MADDENİN ISI ETKİSİYLE DEĞİŞİMİ

Nazife ALTIN Bayburt Üniversitesi Eğitim Fakültesi www.nazifealtin.wordpress.com

Nazife ALTIN Fen ve Teknoloji

MADDENİN ISI ETKİSİYLE DEĞİŞİMİ

Maddenin ısı alarak sıcaklığının yükselmesine ısınma denir.

Maddenin ısı vererek sıcaklığının düşmesine soğuma denir.

Isı ve sıcaklık farklı kavramlardır. Isı bir enerji türüdür.

Sıcaklık termometre ile ölçülen bir değerdir.

Nazife ALTIN Fen ve Teknoloji

MADDENİN ISI ETKİSİYLE DEĞİŞİMİ

Isı, maddeleri çeşitli yönlerden etkiler. Isınan maddeler genleşir. Soğuyan maddeler büzülür.

Yani ısı maddelerin hacmini değiştirir.

Nazife ALTIN Fen ve Teknoloji

ISINMA VE SOĞUMA

Isı enerjisi alan maddenin sıcaklığı artar. Maddenin sıcaklığının artması ısınma sonucunda

gerçekleşir. Örneğin; Yanmakta olan ocağın üzerinde bulunan

çorba ya da yemek bir süre sonra ısınır. Yiyeceklerin pişmesi ısınma ile gerçekleşir.

Nazife ALTIN Fen ve Teknoloji

ISINMA VE SOĞUMA

Özel karışımlı toprakların pişmesi ile seramik, porselen, kiremit, tuğla…vb. malzemeler yapılır.

Sıcak su ile temizlik iyi sonuçlar verir.

Isınan hava bitkilerin gelişmesine ve tohumların çimlenmesine neden olur.

Demir, cam vb. maddelerin ısınması işlenmesini kolaylaştırır.

Isı enerjisini kaybeden maddeler soğur.

Nazife ALTIN Fen ve Teknoloji

ISINMA VE SOĞUMA

Madde yeterince soğursa donma ve yoğunlaşma olur.

Karayolları soğumanın yol açtığı buzlanma nedeniyle bozulur.

Soğuk havada mikroplar etkinlik göstermez, yaşamaz.

Soğuyan maddeler sertleşir

Nazife ALTIN Fen ve Teknoloji

ISINMA VE SOĞUMA

Isınma ve soğuma olayları art arta gerçekleştirir ve sütteki mikroplar yok edilir.(Pastörize sütler)

Dondurulmuş besinler uzun süre saklanır.

Uzun süre soğukta kalan canlılar ölebilir.

Nazife ALTIN Fen ve Teknoloji

ISINMA VE SOĞUMA

Havadaki ısınma ve soğuma; Yağışların Rüzgarların Toprak oluşumunun Şimşek ve yıldırımların oluşmasına neden olur.

Nazife ALTIN Fen ve Teknoloji

MADDENİN ISI ETKİSİYLE HAL DEĞİŞTİRMESİ

Maddeler ısı etkisiyle bulundukları hali değiştirirler. Katı , sıvı, gaz haline dönüşürler. Buna maddenin hal değişimi denir.

Nazife ALTIN Fen ve Teknoloji

MADDENİN ISI ETKİSİYLE HAL DEĞİŞTİRMESİ

Katı bir maddenin sıvıya dönüşmeden doğrudan gaz hâline dönüşmesi yani buharlaşmasına süblimleşme denir. Naftalin gibi koku yayan maddelerin zamanla azaldığı görülür. Fakat hiç sıvılaştığı görülmez. Bu tür maddelerde süblimleşme olur.

Isı alır

Katı Gaz

Naftalin Süblimleşme

Nazife ALTIN Fen ve Teknoloji

MADDENİN ISI ETKİSİYLE HAL DEĞİŞTİRMESİ

• Erime

• Donma

• Buharlaşma

• Kaynama

• Yoğunlaşma şeklinde olur.

Maddenin hal değiştirmesi;

Nazife ALTIN Fen ve Teknoloji

ERİME

• Katı bir maddenin ısı enerjisi alarak sıvı haline geçmesi olayına erime denir.

• Buzun erime sıcaklığı 0 C°.

• Demirin erime sıcaklığı 1540 C °.

• Her maddenin erime ve donma sıcaklığı ayrıdır.

• Erime ve donma olayları bitinceye kadar sıcaklık sabit kalır.

Nazife ALTIN Fen ve Teknoloji

DONMA

• Sıvı bir maddenin yeterince soğutularak katı hale geçmesine donma denir.

• Suyun buz olması.

ISI VERİR

Nazife ALTIN Fen ve Teknoloji

BUHARLAŞMA

• Sıvı bir maddenin ısı enerjisi alarak gaz haline gelmesine buharlaşma denir.

• Sıcaklık artarsa buharlaşma hızlanır.

• Buharlaşma her sıcaklıkta olur.

Nazife ALTIN Fen ve Teknoloji

YOĞUNLAŞMA

• Gaz maddenin sıvı hale geçmesi olayına yoğunlaşma denir.

• Su buharının, su damlacıklarına dönüşmesi.

• Yoğunlaşma da buharlaşma gibi her sıcaklıkta olur.

Nazife ALTIN Fen ve Teknoloji

SUNUMUMU İZLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKÜRLER