Mesnevi'deki Hikayerlerin Kaynakları ve Mevlana'nın Bu Hikayeler Üzerindeki Tasarrufları

8/3/2019 Mesnevi'deki Hikayerlerin Kaynaklar ve Mevlana'nn Bu Hikayeler zerindeki Tasarruflar

1/7


2/7

Mesnevi'deki Hiky elerin Kaynaklar ve M evlna'nnHikyeler zerindeki Tasa rruflar

"Mesnev" bir nazm ekli olarak Arap, Fars ve Trk airlerinin uzun bir olay rgs gerektirenanlatlarnda en ok tercih ettikleri form olmutur. Bu formun Trk edebiyatnn en nl klsik

eserine de ad olduu grlr. Bu eser Mevlna'nn Mesnev'sidir.*** Uzun anlatlar iin tercihedilen bu nazm ekli, Mevlna'nn eserinde yzlerce ksa hikye araclyla uzun bir anlatyadnmtr. "Bu ksa hikyeler arasnda, grnte bir birlik yoktur. Ama temelde, hepsi ayngayeye mteveccih muhteva tamaktadr."1

1207'de Orta Asya'nn Belh ehrinde doan Mevlna Celleddin kendisine Rm lakabnn verilecei Anadolu'ya Mool istilas sebebiyle ailece g etmitir. 1212-1213 yllarnda olduudnlen bu g srasnda sultn'l-ulem (limlerin sultan) olan babas, Feridddin-i Attar(1158-1230)'n Niabur'daki evinde misafir olur. Mevlna bu evde ryasnda nur yzl bir prin,kendisine alt dall bir gl fidan verdiini grr. "Ryasn anlattnda babas; 'Alt dall gl,senin alt ciltlik bir kitap yazacana iarettir.' der. O anda orada hazr bulunan Feridddin-i Attarda 'Alt dall gle kavuuncaya kadar bu kitap ile megl olursunuz.' diyerek Mevlna Celleddin'e

Mantku't-Tayr' hediye eder."

2

Baz kaynaklarda Attar'n, Mevlna'ya Mantku't-Tayr' deil,Esrarnme'sinin bir nshasn hediye ettii belirtilir.3 Bylece Mevlna ilk tesiri Attar'dan ve onuneserlerinden alm olur.

Mevlna douda ve batda btn zamanlarn en ok tannan mutasavvf ahsiyetidir. Her nekadar Mevlna, Attar'dan ok fazla etkilendiyse de bir zaman sonra hem sanat hem de nyleDou'da ve Bat'da ondan daha fazla tannr olmutur. Bir aratrmac Attar ve Mevlna arasndakibu ilikiden hareketle u arpc deerlendirmeyi yapmtr: "Attar'dan yarm yzyl ya da dahafazla bir sre sonra, onun mesnevileri, Celleddn Belh'nin Mesnev'sinin douuyla birliktecazibesini ve grkemini kaybetti. Her ne kadar eyh ebuster gibi nl rifler, Attar'n airliini,iir ve airlik mesleinden ber tutarak ycelttiler ve ondan alarn airi diye sz ettilerse de,alar sonra Mevlna'nn Mesnev'si stnln kabul ettirdi. Mevlna Mesnev'si, Attar'nderdini, heyecann ve strabn, daha gl bir ahenkle, daha gzel ifadelerle ve daha mantk

bir ekilde yazya dkt."11

Mevlna'nn "Hakk'a dair her ne syledimse hepsini Attar'dan rendim.", "Biz henz sokankesine yeni varmtk ki Attar daha o zaman akn yedi ehrini dolamt.", "Kelimeleri baldantatl olan Rum'un nderiyim. Fakat ben bile konuurken Attar'n yalnzca hizmetkr olduumudnyorum."5 ifadeleri onun Attar'dan ne kadar etkilendiini aka gsterir. Bu etkilenmeninbir gstergesi de Mevlna'nn Mantku't-Tayr ve lhnme'deki baz hikyeleri Mesnev'dekullanm olmasdr. Bu hikyelerden biri metinler arasndaki farklar g(ste)rebilmek amacylaaada verilmitir:


3/7

E k i m 2 0 0 7

B i r A d a m , A z r a i l v e S l a y m a n P e y g a m b e r

Vaktaki can yakc Azrail, bir gn Sleyman peygamberin huzuruna girdi. Orada bir gencinoturmakta olduunu grd. Ona bir gz atnca arp kald. Gen de onun bu bakndan perianbir hle geldi.

Sleyman'a (a.s.),

"Aman! Bulutlara emret de beni hemencecik buradan uzaklatrsnlar. lm korkusundanldm bittim." dedi.

Sleyman, buluta o genci Fars'tan alp Hindistan'a gtrmesini emretti.

Bu olayn stnden bir gn geince Azrail tekrar Sleyman'n (a.s.) yanna geldi.

Sleyman (a.s.), ona dedi ki:

"Ey klsz kan dken! Neden o gence iddetlice baktn?"

Azrail yle cevap verdi:

"O srada bana Allah katndan bir buyruk gelmiti; 'Onu gnlk bir yerde, Hindistan'da bulve anszn cann al! ' denmi ti. Onu burada grnce ardm. Buradan gnl k yola hemen ceciknasl gider dedim. Bulut, onu Hindistan'a gtrnce ben de gitti m, orada cann aldm."

Ey dost! Bu hikye, sana bir ibret olmaldr. Zira ezel hkmden kurtulmann imknnnolmadn anlatr. Mukadder olan bir eye tedbirin ne faydas olabilir? Ezel takdire gre sen ,bir noktann iindesin. Bunu bylece bil! Bu noktaya iyi bak, a olma!

(lhiname6, 124-125)

A z r i l ' i n B a k n d a n K o r k a n A d a m n H ik y e s i Saf bir kii, bir kuluk vakti, koa koa Hz. Sleyman'n adalet sarayna snd. Yz gamdan, korkudan sararm , iki duda mosmor kesilmi ti. Hz. Sleyman, ona; "Efendi!

Sana ne oldu?" diye sordu. Adam; "Azril, bana yle fkeli, yle kin gder bir gzle bakt ki..." dedi.

Hazreti Sleyman; "Peki." dedi. "Sen, imdi benden ne istiyorsun? Onu syle!" Adam; "Eycanlar koruyan byk varlk! Rzgra emret de...

Beni buradan Hindistan'a gtrsn; belki kulunuz, oraya gidince cann kurtarm olur."

Hazreti Sleyman rzgra emretti. Rzgr da o adam ald, hemen deniz stnden uurarakHindistan'n i taraflarnda bir yere gtrd.

Ertesi gn dvn kurulmutu. Herkes, Sleyman'n huzuruna gelmiti. Hazreti Sleyman Azril'e dedi ki:

"Senin korkundan bana gelip snan o Mslmana, onu canndan, malndan, evinden, barkndanayrmak, avare etmek iin mi yle fkeli baktn?"

Azril dedi ki: "Ben ona fkeli bakmadm. Ben onu, yol stnde grdm de, ardm kaldm,

bu sebeple ona, akn akn baktm. nk, Cenb- Hakk bana 'Onun cann, bugn Hindistan'da al.' diye buyurmutu. ardm da, kendi kendime dedim ki: 'Bu adamn yzlerce kanad bile olsa, onun bugn

Hindistan'a varabilmesi ok uzak, ok zor'." Ey yoksulluktan, ilh takdirden korkan ve ihtiraslarna kaplan kii; sen, btn dnya ilerini

buna kyas et, gzn a da, hakkati gr.

Kimde n kayoruz? Kendimizden m i? Ne de olmayacak ey! Kimden neyi kapyoruz? Neyikaryoruz? Allah'tan m? Ne de byk gnah...

[Mesnevi Hikyeleri7, 42)


4/7

Bu iki hikye arasndaki benzerlik ve farkllklar iin unlar sylenebilir:

a) En bata binlerce yldr dilden dile dolaarak veya me tinden metne akt arlarak bugne ulaanbtn szl ve yazl eserler zerinde, antatc ve yazclar tarafndan az veya ok tasarrufta

bulunulduu grlr.

b) Mevlna da Panatantra, Kathasaritsagara, Kelile ve Dimne gibi Hint kaynaklarndan veya Attar'n eserlerinden ald masal ve hikyeler zerinde eitli tasarruflarda bulunmutur.Mevlna Attar'dan ald hikyelerde Hint masallar zerinde yapt deiiklikler kadar kapsamlbir deiiklik yapmamtr. Korhan Kaya'nn ifadesiyle "Mevlna'nn Hint masallarn aktarbiimi, slm inancyla kaplanm ve olduka uzatlm durumdadr. Bunlarn orijinallikleri hemenhemen kaybedilmitir."8 Mevlna'nn Hint masallar zerinde yapt de iiklikle rin bir rneiaada " Baln Hikyesi" metin lerinde aka grlm ekted ir. Dier taraftan yuk ardakimetinlere bakldnda ise Mevlna'nn tasarrufunun Hint masallar zerindeki tasarrufu kadarkapsaml olmad grlecektir. Bunun temel sebebi her iki airin de ayn inan ve dncednyasna sahip olmasdr.

c) Mevlna, Fe ridddin-i A ttar'n lhiname'sinden alnan yukardaki metinde birtakm eklemeve kartmalar yapmtr muhakkak. Ancak bunlar ze hitap eden deiiklikler deil, daha okanlatmla ilgili deiikliklerdir. Sz gelii dounun tasavvuf hikye anlatclarnn hikye iinde

veya hikye sonunda kendi grlerini aktarmalar en bilinen yollardan biridir. Bu iki metindede airler hikye sonunda hikyedeki olay rgs ile uyumlu dncelerini iletmilerdir.

d) Mevlna'nn metninin anlatm olarak daha canl olduu grlmektedir. Bu, zellikle metneeklenen sfatlar ve zarflar, bir de ayn duygu ve dnceyi anlatan cmlelerin daha uzun olarakaktarlmas ile salanmtr.

* * *

Bugn bilinen en eski hikye, masal ve fabllarn, ok sonraki alarda retilen metinlerdenbir ksmnda aynen veya deitirilmi ekilleriyle yer ald grlr. Sz gelii en eski Hint masalkitab olan Panatantra 'daki baz masallarn Kelile ve Dimne'de Mesnev'de, Mesnev'deki bazhikyelerin ise Bahristan 'da yer ald grlmektedir. Saim Sakaolu Panatantra 'daki bir fablnKelile ve Dimne, Ezop ve Mesnev'deki ekillerini deiimleri ile birlikte ele almtr. Sakaolu'nuntespitlerine gre Molla Cm'nin Bahristan'ndaki "Tavus Kuu ile Karga Hikyesi" Lmi veolu Abdullah'n birlikte yazdklar Mecmuat'l-Letif'te, ayrca Panatantra 'daki "Aslan PostunaBrnen Eek Hikyesi" de Ezop, Tutnme ve La Fontaine'de yer almaktadr.9

Mesnev'deki b irok hikye ve masaln Hint kkenli olduu bilin mek tedi r. Mesel Mevlna'nn,Mesnev'sindeki birok masal ve hikyeyi Kelile ve Dimne'den ald grlr. Kelile ve Dimne'deanlatlan " Baln Hikyesi" bunlardan biridir. Bu masal Mahabharata Destan, Panatantra

veHitopadea

'da da gemektedir.Mevlna, Hint kaynaklarndan ald bu hikye ve masallar iki yoldan (szl anlatmlar veya

yazl metinler) biri araclyla renmitir muhakkak ki. Onun Kelile ve Dimne'yi bizzat okumuolmas kuvvetli bir ihtimaldir, Mevlna'nn Kelile ve Dimne'den ald masallarn olay rgsnnzne fazla mdahale etmeden, onlar tasavvuf anlaynn eitli cephelerini yanstacak biimdedeitirdii, metinlere eklemeler yapt grlr. Sz gelii aada " Balk Masal" olarak daadlandrlan, Panatantra 'dan Kelile ve Dimne'ye, oradan da Mesnev'ye ve Hitopadea'ya gemiolan masaln Kelile ve Dimne ile Mesnevi varyantlar aadaki gibidir:


5/7

E k i m 2 0 0 7

Baln Hikyesi

"Denilir ki; insanlar (trl)dr: Biri dirayetli, biri daha dirayetli, biri de ciz. Dirayetli olanlardanbiri o kimsedir ki bana bir i gelince tela dmez, korkusundan kalbi frlamaz, ondan kyolunu (temin edeceini) umduu hile ve aresini bulmaktan geri kalmaz. Bundan daha dirayetli

olan nceden davranan ve hazrlk sahibi olan kimsedir, yle ki musibetle karlaacanvukuundan nce bilir, onu gerektii kadar bytr, aresini arayp bulur; sanki musibet kendisinegelmi gibi; bylece hastal ona mbtel olmadan nce kknden kazr, hadiseyi vukuundannce defeder. cize gelince, o tereddd, temenni ve oyalanma iinde olur, nihayet helake maruzkalr. Bunun misallerinden biri balk hikyesidir.

Arslan :

- O nasld?

- Naklederler ki iinde balk yaayan bir gl varm: Biri akll, biri daha akll, biri de ciz.Bu nerde ise kimsenin yaklaamayaca yksek bir yerde imi, yaknnda da akan bir nehir

varm. yle tesadf etti ki o nehrin yanndan iki avc gemi, aralarnda alaryla gle dnp

iindeki balklar avlamak zere szlemiler, balklar da onlarn sylediklerini iitmi. Balklarnen aklls avclarn szlerini iitince ikillenmi, korkmu ve hibir tarafa gitmeden (bakmadan)suyun nehirden gle girdii yerden kp gitmi. Akll balk, avclar gelinceye kadar yerindekalm, onlar grp de ne yapmak istediklerini anlaynca suyun girdii yerden kmak zeregitmi, bir de ne grsn, avclar oray kapam. Bu vaziyette kendi kendine yle demi: hmalettim, ite ihmalin neticesi budur. Acaba bu halden kurtulmann aresi nedir? Geri acele vetel tedbirinin faide verdii pek azdr, fakat akll kimse dncenin getirecei faydalardan midkesmez, hibir halde me'yus olmaz, dnmeyi ve gayret sarfetmeyi elden brakmaz. Sonra balklm gibi grnerek suyun zerine km, bazan srt zerine, bazan karn zerine dnm.

Avclar onu alarak nehirle gl arasndaki yere koymular. Balk nehre atlyarak kurtulmu. ciz ve ahmak bala gelince uraya gitmi, buraya gitmi, nihayet avlanm."

(Kelile ve Dimne1o, 201-203)

Baln Hlleri ve Sonlar

A inat! Bu, iinde balk bulunan glcn hikyesine benzer. Kelile'de okumu sundurama o kabuktan ibarettir, bu anlatmzsa cann t iidir.

Birka balk avcs, bir gln yanndan getile r ve orada balklar grdl er. Balklar, a getir mek iin kotular. Balklarn akllar balarnda idi, ii anladlar.

lerinden akll olan yolu tuttu, o g, zor alr yolu ister istemez at. Kendi kendine dedi ki: "Bunlar la danmayaym; muhakkak ki bunlar, gcm kuvvetimi

gevetirler, beni zayf drrler.

Bunlarn boazlarna dkn olmal ar, yem yiyecek sevgisi, tem bel likl eri, b ilgisiz likleri banada sirayet eder."

Danacaksan bir dir i ile dan ki, seni de di ri lts in ; ama byle bir dir i nerede?

O akll balk kendi kendine dedi ki: "Arkadalara danmadan, onlarn fiki rle rini alm adan,denize bir yol bulaym."

O ekingen balk, gsn ayak edindi de, o tehlikeli du raktan nr denizine kadar gi tti .* ** * Ardna kpek dm olan ceylan gibi. O ceyln, can korku sund an bedeninde tek bir dama r,

birazck g kaldka koar durur. O balk, glden yzd gitti . Uzak bir yola, geni bir yola dt, denizin yolunu tut tu.

ok zahmetler ekti fakat, sonunda eminlik yurduna, selmet diyarna kavutu. Kendini usuz bucaksz denize att. O, yle bir denizdi ki, onun kenar ve kysn bu gzle


6/7

grmeye imkn yoktu.

Derken, balklar a getirdiler. Yarm akll balk bunu grd, aznn tad kat. "Eyvah!" dedi. "Ben frsat kardm; nasl oldu da akll arkadaa yolda olmadm!

O, anszn gidiverdi, ama o gidince benim de hzla ardna dp gitmem gerekirdi. O iyi arkada denize kavutu, gamdan kurtuldu; bense, yle iyi bir dostu kaybettim! Ama, u anda onu dnmeyi brakaym da, kendi kendime bir are bulaym. Ben, imdi

kendimi l gstereyim!

Suyun stne kaym; karnm yukar dndrp srtm suya evireyim de yle duraym!

Su stnde saman p nasl akar giderse, ben de yle akp gideyim; yzme bilen balk gibiyzmeyeyim!

Kendimi lm gstererek suya brakvereyim; lmden nce lmek, azaptan emin olmaktr!" Balk dedii gibi yapt; sanki lm gibi karnn yukarya evirdi. Su, onu bazan aaya alyordu,

bazan da yukarya atyordu. Tutmak isteyenlerin hepsi de hayflanyorlard; "Yazk!" diyorlard. "En iyi balk lm!" Onlarn hayflarn duyan balk ise seviniyor; "Oyunum ie yarad; kltan kurtuldum!" diyordu.

Usta bir balk onu tuttu; "Th, yazklar olsun; lm!" diye onu yere itti. Balk; sraya sraya gitti, gizlice kendini suya att. O ahmak balk ise, orada bocalayp

duruyordu.

O aptal balk, cann kurtarabilmek iin saa sola sryordu. Derken, balklar a attlar; balk a iinde kald. Bylece ahmaklk, onu atein stne att.

Ate stnde, bir tavann iinde ahmakl yznden yanmaya, kzarmaya mecbur oldu. Allah'a ve O'nun peygamberlerinin getirdii dine inanmayanlar da, ahmaklklarndan, cehennemde byleolacaklardr!

O, yakp kavuran atein harareti ile yanp yaklrken akl ona; "Sana bir haberci ve hldenkorkutucu gelmedi mi?" diyordu.

Ahmak balk; o ikencenin, o belnn iinde, hirette kfirlerin diyecekleri gibi, "Evet, geldi!"diyordu.

Yine o balk diyordu ki: "Bu boyun kran mihnetten, bu ikenceden, yni tava iinde kzarmak

azabndan kurtulsam, Denizden baka bir yeri yurt edinmem; glde, glckte yurt tutmam! Usuz bucaksz olan nr denizini ararm, esenlie ularm; orada ebed olarak salkla,

selmetle mr srerim."[Mesnev Hikyeleri11, 376-377)

Kelile ve Dimne ile Mesnev'deki bu masal karlatrldnda u noktalarn dikkati ektiigrlecektir:

a) Mevlna'nn "Kelile'de okumusundur." sznden Kelile ve Dimne'yi grd ve okuduuanlalyor.

b) Mevlna "O kabuktan ibarettir, bu anlatmzsa cann ta iidir." ifadesiyle masaln Kelile'deki

eklini sade, basit bulduunu, oysaki kendisinin bu masal cana ileyecek, ruhlar hareketegeirecek, insana insanln veya Mslmanln hatrlatacak bir ze sahip olduunu anlatmakistiyor.

c) Gerekten de Kelile ve Dimne'deki masaln sadece olay aktarm eklinde yanstld grlr. Yani Beydaba baln halleri ve dtkleri durumu anlatr ve geer; baln dtkleridurumla ilgili nasihatvar bir tavr taknmaz. Belki onun bu yndeki tavrn olay rgsndennceki cmlelerde aramak gerekir. Oysaki Mevlna, uyarc dncelerini olay rgsnn iine

ve sonuna yerletirmitir.

d) Beydaba byle bir olay hkmdarlarn dirayetli, ileri grl olmalar gerektii yolundakibir anlatm zerine bina etmi, Mevlna ise olay din, tasavvuf bir alana ekerek, grlerini


7/7

E ki m 2007

balklarn halleri zerinden aktarmtr.

e) Mevlna Mesnev'sinde hikye anlatmaktaki maksadn yle izah etmitir: "Maksadm sizlerehikye anlatmak deil, kssadan hissedir." 12 Mevlna'nn bu yolu tercih etmesinin sebebi genihalk kesimleri tarafndan anlalr olmak istemesidir. Bu hikyede de onun Mslman halka

anlayaca dilden hitap etme, onlar uyarma isteinin yansmalarn grrz.

Son Sz

Bugne kadar Mesnev'de yer alan hikyeleri derleyip toplayanlar iinde en titiz almay efikCan yapmtr. Mesnev Hikyeleri13 adndaki bu almaya gre Mesnev'de toplam 254 hikyeyer almaktadr. Bu hikyelerin ok farkl kaynaklardan alnd grlmektedir. Sz gelii bircariyenin eekle sevimesi hikyesi Ltin airi Apuleius'un Altn Eek adl kitabndan alnmtr.

Yine Mesnevi'deki baz masallarn eski Hint kaynaklarndan biri olan Kathasaritsagara 'da yerald bilinmektedir. Dier taraftan Mevlna, Kur'an'dan ve slm tarihinden de birok kssanakletmitir. Ne var ki 254 hikyenin hangilerinin Panatantra, Kathasaritsagara, Kelile ve

Dimne, Mantku't-tayr, lhiname, Kur'an- Kerim, slm tarihi veya bir baka kaynaktan alndntespit etmek iin ok kapsaml ve titiz bir almaya ihtiya vardr.

DPNOTLAR* Yard. Do. Dr., Erzincan niversitesi Fen-Edebiyat Fakltesi Trk Dili ve Edebiyat Blm** Ar. Gr., Erzincan niversitesi Fen-Edebiyat Fakltesi Trk Dili ve Edebiyat Blm*** Asl Farsa olan ve 24.700 beyitten oluan alt ciltlik Mesnevi'nin birok tercme ve erhi yaplmtr. erhler arasnda em'i

em'ullah, ismail Ankarav, ismail Hakk Bursev, Sar Abdullah b. Seyyid Muhammed b. Abdullah stanbullu, Abdlbaki Glpnarl,Tahir'l-Mevlevi, Ahmet Avni Konuk; tercmeler arasnda da Nahif Sleyman, akir Muhammed, Abdlbaki Glpnarl, Tahir'l-Mevlev, Feyzullah Sacit lk, O. Mevlevi, Abdullah ztemiz Hacthirolu, Velet elebi Izbudak, Feyzi Halc ve Ahmet Avni Konuk'unalmalar vardr.

Mesnev'nin eski harfti tercmeleri arasnda en eskisi Nahif (1645-1730)'nin Terceme-i Mesnev-i erif'idir. Bu tercme milelebiolu tarafndan Mesnev-i erif: Asl ve Sadeletirilmiiyle Manzum Nahif Tercmesi adyla 1967'de yaynlanmtr.

1 Gnl Ayan, "Mesnevi ve Ksa Hikyecilik", 5. Milli Mevlna Kongresi-Bildiriler, 3-4 Mays 1991, Seluk niversitesi Yaynlar,Konya.

2 Ferid'd-din Attr, Mantku't-Tayr (Kularn Diliyle), ev. Mustafa iekler, Kakns Yaynlar, stanbul 2006, arka kapak yazs.3 Abdlhseyin Zerrinkb, Simurg'un Kanat Sesi-Attar'n Hayat, Dnceleri ve Eserleri, Anka Yaynlar, stanbul 2002, s. 39.4 Abdlhseyin Zerrinkb, age, s. 25.5 Mojdeh Bayat-Mohammed Ali Jamnia, Sufi Diyarndan Hikyeler, ev. Saliha Deniz, nsan Yaynlar, stanbul 2001, s. 49-50.6 Ferdddin Attr, lhiname, ev. Serkan zburun, Semerkand Yaynlar, stanbul 2004.7 Mevlna Celleddin Rm, Mesnev Hikyeleri, Hazrlayan: efik Can, tken Yaynlar, stanbul 2003.8 Korhan Kaya, Hint-Trk-Avrupa Masallar, mge Kitabevi Yaynlar, Ankara 2001, s. 91.9 Saim Sakaolu, "Mesnevi'deki Hikyelerin Kaynaklar ve Tesirleri", 1. Mill Mevlna Kongresi-Tebliler, Seluk niversitesi

Yaynlar, Konya 1985, s. 105-113.10 Beydeba-Abdullah b. el-Mukaffa, Kelile ve Dimne (Tercme ve Metin) I, ev. Hayreddin Karaman -BekirTopalolu, Nesil

Yaynlar, stanbul 1990.* * * * Beyitte geen tehlike li durak yeri; hev ve hevesle, ktlk lerle , hakszlklarla dolu dnyadr. Nr denizi ise; vahdet denizini,

Hakk ve hakikat denizini gstermektedir.11 Mevlana Celleddin Rm, Mesnev Hikyeleri, Hazrlayan: efik Can, tken Yaynlar, stan bul 2003.12 Nihat Keklik, "Mevln'da Metafor Yoluyla Felsefe", 1. Mill Mevlna Kongresi-Tebliler, Seluk niversitesi Yaynlar, Konya

1986, s. 45.13 Mevlna Celleddin Rm, Mesnev Hikyeleri, Hazrlayan: efik Can, tken Yaynlar, stanbul 2003.

Documents

Mesnevi'deki Hikayerlerin Kaynakları ve Mevlana'nın Bu Hikayeler Üzerindeki Tasarrufları