Nederlandse nieuwsmedia berichten inderdaad negatief over moslims. „Maar de effecten zijn vrij klein.”

DoorSHEILA KAMERMAN (HTTP://ZOEKEN.NRC.NL/?

Q=SHEILA%20KAMERMAN&AUTHORS=SHEILA%20KAMERMAN&SORT=DATE)6 NOVEMBER 2014

Media berichten altijd negatief als het over moslims gaat. Het is een klacht die je vaakhoort van islamitische Nederlanders. Onderzoeker Anouk van Drunen wilde weten ofNederlandse nieuwsmedia hun verhalen en items over moslims inderdaad op eennegatieve manier brengen. Ze analyseerde een half jaar lang Nederlandse kranten. Zekeek hoe lezers denken over moslims en of krantenartikelen effect hebben op hunideeën? Gisteren promoveerde ze aan de Universiteit van Amsterdam op haar onderzoeknaar de effecten van media op de publieke opinie over moslims.

En, waren de berichten over Nederlandse moslims altijd negatief?

„Niet altijd, maar vaak wel. Uit mijn onderzoek blijkt dat er verschillende negatieveinvalshoeken zijn. Ik noem dat kaders. De moslims kunnen als probleem gezien worden:ze spreken slecht Nederlands, hebben vaker dan autochtonen een uitkering. Moslimskunnen ook als bedreiging worden gezien: denk aan terreur. Nieuwsmedia kunnen hetanders-zijn benadrukken: moslimmannen geven vrouwen geen hand. En ze kunnenworden neergezet als een homogene groep, zonder onderscheid te maken tussenmoslims onderling: islamitische vrouwen dragen altijd een hoofddoek.”

Is de invalshoek van bedreiging het laatste jaartoegenomen? ANOUK VAN DRUNEN

Foto Peter Hilz

ANOUK VAN DRUNEN

‘Media bevestigen stigmamoslims’

(https://twitter.com/share?via=nrc&text=%E2%80%98Media+bevestigen+stigma+moslims%E2%80%99&url=http://www.nrc.nl/handelsblad/van/2014/november/06/media-bevestigen-

stigma-moslims-1435364)

(https://twitter.com/share?via=nrc&text=%E2%80%98Media+bevestigen+stigma+moslims%E2%80%99&url=http://www.nrc.nl/handelsblad/van/2014/november/06/media-bevestigen-stigma-moslims-1435364)(https://twitter.com/share?via=nrc&text=%E2%80%98Media+bevestigen+stigma+moslims%E2%80%99&url=http://www.nrc.nl/handelsblad/van/2014/november/06/media-bevestigen-stigma-moslims-1435364)

(https://www.facebook.com/sharer/sharer.php?u=http://www.nrc.nl/handelsblad/van/2014/november/06/media-bevestigen-stigma-moslims-1435364&t=%E2%80%98Media+bevestigen+stigma+moslims%E2%80%99)

(https://plus.google.com/share?url=http://www.nrc.nl/handelsblad/van/2014/november/06/media-bevestigen-stigma-moslims-1435364)

(http://zoeken.nrc.nl)

◆

Een versie van dit artikel verscheen op donderdag 6 november 2014 in NRC Handelsblad.Op dit artikel rust auteursrecht van NRC Handelsblad BV, respectievelijk van de oorspronkelijke auteur.

„Dat verwacht ik wel, maar dat heb ik nietonderzocht. Mijn krantenonderzoek liep vanseptember 2009 tot maart 2010. Het was de periodevan de Arabische Lente en de rechtszaak tegen PVV-leider Geert Wilders. In die periode werden moslimshet vaakst als problematische groep getypeerd. Ofals één homogene groep.”

Hoe onderzocht u hoe de nieuwsconsumentenwerden beïnvloed?

„520 mensen vulden een vragenlijst in met openvragen. Ik vroeg bijvoorbeeld wat bij hen opkwamals ze aan een moslim dachten. De een dachtmeteen aan integratieproblemen: Hun kinderenhangen tot laat op straat. De ander focuste op hetgeloof: moslims leven volgens de Koran. Of:moslims vasten tijdens de ramadan. Weer anderencategoriseerden moslims naar a"omst, en zagen zeals Marokkanen, Turken, Irakezen. In elk geval nietals Nederlanders. Een kwart van de ondervraagdenzag moslims ook niet als Nederlanders maar weetdat vooral aan cultuurverschillen. Binnen de islamzijn vrouwen minder waard dan mannen.”

Hoe dachten ze over moslims?

„Dat verschilde per persoon. Maar overwegendbehoorlijk negatief.”

Komt dat door de negatieve berichtgeving?

„Dat zou je verwachten. Maar uit mijn onderzoek bleek dat niet. Dat vond ik zelf ookopmerkelijk. Niet dat mensen na het lezen van negatieve artikelen opeens heel positiefgingen denken over moslims, maar de effecten waren vrij klein. Als er een effect was,gingen mensen positiever denken.”

Het maakt voor de publieke opinie niet zoveel uit hoe media berichten?

„Het effect is anders dan verwacht. De berichtgeving over moslims is, zeker sinds 2001,overwegend negatief. Je kunt je voorstellen dat mediaconsumenten daaraan wennen enniet nóg negatiever gaan denken. Daarnaast is het mogelijk dat mensen die wél positiefover moslims denken, meer gemotiveerd zijn om negatieve berichten tegen te spreken.Mensen die negatief denken, die worden bevestigd in hun oordeel en dan is hettegenspreken niet nodig.”

Anouk van Drunen (Delft, 1983) promoveerdegisteren op moslims in de media.

Haar proefschrift: They Are Not Like Us: HowMedia and Audiences Frame Muslims.

Van Drunen studeerdecommunicatiewetenschappen aan deUniversiteit van Amsterdam. Zij publiceerdeeerder over politieke cartoons en framing in demedia.

Lees meer

(/handelsblad/van/2014/maart/19/een-marokkaanse-homo-vaart-nu-zelf-1360857)

Een Marokkaanse homo vaart nu zelfuit NRC Handelsblad van 19 maart 2014

(/handelsblad/van/2013/december/16/echte-natuuren-wilde-dieren-1328817)

(/handelsblad/van/2014/september/08/nederlander-hoofdredacteur-in-birma-dictatuur-in-1416778)

(/next/van/2014/juni/14/roddelen-is-leuk-tot-het-niet-meer-leuk-is-1390482)

Echte natuur, en wilde dierenuit NRC Handelsblad van 16 december 2013

Nederlander hoofdredacteur in Birma,dictatuur in overgang

uit NRC Handelsblad van 8 september 2014

Roddelen is leuk. Tot het niet meer leuk isuit nrc.next van 14 juni 2014