LỜI KHAI THỊ CỦA

ẤN QUANG ĐẠI SƯ

QUY TẮC TU HỌC

Bất luận là người tu tại gia hay xuất

gia, cần phải trên kính dưới hòa, nhẫn

nhục điều người khác khó nhẫn được,

làm những việc mà người khác khó

làm được; thay người làm những việc

cực nhọc, thành toàn việc tốt đẹp cho

người. Khi tĩnh tọa thường nghĩ đến

điều lỗi của mình. Lúc nhàn đàm

đừng bàn đến điều sai trái của người.

Lúc đi, đứng, nằm, ngồi, ăn, mặc, từ

sáng đến tối, từ tối đến sáng, chỉ niệm

Phật hiệu không để gián đoạn; hoặc

niệm nho nhỏ, hoặc niệm thầm.

Ngoài việc niệm Phật, đừng dấy

khởi một niệm nào khác. Nếu khởi

vọng niệm phải tức thời bỏ ngay!.

Thường có lòng hổ thẹn và tâm sám

hối. Nếu đã tu trì, phải tự hiểu là công

phu của ta hãy còn nông cạn, chẳng

nên tự kiêu căng, khoa trương. Chỉ

nên chăm sóc việc nhà mình, đừng

nên dính vào việc nhà người. Chỉ nên

nhìn đến những hình dạng tốt đẹp,

đừng để mắt tới những hình dạng xấu

xa bại hoại. Hãy coi mọi người đều là

Bồ Tát, mà ta chỉ là kẻ phàm phu.

Nếu quả có thể tu hành được như

những điều kể trên thì nhất định được

sanh về Tây Phương Cực Lạc Thế

Giới.

! Trích ‘Thư trả lời cư sĩ Diệp

Phước Bị’ (Ấn Quang Pháp Sư Văn

Sao Tam Biên):

Hết thảy chúng sanh từ vô thủy đến

nay ở trong lục đạo không nghiệp nào

chẳng tạo. Nếu không có tâm tu hành,

sẽ đâm ra chẳng cảm thấy có những

ác niệm cổ quái, hiếm lạ ấy. Nếu phát

tâm tu hành [sẽ cảm thấy] những thứ

ý niệm ấy càng nhiều hơn thêm (Đây

chính là do chân – vọng soi lẫn nhau

mà hiển hiện, chứ không phải là trước

kia không có, chỉ là do chúng chẳng

hiện rõ mà thôi). Lúc ấy, hãy nên

tưởng A Di Đà Phật ở trước mặt ta,

chẳng dám có một tạp niệm vọng

tưởng, chí thành, khẩn thiết niệm

thánh hiệu Phật (hoặc niệm nhỏ tiếng,

hoặc niệm thầm), ắt phải sao cho từng

câu từng chữ trong tâm niệm rõ ràng

phân minh, miệng niệm rõ ràng phân

minh, tai nghe rõ ràng phân minh.

Thường niệm được như thế thì hết

thảy tạp niệm tự nhiên tiêu diệt.

Khi tạp niệm khởi lên, hãy đặc biệt

đề khởi toàn bộ tinh thần niệm Phật,

chẳng để cho nó tác quái trong tâm ta.

Nếu có thể thường niệm được như thế

thì ý địa tự nhiên thanh tịnh; lúc tạp

niệm vừa mới dấy sẽ giống như một

người chống lại vạn người, tâm

chẳng thể có chút [ý niệm] thong thả,

dễ dã i nào. Nếu không, nó sẽ thành

chủ của ta, ta sẽ bị nó hại. Nếu liều

hết tánh mạng chống lại nó, nó sẽ bị

ta xoay chuyển, đấy gọi là “chuyển

phiền nã o thành Bồ Đề”. Hiện thời

ông có thể thường đem vạn đức hồng

danh của Như Lai để cực lực kháng

cự thì lâu ngày chầy tháng tâm sẽ tự

thanh tịnh. Tâm đã thanh tịnh rồi, vẫn

cứ niệm y như cũ chẳng buông lung,

thì nghiệp chướng tiêu, trí huệ mở

mang.

Chớ nên sanh lòng gấp rút, vọng

động, bất luận ở tại nhà hay ở nơi am

đều phải kính trên, hòa dưới, nhẫn

được những điều người khác chẳng

thể nhẫn, làm được những chuyện

người khác chẳng thể làm, chịu nhọc

nhằn thay cho người khác, thành tựu

sự tốt đẹp cho người ta. Khi tịnh tọa

thường nghĩ đến lỗi mình, lúc chuyện

gẫu chẳng bàn lỗi của kẻ khác, đi,

đứng, nằm, ngồi, mặc áo, ăn cơm, từ

sáng tới tối, từ tối tới sáng, một câu

Phật hiệu chẳng để gián đoạn, hoặc

niệm nhỏ tiếng, hoặc niệm thầm, trừ

niệm Phật ra, chẳng khởi lên niệm

nào khác.

Nếu lỡ vọng niệm dấy lên, hãy lập

tức làm cho nó tiêu diệt. Thường sanh

lòng hổ thẹn và sanh lòng sám hối.

Dẫu có tu trì, luôn cảm thấy mình

công phu rất cạn, chẳng tự khoe

khoang, kiêu căng, chỉ bận tâm đến

chuyện trong nhà của chính mình,

chẳng dính tới chuyện nhà người khác,

chỉ thấy những gương tốt, chẳng thấy

những gương xấu. Thấy hết thảy mọi

người đều là Bồ Tát, chỉ có mình ta

quả thật là phàm phu. Nếu ông có thể

làm theo những điều tôi đã nói, chắc

chắn sẽ sanh về Tây Phương Cực Lạc

thế giới.

KỆ TU TRÌ

“Giữ vẹn luân thường, trọn hết

bổn phận

Ngăn dứt lòng tà, giữ gìn lòng

thành

Đừng làm các ác, vâng làm các

thiện

Kiêng giết cứu mạng, ăn chay

niệm Phật

Hồi hướng vãng sanh Thế giới

Cực Lạc

Dùng để tự hành, lại còn dạy

người

Ấy gọi Phật tử

Hành giả hãy nên làm như thế

ấy

Công đức vô lượng! [Sống uổng bảy mươi năm,

tháng ngày chẳng còn mấy

Như Tù dẫn ra chợ, mỗi bước

gần cái chết

Tạ tuyệt hết thảy sự, để chuyên

tu Tịnh Độ

Nếu hiểu lòng ngu thành, mới

là chân Liên Hữu]

Niệm Phật mới hòng tiêu túc

nghiệp

Kiệt thành sẽ tự chuyển phàm

tâm

Đạo nghiệp chưa thành, há dám

để tâm này tán loạn

Kỳ chết sắp đến, tận lực tạ từ

mọi thù tạc

Hãy nên phát nguyện, nguyện

vãng sanh

Núi khe, nẻo khách từ nay thôi

quyến luyến

Tự mình chẳng về, về liền được

Gió trăng, quê cũ toàn thể hãy

tự vâng

Đóng cửa chẳng tiếp ai

Xót nghĩ thân này sắp chết

Chuyên tâm tu Tịnh Nghiệp

Thẹn thay đạo nghiệp chưa

thành!”

BÍ QUYẾT TU HỌC

“THÀNH & KÍNH”

(Trích Ấn Quang Pháp Sư Văn Sao

Chánh Biên – Tam Biên – Tục Biên)

Chánh Biên

Ấn Quang quả thật có bí

quyết người khác không đắc, chỉ

mình tôi đắc, do ông cầu thỉnh bèn

chẳng ngại gì đem bảo khắp các Phật

tử trong thiên hạ. Bí quyết ấy chỉ có

gì? Là Thành, là Cung Kính. Những

chữ ấy cả thế gian đều biết, nhưng

đạo ấy cả thế gian đều lầm. Ấn Quang

do tội nghiệp sâu nặng, mong tiêu trừ

tội chướng để báo ân Phật nên thường

tìm cầu khuôn mẫu tu trì tốt đẹp của

cổ đức, do vậy mới biết Thành và

Cung Kính quả thật là bí quyết cực

diệu để siêu phàm nhập thánh, liễu

sanh thoát tử.

Tam Biên

Muốn được lợi ích thật sự

nơi Phật pháp, phải hướng về cung

kính mà cầu, đấy chính là thường

pháp chẳng thể thay đổi trong suốt

mười phương ba đời vậy! Tiếc cho

người đời nay phần nhiều coi thường

chuyện này; do vậy, chỉ mang cái

danh nghiên cứu xuông, chẳng đích

thân đạt được thực chứng!

Tục Biên

Nếu chẳng trọng lòng kính,

giữ lòng thành, dù có sở ngộ, vẫn

chẳng thể được lợi ích thật sự. Hễ rơi

vào cuồng huệ, chắc chắn khó thể sự

lý viên dung. Thiên chấp lý tánh,

chẳng trọng tu trì, tuy thấy lý chẳng

lầm, cũng chẳng khác gì tà ma, ngoại

đạo cho mấy! Huống chi đã chấp lý

phế sự thì cái lý được ngộ cũng khó

thể thích đáng. Do vậy, nói: “Bất quý

tử kiến địa, chỉ quý tử hành lý”

(Chẳng quý chỗ kiến địa của ông, chỉ

quý chỗ ông thực hiện). Đấy chính là

bẫy sập lớn cho người thông minh

trong cả cõi đời; chẳng mắc phải bệnh

này mới đáng gọi là thông minh. Nếu

không, thông minh lại bị thông minh

làm cho lầm lạc, biến thành hạng

người tự lầm, lầm người.

Tam Biên

Lợi ích thật sự trong Phật

pháp ắt phải dùng chí thành để đạt!

Bất luận niệm Phật hay xem kinh đều

phải chí thành, cung kính. Đừng nên

học theo kẻ viên dung không chấp

trước! Nếu không, sẽ vì phóng túng

không kiêng dè mà trở thành phường

cuồng vọng, ma mị.

Tam Biên

Trì tụng kinh chú quý tại chí

thành. Dẫu trọn chẳng biết nghĩa, mà

nếu có thể hết lòng thành, cạn lòng

kính, kiền thành, khẩn thiết thọ trì thì

lâu ngày chầy tháng tự nhiên sẽ

nghiệp tiêu, trí rạng, chướng tận, tâm

minh, còn có thể thấu hiểu trực tiếp ý

Phật, huống là những giải thích về

mặt văn tự và ý nghĩa của chúng ư?

Nếu không, dẫu có thấu hiểu thông

suốt, nhưng do chẳng chí thành thì chỉ

trở thành tình kiến phàm phu, dò đoán

suy lường mà thôi; chứ không có cách

nào đạt được lợi ích chân thật và sự

cảm ứng chân thật của kinh! Do hoàn

toàn là thức tâm phân biệt suy lường

thì làm sao có thể ngầm thông Phật trí,

thầm hợp diệu đạo, hễ vừa vượt thoát

liền chứng nhập trực tiếp, mau chóng

đạt lợi ích thù thắng?

Thường thấy ngu phu ngu phụ cắm

cúi tu trì đạt được lợi ích hơn hẳn kẻ

thông minh nhiều lắm. Ấy là vì một

đằng hết lòng Thành, cạn lòng Kính,

chuyên tâm nhất chí, còn một đằng thì

hờ hững, lợt lạt, tán loạn, hư vọng suy

lường mà ra! Xin các độc giả đều biết

ý này, đấy chính là đã hiểu trọn ý

nghĩa của kinh, khi trì tụng sẽ chẳng

còn sanh phân biệt nữa, sẽ như đối

trước thánh dung đích thân lắng nghe

viên âm, trọn không thấy có một niệm

nào để được thì lợi ích ấy chẳng thể

dùng ngòi bút để hình dung được đâu!

Đấy chính là bí quyết trì tụng.

Nguyện khắp các đồng nhân đừng coi

thường lời này thì may mắn lắm thay!

Tam Biên

Kính là gốc của đức; hễ

kính thì sẽ kìm nén được giận dữ,

ngăn chặn lòng dục, chẳng làm các

điều ác.

Tam Biên

Chí thành, cung kính quả

thật là cái gốc để mong thành hiền,

thành thánh, học Phật, học Tổ. Hễ

tâm con người chú trọng nơi cung

kính thì hết thảy những cái tâm phóng

túng, tà vạy, xa xỉ sẽ tự không còn do

đâu dấy lên được nữa!

Tam Biên

Cần nên biết: Bất luận tụng

kinh hay trì chú đều phải lấy cung

kính chí thành làm gốc, đều phải hồi

hướng Tây Phương cho khắp bốn ân

ba cõi pháp giới chúng sanh thì lợi ích

lớn lắm. Như kẻ vô tri trong thế gian

chuyện gì cũng vì mình thì lợi ích sẽ

thuận theo tâm lực mà hèn kém. Ví

như một ngọn đèn đem thắp cho trăm

ngàn ngọn đèn khác, ánh sáng của

ngọn đèn ấy trọn chẳng bị tổn giảm.

Nếu chẳng thắp cho ngọn đèn khác,

ánh sáng của nó cũng chẳng tăng

mạnh hơn và sáng lâu hơn được! Khi

hồi hướng hãy nên biết đến ý này.

Chẳng những vì cha mẹ, ân nhân của

chính mình mà [hồi hướng] như thế,

ngay cả đối với oán gia cũng [hồi

hướng] như thế thì mới có thể trên

khế hợp với tâm Phật, dưới kết các

duyên, giải các oán thù.

Tam Biên

Phàm là người tu hành, ắt

phải có tâm địa tốt. Tâm địa tốt, lại

còn cung kính, chí thành, trọn chẳng

có khi nào không linh! Tâm địa bất

hảo, lại chẳng cung kính, đã không có

cảm thì làm sao ứng được? Sự lý này

là lẽ tất nhiên, xin hãy sáng suốt suy

xét thì may mắn lắm! (Nếu thường

niệm, không cần phải niệm trọn “đại

từ đại bi cứu khổ cứu nạn”, chỉ niệm

“Nam-mô Quán Thế Âm Bồ Tát” là

được rồi! Phàm bị bệnh do oán

nghiệp, thuốc chẳng trị lành được, và

phạm phải quỷ thần, phạm hồ ly,

niệm Quán Âm sẽ có thể giải trừ, tiêu

diệt, xua tan [quỷ thần, hồ ly]. Phàm

gặp những nguy hiểm như nước, lửa,

ác thú, ác nhân v.v… nếu chí thành

niệm sẽ có chuyển biến hoặc giảm trừ

lớn lao. Nếu kẻ nào tâm không chí

thành và có tâm nghi hoặc không tin,

cũng như tâm ôm ác niệm muốn

thành tựu chuyện ác, sẽ không có hiệu

nghiệm. Nếu ông có thể chân thật làm

như thế, giáo hóa hướng dẫn như thế

thì làng ông sẽ có thể trở thành ngôi

làng Phật giáo “nhà nhà Quán Thế

Âm, người người Di Đà Phật”)

Tam Biên

Đại Sĩ tuy ôm lòng tầm

thanh cứu khổ, nhưng chúng sanh

chẳng sanh lòng tin tưởng sẽ chẳng

thể cảm ứng đạo giao! Ví như mặt

trời rạng rỡ giữa hư không, nếu ở

dưới chậu úp sẽ chẳng được chiếu đến.

Tâm cầu Đại Sĩ tức là đã đủ lòng

ngưỡng vọng, lật chậu lên, há chẳng

được chiếu soi? Quỷ thần có tà, có

chánh. Tà quỷ thần là loài yêu ma thật

sự mong được con người kính nể.

Chánh quỷ thần là thiện thần bảo vệ

đất nước, che chở nhân dân. Nếu cầu

Đại Sĩ, cố nhiên chẳng cần phải cầu

quỷ thần, như đã được lòng vua thì

dân tự thuận theo. Hơn nữa, quỷ thần

may ra cứu được tai nạn nhỏ, chứ

không thể cứu được định nghiệp; còn

Đại Sĩ thì [nghiệp] lớn – nhỏ, định

hay bất định đều cứu được hết, chỉ do

người ấy có lòng Thành hay không

mà thôi!

Tục Biên

Phàm là người tu hành tâm

phải có chủ ý, thấy cảnh giới tốt

chẳng sanh hoan hỷ, thấy cảnh giới

chẳng tốt đẹp không sanh lòng kinh

sợ. Làm được như thế thì những cảnh

giới đã thấy đều trở thành duyên trợ

đạo. Nếu không, chúng đều trở thành

duyên chướng đạo. Thêm nữa, phàm

là người tu hành, hãy nên lấy chí

thành, cung kính làm gốc, giữ lòng từ

bi khiêm tốn. Tâm giữ được, thân

hành được, tuy chẳng thể hoàn toàn

tương ứng với Phật, nhưng phải nỗ

lực cố gắng để mong chẳng trái tâm

Phật, hạnh Phật, sẽ đáng gọi là người

tu hành chân thật, là đệ tử thật sự của

đức Phật vậy!

Tam Biên

Nhận được thư, ông cho biết

“quyết ý muốn vãng sanh trong năm

nay”. Chớ nên chấp trước ý kiến ấy!

Hễ chấp sẽ thành bệnh, hoặc đến nỗi

có ma sự! Người niệm Phật hãy nên

giữ tấm lòng “được vãng sanh ngay

trong đời này”. Nếu báo thân chưa

mãn thì cũng chỉ tùy duyên. Nếu định

kỳ hạn mong muốn vãng sanh mà

công phu đã thành thục, cố nhiên

chẳng trở ngại gì. Nếu không, chỉ

riêng cái tâm mong cầu ấy đã là cái

gốc để thành ma rồi! Nếu vọng niệm

ấy kết thành một khối chẳng tháo gỡ

được, sẽ nguy hiểm chẳng thể nào nói

nổi!

“Cho đến hết tuổi thọ, gieo tấm

lòng Thành” chính là đạo chúng ta

nên tuân giữ. “Diệt thọ thủ chứng”

(diệt trừ thọ mạng để mong chứng đắc)

quả thật là lời lẽ bị Giới kinh quở

trách sâu xa (Bài kệ cuối kinh Phạm

Võng có đoạn: “Kế ngã chấp trước

giả, bất năng sanh thị pháp, diệt thọ

thủ chứng giả, diệc phi hạ chủng xứ”

(kẻ chấp trước nơi Ngã, chẳng sanh

được pháp này; diệt thọ mong chứng

đắc, cũng không gieo giống được)).

Chỉ nên trọn hết lòng kính, lòng thành

để cầu mau được vãng sanh; chớ nên

mong muốn được vãng sanh đúng

như kỳ hạn [theo ý ta] đã định.

Người học đạo tâm chớ nên thiên

chấp. Hễ thiên chấp sẽ đến nỗi mất trí

điên cuồng; chẳng những vô ích mà

còn bị hại! Nếu tịnh nghiệp chín muồi,

vãng sanh ngay bữa nay càng tốt. Nếu

chưa chín muồi mà cứ muốn được

vãng sanh ngay, sẽ trở thành “nhổ mạ

để giúp cho nó mau lớn!” Thật sợ

rằng hễ ma sự dấy lên, chẳng những

chính mình không thể vãng sanh được,

mà còn khiến cho kẻ vô tri đều lui sụt

tín tâm, bảo là: “Niệm Phật tổn hại vô

ích!” Như ông X… nọ là tấm gương

tầy đình, mối hại ấy quả thật chẳng

nông cạn vậy! Xin hãy đem cái tâm

quyết định [mong được vãng sanh]

đúng kỳ hạn ấy đổi thành cái tâm “chỉ

mong mau được vãng sanh’. Dẫu

không được vãng sanh [mau chóng],

cũng chẳng áy náy gì, chỉ chí thành

chí kính để mong khi hết báo thân sẽ

được vãng sanh thì không bị vọng

niệm bộp chộp vón cục lại [trong tâm]

đến nỗi mắc họa chuốc lấy ma sự!

Tam Biên

Người đời nay thể chất phần

nhiều yếu đuối, chớ nên lầm lạc bắt

chước cổ nhân. Con người thường do

ham danh mà khổ hạnh quá mức, đâm

ra đối với đạo lẫn thân đều chẳng có

ích gì! Lợi ích thật sự trong Phật pháp

phải do chí thành mà đạt được, chứ

không phải do phô trương bày vẽ mà

được việc.

ĐỪNG ĐỂ MA DỰA

(Trích Ấn Quang Pháp Sư Văn Sao

Chánh Biên – Tam Biên – Tục Biên) Tam Biên

Con người ở trong thế gian

chẳng thể siêu phàm nhập thánh, liễu

sanh thoát tử đều là do vọng niệm gây

nên. Nay trong lúc niệm Phật, liền

nghĩ như chính mình đã chết, chưa

được vãng sanh, trong mỗi một niệm

đều gác bỏ tất cả hết thảy tình niệm

thế gian ra ngoài. Trừ một câu Phật

hiệu ra, không có một niệm nào để

được! Làm thế nào để niệm được như

thế? Là vì ta đã chết rồi, tất cả hết

thảy vọng niệm đều chẳng vướng mắc

nữa. Niệm được như thế ắt sẽ có lợi

ích lớn lao. Những kẻ tri kiến nhỏ

nhoi hiện thời hễ hơi có một chút

cảnh giới tốt đẹp bèn tự mãn, tự cho

là đủ, tưởng mình đã đắc tam-muội

rồi! Hạng người ấy mười người hết

chín kẻ đều bị ma dựa phát cuồng vì

tâm niệm cách ngăn với Phật, phù

hợp với ma, cho nên thành ra như vậy.

Tam Biên

Đừng nên mù quáng dấy lên

vọng tưởng, mong đắc thần thông,

đắc duyên pháp, được tiếng tăm,

mong xây chùa dựng miếu. Nếu có

những thứ ý niệm ấy, lâu ngày chầy

tháng ắt sẽ bị ma dựa. Nếu chẳng nói

toạc những điều này với ông, sợ rằng

ông sẽ tưởng những ý niệm ấy là tốt,

vọng tưởng ngày ngày tăng trưởng,

chắc chắn sẽ bị ma dựa không còn

ngờ chi! Dẫu cho tâm đã tịnh, vọng bị

khuất phục, cũng chớ nên sanh lòng

hoan hỷ, tự khoe khoang với người

khác, có một phần bèn nói tới mười

phần, đấy cũng là cái gốc để bị ma

dựa!

Tam Biên

Kẻ chẳng biết tốt – xấu

tưởng [những hiện tượng rung động,

đốm sáng xẹt ra] là công phu [đắc

lực], sẽ bị ma dựa phát cuồng. Nhưng

đối với cảnh giới tốt cũng chẳng sanh

lòng vui mừng, đối với cảnh giới xấu

cũng không sanh lòng kinh sợ. Hễ

kinh sợ thì tà ma bèn thừa dịp, hễ vui

mừng ắt trước hết sẽ bị mất chánh

niệm.

Tam Biên

Chung Anh túc căn sâu xa,

nhưng tri thức chưa mở mang! Nửa

đêm niệm Phật, thấy một vị thần mặc

kim giáp, sợ bị ma thử thách, nên

chẳng dám niệm. Sao mà vô trí quá

mức như thế? Phàm người niệm Phật

chỉ nên chí thành, khẩn thiết, nhất tâm

chánh niệm, trọn chẳng chuyên chú

vọng tưởng thấy Phật hoặc thấy cảnh

giới. Bởi lẽ, nếu tâm quy nhất, thấy

Phật hay thấy cảnh giới đều chẳng

đến nỗi lầm lẫn sanh hoan hỷ, rồi đến

mức “được chút ít đã cho là đủ”, trở

thành lui sụt. Không thấy Phật, không

thấy cảnh giới, cũng trọn chẳng thiếu

sót gì! Tâm chưa quy nhất mà muốn

gấp thấy Phật, thấy cảnh giới, đừng

nói thấy cảnh ma, dẫu thật sự thấy

cảnh Phật mà tâm lầm lẫn sanh hoan

hỷ thì cũng bị tổn hại (nghĩa là “do

sanh hoan hỷ bèn lui sụt”), chẳng

được hưởng lợi ích. Hãy nên chú

trọng chí thành niệm Phật, đừng ôm

lòng [mong tưởng] thấy Phật hay thấy

cảnh giới.

Nếu khi đang niệm Phật, chợt có

tượng Phật và tượng Bồ Tát, tượng

chư thiên hiện ra, tâm chỉ giữ chánh

niệm, đừng sanh chấp trước. Biết

tượng hiện ra ấy chỉ do tâm hiện, tuy

hiển hiện vằng vặc phân minh, thật sự

chẳng phải là một vật nào! Do tâm

tịnh nên hiện ra cảnh tượng ấy, như

nước thanh tịnh, trăng liền hiện bóng,

chẳng có mảy may kỳ lạ, đặc biệt nào

cả! Trọn chẳng sanh lòng khoe

khoang, vui sướng, tâm càng thêm

chuyên nhất, sốt sắng niệm Phật.

Người làm được như thế thì đừng nói

là “cảnh giới Phật hiện ra sẽ được lợi

ích”, dẫu ma hiện ra vẫn có lợi ích. Vì

sao vậy? Do chẳng chấp trước, tâm có

thể quy nhất. Phật hiện thì tâm càng

thanh tịnh. Ma hiện thì do tâm thanh

tịnh chẳng chấp trước nên ma không

thể quấy nhiễu được, tâm càng thêm

thanh tịnh, đạo nghiệp tự tiến.

Nay ngẫu nhiên có chuyện biến

hiện bèn sanh hoảng sợ, chẳng dám

niệm Phật, tâm đã mất chánh niệm rồi!

May mà chẳng phải là ma hiện! Nếu

là ma hiện, vì không dám niệm Phật

nên ma liền có thể nhập vào tâm

khiếu, bị ma dựa phát cuồng, chôn vùi

chánh niệm. Sao chẳng biết tốt – xấu

đến mức như thế? Sợ là ma hiện thì

càng phải nên sốt sắng khẩn thiết

niệm Phật, con ma ấy sẽ tự chẳng có

chỗ dung thân! Như ánh sáng chiếu

đến, tối tăm tự nhiên chẳng còn,

chánh đến tà tự tiêu diệt. Sao lại sợ

ma hiện bèn chẳng dám niệm Phật?

May chẳng phải là ma, nếu quả thật là

ma thì đã trao toàn quyền cho nó rồi.

Pháp để tự mình đối trị hoàn toàn

chẳng dùng tới, bỏ mặc cho ma khuấy,

buồn thay, xót thay!

Niệm Phật ngẫu nhiên sanh lòng bi

cảm, cũng là điều hay, nhưng chớ nên

chuyên muốn dấy lên cảm tưởng ấy.

Nếu tâm thường muốn dấy lên cảm

tưởng ấy, chắc sẽ đến nỗi bị ma dựa,

chẳng thể cứu được. Hãy nên giữ tâm

như hư không, trọn chẳng có một vật

gì trong tâm. Dùng tâm thanh tịnh ấy

để niệm Phật thì sẽ tự chẳng có hết

thảy cảnh giới. Dẫu có ma cảnh,

nhưng do tâm ta như hư không, chẳng

sanh kinh sợ, cứ niệm Phật, ma ắt tự

tiêu! Nay sợ là ma, chẳng dám niệm

Phật thì ví như sợ cường đạo kéo đến

bèn trước hết tự mình đem những lính

hộ vệ trong nhà chuyển đi phương xa,

chẳng cho họ ở trong nhà. Đấy chính

là đã trao quyền bảo hộ cho cường

đạo khiến chúng trọn chẳng sợ hãi gì,

mặc sức cướp đoạt sạch sành sanh!

Sao mà ngu si đến tột bậc như thế?

Tam Biên

Niệm Phật mà thấy các cảnh

tượng thì đối với cảnh ác chớ nên sợ

hãi, chỉ nhiếp tâm chánh niệm, cảnh

ấy liền tiêu. Với thiện cảnh chớ nên

hoan hỷ, chỉ nhiếp tâm chánh niệm, ắt

sẽ có sở đắc, tức là nghiệp tiêu, trí

rạng. Nhưng [sở đắc] có cạn, có sâu,

chớ nên sanh ý tưởng thỏa mãn, cho

là đã đầy đủ rồi, [không tu tập nữa].

Nhiếp tâm chánh niệm thì thiện cảnh

càng rõ rệt hơn hoặc liền biến mất,

đừng quan tâm đến nó. Chỉ cốt sao

niệm chẳng lìa Phật, Phật chẳng lìa

niệm là được rồi. Thấy thiện cảnh tâm

địa thanh lương, trọn chẳng có tâm

vọng động, bộp chộp, chấp trước,

cũng chẳng đoan chắc là đã nhập định.

Biết rõ đấy chỉ là duy tâm sở hiện,

chẳng phải là đối cảnh vô tâm.

“Chẳng nhờ đến phương tiện mà

tâm tự được mở mang” nghĩa là niệm

như con nhớ mẹ, đấy chính là phương

tiện tối thượng, chẳng phải nhờ cậy

vào các phương tiện khác! Ông hiểu

lầm “không chấp trước” là “quét sạch”

nên mới có [nhận định] tương phản

với pháp được tạo lập ấy. “Như con

nhớ mẹ” sao lại bảo là “quét sạch”?

Nếu thánh cảnh hiện, biết cảnh ấy chỉ

là duy tâm; hễ chấp trước thì không

phải là duy tâm. Do kẻ sơ tâm hễ thấy

thánh cảnh, phần nhiều chẳng biết là

duy tâm, nên sanh lòng chấp trước.

Hễ chấp trước thì nếu không phải là

hạng “được chút ít đã cho là đủ” thì

cũng là “bị ma dựa phát cuồng!” Do

đó, kinh dạy: “Nếu tâm chẳng cho đó

là thánh cảnh, bảo là mình đã chứng

thì gọi là cảnh giới tốt lành. Nếu

tưởng là thánh cảnh, liền bị vướng

trong lũ ma, bị ma dựa phát cuồng”.

Tam Biên

Ông vọng tưởng tơi bời mà

vẫn gấp muốn được nhất tâm bất loạn,

tâm ấy chính là cái gốc cho ma dựa.

Vì thế, Quang nói: “Pháp môn Tịnh

Độ trọng tại tín – nguyện”. Nếu tín –

nguyện chân thật, thiết tha, dẫu chưa

đắc nhất tâm vẫn có thể vãng sanh.

Nếu không có tín – nguyện, dẫu đắc

nhất tâm, vẫn chẳng thể cậy vào tự

lực để liễu sanh thoát tử! Vì thế,

chẳng khuyên ông miệt mài cầu nhất

tâm. Do ông vọng tưởng tơi bời, hễ

cầu nhất tâm, nhất định sẽ bị ma dựa!

Ông chẳng xét hiểu ý Quang, bèn

nghĩ là “mặc kệ, miễn sao thuận tiện

thì thôi”. Những kẻ đối với chuyện

trước mắt bèn tùy tiện, chắc chắn

chẳng phải là người tín – nguyện chân

thiết! Nếu tín – nguyện chân thiết,

quyết chẳng đến nỗi hờ hững, tùy tiện,

để rồi đều chẳng được vãng sanh. Lý

vốn chẳng chướng, do ông coi vô lý

là hợp lý nên tự sanh chướng ngại thì

còn oán trách ai?

Tam Biên

Thư trả lời cư sĩ Từ Tử

Hỗn

Đọc thư của các hạ, biết các hạ là

một vị quân tử đức dầy. Điều đáng

tiếc là chẳng phân tà – chánh! Thoạt

đầu, lầm lẫn tưởng pháp được truyền

bởi Đồng Thiện Xã là Phật pháp,

chẳng biết đấy là pháp luyện đan vận

khí để dưỡng thân thể nhằm mong

sống lâu, tăng tuổi thọ, lầm lạc mong

mỏi thành tiên! Họ nói đến “tịnh tọa,

dụng công” đều là dùng công phu vận

khí, trọn chẳng có hơi hướng Phật

pháp, xằng bậy bảo đấy là Phật pháp!

Ví như đem mắt cá coi là trân châu để

rồi quý trọng, cho là kỳ trân (hiếm lạ,

quý báu)! Đến khi các hạ đọc Văn

Sao, tuy đã thật thà niệm Phật, rốt

cuộc vẫn chẳng chịu bỏ cách luyện

đan vận khí, vẫn tưởng đấy là Phật

pháp! [Như vậy là] miệng tuy niệm

Phật, trong tâm vẫn chú trọng ngoại

đạo!

Ngoại đạo đều lấy những thứ cảnh

giới thần kỳ quỷ quái để mê hoặc

người khác! Nếu các hạ đã biết Phật

pháp, tận tình vứt bỏ pháp luyện đan

đã tu thì chánh niệm trong tâm sẽ

rạng ngời như mặt trời rực rỡ giữa hư

không; nào còn có chuyện lỵ – mị –

võng – lượng giở trò tác quái nữa!

Tâm địa các hạ chánh đại quang minh

thì bọn yêu ma quỷ quái kia sẽ tự

chẳng còn chỗ đứng! Do các hạ coi tà

là chánh, luôn lầm lạc muốn đắc thần

thông, mong có khả năng tiên tri, nên

chiêu khởi ma quỷ hiện xằng tướng

yêu ma nơi thân ông. Tuy ông tà –

chánh chẳng phân, nhưng vẫn chưa

hoàn toàn nghĩ những tướng yêu mị

của ma quỷ là đúng cho nên vẫn còn

cứu được! Nếu tưởng đấy là đắc đạo,

đắc thần thông thì muốn chẳng bị chết

vì ma cũng chẳng thể được! Nguy

hiểm đến cùng cực!

Ông đã hỏi Quang thì hãy nghe

theo lời Quang. Từ nay trở đi, những

công phu đã tập tành từ trước đều

hoàn toàn vứt bỏ, tâm chẳng còn có

một tơ tóc trân quý [những pháp ấy

nữa]! Hãy chí thành, khẩn thiết sanh

lòng tin phát nguyện niệm Phật cầu

sanh Tây Phương, thân – khẩu – ý ba

nghiệp hãy nên chuyên chú vào tu trì

Tịnh nghiệp. Trong tâm ông đã không

có tà kiến, lại còn có oai đức thần lực

của danh hiệu Phật thì lũ ma quỷ kia

sẽ trốn chạy còn không kịp, nào dám

lưu lại giây lát để gây chướng ngại

cho ông ư?

Chúng nó gây chướng ngại là do tà

tâm của ông cảm vời! Ví như chủ

nhân dứt lòng tà, giữ lòng thành, đánh

đổ ham muốn xằng bậy của chính

mình để khôi phục lễ nghĩa, lời lẽ lẫn

hành vi đều hợp với đạo Thành –

Minh thì những gã ám muội tiểu nhân

có hành vi phóng túng, tà vạy, xa xỉ,

buông lung, không kiêng sợ làm sao

dám lên điện đường của người ấy,

dám vào trong nhà của người ấy cho

được? Như dưới ánh sáng lớn lao,

trọn chẳng có tối tăm; trong khi nắng

gắt, trọn chẳng có băng, sương!

Ông đã hoàn toàn nương theo Tịnh

Độ để tu tập thì chẳng cần phải coi

những điều mong mỏi [như đã nêu]

trong phần trước là đúng, sẽ như vị

chủ nhân sáng suốt, tỉnh ngộ, biết

chúng là giặc thì chúng sẽ tự tránh xa.

Nếu tưởng chúng nó là người trong

nhà của chính mình thì chúng nó sẽ

thành chủ nhân, nhập vào tâm khiếu

của ông, khiến cho ông bị ma dựa

phát cuồng đến nỗi táng thân mất

mạng! Bất luận chúng nó là hồ ly, là

ma, hay là oán gia đời trước, chỉ nên

phát Bồ Đề tâm, trì danh hiệu Phật,

chúng sẽ bị tiêu diệt. Nếu như chẳng

tiêu thì trời đất sẽ đổi ngôi, mặt trời,

mặt trăng sẽ xoay ngược!

Điều đáng lo là tâm ông chẳng

nương theo chánh lý, vẫn giữ những

tà tri tà kiến trước kia; đừng bảo lời

Ấn Quang nói chẳng linh, dẫu là lời

chư Phật nói cũng chẳng thể linh

được! Bởi căn bản đã là tà thì chánh

không có cách nào thi thố được! Viết

ra những điều này, mong ông hãy

thấu hiểu rõ ràng thì may mắn lắm

thay!

Tam Biên

Thư trả lời cư sĩ Duy Phật

Ông đã phát nguyện chân thật, thiết

tha, nhưng cần phải “dè dặt, kinh sợ

như vào vực sâu, bước trên băng

mỏng” giống như Tăng Tử. Chưa đến

lúc sắp về Tây, quyết chẳng dám

buông tâm lỏng ý thì mới được! Năm

sáu năm trước, ông X… đã thư từ qua

lại và gởi bài văn phát nguyện hết sức

chân thành, thiết tha. Quang nghĩ ông

ta ở ẩn khuất trong vùng núi non, lại

còn nghèo hèn, bèn gởi rất nhiều kinh

sách cho ông ta. Những người trong

vùng ấy do được ông ta khuyên dạy

mà niệm Phật khá đông, nhưng một

hai năm gần đây, ông ta đúng là kém

hèn chẳng thể kham nổi: Hút thuốc

phiện, phạm tà dâm! Quang đã cảnh

tỉnh, khuyên răn ông ta suốt nửa năm

nhưng vẫn không thay đổi, hối hận.

Đúng là hạng chuyên đợi vào địa

ngục!

Ông nói: “Tùy thời, tùy chốn, hễ

chết được liền chết”. [Câu nói ấy] vừa

là căn bản để cầu vãng sanh mà cũng

là cội rễ để chiêu cảm ma! Cố nhiên,

ai nấy đều phải chết, nhưng chớ nên

có cái tâm chấp trước cầu chết, cầu

mau vãng sanh, chỉ nên nhất tâm

niệm Phật! Nếu chẳng nhất tâm niệm

Phật, chỉ cầu mau chết, ắt sẽ chiêu

khởi oán gia từ vô lượng kiếp kéo đến,

khiến cho ông bị chết ngang trái.

Chẳng những không được vãng sanh

mà đến khi sắp chết, sức [thần thông

do] ma [gia trì sẽ] rời đi, [khi ấy] sẽ

khổ sở chẳng thể kể xiết, sẽ sanh tà

kiến, ắt đến nỗi đọa lạc. Chớ nên có

cái tâm chấp trước ấy! Hễ có thì chính

là bệnh, chớ nên không biết!

Nói đến chuyện sư Bảo Nhất và cư

sĩ Vô Sanh thì trong tâm mỗi người

ấy đều có một phần ham danh. Nếu

không, quyết chẳng chịu đem những

cảnh giới ấy viết ra để khoe với mọi

người! Huống chi [sư Bảo Nhất] còn

phê [vào đầu cuốn Tự Tri Lục] đề cao

[nội dung cuốn sách] đến tột cùng ư?

Do vậy, có thể suy ra biết họ là hạng

người như thế nào rồi! Nếu cuốn sách

ấy được lưu hành rộng rãi thì kẻ

chẳng hiểu tự tâm, chẳng thông giáo

lý ắt sẽ phần nhiều bị ma dựa phát

cuồng. Đinh Quế Tiều gởi đến, tôi

xem qua liền gởi trả lại, chẳng giữ

một cuốn nào. Do tôi thiết thực bảo

ban điều họa hại nên ông ta không tái

bản. Ông Vương Mưu Phụng ở Hàng

Châu cũng muốn xin Quang nói lời

quyết đoán; Quang cũng đem những

lời đã bảo Quế Tiều để nói [với Mưu

Phụng].

Những cảnh giới do người phụ nữ

ấy kể đương nhiên có đôi phần,

nhưng phô trương quá lố, rốt cuộc trở

thành đem phàm lạm thánh! Nếu chân

thật đạt được [cảnh giới] như vậy, há

lẽ nào chẳng biết lời lẽ ấy sẽ khiến

cho người khác bị lầm lạc ư? Bà ta đã

không có kiến địa ấy thì chỗ tương

ứng như bà ta đã khoe [trong sách]

chắc chắn chỉ là “vừa được chút phần

đã khoe toáng thành nhiều” mà thôi!

Nếu không, đã đạt đến Phật cảnh, há

có chuyện chẳng hiểu rõ tri kiến

phàm tình ư? Chúng ta chỉ nên thật

thà niệm Phật, chỉ cầu lâm chung

được vãng sanh là được rồi; còn trong

đời hiện tại như thế nào thì cứ để như

thế đấy, mặc cho “nước chảy thành

suối, xuân đến hoa nở”. Nếu cứ mong

tưởng sẵn, sẽ trở thành chướng ngại

đấy! [Bởi lẽ, mong tưởng sẵn] sẽ

giống như cắt đứt nguồn nước mà

muốn [nước chảy] thành suối, đang

trong lúc tiết Đông rét căm căm lại

mong hoa nở. Nếu được như vậy sẽ là

chuyện quái đản!

Tam Biên

Ông đừng chăm chú nơi

“niệm mà chẳng niệm, không niệm

mà niệm”! Cảnh ấy chính là chỗ thực

hiện của bậc đã đạt đến cảnh giới

cùng cực. Nếu chưa đạt đến cảnh giới

cùng cực [mà cứ bám vào “niệm mà

chẳng niệm, không niệm mà niệm”],

ắt sẽ trở thành lười nhác! Tham cứu

câu “niệm Phật là ai” vừa có lợi ích

mà cũng có khuyết điểm! Chỗ hãy

nên dốc sức chính là thành thật,

chuyên nhất, dốc lòng.

Nếu xen tạp Thiền cơ, hễ hơi có

kiến xứ thì do căn cơ nông cạn, chúng

sanh sẽ coi pháp [Tịnh Độ] này là hèn

kém nhất, coi pháp kia (Thiền) là tối

thắng. Mùa Xuân năm Dân Quốc 13

(1924), vợ ông Địch Sở Thanh mắc

phải thói tệ này. Mãi cho đến ngày

nay, Sở Thanh vẫn giữ thuyết ấy,

chẳng chịu sửa đổi chút nào. Một đệ

tử ở Giang Tây là Long Tùng Sanh

đối với Thiền có chỗ hơi hiểu, ngộ

[rồi cũng miệt thị Tịnh Độ], Quang

cực lực quở trách, nhưng ông ta vẫn

chẳng chịu nghe. Xem sắc diện chừng

như ông ta bị ma dựa. Nghe lời ông ta

nói, đúng là “muốn nối tiếp huệ mạng

của chư Tổ”.

Ông ở nhằm nơi ngoại đạo lừng lẫy;

nếu chẳng dựa theo sự thật để tu tập,

chắc cũng sẽ trở thành cái cớ cho bọn

tà ma, ngoại đạo bêu riếu. Ông muốn

khai ngộ, há cần phải dùng đến công

phu tham cứu? Chỉ cần niệm đến chỗ

“niệm cực, tình vong”, sẽ tự được

khai ngộ. Nếu không ngộ, cũng chẳng

trở ngại gì. Cần biết rằng: Hễ có tín

nguyện thì chẳng ngộ vẫn được vãng

sanh. Đắc ngộ mà không có tín

nguyện thì vẫn luân hồi trong lục đạo!

Ông muốn bỏ con đường bằng phẳng

để đi theo đường hiểm trở mà vẫn

mong được gọi “người hiểu biết pháp

môn Tịnh Độ” ư?

Tam Biên Hãy nên y theo chương trình

của phàm phu để tu trì, đừng mong

vượt trỗi người khác thì sẽ có lợi ích

thật sự. Nếu không, sau này nhất định

sẽ có ngày nổi cơn điên cuồng lớn lao

đấy! Do vậy sẽ đâm ra khiến cho kẻ

vô tri lui sụt lòng tin! Xin hãy đọc kỹ

Văn Sao và các trước thuật Tịnh Độ

của cổ đức ngõ hầu trừ khử được tập

khí ấy, chẳng đến nỗi bị ma dựa. Nếu

không, khó bảo đảm chẳng bị ma dựa.

Tam Biên

Pháp Niệm Phật tùy theo cơ

nghi, chớ nên chấp chặt. Nhưng trong

hết thảy pháp, chọn lấy một pháp

quan trọng nhất thì không chi bằng

“lắng tai nghe kỹ”: Niệm từ tâm khởi,

tiếng từ miệng phát ra, âm thanh lọt

vào tai; đi, đứng, nằm, ngồi đều niệm

như thế, nghe như thế. Niệm lớn tiếng,

nhỏ tiếng, niệm thầm trong tâm, đều

nghe như thế. Khi niệm thầm, trong

tâm vẫn có tướng của tiếng, chứ

không phải là không có tiếng. Đại

Thế Chí Niệm Phật Viên Thông

Chương có câu: “Nhiếp trọn sáu căn,

tịnh niệm tiếp nối, đắc tam-ma-địa, ấy

là bậc nhất”. Khi niệm Phật có thể

lắng tai nghe kỹ chính là cách nhiếp

trọn sáu căn. Bởi lẽ, tâm niệm thuộc

về Ý Căn, miệng niệm thuộc về Thiệt

Căn, tai nghe thì mắt chẳng nhìn chi

khác, mũi chẳng ngửi gì khác, thân

chẳng buông lung, biếng nhác. Vì thế

gọi là “nhiếp trọn sáu căn”. Nhiếp

trọn sáu căn để niệm thì tạp niệm dần

dần dứt, cho đến không còn, vì thế

gọi là “tịnh niệm”.

Thường giữ cho tịnh niệm liên tục

chẳng gián đoạn sẽ đạt được Niệm

Phật tam-muội. Tam Ma Địa chính là

tên khác của tam-muội. Chúng ta tùy

phần tùy sức niệm, tuy chưa thể đạt

ngay được tam-muội, nhưng sẽ gần

với tam-muội. Chớ nên nghĩ là dễ

dàng rồi muốn mau đạt, kẻo sẽ dấy

lên các ma sự! Người đắc Niệm Phật

tam-muội thì trong đời này đã dự vào

địa vị thánh nhân. Vì thế, hãy nên tự

lượng!

Tam Biên

Đạo lý của Mật Tông chẳng

thể nghĩ bàn, nhưng người truyền Mật

Tông, kẻ học Mật Tông hiện thời ai

nấy đều coi trọng thần thông, chẳng

khỏi đánh mất ý chỉ căn bản! Người

truyền còn chưa có thần thông thật sự,

kẻ học có ai thật sự đắc thần thông?

Nặc Na đến chùa Thái Bình ở Thượng

Hải giảng Mật Tông cũng chú trọng

vãng sanh Tây Phương, nhưng trì A

Di Đà Trường Thọ Đà La Ni, hễ mở

được đỉnh thóp bèn có thể tùy ý

trường thọ hoặc vãng sanh ngay. Lời

lẽ ấy há nên nhất loạt [áp dụng cho

mọi người được]. Đừng nói là ông với

tôi chẳng thể, ngay cả Nặc Na cũng

chẳng thể tùy ý vãng sanh! Một đệ tử

đem chuyện này hỏi Quang, Quang

đáp: “Sự lý này đích xác là có, nhưng

chẳng thể nói là ai cũng đều có thể

[tùy ý] vãng sanh được! Cần biết rằng

tông chỉ trọng yếu của Mật Tông là

Tam Nghiệp Tương Ứng!” Nếu tam

nghiệp tương ứng đã lâu, sẽ có thể

thuận theo lòng mong muốn. Kẻ chưa

đạt đến mức tâm không, mà lại lầm

lạc mong muốn đạt được [cảnh giới

ấy], chắc sẽ bị ma dựa! Trong Mật

Tông, điều này rất quan trọng!

Tam Biên

Nói đến giấc mộng thì vẫn

là do lòng Thành của các hạ cảm nên,

những khai thị [ông nghe Quang dạy

trong giấc mộng ấy] chính là những

điều hay biết trong tự tâm [tỏ lộ ra].

Quang là một gã phàm phu sát đất

làm sao có thần thông đạo lực như thế

ấy? Chỉ nên y theo những gì Quang

đã nói, quyết chẳng đến nỗi hiểu lầm,

ấy chính là tự tin vậy. Quản Tử nói:

“Tư chi, tư chi, hựu trùng tư chi. Tư

chi bất đắc, quỷ thần tương thông chi”

(Suy nghĩ, suy nghĩ, lại suy nghĩ thêm

nữa. Hễ suy nghĩ không ra, quỷ thần

sẽ cảm thông). Chẳng phải là quỷ

thần cảm thông mà chính là do lòng

tinh thành đến tột bậc. Nên biết rằng:

Tâm thông pháp giới. Nếu có thể

chuyên tinh dốc chí thì chẳng những

sự hay biết trong tự tâm có thể mở

mang, phát khởi mà Phật, Bồ Tát, tri

thức trong pháp giới cũng có thể thị

hiện khơi gợi. Chứ kẻ hời hợt hờ

hững chớ nên khởi lên những thứ

tưởng niệm ấy, sợ rằng sẽ do vậy mà

chiêu cảm ma sự, hết sức mong mỏi

[ông hãy tự xét].

Tam Biên

Niệm Phật mà hết sức mong

mỏi [được ở nơi nào] vắng lặng thì

chẳng hợp lẽ cho lắm. Có căn bệnh sợ

ồn ấy, nay đã phát hiện tướng bệnh

rồi. Nếu vẫn cứ như thế, lâu ngày về

sau sẽ không có thuốc nào chữa được!

Hãy nên đối với ồn ào hay lặng lẽ đều

[cảm thấy] như nhau, đang tịnh cũng

chẳng sợ náo nhiệt xảy tới, trong lúc

náo nhiệt tâm ta vẫn yên tịnh, chẳng

sanh chán ghét, sẽ chẳng phát sanh

ma sự “kinh sợ, nhàm chán”. Nếu

chẳng gấp sửa đổi, sau này sẽ phát

cuồng. Niệm Phật mà sanh lòng đau

thương thì cũng là tướng lành, nhưng

chớ để thường xuyên như thế. Nếu

thường để như thế ắt sẽ bị ma đau

buồn dựa vào. Ma đau buồn đã dựa

vào thì sẽ suốt ngày đau buồn, hoặc

đến nỗi chết đau đớn. Những tình

huống này đều là do chẳng khéo dụng

tâm mà ra.

Tam Biên Cô ta niệm Phật [thấy] ánh

sáng tỏa ra, đấy vẫn thuộc về ma cảnh.

Hãy viết thư gấp, bảo cô ta đừng

tưởng chuyện ấy là thật, lâu sau [hiện

tượng ấy] sẽ mất đi. Nếu tưởng đó là

thánh cảnh hiện tiền, sợ rằng tương

lai sẽ đến nỗi bị ma quỷ dựa thân, bị

ma nhập phát cuồng, hết thuốc chữa!

Ấy là vì chúng ta từ vô lượng kiếp

đến nay đã kết oán nghiệp vô lượng

vô biên. Bọn chúng muốn đến báo

oán, nhưng vì cô ta có sức tu trì niệm

Phật, chẳng thể báo oán trực tiếp

được. Do cô ta mong tưởng cảnh giới

tốt đẹp, những kẻ oán nghiệp ấy bèn

hiện ra cảnh giới đó khiến cho cô ta

dấy lòng hoan hỷ, tưởng công phu tu

hành của mình đã đạt mức rồi, hoặc

tưởng mình đã thành thánh đạo. Do

vọng niệm cứng chắc ấy sẽ bị mất

chánh niệm, ma quỷ bèn nhập thân

khiến phát điên phát cuồng, Phật cũng

chẳng thể cứu được! Cõi đời lắm kẻ

dụng công tu hành rồi phát điên phát

cuồng đều do chính mình chẳng biết

dứt trừ vọng tưởng, nhiếp tâm, chánh

niệm dụng công, thường đều là “chưa

dụng công đã mong thành thánh!” Do

suốt ngày chỉ chăm chú mong ngóng

thánh cảnh giống như uống thuốc độc,

hôn mê, loạn trí, vô tri, bảo là “trời

đất lăn chiêng, thần kỳ quỷ quái!”

Chứ thật ra đều là do vọng tâm của

chính mình chiêu cảm ma quỷ gây tác

dụng.

Hãy nên dạy cô ta nhất tâm niệm

Phật. Trừ danh hiệu Nam Mô A Di

Đà Phật ra, nhất loạt chẳng để cho

tâm nẩy sanh các niệm thì tự nhiên sẽ

như hư không tan sương mù, mặt trời

chiếu rạng. Lợi ích của nhất tâm niệm

Phật và họa hại vì tâm vọng tưởng sôi

động mong thấy cảnh giới trong Văn

Sao đều đã nói tới nhiều lần. Xin hãy

sao lại thư này gởi cho [cô ta]. Lại

nên khuyên cô ta hãy tận lực y theo

lời tôi nói, chớ tưởng cảnh ấy là thật.

Dẫu nó có xuất hiện cũng chẳng sanh

vui mừng, cũng không sanh lòng sợ

sệt, cảnh ấy sẽ tự tiêu. Như kẻ giặc

vào nhà người ta, [người ấy] tưởng nó

là người trong nhà của họ thì cũng bị

hại. Biết nó là giặc nhưng lầm lẫn

sanh lòng sợ hãi thì cũng sẽ bị hại.

Nếu chẳng vui, chẳng sợ, nhất loạt

chẳng thèm đoái hoài tới nó, nó sẽ

chẳng có chỗ nào để đặt chân!

Tam Biên

Điều chúng ta nên dốc sức

chính là sanh lòng tin chân thật, phát

nguyện thiết tha, dùng lòng chí thành

khẩn thiết để trì danh hiệu Phật, cầu

sanh Tây Phương. Kỳ hạn vãng sanh

mặc cho duyên trễ hay sớm, chớ nên

khởi tâm mong ngóng được vãng

sanh ngay! [Bởi lẽ], sợ rằng do tâm

[mong ngóng] ấy cố kết nhưng tâm

[hành nhân] chưa thật sự tương ứng

với Phật, các ma sự ắt sẽ dấy lên.

Tam Biên

Ông hãy nên nhất tâm trì

giới niệm Phật, mặc cho ma vương

ngoại đạo hiển hiện bất cứ bản lãnh

ma mãnh gì cũng đều chẳng quan tâm

đến thì sẽ chẳng bị lũ ma lôi vào ma

đảng!

Tam Biên

Ông nói đến bóng đen thì

đấy chẳng phải là ảnh của Phật, Bồ

Tát, cũng chẳng phải là hình ảnh của

oán thân đối đầu hiện ra. Do Phật, Bồ

Tát đã hiện thì ắt phải có diện mục

v.v… rõ ràng có thể thấy được, còn

oán thân sẽ hiện ra tướng đáng sợ.

Hình ảnh ấy chính là những cô hồn có

duyên với ông trong đời trước, mong

được nhờ vào sức niệm Phật tụng

kinh để được siêu sanh vào đường

lành. Sau khi hồi hướng cho họ trong

khóa tụng, ông lại chuyên hồi hướng

cho họ, khiến họ tiêu trừ ác nghiệp,

tăng trưởng thiện căn, cậy vào Phật từ

lực vãng sanh Tây Phương thì sẽ hữu

ích cho họ, ngõ hầu chẳng phụ một

phen khổ tâm hiện bóng ấy.

Hơn nữa, phàm là người tu hành

tâm phải có chủ ý, thấy cảnh giới tốt

chẳng sanh hoan hỷ, thấy cảnh giới

chẳng tốt đẹp không sanh lòng kinh

sợ. Làm được như thế thì những cảnh

giới đã thấy đều trở thành duyên trợ

đạo. Nếu không, chúng đều trở thành

duyên chướng đạo. Thêm nữa, phàm

là người tu hành, hãy nên lấy chí

thành, cung kính làm gốc, giữ lòng từ

bi khiêm tốn. Tâm giữ được, thân

hành được, tuy chẳng thể hoàn toàn

tương ứng với Phật, nhưng phải nỗ

lực cố gắng để mong chẳng trái tâm

Phật, hạnh Phật, sẽ đáng gọi là người

tu hành chân thật, là đệ tử thật sự của

đức Phật vậy!

Tam Biên Đời Minh, ông Ngu Thuần

Hy bế tử quan nơi chỗ ngài Cao

Phong trên núi Thiên Mục, tịnh tu đã

lâu, liền có tài tiên tri. Có thể đoán

trước trời âm u hay trong sáng, họa –

phước của người khác. Ông ta quy y

với Liên Trì đại sư; đại sư nghe

chuyện liền gởi thư tận lực quở trách,

bảo ông ta đã lọt lưới ma. Về sau ông

ta không biết nữa!

Cần biết rằng: Người học đạo phải

biết lẽ lớn lao. Nếu không, sẽ do được

lợi ích nhỏ nhặt mà bị tổn hại to lớn.

Đừng nói những thứ cảnh giới ấy,

ngay như thật sự đắc Ngũ Thông cũng

chẳng bận tâm đến thì mới hòng đắc

Lậu Tận Thông! Nếu tham đắm, chắc

sẽ khó tấn tu, hoặc bị thoái đọa, chẳng

thể không biết [điều này]!

Hai câu kinh văn như ông đã nhớ

trong giấc mộng vào điện Phật cố

nhiên thuộc thiện cảnh. Hai câu ấy

ngụ ý thật rõ ràng: “Phản hư y giác lộ,

quy chân ngộ thường không” (Quay

lưng với sự hư huyễn, đi theo con

đường giác. Theo về với lẽ chân sẽ

ngộ lẽ thường không), nghĩa là con

người lầm tưởng các pháp thế gian là

thật, nên mê muội vào trong sanh tử.

Nếu có thể quán ngược lại, [hướng

theo] bản thể của các pháp vốn không

thì sẽ nương theo đường giác, thoát

mê nhập ngộ, quy Chân Đế, ngộ Chân

Không Thật Tướng chân thường.

Cảnh ma và cảnh thù thắng được

phân biệt ở chỗ nó có hợp với kinh

giáo hay không? Nếu là thánh cảnh,

cảnh ấy sẽ làm cho tâm địa của người

trông thấy liền được thanh tịnh, trọn

không có tâm vọng động, bộp chộp,

chấp trước. Nếu là cảnh ma thì hễ

trông thấy [cảnh ấy] tâm liền chẳng

thanh tịnh, liền sanh lòng chấp trước,

vọng động, bộp chộp v.v….

Hơn nữa, Phật quang tuy cực sáng

ngời, nhưng chẳng lóa mắt. Nếu ánh

sáng chói mắt tức là không phải

[quang minh của] đức Phật thật sự.

Khi Phật hiện mà dùng lý “phàm

những gì có tướng đều là hư vọng” để

khám nghiệm thì càng rõ rệt; nếu ma

hiện mà dùng lý ấy để khám nghiệm

nó sẽ ẩn mất. Cách khám ấy là lò

luyện lớn để nghiệm chân – ngụy vậy.

Tam Biên

Hơn nữa, người học đạo hễ

gặp những chuyện chẳng như ý chỉ

nên coi chúng như những cơ hội để

hướng đến đạo. Cảnh nghịch xảy tới

bèn thuận chịu, dẫu có gặp chuyện

nguy hiểm gì đi nữa thì trong lúc ấy

sẽ chẳng đến nỗi kinh hãi tới mức

hoảng loạn, quýnh quíu! Chuyện gì

đã qua thì lòng cũng chẳng bận tâm

tới nữa, coi như giấc mộng đêm qua;

há nên thường giữ mãi trong tâm đến

nỗi tạo thành căn bệnh ngực đập như

trống làng? Ông đã muốn tu hành hãy

nên biết hết thảy cảnh duyên đều do

túc nghiệp cảm thành. Lại càng phải

nên chí thành niệm Phật thì sẽ chuyển

được nghiệp. Chúng ta chẳng làm

chuyện nghịch trời tổn đức thì đâu có

sợ gì? Người niệm Phật được thiện

thần che chở, gia hộ, ác quỷ tránh xa,

còn sợ chi nữa?

Nếu ông thường sợ hãi, sẽ bị ma

“sợ hãi” dựa vào, ắt sẽ có oán gia từ

vô lượng kiếp thừa dịp lòng ông sợ

hãi kéo đến dọa dẫm khiến cho ông

mất trí điên cuồng để báo oán xưa.

Đừng nói: “Ta vẫn niệm Phật, đâu sợ

đến nỗi như thế!” Chẳng biết rằng:

Toàn thể chánh niệm của ông đã quy

vào lòng sợ hãi, khí phận đã cách

ngăn với Phật, đã thông với ma! Đâu

phải là Phật chẳng linh mà là do ông

đã đánh mất chánh niệm, đến nỗi

niệm Phật chẳng được lợi ích trọn vẹn.

Xin ông xem thư Quang, hãy thống

thiết sửa đổi tâm trước. Nếu túc

nghiệp hiện tiền, dẫu sợ hãi há có tiêu

diệt được chăng? Chỉ nên chẳng sợ,

hễ giữ được chánh niệm thì cư xử sẽ

thích đáng, thần thái chân thật đã yên

định thì tà quỷ chẳng thể xâm phạm

được! Nếu không, sẽ do tà chiêu tà,

kẻ oán trong đời trước đều kéo tới,

gặp chuyện không quyết định được,

hoàn toàn bó tay! Chẳng đáng buồn ư?

Đang trong tình thế nguy hiểm này,

hãy nên mở rộng tấm lòng, tầm mắt,

nỗ lực tu trì Tịnh nghiệp. Tất cả cát –

hung, họa – phước đều chẳng bận tâm

đến, cứ tùy duyên ứng biến. Dẫu cho

đại họa đối đầu, vẫn nghĩ tới những

người cùng mắc họa này chẳng biết

có mấy ngàn vạn ức. Trong lúc không

thể làm gì được, vẫn còn có A Di Đà

Phật, Quán Thế Âm Bồ Tát để nương

tựa được, nào còn sợ hãi chi! Lấy

niệm Phật, niệm Quán Âm để làm căn

cứ không sợ hãi. Mở rộng tâm lượng,

đừng sợ hãi trước thì bệnh tự lành,

thân tự yên vui. Nếu chẳng biết nghĩa

này, chưa gặp cảnh nguy mà chính đã

tự hãm vào trong cảnh nguy ngập

trước, dẫu Phật, Bồ Tát cũng chẳng

thể cứu được đâu! Do vậy, quân tử

gặp cảnh hoạn nạn bèn hành xử theo

cảnh hoạn nạn, cho nên trong bất cứ

hoàn cảnh nào cũng được yên vui!

Tam Biên

Thư trả lời cư sĩ Lý Thiếu

Viên (thư thứ hai)

Nhận được thư và Tự Tri Lục, biết

tâm mộ đạo của cư sĩ và các vị hết

sức chân thật, thiết tha, tiếc là chưa

biết gương mẫu tu hành tốt đẹp, bèn

coi những lời nói nhăng nói càn, đơm

đặt bịa chuyện là quý báu nhất (chỉ

Tự Tri Lục) rồi muốn lưu thông

[những lời do kẻ khác bịa đặt], ngõ

hầu ai nấy đều đạt được cảnh ấy,

chẳng biết đấy chính là lời lẽ ma mị

đáng ghét bậc nhất, dẫn dắt người

khác lọt vào cảnh ma!

Đầu mùa Hạ năm ngoái, cư sĩ La

Tế Đồng ở Thượng Hải có được cuốn

sách ấy liền cho in thạch bản một

ngàn cuốn để biếu tặng người khác.

Cư sĩ Đinh Quế Tiều muốn lưu truyền

rộng rãi bèn bảo Tế Đồng gởi cho

Quang một gói; còn Quế Tiều tự viết

thư cho Quang, xin Quang đọc để “hễ

sách chẳng đến nỗi làm cho người

khác bị lầm lạc thì sẽ viết lời phê bình

tường tận”, còn cậy Quang viết lời

tựa để mong được lưu truyền rộng rãi.

Quang đọc xong, khôn ngăn kinh dị,

bèn để nguyên gói sách gởi trả lại cho

Quế Tiều, cực lực thuật rõ những cái

họa của cuốn sách ấy.

Bởi lẽ, [sách ấy sẽ] lôi kéo những

kẻ sơ tâm chẳng dụng công nơi nhất

tâm chí thành nghĩ nhớ, mà chỉ

thường muốn thấy cảnh giới tốt đẹp.

Nếu họ vừa thấy cuốn sách này sẽ

liền chẳng học theo bà Hồ chân thật

dụng công mà cứ chuyên muốn đạt

được cảnh giới tốt đẹp giống như bà

Hồ. Do cái tâm cuồng vọng, gấp rút,

thiết tha, thường khởi ý niệm như thế

ấy, ắt sẽ đến nỗi dẫn khởi oán gia

trong đời trước biến hiện những cảnh

kẻ ấy hâm mộ và khi vừa được thấy

cảnh ấy liền sanh lòng hoan hỷ lớn

lao, oán gia sẽ liền dựa vào thân. Kẻ

ấy liền mất trí điên cuồng, Phật cũng

chẳng thể làm sao [cứu giúp người ấy]

được! Quang cũng chẳng thể bảo “lời

bà Hồ kể toàn là bịa chuyện”, nhưng

cũng chẳng dám bảo là chân thật

không dối trá. Vì sao vậy? Nếu bà ta

thật sự đạt đến loại cảnh giới ấy, há lẽ

nào chẳng biết những lời lẽ ấy sẽ

khiến cho người khác bị lầm lẫn. Xin

hãy nói với ông La Tế Đồng, từ nay

đừng gởi tặng cho người khác nữa!

Những sách còn lại hãy nên giao cho

ngọn lửa để diệt mầm họa.

Chưa đầy một tháng sau, ông

Vương Mưu Phụng ở Hàng Châu lại

nhận được cuốn sách ấy, khôn ngăn

hoan hỷ, cũng cho in thạch bản một

ngàn cuốn. Có người bảo hãy gởi cho

Quang xin chứng minh, giám định.

Do vậy ông ta viết thư và gởi sách

đến, Quang liền lấy đại ý những lời

đã nói với ông Đinh Quế Tiều để

phúc đáp. Vương Mưu Phụng mới

ngưng in, đem thư Quang đăng trên tờ

Phật Học Châu San, sao các vị vẫn

chưa đọc? Mùa Thu năm ngoái tôi

sang đất Hỗ, hỏi Tế Đồng đã phân

phát hết hay chưa? [Ông ta] nói hãy

còn hai ba trăm cuốn, chẳng dám

phân phát, tính đốt đi. Quang khen

ngợi: “Ông thiêu đi sẽ có công đức vô

lượng vô biên!”

Mùa Hạ năm nay tôi đến đất Hỗ,

Tế Đồng từ kinh đô trở về, hỏi dò

thực chất của bà Hồ mới biết con

người ấy rất thông minh nhưng phiền

não rất nặng! [Bà ta] sống trong Cực

Lạc Am, hễ có chuyện nào hơi chẳng

vừa ý bèn chửi bới người khác. Về

sau bị bệnh thổ huyết, chẳng lâu sau

đã chết. Lúc chết chẳng biết có phải

là vì thổ huyết hay không? Cũng

chẳng biết cảnh tượng lúc mất ra sao?

Mà văn tự của bà ta cũng không được

lưu loát như thế đâu; đấy là do một cư

sĩ ở Tứ Xuyên soạn ra, Quang biết

người ấy, nhưng chẳng muốn nêu tên!

Đến tháng Sáu, có một cư sĩ người

Hồ Nam từng sống tại Cực Lạc Am,

kể [về bà Hồ] chẳng khác gì lời Tế

Đồng đã thuật! Đủ thấy bọn họ chỉ

muốn dối đời trộm danh, chẳng đoái

hoài đã dẫn dắt người khác vào cái

họa ma mị! Than ôi, đau đớn thay!

Chư vị muốn được lợi ích thật sự,

hãy nên dựa theo lời Phật, Bồ Tát, Tổ

Sư để tu, quyết sẽ được lợi ích chân

thật. Cổ đức dạy người, chỉ giảng cho

người khác cách dụng công, ai lại lôi

hết cảnh giới của chính mình đã thấy

để bảo ban người khác! Viễn công đại

sư là Sơ Tổ Liên Tông đến lúc lâm

chung thấy Phật mới nói với môn

nhân: “Ta đã thấy thánh tượng ba lần,

nay lại được thấy, ta vãng sanh đây!”

Nếu luận về thân phận của Viễn Công

thì cao hơn bà Hồ đâu phải chỉ như sự

cách biệt giữa trời với vực! Há phải

Ngài chỉ ba lần thấy thánh tượng,

chẳng có một tí cảnh giới tốt đẹp nào

khác ư? Nếu đạt đến lúc “tâm không,

cảnh tịch” thì còn có cảnh giới chi

nữa! Ấy gọi là “tâm và Phật tương

ứng, tâm lẫn Phật cùng mất, bốn

tướng chẳng còn, ba tâm há được?”

“Vô niệm mà thường niệm” chính là

niệm mà trọn chẳng có cái tâm để

niệm và [chẳng thấy có] đức Phật

được niệm. Nơi ấy nào có cảnh giới?

Nếu niệm đến mức như thế thì chẳng

ngại gì tịnh cảnh Tây Phương sẽ phô

bày trọn vẹn triệt để. Nhưng do “niệm

tịch, tình vong” nên lại càng được lợi

ích nơi đấy, quyết chẳng đến nỗi sanh

lòng hoan hỷ lớn lao, hiểu lầm tin tức

đến nỗi ma dựa phát cuồng.

Nếu lúc chưa đạt đến nhất tâm mà

trong tâm cứ niệm niệm mong tưởng

cảnh giới thì khi cảnh giới ấy hiện,

chắc chắn sẽ gặp họa. Kinh Lăng

Nghiêm dạy: “Chẳng nghĩ là thánh

cảnh thì gọi là cảnh giới tốt lành; nếu

coi là thánh cảnh thì sẽ lạc vào các

loài tà”. Đấy tuy vẫn chưa phải là

cảnh ma được cảm vời bởi cái tâm

bộp chộp, vọng động, nhưng hễ sanh

lòng hoan hỷ cho là “đã chứng thánh

quả” thì sẽ trở thành gã ma con!

Huống chi ngay từ lúc ban đầu tâm đã

như vậy, tâm ma chiêu cảm cảnh ma,

cứ tưởng là cảnh thánh ư? Xin hãy

đọc kỹ Tịnh Độ Thập Yếu, Tịnh Độ

Thánh Hiền Lục thì sẽ có cái để noi

theo, không cách chi bị ma dựa được!

CHẤP LÝ PHẾ SỰ

(Trích Ấn Quang Pháp Sư Văn Sao

Chánh Biên – Tam Biên – Tục Biên)

Tam Biên

Lý tức là Lý Tánh, tức là

Phật Tánh mà Phật và chúng sanh đều

sẵn có. Tánh ấy có đủ hết thảy công

đức. Sự chính là tu trì và đoạn Hoặc

chứng Chân v.v… Do trong tự tánh

{ … } chú thích

sẵn đủ những công đức ấy nên tu đến

mức cùng cực sẽ xứng tánh hiển hiện.

Do vậy, gọi là “lý sự viên dung”. Nếu

chỉ biết bản tánh sẵn đủ, chẳng tu trì

thêm thì đến tột cùng đời vị lai cũng

chẳng thể đích thân chứng được lý

“tánh sẵn đủ” ấy. Đó gọi là “chấp Lý

phế Sự, Lý cũng chẳng viên”. Vì thế,

người tu hành hễ đã ngộ được lý

“tánh sẵn đủ”, ắt phải thiết thực tu trì.

Phương pháp tu trì chỉ có trì danh

niệm Phật thật là bậc nhất. Vì thế, hãy

nên chuyên chú nơi tín nguyện trì

danh. Lại còn lấy “đừng làm các điều

ác, vâng làm các điều lành” làm Trợ

Hạnh, lợi ích sẽ lớn lao.

Tam Biên

Pháp môn Tịnh Độ chính là

pháp môn đặc biệt trong Phật pháp.

Những kẻ ham cao chuộng xa thường

lầm lạc chuyên chú cầu khai ngộ

trong nhà Thiền, nghĩ rằng “duy tâm

Tịnh Độ, tự tánh Di Đà”, chẳng coi

Tây Phương Cực Lạc thế giới là đúng.

Thứ ý chỉ ấy tưởng như sâu xa, huyền

áo, nhưng thật ra quá nửa đều biến

thành thói hèn kém “kể chuyện ăn,

đếm của báu”, chớ nên bắt chước thói

ác ấy. Hãy nhiếp trọn sáu căn, tịnh

niệm tiếp nối mà niệm sẽ tự có thể

quyết định vãng sanh Tây Phương.

Những kẻ chỉ trọng lý tánh chẳng chú

trọng sự tu chính là phường biến khéo

thành vụng, cầu thăng lên đâm ra đọa

xuống. Nếu nhiễm phải thói ấy thì

liễu sanh tử chắc phải đợi đến năm

nảo năm nao!

Tam Biên Tuy đọc kinh điển Đại Thừa,

vẫn phải lấy Niệm Phật làm chánh

hạnh. Nếu một dạ nghiên cứu ý nghĩa

của kinh, vứt niệm Phật ra sau ót thì

có thể trở thành gần giống như một

bậc đại thông gia, chứ siêu phàm

nhập thánh ngay trong đời này e rằng

sẽ nhường cho ngu phu ngu phụ, còn

chính mình trọn chẳng có phần đâu!

Cần biết rằng: Pháp môn Niệm Phật

là pháp môn đặc biệt trong Giáo; trừ

pháp này ra, đừng nói phàm phu

chẳng thể liễu [sanh tử] ngay trong

đời này, ngay cả bậc thánh nhân đã

chứng Sơ Quả, Nhị Quả cũng chẳng

thể liễu trong đời này được! Tâm

đừng chuộng cao, cho rằng “hiểu rõ ý

nghĩa kinh Phật sẽ được đại lợi ích”.

Nếu nghĩ như vậy, sẽ chẳng khác gì

kẻ giữ sổ sách nơi tiệm buôn! Tuy nói

có mấy ngàn, mấy vạn, mấy chục vạn

qua tay ta lo liệu, nhưng rốt cuộc đâu

phải của chính mình, tới khi xong

chuyện, chính mình chỉ được chút

phần tiền lương mà thôi!

Tam Biên

Học thuyết gây lầm lạc cho

người thì thoạt đầu chỉ ít ỏi, nhưng

kết quả về sau không cách gì thâu

thập được nữa. Tống Nho ăn trộm đạo

lý Lý Tánh trong Phật giáo, nhưng

chẳng biết Lý Tánh lấy Sự Tu làm

căn cứ để thành tựu từ lúc ban đầu

cho đến lúc cuối cùng. Vì thế, họ bài

bác “không nhân quả, báo ứng và

sanh tử, luân hồi”, đến nỗi trở thành

tình thế diệt tuyệt luân lý ngày nay.

Ông hiểu biết Phật học kha khá,

nhưng đối với sơ cơ mà trước hết

chẳng coi trọng Sự Tu, lại dùng Đệ

Nhất Nghĩa Đế để giáo huấn thì cũng

là sai lầm không chi sánh ví được!

[Chủ nhân trong quá khứ của núi]

Bách Trượng trả lời sai một câu

“chẳng rớt vào nhân quả”, nếu xét

theo Thật Lý thì cũng chẳng phải là

sai lầm, nhưng do dạy người khác

không phù hợp căn cơ khiến cho

người ấy hiểu lầm, bèn đọa làm thân

chồn hoang năm trăm đời! Vì thế cổ

nhân nói: “Ninh khả trước hữu như

Tu Di, bất khả trước không như giới

tử” (Thà chấp Có như núi Tu Di,

chẳng thể chấp Không chừng bằng

hạt cải). “Thượng Đế thường hiện

diện quanh ngươi, không đối xử sai

khác với ai, kẻ bầy tôi thân cận của

vua là người hiểu rõ lòng vua” v.v…

Hãy nên cực lực nói với họ về lý sự

tướng tột cùng, khiến cho bọn họ đều

cung kính nghiêm túc, kính sợ,

thường khăng khăng giữ lòng Thành

chẳng dám trái vượt. Nếu ông chẳng

nêu tỏ ngay lý sâu Đệ Nhất Nghĩa Đế,

nhất quyết họ cũng sẽ chẳng đến nỗi

trái nghịch, lầm lạc. Nếu hoàn toàn

chẳng dựa theo mặt Sự để nói, chuyên

nói theo Đệ Nhất Nghĩa Đế sẽ khiến

cho kẻ thượng căn tuy ngộ lý sâu

nhưng chẳng chú trọng thật tu, kẻ hạ

căn trở thành lũ ngông cuồng, buông

lung, không kiêng dè, chẳng đáng

buồn ư? Ông muốn lợi người, chẳng

những chớ nên học theo cung cách

của Tống Nho, ngay cả kiểu cách của

tiên sinh Phụng Trì cũng chớ nên học

theo vì ông ta chú trọng Lý Tánh,

chẳng chú trọng Sự Tu. Hãy nên theo

gót tiên sinh Châu An Sĩ thì lợi ích

cũng lớn lắm.

Người đời nay thường bị bệnh chấp

Lý phế Sự làm hại, ông lại noi theo

đó để hướng dẫn thì họa hại há có

cùng cực; nếu chẳng cho lời Quang

nói là sai thì đấy chính là chỗ hết sức

hơn người của ông vậy! Rất nhiều kẻ

biết rõ mình sai lầm vẫn cực lực biện

hộ, nào phải chỉ một hai ba bốn năm

sáu bảy tám kẻ mà thôi! Cái học của

Dương Tử đúng là cái học chẳng

đáng để nhắc tới {Dương Tử (chỉ biết

tên là Dương Châu) là một người chủ

trương thuyết Vị Ngã cực đoan.

Trong thiên Tận Tâm của sách Mạnh

Tử, Mạnh Tử đã phê phán như sau:

“Dương Tử thủ vị ngã , bạt nhất mao

nhi lợi thiên hạ, bất vi dã . Mặc Tử

kiêm ái, ma đảnh phóng chủng nhi lợi

thiên hạ, vi chi. Tử mạc chấp trung,

chấp trung vi cận chi, chấp trung vô

quyền, do chấp nhất dã” (Dương Tử

chấp vào ích kỷ, dù nhổ một sợi lông

để làm lợi cho thiên hạ cũng không

làm. Mặc Tử yêu thương trọn khắp,

sói đầu mòn gót mà có lợi cho thiên

hạ vẫn làm. Ông đừng chấp vào đó, vì

chấp nhất vào một bên chính là nông

cạn. Chấp nhất vào một bên sẽ không

thể quyền biến được, vì vẫn còn chấp

nhất). Tức là Mạnh Tử đề xướng

đường lối Trung Dung, không ích kỷ

thái quá mà cũng không hy sinh thái

quá, quên mất bản thân, gia đình,

thân quyến}. Trong thuở ấy, Mạnh Tử

vẫn bàn đến, tuy là chê trách ông ta,

nhưng cũng vì đó mà tiếng tăm, giá trị

của ông ta được nâng cao. Nếu Mạnh

Tử chẳng thèm nhắc tới, người đời

sau ai biết có gã Dương Tử ấy? Dạy

người, trước hết phải biết căn cơ của

người đến học. Nếu không, phải chú

trọng nơi Sự Tu, ắt sẽ là pháp tắc ổn

thỏa nhất. [Học thuyết của] Dương

Tử cũng chẳng thể coi là triết học.

Khéo dùng triết học thì còn có ích cho

đời, chứ cái học của Dương Tử tợ hồ

phó mặc cho [bẩm tánh] tự nhiên, quả

thật là kẻ giặc gây hại cho đạo làm

người. Bởi lẽ ai nấy đều chẳng làm gì

cả thì nước còn không có cách nào để

uống, huống là mặc áo, ăn cơm ư?

Người trong cõi đời không gì chẳng

cậy vào sức của người khác thì mới

sống sót được. Trên từ hoàng đế, dưới

đến kẻ ăn mày, không ai đều chẳng

như vậy. Hắn ta dù nhổ một sợi lông

để làm lợi cho thiên hạ cũng chẳng

chịu làm, chẳng biết hắn mặc áo, ăn

cơm hoàn toàn đều phải nhờ vào sức

của người khác mà được thành tựu.

Hắn ta đã không làm lợi cho người

khác chừng một sợi lông, lẽ ra cũng

không nên nhận mối lợi chừng bằng

sợi lông của người khác [ban cho

mình]. Thứ tà thuyết ấy còn có người

xem là một trường phái học thuyết,

đúng là coi con giòi trong hầm xí và

thần long giống hệt như nhau!

Tam Biên Nên biết rằng “dẫu thấy Lý

ngang với chư Phật thì tu trì vẫn phải

noi theo sự tướng phổ biến” ngõ hầu

chẳng đến nỗi chấp Lý phế Sự, rớt

vào hầm sâu “bác không nhân quả”

không đáy, mênh mông như hư không.

Tam Biên

Người học Phật trước hết

phải biết thực hiện cẩn thận, dè dặt

nơi nhân quả. Đã có thể thận trọng, dè

dặt thì tà niệm tự trong lặng, đâu đến

nỗi có những chuyện chẳng đúng

pháp! Nếu có, hãy nên dốc sức đoạn

diệt thì mới là chân thật tu hành. Nếu

không, học một đằng, hành một nẻo,

tri kiến càng cao, hành vi càng tệ.

Đấy chính là vết thương thấu xương

của những kẻ học Phật tự xưng là

thông gia hiện thời! Nếu chẳng vướng

vào hai khuyết điểm ấy thì học một

phần sẽ được một phần lợi ích thật sự.

Tam Biên

Niệm Phật nếu chẳng hôn

trầm sẽ tán loạn, đấy chính là hiện

tượng chứng tỏ cái tâm [niệm Phật]

hời hợt, hờ hững cho xong việc! Nếu

niệm Phật với cái tâm như bị té vào

lửa nước, như đang gặp phải giặc

cướp mong gấp được cứu giúp thì sẽ

tự chẳng có căn bệnh ấy. Hãy nên sắp

xếp thời gian, lúc nào sẽ nghiên cứu,

lúc nào sẽ trì tụng. Khi nghiên cứu thì

chẳng được vượt quá thời gian hạn

định; vì nếu không, sẽ cảm thấy

nghiên cứu thú vị, sẽ trở thành nghiên

cứu suốt ngày, chẳng những gây trở

ngại cho niệm Phật, mà còn sợ rằng

do dụng tâm quá độ sẽ bị thương tổn.

Đấy gọi là: “Ngược ngạo ghét dễ

dàng, đơn giản, tìm cầu khó khăn,

khéo quá hóa vụng”, thật đáng xót

thương! Trong hiện thời, lòng người

bại hoại đến cùng cực, đi lại bên

ngoài dẫu không mắc họa cũng rất

nguy hiểm. Nếu ông biết được ý này

thì tâm niệm Phật sẽ tự thiết tha, tâm

nghiên cứu giáo nghĩa sẽ tự nhạt bớt!

Vì sao vậy? Vì trong khi hoạn nạn,

chẳng thể nào gởi lòng nơi phương

diện tri kiến, hiểu nghĩa được!

Tam Biên

Người đời nay hễ hiểu kinh

giáo đôi chút bèn chú trọng nơi

nghiên cứu, hễ hơi hiểu Thiền ý bèn

chú trọng nơi tham cứu. Nguyên nhân

nói chung là do họ không biết chính

mình là nghiệp lực phàm phu chẳng

thể tự chứng giải thoát được! Cái cực

thâm diệu nằm ở chỗ cực bình thường!

Ví như một câu Phật hiệu vốn cực

bình thường, nhưng niệm tới cùng tột

thì trăm ngàn pháp môn, vô lượng

diệu nghĩa đều có thể hiểu được! Lại

như gốc cây, vốn cực bình thường,

nhưng sanh rễ, nẩy mộng, đâm cành,

trổ nhánh, nẩy lá, đơm hoa, kết quả,

thật mầu nhiệm chẳng thể nghĩ bàn!

Vì thế, kẻ biết nhìn vào, biết thực

hiện cái bình thường thì chính mình

mới thật sự có sở đắc. Nếu chỉ biết

thâm diệu thì phần nhiều khó thể tận

tụy thực hiện được, trở thành kẻ chỉ

biết nói những lời lẽ thâm diệu mà

thôi!

Chánh Biên Phải biết người đã ngộ rồi

và người chưa ngộ tu trì vẫn giống

nhau, nhưng tâm niệm lại khác.

Người chưa ngộ Vô Sanh thì cảnh

chưa xảy đến bèn săn đón, cảnh hiện

tiền bèn nắm níu, cảnh qua rồi bèn

nghĩ nhớ (Hai chữ “phan lãm”攀攬

(tạm dịch là “nắm níu”) chỉ chung

những ý niệm yêu ghét, ưa nhàm,

đừng nói là yêu mến mới là nắm níu,

còn ghét nhàm không phải là nắm

níu). Người ngộ Vô Sanh thì cảnh tuy

sanh diệt nhưng tâm không sanh diệt,

giống như gương sáng, đến không

dính, đi không lưu dấu. Tâm đối cảnh

như gương hiện hình, trọn chẳng có

mảy may tư tưởng chấp trước đam

luyến (đam mê, tham luyến). Tuy là

đối cảnh vô tâm, nhưng sóng trào

biển Hạnh, mây phủ cửa Từ, phàm

mọi cương thường luân lý thế gian và

những chuyện thượng hoằng hạ hóa

mỗi mỗi đều nỗ lực thực hành. Dẫu

mất thân mạng, cũng chẳng trái vượt.

Lại đừng tưởng “đối cảnh vô tâm” là

đối với những chuyện tu trì tự lợi, lợi

tha, thượng hoằng hạ hóa đều bỏ sạch;

nếu hiểu vậy là dính sâu vào Không

Ma, đọa vào Ngoan Không. Do vậy,

bác không nhân quả, mặc tình làm

điều tối tăm, trở thành đem phàm lạm

thánh, hoại loạn Phật pháp, gây nghi

ngờ, lầm lạc, là chủng tử A Tỳ địa

ngục. Chuyện này quan hệ rất sâu, do

vậy Quang chẳng thể không trình bày

đại lược sự lợi – hại vậy!

HỌC THEO HẠNH

NGU PHU NGU PHỤ

(Trích Ấn Quang Pháp Sư Văn Sao

Chánh Biên – Tam Biên – Tục Biên) Tam Biên

Một pháp Niệm Phật chỉ

những ai chết được cái tri kiến cuồng

vọng mới có thể được lợi ích. Dẫu

cho cái trí ngang bằng thánh nhân

cũng mặc kệ, cứ lấy một câu Phật

hiệu này làm bổn mạng nguyên thần,

thề cầu vãng sanh. Dẫu đem cái chết

bức bách, ép thay đổi đường lối cũng

chẳng thể [thay đổi chí hướng]! Như

thế mới được coi là người thông minh,

mới có thể đạt được lợi ích thật sự.

Nếu không, do lắm tri nhiều kiến,

[tâm] chẳng thể đoạn nghi, đâm ra

chẳng bằng kẻ chất phác niệm Phật

chẳng có chút hiểu biết nào lại dễ

được lợi ích hơn!

Tam Biên

Đấy chính là như cổ nhân đã

bảo: “Ngu phu, ngu phụ cắm đầu

hùng hục niệm Phật, liền có thể ngầm

thông Phật trí, thầm hợp diệu đạo”

vậy!

Tam Biên

Người tu Tịnh nghiệp chớ

nên dính vào chút điểm xảo thuật nào.

Nếu vẫn thích những chuyện kỳ lạ,

không ưa chuyện bình thường, ắt sẽ

biến khéo thành vụng. Do điều này,

người thông Tông thông Giáo thường

chẳng bằng ngu phu ngu phụ thật thà

niệm Phật lại được ích lợi thật sự.

Nếu chịu giữ nề nếp bình thường,

đạm bạc, chất phác, thật thà thì sanh

về Cực Lạc sẽ là điều có thể dự đoán

chắc chắn được! Nếu không, chẳng

sanh về Cực Lạc cũng là điều có thể

đoán chắc được! Xin hãy thiết thực

khuyên xã hữu tin tưởng như thế,

hành như thế thì lợi ích lớn lao thay!

Tam Biên

Người niệm Phật cũng đừng

ỷ mình thông minh, trí huệ, mà cần

phải vứt bỏ [những điều ấy] ra tận

ngoài biển Ð ông. Nếu không, e rằng

sẽ bị chúng gây lầm lạc, tự chuốc

buồn khổ. Bởi lẽ, do thấy biết nhiều

nhưng không chuyên nhất, đâm ra

chẳng bằng hạng ngu phu, ngu phụ

niệm Phật, chánh tâm, thành ý được

hưởng ích lợi rất nhiều. Vì thế, một

pháp Niệm Phật tốt nhất là phải học

theo ngu phu, ngu phụ, [lấy việc] thật

thà tu trì làm chánh yếu. Tục ngữ có

câu: “Thông minh phản bị thông minh

ngộ” (Thông minh đâm ra lại bị lầm

lạc vì thông minh), chẳng đáng sợ sao?

Như bà vợ của ông Trịnh Bá Thuần,

một đệ tử quy y của tôi ở huyện Bảo

Sơn, tỉnh Vân Nam, ăn chay trường

niệm Phật nhiều năm. Người con

trưởng tên Huệ Hồng đã chết vào năm

trước. Bà mẹ do thương con quá nên

uống thuốc độc, trọn không có tướng

trạng khổ sở, ngồi ngay ngắn niệm

Phật qua đời. Hơn nữa, chết rồi sắc

mặt sáng nhuận, kinh động cả một

phương. Ông Bá Thuần là bậc lão nho

đề xướng [niệm Phật], người tin theo

rất ít, nhưng do cái chết của vợ con

ông, mười người đã hết tám, chín

người tin theo. Phàm ngồi ngay ngắn

niệm Phật qua đời, dẫu không bịnh

mà thác cũng đã khó có; huống chi

uống thuốc độc chết mà còn hiện

được tướng đó, nếu chẳng phải là đã

đắc Tam Muội nên chất độc chẳng thể

làm hại được thì làm sao hiện được

tướng như vậy?

Ông Dương Kiệt đời Tống, tự là

Thứ Công, hiệu Vô Vi Tử, tham học

với thiền sư Thiên Y [Nghĩa] Hoài,

đại ngộ. Sau do cư tang mẹ, đọc Ð ại

Tạng, hiểu sâu xa sự thù thắng của

pháp môn Tịnh Ð ộ nên tận lực tự

hành, dạy người hành. Lâm chung nói

kệ rằng:

Sanh diệc vô khả luyến

Tử diệc vô khả xả,

Thái hư không trung chi hồ giả dã ,

Tương thác tựu thác: Tây Phương

Cực Lạc.

(Sanh thì cũng chẳng tiếc gì,

Chết rồi cũng chẳng bỏ đi đâu nào,

Hư không hư huyễn sá chi,

Ð em lầm đáp lẫn để về Tây

Phương)

Ông Dương Kiệt sau khi đại ngộ,

quy tâm Tịnh Ð ộ, cực lực đề xướng;

đến lúc lâm chung nói: Trong chân

tánh thì sanh tử như hoa đốm trong hư

không, nhưng do chưa chứng được

chân tánh thì chẳng thể không chú

trọng cầu vãng sanh Tây Phương.

“Ðem lầm đáp lẫn” nghĩa là nếu đã

triệt chứng chân tánh thì chẳng cần

phải cầu sanh Tây Phương nữa vì cầu

được vãng sanh vẫn còn là lầm lạc!

Chưa chứng ngộ chân tánh thì phải

nên cầu vãng sanh Tây Phương, cho

nên mới nói: “Ðem lầm đáp lẫn để về

Tây Phương”. Trong tác phẩm Vãng

Sanh Tập, cuối truyện ông Dương

Kiệt, Liên Trì Ð ại Sư đã viết bài tán

như sau: “Tôi mong những kẻ thông

minh tài trí trong thiên hạ đều có thể

thành tựu loại lầm lạc này. Ð ấy có thể

bảo là thực sự đại thông minh mà

chẳng bị thông minh làm lầm lạc vậy”.

Như ông Tô Ðông Pha đời Tống,

tuy là hậu thân của thiền sư Ngũ Tổ

Giới, luôn mang một bức tranh A Di

Ð à Phật theo bên mình, bảo: “Ðây là

công cứ Tây Phương của cả đời ta”.

Nhưng đến lúc lâm chung, trưởng lão

Duy Lâm ở Kính Sơn khuyên nhủ

đừng quên Tây Phương, Ðông Pha

nói: “Dù Tây Phương chẳng phải là

không có, nhưng chẳng thể dốc sức

vào đấy được!” Môn nhân là Tiền

Thế Hùng thưa: “Ðấy chính là chỗ

tiên sinh thường hành trì, hãy nên dốc

sức”. Ðông Pha đáp: “Hễ dốc sức vào

thì là sai rồi!” Nói xong liền mất. Ð ấy

chính là bằng chứng hùng hồn của

chuyện tự lầm lạc bởi thông minh vậy.

Mong quý vị ai nấy đều chú ý.

Pháp môn Tịnh Ð ộ khế lý, khế cơ,

dùng sức ít mà thành công dễ dàng,

như đã căng buồm thuận gió lại còn

thuận nước vì nhờ vào Phật lực. Các

tông khác dùng sức nhiều mà thành

công khó khăn giống như con kiến bò

lên núi cao vì hoàn toàn cậy vào tự

lực. Ð ẳng Giác Bồ Tát muốn cầu viên

mãn Phật Quả còn phải cầu vãng sanh

Tây Phương, huống hồ là bọn phàm

phu chúng ta nghiệp căn sâu nặng,

sao chẳng dốc sức vào pháp này? Ð ấy

là bỏ dễ cầu khó, lầm lạc cùng cực

thay!

Chánh Biên

Con người xử thế, nhất

nhất nên án theo bổn phận, chẳng

được lầm lạc lo lắng vượt ngoài bổn

phận. Đấy là như câu nói: “Quân tử

chẳng nghĩ ra ngoài địa vị”. Lại nói:

“Quân tử chỉ thuận theo địa vị mà

hành”. Tuy ông đã hơi sanh tín tâm

đối với pháp môn Tịnh Độ, nhưng

vẫn còn có ý niệm ham cao chuộng lạ

chưa buông xuống được, chưa chịu tu

tập như hàng ngu phu, ngu phụ. Phải

biết liễu sanh tử đối với ngu phu, ngu

phụ thì dễ, bởi tâm họ chẳng có dị

kiến; còn nếu là bậc thông Tông,

thông Giáo mà khắp thân buông

xuống được, thực hành công phu của

kẻ ngu phu, ngu phụ thì cũng dễ. Nếu

không, bậc cao nhân thông Tông,

thông Giáo lại chẳng bằng kẻ ngu phu,

ngu phụ đới nghiệp vãng sanh! Pháp

môn Tịnh Độ lấy vãng sanh làm

chánh yếu, tùy duyên, tùy phận,

chuyên tinh chí hướng; chắc chắn

Phật chẳng dối người! Nếu không,

cầu thăng hóa ra bị đọa, đấy chính là

tự mình tạo lỗi, nào phải lỗi Phật đâu!

PHƯƠNG PHÁP NIỆM PHẬT

(Trích Ấn Quang Pháp Sư Văn Sao

Chánh Biên – Tam Biên – Tục Biên)

Tam Biên Niệm Phật lấy chí thành làm

chủ. Nếu chí thành sẽ chẳng bị tán

loạn cho lắm; hãy nên dùng phương

pháp vừa niệm vừa nghe. Lần chuỗi

chẳng qua để ngừa giải đãi, nếu lần

chuỗi gây trở ngại thì chẳng cần phải

lần. Vừa niệm vừa nghe so ra tốt hơn

niệm theo hơi thở. Hãy nên nói là Tùy

Tức (niệm theo hơi thở), chớ nên gọi

là Sổ Tức (đếm hơi thở). Cách vừa

niệm vừa nghe trong Văn Sao của

Quang sợ ông chẳng khéo dùng được,

vậy thì chỉ niệm cho rõ ràng, rành

mạch, nghe cho rõ ràng, rành mạch là

được rồi! Chỉ y theo lời tôi, quyết

chẳng bị lầm lẫn. Nếu y theo ngu kiến

của chính mình, tôi sẽ tuyệt giao,

chẳng cần phải gọi Quang là thầy nữa!

Tam Biên Pháp Thập Niệm Ký Số

được viết trong “Thư trả lời cư sĩ Cao

Thiệu Lân” (thư thứ tư) trong Ấn

Quang Văn Sao Tăng Quảng Chánh

Biên, quyển một: “Trong lúc niệm

Phật, từ một câu đến mười câu phải

niệm cho phân minh, lại phải nhớ

phân minh, đến mười câu là thôi. Lại

phải niệm từ một câu đến mười câu,

chẳng được niệm hai mươi, ba mươi.

Niệm đâu nhớ đấy, không được lần

chuỗi, chỉ dựa vào tâm để nhớ. Nếu

nhớ thẳng vào mười câu thấy khó thì

chia thành hai hơi, tức là từ câu thứ

nhất đến câu thứ năm và từ câu thứ

sáu đến câu thứ mười. Nếu vẫn thấy

mệt, nên từ câu một đến câu ba, từ

câu bốn đến câu sáu, từ câu bảy đến

câu mười, chia làm ba hơi để niệm.

Niệm cho rõ ràng, nhớ cho rõ ràng,

nghe cho rõ ràng, vọng niệm không

chỗ chen chân, nhất tâm bất loạn,

niệm lâu ngày sẽ tự được”.

Tam Biên

Lúc niệm trong tâm phải

niệm cho rõ ràng, miệng niệm cho rõ

ràng, tai nghe cho rõ ràng. Dẫu chẳng

mở miệng, niệm thầm trong tâm thì

vẫn phải từng câu từng chữ nghe cho

thật rõ ràng, vì tâm vừa khởi niệm

liền có tướng của tiếng! Tai chính

mình nghe tiếng trong tâm của chính

mình vẫn rành rẽ, rõ ràng. Nếu

thường nghe được rõ ràng thì tâm sẽ

quy về một chỗ, tinh thần chẳng rong

ruổi bên ngoài. Vì thế, mắt cũng

chẳng nhìn chi khác, mũi không ngửi

gì khác, thân cũng chẳng buông lung,

cho nên gọi là “nhiếp trọn sáu căn”.

Niệm Phật như thế gọi là “tịnh niệm”.

Do nhiếp tâm nơi Phật hiệu thì tuy

chưa thể hoàn toàn không có tạp niệm,

nhưng đã giảm nhẹ nhiều lắm! Nếu có

thể thường xuyên giữ cho liên tục thì

ở mức độ nông cạn là đắc nhất tâm

bất loạn, mức độ sâu là đắc Niệm

Phật tam-muội. Đây chính là ý nghĩa

trọng yếu để lúc thường ngày gắng

chuyên tâm dốc chí.

Tam Biên

Niệm ra tiếng hay niệm

thầm đôi đằng đều có ích; nhưng

niệm rõ tiếng chẳng thể niệm lâu

được, hãy nên phần nhiều chủ yếu là

niệm thầm thì chẳng đến nỗi bị tổn

thương thành bệnh.

Tam Biên Ví như đứa trẻ nhớ mẹ,

trong suốt một ngày, không lúc nào

chẳng nghĩ nhớ đến mẹ. Dẫu khi ngủ

nghỉ, tắm rửa, tiêu tiểu, há để cho

trong tâm hoàn toàn quên mất chuyện

niệm Phật! Đã nhớ được vô ngại thì

niệm thầm trong tâm cũng vô ngại.

Tam Biên

Chuyện niệm Phật đi – đứng

– nằm – ngồi đều niệm được. Nếu gặp

chuyện phải dùng tâm để làm thì

chẳng tiện niệm. Còn việc không

dùng đến trí óc thì một mặt làm việc,

một mực niệm Phật, hai đằng chẳng

trở ngại nhau. Lẽ đâu chăm sóc con

cái chẳng thể niệm Phật được ư? Chỉ

có niệm Phật một lúc lâu trước [bàn

thờ] Phật là bất tiện mà thôi! Chỉ cần

giữ sao cho trong tâm niệm [Phật] lâu

dài, chẳng cần phải nhất định niệm

trước [bàn thờ] Phật. Sáng – tối hãy

nên lễ Phật, niệm theo cách Thập

Niệm. Ngoài ra, tùy phần tùy sức đều

có thể niệm được! Cũng nên dạy trẻ

nhỏ thường niệm, bởi lẽ trẻ nhỏ

không có chuyện gì, chơi giỡn suốt

ngày. Nếu dạy nó niệm Phật, sẽ tiêu

trừ được ác nghiệp, tăng trưởng thiện

căn mà không hay không biết. Đấy là

chuyện hữu ích nhất cho thân tâm,

tánh mạng.

Tam Biên

Điều quan trọng trong Niệm

Phật là nhiếp trọn sáu căn, tịnh niệm

tiếp nối. Muốn nhiếp trọn sáu căn, chỉ

lắng nghe tiếng niệm Phật của chính

mình trong một thời gian dài thì sẽ tự

đạt được.

Tam Biên

Cách niệm Phật thì không gì

trọng yếu hơn là Nghe. Nghe thì tâm

sẽ lặng vào một chỗ, đấy gọi là

“nhiếp trọn sáu căn, tịnh niệm tiếp

nối”.

Tam Biên

Niệm Phật nhằm đối trị

phiền não, tập khí. Phiền não tập khí

giảm được một phần thì công phu

niệm Phật tiến được một phần. Trong

khi ấy (tức trong khi niệm Phật) hãy

thường tự niệm tự nghe. [Bí quyết]

“nhiếp trọn sáu căn, tịnh niệm tiếp nối”

của Đại Thế Chí Bồ Tát chính là pháp

chú trọng nơi Nghe.

Tam Biên

Nói đến chuyện niệm Phật

có lắm vọng tưởng thì hãy nên nhất

tâm niệm, lắng tai nghe kỹ từng chữ

từng câu, đừng để luống qua, lâu ngày

chầy tháng, tâm tự quy nhất. Đấy là

pháp niệm Phật tuyệt diệu nhất.

Chương Đại Thế Chí [Niệm Phật]

Viên Thông trong kinh Lăng Nghiêm

dạy: “Nhiếp trọn sáu căn, tịnh niệm

tiếp nối, đắc Tam-ma-địa, ấy là bậc

nhất”. “Nghe” chính là pháp “nhiếp

trọn sáu căn”. Pháp này bất luận

người thượng trung hạ căn sử dụng

đều có lợi, không có điều tệ. Phàm

với hết thảy mọi người đều nên lấy

chuyện “lắng nghe” để bảo ban. Tam-

ma-địa (Samadhi) chính là tên khác

của tam-muội, cõi này (Trung Hoa)

dịch là Chánh Định hay Chánh Thọ; ý

nói nhất tâm niệm Phật, chẳng bị

ngoại cảnh lay động, chẳng bị tạp

niệm xâm lấn. Vì thế, gọi là Chánh

Định, Chánh Thọ.

Tam Biên

Người bận bịu chắc chắn

phải dùng đến cách Thập Niệm vào

buổi sáng, nhưng ngay cả người nhàn

tản có thể tụng niệm công khóa, cũng

vẫn có thể dùng phép Thập Niệm vào

buổi sáng được, chứ không phải là đã

tụng công khóa thì không được dùng!

Cổ nhân có nhiều vị suốt đời dùng

phép Thập Niệm buổi sáng rồi mới

tụng khóa lễ chánh, nào có trở ngại

chi!

Tam Biên

Niệm Phật nên niệm sáu

chữ, niệm bốn chữ cũng được. Như

lúc đầu thì niệm sáu chữ, niệm đến

nửa chừng hoặc lúc sắp ngưng bèn

niệm bốn chữ. Nếu từ đầu đến cuối

chẳng niệm Nam Mô sẽ thành ngạo

mạn, coi thường! Trong kinh, phàm

chỗ nào xưng danh hiệu Phật, không

đâu chẳng đều có chữ Nam Mô, há

nên tự lập chương trình?

Tam Biên

Nếu niệm Phật có vọng

tưởng thì nên vận tâm lắng nghe.

Từng câu, từng chữ đều phải nghe

cho rõ ràng, bất luận niệm lớn tiếng

hay nhỏ tiếng hoặc niệm thầm trong

tâm đều phải nghe cho rõ ràng. Lâu

ngày chầy tháng, tâm tự quy nhất.

Chương Đại Thế Chí Viên Thông

trong kinh Lăng Nghiêm có câu:

“Nhiếp trọn sáu căn, tịnh niệm tiếp

nối, đắc Tam Ma Địa, ấy là bậc nhất”,

đấy chính là pháp lắng tai nghe kỹ

vậy. Hãy nên y theo đó mà niệm sẽ

chẳng đến nỗi vọng tưởng tơi bời y

như cũ!

Tam Biên

Lúc vọng tưởng dấy lên chỉ

mặc kệ nó thì sẽ chẳng đến nỗi “trên

vọng lại sanh thêm vọng”. Ví như đứa

nhỏ làm mình làm mẩy, nếu người

lớn không ngó ngàng tới, nó chẳng

cậy vào đâu [để tiếp tục giở chứng]

được. Nếu dùng biện pháp cứng rắn

để trấn áp, nó cũng dùng cách cứng

rắn để đối phó. Nếu dùng biện pháp

mềm mỏng để vỗ về nó, ắt nó sẽ

tưởng người lớn sợ nó, lại càng quyết

liệt hơn. Cả hai đằng đều tổn nhiều

ích ít, chỉ bỏ mặc [vờ như] không

thấy, không nghe. Nó đã không có đà

làm tới chỉ đành tần ngần bỏ đi.

Tam Biên

Lời dạy của Giang Công

Vọng chính là nói về pháp Phản Văn

(xoay tánh Nghe lại để nghe nơi tự

tánh). Khéo áp dụng sẽ có ích; không

khéo áp dụng sẽ trở thành một môn

chuyên cậy vào tự lực trong nhà

Thiền. Phàm là người tu hành hãy nên

giữ chánh niệm. Ngoại trừ Phật hiệu

ra, tất cả các niệm đều chẳng để nẩy

sanh, đó gọi là “nhất tâm”. Vì thế

kinh Kim Cang dạy: “Phàm những gì

có tướng đều là hư vọng”.

Ông chỉ nhất tâm niệm Phật mà

thôi, há nên lầm lạc muốn vói cao

pháp Nhĩ Căn Viên Thông của [Quán

Thế Âm] Đại Sĩ. Ông phải biết: Pháp

Phản Văn của Đại Sĩ hoàn toàn chẳng

phải là nghe âm thanh mà là nghe nơi

tánh Nghe! Vì thế nói: “Phản văn, văn

tự tánh, tánh thành vô thượng đạo”

(Xoay cái Nghe để nghe nơi tự tánh,

tánh thành vô thượng đạo). Có âm

thanh hay không đều nghe được cả.

Nếu theo như ông nói thì ắt phải có

âm thanh mới nghe được! Chúng ta

niệm Phật, [lắng] nghe theo âm thanh

niệm Phật ấy, cũng là mang hơi

hướng Phản Văn, đừng tự giữ lấy

pháp Viên Thông mà hãy chuyên nhất

lấy vãng sanh làm điều mong mỏi của

chính mình thì sẽ có ích, không bị tổn

hại. Nếu không, do hướng theo [sự

xoay lại nghe nơi tánh Nghe], tâm bị

chia chẻ bởi thói phân biệt pháp môn

cao – thấp thì vô lượng vô biên lợi ích

chân thật sẽ bị đoạn hết bởi thói “biết

nhiều, bàn lắm” ấy.

Tam Biên

Pháp Niệm Phật Lý cực cao

sâu, Sự thật bình thường, muốn cầu

tâm tương ứng với Phật thì điều thứ

nhất là phải chí thành khẩn thiết, điều

thứ hai là [lắng] nghe. Quay trở lại

nghe nơi tiếng niệm Phật, cùng giữ

được lòng thành và lắng nghe thì sẽ tự

trừ được hôn mê tán loạn!

Tục Biên

Trong kinh Lăng Nghiêm,

Đại Thế Chí Bồ Tát nói “nhiếp trọn

sáu căn, tịnh niệm tiếp nối, đắc Tam

Ma Địa, ấy là bậc nhất”. Khi niệm

Phật trong tâm (ý căn) phải niệm cho

rõ ràng, rành rẽ, nơi miệng (thiệt căn)

phải niệm cho rõ ràng, rành rẽ, nơi tai

(nhĩ căn) phải nghe cho rõ ràng, rành

rẽ. Ý, thiệt, nhĩ ba căn mỗi mỗi đều

nhiếp thủ Phật hiệu thì mắt cũng

chẳng ngó Đông, dòm Tây, mũi cũng

chẳng ngửi những thứ khí vị khác,

thân cũng chẳng lười trễ, biếng nhác,

đó gọi là “nhiếp trọn sáu căn”. Nhiếp

trọn sáu căn để niệm tuy chẳng thể

hoàn toàn không có vọng niệm,

nhưng so với kẻ chẳng nhiếp [sáu căn

để niệm] thì trong tâm thanh tịnh hơn

nhiều lắm, vì thế gọi là “tịnh niệm”.

Nếu thường giữ được tịnh niệm cho

liên tục chẳng bị gián đoạn, tâm sẽ tự

được quy về một chỗ. Ở mức cạn là

đắc nhất tâm, mức sâu là đắc tam-

muội. Tam Ma Địa cũng là tên gọi

khác của Tam Muội, ở đây (Trung

Hoa) dịch là Chánh Định, hay còn

dịch là Chánh Thọ. Chánh Định nghĩa

là tâm an trụ nơi Phật hiệu, chẳng còn

rong ruổi theo bên ngoài nữa. Chánh

Thọ ngụ ý những gì được nạp thọ

(thâu nhận) trong tâm chỉ là cảnh

duyên công đức của Phật hiệu, hết

thảy cảnh duyên đều chẳng thể được!

Có thể thật sự nhiếp cả sáu căn để

niệm, chắc chắn nghiệp chướng tiêu

trừ, thiện căn tăng trưởng. Chẳng cần

phải quán tâm mà tâm tự thanh tịnh,

sáng tỏ, sao lại đến nỗi mắc bệnh tâm

hỏa bốc lên nữa ư? Do ông là phàm

phu nghiệp lực cực nặng, lầm lạc

dùng pháp quán tâm nên mới đến nỗi

như thế. Pháp quán tâm chính là pháp

tu Quán bên Giáo, chẳng thích hợp

lắm với người niệm Phật! Nhiếp trọn

sáu căn, tịnh niệm tiếp nối mới là vô

thượng diệu pháp thích hợp khắp hết

thảy căn cơ thượng, trung, hạ, cả

phàm lẫn thánh.

Nên biết “nhiếp trọn” chú trọng tại

Nghe. Dẫu niệm thầm trong tâm cũng

vẫn phải nghe, bởi lẽ trong tâm khởi

niệm liền có tướng của tiếng. Tai

chính mình nghe tiếng trong tâm của

chính mình, vẫn rành rẽ rõ ràng. Nếu

có thể nghe được từng câu, từng chữ

rõ ràng thì sáu căn đều quy về một, so

với tu những pháp Quán khác là ổn

thỏa, thích đáng nhất, ít tốn sức nhất,

khế lý, khế cơ nhất.

TRỪ KHỬ TƯ DỤC

(Trích Ấn Quang Pháp Sư Văn Sao

Chánh Biên – Tam Biên – Tục Biên)

Tam Biên Đã quy y Phật pháp, ắt phải

tận lực thực hiện tám đức “hiếu, đễ,

trung, tín, lễ, nghĩa, liêm, sỉ” và sáu

sự “cách vật, trí tri, thành ý, chánh

tâm, tu thân, tề gia” để mong đất nước

bình trị, thiên hạ thái bình. Cổ nhân

nói: “Thiên hạ chẳng yên, thất phu có

trách nhiệm”. Trách nhiệm ấy nằm

nơi đâu? Nằm ở chỗ “vật [dục] chẳng

bị trừ khử”. Nếu chịu trừ khử, ắt sẽ trí

tri, ý thành, tâm chánh, thân tu (một

người được như thế thì cũng đã có lợi

ích lớn lao. Ai nấy đều như thế sẽ thái

bình). “Vật” (物 ) là gì? Chính là

những tư dục trong tâm. “Cách” (格)

là “cách trừ” (trừ khử), loại bỏ. Trong

tâm con người không có tư dục thì tri

kiến tự chánh. Ví như kẻ yêu vợ, yêu

con, do trong tâm tình thương yêu lấp

chặt, trọn chẳng thấy được những

điều xấu của vợ con. Nếu không có

tình yêu sẽ thấy ngay vợ con đúng

hay sai như gương soi bóng, một tí ti

cũng chẳng lầm lẫn.

Chớ nên hiểu theo cách họ Châu

chú giải: “Thúc đẩy tri thức của ta

đến cùng cực là trí tri, thấu hiểu cùng

tận lý của mọi sự vật trong thiên hạ là

cách vật”. Nếu nói như thế thì ngay cả

thánh nhân cũng chẳng làm được!

Chuyện chánh tâm thành ý dẫu là thất

phu, thất phụ không biết một chữ nào,

chỉ cần không có lòng ham muốn

thiên vị, riêng tư đều có thể làm được!

Tám chuyện “cách, trí, thành, chánh,

tu, tề, trị, bình” nếu luận trên mặt gốc

chỉ là một chuyện “cách vật” (格物:

Trừ khử vật dục). Vật dục đã được trừ

khử rồi, sự thấy biết sẽ đạt đến tột

cùng (trí tri: 致知 ), ý thành, tâm

chánh, thân tu. Họ Châu biến cội gốc

cực thân thiết, cực đơn giản, dễ dàng

thành cành nhánh cực xa xôi, cực lợt

lạt, cực khó thể cùng tận, chôn vùi

gốc đạo trị thiên hạ của thánh nhân,

đến nỗi ‘kẻ hậu học’ học theo thánh

nhân mà chẳng hiểu được pháp tắc để

thực hiện một cách thân thiết nhất,

nên hoàn toàn chú trọng chuyện bên

ngoài chứ không tự phản tỉnh bề trong.

Đã thế, lại còn đả phá, bài xích sanh

tử, luân hồi, nhân quả, báo ứng, cho

là không có, đến nỗi hoại loạn Ngũ

Luân {Năm mối quan hệ đạo đức

giữa vua tôi, cha con, vợ chồng, anh

em, bè bạn}, Bát Đức {hiếu, đễ, trung,

tín, lễ, nghĩa, liêm, sỉ}, phá xập phên

giậu đạo đức. Tội ác khiến cho hết

thảy sanh linh lầm than đều phát sanh

bởi đây, chẳng đáng buồn ư? Bệnh di

truyền ấy rất lớn, rất độc, nếu chẳng

phải là bậc đại y vương Đại Giác Thế

Tôn sẽ chẳng thể trị được!

Tam Biên

Gần đây tôi đã soạn lời giải

thích xác đáng về “cách vật trí tri”,

nay trình bày với ông. Giải rằng:

“Cách trừ huyễn vọng tư dục vật, trí

hiển trung dung bỉnh di tri” (Trừ khử

vật huyễn vọng tư dục sẽ đạt đến sự

hiểu biết rõ ràng đạo Trung Dung,

vâng giữ luân thường). Chữ “Vật” (物)

ở đây chính là những tư dục chẳng

hợp với lẽ trời tình người trong tâm.

Hễ có tư dục thì sở tri sở kiến đều

lệch lạc chẳng chánh đáng. Nếu trừ

khử được những tư dục huyễn vọng

không thật ấy thì [sở tri sở kiến] sẽ

chẳng lệch, chẳng khác, tức là chánh

tri sẵn có trong bản tâm sẽ tự hiển

hiện, nhất cử nhất động đều hợp tình

hợp lý, trọn chẳng lệch lạc, tà vạy.

Đấy chính là đại pháp để tu dưỡng

chính mình, trị tâm do thánh nhân lập

ra cho thiên hạ trong đời sau. Tu – tề

– trị – bình {Tu thân, tề gia, trị quốc,

bình thiên hạ} ở tại đấy, mà siêu

phàm nhập thánh cũng bởi đấy! Dụng

công ở nơi đấy sẽ đỡ tốn sức nhất, tùy

theo công phu sâu hay cạn của mỗi

người mà lợi ích đạt được là thành

hiền, thành thánh, thậm chí thành

Phật đều do đây mà được, huống là

những sự thấp kém hơn ư?

Tiếc cho những nhà Nho đời sau

không suy xét, cứ hiểu “vật” là “sự

vật”, hiểu “tri” là “tri thức”, tức là

xem cội gốc của mọi cội gốc như

cành nhánh của mọi cành nhánh, rồi

lại tưởng cành nhánh của mọi cành

nhánh là cội gốc của mọi cội gốc.

Chẳng những không hiểu được ý

thánh nhân, mà còn làm rối loạn văn

của thánh nhân nữa! Vì sao nói thế?

Do muốn ý được chân thành, trước

hết phải hiểu thấu suốt, [đạt đến] mức

hiểu thấu suốt là nhờ “cách vật” (trừ

khử vật dục). Điều này hết sức đỡ tốn

công, hết sức giản tiện, hễ nghĩ tới

liền hiểu được cách; [thế mà lại] bỏ đi

không nhắc tới, cứ dạy người ta thúc

đẩy tri thức đến cùng cực, thấu hiểu

cùng tận lý của mọi sự vật trong thiên

hạ để mong thành ý chánh tâm thì

khắp cả cõi đời cũng khó kiếm được

người nào! Do Tống Nho hiểu lầm

“vật” là “vật bên ngoài” nên sau này

nhà Nho chỉ nói “chánh, thành” chứ

chẳng nhắc đến “cách, trí”. Lý này

cực sáng tỏ, rõ ràng, nhưng những kẻ

tự xưng truyền thừa tâm pháp của

thánh nhân lại hiểu sai đến nỗi đạo

“sửa mình, trị tâm” do thánh nhân dạy

cho con người bị lu mờ, úng tắc,

không thể nào tỏa rạng được, chẳng

đáng buồn ư?

Nếu chuyên chú trọng tự sửa đổi,

đối trị chính mình thì một pháp Cách

Vật (trừ khử vật dục) cũng đủ dùng;

vì hễ khử được tư dục thì mọi điều ác

đều trừ, mọi điều thiện đều sanh, nên

nói là “đủ dùng”. Nếu muốn cho

người trong khắp cõi đời đều bỏ được

tư dục để hiển lộ chánh trí mà không

đề xướng nhân quả báo ứng sẽ không

thể được! Bởi lẽ, hễ ai muốn tự lợi sẽ

chẳng rảnh đâu để xem xét coi [những

gì mình làm] có lợi hay gây hại cho

người khác. Nếu biết thiện ác nhân

quả như bóng theo hình, như tiếng

vang ứng theo âm thanh; âm thanh

hòa hoãn thì tiếng vang dễ nghe, hình

ngay ngắn thì bóng đoan chánh! Hiểu

được điều này, chẳng mong [người

khác] cách vật mà [họ sẽ] tự chịu

cách vật.

Vì thế, Khổng Tử khen ngợi Châu

Dịch, vừa mở đầu liền nói: “Tích

thiện chi gia, tất hữu dư khánh. Tích

bất thiện chi gia, tất hữu dư ương”

(Nhà tích thiện điều vui có thừa, nhà

tích điều bất thiện, tai ương có thừa).

“Tích thiện, tích bất thiện” là nhân;

“dư khánh, dư ương” là quả. Cơ Tử

giảng giải thiên sách Hồng Phạm,

cuối cùng mới nói: “Hưởng dụng ngũ

phước, oai dụng lục cực” (Thuận theo

thì được năm thứ phước, trái nghịch

sẽ bị sáu điều xấu) {Ngũ Phước là

“thọ, phú, khang ninh, du hiếu đức,

khảo chung mạng” (sống lâu, giàu có,

bình yên khỏe mạnh, ham chuộng đức

hạnh, chết tốt lành). Lục Cực là

“hung, đoản chiết, tật, ưu, bần, ác

nhược” (xui xẻo; chết yểu; bệnh tật;

lo lắng; nghèo cùng; xấu xí, yếu

đuối)}. Câu này quả thật nói rõ cái

nhân trong đời trước, cái quả trong

đời này. “Hưởng” (嚮) chính là thuận,

“dụng” (用) là lấy, là được. Chữ “oai”

(威 ) nên hiểu nghĩa là trái nghịch.

“Cực” (極) là cùng quẫn, tai ách. [Vì

vậy, câu “Hưởng dụng ngũ phước, oai

dụng lục cực” nên hiểu là] do những

hành vi trong đời trước trái nghịch

chánh đạo, nên đến nỗi đời này hứng

chịu những quả cùng quẫn, tai ách ấy.

Những nhà Nho đời sau chẳng xét

đến văn lý, một mực quy [Lục Cực]

về sự cai trị của nhà vua, thành ra trái

nghịch thiên lý, vu báng sự cai trị của

nhà vua. Trẻ nhỏ sanh trong nhà phú

quý liền hưởng phước, sanh vào nhà

nghèo hèn liền chịu khổ, há có phải là

do sự cai trị của nhà vua khiến chúng

nó phải sanh [vào những chỗ khác

nhau] như vậy ư? Điều thứ tư trong

Ngũ Phước là Du Hảo Đức (thường

chuộng đức), chính là thói quen tu

đạo tu đức trong đời trước. Điều thứ

nhất là Thọ, điều thứ hai là Phú, điều

thứ ba là Khang Ninh (khỏe mạnh,

bình yên), điều thứ năm Khảo Mạng

Chung (chết tốt lành) chính là quả

báo được cảm vời do đời trước tu đạo

tu đức. Điều thứ nhất trong Lục Cực

là Hung Đoản Chiết (xui xẻo, chết

yểu), điều thứ hai là Tật (bệnh tật),

điều thứ ba là Ưu (lo lắng), điều thứ

tư là Bần (nghèo), điều thứ năm là Ác

(diện mạo xấu xí gọi là Ác), điều thứ

sáu là Nhược (thân yếu đuối gọi là

Nhược) chính là quả báo do đời trước

làm nhiều chuyện chẳng hợp đạo

nghĩa! Há có nên quy hết vào sự cai

trị của nhà vua ư?

Tam Biên Khổng Tử coi “cách vật trí

tri” là cái gốc của thành ý chánh tâm.

Trình – Châu hiểu lầm chữ Vật là sự

vật trong thiên hạ, chẳng biết chữ Vật

ấy vốn chỉ cho những tư dục chẳng

hợp lẽ trong lòng người, chứ không

phải là vật bên ngoài! Do tâm có

những tư dục chẳng hợp lẽ nên tri

kiến chẳng chánh, đúng đúng, sai sai

đều chẳng thích đáng! Như gã yêu vợ

yêu con, dẫu vợ con hắn chẳng tốt,

hắn vẫn luôn cảm thấy là tốt đẹp. Do

chánh trí bị tư dục chướng lấp nên trở

thành lệch lạc, tà vạy. Nếu trừ bỏ

được lòng yêu thương [mù quáng] ấy

thì những điều không tốt đẹp của vợ

con sẽ tự nhiên biết rành thấy rõ.

“Cách vật trí tri” (trừ khử vật dục

trong tâm để sự thấy biết được thông

suốt đến tột cùng) thì mới có thể

thành ý chánh tâm, tuy là kẻ chẳng

biết một chữ nào vẫn có thể làm được.

Nếu hiểu như Trình – Châu, “cách vật”

là thúc đẩy tri thức của ta đến [mức

thấu hiểu] tột cùng trọn hết cái lý của

sự vật trong thiên hạ thì “trí tri” trở

thành cái gốc của “cách vật”; như vậy

thì trong cõi đời hiếm được mấy ai có

thể “cách vật”! Đừng nói kẻ bình

thường chẳng làm được, dẫu là bậc

thánh nhân cũng không thể làm được!

Đã không do “cách vật” thì thành ý

chánh tâm do đâu mà có? Vì thế,

Trình – Châu bình thường chỉ nói

“chánh tâm, thành ý”, chẳng nói tới

“trí tri cách vật”, tức là coi cội gốc là

cành nhánh, lấy cành nhánh làm cội

gốc, đảo lộn cách thực hiện pháp “trị

tâm, trị thân, trị gia, trị quốc, bình

thiên hạ” của thánh nhân, đến nỗi thế

giới loạn lạc, không có cách nào giải

quyết! Nếu kẻ vì đất nước tâm chẳng

có tư dục không hợp lẽ thì cái gốc tàn

sát lẫn nhau đã không có; từ đâu mà

còn có tàn sát chẳng có lúc nào ngơi

nữa đây? Quang nói lời này, chẳng

biết ông có cho là đúng hay không?

Nếu ông vẫn chẳng thể hiểu rõ, xin

hãy chí thành niệm Phật, sau này ắt sẽ

chẳng thấy lời Quang là sai lầm.

Tam Biên

Người học Phật cần phải

chăm chú bỏ cái thấy ta – người, cần

phải tự lập, lập người, tự lợi, lợi

người. Có vậy mới có thể nói là “nhập

đạo”. Tức là như sách Ðại Học chép:

“Cổ chi dục minh Minh Đức ư thiên

hạ giả, tiên trị kỳ quốc. Dục trị kỳ

quốc giả, tiên tề kỳ gia. Dục tề kỳ gia

giả, tiên tu kỳ thân. Dục tu kỳ thân

giả, tiên chánh kỳ tâm. Dục chánh kỳ

tâm giả, tiên thành kỳ ý. Dục thành kỳ

ý giả, tiên trí kỳ tri. Trí tri tại cách vật”

(Người xưa muốn làm sáng tỏ Minh

Đức trong thiên hạ thì trước hết phải

giữ yên đất nước. Muốn giữ yên đất

nước thì trước hết phải giữ yên gia

đình. Muốn giữ yên gia đình thì trước

hết phải sửa đổi thân mình. Muốn sửa

đổi thân mình thì trước hết cái tâm

phải ngay thẳng. Muốn cái tâm ta

ngay thẳng thì trước hết phải giữ cho

cái ý chân thành. Muốn cho cái ý

chân thành thì trước hết phải đạt đến

chỗ hiểu biết. Ð ạt đến chỗ hiểu biết

nằm ở chỗ trừ khử vật dục).

Chữ “vật” được nói ở đây chỉ lòng

tư dục chẳng phù hợp với thiên lý và

tình người. Hễ đã có tư dục ắt tri kiến

sẽ lệch lạc, tà vạy, chẳng còn ngay

thẳng nữa. Chẳng hạn như kẻ đã yêu

vợ, thương con thì dù vợ con có hư

đốn, kẻ đó cũng chẳng thấy là hư

hỏng. Do tư dục yêu thương mê mệt

ngăn lấp lương tri sẵn có, nên trở

thành sự thấy biết xấu ác, lệch lạc, tà

vạy, bất chánh. Nếu có thể trừ khử

sạch tâm niệm yêu thương mù quáng

thì những chuyện vợ con đúng hay sai

sẽ thấy rõ ngay lập tức.

Vì vậy, biết rằng: Phải thống thiết

giảng [rõ ràng khái niệm] “cách vật”

(trừ khử vật dục), chớ có hiểu lầm

“cách vật” nghĩa là thông suốt cùng

tột lý của mọi sự vật trong thiên hạ.

Trừ khử món đồ tư dục trong tự tâm

mới chính là căn bản của việc “làm

sáng tỏ Minh Ð ức”. Thông đạt tận

cùng lý tánh của sự vật trong cõi đời

chỉ là chuyện cành nhánh nhất trong

các chuyện cành nhánh. Lấy chuyện

cành nhánh phụ thuộc nhất làm gốc

thì thiên hạ ắt phải loạn lạc hết thuốc

chữa được! Phật pháp trừ khử tham –

sân – si chính là “cách vật”. Tu Giới –

Ð ịnh – Huệ chính là “trí tri”. Món vật

Tham – Sân – Si chất chứa trong tâm

thì cũng như đeo cặp kính màu để

nhìn mọi vật sẽ chẳng thể thấy được

màu thật của chúng. Họa hại của vật

[dục] chẳng đáng sợ sao?