Menad_ment Sportskih Objekata

Fakultet za sportBeograd

Studijski program: Menadžment u sportu

SEMINARSKI RADTema: Menadžment sportskih objekata

Student: Čedomir StanojevićBroj indeksa: 4017/2014

Mentor:Prof. dr Branko Bošković

Beograd, 2015. godina

Seminarski radMenadžment sportskih objekata

SADRŽAJ:

UVOD...........................................................................................................................................3

I KLASIFIKACIJA I TIPOLOGIJA SPORTSKIH OBJEKATA...................................................................5

II FAZE RAZVOJA SPORTSKIH OBJEKATA KOD NAS........................................................................7

III MOGUĆI PRAVCI RAZVOJA SPORTSKIH OBJEKTA U SRBIJI........................................................9

IV Menadžment sportskih objekata...........................................................................................12

V VRSTE MENADŽMENTA SPORTSKIH OBJEKATA.......................................................................15

ZAKLJUČAK.................................................................................................................................17

LITERATURA...............................................................................................................................18

2


UVOD

Osnovi uslov za sprovođenje aktivnosti iz oblasti sporta, fizičkog vaspitanja i rekreacije

je postojanje dovoljnog broja sportskih objekata. Rad sportske organizacije nemoguće

je organizovati i sprovesti bez adekvatnog sportskog objekta kao neizostavnog resursa.

Tek sadejstvo ljudskog faktora i odgovarajućeg objekta (ili prostora) omogućava

realizaciju sportskog potencijala, odnosno omogućava stvaranja sportskog rezultata,

kao primarnog cilja u sportu. Nije, međutim, važan samo njihov dovoljan broj, već i da

ti objekti zadovoljavaju propisane uslove (u pogledu dimenzija i bezbjednosti,

sanitarno-higijenske, protivpožarne, instalaciono-tehničke i dr.) kako bi se u njima

mogle obavljati sportske aktivnosti. Bez objekta je nemoguće bilo šta raditi u sportu.

Nepostojanje adekvatnih sportskih objekata umanjuje mogućnost za bavljenje sportom

dece i omladine, kao i mogućnost za razvoj vrhunskog sporta, a istovremeno

destimuliše građane da se bave rekreativnim sportom.

Bez odgovarajućih sportskih objekata nema mogućnosti razvoja sporta. Obezbeđenje

ovog uslova zahteva izdvajanje velikih materijalnih sredstava koja, po pravilu, ne mogu

da obezbede sami korisnici (sportski klubovi, organizacije, pojedinci). Uzme li se u obzir

neophodnost sportskih objekata, jasno je da rešavanje ovog infrastrukturnog problema

pored stručnosti traži i velika budžetska izdvajanja.

Resursi u sportu podrazumjevaju sve materijalne uslove koji obezbeđuju ali

istovremeno i ograničavaju realizaciju osnovnog trenažno-takmičarskog procesa u

sportskom sistemu.

Svakako najznačajniji materijalni resurs sistema sporta predstavljaju sportski objekti.

Oni svojom strukturom, planiranom namenom i funkcionalnim statusom određuju, u

velikoj meri, plansko-programsku orijentaciju kod izrade sportskih programa na svim

nivoima organizovanja. Među sportskim objektima posebno mesto zauzimaju sportski

centri kao polivalentni građevinski kompleksi koji, pružanjem usluga na tržištu,

omogućavaju da se obezbede uslovi za bavljenje različitim modalitetima sportskih

aktivnosti (sportsko obrazovanje, takmičarski sport, rekreativni sport, školski sport) i za

različite kategorije korisnika (deca, omladina, odrasli, osobe sa posebnim potrebama).

3


Zakon o sportu Republike Srbije (Službeni glasnik RS br. 52/96) u članu 53. definiše:

"Sportski objekat je građevina, odnosno prostor (građevinski objekat, odnosno njegov

deo ili uređena površina), namenjen za sportske aktivnosti, koji može da ima prateći

prostor (sanitarni, garderobni, spremišni, gledališni i drugi) i ugrađenu opremu

(građevinsku i sportsku)." Sportski objekat je prostor u/na kojem se realizuje sportska

aktivnost. Sportski objekti mogu sadržati jedno ili više igrališta – vežbališta, glavne i

pomoćne terene; prateće sadržaje poput svlačionica, ekonomata, magacina,

ambulante, prostorije za službena lica, administraciju, teretane, saune, solarijume, sale

za masažu; zatim prostor za publiku – gledalište sa pratećim prostorima; prostore za

odmor i rekreaciju, učenje; kao i odgovarajuće komunikacije: hodnici, prilazi, prolazi,

liftovi, parkinzi i dr. U okviru savremenih sportskih objekata, kao što su fudbalski

stadioni, multifunkcionalne arene i slično, sve češće se pojavljuju komercijalni ili

poslovni prostori koji se najčešće rentiraju drugim licima i predstavljaju značajan izvor

prihoda u funkciji racionalnog upravljanja i poslovanja (pokrivanje troškova održavanja,

osiguranja i eksploatacije sportskog objekta). Javni sportski tereni, u smislu pomenutog

zakona, jesu posebno uređene površine namenjene za određene sportske aktivnosti

(trim staze, planinarske staze, skijaški tereni, biciklističke staze, plaže i sl.), dostupne

građanima pod jednakim uslovima.

4


I KLASIFIKACIJA I TIPOLOGIJA SPORTSKIH OBJEKATA

Sportske objekte možemo klasifikovati prema različitim kriterijumima. Prema

potrebama korisnika sportski objekti se mogu klasifikovati na:

Objekte za takmičarski sport

Objekte za masovni sport i rekreaciju

Objekte za školski i univerzitetski sport

Objekte za sport u vojsci

Objekte za sport invalida i osoba sa hendikepom

Prema urbanističkoj stalnosti:

Objekti stalnog karaktera

Objekti privremenog karaktera (sportski tereni se postavljaju na lokaciji

predviđenoj za drugu namenu do početka izgradnje ili korišćenja lokacije)

Prema sportskim aktivnostima:

Objekte za sportske igre (sportske hale, fudbalski, ragbi, bejzbol stadioni...)

Objekte za atletiku (atletski stadioni i dvorane)

Objekte za gimnastiku (gimnastičke dvorane i vežbališta)

Objekte za sportove na vodi (bazeni, jezera, reke, more...)

Objekte za zimske i ledene sportove (ledene dvorane, ski staze...)

Objekte za borilačke sportove (manje sportske hale, spcijalizovani objekti...)

Objekte za streljaštvo i streličarstvo (streljane, otvoreni streličarski objekti...)

Objekte za biciklizam (velodromi, biciklističke staze...)

Objekte za konjički sport (hipodromi)

Multifunkcionalne sportske objekte itd.

Prema građevinskom obliku:

Zatvoreni sportski objekti (hale)

Otvoreni sportski objekti (stadioni, javni sportski tereni)

Poluotvoreni sportski objekti Objekti od lakih konstrukcija (balon hale,

montažni objekti...)

5


Kompleksni sportski objekti (mogu biti i otvorenog i zatvorenog tipa)

Prema lokaciji:

Objekti u gradsko-građevinskim zonama predviđenim sa sport i rekreaciju

Objekti u stambenim zonama (tereni za rekreaciju, otvoreni tereni...)

Objekti u školama (fiskulturne sale, otvoreni tereni, bazeni...)

Objekti u vojnim ustanovama (vojni sportski objekti, streljane...)

Objekti u specifičnim zonama (vodene površine, šume, posebni tereni...)

Objekti u poslovnim zonama (objekti i tereni u okviru kompanija i firmi)

Objekti na selu i u prirodi (sportski tereni, trim staze...)

Tipologija sportskih objekata može da posmatra sportske objekte kroz nekoliko

osnovnih tipova:

Osnovni ili elementarni sportski objekti

Normirani objekti manjih dimenzija

Normirani objekti većih dimenzija

Sportske staze

Sportski objekti u prirodnim uslovima.

Ove osnovne tipove je dalje moguće razvrstavati prema uslovima gde se sportske

aktivnosti odvijaju: na zemlji, na vodi, na snegu, na ledu, u vazduhu...

6


II FAZE RAZVOJA SPORTSKIH OBJEKATA KOD NAS

Projektovanje sportskih objekata u odgovarajućem miljeu je, u najvećoj meri, bilo

uslovljeno organizacijom i načinima funkcionisanja okruženja. Obzirom da je sistem

državnog upravljanja u našoj zemlji u više navrata suštinski menjao svoju prirodu,

potrebno je sagledati karakteristike pojedinih pristupa sistemskom uređenju ove

problematike. U početnim fazama razvoja društva, nakon II svetskog rata, sistemsko

opredeljenje se može identifikovati kao faza centralizovanog državnog upravljanja, koja

je u svim oblastima ostavila duboke tragove. Ovu fazu posebno prati ideološki i politički

pristup upravljačkim funkcijama, što minimizira bitne aspekte uticaja, kao što je

utilitarnost, društvena potreba i prihvatljivost, kao i čitav niz drugih, za upravljanje

bitnih koncepata. Tako se plansko-programske funkcije centralizuju i prednost se daje

razvoju vrhunskog takmičarskog sporta, prevashodno zbog potrebe da se zemlja

afirmiše na međunarodnom planu na sportskom polju i tako dokaže superiornost

novog koncepta državnog organizovanja i funkcionisanja. Teškoće u kontrolisanju

aktivnosti u centralističkom pristupu organizovanja, kao i njegova suštinska

neefikasnost koju je pratila i visoka cena, uslovilo je relaksiranje organizacionog

sistema i njegovu transformaciju u pseudodecentralizovani sistem koji se poistovećuje

sa uvođenjem koncepta samoupravljanja. Na taj način se donošenje manje važnih

odluka premešta na niži - lokalni nivo organizovanja, što dozvoljava pojavu prvih

preduzetničkih aktivnosti na nivou lokalnog menadžmenta. 1

U pogledu izgradnje sportskih objekata suštinskih izmena nema u odnosu na prethodni

period, osim u toliko što se sada ideološki i politički volonterizam u ovoj oblasti

premešta na nivo lokalnog organizovanja. Razvojem samoupravnog sistema u jednom

segmentu se obezbeđivao finansijski potencijal koji se usmeravao u sistem sporta, dok

je sa druge strane carovao politički volonterizam. U sistemski generisanom odsustvu

1 Grupa autora, (2005), Olimpizam, ČA Olimp, Beograd

7


objektivnih kriterijuma i merila efikasnosti ulaganja finansijskih sredstava, nije bilo

moguće realno valorizovati društvena ulaganja u sistem sporta. Sistem ne samo da je

uništavao objektivne kriterijume, nego je i promovisao amnestiju od odgovornosti za

donošenje odluka. Na planu planiranja, projektovanja i izgradnje sportskih objekata

suštinskih izmena nema, osim što i ovo područje postaje polje za ispoljavanje nerealnih

ambicija lokalnih političkih rukovodstava. Sledeća faza razvoja može da se definiše kao

postsocijalistička faza u kojoj dolazi do napuštanja ideoloških koncepata i pojavljuje se

sve izraženije insistiranje na menadžerskom pristupu planiranju, programiranju i

realizaciji aktivnosti u sistemu sporta. Na žalost, ovaj koncept se uvodi samo u svojim

segmentima kojima se definiše nadležnost menadžera, ali ne i njihova odgovornost.

Ovakav pristup u domenu izgradnje sportskih objekata nije imao mogućnost da se

iskaže u znatnijoj meri zbog objektivnog nedostatka sredstava za ulaganja u kapitalne

sportske objekte. U svakom slučaju dalji razvoj društva, a posebno insistiranje na

transformaciji sistema organizovanja i funkcionisanja na svim nivoima, kao i zahtev za

približavanjem obrascima koje koriste razvijene zemlje zapada, neminovno će dovesti

do oblika upravljanja koji su se dokazali kao uspešni u svetu. Svakako da će pristup

izgradnji novih sportskih objekata, a posebno onih kapitalne prirode, biti sve kritičniji i

u sve većoj meri utemeljen na realnim i objektivnim kriterijumima društvenih potreba i

mogućnosti.

8


III MOGUĆI PRAVCI RAZVOJA SPORTSKIH OBJEKTA U SRBIJI

Dosadašnji društveni pristup problematici izgradnje i održavanja sportskih objekata je

doveo do niza problema koji treba da se razreše na najprimereniji način, kako bi se

omogućilo efikasno funkcionisanje sistema sporta. Kao ključni problemi koji se

uočavaju na planu strukture i funkcionisanja sportskih objekata mogu da se navedu:

neravnomerna distribucija sportskih objekata na teritoriji Republike, neprimerenost

postojećih objekata objektivnim potrebama sredine u kojoj su građeni,

neprilagođenost sportskih objekata međunarodnim standardima za održavanje velikih

međunarodnih takmičenja, tržišna valorizacija ponude usluga na sportskim objektima

ne dozvoljava poslovanje po utvrđenim ekonomskim kriterijumima i neprimerena

ovisnost egzistencije sportskih objekata od fiskalnih i parafiskalnih izvora finansiranja.

Ovakva situacija zahteva da se ispitaju mogućnosti za sistemsko delovanje u ovoj

oblasti sa ciljem kontrolisane transformacije organizacije i funkcionisanja kapitalnih

sportskih objekata u smeru povećanja tržišne valorizacije usluga koje se na objektima

pružaju, uvođenja ekonomskih kriterijuma u njihovom poslovanju i sistematskom

smanjenju fiskalnih i parafiskalnih izvora finansiranja svih funkcija koje se na sportskim

objektima ostvaruju. Ovi zahtevi uslovljavaju značajnije okretanje prema krajnjem

korisniku usluga koje se pružaju na kapitalnim sportskim objektima, odnosno prema

građaninu i njegovim potrebama i interesovanjima. Sasvim je sigurno da ne treba

zanemariti i zajedničke potrebe koje se iskazuju u formi opšteg interesa koji se

zadovoljava na republičkom nivou državnog organizovanja, odnosno zajedničkih

potreba građana koje se artikulišu i zadovoljavaju na pokrajinskom i lokalnom nivou

organizovanja. Kvalitetnim balansiranjem ponude sportskih objekata, moguće je

ostvariti i kvalitetne konstrukcije finansijskog obezbeđena njihovih funkcija i

održavanja. Faktori od uticaja na postizanje ekonomskih efekata u poslovanju mogu da

se identifikuju iz položaja i odnosa usluga sportskih centara prema korisnicima. Ovaj

9


odnos karakteriše usmerenost ponude sportskog objekta, koju definiše nivo na kojem

se usluge pružaju i funkcija koja se ponudom sportskog objekta ostvaruje. 2

Ovi nivoi i funkcije su sledeći:

državni nivo - ostvarivanja opšteg interesa,

lokalni nivo - zadovoljavanja potreba građana za koje je nadležna jedinica

lokalne samouprave,

lični nivo - zadovoljavanje ličnih potreba građana.

Posmatrano u kontekstu strukture sistema sporta moguće je faktore koji utiču na

ostvarivanje ekonomskih efekata u delatnosti sportskih centara prepoznati preko

stepena ostvarivanja opšteg interesa i zadovoljavanja potreba građana u oblastima

sportskog obrazovanja, rekreativnog sporta i takmičarskog sporta.

Podizanje efikasnosti ostvarivanja opšteg interesa i zadovoljavanja potreba građana

kroz delatnost sportskih centara podrazumeva analizu sledećih faktora:

optimalno prilagođavanje sadržaja koji se nude u delatnosti sportskih centara

krajnjim korisnicima u pogledu ponuđenog prostora, opreme, sprava i rekvizita,

kao i kvaliteta programa i kadra koji ih realizuje,

segmentiranje korisnika usluga pod kriterijumom pola, uzrasta, stepena

zdavstvenih i telesnih sposobnosti, sportskoj orijentaciji i rezultatima,

struktura prihoda prema izvorima, a posebno prema relativnom učešću

budžetskih sredstava u odnosu na lična sredstva korisnika usluga i struktura

rashoda i

modeli organizacije u smislu parametara upravljanja resursima od značaja za

delatnost sportskog centra.

U funkciji navedenih potreba lociranih na nivou države (opšti interes), nivou jedinice

lokalne samouprave (određene potrebe građana) i nivou pojedinca (lične potrebe),

nalazi se problem donošenja odluka strateškog karaktera od presudnog uticaja na

efikasno upravljanje razvojem sportskog centra. Ove odluke treba da se odnose na

2 Skembler G., (2007), Sport i društvo, Clio, Beograd

10


profilisanje strukture usluga prema ciljanim konzumentima, odnosno zainteresovanim,

sa navedena tri nivoa (državni, lokalni, lični), pri čemu se profilisanje vrši prema:

aktuelnoj državnoj politici prioriteta i ulaganja,

aktuelnoj lokalnoj politici prioriteta i ulaganja,

interesima ciljne populacije individualnih (grupnih) korisnika, i

raspoloživim prostornim, materijalno tehičkim, kadrovskim, organizacionim i

plansko-programskim resursima.

11


IV Menadžment sportskih objekata

Sve više izražen lični interes za učestvovanjem u sportskim aktivnostima kao i širi

društveni interesi zahtevaju da se problem upravljanja sportskim objektima naučno

istraži, da se identifikuju faktori opšteg interesa i potreba građana koji determinišu

racionalno upravljanje kapitalnim sportskim objektima.3 Menadžment sportskih

objekata predstavlja primenjenu naučnu disciplinu čiji je predmet efikasno i racionalno

funkcionisanje sportskih objekata ili sportskih centara, kao mesta obavljanja sportskih

aktivnosti, a na osnovu jasno identifikovanih potreba korisnika i društvene zajednice.

Menadžment sportskih objekata (MSO) je proces usmeravanja života i rada sportskog

objekta u cilju zadovoljenja potreba korisnika i šire društvene zajednice. Sportski

objekti se planiraju, grade, organizuju i funkcionišu da bi na najbolji način odgovorili

potrebama društva, ali i građana kao korisnika njihovih usluga. Javne potrebe su

definisane kao opšti interes, a pojedinačne potrebe kao potrebe građana u smislu

osvarivanja prava na bavljenje sportom i fizičkim aktivnostima. Menadžeri sportskih

objekata su nosioci funkcije upravljanja sportskim objektima. Oni su odgovorni za rad i

poslovanje sportskog objekta kao poslovnog sistema.

Menadžment sportskih objekata (MSO) predstavlja proces određen fazama procesa

menadžmenta:

Predviđanja potreba društva i korisnika u smislu izgradnje sportskog objekta ili

profilisanja novih vidova ponude

Planiranja izgradnje i uređenja sportskog objekta i/ili kreiranja ponude na

osnovu analize sportske tražnje i ciljeva društva

Organizovanja postojećih službi i optimizacija svih kapaciteta u postupku

definisanja programskih sadržaja, a u cilju efikasnog poslovanja i racionalnog

odgovora na želje i potrebe korisnika i društva

3 Grupa autora, (1981), Knjiga o sportu I, Mladost, Zagreb

12


Rukovođenja sportskim objektom kao poslovnim sistemom koji svoje ciljeve

realizuje na tržištu

Kontrole i utvrđivanja standarda u funkcionisanju sportskog objekta.

Predviđanje MSO je proces utvrđivanja mogućnosti da se na najracionalniji način

zadovolje potrebe korisnika koji gravitiraju određenom objektu, kao i anticipacija želja,

motiva i potreba ljudi u smislu postojeće ali i nove potražnje. Pojava novih trendova,

novih sportskih aktivnosti i promena u zahtevima korisnika predmet su procesa

predviđanja baziranog na kvalitetnim istraživanjima. Izuzev potrebe da se izađe u

susret specifičnim željama korisnika usluga, neophodno je vršiti kontinuirano praćenje

normativno-pravnih, institucionalnih, ekonomskih i društveno-političkih promena kako

na nivou određenog regiona, tako i čitavog društva. Planiranje MSO predstavlja proces

utvrđivanja ciljeva, kao i procedura i tehnika za njihovo ostvarivanje. Ciljevi mogu biti

primarni i sekundarni. Primarni cilj svakog sportskog objekta je zadovoljenje potreba

korisnika i šire društvene zajednice. Sekundarni ciljevi se odnose na poslovni uspeh

sportskog objekta kao privrednog subjekta koji se realizuje na tržištu sportskih usluga.

Polazeći od pretpostavke da se racionalno i efikasno upravljanje sportskim centrima

nalazi u funkciji pokazatelja opšteg interesa i potreba građana, neophodno je obaviti

jasnu identifikaciju hijerarhije potreba u oblasti sporta posmatrano na tri različita nivoa

artikulacije potreba: na državnom, lokalnom i ličnom. Nakon toga se pristupa izradi

planova. Planovi predstavljaju operacionalizaciju ciljeva. Svrha planiranja je da se

umanje rizici i neizvesnost u poslovanju.

Osnovni cilj planiranja MSO je zadovoljenje potreba korisnika usluga sportskog objekta

određenog gravitacionog područja. Organizovanje MSO predstavlja proces

obezbeđenja ljudskih i materijalnih resursa u cilju efikasnog funkcionisanja sportskog

objekta. Organizaciono struktuiranje se odnosi na poslove definisanja uloga i zadataka,

kompetencija i ovlašćenja, pravila i normi ponašanja i kontrole resursa kako bi sportski

objekat funkcionisao u skladu sa poslovnom politikom i utvrđenim ciljevima. Zbog

specifičnosti same delatnosti, sportski objekti zahtevaju visoko profesionalne i obučene

kadrove, kao i specijalizovne službe i servise. Stalna briga o zdravlju i bezbednosti

korisnika je, takođe, veoma važan faktor u funkcionisanju svakog sportskog objekta.

Osnovni cilj organizovanja MSO je koordinisanje aktivnosti i usklađivanje službi i servisa

sportskog objekta.

13


Rukovođenje sportskim objektom predstavlja proces uticanja na zaposlene da sa

entuzijazmom izvršavaju postavljene zadatke u funkciji zadovoljenje zahteva korisnika i

društva. Menadžer sportskog objekta mora da vlada i sportskim i poslovnim znanjima i

veštinama, mora da poseduje osobine savremenog lidera. Najvažnije funkcije dobrog

vođenja sportskim objektom su motivacija zaposlenih, dobra komunikacija i

usmeravanje ljudi da se maksimalno angažuju radi ostvarivanja ciljeva. Pored

organizacije redovnih poslovnih aktivnosti, menadžer sportskog oblekta mora posebnu

pažnu da posveti održavanju objekta i opreme radi konstantnog nivoa kvaliteta usluga.

Osnovni cilj rukovođenja sportskim objektom je usmeravanje i motivacija pojedinaca

da obavljaju poslove funkcionisanja i održavanja sportskog objekta na efikasan način.

Kontrola u sportskim objektima je prvenstveno orijentisana na utvrđivanju standarda

koji sportski objekti moraju da zadovolje da bi bili u stanju da na najkvalitetniji način

odgovore zahtevima korisnika. Standardi se pre svega, odnose na zakonske i sportske

norme, pravila određena sistemima takmičenja i standardima međunarodnih sportskih

organizacija. Sam proces kontrole unutar sportskog objekta se odnosi na merenje

ostvarenog i upoređivanje sa postavljenim ciljevima, kao i eventualno preduzimanje

korektivnih akcija. Osnovni cilj kontrole MSO je da omogući brzu reakciju

menadžmenta ukoliko se jave odstupanja od utvrđenih standarda i postavljenih ciljeva

sportskog objekta.

14


V VRSTE MENADŽMENTA SPORTSKIH OBJEKATA

U zavisnosti od forme vlasništva nad sportskim objektima, kao i nivoa potreba koje bi

oni trebalo da zadovolje, možemo razlikovati:

Državni menadžment

Privatni menadžment

Mešoviti oblik menadžmenta

Državni menadžment se odnosi na one sportske objekte koje su u vlasništvu države,

odnosno republike, pokrajine ili jedinica lokalne samouprave. To su objekti od

državnog, regionalnog ili lokalnog značaja. Menadžment sportskog objekta (organe

upravljanja) postavlja državni organ koji je vlasnik. Veliki kapitalni sportski objekti od

nacionalnog interesa su, uglavnom, u vlasništvu države. Država, kao vlasnik sportskog

objekta može davati koncesije, odnosno preneti upravljačka prava na treća lica pod

određenim uslovima i na određeni vremenski period (što je predmet posebnog

ugovaranja). Sportske objekte ovog tipa karakteriše, pre svega, opšti interes, ali u

novije vreme sve je izraženija opredeljenost ka građanima kao korisnicima usluga i

težnja ka ostvarenju veće konkurentnosti i bolje tržišne pozicije. Državni sportski centri

se sve više okreću profitabilnosti i što boljem profilisanju tržišne ponude. Privatni

menadžment se odnosi na sve one sportske objekte koji su u privatnom vlasništvu.

Privatni menadžment se javlja tamo gde postoje profitni interesi ulagača i po pravilu,

predstavlja efikasniji model upravljanja. Privatnici radije ulažu svoj kapital u manje,

funkcionalnije sportske objekte koji su komercijalnog tipa i koji se lakše tržišno

valorizuju. Privatna inicijativa u ovom sektoru je od izuzetne važnosti za razvoj sportske

infrastrukture i sporta uopšte. Svaka odgovorna država prepoznaje interes da stimuliše

ovakav vid ulaganja u važnu društvenu oblast kao što je sport. Sportske hale, baloni za

mali fudbal i druge sportove, teretane, wellness i spa centri, teniski centri, golf tereni,

paintball tereni, kuglane i slični objekti su sve zastupljeniji i kod nas i predstavljaju

značajan preduslov za dalji razvoj sporta. Karakteristika privatnog menadžmenta

sportskih objekata je profitabilnost, koja je i primarna svrha njihovog postojanja.

15


Mešoviti menadžment se odnosi na različite forme partnerskih vlasničkih odnosa. Sve

češće se javlaju novi vidovi javno-privatnog partnerstva, odnosno zajedničkih ulaganja

državnog i privatnog kapitala u sportsku infrastrukturu. Ovakvim načinom investiranja

se postiže visok nivo zadovoljenja i opšteg, javnog interesa, ali i profitnih interesa

ulagača. Partneri u poslu (ovo se odnosi na izgradnju novih sportskih objekata) svoje

međusobne odnose definišu ugovaranjem. Kod nas, još uvek, nije zaživeo ovakav vid

ulaganja u sportsku infrastrukturu, ali je poodavno u primeni u razvijenim zemljama,

kao i u zemljama u okruženju. Efikasnost poslovanja i usaglašeni javni i privatni interes

su osnovna obeležja mešovitog menadžmenta sportskih objekata. 4

4 Skembler G., (2007), Sport i društvo, Clio, Beograd

16


ZAKLJUČAK

U cilju integracije lica sa invaliditetom, kao i dece i omladine sa posebnim potrebama,

neophodno je izgraditi sportske terene otvorenog i zatvorenog tipa.

Izgradnjom sportskog terena za decu i omladinu sa posebnim potrebama, kao i za lica

sa invaliditetom, od opšteg je značaja i prioriteta. Time bi omogućili bolju afirmaciju u

društvu ove populacije, kao i mogućnosti učešća pojedinca u izboru sportske discipline

u skladu sa svojim mogućnostima kao što su: fudbal, košarka, odbojka, tenis, trčanje,

skok u dalj, savladavanje prepreka, plivanje i sl.

Sportski teren je od posebnog značaja i važnosti za pripreme ove populacije i njihovo

učešće na takmičenjima na nivou grada kao što je kros. Održavanje sportskih

manifestacija i takmičenja na republičkom nivou za lica sa posebnim potrebama, na

terenu koji bi po svim standardima bio izgrađen i prilagođen ovoj populaciji. Isti bi bio

opremljen i pristupačan svakom licu sa različitim stepenom psiho – fizičkog i telesnog

oštećenja.Upotreba tako izgrađenog terena omogućila bi se deci i omladini koja žive i

rade u van institucionalnim uslovima, tj. u porodici, a koja su uključena u sistem

specijalnog vaspitno – obrazovnog rada kao što su deca i omladina u dnevnim

boravcima, specijalnim zavodima, specijalnim školama, specijalnim razvojnim grupama

u predškolskim ustanovama. Upotreba napred navedenog terene omogućila bi se i deci

i omladini sa posebnim potrebama koja su bez roditeljskog staranja u Zvečanskoj, deci i

omladini u trajnom smeštaju kao sto je specijalni zavod u Sremčici, kao i deci i omladini

oboleloj od cerebralne paralize.

U samom procesu izgradnje terena, bilo da je otvorenog ili zatvorenog tipa,

neophodno je konsultovati stručnjake u ovoj oblasti: fizijatra, defektologa, psihologa,

nastavnika fizičkog vaspitanja, kao i lica koja se profesionalno bave ovom

problematikom i učestvuju u neposrednom radu sa ovom populacijom na planu

integracija, vaspitanja i obrazovanja, kao i u procesu rehabilitacije ove populacije.

17


LITERATURA

M. Đukić: Menadžment u sportu, Beograd 2013.

V. Božinović: Sportske igre paraplegičara u Stouk Mandevilu, Beograd 1954.

M. Stevanović i M. Necić: Sport i rekreacija u rehabilitaciji invalida, Beograd

1969.

Special Olympics (True Books: Sports) by Mike Kennedy (Paperback - Mar.

2003)

A Very Special Athlete by Dale Bachman Flynn and Emilio Soltero (Hardcover -

June 6, 2004)

Bjelajac S., (2006), Sport i društvo, Fakultet prirodno-matematičkih nauka i

kineziologije, Split

Grupa autora, (2005), Olimpizam, ČA Olimp, Beograd

Grupa autora, (1981), Knjiga o sportu I, Mladost, Zagreb

Skembler G., (2007), Sport i društvo, Clio, Beograd

Literatura sa interneta:

http://www.specialolympics.org/

18

http://www.specialolympics.org/

Documents

Menad_ment Sportskih Objekata