Broj 67Oktobar 2007. godine

MINISTARSTVO TURIZMA I ZAŠTITE ŽIVOTNE SREDINE I

NACIONALNA TURISTIČKA ORGANIZACIJA

Dovoljno dobro i sigurno snabdijevanjevodom, energijom i telekomunikacije,to su neizostavni preduslovi za razvojturizma. Da bi se osigurale ove egzis-tencijalne osnove turizma, potrebni su,pored snabdijevanja, takođe i ekološkoodvođenje otpadnih voda i odvozsmeća. Nedostaci kod otpadnih voda iodvoza smeća pokažu se tek sred-njoročno i dugoročno. Odvod otpadnihvoda postoji samo djelimično,ograničeno na lokalne mreže ugradovima, koje su, što se kvalitetapostavljanja i stanja tiče dosta loše.

(Master plan razvoja turizma Crne Goredo 2020. godine)

2.

Pokazatelji turističkogprometa ostvarenih u periodujanuar-septembar ove godineprevazilaze ciljeve planiraneEkonomske politike za 2007.godinu. U periodu prvih devetmjeseci 2007. godine CrnuGoru je posjetilo 1,1 milionturista, što predstavlja rastod 19 % u odnosu na isti peri-od prošle godine. Takođe,ostvareno je 6,9 milionanoćenja, što je za 21 % višeu odnosu na uporedni period.

Ostvareni prihodi od turizma, već tokom prvih devetmjeseci (450 miliona eura) premašuju godišnji iznos pri-hoda koji je bio predviđen Izvještajem Svjetskog savje-ta za putovanja i turizam (411 miliona eura), kao i iznoskoji je bio definisan Ekonomskom politikom Vlade RCG.za ovu godinu.

Ukupani tekući prihodi budžeta premašuju plan za 30%, dok su prihodi po osnovu PDV veći za 28,4 % uodnosu na planirane.

Na osnovu finansijskih i fizičkih pokazatelja ovogodišn-ja turistička sezona je najbolja u prethodnih 20 godina.Karakteriše je podizanje nivoa kvaliteta u svim segmen-tima, produženje sezone koja je počela u martu i u kon-tinuitetu traje, rast broja turista sa tržišta zapadne, cen-tralne i sjeverne Evrope, povećanje potrošnje po gostu ipo danu, brži rast prihoda od rasta noćenja, kao ipovećano interesovanje turista za planinski dio CrneGore i nacionalne parkove.

Uspješno su realizovane kampanje »Neka bude čisto« i»Registrujte smještaj«. Od 23 kandidature za plavu zas-tavicu, po odluci Međunarodnog žirija, 20 kupališta jedobilo ovo priznanje. Ukupno je kategorisano 255hotela, u ovoj godini 25, dok ukupan broj novih ležajevau hotelskim kapacitetima iznosi 2132.

Planiranom dinamikom realizuju su razvojni projekti iostvaruju postavljeni ciljevi u pravcu kreiranja održivog iraznolikog turističkog proizvoda i stvaranja i pozicioni-ranja Crne Gore kao visokokvalitetne turističke desti-nacije.

Ovim povodom ministar turizma izaštite životne sredine PredragNenezić i direktor Nacionalne turis-tičke organizacije Saša radovićodržali su press konferenciju uPress centru Vlade Crne Gore.

Ministar Nenezić je istakao da jeovogodišnja sezona bila najusp-ješnija u posljednjih 20 godina, a dase slobodno može reći i najbolja uistoriji Crne Gore. Svim nosiocimaturističke sezone treba dati

podršku, jer je veliki trud uložen na pripremi sezone.

Ovu sezonu karakteriše povećanje broja turista iz sjeverne,zapadne i istočne Evrope, produženje sezone, povećanjepotrošnje mjereno brojem gostiju, ali i dana, kao i povećanonteresovanje turista za sjeverni i centralni dio Crne Gore, ali inacionalne parkove.

Ministar Nenezić je podsjetio da je u toku ove sezone biloproblema sa kojima ćemo se suočavati kako bi smo ih unarednim sezonama eliminisali. Prvi korak je akcioni plan zapripremu naredne sezone koji će tokom novembra bitipripremljen sa definisanim projektima, nosiocima i rokovima.U pripremi naredne sezone u potpunosti ćemo se posvetitiproblemima kako bismo ih dogodine smanjili. Vlada je defin-isala niz konkretnih zadataka, koji će pomoći otklanjanjenedostataka i svestranog razvoja turističke privrede. Uz rastkvaliteta ponude u svim segmentima i produženju sezonenaročito je značajan brži rast prihoda u odnosu na broj turista.To pokazuje da se razvoj usmjerava u pravcu elitnog turizma,kako je i predviđeno strateškim dokumentima u ovoj oblasti.

Direktor Nacionalne turističke organizacije Saša Radović gov-orio je o promotivnim aktivnostima koje su bile veomakvalitetne ne samo u regionu nego i na tržištima sjeverne,zapadne i istočne Evrope. Direktor Radović je tokom svogizlaganja podsjetio novinare na učešće nacionale i lokalnihturističkih oragnizacija na sajmovima kako u inostranstvu takoi u regionu, organizaciji jednodnevnih prezentacija, promo-tivnoj kampnaji putem globalnih medija, posebno osmišljenojkampanji na tržištu Srbije u elektronskim i štampanim mediji-ma, organizovanim posjetama 162 inostrana novinara i turop-eratora, kao i svim drugim aktivnostima u pravcu privlačenjaturista i pozicioniranja Crne Gore kao visokokvalitetne turis-tičke destinacije.

Rezultati turističke sezone u prvihdevet mjeseci ove godine

3.

Internacionalna konferencija oklimatskim promjenama i turizmu

Generalni sekretar Svjetske turističke organizacije g-dinFrančesco Frangialli otvorio je Drugu medjunarodnuKonferenciju o klimatskim promjenama i turizmu, koja se u šva-jcarskom gradu Davosu održala u periodu od 01. do 03. oktobra.

Tokom prvog dana zasijedanja, ukazano je da turizam kaovodeći sektor u oblasti ekonomskog razvoja može pružitiizuzetan doprinos ublažavanju negativnih posljedica kli-matskih promjena kroz kreiranje održivog turističkogproizvoda primjenom niza instrumenata kao što su: karbontakse, korišćenje obnovljivih izvora energije, ekološkognačina gradnje itd.

Ministar turizma i zaštite životne sredine Predrag Nenezićdrugog dana konferencije učestvovao je u panel diskusijiposvećenoj planinskim regionima i zimskom turizmu.

U svom obraćanju ministar Nenezić je istakao da Crna Gorapripada regionu Jugoistočne Evrope u kom se očekuju uticajiklimatskih promjena, ali da Crna Gora kao zemlja u razvoju

nema značajan udio uglobalnom zagađenjuatmosfere gasovima saefektom staklene bašte.

Crna Gora se opredi-jelila za održivi razvoj isa tim u vezi sve našeaktivnosti su usmjerene

na efikasno sprovođenje multilateralnih i bilateralnih spo-razuma u oblasti životne sredine, jačanja institucionalnogkapaciteta u tom pogled i izgradnju specifičnog imidžaCrne Gore na međunarodnom nivou u kontekstu održivevalorizacije jedinstvenih prirodnih potencijala koncen-trisanih na malom, ali izuzeto bogatom prostoru.

Govoreći o razvoju turizma u planinskom regionu CrneGore ministar Nenezić je istakao razvoj ovog područja naodrživim osnovama i prednost Crne Gore jer imamogućnost da planira i upravlja razvojem prepoznajući uti-caj klimatskih promjena. Takodje, ministar Nenezić je gov-orio i o značaju diversifikacije proizvoda u planinskomregionu kada je u pitanju ljetnji i zimski turizam i najavionove projekte i aktivnosti Crne Gore po tom pitanju. Usuočavanju sa izazovima koji su pred nama u oblasti živ-otne sredine ministar je ukazao na aktivnosti koje CrnaGora sprovodi u oblasti zaštite životne sredine kroz real-izaciju obaveza koje proizilaze iz Akcionog planaEvropskog partnerstva sa Crnom Gorom, implementacijeUNFCC - Okvirne konvencije Ujedinjanih Nacija o kli-

m a t s k i mpromjenama,Kjoto protoko-la itd.Posebno jeukazano naznačaj inte-gracije živ-otne sredine u sektorske politike.

Tom prilikom ministar je prisutne upoznao sa konkretnimaktivnostima koje Crna Gora preduzima u cilju smanjenjanegativnog uticaja klimaskih promjena na stanje životnesredine i na određene sektore ekonomskog razvoja, kao stosu : uvođenje karbon taksi, primjena instrumenata procjeneuticaja na životnu sredinu i strateške procjene uticaja na živ-otnu sredinu kao sastvnog dijela svih tendera, naročito kadasu u pitanju greenfield investicije, uvođenje ekoloških stan-darda u građevinarstvo itd. Istovremeno istaknut je značajedukacije stanovništva u vezi sa aktivnim učešćem ustvaranju uslova za održivi nacionani razvoj.

Kao ministar koji u svom svom resoru ima objedinjeneoblasti turizma i zaštite životne sredine, ministar Nenezić jenaglasio da ima jedinstvenu mogućnost da kroz potpunuintegraciju instrumenata zaštite životne sredine obezbijediodrživu valorizaciju jedinstvenih prirodnih i turističkih poten-cijala koje Crna Gora posjeduje.

Završavajući svoje izlaganje ministar Nenezić je naglasio današa i budućnost naše djece zavisi isključivo od našihsposobnosti da realno sagledamo uticaj klimatskih promje-na i u skladu sa tim praktično reagujemo, vodeći računa opotrebi dugoročnog planiranja.

U okviru jedne od sesija zasijedanja Svjetska turistička organi-zacija UNWTO u saradnji sa OECD-om Organizacijom zaekonomsku saradnju i razvoj pokrenula je inicijativu za izraduprojekta koji ce se baviti analizom uticaja klimatskih promjenau planinskom regionu Jugoistocne Evrope, akcentujuci takođeznačaj realizacije ovog projekta i u Crnoj Gori.

U okviru ove konferencije, Ministar turizma i zaštitie životnesredine Predrag Nenezić imao je bilateralne susrete sa g-dinom Shafqat Kakakhelom, zamjenikom direktoraPrograma Ujedinjenih Nacija za životnu sredinu, g-dinomYoussefom Nassefom zamjenikom sekretara Okvirne kon-vencije o klimatskim promjenama Ujedinjenih Nacija zaadaptacione mehanizme i direktorom UNESCO-ve kance-larije u Veneciji g-dinom Engelbertom Roussom.

4.

Tri nagrade na tri festivala

Promotivni spot Nacionalne turističke organizacije “Experience Wild Beauty” uprodukciji agencije AMC Communications iz Budve, po scenariju StevanaKoprivice i u režiji Andreja Korovljeva, osvojio je tri prestižne nagrade nanedavno završenim fesivalima turističkih filmova.

Ovaj spot je po odluci međunarodnog žirija festivala “Tourfilm 2007.” u KarlovimVarima, Česka, osvojio 3. mjesto u konkurenciji 755 filmova iz 138 zemalja.Festival u Karlovim Varima važi za najprestižniji u oblasti turističko promotivnogfilma, sa tradicijom dugom 40 godina, što ga ujedno svrstava i u najstarije.

U 53 sekunde spota, po mišljenju stručnog žirija, efektno je prikazana sva dramatičnost smjene prirodnih ljepota i razno-likost turističke ponude. "Diskretni nagovještaj radjanja ljubavne veze izmedju dvoje mladih ljudi, koji se nikada ne sret-nu, jasna je simbolika vječnog istrživanja i otkrivanja posljednje čuvane tajne na Mediteranu".

Drugo priznanje uslijedilo je na Međunarodnom festivalu turističkog filma “SW ITF 2007" u Splitu, gdje je ovaj spot osvo-jio prvu nagradu za najbolji promotivni spot u konkurenciji preko 150 filmova iz 50 zemalja.

Ubrzo zatim na jubilarnom 10. festivalu turističkog filma “Tour Film 2007.” koji je nedavno održan u Poznanju, Poljska,osvojena je glavna nagrada u kategoriji kratkog video spota.

U obrazloženju žirija stoji da je “vizuelno dramatična smjena prirodnih ljepota Crne Gore kroz uzbudljive kadrove i uzodgovarajuću dinamiku i suptilnu ljubavnu priču, na pravi način prenesena gledaocima. Raskošna fotografija i prikladnaobrada tradicionalne muzike upakovala je kvalitetan video proizvod.”

Spot “Experience Wild Beauty” nastavak je kontinuirane kampanje na globalnim medijima započete u junu 2005. Spotod nedavno, osim gledalaca CNN-a, mogu vidjeti i gledaoci Euronews-a i Travel Channel-a. Nacionalna turistička orga-nizacija u toku novembra mjeseca, zajedno sa Travel Channel-om, planira i atraktivnu nagradnu igru, koja će pratiti emi-tovanje spota. Svi gledaoci ove uticajne TV stanice, specijalizovane za odmor i putovanja, biće u mogućnosti da odgo-varajući na lagano pitanje o našoj zemlji, udju u konkurenciju za glavnu nagradu- desetodnevni put u Crnu Goru za dvoje.

Direktor NTO Saša Radović boravio uslužbenoj posjeti opštinama na sjeveru

U sklopu aktivnosti Nacionalne turis-tičke organizacije, direktor SašaRadović je boravio u službenoj posjetiRegionalnoj turističkoj organizacijiregiona Bjelasice i Komovi iOpštrinama Kolašin i Mojkovac.

Direktor Radović u okviru posjeteimao je satanake sa predsjednicimaopština Kolašin i Mojkovac, MiletomBulatovićem i Mailadinom Mitrovićem.Tom prilikom razgovarano je o rezul-tatima ljetnje turističke sezone i otrenutnim aktivnostima koje su u tokuu ovim opštinama, a u cilju bolje

pripreme za predstojeću zimskusezonu. Izraženo je zadovoljstvorezultatima ostvarenim u prvih 9.mjeseci 2007. Poredeći broj noćenja,u Kolašinu je ostvareno 48%, a uMojkovcu 43% više u poređenju sastim periodom prošle godine. DirekotrRadović ocijenio je veoma značajnomodluku Skupštine opštine Mojkovac oosnivanju Lokalne turističke organi-zacije, koja je će biti nosilac kreiranjaturističke ponude na lokalnom nivou.

Zajednički je istaknuta neophodnosttijesne saradnje subjekata na svim

nivoima, od lokalnog preko region-alnog do nacionalnog, kako bi se ovajregion na pravi način turistički valori-zovao u sklopu jedinstvenog turis-tičkog proizvoda Crne Gore.

U okviru posjete Kolašinu, direktorNTO Saša Radović imao je razgovor isa direktorom Nacionalnog parkaBiogradska gora, DarkomBrajuškovićem na kom je ukazano naneophodnost bržeg održivog razvoja ipromocije ovog jedinstvenog područjana emitivnim turističkim tržištima.

5.

Saradnja sa nevladinim organizacijama

Ministarstvo turizma i zaštite živ-otne sredine organizovalo je sas-tanak sa predstavnicima

dvedeset nevladinih organizacija koje sebave pitanjima životne sredine u cilju defin-isanja načina i budućih oblika saradnje.

Ukazujući na značaj koje Ministartvoturizma i zaštite životne sredine pok-lanja uspostavljanju i jačanju konkret-nih oblika saradnje sa nevladinim sektorom, ministar tur-izma i zaštite životne sredine Predrag Nenezić otvorio jesastank na kom je razgovarano o mogućim modelima ikonkretnim aktivnostima koje bi se zajednički realizo-vale, uspostavljanjem zajedničkog tijela čiji zadatak bitrebalo da bude koordinacija aktivnosti i drugih pitanjakoja se odnose na buduću saradnju.

Predstavnici Ministarstva turizma i zaštite životne sre-dine i nevladinih organizacija konstatovali su postojanje

potrebe i obostranu zainteresovanost za zajed-ničkim aktivnostima u dijelu učešća predstavni-ka nevladinih organizacija u izradi zakona,podzakonskih akata, strateških planskih doku-menata, stvaranju pretpostavki za uspješnuimplementaciju zakona koji se odnose naoblast zaštite životne sredine, kao i zauspostavljanje posebnog tijela koji će koordini-rati zajedničku realizaciju pojedinih aktivnosti iomogućiti viši nivo učešća civilnog sektora u

ovom segmentu nadležnosti Ministarstva.

Prisutni predstavnici Ministarstva turizma i zaštite životne sre-dine i navedenih ekoloških organizacija dovorili su formiranjeKoordinacionog tijela, čiji zadatak je priprema radne verzijepredloga poslovnika o radu Savjeta ekoloških nevladinih orga-nizacija Ministarstva turizma i zaštite životne sredine, kao iradnih verzija teksta predlog Dnevnog reda i predloga tekstamaterijala koji će se razmatratii na I osnivačkoj sjedniciSavjeta u decembru.

Ministarstvo turizma izaštite životne sredine iNacionalna turističkaorganizacija Crne Goresu u saradnji sa austri-jskom firmom»Tiscover AG«, u ciljukvalitetnog predstavl-janja Crne Gore kaoturističke i poslovnedestinacije, pokrenuli projekat izradeweb portala www.montenegro.travel,kvalitetnog turističkog portala za mar-keting, prodaju i upravljanje destinaci-jama u Crnoj Gori.

Ugovor o izradi webportala Nacionalneturističke organizaci-je, 16. oktobra uhotelu "Crna Gora",potpisali su direktorNacionalne turističkeorganizacije SašaRadović i izvršnidirektor »Tiscover

AG« Konrad Plankensteiner, u pris-ustvu predstavnika lokalnih turističkihorganizacija, hotelijera, međunarod-nih organizacija i turističke privrede.

Potpisivanju ugovora prisustvovao jeministar turizma i zaštite životne sre-dine Predraga Nenezića, koji je u uvod-noj riječi, između ostalog, naglasioizuzetan značaj koji realizacija ovogprojekta ima za ukupnu turističkuprivredu Crne Gore.

Nakon potpisivanja ugovora, stručnitim Tiscovera održao je tehničkuprezentaciju portala www.montene-gro.travel, koji će pružiti jedinstvenumogućnost privrednim subjektima dase direktno pod krovnim brendomMontenegro predstave internet koris-nicima širom svijeta.

wwwIzrada novog web portala

Nacionalne turisti~ke organizacije

6.

Delegacija Crne Gore, koju je predvodio ministar turizma izaštite životne sredine Predrag Nenezić, učestvovala je naŠestoj ministarskoj konferenciji "Životna sredina zaEvropu“, koja je pod sloganom "Izgradimo mostovebudućnosti“, održana u Beogradu u periodu od 10. – 12.oktobra.

Na konferenciji je učestvovalo 56 ministara država članicaUNECE-a, kao i visoki predstavnici međunarodnih organi-zacija u oblasti životne sredine, ekoloških nevladinih orga-nizacija i predstavnici civilnog sektora. Prvog dana konfer-encije u okviru plenarne sjednice Ministar Nenezić je imaoizlaganje u kom je istakao da je kao rezultat bliske sarad-nje izmedju Ministarstva turizma i zaštite životne sredineRCG i UNECE-a, pripremljen drugi preglad stanja životnesredine za Crnu Goru, u kom je sadržan set preporukakoga čini 31 posebna preporuka za prioritetne aktivnostikoje treba sprovesti u cilju poboljšanja stanja životne sre-dine i stvaranja preduslova za djelotvorniju integraciju cilje-va održivog razvoja u sektorske politike. Ovaj izvještaj kojije objavila Ekonomska komisija za Evropu Ujedinjenihnacija (UNECE), a koji je pripremila grupa medjunarodniheksperata, ministar Nenezić je prezentovao na posebnoorganizovanoj pres konferenciji.

U svom obraćanju ministar je rekao da će preporuke iz dru-gog Pregleda, biti integrisane u nacionalnu politiku zaštiteživotne sredine i najvažnije sektorske politike, što ćeznačajno doprinijeti poboljšanju ekološkog menadžmenta idaljoj integraciji pitan-ja životne sredine uekonomske sektore.Obzirom da ovakodefinisane preo-poruke iz drugogPregleda doprinoseefikasnijoj koordinaci-ji aktivnosti narazličitim nivoima,kao i uspješnomporomovisanju prior-iteta u oblasti zaštiteživotne sredine u pro-cesu stabilizacije i pristupanja EU i unaprjeđivanju među-narodne saradnje, Ministartvo turizma i zaštite životne sre-dine kreiraće kratkoročne i srednjoročne mjere polazeći odovdje iznesene analize stanja i jasno definisanih preporu-ka za pitanja od posebnog značaja. Preporuke, takođe,korespondiraju sa ciljevima koji će biti definisani uNacionalnom programu integracija sa EU, te će stoga čini-ti sastavni dio platforme za evropske integracie u predsto-

jećem peto-g o d i š n j e mp e r i o d u .Vjerujemo daće na ovaj način Drugi pregled stanja životne sredine bitiimplementiran, donoseći u najvećoj mjeri koristicrnogorskom društvu u cjelini.

Kao specijalni gost, ministar je tokom prvog dana učestvo-vao na zajedničkoj prezentaciji Evropske Agencije za život-nu sredinu, Organizacije za ekonomsku saradnju i razvoj iKancelarije Ujedinjenih Nacija za razvoj u Crnoj Gori, uokviru koje je predstavljan regionalni izvještaj “Politika živ-otne sredine u Jugoistočnoj Evropi“.

Ovo je prvi izvještaj ove vrste u regionu i pokriva period od2000. godine do danas, u kom je dat pregled napretka urazvoju i primjeni politika zaštite životne sredine i održivogravoja u zemljama Jugoistočne Evrope: Albaniji, BiH, CrnojGori, Hrvatskoj, Makedoniji i Srbiji. U okviru plenarnog zasi-jedanja posvećenog perspektivama Jugoistočne Evropeministar Nenezić je imao izlaganje posvećeno značajuregionalne saradnje za ostvarivanje nacionalonih prioritetau oblasti zaštite životne sredine, posebno u kontekstuispunjavanja obaveza koje proističu iz procesa evropskihintegracija i članstva u UN multilateralnim ugovorima. Timpovodom ministar je istakao da za sprovođenje ovih reformicrnogorskim institucijama potrebna pomoć i sardanja među-narodnih stručnih i finansijskih institucija, kao i da je podrš-

ka razvijenih zemalja na bilateralnom nivou, izemalja iz regiona u pogledu razmjene znanja iiskustava , od posebnog značaja. U tom kontekstuUNECE Proces Životna sredina za Evropu, kao iprogram Pregled stanja životne sredine, trebajunastaviti da pružaju doprinos regionu JugoistočneEvrope, kako bi nacionalne reforme, koje u sebitreba da integrišu mehanizme za efikasno djelovan-je na nacionalnom nivou u kontekstu evropskih inte-gracija i pružanja odgovora na prioritete na global-nom nivou, dale rezultate koji omogućavaju inte-graciju ukupnog prostora ovog regiona u evropskuporodicu.

Delegacija Crne Gore, na čelu sa ministrom Nenezićem ipomoćnikom ministra Sinišom Stankovićem, u okviru kon-ferencije imala je brojne bilateralne susrete, između ostalogi sa holandskom ministarkom zaštite životne sredine i ure-đenja prostor Jacquelin Cramer, italijanskim ministromzaštite životne sredine, kopna i mora Alfonsom PecoraroScanom, kao i predstavnicima ministarstava zaštite životnesredine Švedske i Republike Česke.

[esta ministarska konferencija "@ivotna sredina za Evropu"

7.

Savjetnik u Ministarstvuturizma i zaštite životnesredine Tamara Đurovićotvorila je manifestacijuu okviru programa zaunapređenje i zaštituživotne sredine u orga-nizaciji Udruženjagorana Podgorice, koja04. oktobra organizo-vana u Tološkoj šumi.

U okviru manifestacijeučestvovala su djecavrtića “Ljubica Popović”i ”Đina Vrbica”, kao i mladi gorani učenici osnovnih škola„Štampar Makarije“, „Sutjeska“ i „Božidar VukovićPodgoričanin“, koji su ovom prilikom zasadili nove sadnicedrveća u Tološkoj šumi.

Obraćajući se prisutnima g-đa Đurović je poručila daMinistarstvo turizma i zaštite životne sredine Crne Gore,zajedno sa svim našim građanima, ima veoma važanzadatak, a to je, da sačuvamo životnu sredinu jer je to prijesvega naša odgovornost i obaveza prema sljedećim gen-eracijama, prema ostatku globalnog ekosistema čiji smomali, ali vrijedni dio, i prema ljepoti i bogatstvu prirode, ukome živimo.

Veliku pažnju treba da posvetimo jačanju svijesti,informisanju i učestvovanju javnosti u izradi i kreiranjustrateških dokumenata u cilju unapređenja životne sredine.

Dakle, edukacija koja počinje sa najmlađim naraštajem je ipredmet današnjeg druženja, koja nas kroz sport i zasađi-vanje sadnica, uči kako treba sačuvati svijet oko nas, jersvako dijete i svaki čovjek samim svojim postojanjem imapravo na čistu i zdravu sredinu, koja mu omogućavaskladan rast i razvoj.

Ministarstvo turizma i zaštite životne sredine podržavaovakve i slične aktivnosti nevladinih organizacija u cilju

Manifestacija u okviru programa zaunapređenje i zaštitu životne sredine

zaštite životne sredine, i nastaviće satakvom praksom.

Ovo je ujedno i poziv njima da istraju uovakvim edukativnim akcijama, gdje sudjeca podtsaknuta na istraživanje iaktivno učenje, učestvujući u aktivnosti-ma, razvijajući na taj na način tjelesnirazvoj, emotivni razvoj, samostalnost,razvoj opštih vrijednosti koje se odnosena ekološki razvoj, razvoj tolerancije, poš-tovanje prava drugih ljudi, podsticanje pri-jateljskih osjećanja, verbalne i neverbalnekomunikacije, obogaćivanje dječijegrječnika, podsticanje razvoja kreativnosti i

mašte i slično.

Dakle, za razvoj ekološke svijesti najvažnija je ljubav premaprirodi koja će od djece učiniti odgovorne građane.

U današnje doba u kojem su ljudi naučili i otkrili mnogenačine kako ovladati prirodom, kako je ukrotiti, iskoristiti,zabetonirati, istovremeno je sve više onih koji je poštuju istrahuju za nju.

Najozbiljnija upozorenja svjetskoj javnosti danas dolaze odbiologa i meteorologa, koji tvrde da je broj iščezlih biljnih iživotinjskih vrsta u ovom vijeku izuzetno veliki, da raste pogeometrijskoj progresiji, a da uočene klimatske promjenevode još uvijek nedovoljno izvjesnom, ali sigurnompogoršanju situacije u pojedinim regionima i zemljinoj kugliuopšte.

Mnogi su pokreti i organizacije svoje djelovanje usmjerili naočuvanje naše životne sredine.

"Iako je ovo druženje takmičarskog karaktera, želim da Vamsaopštim da među nama danas nema poraženih...svi smopobjednici, jer smo svojim prisustvom dali jasan signal dasmo članovi pobjedničkog, ekološkog tima, Ekološke CrneGore"- na kraju je poručila g-đa Đurović.

www.mturizma.cg.yu

8.

Nova zgradaRegionalne turisti~ke organizacije otvorena

u Kola{ainu

Ministar turizma i zaštite životne sredinePredrag Nenezić, ambasador RepublikeAustrije u Crnoj Gori Florian Raunig ipredsjednik opštine Kolašin MiletaBulatović presjekli su vrpcu prilikomotvaranja nove zgrade Regionalne turis-tičke organizacije.

Zgrada, koja je projektovana po najnovi-jim ekološkim i standardima uštedeenergije, i kao takva predstavlja jedin-stveni objekat u Crnoj Gori, izgrađena jeuz podršku Vlade Republike Austrije iVlade Republike Crne Gore.

Ministar turizma i zaštite životne sredinePredrag Nenezić u svom obraćanju istkaoje da je saradnja između Vlada RepublikeCrne Gore i Austrije, koje su potpisaleSporazum o Austrijsko – Crnogorskompartnerstvu, rezultirala, prije svega, povezi-vanjem opština regiona Bjelasice i Komovai promocijom prirodnih i turističkih potenci-jala prostora, posebno Nacionalnog parkaBiogradska gora, kao i da ovaj događajpredstavlja važnu prekretnicu ka održivomrazvoju ljetnjeg i zimskog turizma u regionuBjelasice i Komova. Donošenjem novogZakona o turističkim organizacijamastvoreni su uslovi za sveobuhvatnu reorga-nizaciju Turističke organizacije Crne Gore,što je rezultiralo osnivanjem 17 lokalnih tur-ističkih organizacija i Regionalne turističkaorganizacije za opštine Kolašin, Mojkovac,Bijelo Polje, Berane i Andrijevicu.Regionalna turistička organizacija je prva tevrste u Crnoj Gori, osnovana u cilju inte-gracije turističke ponude pet opština iNacionalnog parka Biogradska gora,stvaranja sinergije za ubrzani razvoj ovogpodručja, kao i djelotvorne promocije i pozi-cioniranja pod brendom Montenegro nameđunarodnom tržištu.

Vlada Republike Crne Gore, kroz budžetMinistarstva turizma i zaštite životne sre-dine, ko-finansira drugu fazu projekta“Podrška regionalnom i turističkom razvo-ju regiona Bjelasice i Komova " sa400.000 eura, i u toku dosadašnje imple-mentacije projekta realizovane suaktivnosti u okviru zacrtanih glavnih cilje-va koji se odnose na jačanje saradnje

izmedju pet opština uregionu, Nacionalnogparka Biogradska gora inadležnih ministarstavaVlade RCG, osnivanjeRegionalne turističkeorganizacije, utvrđivanjeregionalne turističkestrategije, realizacijumjera i aktivnosti sa cil-jem dostizanja višegnivoa kvaliteta turističkeponude, kao i na pomoćpri utvrđivanju relevant-nih razvojnih projekata izoblasti turizma i obezb-jedjivanje finansijske podrške za nji-hovu implementaciju.

Kao izraz posvećenosti Vlade razvo-ju ovog regiona, RTO BjelasicaKomovi predstavlja prvi takav klasteru Crnoj Gori, dok budući planoviimaju za cilj proširenje turističke des-tinacije Bjelasica – Komovi u„Bjelasica – Komovi - Prokletije” des-tinaciju. Crna Gora se opredijelila zaodrživi razvoj i sa tim u vezi sve našeaktivnosti su usmjerene na efikasnojačanje institucionalnog kapaciteta utom pogled i izgradnju specifičnogimidža Crne Gore na međunarod-nom nivou u kontekstu održive val-orizacije jedinstvenih prirodnihpotencijala koncentrisanih namalom, ali izuzeto bogatom pros-toru.

Nacionalni parkovi sa svojomizuzetnom ekološkom vrijednošćuupravo pružaju odličnu platformu ivizuelni identitet za globalni GEObrend Crne Gore. Sela i gradovi naobodu nacionalnih parkova semoraju razvijati u atraktivne turis-tičke centre sa odgovarajućim hote-lima i turističkim smještajem i svimneophodnim uslugama koje seočekuju na ciljnim tržištima posjeti-laca zainteresovanih za zimski i ljet-nji turizam zasnovan na prirodi.Funkcija regionalne turističke orga-nizacije je upravo u tome da vodi i

omogućava ovaj proces, a da ujednodjeluje i kao organizacija koja se bavirazvojem destinacije.

Razvoj turizma zasnovan na prirodimora biti ekonomski, društveno i ekološ-ki održiv. Uz pomoć UNWTO,Ministarstvo turizma i zaštite životne sre-dine obezbjeđuje opštinama set izbalan-siranih repera i indikatora za održivirazvoj destinacije. Region Bjelasice iKomova poslužiće kao pilot destinacijaza sprovođenje ovog seta indikatoratestiranih širom svijeta, namijenjenihdestinacijama kao suštinski instrumentiza procese planiranja, menadžmenta imonitoringa razvoja turizma na lokalnomi nacionalnom nivou.

Ministar Nenzić je u svom obraćanjuistakao i da će do kraja ove godine,Ministarstvo turizma i zaštite životne sre-dine, u saradnji sa Arhitektonskim fakul-tetom i GTZ-om, predstaviti 5 arhitekton-skih modela kuća karakterističnih upravoza Crnu Goru i model za Eko kolibu uklo-pljenu u prirodu i koja zadovoljavameđunarodne standarde kao pomoć ubudućoj gradnji, kao i da je Crna Gora jena dobrom putu da izgradi model sop-stvenog odrzivog razvoja koji ce donijetibenefite drustvu u cjelosti.

Nova zgrada Regionalne turističke orga-nizacije u Kolaišinu biće sjedište oveorganizacije i organizacije za menadž-ment destinacije „Bjelasica- Komovi.

9.

Uorganizaciji Ministartsva turizma i zaštite životne sredine, uhotelu "Podgorica" održan je peti međunarodni donatorskikoordinacioni sastanak, kojim je predsjedavao ministar turiz-

ma i zaštite životne sredine Predrag Nenezić.

Sastanku su prisustvovali predstavnici međunarodnih organizacija:UNDP-a, GTZ-a, IRD-a, CHF-a, USAID-a, (EBRD-a) BAS program -Program pružanja savjetodavnih usluga, Austrijsko-crnogorskog part-nerstva za Bjelasicu i Komove, Austrijske razvojne agencije – ADA,Norveške organizacije za razvoj-SNV i Kancelarije za održivi razvoj,koje su uključene u realizaciju projekata značajnih za razvoj iunapređenje održivog – ekonomski, socijalno i ekološki utemeljenogturizma u Crnoj Gori.

Cilj sastanka je bio upoznavanje sa tekućim i planiranim projektima,projektnim inicijativama, kao i usaglašavanje i konkretizovanje budućihaktivnosti u oblasti turizma, kako bi se izbjegla moguća preklapanja urealizaciji projekata koji se odnose na iste oblasti. U svom uvodonomizlaganju ministar turizma i zaštite životne sredine, g-din PredragNenezić je govorio o strateškim pravcima razvoja turizma, ističućiveliku podršku međunarodnih organizacija na putu održivog razvoja, sabitnim fokusom na GEO turizam u planinskom regionu.

Od poslednjeg donatorskog sastanka, Ministarstvo turizma izaštite životne sredine predvodilo je nekoliko ključnih programakao podrška razvoju održivog turizma na nacionalnom nivou, saposebnim osvrtom na planinski region, kako bismo doveli našenacionalne parkove na nivo globalnih turističkih destinacija.

Vlada Republike Crne Gore usvojila je Strategiju ljudskih resursa čijemrazvoju su doprinijeli svi učesnici sa tehničkom porškom koju je obezbi-jedilo GTZ - Njemačko društvo za tehničku pomoć i saradnju.

Takođe, Ministarstvo turizma i zaštite životne sredine i Nacionalna tur-istička organizacija u saradnji sa drugim relevantnim institucijama imeđunarodnim organizacijama, počeli su sa razvojem i implementaci-jom novog globalnog konkurentnog i održivog turističkog proizvoda zaplaninski region "Wilderness Hiking and Biking". "Wilderness Hikingand Biking" predstavlja novi segment turističke ponude usmjeren turis-tima koji svoj odmor aktivno provode u prirodi, sa ciljem da se krozdiverzifikaciju turističke ponude produži trajanje turističke sezone, kakobi ostvarili što veći rast bruto društvenog proizvoda koji generiše tur-izam, rast zaposlenosti i povećala koristi za lokalne zajednice.Aktivnosti u okviru ovog projekta usmjerene su na kreiranje turističkogproizvoda u oblasti Hiking and Biking, u skladu sa međunarodnim stan-dardima kvaliteta i očekivanjima ciljnih grupa, kao i na kreiranje pre-pozntaljivog branda i pozicioniranja na međunarodnom tržištu.

U oblasti nacionalnih parkova, ovo ministarstvo je započelo bližusaradnju sa UNESCO-om i Svjetskim Fondom za očuvanje prirodeWWF-om , kako bi Sjeverni zeleni pojas Crne Gore i Inicijativudinarskih alpa uvrstili u nacionalne ciljeve razvoja održivog turizma. Uzpomoć Svjetske turističke organizacije - UNWTO, Ministarstvo turizma

i zaštite životne sredine obezbjeđuje opštinama setizbalansiranih repera i indikatora za održivi razvoj des-tinacije. Region Bjelasice i Komova poslužiće kao pilotdestinacija za sprovođenje ovog seta indikatora testi-ranih širom svijeta, namijenjenih destinacijama kaosuštinski instrumenti za procese planiranja, menadž-menta i monitoringa razvoja turizma na lokalnom inacionalnom nivou.

Predstavnici međunarodnih organizacija tokom naovom sastanku predočili su aktivnosti koje preduzima-ju u cilju kreiranja održivog i prepoznatljivog turističkogproizvoda, kao i podsticanje proizvodnje specifične zadata područja u sjevernom regionu, kao i plasiranjeistih na međunarodna tržišta. Sve ove aktivnosti usm-jerene su na razvoj i promociju planinskog, eko, kul-turnog turizma, kao i na kreiranje ambijenta za razvojostalih oblika turizma.

Dosadašnja vrijednost realizovanih projekata odstrane donatora, kao i projekata koji su u fazi realizaci-je iznosi preko 20 miliona eura.

Jedan od ključnih kriterijuma u oblasti strategije turiz-ma, razvoja i planiranja je da kreiramo odgovarajućituristički smještaj i uslužnu infrastrukturu da podržiekonomsko-socijalni i ekološko održivi turistički razvoju sjevernom regionu. Ministarstvo turizma i zaštite živ-otne sredine će u saradnji sa partnerskim donatorskimorganizacijama nastaviti realizaciju započetih progra-ma i projekata, kao i otpočeti realizaciju novih projeka-ta koji će podrazumijevati otvaranje novih radnih mjes-ta, porast broja noćenja i broja turista u Crnoj Gori. Uokviru novih projekata posevćenih razvoju održivogturizma u sjevernog regionu, poseban značaj bićeusmjeren na trening i edukaciju kako kadrovazaposlenih u sektoru turističke industrije, tako i samoglokalnog stanovništva; podsticanje izdavaoca pri-vatnog smještaja da u legalnim okvirima podižu nivokvaliteta svojih smještajnih kapaciteta; nadogradnjusela kako bi postala atraktivni turistički centri, koji seodlikuju lokalnom arhitekturom i proširenje trenutnesmještajne ponude sa prirodno ukomponovanimkolibama koje ne emituju okside ugljenika, kao iotvaranjem edukativnih centara o prirodi.

VMe|unarodni donatorski koordinacioni

sastanak

10.

Održan sastanakpredstavnika zemalja

JI Evrope

U Frankfurtu se, u organizaciji KFW banke, 17. i 18.oktobra 2007. održao sastanak predstavnika zemalja JIEvrope - Crne Gore, Albanije, BiH, Hrvatske,Makedonije, Srbije i Turske, kao i privremene adminis-tracije na Kosovu, na temu: „Prevazilaženje problema uprocesu pridruživanja Evropskoj uniji – Investiranje ukomunalnu infrastrukturu u zemljama potencijalnimkandidataima i zemljama kandidatima za članstvo uEU“. Crnu Goru su na ovom skupu predstavljalipomoćnik ministra turizma i zaštite životne sredineSiniša Stanković i pomoćnik ministra za ekonomskirazvoj Nada Medenica.

Skupu su prisustvovali i visoki predstavnici Ministarstvaza međunarodnu saradnju i Ministarstva zaštite životnesredine SR Njemačke, KfW banke na čelu sa predsjed-nicom Borda direktora Banke, zatim predstavnici GTZ-a, Regionalnog centra za životnu sredinu– REC iEvropske Unije, kao i predstavnici međunarodnih finan-sijskih institucija. Predstavnici zemalja JIE i Turskeupoznali su se sa iskustvima članica EU - Poljske iRumunije - u procesu unapređenja stanja u komunalnojinfrastrukturi, uz korišćenje fondova pretpris-tupne pomoći IPA-e. Posebna pažnja bila jeposvećena problemima i dilemama sa kojimasu suočene te zemlje u vezi korišćenjaInstrumenta za pretpristupnu pomoćEvropske unije. Razgovarano je i o načinimana koji su one uspostavile sopstvene organi-zacione strukture za korišćenje IPA-e, te okoordinaciji državnih i lokalnih vlasti u utvrđi-vanju prioritenih projekata, učešću u njihovomfinansiranju - iz domaćih i iz međunardnihizvora, uočenim slabostima i pozitivnimiskustvima i drugim pitanjima vezanim zakorišćenje tog značajnog instrumenta. Tom prilikom jeistaknuto da, u zavisnosti od specifičnosti pojedinihzemalja, treba uspostaviti nacionalne i/ili regionalnemehanizme za pripremu i realizaciju konkretnih pro-jekata i sredstava. Tokom trajanja skupa, razgovaranoje sa predstavnicima međunarodnih finansijskih institu-cija (Evropska investiciona banka, Evropska banka zaobnovu i razvoj, Svjetska banka, KfW banka i Dexiskomunalkredit banka) o investicionim izazovima imogućnostima finansiranja projekata u oblasti komu-nalnih djelatnosti u zemljama potencijalnim kandidati-ma i zemljama kandidatima za članstvo u EU.

Predstavnici Crne Gore informisali su skup o načinu nakoji je na državnom nivou upostavljena organizacionastruktura, čiji je cilj da omogući kvalitetno i efikasnokorišćenje sredstava IPA-e, te o načinu utvrđivanja pri-oritenih projekata i koordinaciji njihove realizacije sajedinicima lokalne samouprave.

Kvalitetnije uređenjekampova u Crnoj Gori

U organizaciji Ministarstva turizma i zaštite životne sredinei Nacionalne turističke organizacije Crne Gore, u saradnjisa Njemačkim društvom za tehničku saradnju, u Budvi jeodržan sastanak na temu kvalitenijeg uređenja oblastikampova u Crnoj Gori.

Osim predstavnika Ministarstva i Nacionale turističke orga-nizacije, sastanaku su prisustvovali predstavnici opštinskihsekretarijata za privredu, lokalnih turističkih organizacija isektora kampova u okviru Crnogorskog turističkogudruženja.

Tokom diskusije učesnika sastanka kao osnovni problemiprepoznati su nedostatak detaljnih planova kojionemogućavaju razvoj organizovanih kampova, kao i čin-jenica da je veliki broj kampova u Crnoj Gori trenutno zas-novan na trajno postavljenim kamp kućicama, što jesuprotno postojećoj zakonskoj regulativi.

Zajednički je ocijenjeno da je neophodno što prije preduzetisve aktivnosti kako bi se kvalitenije uredila oblast kampovai time podigao nivo usluge ovog značajanog segmenta tur-ističke ponude Crne Gore.

S tim u vezi, dogovorenoje da se do početkanaredne ljetnje turističkesezone u potpunostiuklone trajno postavl-jene kamp kućice, i utom pravcu svim vlas-nicima kampova u CrnojGori biće upućen pozivda do početka aprilanaredne godine isteuklone, jer će u suprot-nom nadležne inspekci-

je uklanjati takve objekte uz odgovarajuće kaznene mjere.Takođe, opštinama je sugerisano da u što kraćem rokukroz njihove detaljne planove odrede lokacije na kojima ćepostojati organizovani kampovi.

Pored organizovanih kampova, na privremenim lokacijamakoje opštine budu prepoznale kao adekvatne za obavljan-je ove djelatnosti, a koje će biti uređene na osnovupropisanih standarda, vlasnicima kampova bićeomogućeno obavljanje djelatnosti na duži vremenski peri-od, kako bi mogli da investiraju značajnija sredstva u ciljupodizanja nivoa kvaliteta kampova u Crnoj Gori.

U narednom periodu Ministarstvo turizma i zaštite životnesredine u saradnji sa opštinima inteziviraće aktivnosti kakobi do naredne ljetnje turističke sezone oblast kampova uCrnoj Gori bila regilisana i uređena u skladu sa međunaro-dnim standardima.

11.

Članstvo Crne Gore u Mediteranskomakcionom planu — MAP

Nakon osnivanjaPrograma za život-nu sredinu

Ujedinjenih nacija,polazeći od odlukedonijete na Stokholmskojkonferenciji, kao prioritetnicilj iskristalisala se potrebaosnivanja posebnogPrograma regionalnihmora u okviru UNEP-a(UNEP/RSP). Od početkasprovođenja togPrograma, regionSredozemlja je prednjačio.U cilju zaštiteSredozemnog mora, 1975.godine uspostavljen jeMediteranski akcioni plan– MAP u okviru UNEP-a,kao plan za realizacijuprvog programa za zaštitunekog regionalnog mora uokviru RSP-a. DanasUNEP-ov program region-alnih mora obuhvata 16 regiona ipreko 140 obalnih država i teri-torija. Uspostavljanje MAP-a biloje putokaz ostalim regionalnimmorima u sprovođenju aktivnostikojim je, između ostalog,uspostavljeno više od 120zaštićenih područja i donijetiodgovarajući akcioni planovi zazaštitu ugroženih vrsta.Vremenom je ostvarena snažnasaradnja UNEP/MAP-a saEvropskom komisijom, UNekonomskom komisijom zaEvropu, UN ekonomskom i soci-jalnom komisijom za ZapadnuAziju, Evropskom bankom zaobnovu i razvoj, Globalnim fon-dom za životnu sredinu,Svjetskom zdravstvenom organi-zacijom i brojnim specijalizovan-im agencijama UN i medjunarod-nim organizacijama.

Do 2004. godine legalni okvir za

djelovanje UNEP/MAP-a predstavljala jeKonvencija o zaštiti Sredozemnog moraod zagađenja, koja je usvojena naKonferenciji ovlašćenih predstavnika pri-obalnih država Sredozemnog mora 16.februara 1976. godine u Barseloni, sačetiri prateća protokola. Konvencija jestupila na snagu 1978. godine.

U periodu od 1975.-1995. godine realizo-vana je prva faza Mediteranskog akcionogplana (MAP faza I) i uspostavljena mrežainstitucija u okviru MAP-a u cilju stvaranjainstitucionalnih pretpostavki za spovod-jenje usvojenih programa i aktivnosti. Nakonferenciji ovlašćenih predstavnikastrana ugovornica Barselonske konvenci-je, održanoj u junu 1995. godine u Špani-ji, usvojena je Rezolucija iz Barselone oživotnoj sredini i održivom razvoju sa dvaprateća dokumenta: Akcioni plan za zašti-tu životne sredine mora i održivi razvojobalnnog područja Sredozemlja, označenkao MAP faza II i Program priritetnihaktivnosti do 2005. godine, čime je

otpočela duga faza u real-izaciji MAP-a i implementaci-ji Barselonske konvencije.

Institucionalno funkcionisan-je UNEP/MAP-a odvija sepreko:• Koordinacione jediniceUNEP/MAP-a (MEDU), kojaistovremeno obavlja funkcijuSekretarijata Barselonskekonvencije;• Centra regionalnihaktivnosti za Program prior-itetnih akcija- PAP/RAC kojise dominantno baviaktivnostima integralnogupravljanja obalnim područji-ma;• Centra regionalnihaktivnosti za posebnozaštićena područja-SPA/RAC koji sprovodiaktivnosti zaštite biodi-verziteta Sredozemlja;

• Centra regionalnih aktivnosti zareagovanje u hitnim slučajevimazagađivanja Sredozemnog mora -REMPEC centra, koji sprovodiaktivnosti sprječavanja i reagovanjaprilikom incidentnih situacija na moru;

• Centra regionalnih aktivnosti Plaviplan-BP/RAC, koji obavlja aktivnostiu okviru izrade studijskih analiza iprognoza strateških studija i progra-ma zaštite životne sredine i održivograzvoja Sredozemnog mora;

• Centra regionalnih aktivnosti zainformisanje i komunikaciju -INFO/RAC, koji obavlja aktivnostipromocije MAP-a i informisanjajavnosti;

• Centra regionalnih aktivnosti za čisti-ju proizvodnju-CP/RAC,koji obavljaaktivnosti promocije i uvodjenjetehnologija čistije proizvodnje;

• Mediteranske komisije za održivirazvoj Sredozemlja, koja predstavljarelevantno regionalno tijelo za

12.

sprovodjenje politike Komisije za održivi razvojUjedinjenih nacija u regionu Sredozemlja, kao i MED-POL programa- Programa za procjenu i kontroluzagađenja regiona Sredozemlja iz kopnenih izvorazagađivanja.

U protekle tri decenije Mediteranski akcioni plan pružao jepodršku vladama strana ugovornica Barselonske konvencijeu procjeni i kontroli zagađivanja morske sredine kroz pomoću kreiranju nacionalnih politika u oblasti životne sredine,poboljšavajući njihovu sposobnost da identifikuju mogućnos-ti za racionalnu upotrebu prirodnih resursa, na način kojiomogućava zaštitu i očuvanje životne sredine. Barselonskakonvencija i prateći protokoli kao legalni okvir za sprovođen-je Mediteranskog akcionog plana značajno su doprinijelipoboljšanju stanja životne sredine morskog ekosistema i pri-obalnih područja, odnosno uspostavljanju sistema održivograzvoja Sredozemlja. Značajan doprinos u sprovđenjuMilenijumskih razvojnih ciljeva i Johanesburškog planaimplementacije ostvaren je kroz djelovanje Mediteranskekomisije za održivi razvoj.

Agenda Med 21 (1994.), dokument koji je predstavljaoodgovor zemalja Sredozemlja na preporuke za imple-mentaciju Agende 21 donijete na UN konferenciji o životnojsredini i održivom razvoju u Riju, zatim formiranje MCSD-akao savjetodavnog tijela MAP-a za uspostavljanje region-alnog razvoja na principima održivosti (1996.), Atinskadeklaracija donesena u okviru Evro-Mediteranskog partner-sta-EMP na minisatrskom nivou (2002.), Mediteranskadeklaracija povodom održavanja Svjetskog samita oodrživom razvoju u Johanezburgu (2001.) kojom su sestrane ugovornice na XII konferenciji obavezale na donošen-je Mediteranske strategije održivog razvoja-MSSD, pred-stavljaju okvir za djelovanje zemalja Sredozemnog regiona usprovođenju Johanesburškog plana implementacije.

Životna sredina Sredozemnog mora već duži period trpisnažan pritisak zagađenja usljed intenztiteta i diverzifikacijeljudskih djelatnosti. Najveći dio tog zagađenja, preko 80 %,potiče iz kopnenih izvora i u vezi je s porastom populacije,nivoa urbanizacije, industrijalizacije, kao i obima aktivnosti uoblasti turizma, poljoprivrede i pomorske privrede. Kaoodgovor na te izazove i prijetnje MAP je, pored Mediteranske

strategije održivog razvoja, donio SAP/ MED–Strateški akcioni plan za sprječavanje zagađivan-ja mora iz kopnenih izvora i Strateški akcioni planza zaštitu biodiverziteta i druge strategije i akcioneplanove, radi davanja odgovora na ključne prob-leme zaštite životne sredine mora i priobalnogpodručja Sredozemlja. U strateške planove naregionalnom nivou integrisani su i pojedinačninacionalni akcioni planovi koji će biti implementi-rani, koristeći mehanizme podrške Starteškog part-nerstva za veliki ekosistem Mediterana, sklo-pljenog izmedju UNEP/MAP-a, Globalnog fonda zaživotnu sredinu i Svjetske banke i PartnerstvaUNEP/MAP-a sa Evrpskom Unijom u formiInicijative za depoluciju Mediterana do 2020.godine pod nazivom EC „Horizon 2020“.

U nastojanju da se na regionalnom nivou uvažepromjene nastale u politici zaštite životne sredinena globalnom nivou, prvobitna Konvencije o zašti-

ti Sredozemnog mora od zagađenja je izmijenjena i dopun-jena na Konferenciji ovlašćenih predstavnika strana ugov-ornica te konvencije koja je održana 9. i 10. juna 1995.godine u Barseloni. Izmijenjena konvencija usvojena je podimenom Konvencija o zaštiti morske sredine i priobalnogpodručja Sredozemlja, a stupila je na snagu 2004. godine.Nakon usvajanja nove konvencije 1995. godine izvršene suizmjene 4 prateća protokola, i donijeta dva nova protokola.

Nakon obnavljanja državnosti Crne Gore, Ministarstvo turiz-ma i zaštite životne sredine i Ministarstvo inostranih poslovainicirali su regulisanje punopravnog statusa Crne Gore uUNEP/MAP-u, kao strane ugovornice Barselonske konvenci-je iz 1976. godine i četiri prateća protokola, zasnivajući zaht-jev dostavljen UNEP/MAP-u na pravu na sukcesiju.

Obzirom da je Barselonska konevncija iz 1995. godine rat-ifikovana prije dvije sedmice u Skupštini Crne Gore, ispun-jen je preduslov za sticanje punopravnog članstva u MAP-u. Istovremeno sa Konvencijom o zaštiti morske sredine ipriobalnog područja Sredozemlja - Barselonske konvencije,ratifikovani su i: • Protokol o saradnji u sprječavanju zagađivanja

Sredozemnog mora sa brodova i borbi protiv zagađi-vanja u slučaju udesa,

• Protokol o zaštiti Sredozemnog mora od zagađivanja izkopnenih izvora i kopnenih aktivnosti,

• Protokol o podučjima pod posebnom zaštitom i biodi-verzitetu Sredozemlja,

• Protokol o prevenciji zagađivanja Sredozemnog moraprekograničnim kretanjem opasnog otpada i njegovimodlaganjem.

U Madridu se, od 16 - 19. oktobra, održao redovni sastanaknacionalnih koordinatora za Mediteranski akcioni plan(MAP), na kojem su učestvovali predstavnici 22 državeMediterana, uključujući i Evropsku Uniju, kao stranu ugov-ornicu Konvecije o zaštiti morske sredine i priobalnogpodručja Sredozemlja (Barselonska konvencija). Na sas-tanku MAP fokal pointa razmatrani se dokumenti u oblastizaštite obalnog i morskog biodiverziteta, zaštite mora odzagađenja iz kopnenih izvora, kao i zaštite mora odzagađenja sa plovnih objekata.

Utvrđen je nacrt više odluka koje će biti dostavljene min-istrima na usvajanje, a kojima se između ostalog,uspostavljaju nova posebno zaštićena područja odmediteranskog značaja (SPAMI), donose tehnička uput-stva i vodiči za zbrinjavanje brodova u nesrećama i zaminimiziranje negativnih uticaja na životnu sredinu morai obalnog područja plovila koja se koriste za zabavu irekreativne svrhe.

Posebno je važno ukazati da se na tom sastankuzaokružuje institucionalna reforma MAP-a, nakontrideset godina njegovog postojanja. Utvrđen je nacrtDokumenta o upravljanju, kojim se omogućava jačanjevertikalne i horizontalne koordinacije izmeđuSekretarijata MAP-a i šest regionalnih centara koji djelu-ju pod njegovim okriljem, i snažnije povezivivanje MAP-a sa institucijama i sekretari-jatama zaduženim za imple-mentaciju srodnih globalnih ievropskih konvencija.

Takođe, utvrđen je nacrtdokumenta o institucionalnojreorganizaciji Mediterasnkekomisije za održivi razojMediterana, kao relevantnogregionalnog tijela Komisijeza održivi razvoj UjedinjenihNacija za sprovođenje poli-tike održivog razvoja uregionu Mediterana. U skladu sa zaključcima sa prethodnogsastanka strana ugovornica iz Portoroža, u prethodnomdvogodišnjem periodu pripremljeni su obrasci za izvješta-vanje o pravnim i tehničkim aspektima implementacijeBarselonske konevncije i pratećih protokola, čime seuspostavlja osnova za utvrđivanje uspješnosti imple-mentacije konvencije na nacionaklnim nivoima.

Na sastanku MAP fokal pointa utvrđen je nacrt odlukekojom se isti prihvataju i uspostavlja Komitet za ocjenuispunjavanja obaveza koje proističu iz Konvencije i protoko-la na principima regionalne zastupljenosti, solidarnosti iuvažavanja nacionalnih potreba. Na taj način uspostavlja seinstrument odgovornosti za nesprovođenje odredbi te kon-vencije i za prevazilaženje problema u fazi implementacijekroz njihovo sagledavanje i pružanje pomoći zemljama zaprevazilaženje identifikovanih problema.

Posebno je značajno što je na sastanku MAP fokal pointavođena diskusija o Nacrtu Protokola o integralnom upravl-janju obalnim područjima Mediterana, koji je pripremilaRadna grupa imenovanih predstavnika strana ugovornicaBarselonske konvencije. Ukazano je značaj donošenja togProtokola kao temeljnog pravnog akta kojim se omogućavaprimjena instrumenata, mjera i aktivnosti za sprovođenjeodrživog upravljanja prirodnim resursima mora i obalnnog

područja. Iskazana je snažna podrška usvajanjutog Protokola od strane strana ugovornica MAP-a,posebno Španije, kao budućeg predsjedavajućegBiroa strana ugovornica Barselonske konvencije,Francuske, Italije i Evropske Unije. U periodu doodržavanja ministraske konferencije, na kojoj jeplanirano njegovo usvajanje, potrebno je finaliziratinacionalne konsultacije, kako bi bili stvoreni uslovida ga ministri strana ugovornica Barselonske kon-

vencije usvoje u januaru i dopstave na potpisivanjeovlašćenim predstavnicima država na Diplomatskoj konfer-enciji koja će biti sazvana tim povodom. Tokom sastanka uMadridu pozdravljena je ratifikacija Barselonske konvencijeiz 1995. godine i četiri prateća Protokola od strane CrneGore, i okviru usvojenog Programa i Budžeta za period2008-2009. godine usvojen predlog pojekata i programa kojiće biti realizovani u Crnoj Gori u predstojećem periodu.

Biće nastavljena podrška UNEP/MAP-a nacionalnim institu-cijama u vezi sa implementacijom Nacionalne strategijeodrživog razvoja, Nacionalnih akcionih planova za redukcijuzagađenja iz kopnenih izvora i zaštitu biodiverziteta, saposebnim osvrtom na izgradnju tehničkih kapaciteta za mon-itoring u okviru MEDPOL programa, uspostavljanje novih iunaprjeđivanje upravljanja zaštićenim područjima na kopnu imoru.

Posebna pažnja će biti poklonjena izgradnji institucionalnih itehničkih kapaciteta za intervencije u slučajevima incidentnihzagađenja mora sa plovila, i prihvata i tretmana otpadnihvoda i čvrstog otpada sa brodova u crnogorskim lukama. Nasastanku je usvojen i predlog Ministarske Deklaracije, kojuće razmatrati ministri strana ugovornica Barselonske konfer-encije na Konferenciji u januaru 2008 godine.

www.montenegro.travel

14.

Prvi mediteranski dan obale24. oktobar

Ove godine po prvi put proslavljen je Dana obale, koja se obil-ježava, 24. oktobra, na Dan Ujedinjenih nacija. Dan obale je kam-panja za podizanje svijesti, a organizuje je Program Ujedinjenihnacija za životnu sredinu UNEP/MAP u saradnji sa EU iSvjetskom bankom. Dan obale ima za cilj podizanje svijesti o vri-jednosti obale kao i o prijetnjama obali, te poziva vlade na veće iproduktinije zalaganje za upravljanje obalom.

Kampanju je pokrenuo Centar za regionalne aktivnosti Programaprioritetnih akcija (PAP/RAC) koji je dio Programa Ujedinjenihnacija za životnu sredinu (UNEP), a u saradnji sa partnerima izraznih mediteranskih zemalja kojih je na početku bilo 20. Zadnjihmjeseci, broj partnera koji su se pridružili kampanji povećao se naskoro 50.

"Za ljude koji žive na Mediteranu, obale predstavljaju najvrijedni-je, ali istovremeno i najosjetljivije dobro", rekao je g. Paul Mifsud,koordinator Mediteranskog akcionog plana (MAP), dodavši da"UNEP/MAP preko svog regionalnog centra – PAP/RAC preuzimavođstvo u ovoj kampanji koja promoviše brigu za obalu u našojregiji. MAP se nada da će se Dan obale potom proširiti i na osta-la regionalna mora i obalne zemlje te da će zaživjeti u godinamakoje dolaze." Obalna područja su najvrjedniji dio nacionalnih teri-torija većine mediteranskih zemalja. Ako se nastavi postojećitrend masovne izgradnje obalnih područja, do 2025. moglo bi nes-tati i pretvoriti se u građevine 50% mediteranske obale. Poredobalne erozije, zagađenja mora, klimatskih promjena i izlovljavan-ja, linearna gradnja duž obale neopozivo uništava ekosisteme iokruženja.

Dan obale pokrenut je i u cilju pružanja podrške usvajanju novogMediteranskog protokola o integralnom upravljanju obalnimpodručjima. Kako bi se pomoglo zemljama koje se bave složenomproblematikom kakva je upravljanje obalom, MAP i PAP/RAC suprije šest godina predložili izradu Mediteranskog protokola o inte-gralnom upravljanju obalnim područjima. Zahvaljujući stalnojpodršci svih mediteranskih zemalja, izrada protokola sada je uzavršnoj fazi. Kad bude prihvaćen, ovaj originalni primjer mediter-anskog obalnog zakonodavstva stvorit će okvir za efikasno inte-gralno upravljanje obalnim područjima, čime će se otvoriti put pro-mociji boljih oblika upravljanja.

"Dostignuća u obalnom upravljanju na nacionalnom i regionalnomnivou, kao na primjer na Sardiniji i u Alžiru, svjedoče kako kreatoripolitika zajedno s lokalnim stanovništvom mogu pronaći alterna-tive za poništenje negativnih trendova i otvoriti put održivomrazvoju obale", rekao je g. Ivica Trumbić, direktor PAP/RAC-a,zaključivši da su "lideri tih zemalja zajedno s ostalim istaknutimpojedincima, zagovornicima održivog razvoja mediteranskihobala, naši "ambasadori obale".

Kampanja Dana obale pokrenuta je na nekoliko nivoa; ona zago-vara političku volju za promjenom i podsjeća na potrebu za prom-jenom ponašanja svih aktera u obalnim područjima. Politička voljaza većim zalaganjem za integralno upravljanje obalnim područji-ma, zajedno s promjenama u ponašanju, bitni je preduslovodrživog razvoja obale. Dan obale promoviše buduću obalu,odnosno, obalu koja je otporna, produktivna, raznolika, prepoz-natljiva, privlačna.

Crna Gora - destinacija u koju se “mora otići” tokom2008. godine

Najprestižniji i najpoznatiji svjetski turistički vodič “Lonely Planet”objavio je “Blue List” sa 30 najatraktivnijih turističkih destinacija u kojese “mora otići” tokom naredne godine, među kojima je i Crna Gora.Pored Crne Gore na listi su Miami(USA), Butan, Colorado (USA),Malesia, Bolonja(Italija), Damask(Sirija) i još 23 atraktivne destinacije.

Mjesto na prestižnoj listi turističkog vodiča “Lonely Planet” rezultat jepromišljene turističke politike Vlade Crne Gore, dinamičnog turističkograzvoja, intenzivnih promotivnih aktivnosti na međunarodnom tržištu,kao i globalnih kampanja posredstvom TV mreže CNN, a od skoroposredstvom “Euronews-a” i “Travel Channel-a”, koje su značajnodoprinijele, prije svega, pozicioniranju Crne Gore na međunarodnomtržištu i privlačenju visokoplatežne klijentele sa strateški važnih tržištecentralne, zapadne i sjeverne Evrope i svijeta.

Turistički vodič “Lonely Planet” izlazi na svim kontinentima i usmjerenje na promociju najatraktivnijih destinacija u svijetu. Svakog mjeseca,preko 5 miliona ljudi koji redovno putuju, posjeti web prezentaciju“Lonely Planet-a” i njihove preporuke koristi u planiranju budućihputovanja.