“KÜÇÜK MENDERES HAVZASI ÇEVRE KORUMA”

ÖDEMİŞ BELEDİYESİ KATKISI

“Küçük Menderes Havzası Çevre Koruma Projesi”

sürdürülebilir projelerin gerçekleştirilmesini teşvik

etmek amacıyla ilk kez verilen ArkiPARC 2013

“Sürdürülebilirlik Ödülü” jüri özel ödülü almıştır.

ÖDEMİ Ş

BELEDİ YES İ

1

Küçük Menderes Havzası’nın kuzeyinde

Bozdağlar doğu-batı doğrultusunda 170 km, güneyinde Aydın Dağları uzanmaktadır.

ÖDEMİ Ş

BELEDİ YES İ

Bozdağlar

Aydın Dağları

KÜÇÜKMENDERES HAVZASI

Ödemiş

2

Havzaya ismini veren Küçük Menderes Nehrinin bir kolu Bozdağlar’dan, diğeri Beydağlar’ın Nazilli ile Alaşehir arasında kalan yamaçlarından doğar.

ÖDEMİ Ş

BELEDİ YES İ

Bozdağlar

Aydın Dağları

3

Kiraz ovasında toplanan sular, Beydağ ilçesine girer.

Akışını Ödemiş’in güneyinden geçerek sürdürür. Selçuk

ilçesinde Efes Kenti harabeleri önlerinde Ege Denizine

dökülür. Havzası 3.300 km², uzunluğu 150 km’yi bulur.

ÖDEMİ Ş

BELEDİ YES İ

4

ÖDEMİ Ş

BELEDİ YES İ

Ödemiş, merkeze bağlı

9 belde ve 75 köyü ile

birlikte 150.000‘e yaklaşan

nüfusuyla Türkiye'nin en büyük ilçeleri arasında yer almaktadır.

5

ÖDEMİ Ş

BELEDİ YES İ

İlçemizin toplam yüzölçümü 108 bin

hektar olup, 94 bin hektarı tarım, orman ve çayır-mera arazisi olarak

kullanılmaktadır.

Merkez yüzölçümü 6 bin hektar olan ilçemizin % 37'sini işlenebilir tarım arazisi

oluşturmaktadır. Ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır.

Yörede özellikle büyükbaş hayvan besiciliği

modern standartlara dönüşmekte ve hayvan sayısı gün geçtikçe artmaktadır.

6

ÖDEMİ Ş

BELEDİ YES İ

Ödemiş Belediyesi olarak önemli bir görevimiz de, dünyada eşine az

rastlanan bu verimli havzayı çevresel kirliliklerden mümkün olduğunca

koruyabilecek uygulamaları hayata geçirmektir.

7

ÖDEMİ Ş

BELEDİ YES İ

Süt üretimi halkımızın en önemli gelir kaynaklarından biridir. İlçemizdeki büyükbaş hayvan sayısı 103.000, küçükbaş hayvan sayısı 65.000

ve günlük süt üretimi 700 ton'dur.

Türkiye süt üretiminin % 7,3'ü Küçük Menderes havzasından karşılanmaktadır.

Havza’daki süt üretiminin ise %36'sı Ödemiş'ten sağlanmaktadır.

8

ÖDEMİ Ş

BELEDİ YES İ

Ödemiş Belediyesi, kendi görev sınırları içinde kalmayıp

Küçük Menderes Havzası’nın tüm kirleticilerden korunmasına yönelik

olarak 184.000 m²’ lik alanda “ÇEVTUM” “Çevre Teknolojileri Uygulama Merkezi”

adı altında planlanan projeleri sırayla tamamlamaktadır:

9

ÖDEMİ Ş

BELEDİ YES İ

1. İçme Suyu Arıtma Tesisi

2. Atıksu Arıtma Tesisi

3. Mandıra İşletmeleri Ön Arıtma Tesisi

4. Anaerobik Tank (Ön Arıtma Tesisine Ek)

5. Entegre Katı Atık Yönetimi

(Toplama-Ayrıştırma) ve Biyogaz Tesisi

6. Katı Atık Düzenli Depolama Tesisi

İLAVETEN

. Asfalt Üretim Tesisi

. Katı Atık Toplama İstasyonu

ÇEVTUM PROJELERİ

10

2

1

3 Su Depoları

Atıksu Arıtma Tesisi

Mandıra Ön Arıtma Tesisi

İçme Suyu Arıtma Tesisi

1.Terfi İstasyonu

2.Terfi İstasyonu

Eski Hat

Yağmur Suyu Hattı

Artezyen Tesisi

Mandıra Kolektör Hattı

Küçük Menderes Nehrine

Atıksu Toplama Yapısı

Mandıra İşletmeleri Atıksu Toplama Hattı

11

12

ÖDEMİ Ş

BELEDİ YES İ

1) İÇME SUYU ARITMA TESİSİ

8.900 m² alanda kurulmuştur. Kaskat havalandırma, Koagülasyon, Flokülasyon, Çökeltme, Filtrasyon,

Klorlama, Çamur susuzlaştırma işlemlerinden oluşan konvansiyonel bir arıtma tesisidir.

İller Bankası aracılığı ile Dünya Bankası’ndan sağlanan kredi ile

yapılmış olup Ocak 2011’de hizmete açılmıştır.

13

ÖDEMİ Ş

BELEDİ YES İ

I. Kademe günlük 18.500 m3 su arıtma kapasitesine sahiptir ve 2022 yılına

kadar 100.000 kişiye hizmet verecek şekilde dizayn edilmiştir.

II. Kademe günlük 25.000 m3 kapasiteli olup 2042 yılına kadar 126.000 kişinin ihtiyacını

karşılayacak şekilde tasarlanmıştır. 14

ÖDEMİ Ş

BELEDİ YES İ

Üç ana su deposunu besleyen artezyen tesislerinde, sofra tuzundan elde edilen “hipoklorit-ozon üretim

ve dozlama sistemi” kurulmuştur. İçme suyuna sıvı klor ilavesi yerine, sofra tuzundan üretilen hipoklorit-

ozon uygulanarak minimum maliyetle maksimum dezenfeksiyon sağlanmaktadır. Sistemde, tuzdan

elektroliz yöntemiyle hipoklorit elde edilmektedir. Tamamen doğal yöntemle üretildiği ve üretildikten

hemen sonra içme suyuna karıştırıldığı için diğer dezenfektanlara göre daha sağlıklı ve güvenlidir.

Sistemde ozon da üretilmektedir. Üretilen hipoklorit ve ozon tarafından tüm mikroorganizmalar kısa

sürede yok edilmekte, bu sayede Ödemişliler musluklarından akan çeşme suyunu içebilmektedirler.

İÇME SUYU DEZENFEKSİYONU

15

ÖDEMİ Ş

BELEDİ YES İ

2) ATIKSU ARITMA TESİSİ 27.000 m² alanda kuruludur. İki kademe

olarak 2022 ve 2042 yıllarına göre projelendirilmiş olup I. Kademede tesisin

ortalama debisi günlük 16.000 m3’tür. 100.000 evsel ve 26.000 endüstriyel nüfusa

hizmet edecek şekilde dizayn edilmiştir.

16

ÖDEMİ Ş

BELEDİ YES İ

Bu tesis ile Küçükmenderes Havzası’na doğrudan bırakılan atıksuların

yaratmış olduğu kirlilik %95 düzeyinde önlenmektedir .

17

ÖDEMİ Ş

BELEDİ YES İ

3) MANDIRA İŞLETMELERİ ÖN ARITMA TESİSİ

Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği; ülkemizin yeraltı ve yerüstü su kaynakları

potansiyelinin korunması ve en iyi bir biçimde kullanımının sağlanması için, su kirlenmesinin

önlenmesini “sürdürülebilir kalkınma

hedefleriyle uyumlu bir şekilde

gerçekleştirmek üzere gerekli olan

hukuki ve teknik esaslarını belirlemek”

olarak tanımlamıştır. Bu yönetmelik gereği evsel veya endüstriyel kullanımlardan kaynaklı

atıksuların, alıcı ortama deşarj edilmeden önce belirtilen kriterlere uygun olarak

arıtımı sağlanmalıdır. 18

ÖDEMİ Ş

BELEDİ YES İ

İlçemizdeki mandıra işletmeleri günde 350 ton süt işlemekte, günde 700 ton yıkama atıksuyu deşarj edilmektedir. Oluşan 250 m³/gün peynir altı suyu

tankerlerle peynir suyu işleme fabrikasına taşınmaktadır.

KOI değeri 7.000-8.000 mg/l

olan yıkama atıksuları biyolojik arıtma tesisi bakterilerini olumsuz yönde

etkilemektedir.

19

ÖDEMİ Ş

BELEDİ YES İ

Atıksu Arıtma Tesisinde arıtılan evsel atıkların giriş KOI değeri ise 600 -700 mg/l’ dir.

Ödemiş Belediyesi “Atıksu Arıtma Tesisi” sadece evsel nitelikli atıksuların arıtımı için

tasarlanmış bir sistem olup sanayi ve endüstriyel nitelikli atıkların arıtımı için

uygun değildir.

Mandıracılar Ön Arıtma Tesisi ile

KOI =11.000 mg/l KOI = 5.000 mg/l

indirgenebilmektedir.

20

ÖDEMİ Ş

BELEDİ YES İ

Ödemiş Belediyesi

19 mandıra sahibini bir

araya getirerek, tek bir

ön arıtma tesisi ile

sorunu çözmüştür. Bu

amaçla mandıracılarla

1 Ekim 2010 tarihinde

protokol imzalamış ve

4 Ekim 2010 tarihinde

Belediye Meclisinde

onaylanarak yürürlüğe

girmiştir.

21

ÖDEMİ Ş

BELEDİ YES İ

Ödemiş Belediyesinin girişimleriyle gerçekleşen proje, sürdürülebilir bir

ekonomik büyümenin sağlanabilmesi ve Küçük Menderes havzasının önemli bir çevre kirliliğinden korunması adına sektör içinde

rekabetçi unsurların bir güç birliği örneğidir.

22

23

ÖDEMİ Ş

BELEDİ YES İ

Mandıracılar Ön Arıtma Tesisi, Ödemiş Belediyesi Atıksu Arıtma Tesislerinin yanında kurulmuş olup, 12.06.2012

tarihinde hizmete sunulmuştur.

Atıksu Arıtma Tesisi

Mandıracılar

Ön Arıtma Tesisi

24

ÖDEMİ Ş

BELEDİ YES İ

Mandıracıları Ön Arıtım Tesisi 2 ana üniteden oluşmaktadır:

Mandıra yıkama atıksularının toplanıp, ön arıtım tesisine iletilmesini sağlayacak olan

kanal hattı ve terfi sistemleri

Mandıralardan çıkan yıkama sularının ön arıtma tesisine kadar deşarjını sağlamak için,

mandıra işletmeleri ile ön arıtma tesisi arasına 8.000 m uzunluğunda ayrı bir

kolektör hattı yapılmıştır.

1

25

Diğer dört mandıranın yıkama atıksuları, kot farkı nedeniyle yapılan iki adet denge tankında toplanarak, pompalar yardımıyla ön arıtma tesisine iletilmektedir.

MANDIRALARIN ATIKSU DEŞARJ SİSTEMİ

MANDIRALAR ATIKSU ANAKANAL HATTI ÖN ARITMA TESİSİ

Dört mandıranın yıkama atıksuları vidanjör ile toplanarak getirilmektedir.

Kanal hattı ile toplanan tüm mandıra yıkama atıksuları, ızgaradan geçirildikten sonra 700 m³ kapasiteli ana dengeleme tankına alınmakta, sonra ön arıtma tesisinde arıtılmaktadır.

26

ÖDEMİ Ş

BELEDİ YES İ

Mandıra yıkama atıksularının arıtımı için tercih edilen yöntem;

çözünmüş havanın su içerisine beslenerek yüksek kirlilik taşıyan askıda partiküllerin ve

yağların yüzdürülmesinin sağlandığı DAF yöntemidir.

2

27

Yardımcı tesis olarak, kimyasal dozlama ünitesinde atık suyun içine kimyasal verilerek bu organik maddelerin kümelenmesi sağlanmakta ve DAF sıyırıcısı yardımıyla kolayca uzaklaştırılmaktadır. Arıtılmış olan su ise, ileri arıtımı sağlanmak üzere mevcut atıksu arıtma sistemine alınmaktadır.

Atıksular, dengeleme havuzunda bulunan terfi pompaları ile kimyasallı DAF havuzuna alınmaktadır.

MANDIRA ÖN ARITMA TESİSİ DAF ÜNİTESİ

Biyolojik

Arıtma

Tesisi

İşletme esnasında DAF ünitesinin altından hava üflenmekte, sudaki yüzücü organik maddeler ünitenin üstüne çıkarılıp yüzdürülmekte ve sıyırıcı yardımıyla kaba atıklar ayıklanmaktadır. Böylece kirlilik yükü fazla olan organik maddeler sıyrılarak alındığı için, sudaki kirlilik azalmaktadır. 28

“Yüksek Kirlilik Yükündeki Atıksuların Biyogaz

Tesisi ile Arıtımı ve Oluşan Biyogazdan Isı Elde

Edilmesi Projesi” İZKA 2012 Yılı “Yenilenebilir

Enerji ve Çevre Teknolojileri Mali Destek

Programı” kapsamında destek almıştır.

ÖDEMİ Ş

BELEDİ YES İ

4) ANAEROBİK TANK (ÖN ARITMA TESİSİNE EK)

29

ÖDEMİ Ş

BELEDİ YES İ

Arıtma Tesisinde bulunan laboratuar analiz sonuçlarına göre, gelen atıksuyun KOI

değerinin 10.000 -12.000 mg/l arasında değiştiği ve kimyasallı DAF ünitesinden

geçirildikten sonra 5.000 mg/l’ ye indirilebildiği belirtilmektedir.

Kimyasallı DAF ünitesinden sonra atıksular merkezi kentsel atıksu tesisine alınmaktadır. Ancak, merkezi atıksu arıtma tesisinin giriş

kabul KOI değeri 800 mg/l’dir.

ANA PROBLEM

KOI =5.000 mg/l KOI < 800 mg/l

30

ÖDEMİ Ş

BELEDİ YES İ

Mandıra atıksuyu organik kökenli olduğu için biyolojik arıtmaya uygundur.

Atıksu debisi 700 m3/gün olarak kabul edilmiş, tasarım yapılırken kirlilik yükü esas alınmıştır.

C0= 700 m3/gün*5.000 mg/l*103l/m3/ 106 kg/mg =3.500 kg/gün

Bu kirlilik yükünün biyolojik olarak aerobik arıtımı planlanırsa, gerekli hacimler ve enerji ihtiyacı

çok fazla olacaktır.

Bu projeyle endüstriyel nitelikli proses atıksularının kirlilik değerinin, DAF sonrasına ilave edilecek atıksu arıtma tesisi ile arıtılarak

“Ödemiş Belediyesi Kanalizasyona Deşarj Standart” değerlerini sağlaması planlanmaktadır.

31

ÖDEMİ Ş

BELEDİ YES İ

Bu nedenle, enerji ihtiyacı az olan ve arıtma verimi yüksek, organik kirliliğe uygun arıtma teknolojisi olan anaerobik arıtma yapılması

planlanmıştır. Bu arıtma teknolojisi çok daha ekonomiktir. Böylelikle, enerji sarfiyatı önlenmiş olacak, ülke ekonomisine de

katkı sağlanacaktır. Anaerobik arıtmanın verimli çalışabilmesi için, ortamın mezofilik olması yani 200C de gelecek atıksuyun, 37-400C ye çıkartılması

gerekmektedir. Bu nedenle, anaerobik arıtmada en önemli maliyet tankın-havuzun

ısıtılmasıdır. 32

ÖDEMİ Ş

BELEDİ YES İ

Bu projede ana hedef, anaerobik arıtmada çıkacak biyogazın içeriğindeki %65 oranındaki metan gazını

yakarak ısı enerjisi üretmek ve bu ısı enerjisini tankın ısıtılması aşamasında kullanmaktır.

KOI =750 mg/l<800 mg/l %85 verim

1 m3 biyogaz = 0,65 m3 metan

1.018 m3/gün metan 1.566 m3/gün biyogaz

1 m3 metan = 9,87 kW enerji

Isı enerji miktarı = 0,65 x 0,75 x 9,87 = 4,81 kW

Isı enerjisi hesabı = 1.566 m3 x 4,81 kW / 24 saat

313 kWh ısı enerjisi

33

ÖDEMİ Ş

BELEDİ YES İ

Bu proje sayesinde, hem üretilen 313 kWh ısı enerjisinin 100 kWh’i tesisin ısı gereksinimi

olarak kullanılacak hem de, geriye kalan ısı enerjisi 150 m. uzaklıkta

bulunan Asfalt Üretim Tesisinde kullanılarak çevre koruması sağlanacaktır.

34

ATIKSU ARITMA TESİSİ İLE ANAEROBİK TANK AKIM ŞEMASI

ANAEROBİK TANK

PH KONTROLÜ

ARA TERFİ MERKEZİ

DAF – YAĞ TUTUCU

Yavaş

Karıştırıcı

Hızlı Karıştırıcı

YAĞ

TOPLAMA HAVUZU

DENGELEME HAVUZU

KABA IZGARA

Endüstriyel

Atıksu

MEVCUT ÜNİTELER

EK ÜNİTELER

KİMYASAL DOZLAMA

Biyolojik

Arıtma

Tesisi

MEKANİK SIYIRICI

Terfi Pompaları

BASINÇ SİSTEMİ

Biyogaz Üretimi

35

411 m³

200 m³/h

770 x 1100 cm (D*H)

50 m³/h

50 m³/h

25 m³/h

Metan

Depolama

Tankı

BİYOLOJİK TANK İLE BİYOGAZ

36

ÖDEMİ Ş

BELEDİ YES İ

İlçemizin günlük 100 ton’a yaklaşan evsel katı

atıkları ayrıştırılarak değerli ürünler ekonomiye kazandırılacak, organik gübre ve yaklaşık 2 MW

elektrik enerjisi elde edilecektir.

5) ENTEGRE KATI ATIK YÖNETİMİ ve BİYOGAZ TESİSİ

İhalesi yapılmıştır, İç İşleri Bakanlığında

onay aşamasındadır.

Tesis dört farklı kirleteni enerjiye dönüştürecektir. 1. Büyükbaş hayvan dışkısı 2. Organik atıklar (ayrıştırılan çöpler) 3. Atıksu Arıtma Tesisi çamuru 4. Tarımsal bitki atıkları

37

Mevcut Atıksu Arıtma Tesisi

Mandıracılar Ön Arıtma Tesisi

Anaerobik Tank Alanı

Genişleme Alanı

Asfalt Üretim Tesisi

Entegre Katı Atık Yönetimi

ve Biyogaz Tesisi

Ödemiş

Balabanlı

Kar

ayo

lu

38

ÖDEMİ Ş

BELEDİ YES İ

6) KATI ATIK DÜZENLİ DEPOLAMA TESİSİ

Yapımı devam etmektedir. Düzenli depolamaya tabi olacak önemli oranda değerlendirilemeyen katı atıklar (kül, çakıl vb. gibi inorganik atıklar)

çöp depolama alanında depolanacaktır.

İlave Kamulaştırılan Alan 20.000 m²

Son Belirlenen Alan 65.000 m²

Sit Alanından Sonra Belirlenen Alan 110.000 m²

İlk Tahsis Edilen Alan 200.000 m²

39

ÖDEMİ Ş

BELEDİ YES İ

Tüm bu tesisler tamamlandığında

“Küçük Menderes Havzası”

korunmuş olacaktır. kirleticilerden

40

ÖDEMİ Ş

BELEDİ YES İ

TEŞEKKÜRLER

41