MATURA 2009MATURA 2009

Instrukcja Instrukcja

Matura z języka polskiego Matura z języka polskiego sprawdza nasze umiejętności w sprawdza nasze umiejętności w dwóch głównych obszarach.dwóch głównych obszarach. umiejętność posługiwania się oraz umiejętność posługiwania się oraz

rozumienia języka polskiego.rozumienia języka polskiego. W pierwszej części egzaminu W pierwszej części egzaminu

bowiem mamy za zadanie, na bowiem mamy za zadanie, na podstawie przeczytanego tekstu podstawie przeczytanego tekstu zaznaczać odpowiedzi, które zaznaczać odpowiedzi, które odpowiadają zawartości tekstu. odpowiadają zawartości tekstu.

Druga część natomiast wymaga Druga część natomiast wymaga podania własnych podania własnych odpowiedzi/interpretacji tekstu, czy odpowiedzi/interpretacji tekstu, czy też utworzenia określonej krótkiej też utworzenia określonej krótkiej formy wypowiedzi.formy wypowiedzi.

FORMA PISEMNA NA FORMA PISEMNA NA EGZAMINIE USTNYMEGZAMINIE USTNYM

esejesej rozprawka rozprawka inna dłuższa forma wypowiedzi, inna dłuższa forma wypowiedzi,

która sprawdza naszą wiedzę o która sprawdza naszą wiedzę o lekturach znajdujących się w lekturach znajdujących się w programie nauczania w szkole programie nauczania w szkole średniej. średniej.

ESEJ ESEJ

wypowiedź pisemna, wypowiedź pisemna, pozwalająca na swobodną pozwalająca na swobodną interpretację tematu przy użyciu interpretację tematu przy użyciu wiedzy, osobistych wiedzy, osobistych doświadczeń, refleksji, sądów i doświadczeń, refleksji, sądów i wrażeń piszącego.wrażeń piszącego.

DUDOWA ESEJU - DUDOWA ESEJU - TRÓJDZIELNOŚĆ:TRÓJDZIELNOŚĆ:

HIPOETZAHIPOETZA ARGUMENTYARGUMENTY WNIOSKIWNIOSKI ODRÓŻNIA JĄ OD ODRÓŻNIA JĄ OD

ROZPRAWKI FORMA ROZPRAWKI FORMA OTWARTAOTWARTA

CECHY ESEJU:CECHY ESEJU:

Oryginalny wstęp Oryginalny wstęp Narracja   pierwszoosobowa;  rozważania Narracja   pierwszoosobowa;  rozważania

mają często charakter monologu mają często charakter monologu Dominacja refleksyjności (zastanawianie Dominacja refleksyjności (zastanawianie

się), brak obiektywizmu, dygresyjność się), brak obiektywizmu, dygresyjność (odejścia od zasadniczego tematu) (odejścia od zasadniczego tematu)

Wprowadzanie cytatów, dialogów, Wprowadzanie cytatów, dialogów, przykładów ilustrujących własne przykładów ilustrujących własne przemyślenia oraz „złotych myśli” i krótkich, przemyślenia oraz „złotych myśli” i krótkich, celnych podsumowań wypowiedzi (puenty) celnych podsumowań wypowiedzi (puenty)

Budowa eseju interpretującego Budowa eseju interpretującego utwór lirycznyutwór liryczny

Część pierwszaCzęść pierwsza Postawienie hipotezy interpretacyjnej Postawienie hipotezy interpretacyjnej Wyjaśnienie znaczenie tytułu wiersza Wyjaśnienie znaczenie tytułu wiersza Część drugaCzęść druga Skojarzenia Skojarzenia Analiza środków stylistycznych, wersyfikacji, określenie Analiza środków stylistycznych, wersyfikacji, określenie

formy wiersza – powiązane z sensem utworu formy wiersza – powiązane z sensem utworu Własna interpretacja, refleksje, opinie, przemyślenia Własna interpretacja, refleksje, opinie, przemyślenia Związek wiersza z całą twórczością poety i z tradycją Związek wiersza z całą twórczością poety i z tradycją

literacką literacką Część trzeciaCzęść trzecia Podsumowanie, czyli ocena, potwierdzenie hipotezy Podsumowanie, czyli ocena, potwierdzenie hipotezy

interpretacyjnej interpretacyjnej Uwaga: W czynnościach przygotowujących do napisania Uwaga: W czynnościach przygotowujących do napisania

pracy należy wykorzystać jedną lub kilka metod pracy należy wykorzystać jedną lub kilka metod interpretacyjnych tekstu lirycznegointerpretacyjnych tekstu lirycznego

ROZPRAWKAROZPRAWKA

Rozprawka jest formą Rozprawka jest formą wypowiedzi pisemnej, w wypowiedzi pisemnej, w której piszący prezentuje której piszący prezentuje stanowisko wobec stanowisko wobec określonego zagadnienia i określonego zagadnienia i uzasadnia je. Jest to więc uzasadnia je. Jest to więc wywód argumentacyjny wywód argumentacyjny zmierzający do uzasadnienia zmierzający do uzasadnienia przyjętej tezy lub rozważenia przyjętej tezy lub rozważenia określonego problemu. określonego problemu.

Etapy pracy nad rozprawką:Etapy pracy nad rozprawką:

analiza tematuanaliza tematu sformułowanie tezy, jeżeli nie została sformułowanie tezy, jeżeli nie została

podana w temacie pracy, lub podana w temacie pracy, lub hipotezyhipotezy

sformułowanie argumentów / sformułowanie argumentów / kontrargumentówkontrargumentów

dobór przykładów potwierdzających dobór przykładów potwierdzających argumentyargumenty

sformułowanie końcowego wniosku. sformułowanie końcowego wniosku.

TezaTeza

to ogólne stwierdzenie to ogólne stwierdzenie zawierające pogląd (sąd na jakiś zawierające pogląd (sąd na jakiś temat), sformułowane w postaci temat), sformułowane w postaci pewnika, np.: Cnota nie jest pewnika, np.: Cnota nie jest azylem słabych, zaś akt azylem słabych, zaś akt wyrzeczenia się jest aktem wyrzeczenia się jest aktem odwagi; Miłość jest największą odwagi; Miłość jest największą wartością w życiu człowieka; wartością w życiu człowieka; Największym szczęściem jest Największym szczęściem jest mieć wielką pasję. mieć wielką pasję.

HipotezaHipoteza

to ogólne sformułowanie to ogólne sformułowanie zawierające pogląd nie w pełni zawierające pogląd nie w pełni uzasadniony; założenie uzasadniony; założenie wymagające sprawdzenia; wymagające sprawdzenia; przypuszczenie, np.: Czy przypuszczenie, np.: Czy szczęście polega na pogodzeniu szczęście polega na pogodzeniu się z losem?; Możliwe jest, że się z losem?; Możliwe jest, że walka zbrojna jest jedyną drogą walka zbrojna jest jedyną drogą do uzyskania niepodległości. do uzyskania niepodległości.

Argument - KontrargumentArgument - Kontrargument

Argument Argument to wypowiedź o charakterze to wypowiedź o charakterze uogólnienia, potwierdzająca tezę. uogólnienia, potwierdzająca tezę.

KontrargumentKontrargument to wypowiedź o to wypowiedź o charakterze uogólnienia, obalająca charakterze uogólnienia, obalająca sformułowane wcześniej argumenty.sformułowane wcześniej argumenty.

Pamiętaj!Pamiętaj! Jeśli formułujesz jakiś pogląd, Jeśli formułujesz jakiś pogląd, niezbędne jest jego uzasadnienie. Trzeba niezbędne jest jego uzasadnienie. Trzeba znaleźć argumenty. znaleźć argumenty.

Praktyczna wskazówka: Praktyczna wskazówka: charakterystyka charakterystyka bohatera, dzieje jego życia, streszczenie bohatera, dzieje jego życia, streszczenie fabuły utworu nie mogą być argumentami fabuły utworu nie mogą być argumentami w twojej rozprawce. Mogą pełnić funkcję w twojej rozprawce. Mogą pełnić funkcję przykładu ilustrującego twój argument. przykładu ilustrującego twój argument. Przykład jest faktem, konkretem Przykład jest faktem, konkretem potwierdzającym argument.potwierdzającym argument.

Najprostsza kompozycja Najprostsza kompozycja rozprawki:rozprawki:

WstępWstęp zawierający tezę - możesz go napisać na końcu, zawierający tezę - możesz go napisać na końcu, gdy już przemyślisz argumentację.gdy już przemyślisz argumentację.

RozwinięcieRozwinięcie składające się z argumentów i przykładów składające się z argumentów i przykładów potwierdzających argumenty. Każdy wprowadzony przez potwierdzających argumenty. Każdy wprowadzony przez ciebie argument powinien rozpoczynać kolejny akapit ciebie argument powinien rozpoczynać kolejny akapit pracy.pracy.

Praktyczna wskazówka:Praktyczna wskazówka: pamiętaj o starannym pamiętaj o starannym komponowaniu każdego akapitu, na który składa się komponowaniu każdego akapitu, na który składa się jeden argument i przykład lub przykłady. Każdy akapit jeden argument i przykład lub przykłady. Każdy akapit powinien być zakończony wyraźnym zamknięciem, powinien być zakończony wyraźnym zamknięciem, konkluzją. Akapity zaznaczamy graficznie - większym konkluzją. Akapity zaznaczamy graficznie - większym wcięciem / marginesem.wcięciem / marginesem.

ZakończenieZakończenie - potwierdzenie przyjętej we wstępie tezy. - potwierdzenie przyjętej we wstępie tezy.

Najprostsza kompozycja Najprostsza kompozycja rozprawki:rozprawki:

WstępWstęp zawierający hipotezę. zawierający hipotezę.

RozwinięcieRozwinięcie składające się z argumentów i składające się z argumentów i kontrargumentów, z przykładów potwierdzających kontrargumentów, z przykładów potwierdzających argumenty i kontrargumentyargumenty i kontrargumenty

ZakończenieZakończenie - sprecyzowanie własnego - sprecyzowanie własnego stanowiska po przeanalizowaniu za i przeciw. stanowiska po przeanalizowaniu za i przeciw.

W zakończeniu możesz sformułować tezę, która W zakończeniu możesz sformułować tezę, która będzie wnioskiem wynikającym z rozważań.będzie wnioskiem wynikającym z rozważań.

Praktyczne wskazówki:Praktyczne wskazówki:

kolejne akapity muszą być ze sobą kolejne akapity muszą być ze sobą logicznie i formalnie powiązane, tak aby logicznie i formalnie powiązane, tak aby twój wywód był spójny. twój wywód był spójny.

Należy wiązać je ze sobą na zasadzie Należy wiązać je ze sobą na zasadzie kontynuacji lub opozycji.kontynuacji lub opozycji.

Użyj spójników i wyrażeń łączących, np.: Użyj spójników i wyrażeń łączących, np.: taki, taki jak, tak właśnie, "to może służyć taki, taki jak, tak właśnie, "to może służyć za...", "możemy tu przywołać...", "jako za...", "możemy tu przywołać...", "jako przykład możemy wymienić..."itp.przykład możemy wymienić..."itp.

Pamiętaj, by nie nadużywać Pamiętaj, by nie nadużywać schematycznych sformułowań typu: " schematycznych sformułowań typu: " Innym argumentem jest...", "Następnym Innym argumentem jest...", "Następnym argumentem jest...", "Kolejnym argumentem jest...", "Kolejnym argumentem jest..."argumentem jest..."

PAMIETAJ!!!!PAMIETAJ!!!!

Przed przystąpieniem do egzaminu, Przed przystąpieniem do egzaminu, należy sobie przyswoić:należy sobie przyswoić:

treśćtreść wszystkich lektur na  wszystkich lektur na  przestrzeni wszystkich przestrzeni wszystkich przerabianych epokprzerabianych epok

symbolesymbole wszystkich lektur na  wszystkich lektur na  przestrzeni wszystkich przestrzeni wszystkich przerabianych epokprzerabianych epok

bohaterówbohaterów wszystkich lektur na  wszystkich lektur na  przestrzeni wszystkich przestrzeni wszystkich przerabianych epok. przerabianych epok.

JAK ZACHOWYWAĆ JAK ZACHOWYWAĆ SIĘ NA MATURZESIĘ NA MATURZE

WSKAZÓWKIWSKAZÓWKI

ZADBAJ O SWÓJ STRÓJ ZADBAJ O SWÓJ STRÓJ ODPOWIEDNI DO ODPOWIEDNI DO

SYTUACJISYTUACJI

BĄDŹ PUNKTUALNIE BĄDŹ PUNKTUALNIE NA SWOJĄ MATURĘ!!NA SWOJĄ MATURĘ!!

WARUNKIEM WEJŚCIA NA WARUNKIEM WEJŚCIA NA EGZAMIN MATURALNY EGZAMIN MATURALNY

JEST POSIADANIE JEST POSIADANIE DOWODU OSOBISTEGO!!!DOWODU OSOBISTEGO!!!

UŻYWAJUŻYWAJ TYLKO TYLKO CZARNEGO DŁUGOPISUCZARNEGO DŁUGOPISU

NIE UŻYWAJ KOREKTORA!!!!!NIE UŻYWAJ KOREKTORA!!!!!

NIE ZAZNACZAJ POLA O NIE ZAZNACZAJ POLA O DYSLEKSJI – TO DYSLEKSJI – TO

CZYNNOŚĆ CZYNNOŚĆ PRZEZNACZONA DLA PRZEZNACZONA DLA

PRZEWODNICZĄCEGO PRZEWODNICZĄCEGO KOMISJI KOMISJI

EGZAMINACYJNEJ!!!EGZAMINACYJNEJ!!!

W MIEJSCACH W MIEJSCACH ODPOWIEDNICH NAKLEJ ODPOWIEDNICH NAKLEJ

KOD SZKOŁY I WPISZ KOD SZKOŁY I WPISZ RĘCZNIE SWÓJ PESEJ I RĘCZNIE SWÓJ PESEJ I

DATE URODZENIA!!!DATE URODZENIA!!!

NIGDY SIĘ NIE PODPISUJ!!!!!!!!NIGDY SIĘ NIE PODPISUJ!!!!!!!!

WYPEŁNIJ KONIECZNIE WYPEŁNIJ KONIECZNIE KARTĘ ODPOWIEDZI!!!!KARTĘ ODPOWIEDZI!!!!

STOSUJ SIĘ DO INSTRUKCJI STOSUJ SIĘ DO INSTRUKCJI ZAMIESZCZONEJ NA 1 STRONIE ZAMIESZCZONEJ NA 1 STRONIE

ARKUSZA MATURALNEGO!!!!ARKUSZA MATURALNEGO!!!!

NIE UŻYWAJ TELEFONU NIE UŻYWAJ TELEFONU KOMÓRKOWEGO ANI KOMÓRKOWEGO ANI INNEGO URZĄDZENIA INNEGO URZĄDZENIA ELEKTRONICZNEGOELEKTRONICZNEGO

NIE ROZMAWIAJ W NIE ROZMAWIAJ W TRAKCIE EGZMINUTRAKCIE EGZMINU

PAMIETAJ, ŻE W PAMIETAJ, ŻE W SZCZEGÓLNYCH SZCZEGÓLNYCH

PRZYPADKACH MOŻESZ PRZYPADKACH MOŻESZ OPUŚCIĆN SALĘ W OPUŚCIĆN SALĘ W TRAKCIE EGZAMINU TRAKCIE EGZAMINU

(NP.. ZWOLNIENIE (NP.. ZWOLNIENIE LEKARSKIE)LEKARSKIE)

W TRAKCIE MATURY Z JĘZYKA W TRAKCIE MATURY Z JĘZYKA POLSKIEGO MASZ PRAWO DO POLSKIEGO MASZ PRAWO DO SKORZYSTANIA ZE SŁOWNIKA SKORZYSTANIA ZE SŁOWNIKA POPRAWNEJ POLSZCZYZNY I POPRAWNEJ POLSZCZYZNY I

SŁOWNIKA SŁOWNIKA ORTOGRAFICZNEGO – ORTOGRAFICZNEGO –

ZASYGNALIZUJ TO ZASYGNALIZUJ TO PRZEWODNICZĄCEMU KOMISJI PRZEWODNICZĄCEMU KOMISJI

PORZEZ PODNIESIENIE RĘKIPORZEZ PODNIESIENIE RĘKI

GDY SKOŃCZYSZ GDY SKOŃCZYSZ EGZAMIN MATURALNY - EGZAMIN MATURALNY -

ZASYGNALIZUJ TO ZASYGNALIZUJ TO PRZEWODNICZĄCEMU PRZEWODNICZĄCEMU

KOMISJI PORZEZ KOMISJI PORZEZ

PODNIESIENIE RĘKIPODNIESIENIE RĘKI

POWODZENIA DRODZY POWODZENIA DRODZY MATURZYŚCIMATURZYŚCI