35
1 Załącznik nr 2 do zarządzenia nr 164 Rektora Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach z dnia 26 października 2012 r. LITERATURA I TREŚCI PROGRAMOWE PODYPLOMOWYCH STUDIÓW PSYCHOLOGIA ZACHOWAŃ SPOŁECZNYCH

LITERATURA I TREŚCI PROGRAMOWE PODYPLOMOWYCH …bip.us.edu.pl/sites/bip.us.edu.pl/files/prawo/zal201216402.pdf · Wprowadzenie do psychologii społecznej Język przedmiotu/modułu

  • Upload
    lylien

  • View
    217

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

1

Załącznik nr 2

do zarządzenia nr 164 Rektora Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach

z dnia 26 października 2012 r.

LITERATURA

I TREŚCI

PROGRAMOWE

PODYPLOMOWYCH

STUDIÓW

PSYCHOLOGIA

ZACHOWAŃ

SPOŁECZNYCH

2

ZAŁOŻENIA ORGANIZACYJNO-PROGRAMOWE

Opis zakładanych efektów kształcenia na studiach podyplomowych

Nazwa studiów: Psychologia Zachowań Społecznych

Typ studiów: doskonalące

Forma studiów: podyplomowe

Efekty kształcenia dla studiów podyplomowych

WIEDZA

Absolwent posiada wyczerpującą wiedzę psychologiczną istotną dla rozumienia

zachowań społecznych:

1. zdobył podstawy wiedzy na temat psychicznego funkcjonowania człowieka,

2. ma wiedzę na temat kierunków badań i najważniejszych teorii powstałych na

gruncie psychologii ogólnej i społecznej,

3. zna znaczenie takich terminów jak: efekt pierwszego wrażenia, efekt halo,

percepcja wybiórcza, samospełniające się proroctwo,

4. posiada wiedzę z zakresu psychologii organizacji,

5. posiada wiedzę na temat funkcjonowania grup i zespołów, umie rozpoznać

problemy leżące u podstaw nieefektywnej współpracy grup i zespołów,

6. posiada wiedzę na temat kultury organizacyjnej, szoku kulturowego,

akulturacji,

7. rozumie definicje zachowań politycznych, myślenia politycznego oraz postaw

społecznych,

8. zna odpowiednie teorie i potrafi omówić źródła i konsekwencje agresji oraz

zachowań nieetycznych/ mobbingu w kontaktach interpersonalnych

w organizacji,

9. potrafi wskazać i omówić uwarunkowania zachowań prospołecznych,

10. zna podstawowe koncepcje inteligencji emocjonalnej,

11. posiada wiedzę teoretyczną dotyczącą procesu porozumiewania się ludzi

między sobą; rozpoznaje psychologiczne aspekty porozumiewania się

w bezpośrednich interakcjach międzyludzkich (prywatnych, publicznych

3

i zawodowych); zna cechy i umiejętności osoby asertywnej,

12. posiada wiedzę na temat psychologii konfliktów interpersonalnych,

13. zna zasady wywierania wpływu w kontaktach międzyludzkich,

14. zna podstawowe psychologiczne zasady konstruowania przekazu

reklamowego,

15. zna definicje pojęcia „public relations” oraz rozumie jego rolę i znaczenie,

16. posiada wiedzę na temat budowania własnego wizerunku; posiada wiedzę

na temat sposobów kreowania własnego rozwoju.

UMIEJĘTNOŚCI

Absolwent doskonali praktyczne umiejętności w zakresie nawiązywania relacji

interpersonalnych w kontaktach indywidualnych z drugą osobą oraz jako członek

zespołu:

1. potrafi określić związki między zachowaniem jednostki a czynnikami go

warunkującymi,

2. ma umiejętność stosowania wiedzy dotyczącej mechanizmów emocjonalno-

motywacyjnych w konkretnych sytuacjach życia codziennego, umie opisać

funkcje stanów emocjonalnych,

3. rozumie znaczenie umiejętności interpersonalnych oraz zasady prawidłowej

komunikacji interpersonalnej,

4. potrafi wskazać przyczyny konfliktów i zaplanować rozmowy, których celem

jest opanowanie sytuacji konfliktowej; potrafi zidentyfikować istotne punkty

rozmów negocjacyjnych: miękkich, twardych i rzeczowych,

5. posługuje się narzędziami public relations i umie je zastosować w praktyce,

6. na podstawie analizy przypadku potrafi wskazać czynniki wpływające na

zaburzenia funkcjonowania organizacji,

7. potrafi zidentyfikować funkcje, poziomy i rodzaje kultur organizacyjnej oraz

narodowej,

8. potrafi współpracować w ramach grup społecznych oraz ocenić charakter

dynamiki zespołu; potrafi zaplanować tworzenie zespołu zadaniowego,

w tym rozumie istotę dylematu dobra wspólnego,

9. potrafi określić źródła zachowań politycznych obywateli i polityków oraz

z dystansem mówić o własnych poglądach i postawach politycznych,

10. potrafi zidentyfikować mechanizmy powstawania zachowania agresywnego

oraz czynniki wpływające na zachowania prospołeczne,

11. umie zapobiegać zachowaniom nieetycznym w organizacji,

4

12. zna zasady czterostopniowej procedury stawiania granic w relacjach

interpersonalnych,

13. potrafi określić swoje mocne strony i ograniczenia,

14. potrafi diagnozować własne zasoby i zarządzać nimi.

KOMPETENCJE SPOŁECZNE

Absolwent nabywa kompetencji społecznych niezbędnych do bardziej efektywnego

radzenia sobie w kontaktach z ludźmi:

1. potrafi dostrzegać i podejmować problemy psychologiczne, rozumie ich

globalne źródła,

2. posiada kompetencje komunikacyjne i interpersonalne, mediacyjne

i negocjacyjne, pozwalające na efektywne relacje zarówno z jednostkami, jak

i grupami w zróżnicowanych środowiskach i warunkach społecznych,

3. ma świadomość wagi komunikacji niewerbalnej w procesie autoprezentacji,

posiada zdolność wywierania pozytywnego pierwszego wrażenia,

4. potrafi zastosować w praktyce wiedzę na temat uwarunkowań reakcji

emocjonalnych,

5. uważa za rzecz naturalną to, że poszczególne grupy ludzi i poszczególne

jednostki mogą różnie oceniać to samo zjawisko społeczne,

6. ma zrozumienie dla zachowań i emocji drugiej strony konfliktu oraz rozmów

negocjacyjnych; potrafi wczuć się w sytuację drugiej strony i zaakceptować

emocje negatywne adwersarzy,

7. ma świadomość wagi kultury organizacyjnej dla funkcjonowania jednostek

i grup w organizacjach,

8. potrafi inicjować dyskusję na tematy związane z realizacją wartości

wspólnych w zespole i grupie,

9. zna i stosuje zasady poprawnej komunikacji w zespole,

10. ma świadomość wagi zachowań politycznych dla demokracji oraz umie

zachęcić do udziału w wyborach parlamentarnych,

11. potrafi stworzyć szkic projektu działań przygotowujących do reklamowania

wybranego produktu,

12. posiada umiejętności i kompetencje w zakresie diagnozy zachowań

nieetycznych oraz wybranych cech osób i organizacji, które sprzyjają

lobbingowi; wie, jak im zapobiegać

13. umie zastosować posiadaną wiedzę na temat asertywności w kontaktach

interpersonalnych,

14. ma świadomość znaczenia kapitału wiedzy we własnym profesjonalnym

rozwoju.

5

Nazwa przedmiotu

/modułu kształcenia*) Podstawy psychologii ogólnej

Język przedmiotu/modułu

kształcenia*)

Zajęcia prowadzone w całości w języku polskim

Efekty kształcenia dla

przedmiotu/modułu kształcenia*)

(wiedza, umiejętności,

kompetencje społeczne)

Absolwent

1. posiada podstawy wiedzy na temat psychicznego

funkcjonowania człowieka,

2. ma wiedzę na temat kierunków badań i najważniejszych

rozwiązań teoretycznych powstałych na gruncie

psychologii,

3. ma umiejętność aplikowania wiedzy dotyczącej

mechanizmów emocjonalno-motywacyjnych

w konkretnych sytuacjach życia codziennego,

4. potrafi określić związki pomiędzy zachowaniem

jednostki a czynnikami go warunkującymi,

5. potrafi dostrzegać i podejmować problemy

psychologiczne, rozumie ich globalne źródła,

6. posiada kompetencje w zakresie nawiązywania

i utrzymywania kontaktu, zrozumienia doświadczeń

i przeżyć człowieka.

Semestr, w którym przedmiot jest

realizowany

Semestr I

Forma realizacji zajęć wykład

Wymagania wstępne i dodatkowe brak

Rodzaj i liczba godzin zajęć

dydaktycznych wymagających

bezpośredniego udziału

nauczyciela akademickiego i

słuchaczy

Wykład - 18 godzin

Liczba punktów ECTS przypisana

przedmiotowi/modułowi*)

4

Stosowane metody dydaktyczne Wykład aktywizujący

Sposób weryfikacji efektów

kształcenia uzyskanych przez

słuchaczy

Praca pisemna zaliczeniowa

Forma i warunki zaliczenia

przedmiotu/modułu*), w tym

zasady dopuszczenia do

egzaminu, zaliczenia

Obecność oraz przygotowanie pracy pisemnej na wybrany przez

słuchacza temat z zakresu zagadnień wykładowych.

zaliczenie

Treści programowe

przedmiotu/modułu kształcenia*)

1. Psychologia jako nauka. Przedmiot, obszary zainteresowań,

interdyscyplinarność.

2. Przegląd współczesnych teorii psychologicznych. Rozumienie

ich istoty i różnic pomiędzy poszczególnymi szkołami.

6

3. Bahawioryzm i jego zastosowanie w praktyce.

4. Podstawy psychoanalizy, metody psychoanalityczne.

5. Psychologia poznawcza i jej zastosowanie w rozumieniu

funkcjonowania jednostki.

6. Metody badawcze psychologii.

7. Różnice indywidualne.

8. Emocje i motywacja.

9. Ujęcia teoretyczne osobowości w ramach analizowanych

nurtów i szkół psychologicznych.

Wykaz literatury obowiązkowej i

uzupełniającej

Literatura obowiązkowa

1. Strelau, J. Doliński D.,2008. Psychologia. Podręcznik

akademicki. Gdańsk: GWP

2. Zimbardo P.G., Johnson R.L, McCann V., 2010,

Psychologia. Kluczowe koncepcje. Podstawy psychologii

PWN,

3. Tomaszewski T., 1998: Główne idee współczesnej

psychologii, Warszawa, Wyd. Żak.

4. Kozielecki J., 1997: Koncepcje psychologiczne

człowieka, Warszawa, Wyd. Żak.

Literatura uzupełniająca

1. Hall C.S., Lindzey G., 2002.Teorie osobowości. PWN,

Warszawa

2. Paszkiewicz E., 1983: Struktura teorii psychologicznych.

Behawioryzm, psychoanaliza, psychologia

humanistyczna. Warszawa, PWN.

3. Malim, T., Birch, A., Wadeley, A. 1997. Wprowadzenie

do psychologii. Warszawa: PWN

4. Aronson, E., Wilson, T.,D., Akert, R.,M. 1997.

Psychologia społeczna. Serce i umysł. Poznań:

Wydawnictwo Zysk i S-ka

Nazwa przedmiotu

/modułu kształcenia*)

Psychologia stosunków interpersonalnych/

Wprowadzenie do psychologii społecznej

Język przedmiotu/modułu

kształcenia*)

Zajęcia prowadzone w całości w języku polskim

Efekty kształcenia dla

przedmiotu/modułu kształcenia*)

(wiedza, umiejętności,

kompetencje społeczne)

Absolwent:

1. zdobywa wiedzę na temat czynników

psychologicznych i społecznych rządzących

7

zachowaniami społecznymi,

2. zna odpowiednie teorie oraz pojęcia „Grupa

społeczna”, „stereotyp” i „postawa”, „atrybucja

przyczyn”, potrafi je omówić,

3. umie wskazać źródła stereotypów i wie, jak zapobiegać

uprzedzeniom,

4. potrafi omówić składniki postawy,

5. potrafi zastosować w praktyce wiedzę na temat

stereotypów, postaw i konformizmu,

6. zna źródła postawy konformistycznej.

Semestr, w którym przedmiot jest

realizowany

Semestr I

Forma realizacji zajęć wykład interaktywny

Wymagania wstępne i dodatkowe brak

Rodzaj i liczba godzin zajęć

dydaktycznych wymagających

bezpośredniego udziału

nauczyciela akademickiego i

słuchaczy

Wykład - 18 godzin

Liczba punktów ECTS przypisana

przedmiotowi/modułowi*)

4

Stosowane metody dydaktyczne wykład połączony z dyskusją, prezentacja multimedialna

Sposób weryfikacji efektów

kształcenia uzyskanych przez

słuchaczy

analiza treści pracy pisemnej – część egzaminu

Forma i warunki zaliczenia

przedmiotu/modułu*), w tym

zasady dopuszczenia do

egzaminu, zaliczenia

obecność na zajęciach, praca pisemna (element egzaminu)

Treści programowe

przedmiotu/modułu kształcenia*)

1. Przedmiot i metody psychologii społecznej. Wpływ

sytuacji społecznych na zachowanie się ludzi, grupy

społeczne, struktura grupy.

2. Dysonans poznawczy.

3. Poznanie społeczne. Stereotypy i uprzedzenia.

4. Postawy, postawy a zachowanie, zmiana postaw.

5. Konformizm i posłuszeństwo.

6. Atrybucje, deformacje, tendencyjność. Atrybucja

przyczyn.

Wykaz literatury obowiązkowej i

uzupełniającej

Literatura obowiązkowa

1. Aronson E., Wilson T.D., Akert R.M.. (1997).

Psychologia społeczna. Serce i umysł. Wyd. Zysk i S-ka,

8

Poznań

2. Cialdini R. B., Kenrick D. T., Neuberg S. L. (2002).

Psychologia społeczna. Rozwiązane tajemnice. GWP,

Gdańsk

Literatura uzupełniająca

1. Skarżyńska, K. (1981). Spostrzeganie ludzi. Warszawa:

PWN.

2. Kenrick D.T., Neuberg S. L., Cialdini R. B. (2002).

Psychologia społeczna. Rozwiązane tajemnice. Gdańsk:

GWP

Nazwa przedmiotu

/modułu kształcenia*)

Psychologia stosunków interpersonalnych/

Agresja i zachowania prospołeczne

Język przedmiotu/modułu

kształcenia*)

Zajęcia prowadzone w całości w języku polskim

Efekty kształcenia dla

przedmiotu/modułu kształcenia*)

(wiedza, umiejętności,

kompetencje społeczne)

Absolwent

1. zdobywa wiedzę na temat czynników

psychologicznych i społecznych rządzących

zachowaniami agresywnymi i prospołecznymi,

2. zna odpowiednie teorie i potrafi omówić źródła agresji

oraz zachowań prospołecznych,

3. umie wskazać konsekwencje agresji i zna sposoby

profilaktyki,

4. potrafi zidentyfikować mechanizmy powstawania

zachowania agresywnego oraz czynniki wpływające na

zachowania prospołeczne i określić wzajemne związki

między nimi,

5. potrafi zastosować w praktyce wiedzę na temat źródeł

i konsekwencji agresji - potrafi zaplanować działania

profilaktyczne, zapobiegające agresji,

6. umie motywować grupę i jednostki do działań

prospołecznych.

Semestr, w którym przedmiot jest

realizowany

Semestr I

Forma realizacji zajęć wykład interaktywny

Wymagania wstępne i dodatkowe brak

Rodzaj i liczba godzin zajęć

dydaktycznych wymagających

bezpośredniego udziału

nauczyciela akademickiego i

Wykład - 6 godzin

9

słuchaczy

Liczba punktów ECTS przypisana

przedmiotowi/modułowi*)

2

Stosowane metody dydaktyczne wykład połączony z dyskusją, prezentacja multimedialna

Sposób weryfikacji efektów

kształcenia uzyskanych przez

słuchaczy

analiza treści pracy zaliczeniowej (część egzaminu)

Forma i warunki zaliczenia

przedmiotu/modułu*), w tym

zasady dopuszczenia do

egzaminu, zaliczenia

obecność na zajęciach, praca zaliczeniowa (element egzaminu)

Treści programowe

przedmiotu/modułu kształcenia*)

1. Teorie agresji. Mechanizmy nabywania agresji oraz jej skutki.

2. Zachowania antyspołeczne i agresja w świetle teorii instynktu,

społecznego uczenia się i modelowania, teorii związku

między frustracją a agresją.

3. Tradycyjne i psychospołeczne wyjaśnienia zachowań

prospołecznych. Rola empatii i współczucia.

4. Osobowościowe, kulturowe i sytuacyjne determinanty

zachowań agresywnych i prospołecznych.

Wykaz literatury obowiązkowej i

uzupełniającej

Literatura obowiązkowa

1. Aronson E., Wilson T.D., Akert R.M.. (1997).

Psychologia społeczna. Serce i umysł. Wyd. Zysk i S-ka,

Poznań, r.11 i12

2. Cialdini R. B., Kenrick D. T., Neuberg S. L. (2002).

Psychologia społeczna. Rozwiązane tajemnice. GWP,

Gdańsk

3. Clarke D. (2005). Zachowania prospołeczne

i antyspołeczne. GWP, Gdańsk

4. Davis H.M. (1999). Empatia. O umiejętności

współodczuwania. Gdańsk, Gdańskie Wydawnictwo

Psychologiczne, r.7 i 8

Literatura uzupełniająca

1. Serge Moscovici, (red.) (1998). Psychologia społeczna

w relacji ja – inni. Wydawnictwa Szkolne

i Pedagogiczne, Warszawa

2. Otrębska-Popiołek K. (1991). Człowiek w sytuacji

pomocy. Psychologiczna problematyka przyjmowania

i udzielania pomocy. Uniwersytet Śląski, Katowice

Nazwa przedmiotu

/modułu kształcenia*)

Psychologia stosunków interpersonalnych/

Psychologia polityczna

Język przedmiotu/modułu

kształcenia*)

Zajęcia prowadzone w całości w języku polskim

10

Efekty kształcenia dla

przedmiotu/modułu kształcenia*)

(wiedza, umiejętności,

kompetencje społeczne)

Absolwent

1. ma wiedzę w zakresie definicji zachowań politycznych,

myślenia politycznego oraz postaw społecznych,

2. zna znaczenie takich terminów jak: autorytaryzm, alienacja

polityczna, cent racja i decentracja,

3. potrafi określić źródła zachowań politycznych obywateli

i polityków,

4. potrafi z dystansem, spokojem mówić o własnych poglądach

i postawach politycznych,

5. ma świadomość wagi zachowań politycznych dla demokracji

oraz umie zachęcić do udziały w wyborach parlamentarnych,

6. ma zrozumienie dla zachowań i emocji drugiej strony dyskusji

politycznej,

7. potrafi spojrzeć na problem z perspektywy drugiego

uczestnika dyskusji;

8. potrafi akceptować odmienne poglądy i emocje negatywne

drugiej strony.

Semestr, w którym przedmiot jest

realizowany

semestr I

Forma realizacji zajęć wykład

Wymagania wstępne i dodatkowe brak

Rodzaj i liczba godzin zajęć

dydaktycznych wymagających

bezpośredniego udziału

nauczyciela akademickiego i

słuchaczy

Wykład - 6 godzin

Liczba punktów ECTS przypisana

przedmiotowi/modułowi*)

2

Stosowane metody dydaktyczne np. wykład, dyskusja, prezentacje multimedialne

Sposób weryfikacji efektów

kształcenia uzyskanych przez

słuchaczy

Kolokwium (fragment egzaminu)

Forma i warunki zaliczenia

przedmiotu/modułu*), w tym

zasady dopuszczenia do

egzaminu, zaliczenia

Obecność, aktywny udział w dyskusjach, egzamin pisemny

Treści programowe

przedmiotu/modułu kształcenia*)

1. Zachowania polityczne – definicje i taksonomie. Aktywność

polityczna.

2. Spostrzeganie i myślenie polityczne. Centracja i decentracja.

3. Autorytaryzm i alienacja polityczna – przegląd koncepcji

zjawisk.

4. Polityka w mediach. Analiza zachowań medialnych.

Wykaz literatury obowiązkowej i Literatura obowiązkowa

11

uzupełniającej Skarżyńska K. (red.) (1999), Psychologia polityczna. Poznań,

Zysk i S-ka Wydawnictwo.

Herman G. M. (ed.) (1986), Political Psychology. San

Francisco London, Jossey-Bass Publishers.

Literatura uzupełniająca

Korzeniowski K. (1991), Poczucie podmiotowości-alienacji

politycznej. Uwarunkowania psychospołeczne. Poznań,

Wydawnictwo Nakom.

Lipset S. M. (1998), Homo politicus. Społeczne podstawy

polityki. Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.

Reykowski J.(1993), Zmiany systemowe a mentalność

polskiego społeczeństwa. W: Wartości i postawy Polaków a

zmiany systemowe. Szkice z psychologii politycznej. Red. J.

Reykowski. Warszawa, Wydawnictwo Instytutu Psychologii

PAN.

Nazwa przedmiotu

/modułu kształcenia*)

Kultura organizacji/

Kultury organizacyjne. Kulturowe uwarunkowania

zachowania grup i jednostek

Język przedmiotu/modułu

kształcenia*)

Zajęcia prowadzone w całości w języku polskim

Efekty kształcenia dla

przedmiotu/modułu kształcenia*)

(wiedza, umiejętności,

kompetencje społeczne)

Absolwent

1. zna znaczenie takich terminów jak: kultura, kultura

organizacyjna, szok kulturowy, akulturacja,

2. ma wiedzę w zakresie teorii kultur organizacyjnych

Camerona i Quinna, Hofstede’a, Scheina,

3. zna koncepcje ostrego i lekkiego szoku kulturowego,

4. zna uwarunkowania kulturowe zachowań jednostek

i grup w organizacjach,

5. potrafi zidentyfikować funkcje, poziomy i rodzaje

kultury organizacyjnej,

6. potrafi określić związki między kulturą organizacyjną

a kulturą narodową,

7. umie opisać wymiary kultury organizacyjnej

w poznanych koncepcjach teoretycznych,

8. potrafi wskazać rolę lidera w zarządzaniu organizacjami

zróżnicowanymi kulturowo,

9. ma świadomość wagi kultury organizacyjnej dla

funkcjonowania jednostek i grup w organizacjach,

12

10. potrafi zastosować w praktyce wiedzę na temat

szoku kulturowego i akulturacji,

11. ma zrozumienie dla zróżnicowanego kulturowo

środowiska pracy,

12. posiada zdolność komunikowania i współpracy

w zróżnicowanych kulturowo organizacjach.

Semestr, w którym przedmiot jest

realizowany

Semestr I

Forma realizacji zajęć wykład

Wymagania wstępne i dodatkowe brak

Rodzaj i liczba godzin zajęć

dydaktycznych wymagających

bezpośredniego udziału

nauczyciela akademickiego i

słuchaczy

Wykład - 6 godzin

Liczba punktów ECTS przypisana

przedmiotowi/modułowi*)

2

Stosowane metody dydaktyczne wykład z elemantami warsztatów, dyskusji moderowanej,

prezentacje multimedialne, gry i zabawy dydaktyczne.

Sposób weryfikacji efektów

kształcenia uzyskanych przez

słuchaczy

projekt zaliczeniowy (element egzaminu)

Forma i warunki zaliczenia

przedmiotu/modułu*), w tym

zasady dopuszczenia do

egzaminu, zaliczenia

Formalne kryterium to obecność na zajęciach.

Merytoryczne kryterium to aktywne uczestnictwo, przygotowanie

projektu zaliczeniowego, egzamin.

Treści programowe

przedmiotu/modułu kształcenia*)

Celem zajęć jest zapoznanie słuchaczy z współczesną

wiedzą na temat stanu psychospołecznego organizacji,

szczególnie z problematyką klimatu i kultury organizacyjnej

oraz ich metod diagnostycznych stosowanych przez

psychologów pracy. Na zajęciach słuchacze poznają

podstawowe modele i typy kultur organizacyjnych

wykorzystywanych w naukach o zarządzaniu ( w tym

zarządzaniu zasobami ludzkimi) oraz wybrane zagadnienia

kulturowych ram zachowań społecznych i zachowań

organizacyjnych.

1. Teoretyczne podstawy kultur organizacyjnych – Schein,

Cameron i Quinn, Hofstede, Trompenaars i Hampden-

Turner. Funkcje, rodzaje, poziomy i wymiary kultur

organizacyjnych.

2. Istota szoku kulturowego, akulturacja i radzenie sobie

z szokiem kulturowym.

3. Komunikowanie i współpraca w zróżnicowanych

kulturowo organizacjach.

13

Wykaz literatury obowiązkowej i

uzupełniającej

Literatura obowiązkowa

1. Boski P. 2009, Kulturowe ramy zachowań

społecznych, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa

2. Cameron K.S., Quinn R.E., 2003. Kultura

organizacyjna – diagnoza i zmiana. Oficyna

Ekonomiczna, Kraków

3. Hampden- Turner Ch., Trompenaars F., 2003.

Siedem kultur kapitalizmu. Oficyna Ekonomiczna,

Kraków

4. Hofstede G., 2007. Kultury i organizacje.

Zaprogramowany stan umysłu. PWE, Warszawa

Literatura uzupełniająca

1. Kostera M., 2003. Antropologia organizacji.

Metodologia badań terenowych, Wyd. Naukowe

PWN, Warszawa

2. Trompenaars F., Humpden- Turner Ch., 2005.

Zarządzania personelem w organizacjach

zróżnicowanych kulturowo, Oficyna Ekonomiczna,

Kraków

3. Matsumoto D., Juang L., 2007. Psychologia

międzykulturowa, GWP, Gdańsk

4. Sikorski C., 2006. Kultura organizacyjna,

Wydawnictwo C-H Beck , Warszawa

Nazwa przedmiotu

/modułu kształcenia*)

Kultura organizacji/

Psychologia grup i zespołów. Wartości jako czynnik

kształtujący zachowanie członków grupy.

Język przedmiotu/modułu

kształcenia*)

Zajęcia prowadzone w całości w języku polskim

Efekty kształcenia dla

przedmiotu/modułu kształcenia*)

(wiedza, umiejętności,

kompetencje społeczne)

Absolwent

1. posiada wiedzę w zakresie funkcjonowania grup i zespołów

oraz umiejętności w zakresie oceny problemów leżących

u podstaw nieefektywnej współpracy grup i zespołów,

2. potrafi określić fazy procesu grupowego, role grupowe oraz

ich znacznie dla efektywnej pracy grup i zespołów,

3. potrafi ocenić charakter dynamiki zespołu,

4. posiada umiejętność wstępnej diagnozy stylów komunikacji

według koncepcji E. Halla oraz umie formułować komunikaty

14

uwzględniające preferencje wartości rozmówcy,

5. ma świadomość konieczności uwzględniania różnic kontekstu

i preferencji wartości w formułowaniu celów i zadań grup

i zespołów,

6. rozumie istotę dylematu dobra wspólnego,

7. potrafi zastosować metodę studium przypadku do diagnozy

i pobudzenia dyskusji związanych z preferencjami wartości

w grupie i zespole,

8. potrafi inicjować dyskusję na tematy związane z realizacją

wartości wspólnych w zespole i grupie.

Semestr, w którym przedmiot jest

realizowany

Semestr I

Forma realizacji zajęć wykład

Wymagania wstępne i dodatkowe Zaangażowanie uczestników w realizację ćwiczeń i dyskusję

Rodzaj i liczba godzin zajęć

dydaktycznych wymagających

bezpośredniego udziału

nauczyciela akademickiego i

słuchaczy

Wykład – 6 godzin

Liczba punktów ECTS przypisana

przedmiotowi/modułowi*)

2

Stosowane metody dydaktyczne Wykład, dyskusja, gry i zabawy dydaktyczne, replika

eksperymentu

Sposób weryfikacji efektów

kształcenia uzyskanych przez

słuchaczy

test wiedzy, rozmowa – część egzaminu

Forma i warunki zaliczenia

przedmiotu/modułu*), w tym

zasady dopuszczenia do

egzaminu, zaliczenia

test wiedzy - część egzaminu

Treści programowe

przedmiotu/modułu kształcenia*)

1. Komunikacja zapewniająca porozumienie oraz skuteczną

realizację zadań

2. Efektywna komunikacja w zespołach zadaniowych przy

uwzględnieniu celów jednostkowych i grupowych

3. Uwarunkowania aksjologiczne i psychologiczne preferencji

współpracy w grupach i zespołach

Wykaz literatury obowiązkowej i

uzupełniającej

Literatura obowiązkowa:

Argyle, M. (1991). Psychologia stosunków międzyludzkich. (W.

Domachowski, Tłum.). Warszawa: Państwowe

Wydawnictwo Naukowe.

Griffin, E. (2003). Podstawy komunikacji społecznej. Gdańsk:

Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Kożusznik, B. (1985). Style kierowania: uwarunkowania

sytuacyjne i psychologiczne (Vol. 779). Katowice:

Uniwersytet Śląski.

15

Kożusznik, B. (1998). Psychologia zespołu pracowniczego:

doskonalenie efektywności. Katowice: Uniwersytet

Śląski.

Literatura uzupełniająca:

Edward, T. (2003). Ukryty wymiar. Warszawa: Muza.

Tokarz, M. (2006). Argumentacja, perswazja, manipulacja.

Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Kurcz, I., & Okuniewska, H. (Eds.). (2011). Język jako przedmiot

badań psychologicznych. Psycholingwistyka ogólna i

neurolingwistyka. Warszawa: Wydawnictwo SWPS

Academica.

Nazwa przedmiotu

/modułu kształcenia*)

Kultura organizacji/

Zachowania nieetyczne w organizacji i ich

uwarunkowania

Język przedmiotu/modułu

kształcenia*)

Zajęcia prowadzone w całości w języku polskim

Efekty kształcenia dla

przedmiotu/modułu kształcenia*)

(wiedza, umiejętności,

kompetencje społeczne)

Absolwent

1. zdobywa wiedzę na temat czynników psychologicznych

i społecznych rządzących zachowaniami nieetycznymi

w organizacji,

2. zna odpowiednie teorie i potrafi omówić źródła

psychologiczne oraz społeczne uwarunkowania takich

zachowań,

3. umie wskazać konsekwencje zachowań nieetycznych

i zna sposoby profilaktyki,

4. potrafi zidentyfikować mechanizmy powstawania

zachowania nieetycznego,

5. potrafi zastosować w praktyce wiedzę na temat źródeł

i konsekwencji mobbingu- potrafi zaplanować działania

profilaktyczne, zapobiegające mobbingowi,

6. zna powiązania między skłonnością do zachowań

nieetycznych w pracy a wybranymi cechami

psychologicznymi jednostki,

7. posiada umiejętności i kompetencje w zakresie diagnozy

zachowań nieetycznych oraz wybranych cech osób

i organizacji, które sprzyjają mobbingowi.

Semestr, w którym przedmiot jest

realizowany

Semestr I

Forma realizacji zajęć wykład interaktywny

Wymagania wstępne i dodatkowe brak

16

Rodzaj i liczba godzin zajęć

dydaktycznych wymagających

bezpośredniego udziału

nauczyciela akademickiego i

słuchaczy

Wykład - 6 godzin

Liczba punktów ECTS przypisana

przedmiotowi/modułowi*)

2

Stosowane metody dydaktyczne wykład połączony z dyskusją, prezentacja multimedialna

Sposób weryfikacji efektów

kształcenia uzyskanych przez

słuchaczy

analiza treści pracy zaliczeniowej

Forma i warunki zaliczenia

przedmiotu/modułu*), w tym

zasady dopuszczenia do

egzaminu, zaliczenia

obecność na zajęciach, praca zaliczeniowa (element egzaminu)

Treści programowe

przedmiotu/modułu kształcenia*)

1. Wrażliwość na sprawiedliwość/ niesprawiedliwość jako cecha

różnicująca ludzi i wpływająca na zachowanie etyczne.

Diagnoza indywidualnej wrażliwości oraz empatii.

2. Osobowościowe, kulturowe i sytuacyjne determinanty

zachowań nieetycznych w organizacji.

3. Zachowania nieetyczne/ mobbing z perspektywy ofiary,

sprawcy oraz świadka. Rola i diagnoza indywidualnej filozofii

moralnej. Makiawelizm a zachowanie nieetyczne.

4. Analiza teoretyczna i empiryczne badanie motywów

zachowań nieetycznych.

5. Procesualność zachowania etycznego. Model Jonesa

podejmowania decyzji etycznych w oparciu o cechy problemu

etycznego. Analiza uwarunkowań podejmowania określonych

decyzji i zachowań etycznych wynikających ze specyfiki

samej kwestii podlegającej moralnej ocenie.

6. Profilaktyka zachowań nieetycznych i pomoc ofiarom

przemocy.

Wykaz literatury obowiązkowej i

uzupełniającej

Literatura obowiązkowa

1. Chudzicka-Czupała A. (w druku). Jednostkowe

uwarunkowania etycznego zachowania się człowieka w

organizacji - przegląd badań i stanowisk. (w:) red. A.

Chudzicka-Czupała. Człowiek wobec wartości

etycznych. Wyd. Uniwersytetu Śląskiego, Katowice

2. Davis H.M. (1999). Empatia. O umiejętności

współodczuwania. Gdańsk, Gdańskie Wydawnictwo

Psychologiczne, r.7 i 8

Literatura uzupełniająca

1. Chudzicka-Czupała A. (2012). Filozofia moralna

jednostek jako przesłanka dobrych praktyk w biznesie.

17

Prace i Materiały Wydziału Zarządzania UG

2. Jones, T. M. (1991). Ethical Decision Making by

Individuals in Organizations: an Issue-contingent Model.

Academy of Management Review, 16, 366–395

3. Chudzicka-Czupała, A. (2012). Empathy and Ethical

Decision Making at Work. Polish Journal of Applied

Psychology.

Nazwa przedmiotu

/modułu kształcenia*)

Kultura organizacji/

Konflikty i negocjacje

Język przedmiotu/modułu

kształcenia*)

Zajęcia prowadzone w całości w języku polskim

Efekty kształcenia dla

przedmiotu/modułu kształcenia*)

(wiedza, umiejętności,

kompetencje społeczne)

Absolwent:

1. Ma wiedzę w zakresie różnych definicji konfliktów, w tym

socjologicznych, psychologicznych oraz politologicznych.

2. Zna znaczenie takich terminów jak: konflikt, eskalacja

konfliktów, GRIT, DESC.

3. Potrafi wskazać przyczyny konfliktów i zaplanować

rozmowy, których celem jest opanowanie sytuacji

konfliktowej.

4. Potrafi zidentyfikować istotne punkty rozmów

negocjacyjnych: miękkich, twardych i rzeczowych.

5. Uważa za rzecz naturalną to, że poszczególne grupy ludzi

i poszczególne jednostki mogą różnie oceniać to samo

zjawisko społeczne.

6. Ma zrozumienie dla zachowań i emocji drugiej strony

konfliktu oraz rozmów negocjacyjnych. Potrafi wczuć się w

sytuację drugiej strony i zaakceptować emocje negatywne

drugiej strony.

Semestr, w którym przedmiot jest

realizowany

Semestr I

Forma realizacji zajęć wykład

Wymagania wstępne i dodatkowe brak

Rodzaj i liczba godzin zajęć

dydaktycznych wymagających

bezpośredniego udziału

nauczyciela akademickiego i

słuchaczy

Wykład – 6 godzin

Liczba punktów ECTS przypisana

przedmiotowi/modułowi*)

2

Stosowane metody dydaktyczne wykład, dyskusja, prezentacje multimedialne, gry

dydaktyczne

18

Sposób weryfikacji efektów

kształcenia uzyskanych przez

słuchaczy

Kolokwium (element egzaminu)

Forma i warunki zaliczenia

przedmiotu/modułu*), w tym

zasady dopuszczenia do

egzaminu, zaliczenia

Obecność, aktywny udział w ćwiczeniach, egzamin

Treści programowe

przedmiotu/modułu kształcenia*)

1. Konflikty interpersonalne – analiza psychologiczna zjawiska.

Przyczyny i etapy przebiegu konfliktów interpersonalnych.

2. Mechanizmy spostrzegania sytuacji konfliktowych.

3. Eskalacja konfliktów i zjawisko samopotwierdzającej się

przepowiedni.

4. Motywacje w sytuacjach konfliktowych i sposoby

rozwiązywania i zakańczania konfliktów.

5. Typologie i definicje sytuacji konfliktowych. Perspektywa

socjologiczna i psychologiczna.

Wykaz literatury obowiązkowej i

uzupełniającej

Literatura obowiązkowa

1. Balawajder K. (1992), Konflikty interpersonalne:

analiza psychologiczna. Katowice, Uniwersytet

Śląski.

2. Nęcki. Z. (1995). Negocjacje w biznesie. Kraków,

Profesjonalna Szkoła Biznesu.

Literatura uzupełniająca

1. Słaboń A. (1995), Konflikt społeczny i negocjacje.

Kraków, Akademia Ekonomiczna w Krakowie.

2. Dahrendorf R. (1993), Nowoczesny konflikt

społeczny. Esej o polityce wolności. Warszawa,

Czytelnik.

3. Białyszewski H. (1983), Teoretyczne problemy

sprzeczności i konfliktów społecznych. Warszawa,

PWN.

Nazwa przedmiotu

/modułu kształcenia*)

Komunikacja interpersonalna i asertywność jako

podstawy relacji międzyludzkich/

Komunikacja interpersonalna

Język przedmiotu/modułu

kształcenia*)

Zajęcia prowadzone w całości w języku polskim

Efekty kształcenia dla

przedmiotu/modułu kształcenia*)

(wiedza, umiejętności,

kompetencje społeczne)

Absolwent

1. zapoznaje się z psychologicznymi aspektami porozumiewania

się w bezpośrednich interakcjach międzyludzkich

19

(prywatnych, publicznych i zawodowych),

2. nabywa wiedzy teoretycznej dotyczącej procesu

porozumiewania się,

3. rozumie znaczenie umiejętności interpersonalnych,

4. poznaje zasady prawidłowej komunikacji interpersonalnej

i umiejętne ich wykorzystywanie,

5. nabywa umiejętności unikania i radzenia sobie z błędami

komunikacyjnymi,

6. zaznajamia się z podstawami komunikacji międzykulturowej.

Semestr, w którym przedmiot jest

realizowany

Semestr I

Forma realizacji zajęć ćwiczenia

Wymagania wstępne i dodatkowe brak

Rodzaj i liczba godzin zajęć

dydaktycznych wymagających

bezpośredniego udziału

nauczyciela akademickiego i

słuchaczy

Ćwiczenia - 12 godzin

Liczba punktów ECTS przypisana

przedmiotowi/modułowi*)

4

Stosowane metody dydaktyczne

mini-wykład, elementy warsztatowe, ćwiczenia praktyczne,

eksperyment, dyskusja moderowana, gry i zabawy dydaktyczne,

prezentacja multimedialna

Sposób weryfikacji efektów

kształcenia uzyskanych przez

słuchaczy

aktywność na zajęciach, praca zaliczeniowa

Forma i warunki zaliczenia

przedmiotu/modułu*), w tym

zasady dopuszczenia do

egzaminu, zaliczenia

zaliczenie

Treści programowe

przedmiotu/modułu kształcenia*)

1. Podstawy procesu porozumiewania się. Otwartość i zaufanie.

Techniki aktywnego słuchania.

2. Wady i zalety komunikacji jednokierunkowej versus

dwukierunkowej. Pozycje komunikacyjne.

3. Bariery komunikacyjne; przełamywanie barier

w porozumiewaniu się.

4. Komunikacja werbalna i komunikacja niewerbalna.

5. Manipulacja w relacjach międzyludzkich.

6. Elementy komunikacji międzykulturowej.

Wykaz literatury obowiązkowej i

uzupełniającej

Literatura obowiązkowa

1. Johnson, D. (1992). Podaj dłoń. IPZiT, Warszawa.

2. Cialdini, R. (1996). Wywieranie wpływu na ludzi.

GWP, Gdańsk

3. Sujak, E. (2006). ABC psychologii komunikacji.

20

Wydawnictwo WAM, Kraków

Literatura uzupełniająca

1. Zimbardo, P., Ruch, F. (1988). Psychologia i życie.

PWN, Warszawa

2. Thompson, P. (1998). Sposoby komunikacji

interpersonalnej. Zysk i S-ka, Poznań

3. Nęcki, Z. (2005). Komunikacja niewerbalna, w: Z. Nęcki,

Negocjacje w biznesie, Kraków

Nazwa przedmiotu

/modułu kształcenia*)

Komunikacja interpersonalna i asertywność jako

podstawy relacji międzyludzkich/

Trening asertywności

Język przedmiotu/modułu

kształcenia*)

Zajęcia prowadzone w całości w języku polskim

Efekty kształcenia dla

przedmiotu/modułu kształcenia*)

(wiedza, umiejętności,

kompetencje społeczne)

1. Zna cechy i umiejętności osoby asertywnej

2. Zna znaczenie takich terminów jak: granice osobiste, prawa

asertywne, uległość, agresja, asertywność

3. Zna zasady czterostopniowej procedury stawiania granic

4. Potrafi określić swoje mocne strony pomocne w postawie

asertywnej

5. Umie zastosować posiadaną wiedzę na temat asertywności

w kontaktach interpersonalnych

Semestr, w którym przedmiot jest

realizowany

Semestr I

Forma realizacji zajęć

Ćwiczenia - warsztaty

Wymagania wstępne i dodatkowe brak

Rodzaj i liczba godzin zajęć

dydaktycznych wymagających

bezpośredniego udziału

nauczyciela akademickiego i

słuchaczy

Ćwiczenia - 6 godzin

Liczba punktów ECTS przypisana

przedmiotowi/modułowi*)

2

Stosowane metody dydaktyczne ćwiczenia, dyskusja, test, odgrywanie scenek

Sposób weryfikacji efektów

kształcenia uzyskanych przez

słuchaczy

aktywny udział w zajęciach, zaliczenie

Forma i warunki zaliczenia

przedmiotu/modułu*), w tym

zasady dopuszczenia do

egzaminu, zaliczenia

obecność na zajęciach oraz zaangażowanie w proponowane

zadania, zaliczenie

Treści programowe

przedmiotu/modułu kształcenia*)

1. Pojęcie asertywności

21

2. Zachowanie asertywne, uległe, agresywne

3. Test - mapa asertywności - trenowanie umiejętności

asertywnych

Wykaz literatury obowiązkowej i

uzupełniającej

Literatura obowiązkowa

1. Herbert Fensterheim, Jean Baer: Jak nauczyć się

asertywności, Książka i Wiedza, Warszawa 1999

2. Maria Król - Fijawska: Stanowczo, łagodnie bez lęku,

Wydawnictwo W.A. B Warszawa

3. Beverly Hare: Bądź asertywny, Wydawnictwo Ravi, Łódź

1999

Literatura uzupełniająca

1. Megan LeBoutillier: Wystarczy powiedzieć NIE ,

Wydawnictwo Studio EMKA, Warszawa 1997

2. R. A. Michale Emmons: Asertywność, Gdańskie

Wydawnictwo Psychologiczne 2004

Nazwa przedmiotu

/modułu kształcenia*)

Komunikacja interpersonalna i asertywność jako

podstawy relacji międzyludzkich/

Trening interpersonalny

Język przedmiotu/modułu

kształcenia*)

Zajęcia prowadzone w całości w języku polskim

Efekty kształcenia dla

przedmiotu/modułu kształcenia*)

(wiedza, umiejętności,

kompetencje społeczne)

Słuchacz

1. zna fazy procesu grupowego,

2. jest świadomy znaczenia kontraktu w pracy z grupą,

3. ma świadomość znaczenia odpowiedniej atmosfery

sprzyjającej edukacji ludzi dorosłych,

4. zna znaczenie takich terminów jak: praca zespołowa, zasady

pracy, delegowanie zadań, role grupowe, lider, komunikacja,

zaufanie, spójność, współpraca,

5. zna swoje mocne strony w pracy zespołowej,

6. potrafi zastosować zadania zespołowe w celu zbudowania

bezpiecznej atmosfery w grupie,

7. jest otwarty na innych i akceptuje różnorodność,

8. potrafi współpracować.

Semestr, w którym przedmiot jest

realizowany

Semestr I

Forma realizacji zajęć Ćwiczenia/ trening

22

Wymagania wstępne i dodatkowe brak

Rodzaj i liczba godzin zajęć

dydaktycznych wymagających

bezpośredniego udziału

nauczyciela akademickiego i

słuchaczy

Ćwiczenia - 18 godzin

Liczba punktów ECTS przypisana

przedmiotowi/modułowi*)

4

Stosowane metody dydaktyczne

ćwiczenia, dyskusja, gry i zabawy psychoedukacyjne

Sposób weryfikacji efektów

kształcenia uzyskanych przez

słuchaczy

Aktywność podczas zajęć, zaliczenie

Forma i warunki zaliczenia

przedmiotu/modułu*), w tym

zasady dopuszczenia do

egzaminu, zaliczenia

Obecność na zajęciach oraz zaangażowanie w proponowane

zadania, zaliczenie

Treści programowe

przedmiotu/modułu kształcenia*)

1. Poznanie się uczestników – zadania integracyjne

2. Budowanie poczucia bezpieczeństwa

3. Znaczenie odpowiedniej atmosfery w procesie uczenia się

ludzi dorosłych

4. Fazy procesu grupowego

5. Elementy komunikacji werbalnej i niewerbalnej

6. Elementy budowania zespołu

7. Elementy współpracy

8. Akceptacja różnorodności

Wykaz literatury obowiązkowej i

uzupełniającej

Literatura obowiązkowa

M. M. Czarnawska: „Przyjazne porozumiewanie się.

Wzajemny szacunek wzajemna akceptacja, radość z

kontaktu.” GWP Gdańsk 2004

M. M. Czarnowska: „Jak mówić komplementy. Psychologia

pozytywnej komunikacji” GWP Gdańsk 2008

S. von Thun: „Sztuka rozmawiania” Wydawnictwo WAM

Kraków 2001

E. M. Griffin: „Podstawy komunikacji społecznej” GWP

Gdańsk 2003

Literatura uzupełniajaca

M. McKay, M. Davis, P. Fanning: „Sztuka skutecznego

porozumiewania się” GWP Gdańsk 2001

E. Parsloe, M. Wray: „Trener i mentor” Oficyna

Ekonomiczna Kraków 2002

S. Jarmuż, T. Witkowski: „Podręcznik trenera” Moderator

Wrocław 2004

23

Nazwa przedmiotu

/modułu kształcenia*) Zachowania społeczne w organizacji

Język przedmiotu/modułu

kształcenia*)

Zajęcia prowadzone w całości w języku polskim

Efekty kształcenia dla

przedmiotu/modułu kształcenia*)

(wiedza, umiejętności,

kompetencje społeczne)

Absolwent

1. posiada wiedzę z zakresu strukturalnych i dynamicznych

aspektów organizacji,

2. ma wiedzę dotyczącą prawidłowości funkcjonowania

zespołów,

3. potrafi zaplanować tworzenie zespołu zadaniowego,

4. na podstawie analizy przypadku potrafi wskazać

czynniki wpływające na zaburzenia funkcjonowania

organizacji,

5. ma umiejętność określenia czynników i zasad poprawnych

relacji interpersonalnych w grupie (oceny interpersonalnej,

autoprezentacji, komunikacji, perswazji),

6. zna i stosuje zasady poprawnej komunikacji w zespole,

7. jest uwrażliwiony na zjawiska społeczne i możliwość

interwencji sprzyjającej poprawnym relacjom.

Semestr, w którym przedmiot jest

realizowany

Semestr II

Forma realizacji zajęć wykład interaktywny

Wymagania wstępne i dodatkowe brak

Rodzaj i liczba godzin zajęć

dydaktycznych wymagających

bezpośredniego udziału

nauczyciela akademickiego i

słuchaczy

Wykład - 15 godzin

Liczba punktów ECTS przypisana

przedmiotowi/modułowi*)

6

Stosowane metody dydaktyczne Wykład z elementami dyskusji, prezentacje multimedialne,

gry i zabawy dydaktyczne, kwestionariusze

Sposób weryfikacji efektów

kształcenia uzyskanych przez

słuchaczy

ocena aktywności na zajęciach, egzamin

Forma i warunki zaliczenia

przedmiotu/modułu*), w tym

zasady dopuszczenia do

egzaminu, zaliczenia

obecność na zajęciach, rozmowa – egzamin ustny

Treści programowe

przedmiotu/modułu kształcenia*)

Poznanie społeczne i kształtowanie ocen dotyczących ludzi.

Teoria dysonansu poznawczego. Umysł społeczny.

Tendencyjność ocen – przystosowawcze spostrzeganie

rzeczywistości.

24

Atrakcyjność interpersonalna. Nawiązywanie bliskich

relacji. Wzbudzanie sympatii. Związki interpersonalne:

style przywiązania, przyjaźń, miłość.

Wpływ społeczny – reguły wpływu społecznego, perswazja,

manipulacja. Role społeczne.

Postawy społeczne.

Funkcjonowanie grup społecznych – struktura grupy

i procesy grupowe.

Efektywność zespołów ludzkich.

Wybrane kompetencje interpersonalne – akceptacja samego

siebie, tolerancja, konstruktywna konfrontacja.

Wykaz literatury obowiązkowej i

uzupełniającej

Aronson, E., Wilson, T.D., Akert, R.M.(1997) . Psychologia

społeczna: Serce i umysł. Poznań: Zysk i S-ka.

Argyle, M. (1999). Psychologia stosunków międzyludzkich.

Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Cialdini ,R.,(1994). Wywieranie wpływu na ludzi. Teoria

i praktyka. Gdańsk: GWP.

Deutsch, M., Coleman, P.T.(2005).Rozwiązywanie

konfliktów. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu

Jagiellońskiego.

Griffin, E. (2003). Podstawy Komunikacji Społecznej.

Gdańsk:GWP.

Leathers, D.G. (2007). Komunikacja niewerbalna.

Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Morreale, S.P., Spilzberg, B.H., Barge, I.K. (2007).

Komunikacja między ludźmi. Motywacja, wiedza,

umiejętności.Warszawa: Wyd. Naukowe PWN.

Nazwa przedmiotu

/modułu kształcenia*) Autoprezentacja i kształtowanie własnego wizerunku

Język przedmiotu/modułu

kształcenia*)

Zajęcia prowadzone w całości w języku polskim

Efekty kształcenia dla

przedmiotu/modułu kształcenia*)

(wiedza, umiejętności,

kompetencje społeczne)

Absolwent

1. ma wiedzę w zakresie wywierania dobrego wrażenia oraz

budowania własnego wizerunku,

2. zna znaczenie takich terminów jak: efekt pierwszego

wrażenia, efekt końca, efekt halo, percepcja wybiórcza,

uogólniania założeń, samospełniające się proroctwo,

25

3. zna zasady wywierania wpływu,

4. potrafi określić swoje mocne strony i ograniczenia,

5. potrafi wskazać 7 elementów niezbędnych w autoprezentacji,

6. ma świadomość wagi komunikacji niewerbalnej w procesie

autoprezentacji,

7. posiada zdolność komplementowania oraz wywierania

pozytywnego pierwszego wrażenia.

Semestr, w którym przedmiot jest

realizowany

Semestr II

Forma realizacji zajęć Ćwiczenia/warsztaty

Wymagania wstępne i dodatkowe brak

Rodzaj i liczba godzin zajęć

dydaktycznych wymagających

bezpośredniego udziału

nauczyciela akademickiego i

słuchaczy

Ćwiczenia - 24 godziny zajęć

Liczba punktów ECTS przypisana

przedmiotowi/modułowi*)

7

Stosowane metody dydaktyczne

ćwiczenia, dyskusja, prezentacje multimedialne, gry i zabawy

dydaktyczne, odgrywanie scenek, praca z kamerą

Sposób weryfikacji efektów

kształcenia uzyskanych przez

słuchaczy

Kolokwium końcowe, zaliczenie

Forma i warunki zaliczenia

przedmiotu/modułu*), w tym

zasady dopuszczenia do

egzaminu, zaliczenia

Obecność na zajęciach oraz zaangażowanie w proponowane

zadania

zaliczenie

Treści programowe

przedmiotu/modułu kształcenia*)

1. Poznanie pojęcia autoprezentacja

2. Poznanie siedmiu umiejętności autoprezentacyjnych

3. Poczucie własnej wartości a budowanie własnego wizerunku

4. Efekt i pułapki pierwszego wrażenia

5. Cztery wymiary wizerunku

6. Znaczenie komunikacji niewerbalnej w autoprezentacji

7. Elementy radzenia sobie ze stresem oraz tremą podczas

wystąpień publicznych

8. Rola komplementowania w autoprezentacji

9. Rozwój umiejętności przyjmowania i udzielania informacji

zwrotnej

10. Trenowanie umiejętności autoprezentacyjnych – praca

z kamerą

11. Odgrywanie scenek z zakresu wystąpień publicznych

12. Budowanie atrakcyjności interpersonalnej w oparciu o zasoby

13. Rozwój świadomości w zakresie swoich mocnych stron

26

14. Omówienie prezentowanych wystąpień

15. Podsumowanie poznanej wiedzy i zdobytych umiejętności

Wykaz literatury obowiązkowej i

uzupełniającej

Literatura obowiązkowa

1. M. Leary: Wywieranie wrażenia na innych. GWP Gdańsk

2004

2. M. M. Czarnowska: Przyjazne porozumiewanie się. Wzajemny

szacunek wzajemna akceptacja, radość z kontaktu. GWP Gdańsk

2004

3. M. M. Czarnowska: Jak mówić komplementy. Psychologia

pozytywnej komunikacji. GWP Gdańsk 2008

4. F. S. von Thun: Sztuka rozmawiania. Wydawnictwo WAM

Kraków 2001

5. N. Goldstein, S. Martin, R. Cialdini: TAK! 50 sekretów nauki

perswazji. MT Biznes Sp. Z o.o. Warszawa 2008

Literatura uzupełniająca

1. M. McKay, M. Davis, P. Fanning: „Sztuka skutecznego

porozumiewania się” GWP Gdańsk 2001

2. A. Wiszniewski: Jak przekonywująco mówić i przemawiać.

Wydawnictwo „Text”, Warszawa 1996

Nazwa przedmiotu

/modułu kształcenia*) Zarządzanie sobą

Język przedmiotu/modułu

kształcenia*)

Zajęcia prowadzone w całości w języku polskim

Efekty kształcenia dla

przedmiotu/modułu

kształcenia*)

(wiedza, umiejętności,

kompetencje społeczne)

Absolwent

1. zna współczesne koncepcje rozwoju jednostki, rozumie

charakter i kierunek zmian, zna pojęcie kapitału kariery,

2. posiada wiedzę z zakresu kreowania własnego rozwoju,

własnej ścieżki rozwoju,

3. potrafi diagnozować własne zasoby,

4. potrafi zarządzać własnymi kompetencjami,

5. ma świadomość znaczenia kapitału wiedzy we własnym

profesjonalnym rozwoju,

6. posiada kompetencje komunikacyjne i interpersonalne,

mediacyjne i negocjacyjne, pozwalające na efektywne

relacje zarówno z jednostkami, jak i grupami w

zróżnicowanych środowiskach i warunkach społecznych.

Semestr, w którym przedmiot

jest realizowany

Semestr II

Forma realizacji zajęć ćwiczenia

27

Wymagania wstępne i

dodatkowe

Podstawy psychologii ogólnej

Rodzaj i liczba godzin zajęć

dydaktycznych wymagających

bezpośredniego udziału

nauczyciela akademickiego i

słuchaczy

Ćwiczenia - 15 godzin

Liczba punktów ECTS

przypisana

przedmiotowi/modułowi*)

3

Stosowane metody

dydaktyczne

dyskusja, prezentacje multimedialne, gry i zabawy

dydaktyczne

Sposób weryfikacji efektów

kształcenia uzyskanych przez

słuchaczy

Przygotowanie prezentacji i ćwiczeń dla grupy, zaliczenie

Forma i warunki zaliczenia

przedmiotu/modułu*), w tym

zasady dopuszczenia do

egzaminu, zaliczenia

Uczestnictwo w zajęciach, wykonanie zadań grupowych,

zaliczenie

Treści programowe

przedmiotu/modułu

kształcenia*)

1. Rozwój człowieka, pojęcie zasobów

2. Zarządzanie własnymi zasobami. Problem i teorie

dostosowania do środowiska (pracy)

3. Strategie rozwoju siebie, proces planowania własnej

kariery

4. Rola wartości w samorozwoju

5. Zasady konstrukcji planu własnego rozwoju (analiza

umiejętności, analiza mocnych i słabych stron,

wytyczenie kierunków rozwoju i warunków ich

realizacji)

6. Diagnoza własnych aspiracji

7. Diagnoza potrzeb i potencjału rozwojowego

Wykaz literatury

obowiązkowej i uzupełniającej

Literatura obowiązkowa

1. Listwan T. (red.). Zarządzanie kadrami, Wyd. C. H.

Beck, 2002, Warszawa.

2. Ratajczak Z., Bańka A., Turska E., Współczesna

psychologia pracy i organizacji., UŚl., 2006 Katowice.

3. Pocztowski A.: Zarządzania zasobami ludzkimi. Wyd.

Antykwa, 1998, Kraków.

4. Jasiński Z. (red.). Zarządzanie pracą. Wyd. Placet,

1999, Warszawa.

Literatura uzupełniająca”

28

1. Sajkiewicz A. (red.). Zasoby ludzkie w firmie. Wyd.

Poltex, 1999, Warszawa.

2. Makowski T., Trzy kroki do kariery, Dom wydawniczy

ABC, Warszwa 1995

3. Miś A., Koncepcja rozwoju kariery zawodowej w

organizacji, UE, Kraków 2007

4. Listwan T. (red.). Zarządzanie kadrami, Wyd. CHBeck,

Warszawa 2006

Nazwa przedmiotu

/modułu kształcenia*)

Trening Public Relations

Język przedmiotu/modułu

kształcenia*)

Zajęcia prowadzone w całości w języku polskim

Efekty kształcenia dla

przedmiotu/modułu kształcenia*)

(wiedza, umiejętności,

kompetencje społeczne)

Uczestnik zajęć

1. zna definicje i pojęcia public relations,

2. rozumie rolę i znaczenie public relations,

3. zna narzędzia stosowane w public relations,

4. zna zasady kreowania wizerunku,

5. posługuje się narzędziami public relations i umie je

zastosować w praktyce,

6. rozwinął umiejętność kreowania osobistego PR,

7. rozwinął umiejętności sporządzania komunikatów

stosownych w sytuacjach kryzysowych,

8. Uczestnik rozwinął umiejętności komunikacji, szczególnie

skuteczne w PR

Semestr, w którym przedmiot jest

realizowany

Semestr II

Forma realizacji zajęć ćwiczenia/ trening

Wymagania wstępne i dodatkowe brak

Rodzaj i liczba godzin zajęć

dydaktycznych wymagających

bezpośredniego udziału

nauczyciela akademickiego i

słuchaczy

Ćwiczenia - 15 godzin

Liczba punktów ECTS przypisana

przedmiotowi/modułowi*)

3

Stosowane metody dydaktyczne wykład, dyskusja, gry i zabawy dydaktyczne

Sposób weryfikacji efektów

kształcenia uzyskanych przez

słuchaczy

aktywny udział w zajęciach, zaliczenie

Forma i warunki zaliczenia

przedmiotu/modułu*), w tym

zasady dopuszczenia do

Zaliczenie na podstawie aktywności i obecności na zajęciach

oraz referatu na temat public relations.

29

egzaminu, zaliczenia

Treści programowe

przedmiotu/modułu kształcenia*)

1. Definicja i rola public relations

2. Zasady kreowania wizerunku i tworzenie osobistego PR,

oraz wpływ opinii społecznej na wizerunek

3. Podstawowe zasady PR i narzędzia PR

4. Zarządzanie przez konflikt i zarządzanie sytuacją kryzysową

5. Teoria interesariuszy i działanie lobbingu

6. Kontakty z mediami, pragmalingwistyka, tworzenie

komunikatów w sytuacjach kryzysowych

7. Wybrane taktyki manipulacyjne

Wykaz literatury obowiązkowej i

uzupełniającej

Literatura obowiązkowa

1. Black S., Public Relations. Dom Wydawniczy ABC

Warszawa 1999

2. Gregory A. (red.), Public Relations w praktyce.

Wydawnictwo Profesjonalnej Szkoły Biznesu Warszawa

1997

3. Rozwadowska B., Public Relations – teoria, praktyka,

perspektywy. Wydawnictwo Studio Emka Warszawa

2002.

4. Seitel Frazer P., Public relations w praktyce. FELBERG

SJA Warszawa 2003

5. Zemler Z., Davis A., Wszystko, co powinieneś wiedzieć

o PR. Odpowiedzi na 500 najważniejszych pytań. Dom

Wydawniczy Rebis Poznań 2008

Literatura uzupełniająca

1. Hope E., Public relations instytucji użyteczności

publicznej. Scientific Publishing Group Gdańsk 2005

2. Jabłoński W., Kreowanie informacji. Media Relations

Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa 2007

3. Public Relations. Kreowanie reputacji firmy. Poltext.

Warszawa 1992.

4. Porębski C., Czy etyka się opłaca? Zagadnienia etyki

biznesu. ZNAK Kraków 1997

5. Von Thun F. Schulz, Sztuka Rozmawiania.

Wydawnictwo WAM Kraków 2001

6. Cialdini R., Wywieranie wpływu na ludzi. Teoria i

praktyka. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne

Gdańsk 2007

7. Goldstein N., Martin S., Cialdini R., TAK! 50 sekretów

30

nauki perswazji MT Biznes Warszawa 2010

8. Jasiecki K., Molęda-Zdziech M., Kurczewska U.,

Lobbing. Sztuka skutecznego wywierania wpływu. Dom

Wydawniczy ABC Oficyna Ekonomiczna Kraków 2000

9. Wójcik K., Public Relations od A do Z. Agencja

Wydawnicza Placet Warszawa 1997

Nazwa przedmiotu

/modułu kształcenia*)

Psychologia reklamy

Język przedmiotu/modułu

kształcenia*)

Zajęcia prowadzone w całości w języku polskim

Efekty kształcenia dla

przedmiotu/modułu kształcenia*)

(wiedza, umiejętności,

kompetencje społeczne)

Słuchacz

1. zna podstawowe grupy czynników ważnych dla konstrukcji

przekazu reklamowego,

2. potrafi krótko opisać ich istotę i rolę,

3. rozpoznaje i nazywa instrumenty tworzenia reklamy

w konkretnych przekazach,

4. wie, jakie działania (natury psychologicznej) powinny

poprzedzać tworzenie przekazu,

5. potrafi stworzyć szkic projektu działań przygotowujących do

reklamowania wybranego produktu,

6. zapoznał się z praktycznym wymiarem dylematów etycznych

pojawiających się podczas pracy nad tworzeniem reklam.

Semestr, w którym przedmiot jest

realizowany

Semestr II

Forma realizacji zajęć ćwiczenia

Wymagania wstępne i dodatkowe brak

Rodzaj i liczba godzin zajęć

dydaktycznych wymagających

bezpośredniego udziału

nauczyciela akademickiego i

słuchaczy

Ćwiczenia - 6 godzin

Liczba punktów ECTS przypisana

przedmiotowi/modułowi*)

3

Stosowane metody dydaktyczne

Objaśnianie i ilustrowanie sposobów wykorzystywania wiedzy

psychologicznej w tworzeniu i odbiorze przekazów

reklamowych; dyskusje, mające inspirować do aktywnego

korzystania z prezentowanych zasad, pomoc w warsztatowej

próbie tworzenia samodzielnych szkiców reklamowania

wybranego produktu.

Sposób weryfikacji efektów

kształcenia uzyskanych przez

słuchaczy

Ocena wypowiedzi i działań podczas zajęć, zaliczenie

31

Forma i warunki zaliczenia

przedmiotu/modułu*), w tym

zasady dopuszczenia do

egzaminu, zaliczenia

Obecność na zajęciach i aktywne, merytorycznie poprawne

wypowiedzi i działania w trakcie tychże.

zaliczenie

Treści programowe

przedmiotu/modułu kształcenia*)

1. Omówienie głównych kategorii czynników wpływających

na sposób konstrukcji przekazu reklamowego.

2. Czynniki kulturowo-cywilizacyjne jako płaszczyzna

wyznaczania instrumentarium reklamowania: język, historia,

religia. Obyczaje, instytucje społeczne, procesy

autoidentyfikacji

3. Znaczenie czynników ekonomicznych dla przekształceń

w sposobie formatowania przekazów reklamowych; dochód

swobodnej dyspozycji, dostępność dóbr, wzrost siły

nabywczej

4. Regulacyjna rola czynników natury społecznej:

charakterystyka i konsekwencje zmian demograficznych,

emancypacji i wzrostu mobilności

5. Poziom bezpieczeństwa, poczucie sprawowania kontroli –

wyznacznik doboru treści i formy przekazu

6. Analiza trafności przekazu z perspektywy mechanizmów

psychologicznych; uwarunkowania temperamentalne

i osobowościowe, reguły funkcjonowania poznawczego,

typy przetwarzania „nieświadomego”- źródła reakcji

automatycznych

7. Język reklamowania: tworzenie wyobrażeń, reprezentacji

przekazu i produktu mediowane regułami recepcji języka.

Wykaz literatury obowiązkowej i

uzupełniającej

Literatura obowiązkowa

1. Barber, B., R. (2008). Skonsumowani. Jak rynek psuje

dzieci, infantylizuje dorosłych i połyka obywateli.

Warszawa: Muza (fragm.)

2. Doliński, D. (2003). Psychologiczne mechanizmy

reklamy. Gdańsk: GWP (fragmenty)

3. Górnik-Durose, M. (2010). Kupowanie rzeczy,

kupowanie doświadczeń – nowe zjawiska w

zachowaniach konsumenckich. W: M.Goszczyńska,

M.Górnik-Durose (red.) Psychologiczne uwarunkowania

zachowań ekonomicznych. Przedsiębiorczość –

Pieniądze – Konsumpcja (209-234). Warszawa: Difin.

Literatura uzupełniająca

1. Bralczyk, J., (2004). Język na sprzedaż. (fragm..)

2. Mróz, B. (2010). Dyskretny urok konsumpcjonizmu.

Szkic do portretu konsumenta XXI wieku. W: A.,M.

32

Zawadzka, M. Górnik-Durose (red.) Życie w

konsumpcji, konsumpcja w życiu. Psychologiczne

ścieżki współzależności. Sopot: GWP.

Nazwa przedmiotu

/modułu kształcenia*) Diagnoza i kształtowanie inteligencji emocjonalnej

Język przedmiotu/modułu

kształcenia*)

Zajęcia prowadzone w całości w języku polskim

Efekty kształcenia dla

przedmiotu/modułu kształcenia*)

(wiedza, umiejętności,

kompetencje społeczne)

Absolwent

1. zna podstawowe koncepcje inteligencji emocjonalnej,

2. zna wyniki wybranych badań nad związkami inteligencji

emocjonalnej z różnymi aspektami funkcjonowania

człowieka,

3. potrafi określić własne mocne i słabe strony w zakresie

umiejętności emocjonalnych,

4. umie opisać funkcje stanów emocjonalnych,

5. potrafi zastosować w praktyce wiedzę na temat uwarunkowań

reakcji emocjonalnych,

6. ma świadomość relatywności skuteczności poszczególnych

strategii regulacji emocji.

Semestr, w którym przedmiot jest

realizowany

semestr II

Forma realizacji zajęć ćwiczenia

Wymagania wstępne i dodatkowe brak

Rodzaj i liczba godzin zajęć

dydaktycznych wymagających

bezpośredniego udziału

nauczyciela akademickiego i

słuchaczy

Ćwiczenia - 12 godzin

Liczba punktów ECTS przypisana

przedmiotowi/modułowi*)

4

Stosowane metody dydaktyczne

mini-wykład, dyskusja, prezentacje multimedialne, analiza

kwestionariuszy i testów, elementy warsztatów

Sposób weryfikacji efektów

kształcenia uzyskanych przez

słuchaczy

test zaliczeniowy, praca zaliczeniowa w postaci analizy

przypadku

Forma i warunki zaliczenia

przedmiotu/modułu*), w tym

zasady dopuszczenia do

egzaminu, zaliczenia

uczestnictwo w zajęciach, zaliczenie testu i pracy zaliczeniowej

zaliczenie

Treści programowe

przedmiotu/modułu kształcenia*)

1. Inteligencja emocjonalna jako konstrukt naukowy

2. Świadomość stanów emocjonalnych

3. Rozpoznawanie emocji

33

4. Rozumienie procesów emocjonalnych

5. Regulacja stanów emocjonalnych

6. Diagnoza inteligencji emocjonalnej

Wykaz literatury obowiązkowej i

uzupełniającej

Literatura obowiązkowa

1. Śmieja, M., Orzechowski, J. (red.) (2008). Inteligencja

emocjonalna. Fakty, mity, kontrowersje.

Literatura uzupełniająca

1. Goleman D., 1997: Inteligencja emocjonalna.

2. Knapp M., Hall J.2000: Komunikacja niewerbalna w

interakcjach międzyludzkich.

3. Seligman M., 1996/2002: Optymizmu można się

nauczyć

Nazwa przedmiotu

/modułu kształcenia*)

Seminarium dyplomowe

Psychologiczne i społeczne uwarunkowania jakości życia

człowieka.

Język przedmiotu/modułu

kształcenia*)

Zajęcia prowadzone w całości w języku polskim

Efekty kształcenia dla

przedmiotu/modułu kształcenia*)

(wiedza, umiejętności,

kompetencje społeczne)

Absolwent

1. potrafi samodzielnie sprecyzować temat pracy dyplomowej

i zrealizować badanie naukowe,

2. umie korzystać z baz danych oraz w dobrać właściwą

literaturę, niezbędną do pogłębienia wiedzy i napisania pracy,

3. jest zaznajomiony z poszczególnymi etapami postępowania

badawczego oraz z metodologią badań,

4. potrafi zastosować podstawowe oprogramowanie statystyczne

do analizy badań własnych

5. potrafi syntetyzować wiele teorii psychologicznych, aby

dopasować te teorie do własnego działania

6. ma wiedzę na temat wybranych koncepcji psychologicznych

i społecznych uwarunkowań jakości życia człowieka

Semestr, w którym przedmiot jest

realizowany

Semestr II

Forma realizacji zajęć seminarium

Wymagania wstępne i dodatkowe brak

Rodzaj i liczba godzin zajęć

dydaktycznych wymagających

bezpośredniego udziału

nauczyciela akademickiego i

słuchaczy

Seminarium - 25 godzin

34

Liczba punktów ECTS przypisana

przedmiotowi/modułowi*)

4

Stosowane metody dydaktyczne wykład i dyskusja

Sposób weryfikacji efektów

kształcenia uzyskanych przez

słuchaczy

Analiza i ocena treści pracy dyplomowej

Forma i warunki zaliczenia

przedmiotu/modułu*), w tym

zasady dopuszczenia do

egzaminu, zaliczenia

realizacja poszczególnych etapów zadania i oddanie gotowej

pracy dyplomowej

zaliczenie

Treści programowe

przedmiotu/modułu kształcenia*)

1. Zapoznanie z poszczególnymi etapami przygotowywania

pracy dyplomowej

2. Omówienie sposobów realizacji zadania oraz poszczególnych

etapów postępowania badawczego

3. Zapoznanie słuchaczy z metodologią badań

4. Omówienie wybranych koncepcji psychologicznych

i społecznych uwarunkowań jakości życia człowieka

5. Wyzwania młodości. Czynniki warunkujące skuteczność

radzenia sobie z problemami okresu młodzieńczego

6. Sposób wypełniania roli zawodowej, funkcjonowanie

w zespole pracowniczym i inne zadania oraz problemy

dorosłości

7. Psychologiczne aspekty zaangażowania w pracę

8. Aktywność i zdrowie ludzi w starszym wieku -

uwarunkowania

Wykaz literatury obowiązkowej i

uzupełniającej

Literatura obowiązkowa

1. Brzeziński, J. (1996). Metodologia badań

psychologicznych (s. 599-603). Warszawa: PWN.

2. Nęcka, E., Stocki, R. (1999). Jak pisać prace z

psychologii. Poradnik dla studentów i badaczy. Kraków:

Universitas.

3. Bańka A., Derbis R. (1994). Psychologiczne i

pedagogiczne wymiary jakości życia. Poznań: UAM.

4. Derbis R. (red.). (2000). Jakość rozwoju a jakość życia.

Częstochowa.

5. Zawadzka, A.M. (2010). Psychologia zarządzania w

organizacji. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN

Literatura uzupełniająca

1. Czapiński J. (1994). Psychologia szczęścia. Warszawa.

2. Dyszkowska J. (2007). Jakość życia w perspektywie

pedagogicznej. Wyd. Impuls.

35

3. Furnham, A. (1990). The Protestant Work Ethic. The

Psychology of Work-Related Beliefs and Behaviours.

London and New York: Routledge.

4. Syrek E. (2002). Jakość życia ludzi starszych. (w:) L.

Frąckiewicz (red.) Polska a Europa. Procesy

demograficzne u progu XXI wieku. Proces starzenia się

ludności Polski i jego społeczne konsekwencje.

5. Świda-Ziemba H. (2005). Młodzi w nowym świecie.

Kraków: Wyd. Literackie.

6. Dyszkowska J. (2007). Jakość życia w perspektywie

pedagogicznej. Wyd. Impuls.

*) moduł kształcenia to szeroko rozumiany przedmiot lub grupa przedmiotów