Upload
tien-nguyen
View
228
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
8/6/2019 LUN VN CHNH ruou vang
1/72
LUN VN TT NGHIP
CHNG 1M U
1.1 T VN Ru vang tri cy c xem l nhng thc ung t nhin c li cho sc khe v
thc cht l nc tri cy ln men.
Tri cy ti khng nhng l sn phm c gi tr dinh dng cao, m cn l thc
phm ti phc v trc tip trong i sng hng ngy nh cung cp vitamin, axit
hu c, mui khong ... cho con ngi.
Chng ta ch bin tri cy bng nhiu phng php to ra cc sn phm khc
nhau nhng vn gi c gi tr dinh dng v cung cp nng lng cho con ngi
nh: Sn phm tri cy p ng, tri cy nu chn, mt tri cy sy kh, dch tri
cy ln men to ra cc sn phm ru, c bit l ru vang tri cy. Mi loi
tri cy sau khi ln men u c hng v thm ngon ring bit. Ru vang tri cy
l sn phm c a chung nhiu trn th gii v hu ht trong tt c cc bui l
hi, cc bui tic gia nh, n l mt trong nhng ung khng th thiu c.
Ru vang tri cy tr thnh thc ung truyn thng t xa xa ca ngi u -M. Hin nay, ngi Chu cng lm quen vi ru vang tri cy trong mi
ba n.
nc ta c kh hu nhit i m nn vic bo qun tri cy ti l rt kh, d
b thi, hng sau khi thu hoch v vn chuyn nn lm gim phm cht ban u ca
tri cy. Do , bn cnh vic bo qun tri cy ti th vic ch bin cc loi tri
cy cng c ngha ht sc quan trng nhm nng cao gi tr s dng ca cc loi
tri cy v ph hp vi nhu cu, th hiu ca ngi tiu dng. ng thi to ra
ngnh sn xut mi gp phn to vic lm n nh v tng thu nhp cho ngi dn.
min Nam nc ta, kh hu thun li, cy tri quanh nm, a dng v chng
loi. Vo ma qu, cc loi tri cy rt nhiu, gi thnh tr nn r dn n thu nhp
thp. Mt trong s loi tri cy l xoi, loi qu ny c nhiu gi tr dinh dng
v thnh phn dch qu ph hp ch bin ru vang. Do cn nghin cu sn
xut ru vang t xoi v a ra quy trnh sn xut hp l ng dng vo thc t
SVTH: NGUYN TH PHNG 1
8/6/2019 LUN VN CHNH ruou vang
2/72
LUN VN TT NGHIP
mang li gi tr kinh t cao hn. y chnh l nhim v ca ti Nghin cu quy
trnh sn xut ru vang t xoi.
1.2 MC CH
Mc ch ca ti l nghin cu cc iu kin nh hng n qu trnh ln men
khi s dng chng nm men Saccharomyces cerevisiae thun chng. T xy
dng quy trnh sn xut ru vang xoi c th p dng cho sn xut trn thc t.
1.3 NI DUNG
Ni dung chnh ca ti nh sau:
Kho st nguyn liu xoi:
T l cc phn ca tri xoi. Thnh phn nguyn liu xoi.
Kho st t l enzyme pectinase b sung trch ly dch qu xoi.
Nghin cu cc iu kin nh hng n qu trnh ln men:
nh hng ca pH.
nh hng ca nng cht kh ban u.
nh hng ca t l nm men.
nh hng ca thi gian ln men.
Ti u ho cc thng s ln men bng phng php quy hoch thc
nghim. S dng ti u ho theo phng php ng dc nht xc
nh s tng thch ca phng trnh hi quy so vi thc t.
Kim tra cht lng sn phm theo TCVN 7045:2002.
nh gi cm quan cht lng sn phm theo TCVN 3215 79.
SVTH: NGUYN TH PHNG 2
8/6/2019 LUN VN CHNH ruou vang
3/72
LUN VN TT NGHIP
CHNG 2
TNG QUAN TI LIU
2.1 NGUYN LIU SN XUT
2.1.1 Nguyn liu xoi [7], [13], [20], [23], [24]
2.1.1.1 c im thc vt v hnh thi qu xoi
Bng 2.1: Phn loi khoa hc xoi
Gii (regnum) PlantaeNgnh (phylum) Magnoliophyta
Lp (class) MagnoliopsidaB (ordo) SapindalesH (familia) AnacardiaceaeChi (genus) Mangifera
(Ngun: http://www.wikipedia.com.vn)
Xoi thuc h o ln ht, l thn cy g ln, cao 10 15m, tn rng v dy. L
n, phin l tng i ln, hnh bu dc di, kch thc trung bnh 5 x 20cm, lng
bng, c mi thm hi chua.
Hnh 2.1: Hnh thi cy xoi Hnh 2.2: Hnh thi cc loi qu xoi
Hoa mc thnh chm u cnh. Hoa mu vng, nh, 5 cnh, gm c hoa lng
tnh v hoa c. Hoa lng tnh chim 1 36% (tu ging) v c th th tinh thnh
qu.
SVTH: NGUYN TH PHNG 3
http://www.wikipedia.com.vn/http://www.wikipedia.com.vn/8/6/2019 LUN VN CHNH ruou vang
4/72
LUN VN TT NGHIP
Qu nhn cng, chn c mu vng, mt ht to. Ht hi dt, c x di, tht qu
mm, c v chua ngt, thm.
Xoi l mt trong nhng loi cy sng lu nm nht, c th ti hng trm nm
hoc hn. c bit ni c mch nc ngm su, do b r rt pht trin. R cc, n
su trung bnh 5 6m, c th ti 9 10m tu theo su mch nc ngm.
Xoi ra hoa t nhin r vo thng 12 n thng 2 dng lch, qu chn t thng 5
n thng 7. Ngoi ra cng c nhng cy ra hoa tri v.
Yu cu iu kin sinh trng:
Nhit : Xoi l cy n qu nhit i, chu nng tt. Nhit thch hp 24
270C. Tuy nhin xoi cng c th trng c kh hu bn nhit i nh i Loan,M (bang Florida).
Trong vng nhit i, xoi c th sng c cao trn 1000m, nhng c
sn lng cao khng nn trng cao trn 600m v nhit thp nh hng
ti ra hoa.
Lng ma v m: Lng ma trong khong 500 1500mm/nm c th
trng c xoi. Nu t ma th phi ti thm nc, nu ma nhiu th xoi ra t
hoa v nhiu su bnh. Xoi l cy chu c hn v ng tt do c b r rt pht
trin v n su vo t.
t: Xoi khng kn t lm, min l khng c tng v mc nc ngm cao
l xoi mc tt. t ph sa c v ven sng, khng ng nc l vng t l tng
nht cho xoi. pH t thch hp l 5,5 7,5; mn di 0,05%.
Dinh dng: Cng nh nhng cy n qu lu nm, cy xoi cng cn y
cc cht dinh dng m, ln v kali. Thi k cy cn nh v giai on ra chi, ral ch yu cn m v ln sinh trng. Thi k ra hoa u qu cn kali.
2.1.1.2 Mt s xoi ngon nc ta
Theo kt qu iu tra ca Vin nghin cu cy n qu min Nam nc ta hin c
khong 100 ging xoi, gm c ging c v ging mi ngoi nhp. Cc ging chnh
gm c:
a) Xoi ct
SVTH: NGUYN TH PHNG 4
8/6/2019 LUN VN CHNH ruou vang
5/72
LUN VN TT NGHIP
Gm cc ging xoi ct Trng, ct en, ct Chu. Trong ni ting nht l xoi
ct Ha Lc (tn mt p thuc x Ha Hng, huyn Ci B, tnh Tin Giang).
Xoi ct Ha Lc:
C c im l qu to, trng lng trung bnh mt qu t 400 600g/qu, khi
chn v mu vng, ht nh, tht dy, khng c x, ngt v thm.
Tuy vy ging xoi ct Ha Lc c c im l hi kh trng, phi c k thut
thm canh cao, ra hoa khng ng lot, v mng nn kh vn chuyn i xa.
Xoi ct Chu:
Ging xoi ny c xp th nh sau xoi ct Ha Lc. Trng lng qu trung
bnh khong 350 450g/qu, ht nh, tht dy, khng x, v ngt thm, d u qu,nu bn phn th hu nh khng c hin tng ra qu cch nin. Ging xoi rt
ph bin ng Thp, Cn Th, Tin Giang.
Cc ging ct Trng, ct en c qu nh hn, cht lng cng kh nhng khng
bng xoi ct Ha Lc v xoi ct Chu, c trng nhiu Khnh Ha, Ph Yn.
b) Xoi bi:
Tn gi khc l xoi ghp, xoi ba ma ma. C xut x t vng Ci B (Tin
Giang). Ch sau khong 3 nm trng cho qu. Qu nh, trung bnh t 250
300g/qu, cy thp, d chm sc v thu hoch. V dy chu c vn chuyn xa,
khng i hi k thut thm canh cao, khng c hin tng ra hoa cch nin. Tuy
nhin cht lng qu khng th bng cc loi xoi ct.
c) Xoi thm
Qu nh, nng trung bnh khong 200 300g/qu, v xanh thm hoc xanh nht,
cht lng cng tt nhng nng sut thp v hay mt ma.d) Xoi khiu xa vi
y l ging xoi n xanh ca Thi Lan du nhp vo nc ta. Qu di, v xanh
m v rt dy, trng lng trung bnh 300 350g/qu. Qu va cng c v hi
ngt, khng chua, d n, chn th v nht hn xoi ct, loi ny cng c th
trng rt a chung. Tuy nhin cy kh ra hoa, Thi Lan cng nh min Nam
nc ta phi s dng cht Paclobutrazol kch thch ra hoa.
SVTH: NGUYN TH PHNG 5
8/6/2019 LUN VN CHNH ruou vang
6/72
LUN VN TT NGHIP
Ngoi cc ging xoi ngon ph bin trn cn mt s loi xoi khc nh xoi
Thanh Ca, xoi xim, xoi tng,
2.1.1.3 Thnh phn ho hc ca xoi
Xoi l cy n qu nhit i c ngun gc t bc Myanma v n , t lan
sang cc nc ng Nam . Trn th gii xoi hin c trng nhiu n ,
Trung Quc, Thi Lan, Philippin, Indonexia, Bangladesh.
Bng 2.2: Gi tr dinh dng cc loi xoi ti Ci B (Tin Giang)
Thnh phn/loi xoi Thng 3 Thng 4 Thng 5 Trung bnh
Nc(%)
Xoi ctHo Lc
71,2 68,5 73,6 71,1
Xoict Chu
77,6 76,5 82,2 78,8
Xoi ghp 83,2 86,1 89,0 86,1
ngtng(%)
Xoi ctHo Lc
15,2 18,0 14,7 16,0
Xoict Chu
16,5 17,3 16,0 16,6
Xoi ghp 12,4 10,4 9,7 10,8
ngkh (%)
Xoi ctHo Lc
7,5 7,2 4,6 6,4
Xoict Chu
5,4 6,2 5,8 5,8
Xoi ghp 6,6 5,0 5,2 5,6
axit(%)
Xoi ctHo Lc
0,54 0,64 0,59 0,6
Xoi
ct Chu
0,43 0,54 0,70 0,6
Xoi ghp 0,87 0,70 0,65 0,74
VitaminC
(ppm)
Xoi ctHo Lc
83,2 96,8 80,0 86,7
Xoict Chu
72,0 67,5 68,0 69,2
Xoi ghp 79,0 71,2 71,0 73,7
(Ngun: L Quang Tr Kho st cht lng xoi v da quy hoch cho ngnh ngh tnhTin Giang - Lun vn tt nghip thc s ngnh CNTP, HBKTPHCM, 2001)
SVTH: NGUYN TH PHNG 6
8/6/2019 LUN VN CHNH ruou vang
7/72
LUN VN TT NGHIP
Xoi l mt trong 3 loi qu (cng vi o v da ty) c nhiu tin vitamin A
rt tt cho th lc ca mt. Xoi cn cha glucozit c tc dng chng vim, chng
ung th, dit khun, h cholesterol. Theo mt s cng trnh nghin cu th xoi c
thnh phn vitamin C tng ng vi cam v qut. c bit xoi cn cha nhiu
cht st rt tt cho hot ng tr no.
Bng 2.3: Thnh phn dinh dng trong 100g xoi
(tnh cho phn n c)
Thnh phn n v Hm lngNng lng Kcal 60
Nc g 83Glucid g 14,3Lipid g 0,1Protid g 0,6
X g 1,9Calci mg 20
Magnesium mg 9Kali mg 150St mg 1,2
Provitamin A mg 3Vitamin C mg 44Vitamin E mg 1,8
Vitamin B1 mg 0,09Vitamin B3 mg 0,4Vitamin B5 mg 0,16Vitamin B6 mg 0,08Vitamin B9 mg 0,05
(Ngun: Tp ch thuc v sc kho s 339 ngy 1/9/2007)
Trong tri xoi th t l tht (phn n c) chim 60 70%, trong t l ng
kh cao 10 15%, axit thp khong 0,15%, hng v m , l mt loi qu qu.
Ngoi trng ly qu xoi cn c trng lm cy che bng mt v lm cnh. Hoa
xoi l ngun mt cho ong, l dng lm thc n cho gia sc, ht dng lm thuc tr
giun sn, nha xoi l mt loi gm cht lng cao.
SVTH: NGUYN TH PHNG 7
8/6/2019 LUN VN CHNH ruou vang
8/72
LUN VN TT NGHIP
2.1.2 Enzyme pectinase [4], [10]
2.1.2.1 Gii thiu
Pectinase l nhm enzyme thu phn pectin do E. Fremi tm ra nm 1840 gm
mt s enzyme nh: Pectinesterase (PE), Polygalacturonase (PG), Protopectinase,
Transeliminase (TE). Cc loi vi sinh vt cho pectinase u hiu kh, cc chng cho
enzyme tt l:
Nm mc:Asp. Niger, Pen. Glaucum, Pen. Chrlichii, Asp. Terrus,
Asp. Saitoi, Can. Diplodiella, Asp. Awamoni.
Nm men: Saccharomyces, Fragilis.
Vi khun: Bac. Polymyxa, Bac. Felseneus Erwiniacaratovora,Bac. Species
Ch phm pectinase t nm mc, thu phn mnh hn pectinase t thc vt bao
gm loi enzyme nhm pectinase nh trn. pH ti u 4,5 5,0; nhit ti u l
40 450C, Na+, Ca2+, KCl, CaCl2 hot ho pectinase nm mc, cn Hg2+, Pb2+,
(NH4)2SO4, FeCl3 s km hm pectinase.
2.1.2.2 Sn xut
Trong cng nghip sn xut nhiu loi pectinase khc nhau vi tn vit tt nh
Pectawamorin, Pectonigrin, Pectocine-rin, Pectofoetidin, Pectosclerotinin
a)Nui cy b mt
Ch phm pectinase thng thu nhn t cc chng Asp. Awamori, Asp. Foetidus
nui b mt.
Mi trng nui gm 30 35% cm m, 66 70% b c ci hay nguyn liu c
cha 4 4,5% pectin ho tan v 16 18% Protopectin, b sung thm ngun nit
nh: mui Sunfatamon v Clorua amon (1%) Photphat amon 2%.
m mi trng 55 60%, nui 300C trong 40 gi, sau gim xung
240C nui 48 52 gi. Sau sy kh canh trng ta c ch phm th pectinase
cha nhiu loi enzyme pectinase v mt s enzyme khc nh: protease,
hemicellulase, cellulose,dng cho chn nui.
SVTH: NGUYN TH PHNG 8
8/6/2019 LUN VN CHNH ruou vang
9/72
LUN VN TT NGHIP
t tinh khit cn trch ly enzyme ra khi canh trng (dng cn m hay
kh). Kt ta enzyme bng Sunfatamon hay ru. V d: ethanol vi nng 72
75%, Izopropanol nng 55 57%, Sunfatamon bo ho 0,79%; kt ta 2
50C.
Sau ly tm, kt ta c sy chn khng hay sy thng hoa, ri nghin nh
bo qun.
b) Nui cy b su
Ch phm pectinase thu nhn t nui cy b suAsp. Niger, Asp. Awamori,
Cl. Pectinofecmentas, Asp. Nigerto ch yu pectinestease. Pectinesterase v
Poligalacturonase thng do vi khunBac. Polymyxa,Erwinia caralovora, ch yudoBac. Species,Asp. Fonseanes, Bac. Polymyxa
C th thu ch phm pectinase viAsp. NigerhayAsp. Awamori trong iu kin
hiu kh. Nguyn liu n gin: b c ci, bt ng, mm malt, nc p li bp c
nghin nh cho vo dch nui. B sung mt s cht: N, Mg, K,nh mui
Photphatamon, Sunfatmagie, Clorua kali
Hoc c th thu ch phm pectinase bng phng php b su trong iu kin
ym kh, vi vi khun ym kh: Clo. Fesineum v Clo. Pectino fermentans. Nguyn
liu: trong mi trng c 2% b c ci, nc chit bp 0,5%, photphat amon 0,75%,
photphat kali 0,1%, cacbonat canxi 0,3%...(theo Bravova), mi trng pH = 6,5 7,
nui 370C (trong 55 63 gi).
2.1.2.3 ng dng
Trong cng nghip thc phm dng ch phm pectinase tinh khit t l 0,03
0,05 ti a 0,1% trn nguyn liu.
Pectinase c dng nhiu trong cc nghnh thc phm sau:
Sn xut ru vang - nc gii kht
Sn xut nc qu, nc ung khng ru.
Sn xut mt qu, nc qu c c, mt nh, mt ng.
Sn xut c ph, c ph tan
Tng hiu sut p, trch ly cc cht t thc vt, v cc cy thuc.
SVTH: NGUYN TH PHNG 9
8/6/2019 LUN VN CHNH ruou vang
10/72
LUN VN TT NGHIP
S dng cng vi cellulase trong chn nui thu phn mt phn
hp cht pectin cellulose trong thc n gia sc, lm tng tiu ho.
Bng 2.4: Hiu qu x l nc qu du ty, mm si bng enzyme
Hiu quNc qu du ty Nc qu mm si
Khng chopectinase
C chopectinase
Khng chopectinase
C chopectinase
Hiu sut nc qu (%) 71,2 78,8 49,2 72,4Hm lng cht kh (%) 10,2 11,5 8,5 10,2
axit chun (%) 0,53 0,62 0,91 1,16ng (%) 6,7 8,0 5,62 7,4
Pectin (%) 0,33 0,15 0,26 0,12Cht cht (%) 0,04 0,02 0,09 0,16im nh gi cm quan 71,2 78,8 49,2 72,4
(Ngun: Nguyn c Lng Cng ngh enzyme NXBHQGTPHCM, 2004)
Mc ch chnh pectinase lm trong nc qu, tng hiu sut p, to iu kin tt
khi c c nc qu, mt khng chy kht, tch lp keo trn ht c ph, lm ht c
ph bong - d tan
2.2 TNG QUAN V NM MEN [6], [14], [21]2.2.1 Gii thiu v nm men
Nm men l tn chung ch nhm nm men c cu to v sinh sn bng cch ny
chi v phn ct. Chng phn b rng ri khp ni. c bit chng c mt nhiu
t trng nho v cc ni trng hoa qu. Ngoi ra thy chng c mt trn tri cy
chn, trong nhy hoa, trong khng kh v c ni sn xut ru vang.
2.2.1.1 Hnh dng v kch thc
Hnh dng t bo nm men
Nm men thng c hnh dng khc nhau, thng c hnh cu, hnh elip, hnh
trng, hnh bu dc v c hnh di. Mt s loi nm men c t bo hnh di ni vi
nhau thnh nhng dng si gi l khun ty (Mycelium) hay khun ty gi (Pseudo
SVTH: NGUYN TH PHNG 10
8/6/2019 LUN VN CHNH ruou vang
11/72
LUN VN TT NGHIP
mycelium). Tuy nhin hnh dng ca chng khng n nh, ph thuc vo tui ca
nm men v iu kin nui cy.
Kch thc t bo nm menT bo nm men thng c kch thc rt ln gp t 5 10 ln t bo vi khun.
Kch thc trung bnh: Chiu di: 9 10 m v chiu rng: 2 7 m.
Kch thc cng thay i, khng ng u cc loi khc nhau, cc la tui
khc nhau v iu kin nui cy khc nhau.
2.2.1.2 Cu to t bo nm men
T bo nm men cng nh nhiu loi t bo khc c cu to ch yu t cc
phn c bn nh sau:
Thnh t bo: Cu to t nhiu thnh phn khc nhau. Trong ch yu l:
glucan, manan, protein, lipid v mt s thnh phn nh khc nh kitin, volutin,
Mng nguyn sinh cht: gm cc hp cht phc tp nh protein, phospholipit,
enzyme permeaza,
Cht nguyn sinh: Thnh phn cu to ch yu l nc, protit, gluxit, lipit v cc
mui khong, enzyme v c cc c quan trong .
Nhn t bo.
Nhng thnh phn, c quan con khc: khng bo, ty th, lp th, riboxom,
2.2.1.3 S sinh sn ca nm men
Nm men c mt s hnh thc sinh sn sau:
Sinh sn bng cch ny chi.
Sinh sn bng cch phn i.
Sinh sn bng bo t v s hnh thnh bo t:
Tip hp ng giao
SVTH: NGUYN TH PHNG 11
8/6/2019 LUN VN CHNH ruou vang
12/72
LUN VN TT NGHIP
Tip hp d giao
Sinh sn n tnh
2.2.1.4 Phn loi nm men
Ch yu c hai lp: nm men tht (Ascomyces) v lp nm men gi (Fungi
imporfecti)
Lp nm men tht (lpAscomyces lp nm ti):
Phn ln nm men dng trong cng nghip thuc lp
Ascomyces, a s thuc ging Saccharomyces.
GingEndomyces
Ging Schizosaccharomyces
Lp nm men gi (Fungi imporfecti nm men bt ton)
Crytococus (toscula, tornlopsis)
Mycoderma
Eandida
Geotrichum ( c xp vo lp nm mc)
Rhodotorula
2.2.1.5 Cc qu trnh sinh l ca t bo nm men
a) Sinh dng ca nm men
Cu to ca t bo nm men thay i khc nhau ty theo loi, tui v mi
trng sng, nhng nhn chung bao gm:
Nc: 75 85%
Cht kh: 15 25% . Trong cht khong chim 2 14% hm lng cht
kh.
SVTH: NGUYN TH PHNG 12
8/6/2019 LUN VN CHNH ruou vang
13/72
LUN VN TT NGHIP
Bng 2.5: Thnh phn ha hc ca nm men
Cc cht Thnh phn (% cht kh)Cacbon 49,8CaO 12,4Nito 6,7Hydro 3,54P2O5 2,34K2O 0,04SO3 0,42
MgO 0,38Fe2O3 0,035
SiO 0,09(Ngun: Nguyn c Lng, 1996)
Nm men cng nh cc sinh vt sng khc cn oxy, hydro, cacbon, nit,
phospho, kali, magi,
Dinh dng Cacbon
Ngun Cacbon cung cp l cc loi ng khc nhau: saccharose, maltose,
lactose, glucose
H hp hiu kh:
C6H12O6 + 6O2 6CO2 + 6H2O + 674 cal
H hp k kh
C6H12O6 2CH3CH2OH + 2CO2 + 33 cal
Dinh dng oxy, hydro: c cung cp cho t bo t nc ca mi trngnui cy hay dch.
Dinh dng Nit:
Nm men khng c men ngoi bo phn gii protid, nn khng th phn ct
albumin ca mi trng m phi cung cp nit dng ha tan, c th l m hu c
SVTH: NGUYN TH PHNG 13
8/6/2019 LUN VN CHNH ruou vang
14/72
LUN VN TT NGHIP
hoc v c. Dng hu c thng dng l acid amin, pepton, ur. m v c l cc
mui amon kh nitrat, sulfat
Cc vitamin v cht khong:Cht khong c nh hng to ln n hot ng sng ca nm men
Phospho: c trong thnh phn nucleoprotein, polyphosphat ca nhiu enzyme ca
sn phm trung gian ca qu trnh ln men ru, chng to ra lin kt c nng
lng ln.
Lu hunh: tham gia vo thnh phn mt s acid amin, albumin, vitamin v
enzyme.
Magi: tham gia vo nhiu phn ng trung gian ca s ln men.
St: tham gia vo cc thnh phn enzyme, s h hp v cc qu trnh khc.
Kali: cha nhiu trong nm men, n thc y s pht trin ca nm men, tham
gia vo s ln men ru, to iu kin phc hi phosphorin ha ca acid pyruvic.
Mangan: ng vai tr tng t nh magi.
b) C ch vn chuyn cc cht dinh dng vo trong t bo nm men
Nm men hon ton khng c c quan dinh dng ring bit, cc cht dinh
dng m n s dng ch yu c vn chuyn qua thnh t bo theo hai con
ng c bn sau:
Thm thu b ng: Trn thnh t bo nm men c nhng l nh, nhng l ny
c tc dng lm cho cht dinh dng vn chuyn vo trong t bo t mi trngbn ngoi nh p sut thm thu, ngc li cht thi trong qu trnh trao i cng
c thi ra theo con ng ny.
Hp thu ch ng: Cc thnh phn dinh dng khng c kh nng xm nhp
vo t bo theo con ng th nht th lp tc c h permeaza hot ha. Permeaza
l mt protid hot ng, chng lin kt vi cht dinh dng to thnh hp cht v
SVTH: NGUYN TH PHNG 14
8/6/2019 LUN VN CHNH ruou vang
15/72
LUN VN TT NGHIP
hp cht ny chui qua thnh t bo trong, ti y chng li tch ra v permeaza li
tip tc vn chuyn tip.
c) Qu trnh sinh trng v pht trin S sinh trng
Trong qu trnh nui cy, trong iu kin dinh dng y , t bo nm men
tng nhanh v kch thc v ng thi sinh khi c tch ly nhiu.
S pht trin
Cc nm men sinh sn bng phng php nhn i thng cho lng sinh khi
rt ln sau mt thi gian ngn. Trong trng hp sinh sn theo phng php ny th
trong dch nui cy s khng c t bo gi. V rng t bo c phn chia thnh hai
c nh vy t bo lc no cng trng thi ang pht trin. T bo ch gi khi mi
trng thiu cht dinh dng v t bo khng c kh nng sinh sn na.
Tuy nhin a s nm men sinh sn bng phng php ny chi nn hin tng
pht hin t bo gi rt r. Khi chi non tch khi t bo m sng c lp th ni
tch trn t bo m to thnh mt vt so. Vt so ny s khng c kh nng tora chi mi. C nh vy t bo m s chuyn thnh t bo gi theo thi gian.
xc nh s lng t bo nm men pht trin theo thi gian hin nay ngi ta
dng nhiu phng php khc nhau nh:
Xc nh s lng t bo bng phng php m trc tip trn knh hin vi
hay gin tip trn mt thch.
o c ca t bo trong dung dch nui cy trn c s xy dng mt th
chun ca mt t bo
2.2.2 Nm men thng s dng trong ln men ru vang
Saccharomyces cerevisiae: yl tn hin nay dng ph bin, trc y ngi ta
gi l Saccharomyces cerevisiae Meyer hay l S. ellipsoideus theo Lodder l
Saccharomyces vini.
SVTH: NGUYN TH PHNG 15
8/6/2019 LUN VN CHNH ruou vang
16/72
LUN VN TT NGHIP
Nm men ny ph bin trong qu trnh ln men nc qu chim ti 80% trong
tng s Saccharomyces c trong nc qu khi ln men. Kh nng kt lng ca n
ph thuc vo tng ni: cc t bo dng bi hoc dng bng. Ngun dinh dng
cacbon ca loi ny l ng, cn v acid hu c, nhng tc nhn sinh trng l
acid pantotinic, biotin, mezoinozit, thiamin v piridoxin.
Hnh 2.3: T bo S.cerevisiae ny chi Hnh 2.4: Nhiu t bo S.cerevisiae
a s cc t bo ca loi ny hnh ovan c kch thc (3 8) x (5 12) m,
sinh sn theo li ny chi v to thnh bo t. Saccharomyces cerevisiae sinh ra
enzyme invertase c kh nng kh ng saccharose thnh fructose v glucose. V
vy trong ln men ta c th b sung loi ng ny vo dung dch qu v hm
lng ru c to thnh bnh thng i vi nhiu ni ca men ny ch t c
8 10% so vi th tch.
giai on cui ln men Saccharomyces cerevisiae kt lng nhanh v lm trong
dch ru. ni ca ging ny c c tnh ring v kh nng to cn, chu sunfit,
tng hp cc cu t bay hi v cc sn phm th cp to ra cho vang c mi v c
trng ring bit. Giai on cui cng ca qu trnh ln men cc t boSaccharomyces cerevisiae thng b gi, khng tip tc chuyn ng thnh cn v
b cht rt nhanh.
Ngoi ra cn mt s loi nm men khc c s dng trong ln men ru vang
bao gm:
Saccharomyces uvarum: Cc ni ca loi ny c th ln men 12 130 cn.
SVTH: NGUYN TH PHNG 16
8/6/2019 LUN VN CHNH ruou vang
17/72
LUN VN TT NGHIP
Saccharomyces chevalieri: Theo Lodder gi l Saccharomyces chevalieri
Guilliermond, Saccharomyces chevalieri thun chng ln men nc nho c th to
160 cn.
Saccharomyces oviformics: Theo Lodder gi l Sac. Beuanes saccardo c kh
nng chu c ng cao, cn cao, ln men kit ng v to thnh ti 180 cn.
Hanseniaspora apiculate Kloeckera apiculata:C th ln men to thnh 6 70
cn, nhng to ra mt lot cc acid bay hi cng nh cc este.
Bng 2.6: Kh nng chu c hm lng cn trong mi trng camt s loi nm men
Loi nm men Nng cn cc i nm men c thtn ti (% V)
Saccharomyces oviformis 18 19Haseniaspore 4,0 5,9
Saccharomyces pastearianus 10Saccharomyces elipsodeus 18
Nm men ru vang 18 19
Nm men di 4 5(Ngun: B Cng Nghip nh - C s vi sinh nghnh ln men, 1994)
2.2.3 Yu cu i vi chn nm men thun chng
Cc loi nm men thun khit dng nhiu trong sn xut ru vang thuc ging
Saccharomyces cerevisiae v Saccharomyces oviformis.
Cc chng nm men thun khit ny, c s khc nhau v tc sinh trng,khong nhit thch hp ln men, kh nng to cn v chu cn, kh nng chu
c pH thp cng nh kh nng kt lng (to thnh dng bng hoc dng bi).
Nhng yu cu i vi nm men ru vang l:
C hot lc ln men cao i vi nc qu.
S dng ng cho ln men gn nh hon ton.
SVTH: NGUYN TH PHNG 17
8/6/2019 LUN VN CHNH ruou vang
18/72
LUN VN TT NGHIP
Kt lng tt.
Lm trong dch ru nhanh.
Chu c ru cao v acid ca mi trng cng nhcc cht st trng.
To cho ru hng v thm ngon tinh khit.
2.3 C S KHOA HC V CC YU T NH HNG QU TRNH
LN MEN RU [5], [6], [12]
2.3.1 C s khoa hc ca qu trnh ln men ru
Ln men l mt qu trnh trao i cht di tc dng ca cc enzyme tng nggi l cht xc tc sinh hc. Ty theo sn phm tch t sau qu trnh ln men m
ngi ta chia lm nhiu kiu ln men khc nhau. Tuy nhin c hai hnh thc ln
men chnh l ln men ym kh (k kh) v ln men hiu kh.
Ln men ru l qu trnh ln men ym kh vi s c mt ca nm men, chng
s chuyn ha ng ln men thnh ethanol v CO2.
Qu trnh ln men ru chia lm hai thi k chnh:
Thi k pht trin sinh khi: giai on ny vi s c mt ca oxy, t bo
nm men pht trin sinh khi.
Thi k ln men chuyn ng thnh ru v CO2: giai on ny nm
men hp th cc cht dinh dng v s dng cc enzyme sn c ca mnh
thc hin xc tc sinh hc trong qu trnh trao i cht duy tr s sng,
to thnh ru v CO2.
SVTH: NGUYN TH PHNG 18
8/6/2019 LUN VN CHNH ruou vang
19/72
LUN VN TT NGHIP
C ch ca qu trnh ln men:
Glucose
Hexokinaza
Glucose 6 phosphat
Photphoglucoza isomeraza
Fructose 6 phosphat
PhosphoFructokinaza
Fructose 1,6 diphosphat
Aldolaza
Triophosphat izomeraza
Glyceraldehyd 3 phosphat Dihydro aceton phosphat
Glyceraldehyd phosphatdehydrogenaza
Acid 1,3 diphosphoglyceric
Phosphoglyceratkinaza
Acid 3 phosphoglyceric
Phosphoglycerat-mutaza
Acid 2 phosphoglyceric
Enoiaza
Acid phosphoenolpyruvic
Pyruvat kinaza
Acid enol pyruvic
Acid pyruvic
Pyruvate decarboxylaza
Ethanal
Aldodeshydrogenaza
Ethanol
S 2.1: C ch phn hy ng trong t bo nm men
SVTH: NGUYN TH PHNG 19
8/6/2019 LUN VN CHNH ruou vang
20/72
LUN VN TT NGHIP
2.3.2 Cc yu t nh hng n ln men ru vang
2.3.2.1 Oxy
Hu ht cc chng nm men trong ln men ru vang thuc ging
Saccharomyces. Chng l nhm vi sinh vt k kh ty tin. Khi trong mi trng
lng oxy nm men phn hy ng dng lm ngun nng lng v cu to t bo
tng sinh khi.
Trng hp thiu oxy (k kh) nm men s dng phn oxy ha tan trong mitrng sinh trng v ch yu l ln men.
Trong qu trnh ln men giai on u yu cu oxy cao nht nm men sinh
sn, pht trin tng sinh khi. Nu c giai on nhn ging th cng cn phi cung
cp oxy bng cch lc hoc sc kh.
2.3.2.2 Nhit
Nhit ln men c nh hng n i sng ca nm men, n qu trnh ln
men v cht lng ca sn phm.
Nhiu cng trnh nghin cu v sn xut ru vang xc nh c khong
nhit ln men ru vang trng thch hp l 15 300C, nu ln men nhng
thang thp hn th cng tt. Cn ln men ru vang (nc qu ln vi xc
qu) phi chit xut cc cht thm v polyphenol t v qu nn cn thang cao
hn, thng l 250C.
Bng 2.7: cn ru vang v nhit ln men
Hm lng ng (g/l) 127 217 303 cn l thuyt c th t 7,20 12,40 17,30
cn thc t 90C 7,00 11,80 9,90
cn thc t 180C 6,90 11,00 9,10
cn thc t 270C 6,90 9,40 7,70
cn thc t 360C 4,20 4,80 5,10
(Ngun: Mullel - Thurgau, 1884)
SVTH: NGUYN TH PHNG 20
8/6/2019 LUN VN CHNH ruou vang
21/72
LUN VN TT NGHIP
Nhit ln men cao, thi gian ca qu trnh ln men ngn, cn c th thp,
ng st cn nhiu v hng v ca sn phm c khi khng tt.
2.3.2.3 Hm lng ng
Trong nc qu thng c hm lng ng khng u do vy ngi ta thng
b sung thm ng saccharose. a s cc loi nm men hot ng bnh thng
trong mi trng ng di 20%. C mt s chng hot ng mi trng c
ng cao hn. Khi nhn ging thng dng mi trng c ng thp di 10%.
2.3.2.4 pH ca mi trng
Trong thc t ln men nhng dch qu chua thng c ru vang ngon. i
vi dch qu thng c pH t 2,8 3,8. Khong pH ny nm men vn hot ngc. Vng pH ti thch ca nm men l 4 6.
Trong sn xut ru vang ngi ta thng chun b mi trng nc qu c
pH bng 3,0 3,5.
2.3.2.5 Ngun cht khong
Cc cht khong chnh (tnh theo phn trm khi lng tro) bao gm:
K2O (23 48%), Na2O (0,06 2,2%), CaO (1,0 4,5%), MgO (3,7 8,5%),
Fe2O3 (0,06 7,3%), P2O5 (45 59%), SO3 (0,4 6,3%), SiO2 (0 1,8%), Cl (0,03
1,0%).
Lng nh cc cht Al, Br, Cr, Cu, Pb, Mn, Ag, Sr, Te, Sn, Zn... tt c cc mui
khong chim 5 - 10% khi lng kh ca men.
a s trong nc qu c cc hp cht nit cung cp cho nm men. Tuy nhin
cng c trng hp khng ngun nit do cn b sung thm ngun nit.
SVTH: NGUYN TH PHNG 21
8/6/2019 LUN VN CHNH ruou vang
22/72
LUN VN TT NGHIP
Bng 2.8: Kt qu nghin cu vic b sung nit vo dch ln men
Cc ch tiu Mu kim chngkhng b sung N
Ngun nit t(NH4)2SO4 (NH2)2CO
Nng cht khdch ng (%) 16,5 16,5 16,5
ng kh tnh theo malto(g/100ml) 4,09 4,09 4,09
pH dch ng ho 5,26 5,26 5,26pH gim chn 4,55 4,00 4,93Tng chua 0,31 0,42 0,12
kh biu kin gim chn -0,35 -0,40 -0,77Cht kh st (%) 0,43 0,34 0,14Tinh bt st (%) 0,005 0,046 0,041
Nng ru tronggim chn (%V)
9,66 9,78 10,04
Hiu sut ru so vil thuyt (%)
91,21 92,35 94,80
(Ngun: Pgs.Ts. Nguyn nh Thng, Ts. Nguyn Thanh Hng - Cng ngh sn xut v
kim tra cn etylic, NXB KHKTHN, 2000)
Trong trng hp ny ngi ta thng dng amon sulphat (NH4)2SO4. Cng c
th dng men t phn cho thm vo mi trng. Nu dch qu qu chua dng tartratamon kali hay amon hydroxy trung ha bt axit.
i vi dch nhn ging hoc hot ha ging th hn hp cc ngun nit v cc
cht sinh trng rt c ngha.
Trong nc qu thng c cc cht khong i vi nhu cu ca nm men. V
vy, khng cn phi b sung thm cht khong. Tuy nhin trong nghin cu cng
nh trong nhn ging c th thm ngun phospho kali dng mui phosphat v
magi dng mui sulfat.
2.3.2.6 Cht kch thch men
Cng nh cc sinh vt cao cp, men cn mt s cht kch thch, trc ht l
vitamin sinh sn v hot ng. Mt s loi men c th tng hp c nhng
vitamin nht nh, ly nguyn liu t cc cht hu c trong nc qu. Nhng
vitamin khc, men khng t tng hp c, nu khng c sn trong nc qu th
men ngng hot ng. Vitamin trong vang nhiu hn trong nc qu nh riboflavin
SVTH: NGUYN TH PHNG 22
8/6/2019 LUN VN CHNH ruou vang
23/72
LUN VN TT NGHIP
(B2), Cabalamin, Axit p-aminobenzoic v men tiu th t tr li nhiu. C vitamin
trong vang t hn v men tiu th nhiu tr li t (Thiamin tc B1, Biotin tc H). C
vitamin trong vang v trong nc qu hm lng ngang nhau do tiu th v tr li
bng nhau (axit pantothenic).
Ngoi hot ng ca men v khun, vitamin cn b nhiu yu t khc nh hng:
nh sng, lc, x l nhit.... Mt s chuyn gia Php ngh cho thm vo nhng
nc qu ngho m, ngho vitamin hn hp sau y: (NH4)2SO4: 100 g, thiamin
tc vitamin B1: 0,250 g, Canxi pantothenat: 0,250 g, biotin tc vitamin H: 0,002 g.
Trong 1 lt nc qu thm 0,2 g hn hp ny.
2.4 TNG QUAN V RU VANG QU [5], [15], [17], [25], [28], [29],[30], [31]
2.4.1 Khi nim v phn loi ru vang
2.4.1.1 Khi nim
Ru vang l loi ung c cn c sn xut bng phng php ln men t
cc loi tri cy v khng qua chng ct.
Bn cht ca ru vang tri cy l sn phm c sn xut t nc dch tri cy
bng phng php ln men vi s tham gia ca chng nm men Saccharomyces
cerevisiae. Trong thnh phn ru vang tri cy, ngoi ng b ln men to thnh
cn etylic ( cn 9 150 cn) cn c nhng thnh phn khc ging nh tri cy
chng hn nh: vitamin, mui khong, axit hu c.
2.4.1.2 Phn loi ru vang
a) Phn loi:
Nhiu ngi quen gi ru vang l ru cht hoc ru nho. Theo gii tiu dng
th ru vang c phn lm bn loi: ru vang bn, ru vang si tm, ru vang
mnh, ru vang mi.
Ru vang bn gm 3 loi: vang , vang trng v vang hng c hm lng
ru t 9 140 cn, thng c dng trong cc ba n gia nh. Ru vang bn
c sn xut t s ln men ca dch tri nho.
SVTH: NGUYN TH PHNG 23
8/6/2019 LUN VN CHNH ruou vang
24/72
LUN VN TT NGHIP
Ru vang si tm (Vin mousseux): cn c gi tn khc l ru sm banh
(Champagne), c t 8 - 120 cn, thng dng vo dp lin hoan hoc ba n sang
trng. Ru vang si tm l do b sung thm CO2, c sn xut t cc ging nho
trng vng Champagne thuc nc Php.
Ru vang nng (Vin Fortifie): l loi ru vang c pha thm ru mnh
Brandy tng hm lng cn, thng t 17 220 cn. Ru vang nng thay i
nng gia loi ngt v khng ngt. Loi khng ngt c nng cn cao hn th
dng lm vang khai v, cn loi ngt th dng trng ming.
Ru vang mi (Vin aromatize): Ru vang mi l loi ru c hm lng
cn t 15 - 200 l vang c thm mi thm.Ru vang nho c xp thnh 6 loi, ghi trn nhn chai.
- Loi 1: Dry: Rt nng.
- Loi 2: Sec: Nng.
- Loi 3: Demi sec: Hi nng.
- Loi 4: Moelleux: Si tm.
- Loi 5: Doux: Du.
- Loi 6: Liqoureux: Rt du.
Ru vang c xc nh qua mu sc, cht lng, hng v, tn tui v lun c
ma thu hoch nho.
Mu sc ca ru vang (trng, hng v ) ty thuc vo tui, loi nho v
thi gian v nho li trong nc ct trc khi ln men, thnh ru. Vang trng l
sn phm ca loi nho v xanh, vang hng v vang l ca loi nho v tm, vang
c mu hng n v thm, vang trng c mu t trong sut n vng. TiVit Nam ngoi vang Php c trn th trng cn c vang , M, c...
b) Mt s loi ru vang ni ting trn th gii
Ru vang Php
Nc Php c 4 vng trng nho rng ln sn xut ru vang:
SVTH: NGUYN TH PHNG 24
8/6/2019 LUN VN CHNH ruou vang
25/72
LUN VN TT NGHIP
- Vng Alsace, ni ting v ru vang trng. Sn lng ru vang trng ca
Alsace chim 30% tng sn lng ru vang trng ca nc Php. Ru vang trng
y c tn gi duy nht l vang Alsace.
- Vng Bordeaux, sn xut ru vang ni ting v quan trng ca Bordeaux l:
Mdoc, Haut Mdoc, Graves Barsac, Sauternes, St Emillion, Pomerol, Crons,
Loupiac, Fronsac, Bourg
- Vng Burgundy nm min Trung nc Php vi din tch 47.700 ha. y
khng c cc vn nho c ln m ch c nhng vn nho thuc din gia nh.
- Vng Champagne, sn xut loi ru vang tinh t. Nh vo ging nho, iu
kin th nhng, kh hu, nht l k thut sn xut v kinh nghim nn nc Php sn xut loi vang c bit ny. Phn ln ru Champagne c sn xut t hn
hp ging nho thm Pinot Noir c cht ng, nc trng nn ru mnh v
ging nh Chardonnay c mu vng kim, em li v thanh cao v hng thm.
Ru vang M
C th chia lm 3 loi:
- Ru vang thng phm (Branded Wine).
- Ru vang thng dng (Generic Wine) nh: Vang California Burgundy.
- Ru vang pha trn (Blended Wine), trn nhn ghi American Wine.
Ru vang c
c chia thnh 4 loi:
- Ru vang bn (Deutcher Tafewein).
- Ru vang vng (Landwein).
- Ru vang Qualitatswein bestimmter Anbuagebiete (QbA).- Ru vang Qualitatswein mit Pradikat: l loi ru vang cht lng cao
(QmP).
2.4.2 Thnh phn v gi tr ru vang qu
Thnh phn ru vang phc tp v n nay, ngay cc nc pht trin v vi
ru vang nho, ngi ta cha bit ht cc cht cu thnh.
SVTH: NGUYN TH PHNG 25
8/6/2019 LUN VN CHNH ruou vang
26/72
LUN VN TT NGHIP
Bng 2.9: Thnh phn dinh dng v ho hc ca mt s loi ru
vang( trong 100g ru)
Thnh phn
dinh dng
n v Vang trng Vang trng
ngt
Vang
Nng lng Kcal 68 98 70Nng lng kj 285 410 293
Nc g 88 83 88Protein g 0,1 0,2 0,2Glucid g 0,6 5,9 0,3
Tro g 0,3 0,3 0,28Sodium Na mg 3,4 13 3,4
Potassium K mg 100 110 100Calcium Ca mg 7,8 14 7,8
Phosphor P mg 10 13 10Magieium Mg mg 12 11 12Fe mg 0,82 0,5 0,82Zn mg 0,03 0,01 0,03Mn mg 0,08 0,02 0,08S mg 35 57 35Si mg 0,6 0,7 0,6Sr mg 0,1 0,05 0,1Rb mg 0,06 - 0,06Al mg 0,23 1 0,23Bo mg 0,93 0,72 0,93Br mg
8/6/2019 LUN VN CHNH ruou vang
27/72
LUN VN TT NGHIP
Bng 2.10: Thnh phn ho hc mt s loi vang California
Loi
ruvang
Thnh
phn
Nng
cnetylic(%V)
Nng cht kh
(0Bx,680F)
ngkh
(Dextrosegr/100ml)
Tng axit(axit
tartaricgr/100ml)
Acid bayhi (axit
axeticgr/100ml)
Ruvangtrng
Sauterne(kh)
12 1,8 0,17 0,62 0,06
Sauterne(ngt va)
12,5 1,0 2,6 0,60 0,066
Sauterne(ngt)
12,8 2,5 4,6 0,60 0,06
Rhine 12,0 2,0 0,17 0,65 0,06Ru
vang Claret 12,5 1,2 0,28 0,60 0,065
Burgundy 12,6 1,2 0,30 0,62 0,066Ziofandel 12,4 1,2 0,28 0,59 0,069
Rutrngming(trng)
Muscatel 20,0 6,5 - 0,42 0,04Angelica 20,0 7,0 - 0,40 0,038
White port 20,0 7,0 - 0,38 0,035
Rutrngming()
Sweetsherry
20,0 6,0 9,8 0,46 0,048
Port 20,0 6,5 - 0,50 0,05Tokay 20,0 4,5 - 0,44 0,05
Rukhai v
Dry sherry 20,0 2,5 2,0 0,48 0,050Sherry 20,0 1,0 3,3 0,45 0,048Dry vermouth
19,0 1,0 - 0,62 0,045
Sweet vermouth
18,0 11,0 - 0,60 0,045
Sparkingwines
champagne
12,4 0,4 2,0 0,70 0,060
Pinkchampagne
12,4 0,0 2,0 0,68 0,063
Spakingburgundy
12,0 0,5 2,2 0,72 0,068
(Ngun: Prescott and Dunn Industrial Microbiology Mc Graw Hill, New York,1959)
Mt vi cht ch c mt vi mt t l rt thp, th d du thm, axit bay hi
nhng lm cho ru tt ln hay xu i ng k.
SVTH: NGUYN TH PHNG 27
8/6/2019 LUN VN CHNH ruou vang
28/72
LUN VN TT NGHIP
2.4.2.1 Cn
Thnh phn quan trng nht ca ru vang l cn etylic lm cho ru mnh.
cn t nhin, ch do ln men m c t 7 - 160, ngha l trong mt lt ru vang
(1000 ml) c t 70 - 160 ml cn etylic. Cn etylic mi thm, v hi ngt, ging
ng.
cn ph bin ca ru vang l 10 - 120. Di 100 ru hi nht, 13 - 140 th
cn hi cao.
Bng 2.11: Cc loi ru thng c trong ru vangLoi ru n v Thnh phnAmylic mg/100ml 10 175
Isoamylic mg/100ml 10 175N butylic mg/100ml 10 1752 butylic mg/100ml 10 175
Iso butylic mg/100ml 10 175Propylic mg/100ml 10 175
Glycerine % 0,5 1,52,3 butadiol % 0,01 0,15
(Ngun: Prescott and Dunn Industrial Microbiology Mc Graw Hill, New York,1959)
2.4.2.2 ng
Theo Pein (Peynaud) hm lng ng vang nho l 2 - 3 gam/lt v ch
nhng loi qu trng c bit nh Basac, Xtn (Barsac, Sauternes) mi ln ti 70
- 80 g/l. ng trong ru vang ch yu l fructose, glucose, mt t galactose. Nu
cho thm ng saccharose trc khi ln men th ton b b thy phn thnh ng
kh, vy nu pht hin saccharose trong ru vang thnh phm, tc l ng pha
thm.
Ty theo lng ng kh cn li trong ru vang, sau khi ln men xong,
ngi ta phn bit ru vang kh (di 10g ng/lt), na kh (20 - 30g
ng/lt), na ngt (45 - 65g ng/lt) v ngt (80 - 110g ng/lt). Lng
ng kh cng cao, cn cng phi cao cho cn i. cn ca ru kh 9 -
110, ru ngt th cn t 12 - 130 v hn na.
SVTH: NGUYN TH PHNG 28
8/6/2019 LUN VN CHNH ruou vang
29/72
LUN VN TT NGHIP
Ru vang cn nhiu ng kh, c bit khi cn thp rt d b nhiu loi
khun ym kh (k kh) cng nh hiu kh ph hy ng, chuyn thnh axit lactic,
dm lm ru mt mi.
2.4.2.3 Axit
Axit l mt thnh phn quan trng ca ru vang, ngang vi cn. Ru vang l
ung c chua cao (axit tng s ti 4 - 5 gam/lt, pH t 2,9 - 3,9) nhng d
ung v v chua ca axit c cn i vi v ngt ca cn, ca glyxerin, v cht ca
polyphenol, v mn ca cc cht mui.
Axit hu c trong ru vang cn c mt tc dng na: ngn cn hot ng ca
cc khun lm h hng ru. nh lng axit hu c kh hn cc axit v c nhiudo ngi ta cha bit ht cc axit ca ru vang qu, nht l nhit i. Trong
ru vang nho nhng axit chnh l: tatric (1,5 - 4 g/l), malic (0 - 4 g/l), citric (0 - 0,5
g/l), oxalic (0 - 0,06 g/l)...
2.4.2.4 Tro v cc cht mui
C nhiu mui khong trong ru vang qu, ph bin nht l P, S, K, Na, Ca,
Mg, Si, Fe, Mn, F, Cl, Br, I, Al... Trong mt lt ru nho ch c1,5 3,0g tro nhng
cht mui trong tro gi mt vai tr quan trng:
Lm tng hng v ca ru.
Tng gi tr dinh dng; c nhiu cht mui ht sc cn thit cho c
th sng vi mt lng rt nh.
Nhng cht vi lng nh Fe hm lng bnh thng ch vi mg/l v
Cu (0,2 - 0,3 mg/l), nu ch tng mt vi mg trong mt lt cng gy kt ta, lm cho
ru c, mt hng v.2.4.2.5 Cht gy mi thm
Qu ti, c bit qu nhit i nh xoi, da rt thm. l mi thm do cc
cht ngun gc tecpen quyt nh, nhng i b phn cc cht ny b phn hy v
b kh cacbonic ko theo trong qu trnh ln men. V phn mnh, con men cng sn
sinh ra nhng cht c mi thm trong c cn cao phn t v este ca chng.
SVTH: NGUYN TH PHNG 29
8/6/2019 LUN VN CHNH ruou vang
30/72
LUN VN TT NGHIP
Bng 2.12: Thnh phn 1 vi cht trong ru vangLoi ru Acetaldehyde Acetatethyl (ppm) Tanin (%)
Cherry 300 mg/l 150 -Vang trng 0 7 ppm 150 0,01
Vang 0 7 ppm 150 0,14 0,30Sparking wines - 150 0,01
Trng ming 30 40 ppm 150 -(Ngun: Prescott and Dunn Industrial Microbiology Mc Graw Hill, New York,1959)
Trong qu trnh ru chn, pht sinh mt mi thm c bit gi l buk
(bouquet) do cc cht oxy ha kh sinh ra, nhng ch dng kh oxy mi thm.
Gi ru vang qu trong bnh nt kn hon ton khng c oxy mt thi gian di th
c mi thm. Nu trong bnh c ch trng v nt khng kn, oxy lt vo th mi
thm b ph hy rt nhanh.
2.4.2.6 Vitamin
Nc qu c ting l giu vitamin. Cc vitamin ny thng khng b ph hy
trong qu trnh ln men ru vang.
Bng 2.13: Hm lng vitamin trong ru vang nho v nc nho( theo Laphon Laphourcade)
Vitamin n v Nc nho Vang trng Vang Thiamin (B1) mcg 160 450 2 58 103 245
Riboflavin (B2) mcg 3 60 88 133 103 245Acid pantothenic mg 0,5 1,4 0,55 1,2 0,44 1,9Pyridoxine (B6) mg 0,16 0,5 0,12 1,67 0,13 0,68
Acid nicotinic (PP) mg 0,68 2,6 0,44 1,13 0,79 1,7Biotin (H) mcg 1,5 4,2 1 3,6 0,6 4,6
Cobalamin (B12) mcg 0 0 0,16 0,04 0,1Acid P-aminobenzoin mcg 15 92 15 133 15 133
Cholin mg 19 39 19 27 20 43(Ngun: Trn Th Thanh Cng ngh vi sinh NXBGD,2001)
Bng 2.14: Thnh phn acid amin trong ru vangAcid amin Thnh phn (mg/l)
Alanine 60 250
SVTH: NGUYN TH PHNG 30
8/6/2019 LUN VN CHNH ruou vang
31/72
LUN VN TT NGHIP
Valine 10 50Glycine 0 20
Iso glycine 10 80Leucine 20 100Serine 20 600
Threonine 30 250Asparaginic acid 10 150
Glutamic acid 100 300Methionine 0 50
Cystine 0 50Arginine 100 600Histidine 5 100Proline 0 100
Triptophan 0 50Tyrosine 0 50Phenylalanine 10 100
(Ngun: Prescott and Dunn Industrial Microbiology Mc Graw Hill, New York,1959)
2.4.3 Quy trnh sn xut ru vang qu
2.4.3.1 S quy trnh sn xut
SVTH: NGUYN TH PHNG 31
8/6/2019 LUN VN CHNH ruou vang
32/72
LUN VN TT NGHIP
S 2.2: Quy trnh sn xut ru vang qu
2.4.3.2 Gii thch quy trnh
SVTH: NGUYN TH PHNG
Loi cn, b
Loi cn
nm men
Tp cht
B
cn tinhch
Lm sch
Nguyn liu
Gia cngc hc
Lc
Pha ch dch lnmen
Kh trng
Ln men chnh
Ln men ph
Tch cn
Tng tr
Lng trong
ng chai
Ru vangthnh phm
Nhn ging
Gingnm men
ng,dinh dng
32
8/6/2019 LUN VN CHNH ruou vang
33/72
LUN VN TT NGHIP
a) Nguyn liu tri cy
Tt c cc loi tri cy u cha ng, nc, protein, vitamin, khong, cc hp
cht hu c, nn u c th ln men to thnh ru vang. Tu loi tri cy m ta
iu chnh quy trnh cng ngh cho ph hp.
Thi gian t khi hi n khi ch bin cng ngn cng tt, hn ch s oxi ho
t nhin cng nh s xm nhp v pht trin ca cc vi sinh vt trn qu.
b) Lm sch
Trc khi s dng cn phi tuyn chn loi b nhng tri h, dp, khng t
cht lng, m bo qu trnh ln men sau ny.
c) Gia cng c hcTu theo loi qu hay phng php, thit b ch bin ra sn phm ru vang m
qu c x l bng cch nghin dp, x p, hoc trch ly ly dch qu, sau cng
tu loi m c th lc. Thc hin trong phng cha kh CO2 nhm ngn chn
dch qu b oxi ho bi khng kh.
d) Pha ch dch ln men
Cc loi dch qu thng c pH cao v ng thng thp so vi nc nho.
Do thng iu chnh pH ca dch qu bng CaCO3, NaHCO3 hoc cc mui
amoni, v cng c th b sung thm ng vo dch ln men.
e) Kh trng
Ngi ta s dng kh SO2 vi liu lng cho php l 120mg/l chng li dch
qu b oxi ho v tiu dit cc vi khun tp nhim nh: vi khun lactic, acetic. Tuy
nhin, ngi ta c th thanh trng bng nhit 65 700C/10 pht.
f) Ln men chnh
y l giai on chnh hnh thnh nn ru t lc cy nm men vo cho n lc
dnh men ht si bt mnh, dung dch khng b o ln, do hot ng ca nm men.
Thi gian ln men thng t 10 20 ngy nhit 20 22 0C. Hoc ln men
thi gian ngn hn vi nhit 25 280C. Trong thi gian ny nm men hot ng
mnh nht tiu th ng, m, vitamin, chuyn ho ng thnh ru v gii
SVTH: NGUYN TH PHNG 33
8/6/2019 LUN VN CHNH ruou vang
34/72
LUN VN TT NGHIP
phng CO2. Trong qu trnh ln men cn phi theo di mt s ch tiu quan trng
nh: hm lng ng, nhit , lng oxi trong dch ln men.
g) Ln men ph
giai on ny qu trnh ln men xy ra khng t v c thc hin nhit
thp 15 180C. c bit trong giai on ny c qu trnh ln men malolactic
chuyn axit malic thnh axit lactic, lm cho ru chuyn t v chua gt sang v chua
nh d chu do pH dch ln men tng ln, CO2 vn cn thot ra ngoi nhng t. Dch
ln men trng thi tnh lng, xc nm men lng xung y bnh.
Sau 15 20 ngy tin hnh lng, gn lc thu ru trong cho vo bnh.
h) Tng trQu trnh ny nhm mc ch n nh cht lng ru v tng cng hng v
qu trnh tng tr s xy ra rt nhiu qu trnh sinh ha rt phc tp lm cho ru
chuyn t t ngt, t thm c nhiu v chua, v cay ca CO2, v ng ca aldehyde
sang ru trong sut c v chua ngt cn i, v ng nh ca glyxerin, v cht ca
polyphenol. Thi gian tng tr cng ko di hng v ca ru cng m .
i) Lng trong
C th s dng cc cht tr lng: t st lng, bentonic, tannin lm trong sn
phm ru vang.
k) ng chai
Ru vang sau khi ng chai s c thanh trng ln na tiu dit hon ton
cc vi sinh vt cn st li trong ru.
Nhit thanh trng ph thuc vo cn ca ru v c xc nh theo cng
thc Burain:
T0 = 75 1,5Q
Trong :
T0 : Nhit thanh trng
Q : cn trong ru
75 v 1,5 l h s thc nghim
Nhit thanh trng cn ph thuc vo hm lng SO2 trong ru.
SVTH: NGUYN TH PHNG 34
8/6/2019 LUN VN CHNH ruou vang
35/72
LUN VN TT NGHIP
CHNG 3
NI DUNG V PHNG PHP NGHIN CU
3.1 THI GIAN V A IM NGHIN CU
ti Nghin cu quy trnh sn xut ru vang t xoi c thc hin t
15/03/2009 n 15/6/2009 ti phng th nghim Dinh Dng, khoa Cng ngh sinh
hc - Trng i Hc Bnh Dng.
3.2 VT LIU V THIT B TH NGHIM
3.2.1 Dng c v thit b th nghim
3.2.1.1 Dng c th nghim
S dng cc dng c sau phc v cho vic b tr th nghim v nghin cu:
- Cn
- Erlen
- Becher
- ng nghim, pipet
- Que cy, n cn- Bung m hng cu
- Vi lc
- Bng gn thm nc, bng y t
- a thy tinh, phu lc
3.2.1.2 Thit b th nghim
S dng nhng thit b sau th nghim:
- Knh hin vi (c)
- Ni autoclave (Trung Quc)
- My khc x k, my o pH (Nht)
- B iu nhit (Trung Quc)
- B chng ct cn (c)
- My xay sinh t (Vit Nam)
SVTH: NGUYN TH PHNG 35
8/6/2019 LUN VN CHNH ruou vang
36/72
LUN VN TT NGHIP
3.2.2 Vt liu nghin cu
3.2.2.1 Nguyn liu
S dng nhng nguyn liu sau cho vic nghin cu:
- Xoi ghp chn c xut x t Bnh Dng.
- Enzyme pectinase c sn xut bi cng ty Novozyme an Mch, phn phi
bi cng ty Nam Giang (H Vn Hu, Ph Nhun, TPHCM).
- ng saccharose c cung cp ti siu th Citimart Bnh Dng.
- Nm men Saccharomyces cerevisiae EC thun chng ging c cung cp t
phng vi sinh ca Vin Sinh hc nhit i Thnh ph H Ch Minh.
3.2.2.2 Ho chtS dng mt s ho cht sau iu chnh pH ca dch ln men:
- Axit citric, NaHCO3 cung cp bi Kios ho cht 1B - S 136 T Hin Thnh
Thnh Ph H Ch Minh.
-Nc ct cung cp bi phng th nghim Sinh Khoa Cng ngh sinh hc - i
Hc Bnh Dng.
- Mt s ho cht kim tra thnh phn nguyn liu v thnh phm c nu trong
phn ph lc I.
2.2.2.3 Cc mi trng s dng
- Mi trng malt lng s dng tng sinh khi nm men.
- Mi trng malt lng c b sung dch chit xoi tng sinh khi nm men.
- Mi trng thch malt s dng gi ging nm men.
3.3 PHNG PHP X L S LIU
S liu c x l v v biu , th vi phn mm Excel, phn mm
Statgraphics Plus 3.0 for windows, phn mm Minitab 12 for windows.
SVTH: NGUYN TH PHNG 36
8/6/2019 LUN VN CHNH ruou vang
37/72
LUN VN TT NGHIP
3.4 PHNG PHP NGHIN CU
3.4.1 S b tr th nghim
S 3.1: S b tr th nghim
3.4.2 Phng php b tr cc iu kin nh hng n qu trnh
ln men
Cc iu kin nh hng n qu trnh ln men ru m chng ti nghin cu
bao gm: pH, nng cht kh ban u, t l nm men s dng, thi gian ln men.
Nm men thun chng S. cerevisiae EC c tng sinh trong mi trng malt lng tin hnh cho ln men ru. Cc th nghim c tin hnh ln men nhit
25 320C. Yu t theo di chnh nh gi vic la chn cc iu kin tt nht l
cn.
3.4.2.1 B tr nh hng ca pH n qu trnh ln men
Nhng pH ti thch cho s pht trin v ln men ca cc loi nm men l khng
c nh, pH ph thuc vo nhiu yu t, c th l nhng yu t chnh sau:
Loi, chng nm men.
Thnh phn ca mi trng ln men.
iu kin ln men (nhit ).
kho st nh hng ca pH ca dch ln men, chng ti tin hnh 5 th
nghim vi cc mu c gi tr pH khc nhau l: pH = 3,0; pH = 3,5; pH = 4,0; pH =
4,5; pH = 5,0. ng thi c nh cc yu t khc nh nng cht kh ban u l
200Bx, t l nm men l 6%.
Theo di qu trnh ln men, xc nh hm lng cn thu c ca mi th
nghim v xc nh s lng t bo nm men trong 7 ngy u ln men.
SVTH: NGUYN TH PHNG 37
Xoi
Kho st
nguyn liu
Thu nhndch xoi
Pha ch dchln men
Kho st t
l nm men,pH, Brix
Ln men
Theo di
cn, Brix,s lng tbo nm men
Ru vangxoi
Kim travi sinh
nh gicm quan
Kho st t lpectinase b sung
Chn yu t
tt nhtTi u hothc nghim
a ra quytrnh sn xut
Ln men vicc iu
kin ti u
8/6/2019 LUN VN CHNH ruou vang
38/72
LUN VN TT NGHIP
Bng 3.1: nh hng ca pH n qu trnh ln men
STT mu Nng chtkh (0Bx)
pH Lng men ging (%)
1
20
3,0
62 3,53 4,04 4,55 5,0
Da vo cn thu c sau ln men ca cc th nghim chng ti chn c
pH(*) ti thch cho qu trnh ln men.
3.4.2.2 B tr nh hng ca nng cht kh n qu trnhln men
Sau khi kho st v chn c pH(*) l ti thch th nghim trn chng ti tin
hnh 5 th nghim vi 5 mc ca nng cht kh l: 16 0Bx, 180Bx, 200Bx,
220Bx, 240Bx. ng thi c nh yu t khc: pH = pH(*), t l nm men l 6%.
Theo di qu trnh ln men v xc nh hm lng cn ca mi th nghim, xc
nh s lng t bo nm men trong 7 ngy u ln men.
Bng 3.2: nh hng ca nng cht kh ban u n qu trnh
ln men
STT mu Nng cht kh(0Bx)
pH Lng men ging (%)
1 16
pH(*) 6
2 18
3 204 225 24
Da vo cn thu c sau ln men ca cc th nghim chng ti chn c
nng cht kh 0Bx(*) ti thch cho qu trnh ln men.
3.4.2.3 B tr nh hng ca t l nm men n qu trnh ln men
SVTH: NGUYN TH PHNG 38
8/6/2019 LUN VN CHNH ruou vang
39/72
LUN VN TT NGHIP
Theo nguyn tc th nng cht kh ban u cng cao th lng ng nm
men s dng cng nhiu v hm lng cn sinh ra cng nhiu hn. Tuy nhin mt
mc no th lng ng ban u cao nm men s tp trung tng sinh khi,
s cnh tranh dinh dng s kh cao v cn thu c c th khng cao. Sau khi
kho st v chn c nng cht kh ti thch l 0Bx(*).
Tin hnh th nghim vi 6 mc t l nm men l: 2%, 4%, 6%, 8%, 10%,
12%. ng thi c nh cc yu t khc l: pH = pH(*), nng cht kh ban u
l 0Bx(*).
Bng 3.3: nh hng ca t l nm men n qu trnh ln men
STT mu Nng cht kh(0Bx)
pH Lng men ging (%)
1 0Bx(*)
pH(*)
22 43 64 85 106 12
Theo di hm lng cn thu c mi th nghim, xc nh s lng t bo
nm men trong 7 ngy u ln men.
Da vo cn thu c sau ln men ca cc th nghim chng ti chn c t
l nm men (*)% ti thch cho qu trnh ln men.
3.4.2.4 B tr nh hng ca thi gian ln men n qu trnh
ln men
Sau khi kho st v chn c cc iu kin ti thch: pH(*), nng cht khban u 0Bx(*), t l nm men (*)%, chng ti tin hnh cho ln men vi cc iu
kin trn kho st thi gian ln men. Thi gian theo di qu trnh ln men l 10
ngy.
Bng 3.4: nh hng ca thi gian ln men
Thi gian(ngy)
pH Lng menging (%)
Nng cht kh(0Bx)
3 0Bx(*)
SVTH: NGUYN TH PHNG 39
8/6/2019 LUN VN CHNH ruou vang
40/72
LUN VN TT NGHIP
pH(*) (*)%578910
3.4.3 Phng php quy hoch thc nghim [3]
Phng php quy hoch thc nghim: hoch nh th nghim cc tr gip kho
st cc yu t nh hng bin i cng lc.
Cc bc tin hnh sau:
Chn thng s ti u ho v cc yu t nh hng.
Xc nh mc c s, khong bin thin v mc bin thin ca cc yu
t.
Lp m hnh hi quy tuyn tnh v ma trn thc nghim.
Tin hnh cc th nghim cnh tay n v cc th nghim ti tm thu
nhn cc gi tr thc nghim.
Tnh cc h s hi quy v phng sai ti hin.
Kim nh s c ngha ca cc h s hi quy theo chun Student.
Kim nh s tng thch ca m hnh vi thc nghim theo chun
Fisher.
Ti u ho thc nghim theo phng php ng dc nht:
Chn m hnh ton hc v tin hnh thc nghim yu t ton phn vi k yu t
nh hng, cn y l thng s ti u ho. Mi yu t c 2 mc nn s th nghim
cnh tay n phi thc hin l 2k. Phng n cu trc c tm chn cc im lm th
nghim c tm i xng. K hiu cc yu t l xj, mc trn v mc di ln lt l
xjmax v xjmin.
Tm phng n c xc nh nh sau:
x0j = 1/2.(xjmax + xjmin) vi j = 1 : k
Khong bin thin cc yu t:
( )minmax2
1jjj xxx =
SVTH: NGUYN TH PHNG 40
8/6/2019 LUN VN CHNH ruou vang
41/72
LUN VN TT NGHIP
thun tin cho vic nghin cu, h trc t nhin c chuyn sang h trc
khng th nguyn (h m ho). Cc th nghim cnh tay n theo ma trn quy
hoch lp ra s cung cp cc gi tr thc nghim yi.
Cng thc tnh h s hi quy:
=
=N
i
iYN
b1
0
1
i
N
i
jij YXN
b =
=1
1
Phng sai ti hin:
( )
11
200
2
=
=
n
YY
S
n
u
TBu
th
=
=n
u
uTB Yn
Y1
00 1
Trong :
n: S th nghim tm.
y0u: Gi tr cn cc th nghim ti tm.
y0TB: Gi tr trung bnh ca y0u.
Kim nh s c ngha ca cc h s hi quy theo chun Student:Phng sai ca cc h s hi qui:
N
SS th
bj
2
2=
bj
j
jS
bt =
Tra bng tp(f) vi p = 0,05, f = n 1 (vi n l s th nghim tm).
Cc gi tr tj > tp(f) c xem l c ngha. Cc h s tj < tp(f) th khng c ngha v loi khi phng trnh hi quy.
Nhn phng trnh hi quy vi cc h s c ngha.
Kim nh s tng thch ca m hnh vi thc nghim theo chun Fisher.
SVTH: NGUYN TH PHNG 41
8/6/2019 LUN VN CHNH ruou vang
42/72
LUN VN TT NGHIP
( )
1
1
2
2
=
=
N
YY
S
N
i
ii
tt
2
2
th
tt
SSF =
Trong :
N: s th nghim cnh tay n.
1: s h s c ngha trong phng trnh hi quy.
Tra bng vi p = 0,05, f1 = N 1, f2 = n 1
Nu F < Fp(f1,f2) phng trnh tng thch thc nghim.
Nu F > Fp(f1,f2) phng trnh khng tng thch thc nghim.
Cn thc hin 1 trong cc bc sau:
Phi tng bc ca phng trnh.
Thu hp khong bin thin ca cc yu t.
Thu hp mc c s ca cc yu t.
Xt li cc yu t c lp c chn.
Ti u ho thc nghim theo phng php ng dc nht:
Sau khi lp c phng trnh hi quy tng thch, cn xc nh chiu hng
ca cc yu t thu c thng s ti u ho cao nht.
Tin hnh tip mt lot cc th nghim leo dc theo cc bc chuyn ng mi
ca cc yu t. Ti u ho theo ng dc nht bt u t im khng l mc c
s.
Chn bc chuyn ng ca 1 yu t, v d x1 l 1.
Cc bc chuyn ng ca cc yu t xj khc c tnh nh sau:
11
1xb
xb jjj
=
Ghi nhn kt qu tt nht cc th nghim leo dc.
3.4.4 Phng php ln men ru vang xoi [22], [23], [24]
3.4.4.1 S quy trnh sn xut
SVTH: NGUYN TH PHNG 42
8/6/2019 LUN VN CHNH ruou vang
43/72
LUN VN TT NGHIP
S 3.2 : Quy trnh cng ngh ch bin ru vang xoi
SVTH: NGUYN TH PHNG
Cn men
Cn, b
Nm menS.cerevisiae
Xoi ngon, chn
3 gi 400C
Lc trong
Pha ch dchln men
Ln menchnh
Lng cn,tch men
Chit runon
Ln men ph
Tng tr lnh
Lng trong
Chit chai
Ru vang xoinh gi cht lng
theo TCVN
Nhn ging
Lm sch, b vv ht
Xay, p
Xc nh thnh phnnguyn liu
Nc
ng, axit citric,NaHCO
3
Enzymepectinase
43
8/6/2019 LUN VN CHNH ruou vang
44/72
LUN VN TT NGHIP
3.4.4.2 Thuyt minh quy trnh cng ngh
Thu nhn dch xoi:
La chn xoi chn, ngon, khng b h hng. Ra sch, loi b v v ht ri
em i xay nh (b sung nc vi t l 1 : 1). Tip theo b sung enzyme pectinase
vo em i 3 gi 400C.
S 3.3: Quy trnh thu nhn dch xoi
Qu trnh ny gip ta trch cc thnh phn quan trng trong nguyn liu vo dch
ln men nhm to cho sn phm c hng v c trng hn. Vic thc hin quy
trnh n gin, cn phi nhanh chng gim t l nhim vi sinh vt.
Lc trong
Sau trch ly ly dch thng c rt nhiu cn tinh hoc cn th do tht qu v
cc thnh phn khc trong nguyn liu ln vo. cho dch nc qu c trong
hn thun li cho cc qu trnh sau ny ta cn phi tin hnh lc.Phng php lc l dng vi lc v bng xp thnh nhiu lp c th lc
nhng cn nh. Sau khi pha ch dch ln men, do c dng NaHCO 3 v axit citric
tinh khit iu chnh pH nn cn lc loi b cc phn t l lng cn li trong
dch ln men.
Pha ch dch ln men
Thng sau khi p c thnh phn khng m bo cho nm men s dng hiu qu
do sn phm to c c cht lng khng cao. Ngi ta thng cho thm
ng, iu chnh pH (dng axit citric nu pH qu cao v NaHCO 3 nu pH qu
thp). V c th thm mt s cht tng thch cho nm men pht trin nh
(NH4)2SO4 vi nng di 0,1%; nhm to iu kin tt nht cho nm men pht
trin t hiu sut cao.
Ln men chnh
SVTH: NGUYN TH PHNG 44
Qu xoi
Gt, b v v ht
Tht xoi
p, xay
Lc
3 gi 400C
Dch xoi
Enzymepectinase
Nc
8/6/2019 LUN VN CHNH ruou vang
45/72
LUN VN TT NGHIP
Qu trnh ln men chnh c thc hin trong khong thi gian di hoc ngn l
tu thuc vo lng nm men cho vo, v tu thuc loi dch ln men cng nh mt
s yu t khc. Nhit ln men 28 320C. Thi im kt thc ln men l lc m
ta khng cn thy s si bt kh trong dch ln men na. Cn nm men lng xung
di y v dch ln men tr nn trong hn so vi lc ang ln men. Nu theo di
bng my khc x k th thy nng cht kh khng thay i. Lc c th kt
lun qu trnh ln men kt thc.
Lng cn, tch men
Khi qu trnh ln men chnh kt thc th c mt phn nm men lng xung,
tuy nhin m bo lng hon ton hoc phn ln nm men th cn c thi giankhong 1- 2 ngy.
Sau khi nm men lng ht th gn cn loi b xc nm men, nu gy chn
ng mnh th cn s d tan vo ru lm c tr li, nn dng ng xi phng ht l
tt nht.
Mc ch ca qu trnh ny nhm m bo trong qu trnh ln men ph ch c
mt phn nh nm men to hng v cho vang.
Ln men ph
Trc khi ln men ph ta c th iu chnh ru sau khi ln men chnh nh:
thm cn thc phm cho ru c cn cao nh mun, b sung cc cht mu t
dch qu t nhin Sau ta tin hnh ln men ph cho nhng thnh phn trong
ru c bin i to hng v c trng cho vang. Trong qu trnh ln men ph
s xy ra nhng phn ng to mi, to mu, to v rt quan trng nh: phn ng este
ho ca ru v cc acid c trong ru, phn ng to mu xy ra gia cc acid aminv cc loi ng c trong ru. Trong qu trnh sn xut ru vang th ln men
ph l qu trnh c tm nh hng n cht lng sn phm rt ln. Ru thnh
phm c ngon khng l do qu trnh ny. Thi gian cho qu trnh ny l 7 14
ngy, nhit cho ln men ph 10 150C.
Tng tr ru
SVTH: NGUYN TH PHNG 45
8/6/2019 LUN VN CHNH ruou vang
46/72
LUN VN TT NGHIP
Sau qu trnh ln men ph th qu trnh tng tr li tip tc thc hin to hng
v, lng trong sn phm. Ru sau khi tng tr mt thi gian di ta thy rt trong,
hng v cng s c trng hn cho sn phm. Nhit tng tr 10 150C.
Sau qu trnh ny do xut hin thm cn nn ta phi tin hnh lc cho sn phm
trc khi chit chai em xut xng. Vic lc phi c tin hnh t 2 3 ln trc
khi chit vo chai.
Chit chai
Chit chai y c thc hin bng cch s dng ng ht xi phng ht ru
t chai ny qua chai khc (lu l chai c ht chuyn phi c tit trng v lm
ngui trc khi s dng). Trong qu trnh chit chai c s dng phu lc v bng c th lc ht cc cn c trong sn phm.
Hon thin sn phm
Sau khi chit chai ta cn phi hon thin sn phm trc khi cho ra bn nh: dn
nhn, ng nt chai,
CHNG 4
KT QU V BIN LUN
4.1 KT QU KHO ST NGUYN LIU
4.1.1 T l cc phn ca tri xoi
Bng 4.1: Kho st tri xoi
STTmu
Trnglng (g)
Trnglng tht
qu (g)
Trnglng vv ht (g)
T l thtqu (%)
T l vv ht(%)
1 320 220 100 68,75 31,252 290 230 60 79,31 20,693 300 200 100 66,67 33,33
SVTH: NGUYN TH PHNG 46
8/6/2019 LUN VN CHNH ruou vang
47/72
LUN VN TT NGHIP
4 191 132 59 69,10 30,905 362 280 82 77,35 22,656 320 248 72 77,5 22,57 350 264 86 75,43 24,578 282 212 70 75,18 24,829 308 235 73 76,30 23,7010 192 135 57 70,31 29,69
Trungbnh
291,5 215,6 75,9 73,59 26,41
T l cc phn ca tri xoi c th hin trong biu di y:
T l cc phn ca tri xo
73.59%
26.41%
T l tht qu
T l v v h
Biu 4.1: T l cc phn ca tri xoi
Kt lun:
Xoi ghp nng trung bnh 291,5g/qu. Mi tri c t l tht qu trung bnh
73,59%; t l v v ht l 26,41%.
4.1.2 Thnh phn nguyn liu
Bng 4.2: Thnh phn nguyn liu
Thnh phn Dch qu ti sau khi pHm lng vitamin C (mg) 37Nng cht kh (0Bx) 10,5
pH dch trch 4,15Axit (%) (theo axit citric) 0,68
ng tng (%) 9,8ng kh (%) 5,6
SVTH: NGUYN TH PHNG 47
8/6/2019 LUN VN CHNH ruou vang
48/72
LUN VN TT NGHIP
Nc (%) 75,3
Kt lun:
Hm lng vitamin C, hm lng ng tng v axit trong dch xoi cng kh
cao so vi loi tri cy khc. iu ny chng t xoi rt thch hp cho ch bin
ru vang.
4.2 KT QU KHO ST T L ENZYME PECTINASE
Bng 4.3: Hiu sut trch ly dch qu ca enzyme
T l enzyme(ml/100g tht qu)
Trng lngtht qu v
enzyme (g)
Trng lngdch lc thu
c (g)
Hiu sut caenzyme (%)
0,5 100,3 76,85 76,621,0 100,82 84,29 83,601,5 101,34 85,67 84,532,0 101,86 87,72 86,112,5 102,38 92,75 90,593,0 102,90 96,40 93,683,5 103,42 96,48 93,294,0 103,94 96,81 93,14
Hiu sut trch ly dch qu ca enzyme pectinase c th hin trong biu
di y:
SVTH: NGUYN TH PHNG 48
8/6/2019 LUN VN CHNH ruou vang
49/72
LUN VN TT NGHIP
93.68
0102030
40
50607080
90100
Hiu sut (%)
0,5 1,0 1,5 2,0 2,5 3,0 3,5 4,0
T l enzyme (ml/100g)
Hiu sut trch ly
Hiu sut
Biu 4.2: Hiu sut trch ly ca enzyme pectinase
Nhn xt:
T l 3 ml enzymen pectinase/100g tht qu xoi cho hiu sut trch ly cao nht l
93,68%. T l 0,5 ml cho hiu sut thp nht. Vi t l t 1,0 ml n 2,5 ml
pectinase th hiu sut tng dn. Tuy nhin vi t l 3,5 ml cho hiu sut cao hn khi
s dng 4,0 ml pectinase nhng li thp hn khi s dng 3,0 ml pectinase.
Kt lun:
T l 3 ml pectinase cho hiu sut cao nht do chng ti chn t l 3,0 ml
enzyme pectinase s dng cho trch ly dch xoi.
4.3 KT QU NGHIN CU IU KIN LN MEN RU4.3.1 nh hng ca pH
SVTH: NGUYN TH PHNG 49
8/6/2019 LUN VN CHNH ruou vang
50/72
LUN VN TT NGHIP
Bng 4.4: Kt qu nh hng ca pH n qu trnh ln men
STTmu
Cc yu t ban u Kt qu sau 7 ngy ln menNng cht
kh(0Bx)
pHT l nmmen (%)
Nng cht kh
(0Bx)
cn (%V)
1
20
3,0
6
10,2 9,22 3,5 9,2 10,03 4,0 8,3 10,24 4,5 8,0 10,85 5,0 7,8 10,4
nh hng ca pH n s pht trin ca nm men v cn c th hin trong
cc biu di y:
9.2
10
10.2
10.8
10.4
8
8.5
9
9.5
10
10.5
11
cn
3,0 3,5 4,0 4,5 5,0
pH
nh hng ca pH n cn
cn
Biu 4.3: nh hng ca pH n cn
Nhn xt:
Sau 7 ngy ln men th nng cht kh gim v cn tng.
iu kin pH = 3,0 th cn thu c thp nht.
iu kin pH = 4,5 th cn thu c cao nht.
SVTH: NGUYN TH PHNG 50
8/6/2019 LUN VN CHNH ruou vang
51/72
LUN VN TT NGHIP
iu kin pH = 3,5 v 4,0 th cn thu c trung bnh.
iu kin pH = 5,0 th cn thu c thp hn cn thu c pH = 4,5.
Bng 4.5: Kt qu xc nh s lng t bo nm men (106 CFU/mL)
sau 7 ngy ln men
Sau mingy
pH = 3,0 pH = 3,5 pH = 4,0 pH = 4,5 pH = 5,0
1 12 12 12,5 12 12,52 13 14 14 13 143 15 16,5 17 16 15,54 17 18 18 18,5 175 16 16 19,5 20,5 19
6 14 15 20 16 16,57 12 13 17 15 14
nh hng ca pH n s pht trin nm m
6.95
7
7.05
7.1
7.15
7.2
7.25
7.3
7.35
Ngy 1 Ngy 2 Ngy 3 Ngy 4 Ngy 5 Ngy 6 Ngy 7
Thi gian
log(CFU/ml)
3,03,5
4,0
4,5
5,0
Biu 4.4: nh hng ca pH n s pht trin nm men
SVTH: NGUYN TH PHNG 51
8/6/2019 LUN VN CHNH ruou vang
52/72
LUN VN TT NGHIP
Nhn xt:
pH = 3,0 v pH = 3,5 th s lng t bo nm men t cc i nhanh nn suy
gim cng nhanh.
pH = 4,0 th nm men tng s lng cc i chm nht.
pH = 4,5 th s lng t bo nm men t cc i cao nht.
Kt lun:
Da vo cn thu c cao nht v s lng nm men pht trin tt nht nn
chng ti chn pH = 4,5 l pH tt nht cho qu trnh ln men.
4.3.2 nh hng ca nng cht kh ban u
Bng 4.6: Kt qu nh hng ca nng cht kh n qu trnhln men
STTmu
Cc yu t ban u Kt qu sau 7 ngy ln men
pHNng cht kh
(0Bx)
T l nmmen (%)
Nng cht kh
(0Bx)
cn (%V)
1
4,5
16
6
4,2 9,22 18 5,8 9,53 20 6,4 10,8
4 22 10,4 10,25 24 12,6 9,4
Nng cht kh cng cao th cn thu c cng ln, tuy nhin nu cao qu
th nm men c xu hng tng sinh khi nhanh v cht nhanh hn, cn thu c
s khng cao.
nh hng ca nng cht kh n s pht trin nm men v Brix, cn
c th hin trong biu di y:
SVTH: NGUYN TH PHNG 52
8/6/2019 LUN VN CHNH ruou vang
53/72
LUN VN TT NGHIP
9.2
9.5
10.8
10.2
9.4
8
8.5
9
9.5
10
10.5
11
cn
16 Brix
18 Brix
20 Brix
22 Brix
24 Brix
Brix
nh hng ca Brix n cn
cn
Biu 4.5: nh hng ca nng cht kh ( Brix) n cn
Nhn xt:
Sau 7 ngy ln men nhn thy: mc 160Bx, 180Bx, 200Bx th nng cht khsau ln men gim mnh v cn tng ln cao, v mc 20 0Bx l thu c cn
cao nht.
mc 220Bx nng cht kh gim nhng cn thu c khng cao.
mc 240Bx th nng cht kh cn li cao v cn thu c thp hn cc
mc khc.
Bng 4.7: Kt qu xc nh s lng t bo nm men (106 CFU/mL)sau 7 ngy ln men
Sau mi Nng cht kh (0Bx)
SVTH: NGUYN TH PHNG 53
8/6/2019 LUN VN CHNH ruou vang
54/72
LUN VN TT NGHIP
ngy 16 0Bx 18 0Bx 20 0Bx 22 0Bx 24 0Bx
1 11 11 12 9,5 102 12,5 12 13 11 11
3 14 13,5 13,5 13 12,54 15 15,5 16,5 14 135 16,5 17 18 12,5 116 15 14,5 15,5 11 10,57 14 13,5 14 10,5 10
nh hng ca Brix n s pht trin nm me
6.8
6.85
6.9
6.95
7
7.05
7.1
7.15
7.2
7.25
7.3
Ngy 1 Ngy 2 Ngy 3 Ngy 4 Ngy 5 Ngy 6 Ngy 7
Thi gian
log(CFU/ml)
16 Brix
18 Brix
20 Brix
22 Brix
24 Brix
Biu 4.6: nh hng ca nng cht kh (0Bx) n s pht trin
nm menNhn xt:
mc 220Bx th nm men tng trng s lng nhanh nhng suy gim cng
nhanh.
mc 160Bx v 180Bx th nm men pht trin tt, mc suy gim chm hn
nhng s lng t bo nm men t c cha cao.
SVTH: NGUYN TH PHNG 54
8/6/2019 LUN VN CHNH ruou vang
55/72
LUN VN TT NGHIP
mc 240Bx nm men pht trin khng tt, s lng nm men khng cao v suy
gim sm.
200Bx nm men pht trin tt nht t s lng cao nht.
Kt lun:
Da vo cn thu c cao nht v s lng nm men pht trin tt nht nn
chng ti chn 200Bx l nng cht kh tt nht cho qu trnh ln men
4.3.3 nh hng ca t l nm men
Bng 4.8: Kt qu nh hng ca t l nm men n qu trnh ln men
STTmu
Cc yu t ban u Kt qu sau 7 ngy ln menNng cht kh
(0Bx)pH
T l nmmen (%)
Nng cht kh
(0Bx)
cn (%V)
1
20 4,5
2 11,4 7,42 4 10,2 8,63 6 8,2 9,24 8 7,4 9,45 10 7,0 9,86 12 7,6 9,0
7.4
8.69.2 9.4
9.89
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
cn
2,0% 4,0% 6,0% 8,0% 10,0% 12,0%
T l nm men
nh hng ca t l nm men n c
cn
SVTH: NGUYN TH PHNG 55
8/6/2019 LUN VN CHNH ruou vang
56/72
LUN VN TT NGHIP
Biu 4.7: nh hng ca t l nm men n cn
Nhn xt:
Vi t l 2%, 4% nm men th nng cht kh cn li sau ln men cao v
cn thu c thp.
Vi t l 6%, 8%, 10%, 12% nm men th nng cht kh gim mnh v cn
thu c cao, v cn cao nht tng ng vi t l 10% nm men. cn cao th
2 tng ng vi t l 8% nm men.
Bng 4.9: Kt qu xc nh s lng t bo nm men (106 CFU/mL)sau 7 ngy ln men
Sau mingy T l nm men (%)2% 4% 6% 8% 10% 12%1 7,5 11 12 13 14,5 142 8 9,5 13,5 15,5 18,5 183 9,5 13,5 15 18 20,5 21,54 11 15 16 20 23 23,55 9 12 17,5 19,5 20,5 196 6,5 11 16 18 19 16,57 8 11 14 16 18 14
nh hng ca t l nm men n s pht trin nm me
6.5
6.6
6.7
6.86.9
7
7.1
7.2
7.3
7.4
7.5
Ngy 1 Ngy 2 Ngy 3 Ngy 4 Ngy 5 Ngy 6 Ngy 7
Thi gian
log(CFU/ml)
2,0%
4,0%
6,0%
8,0%
10,0%
12,0%
SVTH: NGUYN TH PHNG 56
8/6/2019 LUN VN CHNH ruou vang
57/72
LUN VN TT NGHIP
Biu 4.8: nh hng ca t l nm men n s pht trin nm men
Nhn xt:
S dng 2% v 4% nm men th s lng nm men tng chm, nng cht kh
cn li cao, cn thu c thp.
Vi 6% v 8% nm men th tc tng trng v suy gim ca nm men n nh
nhng cn thu c trung bnh.
Vi 12% nm men th tc sinh trng tng sinh khi ca nm men mnh nht
v suy gim nhanh nht, nhng cn thu c khng phi cao nht.
Vi t l 10% th s lng t bo nm men tng u, suy gim chm v cn
thu c cao nht.Vi 8% nm men th s pht trin ca nm men tt v cn thu c cao th
hai.
Kt lun:
Da vo cn cao nht thu c v s lng nm men pht trin tt nht chng
ti chn 10% l t l nm men tt nht cho qu trnh ln men.
4.3.4 nh hng ca thi gian ln men
Bng 4.10: Kt qu nh hng ca thi gian ln men
Thi gian(ngy)
Cc yu t ban u Kt qu
pHNng cht
kh(0Bx)
T lnmmen(%)
Nng cht kh
(0Bx)
cn(%V)
3
4,5 20 10
15,6 3,65 10,2 8,67 8,2 10,8
8 7,6 11,09 7,2 11,2
10 7,2 11,2
SVTH: NGUYN TH PHNG 57
8/6/2019 LUN VN CHNH ruou vang
58/72
LUN VN TT NGHIP
3.6
8.6
10.8 11 11.2 11.2
0
2
4
6
8
10
12
cn
3 Ngy 5 Ngy 7 Ngy 8 Ngy 9 Ngy 10 Ngy
Thi gian
nh hng ca thi gian ln men n cn
cn
Biu 4.9: nh hng ca thi gian ln men n cn
Nhn xt:
Theo thi gian nhn thy nng cht kh cng gim v cn cng tng.
Nng cht kh gim mnh vo ngy th 3 n ngy th 7 v ng thi cn
cng tng mnh trong khong thi gian ny.
n ngy th 8 th nng cht kh gim rt t, cn tng ln rt t, khng c
s thay i ln v cn.
Ngy th 9 n ngy th 10 nng cht kh khng gim na, cn thu c
n nh.
Kt lun:
Do t ngy th 8, 9, 10 ln men khng c s tng ng k v cn na nn
chng ti chn thi gian ln men chnh l 7 ngy, rt ngn c thi gian ln men.
4.4 KT QU TI U HO THC NGHIM
SVTH: NGUYN TH PHNG 58
8/6/2019 LUN VN CHNH ruou vang
59/72
LUN VN TT NGHIP
Qu trnh ln men ru l qu trnh chuyn ho ng thnh ru, trong nhng
th nghim ti u ho ny chng ti mun tm c iu kin ti u cho qu trnh
ln men.
Thng s chng ti mun ti u ho l cn (y) v cc yu t nh hng
n thng s ti u l pH, nng cht kh v t l ging (xj).
t cc bin nh sau:
x1: pH
x2: Nng cht kh (0Bx)
x3: T l ging
M hnh c chn l m hnh tuyn tnh. Phng trnh hi qui c dng:3223311321123322110xxbxxbxxbxbxbxbby ++++++=
Ta c bng sau:
Bng 4.11: Cc mc yu t nh hng
Cc mc Cc yu tx1 x2 x3
Mc c s 4,5 20 10Khong bin thin (xj) 0,5 2 2
Mc trn (+) 5,0 22 12Mc di (-) 4,0 18 8
S th nghim cnh tay n thc hin l: N = 23 = 8
Th nghim c tin hnh trn 8 mu. Do khng lp li th nghim nn lm
thm 3 th nghim tm xc nh phng sai ti hin S2thNh vy trong th
nghim ti u ho ny chng ti thc hin 11 th nghim (TN).
Bng 4.12: Ma trn qui hoch thc nghimSTT x0 x1 x2 x3 x1x2 x1x3 x2x3 yTN1 + + + + + + + 9,4TN2 + - + + - - + 11,6TN3 + + - + - + - 7,8TN4 + - - + + - - 11,2TN5 + + + - + - - 10,6TN6 + - + - - + - 11,4TN7 + + - - - - + 10,6
SVTH: NGUYN TH PHNG 59
8/6/2019 LUN VN CHNH ruou vang
60/72
LUN VN TT NGHIP
TN8 + - - - + + + 10
3 th nghim tm (pH = 4,5; nng cht kh 200Bx; t l nm men 10%)
Cho cc gi tr y01; y02; y03
Ta c bng kt qu sau:
Bng 4.13: Kt qu x l s liu cc th nghim tm
STT
0
uy
0
TBy00
TBuyy 200 )( TBu yy 20
3
1
0)(
TB
u
u yy =
1 12,2
267,12
3
3
1
0
=
=u
TBy0,067 0,004489
0,026672 12,2 0,067 0,0044893 12,4 0,133 0,017689
Xc nh phng sai ti hin:
( )0133,0
13
02667,0
11
200
2 =
=
=
=
n
YY
S
n
u
TBu
th
Vi n = 3 l s th nghim ti tm.
0016625,08
0133,02
2
=== N
S
S
th
bj
=> 0408,0==N
SS thbj
Tnh cc h s trong phng trnh hi quy:
325,108
)106,104,116,102,118,76,114,9(1
1
0 =+++++++
== =
N
i
iYN
b
i
N
i
jij YX
N
b =
=1
1
i
N
i
ijYXxb1
1
1 =
=
T cng thc trn tnh c cc h s bj nh sau:
Bng 4.14: Cc h s ca phng trnh hi quy
b0 b1 b2 b3 b1b2 b1b3 b2b310,325 - 0,725 0,425 - 0,325 - 0,025 - 0,675 0,075
SVTH: NGUYN TH PHNG 60
8/6/2019 LUN VN CHNH ruou vang
61/72
LUN VN TT NGHIP
Ta c phng trnh hi quy tng qut nh sau:
323121321 075,0675,0025,0325,0425,0725,0325,10 xxxxxxxxxY ++=
Kim nh ngha ca cc h s hi qui theo chun Student:
bj
j
jS
bt =
T tnh c cc h s theo bng sau:
Bng 4.15: Kt qu kim nh ngha ca cc h s hi qui theo
chun Student
STT bj Sbj tj0 10,325
0,0408
253,061 - 0,725 17,772 0,425 10,423 - 0,325 7,9712 - 0,025 0,6113 - 0,675 15,3223 0,075 1,84
Tra bng tp(f) vi p = 0,05, f = n 1 = 3 1 = 2 ta c t 0,05(2) = 4,30
Kt lun: do t12 v t23 nh hn tp(f) nn cc h s b12 v b23 b loi khi phng
trnh hi quy tuyn tnh.
Vy phng trnh hi quy c dng:
31321 675,0325,0425,0725,0325,10 xxxxxy +=
Kim nh s tng thch ca m hnh vi thc nghim theo chun Fisher:
y c tnh theo phng trnh hi quy va tm c.
Bng 4.16: Kt qu kim nghim phng sai tng thch theo
chun Fisher
STT x1 x2 x3 yy yy
1 ( ) 21 yy ( )
2
1
=
N
i
ii yy
1 + + + 9,4 9,025 0,375 0,1406252 - + + 11,6 11,82
50,225 0,050625
SVTH: NGUYN TH PHNG 61
8/6/2019 LUN VN CHNH ruou vang
62/72
LUN VN TT NGHIP
0,8953 + - + 7,8 8,175 0,375 0,1406254 - - + 11,2 10,97
50,225 0,050525
5 + + - 10,6 11,025
0,425 0,180625
6 - + - 11,4 11,125
0,275 0,075625
7 + - - 10,6 10,175
0,425 0,180625
8 - - - 10 10,275
0,275 0,075625
Phng sai tng thch
( )22375,0
48
895,0
1
2
2=
=
=
=
lN
YY
S
N
i
ii
tt
8,160133,0
22375,02
2
===th
tt
S
SF
Vi N = 8 (s th nghim)
l = 4 l h s c ngha trong phng trnh hi quy.
Tra bng F1-p(f1, f2) vi p = 0,05f1 = N l = 8 4 = 4
f2 = n 1 = 3 1 = 2
Suy ra F0,95(4,2) = 19,3
Kt lun: do F = 16,8< F0,95(4,2) = 19,3 vy phng trnh tng thch vi thc
nghim. Ta c phng trnh tng thch vi thc nghim l:
31321
675,0325,0425,0725,0325,10 xxxxxy +=
T m hnh ton hc ta thy rng mun tng gi tr ca thng s ti u ho cn
tng gi tr ca yu t x2 v gim gi tr ca yu t x1, x3.
Hm lng cn thu c ph thuc c 3 yu t: pH (x 1), nng cht kh (x2) v
t l nm men cho vo dch ln men (x3). ng thi cn cng chu nh hng bi
s tng tc gia hai yu t pH v t l nm men.
SVTH: NGUYN TH PHNG 62
8/6/2019 LUN VN CHNH ruou vang
63/72
LUN VN TT NGHIP
Ti u ho thc nghim theo phng php ng dc nht. Bt u t im 0
l mc c s:
x1 = 4,5
x2 = 200Bx
x3 = 10%
Chn bc chuyn ca yu t x2 l 2 = 0,50Bx
Cc bc chuyn ng ca cc yu t x1 v x3 c tnh nh sau:
213,02.425,0
5,0).725,0(.5,0
22
11
21 =
=
=
xb
xb
382,02.425,02).325,0(.5,0
22
3323 =
=
=
xbxb
Tin hnh th nghim vi cc thng s chuyn ng theo chiu hng sau:
brix tng dn t 200Bx n 220Bx vi bc tng l 0,50Bx.
Gim dn pH t 4,5 xung 3,0 vi bc gim l 0,213.
T l ging nm men gim t 10% xung 8% vi bc gim l 0,382%.
Bng 4.17: Kt qu thc nghim ti u ho
x1 x2 x3 y
Mc c s xj 4,5 20 8 -
H s bj - 0,725 0,425 - 0,325 -
Khong bin thinxj
0,5 2 2 -
SVTH: NGUYN TH PHNG 63
8/6/2019 LUN VN CHNH ruou vang
64/72
LUN VN TT NGHIP
bjxj - 0,3625 0,85 - 0,65 -
Bcj - 0,213 0,5 - 0,382 -
S TT th nghim pHNng cht kh
(0Bx)
T lnm men (%)
cn(%V)
1 4,281 20,5 9,618 8,82 4,047 21 9,236 10,63 3,861 21,5 8,854 11,24 3,648 22 8,472 12,8
Nhn xt:
Khi tng dn nng cht kh v gim dn pH v t l nm men th lng cn
thu c tng dn.
Kt lun:
Nh vy ln men c nng cn cao nht l 12,80 th phi tin hnh ln men
trong iu kin pH = 3,648; nng cht kh l 22 0Bx; t l nm men a vo mi
trng l 8,472%.
4.5 HOCH TON CHI PH SN XUTBng 4.18: Chi ph sn xut 1 lt ru vang xoi
Nguyn liu S lng n gi Thnh tinXoi 1,2 kg 5.000 ng/kg 6.000 ng
ng 0,5 kg 14.000 ng/kg 7.000 ngEnzyme pectinase 25 ml 880.000 ng/lt 22.000 ng
Cc ph liu - - 5.000 ngTng cng chi ph sn xut 40.000 ng/lt
Gi bn d kin trn th trng 80.000 ng/lt
SVTH: NGUYN TH PHNG 64
8/6/2019 LUN VN CHNH ruou vang
65/72
LUN VN TT NGHIP
Li 40.000 ng/lt
Nhn xt:
Sau khi hoch ton: Chi ph sn xut 1 lt ru vang xoi l 40.000 ng/lt.
Gi bn d kin trn th trng l 80.000 ng/lt. Nn sn xut 1 lt ru vang
xoi chng ti s thu li l 40.000 ng/lt.
Kt lun:
Sn xut ru vang t xoi lm tng gi tr kinh t ln gp 7 ln so vi nguyn
liu ban u do rt c ngha kinh t.
4.6 KT QU NH GI CM QUAN V KIM TRA SN PHM
4.6.1 Kt qu nh gi cm quan sn phm ru vang xoi
Bng 4.19: Kt qu nh gi cm quan sn phm
Ch
tiu
im cha c trng lng cacc thnh vin
Tngs
im
imtrung
bnh
H squan
trng
imc
trnglng1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
trongv
musc
5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 50 5,0 0,8 4,0
Mi 3 4 4 4 5 5 5 5 4 5 44 4,4 1,2 5,28
SVTH: NGUYN TH PHNG 65
8/6/2019 LUN VN CHNH ruou vang
66/72
LUN VN TT NGHIP
V 4 4 4 3 5 4 4 4 4 4 40 4,0 2,0 8,0
im s trung bnh 17,28
Nhn xt:
T bng 4.19 ta nhn thy im c trng lng ca sn phm l 17,28 ln hn
15,2 v nh hn 18,5; im trung bnh ca mi v v u ln hn 3,8.
Kt lun:
Theo tiu chun TCVN 3215-79 th sn phm ru vang xoi t loi kh.
4.6.2 Kt qu kim tra vi sinh ca sn phm ru vang xoi
Bng 4.20: Kt qu kim tra cc ch tiu vi sinh ca ru vang xoi
Ch tiu Kt qu(CFU/mL)
Tng s vi sinh vt hiu kh, s khun lc trong 1mL sn phm
8/6/2019 LUN VN CHNH ruou vang
67/72
LUN VN TT NGHIP
ng kh 1,69 %Nc 89,63 %
Tro 0,21 %
T bng 4.21 ta nhn thy hm lng axit, ng kh, nc hm lng tro
ph hp theo tiu chun TCVN.
CHNG 5
KT LUN V KIN NGH
5.1 KT LUN
Sau khi thc hin ti: Nghin cu quy trnh sn xut ru vang t xoi.
Tin hnh kho st tri xoi, kho st t l enzyme pectinase b sung trch ly dch
qu xoi, nghin cu cc iu kin nh hng n qu trnh ln men ru vang t
xoi. Chng ti rt ra mt s kt lun sau:
Xoi ghp c trng lng trung bnh 291,5g cho t l tht qu trung bnh
73,59%.
SVTH: NGUYN TH PHNG 67
8/6/2019 LUN VN CHNH ruou vang
68/72
LUN VN TT NGHIP
B sung enzyme pectinase vi t l 3ml pectinase/100g tht qu cho hiu sut
trch ly cao nht l 93,68%.
Phng trnh hi quy tuyn tnh tng thch vi thc nghim l:
31321 675,0325,0425,0725,0325,10 xxxxxy +=
thu c hm lng cn cao nht 12,80 cn tin hnh ln men ru vang
xoi trong iu kin:
pH = 3,648.
Nng cht kh 220Bx.
T l nm men ging cho vo mi trng ln men 8,472%.
Thi gian ln men ca qu trnh ln men dch xoi khi nm
men c kch hot ln mnh nht vi nng ng
220Bx, 8,472% men ging chnh thc ch khong 07 ngy l
kt thc tin trnh ln men chnh.
Sau khi nghin cu chng ti xut quy trnh sn xut ru vang t xoi nh
sau:
SVTH: NGUYN TH PHNG 68
8/6/2019 LUN VN CHNH ruou vang
69/72
LUN VN TT NGHIP
S 5.1: Quy trnh ti u sn xut ru vang xoi
SVTH: NGUYN TH PHNG
Cn men
Cn, b
Nm menS.cerevisiae
3 ml pectinase/100gtht qu xoi
Xoi chn
3 gi 400C
Nc (1:1)
Lc trong
Pha ch dchln men
pH = 3,6480Bx = 22
Ln men chnh 7 ngy(25 280C)
Lng cn,tch men
Chit runon
Ln men ph(10 150C)
Tng tr lnh
Lng trong
Chit chai
Ru vang xoi
Nhn ging
Lm sch, b vv ht
Xay, p
T l men ging8,472 %
69
8/6/2019 LUN VN CHNH ruou vang
70/72
LUN VN TT NGHIP
5.2 KIN NGH
V thi gian v k thut c hn nn chng ti ch kho st c cc yu t: nng
cht kh, pH, t l nm men, thi gian ln men v ch s dng chng ging S.
cerevisiae EC c phn lp thun chng ln men ru. Do chng ti c
mt s kin ngh sau nghin cu c cc ch tiu tt hn cho quy trnh sn xut
ru vang xoi ti u nht:
Nghin cu nh hng ca cc loi xoi khc nhau n qu trnh ln men
ru.
Nghin cu s nh hng ca dch xoi ti v dch xoi pha ch t siro
xoi n qu trnh ln men. Nghin cu cc loi nm men khc nhau dng ln men ru.
Nghin cu yu t nhit nh hng ti qu trnh ln men.
Ru sau khi ln men thng khng cn mi thm ca nguyn liu xoi ban
u do chng ti kin ngh:
Sau khi ln men chnh b sung thm cn tinh ch v mt lng nh dch xoi
chn vo tng thm cn v mi thm cho sn phm. Sau tin hnh
ln men ph 10 150C to hng v c trng cho ru vang xoi.
SVTH: NGUYN TH PHNG 70
8/6/2019 LUN VN CHNH ruou vang
71/72
LUN VN TT NGHIP
TI LIU THAM KHO
Ti liu ting Vit
[1] B cng nghip ln men (1994), C s vi sinh nghnh ln men, NXB i hc
Cng nghip nh H Ni.
[2] Vin dinh dng, B y t (1995), Thnh phn dinh dng thc n Vit Nam,
NXB Y hc.
[3] Nguyn Cnh (2004), Quy hoch thc nghim, NXB HQGTPHCM.
[4] GS.TSKH. Phm Th Trn Chu, PGS.TS. Phan Tun Ngha (2007), Cng ngh
sinh hc (Tp 3 - Enzyme v ng dng), NXB Gio Dc.
[5] TS. Nguyn Thanh Hng, PGS.TS. Nguyn nh Thng (2000), Cng ngh
sn xut v kim tra cn etylic, NXB Khoa Hc v K Thut.
[6] V Cng Hu (2005),Lm ru vang tri cy trong gia nh, NXB Nng
Nghip TPHCM.
[7] Hi dc hc Vit Nam, Tp ch thuc v sc kho (s 339 ngy 1/9/2007).
[8] PGS.TS. Nguyn c Lng (2000, 2001, 2002), Cng ngh vi sinh vt (Tp 1,
2, 3), NXB HQGTPHCM.
[9] Nguyn c Lng (2003), Th nghim cng ngh sinh hc (Tp 1 Th
nghim ho sinh hc, NXB HQGTPHCM.
[10] Nguyn c Lng (2004), Cng ngh enzyme, NXB HQGTPHCM.
[11] Trn Bch Lam, Tn N Minh Nguyt, inh Trn Nht Thu (2004), Th
nghim ho sinh thc phm, NXB HQGTPHCM.
[12] L Vn Vit Mn (2006), Cng ngh sn xut thc ung, NXB HQG
TPHCM.
[13] TS. Nguyn ng Ngha, KS. Nguyn Mnh Chinh (2006), Trng, chm sc,
phng tr su bnh xoi, v sa, sapch, da, NXB Nng Nghip.[14] Lng c Phm (2006),Nm men cng nghip, NXB Khoa Hc K Thut,
2006.
[15] Trn Th Thanh (2001), Cng ngh vi sinh vt, NXB Gio Dc.
[16] H Duyn T (2006),K thut phn tch cm quan thc phm, NXB Khoa
Hc v K Thut.
SVTH: NGUYN TH PHNG 71
8/6/2019 LUN VN CHNH ruou vang
72/72
LUN VN TT NGHIP
[17] GS.TS. Phm Vn Ty, TS. V Nguyn Thnh (2007), Cng ngh sinh hc
(Tp 5 Cng ngh vi sinh v mi trng), NXB Gio Dc.
[18] Tiu chun Vit Nam,Ru mi: Phn tch cm quan bng phng php cho
im TCVN 3217-79, NXB H Ni.
[19] ng Th Thanh Thu (2003), Sinh ho ng dng, NXB HQGTPHCM.
[20] L Quang Tr (2001),Kho st cht lng xoi v da qui hoch cho ngnh
ch bin tnh Tin Giang, Lun vn tt nghip thc s ngnh Cng Ngh Thc
Phm, i hc Bch Khoa TPHCM.
Ti liu nc ngoi
[21] Prescott and Dunn (1959),Industrial Microbiology, Mc Graw Hill, New York.
[22] Teshome Edae Jiru, Naznin Sultana, Michael Wawire (2001),Fermentationprocessing, NXB Tr Nhn Minh.
[22] Srisamtthakaran, Chanrittisen, Burana wijarn, Effects of Sampee mango
(Mangifera indica).
[23] Ripening stage and flesh ratio on mango wine quality, Food Science and
Technology Department, Lampany Agricultural.
[24] Research and Training centre, Rajamangala Institute of Technology,
Thailand, 2004.Ti liu internet
[25] http://www.rauquavn.vn
[26] http://www.wikipedia.com.vn
[27] http://www.ruoungoai.com.vn
[28] http://www.winegrowers.info/tasting/home.htm
[29] http://www.winetitles.com.au/cwol/over view
[30] http://www.scarborough.com[31] http://www.winereport.htm
http://www.rauquavn.vn/http://www.wikipedia.com.vn/http://www.ruoungoai.com.vn/http://www.winegrowers.info/tasting/home.htmhttp://www.winetitles.com.au/cwol/overhttp://www.scarborough.com/http://www.winereport.htm/http://www.rauquavn.vn/http://www.wikipedia.com.vn/http://www.ruoungoai.com.vn/http://www.winegrowers.info/tasting/home.htmhttp://www.winetitles.com.au/cwol/overhttp://www.scarborough.com/http://www.winereport.htm/