml vogeumll por teuml mbipopulluar mbeten njeuml mister dhe ccedilojneuml neuml pyetje serioze peumlr lidhjen midis burimeve teuml kapitalit teuml stacionit nga njeumlra aneuml dhe neumlpeumlrmjet peumlrmbajtjes dhe pavareumlsiseuml editoriale nga ana tjeteumlr

42 Proneumlsia e televizioneve dhe proneumlsia e ndeumlrthurur

Edhe pse proneumlsia e huaj nuk eumlshteuml e kufi zuar prania e investuesve teuml huaj ka ardhur neuml ulje Tregu i medias vazhdon teuml mbetet joteumlrheqeumls peumlr investuesit e huaj pasi operon neuml njeuml ekonomi teuml vogeumll me infrastruktureuml teuml varfeumlr apo qeuml mungon krejt si dhe leuml vend peumlr konkurrenceuml teuml pandershme Julien Roche njeuml biznesmen francez qeuml jeton neuml Shqipeumlri shiti 33peumlrqind teuml aksioneve teuml tij neuml stacionin televiziv kombeumltar TV Klan ortakeumlve teuml tij shqiptareuml neuml 200577 Neuml janar 2008 grupi gjerman mediatik Westdeutsche Allgemeine Zeitung (WAZ) shprehu interesin peumlr teuml investuar neuml median shqiptare por peumlr momentin ata po studiojneuml ende tregun78

Veteumlm Ligji peumlr Transmetimet Numerike peumlrmban masa peumlr teuml kufi zimin e peumlrqendrimit teuml proneumlsiseuml me qeumlllim qeuml teuml arrihet pluralizmi i medias79 Njeuml njeumlsi nuk mund teuml zoteumlrojeuml meuml shumeuml se njeuml licenseuml peumlr njeuml rrjet tokeumlsor dixhital Gjithashtu ligji ndalon njeumlsiteuml me interesa ekonomike apo pozicion neuml vendimmarrje neuml njeuml kompani qeuml ka licenseuml peumlr transmetim dixhital tokeumlsor teuml keneuml interesa ekonomike apo pozita vendimmarrje neuml njeuml zoteumlrues tjeteumlr license transmetimi dixhitale tokeumlsore

Megjithateuml njeuml operator rrjeti mund teuml peumlrfi tojeuml licenseuml transmetimi peumlr njeuml program televiziv dhe e kundeumlrta Asnjeuml operator nuk mund teuml peumlrfi tojeuml meuml shumeuml se 30 peumlrqind teuml teuml ardhurave kombeumltare nga reklamat televizive Neuml peumlrgjitheumlsi masat ligjore peumlr proneumlsineuml nga ligji i transmetimeve janeuml teuml vlefshme edhe peumlr transmetuesit dixhitaleuml

43 Tregu i reklamave

Mungesa e transparenceumls seuml proneumlsiseuml seuml medias dhe teuml fi nancimit teuml saj mbeten ende probleme teuml pazgjidhura dhe polemizuese Burimet e fi nancimit teuml medias mbeten teuml panjohura peumlr shkak teuml mungeseumls seuml studimeve neuml keumlteuml fusheuml dhe peumlr shkak teuml refuzimit teuml transmetuesve peumlr teuml

77 KKRT Departamenti Juridik dhe i Licensave 13 korrik 200778 Aida Cama ldquoKoncerni gjerman i mediave WAZ do teuml hyjeuml neuml tregun shqiptarrdquo neuml Tema 16 janar 2008 f 279 Ibid Art 13

S H Q I P Euml R I A

35

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

dheumlneuml keumlteuml informacion Burimi i veteumlm zyrtar peumlr keumlteuml treg vazhdon teuml jeteuml deklarimi i bilancit vjetor qeuml operatoreumlt doreumlzojneuml te KKRT Megjithateuml veteumlm njeuml numeumlr i vogeumll transmetuesish e beumljneuml keumlteuml Neuml 2006 veteumlm 39 transmetues nga meuml shumeuml se 100 e doreumlzuan bilancin vjetor Jashteuml Tiraneumls veteumlm 30 peumlrqind teuml operatoreumlve i doreumlzuan bilancet vjetore Edhe dy stacionet televizive private kombeumltare TV Klan dhe TV Arbeumlria nuk i doreumlzuan ato80

Neuml peumlrgjitheumlsi operatoreumlt televiziveuml vazhdojneuml teuml peumlsojneuml humbje Veteumlm pak prej tyre raportojneuml fi tim Peumlr shembull pas njeuml humbjeje prej ALL 33 milioneumlsh (euro270000) neuml 2003 Top Channel TV pati njeuml fi tim prej ALL 45 milioneumlsh (euro37000) dhe ALL 28 milioneumlsh (euro230000) neuml 2004 dhe 2005 respektivisht81 Po keumlshtu pas dy vitesh humbjeje TV Vizion+ pati njeuml fi tim prej ALL 7 milioneumlsh (euro57000) neuml 200582 Megjithateuml KKRT deklaroi se analiza e deklarimeve fi nanciare gjateuml tre viteve teuml fundit deumlshmonte peumlr mospeumlrputhje teuml reumlndeumlsishme gjeuml qeuml e beumlnte rregullatorin teuml dyshonte se disa stacione i falsifi konin shifrat dhe raportet e tyre83

Ccedileumlshtja e transparenceumls seuml kapitalit neuml media u beuml akoma meuml e diskutueshme kur Kryeministri Sali Berisha deklaroi neuml 28 mars 2007 qeuml media neuml Shqipeumlri eumlshteuml e lidhur me grupe mafi oze teuml cilat e peumlrdorin median si njeuml vegeumll peumlr teuml demonizuar pjeseumltareumlt dhe veprimet e qeveriseuml sidomos neuml betejeumln e saj kundeumlr korrupsionit84 Pas keumlsaj deklarate pronareumlt dhe drejtuesit e medias keumlrkuan fakte dhe emra specifi keuml nga Berisha dhe i keumlrkuan teuml doreumlzonte neuml autoritetet e prokuroriseuml teuml gjitheuml informacionin e nevojsheumlm peumlr teuml ngritur padi

Qeveria reagoi duke i peumlrjashtuar pronareumlt e medias nga pjeseumlmarrja neuml tendereumlt publikeuml KKRT ka dheumlneuml teuml kuptojeuml vitet e fundit qeuml gjysma e teuml ardhurave teuml fi tuara nga operatoreumlt mediatikeuml vijneuml nga ldquoburime teuml tjerardquo duke iu referuar bizneseve teuml tjera qeuml drejtohen nga shumica e pronareumlve teuml medias peumlrfshireuml keumltu ndeumlrtimin i cili eumlshteuml biznesi meuml fi timprureumls neuml Shqipeumlri peumlr momentin ose import-eksportin reklameumln apo sheumlrbimet e Internetit85 Qeveria e tanishme meuml tej propozoi qeuml personave apo kompanive qeuml kishin aksione si neuml kompani mediatike ashtu dhe neuml njeuml kompani tjeteumlr trsquou ndalohej pjeseumlmarrja neuml tendera publikeuml Sipas ligjit neuml fuqi aksionereumlt neuml njeuml stacion radiofonik apo televiziveuml nuk mund teuml marrin pjeseuml neuml meumlnyreuml teuml drejtpeumlrdrejteuml apo teuml teumlrthorteuml neuml tendera publikeuml apo neuml privatizimin e proneumls shteteumlrore86

Gjithashtu neuml 2006 qeveria vendosi teuml mos jepte meuml reklama shteteumlrore dhe njoftime shteteumlrore peumlr median dhe trsquoi botonte keumlto neuml Buletinin e Njoftimeve Zyrtare87 Shpeumlrndarja e reklameumls shteteumlrore nuk ka qeneuml kurreuml transparente Peumlrkundrazi pa masa ligjore teuml

80 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 6281 Ibid f 6382 Ibid83 Ibid84 Newsletter e Institutit Shqiptar teuml Medias gjendet neuml httpwwwinstitutemediaorgpagesnews-2007html57 (pareuml neuml 17 qershor 2007)85 OSIAlbania pp 225ndash22886 Ligji i Radios dhe Televizionit paragrafi 787 Vendimi peumlr Botimin e Njoftimeve Zyrtare 29 mars 2006 gjendet neuml httpwwwkeshilliministravealshqipqeveriavendimetbuletini20i20njoftimeveasp (pareuml neuml 29 korrik 2007) (meuml tej Vendimi i Keumlshillit teuml Ministrave peumlr Buletinin)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

36

detajuara peumlr shpeumlrndarjen e reklameumls shteteumlrore qeveria shkeumlmbente reklameumln me pasqyrim teuml favorsheumlm88 Nuk ka teuml dheumlna teuml sakta peumlr shpenzimet e peumlrgjithshme teuml kompanive apo organeve shteteumlrore peumlr reklameumln Burimi i veteumlm publik peumlr njeuml informacion teuml tilleuml ishte njeuml studim eksperimental i kryer nga rregullatori Studimi tregoi se kompania shteteumlrore e energjiseuml KESH kishte shpenzuar US$560000 peumlr reklameumln neuml 2004 e cila ishte njeuml shumeuml tre hereuml meuml e madhe se ajo e shpenzuar para tre vjeteumlsh I njeumljti studim tregoi se Albtelekom kompania shteteumlrore e telefoniseuml fi kse kishte shpenzuar euro320000 peumlr reklameumln neuml 200489 Keumlto ishin teuml vetmet kompani teuml meumldha qeuml beumljneuml reklameuml qeuml dhaneuml informacion peumlr shpenzimet e tyre

Vendimi i qeveriseuml peumlr teuml kaluar reklameumln shteteumlrore neuml buletinin zyrtar ishte njeuml hap i reumlndeumlsisheumlm peumlr teuml zvogeumlluar vareumlsineuml e medias nga shteti ldquoKy eumlshteuml njeuml akt i reumlndeumlsisheumlm dhe pozitiv qofteuml edhe neuml aspektin moral edhe pse ekzistojneuml kontradikta dhe akti nuk zgjidh peumlrfundimisht problemin e tjeteumlrsimit teuml medias soneuml [nga publiku]rdquo90 Dallimi peumlr shembull midis reklameumls shteteumlrore dhe njoftimeve shteteumlrore nuk eumlshteuml teumlreumlsisht i qarteuml dhe krijon hapeumlsireuml peumlr interpretim Sipas vendimit teuml qeveriseuml reklamat peumlr kompaniteuml shteteumlrore dhe organizatat jofi timprureumlse teuml krijuara dhe teuml mbeumlshtetura nga shteti nuk klasifi kohen si njo-ftime publike91 Kjo mund teuml leumlreuml hapeumlsireuml qeuml njeumlsiteuml shteteumlrore teuml vazhdojneuml teuml ccedilojneuml reklamat e tyre neuml media Pa transparenceuml eumlshteuml e veumlshtireuml teuml vlereumlsohet ndikimi i vendimit teuml qeveriseuml neuml sektorin e televizionit

Njeuml editorialist i mireumlnjohur shqiptar shkroi se ldquoshumica e gazetave teuml peumlrditshme neuml vend janeuml neuml koma ndeumlrsa audienca e stacioneve televizive eumlshteuml polarizuar duke i nxjerreuml jashteuml tregu shumiceumln e stacioneve periferikerdquo92 Teuml gjitha teuml dheumlnat peumlr tregun e reklameumls janeuml spekulim i pasteumlr Peumlrpjekja e veteumlm e vlefshme neuml keumlteuml drejtim u beuml nga KKRT e cila monitoroi reklameumln neuml dhjeteuml stacione televizive neuml prill dhe maj 2005 Sipas keumltij monitorimi sasia e reklameumls dhe teleshitjeve peumlrbeumlnte rreth 10 peumlrqind teuml gjitheuml koheumls seuml transmetimit93 Ligji i detyron stacionet televizive teuml mos rezervojneuml meuml shumeuml se 15 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit teuml tyre ditor ose meuml shumeuml se 12 minuta neuml oreuml peumlr reklameumln Ky rregull neuml peumlrgjitheumlsi u respektua nga operatoreumlt televiziveuml Peumlrjashtim peumlrbeumlnte TV Klan i cili transmetoi reklama gjateuml 22 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit94

Studimi tregonte se vlera e peumlrafeumlrt e tregut shqiptar teuml reklameumls televizive shkonte rreth 21 milioneuml95 Duke e krahasuar keumlteuml vlereumlsim me deklarimet fi nanciare vjetore teuml doreumlzuara

nga stacionet televizive monitorimi arriti neuml peumlrfundimin se operatoreumlt televiziveuml raportonin

88 OSIShqipeumlria f 225ndash22889 KKRT Vlereumlsim i Teuml Ardhurave nga Reklama nga Monitorimi prillndashmaj 2005 f 5 (meuml tej Studimi i KKRT peumlr Reklamat)90 ldquoPeumlrpjekjardquo Intervisteuml me Fatos Lubonjeumln Standard 27 maj 2006 f 35 91 Vendimi i Keumlshillit teuml Ministrave peumlr Buletinin92 Mero Baze ldquoPeumlrpjekja e lsquoregjimit mediatikrsquo drejt konkurrenceumlsrdquo Tema f 1 23 prill 200693 Studimi i KKRT peumlr Reklamat f 294 Studimi i KKRT peumlr Reklamat f 395 Ibid f 5

S H Q I P Euml R I A

37

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

veteumlm midis 17 dhe 22 peumlrqind teuml teuml ardhurave nga reklama96 Ky peumlrfundim hodhi dyshime peumlr evazion fi skal97 Autoreumlt e keumltij studimi paralajmeumlruan se duke pasur parasysh mungeseumln e tyre teuml peumlrvojeumls neuml vlereumlsimin e tregut teuml reklameumls shifrat e tyre duheshin marreuml me rezerveuml98

Por policia tatimore e mori studimin seriozisht dhe vendosi njeuml gjobeuml prej euro12 milioneumlsh Top Channel TV neuml korrik 2007 Monitorimi i KKRT u peumlrdor si bazeuml peumlr teuml llogaritur evazionin fi skal peumlr reklamat peumlr vitet 2002ndash2005 Duke u nisur nga ky studim u supozua se Top Channel TV kishte raportuar veteumlm 23 peumlrqind teuml teuml ardhurave teuml tij neuml ato vite99

Kjo gjobeuml u vendos pas kontrolleve teuml peumlrseumlritura teuml policiseuml tatimore ndaj Top Channel TV gjateuml 2007 kur stacioni mori njeuml qeumlndrim mjaft kritik ndaj qeveriseuml Pronari tha se ai e kishte pritur teuml vendosej njeuml gjobeuml por niveli i gjobeumls ishte krejteumlsisht i paarsyesheumlm dhe kishte peumlr qeumlllim teuml heshte njeuml zeuml kritik100 Leumlvizja e policiseuml tatimore shtyu komunitetin e medias teuml dilte me njeuml deklarateuml teuml peumlrbashkeumlt neuml mbeumlshtetje teuml Top Channel TV101 Komisioni Parlamentar i Medias dhe Prokuroria e Peumlrgjithshme gjithashtu niseumln njeuml hetim Pas keumltij presioni u duk se qeveria do e merrte seumlrish neumln shqyrtim gjobeumln Stacioni ende nuk e ka paguar gjobeumln dhe po negocion me autoritetet Top Channel TV eumlshteuml njeuml shembull i qarteuml se si mund teuml abuzohen apo keqpeumlrdoren mungesa e teuml dheumlnave dhe monitorimeve dhe studimeve sistematike peumlr tregun e reklameumls seuml bashku me mungeseumln e transparenceumls nga ana e kompanive qeuml beumljneuml reklameuml medias dhe qeveriseuml

44 Standartet dhe pavareumlsia editoriale

Neuml 2005 Instituti Shqiptar i Medias nisi njeuml rishikim teuml Kodit teuml Etikeumls peumlr gazetareumlt i cili ishte hartuar neuml 1996 Instituti e ndeumlrmori keumlteuml puneuml si njeuml reagim ndaj zbatimit joefi kas teuml Kodit dhe i nisur nga nevoja peumlr ta peumlrshtatur Kodin me ndryshimet qeuml kaneuml ndikuar te media neuml dekadeumln e kaluar Njeuml arsye tjeteumlr ishte qeumlllimi i Institutit peumlr teuml fi lluar njeuml sistem efi kas veteuml-rregullimi neuml media Amendamentet ligjore qeuml kaneuml peumlr qeumlllim teuml dekriminalizojneuml shpifjen dhe fyerjen po diskutohen neuml Parlament dhe ka teuml ngjareuml teuml miratohen neuml teuml ardhmen e afeumlrt

Neuml procesin e rishikimit instituti u peumlrpoq teuml peumlrfshijeuml teuml teumlreuml paleumlt kryesore teuml interesuara peumlrfshireuml pronareumlt drejtuesit kryeredaktoreumlt gazetareumlt aktivisteumlt e shoqeumlriseuml civile deputeteumlt juristeumlt e medias etj Instituti e kompletoi Kodin e ri teuml Etikeumls dhe njeuml statut teuml njeuml organi veteuml-rregullues

96 Ibid f 697 Ibid f 798 Metodologjia e studimit bazohej neuml njeuml formuleuml sipas seuml cileumls vlera e teuml ardhurave nga reklama llogaritej duke shumeumlzuar koheumln e reklameumls me tarifat fi kse qeuml raportoheshin nga stacionet televizive Ajo nuk merrte parasysh dhe nuk mund teuml llogariste zbritjet dhe negociatat peumlr klienteumlt apo koheumlzgjatjen e kontrateumls seuml njeuml stacioni televiziv me njeuml klient (f 1)99 Njoftim peumlr Shtyp i Policiseuml Tatimore gjendet neuml httpwwwtatimegovalfq=infoampmetod=shfaqartampartID=362 (pareuml neuml 25 korrik 2007)100 Dritan Hoxha Koment neuml Tryezeumln e Rrumbullakeumlt teuml Top Channel TV Tiraneuml 14 korrik 2007101Deklarata gjendet neuml httpwwwinstitutemediaorgdocumentaPRESS_DECLARATION_dt[1]13_korrikdoc (pareuml neuml 20 korrik 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

38

Neuml peumlrgjitheumlsi gazetareumlt pronareumlt dhe menaxhereumlt raneuml dakord neuml parim peumlr nevojeumln peumlr teuml veteumlrregulluar keumlteuml sektor Mbetet peumlr trsquou pareuml neumlse ata do teuml bashkohen peumlr ta realizuar keumlteuml gjeuml

Me peumlrjashtim teuml rregullave teuml peumlrgjithshme editoriale teuml vendosura nga kryeredaktoreumlt Nuk ka kode teuml brendshme etike neuml stacionet televizive102 KKRT vazhdimisht ka theksuar neuml raportet e saj se mediat duhet teuml keneuml kodin e vet teuml etikeumls103 Peumlrveccedil keumlsaj gazetaria cileumlsore eumlshteuml veumlshtireuml teuml arrihet neuml rrethana kur veteuml gazetareumlt shpesh privohen nga teuml drejtat e tyre Shumica deumlrrmuese e gazetareumlve punojneuml pa kontrata peumlr shkak teuml zbatimit teuml dobeumlt teuml Kodit teuml Puneumls dhe mungeseumls seuml mbikqyrjes seuml rregullt teuml zbatimit teuml tij Njeuml hap pozitiv neuml keumlteuml aspekt ishte krijimi neuml 2005 i sindikateumls seuml gazetareumlve me mbeumlshtetjen e IREX Unioni ka krijuar degeuml neuml qytetet kryesore dhe ka negociuar kushte meuml teuml mira pune peumlr gazetareumlt me Ministrineuml e Puneumls Dy paleumlt fi rmoseumln njeuml memorandum qeuml do teuml krijonte mundeumlsineuml e krijimit teuml njeuml marreumlveshjeje kolektive neuml keumlteuml sektor

Megjithateuml si unioni ashtu edhe komuniteti i medias janeuml teuml ndeumlrgjegjsheumlm qeuml ky proces do teuml zgjaseuml njeumlfareuml kohe peumlr shkak teuml peumlrhapjes seuml problemit Neuml 2005 rreth 95 peumlrqind e gazetareumlve neuml Shqipeumlri punonin pa kontrata apo sigurime shoqeumlrore104 Shoqatat e tjera teuml gazetareumlve nuk kaneuml dheumlneuml ndonjeuml ndihmeuml neuml keumlteuml fushateuml dhe duket se ekzistojneuml veteumlm neuml leteumlr Kryetari i njeumlreumls prej keumltyre organizatave tha

Edhe pse kemi 15 vjet liri shtypi neuml Shqipeumlri ka veteumlm pak raste kur kolegeumlt e njeuml media ngreneuml zeumlrin apo protestojneuml kundeumlr fatit teuml kolegeumlve teuml tjereuml teuml cileumlt pushohen censurohen apo keumlrceumlnohen pa teuml drejteuml Kjo eumlshteuml njeuml temeuml veteumlm peumlr kafeneteuml ku mblidhen gazetareumlt dhe nuk hapet kurreuml neuml publik duke krijuar njeuml gjendje ku askush nuk fl et peumlr njeuml dukuri qeuml i prek teuml gjitheuml105

Kjo gjendje i leuml gazetareumlt teuml pambrojtur kundrejt deumlshirave dhe tekave teuml pronareumlve ldquoAta janeuml krejteumlsisht teuml pambrojtur kur peumlrballen me vendimet arbitrare teuml pronareumlve teuml cileumlt mund ta pushojneuml stafi n nga puna pa asnjeuml arsyerdquo106 Kjo situateuml nuk ka ndryshuar neuml dy vitet e fundit dhe veumlshtireuml se do teuml peumlrmireumlsohet pa hedhur driteuml mbi proneumlsineuml e medias dhe fi nancimin e saj Numri i madh i gazetave dhe stacioneve televizive neuml Shqipeumlri ia detyron ekzistenceumln kryesisht fi nancimit nga bizneset paralele dhe zbatimit teuml dobeumlt teuml ligjit ldquoNga pikeumlpamja profesionale ky fi nancim paralel i leuml shumeuml media teuml pambrojtura ndaj presionit apo censureumls seuml bizneseve qeuml i mbeumlshtesin ato neuml shkalleuml teuml ndryshmerdquo107

102 OSIShqipeumlria f 238ndash239103 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 55104 Unioni i Gazetareumlve Shqiptareuml ldquoMbrojtja neuml puneuml dhe sigurimi social i punonjeumlsve teuml medias njeuml domosdoshmeumlri peumlr shtypin e lireumlrdquo f 6105 Intervisteuml me Armand Shkullakun ldquoMedia transparence peumlr lajmet brenda sajrdquo Shqip 10 maj 2006 f 12 106 IREX Media Sustainability Index 2005 ndash Shqipeumlria IREX Washington DC 2006 f 14gjendet neuml faqen e Internetit teuml IREX te httpwwwirexorgprogramsMSI_EUR2005asp (pareuml neuml 20 korrik 2007) (meuml tej IREX MSI 2005 ndash Shqipeumlria)107 IREX MSI 2005 ndash Shqipeumlria f12

S H Q I P Euml R I A

39

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

45 Transmetuesit rajonaleuml dhe lokaleuml

Peumlr momentin ka 68 stacione televizive lokale nga teuml cileumlt 20 operojneuml neuml Tiraneuml Shumica e reklameumls shpenzohet neuml stacionet televizive teuml Tiraneumls Keumlto kaneuml njeuml performanceuml ekonomike dhe programim meuml teuml mireuml se stacionet lokale teuml cilat e kaneuml teuml veumlshtireuml teuml mbijetojneuml dhe teuml prodhojneuml programe cileumlsore ldquoMedia e peumlrqendruar neuml Ulteumlsireumln Pereumlndimore ka mundeumlsi meuml teuml meumldha peumlr teuml peumlrfi tuar nga njeuml treg meuml i pasur reklame gjeuml qeuml nuk vlen peumlr mediat e vendosura neuml zona meuml teuml largeumltardquo108

Peumlr shkak teuml veumlshtireumlsive ekonomike stacionet televizive lokale neuml vend e kaneuml teuml veumlshtireuml teuml peumlrshtaten me zhvillimin teknologjik Ndeumlrsa shumica e stacioneve televizive neuml Tiraneuml zoteumlrojneuml pajisje teuml koheumlve teuml fundit stacionet lokale ende punojneuml me pajisje teuml vjetra gjeuml qeuml ndikon neuml cileumlsineuml e produktit teuml tyre

5 PROGRAMACIONI

51 Programet

Pa monitorime teuml pavarura nuk ekzistojneuml statistika peumlr programet vjetore sipas llojit as peumlr transmetuesin publik e as peumlr ata privateuml Monitorimi i fundit i cili u krye nga KKRT gjateuml njeuml muaji neuml 2003 e largeumlt mbulonte programacionin e stacioneve kryesore Edhe pse stacionet private janeuml teuml detyruara me ligj teuml doreumlzojneuml programacionin vjetor te KKRT deri tanimeuml nuk kaneuml arritur teuml respektojneuml keumlteuml keumlrkeseuml apo teuml shpjegojneuml se peumlrse nuk e beumljneuml keumlteuml gjeuml Rregullatori nuk ka marreuml ndonjeuml maseuml ndaj tyre

Teuml vetmet teuml dheumlna vijneuml nga TVSH Rreth 70 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit teuml TVSH nga prilli neuml neumlntor 2006 nuk ishin programe teuml prodhuara veteuml Kuadri i programacionit teuml stacionit nuk ka mundur teuml shmangeuml rutineumln dhe monotonineuml gjeuml qeuml ka ndikuar neuml pozicionin e tij neuml treg109 Me ndryshimin e menaxhimit neuml fund teuml 2006 niseumln teuml transmetoheshin programe teuml njeuml cileumlsie meuml teuml larteuml Me keumlto ndryshime peumlrqindja e programeve teuml prodhuara veteuml pritet teuml arrijeuml deri neuml 70 peumlrqind teuml koheumls totale teuml transmetimit teuml stacionit neuml 2007110 Keumlshilli Drejtues i RTSH gjithashtu premtoi se programe teuml tjera po rishikohen dhe programe teuml reja qeuml pasqyrojneuml tema si ccedileumlshtje sociale balanceumln gjinore kultureumln dhe sheumlndeteumlsineuml do teuml lanccedilohen111

Megjithateuml ndryshimet neuml kuadrin e programacionit janeuml peumlrpjekje qeuml peumlrmbushin veteumlm keumlrkesat minimale teuml transmetuesit publik dhe nuk i japin shtyseuml standarteve teuml transmetuesit publik Raporti vjetor i stacionit pretendonte peumlr arritje teuml tilla qeuml koha e transmetimit ishte rritur nga 17 oreuml neuml 24 oreuml neuml diteuml rikthimin e programeve sportive javore hapjen e njeuml studioje

108 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 5109 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 3110 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 5111 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f5

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

40

teuml re transmetimi peumlrdorimin e studios leumlvizeumlse neuml diteumln e zgjedhjeve etj112 Drejtoresha aktuale e stacionit Mirela Oktrova shkruante ldquoEkzistenca e radios dhe televizionit publik nuk mund teuml justifi kohet as me programet e zbavitjes e as me transmetimin falas teuml programeve teuml EBU e as me organizimin e festivalit dhe bujeumln e pjeseumlmarrjes neuml Eurovizionrdquo113

Neuml njeuml aspekt meuml pozitiv TVSH organizoi debate televizive me kandidateumlt peumlr bashki gjateuml zgjedhjeve teuml 2007 duke i dheumlneuml mundeumlsineuml publikut teuml beumlnte njeuml zgjedhje meuml teuml informuar Nga ana tjeteumlr TVSH nuk ishte neuml gjendje teuml transmetonte njeuml ngjarje teuml reumlndeumlsishme si Kupa Boteumlrore e futbollit neuml 2006 pasi teuml drejtat e transmetimit u bleneuml nga DigitAlb Neuml ateuml koheuml TVSH tha se nuk mund trsquoi peumlrballonte teuml drejtat por KKRT u peumlrgjigj se stacioni mund teuml kishte keumlrkuar ndihmeuml nga shteti114 Neuml meumlnyreuml sarkastike ata shtuan se menaxhimi i TVSH nuk keumlmbeumlnguli shumeuml pasi po negocionte teuml drejtat e ldquoKafazit teuml Arteumlrdquo njeuml programi teuml pro-dhuar neuml vend por qeuml eumlshteuml kopje e formatit teuml programit teuml realitetit ldquoBig Brotherrdquo115

Megjitheuml mungeseumln e teuml dheumlnave teuml qarta peumlr programet mund teuml thuhet me siguri se shumica e stacioneve teuml reumlndeumlsishme si TV Klan Top Channel Vizion+ TV Koha dhe disa kanale lajmesh si News24 apo Alsat kaneuml fi tuar njeuml publik pak a shumeuml besnik Ata prodhojneuml lajme me standarte peumlrgjitheumlsisht teuml keumlnaqshme si dhe programe teuml ndryshme informacioni dhe zbavitjeje Informacioni dhe lajmet janeuml kthyer neuml peumlrpareumlsi si peumlr median e shkruar ashtu edhe peumlr ateuml elektronike sipas veumlzhguesve teuml ndrysheumlm116 Peumlrjashtim peumlrbeumlnte stacioni privat kombeumltar TVA i cili pas disa ndryshimeve neuml proneumlsi neuml 2006 mezi arrinte teuml peumlrmbushte detyrimet e tij si kanal kombeumltar Ky stacion nuk transmetoi fare edicione lajmesh neuml mars dhe prill 2006117 Meqeuml stacioni nuk mundte teuml peumlrmbushte peumlr shumiceumln e 2006 keumlrkesat e programacionit qeuml i impononte kontrata e licenseumls KKRT vendosi teuml reduktonte me njeuml vit licenseumln e TVA dhe ta teumlrhiqte ateuml meuml pas neuml tetor 2007 Stacioni e apeloi keumlteuml vendim dhe teuml dyja paleumlt e ccediluan ccedileumlshtjen neuml gjykateuml118

Disa nga lajmet dhe debatet peumlr tema teuml reumlndeumlsishme shpesh politike mendohet se kaneuml njeuml publik teuml qeumlndruesheumlm dhe janeuml kthyer neuml emblema teuml stacioneve televizive qeuml i transmetojneuml ato Peumlrveccedil buletineve teuml lajmeve disa nga programet meuml teuml njohura janeuml ldquoOpinionrdquo neuml TV Klan ldquoShqiprdquo neuml Top Channel ldquoLogosrdquo neuml Vizion+ dhe ldquo60 minutardquo neuml TV Koha Keumlto janeuml programe javore qeuml kaneuml teuml beumljneuml me intervista apo debate peumlr njeuml temeuml teuml caktuar Njeuml tjeteumlr program mjaft i njohur eumlshteuml ldquoFiks farerdquo njeuml revisteuml satirike e peumlrditshme qeuml bazohet neuml metoda investigative Ka dhe disa programe zbavitjeje dhe lojeumlra qeuml janeuml mjaft teuml njohura Keumltu peumlrfshihet ldquoPortokallirdquo dhe ldquoTop Showrdquo neuml Top Channel ldquoKutia e funditrdquo neuml TV Klan dhe ldquoBypassrdquo neuml Vizion+ Stacionet televizive kaneuml njeuml prirje neuml rritje teuml peumlrqendrohen neuml programe teuml njeuml natyre meuml sociale duke u peumlrpjekur teuml pasqyrojneuml meuml shumeuml kronika nga jeta e peumlrditshme dhe me interes njereumlzor Keumlto programe peumlrfshijneuml ldquoJeteuml neuml keumlrkimrdquo neuml News24 TV ldquoNjereumlz teuml humburrdquo ldquoFemrardquo dhe ldquoSOSrdquo neuml Vizion+

112 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f4113 Mirela Oktrova ldquolsquoLehjarsquo kundeumlr demokraciseuml dhe interesave teuml publikutrdquo Shekulli 4 shtator 2006 f 23114 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 52115 Ibid116 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 9117 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 54118 Vendimi peumlr TVA neuml Raportin Vjetor teuml KKRT 2006 f 25

S H Q I P Euml R I A

41

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

52 Rregullat e peumlrgjithshme peumlr lajmet

Disa rregulla neuml Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin peumlrqendrohen te programimi i peumlr-mbajtjes dhe vlejneuml si peumlr transmetuesit publikeuml ashtu edhe peumlr ata privateuml Ato kaneuml teuml beumljneuml me pavareumlsineuml editoriale censureumln teuml drejteumln e informacionit dhe teuml drejta dhe liri teuml tjera njereumlzore119 Edhe pse parimet themelore teuml informacionit teuml paansheumlm dhe teuml sakteuml janeuml teuml garantuara me ligj nuk ekzistojneuml instrumente apo organe qeuml teuml monitorojneuml zbatimin e tyre KKRT monitoron edicionet kryesore teuml lajmeve teuml stacioneve kombeumltare publike dhe private por kjo peumlrpjekje konsiston veteumlm neuml matje sasiore teuml peumlrqindjes qeuml i kushtohet pasqyrimit teuml partive dhe fi gurave politike

Stacionet televizive kaneuml beumlreuml peumlrparim teuml ndjesheumlm neuml peumlrkufi zimin e vetvetes neumlpeumlrmjet edicioneve teuml lajmeve teuml cilat kaneuml sheumlnuar peumlrmireumlsimin meuml teuml madh neuml programacion te teuml gjitha stacionet televizive120 Megjithateuml informacioni nuk eumlshteuml as i paansheumlm dhe as i drejteuml Pothuajse nuk ekziston ndonjeuml media qeuml teuml mos keteuml interesa teuml fshehura ekonomike apo politike dhe peumlr pasojeuml standartet profesionale aplikohen peumlr aq koheuml sa ua lejojneuml keumlto interesa Axhenda e lajmeve eumlshteuml shumeuml praneuml axhendeumls seuml qeveriseuml apo politikeumls neuml peumlrgjitheumlsi ose praneuml menaxhimit teuml televizioneve121 Edicionet e lajmeve zgjedhin kronika qeuml u shkojneuml peumlr shtat interesave teuml operatorit dhe jo interesit publik122

Edhe Kodi Zgjedhor imponon keumlrkesa peumlr sakteumlsi korrekteumlsi dhe balanceuml peumlr teuml gjitha stacionet televizive123 Transmetuesi i sheumlrbimit publik ka peumlrgjegjeumlsi shteseuml si dheumlnia e koheumls falas peumlr teuml gjitha partiteuml politike qeuml marrin pjeseuml neuml zgjedhje Testi meuml i fundit peumlr respektimin e keumltyre rregullave ishin zgjedhjet lokale neuml shkurt 2007 Stacionet televizive kryesore e kaluan keumlteuml test me sukses TVSH i kushtoi 28 peumlrqind teuml lajmeve Partiseuml Demokratike dhe 29 peumlrqind Partiseuml Socialiste Njeuml pasqyrim i ngjasheumlm u gjend edhe peumlr stacione teuml tjera teuml meumldha si Vizion+ News24 dhe TVA Peumlrjashtim peumlrbeumlnte TV Klan i cili i kushtoi meuml shumeuml koheuml qeveriseuml se ccedildo stacion tjeteumlr Peumlrfaqeumlsuesit e TV Klan pretenduan se ata thjesht po pasqyronin puneumln e zyrtareumlve teuml shtetit Megjithateuml keumlta zyrtareuml ishin pasqyruar teksa beumlnin fushateuml zgjedhore Edhe pse keumlto fushata u konsideruan teuml balancuara dhe teuml drejta neuml aspektin e pasqyrimit teuml partive politike gjateuml periudheumls parazgjedhore teuml gjitha stacionet televizive kishin favorizuar njeuml parti meuml shumeuml se teuml tjerat124

119 OSIShqipeumlria f 234120 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 47121 Monitorimi u krye neuml kuadrin e ldquoMonitorimi i Lajmeve teuml Mbreumlmjes neuml TV ndash monitorim dhe analizeuml e edicioneve teuml lajmeve neuml TV neuml 10 vende teuml Europeumls Juglindorerdquo botuar neuml Media Plan Institute Treguesi i Interesit Publik Sarajevo 2007122 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 54123 Kodi Zgjedhor neni 136 neni 140 gjendet neuml httpwwwosceorgitem14076htmlhtml=1(pareuml neuml 10 korrik 2007)124 Raporti i OSCEODIHR peumlr zgjedhjet e 18 shkurt 2007 gjendet neumlhttpwwwosceorgitem24859htmlhtml=1 (pareuml neuml 12 korrik 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

42

53 Udheumlzimet e peumlrgjithshme peumlr prodhimin e programeve

Ligji peumlr Radion dhe Televizionin vendos disa detyrime teuml peumlrgjithshme peumlr teuml gjitha stacionet televizive Keumlto kaneuml teuml beumljneuml kryesisht me dinjitetin njereumlzor respektin peumlr ligjin dhe teuml drejtat e njeriut125

Megjithateuml keumlto masa janeuml mjaft teuml vakeumlta dhe teuml peumlrgjithshme dhe nuk janeuml shndeumlrruar neuml rregulla meuml teuml detajuara nga KKRT Keumlto parime teuml peumlrgjithshme neuml peumlrgjitheumlsi janeuml respektuar Teuml vetmet probleme kishin teuml beumlnin me pornografi neuml e cila ndalohet krejteumlsisht peumlr trsquou transmetuar Neuml stacionet tokeumlsore analoge nuk transmetohen programe me peumlrmbajtje pornografi ke Megjithateuml DigitAlb transmeton pornografi gjitheuml koheumln neuml njeuml kanal neuml formeuml teuml kriptuar si dhe dy programe pornografi ke neuml mesnateuml

54 Kuotat

Nuk ekzistojneuml kuota teuml posaccedilme peumlr peumlrfaqeumlsim gjuheumlsor apo teuml grupeve teuml minoriteteve Stacioni i transmetimit publik si dhe disa kanale private ndonjeumlhereuml transmetojneuml programe peumlr minoritetet etnike Neuml vitet e fundit Instituti Shqiptar i Medias eumlshteuml angazhuar neuml koordi-nimin e projekteve teuml produksionit teuml programeve radiofonike dhe televizive peumlr pakicat etnike dhe gjuheumlsore neuml vend si dhe peumlr artikuj peumlr keumlto tema teuml botuara neuml median e shkruar

Mediat qeuml fokusohen neuml temat e pakicave luftojneuml peumlr mbijeteseuml Peumlr shembull Radio Prespa e themeluar neuml 2003 neuml zoneumln e kufi rit me Republikeumln e Maqedoniseuml dhe qeuml transmeton maqedonisht nuk funksionon rregullisht peumlr shkak teuml pengesave fi nanciare Stacionet radiofonike peumlr pakiceumln greke neuml jug teuml vendit gjenden neuml njeuml situateuml teuml ngjashme Teuml gjitha keumlto media janeuml nisma individuale shteti nuk jep ndihma peumlr median e minoriteteve Megjithateuml nuk ekzistojneuml pengesa ligjore peumlr dheumlnien e licensave teuml transmetimit peumlr radiot apo televizionet e minoriteteve Neuml fakt KKRT dha njeuml licenseuml peumlr radio dhe televizion radioTV Armonia njeuml projekt peumlr pakiceumln greke qeuml eumlshteuml edhe minoriteti meuml i madh etnik neuml vend Megjithateuml stacioni nuk ka fuqi fi nanciare dhe ka veumlshtireumlsi Peumlr momentin ata nuk transmetojneuml126

Kuotat e vetme neuml lidhje me peumlrmbajtjen qeuml imponon ligji peumlr ata qeuml kaneuml licenseuml lokale eumlshteuml qeuml teuml transmetojneuml programe jokomerciale dhe programe lokale informacioni peumlr teuml pakteumln 15 peumlrqind teuml programacionit javor Ligji nuk e specifi kon termin ldquojokomercialrdquo Sipas ndryshimeve teuml 2003 ata qeuml kaneuml licenseuml kombeumltare duhet trsquoi kushtojneuml teuml pakteumln 15 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit programeve teuml prodhuara veteuml dhe teuml pakteumln 30 peumlrqind programeve teuml prodhuara neuml Shqipeumlri Stacionet televizive neuml peumlrgjitheumlsi i peumlrmbushin keumlto kuota127 Ligji gjithashtu vendos kuota peumlr reklameumln duke mos i lejuar stacionet televizive teuml transmetojneuml reklama peumlr meuml shumeuml se 15 peumlrqind teuml koheumls ditore teuml transmetimit ose meuml shumeuml se 12 minuta peumlr oreuml

125 OSIShqipeumlria f 235ndash236126 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 25127 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 47

S H Q I P Euml R I A

43

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Edhe pse Shqipeumlria si vend qeuml nuk eumlshteuml aneumltar i BE nuk eumlshteuml e detyruar teuml peumlrmbusheuml legjislacionin europian shumeuml nga keumlto kuota lindin nga Konventa Europiane peumlr Televizionin Ndeumlrkufi tar (KETN) dhe Protokollin e saj Shteseuml teuml cileumln Shqipeumlria e ka ratifi kuar neuml 1999 Nga ana tjeteumlr legjislacioni shqiptar nuk u keumlrkon transmetuesve trsquoi kushtojneuml shumiceumln e koheumls seuml transmetimit veprave europiane Ligji peumlr dixhitalizimin thoteuml se stacionet televizive neuml meumlnyreuml progresive duhet teuml peumlrmbushin detyrimin e transmetimit teuml programeve europiane neuml 50 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit

55 Detyrimet peumlr transmetuesin publik

Peumlrveccedil rregullave teuml peumlrgjithshme peumlr prodhimin Ligji peumlr Radion dhe Televizionin i detyron si transmetuesit publikeuml ashtu dhe ata privateuml teuml transmetojneuml programe falas Kjo peumlrfshin programe me interes teuml larteuml peumlr publikun e gjereuml si lajmeumlrimet peumlr sheumlndetin rendin publik apo emergjencat kombeumltare Gjithashtu ligji i keumlrkon RTSH teuml transmetojeuml falas sheumlrbimet fetare teuml mbajtura gjateuml festave fetare zyrtare si dhe seancat e parlamentit Ligji peumlr Radion dhe Televizionin vendos detyrime shteseuml peumlr RTSH Programet e tij duhet teuml jeneuml teuml njeuml cileumlsie teuml larteuml teuml refl ektojneuml larmineuml e jeteumls shqiptare dhe trsquoi sheumlrbejneuml teuml gjitha grupeve shoqeumlrore peumlrfshireuml pakicat kombeumltare

Pasqyrimi i lajmeve nga vendi dhe nga jashteuml duhet teuml jeteuml gjitheumlpeumlrfshireumls dhe i paansheumlmRTSH-seuml i ndalohet transmetimi i propagandeumls politike dhe fetare Megjitheuml keumlto detyrime transmetuesi i sheumlrbimit publik mbetet ende larg peumlrmbushjes seuml misionit teuml tij publik ldquoEumlshteuml paradoksale teuml shoheumlsh se si interesi publik eumlshteuml i pari qeuml lihet pas dore nga njeuml televizion i quajtur lsquopublikrsquo Edicionet e lajmeve fi llojneuml me lajme peumlr aktivitetet e qeveriseuml dhe partive politike duke leumlneuml pas dore problemet qeuml shqeteumlsojneuml qytetareumltrdquo128 Stacioni pretendon se ka beumlreuml progres teuml reumlndeumlsisheumlm dhe se mungesa e konkurrenceumls qeuml pretendohet se ka eumlshteuml njeuml geumlnjeshteumlr e hapur nga rivaleumlt privateuml129 Por mendimi i peumlrgjithsheumlm eumlshteuml se stacionet private mbizoteumlrojneuml ldquoTelevizionet komerciale po e vrasin televizionin publik dhe po thithin teuml gjitheuml audienceumln ashtu si supermarketet po vrasin dyqanet e vogla dhe kioskat e komunizmit duke thithur teuml gjitheuml blereumlsitrdquo130

56 Detyrimet peumlr transmetuesit privateuml

Nuk ka detyrime teuml holleumlsishme programacioni peumlr transmetuesit privateuml Masat e vetme li-gjore kaneuml teuml beumljneuml me koheumlzgjatjen e transmetimit dhe periodicitetin e edicionit teuml lajmeve Stacionet televizive kombeumltare duhet teuml transmetojneuml teuml pakteumln gjashteuml oreuml neuml diteuml kurse stacionet lokale teuml pakteumln kateumlr oreuml neuml diteuml Stacionet televizive kombeumltare duhet teuml transmetojneuml programe origjinale lajmesh ccedildo diteuml Stacionet televizive private janeuml teuml detyruara teuml transmetojneuml mesazhe dhe informacion teuml njeuml interesi teuml madh publik falas sipas rregulloreve teuml hartuara nga KKRT ose me keumlrkeseumln e organeve lokale teuml qeveriseuml Informacione teuml tilla zakonisht peumlrfshijneuml komunikatat e shkurtra me interes teuml posaccedileumlm peumlr publikun sidomos

128 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 10129 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 3130 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 6

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

44

neuml situata emergjence si fatkeqeumlsi natyrore ose neuml tema si sheumlndeti dhe siguria si dhe rendi publik Neuml peumlrgjitheumlsi nuk ka patur probleme me respektimin e keumltij detyrimi

6 PEumlRFUNDIMET

Televizioni ende media me ndikim meuml teuml madh neuml Shqipeumlri ka kaluar njeuml ereuml ndryshimesh Janeuml beumlreuml ndryshime ligjore teuml reumlndeumlsishme edhe pse teuml diskutueshme duke ndryshuar peumlrbeumlrjen e autoriteteve rregullatoreuml Struktura e bazuar neuml njeuml formuleuml peumlrfaqeumlsimi teuml balancuar politik u shndeumlrrua neuml njeuml formuleuml qeuml peumlrfshinte shoqeumlrineuml civile akademikeumlt dhe profesionisteumlt Keumlto leumlvizje zyrtarisht kishin peumlr qeumlllim teuml ulnin ndikimin politik te rregullatori por disa nga veprimet e fundit teuml rregullatorit u konsideruan si teuml motivuara politikisht Peumlr meuml tepeumlr rregullatori pati probleme teuml krijonte aneumltareumlsimin e ploteuml njeuml tregues qeuml mekanizmi i emeumlrimit nuk funksionon pa probleme

Seuml shpejti rregullatori do teuml peumlrballet me njeuml test teuml veumlshtireuml shpeumlrndarjen e licensave dixhitale Ashtu si ligje teuml tjera teuml miratuara gjateuml tre viteve teuml fundit Ligji peumlr Transmetimet Nume-rike u peumlrgatit nga qeveria pa u keumlshilluar me paleumlt e interesuara gjeuml qeuml hodhi mjaft dyshime peumlr qeumlllimet e qeveriseuml dhe pasojat e keumltij ligji neuml transmetime Zbatimi i keumltij ligji ngre pikeumlpyetje teuml reumlndeumlsishme peumlr teuml ardhmen e DigitAlb operatorit teuml platformeumls dixhitale i cili pas tre vjeteumlsh veprimtarie eumlshteuml kthyer neuml njeuml lojtar teuml fuqisheumlm me njeuml bazeuml teuml reumlndeumlsishme klienteumlsh Autoriteti dhe pavareumlsia e KKRT neuml procesin e licensimit si dhe qeumlndrimi i transmetuesit teuml sheumlrbimit publik neuml keumlteuml proces do teuml jeneuml mjaft teuml reumlndeumlsishme

RTSH peumlrballet me detyreumln e veumlshtireuml e sfi deumls ndaj rritjes seuml DigitAlb qeuml nuk do teuml jeteuml e lehteuml sidomos pas performanceumls jo teuml mireuml ekonomike neuml vitet e fundit fi nancimi neuml ulje nga shteti dhe reformeumls seuml papeumlrfunduar Popullariteti i RTSH nuk eumlshteuml peumlrmireumlsuar Menaxhimi jo i mireuml dhe prapambetja neuml krahasim me transmetuesit privateuml seuml bashku me mendimin e peumlrgjithsheumlm qeuml RTSH kontrollohet politikisht janeuml ndeumlr problemet kryesore teuml transmetuesit Stacioni mbetet ende larg peumlrmbushjes seuml misionit teuml tij publik Shpresohet qeuml menaxhimi i ri i stacionit do teuml hartojeuml njeuml strategji koherente dhe teuml fi llojeuml njeuml reformeuml teuml qeumlndrueshme Megjithateuml reforma e RTSH do teuml jeteuml e dhimbshme dhe si e tilleuml stacioni do teuml keteuml nevojeuml peumlr ndihmeseuml teuml reumlndeumlsishme neuml arritjen e misionit teuml tij

Programet profesionale dhe cileumlsore po vijneuml neuml rritje Megjithateuml tregu mbetet i mbipopulluar dhe megjitheuml zhurmeumln peumlr burimet e fi nancimit teuml medias nuk janeuml marreuml masa konkrete neuml keumlteuml drejtim Transparenca e burimeve teuml kapitalit teuml medias nevojiten medoemos neuml njeuml vend ku gazetareumlt teuml cileumlt nuk kaneuml kontrata pune shpesh kaneuml frikeuml teuml rrezikojneuml e teuml provokojneuml pronareumlt duke shkruar neuml meumlnyreuml teuml pavarur Organizatat peumlr median kaneuml beumlreuml peumlrpjekje teuml shumta peumlr teuml rritur ndeumlrgjegjeumlsimin peumlr kodet e etikeumls te gazetareumlt por veteuml-rregullimi efi kas ende nuk ka nisur Mangeumlsia e studimeve teuml tregut ose teuml teuml dheumlnave teuml tjera i pengon mjaft vlereumlsimet peumlr kushtet e medias shqiptare

S H Q I P Euml R I A

45

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

ANEKS1 LEGJISLACIONI I PEumlRMENDUR NEuml RAPORT

Fletorja Zyrtare eumlshteuml gazeta zyrtare e Shqipeumlriseuml

Direktiva 9736EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 30 qershor 1997 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin e disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 202 30 korrik 1997

Direktiva 200765EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 11 dhjetor 2007 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 33227 18 dhjetor 2007

Kodi Zgjedhor neni 136 neni 140 gjendet neuml httpeumleumleumlosceorgitem14076htmlhtml=1 (pareuml neuml 10 korrik 2007)

Ligji peumlr Transmetimet Numerike Ligji nr 9742 neuml 28 maj 2007 peumlr Transmetimet Numerike neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml

Ligji nr 8410 dateuml 30091998 Peumlr radion dhe televizionin publik e privat neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml Fletorja Zyrtare 20 tetor 1998 amenduar me ligjin nr 8657 dateuml 31072000 ligjin nr8794 dateuml 10052001 ligjin nr9016 dateuml 20022003 dhe ligjin nr9124 dateuml 29072003 si dhe Ligji nr 9677 i 13 janarit 2007

Ligji nr 9531 i cili ndryshon Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin me kapitullin ldquoPeumlr Radion dhe Televizionin Publik dhe Privatrdquo 11 maj 2006 Fletorja Zyrtare 65 2006

Ligji nr 9645 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2007rdquo i 27 neumlntorit 2006

Ligji nr 9836 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2008rdquo i 26 neumlntorit 2007

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

46

ANEKS 2 BIBLIOGRAFIA

Neuml anglisht

IREX Media Sustainability Index 2005 ndash Albania IREX Washington DC 2006

IREX Media Sustainability Index 2006 ndash Albania IREX Washington DC 2007

Neuml shqip

KKRT Vlereumlsim i teuml Ardhurave teuml Reklamave nga Monitorimi prillndashmaj 2005

KKRT Raporti Vjetor 2006 neuml Kuvendin e Shqipeumlriseuml

RTSH Raporti Vjetor peumlr Veprimtarineuml e RTSH 2006

Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007

Unioni i Gazetareumlve Shqiptareuml ldquoMbrojtja neuml puneuml dhe sigurimi social i punonjeumlsve teumlmedias njeuml domosdoshmeumlri peumlr shtypin e lireumlrdquo

S H Q I P Euml R I A

47

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Page 33: Televizioni në Europë: Raportet vijuese 2008 - Shqipëria · Media Program përpiqet të nxisë median e pavarur, profesionale dhe të qëndrueshme si dhe gazetarinë cilësore,

S H Q I P Euml R I A

33

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

34 Standartet editoriale

Ashtu si mediat e tjera RTSH nuk ka njeuml kod teuml brendsheumlm etike dhe as ndonjeuml organ qeuml teuml mbikqyreuml sjelljen sipas standarteve Neuml shtator 2006 shoqatat e gazetareumlve miratuan njeuml kod etike peumlr teuml gjitha mediat neuml Shqipeumlri Procesi u lanccedilua nga njeuml OJQ peumlr mediat e bazuar neuml Tiraneuml Instituti Shqiptar i Medias dhe peumlrfshiu debate me gazetareuml redaktoreuml pronareuml teuml medias menaxhereuml dhe teuml tjereuml72 Megjithateuml kodi nuk eumlshteuml miratuar ldquozyrtarishtrdquo nga ndonjeuml media dhe nuk ka mekanizeumlm peumlr zbatimin e tij Neuml keumlteuml meumlnyreuml respektimi i tij mbetet neuml deumlshireumln e gazetareumlve (Shih gjithashtu seksionin 44)

Gazetareumlt e TVSH nuk geumlzojneuml ndonjeuml mbrojtje meuml teuml madhe neuml puneumln e tyre sesa kolegeumlt e tyre neuml televizione private Mungesa e kontratave teuml puneumls seuml bashku me rrogat relativisht teuml uleumlta nuk peumlrbeumljneuml nxitje qeuml ata teuml zhvillojneuml pavareumlsineuml editoriale apo teuml prodhojneuml programe cileumlsore Stacioni ka peumlrdorur kontrata teuml posaccedilme pune dhe metoda pagese arbitrare Ish-Drejtori i Peumlrgjithsheumlm Artur Zheji pretendoi se keumlto kontrata ishin peumlrdorur peumlr teuml motivuar gazetareumlt dhe peumlr teuml peumlrmireumlsuar profesionalizmin pasi stacioni po i paguante gazetareumlt sipas sasiseuml dhe cileumlsiseuml seuml puneumls Por Kontrolli i Larteuml i Shtetit (KLSH) arriti neuml peumlrfundimin se keumlto kontrata nuk ishin teuml ligjshme dhe i keumlrkoi RTSH teuml ndreqte gjendjen deri neuml kontrollin e ardhsheumlm73 Sindikatat e RTSH vazhdimisht kaneuml aluduar se keumlto kontrata refl ektonin preferencat personale teuml Drejtorit teuml Peumlrgjithsheumlm dhe jo motivim profesional74

Ndryshe nga disa stacione televizive private qeuml duket se kaneuml arritur njeuml shkalleuml meuml teuml larteuml pavareumlsie politike TVSH ende peumlrballet me ndeumlrhyrje politike Ashtu siccedil e thoteuml ish-kryetari i Keumlshillit Drejtues Kiccedilo Blushi

Neuml vend qeuml trsquoi hiqnin duart nga ky institucion dhe ta ndihmonin pavareumlsineuml qeuml i garanton ligji neumlpeumlrmjet deklaratave teuml tyre etiketimit presionit dhe urdhrave qeuml vijneuml nga celulareumlt teuml dyja partiteuml politike dhe lidereumlt e tyre e kaneuml detyruar ekranin publik teuml kthehet nga blu neuml rozeuml dhe e anasjellta sipas shijeve teuml kryetareumlve teuml dy partive kryesore teuml cileumlt e masin lsquocileumlsineumlrsquo dhe pavareumlsineuml e RTSH nga koheumlzgjatja e shfaqjeve teuml tyre neuml stacion75

Ndeumlrhyrja politike eumlshteuml veccedilaneumlrisht e dukshme pas ndeumlrrimeve teuml qeveriseuml Pas zgjedhjeve teuml 2005 koalicioni i partive teuml djathta i udheumlhequr nga Partia Demokratike qeuml mori pushtetin pas teteuml vitesh neuml opoziteuml e ndeumlrroi Keumlshillin Drejtues drejtimin dhe njeuml pjeseuml teuml stafit teuml TVSH Meuml shumeuml se 80 punonjeumls teuml TVSH u pushuan nga puna peumlrfshireuml keumltu 10 gazetareuml qeuml njiheshin si me prirje teuml majta Stacioni mori neuml puneuml njereumlz teuml njohur jo aq peumlr standartet e tyre profesionale sesa peumlr afeumlrsineuml me partineuml neuml pushtet dhe qeverineuml76

72 Autorja e keumltij raporti punon neuml Institutin Shqiptar teuml Medias73 Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007 gjendet neumlhttpwwwklshorgaldoc20070507132319_v_departamenti_i_kontrollit_te_institucioneve_fi nanciare_ndeumlrmarrjeve_dhe_shoqeumlrive_publike_nr1-2007pdf (pareuml neuml 10 korrik 2007)74 Leteumlr e punonjeumlsve teuml RTSH ldquoRTSH ka nevojeuml peumlr ndryshime urgjenterdquo Tema 17 shkurt 2006 f 1175 Kico Blushi ldquoTelevizioni qeuml ka mbetur peng i partiverdquo Standard 17 mars 2006 f 23 76 IREX ldquoShqipeumlriardquo neuml Media Sustainability Index 2006 f 5 gjendet neumlhttpwwwirexorgprogramsMSI_EUR2005MSI05-Albaniapdf (pareuml neuml 20 qershor 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

34

4 TRANSMETUESIT PRIVATEuml

41 Rregullimi dhe menaxhimi

Sektori privat i transmetimit neuml Shqipeumlri eumlshteuml i gjereuml dhe peumlrfshin tre stacione kombeumltare televizive 68 stacione televizive lokale dy satelitore dhe 44 operatoreuml televiziveuml kablloreuml

Megjithateuml mungesa e studimeve profesionale dhe informacionit nga veteuml transmetuesit e veumlshtireumlson krijimin e njeuml pamjeje teuml detajuar peumlr sektorin Burimet e fi nancimit teuml njeuml tregu kaq teuml vogeumll por teuml mbipopulluar mbeten njeuml mister dhe ccedilojneuml neuml pyetje serioze peumlr lidhjen midis burimeve teuml kapitalit teuml stacionit nga njeumlra aneuml dhe neumlpeumlrmjet peumlrmbajtjes dhe pavareumlsiseuml editoriale nga ana tjeteumlr

42 Proneumlsia e televizioneve dhe proneumlsia e ndeumlrthurur

Edhe pse proneumlsia e huaj nuk eumlshteuml e kufi zuar prania e investuesve teuml huaj ka ardhur neuml ulje Tregu i medias vazhdon teuml mbetet joteumlrheqeumls peumlr investuesit e huaj pasi operon neuml njeuml ekonomi teuml vogeumll me infrastruktureuml teuml varfeumlr apo qeuml mungon krejt si dhe leuml vend peumlr konkurrenceuml teuml pandershme Julien Roche njeuml biznesmen francez qeuml jeton neuml Shqipeumlri shiti 33peumlrqind teuml aksioneve teuml tij neuml stacionin televiziv kombeumltar TV Klan ortakeumlve teuml tij shqiptareuml neuml 200577 Neuml janar 2008 grupi gjerman mediatik Westdeutsche Allgemeine Zeitung (WAZ) shprehu interesin peumlr teuml investuar neuml median shqiptare por peumlr momentin ata po studiojneuml ende tregun78

Veteumlm Ligji peumlr Transmetimet Numerike peumlrmban masa peumlr teuml kufi zimin e peumlrqendrimit teuml proneumlsiseuml me qeumlllim qeuml teuml arrihet pluralizmi i medias79 Njeuml njeumlsi nuk mund teuml zoteumlrojeuml meuml shumeuml se njeuml licenseuml peumlr njeuml rrjet tokeumlsor dixhital Gjithashtu ligji ndalon njeumlsiteuml me interesa ekonomike apo pozicion neuml vendimmarrje neuml njeuml kompani qeuml ka licenseuml peumlr transmetim dixhital tokeumlsor teuml keneuml interesa ekonomike apo pozita vendimmarrje neuml njeuml zoteumlrues tjeteumlr license transmetimi dixhitale tokeumlsore

Megjithateuml njeuml operator rrjeti mund teuml peumlrfi tojeuml licenseuml transmetimi peumlr njeuml program televiziv dhe e kundeumlrta Asnjeuml operator nuk mund teuml peumlrfi tojeuml meuml shumeuml se 30 peumlrqind teuml teuml ardhurave kombeumltare nga reklamat televizive Neuml peumlrgjitheumlsi masat ligjore peumlr proneumlsineuml nga ligji i transmetimeve janeuml teuml vlefshme edhe peumlr transmetuesit dixhitaleuml

43 Tregu i reklamave

Mungesa e transparenceumls seuml proneumlsiseuml seuml medias dhe teuml fi nancimit teuml saj mbeten ende probleme teuml pazgjidhura dhe polemizuese Burimet e fi nancimit teuml medias mbeten teuml panjohura peumlr shkak teuml mungeseumls seuml studimeve neuml keumlteuml fusheuml dhe peumlr shkak teuml refuzimit teuml transmetuesve peumlr teuml

77 KKRT Departamenti Juridik dhe i Licensave 13 korrik 200778 Aida Cama ldquoKoncerni gjerman i mediave WAZ do teuml hyjeuml neuml tregun shqiptarrdquo neuml Tema 16 janar 2008 f 279 Ibid Art 13

S H Q I P Euml R I A

35

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

dheumlneuml keumlteuml informacion Burimi i veteumlm zyrtar peumlr keumlteuml treg vazhdon teuml jeteuml deklarimi i bilancit vjetor qeuml operatoreumlt doreumlzojneuml te KKRT Megjithateuml veteumlm njeuml numeumlr i vogeumll transmetuesish e beumljneuml keumlteuml Neuml 2006 veteumlm 39 transmetues nga meuml shumeuml se 100 e doreumlzuan bilancin vjetor Jashteuml Tiraneumls veteumlm 30 peumlrqind teuml operatoreumlve i doreumlzuan bilancet vjetore Edhe dy stacionet televizive private kombeumltare TV Klan dhe TV Arbeumlria nuk i doreumlzuan ato80

Neuml peumlrgjitheumlsi operatoreumlt televiziveuml vazhdojneuml teuml peumlsojneuml humbje Veteumlm pak prej tyre raportojneuml fi tim Peumlr shembull pas njeuml humbjeje prej ALL 33 milioneumlsh (euro270000) neuml 2003 Top Channel TV pati njeuml fi tim prej ALL 45 milioneumlsh (euro37000) dhe ALL 28 milioneumlsh (euro230000) neuml 2004 dhe 2005 respektivisht81 Po keumlshtu pas dy vitesh humbjeje TV Vizion+ pati njeuml fi tim prej ALL 7 milioneumlsh (euro57000) neuml 200582 Megjithateuml KKRT deklaroi se analiza e deklarimeve fi nanciare gjateuml tre viteve teuml fundit deumlshmonte peumlr mospeumlrputhje teuml reumlndeumlsishme gjeuml qeuml e beumlnte rregullatorin teuml dyshonte se disa stacione i falsifi konin shifrat dhe raportet e tyre83

Ccedileumlshtja e transparenceumls seuml kapitalit neuml media u beuml akoma meuml e diskutueshme kur Kryeministri Sali Berisha deklaroi neuml 28 mars 2007 qeuml media neuml Shqipeumlri eumlshteuml e lidhur me grupe mafi oze teuml cilat e peumlrdorin median si njeuml vegeumll peumlr teuml demonizuar pjeseumltareumlt dhe veprimet e qeveriseuml sidomos neuml betejeumln e saj kundeumlr korrupsionit84 Pas keumlsaj deklarate pronareumlt dhe drejtuesit e medias keumlrkuan fakte dhe emra specifi keuml nga Berisha dhe i keumlrkuan teuml doreumlzonte neuml autoritetet e prokuroriseuml teuml gjitheuml informacionin e nevojsheumlm peumlr teuml ngritur padi

Qeveria reagoi duke i peumlrjashtuar pronareumlt e medias nga pjeseumlmarrja neuml tendereumlt publikeuml KKRT ka dheumlneuml teuml kuptojeuml vitet e fundit qeuml gjysma e teuml ardhurave teuml fi tuara nga operatoreumlt mediatikeuml vijneuml nga ldquoburime teuml tjerardquo duke iu referuar bizneseve teuml tjera qeuml drejtohen nga shumica e pronareumlve teuml medias peumlrfshireuml keumltu ndeumlrtimin i cili eumlshteuml biznesi meuml fi timprureumls neuml Shqipeumlri peumlr momentin ose import-eksportin reklameumln apo sheumlrbimet e Internetit85 Qeveria e tanishme meuml tej propozoi qeuml personave apo kompanive qeuml kishin aksione si neuml kompani mediatike ashtu dhe neuml njeuml kompani tjeteumlr trsquou ndalohej pjeseumlmarrja neuml tendera publikeuml Sipas ligjit neuml fuqi aksionereumlt neuml njeuml stacion radiofonik apo televiziveuml nuk mund teuml marrin pjeseuml neuml meumlnyreuml teuml drejtpeumlrdrejteuml apo teuml teumlrthorteuml neuml tendera publikeuml apo neuml privatizimin e proneumls shteteumlrore86

Gjithashtu neuml 2006 qeveria vendosi teuml mos jepte meuml reklama shteteumlrore dhe njoftime shteteumlrore peumlr median dhe trsquoi botonte keumlto neuml Buletinin e Njoftimeve Zyrtare87 Shpeumlrndarja e reklameumls shteteumlrore nuk ka qeneuml kurreuml transparente Peumlrkundrazi pa masa ligjore teuml

80 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 6281 Ibid f 6382 Ibid83 Ibid84 Newsletter e Institutit Shqiptar teuml Medias gjendet neuml httpwwwinstitutemediaorgpagesnews-2007html57 (pareuml neuml 17 qershor 2007)85 OSIAlbania pp 225ndash22886 Ligji i Radios dhe Televizionit paragrafi 787 Vendimi peumlr Botimin e Njoftimeve Zyrtare 29 mars 2006 gjendet neuml httpwwwkeshilliministravealshqipqeveriavendimetbuletini20i20njoftimeveasp (pareuml neuml 29 korrik 2007) (meuml tej Vendimi i Keumlshillit teuml Ministrave peumlr Buletinin)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

36

detajuara peumlr shpeumlrndarjen e reklameumls shteteumlrore qeveria shkeumlmbente reklameumln me pasqyrim teuml favorsheumlm88 Nuk ka teuml dheumlna teuml sakta peumlr shpenzimet e peumlrgjithshme teuml kompanive apo organeve shteteumlrore peumlr reklameumln Burimi i veteumlm publik peumlr njeuml informacion teuml tilleuml ishte njeuml studim eksperimental i kryer nga rregullatori Studimi tregoi se kompania shteteumlrore e energjiseuml KESH kishte shpenzuar US$560000 peumlr reklameumln neuml 2004 e cila ishte njeuml shumeuml tre hereuml meuml e madhe se ajo e shpenzuar para tre vjeteumlsh I njeumljti studim tregoi se Albtelekom kompania shteteumlrore e telefoniseuml fi kse kishte shpenzuar euro320000 peumlr reklameumln neuml 200489 Keumlto ishin teuml vetmet kompani teuml meumldha qeuml beumljneuml reklameuml qeuml dhaneuml informacion peumlr shpenzimet e tyre

Vendimi i qeveriseuml peumlr teuml kaluar reklameumln shteteumlrore neuml buletinin zyrtar ishte njeuml hap i reumlndeumlsisheumlm peumlr teuml zvogeumlluar vareumlsineuml e medias nga shteti ldquoKy eumlshteuml njeuml akt i reumlndeumlsisheumlm dhe pozitiv qofteuml edhe neuml aspektin moral edhe pse ekzistojneuml kontradikta dhe akti nuk zgjidh peumlrfundimisht problemin e tjeteumlrsimit teuml medias soneuml [nga publiku]rdquo90 Dallimi peumlr shembull midis reklameumls shteteumlrore dhe njoftimeve shteteumlrore nuk eumlshteuml teumlreumlsisht i qarteuml dhe krijon hapeumlsireuml peumlr interpretim Sipas vendimit teuml qeveriseuml reklamat peumlr kompaniteuml shteteumlrore dhe organizatat jofi timprureumlse teuml krijuara dhe teuml mbeumlshtetura nga shteti nuk klasifi kohen si njo-ftime publike91 Kjo mund teuml leumlreuml hapeumlsireuml qeuml njeumlsiteuml shteteumlrore teuml vazhdojneuml teuml ccedilojneuml reklamat e tyre neuml media Pa transparenceuml eumlshteuml e veumlshtireuml teuml vlereumlsohet ndikimi i vendimit teuml qeveriseuml neuml sektorin e televizionit

Njeuml editorialist i mireumlnjohur shqiptar shkroi se ldquoshumica e gazetave teuml peumlrditshme neuml vend janeuml neuml koma ndeumlrsa audienca e stacioneve televizive eumlshteuml polarizuar duke i nxjerreuml jashteuml tregu shumiceumln e stacioneve periferikerdquo92 Teuml gjitha teuml dheumlnat peumlr tregun e reklameumls janeuml spekulim i pasteumlr Peumlrpjekja e veteumlm e vlefshme neuml keumlteuml drejtim u beuml nga KKRT e cila monitoroi reklameumln neuml dhjeteuml stacione televizive neuml prill dhe maj 2005 Sipas keumltij monitorimi sasia e reklameumls dhe teleshitjeve peumlrbeumlnte rreth 10 peumlrqind teuml gjitheuml koheumls seuml transmetimit93 Ligji i detyron stacionet televizive teuml mos rezervojneuml meuml shumeuml se 15 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit teuml tyre ditor ose meuml shumeuml se 12 minuta neuml oreuml peumlr reklameumln Ky rregull neuml peumlrgjitheumlsi u respektua nga operatoreumlt televiziveuml Peumlrjashtim peumlrbeumlnte TV Klan i cili transmetoi reklama gjateuml 22 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit94

Studimi tregonte se vlera e peumlrafeumlrt e tregut shqiptar teuml reklameumls televizive shkonte rreth 21 milioneuml95 Duke e krahasuar keumlteuml vlereumlsim me deklarimet fi nanciare vjetore teuml doreumlzuara

nga stacionet televizive monitorimi arriti neuml peumlrfundimin se operatoreumlt televiziveuml raportonin

88 OSIShqipeumlria f 225ndash22889 KKRT Vlereumlsim i Teuml Ardhurave nga Reklama nga Monitorimi prillndashmaj 2005 f 5 (meuml tej Studimi i KKRT peumlr Reklamat)90 ldquoPeumlrpjekjardquo Intervisteuml me Fatos Lubonjeumln Standard 27 maj 2006 f 35 91 Vendimi i Keumlshillit teuml Ministrave peumlr Buletinin92 Mero Baze ldquoPeumlrpjekja e lsquoregjimit mediatikrsquo drejt konkurrenceumlsrdquo Tema f 1 23 prill 200693 Studimi i KKRT peumlr Reklamat f 294 Studimi i KKRT peumlr Reklamat f 395 Ibid f 5

S H Q I P Euml R I A

37

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

veteumlm midis 17 dhe 22 peumlrqind teuml teuml ardhurave nga reklama96 Ky peumlrfundim hodhi dyshime peumlr evazion fi skal97 Autoreumlt e keumltij studimi paralajmeumlruan se duke pasur parasysh mungeseumln e tyre teuml peumlrvojeumls neuml vlereumlsimin e tregut teuml reklameumls shifrat e tyre duheshin marreuml me rezerveuml98

Por policia tatimore e mori studimin seriozisht dhe vendosi njeuml gjobeuml prej euro12 milioneumlsh Top Channel TV neuml korrik 2007 Monitorimi i KKRT u peumlrdor si bazeuml peumlr teuml llogaritur evazionin fi skal peumlr reklamat peumlr vitet 2002ndash2005 Duke u nisur nga ky studim u supozua se Top Channel TV kishte raportuar veteumlm 23 peumlrqind teuml teuml ardhurave teuml tij neuml ato vite99

Kjo gjobeuml u vendos pas kontrolleve teuml peumlrseumlritura teuml policiseuml tatimore ndaj Top Channel TV gjateuml 2007 kur stacioni mori njeuml qeumlndrim mjaft kritik ndaj qeveriseuml Pronari tha se ai e kishte pritur teuml vendosej njeuml gjobeuml por niveli i gjobeumls ishte krejteumlsisht i paarsyesheumlm dhe kishte peumlr qeumlllim teuml heshte njeuml zeuml kritik100 Leumlvizja e policiseuml tatimore shtyu komunitetin e medias teuml dilte me njeuml deklarateuml teuml peumlrbashkeumlt neuml mbeumlshtetje teuml Top Channel TV101 Komisioni Parlamentar i Medias dhe Prokuroria e Peumlrgjithshme gjithashtu niseumln njeuml hetim Pas keumltij presioni u duk se qeveria do e merrte seumlrish neumln shqyrtim gjobeumln Stacioni ende nuk e ka paguar gjobeumln dhe po negocion me autoritetet Top Channel TV eumlshteuml njeuml shembull i qarteuml se si mund teuml abuzohen apo keqpeumlrdoren mungesa e teuml dheumlnave dhe monitorimeve dhe studimeve sistematike peumlr tregun e reklameumls seuml bashku me mungeseumln e transparenceumls nga ana e kompanive qeuml beumljneuml reklameuml medias dhe qeveriseuml

44 Standartet dhe pavareumlsia editoriale

Neuml 2005 Instituti Shqiptar i Medias nisi njeuml rishikim teuml Kodit teuml Etikeumls peumlr gazetareumlt i cili ishte hartuar neuml 1996 Instituti e ndeumlrmori keumlteuml puneuml si njeuml reagim ndaj zbatimit joefi kas teuml Kodit dhe i nisur nga nevoja peumlr ta peumlrshtatur Kodin me ndryshimet qeuml kaneuml ndikuar te media neuml dekadeumln e kaluar Njeuml arsye tjeteumlr ishte qeumlllimi i Institutit peumlr teuml fi lluar njeuml sistem efi kas veteuml-rregullimi neuml media Amendamentet ligjore qeuml kaneuml peumlr qeumlllim teuml dekriminalizojneuml shpifjen dhe fyerjen po diskutohen neuml Parlament dhe ka teuml ngjareuml teuml miratohen neuml teuml ardhmen e afeumlrt

Neuml procesin e rishikimit instituti u peumlrpoq teuml peumlrfshijeuml teuml teumlreuml paleumlt kryesore teuml interesuara peumlrfshireuml pronareumlt drejtuesit kryeredaktoreumlt gazetareumlt aktivisteumlt e shoqeumlriseuml civile deputeteumlt juristeumlt e medias etj Instituti e kompletoi Kodin e ri teuml Etikeumls dhe njeuml statut teuml njeuml organi veteuml-rregullues

96 Ibid f 697 Ibid f 798 Metodologjia e studimit bazohej neuml njeuml formuleuml sipas seuml cileumls vlera e teuml ardhurave nga reklama llogaritej duke shumeumlzuar koheumln e reklameumls me tarifat fi kse qeuml raportoheshin nga stacionet televizive Ajo nuk merrte parasysh dhe nuk mund teuml llogariste zbritjet dhe negociatat peumlr klienteumlt apo koheumlzgjatjen e kontrateumls seuml njeuml stacioni televiziv me njeuml klient (f 1)99 Njoftim peumlr Shtyp i Policiseuml Tatimore gjendet neuml httpwwwtatimegovalfq=infoampmetod=shfaqartampartID=362 (pareuml neuml 25 korrik 2007)100 Dritan Hoxha Koment neuml Tryezeumln e Rrumbullakeumlt teuml Top Channel TV Tiraneuml 14 korrik 2007101Deklarata gjendet neuml httpwwwinstitutemediaorgdocumentaPRESS_DECLARATION_dt[1]13_korrikdoc (pareuml neuml 20 korrik 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

38

Neuml peumlrgjitheumlsi gazetareumlt pronareumlt dhe menaxhereumlt raneuml dakord neuml parim peumlr nevojeumln peumlr teuml veteumlrregulluar keumlteuml sektor Mbetet peumlr trsquou pareuml neumlse ata do teuml bashkohen peumlr ta realizuar keumlteuml gjeuml

Me peumlrjashtim teuml rregullave teuml peumlrgjithshme editoriale teuml vendosura nga kryeredaktoreumlt Nuk ka kode teuml brendshme etike neuml stacionet televizive102 KKRT vazhdimisht ka theksuar neuml raportet e saj se mediat duhet teuml keneuml kodin e vet teuml etikeumls103 Peumlrveccedil keumlsaj gazetaria cileumlsore eumlshteuml veumlshtireuml teuml arrihet neuml rrethana kur veteuml gazetareumlt shpesh privohen nga teuml drejtat e tyre Shumica deumlrrmuese e gazetareumlve punojneuml pa kontrata peumlr shkak teuml zbatimit teuml dobeumlt teuml Kodit teuml Puneumls dhe mungeseumls seuml mbikqyrjes seuml rregullt teuml zbatimit teuml tij Njeuml hap pozitiv neuml keumlteuml aspekt ishte krijimi neuml 2005 i sindikateumls seuml gazetareumlve me mbeumlshtetjen e IREX Unioni ka krijuar degeuml neuml qytetet kryesore dhe ka negociuar kushte meuml teuml mira pune peumlr gazetareumlt me Ministrineuml e Puneumls Dy paleumlt fi rmoseumln njeuml memorandum qeuml do teuml krijonte mundeumlsineuml e krijimit teuml njeuml marreumlveshjeje kolektive neuml keumlteuml sektor

Megjithateuml si unioni ashtu edhe komuniteti i medias janeuml teuml ndeumlrgjegjsheumlm qeuml ky proces do teuml zgjaseuml njeumlfareuml kohe peumlr shkak teuml peumlrhapjes seuml problemit Neuml 2005 rreth 95 peumlrqind e gazetareumlve neuml Shqipeumlri punonin pa kontrata apo sigurime shoqeumlrore104 Shoqatat e tjera teuml gazetareumlve nuk kaneuml dheumlneuml ndonjeuml ndihmeuml neuml keumlteuml fushateuml dhe duket se ekzistojneuml veteumlm neuml leteumlr Kryetari i njeumlreumls prej keumltyre organizatave tha

Edhe pse kemi 15 vjet liri shtypi neuml Shqipeumlri ka veteumlm pak raste kur kolegeumlt e njeuml media ngreneuml zeumlrin apo protestojneuml kundeumlr fatit teuml kolegeumlve teuml tjereuml teuml cileumlt pushohen censurohen apo keumlrceumlnohen pa teuml drejteuml Kjo eumlshteuml njeuml temeuml veteumlm peumlr kafeneteuml ku mblidhen gazetareumlt dhe nuk hapet kurreuml neuml publik duke krijuar njeuml gjendje ku askush nuk fl et peumlr njeuml dukuri qeuml i prek teuml gjitheuml105

Kjo gjendje i leuml gazetareumlt teuml pambrojtur kundrejt deumlshirave dhe tekave teuml pronareumlve ldquoAta janeuml krejteumlsisht teuml pambrojtur kur peumlrballen me vendimet arbitrare teuml pronareumlve teuml cileumlt mund ta pushojneuml stafi n nga puna pa asnjeuml arsyerdquo106 Kjo situateuml nuk ka ndryshuar neuml dy vitet e fundit dhe veumlshtireuml se do teuml peumlrmireumlsohet pa hedhur driteuml mbi proneumlsineuml e medias dhe fi nancimin e saj Numri i madh i gazetave dhe stacioneve televizive neuml Shqipeumlri ia detyron ekzistenceumln kryesisht fi nancimit nga bizneset paralele dhe zbatimit teuml dobeumlt teuml ligjit ldquoNga pikeumlpamja profesionale ky fi nancim paralel i leuml shumeuml media teuml pambrojtura ndaj presionit apo censureumls seuml bizneseve qeuml i mbeumlshtesin ato neuml shkalleuml teuml ndryshmerdquo107

102 OSIShqipeumlria f 238ndash239103 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 55104 Unioni i Gazetareumlve Shqiptareuml ldquoMbrojtja neuml puneuml dhe sigurimi social i punonjeumlsve teuml medias njeuml domosdoshmeumlri peumlr shtypin e lireumlrdquo f 6105 Intervisteuml me Armand Shkullakun ldquoMedia transparence peumlr lajmet brenda sajrdquo Shqip 10 maj 2006 f 12 106 IREX Media Sustainability Index 2005 ndash Shqipeumlria IREX Washington DC 2006 f 14gjendet neuml faqen e Internetit teuml IREX te httpwwwirexorgprogramsMSI_EUR2005asp (pareuml neuml 20 korrik 2007) (meuml tej IREX MSI 2005 ndash Shqipeumlria)107 IREX MSI 2005 ndash Shqipeumlria f12

S H Q I P Euml R I A

39

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

45 Transmetuesit rajonaleuml dhe lokaleuml

Peumlr momentin ka 68 stacione televizive lokale nga teuml cileumlt 20 operojneuml neuml Tiraneuml Shumica e reklameumls shpenzohet neuml stacionet televizive teuml Tiraneumls Keumlto kaneuml njeuml performanceuml ekonomike dhe programim meuml teuml mireuml se stacionet lokale teuml cilat e kaneuml teuml veumlshtireuml teuml mbijetojneuml dhe teuml prodhojneuml programe cileumlsore ldquoMedia e peumlrqendruar neuml Ulteumlsireumln Pereumlndimore ka mundeumlsi meuml teuml meumldha peumlr teuml peumlrfi tuar nga njeuml treg meuml i pasur reklame gjeuml qeuml nuk vlen peumlr mediat e vendosura neuml zona meuml teuml largeumltardquo108

Peumlr shkak teuml veumlshtireumlsive ekonomike stacionet televizive lokale neuml vend e kaneuml teuml veumlshtireuml teuml peumlrshtaten me zhvillimin teknologjik Ndeumlrsa shumica e stacioneve televizive neuml Tiraneuml zoteumlrojneuml pajisje teuml koheumlve teuml fundit stacionet lokale ende punojneuml me pajisje teuml vjetra gjeuml qeuml ndikon neuml cileumlsineuml e produktit teuml tyre

5 PROGRAMACIONI

51 Programet

Pa monitorime teuml pavarura nuk ekzistojneuml statistika peumlr programet vjetore sipas llojit as peumlr transmetuesin publik e as peumlr ata privateuml Monitorimi i fundit i cili u krye nga KKRT gjateuml njeuml muaji neuml 2003 e largeumlt mbulonte programacionin e stacioneve kryesore Edhe pse stacionet private janeuml teuml detyruara me ligj teuml doreumlzojneuml programacionin vjetor te KKRT deri tanimeuml nuk kaneuml arritur teuml respektojneuml keumlteuml keumlrkeseuml apo teuml shpjegojneuml se peumlrse nuk e beumljneuml keumlteuml gjeuml Rregullatori nuk ka marreuml ndonjeuml maseuml ndaj tyre

Teuml vetmet teuml dheumlna vijneuml nga TVSH Rreth 70 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit teuml TVSH nga prilli neuml neumlntor 2006 nuk ishin programe teuml prodhuara veteuml Kuadri i programacionit teuml stacionit nuk ka mundur teuml shmangeuml rutineumln dhe monotonineuml gjeuml qeuml ka ndikuar neuml pozicionin e tij neuml treg109 Me ndryshimin e menaxhimit neuml fund teuml 2006 niseumln teuml transmetoheshin programe teuml njeuml cileumlsie meuml teuml larteuml Me keumlto ndryshime peumlrqindja e programeve teuml prodhuara veteuml pritet teuml arrijeuml deri neuml 70 peumlrqind teuml koheumls totale teuml transmetimit teuml stacionit neuml 2007110 Keumlshilli Drejtues i RTSH gjithashtu premtoi se programe teuml tjera po rishikohen dhe programe teuml reja qeuml pasqyrojneuml tema si ccedileumlshtje sociale balanceumln gjinore kultureumln dhe sheumlndeteumlsineuml do teuml lanccedilohen111

Megjithateuml ndryshimet neuml kuadrin e programacionit janeuml peumlrpjekje qeuml peumlrmbushin veteumlm keumlrkesat minimale teuml transmetuesit publik dhe nuk i japin shtyseuml standarteve teuml transmetuesit publik Raporti vjetor i stacionit pretendonte peumlr arritje teuml tilla qeuml koha e transmetimit ishte rritur nga 17 oreuml neuml 24 oreuml neuml diteuml rikthimin e programeve sportive javore hapjen e njeuml studioje

108 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 5109 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 3110 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 5111 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f5

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

40

teuml re transmetimi peumlrdorimin e studios leumlvizeumlse neuml diteumln e zgjedhjeve etj112 Drejtoresha aktuale e stacionit Mirela Oktrova shkruante ldquoEkzistenca e radios dhe televizionit publik nuk mund teuml justifi kohet as me programet e zbavitjes e as me transmetimin falas teuml programeve teuml EBU e as me organizimin e festivalit dhe bujeumln e pjeseumlmarrjes neuml Eurovizionrdquo113

Neuml njeuml aspekt meuml pozitiv TVSH organizoi debate televizive me kandidateumlt peumlr bashki gjateuml zgjedhjeve teuml 2007 duke i dheumlneuml mundeumlsineuml publikut teuml beumlnte njeuml zgjedhje meuml teuml informuar Nga ana tjeteumlr TVSH nuk ishte neuml gjendje teuml transmetonte njeuml ngjarje teuml reumlndeumlsishme si Kupa Boteumlrore e futbollit neuml 2006 pasi teuml drejtat e transmetimit u bleneuml nga DigitAlb Neuml ateuml koheuml TVSH tha se nuk mund trsquoi peumlrballonte teuml drejtat por KKRT u peumlrgjigj se stacioni mund teuml kishte keumlrkuar ndihmeuml nga shteti114 Neuml meumlnyreuml sarkastike ata shtuan se menaxhimi i TVSH nuk keumlmbeumlnguli shumeuml pasi po negocionte teuml drejtat e ldquoKafazit teuml Arteumlrdquo njeuml programi teuml pro-dhuar neuml vend por qeuml eumlshteuml kopje e formatit teuml programit teuml realitetit ldquoBig Brotherrdquo115

Megjitheuml mungeseumln e teuml dheumlnave teuml qarta peumlr programet mund teuml thuhet me siguri se shumica e stacioneve teuml reumlndeumlsishme si TV Klan Top Channel Vizion+ TV Koha dhe disa kanale lajmesh si News24 apo Alsat kaneuml fi tuar njeuml publik pak a shumeuml besnik Ata prodhojneuml lajme me standarte peumlrgjitheumlsisht teuml keumlnaqshme si dhe programe teuml ndryshme informacioni dhe zbavitjeje Informacioni dhe lajmet janeuml kthyer neuml peumlrpareumlsi si peumlr median e shkruar ashtu edhe peumlr ateuml elektronike sipas veumlzhguesve teuml ndrysheumlm116 Peumlrjashtim peumlrbeumlnte stacioni privat kombeumltar TVA i cili pas disa ndryshimeve neuml proneumlsi neuml 2006 mezi arrinte teuml peumlrmbushte detyrimet e tij si kanal kombeumltar Ky stacion nuk transmetoi fare edicione lajmesh neuml mars dhe prill 2006117 Meqeuml stacioni nuk mundte teuml peumlrmbushte peumlr shumiceumln e 2006 keumlrkesat e programacionit qeuml i impononte kontrata e licenseumls KKRT vendosi teuml reduktonte me njeuml vit licenseumln e TVA dhe ta teumlrhiqte ateuml meuml pas neuml tetor 2007 Stacioni e apeloi keumlteuml vendim dhe teuml dyja paleumlt e ccediluan ccedileumlshtjen neuml gjykateuml118

Disa nga lajmet dhe debatet peumlr tema teuml reumlndeumlsishme shpesh politike mendohet se kaneuml njeuml publik teuml qeumlndruesheumlm dhe janeuml kthyer neuml emblema teuml stacioneve televizive qeuml i transmetojneuml ato Peumlrveccedil buletineve teuml lajmeve disa nga programet meuml teuml njohura janeuml ldquoOpinionrdquo neuml TV Klan ldquoShqiprdquo neuml Top Channel ldquoLogosrdquo neuml Vizion+ dhe ldquo60 minutardquo neuml TV Koha Keumlto janeuml programe javore qeuml kaneuml teuml beumljneuml me intervista apo debate peumlr njeuml temeuml teuml caktuar Njeuml tjeteumlr program mjaft i njohur eumlshteuml ldquoFiks farerdquo njeuml revisteuml satirike e peumlrditshme qeuml bazohet neuml metoda investigative Ka dhe disa programe zbavitjeje dhe lojeumlra qeuml janeuml mjaft teuml njohura Keumltu peumlrfshihet ldquoPortokallirdquo dhe ldquoTop Showrdquo neuml Top Channel ldquoKutia e funditrdquo neuml TV Klan dhe ldquoBypassrdquo neuml Vizion+ Stacionet televizive kaneuml njeuml prirje neuml rritje teuml peumlrqendrohen neuml programe teuml njeuml natyre meuml sociale duke u peumlrpjekur teuml pasqyrojneuml meuml shumeuml kronika nga jeta e peumlrditshme dhe me interes njereumlzor Keumlto programe peumlrfshijneuml ldquoJeteuml neuml keumlrkimrdquo neuml News24 TV ldquoNjereumlz teuml humburrdquo ldquoFemrardquo dhe ldquoSOSrdquo neuml Vizion+

112 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f4113 Mirela Oktrova ldquolsquoLehjarsquo kundeumlr demokraciseuml dhe interesave teuml publikutrdquo Shekulli 4 shtator 2006 f 23114 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 52115 Ibid116 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 9117 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 54118 Vendimi peumlr TVA neuml Raportin Vjetor teuml KKRT 2006 f 25

S H Q I P Euml R I A

41

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

52 Rregullat e peumlrgjithshme peumlr lajmet

Disa rregulla neuml Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin peumlrqendrohen te programimi i peumlr-mbajtjes dhe vlejneuml si peumlr transmetuesit publikeuml ashtu edhe peumlr ata privateuml Ato kaneuml teuml beumljneuml me pavareumlsineuml editoriale censureumln teuml drejteumln e informacionit dhe teuml drejta dhe liri teuml tjera njereumlzore119 Edhe pse parimet themelore teuml informacionit teuml paansheumlm dhe teuml sakteuml janeuml teuml garantuara me ligj nuk ekzistojneuml instrumente apo organe qeuml teuml monitorojneuml zbatimin e tyre KKRT monitoron edicionet kryesore teuml lajmeve teuml stacioneve kombeumltare publike dhe private por kjo peumlrpjekje konsiston veteumlm neuml matje sasiore teuml peumlrqindjes qeuml i kushtohet pasqyrimit teuml partive dhe fi gurave politike

Stacionet televizive kaneuml beumlreuml peumlrparim teuml ndjesheumlm neuml peumlrkufi zimin e vetvetes neumlpeumlrmjet edicioneve teuml lajmeve teuml cilat kaneuml sheumlnuar peumlrmireumlsimin meuml teuml madh neuml programacion te teuml gjitha stacionet televizive120 Megjithateuml informacioni nuk eumlshteuml as i paansheumlm dhe as i drejteuml Pothuajse nuk ekziston ndonjeuml media qeuml teuml mos keteuml interesa teuml fshehura ekonomike apo politike dhe peumlr pasojeuml standartet profesionale aplikohen peumlr aq koheuml sa ua lejojneuml keumlto interesa Axhenda e lajmeve eumlshteuml shumeuml praneuml axhendeumls seuml qeveriseuml apo politikeumls neuml peumlrgjitheumlsi ose praneuml menaxhimit teuml televizioneve121 Edicionet e lajmeve zgjedhin kronika qeuml u shkojneuml peumlr shtat interesave teuml operatorit dhe jo interesit publik122

Edhe Kodi Zgjedhor imponon keumlrkesa peumlr sakteumlsi korrekteumlsi dhe balanceuml peumlr teuml gjitha stacionet televizive123 Transmetuesi i sheumlrbimit publik ka peumlrgjegjeumlsi shteseuml si dheumlnia e koheumls falas peumlr teuml gjitha partiteuml politike qeuml marrin pjeseuml neuml zgjedhje Testi meuml i fundit peumlr respektimin e keumltyre rregullave ishin zgjedhjet lokale neuml shkurt 2007 Stacionet televizive kryesore e kaluan keumlteuml test me sukses TVSH i kushtoi 28 peumlrqind teuml lajmeve Partiseuml Demokratike dhe 29 peumlrqind Partiseuml Socialiste Njeuml pasqyrim i ngjasheumlm u gjend edhe peumlr stacione teuml tjera teuml meumldha si Vizion+ News24 dhe TVA Peumlrjashtim peumlrbeumlnte TV Klan i cili i kushtoi meuml shumeuml koheuml qeveriseuml se ccedildo stacion tjeteumlr Peumlrfaqeumlsuesit e TV Klan pretenduan se ata thjesht po pasqyronin puneumln e zyrtareumlve teuml shtetit Megjithateuml keumlta zyrtareuml ishin pasqyruar teksa beumlnin fushateuml zgjedhore Edhe pse keumlto fushata u konsideruan teuml balancuara dhe teuml drejta neuml aspektin e pasqyrimit teuml partive politike gjateuml periudheumls parazgjedhore teuml gjitha stacionet televizive kishin favorizuar njeuml parti meuml shumeuml se teuml tjerat124

119 OSIShqipeumlria f 234120 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 47121 Monitorimi u krye neuml kuadrin e ldquoMonitorimi i Lajmeve teuml Mbreumlmjes neuml TV ndash monitorim dhe analizeuml e edicioneve teuml lajmeve neuml TV neuml 10 vende teuml Europeumls Juglindorerdquo botuar neuml Media Plan Institute Treguesi i Interesit Publik Sarajevo 2007122 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 54123 Kodi Zgjedhor neni 136 neni 140 gjendet neuml httpwwwosceorgitem14076htmlhtml=1(pareuml neuml 10 korrik 2007)124 Raporti i OSCEODIHR peumlr zgjedhjet e 18 shkurt 2007 gjendet neumlhttpwwwosceorgitem24859htmlhtml=1 (pareuml neuml 12 korrik 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

42

53 Udheumlzimet e peumlrgjithshme peumlr prodhimin e programeve

Ligji peumlr Radion dhe Televizionin vendos disa detyrime teuml peumlrgjithshme peumlr teuml gjitha stacionet televizive Keumlto kaneuml teuml beumljneuml kryesisht me dinjitetin njereumlzor respektin peumlr ligjin dhe teuml drejtat e njeriut125

Megjithateuml keumlto masa janeuml mjaft teuml vakeumlta dhe teuml peumlrgjithshme dhe nuk janeuml shndeumlrruar neuml rregulla meuml teuml detajuara nga KKRT Keumlto parime teuml peumlrgjithshme neuml peumlrgjitheumlsi janeuml respektuar Teuml vetmet probleme kishin teuml beumlnin me pornografi neuml e cila ndalohet krejteumlsisht peumlr trsquou transmetuar Neuml stacionet tokeumlsore analoge nuk transmetohen programe me peumlrmbajtje pornografi ke Megjithateuml DigitAlb transmeton pornografi gjitheuml koheumln neuml njeuml kanal neuml formeuml teuml kriptuar si dhe dy programe pornografi ke neuml mesnateuml

54 Kuotat

Nuk ekzistojneuml kuota teuml posaccedilme peumlr peumlrfaqeumlsim gjuheumlsor apo teuml grupeve teuml minoriteteve Stacioni i transmetimit publik si dhe disa kanale private ndonjeumlhereuml transmetojneuml programe peumlr minoritetet etnike Neuml vitet e fundit Instituti Shqiptar i Medias eumlshteuml angazhuar neuml koordi-nimin e projekteve teuml produksionit teuml programeve radiofonike dhe televizive peumlr pakicat etnike dhe gjuheumlsore neuml vend si dhe peumlr artikuj peumlr keumlto tema teuml botuara neuml median e shkruar

Mediat qeuml fokusohen neuml temat e pakicave luftojneuml peumlr mbijeteseuml Peumlr shembull Radio Prespa e themeluar neuml 2003 neuml zoneumln e kufi rit me Republikeumln e Maqedoniseuml dhe qeuml transmeton maqedonisht nuk funksionon rregullisht peumlr shkak teuml pengesave fi nanciare Stacionet radiofonike peumlr pakiceumln greke neuml jug teuml vendit gjenden neuml njeuml situateuml teuml ngjashme Teuml gjitha keumlto media janeuml nisma individuale shteti nuk jep ndihma peumlr median e minoriteteve Megjithateuml nuk ekzistojneuml pengesa ligjore peumlr dheumlnien e licensave teuml transmetimit peumlr radiot apo televizionet e minoriteteve Neuml fakt KKRT dha njeuml licenseuml peumlr radio dhe televizion radioTV Armonia njeuml projekt peumlr pakiceumln greke qeuml eumlshteuml edhe minoriteti meuml i madh etnik neuml vend Megjithateuml stacioni nuk ka fuqi fi nanciare dhe ka veumlshtireumlsi Peumlr momentin ata nuk transmetojneuml126

Kuotat e vetme neuml lidhje me peumlrmbajtjen qeuml imponon ligji peumlr ata qeuml kaneuml licenseuml lokale eumlshteuml qeuml teuml transmetojneuml programe jokomerciale dhe programe lokale informacioni peumlr teuml pakteumln 15 peumlrqind teuml programacionit javor Ligji nuk e specifi kon termin ldquojokomercialrdquo Sipas ndryshimeve teuml 2003 ata qeuml kaneuml licenseuml kombeumltare duhet trsquoi kushtojneuml teuml pakteumln 15 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit programeve teuml prodhuara veteuml dhe teuml pakteumln 30 peumlrqind programeve teuml prodhuara neuml Shqipeumlri Stacionet televizive neuml peumlrgjitheumlsi i peumlrmbushin keumlto kuota127 Ligji gjithashtu vendos kuota peumlr reklameumln duke mos i lejuar stacionet televizive teuml transmetojneuml reklama peumlr meuml shumeuml se 15 peumlrqind teuml koheumls ditore teuml transmetimit ose meuml shumeuml se 12 minuta peumlr oreuml

125 OSIShqipeumlria f 235ndash236126 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 25127 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 47

S H Q I P Euml R I A

43

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Edhe pse Shqipeumlria si vend qeuml nuk eumlshteuml aneumltar i BE nuk eumlshteuml e detyruar teuml peumlrmbusheuml legjislacionin europian shumeuml nga keumlto kuota lindin nga Konventa Europiane peumlr Televizionin Ndeumlrkufi tar (KETN) dhe Protokollin e saj Shteseuml teuml cileumln Shqipeumlria e ka ratifi kuar neuml 1999 Nga ana tjeteumlr legjislacioni shqiptar nuk u keumlrkon transmetuesve trsquoi kushtojneuml shumiceumln e koheumls seuml transmetimit veprave europiane Ligji peumlr dixhitalizimin thoteuml se stacionet televizive neuml meumlnyreuml progresive duhet teuml peumlrmbushin detyrimin e transmetimit teuml programeve europiane neuml 50 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit

55 Detyrimet peumlr transmetuesin publik

Peumlrveccedil rregullave teuml peumlrgjithshme peumlr prodhimin Ligji peumlr Radion dhe Televizionin i detyron si transmetuesit publikeuml ashtu dhe ata privateuml teuml transmetojneuml programe falas Kjo peumlrfshin programe me interes teuml larteuml peumlr publikun e gjereuml si lajmeumlrimet peumlr sheumlndetin rendin publik apo emergjencat kombeumltare Gjithashtu ligji i keumlrkon RTSH teuml transmetojeuml falas sheumlrbimet fetare teuml mbajtura gjateuml festave fetare zyrtare si dhe seancat e parlamentit Ligji peumlr Radion dhe Televizionin vendos detyrime shteseuml peumlr RTSH Programet e tij duhet teuml jeneuml teuml njeuml cileumlsie teuml larteuml teuml refl ektojneuml larmineuml e jeteumls shqiptare dhe trsquoi sheumlrbejneuml teuml gjitha grupeve shoqeumlrore peumlrfshireuml pakicat kombeumltare

Pasqyrimi i lajmeve nga vendi dhe nga jashteuml duhet teuml jeteuml gjitheumlpeumlrfshireumls dhe i paansheumlmRTSH-seuml i ndalohet transmetimi i propagandeumls politike dhe fetare Megjitheuml keumlto detyrime transmetuesi i sheumlrbimit publik mbetet ende larg peumlrmbushjes seuml misionit teuml tij publik ldquoEumlshteuml paradoksale teuml shoheumlsh se si interesi publik eumlshteuml i pari qeuml lihet pas dore nga njeuml televizion i quajtur lsquopublikrsquo Edicionet e lajmeve fi llojneuml me lajme peumlr aktivitetet e qeveriseuml dhe partive politike duke leumlneuml pas dore problemet qeuml shqeteumlsojneuml qytetareumltrdquo128 Stacioni pretendon se ka beumlreuml progres teuml reumlndeumlsisheumlm dhe se mungesa e konkurrenceumls qeuml pretendohet se ka eumlshteuml njeuml geumlnjeshteumlr e hapur nga rivaleumlt privateuml129 Por mendimi i peumlrgjithsheumlm eumlshteuml se stacionet private mbizoteumlrojneuml ldquoTelevizionet komerciale po e vrasin televizionin publik dhe po thithin teuml gjitheuml audienceumln ashtu si supermarketet po vrasin dyqanet e vogla dhe kioskat e komunizmit duke thithur teuml gjitheuml blereumlsitrdquo130

56 Detyrimet peumlr transmetuesit privateuml

Nuk ka detyrime teuml holleumlsishme programacioni peumlr transmetuesit privateuml Masat e vetme li-gjore kaneuml teuml beumljneuml me koheumlzgjatjen e transmetimit dhe periodicitetin e edicionit teuml lajmeve Stacionet televizive kombeumltare duhet teuml transmetojneuml teuml pakteumln gjashteuml oreuml neuml diteuml kurse stacionet lokale teuml pakteumln kateumlr oreuml neuml diteuml Stacionet televizive kombeumltare duhet teuml transmetojneuml programe origjinale lajmesh ccedildo diteuml Stacionet televizive private janeuml teuml detyruara teuml transmetojneuml mesazhe dhe informacion teuml njeuml interesi teuml madh publik falas sipas rregulloreve teuml hartuara nga KKRT ose me keumlrkeseumln e organeve lokale teuml qeveriseuml Informacione teuml tilla zakonisht peumlrfshijneuml komunikatat e shkurtra me interes teuml posaccedileumlm peumlr publikun sidomos

128 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 10129 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 3130 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 6

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

44

neuml situata emergjence si fatkeqeumlsi natyrore ose neuml tema si sheumlndeti dhe siguria si dhe rendi publik Neuml peumlrgjitheumlsi nuk ka patur probleme me respektimin e keumltij detyrimi

6 PEumlRFUNDIMET

Televizioni ende media me ndikim meuml teuml madh neuml Shqipeumlri ka kaluar njeuml ereuml ndryshimesh Janeuml beumlreuml ndryshime ligjore teuml reumlndeumlsishme edhe pse teuml diskutueshme duke ndryshuar peumlrbeumlrjen e autoriteteve rregullatoreuml Struktura e bazuar neuml njeuml formuleuml peumlrfaqeumlsimi teuml balancuar politik u shndeumlrrua neuml njeuml formuleuml qeuml peumlrfshinte shoqeumlrineuml civile akademikeumlt dhe profesionisteumlt Keumlto leumlvizje zyrtarisht kishin peumlr qeumlllim teuml ulnin ndikimin politik te rregullatori por disa nga veprimet e fundit teuml rregullatorit u konsideruan si teuml motivuara politikisht Peumlr meuml tepeumlr rregullatori pati probleme teuml krijonte aneumltareumlsimin e ploteuml njeuml tregues qeuml mekanizmi i emeumlrimit nuk funksionon pa probleme

Seuml shpejti rregullatori do teuml peumlrballet me njeuml test teuml veumlshtireuml shpeumlrndarjen e licensave dixhitale Ashtu si ligje teuml tjera teuml miratuara gjateuml tre viteve teuml fundit Ligji peumlr Transmetimet Nume-rike u peumlrgatit nga qeveria pa u keumlshilluar me paleumlt e interesuara gjeuml qeuml hodhi mjaft dyshime peumlr qeumlllimet e qeveriseuml dhe pasojat e keumltij ligji neuml transmetime Zbatimi i keumltij ligji ngre pikeumlpyetje teuml reumlndeumlsishme peumlr teuml ardhmen e DigitAlb operatorit teuml platformeumls dixhitale i cili pas tre vjeteumlsh veprimtarie eumlshteuml kthyer neuml njeuml lojtar teuml fuqisheumlm me njeuml bazeuml teuml reumlndeumlsishme klienteumlsh Autoriteti dhe pavareumlsia e KKRT neuml procesin e licensimit si dhe qeumlndrimi i transmetuesit teuml sheumlrbimit publik neuml keumlteuml proces do teuml jeneuml mjaft teuml reumlndeumlsishme

RTSH peumlrballet me detyreumln e veumlshtireuml e sfi deumls ndaj rritjes seuml DigitAlb qeuml nuk do teuml jeteuml e lehteuml sidomos pas performanceumls jo teuml mireuml ekonomike neuml vitet e fundit fi nancimi neuml ulje nga shteti dhe reformeumls seuml papeumlrfunduar Popullariteti i RTSH nuk eumlshteuml peumlrmireumlsuar Menaxhimi jo i mireuml dhe prapambetja neuml krahasim me transmetuesit privateuml seuml bashku me mendimin e peumlrgjithsheumlm qeuml RTSH kontrollohet politikisht janeuml ndeumlr problemet kryesore teuml transmetuesit Stacioni mbetet ende larg peumlrmbushjes seuml misionit teuml tij publik Shpresohet qeuml menaxhimi i ri i stacionit do teuml hartojeuml njeuml strategji koherente dhe teuml fi llojeuml njeuml reformeuml teuml qeumlndrueshme Megjithateuml reforma e RTSH do teuml jeteuml e dhimbshme dhe si e tilleuml stacioni do teuml keteuml nevojeuml peumlr ndihmeseuml teuml reumlndeumlsishme neuml arritjen e misionit teuml tij

Programet profesionale dhe cileumlsore po vijneuml neuml rritje Megjithateuml tregu mbetet i mbipopulluar dhe megjitheuml zhurmeumln peumlr burimet e fi nancimit teuml medias nuk janeuml marreuml masa konkrete neuml keumlteuml drejtim Transparenca e burimeve teuml kapitalit teuml medias nevojiten medoemos neuml njeuml vend ku gazetareumlt teuml cileumlt nuk kaneuml kontrata pune shpesh kaneuml frikeuml teuml rrezikojneuml e teuml provokojneuml pronareumlt duke shkruar neuml meumlnyreuml teuml pavarur Organizatat peumlr median kaneuml beumlreuml peumlrpjekje teuml shumta peumlr teuml rritur ndeumlrgjegjeumlsimin peumlr kodet e etikeumls te gazetareumlt por veteuml-rregullimi efi kas ende nuk ka nisur Mangeumlsia e studimeve teuml tregut ose teuml teuml dheumlnave teuml tjera i pengon mjaft vlereumlsimet peumlr kushtet e medias shqiptare

S H Q I P Euml R I A

45

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

ANEKS1 LEGJISLACIONI I PEumlRMENDUR NEuml RAPORT

Fletorja Zyrtare eumlshteuml gazeta zyrtare e Shqipeumlriseuml

Direktiva 9736EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 30 qershor 1997 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin e disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 202 30 korrik 1997

Direktiva 200765EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 11 dhjetor 2007 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 33227 18 dhjetor 2007

Kodi Zgjedhor neni 136 neni 140 gjendet neuml httpeumleumleumlosceorgitem14076htmlhtml=1 (pareuml neuml 10 korrik 2007)

Ligji peumlr Transmetimet Numerike Ligji nr 9742 neuml 28 maj 2007 peumlr Transmetimet Numerike neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml

Ligji nr 8410 dateuml 30091998 Peumlr radion dhe televizionin publik e privat neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml Fletorja Zyrtare 20 tetor 1998 amenduar me ligjin nr 8657 dateuml 31072000 ligjin nr8794 dateuml 10052001 ligjin nr9016 dateuml 20022003 dhe ligjin nr9124 dateuml 29072003 si dhe Ligji nr 9677 i 13 janarit 2007

Ligji nr 9531 i cili ndryshon Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin me kapitullin ldquoPeumlr Radion dhe Televizionin Publik dhe Privatrdquo 11 maj 2006 Fletorja Zyrtare 65 2006

Ligji nr 9645 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2007rdquo i 27 neumlntorit 2006

Ligji nr 9836 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2008rdquo i 26 neumlntorit 2007

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

46

ANEKS 2 BIBLIOGRAFIA

Neuml anglisht

IREX Media Sustainability Index 2005 ndash Albania IREX Washington DC 2006

IREX Media Sustainability Index 2006 ndash Albania IREX Washington DC 2007

Neuml shqip

KKRT Vlereumlsim i teuml Ardhurave teuml Reklamave nga Monitorimi prillndashmaj 2005

KKRT Raporti Vjetor 2006 neuml Kuvendin e Shqipeumlriseuml

RTSH Raporti Vjetor peumlr Veprimtarineuml e RTSH 2006

Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007

Unioni i Gazetareumlve Shqiptareuml ldquoMbrojtja neuml puneuml dhe sigurimi social i punonjeumlsve teumlmedias njeuml domosdoshmeumlri peumlr shtypin e lireumlrdquo

S H Q I P Euml R I A

47

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Page 34: Televizioni në Europë: Raportet vijuese 2008 - Shqipëria · Media Program përpiqet të nxisë median e pavarur, profesionale dhe të qëndrueshme si dhe gazetarinë cilësore,

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

34

4 TRANSMETUESIT PRIVATEuml

41 Rregullimi dhe menaxhimi

Sektori privat i transmetimit neuml Shqipeumlri eumlshteuml i gjereuml dhe peumlrfshin tre stacione kombeumltare televizive 68 stacione televizive lokale dy satelitore dhe 44 operatoreuml televiziveuml kablloreuml

Megjithateuml mungesa e studimeve profesionale dhe informacionit nga veteuml transmetuesit e veumlshtireumlson krijimin e njeuml pamjeje teuml detajuar peumlr sektorin Burimet e fi nancimit teuml njeuml tregu kaq teuml vogeumll por teuml mbipopulluar mbeten njeuml mister dhe ccedilojneuml neuml pyetje serioze peumlr lidhjen midis burimeve teuml kapitalit teuml stacionit nga njeumlra aneuml dhe neumlpeumlrmjet peumlrmbajtjes dhe pavareumlsiseuml editoriale nga ana tjeteumlr

42 Proneumlsia e televizioneve dhe proneumlsia e ndeumlrthurur

Edhe pse proneumlsia e huaj nuk eumlshteuml e kufi zuar prania e investuesve teuml huaj ka ardhur neuml ulje Tregu i medias vazhdon teuml mbetet joteumlrheqeumls peumlr investuesit e huaj pasi operon neuml njeuml ekonomi teuml vogeumll me infrastruktureuml teuml varfeumlr apo qeuml mungon krejt si dhe leuml vend peumlr konkurrenceuml teuml pandershme Julien Roche njeuml biznesmen francez qeuml jeton neuml Shqipeumlri shiti 33peumlrqind teuml aksioneve teuml tij neuml stacionin televiziv kombeumltar TV Klan ortakeumlve teuml tij shqiptareuml neuml 200577 Neuml janar 2008 grupi gjerman mediatik Westdeutsche Allgemeine Zeitung (WAZ) shprehu interesin peumlr teuml investuar neuml median shqiptare por peumlr momentin ata po studiojneuml ende tregun78

Veteumlm Ligji peumlr Transmetimet Numerike peumlrmban masa peumlr teuml kufi zimin e peumlrqendrimit teuml proneumlsiseuml me qeumlllim qeuml teuml arrihet pluralizmi i medias79 Njeuml njeumlsi nuk mund teuml zoteumlrojeuml meuml shumeuml se njeuml licenseuml peumlr njeuml rrjet tokeumlsor dixhital Gjithashtu ligji ndalon njeumlsiteuml me interesa ekonomike apo pozicion neuml vendimmarrje neuml njeuml kompani qeuml ka licenseuml peumlr transmetim dixhital tokeumlsor teuml keneuml interesa ekonomike apo pozita vendimmarrje neuml njeuml zoteumlrues tjeteumlr license transmetimi dixhitale tokeumlsore

Megjithateuml njeuml operator rrjeti mund teuml peumlrfi tojeuml licenseuml transmetimi peumlr njeuml program televiziv dhe e kundeumlrta Asnjeuml operator nuk mund teuml peumlrfi tojeuml meuml shumeuml se 30 peumlrqind teuml teuml ardhurave kombeumltare nga reklamat televizive Neuml peumlrgjitheumlsi masat ligjore peumlr proneumlsineuml nga ligji i transmetimeve janeuml teuml vlefshme edhe peumlr transmetuesit dixhitaleuml

43 Tregu i reklamave

Mungesa e transparenceumls seuml proneumlsiseuml seuml medias dhe teuml fi nancimit teuml saj mbeten ende probleme teuml pazgjidhura dhe polemizuese Burimet e fi nancimit teuml medias mbeten teuml panjohura peumlr shkak teuml mungeseumls seuml studimeve neuml keumlteuml fusheuml dhe peumlr shkak teuml refuzimit teuml transmetuesve peumlr teuml

77 KKRT Departamenti Juridik dhe i Licensave 13 korrik 200778 Aida Cama ldquoKoncerni gjerman i mediave WAZ do teuml hyjeuml neuml tregun shqiptarrdquo neuml Tema 16 janar 2008 f 279 Ibid Art 13

S H Q I P Euml R I A

35

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

dheumlneuml keumlteuml informacion Burimi i veteumlm zyrtar peumlr keumlteuml treg vazhdon teuml jeteuml deklarimi i bilancit vjetor qeuml operatoreumlt doreumlzojneuml te KKRT Megjithateuml veteumlm njeuml numeumlr i vogeumll transmetuesish e beumljneuml keumlteuml Neuml 2006 veteumlm 39 transmetues nga meuml shumeuml se 100 e doreumlzuan bilancin vjetor Jashteuml Tiraneumls veteumlm 30 peumlrqind teuml operatoreumlve i doreumlzuan bilancet vjetore Edhe dy stacionet televizive private kombeumltare TV Klan dhe TV Arbeumlria nuk i doreumlzuan ato80

Neuml peumlrgjitheumlsi operatoreumlt televiziveuml vazhdojneuml teuml peumlsojneuml humbje Veteumlm pak prej tyre raportojneuml fi tim Peumlr shembull pas njeuml humbjeje prej ALL 33 milioneumlsh (euro270000) neuml 2003 Top Channel TV pati njeuml fi tim prej ALL 45 milioneumlsh (euro37000) dhe ALL 28 milioneumlsh (euro230000) neuml 2004 dhe 2005 respektivisht81 Po keumlshtu pas dy vitesh humbjeje TV Vizion+ pati njeuml fi tim prej ALL 7 milioneumlsh (euro57000) neuml 200582 Megjithateuml KKRT deklaroi se analiza e deklarimeve fi nanciare gjateuml tre viteve teuml fundit deumlshmonte peumlr mospeumlrputhje teuml reumlndeumlsishme gjeuml qeuml e beumlnte rregullatorin teuml dyshonte se disa stacione i falsifi konin shifrat dhe raportet e tyre83

Ccedileumlshtja e transparenceumls seuml kapitalit neuml media u beuml akoma meuml e diskutueshme kur Kryeministri Sali Berisha deklaroi neuml 28 mars 2007 qeuml media neuml Shqipeumlri eumlshteuml e lidhur me grupe mafi oze teuml cilat e peumlrdorin median si njeuml vegeumll peumlr teuml demonizuar pjeseumltareumlt dhe veprimet e qeveriseuml sidomos neuml betejeumln e saj kundeumlr korrupsionit84 Pas keumlsaj deklarate pronareumlt dhe drejtuesit e medias keumlrkuan fakte dhe emra specifi keuml nga Berisha dhe i keumlrkuan teuml doreumlzonte neuml autoritetet e prokuroriseuml teuml gjitheuml informacionin e nevojsheumlm peumlr teuml ngritur padi

Qeveria reagoi duke i peumlrjashtuar pronareumlt e medias nga pjeseumlmarrja neuml tendereumlt publikeuml KKRT ka dheumlneuml teuml kuptojeuml vitet e fundit qeuml gjysma e teuml ardhurave teuml fi tuara nga operatoreumlt mediatikeuml vijneuml nga ldquoburime teuml tjerardquo duke iu referuar bizneseve teuml tjera qeuml drejtohen nga shumica e pronareumlve teuml medias peumlrfshireuml keumltu ndeumlrtimin i cili eumlshteuml biznesi meuml fi timprureumls neuml Shqipeumlri peumlr momentin ose import-eksportin reklameumln apo sheumlrbimet e Internetit85 Qeveria e tanishme meuml tej propozoi qeuml personave apo kompanive qeuml kishin aksione si neuml kompani mediatike ashtu dhe neuml njeuml kompani tjeteumlr trsquou ndalohej pjeseumlmarrja neuml tendera publikeuml Sipas ligjit neuml fuqi aksionereumlt neuml njeuml stacion radiofonik apo televiziveuml nuk mund teuml marrin pjeseuml neuml meumlnyreuml teuml drejtpeumlrdrejteuml apo teuml teumlrthorteuml neuml tendera publikeuml apo neuml privatizimin e proneumls shteteumlrore86

Gjithashtu neuml 2006 qeveria vendosi teuml mos jepte meuml reklama shteteumlrore dhe njoftime shteteumlrore peumlr median dhe trsquoi botonte keumlto neuml Buletinin e Njoftimeve Zyrtare87 Shpeumlrndarja e reklameumls shteteumlrore nuk ka qeneuml kurreuml transparente Peumlrkundrazi pa masa ligjore teuml

80 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 6281 Ibid f 6382 Ibid83 Ibid84 Newsletter e Institutit Shqiptar teuml Medias gjendet neuml httpwwwinstitutemediaorgpagesnews-2007html57 (pareuml neuml 17 qershor 2007)85 OSIAlbania pp 225ndash22886 Ligji i Radios dhe Televizionit paragrafi 787 Vendimi peumlr Botimin e Njoftimeve Zyrtare 29 mars 2006 gjendet neuml httpwwwkeshilliministravealshqipqeveriavendimetbuletini20i20njoftimeveasp (pareuml neuml 29 korrik 2007) (meuml tej Vendimi i Keumlshillit teuml Ministrave peumlr Buletinin)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

36

detajuara peumlr shpeumlrndarjen e reklameumls shteteumlrore qeveria shkeumlmbente reklameumln me pasqyrim teuml favorsheumlm88 Nuk ka teuml dheumlna teuml sakta peumlr shpenzimet e peumlrgjithshme teuml kompanive apo organeve shteteumlrore peumlr reklameumln Burimi i veteumlm publik peumlr njeuml informacion teuml tilleuml ishte njeuml studim eksperimental i kryer nga rregullatori Studimi tregoi se kompania shteteumlrore e energjiseuml KESH kishte shpenzuar US$560000 peumlr reklameumln neuml 2004 e cila ishte njeuml shumeuml tre hereuml meuml e madhe se ajo e shpenzuar para tre vjeteumlsh I njeumljti studim tregoi se Albtelekom kompania shteteumlrore e telefoniseuml fi kse kishte shpenzuar euro320000 peumlr reklameumln neuml 200489 Keumlto ishin teuml vetmet kompani teuml meumldha qeuml beumljneuml reklameuml qeuml dhaneuml informacion peumlr shpenzimet e tyre

Vendimi i qeveriseuml peumlr teuml kaluar reklameumln shteteumlrore neuml buletinin zyrtar ishte njeuml hap i reumlndeumlsisheumlm peumlr teuml zvogeumlluar vareumlsineuml e medias nga shteti ldquoKy eumlshteuml njeuml akt i reumlndeumlsisheumlm dhe pozitiv qofteuml edhe neuml aspektin moral edhe pse ekzistojneuml kontradikta dhe akti nuk zgjidh peumlrfundimisht problemin e tjeteumlrsimit teuml medias soneuml [nga publiku]rdquo90 Dallimi peumlr shembull midis reklameumls shteteumlrore dhe njoftimeve shteteumlrore nuk eumlshteuml teumlreumlsisht i qarteuml dhe krijon hapeumlsireuml peumlr interpretim Sipas vendimit teuml qeveriseuml reklamat peumlr kompaniteuml shteteumlrore dhe organizatat jofi timprureumlse teuml krijuara dhe teuml mbeumlshtetura nga shteti nuk klasifi kohen si njo-ftime publike91 Kjo mund teuml leumlreuml hapeumlsireuml qeuml njeumlsiteuml shteteumlrore teuml vazhdojneuml teuml ccedilojneuml reklamat e tyre neuml media Pa transparenceuml eumlshteuml e veumlshtireuml teuml vlereumlsohet ndikimi i vendimit teuml qeveriseuml neuml sektorin e televizionit

Njeuml editorialist i mireumlnjohur shqiptar shkroi se ldquoshumica e gazetave teuml peumlrditshme neuml vend janeuml neuml koma ndeumlrsa audienca e stacioneve televizive eumlshteuml polarizuar duke i nxjerreuml jashteuml tregu shumiceumln e stacioneve periferikerdquo92 Teuml gjitha teuml dheumlnat peumlr tregun e reklameumls janeuml spekulim i pasteumlr Peumlrpjekja e veteumlm e vlefshme neuml keumlteuml drejtim u beuml nga KKRT e cila monitoroi reklameumln neuml dhjeteuml stacione televizive neuml prill dhe maj 2005 Sipas keumltij monitorimi sasia e reklameumls dhe teleshitjeve peumlrbeumlnte rreth 10 peumlrqind teuml gjitheuml koheumls seuml transmetimit93 Ligji i detyron stacionet televizive teuml mos rezervojneuml meuml shumeuml se 15 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit teuml tyre ditor ose meuml shumeuml se 12 minuta neuml oreuml peumlr reklameumln Ky rregull neuml peumlrgjitheumlsi u respektua nga operatoreumlt televiziveuml Peumlrjashtim peumlrbeumlnte TV Klan i cili transmetoi reklama gjateuml 22 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit94

Studimi tregonte se vlera e peumlrafeumlrt e tregut shqiptar teuml reklameumls televizive shkonte rreth 21 milioneuml95 Duke e krahasuar keumlteuml vlereumlsim me deklarimet fi nanciare vjetore teuml doreumlzuara

nga stacionet televizive monitorimi arriti neuml peumlrfundimin se operatoreumlt televiziveuml raportonin

88 OSIShqipeumlria f 225ndash22889 KKRT Vlereumlsim i Teuml Ardhurave nga Reklama nga Monitorimi prillndashmaj 2005 f 5 (meuml tej Studimi i KKRT peumlr Reklamat)90 ldquoPeumlrpjekjardquo Intervisteuml me Fatos Lubonjeumln Standard 27 maj 2006 f 35 91 Vendimi i Keumlshillit teuml Ministrave peumlr Buletinin92 Mero Baze ldquoPeumlrpjekja e lsquoregjimit mediatikrsquo drejt konkurrenceumlsrdquo Tema f 1 23 prill 200693 Studimi i KKRT peumlr Reklamat f 294 Studimi i KKRT peumlr Reklamat f 395 Ibid f 5

S H Q I P Euml R I A

37

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

veteumlm midis 17 dhe 22 peumlrqind teuml teuml ardhurave nga reklama96 Ky peumlrfundim hodhi dyshime peumlr evazion fi skal97 Autoreumlt e keumltij studimi paralajmeumlruan se duke pasur parasysh mungeseumln e tyre teuml peumlrvojeumls neuml vlereumlsimin e tregut teuml reklameumls shifrat e tyre duheshin marreuml me rezerveuml98

Por policia tatimore e mori studimin seriozisht dhe vendosi njeuml gjobeuml prej euro12 milioneumlsh Top Channel TV neuml korrik 2007 Monitorimi i KKRT u peumlrdor si bazeuml peumlr teuml llogaritur evazionin fi skal peumlr reklamat peumlr vitet 2002ndash2005 Duke u nisur nga ky studim u supozua se Top Channel TV kishte raportuar veteumlm 23 peumlrqind teuml teuml ardhurave teuml tij neuml ato vite99

Kjo gjobeuml u vendos pas kontrolleve teuml peumlrseumlritura teuml policiseuml tatimore ndaj Top Channel TV gjateuml 2007 kur stacioni mori njeuml qeumlndrim mjaft kritik ndaj qeveriseuml Pronari tha se ai e kishte pritur teuml vendosej njeuml gjobeuml por niveli i gjobeumls ishte krejteumlsisht i paarsyesheumlm dhe kishte peumlr qeumlllim teuml heshte njeuml zeuml kritik100 Leumlvizja e policiseuml tatimore shtyu komunitetin e medias teuml dilte me njeuml deklarateuml teuml peumlrbashkeumlt neuml mbeumlshtetje teuml Top Channel TV101 Komisioni Parlamentar i Medias dhe Prokuroria e Peumlrgjithshme gjithashtu niseumln njeuml hetim Pas keumltij presioni u duk se qeveria do e merrte seumlrish neumln shqyrtim gjobeumln Stacioni ende nuk e ka paguar gjobeumln dhe po negocion me autoritetet Top Channel TV eumlshteuml njeuml shembull i qarteuml se si mund teuml abuzohen apo keqpeumlrdoren mungesa e teuml dheumlnave dhe monitorimeve dhe studimeve sistematike peumlr tregun e reklameumls seuml bashku me mungeseumln e transparenceumls nga ana e kompanive qeuml beumljneuml reklameuml medias dhe qeveriseuml

44 Standartet dhe pavareumlsia editoriale

Neuml 2005 Instituti Shqiptar i Medias nisi njeuml rishikim teuml Kodit teuml Etikeumls peumlr gazetareumlt i cili ishte hartuar neuml 1996 Instituti e ndeumlrmori keumlteuml puneuml si njeuml reagim ndaj zbatimit joefi kas teuml Kodit dhe i nisur nga nevoja peumlr ta peumlrshtatur Kodin me ndryshimet qeuml kaneuml ndikuar te media neuml dekadeumln e kaluar Njeuml arsye tjeteumlr ishte qeumlllimi i Institutit peumlr teuml fi lluar njeuml sistem efi kas veteuml-rregullimi neuml media Amendamentet ligjore qeuml kaneuml peumlr qeumlllim teuml dekriminalizojneuml shpifjen dhe fyerjen po diskutohen neuml Parlament dhe ka teuml ngjareuml teuml miratohen neuml teuml ardhmen e afeumlrt

Neuml procesin e rishikimit instituti u peumlrpoq teuml peumlrfshijeuml teuml teumlreuml paleumlt kryesore teuml interesuara peumlrfshireuml pronareumlt drejtuesit kryeredaktoreumlt gazetareumlt aktivisteumlt e shoqeumlriseuml civile deputeteumlt juristeumlt e medias etj Instituti e kompletoi Kodin e ri teuml Etikeumls dhe njeuml statut teuml njeuml organi veteuml-rregullues

96 Ibid f 697 Ibid f 798 Metodologjia e studimit bazohej neuml njeuml formuleuml sipas seuml cileumls vlera e teuml ardhurave nga reklama llogaritej duke shumeumlzuar koheumln e reklameumls me tarifat fi kse qeuml raportoheshin nga stacionet televizive Ajo nuk merrte parasysh dhe nuk mund teuml llogariste zbritjet dhe negociatat peumlr klienteumlt apo koheumlzgjatjen e kontrateumls seuml njeuml stacioni televiziv me njeuml klient (f 1)99 Njoftim peumlr Shtyp i Policiseuml Tatimore gjendet neuml httpwwwtatimegovalfq=infoampmetod=shfaqartampartID=362 (pareuml neuml 25 korrik 2007)100 Dritan Hoxha Koment neuml Tryezeumln e Rrumbullakeumlt teuml Top Channel TV Tiraneuml 14 korrik 2007101Deklarata gjendet neuml httpwwwinstitutemediaorgdocumentaPRESS_DECLARATION_dt[1]13_korrikdoc (pareuml neuml 20 korrik 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

38

Neuml peumlrgjitheumlsi gazetareumlt pronareumlt dhe menaxhereumlt raneuml dakord neuml parim peumlr nevojeumln peumlr teuml veteumlrregulluar keumlteuml sektor Mbetet peumlr trsquou pareuml neumlse ata do teuml bashkohen peumlr ta realizuar keumlteuml gjeuml

Me peumlrjashtim teuml rregullave teuml peumlrgjithshme editoriale teuml vendosura nga kryeredaktoreumlt Nuk ka kode teuml brendshme etike neuml stacionet televizive102 KKRT vazhdimisht ka theksuar neuml raportet e saj se mediat duhet teuml keneuml kodin e vet teuml etikeumls103 Peumlrveccedil keumlsaj gazetaria cileumlsore eumlshteuml veumlshtireuml teuml arrihet neuml rrethana kur veteuml gazetareumlt shpesh privohen nga teuml drejtat e tyre Shumica deumlrrmuese e gazetareumlve punojneuml pa kontrata peumlr shkak teuml zbatimit teuml dobeumlt teuml Kodit teuml Puneumls dhe mungeseumls seuml mbikqyrjes seuml rregullt teuml zbatimit teuml tij Njeuml hap pozitiv neuml keumlteuml aspekt ishte krijimi neuml 2005 i sindikateumls seuml gazetareumlve me mbeumlshtetjen e IREX Unioni ka krijuar degeuml neuml qytetet kryesore dhe ka negociuar kushte meuml teuml mira pune peumlr gazetareumlt me Ministrineuml e Puneumls Dy paleumlt fi rmoseumln njeuml memorandum qeuml do teuml krijonte mundeumlsineuml e krijimit teuml njeuml marreumlveshjeje kolektive neuml keumlteuml sektor

Megjithateuml si unioni ashtu edhe komuniteti i medias janeuml teuml ndeumlrgjegjsheumlm qeuml ky proces do teuml zgjaseuml njeumlfareuml kohe peumlr shkak teuml peumlrhapjes seuml problemit Neuml 2005 rreth 95 peumlrqind e gazetareumlve neuml Shqipeumlri punonin pa kontrata apo sigurime shoqeumlrore104 Shoqatat e tjera teuml gazetareumlve nuk kaneuml dheumlneuml ndonjeuml ndihmeuml neuml keumlteuml fushateuml dhe duket se ekzistojneuml veteumlm neuml leteumlr Kryetari i njeumlreumls prej keumltyre organizatave tha

Edhe pse kemi 15 vjet liri shtypi neuml Shqipeumlri ka veteumlm pak raste kur kolegeumlt e njeuml media ngreneuml zeumlrin apo protestojneuml kundeumlr fatit teuml kolegeumlve teuml tjereuml teuml cileumlt pushohen censurohen apo keumlrceumlnohen pa teuml drejteuml Kjo eumlshteuml njeuml temeuml veteumlm peumlr kafeneteuml ku mblidhen gazetareumlt dhe nuk hapet kurreuml neuml publik duke krijuar njeuml gjendje ku askush nuk fl et peumlr njeuml dukuri qeuml i prek teuml gjitheuml105

Kjo gjendje i leuml gazetareumlt teuml pambrojtur kundrejt deumlshirave dhe tekave teuml pronareumlve ldquoAta janeuml krejteumlsisht teuml pambrojtur kur peumlrballen me vendimet arbitrare teuml pronareumlve teuml cileumlt mund ta pushojneuml stafi n nga puna pa asnjeuml arsyerdquo106 Kjo situateuml nuk ka ndryshuar neuml dy vitet e fundit dhe veumlshtireuml se do teuml peumlrmireumlsohet pa hedhur driteuml mbi proneumlsineuml e medias dhe fi nancimin e saj Numri i madh i gazetave dhe stacioneve televizive neuml Shqipeumlri ia detyron ekzistenceumln kryesisht fi nancimit nga bizneset paralele dhe zbatimit teuml dobeumlt teuml ligjit ldquoNga pikeumlpamja profesionale ky fi nancim paralel i leuml shumeuml media teuml pambrojtura ndaj presionit apo censureumls seuml bizneseve qeuml i mbeumlshtesin ato neuml shkalleuml teuml ndryshmerdquo107

102 OSIShqipeumlria f 238ndash239103 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 55104 Unioni i Gazetareumlve Shqiptareuml ldquoMbrojtja neuml puneuml dhe sigurimi social i punonjeumlsve teuml medias njeuml domosdoshmeumlri peumlr shtypin e lireumlrdquo f 6105 Intervisteuml me Armand Shkullakun ldquoMedia transparence peumlr lajmet brenda sajrdquo Shqip 10 maj 2006 f 12 106 IREX Media Sustainability Index 2005 ndash Shqipeumlria IREX Washington DC 2006 f 14gjendet neuml faqen e Internetit teuml IREX te httpwwwirexorgprogramsMSI_EUR2005asp (pareuml neuml 20 korrik 2007) (meuml tej IREX MSI 2005 ndash Shqipeumlria)107 IREX MSI 2005 ndash Shqipeumlria f12

S H Q I P Euml R I A

39

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

45 Transmetuesit rajonaleuml dhe lokaleuml

Peumlr momentin ka 68 stacione televizive lokale nga teuml cileumlt 20 operojneuml neuml Tiraneuml Shumica e reklameumls shpenzohet neuml stacionet televizive teuml Tiraneumls Keumlto kaneuml njeuml performanceuml ekonomike dhe programim meuml teuml mireuml se stacionet lokale teuml cilat e kaneuml teuml veumlshtireuml teuml mbijetojneuml dhe teuml prodhojneuml programe cileumlsore ldquoMedia e peumlrqendruar neuml Ulteumlsireumln Pereumlndimore ka mundeumlsi meuml teuml meumldha peumlr teuml peumlrfi tuar nga njeuml treg meuml i pasur reklame gjeuml qeuml nuk vlen peumlr mediat e vendosura neuml zona meuml teuml largeumltardquo108

Peumlr shkak teuml veumlshtireumlsive ekonomike stacionet televizive lokale neuml vend e kaneuml teuml veumlshtireuml teuml peumlrshtaten me zhvillimin teknologjik Ndeumlrsa shumica e stacioneve televizive neuml Tiraneuml zoteumlrojneuml pajisje teuml koheumlve teuml fundit stacionet lokale ende punojneuml me pajisje teuml vjetra gjeuml qeuml ndikon neuml cileumlsineuml e produktit teuml tyre

5 PROGRAMACIONI

51 Programet

Pa monitorime teuml pavarura nuk ekzistojneuml statistika peumlr programet vjetore sipas llojit as peumlr transmetuesin publik e as peumlr ata privateuml Monitorimi i fundit i cili u krye nga KKRT gjateuml njeuml muaji neuml 2003 e largeumlt mbulonte programacionin e stacioneve kryesore Edhe pse stacionet private janeuml teuml detyruara me ligj teuml doreumlzojneuml programacionin vjetor te KKRT deri tanimeuml nuk kaneuml arritur teuml respektojneuml keumlteuml keumlrkeseuml apo teuml shpjegojneuml se peumlrse nuk e beumljneuml keumlteuml gjeuml Rregullatori nuk ka marreuml ndonjeuml maseuml ndaj tyre

Teuml vetmet teuml dheumlna vijneuml nga TVSH Rreth 70 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit teuml TVSH nga prilli neuml neumlntor 2006 nuk ishin programe teuml prodhuara veteuml Kuadri i programacionit teuml stacionit nuk ka mundur teuml shmangeuml rutineumln dhe monotonineuml gjeuml qeuml ka ndikuar neuml pozicionin e tij neuml treg109 Me ndryshimin e menaxhimit neuml fund teuml 2006 niseumln teuml transmetoheshin programe teuml njeuml cileumlsie meuml teuml larteuml Me keumlto ndryshime peumlrqindja e programeve teuml prodhuara veteuml pritet teuml arrijeuml deri neuml 70 peumlrqind teuml koheumls totale teuml transmetimit teuml stacionit neuml 2007110 Keumlshilli Drejtues i RTSH gjithashtu premtoi se programe teuml tjera po rishikohen dhe programe teuml reja qeuml pasqyrojneuml tema si ccedileumlshtje sociale balanceumln gjinore kultureumln dhe sheumlndeteumlsineuml do teuml lanccedilohen111

Megjithateuml ndryshimet neuml kuadrin e programacionit janeuml peumlrpjekje qeuml peumlrmbushin veteumlm keumlrkesat minimale teuml transmetuesit publik dhe nuk i japin shtyseuml standarteve teuml transmetuesit publik Raporti vjetor i stacionit pretendonte peumlr arritje teuml tilla qeuml koha e transmetimit ishte rritur nga 17 oreuml neuml 24 oreuml neuml diteuml rikthimin e programeve sportive javore hapjen e njeuml studioje

108 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 5109 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 3110 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 5111 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f5

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

40

teuml re transmetimi peumlrdorimin e studios leumlvizeumlse neuml diteumln e zgjedhjeve etj112 Drejtoresha aktuale e stacionit Mirela Oktrova shkruante ldquoEkzistenca e radios dhe televizionit publik nuk mund teuml justifi kohet as me programet e zbavitjes e as me transmetimin falas teuml programeve teuml EBU e as me organizimin e festivalit dhe bujeumln e pjeseumlmarrjes neuml Eurovizionrdquo113

Neuml njeuml aspekt meuml pozitiv TVSH organizoi debate televizive me kandidateumlt peumlr bashki gjateuml zgjedhjeve teuml 2007 duke i dheumlneuml mundeumlsineuml publikut teuml beumlnte njeuml zgjedhje meuml teuml informuar Nga ana tjeteumlr TVSH nuk ishte neuml gjendje teuml transmetonte njeuml ngjarje teuml reumlndeumlsishme si Kupa Boteumlrore e futbollit neuml 2006 pasi teuml drejtat e transmetimit u bleneuml nga DigitAlb Neuml ateuml koheuml TVSH tha se nuk mund trsquoi peumlrballonte teuml drejtat por KKRT u peumlrgjigj se stacioni mund teuml kishte keumlrkuar ndihmeuml nga shteti114 Neuml meumlnyreuml sarkastike ata shtuan se menaxhimi i TVSH nuk keumlmbeumlnguli shumeuml pasi po negocionte teuml drejtat e ldquoKafazit teuml Arteumlrdquo njeuml programi teuml pro-dhuar neuml vend por qeuml eumlshteuml kopje e formatit teuml programit teuml realitetit ldquoBig Brotherrdquo115

Megjitheuml mungeseumln e teuml dheumlnave teuml qarta peumlr programet mund teuml thuhet me siguri se shumica e stacioneve teuml reumlndeumlsishme si TV Klan Top Channel Vizion+ TV Koha dhe disa kanale lajmesh si News24 apo Alsat kaneuml fi tuar njeuml publik pak a shumeuml besnik Ata prodhojneuml lajme me standarte peumlrgjitheumlsisht teuml keumlnaqshme si dhe programe teuml ndryshme informacioni dhe zbavitjeje Informacioni dhe lajmet janeuml kthyer neuml peumlrpareumlsi si peumlr median e shkruar ashtu edhe peumlr ateuml elektronike sipas veumlzhguesve teuml ndrysheumlm116 Peumlrjashtim peumlrbeumlnte stacioni privat kombeumltar TVA i cili pas disa ndryshimeve neuml proneumlsi neuml 2006 mezi arrinte teuml peumlrmbushte detyrimet e tij si kanal kombeumltar Ky stacion nuk transmetoi fare edicione lajmesh neuml mars dhe prill 2006117 Meqeuml stacioni nuk mundte teuml peumlrmbushte peumlr shumiceumln e 2006 keumlrkesat e programacionit qeuml i impononte kontrata e licenseumls KKRT vendosi teuml reduktonte me njeuml vit licenseumln e TVA dhe ta teumlrhiqte ateuml meuml pas neuml tetor 2007 Stacioni e apeloi keumlteuml vendim dhe teuml dyja paleumlt e ccediluan ccedileumlshtjen neuml gjykateuml118

Disa nga lajmet dhe debatet peumlr tema teuml reumlndeumlsishme shpesh politike mendohet se kaneuml njeuml publik teuml qeumlndruesheumlm dhe janeuml kthyer neuml emblema teuml stacioneve televizive qeuml i transmetojneuml ato Peumlrveccedil buletineve teuml lajmeve disa nga programet meuml teuml njohura janeuml ldquoOpinionrdquo neuml TV Klan ldquoShqiprdquo neuml Top Channel ldquoLogosrdquo neuml Vizion+ dhe ldquo60 minutardquo neuml TV Koha Keumlto janeuml programe javore qeuml kaneuml teuml beumljneuml me intervista apo debate peumlr njeuml temeuml teuml caktuar Njeuml tjeteumlr program mjaft i njohur eumlshteuml ldquoFiks farerdquo njeuml revisteuml satirike e peumlrditshme qeuml bazohet neuml metoda investigative Ka dhe disa programe zbavitjeje dhe lojeumlra qeuml janeuml mjaft teuml njohura Keumltu peumlrfshihet ldquoPortokallirdquo dhe ldquoTop Showrdquo neuml Top Channel ldquoKutia e funditrdquo neuml TV Klan dhe ldquoBypassrdquo neuml Vizion+ Stacionet televizive kaneuml njeuml prirje neuml rritje teuml peumlrqendrohen neuml programe teuml njeuml natyre meuml sociale duke u peumlrpjekur teuml pasqyrojneuml meuml shumeuml kronika nga jeta e peumlrditshme dhe me interes njereumlzor Keumlto programe peumlrfshijneuml ldquoJeteuml neuml keumlrkimrdquo neuml News24 TV ldquoNjereumlz teuml humburrdquo ldquoFemrardquo dhe ldquoSOSrdquo neuml Vizion+

112 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f4113 Mirela Oktrova ldquolsquoLehjarsquo kundeumlr demokraciseuml dhe interesave teuml publikutrdquo Shekulli 4 shtator 2006 f 23114 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 52115 Ibid116 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 9117 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 54118 Vendimi peumlr TVA neuml Raportin Vjetor teuml KKRT 2006 f 25

S H Q I P Euml R I A

41

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

52 Rregullat e peumlrgjithshme peumlr lajmet

Disa rregulla neuml Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin peumlrqendrohen te programimi i peumlr-mbajtjes dhe vlejneuml si peumlr transmetuesit publikeuml ashtu edhe peumlr ata privateuml Ato kaneuml teuml beumljneuml me pavareumlsineuml editoriale censureumln teuml drejteumln e informacionit dhe teuml drejta dhe liri teuml tjera njereumlzore119 Edhe pse parimet themelore teuml informacionit teuml paansheumlm dhe teuml sakteuml janeuml teuml garantuara me ligj nuk ekzistojneuml instrumente apo organe qeuml teuml monitorojneuml zbatimin e tyre KKRT monitoron edicionet kryesore teuml lajmeve teuml stacioneve kombeumltare publike dhe private por kjo peumlrpjekje konsiston veteumlm neuml matje sasiore teuml peumlrqindjes qeuml i kushtohet pasqyrimit teuml partive dhe fi gurave politike

Stacionet televizive kaneuml beumlreuml peumlrparim teuml ndjesheumlm neuml peumlrkufi zimin e vetvetes neumlpeumlrmjet edicioneve teuml lajmeve teuml cilat kaneuml sheumlnuar peumlrmireumlsimin meuml teuml madh neuml programacion te teuml gjitha stacionet televizive120 Megjithateuml informacioni nuk eumlshteuml as i paansheumlm dhe as i drejteuml Pothuajse nuk ekziston ndonjeuml media qeuml teuml mos keteuml interesa teuml fshehura ekonomike apo politike dhe peumlr pasojeuml standartet profesionale aplikohen peumlr aq koheuml sa ua lejojneuml keumlto interesa Axhenda e lajmeve eumlshteuml shumeuml praneuml axhendeumls seuml qeveriseuml apo politikeumls neuml peumlrgjitheumlsi ose praneuml menaxhimit teuml televizioneve121 Edicionet e lajmeve zgjedhin kronika qeuml u shkojneuml peumlr shtat interesave teuml operatorit dhe jo interesit publik122

Edhe Kodi Zgjedhor imponon keumlrkesa peumlr sakteumlsi korrekteumlsi dhe balanceuml peumlr teuml gjitha stacionet televizive123 Transmetuesi i sheumlrbimit publik ka peumlrgjegjeumlsi shteseuml si dheumlnia e koheumls falas peumlr teuml gjitha partiteuml politike qeuml marrin pjeseuml neuml zgjedhje Testi meuml i fundit peumlr respektimin e keumltyre rregullave ishin zgjedhjet lokale neuml shkurt 2007 Stacionet televizive kryesore e kaluan keumlteuml test me sukses TVSH i kushtoi 28 peumlrqind teuml lajmeve Partiseuml Demokratike dhe 29 peumlrqind Partiseuml Socialiste Njeuml pasqyrim i ngjasheumlm u gjend edhe peumlr stacione teuml tjera teuml meumldha si Vizion+ News24 dhe TVA Peumlrjashtim peumlrbeumlnte TV Klan i cili i kushtoi meuml shumeuml koheuml qeveriseuml se ccedildo stacion tjeteumlr Peumlrfaqeumlsuesit e TV Klan pretenduan se ata thjesht po pasqyronin puneumln e zyrtareumlve teuml shtetit Megjithateuml keumlta zyrtareuml ishin pasqyruar teksa beumlnin fushateuml zgjedhore Edhe pse keumlto fushata u konsideruan teuml balancuara dhe teuml drejta neuml aspektin e pasqyrimit teuml partive politike gjateuml periudheumls parazgjedhore teuml gjitha stacionet televizive kishin favorizuar njeuml parti meuml shumeuml se teuml tjerat124

119 OSIShqipeumlria f 234120 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 47121 Monitorimi u krye neuml kuadrin e ldquoMonitorimi i Lajmeve teuml Mbreumlmjes neuml TV ndash monitorim dhe analizeuml e edicioneve teuml lajmeve neuml TV neuml 10 vende teuml Europeumls Juglindorerdquo botuar neuml Media Plan Institute Treguesi i Interesit Publik Sarajevo 2007122 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 54123 Kodi Zgjedhor neni 136 neni 140 gjendet neuml httpwwwosceorgitem14076htmlhtml=1(pareuml neuml 10 korrik 2007)124 Raporti i OSCEODIHR peumlr zgjedhjet e 18 shkurt 2007 gjendet neumlhttpwwwosceorgitem24859htmlhtml=1 (pareuml neuml 12 korrik 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

42

53 Udheumlzimet e peumlrgjithshme peumlr prodhimin e programeve

Ligji peumlr Radion dhe Televizionin vendos disa detyrime teuml peumlrgjithshme peumlr teuml gjitha stacionet televizive Keumlto kaneuml teuml beumljneuml kryesisht me dinjitetin njereumlzor respektin peumlr ligjin dhe teuml drejtat e njeriut125

Megjithateuml keumlto masa janeuml mjaft teuml vakeumlta dhe teuml peumlrgjithshme dhe nuk janeuml shndeumlrruar neuml rregulla meuml teuml detajuara nga KKRT Keumlto parime teuml peumlrgjithshme neuml peumlrgjitheumlsi janeuml respektuar Teuml vetmet probleme kishin teuml beumlnin me pornografi neuml e cila ndalohet krejteumlsisht peumlr trsquou transmetuar Neuml stacionet tokeumlsore analoge nuk transmetohen programe me peumlrmbajtje pornografi ke Megjithateuml DigitAlb transmeton pornografi gjitheuml koheumln neuml njeuml kanal neuml formeuml teuml kriptuar si dhe dy programe pornografi ke neuml mesnateuml

54 Kuotat

Nuk ekzistojneuml kuota teuml posaccedilme peumlr peumlrfaqeumlsim gjuheumlsor apo teuml grupeve teuml minoriteteve Stacioni i transmetimit publik si dhe disa kanale private ndonjeumlhereuml transmetojneuml programe peumlr minoritetet etnike Neuml vitet e fundit Instituti Shqiptar i Medias eumlshteuml angazhuar neuml koordi-nimin e projekteve teuml produksionit teuml programeve radiofonike dhe televizive peumlr pakicat etnike dhe gjuheumlsore neuml vend si dhe peumlr artikuj peumlr keumlto tema teuml botuara neuml median e shkruar

Mediat qeuml fokusohen neuml temat e pakicave luftojneuml peumlr mbijeteseuml Peumlr shembull Radio Prespa e themeluar neuml 2003 neuml zoneumln e kufi rit me Republikeumln e Maqedoniseuml dhe qeuml transmeton maqedonisht nuk funksionon rregullisht peumlr shkak teuml pengesave fi nanciare Stacionet radiofonike peumlr pakiceumln greke neuml jug teuml vendit gjenden neuml njeuml situateuml teuml ngjashme Teuml gjitha keumlto media janeuml nisma individuale shteti nuk jep ndihma peumlr median e minoriteteve Megjithateuml nuk ekzistojneuml pengesa ligjore peumlr dheumlnien e licensave teuml transmetimit peumlr radiot apo televizionet e minoriteteve Neuml fakt KKRT dha njeuml licenseuml peumlr radio dhe televizion radioTV Armonia njeuml projekt peumlr pakiceumln greke qeuml eumlshteuml edhe minoriteti meuml i madh etnik neuml vend Megjithateuml stacioni nuk ka fuqi fi nanciare dhe ka veumlshtireumlsi Peumlr momentin ata nuk transmetojneuml126

Kuotat e vetme neuml lidhje me peumlrmbajtjen qeuml imponon ligji peumlr ata qeuml kaneuml licenseuml lokale eumlshteuml qeuml teuml transmetojneuml programe jokomerciale dhe programe lokale informacioni peumlr teuml pakteumln 15 peumlrqind teuml programacionit javor Ligji nuk e specifi kon termin ldquojokomercialrdquo Sipas ndryshimeve teuml 2003 ata qeuml kaneuml licenseuml kombeumltare duhet trsquoi kushtojneuml teuml pakteumln 15 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit programeve teuml prodhuara veteuml dhe teuml pakteumln 30 peumlrqind programeve teuml prodhuara neuml Shqipeumlri Stacionet televizive neuml peumlrgjitheumlsi i peumlrmbushin keumlto kuota127 Ligji gjithashtu vendos kuota peumlr reklameumln duke mos i lejuar stacionet televizive teuml transmetojneuml reklama peumlr meuml shumeuml se 15 peumlrqind teuml koheumls ditore teuml transmetimit ose meuml shumeuml se 12 minuta peumlr oreuml

125 OSIShqipeumlria f 235ndash236126 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 25127 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 47

S H Q I P Euml R I A

43

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Edhe pse Shqipeumlria si vend qeuml nuk eumlshteuml aneumltar i BE nuk eumlshteuml e detyruar teuml peumlrmbusheuml legjislacionin europian shumeuml nga keumlto kuota lindin nga Konventa Europiane peumlr Televizionin Ndeumlrkufi tar (KETN) dhe Protokollin e saj Shteseuml teuml cileumln Shqipeumlria e ka ratifi kuar neuml 1999 Nga ana tjeteumlr legjislacioni shqiptar nuk u keumlrkon transmetuesve trsquoi kushtojneuml shumiceumln e koheumls seuml transmetimit veprave europiane Ligji peumlr dixhitalizimin thoteuml se stacionet televizive neuml meumlnyreuml progresive duhet teuml peumlrmbushin detyrimin e transmetimit teuml programeve europiane neuml 50 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit

55 Detyrimet peumlr transmetuesin publik

Peumlrveccedil rregullave teuml peumlrgjithshme peumlr prodhimin Ligji peumlr Radion dhe Televizionin i detyron si transmetuesit publikeuml ashtu dhe ata privateuml teuml transmetojneuml programe falas Kjo peumlrfshin programe me interes teuml larteuml peumlr publikun e gjereuml si lajmeumlrimet peumlr sheumlndetin rendin publik apo emergjencat kombeumltare Gjithashtu ligji i keumlrkon RTSH teuml transmetojeuml falas sheumlrbimet fetare teuml mbajtura gjateuml festave fetare zyrtare si dhe seancat e parlamentit Ligji peumlr Radion dhe Televizionin vendos detyrime shteseuml peumlr RTSH Programet e tij duhet teuml jeneuml teuml njeuml cileumlsie teuml larteuml teuml refl ektojneuml larmineuml e jeteumls shqiptare dhe trsquoi sheumlrbejneuml teuml gjitha grupeve shoqeumlrore peumlrfshireuml pakicat kombeumltare

Pasqyrimi i lajmeve nga vendi dhe nga jashteuml duhet teuml jeteuml gjitheumlpeumlrfshireumls dhe i paansheumlmRTSH-seuml i ndalohet transmetimi i propagandeumls politike dhe fetare Megjitheuml keumlto detyrime transmetuesi i sheumlrbimit publik mbetet ende larg peumlrmbushjes seuml misionit teuml tij publik ldquoEumlshteuml paradoksale teuml shoheumlsh se si interesi publik eumlshteuml i pari qeuml lihet pas dore nga njeuml televizion i quajtur lsquopublikrsquo Edicionet e lajmeve fi llojneuml me lajme peumlr aktivitetet e qeveriseuml dhe partive politike duke leumlneuml pas dore problemet qeuml shqeteumlsojneuml qytetareumltrdquo128 Stacioni pretendon se ka beumlreuml progres teuml reumlndeumlsisheumlm dhe se mungesa e konkurrenceumls qeuml pretendohet se ka eumlshteuml njeuml geumlnjeshteumlr e hapur nga rivaleumlt privateuml129 Por mendimi i peumlrgjithsheumlm eumlshteuml se stacionet private mbizoteumlrojneuml ldquoTelevizionet komerciale po e vrasin televizionin publik dhe po thithin teuml gjitheuml audienceumln ashtu si supermarketet po vrasin dyqanet e vogla dhe kioskat e komunizmit duke thithur teuml gjitheuml blereumlsitrdquo130

56 Detyrimet peumlr transmetuesit privateuml

Nuk ka detyrime teuml holleumlsishme programacioni peumlr transmetuesit privateuml Masat e vetme li-gjore kaneuml teuml beumljneuml me koheumlzgjatjen e transmetimit dhe periodicitetin e edicionit teuml lajmeve Stacionet televizive kombeumltare duhet teuml transmetojneuml teuml pakteumln gjashteuml oreuml neuml diteuml kurse stacionet lokale teuml pakteumln kateumlr oreuml neuml diteuml Stacionet televizive kombeumltare duhet teuml transmetojneuml programe origjinale lajmesh ccedildo diteuml Stacionet televizive private janeuml teuml detyruara teuml transmetojneuml mesazhe dhe informacion teuml njeuml interesi teuml madh publik falas sipas rregulloreve teuml hartuara nga KKRT ose me keumlrkeseumln e organeve lokale teuml qeveriseuml Informacione teuml tilla zakonisht peumlrfshijneuml komunikatat e shkurtra me interes teuml posaccedileumlm peumlr publikun sidomos

128 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 10129 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 3130 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 6

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

44

neuml situata emergjence si fatkeqeumlsi natyrore ose neuml tema si sheumlndeti dhe siguria si dhe rendi publik Neuml peumlrgjitheumlsi nuk ka patur probleme me respektimin e keumltij detyrimi

6 PEumlRFUNDIMET

Televizioni ende media me ndikim meuml teuml madh neuml Shqipeumlri ka kaluar njeuml ereuml ndryshimesh Janeuml beumlreuml ndryshime ligjore teuml reumlndeumlsishme edhe pse teuml diskutueshme duke ndryshuar peumlrbeumlrjen e autoriteteve rregullatoreuml Struktura e bazuar neuml njeuml formuleuml peumlrfaqeumlsimi teuml balancuar politik u shndeumlrrua neuml njeuml formuleuml qeuml peumlrfshinte shoqeumlrineuml civile akademikeumlt dhe profesionisteumlt Keumlto leumlvizje zyrtarisht kishin peumlr qeumlllim teuml ulnin ndikimin politik te rregullatori por disa nga veprimet e fundit teuml rregullatorit u konsideruan si teuml motivuara politikisht Peumlr meuml tepeumlr rregullatori pati probleme teuml krijonte aneumltareumlsimin e ploteuml njeuml tregues qeuml mekanizmi i emeumlrimit nuk funksionon pa probleme

Seuml shpejti rregullatori do teuml peumlrballet me njeuml test teuml veumlshtireuml shpeumlrndarjen e licensave dixhitale Ashtu si ligje teuml tjera teuml miratuara gjateuml tre viteve teuml fundit Ligji peumlr Transmetimet Nume-rike u peumlrgatit nga qeveria pa u keumlshilluar me paleumlt e interesuara gjeuml qeuml hodhi mjaft dyshime peumlr qeumlllimet e qeveriseuml dhe pasojat e keumltij ligji neuml transmetime Zbatimi i keumltij ligji ngre pikeumlpyetje teuml reumlndeumlsishme peumlr teuml ardhmen e DigitAlb operatorit teuml platformeumls dixhitale i cili pas tre vjeteumlsh veprimtarie eumlshteuml kthyer neuml njeuml lojtar teuml fuqisheumlm me njeuml bazeuml teuml reumlndeumlsishme klienteumlsh Autoriteti dhe pavareumlsia e KKRT neuml procesin e licensimit si dhe qeumlndrimi i transmetuesit teuml sheumlrbimit publik neuml keumlteuml proces do teuml jeneuml mjaft teuml reumlndeumlsishme

RTSH peumlrballet me detyreumln e veumlshtireuml e sfi deumls ndaj rritjes seuml DigitAlb qeuml nuk do teuml jeteuml e lehteuml sidomos pas performanceumls jo teuml mireuml ekonomike neuml vitet e fundit fi nancimi neuml ulje nga shteti dhe reformeumls seuml papeumlrfunduar Popullariteti i RTSH nuk eumlshteuml peumlrmireumlsuar Menaxhimi jo i mireuml dhe prapambetja neuml krahasim me transmetuesit privateuml seuml bashku me mendimin e peumlrgjithsheumlm qeuml RTSH kontrollohet politikisht janeuml ndeumlr problemet kryesore teuml transmetuesit Stacioni mbetet ende larg peumlrmbushjes seuml misionit teuml tij publik Shpresohet qeuml menaxhimi i ri i stacionit do teuml hartojeuml njeuml strategji koherente dhe teuml fi llojeuml njeuml reformeuml teuml qeumlndrueshme Megjithateuml reforma e RTSH do teuml jeteuml e dhimbshme dhe si e tilleuml stacioni do teuml keteuml nevojeuml peumlr ndihmeseuml teuml reumlndeumlsishme neuml arritjen e misionit teuml tij

Programet profesionale dhe cileumlsore po vijneuml neuml rritje Megjithateuml tregu mbetet i mbipopulluar dhe megjitheuml zhurmeumln peumlr burimet e fi nancimit teuml medias nuk janeuml marreuml masa konkrete neuml keumlteuml drejtim Transparenca e burimeve teuml kapitalit teuml medias nevojiten medoemos neuml njeuml vend ku gazetareumlt teuml cileumlt nuk kaneuml kontrata pune shpesh kaneuml frikeuml teuml rrezikojneuml e teuml provokojneuml pronareumlt duke shkruar neuml meumlnyreuml teuml pavarur Organizatat peumlr median kaneuml beumlreuml peumlrpjekje teuml shumta peumlr teuml rritur ndeumlrgjegjeumlsimin peumlr kodet e etikeumls te gazetareumlt por veteuml-rregullimi efi kas ende nuk ka nisur Mangeumlsia e studimeve teuml tregut ose teuml teuml dheumlnave teuml tjera i pengon mjaft vlereumlsimet peumlr kushtet e medias shqiptare

S H Q I P Euml R I A

45

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

ANEKS1 LEGJISLACIONI I PEumlRMENDUR NEuml RAPORT

Fletorja Zyrtare eumlshteuml gazeta zyrtare e Shqipeumlriseuml

Direktiva 9736EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 30 qershor 1997 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin e disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 202 30 korrik 1997

Direktiva 200765EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 11 dhjetor 2007 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 33227 18 dhjetor 2007

Kodi Zgjedhor neni 136 neni 140 gjendet neuml httpeumleumleumlosceorgitem14076htmlhtml=1 (pareuml neuml 10 korrik 2007)

Ligji peumlr Transmetimet Numerike Ligji nr 9742 neuml 28 maj 2007 peumlr Transmetimet Numerike neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml

Ligji nr 8410 dateuml 30091998 Peumlr radion dhe televizionin publik e privat neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml Fletorja Zyrtare 20 tetor 1998 amenduar me ligjin nr 8657 dateuml 31072000 ligjin nr8794 dateuml 10052001 ligjin nr9016 dateuml 20022003 dhe ligjin nr9124 dateuml 29072003 si dhe Ligji nr 9677 i 13 janarit 2007

Ligji nr 9531 i cili ndryshon Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin me kapitullin ldquoPeumlr Radion dhe Televizionin Publik dhe Privatrdquo 11 maj 2006 Fletorja Zyrtare 65 2006

Ligji nr 9645 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2007rdquo i 27 neumlntorit 2006

Ligji nr 9836 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2008rdquo i 26 neumlntorit 2007

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

46

ANEKS 2 BIBLIOGRAFIA

Neuml anglisht

IREX Media Sustainability Index 2005 ndash Albania IREX Washington DC 2006

IREX Media Sustainability Index 2006 ndash Albania IREX Washington DC 2007

Neuml shqip

KKRT Vlereumlsim i teuml Ardhurave teuml Reklamave nga Monitorimi prillndashmaj 2005

KKRT Raporti Vjetor 2006 neuml Kuvendin e Shqipeumlriseuml

RTSH Raporti Vjetor peumlr Veprimtarineuml e RTSH 2006

Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007

Unioni i Gazetareumlve Shqiptareuml ldquoMbrojtja neuml puneuml dhe sigurimi social i punonjeumlsve teumlmedias njeuml domosdoshmeumlri peumlr shtypin e lireumlrdquo

S H Q I P Euml R I A

47

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Page 35: Televizioni në Europë: Raportet vijuese 2008 - Shqipëria · Media Program përpiqet të nxisë median e pavarur, profesionale dhe të qëndrueshme si dhe gazetarinë cilësore,

S H Q I P Euml R I A

35

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

dheumlneuml keumlteuml informacion Burimi i veteumlm zyrtar peumlr keumlteuml treg vazhdon teuml jeteuml deklarimi i bilancit vjetor qeuml operatoreumlt doreumlzojneuml te KKRT Megjithateuml veteumlm njeuml numeumlr i vogeumll transmetuesish e beumljneuml keumlteuml Neuml 2006 veteumlm 39 transmetues nga meuml shumeuml se 100 e doreumlzuan bilancin vjetor Jashteuml Tiraneumls veteumlm 30 peumlrqind teuml operatoreumlve i doreumlzuan bilancet vjetore Edhe dy stacionet televizive private kombeumltare TV Klan dhe TV Arbeumlria nuk i doreumlzuan ato80

Neuml peumlrgjitheumlsi operatoreumlt televiziveuml vazhdojneuml teuml peumlsojneuml humbje Veteumlm pak prej tyre raportojneuml fi tim Peumlr shembull pas njeuml humbjeje prej ALL 33 milioneumlsh (euro270000) neuml 2003 Top Channel TV pati njeuml fi tim prej ALL 45 milioneumlsh (euro37000) dhe ALL 28 milioneumlsh (euro230000) neuml 2004 dhe 2005 respektivisht81 Po keumlshtu pas dy vitesh humbjeje TV Vizion+ pati njeuml fi tim prej ALL 7 milioneumlsh (euro57000) neuml 200582 Megjithateuml KKRT deklaroi se analiza e deklarimeve fi nanciare gjateuml tre viteve teuml fundit deumlshmonte peumlr mospeumlrputhje teuml reumlndeumlsishme gjeuml qeuml e beumlnte rregullatorin teuml dyshonte se disa stacione i falsifi konin shifrat dhe raportet e tyre83

Ccedileumlshtja e transparenceumls seuml kapitalit neuml media u beuml akoma meuml e diskutueshme kur Kryeministri Sali Berisha deklaroi neuml 28 mars 2007 qeuml media neuml Shqipeumlri eumlshteuml e lidhur me grupe mafi oze teuml cilat e peumlrdorin median si njeuml vegeumll peumlr teuml demonizuar pjeseumltareumlt dhe veprimet e qeveriseuml sidomos neuml betejeumln e saj kundeumlr korrupsionit84 Pas keumlsaj deklarate pronareumlt dhe drejtuesit e medias keumlrkuan fakte dhe emra specifi keuml nga Berisha dhe i keumlrkuan teuml doreumlzonte neuml autoritetet e prokuroriseuml teuml gjitheuml informacionin e nevojsheumlm peumlr teuml ngritur padi

Qeveria reagoi duke i peumlrjashtuar pronareumlt e medias nga pjeseumlmarrja neuml tendereumlt publikeuml KKRT ka dheumlneuml teuml kuptojeuml vitet e fundit qeuml gjysma e teuml ardhurave teuml fi tuara nga operatoreumlt mediatikeuml vijneuml nga ldquoburime teuml tjerardquo duke iu referuar bizneseve teuml tjera qeuml drejtohen nga shumica e pronareumlve teuml medias peumlrfshireuml keumltu ndeumlrtimin i cili eumlshteuml biznesi meuml fi timprureumls neuml Shqipeumlri peumlr momentin ose import-eksportin reklameumln apo sheumlrbimet e Internetit85 Qeveria e tanishme meuml tej propozoi qeuml personave apo kompanive qeuml kishin aksione si neuml kompani mediatike ashtu dhe neuml njeuml kompani tjeteumlr trsquou ndalohej pjeseumlmarrja neuml tendera publikeuml Sipas ligjit neuml fuqi aksionereumlt neuml njeuml stacion radiofonik apo televiziveuml nuk mund teuml marrin pjeseuml neuml meumlnyreuml teuml drejtpeumlrdrejteuml apo teuml teumlrthorteuml neuml tendera publikeuml apo neuml privatizimin e proneumls shteteumlrore86

Gjithashtu neuml 2006 qeveria vendosi teuml mos jepte meuml reklama shteteumlrore dhe njoftime shteteumlrore peumlr median dhe trsquoi botonte keumlto neuml Buletinin e Njoftimeve Zyrtare87 Shpeumlrndarja e reklameumls shteteumlrore nuk ka qeneuml kurreuml transparente Peumlrkundrazi pa masa ligjore teuml

80 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 6281 Ibid f 6382 Ibid83 Ibid84 Newsletter e Institutit Shqiptar teuml Medias gjendet neuml httpwwwinstitutemediaorgpagesnews-2007html57 (pareuml neuml 17 qershor 2007)85 OSIAlbania pp 225ndash22886 Ligji i Radios dhe Televizionit paragrafi 787 Vendimi peumlr Botimin e Njoftimeve Zyrtare 29 mars 2006 gjendet neuml httpwwwkeshilliministravealshqipqeveriavendimetbuletini20i20njoftimeveasp (pareuml neuml 29 korrik 2007) (meuml tej Vendimi i Keumlshillit teuml Ministrave peumlr Buletinin)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

36

detajuara peumlr shpeumlrndarjen e reklameumls shteteumlrore qeveria shkeumlmbente reklameumln me pasqyrim teuml favorsheumlm88 Nuk ka teuml dheumlna teuml sakta peumlr shpenzimet e peumlrgjithshme teuml kompanive apo organeve shteteumlrore peumlr reklameumln Burimi i veteumlm publik peumlr njeuml informacion teuml tilleuml ishte njeuml studim eksperimental i kryer nga rregullatori Studimi tregoi se kompania shteteumlrore e energjiseuml KESH kishte shpenzuar US$560000 peumlr reklameumln neuml 2004 e cila ishte njeuml shumeuml tre hereuml meuml e madhe se ajo e shpenzuar para tre vjeteumlsh I njeumljti studim tregoi se Albtelekom kompania shteteumlrore e telefoniseuml fi kse kishte shpenzuar euro320000 peumlr reklameumln neuml 200489 Keumlto ishin teuml vetmet kompani teuml meumldha qeuml beumljneuml reklameuml qeuml dhaneuml informacion peumlr shpenzimet e tyre

Vendimi i qeveriseuml peumlr teuml kaluar reklameumln shteteumlrore neuml buletinin zyrtar ishte njeuml hap i reumlndeumlsisheumlm peumlr teuml zvogeumlluar vareumlsineuml e medias nga shteti ldquoKy eumlshteuml njeuml akt i reumlndeumlsisheumlm dhe pozitiv qofteuml edhe neuml aspektin moral edhe pse ekzistojneuml kontradikta dhe akti nuk zgjidh peumlrfundimisht problemin e tjeteumlrsimit teuml medias soneuml [nga publiku]rdquo90 Dallimi peumlr shembull midis reklameumls shteteumlrore dhe njoftimeve shteteumlrore nuk eumlshteuml teumlreumlsisht i qarteuml dhe krijon hapeumlsireuml peumlr interpretim Sipas vendimit teuml qeveriseuml reklamat peumlr kompaniteuml shteteumlrore dhe organizatat jofi timprureumlse teuml krijuara dhe teuml mbeumlshtetura nga shteti nuk klasifi kohen si njo-ftime publike91 Kjo mund teuml leumlreuml hapeumlsireuml qeuml njeumlsiteuml shteteumlrore teuml vazhdojneuml teuml ccedilojneuml reklamat e tyre neuml media Pa transparenceuml eumlshteuml e veumlshtireuml teuml vlereumlsohet ndikimi i vendimit teuml qeveriseuml neuml sektorin e televizionit

Njeuml editorialist i mireumlnjohur shqiptar shkroi se ldquoshumica e gazetave teuml peumlrditshme neuml vend janeuml neuml koma ndeumlrsa audienca e stacioneve televizive eumlshteuml polarizuar duke i nxjerreuml jashteuml tregu shumiceumln e stacioneve periferikerdquo92 Teuml gjitha teuml dheumlnat peumlr tregun e reklameumls janeuml spekulim i pasteumlr Peumlrpjekja e veteumlm e vlefshme neuml keumlteuml drejtim u beuml nga KKRT e cila monitoroi reklameumln neuml dhjeteuml stacione televizive neuml prill dhe maj 2005 Sipas keumltij monitorimi sasia e reklameumls dhe teleshitjeve peumlrbeumlnte rreth 10 peumlrqind teuml gjitheuml koheumls seuml transmetimit93 Ligji i detyron stacionet televizive teuml mos rezervojneuml meuml shumeuml se 15 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit teuml tyre ditor ose meuml shumeuml se 12 minuta neuml oreuml peumlr reklameumln Ky rregull neuml peumlrgjitheumlsi u respektua nga operatoreumlt televiziveuml Peumlrjashtim peumlrbeumlnte TV Klan i cili transmetoi reklama gjateuml 22 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit94

Studimi tregonte se vlera e peumlrafeumlrt e tregut shqiptar teuml reklameumls televizive shkonte rreth 21 milioneuml95 Duke e krahasuar keumlteuml vlereumlsim me deklarimet fi nanciare vjetore teuml doreumlzuara

nga stacionet televizive monitorimi arriti neuml peumlrfundimin se operatoreumlt televiziveuml raportonin

88 OSIShqipeumlria f 225ndash22889 KKRT Vlereumlsim i Teuml Ardhurave nga Reklama nga Monitorimi prillndashmaj 2005 f 5 (meuml tej Studimi i KKRT peumlr Reklamat)90 ldquoPeumlrpjekjardquo Intervisteuml me Fatos Lubonjeumln Standard 27 maj 2006 f 35 91 Vendimi i Keumlshillit teuml Ministrave peumlr Buletinin92 Mero Baze ldquoPeumlrpjekja e lsquoregjimit mediatikrsquo drejt konkurrenceumlsrdquo Tema f 1 23 prill 200693 Studimi i KKRT peumlr Reklamat f 294 Studimi i KKRT peumlr Reklamat f 395 Ibid f 5

S H Q I P Euml R I A

37

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

veteumlm midis 17 dhe 22 peumlrqind teuml teuml ardhurave nga reklama96 Ky peumlrfundim hodhi dyshime peumlr evazion fi skal97 Autoreumlt e keumltij studimi paralajmeumlruan se duke pasur parasysh mungeseumln e tyre teuml peumlrvojeumls neuml vlereumlsimin e tregut teuml reklameumls shifrat e tyre duheshin marreuml me rezerveuml98

Por policia tatimore e mori studimin seriozisht dhe vendosi njeuml gjobeuml prej euro12 milioneumlsh Top Channel TV neuml korrik 2007 Monitorimi i KKRT u peumlrdor si bazeuml peumlr teuml llogaritur evazionin fi skal peumlr reklamat peumlr vitet 2002ndash2005 Duke u nisur nga ky studim u supozua se Top Channel TV kishte raportuar veteumlm 23 peumlrqind teuml teuml ardhurave teuml tij neuml ato vite99

Kjo gjobeuml u vendos pas kontrolleve teuml peumlrseumlritura teuml policiseuml tatimore ndaj Top Channel TV gjateuml 2007 kur stacioni mori njeuml qeumlndrim mjaft kritik ndaj qeveriseuml Pronari tha se ai e kishte pritur teuml vendosej njeuml gjobeuml por niveli i gjobeumls ishte krejteumlsisht i paarsyesheumlm dhe kishte peumlr qeumlllim teuml heshte njeuml zeuml kritik100 Leumlvizja e policiseuml tatimore shtyu komunitetin e medias teuml dilte me njeuml deklarateuml teuml peumlrbashkeumlt neuml mbeumlshtetje teuml Top Channel TV101 Komisioni Parlamentar i Medias dhe Prokuroria e Peumlrgjithshme gjithashtu niseumln njeuml hetim Pas keumltij presioni u duk se qeveria do e merrte seumlrish neumln shqyrtim gjobeumln Stacioni ende nuk e ka paguar gjobeumln dhe po negocion me autoritetet Top Channel TV eumlshteuml njeuml shembull i qarteuml se si mund teuml abuzohen apo keqpeumlrdoren mungesa e teuml dheumlnave dhe monitorimeve dhe studimeve sistematike peumlr tregun e reklameumls seuml bashku me mungeseumln e transparenceumls nga ana e kompanive qeuml beumljneuml reklameuml medias dhe qeveriseuml

44 Standartet dhe pavareumlsia editoriale

Neuml 2005 Instituti Shqiptar i Medias nisi njeuml rishikim teuml Kodit teuml Etikeumls peumlr gazetareumlt i cili ishte hartuar neuml 1996 Instituti e ndeumlrmori keumlteuml puneuml si njeuml reagim ndaj zbatimit joefi kas teuml Kodit dhe i nisur nga nevoja peumlr ta peumlrshtatur Kodin me ndryshimet qeuml kaneuml ndikuar te media neuml dekadeumln e kaluar Njeuml arsye tjeteumlr ishte qeumlllimi i Institutit peumlr teuml fi lluar njeuml sistem efi kas veteuml-rregullimi neuml media Amendamentet ligjore qeuml kaneuml peumlr qeumlllim teuml dekriminalizojneuml shpifjen dhe fyerjen po diskutohen neuml Parlament dhe ka teuml ngjareuml teuml miratohen neuml teuml ardhmen e afeumlrt

Neuml procesin e rishikimit instituti u peumlrpoq teuml peumlrfshijeuml teuml teumlreuml paleumlt kryesore teuml interesuara peumlrfshireuml pronareumlt drejtuesit kryeredaktoreumlt gazetareumlt aktivisteumlt e shoqeumlriseuml civile deputeteumlt juristeumlt e medias etj Instituti e kompletoi Kodin e ri teuml Etikeumls dhe njeuml statut teuml njeuml organi veteuml-rregullues

96 Ibid f 697 Ibid f 798 Metodologjia e studimit bazohej neuml njeuml formuleuml sipas seuml cileumls vlera e teuml ardhurave nga reklama llogaritej duke shumeumlzuar koheumln e reklameumls me tarifat fi kse qeuml raportoheshin nga stacionet televizive Ajo nuk merrte parasysh dhe nuk mund teuml llogariste zbritjet dhe negociatat peumlr klienteumlt apo koheumlzgjatjen e kontrateumls seuml njeuml stacioni televiziv me njeuml klient (f 1)99 Njoftim peumlr Shtyp i Policiseuml Tatimore gjendet neuml httpwwwtatimegovalfq=infoampmetod=shfaqartampartID=362 (pareuml neuml 25 korrik 2007)100 Dritan Hoxha Koment neuml Tryezeumln e Rrumbullakeumlt teuml Top Channel TV Tiraneuml 14 korrik 2007101Deklarata gjendet neuml httpwwwinstitutemediaorgdocumentaPRESS_DECLARATION_dt[1]13_korrikdoc (pareuml neuml 20 korrik 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

38

Neuml peumlrgjitheumlsi gazetareumlt pronareumlt dhe menaxhereumlt raneuml dakord neuml parim peumlr nevojeumln peumlr teuml veteumlrregulluar keumlteuml sektor Mbetet peumlr trsquou pareuml neumlse ata do teuml bashkohen peumlr ta realizuar keumlteuml gjeuml

Me peumlrjashtim teuml rregullave teuml peumlrgjithshme editoriale teuml vendosura nga kryeredaktoreumlt Nuk ka kode teuml brendshme etike neuml stacionet televizive102 KKRT vazhdimisht ka theksuar neuml raportet e saj se mediat duhet teuml keneuml kodin e vet teuml etikeumls103 Peumlrveccedil keumlsaj gazetaria cileumlsore eumlshteuml veumlshtireuml teuml arrihet neuml rrethana kur veteuml gazetareumlt shpesh privohen nga teuml drejtat e tyre Shumica deumlrrmuese e gazetareumlve punojneuml pa kontrata peumlr shkak teuml zbatimit teuml dobeumlt teuml Kodit teuml Puneumls dhe mungeseumls seuml mbikqyrjes seuml rregullt teuml zbatimit teuml tij Njeuml hap pozitiv neuml keumlteuml aspekt ishte krijimi neuml 2005 i sindikateumls seuml gazetareumlve me mbeumlshtetjen e IREX Unioni ka krijuar degeuml neuml qytetet kryesore dhe ka negociuar kushte meuml teuml mira pune peumlr gazetareumlt me Ministrineuml e Puneumls Dy paleumlt fi rmoseumln njeuml memorandum qeuml do teuml krijonte mundeumlsineuml e krijimit teuml njeuml marreumlveshjeje kolektive neuml keumlteuml sektor

Megjithateuml si unioni ashtu edhe komuniteti i medias janeuml teuml ndeumlrgjegjsheumlm qeuml ky proces do teuml zgjaseuml njeumlfareuml kohe peumlr shkak teuml peumlrhapjes seuml problemit Neuml 2005 rreth 95 peumlrqind e gazetareumlve neuml Shqipeumlri punonin pa kontrata apo sigurime shoqeumlrore104 Shoqatat e tjera teuml gazetareumlve nuk kaneuml dheumlneuml ndonjeuml ndihmeuml neuml keumlteuml fushateuml dhe duket se ekzistojneuml veteumlm neuml leteumlr Kryetari i njeumlreumls prej keumltyre organizatave tha

Edhe pse kemi 15 vjet liri shtypi neuml Shqipeumlri ka veteumlm pak raste kur kolegeumlt e njeuml media ngreneuml zeumlrin apo protestojneuml kundeumlr fatit teuml kolegeumlve teuml tjereuml teuml cileumlt pushohen censurohen apo keumlrceumlnohen pa teuml drejteuml Kjo eumlshteuml njeuml temeuml veteumlm peumlr kafeneteuml ku mblidhen gazetareumlt dhe nuk hapet kurreuml neuml publik duke krijuar njeuml gjendje ku askush nuk fl et peumlr njeuml dukuri qeuml i prek teuml gjitheuml105

Kjo gjendje i leuml gazetareumlt teuml pambrojtur kundrejt deumlshirave dhe tekave teuml pronareumlve ldquoAta janeuml krejteumlsisht teuml pambrojtur kur peumlrballen me vendimet arbitrare teuml pronareumlve teuml cileumlt mund ta pushojneuml stafi n nga puna pa asnjeuml arsyerdquo106 Kjo situateuml nuk ka ndryshuar neuml dy vitet e fundit dhe veumlshtireuml se do teuml peumlrmireumlsohet pa hedhur driteuml mbi proneumlsineuml e medias dhe fi nancimin e saj Numri i madh i gazetave dhe stacioneve televizive neuml Shqipeumlri ia detyron ekzistenceumln kryesisht fi nancimit nga bizneset paralele dhe zbatimit teuml dobeumlt teuml ligjit ldquoNga pikeumlpamja profesionale ky fi nancim paralel i leuml shumeuml media teuml pambrojtura ndaj presionit apo censureumls seuml bizneseve qeuml i mbeumlshtesin ato neuml shkalleuml teuml ndryshmerdquo107

102 OSIShqipeumlria f 238ndash239103 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 55104 Unioni i Gazetareumlve Shqiptareuml ldquoMbrojtja neuml puneuml dhe sigurimi social i punonjeumlsve teuml medias njeuml domosdoshmeumlri peumlr shtypin e lireumlrdquo f 6105 Intervisteuml me Armand Shkullakun ldquoMedia transparence peumlr lajmet brenda sajrdquo Shqip 10 maj 2006 f 12 106 IREX Media Sustainability Index 2005 ndash Shqipeumlria IREX Washington DC 2006 f 14gjendet neuml faqen e Internetit teuml IREX te httpwwwirexorgprogramsMSI_EUR2005asp (pareuml neuml 20 korrik 2007) (meuml tej IREX MSI 2005 ndash Shqipeumlria)107 IREX MSI 2005 ndash Shqipeumlria f12

S H Q I P Euml R I A

39

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

45 Transmetuesit rajonaleuml dhe lokaleuml

Peumlr momentin ka 68 stacione televizive lokale nga teuml cileumlt 20 operojneuml neuml Tiraneuml Shumica e reklameumls shpenzohet neuml stacionet televizive teuml Tiraneumls Keumlto kaneuml njeuml performanceuml ekonomike dhe programim meuml teuml mireuml se stacionet lokale teuml cilat e kaneuml teuml veumlshtireuml teuml mbijetojneuml dhe teuml prodhojneuml programe cileumlsore ldquoMedia e peumlrqendruar neuml Ulteumlsireumln Pereumlndimore ka mundeumlsi meuml teuml meumldha peumlr teuml peumlrfi tuar nga njeuml treg meuml i pasur reklame gjeuml qeuml nuk vlen peumlr mediat e vendosura neuml zona meuml teuml largeumltardquo108

Peumlr shkak teuml veumlshtireumlsive ekonomike stacionet televizive lokale neuml vend e kaneuml teuml veumlshtireuml teuml peumlrshtaten me zhvillimin teknologjik Ndeumlrsa shumica e stacioneve televizive neuml Tiraneuml zoteumlrojneuml pajisje teuml koheumlve teuml fundit stacionet lokale ende punojneuml me pajisje teuml vjetra gjeuml qeuml ndikon neuml cileumlsineuml e produktit teuml tyre

5 PROGRAMACIONI

51 Programet

Pa monitorime teuml pavarura nuk ekzistojneuml statistika peumlr programet vjetore sipas llojit as peumlr transmetuesin publik e as peumlr ata privateuml Monitorimi i fundit i cili u krye nga KKRT gjateuml njeuml muaji neuml 2003 e largeumlt mbulonte programacionin e stacioneve kryesore Edhe pse stacionet private janeuml teuml detyruara me ligj teuml doreumlzojneuml programacionin vjetor te KKRT deri tanimeuml nuk kaneuml arritur teuml respektojneuml keumlteuml keumlrkeseuml apo teuml shpjegojneuml se peumlrse nuk e beumljneuml keumlteuml gjeuml Rregullatori nuk ka marreuml ndonjeuml maseuml ndaj tyre

Teuml vetmet teuml dheumlna vijneuml nga TVSH Rreth 70 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit teuml TVSH nga prilli neuml neumlntor 2006 nuk ishin programe teuml prodhuara veteuml Kuadri i programacionit teuml stacionit nuk ka mundur teuml shmangeuml rutineumln dhe monotonineuml gjeuml qeuml ka ndikuar neuml pozicionin e tij neuml treg109 Me ndryshimin e menaxhimit neuml fund teuml 2006 niseumln teuml transmetoheshin programe teuml njeuml cileumlsie meuml teuml larteuml Me keumlto ndryshime peumlrqindja e programeve teuml prodhuara veteuml pritet teuml arrijeuml deri neuml 70 peumlrqind teuml koheumls totale teuml transmetimit teuml stacionit neuml 2007110 Keumlshilli Drejtues i RTSH gjithashtu premtoi se programe teuml tjera po rishikohen dhe programe teuml reja qeuml pasqyrojneuml tema si ccedileumlshtje sociale balanceumln gjinore kultureumln dhe sheumlndeteumlsineuml do teuml lanccedilohen111

Megjithateuml ndryshimet neuml kuadrin e programacionit janeuml peumlrpjekje qeuml peumlrmbushin veteumlm keumlrkesat minimale teuml transmetuesit publik dhe nuk i japin shtyseuml standarteve teuml transmetuesit publik Raporti vjetor i stacionit pretendonte peumlr arritje teuml tilla qeuml koha e transmetimit ishte rritur nga 17 oreuml neuml 24 oreuml neuml diteuml rikthimin e programeve sportive javore hapjen e njeuml studioje

108 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 5109 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 3110 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 5111 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f5

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

40

teuml re transmetimi peumlrdorimin e studios leumlvizeumlse neuml diteumln e zgjedhjeve etj112 Drejtoresha aktuale e stacionit Mirela Oktrova shkruante ldquoEkzistenca e radios dhe televizionit publik nuk mund teuml justifi kohet as me programet e zbavitjes e as me transmetimin falas teuml programeve teuml EBU e as me organizimin e festivalit dhe bujeumln e pjeseumlmarrjes neuml Eurovizionrdquo113

Neuml njeuml aspekt meuml pozitiv TVSH organizoi debate televizive me kandidateumlt peumlr bashki gjateuml zgjedhjeve teuml 2007 duke i dheumlneuml mundeumlsineuml publikut teuml beumlnte njeuml zgjedhje meuml teuml informuar Nga ana tjeteumlr TVSH nuk ishte neuml gjendje teuml transmetonte njeuml ngjarje teuml reumlndeumlsishme si Kupa Boteumlrore e futbollit neuml 2006 pasi teuml drejtat e transmetimit u bleneuml nga DigitAlb Neuml ateuml koheuml TVSH tha se nuk mund trsquoi peumlrballonte teuml drejtat por KKRT u peumlrgjigj se stacioni mund teuml kishte keumlrkuar ndihmeuml nga shteti114 Neuml meumlnyreuml sarkastike ata shtuan se menaxhimi i TVSH nuk keumlmbeumlnguli shumeuml pasi po negocionte teuml drejtat e ldquoKafazit teuml Arteumlrdquo njeuml programi teuml pro-dhuar neuml vend por qeuml eumlshteuml kopje e formatit teuml programit teuml realitetit ldquoBig Brotherrdquo115

Megjitheuml mungeseumln e teuml dheumlnave teuml qarta peumlr programet mund teuml thuhet me siguri se shumica e stacioneve teuml reumlndeumlsishme si TV Klan Top Channel Vizion+ TV Koha dhe disa kanale lajmesh si News24 apo Alsat kaneuml fi tuar njeuml publik pak a shumeuml besnik Ata prodhojneuml lajme me standarte peumlrgjitheumlsisht teuml keumlnaqshme si dhe programe teuml ndryshme informacioni dhe zbavitjeje Informacioni dhe lajmet janeuml kthyer neuml peumlrpareumlsi si peumlr median e shkruar ashtu edhe peumlr ateuml elektronike sipas veumlzhguesve teuml ndrysheumlm116 Peumlrjashtim peumlrbeumlnte stacioni privat kombeumltar TVA i cili pas disa ndryshimeve neuml proneumlsi neuml 2006 mezi arrinte teuml peumlrmbushte detyrimet e tij si kanal kombeumltar Ky stacion nuk transmetoi fare edicione lajmesh neuml mars dhe prill 2006117 Meqeuml stacioni nuk mundte teuml peumlrmbushte peumlr shumiceumln e 2006 keumlrkesat e programacionit qeuml i impononte kontrata e licenseumls KKRT vendosi teuml reduktonte me njeuml vit licenseumln e TVA dhe ta teumlrhiqte ateuml meuml pas neuml tetor 2007 Stacioni e apeloi keumlteuml vendim dhe teuml dyja paleumlt e ccediluan ccedileumlshtjen neuml gjykateuml118

Disa nga lajmet dhe debatet peumlr tema teuml reumlndeumlsishme shpesh politike mendohet se kaneuml njeuml publik teuml qeumlndruesheumlm dhe janeuml kthyer neuml emblema teuml stacioneve televizive qeuml i transmetojneuml ato Peumlrveccedil buletineve teuml lajmeve disa nga programet meuml teuml njohura janeuml ldquoOpinionrdquo neuml TV Klan ldquoShqiprdquo neuml Top Channel ldquoLogosrdquo neuml Vizion+ dhe ldquo60 minutardquo neuml TV Koha Keumlto janeuml programe javore qeuml kaneuml teuml beumljneuml me intervista apo debate peumlr njeuml temeuml teuml caktuar Njeuml tjeteumlr program mjaft i njohur eumlshteuml ldquoFiks farerdquo njeuml revisteuml satirike e peumlrditshme qeuml bazohet neuml metoda investigative Ka dhe disa programe zbavitjeje dhe lojeumlra qeuml janeuml mjaft teuml njohura Keumltu peumlrfshihet ldquoPortokallirdquo dhe ldquoTop Showrdquo neuml Top Channel ldquoKutia e funditrdquo neuml TV Klan dhe ldquoBypassrdquo neuml Vizion+ Stacionet televizive kaneuml njeuml prirje neuml rritje teuml peumlrqendrohen neuml programe teuml njeuml natyre meuml sociale duke u peumlrpjekur teuml pasqyrojneuml meuml shumeuml kronika nga jeta e peumlrditshme dhe me interes njereumlzor Keumlto programe peumlrfshijneuml ldquoJeteuml neuml keumlrkimrdquo neuml News24 TV ldquoNjereumlz teuml humburrdquo ldquoFemrardquo dhe ldquoSOSrdquo neuml Vizion+

112 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f4113 Mirela Oktrova ldquolsquoLehjarsquo kundeumlr demokraciseuml dhe interesave teuml publikutrdquo Shekulli 4 shtator 2006 f 23114 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 52115 Ibid116 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 9117 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 54118 Vendimi peumlr TVA neuml Raportin Vjetor teuml KKRT 2006 f 25

S H Q I P Euml R I A

41

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

52 Rregullat e peumlrgjithshme peumlr lajmet

Disa rregulla neuml Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin peumlrqendrohen te programimi i peumlr-mbajtjes dhe vlejneuml si peumlr transmetuesit publikeuml ashtu edhe peumlr ata privateuml Ato kaneuml teuml beumljneuml me pavareumlsineuml editoriale censureumln teuml drejteumln e informacionit dhe teuml drejta dhe liri teuml tjera njereumlzore119 Edhe pse parimet themelore teuml informacionit teuml paansheumlm dhe teuml sakteuml janeuml teuml garantuara me ligj nuk ekzistojneuml instrumente apo organe qeuml teuml monitorojneuml zbatimin e tyre KKRT monitoron edicionet kryesore teuml lajmeve teuml stacioneve kombeumltare publike dhe private por kjo peumlrpjekje konsiston veteumlm neuml matje sasiore teuml peumlrqindjes qeuml i kushtohet pasqyrimit teuml partive dhe fi gurave politike

Stacionet televizive kaneuml beumlreuml peumlrparim teuml ndjesheumlm neuml peumlrkufi zimin e vetvetes neumlpeumlrmjet edicioneve teuml lajmeve teuml cilat kaneuml sheumlnuar peumlrmireumlsimin meuml teuml madh neuml programacion te teuml gjitha stacionet televizive120 Megjithateuml informacioni nuk eumlshteuml as i paansheumlm dhe as i drejteuml Pothuajse nuk ekziston ndonjeuml media qeuml teuml mos keteuml interesa teuml fshehura ekonomike apo politike dhe peumlr pasojeuml standartet profesionale aplikohen peumlr aq koheuml sa ua lejojneuml keumlto interesa Axhenda e lajmeve eumlshteuml shumeuml praneuml axhendeumls seuml qeveriseuml apo politikeumls neuml peumlrgjitheumlsi ose praneuml menaxhimit teuml televizioneve121 Edicionet e lajmeve zgjedhin kronika qeuml u shkojneuml peumlr shtat interesave teuml operatorit dhe jo interesit publik122

Edhe Kodi Zgjedhor imponon keumlrkesa peumlr sakteumlsi korrekteumlsi dhe balanceuml peumlr teuml gjitha stacionet televizive123 Transmetuesi i sheumlrbimit publik ka peumlrgjegjeumlsi shteseuml si dheumlnia e koheumls falas peumlr teuml gjitha partiteuml politike qeuml marrin pjeseuml neuml zgjedhje Testi meuml i fundit peumlr respektimin e keumltyre rregullave ishin zgjedhjet lokale neuml shkurt 2007 Stacionet televizive kryesore e kaluan keumlteuml test me sukses TVSH i kushtoi 28 peumlrqind teuml lajmeve Partiseuml Demokratike dhe 29 peumlrqind Partiseuml Socialiste Njeuml pasqyrim i ngjasheumlm u gjend edhe peumlr stacione teuml tjera teuml meumldha si Vizion+ News24 dhe TVA Peumlrjashtim peumlrbeumlnte TV Klan i cili i kushtoi meuml shumeuml koheuml qeveriseuml se ccedildo stacion tjeteumlr Peumlrfaqeumlsuesit e TV Klan pretenduan se ata thjesht po pasqyronin puneumln e zyrtareumlve teuml shtetit Megjithateuml keumlta zyrtareuml ishin pasqyruar teksa beumlnin fushateuml zgjedhore Edhe pse keumlto fushata u konsideruan teuml balancuara dhe teuml drejta neuml aspektin e pasqyrimit teuml partive politike gjateuml periudheumls parazgjedhore teuml gjitha stacionet televizive kishin favorizuar njeuml parti meuml shumeuml se teuml tjerat124

119 OSIShqipeumlria f 234120 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 47121 Monitorimi u krye neuml kuadrin e ldquoMonitorimi i Lajmeve teuml Mbreumlmjes neuml TV ndash monitorim dhe analizeuml e edicioneve teuml lajmeve neuml TV neuml 10 vende teuml Europeumls Juglindorerdquo botuar neuml Media Plan Institute Treguesi i Interesit Publik Sarajevo 2007122 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 54123 Kodi Zgjedhor neni 136 neni 140 gjendet neuml httpwwwosceorgitem14076htmlhtml=1(pareuml neuml 10 korrik 2007)124 Raporti i OSCEODIHR peumlr zgjedhjet e 18 shkurt 2007 gjendet neumlhttpwwwosceorgitem24859htmlhtml=1 (pareuml neuml 12 korrik 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

42

53 Udheumlzimet e peumlrgjithshme peumlr prodhimin e programeve

Ligji peumlr Radion dhe Televizionin vendos disa detyrime teuml peumlrgjithshme peumlr teuml gjitha stacionet televizive Keumlto kaneuml teuml beumljneuml kryesisht me dinjitetin njereumlzor respektin peumlr ligjin dhe teuml drejtat e njeriut125

Megjithateuml keumlto masa janeuml mjaft teuml vakeumlta dhe teuml peumlrgjithshme dhe nuk janeuml shndeumlrruar neuml rregulla meuml teuml detajuara nga KKRT Keumlto parime teuml peumlrgjithshme neuml peumlrgjitheumlsi janeuml respektuar Teuml vetmet probleme kishin teuml beumlnin me pornografi neuml e cila ndalohet krejteumlsisht peumlr trsquou transmetuar Neuml stacionet tokeumlsore analoge nuk transmetohen programe me peumlrmbajtje pornografi ke Megjithateuml DigitAlb transmeton pornografi gjitheuml koheumln neuml njeuml kanal neuml formeuml teuml kriptuar si dhe dy programe pornografi ke neuml mesnateuml

54 Kuotat

Nuk ekzistojneuml kuota teuml posaccedilme peumlr peumlrfaqeumlsim gjuheumlsor apo teuml grupeve teuml minoriteteve Stacioni i transmetimit publik si dhe disa kanale private ndonjeumlhereuml transmetojneuml programe peumlr minoritetet etnike Neuml vitet e fundit Instituti Shqiptar i Medias eumlshteuml angazhuar neuml koordi-nimin e projekteve teuml produksionit teuml programeve radiofonike dhe televizive peumlr pakicat etnike dhe gjuheumlsore neuml vend si dhe peumlr artikuj peumlr keumlto tema teuml botuara neuml median e shkruar

Mediat qeuml fokusohen neuml temat e pakicave luftojneuml peumlr mbijeteseuml Peumlr shembull Radio Prespa e themeluar neuml 2003 neuml zoneumln e kufi rit me Republikeumln e Maqedoniseuml dhe qeuml transmeton maqedonisht nuk funksionon rregullisht peumlr shkak teuml pengesave fi nanciare Stacionet radiofonike peumlr pakiceumln greke neuml jug teuml vendit gjenden neuml njeuml situateuml teuml ngjashme Teuml gjitha keumlto media janeuml nisma individuale shteti nuk jep ndihma peumlr median e minoriteteve Megjithateuml nuk ekzistojneuml pengesa ligjore peumlr dheumlnien e licensave teuml transmetimit peumlr radiot apo televizionet e minoriteteve Neuml fakt KKRT dha njeuml licenseuml peumlr radio dhe televizion radioTV Armonia njeuml projekt peumlr pakiceumln greke qeuml eumlshteuml edhe minoriteti meuml i madh etnik neuml vend Megjithateuml stacioni nuk ka fuqi fi nanciare dhe ka veumlshtireumlsi Peumlr momentin ata nuk transmetojneuml126

Kuotat e vetme neuml lidhje me peumlrmbajtjen qeuml imponon ligji peumlr ata qeuml kaneuml licenseuml lokale eumlshteuml qeuml teuml transmetojneuml programe jokomerciale dhe programe lokale informacioni peumlr teuml pakteumln 15 peumlrqind teuml programacionit javor Ligji nuk e specifi kon termin ldquojokomercialrdquo Sipas ndryshimeve teuml 2003 ata qeuml kaneuml licenseuml kombeumltare duhet trsquoi kushtojneuml teuml pakteumln 15 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit programeve teuml prodhuara veteuml dhe teuml pakteumln 30 peumlrqind programeve teuml prodhuara neuml Shqipeumlri Stacionet televizive neuml peumlrgjitheumlsi i peumlrmbushin keumlto kuota127 Ligji gjithashtu vendos kuota peumlr reklameumln duke mos i lejuar stacionet televizive teuml transmetojneuml reklama peumlr meuml shumeuml se 15 peumlrqind teuml koheumls ditore teuml transmetimit ose meuml shumeuml se 12 minuta peumlr oreuml

125 OSIShqipeumlria f 235ndash236126 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 25127 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 47

S H Q I P Euml R I A

43

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Edhe pse Shqipeumlria si vend qeuml nuk eumlshteuml aneumltar i BE nuk eumlshteuml e detyruar teuml peumlrmbusheuml legjislacionin europian shumeuml nga keumlto kuota lindin nga Konventa Europiane peumlr Televizionin Ndeumlrkufi tar (KETN) dhe Protokollin e saj Shteseuml teuml cileumln Shqipeumlria e ka ratifi kuar neuml 1999 Nga ana tjeteumlr legjislacioni shqiptar nuk u keumlrkon transmetuesve trsquoi kushtojneuml shumiceumln e koheumls seuml transmetimit veprave europiane Ligji peumlr dixhitalizimin thoteuml se stacionet televizive neuml meumlnyreuml progresive duhet teuml peumlrmbushin detyrimin e transmetimit teuml programeve europiane neuml 50 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit

55 Detyrimet peumlr transmetuesin publik

Peumlrveccedil rregullave teuml peumlrgjithshme peumlr prodhimin Ligji peumlr Radion dhe Televizionin i detyron si transmetuesit publikeuml ashtu dhe ata privateuml teuml transmetojneuml programe falas Kjo peumlrfshin programe me interes teuml larteuml peumlr publikun e gjereuml si lajmeumlrimet peumlr sheumlndetin rendin publik apo emergjencat kombeumltare Gjithashtu ligji i keumlrkon RTSH teuml transmetojeuml falas sheumlrbimet fetare teuml mbajtura gjateuml festave fetare zyrtare si dhe seancat e parlamentit Ligji peumlr Radion dhe Televizionin vendos detyrime shteseuml peumlr RTSH Programet e tij duhet teuml jeneuml teuml njeuml cileumlsie teuml larteuml teuml refl ektojneuml larmineuml e jeteumls shqiptare dhe trsquoi sheumlrbejneuml teuml gjitha grupeve shoqeumlrore peumlrfshireuml pakicat kombeumltare

Pasqyrimi i lajmeve nga vendi dhe nga jashteuml duhet teuml jeteuml gjitheumlpeumlrfshireumls dhe i paansheumlmRTSH-seuml i ndalohet transmetimi i propagandeumls politike dhe fetare Megjitheuml keumlto detyrime transmetuesi i sheumlrbimit publik mbetet ende larg peumlrmbushjes seuml misionit teuml tij publik ldquoEumlshteuml paradoksale teuml shoheumlsh se si interesi publik eumlshteuml i pari qeuml lihet pas dore nga njeuml televizion i quajtur lsquopublikrsquo Edicionet e lajmeve fi llojneuml me lajme peumlr aktivitetet e qeveriseuml dhe partive politike duke leumlneuml pas dore problemet qeuml shqeteumlsojneuml qytetareumltrdquo128 Stacioni pretendon se ka beumlreuml progres teuml reumlndeumlsisheumlm dhe se mungesa e konkurrenceumls qeuml pretendohet se ka eumlshteuml njeuml geumlnjeshteumlr e hapur nga rivaleumlt privateuml129 Por mendimi i peumlrgjithsheumlm eumlshteuml se stacionet private mbizoteumlrojneuml ldquoTelevizionet komerciale po e vrasin televizionin publik dhe po thithin teuml gjitheuml audienceumln ashtu si supermarketet po vrasin dyqanet e vogla dhe kioskat e komunizmit duke thithur teuml gjitheuml blereumlsitrdquo130

56 Detyrimet peumlr transmetuesit privateuml

Nuk ka detyrime teuml holleumlsishme programacioni peumlr transmetuesit privateuml Masat e vetme li-gjore kaneuml teuml beumljneuml me koheumlzgjatjen e transmetimit dhe periodicitetin e edicionit teuml lajmeve Stacionet televizive kombeumltare duhet teuml transmetojneuml teuml pakteumln gjashteuml oreuml neuml diteuml kurse stacionet lokale teuml pakteumln kateumlr oreuml neuml diteuml Stacionet televizive kombeumltare duhet teuml transmetojneuml programe origjinale lajmesh ccedildo diteuml Stacionet televizive private janeuml teuml detyruara teuml transmetojneuml mesazhe dhe informacion teuml njeuml interesi teuml madh publik falas sipas rregulloreve teuml hartuara nga KKRT ose me keumlrkeseumln e organeve lokale teuml qeveriseuml Informacione teuml tilla zakonisht peumlrfshijneuml komunikatat e shkurtra me interes teuml posaccedileumlm peumlr publikun sidomos

128 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 10129 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 3130 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 6

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

44

neuml situata emergjence si fatkeqeumlsi natyrore ose neuml tema si sheumlndeti dhe siguria si dhe rendi publik Neuml peumlrgjitheumlsi nuk ka patur probleme me respektimin e keumltij detyrimi

6 PEumlRFUNDIMET

Televizioni ende media me ndikim meuml teuml madh neuml Shqipeumlri ka kaluar njeuml ereuml ndryshimesh Janeuml beumlreuml ndryshime ligjore teuml reumlndeumlsishme edhe pse teuml diskutueshme duke ndryshuar peumlrbeumlrjen e autoriteteve rregullatoreuml Struktura e bazuar neuml njeuml formuleuml peumlrfaqeumlsimi teuml balancuar politik u shndeumlrrua neuml njeuml formuleuml qeuml peumlrfshinte shoqeumlrineuml civile akademikeumlt dhe profesionisteumlt Keumlto leumlvizje zyrtarisht kishin peumlr qeumlllim teuml ulnin ndikimin politik te rregullatori por disa nga veprimet e fundit teuml rregullatorit u konsideruan si teuml motivuara politikisht Peumlr meuml tepeumlr rregullatori pati probleme teuml krijonte aneumltareumlsimin e ploteuml njeuml tregues qeuml mekanizmi i emeumlrimit nuk funksionon pa probleme

Seuml shpejti rregullatori do teuml peumlrballet me njeuml test teuml veumlshtireuml shpeumlrndarjen e licensave dixhitale Ashtu si ligje teuml tjera teuml miratuara gjateuml tre viteve teuml fundit Ligji peumlr Transmetimet Nume-rike u peumlrgatit nga qeveria pa u keumlshilluar me paleumlt e interesuara gjeuml qeuml hodhi mjaft dyshime peumlr qeumlllimet e qeveriseuml dhe pasojat e keumltij ligji neuml transmetime Zbatimi i keumltij ligji ngre pikeumlpyetje teuml reumlndeumlsishme peumlr teuml ardhmen e DigitAlb operatorit teuml platformeumls dixhitale i cili pas tre vjeteumlsh veprimtarie eumlshteuml kthyer neuml njeuml lojtar teuml fuqisheumlm me njeuml bazeuml teuml reumlndeumlsishme klienteumlsh Autoriteti dhe pavareumlsia e KKRT neuml procesin e licensimit si dhe qeumlndrimi i transmetuesit teuml sheumlrbimit publik neuml keumlteuml proces do teuml jeneuml mjaft teuml reumlndeumlsishme

RTSH peumlrballet me detyreumln e veumlshtireuml e sfi deumls ndaj rritjes seuml DigitAlb qeuml nuk do teuml jeteuml e lehteuml sidomos pas performanceumls jo teuml mireuml ekonomike neuml vitet e fundit fi nancimi neuml ulje nga shteti dhe reformeumls seuml papeumlrfunduar Popullariteti i RTSH nuk eumlshteuml peumlrmireumlsuar Menaxhimi jo i mireuml dhe prapambetja neuml krahasim me transmetuesit privateuml seuml bashku me mendimin e peumlrgjithsheumlm qeuml RTSH kontrollohet politikisht janeuml ndeumlr problemet kryesore teuml transmetuesit Stacioni mbetet ende larg peumlrmbushjes seuml misionit teuml tij publik Shpresohet qeuml menaxhimi i ri i stacionit do teuml hartojeuml njeuml strategji koherente dhe teuml fi llojeuml njeuml reformeuml teuml qeumlndrueshme Megjithateuml reforma e RTSH do teuml jeteuml e dhimbshme dhe si e tilleuml stacioni do teuml keteuml nevojeuml peumlr ndihmeseuml teuml reumlndeumlsishme neuml arritjen e misionit teuml tij

Programet profesionale dhe cileumlsore po vijneuml neuml rritje Megjithateuml tregu mbetet i mbipopulluar dhe megjitheuml zhurmeumln peumlr burimet e fi nancimit teuml medias nuk janeuml marreuml masa konkrete neuml keumlteuml drejtim Transparenca e burimeve teuml kapitalit teuml medias nevojiten medoemos neuml njeuml vend ku gazetareumlt teuml cileumlt nuk kaneuml kontrata pune shpesh kaneuml frikeuml teuml rrezikojneuml e teuml provokojneuml pronareumlt duke shkruar neuml meumlnyreuml teuml pavarur Organizatat peumlr median kaneuml beumlreuml peumlrpjekje teuml shumta peumlr teuml rritur ndeumlrgjegjeumlsimin peumlr kodet e etikeumls te gazetareumlt por veteuml-rregullimi efi kas ende nuk ka nisur Mangeumlsia e studimeve teuml tregut ose teuml teuml dheumlnave teuml tjera i pengon mjaft vlereumlsimet peumlr kushtet e medias shqiptare

S H Q I P Euml R I A

45

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

ANEKS1 LEGJISLACIONI I PEumlRMENDUR NEuml RAPORT

Fletorja Zyrtare eumlshteuml gazeta zyrtare e Shqipeumlriseuml

Direktiva 9736EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 30 qershor 1997 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin e disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 202 30 korrik 1997

Direktiva 200765EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 11 dhjetor 2007 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 33227 18 dhjetor 2007

Kodi Zgjedhor neni 136 neni 140 gjendet neuml httpeumleumleumlosceorgitem14076htmlhtml=1 (pareuml neuml 10 korrik 2007)

Ligji peumlr Transmetimet Numerike Ligji nr 9742 neuml 28 maj 2007 peumlr Transmetimet Numerike neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml

Ligji nr 8410 dateuml 30091998 Peumlr radion dhe televizionin publik e privat neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml Fletorja Zyrtare 20 tetor 1998 amenduar me ligjin nr 8657 dateuml 31072000 ligjin nr8794 dateuml 10052001 ligjin nr9016 dateuml 20022003 dhe ligjin nr9124 dateuml 29072003 si dhe Ligji nr 9677 i 13 janarit 2007

Ligji nr 9531 i cili ndryshon Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin me kapitullin ldquoPeumlr Radion dhe Televizionin Publik dhe Privatrdquo 11 maj 2006 Fletorja Zyrtare 65 2006

Ligji nr 9645 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2007rdquo i 27 neumlntorit 2006

Ligji nr 9836 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2008rdquo i 26 neumlntorit 2007

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

46

ANEKS 2 BIBLIOGRAFIA

Neuml anglisht

IREX Media Sustainability Index 2005 ndash Albania IREX Washington DC 2006

IREX Media Sustainability Index 2006 ndash Albania IREX Washington DC 2007

Neuml shqip

KKRT Vlereumlsim i teuml Ardhurave teuml Reklamave nga Monitorimi prillndashmaj 2005

KKRT Raporti Vjetor 2006 neuml Kuvendin e Shqipeumlriseuml

RTSH Raporti Vjetor peumlr Veprimtarineuml e RTSH 2006

Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007

Unioni i Gazetareumlve Shqiptareuml ldquoMbrojtja neuml puneuml dhe sigurimi social i punonjeumlsve teumlmedias njeuml domosdoshmeumlri peumlr shtypin e lireumlrdquo

S H Q I P Euml R I A

47

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Page 36: Televizioni në Europë: Raportet vijuese 2008 - Shqipëria · Media Program përpiqet të nxisë median e pavarur, profesionale dhe të qëndrueshme si dhe gazetarinë cilësore,

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

36

detajuara peumlr shpeumlrndarjen e reklameumls shteteumlrore qeveria shkeumlmbente reklameumln me pasqyrim teuml favorsheumlm88 Nuk ka teuml dheumlna teuml sakta peumlr shpenzimet e peumlrgjithshme teuml kompanive apo organeve shteteumlrore peumlr reklameumln Burimi i veteumlm publik peumlr njeuml informacion teuml tilleuml ishte njeuml studim eksperimental i kryer nga rregullatori Studimi tregoi se kompania shteteumlrore e energjiseuml KESH kishte shpenzuar US$560000 peumlr reklameumln neuml 2004 e cila ishte njeuml shumeuml tre hereuml meuml e madhe se ajo e shpenzuar para tre vjeteumlsh I njeumljti studim tregoi se Albtelekom kompania shteteumlrore e telefoniseuml fi kse kishte shpenzuar euro320000 peumlr reklameumln neuml 200489 Keumlto ishin teuml vetmet kompani teuml meumldha qeuml beumljneuml reklameuml qeuml dhaneuml informacion peumlr shpenzimet e tyre

Vendimi i qeveriseuml peumlr teuml kaluar reklameumln shteteumlrore neuml buletinin zyrtar ishte njeuml hap i reumlndeumlsisheumlm peumlr teuml zvogeumlluar vareumlsineuml e medias nga shteti ldquoKy eumlshteuml njeuml akt i reumlndeumlsisheumlm dhe pozitiv qofteuml edhe neuml aspektin moral edhe pse ekzistojneuml kontradikta dhe akti nuk zgjidh peumlrfundimisht problemin e tjeteumlrsimit teuml medias soneuml [nga publiku]rdquo90 Dallimi peumlr shembull midis reklameumls shteteumlrore dhe njoftimeve shteteumlrore nuk eumlshteuml teumlreumlsisht i qarteuml dhe krijon hapeumlsireuml peumlr interpretim Sipas vendimit teuml qeveriseuml reklamat peumlr kompaniteuml shteteumlrore dhe organizatat jofi timprureumlse teuml krijuara dhe teuml mbeumlshtetura nga shteti nuk klasifi kohen si njo-ftime publike91 Kjo mund teuml leumlreuml hapeumlsireuml qeuml njeumlsiteuml shteteumlrore teuml vazhdojneuml teuml ccedilojneuml reklamat e tyre neuml media Pa transparenceuml eumlshteuml e veumlshtireuml teuml vlereumlsohet ndikimi i vendimit teuml qeveriseuml neuml sektorin e televizionit

Njeuml editorialist i mireumlnjohur shqiptar shkroi se ldquoshumica e gazetave teuml peumlrditshme neuml vend janeuml neuml koma ndeumlrsa audienca e stacioneve televizive eumlshteuml polarizuar duke i nxjerreuml jashteuml tregu shumiceumln e stacioneve periferikerdquo92 Teuml gjitha teuml dheumlnat peumlr tregun e reklameumls janeuml spekulim i pasteumlr Peumlrpjekja e veteumlm e vlefshme neuml keumlteuml drejtim u beuml nga KKRT e cila monitoroi reklameumln neuml dhjeteuml stacione televizive neuml prill dhe maj 2005 Sipas keumltij monitorimi sasia e reklameumls dhe teleshitjeve peumlrbeumlnte rreth 10 peumlrqind teuml gjitheuml koheumls seuml transmetimit93 Ligji i detyron stacionet televizive teuml mos rezervojneuml meuml shumeuml se 15 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit teuml tyre ditor ose meuml shumeuml se 12 minuta neuml oreuml peumlr reklameumln Ky rregull neuml peumlrgjitheumlsi u respektua nga operatoreumlt televiziveuml Peumlrjashtim peumlrbeumlnte TV Klan i cili transmetoi reklama gjateuml 22 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit94

Studimi tregonte se vlera e peumlrafeumlrt e tregut shqiptar teuml reklameumls televizive shkonte rreth 21 milioneuml95 Duke e krahasuar keumlteuml vlereumlsim me deklarimet fi nanciare vjetore teuml doreumlzuara

nga stacionet televizive monitorimi arriti neuml peumlrfundimin se operatoreumlt televiziveuml raportonin

88 OSIShqipeumlria f 225ndash22889 KKRT Vlereumlsim i Teuml Ardhurave nga Reklama nga Monitorimi prillndashmaj 2005 f 5 (meuml tej Studimi i KKRT peumlr Reklamat)90 ldquoPeumlrpjekjardquo Intervisteuml me Fatos Lubonjeumln Standard 27 maj 2006 f 35 91 Vendimi i Keumlshillit teuml Ministrave peumlr Buletinin92 Mero Baze ldquoPeumlrpjekja e lsquoregjimit mediatikrsquo drejt konkurrenceumlsrdquo Tema f 1 23 prill 200693 Studimi i KKRT peumlr Reklamat f 294 Studimi i KKRT peumlr Reklamat f 395 Ibid f 5

S H Q I P Euml R I A

37

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

veteumlm midis 17 dhe 22 peumlrqind teuml teuml ardhurave nga reklama96 Ky peumlrfundim hodhi dyshime peumlr evazion fi skal97 Autoreumlt e keumltij studimi paralajmeumlruan se duke pasur parasysh mungeseumln e tyre teuml peumlrvojeumls neuml vlereumlsimin e tregut teuml reklameumls shifrat e tyre duheshin marreuml me rezerveuml98

Por policia tatimore e mori studimin seriozisht dhe vendosi njeuml gjobeuml prej euro12 milioneumlsh Top Channel TV neuml korrik 2007 Monitorimi i KKRT u peumlrdor si bazeuml peumlr teuml llogaritur evazionin fi skal peumlr reklamat peumlr vitet 2002ndash2005 Duke u nisur nga ky studim u supozua se Top Channel TV kishte raportuar veteumlm 23 peumlrqind teuml teuml ardhurave teuml tij neuml ato vite99

Kjo gjobeuml u vendos pas kontrolleve teuml peumlrseumlritura teuml policiseuml tatimore ndaj Top Channel TV gjateuml 2007 kur stacioni mori njeuml qeumlndrim mjaft kritik ndaj qeveriseuml Pronari tha se ai e kishte pritur teuml vendosej njeuml gjobeuml por niveli i gjobeumls ishte krejteumlsisht i paarsyesheumlm dhe kishte peumlr qeumlllim teuml heshte njeuml zeuml kritik100 Leumlvizja e policiseuml tatimore shtyu komunitetin e medias teuml dilte me njeuml deklarateuml teuml peumlrbashkeumlt neuml mbeumlshtetje teuml Top Channel TV101 Komisioni Parlamentar i Medias dhe Prokuroria e Peumlrgjithshme gjithashtu niseumln njeuml hetim Pas keumltij presioni u duk se qeveria do e merrte seumlrish neumln shqyrtim gjobeumln Stacioni ende nuk e ka paguar gjobeumln dhe po negocion me autoritetet Top Channel TV eumlshteuml njeuml shembull i qarteuml se si mund teuml abuzohen apo keqpeumlrdoren mungesa e teuml dheumlnave dhe monitorimeve dhe studimeve sistematike peumlr tregun e reklameumls seuml bashku me mungeseumln e transparenceumls nga ana e kompanive qeuml beumljneuml reklameuml medias dhe qeveriseuml

44 Standartet dhe pavareumlsia editoriale

Neuml 2005 Instituti Shqiptar i Medias nisi njeuml rishikim teuml Kodit teuml Etikeumls peumlr gazetareumlt i cili ishte hartuar neuml 1996 Instituti e ndeumlrmori keumlteuml puneuml si njeuml reagim ndaj zbatimit joefi kas teuml Kodit dhe i nisur nga nevoja peumlr ta peumlrshtatur Kodin me ndryshimet qeuml kaneuml ndikuar te media neuml dekadeumln e kaluar Njeuml arsye tjeteumlr ishte qeumlllimi i Institutit peumlr teuml fi lluar njeuml sistem efi kas veteuml-rregullimi neuml media Amendamentet ligjore qeuml kaneuml peumlr qeumlllim teuml dekriminalizojneuml shpifjen dhe fyerjen po diskutohen neuml Parlament dhe ka teuml ngjareuml teuml miratohen neuml teuml ardhmen e afeumlrt

Neuml procesin e rishikimit instituti u peumlrpoq teuml peumlrfshijeuml teuml teumlreuml paleumlt kryesore teuml interesuara peumlrfshireuml pronareumlt drejtuesit kryeredaktoreumlt gazetareumlt aktivisteumlt e shoqeumlriseuml civile deputeteumlt juristeumlt e medias etj Instituti e kompletoi Kodin e ri teuml Etikeumls dhe njeuml statut teuml njeuml organi veteuml-rregullues

96 Ibid f 697 Ibid f 798 Metodologjia e studimit bazohej neuml njeuml formuleuml sipas seuml cileumls vlera e teuml ardhurave nga reklama llogaritej duke shumeumlzuar koheumln e reklameumls me tarifat fi kse qeuml raportoheshin nga stacionet televizive Ajo nuk merrte parasysh dhe nuk mund teuml llogariste zbritjet dhe negociatat peumlr klienteumlt apo koheumlzgjatjen e kontrateumls seuml njeuml stacioni televiziv me njeuml klient (f 1)99 Njoftim peumlr Shtyp i Policiseuml Tatimore gjendet neuml httpwwwtatimegovalfq=infoampmetod=shfaqartampartID=362 (pareuml neuml 25 korrik 2007)100 Dritan Hoxha Koment neuml Tryezeumln e Rrumbullakeumlt teuml Top Channel TV Tiraneuml 14 korrik 2007101Deklarata gjendet neuml httpwwwinstitutemediaorgdocumentaPRESS_DECLARATION_dt[1]13_korrikdoc (pareuml neuml 20 korrik 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

38

Neuml peumlrgjitheumlsi gazetareumlt pronareumlt dhe menaxhereumlt raneuml dakord neuml parim peumlr nevojeumln peumlr teuml veteumlrregulluar keumlteuml sektor Mbetet peumlr trsquou pareuml neumlse ata do teuml bashkohen peumlr ta realizuar keumlteuml gjeuml

Me peumlrjashtim teuml rregullave teuml peumlrgjithshme editoriale teuml vendosura nga kryeredaktoreumlt Nuk ka kode teuml brendshme etike neuml stacionet televizive102 KKRT vazhdimisht ka theksuar neuml raportet e saj se mediat duhet teuml keneuml kodin e vet teuml etikeumls103 Peumlrveccedil keumlsaj gazetaria cileumlsore eumlshteuml veumlshtireuml teuml arrihet neuml rrethana kur veteuml gazetareumlt shpesh privohen nga teuml drejtat e tyre Shumica deumlrrmuese e gazetareumlve punojneuml pa kontrata peumlr shkak teuml zbatimit teuml dobeumlt teuml Kodit teuml Puneumls dhe mungeseumls seuml mbikqyrjes seuml rregullt teuml zbatimit teuml tij Njeuml hap pozitiv neuml keumlteuml aspekt ishte krijimi neuml 2005 i sindikateumls seuml gazetareumlve me mbeumlshtetjen e IREX Unioni ka krijuar degeuml neuml qytetet kryesore dhe ka negociuar kushte meuml teuml mira pune peumlr gazetareumlt me Ministrineuml e Puneumls Dy paleumlt fi rmoseumln njeuml memorandum qeuml do teuml krijonte mundeumlsineuml e krijimit teuml njeuml marreumlveshjeje kolektive neuml keumlteuml sektor

Megjithateuml si unioni ashtu edhe komuniteti i medias janeuml teuml ndeumlrgjegjsheumlm qeuml ky proces do teuml zgjaseuml njeumlfareuml kohe peumlr shkak teuml peumlrhapjes seuml problemit Neuml 2005 rreth 95 peumlrqind e gazetareumlve neuml Shqipeumlri punonin pa kontrata apo sigurime shoqeumlrore104 Shoqatat e tjera teuml gazetareumlve nuk kaneuml dheumlneuml ndonjeuml ndihmeuml neuml keumlteuml fushateuml dhe duket se ekzistojneuml veteumlm neuml leteumlr Kryetari i njeumlreumls prej keumltyre organizatave tha

Edhe pse kemi 15 vjet liri shtypi neuml Shqipeumlri ka veteumlm pak raste kur kolegeumlt e njeuml media ngreneuml zeumlrin apo protestojneuml kundeumlr fatit teuml kolegeumlve teuml tjereuml teuml cileumlt pushohen censurohen apo keumlrceumlnohen pa teuml drejteuml Kjo eumlshteuml njeuml temeuml veteumlm peumlr kafeneteuml ku mblidhen gazetareumlt dhe nuk hapet kurreuml neuml publik duke krijuar njeuml gjendje ku askush nuk fl et peumlr njeuml dukuri qeuml i prek teuml gjitheuml105

Kjo gjendje i leuml gazetareumlt teuml pambrojtur kundrejt deumlshirave dhe tekave teuml pronareumlve ldquoAta janeuml krejteumlsisht teuml pambrojtur kur peumlrballen me vendimet arbitrare teuml pronareumlve teuml cileumlt mund ta pushojneuml stafi n nga puna pa asnjeuml arsyerdquo106 Kjo situateuml nuk ka ndryshuar neuml dy vitet e fundit dhe veumlshtireuml se do teuml peumlrmireumlsohet pa hedhur driteuml mbi proneumlsineuml e medias dhe fi nancimin e saj Numri i madh i gazetave dhe stacioneve televizive neuml Shqipeumlri ia detyron ekzistenceumln kryesisht fi nancimit nga bizneset paralele dhe zbatimit teuml dobeumlt teuml ligjit ldquoNga pikeumlpamja profesionale ky fi nancim paralel i leuml shumeuml media teuml pambrojtura ndaj presionit apo censureumls seuml bizneseve qeuml i mbeumlshtesin ato neuml shkalleuml teuml ndryshmerdquo107

102 OSIShqipeumlria f 238ndash239103 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 55104 Unioni i Gazetareumlve Shqiptareuml ldquoMbrojtja neuml puneuml dhe sigurimi social i punonjeumlsve teuml medias njeuml domosdoshmeumlri peumlr shtypin e lireumlrdquo f 6105 Intervisteuml me Armand Shkullakun ldquoMedia transparence peumlr lajmet brenda sajrdquo Shqip 10 maj 2006 f 12 106 IREX Media Sustainability Index 2005 ndash Shqipeumlria IREX Washington DC 2006 f 14gjendet neuml faqen e Internetit teuml IREX te httpwwwirexorgprogramsMSI_EUR2005asp (pareuml neuml 20 korrik 2007) (meuml tej IREX MSI 2005 ndash Shqipeumlria)107 IREX MSI 2005 ndash Shqipeumlria f12

S H Q I P Euml R I A

39

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

45 Transmetuesit rajonaleuml dhe lokaleuml

Peumlr momentin ka 68 stacione televizive lokale nga teuml cileumlt 20 operojneuml neuml Tiraneuml Shumica e reklameumls shpenzohet neuml stacionet televizive teuml Tiraneumls Keumlto kaneuml njeuml performanceuml ekonomike dhe programim meuml teuml mireuml se stacionet lokale teuml cilat e kaneuml teuml veumlshtireuml teuml mbijetojneuml dhe teuml prodhojneuml programe cileumlsore ldquoMedia e peumlrqendruar neuml Ulteumlsireumln Pereumlndimore ka mundeumlsi meuml teuml meumldha peumlr teuml peumlrfi tuar nga njeuml treg meuml i pasur reklame gjeuml qeuml nuk vlen peumlr mediat e vendosura neuml zona meuml teuml largeumltardquo108

Peumlr shkak teuml veumlshtireumlsive ekonomike stacionet televizive lokale neuml vend e kaneuml teuml veumlshtireuml teuml peumlrshtaten me zhvillimin teknologjik Ndeumlrsa shumica e stacioneve televizive neuml Tiraneuml zoteumlrojneuml pajisje teuml koheumlve teuml fundit stacionet lokale ende punojneuml me pajisje teuml vjetra gjeuml qeuml ndikon neuml cileumlsineuml e produktit teuml tyre

5 PROGRAMACIONI

51 Programet

Pa monitorime teuml pavarura nuk ekzistojneuml statistika peumlr programet vjetore sipas llojit as peumlr transmetuesin publik e as peumlr ata privateuml Monitorimi i fundit i cili u krye nga KKRT gjateuml njeuml muaji neuml 2003 e largeumlt mbulonte programacionin e stacioneve kryesore Edhe pse stacionet private janeuml teuml detyruara me ligj teuml doreumlzojneuml programacionin vjetor te KKRT deri tanimeuml nuk kaneuml arritur teuml respektojneuml keumlteuml keumlrkeseuml apo teuml shpjegojneuml se peumlrse nuk e beumljneuml keumlteuml gjeuml Rregullatori nuk ka marreuml ndonjeuml maseuml ndaj tyre

Teuml vetmet teuml dheumlna vijneuml nga TVSH Rreth 70 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit teuml TVSH nga prilli neuml neumlntor 2006 nuk ishin programe teuml prodhuara veteuml Kuadri i programacionit teuml stacionit nuk ka mundur teuml shmangeuml rutineumln dhe monotonineuml gjeuml qeuml ka ndikuar neuml pozicionin e tij neuml treg109 Me ndryshimin e menaxhimit neuml fund teuml 2006 niseumln teuml transmetoheshin programe teuml njeuml cileumlsie meuml teuml larteuml Me keumlto ndryshime peumlrqindja e programeve teuml prodhuara veteuml pritet teuml arrijeuml deri neuml 70 peumlrqind teuml koheumls totale teuml transmetimit teuml stacionit neuml 2007110 Keumlshilli Drejtues i RTSH gjithashtu premtoi se programe teuml tjera po rishikohen dhe programe teuml reja qeuml pasqyrojneuml tema si ccedileumlshtje sociale balanceumln gjinore kultureumln dhe sheumlndeteumlsineuml do teuml lanccedilohen111

Megjithateuml ndryshimet neuml kuadrin e programacionit janeuml peumlrpjekje qeuml peumlrmbushin veteumlm keumlrkesat minimale teuml transmetuesit publik dhe nuk i japin shtyseuml standarteve teuml transmetuesit publik Raporti vjetor i stacionit pretendonte peumlr arritje teuml tilla qeuml koha e transmetimit ishte rritur nga 17 oreuml neuml 24 oreuml neuml diteuml rikthimin e programeve sportive javore hapjen e njeuml studioje

108 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 5109 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 3110 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 5111 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f5

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

40

teuml re transmetimi peumlrdorimin e studios leumlvizeumlse neuml diteumln e zgjedhjeve etj112 Drejtoresha aktuale e stacionit Mirela Oktrova shkruante ldquoEkzistenca e radios dhe televizionit publik nuk mund teuml justifi kohet as me programet e zbavitjes e as me transmetimin falas teuml programeve teuml EBU e as me organizimin e festivalit dhe bujeumln e pjeseumlmarrjes neuml Eurovizionrdquo113

Neuml njeuml aspekt meuml pozitiv TVSH organizoi debate televizive me kandidateumlt peumlr bashki gjateuml zgjedhjeve teuml 2007 duke i dheumlneuml mundeumlsineuml publikut teuml beumlnte njeuml zgjedhje meuml teuml informuar Nga ana tjeteumlr TVSH nuk ishte neuml gjendje teuml transmetonte njeuml ngjarje teuml reumlndeumlsishme si Kupa Boteumlrore e futbollit neuml 2006 pasi teuml drejtat e transmetimit u bleneuml nga DigitAlb Neuml ateuml koheuml TVSH tha se nuk mund trsquoi peumlrballonte teuml drejtat por KKRT u peumlrgjigj se stacioni mund teuml kishte keumlrkuar ndihmeuml nga shteti114 Neuml meumlnyreuml sarkastike ata shtuan se menaxhimi i TVSH nuk keumlmbeumlnguli shumeuml pasi po negocionte teuml drejtat e ldquoKafazit teuml Arteumlrdquo njeuml programi teuml pro-dhuar neuml vend por qeuml eumlshteuml kopje e formatit teuml programit teuml realitetit ldquoBig Brotherrdquo115

Megjitheuml mungeseumln e teuml dheumlnave teuml qarta peumlr programet mund teuml thuhet me siguri se shumica e stacioneve teuml reumlndeumlsishme si TV Klan Top Channel Vizion+ TV Koha dhe disa kanale lajmesh si News24 apo Alsat kaneuml fi tuar njeuml publik pak a shumeuml besnik Ata prodhojneuml lajme me standarte peumlrgjitheumlsisht teuml keumlnaqshme si dhe programe teuml ndryshme informacioni dhe zbavitjeje Informacioni dhe lajmet janeuml kthyer neuml peumlrpareumlsi si peumlr median e shkruar ashtu edhe peumlr ateuml elektronike sipas veumlzhguesve teuml ndrysheumlm116 Peumlrjashtim peumlrbeumlnte stacioni privat kombeumltar TVA i cili pas disa ndryshimeve neuml proneumlsi neuml 2006 mezi arrinte teuml peumlrmbushte detyrimet e tij si kanal kombeumltar Ky stacion nuk transmetoi fare edicione lajmesh neuml mars dhe prill 2006117 Meqeuml stacioni nuk mundte teuml peumlrmbushte peumlr shumiceumln e 2006 keumlrkesat e programacionit qeuml i impononte kontrata e licenseumls KKRT vendosi teuml reduktonte me njeuml vit licenseumln e TVA dhe ta teumlrhiqte ateuml meuml pas neuml tetor 2007 Stacioni e apeloi keumlteuml vendim dhe teuml dyja paleumlt e ccediluan ccedileumlshtjen neuml gjykateuml118

Disa nga lajmet dhe debatet peumlr tema teuml reumlndeumlsishme shpesh politike mendohet se kaneuml njeuml publik teuml qeumlndruesheumlm dhe janeuml kthyer neuml emblema teuml stacioneve televizive qeuml i transmetojneuml ato Peumlrveccedil buletineve teuml lajmeve disa nga programet meuml teuml njohura janeuml ldquoOpinionrdquo neuml TV Klan ldquoShqiprdquo neuml Top Channel ldquoLogosrdquo neuml Vizion+ dhe ldquo60 minutardquo neuml TV Koha Keumlto janeuml programe javore qeuml kaneuml teuml beumljneuml me intervista apo debate peumlr njeuml temeuml teuml caktuar Njeuml tjeteumlr program mjaft i njohur eumlshteuml ldquoFiks farerdquo njeuml revisteuml satirike e peumlrditshme qeuml bazohet neuml metoda investigative Ka dhe disa programe zbavitjeje dhe lojeumlra qeuml janeuml mjaft teuml njohura Keumltu peumlrfshihet ldquoPortokallirdquo dhe ldquoTop Showrdquo neuml Top Channel ldquoKutia e funditrdquo neuml TV Klan dhe ldquoBypassrdquo neuml Vizion+ Stacionet televizive kaneuml njeuml prirje neuml rritje teuml peumlrqendrohen neuml programe teuml njeuml natyre meuml sociale duke u peumlrpjekur teuml pasqyrojneuml meuml shumeuml kronika nga jeta e peumlrditshme dhe me interes njereumlzor Keumlto programe peumlrfshijneuml ldquoJeteuml neuml keumlrkimrdquo neuml News24 TV ldquoNjereumlz teuml humburrdquo ldquoFemrardquo dhe ldquoSOSrdquo neuml Vizion+

112 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f4113 Mirela Oktrova ldquolsquoLehjarsquo kundeumlr demokraciseuml dhe interesave teuml publikutrdquo Shekulli 4 shtator 2006 f 23114 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 52115 Ibid116 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 9117 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 54118 Vendimi peumlr TVA neuml Raportin Vjetor teuml KKRT 2006 f 25

S H Q I P Euml R I A

41

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

52 Rregullat e peumlrgjithshme peumlr lajmet

Disa rregulla neuml Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin peumlrqendrohen te programimi i peumlr-mbajtjes dhe vlejneuml si peumlr transmetuesit publikeuml ashtu edhe peumlr ata privateuml Ato kaneuml teuml beumljneuml me pavareumlsineuml editoriale censureumln teuml drejteumln e informacionit dhe teuml drejta dhe liri teuml tjera njereumlzore119 Edhe pse parimet themelore teuml informacionit teuml paansheumlm dhe teuml sakteuml janeuml teuml garantuara me ligj nuk ekzistojneuml instrumente apo organe qeuml teuml monitorojneuml zbatimin e tyre KKRT monitoron edicionet kryesore teuml lajmeve teuml stacioneve kombeumltare publike dhe private por kjo peumlrpjekje konsiston veteumlm neuml matje sasiore teuml peumlrqindjes qeuml i kushtohet pasqyrimit teuml partive dhe fi gurave politike

Stacionet televizive kaneuml beumlreuml peumlrparim teuml ndjesheumlm neuml peumlrkufi zimin e vetvetes neumlpeumlrmjet edicioneve teuml lajmeve teuml cilat kaneuml sheumlnuar peumlrmireumlsimin meuml teuml madh neuml programacion te teuml gjitha stacionet televizive120 Megjithateuml informacioni nuk eumlshteuml as i paansheumlm dhe as i drejteuml Pothuajse nuk ekziston ndonjeuml media qeuml teuml mos keteuml interesa teuml fshehura ekonomike apo politike dhe peumlr pasojeuml standartet profesionale aplikohen peumlr aq koheuml sa ua lejojneuml keumlto interesa Axhenda e lajmeve eumlshteuml shumeuml praneuml axhendeumls seuml qeveriseuml apo politikeumls neuml peumlrgjitheumlsi ose praneuml menaxhimit teuml televizioneve121 Edicionet e lajmeve zgjedhin kronika qeuml u shkojneuml peumlr shtat interesave teuml operatorit dhe jo interesit publik122

Edhe Kodi Zgjedhor imponon keumlrkesa peumlr sakteumlsi korrekteumlsi dhe balanceuml peumlr teuml gjitha stacionet televizive123 Transmetuesi i sheumlrbimit publik ka peumlrgjegjeumlsi shteseuml si dheumlnia e koheumls falas peumlr teuml gjitha partiteuml politike qeuml marrin pjeseuml neuml zgjedhje Testi meuml i fundit peumlr respektimin e keumltyre rregullave ishin zgjedhjet lokale neuml shkurt 2007 Stacionet televizive kryesore e kaluan keumlteuml test me sukses TVSH i kushtoi 28 peumlrqind teuml lajmeve Partiseuml Demokratike dhe 29 peumlrqind Partiseuml Socialiste Njeuml pasqyrim i ngjasheumlm u gjend edhe peumlr stacione teuml tjera teuml meumldha si Vizion+ News24 dhe TVA Peumlrjashtim peumlrbeumlnte TV Klan i cili i kushtoi meuml shumeuml koheuml qeveriseuml se ccedildo stacion tjeteumlr Peumlrfaqeumlsuesit e TV Klan pretenduan se ata thjesht po pasqyronin puneumln e zyrtareumlve teuml shtetit Megjithateuml keumlta zyrtareuml ishin pasqyruar teksa beumlnin fushateuml zgjedhore Edhe pse keumlto fushata u konsideruan teuml balancuara dhe teuml drejta neuml aspektin e pasqyrimit teuml partive politike gjateuml periudheumls parazgjedhore teuml gjitha stacionet televizive kishin favorizuar njeuml parti meuml shumeuml se teuml tjerat124

119 OSIShqipeumlria f 234120 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 47121 Monitorimi u krye neuml kuadrin e ldquoMonitorimi i Lajmeve teuml Mbreumlmjes neuml TV ndash monitorim dhe analizeuml e edicioneve teuml lajmeve neuml TV neuml 10 vende teuml Europeumls Juglindorerdquo botuar neuml Media Plan Institute Treguesi i Interesit Publik Sarajevo 2007122 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 54123 Kodi Zgjedhor neni 136 neni 140 gjendet neuml httpwwwosceorgitem14076htmlhtml=1(pareuml neuml 10 korrik 2007)124 Raporti i OSCEODIHR peumlr zgjedhjet e 18 shkurt 2007 gjendet neumlhttpwwwosceorgitem24859htmlhtml=1 (pareuml neuml 12 korrik 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

42

53 Udheumlzimet e peumlrgjithshme peumlr prodhimin e programeve

Ligji peumlr Radion dhe Televizionin vendos disa detyrime teuml peumlrgjithshme peumlr teuml gjitha stacionet televizive Keumlto kaneuml teuml beumljneuml kryesisht me dinjitetin njereumlzor respektin peumlr ligjin dhe teuml drejtat e njeriut125

Megjithateuml keumlto masa janeuml mjaft teuml vakeumlta dhe teuml peumlrgjithshme dhe nuk janeuml shndeumlrruar neuml rregulla meuml teuml detajuara nga KKRT Keumlto parime teuml peumlrgjithshme neuml peumlrgjitheumlsi janeuml respektuar Teuml vetmet probleme kishin teuml beumlnin me pornografi neuml e cila ndalohet krejteumlsisht peumlr trsquou transmetuar Neuml stacionet tokeumlsore analoge nuk transmetohen programe me peumlrmbajtje pornografi ke Megjithateuml DigitAlb transmeton pornografi gjitheuml koheumln neuml njeuml kanal neuml formeuml teuml kriptuar si dhe dy programe pornografi ke neuml mesnateuml

54 Kuotat

Nuk ekzistojneuml kuota teuml posaccedilme peumlr peumlrfaqeumlsim gjuheumlsor apo teuml grupeve teuml minoriteteve Stacioni i transmetimit publik si dhe disa kanale private ndonjeumlhereuml transmetojneuml programe peumlr minoritetet etnike Neuml vitet e fundit Instituti Shqiptar i Medias eumlshteuml angazhuar neuml koordi-nimin e projekteve teuml produksionit teuml programeve radiofonike dhe televizive peumlr pakicat etnike dhe gjuheumlsore neuml vend si dhe peumlr artikuj peumlr keumlto tema teuml botuara neuml median e shkruar

Mediat qeuml fokusohen neuml temat e pakicave luftojneuml peumlr mbijeteseuml Peumlr shembull Radio Prespa e themeluar neuml 2003 neuml zoneumln e kufi rit me Republikeumln e Maqedoniseuml dhe qeuml transmeton maqedonisht nuk funksionon rregullisht peumlr shkak teuml pengesave fi nanciare Stacionet radiofonike peumlr pakiceumln greke neuml jug teuml vendit gjenden neuml njeuml situateuml teuml ngjashme Teuml gjitha keumlto media janeuml nisma individuale shteti nuk jep ndihma peumlr median e minoriteteve Megjithateuml nuk ekzistojneuml pengesa ligjore peumlr dheumlnien e licensave teuml transmetimit peumlr radiot apo televizionet e minoriteteve Neuml fakt KKRT dha njeuml licenseuml peumlr radio dhe televizion radioTV Armonia njeuml projekt peumlr pakiceumln greke qeuml eumlshteuml edhe minoriteti meuml i madh etnik neuml vend Megjithateuml stacioni nuk ka fuqi fi nanciare dhe ka veumlshtireumlsi Peumlr momentin ata nuk transmetojneuml126

Kuotat e vetme neuml lidhje me peumlrmbajtjen qeuml imponon ligji peumlr ata qeuml kaneuml licenseuml lokale eumlshteuml qeuml teuml transmetojneuml programe jokomerciale dhe programe lokale informacioni peumlr teuml pakteumln 15 peumlrqind teuml programacionit javor Ligji nuk e specifi kon termin ldquojokomercialrdquo Sipas ndryshimeve teuml 2003 ata qeuml kaneuml licenseuml kombeumltare duhet trsquoi kushtojneuml teuml pakteumln 15 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit programeve teuml prodhuara veteuml dhe teuml pakteumln 30 peumlrqind programeve teuml prodhuara neuml Shqipeumlri Stacionet televizive neuml peumlrgjitheumlsi i peumlrmbushin keumlto kuota127 Ligji gjithashtu vendos kuota peumlr reklameumln duke mos i lejuar stacionet televizive teuml transmetojneuml reklama peumlr meuml shumeuml se 15 peumlrqind teuml koheumls ditore teuml transmetimit ose meuml shumeuml se 12 minuta peumlr oreuml

125 OSIShqipeumlria f 235ndash236126 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 25127 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 47

S H Q I P Euml R I A

43

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Edhe pse Shqipeumlria si vend qeuml nuk eumlshteuml aneumltar i BE nuk eumlshteuml e detyruar teuml peumlrmbusheuml legjislacionin europian shumeuml nga keumlto kuota lindin nga Konventa Europiane peumlr Televizionin Ndeumlrkufi tar (KETN) dhe Protokollin e saj Shteseuml teuml cileumln Shqipeumlria e ka ratifi kuar neuml 1999 Nga ana tjeteumlr legjislacioni shqiptar nuk u keumlrkon transmetuesve trsquoi kushtojneuml shumiceumln e koheumls seuml transmetimit veprave europiane Ligji peumlr dixhitalizimin thoteuml se stacionet televizive neuml meumlnyreuml progresive duhet teuml peumlrmbushin detyrimin e transmetimit teuml programeve europiane neuml 50 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit

55 Detyrimet peumlr transmetuesin publik

Peumlrveccedil rregullave teuml peumlrgjithshme peumlr prodhimin Ligji peumlr Radion dhe Televizionin i detyron si transmetuesit publikeuml ashtu dhe ata privateuml teuml transmetojneuml programe falas Kjo peumlrfshin programe me interes teuml larteuml peumlr publikun e gjereuml si lajmeumlrimet peumlr sheumlndetin rendin publik apo emergjencat kombeumltare Gjithashtu ligji i keumlrkon RTSH teuml transmetojeuml falas sheumlrbimet fetare teuml mbajtura gjateuml festave fetare zyrtare si dhe seancat e parlamentit Ligji peumlr Radion dhe Televizionin vendos detyrime shteseuml peumlr RTSH Programet e tij duhet teuml jeneuml teuml njeuml cileumlsie teuml larteuml teuml refl ektojneuml larmineuml e jeteumls shqiptare dhe trsquoi sheumlrbejneuml teuml gjitha grupeve shoqeumlrore peumlrfshireuml pakicat kombeumltare

Pasqyrimi i lajmeve nga vendi dhe nga jashteuml duhet teuml jeteuml gjitheumlpeumlrfshireumls dhe i paansheumlmRTSH-seuml i ndalohet transmetimi i propagandeumls politike dhe fetare Megjitheuml keumlto detyrime transmetuesi i sheumlrbimit publik mbetet ende larg peumlrmbushjes seuml misionit teuml tij publik ldquoEumlshteuml paradoksale teuml shoheumlsh se si interesi publik eumlshteuml i pari qeuml lihet pas dore nga njeuml televizion i quajtur lsquopublikrsquo Edicionet e lajmeve fi llojneuml me lajme peumlr aktivitetet e qeveriseuml dhe partive politike duke leumlneuml pas dore problemet qeuml shqeteumlsojneuml qytetareumltrdquo128 Stacioni pretendon se ka beumlreuml progres teuml reumlndeumlsisheumlm dhe se mungesa e konkurrenceumls qeuml pretendohet se ka eumlshteuml njeuml geumlnjeshteumlr e hapur nga rivaleumlt privateuml129 Por mendimi i peumlrgjithsheumlm eumlshteuml se stacionet private mbizoteumlrojneuml ldquoTelevizionet komerciale po e vrasin televizionin publik dhe po thithin teuml gjitheuml audienceumln ashtu si supermarketet po vrasin dyqanet e vogla dhe kioskat e komunizmit duke thithur teuml gjitheuml blereumlsitrdquo130

56 Detyrimet peumlr transmetuesit privateuml

Nuk ka detyrime teuml holleumlsishme programacioni peumlr transmetuesit privateuml Masat e vetme li-gjore kaneuml teuml beumljneuml me koheumlzgjatjen e transmetimit dhe periodicitetin e edicionit teuml lajmeve Stacionet televizive kombeumltare duhet teuml transmetojneuml teuml pakteumln gjashteuml oreuml neuml diteuml kurse stacionet lokale teuml pakteumln kateumlr oreuml neuml diteuml Stacionet televizive kombeumltare duhet teuml transmetojneuml programe origjinale lajmesh ccedildo diteuml Stacionet televizive private janeuml teuml detyruara teuml transmetojneuml mesazhe dhe informacion teuml njeuml interesi teuml madh publik falas sipas rregulloreve teuml hartuara nga KKRT ose me keumlrkeseumln e organeve lokale teuml qeveriseuml Informacione teuml tilla zakonisht peumlrfshijneuml komunikatat e shkurtra me interes teuml posaccedileumlm peumlr publikun sidomos

128 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 10129 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 3130 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 6

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

44

neuml situata emergjence si fatkeqeumlsi natyrore ose neuml tema si sheumlndeti dhe siguria si dhe rendi publik Neuml peumlrgjitheumlsi nuk ka patur probleme me respektimin e keumltij detyrimi

6 PEumlRFUNDIMET

Televizioni ende media me ndikim meuml teuml madh neuml Shqipeumlri ka kaluar njeuml ereuml ndryshimesh Janeuml beumlreuml ndryshime ligjore teuml reumlndeumlsishme edhe pse teuml diskutueshme duke ndryshuar peumlrbeumlrjen e autoriteteve rregullatoreuml Struktura e bazuar neuml njeuml formuleuml peumlrfaqeumlsimi teuml balancuar politik u shndeumlrrua neuml njeuml formuleuml qeuml peumlrfshinte shoqeumlrineuml civile akademikeumlt dhe profesionisteumlt Keumlto leumlvizje zyrtarisht kishin peumlr qeumlllim teuml ulnin ndikimin politik te rregullatori por disa nga veprimet e fundit teuml rregullatorit u konsideruan si teuml motivuara politikisht Peumlr meuml tepeumlr rregullatori pati probleme teuml krijonte aneumltareumlsimin e ploteuml njeuml tregues qeuml mekanizmi i emeumlrimit nuk funksionon pa probleme

Seuml shpejti rregullatori do teuml peumlrballet me njeuml test teuml veumlshtireuml shpeumlrndarjen e licensave dixhitale Ashtu si ligje teuml tjera teuml miratuara gjateuml tre viteve teuml fundit Ligji peumlr Transmetimet Nume-rike u peumlrgatit nga qeveria pa u keumlshilluar me paleumlt e interesuara gjeuml qeuml hodhi mjaft dyshime peumlr qeumlllimet e qeveriseuml dhe pasojat e keumltij ligji neuml transmetime Zbatimi i keumltij ligji ngre pikeumlpyetje teuml reumlndeumlsishme peumlr teuml ardhmen e DigitAlb operatorit teuml platformeumls dixhitale i cili pas tre vjeteumlsh veprimtarie eumlshteuml kthyer neuml njeuml lojtar teuml fuqisheumlm me njeuml bazeuml teuml reumlndeumlsishme klienteumlsh Autoriteti dhe pavareumlsia e KKRT neuml procesin e licensimit si dhe qeumlndrimi i transmetuesit teuml sheumlrbimit publik neuml keumlteuml proces do teuml jeneuml mjaft teuml reumlndeumlsishme

RTSH peumlrballet me detyreumln e veumlshtireuml e sfi deumls ndaj rritjes seuml DigitAlb qeuml nuk do teuml jeteuml e lehteuml sidomos pas performanceumls jo teuml mireuml ekonomike neuml vitet e fundit fi nancimi neuml ulje nga shteti dhe reformeumls seuml papeumlrfunduar Popullariteti i RTSH nuk eumlshteuml peumlrmireumlsuar Menaxhimi jo i mireuml dhe prapambetja neuml krahasim me transmetuesit privateuml seuml bashku me mendimin e peumlrgjithsheumlm qeuml RTSH kontrollohet politikisht janeuml ndeumlr problemet kryesore teuml transmetuesit Stacioni mbetet ende larg peumlrmbushjes seuml misionit teuml tij publik Shpresohet qeuml menaxhimi i ri i stacionit do teuml hartojeuml njeuml strategji koherente dhe teuml fi llojeuml njeuml reformeuml teuml qeumlndrueshme Megjithateuml reforma e RTSH do teuml jeteuml e dhimbshme dhe si e tilleuml stacioni do teuml keteuml nevojeuml peumlr ndihmeseuml teuml reumlndeumlsishme neuml arritjen e misionit teuml tij

Programet profesionale dhe cileumlsore po vijneuml neuml rritje Megjithateuml tregu mbetet i mbipopulluar dhe megjitheuml zhurmeumln peumlr burimet e fi nancimit teuml medias nuk janeuml marreuml masa konkrete neuml keumlteuml drejtim Transparenca e burimeve teuml kapitalit teuml medias nevojiten medoemos neuml njeuml vend ku gazetareumlt teuml cileumlt nuk kaneuml kontrata pune shpesh kaneuml frikeuml teuml rrezikojneuml e teuml provokojneuml pronareumlt duke shkruar neuml meumlnyreuml teuml pavarur Organizatat peumlr median kaneuml beumlreuml peumlrpjekje teuml shumta peumlr teuml rritur ndeumlrgjegjeumlsimin peumlr kodet e etikeumls te gazetareumlt por veteuml-rregullimi efi kas ende nuk ka nisur Mangeumlsia e studimeve teuml tregut ose teuml teuml dheumlnave teuml tjera i pengon mjaft vlereumlsimet peumlr kushtet e medias shqiptare

S H Q I P Euml R I A

45

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

ANEKS1 LEGJISLACIONI I PEumlRMENDUR NEuml RAPORT

Fletorja Zyrtare eumlshteuml gazeta zyrtare e Shqipeumlriseuml

Direktiva 9736EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 30 qershor 1997 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin e disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 202 30 korrik 1997

Direktiva 200765EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 11 dhjetor 2007 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 33227 18 dhjetor 2007

Kodi Zgjedhor neni 136 neni 140 gjendet neuml httpeumleumleumlosceorgitem14076htmlhtml=1 (pareuml neuml 10 korrik 2007)

Ligji peumlr Transmetimet Numerike Ligji nr 9742 neuml 28 maj 2007 peumlr Transmetimet Numerike neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml

Ligji nr 8410 dateuml 30091998 Peumlr radion dhe televizionin publik e privat neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml Fletorja Zyrtare 20 tetor 1998 amenduar me ligjin nr 8657 dateuml 31072000 ligjin nr8794 dateuml 10052001 ligjin nr9016 dateuml 20022003 dhe ligjin nr9124 dateuml 29072003 si dhe Ligji nr 9677 i 13 janarit 2007

Ligji nr 9531 i cili ndryshon Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin me kapitullin ldquoPeumlr Radion dhe Televizionin Publik dhe Privatrdquo 11 maj 2006 Fletorja Zyrtare 65 2006

Ligji nr 9645 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2007rdquo i 27 neumlntorit 2006

Ligji nr 9836 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2008rdquo i 26 neumlntorit 2007

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

46

ANEKS 2 BIBLIOGRAFIA

Neuml anglisht

IREX Media Sustainability Index 2005 ndash Albania IREX Washington DC 2006

IREX Media Sustainability Index 2006 ndash Albania IREX Washington DC 2007

Neuml shqip

KKRT Vlereumlsim i teuml Ardhurave teuml Reklamave nga Monitorimi prillndashmaj 2005

KKRT Raporti Vjetor 2006 neuml Kuvendin e Shqipeumlriseuml

RTSH Raporti Vjetor peumlr Veprimtarineuml e RTSH 2006

Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007

Unioni i Gazetareumlve Shqiptareuml ldquoMbrojtja neuml puneuml dhe sigurimi social i punonjeumlsve teumlmedias njeuml domosdoshmeumlri peumlr shtypin e lireumlrdquo

S H Q I P Euml R I A

47

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Page 37: Televizioni në Europë: Raportet vijuese 2008 - Shqipëria · Media Program përpiqet të nxisë median e pavarur, profesionale dhe të qëndrueshme si dhe gazetarinë cilësore,

S H Q I P Euml R I A

37

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

veteumlm midis 17 dhe 22 peumlrqind teuml teuml ardhurave nga reklama96 Ky peumlrfundim hodhi dyshime peumlr evazion fi skal97 Autoreumlt e keumltij studimi paralajmeumlruan se duke pasur parasysh mungeseumln e tyre teuml peumlrvojeumls neuml vlereumlsimin e tregut teuml reklameumls shifrat e tyre duheshin marreuml me rezerveuml98

Por policia tatimore e mori studimin seriozisht dhe vendosi njeuml gjobeuml prej euro12 milioneumlsh Top Channel TV neuml korrik 2007 Monitorimi i KKRT u peumlrdor si bazeuml peumlr teuml llogaritur evazionin fi skal peumlr reklamat peumlr vitet 2002ndash2005 Duke u nisur nga ky studim u supozua se Top Channel TV kishte raportuar veteumlm 23 peumlrqind teuml teuml ardhurave teuml tij neuml ato vite99

Kjo gjobeuml u vendos pas kontrolleve teuml peumlrseumlritura teuml policiseuml tatimore ndaj Top Channel TV gjateuml 2007 kur stacioni mori njeuml qeumlndrim mjaft kritik ndaj qeveriseuml Pronari tha se ai e kishte pritur teuml vendosej njeuml gjobeuml por niveli i gjobeumls ishte krejteumlsisht i paarsyesheumlm dhe kishte peumlr qeumlllim teuml heshte njeuml zeuml kritik100 Leumlvizja e policiseuml tatimore shtyu komunitetin e medias teuml dilte me njeuml deklarateuml teuml peumlrbashkeumlt neuml mbeumlshtetje teuml Top Channel TV101 Komisioni Parlamentar i Medias dhe Prokuroria e Peumlrgjithshme gjithashtu niseumln njeuml hetim Pas keumltij presioni u duk se qeveria do e merrte seumlrish neumln shqyrtim gjobeumln Stacioni ende nuk e ka paguar gjobeumln dhe po negocion me autoritetet Top Channel TV eumlshteuml njeuml shembull i qarteuml se si mund teuml abuzohen apo keqpeumlrdoren mungesa e teuml dheumlnave dhe monitorimeve dhe studimeve sistematike peumlr tregun e reklameumls seuml bashku me mungeseumln e transparenceumls nga ana e kompanive qeuml beumljneuml reklameuml medias dhe qeveriseuml

44 Standartet dhe pavareumlsia editoriale

Neuml 2005 Instituti Shqiptar i Medias nisi njeuml rishikim teuml Kodit teuml Etikeumls peumlr gazetareumlt i cili ishte hartuar neuml 1996 Instituti e ndeumlrmori keumlteuml puneuml si njeuml reagim ndaj zbatimit joefi kas teuml Kodit dhe i nisur nga nevoja peumlr ta peumlrshtatur Kodin me ndryshimet qeuml kaneuml ndikuar te media neuml dekadeumln e kaluar Njeuml arsye tjeteumlr ishte qeumlllimi i Institutit peumlr teuml fi lluar njeuml sistem efi kas veteuml-rregullimi neuml media Amendamentet ligjore qeuml kaneuml peumlr qeumlllim teuml dekriminalizojneuml shpifjen dhe fyerjen po diskutohen neuml Parlament dhe ka teuml ngjareuml teuml miratohen neuml teuml ardhmen e afeumlrt

Neuml procesin e rishikimit instituti u peumlrpoq teuml peumlrfshijeuml teuml teumlreuml paleumlt kryesore teuml interesuara peumlrfshireuml pronareumlt drejtuesit kryeredaktoreumlt gazetareumlt aktivisteumlt e shoqeumlriseuml civile deputeteumlt juristeumlt e medias etj Instituti e kompletoi Kodin e ri teuml Etikeumls dhe njeuml statut teuml njeuml organi veteuml-rregullues

96 Ibid f 697 Ibid f 798 Metodologjia e studimit bazohej neuml njeuml formuleuml sipas seuml cileumls vlera e teuml ardhurave nga reklama llogaritej duke shumeumlzuar koheumln e reklameumls me tarifat fi kse qeuml raportoheshin nga stacionet televizive Ajo nuk merrte parasysh dhe nuk mund teuml llogariste zbritjet dhe negociatat peumlr klienteumlt apo koheumlzgjatjen e kontrateumls seuml njeuml stacioni televiziv me njeuml klient (f 1)99 Njoftim peumlr Shtyp i Policiseuml Tatimore gjendet neuml httpwwwtatimegovalfq=infoampmetod=shfaqartampartID=362 (pareuml neuml 25 korrik 2007)100 Dritan Hoxha Koment neuml Tryezeumln e Rrumbullakeumlt teuml Top Channel TV Tiraneuml 14 korrik 2007101Deklarata gjendet neuml httpwwwinstitutemediaorgdocumentaPRESS_DECLARATION_dt[1]13_korrikdoc (pareuml neuml 20 korrik 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

38

Neuml peumlrgjitheumlsi gazetareumlt pronareumlt dhe menaxhereumlt raneuml dakord neuml parim peumlr nevojeumln peumlr teuml veteumlrregulluar keumlteuml sektor Mbetet peumlr trsquou pareuml neumlse ata do teuml bashkohen peumlr ta realizuar keumlteuml gjeuml

Me peumlrjashtim teuml rregullave teuml peumlrgjithshme editoriale teuml vendosura nga kryeredaktoreumlt Nuk ka kode teuml brendshme etike neuml stacionet televizive102 KKRT vazhdimisht ka theksuar neuml raportet e saj se mediat duhet teuml keneuml kodin e vet teuml etikeumls103 Peumlrveccedil keumlsaj gazetaria cileumlsore eumlshteuml veumlshtireuml teuml arrihet neuml rrethana kur veteuml gazetareumlt shpesh privohen nga teuml drejtat e tyre Shumica deumlrrmuese e gazetareumlve punojneuml pa kontrata peumlr shkak teuml zbatimit teuml dobeumlt teuml Kodit teuml Puneumls dhe mungeseumls seuml mbikqyrjes seuml rregullt teuml zbatimit teuml tij Njeuml hap pozitiv neuml keumlteuml aspekt ishte krijimi neuml 2005 i sindikateumls seuml gazetareumlve me mbeumlshtetjen e IREX Unioni ka krijuar degeuml neuml qytetet kryesore dhe ka negociuar kushte meuml teuml mira pune peumlr gazetareumlt me Ministrineuml e Puneumls Dy paleumlt fi rmoseumln njeuml memorandum qeuml do teuml krijonte mundeumlsineuml e krijimit teuml njeuml marreumlveshjeje kolektive neuml keumlteuml sektor

Megjithateuml si unioni ashtu edhe komuniteti i medias janeuml teuml ndeumlrgjegjsheumlm qeuml ky proces do teuml zgjaseuml njeumlfareuml kohe peumlr shkak teuml peumlrhapjes seuml problemit Neuml 2005 rreth 95 peumlrqind e gazetareumlve neuml Shqipeumlri punonin pa kontrata apo sigurime shoqeumlrore104 Shoqatat e tjera teuml gazetareumlve nuk kaneuml dheumlneuml ndonjeuml ndihmeuml neuml keumlteuml fushateuml dhe duket se ekzistojneuml veteumlm neuml leteumlr Kryetari i njeumlreumls prej keumltyre organizatave tha

Edhe pse kemi 15 vjet liri shtypi neuml Shqipeumlri ka veteumlm pak raste kur kolegeumlt e njeuml media ngreneuml zeumlrin apo protestojneuml kundeumlr fatit teuml kolegeumlve teuml tjereuml teuml cileumlt pushohen censurohen apo keumlrceumlnohen pa teuml drejteuml Kjo eumlshteuml njeuml temeuml veteumlm peumlr kafeneteuml ku mblidhen gazetareumlt dhe nuk hapet kurreuml neuml publik duke krijuar njeuml gjendje ku askush nuk fl et peumlr njeuml dukuri qeuml i prek teuml gjitheuml105

Kjo gjendje i leuml gazetareumlt teuml pambrojtur kundrejt deumlshirave dhe tekave teuml pronareumlve ldquoAta janeuml krejteumlsisht teuml pambrojtur kur peumlrballen me vendimet arbitrare teuml pronareumlve teuml cileumlt mund ta pushojneuml stafi n nga puna pa asnjeuml arsyerdquo106 Kjo situateuml nuk ka ndryshuar neuml dy vitet e fundit dhe veumlshtireuml se do teuml peumlrmireumlsohet pa hedhur driteuml mbi proneumlsineuml e medias dhe fi nancimin e saj Numri i madh i gazetave dhe stacioneve televizive neuml Shqipeumlri ia detyron ekzistenceumln kryesisht fi nancimit nga bizneset paralele dhe zbatimit teuml dobeumlt teuml ligjit ldquoNga pikeumlpamja profesionale ky fi nancim paralel i leuml shumeuml media teuml pambrojtura ndaj presionit apo censureumls seuml bizneseve qeuml i mbeumlshtesin ato neuml shkalleuml teuml ndryshmerdquo107

102 OSIShqipeumlria f 238ndash239103 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 55104 Unioni i Gazetareumlve Shqiptareuml ldquoMbrojtja neuml puneuml dhe sigurimi social i punonjeumlsve teuml medias njeuml domosdoshmeumlri peumlr shtypin e lireumlrdquo f 6105 Intervisteuml me Armand Shkullakun ldquoMedia transparence peumlr lajmet brenda sajrdquo Shqip 10 maj 2006 f 12 106 IREX Media Sustainability Index 2005 ndash Shqipeumlria IREX Washington DC 2006 f 14gjendet neuml faqen e Internetit teuml IREX te httpwwwirexorgprogramsMSI_EUR2005asp (pareuml neuml 20 korrik 2007) (meuml tej IREX MSI 2005 ndash Shqipeumlria)107 IREX MSI 2005 ndash Shqipeumlria f12

S H Q I P Euml R I A

39

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

45 Transmetuesit rajonaleuml dhe lokaleuml

Peumlr momentin ka 68 stacione televizive lokale nga teuml cileumlt 20 operojneuml neuml Tiraneuml Shumica e reklameumls shpenzohet neuml stacionet televizive teuml Tiraneumls Keumlto kaneuml njeuml performanceuml ekonomike dhe programim meuml teuml mireuml se stacionet lokale teuml cilat e kaneuml teuml veumlshtireuml teuml mbijetojneuml dhe teuml prodhojneuml programe cileumlsore ldquoMedia e peumlrqendruar neuml Ulteumlsireumln Pereumlndimore ka mundeumlsi meuml teuml meumldha peumlr teuml peumlrfi tuar nga njeuml treg meuml i pasur reklame gjeuml qeuml nuk vlen peumlr mediat e vendosura neuml zona meuml teuml largeumltardquo108

Peumlr shkak teuml veumlshtireumlsive ekonomike stacionet televizive lokale neuml vend e kaneuml teuml veumlshtireuml teuml peumlrshtaten me zhvillimin teknologjik Ndeumlrsa shumica e stacioneve televizive neuml Tiraneuml zoteumlrojneuml pajisje teuml koheumlve teuml fundit stacionet lokale ende punojneuml me pajisje teuml vjetra gjeuml qeuml ndikon neuml cileumlsineuml e produktit teuml tyre

5 PROGRAMACIONI

51 Programet

Pa monitorime teuml pavarura nuk ekzistojneuml statistika peumlr programet vjetore sipas llojit as peumlr transmetuesin publik e as peumlr ata privateuml Monitorimi i fundit i cili u krye nga KKRT gjateuml njeuml muaji neuml 2003 e largeumlt mbulonte programacionin e stacioneve kryesore Edhe pse stacionet private janeuml teuml detyruara me ligj teuml doreumlzojneuml programacionin vjetor te KKRT deri tanimeuml nuk kaneuml arritur teuml respektojneuml keumlteuml keumlrkeseuml apo teuml shpjegojneuml se peumlrse nuk e beumljneuml keumlteuml gjeuml Rregullatori nuk ka marreuml ndonjeuml maseuml ndaj tyre

Teuml vetmet teuml dheumlna vijneuml nga TVSH Rreth 70 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit teuml TVSH nga prilli neuml neumlntor 2006 nuk ishin programe teuml prodhuara veteuml Kuadri i programacionit teuml stacionit nuk ka mundur teuml shmangeuml rutineumln dhe monotonineuml gjeuml qeuml ka ndikuar neuml pozicionin e tij neuml treg109 Me ndryshimin e menaxhimit neuml fund teuml 2006 niseumln teuml transmetoheshin programe teuml njeuml cileumlsie meuml teuml larteuml Me keumlto ndryshime peumlrqindja e programeve teuml prodhuara veteuml pritet teuml arrijeuml deri neuml 70 peumlrqind teuml koheumls totale teuml transmetimit teuml stacionit neuml 2007110 Keumlshilli Drejtues i RTSH gjithashtu premtoi se programe teuml tjera po rishikohen dhe programe teuml reja qeuml pasqyrojneuml tema si ccedileumlshtje sociale balanceumln gjinore kultureumln dhe sheumlndeteumlsineuml do teuml lanccedilohen111

Megjithateuml ndryshimet neuml kuadrin e programacionit janeuml peumlrpjekje qeuml peumlrmbushin veteumlm keumlrkesat minimale teuml transmetuesit publik dhe nuk i japin shtyseuml standarteve teuml transmetuesit publik Raporti vjetor i stacionit pretendonte peumlr arritje teuml tilla qeuml koha e transmetimit ishte rritur nga 17 oreuml neuml 24 oreuml neuml diteuml rikthimin e programeve sportive javore hapjen e njeuml studioje

108 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 5109 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 3110 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 5111 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f5

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

40

teuml re transmetimi peumlrdorimin e studios leumlvizeumlse neuml diteumln e zgjedhjeve etj112 Drejtoresha aktuale e stacionit Mirela Oktrova shkruante ldquoEkzistenca e radios dhe televizionit publik nuk mund teuml justifi kohet as me programet e zbavitjes e as me transmetimin falas teuml programeve teuml EBU e as me organizimin e festivalit dhe bujeumln e pjeseumlmarrjes neuml Eurovizionrdquo113

Neuml njeuml aspekt meuml pozitiv TVSH organizoi debate televizive me kandidateumlt peumlr bashki gjateuml zgjedhjeve teuml 2007 duke i dheumlneuml mundeumlsineuml publikut teuml beumlnte njeuml zgjedhje meuml teuml informuar Nga ana tjeteumlr TVSH nuk ishte neuml gjendje teuml transmetonte njeuml ngjarje teuml reumlndeumlsishme si Kupa Boteumlrore e futbollit neuml 2006 pasi teuml drejtat e transmetimit u bleneuml nga DigitAlb Neuml ateuml koheuml TVSH tha se nuk mund trsquoi peumlrballonte teuml drejtat por KKRT u peumlrgjigj se stacioni mund teuml kishte keumlrkuar ndihmeuml nga shteti114 Neuml meumlnyreuml sarkastike ata shtuan se menaxhimi i TVSH nuk keumlmbeumlnguli shumeuml pasi po negocionte teuml drejtat e ldquoKafazit teuml Arteumlrdquo njeuml programi teuml pro-dhuar neuml vend por qeuml eumlshteuml kopje e formatit teuml programit teuml realitetit ldquoBig Brotherrdquo115

Megjitheuml mungeseumln e teuml dheumlnave teuml qarta peumlr programet mund teuml thuhet me siguri se shumica e stacioneve teuml reumlndeumlsishme si TV Klan Top Channel Vizion+ TV Koha dhe disa kanale lajmesh si News24 apo Alsat kaneuml fi tuar njeuml publik pak a shumeuml besnik Ata prodhojneuml lajme me standarte peumlrgjitheumlsisht teuml keumlnaqshme si dhe programe teuml ndryshme informacioni dhe zbavitjeje Informacioni dhe lajmet janeuml kthyer neuml peumlrpareumlsi si peumlr median e shkruar ashtu edhe peumlr ateuml elektronike sipas veumlzhguesve teuml ndrysheumlm116 Peumlrjashtim peumlrbeumlnte stacioni privat kombeumltar TVA i cili pas disa ndryshimeve neuml proneumlsi neuml 2006 mezi arrinte teuml peumlrmbushte detyrimet e tij si kanal kombeumltar Ky stacion nuk transmetoi fare edicione lajmesh neuml mars dhe prill 2006117 Meqeuml stacioni nuk mundte teuml peumlrmbushte peumlr shumiceumln e 2006 keumlrkesat e programacionit qeuml i impononte kontrata e licenseumls KKRT vendosi teuml reduktonte me njeuml vit licenseumln e TVA dhe ta teumlrhiqte ateuml meuml pas neuml tetor 2007 Stacioni e apeloi keumlteuml vendim dhe teuml dyja paleumlt e ccediluan ccedileumlshtjen neuml gjykateuml118

Disa nga lajmet dhe debatet peumlr tema teuml reumlndeumlsishme shpesh politike mendohet se kaneuml njeuml publik teuml qeumlndruesheumlm dhe janeuml kthyer neuml emblema teuml stacioneve televizive qeuml i transmetojneuml ato Peumlrveccedil buletineve teuml lajmeve disa nga programet meuml teuml njohura janeuml ldquoOpinionrdquo neuml TV Klan ldquoShqiprdquo neuml Top Channel ldquoLogosrdquo neuml Vizion+ dhe ldquo60 minutardquo neuml TV Koha Keumlto janeuml programe javore qeuml kaneuml teuml beumljneuml me intervista apo debate peumlr njeuml temeuml teuml caktuar Njeuml tjeteumlr program mjaft i njohur eumlshteuml ldquoFiks farerdquo njeuml revisteuml satirike e peumlrditshme qeuml bazohet neuml metoda investigative Ka dhe disa programe zbavitjeje dhe lojeumlra qeuml janeuml mjaft teuml njohura Keumltu peumlrfshihet ldquoPortokallirdquo dhe ldquoTop Showrdquo neuml Top Channel ldquoKutia e funditrdquo neuml TV Klan dhe ldquoBypassrdquo neuml Vizion+ Stacionet televizive kaneuml njeuml prirje neuml rritje teuml peumlrqendrohen neuml programe teuml njeuml natyre meuml sociale duke u peumlrpjekur teuml pasqyrojneuml meuml shumeuml kronika nga jeta e peumlrditshme dhe me interes njereumlzor Keumlto programe peumlrfshijneuml ldquoJeteuml neuml keumlrkimrdquo neuml News24 TV ldquoNjereumlz teuml humburrdquo ldquoFemrardquo dhe ldquoSOSrdquo neuml Vizion+

112 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f4113 Mirela Oktrova ldquolsquoLehjarsquo kundeumlr demokraciseuml dhe interesave teuml publikutrdquo Shekulli 4 shtator 2006 f 23114 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 52115 Ibid116 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 9117 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 54118 Vendimi peumlr TVA neuml Raportin Vjetor teuml KKRT 2006 f 25

S H Q I P Euml R I A

41

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

52 Rregullat e peumlrgjithshme peumlr lajmet

Disa rregulla neuml Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin peumlrqendrohen te programimi i peumlr-mbajtjes dhe vlejneuml si peumlr transmetuesit publikeuml ashtu edhe peumlr ata privateuml Ato kaneuml teuml beumljneuml me pavareumlsineuml editoriale censureumln teuml drejteumln e informacionit dhe teuml drejta dhe liri teuml tjera njereumlzore119 Edhe pse parimet themelore teuml informacionit teuml paansheumlm dhe teuml sakteuml janeuml teuml garantuara me ligj nuk ekzistojneuml instrumente apo organe qeuml teuml monitorojneuml zbatimin e tyre KKRT monitoron edicionet kryesore teuml lajmeve teuml stacioneve kombeumltare publike dhe private por kjo peumlrpjekje konsiston veteumlm neuml matje sasiore teuml peumlrqindjes qeuml i kushtohet pasqyrimit teuml partive dhe fi gurave politike

Stacionet televizive kaneuml beumlreuml peumlrparim teuml ndjesheumlm neuml peumlrkufi zimin e vetvetes neumlpeumlrmjet edicioneve teuml lajmeve teuml cilat kaneuml sheumlnuar peumlrmireumlsimin meuml teuml madh neuml programacion te teuml gjitha stacionet televizive120 Megjithateuml informacioni nuk eumlshteuml as i paansheumlm dhe as i drejteuml Pothuajse nuk ekziston ndonjeuml media qeuml teuml mos keteuml interesa teuml fshehura ekonomike apo politike dhe peumlr pasojeuml standartet profesionale aplikohen peumlr aq koheuml sa ua lejojneuml keumlto interesa Axhenda e lajmeve eumlshteuml shumeuml praneuml axhendeumls seuml qeveriseuml apo politikeumls neuml peumlrgjitheumlsi ose praneuml menaxhimit teuml televizioneve121 Edicionet e lajmeve zgjedhin kronika qeuml u shkojneuml peumlr shtat interesave teuml operatorit dhe jo interesit publik122

Edhe Kodi Zgjedhor imponon keumlrkesa peumlr sakteumlsi korrekteumlsi dhe balanceuml peumlr teuml gjitha stacionet televizive123 Transmetuesi i sheumlrbimit publik ka peumlrgjegjeumlsi shteseuml si dheumlnia e koheumls falas peumlr teuml gjitha partiteuml politike qeuml marrin pjeseuml neuml zgjedhje Testi meuml i fundit peumlr respektimin e keumltyre rregullave ishin zgjedhjet lokale neuml shkurt 2007 Stacionet televizive kryesore e kaluan keumlteuml test me sukses TVSH i kushtoi 28 peumlrqind teuml lajmeve Partiseuml Demokratike dhe 29 peumlrqind Partiseuml Socialiste Njeuml pasqyrim i ngjasheumlm u gjend edhe peumlr stacione teuml tjera teuml meumldha si Vizion+ News24 dhe TVA Peumlrjashtim peumlrbeumlnte TV Klan i cili i kushtoi meuml shumeuml koheuml qeveriseuml se ccedildo stacion tjeteumlr Peumlrfaqeumlsuesit e TV Klan pretenduan se ata thjesht po pasqyronin puneumln e zyrtareumlve teuml shtetit Megjithateuml keumlta zyrtareuml ishin pasqyruar teksa beumlnin fushateuml zgjedhore Edhe pse keumlto fushata u konsideruan teuml balancuara dhe teuml drejta neuml aspektin e pasqyrimit teuml partive politike gjateuml periudheumls parazgjedhore teuml gjitha stacionet televizive kishin favorizuar njeuml parti meuml shumeuml se teuml tjerat124

119 OSIShqipeumlria f 234120 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 47121 Monitorimi u krye neuml kuadrin e ldquoMonitorimi i Lajmeve teuml Mbreumlmjes neuml TV ndash monitorim dhe analizeuml e edicioneve teuml lajmeve neuml TV neuml 10 vende teuml Europeumls Juglindorerdquo botuar neuml Media Plan Institute Treguesi i Interesit Publik Sarajevo 2007122 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 54123 Kodi Zgjedhor neni 136 neni 140 gjendet neuml httpwwwosceorgitem14076htmlhtml=1(pareuml neuml 10 korrik 2007)124 Raporti i OSCEODIHR peumlr zgjedhjet e 18 shkurt 2007 gjendet neumlhttpwwwosceorgitem24859htmlhtml=1 (pareuml neuml 12 korrik 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

42

53 Udheumlzimet e peumlrgjithshme peumlr prodhimin e programeve

Ligji peumlr Radion dhe Televizionin vendos disa detyrime teuml peumlrgjithshme peumlr teuml gjitha stacionet televizive Keumlto kaneuml teuml beumljneuml kryesisht me dinjitetin njereumlzor respektin peumlr ligjin dhe teuml drejtat e njeriut125

Megjithateuml keumlto masa janeuml mjaft teuml vakeumlta dhe teuml peumlrgjithshme dhe nuk janeuml shndeumlrruar neuml rregulla meuml teuml detajuara nga KKRT Keumlto parime teuml peumlrgjithshme neuml peumlrgjitheumlsi janeuml respektuar Teuml vetmet probleme kishin teuml beumlnin me pornografi neuml e cila ndalohet krejteumlsisht peumlr trsquou transmetuar Neuml stacionet tokeumlsore analoge nuk transmetohen programe me peumlrmbajtje pornografi ke Megjithateuml DigitAlb transmeton pornografi gjitheuml koheumln neuml njeuml kanal neuml formeuml teuml kriptuar si dhe dy programe pornografi ke neuml mesnateuml

54 Kuotat

Nuk ekzistojneuml kuota teuml posaccedilme peumlr peumlrfaqeumlsim gjuheumlsor apo teuml grupeve teuml minoriteteve Stacioni i transmetimit publik si dhe disa kanale private ndonjeumlhereuml transmetojneuml programe peumlr minoritetet etnike Neuml vitet e fundit Instituti Shqiptar i Medias eumlshteuml angazhuar neuml koordi-nimin e projekteve teuml produksionit teuml programeve radiofonike dhe televizive peumlr pakicat etnike dhe gjuheumlsore neuml vend si dhe peumlr artikuj peumlr keumlto tema teuml botuara neuml median e shkruar

Mediat qeuml fokusohen neuml temat e pakicave luftojneuml peumlr mbijeteseuml Peumlr shembull Radio Prespa e themeluar neuml 2003 neuml zoneumln e kufi rit me Republikeumln e Maqedoniseuml dhe qeuml transmeton maqedonisht nuk funksionon rregullisht peumlr shkak teuml pengesave fi nanciare Stacionet radiofonike peumlr pakiceumln greke neuml jug teuml vendit gjenden neuml njeuml situateuml teuml ngjashme Teuml gjitha keumlto media janeuml nisma individuale shteti nuk jep ndihma peumlr median e minoriteteve Megjithateuml nuk ekzistojneuml pengesa ligjore peumlr dheumlnien e licensave teuml transmetimit peumlr radiot apo televizionet e minoriteteve Neuml fakt KKRT dha njeuml licenseuml peumlr radio dhe televizion radioTV Armonia njeuml projekt peumlr pakiceumln greke qeuml eumlshteuml edhe minoriteti meuml i madh etnik neuml vend Megjithateuml stacioni nuk ka fuqi fi nanciare dhe ka veumlshtireumlsi Peumlr momentin ata nuk transmetojneuml126

Kuotat e vetme neuml lidhje me peumlrmbajtjen qeuml imponon ligji peumlr ata qeuml kaneuml licenseuml lokale eumlshteuml qeuml teuml transmetojneuml programe jokomerciale dhe programe lokale informacioni peumlr teuml pakteumln 15 peumlrqind teuml programacionit javor Ligji nuk e specifi kon termin ldquojokomercialrdquo Sipas ndryshimeve teuml 2003 ata qeuml kaneuml licenseuml kombeumltare duhet trsquoi kushtojneuml teuml pakteumln 15 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit programeve teuml prodhuara veteuml dhe teuml pakteumln 30 peumlrqind programeve teuml prodhuara neuml Shqipeumlri Stacionet televizive neuml peumlrgjitheumlsi i peumlrmbushin keumlto kuota127 Ligji gjithashtu vendos kuota peumlr reklameumln duke mos i lejuar stacionet televizive teuml transmetojneuml reklama peumlr meuml shumeuml se 15 peumlrqind teuml koheumls ditore teuml transmetimit ose meuml shumeuml se 12 minuta peumlr oreuml

125 OSIShqipeumlria f 235ndash236126 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 25127 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 47

S H Q I P Euml R I A

43

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Edhe pse Shqipeumlria si vend qeuml nuk eumlshteuml aneumltar i BE nuk eumlshteuml e detyruar teuml peumlrmbusheuml legjislacionin europian shumeuml nga keumlto kuota lindin nga Konventa Europiane peumlr Televizionin Ndeumlrkufi tar (KETN) dhe Protokollin e saj Shteseuml teuml cileumln Shqipeumlria e ka ratifi kuar neuml 1999 Nga ana tjeteumlr legjislacioni shqiptar nuk u keumlrkon transmetuesve trsquoi kushtojneuml shumiceumln e koheumls seuml transmetimit veprave europiane Ligji peumlr dixhitalizimin thoteuml se stacionet televizive neuml meumlnyreuml progresive duhet teuml peumlrmbushin detyrimin e transmetimit teuml programeve europiane neuml 50 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit

55 Detyrimet peumlr transmetuesin publik

Peumlrveccedil rregullave teuml peumlrgjithshme peumlr prodhimin Ligji peumlr Radion dhe Televizionin i detyron si transmetuesit publikeuml ashtu dhe ata privateuml teuml transmetojneuml programe falas Kjo peumlrfshin programe me interes teuml larteuml peumlr publikun e gjereuml si lajmeumlrimet peumlr sheumlndetin rendin publik apo emergjencat kombeumltare Gjithashtu ligji i keumlrkon RTSH teuml transmetojeuml falas sheumlrbimet fetare teuml mbajtura gjateuml festave fetare zyrtare si dhe seancat e parlamentit Ligji peumlr Radion dhe Televizionin vendos detyrime shteseuml peumlr RTSH Programet e tij duhet teuml jeneuml teuml njeuml cileumlsie teuml larteuml teuml refl ektojneuml larmineuml e jeteumls shqiptare dhe trsquoi sheumlrbejneuml teuml gjitha grupeve shoqeumlrore peumlrfshireuml pakicat kombeumltare

Pasqyrimi i lajmeve nga vendi dhe nga jashteuml duhet teuml jeteuml gjitheumlpeumlrfshireumls dhe i paansheumlmRTSH-seuml i ndalohet transmetimi i propagandeumls politike dhe fetare Megjitheuml keumlto detyrime transmetuesi i sheumlrbimit publik mbetet ende larg peumlrmbushjes seuml misionit teuml tij publik ldquoEumlshteuml paradoksale teuml shoheumlsh se si interesi publik eumlshteuml i pari qeuml lihet pas dore nga njeuml televizion i quajtur lsquopublikrsquo Edicionet e lajmeve fi llojneuml me lajme peumlr aktivitetet e qeveriseuml dhe partive politike duke leumlneuml pas dore problemet qeuml shqeteumlsojneuml qytetareumltrdquo128 Stacioni pretendon se ka beumlreuml progres teuml reumlndeumlsisheumlm dhe se mungesa e konkurrenceumls qeuml pretendohet se ka eumlshteuml njeuml geumlnjeshteumlr e hapur nga rivaleumlt privateuml129 Por mendimi i peumlrgjithsheumlm eumlshteuml se stacionet private mbizoteumlrojneuml ldquoTelevizionet komerciale po e vrasin televizionin publik dhe po thithin teuml gjitheuml audienceumln ashtu si supermarketet po vrasin dyqanet e vogla dhe kioskat e komunizmit duke thithur teuml gjitheuml blereumlsitrdquo130

56 Detyrimet peumlr transmetuesit privateuml

Nuk ka detyrime teuml holleumlsishme programacioni peumlr transmetuesit privateuml Masat e vetme li-gjore kaneuml teuml beumljneuml me koheumlzgjatjen e transmetimit dhe periodicitetin e edicionit teuml lajmeve Stacionet televizive kombeumltare duhet teuml transmetojneuml teuml pakteumln gjashteuml oreuml neuml diteuml kurse stacionet lokale teuml pakteumln kateumlr oreuml neuml diteuml Stacionet televizive kombeumltare duhet teuml transmetojneuml programe origjinale lajmesh ccedildo diteuml Stacionet televizive private janeuml teuml detyruara teuml transmetojneuml mesazhe dhe informacion teuml njeuml interesi teuml madh publik falas sipas rregulloreve teuml hartuara nga KKRT ose me keumlrkeseumln e organeve lokale teuml qeveriseuml Informacione teuml tilla zakonisht peumlrfshijneuml komunikatat e shkurtra me interes teuml posaccedileumlm peumlr publikun sidomos

128 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 10129 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 3130 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 6

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

44

neuml situata emergjence si fatkeqeumlsi natyrore ose neuml tema si sheumlndeti dhe siguria si dhe rendi publik Neuml peumlrgjitheumlsi nuk ka patur probleme me respektimin e keumltij detyrimi

6 PEumlRFUNDIMET

Televizioni ende media me ndikim meuml teuml madh neuml Shqipeumlri ka kaluar njeuml ereuml ndryshimesh Janeuml beumlreuml ndryshime ligjore teuml reumlndeumlsishme edhe pse teuml diskutueshme duke ndryshuar peumlrbeumlrjen e autoriteteve rregullatoreuml Struktura e bazuar neuml njeuml formuleuml peumlrfaqeumlsimi teuml balancuar politik u shndeumlrrua neuml njeuml formuleuml qeuml peumlrfshinte shoqeumlrineuml civile akademikeumlt dhe profesionisteumlt Keumlto leumlvizje zyrtarisht kishin peumlr qeumlllim teuml ulnin ndikimin politik te rregullatori por disa nga veprimet e fundit teuml rregullatorit u konsideruan si teuml motivuara politikisht Peumlr meuml tepeumlr rregullatori pati probleme teuml krijonte aneumltareumlsimin e ploteuml njeuml tregues qeuml mekanizmi i emeumlrimit nuk funksionon pa probleme

Seuml shpejti rregullatori do teuml peumlrballet me njeuml test teuml veumlshtireuml shpeumlrndarjen e licensave dixhitale Ashtu si ligje teuml tjera teuml miratuara gjateuml tre viteve teuml fundit Ligji peumlr Transmetimet Nume-rike u peumlrgatit nga qeveria pa u keumlshilluar me paleumlt e interesuara gjeuml qeuml hodhi mjaft dyshime peumlr qeumlllimet e qeveriseuml dhe pasojat e keumltij ligji neuml transmetime Zbatimi i keumltij ligji ngre pikeumlpyetje teuml reumlndeumlsishme peumlr teuml ardhmen e DigitAlb operatorit teuml platformeumls dixhitale i cili pas tre vjeteumlsh veprimtarie eumlshteuml kthyer neuml njeuml lojtar teuml fuqisheumlm me njeuml bazeuml teuml reumlndeumlsishme klienteumlsh Autoriteti dhe pavareumlsia e KKRT neuml procesin e licensimit si dhe qeumlndrimi i transmetuesit teuml sheumlrbimit publik neuml keumlteuml proces do teuml jeneuml mjaft teuml reumlndeumlsishme

RTSH peumlrballet me detyreumln e veumlshtireuml e sfi deumls ndaj rritjes seuml DigitAlb qeuml nuk do teuml jeteuml e lehteuml sidomos pas performanceumls jo teuml mireuml ekonomike neuml vitet e fundit fi nancimi neuml ulje nga shteti dhe reformeumls seuml papeumlrfunduar Popullariteti i RTSH nuk eumlshteuml peumlrmireumlsuar Menaxhimi jo i mireuml dhe prapambetja neuml krahasim me transmetuesit privateuml seuml bashku me mendimin e peumlrgjithsheumlm qeuml RTSH kontrollohet politikisht janeuml ndeumlr problemet kryesore teuml transmetuesit Stacioni mbetet ende larg peumlrmbushjes seuml misionit teuml tij publik Shpresohet qeuml menaxhimi i ri i stacionit do teuml hartojeuml njeuml strategji koherente dhe teuml fi llojeuml njeuml reformeuml teuml qeumlndrueshme Megjithateuml reforma e RTSH do teuml jeteuml e dhimbshme dhe si e tilleuml stacioni do teuml keteuml nevojeuml peumlr ndihmeseuml teuml reumlndeumlsishme neuml arritjen e misionit teuml tij

Programet profesionale dhe cileumlsore po vijneuml neuml rritje Megjithateuml tregu mbetet i mbipopulluar dhe megjitheuml zhurmeumln peumlr burimet e fi nancimit teuml medias nuk janeuml marreuml masa konkrete neuml keumlteuml drejtim Transparenca e burimeve teuml kapitalit teuml medias nevojiten medoemos neuml njeuml vend ku gazetareumlt teuml cileumlt nuk kaneuml kontrata pune shpesh kaneuml frikeuml teuml rrezikojneuml e teuml provokojneuml pronareumlt duke shkruar neuml meumlnyreuml teuml pavarur Organizatat peumlr median kaneuml beumlreuml peumlrpjekje teuml shumta peumlr teuml rritur ndeumlrgjegjeumlsimin peumlr kodet e etikeumls te gazetareumlt por veteuml-rregullimi efi kas ende nuk ka nisur Mangeumlsia e studimeve teuml tregut ose teuml teuml dheumlnave teuml tjera i pengon mjaft vlereumlsimet peumlr kushtet e medias shqiptare

S H Q I P Euml R I A

45

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

ANEKS1 LEGJISLACIONI I PEumlRMENDUR NEuml RAPORT

Fletorja Zyrtare eumlshteuml gazeta zyrtare e Shqipeumlriseuml

Direktiva 9736EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 30 qershor 1997 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin e disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 202 30 korrik 1997

Direktiva 200765EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 11 dhjetor 2007 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 33227 18 dhjetor 2007

Kodi Zgjedhor neni 136 neni 140 gjendet neuml httpeumleumleumlosceorgitem14076htmlhtml=1 (pareuml neuml 10 korrik 2007)

Ligji peumlr Transmetimet Numerike Ligji nr 9742 neuml 28 maj 2007 peumlr Transmetimet Numerike neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml

Ligji nr 8410 dateuml 30091998 Peumlr radion dhe televizionin publik e privat neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml Fletorja Zyrtare 20 tetor 1998 amenduar me ligjin nr 8657 dateuml 31072000 ligjin nr8794 dateuml 10052001 ligjin nr9016 dateuml 20022003 dhe ligjin nr9124 dateuml 29072003 si dhe Ligji nr 9677 i 13 janarit 2007

Ligji nr 9531 i cili ndryshon Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin me kapitullin ldquoPeumlr Radion dhe Televizionin Publik dhe Privatrdquo 11 maj 2006 Fletorja Zyrtare 65 2006

Ligji nr 9645 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2007rdquo i 27 neumlntorit 2006

Ligji nr 9836 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2008rdquo i 26 neumlntorit 2007

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

46

ANEKS 2 BIBLIOGRAFIA

Neuml anglisht

IREX Media Sustainability Index 2005 ndash Albania IREX Washington DC 2006

IREX Media Sustainability Index 2006 ndash Albania IREX Washington DC 2007

Neuml shqip

KKRT Vlereumlsim i teuml Ardhurave teuml Reklamave nga Monitorimi prillndashmaj 2005

KKRT Raporti Vjetor 2006 neuml Kuvendin e Shqipeumlriseuml

RTSH Raporti Vjetor peumlr Veprimtarineuml e RTSH 2006

Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007

Unioni i Gazetareumlve Shqiptareuml ldquoMbrojtja neuml puneuml dhe sigurimi social i punonjeumlsve teumlmedias njeuml domosdoshmeumlri peumlr shtypin e lireumlrdquo

S H Q I P Euml R I A

47

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Page 38: Televizioni në Europë: Raportet vijuese 2008 - Shqipëria · Media Program përpiqet të nxisë median e pavarur, profesionale dhe të qëndrueshme si dhe gazetarinë cilësore,

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

38

Neuml peumlrgjitheumlsi gazetareumlt pronareumlt dhe menaxhereumlt raneuml dakord neuml parim peumlr nevojeumln peumlr teuml veteumlrregulluar keumlteuml sektor Mbetet peumlr trsquou pareuml neumlse ata do teuml bashkohen peumlr ta realizuar keumlteuml gjeuml

Me peumlrjashtim teuml rregullave teuml peumlrgjithshme editoriale teuml vendosura nga kryeredaktoreumlt Nuk ka kode teuml brendshme etike neuml stacionet televizive102 KKRT vazhdimisht ka theksuar neuml raportet e saj se mediat duhet teuml keneuml kodin e vet teuml etikeumls103 Peumlrveccedil keumlsaj gazetaria cileumlsore eumlshteuml veumlshtireuml teuml arrihet neuml rrethana kur veteuml gazetareumlt shpesh privohen nga teuml drejtat e tyre Shumica deumlrrmuese e gazetareumlve punojneuml pa kontrata peumlr shkak teuml zbatimit teuml dobeumlt teuml Kodit teuml Puneumls dhe mungeseumls seuml mbikqyrjes seuml rregullt teuml zbatimit teuml tij Njeuml hap pozitiv neuml keumlteuml aspekt ishte krijimi neuml 2005 i sindikateumls seuml gazetareumlve me mbeumlshtetjen e IREX Unioni ka krijuar degeuml neuml qytetet kryesore dhe ka negociuar kushte meuml teuml mira pune peumlr gazetareumlt me Ministrineuml e Puneumls Dy paleumlt fi rmoseumln njeuml memorandum qeuml do teuml krijonte mundeumlsineuml e krijimit teuml njeuml marreumlveshjeje kolektive neuml keumlteuml sektor

Megjithateuml si unioni ashtu edhe komuniteti i medias janeuml teuml ndeumlrgjegjsheumlm qeuml ky proces do teuml zgjaseuml njeumlfareuml kohe peumlr shkak teuml peumlrhapjes seuml problemit Neuml 2005 rreth 95 peumlrqind e gazetareumlve neuml Shqipeumlri punonin pa kontrata apo sigurime shoqeumlrore104 Shoqatat e tjera teuml gazetareumlve nuk kaneuml dheumlneuml ndonjeuml ndihmeuml neuml keumlteuml fushateuml dhe duket se ekzistojneuml veteumlm neuml leteumlr Kryetari i njeumlreumls prej keumltyre organizatave tha

Edhe pse kemi 15 vjet liri shtypi neuml Shqipeumlri ka veteumlm pak raste kur kolegeumlt e njeuml media ngreneuml zeumlrin apo protestojneuml kundeumlr fatit teuml kolegeumlve teuml tjereuml teuml cileumlt pushohen censurohen apo keumlrceumlnohen pa teuml drejteuml Kjo eumlshteuml njeuml temeuml veteumlm peumlr kafeneteuml ku mblidhen gazetareumlt dhe nuk hapet kurreuml neuml publik duke krijuar njeuml gjendje ku askush nuk fl et peumlr njeuml dukuri qeuml i prek teuml gjitheuml105

Kjo gjendje i leuml gazetareumlt teuml pambrojtur kundrejt deumlshirave dhe tekave teuml pronareumlve ldquoAta janeuml krejteumlsisht teuml pambrojtur kur peumlrballen me vendimet arbitrare teuml pronareumlve teuml cileumlt mund ta pushojneuml stafi n nga puna pa asnjeuml arsyerdquo106 Kjo situateuml nuk ka ndryshuar neuml dy vitet e fundit dhe veumlshtireuml se do teuml peumlrmireumlsohet pa hedhur driteuml mbi proneumlsineuml e medias dhe fi nancimin e saj Numri i madh i gazetave dhe stacioneve televizive neuml Shqipeumlri ia detyron ekzistenceumln kryesisht fi nancimit nga bizneset paralele dhe zbatimit teuml dobeumlt teuml ligjit ldquoNga pikeumlpamja profesionale ky fi nancim paralel i leuml shumeuml media teuml pambrojtura ndaj presionit apo censureumls seuml bizneseve qeuml i mbeumlshtesin ato neuml shkalleuml teuml ndryshmerdquo107

102 OSIShqipeumlria f 238ndash239103 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 55104 Unioni i Gazetareumlve Shqiptareuml ldquoMbrojtja neuml puneuml dhe sigurimi social i punonjeumlsve teuml medias njeuml domosdoshmeumlri peumlr shtypin e lireumlrdquo f 6105 Intervisteuml me Armand Shkullakun ldquoMedia transparence peumlr lajmet brenda sajrdquo Shqip 10 maj 2006 f 12 106 IREX Media Sustainability Index 2005 ndash Shqipeumlria IREX Washington DC 2006 f 14gjendet neuml faqen e Internetit teuml IREX te httpwwwirexorgprogramsMSI_EUR2005asp (pareuml neuml 20 korrik 2007) (meuml tej IREX MSI 2005 ndash Shqipeumlria)107 IREX MSI 2005 ndash Shqipeumlria f12

S H Q I P Euml R I A

39

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

45 Transmetuesit rajonaleuml dhe lokaleuml

Peumlr momentin ka 68 stacione televizive lokale nga teuml cileumlt 20 operojneuml neuml Tiraneuml Shumica e reklameumls shpenzohet neuml stacionet televizive teuml Tiraneumls Keumlto kaneuml njeuml performanceuml ekonomike dhe programim meuml teuml mireuml se stacionet lokale teuml cilat e kaneuml teuml veumlshtireuml teuml mbijetojneuml dhe teuml prodhojneuml programe cileumlsore ldquoMedia e peumlrqendruar neuml Ulteumlsireumln Pereumlndimore ka mundeumlsi meuml teuml meumldha peumlr teuml peumlrfi tuar nga njeuml treg meuml i pasur reklame gjeuml qeuml nuk vlen peumlr mediat e vendosura neuml zona meuml teuml largeumltardquo108

Peumlr shkak teuml veumlshtireumlsive ekonomike stacionet televizive lokale neuml vend e kaneuml teuml veumlshtireuml teuml peumlrshtaten me zhvillimin teknologjik Ndeumlrsa shumica e stacioneve televizive neuml Tiraneuml zoteumlrojneuml pajisje teuml koheumlve teuml fundit stacionet lokale ende punojneuml me pajisje teuml vjetra gjeuml qeuml ndikon neuml cileumlsineuml e produktit teuml tyre

5 PROGRAMACIONI

51 Programet

Pa monitorime teuml pavarura nuk ekzistojneuml statistika peumlr programet vjetore sipas llojit as peumlr transmetuesin publik e as peumlr ata privateuml Monitorimi i fundit i cili u krye nga KKRT gjateuml njeuml muaji neuml 2003 e largeumlt mbulonte programacionin e stacioneve kryesore Edhe pse stacionet private janeuml teuml detyruara me ligj teuml doreumlzojneuml programacionin vjetor te KKRT deri tanimeuml nuk kaneuml arritur teuml respektojneuml keumlteuml keumlrkeseuml apo teuml shpjegojneuml se peumlrse nuk e beumljneuml keumlteuml gjeuml Rregullatori nuk ka marreuml ndonjeuml maseuml ndaj tyre

Teuml vetmet teuml dheumlna vijneuml nga TVSH Rreth 70 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit teuml TVSH nga prilli neuml neumlntor 2006 nuk ishin programe teuml prodhuara veteuml Kuadri i programacionit teuml stacionit nuk ka mundur teuml shmangeuml rutineumln dhe monotonineuml gjeuml qeuml ka ndikuar neuml pozicionin e tij neuml treg109 Me ndryshimin e menaxhimit neuml fund teuml 2006 niseumln teuml transmetoheshin programe teuml njeuml cileumlsie meuml teuml larteuml Me keumlto ndryshime peumlrqindja e programeve teuml prodhuara veteuml pritet teuml arrijeuml deri neuml 70 peumlrqind teuml koheumls totale teuml transmetimit teuml stacionit neuml 2007110 Keumlshilli Drejtues i RTSH gjithashtu premtoi se programe teuml tjera po rishikohen dhe programe teuml reja qeuml pasqyrojneuml tema si ccedileumlshtje sociale balanceumln gjinore kultureumln dhe sheumlndeteumlsineuml do teuml lanccedilohen111

Megjithateuml ndryshimet neuml kuadrin e programacionit janeuml peumlrpjekje qeuml peumlrmbushin veteumlm keumlrkesat minimale teuml transmetuesit publik dhe nuk i japin shtyseuml standarteve teuml transmetuesit publik Raporti vjetor i stacionit pretendonte peumlr arritje teuml tilla qeuml koha e transmetimit ishte rritur nga 17 oreuml neuml 24 oreuml neuml diteuml rikthimin e programeve sportive javore hapjen e njeuml studioje

108 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 5109 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 3110 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 5111 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f5

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

40

teuml re transmetimi peumlrdorimin e studios leumlvizeumlse neuml diteumln e zgjedhjeve etj112 Drejtoresha aktuale e stacionit Mirela Oktrova shkruante ldquoEkzistenca e radios dhe televizionit publik nuk mund teuml justifi kohet as me programet e zbavitjes e as me transmetimin falas teuml programeve teuml EBU e as me organizimin e festivalit dhe bujeumln e pjeseumlmarrjes neuml Eurovizionrdquo113

Neuml njeuml aspekt meuml pozitiv TVSH organizoi debate televizive me kandidateumlt peumlr bashki gjateuml zgjedhjeve teuml 2007 duke i dheumlneuml mundeumlsineuml publikut teuml beumlnte njeuml zgjedhje meuml teuml informuar Nga ana tjeteumlr TVSH nuk ishte neuml gjendje teuml transmetonte njeuml ngjarje teuml reumlndeumlsishme si Kupa Boteumlrore e futbollit neuml 2006 pasi teuml drejtat e transmetimit u bleneuml nga DigitAlb Neuml ateuml koheuml TVSH tha se nuk mund trsquoi peumlrballonte teuml drejtat por KKRT u peumlrgjigj se stacioni mund teuml kishte keumlrkuar ndihmeuml nga shteti114 Neuml meumlnyreuml sarkastike ata shtuan se menaxhimi i TVSH nuk keumlmbeumlnguli shumeuml pasi po negocionte teuml drejtat e ldquoKafazit teuml Arteumlrdquo njeuml programi teuml pro-dhuar neuml vend por qeuml eumlshteuml kopje e formatit teuml programit teuml realitetit ldquoBig Brotherrdquo115

Megjitheuml mungeseumln e teuml dheumlnave teuml qarta peumlr programet mund teuml thuhet me siguri se shumica e stacioneve teuml reumlndeumlsishme si TV Klan Top Channel Vizion+ TV Koha dhe disa kanale lajmesh si News24 apo Alsat kaneuml fi tuar njeuml publik pak a shumeuml besnik Ata prodhojneuml lajme me standarte peumlrgjitheumlsisht teuml keumlnaqshme si dhe programe teuml ndryshme informacioni dhe zbavitjeje Informacioni dhe lajmet janeuml kthyer neuml peumlrpareumlsi si peumlr median e shkruar ashtu edhe peumlr ateuml elektronike sipas veumlzhguesve teuml ndrysheumlm116 Peumlrjashtim peumlrbeumlnte stacioni privat kombeumltar TVA i cili pas disa ndryshimeve neuml proneumlsi neuml 2006 mezi arrinte teuml peumlrmbushte detyrimet e tij si kanal kombeumltar Ky stacion nuk transmetoi fare edicione lajmesh neuml mars dhe prill 2006117 Meqeuml stacioni nuk mundte teuml peumlrmbushte peumlr shumiceumln e 2006 keumlrkesat e programacionit qeuml i impononte kontrata e licenseumls KKRT vendosi teuml reduktonte me njeuml vit licenseumln e TVA dhe ta teumlrhiqte ateuml meuml pas neuml tetor 2007 Stacioni e apeloi keumlteuml vendim dhe teuml dyja paleumlt e ccediluan ccedileumlshtjen neuml gjykateuml118

Disa nga lajmet dhe debatet peumlr tema teuml reumlndeumlsishme shpesh politike mendohet se kaneuml njeuml publik teuml qeumlndruesheumlm dhe janeuml kthyer neuml emblema teuml stacioneve televizive qeuml i transmetojneuml ato Peumlrveccedil buletineve teuml lajmeve disa nga programet meuml teuml njohura janeuml ldquoOpinionrdquo neuml TV Klan ldquoShqiprdquo neuml Top Channel ldquoLogosrdquo neuml Vizion+ dhe ldquo60 minutardquo neuml TV Koha Keumlto janeuml programe javore qeuml kaneuml teuml beumljneuml me intervista apo debate peumlr njeuml temeuml teuml caktuar Njeuml tjeteumlr program mjaft i njohur eumlshteuml ldquoFiks farerdquo njeuml revisteuml satirike e peumlrditshme qeuml bazohet neuml metoda investigative Ka dhe disa programe zbavitjeje dhe lojeumlra qeuml janeuml mjaft teuml njohura Keumltu peumlrfshihet ldquoPortokallirdquo dhe ldquoTop Showrdquo neuml Top Channel ldquoKutia e funditrdquo neuml TV Klan dhe ldquoBypassrdquo neuml Vizion+ Stacionet televizive kaneuml njeuml prirje neuml rritje teuml peumlrqendrohen neuml programe teuml njeuml natyre meuml sociale duke u peumlrpjekur teuml pasqyrojneuml meuml shumeuml kronika nga jeta e peumlrditshme dhe me interes njereumlzor Keumlto programe peumlrfshijneuml ldquoJeteuml neuml keumlrkimrdquo neuml News24 TV ldquoNjereumlz teuml humburrdquo ldquoFemrardquo dhe ldquoSOSrdquo neuml Vizion+

112 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f4113 Mirela Oktrova ldquolsquoLehjarsquo kundeumlr demokraciseuml dhe interesave teuml publikutrdquo Shekulli 4 shtator 2006 f 23114 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 52115 Ibid116 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 9117 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 54118 Vendimi peumlr TVA neuml Raportin Vjetor teuml KKRT 2006 f 25

S H Q I P Euml R I A

41

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

52 Rregullat e peumlrgjithshme peumlr lajmet

Disa rregulla neuml Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin peumlrqendrohen te programimi i peumlr-mbajtjes dhe vlejneuml si peumlr transmetuesit publikeuml ashtu edhe peumlr ata privateuml Ato kaneuml teuml beumljneuml me pavareumlsineuml editoriale censureumln teuml drejteumln e informacionit dhe teuml drejta dhe liri teuml tjera njereumlzore119 Edhe pse parimet themelore teuml informacionit teuml paansheumlm dhe teuml sakteuml janeuml teuml garantuara me ligj nuk ekzistojneuml instrumente apo organe qeuml teuml monitorojneuml zbatimin e tyre KKRT monitoron edicionet kryesore teuml lajmeve teuml stacioneve kombeumltare publike dhe private por kjo peumlrpjekje konsiston veteumlm neuml matje sasiore teuml peumlrqindjes qeuml i kushtohet pasqyrimit teuml partive dhe fi gurave politike

Stacionet televizive kaneuml beumlreuml peumlrparim teuml ndjesheumlm neuml peumlrkufi zimin e vetvetes neumlpeumlrmjet edicioneve teuml lajmeve teuml cilat kaneuml sheumlnuar peumlrmireumlsimin meuml teuml madh neuml programacion te teuml gjitha stacionet televizive120 Megjithateuml informacioni nuk eumlshteuml as i paansheumlm dhe as i drejteuml Pothuajse nuk ekziston ndonjeuml media qeuml teuml mos keteuml interesa teuml fshehura ekonomike apo politike dhe peumlr pasojeuml standartet profesionale aplikohen peumlr aq koheuml sa ua lejojneuml keumlto interesa Axhenda e lajmeve eumlshteuml shumeuml praneuml axhendeumls seuml qeveriseuml apo politikeumls neuml peumlrgjitheumlsi ose praneuml menaxhimit teuml televizioneve121 Edicionet e lajmeve zgjedhin kronika qeuml u shkojneuml peumlr shtat interesave teuml operatorit dhe jo interesit publik122

Edhe Kodi Zgjedhor imponon keumlrkesa peumlr sakteumlsi korrekteumlsi dhe balanceuml peumlr teuml gjitha stacionet televizive123 Transmetuesi i sheumlrbimit publik ka peumlrgjegjeumlsi shteseuml si dheumlnia e koheumls falas peumlr teuml gjitha partiteuml politike qeuml marrin pjeseuml neuml zgjedhje Testi meuml i fundit peumlr respektimin e keumltyre rregullave ishin zgjedhjet lokale neuml shkurt 2007 Stacionet televizive kryesore e kaluan keumlteuml test me sukses TVSH i kushtoi 28 peumlrqind teuml lajmeve Partiseuml Demokratike dhe 29 peumlrqind Partiseuml Socialiste Njeuml pasqyrim i ngjasheumlm u gjend edhe peumlr stacione teuml tjera teuml meumldha si Vizion+ News24 dhe TVA Peumlrjashtim peumlrbeumlnte TV Klan i cili i kushtoi meuml shumeuml koheuml qeveriseuml se ccedildo stacion tjeteumlr Peumlrfaqeumlsuesit e TV Klan pretenduan se ata thjesht po pasqyronin puneumln e zyrtareumlve teuml shtetit Megjithateuml keumlta zyrtareuml ishin pasqyruar teksa beumlnin fushateuml zgjedhore Edhe pse keumlto fushata u konsideruan teuml balancuara dhe teuml drejta neuml aspektin e pasqyrimit teuml partive politike gjateuml periudheumls parazgjedhore teuml gjitha stacionet televizive kishin favorizuar njeuml parti meuml shumeuml se teuml tjerat124

119 OSIShqipeumlria f 234120 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 47121 Monitorimi u krye neuml kuadrin e ldquoMonitorimi i Lajmeve teuml Mbreumlmjes neuml TV ndash monitorim dhe analizeuml e edicioneve teuml lajmeve neuml TV neuml 10 vende teuml Europeumls Juglindorerdquo botuar neuml Media Plan Institute Treguesi i Interesit Publik Sarajevo 2007122 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 54123 Kodi Zgjedhor neni 136 neni 140 gjendet neuml httpwwwosceorgitem14076htmlhtml=1(pareuml neuml 10 korrik 2007)124 Raporti i OSCEODIHR peumlr zgjedhjet e 18 shkurt 2007 gjendet neumlhttpwwwosceorgitem24859htmlhtml=1 (pareuml neuml 12 korrik 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

42

53 Udheumlzimet e peumlrgjithshme peumlr prodhimin e programeve

Ligji peumlr Radion dhe Televizionin vendos disa detyrime teuml peumlrgjithshme peumlr teuml gjitha stacionet televizive Keumlto kaneuml teuml beumljneuml kryesisht me dinjitetin njereumlzor respektin peumlr ligjin dhe teuml drejtat e njeriut125

Megjithateuml keumlto masa janeuml mjaft teuml vakeumlta dhe teuml peumlrgjithshme dhe nuk janeuml shndeumlrruar neuml rregulla meuml teuml detajuara nga KKRT Keumlto parime teuml peumlrgjithshme neuml peumlrgjitheumlsi janeuml respektuar Teuml vetmet probleme kishin teuml beumlnin me pornografi neuml e cila ndalohet krejteumlsisht peumlr trsquou transmetuar Neuml stacionet tokeumlsore analoge nuk transmetohen programe me peumlrmbajtje pornografi ke Megjithateuml DigitAlb transmeton pornografi gjitheuml koheumln neuml njeuml kanal neuml formeuml teuml kriptuar si dhe dy programe pornografi ke neuml mesnateuml

54 Kuotat

Nuk ekzistojneuml kuota teuml posaccedilme peumlr peumlrfaqeumlsim gjuheumlsor apo teuml grupeve teuml minoriteteve Stacioni i transmetimit publik si dhe disa kanale private ndonjeumlhereuml transmetojneuml programe peumlr minoritetet etnike Neuml vitet e fundit Instituti Shqiptar i Medias eumlshteuml angazhuar neuml koordi-nimin e projekteve teuml produksionit teuml programeve radiofonike dhe televizive peumlr pakicat etnike dhe gjuheumlsore neuml vend si dhe peumlr artikuj peumlr keumlto tema teuml botuara neuml median e shkruar

Mediat qeuml fokusohen neuml temat e pakicave luftojneuml peumlr mbijeteseuml Peumlr shembull Radio Prespa e themeluar neuml 2003 neuml zoneumln e kufi rit me Republikeumln e Maqedoniseuml dhe qeuml transmeton maqedonisht nuk funksionon rregullisht peumlr shkak teuml pengesave fi nanciare Stacionet radiofonike peumlr pakiceumln greke neuml jug teuml vendit gjenden neuml njeuml situateuml teuml ngjashme Teuml gjitha keumlto media janeuml nisma individuale shteti nuk jep ndihma peumlr median e minoriteteve Megjithateuml nuk ekzistojneuml pengesa ligjore peumlr dheumlnien e licensave teuml transmetimit peumlr radiot apo televizionet e minoriteteve Neuml fakt KKRT dha njeuml licenseuml peumlr radio dhe televizion radioTV Armonia njeuml projekt peumlr pakiceumln greke qeuml eumlshteuml edhe minoriteti meuml i madh etnik neuml vend Megjithateuml stacioni nuk ka fuqi fi nanciare dhe ka veumlshtireumlsi Peumlr momentin ata nuk transmetojneuml126

Kuotat e vetme neuml lidhje me peumlrmbajtjen qeuml imponon ligji peumlr ata qeuml kaneuml licenseuml lokale eumlshteuml qeuml teuml transmetojneuml programe jokomerciale dhe programe lokale informacioni peumlr teuml pakteumln 15 peumlrqind teuml programacionit javor Ligji nuk e specifi kon termin ldquojokomercialrdquo Sipas ndryshimeve teuml 2003 ata qeuml kaneuml licenseuml kombeumltare duhet trsquoi kushtojneuml teuml pakteumln 15 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit programeve teuml prodhuara veteuml dhe teuml pakteumln 30 peumlrqind programeve teuml prodhuara neuml Shqipeumlri Stacionet televizive neuml peumlrgjitheumlsi i peumlrmbushin keumlto kuota127 Ligji gjithashtu vendos kuota peumlr reklameumln duke mos i lejuar stacionet televizive teuml transmetojneuml reklama peumlr meuml shumeuml se 15 peumlrqind teuml koheumls ditore teuml transmetimit ose meuml shumeuml se 12 minuta peumlr oreuml

125 OSIShqipeumlria f 235ndash236126 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 25127 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 47

S H Q I P Euml R I A

43

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Edhe pse Shqipeumlria si vend qeuml nuk eumlshteuml aneumltar i BE nuk eumlshteuml e detyruar teuml peumlrmbusheuml legjislacionin europian shumeuml nga keumlto kuota lindin nga Konventa Europiane peumlr Televizionin Ndeumlrkufi tar (KETN) dhe Protokollin e saj Shteseuml teuml cileumln Shqipeumlria e ka ratifi kuar neuml 1999 Nga ana tjeteumlr legjislacioni shqiptar nuk u keumlrkon transmetuesve trsquoi kushtojneuml shumiceumln e koheumls seuml transmetimit veprave europiane Ligji peumlr dixhitalizimin thoteuml se stacionet televizive neuml meumlnyreuml progresive duhet teuml peumlrmbushin detyrimin e transmetimit teuml programeve europiane neuml 50 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit

55 Detyrimet peumlr transmetuesin publik

Peumlrveccedil rregullave teuml peumlrgjithshme peumlr prodhimin Ligji peumlr Radion dhe Televizionin i detyron si transmetuesit publikeuml ashtu dhe ata privateuml teuml transmetojneuml programe falas Kjo peumlrfshin programe me interes teuml larteuml peumlr publikun e gjereuml si lajmeumlrimet peumlr sheumlndetin rendin publik apo emergjencat kombeumltare Gjithashtu ligji i keumlrkon RTSH teuml transmetojeuml falas sheumlrbimet fetare teuml mbajtura gjateuml festave fetare zyrtare si dhe seancat e parlamentit Ligji peumlr Radion dhe Televizionin vendos detyrime shteseuml peumlr RTSH Programet e tij duhet teuml jeneuml teuml njeuml cileumlsie teuml larteuml teuml refl ektojneuml larmineuml e jeteumls shqiptare dhe trsquoi sheumlrbejneuml teuml gjitha grupeve shoqeumlrore peumlrfshireuml pakicat kombeumltare

Pasqyrimi i lajmeve nga vendi dhe nga jashteuml duhet teuml jeteuml gjitheumlpeumlrfshireumls dhe i paansheumlmRTSH-seuml i ndalohet transmetimi i propagandeumls politike dhe fetare Megjitheuml keumlto detyrime transmetuesi i sheumlrbimit publik mbetet ende larg peumlrmbushjes seuml misionit teuml tij publik ldquoEumlshteuml paradoksale teuml shoheumlsh se si interesi publik eumlshteuml i pari qeuml lihet pas dore nga njeuml televizion i quajtur lsquopublikrsquo Edicionet e lajmeve fi llojneuml me lajme peumlr aktivitetet e qeveriseuml dhe partive politike duke leumlneuml pas dore problemet qeuml shqeteumlsojneuml qytetareumltrdquo128 Stacioni pretendon se ka beumlreuml progres teuml reumlndeumlsisheumlm dhe se mungesa e konkurrenceumls qeuml pretendohet se ka eumlshteuml njeuml geumlnjeshteumlr e hapur nga rivaleumlt privateuml129 Por mendimi i peumlrgjithsheumlm eumlshteuml se stacionet private mbizoteumlrojneuml ldquoTelevizionet komerciale po e vrasin televizionin publik dhe po thithin teuml gjitheuml audienceumln ashtu si supermarketet po vrasin dyqanet e vogla dhe kioskat e komunizmit duke thithur teuml gjitheuml blereumlsitrdquo130

56 Detyrimet peumlr transmetuesit privateuml

Nuk ka detyrime teuml holleumlsishme programacioni peumlr transmetuesit privateuml Masat e vetme li-gjore kaneuml teuml beumljneuml me koheumlzgjatjen e transmetimit dhe periodicitetin e edicionit teuml lajmeve Stacionet televizive kombeumltare duhet teuml transmetojneuml teuml pakteumln gjashteuml oreuml neuml diteuml kurse stacionet lokale teuml pakteumln kateumlr oreuml neuml diteuml Stacionet televizive kombeumltare duhet teuml transmetojneuml programe origjinale lajmesh ccedildo diteuml Stacionet televizive private janeuml teuml detyruara teuml transmetojneuml mesazhe dhe informacion teuml njeuml interesi teuml madh publik falas sipas rregulloreve teuml hartuara nga KKRT ose me keumlrkeseumln e organeve lokale teuml qeveriseuml Informacione teuml tilla zakonisht peumlrfshijneuml komunikatat e shkurtra me interes teuml posaccedileumlm peumlr publikun sidomos

128 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 10129 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 3130 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 6

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

44

neuml situata emergjence si fatkeqeumlsi natyrore ose neuml tema si sheumlndeti dhe siguria si dhe rendi publik Neuml peumlrgjitheumlsi nuk ka patur probleme me respektimin e keumltij detyrimi

6 PEumlRFUNDIMET

Televizioni ende media me ndikim meuml teuml madh neuml Shqipeumlri ka kaluar njeuml ereuml ndryshimesh Janeuml beumlreuml ndryshime ligjore teuml reumlndeumlsishme edhe pse teuml diskutueshme duke ndryshuar peumlrbeumlrjen e autoriteteve rregullatoreuml Struktura e bazuar neuml njeuml formuleuml peumlrfaqeumlsimi teuml balancuar politik u shndeumlrrua neuml njeuml formuleuml qeuml peumlrfshinte shoqeumlrineuml civile akademikeumlt dhe profesionisteumlt Keumlto leumlvizje zyrtarisht kishin peumlr qeumlllim teuml ulnin ndikimin politik te rregullatori por disa nga veprimet e fundit teuml rregullatorit u konsideruan si teuml motivuara politikisht Peumlr meuml tepeumlr rregullatori pati probleme teuml krijonte aneumltareumlsimin e ploteuml njeuml tregues qeuml mekanizmi i emeumlrimit nuk funksionon pa probleme

Seuml shpejti rregullatori do teuml peumlrballet me njeuml test teuml veumlshtireuml shpeumlrndarjen e licensave dixhitale Ashtu si ligje teuml tjera teuml miratuara gjateuml tre viteve teuml fundit Ligji peumlr Transmetimet Nume-rike u peumlrgatit nga qeveria pa u keumlshilluar me paleumlt e interesuara gjeuml qeuml hodhi mjaft dyshime peumlr qeumlllimet e qeveriseuml dhe pasojat e keumltij ligji neuml transmetime Zbatimi i keumltij ligji ngre pikeumlpyetje teuml reumlndeumlsishme peumlr teuml ardhmen e DigitAlb operatorit teuml platformeumls dixhitale i cili pas tre vjeteumlsh veprimtarie eumlshteuml kthyer neuml njeuml lojtar teuml fuqisheumlm me njeuml bazeuml teuml reumlndeumlsishme klienteumlsh Autoriteti dhe pavareumlsia e KKRT neuml procesin e licensimit si dhe qeumlndrimi i transmetuesit teuml sheumlrbimit publik neuml keumlteuml proces do teuml jeneuml mjaft teuml reumlndeumlsishme

RTSH peumlrballet me detyreumln e veumlshtireuml e sfi deumls ndaj rritjes seuml DigitAlb qeuml nuk do teuml jeteuml e lehteuml sidomos pas performanceumls jo teuml mireuml ekonomike neuml vitet e fundit fi nancimi neuml ulje nga shteti dhe reformeumls seuml papeumlrfunduar Popullariteti i RTSH nuk eumlshteuml peumlrmireumlsuar Menaxhimi jo i mireuml dhe prapambetja neuml krahasim me transmetuesit privateuml seuml bashku me mendimin e peumlrgjithsheumlm qeuml RTSH kontrollohet politikisht janeuml ndeumlr problemet kryesore teuml transmetuesit Stacioni mbetet ende larg peumlrmbushjes seuml misionit teuml tij publik Shpresohet qeuml menaxhimi i ri i stacionit do teuml hartojeuml njeuml strategji koherente dhe teuml fi llojeuml njeuml reformeuml teuml qeumlndrueshme Megjithateuml reforma e RTSH do teuml jeteuml e dhimbshme dhe si e tilleuml stacioni do teuml keteuml nevojeuml peumlr ndihmeseuml teuml reumlndeumlsishme neuml arritjen e misionit teuml tij

Programet profesionale dhe cileumlsore po vijneuml neuml rritje Megjithateuml tregu mbetet i mbipopulluar dhe megjitheuml zhurmeumln peumlr burimet e fi nancimit teuml medias nuk janeuml marreuml masa konkrete neuml keumlteuml drejtim Transparenca e burimeve teuml kapitalit teuml medias nevojiten medoemos neuml njeuml vend ku gazetareumlt teuml cileumlt nuk kaneuml kontrata pune shpesh kaneuml frikeuml teuml rrezikojneuml e teuml provokojneuml pronareumlt duke shkruar neuml meumlnyreuml teuml pavarur Organizatat peumlr median kaneuml beumlreuml peumlrpjekje teuml shumta peumlr teuml rritur ndeumlrgjegjeumlsimin peumlr kodet e etikeumls te gazetareumlt por veteuml-rregullimi efi kas ende nuk ka nisur Mangeumlsia e studimeve teuml tregut ose teuml teuml dheumlnave teuml tjera i pengon mjaft vlereumlsimet peumlr kushtet e medias shqiptare

S H Q I P Euml R I A

45

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

ANEKS1 LEGJISLACIONI I PEumlRMENDUR NEuml RAPORT

Fletorja Zyrtare eumlshteuml gazeta zyrtare e Shqipeumlriseuml

Direktiva 9736EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 30 qershor 1997 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin e disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 202 30 korrik 1997

Direktiva 200765EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 11 dhjetor 2007 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 33227 18 dhjetor 2007

Kodi Zgjedhor neni 136 neni 140 gjendet neuml httpeumleumleumlosceorgitem14076htmlhtml=1 (pareuml neuml 10 korrik 2007)

Ligji peumlr Transmetimet Numerike Ligji nr 9742 neuml 28 maj 2007 peumlr Transmetimet Numerike neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml

Ligji nr 8410 dateuml 30091998 Peumlr radion dhe televizionin publik e privat neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml Fletorja Zyrtare 20 tetor 1998 amenduar me ligjin nr 8657 dateuml 31072000 ligjin nr8794 dateuml 10052001 ligjin nr9016 dateuml 20022003 dhe ligjin nr9124 dateuml 29072003 si dhe Ligji nr 9677 i 13 janarit 2007

Ligji nr 9531 i cili ndryshon Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin me kapitullin ldquoPeumlr Radion dhe Televizionin Publik dhe Privatrdquo 11 maj 2006 Fletorja Zyrtare 65 2006

Ligji nr 9645 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2007rdquo i 27 neumlntorit 2006

Ligji nr 9836 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2008rdquo i 26 neumlntorit 2007

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

46

ANEKS 2 BIBLIOGRAFIA

Neuml anglisht

IREX Media Sustainability Index 2005 ndash Albania IREX Washington DC 2006

IREX Media Sustainability Index 2006 ndash Albania IREX Washington DC 2007

Neuml shqip

KKRT Vlereumlsim i teuml Ardhurave teuml Reklamave nga Monitorimi prillndashmaj 2005

KKRT Raporti Vjetor 2006 neuml Kuvendin e Shqipeumlriseuml

RTSH Raporti Vjetor peumlr Veprimtarineuml e RTSH 2006

Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007

Unioni i Gazetareumlve Shqiptareuml ldquoMbrojtja neuml puneuml dhe sigurimi social i punonjeumlsve teumlmedias njeuml domosdoshmeumlri peumlr shtypin e lireumlrdquo

S H Q I P Euml R I A

47

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Page 39: Televizioni në Europë: Raportet vijuese 2008 - Shqipëria · Media Program përpiqet të nxisë median e pavarur, profesionale dhe të qëndrueshme si dhe gazetarinë cilësore,

S H Q I P Euml R I A

39

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

45 Transmetuesit rajonaleuml dhe lokaleuml

Peumlr momentin ka 68 stacione televizive lokale nga teuml cileumlt 20 operojneuml neuml Tiraneuml Shumica e reklameumls shpenzohet neuml stacionet televizive teuml Tiraneumls Keumlto kaneuml njeuml performanceuml ekonomike dhe programim meuml teuml mireuml se stacionet lokale teuml cilat e kaneuml teuml veumlshtireuml teuml mbijetojneuml dhe teuml prodhojneuml programe cileumlsore ldquoMedia e peumlrqendruar neuml Ulteumlsireumln Pereumlndimore ka mundeumlsi meuml teuml meumldha peumlr teuml peumlrfi tuar nga njeuml treg meuml i pasur reklame gjeuml qeuml nuk vlen peumlr mediat e vendosura neuml zona meuml teuml largeumltardquo108

Peumlr shkak teuml veumlshtireumlsive ekonomike stacionet televizive lokale neuml vend e kaneuml teuml veumlshtireuml teuml peumlrshtaten me zhvillimin teknologjik Ndeumlrsa shumica e stacioneve televizive neuml Tiraneuml zoteumlrojneuml pajisje teuml koheumlve teuml fundit stacionet lokale ende punojneuml me pajisje teuml vjetra gjeuml qeuml ndikon neuml cileumlsineuml e produktit teuml tyre

5 PROGRAMACIONI

51 Programet

Pa monitorime teuml pavarura nuk ekzistojneuml statistika peumlr programet vjetore sipas llojit as peumlr transmetuesin publik e as peumlr ata privateuml Monitorimi i fundit i cili u krye nga KKRT gjateuml njeuml muaji neuml 2003 e largeumlt mbulonte programacionin e stacioneve kryesore Edhe pse stacionet private janeuml teuml detyruara me ligj teuml doreumlzojneuml programacionin vjetor te KKRT deri tanimeuml nuk kaneuml arritur teuml respektojneuml keumlteuml keumlrkeseuml apo teuml shpjegojneuml se peumlrse nuk e beumljneuml keumlteuml gjeuml Rregullatori nuk ka marreuml ndonjeuml maseuml ndaj tyre

Teuml vetmet teuml dheumlna vijneuml nga TVSH Rreth 70 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit teuml TVSH nga prilli neuml neumlntor 2006 nuk ishin programe teuml prodhuara veteuml Kuadri i programacionit teuml stacionit nuk ka mundur teuml shmangeuml rutineumln dhe monotonineuml gjeuml qeuml ka ndikuar neuml pozicionin e tij neuml treg109 Me ndryshimin e menaxhimit neuml fund teuml 2006 niseumln teuml transmetoheshin programe teuml njeuml cileumlsie meuml teuml larteuml Me keumlto ndryshime peumlrqindja e programeve teuml prodhuara veteuml pritet teuml arrijeuml deri neuml 70 peumlrqind teuml koheumls totale teuml transmetimit teuml stacionit neuml 2007110 Keumlshilli Drejtues i RTSH gjithashtu premtoi se programe teuml tjera po rishikohen dhe programe teuml reja qeuml pasqyrojneuml tema si ccedileumlshtje sociale balanceumln gjinore kultureumln dhe sheumlndeteumlsineuml do teuml lanccedilohen111

Megjithateuml ndryshimet neuml kuadrin e programacionit janeuml peumlrpjekje qeuml peumlrmbushin veteumlm keumlrkesat minimale teuml transmetuesit publik dhe nuk i japin shtyseuml standarteve teuml transmetuesit publik Raporti vjetor i stacionit pretendonte peumlr arritje teuml tilla qeuml koha e transmetimit ishte rritur nga 17 oreuml neuml 24 oreuml neuml diteuml rikthimin e programeve sportive javore hapjen e njeuml studioje

108 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 5109 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 3110 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 5111 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f5

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

40

teuml re transmetimi peumlrdorimin e studios leumlvizeumlse neuml diteumln e zgjedhjeve etj112 Drejtoresha aktuale e stacionit Mirela Oktrova shkruante ldquoEkzistenca e radios dhe televizionit publik nuk mund teuml justifi kohet as me programet e zbavitjes e as me transmetimin falas teuml programeve teuml EBU e as me organizimin e festivalit dhe bujeumln e pjeseumlmarrjes neuml Eurovizionrdquo113

Neuml njeuml aspekt meuml pozitiv TVSH organizoi debate televizive me kandidateumlt peumlr bashki gjateuml zgjedhjeve teuml 2007 duke i dheumlneuml mundeumlsineuml publikut teuml beumlnte njeuml zgjedhje meuml teuml informuar Nga ana tjeteumlr TVSH nuk ishte neuml gjendje teuml transmetonte njeuml ngjarje teuml reumlndeumlsishme si Kupa Boteumlrore e futbollit neuml 2006 pasi teuml drejtat e transmetimit u bleneuml nga DigitAlb Neuml ateuml koheuml TVSH tha se nuk mund trsquoi peumlrballonte teuml drejtat por KKRT u peumlrgjigj se stacioni mund teuml kishte keumlrkuar ndihmeuml nga shteti114 Neuml meumlnyreuml sarkastike ata shtuan se menaxhimi i TVSH nuk keumlmbeumlnguli shumeuml pasi po negocionte teuml drejtat e ldquoKafazit teuml Arteumlrdquo njeuml programi teuml pro-dhuar neuml vend por qeuml eumlshteuml kopje e formatit teuml programit teuml realitetit ldquoBig Brotherrdquo115

Megjitheuml mungeseumln e teuml dheumlnave teuml qarta peumlr programet mund teuml thuhet me siguri se shumica e stacioneve teuml reumlndeumlsishme si TV Klan Top Channel Vizion+ TV Koha dhe disa kanale lajmesh si News24 apo Alsat kaneuml fi tuar njeuml publik pak a shumeuml besnik Ata prodhojneuml lajme me standarte peumlrgjitheumlsisht teuml keumlnaqshme si dhe programe teuml ndryshme informacioni dhe zbavitjeje Informacioni dhe lajmet janeuml kthyer neuml peumlrpareumlsi si peumlr median e shkruar ashtu edhe peumlr ateuml elektronike sipas veumlzhguesve teuml ndrysheumlm116 Peumlrjashtim peumlrbeumlnte stacioni privat kombeumltar TVA i cili pas disa ndryshimeve neuml proneumlsi neuml 2006 mezi arrinte teuml peumlrmbushte detyrimet e tij si kanal kombeumltar Ky stacion nuk transmetoi fare edicione lajmesh neuml mars dhe prill 2006117 Meqeuml stacioni nuk mundte teuml peumlrmbushte peumlr shumiceumln e 2006 keumlrkesat e programacionit qeuml i impononte kontrata e licenseumls KKRT vendosi teuml reduktonte me njeuml vit licenseumln e TVA dhe ta teumlrhiqte ateuml meuml pas neuml tetor 2007 Stacioni e apeloi keumlteuml vendim dhe teuml dyja paleumlt e ccediluan ccedileumlshtjen neuml gjykateuml118

Disa nga lajmet dhe debatet peumlr tema teuml reumlndeumlsishme shpesh politike mendohet se kaneuml njeuml publik teuml qeumlndruesheumlm dhe janeuml kthyer neuml emblema teuml stacioneve televizive qeuml i transmetojneuml ato Peumlrveccedil buletineve teuml lajmeve disa nga programet meuml teuml njohura janeuml ldquoOpinionrdquo neuml TV Klan ldquoShqiprdquo neuml Top Channel ldquoLogosrdquo neuml Vizion+ dhe ldquo60 minutardquo neuml TV Koha Keumlto janeuml programe javore qeuml kaneuml teuml beumljneuml me intervista apo debate peumlr njeuml temeuml teuml caktuar Njeuml tjeteumlr program mjaft i njohur eumlshteuml ldquoFiks farerdquo njeuml revisteuml satirike e peumlrditshme qeuml bazohet neuml metoda investigative Ka dhe disa programe zbavitjeje dhe lojeumlra qeuml janeuml mjaft teuml njohura Keumltu peumlrfshihet ldquoPortokallirdquo dhe ldquoTop Showrdquo neuml Top Channel ldquoKutia e funditrdquo neuml TV Klan dhe ldquoBypassrdquo neuml Vizion+ Stacionet televizive kaneuml njeuml prirje neuml rritje teuml peumlrqendrohen neuml programe teuml njeuml natyre meuml sociale duke u peumlrpjekur teuml pasqyrojneuml meuml shumeuml kronika nga jeta e peumlrditshme dhe me interes njereumlzor Keumlto programe peumlrfshijneuml ldquoJeteuml neuml keumlrkimrdquo neuml News24 TV ldquoNjereumlz teuml humburrdquo ldquoFemrardquo dhe ldquoSOSrdquo neuml Vizion+

112 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f4113 Mirela Oktrova ldquolsquoLehjarsquo kundeumlr demokraciseuml dhe interesave teuml publikutrdquo Shekulli 4 shtator 2006 f 23114 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 52115 Ibid116 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 9117 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 54118 Vendimi peumlr TVA neuml Raportin Vjetor teuml KKRT 2006 f 25

S H Q I P Euml R I A

41

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

52 Rregullat e peumlrgjithshme peumlr lajmet

Disa rregulla neuml Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin peumlrqendrohen te programimi i peumlr-mbajtjes dhe vlejneuml si peumlr transmetuesit publikeuml ashtu edhe peumlr ata privateuml Ato kaneuml teuml beumljneuml me pavareumlsineuml editoriale censureumln teuml drejteumln e informacionit dhe teuml drejta dhe liri teuml tjera njereumlzore119 Edhe pse parimet themelore teuml informacionit teuml paansheumlm dhe teuml sakteuml janeuml teuml garantuara me ligj nuk ekzistojneuml instrumente apo organe qeuml teuml monitorojneuml zbatimin e tyre KKRT monitoron edicionet kryesore teuml lajmeve teuml stacioneve kombeumltare publike dhe private por kjo peumlrpjekje konsiston veteumlm neuml matje sasiore teuml peumlrqindjes qeuml i kushtohet pasqyrimit teuml partive dhe fi gurave politike

Stacionet televizive kaneuml beumlreuml peumlrparim teuml ndjesheumlm neuml peumlrkufi zimin e vetvetes neumlpeumlrmjet edicioneve teuml lajmeve teuml cilat kaneuml sheumlnuar peumlrmireumlsimin meuml teuml madh neuml programacion te teuml gjitha stacionet televizive120 Megjithateuml informacioni nuk eumlshteuml as i paansheumlm dhe as i drejteuml Pothuajse nuk ekziston ndonjeuml media qeuml teuml mos keteuml interesa teuml fshehura ekonomike apo politike dhe peumlr pasojeuml standartet profesionale aplikohen peumlr aq koheuml sa ua lejojneuml keumlto interesa Axhenda e lajmeve eumlshteuml shumeuml praneuml axhendeumls seuml qeveriseuml apo politikeumls neuml peumlrgjitheumlsi ose praneuml menaxhimit teuml televizioneve121 Edicionet e lajmeve zgjedhin kronika qeuml u shkojneuml peumlr shtat interesave teuml operatorit dhe jo interesit publik122

Edhe Kodi Zgjedhor imponon keumlrkesa peumlr sakteumlsi korrekteumlsi dhe balanceuml peumlr teuml gjitha stacionet televizive123 Transmetuesi i sheumlrbimit publik ka peumlrgjegjeumlsi shteseuml si dheumlnia e koheumls falas peumlr teuml gjitha partiteuml politike qeuml marrin pjeseuml neuml zgjedhje Testi meuml i fundit peumlr respektimin e keumltyre rregullave ishin zgjedhjet lokale neuml shkurt 2007 Stacionet televizive kryesore e kaluan keumlteuml test me sukses TVSH i kushtoi 28 peumlrqind teuml lajmeve Partiseuml Demokratike dhe 29 peumlrqind Partiseuml Socialiste Njeuml pasqyrim i ngjasheumlm u gjend edhe peumlr stacione teuml tjera teuml meumldha si Vizion+ News24 dhe TVA Peumlrjashtim peumlrbeumlnte TV Klan i cili i kushtoi meuml shumeuml koheuml qeveriseuml se ccedildo stacion tjeteumlr Peumlrfaqeumlsuesit e TV Klan pretenduan se ata thjesht po pasqyronin puneumln e zyrtareumlve teuml shtetit Megjithateuml keumlta zyrtareuml ishin pasqyruar teksa beumlnin fushateuml zgjedhore Edhe pse keumlto fushata u konsideruan teuml balancuara dhe teuml drejta neuml aspektin e pasqyrimit teuml partive politike gjateuml periudheumls parazgjedhore teuml gjitha stacionet televizive kishin favorizuar njeuml parti meuml shumeuml se teuml tjerat124

119 OSIShqipeumlria f 234120 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 47121 Monitorimi u krye neuml kuadrin e ldquoMonitorimi i Lajmeve teuml Mbreumlmjes neuml TV ndash monitorim dhe analizeuml e edicioneve teuml lajmeve neuml TV neuml 10 vende teuml Europeumls Juglindorerdquo botuar neuml Media Plan Institute Treguesi i Interesit Publik Sarajevo 2007122 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 54123 Kodi Zgjedhor neni 136 neni 140 gjendet neuml httpwwwosceorgitem14076htmlhtml=1(pareuml neuml 10 korrik 2007)124 Raporti i OSCEODIHR peumlr zgjedhjet e 18 shkurt 2007 gjendet neumlhttpwwwosceorgitem24859htmlhtml=1 (pareuml neuml 12 korrik 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

42

53 Udheumlzimet e peumlrgjithshme peumlr prodhimin e programeve

Ligji peumlr Radion dhe Televizionin vendos disa detyrime teuml peumlrgjithshme peumlr teuml gjitha stacionet televizive Keumlto kaneuml teuml beumljneuml kryesisht me dinjitetin njereumlzor respektin peumlr ligjin dhe teuml drejtat e njeriut125

Megjithateuml keumlto masa janeuml mjaft teuml vakeumlta dhe teuml peumlrgjithshme dhe nuk janeuml shndeumlrruar neuml rregulla meuml teuml detajuara nga KKRT Keumlto parime teuml peumlrgjithshme neuml peumlrgjitheumlsi janeuml respektuar Teuml vetmet probleme kishin teuml beumlnin me pornografi neuml e cila ndalohet krejteumlsisht peumlr trsquou transmetuar Neuml stacionet tokeumlsore analoge nuk transmetohen programe me peumlrmbajtje pornografi ke Megjithateuml DigitAlb transmeton pornografi gjitheuml koheumln neuml njeuml kanal neuml formeuml teuml kriptuar si dhe dy programe pornografi ke neuml mesnateuml

54 Kuotat

Nuk ekzistojneuml kuota teuml posaccedilme peumlr peumlrfaqeumlsim gjuheumlsor apo teuml grupeve teuml minoriteteve Stacioni i transmetimit publik si dhe disa kanale private ndonjeumlhereuml transmetojneuml programe peumlr minoritetet etnike Neuml vitet e fundit Instituti Shqiptar i Medias eumlshteuml angazhuar neuml koordi-nimin e projekteve teuml produksionit teuml programeve radiofonike dhe televizive peumlr pakicat etnike dhe gjuheumlsore neuml vend si dhe peumlr artikuj peumlr keumlto tema teuml botuara neuml median e shkruar

Mediat qeuml fokusohen neuml temat e pakicave luftojneuml peumlr mbijeteseuml Peumlr shembull Radio Prespa e themeluar neuml 2003 neuml zoneumln e kufi rit me Republikeumln e Maqedoniseuml dhe qeuml transmeton maqedonisht nuk funksionon rregullisht peumlr shkak teuml pengesave fi nanciare Stacionet radiofonike peumlr pakiceumln greke neuml jug teuml vendit gjenden neuml njeuml situateuml teuml ngjashme Teuml gjitha keumlto media janeuml nisma individuale shteti nuk jep ndihma peumlr median e minoriteteve Megjithateuml nuk ekzistojneuml pengesa ligjore peumlr dheumlnien e licensave teuml transmetimit peumlr radiot apo televizionet e minoriteteve Neuml fakt KKRT dha njeuml licenseuml peumlr radio dhe televizion radioTV Armonia njeuml projekt peumlr pakiceumln greke qeuml eumlshteuml edhe minoriteti meuml i madh etnik neuml vend Megjithateuml stacioni nuk ka fuqi fi nanciare dhe ka veumlshtireumlsi Peumlr momentin ata nuk transmetojneuml126

Kuotat e vetme neuml lidhje me peumlrmbajtjen qeuml imponon ligji peumlr ata qeuml kaneuml licenseuml lokale eumlshteuml qeuml teuml transmetojneuml programe jokomerciale dhe programe lokale informacioni peumlr teuml pakteumln 15 peumlrqind teuml programacionit javor Ligji nuk e specifi kon termin ldquojokomercialrdquo Sipas ndryshimeve teuml 2003 ata qeuml kaneuml licenseuml kombeumltare duhet trsquoi kushtojneuml teuml pakteumln 15 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit programeve teuml prodhuara veteuml dhe teuml pakteumln 30 peumlrqind programeve teuml prodhuara neuml Shqipeumlri Stacionet televizive neuml peumlrgjitheumlsi i peumlrmbushin keumlto kuota127 Ligji gjithashtu vendos kuota peumlr reklameumln duke mos i lejuar stacionet televizive teuml transmetojneuml reklama peumlr meuml shumeuml se 15 peumlrqind teuml koheumls ditore teuml transmetimit ose meuml shumeuml se 12 minuta peumlr oreuml

125 OSIShqipeumlria f 235ndash236126 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 25127 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 47

S H Q I P Euml R I A

43

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Edhe pse Shqipeumlria si vend qeuml nuk eumlshteuml aneumltar i BE nuk eumlshteuml e detyruar teuml peumlrmbusheuml legjislacionin europian shumeuml nga keumlto kuota lindin nga Konventa Europiane peumlr Televizionin Ndeumlrkufi tar (KETN) dhe Protokollin e saj Shteseuml teuml cileumln Shqipeumlria e ka ratifi kuar neuml 1999 Nga ana tjeteumlr legjislacioni shqiptar nuk u keumlrkon transmetuesve trsquoi kushtojneuml shumiceumln e koheumls seuml transmetimit veprave europiane Ligji peumlr dixhitalizimin thoteuml se stacionet televizive neuml meumlnyreuml progresive duhet teuml peumlrmbushin detyrimin e transmetimit teuml programeve europiane neuml 50 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit

55 Detyrimet peumlr transmetuesin publik

Peumlrveccedil rregullave teuml peumlrgjithshme peumlr prodhimin Ligji peumlr Radion dhe Televizionin i detyron si transmetuesit publikeuml ashtu dhe ata privateuml teuml transmetojneuml programe falas Kjo peumlrfshin programe me interes teuml larteuml peumlr publikun e gjereuml si lajmeumlrimet peumlr sheumlndetin rendin publik apo emergjencat kombeumltare Gjithashtu ligji i keumlrkon RTSH teuml transmetojeuml falas sheumlrbimet fetare teuml mbajtura gjateuml festave fetare zyrtare si dhe seancat e parlamentit Ligji peumlr Radion dhe Televizionin vendos detyrime shteseuml peumlr RTSH Programet e tij duhet teuml jeneuml teuml njeuml cileumlsie teuml larteuml teuml refl ektojneuml larmineuml e jeteumls shqiptare dhe trsquoi sheumlrbejneuml teuml gjitha grupeve shoqeumlrore peumlrfshireuml pakicat kombeumltare

Pasqyrimi i lajmeve nga vendi dhe nga jashteuml duhet teuml jeteuml gjitheumlpeumlrfshireumls dhe i paansheumlmRTSH-seuml i ndalohet transmetimi i propagandeumls politike dhe fetare Megjitheuml keumlto detyrime transmetuesi i sheumlrbimit publik mbetet ende larg peumlrmbushjes seuml misionit teuml tij publik ldquoEumlshteuml paradoksale teuml shoheumlsh se si interesi publik eumlshteuml i pari qeuml lihet pas dore nga njeuml televizion i quajtur lsquopublikrsquo Edicionet e lajmeve fi llojneuml me lajme peumlr aktivitetet e qeveriseuml dhe partive politike duke leumlneuml pas dore problemet qeuml shqeteumlsojneuml qytetareumltrdquo128 Stacioni pretendon se ka beumlreuml progres teuml reumlndeumlsisheumlm dhe se mungesa e konkurrenceumls qeuml pretendohet se ka eumlshteuml njeuml geumlnjeshteumlr e hapur nga rivaleumlt privateuml129 Por mendimi i peumlrgjithsheumlm eumlshteuml se stacionet private mbizoteumlrojneuml ldquoTelevizionet komerciale po e vrasin televizionin publik dhe po thithin teuml gjitheuml audienceumln ashtu si supermarketet po vrasin dyqanet e vogla dhe kioskat e komunizmit duke thithur teuml gjitheuml blereumlsitrdquo130

56 Detyrimet peumlr transmetuesit privateuml

Nuk ka detyrime teuml holleumlsishme programacioni peumlr transmetuesit privateuml Masat e vetme li-gjore kaneuml teuml beumljneuml me koheumlzgjatjen e transmetimit dhe periodicitetin e edicionit teuml lajmeve Stacionet televizive kombeumltare duhet teuml transmetojneuml teuml pakteumln gjashteuml oreuml neuml diteuml kurse stacionet lokale teuml pakteumln kateumlr oreuml neuml diteuml Stacionet televizive kombeumltare duhet teuml transmetojneuml programe origjinale lajmesh ccedildo diteuml Stacionet televizive private janeuml teuml detyruara teuml transmetojneuml mesazhe dhe informacion teuml njeuml interesi teuml madh publik falas sipas rregulloreve teuml hartuara nga KKRT ose me keumlrkeseumln e organeve lokale teuml qeveriseuml Informacione teuml tilla zakonisht peumlrfshijneuml komunikatat e shkurtra me interes teuml posaccedileumlm peumlr publikun sidomos

128 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 10129 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 3130 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 6

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

44

neuml situata emergjence si fatkeqeumlsi natyrore ose neuml tema si sheumlndeti dhe siguria si dhe rendi publik Neuml peumlrgjitheumlsi nuk ka patur probleme me respektimin e keumltij detyrimi

6 PEumlRFUNDIMET

Televizioni ende media me ndikim meuml teuml madh neuml Shqipeumlri ka kaluar njeuml ereuml ndryshimesh Janeuml beumlreuml ndryshime ligjore teuml reumlndeumlsishme edhe pse teuml diskutueshme duke ndryshuar peumlrbeumlrjen e autoriteteve rregullatoreuml Struktura e bazuar neuml njeuml formuleuml peumlrfaqeumlsimi teuml balancuar politik u shndeumlrrua neuml njeuml formuleuml qeuml peumlrfshinte shoqeumlrineuml civile akademikeumlt dhe profesionisteumlt Keumlto leumlvizje zyrtarisht kishin peumlr qeumlllim teuml ulnin ndikimin politik te rregullatori por disa nga veprimet e fundit teuml rregullatorit u konsideruan si teuml motivuara politikisht Peumlr meuml tepeumlr rregullatori pati probleme teuml krijonte aneumltareumlsimin e ploteuml njeuml tregues qeuml mekanizmi i emeumlrimit nuk funksionon pa probleme

Seuml shpejti rregullatori do teuml peumlrballet me njeuml test teuml veumlshtireuml shpeumlrndarjen e licensave dixhitale Ashtu si ligje teuml tjera teuml miratuara gjateuml tre viteve teuml fundit Ligji peumlr Transmetimet Nume-rike u peumlrgatit nga qeveria pa u keumlshilluar me paleumlt e interesuara gjeuml qeuml hodhi mjaft dyshime peumlr qeumlllimet e qeveriseuml dhe pasojat e keumltij ligji neuml transmetime Zbatimi i keumltij ligji ngre pikeumlpyetje teuml reumlndeumlsishme peumlr teuml ardhmen e DigitAlb operatorit teuml platformeumls dixhitale i cili pas tre vjeteumlsh veprimtarie eumlshteuml kthyer neuml njeuml lojtar teuml fuqisheumlm me njeuml bazeuml teuml reumlndeumlsishme klienteumlsh Autoriteti dhe pavareumlsia e KKRT neuml procesin e licensimit si dhe qeumlndrimi i transmetuesit teuml sheumlrbimit publik neuml keumlteuml proces do teuml jeneuml mjaft teuml reumlndeumlsishme

RTSH peumlrballet me detyreumln e veumlshtireuml e sfi deumls ndaj rritjes seuml DigitAlb qeuml nuk do teuml jeteuml e lehteuml sidomos pas performanceumls jo teuml mireuml ekonomike neuml vitet e fundit fi nancimi neuml ulje nga shteti dhe reformeumls seuml papeumlrfunduar Popullariteti i RTSH nuk eumlshteuml peumlrmireumlsuar Menaxhimi jo i mireuml dhe prapambetja neuml krahasim me transmetuesit privateuml seuml bashku me mendimin e peumlrgjithsheumlm qeuml RTSH kontrollohet politikisht janeuml ndeumlr problemet kryesore teuml transmetuesit Stacioni mbetet ende larg peumlrmbushjes seuml misionit teuml tij publik Shpresohet qeuml menaxhimi i ri i stacionit do teuml hartojeuml njeuml strategji koherente dhe teuml fi llojeuml njeuml reformeuml teuml qeumlndrueshme Megjithateuml reforma e RTSH do teuml jeteuml e dhimbshme dhe si e tilleuml stacioni do teuml keteuml nevojeuml peumlr ndihmeseuml teuml reumlndeumlsishme neuml arritjen e misionit teuml tij

Programet profesionale dhe cileumlsore po vijneuml neuml rritje Megjithateuml tregu mbetet i mbipopulluar dhe megjitheuml zhurmeumln peumlr burimet e fi nancimit teuml medias nuk janeuml marreuml masa konkrete neuml keumlteuml drejtim Transparenca e burimeve teuml kapitalit teuml medias nevojiten medoemos neuml njeuml vend ku gazetareumlt teuml cileumlt nuk kaneuml kontrata pune shpesh kaneuml frikeuml teuml rrezikojneuml e teuml provokojneuml pronareumlt duke shkruar neuml meumlnyreuml teuml pavarur Organizatat peumlr median kaneuml beumlreuml peumlrpjekje teuml shumta peumlr teuml rritur ndeumlrgjegjeumlsimin peumlr kodet e etikeumls te gazetareumlt por veteuml-rregullimi efi kas ende nuk ka nisur Mangeumlsia e studimeve teuml tregut ose teuml teuml dheumlnave teuml tjera i pengon mjaft vlereumlsimet peumlr kushtet e medias shqiptare

S H Q I P Euml R I A

45

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

ANEKS1 LEGJISLACIONI I PEumlRMENDUR NEuml RAPORT

Fletorja Zyrtare eumlshteuml gazeta zyrtare e Shqipeumlriseuml

Direktiva 9736EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 30 qershor 1997 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin e disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 202 30 korrik 1997

Direktiva 200765EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 11 dhjetor 2007 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 33227 18 dhjetor 2007

Kodi Zgjedhor neni 136 neni 140 gjendet neuml httpeumleumleumlosceorgitem14076htmlhtml=1 (pareuml neuml 10 korrik 2007)

Ligji peumlr Transmetimet Numerike Ligji nr 9742 neuml 28 maj 2007 peumlr Transmetimet Numerike neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml

Ligji nr 8410 dateuml 30091998 Peumlr radion dhe televizionin publik e privat neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml Fletorja Zyrtare 20 tetor 1998 amenduar me ligjin nr 8657 dateuml 31072000 ligjin nr8794 dateuml 10052001 ligjin nr9016 dateuml 20022003 dhe ligjin nr9124 dateuml 29072003 si dhe Ligji nr 9677 i 13 janarit 2007

Ligji nr 9531 i cili ndryshon Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin me kapitullin ldquoPeumlr Radion dhe Televizionin Publik dhe Privatrdquo 11 maj 2006 Fletorja Zyrtare 65 2006

Ligji nr 9645 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2007rdquo i 27 neumlntorit 2006

Ligji nr 9836 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2008rdquo i 26 neumlntorit 2007

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

46

ANEKS 2 BIBLIOGRAFIA

Neuml anglisht

IREX Media Sustainability Index 2005 ndash Albania IREX Washington DC 2006

IREX Media Sustainability Index 2006 ndash Albania IREX Washington DC 2007

Neuml shqip

KKRT Vlereumlsim i teuml Ardhurave teuml Reklamave nga Monitorimi prillndashmaj 2005

KKRT Raporti Vjetor 2006 neuml Kuvendin e Shqipeumlriseuml

RTSH Raporti Vjetor peumlr Veprimtarineuml e RTSH 2006

Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007

Unioni i Gazetareumlve Shqiptareuml ldquoMbrojtja neuml puneuml dhe sigurimi social i punonjeumlsve teumlmedias njeuml domosdoshmeumlri peumlr shtypin e lireumlrdquo

S H Q I P Euml R I A

47

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Page 40: Televizioni në Europë: Raportet vijuese 2008 - Shqipëria · Media Program përpiqet të nxisë median e pavarur, profesionale dhe të qëndrueshme si dhe gazetarinë cilësore,

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

40

teuml re transmetimi peumlrdorimin e studios leumlvizeumlse neuml diteumln e zgjedhjeve etj112 Drejtoresha aktuale e stacionit Mirela Oktrova shkruante ldquoEkzistenca e radios dhe televizionit publik nuk mund teuml justifi kohet as me programet e zbavitjes e as me transmetimin falas teuml programeve teuml EBU e as me organizimin e festivalit dhe bujeumln e pjeseumlmarrjes neuml Eurovizionrdquo113

Neuml njeuml aspekt meuml pozitiv TVSH organizoi debate televizive me kandidateumlt peumlr bashki gjateuml zgjedhjeve teuml 2007 duke i dheumlneuml mundeumlsineuml publikut teuml beumlnte njeuml zgjedhje meuml teuml informuar Nga ana tjeteumlr TVSH nuk ishte neuml gjendje teuml transmetonte njeuml ngjarje teuml reumlndeumlsishme si Kupa Boteumlrore e futbollit neuml 2006 pasi teuml drejtat e transmetimit u bleneuml nga DigitAlb Neuml ateuml koheuml TVSH tha se nuk mund trsquoi peumlrballonte teuml drejtat por KKRT u peumlrgjigj se stacioni mund teuml kishte keumlrkuar ndihmeuml nga shteti114 Neuml meumlnyreuml sarkastike ata shtuan se menaxhimi i TVSH nuk keumlmbeumlnguli shumeuml pasi po negocionte teuml drejtat e ldquoKafazit teuml Arteumlrdquo njeuml programi teuml pro-dhuar neuml vend por qeuml eumlshteuml kopje e formatit teuml programit teuml realitetit ldquoBig Brotherrdquo115

Megjitheuml mungeseumln e teuml dheumlnave teuml qarta peumlr programet mund teuml thuhet me siguri se shumica e stacioneve teuml reumlndeumlsishme si TV Klan Top Channel Vizion+ TV Koha dhe disa kanale lajmesh si News24 apo Alsat kaneuml fi tuar njeuml publik pak a shumeuml besnik Ata prodhojneuml lajme me standarte peumlrgjitheumlsisht teuml keumlnaqshme si dhe programe teuml ndryshme informacioni dhe zbavitjeje Informacioni dhe lajmet janeuml kthyer neuml peumlrpareumlsi si peumlr median e shkruar ashtu edhe peumlr ateuml elektronike sipas veumlzhguesve teuml ndrysheumlm116 Peumlrjashtim peumlrbeumlnte stacioni privat kombeumltar TVA i cili pas disa ndryshimeve neuml proneumlsi neuml 2006 mezi arrinte teuml peumlrmbushte detyrimet e tij si kanal kombeumltar Ky stacion nuk transmetoi fare edicione lajmesh neuml mars dhe prill 2006117 Meqeuml stacioni nuk mundte teuml peumlrmbushte peumlr shumiceumln e 2006 keumlrkesat e programacionit qeuml i impononte kontrata e licenseumls KKRT vendosi teuml reduktonte me njeuml vit licenseumln e TVA dhe ta teumlrhiqte ateuml meuml pas neuml tetor 2007 Stacioni e apeloi keumlteuml vendim dhe teuml dyja paleumlt e ccediluan ccedileumlshtjen neuml gjykateuml118

Disa nga lajmet dhe debatet peumlr tema teuml reumlndeumlsishme shpesh politike mendohet se kaneuml njeuml publik teuml qeumlndruesheumlm dhe janeuml kthyer neuml emblema teuml stacioneve televizive qeuml i transmetojneuml ato Peumlrveccedil buletineve teuml lajmeve disa nga programet meuml teuml njohura janeuml ldquoOpinionrdquo neuml TV Klan ldquoShqiprdquo neuml Top Channel ldquoLogosrdquo neuml Vizion+ dhe ldquo60 minutardquo neuml TV Koha Keumlto janeuml programe javore qeuml kaneuml teuml beumljneuml me intervista apo debate peumlr njeuml temeuml teuml caktuar Njeuml tjeteumlr program mjaft i njohur eumlshteuml ldquoFiks farerdquo njeuml revisteuml satirike e peumlrditshme qeuml bazohet neuml metoda investigative Ka dhe disa programe zbavitjeje dhe lojeumlra qeuml janeuml mjaft teuml njohura Keumltu peumlrfshihet ldquoPortokallirdquo dhe ldquoTop Showrdquo neuml Top Channel ldquoKutia e funditrdquo neuml TV Klan dhe ldquoBypassrdquo neuml Vizion+ Stacionet televizive kaneuml njeuml prirje neuml rritje teuml peumlrqendrohen neuml programe teuml njeuml natyre meuml sociale duke u peumlrpjekur teuml pasqyrojneuml meuml shumeuml kronika nga jeta e peumlrditshme dhe me interes njereumlzor Keumlto programe peumlrfshijneuml ldquoJeteuml neuml keumlrkimrdquo neuml News24 TV ldquoNjereumlz teuml humburrdquo ldquoFemrardquo dhe ldquoSOSrdquo neuml Vizion+

112 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f4113 Mirela Oktrova ldquolsquoLehjarsquo kundeumlr demokraciseuml dhe interesave teuml publikutrdquo Shekulli 4 shtator 2006 f 23114 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 52115 Ibid116 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 9117 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 54118 Vendimi peumlr TVA neuml Raportin Vjetor teuml KKRT 2006 f 25

S H Q I P Euml R I A

41

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

52 Rregullat e peumlrgjithshme peumlr lajmet

Disa rregulla neuml Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin peumlrqendrohen te programimi i peumlr-mbajtjes dhe vlejneuml si peumlr transmetuesit publikeuml ashtu edhe peumlr ata privateuml Ato kaneuml teuml beumljneuml me pavareumlsineuml editoriale censureumln teuml drejteumln e informacionit dhe teuml drejta dhe liri teuml tjera njereumlzore119 Edhe pse parimet themelore teuml informacionit teuml paansheumlm dhe teuml sakteuml janeuml teuml garantuara me ligj nuk ekzistojneuml instrumente apo organe qeuml teuml monitorojneuml zbatimin e tyre KKRT monitoron edicionet kryesore teuml lajmeve teuml stacioneve kombeumltare publike dhe private por kjo peumlrpjekje konsiston veteumlm neuml matje sasiore teuml peumlrqindjes qeuml i kushtohet pasqyrimit teuml partive dhe fi gurave politike

Stacionet televizive kaneuml beumlreuml peumlrparim teuml ndjesheumlm neuml peumlrkufi zimin e vetvetes neumlpeumlrmjet edicioneve teuml lajmeve teuml cilat kaneuml sheumlnuar peumlrmireumlsimin meuml teuml madh neuml programacion te teuml gjitha stacionet televizive120 Megjithateuml informacioni nuk eumlshteuml as i paansheumlm dhe as i drejteuml Pothuajse nuk ekziston ndonjeuml media qeuml teuml mos keteuml interesa teuml fshehura ekonomike apo politike dhe peumlr pasojeuml standartet profesionale aplikohen peumlr aq koheuml sa ua lejojneuml keumlto interesa Axhenda e lajmeve eumlshteuml shumeuml praneuml axhendeumls seuml qeveriseuml apo politikeumls neuml peumlrgjitheumlsi ose praneuml menaxhimit teuml televizioneve121 Edicionet e lajmeve zgjedhin kronika qeuml u shkojneuml peumlr shtat interesave teuml operatorit dhe jo interesit publik122

Edhe Kodi Zgjedhor imponon keumlrkesa peumlr sakteumlsi korrekteumlsi dhe balanceuml peumlr teuml gjitha stacionet televizive123 Transmetuesi i sheumlrbimit publik ka peumlrgjegjeumlsi shteseuml si dheumlnia e koheumls falas peumlr teuml gjitha partiteuml politike qeuml marrin pjeseuml neuml zgjedhje Testi meuml i fundit peumlr respektimin e keumltyre rregullave ishin zgjedhjet lokale neuml shkurt 2007 Stacionet televizive kryesore e kaluan keumlteuml test me sukses TVSH i kushtoi 28 peumlrqind teuml lajmeve Partiseuml Demokratike dhe 29 peumlrqind Partiseuml Socialiste Njeuml pasqyrim i ngjasheumlm u gjend edhe peumlr stacione teuml tjera teuml meumldha si Vizion+ News24 dhe TVA Peumlrjashtim peumlrbeumlnte TV Klan i cili i kushtoi meuml shumeuml koheuml qeveriseuml se ccedildo stacion tjeteumlr Peumlrfaqeumlsuesit e TV Klan pretenduan se ata thjesht po pasqyronin puneumln e zyrtareumlve teuml shtetit Megjithateuml keumlta zyrtareuml ishin pasqyruar teksa beumlnin fushateuml zgjedhore Edhe pse keumlto fushata u konsideruan teuml balancuara dhe teuml drejta neuml aspektin e pasqyrimit teuml partive politike gjateuml periudheumls parazgjedhore teuml gjitha stacionet televizive kishin favorizuar njeuml parti meuml shumeuml se teuml tjerat124

119 OSIShqipeumlria f 234120 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 47121 Monitorimi u krye neuml kuadrin e ldquoMonitorimi i Lajmeve teuml Mbreumlmjes neuml TV ndash monitorim dhe analizeuml e edicioneve teuml lajmeve neuml TV neuml 10 vende teuml Europeumls Juglindorerdquo botuar neuml Media Plan Institute Treguesi i Interesit Publik Sarajevo 2007122 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 54123 Kodi Zgjedhor neni 136 neni 140 gjendet neuml httpwwwosceorgitem14076htmlhtml=1(pareuml neuml 10 korrik 2007)124 Raporti i OSCEODIHR peumlr zgjedhjet e 18 shkurt 2007 gjendet neumlhttpwwwosceorgitem24859htmlhtml=1 (pareuml neuml 12 korrik 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

42

53 Udheumlzimet e peumlrgjithshme peumlr prodhimin e programeve

Ligji peumlr Radion dhe Televizionin vendos disa detyrime teuml peumlrgjithshme peumlr teuml gjitha stacionet televizive Keumlto kaneuml teuml beumljneuml kryesisht me dinjitetin njereumlzor respektin peumlr ligjin dhe teuml drejtat e njeriut125

Megjithateuml keumlto masa janeuml mjaft teuml vakeumlta dhe teuml peumlrgjithshme dhe nuk janeuml shndeumlrruar neuml rregulla meuml teuml detajuara nga KKRT Keumlto parime teuml peumlrgjithshme neuml peumlrgjitheumlsi janeuml respektuar Teuml vetmet probleme kishin teuml beumlnin me pornografi neuml e cila ndalohet krejteumlsisht peumlr trsquou transmetuar Neuml stacionet tokeumlsore analoge nuk transmetohen programe me peumlrmbajtje pornografi ke Megjithateuml DigitAlb transmeton pornografi gjitheuml koheumln neuml njeuml kanal neuml formeuml teuml kriptuar si dhe dy programe pornografi ke neuml mesnateuml

54 Kuotat

Nuk ekzistojneuml kuota teuml posaccedilme peumlr peumlrfaqeumlsim gjuheumlsor apo teuml grupeve teuml minoriteteve Stacioni i transmetimit publik si dhe disa kanale private ndonjeumlhereuml transmetojneuml programe peumlr minoritetet etnike Neuml vitet e fundit Instituti Shqiptar i Medias eumlshteuml angazhuar neuml koordi-nimin e projekteve teuml produksionit teuml programeve radiofonike dhe televizive peumlr pakicat etnike dhe gjuheumlsore neuml vend si dhe peumlr artikuj peumlr keumlto tema teuml botuara neuml median e shkruar

Mediat qeuml fokusohen neuml temat e pakicave luftojneuml peumlr mbijeteseuml Peumlr shembull Radio Prespa e themeluar neuml 2003 neuml zoneumln e kufi rit me Republikeumln e Maqedoniseuml dhe qeuml transmeton maqedonisht nuk funksionon rregullisht peumlr shkak teuml pengesave fi nanciare Stacionet radiofonike peumlr pakiceumln greke neuml jug teuml vendit gjenden neuml njeuml situateuml teuml ngjashme Teuml gjitha keumlto media janeuml nisma individuale shteti nuk jep ndihma peumlr median e minoriteteve Megjithateuml nuk ekzistojneuml pengesa ligjore peumlr dheumlnien e licensave teuml transmetimit peumlr radiot apo televizionet e minoriteteve Neuml fakt KKRT dha njeuml licenseuml peumlr radio dhe televizion radioTV Armonia njeuml projekt peumlr pakiceumln greke qeuml eumlshteuml edhe minoriteti meuml i madh etnik neuml vend Megjithateuml stacioni nuk ka fuqi fi nanciare dhe ka veumlshtireumlsi Peumlr momentin ata nuk transmetojneuml126

Kuotat e vetme neuml lidhje me peumlrmbajtjen qeuml imponon ligji peumlr ata qeuml kaneuml licenseuml lokale eumlshteuml qeuml teuml transmetojneuml programe jokomerciale dhe programe lokale informacioni peumlr teuml pakteumln 15 peumlrqind teuml programacionit javor Ligji nuk e specifi kon termin ldquojokomercialrdquo Sipas ndryshimeve teuml 2003 ata qeuml kaneuml licenseuml kombeumltare duhet trsquoi kushtojneuml teuml pakteumln 15 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit programeve teuml prodhuara veteuml dhe teuml pakteumln 30 peumlrqind programeve teuml prodhuara neuml Shqipeumlri Stacionet televizive neuml peumlrgjitheumlsi i peumlrmbushin keumlto kuota127 Ligji gjithashtu vendos kuota peumlr reklameumln duke mos i lejuar stacionet televizive teuml transmetojneuml reklama peumlr meuml shumeuml se 15 peumlrqind teuml koheumls ditore teuml transmetimit ose meuml shumeuml se 12 minuta peumlr oreuml

125 OSIShqipeumlria f 235ndash236126 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 25127 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 47

S H Q I P Euml R I A

43

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Edhe pse Shqipeumlria si vend qeuml nuk eumlshteuml aneumltar i BE nuk eumlshteuml e detyruar teuml peumlrmbusheuml legjislacionin europian shumeuml nga keumlto kuota lindin nga Konventa Europiane peumlr Televizionin Ndeumlrkufi tar (KETN) dhe Protokollin e saj Shteseuml teuml cileumln Shqipeumlria e ka ratifi kuar neuml 1999 Nga ana tjeteumlr legjislacioni shqiptar nuk u keumlrkon transmetuesve trsquoi kushtojneuml shumiceumln e koheumls seuml transmetimit veprave europiane Ligji peumlr dixhitalizimin thoteuml se stacionet televizive neuml meumlnyreuml progresive duhet teuml peumlrmbushin detyrimin e transmetimit teuml programeve europiane neuml 50 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit

55 Detyrimet peumlr transmetuesin publik

Peumlrveccedil rregullave teuml peumlrgjithshme peumlr prodhimin Ligji peumlr Radion dhe Televizionin i detyron si transmetuesit publikeuml ashtu dhe ata privateuml teuml transmetojneuml programe falas Kjo peumlrfshin programe me interes teuml larteuml peumlr publikun e gjereuml si lajmeumlrimet peumlr sheumlndetin rendin publik apo emergjencat kombeumltare Gjithashtu ligji i keumlrkon RTSH teuml transmetojeuml falas sheumlrbimet fetare teuml mbajtura gjateuml festave fetare zyrtare si dhe seancat e parlamentit Ligji peumlr Radion dhe Televizionin vendos detyrime shteseuml peumlr RTSH Programet e tij duhet teuml jeneuml teuml njeuml cileumlsie teuml larteuml teuml refl ektojneuml larmineuml e jeteumls shqiptare dhe trsquoi sheumlrbejneuml teuml gjitha grupeve shoqeumlrore peumlrfshireuml pakicat kombeumltare

Pasqyrimi i lajmeve nga vendi dhe nga jashteuml duhet teuml jeteuml gjitheumlpeumlrfshireumls dhe i paansheumlmRTSH-seuml i ndalohet transmetimi i propagandeumls politike dhe fetare Megjitheuml keumlto detyrime transmetuesi i sheumlrbimit publik mbetet ende larg peumlrmbushjes seuml misionit teuml tij publik ldquoEumlshteuml paradoksale teuml shoheumlsh se si interesi publik eumlshteuml i pari qeuml lihet pas dore nga njeuml televizion i quajtur lsquopublikrsquo Edicionet e lajmeve fi llojneuml me lajme peumlr aktivitetet e qeveriseuml dhe partive politike duke leumlneuml pas dore problemet qeuml shqeteumlsojneuml qytetareumltrdquo128 Stacioni pretendon se ka beumlreuml progres teuml reumlndeumlsisheumlm dhe se mungesa e konkurrenceumls qeuml pretendohet se ka eumlshteuml njeuml geumlnjeshteumlr e hapur nga rivaleumlt privateuml129 Por mendimi i peumlrgjithsheumlm eumlshteuml se stacionet private mbizoteumlrojneuml ldquoTelevizionet komerciale po e vrasin televizionin publik dhe po thithin teuml gjitheuml audienceumln ashtu si supermarketet po vrasin dyqanet e vogla dhe kioskat e komunizmit duke thithur teuml gjitheuml blereumlsitrdquo130

56 Detyrimet peumlr transmetuesit privateuml

Nuk ka detyrime teuml holleumlsishme programacioni peumlr transmetuesit privateuml Masat e vetme li-gjore kaneuml teuml beumljneuml me koheumlzgjatjen e transmetimit dhe periodicitetin e edicionit teuml lajmeve Stacionet televizive kombeumltare duhet teuml transmetojneuml teuml pakteumln gjashteuml oreuml neuml diteuml kurse stacionet lokale teuml pakteumln kateumlr oreuml neuml diteuml Stacionet televizive kombeumltare duhet teuml transmetojneuml programe origjinale lajmesh ccedildo diteuml Stacionet televizive private janeuml teuml detyruara teuml transmetojneuml mesazhe dhe informacion teuml njeuml interesi teuml madh publik falas sipas rregulloreve teuml hartuara nga KKRT ose me keumlrkeseumln e organeve lokale teuml qeveriseuml Informacione teuml tilla zakonisht peumlrfshijneuml komunikatat e shkurtra me interes teuml posaccedileumlm peumlr publikun sidomos

128 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 10129 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 3130 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 6

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

44

neuml situata emergjence si fatkeqeumlsi natyrore ose neuml tema si sheumlndeti dhe siguria si dhe rendi publik Neuml peumlrgjitheumlsi nuk ka patur probleme me respektimin e keumltij detyrimi

6 PEumlRFUNDIMET

Televizioni ende media me ndikim meuml teuml madh neuml Shqipeumlri ka kaluar njeuml ereuml ndryshimesh Janeuml beumlreuml ndryshime ligjore teuml reumlndeumlsishme edhe pse teuml diskutueshme duke ndryshuar peumlrbeumlrjen e autoriteteve rregullatoreuml Struktura e bazuar neuml njeuml formuleuml peumlrfaqeumlsimi teuml balancuar politik u shndeumlrrua neuml njeuml formuleuml qeuml peumlrfshinte shoqeumlrineuml civile akademikeumlt dhe profesionisteumlt Keumlto leumlvizje zyrtarisht kishin peumlr qeumlllim teuml ulnin ndikimin politik te rregullatori por disa nga veprimet e fundit teuml rregullatorit u konsideruan si teuml motivuara politikisht Peumlr meuml tepeumlr rregullatori pati probleme teuml krijonte aneumltareumlsimin e ploteuml njeuml tregues qeuml mekanizmi i emeumlrimit nuk funksionon pa probleme

Seuml shpejti rregullatori do teuml peumlrballet me njeuml test teuml veumlshtireuml shpeumlrndarjen e licensave dixhitale Ashtu si ligje teuml tjera teuml miratuara gjateuml tre viteve teuml fundit Ligji peumlr Transmetimet Nume-rike u peumlrgatit nga qeveria pa u keumlshilluar me paleumlt e interesuara gjeuml qeuml hodhi mjaft dyshime peumlr qeumlllimet e qeveriseuml dhe pasojat e keumltij ligji neuml transmetime Zbatimi i keumltij ligji ngre pikeumlpyetje teuml reumlndeumlsishme peumlr teuml ardhmen e DigitAlb operatorit teuml platformeumls dixhitale i cili pas tre vjeteumlsh veprimtarie eumlshteuml kthyer neuml njeuml lojtar teuml fuqisheumlm me njeuml bazeuml teuml reumlndeumlsishme klienteumlsh Autoriteti dhe pavareumlsia e KKRT neuml procesin e licensimit si dhe qeumlndrimi i transmetuesit teuml sheumlrbimit publik neuml keumlteuml proces do teuml jeneuml mjaft teuml reumlndeumlsishme

RTSH peumlrballet me detyreumln e veumlshtireuml e sfi deumls ndaj rritjes seuml DigitAlb qeuml nuk do teuml jeteuml e lehteuml sidomos pas performanceumls jo teuml mireuml ekonomike neuml vitet e fundit fi nancimi neuml ulje nga shteti dhe reformeumls seuml papeumlrfunduar Popullariteti i RTSH nuk eumlshteuml peumlrmireumlsuar Menaxhimi jo i mireuml dhe prapambetja neuml krahasim me transmetuesit privateuml seuml bashku me mendimin e peumlrgjithsheumlm qeuml RTSH kontrollohet politikisht janeuml ndeumlr problemet kryesore teuml transmetuesit Stacioni mbetet ende larg peumlrmbushjes seuml misionit teuml tij publik Shpresohet qeuml menaxhimi i ri i stacionit do teuml hartojeuml njeuml strategji koherente dhe teuml fi llojeuml njeuml reformeuml teuml qeumlndrueshme Megjithateuml reforma e RTSH do teuml jeteuml e dhimbshme dhe si e tilleuml stacioni do teuml keteuml nevojeuml peumlr ndihmeseuml teuml reumlndeumlsishme neuml arritjen e misionit teuml tij

Programet profesionale dhe cileumlsore po vijneuml neuml rritje Megjithateuml tregu mbetet i mbipopulluar dhe megjitheuml zhurmeumln peumlr burimet e fi nancimit teuml medias nuk janeuml marreuml masa konkrete neuml keumlteuml drejtim Transparenca e burimeve teuml kapitalit teuml medias nevojiten medoemos neuml njeuml vend ku gazetareumlt teuml cileumlt nuk kaneuml kontrata pune shpesh kaneuml frikeuml teuml rrezikojneuml e teuml provokojneuml pronareumlt duke shkruar neuml meumlnyreuml teuml pavarur Organizatat peumlr median kaneuml beumlreuml peumlrpjekje teuml shumta peumlr teuml rritur ndeumlrgjegjeumlsimin peumlr kodet e etikeumls te gazetareumlt por veteuml-rregullimi efi kas ende nuk ka nisur Mangeumlsia e studimeve teuml tregut ose teuml teuml dheumlnave teuml tjera i pengon mjaft vlereumlsimet peumlr kushtet e medias shqiptare

S H Q I P Euml R I A

45

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

ANEKS1 LEGJISLACIONI I PEumlRMENDUR NEuml RAPORT

Fletorja Zyrtare eumlshteuml gazeta zyrtare e Shqipeumlriseuml

Direktiva 9736EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 30 qershor 1997 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin e disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 202 30 korrik 1997

Direktiva 200765EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 11 dhjetor 2007 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 33227 18 dhjetor 2007

Kodi Zgjedhor neni 136 neni 140 gjendet neuml httpeumleumleumlosceorgitem14076htmlhtml=1 (pareuml neuml 10 korrik 2007)

Ligji peumlr Transmetimet Numerike Ligji nr 9742 neuml 28 maj 2007 peumlr Transmetimet Numerike neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml

Ligji nr 8410 dateuml 30091998 Peumlr radion dhe televizionin publik e privat neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml Fletorja Zyrtare 20 tetor 1998 amenduar me ligjin nr 8657 dateuml 31072000 ligjin nr8794 dateuml 10052001 ligjin nr9016 dateuml 20022003 dhe ligjin nr9124 dateuml 29072003 si dhe Ligji nr 9677 i 13 janarit 2007

Ligji nr 9531 i cili ndryshon Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin me kapitullin ldquoPeumlr Radion dhe Televizionin Publik dhe Privatrdquo 11 maj 2006 Fletorja Zyrtare 65 2006

Ligji nr 9645 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2007rdquo i 27 neumlntorit 2006

Ligji nr 9836 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2008rdquo i 26 neumlntorit 2007

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

46

ANEKS 2 BIBLIOGRAFIA

Neuml anglisht

IREX Media Sustainability Index 2005 ndash Albania IREX Washington DC 2006

IREX Media Sustainability Index 2006 ndash Albania IREX Washington DC 2007

Neuml shqip

KKRT Vlereumlsim i teuml Ardhurave teuml Reklamave nga Monitorimi prillndashmaj 2005

KKRT Raporti Vjetor 2006 neuml Kuvendin e Shqipeumlriseuml

RTSH Raporti Vjetor peumlr Veprimtarineuml e RTSH 2006

Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007

Unioni i Gazetareumlve Shqiptareuml ldquoMbrojtja neuml puneuml dhe sigurimi social i punonjeumlsve teumlmedias njeuml domosdoshmeumlri peumlr shtypin e lireumlrdquo

S H Q I P Euml R I A

47

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Page 41: Televizioni në Europë: Raportet vijuese 2008 - Shqipëria · Media Program përpiqet të nxisë median e pavarur, profesionale dhe të qëndrueshme si dhe gazetarinë cilësore,

S H Q I P Euml R I A

41

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

52 Rregullat e peumlrgjithshme peumlr lajmet

Disa rregulla neuml Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin peumlrqendrohen te programimi i peumlr-mbajtjes dhe vlejneuml si peumlr transmetuesit publikeuml ashtu edhe peumlr ata privateuml Ato kaneuml teuml beumljneuml me pavareumlsineuml editoriale censureumln teuml drejteumln e informacionit dhe teuml drejta dhe liri teuml tjera njereumlzore119 Edhe pse parimet themelore teuml informacionit teuml paansheumlm dhe teuml sakteuml janeuml teuml garantuara me ligj nuk ekzistojneuml instrumente apo organe qeuml teuml monitorojneuml zbatimin e tyre KKRT monitoron edicionet kryesore teuml lajmeve teuml stacioneve kombeumltare publike dhe private por kjo peumlrpjekje konsiston veteumlm neuml matje sasiore teuml peumlrqindjes qeuml i kushtohet pasqyrimit teuml partive dhe fi gurave politike

Stacionet televizive kaneuml beumlreuml peumlrparim teuml ndjesheumlm neuml peumlrkufi zimin e vetvetes neumlpeumlrmjet edicioneve teuml lajmeve teuml cilat kaneuml sheumlnuar peumlrmireumlsimin meuml teuml madh neuml programacion te teuml gjitha stacionet televizive120 Megjithateuml informacioni nuk eumlshteuml as i paansheumlm dhe as i drejteuml Pothuajse nuk ekziston ndonjeuml media qeuml teuml mos keteuml interesa teuml fshehura ekonomike apo politike dhe peumlr pasojeuml standartet profesionale aplikohen peumlr aq koheuml sa ua lejojneuml keumlto interesa Axhenda e lajmeve eumlshteuml shumeuml praneuml axhendeumls seuml qeveriseuml apo politikeumls neuml peumlrgjitheumlsi ose praneuml menaxhimit teuml televizioneve121 Edicionet e lajmeve zgjedhin kronika qeuml u shkojneuml peumlr shtat interesave teuml operatorit dhe jo interesit publik122

Edhe Kodi Zgjedhor imponon keumlrkesa peumlr sakteumlsi korrekteumlsi dhe balanceuml peumlr teuml gjitha stacionet televizive123 Transmetuesi i sheumlrbimit publik ka peumlrgjegjeumlsi shteseuml si dheumlnia e koheumls falas peumlr teuml gjitha partiteuml politike qeuml marrin pjeseuml neuml zgjedhje Testi meuml i fundit peumlr respektimin e keumltyre rregullave ishin zgjedhjet lokale neuml shkurt 2007 Stacionet televizive kryesore e kaluan keumlteuml test me sukses TVSH i kushtoi 28 peumlrqind teuml lajmeve Partiseuml Demokratike dhe 29 peumlrqind Partiseuml Socialiste Njeuml pasqyrim i ngjasheumlm u gjend edhe peumlr stacione teuml tjera teuml meumldha si Vizion+ News24 dhe TVA Peumlrjashtim peumlrbeumlnte TV Klan i cili i kushtoi meuml shumeuml koheuml qeveriseuml se ccedildo stacion tjeteumlr Peumlrfaqeumlsuesit e TV Klan pretenduan se ata thjesht po pasqyronin puneumln e zyrtareumlve teuml shtetit Megjithateuml keumlta zyrtareuml ishin pasqyruar teksa beumlnin fushateuml zgjedhore Edhe pse keumlto fushata u konsideruan teuml balancuara dhe teuml drejta neuml aspektin e pasqyrimit teuml partive politike gjateuml periudheumls parazgjedhore teuml gjitha stacionet televizive kishin favorizuar njeuml parti meuml shumeuml se teuml tjerat124

119 OSIShqipeumlria f 234120 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 47121 Monitorimi u krye neuml kuadrin e ldquoMonitorimi i Lajmeve teuml Mbreumlmjes neuml TV ndash monitorim dhe analizeuml e edicioneve teuml lajmeve neuml TV neuml 10 vende teuml Europeumls Juglindorerdquo botuar neuml Media Plan Institute Treguesi i Interesit Publik Sarajevo 2007122 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 54123 Kodi Zgjedhor neni 136 neni 140 gjendet neuml httpwwwosceorgitem14076htmlhtml=1(pareuml neuml 10 korrik 2007)124 Raporti i OSCEODIHR peumlr zgjedhjet e 18 shkurt 2007 gjendet neumlhttpwwwosceorgitem24859htmlhtml=1 (pareuml neuml 12 korrik 2007)

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

42

53 Udheumlzimet e peumlrgjithshme peumlr prodhimin e programeve

Ligji peumlr Radion dhe Televizionin vendos disa detyrime teuml peumlrgjithshme peumlr teuml gjitha stacionet televizive Keumlto kaneuml teuml beumljneuml kryesisht me dinjitetin njereumlzor respektin peumlr ligjin dhe teuml drejtat e njeriut125

Megjithateuml keumlto masa janeuml mjaft teuml vakeumlta dhe teuml peumlrgjithshme dhe nuk janeuml shndeumlrruar neuml rregulla meuml teuml detajuara nga KKRT Keumlto parime teuml peumlrgjithshme neuml peumlrgjitheumlsi janeuml respektuar Teuml vetmet probleme kishin teuml beumlnin me pornografi neuml e cila ndalohet krejteumlsisht peumlr trsquou transmetuar Neuml stacionet tokeumlsore analoge nuk transmetohen programe me peumlrmbajtje pornografi ke Megjithateuml DigitAlb transmeton pornografi gjitheuml koheumln neuml njeuml kanal neuml formeuml teuml kriptuar si dhe dy programe pornografi ke neuml mesnateuml

54 Kuotat

Nuk ekzistojneuml kuota teuml posaccedilme peumlr peumlrfaqeumlsim gjuheumlsor apo teuml grupeve teuml minoriteteve Stacioni i transmetimit publik si dhe disa kanale private ndonjeumlhereuml transmetojneuml programe peumlr minoritetet etnike Neuml vitet e fundit Instituti Shqiptar i Medias eumlshteuml angazhuar neuml koordi-nimin e projekteve teuml produksionit teuml programeve radiofonike dhe televizive peumlr pakicat etnike dhe gjuheumlsore neuml vend si dhe peumlr artikuj peumlr keumlto tema teuml botuara neuml median e shkruar

Mediat qeuml fokusohen neuml temat e pakicave luftojneuml peumlr mbijeteseuml Peumlr shembull Radio Prespa e themeluar neuml 2003 neuml zoneumln e kufi rit me Republikeumln e Maqedoniseuml dhe qeuml transmeton maqedonisht nuk funksionon rregullisht peumlr shkak teuml pengesave fi nanciare Stacionet radiofonike peumlr pakiceumln greke neuml jug teuml vendit gjenden neuml njeuml situateuml teuml ngjashme Teuml gjitha keumlto media janeuml nisma individuale shteti nuk jep ndihma peumlr median e minoriteteve Megjithateuml nuk ekzistojneuml pengesa ligjore peumlr dheumlnien e licensave teuml transmetimit peumlr radiot apo televizionet e minoriteteve Neuml fakt KKRT dha njeuml licenseuml peumlr radio dhe televizion radioTV Armonia njeuml projekt peumlr pakiceumln greke qeuml eumlshteuml edhe minoriteti meuml i madh etnik neuml vend Megjithateuml stacioni nuk ka fuqi fi nanciare dhe ka veumlshtireumlsi Peumlr momentin ata nuk transmetojneuml126

Kuotat e vetme neuml lidhje me peumlrmbajtjen qeuml imponon ligji peumlr ata qeuml kaneuml licenseuml lokale eumlshteuml qeuml teuml transmetojneuml programe jokomerciale dhe programe lokale informacioni peumlr teuml pakteumln 15 peumlrqind teuml programacionit javor Ligji nuk e specifi kon termin ldquojokomercialrdquo Sipas ndryshimeve teuml 2003 ata qeuml kaneuml licenseuml kombeumltare duhet trsquoi kushtojneuml teuml pakteumln 15 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit programeve teuml prodhuara veteuml dhe teuml pakteumln 30 peumlrqind programeve teuml prodhuara neuml Shqipeumlri Stacionet televizive neuml peumlrgjitheumlsi i peumlrmbushin keumlto kuota127 Ligji gjithashtu vendos kuota peumlr reklameumln duke mos i lejuar stacionet televizive teuml transmetojneuml reklama peumlr meuml shumeuml se 15 peumlrqind teuml koheumls ditore teuml transmetimit ose meuml shumeuml se 12 minuta peumlr oreuml

125 OSIShqipeumlria f 235ndash236126 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 25127 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 47

S H Q I P Euml R I A

43

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Edhe pse Shqipeumlria si vend qeuml nuk eumlshteuml aneumltar i BE nuk eumlshteuml e detyruar teuml peumlrmbusheuml legjislacionin europian shumeuml nga keumlto kuota lindin nga Konventa Europiane peumlr Televizionin Ndeumlrkufi tar (KETN) dhe Protokollin e saj Shteseuml teuml cileumln Shqipeumlria e ka ratifi kuar neuml 1999 Nga ana tjeteumlr legjislacioni shqiptar nuk u keumlrkon transmetuesve trsquoi kushtojneuml shumiceumln e koheumls seuml transmetimit veprave europiane Ligji peumlr dixhitalizimin thoteuml se stacionet televizive neuml meumlnyreuml progresive duhet teuml peumlrmbushin detyrimin e transmetimit teuml programeve europiane neuml 50 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit

55 Detyrimet peumlr transmetuesin publik

Peumlrveccedil rregullave teuml peumlrgjithshme peumlr prodhimin Ligji peumlr Radion dhe Televizionin i detyron si transmetuesit publikeuml ashtu dhe ata privateuml teuml transmetojneuml programe falas Kjo peumlrfshin programe me interes teuml larteuml peumlr publikun e gjereuml si lajmeumlrimet peumlr sheumlndetin rendin publik apo emergjencat kombeumltare Gjithashtu ligji i keumlrkon RTSH teuml transmetojeuml falas sheumlrbimet fetare teuml mbajtura gjateuml festave fetare zyrtare si dhe seancat e parlamentit Ligji peumlr Radion dhe Televizionin vendos detyrime shteseuml peumlr RTSH Programet e tij duhet teuml jeneuml teuml njeuml cileumlsie teuml larteuml teuml refl ektojneuml larmineuml e jeteumls shqiptare dhe trsquoi sheumlrbejneuml teuml gjitha grupeve shoqeumlrore peumlrfshireuml pakicat kombeumltare

Pasqyrimi i lajmeve nga vendi dhe nga jashteuml duhet teuml jeteuml gjitheumlpeumlrfshireumls dhe i paansheumlmRTSH-seuml i ndalohet transmetimi i propagandeumls politike dhe fetare Megjitheuml keumlto detyrime transmetuesi i sheumlrbimit publik mbetet ende larg peumlrmbushjes seuml misionit teuml tij publik ldquoEumlshteuml paradoksale teuml shoheumlsh se si interesi publik eumlshteuml i pari qeuml lihet pas dore nga njeuml televizion i quajtur lsquopublikrsquo Edicionet e lajmeve fi llojneuml me lajme peumlr aktivitetet e qeveriseuml dhe partive politike duke leumlneuml pas dore problemet qeuml shqeteumlsojneuml qytetareumltrdquo128 Stacioni pretendon se ka beumlreuml progres teuml reumlndeumlsisheumlm dhe se mungesa e konkurrenceumls qeuml pretendohet se ka eumlshteuml njeuml geumlnjeshteumlr e hapur nga rivaleumlt privateuml129 Por mendimi i peumlrgjithsheumlm eumlshteuml se stacionet private mbizoteumlrojneuml ldquoTelevizionet komerciale po e vrasin televizionin publik dhe po thithin teuml gjitheuml audienceumln ashtu si supermarketet po vrasin dyqanet e vogla dhe kioskat e komunizmit duke thithur teuml gjitheuml blereumlsitrdquo130

56 Detyrimet peumlr transmetuesit privateuml

Nuk ka detyrime teuml holleumlsishme programacioni peumlr transmetuesit privateuml Masat e vetme li-gjore kaneuml teuml beumljneuml me koheumlzgjatjen e transmetimit dhe periodicitetin e edicionit teuml lajmeve Stacionet televizive kombeumltare duhet teuml transmetojneuml teuml pakteumln gjashteuml oreuml neuml diteuml kurse stacionet lokale teuml pakteumln kateumlr oreuml neuml diteuml Stacionet televizive kombeumltare duhet teuml transmetojneuml programe origjinale lajmesh ccedildo diteuml Stacionet televizive private janeuml teuml detyruara teuml transmetojneuml mesazhe dhe informacion teuml njeuml interesi teuml madh publik falas sipas rregulloreve teuml hartuara nga KKRT ose me keumlrkeseumln e organeve lokale teuml qeveriseuml Informacione teuml tilla zakonisht peumlrfshijneuml komunikatat e shkurtra me interes teuml posaccedileumlm peumlr publikun sidomos

128 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 10129 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 3130 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 6

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

44

neuml situata emergjence si fatkeqeumlsi natyrore ose neuml tema si sheumlndeti dhe siguria si dhe rendi publik Neuml peumlrgjitheumlsi nuk ka patur probleme me respektimin e keumltij detyrimi

6 PEumlRFUNDIMET

Televizioni ende media me ndikim meuml teuml madh neuml Shqipeumlri ka kaluar njeuml ereuml ndryshimesh Janeuml beumlreuml ndryshime ligjore teuml reumlndeumlsishme edhe pse teuml diskutueshme duke ndryshuar peumlrbeumlrjen e autoriteteve rregullatoreuml Struktura e bazuar neuml njeuml formuleuml peumlrfaqeumlsimi teuml balancuar politik u shndeumlrrua neuml njeuml formuleuml qeuml peumlrfshinte shoqeumlrineuml civile akademikeumlt dhe profesionisteumlt Keumlto leumlvizje zyrtarisht kishin peumlr qeumlllim teuml ulnin ndikimin politik te rregullatori por disa nga veprimet e fundit teuml rregullatorit u konsideruan si teuml motivuara politikisht Peumlr meuml tepeumlr rregullatori pati probleme teuml krijonte aneumltareumlsimin e ploteuml njeuml tregues qeuml mekanizmi i emeumlrimit nuk funksionon pa probleme

Seuml shpejti rregullatori do teuml peumlrballet me njeuml test teuml veumlshtireuml shpeumlrndarjen e licensave dixhitale Ashtu si ligje teuml tjera teuml miratuara gjateuml tre viteve teuml fundit Ligji peumlr Transmetimet Nume-rike u peumlrgatit nga qeveria pa u keumlshilluar me paleumlt e interesuara gjeuml qeuml hodhi mjaft dyshime peumlr qeumlllimet e qeveriseuml dhe pasojat e keumltij ligji neuml transmetime Zbatimi i keumltij ligji ngre pikeumlpyetje teuml reumlndeumlsishme peumlr teuml ardhmen e DigitAlb operatorit teuml platformeumls dixhitale i cili pas tre vjeteumlsh veprimtarie eumlshteuml kthyer neuml njeuml lojtar teuml fuqisheumlm me njeuml bazeuml teuml reumlndeumlsishme klienteumlsh Autoriteti dhe pavareumlsia e KKRT neuml procesin e licensimit si dhe qeumlndrimi i transmetuesit teuml sheumlrbimit publik neuml keumlteuml proces do teuml jeneuml mjaft teuml reumlndeumlsishme

RTSH peumlrballet me detyreumln e veumlshtireuml e sfi deumls ndaj rritjes seuml DigitAlb qeuml nuk do teuml jeteuml e lehteuml sidomos pas performanceumls jo teuml mireuml ekonomike neuml vitet e fundit fi nancimi neuml ulje nga shteti dhe reformeumls seuml papeumlrfunduar Popullariteti i RTSH nuk eumlshteuml peumlrmireumlsuar Menaxhimi jo i mireuml dhe prapambetja neuml krahasim me transmetuesit privateuml seuml bashku me mendimin e peumlrgjithsheumlm qeuml RTSH kontrollohet politikisht janeuml ndeumlr problemet kryesore teuml transmetuesit Stacioni mbetet ende larg peumlrmbushjes seuml misionit teuml tij publik Shpresohet qeuml menaxhimi i ri i stacionit do teuml hartojeuml njeuml strategji koherente dhe teuml fi llojeuml njeuml reformeuml teuml qeumlndrueshme Megjithateuml reforma e RTSH do teuml jeteuml e dhimbshme dhe si e tilleuml stacioni do teuml keteuml nevojeuml peumlr ndihmeseuml teuml reumlndeumlsishme neuml arritjen e misionit teuml tij

Programet profesionale dhe cileumlsore po vijneuml neuml rritje Megjithateuml tregu mbetet i mbipopulluar dhe megjitheuml zhurmeumln peumlr burimet e fi nancimit teuml medias nuk janeuml marreuml masa konkrete neuml keumlteuml drejtim Transparenca e burimeve teuml kapitalit teuml medias nevojiten medoemos neuml njeuml vend ku gazetareumlt teuml cileumlt nuk kaneuml kontrata pune shpesh kaneuml frikeuml teuml rrezikojneuml e teuml provokojneuml pronareumlt duke shkruar neuml meumlnyreuml teuml pavarur Organizatat peumlr median kaneuml beumlreuml peumlrpjekje teuml shumta peumlr teuml rritur ndeumlrgjegjeumlsimin peumlr kodet e etikeumls te gazetareumlt por veteuml-rregullimi efi kas ende nuk ka nisur Mangeumlsia e studimeve teuml tregut ose teuml teuml dheumlnave teuml tjera i pengon mjaft vlereumlsimet peumlr kushtet e medias shqiptare

S H Q I P Euml R I A

45

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

ANEKS1 LEGJISLACIONI I PEumlRMENDUR NEuml RAPORT

Fletorja Zyrtare eumlshteuml gazeta zyrtare e Shqipeumlriseuml

Direktiva 9736EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 30 qershor 1997 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin e disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 202 30 korrik 1997

Direktiva 200765EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 11 dhjetor 2007 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 33227 18 dhjetor 2007

Kodi Zgjedhor neni 136 neni 140 gjendet neuml httpeumleumleumlosceorgitem14076htmlhtml=1 (pareuml neuml 10 korrik 2007)

Ligji peumlr Transmetimet Numerike Ligji nr 9742 neuml 28 maj 2007 peumlr Transmetimet Numerike neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml

Ligji nr 8410 dateuml 30091998 Peumlr radion dhe televizionin publik e privat neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml Fletorja Zyrtare 20 tetor 1998 amenduar me ligjin nr 8657 dateuml 31072000 ligjin nr8794 dateuml 10052001 ligjin nr9016 dateuml 20022003 dhe ligjin nr9124 dateuml 29072003 si dhe Ligji nr 9677 i 13 janarit 2007

Ligji nr 9531 i cili ndryshon Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin me kapitullin ldquoPeumlr Radion dhe Televizionin Publik dhe Privatrdquo 11 maj 2006 Fletorja Zyrtare 65 2006

Ligji nr 9645 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2007rdquo i 27 neumlntorit 2006

Ligji nr 9836 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2008rdquo i 26 neumlntorit 2007

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

46

ANEKS 2 BIBLIOGRAFIA

Neuml anglisht

IREX Media Sustainability Index 2005 ndash Albania IREX Washington DC 2006

IREX Media Sustainability Index 2006 ndash Albania IREX Washington DC 2007

Neuml shqip

KKRT Vlereumlsim i teuml Ardhurave teuml Reklamave nga Monitorimi prillndashmaj 2005

KKRT Raporti Vjetor 2006 neuml Kuvendin e Shqipeumlriseuml

RTSH Raporti Vjetor peumlr Veprimtarineuml e RTSH 2006

Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007

Unioni i Gazetareumlve Shqiptareuml ldquoMbrojtja neuml puneuml dhe sigurimi social i punonjeumlsve teumlmedias njeuml domosdoshmeumlri peumlr shtypin e lireumlrdquo

S H Q I P Euml R I A

47

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Page 42: Televizioni në Europë: Raportet vijuese 2008 - Shqipëria · Media Program përpiqet të nxisë median e pavarur, profesionale dhe të qëndrueshme si dhe gazetarinë cilësore,

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

42

53 Udheumlzimet e peumlrgjithshme peumlr prodhimin e programeve

Ligji peumlr Radion dhe Televizionin vendos disa detyrime teuml peumlrgjithshme peumlr teuml gjitha stacionet televizive Keumlto kaneuml teuml beumljneuml kryesisht me dinjitetin njereumlzor respektin peumlr ligjin dhe teuml drejtat e njeriut125

Megjithateuml keumlto masa janeuml mjaft teuml vakeumlta dhe teuml peumlrgjithshme dhe nuk janeuml shndeumlrruar neuml rregulla meuml teuml detajuara nga KKRT Keumlto parime teuml peumlrgjithshme neuml peumlrgjitheumlsi janeuml respektuar Teuml vetmet probleme kishin teuml beumlnin me pornografi neuml e cila ndalohet krejteumlsisht peumlr trsquou transmetuar Neuml stacionet tokeumlsore analoge nuk transmetohen programe me peumlrmbajtje pornografi ke Megjithateuml DigitAlb transmeton pornografi gjitheuml koheumln neuml njeuml kanal neuml formeuml teuml kriptuar si dhe dy programe pornografi ke neuml mesnateuml

54 Kuotat

Nuk ekzistojneuml kuota teuml posaccedilme peumlr peumlrfaqeumlsim gjuheumlsor apo teuml grupeve teuml minoriteteve Stacioni i transmetimit publik si dhe disa kanale private ndonjeumlhereuml transmetojneuml programe peumlr minoritetet etnike Neuml vitet e fundit Instituti Shqiptar i Medias eumlshteuml angazhuar neuml koordi-nimin e projekteve teuml produksionit teuml programeve radiofonike dhe televizive peumlr pakicat etnike dhe gjuheumlsore neuml vend si dhe peumlr artikuj peumlr keumlto tema teuml botuara neuml median e shkruar

Mediat qeuml fokusohen neuml temat e pakicave luftojneuml peumlr mbijeteseuml Peumlr shembull Radio Prespa e themeluar neuml 2003 neuml zoneumln e kufi rit me Republikeumln e Maqedoniseuml dhe qeuml transmeton maqedonisht nuk funksionon rregullisht peumlr shkak teuml pengesave fi nanciare Stacionet radiofonike peumlr pakiceumln greke neuml jug teuml vendit gjenden neuml njeuml situateuml teuml ngjashme Teuml gjitha keumlto media janeuml nisma individuale shteti nuk jep ndihma peumlr median e minoriteteve Megjithateuml nuk ekzistojneuml pengesa ligjore peumlr dheumlnien e licensave teuml transmetimit peumlr radiot apo televizionet e minoriteteve Neuml fakt KKRT dha njeuml licenseuml peumlr radio dhe televizion radioTV Armonia njeuml projekt peumlr pakiceumln greke qeuml eumlshteuml edhe minoriteti meuml i madh etnik neuml vend Megjithateuml stacioni nuk ka fuqi fi nanciare dhe ka veumlshtireumlsi Peumlr momentin ata nuk transmetojneuml126

Kuotat e vetme neuml lidhje me peumlrmbajtjen qeuml imponon ligji peumlr ata qeuml kaneuml licenseuml lokale eumlshteuml qeuml teuml transmetojneuml programe jokomerciale dhe programe lokale informacioni peumlr teuml pakteumln 15 peumlrqind teuml programacionit javor Ligji nuk e specifi kon termin ldquojokomercialrdquo Sipas ndryshimeve teuml 2003 ata qeuml kaneuml licenseuml kombeumltare duhet trsquoi kushtojneuml teuml pakteumln 15 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit programeve teuml prodhuara veteuml dhe teuml pakteumln 30 peumlrqind programeve teuml prodhuara neuml Shqipeumlri Stacionet televizive neuml peumlrgjitheumlsi i peumlrmbushin keumlto kuota127 Ligji gjithashtu vendos kuota peumlr reklameumln duke mos i lejuar stacionet televizive teuml transmetojneuml reklama peumlr meuml shumeuml se 15 peumlrqind teuml koheumls ditore teuml transmetimit ose meuml shumeuml se 12 minuta peumlr oreuml

125 OSIShqipeumlria f 235ndash236126 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 25127 Raporti Vjetor i KKRT 2006 f 47

S H Q I P Euml R I A

43

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Edhe pse Shqipeumlria si vend qeuml nuk eumlshteuml aneumltar i BE nuk eumlshteuml e detyruar teuml peumlrmbusheuml legjislacionin europian shumeuml nga keumlto kuota lindin nga Konventa Europiane peumlr Televizionin Ndeumlrkufi tar (KETN) dhe Protokollin e saj Shteseuml teuml cileumln Shqipeumlria e ka ratifi kuar neuml 1999 Nga ana tjeteumlr legjislacioni shqiptar nuk u keumlrkon transmetuesve trsquoi kushtojneuml shumiceumln e koheumls seuml transmetimit veprave europiane Ligji peumlr dixhitalizimin thoteuml se stacionet televizive neuml meumlnyreuml progresive duhet teuml peumlrmbushin detyrimin e transmetimit teuml programeve europiane neuml 50 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit

55 Detyrimet peumlr transmetuesin publik

Peumlrveccedil rregullave teuml peumlrgjithshme peumlr prodhimin Ligji peumlr Radion dhe Televizionin i detyron si transmetuesit publikeuml ashtu dhe ata privateuml teuml transmetojneuml programe falas Kjo peumlrfshin programe me interes teuml larteuml peumlr publikun e gjereuml si lajmeumlrimet peumlr sheumlndetin rendin publik apo emergjencat kombeumltare Gjithashtu ligji i keumlrkon RTSH teuml transmetojeuml falas sheumlrbimet fetare teuml mbajtura gjateuml festave fetare zyrtare si dhe seancat e parlamentit Ligji peumlr Radion dhe Televizionin vendos detyrime shteseuml peumlr RTSH Programet e tij duhet teuml jeneuml teuml njeuml cileumlsie teuml larteuml teuml refl ektojneuml larmineuml e jeteumls shqiptare dhe trsquoi sheumlrbejneuml teuml gjitha grupeve shoqeumlrore peumlrfshireuml pakicat kombeumltare

Pasqyrimi i lajmeve nga vendi dhe nga jashteuml duhet teuml jeteuml gjitheumlpeumlrfshireumls dhe i paansheumlmRTSH-seuml i ndalohet transmetimi i propagandeumls politike dhe fetare Megjitheuml keumlto detyrime transmetuesi i sheumlrbimit publik mbetet ende larg peumlrmbushjes seuml misionit teuml tij publik ldquoEumlshteuml paradoksale teuml shoheumlsh se si interesi publik eumlshteuml i pari qeuml lihet pas dore nga njeuml televizion i quajtur lsquopublikrsquo Edicionet e lajmeve fi llojneuml me lajme peumlr aktivitetet e qeveriseuml dhe partive politike duke leumlneuml pas dore problemet qeuml shqeteumlsojneuml qytetareumltrdquo128 Stacioni pretendon se ka beumlreuml progres teuml reumlndeumlsisheumlm dhe se mungesa e konkurrenceumls qeuml pretendohet se ka eumlshteuml njeuml geumlnjeshteumlr e hapur nga rivaleumlt privateuml129 Por mendimi i peumlrgjithsheumlm eumlshteuml se stacionet private mbizoteumlrojneuml ldquoTelevizionet komerciale po e vrasin televizionin publik dhe po thithin teuml gjitheuml audienceumln ashtu si supermarketet po vrasin dyqanet e vogla dhe kioskat e komunizmit duke thithur teuml gjitheuml blereumlsitrdquo130

56 Detyrimet peumlr transmetuesit privateuml

Nuk ka detyrime teuml holleumlsishme programacioni peumlr transmetuesit privateuml Masat e vetme li-gjore kaneuml teuml beumljneuml me koheumlzgjatjen e transmetimit dhe periodicitetin e edicionit teuml lajmeve Stacionet televizive kombeumltare duhet teuml transmetojneuml teuml pakteumln gjashteuml oreuml neuml diteuml kurse stacionet lokale teuml pakteumln kateumlr oreuml neuml diteuml Stacionet televizive kombeumltare duhet teuml transmetojneuml programe origjinale lajmesh ccedildo diteuml Stacionet televizive private janeuml teuml detyruara teuml transmetojneuml mesazhe dhe informacion teuml njeuml interesi teuml madh publik falas sipas rregulloreve teuml hartuara nga KKRT ose me keumlrkeseumln e organeve lokale teuml qeveriseuml Informacione teuml tilla zakonisht peumlrfshijneuml komunikatat e shkurtra me interes teuml posaccedileumlm peumlr publikun sidomos

128 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 10129 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 3130 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 6

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

44

neuml situata emergjence si fatkeqeumlsi natyrore ose neuml tema si sheumlndeti dhe siguria si dhe rendi publik Neuml peumlrgjitheumlsi nuk ka patur probleme me respektimin e keumltij detyrimi

6 PEumlRFUNDIMET

Televizioni ende media me ndikim meuml teuml madh neuml Shqipeumlri ka kaluar njeuml ereuml ndryshimesh Janeuml beumlreuml ndryshime ligjore teuml reumlndeumlsishme edhe pse teuml diskutueshme duke ndryshuar peumlrbeumlrjen e autoriteteve rregullatoreuml Struktura e bazuar neuml njeuml formuleuml peumlrfaqeumlsimi teuml balancuar politik u shndeumlrrua neuml njeuml formuleuml qeuml peumlrfshinte shoqeumlrineuml civile akademikeumlt dhe profesionisteumlt Keumlto leumlvizje zyrtarisht kishin peumlr qeumlllim teuml ulnin ndikimin politik te rregullatori por disa nga veprimet e fundit teuml rregullatorit u konsideruan si teuml motivuara politikisht Peumlr meuml tepeumlr rregullatori pati probleme teuml krijonte aneumltareumlsimin e ploteuml njeuml tregues qeuml mekanizmi i emeumlrimit nuk funksionon pa probleme

Seuml shpejti rregullatori do teuml peumlrballet me njeuml test teuml veumlshtireuml shpeumlrndarjen e licensave dixhitale Ashtu si ligje teuml tjera teuml miratuara gjateuml tre viteve teuml fundit Ligji peumlr Transmetimet Nume-rike u peumlrgatit nga qeveria pa u keumlshilluar me paleumlt e interesuara gjeuml qeuml hodhi mjaft dyshime peumlr qeumlllimet e qeveriseuml dhe pasojat e keumltij ligji neuml transmetime Zbatimi i keumltij ligji ngre pikeumlpyetje teuml reumlndeumlsishme peumlr teuml ardhmen e DigitAlb operatorit teuml platformeumls dixhitale i cili pas tre vjeteumlsh veprimtarie eumlshteuml kthyer neuml njeuml lojtar teuml fuqisheumlm me njeuml bazeuml teuml reumlndeumlsishme klienteumlsh Autoriteti dhe pavareumlsia e KKRT neuml procesin e licensimit si dhe qeumlndrimi i transmetuesit teuml sheumlrbimit publik neuml keumlteuml proces do teuml jeneuml mjaft teuml reumlndeumlsishme

RTSH peumlrballet me detyreumln e veumlshtireuml e sfi deumls ndaj rritjes seuml DigitAlb qeuml nuk do teuml jeteuml e lehteuml sidomos pas performanceumls jo teuml mireuml ekonomike neuml vitet e fundit fi nancimi neuml ulje nga shteti dhe reformeumls seuml papeumlrfunduar Popullariteti i RTSH nuk eumlshteuml peumlrmireumlsuar Menaxhimi jo i mireuml dhe prapambetja neuml krahasim me transmetuesit privateuml seuml bashku me mendimin e peumlrgjithsheumlm qeuml RTSH kontrollohet politikisht janeuml ndeumlr problemet kryesore teuml transmetuesit Stacioni mbetet ende larg peumlrmbushjes seuml misionit teuml tij publik Shpresohet qeuml menaxhimi i ri i stacionit do teuml hartojeuml njeuml strategji koherente dhe teuml fi llojeuml njeuml reformeuml teuml qeumlndrueshme Megjithateuml reforma e RTSH do teuml jeteuml e dhimbshme dhe si e tilleuml stacioni do teuml keteuml nevojeuml peumlr ndihmeseuml teuml reumlndeumlsishme neuml arritjen e misionit teuml tij

Programet profesionale dhe cileumlsore po vijneuml neuml rritje Megjithateuml tregu mbetet i mbipopulluar dhe megjitheuml zhurmeumln peumlr burimet e fi nancimit teuml medias nuk janeuml marreuml masa konkrete neuml keumlteuml drejtim Transparenca e burimeve teuml kapitalit teuml medias nevojiten medoemos neuml njeuml vend ku gazetareumlt teuml cileumlt nuk kaneuml kontrata pune shpesh kaneuml frikeuml teuml rrezikojneuml e teuml provokojneuml pronareumlt duke shkruar neuml meumlnyreuml teuml pavarur Organizatat peumlr median kaneuml beumlreuml peumlrpjekje teuml shumta peumlr teuml rritur ndeumlrgjegjeumlsimin peumlr kodet e etikeumls te gazetareumlt por veteuml-rregullimi efi kas ende nuk ka nisur Mangeumlsia e studimeve teuml tregut ose teuml teuml dheumlnave teuml tjera i pengon mjaft vlereumlsimet peumlr kushtet e medias shqiptare

S H Q I P Euml R I A

45

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

ANEKS1 LEGJISLACIONI I PEumlRMENDUR NEuml RAPORT

Fletorja Zyrtare eumlshteuml gazeta zyrtare e Shqipeumlriseuml

Direktiva 9736EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 30 qershor 1997 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin e disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 202 30 korrik 1997

Direktiva 200765EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 11 dhjetor 2007 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 33227 18 dhjetor 2007

Kodi Zgjedhor neni 136 neni 140 gjendet neuml httpeumleumleumlosceorgitem14076htmlhtml=1 (pareuml neuml 10 korrik 2007)

Ligji peumlr Transmetimet Numerike Ligji nr 9742 neuml 28 maj 2007 peumlr Transmetimet Numerike neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml

Ligji nr 8410 dateuml 30091998 Peumlr radion dhe televizionin publik e privat neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml Fletorja Zyrtare 20 tetor 1998 amenduar me ligjin nr 8657 dateuml 31072000 ligjin nr8794 dateuml 10052001 ligjin nr9016 dateuml 20022003 dhe ligjin nr9124 dateuml 29072003 si dhe Ligji nr 9677 i 13 janarit 2007

Ligji nr 9531 i cili ndryshon Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin me kapitullin ldquoPeumlr Radion dhe Televizionin Publik dhe Privatrdquo 11 maj 2006 Fletorja Zyrtare 65 2006

Ligji nr 9645 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2007rdquo i 27 neumlntorit 2006

Ligji nr 9836 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2008rdquo i 26 neumlntorit 2007

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

46

ANEKS 2 BIBLIOGRAFIA

Neuml anglisht

IREX Media Sustainability Index 2005 ndash Albania IREX Washington DC 2006

IREX Media Sustainability Index 2006 ndash Albania IREX Washington DC 2007

Neuml shqip

KKRT Vlereumlsim i teuml Ardhurave teuml Reklamave nga Monitorimi prillndashmaj 2005

KKRT Raporti Vjetor 2006 neuml Kuvendin e Shqipeumlriseuml

RTSH Raporti Vjetor peumlr Veprimtarineuml e RTSH 2006

Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007

Unioni i Gazetareumlve Shqiptareuml ldquoMbrojtja neuml puneuml dhe sigurimi social i punonjeumlsve teumlmedias njeuml domosdoshmeumlri peumlr shtypin e lireumlrdquo

S H Q I P Euml R I A

47

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Page 43: Televizioni në Europë: Raportet vijuese 2008 - Shqipëria · Media Program përpiqet të nxisë median e pavarur, profesionale dhe të qëndrueshme si dhe gazetarinë cilësore,

S H Q I P Euml R I A

43

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Edhe pse Shqipeumlria si vend qeuml nuk eumlshteuml aneumltar i BE nuk eumlshteuml e detyruar teuml peumlrmbusheuml legjislacionin europian shumeuml nga keumlto kuota lindin nga Konventa Europiane peumlr Televizionin Ndeumlrkufi tar (KETN) dhe Protokollin e saj Shteseuml teuml cileumln Shqipeumlria e ka ratifi kuar neuml 1999 Nga ana tjeteumlr legjislacioni shqiptar nuk u keumlrkon transmetuesve trsquoi kushtojneuml shumiceumln e koheumls seuml transmetimit veprave europiane Ligji peumlr dixhitalizimin thoteuml se stacionet televizive neuml meumlnyreuml progresive duhet teuml peumlrmbushin detyrimin e transmetimit teuml programeve europiane neuml 50 peumlrqind teuml koheumls seuml transmetimit

55 Detyrimet peumlr transmetuesin publik

Peumlrveccedil rregullave teuml peumlrgjithshme peumlr prodhimin Ligji peumlr Radion dhe Televizionin i detyron si transmetuesit publikeuml ashtu dhe ata privateuml teuml transmetojneuml programe falas Kjo peumlrfshin programe me interes teuml larteuml peumlr publikun e gjereuml si lajmeumlrimet peumlr sheumlndetin rendin publik apo emergjencat kombeumltare Gjithashtu ligji i keumlrkon RTSH teuml transmetojeuml falas sheumlrbimet fetare teuml mbajtura gjateuml festave fetare zyrtare si dhe seancat e parlamentit Ligji peumlr Radion dhe Televizionin vendos detyrime shteseuml peumlr RTSH Programet e tij duhet teuml jeneuml teuml njeuml cileumlsie teuml larteuml teuml refl ektojneuml larmineuml e jeteumls shqiptare dhe trsquoi sheumlrbejneuml teuml gjitha grupeve shoqeumlrore peumlrfshireuml pakicat kombeumltare

Pasqyrimi i lajmeve nga vendi dhe nga jashteuml duhet teuml jeteuml gjitheumlpeumlrfshireumls dhe i paansheumlmRTSH-seuml i ndalohet transmetimi i propagandeumls politike dhe fetare Megjitheuml keumlto detyrime transmetuesi i sheumlrbimit publik mbetet ende larg peumlrmbushjes seuml misionit teuml tij publik ldquoEumlshteuml paradoksale teuml shoheumlsh se si interesi publik eumlshteuml i pari qeuml lihet pas dore nga njeuml televizion i quajtur lsquopublikrsquo Edicionet e lajmeve fi llojneuml me lajme peumlr aktivitetet e qeveriseuml dhe partive politike duke leumlneuml pas dore problemet qeuml shqeteumlsojneuml qytetareumltrdquo128 Stacioni pretendon se ka beumlreuml progres teuml reumlndeumlsisheumlm dhe se mungesa e konkurrenceumls qeuml pretendohet se ka eumlshteuml njeuml geumlnjeshteumlr e hapur nga rivaleumlt privateuml129 Por mendimi i peumlrgjithsheumlm eumlshteuml se stacionet private mbizoteumlrojneuml ldquoTelevizionet komerciale po e vrasin televizionin publik dhe po thithin teuml gjitheuml audienceumln ashtu si supermarketet po vrasin dyqanet e vogla dhe kioskat e komunizmit duke thithur teuml gjitheuml blereumlsitrdquo130

56 Detyrimet peumlr transmetuesit privateuml

Nuk ka detyrime teuml holleumlsishme programacioni peumlr transmetuesit privateuml Masat e vetme li-gjore kaneuml teuml beumljneuml me koheumlzgjatjen e transmetimit dhe periodicitetin e edicionit teuml lajmeve Stacionet televizive kombeumltare duhet teuml transmetojneuml teuml pakteumln gjashteuml oreuml neuml diteuml kurse stacionet lokale teuml pakteumln kateumlr oreuml neuml diteuml Stacionet televizive kombeumltare duhet teuml transmetojneuml programe origjinale lajmesh ccedildo diteuml Stacionet televizive private janeuml teuml detyruara teuml transmetojneuml mesazhe dhe informacion teuml njeuml interesi teuml madh publik falas sipas rregulloreve teuml hartuara nga KKRT ose me keumlrkeseumln e organeve lokale teuml qeveriseuml Informacione teuml tilla zakonisht peumlrfshijneuml komunikatat e shkurtra me interes teuml posaccedileumlm peumlr publikun sidomos

128 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 10129 Raporti Vjetor i RTSH 2006 f 3130 IREX MSI 2006 ndash Shqipeumlria f 6

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

44

neuml situata emergjence si fatkeqeumlsi natyrore ose neuml tema si sheumlndeti dhe siguria si dhe rendi publik Neuml peumlrgjitheumlsi nuk ka patur probleme me respektimin e keumltij detyrimi

6 PEumlRFUNDIMET

Televizioni ende media me ndikim meuml teuml madh neuml Shqipeumlri ka kaluar njeuml ereuml ndryshimesh Janeuml beumlreuml ndryshime ligjore teuml reumlndeumlsishme edhe pse teuml diskutueshme duke ndryshuar peumlrbeumlrjen e autoriteteve rregullatoreuml Struktura e bazuar neuml njeuml formuleuml peumlrfaqeumlsimi teuml balancuar politik u shndeumlrrua neuml njeuml formuleuml qeuml peumlrfshinte shoqeumlrineuml civile akademikeumlt dhe profesionisteumlt Keumlto leumlvizje zyrtarisht kishin peumlr qeumlllim teuml ulnin ndikimin politik te rregullatori por disa nga veprimet e fundit teuml rregullatorit u konsideruan si teuml motivuara politikisht Peumlr meuml tepeumlr rregullatori pati probleme teuml krijonte aneumltareumlsimin e ploteuml njeuml tregues qeuml mekanizmi i emeumlrimit nuk funksionon pa probleme

Seuml shpejti rregullatori do teuml peumlrballet me njeuml test teuml veumlshtireuml shpeumlrndarjen e licensave dixhitale Ashtu si ligje teuml tjera teuml miratuara gjateuml tre viteve teuml fundit Ligji peumlr Transmetimet Nume-rike u peumlrgatit nga qeveria pa u keumlshilluar me paleumlt e interesuara gjeuml qeuml hodhi mjaft dyshime peumlr qeumlllimet e qeveriseuml dhe pasojat e keumltij ligji neuml transmetime Zbatimi i keumltij ligji ngre pikeumlpyetje teuml reumlndeumlsishme peumlr teuml ardhmen e DigitAlb operatorit teuml platformeumls dixhitale i cili pas tre vjeteumlsh veprimtarie eumlshteuml kthyer neuml njeuml lojtar teuml fuqisheumlm me njeuml bazeuml teuml reumlndeumlsishme klienteumlsh Autoriteti dhe pavareumlsia e KKRT neuml procesin e licensimit si dhe qeumlndrimi i transmetuesit teuml sheumlrbimit publik neuml keumlteuml proces do teuml jeneuml mjaft teuml reumlndeumlsishme

RTSH peumlrballet me detyreumln e veumlshtireuml e sfi deumls ndaj rritjes seuml DigitAlb qeuml nuk do teuml jeteuml e lehteuml sidomos pas performanceumls jo teuml mireuml ekonomike neuml vitet e fundit fi nancimi neuml ulje nga shteti dhe reformeumls seuml papeumlrfunduar Popullariteti i RTSH nuk eumlshteuml peumlrmireumlsuar Menaxhimi jo i mireuml dhe prapambetja neuml krahasim me transmetuesit privateuml seuml bashku me mendimin e peumlrgjithsheumlm qeuml RTSH kontrollohet politikisht janeuml ndeumlr problemet kryesore teuml transmetuesit Stacioni mbetet ende larg peumlrmbushjes seuml misionit teuml tij publik Shpresohet qeuml menaxhimi i ri i stacionit do teuml hartojeuml njeuml strategji koherente dhe teuml fi llojeuml njeuml reformeuml teuml qeumlndrueshme Megjithateuml reforma e RTSH do teuml jeteuml e dhimbshme dhe si e tilleuml stacioni do teuml keteuml nevojeuml peumlr ndihmeseuml teuml reumlndeumlsishme neuml arritjen e misionit teuml tij

Programet profesionale dhe cileumlsore po vijneuml neuml rritje Megjithateuml tregu mbetet i mbipopulluar dhe megjitheuml zhurmeumln peumlr burimet e fi nancimit teuml medias nuk janeuml marreuml masa konkrete neuml keumlteuml drejtim Transparenca e burimeve teuml kapitalit teuml medias nevojiten medoemos neuml njeuml vend ku gazetareumlt teuml cileumlt nuk kaneuml kontrata pune shpesh kaneuml frikeuml teuml rrezikojneuml e teuml provokojneuml pronareumlt duke shkruar neuml meumlnyreuml teuml pavarur Organizatat peumlr median kaneuml beumlreuml peumlrpjekje teuml shumta peumlr teuml rritur ndeumlrgjegjeumlsimin peumlr kodet e etikeumls te gazetareumlt por veteuml-rregullimi efi kas ende nuk ka nisur Mangeumlsia e studimeve teuml tregut ose teuml teuml dheumlnave teuml tjera i pengon mjaft vlereumlsimet peumlr kushtet e medias shqiptare

S H Q I P Euml R I A

45

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

ANEKS1 LEGJISLACIONI I PEumlRMENDUR NEuml RAPORT

Fletorja Zyrtare eumlshteuml gazeta zyrtare e Shqipeumlriseuml

Direktiva 9736EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 30 qershor 1997 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin e disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 202 30 korrik 1997

Direktiva 200765EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 11 dhjetor 2007 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 33227 18 dhjetor 2007

Kodi Zgjedhor neni 136 neni 140 gjendet neuml httpeumleumleumlosceorgitem14076htmlhtml=1 (pareuml neuml 10 korrik 2007)

Ligji peumlr Transmetimet Numerike Ligji nr 9742 neuml 28 maj 2007 peumlr Transmetimet Numerike neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml

Ligji nr 8410 dateuml 30091998 Peumlr radion dhe televizionin publik e privat neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml Fletorja Zyrtare 20 tetor 1998 amenduar me ligjin nr 8657 dateuml 31072000 ligjin nr8794 dateuml 10052001 ligjin nr9016 dateuml 20022003 dhe ligjin nr9124 dateuml 29072003 si dhe Ligji nr 9677 i 13 janarit 2007

Ligji nr 9531 i cili ndryshon Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin me kapitullin ldquoPeumlr Radion dhe Televizionin Publik dhe Privatrdquo 11 maj 2006 Fletorja Zyrtare 65 2006

Ligji nr 9645 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2007rdquo i 27 neumlntorit 2006

Ligji nr 9836 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2008rdquo i 26 neumlntorit 2007

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

46

ANEKS 2 BIBLIOGRAFIA

Neuml anglisht

IREX Media Sustainability Index 2005 ndash Albania IREX Washington DC 2006

IREX Media Sustainability Index 2006 ndash Albania IREX Washington DC 2007

Neuml shqip

KKRT Vlereumlsim i teuml Ardhurave teuml Reklamave nga Monitorimi prillndashmaj 2005

KKRT Raporti Vjetor 2006 neuml Kuvendin e Shqipeumlriseuml

RTSH Raporti Vjetor peumlr Veprimtarineuml e RTSH 2006

Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007

Unioni i Gazetareumlve Shqiptareuml ldquoMbrojtja neuml puneuml dhe sigurimi social i punonjeumlsve teumlmedias njeuml domosdoshmeumlri peumlr shtypin e lireumlrdquo

S H Q I P Euml R I A

47

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Page 44: Televizioni në Europë: Raportet vijuese 2008 - Shqipëria · Media Program përpiqet të nxisë median e pavarur, profesionale dhe të qëndrueshme si dhe gazetarinë cilësore,

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

44

neuml situata emergjence si fatkeqeumlsi natyrore ose neuml tema si sheumlndeti dhe siguria si dhe rendi publik Neuml peumlrgjitheumlsi nuk ka patur probleme me respektimin e keumltij detyrimi

6 PEumlRFUNDIMET

Televizioni ende media me ndikim meuml teuml madh neuml Shqipeumlri ka kaluar njeuml ereuml ndryshimesh Janeuml beumlreuml ndryshime ligjore teuml reumlndeumlsishme edhe pse teuml diskutueshme duke ndryshuar peumlrbeumlrjen e autoriteteve rregullatoreuml Struktura e bazuar neuml njeuml formuleuml peumlrfaqeumlsimi teuml balancuar politik u shndeumlrrua neuml njeuml formuleuml qeuml peumlrfshinte shoqeumlrineuml civile akademikeumlt dhe profesionisteumlt Keumlto leumlvizje zyrtarisht kishin peumlr qeumlllim teuml ulnin ndikimin politik te rregullatori por disa nga veprimet e fundit teuml rregullatorit u konsideruan si teuml motivuara politikisht Peumlr meuml tepeumlr rregullatori pati probleme teuml krijonte aneumltareumlsimin e ploteuml njeuml tregues qeuml mekanizmi i emeumlrimit nuk funksionon pa probleme

Seuml shpejti rregullatori do teuml peumlrballet me njeuml test teuml veumlshtireuml shpeumlrndarjen e licensave dixhitale Ashtu si ligje teuml tjera teuml miratuara gjateuml tre viteve teuml fundit Ligji peumlr Transmetimet Nume-rike u peumlrgatit nga qeveria pa u keumlshilluar me paleumlt e interesuara gjeuml qeuml hodhi mjaft dyshime peumlr qeumlllimet e qeveriseuml dhe pasojat e keumltij ligji neuml transmetime Zbatimi i keumltij ligji ngre pikeumlpyetje teuml reumlndeumlsishme peumlr teuml ardhmen e DigitAlb operatorit teuml platformeumls dixhitale i cili pas tre vjeteumlsh veprimtarie eumlshteuml kthyer neuml njeuml lojtar teuml fuqisheumlm me njeuml bazeuml teuml reumlndeumlsishme klienteumlsh Autoriteti dhe pavareumlsia e KKRT neuml procesin e licensimit si dhe qeumlndrimi i transmetuesit teuml sheumlrbimit publik neuml keumlteuml proces do teuml jeneuml mjaft teuml reumlndeumlsishme

RTSH peumlrballet me detyreumln e veumlshtireuml e sfi deumls ndaj rritjes seuml DigitAlb qeuml nuk do teuml jeteuml e lehteuml sidomos pas performanceumls jo teuml mireuml ekonomike neuml vitet e fundit fi nancimi neuml ulje nga shteti dhe reformeumls seuml papeumlrfunduar Popullariteti i RTSH nuk eumlshteuml peumlrmireumlsuar Menaxhimi jo i mireuml dhe prapambetja neuml krahasim me transmetuesit privateuml seuml bashku me mendimin e peumlrgjithsheumlm qeuml RTSH kontrollohet politikisht janeuml ndeumlr problemet kryesore teuml transmetuesit Stacioni mbetet ende larg peumlrmbushjes seuml misionit teuml tij publik Shpresohet qeuml menaxhimi i ri i stacionit do teuml hartojeuml njeuml strategji koherente dhe teuml fi llojeuml njeuml reformeuml teuml qeumlndrueshme Megjithateuml reforma e RTSH do teuml jeteuml e dhimbshme dhe si e tilleuml stacioni do teuml keteuml nevojeuml peumlr ndihmeseuml teuml reumlndeumlsishme neuml arritjen e misionit teuml tij

Programet profesionale dhe cileumlsore po vijneuml neuml rritje Megjithateuml tregu mbetet i mbipopulluar dhe megjitheuml zhurmeumln peumlr burimet e fi nancimit teuml medias nuk janeuml marreuml masa konkrete neuml keumlteuml drejtim Transparenca e burimeve teuml kapitalit teuml medias nevojiten medoemos neuml njeuml vend ku gazetareumlt teuml cileumlt nuk kaneuml kontrata pune shpesh kaneuml frikeuml teuml rrezikojneuml e teuml provokojneuml pronareumlt duke shkruar neuml meumlnyreuml teuml pavarur Organizatat peumlr median kaneuml beumlreuml peumlrpjekje teuml shumta peumlr teuml rritur ndeumlrgjegjeumlsimin peumlr kodet e etikeumls te gazetareumlt por veteuml-rregullimi efi kas ende nuk ka nisur Mangeumlsia e studimeve teuml tregut ose teuml teuml dheumlnave teuml tjera i pengon mjaft vlereumlsimet peumlr kushtet e medias shqiptare

S H Q I P Euml R I A

45

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

ANEKS1 LEGJISLACIONI I PEumlRMENDUR NEuml RAPORT

Fletorja Zyrtare eumlshteuml gazeta zyrtare e Shqipeumlriseuml

Direktiva 9736EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 30 qershor 1997 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin e disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 202 30 korrik 1997

Direktiva 200765EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 11 dhjetor 2007 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 33227 18 dhjetor 2007

Kodi Zgjedhor neni 136 neni 140 gjendet neuml httpeumleumleumlosceorgitem14076htmlhtml=1 (pareuml neuml 10 korrik 2007)

Ligji peumlr Transmetimet Numerike Ligji nr 9742 neuml 28 maj 2007 peumlr Transmetimet Numerike neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml

Ligji nr 8410 dateuml 30091998 Peumlr radion dhe televizionin publik e privat neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml Fletorja Zyrtare 20 tetor 1998 amenduar me ligjin nr 8657 dateuml 31072000 ligjin nr8794 dateuml 10052001 ligjin nr9016 dateuml 20022003 dhe ligjin nr9124 dateuml 29072003 si dhe Ligji nr 9677 i 13 janarit 2007

Ligji nr 9531 i cili ndryshon Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin me kapitullin ldquoPeumlr Radion dhe Televizionin Publik dhe Privatrdquo 11 maj 2006 Fletorja Zyrtare 65 2006

Ligji nr 9645 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2007rdquo i 27 neumlntorit 2006

Ligji nr 9836 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2008rdquo i 26 neumlntorit 2007

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

46

ANEKS 2 BIBLIOGRAFIA

Neuml anglisht

IREX Media Sustainability Index 2005 ndash Albania IREX Washington DC 2006

IREX Media Sustainability Index 2006 ndash Albania IREX Washington DC 2007

Neuml shqip

KKRT Vlereumlsim i teuml Ardhurave teuml Reklamave nga Monitorimi prillndashmaj 2005

KKRT Raporti Vjetor 2006 neuml Kuvendin e Shqipeumlriseuml

RTSH Raporti Vjetor peumlr Veprimtarineuml e RTSH 2006

Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007

Unioni i Gazetareumlve Shqiptareuml ldquoMbrojtja neuml puneuml dhe sigurimi social i punonjeumlsve teumlmedias njeuml domosdoshmeumlri peumlr shtypin e lireumlrdquo

S H Q I P Euml R I A

47

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Page 45: Televizioni në Europë: Raportet vijuese 2008 - Shqipëria · Media Program përpiqet të nxisë median e pavarur, profesionale dhe të qëndrueshme si dhe gazetarinë cilësore,

S H Q I P Euml R I A

45

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

ANEKS1 LEGJISLACIONI I PEumlRMENDUR NEuml RAPORT

Fletorja Zyrtare eumlshteuml gazeta zyrtare e Shqipeumlriseuml

Direktiva 9736EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 30 qershor 1997 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin e disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 202 30 korrik 1997

Direktiva 200765EC e Parlamentit Europian dhe e Keumlshillit neuml 11 dhjetor 2007 e cila amendon Direktiveumln e Keumlshillit 89552EEC peumlr koordinimin disa masave teuml hartuara me ligj rregullim apo veprim administrativ neuml shtetet aneumltare neuml lidhje me ndeumlrmarrjen e veprimtarive teuml transmetimit televiziv Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian L 33227 18 dhjetor 2007

Kodi Zgjedhor neni 136 neni 140 gjendet neuml httpeumleumleumlosceorgitem14076htmlhtml=1 (pareuml neuml 10 korrik 2007)

Ligji peumlr Transmetimet Numerike Ligji nr 9742 neuml 28 maj 2007 peumlr Transmetimet Numerike neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml

Ligji nr 8410 dateuml 30091998 Peumlr radion dhe televizionin publik e privat neuml Republikeumln e Shqipeumlriseuml Fletorja Zyrtare 20 tetor 1998 amenduar me ligjin nr 8657 dateuml 31072000 ligjin nr8794 dateuml 10052001 ligjin nr9016 dateuml 20022003 dhe ligjin nr9124 dateuml 29072003 si dhe Ligji nr 9677 i 13 janarit 2007

Ligji nr 9531 i cili ndryshon Ligjin peumlr Radion dhe Televizionin me kapitullin ldquoPeumlr Radion dhe Televizionin Publik dhe Privatrdquo 11 maj 2006 Fletorja Zyrtare 65 2006

Ligji nr 9645 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2007rdquo i 27 neumlntorit 2006

Ligji nr 9836 ldquoPeumlr Buxhetin e Shtetit 2008rdquo i 26 neumlntorit 2007

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

46

ANEKS 2 BIBLIOGRAFIA

Neuml anglisht

IREX Media Sustainability Index 2005 ndash Albania IREX Washington DC 2006

IREX Media Sustainability Index 2006 ndash Albania IREX Washington DC 2007

Neuml shqip

KKRT Vlereumlsim i teuml Ardhurave teuml Reklamave nga Monitorimi prillndashmaj 2005

KKRT Raporti Vjetor 2006 neuml Kuvendin e Shqipeumlriseuml

RTSH Raporti Vjetor peumlr Veprimtarineuml e RTSH 2006

Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007

Unioni i Gazetareumlve Shqiptareuml ldquoMbrojtja neuml puneuml dhe sigurimi social i punonjeumlsve teumlmedias njeuml domosdoshmeumlri peumlr shtypin e lireumlrdquo

S H Q I P Euml R I A

47

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Page 46: Televizioni në Europë: Raportet vijuese 2008 - Shqipëria · Media Program përpiqet të nxisë median e pavarur, profesionale dhe të qëndrueshme si dhe gazetarinë cilësore,

M O N I T O T I M I I T E L E V I Z I O N I T N Euml E U R O P Euml

O P E N S O C I E T Y I N S T I T U T E 2 0 0 8

46

ANEKS 2 BIBLIOGRAFIA

Neuml anglisht

IREX Media Sustainability Index 2005 ndash Albania IREX Washington DC 2006

IREX Media Sustainability Index 2006 ndash Albania IREX Washington DC 2007

Neuml shqip

KKRT Vlereumlsim i teuml Ardhurave teuml Reklamave nga Monitorimi prillndashmaj 2005

KKRT Raporti Vjetor 2006 neuml Kuvendin e Shqipeumlriseuml

RTSH Raporti Vjetor peumlr Veprimtarineuml e RTSH 2006

Buletini i Kontrollit teuml Larteuml teuml Shtetit Tremujori i Pareuml 2007

Unioni i Gazetareumlve Shqiptareuml ldquoMbrojtja neuml puneuml dhe sigurimi social i punonjeumlsve teumlmedias njeuml domosdoshmeumlri peumlr shtypin e lireumlrdquo

S H Q I P Euml R I A

47

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M

Page 47: Televizioni në Europë: Raportet vijuese 2008 - Shqipëria · Media Program përpiqet të nxisë median e pavarur, profesionale dhe të qëndrueshme si dhe gazetarinë cilësore,

S H Q I P Euml R I A

47

E U M O N I T O R I N G A N D A D V O C A C Y P R O G R A M ( E U M A P )

M E D I A P R O G R A M