ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI

TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN

--------------------

DƢƠNG HỒNG HẠNH

`

VẤN ĐỀ LÀM TIN CHO PHIÊN BẢN ĐIỆN THOẠI DI ĐỘNG

Ở VIỆT NAM HIỆN NAY

LUẬN VĂN THẠC SĨ

Chuyên ngành Báo chí học

HÀ NỘI, 2016

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI

TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN

--------------------

DƢƠNG HỒNG HẠNH

`

VẤN ĐỀ LÀM TIN CHO PHIÊN BẢN ĐIỆN THOẠI DI ĐỘNG

Ở VIỆT NAM HIỆN NAY

Luận văn thạc sĩ chuyên ngành Báo chí học

Mã sô: 60 32 01 01

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS.TS Vũ Quang Hào

HÀ NỘI, 2016

MỤC LỤC

PHẦN MỞ ĐẦU .............................................................................................. 1

1.Lí do chọn đề tài ............................................................................................. 1

2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề ............................................................................ 3

3.Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu ................................................................. 7

4.Đối tượng và phạm vi nghiên cứu .................................................................. 8

5. Cơ sở lí luận và phương pháp nghiên cứu .................................................... 8

6.Ý nghĩa lí luận và thực tiễn ............................................................................ 9

7. Kết cấu luận văn .......................................................................................... 10

PHẦN NỘI DUNG ........................................ Error! Bookmark not defined.

CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA VẤN ĐỀ SẢN

XUẤT TIN CHO PHIÊN BẢN ĐIỆN THOẠI DI ĐỘNG ................. Error!

Bookmark not defined.

1.1 Một số khái niệm cơ bản ........................... Error! Bookmark not defined.

1.1.1 Báo điện tử ............................................. Error! Bookmark not defined.

1.1.2 Điện thoại di động ................................. Error! Bookmark not defined.

1.1.3 Phiên bản................................................ Error! Bookmark not defined.

1.2 Đặc điểm của truyền thông trên điện thoại di độngError! Bookmark not

defined.

1.3 Những yếu tố tác động đến quá trình sản xuất tin cho phiên bản điện thoại

di động ............................................................. Error! Bookmark not defined.

1.3.1 Công chúng ............................................ Error! Bookmark not defined.

1.3.2 Công nghệ .............................................. Error! Bookmark not defined.

1.4 Tin và quy trình sản xuất tin ..................... Error! Bookmark not defined.

1.4.1 Tin ........................................................... Error! Bookmark not defined.

1.4.2 Các bước trong quy trình sản xuất tin .... Error! Bookmark not defined.

1.4.3 Quy trình sáng tạo tác phẩm báo chí thuộc loại hình báo mạng điện tử

......................................................................... Error! Bookmark not defined.

Tiểu kết chương 1 ............................................ Error! Bookmark not defined.

CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG VẤN ĐỀ SẢN XUẤT TIN CHO PHIÊN

BẢN ĐIỆN THOẠI DI ĐỘNG TẠI VIỆT NAM HIỆN NAY ........... Error!

Bookmark not defined.

2.1 Giới thiệu 3 cơ quan báo chí được khảo sátError! Bookmark not

defined.

2.1.2 Phiên bản VietnamPlus mobile .............. Error! Bookmark not defined.

2.1.3 Phiên bản Tuổi Trẻ Mobile: ................... Error! Bookmark not defined.

2.2 Tin trên phiên bản dành cho điện thoại di động của các trang báo.... Error!

Bookmark not defined.

2.3.1 Số lượng tin trên phiên bản điện thoại di độngError! Bookmark not

defined.

2.3.2 Nội dung ................................................. Error! Bookmark not defined.

2.3.3 Hình thức ................................................ Error! Bookmark not defined.

2.3.4 Phương thức tổ chức sản xuất ................................................................ 60

2.3 Ưu thế về công nghệ của phiên bản điện thoại di động ............................ 68

2.3.1 Xử lý ảnh trong tin ................................................................................. 68

2.3.2 Tính năng thông báo tin tức Push Notification Services và chức năng cá

nhân hóa thông tin .......................................... Error! Bookmark not defined.

2.3.3 Tính năng tương tác và chia sẻ thông tin qua điện thoại di động ......... 74

2.4 Thành công và hạn chế trong việc làm tin cho phiên bản điện thoại di

động của 3 cơ quan báo chí được khảo sát ..... Error! Bookmark not defined.

2.4.1 Thành công ............................................. Error! Bookmark not defined.

2.4.2 Hạn chế .................................................. Error! Bookmark not defined.

Tiểu kết chương 2 ............................................ Error! Bookmark not defined.

CHƢƠNG 3: MỘT SỐ KHUYẾN NGHỊ NHẰM NÂNG CAO HIỆU

QUẢ CHO VIỆC SẢN XUẤT TIN CHO PHIÊN BẢN ĐIỆN THOẠI DI

ĐỘNG ............................................................. Error! Bookmark not defined.

3.1 Một số thuận lợi và khó khăn trong việc sản xuất tin cho phiên bản điện

thoại di động .................................................... Error! Bookmark not defined.

3.1.1 Thuận lợi ................................................ Error! Bookmark not defined.

3.1.2 Khó khăn ................................................ Error! Bookmark not defined.

3.2 Một số khuyến nghị ................................... Error! Bookmark not defined.

3.2.1 Đối với các cơ quan quản lý .................. Error! Bookmark not defined.

3.2.2 Đối với các cơ quan báo chí .................. Error! Bookmark not defined.

3.3 Một số khuyến nghị về yêu cầu của quy trình sản xuất tin dành cho phiên

bản điện thoại di động ..................................... Error! Bookmark not defined.

Tiểu kết chương 3 ............................................ Error! Bookmark not defined.

PHẦN KẾT LUẬN ........................................ Error! Bookmark not defined.

TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................................... 112

PHỤ LỤC ....................................................... Error! Bookmark not defined.

1

PHẦN MỞ ĐẦU

1.Lí do chọn đề tài

Trong bối cảnh xã hội ngày càng phát triển, chất lượng cuộc sống của

con người được nâng cao hơn thì nhu cầu nắm bắt thông tin của công chúng

cũng ngày càng tăng. Tuy nhiên, quỹ thời gian dành cho việc tiếp nhận thông

tin ngày càng bị thu hẹp bởi cuộc sống hiện đại đã hình thành trong công

chúng xu hướng tiếp nhận thông tin mọi lúc mọi nơi, thậm chí ngay trong khi

di chuyển. Hình ảnh những bạn trẻ cắm cúi bên chiếc smartphone cũng không

còn trở nên xa lạ. Bên cạnh đó, với sự tiến bộ không ngừng của khoa học

công nghệ với sự tích hợp của internet và sự ra đời của nhiều thế hệ điện thoại

di dộng thông minh đã giúp công chúng có thể dễ dàng tiếp nhận thông tin mà

không bị hạn chế về không gian và thời gian.

Theo thống kê của trung tâm số liệu Internet quốc tế, Việt Nam xếp

hạng 18/20 quốc gia có lượng người dùng Internet lớn nhất thế giới (năm

2012). Dân số Việt Nam hiện có hơn 91 triệu người nhưng trong đó có tới 31

triệu người dùng internet (đứng thứ 18 thế giới) và 19 triệu người đang sử

dụng internet trên di động. Bên cạnh đó, Việt nam lại là thị trường

smartphone giàu tiềm năng. Theo một công bố mới của công ty nghiên cứu thị

trường GfK, Việt Nam cùng với 6 thị trường khác ở Đông Nam Á đã có mức

tăng trưởng doanh số điện thoại di động thông minh khá ấn tượng. Cụ thể,

trong năm 2013, tại Việt Nam có khoảng 17 triệu chiếc điện thoại được bán

ra, chiếm 38% trong số này là các dòng smartphone. Năm 2014, tại Việt Nam,

số lượng điện thoại thông minh bán ra trong 3 tháng đầu năm đã tăng 59% so

với cùng kỳ năm 2013; đứng thứ 2 trong top 3 thị trường có mức tăng trưởng

cao nhất cùng với Indonesia và Thái Lan.. Qua đó cho thấy, xu hướng người

dùng đọc tin tức trên thiết bị di động sẽ là một tiềm năng rất lớn trong thời

gian tới.

2

Ngày nay người ta không còn tranh cãi về việc báo điện tử sẽ lên ngôi

hay báo in sẽ đi xuống mà thay vào đó, trong môi trường hội tụ truyền thông,

sự tích hợp của nhiều loại hình báo chí đang dần được phát triển. Cùng với sự

phát triển của nhiều thế hệ điện thoại thông minh, các ứng dụng di động cũng

ngày càng được cải thiện như lẽ tất yếu để thu hút công chúng, đáp ứng nhu

cầu giải trí nói chung và tiếp nhận thông tin báo chí nói riêng. Công chúng đã

dần thay đổi hành vi đọc báo giấy sang đọc báo điện tử và bây giờ là lướt web

trên điện thoại di động. Có lẽ là do sự tiện ích đa năng của phương tiện truyền

thông mới này nên vị trí và vai trò của nó ngày càng được khẳng định. Sự

phát triển không ngừng của các thiết bị di động trong đó có điện thoại di động

thông minh là lí do tất yếu dẫn đến một xu hướng phát triển mới của báo chí

truyền thông hiện đại, đó là xu hướng báo di động.

Để bắt kịp xu hướng mới mẻ này, các trang báo điện tử của Việt Nam

cũng liên tục cho ra đời phiên bản điện thoại di động như VNExpress,

VietnamPlus mobile, Dân trí mobile… Bên cạnh đó, các cơ quan báo in cũng

chuyển mình nhanh chóng khi xuất bản phiên bản điện tử và phiên bản điện

thoại di động: Tuổi trẻ mobile, Thanh niên mobile… Tuy nhiên, báo chí di

động hiện đại không đơn giản chỉ là xây dựng giao diện tuỳ biến cho thiết bị

di động như những năm trước đây. Nhiều toà soạn bắt đầu có xu hướng viết

nội dung ngắn gọn để xuất bản trên phiên bản mobile, hoàn toàn độc lập với

bản điện tử và báo giấy. Chẳng hạn, khi một sản phẩm mới ra đời, nội dung

đăng trên báo mobile sẽ đơn giản là dòng tin tức ngắn gọn và đầy đủ nhưng

kịp thời về thiết bị đó, còn thông tin chi tiết về sự kiện diễn ra ra sao và các

mô tả khác về sản phẩm sẽ được đăng sau trên phiên bản điện tử (PC) và báo

giấy. Tuy nhiên, từ thực trạng hiện nay cho thấy, các tòa soạn vẫn chưa thoát

khỏi mô hình khung nền tàng là phiên bản điện tử (PC). Tức là tin tức được

sản xuất cho báo giấy được giữ nguyên trên phiên bản điện tử hoặc từ phiên

bản điện tử đăng nguyên gốc lên phiên bản điện thoại di động mà không có

3

chỉnh sửa cho phù hợp với đặc điểm của điện thoại di động Như vậy hiệu quả

đạt được sẽ không cao và không đáp ứng được nhu cầu thông tin trong thời

đại mới.

Mặt khác, vì hạn chế bởi giao diện hoặc diện tích màn hình, người làm

báo phải đặt ra câu hỏi phải làm thế nào để sản xuất được tin bài vừa ngắn

gọn vừa cung cấp đầy đủ thông tin cho công chúng, làm sao để độc giả không

phải sử dụng quá nhiều thao tác với thiết bị để đọc hết một tin, bài. Hơn nữa,

trong cuộc sống năng động, công chúng khó có thời gian rảnh để xem hết toàn

bộ những bài viết chuyên sâu phân tích hay những bài bình luận sâu sắc. Nhu

cầu thiết yếu của công chúng phần lớn là nắm bắt thông tin, sự kiện xảy ra

hàng ngày hàng giờ trong đời sống và họ sử dụng điện thoại di động để tìm

kiếm ngay thông tin một cách nhanh nhất, ngắn gọn và đầy đủ nhất.

Chính vì những lí do kể trên, cùng với sự gợi ý của giảng viên hướng

dẫn, tác giả quyết định lựa chọn đề tài “Vấn đề làm tin cho phiên bản điện

thoại di động ở Việt Nam hiện nay” để nghiên cứu cho luận văn của mình.

Đề tài sẽ tập trung nghiên cứu lý luận về truyền thông mới, nhận diện công

chúng của báo chí dành cho điện thoại di động và những thuận lợi cũng như

khó khăn trong việc làm tin cho phiên bản điện thoại di động. Từ đó khái quát

một quy trình hoàn chỉnh về cách thức làm tin cho phiên bản điện thoại di

động, đưa ra một số kiến nghị nhằm nâng cao hoạt động sản xuất tin cho các

cơ quan báo chí có phiên bản điện thoại di động.

2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề

Trong quá trình nghiên cứu về đề tài này, tác giả đã tìm hiểu một số

công trình nghiên cứu khoa học, luận án, luận văn và một số tài liệu liên quan

làm tiền đề nghiên cứu.

Trong các nghiên cứu về sự phát triển của phương tiện truyền thông

điện thoại di động và báo di động trên thế giới, một công trình tiêu biểu là

“Cross – media news work – Sensemaking of the mobile media (R)evolution

4

(Sản xuất tin tức truyền thông hội tụ: Một nghiên cứu đa ngành về cuộc cách

mạng của truyền thông di động) của tác giả Oscar Westlund năm 2011. Trong

vài năm trở lại đây, xu hướng mobile news đã từng bước phát triển và bắt đầu

thu hút được sự quan tâm của các nhà nghiên cứu khoa học trong lĩnh vực báo

chí – truyền thông. Đây là một nghiên cứu định tính về giai đoạn hình thành

một loại hình báo chí mới, tạm gọi là báo di động và những vấn đề thực tiễn

đặt ra trong việc đổi mới tổ chức và cách thức làm việc của một tờ báo lớn ở

Bắc Âu, Goteborgs – Posten Thụy Điển. Tác giả Oscar Westlund đã tiến hành

phỏng vấn sâu với 62 nhà báo, biên tập viên và nhân viên truyền thông trong

vòng 3 năm từ 2008 đến 2011. Công trình nghiên cứu đã làm rõ những vấn đề

đang đặt ra đối với báo chí hiện đại và những trăn trở của đội ngũ người làm

báo từ khâu biên tập, kinh doanh đến công nghệ thông tin, những nỗ lực khám

phá và thích ứng của đội ngũ người làm báo trước những thay đổi liên tục của

môi trường truyền thông số, từ sản xuất báo chí truyền thống sang sản xuất

báo chí dành cho điện thoại di động.

Tại Việt Nam, các công trình nghiên cứu về điện thoại di động như

một phương tiện truyền thông hiện đại chưa được chú ý nghiên cứu toàn

diện nhưng bước đầu đã có sự quan tâm nhất định. Trong đó phải kể đến một

số công trình như: “Những tác động của của phương tiện truyền thông mới

đối với cư dân đô thị” của nhóm tác giả Bùi Quang Thắng, Bùi Hoài Sơn,

Nguyễn Thị Thu Hà, Lê Thanh Hòa; “Sự vận động và phát triển của báo chí

trong thời kì hội tụ truyền thông, tích hợp đa phương tiện” (Nguyễn Tiến

Vụ, Kỷ yếu hội thảo khoa học Quốc gia Tính chuyên nghiệp của báo chí

hiện đại năm 2011).

Công trình nghiên cứu “Phương tiện truyền thông mới và những thay

đổi văn hóa xã hội ở Việt Nam” (Bùi Hoài Sơn, 2008) đã khái quát lịch sử

phát triển của những phương tiện truyền thông mới, những ảnh hưởng của các

phương tiện truyền thông mới đối với đời sống văn hóa xã hội tại Việt nam

5

trên 3 phương diện: Cá nhân hóa thông tin giao tiếp, hình thành thế giới số và

không gian ảo, làm thay đổi thói quen tiếp nhận sản phẩm báo chí của công

chúng theo xu hướng cá nhân hóa và di động ngày càng rõ nét.

Trong khi đó, công trình nghiên cứu “Bước đầu nhận diện loại hình

truyền thông mới trên điện thoại di dộng ở Việt Nam” của tác giả Trần Thị

Nguyệt Ánh, năm 2011, lại chỉ ra một thực trạng là việc tiếp nhận thông tin

báo chí trên các phương tiện truyền thống như báo giấy, phát thanh, truyền

hình, thậm chí là báo điện tử đang ngày càng bị thu hẹp. Hình thức đọc báo

trên điện thoại di động đang dần được ưa chuộng. Nhìn chung, luận văn đã đi

sâu nghiên cứu sự ra đời, hình thành và các đặc điểm của loại hình mobile

news, việc ứng dụng dịch vụ thông tin trên điện thoại di động, sự đón nhận

của công chúng cũng như xu hướng phát triển của truyền thông hiện đại trên

điện thoại di động.

Ngoài ra, ngày 14/5/2014, tại Hà Nội, Thông tấn xã Việt Nam cũng đã

tổ chức Hội thảo khoa học “Smartphone với truyền thông hiện đại”. Hội thảo

đã khẳng định với sự phổ biến của smartphone và tablet, các tờ báo đang

không chỉ đơn thuần xây dựng giao diện mobile mà còn sản xuất nội dung

dành riêng cho thiết bị di động. Điều đó cho thấy sự thừa nhận và tầm quan

trọng của điện thoại di động dưới vai trò một phương tiện truyền thông hiện

đại trong môi trường truyền thông số.

Dưới góc nhìn kinh tế học truyền thông, năm 2013, tác giả Lê Đình Hải

(Khoa Báo chí – Học viện Báo chí và Tuyên Truyền) đã bảo vệ thành công

luận văn thạc sĩ với đề tài “Phát triển kinh tế báo mạng điện tử qua hình thức

kinh doanh trên điện thoại di động” tại Học viện Báo chí và Tuyên truyền.

Luận văn chủ yếu tập trung giải quyết những vấn đề về kinh tế báo mạng điện

tử và hình thức kinh doanh trên điện thoại di động dưới góc nhìn kinh tế

truyền thông thông qua mô hình Mobile Payment. Đồng thời tác giả cũng dự

báo xu hướng phát triển của kinh tế báo mạng điện tử trên điện thoại di động.

6

Cũng trong năm 2013, dưới góc độ nghiên cứu công chúng, tác giả

Hoàng Thị Thu Hằng đã bảo vệ thành công luận văn “Hành vi tiếp nhận thông

tin báo chí trên điện thoại di động của công chúng thanh niên đô thị tại thành

phố Hồ Chí Minh và tỉnh Bình Phước hiện nay” tại Khoa báo chí, Học viện

Báo chí và Tuyên truyền. Luận văn là một công trình tập trung nghiên cứu

công chúng của phương tiện truyền thông mới, một lĩnh vực đang có sự phát

triển mạnh mẽ tại Việt Nam. Tác giả đã tiến hành khảo sát ngẫu nhiên bằng

bảng hỏi với 500 công chúng tại thành phố Hồ Chí Minh và tỉnh Bình Phước

và phỏng vấn sâu 5 nhà báo, nhà nghiên cứu để làm rõ những cứ liệu khoa

học liên quan. Luận văn đã chứng minh rằng điện thoại di động không đơn

thuần là phương tiện liên lạc đơn thuần mà còn là thiết bị đa phương tiện để

truy cập internet ở mọi lúc mọi nơi nhằm đáp ứng những nhu cầu về thông tin

giải trí. Tác giả luận văn đánh giá đây là hành vi xã hội, thích nghi với văn

hóa thị giác của môi trường truyền thông số.

Một công trình nghiên cứu khác cũng được bảo vệ thành công đó là

khóa luận tốt nghiệp cử nhân “Khảo sát việc sử dụng thiết bị di động có truy

cập internet với mục đích giải trí của công chúng đô thị Hà Nội” của tác giả

Nguyễn Thị Cẩm Lệ, khoa Báo chi và Truyền thông, Đại học Khoa học Xã

hội và Nhân văn Hà Nội. Khóa luận này phần nào đã chỉ ra được nhu cầu sử

dụng điện thoại di động trong việc tiếp nhận thông tin báo chí như một mục

đích giải trí. Tuy nhiên, đề tài chỉ dừng ở mức độ nêu tên và mô tả chứ chưa

thực sự đi sâu nghiên cứu bản chất vấn đề theo hướng nghiên cứu điện thoại

di dộng như một phương tiện truyền thông.

Mặc dù các công trình nghiên cứu đều đạt được thành tựu nhất định, có

nhiều đóng góp về lí luận cũng như thực tiễn trong lĩnh vực báo chí truyền

thông, song vẫn chưa có một công trình nào thực sự đi sâu nghiên cứu về vấn

đề làm tin cho phiên bản điện thoại di động. Trong khi báo di động ngày càng

khẳng định được tầm quan trọng của mình trong môi trường truyền thông số

7

thì hoạt động làm báo cho riêng loại hình phương tiện truyền thông đặc biệt là

điện thoại di động lại chưa thực sự được quan tâm. Chính vì vậy, kế thừa

những kết quả của các công trình nghiên cứu đi trước và thực tiễn hoạt động

báo chí truyền thông tại Việt Nam, luận văn đi sâu vào nghiên cứu vấn đề làm

tin cho phiên bản điện thoại di động, xây dựng quy trình chuẩn cho hoạt động

viết tin trên điện thoại di động.

3.Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu

3.1 Mục đích

Luận văn hướng đặt mục đích tìm hiểu, đánh giá cách thức sản xuất tin,

tìm hiểu những vấn đề trong quá trình sản xuất tin cho phiên bản điện thoại di

động, từ đó rút ra những vấn đề cốt lõi đồng thời đề xuất một số yếu tố nhằm

xây dựng quy trình sản xuất tin cho phiên bản di động, đồng thời thúc đẩy sự

phát triển của báo chí hiện đại nói chung và báo điện tử dành cho phiên bản

điện thoại di động nói riêng.

3.2 Nhiệm vụ

Từ mục đích nghiên cứu đã nêu ở trên, luận văn cần hoàn thành những

nhiệm vụ sau:

- Làm rõ xu thế phát triển của báo chí hiện đại nói chung và xu hướng

“mobile news” nói riêng đồng thời chỉ rõ tầm quan trọng của vấn đề nghiên

cứu cách thức làm tin cho phiên bản điện thoại di động.

- Tìm hiểu thực trạng vấn đề làm tin cho phiên bản điện thoại di động

hiện nay. Bên cạnh đó khái quát được những vấn đề cơ bản được đặt ra trong

quá trình sản xuất tin cho phiên bản điện thoại di động.

- Thông qua việc phỏng vấn sâu các nhà báo, phóng viên, các nhà

nghiên cứu về lĩnh vực này, đóng góp những khuyến nghị nhằm xây dựng

một quy trình hoàn chỉnh về cách thức sản xuất tin cho phiên bản điện thoại di

động, góp phần làm phong phú hệ thống cơ sở lí luận chuyên ngành báo chí

truyền thông, đồng thời nâng cao nghiệp vụ báo chí trong hoạt động thực tiễn.

8

4.Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu

4.1 Đối tƣợng

Đối tượng nghiên cứu của luận văn là cách thức sản xuất tin trên phiên

bản điện thoại di động hiện nay của một số trang báo: Vnexpress mobile, Tuổi

trẻ mobile, VietnamPlus mobile.

4.2 Phạm vi

Luận văn có phạm vi nghiên cứu là những tài liệu, tư liệu khoa học

chuyên ngành báo chí – truyền thông; những báo cáo khoa học liên quan đến

đề tài trong phạm vi 5 năm trở lại đây; những tin tức trên phiên bản di động

của 3 trang báo Vnexpress mobile, Tuổi trẻ Mobile và VietnamPlus mobile

trong vòng 6 tháng từ tháng 3/2015 đến tháng 9/2015.

5. Cơ sở lí luận và phƣơng pháp nghiên cứu

5.1 Cơ sở lí luận

Luận văn được nghiên cứu dựa trên một số hệ thống lý thuyết: lý thuyết

về truyền thông, lý thuyết về xu hướng hội tụ truyền thông trong môi trường

truyền thông hiện đại và lý thuyết về thể loại Tin báo chí.

5.2 Phƣơng pháp nghiên cứu

Luận văn sử dụng một số phương pháp nghiên cứu sau:

- Phương pháp phân tích tài liệu thứ cấp: Tác giả sử dụng phương pháp

nghiên cứu này nhằm phân tích, tổng hợp những tài liệu khoa học, tài liệu

tham khảo có liên quan đến đề tài nghiên cứu tạo cơ sở lí luận vững chắc cho

luận văn. Đê tai cũng sư dung các thao tác công cụ như: tổng hợp, so sánh,

phân tích đối chiếu, nghiên cứu tài liệu, thống kê, phân loại để tư đo đi đên

nhưng kêt luân mang tinh khoa hoc.

- Phương pháp phân tích nội dung: Tác giả sử dụng phương pháp này

để khảo sát, phân tích, tổng hợp các tin, bài trên phiên bản điện thoại di động

của 3 trang báo Vnexpress mobile, Tuổi trẻ mobile và VietnamPlus mobile.

9

- Phương pháp phỏng vấn sâu: Trong chương 2 và chương 3 của luận

văn, tác giả sử dụng phương pháp phỏng vấn sâu một số nhà báo, phóng viên,

kỹ thuật viên trực tiếp tham gia sản xuất tin cho phiên bản di động của một số

trang báo có phiên bản điện thoại di động nhằm tìm hiểu cách thức viết tin

cho báo điện tử và phiên bản di động, tìm hiểu sự khác biệt giữa cách thức

làm tin cho 2 loại hình này, những yêu cầu trong quá trình làm tin, những

thuận lợi, khó khăn trong hoạt động sản xuất tin... Từ đó đề xuất xây dựng

quy trình sản xuất tin hoàn chỉnh dành cho phiên bản điện thoại di động. Tùy

theo điều kiện chủ quan và khách quan, tác giả sẽ thực hiện phỏng vấn sâu

theo cách thức phỏng vấn trực tiếp hoặc phỏng vấn gián tiếp (qua điện thoại,

email...). Bên cạnh đó tác giả cũng tiến hành phỏng vấn sâu một số giảng viên

đang giảng dạy tại các trường chuyên đào tạo về báo chí tại Việt Nam hiện

nay để có cái nhìn tổng quát hơn về các khía cạnh của đề tài.

6.Ý nghĩa lí luận và thực tiễn

Qua phần lịch sử nghiên cứu vấn đề ở trên, có thể thấy đây là một đề tài

khá mới, chưa có công trình nghiên cứu khoa học nào nghiên cứu sâu về khía

cạnh này. Chính vì vậy, đề tài mang một ý nghĩa lí luận mới mẻ và quan trọng

khi có những đóng góp thiết thực về mặt lí thuyết trong đào tạo báo chí cũng

như trong thực tiễn hoạt động báo chí hiện nay. Về phần lí luận, đề tài đã tập

trung làm rõ, phân tích, tổng hợp những tài liệu khoa học chuyên ngành báo chí

– truyền thông làm cơ sở nền tảng cho quá trình nghiên cứu đồng thời. Đây có

thể coi là một nguồn tài liệu tham khảo dành cho những thế hệ sinh viên, học

viên của các ngành khoa học xã hội nhân văn nói chung và ngành báo chí

truyền thông nói riêng, cũng như những ai có quan tâm đến lĩnh vực này.

Đồng thời về mặt thực tiễn, đề tài cũng rút ra một số yêu cầu quy trình

sản xuất tin cho phiên bản điện thoại di động, góp phần cải thiện, khắc phục

những hạn chế trong hoạt động sản xuất tin dành cho phiên bản điện thoại di

động. Trong bối cảnh internet phát triển mạnh mẽ, điện thoại di động trở

10

thành một người bạn đồng hành không thể thiếu trong nhu cầu thông tin của

công chúng thì quy trình này có ý nghĩa to lớn trong việc nâng cao hiệu quả

hoạt động thực tiễn của nhà báo, phóng viên tại các tòa soạn báo điện tử có

phiên bản dành cho điện thoại di động hiện nay.

7. Kết cấu luận văn

Luận văn gồm 3 chương

Chương 1: Cơ sở lý luận và thực tiễn của việc sản xuất tin cho phiên

bản điện thoại di động

Chương 2: Thực trạng vấn đề sản xuất tin cho phiên bản điện thoại di

động tại Việt Nam

Chương 3: Một số khuyến nghị nhằm nâng cao hiệu quả cho việc sản

xuất tin cho phiên bản điện thoại di động

11

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Châu An (2014): Xu hướng báo chí trong kỷ nguyên di động, Báo điện

tử VNExpress

http://sohoa.vnexpress.net/tin-tuc/doi-song-so/xu-huong-bao-chi-

mobile-trong-ky-nguyen-di-dong-2990858.html

2. Trần Thị Nguyệt Ánh (2011): “Bước đầu nhận diện loại hình truyền

thông mới trên điện thoại di động ở Việt Nam”; Luận văn thạc sĩ khoa

Báo chí và Truyền thòng, Đại học Khoa học xã hội và nhân văn Hà

Nội.

3. Báo VNExpress phiên bản điện thoại di động (Vnexpress.net)

4. Báo Tuổi trẻ Mobile

5. Báo Vietnamplus mobile

6. Linh Chi (2012): “Yahoo: Bùng nổ xu hướng kết nối internet di động”,

Tạp chí Thế giới vi tính,

http://www.thongtincongnghe.com/article/33018

7. Anh Dũng, “Xu hướng làm báo điện tử hiện đại”, 2014,

http://vpcp.chinhphu.vn/Home/Xu-huong-lam-bao-dien-tu-hien-

dai/20136/11923.vgp

8. Thành Duy (2013) “Thị trường smartphone Việt Nam tăng trưởng

nhanh thứ hai thế giới”, zing.vn, http://news.zing.vn/Thi-truong-

smartphone-VN-tang-truong-nhanh-thu-2-the-gioi-post347415.html

9. Phạm Duyên (2013) “Việt Nam xếp thứ hai thế giới về tăng trưởng

smartphone, tablet”, ICTnews, http://ictnews.vn/the-gioi-so/di-

dong/viet-nam-xep-thu-2-the-gioi-ve-tang-truong-smartphone-tablet-

108133.ict

10. PGS.TS Nguyễn Văn Dững (2012) Cơ sở Lý luận báo chí – Truyền

thông, NXB Lao Động, Hà Nội.

12

11. Nguyễn Văn Dững, (2011), Báo chí và dư luận xã hội, Nhà Xuất bản

Lao động. tr116

12. Hà Minh Đức (1997) Báo chí những vấn đề lý luận và thực tiễn, Nhà

xuất bản Đại Học Quốc gia Hà Nội.

13. PGS.TS Nguyễn Thị Trường Giang: Phát triển báo mạng điện tử dành

cho thiết bị di động – xu hướng tất yếu

14. Lê Đình Hải (2013) “Phát triển kinh tế báo mạng điện tử qua hình thức

kinh doanh trên điện thoại di động”, Luận văn Thạc sĩ, Khoa Báo chí,

Học viện Báo chí và Tuyên truyền, Hà Nội.

15. Khoa Báo chí, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn “Báo chí

– Những vấn đề lý luận và thực tiễn”, Nhà xuất bản Đại học Quốc gia

Hà Nội.

16. Hoàng Hà, (2014) “Làm báo thời smartphone”

http://laodong.com.vn/thi-truong/lam-bao-thoi-smartphone-201229.bld

17. PGS.TS Vũ Quang Hào (2009) “Ngôn ngữ báo chí”, Nhà xuất bản

Thông tấn, Hà Nội.

18. PGS.TS Vũ Quang Hào (2004), Báo chí và đào tạo báo chí Thụy Điển, NXB

Lý Luận Chính Trị, Hà Nội.

19. Hoàng Thị Thu Hằng (2013): “Hành vi tiếp nhận thông tin báo chí trên

điện thoại di động của công chúng thanh niên đô thị tại thành phố Hồ

Chí Minh và tỉnh Bình Phước hiện nay”, Luận văn Thạc sĩ, khoa Báo

chí, Học viện Báo chí và Tuyên truyền.

20. PGS.TS Đinh Thị Thúy Hằng (2008) “Báo chí thế giới xu hướng phát

triển”, Nhà xuấ bản Thông tấn, Hà Nội.

21. Lê Thị Huyền, “Xu hướng phát triển của Internet tại Việt Nam”, Luận

văn Thạc sĩ, Khoa Báo chí và Truyền thông, Đại Học Khoa học Xã hội

và Nhân văn, Hà Nội.

13

22. Đặng Thị Thu Hương (2011) “Nâng cao tính chuyên nghiệp của nền

báo chí Việt Nam bằng đào tạo chuyên nghiệp và nghiên cứu chuyên

nghiệp”, Tham luận Hội thảo khoa học, Học viện Báo chí và tuyên

truyền, Hà Nội.

23. PGS.TS Đinh Văn Hường, PGS.TS Dương Xuân Sơn, Trần Quang

“Cơ sở lý luận báo chí – truyền thông”, Nhà xuất bản Đại học Quốc gia

Hà Nội.

24. PGS.TS Đinh Văn Hường, “Các thể loại báo chí thông tấn”, Nhà xuất

bản Đại học Quốc gia Hà Nội

25. PGS.TS Đinh Văn Hường (2004,2007) “Tổ chức và hoạt động của tòa

soạn”, Nhà xuất bản Đại học Quốc gia Hà Nội.

26. Nguyễn Thị Cẩm Lệ (2010), “Khảo sát việc sử dụng thiết bị di động có

truy cập internet với mục đích giải trí của công chúng đô thị Hà Nội”,

Khóa luận cử nhân, Khoa Báo chí và Truyền thông, Đại học Khoa học

Xã hội và Nhân văn, Hà Nội.

27. TS Nguyễn Thành Lợi “Sự vận động và phát triển của báo chí hiện đại

trong môi trường hội tụ truyền thông” (3 kỳ), Trung tâm Bồi dưỡng

nghiệp vụ Báo chí – Hội Nhà báo Việt Nam.

28. Thành Luân, 2014, “Đọc báo trên thiết bị điện thoại di động sẽ lên

ngôi”, http://www.thanhnien.com.vn/cong-nghe-thong-tin/doc-bao-

tren-thiet-bi-di-dong-se-len-ngoi-467634.html

29. Vũ Trà My, 2012, Văn hóa ứng xử với truyền thông hiện đại, Khoa Báo

chí và Truyền thông, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn.

30. Hải Mỹ (2013), “Ba xu hướng di động nổi bật năm 2013), báo điện tử

VNExpress

http://sohoa.vnexpress.net/tin-tuc/doi-song-so/ba-xu-huong-di-dong-

noi-bat-nam-2013-2441326.html

14

31. Nguyễn Kim Ngân (2005), “Nhu cầu giải trí của thanh niên Hà Nội”,

Luận văn Thạc sĩ, Khoa Báo chí, Học viện Báo chí và Tuyên truyền,

Hà Nội.

32. Nhiều tác giả (2006), “Các thủ thuật làm báo điện tử”, Nhà xuất bản

Thông tấn, Hà Nội.

33. Đỗ Chí Nghĩa, “Đào tạo nhà báo đa phương tiện ở Việt Nam hiện nay”

http://nguvan.ued.udn.vn/index.php/dao-tao-nha-bao-da-phuong-tien-o-

viet-nam-hien-nay/

34. Phan Quang (2007), “Về diện mạo báo chí Việt Nam”, Nhà xuất bản

Thông tin, Hà Nội.

35. Bảo Quyên, 2015, Các xu thế phát triển của báo chí hiện đại trong kỷ

nguyên mới

http://www.vietnamplus.vn/cac-xu-the-phat-trien-cua-bao-chi-hien-dai-

trong-ky-nguyen-moi/328795.vnp

36. Bùi Hoài Sơn (2008), Phương tiện truyền thông mới và những thay đổi

văn hóa xã hội ở Việt Nam, Nhà xuất bản Khoa học Xã hội, Hà Nội.

37. Tạ Ngọc Tấn (2001) Truyền thông đại chúng, Nhà xuẩ bản Chính trị

Quốc gia, Hà Nội.

38. Nguyễn Quý Thanh (2006), Xã hội học về Dư luận xã hội, Nhà xuất

bản Đại học Quốc gia Hà Nội, 2006.

39. Lâm Thảo (2013) “Công nghệ di động trở thành xu hướng làm việc

mới”, Nhân dân điện tử

http://www.nhandan.org.vn/mobile//mobile/_mobile_congnghe/_mobil

e_vienthong/item/64802.html

40. Huy Thắng (2013) “63% người dùng điện thoại di động lên mạng bằng

smartphone”, báo điện tử VNExpress

http://sohoa.vnexpress.net/tin-tuc/doi-song-so/63-nguoi-dung-dien-

thoai-di-dong-len-mang-bang-smartphone-2880712.html

15

41. Tuần Vietnamnet, Truyền thông nóng – lạnh và sức sống của sách in,

ngày 19/7/2010.

42. Tạp chí thông tin lý luận và khoa học công nghệ của Bộ Thông tin và

Truyền thông, (2014), “Báo chí trên thiết bị di động – xu hướng tất

yếu” http://tapchibcvt.gov.vn/TinBai/3852/Bao-chi-tren-thiet-bi-di-

dong-%E2%80%93-xu-huong-tat-yeu

43. Hà Vân, 2013, “Nhà báo Lê Quốc Minh – Tổng biên tập Vietnamplus:

Mobile News- Quan trọng là biết đón đầu”

http://www.baomoi.com/Nha-bao-Le-Quoc-Minh-Tong-bien-tap-

Vietnamplus-Mobile-News-Quan-trong-la-biet-don-

dau/c/10982678.epi

44. Nguyễn Tiến Vụ (2011) Sự vận động và phát triển của báo chí trong

thời kì hội tụ truyền thông, tích hợp đa phương tiện, Kỷ yếu hội thảo

khoa học Quốc gia Tính chuyên nghiệp của báo chí hiện đại.

45. Claudia Mast (2004) “Truyền thông đại chúng – Những kiến thức cơ

bản”, Trần Hậu Thái biên dịch, Nhà xuất bản Thông tấn, Hà Nội.

46. Martin Lister, Jon Dovey, Seth Giddings, Iain Grant, Kieran Kelly

(second edition 2009), New media: a critical introdution, by Routledge

Taylor and Francis group published in the USA in 2009.

47. Lev Manovich, Language of new media, the MIT Press, 2001.

48. Mike Ward (2004), “Journalism online – Báo trực tuyến”, Vũ Tuấn

Anh biên dịch, Nhà xuất bản Pocal Press.

49. The Missouri Group, “News reporting and writing – Nhà báo hiện đại”,

Nhóm tác giả biên dịch, Nhà xuất bản Trẻ

50. Philippe Brton, Serge Proulx (1996), “Sự bùng nổ truyền thông”, Vũ

Đinh Phòng biên dịch, Nhà xuất bản Văn Hóa, Hà Nội.

51. Priest.S (2003), Nghiên cứu truyền thông, Thu Hằng dịch, Học viện

Báo chí và Tuyên truyền, Hà Nội.

16

52. Thomas L.Friedman (2006), Thế giới phẳng, Nhà xuất bản Trẻ, Hà Nội.

53. Oscar Weslund (2008), From Mobile Phone to Mobile Device,

Canadian Journal of Communication, Vol 33 (2008), 443-463.