Upload
lidya-ngefak
View
223
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
7/21/2019 Makalah Ilmu Peternakan Umum
http://slidepdf.com/reader/full/makalah-ilmu-peternakan-umum 1/19
MAKALAH ILMU PETERNAKAN UMUM
( SEJARAH PETERNAKAN )
OLEH :
NAMA :
7/21/2019 Makalah Ilmu Peternakan Umum
http://slidepdf.com/reader/full/makalah-ilmu-peternakan-umum 2/19
BAB I
PENDAHLUAN
1.1 LATAR BELAKANG
Peternakan adaa! ke"#atan $en"e$%an"%#akkan dan
$e$%&d#da'akan !ean ternak &nt&k $endaatkan $an*aat dan !a+#
dar# ke"#atan ter+e%&t.,1-
Pen"ert#an eternakan t#dak ter%ata+ ada e$e#!araaan +aa/
$e$e#!ara dan eternakan er%edaann'a teretak ada t&&an 'an"
d#tetakan. T&&an eternakan adaa! $en0ar# ke&nt&n"an den"an
eneraan r#n+#r#n+# $anae$en ada *akt2r*akt2r r2d&k+# 'an"
tea! d#k2$%#na+#kan +e0ara 2t#$a.,1-
Ke"#atan d# %#dan" eternakan daat d#%a"# ata+ d&a "22n"an/
'a#t& eternakan !ean %e+ar +eert# +a#/ ker%a& dan k&da/ +edan"
ke2$2k ked&a 'a#t& eternakan !ean ke0# +eert# a'a$/ ke#n0# d.
1.3 TUJUAN
1. Unt&k $en"eta!&# +eara! eternakan dar# 4a$an keraaan +a$a#
$a+a 2rde %ar&3. Unt&k $e$en&!# t&"a+ #$& eternakan &$&$
BAB II
PEMBAHASAN
7/21/2019 Makalah Ilmu Peternakan Umum
http://slidepdf.com/reader/full/makalah-ilmu-peternakan-umum 3/19
A. SEJARAH PETERNAKAN
I$& en"eta!&an tentan" eternakan/ d#aarkan d# %an'ak &n#5er+#ta+
dan er"&r&an t#n""# d# +e&r&! d&n#a. Para +#+a %eaar d#+##n #$&+eert# #$& "#4#/ "enet#ka dan %&d#da'a/ ata& #$& rer2d&k+#. L&&+an
dar# er"&r&an t#n""# #n# ke$&d#an akt#* +e%a"a# d2kt2r !a#an/ *ar$a+#
ternak/ en"adaan ternak dan #nd&+tr# $akanan.
Den"an +e"aa keter%ata+an eternak/ er& d#ke$%an"kan +e%&a!
+#+te$ eternakan 'an" %eraa+an ek22"#+/ ek2n2$#+/ dan
%erke+#na$%&n"an +e!#n""a eternakan #nd&+tr# dan eternakan rak'at
daat $e&&dkan keta!anan an"an dan $en"anta+# ke$#+k#nan.
Sejarah peternakan indonesia
U+a!a eternakan d# Ind2ne+#a tea! d#kena +eak da!&& kaa.
Na$&n en"eta!&an tentan" kaan d#$&a#n'a r2+e+ d2$e+t#ka+# dan
e$%&d#da'aan ternak dar# !ean #ar/ $a+#! an"ka.
Adan'a %an"+a ternak a+# d# +e&r&! Ind2ne+#a +eert# +a#/ ker%a&/ka$%#n"/ d2$%a/ %a%#/ a'a$ dan #t#k/ $e$%er#kan et&n&k %a!a
end&d&k erta$a Ind2ne+#a tea! $en"ena ternak +ek&ran"k&ran"n'a
$ea&# e$an*aatann'a +e%a"a# !a+# er%&r&an.
Den"an kedatan"an %an"+a%an"+a 6#na/ Ind#a/ Ara%/ Er2a dan a#na#n/
$aka ternak k&da dan +a# 'an" d#%aa +erta %er0a$&r dara! den"an
ternak a+#. Terad#a! ka#n +#an" 'an" $en"!a+#kan ternak ket&r&nan
ata& eranakan d#e%a"a# daera! Ind2ne+#a.
D#+a$#n" #t&/ daa$ &$a! 'an" %an'ak $a+#! terdaat ternak
a+#. Den"an de$#k#an terad#a! t#"a ke2$2k %e+ar %an"+a ternak 'a#t&
ke2$2k erta$a a+aa! %an"+a ternak 'an" $a+#! ter"22n" a+#/ #aa!
ternak 'an" %erdara! $&rn# dan %e&$ %er0a$&r dara! den"an %an"+a
ternak &ar. Ke2$2k ked&a adaa! ke2$2k 7eranakan7/ 'a#t& %an"+a
ternak 'an" tea! %er0a$&r dara! den"an %an"+a ternak &ar.
Ke2$2k ket#"a adaa! %an"+a ternak &ar 'an" $a+#! d#erke$%an"
%#akan d# Ind2ne+#a/ %a#k $&rn# dar# +at& %an"+a ata& 'an" +&da!
7/21/2019 Makalah Ilmu Peternakan Umum
http://slidepdf.com/reader/full/makalah-ilmu-peternakan-umum 4/19
%er0a$&r dara! antara +e+a$a %an"+a ternak 7&ar7 ter+e%&t. Ban"+a
ternak de$#k#an d#kena daa$ d&n#a eternakan +e%a"a# ternak 7ra+7
ata& ternak 7ne"er#7.
Penta!aan akt& d#daa$ $e$eaar# +eara! &+a!a eternakand# Ind2ne+#a/ d#+e+&a#kan den"an eraanan +eara!/ &nt&k $e#!at
erke$%an"an &+a!a eternakan daa$ k&r&n akt& +&at& ta!a +eara!.
D#daa$ k&r&n akt& ter+e%&t daat d#eaar# +ea&! $ana e$er#nta!
d#kaa #t& $e$er!at#kan erke$%an"an %#dan" eternakan ata& +e"#
e$an*aatan ternak 2e! end&d&k d#akt& #t&.
Seara! &+a!a eternakan d#%a"# daa$ d&a ta!a 'a#t& :
1. Zaman Kerajaan- Kerajaan Tua.
D# 4a$an keraaankeraaan t&a d# Ind2ne+#a/ &+a!a eternakan
%e&$ %an'ak d#keta!&#. Be%eraa et&n&k tentan" $an*aat ternak d#
4a$an #t& +erta er!at#an e$er#nta! keraaan ter!ada %#dan"
eternakan tea! $&n0& daa$ e%a"a# t&#+an ra+a+t# ata& daa$
k#ta%k#ta% 6#na K&n2 'an" d#te#t# dan d#ke$&kakan 2e! ara a!#
+eara!. San"at $enar#k aa 'an" d#katakan 2e! ara a!# +eara!
tentan" ke"&naan ternak d# 4a$ankeraaan Tar&$ane"ara/ Sr##a'a/
Matara$/ Ked#r#/ S&nda/ Ba# dan Maaa!#t.
Ternak d#4a$an keraaankeraaan t&a #n# tea! $e$##k# t#"a
eranan ent#n" daa$ $a+'arakat dan end&d&k/ 'a#t& +e%a"a#
era$%an" +tat&+ +2+#a/ $#+an'a +e%a"a# !ad#a! Raa keada end&d&k
ata& ea%at 'an" %era+a keada raa. Peranan ked&a adaa! +e%a"a#
%aran" n#a"a ata& k2$2#t# ek2n2$# 'an" +&da! d#erda"an"kan ata&
d#%arter den"an ke%&t&!an !#d& a#nn'a. Dan eranan ket#"a adaa!
+e%a"a# tena"a e$%ant& $an&+#a %a#k &nt&k %#dan" ertan#an $a&&n
&nt&k %#dan" tran+2rta+#.
a. Tarumanegara
Keraaan 'an" %er&+at d# Jaa Barat #n# tea! $e$%er#kan
er!at#an ter!ada ternak/ ter&ta$a ternak %e+ar. Ha #n# terdaat ada
7/21/2019 Makalah Ilmu Peternakan Umum
http://slidepdf.com/reader/full/makalah-ilmu-peternakan-umum 5/19
ra+a+t# %at&. Pada &a0ara e$%&kaan +a&ran G2$at# 'an" d#%&at
+eanan" +e%ea+ k#2$eter/ Raa P&rnaar$an 'an" $e$er#nta!
Tar&$ane"ara d#$a+a #t& tea! $en"!ad#a!kan +er#%& ek2r +a# keada
ka&$ Bra!$ana dan ara ta$& keraaan.
b. Sriwijaya
Saa! +at& ke"e$aran end&d&k Sr##a'a adaa! er$a#nan ad&
a'a$. Oe! karena #t& ternak a'a$ +&da! $endaat er!at#an.
D#+a$#n" #t& ternak %a%# &"a %an'ak d#e#!ara 2e! end&d&k.
Se%a"a#$ana k#ta ta!& %a!a keraaan S##a'a +an"at &a+ daera!
kek&a+aann'a d#$a+a #t&. Terdaat et&n&k %a!a ternak ker%a& dan
k&da +&da! d#ternakkan d#+e&r&! keraan Sr##a'a/ ternak +a# %ar&
ter%ata+ d# P&a& Jaa/ S&$atera dan Ba#.
c. Mataram
Ternak +a# dan ker%a& adaa! d&a en#+ ternak %e+ar 'an"
$e$er2e! er!at#an raaraa Matara$ ada a%ad ke 8III Ma+e!#. Ked&a en#+ ternak #n# $e$##k# !&%&n"an erat den"an ertan#an/ d#+a$#n"
era$%an" +tat&+. Pada t&#+an ra+a+t# D#na'a d#0er#takan %a!a
d#akt& er+e$#an +e%&a! ar0a d#de+a Kan&r&!an daa$ ta!&n 9; M/
Raa Ga'ana 'an" $e$er#nta! Keraaan Matara$ d#$a+a #t& tea!
$en"!ad#a!kan tana!/ +a# dan ker%a& keada ara ta$& keraaan dan
keada ka&n Bra!$ana. Ter#!at d#+#n# %a!a !ad#a! keraaan daa$
%ent&k ternak/ $e$##k# ke+a$aan den"an aa 'an" d#ak&kan 2e! raa
P&rnaar$an dar# keraaan Tar&$ane"ara.
d. Kediri
Ked#r# adaa! +&at& keraaan 'an" rak'atn'a $ak$&r dan +ea!tera/
karena keraaan #n# tea! $e$a&kan e%a"a# %#dan" ke!#d&an ter$a+&k
eternakan. Ha #n# terdaat d#daa$ k#ta% 6#na L#n"a#ta#ta 'an"
d#+&+&n 2e! 6!2&K<&*e# daa$ ta!&n 119= M. D#katakan %a!a rak'at
7/21/2019 Makalah Ilmu Peternakan Umum
http://slidepdf.com/reader/full/makalah-ilmu-peternakan-umum 6/19
keraaan Ked#r# !#d& daa$ ke$ak$&ran dan ke+ea!teraan karena
e$er#nta! Keraaan $e$er!at#kan dan $e$a&kan %#dan" ertan#an/
eternakan/ erda"an"an dan ene"akan !&k&$.
e. Sunda
D#$a+a keraaan S&nda/ k#ta $&a# $en"eta!&# adan'a tatan#a"a
ternak. Ha #n# d#+e%a%kan %erke$%an"n'a k2ta ea%&!an d#daera!
kek&a+aan Keraaan S&nda/ 'a#t& Banta$/ P2ntan"/ 6#"ede/ Ta$"ara/
Kaaa dan 6#$an&k. Ha+# ertan#an ter$a+&k eternakan +an"at ra$a#.
Se$&a #n# d#0er#takan daa$ %&k& et&aan" P2rt&"#+/ T2$e P#re+.
D#katakan %a!a ke$ak$&ran keraaan S&nda ter#!at dar# !a+#
ertan#an 'an" d#erda"an"kan d#k2tak2ta ea%&!an/ $e#&t# ada/
+a'&r$a'&r/ +a#/ +a#/ ka$%#n"/ d2$%a/ %a%#/ t&ak dan %&a!%&a!an.
Karena keraaan S&nda &"a $e$a&kan ke+en#an dan er$a#nan rak'at
d#akt& #t&/ $aka terdaat et&n&k %a!a er$a#nan rak'at ad&d2$%a
tea! %erke$%an" d#4a$an keraaan S&nda.
f. B a i
D# 4a$an keraaan Ba#/ k#ta $&a# $en"eta!&# adan'a en""&naan
tana! en""e$%aaan ternak ata& tana! an"2nan. Rak'at keraaan Ba#
d#4a$an e$er#nta! raa Anak >&n"+& (1;?@1;99 M)/ $e$2!2n keada
raa &nt&k daat $en""&nakan tana! $##k raa %a"# te$at
en""e$%aaan ternak/ karena tana! $##k $ereka tak daat a"#
$ena$&n" ternak 'an" %erke$%an" %e"#t& %an'ak. Se$&a en#+ ternak
tea! d#ternakkan 2e! end&d&k keraaan Ba#/ 'a#t& ka$%#n"/ ker%a&/
+a#/ %a%#/ k&da/ #t#k/ a'a$ dan an#n". Raa Anak >&n"+& $en"an"kat
et&"a+ keraaan &nt&k $en"&r&+ ternak k&da $##k keraaan (Senaat#
A+%a) dan et&"a+ &r&+an er%&r&an !ean (Na'akan). D#$a+a keraaan
7/21/2019 Makalah Ilmu Peternakan Umum
http://slidepdf.com/reader/full/makalah-ilmu-peternakan-umum 7/19
Ba# #n#a! ternak +a# Ba# 'an" +an"at terkena dea+a #n# $&a#
%erke$%an" den"an %a#k.
g. Majapahit
D# 4a$an keraaan Maaa!#t k#ta $&a# d#erkenakan den"an tekn22"#
&k& 'an" d#tar#k +a# dan ker%a&. Pen""&naan tena"a ternak +e%a"a#
tena"a tar#k edat# dan "er2%ak $e#&t# ternak k&da/ +a# dan ker%a&.
Ha+# ertan#an $e#$a! +e!#n""a rak'at Maaa!#t !#d& $ak$&r
d#%aa! e$er#nta!an raa Ha'a$ >&r&k dan Ma!a Pat#! Gaa! Mada.
Keraaankeraaan d# P&a& S&$atra/ Jaa/ Ba#/ L2$%2k dan
S&$%aa/ 'an" %erada d#%aa! kek&a+aan Maaa!#t &"a $en#r& te!n#kertan#an +aa! den"an en""&naan tena"a ternak dar# keraaan
Maaa!#t. Na$&n en""&naan ternak +e%a"a# tena"a tar#k +&da! $e&a+
ke+e&r&! daera! kek&a+aan Maaa!#t a#nn'a d# N&+antara.
Menean" %erak!#rn'a keraaan Maaa!#t %e&$ terdaat
et&n&k %a!a tekn22"# &k& den"an ternak +a# dan ker%a& +e%a"a#
tena"a tar#k +&da! $a+&k ke Ka#$antan/ S&ae+# dan Ke&a&an
Ind2ne+#a %a"#an t#$&r a#nn'a. Maka daata! d#+#$&kan %a!atekn22"# +aa! den"an +a# dan ker%a& +e%a"a# enar#k &k& %ar&
+e$at d#+e%arkan d#&a&&a& S&$atra/ Jaa/ Ba#/ L2$%2k dan
S&$%aa d#4a$an Maaa!#t.
D#+a$#n" en""&naan ternak daa$ %#dan" ertan#an/ ternak
"aa! dan +a# adaa! ternak 7ke%e+aran7/ karena raaraa Maaa!#t %#a
ke&ar #+tana den"an na#k "aa! ke!2r$atan ata& na#k kereta keraaan
'an" d#tar#k +a#/ +eert# 'an" d#t&#+ daa$ %er#ta%er#ta 6#na. Den"an
de$#k#an daata! d#katakan &"a %a!a kereta keraaan den"an k&da
+e%a"a# ternak tar#k %ar& $&n0& ada keraaankeraaan +etea! 4a$an
Maaa!#t.
!. Z"M"# $%#&"&"'"#
U+a!a eternakan d#4a$an enaa!an %an"+a a+#n" ata+ end&d&k
N&+antara/ %an'ak terdaat daa$ t&#+ant&#+an 'an" %er%ent&k a2ran
7/21/2019 Makalah Ilmu Peternakan Umum
http://slidepdf.com/reader/full/makalah-ilmu-peternakan-umum 8/19
$a&&n %&k& 'an" d#ter%#tkan +e0ara re+$#. Pen"ar&! enaa!an daa$
%#dan" eternakan %an'ak terdaat daa$ $a+a enaa!an 8O6
(8eren#"de O2+t Ind#+0!e 62$a"n#e)/ $a+a e$er#nta!an H#nd#a Beanda
dan Jean". La2rana2ran +eara! tentan" en"ar&! $a+ae$er#nta!an In""r#+/ P2rt&"#+ dan %an"+a a#nn'a ter!ada %#dan"
eternakan +a$a# +aat #n# %e&$ %an'ak d#keta!&#.
a. (.).*
Per!at#an 8O6 e%#! %an'ak d#t&&kan ada erda"an"an re$a!
re$a! 'an" +an"at $a!a d#a+aran Er2a. D#$a+a 8O6 (1;319@@)
&+a!a eternakan k&da e%#! %an'ak $e$er2e! er!at#an. Ha #n#
ent#n" %a"# 8O6 &nt&k keent#n"an tentara 7K2$en#7 d#akt& #t&. Pada
$a+a #t& k&da Ara% dan Per+#a d#$a+&kkan dan d#+#an"kan den"an ternak
k&da a+#.
Dar# a2ran e$er#nta! H#nd#a Beanda d#keta!&#/ %a!a daa$
$a+a 8O6 tern'ata &+a!a eternakan k&da &"a $endaat er!at#an raa
raa dan +&tan+&tan &nt&k keent#n"an a+kar keraaan dan &nt&k
keent#n"an k&da t&n""an"an raa +eakt& %er%&r& !ean. an" terkena
adaa! eternakan k&da $##k S&tan Pak&%&2n2 III d# Mer"2at# 'an"
terd#r# dar# k&da r#e+and/ d#d#r#kan ada ta!&n 1C1 ta# d#t&t& ada
ta!&n 1=;;.
Perda"an"an Ternak.
Perda"an"an ternak dan e$2t2n"an ternak 0&k& ra$a# d# 4a$an
8O6/ ter&ta$a d#&a& Jaa. Perda"an"an ternak antar &a& %e"#t&
ra$a#/ karena d#4a$an #t& tran+2rta+# a&t $a+#! den"an kaa a'ar
'an" t#dak $e$&n"k#nkan en"an"k&tan ternak daa$ &$a! 'an"
%an'ak.
Perat&ran Peternakan.
Perat&ran 'an" d#ke&arkan 2e! e$er#nta! 8O6 'a#t& aran"an
ter!ada e$2t2n"an ker%a& %et#na 'an" $a+#! r2d&kt#* daa$ ta!&n
1C;. Perat&ran #n# $&a$&a d#%erak&kan d#&a& Jaa/ teta# ke$&d#an
&"a $e#&t# daera!daera! en"ar&! 8O6 a#nn'a d# N&+antara dan
7/21/2019 Makalah Ilmu Peternakan Umum
http://slidepdf.com/reader/full/makalah-ilmu-peternakan-umum 9/19
d#er&a+ den"an aran"an e$2t2n"an +a# %et#na 'an" $a+#! r2d&kt#*.
Perat&ran #n# $&a$&a %er$ak+&d &nt&k $ena$#n 2&a+# ternak 'an"
ter&+ %erta$%a! dan den"an de$#k#an $ena$#n en"adaan da"#n" %a"#
tentara K2$en# d# P&a& Jaa. Daa$ ta!&n 199/ erat&ran #n# d#ta$%a!den"an aran"an e$2t2n"an ternak ker%a& %et#na &t#! 'an" $a+#!
r2d&kt#*.
b. '+#,+" B%"#,"
Pada aa e$er#nta! H#nd#a Beanda/ %#dan" eternakan %e&$
%an'ak $enar#k er!at#an +ea#n &+a!a eternakan k&da +e%a"a#
kean&tan dar# ke"#atan &ta$a 8O6 daa$ %#dan" eternakan/ &nt&k
keent#n"an $##ter/ en"an"k&tan k#r#$an 2+ dan &nt&k $e$en&!#
ke"e$aran e$%e+are$%e+ar Beanda dan ka&$ %an"+aan +e%a"a#
ternak rekrea+# dan er%&r&an !ean.
Sea$a a%ad ke+e$%#an %ea+ dan a%ad ked&a &&! +a$a#
%erak!#rn'a e$er#nta!an H#nd#a %eanda/ %e%eraa ke"#atan daa$
%#dan" eternakan er& d#0atat/ karena $e$##k# !&%&n"an den"an
erke$%an"an &+a!a eternakan d# 4a$an e$er#nta! Ind2ne+#a.
Ke"#atan daa$ %#dan" eternakan d# 4a$an H#nd#a Beanda daat
d#ke2$2kkan ke daa$ 1; en#+/ #aa! :
1. Pen#n"katan $&t& ternak
3. Pen"adaan Perat&ranerat&ran
. Pa$eran ternak
?. Pe$%an"&nan ta$anta$an ternak
C. Pe$%ent&kan k2era+# eternakan
. Sen+&+ ternak
9. Pen"a$anan ternak
=. Pen"adaan +arana d#+tr#%&+# dan e$2t2n"an
@. Pr2d&k+# +era dan 5ak+#n.
1;. Pend#d#kan dan ene#t#an.
1. Pen#n"katan M&t& Ternak.
7/21/2019 Makalah Ilmu Peternakan Umum
http://slidepdf.com/reader/full/makalah-ilmu-peternakan-umum 10/19
Perke$%an"an #$& en"eta!&an daa$ a%ad ke+e$%#an %ea+/
k!&+&+n'a #$& %#22"# dan $#kr2%#22"#/ #k&t $e$%er# en"ar&! ter!ada
ke"#atan daa$ %#dan" eternakan. Pen"ar&! #$& "enet#ka 'an"
d#e22r# 2e! Mende (1=331==?) #k&t $earna# d&n#a eternakan/k!&+&+n'a d#daa$ ke"#atan en#n"katan $&t& "enet#k ternak 2ka d#
N&+antara. De$#k#an &"a d#daa$ %#dan" $#kr2%#22"# 'an" d#e22r#
2e! L2&#+ Pa+te&r (1=331=@@) dan R2%ert K20! (1=?1@3;) $earna#
enan"anan ke+e!atan ternak/ r2d&k+# +era dan 5ak+#n. K!&+&+n'a
daa$ %#dan" en#n"katan $&t& "enet#k ternak a+# N&+antara/ ke"#atan
er+#an"an dan +eek+# dan en'e%aran %#%#t ternak 0&k& %an'ak
d#ak&kan.
K&da Per+#an"an antara ternak k&da a+# d#ak&kan den"an
$endatan"kan k&da Ara% dan Per+#a (1=;@) dan k&da A&+tra#a (1=19).
Daa$ ta!&n 1=9; dan 1==;/ k&da A&+tra#a d#datan"kan 2e! eda"an"
ternak %erke%an"+aan Peran0#+ dar# ke&a&an Ma&r#tan#&+.
Unt&k &a& S&$%a !a+# er+#an"an den"an k&da a+# +ete$at/
+an"at terkena den"an na$a K&da Sande. Sea#n #t& d#d#r#kan &+at
&+at e$%#%#tan k&da d# 6#ana+ (1=3;)/ B2"2r (1@=)/ Pa'ak&$%&!/
L&%&k S#ka#n" dan Tar&t&n" (1@=;)/ Padaaran"
(1@;)/ Padan" Man"ata+ (1@33)/ +e%a"a# en""ant# Pa'ak&$%&! 'an"
d#t&t& ada ta!&n 1@;9/ Maa+ar2 S&ae+# Seatan (1=9?) dan &a&
R2te (1=?1). D#+a$#n" #t& d# 6#+ar&aBand&n" er&+a!aan +a+ta %#%#t
ternak/ 7Genera de >et7 $##k H#r0!and dan 8an F' 'an" d#d#r#kan ada
ta!&n 1@;;/ ada ta!&n 1@31 d#t&n&k +e%a"a# rekanan %#%#t &n""&+ k&da
e$er#nta!.
Sa# Ket&r&nan Bos sondaicus 'an" +e$&a ter+e%ar d#&a& Jaa/
Mad&ra/ S&$atera/ Ba# dan L2$%2k/ %an'ak $e$er2e! er!at#an
Pe$er#nta! H#nd#a Beanda. Sea$a a%ad ke+e$%#an %ea+/ er+#an"an
d#t&&kan ter&ta$a ter!ada er%a#kan $&t& +a# Jaa/ 'an" &$a!n'a
ter%an'ak/ na$&n %er%adan ke0# +e!#n""a k&ran" 0202k &nt&k ternak
kera.
Pada ta!&n 1=; K2ntr2#r R2t!en%&!er d# S&ra%a'a/ $ea2rkan
%a!a eda"an" ternak d# Jaa T#$&r tea! $endatan"kan +a# eantan
7/21/2019 Makalah Ilmu Peternakan Umum
http://slidepdf.com/reader/full/makalah-ilmu-peternakan-umum 11/19
Fe%& dar# Ind#a &nt&k d#er+#an"kan den"an +a# Jaa. Daa$ ta!&n 1=13
ter0atat +a# %an"+a Fe%& 'an" d#datan"kan adaa! M'+2re/ On"2/
H#++ar/ G&arat dan G#r &nt&k d#er+#an"kan +en"an +a# Jaa.
>aa&&n er+#an"an antara +a# Jaa den"an %an"+a +a# Fe%&#n# %an'ak $e$er#!atkan !a+# 'an" %a#k/ na$&n %&kana! +&at&
r2"ra$ re+$# e$er#nta! H#nd#a Beanda/ karena daa$ a%ad ke
+e$%#an %ea+ %e&$ ada d#na+ re+$# 'an" $enan"an# %#dan"
eternakan.
I$2r +a# Fe%& dar# Ind#a teta d#an&tkan 2e! ara en"&+a!a
d# Jaa T#$&r dar# ta!&n 1=9= !#n""a ta!&n 1=@9/ d#+aat $ana #$2r
d#!ent#kan/ karena %eran"k#tn'a a%a! e+ ternak d# Ind#a. Pada akt&
#n# ket&r&nan !a+# er+#an"an tea! %an'ak den"an %ent&k t&%&! 'an"
e%#! %e+ar dar# +a# Jaa.
Se$entara #t& daa$ ta!&n 1==@/ Re+#den Ked& Seatan/ B&rna%'
La&t#er den"an %ant&an d2kter !ean Pa+42tta $ean0arkan ak+# ka+tra+#
+e0ara %e+ar%e+aran ter!ada ternak antan 2ka d# Ba"een. T&&ann'a/
a"ar eantan Fe%& +aa 'an" d#"&nakan +e%a"a# e$a0ak. >aa&&n
&+a!a #n# d#tentan" 2e! e$er#nta! &+at H#nd#a Beanda/ ada ta!&n
1=@; a+#+ten re+#den S0!$a!a&+en $en"#k&t# eak La&t#er &nt&k daera!
Ma"etan d# Jaa T#$&r. Ia &"a $en"an&rkan enana$an r&$&t
%en""aa &nt&k $akanan ternak. U+a!a er+#an"an +a# Jaa den"an
+a# Mad&ra/ d#ak+anakan 2e! k2ntr2#r 8an Ande/ d#%ant& 2e! d2kter
!ean B2+$a/ d# daera! Pa+&r&an Jaa T#$&r ada ta!&n 1=@11=@3.
Per+#an"an +e0ara %eren0ana dan %e+ar%e+aran %ar&a!
d#ak+anakan +etea! d#na+ re+$# 'an" $enan"an# %#dan" eternakan
d#%ent&k ada ta!&n 1@;C 'a#t& B&r"e#ke 8eeat+en#k&nd#"e D#en+ (B8D)
+e%a"a# %a"#an dar# Dearte$en 5an Land%a2& ata& Dearte$en
Pertan#an. B8D tea! $eak+anakan en#n"katan $&t& +a# Jaa den"an
e%a"a# ke"#atan #aa! :
$eningkatan dengan pejantan &awa Dar# ta!&n 1@;C +a$a# 1@11 d#ak&kan en'e%aran +a# antan
7/21/2019 Makalah Ilmu Peternakan Umum
http://slidepdf.com/reader/full/makalah-ilmu-peternakan-umum 12/19
Jaa 'an" %a#k ke daera! Jaa Barat/ Jaa Ten"a! dan Jaa T#$&r. Daa$
ta!&n 1@11 &+a!a #n# d#!ent#kan/ 2e! karena ara etan# $en"#n"#nkan
ternak +a# 'an" e%#! k&at dan e%#! %e+ar &nt&k ternak kera.
$ersiangan dengan Sapi Madura U+a!a #n# +&da! d#$&a# d# ak!#r a%ad ke +e$%#an %ea+ 2e! 8an
Ande. B8D &"a $ean&tkan ke"#atan er+#an"an #n# d# &a& Jaa
+a$a# ta!&n 1@31. Pada +aat #n# &+a!a #n# d#!ent#kan/ karena k&ran"
$e$en&!# !araan ara etan# ter!ada ternak kera.
$ersiangan dengan Sapi Bai
Pend&d&k Jaa T#$&r ter&ta$a d# dar!a kere+#denan Ban'&an"#
tea! a$a $en"ena +a# Ba# +e%a"a# ternak kera 'an" 0&k& %a#k.
U+a!a er+#an"an +a# Jaa den"an eantan Ba# d#$&a# ta!&n 1@;= d#
P&a& Jaa. Ta# &+a!a #n#&n d#!ent#kan ada ta!&n 1@31/ karena an"ka
ke$at#an +a# Ba# dan ket&r&nann'a 'an" +an"at t#n""# 2e! en'ak#t
dara!.
$ersiangan dengan Sapi Zebu
Pen"&+a!a erke%&nan d# S&$atera T#$&r tea! %an'ak
$endatan"kan +a# Fe%& &nt&k ternak enar#k "er2%ak dan ternak era!
d# ak!#r a%ad ke+e$%#an %ea+. Tern'ata ke$&d#an ternak +a# ter+e%&t
adaa! +a# H#++ar 'an" d#datan"kan ke P&a& Jaa ada ta!&n 1@;C dan
d#na$a# Sa# Ben""aa. Na$&n +a# H#++ar 'an" t#%a d# &a& Jaa t#dak
$e$&a+kan. B8D daa$ ta!&n 1@; dan 1@;9 tea! $endatan"kan +a#
Fe%& dar# Ind#a. D2kter !ean 8an Der 8een 'an" d#+era!# t&"a+ ke Ind#a/
tern'ata tea! $e$##! Sa# M'+2re/ 'an" k&ran" $e$en&!# !araan
karena ke$at#an 'an" t#n""# ak#%at en'ak#t #r2a+$2+#+ dan ternak
antann'a +an"at a"re+#*.
Pada e$%e#an d# ta!&n 1@;= 2e! B8D t#"a %an"+a +a# d###!/
#aa! On"2/ G&arat dan H#++ar. tern'ata Sa# On"2 %erke$%an" %a#k d#
P&a& Jaa/ Sa# G&arat %a#k d# &a& S&$%a dan Sa# H#++ar %a#k d#
&a& S&$atera. Pada ta!&n 1@;@ dan 1@1; tern'ata B8D $e$&t&+kan
&nt&k e%#! %an'ak $e$%e# Sa# On"2. Sa$a# ta!&n 1@11
erke$%an"an +a# On"2 e%#! %a#k/ +e!#n""a d#&t&+kan $e$##! +a#
On"2 &nt&k er%a#kan $&t& Sa# Jaa.
7/21/2019 Makalah Ilmu Peternakan Umum
http://slidepdf.com/reader/full/makalah-ilmu-peternakan-umum 13/19
Dar# +#n#a! $&n0& &nt&k erta$a ka#n'a Pr2"ra$ On"2#+a+# 'an"
d#$&a# ada ta!&n 1@1C/ d#+aat $ana e$%e#an dar# Ind#a d#!ent#kan
+a$a +eka#. Se$&a ternak e$%e#an terak!#r d#te$atkan d# &a&
S&$%a. D#ke$&d#an !ar# tern'ata Sa# On"2 dan G&arat d# S&$%a%erke$%an" +an"at %a#k/ +e!#n""a &a& S&$%a $enad# +&$%er %#%#t
$&rn# +a# On"2 dan G&arat 'an" ke$&d#an d#kena +e%a"a# +a# S&$%a
On"2 (SO).
$ersiangan dengan Sapi %ropa
T#"a %an"+a +a# Er2a 'an" %an'ak d#"&nakan &nt&k er+#an"an
adaa! Here 2rd/ S!2rt!2rn (A&+tra#a) dan r#e+ H2and (Beanda). I$2r
Sa# Here*2rd dan S!2rt!2rn ke$&d#an d#!ent#kan karena %eran"k#tn'a
en'ak#t ar&ar& "ana+ d# A&+tra#a. Sa# r#e+ H2and +end#r# %an'ak
d#+#an"kan den"an +a# Jaa dan +a# On"2 ter&ta$a d# Jaa T#$&r dan
Jaa Ten"a!/ Karena ket&r&nann'a $e$##k# +#*at 'an" %a#k.
S&$%a K2ntrak adaa! ene$atan dan en'e%aran +a# %#%#t 2n"2 d#
&a& S&$%a 'an" d#ak+anakan daa$ %ent&k $e$#na$kan 13 #nd&k
dan +at& eantan 2n"2 keada +e2ran" eternak.
Pen"e$%a#an #na$an d#ak&kan 2e! e$#na$ den"an
$en"e$%a#kan ternak ket&r&nan daa$ &$a!/ &$&r dan k2$2+#+#
kea$#n 'an" +a$a den"an &$a! ternak 'an" d##na$/ d#ta$%a!
den"an +at& ek2r ket&r&nan (antan ata& %et#na) &nt&k +et#a ta!&n
+ea$a eternak %e&$ $e&na+# #na$ann'a. Unt&k akad #na$an #n#/
eternak $enandatan"an# +&at& k2ntrak den"an e$er#nta!/ 'an"
ke$&d#an d#kena den"an S&$%a K2ntrak. J&$a! ternak aa d#+e%&t
K2e/ +e!#n""a ke$&d#an !ar# $&n0& &"a #+t#a! Sa# K2e. S&$%a
k2ntrak +e0ara re+$# d#$&a# ada ta!&n 1@13.
S#+t#$ en'e%aran +a# %#%#t #n# t#dak !an'a %erak& d#&a& +&$%a/
ta# d#er&a+ ke &a&&a& a#n dan $e#&t# e%a"a# en#+ ternak : Sa#
Ba#/ Sa# $ad&ra/ Ka$%#n"/ D2$%a dan Ba%# den"an &$a! ternak 'an"
t#dak +a$a &nt&k +at& k2e.
Daa$ $a+a d&a &&! ta!&n (1@3; 1@?;) en'e%aran ternak %#%#t/
terad# d&a &+a!a ent#n" 'a#t& :
1. Pen'e%aran ternak %#%#t antar &a& dan antar daera!/ 'a#t&
7/21/2019 Makalah Ilmu Peternakan Umum
http://slidepdf.com/reader/full/makalah-ilmu-peternakan-umum 14/19
en'e%aran +a# On"2 dan eranakan On"2 dar# &a& Jaa ke
S&$%aa/ S&ae+#/ Ka#$antan Barat dan S&$atera. Pen'e%aran +a#
Ba# dar# &a& Ba# ke L2$%2k/ T#$2r/ S&ae+# Seatan dan Ka#$antan
Seatan. Pen'e%aran +a# Mad&ra ke &a& 2re+ dan ka#$antan T#$&r.3. Pen'e%aran ternak %#%#t dan %#%#t tana$an $akanan ternak +e0ara 2ka
d#+ek#tar ta$anta$an ternak d#&a& Jaa dan S&$atera.
K e r b a u
Ternak ker%a& 2ka 'an" d#kena +e%a"a# Ker%a& L&$&r +&da!
+eak da!&& terdaat d#+e&r&! n&+antara. Den"an kedatan"an %an"+a
Ind#a ke S&$atera/ d#%aa &"a ker%a& M&rra! 'an" k#n# $a+#! %an'ak
terdaat d#daera! S&$atera Utara dan A0e!.
K a m b i n g
Ka$%#n" 2ka ata& ka$%#n" ka0an" tea! ada d# +e&r&!
N&+antara. D#daa$ 4a$an H#nd#a Beanda d#datan"kan &"a ka$%#n"
%an"+a Ind#a (Ettaa!) 'an" $er&akan ka$%#n" era! dan d#+e%arkan
!a$#r d#+e&r&! anta# &tara &a& Jaa.
Be%araa %an"+a ka$%#n" a#n &"a d#datan"kan 'a#t& : Saanen. Na$&n
er+#an"an 'an" terkena k#n# adaa! ka$%#n" Peranakan Ettaa! (PE).
, o m b a
Ternak d2$%a d#%a"# d&a %an"+a 'an" terkena 'a#t& d2$%a ek2r
"e$&k dan d2$%a 2ka a#nn'a/ 'an" ter+e%ar d#+e&r&! N&+antara.
Se$&a %an"+a d2$%a #n# adaa! t#e da"#n". D#4a$an H#nd#a Beanda
d#datan"kan %an"+a d2$%a t#e 2 $#+an'a Mer#n2 Ra$%2 #et/ R2$ne'
dan t#e da"#n" $#+an'a 62rr#dae dan S22k. Per+#an"an %an"+a
d2$%a 2 dan da"#n" den"an d2$%a 2ka Pr#an"an $en"!a+#kan
d2$%a 'an" +an"at terkena d#akt& #n# #aa! d2$%a Gar&t.
B a b i
Ternak %a%# 2ka ter+e%ar d#+e&r&! N&+antara.
D#4a$an H#nd#a Beanda d#datan"kan %a%# ra+ %an"+a Er2a! 'a#t& 2rk
+!#re/ 8eredede De&t0!and Landra+ (8DL)/ Ta$2rt!/ 8eredede
Nederand+0!e Landra+ (8NL)/ Sadde Ba0k/ D&r20 Jer+e'/ Berk +!#re.
Sapi $erah
Pada er$&aan a%ad ke 3; tea! daat er&+a!aan +a# era!
7/21/2019 Makalah Ilmu Peternakan Umum
http://slidepdf.com/reader/full/makalah-ilmu-peternakan-umum 15/19
d##n""#ran k2tak2ta %e+ar d# Jaa dan S&$atera. Ke%an'akan
er&+a!aan adaa! $##k %an"+a Er2a!/ 6#na/ Ind#a dan Ara%. Han'a
+e%a"#an ke0# $##k end&d&k a+#. Ban"+a +a# era! 'an" ada #aa! r#e+
H2and/ Jer+e'/ A'r+!#re/ Da#r' S!2rt!2r dan H#++ar. Ke$&d#an tern'ata'an" ter&+ %erke$%an" adaa! *r#e+ H2and. Ban"+a +a# H#++ar $a+#!
ter&+ d#ternakkan d#daera! S&$atera %a"#an Utara dan Daera! I+te$ea
A0e!.
"yam
D#+a$#n" a'a$ ka$&n"/ d# 4a$an H#nd#a Beanda tea!
d#ekenakan a'a$ ra+ t#e ete&r $#+an'a e"!2rn dan a'a$ ra+ t#e
eda"#n" $#+an'a R!2de I+and Red dan A&+tra2r. Per+#an"an
A&tra2r den"an a'a$ ka$&n" 'an" terkena adaa! A'a$ ked&.
+tik
D# +a$#n" #t#k 2ka/ d# 4a$an H#nd#a Beanda tea! d#datan"kan
%an"+a #t#k K!ak# 6a$%e dan #t#k Pek#n".
Ban"+a #t#k 2ka 'an" terkena : adaa! #t#k Te"a/ #t#k Karaan" dan #t#k
Aa%#2.
"neka Ternak
Aneka ternak $#+an'a ternak ke#n0#/ %&r&n" &'&! dan %&r&n"
$erat#/ %e&$ $e$er2e! er!at#an e$er#nta! H#nd#a Beanda. Ke#n0#
!an'aa! d#"&nakan d# %aa#%aa# ene#t#an +e%a"a# !ean er02%aa%.
d#+#n#a! a+an'a #+t#a! : Ke#n0# er02%aan.
3. Pen"adaan Perat&ran.
Perat&ranerat&ran 'an" d#ter%#tkan +ea$a $a+a H#nd#a Beanda/
ter%an'ak +etea! d#%ent&k %adan re+$# 'an" $enan"an# %#dan"
eternakan daa$ ta!&n 1@;C. Se$&a erat&ran ter+e%&t daat
d#ke2$2kan kedaa$ ? ke2$2k/ 'a#t& :
(1) Perat&ran 'an" $en'an"k&t en"a$an ternak
(3) Perat&ran 'an" $en'an"k&t r2d&k+#/ 2&a+# dan +arana r2d&k+#
ternak
() Perat&ran 'an" $en'an"k&t e$2t2n"an /aak 2t2n"/ d#+tr#%&+#/
tata n#a"a dan +arana+arana eternakan.
7/21/2019 Makalah Ilmu Peternakan Umum
http://slidepdf.com/reader/full/makalah-ilmu-peternakan-umum 16/19
(?) Perat&ran 'an" $en'an"k&t %a!an%a!an 5eter#ner dan ke+e!atan
$a+'arakat 8eter#ner.
. Pa$eran Ternak
Pa$eran ternak d#adakan &nt&k erta$a ka# d# B2ra (1=9). Ke$&d#an d#S&ra%a'a(1=9=)/ B2ra(1==9)/ Band&n"(1=@@). Pada ta!&n 1@; +e0ara
re+$# d#adakan 2e! B8D d# Ke%&$en dan Band&n".T&&ann'a e%#!
%an'ak %er+#*at en'&&!an keada ara eternak/ +e!#n""a ternak 'an"
&n""& daat d#&a ata& d#%e# den"an !ar"a re$#&$.
?. Ta$an Ternak
Ta$an ternak erta$a d#d#r#kan d# Karan"an'ar d# de+a Pe02r2tan ada
ta!&n 1@;@/ na$&n ada ta!&n 1@13 d##nda!kan ke de+a J#adr#.
Ke$&d#an $en'&+& end#r#an ta$an ternak d# Bandar (1@1)/
P&r2re2(1@1=)/ Pen"ara+an Te"a(1@3;)/ Ked& Seatan/
Re$%an"/Padan" Man"ata+(1@33).
Ta$an ternak #n# $er&akan +&$%er ternak %#%#t dan +&$%er %#%#t
$akanan ternak. Be%eraa &+at e$%#%#tan ternak k&da dan +a# d#
S&$atra/ ke$&d#an &"a d#er&a+ $enad# ta$an ternak.
C. K2era+# Peternakan
K2era+# eternakan d#an&rkan/ ter&ta$a d#daa$ e$%e#an eantan
%er+a$a. K2era+# eternakan 'an" erta$a d#d#r#kan d# Saat#"a/ Ked&
dan Ta+#k$aa'a.
. Sen+&+ Ternak
Daa$ ta!&n 1=9 e$er#nta! d# Jaa dan Mad&ra d#a#%kan
$en"adakan +en+&+ ternak d# daera!n'a $a+#n"$a+#n". Sen+&+ ternak+e0ara re+$# $&a# d#adakan ada ta!&n 1@;C.
9. Pen"a$anan Ternak
Pen"a$an ternak $er&akan an&tan dan er&a+an ke"#atan e$er#nta!
8O6.
Se%e&$ B8D d#%ent&k ada ta!&n 1@;C/ ke"#atan en0e"a!an dan
e$%eranta+an en'ak#t/ d#ak&kan 2e! d2kterd2kter !ean 'an"
d#datan"kan +eak ta!&n 1=3; +e%a"a# ena+e!at e$er#nta!. Na$&n+eak B8D a!#r/ en0e"a!an dan e$%eranta+an en'ak#t +e0ara re+$#
7/21/2019 Makalah Ilmu Peternakan Umum
http://slidepdf.com/reader/full/makalah-ilmu-peternakan-umum 17/19
d#tan"an# e$er#nta! H#nd#a Beanda.
=. Pen"adaan Ternak
Sarana eternakan 'an" d#$ak+&dkan d#+#n# adaa! : tana! an"2nan/
a+ar !ean/ karant#na/ r&$a! 2t2n" !ean/ kaa !ean.@. Pr2d&k+# Sera dan 8ak+#n
Pr2d&k+# Sera dan 8ak+#n &nt&k ternak ter&ta$a d#adakan 2e! Baa#
Pen'e#d#kan Pen'ak#t Hean 'an" d#d#r#kan d# B2"2r.
BAB III
PENUTUP
KESIMPULAN
S#+te$ eternakan d#erk#rakan tea! ada +eak @.;;; SM 'an" d#$&a#
den"an d2$e+t#ka+# an#n"/ ka$%#n"/ dan d2$%a. Peternakan +e$ak#n
%erke$%an" ada $a+a Ne2#t#k&$/ 'a#t& $a+a ket#ka $an&+#a $&a#
t#n""a $eneta daa$ +e%&a! erka$&n"an. Pada $a+a #n# &a/
7/21/2019 Makalah Ilmu Peternakan Umum
http://slidepdf.com/reader/full/makalah-ilmu-peternakan-umum 18/19
d2$%a dan ka$%#n" 'an" +e$&a !an'a d#a$%# !a+# da"#n"n'a/ $&a#
d#$an*aatkan &"a !a+# +&+& dan !a+# %&&n'a (2). Setea! #t& $an&+#a
&"a $e$e#!ara +a# dan ker%a& &nt&k d#a$%# !a+# k&#t dan !a+#
+&+&n'a +erta $e$an*aatkan tena"an'a &nt&k $e$%aak tana!.,-Man&+#a &"a $en"e$%an"kan eternakan k&da/ %a%#/ &nta/ dan a#n
a#n.
DATAR PUSTAKA
1. !tt:#d.#k#ed#a.2r"#k#Peternakan3. !tt:na&*aka$a31.%2"+2t.02$3;13;@+eara!eternakan
#nd2ne+#a.!t$