1. FAZA Oksidacija Redukcija Hidroliza Dezaminacija Promjene na
prstenu
2. FAZAKonjugacija s - Glukuronskom kiselinom - Sumpornom
kiselinom - Aminokiselinama - Glutationom
IZLUIVANJE
Metabolizam
lijekova se prvenstveno odvija u jetri, i to naroito posredstvom
citohrom P450 sistema Mnogi hepatiki enzimi za metabolizam
lijekova,ukljuujui i citohrom P450, smjeteni su u glatkom
endoplazmatskom retikulumu. Oni se esto nazivaju mikrozomnim
enzimima
Veina enzima I faze smjetena je u MIKROZOMIMA, a veina enzima II
faze u CITOSOLU HEPATOCITA (izuzev glukuronil transferaza koje se
takoer nalaze u mikrozomima)
Da bi lijek u organizmu dospio do citohrom P450 enzima, mora da
proe kroz elijsku membranu.
Difuzija Liposolubilnost Ionizacija Aktivni transport Olakana
difuzija Pinocitoza
Presistemski metabolizam (metabolizam prvog prolaza) Jetra (ili
ponekad zid crijeva)
Indukcija enzima moe poveati ili smanjiti toksinost lijeka.
Paracetamol
Farmakoloki aktivni metaboliti
U pojedinim sluajevima lijek postaje farmakoloki aktivan tek
kada se metabolizuje.
Osobine metabolita POLARNIJI I HIDROSOLUBILNIJI OD POLAZNOG
JEDINJENJA VIE JONIZOVANI PRI F IZIOLOKOM pH MANJE VEZANI ZA P
ROTEINE PLAZME I TKIVA MANJE DEPONOVANI U MASTIMA TEE PROLAZE KROZ
ELIJSKE MEMBRANE LAKA ELIMINACIJA LIJEKA IZ ORGANIZMA
Aktivnost metabolitaMetaboliti lijeka:Neaktivni Aktivni
Toksini
Primjer formiranja aktivnih metabolita - benzodiazepiniNa osnovu
formiranja aktivnih metabolita i njihovog t1/2, benzodiazepini se
dijele na:
1. Kratko - djelujue (imaju 3-OH grupu koja se direktno
konjuguje dajui neaktivne metabolite)2. Dugo - djelujui (obino
imaju alkil grupu na N1 i podlijeu reakciji oksidativnog
N-dealkilovanja- OND dajui aktivne metabolite sa dugim t1/2 ).
Bubrezi Hepatobilijarni Plua
sistem
Tri osnovna mehanizma znaajna za renalnu ekskreciju lijekova su:
- glomerularna filtracija - aktivna tubularna sekrecija - pasivna
difuzija kroz epitel tubula.
Glomerularna filtracija Kapilari glomerula omoguavaju da
lijekovi molekulske mase manje od 20.000 difunduju u glomerularni
filtrat Albumin plazme (68.000) skoro uopte ne difunduje, ali veina
lijekova sa izuzetkom makromolekula kao to je heparin - slobodno
prolaze barijeru. Lijekovi vezani za albumin se ne filtriraju
Tubularna sekrecija Najmanje
80% izluenog lijeka dospijeva do peritubularnih kapilara
proksimalnog tubula Za razliku od glomerularne filtracije,
transport
posredovan nosaima moe dostii maksimalni klirens lijeka,ak i kad
je najvei dio lijeka vezan za proteine plazme Mnogi lijekovi se
takmie za isti transportni sistem to dovodi do interakcije meu
lijekovima
Difuzija kroz renalne tubuleLijekovi se visokom liposolubilnou a
samim tim i visokom tubularnom permeabilnou, sporo se izluuju.
Mnogi lijekovi, koji su slabe kiseline ili slabe baze, mijenjaju
stepen jonizacije u zavisnosti od pH to znaajno utie na renalnu
ekstreciju. Efekt zadravanja jona oznaava da se bazni lijek
Eliminacija lijekova izrazena kao klirensRenalni klirens (CLr)
definie se kao zapremina plazme koja sadri odreenu koliinu
supstance, koja se ukloni putem bubrega u jedinici vremena CLr =
Cu*Vu / Cp Koncentracije lijeka u plazmi - Cp, Koncentracia lijeka
u urinu - Cu Brzina protoka urina - Vu
Glavne determinante su brzina aktivne tubularne sekrecije i
brzina pasivne reapsorpcije. Za malu grupu lijekova, glavni faktor
koji ograniava duinu njihovog djelovanja je brzina renalne
eliminacijeKlirens se moe izraziti kao zapremina plazme koja sadri
koliinu lijeka koja se metabolizuje u jedinici vremena.
Prenos lijekova iz plazme do ui Koncentrisanje hidrofilnih
konjugata lijkova u ui Transportovanje do tankog crijeva Slobodan
lijek se potom moe reapsorbovati i ciklus se ponavlja....
Stvara se rezervoar recirkuliueg lijeka i produiti djelovanje
lijeka Npr. Morfin, vekuronijum, rifampicin...
