LVCR_2013_65

NGV afdeling

Land van Cuijk en Ravenstein (van Ravenstein tot Kessel-L.)

Onze bijeenkomsten

Viering 35-jarig bestaan afdeling

Kwartierstaat

Het portret van...

'Amerika, America' - deel 5

en nog veel meer ...

november 2013 (65) Jaargang 22

1978 - 2013

Land van Cuijk en Ravenstein

Opgericht 11 december 1978

actieve afdeling van de Nederlandse Genealogische

Vereniging

op de grens van Oost-Brabant en Noord-Limburg

_______________________________________

http://landvancuijkenravenstein.ngv.nl

https://www.facebook.com/NGV.LvC

http://twitter.com/NGV_LVC

Voorzitter

Secretaris / CALS / AIS

Penningmeester / Knipseldienst

Vice-voorzitter /plv. afdelingsafgevaardigde

Redactie / Website / Twitter / Facebook

PR

Lid

Lid

Afdelingsafgevaardigde

Afdelingsbibliotheek

Cor Verberk (0485 - 382622)

Van Steenhuijsstraat 65, 5841 AG Oploo

E-mail: [email protected]

Piet Huvenaars (06 - 4437 8506)

Korte Dijk 5, 5411 BH Zeeland


Henk Gruijtrooij (0486 - 462313)

Europaplein 19, 5374 BM Schaijk

Maurice Roefs (0486 - 473254)

Johan Graaf van Hornestraat 1, 5361 KX Grave


Toos van den Berg - van Sambeek (0485 - 381996)

Van Hoevelwijckstraat 10, 5841 BZ Oploo


Maria Smits - Rutten (0486 - 471126)

Schuttersweg 10, 5438 AH Gassel

Silvia Daamen - van Haare (06 - 2004 4915)

Havikstraat 21, 5451 XG Mill


Arno Coopmans (0486 - 473368)

Burgemeester Raijmakerslaan 156, 5361 KJ Grave


Familie Wintjens - Kerkhoff (0485 - 512485)

Nijmeegseweg 32, 6591 CH Gennep

Het volgende mededelingenblad verschijnt

februari 2014.

Kopij is van harte welkom via e-mail

[email protected]

Inzenden vóór 1 januari 2014

Van het bestuur: 35 jaar Land van Cuijk en Ravenstein

Op 11 december 1978 is de NGV-afdeling Land van Cuijk en Ravenstein officieel

opgericht, voorheen behorend tot de afdeling Kwartier van Nijmegen. Op 10 december

2013 willen we feestelijk stilstaan bij het 35-jarig bestaan.

Bij het 25-jarig bestaan in 2003 is in nummer 35 van het mededelingenblad uitgebreid

verhaald hoe de afdeling tot leven is gekomen en opgroeide tot volwassenheid. Ook de

vele activiteiten die tot dan toe waren ontplooid, werden opgesomd, evenals een

overzicht van alle bestuurleden. De artikelen in dat feestelijke nummer waren

afkomstig van oud-voorzitter Jan Veekens en (thans eveneens) oud-voorzitter Arno

Coopmans. Beiden stonden niet alleen aan de wieg van de 21e nieuwe afdeling van de

NGV, maar zijn nu nog steeds intens verbonden met onze afdeling, namelijk Jan

Veekens als lid en eindredacteur van de zelfstandige genealogische werkgroep Land van

Cuijk en Arno Coopmans als afgevaardigde voor de Algemene Vergaderingen van het

Hoofdbestuur.

Ook na de viering van het zilveren jubileum ging de volwassen geworden afdeling

“gewoon” verder met het ontplooien van veel activiteiten. Daarbij werd en wordt nog

steeds rekening gehouden met de wensen en behoeften van onze leden. Dat betekent

ook verdergaande ontwikkelingen op het gebied van computergenealogie en meer

inspelen op digitale bronnen en moderne media, zoals facebook etc.

Bovendien leveren diverse leden als vrijwilligers een grote bijdrage aan het digitaliseren

van archiefgegevens, zodat dit voor een breder publiek toegankelijk wordt.

Het mededelingenblad is inhoudelijk ook meer afgestemd op de huidige behoeften,

waarbij het algemene en informatieve karakter, maar ook de wetenswaardige

gebeurtenissen uit vroeger tijden, echter toch ruimschoots aan bod blijven komen,

dankzij eindredacteur Maurice Roefs.

Daarnaast worden nog elk jaar beginnerscursussen met succes aangeboden o.l.v. Wim

Jaegers, welke in februari 2013 na 30 jaar bestuurslid te zijn geweest, stopte met deze

functie, maar alle andere waardevolle werkzaamheden op genealogiegebied blijft

voortzetten.

Het huidige bestuur bestaat momenteel uit 7 personen (zie binnenkant omslag). Samen

staat men overal voor klaar als er iets geregeld moet worden. Er is een hele goede

onderlinge band. Dat blijkt ook wel uit het feit dat men lang actief blijft binnen het

bestuur, namelijk Cor 25 jaar, Piet en Henk beiden 23 jaar, Toos 19 jaar, Maria 8 jaar,

Maurice 3 jaar. Silvia is sinds kort het nieuwste bestuurslid en is ook vol enthousiasme.

Land van Cuijk en Ravenstein 65 (2013) 1

1978 - 2013

Samen is men er zich van bewust dat een direct en warm contact met leden steeds de

hoogste prioriteit moet hebben. Daarnaast is ook het gezellig samenzijn een belangrijk

goed, dat gekoesterd moet worden.

Met gepaste vreugde mogen we het 35 jarige bestaan samen vieren en daarna vol

vertrouwen op weg gaan naar het volgende lustrum.

Cor Verberk, voorzitter

Van de redactie Dit keer maar een kort woordje van de

redactie.

De wintertijd is ingegaan, in Nederland

woedt de discussie over Zwarte Piet. Als

afdeling laten we dat maar aan ons

voorbijgaan. Enkele dagen nadat Zwarte

Piet, samen met de Sint, het land weer

verlaten zal hebben, is er tijd voor een

feestje.

Geprobeerd is weer een gevarieerde

editie ervan te maken met de nodige

aandacht voor het jubileum. Ik wens u

als te doen gebruikelijk weer veel lees-

plezier. Maurice Roefs

_______________________________________________________________________

Oproep gemeente Cuijk en St. Agatha om trekhond te laten keuren, 1939

2 Land van Cuijk en Ravenstein 65 (2013)

1978 - 2013

Onze bijeenkomsten (aanvang om 20.00 uur)

Dinsdag 10 december 2013:

feestavond 35-jarig bestaan

Het is 35 jaar geleden dat in Mill de

afdeling Land van Cuijk en Ravenstein het

levenslicht zag. Op 10 december staan

we daarbij stil en vindt een bijzondere

bijeenkomst plaats om deze gebeurtenis

op feestelijke wijze kracht bij te zetten.

Deze avond, waarvan het programma

staat op pagina 9, is exclusief voor

genodigden, te weten alleen voor NGV-

leden en eventuele partner. Om die reden

hebben de leden die onder de afdeling

ressorteren hebben in de eerste week

van november 2013 een afzonderlijke

uitnodiging toegestuurd gekregen met

het verzoek zich aan te melden.

Let op: indien u zich nog niet voor de

feestavond heeft aangemeld, doe dat

dan per omgaande.

Café-zaal ’t Lagerhuis, Beerseweg 9,

5451 NR Mill, telefoon 0485-470737.

Donderdag 16 januari 2014:

lezing 'Met hond en de hondenkar terug

in de historie'

Het is bijna niet meer voor te stellen,

maar tot ver in de 20e eeuw kwam de

hondenkar vrij algemeen voor. Gelukkig

was er sprake van enige regulatie (zie

pagina 2). Pas in 1961 werd het gebruik

van hond als last- of trekdier bij wet

verboden.

Bert Willemen uit Rijen zal uiteenzetten

hoe vanaf 1850 tal van beroepsgroepen

de hond inzetten als last- of trekdier bij

de winning van het dagelijkse brood.

Naast de lezing zal een kleine tentoon-

stelling gehouden worden zodat de

hondenkar voor één avond herleeft.

Deze bijeenkomst wordt georganiseerd

in samenwerking met de Historische

Kring.

Café-zaal ’t Lagerhuis, Beerseweg 9,

5451 NR Mill, telefoon 0485-470737.


Terugblik najaars ALV 10 oktober 2013 Nieuw bestuurslid

De ledenvergadering heeft bij acclamatie

ingestemd met het voorstel om Silvia

Daamen-van Haare uit Mill te benoemen

tot bestuurslid.

Zij neemt daarmee de vrijgevallen plaats

in het bestuur in die in februari 2013 was

ontstaan na het vertrek van Wim Jaegers.

De overige leden van het bestuur zijn blij

met de toetreding van Silvia en hopen dat

ze zich snel thuis mag voelen in het

bestuurswerk. De aanstaande samen-

werking wordt met veel vertrouwen

tegemoet gezien.

Begroting 2014

Verder werd in de vergadering ingestemd

met het voorstel voor de afdelings-

begroting voor het jaar 2014.

In feite is deze begroting een verzoek aan

de landelijke Algemene Vergadering om

toekenning van budget. Daartoe wordt de

begroting toegezonden aan het landelijk

hoofdbestuur die op 30 november een

verdelingsvoorstel zal doen aan de

landelijke Algemene Vergadering.

Het is dus nog even afwachten of de

begrote middelen ook daadwerkelijk toe-

gekend worden.

Terugblik lezing "Archivalia in de stad Grave" In een goed opgezette lezing maakte

Leny van Lieshout haar rol als expert op

het gebied van de Graafse stads-

archieven helemaal waar.

Het ruim 40 koppen tellende gehoor

werd door haar meegenomen op reis in

de ‘geschiedenisboeken’ van met name

de stad Grave. Dat leidde soms tot

verrassende constateringen zoals jaren-

lange aantekening van begravingen in de

stadsrekeningen.

Na de pauze, die en passant gebruikt kon

worden om het museum Graeft Voort te

bekijken, werd het aandachtige gehoor

een aantal genealogische casussen voor-

gehouden waarvan die over de

beroemde dokter Jan Wier toch wel de

meeste indruk maakte. Zoals Leny het

zei: “Niet altijd door intelligent te denken,

maar door stug vol te houden en

systematisch beschikbare bronnen door

te nemen en te combineren, kun je tot

niet eerder bekende resultaten komen.”

Op deze wijze zijn enkele voorouders van

Jan Wier opgespoord en is overtuigend

bewijs van hun wonen en werken in

Grave geleverd. De resultaten van het

onderzoek zijn door Leny van Lieshout

ter beschikking gesteld aan de redactie

van Gens Nostra. Het is nu wachten op

publicatie zodat ook het grotere genealo-

gische publiek hiervan kennis kan nemen.

Al met al weer een geslaagde avond, met

veel dank aan de spreker voor haar lezing

alsook aan de stichting Graeft Voort voor

het gebruik van de Hampoort/museum

Graeft Voort voor deze afdelings-

activiteit.

__________________________________

op de foto: dr. Leny van Lieshout

Nieuwe uitgaven genealogische werkgroep De genealogische werkgroep Land van Cuijk en Ravenstein heeft het notariaat van

Vierlingsbeek in bewerking. Behalve Vierlingsbeek en omliggende dorpen komen ook

plaatsen voor als Boxmeer, St.-Anthonis, Oeffelt, Gennep, Afferden, Bergen, Siebengewald

en plaatsen gelegen in het Duitse grensgebied voor. Op dit moment zijn er reeds 4 deeltjes

verschenen. Deel 1 betreft notaris Abraham Gerardus Rink, periode 1815-1836. In 1837

was er in Vierlingsbeek geen notaris. Delen 2, 3 en 4 betreft notaris Gregorius van

Lelijveld van Cingelshouck, periode 1838-1871. De akten van notaris Willem Theodor

Hermsen is momenteel in bewerking. De deeltjes kosten €5,00 per stuk en zijn te

verkrijgen tijdens iedere afdelingsbijeenkomst. Voor bestellingen kan ook contact worden

opgenomen met Jan Veekens, Vianenstraat 44, 5342 AJ Oss (0412-626591). E-mail:

[email protected]


Gevonden op het internet

Alle gebouwen van Nederland

Op http://citysdk.waag.org/buildings/

staan alle gebouwen van Nederland. Het

zijn er bijna 10 miljoen! Zoom in op het

object en er kan afgelezen worden hoe

groot het is en welke functie het gebouw

heeft. De inkleuring van de gebouwen

laat de ouderdom zien.

Deze interactieve kaart met kadastrale

gegevens vraagt wel de nodige

topografische voorkennis. De grote

steden zijn wel redelijk herkenbaar, dus

die kunnen dienen als oriëntatiepunt om

naar andere plaatsen te navigeren.

Verdwenen dorpen

Dorp kwijt? Zoek dan eens op

http://edemo2.esri.nl/storymaps/verd

wenen_dorpen. Daar gaat een wereld

open voor wie is geïnteresseerd in

verdwenen dorpen van Nederland.

Dorpen verwoest door oorlogen, dorpen

verdwenen onder water. Of dorpen die

weliswaar nog wel bestaan, zoals het

Brabantse Heeze, maar niet meer op de

oorspronkelijke plaats. Voor meer

informatie, kijk ook eens op

www.verdwenendorpen.nl

Topografische gemeentekaarten 2013

Topografische kaarten onderscheiden

zich van 'gewone' kaarten en Google

Maps door de veelheid aan informatie

over de natuur en de functies van

gebouwen. Via www.gemeentenatlas.nl

zijn ze in de meest actuele vorm nu op

internet te vinden. Jammer kan er (nog)

niet op deze kaarten ingezoomd worden.

De kaarten van gemeenten met een

uitgestrekt grondgebied geven daarmee

minder informatie dan de kaarten van

'kleine' gemeenten.

Bron: VNG Magazine 6 september 2013


Bijzonder resultaat door DNA - stamboomonderzoek

Roermondse vondeling heeft zusje in Duitsland Roermond - De baby die op 18 juni van dit jaar is gevonden in Maasniel heeft een zusje.

Haar broertje werd op 18 juni even na 06.00 uur in de ochtend gevonden op een

groenstrook in de gemeente Roermond. Dat is gebleken uit het nadere onderzoek, zoals

dit is ingesteld door de recherche in Roermond, waaronder ook vergelijkend dna-

onderzoek door de forensische recherche.

Vastgesteld is dat het DNA van het jongetje een match oplevert met een DNA dat is

opgenomen in de Europese databank van Prum, op grond waarvan kan worden

vastgesteld dat de Roermondse vondeling dezelfde biologische moeder heeft als een

vondeling in Duitsland. Het betreft hier een meisje dat te vondeling is gelegd in Duitsland

en daar gevonden is op 20 oktober 2011 rond 12.30 uur in de middag in Hurth nabij

Keulen.

Nader onderzoek zal moeten uitwijzen of zij ook dezelfde vader hebben en volle broer

en zus zijn dan wel halfzus en -broer. Bron: www.politie.nl

Op maandagavond 11

december 1978 waren

in de hal van het

gemeentehuis te Mill

73 personen aanwezig

bij de oprichting van de

21e afdeling van

de Nederlandse

Genealogische Vereniging.

Stilstaan bij het zevende lustrumGenealogie wint al jarenlang aan belangstelling. Waar die belangstelling uit voorkomt, is

niet eenduidig te verklaren. Er zijn steeds meer mensen die veel van hun vrije tijd steken

in voorouderlijk onderzoek. Genealogie moet dus wel leuk zijn. Waarom? Het is vooral een

sociaal gebeuren, het gaat over mensen, door mensen en met mensen. Zie hier in een

notendop waar wij ons in verenigingsband mee bezighouden.

Dat we hier op de grens van Oost-Brabant en

Noord-Limburg een actieve afdeling kennen,

vindt zijn grondslag in het enthousiasme van

mensen zo'n 35 jaar geleden.

Dit leidde op 11 december 1978 op een druk

bezochte avond in het gemeentehuis van Mill

tot de oprichting van de NGV-afdeling Land van

Cuijk en Ravenstein. Vóór 1978 was het

noordoostelijke deel van Noord-Brabant nog een

witte vlek in de genealogische wereld.

In het mededelingenblad nummer 35 dat in

december 2003 verscheen, staan twee prachtige

bijdragen waarin wordt teruggeblikt op het

toenmalige 25-jarig bestaan van de afdeling. Jan

Veekens en Arno Coopmans, bestuursleden van

het eerste uur en ook vandaag de dag nog steeds bij de afdeling betrokken, tekenden

daarvoor. Vastgesteld werd dat de afdeling bruist van het leven en in de toen

achterliggende 25 jaar op een uitstekende wijze gewerkt heeft aan het op de kaart zetten

van de Landen van Cuijk en Ravenstein in de genealogische wereld. Inmiddels zijn we tien

jaar verder, wat in 2003 werd verteld doet in grote mate nog steeds opgeld.

Besturen, een dienende taak

Vanaf het moment dat de afdeling is opgericht, hebben alle besturen in welke

samenstelling dan ook het standpunt gehuldigd dat het bestuur een dienende taak heeft.

Hoofdtaak is het organiseren van de afdelingsbijeenkomsten. Besturen staat dus gelijk aan

werken, maar zoals het spreekwoord het zegt maken vele handen het werk licht.

Opvallend daarbij is ook de lange periode die leden bereid zijn deel uit te maken van het

bestuur. Cor Verberk bevestigt dit beeld in zijn openingswoord op pagina 1-2.

Afdeling levensvatbaar?!

In de loop van de jaren is een verschuiving waarneembaar in de wijze waarop genealogie

beoefend wordt. Deze veranderingen lijken op de een of andere manier gekoppeld te

1978 - 2013


kunnen worden aan de informatierevolutie die sinds medio jaren '90 heeft

plaatsgevonden. Waar onderzoek vroeger geheel op eigen (denk)kracht plaatsvond, kan

tegenwoordig ruimschoots gebruik gemaakt worden van de inmiddels vele digitaal

ontsloten bronnen. Als de cijfers over deelname aan de afdelingsbijeenkomsten en die van

het ledental maatgevend zijn voor de levensvatbaarheid van de afdeling dan lijkt vrees

voor opheffing of samenvoeging met andere afdelingen ongegrond.

Ontwikkeling ledental

Tien jaar geleden bestond de afdeling uit ongeveer 190 leden. Als gevolg van de opheffing

van het Overkwartier van Gelre (2004) kreeg de afdeling er de zorg bij voor ca. 40 leden

woonachtig in de gebieden van de voormalige landen van Gelder en Kessel. Daarmee

stond de teller op 1 januari 2005 ineens op 231 (en 25 zogeheten bijkomende leden).

Vastgesteld moet worden dat de afgelopen jaren sprake is van een gemiddeld verlies van

zo'n drie leden per jaar. Het aantal bijkomende leden is vrijwel stabiel gebleven. Daarmee

is het ledental sinds 2005 met zo'n 11% gedaald. Landelijk ligt dit cijfer op 16%. We doen

het als afdeling dus zo slecht nog niet, al mogen we ons absoluut niet bij dit gegeven

neerleggen!

Afdelingsactiviteiten, actieve leden

Waar het ledental een trend laat zien van een jaarlijkse maar gestage terugloop trekken

de tien afdelingsbijeenkomsten die ieder jaar georganiseerd worden gemiddeld zo'n 500

deelnemers. Weliswaar zijn hier ook verschuivingen te zien, maar de conclusie is

gewettigd dat het aangeboden (basis)programma nog steeds voldoende tot de

verbeelding spreekt.


1978 - 2013

Alle bestuursleden op alfabetische volgorde met de aanduiding van hun zittingstermijn

G. van Barneveld: 1980-1983; C.R.W. van den Berg-van Sambeek: 1994-heden; P.M.H.

Breukers: 1978-1985, voorzitter 1982-1985; A.J. Coopmans: 1978-2010, secretaris 1978-

1991, vice-voorzitter 1991-2005, voorzitter 2005-2010; S. Daamen-van Haare: 2013-

heden; W.M.J.M. Geurts: 1997-2007, penningmeester 2002-2007; A.H.A.J. Grote: 2002-

2005; H.A. Gruijtrooij: 1990-heden, penningmeester 2013-heden; A.W.H. Holla: 1985-

1996; P.J.M. Huvenaars: 1990-heden, secretaris vanaf 2012; W.H. Jaegers: 1983-2013,

penningmeester 1985-2002; E.J. van Limbeek-Meulepas: 1981-2001; A.M. Limpens-ter

Weer: 1978-1986; M.M.J. Roefs: 2010-heden, vice-voorzitter 2012-heden; M.B.T. Smits-

Rutten: 2005-heden, penningmeester 2007-2013; J.M.L. Veekens: 1978-2002, penning-

meester 1978-1985, voorzitter 1985-2002; C.E.W. Verberk: 1988-heden, secretaris 1991-

2012, vice-voorzitter 2010-2012, voorzitter vanaf 2012; N. Vermaak: voorzitter 1978-

1982; J.P.M. Vertogen: 1986-1990; W.J.K.J. van de Vossenberg: 2002-2007; H.J.E. van de

Weem: 1984-1988

Dat programma bestaat per seizoen (september - mei) uit afdelingsbijeenkomsten of

afdelingsactiviteiten met ruimte voor het doen van onderzoek in de kaartenbakken van

Wim Jaegers aan het begin van het seizoen en tijdens de jaarlijkse genealogische dag in

maart. Deze genealogische dag wordt hoog gewaardeerd en blijft een publiekstrekker.

Ook de bijeenkomsten die in samenwerking met de historische kring worden gehouden

blijken succesvol. Evenmin mag onvermeld de samenwerking met het BHIC. Veel leden zijn

als vrijwilliger werkzaam voor het BHIC, maar ook wordt sinds kort samen op de eerste

woensdag van de maand het maandelijkse spreekuur gehouden.

Sinds 2011 wordt het seizoen afgesloten met een excursie. Er lijkt daarin een nieuwe

traditie te ontstaan. Inmiddels zijn er excursies geweest naar het BHIC in Grave (2011), het

Regionaal Archief in Nijmegen (2012) en Mosaik Kleef (2013). Waar mogelijk wordt deze

excursie gecombineerd met een bezichtiging in de betreffende plaats, zoals de Sint-

Stevenskerk in Nijmegen en de bezichtiging van de Schwanenburg in Kleef.

Grote uitdaging voor de toekomst: ledenbinding

Het binden van mensen, het langdurig met elkaar optrekken in verenigingsverband is

tegenwoordig een wijdverbreid vraagstuk, dat zich niet beperkt tot genealogie alleen.

Het behoeft geen betoog dat ook een afdeling als de onze gebaat is bij een evenwichtig

opgebouwd ledenbestand omdat dat de beste garantie geeft voor een toekomst-

bestendige, of zoals dat tegenwoordig zo mooi heet, een duurzame afdeling.

Uit de mutaties die maandelijks via de centrale ledenadministratie binnenkomen, blijkt

evenwel dat er sprake is van een groot ledenverloop. De afgelopen twee jaar zijn er maar

liefst 27 nieuwe leden ingeschreven (dat is ruim 12,5% van het totale ledenbestand!). De

NGV heeft op basis van alle lidmaatschapsgegevens berekend dat het gemiddelde

lidmaatschapsduur ca. 7 jaar bedraagt. Dat maakt het niet makkelijk daar beleid op te

voeren.

We (her)kennen binnen onze afdeling een ´harde kern´ van leden die al jaren lid zijn. En

da's goed. De keerzijde is wel dat er ook sprake is van een vergrijzend ledenbestand. Het

grote ledenverloop laat misschien een andere houding zien ten opzichte van het

lidmaatschapschap. Het is de kunst om 'dit teken van onze tijd' goed te verstaan. Dan

weten we als vanzelf ook om daarin mee te bewegen en een passend aanbod aan deze

ledengroep te doen. Denk bijvoorbeeld aan de inzet van nieuwe (digitale) communicatie-

middelen.

Er is geen reden tot doemdenken. We hebben met onze hobby goud in handen, de

interesse in genealogie door de generatie babyboomers, generatie x en de generatie

Einstein is nog nooit zo groot geweest! Dat moet - in positieve zin - uitgebuit kunnen

worden. Hoe krijgen we dit grote potentieel van mensen 'aan de genealogie'? Hoe krijgen

we mensen - misschien niet meer voor het leven maar dan in ieder geval op iets meer dan

'tijdelijke basis' - bij de afdeling en de NGV betrokken. Het antwoord op deze vraag is niet

een, twee, drie gegeven. Gelukkig hoeft dat ook nog niet maar het is wel een vraag die de


1978 - 2013

komende jaren steeds meer aan belang zal winnen.

De afdeling gaat ervoor! U toch ook?! Samen fiksen we deze klus en houden we de Landen

van Cuijk, Ravenstein en Kessel op de genealogische kaart. Maurice Roefs


Duitse baby mag interseksueel zijn

Vanaf 1 november 2013 hoeft een baby die in Duitsland wordt geboren, niet meer

direct te worden bestempeld als jongen of meisje. Als het kindje zowel mannelijke als

vrouwelijke kenmerken heeft, kan een derde vakje worden aangekruist op de geboorte-

aangifte.

Duitsland is het eerste Europese land dat dit wettelijk mogelijk maakt. Het is een

juridische revolutie: tot nu toe bestonden er in de Duitse wet alleen mannen en

vrouwen. Nu is daar "onbestemd geslacht" aan toegevoegd. Zo kan later zelf beslist

worden om als vrouw of als man door te gaan. Meestal wordt zo'n voorkeur tijdens de

puberteit duidelijk.

De juridische gevolgen zijn echter nog niet volledig uitgewerkt. De wetgving omtrent

het huwelijk is nog niet aangepast. Het huwelijk blijft vooralsnog voorbehouden aan

mannen en vrouwen, het geregistreerd partnerschap kan alleen worden gesloten

tussen twee mannen of twee vrouwen.

Bron: NOS.nl Maurice Roefs

Programma feestavond 10 december

19.30 uur Zaal open 20.00 uur Woord van welkom 20.15 uur Cabaretgroep 'De Die en Ik' 21.00 uur Pauze om efkes met elkaar te buurten ... 21.30 uur Cabaretgroep 'De Die en Ik' 22.15 uur Natafelen 23.00 uur Afsluiting

1978 - 2013

Hebt u dat ook? Als je het begin van een genealogie

beschouwt, dan begint die veelal met

één voorvader, al dan niet vergezeld met

de naam van een echtgenote. Omdat

kennelijk niet verder terug in de tijd

gegaan kan worden, lijkt het erop alsof

deze stamvader alleen in het leven heeft

gestaan. Natuurlijk is dat niet zo, maar is

het vaak onmogelijk nog informatie over

ouders, broers of zussen te vinden.

Hoewel ik van mijn voorvader Hendrick

Janssen wel weet dat Jan Gerrit Roeloffs

zijn vader is, kan ik in deze lijn niet verder

terug. Om toch iets meer te weten te

komen over Hendricks directe familie

heb ik verder onderzoek gedaan via de

moederslijn, Jans echtgenote Aelken

Joosten de Lith. Dit heeft geleid tot een

door mij uitgewerkte stamboom die zijn

wortels heeft tot ongeveer halverwege

de 16e eeuw. Zo heeft Hendrick ineens

toch tal van ooms, tantes, neven en

nichten.

Zo heb ik me de afgelopen weken en

maanden de nodige (nachtelijke) uren

gestort op het ORA Oss. Dit om de familie

van Hendricks echtgenote Geertruij

Rutten in kaart te brengen. Zo is het dan

toch verrassend om te zien hoe ver de

verwantschap met tal van andere

families wel niet reikt.

Zo kunnen de in principe zakelijk akten in

het ORA ook wel tot een gevoel van

emotie leiden. Ik wist bijvoorbeeld dat

Hendrick Janssen een halfzus Trijnneken

heeft. Bij de erfscheiding van hun beider

moeder Aelken Joosten de Lith (+1681)

wordt Hendrick genoemd en zijn zwager

Adriaen Geurt Bogaers, op dat moment

getrouwd met Trijnneken. Later kwam ik

in ORA Land van Megen een akte uit

1708 tegen waarin Trijnneken en

Hendrick voor het eerst samen genoemd

worden. Hendrick wordt, in relatie tot

Trijnneken, tot twee maal toe beschre-

ven als 'haeren broeder'. Natuurlijk had ik

al lang weet van de familierelatie, maar

wat maakt het dat op zo'n moment zich

een emotie meester van mij maakt. Geen

tranen of zo, maar wel een vorm van

ontroering. Kennelijk dringt dan op dat

moment tot me door dat genealogie

meer is dan alleen het oplossen van een

puzzel of het verzamelen van namen en

data. Het gaat om échte mensen,

mensen als u en ik! We kunnen er over

verhalen, soms val je ook wel eens stil.

Maurice Roefs

__________________________________________________________________________

Het portret van … In navolging van Gens Nostra wordt ook in het afdelingsblad de mogelijkheid gegeven om

oude portretfoto's te plaatsen in een nieuw onderdeel 'Het portret van ...'. Voorwaarden

voor opname zijn: de foto is tenminste 100 jaar oud en de geportretteerde(n) is/zijn vóór

1870 geboren, de genealogische gegevens zijn compleet en bevatten de volledige naam

van de geportretteerde(n), eventueel beroep, de namen van de ouders, plaats en datum

van geboorte, eventueel huwelijk(en) en overlijden en verder de gegevens van de

partner(s) en eventueel de kinderen. De publicatieruimte voor foto en tekst samen is

maximaal één pagina.


Het portret van...

Johannes Jansen, geb. Keent 19-10-1823, arbeider en later landbouwer, overl. Grave 11-4-

1911, zn. van Hendrik Jansen (1771-1841) en Theodora Maria van Maasdijk (1799-1851),

tr. Balgoij en Keent 1-4-1864 Christina Gerrits, geb. St.Agatha 15-1-1833, dienstmeid,

overl. Grave 19-11-1919, dr. van Martin Gerrits (1796-1849) en Cornelia Jansen

Bouwmeester (1799-?).

Uit dit huwelijk zijn tussen 1864 en 1879 zeven kinderen geboren, te weten:

1. Theodora Maria, geb. Grave 15-9-1864.

2. Matthea, geb. Grave 7-11-1865, overl. Grave 29-3-1866.

3. Mathea Maria, geb. Grave 16-3-1867, overl. Reek 4-2-1961 tr. Grave 5-10-1899 Johannes

Kuipers, geb. Nederasselt 16-9-1875, overl. Grave 21-6-1953, zn. van Cornelis Kuipers en

Jacobus Spierings. Uit dit huwelijk te Grave geboren een zoon en twee dochters.

4. Hendrikus, geb. Grave 26-11-1869, tr. (1) Elst (Gld) 31-12-1891 Cornelia de Graaf, geb. Lent 2-6-

1873, overl. Andijk 13-12-1917, dr. van Henricus de Graaf en Johanna Gerrits, tr. (2) Andijk 12-1-

1918 Johanna Maria Jacomina Reijers, geb. Elst (Gld) 16-5-1873, dr. van Nicolaas Willebrordus

Reijers en Adriana Kuipers.

5. Cornelia, geb. Grave 1-10-1872, overl. Grave 20-7-1887.

6. Martinus, geb. Grave 13-8-1876, tr. Velp (NB) 18-3-1896 Johanna Lemmers, geb. Balgoy 5-12-

1871, dr. van Derk Lemmers en Petronel Dinnissen. Dit echtpaar emigreert 8-9-1906 met vier

kinderen naar Kimberly, Wisconsin (USA).

7. Ardina, geb. Grave 22-2-1879, tr. Grave 8-1-1900 Wilhelmus Starrenburg, geb. Stompwijk 12-7-

1866, overl. Nijmegen 20-1-1938, zn. van Christoffel Starrenburg en Petronella Bredero. Uit dit

huwelijk worden in Nijmegen vanaf 1901 meerdere kinderen geboren.


16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31

Michiel

Schoonwater

Aletta Suijker Everardus

van der Loop

Elisabeth

van der

Burgt

Thomas

de Ruiter

Maria van

Welie

Jacobus

van den

Dobbelsteen

Hermina

Goedvriend

Peter

van de Weij

Maria

Toonen

Henricus

Martens

van Wanroij

Johanna

Peters

Derks

Hubertus

Wilberts

Maria

Arts

Vos

Hubertus

Diels

Ida

Baaten

zn. van Willem

Schoonwater en

Maria Lietjens

dr. van Pieter

Janse Suijker en

Jacoba

Schouten

zn. van

Arnoldus van

der Loop en

Petronella

Willems van

Gestel

dr. van Joannes

van der Burgt en

Maria Tonys

zn. van Peter de

Ruyter en

Hendrina

Thomassen

dr. van

Johannes van

Welie en

Henrica

Janssen

zn. van Andries

van den

Dobbelsteen en

Judith Janssen

dr. van

Johannes

Goedvriend en

NN

zn. van

Gerardus van

de Weij en

Bertha Cremers

dr. van Antonius

Derkx en

Petronella Jans

zn. van Martinus

van Wanroij en

Allegonda

Cremers

dr. van Petrus

Derks en

Wilhelmina

Hendriks

zn. van

Willibrordus

Peters en

Helena Doers

dr. van Arnoldus

Vos en Ida

Hendriks Ebben

zn. van

Adrianus Diels

en Gertruda

Naus

dr. van Hendrik

Baaten en

Gertrudis Zeroo

dagloner

~ Heusden ~ Amsterdam ~ Uden ~ Boekel ~ Horssen ~ Deest ~ Batenburg * Wijchen ~ Ledeacker ~ Wanroij ~ St.-Anthonis ~ Oploo ~ Deurne ~ St.-Anthonis ~ Heel (L) ~ Horst

7-12-1755 3-4-1755 5-10-1772 9-12-1769 27-12-1759 8-12-1753 3-11-1750 ca. 1760 6-9-1744 9-9-1748 13-6-1738 18-11-1743 2-3-1720 27-11-1723 21-5-1739 10-10-1747

+ Haps + Uden + Uden + Uden + Batenburg + Batenburg + Oploo + Oploo + Oploo + Oploo + St.-Anthonis + St.-Anthonis + Venray + Oploo

1-5-1820 21-12-1824 23-12-1799 8-8-1846 23-7-1806 10-9-1831 9-2-1818 20-12-1777 24-10-1788 31-3-1786 14-3-1774 22-11-1759 18-10-1814 3-6-1817

8 9 10 11 12 13 14 15

4 5 6 7

2 3

Samengesteld door Cor Verberk, april 2013

12 Land van Cuijk en Ravenstein 65 (2013) Land van Cuijk en Ravenstein 65 (2013) 13

molentimmerman

tr. St.-Anthonis 5-2-1747 tr. Venray 8-2-1776tr. Amsterdam 25-4-1784 tr. Uden 21-2-1797 tr. Druten 30-4-1786 tr. Batenburg 3-7-1791 tr. St.-Anthonis 20-9-1772 tr. Oploo 6-11-1763

~ Horst 11-5-1776

+ Den Bosch 8-7-1877 + Hees-Nijmegen 19-1-1848 + Hees-Nijmegen 11-2-1860 + Oploo 13-3-1849 + Oploo 7-1-1851 + Oploo 25-2-1831 + Oploo 1-2-1860

~ Oss 22-7-1879

+ Uden 4-5-1844

~ Uden 28-4-1798 ~ Horssen 8-12-1790 ~ Batenburg 19-5-1792 ~ St.-Anthonis 29-6-1773 ~ Oploo 4-4-1778 ~ St.-Anthonis 25-2-1831

Peter Gertruijdis

Huijbers Diels

molentimmerman metselaar landbouwer

de Ruiter van den Dobbelsteen

Renier Wilhelmina

van de Weij van Wanroij

tr. Uden 4-5-1817 tr. Horssen 1-9-1815 tr. Oploo 27-4-1800 tr. Oploo 26-10-1806

Antonius Cornelia

Schoonwater van der Loop

Hendrik Petronella

tr. Oploo 28-4-1838tr. Nijmegen 12-9-1844

* Uden 27-7-1819 * Horssen 11-3-1816 ~ Oploo 6-5-1801 ~ Oploo 30-12-1810

+ Uden 21-5-1854 + Escharen 22-1-1900 + Oploo 10-12-1887 + Oploo 29-7-1865

tr. Oploo 5-4-1875

Hendrikus Verberk, geb. Beugen 4-12-1881, overl. 22-5-1954, zoon van Martinus Verberk en Elisabeth Raaijmakers

Everardus Schoonwater Maria de Ruiter Martinus van de Weij Helena Huijbers

landbouwermolentimmerman

Egbertha Schoonwatergeb. Oploo 17-7-1878, overl. Oploo 2-5-1962

tr. Oploo 13-4-1907

1

Johanna van de Weij

* Oploo 1-7-1847 + Oploo 21-8-1891

Petrus Schoonwater

grofsmid

* Uden 1-10-1846 + Oploo 9-12-1925

AMERIKA, AMERICA

over emigranten naar de Verenigde Staten van Amerika

een serie artikelen door Willem Keeris

Deel V, Castle Garden.

Soms hoor je van iemand dat een ver

familielid naar Amerika vertrokken is en

dat die persoon in de 70'er jaren van de

19de

eeuw aangekomen is op Ellis Island

in New York. Daar kwamen de emigran-

ten echter pas aan vanaf 1892. Hoe ging

dat dan voor die tijd?

Circa 95 % van alle Nederlandse emigran-

ten naar Amerika tussen 1850 en 1880,

kwamen aan in New York. Tot 1855 was

er weinig controle. Er was een vluchtige

gezondheidscontrole aan boord door

quarantine inspectors, waarbij er gelet

werd op besmettelijke ziekten, en de

passagierslijst werd gecheckt op over-

ledenen tijdens de reis. Daarna meerden

de (zeil)schepen meestal af aan de

zuidoostkant van Manhattan, in de East

River, vanwaar de nieuwkomers hun weg

zochten in het nieuwe vaderland.

Omdat het aantal immigranten explosief

steeg, wilde men wat meer controle op

wie er aan land gingen en daarom werd

door de staat New York op 1 augustus

1855 Castle Garden geopend.

Castle Garden is in 1811 gebouwd als een

fort in de baai van New York en was

gemaakt van zandsteen op een

kunstmatig eiland, ongeveer 60 meter uit

de toenmalige kustlijn van het zuid-

westelijke puntje van Manhattan,

genaamd the Battery omdat er ooit

kanonnen opgesteld stonden. Een

houten toegangsweg met ophaalbrug

vormde de entree tot het fort dat West

Battery werd genoemd en samen met

o.a. fort Gibson op Ellis Island, fort Wood

op Bedloe’s (Liberty) Island en Castle

Williams op Governors Island, de

verdediging vormde van New York. Er is

echter nooit een schot gelost.

Vanaf 1815 werd het fort Castle Clinton

genoemd, naar DeWitt Clinton, burge-

meester van New York. In 1821 verliet

het leger het fort dat een jaar later in

gebruik genomen werd door New York

City.

In 1824 kreeg het de naam Castle

Garden, en werd op 3 juli 1824 in gebruik

genomen als onder andere biertuin,

theater, tentoonstellingsruimte en

evenementenhal. Het werd al snel een

geliefde uitgaansgelegenheid in New

York. In Castle Garden werden concerten


gegeven en er waren demonstraties van

de laatste technische prestaties. Ook was

er soms een demonstratie van een hete

luchtballon of werd er vuurwerk

afgestoken.

Het fort was gebouwd als een rond, open

bouwwerk en toen op de muren een

promenade gemaakt werd, bestaande uit

een vier meter breed voetpad met luifels,

werd dat een populaire plaats om naar

toe te gaan. In 1845 werd het open

gebouw voorzien van een dak om tege-

moet te komen aan het gebruik ervan.

Drie jaar later werd een begin gemaakt

met het plan om Battery Park uit te

breiden naar de kant van het water,

inclusief het gedeelte waar Castle Garden

mee verbonden was, en in het midden

van de 1850’s was het geen eiland meer,

maar lag Castle Garden in Battery Park,

aan de oever van de Hudson River.

In 1854 kwam het leeg te staan en het

jaar daarna, op 1 augustus 1855, werd

het in gebruik genomen als eerste

Immigrant Landing Depot, omdat er een

dringende behoefte was om het aantal

vreemdelingen dat berooid in armen-

huizen terecht kwam te verminderen. De

eerste immigranten die hier die dag aan

land gingen waren de passagiers aan

boord van de Augusta & Emma, een zeil-

schip dat met 26 opvarenden vertrokken

was vanuit Rotterdam. Er waren 17

Nederlanders aan boord.

De mensen die in de buurt van Castle

Garden woonden waren niet blij met de

komst van een groot aantal immigranten,

omdat dat ongure personages aantrok

die het op de landverhuizers voorzien

hadden, en ze maakten bezwaar. Er werd

een hek neergezet, zodat Castle Garden

afgeschermd werd van Battery Park (dat

veel bezoekers trok) en er werd afgespro-

ken dat er niemand zou over-nachten.

Opgemerkt moet worden dat de schepen

niet werkelijk aanlegden bij Castle

Garden. De meesten meerden af in de

Hudson River en gingen in quarantaine,

waarna er dokters aan boord kwamen

om de opvarenden te controleren op

besmettelijke ziektes. Degenen die ziek

waren werden naar Ward’s Island

gebracht, ten noordoosten van Manhat-

tan, in de East River, waar het Verplanck

State Emigrant Hospital was. Degenen

met een besmettelijke ziekte werden


naar Blackwell’s Island gestuurd, het

tegenwoordige Roosevelt Island ten

oosten van Manhattan. De anderen

werden met hun bagage in veerboten

naar Castle Garden gebracht om verder

afgehandeld te worden. Voor het eerst

genoten ze nu enige bescherming tegen

figuren die de lichtgelovige immigranten

wilden strikken.

Er waren verschillende afdelingen in

Castle Garden, zoals het medisch onder-

zoek en de registratie afdeling. Ook kon

men er geld wisselen en treinkaartjes

kopen. Tot 1881 was er op 3 Battery

Place het Holland Hotel dat gerund werd

door Mr. Rolffs.

Op 9 juli 1876 brak er brand uit met veel

schade en was Castle Garden gesloten

gedurende 4 maanden.

Eind 80'er jaren werd het te klein voor de

steeds groeiende stroom immigranten en

had de corruptie ook hier toegeslagen.

Op 18 april 1890 werd Castle Garden

gesloten voor immigranten nadat die dag

de laatste vier schepen afgemeerd wa-

ren. In totaal waren er zo´n 8 miljoen

mensen Amerika binnengekomen via

Castle Garden.

De federale regering ging vanaf nu de

immigrantenstroom controleren. Daartoe

werd op 19 april 1890 Barge Office

geopend en twee jaar later Ellis Island.

Meer hierover in een volgende

aflevering.

In Castle Garden werd vanaf 1896 het

New York Aquarium gehuisvest, wat

grote aantallen bezoekers trok maar in

september 1941 zijn deuren sloot. Nog

hetzelfde jaar waren er plannen om het

oude fort volledig af te breken en in 1942

waren het alleen de zandstenen muren

die nog overeind stonden. In 1950 kreeg

het opnieuw de naam Castle Clinton en

werd het later op de lijst van nationale

monumenten gezet. Het werd gerestau-

reerd in de jaren '70 en kreeg toen het

militaire uiterlijk van weleer. Nu is het

Circle Line Ticket Office er gevestigd waar

kaartjes voor Ellis Island te koop zijn en is

er een permanente tentoonstelling over

de geschiedenis.

Meer weten?

Barry Moreno, Castle Garden and Battery

Park (Arcadia Publishing, Images of

America, 2007)


Goede Tijden Slechte Tijden in 1786 Welk stuk is het mooiste, meest bijzondere of ludieke archiefstuk uit de Nederlandse

collecties? Die vraag stond vorige maand (oktober) centraal tijdens de Maand van de

Geschiedenis. Het Brabants Historisch Informatie Centrum zette een bijzonder archief-

stuk in: een schriftje van pastoor Van den Heuvel uit Oploo, uit 1786. Waarom? Lees

maar mee…

Het schriftje van de pastoor is eigenlijk

geen bijzonder charter, of prachtig zegel,

maar een eenvoudig brievenboek

geschreven door pastoor Van den Heuvel

uit Oploo. Niet indrukwekkend om te

zien, wel indrukwekkend om te lezen!

Deze 'petite histoire' brengt de acht-

tiende eeuw op een sprekende manier

tot leven en is tegelijkertijd zo herken-

baar in onze tijd.

De pastoor schrijft in 1786 uitgebreid aan

zijn broer over een jong stel dat wil

trouwen. Matthijs de Klijne (omschreven

als ‘een goede sukkelaar’) heeft begin

1786 een huis gekocht. “Het kooitje is

klaar, het wordt tijd voor een vogeltje”,

zo omschrijft de pastoor het in zijn eigen

poëtische taalgebruik. Dat vogeltje is

Anna Graat uit Ledeacker, ‘een brave

Christelijke en Godsvrezende dochter’.

De ondertrouw wordt afgekondigd, maar

dan maakt Peter Pauli van Wanroij

bezwaar. Anna zou met hém trouwen; ze

had zelf gezegd dat ‘zij het doen zoude’.

De strijd breekt los; er worden

afkoopsommen aangeboden, er volgen

processen en ruzies. Maar uiteindelijk

loopt het allemaal goed af. Een fijne ‘feel

good movie’, gevangen in een eeuwen-

oud schriftje.

De hele gebeurtenis laat wel zijn sporen

na in de Oploose gemeenschap. Pastoor

Van den Heuvel vermeldt dat tijdens al

dit gedoe de jonge meiden in het dorp

flink geschrokken zijn. "Het schijnt dat er

hedendaags vele jongelingen op uit zijn

om door allerhande streelingen en

liefkozerijen de onbedachte [onna-

denkende, onbezonnen] jonge dogters

diergelijke zogenaamde trouwbeloftes

uit de hals te trekken”, lezen we in het

schriftje.

Daarom hadden ze onderling

afgesproken om mondslotjes te laten

maken en die tijdens de vrijage op hun

mond te zetten om te voorkomen dat ze

onder invloed van liefkozingen en

strelingen een jawoord zouden geven of

wat ook maar op toestemming zou


kunnen lijken. Maar nadat het huwelijk

toch is doorgegaan, is dit idee weer

verdwenen. Er bestond geen gevaar

meer dat het je wel 100 dukaten zou

kunnen gaan kosten als je in een on-

bewaakt ogenblik zou zeggen: "ik tel wel,

dat ik het doen zal, ja, als ge niet meer

supt."

Het schriftje moest het opnemen tegen

40 andere archiefstukken. En eerlijk

gezegd zaten daar ook prachtstukken

tussen. Wat te denken van een met

bloed besmeurd briefje, geschreven door

Willem Frederik. Na een ongeluk met zijn

eigen pistool raakt hij zo gewond dat hij

niet meer kan praten; alleen communi-

ceren met briefjes is mogelijk. Op één

daarvan is bloed uit zijn wond gekomen.

Of een intieme foto uit 1941 van een

polderwerker die afscheid neemt van zijn

geliefde; op weg naar de onbekende

Noordoostpolder… Maar uiteindelijk wist

stadsarchief Rotterdam veruit de meeste

stemmen te trekken met een bijzonder

voetbalkaartje: het toegangskaartje voor

de Europacupfinale Feyenoord-Celtic uit

1970. De (eerste) titel van deze Stuk van


Werk aan de website!

Het BHIC werkt op dit moment hard aan

een compleet nieuwe site

(www.bhic.nl). Onze vorige stamt

namelijk nog uit 2004. Sindsdien is er

wel voortdurend aan gesleuteld om

hem te verbeteren, maar het einde van

die mogelijkheden is bereikt. In digitale

termen is onze website inmiddels

hoogbejaard!

Wellicht een geruststelling of misschien

een teleurstelling maar de homepage

van www.bhic.nl blijft in de kern

hetzelfde. Uiteraard in een nieuw

eigentijds jasje maar met de bekende

knoppen naar de toptaken waarvoor

mensen naar onze website komen. Je

wordt dus niet overvoerd met alle

functies die onze website biedt maar je

krijgt twee duidelijke keuzes

voorgelegd: wil je de Brabantse of

lokale geschiedenis ontdekken of wil je

onderzoek verrichten (voor je

stamboom of ander historisch onder-

zoek)?

Nieuw is wel de fotoknop. Uit

onderzoek naar het gebruik van onze

huidige website blijkt namelijk, dat heel

veel bezoekers oude foto's komen

kijken. Een toptaak dus! Vandaar

speciaal daarvoor een nieuwe knop op

onze nieuwe homepage. Via onze

weblog www.brabantbekijken.nl lees je

iedere maandag over de mogelijkheden

en stand van zaken van onze site.

Of wil je liever op de hoogte blijven via

de nieuwsbrief? Meld je dan aan via

www.bhic.nl/nieuwsbrief

het Jaar-verkiezing gaat daarom naar

Rotterdam!

Veel belangrijker is het effect van de

verkiezing: het laat zien wat voor

prachtige en uiteenlopende stukken

Nederlandse archieven in hun bezit

hebben. Benieuwd geworden? Kom dan

naar het BHIC en ga op zoek naar de

juweeltjes tussen de archiefstukken!

Marilou Nillisen, BHIC

__________________________________________________________________________

Afdeling op Facebook; e-mail alerts voor de leden

De afdeling is sinds mei 2013 actief op Facebook. Het is een van de social media die door

de afdeling wordt ingezet. Wellicht staat u een beetje sceptisch tegenover Facebook. Om

de informatie te bekijken, heeft u geen eigen account nodig. Gehoopt wordt dat veel

leden regelmatig op www.facebook.com/NGV.LvC kijken, want het is een ideaal medium

om snel en actueel nieuws te verspreiden.

Met ingang van het nieuwe seizoen wordt verder gebruik gemaakt van de mogelijkheid

om enkele dagen voor iedere afdelingsactiviteit een herinnerings e-mail naar de leden te

sturen. Het bestuur hoopt dat dit mag bijdragen aan een (nog) grotere opkomst bij de

afdelingsactiviteiten. Als u de afgelopen twee maanden nog geen herinnering heeft

ontvangen, neemt u dan s.v.p. contact op met mij via e-mail [email protected]


http://www.brabantbekijken.nl

http://www.twitter.com/BHICarchief

http://www.facebook.com/BrabantBekijken

Persoonsdossiers gewezen militair personeel opvraagbaar Tip gevonden in de afdelingsbladen van Drenthe en Delfland

Het ministerie van Defensie heeft in zijn archieven in Kerkrade dossiers van militairen en

burgers die niet meer in actieve dienst zijn. Dit betreft een groot deel van de mannelijke

bevolking van Nederland over de afgelopen 80 jaar. Deze dossiers worden met name

gebruik om informatie bij rechtspositionele vraagstukken te kunnen geven als een juiste

pensioendatum of een exacte dag van een ambtsjubileum. Maar ook om andere redenen

kan de informatie gevraagd worden. Dus waarom niet voor stamboomonderzoek of het

schrijven van een familiegeschiedenis?

Omdat het gaat om het verstrekken van

persoonlijke gegevens is hierop de Wet

bescherming persoonsgegevens hierop

van toepassing. Daarom moet een aan-

vraag wel aan een aantal voorwaarden

voldoen.

Allereerst is het gebruik van het formu-

lier 'Verzoek gegevensverstrekking uit

persoonsdossier' verplicht.

In geval van een verzoek om verstrekking

van het eigen persoonsdossier is,

behalve het aanvraagformulier, alleen

een kopie van het legitimatiebewijs

nodig.

Indien het gaat om een verzoek om

gegevensverstrekking uit het dossier van

een derde, kan dat uitsluitend met

instemming van de betrokkene. Op het

aanvraagformulier moet deze persoon

door het plaatsen van zijn handtekening

verklaren geen bezwaar te hebben tegen

de verstrekking van gegevens.

In dit geval dienen de kopieën van twee

identiteitsbewijzen bijgevoegd te wor-

den: van de aanvrager én van degene op

wie het informatieverzoek betrekking

heeft.

Wanneer deze persoon is overleden

moet een uittreksel uit het overlijdens-

register (of akte van overlijden) over-

gelegd worden.

Ook in dit geval is de aanvrager verplicht

een kopie van zijn legitimatiebewijs mee

te zenden.

Verder dient aangegeven te worden

welke relatie er bestaat tussen de

aanvrager en degene wiens gegevens

worden gevraagd.

Meer informatie? Zie de website van het

ministerie van Defensie. Daar kan ook

het aanvraagformulier als pdf-bestand

gedownload worden.

http://www.defensie.nl/dmo/ivent/def

ensiearchief/persoonsarchief/

Ik heb inmiddels een aanvraag gedaan

om de stukken van mijn grootvader Sjaak

Kuipers (1902-1990) te mogen inzien.

Een bevestiging van ontvangst is netjes

via e-mail ingekomen. Verwachte termijn

van afhandeling: 6 weken.

De volgende keer hoop ik te kunnen

laten zien wat het verzoek heeft

opgeleverd. Wordt vervolgd!

Maurice Roefs


1841 - Schip vol zout gezonken in de Maas bij Groeningen Met dank aan Henk Gruitrooij

Op 30 april 1841 maakt notaris Van Lelyveld van Cingelshouck een proces-verbaal op van

een opmerkelijke zaak. Tot hem heeft zich gewend Hendrik van Loosen, schipper

'ingevolge zijn overgeschreeven patent van de vorige eigenaar van zijn bodem afgegeven

door de regering der gemeente Gent, provincie Gederland, den tienden augustus achttien

honderd veertig, wonende te Engelen, voerder en eigenaar van het schip genaamd 'Maria

Petronella' tergrootte en volgens meetbrief honderd en een ton, te kennen gevende dat hij

op den zevenentwintigsten April achttien honder en veertig komende van Dordrecht met

eene lading engels klipzout, inhoudende honderdveertig duizend Nederlandsche ponden,

de rivier de Maas opkomende tot tegenover Groeningen gemeente Vierlingsbeek

omstreeks 's avonds acht uren, zijn schip met lading getrokken wordende met drie paarden

eensklaps op een afstand van elf ellen, des oevers of boord van de rivier de Maas op een

verborgen zich aldaar bevindende krib is geraakt waardoor het schip op een paal

stootende is blijven zitten, lek geworden en met tegenstaande alle aangewende pogingen

tot redding is gezonken. Dat zich gemelde schipper daarop onverwijld naar de ambtenaar

van de driecte belastingen en accijnzen, gestationeerd te Vierlingsbeek, heeft begeven,

welken van het voorgevallen persoonlijk hebben kennis genomen en verslag gedaan

waaruit volgens zijn zeggen blijkt de geheele lading met zout door de stroom der rivier is

gesmolten en weggespoeld.

Dat de schipper na gedane informatien verklaard verzeekert te zijn gemelde krib is

geleegen voor eenen waard in eigendom toekomende aan Johannes Stammen,

landbouwer te Groeningen, onder Vierlingsbeek. Dat de rekwirant als bevare schipper op

de rivier de Maas vermeent de krib waarop zijn schip is vastgeraakt en gezonken te ver in

de rivier is ingewerkt en niettegenstaande van eenig teken of baken is voorzien geweest

waardoor hij zich anders van zulk een onheil had kunnen verhoeden.' (...) 'Ten woonhuize

van Johannes Stammen gekomen zijnde spreekende tot zijnen zoon Petrus welke voorgeeft

zijnen vader Johannes Stammen niet te huis is, betaling gevraagd der schade door mijner

rekwirant geleeden eeners som van zesduizend gulden waarop Petrus Stammen heeft

geantwoord, niet met de zaken nodig te hebben en zijnen vader hem genen last heeft

achtergelaten of overgegeven. Welk antwoord wij als eene weigering van betaling

aanmerkende heb ik hiervan proces-verbaal opgemaakt, eene kopie aan Johannes

Stammen tot narigt gelaten alsmede aan den heer Huibert Seijdelitz als eigenaar der

lading.'

Op 1 mei 1841 wordt door de notaris een tweede proces-verbaal opgemaakt. Daarin legt

hij vast dat de schipper 'ter oorzake van het ten onregte bestaan of niet bestaan der krip

en vooral voor het niet voorzien zijn van eenig teeken of baken Johannes Stammen of de

verschuldigde partij voor het navolgende verantwoordelijk streld te weeten honderd

veertig duizend Nederlandsche ponden klipzout lading à een gulde zeventig cents per


pond, bedraagt twee duizend driehonderd tachtig gulden' (...) 'waarde van het schip twee

duizend gulden. Benevens voor het bedrag van den accijns welker inhoud bij behoorlijk

proces-verbaal door de ambtenaren der accijnsen dezer plaats is opgemaakt houdende om

kwijtsdag van het bedrag van den accijns tot dat deze door de administratie zal zijn

vergoed voor de bovenstaande hoeveelheid zout van honderd veertig duizend

Nederlandsche ponden ad negen gulden elf cents per honderd ponden, maakt ene som van

twaalf duizend zeven honderd vier en vijftig gulden.' (...)

'Van al het welk den comparant akte heeft gevraagd dit ik hem verleend heb. Gedaan en

verleden ... in tegenwoordigheid van Adriaan Bakkers ambtenaar der tweede klasse en

Johannes Linsen schoenmaker beiden wonende te Vierlingsbeek als getuigen'.

Bron: notarieel archief Vierlingsbeek, notaris Van Lelyveld van Cingelshouck, 1841, akten

39 en 41

__________________________________________________________________________

Aanbesteeding van de Maasheesse Kerk den 31xber 1818 Met dank aan Wim Jaegers

Proces-verbaal opgesteld voor de aanbesteding voor de nieuwbouw van een rooms-

katholieke kerk in Maashees door 'de Heeren gecommitteerden uyt de Gemeente

Maashees, den Weleerwaarden Heer Joannes Hubertus de Goey Rooms Catoliekke Pastor,

den Heer Petrus Theodorus Bovens Burgemeester aldaar, SIgebert Johannes Kreemers,

Willem Jansen, Johannes Stevens, Stevens Stevens, Antoon Hoogen, Antoon ter Vooren

alle Landbouwers benevens Peter Bouwmans en Arnoldus Elders Timmerlieden alle hier in

loco woonagtig. De aanbesteding geschied bij inschrijving op geslote biljetten waar op de

Somma gespecificeerd word in hollants geld de kroonen à drie gulden, de vijf francs à een

en vijftig en een halve stuijver of twee gulden zeven en vijftig en een halven cents, zullende

aan den minst inschrijvende de aanneming toegekend worden, de aannemer is verpligt op

het zelve biljet te schrijven twee sufficiente Borgen voor de Commissie ter opbouwing der

Kerk aannemelijk'.

Er volgt een uitgebreide beschrijving van het werk. Onder 'het eerste Parceel wordt

verstaan al het timmerwerk', zoals 'twee tegen elkander opengaande dubbelden eyke

deuren bij den ingang der Kerk', 'het vervaardigen van den toorn', 'het leggen der vloer op

het hoog koor en Sacristij welken van dunnen beschaafde planken op eiken Ribben moeten

gemaakt worden'. 'Het vervaardigen van het Oxaal zullende voor de trap van hetzelve

gebruijkt worden die uijt de Oude Kerk'. 'Het tweede parceel zal bestaan uyt het

Metselwerk', (...) 'het leggen of metselen der steenen het voegen en perceele derzelve het

pleisterwerk en het volkomen blaffoneeren met last van het balene der latten daar toe

nodig, het leggen der Vloer en verder wat er door metsel en pleisterwerk verstaan word.'

Er volgen diverse voorschriften waar de fundering enmuren moeten voldoen. 'De steenen

der oude Kerk voor zoo ver doen bruijkbaar zijn moeten in de fundamenten der nieuwe

Muur werken gebruijkt worden'.


'De aannemers zullen met den afbraak der kerk kunnen beginnen den achtsten february

achtien honderd negentien', 'bij het afbreeken der Kerk word mede de School verstaan'.

(...) 'De aannemer van het tweede parceel is verpligt tot het metselen der muur rondom

het Kerkhof ten lengte van twee honder veertig voeten, hoog met den Verkensrug vier en

een halven voet te rekenen bij den ingang der kerke.'

Tenslotte volgt een boeteclausule in het geval de kerk niet bijtijds gebouwd wordt: 'Indien

het gehele gebouw op den eersten october achtien honderd negentien niet zoude voltooyd

zijn zal door den aannemer (...) voor ieder dag die hij zal over moeten werken gemist

moeten worden bij wijze van korting aan zijn Pretensie op de Kerk, de somma van twaalf

guldens.'

'Op alle deze voorwaarden is vervolgens de aanbesteding geschied en bij het opnenen der

Billetten van Inschrijving bleek dat den Timmerman Arnoldus Elders hier in loco woonagtig

door aan de opgenoemde voorwaardens het beste te beantwoorden zig qualificeerd tot de

aanneming voor eene door hem op de Massa ingeschreve Somma van twee duyzend een

honderd vijf en dertig guldens Nederlansche Munt, zegge ƒ 2135,--.

Bron: notarieel archief Vierlingsbeek, notaris Rink, 1818, akte 33.

__________________________________________________________________________

De stormramp van 1925 Zondagmiddag 3 november 2013 kwam een windhoos in oostelijke richting enkele malen

aan de grond in een strook van Wijk bij Duurstede tot de Achterhoek. Op tal van plaatsen

was er veel schade, veroorzaakt door deze 'kleine tornado' die gepaard ging met onweer,

hagel en regen.

Vandaag de dag beschikt het nieuws meteen over beelden van dit bijzondere natuur-

verschijnsel. En kan waar nodig de hulpverlening meteen op gang komen. Dat dat vroeger

wel anders was, hebben de toenmalige inwoners van Zeeland, Langenboom en Escharen

in 1925 gemerkt.

Grote schrik slaat om het hart als op maandag 10 augustus 1925 in de vroege avond het

gebied wordt getroffen door een zware wentelstorm - met een windsnelheid van 180

kilometer per uur - die een uur later ook het Gelderse Borculo zal treffen.

In Graspeel, Trent en Oventje raken zo'n dertig gezinnen hun woning kwijt, twee kinderen

verliezen het leven. Ook de ravage in Langenboom is enorm. De dorpskerk is geheel van

de fundamenten losgekomen, ook hier zijn veel boerderijen en huizen verwoest of

gedeeltelijk beschadigd. Het duurde enkele dagen voordat de rest van Nederland wist hoe

groot de schade was die Langenboom en omgeving te verwerken had. Alle aandacht in die

tijd ging uit naar het eerdergenoemde Borculo. De burgemeester van deze plaats was

tevens lid van de Eerste Kamer en wist als de beste bij wie hij moest aankloppen voor

hulp.

Er zijn enkele herinneringsmonumenten die blijvend aan de stormramp herinneren. In

Oventje een geknakte lantaarnpaal en in Langenboom de zogeheten Tornadotuin, een

cirkelvorming patroon opgebouwd uit haagbeuk. Maurice Roefs


Alle Minse van de Sambeekse Hoek

Na jarenlang onderzoek is op vrijdag 4

oktober 2013 een boekwerk in 2 delen

over de Sambeekse Hoek verschenen.

Tot 1942 behoorde dit gebied tot de

zelfstandige gemeente Sambeek en na

de opheffing van deze gemeente, werd

deze regio grotendeels gevoegd bij de

gemeente Oploo ca.

Het boek beschrijft de huizen, boerde-

rijen en hun bewoners. Van de vroegste

tijd (soms zelfs vóór 1700) tot heden.

Alle achtereenvolgende eigenaars/

pachters worden met hun hele gezin

beschreven. Mede aan de hand van

verkoopakten, inboedelbeschrijvingen en

openbare verkopen van roerende

goederen ontstaat een duidelijk beeld

hoe men vroeger leefde en werkte. Ook

de inwonende meiden en knechten,

vanaf 1850, worden niet vergeten.

De boeken zijn niet alleen rijkelijk

voorzien van foto’s van huidige en van

(veel) oud-bewoners (soms tot zelfs vóór

1900), maar ook andere illustraties, zoals

oude advertenties en oude bidprentjes

zijn opgenomen.

Kwartierstaat op de midden-

pagina Indien u een kwartierstaat wilt laten

plaatsen, kunt u daarvoor contact

opnemen met de redactie. De kwartier-

staat dient aan een aantal voorwaarden

te voldoen: de kwartieren dienen

grotendeels personen te bevatten uit het

gebied van de afdeling. In het geval de

kwartieren informatie over levende

personen bevatten, dient - in verband

met de bescherming van de privacy -

toestemming van deze personen voor

publicatie aangetoond te kunnen

worden. De redactie neemt daarvoor

geen verantwoordelijkheid.


Deel 1 (259 blz.) omvat de straten

Boxmeerseweg, Dr. Verbeecklaan,

Den Hoek en Rondveld.

Deel 2 (234 blz.) omvat de straten

Radioweg, Sambeeksedijk,

Stevensbeekseweg en Korte Striep.

Elk deel kost € 25,--

(exclusief verzendkosten).

Meer informatie:

Cor Verberk (auteur)

telefoon 0485–382622

of per e-mail:

[email protected].

Mutaties

Op 1 november 2013 telde onze afdeling 201 leden en nog 23 leden met een bijkomend

lidmaatschap; de NGV telt landelijk 8.679 leden. Alle mutaties, ook adreswijzigingen,

graag melden via e-mail [email protected] of per brief NGV, Ledenadministratie, Postbus 26,

1380 AA Weesp.

Nieuwe (bijkomende) leden:

133243 dhr. J.H.P.J. Willems, Buzón 799, Ctra Cabo La Nao, E-03730 Jávea/Xábie Spanje

134989 dhr. J.H. Borkent, Kendelweg 2, 5853 EL Siebengewald

134991 dhr. B.T.J. Toonen, Vorsenspoel, 5283 ZG Boxtel

134993 dhr. T.A.J. Scheepers, Kleine Veer 3, 5236 EL 's-Hertogenbosch

Adreswijziging/correctie:

123026 mw. D. Tielemans-Kuipers, Berkhoek 2, 5427 ES Boekel

116919 dhr. W.A.M. v.d. Wijst, Vlasroot 27, 5411 AC Zeeland

119651 dhr. P. Maassen, Willem Alexanderlaan 22, 6026 BP Maarheeze

Lidmaatschap beëindigd:

128904 dhr. W.A.J. van Rijn, Straelseweg 139, 5914 AK Venlo

Archieven � NGV Verenigingscentrum www.ngv.nl

Papelaan 6, 1382 RM Weesp, telefoon 0294-413301

� Rijksarchief in Noord-Brabant (Brabants Historisch Informatie Centrum, BHIC) www.bhic.nl

Zuid-Willemsvaart 2, 5211 NW 's-Hertogenbosch, telefoon 073-6818500

� BHIC – locatie Grave van BHIC (via telefoon 073-6818500)

Bezoekadres: Arnoud van Gelderweg 73, 5361 CV Grave - Correspondentieadres: via BHIC in Den Bosch

� Rijksarchief in Limburg (Regionaal Historisch Centrum Limburg, RHCL) www.rhcl.nl

Sint Pieterstraat 7, 6211 JM Maastricht, telefoon 043-3285500

� Gemeentearchief Gemert-Bakel www.gemeentearchiefgemert-bakel.nl

Ruijschenbergstraat 3a, 5421 KR Gemert, telefoon 0492-378575

� Gemeentearchief Venray www.venray.nl/organisatie/gemeentearchief

Raadhuisstraat 1, 5801 MB Venray, telefoon 0478-523333

� Gemeentearchief Venlo www.archief.venlo.nl

Dokter Blumenkampstraat 1, Venlo, telefoon 077-3597200

� Stadsarchief Oss www.stadsarchiefoss.nl

Peperstraat 12, 5341 CZ Oss, telefoon 0412-629101

� Het Uden-archief van Bressers www.udenarchief.nl

Luciën Bressers, Wilhelminastraat 257, 5401 CG Uden, telefoon 0413-267206

• Oudheidkamer Horst

Americaanseweg 8, 5961 GP Horst, telefoon 077-3981650

AAN:

DRUKWERK

Afzender

Redactie - NGV afdeling

Land van Cuijk en Ravenstein

Johan Graaf van Hornestraat 1

5361 KX GRAVE

Documents

LVCR_2013_65