68
1 M ̃ aki Nasumo Nap̃a Pol Siri Pa Pan Li Nalelagaena Wa Lala Nae Garu KOREN Visayuena Na Tusi Nene Komp̃asnen suniena plas na tusi nini M ̃ aki nini pe m̃aki nap̃a Pol siri p̃esa pa le Koren lala nap̃a amlelaga e Yesu. Naga siria komin suri viowa la sum̃alu e maliena kiena li nalelagaena lala nae yo nene, a naga mligan m̃aki nene pano vena iila la. Sum̃are nae Koren, Pol ke narui naga siaria. Koren naga pupia pulkumali kiena le Kris lala, a naga pe pulkumali keviu na lepas nap̃a Akaea, nap̃a m̃ eke vatanon p̃arin sup̃e nae pulkumali nap̃a Rom. Yaru nae purvanua tap̃ena la moki asike e nene, a naga pe yo tai nap̃a yaru la akila ruruia e lepas na kilaen yum̃aena na tauluen kilavaru, a e lepas na kiela p̃elaga marua. A la nae yo nene, kiela kia keviu e yomarava komin kiela p̃elaga viowa lala, a nap̃a amlotun ke ntewa tap̃ena la moki. Suri kerkeviu la nap̃a Pol pisayu e kiena m̃aki nene sanini: pisayu napiowaena nap̃a yaru na sum̃are la asum̃a amlip̃ere la, pisayu napiowaena nap̃a la asum̃ a akila ke piowa pa sira lala, pisayu mrapa mesmesu na kilaen talovaena, pisayu sanape e kinanena lala nap̃a akila kup̃ap̃aena e la van nono lala. Pol pisatam̃e kiela naviuniena lap̃asa, ana pian la e mrapa mesmesu na taveveena vena alotu e sum̃ are, amio m̃ areraena la nap̃a Ninuna Wa sum̃ a kian ke pa sum̃ are, a

M̃akiNasumoNap̃aPolSiri PaPanLiNalelagaenaWaLalaNaeGaru … · 1Koren1:10 4 1Koren1:17 10 Kiau namratava lala kiena kieta Sup̃eYesu Kristo, nesape neviun manene van amiu e kiena

  • Upload
    others

  • View
    1

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: M̃akiNasumoNap̃aPolSiri PaPanLiNalelagaenaWaLalaNaeGaru … · 1Koren1:10 4 1Koren1:17 10 Kiau namratava lala kiena kieta Sup̃eYesu Kristo, nesape neviun manene van amiu e kiena

1

M̃aki Nasumo Nap̃a Pol SiriPa Pan Li Nalelagaena Wa Lala Nae Garu

KORENVisayuena Na Tusi NeneKomp̃asnen suniena plas na tusi nini

M̃aki nini pe m̃aki nap̃a Pol siri p̃esa pa le Koren lalanap̃a amlelaga e Yesu. Naga siria komin suri viowa lasum̃alu e maliena kiena li nalelagaena lala nae yo nene,a naga mligan m̃aki nene pano vena iila la. Sum̃are naeKoren, Pol ke narui naga siaria.

Koren naga pupia pulkumali kiena le Kris lala, a naga pepulkumali keviu na lepas nap̃a Akaea, nap̃a m̃eke vatanonp̃arin sup̃e nae pulkumali nap̃a Rom. Yaru nae purvanuatap̃ena la moki asike e nene, a naga pe yo tai nap̃a yarula akila ruruia e lepas na kilaen yum̃aena na tauluenkilavaru, a e lepas na kiela p̃elagamarua. A la nae yo nene,kiela kia keviu e yomarava komin kiela p̃elaga viowa lala,a nap̃a amlotun ke ntewa tap̃ena la moki.

Suri kerkeviu la nap̃a Pol pisayu e kiena m̃aki nenesanini:

pisayu napiowaena nap̃a yaru na sum̃are la asum̃aamlip̃ere la,

pisayu napiowaena nap̃a la asum̃a akila ke piowa pa siralala,

pisayu mrapa mesmesu na kilaen talovaena,pisayu sanape e kinanena lala nap̃a akila kup̃ap̃aena e

la van nono lala.Pol pisatam̃e kiela naviuniena lap̃asa, ana pian la e

mrapa mesmesu na taveveena vena alotu e sum̃are, amiom̃areraena la nap̃a Ninuna Wa sum̃a kian ke pa sum̃are, a

Page 2: M̃akiNasumoNap̃aPolSiri PaPanLiNalelagaenaWaLalaNaeGaru … · 1Koren1:10 4 1Koren1:17 10 Kiau namratava lala kiena kieta Sup̃eYesu Kristo, nesape neviun manene van amiu e kiena

1 Koren 1:1 2 1 Koren 1:2nalelagaena nap̃a yaru kilia mali sina. Pol kila meraravannap̃a kilia ruru napiowaena a navisatam̃eena la nene, apisa meraravan nap̃a lologena wo kiena Yesu ga kilia lanavisatam̃eena van la.

E marana na keviu 13 pisayu p̃elaga na sinesien Ntewaamio yaru lala nap̃a pe p̃elaga keviu tai nap̃a yeririnakiena Ntewa la monar atavevea. Marana na keviu nenepe komp̃asnen visena kiena ne Ntewa nap̃a yaru la akiliaruruia, taulu komp̃as tap̃ena la na tusi nene.

Komp̃asnen tusi lap̃as neneVisena p̃esa 1:1-9Yaru na sum̃are la amlip̃ere la 1:10—4:21Mlamulena viowa amio sira, a malena na mratava 5:1

—7:14Li nalelagaena lala a yaru la nap̃a amninue Ntewa 8:1

—11:1Mrapa kiena li nalelagaena lala na kilaena lotena 11:2

—14:40Yesu mali sina, a yaru la nap̃a alelaga ea akilia amali

15:1-58Nalaena nap̃a aligan va van li nalelagaena lala nae

Yutea 16:1-4Visena maro 16:5-24

Pol sike gar Episas, pisa pokolulagi pona pokolemalo pan leKoren lala

1 Erau nae Koren lala, inu nap̃a nesiri m̃aki nini pim̃asupan amiu, inu Pol, nap̃a Ntewa sinenan sape neimi nevenalologena tai kiena narina Yesu Kristo, ana pio inu,pisirlua inu vena nouarar yum̃aena na sanini.

Nesike e yo nini nemio kieta erau Sostinis, ana imimilua mepisa pokolulagi pona pokolemalo pan amiu punuga, 2 nae sum̃are kiena ne Ntewa e pupia pulkumali nene1:2 Yum̃aena 18:1

Page 3: M̃akiNasumoNap̃aPolSiri PaPanLiNalelagaenaWaLalaNaeGaru … · 1Koren1:10 4 1Koren1:17 10 Kiau namratava lala kiena kieta Sup̃eYesu Kristo, nesape neviun manene van amiu e kiena

1 Koren 1:3 3 1 Koren 1:9Koren. Kam ke narui nap̃a Ntewa pio amiu aimi venaasikol amiu amio kiena li nalelagaena tap̃ena lala, nap̃aasutetae asike e yo punu ga nap̃a asum̃a amlotun naganap̃a kila ita tepe wa ruru rui, nane Yesu Kristo nap̃a nagape kieta Sup̃e ita punu ga.

3 Memlen mesape lemamiena kiena ne Yesu Kristo asum̃are kiena ne Ntewa arimata sike amio amiu.

Pol pisa potena pa Ntewa komin naviawaena kiena le Korenlala

4 Nepisu sane pogos nap̃a apim ape yeririna kienaKristo Yesu, lemamiena kiena ne Ntewa sum̃a miyum̃aekeviu e kiamiu malena lala, ana silaga nesum̃a nepisapotena keviu vanonia.

5 Asum̃a apim apo manene laa e lepas na visawalenLologena Wo, a asum̃a apa ke metava e lepas na kiamiunakiliaena, e m̃ena ga e lepas na p̃elagawo tap̃enamake galala. 6Pogos nap̃a nepisu nene, nepisu sa ga kiau yum̃aenala nanua ne, nap̃a nepian amiu e Kristo, nagane sum̃a p̃arke pupia mrasa.

7 Nalaena lala pona nam̃areraena lala nap̃a NinunaWa sum̃a kian pan amiu, pe tai re nap̃a pe atol re poliwa, ana asum̃a amiyum̃ae ke amio la po pap̃isi, kominakirakiravan ke nap̃a kieta Sup̃e Yesu Kristo kilia imim̃alivi si e yomarava nini.

8 Naga pe pimi m̃alivi re poli wa, ana naga sum̃a miilaita silaga vena tesum̃alu m̃arera tesum̃a ga vano-o tollegienamaro nene, ana pogos nap̃a tesum̃alu tesemaranane Ntewa, yoko naga kila nap̃a naviowaena tap̃atete se ita.

9 Ntewa pisaar rui vena viewo ita, ana tekilia towasineruru kiena visena nene, komin naga pio ita, p̃ere ita sikolita teve erau wo temio narina, Yesu Kristo kieta Sup̃e.

Sum̃are sum̃a mlilip̃ere pap̃isi

Page 4: M̃akiNasumoNap̃aPolSiri PaPanLiNalelagaenaWaLalaNaeGaru … · 1Koren1:10 4 1Koren1:17 10 Kiau namratava lala kiena kieta Sup̃eYesu Kristo, nesape neviun manene van amiu e kiena

1 Koren 1:10 4 1 Koren 1:1710 Kiau namratava lala kiena kieta Sup̃e Yesu Kristo,

nesape neviun manene van amiu e kiena kia, nesapeap̃ionli nap̃a aim ave taaga sina. Popon ve alilip̃ere amiure, ana amiu, kiamiu sitomena a kiamiu visena monar vetaaga.

11 Nepisa visena la nene, komin la nap̃a puna yaru neneKloe apim apisawal pan inu asape veveyuena sike likanamiu, olai lala a vineu lala.

12 Nemloge nap̃a amiu peve taaga asum̃a apisasa kekiamiu p̃egas lala asape “In na yoko netaveve Pol,” ponatap̃ena sape “O, in na nepe kiena Apolos,” pona tai sina,sape “O, in na nesikol inu e p̃egas kiena Kep̃as.” A lap̃assina, apisirilua si kiela narin p̃egas lap̃asia, akoven plantap̃ena lala, asape “O, imimi gamepe yeririna kiena Kristolelaga.”

13 Ke, ya ne akila ke sanene? ?Pona popon tetewowaKristo ve kinakinasa, teliwerwere e kiamiu narin p̃egasla sanene? ?Pona lap̃as asape ape kiau Pol, komin nap̃aasitom asape in ke narui nap̃a netelan inu e laki toroviavena netamalia la? ?Pona lap̃asia sinela p̃esan nap̃a akeelae kia kiena Yesu, ana asitom asape akeela e kiau kia?

14-16 Sanene, nepisu pogaga nap̃a nanua ne, pe nekeeamiu re nena tai poli, Krispas ga lalua Kaias, pona sineup̃esania, nekee m̃ena Step̃anas amio namratava puna, ape nesitom̃al re si po laa rui, sane la ga nene, pona lap̃assina? Nepisa sanene komin nap̃a visae nekee amiu vemoki, pona asum̃alu avis vilaveena rui, asum̃a avisave “!O, imimi ke narui, nap̃a Pol kee imimi e kiena kia!”

17 Sanene piowa ga, komin Kristo pe mligan inu renepimin keen yar la poli, ana mligan inu nepimin lologo-nen kiena Lologena Wo van la. A pogos nap̃a nemlologon1:12 Yum̃aena 18:24 1:14-16 Yum̃aena 18:8, Yum̃aena 19:29; Rom 16:231:14-16 1Kor 16:15

Page 5: M̃akiNasumoNap̃aPolSiri PaPanLiNalelagaenaWaLalaNaeGaru … · 1Koren1:10 4 1Koren1:17 10 Kiau namratava lala kiena kieta Sup̃eYesu Kristo, nesape neviun manene van amiu e kiena

1 Koren 1:18 5 1 Koren 1:22ke sanene, pe nekila re nemio m̃areraena na manmaru-aena na yomarava nini poli, ana nekila amio m̃areraenana laki torovia kiena ne Kristo.

Kristo kipian manmaruaena a m̃areraena kiena ne Ntewa18 Ana yaru la nap̃a asum̃a ataveve ke mrapa na

kovioena, amloge visena na laki torovia kiena ne Kristosane suri tai nap̃a pe sur korena ga pan la, ana ita la nap̃atetaveve ke mrapa na malena, temloge visena na kienalaki torovia sane m̃areraena kiena ne Ntewa natamaliaitaena.

19 Naga nene sane visena kiena Siriena Wa tai, nap̃aNtewa pisa sanini, sape“Yoko nowe plan manmaruaena kiena la nap̃a asitom ke asape

ape manmarua,yoko nekilawo nakiliaena kiena la nap̃a asitom ke asape akilia

suria.” Ais 29:1420 Ana visena nene pe lelaga pap̃isi, komin nap̃a tepis-

usu yomarava, tekilia teviun tevisa sanini tevisave awakiena yaru na manmaruaena lala? Awa yaru la nap̃aapisuveve ruru kiliaena la nap̃a sike e tus lala? Awa yarula nap̃a akilia avisayu ruru sitomena la nap̃a pe tap̃ena petap̃ena nap̃a tetelivi ke nagane? Tepisu sane peraga yo,a tepisu sane Ntewa kila manmaruaena lala na yomaravanini apimi sane sur wowe ga tai rui.

21 Ntewa ga pe manmarua, a e kiena manmaruaena,naga kila sane manmaruaena na yomarava nini tap̃atetekilia kila yaru kilia naga. Ana naga pisu sane po laa sanevena kila nap̃a kiamimi lologena lala, nap̃a yaru la asitomke asape pe wowe ga, kilia tamalia yaru nap̃a mlelaga ea.

22 Le Yu lamoki liu nap̃a yepelamavin lelagaena, asum̃aapisavisa ke asape visae mekila kile lala, yoko alelagaga na wa, a le Krik la moki liu yepela mavin lelagaena,asum̃a apisa ke asape visae mevis mesmesu nena e kiela

Page 6: M̃akiNasumoNap̃aPolSiri PaPanLiNalelagaenaWaLalaNaeGaru … · 1Koren1:10 4 1Koren1:17 10 Kiau namratava lala kiena kieta Sup̃eYesu Kristo, nesape neviun manene van amiu e kiena

1 Koren 1:23 6 1 Koren 1:29nakiliaena marua lala, yoko alelaga ga na wa, 23 ana pemekila re sanene pan la poli. Memlologon ga Yesu pan la,mesape naga marewo kiela mlamulena viowa lala e lakitorovia, ana visena nene, le Yu lala asape tap̃atete alelagaea, a le Krik lala, asape visena na wowe ga nene.

24 Ana e lepas kiena ne la nap̃a Ntewa pio la venaave kiena, sane ita, nap̃a ita lap̃as tepe le Yu a ita lap̃astepe le Krik, pe sa re nene poli. Ve tesitom re tesapetevisu kile tap̃ena, komin nap̃a tepisu kilale m̃areraenakiena ne Ntewa e yum̃aena kiena Kristo rui, a ve tesitomre tevisave tetaveve kiliaena tap̃ena, komin nap̃a tepisukilale namanmaruaena kiena ne Ntewa e mrapa kienaKristo natamalia itaena.

25 Yaru tap̃ena lala apisu nap̃a Ntewa tam̃an Kristomare e laki torovia, asitom ke asape Ntewa malumu ga,ana peraga. Sur nene kila meraravan kiena m̃areraenanap̃a m̃arera laa sane, taulu m̃areraena kiena yaru. Apisusur nene, asitom asape Ntewa pe wowe ga, ana peraga,kipian kiena manmaruaena nap̃a po manene laa taulumanmaruaena kiena yaru.

26 Wolai a vineu lala, asitomyuli sane kam na sanapennap̃a Ntewa pio amiu ape kiena? Pe ita moki re polinap̃a e lepas na visuena na yomarava, ita temanmarua,pona tepe yaru m̃arera, pona tepe yaru kerkeviu lala.27Yomarava nini sape tepe wowe, ana Ntewa p̃ere ita, anakome ita sum̃a kila plan ke manmaruaena na yomarava.Yomarava nini sape ita temalum ga, ana Ntewa p̃ere ita,ana kome ita, sum̃a kila ke m̃areraena na yomarava pitotano. 28 Yomarava nini pisa ke sape ita yaru korena ganap̃a tesike tano, ana Ntewa p̃ere ita, ana kome ita, sum̃akila ke pupia sur kerkeviu la pito tano, kila apimi ape surikorena.

29 Sanini, pe yar re nena tai nap̃a kilia visirlua nagae marana Ntewa, sape naga pe manmarua, pona naga

Page 7: M̃akiNasumoNap̃aPolSiri PaPanLiNalelagaenaWaLalaNaeGaru … · 1Koren1:10 4 1Koren1:17 10 Kiau namratava lala kiena kieta Sup̃eYesu Kristo, nesape neviun manene van amiu e kiena

1 Koren 1:30 7 1 Koren 2:6m̃arera, pona naga yar tai ne, 30 ana Ntewa ga pe purp̃esnen kieta malena viu temio Kristo Yesu. Naga ke naruipitetalia Yesu pimi kilologia mrapa pan ita, ana Yesu pulplan ita, kila ita temesmesu e marana, kila ita tepimi tepekiena yaru wa lala.

31 Ana komin suri ne nanene, tepisu nap̃a visena kienane Tusi Wa tai pe lelaga pap̃isi, nap̃a pisa sanini, sape“Yaru nap̃a sinenan sape warwaria, naga kilia warwarian ga

kieta Sup̃e.” Ser 9:242

Pol mlologon lak torovia kiena Yesu e m̃areraena kienaNinuna Wa

1 Erau lala, nanua kam na amninue visena kiena neNtewa lala, ana nepim nepisawal pan amiu. Ana sa ganap̃a apisuia, pogos nap̃a nepimin nekila, pe nekila renap̃a nepilaven visena piayavi lala pona manmaruaenakiena yaru. 2 Nekila kiau sitomena m̃arera nesape pogosnap̃a nesike likan amiu, yoko ve nesitom̃al re si surtap̃ena, ana yoko nelologon ga Yesu Kristo, amio kanamarena e lak torovia. 3Nesike nemio amiu, nemloge saneyepeu malumu pap̃isi, nemarau, sineu kurkur, 4 a kiauvisena a kiau suniena pe pulen re nena manmaruaenapona kiliaena kiena yaru. Ana e pogos nene, amlogenap̃a kiau visena lala apulen m̃areraena kiena NinunaWa, 5 a kila sane kiamiu naviawaena pe sum̃al re su evisena na manmaruaena kiena yaru poli, ana sum̃alu sue m̃areraena kiena ne Ntewa.

Manmaruaena kiena ne Ntewa6 Lelaga nap̃a kiau visena pe pulen re visena lala na

manmaruaena na yomarava nini poli, pona kiliaena karla nap̃a yerkawa na yomarava nini la akekaran poli, ana2:3 Yum̃aena 18:9

Page 8: M̃akiNasumoNap̃aPolSiri PaPanLiNalelagaenaWaLalaNaeGaru … · 1Koren1:10 4 1Koren1:17 10 Kiau namratava lala kiena kieta Sup̃eYesu Kristo, nesape neviun manene van amiu e kiena

1 Koren 2:7 8 1 Koren 2:12pogaga, komin yomarava nini amio kiena yerkawa lalayoko avano amap ga. Ana kam la nap̃a kiamiu sitomenamarua ruruia, apisu kilale nap̃a kiau visena lala pulen rurunena manmaruaena kiena ne Ntewa. 7 Kiena manmaru-aena nene, naga p̃arpolo ruru sike pa rui sumon nap̃anaga si yomarava nini, ana manmaruaena nene tapoloururu sum̃a ga, yar la pe akilia re nena ga, ana naganenarui molue merarava ruru ga pan ita na wa sane pupiavisaruruena tai nap̃a Ntewa mlavia vena kila ruruitaena.8 A kiena manmaruaena nene m̃alivin ita e mrapa nap̃aYesu pimi tamalia ita, ana yerkawa na yomarava lala peapisu kilale re sur nene poli, ana atarar Yesu, nap̃a nagape pupia Sup̃e na urarena nae ma e peni, la atelanm̃arnaga metava e laki torovia. 9Yeririna la pe apisu kilale resitomena kiena ne Ntewa sanene poli, naga sane SirienaWa tai, nap̃a pisa sanini sapeSur nowo la nap̃a kilamarana yaru pe pisuli re poli wa, pona

kiligana yaru pe mlogeli re poli wa, pona los nen yarupe sitomli re poli wa,

ana sur ke la nene Ntewa kila ruru sum̃a ga pe kiena ne kienayaru la nap̃a sinela si naga. Ais 64:4

10 Ana ita, ita na tekilia navisa ruruena la nene, kominNinuna ne Ntewa nap̃a pisu kilalemake suria, a kilia makesitomwanena kiena ne Ntewa, naga kipian itania. 11 Sa gaita yeririna, nap̃a yar tap̃ena mninue ya nap̃a sike e kietasitomena, ana ninuta ga kilia ruru po. Ana maran taagam̃ena sa nene e Ntewa. Pe tekilia re ya nap̃a sike e kienasitomena poli, ana Ninuna ga kilia m̃aga, ana pisawal panita. 12 Pe ninuna na yomerava re ga nini tai poli nap̃apisawal pan ita, anaNinunaWanene nap̃amoluema punaNtewa pitomi, naga ke narui nap̃a kila ita tepisu kilaleruru nalaena wo la nap̃a Ntewa sum̃a kian ke pan ita.

Page 9: M̃akiNasumoNap̃aPolSiri PaPanLiNalelagaenaWaLalaNaeGaru … · 1Koren1:10 4 1Koren1:17 10 Kiau namratava lala kiena kieta Sup̃eYesu Kristo, nesape neviun manene van amiu e kiena

1 Koren 2:13 9 1 Koren 3:213 Sanene, popon avisu kilale m̃ena sane kiamimi visena

la nap̃a pimi ke pan amiu, pe amolue re e manmaruaenakiena yar poli, ana Ninuna Ntewa ga sum̃a pian itania.Sanene,mesum̃amop̃ar ke visena lelaga lala kienaNinunaWa nene, ana memligan sike e amiu nap̃a Ninuna nenesike e kiamiu malena rui. 14 Yar nap̃a Ninuna pe su re ekiena malena poli, naga tap̃atete visu kilale sur lala naNinuna, naga sane pe yar tetan ga e la, ana naga tap̃atetenena tol m̃areraena la nap̃a Ninuna kiania. 15 Yaru nap̃aNinuna sike e naga, yoko naga kilia visu kilale ruru surmake ga, ana yar nap̃a Ninuna pe su re e naga poli, nagatap̃atete visu kilale ruru ya nap̃a sike e malena kiena yarunap̃a Ninuna sike ea. 16Visena Wa pisa sanini, sapePe yar re nena tai nap̃a kilia ya nap̃a sike e sitomena kiena ne

Ntewa poli,pe yar re nena tai nap̃a kilia vian si sur va Ntewa poli. Ais

40:13Visena nene pe lelaga pap̃isi, ana e ita nap̃a Ninuna sike

e ita, tetol sitomena kiena Kristo rui.3

Pe pon re veveyuena su likan nalelagaena la poli1 E pogos nap̃a nesike nemio amiu nanua ne, sineun

nesape nevis ruru nemio amiu sa nap̃a kam na apeyeririna nap̃a Ninuna ne Ntewa sike e kiamiu malena rui,ana peraga. Nepisu sane kam na pe atoroki re poli wa,nane kila narui nepis pan amiu sa nap̃a kam na ape yarna yomarava ke ga wa, nap̃a e lepas na kiamiu malenaamio Kristo, kam na sa ke sisi tomtom lala wa. 2 Sanene,nepagan amiu e ga e yu, tap̃atete nela kinanena m̃areravan amiu, komin kam na pe atorokin re poli. Ana pimitol nagane, nepisu sane kam na pe atoroki re poli wa,3:2 Le Yu lala 5:12,13

Page 10: M̃akiNasumoNap̃aPolSiri PaPanLiNalelagaenaWaLalaNaeGaru … · 1Koren1:10 4 1Koren1:17 10 Kiau namratava lala kiena kieta Sup̃eYesu Kristo, nesape neviun manene van amiu e kiena

1 Koren 3:3 10 1 Koren 3:103 komin nap̃a p̃elaga na yomarava nini mok liu sike likanamiu wa. Pona kam na pe apisu kilale re poli yo, anapogos nap̃a vielueena amio veveyuena sike e amiu, kanakinasa sane asike e yemalolo na wa, kiamiu p̃elaga sa gap̃elaga kiena yaru. 4Merarava ruru popap̃isi nap̃a amiunasanene, kominnap̃a asum̃a amlip̃ere amiu ke sanene. Kamlap̃asa asum̃a apisa inu, asape “Aulai, imimi namekekaranPol, metaveve naga,” a kam lap̃asa asum̃a apisa ke eraunalologena Apolos nene, asape “Ke, imimi na mekekaranApolos, metaveve naga,” ana sitomena sur la ne sanene,sitomena kien yar ga.

5 Visae sinemiun avisayu kiamimi kia imimi lua Apolos,popon asitom ruruia avisave imimi lua mepe yar sur nasanape? Imimi lua mepe yar kiena Sup̃e ga, vena kilaenyum̃aena nap̃a mligan sike e limamimi, vena kila saneakilia alelaga ea. 6 E lepas na yum̃aena nene, in ke naruinemapila kurusia, a Apolos ke narui naga p̃eleule susia,ana Ntewa ga nap̃a kila purp̃esia kapuru pimi kerkeviup̃ar mrasa. 7 Ana monar tevisu kilale sane yar nap̃amapila kurusa, a naga nap̃a p̃eleule susia, lalua pe akila repupia sur tai poli, ana naga nap̃a kila purp̃esa pimi keviup̃ar mrasa, naga ke narui kila pupia suria. 8 Ana imimilua, nap̃a tai mapila kurusa, a tai p̃eleule susia, imimilua memiyum̃ae maran taaga ga, a yoko imimi luoka gamowar kiamimi nalaena torokin kiamimi yum̃aena. 9 Pesa re nap̃a imimi lua, imimi yar tai naga po, a tai piowa ga,ana imimi lua mepe yar na yum̃aevaiena lele taaga kienane Ntewa, a amiu na sane porotano nap̃a memiyum̃ae ea.

Pona kana totou tap̃ena na visaena, nekilia nevisavekam na sane yum̃a tai nap̃a Ntewa sum̃a miyum̃aenia.10 Ntewa mla kiliaena wo pan inu, ana nemiyum̃ae sane3:4 1Kor 1:12 3:6 Yum̃aena 18:4-11, Yum̃aena 18:24-28

Page 11: M̃akiNasumoNap̃aPolSiri PaPanLiNalelagaenaWaLalaNaeGaru … · 1Koren1:10 4 1Koren1:17 10 Kiau namratava lala kiena kieta Sup̃eYesu Kristo, nesape neviun manene van amiu e kiena

1 Koren 3:11 11 1 Koren 3:18yar tai nap̃a yepena m̃aen yum̃aena, nemiyum̃aen p̃erenyum̃a tai nap̃a m̃arera ruruia sike na. Ana siraunia, pe inre nap̃a nepisirlua yum̃a metava e p̃erena nene poli, anaerau tap̃ena nene pimi sum̃a miila nayum̃aenen yum̃a. Akam ke sina ga lap̃asa akilia aiila nakilaen yum̃a metavae kana p̃erena nene, ana yaru nap̃a yum̃aen sanenemonar visuar ruru kana p̃elaga na yum̃aenena. 11 Nagamonar tap̃atete liganli si p̃erena tap̃ena, komin nemliganp̃erena napo rui, nane Yesu Kristo. 12 A pogos nap̃aamiyum̃aen yum̃a metava e p̃erena nena, pona lap̃asaamiyum̃aen e kol pona selpa pona kilavaru m̃arera, ponalap̃asa amiyum̃aen e laki pona m̃aero pona m̃akururuye.13 Ana siraunia, yoko kapi na legiena maro kekania kilalikiela yum̃aena lala, kila yum̃aena la nap̃a akila, m̃alivi eyo metava. 14 Visae kapi tol yum̃a nap̃a yar tai pisirluametava e p̃erena nene, ana kekan p̃ele ga, yum̃a sum̃alururu sum̃a ga, yoko yar nenewar kienanalaenawo tai. 15Avisae yar tap̃ena, kapi kekan make kiena yum̃aena, yokoyar nene kilalu make kiena suria. Lavis kapi nene kiliakekanm̃ar m̃ena yar na yum̃aena nene, ana pona nagapurmatan kapi nene, tamalia kiena malena.

16 A kam na monar avisu kilale sane yum̃a nene nap̃aamaplar metava e p̃erena nene, naga kam li nalelagaenalala, a sane yum̃a na lotena wa tai m̃ana Ntewa, nap̃aNinuna sum̃a loyum̃a ea. 17 Yum̃a na lotena kiena neNtewa naga kam ga ne, a visae yar tai sinenan sape kilakare yum̃a nene, yoko Ntewa welua nena naga, kominkiena yum̃a na lotena nene naga pe wa pap̃isi.

18 Amiu monar ala ya nap̃a nepisa ke ne, pe pon reasitom avisave naga pe sur korena ga. Visae amiu yar taisitom ke sape naga pe manmarua ruru po e nakiliaenana yomarava nini, popon manene naga ligan sitomena3:16 1Kor 6:19; 2Kor 6:16

Page 12: M̃akiNasumoNap̃aPolSiri PaPanLiNalelagaenaWaLalaNaeGaru … · 1Koren1:10 4 1Koren1:17 10 Kiau namratava lala kiena kieta Sup̃eYesu Kristo, nesape neviun manene van amiu e kiena

1 Koren 3:19 12 1 Koren 4:2navisokanena la nene sike na. E lepas nakiliaena nayomarava nini, naga monar kila naga sane yar ga tai nap̃ape wowe, ana visae naga kila sanene, yoko naga kiliave manmarua ruruia e nakiliaena lala kiena ne Ntewa.19 E Visena Wa, tepisu visena tai nap̃a kila meraravansape manmaruaena na yomarava nini sane sur wowe gae marana Ntewa, nap̃a pisa sanini, sapeLa nap̃a asitom ke asape la ape manmarua ruru po e yomarava

nini, asitom ke asape la akilia suria, ana e maranaNtewa la ape wowe ga, naga pisu kilale la ruru rui. Sop5:13

20 A visena tap̃ena sina sanini, nap̃a sapeSup̃e pisu kilale ruru sitomena lala kiena li na manmaruaena la

na yomarava nini, sape ape sur korena ga. Yauena94:11

21 Sanene na, ve tevilaven re sitomena na yomaravalala. Tap̃atete akila sur wo tai van amiu, komin nap̃aNtewa kian kiena navisa ruruena wo punu ga pan amiurui. 22 Inu Pol nemio Apolos a Kep̃as, mekila yum̃aenawo punu ga pan amiu rui, a nagane yomarava nini sikee limamiu. Visae amal pona amare, visae asum̃a naganepona ase legiena nap̃a pimi ke ga wa, ana sur punu ga apekiamiu rui, 23 a amiu ape kiena Kristo, a Kristo pe kiena neNtewa.

4Yum̃aena kiena Pol amio Apolos sane nalologena kiena Yesu

1 Sanene na, amiu ve aligan imimi re meva metava,ana popon avisu imimi sa ga yar na yum̃aena kiena Kristolala, nap̃a naga mligan visawanena lala kiena ne Ntewa eimimi, vena mevisawal va la nap̃a pe akilia re poli.

2 A pupia sur nap̃a sike e kiamimi sitomena, mekiliasane monar memasisun ruru wo e yum̃aena nene nap̃akiamimi yerkawa mligan e limamimi.

Page 13: M̃akiNasumoNap̃aPolSiri PaPanLiNalelagaenaWaLalaNaeGaru … · 1Koren1:10 4 1Koren1:17 10 Kiau namratava lala kiena kieta Sup̃eYesu Kristo, nesape neviun manene van amiu e kiena

1 Koren 4:3 13 1 Koren 4:83 Pe nesitom manene re nesape am̃a amiu asitom ke

sanapen inu, po yar la alip̃ere inu ve sanape, a in m̃enape nepilevilen in re sina poli nesape in na sanene ponasanene. 4 Lelaga, pona nepisu in ke sina ga nesapenemiyum̃ae pogaga ne, ana nanene kiau sitomena ga ne.Kiau sitomena nene tap̃atete kilia kila inu nemesmesu, aSup̃e ga naga pe yar nap̃a torokin lip̃ere inuena.

5 Ve sanene na, ve tokoskosin re lip̃ereen yar tap̃ena,ana monar tesum̃ate Sup̃e wasup̃e e kana legiena nalip̃ereena nena. E pogos nene, yoko naga la sur la nap̃aatapolou asike e yemalolo, kila nap̃a amolue e yomerar-ava, a yoko la sitomwanena la nap̃a atapolou ke e los nenyaru, kila nap̃a amolue e maran yeririna make ga. YokoNtewa waveve sur la nene, ana yoko naga vis va yeririnalala torokin ya nap̃a naga m̃al e kiela malena.

6 Erau lala, visen la ne nesum̃a nepisa p̃isi ne, nesum̃anepisayu ke ga imimi lua Apolos ne, ana nekila sanenekomin sineun nevian ruru amiu, sane ve avisusu re vetap̃ena e kiamiu navianena lala. Amiu lap̃asa apilavekomin navianena na kiela p̃egasa, a asum̃a apisusu kepiowa e navianena na p̃egas tap̃ena, ana sanene na pemesmes re poli.

7 Kam punu ga maran taaga, kam na pe apo manenere taulu tap̃ena la poli, a visae sur wo tai sike e amiu, pekam re na amiyum̃aen poli. Ntewa ga kian pan amiu sanenalaena tai, ana sanene na pe pon re si avis vilave vanonpoli. 8 Lelaga, nekilia nesape asum̃a asitom ke asape kamna limamiu pulen sur wo lala kiena ne Ntewa rui, anaamloge po, asitom ke asape kam na ape kiena yerkawalala na yomarava nini rui, nap̃a akoven imimimesike nenavarau. Visae lelaga nap̃a sane kam na ape p̃arin sup̃elala kiena ne Ntewa na yomarava nini, po pap̃isi, ana penesitom re nesape sanene poli.

Page 14: M̃akiNasumoNap̃aPolSiri PaPanLiNalelagaenaWaLalaNaeGaru … · 1Koren1:10 4 1Koren1:17 10 Kiau namratava lala kiena kieta Sup̃eYesu Kristo, nesape neviun manene van amiu e kiena

1 Koren 4:9 14 1 Koren 4:15Ana visae pogos tai ve sanene, pona pe kam re ga

poli yo, ana yoko Ntewa visu sane imimi lua m̃ena gametorokin meto metava memio amiu vena ve sup̃enenkiena yeririna lala.

9 Ana nagane, imimi li nalologena lala pe mesu re e yowo na sanene poli. Sane Ntewa mligan imimi mesike laavarau tano, nap̃a yeririna na yomarava nini amio m̃enanavisi lala apisu kare imimi, sane metorokin ke ga yarulala nap̃a amla koaena na marena pan la.

10 Memlogear ke Kristo, mekila ke kiena yum̃aena, anali tap̃ena la apisu imimi sa ga mepe wowe towe ga, anaasum̃a apisayu amiu asape ape manmarua ruru nena emalena kiena Kristo. Apisu sane imimi na memalum ga,ana kam na am̃arera. Apisu imimi piowa ga, ana amliganamiu asike metava.

11 Imimi na pe sa re nena amiu poli, komin siar nanuapimi tol nagane, viso kar imimi, moto kar imimi, pem̃amimi kulsota wo re poli, mesum̃a mepane ke pogm̃arera lala, m̃amimi yum̃a wo re nap̃a memon e poli,12 ana mesum̃a memal ke ga e yum̃aena na limamimi. Yarla apiuelin imimi, anamepisa ruru la ga. Akila kare imimi,ana metam̃an ga. 13 Apisa kare kiamimi kia, ana mekilalinap̃a mepe erau ruru ga memio la. Mekila po sanene, anaakila imimi sa ga kororaki na yomarava nini. Lelaga, pimitol nagane apisu imimi sa ga sur korena ga.

Pol piun sape ataveve lana14 Pogaga, pe nepisa re visena la ne ne vena kila amiu

amawa poli, komin kam na sa ga naruu lala nap̃a sineu siiamiu pap̃isi, a sineun nevian ruru amiu. 15Nekilia nesapeyerkawa tap̃ena la mok liu nap̃a apisuar amiu a amiilakiamiu lelagaena e Kristo, ana popon asitom̃al sane inuga taaga nepe arimamiu. In na nop̃ar p̃esan Lologena Wo4:12 Yum̃aena 18:3

Page 15: M̃akiNasumoNap̃aPolSiri PaPanLiNalelagaenaWaLalaNaeGaru … · 1Koren1:10 4 1Koren1:17 10 Kiau namratava lala kiena kieta Sup̃eYesu Kristo, nesape neviun manene van amiu e kiena

1 Koren 4:16 15 1 Koren 4:21kiena Kristo pimi pan amiu, ana in na sane arimamiu ekiamiu malena amio naga.

16 Sanene na, nepisu sane mesmesun ga nap̃a nevis vanamiu, nom̃areran amiu nesape ataveveli lelen lau sumo.

17 Sitomena ne nanene kila nesape nevitetalia Timoteim̃asu pun amiu. Nepisu sane Sup̃e tam̃an naga pan inusa ga naruu tai, komin naga miyum̃ae ruru po e yum̃aenalala a nekekaran naga pap̃isi. Ana pogos nap̃a visae imim̃alivin amiu, sineun nesape naga kila amiu asitom rurusi kiau p̃elaga nayalena nap̃a nataveveen Kristo, sa nap̃anesum̃a nepian ke pa yar lala na sum̃are make ga la nap̃anesum̃a neteteliv ke e la. 18Nekilia sane pogos nap̃a apisusane pe nom̃alm̃aliv re si pun amiu poli, kam lap̃asa akilalinap̃a amligan la sina asu metava.

19 Ana pogaga, komin nap̃a visae Sup̃e tam̃an van inu,yoko ve ve piavi re neim nom̃alivin amiu. E pogos nenanene narui, yoko yepeu mavin logeen visena kiena lanene, ana sineun nesape nevisu sane kiela m̃areraena nakilaen yum̃aena m̃arera sanape.

20Nanene komin nap̃a visena kiena yaru pe pe sur re taipoli loyum̃a e nasup̃enena kienaneNtewa, ana m̃areraenakiena Ninuna ke narui naga pe pupia suria.

21 Pogaga, sineun nesape asitom ruru sumo, sane visaenom̃alivin amiu, yoko ve sanape? Visae sinemiunia,nekilia neim̃asu pun amiu nemio kiau visena m̃arera lalana veveyuena, ana po manene laa visae akila kiamiusitomena la su tano sumo wa, ana nekilia neim̃asu nemioga visena la nap̃a malumu, e p̃elaga na sinesiena.

5P̃elaga viowa loyum̃a e sum̃are

4:16 1Kor 11:1; Pilip̃ae 3:17

Page 16: M̃akiNasumoNap̃aPolSiri PaPanLiNalelagaenaWaLalaNaeGaru … · 1Koren1:10 4 1Koren1:17 10 Kiau namratava lala kiena kieta Sup̃eYesu Kristo, nesape neviun manene van amiu e kiena

1 Koren 5:1 16 1 Koren 5:71 Visena pimi tol kiligau sape sur tai sike likan amiu

nap̃a piowa manene laa. Apisape kam yar tai, arimanapa talopa amio sira tap̃ena, ana siraunia, yar nene pinaunwona arimana nena pimi sike amio. Lelaga kemua nap̃a,yaru na yemalolo lala tap̃atete akila p̃elaga nene, anasanape na kam li nalelagaena tai sum̃a kila?

2 Kam li nalelagaena lala asum̃a apisir plan amiu, asapekam na amiyum̃ae ke po, ana sanape asum̃a atam̃an kep̃elaga na sanene sum̃a miyum̃ae ke likan amiu? Poponaloge viowagan sur nene, a popon akovenlua yaru nenevetan kiamiu sum̃are.

3 Ee, lelaga nap̃a nagane nesike e yo nini nesike laaperinan amiu, ana e ninuu nemloge sa ga nesike ganemio amiu. Sanene na, e kia kiena Sup̃e Yesu, nesum̃anepisawal ke nalip̃ereena tai kiena yar nene sa ga nesum̃alke ga nesike e maramiu. 4 Sanene na, pogos nap̃a aimsi lele taaga, monar avisu sa nap̃a ninuu sike ga amioamiu, a monar akilia sane Sup̃e Yesu m̃ena sike amiokiena m̃areraena, 5 ana monar akovenlua yar nene vetansum̃are. Naga monar ure sina, wasup̃e si e yomarava vae limana Yermare, ana popon p̃elaga lala na mlamulenaviowa na yomarava akila naga loge viowa vano vano-ova p̃isi, ana suraunia pona wasup̃e si imi yo, vena Sup̃ekekaran tamalia ninuna e legiena maro.

6 Erau lala, pe pon re asum̃a awarwar manene amiupoli, avisave kam na amekiki, komin kororaki nene sikee amiu na wa. Kam na akilia rui sa nap̃a narin is ga, anakilia kila kilaparavi punu ga lapa. 7 Sanene na, poponvena awar plan is viowa nene nap̃a sike e amiu, vena amiupunu ga aim aekiki ruru sina. Monar tesitom̃al sa nap̃ayermarua lala asum̃a akila ke kup̃ap̃aena e narin sipsipvena kilaplanen kiela mlamulena viowa lala, ana Kristo5:6 Kal 5:9

Page 17: M̃akiNasumoNap̃aPolSiri PaPanLiNalelagaenaWaLalaNaeGaru … · 1Koren1:10 4 1Koren1:17 10 Kiau namratava lala kiena kieta Sup̃eYesu Kristo, nesape neviun manene van amiu e kiena

1 Koren 5:8 17 1 Koren 5:12pimimare e laki torovia venawarplanen kietamlamulenaviowa lala, ana pe pon re kororaki sum̃a e ita poli.

8 Ana pogos nap̃a yermarua la akila kup̃ap̃aena p̃isi,akila kana p̃ap̃agena nena, a ita nalelagaena m̃ena lalaita m̃ena kieta p̃ap̃agena tai. Ana pe pon re tesike ep̃ap̃agena nene poli, takan kilaparavi tai nap̃a is maruasike ea. Visena nene kana kinasia sane pe pon re sanemlamulena viowa a p̃elaga viowa na malena marua sum̃aga e ita, komin loyum̃a e malena na sum̃are, sur make gamonar ikiki ruru wo, ve lelaga ruru wo, a ve wa ruru wo.

9 Kiau visena tai pan amiu sanene rui. E m̃aki tai nap̃anesiri pim̃asu pan amiu nanua rui nepisawal nesape pepon re ava lele taaga amio yar la nap̃a akila ke p̃elagaviowa la poli, pona asum̃a akiriri kar ke vanon sira lala.10 Ana pona kam lap̃asa amlogepal kiau visena nene yo,komin pe nepisa re e lepas kiena yar la nap̃a pe amlelagare poli. E la nene, la moki akila kolau, la moki ape puluvislala, la moki apinau, la moki amlotun kiela nono lala, anavisae sinetan tevisave tesu perinan la, ponamonar teliganga yomarava nini narui, komin nap̃a ita make ga tesike eyomarava, a tesum̃a tepitawe ke yar sur na sanene silaga.11 Pe nepisalup̃ar re nene poli, nap̃a tesum̃a tepitawe keyar kar na sanene e kieta yalorena, ana ya nap̃a sineunnesape nevisa, sineun nesape visae yaru tai sum̃a ga, nep̃anaga pe nalelagaena lelaga tai, ana apisu ke nap̃a e kienamalena naga sum̃a tap̃a ke kolau, pona sum̃a pe puluvislue ga, pona sum̃a mlotun ke nono lala, pona sum̃a piuel,pona sum̃a mun kuruta namunena, pona sum̃a pinau, anapogaga, yar sur ne nanene narui ve akila re nena sur taiamio naga. Yoko ve ava re lavisinia, ve akinana re leletaaga amio.

12 Ve sanene na, e lepas kiena la nap̃a asike vanua esum̃are, pe pe kieta re nap̃a telip̃ere kiela malena poli,

Page 18: M̃akiNasumoNap̃aPolSiri PaPanLiNalelagaenaWaLalaNaeGaru … · 1Koren1:10 4 1Koren1:17 10 Kiau namratava lala kiena kieta Sup̃eYesu Kristo, nesape neviun manene van amiu e kiena

1 Koren 5:13 18 1 Koren 6:4ana e lepas kiena la nap̃a asike loyum̃a e sum̃are, monartevisuveve ruru la. Visae lap̃asa asum̃a akila ke p̃elagana mlamulena viowa la nap̃a sane nepisa ke ne, monartelip̃ere la, a monar tekila sur tai van la.

13 Ntewa ga yoko lip̃ere la nap̃a pe asu re loyum̃a esum̃are poli,ana e lepas kiena yar nene nap̃a sum̃a kila ke p̃elaga viowa likan

amiu, kam ke naruimonar akoven lua naga vano. Naw17:7

6P̃elaga wo na kilaruruen veveyuena

1 Nemloge m̃ena sane pogos tai, kieta puruvi tai nasum̃are naga pepeyu amio amiu tap̃ena tai, ana nagasum̃alu p̃ere tap̃ena nene pa e pupia kumali apis pania.Nepisu sane sur nene pemesmes re nena poli, komin nap̃ape pon re yar la nap̃a amlelaga e Ntewa ava asum̃alu emarana yerkawa la nene nap̃a pe amlelaga re eNtewapoli,vena yerkawa la nene alip̃ere la.

2 Pogos nap̃a li nalelagaena lala aveveyu, popon li nale-lagaena tap̃ena ga lala akila ruruia, komin nap̃a monartesitom̃al tevisave ita li nalelagaena ke la narui nap̃atelip̃ere yeririna lala na yomarava e legiena maro. Anavisae ita ke narui nap̃a yoko tekila pupia yum̃aena nasanene, pona amiu atorokin nap̃a akila ruru kiamiu narinveveyuena la ne sanene. 3 Yoko Ntewa ligan ita venatelip̃ere navisi lala naepeni, anapogosnap̃a li nalelagaenatap̃ena lala avisin sur na yomarava nini, sanape? Apisusane m̃arera pap̃isi, tap̃atete akila ruruia?

4 Peraga, monar akila. A visae peraga, pona asitomasape popon amiu li nalelagaena lala aligan kiamiu visenae limana yar tap̃ena la nap̃a pe asum̃a apim re e sum̃arepoli?

Page 19: M̃akiNasumoNap̃aPolSiri PaPanLiNalelagaenaWaLalaNaeGaru … · 1Koren1:10 4 1Koren1:17 10 Kiau namratava lala kiena kieta Sup̃eYesu Kristo, nesape neviun manene van amiu e kiena

1 Koren 6:5 19 1 Koren 6:115 Nepis m̃arera sanene komin nap̃a sineun nesape

nekila amiu amawa towe laa ga! Ee, nemilan manenepap̃isi navisuena sa nap̃a pe amiu re nena tai nap̃a pemanmarua poli, nap̃a kilia kila ruru kiamiu veveyuena lanene. 6 Pona sur ne nanene narui kila sane kieta puruvitap̃ena na sum̃are sum̃alumligan puruvi tap̃ena nene pa epupia kumali, ana sum̃a pisawal ke kiena napiowaena lalaemarana pupia yerkawa lala e totanoena nene, la nap̃a peamlelaga re e Ntewa poli?

7 Nesum̃a nepis ke pan amiu sanene e lepas na mrapanap̃a monar atavevea vena kilaruruen veveyuena la nap̃asike likan amiu, ana po manene laa visae ve veveyuenare m̃ena ga. Veveyuena la ne sanene, kana kinasa saneYermare sum̃a taulu amiu rui. Pona pe akilia re poli yowa, nap̃a visae womla tai kila viowa van ko, pona vinaunkiom̃a sur tai, ve ositom re, otam̃an ga, komin mlamulenaviowanaga kiena. 8Ana visae osum̃alu sinom̃an oligan yarnene e pupia kumali vena ala nakoaena vania, ko ke naruiko osum̃a okila ke piowa pan womla nene.

9 Monar asitom̃alia sane la nap̃a kiela malena pemesmes re poli, yoko tap̃atete avisu nasup̃enena kiena neNtewa imi m̃alivi pu la. Pe pon re akilali akila sa nap̃aamninue ke sur nene na wa, komin akilia rui asape Ntewape kekaran re nena la nap̃a asum̃a amiyaloro kar ga, ponala nap̃a amlotun ke ga ntewa navisokanena lala, pona lanap̃a akila ke kolau, pona la nap̃a asum̃a ap̃iliwilin ketasnela, pona yerm̃ene pona sira la nap̃a asum̃a ap̃ere lake sina ga, 10 pona la nap̃a asum̃a apinau, pona la nap̃ape apion re kiela sur pa yar tap̃ena la poli, pona la nap̃aasum̃a amun wii, pona la nap̃a apiueli, pona la nap̃a akilaurlelai.

11 Lelaga nap̃a, nanua sumo kam lap̃asa akila sanenerui, ana potena pap̃isi nap̃a Ninuna Wa kevan amiu

Page 20: M̃akiNasumoNap̃aPolSiri PaPanLiNalelagaenaWaLalaNaeGaru … · 1Koren1:10 4 1Koren1:17 10 Kiau namratava lala kiena kieta Sup̃eYesu Kristo, nesape neviun manene van amiu e kiena

1 Koren 6:12 20 1 Koren 6:16amekiki, kila amiu ape wa, a kieta Sup̃e Yesu Kristo kilaita temesmesu ruru sina e marana Ntewa.

Tasneta monar ikik ruru wo12Nepisawal p̃elaga viowa la nene, nap̃a pe pon re tekila

poli, ana yar lap̃asa pe sinelan re kiliaen poli. La apisasanini, asape “E, kiau malena nap̃a, nekilia nekila ya nap̃asineun nesape nekila.”

Ana nevisatam̃e la, nesape “Lelaga, pona kiamiumalena yo, ana avisuaria, komin sur moki liu nap̃asinom̃an kilaena, akilia akila kiom̃a malena imi viowam̃ena ga. Surmok liu nap̃a sinom̃ania osape sum̃a e kiom̃amalena, ositomosape okilia okawe ruruwoga, ana peraga,yoko ovisu nap̃a sur ke la nene narui yoko akawe ruru sikiom̃a malena.”

13 A yar si lap̃asa nap̃a sinelan asape akila ya nap̃a lasinelania e tasnela, la asum̃a apisa ke visena tap̃ena tai,asape “Kinanena, naga na m̃ep̃eu, a m̃ep̃eu, naga pe nakinanena.”

Ee, lelaga, ana ovisuar ruru sina, komin nap̃a yokoNtewa kila sur lua nene ava akovio na wa. Sanene na,Sup̃e mla tasneta pan ita vena ve kieta, ana ita monar telatasneta tela si vania. Tasneta vena kilaen kiena yum̃aena,ana pe nava kareena re ga poli. 14Visae tetam̃an tasnetavena kilaen ga yum̃aena wo lala, yoko e legiena maroNtewa kilia visirlua si tasneta, sa nap̃a pisirlua tasnena nekieta Sup̃e Yesu rui, e kiena pupia m̃areraena. 15 Monartekilia sane tasneta lala la sane komp̃as nen tasnenaKristo. Ana sanape, popon komp̃as nen tasnena ne Kristotai va sikol si amio sira na mrapa tai? Tap̃atete ve sanenep̃isa!

16 AnaVisenaWa pisa sanini, sape “Yoko yerm̃ene amiosira, lalua aim ave taaga,” ana yar nap̃a va amio sira namrapa tai, kila nap̃a tasnena pimi pe taaga amio tasnena6:12 1Kor 10:23

Page 21: M̃akiNasumoNap̃aPolSiri PaPanLiNalelagaenaWaLalaNaeGaru … · 1Koren1:10 4 1Koren1:17 10 Kiau namratava lala kiena kieta Sup̃eYesu Kristo, nesape neviun manene van amiu e kiena

1 Koren 6:17 21 1 Koren 7:4sira nene. 17 Pe mesmesun re yar tai kila sanene poli, anamonar tesikol ita temio Sup̃e, nap̃a ninuta imi ve taagatemio Ninuna. 18 Monar tevisuar ruru wo e mlamulenaviowa la nap̃a yar la akilia akila amio tasnela, e lepas nayerm̃ene amio sira. Mlamulena viowa tap̃ena la nap̃aasum̃a akila, asum̃a akila ke piowa ga pa e yepen yartap̃ena, ana yar nap̃a kila mlamulena viowa amio sira,sum̃a kila ke sina ga piowa pa e yepena.

19 Ve sineta p̃esan re, sane tasneta na sane yum̃a wa nalotena tai nap̃a pulen Ninuna Wa nap̃a Ntewa mligan sikeloyum̃a e ita. Ana tasneta nene, pe pe kieta re m̃ena poli,20 ana pe kiena ne Ntewa, komin nap̃a naga pul lua kietamalena e marena kiena Yesu. Sanene na, monar teyum̃aetemio tasneta vena kilaen ga sur la nap̃a asum̃a avisirluakiena kia.

7Talopaena

1 Pogaga, nagane yoko nevisawal sitomena lap̃asa enap̃a apiun tan inu e lepas na talopaena, asape popontetalopa, pona popon tesum̃a ga sanene?

Ana pogaga, yoko nevisa ve sanini. Visae yaru tai sitomke sape ve talopa re, naga nene pogaga, pe pe sur retai poli. 2 Ana komin nap̃a tepisu nap̃a natap̃aliena pimim̃arera, a natap̃aena lau pule manene la, popon maneneyar make ga aure wola lala.

3 Sanene na, visae yar sinenan sape va lavisin wonana sira, wona nene monar kekarania, a pogos nap̃a sirasinenan sape va lavisin wona na yerm̃ene, wona nenemonar kekarania. 4 Sira nap̃a talopa tap̃atete visavetasnena pe kiena naga taaga, ana wona na yerm̃ene kiliavisave naga pe kiena m̃ena ga. Ana yaru nap̃a talopa6:19 1Kor 3:16; 2Kor 6:16

Page 22: M̃akiNasumoNap̃aPolSiri PaPanLiNalelagaenaWaLalaNaeGaru … · 1Koren1:10 4 1Koren1:17 10 Kiau namratava lala kiena kieta Sup̃eYesu Kristo, nesape neviun manene van amiu e kiena

1 Koren 7:5 22 1 Koren 7:11tap̃atete visave tasnena pe kiena naga taaga, ana wona nasira kilia visave naga pe kiena m̃ena ga. 5Sanene na, tai vevisalup̃ar re tap̃ena visave ve imi re lavisinia.

Ee, pona pogos tai lalua apisayu yo, lalua atam̃an nap̃alalua aligania, ve amon re lele taaga e narin pogos tai,vena kila lalua akilia alen m̃arera vanon sur tai wa, anananene na pogaga. Ana siraunia, lalua monar sinelan siaim lele taaga, komin visae peraga, pona Yermare visukilale nap̃a tai malum ga, tap̃atete uarar naga, ana kilaloru e natap̃aliena koyo tai.

6 Sur la nap̃a nesum̃a nepisa ke ne, pe nepisa re sanenavisaluaena m̃arera tai poli, sane yarmonar talopa, ponamonar ve talopa re, ananemla ga sitomenanaiilaena lap̃asnene. 7Visae yar make ga akilia asum̃a ga sane inu, nap̃ape netalopa re poli, nesum̃a ga sanene, pona yoko vera nawo na wo, ana sur nene sike ga e sitomena nap̃a Ntewamlavia pan ita peve taaga.

8Nesape nevisa visena tai van la nap̃a asu m̃aga sanene,sane la nap̃a pe atalopa re poli wa, amio letano lala.Nepisu sane visae akilia asum̃a ga sanene, sane nap̃a inm̃ena nesum̃a nekila ke ne, yoko wo na wo. 9 Ana visaelap̃asa apisu sane peraga, yoko m̃arera van la vap̃isi venaauarar la lue ga sanene, pogaga, po pap̃isi nap̃a visae alualtai nap̃a atalopa amio. Pe pon re natap̃aliena sum̃a kar lasanene vano-o asum̃a aloge viowagania silaga.

10 Visena tap̃ena si tai nap̃a sineun nesape nevisa, nagavan la nap̃a atalopa rui, nap̃a pe kiau sitomena re gapoli, ana naga pe visena tai nap̃a Sup̃e mlavia sane visenam̃arera tai pimi pan ita. Pisa sanini, sape sira monar veure matan re wona na yerm̃ene. 11 A visae pogos tai siratai ligan wona na yerm̃ene, ure matan sina, naga monarve talopa re sina, ana monar sum̃a ga sanene. Pona visae7:10 Mat 5:32, 19:9; Mak 10:11,12; Luk 16:18

Page 23: M̃akiNasumoNap̃aPolSiri PaPanLiNalelagaenaWaLalaNaeGaru … · 1Koren1:10 4 1Koren1:17 10 Kiau namratava lala kiena kieta Sup̃eYesu Kristo, nesape neviun manene van amiu e kiena

1 Koren 7:12 23 1 Koren 7:16peraga, popon naga amio wona na yerm̃ene lalua akilaruru marala, lalua asu si lele taaga. A yerm̃ene lala, veam̃ene plan re si wola na sira lala.

12 Pogaga, yoko nevisawal si suri tap̃ena lap̃asia. Lape sa re navisaluaena kiena Sup̃e poli, ana sane kiausitomena ga lap̃asa vena iila itaena.

Suri p̃esia, naga e lepas nap̃a yaru tai nap̃a mlelaga eYesu sike amio wona sira tai, ana sira nene mlelaga repoli. Ana visae sira nena kekaran ga nap̃a lalua asum̃averaga, po pon re yaru nene sitom sape m̃enelua si siranene poli. 13 A maran taaga m̃ena ga visae sira taimlelaga e Yesu sike amio wona yerm̃ene tai, ana yerm̃enenene pe mlelaga re poli. Visae yerm̃ene nene kekaranga nap̃a lalua asum̃a veraga, po pon re sira nene sitomsape m̃enelua si yerm̃ene nene poli. 14 Nanene kominnaga e lalua nap̃a mlelaga kilia kila suri wo tai van nap̃ape mlelaga re poli, ana kiena p̃elaga wo kilia kila kielatalopaena lalua imi wo vap̃isi sane talopaena kiena yarulalua nap̃a amlelaga. A naga e lalua nap̃amlelaga kilia kilasuri wo tai va narila lala, komin naga yoko kilia ligan rurunarila lala e mrapa na malena wa, yoko akapuru loyum̃a emratava tai nap̃a po sa ke ga ninis tap̃ena la nap̃a arimalaamio anela la ga luwoka amlelaga. 15 Ana e lepas kienalalua nene nap̃a tai mlelaga a tai pe mlelaga re poli, visaenap̃a pe mlelaga re poli sinenan sape ligan lua si nap̃amlelaga, ita li nalelagaena tap̃ena lala monar tetam̃anga sanene narui. Visae nap̃a pe mlelaga re poli yepenmavin nap̃a mlelaga, tap̃atete tekilali nap̃a tom̃arerannap̃a mlelaga sum̃a amio wona nap̃a sinenan sape ligania,komin Ntewa sinenan sape tese malena tai nap̃a pulenp̃elaga na sum̃are.

16 Ko sira nap̃a omlelaga, pona ko yerm̃ene nap̃a om-lelaga, pona ositom osape okilia otaulu si wom̃a nap̃a pe

Page 24: M̃akiNasumoNap̃aPolSiri PaPanLiNalelagaenaWaLalaNaeGaru … · 1Koren1:10 4 1Koren1:17 10 Kiau namratava lala kiena kieta Sup̃eYesu Kristo, nesape neviun manene van amiu e kiena

1 Koren 7:17 24 1 Koren 7:22mlelaga re poli, ana peraga, pe okilia ruru re nap̃a osapeyoko ve sanene poli, komin pona tap̃atete nena otauluiap̃isa, peraga.

Monar teva ruru ita tesum̃a e malena nap̃a Ntewa mliganita tesike ea

17 Ana ya ga nap̃a monar tekila, ita make ga monarteligan ruru kieta malena ita punu ga su ruru e nap̃a kietaSup̃emligan ita tesike e rui, ponamonar teyali ga emrapanap̃a Ntewa pio itania vena teyal ea. Nanene naga visenatai nap̃a nemligan sike e kieta sum̃are lala. 18 Visenanene kana kinasa sane e nape nap̃a osike ea nanua, sumonnap̃a omlelaga, monar okekaran osum̃a ga ea wa, pogosnap̃a osiar omlelaga. Sanene visae lap̃asa ape le Yu layo, nap̃a asum̃a ataveve ke kiela p̃elaga marua lala, sanep̃aviu pona ya sina, nanenenapogaga, pe nepisa re nesapevisae pogos nap̃a alelaga ana monar avilopu kiela p̃elagamarua la nap̃a asum̃a ataveve ke poli. A maran taagam̃ena ga sa ke la nap̃a pe ape le Yu re poli, nap̃a pe akilare p̃aviu poli ana asum̃a ataveve ke kiela p̃elaga maruatap̃ena lala. E m̃ena e kiela lepasia, pe nepisa re nesapevisae alelagamonar avilopu la e kiela p̃elagamarua la poli.19 Yaru taveve p̃elaga marua ya, sane ve p̃aviu pona veve p̃aviu re, naga pe pe suri keviu re tai poli e navisuenakienaneNtewa, anaNtewa sinenan ga sape tetaveve kienavisaluaena. 20 Nane nepisa ke pan amiu narui nesapepogos nap̃a olelaga, ova ruru ko ga osum̃a e yo nap̃aosike ea pogos nap̃a pe omlelaga re poli wa. 21 Sa ke ganap̃a visae omiyum̃ae korena kiena yaru tai nanua sumo,ana nagane omlelaga ga na wa, nanene pogaga, monarokekaran nap̃a oyum̃ae korena ga sanene. Ana lelaga,visae pog tai olual kiom̃a pulmas tai nap̃a okilia ourmatane nap̃a omiyum̃ae korena ke ea, naga m̃ena nene poponop̃isinia. 22 Visae ko na omiyum̃ae korena kiena yaru

Page 25: M̃akiNasumoNap̃aPolSiri PaPanLiNalelagaenaWaLalaNaeGaru … · 1Koren1:10 4 1Koren1:17 10 Kiau namratava lala kiena kieta Sup̃eYesu Kristo, nesape neviun manene van amiu e kiena

1 Koren 7:23 25 1 Koren 7:27

tai, monar ositom̃al sane pogos nap̃a Sup̃e vio ko, nagavisirlua ko ligan ruru ko nenaga e namratava puna. Anae kana lepas ne tai, visae ko pe omiyum̃ae korena kienayaru tai poli, osum̃a ga sanene, ko m̃enamonar ositom̃aliaovisave pogos nap̃a Kristo vio ko, ko na monar oimi sanekiena yaru na yum̃ae korenaena tai narui, vena kilaenkiena yum̃aena make ga. 23 Naga nene komin Kristo pulplan ita e pupia suri tai, sane kana kuruta, vena ita tevekiena, anamonar tevisu kilale ga narui sanemesmesun ganap̃a teyum̃ae koren ga vania, po pon re teyum̃ae korenavan yaru tap̃ena poli, pona tesike vatanon sitomena kienayaru tap̃ena nap̃a temiyum̃ae ke pania.

24 Erau lala naga ke nene narui, yo nap̃a osike ea pogosnap̃a pe okilia reNtewapoliwa, yo ke nanenenaruimonarosum̃a ga ea, ana nagane omlelaga rui, yoko Ntewa sum̃aga amio ko e nene silaga.

Naviunena e lepas kiena la nap̃a pe atalopa re poli wa, amioletano lala

25 Pogaga, nesape nela narin visena tai van amiu e lepaskiena la nap̃a pe atalopa re poli wa. Visena nena, tap̃atetenevisave nanene navisaluaena tai kiena Sup̃e nap̃a pisapan inu, ana visena nene naga sane kiau sitomena gatai. Ana kam na akilia rui sane Sup̃e naga po pap̃isi paninu, naga mla manmaruaena lala pan inu nap̃a yoko amiuakilia awasine ruru la, ana popon asitom urmi e kiauvisena nini narui. 26Nagane, tesike e pog viowa tai nap̃atesum̃a tepisu ke suri m̃arera la nap̃a tepane la, ana poponnevisa si visena nap̃a nepisa metava rui, nap̃a nesapepopon teva ruru ita tesum̃a ga e malena nap̃a tesike pae erui. 27Sanene, visae ko yaru tai nap̃a otalopa rui omio siratai, popon osu ruru ga osum̃a sanene, ve ositom re ovisaveoligan lua naga. Visae ko pe opure re sira tai poli wa, ko

Page 26: M̃akiNasumoNap̃aPolSiri PaPanLiNalelagaenaWaLalaNaeGaru … · 1Koren1:10 4 1Koren1:17 10 Kiau namratava lala kiena kieta Sup̃eYesu Kristo, nesape neviun manene van amiu e kiena

1 Koren 7:28 26 1 Koren 7:34m̃ena ga osum̃a ga sa ga nene, pe ositom re osape otalopaomio tai poli.

28 Ana visae ositom sane peraga, sinom̃an maneneosape oure sira tai, pe nepisa re nesape piowa poli, a visaesira m̃ee tai talopa amio yaru tai, naga m̃ena nene pesa re kiena mlamulena viowa tai poli, nanene na pogaganene. Ana la nap̃a sinelan talopaena, lamonar avisu kilalesane yoko tap̃atete kiela malena memea, yoko avane pogm̃arera la ve moki vap̃isi e yomarava nini, a visae otavevekiau visena, nap̃a ve otalopa re, yoko nekekara vap̃isi.

29 Erau lala, nepisa ke sanene komin nap̃a narin pogplas ga sike ga wa vano-o tol pogos nap̃a sa Sup̃e wasup̃esi vitomi, a pe yaru la moki re poli na kilaen kienayum̃aena. Ve sanene popon manene visae la nap̃a ap̃urewola la rui, akila sa nap̃a pe atalopa re poli wa, ana akiliaakila yum̃aena lala kiena Sup̃e ve moki. 30 A la m̃ena ganap̃a asum̃a atagin ke suri tai, popon sinela p̃esan surinap̃a atagin ke ne, a la nap̃a amloge ke pon kekarenalala na yomarava, popon ve asitom̃al re sina. La m̃enanap̃a amiyum̃aen ke kilavaru, popon akila sa nap̃a limalakorena ga. 31 La nap̃a akila yum̃aena tap̃ena lala nayomarava nini, popon akila sane pe kiela sur re tai sike epoli, komin yomarava nini amio kiena suri make ga nap̃asike ea sun ke nap̃a yoko va kokovio narui.

32 Nepisa ke visena la nene pan amiu komin nesitomamiu pap̃isi, pe sineun re nap̃a silaga aligan lue ga kiamiusitomena se suri la ve moki poli. Yaru nap̃a pe wonare poli, naga kilia sitom urmi e yum̃aena kiena Sup̃esilaga, sape yoko naga kila ve sanape nap̃a yoko Sup̃ekekarania, 33 ana yaru nap̃a sike amio wona, naga sum̃asitom manene suri na yomarava la pap̃isi, ana kila vesanape nap̃a yoko wona na sira kekarania, 34 a yoko kiliakila m̃ena sa nap̃a kiena sitomena la ve ve lua. A sira

Page 27: M̃akiNasumoNap̃aPolSiri PaPanLiNalelagaenaWaLalaNaeGaru … · 1Koren1:10 4 1Koren1:17 10 Kiau namratava lala kiena kieta Sup̃eYesu Kristo, nesape neviun manene van amiu e kiena

1 Koren 7:35 27 1 Koren 7:40m̃ee nap̃a pe wona re poli, naga m̃ena ga kiena sitomenam̃arera ruru po vena kilaen yum̃aena kiena Sup̃e, a kienayalena amio kiena yum̃aena kilia ve wa ruru lue ga. Anasira nap̃a wona sum̃a ga, kiena sitomena monar su gae yum̃aena na yomarava nini, sane monar kila suri lanap̃a wona na yerm̃ene loge wonia. 35 Kiau visena lanene, pe sineun re visalup̃ar amiuena e suri tai poli, nap̃asinemiun asape akila, ana nepisa kiau visena kilali nap̃aiila kiamiumalena. Sineun ganesape suri na sum̃are punuga kirir ruru wo, a sineun nesape ita li nalelagaena lala vetekirakirai re, ana tekira tevisu ga kieta Sup̃e naga taaga.

36 Ita lap̃asia akila nap̃a akilawokiela sira tai, ana asitomasape popon asutowe laa sane wa, pe asitom re talopaenapoli komin nap̃a sinelan kilaen yum̃aena kiena Sup̃e. Anavisae lala tai visu sane sitom manene la sira nene nap̃aakilawoia, sa nap̃a sitom manene vano-o visu sane yokouarar p̃ele si naga, naga popon akila ga lalua atalopanarui.Nanene naga pogaga ne, naga pe mlamulena viowa re tainene poli p̃isa. 37Ana visae tai kila ruru sitomena m̃areranap̃a m̃arera sape naga sinenan vena naga amio sira nenenap̃a akilawoia vena ve kiena, lalua asum̃a sanene sumowa, a visae naga visu kilale sane naga kilia kawean ruruia,nanenenaga kila po pap̃isi visae ve talopa re ga amiowonanene rui. 38 Sanene, naga nap̃a talopa mare ga amio naganap̃a akilawoia asape ve kiena, naga kila suri wo taneatai pap̃isi, a naga nap̃a sum̃a ga, pe talopa re amio nap̃aapisawo poli, naga kila sur tai nap̃a po manene laa sane.39 E lepas kiena la nap̃a atalopa rui, monar ve aure matanla re sina. Sira nap̃a talopa naga monar su ruru ga amiowona na yerm̃ene nap̃a wona nene mali ke ga wa. Anavisae yaru nene mare, sira nena kilia talopa sina, akiliatalopa amio yaru tai nap̃a naga sinenania, ana monar urega nap̃a naga m̃enamlelaga e Sup̃e. 40Sanena nap̃a nepisa

Page 28: M̃akiNasumoNap̃aPolSiri PaPanLiNalelagaenaWaLalaNaeGaru … · 1Koren1:10 4 1Koren1:17 10 Kiau namratava lala kiena kieta Sup̃eYesu Kristo, nesape neviun manene van amiu e kiena

1 Koren 8:1 28 1 Koren 8:5ke ne, naga kilia talopa, ana nepisu sane yokowo laa vania,pona kiena kekarena keviu laa sane, visae naga ve talopare sina. Nanene inu ga kiau sitomena, ana nesitomnesapeNinuna Ntewa ga mla sitomena marua la nene pan inu,ana popon asitomruruia.

8Sanapen tata la nap̃a am̃em̃aria pe na kilaen lotena van

nono lala?1 Nagane sineun visatam̃een kiamiu naviunena e lepas

na tata la nap̃a yar la nap̃a pe amlelaga re poli akup̃ap̃ainla ke pan kiela nono lala. Ana amiu asum̃a apiun keasape popon ita li nalelagaena la takan tata la nene, ponaperaga?

Pogaga, yoko kiau navisatam̃eena visayu sur ve lua, p̃e-laga na kiliaena, a p̃elaga na sinesiena. E lepas na kiliaena,yar la mok liu nap̃a la asape akilia ruru navisatam̃eena nakiamiu naviunena nene, a akilia avilaven towe m̃aga nap̃aasitom asape akilia suria. P̃elaga na kiliaena kilia kila yaruligan kiena sitomena va metava, ana p̃elaga na sinesienape sa re nene poli, sum̃a miila ruru ke ga malena kienayaru. 2 Yaru nap̃a sitom manene ke sape naga tol rurup̃elaga na kiliaena, naga pe kilia ruru re Ntewa poli wasane popon kilia naga. 3 Ana yaru nap̃a tol ruru p̃elagana sinesiena, naga ke narui nap̃a Ntewa pisu kilale rurunaga.

4 Pogaga, nane kiau visena lua si ne nanene narui, elepas na tata la nap̃a akup̃ap̃ain pa nono lala. Suri na sumopisa sanini, sape akilia asape sane nono la nene ape totouga, a pe ape totou na sur lelaga re nena tai poli. A sur nalua naga sanini, sane kieta Ntewa naga taaga nena nap̃ape lelaga sike na. 5 Yar la asum̃a apisayu ke kiela ntewatap̃ena lala pona kiela sup̃e tap̃ena lala nap̃a asape asike

Page 29: M̃akiNasumoNap̃aPolSiri PaPanLiNalelagaenaWaLalaNaeGaru … · 1Koren1:10 4 1Koren1:17 10 Kiau namratava lala kiena kieta Sup̃eYesu Kristo, nesape neviun manene van amiu e kiena

1 Koren 8:6 29 1 Koren 8:10ma e peni pona e yomarava nini, a apisayula ke sa ga layo pulen la ga asum̃a ga, 6 ana e ita, tekilia ruru tesapeNtewa na taaga ga sum̃a ga. Naga nane Ata Ntewa, nap̃anaga pe purp̃es nen sur make ga, nap̃a ita tepe kiena. ASup̃e taaga ga nap̃a sike na, nane Yesu Kristo, nap̃a nagasii make suria, a nap̃a temal ke m̃ena ga e naga.

7 Naga nene kiliaena napo nap̃a ita li nalelagaena lamoki tetol rui, ana sur tai piowa ga, ita lap̃asa pe tekiliaruru re sur la nene poli wa. La nene, nanua sumola m̃ena asum̃a amlotun nono lala, ana pimi tol p̃ane,m̃arera pap̃isi nap̃a avisu kilalea sane naga nene pe sur navisokanen ga. Sanene na pogos nap̃a yaru la akukin tatala nap̃a akila kup̃ap̃aena ea pa nono lala, tekilia takania saga pe pe sur re tai poli, ana ita tap̃ena la nene, pogos nap̃aakania, akan amio sitomena nap̃a asape tata nene nagakananono lala, a siraunia yepela p̃ilinia, amloge sane akilasur tai nap̃a pe mesmes re poli e marana Ntewa.

8 Ana monar tekilia sane kinanena, naga pe pe sur retai nap̃a kilia kila Ntewa visu ita sane topo pona tepiowa.Visae ve takan re tata nene, pe kana kinas re nane topo ekiena navisuena poli, pona visae takania, pe kana kinas renane tepiowa poli.

9 Sike ga e ita visae sinetan takania pona yepeta mavinkanena, ana pe pon re tekila sur tai nap̃a nalelagaenatap̃ena sitom sape pe mesmesun re kilaen poli. Pona itatekilia tekila sur nena woga ga yo, ana pe pon re naga visunap̃a tekila poli, ana kila kare kiena sitomena.

10 Sane e lepas na tata la nene, pona e kiom̃a sitomena,okilia okan woga yo, ana okilia okila pe pe sur re tai poli.Ana visae pogos tai osike omio yar lala loyum̃a e kielayum̃a na lotunen nono lala, ana ala tata van ko ana okanomio la, yoko ve sanape nap̃a visae nalelagaena tap̃ena taivisu ko? Pona naga tai nap̃a pisaar pisape naga mlon ke

Page 30: M̃akiNasumoNap̃aPolSiri PaPanLiNalelagaenaWaLalaNaeGaru … · 1Koren1:10 4 1Koren1:17 10 Kiau namratava lala kiena kieta Sup̃eYesu Kristo, nesape neviun manene van amiu e kiena

1 Koren 8:11 30 1 Koren 9:2tata la nene yo, ana pogos nap̃a naga pisu ke nap̃a okania,yoko naga visave “Suwala, yar nene naga pe yar na sum̃aretai nap̃a kilia ruru suria, ana naga sum̃a kan ke ga tatala nene. Sanape, popon in m̃ena ga nakania.” Naga pisasanene narui, ana naga m̃ena ga kania, ana siraunia yokokilia loge viowagania vap̃isi komin nap̃a sitom sape nagakila pupia mlamulen viowa tai.

11 Naga nene kana kinasa sane ko na osum̃a otaveveke kiom̃a kiliaena napo, opisu kilale sane okilia okila surnene. Ana monar ositom ovisave yar tap̃ena nene, nap̃anaga pe womla tai nap̃a Kristo mare vena tamalia naga,naga maraun kilaen pap̃isi. Sanene, visae naga visu nap̃aokila pogos tai, yoko kilia kila nap̃a okila kare nena kienanaviawaena. 12 Visae ve sanene, yoko Ntewa visu kosane ko ke narui okila mlamulena viowa pa womla nene,komin nap̃a okila naga kila sur tai nap̃a e kiena sitomenapiowagan kilaena. Naga nene piowa ga, sane okila ke gamlamulena piowa pan Kristo.

13 Komin sur nene, in na nekila kiau sitomena tai, sanevisae kiau p̃elaga na kanen tata nene naga pe sur tai nap̃akila kare naviawaena kiena wolai nene, yoko neligan ganarui. Ve netol re sina, komin nap̃a yepmavin nap̃a in kenarui nekila wolai nene loru.

9Pol pisayu kiena p̃elaga na yum̃aena

1 Erau lala, sineun nevisa van amiu nevisave in na penesu re vatanon e sitomena kiena yar tap̃ena poli, ananemiyum̃ae taveve ke ga ya nap̃a nekilia nesape mesme-sun nakilaena. In na nepe nalogena tai nap̃a nepisu kietaSup̃e Yesu e kilamarau, a amiu ke narui nap̃a sane mrasnen kiena yum̃aena nap̃a nemiyum̃aenia. 2Nekilia nesapeyar la p̃asia yepela mavin visu kilale inena sane nepe

Page 31: M̃akiNasumoNap̃aPolSiri PaPanLiNalelagaenaWaLalaNaeGaru … · 1Koren1:10 4 1Koren1:17 10 Kiau namratava lala kiena kieta Sup̃eYesu Kristo, nesape neviun manene van amiu e kiena

1 Koren 9:3 31 1 Koren 9:8nalologena tai, ana amiu na pe sa re nene poli. Naganekiamiu malena su ruru sike amio Sup̃e rui, a sur nenekila apisu kilale asape nemiyum̃ae ke pan amiu sane nepekiena nalologena lelaga tai.

3 Ana e la nap̃a sinelan lip̃ere inena sane asape nekilake piowa sanene sanene, kiau navisatam̃eena la sum̃a ga.4 Nekilia sane asape asum̃a apisuar imimi pano-o sinelamare, ana sanape? Apisuar m̃a tap̃ena la nanua sumo ne,ana pe apis re sanene poli, ana pogos nap̃a nepimi, apisasur tap̃ena narui. Pona asitom asape visae vemekinana repona ve momun re ana mekilia memal ga ve sanene venakilaen yum̃aena pula?

5 A apisayu imimi lap̃as nap̃a atalopa rui, apiun asapekomin ya ne wola m̃ena la apim asum̃a ataveve imimi?Ana ane sape nene naga piowa ga? Nalologena tap̃ena lane apim p̃esa, amio wenla Sup̃e lala, amio Kep̃as, pogosnap̃a amiyalin ke yum̃aena sanene, wola na sira lala asum̃aataveve la, ana e poglis nene, yar la nene pe apisa re surtai e lepas nene poli.

6 Ana asape avisalup̃ar imimi ke sina ga ve meyum̃aenre kilavaru vena ulen kiamimi suri lala. Visae imimi luaP̃anap̃as ve meyum̃ae re ga woga ga rui, ana komin ya neapisa ke ga sanene pan imimi lua P̃anap̃as, ana pe apisa repan tap̃ena la poli?

7 Asitomyuli yaru na mara lala na purvanua tap̃enatai. Pogos nap̃a apanon mara, ana ane pul ke kiela surlala? La ga apulia, pona kiela p̃arin sup̃e naga pisuvevea?A asitomyuli la nap̃a amapla kinanena e lokove. Visaeakinana e lokove nene, tap̃atete yar tai vis van la vanonia.A sanapen m̃ena yar nap̃a pagan ke surmal lala? Ponanaga pe kanli re nena kala tata ne tai poli yo?

8 Nepisa sur la nene vena kila amiu avisu kilale sa nap̃avisae yar tai kila yum̃aena tai, popon yar la nap̃a naga

Page 32: M̃akiNasumoNap̃aPolSiri PaPanLiNalelagaenaWaLalaNaeGaru … · 1Koren1:10 4 1Koren1:17 10 Kiau namratava lala kiena kieta Sup̃eYesu Kristo, nesape neviun manene van amiu e kiena

1 Koren 9:9 32 1 Koren 9:13miyum̃ae kiela monar avisuar ruruia. A nepisa sanene, pemolue re ga e kiau sitomena poli, ana kieta navisaluaenawa pisayu m̃ena ga sanene. 9 Visena tai sike loyum̃a enavisaluaena kiena Mosis rui, nap̃a pisa sanini, sapePogos nap̃a kiom̃a puluk tai sum̃a yaloro ke metava e kiom̃a

mralaki sane kona vena vie plan kurusnela, ve oviar regona, ana monar otam̃an naga yaloro ea ana kinanalilue m̃aga vano. Naw 25:4

Pogos nap̃a Ntewa pisa visena nene narui naga pe sum̃asitom̃al re sur mal la poli, 10 ana naga sitom̃al ita nap̃atemiyum̃ae, sape la nap̃a temiyum̃ae kiela, monar avisuarruru ita. Yaru nap̃amiyum̃ae e porotano, mesmesun nap̃anaga sitomvisave pogos tai yoko kan ya nap̃a nagamapila,a yar nap̃a va lokove war kinanena vitomi, mesmesunnap̃a naga m̃ena sitom visave yoko atam̃an ve tokakivania. 11 Ana e lepas na kiamimi yum̃aena pun amiu,memapila mras wo la mok liu rui e kiamiu malena, anapopon vena amiu akekaran nap̃a avisuar imimi a akiannavisa ruruena lap̃as nap̃a Ntewa mligan e limamiu vanimimi. 12Amiu asum̃a amiila ke yar tap̃ena lap̃asa sanenerui, ana popon akekaranmanene laa sane nakilaenwo vanimimi nap̃a imimi mekila p̃esan po pan amiu sumo rui.

Ee, popon akila sanene van imimi, ana tol nagane pemepisa re nena pan amiumesapemonar akila. Memaraunmesape sa p̃isi mevisawal sanene p̃isa, yoko asitom viowae imimi narui, sa p̃isi kilawo lawe mrapa na Lologena Woimi pun amiu. Kila narui mepis re si poli, a visae melogeviowagan nap̃a pe apisuar imimi re poli, pogaga.

13 Ana popon asitomyuli m̃ena ga sane e Yum̃a Wam̃ana Ntewa, la nap̃a amiyum̃ae ke loyum̃a ea amio li nakup̃ap̃aena lala, asum̃a akan ke sur la nene, a asum̃a amalke e sur la nap̃a yar la amla ke sane kiela nalaena paNtewa.9:9 1Tim 5:18 9:11 Rom 15:27

Page 33: M̃akiNasumoNap̃aPolSiri PaPanLiNalelagaenaWaLalaNaeGaru … · 1Koren1:10 4 1Koren1:17 10 Kiau namratava lala kiena kieta Sup̃eYesu Kristo, nesape neviun manene van amiu e kiena

1 Koren 9:14 33 1 Koren 9:1814 A Sup̃e pisawal m̃ena ga sa ke nene e lepas kiena nekiena yeririna la nap̃a asum̃a amlologon ke Lologena Wo.La m̃ena ga, mesmesun nap̃a akilia amal e nalaena la nap̃ayaru la ne amloge ke Lologena Wo nene asum̃a ala van la.

15 Pogaga, in na yar la ne tai ne sanene, ana siar nanuasumo pimi pe nepisali re nesape yar la monar ala surtai sanene van inu poli, pona monar akila ve sanape navan inu. A nesum̃a nepisakol ke ga sur la ne e m̃akinini, pe naga re ga nap̃a nesape neviun sur tai tan amiupoli. Pe sineun re nesape asiar nap̃a ala sur van inu poli,ana ap̃arwar amiu asape amiu ke narui apagan inu, anasineun nesape in na nekilia nesum̃a nowarwar inun ne-sape Ntewa ga sum̃a pisuar inu silaga. Pogos nap̃a nekilianesape kiau malena sike ga e limana, nesum̃a nemlogepo pap̃isi, a visae ve naga re nap̃a sum̃a visuar inu, ponayoko neloge sane popon sa nemarp̃an ga rui. 16 Nesapenop̃arwar inun nap̃a naga pisuar inu sanene pogos nap̃anemlologon ke kiena Lologena Wo, ana e lepas na puninu, lelaga pap̃isi pe sur re tai nap̃a nekilia nop̃arwar inunpoli. Tap̃atete nevisirlua si kiau kia va metava, nesapein ke narui nepe yar na lologonen Lologena Wo, vanonNtewa ke narui naga mligan e lum̃au, ana nepisu sanemonar nekila ga narui. Visae pogos tai nourenia ve nekilare sina, yoko viowa van inu vap̃isi. 17 Visae nekila keyum̃aena nene e ga e kiau sitomena tai, inu ga nesapepopon nekila, vena Ntewa kekarania, pona yoko kilia lanalaena tai van inu komin yo, ana pe sa re nene poli.Pe inu re nap̃a nesitom nesape nekila poli, ana Ntewa gapisawalia, mligan e lum̃au, ana monar nelogearia, nekilaga ve sanene narui. 18 Ana sanene, nesitom p̃ele nesapenela nalaena tai vanonia, ana naga nene pogaga, kominnap̃a Ntewa sum̃a kila ke sur tap̃ena tai sane pul inu9:14 Mat 10:10; Luk 10:7

Page 34: M̃akiNasumoNap̃aPolSiri PaPanLiNalelagaenaWaLalaNaeGaru … · 1Koren1:10 4 1Koren1:17 10 Kiau namratava lala kiena kieta Sup̃eYesu Kristo, nesape neviun manene van amiu e kiena

1 Koren 9:19 34 1 Koren 9:21e sur wo tai rui. Sur nena, naga pupia nalogewoenanene nap̃a netolia, pogos nap̃a nesum̃a nemlologon kelologena wo pa yar lala, nap̃a nekila korenan ga sanenepan la. Pona nekilia nevisa van la nevisave ala sur van inuvanonia, pona avisuar ruru inu e pogos nap̃a nemiyum̃aeke sanene, ana pe sineun re nene poli, sineun nesapeakilia atol ga sa ga nene, pe suri tai suwo la re poli.

Pol naga miyum̃ae korena ga pa yaru lala sane nalologenawo tai kiena ne Ntewa

19 Sitomena ne nanene sike e inu, a nesum̃a nemiyum̃aeke e p̃elaga tai nap̃a yoko nevisa meraravan van amiunagane.

Sane, inu na pe nemiyum̃ae kiena yar re tai poli, a peyar re tai nap̃a pe yerkawan inu poli, ana inu na nekila inunepimi sane yar na yum̃ae korenena van yar tap̃ena lala,vena kila sane nekilia netaulu la ve moki aimi alelaga.

20 E lepas kiena ne le Yu lala, nesum̃a nekila inu nepimnepe yere Yu nena napo, vena kila sane nekilia nourelap̃asia aimi.

E lepas kienane la nap̃a pe apeYu repoli, ana ataveve kenavisaluaena kiena Mosis, nesum̃a nekila inu nepim saneyar tai nap̃a nataveveen m̃ena ga navisaluaena nene. Penepisu re sanenesike vatanonnavisaluaenanenepoli, ananekekaran nap̃a nevatanonia ve sanene, vena tauluen lanene nap̃a sinelan suen vatanonia.

21 E lepas kiena tap̃ena la nap̃a pe apeYu repoli, nap̃a peataveve re navisaluaena kiena Mosis poli, nesum̃a nekilainu neve taaga nemio la, komin nesape netaulu la m̃enaga. Pe nepisa re nesape nesum̃a nekilaro navisaluaenamarua kiena neNtewa poli, peraga, ana pogos nap̃a nesikenemio la, nesum̃a netaveve ke navisaluaena viu kienaKristo vena kilia kila la alual malena.

Page 35: M̃akiNasumoNap̃aPolSiri PaPanLiNalelagaenaWaLalaNaeGaru … · 1Koren1:10 4 1Koren1:17 10 Kiau namratava lala kiena kieta Sup̃eYesu Kristo, nesape neviun manene van amiu e kiena

1 Koren 9:22 35 1 Koren 9:2722 E lepas kiena ne la nap̃a nepisu sane pe asum̃al ruru

re m̃arera poli, pe nepis m̃arera re pan la poli, ana nekilake sa nap̃a in m̃ena nemio la, nesum̃a nemiila la, venapona netaulu la yo.

Sanene, inu na nesum̃a netaveve ke mrapa make ganakilaen suri make ga nap̃a nekilia nekila van yaru makega, vena kilaen sanene vano-o yoko nekilia netamalialap̃asa aimi alelaga e Yesu.

23 Nekila sanene, pe nekila re ga pan inu poli, ponavanon suri tap̃ena tai, ana nekila vanon ga nap̃a sineunnesape Lologena Wo monar war mrasa e malena kienayaru lala, a pogos nap̃a nepisu navisa ruruena nap̃aLologena Wo kila pan la, nemloge po na po.

24 Asitomyuli pogos nap̃a yaru na kiririena lala akiririke veraga. E pogos nene, la make ga monar akilalinap̃a akiriri koskos veraga avano, ana la ve via aim p̃esvamon la, a kilia taulu tap̃ena lala? Yoko ve taaga kiliakoven make lap̃asa, kiriri vano yuve la, la kiena nalaenavanonia. Ve sanene narui, kam make ga monar am̃areranyum̃aena kiena Sup̃e, monar am̃areran akiriri avano venaala kiamiu nalaena.

25 Yar na kirakiraena la asum̃a ap̃ion ruru la silaga, aasum̃a apalia ke suri make ga la nap̃a kilia kila tasnelave m̃arera ruru re. Asum̃a akila ke sanene komin kielasitomena lala m̃areran sape monar atauluia, atol nalaena.Ana pogos natelanenmeme e yaru na kirakiraena la nene,yam plas ga meme la nene pioyowa sina, ana meme nap̃apopon top̃ion nap̃a atelan e ita, naga yoko sike sike nena.

26 Sanene, in nanekila ke sanenenarui e yum̃aena kienaSup̃e nap̃a nekila ke ne. Pe nekiriri koren kar re ga poli, ape nekirakirai re ga sanene poli, 27 ana nesum̃a nakaweaninu, nesum̃a nepisuar ruru tasneu silaga, komin nap̃a pepon re nesum̃a nelologo ruru van yaru lala, nesape la

Page 36: M̃akiNasumoNap̃aPolSiri PaPanLiNalelagaenaWaLalaNaeGaru … · 1Koren1:10 4 1Koren1:17 10 Kiau namratava lala kiena kieta Sup̃eYesu Kristo, nesape neviun manene van amiu e kiena

1 Koren 10:1 36 1 Koren 10:8sanene, sanene, ana siraunia, in ke narui nekila palmrapa,pona pe netorokin re nap̃a nekila make ruru kiririenanap̃a nekiriri ke ea.

10La nap̃a asitom asape la amesmesu rui, akilia akila pal

mrapa, sa nap̃a apua kana le Yu la akila sumo rui1 Erau lala, popon tesitomyuli ya nap̃a kata apua la

akila. Naga nene e pogos nap̃a yermarua Mosis sumon laamolue gar Isip, amio naga ataveve lul nene nap̃a sum̃asumon la apa akusro pupia sive nene nap̃a mlip̃ere panla. 2 Am̃al pogos m̃arera laa nene, ana Mosis p̃ere la apaap̃arpoyo ea, ana apim sane ape kiena yeririna kemualelaga. 3Kas moki asum̃a amialoro ke e yokorena, la makega akan kinanena nene nap̃a Ntewa kian pan la, 4 a pogosnap̃a moto kar la, Ntewa kila wii kate e pulus nen kilavarunene vena amunia. E poglis nene, sane Kristo ga sike amiola, sum̃a pisuar ruru la e sur make ga.

5 Ntewa kila m̃a po pan la sanene pano-o, ana yepelamavin sum̃alen m̃arera se ea. Apilon m̃asila pania, ananaga pe tam̃an la re apa loyum̃a e yo nap̃a naga pisaar panla poli, kila nap̃a asum̃a amarmare tetai kar ga e yomema.

6 Ana ita nagane, pe pon re teve p̃arm̃arera ve sarepita la nene poli, ana visae tesitom ruru e ya nap̃a pimipaemen la, kilia vian ita ea. 7 Visae ve sanene, monarve teligan re sur tap̃ena sumon Ntewa e kieta malena,sane nono tai nap̃a telotunia, sa nap̃a repita la nene akila.Visena tai nap̃a pisayu kiela p̃elaga e poglis nene, pisape“La pe asitom re si sur tap̃ena poli, sinelan ga kilaen p̃ap̃agena,

amun wii marala tetelivi, a ap̃ure m̃ena sira lala ewolena lala, naga ga nene.” Nau 32:6

8 La asitom asape malena wo ne nanene narui, anave sineta p̃esan re legiena nene nap̃a Ntewa kila lom̃ara

Page 37: M̃akiNasumoNap̃aPolSiri PaPanLiNalelagaenaWaLalaNaeGaru … · 1Koren1:10 4 1Koren1:17 10 Kiau namratava lala kiena kieta Sup̃eYesu Kristo, nesape neviun manene van amiu e kiena

1 Koren 10:9 37 1 Koren 10:14viowa la apim akar yerm̃ene lala amio sira lala nap̃a akilalau, ana e legiena taaga ga nene la manu lualima yam luapa telu [23,000] amare veraga e legiena taaga, sane kielanakoaena m̃arera tai. Visae ve sanene monar tevisuarruruia, pe pon re ita lap̃asa ava kar ga sanene poli. 9 Yarnap̃a pilave, kila mlamulena viowa sanene, a naga sitomsape pogaga ne, ana sum̃a miyur kare Sup̃e pap̃isi. YokoSup̃e kilia kila sur tai vania, yoko yar nene ilania, lom̃araiminia sane yar na sumo la nene.

10 A pe pon re tevismumun Ntewa poli, sane la nap̃aasum̃a akila nanua sumo e pogos kiena kata apua lala. Epoglis nene, Ntewa pitetalia navisi tai na visaarenmarenapimi pula, m̃emom̃ar la.

11 Tepisu nap̃a la asum̃a akila ke mlamulena viowasanene, ana tepisu nap̃a nakoaena pimi m̃alivin la kesanene, ana pe suri tai nawep̃ege itaena. La asirilua kanasuniena nena nakonua konua rui, ana tekilia tesitomyusi suri nene nagane, e legiena maro la ne tesike e ne.12 Sanene, visae yar tai visuveve si kiena malena nagataaga, a sitom sape naga sum̃a sum̃alu ruru ke m̃arerarui, popon naga visuar ruruia, komin viowagan nap̃a visaenaga kila si viowa pogos tai, ana loru.

13 Apisu nakilaliena la imi, ana ve sinemiu kurkurmanene re. Pe kam re ga apane ke natap̃aliena la nenepoli, ana asum̃a am̃alivi ke e malena kiena ne yaru makega. Ana akilia awasine Ntewa, komin nap̃a yoko nagatap̃atete kila ko ovane natap̃aliena nap̃a ko pe otorokinre otaulu poli, ana pogos nap̃a natap̃aliena imi kilaliko, yoko naga vian kon kiom̃a mrapa nam̃areraena nap̃anasuwoen natap̃aliena, vano-o oure matan nam̃areraenana tap̃aliena nene.

14Kiau erauwo lala,monar ve ava re nena lavisin p̃elaganap̃a yar la asum̃a amlotun ke nono na visokanena lala.

Page 38: M̃akiNasumoNap̃aPolSiri PaPanLiNalelagaenaWaLalaNaeGaru … · 1Koren1:10 4 1Koren1:17 10 Kiau namratava lala kiena kieta Sup̃eYesu Kristo, nesape neviun manene van amiu e kiena

1 Koren 10:15 38 1 Koren 10:2115Nekilia nesape kam na yar sur la nap̃a akilia suria, anapogos nap̃a nepisaar mesmesun nena pan amiu sanene,nemlelaga nesape kam na amninu kilale ya nap̃a nesum̃anepisa ke ne. 16Nepisa visena la nene komin nap̃a pogosna ova oyakol amio yar la nap̃a asum̃a amlotun ke nonotai, sa ga nap̃a ko m̃ena omlotun ke nono nene narui.Naga nene maran taaga amio ita la nap̃a temlelaga ke eKristo. E pogos na p̃ap̃agena wa, temlenin namunena wa,temlavia, a na nene sa nap̃a ita tepisawal tesape tesikol itae p̃egas kiena yar la nap̃a kana kuruta mlau komin la. Anasiraunia, takawero kilaparavi wa, temlavia, a na nene sanap̃a ita temio la nap̃a akila kare tasnena nap̃a tamalelemetava e lak torovia.

17 Nanene lelaga pan ita punu ga nap̃a tesum̃a tepimlele taaga e p̃ap̃agena wa nene, komin nap̃a tepim sanep̃egas taaga, a takan pae ga kilaparavi taaga nene.

18 A sa ke m̃ena ga nene pa le Israel lala, pogos nap̃aam̃emom̃ar suri na kup̃ap̃aena lala. Lap̃asa pe akila rekup̃ap̃aena poli, ana akekaran kanen tata na kup̃ap̃aenanene nap̃a yaru tap̃ena ga la akila, ana kila sa nap̃a apep̃egas taaga nap̃a akila lotena na sanene pan Ntewa.

19 Pogaga, visena la nene kana kinas na ya? Nesum̃anepisayu ke nono lala amio nakup̃ap̃aena la nene, anae kiau sitomena kana kinasa pe nepisa re nesape sur lanene na lelaga poli, pona apowo liu. 20 Pe sa re nena nenepoli, ana popon nekila meraravan van amiu, nesape lanap̃a akila ke lotena kar la ne sanene, pe amlelaga re eKristo poli, a kup̃ap̃aena la nap̃a asum̃a akila ke ne, peasum̃a akila re pa Ntewa lelaga poli, ana asum̃a akila kega pa yermare lala. Sanene, pe pon re ava lavisin la nap̃aasum̃a akila ke poli, komin pe sineun re nesape asikolamiu amio yermare la poli. 21 Ko nap̃a ototano ke e lele10:16 Mat 26:26-28; Mak 14:22-24; Luk 22:19,20

Page 39: M̃akiNasumoNap̃aPolSiri PaPanLiNalelagaenaWaLalaNaeGaru … · 1Koren1:10 4 1Koren1:17 10 Kiau namratava lala kiena kieta Sup̃eYesu Kristo, nesape neviun manene van amiu e kiena

1 Koren 10:22 39 1 Koren 10:26na kinanena kiena Sup̃e, osum̃a omun ke e m̃ana piala wa,a osum̃a okan ke kana kinanena wa, tap̃atete okilia ovaototano e lelen kinanena kiena yermare lala vena omunkiela namunena a okan kiela kinanena. 22 Yar na kilasanene naga sum̃a miyur ke Sup̃e, kilia kila Sup̃e vieluevap̃isi, sinena karia. A pona yar nene sitom ke sape visaeSup̃e sinena kar sanene, pe pe sur re tai poli, komin nagam̃arera manene taulu Sup̃e? Pe nesitom re nena sanenepoli.

Li nalelagaena lala monar ve akila re sur nap̃a kilia kila linalelagaena tap̃ena lala aloge viowa

23 Visena tai sum̃a ga, nap̃a yar la mokliu apisa apisape,yaru kilia kila ga ya nap̃a naga sinenan sape kila. Ponavisena nene pe lelaga yo, ana sur lap̃asa sike na nap̃anekilia nekila, ana yepmavin ga kilaena, komin e kiaunavisuena, la pe asum̃a amiila inu re e kiau malena poli, ape asum̃a amiila re malena kiena yar la nap̃a asike lavisininu poli. 24 Nepisa sanene komin nap̃a pe pon re yar taisum̃a sitom̃al ga naga taaga poli, anamonar sitom̃al m̃enayeririna la nap̃a naga sike lavisin la.

25 Pogaga, nagane yoko nevisa sur lap̃asa e lepas natata na sur mali lala nap̃a akila kup̃ap̃aena ea pan kielanono na visokanena lala. Visae awar tata la nene imi,aligan su amio tata tap̃ena lala, vena awilwilin la, tekiliatoulia takanwoga ga. Nanene komin nap̃a tap̃atete tekiliatevisu kilale sane tata na ya la ne sanene, tesape tata yanap̃a akila kup̃ap̃aena ea, pona tata ya nap̃a pe akila rekup̃ap̃aena e poli, ana ve tesitommanene re, ve teviun re,toul ga narui. 26 Telavia, takania, komin nap̃a sane visenatai pisa sanini sape yomarava nini,amio sur make ga nap̃a sike ea, naga pe kiena ai? Naga pe kiena

kieta Sup̃e. Yauena 24:110:23 1Kor 6:12

Page 40: M̃akiNasumoNap̃aPolSiri PaPanLiNalelagaenaWaLalaNaeGaru … · 1Koren1:10 4 1Koren1:17 10 Kiau namratava lala kiena kieta Sup̃eYesu Kristo, nesape neviun manene van amiu e kiena

1 Koren 10:27 40 1 Koren 10:3327 A visae yaru tai nap̃a pe mlelaga re poli, vio ko

vena ova okinana e m̃ana yum̃a, pona omaraun vaena yo,osum̃a ositom ke osape pona awar kinanena lap̃asa vanko nap̃a akila pae lotena na kiela nono la e yo rui. Anaperaga, visae osum̃a ositom ke nap̃a ovano, ova ga, a veoviun re naviunena sanene, ola ga ya nap̃a visae ala vanko. 28 Ana sur ga tai, visae ova osike pae e nap̃a rui, analelagaena tap̃ena tai teke ea, ana pona naga visa vanko sanini, visave Wolai, tata nene, italua monar telonia,komin nekilia rui nesape akila pae e rui pa kiela nono lala.Visae naga visa ve sanene van ko, ana sanene yoko kom̃ena ga ve okan re. 29 Lelaga, e lepas na kiom̃a sitomena,okekaran ga kanena, ana e lepas na womla tap̃ena nenenap̃a pisa sur nene pan ko, viowa vania, ana pe pon re siotol poli, komin visae peraga, yoko okila sur tai nap̃a kienasitomena pe mesmesun re nenaga p̃isa.

Ana visae ko ga taaga, a pe yar tai pisawal re sur lasanene pan ko poli, okilia okila ya nap̃a ko sinom̃an osapeokilia okila.

Nane kiau sitomena sanene e lepas nene. Nesitom ne-sape pe mesmesun re nap̃a yaru tap̃ena ga kilia m̃areraninu visave monar nekila nene, pona ve nekila re nene.30 Visae kinanena ya, nevisu sane visae nelenwo sumo,yoko nekilia nakania woga ga. Pe pon re yaru tap̃enasinena karinun poli, nap̃a nakan ke tata nap̃a nepisapotena pa Ntewa vanon rui.

31 Pogaga, naga kana kinasa sanini, sane visae tekansuri tai, pona tomun sur tai, pona ya si nap̃a tekilia tekila,ana monar tekila make ga e p̃elaga tai na visirluaen kiakiena ne Ntewa. 32 Pe pon re akila sur nap̃a kila karesitomena kiena le Yu la poli, pona le Kris lala, pona kietali nalelagaena tap̃ena lap̃asa, 33 ana popon amiu akilali sanap̃a in na nesum̃a nekila ke pan la. E sur make ga nap̃a

Page 41: M̃akiNasumoNap̃aPolSiri PaPanLiNalelagaenaWaLalaNaeGaru … · 1Koren1:10 4 1Koren1:17 10 Kiau namratava lala kiena kieta Sup̃eYesu Kristo, nesape neviun manene van amiu e kiena

1 Koren 11:1 41 1 Koren 11:6nesum̃a nekila, pe nekilali re ya nap̃a yokowovan inupoli,ana nop̃ikeyon nap̃a wo van la, vena kila sane pona lap̃asaakilia atol natamaliaena.

111 Lelaga erau lala, sa nap̃a nesum̃a nekilali ke nap̃a

neyaloro nelilu lana Kristo, popon akilali ayaloro alilulelen lau.

P̃elaga wo kiena yeririna la pogos nap̃a ava e sum̃are2 Erau lala, nemloge sane asum̃a asitom̃al ke yum̃aena la

nap̃a nekila pan amiunawa, a asum̃a atarar ruru ke p̃elagalala na yum̃aena nene nap̃a nepian amiyunia. 3Ana e surla nene, tai sike ga wa nap̃a sineun nesape monar akiliaruruia, nap̃a pisayu yerm̃ene amio sira, nap̃a lalua kielayum̃aena pe maran taaga re poli. Sa nap̃a Ata Ntewa nagape p̃arunKristo, a Kristo naga pe p̃arun yaru, ana yerm̃enenaga pe p̃arun wona.

4 Ana taveve kieta p̃elaga, visae yar tai lotu, pona visie marana li nalelagaena lala, naga monar ve yan re karona p̃arina e p̃arina. Visae naga yania, tevisu naga sanewowe tai nap̃a mninue p̃elaga na vatanoena. 5 Ana siralala na pe tap̃ena. Visae sira tai lotu, pona visi e marana linalelagaena lala, tepisu sane popon naga yenwo p̃arina ekarona p̃arina pona kulmrae tai. Visae ve yenwo re p̃arinasanene, naga m̃ena ga kila piowa, tepisu nagamaran taagavisae akervan p̃arina ve p̃armu ga rui sum̃al semaran yarulala. 6 Visae sira tai ve p̃arm̃arera, yepen mavin kaloenp̃arina sanene, popon avisa vania avisave popon nagakervan vilp̃arina, ana yoko kilia sum̃al ga na wa su loyum̃ae sum̃are ana lotu. Ana yoko naga mawa vap̃isi nakilaensur nene, komin pe pon re sira la aweroro vilp̃arila veplalasmanene poli, pona akervan p̃arila ve p̃armu. A visae11:1 1Kor 4:16; Pilip̃ae 3:17

Page 42: M̃akiNasumoNap̃aPolSiri PaPanLiNalelagaenaWaLalaNaeGaru … · 1Koren1:10 4 1Koren1:17 10 Kiau namratava lala kiena kieta Sup̃eYesu Kristo, nesape neviun manene van amiu e kiena

1 Koren 11:7 42 1 Koren 11:14ve sur na kilaen sira mawa sanene, popon sira la akekarantararen kieta p̃elaga na vatanoena, monar ayenwo p̃arilala sanene pogos nap̃a aim alotu e sum̃are.

7 Ana komin ya ne yerm̃ene lala la monar ve ayenwore p̃arila lala? Nanene komin Ntewa sike metava, a nagape p̃ar pa rui, ana naga kila yerm̃ene sane naga, pisirluayerm̃ene kila naga pe p̃arun sira. Nane sa ke nene narui,yerm̃ene tap̃atete kalo p̃arina, ana siramonar kalo p̃arina.8 Tekilia sane yerm̃ene naga monar ve p̃arin sira sanene,komin Ntewa sii p̃esan yerm̃ene, siraunia sii sira moluekome lepas nen yerm̃ene, ana pe sii re yerm̃ene moluekome sira poli, 9 a naga sii sira vena iilaen yerm̃ene, pesii re yerm̃ene poli vena iilaen sira. 10 Sanene, sira monarkalo p̃arina, vena kilaen sa nap̃a naga patanon ke wona.Ana pogos nap̃a naga kila sanene, navisi lala nae ma epeni apisuia, a kila nap̃a apisu kilale sa nap̃a sira kekaranvatanonen wona na yerm̃ene, a la m̃ena monar akekaranvatanonen kiela yerkawa keviu nap̃a Ntewa. 11 Lelaganap̃a sira monar vatanon yerm̃ene sanene, ana nanenekana kinasa sane pe sa re nap̃a sane lalua pe atoroki repoli. Ita nap̃a tesike loyum̃a e p̃egas nen kieta Sup̃e, tekiliarui tesape sira na tap̃atete sum̃a naga taaga, a yerm̃enetap̃atete sum̃a naga taaga, ana laluamonar asum̃a ayum̃aelele taaga vena aiila la maran ve taaga. 12 Nanua sumola e nasiiena, sira nasumo molue e tasnena yerm̃ene, anasiraun na nene, yeririna punu ga amolue akome tas nensira tol nagane, ana tekilia tesape purp̃es kemua lelaga,nap̃a sur punu ga molue komea, naga Ntewa ga.

13 Pona lap̃asa pe akekaran re kiau visena poli yo, nap̃anesape popon sira lotu monar kalo p̃arina, ana asitomyururulia. E kiamiu navisuena, apisu sane sira nap̃a vekalo re p̃arina, mesmesun ga nap̃a sum̃alu lotu va Ntewa?Peraga, e kieta p̃elaga na pe mesmes re poli. 14 E kieta

Page 43: M̃akiNasumoNap̃aPolSiri PaPanLiNalelagaenaWaLalaNaeGaru … · 1Koren1:10 4 1Koren1:17 10 Kiau namratava lala kiena kieta Sup̃eYesu Kristo, nesape neviun manene van amiu e kiena

1 Koren 11:15 43 1 Koren 11:20malena na yomarava nini, merarava ruru pan ita ruisane pogos nap̃a yerm̃ene ligan vilp̃arina kapuru vim vepiayavi manenea, piowa pan pap̃isi. 15 Ana pogos nap̃asira tam̃an vilp̃arina ve piayavi ruruia, po pan pap̃isi, aviluna na piayavi ne, Ntewa mla pania sane sur tai nap̃amiyowauia ruru yepena.

16 Ana sa nap̃a nepisa, li nalelagaena lap̃as asum̃aapisliu, pe akekaran re sitomena nene poli, sane sira nap̃asinenan sape lotu monar kalo p̃arina. Pogaga, kiau visenasanini, nesape imimi li nalologena lala, memlologon gasanene, pe mekekaran re p̃elaga tap̃ena poli, a sum̃arekiena ne Ntewa tap̃ena la ne asike ne, la m̃ena ga asapeve sa nene.

Mrapa mesmesu nakilaen p̃ap̃agena wa17 Sur si tai sike gawa nap̃a sineun nela sitomena lap̃asa

ea van amiu. A piowa ga, komin nap̃a naga pe pe sur re tainap̃a nekilia nevisir plan amiun poli, ana naga pe sur tainap̃a monar nevis van amiunia. Naga e lepas na pogos nasum̃are, nap̃a popon vena sur tai naiilaen kiamiu malena,ana akila sa nap̃a pimi pe purp̃es nen sur viowa si tai.18Nepisa sanene kominnap̃a nemloge rui sanepogosnap̃aamiu li nalelagaena lala apim lele taaga, pe ape taaga repoli, ananalip̃ereena sum̃a pa kemetava likan amiu. Visaevisena la nene navisokanena ana po, ana peraga, nepisusane monar ve lelaga ga. 19 Ana pe nekilia re poli vanonya ne sinemiun asape akila sanene? Pona yar tai sinenansape yuve tai, tai sape yuve tai sanene yo? Pona sinom̃anosape otauluia vena yoko yar la avisave ko ke narui opelelaga, pona ko ke narui nap̃a Ntewa sike amio ko?

20 Ana e lepas na p̃ap̃agena wa, nemloge sane nagam̃ena nene asum̃a akila ke piowa ga. Pogos nap̃a apimlele taaga vena kilaen p̃ap̃agena wa nene, pe akila re sisane nasitomwalena kieta Sup̃e poli, ana akila ke ga sa

Page 44: M̃akiNasumoNap̃aPolSiri PaPanLiNalelagaenaWaLalaNaeGaru … · 1Koren1:10 4 1Koren1:17 10 Kiau namratava lala kiena kieta Sup̃eYesu Kristo, nesape neviun manene van amiu e kiena

1 Koren 11:21 44 1 Koren 11:28nap̃a kamiu kinanena tap̃ena lala. 21 Visae tai imi logeviso karia, yoko naga sum̃alu kian limana la kilaparavive keviu, pona tap̃ena mun kuruta na munena ve keviu,ana ve torokin re si lap̃asia! 22 Pona pe kamiu lelenaviranen re kapi e poli yo, p̃isi na aim vena akinana loyum̃ae sum̃are? Pona asum̃a akila sanene komin nap̃a asum̃aasitomkorenan ke ga sum̃are kiena neNtewa, pona asum̃aasitom korenan ke ga erau na lelagaena tap̃ena lala?Nemninue kare narui am̃a nevisa ya ne van amiu e surnene, yoko nevisa ga nevisave pe nekekaran re nena poli.

23 Mrapa mesmesu na kilaen kinanena wa, Sup̃e gapisa pan inu, ana siraunia in ke narui nap̃a nemla leinpan amiu. Pa sanini, sa nap̃a Sup̃e Yesu, kiena yemalomaro nene, nap̃a Sutas pielua naga ea, nagamla kilaparavinene, 24anamlen pisa potenania, kawerorovia, ana pisape“Tasneu ke nini narui, nap̃a netam̃ania vanon amiu. Anamonar asum̃a ala luen ga kilaparavi sanini silaga, sa nap̃asur na sitom̃alinena tai.”

25 Ana siraunia, pogos nap̃a akan pae, mla piala nakuruta, kila ke m̃ena sanene, pisa pan la, pisape “Pialanini, naga kau kuruta, nap̃a vena kilaen naviranarena viunap̃a Ntewa kila amio yaru sum̃alu. A pogos punu ga nap̃aala piala nene, awis, monar asitom̃al inu.”

26 Erau lala, nane visena kiena Sup̃e e lepas nene, anakila sane pogos nap̃a tela kilaparavi a tela piala sanene,tesum̃a tepisawal ke nasitom̃alena na kiena marena, amonar tekila m̃a sanene vano tol pogos nap̃a naga imim̃alivin ita sina.

27 A nalaen kilaparavi kana Sup̃e nene amio m̃ana piala,naga pe sur tai nap̃a pe wa pap̃isi. Visae yar tai la ep̃elaga tai nap̃a ve mesmesu re, yaru nene kila piowa ga,p̃arnena kare tasnena Sup̃e amio kana kuruta, sa ga nap̃anaga ga m̃emom̃aria. 28Ana pogos nakilaen p̃ap̃agena wa

Page 45: M̃akiNasumoNap̃aPolSiri PaPanLiNalelagaenaWaLalaNaeGaru … · 1Koren1:10 4 1Koren1:17 10 Kiau namratava lala kiena kieta Sup̃eYesu Kristo, nesape neviun manene van amiu e kiena

1 Koren 11:29 45 1 Koren 12:1sanene, monar ita make ga veve taaga tevisu ruru kietamalena lala, p̃isi na, tela kilaparavi amio kuruta nene.29A pogos nap̃a telavia, monar tevisu kilale sane sur nenekana pupia kinasa sum̃a ga, nap̃a pisayu kieta Sup̃e nap̃anaga tam̃an kiena malena vanon ita. Ana visae yar tailavia, ve sitom re urmi sane ita make ga tepe tas taagae Kristo, naga la korenan ga, ana yoko naga visu sa nap̃aviowa manene laa vania. 30 Sur nene sum̃a kila amiu kerui, nap̃a amiu mokliu yepemiu la miaiai a amai, pano-otol nap̃a kam lap̃asa amare. 31Ana visae tevisu ruru kietamalena silaga, yoko Ntewa ve la re nakoaena sanene vanita. 32Ana ita nap̃a Ntewa kila sanene pan ita, ve tela re sanap̃a nakoaena tai, tela sa nap̃a navianena tai nap̃a Ntewakila pan ita sape tekirava, vena la pulmas tai van ita elegienamaro, nap̃a yoko ve akoven ita re teva temio yar nayomarava tap̃ena la nap̃a yoko ava e lele naloge viowaena.

33 Erau wo lala, kiau visena ne na nene e lepas na kilaenp̃ap̃agenawa. Pogos nap̃a aimi lele taaga sanene, ana akilaga e p̃elaga napo. Ve yar tai kilali re nap̃a la p̃esania venakan ve keviu, ana ava ruru amiu ga, pogos nap̃a amiumakega asike lele taaga narui, ana akilia akila ga na wa. 34Yarunap̃a viso karia sitom manene laa kinanena, popon nagasum̃a ga um̃a, kinana ruru kana. A monar ataveve rurukiau visena e lepas nene, visae peraga, pogos nap̃a aimilele taaga, ana yoko tap̃atete suri tai wo van amiu.

Sur tap̃ena si lap̃asa sike e inu vena visawalen vanamiu, ana yoko nevisayu la van amiu e pogos nap̃a neimnom̃alivin amiu.

12M̃areraena la nap̃a Ninuna Wa kian ke sa nap̃a nalaena tai

1 Wolai a vineu lala, pogaga, sineun visayuen m̃ar-eraena la nap̃a NinunaWa kilia kian van ita li nalelagaena

Page 46: M̃akiNasumoNap̃aPolSiri PaPanLiNalelagaenaWaLalaNaeGaru … · 1Koren1:10 4 1Koren1:17 10 Kiau namratava lala kiena kieta Sup̃eYesu Kristo, nesape neviun manene van amiu e kiena

1 Koren 12:2 46 1 Koren 12:10lala sane nalaena tai. E lepas nene, ve ave wowen re,ana sineun nesape monar akilia ruru toweli m̃aga. 2 Anapopon asitom si wasup̃e va e pogos nap̃a kam na pe am-lelaga re poli wa. E poglis nene, nam̃areraena na ninunatap̃ena lala asum̃a amiyum̃ae ke e amiu, ap̃ure kare kiamiusitomena la pa pewowen rurunenaganalotunennono karla nap̃a pe apis re poli. 3Nane ninuna sur ne la nap̃a akiliaakila yaru vis viowa va Yesu, viuelin kiena kia, ana NinunaWa kiena ne Ntewa naga tap̃atete la visena la ne sanene.A ninuna la nene, tap̃atete akilia akila yaru visa visena wolala, nap̃a sape Yesu naga pe Sup̃e kemua lelaga, ana yarnap̃a visa sanene, tekilia tesape NinunaWamiyum̃ae ke ekiena malena, mla visena na sanene pania.

4 Sanene, pogos nap̃a tepisu m̃areraena wo la nap̃ali nalelagaena la akilia amiyum̃ae amio, tekilia tevisavenane sane nalaena la nap̃a Ninuna Wa mla ke pan la.M̃areraena mokliu nakilaen yum̃aena la sike ne, anaNinuna ne Ntewa naga taaga pe purp̃esanmake ga. 5Sa ganap̃a p̃elaga na yum̃aena la mokliu sike ga wa, ana kietaSup̃e naga taaga pe p̃arun la make ga, 6 a sitomena wona kilaen yum̃aena la sike ne, ana Ntewa ga naga taagakila la apa ke metava pan ita make ga. 7 Sanene, e lepasnam̃areraena lala nap̃a Ninuna Wa kiania, li nalelagaenalala ap̃ar peve taaga sane tai mla tai, tai mla tai, tavevega ya nap̃a Ntewa pisu sape yoko iila manene p̃egas nen linalelagaena lala.

8 Pan tai, Ninuna kian visena la nap̃a amanmaruapap̃isi.

Pan tai, kian navisukiliaena nowo lala.9 Pan tai, kianpupianaviawaena, pan tai, kiannap̃a kilia

kila ruru maiena.10 Pan tai, kian nap̃a kilia yum̃aen kile lala.

12:4 Rom 12:6-8

Page 47: M̃akiNasumoNap̃aPolSiri PaPanLiNalelagaenaWaLalaNaeGaru … · 1Koren1:10 4 1Koren1:17 10 Kiau namratava lala kiena kieta Sup̃eYesu Kristo, nesape neviun manene van amiu e kiena

1 Koren 12:11 47 1 Koren 12:16Pan tai, kian navisawalena suri la nap̃a pimi ke ga wa.Pan tai, kian nap̃a kilia m̃ene plan yermare lala.Pan tai, kian nap̃a kilia vis e visena tap̃ena lala.Pan tai, kian nap̃a kilia vilon visena kiena la nap̃a apis

ke e visena tap̃ena lala.11 Nane nalaena la nap̃a Ninuna Wa naga taaga kilia liganse malena kiena yaru, kian plan ke pan ita peve taagataveve ga ya nap̃a naga sinenania.

12 Li nalelagaena lala ap̃ar nalaena tap̃ena la ne sanene,sa nap̃a tasneta lala kiela kinakinas tap̃ena lalamokliu. Ki-nakinas tap̃ena la nene, amiyakolkol la asum̃a amiyum̃aeruru ke veraga e tas taaga, a sa m̃ena ga nene loyum̃ae p̃egas kiena ne li na lelagaena lala, nap̃a la na sanekinakinas nen tasnena Kristo. 13 Pona ita tepe yere Yupona tepe yere Krik, pona tepe yerkawa pona tesum̃atemiyum̃ae korena kiena yerkawa tai, ana Ninuna neNtewa naga p̃ere ita make ga, kila akee ita vena teimi tevekinakinas nen tasnena ne Yesu komp̃asa, ana Ninuna nenane naga taaga sike e kieta malena peve taaga.

14 Popon tesitommanene laa totou nap̃a tesum̃a tepisake ne, sane ita li na lelagaena lala ita na sane tasnenaKristo. Ana e lepas na tasneta lala, tekilia tesape kanakinakinas la mokliu. 15Ana sanene, pe mesmesun re nap̃akinakinas komp̃asa sane lana,mlogepiowa, sum̃alu pisape“Ke, in na nepe lana ga, in na pe nemiyum̃ae ruru resane limana miyum̃ae poli, pona in na pe pon re ga nevekinakinas nen tas komp̃as poli.” Ana peraga, lata pisap̃ele sanene, komin naga pe pupia kinakinas na tasnetakomp̃as rui. 16 Ana pe mesmesun re nap̃a kiligata logeviowa poli, sum̃alu pisape “Ke, in na nepe kiligana ga, penepisu kilale re sur sa nap̃a kilamarana kila ke poli, ponain na pe netorokin re nesikol nemio tasnena poli yo.” Ana12:12 Rom 12:4,5

Page 48: M̃akiNasumoNap̃aPolSiri PaPanLiNalelagaenaWaLalaNaeGaru … · 1Koren1:10 4 1Koren1:17 10 Kiau namratava lala kiena kieta Sup̃eYesu Kristo, nesape neviun manene van amiu e kiena

1 Koren 12:17 48 1 Koren 12:27peraga, kiligata tap̃atete visa sanene, komin nap̃a nagakiena yum̃aena napo e tasneta sike pa rui. 17 Naga nenekomin nap̃a visae tasneta ve kilamarana ga, yoko tap̃ateteteloge kilia suria, a visae tasneta ve kiligana ga, tap̃atetetelopon suria. 18 Ana e tasneta, Ntewa kila taveve kienasitomena, mligan ruru kinakinas make ga su mesmesururuia sike nena e lelela lala, vena la veve taaga akila nenakiela yum̃aena lala. 19 Visae kinakinas nen tasneta makegamaran ve taaga, yoko tap̃atete tevisu sane tas tai, 20anakinakinas tap̃ena la monar asikol la lele taaga vena kilasane tas nen yaru. 21Kilamarata tap̃atete visa kare limata,visave “Ke, pe sineun ko re poli,” a p̃arita tap̃atete m̃enelata, visave “Ke, pe nesitom ko re si poli.” 22 Pe sa re nenanene poli, ne! Kinakinas nen tasneta la p̃asia amalumlumpap̃isi, ana tekilia sane asum̃a akila ke pupia yum̃aena.23 Kinakinas nen tasneta tap̃ena lap̃asa, pe tesitom retesape am̃a la apo sanape wa, ana tesum̃a tepisuar rurula. Kinakinas nen tasneta tap̃ena lala, pe sinetan re yartap̃ena visu poli, ana tesitom urmin nap̃a teyenwoia. 24Akinakinas nen tasneta tap̃ena lap̃asa, la atorokin ga nap̃ayar la akilia avisuia, ana ve teyenwo re. Sanene tepisu kenap̃a Ntewamligan rurumake kinakinasnenamesmes ga,a mligan sitomena tai sike e ita sape pe sur korena nap̃akinakinas lap̃asa amalumlum, po pe akila re yum̃aenakeviu poli, ana tesitom urmi e la a tepisuar ruru la. 25 Anaga nene kila nap̃a kinakinas make ga pe apeveyun la repoli, asu ruru ga, asum̃a amiila la ke sina ga silaga. 26Visaekinakinas nen tasneta tai loge viowagan sur tai, kinakinastap̃enamake gamonar aloge viowa amio, a visae avisirluakinakinas tap̃ena tai akila wo vania, kinakinas make gaakilia aloge wo amio.

27 Ana visena la nene la kala kinasa sanini, sane itali nalelagaena lala, ita na sane tasnena Kristo, a ita

Page 49: M̃akiNasumoNap̃aPolSiri PaPanLiNalelagaenaWaLalaNaeGaru … · 1Koren1:10 4 1Koren1:17 10 Kiau namratava lala kiena kieta Sup̃eYesu Kristo, nesape neviun manene van amiu e kiena

1 Koren 12:28 49 1 Koren 13:2peve taaga tepe kana kinakinas lala. 28 A Ntewa mliganita kinakinas na tasnena Kristo, ve nakilaen yum̃aenalala na sum̃are. Na sumo, Ntewa pisirplan lap̃asia apenalologena, a nalua, lap̃asa ape navisawalena, a natelu,lap̃asia ape navianena, a suraunia, la m̃ena ga p̃asia nap̃aave nakilaen kile lala, pona akila ruru maiena lala, ponaavisuar yum̃aena na sum̃are, pona avis e visena tap̃enala, sanene. 29 Ana p̃egas nen li na lelagaena lala, tepisunap̃a la make ga ape nalologena? Pona la punu ga apenavisawalena? Pona la make ga navianena? Pona la makega ape nakilaen kile? Peraga, sa re nene poli. 30 Pona lamake ga nakilaruruenmaiena? Pona lamake ga akilia avise visen tap̃ena lala, pona avilon visena tap̃ena lala? 31 Pesa re nena nene poli, ana popon vena la make ga akekarannap̃a atol pupia nam̃areraena ya nap̃a Ninuna kilia kianvan la.

A e m̃areraena la nene, tai sum̃a ga nap̃a monar imip̃esa e kieta malena ita punu ga, nap̃a po taulu maketap̃ena lala, nap̃a sineun visayuen van amiu, nane p̃elagana sinesiena.

13Sinesiena

1 Sinesiena, naga sur tai nap̃a monar ve sur nasumoe kieta malena. Pona nekilia nevisi kome visena kienayar tap̃ena la woga yo, pona nekilia nevisin visena kienanavisi la woga yo, nanene pogaga, ana visae ve sineu siire yar lala, nekila ke sane kiau visena make ga sane p̃etai nap̃a am̃ea miyelu wowe korena ga. 2 Pona pupiam̃areraena sike e in yo vena visawalen visena kiena neNtewa, pona nekilia ruru sur moki nap̃a yar tap̃ena la peakilia re poli yo, pona kiau naviawaena keviu manenea12:28 Epis 4:11 13:2 Mat 17:20, 21:21; Mak 11:23

Page 50: M̃akiNasumoNap̃aPolSiri PaPanLiNalelagaenaWaLalaNaeGaru … · 1Koren1:10 4 1Koren1:17 10 Kiau namratava lala kiena kieta Sup̃eYesu Kristo, nesape neviun manene van amiu e kiena

1 Koren 13:3 50 1 Koren 13:12torokin nelotu ana sur la imi m̃alm̃alivi yo, sur la nenepo manene pap̃isi, ana visae ve sineu si re yaru lala, nepesur korena ga. 3 Pona nekian kiau sur make ga pa yar lanap̃a limala korena yo, pona nesum̃alu m̃arera m̃a pano-o asikap tasneu komin nap̃a nepe yaru kiena Kristo, nagam̃ena nene po na po, ana visae ve sineu sii re yaru, nekilakorenan ga.

4Anapupia sur nene, p̃elaga na sinesiena, naga sanape?Kiena sitomena piavi, a naga sinewo. Naga pielue re poli,naga pilave re poli, a naga pisirlua re si naga poli. 5Kienap̃elaga po, naga puluvis re poli, naga sinena mimi koskosre poli, a naga tarar re sitomena viowa piavi poli. 6Nagape sinenan re sur viowa poli, ana naga kekaran ga sur wo.7 Sinesiena naga sum̃alar lue ga, sinesiena naga lelaga luega, sinesiena naga wasine lue ga, a sinesiena naga taululue ga. 8 Sinesiena naga pe sinena mare re pogos tai poli.

Lelaga pap̃isi, nam̃areraena tap̃ena lala, sane navi-sawalena lala, pona navisaen visena tap̃ena lala, ponanakiliaena lala, yoko tap̃atete sike lue, ana nasinesiena ganaga su lue, naga tap̃atete p̃isi pogos tai. 9E kieta pogosia,asum̃a apisawal ke visena kiena ne Ntewa, a asum̃a apianke nakiliaena la ne sanene, ana ya nap̃a asum̃a akila kenagane, naga komp̃as nena ga, pe wetelu re nenaga p̃isa.10Sur la nene ape nanagane ga, a e pogos nap̃a Ntewa yokokila sur make ga imi wo ruruia, sur tap̃ena la nene yokoap̃isi, ana sinesiena yoko su lue.

11 Naga maran taaga ga amio kieta malena. Pogos nap̃atepe sisi ke ga wa, kieta visena amio kieta sitomena mlake ga p̃elaga kiena sisi. Ana pogos nap̃a tepe yerkawa,pe tesa re si ninis poli, kieta p̃elaga marua ruru nenaga.Ana kieta malena amio Ninuna Wa monar ve sa m̃ena ganene. 12 A maran taaga m̃ena ga e kupito nap̃a tepisu kemarata ea. Pogos tai, visae kupito nene namname pona

Page 51: M̃akiNasumoNap̃aPolSiri PaPanLiNalelagaenaWaLalaNaeGaru … · 1Koren1:10 4 1Koren1:17 10 Kiau namratava lala kiena kieta Sup̃eYesu Kristo, nesape neviun manene van amiu e kiena

1 Koren 13:13 51 1 Koren 14:4pe urmarua, ana tap̃atete si tekilia tevisu ruru marata ea.Ana e pogos nap̃a Ntewa kila ruru make sur la imi wo,yoko tevisu kilale make suria, a yoko tevisu nena maranaNtewa e kilamarata. A e m̃ena e lepas na kieta kiliaena,nagane tekilia vitokak ga, ana e pogos nap̃a pimi ke ne,yoko Ntewa kila nap̃a tekilia ruru naga, amio sur tap̃enamake ga, maran ve taaga sa ke ga nap̃a naga kilia ruru itananua sumo rui pimi tol nagane.

13 Sanene, sur tap̃ena lala yoko p̃isi, ana sur la ve teluga yoko kilia sulue, nane naviawaena, nawasineena, asinesiena. A e sur la telu nene, naga nap̃a keviu manenea,nane nepisa maron ne, naga sinesiena.

14Pol pisayu sina m̃areraena lala kiena Ninuna Wa, sa nap̃a

avis kome visena tap̃ena lala1 Ana komin sinesiena naga pe sur tai nap̃a keviu

manene sanene, monar aligan naga su p̃esia e kiamiumalena. A amionaganene,monar aligan kiamiu sitomenase nam̃areraena la nap̃a NinunaWa sum̃a kiania, akekarannap̃a atolia. A e m̃areraena la nene, tai nap̃a po manenea,na nap̃a yar visawal visena kiena ne Ntewa.

2 Visae yar tai sum̃alu visawal visena kome visenatap̃ena nap̃a Ninuna Wa mla pania, pona wo van yo, anasa nap̃a pis ke ga pa Ntewa, naga pe sum̃a pisa re visenanap̃a yar tap̃ena la akilia aloge kilale poli. Pona naga sum̃apisawal ke pupia visena la nap̃a NinunaWamla ke pan yo,ana visena la nene pe merarava re pan ita poli, tapolouga, tap̃atete tetolia. 3Ana visae yar tai visawal visena lalakiena ne Ntewa van ita, vis van ita kome kieta visena,kiena visena wo la nene akilia akila ita tom̃arera, akiliaavisir plan kieta sitomena, akilia akila lup̃elup̃e losineta.4Sanene, yar nap̃a pis ke kome visena tap̃ena nap̃aNinuna

Page 52: M̃akiNasumoNap̃aPolSiri PaPanLiNalelagaenaWaLalaNaeGaru … · 1Koren1:10 4 1Koren1:17 10 Kiau namratava lala kiena kieta Sup̃eYesu Kristo, nesape neviun manene van amiu e kiena

1 Koren 14:5 52 1 Koren 14:9

Wa mla pania, sum̃a pagan ke sina ga naga taaga, ana yarnap̃a pisawal ke visena kiena ne Ntewa nap̃a yar la amlogekilalea, naga sum̃a pagan ke sum̃are make ga.

5 Pogaga, nekekaran nap̃a visae avis kome visenatap̃ena la ne sanene, ana nepisu sane popon manenevisae asum̃a avisawal ke visena kiena ne Ntewa van yartap̃ena lala. Naga nap̃a sum̃a pisawal ke visena kiena neNtewa, kiena yum̃aena po manenea taulu yum̃aena kienayar nap̃a sum̃a pis ke kome visena tap̃ena. Naga nenekomin yar nap̃a sum̃a pis ke kome visena tap̃ena, kienayum̃aena tap̃atete kilia war mrasa e malena kiena yartap̃ena. Kiena yum̃aena tap̃atete vagan sum̃are visae yarre tai nap̃a sum̃a vilon kiena visena vena yar tap̃ena lalaakilia alogekilalea.

6 Erau lala, asitomiyulia visae inu, pogos nap̃a nepimke pun amiu nesum̃a nemlologo kome visena tap̃ena nap̃aNinuna Wa mla pan inu. Ana yoko tap̃atete nena kiauvisena la ne sanene kilia iila amiu. Ana pogos nap̃anepis kome visena nap̃a akilia amloge kilalea, kila saneya nap̃a nemla pan amiu, sane sur viu tai nap̃a Ntewakipian inunia, pona kiliaena tai, pona navisawalena tai navisena kiena neNtewa, pona vianena tai, ana kilia iila rurukiamiu malena.

7 Naga sane plap̃e amio kana laki naweena nap̃a am̃eaapolu, visae sur lua nene amenunu, ana pogos na wolenatap̃atete ologe yauena pona pialu yelu. 8 Ana visae sup̃etai sinenan visave we p̃e na kumali, ana p̃e nene menunu,tap̃atete yelu ruru ve keviu, yoko yeririna la tap̃ateteakilia aloge kilale avisave sup̃e m̃e p̃e na ya. 9 Ana sa kem̃ena nene e kiamiu sum̃are gar e nam̃a. Visae yar taisum̃a pisa ke visena lala kome visena tap̃ena nap̃a yeririnala akilia re poli, yoko tap̃atete nena atol narin sur tai e ya

Page 53: M̃akiNasumoNap̃aPolSiri PaPanLiNalelagaenaWaLalaNaeGaru … · 1Koren1:10 4 1Koren1:17 10 Kiau namratava lala kiena kieta Sup̃eYesu Kristo, nesape neviun manene van amiu e kiena

1 Koren 14:10 53 1 Koren 14:18nap̃a naga sinenan sape visa van la. Kiena visena yoko vakovio ga e yepesinas na m̃eke ne.

10 Sa nap̃a tekilia, visenamokliu sike e yomarava, a kielavisena lala kala kinas la sum̃a ga. 11 Ana visae neva ko yotai, neninue kiena visena, in na sane nepe wolawa ga eyo nena, a la m̃ena ga ave wolawa ga e inu. 12 Ana visenanene, kana kinasa e amiu nap̃a asum̃a ap̃ion ke asapem̃areraena lala kiena Ninuna Wa ayum̃ae likan amiu. Akana kinasa sanini, ve akila re nap̃a kam veve taaga asum̃aavisir plan amiu ga, ana monar awionlia vena amiu makega asum̃a avisirlua sum̃are imi m̃arera ruruia. 13 Anavisae amiu yar tai kilia visi kome visena tap̃ena tai sanenenap̃a Ninuna Wa mla pania, popon naga lenin va Ntewavena Ntewa la m̃areraena vania vena vilon kiena visena lanene ava e kiamiu visena. 14 Nepisa sanene komin nap̃avisae nelotu kome visena tap̃ena na sanene, nepisu sanenesum̃a nelotu ke ga e ninuu, ana loyum̃a e kiau sitomenanemninue ya nap̃a nesum̃a nepisa ke ne. 15 Visae vesanene, yoko popon tekila ve sanape? E kiau navisuena,popon tekila e lepas ga luwoka veraga. Visae nesum̃anelotu, pona nesum̃a neyau, ana popon nekila e visenanap̃a molue kome ninuu, a popon m̃ena nekila e visenanap̃a molue kome kiau sitomena. 16 Visae peraga, ponaosum̃a olotu ga kome visena nap̃a molue kome ninum̃a,osum̃a ovisa potena va Ntewa komin sur lap̃asa, ana yartap̃ena nap̃a loge p̃ele visena nene, yoko tap̃atete kilia,yoko tap̃atete visa “Sanene” e kiom̃a leniena. 17 Ponaosum̃a omlotu ke sanene, opisa ke suri wo la moki yo,ana kiom̃a lotena nene tap̃atete kilia iila sitomena kienakiom̃a erau p̃isa.

18 In na nekekara pap̃isi nap̃a Ntewa mla nam̃areraenanene pan inu vena nevisi kome visena tap̃ena nap̃a Nin-una Wa mlavia, nepisa potena pan pap̃isi, a nepisu sane

Page 54: M̃akiNasumoNap̃aPolSiri PaPanLiNalelagaenaWaLalaNaeGaru … · 1Koren1:10 4 1Koren1:17 10 Kiau namratava lala kiena kieta Sup̃eYesu Kristo, nesape neviun manene van amiu e kiena

1 Koren 14:19 54 1 Koren 14:23inu na nekila keviu pap̃isi taulu amiu make ga. 19 Ananesum̃a nekila ke e pogos nap̃a inu ga taaga nesiau, penekila re e maran yaru la poli e pogos na sum̃are. E kiaunavisuena, visae nevisa visena tai ve tokak ga kome visenatai nap̃a yar la akilia, nap̃a kilia vian kiela malena, naganene po manene laa taulu nap̃a visae nekila visena la vemoki kome visena tap̃ena tai nap̃a la pe amloge kilia repoli.

20 Erau lala, awis akilali nap̃a asitom ruru e sur la nene,kiamiu sitomena ve ve sa re ganinis. Pe lelaganap̃a e lepasna p̃elaga viowa lala, popon ave sa ga ninis, ve akilia makere sur ea. Ana e lepas na p̃elaga wo, kiamiu sitomena lalamonar marua ruruia. 21 Visena tai sike e Siriena Marua,pisawal visena tai nap̃a Ntewa pisa sanini, sapeYoko noure yar la nap̃a apimi e purvanua tap̃ena lala, nap̃a apisi

kome visena tap̃ena lala, neligan plan la avano venaavisawal kiau visena van kiau yeririna lala.

Ana kiau yeririna lala ape p̃arm̃arera pap̃isi, yoko tap̃ateteayagogon kiau visena la nap̃a wolawa la nene avisawalvan la. Ais 28:11-12

22 E visena nene, nepisu nap̃a Ntewa pisawalia pisapenam̃areraena na visinen visena tap̃ena lala nap̃a NinunaWa kiania, naga na ya? M̃areraena nene pe pe kieta repoli ita la nap̃a temlelaga pa p̃isi rui, ana naiilaen la nap̃ape amlelaga re poli wa. Pogos nap̃a aloge, avisu kilaleasane lelaga. Ana nam̃areraena navisawalen visen kiena neNtewa, naga kilia iila manene ita nap̃a temlelaga rui, nap̃atekilia teloge ruru merarava wo. Ana nam̃areraena nenetap̃atete iila manene la nap̃a pe amlelaga re poli, kominyepela mavin yagogonen visena lala kiena ne Ntewa.

23 Ana pogos nap̃a aimi lele taaga vena kilaen sum̃aresanene, pe pon re asum̃a avismanene kome visena la nap̃aNinuna Wa mla ke pan amiu poli. Visae pogos tai, yar tai

Page 55: M̃akiNasumoNap̃aPolSiri PaPanLiNalelagaenaWaLalaNaeGaru … · 1Koren1:10 4 1Koren1:17 10 Kiau namratava lala kiena kieta Sup̃eYesu Kristo, nesape neviun manene van amiu e kiena

1 Koren 14:24 55 1 Koren 14:28nap̃a pe kilia ruru re sur nene poli yo, pona pe mlelaga repoli, visae naga imi loyum̃a e kiamiu sum̃are, yoko nagavisa ve sanape? Yoko naga monar sitom visave kammakega ape wowe la. 24Ana visae imi loyum̃a, visu nap̃a asum̃aapisawal ke visena kiena neNtewa komevisena nap̃a amiupunu ga akilia, yoko naga yagogon ruru kiamiu visenawo lala, ana kilia yur kiena malena, kilia kila naga visukilale kiena mlamulena viowa. 25 A pogos nap̃a yagogonm̃a sanene vano-o, yoko naga loge visena kiena ne Ntewatol kiena malena, va yupor e sur la nap̃a naga p̃arwan sikee kiena sitomena, a yoko kila naga sinena ye si naga, kinaitano lotun Ntewa, visawal visave lelaga, Ntewa sike likanamiu.

Monar teyum̃ae e nam̃areraena kiena Ninuna Wa e p̃elagamesmesu

26 Taveve visena la nene e lepas na nam̃areraena lalanap̃a Ninuna Wa kiania, yoko akila ve sanape e pogos nakiamiu lotena lala? Pogos nap̃a aimi lele taaga, poponvena aliureure kana yum̃aena lala van amiu. Sanene, yartai la yauena tai, yar tai la navianena tai, yar tai la sitomenviu tai nap̃a Ntewa pisawal pania, yaru tai la visena tai evisena tap̃ena tai nap̃a Ninuna Wa kian pania, a tap̃enakilia vilon visenanenevenayeririna lamake ga akilia kanakinasia, ana suri punu ga kilia vagan ruru malena kiena linalelagaena la nap̃a asike ne.

27 Ana sa nap̃a nepisa, visae e pogos nene, yar taisinenan vis kome visena tap̃ena nap̃a Ninuna Wa kianpania, nanene pogaga. Visae ve lua pona ve telu nagapogaga m̃ena ga, ana monar ve yuve re telu. A ve avisre veraga, ana ala pogos van la, tai sumo, siraunia tap̃enasanene. A tai m̃ena ga, visae tai vis pae, yar tap̃enamonarvilon kiena visena, vena la make ga akilia. 28 A visaesinelan visen kome visena tap̃ena sanene, ana visae pe tai

Page 56: M̃akiNasumoNap̃aPolSiri PaPanLiNalelagaenaWaLalaNaeGaru … · 1Koren1:10 4 1Koren1:17 10 Kiau namratava lala kiena kieta Sup̃eYesu Kristo, nesape neviun manene van amiu e kiena

1 Koren 14:29 56 1 Koren 14:35re sum̃a ga nap̃a tol nam̃areraena na visawalen kinas nenvisena la nene poli, yoko la ve avivis re si kome visenatap̃ena la ne sanene e maran yaru lala. Yaru na sanene,yoko topur ga, a kilia vivis ga kome visena tap̃ena e ga eninuna, nap̃a naga ga amio Ntewa lalua akilia aloge.

29 E lepas kien la nap̃a apisawal ke visena kiena Ntewa,popon sane la ve lua pona ve telu ga avis. A pogos nap̃aavis pae, popon li nalelagaena tap̃ena lala avisawal kielasitomena ea. 30Visae tai sum̃a mlologo m̃aga, ana Ntewakila sitomena viu tai imi van nalelagaena tap̃ena nap̃atotano teke ne, naga nap̃a sum̃a pis ke ne monar p̃isi konewa vena la pulmas van tap̃ena nene. 31Sanene, amiu punuga akilia atol pulmas na visawalen visena kiena ne Ntewa,nap̃a tai visawal tai, p̃isi tap̃ena visawal tai, sanene. Anavisena la nene yoko kilia visirlua sitomena kien yarumakega, a la make ga akilia atol sur wo ea.

32 Visena wo tai sike ne, nap̃a torokin la nap̃a ap̃arke nam̃areraena nap̃a Ninuna Wa kian pan la. Visenanena pisa sanini, sape Ninuna nap̃a mla visena pan yarunaga pe m̃areran re yaru poli, ana naga monar logear gamanmaruaena kiena yaru nene nap̃a pisawal ke visenanene. 33 Visena nene kana kinasa asape monar teyum̃aee p̃elaga wo sa nap̃a Ntewa naga sinenania, komin nagape sum̃a miyum̃ae kar re poli amio kiena nam̃areraena,ana sum̃a miyum̃aen ke sur punu ga torokin p̃elaga nasum̃arena.

A popon akila ve sa nap̃a p̃egas nen li nalelagaena watap̃ena lala asum̃a akila, 34 nap̃a pogos na lotena, akilanap̃a sira lala apa ruru la ga asum̃a ga. Pe atam̃an re sirala asum̃alu poli vena avis e marana yerm̃ene lala, kominsa nap̃a navisaluaena marua pisa, sira lala monar ve asure metava taulu yerm̃ene lala. 35 Visae sira la sinelankiliaen suria, pe pon re aviun manene naviunena poli

Page 57: M̃akiNasumoNap̃aPolSiri PaPanLiNalelagaenaWaLalaNaeGaru … · 1Koren1:10 4 1Koren1:17 10 Kiau namratava lala kiena kieta Sup̃eYesu Kristo, nesape neviun manene van amiu e kiena

1 Koren 14:36 57 1 Koren 15:2

pona avisawal manene kiela sitomena loyum̃a e sum̃are,ana visae ava um̃a narui, akilia aviun ga va wola la na wa.

36Nanene kiau visena lap̃asa nap̃a pan amiu, ana pe ponre kam lap̃asa asitom asape nepisa sur nene pemesmes repoli. Pe kamiu re nap̃a VisenaWa kiena neNtewa pimi p̃espan amiu poli, a pe kam re ga nap̃a atol poli. 37Visae kamyar tai sitom visave naga yar na visawalen visena kiena neNtewa, pona naga pe yar nap̃a sitom ke sape naga taveveke mrapa nap̃a Ninuna Wa kila pe merarava pania, nagake narui naga po, ana visae ve sa kemua nene, yoko nagamonar visu kilia visave sur la nap̃a nesum̃anesiriyu kepanamiu, ape visena kiena Sup̃e kemua lelaga. 38 Ana visaenaga ve visu kilale re sane kiau siriena la nene ape visenalelaga kiena Sup̃e, yokomonar ve atam̃an re si naga yum̃aeamio amiu.

39 Pogaga, monar asitom ruru kiau visena lala, ne-sape am̃areran nap̃a vena atol nam̃areraena na visawalenvisena kiena Sup̃e, ana visae la p̃asa atol nam̃areraena navisena kome visena tap̃ena nap̃a Ninuna Wa kian pan la,monar ve avisalup̃ar la re avisave kilaen toko. 40Ana visaeakila nene, pona ya sina, ana monar akila sur make gataveve kana mrapa nap̃a mesmes ruru po.

15Sum̃alen sina e marena

1 Erau lala, sineunnesapenevisayu si LologenaWonap̃anepim nemlologon pan amiu rui, nap̃a amlavia, asum̃aasum̃al ke m̃arera ea, vena kila amiu ve sinemiu p̃esanre. 2 Lologena Wo nene na nap̃a visae asum̃a amlararke m̃arera yo wa, naga sum̃a kila ke nap̃a atol kiamiunatamaliaena. Ana visae ve atarar re si m̃arera torokinya nap̃a nemlologon pan amiu, pona visae avilon ve

Page 58: M̃akiNasumoNap̃aPolSiri PaPanLiNalelagaenaWaLalaNaeGaru … · 1Koren1:10 4 1Koren1:17 10 Kiau namratava lala kiena kieta Sup̃eYesu Kristo, nesape neviun manene van amiu e kiena

1 Koren 15:3 58 1 Koren 15:10ve tap̃ena, kana kinasa sane amlelaga nanua sumo anaamlelaga korenan ga.

3 Lologena Wo nap̃a amla p̃esan pan inu nanua sumo,nane nemla narui, nepisawal ke pan amiu ne. Kana pupiavisena ne lala apisayu Kristo, nap̃a naga kila maran taagasa ke nap̃a Nasiriena Wa pisayu nakonua rui sape yokonaga kila, pogos nap̃a naga pe pitomi re poli wa. Pa sanini,sape Kristo, naga mare wo ita vanon kieta mlamulenaviowa lala, 4 siraunia amligan naga m̃ene puluve, sirauniae kana legiena na telu sum̃alu mal sina, 5 a siraun naganene naga m̃alivi p̃esan e marana Kep̃as, siraunia, nagam̃alivi ke sina ga e marana la lualima yam taaga pa lua.6 A siraun naga nene, pogos si tai naga m̃alivi e maranap̃egas nen li na lelagaena lala, la taulu ponotia lima [500],nap̃a la mok liu amal ke ga wa tol nagane, ana lap̃asaakokovio rui. 7Ana siraunia, naga m̃alivi sina ga emaranaSemes, siraunia m̃alivi e marana nalologena tap̃ena lala,8 ana siraun nene, naga p̃asup̃e si pa ma e peni. In nape nesu re e poglis nene poli, ana potena pap̃isi nap̃asiraunia, Sup̃e m̃alivi si yam tai, nap̃a naga m̃alivi maronenaga, m̃alivin inu. 9 In na pe netorokin re nap̃a nagakila sanene van inu poli, komin nap̃a e nalologena makega, in na nesumaro tano, a in na pe netorokin re nenakia nene poli, komin nanua ne in ke narui nap̃a nesum̃anom̃ene ke p̃egas nen li na lelagaena lala kiena ne Ntewa.10 Ana Ntewa naga pe lemam pan inu pap̃isi, pisirlua inue yo nap̃a nesike e nagane, a naga pe lemam korena resanene pan inu poli, komin nap̃a nekila ke kiena yum̃aenakerkeviu la moki. Lelaga, pona nekilia nevisave in nanekila ke yum̃aena pa laa sane taulu make tap̃ena lala,15:4 Mat 12:40; Yum̃aena 2:24-32 15:5 Luk 24:34, Mat 28:16,17; Mak

16:14; Luk 24:36; Yoan 20:19 15:8 Yum̃aena 9:3-6 15:9 Yum̃aena 8:3

Page 59: M̃akiNasumoNap̃aPolSiri PaPanLiNalelagaenaWaLalaNaeGaru … · 1Koren1:10 4 1Koren1:17 10 Kiau namratava lala kiena kieta Sup̃eYesu Kristo, nesape neviun manene van amiu e kiena

1 Koren 15:11 59 1 Koren 15:19ana pe in re nap̃a nekila ke poli, ana lemamiena kienane Ntewa ne nanene narui nap̃a sike e inu, naga ke naruimiyum̃ae p̃arpoyo kome kiau malena. 11 Ana in na penesitom manene re nesape in na nemiyum̃ae ke sanape,pona nalologena tap̃ena lala amiyum̃ae ke sanape, anapupia sur nena sane memlologon Lologena Wo pan amiu,ana amlelaga ea.

12 A pogos nap̃a memlologo ke sanene pan amiu,mepisawal meraravan ruru pan amiumesape Kristo, nagamare, ana siraunia mal sina. Ana komin nap̃a mekila kesanene, nemilan pap̃isi nap̃a nemloge sane kam la p̃asaasum̃a apisape pogos nap̃a tokovio, asin ita, ana yokotemare lue, ve temal re si pogos tai. 13Sitomena na sanenepe mesmes re poli, komin nap̃a visae asum̃a avisave peyaru re tai nap̃a kilia sum̃alu si poli, kana kinasa saneKristo m̃ena pe sum̃alu re si poli. Ana peraga, Ntewapisirlua nagamali si rui. 14Visae naga ve visirlua re Kristo,kila sane memlologon korenan ka ga Kristo pan amiu, aamiu m̃ena amlelaga korenan ga. 15A visae ve sanene, kilasane pogos nap̃amemlologon ke sanene pan amiumesapeNtewa pisirlua Kristo mal si rui, mepisokan pap̃isi e kiakiena ne Ntewa, pona mepian amiu ke e sur tai nap̃a pelelaga re poli. 16Visae lelaga nap̃a sane yar mare tap̃atetesi mali, kana kinasa sane Kristo m̃ena ga tap̃atete si mali.17 A visae Kristo mare mon m̃aga sanene, kana kinasiasane kiamiu naviawaena pe sur korena ga, a kana kinasiasane kiamiu mlamulena viowa la sike e amiu na wa. 18 Avisae Kristo ve mal re m̃ena ga si sanene petan marena,kana kinasa sane kieta erau la nap̃a amlelaga ana akoviorui, apa e yo viowa rui, komin pe yar re tai nap̃a kiliatamalia la poli. 19 A visae kieta lelagaena e Kristo sum̃amiila ita e ga e yomarava nini, ana tap̃atete iila ita e pogosnap̃a tokovio ea. A visae Kristo tap̃atete tamalia ita e

Page 60: M̃akiNasumoNap̃aPolSiri PaPanLiNalelagaenaWaLalaNaeGaru … · 1Koren1:10 4 1Koren1:17 10 Kiau namratava lala kiena kieta Sup̃eYesu Kristo, nesape neviun manene van amiu e kiena

1 Koren 15:20 60 1 Koren 15:28

pogos nap̃a tokovio e yomarava nini, yoko viowa manenevan ita, sineta ye kare ita vap̃isi.

20 Ana peraga, pe sa re nena nene poli, nekilia nevisamesmesu nevisa ve lelaga, Ntewa kila si Kristo mal sipetan marena, a pisirlua naga sane pe mras p̃esa kienali na lelagaena make ga, nap̃a visae akovio pogos tai,ana yoko Ntewa kilia kila amal sina ga vetan marena.21 Nanua e purp̃esa, yar p̃esa nap̃a Atam p̃ere marenapimi e yomarava, ana nagane, yar tap̃ena nene nap̃aKristo p̃erelua malena petan marena pimi. 22 Taveve yanap̃a Atam kila, yeririna make ga na yomarava monaramare, ana taveve ya ne Kristo kila, yeririna make ga nayomarava akilia alual malena. 23Ana surmake ga kala pogmesmesu sike ne, komin nap̃a Kristo naga sumon nap̃asum̃alu p̃esa e marena, ana ita li na lelagaena lala yokotesum̃ate m̃a vano-o tol pogos nap̃a naga wasup̃e sina,ana yoko ita m̃ena tesum̃alu e marena. 24-25 Ana siraunnene yokonagawereplan ninuna viowa lala amio yermarelala na yomerava, a yoko naga taaga ve p̃arin sup̃en surmake ga, vano-o taulu nam̃areraena viowa tap̃ena lalaasike vatanon lana. P̃isi yoko naga war nasup̃enen wetelue sur make ga wasup̃e si va Ntewa Arimana. 26 A enasinekar la nap̃a yoko Kristo taulu e pogos nene, nap̃ayoko naga taulu maronia, sur nene marena, amio kienanam̃areraena viowa lala. 27 Kristo monar taulu marenanene, komin visena na metava ne pisa sanene rui, sapeyoko Ntewa ligan sur make ga su vatanonia. Ana visenanene kana kinas pe pisa re sape Ntewa mligan ke sina ganaga sike vatanon Kristo poli, ana pisayu sur tap̃ena lala,nap̃a yoko Kristo taulu make la nenaga. 28 A pogos nap̃aNtewa mligan sur make ga sike vatanon Kristo sanenerui, yoko Kristo, sane narina Ntewa, mligan sina ga nagavatanon Ntewa, ana yoko kila nap̃a Ntewa naga taaga ve

Page 61: M̃akiNasumoNap̃aPolSiri PaPanLiNalelagaenaWaLalaNaeGaru … · 1Koren1:10 4 1Koren1:17 10 Kiau namratava lala kiena kieta Sup̃eYesu Kristo, nesape neviun manene van amiu e kiena

1 Koren 15:29 61 1 Koren 15:33Ntewa na sur make ga.

29 Nowasup̃e si neva e visena nap̃a nepisayu nesapevisae temare, yoko siraunia tesum̃al sina. Ana lap̃as nap̃aamlelaga sa nene, la asitom manene kiela erau la nap̃a peakeela li re poli wa, ana amarmare. Asitom ke asape lanene tap̃atete atol malena, kila narui akee la sina e kiakiena ne kiela erau lala nap̃a amare rui. La akila ke sanene,komin nap̃a amlelaga m̃arera asape visae temare, yokotesum̃al sina.

30 A imimi m̃ena ga maran taaga, asitomli sane kominya ne mesum̃a mom̃al pog m̃arera lala e pogos makega? Mesum̃a mop̃ar ke naloge viowaena la sanene kominga memlelaga m̃arera mesape visae yaru tai mare, yokonaga kilia mal sina ga vetan marena. 31 Lelaga erau lala,mesum̃a memiyum̃ae ke sanene, nekilia nevisa mesme-sun sane nemloge sane nesum̃a netam̃an ke kiau malenavanon amiu e legiena make ga. Ana nanene pogaga,komin nekekara na nekekara e malena nap̃a atolia amiokieta Sup̃e Yesu Kristo. 32Apogos nap̃a nesike e pulkumalinap̃a Episas, p̃arm̃arera lala nae yo nene la asaga lokultetan lala, asum̃alun inu lue ga, ana komin ya ne nesum̃anepisalup̃ar la? Nesum̃a nekila ke sanene, pe netaulu renena sur wo tai na malena na yomarava nini, ana nesum̃anekila ke sanene komin nesitom̃al ke malena na pimi kesirau.

Visae ve malena re nene, popon teve sa ga yar kartap̃ena la nap̃a pe amlelaga re poli, nap̃a la asum̃a apiviske sanini, asape, “P̃ane, tekila p̃ap̃agena, ve tesitom resur tai, komin nap̃a peni, ane kilia? Visae temare na p̃isinarui, yoko tap̃atete tekilia sur tai.”

33 Ana monar ve ataveve re sitomena na wowe la nesanene, visae peraga, yoko visena tap̃ena nene imi velelaga e amiu, nap̃a pisa sanini, sape “Oyaloro omio erau

Page 62: M̃akiNasumoNap̃aPolSiri PaPanLiNalelagaenaWaLalaNaeGaru … · 1Koren1:10 4 1Koren1:17 10 Kiau namratava lala kiena kieta Sup̃eYesu Kristo, nesape neviun manene van amiu e kiena

1 Koren 15:34 62 1 Koren 15:42viowa lala, yoko kiela napiowaena kila kare kiom̃a p̃elagawo.” 34Monar aim ave manmarua, a monar aligan kiamiumlamulena viowa lala. Nepisa sanene, pona asitom keasape nekila kare kiamiu kia yo, ana monar nevisa, kominkam lap̃asa pe akilia ruru re nena mrapa mesmesu lalakiena ne Ntewa poli.

35 Ana e lepas namalena si e marena, yoko lap̃asa aviunsanini, avisave “Yoko akila si yar mare la amal e marenave sanape?” Pona yoko aviun sanini, avisave “La nap̃aamare nakonua rui, yoko asum̃al sina amio tasnela nasanape?” 36 Ana naviunena la ne sanene ape naviunenakiena yar nap̃a pe kilia re sur poli. Visae tesitomli narinkurus nen sur la nap̃a tesum̃a temapila ke ne, yoko telualkana navisatam̃eena. Pogos nap̃a omapila narin kurustai vito e porotano, okilia rui osape kurus nene monarmenun, monar mare, ana siraunia, yoko sirus viu kiliakapur komea. 37 Sur nap̃a omapila, naga kurus ga tai nap̃ayoko sike e porotano, ana sur nap̃a yoko kapur marea veurviu sina, naga ve sur tap̃ena. 38 Sa nap̃a omapila kekurus la peve tap̃ena ana Ntewa sum̃a kila sirus viu lalapeve tap̃ena, 39 a maran ve taaga e sur mali lala, nap̃atasnela la peve tap̃ena. Tasnena yaru kana tata pe tap̃ena,a surmali lala sane na porotano, na si, po na metava, lapeve taaga tata tap̃ena la sike e la. 40 A surmali la nene,tasnela lala pe tap̃enan manene laa e tas nen sur tap̃enala nap̃a asike ma e sinapane, 41 sane mrae, kupario, amioverue lala. La telu nene, tai marana pe tap̃enan marantap̃ena, a maran taaga m̃ena ga e lepas na verue lala, nap̃atai, marana pe tap̃enan tap̃ena.

42 Ana sur make ga la nene, tepisu nap̃a Ntewa kila laape tap̃ena manene laa, a sur nene p̃ar totou na tasneta,kiena ita la nap̃a tokovio, nap̃a tekilia tokusia pogos nap̃atesum̃alu temal sina. Tasneta vito e pulus nen porotano,

Page 63: M̃akiNasumoNap̃aPolSiri PaPanLiNalelagaenaWaLalaNaeGaru … · 1Koren1:10 4 1Koren1:17 10 Kiau namratava lala kiena kieta Sup̃eYesu Kristo, nesape neviun manene van amiu e kiena

1 Koren 15:43 63 1 Koren 15:52sane kurus tai nap̃a amapla, nap̃a monar menun, anasiraunia, tasneta viu nap̃a molue yoko tap̃atete si imiviowa pogos tai. 43 Tasneta nap̃a vito e porotano, tepisupiowa ga, a pororovia, ana tasneta viu nap̃a m̃alivi sirau,yoko tevinaia vap̃isi, a m̃arera ruru wo. 44 Sur nap̃a vitoe porotano, naga e lepas na tasneta ga ne, ana sur nap̃am̃alivi sirau, naga e lepas na ninuta. 45A tekilia tesitom̃alm̃ena yar na sumo nap̃a Ntewa siia, nap̃a Atam, amioAtam maro nap̃a mligan e yomarava, nap̃a Kristo. Visenatai pisape Atam, Ntewa kila naga pimi amio tasnena tainap̃a mali, ana Kristo, Ntewa kila naga pimi amio ninunatai nap̃a pe purp̃es nen malena. 46 Taveve nene, tepisunap̃a sur na lepas nen tasia pimi p̃esa, ana sur na lepas naninuna, pimi maro. 47 Yar na sumo nap̃a Atam, Ntewa siinaga molue kome porotano na yomerava nini, ana yar nalua nap̃a Kristo, Ntewamligan naga komma e peni pitomi.48Ana ita yeririna tap̃ena lala, ita nap̃a tepe na yomarava,tokus ke p̃elaga kiena yar na sumo na yomerava nini,ana ita nap̃a tepe nae ma e peni, tokus ke p̃elaga kienanaga nap̃a pitomi ma e peni. 49 A ita nap̃a temlelaga,sumo tokus maran yaru na yomerava, ana nagane tokuske maran yaru nae ma e peni. 50 Erau lala, sur nap̃a katega e yomarava nini, sane tasneta, tap̃atete va loyum̃a enasup̃enena kiena ne Ntewa nae peni, a sur nap̃a yoko vakovio, tap̃atete va tol yo nap̃a sike sike lue.

51 Ana yoko ve sanapen li na lelagaena lala nap̃a amalke ga wa, pogos nap̃a Kristo wasup̃ea? Sur nene, pe yarmok re nap̃a akilia poli, ana yoko nevisawal mesmesunvan amiu. Lelaga, ita li na lelagaena lap̃asa yoko ve temarere e yomarava nini, ana e pogos nene, yoko tasneta vilopunena veraga sa ga yekarpla. 52 Sa nap̃a top̃elawa ve plasga, yoko teilan ga kumasua yelu, a yoko li na lelagaena la15:51 1Tes 4:15-17

Page 64: M̃akiNasumoNap̃aPolSiri PaPanLiNalelagaenaWaLalaNaeGaru … · 1Koren1:10 4 1Koren1:17 10 Kiau namratava lala kiena kieta Sup̃eYesu Kristo, nesape neviun manene van amiu e kiena

1 Koren 15:53 64 1 Koren 15:58nap̃a amarepa rui yoko asum̃al amal sina amio tasnela viu,a ita m̃ena nap̃a temal ke e pogos nene wa, tasneta m̃enalala yoko imi ve urviu. 53 Tasneta marua monar vilon vesanene, komin nap̃a sur na yomerava monar imi ve surnae peni a sur na marena monar yoko imi ve sur nap̃amal nalue. 54Ana pogos nap̃a top̃ar tasneta viu na sanene,yoko kila visena na SirienaMarua tai imi ve lelaga nenaga,nap̃a sape“Nam̃areraena na malena kiena ne Ntewa m̃enelua nena na

m̃areraena na marena.” Ais 25:855 E pogos nene, yoko tevisa lele kare sur nap̃a marenap̃isa, tevisa sanini tevisave“Marena, ko sinom̃an osape otauluia, ana nagane kiom̃a kap

mare. Kiom̃a nenos nap̃a nayur imimiena sike penagane?” Ose 13:14

56 Yoko tevis sanene komin navisaluaena nap̃a sike parui, naga mla m̃areraena pan p̃elaga na mlamulena viowaloyum̃a e kieta malena, nap̃a kila ita tepim sane yar lalana kilaroen navisaluaena, a kieta p̃elaga na mlamulenaviowa nene mla na m̃areraena pan marena vena ve sanenos nap̃a kilia yurm̃ar ita. 57 Ana potena pa Ntewapap̃isi, komin nap̃a naga kila nap̃a kieta Sup̃e Yesu Kristotaulu m̃areraena navisaluaena a m̃areraena na mlamu-lena viowa a m̃areraena namarena, kila tetolmalena nap̃ave uro re.

58 Erau nowo lala, komin nap̃a Ntewa kila po pan itasanene, asum̃alu m̃arera, ve akulkulu kar re, a ayum̃aenruru yum̃aena kiena kieta Sup̃e amio kiamiunam̃areraenawetelu. A pogos nap̃a akila ke sanene, popon asum̃aasitom̃al sane kiamiu yum̃aena nena ve ve sur korena re,ana yoko monar war mrasa sa nap̃a Sup̃e sinenania.

16Kilavarunap̃a akoania va li na lelagaena lala naeYerusalem

Page 65: M̃akiNasumoNap̃aPolSiri PaPanLiNalelagaenaWaLalaNaeGaru … · 1Koren1:10 4 1Koren1:17 10 Kiau namratava lala kiena kieta Sup̃eYesu Kristo, nesape neviun manene van amiu e kiena

1 Koren 16:1 65 1 Koren 16:81 Sineun nesape nela visena lap̃asa van amiu e lepas

na warpoloen kilavaru vena iilaen li na lelagaena lala naeYerusalem, nap̃a apane ke pogos m̃arera, limala korenaga e poglis nene. Nemla visena pan sum̃are kar make gae lepas nae Kalesia rui, a nagane sineun nesape nevisawalvan amiu narui. 2 Sineun nesape nevisa sanini, nesape veasusu koren re asum̃a sanene va tol pogos nap̃a neim̃asunom̃alivin amiu ana awarpolo ga nalaena na wa, anasineun nesape siar nagane, e legiena p̃esa na legiena oluamake ga, kam veve taaga monar ala narin kinakinas nenya nap̃a amlavia, ana monar aligan ruru tom̃a ga. 3 Anapogos nap̃a neim̃asu, yoko towarpolo narin kilavaru lanene imi lele taaga, a yoko akilia akilalua yar lap̃asa awarnalaena nene va gar Yerusalem. A yoko nesiri m̃aki lap̃asaawararia va va li na lelagaena lala gar ne, vena visawalamiuena van la. 4 Nemninue ke ga wa pona inu m̃enanemio la yo, ana yoko nevisulia wa.

Mrapa kiena Pol5 Pogaga, kiaumrapa sanini, sineunnesapenevanokom

e lepas nae M̃asitonia sumo, ana suraunia yoko neim̃asunom̃alivin amiu. 6Nemninue ke ga wa nesape yoko nesikenemio amiu va tol pogwai, ana nesitom ke nesape nesikenemio amiu e pogos na miava na pimi ke ne, ana siraunnaga nene, akilia aligan inu si e kiau mrapa, vena neva sie nape nap̃a yoko neva ea. 7Pe sineun re nokom pun amiunagane poli nap̃a nesum̃a nepanon ke M̃asitonia, kominvisae ve sanene, yoko nekilia nesu yam ve plas ga ne, anayoko neva ke ne gare sumo wa, siraunia neim̃asu, kominnap̃a visae Sup̃e tam̃ania, nekekaran nap̃a yoko nesu towelaa nemio amiu ve piavi. 8 Nagane nesike Episas, a yokonesu towe laa e nini na wa, tol pogos na P̃ap̃agena na Yui16:1 Rom 15:25,26 16:5 Yum̃aena 19:21 16:8 Yum̃aena 19:8-10

Page 66: M̃akiNasumoNap̃aPolSiri PaPanLiNalelagaenaWaLalaNaeGaru … · 1Koren1:10 4 1Koren1:17 10 Kiau namratava lala kiena kieta Sup̃eYesu Kristo, nesape neviun manene van amiu e kiena

1 Koren 16:9 66 1 Koren 16:17Marua warovia. 9 Kiau pulmas na kilaen yum̃aena wo lae nini moki ke wa, a suri si tai, nasinekar m̃arera m̃enala mokliu asike e nini, ana pe nekilia re poli nap̃a nekilianeyal pogwai.

10Visae avisuTimote imi m̃alivin amiu, awis, awovania,akila naga logewonnap̃a sike amio amiu, kominnap̃a nagakila ke yum̃aena kiena Sup̃e, maran taaga sa ke inu. 11Veatam̃an re kam lap̃asa avisusu viowa e naga, ana avisuarruruia e p̃elaga na sum̃are, siraun aligan naga e kienamrapa vena naga kilia wasup̃e ruru imi pun inu, kominnesum̃ate ke nesape vena naga amiowolai tap̃ena lala aimaworu e nini.

12 E lepas kiena ne kieta puruvi nap̃a Apolos, nepiunmanene pania vena naga taveve puruvi tap̃ena la neneaim̃asu pun amiu, ana kiena sitomena m̃arera sape naganene pe kana pog mesmes re poli nap̃a m̃alivin amiu, anavisae kana pog nena, pona yoko naga sirau im̃asu.

13 Erau lala, lavis ke kiau visena p̃isi narui, ana sineunnesape nevisa van amiu sane amiu avisuar ruru amiu,asum̃al ruru ase kieta lelagaena, ve sinemiu kurkurun resuria, ana am̃arera. 14A suri make ga e nap̃a akila, monarakila e p̃elaga na sinesiena.

15 Popon avisu kilale Step̃anas nene amio kiena nam-ratava lala, amio yum̃aena nap̃a asum̃a akila ke ne. Eyeririna nae make ga e kiamiu lepas nene, Akaea, la kenene narui la amlelaga p̃esa. A siraun nap̃a amlelaga,asum̃a akila ke yum̃aena wo pap̃isi, asum̃a amiila ke li nalelagaena lala pimi tol nagane. 16 Yar nowo la ne sanene,popon avisir plan la vena asumon amiu, a popon avatanonm̃ena yeririna tap̃ena la nap̃a amiyum̃ae ke lele taagaamio la. 17Step̃anas nene pimi m̃alivi e nini rui, naga pimiamio Posanatas a Akaekas, a nekekaran la telu pap̃isi. La16:10 1Kor 4:17 16:15 1Kor 1:16

Page 67: M̃akiNasumoNap̃aPolSiri PaPanLiNalelagaenaWaLalaNaeGaru … · 1Koren1:10 4 1Koren1:17 10 Kiau namratava lala kiena kieta Sup̃eYesu Kristo, nesape neviun manene van amiu e kiena

1 Koren 16:18 67 1 Koren 16:24asum̃a amiila inu ke e suri moki, torokin ke ga nap̃a amium̃ena akilia akila visae asike e nini. 18La telu nene akila popan amiu rui, ana pogos nap̃a apam e nini akila inu m̃enanemloge po pap̃isi, apisirlua kiau sitomena. Popon avisapotena ve keviu van la komin kiela pupia yum̃aena wo nasanene.

19 Sum̃are make ga lala na lepas nini nae Esia asapeasum̃a asitom amiu pap̃isi. A kieta erau lua nene, Akwilaamio wona na sira Prisila, amio yeririna lala na sum̃arenap̃a e m̃ala um̃a, la apisa pokolulagi a pokolemalo panamiu e kia kiena Sup̃e. 20 Kieta erau lala nae yo niniakekaran navitawe amiuena e m̃aki nene, a amiu m̃ena,pogosmake ga nap̃a avitawe amiu, popon asum̃a atalopanamiu a asum̃a aviran pipimiu, vena akekaran amiu amiosinewo.

21 Ana siar e narin yo nini, inu Pol nemlarar ke penselnesum̃a nesiria vena nevisa kiau visena maro van amiu.22Monar sinemiu sii ke m̃ena Sup̃e ve lelaga, visae peraga,yar nap̃a ve sinena sii re naga, visaarena na marena sike enaga. Nesum̃a nemlen ke sanini, nesape Sup̃e Yesu, awis,otom vilaga, 23 a nesum̃a nemlotuwo amiu ke m̃ena ga,nesape lemamiena kiena kieta Sup̃e Yesu sike amio amiu.24A sane silaga, nekilia nevisa e kia kiena Kristo Yesu sanekiau sinesiena van amiu keviu sulue ga sum̃a ga.Kiau m̃aki p̃isi ga e nene narui,

Inu, Pol.

16:19 Yum̃aena 18:2

Page 68: M̃akiNasumoNap̃aPolSiri PaPanLiNalelagaenaWaLalaNaeGaru … · 1Koren1:10 4 1Koren1:17 10 Kiau namratava lala kiena kieta Sup̃eYesu Kristo, nesape neviun manene van amiu e kiena

68Lologena Wo Kienane Yesu Kristo Kome Kewo

The New Testament in the Lewo Language of Epi Island, VanuatuLe Nouveau Testament en Lewo langue de l'île d'Épi au Vanuatu —

Niutestamen long Lewo lanwis, blong Epi Aelan, Vanuatucopyright © 2016 Wycliffe Bible Translators, Inc.Language: LewoTranslation by: Wycliffe Bible TranslatorsThis translation is made available to you under the terms of the Creative CommonsAttribution-Noncommercial-No Derivatives license 4.0.Youmay share and redistribute this Bible translation or extracts from it in any format,provided that:

You include the above copyright and source information.You do not sell this work for a profit.You do not change any of the words or punctuation of the Scriptures.

Pictures includedwith Scriptures and other documents on this site are licensed just forusewith those Scriptures and documents. For other uses, please contact the respectivecopyright owners.2018-12-20PDF generated using Haiola and XeLaTeX on 11 Feb 2021 from source files dated 10 Feb2021ee028e1c-7e53-571d-8041-681daaf580e8